tat
stringlengths 0
4.69k
| rus
stringlengths 1
5.61k
|
|---|---|
Узган елда мин халыкара конференциядә Малайзиядә "Teach For All" программасыннан, "Россия өчен укытучылар" аналогында булдым. | В прошлом году я была на международной конференции в Малайзии от программы Teach For All, аналога «Учителя для России». |
Без гадәти Малайзия мәктәпләре буенча йөрдек һәм мин балаларга карадым һәм аңладым: | Мы ездили по обычным малайзийским школам, я смотрела на детей и поняла: |
Малайзиядәге балалар, Россиядәге балалар, Каринскоедагы балалар, Мәскәүдәге балалар, Англиядәге балалар, Һиндстандагы балалар — алар балалар инде, аларның барысына да безнең игътибар кирәк. | дети в Малайзии, дети в России, дети в Каринском, дети в Москве, дети в Англии, дети в Индии — они есть дети и им всем нужно наше внимание. |
куратор буларак та, укытучы буларак та Каринскоеда. | и куратором, и преподавателем в Каринском. |
Минем бар хыялым — минем бишенче сыйныфымның чыгарылышын күрү. | У меня есть мечта — увидеть, как мой пятый класс выпускается из школы. |
Тик мин куркам планлаштырырга. | Но я боюсь планировать. |
Хәзер минем стипендия бар, ә аннан башка бик тормышчан сорауларны хәл итәргә туры киләчәк: | Сейчас у меня есть стипендия, а без нее придется решать вопросы очень даже жизненные: |
ничек фатирны арендага алырга, үз шөгыльләреңә ничек акча табарга, кием-салым сатып алырга, кая да булса йөрергә, сәяхәт кылырга. | как снимать квартиру, как находить деньги на свои увлечения, покупать одежду, куда-то ездить, путешествовать. |
Бу гадәти тормыш шатлыкларын кайбер вакытта укытучылар хезмәт хакына алып булмый. | Эти обычные радости жизни иногда недоступны на зарплату учителя. |
"Икенче тапкыр минем аның белән бергә барасым килә". | «В следующий раз мне бы хотелось пойти вместе с ним». |
Әлеге протест акцияләрендә 26 мартта яшүсмерләр күп булган . | На акциях протеста 26 марта было много подростков. |
Бу хакта аларның әти-әниләре ни уйлый? | Что об этом думают их родители? |
Ришвәтчелеккә каршы протест акцияләре бөтен Россия буенча 26 мартта узды, алар шуның белән аерылды, анда бик күп яшь кешеләр, шул исәптән балигъ булмаганнар да чыкты. | Акции протеста против коррупции, прошедшие по всей России 26 марта, отличались еще и тем, что на них вышло очень много молодых людей, в том числе несовершеннолетних. |
Алексей | Алексей |
фестиваль кураторы, 20 яшьлек Тимофейның әтисе | фестивальный куратор, отец 20-летнего Тимофея |
Минем үземнең шактый кискен һәм катгый сәяси карашларым, тик мин алар белән беркайчан да улларым белән фикер алышкан юк, чөнки беркайчан да аларга тагасым килмәде. | У меня самого довольно радикальные и жесткие политические взгляды, но я их никогда с сыновьями не обсуждал, так как никогда не хотел их навязывать. |
Өлкән улым мин берничә тапкыр митингларда кисештем — әмма нәкъ менә кисештем, чөнки без беркайчан да бу хакта алдан килешеп куймый идек. | Со старшим сыном я пару раз пересекался на митингах — но именно пересекался, мы никогда об этом заранее не договаривались. |
Ә инде кечесе, Тимофей белән, хәзер ул тоткарланган һәм "Преображенское" эчке эшләр бүлегендә, аның митингларда катнашуын без беркайчан да сөйләшмәдек. | А уж с младшим, Тимофеем, который сейчас задержан и находится в ОВД «Преображенское», его участие в митингах мы точно никогда не обсуждали. |
Бердәнбере шул, үз фикеремне мин аңа һәрвакыт әйтә идем. | Единственно, свою точку зрения я ему всегда объяснял. |
Шуңа күрә, нәрсә булганы минем өчен бу күңелле сюрприз. | Поэтому то, что произошло, для меня скорее приятный сюрприз. |
Һәм мин бик шат шулай булганына. | И я рад, что так произошло. |
Минемчә, әгәр дә без бу турында фикер алышсак, әгәр ул миннән сораса — барыргамы яки бармаскамы, дип, әлбәттә, мин әти буларак әйтер идем: | Думаю, если бы мы это обсуждали, если бы он меня спрашивал — идти или не идти, то, конечно, я бы как отец сказал: |
"Барырга уйлама да, алайса сине "Болотное дело" буенча кебек өч елга утыртачаклар". | «Не вздумай ходить, а то тебя там, как по „Болотному делу“, посадят на три года». |
Әмма, аллага шөкер, дип, ул үзе карарлар кабул итә. | Но слава богу, что он сам принимает решения. |
Бу митингка мин дә бардым, әмма улымнан башка — мин хәтта белмәдем дә аның анда киткәнен. | На этот митинг я тоже ходил, но отдельно от сына — я даже не знал, что он пошел. |
Беләм, ул үзенең дуслары белән барды, алар аны тоткарлауның видеосын "ВКонтакте"да урнаштырдылар. | Знаю, что он ходил со своими друзьями, которые и разместили во «ВКонтакте» видео его задержания. |
Бу видео һәм аның дуслары постларыннан мин аның тоткарланганын белдем. | Собственно, из этого видео и из постов его друзей я и узнал, что он задержан. |
Шунда ук моннан соң аңа шалтыраттым. | Сразу же после этого позвонил ему. |
"Нык бул, молодец, мин сине хуплыйм, син герой". | «Держись, молодец, я тебя поддерживаю, ты герой». |
Аны ничек тоткарлауларын "ВКонтакте"дагы битеннән карап була, анда видео урнаштырылган – анда барысын да күрәсең, аны бары тик йөри торган халык агымыннан йолкып алалар. | То, как его задерживали, можно посмотреть на его странице во «ВКонтакте», где размещено видео, — там все абсолютно очевидно, его просто выхватывают из гуляющей толпы. |
Юк. | Нет. |
Бу очракта халык агымы бара, ике полиция хезмәткәре килә һәм максатчан рәвештә бер сәбәп белән генә тартып ала – аның рюкзакка кроссовкилары беркетелгән була. | В данном случае идет жиденькая толпа, подходят двое сотрудников полиции и выхватывают целенаправленно его по одной простой причине — у него были привязаны кроссовки к рюкзаку. |
Аңлашыла, бу пар кроссовка гына түгел, ул аңлы рәвештә аларны бәйләп куя, билгеле хәлләргә аллюзия булсын өчен. | Понятно, что это не просто пара кроссовок, что он сознательно их привязал, чтобы создать такую аллюзию на известные обстоятельства. |
Әлегә барысы да үкенечле. | Пока все печально. |
Мин шунда ук "Преображенское"га килдем, ризык тапшырырга тырыштым — ягъни мин аны тапшырдым, белмим инде, кем аны ашагандыр, әмма минем улыма ул барып җитмәгән. | Я сразу же приехал в «Преображенское», попытался передать еду — ну то есть я ее передал, не знаю уж, кто ее съел, но до моего сына она не дошла. |
Ышанам ки, кемгә дә булса барып җиткәндер. | Надеюсь, что дошла до кого-то еще. |
Хәзер икенче тапкыр моны эшләргә маташам, Эчке эшләр бүлеге ягына таба барам. | Сейчас попытаюсь вторично это сделать, как раз направляюсь в сторону ОВД. |
Аларны анда бер тәүлек тоталар инде, алар камерада тора, алдан тоткарлауның гадәти системасы. | Их держат там уже сутки, находятся они в камере, обычная наша система предварительного заключения. |
Минемчә, бу шартлар бик яхшы түгел, әмма монда нәрсә әйтәсең. | Думаю, что условия эти не очень хороши, но что тут сказать. |
Безнең системаның җирәнгечлеге шунда, ул ялган гына түгел, ул әле начар оештырылган да, ул хәтта тоткарланган шул мең кеше белән дә эш бетерә алмый. | Омерзительность нашей системы заключается в том, что она не только лживая, она еще и плохо организованная, она даже не может переварить ту тысячу человек, которую она задержала. |
Ул үзенең боерыклары һәм җәзасын бирә алмый, шуңа күрә күпме аның анда күпме утырачагы аңлашылмый. | Она не может выдать свои распоряжения и наказания, поэтому сколько он там будет сидеть, непонятно. |
Дмитрий | Дмитрий |
юрист, 15 яшьлек Степанның әтисе | юрист, отец 15-летнего Степана |
Кичә [митингка] мин бармадым, чөнки ашыгыч эшләрем бар иде, әмма 2012 елда берничә митингка бардым. | Вчера [на митинг] я не ходил, потому что были срочные дела, но в 2012-м на несколько митингов ходил. |
2012 елда, улым башка илдә яшәде, тик мин ул вакытта теләсә кайсы очракта да аны алмаган булыр идем, әгәр ул үзе сорамаса. | В 2012-м мой сын жил в другой стране, но я тогда в любом случае не стал бы его брать, если бы он сам не попросился. |
Минемчә, бу бик шәхси эш. | Я считаю, что это очень личное дело. |
Сәясәт турында, кайчагында, фикер алышабыз, инициатива бер һәм башка яктан да килергә мөмкин. | Политику, бывает, обсуждаем, инициатива может исходить и с одной, и с другой стороны. |
Ни мин, ни ул активистлар түгел. | Ни я, ни он не активисты. |
Мәктәп турында ул искитәрлек әйбер сөйләмәде бу яктан; сыйныфташларына килгәндә, ягъни аның сүзләренә караганда, аларның хәзерге режимны яклаучы беркем юк икән. | Про школу он ничего особенного не рассказывал в этом плане; что касается одноклассников, то, по его словам, у них нет никого, кто был бы активным сторонником существующего режима. |
Бер өлеше скептик рәвештә карый, әмма гомумән алганда, боларның барысы да аларны бик кызыксындырмый. | Часть относится к нему скептически, но в общем их все это не особенно интересует. |
Бер өлеше, урам протестлары мәгънәсез дип саный. | Часть считает, что уличные протесты бессмысленны. |
Степан мине факт алдында калдырды, дуслары һәм танышларының зур компаниясе белән барганлыгын әйтте (сыйныфташлары түгел — аларның берничәсе белән ул кайчагында антикафеда өстәл уеннары уйный). | Степан поставил меня перед фактом, сказав, что идет с большой компанией друзей и знакомых (не одноклассников — с несколькими из них он иногда играет в настольные игры в антикафе). |
Башта миндә ата-ана инстинкты кыймылдады, шулай дип әйтик, — тик мин аны бетердем, Степан инде шактый зур яшьтәге кеше һәм үзе хәл итәргә хокуклы, дип. | Во мне сначала шевельнулся родительский инстинкт, так сказать, — но я его подавил, подумав, что Степан уже достаточно взрослый и имеет право решать сам. |
Мин ничек аңлыйм, аның бу компаниясе (алар, нигездә, аннан өлкәнрәк, аның әйтүе буенча, 17дән алып 25кә кадәр якын) шулай ук активистлар түгел, әмма ришвәткә каршы көрәш фонды тикшерүе белән кызыксынганнар. | Как я понимаю, эта его компания (они в основном его старше, как он сказал, от 17 до 25 примерно) тоже совсем не активисты, но прониклись последним расследованием ФБК. |
Кыскасы, катнашу яки катнашмау сәбәпләрен без артык сөйләшмәдек, чөнки алар безнең икебезгә дә аңлаешлы. | В общем, причины участия или неучастия мы особенно не обсуждали, так как они нам обоим понятны. |
Мин, әлбәттә, аңладым, аны тоткарлый алалар, шуңа күрә инструктаж уздырдым: | Я, безусловно, понимал, что его могут задержать, поэтому проинструктировал: |
үзе белән паспорт алырга һәм аны төшеп китмәслек итеп куярга, телефонын зарядкага куярга, берәр нәрсә була калса, адвокат булган туганына шалтыратырга һәм (яки) миңа. | взять с собой паспорт и положить его так, чтобы он не выпал, зарядить телефон, звонить в случае чего родственнику, который адвокат, и (или) мне. |
Тагын аларның плакатлары булмаячагы турында ышаныч белдерде, чөнки алар белән тоткарлау ихтималы зуррак, һәм алар шигарьләрне артык кычкырмаячак, дип белдерде. | Еще выразил надежду, что у них не будет плакатов, потому что с ними задержат с очень большой долей вероятности, и что они не будут слишком активно выкрикивать лозунги. |
Аннан соң мин, әлбәттә, дулкынландым һәм "Медуза" трансляциясе буенча вәзгыятьне күзәтеп бардым, вакыт-вакыт шалтыратып, аларның кайда булуын сораштым, һәм нәрсә белгәнемне сөйләдем (вакыйгаларның кайнар ноктасына кермәүне сорадым). | Потом я, конечно, волновался и мониторил ситуацию по трансляции «Медузы», периодически звонил, спрашивал, где они, и рассказывал, что знаю (и просил не лезть в самую гущу событий). |
Барысы да исән-имин тәмамланды, аларның компаниясеннән беркемне дә тоткарламадылар. | Все закончилось благополучно, из их компании никого не задержали. |
Степанга барыннан да бигрәк митингчыларның Навальный белән автозакны үткәрмәү омтылышы истә калган. | Степану больше всего запомнились попытки митингующих не пропустить автозак с Навальным. |
Алар үзләре монда катнашмаган, әмма шул мизгелдә якында гына булган. | Сами они в этом не участвовали, но были в тот момент близко. |
Без митингның үзе буенча бик фикер алышмадык, мин аңа әйттем аның яшьтәшләренең күп булуы белән шаккаттым, мин, мондый хәлне көтмәгән идем һәм мин алар белән горурланам, дип (һәм аңа high five бирдем). | Мы особенно не обсуждали сам митинг, хотя я ему сказал, что был впечатлен количеством его ровесников, что я такого не ожидал и что я ими горжусь (и дал ему high five). |
Миңа шулай тоелды, аңа митинг, беренче чиратта, маҗара кебек тәэсир иткән. | Как мне показалось, на него митинг в первую очередь произвел впечатление как приключение. |
Ә хисе, син фикердәшләр арасында торган вакытта, әлбәттә, ниндидер эйфория булдыра — үземнән беләм. | Ну и ощущение, когда находишься среди большого количества единомышленников, конечно, создает некоторую эйфорию — по себе знаю. |
Миңа калса, кичә аның яшендәге күп кешеләр һәм бераз өлкәнрәкләр чыгуы — бу бик яхшы. | Мне кажется, то, что вчера вышло так много людей его возраста и чуть старше — это очень хорошо. |
Берәү дә алардан мондыйны көтмәде, барлык кешегә дә, бу буын үзенең "ВКонтакте"сында утыра, уеннар уйный һәм кызыксыз (безнең күзлектән) мемнардан көлә кебек тоела иде. | Никто от них такого не ждал, всем казалось, что это поколение сидит в своем «ВКонтакте», играет в игры и смеется над несмешными (с нашей точки зрения) мемами. |
Ярар, кайчагында көлкеле. | Ладно, иногда смешными. |
Алар бик дөрес итеп саный, тынычлык һәм коралдан башка тулы хокуклары булуларын, үзләренең барлыгын һәм узып бара торган вакыйгаларга үз фикерләре барлыгын күрсәтүне. | Они совершенно правильно считают, что имеют полное право собираться мирно и без оружия, чтобы показать, что они существуют и у них есть свое мнение по поводу происходящего. |
Һәм алар, безнең күбебездән аермалы буларак, бернидән дә курыкмый (һәм шулай булачак, дип бик ышанасы килә ). | И они, в отличие от многих из нас, ничего не боятся (очень хочется надеяться, что и не будут). |
Мин, дөресен генә әйткәндә, чиктән тыш гаҗәпләндем Песковның [Владимир Путинның матбугат сәркатибе Дмитрий], аларга кемдер "тоткарлау өчен акча" вәгъдә иткәненә. | Я, честно говоря, крайне удивился сегодняшнему высказыванию [пресс-секретаря Владимира Путина Дмитрия] Пескова о том, что им кто-то обещал какие-то «деньги за задержания». |
Миңа калса, без күнеккән шундый гаризаларга, ә алар һәм аларның танышлары өчен, мондый җиргә йөрмәгән кешеләргә үзенең дөреслеге файдасына бу җитди дәлил булачак. | Мне кажется, это мы привыкли к таким заявлениям, а для них и тех их знакомых, кто не ходил, это будет серьезный довод в пользу их правоты. |
Мин алга таба да аңа үз фикерләрен тыныч халык алдында чыгыш ясауга киртә куймаячакмын. | Я и дальше не намерен препятствовать ему в мирном публичном выражении своих мнений. |
Ольга Сварник | Ольга Сварник |
фәнни хезмәткәр, 15 яшьлек Александрның әнисе | научный сотрудник, мама 15-летнего Александра |
Миңа элегрәк митингларга йөрергә туры килде, әмма улымны мин үзем белән алмадым. | Мне случалось раньше ходить на митинги, но сына я с собой не брала. |
Кичә мин анда булмадым, без бөтенләй-бөтенләй берни турында сөйләшмәдек, һәм аның барачагы хакында мин белмәдем. | Вчера меня там не было, мы совсем-совсем ничего не обсуждали, и о том, что он пойдет, я не знала. |
Сәясәт безнең тормышта ниндидер мөһим урын алып тора, дип әйтә алмыйм, мөгаен, юк. | Не могу сказать, что политика занимает какое-то важное место в нашей жизни, даже скорее нет. |
Бераз бу тема турында фикер алыштык сентябрьдә булган сайлаулардан соң, тик бу, мөгаен, шулдыр. | Немного обсуждали эту тему после выборов, которые были в сентябре, но это, пожалуй, и все. |
Ул чакта Саша махсус сорады, ничек сайлаулар узганын, бу турында минем фикерем нинди икәнлеген, — хәтерлим, аның әлеге тема кызыксындырганлыгына шаккаттым. | Тогда Саша специально спрашивал, как прошли выборы, какое у меня на этот счет мнение, — помню, удивилась, что его эта тема интересует. |
Шуңа да бу минем өчен, мөгаен, көтелмәгәнрәк иде. | Поэтому все это было для меня скорее неожиданно. |
Ул анда берүзе генә түгел, ә сыйныфташлары белән иде. | Он там был не один, а с одноклассником. |
Әмма, минем аңлавымча, аларның сыйныфыннан [митингта] алар икәү генә булган. | Но, насколько я поняла, из их класса [на митинге] были только они двое. |
Аның митингка барганлыгын мин шул чакта гына белдем, ул миңа таныш булмаган номердан шалтыратты һәм аны кулга алганнарын әйтте – һәм ул "Дорогомилово" эчке эшләр бүлегендә булган. | Собственно, о том, что он пошел на митинг, я узнала, когда он мне позвонил с незнакомого номера и сказал, что его задержали — и он находится в ОВД «Дорогомилово». |
Мин аннан сорадым: | Я спросила его: |
син дусларың белән бардыңмы? | ты пошел с друзьями? |
Ул әйтте: | Он сказал: |
әйе. | да. |
Мин әйттем чыгам, дип, һәм шунда ук аңладым, мин ул вакытта шәһәр читендә идем. | Я сказала, что выезжаю, и тут же поехала, я была в тот момент за городом. |
Мин белмәгән идем, аның үзе белән телефоны бармы икәнлеген, чөнки ул башка номердан шалтыратты, шуңа күрә аңа юл буе шалтыратмадым. | Я не знала, был ли у него при себе телефон, так как он звонил с другого номера, поэтому не звонила ему всю дорогу. |
Эчке эшләр бүлеге бинасына мине керттеләр һәм көтеп торырга куштылар, тик бер сәгатьтән соң да берни дә булмагач, мин кизү торучы янына төштем һәм минем улымның кайда икәнлеген белешә башладым. | В ОВД меня пустили в здание и попросили подождать, но когда через час ничего не произошло, я спустилась к дежурному и начала выяснять, где мой сын. |
Кизү торучы барысының да автобусларда булганын һәм китерелүчеләр исемлегендә нәкъ менә әлеге гади сәбәп буенча аның юклыгын әйтте — аларны автобусларда тотканнар, алар тоткарланучылар һәм бу бүлектә китерелүчеләр булып саналмасын өчен. | Дежурный сказал, что все находятся в автобусах и в списках доставленных его нет именно по этой простой причине — их держали в автобусе именно для того, чтобы они не считались задержанными и доставленными в это отделение. |
Мин шулай аңлыйм, алар автобустан чыккач һәм аларны исемлек буенча кабул ителгән дип санарлар иде, шул моменттан аларны тоткарларга мөмкин булган вакыт башлана. | Я так понимаю, что с момента, когда они вышли из автобуса и их считали бы принятыми по списку, начинается отсчет времени, в течение которого их могут держать. |
Нәтиҗәдә, шулай килеп чыкты ки, минем улым дүрт сәгать салкын автобуста утырган, "Дорогомилово" эчке эшләр бүлеге территориясендә. | В итоге получилось так, что мой сын провел четыре часа в холодном автобусе, прямо на территории ОВД «Дорогомилово». |
Мин эчке эшләр бүлегенә берүзем килдем һәм анда мине адвокат каршылады, ул мине проходная янындагы вертушка янында көткән. | Я приехала в ОВД одна и уже там встретила адвоката, которая ждала около вертушки на проходной. |
Безне кабинетка чакыргач, мин аның безнең әңгәмәгә кушыла һәм катнаша аламы икәнлеге турында сорадым. | Когда нас пригласили в кабинет, я спросила, может ли она присоединиться и поучаствовать в нашей беседе. |
Без ике сәгатькә якын сөйләштек, аннан һәм миннән аңлатмалар алдылар, миңа балигъ булмаганны тоткарлау турында беркетмә бирделәр, һәм без киттек. | Мы пробеседовали где-то часа два, с меня и с него взяли объяснения, отдали мне протокол о задержании несовершеннолетнего, и мы уехали. |
Кичке сәгать тугыз иде. | Было девять часов вечера. |
Саша сүзләренә караганда, митингта барысы да тиз булган. | По словам Саши, на митинге все произошло быстро. |
Алар метродан чыккан, бер төркем күргән, анда Навальный бармы икәнлеген карарга карар кылган, һәм вакыйгалар үзәгенә кереп киткән. | Они вышли из метро, увидели толпу, решили посмотреть, будет ли там Навальный, и стали пробираться в центр событий. |