Datasets:

seanghay
/

lexicon-kh

Dataset card Viewer Files Files and versions Community

Split (1)

train · 3.77k rows

t_id int64 1 3.77k	t_cat_id int64 1 18	t_main_kh stringlengths 1 48	t_main_en stringlengths 2 78 ⌀	t_main_fr stringlengths 4 78 ⌀	t_isimg int64 0 1	t_desc stringlengths 13 3.51k	t_lookup float64 1 3.76k ⌀	t_active int64 1 1	created_at stringclasses 1 value	updated_at stringclasses 1 value
1,001	18	វឌ្ឍមានវិធី	progression	progression (f.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធ ធ្វើឱ្យដំណើររឿងមានការរីកចម្រើនពីធូរស្រាលទៅតានតឹងឬពីតានតឹងទៅធូរស្រាលវិញ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងទុំទាវ ស្នេហាទុំទាវចេញដំណើរពីភាពធម្មតាទៅរកភាពតានតឹងបន្តិចម្ដងៗរហូតបណ្ដាលឱ្យតួអង្គទាំងពីរស្លាប់។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងព្រះអាទិត្យថ្មីរះលើផែនដីចាស់ ដំណើរជីវិតរបស់សម ចេញពីភាពតានតឹងខាងដើមរឿង ហើយធូរស្រាលនៅចុងបញ្ចប់នៃរឿង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,002	18	វណ្ណនាកថា	narrative genre	genre narratif	0	សន្ទស្សន៍អក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទ ដែលកវី អ្នកនិពន្ធសរសេរ អធិប្បាយរៀបរាប់ឡើងវិញនូវដំណើររឿងរ៉ាវជាក់ស្ដែងនៃជីវភាពសង្គម (ពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ការធ្វើដំណើរ ឧបទ្ទវហេតុ ទំនាក់ទំនងរវាងគ្រួសារ រវាងខ្លួនឯង និង អ្នកដទៃ) ទោះជាដំណើររឿងទាំងនោះកន្លងផុតទៅក្ដីឬកំពុងប្រព្រឹត្តទៅក្ដីមករៀបរាប់ដើម្បីឱ្យអ្នកអានបានដឹង បានយល់ហាក់ឃើញនឹងភ្នែកផ្ទាល់។ ឧទាហរណ៍ ៖ វណ្ណនាកថាស្ដីពី បុណ្យផ្កា បុណ្យកឋិន ពិធីរៀបការ ការធ្វើដំណើរ ការទៅលេងស្រុកកំណើត ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ រញ្ជួយដី...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,003	18	វណ្ណនាវិធី	narration	narration (f.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើដោយលើកយកតួអង្គមនុស្ស សត្វ រឿង ចម្បាំង ធម្មជាតិឬទេសភាពមកនិទានរៀបរាប់ឱ្យឃើញច្បាស់ដូចបានឃើញនឹងភ្នែកផ្ទាល់។ ឧទាហរណ៍ ៖នៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ការរៀបរាប់អំពីចម្បាំងរវាងទូភីនិងពាលី (...) សឹងសាញសោះសាដ៏ទីទៃ ទូភីនិរភ័យ លលេលលាំងរួសរង់។ ឆ្កៀលឆ្កឹះធរណីជ្រួយជ្រង វៃវាត់ឈ្មៀងឈ្មង រលើងរលំព្រឹក្សា។ ធ្លាយធ្លាក់បែកបាក់បព្វតា ងើយងួយងរងា រលាស់ស្រួចស្រិង្គម៉ាយមៀង។ វិលវេះវៃវាត់ខ្លាំងខ្លៀង ស្ទុះស្ទះឆាបឆៀង ក្រឡេកក្រឡាស់ហាក់ហោះ។ ក្រុងពាលីលុះជាញឆ្ពោះ ខ្ចាត់ដូចគេបោះ ពុំដិតដល់អង្គមហិង្សា។ ស្នែងស្និទ្ធពីរពេជ្រផ្លាញផ្លា ពះលើសិល្ប៍ពាលី រាជពុំអាចបីនូវមុត។ ដូចលំពែងពេជ្រមុតបីប្រាកដ អ្នកចាក់ដ៏ចំហុតទំលុះ លើមហាពេជ្រឯង។ ព្រះខ័នពេជ្រពះពេជ្រស្នែង ពេជ្រនូវពេជ្រឯង ប្រកួតប្រកឹងចេស្ដា។ ពាលីវៃវេះដ៏វេហាស៍ ទូភីរងរា ទន្ទាំទន្ទួយវិលវាត់។ (...) ឧទាហរណ៍ ៖ (...) រទេះភ្លើងបោលលឿនដូចព្យុះកាត់ព្រៃខ្លុង និងព្រេច។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,004	18	វប្បធម៌	culture	culture (f.)	0	មែកធាងនៃអរិយធម៌ដែលទាក់ទងនឹងការបណ្ដុះបណ្ដាលចំណេះវិជ្ជាប្រាជ្ញាស្មារតី ទំនៀមទម្លាប់ សិល្បៈ វិទ្យាសាស្រ្ត អក្សរសាស្រ្ត... ឱ្យបានលូតលាស់រីកចម្រើន។ សង្កេត ៖ បើយើងមិនបែងចែកវប្បធម៌ឱ្យដាច់ពីសង្គមធម៌ យើងអាចឱ្យនិយមន័យតាមគណៈកម្មការវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈដូចនេះ ការបណ្ដុះចំណេះវិជ្ជា ប្រាជ្ញា ស្មារតី និងរបៀបរស់នៅរបស់មនុស្សឱ្យបានលូតលាស់ចម្រើនដើម្បីសម្របសម្រួលទៅនឹងបរិស្ថាននិងការអភិឌ្ឍសង្គមដោយវិទ្យាសាស្រ្តឬដោយសិល្បៈផ្សេងៗជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,005	18	វិធីត្រឡប់	regression	régression (f.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើដោយលើកយកពាក្យឆ្លុះគ្នាមកបង្ហាញ ដើម្បីឱ្យពាក្យទាំងនោះមានន័យសេចក្ដីផ្សេងគ្នា។ ឧ. (...) ធ្វើបុណ្យបានបុណ្យ ធ្វើបាបពីមុន បាបវិលមកសង ស្អប់គេ គេស្អប់ មិនចប់សំណង ប្រសិនស្នេហ៍ស្នង គេស្នេហ៍វិញដែរ។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,006	18	វិធីបំផ្លើស	hyperbole	hyperbole (f.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើ ដោយលើកយកពាក្យសម្ដីលើសហួសពីការពិតមករៀបរាប់ទិដ្ឋភាព សកម្មភាពអ្វីមួយក្នុងគោលបំណង បង្ហាញហេតុការណ៍ណាមួយធ្វើឱ្យមានកម្រិតខ្ពស់បំផុតឬទាបបំផុតដោយបង្កប់ន័យក្នុងការទាក់ទាញអារម្មណ៍អ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ឱ្យមានការពិចារណា ទៅលើបញ្ហាដែលខ្លួនចង់បង្ហាញ។ ឧទាហរណ៍ ៖ - នៅក្នុងកំណាព្យ ‹‹មើលផែនដីខ្មែរ សម័យ ប៉ុល ពត អៀង សារី›› (...) អកទោចទួញយំ តាមដងព្រៃភ្នំ ឃើញភាពទារុណ មនុស្សស្លាប់គរច្រើន កើនហួសបូកគុណ រុយមូសញាក់គ្រុន ខ្លាចខ្មោចមនុស្សលង។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,007	18	វិធីពង្វាង	detour	détour (m.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើ ដើម្បីពង្វាងដោយមិនប្រើពាក្យ កន្សោមពាក្យចំៗ ត្រង់ៗសម្រាប់សម្គាល់បញ្ញត្តិណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ (...) បិសាចក្អែកខ្មៅខ្លៅសាមាន្យ ចិត្តជួតិរច្ឆានខ្មៅចំបែង សម្លាប់ជាតិខ្មែរគ្មានរអែង បំផ្លាញជាតិឯងទៅជាផេះ។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,008	18	វិភាគតួអង្គ	null	null	0	ការរកឱ្យឃើញនូវលក្ខណសម្បត្តិរបស់តួអង្គ តាមរយៈសកម្មភាព កាយវិការ សម្លៀកបំពាក់របស់តួអង្គផ្ទាល់ ឬ តាមរយៈពាក្យសម្ដីតួអង្គដទៃទៀត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,009	18	វិលោមត្តវិធី	inversion	inversion (f.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែបដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើឃ្លាល្បះដោយផ្លាស់ត្រឡប់ពាក្យ ដើម្បីឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្តាប់ចាប់អារម្មណ៍។ ឧទាហរណ៍ ៖ (...) ដែកដុលរនាំង តូចបួនជញ្ជាំង ធំសោអស្ចារ្យ។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,010	18	វិសិដ្ឋរស	sublime	sublime	0	តម្លៃដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ដោយកវី អ្នកនិពន្ធ ចេះបង្ហាញនូវសកម្មភាពដ៏អស្ចារ្យរបស់តួអង្គក្នុងការបំពេញកិច្ចការអ្វីមួយ ដែលមនុស្សលោកធម្មតានៅក្នុងសង្គមពុំអាចធ្វើដូចឡើយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងមហាវេស្សន្តរជាតក ការធ្វើទានរបស់ព្រះវេស្សន្តរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,011	18	វិសេសរស	particular values	valeurs particulières	0	ផ្នែកមួយនៃអត្ថរសដែលកវី អ្នកនិពន្ធបង្កើតឡើងយ៉ាងប៉ិនប្រសប់ក្នុងការតែងនិពន្ធរឿងប្រលោមលោក ល្ខោន កំណាព្យ រឿងព្រេង រឿងល្បើក ឬ អត្ថបទផ្សេងៗ។ ក្នុងវិសេសរសមាន សុន្ទររស វិហាសរូបរស មហត្តរស វិសិដ្ឋរស វីររស ទារុណរស ហាសរស ទស្សនីយរស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,012	18	វិហាសរូបរស	grotesque	grotesque (m.)	0	តម្លៃដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ ដោយកវី អ្នកនិពន្ធ ចេះពណ៌នារូបអាក្រក់ សកម្មភាពចម្លែករបស់តួអង្គដើម្បីបង្កើតសោភ័ណ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងមហាវេស្សន្តរជាតក ការពណ៌នារូបអាក្រក់របស់តាជូជក ៖ (...) មានព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ឈ្មោះជូជកព្រឹទ្ធាចារ្យ រូបអន្ធការ ស្គមច្រដោងច្រមុះកោង ទ្រូងសឹងតែឆ្អឹង សក់រឹងក្រញាង ពោះធំកំប៉ោង លោងសំពៀត ដំបារត្រចៀកយុរយារក្រាស់ដូចឃ្លង់ភ្លើង ជើងកោងដូចជើងសេក ភ្នែកស្រលៀងស្រលើ សាច់ពកដូចគេផ្ញើ រដិបរដុបយុរយារប៉ុនផ្លែក្រសាំង ផ្លែសម៉ ធ្មេញស ក្បាលវែងតូចម្ខាងដូចផ្លែព្នៅ។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,013	18	វីររស	heroic	Héroïque (m.)	0	តម្លៃដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ ដោយកវី អ្នកនិពន្ធ ចេះបង្ហាញនូវសកម្មភាពអាកប្បកិរិយា ចិត្តអង់អាចក្លាហាន មោះមុតរបស់តួអង្គក្នុងការប្រយុទ្ធតទល់ជាមួយគូបដិបក្ខដើម្បីការពារអំពើល្អ។ ឧទាហរណ៍ ៖ : នៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ រាមលក្ស្មណ៍ ជបលក្ស្មណ៍ ក្មេងតូចៗច្បាំងយ៉ាងអង់អាចជាមួយទ័ពព្រះរាមដែលមានយុទ្ធសិល្ប៍ពូកែអស្ចារ្យ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,014	18	វីរិយបារមី	null	null	0	បារមីមួយក្នុងចំណោមបារមីទាំង១០ ដែលព្រះពោធិសត្វក្នុងជាតិជាព្រះមហាជនកបានបំពេញដោយការព្យាយាម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,015	18	វុត្តន្តកថា	report	reportage (m.)	0	សន្ទស្សន៍អក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទ ដែលកវី អ្នកនិពន្ធរៀបរាប់បញ្ជាក់ឡើងវិញនូវហេតុការណ៍ ឬពិធីផ្លូវការអ្វីមួយដែលកំពុងប្រព្រឹត្តទៅក្ដីឬកន្លងផុតទៅក្ដី ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈទស្សនាវដ្ដី វិទ្យុ ទូរទស្សន៍។ ឧទាហរណ៍ ៖ ការរៀបរាប់ពីទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលឬវរជនសំខាន់ណាម្នាក់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,016	18	វេសម្មវិធី	opposition and contrast	opposition et contraste (m.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធចេះលើកយកគុណភាពពីរ ចលនាឬសកម្មភាពពីរ សំនួនសេចក្ដីពីរ មតិទស្សនៈពីរឬអត្តៈខាងក្នុងនិងខាងក្រៅរបស់តួអង្គណាមួយ ដែលមានភាពផ្ទុយគ្នាមកដាក់ប្រៀបគ្នាដើម្បីជាមធ្យោបាយពន្លេចឱ្យឃើញនូវតម្លៃអ្វីមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖នៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ការរៀបរាប់អំពីកូខ័ន បង្ហាញពីទំនាស់ខាងក្នុងនិងខាងក្រៅ - (...) សក្ដិសួនជាអ្នកថ្មើរព្រៃ ខ្លួនខ្មៅក្រៅវិស័យនូវធ្មេញសស្នឹមភ្នែកច្រាល។ ខ្លួនខ្លោះខ្លាំងខែងពេញពាល ធាត់ធំមមារមមួរមមុលព្រឹក្សព្រៃ។ (...) ឧទាហរណ៍ ៖នៅក្នុងរឿងទុំទាវ ការបង្ហាញទស្សនៈពីរផ្ទុយគ្នារវាងម្ដាយនិងកូន - (...) អំណាចខ្លបខ្លាចមានស័ក្ដិយស ចំពោះជាត្រូវបុណ្យកូនឡើង ម្ដាយប្រាប់ប្រដៅកូនកុំឆ្មើង ចចេសចចើងណាថ្លៃម្ដាយ។ ទាវឮម្ដាយប្រាប់ចាប់ចាំទុក ស្ទើរធ្លាក់ថ្លើមក្ដុកពុំរសាយ ទើបមានវាចាថាម៉ែអាយ ខ្ញុំកូនដូចស្ដាយបាយចំណី។ ថាបើម៉ែព្រមល្មមនឹងគេ កូនម៉ែទំនេរមានប្រុសស្រី លើកឱ្យគេទៅទោះពីរបី តាមម៉ែមេត្រីឱ្យថ្វីខ្ញុំ។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,017	18	សង្ខេបរឿង	summary	résumé (m.)	0	សេចក្ដីបំប្រួញដំណើររឿងឱ្យខ្លី ឱ្យអស់សេចក្ដី ដោយរក្សាខ្លឹមសាររឿងឱ្យនៅដដែល។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,018	18	សង្គមដ្ឋាន	social milieu	milieu social (m.)	0	មជ្ឈដ្ឋានប្រកបដោយសម្ភារៈ បញ្ញាញាណ ផ្លូវចិត្តរបស់មនុស្សក្នុងសង្គមនាសម័យកាលនៃរឿងដែលអ្នកនិពន្ធលើកយកមកបង្ហាញក្នុងស្នាដៃណាមួយ។ ធាតុសំខាន់ៗរបស់សង្គមដ្ឋានគឺសង្គមបរិយាកាស សង្គមប្រវត្តិ និង សង្គមបញ្ហា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,019	18	សង្គមធម៌	social	social (m.)	0	មែកធាងនៃអរិយធម៌ដែលទ្រទ្រង់ការរស់នៅនិងការបណ្ដុះបណ្ដាលតាមរយៈគ្រឿងសម្ភារៈ ប្រដាប់ប្រើប្រាស់ វិធីបច្ចេកទេស ការបង្កើតផលិតផល ការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច នយោបាយ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,020	18	សង្គមបញ្ហា	social problem	problème social (m.)	0	បញ្ហាទាំងឡាយដែលមានក្នុងសង្គមដូចជា បញ្ហាជីវភាព បញ្ហាសុខុមាលភាព បញ្ហាគ្រប់គ្រងសង្គម... ដែលអ្នកនិពន្ធលើកមកបង្ហាញក្នុងដំណើររឿង។ ឧទាហរណ៍ ៖នៅក្នុងរឿងគូលីកំណែន ការបង្ហាញបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា អំណាចផ្ដាច់ការ ការកេងប្រវ័ញ្ច ការជំរិតទារពន្ធដារច្រើនហួសហេតុពីប្រជាជន...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,021	18	សង្គមបរិយាកាស	social atmosphere	atmosphère sociale (f.)	0	ទិដ្ឋភាពនៃរឿង ដែលអ្នកនិពន្ធបានរៀបរាប់ពីការរស់នៅ ការប្រកបអាជីវកម្ម ជំនឿ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ការគ្រប់គ្រង និង ទំនាក់ទំនងសង្គម ក្នុងសម័យកាលណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ ៖នៅក្នុងរឿងទុំទាវ ការបង្ហាញពីការរស់នៅរបស់ប្រជាជន ការគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា ការជឿលើមន្តអាគម ហោរាសាស្រ្ត ការប្រកាន់ប្រពៃណី‹‹នំមិនធំជាងនាឡិ›› ប្រពៃណីចូលម្លប់ ទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រ អ្នកធំនិងអ្នកតូច និង ទំនាក់ទំនងក្នុងគ្រួសារ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,022	18	សង្គមប្រវត្តិ	social history/social event/social fact	histoire sociale/evènement social/fait social	0	ព្រឹត្តិការណ៍នានា ដែលអ្នកនិពន្ធបានលើកឡើងតាមរយៈដំណើររឿងណាមួយ ដោយជាប់ទាក់ទងយ៉ាងជិតស្និទ្ធទៅនឹងសង្គម។ ឧទាហរណ៍ ៖ -នៅក្នុងរឿងទុំទាវ សង្គមប្រវត្តិនៃរឿងទុំទាវគឺ ទាក់ទងទៅនឹងសង្គមខ្មែរសម័យលង្វែក។ -នៅក្នុងរឿងភូមិតិរច្ឆាន សង្គមប្រវត្តិនៃរឿងភូមិតិរច្ឆានគឺទាក់ទងទៅនឹងសង្គមខ្មែរសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,023	18	សង្គមារម្មណ៍	null	null	0	ផ្នត់គំនិតដែលកើតឡើងតាមរយៈការច្នៃប្រឌិតរបស់អ្នកនិពន្ធដោយផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ជាក់ស្ដែងរបស់សង្គម។ ឧទាហរណ៍ ៖ - នៅក្នុងរឿងទុំទាវ ទស្សនៈ ‹‹នំមិនធំជាងនាឡិ››, - នៅក្នុងរឿងធនញ្ជ័យ ទំនាយហោរា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,024	18	សច្ចបារមី	null	null	0	បារមីមួយក្នុងចំណោមបារមីទាំង១០ ដែលព្រះពោធិសត្វក្នុងជាតិជាព្រះវិធុរបណ្ឌិតបានបំពេញដោយការកាន់ពាក្យសច្ចៈ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,025	18	សច្ចៈ	null	null	0	ព្រឹត្តិការណ៍ ហេតុការណ៍ ដំណើរជាក់នឹងភ្នែក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,026	18	សញ្ច័យវិធី	accumulation	accumulation	0	វិធីដែលកវីឬអ្នកនិពន្ធប្រមូលផ្ដុំនូវភេទការណ៍ ឬមតិផ្សេងៗក្នុងវគ្គឬប្រយោគតែមួយ។ ក្នុងវិធីនេះគេច្រើនផ្ដុំកិរិយាសព្ទ ប្រធានដើម្បីបង្ហាញឱ្យឃើញនូវចលនាឆាប់រហ័ស រំភើបញាប់ញ័រ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី៤ ចលនាប្រហាររបស់ព្រះរាមទៅលើក្រុងខរ ៖ (...) ស្ដេចដំ ស្ដេចជាន់ ស្ដេចធាក់ ស្ដេចច្រាន ស្ដេចចាក់ ស្ដេចហែករុះរាយបោះបង់។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,027	18	សន្ទស្សន៍អក្សរសិល្ប៍ (អក្សរសិល្ប៍អធិប្បាយ)	null	null	0	អត្ថបទអក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទ ដែលកវី អ្នកនិពន្ធបង្ហាញរូបភាព វត្ថុ ព្រឹត្តិការណ៍ណាមួយដើម្បីឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្ដាប់បានឃើញ បានយល់ដឹងទៅតាមដំណើររឿង។ ក្នុងសន្ទស្សន៍អក្សរសិល្ប៍មានពិពណ៌នាកថា វណ្ណនាកថា បដិពិម្ពកថា វុត្តន្តកថា សារកថា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,028	18	សព្វរស	general values	valeurs générales	0	ផ្នែកមួយនៃអត្ថរស ដែលកវី អ្នកនិពន្ធបានលើកយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងអត្ថបទរឿងរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើតតថរស អច្ឆរិយរស កុសលរស...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,029	18	សមន្តរត្តវិធី	parallelism	parallélisme (m.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើ សម្រាប់អធិប្បាយពីសមត្ថភាព ឫទ្ធានុភាព កលល្បិច មធ្យោបាយ ប្រហាក់ប្រហែលគ្នារវាងតួអង្គបដិបក្សដើម្បីឱ្យមាននាដ្យភាព។ ឧទាហរណ៍ ៖ : នៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី៣ ក្នុងចម្បាំងរវាងព្រះរាមនិងក្រុងខរ មួយផ្លែងសរកើតជានាគ មួយទៀតផ្លែងសរកើតជាគ្រុឌ ម្ខាងផ្លែងសរជាភ្លើង ម្ខាងទៀតផ្លែងសរឱ្យកើតជាទឹក។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,030	18	សរជាតិ	null	null	0	ដំណើរត្រឡប់ជាតិចេរវិលវឹងពីជាតិមួយទៅជាតិមួយទៀត។ ឧទាហរណ៍ ៖ : នៅក្នុងរឿងមហាវេស្សន្តរជាតក ការបញ្ចប់រឿងមហាវេស្សន្តរជាតកតួអង្គសរជាតិមានដូចតទៅ៖ - ព្រះបាទវេស្សន្តរ សរជាតិជាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធគោតម, - នាងមទ្រី សរជាតិជានាងយសោធរា, - ជាលីកុមារ សរជាតិជារាហុលកុមារ, - នាងក្រឹស្នា (កណ្ហា) សរជាតិជានាងឧប្បលវណ្ណា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,031	18	សារកថា	Letter	lettres (f.)	0	សន្ទស្សន៍អក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទ ដែលកវី អ្នកនិពន្ធសរសេរជាលក្ខណៈសំបុត្រឆ្លងឆ្លើយ (ក្នុងគ្រួសារ មិត្តភក្ដិ អ្នកដទៃ) ដើម្បីលាតត្រដាង បង្ហាញនូវបញ្ហាអ្វីមួយទាក់ទងនឹងការរស់នៅ ពិធីអ្វីមួយ មនោសញ្ចេតនា... របស់មនុស្ស។ ឧទាហរណ៍ ៖ - សារកថារបស់លោកស្រី Sévigné, - សារកថារបស់លោក Voltaire។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,032	18	សាស្ត្រា	null	null	0	គម្ពីរ ឬ ក្បួនច្បាប់ប្រដៅ ដែលចារលើស្លឹករឹត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,033	18	សាស្ត្រាក្បួន	null	null	0	សាស្ត្រាដែលជាកម្រងក្បួនខ្នាតនានាមានក្បួនទាយ មន្តអាគម ក្បួនឱសថនិងចំណេះវិជ្ជាផ្សេងៗទៀត។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,034	18	សាស្ត្រាច្បាប់	null	null	0	សាស្ត្រាដែលជាកម្រងសីលធម៌នានាសម្រាប់ប្រៀនប្រដៅមនុស្សឱ្យសាងអំពើល្អ និង យល់ត្រូវ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សាស្ត្រាច្បាប់កេរកាល, សាស្ត្រាច្បាប់ប្រុស, ច្បាប់ស្រី,...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,035	18	សាស្ត្រាទេសន៍	null	null	0	សាស្ត្រាដែលមានចែងអំពីការអប់រំប្រៀនប្រដៅ ទាក់ទងទៅនឹងសាសនា ហើយដែលគេយកទៅប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្ដែងធម៌ទេសនា។ ឧទាហរណ៍ ៖ សាស្ត្រាទសជាតកជាសាស្ត្រាទេសន៍។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,036	18	សាស្ត្រាល្បែង	null	null	0	សាស្ត្រាដែលជាកម្រងអត្ថបទរឿងរ៉ាវទាំងឡាយសម្រាប់អានកម្សាន្ត បំពេអារម្មណ៍ឱ្យរីករាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ សាស្ត្រារឿងក្រុងសុភមិត្រ, សាស្ត្រារឿងហង្សយន្ត, ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,037	18	សិប្បនិមិ្មត	artificial	artificiel, elle (adj.)	0	ដែលតុបតែងរចនាឡើងដោយសិល្បៈដែលមិនមែនជាធម្មជាតិ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ជើងសិប្បនិមិ្មត ផ្កាសិប្បនិម្មិត ផ្លែឈើសិប្បនិមិ្មត...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,038	18	សិល្ប៍វិជ្ជា	aesthetics	esthétique (f.)	0	វិទ្យាសាស្ត្រដែលសម្រាប់ណែនាំឬពិនិត្យវាយតម្លៃលើសោភ័ណនៅក្នុងស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ សិល្បៈ ច្បាប់ឧបទេសជាដើម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,039	18	សិល្ប៍វិធី	null	null	0	សិល្បៈ វិធីសាស្ត្រឬមធ្យោបាយផ្សេងៗរបស់អ្នកនិពន្ធក្នុងការសរសេររឿងដើម្បីទាក់ទាញអារម្មណ៍ អ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ អ្នកទស្សនា ឱ្យជក់ចិត្ត ចាប់អារម្មណ៍ទៅតាមដំណើររឿង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,040	18	សីលបារមី	null	null	0	បារមីមួយក្នុងចំណោមបារមីទាំង១០ដែលព្រះពោធិសត្វក្នុងជាតិជាព្រះភូរិទត្ត នាគរាជ បានបំពេញដោយការរក្សាឧបោសថសីល សូម្បីតែជីវិតក៏ហ៊ានលះបង់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,041	18	សុន្ទរកថា	discourse/speech	discours	0	ឧបទេសអក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទ ដែលកវី អ្នកនិពន្ធសរសេរអំពីអ្វីមួយសម្រាប់អាន ថ្លែងក្នុងពិធីអ្វីមួយដោយ៖ - រៀបរាប់ពីលទ្ធផលការងារ, - ណែនាំ តម្រែតម្រង់ ការអនុវត្តសកម្មភាពឬគម្រោងការអ្វីមួយ និង បញ្ចូលគំនិតរិះគន់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,042	18	សុន្ទររស	pretty	joli (m.)	0	តម្លៃដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ ដោយកវី អ្នកនិពន្ធចេះពណ៌នារូបភាព លក្ខណៈសកម្មភាពនៃតួអង្គ ដំណើររឿងធម្មជាតិឱ្យឃើញលក្ខណៈល្អត្រឹមត្រូវតាមការពិត ឬ រូបលក្ខណៈពិត ធ្វើឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ពេញចិត្ត។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងកាកី (...) កាយកើតអស្ចារ្យ អំពីផ្កាកា- ណិកាសោភី ភក្រ្តាសោភ័ណ ដូចចន្រ្ទបូណ៌មី សក់ដូចភមរី រលើបខ្មាញ់ខ្មៅ។ ... កបកាយក្រអូប ទោះទាំងរាងរូប ប្រហើរពុំបាច់ រកផ្កាគ្រឿងអប់ ឈ្ងុយឈ្ងប់សព្វសាច់ ពិដោរបណ្ដាច់ បណ្ដូលអស់ស្រី។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,043	18	សុភាសិត	proverb	proverbe (m.)	0	ឧបទេសអក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទ ដែលកវី អ្នកនិពន្ធតាក់តែងជាពាក្យឬកម្រង ពាក្យចួនរណ្ដំ (កម្រងកែវ) សម្រាប់អប់រំ ទូន្មាន ដោយលើកយក ធម្មជាតិ ជីវភាព សង្គមជាដើម មកប្រៀបធៀប។ ឧទាហរណ៍ ៖ - ចេះពីរៀន មានពីរក, - ចង្កឹះមួយបាច់ កាច់មិនបាក់, - តក់ៗពេញបំពង់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,044	18	សោតរូបារម្មណ៍	null	null	0	រូបារម្មណ៍ក្នុងអត្ថបទកំណាព្យ អត្ថបទពាក្យរាយ ដែលកើតឡើងតាមរយៈពាក្យពេចន៍ ឃ្លាប្រយោគ ដែលរំលេចឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ឮសំឡេងនៅក្នុងអារម្មណ៍។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,045	18	ស្ថានភាពតួយ៉ាង	type situation	situation type (f.)	0	ស្ថានភាពណាមួយដែលអ្នកនិពន្ធជ្រើសរើសយកមកជាតំណាងស្ថានភាពទូទៅនៃសង្គម។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងភូមិតិរច្ឆាន ស្ថានភាពនៃការជំរឹតទារពន្ធហួសហេតុពីប្រជាជនខ្មែររបស់បារាំងជាស្ថានភាពតួយ៉ាងនៃការជិះជាន់គាបសង្កត់របស់អាណានិគមបារាំងមកលើប្រជាជនខ្មែរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,046	18	សំវាទវិធី	dialogue	dialogue (m.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើដោយធ្វើឱ្យតួអង្គជជែកសន្ទនា ឆ្លងឆ្លើយគ្នាទៅវិញទៅមក។ ឧ. (...) ថ្លែងដោយទំនង ដំណើរត្រីផងយាត្រា ពើបនឹងជុចណា ត្រីស្រែកថាវ៉ឺយចៀសចេញ។ ជុចថាអីអើ បទអ្នកនេះតើម្ដេចមិញ ក៏មកប្រើអញ ចៀសចេញឱ្យអ្នកជាល្បែង។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,047	18	ហាសកថា	comedy	comédie (f.)	0	នាដកអក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទដែលកវី អ្នកនិពន្ធ តាក់តែងជារឿងល្ខោន ដែលដំណើររឿងប្រកបដោយឈុតឆាក កំប្លុកកំប្លែង ធ្វើឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ផ្ទុះសំណើច។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,048	18	ហាសរស	comic	comique (m.)	0	តម្លៃដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ ដោយកវី អ្នកនិពន្ធ ចេះបង្ហាញសកម្មភាពកំប្លុកកំប្លែង ធ្វើឱ្យអ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ សើចសប្បាយរីករាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងធនញ្ជ័យ ធនញ្ជ័យរើសអាចម៍សេះច្រកថង់យាមយកទៅជូនសេដ្ឋីកណ្ដាលចំណោមមន្រ្តី។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងអាឡេវ អាឡេវចាប់ម៉ែឪវារៀបការដើម្បីបានស៊ីនំគម នំអន្សម...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,049	18	ឯកវាទវិធី	Monologue	Monologue (m.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែបដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើដោយធ្វើឱ្យតួអង្គនិយាយថ្លែងទុក្ខព្រួយឬរៀបរាប់អំពីអនុស្សាវរីយ៍អ្វីមួយតែម្នាក់ឯង គ្មាននរណាចូលលាយឡំឡើយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងទុំទាវ នាងទាវក្រោយពេលទុំត្រឡប់ទៅវត្តវិហារធំវិញ នាងនឹកទុំយ៉ាងខ្លាំង ហើយគិតម្នាក់ឯងថា៖ (...) ថាអញស្ដាយក្រហាយប្រាណ មិនក្សាន្តធ្ងន់ខ្លួនប្រៀបហាក់ភ្នំ រលើងបព្វតាផ្ងាររលំ សង្កត់សៀតក្រំរណ្ដំខ្លាំង។ ខ្លោចផ្សាក្ដៅក្ដួលខ្មួលក្នុងថ្លើម ដង្ហើមផុតៗស្លុតភាន់ភាំង ម្ល៉េះហើយលោកអើយប្អូនមរណំ ខ្លួនស្លាំងស្គាំងស្គមទ្រមវេទនា។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,050	18	អក្សរសាស្ត្រ	letters	lettres (f.)	0	វិទ្យាសាស្ត្រសង្គមមួយប្រភេទដែលសិក្សាពីភាសាអក្សរសិល្ប៍។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,051	18	អក្សរសិល្ប៍	literature	littérature (f.)	0	ផ្នែកមួយនៃអក្សរសាស្ត្រ ដែលអ្នកនិពន្ធលើកពីបញ្ហាមនុស្ស បញ្ហាសង្គមមកចោទនិងដោះស្រាយដោយប្រើសិល្ប៍វិធី។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,052	18	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបខេមរនិយម	null	null	0	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ដែលលើកឡើងនិងឆ្លុះបញ្ចាំងពីជីវភាពរស់នៅរបស់ខ្មែរពិតៗ។ ឧទាហរណ៍ ៖រឿងទុំទាវ រឿងសូផាត...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,053	18	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបបរទេសនិយម	null	null	0	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ដែលយកលំនាំតាមបរទេស។ ឧទាហរណ៍ ៖ - រឿងជីវិតឥតន័យរបស់អ្នកនិពន្ធ សុទ្ធ ប៉ូលីន។ - រឿងថៅកែចិត្តចោររបស់អ្នកនិពន្ធ ពៅ យូឡេង និង អ៊ុំ ឈឺន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,054	18	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបពុទ្ធនិយម	null	littérature khmère à caractère buddhiste	0	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរដែលទទួលឥទ្ធិពលពុទ្ធសាសនា។ ស្នាដៃប្រភេទនេះតែងលើកយកសកម្មភាពព្រះពោធិសត្វក្នុងការកសាងបារមីឬទស្សនៈសំខាន់ៗក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាដូចជា បញ្ហាកម្មផល បុណ្យ បាបជាដើម។ អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបពុទ្ធនិយមមាន អក្សរសិល្ប៍បែបពុទ្ធនិយមសុទ្ធសាធ និង អក្សរសិល្ប៍បែបពុទ្ធនិយមក្លាយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ - រឿងព្រះវេស្សន្តរជាអក្សរសិល្ប៍បែបពុទ្ធនិយមសុទ្ធសាធ។ - រឿងក្រុងសុភមិត្រ ជាអក្សរសិល្ប៍បែបពុទ្ធនិយមក្លាយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,055	18	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបពុទ្ធនិយមក្លាយ	null	null	0	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ដែលបញ្ហានៃរឿងមានជាប់ទាក់ទងទៅនឹងទ្រឹស្ដីក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាតិចតួច។ តួអង្គនៃរឿងពុំមានកសាងបារមីអ្វីមួយច្បាស់លាស់ឡើយ។ ឧទាហរណ៍ ៖រឿងសព្វសិទ្ធិ រឿងសូរ្យវរវង្ស រឿងសុបិនកុមារ...។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,056	18	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរបែបព្រាហ្មណ៍និយម	null	null	0	អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ដែលទទួលឥទ្ធិពលសាសនាព្រាហ្មណ៍។ ស្នាដៃប្រភេទនេះតែងលើកយកភាពអច្ឆរិយៈរបស់ទេវៈឬអាទិទេព និង អសុរៈមករៀបរាប់បង្ហាញ។ ឧទាហរណ៍ ៖រឿងរាមកេរ្តិ៍។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,057	18	តួអង្គរង	secondary character	personnage secondaire (m.)	0	តួអង្គបន្ទាប់ពីតួអង្គឯក។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងទុំទាវ ពេជ្រ នាងនោ ម៉ឺនងួន ម្ដាយទាវ អរជូន...ជាតួអង្គរង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,058	18	អច្ឆរិយរស	Marvellous	merveilleux (m.)	0	តម្លៃដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍ ដោយកវី អ្នកនិពន្ធ ចេះលើកយកតួអង្គអរូបី (ទេវៈ យក្ស ខ្មោច ព្រាយ បិសាច...) តួអង្គសត្វឬសកម្មភាពអស្ចារ្យផ្សេងៗមកបញ្ចូលក្នុងស្នាដៃរបស់ខ្លួនដើម្បីធ្វើឱ្យដំណើររឿងមានលក្ខណៈអស្ចារ្យហួសពីការពិតដូចជា តួអង្គចេះជ្រែកទឹក ជ្រែកដី ហោះហើរ ដើរលើអាកាស បែងភាគ កាឡាខ្លួន...។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងកាកី គន្ធ័នបានកាឡាខ្លួនជាស្រមើលហើយតោងរោមគ្រុឌ (...) យាត្រាត្រង់ព្រះជ្រៃ គន្ធ័នវៃវៀងសំដៅ លបលាក់ដើរតាមទៅ មើលដំណើរនៃគ្រុឌា។ ដើរដល់ដើមព្រះជ្រៃ ប្រែប្រាណវៃវិលវឹងជា ក្រុងគ្រុឌរាជបក្សា គន្ធ័នសោតនិម្មិតអង្គ។ ជាស្រមើលទំនា រោមគ្រុឌាឫទ្ធីរង្គ ស្ទុះហោះហើរពុំផ្សង សំដៅដល់ដើមសិម្ពលី។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,059	18	អជ្ឈត្តិកទាន	null	null	0	ទានខាងក្នុងខ្លួនដូចជា សាច់ ឈាម បេះដូង ថ្លើម ប្រមាត់ អវយវៈ (នៅក្នុងរឿង ព្រះវេស្សន្តរអជ្ឈត្តិកទាន គឺរាប់ទាំងការដាក់ទានរហូតដល់ប្រពន្ធកូន) ។ ឧទាហរណ៍ ៖កាលព្រះពោធិសត្វយោនយកកំណើតជាសត្វទន្សាយ ព្រះអង្គបានលោតចូលភ្លើងដើម្បីប្រទានសាច់ព្រះអង្គឱ្យដល់ស្មូមដែលជាព្រះឥន្រ្ទកាឡាខ្លួន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,060	18	អត្ថរស	text values	null	0	តម្លៃល្អ មិនល្អ ពីរោះ ពុំពីរោះ ដែលមាននៅក្នុងអត្ថបទអក្សរសិល្ប៍។ ក្នុងអត្ថរសមានបច្ចេករស វិសេសរស សព្វរស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,061	18	អធិដ្ឋានបារមី	null	null	0	បារមីមួយក្នុងចំណោមបារមីទាំង១០ ដែលព្រះពោធិសត្វក្នុងជាតិជាព្រះនេមិរាជ បានបំពេញដោយការតាំងចិត្តមាំថា អាត្មាអញដល់ពេលសក់ស្កូវនឹងចេញទៅសាងព្រះផ្នួស។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,062	18	ឥន្ទ្រិយរូបារម្មណ៍	null	null	0	រូបារម្មណ៍ក្នុងអត្ថបទកំណាព្យ អត្ថបទពាក្យរាយដែលកើតឡើងតាមរយៈពាក្យពេចន៍ ឃ្លាប្រយោគ ដែលធ្វើឱ្យឥន្ទ្រិយនានា (ចាប់ពីពីរឡើងទៅ) របស់អ្នកអាន អ្នកស្ដាប់ទទួលអារម្មណ៍រំភើប។ ឧទាហរណ៍ ៖ (...) ទុក្ខម្នោទោម្នេញក្នាញ់ឆុរឆាវ កន្ត្រាក់បានដាវស្ទុះចូលជុំ ចូលចាប់ចាក់កាប់ឥតជំនុំ ចងទុំក្រញឹកស្លើតស្លាបសេក។ (...) (...) គេចាប់វាយដំក្រំសព្វសាច់ ឈាមហូរមិនដាច់បែកសិរសី ឈាមកកខាន់ស្ទះបម្រះស្ដី ផ្ដែផ្ដាំវាស្រីប្ដីល្ញបាន។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,063	18	ឧបកថាវិធី	episode	épisode (m.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែបដែលកវី អ្នកនិពន្ធប្រើដោយនិយាយរៀបរាប់ព្រឹត្តិការណ៍អ្វីមួយមិនទាន់ចប់សេចក្ដីផងក៏ផ្អាកមួយខណៈ ហើយក៏ចាប់និយាយរៀបរាប់ព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីមួយទៀតបន្ត។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ខ្សែទី៤ ដើមដំបូងអ្នកនិពន្ធនិយាយពីព្រះរាមត្រាច់ចររកនាងសីតា បន្ទាប់ពីក្រុងរាពណ៍ឆក់យកទៅ។ ដំណើររឿងនេះមិនទាន់ដឹងសេចក្ដីអស់ផង ស្រាប់តែអ្នកនិពន្ធបែរទៅជានិយាយពីរឿងទូភីស្ដេចក្របីបង្កើតចម្បាំងជាមួយនឹងពាលីស្ដេចស្វាទៅវិញ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,064	18	ឧបទេសអក្សរសិល្ប៍	literature of didactic genre	littérature du genre didactique	0	អត្ថបទអក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទដែលកវី អ្នកនិពន្ធរៀបរៀងឡើងសម្រាប់អប់រំ ទូន្មានប្រៀនប្រដៅជនានុជន កុលបុត្រ កុលធីតាឱ្យប្រព្រឹត្តតាមក្រឹត្យក្រមសីលធម៌។ ឧបទេសអក្សរសិល្ប៍ពុំមានលក្ខណៈជាច្បាប់ ជាបទបញ្ជាជាការដាក់កំហិត ជាការបង្ខិតបង្ខំនោះទេ។ ឧបទេសអក្សរសិល្ប៍មាន សុភាសិត ទូន្មានកថា ល្បើកកថា សុន្ទរកថា ឧបារម្ភកថា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,065	18	ឧបមានរូបារម្មណ៍	null	null	0	រូបារម្មណ៍ក្នុងអត្ថបទកំណាព្យ អត្ថបទពាក្យរាយ ដែលកើតឡើងតាមរយៈពាក្យពេចន៍ ឃ្លាប្រយោគ ដែលរំលេចឱ្យឃើញការប្រៀបធៀបពាក្យ ដូច ដូចជា ហាក់ដូចជា ធៀបនឹង ប្រៀបបាននឹងរូហាន,...ដែលអ្នកនិពន្ធបានលើកឡើង។ ឧទាហរណ៍ ៖ (...) ទុំថាខ្លួនបងដូចរាជសីហ៍ ខ្លួននាងទាវស្រីដូចគុហា។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,066	18	ឧបារម្ភកថា	satire	Satire (f.)	0	ឧបទេសអក្សរសិល្ប៍មួយប្រភេទដែលកវី អ្នកនិពន្ធសរសេរអត្ថបទជាពាក្យរាយឬជាពាក្យកាព្យរិះគន់ គុណវិបត្តិនៃសីលធម៌ នយោបាយ ជាពិសេសរិះគន់បុគ្គលក្នុងសង្គម។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងតាថេននិងចៅសន។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,067	18	ឧបេក្ខាបារមី	null	null	0	បារមីមួយក្នុងចំណោមបារមីទាំង១០ ដែលព្រះពោធិសត្វក្នុងជាតិជាព្រះនារទព្រហ្មបានបំពេញដោយការតាំងចិត្តជាកណ្ដាលបានដល់ឧបេក្ខាព្រហ្មវិហារ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,068	18	អរិយធម៌	civilisation	civilisation (f.)	0	បណ្ដុំលក្ខណៈរួមរបស់សង្គមដែលក្នុងនោះមានទាក់ទងនឹងជំនឿ សាសនា សីលធម៌ សីលវិជ្ជា វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស ការគ្រប់គ្រង...ហើយដែលផ្ទុយនឹងសភាពអន់ថយ។ មែកធាងសំខាន់ៗនៃអរិយធម៌ មានវប្បធម៌និងសង្គមធម៌។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,069	18	អវេក្ខណវិធី	observation	observation (f.)	0	វិធីតែងនិពន្ធមួយបែប ដែលកវី អ្នកនិពន្ធ ប្រើដោយលើកយកហេតុការណ៍ សកម្មភាពផ្សេងៗមកបង្ហាញរៀបរាប់ លាតត្រដាងឱ្យឃើញជាក់ស្ដែង ហាក់ដូចជានៅនឹងភ្នែក។ ឧទាហរណ៍ ៖ នៅក្នុងរឿងផ្កាស្រពោន - (...) នៅខែចេត្រនិងពិសាខ តាមផ្លូវពីក្រុងសៀមរាបទៅអង្គរវត្ត ផ្ការំដួលបញ្ចេញរំភើយពិដោរក្រអូបឈ្ងុយ។ បើជួនជាមានវាយោបក់បន្តិចៗផង អ្នកដែលដើរយកអាកាសពេលល្ងាចតាមថ្នល់នេះនឹងមានចិត្តរសាប់រសាយអណ្ដែតអណ្ដូង ប្រហែលជានឹងលាន់មាត់ថា ទោះជាឋានតុសិតក៏មិនសប្បាយជាជាងនេះមើលទៅ។ (...)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,070	8	កម្ម	complement	complément (m.)	0	បញ្ញត្តិនេះត្រូវបានគេសម្គាល់ដោយពាក្យផ្សេងៗគ្នា តាមអ្នកវេយ្យាករណ៍ គឺ ៖ - កម្មរង - កម្មបទ - បទកម្ម - កម្ម គណៈកម្មការភាសាវិទ្យានិងអក្សរសិល្ប៍បានសម្រេចជ្រើសរើសយកពាក្យ កម្ម និង កំណត់ន័យដូចតទៅ : កម្មជាពាក្យរណបសម្រាប់បង្គ្រប់សេចក្ដីឱ្យពាក្យដែលខ្លួនជារណប។ កម្មអាចជាកម្មរបស់កិរិយាសព្ទ ឬ កម្មរបស់នាមសព្ទ (សូមមើល ការបំបែកនាមសព្ទ ) ។ តាមធម្មតា ចំពោះកិរិយាសព្ទ កម្មជាពាក្យឬកន្សោមពាក្យចាំបាច់សម្រាប់ពាក្យជំពូកនេះ ដែលប្រើជាប្រណាប់ប្រធាន/បម្រាប់ប្រធាន ដើម្បីធ្វើឱ្យល្បះមានវេយ្យាករណភាព (មានលក្ខណៈស្របនឹងក្បួនវេយ្យាករណ៍) , ឧទាហរណ៍ ៖- គោស៊ីស្មៅ, - ខ្ញុំបានឱ្យសៀវភៅមួយក្បាល ទៅកូនប្រុសខ្ញុំ, - រឿង “កុលាបប៉ៃលិន” ត្រូវបាននិពន្ធដោយលោក ញ៉ុក ថែម។ គេចែកកម្មរបស់កិរិយាសព្ទជា កម្មបទផ្ទាល់ ឬ មិនផ្ទាល់ (complément d’objet direct ou indirect) , កម្មទេសកាល (complément circonstanciel) , កម្មភ្នាក់ងារ (complément d’agent) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,071	8	កម្មទេសកាល	circumstantial complement	complément circonstanciel	0	កម្មប្រើសម្រាប់សម្គាល់ ពេលវេលា, ទីកន្លែង, មធ្យោបាយ, ... ឧទាហរណ៍ ៖ - ម្សិលមិញ ខ្ញុំបានទិញត្រីរ៉ស់មួយគីឡូ (ម្សិលមិញ ជាកម្មទេសកាលសម្គាល់ពេលវេលា) ។ - គាត់ធ្វើការ នៅក្រសួងអប់រំ (នៅក្រសួងអប់រំ ជាកម្មទេសកាលសម្គាល់ទីកន្លែង) ។ - ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរ តាមរថភ្លើង (តាមរថភ្លើង ជាកម្មទេសកាលសម្គាល់មធ្យោបាយ) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,072	8	កម្មបទ	object (complement)	complément d’objet	0	កម្មប្រើជាមួយកិរិយាសកម្ម ដើម្បីឱ្យល្បះមានវេយ្យាករណភាព។ គេចែកកម្មបទជាពីរ ក្រុម : - កម្មបទផ្ទាល់។ - កម្មបទមិនផ្ទាល់។ ឧទាហរណ៍ ៖ - គោស៊ីស្មៅ (ស្មៅ ជាកម្មបទផ្ទាល់) , - ខ្ញុំបានឱ្យសៀវភៅមួយទៅកូនប្រុសខ្ញុំ (ទៅកូនប្រុសខ្ញុំ ជាកម្មបទមិនផ្ទាល់) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,073	8	កម្មភ្នាក់ងារ	agent	complément d’agent	0	កម្មប្រើសម្រាប់សម្គាល់អ្នកធ្វើអំពើ នៅក្នុងល្បះកម្មវាចកៈ, ឧទាហរណ៍ ៖ រឿង“សូផាត” ត្រូវបាននិពន្ធដោយលោក រីម គីន (ដោយលោក រីម គីន ជាកម្មភ្នាក់ងារ) ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,074	8	ការបំបែកកិរិយាសព្ទ	conjugation	conjugaison (f.)	1	ដំណើរបំបែកកិរិយាសព្ទដោយប្រើភាគខាងចុងប្លែកៗគ្នាទៅតាមបទមាលា (mode) តាមកាល (temps) និងតាមបុរិសៈ (personne) ,ឧទាហរណ៍ ៖ កិរិយាសព្ទបារាំង marcher ក្នុង mode indicatif, temps présent ត្រូវគេបំបែក ដូចតទៅ : {pp1}1037_01.jpg{pp2)	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,075	8	ការបំបែកនាម	declension	déclinaison (f.)	1	ដំណើរបំបែកនាមដោយប្រើភាគខាងចុងផ្សេងៗគ្នាទៅតាមមុខងាររបស់វា។ នៅក្នុងវេយ្យាករណ៍បាលី វិភត្តិរបស់នាម មាន៨គឺ ៖ {pp1}1038_01.jpg{pp2} ១.បឋមាវិភត្តិ (ត្រូវនឹងវិភត្តិឡាតាំង nominatif) សម្រាប់មុខងារជាប្រធាន, ឧទាហរណ៍ ៖ ១.ក.ឯកវចនៈ បុរិសោ គេហំ គច្ឆតិ = បុរសម្នាក់ទៅ (កាន់) ផ្ទះ។ ១.ខ.ពហុវចនៈ បុរិសា គេហំ គច្ឆន្តិ = បុរសទាំងឡាយទៅ (កាន់) ផ្ទះ។ ២.ទុតិយាវិភត្តិ (ត្រូវនឹងវិភត្តិឡាតាំង accusatif) សម្រាប់មុខងារជាកម្មបទផ្ទាល់ (complément d’objet direct) , ឧទាហរណ៍ ៖ ២.ក.ឯកវចនៈ អហំ បុរិសំ បស្សាមិ = ខ្ញុំរកឃើញ (នូវ) បុរសម្នាក់។ ២.ខ.ពហុវចនៈ អហំ បុរិសេ បស្សាមិ = ខ្ញុំរកឃើញ (នូវ) បុរសទាំងឡាយ។ ៣.តតិយាវិភត្តិ (ablatif d’agent et ablatif d’instrument) សម្រាប់មុខងារជាកម្មភ្នាក់ងារ, កម្មមធ្យោបាយ, ... ឧទាហរណ៍ ៖ ៣.ក.ឯកវចនៈ អហំ បុរិសេន គេហំ គច្ឆាមិ = ខ្ញុំទៅ (កាន់) ផ្ទះជាមួយនឹងបុរសម្នាក់។ ៣.ខ.ពហុវចនៈ អហំ បុរិសេហិ គេហំ គច្ឆាមិ = ខ្ញុំទៅ (កាន់) ផ្ទះជាមួយនឹងបុរសទាំងឡាយ។ ៤.ចតុត្ថីវិភត្តិ (ត្រូវនឹងវិភត្តិឡាតាំង datif) សម្រាប់មុខងារជាកម្មសម្បទានប្រាប់សេចក្ដីទទួល (complément d’attribution) , ឧទាហរណ៍ ៖ ៤.ក.ឯកវចនៈ អហំ បុរិសស្ស ឱទនំ ទេមិ = ខ្ញុំជូន (នូវ) បាយដល់បុរសម្នាក់។ ៤.ខ.ពហុវចនៈ អហំ បុរិសានំ ឱទនំ ទេមិ = ខ្ញុំជូន (នូវ) បាយដល់បុរសទាំងឡាយ។ ៥.បញ្ចមីវិភត្តិ សម្រាប់មុខងារជាកម្មអបាទាន ប្រាប់សេចក្ដីឃ្លាតចាក (ablatif de séparation) , ឧទាហរណ៍ ៖ ៥.ក.ឯកវចនៈ អហំ បុរិសស្មា ឱននំ គណ្ហាមិ = ខ្ញុំយក (នូវ) បាយពីបុរសម្នាក់។ ៥.ខ.ពហុវចនៈ អហំ បុរិសេហិ ឱននំ គណ្ហាមិ = ខ្ញុំយក (នូវ) បាយពីបុរសទាំងឡាយ។ ៦.ឆដ្ឋីវិភត្តិ (ត្រូវនឹងវិភត្តិឡាតាំង génitif) សម្រាប់មុខងារជាកម្មរបស់នាម, ឧទាហរណ៍ ៖ ៦.ក.ឯកវចនៈ អហំ បុរិសស្ស ហត្ថំ បស្សាមិ = ខ្ញុំឃើញ (នូវ) ដៃរបស់បុរសម្នាក់។ ៦.ខ.ពហុវចនៈ អហំ បុរិសានំ ហត្ថំ បស្សាមិ = ខ្ញុំឃើញ (នូវ) ដៃរបស់បុរសទាំងឡាយ។ ៧.សត្តមីវិភត្តិ (locatif) សម្រាប់មុខងារជាកម្មទេសកាលសម្គាល់ទីកន្លែង, ឧទាហរណ៍ ៖ ៧.ក.ឯកវចនៈ ផលំ បុរិសស្មឹ បតតិ = ផ្លែឈើធ្លាក់លើបុរសម្នាក់។ ៧.ខ.ពហុវចនៈ ផលានិ បុរិសេសុ បតន្តិ = ផ្លែឈើទាំងឡាយធ្លាក់លើបុរសទាំងឡាយ។ ៨.អាលបនៈ (ត្រូវនឹងវិភត្តិឡាតាំង vocatif) សម្គាល់ការហៅរក (appellation) , ឧទាហរណ៍ ៖ ៨.ក.ឯកវចនៈ បុរិស កុហំ គច្ឆសិ = ម្នាលបុរស! អ្នកអញ្ជើញទៅណា? ៨.ខ.ពហុវចនៈ បុរិសា កុហំ គច្ឆថ = ម្នាលបុរសទាំងឡាយ! អ្នកទាំងឡាយអញ្ជើញទៅណា? នៅក្នុងវេយ្យាករណ៍ឡាតាំង វិភត្តិរបស់នាមមាន៦គឺ ៖ {pp1}1038_02.jpg{pp2} ឧទាហរណ៍ ៖ នៃការប្រើប្រាស់នាមសព្ទទៅតាមcasរបស់វាៈ (១) - nominatif ៖ សម្រាប់មុខងារប្រធាន (sujet) , ឧទាហរណ៍ ៖ - in hortis crescet rosā. - la rose pousse dans le jardin. - ផ្កាកុលាបដុះក្នុងសួន។ (២) - vocatif ៖ សម្រាប់ហៅរក (apostrophe, interpellation) , ឧទាហរណ៍ ៖ - rosă quam pulchra es. - rose, que tu es belle. - ផ្កាកុលាបអើយ, ឯងស្អាតមែន! (៣) - accusatif ៖ សម្រាប់មុខងារជាកម្មបទផ្ទាល់ (complément d’objet direct) ,ឧទាហរណ៍ ៖ - rosăm admiramini. - admirez la rose. - សូមគយគន់ផ្កាកុលាប! (៤) - génitif ៖ សម្រាប់មុខងារជាកម្មរបស់នាមសព្ទ (complément dunom) , ឧទាហរណ៍ ៖ - rosae pulchritudo. - la beauté de la rose. - សោភ័ណភាព (នៃ) ផ្កាកុលាប។ (៥) - datif ៖ សម្រាប់មុខងារជាកម្មសម្បទាន ប្រាប់សេចក្ដីទទួល (complément d’attribution) , ឧទាហរណ៍ ៖ - rosae laudem tribuite. - donnons des louanges à la rose. - សូមថ្លែងការសរសើរដល់ផ្កាកុលាប។ (៦) - ablatif ៖ សម្រាប់មុខងារជាកម្មទេសកាលប្រាប់មធ្យោបាយ, បែប, ប្រភព,... (complément circonstanciel de moyen, de manière, d’origine,...) , ឧទាហរណ៍ ៖ - rosā florum fasciculus delectat. - ce bouquet séduit par sa rose. - បាច់ផ្កានេះទាក់ចិត្តដោយសារផ្កាកុលាប។ បញ្ជាក់ៈ (១) - ក្នុងភាសាឡាតាំង មុខងារនីមួយៗដែលសម្គាល់ដោយវិភត្តិហៅថា cas,ឧទាហរណ៍ ៖ cas nominatif, cas vocatif,... (២) - ការបំបែកនាម (déclinaison nominale) មានច្រើនបែបទៅតាមក្រុមវា ប៉ុន្តែយើងបង្ហាញតែការបំបែកនាមមួយបែប ដើម្បីឱ្យដឹងថា ភាសាឡាតាំង (ដូចភាសាបាលី) មានការបំបែកនាមទៅតាមមុខងាររបស់វា។ (៣) - ការបំបែកពាក្យ (déclinaison) ក៏មានទាក់ទងនឹងសព្វនាម,គុណនាម,...ផងដែរ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,076	8	កាឡារូប	allomorph	allomorphe (m.)	0	រូបតាដែលមានរូបផ្សេងគ្នា (ច្រើនតែស្រដៀងគ្នា) បណ្ដាលមកពីបរិបទ ប៉ុន្តែរូបផ្សេងៗនោះនៅតែសម្គាល់បញ្ញត្តិតែមួយដដែលដូចជា កាឡារូបសម្គាល់ពហុវចនៈនៃនាមសព្ទអង់គ្លេស ឬកាឡារូបសម្គាល់ន័យបដិសេធន៍ (négation) នៃគុណនាមបារាំង ជាដើម, ឧទាហរណ៍ ៖ ពហុវចនៈនៃនាមសព្ទអង់គ្លេសដែលមានកាឡារូបដល់ទៅបី ៖ ១) [-s] ក្នុងពាក្យ [buks] (books < book) , [tɔps] (tops < top) ,... ២) - [-z] ក្នុងពាក្យ [dɔgz] (dogs < dog) , [snɔbz] (snobs < snob) ,... ៣) [-iz] ក្នុងពាក្យ [bɔksiz] (boxes < box) , [kisiz] (kisses < kiss) , [bʌziz] (buzzes < buzz) , ...។ បញ្ជាក់ ៖ ដូចគ្នានឹងករណីសទ្ទតានិងកាឡាសូរដែរ ដែលគេចាត់ទុកកាឡាសូរនីមួយៗជាចំណែកមួយនៃសទ្ទតាមួយ (គេដាក់សទ្ទតានៅចន្លោះបន្ទាត់ទ្រេតពីរ និង កាឡាសូរនៅចន្លោះឃ្នាបពីរ) គេក៏ដាក់កាឡារូបនៅចន្លោះឃ្នាប និង រូបតានៅចន្លោះបន្ទាត់ទ្រេតដូច្នោះដែរ ៖ ដូច្នេះ រូបតា/-s/មានកាឡារូប [-s], [-z], [-iz]។ កំណត់សម្គាល់៖ ១) [-s ] ពីព្រោះរូបតាបន្តភ្ជាប់នឹងព្យញ្ជនៈអឃោសៈ; ២) [-z] ពីព្រោះរូបតាបន្តភ្ជាប់នឹងព្យញ្ជនៈឃោសៈ; ៣) [-iz] ពីព្រោះព្យញ្ជនៈខាងចុងនៃពាក្យពាក់ព័ន្ធ ជាព្យញ្ជនៈ [x], [s] & [z] ហើយកាឡារូប [-s] ឬ [-z] មិនអាចបន្លឺសូររបស់ខ្លួនឱ្យដាច់ចេញពីព្យញ្ជនៈទាំងបីខាងលើនេះទេ។ +ន័យបដិសេធន៍របស់គុណនាមបារាំងដែលមានរូបផ្សេងគ្នា (កាឡារូប) បណ្ដាលមកពីបរិបទ ប៉ុន្តែរូបផ្សេងៗនោះនៅតែសម្គាល់បញ្ញត្តិតែមួយដដែល (គឺន័យបដិសេធន៍) , ឧទាហរណ៍ ៖ ១) [ɛ̃-] ក្នុងពាក្យ [ɛ̃kɔrɛk] (incorrect) , [ ɛ̃prɔpr ] (impopre) ; ២) [il-] ក្នុងពាក្យ[ilizibl] (illisible) , [ilegal ] (illégal) ; ៣) [ir-] ក្នុងពាក្យ [iregylje] (irrégulier) , [irevɛrsibl] (irréversible) ។ បញ្ជាក់ ៖ ដូចករណីកាឡារូបនៃពហុវចនៈរបស់នាមសព្ទអង់គ្លេសដែរ គេដាក់កាឡារូបនានាសម្គាល់ន័យបដិសេធន៍នៅចន្លោះឃ្នាប និង រូបតានៅចន្លោះបន្ទាត់ទ្រេត ដូច្នេះ រូបតា/ɛ̃-/មានកាឡារូបបីៈ [ɛ̃-], [il-], [ir-]។ កំណត់សម្គាល់ ៖ ១) -គេប្រើ [ɛ̃-] សម្រាប់ព្យញ្ជនៈស្ទើរតែទាំងអស់នៃអក្ខរក្រមបារាំង; ២) -គេប្រើ [il-]សម្រាប់ព្យញ្ជនៈ “ l”; ៣) គេប្រើ [ir-]សម្រាប់ព្យញ្ជនៈ “r”។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,077	8	កាឡាសូរ	allophone	allophone (m.)	0	សូរពីរប្លែកគ្នារបស់សទ្ទតាតែមួយដែលអាចជា បដិកាឡាសូរ គឺកាឡាសូរដែលចែកទីតាំងគ្នាក្នុងពាក្យ (allophones en distribution complémentaire) ឬ អាចជាកាឡាសូរជំនួសគ្នាបាន/កាឡាសូរសេរី (allophones en variation libre/variante libre) , ឧទាហរណ៍ ៖ក្នុងភាសាបារាំង តំបន់ខាងត្បូង [о] & [ɔ]ជាកាឡាសូរចែកទីតាំងគ្នា : - [о] សម្រាប់ព្យាង្គបើក ៖ la chaux [ʃо] - [ɔ] សម្រាប់ព្យាង្គបិទ ៖ la chose [ʃɔz]; ក្នុងភាសាបារាំងស្តង់ដា ស្រៈ[α]ខ្លី និងស្រៈ[α:]វែង ជាកាឡាសូរសេរី ពីព្រោះទោះគេអានពាក្យ «pâte» ជាពាក្យខ្លី[pαt]ក្ដីឬជាពាក្យវែង [pα:t]ក្ដី អំណានទាំងពីរនៅតែសម្គាល់វត្ថុដដែលផ្ទុយពីក្នុងភាសាអង់គ្លេសដែលស្រៈខ្លី និងស្រៈវែងជាសទ្ទតាពីរផ្សេងគ្នា : ឧទាហរណ៍ ៖ [ʃi:p] (< sheep) គឺជាសត្វចៀម ≠ [ʃip] (< ship) គឺជាកប៉ាល់។ បញ្ជាក់ ៖ ក្នុងភាសាបារាំង [α] (ខ្លី) និង[α:] (វែង) ជាកាឡាសូរសេរី/បន្លាស់ប្ដូរសេរី រីឯក្នុងភាសាអង់គ្លេសវិញ [i] (ខ្លី) និង [i:] (វែង) ជាសទ្ទតាពីរផ្សេងគ្នា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,078	8	កិរិយាវិសេសន៍	adverb	adverbe (m.)	0	ពាក្យប្រើសម្រាប់សម្ដែងលក្ខណៈឱ្យកិរិយាសព្ទ គុណនាម ឬ កិរិយាវិសេសន៍គ្នាឯង, ឧទាហរណ៍ ៖ - ទឹកភ្នែកនាងហូរសស្រាក់។ - ទីនេះងងឹតណាស់។ - ឯងកុំដើរលឿនពេក!	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,079	8	គុណកិរិយា	adverb	adverbe (m.)	0	មើលពាក្យ {vv1}កិរិយាវិសេសន៍{vv2}	1,078	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,080	8	កិរិយាសព្ទ	verb	verbe (m.)	0	ពាក្យដែលមានមុខងារសំខាន់ជាប្រណាប់ប្រធាន/បម្រាប់ប្រធាន ហើយ ដែលគេអាចដាក់ឱ្យទៅជាទម្រង់បដិសេធបាន, ឧទាហរណ៍ ៖ពាក្យ ដើរ, ហូប, អាន, ទៅ, ដឹក, ហៅ,... ជាកិរិយាសព្ទ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,081	8	ខ្សែសំឡេង	vocal cords	cordes vocales (f.)	0	បន្ទះសាច់ដុំយឺតមួយគូដែលនៅក្នុងឡារ៉ាំង (larynx) ។ នៅពេលបន្លឺសូរព្យញ្ជនៈ ខ្សែសំឡេងអាចញ័រ ឬ មិនញ័រ ៖ បើខ្សែសំឡេងញ័រ ព្យញ្ជនៈ នោះជាព្យញ្ជនៈឃោសៈ (voisée/sonore) , បើខ្សែសំឡេងមិនញ័រ ព្យញ្ជនៈនោះជាព្យញ្ជនៈអឃោសៈ (non-voisée/sourde) ។ ចំពោះការបន្លឺសូរស្រៈវិញ ខ្សែសំឡេងតែងតែញ័រជានិច្ច។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,082	8	គុណនាម	adjective	adjectif (m.)	0	ពាក្យអាស្រ័យនឹងនាម ហើយជាធាតុនៃកន្សោមនាម។ គេចែកគុណនាមជាពីរក្រុម : - គុណនាមប្រក្រតី, - គុណនាមកំណត់។ គុណនាមប្រក្រតីមានតែមួយប្រភេទទេ ប៉ុន្តែគុណនាមកំណត់មានច្រើនប្រភេទ គឺ : - គុណនាមចង្អុល, - គុណនាមចំនួន (សំខ្យាសព្ទ) , - គុណនាមមិនច្បាស់,...។ ពាក្យ ខ្ពស់, ធំ , នេះ, នោះ, ពីរ, បី, ទាំងឡាយ, នានា ... ជាគុណនាម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,083	8	គុណនាមចង្អុល	demonstrative adjective	adjectif démonstratif	0	គុណនាមប្រើសម្រាប់ចង្អុលបង្ហាញមនុស្ស សត្វ វត្ថុ ឬ រុក្ខជាតិ ឱ្យឃើញច្បាស់លាស់ថានៅទីជិត ឬទីឆ្ងាយពីអ្នកនិយាយ, ឧទាហរណ៍ ៖សៀវភៅនេះជារបស់ខ្ញុំ, សៀវភៅនោះជារបស់ឯង។ ពាក្យ នេះ, នោះ, ទាំងនេះ, ទាំងនោះ,... ជាគុណនាមចង្អុល។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,084	8	គុណនាមចំនួន	numeral adjective	adjectif numéral	0	គុណនាមចំនួន ឬ សំខ្យាសព្ទ ជាពាក្យដែលប្រើសម្រាប់បញ្ជាក់ចំនួនឬលំដាប់។ គុណនាមចំនួន មានគុណនាមចំនួនសម្រាប់រាប់ និង គុណនាមសម្រាប់សម្គាល់លំដាប់, ឧទាហរណ៍ ៖ -គុណនាមចំនួនសម្រាប់រាប់ (បកតិសំខ្យា) : តុមួយ, ស្លាបព្រាមួយ ,... -គុណនាមចំនួនសម្គាល់លំដាប់ (បូរណសំខ្យា) ៖ តុទី១, ស្លាបព្រាទី១ ...។ សង្កេត : ចំពោះគុណនាមចំនួនសម្រាប់រាប់ បើគេដាក់គុណនាមនេះនៅមុខនាម វាមានន័យមួយយ៉ាង ហើយ បើគេដាក់វានៅក្រោយនាម វាមានន័យមួយយ៉ាងទៀត, ឧទាហរណ៍ ៖ - ផ្ទះមួយ សម្គាល់ចំនួនផ្ទះ, - មួយផ្ទះ សម្គាល់ចំនួនមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងផ្ទះណាមួយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,085	8	សំខ្យាសព្ទ	numeral adjective	adjectif numéral	0	មើលពាក្យ {vv1}គុណនាមចំនួន{vv2}	1,084	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,086	8	គុណនាមប្រក្រតី	qualificative adjective	adjectif qualificatif	0	គុណនាមប្រក្រតីជាពាក្យមួយប្រភេទដែលអាស្រ័យនឹងនាម បញ្ជាក់លក្ខណៈឱ្យនាម ដូចកម្មរបស់នាមដែរ។ កម្មរបស់នាមអាចជានាមឬជាកិរិយាសព្ទ ប៉ុន្តែ គុណនាមប្រក្រតីមានលក្ខណៈប្លែកពីកម្មរបស់នាម ដូចមានឧទាហរណ៍ ៖ ខាងក្រោម : ១-ការបញ្ជាក់លក្ខណៈឱ្យនាម (ដូចកម្មរបស់នាមដែរ) , ឧទាហរណ៍ ៖ ១.១- ផ្ទះល្អ (ល្អ គុណនាមដែលមានមុខងារ ជាគុណបទ (épithète) របស់ ផ្ទះ) , ១.២- ផ្ទះថ្ម (ថ្ម នាមដែលមានមុខងារជាកម្មរបស់ ផ្ទះ) , ១.៣- ផ្ទះជួល (ជួល កិរិយាសព្ទដែលមានមុខងារជាកម្មរបស់ ផ្ទះ) , គេអាចថា : ផ្ទះដ៏ល្អ ប៉ុន្តែគេមិនអាចថា : ផ្ទះដ៏ថ្ម ឬ ផ្ទះដ៏ជួល បានឡើយ។ ២-គេអាចដាក់គុណនាមប្រក្រតី ល្អ ឱ្យទៅជាវិសេសគុណនាម ឬ ជាអតិវិសេសគុណនាម ប៉ុន្តែកម្មរបស់នាមដែលជានាមឬជាកិរិយាសព្ទនោះ គេមិនអាចដាក់វាឱ្យទៅជាវិសេសគុណនាម ឬ អតិវិសេសគុណនាមបានទេ, ឧទាហរណ៍ ៖ ២.១-ផ្ទះល្អ អាចដាក់ទៅជាវិសេសគុណនាម : ផ្ទះនេះល្អជាងផ្ទះនោះ ២.២-ផ្ទះល្អ អាចដាក់ទៅជាអតិវិសេសគុណនាម : ផ្ទះនេះល្អណាស់/ល្អពេក ,... រីឯ ផ្ទះថ្ម , ផ្ទះជួលវិញ គេមិនអាចដាក់វាឱ្យទៅជាវិសេសគុណនាម ឬ អតិវិសេសគុណនាមទេ, ឧទាហរណ៍ ៖ ២.៣- ផ្ទះនេះថ្មជាងផ្ទះនោះ, ផ្ទះនេះជួលជាងផ្ទះនោះ,... ២.៤- ផ្ទះនេះថ្មណាស់, ផ្ទះនេះជួលណាស់,... ៣-គុណនាមប្រក្រតី អាចមានទម្រង់បដិសេធ (ដូចកិរិយាសព្ទដែរ ផ្ទុយពីនាមដែលជាកម្មរបស់នាមគ្នាឯង) , ឧទាហរណ៍ ៖ ៣.១- គុណនាមប្រក្រតី ៖ ផ្ទះល្អ > ផ្ទះមិនល្អ ៣.២- នាមដែលជាកម្មរបស់នាម : ផ្ទះថ្ម > * ផ្ទះមិនថ្ម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,087	8	គុណនាមមិនច្បាស់	indefinite adjective	adjectif indéfini	0	គុណនាមប្រើសម្រាប់បង្ហាញមនុស្ស សត្វ ឬ វត្ថុដោយមិនបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់, ឧទាហរណ៍ ៖ - និស្សិតណាដែលមិនបានប្រឡងថ្ងៃនេះ ត្រូវមកប្រឡងនៅពេលក្រោយ។ - សមាជិកទាំងអស់ត្រូវមកជួបជុំគ្នានៅពេលរសៀល។ ពាក្យ ណា, ណាមួយ, ណាម្នាក់, ទាំងឡាយ, ទាំងពួង, ទាំងអស់,... ជាគុណនាមមិនច្បាស់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,088	8	គុណបទ	epithet/attributive	épithète (f.)	0	មុខងារវេយ្យាករណ៍ (fonction grammaticale) របស់គុណនាម ដែលប្រើផ្ទាល់ជាមួយនាមសព្ទ, ឧទាហរណ៍ ៖ - ផ្ទះធំនេះ សង់ជិតផ្លូវពេក។ - ខ្ញុំមិនចូលចិត្តមនុស្សចាស់ដែលខ្វះខន្តីទេ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,089	8	គុណប្រធាន	attribute	attribut (du sujet)	0	មុខងារវេយ្យាករណ៍របស់ពាក្យដែលបញ្ជាក់លក្ខណៈរបស់ប្រធាន, ឧទាហរណ៍ ៖ឳពុកខ្ញុំជាគ្រូបង្រៀន (គ្រូបង្រៀន ជាគុណប្រធានរបស់ ឳពុកខ្ញុំ។ ) សង្កេត ៖ បន្លែករវាងគុណប្រធាននិងកម្មបទផ្ទាល់ នៅត្រង់ថាគុណប្រធានឥតរងអំពើដូចកម្មបទផ្ទាល់ទេ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,090	8	ឃោសៈ	voiced	voisée/sonore (f.)	0	ព្យញ្ជនៈដែលនៅពេលបន្លឺ មានលំញ័រខ្សែសំឡេង។ ព្យញ្ជនៈ/l/,/d/,/b/,...ជាព្យញ្ជនៈឃោសៈ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,091	8	ឈ្នាប់	conjunction	conjonction (f.)	0	បញ្ញត្តិនេះក៏ត្រូវបានគេសម្គាល់ដោយពាក្យផ្សេងៗគ្នា ដូចជា ៖ - និបាតសព្ទ - សន្ធានសព្ទ - ឈ្នាប់ - ចំណង គណៈកម្មការភាសាវិទ្យានិងអក្សរសិល្ប៍ បានសម្រេចជ្រើសរើសយកពាក្យ ឈ្នាប់ ហើយ កំណត់ន័យដូចតទៅ : ឈ្នាប់ជាពាក្យដែលគេប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ពាក្យទៅនឹងពាក្យ, កន្សោមពាក្យទៅនឹងកន្សោមពាក្យ ឬ ល្បះទៅនឹងល្បះ។ ពាក្យ និង, ឬ, ប៉ុន្តែ, ពីព្រោះ, ព្រោះ, បើ,.... ជាឈ្នាប់។ គេចែកឈ្នាប់ជាពីរបែប គឺ ឈ្នាប់ចង និង ឈ្នាប់ឃ្លា។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,092	8	ឈ្នាប់ឃ្លា	subordinating conjunction	conjonction de subordination	0	ឈ្នាប់ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ល្បះរណបទៅនឹងល្បះច្បង, ឧទាហរណ៍ ៖ - ខ្ញុំលើកទ័ព ពីព្រោះខ្ញុំឮត្លុមវាយស្គរ។ - គាត់នឹងបង្ហើយកិច្ចការនេះ បើគាត់ត្រឡប់មកវិញ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,093	8	ឈ្នាប់ចង	coordinating conjunction	conjonction de coordination	0	ឈ្នាប់ប្រើសម្រាប់ភ្ជាប់ធាតុពីរដែលមានមុខងារដូចគ្នាក្នុងល្បះ, ល្បះពីរដែលមានប្រភេទដូចគ្នា, ឧទាហរណ៍ ៖ - ខ្លានិងស្វា បបួលគ្នាទៅជួបនឹងទន្សាយ។ - ក្នុងគ្រានេះ, ខ្ញុំលៃពេលម៉ោង (...) , បានដកស្រង់យកកាព្យ (...) ,សុភាសិតនិងភាសិតបុរាណខ្លះ និង កាព្យរបស់ខ្ញុំខ្លះ (...) , (វចនានុក្រមពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ឆ្នាំ១៩៦៧, និទាន, ទំព័រ ង) ។ - ឯងត្រូវការទឹកឬកាហ្វេ ? - គាត់ធ្វើការនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯប្រពន្ធគាត់ធ្វើការនៅក្រសួងអប់រំ។ - ប្រជាជនយើងរស់នៅទីកន្លែងផ្សេងៗគ្នា។ អ្នកខ្លះរស់នៅស្រុកទន្លេ ខ្លះរស់នៅស្រុកភ្នំ ខ្លះរស់នៅស្រុកស្រែ និង ខ្លះទៀតរស់នៅទីក្រុង។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,094	8	ទីបន្លឺ	place of articulation	point (m.) d’articulation	0	ចំណុចនៅផ្នែកខាងលើនៃគុហាមាត់ (ធ្មេញលើ ជើងធ្មេញលើ ក្រអូម រនាំងក្រអូម ចុងរនាំងក្រអូម/កន្លើត...) ដែលអណ្ដាតធ្វើចលនាទៅប៉ះ ដើម្បីបង្កើតសូរណាមួយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,095	8	ធនិត	aspirated	aspirée (f.)	0	ព្យញ្ជនៈដែលមានសូរ [h] ផ្សំជាមួយ។ ក្នុងភាសាបាលី សំស្ក្រឹត ព្យញ្ជនៈធនិតមាន ៖ [ក្ហ/kh], [គ្ហ/gh], [ច្ហ/ch], [ជ្ហ/jh], [ដ្ហ/ṭh], [ឌ្ហ/ḍh], [ត្ហ/th], [ទ្ហ/dh], [ប្ហ/ph], [ព្ហ/bh]។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,096	8	ធ្នាក់	preposition	préposition (f.)	0	បញ្ញត្តិនេះត្រូវបានគេសម្គាល់ដោយពាក្យផ្សេងៗគ្នា ៖ - អាយតនិបាត - និបាតសព្ទ - ធ្នាក់ - ស្នៀត គណៈកម្មការភាសាវិទ្យានិងអក្សរសិល្ប៍បានសម្រេចជ្រើសរើសយកពាក្យ ធ្នាក់ និង កំណត់ន័យ ដូចតទៅ : ធ្នាក់ជាពាក្យប្រើជាមួយនឹង នាម កន្សោមនាម ឬ កន្សោមកិរិយា ដើម្បីបង្កើតកន្សោមធ្នាក់ (កន្សោមមានធ្នាក់) , ឧទាហរណ៍ ៖ - វិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ - ក្នុងផ្ទះ, ក្រៅផ្ទះ។ ពាក្យ នៃ លើ ក្នុង ក្រៅ ជាមួយ ពី អំពី ដល់ ដោយ ... ជាធ្នាក់។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,097	8	នាម	noun	nom (m.)	0	ពាក្យសម្រាប់សម្គាល់ឈ្មោះ មនុស្ស, សត្វ, រុក្ខជាតិ, ទីកន្លែង, វត្ថុ, ស្ថានភាព, សកម្មភាព ឬ គំនិតអ្វីមួយ និង អាចបំពេញមុខងារជាប្រធាន ឬ កម្ម នៅក្នុងល្បះ។ នាមជាធាតុចាំបាច់នៃកន្សោមនាម។ ពាក្យ ពូសុខ តុ គោ ដំណើរ ឈ្មួញ រដ្ឋាភិបាល ... ជានាម។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,098	8	ន័យ	sense/meaning	sens (m.)	0	ន័យរបស់ពាក្យណាមួយជាអ្វីដែលពាក្យនោះស្ដែងឡើង។ ន័យ ប្លែកពី ន័យកម្ម ត្រង់ថា ន័យ ឥតមានអរូបីយភាពខ្លាំងដូចន័យកម្មទេ ពីព្រោះ ន័យ ឋិតនៅក្នុងប្រព័ន្ធទម្លាប់វាចា (ទម្លាប់នៃការប្រើប្រាស់ភាសា) ។ ន័យក៏មិនអាចមានរង្វង់ធំធេង ដូចន័យកម្មដែរ ពីព្រោះវាលំឱនទៅតាមបរិបទ។ តាមធម្មតា វចនានុក្រមឱ្យត្រឹមតែន័យចំរបស់ពាក្យ ដែលគេហៅថា អត្ថានុរូប (sens propre) ។ រីឯ ន័យធៀប គេត្រូវបញ្ជាក់បន្ថែមតាមលំហៅថា អត្ថបដិរូប (sens figuré) , ឧទាហរណ៍ ៖ សេតវិមាន ១. កាលពីឆ្នាំទៅ ពេលដែលឪពុកមាខ្ញុំទៅលេងសហរដ្ឋអាម៉េរិក គាត់បានថតរូបនៅមុខសេតវិមាន។ ២. សេតវិមានបានសម្រេចបញ្ជូនកងទ័ពទៅវាយលុកផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកសាដាំ ហ៊ូសេន នៅឆ្នាំ២០០២។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,099	8	ន័យកម្ម	signification	signification (m.)	0	ជាបញ្ញត្តិដែលមានវិសាលភាពគ្របដណ្ដប់លើន័យទាំងឡាយរបស់ឯកតាភាសាមួយ។ ន័យកម្ម ជាផលវិភាគនៃភាសាវិទ្យា។ សព្វថ្ងៃ មិនទាន់មានវចនានុក្រមណាបានស្វែងរកជាទូទៅនូវន័យកម្មបែបនេះនៅឡើយ។	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00
1,100	8	ន័យកម្មវិទ្យា	semiology	semiologie (f.)	1	វិជ្ជាសិក្សាអំពីន័យកម្មត្រឹមកម្រិតដែលអាចធ្វើបានដូចជា ឯកតាន័យ (unité de sens) , ទំនាក់ទំនងន័យ (relation sémantique) ជាដើម។ ការបំបែកពាក្យជាន័យតា មានដូចខាងក្រោម (សូមមើលការពន្យល់អំពីន័យតា) ។ ការសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងន័យដែលមានក្នុង បដិសព្ទ, វេវចនសព្ទ, សទិសសព្ទ ជាដើម ត្រូវផ្អែកលើន័យតាដើម្បីឱ្យការសិក្សាមានរូបីភាព ងាយយល់។ {pp1}1061_01.jpg{pp2}	null	1	2022-01-01 12:00:00	2022-01-01 12:00:00