processed_text
stringlengths
0
373k
मनाङ २२ मंंसिर । मनाङबाट यसअघि चुनाव जितेका नेपाली कांग्रेसका टेकबहादुर गुरुङ यसपटक पराजीत भएका छन् । गुरुङ श्रम तथा रोजगार राज्यमन्त्री हुँदा बायोमेट्रिक प्रणाली लागू गरी गरिब कामदारले २ हजारमा परीक्षण गराउँदैआएको स्वास्थ्य परीक्षण ७ हजार रुपैयाँ पु¥याएका थिए । उनले डलरमा कमिसन पाउनेगरी बायोमेट्रिक लागू गरी विदेशमा रोजगारीमा जाने नेपालीको ढाड सेक्ने काम गरेका थिए भने फ्री भिसा फ्री टिकटका नाममा बंगलादेशबाट करोडौं घुस खाएको आरोप उनीमाथि छ । मलेसियामा बंगलादेशी कामदार लैजान रोक लगाएको थियो । तर गुरुङले फ्री भिसा फ्री टिकट लागू गरेपछि मलेसियाले नेपालबाट कामदार लैजान कम गरी बंगलादेशबाट लगेको थियो । राज्यमन्त्रीका रुपमा उनले मलेसियाको कोपरासीमा गरेको अनियमिततादेखि रमेश कोइरालालाई कतारको राजदूत बनाएर गर्न खोजेको अपराधको दण्ड यो पटक पाएका छन् ।
काठमाडौं ९ मंसिर। निर्वाचन आयोगले पहिलो चरणमा आइतबार बिहान ७ बजेदेखि अपराहृन ५ बजेसम्म हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनको मतदानका लागि सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको जनाएको छ। प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनतर्फ पहिलो हुने निर्वाचित हुने प्रणालीतर्फ पहिलो चरणमा जम्मा ७ सय २ जना उम्मेदवार चुनावी प्रतिस्पर्धामा छन्। पहिलो चरणको निर्वाचनमा ३१ लाख ९१ हजार ९ सय ४५ मतदाता छन्। आइतबार सम्पन्न हुने निर्वाचनमा दुर्इ हजार ९ सय १९ मतदान स्थलमा चार हजार ४ सय ६५ मतदान केन्द्रमा मतदान हुँदैछ। मतदान गर्न जाँदा कुनै कारणवशः मतदाता परिचयपत्र प्राप्त गर्न नसकेमा वा प्राप्त गरेको परिचयपत्र हराएमा वा नष्ट भएमा पनि मतदाताको मताधिकारलाई आयोगले सुनिश्चित गरेको छ। सो क्रममा आयोगले मतदानका लागि नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र वा विसं २०७० मा निर्वाचन आयोगबाट जारी गरिएको मतदाता परिचयपत्र वा राहदानी वा सवारी चालक अनुमतिपत्र वा जग्गाधनी प्रमाणपत्र वा सरकारी निकायबाट तस्वीरसहित जारी भएको अन्य परिचयपत्र समेतका आधारमा मतदान गर्न पाउने व्यवस्था गरेको छ। आफ्नो मतदाता नामावलीमा नाम रहेको मतदान केन्द्रमा प्रवेश गर्नुहुने मतदाताले मात्रै मतदान गर्न पाउने हुँदा सबै मतदातालाई मतदानमा सरिक भई आफूले चाहेको उम्मेदवार तथा राजनीतिक दललाई मतदान गर्न आयोगले अनुरोध गरेको हो। संविधानसभाबाट जारी भएको नेपालको संविधान’ कार्यान्वयनको पहिलो खुड्किलोका रूपमा स्थानीय तहको निर्वाचन यसअघि नै सफलताका साथ सम्पन्न भइसकेको व्यहोरा छ। कुनै पनि मतदाताले नाम ढाँटेर अर्काका नाममा मतदान नगर्नु हुन र यदि कसैले त्यस्तो गैरकानूनी कार्य गरेमा कानूनबमोजिम सजायको भागी हुनुपर्ने जनाउँदै आयोगले सबै राजनीतिक दल उम्मेदवार तथा अन्य सरोकारभएकालाई निर्वाचन आचारसंहिताको पूर्ण पालना गरी असल राजनीतिक संस्कारको विकासमा योगदान पुर्‍याउन अपिल गरेको छ। प्रमुख निर्वाचन आयुक्त डा यादवले अपांगता भएका गर्भवती सुत्केरी ज्येष्ठ नागरिक अशक्त वा बिरामी मतदातालाई प्राथमिकता दिई मतदान गर्न पाउने उचित व्यवस्था मिलाउन र सहज ढंगले मतदानको प्रबन्ध गर्न सबै मतदान अधिकृतलाई निर्देशन भइसकेको जानकारी दिए। दृष्टिविहीन वा शारीरिक अशक्तता भएका मतदाताले आफैँ मतसंकेत गर्न नसकेमा एकाघरको परिवारका सदस्यले मतदान अधिकृतको स्वीकृति लिएर वा मतदान अधिकृतको सहयोगमा मतसंकेत गर्नसक्ने व्यवस्थासमेत मिलाइएको आयोगले जनाएको छ। पहिलो हुने निर्वाचित हुने निर्वाचन प्रणालीतर्फ प्रतिनिधिसभाका लागि हल्का हरियो रङको मसीले छापिएको मतपत्रमा रहेका चिहृनमध्ये एउटामा र प्रदेशसभाका लागि कालो मसीले छापिएका निर्वाचन चिहृनमध्ये कुनै एक चिह्नमा स्वस्तिक छाप लगाइ तोकिएको मतपेटिकामा मत खसाल्नु पर्नेछ। समानुपातिकतर्फ प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि मतपत्र हल्का रातो मसीले छापिएको एउटै पानाको माथिल्लो भागमा मतपत्र १ मा तथा प्रदेशसभाका लागि मतपत्र २ भएका चिहृनमध्ये आफूलाई मनपरेको एउटा राजनीतिक दलको निर्वाचन चिह्नमा मतसंकेत गर्नुपर्नेछ। निर्वाचनको संवेदनशीलतालाई मनन गरेर निर्वाचन आयोग सुरक्षा निकाय मतदान कार्यमा खटिएका कर्मचारीबाट पुष्टि भएका सूचना मात्रै सम्पे्रषण आयोगले सम्पूर्ण सञ्चारमाध्यमसँग आग्रह गरेको छ। प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्यको यो निर्वाचनबाट संविधानसभाबाट जारी भएको नेपालको संविधान कार्यान्वयन हुने र संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र सुदृढ भई राज्यको पुनःसंरचना हुन गई विद्यमान संक्रमणकालको अन्त्य हुनेछ निर्वाचनपछि मुलुकमा दिगो आर्थिक विकास हुने र देश समृद्धितर्फ लम्कने विश्वास गरिएको आयोगले जनाएको छ।रासस पहिलो चरणको निर्वाचन हुने ३२ जिल्लाका लागि आवश्यक सुरक्षा व्यवस्थाको तयारी पूरा भएको गृह मन्त्रालयले जनाएको छ। गृह मन्त्रालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा गृहसचिव मोहनकृष्ण सापकोटाले निर्वाचनका लागि पर्याप्त सुरक्षा व्यवस्था मिलाइएको भन्दै ढुक्क भएर मतदान गर्न सबैमा आग्रह गरे। उनले भनेनिर्वाचनमा मजबुत सुरक्षा व्यवस्था प्रदान गरी शान्तिपूर्ण र भयरहित वातावरणमा सम्पन्न गर्ने कार्यमा मन्त्रालय र सुरक्षा निकाय सजग र संवेदनशील रहँदै आएको छ।’ उनले निर्वाचनपूर्वको सुरक्षा तयारी पूरा गर्दै अब निर्वाचनको दिनको सुरक्षा व्यवस्थामा मन्त्रालय लागेको जानकारी दिए। निर्वाचनमा सुरक्षा निकायको हवाई र पैदल गस्ती हुने गृहसचिव सापकोटाले जानकारी दिए। यस्तै निर्वाचन हुने जिल्लाका छ स्थानमा सुरक्षा सहयोगका लागि हेलिकप्टरसहित सुरक्षाकर्मीलाई तयारी अवस्थामा राखिएको छ। घटना र दुर्घटना भएमा प्रतिकार जनाउने तथा निरोधात्मक सुरक्षा सतर्कता र सावधानीका लागि स्थानीय प्रशासनलाई निर्देशन दिइसकिएको सचिव सापकोटाले जानकारी दिए। निर्वाचनको समयमा सुरक्षा निकायले तीन घेरामार्फत सुरक्षा प्रदान गर्नेछ। जसअनुसार पहिलो भित्री घेरामा नेपाल प्रहरी र म्यादी प्रहरी दोस्रो घेरामा सशस्त्र प्रहरी र तेस्रो घेरामा बाहिर नेपाली सेना रहनेछ। राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागलाई भने सूचना संकलनमा परिचालन गरिनेछ। निर्वाचन विरोधी छिटफुट घटना घटाइए पनि ती कार्य सुरक्षा निकायको पूर्ण नियन्त्रणमा रहेको गृहले जनाएको छ। सो क्रममा अवैध हातहतियार र विष्फोटक पदार्थ बरामद गरिनुका साथै घटनामा संलग्न ४ सय भन्दा बढी व्यक्तिलाई पक्राउ गरी कानुनी कारबाही भइरहेको गृहले जनाएको छ। निर्वाचन हुने जिल्लामा सो दिन सार्वजनिक निजी सवारीसाधन चलाउन नपाए पनि अत्यावश्यक सेवाका सवारी पास भएका सवारी मात्र चलाउन पाइने गृहमन्त्रालयले जनाएको छ।
by खबर मञ्च / november 4 2018 / comments off on भूकम्प पीडितका लागि आएको बंगलादेशी चामल बिक्री भएन झापा । विसं २०७२ मा गएको भूकम्पपछि पीडितको सहयोगका लागि भन्दै बंगलादेश सरकारले नेपाललाई उपलब्ध गराएको बंगलादेशी उसिना चामल बिक्री हुन सकेको छैन । झापाको बिर्तामोडस्थित खाद्य संस्थानको कार्यालयबाट उक्त चामल धनगढीको खाद्य संस्थान हुँदै बाजुरामा आपूर्ति गरिएको थियो । बिक्री हुन नसक्दा कोल्टी डिपोमा सो चामल एक हजार क्विन्टल मौज्दात रहेको डिपोका प्रमुख रमेशबहादुर सिंहले जानकारी दिए । बंगलादेशी चामल बिक्री हुन नसक्दा तीन वर्षमा तीन पटक बिक्री मूल्य घटाउनु परेको छ उनले भने । शुरुआतमा उक्त चामलको मूल्य प्रतिकिलो रु ४१ त्यसपछि रु ३९ तोकिएकामा हाल बिक्री मूल्य रु ३२ तोकिएको छ ।
काठमाडौं । नेपाल आयल निगमले पेट्रोल डिजेल र मट्टितेलमा प्रति लिटर दुईरदुई रुपैयाँ मूल्य वृद्धि गरेको छ । मूल्य वृद्धिपछि पेट्रोलको भाउ प्रतिलिटर एक सय १० रुपैयाँ र डिजेल र मेट्टितेलको भाउ ९२ रुपैयाँ प्रति लिटर पुगेको छ ।
काठमाडौं । प्रविधिमा अग्रजलाइ सम्मान र नयाँलाई प्रोत्साहनको अवसरको रुपमा सुरु भएको तेस्रो संस्करणको आइसिटी अवार्ड २०१८ मा विभिन्न ७ विधामा सयभन्दा बढिको अनलाइन आवेदन आएको छ । अवार्डको लागि असार १ देखि १९ गतेसम्म खुल्ला गरेको अनलाइन आवेदनमा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा बढि आवेदन आएको आयोजकले जानकारी दिएको छ । अनलाइनमा विस्तृत विवरणसहित आएका अवेदन तथा डकुमेन्टको आधारमा उत्कृष्ट छान्ने प्रकृया सुरु भएको जुरी समुहका संयोजक हेमपाल श्रेष्ठले जानकारी दिए । छनोट समुहमा विभिन्न क्षेत्रबाट आइटीका १० जना विज्ञहरुको सहभागिता रहेको छ । यसैगरी छनोट समितिको संयोजकमा पुर्वमन्त्री गणेश शाह सहित दुरसञ्चार प्राधिकरणका बरिष्ठ निर्देशक आनन्दराज खनाल पुलचोक इन्जिनियरिङ अध्ययनका प्राडा शुवर्ण शाक्य काठमाण्डौ विश्वविद्यालयका एचओडी प्राडा मनिष पोखरेल प्रधानमन्त्रीका आइटी सल्लाहकार अश्गर अलि लगायतको सहभागिता रहेको छ । आवेदनमा आएको विवरण तथा अन्य डकुमेन्ट तथा प्रोफाइलहरु अध्ययन गरिरहेको र केहि दिनपछि छनोटमा परेका सूची सार्वजनिक गरिने भएको छ ।
तेह्रथुम – म्याङलुङ नगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ का लागि ३५ करोड ९९ लाख रुपैयाँको बजेट तथा योजना प्रस्तुत गरेको छ । नगरपालिकामा जारी दोश्रो नगरसभामा नगरपालिकाका उपप्रमुख पार्वतीसानु डाँगीले ३५ करोड ९९ लाख ४० हजार रुपैयाँ बराबरको बजेट प्रस्तुत गर्नुभएको हो ।बजेटको चालु खर्चतर्फ कुल बजेटको ६३ दशमलव ४७ प्रतिशत अर्थात् २२ करोड ८४ लाख ५० हजार र पूँजीगततर्फ ३६ दशमलव ५३ प्रतिशत अर्थात् १३ करोड १४ लाख ९० हजार रुपैयाँ रहेको छ । जसको श्रोतका रुपमा संघीय सरकार वित्तीय समानीकरणबाट ७ करोड ८५ लाख संघीय सरकार सशर्त अनुदानबाट १५ करोड ५१ लाख र सशर्त सामाजिक सुरक्षाबाट ३ करोड रुपैयाँ रहेको छ । यस्तै संघीय सरकार राजस्व बाँडफाँडबाट ५ करोड १६ लाख सशर्त अनुदान प्रदेश सरकारबाट १ करोड प्रदेश सरकार वित्तीय समानीकरणबाट ३३ लाख १८ हजार प्रदेश सरकार राजस्व बाँडफाँडबाट १ करोड ५ लाख आन्तरिक आयबाट ६५ लाख तथा आर्थिक वर्ष २०७४÷०७५ को अनुमानित बचत १ करोड १४ लाख समेत रहेको छ । सबैको रहर स्वच्छ सुन्दर समृद्ध म्याङलुङ शहर’ भन्ने नारासहित नगरपालिकाले ल्याएको बजेटमा नगर क्षेत्रको गरिबी निवारण उत्पादनमुलक र छिटो प्रतिफल दिने आयोजनाहरु राजस्व परिचालन सेवा प्रवाह र सुशासनलगायत क्षेत्रहरु प्राथमिकतामा परेका छन् । नगरसभामा प्रस्तुत गरिएको बजेटमा पूँजीगततर्फबाट कृषिमा १ करोड ५१ लाख ५० हजार पर्यटनमा २५ लाख शिक्षामा ३३ लाख स्वास्थ्यमा २२ लाख खानेपानीमा ७७ लाख संस्कृति प्रवद्र्धनमा ३९ लाख र खेलकुदमा ५३ लाख रुपैयाँ विनियोजन गरिएको छ । यस्तै म्याङलुङ्ग नगरपालिकाले सडक पुल निर्माणतर्फ २ करोड ९५ लाख सिँचाईतर्फ १४ लाख भवन तथा शहरी विकासतर्फ २३ लाख ऊर्जातर्फ ५ लाख फोहोरमैला व्यवस्थापनमा १६ लाख विपद व्यवस्थापनमा १८ लाख र सुशासन प्रवद्र्धनमा २० लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ । नगरपालिकाले समपुरक कोषको रुपमा कुल पूँजीगत बजेटको ७६ प्रतिशत अर्थात् १ करोड रुपैयाँ विनियोजन गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा नगर क्षेत्रमा सञ्चालन हुने आयोजनाहरुबाट नगरपालिकाले ३ प्रतिशत रकम मर्मत सम्भार कोषको रुपमा राख्ने नीतिगत व्यवस्था गरेको छ । यस्तै सबै योजना र कार्यक्रमहरुमा १० प्रतिशत लागत सहभागिता अनिवार्य गरिएको छ । नगरपालिकाले गरिब तथा विपन्न परिवारलाई मृत्यु संस्कार खर्चका रुपमा ५ हजार रुपैयाँका दरले उपलब्ध गराउने गएको वर्षको कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने भएको छ । यसैबीच म्याङलुङ नगरपालिकाको न्यायिक समिति सम्बन्धी विधेयक २०७५ नगरसभाबाट पारित भएको छ । नगरसभा सदस्य नारायण आचार्यले नगरसभामा न्यायिक समिति सम्बन्धी विधेयक २०७५ छलफलका लागि प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । विधेयकले नगरपालिकाको न्यायिक समितिको काम कर्तव्य र अधिकारका विषयमा प्रष्ट पारेको छ । विधेयक पास भएपछि न्यायिक समितिको सेवा प्रवाह सु–व्यवस्थित हुने भएको छ । नगरसभाको अर्को बैठक साउन ४ गते बस्ने नगर प्रमुख सञ्जयकुमार तुम्बाहाम्फेले बताउनुभयो ।
तिहारमा देउसी खेल्न गएका नुवाकोटको लिखुका पाँच बालिका सुर्खेतमाा भेटिएका छन्। बुधवारदेखि बेपत्ता रहेका बालिका सुर्खेतमा भेटिएक हुन्। देउसी खेल्न गएका लिखु गाउँपालिका ३ पट्टावारीका बालिका बेपत्ता भएको तीन दिनपछि सुर्खेतमा भेटिएको परिवारले जानकारी दिएका हुन्। बुधवार साँझ देउसी खेल्न गउँतर्फ गएका सिर्जना सम्झना सविना सामना र रेमा थापामगरलाई सुर्खेतबाट उद्धार गरिएको नुवाकोट प्रहरीले जनाएको छ। उनीहरुलाई सुर्खेत पुर्याएको आरोपमा प्रहरीले एक युवकलाई पक्राउ गरेको छ। देउसी खेल्न गएपछि सम्पर्कमा नआएकाले खोज तलास गर्नका लागि प्रहरीमा परिवारजनले बिहीबार जाहेरी दिएका थिए। खोजतलास गर्दा उनीहरु सुर्खेतमा फेला परेको प्रहरी निरीक्षक राजाराम खड्काले जानकारी दिए। अन्नपूर्णपोष्टमा खबर छ ।
जेष्ठ ०३ नारायणगढ—मुग्लिन सडकखण्ड अन्तर्गत इन्छाकामना गाउँपालिका–६ कालिखोलामा आज बिहान पहिरो खसेपछि सडक अवरुद्ध भएको छ । जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनले दिएको जानकारीअनुसार बिहान ५ः४५ बजे सडकमा पहिरो खसेको हो । तत्काल पहिरो पन्छाउने काम थालिएकाले केही समयपछि सडक खुल्ने प्रहरीले जनाएको छ ।विस्तार गरिँदै गरेको सो सडक दिउँसोको समयमा बन्द हुने हुँदा साँझ बिहान सवारीको चाप बढी हुने गर्दछ ।
अनलाइन स्क्यानरहरू $ 12 बिलियन भन्दा चोरी चोरिएका छन् र तिनीहरू चोरी राख्न सधैंको रूपमा दृढ छन्। तिनीहरू पुराना व्यक्तिहरूलाई सबैभन्दा कमजोर लक्ष्यको रूपमा भेट्टाउँछन्। तिनीहरू प्रयोग गर्ने केही तरिकाहरू छन्। जब तपाइँ ब्राउज गरिरहनु भएको छ तपाईले बताउनुहुने विज्ञापनहरूमा आउन सक्नुहुन्छ कि तपाईले निःशुल्क सामानहरू पाउनुहुनेछ। यो नि शुल्क बर्गर हुन सक्छ र तपाईं धेरै भोका छौं। यसको लागि गिर नगर्नुहोस्। यदि तपाइँ विज्ञापन वा लिङ्कमा क्लिक गर्नुहुन्छ भने यसले एउटा पृष्ठ खोल्दछ जुन डाउनलोड तपाईंको माल वा व्यक्तिगत डेटामा मालवेयर हुन्छ। केही उदाहरणहरूमा पृष्ठले भरखरै भर्खरै फारमको साथ प्रस्तुत गर्नेछ। जानकारी हैकर्स द्वारा उपयोग गरिनेछ। यी विज्ञापनहरूमा क्लिक नगर्नुहोस्। जाँच गर्नुहोस् कि यी अफरहरू google मा खोजी गरेर वैध वेबसाइटमा जाँदैछन् वा वास्तवमा स्नोप जस्ता साइटहरू जाँच गर्दै छन्। केहि विवादास्पद मान्छे को लागी हेर्छन् जो प्रायः शोकमा हुन्छन्। उनीहरूले विस्थापित पृष्ठहरू पढ्छन् र मृतकको नजिकको जीवित सम्बन्ध पत्ता लगाउँछन्। स्क्यानरले बैंकमा काम गर्ने तयारी गर्छ भने त्यसपछि नजिकको सम्बन्धलाई रिजर्भ गर्दछ। यस कुञ्जीले यो डिस्पोजेज मार्फत व्यक्तिगत जानकारी प्राप्त गर्दछ। यस जानकारीको साथ स्क्यानरले घृणा गर्छ। यदि यस्तो अवस्थामा भने वित्तीय समस्याहरू हटाउनदेखि जोगिनका लागि जब तपाइँ कमजोर छन् र स्क्यानरहरू त्यहाँ लक्षित गर्दै छन्। कल र ईर्ष्यामा तपाईलाई ध्यान दिंदा ध्यानपूर्वक पालन गर्नुहोस्। केही स्क्यानरहरू आईआरएसका लागि काम गर्ने बहानामा बोल्नेछन्। यो शीर्ष घोटालामध्ये एक हो। कलरले दाबी गर्नेछ कि तपाईं आईआरएस केहि पैसाहरू प्राय फिर्ता गरेर कर तिर्नुहुन्छ। उनीहरू तपाईंलाई एक विशेष खातामा तुरुन्त पैसा तार गर्न सोध्छन् वा तपाईंलाई पक्राउ र चार्ज गरिनेछ। यसका लागि स्क्यानरहरूले गोपनीय जानकारीलाई तपाईंको सामाजिक सुरक्षा नम्बरको रूपमा प्रयोग गर्न सक्छन् भन्ने विश्वास गर्न सक्दछन् कि उनीहरु वास्तवमा आईआरएसका लागि काम गर्छन्। वैकल्पिक विकल्प जसले प्रयोग गर्दछन् भन्ने दावी छ कि आईआरएस तपाईले केहि पैसा तिर्न पछि केही पैसा फिर्ता गर्नुहुनेछ कलरलाई जानकारी। आईआरएस सामान्य रूपमा पोष्ट सेवा मार्फत संचार गर्दछ र यदि तपाईंले कल प्राप्त गर्नुभयो भने तपाईले 80082 9 1040 फोन गरेर आईआरएस फोन नम्बर फोन गरेर यो वास्तविक पुष्टि गर्न सक्नुहुनेछ। तपाईंको सामाजिक सुरक्षा नम्बरले तपाईंको औषधी नम्बरको रूपमा सेवा गर्दछ र स्क्यानरहरूले यो जानकारीलाई लक्षित गर्छ र चाँडै तपाईंले चार्ज नगरेको आरोपहरू फेला पार्न सक्छ। नम्बरको सुरक्षा गर्नुहोस् यसलाई गोप्य राख्नुहोस्। यदि तपाईंले कुनै अज्ञात गतिविधिलाई ध्यान दिनुहुन्छ भने तपाईंको स्वास्थ्य बीमा तुरुन्तै सूचित गर्नुहोस्। स्क्यामरहरू तपाईंको सामाजिक सुरक्षा सूचना फिशिंग कल मार्फत प्राप्त गर्न सक्दछ। तिनीहरू प्रायः स्वास्थ्य बीमा मार्केटप्लेसबाट कल गर्ने दाबी गर्छन्। सरकारी एजेन्सीहरू ठण्डै कल गर्दैनन् र व्यक्तिगत जानकारी सोध्न चाहँदैनन्। यदि तपाइँलाई तपाइँको व्यक्तिगत जानकारीको लागि सोध्ने कलर फेला पर्यो भने फ्याँक्नुहोस्। तपाईं आफ्नो सोफेमा स्वागत गर्दै हुनुहुन्छ र फोन बजाउँदा तपाईंको मनपर्ने शोको आनन्द उठाउन सक्नुहुन्छ। तपाईंले उठाउनुहुन्छ र नमस्कार भन्नुहुन्छ। कुनै पनि जवाफ छैन। यो रोबोट कल हो सम्भावित लक्ष्य प्रमाणित गर्न इरादा। तपाईं कलर आईडी प्रयोग गरेर यो जोगिन सक्नुहुनेछ। साथै अज्ञात कलहरूको जवाफ नदिनुहोस्। एक वास्तविक कलरले प्राय तपाईंको उत्तरदायी मेसिनमा सन्देश छोड्दछ। तपाईंको संवेदनशील जानकारीलाई दुर्व्यवहार स्क्यानरहरूको हातबाट टाढा राख्नका लागि तपाईंका सबै प्रयासहरूको बावजुद उनीहरूले तपाइँको विवरणहरू प्राप्त गर्न सक्छन्
पुनर्वास घटनाबारे स्थलगत अध्ययनका लागि आएका संसदको सामाजिक न्याय तथा मानवअधिकार समितिका सांसद्समक्ष कञ्चनपुरका राजनीतिक दलले भारतसँगको खुला सीमा हटाई व्यवस्थित र वैधानिक सिमाना मात्र प्रयोग गर्न सुझाव दिएका छन् । उनीहरूले पटक–पटक सीमाक्षेत्रमा हुने साना घटनालाई बेवास्ता गरेकैले पुनर्वास क्षेत्रमा नेपालीले ज्यान गुमाउनुपरेको बताए । पुनर्वास घटनामा कोही जिम्मेवार नभएकाले गोविन्द गौतमले ज्यान गुमाउनुपरेको हो’ बिहीबार महेन्द्रनगरमा संसदीय टोलीलाई घटनाबारे जानकारी गराउँदै एमाले कञ्चनपुरका अध्यक्ष तारा लामा तामाङले भने सीमामा देखापरेको विवादपछि सुरक्षा तथा प्रशासनिक निकायले उच्च सतर्कता अपनाउन नसक्दा यस्तो भयो ।’ उनले उक्त घटनाबाट पाठ सिक्दै नेपाल र भारतको उच्चस्तरीय सीमाटोलीले तत्काल सीमा निर्धारण गर्नुपर्ने र सीमाक्षेत्रमा सुरक्षा पोस्ट राख्नुपर्ने बताए । कांग्रेस कञ्चनपुरका सभापति हरि बोहराले तत्काल सीमांकन गर्नु नै समस्याको दीर्घकालीन समाधान भएको बताए। उनले सीमामा वैध नाका मात्र प्रयोग गर्न सुझाए। सीमा क्षेत्रमा भारतले एसएसबी तैनाथ गरेझैं नेपालले पनि सशस्त्र प्रहरी पोस्ट राख्नुपर्ने उनले बताए । राष्ट्रिय जनमोर्चा कञ्चनपुरका अध्यक्ष लोकेन्द्र लम्सालले भने पटकपटक भारतीय सुरक्षाकर्मी हात हतियारसहित नेपाल प्रवेश गर्दा पनि उनीहरूलाई ससम्मान फिर्ता पठाउने सरकारी रवैयाकै कारण भारतको हेपाहा प्रवृत्ति बढेको हो।’ उनले घाइते टीकाराम चापागाईंलाई जिउँदो सहिद घोषणा गर्न माग गरे । राप्रपाका जिल्ला अध्यक्ष पूर्णबहादुर चन्दले भने खुला सीमा व्यवस्थित गर्नैपर्छ। एसएसबी तैनाथ भएकै ठाउँमा हाम्रो प्रहरीको पोस्ट पनि हुनुपर्छ।’ प्रशासन र सुरक्षा निकाय सतर्क नहुँदा पुनर्वास घटना भएको माओवादी केन्द्रका जिल्ला संयोजक वीरबहादुर थापाले बताए। यसपटकको विवादको प्रमुख जड आनन्दबजार नजिक सीमाक्षेत्रको नेपाली भूभागमा कल्भर्ट निर्माण नै रहेको उनले बताए । कार्यक्रममा प्रशासन तथा सुरक्षा निकायका प्रमुखहरूले घटनाबारे संसदीय टोलीलाई जानकारी गराएका थिए। टोलीमा संयोजक धनबहादुर रायमाझी कमलाकुमारी घिमिरे प्यारेलाल राना र राममाया बोगटीसमेत ४ सांसद थिए। टोलीले सामाजिक न्याय तथा मानव अधिकार समितिद्वारा गठित उपसमितिलाई प्रतिवेदन बुझाउनेछ ।
एक दिवसीय सिरिज खेल्न भारत पुगेको नेपाली यू—१९ क्रिकेट टोलीले पहिलो खेल बुधबार एनसीए यू–१९ सँग खेल्दैछ । भारतीय क्रिकेट बोर्ड बीसीआईको निमन्त्रणामा नेपाली टोली भारतको लखनउ प्रस्थान गरेको हो । आशिफ शेखको कप्तानीमा रहेको नेपाली टोलीले दोस्रो खेल शुक्रबार भारतको यू–१९ टोलीसँग खेल्ने छ भने ३१ गते अफगानिस्तान यू–१९ टोलीसँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । ४ टिम सहभागि हुने खेलमा सबैले एकअर्का विरुद्ध खेल्नेछन् । विनोद दासको प्रशिक्षणमा रहेको टोलीमा मोहमद आसिफ शेख (कप्तान) ट्रिटराज दास रवि शाह लोकेश बम रित गौतम रसिद खान भिम सार्की कमल सिंह ऐरी सन्दीप जोरा छन् । त्यस्तै पवन सराफ किशोर महतो सागर ढकाल अरुण ऐरी र मोहमद सम्सद आलम पनि टिममा छन् ।
याद (सन् १९५५) आँसु(सन्१९६८) युद्ध र योद्धा (खण्डकाव्य सन् १९७०) आत्मकथा (सन् १९५९) जीवनगीत (सन् १९६०) जलेको प्रतिविम्ब रोएको प्रतिध्वनि (कवितासङ्ग्रह सन् १९७८) कमल आँखा दियालो अस्तित्वको सम्पादन
असोज ९ रौतहट । गरुडा नगरपालिकाको प्रमुख पदमा संघीय समाजवादी फोरमका इन्दुराय यादव र उपप्रमुख पदमा नेपाली काँग्रेसकी रंगिला देवी निर्वाचित हुनुभएको छ । आइतबार राति सम्पन्न मतगणनामा यादवले तीन हजार ८७६ मत प्राप्त गर्नुभयो भने उहाँका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी काँग्रेसका सुुनिलकुुमार यादवले तीन हजार ८०३ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो । त्यसैगरी उपप्रमुख रंगिला देवीले चार हजार ६०३ मत प्राप्त गर्नुभयो भने उहाँका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी संघीय समाजवादी फोरमकी विन्दुु देवीले चार हजार २७६ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो । यादवको विजयसँगै रौतहटमा फोरमबाट विजयी हुनेको संख्या चार पुगेको छ । जिल्लाभरिका कूल १८ स्थानीय तहका लागि भएको निर्वाचनमा गरुडा नपासँगै बौधीमाई माधव नारायण देवाही गोनाही नगरपालिकाको प्रमुखमा फोरमका उम्मेदवार विजयी भएका छन् । चन्द्रपुर परोहा गढीमाई फतुआ विजयपुर राजदेवी बृन्दावन राजपुर नगरपालिका र दुर्गा भगवती गाउँपालिकालगायत आठ स्थानमा काँग्रेस प्रमुख पदमा निर्वाचित भएको छ । त्यसैगरी माओवादी केन्द्र मौलापुर नगरपालिका कटहरिया नगरपालिका र यमुनामाई गाउँपालिकाको प्रमुखमा विजयी भएको छ । गौर नगरपालिका गुजरा नगरपालिकामा राजपा र इशनाथ नगरपालिकामा लोकतान्त्रिक फोरम प्रमुखमा विजयी भएको छ । रासस
रातो मासु रोगको भण्डार खसीबोका रांगा भेंडा आदी जनावरको मासुलाई रातो मासु हो । चारखुट्टे जनावरको मासुलाई रातोमासु भनिन्छ । वैज्ञानिक रिसर्चले रातो मासु शरीरका लागि हानिकारक रहेको देखाएको छ । यो मासु पोलेर खाँदा क्यान्सर हुने सम्भावना हुन्छ । यो मासु पोल्नासाथ क्यार्सिनोमास विकास हुन्छ यसले क्यान्सर बनाउँछ । मासु प्रयोग गर्दा खसी–बोका र राँगाजस्ता रातो मासु हुने र बढी मात्रामा बोसो भएका मासु प्रयोग नगर्न पनि चिकित्सकले सुझाव दिएका छन्। रातो मासुमा बोसो धेरै हुने र त्यसलाई पोल्दा तेलमा तार्दा र केमिकल मिसाएर बनाइएको मासुले कार्सिनोजेनिक उत्पादन गर्दछ । यसले आमाशय र ठूलो आन्द्रामा क्यान्सर बनाउन सक्ने हुँदा यस्ता मासु नखानु नै उत्तम हुन्छ । धुवाँमा सेकाएका सुकुटी सेकुवा तेलमा तारेको र मासु प्रशोधन गरेर केमिकल मिसाई बनाइएका परिकारले क्यान्सर निम्त्याउन सक्छ । रातो मासुले पाँचभन्दा बढी रोग त सीधै हुर्काउँछ । पहिलो यसले कोलेस्टेरोल बढाउँछ । कोलेस्टेरोलकै कारण ब्लड प्रेसर बढ्छ । ब्लड प्रेसरकै कारणले मुटुको रोग लाग्ने सम्भावना हुन्छ । मुटुको रोगका कारण पक्षघात हुने सम्भावना हुन्छ । युरिक एसिड बढेपछि दुखाइ बढ्छ । अर्को क्यान्सर लाग्ने पनि सम्भावना हुन्छ । यी रोग हुर्काउन रातो मासुको भूमिका हुन्छ । तर हामी नेपालीले प्रायः रातो मासु नै खान्छौँ । रातो मासुले रोग हुर्काउने रोगहरु यस प्रकार छन् ।
लन्डन १६ फागुन । केन्ट फोक्सटनस्थित दोस्रो गोर्खा रेजिमेन्टको टावर सिनेमा हलमा नेपाली चलचित्र लुट–२ का लुटेरा गुण्डाहरु दयाहाङ्ग राई र सौगात मल्लको उपस्थितले दर्शकहरुलाई मनोरञ्जनात्मक तहल्का मच्चायो। चलचित्र सुरु हुन अघि सिनेमा हलमा राई र मल्ललाई फोक्स्टन नेपाली समुदायका अध्यक्ष चन्द्र गुरुङ्गले स्वागत गर्दै उनले भने–मनोरञ्जन र गोरोपन देखिरहन मन लाग्छ भने इग्लयाण्डको पूवी क्षेत्रमा रहेको फोक्स्टनको वातावरण नेपाली कलाकारका लागि महत्वपूर्ण देखिन्छ।’ गोर्खा रेजिमेन्टका सहसेनानी काजिमान लिम्वुले बटालियनको सिनेमा हलमा नेपाली चलचित्र प्रदर्शन गर्न सफल भएकोमा अभिनेता राई र मल्ललाई स्वागत गर्दै सफलताको शुभकामना दिए। सामाजिक सञ्जालकी चर्चित समाजसेवी सरला थापाले औपचारिक कार्यक्रम सञ्जालन गरेकी थिईन्। लुटका नायक दयाहाङ्ग राई र सौगात मल्ल सिनेमा हलमा उपस्थित सांगीतिक रङ्गमञ्चकी बहुप्रतिभाशाली मोडल अलिसा राईको जादुमय नृत्य लाइदिउँला चोखो पियार लैजाउ घुमाउन मलाई ठमेल बजार’ हिट नम्बरको आईटम गीतले मिठो मनोरञ्जन दिएको केही दर्शकले बताए । शनिवार बेलुकी प्रिन्सेस हलमा चलचित्र लुट–२ को रेड कार्पेट प्रर्दशनीमा सबै टिकेट सोल्ड आउट’ भएपछि कयौं दर्शक निरास बन्दै नायक राईलाई भेटेरमात्र फर्किएको आयोजक गोर्खा वरियर्सले जनाए। नायक दयाहाङका लागि बेलायत पानी पंधेरो बन्न थालेको छ भने सौगातका लागि यो पहिलो भ्रमण थियो। नेपालदेखि टाढाका देश बेलायत जस्तो प्रजातान्त्रिक मुलुकमा रहेरपनि नेपाली चलचित्रलाई माया गर्ने हजारौ दर्शक देखिदा अभिनेता राई र मल्ल हर्षित देिखन्थे। हलमा राईको डान्स र संवाद आउदा हलमा उपस्थित दर्शकले कोलाहलमय मच्चाएको सुनिथ्यो भने सौगातको भिन्नै किसिमको संवादको टोन दर्शकले मन पराएको प्रतिक्रिया दर्शकले दिए। बेलायतमा नेपाली फिल्मको रेड कार्पेट महत्वपूर्ण हुदै गएकोमा केही दर्शकहरुले विदेशी भूमिमा रहे पनि प्रवासी नेपालीहरुको ठूलो योगदान रहेको जिकिर गरे। शुक्रवार साँझ शिवरात्रिको अवसर पारेर स्वदेश तथा विदेशभर प्रदर्शन गरिएको नेपाली चलचित्र लुट–२ हेर्न पत्रकार अनिलदेव राई पूर्व झापाको दमकस्थित पाथिभरा सिनेमा हल पुगेका थिए जहाँ दर्शकहरु टनाटन देखेर खुशी भएको बताए। फरक विषयवस्तु र फरक परिवेशमा नेपाली फिल्म लुट–२ बनेकोमा खुशी व्यक्त गरे। फिल्ममा भारतले लगाएको नाकाबन्दी र नाकाबन्दीमा पेट्रोलडिजेल मट्टितेल र ग्यासको अभावले नेपाली जनतामाथि मर्का परेको परिवेशलाई चित्रण गरिएको र विनाशकारी महाभूकम्पले थिल्थिलिएको देशमा नाकाबन्दीसँगै पेट्रोलियम पदार्थको कालोबजारीसँगै कानुनको खिल्ली उढाउँने गिरोहलाई उदाँङ्गो पारेको उनले सामाजिक सञ्जालमा अभिव्यक्त गरेका छन्। शुक्रबार देखि स्वदेश तथा विदेशभर प्रदर्शन भईरहेको चलचित्र लुट–२ निश्चल बस्नेतले निर्देशन गरेका हुन् । चलचित्रमा कर्मासौगात मल्लदयाहाङ्ग राई प्रतिकराज न्यौपाने सुशीलराज पाण्डे प्रविण खतिवडाऋचा शर्मालागायतका कलाकारले अभिनय गरेका छन्। लण्डन नजिकैको शहर अल्डरसटको प्रिन्सेस हलमा शनिवार बेलुकी ४ बजे हाउसफुलका साथ रेड कार्पेट प्रदर्शन भएको थियो । फेब्रुवरी २६ मा गोर्खा रेजिमेन्टको टावर सिनेमा हल फोकस्टनमा सम्पन्न साथै ३ मार्चमा टिडवर्थ ४ मार्चमा आसफोर्ड केन्ट ५ मार्चमा हयारो लन्डन र ११ मार्चका दिन रेडिङमा प्रदर्शन गरिने आयोजक गोर्खा वरियर्सले जनाएको छ।
घटनाको पूर्ण विवरण (को कँहा कहिले कसरी के कारणले कोबाट कुन अवस्थामा भएको हो बढी भन्दा बढी विवरण लेखनु हुन अनुरोध छ)टारकेरावारी गाविस ३ की माओवादी कार्यकर्ता कुन्ता तामाङको भोजपुर जिल्लाको लेखर्क गाविसस्थित पाचधारेमा २०६२ असार ८ गते सुरक्षाकर्मी र माओवादी बीच भएको दोहोरो भिडन्तमा परी मृत्यु भयो।
क्यानड एनआरएन क्यानडाको ११ औं साधारणसभा सम्पन्न भएको छ । शनिबार ओन्टरीयाको ठन्डर बेमा एक भब्य कार्यक्रमका बिच ११ औं साधारणसभा सम्पन्न भएको हो । क्यानडामा रहेका एनआरएनहरुको सकृय सहभागितामा सम्पन्न कार्यक्रममा क्यानडाका लागि नेपाली राजदुत कालिप्रसाद पोखरेलको प्रमुख आतिथ्यता र क्यानडाकी श्रम तथा रोजगार मन्त्री पेटि हाजुको बिषेश आतिथ्यतामा सम्पन्न भएको थियो । एनआरएन क्यानडाका अध्यक्ष गोपीकृष्ण काफ्लेको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा टोरण्टोका महावाणिज्यदुत कुन्जर शर्मा एनआरएन अमेरिकाज क्षेत्रका संयोजक गौरी जोशी सह संयोजक नबिन शेरचन लगायतका बिशिष्ट अतिथीहरुको उपस्थिती रहेको थियो । एआरएन आईसीसी र एनआरएन क्यानडाले अगाडि सारेका योजना क्यानडामा एनआरएन अभियानलाई कसरी बलियो बनाउने बिभिन्न राज्यहरुमा रहेका नेपालीहरु माझ कसरी एनआरएनलाई लैजाने नेपालमा क्यानेडियन दुतावास राख्न माग गर्ने लगायतका बिषयमा गहन छलफल भएको एनआरएन क्यानडाका महासचिव चिरञ्जीवी घिमीरेले बताउनुभयो । कार्यक्रममा राजदुत पोखरेलले नेपाल सरकार सदैव गैर आवसीय नेपालीहरुसंग मिलेर काम गर्न तयार रहेको भन्दै नेपालमा थप लगानि गर्न आग्रह गर्नुभएको थियो । क्यानडाकी श्रम मन्त्री पेटी हाजुले नेपालीहरुको कार्यक्रममा सहभागिता जनाउनु पाएकोमा खुशी ब्यक्त गर्नुभएको थियो भने क्षेत्रीय संयोजक जोशीले एनआरएन अभियान र आईसीसीले गरेका कामहरुको बारेमा प्रष्टाउनुभएको थियो । साधारणसभामा आईसीसी सदस्य अभिमन्यु बस्नेत प्रमीला बस्नेत एनआरएन क्यानडाका सल्लाहकार नारायण घिमीरे साधारणसभाका संयोजक डाक्टर लक्ष्मी पाठक लगायतका बिशिष्ट ब्यक्तीहरुको उपस्थिती रहेको थियो । एनआरएन क्यानडाका अध्यक्ष काफ्लेले साधारणसभा सफल पार्न सहयोग गर्ने सबैलाई धन्यबाद दिनुभएको छ । साधारणसभामा नेपाली र क्यानडाको सरकारको प्रतिनिधी संयुक्त रुपमा उपस्थित भएको पहिलो कार्यक्रम बताउंदै महासचिव घिमीरेले एनआरएन क्यानडालाई आफुहरुले नेपाली रहेका सबै राज्यमा लैजान लागिपरेको बताउनुभयो । साधारणसभाको सञ्चालन महासचिव घिमीरे गर्नुभएको थियो भने उद्घोषण डाक्टर लक्ष्मी पाठकले गर्नुभएको थियो । सानफ्रान्सिस्को (क्यालिफोर्निया) – उत्तरी क्यालिफोर्नियामा आइतबार सम्पन्न धार्मिक महोत्सवको क्रममा लगाइएको महापुराणबाट १० लाख १२ हजार डलर सहयोगको प्रतिवद्धता
काठमाण्डौ १० कार्तिक । दशैं तिहार र छठ पर्वको अवसरमा शनिबार काठमाडौंको भृकुटीमण्डपमा शुभकामना आदानप्रदान तथा चियापान कार्यक्रममा नेता कार्यकर्ता तथा सर्वसाधारणको बाक्लो उपस्थिति रहे पनि प्रधानमन्त्री के पी ओली अस्वस्थताका कारण सहभागी भएनन । चियापानमा सहभागीहरुलाई अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल झलनाथ खनाल वामदेव गौतम लगायतले स्वागत गरेका थिए । ३ बजे आउने भने पनि प्रम को स्वास्थ्यमा समस्या का कारण आउन नसकेको महासचिव बिष्णु पौडेल ले पत्रकारहरुलाई जानकारी गराउनु भएको थियो । नेपाली काँग्रेसका सभापति शेर बहादुर देउवा बिभिन्न कुतनितिक नियोगका उच्च पदश्त ब्यक्तित्व र कार्यकर्ताको बाक्लै उपस्थिती रहेको थियो । काठमाण्डौ १९ असोज । बुटवलकी ४८ वर्षीया किरण विश्वकर्माको तौल १ सय ८ केजी थियो । अस्वभाविक रुपमा बढेको तौलले विश्वकर्मालाई थाइराइड उच्च रक्तचापको समस्या थपिदिएको थियो । घुडादुख्ने समस्याका कारण उनी शारीरिक व्यायम गर्न सक्दिनथिइन् । घरमै निस्क्रिय जीवन विताउँनुपर्दा तौल बढी भएर घरको सिँढी चढ्न समेत नसक्ने भएकी थिइन् । उनमा मोटोपनले आफ्नो अकालमै ज्यान जान्छ कि भन्ने चिन्ता थियो । म धेरै मोटी थिए मोटो मान्छेलाई जुनसुकै समयमा पनि हार्टअट्याक हुन्छ भन्ने सुनेको थिए मोटी भएकै कारण मैले पनि छिटै मर्नुपर्छ कि भनेर मलाई डर लाग्थ्यो ।’ किरणलाई घरमा एक्लै छाडेर हिँड्दा केही हुन्छ कि भन्ने चिन्ता उनको परिवारका अन्य सदस्यालाई समेत थियो । मेरी श्रीमती तौल बढी भएकै कारण राम्रोसँग हिड्न सक्दिनथिइन्’ विश्वकर्माका पति एमबी विश्वकर्माले लोकान्तरसँग भने अस्वाभाविक रुपमा बढेको उनको तौलले परिवारका सब अहिले प्रायः धेरै जसकाे मुखमा बलत्कारीलाइ फाँसिकाे सजाय दे सरकार भनि रहेका छन् । के फाँसिका सजायले बलत्कार घट्छ त पक्कै हाेइन न त गरिवलाइ मारेर गरिवि नै घट्छ त्यसैले बलत्कारीलाइ फाँसि हाेइन चिरेर नुन चुक र खुर्सानी दल्नै पर्छ । बलत्कारकाे पिडा कस्ताे हुन्छ त्यसले सहजै बताउन सक्छ जसले त्याे पिडा बाट गुज्रिनु परेकाे छ । परिवार र समाजबाट अपहेलित जिवन जिउन बाध्य भएकाे छ । अाज समाजकाे अवस्था जे जति फेरिएपनि कानूनका पानाहरूमा जे जस्ताे कारवाही काेरिएपनि बलत्कार जस्ताे जघन्य अपराध फेरिएकाे छैन अझ उन्मात भएर उर्लिएकाे छ । हिंजाेकाे दिनमा पनि पहाड हिमाल र तराइमा बलत्कारका घटना नघटेका हाेइनन मात्र फरक के हाे भने साना कलिला बालिका बलत्कृत भएका छन् जहाँ उनकाे बलत्कार पछि घाँटि थिचेर हत्या भएकाे छ जसका कारण समाज तातेकाे देखिएकाे मात्र हाे । जाे जिवित छन् र बलत्कृत छन् उनी लुकाउन बाध्य छन् । उनलाइ काठमाडौं २१ साउन । वालक अपहरण पश्चात हत्या भएको घटनाको अनुसन्धानको क्रममा आपराधिक व्यक्तिहरुसँग सोमबार भएको मुडभेडमा प्रहरीले जवाफी फायर गर्दा २ जना अपहरणकारीको मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेहरुमा नुवाकोट सामरी ठेगाना भएका २२ वर्षीय गोपाल तामाङ र सिन्धुपाल्चोक कर्थली१ ठेगाना भएका २३ वर्षीय अजय तामाङ रहेका छन् । सिन्धुपाल्चोक ज्यमिरे–९ स्थायी घर भई काठमाडौं महानगरपालिका३२ काँडाघारी बस्ने गणेशबहादुर खड्काको ११ वर्षीय छोरा निशान खड्कालाई आइतबार काँडाघारीबाट अपहरण गरी ४० लाख फिरौती रकम माग गरेको घटनाको अनुसन्धानको क्रममा महानगरीय प्रहरी अपराध महाशाखा टेकुबाट खटिएको प्रहरी टोलीले निशानलाई सोमबार दिउँसो भक्तपुर ठिमी नगरपालिका७ स्थित श्याम लवटको निर्माणाधीन घरमा मृत अवस्थामा फेला पारेको थियो । अपहरण गरी हत्या गर्ने कार्यमा संलग्न आपराधिक व्यक्तिहरु खोजी गर्ने क्रममा भक्तपुर सूर्यविनायक न काठमाण्डौं१७ साउन । राष्ट्रिय फोटो पत्रकार समूह काठमाडौं (एनएफपीजे) मा आवद्ध तथा संस्थामा आस्था राख्ने फोटो पत्रकारहरुको यसै साता भेला भएको छ । कमलादिमा आयोजित भेलामा काठमाडौंमा रहेर विभिन्न सन्चारसंस्थामा फोटोपत्रकारीता क्षेत्रमा कार्यरत २५ जना भन्दा फोटोपत्रकाहरु एक जुट भएका हुन । विगत २१ वर्ष देखि स्थापना भइ आएको राष्ट्रिय फोटो पत्रकार समूह काठमाडौलाई अझै सक्रिय रुपमा अगाडी वढाउनको लागि रातोपाटी डटकमका फोटोपत्रकार कृष्ण खड्काको अध्यक्षतामा भेटघाट तथा छलफल सम्पन्न गरेको हो । उक्त भेलाले हाल काठमाडौंमा रहेको (एनएफपीजे) को ११ औं वार्षिकउत्सव तत्काल गर्न दवाव दिने र नयाँ साधारण सदस्यको लागी फोटोपत्रकारहरुलाई सदस्यता दिने साथै राष्ट्रिय फोटो पत्रकार समूह काठमाडौं (एनएफपीजे)लाई सक्रियरुपमा फोटोपत्रकारहरुको नेतृत्वमा सबै खाले हकहितको लागि अझै एक ढिक्का भएर अगाडी वढ्ने र संस्थालाई
विशाल छेत्री । हामी नेपाली संसारकै भयप्रद र अस्तव्यस्त घटनाका साक्षी बन्यौँ । अब सुखी समृद्ध र सद्भावपूर्ण समाजका सदस्य बन्न चाहन्छौँ । तैपनि कथित विकसित पश्चिमा जगत जो दुनियाँलाई शासन व्यवस्था र अर्थनीतिका प्रतिमानी मोडलहरू सिफारिस गर्छ ले हामीलाई अहिले पनि जातीय पहिचानमा आधारित राज्यको संरचना मात्रै होइन एउटै मुलुकभित्र अनेक खालका राष्ट्रियताको सिफारिस गरिरहेछ । उसका सिफारिस हाम्रा केही दल र बौद्धिक तप्कामा भट्याइँदै छ । अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्प र भारतमा नरेन्द्र मोदीको उदयले नेपालका पुरातनपन्थी एवं दक्षिणपन्थीहरु हौसिएका छन् । पूर्वपञ्च कुलीन धर्मवादी सम्प्रदायवादीहरु एक ठाउँमा उभिएका छन् प्रगतिशील एकताका विरुद्ध । र यिनले देशमा नश्लीय सांस्कृतिक र जातीय असहिष्णुताको पैरवी गरिरहेछन् । साथै समाजलाई विभक्त विखण्डित र घृणामा आधारित राजनीतिमा जबरजस्त धकेल्दै छन् । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा स्वयं घृणा द्वेष र विषवमनको राजनीति गर्दै छन् । स्वस्थ प्रतिस्पर्धा र एजेन्डाको राजनीति उनीबाट अपेक्षा गर्नु व्यर्थ भएको छ । इमानदारीपूर्वक स्वीकार गरौँ राजनीति गर्ने यो शैली एवं चेतना मानव समाज र सभ्यताको विकासक्रमलाई रोक्ने र उल्टो दिशामा धकेल्ने खालको छ । वर्तमानमा एउटा मानव आफ्नो जाति वा सम्प्रदायको सदस्य (एथ्नोज)को रुपमा होइन जन (डेमोज)का रुपमा चिनिन चाहन्छ । जहाँ जन वा गण हुन्छ त्यहाँ उसको वैयक्तिक र सार्वभौम गुण हुन्छ । स्वाभिमान सार्वभौमसत्ता र स्वत्वको चेतना हुन्छ । तर यहाँ गणतन्त्र नेपालको नागरिकले कविला राज्यको सदस्यका रुपमा विचार तथा आकांक्षाको निर्माण गर्नुपर्ने बाध्यता लादिँदै छ । प्रधानमन्त्री देउवा त्यसैका प्रवक्ता भइरहेका छन् । यो केवल भूल वा त्रुटिपूर्ण प्रयास मात्र छैन भयानक षड्यन्त्रको कडी हो । आजको संवाद अन्तक्र्रिया समाचार मिडिया र सूचना प्रविधिको युगमा केवल प्रधानमन्त्रीको वाणीमा आधारित धारणाको निर्माण गणतन्त्रका नागरिकले गरेका त हुँदैनन् । यो कुरा प्रधानमन्त्री स्वयंले हेक्का राख्नुपर्ने हो । प्रायः सबै समाजमा मानिस परिवर्तन चाहन्छन् । खुलापन चाहन्छन् । विकल्प चाहन्छन् । विकल्पमा छनोटको अधिकार चाहन्छन् । यसैलाई सार्वभौमिकताको प्रयोग भन्न सकिन्छ । तर त्रास र भयको जालो फिँजाएर म जे भन्छु त्यही सही हो वा खाए खा नखाए घिच् भन्ने शैलीमा प्रधानमन्त्री चल्न खोज्नु भनेको सार्वभौम नागरिकको अपमान हो । आजको युगीन चेतनायुक्त समुदायको मानर्मदन हो । सार्वभौम नागरिकको स्वतन्त्र विवेकको प्रयोग र छनोटको अधिकारमाथिको प्रहार हो । यसले उन्नत लोकतन्त्रको विकासमा मद्धत पु¥याउँदैन । अझ राज्य मुख्तियारबाटै भय र असुरक्षाको भाव पैदा गरिन्छ भने या त त्यो लोकतान्त्रिक व्यवस्था होइन या त व्यवस्थाका वाहक लोकतन्त्रप्रति समर्पित र जिम्मेवार छैनन् भन्ने स्पष्ट हुन्छ । अझ भन्दा यो राज्यको चेतनास्तर अझै कविलायुगको चेतनाबाट माथि उठ्न सकेको छैन भन्ने विडम्बनापूर्ण निष्कर्षमा पुग्नुपर्ने हुन्छ । किनभने देउवालाई त्यो स्थानमा पु¥याउन नेपाली जनताको मत प्रयोग भएको छ । वास्तवमा अहिले नेपाली जनताले भय होइन भरोसा खोजेका छन् । घृणा र द्वन्द्व होइन सौहाद्र्र र स्वस्थ प्रतिस्पर्धा खोजेका छन् । पृथकता होइन एकता खोजेका छन् । ०६२÷६३ को आन्दोलन शान्ति प्रक्रिया संविधानसभामार्फत् संविधान निर्माण र हालैका निर्वाचनहरुमा नेपाली जनताको उत्साहजनक सहभागितासँग जीविका र रोजगारीका सम्भावनामा सुधारको उत्कण्ठा पनि जोडिएको छ । तसर्थ यो निर्वाचन केवल कर्मकाण्ड र नेताहरुको तुष्टि पूरा गर्नका निम्ति मात्रै होइन जनभावना बुझ्न नसक्ने नेतृत्वलाई त्याग्ने वा सवक सिकाउने अवसर पनि हो । हो हाल राजनीतिक नेतृत्वमा जुन पुस्ता हावी छ त्यसले एजेन्डाको राजनीति गरेन । केवल संसदीय गणित र असंसदीय चलखेलमा विश्वास ग¥यो । धोकाधडी र झुटा आश्वासनमा पारंगत भयो । जनतामा भ्रमजाल फैलाउने र सत्ताको अँध्यारोमा विलास र ऐयासमा रमाउन उद्यत भयो । नेपाली जनताको राजनीतिक तथा आर्थिक अभिलाषा वा व्यग्रताहरूको समुच्चयलाई बुझ्नै सकेन चाहेन । त्यसैले नयाँ सैद्धान्तिक विचार र अभ्यासका आवश्यकता र सम्भावनाबारे बहस गर्न सर्वथा असफल देखियो । विगतका त्रुटि र सीमालाई स्वीकार गर्ने तीबाट सिकेर अगाडि बढ्ने र वर्तमान समाजका यथार्थ सुहाउँदा नयाँ विकल्प खोज्ने साहस र तप्परता पनि देखाएन । नयाँ संविधान घोषणासँगै नेपालको राजनीतिक इतिहासको एउटा प्रमुख अध्याय समाप्त भएको थियो । अब हामीले अघिल्ला युगका सकारात्मक पाठ समेटेर र नकारात्मक पाठ त्यागेर नयाँ युगमा प्रवेश गर्नुपर्छ भन्ने सन्देश हालको नेतृत्वले दिन सक्नुपर्ने हो । एउटा महत्वपूर्ण राजनीतिक सिलसिला सम्पन्न भइसकेपछि अब आर्थिक विकासमा केन्द्रित हुने बेला आएकोमा आशाका किरण छर्न सक्नुपर्ने हो । संविधानमा लेखिएका राजनीतिक प्रावधानहरूलाई कार्यान्वयन गर्न आवश्यक क्षमता र स्रोत–साधनका लागि आर्थिक विकास जरुरी छ । ३१ वटा मौलिक हक संविधानमा सुन्दर बान्कीका साथ सजाउँदैमा नागरिक सन्तुष्ट हुने छैनन् । तिनको कार्यान्वयन गर्न बेग्लाबेग्लै अर्थतन्त्रको निर्माण गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसकारण पनि अब सारभूत रुपमा संविधानको कार्यान्वयन गर्न हामी अग्रसर भयौँ है भन्ने सन्देशसहितको आह्वान आजका युवा सुन्न चाहन्छन् ताकि अब खाडी र मलेसियमा भविष्य खोज्नु नपरोस् । तर विडम्बनापूर्वक भन्नुपर्छ यो भ्रष्ट र अदूरदर्र्शी नेतृत्वबाट नागरिकलाई शिक्षा स्वास्थ्य र रोजगारीको आधारभूत अधिकार प्रत्याभूत गर्न सक्दैन । तसर्थ दूषित भ्रष्ट राजनीतिक संस्कारबाट अलग हुने साहस कम्तीमा लोकतन्त्र पक्षधर तप्काले गर्नैपर्छ । कांग्रेस पार्र्टीप्रति प्रतिबद्ध समुदायले यस्ता भ्रष्ट र पाखण्डपूर्ण नेतृत्व रहेसम्म त्यसबाट अलग्गिने र सबक सिकाउने हिम्मत गर्नुपर्छ । र नयाँ आर्थिक परिकल्पनासहितको एजेन्डायुक्त राजनीतिक कित्ता रोज्न तयार हुनुपर्छ जसले राष्ट्रियता राष्ट्रिय समृद्धि सामाजिक सद्भाव र राष्ट्रिय स्वाभिमानयुक्त भावधारा जगाउन सकोस् । नयाँ संविधानको घोषणासँगै नेपाल संघीय लोकतान्त्रिक धर्मनिरपेक्ष समावेशी गणतन्त्र भएको छ । यी राजनीतिक उपलब्धि हुन् । यिनलाई नेपाली जनताको बृहत्तर हिस्सासम्म पु¥याउनु छ । तर पनि संविधान घोषणापछि यो मुलुकको अगुवा राजनीतिक शक्ति नेपाली कांग्रेसको नेतृत्व पुरानै शैलीमा फर्किनु अत्यन्त दुःखदायी र लज्जास्पद छ । हाम्रो लक्ष्य सार्वभौमसत्ता आर्थिक समृद्धि जवाफदेहिता पारदर्शिता दिगोपन र समावेशी सहभागितामूलक लोकतन्त्र हो । यी लक्ष्य हासिल गर्न नेपाली राजनीतिलाई इमानदार तथा आदर्श रणनीति नीति शैली र संस्कृतिले सुसज्जित गर्ने समय हो यो । एउटा स्वस्थ र सुग्घर संस्कार स्थापित गर्ने बेला हो यो । देश राजतन्त्रबाट गणतन्त्र द्वन्द्वबाट शान्तिपूर्ण राजनीति र असमावेशी राज्य संयन्त्रबाट समावेशी लोकतन्त्रमा प्रवेश गरिरहँदा हाम्रो संस्कार सोच र चेतनाचाहिँ पुरानै बोकिरहने नयाँ संविधानको सफलता आउँदा दिनमा स्थिर र शान्त नेपालका लागि मार्ग प्रशस्त गर्न सकेमा मात्र हुनेछ । यस निम्ति नयाँ संविधानमा केही आशाजनक प्रावधान छन् । यिनको निष्ठापूर्वक व्यवहारमा प्रतिविम्बित गर्ने शक्तिको छनोट गर्ने जिम्मेवारी नेपाली जनताको काँधमा आएको छ । अबको राजनीतिक अभ्यास नैतिकताको उच्च धरातल र पूर्ण पारदर्शितामा आधारित हुनुपर्छ धोकाधडी र धम्कीमा आधारित होइन भन्ने सन्देश यो निर्वाचनमा दिनुपर्छ । आजका दिनमा हेर्दा कांग्रेसको विचार र व्यवहार समावेशी लोकतन्त्र र राष्ट्रिय सार्वभौमसत्ताको विरोधी छ । आज धेरै नेपाली कमजोर भइरहेको सार्वभौमसत्ता र नेपालको भौगोलिक अखण्डतामाथिको सम्भावित खतराप्रति चिन्तित छन् । उनीहरु परिपक्व विदेश नीति र यसको आत्मसम्मानपूर्वक इमानदारी र स्थिरतापूर्वक कार्यान्वयन भएको हेर्न चाहन्छन् । आन्तरिक राष्ट्रियताको सबलीकरणका निम्ति नेपालका सबै जातीय तथा भाषिक समुदायहरूको भावनात्मक एकीकरण आवश्यक छ नकि पृथकता र घृणा । आफ्नो एकाधिकार कायम राख्न अदृश्य शक्तिप्रति बफादारी प्रमाणित गर्न कांग्रेस नेतृत्वबाट आज जुन काम भइरहेका छन् त्यसले राज्यतन्त्रलाई अस्थिर त बनाउने नै छ अवाञ्छित विदेशी हस्तक्षेपलाई थप आकर्षित गर्नेछ । त्यसकारण हाम्रो जीवनकालमा हामी नेपाली जनतालाई समृद्धि दिन सक्छौँ भन्ने स्पष्ट आधार दिने र आशाको सञ्चार गर्ने शक्तिलाई रोजौँ । विभाजन होइन एकता । पृथकता होइन सद्भाव । गरिबी होइन समृद्धिको वितरण । कम्तीमा यति प्रतिज्ञा चाहिन्छ आजको दिनमा । यसले नै आज कठिन परिस्थितिमा बाँचिरहेको समुदायले पनि राष्ट्रिय भावधारामा समाहित भई समृद्ध भविष्य निर्माणका निम्ति उत्प्रेरित गर्नेछ ।
एजेन्सीफागुन १० । चेल्सी एफए कप फुटबलको क्वाटरफाइनलमा प्रवेश गरेको छ । आइतबार राति आफ्नै घरेलु मैदानमा भएको खेलमा म्यानचेष्टर सिटीमाथि ५–१ गोल अन्तरको फराकिलो जित निकाल्दै चेल्सी एफए कपको क्वाटर फाइनल प्रवेश गरेको हो। चेल्सीका लागि ३५ औं मिनेटमा डिएगो कोस्टाले गोल गर्दै सुरुवाती अग्रता दिलाए । तर त्यसको दुई मिनेटपछि नै सिटीका डेविड फउपालाले बराबरी गोल फर्काए । पहिलो हाफमा १–१ को बराबरी भएको खेलमा ४८ औं मिनेटमा विलियनले गोल गर्दै चेल्सीलाई २–१ को अग्रता दिलाए । ५३ औं मिनेटमा ग्यारी केहिल तथा ६७ औं मिनेटमा इडेन हेजाडले गोल गरेपछि चेल्सीको अग्रता ४–१ मा पुग्यो । ८९ औं मिनेटमा बट्रेन्ड ट्राउरेले गोल गरेपछि चेल्सी ५–१ ले विजयी भयो । यसैगरी गएराति नै भएका अन्य खेलमा वेष्ट ह्याम युनाइटेड ब्ल्याबर्न रोभर्सलाई ५–१ तथा र क्रिष्टल प्यालेसले टोटनह्यामलाई १–० गोल अन्तरले पराजित गर्दै एफए कप फुटबलको क्वाटर फाइनल प्रवेश गरेका छन्।
शंकर के सी । असार ११ सल्यान | खेतबारिमा परिश्रम पोखेर मिहेनतले फलाएको तरकारि । घरबाट भाडा तिरेर गाडीमा बोकाएर बजार सम्म ल्याउंदा तरकारि नविकेर त्यत्तिकै फाल्नुपर्दा कुन किसानको मन खिन्न नहोला र । सल्यानका किसानलाइ यस्तै भएको छ । तरकारि बजारमा तरकारि बेच्न ल्याएका कपुरकोट क्षेत्रका किसान आफुले उत्पादन गरेको कृषिजन्य वस्तुले मुल्य नपाएपछि चिन्तीत देखिएका थिए । विशेष गरि बन्दा गोभी नबिकेको जनाउंदै किसानहरुले धेरै घाटा व्यहोर्नुपरेको जनाए । फालावाङबाट ५ क्विन्टल तरकारि विक्रि गर्न आएका यम भण्डारिले त तरकारि बजारमा कुर्दा कुर्दा विक्रि नै नभएपछि एक जना व्यापारिलाइ सित्तैमा दिए । उनले भने– सानो गाडीमा भाडा तिरेर बन्दा गोभी ल्याएं तर विकेन फर्काएर घर लग्न भएन दाङको एक जना व्यापारिलाइ ५ सय क्विन्टल सित्तैमा दिएं ।’ पछिल्लो समय यस क्षेत्रका किसानहरुको जीवन गुजारा तरकारि खेतीबाटै हुने गरेको छ । तर फलाएको तरकारि बेच्दा डोको नै नउठेपछि किसानहरु कसरि घरखर्च चलाउने भन्ने चिन्तामा छन् । शुक्रबार कपुरकोटको तरकारि बजारमा बन्दा बेच्न ल्याएका मुलपानीका किसान नारायण पुन पनी बन्दा कसैले किन्न नमानेपछि हैरान भए । उनले भने–बल्लतल्ल मिहेनत गरेर फलाएको तरकारि व्यापारिलाइ आग्रह गरिगरि ३ रुपैयां किलोमा बेचें ।’ ३ रुपैया प्रतिकिलो तरकारि विक्रि गर्दा गाडीमा ल्याएको भाडा समेत तिर्न नपुगेको भन्दै उनले चिन्ता व्यक्त गरे । यता व्यापारिहरुले पनि घाटा व्यहोर्नुपरेको जनाउंछन् । बुटवलबाट सल्यान सम्म तरकारि खरिद गर्न आएका व्यापारि श्रवणले देशका अन्य ठाउंमा र सल्यानमा पनि बन्दा धेरै उत्पादन भएकाले उचीत मुल्य नपाएको जनाए । पालुङ हेटौडा जस्ता ठाउंबाट पनि धेरै परिमाणमा तरकारि उत्पादन भएकाले यहांको तरकारिले मुल्य नपाएको उनको भनाइ छ । सल्यानको पूर्वि भागमा रहेका धनवाङ सिनवाङ गर्पा रिम फालावाङ त्रिवेणी छायाँक्षेत्र लगाएतका क्षेत्र तथा रोल्पा र दाङका विभिन्न ठाउँहरुबाट समेत कपुरकोट बजार केन्द्रमा करिव १५ हजार देखि १८ हजार किसानहरुले ताजा तरकारी एवम् फलफूलहरु बिक्रि गर्ने गर्दछन् । कतिपय अवस्थामा आफुहरुले तरकारि खरिद गरेर टाढाको बजार सम्म लैजादा गाडी भाडा पनि तिर्न नसकिने अवस्था आउने व्यापारिहरु बताउंछन् । बुटवलका व्यापारि व्यापारि दिनेश कुमार कान्डुले भने– ४ रुपैया किलोमा तरकारि किन्ने बुटवल लग्दा सम्म ६ रुपैया खर्च हुन्छ विक्रि पनि त्यहि मुल्यमा हुन्छ भने हामीले कसरि खरिद गर्ने ’ नेपालको वेमौषमी तरकारी बजारमा झण्डै ४० भाग कपुरकोटको तरकारिले ओगटेको कृषि उपज बजार केन्द्रले जनाएको छ । एक सिजनमा झण्डै ३ हजार मेट्रिकटन ताजा वेमौषमी तरकारि यहाँबाट विभिन्न शहर बजारमा पुग्ने गर्दछ । यसले गर्दा पनि कपुरकोटको स्थान उचो भएको छ । तर अझै पनि यहाँका किसानले उन्नत जातको विउ मल वा प्राविधिक ज्ञान पर्याप्त रुपमा पाउन सकेका छैनन् । सिधै व्यापारिहरु संग मोलमोलाइ गरेर तरकारि वेच्ने गरिए पनि पटक पटक किसानहरुले व्यापारिले जुन मुल्यमा भन्छन् त्यहि मुल्यमा तरकारि वेच्नुपर्ने बाध्यता रहेको गुनासो गर्दछन् । बेलावेलामा हुने नेपाल बन्द चक्काजाम जस्ता आन्दोलनले पनि किसानले तरकारि वेच्न नपाउँदा लाखौँको घाटा व्यहोर्नु परेको हुन्छ ।
काठमाडौं कात्तिक २० । संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालका पहिलो राष्ट्रपति डा रामवरण यादव बसेको घर खाली गर्न घरधनीले १५ दिने सार्वजनिक सूचना जारी गरेका छन् । राष्ट्रपति कार्यालय शीतल निवासले विसं २०७२ कात्तिक १२ गतेदेखि ललितपुर महानगरपालिका–४ स्थित वागडोलमा रहेको रविभक्त बिष्टको घर डा यादवका लागि भाडामा लिएको थियो । यसपटक विसं २०७४ साउन १ गतेदेखि घरबहाल सम्झौता नवीकरण नगरी भाडा पनि नतिरेको भनी घरधनी बिष्टले सोमबारको गोरखापत्र दैनिकमा अहिलेसम्मको बाँकी बहाल तिरी घर खाली गर्न १५ दिने सूचना प्रकाशन गरेका छन् । उनको पारिवारिक स्रोतकाअनुसार पटक–पटक पूर्वराष्ट्रपति र राष्ट्रपति कार्यालयलाई बहाल तिर्ने व्यवस्था गर्न अनुरोध गर्दा पनि सुनुवाइ नभएकाले घर खाली गर्न सार्वजनिक सूचना जारी गर्न बाध्य हुनुपरेको हो । गृह मन्त्रालयका प्रवक्ता नारायण दुवाडी भने प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषदको कार्यालयले नै राष्ट्रपति कार्यालयमार्फत् बहाल तिरिँदैआएको बताउँछन् । मन्त्रिपरिषदको विसं २०७२ चैत २६ गतेको निर्णयानुसार २०७२ साल कात्तिक १२ गतेदेखि २०७४ असार मसान्तसम्मको बहाल तिरिएको थियो । विसं २०७३ माघ २० गतेको मन्त्रिपरिषदकै निर्णयानुसार उपत्यकामा घर हुने पूर्वराष्ट्रपतिलाई मर्मतका लागि मासिक रु एक लाख र घर नहुनेलाई बहालका लागि रु दुई लाख दिने निर्णय भएको राष्ट्रपति कार्यालयका सहायक प्रवक्ता कृष्णमुरारी न्यौपानेले बताए । मन्त्रिपरिषदको निर्णयअनुसार उपत्यकामा घर भए/नभएको जानकारीसहित कुन सुविधा लिने भनी विसं २०७४ असोज ९ गते पूर्वराष्ट्रपतिको सचिवालयलाई पत्र लेखिएकामा हालसम्म जवाफ नआएकाले साउनदेखिको घरबहाल नतिरिएको हो पत्रको जवाफ आएपछि मागअनुसारको बहाल सचिवालयलाई उपलब्ध गराइन्छ’–उनले भने । पूर्वराष्ट्रपति यादवको सचिवालयले भने बहाल सम्झौताको अवधि सकिएकाले नवीकरण गरी तिरिदिन पत्र लेख्दा पनि कार्यान्वयन हुन नसकेको जनाएको छ । राष्ट्रपति कार्यालय शीतल निवासमा २०७४ साल भदौ २८ गते भाडा तिरिदिनू भनी पत्र लेखिएकामा अहिलेसम्म नतिरिएको डा यादवका निजीसचिव किरण पन्थले जानकारी दिए । शीतल निवासबाट उपत्यकामा पूर्वराष्ट्रपतिको घर भए मासिक रु एक लाख दिने र नभए मासिक रु दुई लाख दिने भनी पत्र प्राप्त भएको थियो डा यादवको उपत्यकामा घर छैन तर उहाँ अहिले बसेको घरको भाडा मासिक रु एक लाख ४४ हजारमात्र भएकाले सरकारले भाडा तिरिदिए हुन्छ हाम्रो सचिवालयले कारोबार गर्दैनौं हामीले नै रु दुई लाख लिएमा बाँकी ५६ हजारचाहिँ के गर्ने ’ पन्थले भने । राष्ट्रपतिको कार्यालयले गत असोज ९ गते डा यादवको सचिवालयलाई भाडासम्बन्धी पठाएको पत्रको जवाफ दिन आफूबाट ढिला भएपनि भाडा तिरिदिन प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषदको कार्यालयमासमेत पत्र पठाइएको डा यादवको निजी सचिवालयले जनाएको छ । सन् २०१६ को अमेरिकी राष्ट्रपतिय चुनावमा रुसले गरेको साइबर हस्तक्षेपमा फेसबुकको प्रयोग गरिएको विषयलाई लिएर फेसबुक यसअघि नै छानविनको घेरामा छ । यहीँ बीचमा फेसबुकले
पोखरा १७ चैत । सिजी मिस नेवा पोखरा ११३८ को उपाधि प्रीति बुद्धाचार्यले जितेकी छन् । २० प्रतिष्पर्धीलाई पछि पार्दै उनले ४० हजारसहितको सो उपाधि जितेकी हुन् । नेवाः खल कास्कीले आयोजना गरेको सो प्रतियोगिताको ग्रान्ड फिनालेमा उनले वेस्ट ट्यालेन्ट र वेस्ट नेवारी भाषाको समेत टाइटल हात पारिन्। उनले नेवारी भाषा संस्कृति र मौलिकता जगाउने अग्रसर हुने प्रतिवद्धता गरिन्। फस्ट रनरअप प्रियंका श्रेष्ठ र सेकेन्ड रनरअप जेनिफर श्रेष्ठ बने। प्रियंकाले २५ हजार र जेनिफरले १५ हजार पुरस्कार पाए । वेस्ट पर्सनालिटी रोजिना ताम्राकार वेस्ट प|mेन्डली सन्ध्या श्रेष्ठ वेस्ट फोटोजेनिक सृष्टि श्रेष्ठ र सचिता ताम्राकारले जिते। उनीहरुलाई जनही ५ हजारका साथमा विभिन्न उपहार दिइयो। कार्यक्रममा प्रदेश सांसद कृष्ण थापाले नेपाली सुन्दर र सुन्दरीहरु बस्ने देश भएको बताए। नेवा खल कास्की अध्यक्ष अशोक पालिखेले नेवारी युवतीमा संस्कार भाषा र आत्मविश्वास बढाउन प्रतियोगिता सहायक सिद्ध भएको उनको भनाइ छ। मिस नेवाका मूल संयोजक गजेन्द्रमान श्रेष्ठले मिस नेवाबाट नेवारी महिला सशक्तीकरणमा सहयोग पुग्ने अपेक्षा गरे। निर्णायकमा डा इन्द्र महर्जन ध्रुव श्रेष्ठ पोमनारायण श्रेष्ठ रात्नकाजी महर्जन रञ्जिता कर्माचार्य कल्याणी श्रेष्ठ र शमशेरबहादुर नुछे प्रधान थिए। कार्यक्रम सञ्चालन प्रचारप्रसार संयोजक अनिशा श्रेष्ठ सारा बजिमय र सेलिका श्रेष्ठले गरेका थिए।
स्थानीय तहको निर्वाचनमा तराई केन्द्री केही दलहरु सहभागी हुने र सरकारले उनीहरुले खोजेको जस्तो संविधान संशोधन गर्न संसदमा प्रस्ताव लैजाने सहमति भएपछि पलाएको राजनीतिक गतिरोध अन्त्य हुने आशा निकै महँगो पर्ने लक्षण देखिन थालेको छ । एकातिर प्रमुख विपक्षी दल नेकपा एमालेले संविधान संशोधन प्रयासको विरोध सुरू गरिसकेको छ भने अर्कोतिर मधेसी मोर्चाका नेताहरु भारतीय दूतावास प्रवेश गरिसकेका छन् । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल स्वयंको आग्रहमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले नेपालको चुनावमा सहयोग गर्ने वचन दिएको जानकारी दुवै देशबाट दिइएको छ । यताकाले उताबाट फोन आएको भनेका छन् भने उताकाले यताको आग्रहमा फोन गरेको बताएका छन् । जे भए पनि दुई देशका प्रधानमन्त्रीबीच स्थानीय निर्वाचनका विषयमा टेलिफोन वार्ता भएको भने सत्य हो । अर्थात प्रधानमन्त्री दाहालले प्रकारान्तरले भारतीय चासोलाई निम्ता दिएका छन् र काठमाडौंस्थित भारतीय दूतावास त्यसका लागि सक्रिय भएको देखिएको छ । नेपालको राजनीतिमा विदेशी भूमिका सधैँ नै जनताका लागि चिन्ताको विषय बन्दैआएको छ भने राजनीतिक नेताहरुले विदेशी हस्तक्षेप’ सत्ताको भर्याङ बनाउने प्रयास गर्दैआएका छन् । विदेशीमा पनि पश्चिमाहरुका केही निश्चित कार्यसूची छन् । उनीहरुको स्वार्थबाहेक अरुमा खासै चासो हुँदैन । भारत र चीनले भने अलि बढी नै चासो लिएको पाइन्छ । साँध जोडिएका छिमेकी भएकाले नेपालभित्र के हुँदैछ भन्ने चासो राख्नु अस्वाभाविक पनि नहोला । तर चीन र भारतको चासो राख्ने शैलीमा भने ठूलै फरक छ । चीनले सामान्यतः तिब्बतको विषयबाहेक अरुमा खासै चासो देखाउँदैन । नेपालमा के हुँदैछ भनेर नजिकबाट नियाले पनि आन्तरिक राजनीतिक क्रियाकलापमा संलग्न हुन नखोज्ने चिनियाँ शैलीले गर्दा नेपाली समाजमा चीनको विरोध हुँदैन । भारत भने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले कुनै बेला भनेजस्तै माइक्रो म्यानेजमेन्ट’ मा समेत हस्तक्षेप गर्न अग्रसर हुन्छ । यसैले नेपाली समाजमा विशेषगरी नयाँ पुस्तामा नेपालका स्थापित राजनीतिक नेतृत्व तथा भारतीय संस्थापन विरोधी भावना बढेर गएको हो । प्रधानमन्त्री दाहाल र उनका भारतीय समक्षी मोदीबीच के वार्ता भयो सम्भवतः नेपालको परराष्ट्र मन्त्रालयमा त्यसको विवरण पनि नहोला । तर प्रधानमन्त्री द्वयबीचको वार्तालाप सार्वजनिक भएलगत्तै मधेसी मोर्चाका नेता भारतीय दूतावास जानु भने शुभ संकेत हैन । भारतीय दूतावासमा मोर्चाका नेताको आवतजावत बाक्लिएपिच्छे नेपालमा अस्थिरता र अन्योल बढ्ने गरेको छ । नेपालको संविधान २०७२ को घोषणालगत्तै मधेसी मोर्चाको नाममा भूकम्पपीडित नेपालीमाथि भारतले गरेको नाकाबन्दीको पीडा नेपाली जनताले सम्भवतः दशकौंसम्म बिर्सन सक्नेछैनन् । यसैले भारतीय राजदूतावास र मधेसी मोर्चाका नेताको संसर्ग बढ्नेबित्तिकै नेपाली जनता तर्सने गरेका हुन् । स्थानीय चुनावमा सहभागी हुने मधेसी मोर्चाका नेताहरुको वास्तविक चाहना हुन्थ्यो भने संविधान संशोधनलाई सर्त बनाउनु उचित हुनेथिएन । अहिले पनि उनीहरुले भारतको गोटी बन्नुभन्दा नेपालभित्रकै राजनीतिक शक्तिहरुसँग सहयोग र सद्भाव बढाउनु पथ्र्याे । लागेको बानी छुट्न त गाह्रो छ तर पार्टीको नामबाट मधेस भन्ने शब्दै मेटाएर राष्ट्रिय जनता पार्टी बनाउनेहरुले नेपालमा राजनीतिक प्रभाव विस्तारका लागि भारतीय दूतावासको आशीर्वादमात्र पर्याप्त हुँदैन भन्ने हेक्का राखून् । भारतका भरमा राजनीति गरेर नेपालमा स्थापित हुन चाहने नेताहरु धेरै अस्तित्वहीन भएका छन् । भारतीय बाबुहरुले पनि नेपालको आन्तरिक राजनीतिमा चासो राखेर चलखेल गर्दा बहुसंख्यक नेपाली चिढिन्छन् भन्ने बुझ्नु जरूरी छ । तर सबैभन्दा बढी प्रधानमन्त्री दाहालले अनावश्यकरुपमा भारत गुहार्दा माइक्रो म्यानेजमेन्ट’ का निम्ता दिएजस्तो मात्र हुन्छ भन्ने हेक्का राख्नु जरूरी छ । नेपालभित्रको समस्या समाधानमा भारतलाई निम्त्याउनु उचित होइन ।
2、सबै पुरस्कार अनिवार्य रुपमा इमेलमै पठाइने र इमेलमै सम्पर्क गरिने भएकाले प्रभावकारी इमेल निश्चित गरेर लेख्नुहोला। गलत इमेल भयो अथवा इमेल परिवर्तन गर्नुभयो भने आफैँ जवाफदेही हुनुपर्नेछ। 3、यस पटकको प्रतियोगितामा सान्त्वना पुरस्कार दोस्रो पुरस्कार पहिलो पुरस्कार र विशेष पुरस्कार वितरण गरिनेछ। 4、हरेक साता सान्त्वना पुरस्कार दोस्रो पुरस्कार तथा पहिलो पुरस्कार घोषणा हुनेछ। सबै कार्यक्रम समाप्त भएपछि हरेक सातामा सही जवाफ दिएका सहभागीहरु मध्येबाट विशेष पुरस्कार घोषणा गरिनेछ। 5、विशेष पुरस्कार विजेताले पुरस्कारको घोषणा भएको पन्ध्र दिनभित्र आफ्नो नाम सम्पर्क ठेगाना तथा पासपोर्टको कपि लगायत निजी आवश्यक कागजातहरु प्रदान गर्नुपर्नेछ। उल्लेखित मितिभित्रमा सम्पर्कमा नआएमा स्वतः पुरस्कार रद्द गरिनेछ।
विराटनगर । प्रदेश नम्बर १ सरकारले चालू आर्थिक वर्षको १ महीना बितिसक्दा पनि कर सङ्कलन अझै व्यवस्थित गर्न सकेको छैन । प्रदेश सञ्चित कोषबारेको बुझाइमा कमी र प्रादेशिक लेखा नियन्त्रक कार्यालयको सञ्चालनमा ढिलाइले प्रदेश सरकारको कर सञ्चिति कार्य व्यवस्थित हुन नसकेको हो । प्रदेशको आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रालयका अनुसार सञ्चित कोषमा अझै कर जम्मा हुन थालेको छैन । प्राविधिक समस्याले सञ्चित कोषमा रकम जम्मा हुन नसकेको मन्त्रालयका सहसचिव हरिहर पौडेलले बताए । पौडेलका अनुसार यातायात सवारी कर चालू वर्षदेखि यातायात कार्यालयहरूले सङ्कलन शुरू गरिसकेको छ । यसैगरी घरजग्गा रजिष्टे«शन मनोरञ्जन कर प्राकृतिक स्रोत विक्री र पर्यटन शुल्क स्थानीय तहले असुल गर्न थालिसकेका छन् । प्रदेश सरकारले कानून निर्माण गरेअनुसार प्रादेशिक लेखा नियन्त्रक कार्यालय गठन भएर भर्खरै सञ्चालनमा आउन लागेको छ । भौतिक संरचना र मानव स्रोतको व्यवस्थापनले गर्दा केही दिन ढिलो भएको मन्त्रालयले बताएको छ । प्रदेश लेखा कार्यालय सञ्चालनमा आउनेबित्तिकै कर सङ्कलन गर्ने मातहतका तह र कार्यालयहरू सबैलाई सञ्चित कोष र कानूनबारे जानकारी हुने र नियमित रूपमा सञ्चित कोषमा रकम जम्मा हुन थाल्नेछ । हाल यातायात र ट्राफिक कार्यालयहरूले असुल गरेको रकम सङ्घीय सरकारकै कोषमा जम्मा गरिरहेका छन् । यस्तै स्थानीय तहले पनि अझै कानूनअनुसार सञ्चित कोषमा रकम जम्मा गर्न थालेका छैनन् । चालू आवमा प्रदेश सरकारले राजस्व बाँडफाँटबाट रू ८ अर्ब ९३ करोड ११ लाख र रू रोयल्टी बाँडफाँटबाट २५ करोड आम्दानी गर्नेछ । प्रदेश सरकारले चालू आवमा प्रदेश सञ्चित कोषमा करीब ३५ अर्ब ९३ करोड ६० लाख रुपैयाँ सञ्चित हुने लक्ष्य लिएको छ ।
योङ रेड फोर्स (वाईआरएफ)का सदस्य युवा वीरबहादुर शाहीको निर्मम तरिकाले हत्या गरिएको छ । यही असोज १२ गते जिल्ला संगठनको कार्यक्रम सम्पन्नपछि घर फर्किरहेको बेला बिच बाटोमा उनको हत्या गरिएको थियो । कार्यक्रमस्थलबाट करिब एक किलोमिटर टाढा लढेखोला भन्ने स्थानमा हत्या गरी फालिएको अवस्थामा शव फेला पारिएको थियो । शाहीको हत्यापछि लासलाई पानी जमेको ठाउँमा भिरबाट लास खसालिएको अवस्थामा शव भेटिएको बताइएको छ । योङ रेड फोर्स नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी निकट युवा संगठन हो । हत्या गरिएका शाही आईआरएफ कालिकोट जिल्ला सदस्य हुन् । हत्या गरिएका शाही योङ रेड फोर्सका केन्द्रीय सदस्य सत्यबहादुर शाहीका भाई हुन् । योङ रेड फोर्स कालिकोट जिल्ला समितिले आइतबार एक विज्ञिप्त जारी गरेर हत्याको घोर भत्सना गरेको छ । समितिका अध्यक्ष शितलकुमार विष्टद्वारा जारी विज्ञिप्तमा शाहीको अपराधी गिरोहले निर्मम रुपले हत्या गरेको भन्दै दोषीलाई तत्काल नियन्त्रणमा लिई कडा कारवाही गर्न सरकारसँग माग गरिएको छ । साथै अध्यक्ष विष्टले घटनाको निस्पक्ष छानबिन गर्न समेत माग गरेका छन् । देशभर हत्या हिंसा बलात्कार र गुण्डागर्दीमा भइरहेको वृद्धि घटनालाई संगठनलाई गम्भीर बनाएको जनाउँदै नागरिकको जीवनको सुरक्षास्थितिमा गम्भीर चुनौति पैदा भएको जनाएको छ । पीडित पक्षलाई न्याय दिन र हत्यारालाई कारवाही गर्न संगठनको जिल्ला समितिले जोडदार माग गरेको छ । सरकारले शाहीको हत्यारालाई नियन्त्रणमा लिई कारवाही नगरे संगठनले नै कारवाही गर्ने चेतावनी समेत दिइएको छ । राज्य जनताको सुरक्षा गर्नामा सरकार उदासिन मात्र नभई असफलसिद्ध भइसकेको भन्दै त्यसको जिम्मेवारी लिन संगठन तयार रहेको समेत विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । पीडित पक्षलाई न्याय दिन नसकेको र जनताको असुरक्षा बढ्दै गएकोले यसको पूर्ण जिम्मेवारीका लागि हाम्रो युवा संगठन तयार रहनुपर्ने आवश्यकता महसुस भएको छ’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ पीडितलाई उचित न्याय र जनताको भरपर्दो सुरक्षाका लागि जिम्मेवारीपूर्वक कर्तव्य निर्वाह गर्नाका लागि संगठन प्रतिवद्ध रहेको समेत जानकारी गराइन्छ ।’ हत्यापछि प्रहरीले नै वीरबहादुर शाहीको शव आफन्तलाई उठाउन लगाएर प्रमाण नष्ट गराइएको र घटनालाई ढोकछोप गर्न खोजेको भन्दै मृतकका आफन्तले सरकारसँग आक्रोश व्यक्त गरेका छन् । हत्यामा संलग्न रहेको आशंका प्रहरीले ३ जना स्थानीय युवाहरुलाई पक्राउ गरेको जनाइएको छ । मृतकको शरीर र टाउकोमा गम्भीर चोट लागेको भन्दै घटनाको स्वतन्त्र र निष्पक्ष तरिकाले छानबिन गर्नुपर्ने माग आफन्तहरुले गरेका छन् । स्मरणीय विषय के छ भने गतवर्ष यही समयमा मृतकका दाई योङ फोर्सका केन्द्रीय सदस्य दाइ सत्यबहादुर शाहीमाथि ज्यान लिने उद्देश्यसहित सांघातिक आक्रमण गरिएको थियो । त्यसबेला उनी मुश्किलले बचेका थिए ।
निजी सचिव सागर तिमिल्सिनाका साथमा उनी बिहीवार दिउँसो करिब साढे ४ बजे इन्डियन एयरलाइन्सबाट भारतको नयाँ दिल्ली गएको खबर नेपाल समाचार पत्र दैनिकले छापेको छ। पूर्वराजाले सशस्त्रका निजी अंगरक्षक डीएसपी गगन श्रेष्ठ र शाही अर्दली हस्तबहादुर थापालाई पनि सँगै लगेका छन्। मुलुकमा राजतन्त्र र्फकन सक्ने हल्ला चलिरहेका बेला विशेष कारण देखाउँदै पूर्वराजा अचानक भारत भ्रमणमा जानु अति महत्वपूर्णरुपमा लिइएको छ । उनले भारतमा उच्च राजनीतिक भेटघाट गर्ने सम्भावना रहेको दरबार उच्च स्रोतले जनाएको छ । उनी आजै र्फकने कार्यक्रम रहेकोछ। यसअघि गएको पुसमा थाइल्याण्ड भ्रमणमा गएका पूर्वराजाले भारतका उच्च राजनीतिज्ञहरुसँग थाइल्याण्डमै भेटघाट गरेका थिए। बिहीबारमात्रै अचानक भारत भ्रमणमा जाने कुरा चल्यो उच्च स्रोतले भन्यो’तबमात्रै तयारी गर्यौं ।’
भारतको बिहारस्थित एक विद्यालयका प्राधानाध्यापकलाई गाउँलेले बाँसको भाटाले कुट्दै हत्या गरेका छन्। स्कुल गएका दुई विद्यार्थीको रहस्यमय हत्या भएपछि गाउलेहरुले आक्रोशमा ती विद्यालयका प्राधानाध्यापकलाई कुटेर हत्या गरिएको सञ्चारमाध्यमहरुले जनाएका छन्।
अल्डरशट १६ सेप्टेम्बर २०१७ ग्रेटर रशमोर नेपाली कम्युनिटी लगायत रशमोर स्थित विभिन्न अरु कम्युनिटी सेन्ट ओमार ब्यारेक र रशमोर ब्रो काउन्सिलको साझेदारीमा रशमोर कम्युनिटी फूड फेस्टिबल अत्यन्तै सफलतापूर्बक सम्पन्न भएको छ। मुख्य गरि इंलिश नेपाली भारितीयफिजियन रुमानियन पोलिस र जिम्बाबियन खानाको प्रबन्ध गरिएको उक्त कार्यक्रमको फूड सेफ्टी र पकाउने काम कर्नल मेक ग्रेगरको प्रत्यक्ष निगरानीमा भएको थियो। अल्डरशट स्थित वेस्टन पार्कमा आयोजित उक्त कार्यक्रमा खानाको अलावा फेस पेंटिंग बास्केटबल क्रिकेट फूटबल जस्ता खेल कथा बाचन विभिन्न देशका गीत तथा नाच अंग्रेजी ब्याण्डको समेत प्रस्तुति रहेको थियो भने नेपाली खाना र भारतीय कत्थक नाच बिशेस आकर्षण बनेका थिए। रशमोर स्थित सबै कम्युनिटी बीच घुलमिल गराउने उदेश्यका साथ् आयोजना गरिएको उक्त कार्यक्रमको संयोजन रशमोर ब्रो काउन्सिलका जेमी बेटोंले गरेका थिए भने ग्रेटर रशमोर नेपाली कम्युनिटीको भूमिका बिशेस रहेको थियो। सुरुदेखि अन्त्यसम्म दर्ता हेल्थ एंड सेफ्टी प्राथमिक उपचार सूचना केन्द्र स्वयम् सेवकको व्यबस्था लगायतका सम्पूर्ण जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्न सफल भएकोमा संयोजक जेमिले बिशेस धन्यबाद दिएका थिए। कार्यक्रमलाई सफल बनाउन कार्यसमिति सल्लाहाकार र स्वयम् सेवकको अथक परिश्रमको लागि संस्थाका अध्यक्ष जीव बेलबासेले धन्यबाद दिएका थिए भने निबर्तमान अध्यक्ष ओम थापा बरिष्ठ अध्यक्ष राम धन राई उपाध्यक्ष नेम थापा उपाध्यक्ष रन्जिता मल्ल कोषाध्यक्ष टोप पल्ली सल्लाहाकार बिष्णु थापा र बुध्दी गुरुङ बिशेस धन्यबादका पात्र बनेका थिए। ५ पाउँड दरका ५०० टिकट छपाइएकोमा सम्पूर्ण टिकट एक हप्ता पहिले नै बिक्रि भएको उक्त कार्यक्रम पुन आगामी जून महिनामा आयोजना गरिने कुरा अध्यक्ष जीव बेलबासेले बताए।
एक दर्जन बढि भिडियो र फिल्मको निर्देशन गरि पूर्वमा आफ्नो नाम स्थापित गर्न सफल हेमन योञ्जनले नयाँ भिडियो सार्वजनिक गर्ने तयारी गरेका छन् । जब देख्छु म तिमीलाई बिर्सन्छु आफैलाई’ भन्दै निर्देशक हेमनले मोडलद्धय बर्षा श्रेष्ठ र जीवन शकंर सिवीलाई अभिनय गराएका हुन । रचना स्वर र संगित प्रबिन राईको रहेको गितमा भिडियो सुमन योञ्जनले खिचेका हुन् भने जोनी योञ्जनले एरेन्ज गरेका छन् । पूर्वका पर्यटकिय स्थानहरुमा छांयाङ्कन गरिएको भिडियोबाट धेरै अपेक्षा गरेको निर्देशक हेमन बताउँछन् भन्छन्– अन्य भिडियोको तुलनामा मैले यसमा नयाँपन दिने प्रयास गरेको छु । नेक्स्ट टप मोडलको विजेता बर्षा श्रेष्ठको उत्कृष्ट अभिनयकला लाई भिडियोमा उतारिएकाले पनि बढि उत्साहित छु । कोशी भिजन फिल्म प्रालिको पोष्ट प्रडक्सन रहेको भिडियो मोफसलका च्यानलहरु सँगै राष्ट्रिय स्तरका च्यानलहरुमा पनि प्रसारण गर्ने तयारी गरिएको छ । भिडियो निर्माण निर्देशन गर्नका लागि पहिले आवश्यक ज्ञान हासिल गर्न आवश्यक रहेको सुझाउँछन् हेमन भन्छन्– अहिले भिडियो निर्माणमा बाढि आएको छ जो पनि निर्देशनमा होमिएका छन् यसले परिणाम मात्र बढाउँछ गुणस्तर हैन ।’ छोटो समयमा गितको थिम भित्र रहेर चरित्रलाई कथानकतामा ढाल्नका लागि भिडियोको निर्माण गरिन्छ जसले दर्शकलाई गित सँगै बाध्य सकोस ।
विराटनगर महानगरपालिकामा प्रेसर कुकर बम विष्फोट भएको प्रहरीले आशंका गरेको छ । आइतबार महानगरपालिका प्रमुख भीम पराजुलीको कार्यकक्ष नजिकै २ बजे सो विष्फोट भएको हो । विष्फोट लगत्तै प्रहरीले सुरक्षाकार्यमा कडाइ अपनाएको छ । घटनाबारे मोरङ प्रहरी प्रमुख एसपी मनोजकुमार केसीले बम विष्फोटको जिम्मा कसैले पनि नलिएको र सुक्ष्म ढंगबाट घटनाको अनुसन्धान सुरु गरिएको जानकारी दिएका छन । एसपी केसीले घटनामा जोडिएको आशंकामा ९ जना व्यक्तिलाई नियन्त्रणमा लिएर अनुसन्धान र सोधपुछ गर्ने काम भइरहेको बताएका छन । हाल उनीहरुको नाम र ठेगाना भने गोप्य राखिएको छ । पक्राउ परेकाहरुको राजनैतिक आवद्धता र विगतका पृष्ठभूमिका बारेमा प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेको छ । प्रहरीले हाल सिसी टिभी फुटेज हेरेर पनि घटनाका बारेमा पत्ता लगाउने प्रयास गरिरहेको जनाएको छ । विष्फोटबाट नगरपालिकाको झ्यालका सिसा फुटेका छन् । विष्फोटसंगै मेयर पराजुलीले प्रयोग गर्दै आएको को१झ ४९४ नम्बरको गाडीमा क्षति पुगेको छ । विष्फोटपछि धुवाँको मुस्लो छुट्दा कार्यालयका कर्मचारी र सेवाग्राहीबीच भागदौड मच्चिएको थियो । विष्फोटको आवाजले कार्यालय सहयोगी शिवचन्द्र ठाकुर बेहोस भएको प्रहरीले जनाएको छ । ठाकुरको कोसी अञ्चल अस्पताल विराटनगरमा उपचार भएको छ । यसैबीच मेयर पराजुलीले महानगरपालिका जनताको कार्यालय भएका कारण बम विष्फोट हुने कुरामा कुनै आशंका गर्न नसकिएको बताए । प्रहरीले महानगरपालिका कार्यालयमा सिल गरेर घटनाको अनुसन्धान सुरु गरिएको जनाएको छ । घटनास्थलमा प्रहरीका तालिम प्राप्त कुकुर सहितको अपराध अनुसन्धानमा विशेष दखल राख्ने प्रहरी टोली परिचालन गरेर घटनाको अनुसन्धान सुरु गरिएको बताइएको छ । सशस्त्र र नेपाली सेनाको टोली पनि परिचालित छ । विष्फोटपछि जिल्ला सुरक्षा समिति मोरङको बैठक बसेर विराटनगरको सुरक्षा व्यवस्था कडा पार्ने निर्णय पनि गरेको छ । महानगरपालिकाका एक कर्मचारीका अनुसार केही दिन अघि नेत्रविक्रम चन्द विप्लव’ नेत्रृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीले पत्र पठाएरै चन्दा माग गरेको थियो । यति बेला मुलुकमा संघीय गणतान्त्रिक शासन व्यवस्था छ । तत्कालिन नेकपा माओवादीको १२ वर्षे जनयुद्ध र नेपाली जनताको १९ दिने उर्लदो जनआन्दोलनको उपज थियो गणतन्त्र । हक र अधिकारका लागि मधेशी जनताले गरेको बलिदानको परिणाम थियो संघीयता । केन्द्रिकृत शासन व्यवस्थाले सबैलाई नसमेटेको तथा दलित उत्पीडित महिला जनजाति मधेशी थारुलगायतलाई राज्य व्यवस्थामा समावेश गर्ने र जनताको घर आँगनबाट जनताका दैनानुदिनको सेवा प्रवाह गर्ने मुरादका साथ नेपालका राजनीतिक दलहरुको लामो रस्साकस्सी पश्चात् ७ प्रदेश र ७५३ स्थानीय तह बनेका हुन् । अहिले यी सातवटै प्रदेशमा प्रदेश सरकार र ७५३ वटै स्थानीय तहमा स्थानीय सरकार निर्माण भई काम प्रारम्भ गरेका छन् भने मौजुदा संविधानअनुसार केन्द्रमा एक शक्तिशाली संघीय सरकार कार्यरत छ । संघीयताको मुल चुरो केन्द्रिकृत शासन व्यवस्थाको विकल्पमा स्थानीय स्वायत्त शासन प्रणालीको उपयोग गर्नु हो । यस्तो पद्धतिमा कम नियन्त्रण र बढी समन्वयकारी भूमिकामा मात्र संघीय सरकार रहन्छ । चिनमा एउटा लोकोक्ति छ– एउटा अण्डालाई सग्लै राखेर अम्लेट संभव छैन । कसैले अण्डा पनि बचाउँछु अम्लेट पनि खान्छु भन्छ भने त्यो मुर्खसिवाय केही होइन । हामीकहाँको अहिलेको संघीयताको अवस्था त्यस्तै छ । संघीयता पनि अनि संघमा अधिकार पनि यो संभव छैन । संघको अधिकार प्रदेश र स्थानीय तहमा निक्षेपण नगरेसम्म वास्तविक संघीयताको स्वाद चाख्न जनताले पाउँदैनन् । तर हामीकहाँ संघीयता त दिइएको छ अधिकार भने केन्द्रमा राखिएको छ । यसै कारण बेला–बेलामा प्रदेश सरकार र संघ सरकारबीच खटपट शुरु हुने गरेको देखिएको छ । संघीयता दिनेले अधिकार आफैंसँग राख्ने रहर त्याग्नुपर्छ । जसरी अम्लेट खानेले सिंगो अण्डाको मोह त्याग्छ । प्रदेश सरकार गठन भएपछि प्रदेश नं १ मा प्रदेश सरकार बनेको ६ महिनाभित्रमा ३ वटा प्रमुख सचिव (यादव कोइराला सुरेश प्रधान केदार न्यौपाने) फेरिएको र यी तीनवटैको हेरफेरमा आफूलाई कुनै पनि जानकारी नगरिएको सोधपुछ नगरेको भन्दै १ नं प्रदेशका मुख्यमन्त्री शेरधन राईले गुनासो गरेका छन् । हो प्रमुख सचिव मुख्यमन्त्रीको निकटस्थ सहयोगी मात्रै होइन प्रदेश क्याविनेटको हर्ताकर्ता नै हुन्छ । उसले मूख्यमन्त्रीसँग लय मिलाउनै पर्ने हुन्छ । यस अर्थमा मुख्य मन्त्रीले पनि आफ्नो प्रदेश सरकारको नीति तथा कार्यक्रम कार्यान्वयन गर्न उसैको सहायता लिनुपर्ने हुन्छ । यस्तो मुख्यमन्त्रीको निकटस्थ व्यक्ति (प्रदेश प्रमुख सचिव) को सरुवा पदस्थापनामा उसलाई नसोध्नु वा उसको राय नलिनु पनि केन्दीय मानसिकताकै उपज हो । संघीयता दिइयो अधिकार किन दिनुप¥यो भन्ने सोचले संघीयता फाप्दैन । यद्यपि यो संघीयताको शुरुवाति चरण हो । न नियम न कानुन न कर्मचारी । तदर्थ विधिकै भरमा चलेको छ । तर सँधै यसरी चल्नु हुँदैन । अब त एउटा गोरेटो तय हुनैपर्छ । केन्द्रिकृत मानसकिता जो कसैले पनि त्यागेर मात्र संघीयतामा घर आगनबाट जनतालाई सेवा दिन सकिन्छ । प्रदेशको अवधारणा यसै सन्दर्भमा आएको हो भन्ने कुरा न्युनतम् रुपमा बुझ्न आवश्यक छ । संघको अधिकार प्रदेश र स्थानीय तहमा निक्षेपण नगरेसम्म वास्तविक संघीयताको स्वाद चाख्न जनताले पाउँदैनन् । तर हामीकहाँ संघीयता त दिइएको छ अधिकार भने केन्द्रमा राखिएको छ । यसै कारण बेला–बेलामा प्रदेश सरकार र संघ सरकारबीच खटपट शुरु हुने गरेको देखिएको छ । संघीयता दिनेले अधिकार आफैंसँग राख्ने रहर त्याग्नुपर्छ । जसरी अम्लेट खानेले सिंगो अण्डाको मोह त्याग्छ । प्रदेश सरकारका लागि आवश्यक पर्ने संघीय कानुन कर्मचारी व्यवस्थापन र आर्थिक स्रोतको अभाव खटकेको कुरा गत २०७४ सालको चैतमा सातवटै प्रदेशका मुख्यमन्त्रीहरुले प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई भेटेर बताएका थिए । तर आज पनि समस्या जस्ताको तस्तै भएको गुनासो उनीहरुको छ । गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुंगका अनुसार प्रदेश सञ्चालनका लागि केन्द्रबाट हुनुपर्ने काममा ढीलासुस्ती हुँदा अप्ठारो परेको छ । प्रदेश २ का मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले पनि केन्दीय सरकारले प्रदेश सरकारलाई वेवास्ता गरेको बताउँछन् । यही गुनासो अन्य प्रदेशका मुख्यमन्त्रीहरुको पनि सुनिन्छ । मुख्य कुरा त प्रदेश सरकारका लागि कर्मचारी नै पर्याप्त छैनन् । केही भएका कर्मचारीहरु पनि संघबाट खटाइएकोले उनीहरु प्रदेश सरकारप्रति भन्दा संघीय सरकारप्रति उत्तरदायी छन् । यसै कारण कतिपय प्रदेश सरकारका निर्णयहरु पनि कार्यान्वयनमा नआएको गुनासाहरु सुन्ने गरिन्छ । कर्मचारी समायोजन ऐन आए पनि ओ एण्ड एम’ सर्वेक्षणका अभावमा कर्मचारीहरुको खटनपटन हुन सकेको छैन । हालै सरकारले ओ एण्ड एम’ सर्वे त सकेको छ तर एकीकृत निजामती सेवा ऐनको अभाव देखाउँदै समायोजन गर्न आलटाल गरेको छ । एक किसिमले सरकारलाई कर्मचारीको माऊ भनेर चिनिने सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले नै नसघाएको देखिन्छ । कर्मचारीको पाटोलाई स्थायी रुपमा समाधान गर्ने गरी नियम बनाउनुपर्नेमा सामान्य प्रशासन मन्त्रालय दिनहुँ तदर्थ प्रवृत्तिमा कर्मचारी सरुवा र काज खटाउनमा नै व्यस्त देखिन्छ । अर्कोतिर प्रदेश लोकसेवा आयोग र स्थानीय सेवा प्रशासन ऐन नआउँदा कर्मचारीको पाटो ओझेलमा परेको छ । देशमा शासन व्यवस्थाले फड्को मार्दा भनेजस्तो समयमा भनेजस्तो गति लिन सक्दैन यो साँँचो हो । सङ्क्रमणकालमा यता उति त हुन्छ नै तर कतिपय यस्ता विषयहरु पनि छन् जसलाई संक्रमणकालको निहुँमा लामो समयसम्म थाँति राख्न सकिदैन र मिल्दैन पनि । अधिकार बाँडफाँडको कुरा शिक्षा नीति तथा शैक्षिक व्यवस्थापनको कुरा प्रत्येक पालिकाबाट जनताले प्रत्यक्ष झन्झटरहित सेवा पाउने कुरामा कुनै बाहनाबाजी गर्नु राम्रो होइन । कर्मचारी अभाव वा नियम कानुनको कमी भनेर मात्र उम्कन पाइदैन । तुरुन्त निर्णय र यसको कार्यान्वयन गर्नुपर्ने हुन्छ । आज कैयौ पालिकाहरुमा विषयगत कार्यालयहरुबाट सेवा प्रवाह हुन सकेको छैन । कर्मचारीहरु केन्द्र र जिल्ला सदरमुकाम छाडन नमानेको स्थिति छ । उनीहरुलाई पालिकासम्म पुर्याउन खासै पहल गरिएको छैन । सामान्य प्रशासन मन्त्रालय प्रशासन सेवाकै भरण पोषणमा लागेको छ । उसका नजरमा प्राविधिक कर्मचारीहरु कर्मचारी नै होइनन् । जेष्ठ प्राविधिक कर्मचारीलाई प्रशासन सेवाका कनिष्ठ कर्मचारी मातहतमा राख्ने गरी खटनपटन गरिएको छ । उत्प्रेरणा र कर्मचारीबीचको सेतु सामान्यले जानेकै छैन । आजको युग कर्मचारीलाई पेलेरै ठेगान लगाउने युग होइन भन्ने कुरा विषयगत मन्त्रालयले नबुझ्दा कर्मचारीमा थोरै आश धेरै त्राश उत्पन्न भएको छ । आज कतिपय पालिकाहरु कर्मचारीविहिन हुनुका मुख्य कारणहरु यिनै हुन् । यस्तो असमान्य परिस्थितिमा आम जनताहरु भने सिंहदरवार गाउँ गाउँमा खोज्दै छन् । घर आगनबाट सेवा पाउने शर्तमा गरेको मतदानको प्रतिफल खोज्दै छन् । घर आँगनबाट सेवा पाउनु उनीहरुको हक र अधिकार दुबै हो । यही अर्थमा उनीहरुले संघीयता रोजेका पनि हुन् र आम चुनावमा उत्साहका साथ मतदान गरेका पनि हुन् । यसैकारण सरकारले जनताको मन मार्न हुँदैन । संघीयताप्रतिको आस्थामा कमी आउने गरी कुनै पनि काम गर्न हुँदैन । कतिपय मुख्यमन्त्रीको गुनासो स्थानीय शान्ति सुरक्षासँग पनि छ । सुरक्षाका विषयमा प्रमुख जिम्मेवार पदाधिकारी जिल्लामा प्रमुख जिल्ला अधिकारी हो । तर ऊ केन्द्र सरकार मातहत रहने भएकोले डे बाइ डे ब्रिफिङ’ हुन सकेको छैन । सामान्य सल्लाह वा हाइ हेलोमा नै प्रदेश गृहमन्त्री र प्रमुख जिल्ला अधिकारीको सम्बन्ध सीमित हुने अवस्था छ । अझ कतिपय मुख्यमन्त्रीहरु त आफ्नै लागि खटटिएका सुरक्षा गार्ड फेरिदासम्म आफूलाई कुनै जानकारी दिने चलन नभएकोमा गुनासो गर्छन् । संविधानको धारा २६८ को उपधारा २ मा प्रत्येक प्रदेशमा प्रदेश प्रहरी संघठन रहने व्यवस्था छ । तर यसको व्यवस्थापन संघीय कानुनअनुसार हुने उल्लेख छ । आजपर्यन्त उक्त कानुन बन्न सकेको छैन । यसले गर्दा पनि अन्योलता उत्पन्न भएको छ । गत साउन २४ गते आदिवासी दिवसका अवसरमा प्रदेश १ को सरकारले आफ्नो प्रदेशभर सार्वजनिक बिदा दिने निर्णय गर्यो । तर बिराटनगरका संघीय सरकार मातहतका कुनै पनि कार्यालयले प्रदेश सरकारको यो निर्णयलाई मानेनन् । उनीहरुले उक्त दिन कार्यालय खोले । प्रदेश सरकार मतहतका कार्यालयहरु मात्र उक्त दिन बिदा मनाए । यसरी प्रदेश र संघको किचलो एउटा सार्वजनिक बिदाको निहुँबाट समेत पैदा भएको छ । संघीय दम्भले संघीयता धरापमा पर्न सक्छ । यतिबेला हामी सबैको दायित्व संघीयतालाई कसरी सफल पार्ने भन्नेमा नै केन्द्रित हुनुपर्दछ । कर्मचारी संघीय सरकारका भए पनि कार्यालयहरु प्रदेश रहेकै भूगोलमा होलान् । एउटै भूगोलमा एउटा कार्यालयका लागि आदिवासी दिवस बिदा दिनु अर्को कार्यालयमा बिदा नहुनु भनेको संघीयताप्रतिको बफादारीतामा कमी आएको आभाष पक्कै हो । यसले संघीयतालाई बचाउँदैन । बरु उपेक्षा गर्दछ । संघीयतालाई टेको दिन पनि प्रदेश सरकारका निर्णयहरु लागू गरिनुपर्ने हुन्छ । आजको आवश्यकता समन्वयको हो । सहकार्यको हो । उपेक्षा र उपहासको होइन ।
चितवन ५ असार । नेत्रविक्रम चन्द विप्लव’ नेतृत्वको नेपाल कम्यनिस्ट पार्टी (नेकपा) निकटको अखिल क्रान्तिकारीका चितवन जिल्लाका अध्यक्ष रमेश लामछिाने पक्राउ परेका छन् । अखिल क्रान्तिकारीका अध्यक्ष लामिछानेलाई प्रहरीले चितवनको टाँडीबाट मंगलबार बिहान पक्राउ गरेको स्रोतले जनाएको छ ।अध्यक्ष लामिछानेलाई स्काभेटरमा आगो लगाएर नष्ट गरेको अभियोगमा प्रहरीले पक्राउ गरेको हो । केही दिन अगाडि अखिल क्रान्तिकारीका अध्यक्ष लामिछानेसहितको समूहले शक्तिखोरमा स्काभेटरमा आगो लगाएको थियो । यसअघि सोमबार साँझ पार्टी सभापति देउवाको अध्यक्षतामा हेटौँडामा बसेको केन्द्रीय समितिको बैठकमा महामन्त्री डा शशांक कोइरालाले भेलामा छलफल गरिने संगठन विधान र समसामयीक मुद्धाबारे जिल्लामा पठाइएको परिपत्र र भएका छलफलका बारेमा जानकारी गराउनु भएको थियो काठमाडौं ५ असार । कमल थापा नेतृत्वको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी र पशुपति शम्शेर राणा नेतृत्वको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (प्रजातान्त्रिक)बीच पार्टी एकीकरणको पहल शुरु भएको छ । पार्टी एकीकरणका बारेमा दुई राप्रपाबीच मंगलबार वार्ता हुँदैछ । वार्ता बिहान एघार बजेपछि काठमाडौंमा हुनेछ । पार्टी एकीकरणका लागि कार्यदल समेत बनि सकेको छ । राप्रपा (प्रजातान्त्रिक)को कार्यदलको संयोजक दीपक बोहोरा हुन् । राप्रपाले वुद्धिमान तामाङलाई वार्ता टोलीको संयोजक बनाएको छ । राप्रपा (प्रजातान्त्रिक)को कार्यदलको सदस्यहरूमा बिक्रम पाण्डे सुनिलबहादुर थापा र ठाकुरप्रसाद शर्मा रहेको प्रवक्ता किरण गिरीले जानकारी दिए ।
टेक्सस (अमेरिका) – टेक्ससमा संचारकर्मीका रुपमा परिचित किशन रेग्मीले अाफ्नो परिचयमा नयाँ रूपले थपेका छन् । उनले अाफ्नो पहिचान गायकका रूपमा पनि चिनाएका छन् । युएसखवर डटकम अनलाइन संचालन गर्दै आएका रेग्मीले गायीका श्रुती योगीसँग तालमा ताल मिलाउँदै नवबर्ष २०७५ सँगै कान्छी हे कान्छी बोलको गीत सार्वजनिक गरेका छन् । अप्रिल २० तारिख अर्थात बैशाख ७ गते युएसखबरको आधिकारिक युट्युव च्यानल युएस मिडिया नेटवर्कमार्फत कान्छी हे कान्छी गीत रिलिज गरिएको हो । गायक रेग्मी यो गीत टेक्ससको स्थानीय स्टुडियोमा रेकर्ड गराएर ड्वेट भर्सनका लागि नेपाल पठाएका हुन् । सोही गीतका ब्यानर तथा अडियोले केही समयदेखि सामाजिक सञ्जालमा राम्रै चर्चा पाएको थियो । उक्त गीतको भिडियो उध्दब सिलवाल प्रोडक्सन र युएस मिडिया नेटवर्कको सहकार्यमा तयार पारिएको हो । आम दर्शकलाई मध्यनजर गर्दै युवापूस्ताका प्रेम र रोमान्सलाई भिडियोमा समेटिएको छ । गीतका शब्द प्रल्हाद रिजालले लिपिवध्द गरेका हुन भने एसडी योगीले संगीत भरेका छन् । निर्देशक प्रकाश धितालले कलात्मक रुपले भिडियोमा उतारेका छन । मोडल शिल्पा पोखरेल र पृथ्वीराज प्रसाईले अभिनय गरेको हुँदा पनि यसले ज्यादा चर्चा पाइरहेको छ । ललितपुरको गोदावरी रिसोर्टमा छायाङ्कन गरिएको उक्त गीतको भिडियो उत्सव दाहालले खिचेका हुन भने सुरेन्द्र बसेलले कोरियोग्राफी गरेका हुन् ।
लेखनाथ ३ मंसिर। कोअपरेटिभ प्रेसिडेन्टस सोसाईटी नेपालको सहकारी अनुशिक्षण कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ। सहकारीका अध्यक्षहरूको साझा चौतारी समाजले पोखरा र लेखनाथ भिन्दाभिन्दै स्थानमा सो अनुशिक्षण कार्यक्रम सम्पन्न गरेको संस्थाका सचिब रामचन्द्र शर्माले जानकारी दिए। सहकारी अभियानमा सक्रिय अध्यक्षहरूको समूह निर्माण समन्वय संचार ब्यबसायिक सीप उधमशिलता र उत्पादनमुखी कार्ययोजना नेतृत्व क्षमता सीप सहकारीबीच एकरूपता र भाईचाराको भाबना बिकास गराउने उदेश्यका साथ उक्त अनुशिक्षण कार्यक्रम सम्पन्न गरिएको सहकारी अध्यक्ष समाज नेपालका अध्यक्ष डिल्लीराम बरालले जानकारी दिए। संस्थाले यसको प्रभावकारीता र क्षेत्रलाई फराकिलो बनाई सबै सहकारीलाई उत्पादनमा जोडने उद्देश्य राखी शुक्रवार पोखरा लेखनाथ २५ हेमजाको रिभरडेल रेस्टुराकक शनिवार बिहान पोखरा लेखनाथ तालचोक स्थित सुयोदय पाटी प्यालेस र शनिबार दिउसो पोखरा जिरो किमीमा रहेको गोल्डन पाटी प्यालेस मा बृहत छलफल गरि भिन्दाभिन्दै कलस्टर सेल निमाण गरेको छ। तालचोक भेलाले कोप्स केन्द्रमा प्रतिनिधित्व गनका लागि गौतम ऋषि बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि अध्यक्ष तथा लेखनाथ उधोग बाणिज्य संघका पूर्व अध्यक्ष लक्ष्मीप्रसाद त्रिपाठी लेखनाथ कोप्स सेलको संयोजकमा शिशुबा महिला बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाका अध्यक्ष पुणिककमा बास्तोलाको संयोजमा ११ सदस्यीय प्रारम्भिक सेल समेत गठन गरेको छ। साथै पोखरामा भएको भेलाले अल्कापुर बचत तथा ऋण सहकारी का अध्यक्ष खेमनारायण पौडेल लाई कोप्स केन्द्रमा प्रतिनिधित्वका लागि छनौट गरेको छ भने कोलपाटन बचत तथा ऋण सहकारी संस्था अध्यक्ष रामचन्द्र पोखरेललाई पोखरा कोप्स कलस्टरलको संयोजकमा छनौट गरेको छ। भेलाले संस्थालाई अझ बढि गतिशिल व्यवस्थित र प्रभावकारी बनाउनका लागि सामूहिक प्रतिवद्धता समेत प्रकट गरेको छ। उक्त भेलामा कोप्सका सदस्य तुलसीप्रसाद पोखरेल सचिब रामचन्द्र शर्मा सल्लाहकार गोल्ड साकोसका अध्यक्ष बिष्णुप्रसाद बराल लगायतकाले आ आफनो धारणा राखेका थिए। उक्त कार्यक्रमको अध्यक्षता कोप्स नेपालका अध्यक्ष डिल्लीराम बरालले गरेका थिए।
नेकपा (एमाले)का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले मधेसवादी दलहरुले नै मधेसका जनतालाई अल्मल्याइरहेको बताएका छन् । काठमाडौंमा आज आयोजित कार्यक्रममा उहाँले देशलाई संक्रमणकालबाट पार लगाउन तीन तहको निर्वाचन गर्नुको सट्टा मधेशवादी दलहरुले जनतामाझ विभिन्न नचाहिने कुरा गरिरहेको बताए ।
मानवअधिकार निगरानि समुह तनहुं र अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र(ईन्सेक) को सामुहिक आयोजनामा नगरप्रमुख वैकुण्ठ न्यौपानेज्यूको प्रमुख आतिथ्यमा व्यास नगरपालिकाले लागु गरेको शिक्षा स्वास्थ्य र खाद्यसम्बन्धी निति र कार्यान्वयनको अवस्था सम्बन्धी अन्तरक्रिया | व्यास नगरपालिका नगरकार्यपालिकाको कार्यालय home » मानवअधिकार निगरानि समुह तनहुं र अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र(ईन्सेक) को सामुहिक आयोजनामा नगरप्रमुख वैकुण्ठ न्यौपानेज्यूको प्रमुख आतिथ्यमा व्यास नगरपालिकाले लागु गरेको शिक्षा स्वास्थ्य र खाद्यसम्बन्धी निति र कार्यान्वयनको अवस्था सम्बन्धी अन्तरक्रिया
नेपाल सरकारले अार्थिक वर्ष २०७३/०७३ को नीति तथा कार्यक्रम बुधवार सार्वजनिक गरेको छ। राष्ट्रपति रामवरण यादवले दिउँसो ३ बजे संविधानसभा भवन बानेश्वरमा स‌ंसदको बजेट अधिवेशनलाई सम्बोधन गर्दै नीति तथा कार्यक्रम सार्वजनिक गरेका हुन् । सरकारको नीति तथा कार्यक्रमको पूर्ण अंशको लागि यहाँ थिच्नु होला । काठमाडौं । एमाओवादी नेतृत्वको विपक्षी गठवन्धनले संसदीय समितिमा भाग लिने निर्णय गरेर संसद अधिवेशन बोलाउनुपर्ने परिस्थिति सिर्जना गरेको छ । अब अधिवेशन आव्हान गर्न सरकार बाध्य हुन्छ– जानकारहरुको भनाई छ । संसदको हिउँदे अधिवेशन गत पुसमै बोलाउनुपर्ने थियो तर बोलाइएन । । हिउँदे अधिवेशनमा पारित गर्ने भनेर दर्जनौं विधेयकहरु थाति राखिएका छन् । कांग्रेसका एक […] काठमाडौं । मुख्य तीन दलबीच सहमति भए लगत्तै संसद बैठक सुरु भएको छ। कांग्रेस सभापति सुशील कोइराला एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पाँच बुँदे सहमतिमा हस्ताक्षर गरेपछि संसदीय गतिरोध अन्त्य भएको हो। बैठक सुरु हुनासाथ पाँच बुँदे सहमति बारे सरकारको तर्फबाट सदनलाई जानकारी गराइएको थियो । सुन्य समयमा बोल्दै […] व्यवस्थापिका–संसदका १२ समितिका सभापतिहरुमध्ये ११ समितिमा सर्वसम्मत भएको छ । जसमध्ये कृषि तथा जलस्रोत समितिका लागि उमेदवारी दिएका नेपाली कांग्रेशका युवा नेता गगन थापा र विकास समितिमा उमेद्वारी दिएका नेकपा एमालेका युवा नेता रविन्द्र अधिकारी निर्विरोध निर्वाचित भएका छन् । संसद सचिवालयले मंगलवार साँझ प्रकाशान गरेको अन्तिम नामावली अनुसार थापा र अधिकारीले उमेद्वारी दिएको […] नेकपा एमालेका सभासद रविन्द्र अधिकारीले उच्च माध्यामिक शिक्षा लागू भएको २२ वर्ष वितिसक्दा पनि सो क्षेत्र व्यवस्थित हुन नसकेको भन्दै संसदमा जरुरी सार्वजनिक महत्वको प्रस्ताव पेश गरेका छन् । अधिकारीले सरकारले उच्च माध्यामिक क्षेत्रका समस्या सम्बोधन नगरेको ग्रामीण क्षेत्रका उच्च माविहरु अलपत्र अवस्थामा रहेको र शिक्षाको विभेदका कारण गरिब तथा ग्रामीण भेगमा बस्ने जनताका छोराछोरीको […]
अधिकांश मानिस आफ्नो पिसाब पहेँलो आएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्छन् । पिसाब पानीजस्तो सङ्लो आओस् भन्ने उनीहरूको चाहना हुन्छ । तर मानिसहरूले सोचेजस्तो पानीझै सङ्लो पिसाब आउनु चिकित्सा विज्ञानमा राम्रो मानिदैन । सेतो पिसाब आउँछ भने सोच्नुहोस् यो गम्भीर प्रकारको संकेत हो । स्वास्थ्यमा केही समस्या भएमा सङ्लो पिसाब आउँछ । किड्नीले राम्रोसँग काम गर्न नसक्दा पनि कतिपय अवस्थामा पिसाब सङ्लो हुँदै जान्छ । मानिसको किड्नीले राम्रो फिल्टर गर्न नसक्दा शरीरमा भएको सबै पानी बाहिर फाल्छ । यसले पनि पिसाब सङ्लो देखिन्छ । स्वस्थ मानिसमा पिसाबको कलर हल्का पहेँलो हुनुपर्छ । त्यसलाई राम्रो मान्न सकिन्छ । त्योभन्दा फरक रूपमा पिसाब पानीजस्तै गएको खण्डमा त्यसलाई दुई तरिकाले हेर्न सकिन्छ । पहिलो– उसले कि धेरै पानी खाएको हुनुपर्छ जसले गर्दा किड्नीले फिल्टर गरेर फाल्दा नियन्त्रण गर्न सकेन । अर्को भनेको उसको किड्नी नै फेल छ । मानिसको किड्नी फेल भएमा पनि पिसाबको कलर पानीजस्तै सङ्लो भएर जान्छ । यसमा मानिस प्रस्ट हुन आवश्यक छ । त्यसैले बिरामी वा सामान्य व्यक्तिले पनि आफ्नो पिसाब कस्तो छ भन्ने ख्याल गर्नुपर्छ । सरल रूपमा भन्नु पर्दा पानी कम खाएर पनि पिसाब सङ्लो हुन्छ भने उसको किड्नी फेल भएर पनि यस्तो भएको हुन सक्छ । पिसाब धेरै गाढा पहेँलो भयो भने पनि डराउनु पर्दैन । शरीरमा पानीको मात्रा कम भएकाले पनि यस्तो हुन्छ । त्यस्तै जन्डिस भएर पनि पिसाब पहेँलिन सक्छ । जन्डिसमा जुन किसिमको पित्त हुन्छ यो परिवर्तनशील हुन्छ । जन्डिस भएमा दिसामा पनि देखापर्न सक्छ । पिसाबमा सबैभन्दा डरलाग्दो पक्ष भनेको रातो कलर देखापर्नु हो । यो दुई प्रकारले देखापर्न सक्छ । पिसाबमै रातो कलर देखापर्नु र अर्को भनेको खानेकुराको केमिकलले गर्दा पनि रातो आउन सक्छ । कतिपय अवस्थामा खानेकुरा टिबीका औषधिले पनि यस्तो हुन्छ । तर औषधिको सेवनपछि नर्मल भएर जान्छ । तर कुनै रोगले देखिएको रातो भने नर्मल भएर जाँदैन । पिसाबको रङ हेर्दा रातो भएमा चिकित्सकले रगत छछैन हेर्ने हो । पिसाबमा रगत मिसिएको मानिसलाई पिसाबनलीमा कुनै दुखाइ छैन भने क्षयरोग या क्यान्सर भएको हुन सक्छ । पिसाबमा रातो देखिनु पत्थरी इन्फेक्सन पनि हुन सक्छ । त्यस्तै पोलेर दुखेर ज्वरो आएर पनि हुन्छ । क्यान्सर र क्षयरोगले हो भने बिरामीलाई पोल्ने दुख्ने हुँदैन रातो मात्रै आउँछ । यस्तो भएमा सम्बन्धित व्यक्तिले ध्यान दिनुपर्छ । क्यान्सर र क्षयरोग भएमा तत्काल उपचार गर्नुपर्छ । पिसाब परीक्षण गर्दा देखिन आउँछ । एक महिनाको अन्तरालमा रातो पिसाब आउने र बन्द हुने क्रम चलिरहन्छ भने क्यान्सर हुन सक्छ । यस्तो भए तुरुन्त परीक्षण गराउनुपर्छ ।
प्रहरीले गुण्डा नाइके अशोक लामालाई व्यवसायीलाई धम्क्याएको आरोपमा पक्राउ गरिएको प्रहरीले जनाएको छ । ललितपुरको सातदोबाटो भैंसिपाटी क्षेत्रका प्लटिङ व्यापारी र क्रसर व्यापारीसँग धम्की दिएर पैसा असुलेको उजुरीको आधारमा लामालाई प्रहरीले खोजी गरेको जनाएको छ । खोजी गर्दा यूएन पार्कमा २–४ जनाको समूहमा लामा बसिरहेको भेटाएपछि प्रहरीले उनलाई पक्राउ गर्न खोज्दा लामाले गोली प्रहार गरेको प्रहरीले जनाएको छ । प्रहरीले प्रतिरक्षामा एक राउण्डा गोली चलाउँदा लामाको दायाँ खुट्टामा गोली लागेको प्रहरी उपरीक्षक नरेन्द्रप्रसाद उप्रेती बताउनुभयो । प्रहरीले घटनास्थलबाट एक नाल पेस्तोल दुई राउण्ड गोली बरामद गरेको छ । घटनाको अनुसन्धान जारी रहेको प्रहरीले जनाएको छ । लामाको अहिले ट्रमा सेन्टरमा उपचार भैरहेको प्रहरीले जनाएको छ । प्रहरीले लामाबारे थप अनुसन्धान जारी राखेको प्रहरीले जनाएको छ ।
आज राष्ट्रिय सभा निर्वाचन ३२ सिटमा ५२ उम्मेदवार मैदानमा निर्विरोध निर्वाचित २४ जना ६ वटा प्रदेशमा मात्रै निर्वाचन काठमाडाै‌ं – राष्ट्रिय सभा सदस्यका लागि आज निर्वाचन हुँदै छ । ३२ सदस्यीय पदका लागि हुन लागेको निर्वाचनको तयारी पूरा भएको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ । प्रमुख निर्वाचन आयुक्त डा अयोधीप्रसाद यादवले बिहान १० देखि दिउँसो ३ बजेसम्म मतदान गर्ने कार्यक्रम तय गरिएको जानकारी दिए । प्रत्येक प्रदेशमा कम्तीमा तीन महिला अन्यतर्फ तीनजना एक दलित र एक अपांगताअल्पसंख्यकसहित आठजना निर्वाचित हुने व्यवस्था छ । ५९ सदस्यीय राष्ट्रिय सभामा ५६ सदस्य निर्वाचनको माध्यमबाट र बाँकी तीन सदस्य राष्ट्रपतिले मनोनीत गर्ने संवैधानिक प्रावधान छ । ५६ मध्ये २४ जना निर्विरोध निर्वाचित भएकाले बाँकी ३२ सदस्यका लागि मात्र निर्वाचन हुन लागेको हो । राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचनका लागि नगरपालिकाका प्रमुख र उपप्रमुख तथा गाउँपालिकाका अध्यक्ष र उपाध्यक्ष गरी एक हजार पाँच सय ६ र सातै प्रदेशबाट निर्वाचित प्रदेश सभा सदस्य पाँच सय ५० गरी कुल दुई हजार ५६ मतदाता छन् । प्रदेश २ बाट आठजना राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्विरोध निर्वाचित भइसकेकाले अन्य ६ प्रदेशमा मात्रै निर्वाचन हुने आयोगले जनाएको छ । आयोगले प्रदेश २ बाहेकका प्रदेशमा उच्च अदालत रहेका ठाउँमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरेको छ । प्रदेश १ को विराटनगर ३ को ललितपुरको पाटन ४ को पोखरा ५ को दाङ ६ को सुर्खेत र ७ को डोटीमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको छ । बुधबार निर्वाचनपछि तत्काल मतगणना सुरु गरिने र ढिलोमा २५ गतेसम्म सबै स्थानको मतपरिणाम सार्वजनिक गरिसक्ने तयारी आयोगको रहेको डा यादवले बताए । बुधबार ३२ जना निर्वाचित गर्नका लागि हुने राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचनमा ५२ जना प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका छन् । ६ प्रदेशमा विभिन्न क्लस्टरबाट ३२ जनाभित्र पर्न ५२ जनाले उम्मेदवारी दिएका छन्। प्रदेश १ बाट एकजना दलित सदस्य र एकजना अपांग÷अल्पसंख्यक सदस्यका लागि चारजना प्रतिस्पर्धा गर्दै छन् । दलित सदस्यमा कांग्रेसबाट विनबहादुर विश्वकर्मा र एमालेबाट खेमराज नेपाली तथा अपांगअल्पसंख्यक सदस्यमा कांग्रेसबाट महेश जाजु र एमालेबाट अगमप्रसाद बान्तवा राई उम्मेदवार बनेका छन् । यो प्रदेशबाट निर्वाचित हुने आठ सदस्यमध्ये तीन महिला सदस्य र तीन अन्यतर्फका सदस्य भने निर्विरोध निर्वाचित भइसकेका छन् । प्रदेश ३ मा आठजनाकै निर्वाचन हुँदै छ । तीन महिला सदस्यका लागि चारजना प्रतिस्पर्धामा छन् । कांग्रेसबाट धनाकुमारी खतिवडा एमालेबाट उदया शर्मा (पौडेल) र दिलाकुमारी रावल थापा (पार्वती) तथा नेपाल मजदुर किसान पार्टीबाट गीता काफ्ले उम्मेदवार छन् । अन्यतर्फबाट निर्वाचित हुने तीनजनामा चारजनाको उम्मेदवारी परेको छ । कांग्रेसबाट राधेश्याम अधिकारी एमालेबाट बलराम बास्कोटा माओवादी केन्द्रबाट रामबहादुर थापामगर तथा नेपाल मजदुर किसान पार्टीबाट कृष्णबहादुर तामाङ प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका हुन् । एकजना दलित सदस्यमा तीनजनाले उम्मेदवारी दिएका छन् । कांग्रेसबाट हरिशरण नेपाली एमालेबाट सिंगबहादुर विश्वकर्मा र नेपाल मजदुर किसान पार्टीबाट श्मामु विसुंके प्रतिस्पर्धामा छन् । अपांग÷अल्पसंख्यक व्यक्तिबाट एकजनाका लागि कांग्रेसबाट मदनकृष्ण श्रेष्ठ एमालेबाट रामचन्द्र राई र नेपाल मजदुर किसान पार्टीबाट हिमालयश्वरलाल मुलले उम्मेदवारी दिएका छन् । प्रदेश ४ मा अपांगअल्पसंख्यक एकजना निर्विरोध निर्वाचित भएकाले सातजनाका लागि निर्वाचन हुँदै छ । तीन महिला सदस्यका लागि चारजना प्रतिस्पर्धा गर्दै छन् । कांग्रेसबाट विन्दादेवी आले (राना) एमालेबाट दीपा गुरुङ र शान्तिदेवी अधिकारी (जिसी) तथा राष्ट्रिय जनमोर्चाबाट मीना पुन उम्मेदवार छन् । अन्यतर्फ तीनजनाका लागि चारजनाले उम्मेदवारी दिएका छन् । कांग्रेसबाट सुरेन्द्रराज पाण्डे एमालेबाट गणेशप्रसाद तिमल्सिना माओवादीबाट दीनानाथ शर्मा र राष्ट्रिय जनमोर्चाबाट कृष्णप्रसाद शर्मा अधिकारी प्रतिस्पर्धामा छन् । एक दलित सदस्यका लागि कांग्रेसबाट जितबहादुर नेपाली र एमालेबाट खिमबहादुर विकबीच प्रतिस्पर्धा हुँदै छ । प्रदेश ५ मा पाँचजनाका लागि निर्वाचन हुँदै छ । अन्यतर्फ तीनजनाका लागि चारजनाले उम्मेदवारी दिएका छन् । कांग्रेसबाट दुर्गाप्रसाद उपाध्याय एमालेबाट खिमलाल भट्टराई माओवादीबाट चन्द्रबहादुर खड्का र राष्ट्रिय जनमोर्चाबाट रश्मिराज नेपाली प्रतिस्पर्धामा छन् । एक दलित सदस्यमा कांग्रेसबाट मैकुलाल वाल्मीकि र एमालेबाट रामलखन चमार उम्मेदवार छन् । त्यस्तै एकजना अपांग–अल्पसंख्यक सदस्यमा कांग्रेसबाट लुटबहादुर खत्री र एमालेबाट राजकुमार कुँवर प्रतिस्पर्धामा छन् । प्रदेश ६ मा आठजनाका लागि निर्वाचन हुँदै छ । तीन महिला सदस्यका लागि चारजनाबीच प्रतिस्पर्धा हुँदै छ । कांग्रेसबाट सूर्यदेवी मल्ल एमालेबाट कविता बोगटी र नन्दा चपाई तथा माओवादी केन्द्रबाट युटोल तामाङ उम्मेदवार छन् । अन्यतर्फ तीनजनाका लागि चारजना उम्मेदवार बनेका छन् । कांग्रेसबाट विष्णुबहादुर शाही एमालेबाट ठगेन्द्रप्रकाश पुरी र भैरवसुन्दर श्रेष्ठ र माओवादी केन्द्रबाट कालीबहादुर मल्लबीच प्रतिस्पर्धा हुँदै छ । एक दलित सदस्यमा कांग्रेसबाट मित्रलाल सार्की र एमालेबाट नरपति लुवार तथा एक अपांगअल्पसंख्यक सदस्यमा कांग्रेसबाट गोपालप्रसाद शर्मा र माओवादी केन्द्रबाट जीवन बुढा प्रतिस्पर्धामा छन् । प्रदेश ७ मा दुई सदस्यका लागि निर्वाचन हुँदै छ । एक दलित सदस्यमा कांग्रेसबाट शेरीराम पार्की र एमालेबाट चक्रप्रसाद स्नेही प्रतिस्पर्धामा छन् । एकजना अपांगअल्पसंख्यक सदस्यमा कांग्रेसबाट छत्रराज जोशी र माओवादीबाट महेशकुमार महरा उम्मेदवार छन् । निर्विरोध निर्वाचित राष्ट्रिय सभा सदस्यमा एमालेका उम्मेदवार धेरै छन् । एमालेका तर्फबाट उम्मेदवार बनेका नौजना निर्विरोध निर्वाचित भएका छन् । कांग्रेसका आठजना माओवादी केन्द्रका तीनजना राजपाका दुईजना र संघीय समाजवादी फोरमका दुईजना उम्मेदवार निर्विरोध निर्वाचित भएका छन् । निर्वाचन आयोगले राष्ट्रिय सभामा प्रयोग गरिने मतपत्र सार्वजनिक गरेको छ । आयोगले प्रदेश सभा सदस्यले मतदान गर्नका लागि हरियो र गाउँपालिका नगरपालिका उपमहानगरपालिका र महानगरपालिकाका अध्यक्ष उपाध्यक्षले मतदान गर्नका लागि रातो रङको मतपत्र बनाएको छ । आयोगले प्रदेश सभा सदस्य एकजनाको मतको मतभार ४८ र स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिको एकजनाको मतको मतभार १८ तय गरेको छ ।
बझाङ ९ असार अब किराको जमाना पनि गएजस्तो छ । दुई महिना किरा (यार्सा) टिपेर वर्षभरि मोज गर्न पाइहालिन्छ भनेर खेतीपाती लाउन छाडें । खेत पनि बाँझो भयो किरा पनि सकियो’ साविक काँडा गाविस (हाल साइपाल गाउँपालिका)का पूर्वअध्यक्ष गोपाल बोहराले बझाङ सदरमुकाम चैनपुरमा अनौपचारिक कुराकानीका क्रममा चिन्ता व्यक्त गरे । मनमौजी खर्च गर्ने बानी लागेका बझाङको उत्तरी भेगका आधा जनसंख्यालाई अहिले के खाने के लाउने चिन्ताले घेरेको छ खेतीपाती छाडेर यार्सा संकलनबाट कमाउन पल्केकाहरू उत्पादन घटेपछि समस्यामा पर्न थालेका छन् । जीवनबुटीका नामले प्रख्यात बहुमूल्य जडिबुटी यार्सागुम्बु उत्पादनमा प्रत्येक वर्ष गिरावट आउन थालेपछि यार्साकै कारण नयाँ जीवन पाएका बझाङका विकट गाउँका धेरै बासिन्दा आफ्नो भविष्यबारे चिन्तित देखिन्छन् । कान्तिपुरमा खबर छ।
प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनको मिति तोकिएदेखि नै आम जनमानसमा चुनाव होला र भन्ने आशंका थियो । तर प्रमुख निर्वाचन आयुक्त अयोधी यादव जुनसुकै मूल्य चुकाएर पनि तोकिएको मितिमा दुवै चरणका चुनाव गराउने महाअभियानमा लागे । दशैंमा देशका दु्ई ठूला पार्टी एमाले र माओवादी केन्बीच चमत्कारिक चुनावी तालमेल भएपछि नेपाली कांग्रेस निकै आत्तियो । सरकारको नेतृत्व गरेका कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा चुनाव टार्न निकै उपाय अपनाउन थाले । सिधै चुनाव सार्दा अक्षमको विगतको आरोप पृष्टी हुने र कांग्रेस हार्ने डरले चुनावबाट भागेको देखिने भएकाले उनी चेपुवामा परेका थिए । चुनावबाट भागेको कुराले कांग्रेस झन जनताबीचमा नांगिने भएपछि देउवा अर्कै तरिकाले चुनाव रोक्ने तरिका अपनाउन लागे । दोस्रो र तेस्रो पार्टी मिलेर वाम वाम गठबन्धन बनाएपछि देउवाका लागि यो चुनाव नखाउँ भने दिनभरीको शिकार खाउँ भने कान्छाबाबुको अनुहार भएको थियो । उनले निर्वाचन आयोगलाई उत्तेजनामा ल्याएर चुनाव रोक्न सकिन्छ कि भनेर अन्धाधुन्द नियुक्ति सरुवा बढुवा र राज्यकोषबाट पैसा बितरणतिर लागे । सरकारमा सहभागी नेकपा माओवादी पार्टीका मन्त्रीहरुको निर्वाचन आचारसंहिता विपरीत विभाग खोसे । निर्वाचनको मुखमा राप्रपाका कमल थापा लगायत ८ मन्त्री थपे । प्रधानमन्त्री देउवाले निर्वाचन आयोग वा राष्ट्रपति विद्या भण्डारीले मन्त्री थप्न रोक्छन् सपथग्रहण गराउँदैनन् । र त्यही बहानामा सरकारको अधिकारमाथि हस्तक्षेप भयो भन्ने बहानामा चुनाव रोक्ने खेलहुन्छ भनेर आयोगले मन्त्री नियुक्तिमा अवरोध गरेन । राष्ट्रपतिले पनि सपथ गराइन् । यो हतियार पनि काम नलागेपछि देउवाले न्यायालयमार्फत् प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको प्रत्यक्षतर्फको मतपत्र एउटै हुनु नहुने फरक हुनुपर्ने भनी राजपाका सर्वेन्द्रनाथ शुक्ललाई मुद्दा हाल्न लगाए । त्यसमा सर्वोच्च अदालतले देउवाको मनोकांक्षा पूरा गर्नका लागि निर्वाचन आयोगलाई अन्तरिम आदेश दियो । आयोगले अदालतको आदेश अनुसार छुट्टाछुट्टै मतपत्र छापेर चुनाव निर्धारित मितिमै गर्ने अठोट ग¥यो । न्यायालयबाट पनि असफल भएपछि देउवाले राज्यकोषबाट कार्यकर्तालाई मनपरी रकम बितरण गर्ने सचिव सरुवा गर्नेदेखि निर्वाचन आचारसंहिता विरुद्ध काम गरे । निर्वाचनको ६ दिनअघि पनि केही जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी र प्रहरी प्रमु्ख सरुवा गरे । जुन सरुवा निर्वाचनमा आफ्नोपक्षमा परिणाम पार्न सकिन्छ कि भन्ने निहीत उद्देश्यबाट प्रेरित थियो भन्ने आलोचना पनि भयो । तर त्यसमा पनि आयोगले देउवालाई निर्वाचन रोक्ने बहाना बनाउने ठानेर अवरोध गरेन । आयोगले पटक–पटक दिएका निर्देशन पनि देउवाले अटेर गर्दै मनपरी गर्दैरहे । निर्वाचन भाँड्न शीर्षनेतादेखि मन्त्रीलाई लक्षित गरी नेत्रविक्रम चन्दको पार्टीले दिनदिनै सिलसिलेवार बम आक्रमण गरे । अनेक कठिनाई सरकारको असहयोगका बाबजुद पनि आयोग नेतृत्वले निर्वाचन गराएरै छाडेको छ । निर्वाचन गराउने मुख्य श्रेय सरकार प्रमुख देउवालाई भन्दा प्रम्ुख निर्वाचन आयुक्त अयोधी यादवलाई दिनुपर्ने हुन्छ । उनकै दृढ संकल्पका कारण चुनाव भएको छ ।
आईसीटी एक्स्पोमा दोस्रोपटक सहभागी हुन लागेको हाइटेक इञ्जिनीयरिङ प्रालि नेपालका लागि डिजिकम लिङ्क्स र फुजित्सु ब्राण्डको आधिकारिक विक्रते ा कम्पनी हा े । कम्पनीका निदर्शे क निखिल वशं ल उपभोक्तासँग प्रत्यक्ष भेटेर उनीहरूलाई नयाँ–नयाँ प्रविधि र आफ्नो ब्राण्डबारे जानकारी गराउनका लागि आईसीटी एक्स्पोमा सहभागी हुन लागेको बताउँछन् । खरीद गर्न लागेको सेवाको बारेमा ग्राहकहरूलाई जानकारी गराउनु पनि हाइटेकको उद्देश्य हो’ उनले भने । हाइटेक इञ्जिनीयरिङ नेपालका लागि डिजिकम फ्युचरिष्टिक टेक्नोलोजी लिमिटेड मेट्रो इलेक्ट्रोनिक इण्डिया फुजिकुरा जापान अमेरिकी कम्पनी जेडीएसयूलगायत ब्राण्डको नेपालका लागि एकमात्र आधिकारिक विक्रेता रहेको निदर्शे क वशं लल े बताए । हङकङका े कम्पनी डिजिकमले कम्प्युटर नेटवर्किङ उपकरण कोअक्सियल केबल्स तथा सीएटीभी इक्विपमेण्ट्स अप्टिकल फाइवर केबल्स डिजिटल टीभी ट्रान्समिशनसम्बन्धी उपकरण एफएम बा्रडे काष्टिङ टा«न्समिशन र कम्प्यटु र उत्पादन गर्न े उनले बताए । कम्पनीले लिङ्क्स ब्राण्डका सीसीटीभी तथा यससम्बन्धी उपकरण पनि विक्री गरिरहेको उनले बताए । हाइटके ल े विभिन्न किसिमका कपार्रे टे अफिस पा्रडे क्टका े पनि व्यवसाय गर्द ै आएका े वशं ल बताउछँ न ् । बिहीवारदेखि शुरू हुने आईसीटी एक्स्पोमा कम्पनीले उपलब्ध सम्पूर्ण ब्राण्ड लिएर उपभोक्तासामु प्रस्तुत हुने जानकारी वंशलले दिए । हाम्रो मुख्य प्राथमिकता फ्लासड्राइभ यूएसबी राउटरलगायत स–साना नेटवर्किङ डिभाइसको विक्री प्रवद्र्धन र तीसँग सम्बन्धित नयाँ प्रविधिबारे आम उपभोक्तालाई जानकारी गराउनु हो वंशलले भने ।’ साना कार्यालयलाई उपयुक्त हुने अफिस नेटवर्किङ इक्विपमेण्टको विक्री र प्रवद्र्धन गर्न आईसीटी एक्स्पो उपयुक्त भएको उनको भनाइ छ । ग्राहकको सन्तुष्टि नै आफ्नो प्राथमिकता रहेको बताउँदै कम्पनीका निदर्शे क वशं लल े उपभात्ते mाका े चाहना बभु mन् पनि आफूहरू एक्स्पोमा सहभागी हुन लागेको बताए ।
पूर्वराष्ट्रपति रामवरण यादवले उपचारका लागि अमेरिका जानुपर्ने भन्दै सरकारसँग रकम मागेका छन् । भारतको चण्डिगढमा हालै भएको उपचारपछि अमेरिका जानुपर्ने भन्दै पूर्वराष्ट्रपति यादवले सरकारसँग खर्च मागेका हुन् । अमेरिकामा हुने उपचारका लागि आर्थिक व्यवस्था मिलाउन आग्रह गर्दै बुधबार उनका स्वकीय सहायक किरण पन्थीले मुख्य सचिव सोमलाल सुवेदीलाई भेटेर पत्रसमेत बुझाएका छन् । यादव प्रोस्टेट ट्युमर (पिसाबसम्बन्धी समस्या) का कारण बिरामी भएर साउन तेस्रो साता चण्डिगढ गएका थिए । पुष्पकमल दाहाल नेतृत्व सरकारको पहिलो मन्त्रिपरिषद बैठकले भारतमा भएको उनको स्वास्थ्योपचारका लागि १० लाख रुपैयाँ दिने निर्णय गरेको थियो । उक्त रकम यादवले बुझिसकेका छैनन् । चण्डिगढमा चिकित्सकले उच्च चिकित्सा प्रविधि प्रयोग गरी केही हप्ताभित्रै शल्यक्रिया गराउन सुझाव दिएकाले पूर्वराष्ट्रपति यादव यथाशीघ्र सुविधासम्पन्न अस्पताल जानुपर्ने भएको उनका स्वकीय सचिवालयले मुख्य सचिवलाई बुझाएको पत्रमा उल्लेख छ । नेपालमा उक्त सुविधा नरहेको भन्दै अमेरिका जान इच्छुक यादवले त्यहाँको एक अस्पतालमा सेप्टेम्बर दोस्रो साताका लागि समय पाएका छन् । पूर्वराष्ट्रपति यादव छोरी अनिता सुरक्षाकर्मी र सहयोगी गरी ४ जनाको यातायात कम्तीमा डेढ महिनाको अमेरिका बसाइ र अस्पतालमा गरेर एक करोडभन्दा बढी रकम खर्च हुने अनुमान गरिएको छ । यादव निकट स्रोतका अनुसार अप्रेसन गराउन खोजेको अस्पतालमा सुरुमै ३७ हजार डलर डिपोजिट गर्न भनेको छ । अस्पतालमा ६३ हजार डलर खर्च हुने अनुमान छ । कान्तिपुर दैनिकमा खबर छ।
जिल्लामा आलु धान चिनो कागुनोलगायतको रैथाने जात लोप हुँदै गएको छ । बढी फल्ने भन्दै किसानले उन्नत जातको बीउको लगाउन थालेपछि परम्परागत बीउ लोप भएको हो । उन्नत प्रविधिको आलु खेती गर्न थालेपछि रैथाने जातको आलु लोप भएको छ । वर्षाका कारण गमगढी–नाग्मा सडक हिलाम्मे भएपछि यात्रुलाई आवतजावतमा सास्ती भएको छ । गमगढीदेखि नाग्मासम्मको ९४ किमि सडक हिलाम्मे भएपछि गाडी ठाउँठाउँमा अलपत्र परेका छन् ।सडक हिलाम्मे बनेपछि फसेका गाडीहरू निकाल्न यात्रुलाई सास्ती हुने गरेको छ । विकासका लागि गत वर्ष विनियोजन भएको अधिकांश रकम यहाँका विषयगत कार्यालयले खर्च गर्न सकेका छैनन् । समयमै ठेक्का नहुनु असारमै सबै रकम खर्च गर्ने प्रवृत्ति कायमै हुनु जनशक्ति अभावलगायतका कारण रकम खर्च हुन नसकेको हो । जिल्लाभरका सामुदायिक विद्यालय अब प्रविधिमैत्री बनाइने भएको छ । विद्यार्थीलाई डिजिटल बोर्ड (विद्युतीय पाटी) र कम्प्युटरमार्फत पढाइन लागेको हो । ६ वटै स्थानीय तहले यसका लागि आ–आफ्नो स्थानीय तहबाट आवश्यक पहल सुुरु गर्ने भएका छन् । जिल्लाका १२ गाउँ पहिरोको उच्च जोखिममा परेका छन् । रिघा कम्फा चराप कालापाल्ता रावलबाडा भियालबाडा माग्री गमगढी क्याम्पस रोड गाडेखोला भटडाडीलगायत १२ गाउँ पहिरोको उच्च जोखिममा परेका हुन् । जुनीचाँदे–६ छिर्क गर्खाकोटका १२ वर्षीय पारस बुढा कहालीलाग्दो घटना सम्झँदा अझै विक्षिप्त हुन्छन् । आफैंले उद्धार गर्दागर्दै आधा घण्टामै हजुरआमा र बहिनीको पहिरोमा पुरिएर ज्यान गुमेको घटना झलझल्ती सम्झन्छन् । सिद्धकुमाख गाउँपालिकास्थित फलाटेका कुलाराम रेउले तरकारी खेतीबाट आत्मनिर्भर बनेका छन् । १२ वर्षदेखि तरकारी खेती गरेका उनले हाल त्यसबाट मासिक एक लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी हुँदै आएको उनले बताए । उनले २२ रोपनीमा तरकारी खेती गरेका छन् । चौरजहारी नगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ मा एक करोड राजस्व संकलन गर्ने लक्ष्य राखेको थियो । तर त्यसको आधाभन्दा कम ४५ लाख राजस्व मात्रै नगरपालिकाले संकलन गर्न सक्यो । शारदा नगरपालिका–७ कजेरीका आमा समूहमा आबद्ध महिला विभिन्न हिंसाविरुद्ध सक्रिय हुन थालेका छन् । आमा समूहमा आबद्ध महिलाले हिंसाविरुद्ध सचेतनामूलक कार्यक्रम गर्दै आएका छन् । हिंसापीडितलाई कानुनी दायरामा ल्याउनसमेत महिला सक्रिय भएका छन् । यहाँका स्थानीय तहले अनुदानमा वितरण गरेका कुखुरा रानीखेत रोगका कारण धमाधम मरेका छन् । एक सातामा यहाँका विभिन्न गाउँमा एक सातामा करिब १० हजार कुखुरा मरेका छन् । यहाँका स्थानीय तहले बाहिरबाट कुखुरा ल्याएर अनुदानमा किसानलाई वितरण गरेका थिए । राष्ट्रिय अपांग महासंघ नेपालले संघीय लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थामा समेत अपांगताको सवाललाई राज्यका हरेक निकायले सम्बोधन गर्न नसकेको जनाएको छ । भेरी नगरपालिका–१३ कुदुका आठ सय घरपरिवारले वर्षौंदेखि खानेपानी संकट बेहोर्दै आएका छन् । उनीहरू भेरी नदी तथा कुवाको धमिलो र दूषित पानी पिउन बाध्य छन् । बारेकोट गाउँपालिका–४ जिरीका तीन सय परिवार पनि कुवा र खोल्साको पानीमा निर्भर छन् । कुशे–८ जिन्ताला र वडा नम्बर ५ खुर्पाका ६ सय घरपरिवारलाई पानीकै पिरलो छ ।
स्वप्नदोष रोक्ने घरेलु उपाय युवामा स्वप्नदोष सामान्य समस्या हो । स्वप्नदोष हरेक उमेरको पुरुषमा हुनसक्छ । यो कुनै स्वास्थ्य समस्या युवामा स्वप्नदोष सामान्य समस्या हो । स्वप्नदोष हरेक उमेरको पुरुषमा हुनसक्छ । यो कुनै स्वास्थ्य समस्या होइन । स्वप्नदोष हरेक दिन हुन्छ भने सचेत रहनुपर्छ । हरेक दिन स्वप्नदोष हुँदा मानसिक तनाव हुन जान्छ । विशेषज्ञहरुले स्वप्नदोषका बारेमा खास कारण पत्ता लगाउन सकेका छैनन् । तर पनि विज्ञहरु यसबाट बच्न हस्तमैथुन कम गर्नुपर्ने सल्लाह दिन्छन् । यसबाहेक केही घरेलु उपाय पनि छन् जसले स्वप्नदोषबाट छुटकारा मिल्न सक्छ । केही विशेषज्ञहरुले स्वप्नदोषका कारण शीघ्र पतनको समस्या हुने दाबी गरेपनि त्यसको वैज्ञानीक आधार भने पेश गर्न सकेका छैनन् । यसरी बच्न सकिन्छ स्वप्नदोषबाट
बुटिक उद्घाटन मानव मिलन नारी जागरण समूहकी अध्यक्ष सविता बरालले गरिन्। उनले भनिन् विशेषगरि महिलाहरुको व्यक्तित्व र नेतृत्व विकास सम्बन्धमा बुटिकले धेरै अर्थ राख्छ। यसले महिलाहरुको व्यक्तित्व विकाससँगै उनीहरुलाई स्वरोजगार बनाउन पनि भूमिका खेलिरहेको छ।’ हयाप्पी क्लोजेट’ बुटिक स्नेहा गुरुङले सञ्चालनमा ल्याएकी हुन्। बेलायतबाट बुटिक डिजाईनसम्बन्धी अध्ययन सकेर फकेपछि उनले नेपालमै यसलाई व्यवसायिक रुप दिएकी हुन्। साँस्कृतिक पहिरनदेखि अन्तराष्ट्रिय ट्रेन्डमा चलेका सम्पूर्ण खाले पहिरनहरु हृयाप्पी क्लोजेट’मा तयार हुने संचालक स्नेहा गुरुङले दाबी गरिन्। पहिरन पारखीहरुका लागि हृयाप्पी क्लोजेट’ रोजाईको बुटिक बन्न सक्ने संचालकको दाबी छ। बुटिकमा ६ जनाले रोजगारी पाएका छन्। कार्यक्रममा पोखरा ट्रेड मलका व्यवस्थापक माधव तिमिल्सिना गुरुकुल म्यूजिक सेन्टरका तीथराज पोखरेल टोल विकास संस्था वडा नम्बर ९ का अध्यक्ष उत्तम जोशी लगाएतले बुटिकको व्यावसायिक सफलताको कामना गरेका थिए।
५० बर्षको उमेरमा विवाह गरेका महानायक राजेश हमाल बच्चाको बाबु’ बनेका छन् । उनी आफ्नै सन्तानको बाबु नभएर बुद्धभूमी नगरपालिका २ गोरुसिंगे कपिलवस्तुका एक बालकको विद्यालय भर्ना गराएर अभिभाकत्व लिएका हुन् । बुद्धभुमी नगरपालिका २ गोरुसिंगे स्थित गौतम बुद्ध उच्च माविमा ५ बर्षिय राज थारुलाई राजेशले कक्षा १ मा भर्ना गरेका हुन् । उनले बुद्धभूमी नगरपालिका तथा जिल्ला प्रशासन कार्यालय शिक्षा विकास तथा सम्मन्वय ईकाई कपिलवस्तुको समन्वयमा अभिभावक बनी भर्ना गरेका हुन । नायक हमालले यो आफ्नो जीवनको पहिलो अनुभव भएको बताए । मेरो पहिल्यै देखि चाहना पनि थियो । यसपटक नेपाल सरकारको नीतिले आफूलाई ठुलो अवसर जुटायो’ हमालले भने । राजप्रति मेरो धेरै चासो हुनेछ म उसलाई पटक पटक विशेष महत्वका साथ हेर विचार गर्नेछु’ हमालले भने उसले पिता गुमाएको रहेछ गरिब परिवारमा जन्मिएको छ म उसलाई असल अभिभावकत्व प्रदान गर्नेछु ।’ विद्यालयको भर्ना रजिस्टरमा अभिभावकको रुपमा हस्ताक्षर गर्दै उनले बालक राजलाई झोला पाठयपुस्तक र स्टेश्नरी सामाग्री वितरण गरेका थिए । बालकको लालन पोषणको लागि केही रकम समेत प्रदान गरेका थिए ।
'६० प्रतिशत नेपालीले कमाएको सम्पत्ति हामीले बैंकसम्म ल्याउन सकेका छैनौं’नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा चिरञ्जीवी नेपाल भन्छन्'सबै रकम बैंकमा जम्मा हुन सक्यो भने ठूला आयोजना पनि हामी आफै सञ्चालन गर्न सक्ने वातावरण बन्छ।’ पोखरा ६ असार। पोखरामा प्रधान कार्यालय रहेका कामना विकास बैंक र कास्की फाइनान्स मर्ज भएपछि एकीकृत कारोबार सुरु भएको छ। नेपाल सरकारले बैंक तथा वित्तीय संस्थाको मर्जर अभियान सुरु गरेपछि यी दुर्इ बित्तीय कम्पनीबीच मर्जर भएको हो। संयुक्त कारोबारको सोमबार एक कार्यक्रमबीच नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा चिरञ्जीवी नेपालले उद्घाटन गरे। नेपालले वित्तीय संस्थाहरूको संस्थागत विकासका लागि र दीगोपनाका लागि मर्जर अभियान उपयुक्त विकल्प भएको बताए। पैसा संवेदनशील विषय भएकाले जथाभावी चलाउन नहुने भन्दै उनले बैंकले लगानी गरेका साना आयोजना डुबे पनि बैंक नडुब्ने वातावरण सिर्जना हुनुपर्नेमा जोड दिए। बैंक तथा वित्तीय संस्थाको पुँजी बृद्धि गरेर स्थायित्वका लागि हामीले मर्जर अभियान चलाएका हौं’उनले भनेबैंक सवल भएमात्रै जनताको निक्षेप सुरक्षित हुन सक्छ। यो दायित्व सरकारको हो।’ उनले वित्तीय संस्थाहरू पूरै नीजि क्षेत्र नभई जनताको विश्वास भएको बताए। लघुवित्त र बाणिज्य बैंक फरक भए पनि कारोबार एउटै प्रक्रृतिको गर्ने गरेकाले देशको आर्थिक विकास सोचे अनुसार हुन नसकेको भन्दै गभर्नर नेपालले बाणिज्य बैंकहरूको पुँजी बृद्धि गरेर ठूला आयोजनामा लगानी गर्न उत्प्ररित गरिने जानकारी दिए। वित्तीय क्षेत्र बलियो भने देशका ठूला आयोजना पनि आँफै बनाउन सकिने उनको भनाइ छ। ४० प्रतिशतमात्रै बैंकको पहुँचमा रहेको भन्दै उनले बाँकी ६० प्रतिशतलाई पनि बैंक तथा वित्तीय पहुँचमा पुर्‍याउन अभियान हुनुपर्ने बताए। ६० प्रतिशत नेपालीले कमाएको सम्पत्ति हामीले बैंकसम्म ल्याउन सकेका छैनौं’उनी भन्छन्सबै रकम बैंकमा जम्मा हुन सक्यो भने ठूला आयोजना पनि हामी आफै सञ्चालन गर्न सक्ने वातावरण बन्छ।’ मर्जरपछि कामना विकास बैंक राष्ट्रिय स्तरको विकास बैंक बनेको छ। बैंकको हाल ६६ करोड १६ लाख चुक्ता पुँजी पुगेको छ भने करिब सात अर्ब निक्षेप सङ्कलन गरेर छ अर्ब कर्जा लगानी गरेको बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत तोयराज अधिकारीले जानकारी दिए। मर्जरपछि बैंकले विभिन्न जिल्लाका २१ शाखाबाट सेवा प्रवाह गर्नेछ। तत्काल काठमाण्डौं र अन्य जिल्लामा पनि शाखा स्थापनाको तयारी भइरहेको अधिकारीको भनाइ छ। बैंक सञ्चालक समिति अध्यक्ष राजेन्द्रनिधि कोइरालाको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रमको सञ्चालन नायब कार्यकारी अधिकृत उमेशकुमार आचार्यले गरेका थिए।
छोराको पाखुरामा हानेको एक थप्पड मेरा निम्ति जीवनभरिकै सबैभन्दा महंगो र पीडादायक सावित भयो’ एक मित्रले गत साता सुनाए । उनी सितिमिति कोहीसँग पनि खुलेर कुरा गर्दैनन् । सधैँभरि केही हराएजस्तो केही गुमाएजस्तो उनको अनुहारले देखाउँथ्यो । लामो सुस्केरा हाले उनले । निकै बेरपछि बोल्न सुरु गरे । त्यो दिन बिहान बाबुलाई स्कुल पठाउने तयारी गर्दैथिए । उसलाई पिउनको लागि दुध ठिक पारेँ मैलै । स्कुलबस आउने बेला भैसकेको थियो । उसले दुध पिउन भन्दा मोबाइलफोनमा खेल्नतिर ध्यान दियो’ उनी भन्दैगए–मलाई रिस उठ्यो । छिटो दुध पिउ बस आउने बेला भैसक्यो’ भन्दै पाखुरामा एक थप्पड हानेँ । उ रुँदै मैले पिटेको कुरा स्कुलमा भन्दिन्छु भन्दै दुध पियो ।’ आधा घण्टापछि अपार्टमेन्टको ढोकामा कसैले ढकढकायो । उनकी पत्नीले ढोका खोलिदिइन् । स्कुल गएको छोरा फर्केको रहेछ । बाहिर सरहरु आउनुभएको छ जानुस् अरे’ छोराले भनिनसक्दै पुलिसहरु अपार्टमेन्टमा प्रवेश गरे । तिमीले छोरालाई कुटेछौ । अब हामीसँग हिड्’ भन्दै पुलिसले दुबै हात पछिल्तिर लगेर हतकडी लगाए । खुट्टामा समेत साङ्ग्लो बाँधे । यहाँको कानुन कति कडा रहेछ भन्ने कुरा बल्ल थाहा पाउँदैछु । मेरो छोराको कुरा पुरै सुनुवाई भयो । मैले दुध नखाएको हुनालेमात्र खेलाँची गरेर एक पटक बिस्तारै पिटेको हो भन्दा पनि उनीहरुले मलाई छाडेनन्’ ती साथीले सुनाए । उनी एक साता जेल परे । छोराको मायाँले गर्दा हानेको एक थप्पडले उनलाई अमेरिकी जेलको नमिठो अनुभव भोग्न वाध्य गरायो । नेपालबाट आएको एक वर्षमात्र भएको थियो । भरखरै काम सुरु गरेका थिए । कसरी टिक्ने भन्नेमै समस्या भएको बेलामा जेल जानुपरेपछि कस्तो होला नत भाषानै राम्रोसँग बुझिन्छ नत कानुननै थाहा छ । नेपालमा बाउ–आमाले जसरी आपूmलाई हप्काई दप्काई गरेर र कुनैबेला काम बिगार्दा दुईचार थप्पड हानेर हुर्किएका मेरा ती साथीले सात बर्षिय छोरालाई हानेको एक थप्पड निकै महंगो पर्न गयो । जेलमा पुग्नुभन्दा पहिलेनै बच्चा लिनका लागि भनेर चाइल्ड केयर अफिसबाट मानिसहरु जम्मा भैसकेका रहेछन् । बच्चालाई तिमीले राम्रो हेरविचार गरेका रहेनछौँ । बच्चालाई पिट्न पाइदैन । तिमीले बच्चालाई पिटेछौ अब तिम्रो बच्चा हामी लैजान्छौँ’ उनीहरुले भनेको कुरा अहिलेसम्म ती साथीको दिमागमा ताजै छ । जेल परेको कुरा एकजना आफन्त बाहेक कसैलाई थाहा भएन । अहिले पनि धेरैलाई उनी त्यसरी जेल परेका थिए भन्ने कुरा सहकर्मी अरु नेपाली समुदायका धेरैलाई जानकारी छैन । मेरो बाबालाई ल्याइदे नभए म पनि स्कुल आउँदिन’ भनेर छोराले स्कुलमा भनेपछिमात्र तेस्रो दिन उनी जेलबाट छुटे । तर महंगो धरौटीमा । दुईहजार पाँचसय डलर धरौटीमा उनी छुटे । तर हरेक महिना बालबालिकालाई कस्तो व्यबहार गर्नुपर्छ के के गर्नुपर्छ भन्ने बारेमा उनले क्लास लिनुपर्छ । ४५ मिनेटको त्यो क्लास लिन उनले काममा छुट्टी लिएर ४५ मिनेट ड्राइभिङ गरेर पुग्नुपर्छ । क्लास लिन नगएमा भने फेरि जेल जानुपर्छ । फेरि अर्को पटक छोरामाथि हात हालेमा नेपाल फर्काउने (डिपोर्टेशन) हुनेगरि उनलाई यसपटक अदालतले सफाइ दिएको छ । तर यो घटनाको पीडा उनले पाइला पाइलामा भोगिरहनुपर्नेछ । अमेरिकाको पश्चिमी राज्य नेभेडामा एक नेपाली पिएचडीका लागि आएका थिए । छोरीले चकचक गरेपछि उनले एक थप्पड गालामा हाने । तर त्यही थप्पड उनका लागि तीन दिन जेल बस्ने कारक बन्यो । पिएचडीको छात्रवृत्ति झण्डैझण्डै गुमेको अवस्था भयो । नेपाली समुदायको ठूलो प्रयासपछि उन त्यो संकटबाट मुक्त त भए । तर त्यो घटनाले गर्दा उनले अहिले पनि पाइला पाइलामा हैरानी भोगिरहनु परेको छ । तीन महिनासम्म छोरीलाई कस्तो व्यबहार गरिरहेको छ भनेर अरु मान्छे घरमा जाँच गर्न आउँथे । अमेरिकामा छोराछोरी हुर्काउन त्यति सहज छैन । जतिसुकै बदमासी गरेपनि सहनुको विकल्प हुँदैन बाबुआमासँग । त्यसैले त बदमासी नगरुन् भनेर पहिलेदेखिनै आफूसँग जहाँ पनि लैजाने किनमेल गर्न मानिससँग घुलमिल व्यबहार गर्न सिकाउने गरिन्छ । तर नेपाली समुदायमा भने बाहिर निकाल्दा जाडो गर्मीले बच्चा बिरामी हुन्छ भनेर लिएर हिँड्ने चलन छैन । जसले गर्दा सानैदेखि धेरै कुरा सिक्नबाट बंचित हुन्छन् । जब बाहिर निस्कन पाउँछन् अनि चकचके हुन्छन् । नेपाल जस्तै ठानेर भरखरै आएका बाउआमाले बच्चाले भनेको नमानेमा कुट्ने लछारपछार गर्ने गाली गर्ने गर्छन् । तर त्यसो गर्नु यहाँको कानुनको दृष्टिमा बच्चामाथिको हिंसा हो । अमेरिकी कानुनमा कुनैपनि हिंसा स्विकार्य छैन । यहाँ बालबालिकालाई स्कुलमा आपतकालिन अवस्था कसैले दुव्र्यबहार गर्दा कसैले कुट्दा ९११ मा कल गर्न सिकाइएको हुन्छ । घरमा परिवारका सदस्यहरुबाट समेत आफूमाथि दुव्र्यबहार भएमा त्यो नम्बरमा कल गर्न सिकाइन्छ । त्यसले गर्दा बालबालिकाहरुसँग व्यबहार गर्दा बडो संवेदनशील हुन जरुरी हुन्छ । आपूmले जन्माएको छोराछोरी त हुन् नि भन्दैमा कुटपिट गाली गर्न पाइदैन । बालबालिकालाई कसरी व्यबहार गर्ने भन्ने कुरा नजान्दा नेपालीहरुले अनाहकमा दुख पाएका धेरै कथाव्यथासँग परिचित छन् नेपाली समाज टेक्ससका पूर्ब अध्यक्ष कृष्ण लामिछाने । बालबालिकालाई प्याट्ट पिट्दा पनि घरमा पुलिसका आएका धेरै घटनाहरु छन् । कति त जेलमै पनि पुगेका छन्’ उनले भने । हप्तेपिच्छे कोर्टमा हाजिर हुनेगरि छुटेर आएकाहरु पनि छन् । टेक्ससकै टएकजना नेपाली महिला आप्mनी छोरी बिग्रिइ भनेर सुधार्नका लागि गरेको व्यबहारले उनी लामो समय जेल बस्नुप¥यो । अभिभावकको अनुमति बेगरनै छोरी उसको साथीकोमा बसिछन् । दुईदिन पछि आफ्नो अपार्टमेन्टमा आउँदा आमाले गाली गर्दै तँ कहाँ गएकी थिइस् ’ भन्दै गाली गरेर लखेट्न थालिन् । उनले लखेटेकोमात्र भए त त्यति ठूलो विषय हुनेथिएन । तरकारी काट्दै गरेको अवस्थामा हातमा रहेको त्यही हतियार बोकेर लखेटेको हुँदा तत्काल पुलिस आएर पक्राउ गरे । केही समय जेल बसेर महंगो धरौटीमा उनी छुटिन् । अमेरिकामा १४ वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिकालाई एक्लै घरमा छोड्न पाइदैन । बालबालिकालाई हेरबिचार गर्ने मानिसको साथमा मात्र घरमा छोड्न पाइन्छ । १६ वर्षभन्दा माथिकालाई मात्र दिनमा छोड्न पाइन्छ । त्यो पनि रातको समयमा एक्लै छाड्न पाइदैन । बालबालिकालाई कुटपिट र यातना त झनै दण्डनीय कार्य हो अमेरिकी कानुन अनुसार । चाहे माया गरेर कुटिएकै होस् या सुधार्नका लागि । आफ्नै छोराछोरीले गल्ती गर्दा पनि दुईचार झापड हान्न नपाउनु भन्ने खालको सोचाई र व्यबहार अमेरिकामा राख्न पाइदैन । बालबालिकालाई यातना दुव्र्यबहार गर्नेलाई कस्तो कारवाही हुने भन्ने विषयमा अमेरिकामा राज्यपिच्छेनै फरक फरक कानुनहरु छन् । सामान्यतया बालबालिकालाई यातना दिने कुटपिट अङ्गभङ्ग जस्ता कार्य गर्ने माथि कम्तिमा एक वर्षदेखि लिएर जन्मकैदसम्म हुने कानुनी व्यबस्था छ । जस्तो कि टेक्ससमा बालबालिकालाई यातना दिने कुट्नेलाई कम्तिमा ६ महिनादेखि लिएर ९९ वर्षसम्म कैद हुने कानुनी व्यबस्था छ । बालबालिकलाई गर्ने व्यबहारलाई अमेरिकाले असाध्यै महत्व दिएको छ । किनकी बालक अवस्थामा बच्चाहरुको ख्याल गरियो भने त्यसबाट स्वस्थ निरोगी र सवल नागरिक पैदा हुन्छ । सवल नागरिकबाटै भोलीको सवल देश हुने हुनाले अमेरिकाले बालबालिकाका विषयमा असाध्यै संवेदनशीलता अपनाएको छ । स्कुलमा शिक्षक शिक्षिकाहरुले पनि विद्यार्थीलाई कुट्ने गाली गर्ने भन्ने कुरा कल्पनाभन्दा पनि बाहिरको विषय हो । विद्यार्थीहरुलाई मानसिक रुपमा पढ्नका लागि शिक्षकहरुले दवाव दिन्छन् । तर होमवर्क नगरेको भन्दै कुट्ने मानसिक यातना दिने काम हुँदैन । जसरी शिक्षकबाट यस्तो व्यबहार हुन्छ अभिभावकबाट जन्म दिने आमाबाबुबाट पनि सरकारले त्यस्तै व्यबहारको अपेक्षा गरेको हुन्छ । अमेरिकामा रहेका नेपाली समुदायका अभिभावकहरु तपाइहरुले पनि चाहे जानाजान होस् या अञ्जानमा आफ्नै बालबालिकालाई पनि हानी हुने गरि कुनै काम नगर्नुहोला । बच्चाहरुलाई हात छोड्ने काम पनि नगर्नुहोला । बच्चाहरुले ९११ मा फोन गरेर पुलिस बोलाइदिए भने जिन्दगीभरि पछुताउनुपर्ने अवस्था आउनसक्छ । फोन गर्नु पनि पर्दैन स्कुलमा साथीहरु शिक्षक–शिक्षिकासँगको कुराकानीमा अभिभावकले पिटेको कुरा गरे भनेमात्र पनि मान्नुस तपाइको जीवन नर्कमा धकेलियो । किनकी अमेरिकामा कुनै पनि अपराधमा जेल पर्नु भनेको बाँकी जीवन खोटो सिक्का जस्तै हुनपुग्छ । तसर्थ संयमित होउँ र सभ्य बनौँ बालबालिकालाई पनि संयमित र सभ्य बनाउँ । नातिबाबु भट्ट कोलोराडो (अमेरीका) नेपाली र नेपाली भाषी भुटानीहरुको बाक्लो बसोबास रहेको कोलोराडोमा नेपालीहरुको साझा सामुदायीक भवन निर्माणका लागी आर्थिक संकलन
*चिकुटा चुर्ण ५० ग्राम अदुवाको धूलो छोटी पीपल र मरीच बराबर मिलाएर ५० ग्राम चुर्ण बनाउने र त्यसमा बछेडाको बोक्रा बोदन्ती भष्म १० ग्राम प्रभापिस्टी १० ग्राम आदि मिलाएर चुर्ण बनाउने र उक्त चुर्ण एक एक ग्राम बिहानबेलुका तातोपानीसँग खाने । *बेलुका एक वा दुई चम्चा त्रिफला चुर्णलाई दुई गिलास पानीमा भिजाएर राखी बिहान त्यो पानी तताएर आधा गिलास बनाउने र त्यसलाई कपडा वा अन्य चिजबाट छानेर त्यसमा जोर्नी दुखेको छैन भने एउटा कागतीको रस १०÷११ थोपा अदुवाको रस एकदुई चम्चा मह राखेर तात्तातो नै पिउनुपर्छ ।
 सी चिन फिङ्गका लेखहरूको सङ्कलनको मानव भाग्य समूदायको निर्माणलाई अगाडि बढाउने विचार शीर्षक पुस्तक प्रकाशित_chinacom ३ लाख २० हजार शब्दको उक्त पुस्तकमा मानव भाग्य समूदायको निर्माणलाई अगाडि बढाउने विषयक सी चिन फिङ्गका ८५ वटा लेख समेटिएका छन्।
काठमाडौं २१ माघ । फिल्म निर्माता छविराज ओझा र नायिका शिल्पा पोखरेलबीच चलचित्र मंगलम’को रिलिजपछि विवाह हुने भएको छ । रेखा थापासँग छुट्टिएपछि शिल्पालाई फिल्म क्षेत्रमा डेभ्यु गराएका निर्माता ओझा शिल्पाको फिल्म क्षेत्र मात्रै नभइ जीवनमा समेत नजिकिएका थिए । नयाँ फिल्म मंगलम’ को प्रचार प्रसारका क्रममा नेपालगन्ज पुगेका ओझाले फिल्म रिलिजपछि वैवाहिक जीवनमा बाँधिने बताएका हुन् । शिल्पासँग फिल्म क्षेत्रमा सफलता पाएपछि व्यक्तिगत जीवनसमेत सफल हुने निश्चित गरी विवाह गर्ने योजनामा पक्का भएको निर्माता ओझाले सञ्चारकर्मीलाई बताएका छन् ।
पोखराको सडक र सडक छेउ गाडेका खम्बाहरुमा लेखिएको चाइनिज र अंग्रेजीमा अक्षरमा लेखिएको छ । शायद कमैले मात्र हेर्नु भएको छ र बुझ्ने प्रयास गुर्न भएको छ । त्यसो हो भने चाइनिज अक्षर संगै लेखिएको अंग्रेजी अक्षर पनि बुभ्नु हुन्छ होला । जहाँ लेखिएको छ तिब्बत अटोनोमस रिजन चाइना’ यसको अर्थ हो तिब्बत चाइनाको स्वशासित क्षेत्र । तिब्बतको कुनै सहर हो यो र त्यही सहरमा भएका खम्बामा यो शब्द लेखिएको होला ठान्नु भएको छ भने तपाइँ गलत साबित हुनुहुनेछ । किन भने जहा यी खम्बाहरु गाडिएको छ न यो तिब्बत हो नत चाइनाको स्वशासित क्षेत्रनै हो । यो त हाम्रो देशको पर्यटकीय नगरी पोखराको दृश्य हो । तर हाम्रो देशमा किन तिब्बत चिनको स्वशासित क्षेत्र भन्दै तिब्बत को कुनै भूभाग जसरी प्रचार–प्रसार गरिएको होला । यो प्रश्न आम जनताको पनि छ । यी खम्बाहरु सोलार बत्तीका हुन् । पोखरालाई रातिमा पनि झिलिमिली पार्ने भन्दै चीन सरकारको सहयोगमा पोखरा लेखनाथ महानगरपालिकाले यी सोलार बत्ति जडान गरेको हो । हो यो विकासे काम प्रशंसा योग्य नै छ तर खम्बामा लेखिएको ती शब्दले भने अर्कै अर्थ पनि दिन खोजेको जस्तो भान भएको छ । अझ त्यसमा पनि पोखरा आउने विदेशी पर्यटकले ती शब्द पढ्यो भने त्यसले कस्तो बुझ्छ होला ।यति गम्भीर कुरा किन ख्याल गर्नु भएन भनेर हामीले पोखरा लेखनाथ महानगरपालिकाका इन्जिनियर ध्रुव भट्टराईले केहि दिनमा पोखरालाई हस्तान्तरण हुने त्यसपछि मिलाउने बताए । हो इन्जिनियर भट्टराईले भने जस्तै यी खम्बामा कि सौजन्य भनेर लेखिनु पथ्र्याे किन चाइनामा बनेको भनेर लेखिएको हुनुपथ्र्याे तर लेखिएको छ अर्कै शब्द । हामीले महानगरको ध्यान आकर्षित गरेपछि यो कुरा सुधार्छ भन्ने हाम्रो विश्वास हो ।चीन सरकारको सहयोगमा पोखरामा १ हजार वटा सडक सोलार बत्ति जडान गरिएको छ । हल्लन चोकदेखि विजयपुर मुस्ताङ्ग चोकदेखि पालिखेचोक महेन्द्र पुलबाट हस्पिटल हुँदै अमरसिंह चोक र बुद्ध चोकदेखि वन क्याम्पस सम्मको सडक अब रातिमा पनि झिलिमिलि हुने छ । यो योजना करिब १५ करोडको हो । तर त्यति राम्रो योजना खम्बामा लेखिएका केहि शब्दले गर्दा आम जनताको मन भने खल्लो बनाइदिएको छ ।
आपूर्तिमन्त्री शिवकुमार मण्डल र आपूर्ति व्यवस्था विभागका महानिर्देशक कुमार दाहालको टोलीले २० दिनअघि अनुगमन गर्दा उपभोक्तालाई ठगी गरेको पाइएपछि ती फर्ममाथि सिल गरिएको थियो। मन्त्री मण्डलले ती फर्मलाई सिल गर्दै कालोबजारी ऐनअनुसार कारबाही गर्ने प्रतिवद्धता जनाए पनि कारबाहीबिनै सोमबारदेखि सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएका खबर अन्नपुर्ण पोष्टमा छ।
त्यस्तै नीतिमा वायुसेवा सञ्चालन प्रमाणपत्र (एओसी) प्रदान गर्ने प्रावधानमा समेत कडाइ गरिएको छ। नयाँ वायुसेवा कम्पनीलाई एओसी प्रदान गर्दा उक्त कम्पनीलाई आवश्यक पर्ने पाइलट तथा इन्जिनियर पर्याप्त रहे नरहेको जाँच गरिने र जाँचपछि मात्रै वायुसेवा सञ्चालन प्रमाणपत्रको प्रक्रिया अगाडि बढाउने नीति ल्याएको पोखरेलले बताउनुभयो। नीतिमा कुनै नयाँ प्रकारको विमान थप गरेमा वायुसेवा कम्पनीले त्यो विमान थप गरेको मितिले पाँच वर्षभित्र नेपाली जानशक्ति तयार गरिसक्नुपर्ने उल्लेख छ।
व्यवस्थापिका–संसद विकास समितिको सभापति मा० श्री रविन्द्र अधिकारीको सभापतित्वमा आज बसेको बैठकमा ग्रामीण दूरसञ्चार विकास कोष rtdf को प्रयोग नेटवर्क विस्तार सुधार र गुणस्तर सम्बन्धमा देहाय बमोजिमको निर्णय भएको छ । १ सर्वप्रथम समितिको कार्यक्षेत्र अन्तरगतको मन्त्रालय सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालयको कार्यभार सम्हाल्नु भएकोमा माननीय मन्त्री मोहनबहादुर बस्नेतलाई समिति शुभकामना व्यक्त गर्दै कार्यकालको सफलताको कामना गर्दछ । २ नेपालका ७५३ वटै स्थानीय तहहरु सामुदायिक विद्यालयहरु सार्वजनिक अस्पतालहरु लगायत दुर्गम हिमाली तथा पहाडि क्षेत्रहरुमा समेत ग्रामीण दूरसञ्चार कोषको प्रयोग गरी गुणस्तरीय टेलिफोन तथा इन्टरनेट सेवा पु¥याउन यस समितिले विभिन्न मितिमा निर्देश गरेता पनि उच्च गतिमा काम हुन सकेको देखिंदैन । देश संघीय प्रणालीमा गईसकेको अवस्थामा स्थानीय तहको शीघ्र विकास निर्माणका लागि सूचना प्रविधिको प्रयोग अनिवार्य छ तसर्थ स्थानीय तहमा रहेका विद्यालय हेल्थपोष्ट हुलाक अस्पताल तथा अन्य सार्वजनकि सेवा प्रदायक निकायहरुमा गुणस्तरीय दूरसञ्चार÷टेलिफोन सेबा कत्र्तिक १५ अगावै र इन्टरनेट सेवा १ वर्षभित्र अनिवार्य रुपमा पु¥याइ सक्न तथा पूर्वाधार विकासलाई गतिदिन रारा अन्नपूर्ण वेशक्याम्प सगरमाथा बेशक्याम्प लुक्ला जनकपुर लुम्बिनी लगायतका स्थानहरु र महत्वपूर्ण treaking route हरुमा दूरसञ्चार सेवा विस्तार गर्ने कार्यलाई प्राथमिकता दिन समितिको यो बैठक पुनः सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय नेपाल दूर सञ्चार प्राधिकरण तथा सेवा प्रदायकहरुलाई निर्देश गर्दछ । ३ देशभित्र उपलब्ध दूरसञ्चार सेवाको गुणस्तरमा सुधार हुन सकेको देखिंदैन । शुल्क लिएपछि गुणस्तरीय सेवा दिनु अनिवार्य छ तसर्थ एक महिनाभित्र अनिवार्य रुपमा गुणस्तरमा अभिवृद्धि गर्न शुल्कमा पारदर्शिता कायम गर्न र आधुनिक प्रविधिको प्रयोग गरी सेवा सञ्चालन गर्न समिति नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय नेपाल दूर सञ्चार प्राधिकरण र सेवा प्रदायकहरुलाई निर्देश गर्दछ । ४ नेपाल टेलिकमको international traffic income मा गिराबट आएको देखिन्छ । नेपाल टेलिकमले international traffic बाट गत वर्ष ११५ अर्व रुपैँया आर्जन गरी यस वर्ष १३५ अर्व आर्जन हुने प्रक्षेपण गरिएता पनि आर्जनमा ४५ अर्व न्यूनता आई जम्मा ९ अर्व रुपैँयामात्र प्राप्त हुन आएको देखिएकोले यस विषयलाई गम्भीरतापूर्वक तत्काल सुधार गर्न international call monitoring गर्न र किन international traffic income घट्न गएको हो सत्यतथ्य जानकारी समितिलाई ७ दिनभित्र लिखितरुपमा उपलब्ध गराउन समिति नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय र नेपाल टेलिकमलाई निर्देश गर्दछ । ५ दूरसञ्चार क्षेत्रका सेबा प्रदायकहरुबिच अझै पनि infrastructureshearing interconnectivity number portability लगायतका विषयहरुमा समस्या रहेको देखिन्छ । तसर्थ आगामी ३ महिनाभित्र उक्त समस्या समाधान गर्न tv white space प्रयोग सम्बन्धी कार्यविधि ३ महिनाभित्र बनाई सक्न तथा हाल उपलब्ध द्धन् सेवा समेत गुणस्तरयुक्त नरहेकोले तत्काल गुणस्तरीय बनाउन समिति पुनः नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय नेपाल दूर सञ्चार प्राधिकरण र सेबा प्रदायकहरुलाई निर्देश गर्दछ । ६international tele communication union ले नेपालका लागि उपलब्ध गराएको satellite space प्रयोग गर्ने सम्बन्धमा खासै कुनै काम हुन सकिरहेको छैन । तसर्थ उक्त satellite space प्रयोग गर्ने सम्बन्धमा स्पष्ट कार्यविधि ३ महिनाभित्र तयार गरी उपलब्ध satellite space प्रयोग गर्ने तर्फ अग्रसर हुन समिति नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय र नेपाल दूर सञ्चार प्राधिकरणलाई निर्देश गर्दछ । ७ त्यसैगरी दूरसञ्चार ऐन २०५३ ले दूरसञ्चार एवं प्रविधिमा भएको विकासलाई सम्बोधन गर्न नसकेको देखिएकोले प्रविधि÷विकास मैत्री हुने गरी उक्त ऐनलाई नयाँ ऐन बनाई प्रतिस्थापन गर्न शीघ्रातिशीघ्र विधेयक मस्यौदा गरी संसदमा दर्ता गराउन समिति पुनः नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालयलाई निर्देश गर्दछ । ८ मध्य पहाडि लोकमार्ग हुलाकी राजमार्ग उत्तर दक्षिण मार्गहरु एवं आन्तरिक सडक सञ्जालमा आधारित optical fiber विञ्छाउने कार्यलाई युद्धस्तरमा सम्पादन गर्न optical fiber माथिको स्वामित्व कसको रहने हो स्पष्ट तथा विस्तृत जानकारी १० दिनभित्र समितिलाई जानकारी गारउन र दूरसञ्चार क्षेत्रको पूर्वाधार निर्माण गर्दा अन्य पूर्वाधार विकास गर्ने निकायहरुसँग समन्वय गर्न समिति नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय दूर सञ्चार प्राधिकरणलाई निर्देश गर्दछ । 9मोवाइल सेवाको नवीकरण दस्तुर सम्बन्धमा हाल निर्णय हुन सकेको नदेखिएकोले उक्त विषयलाई यथाशीघ्र टुङ्ग्याउन समिति नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय रसञ्चार प्राधिकरणलाई निर्देश गर्दछ । १०सार्वर्वजनिक सेवा प्रवाह ( service delivery ) का लागि mobile app हरु प्रभावकारी हुने भएकोले विकास गरी प्रयोगमा ल्याउन समिति नेपाल सरकार सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय र दूरसञ्चार प्राधिकरणलाई निर्देश गर्दछ । ११ समितिको आजको बैठकमा वार्षिक प्रतिवेदन २०७४ प्रस्तुत भई पारित भयो र उक्त प्रतिवेदन व्यवस्थापिका–संसद बैठकमा प्रस्तुत गर्ने व्यवस्था मिलाउन समिति सचिवालयलाई निर्देश गर्ने निर्णय भयो ।
sajhasabalcom |पहाडी क्षेत्र साँच्चीकै वस्नयोग्य र हराभरा हुँदै आम्दानी दिने विरुवा रोप्दै वन समूह र निजि किसान पहाडी क्षेत्रलाइ साँच्चीकै वस्न योग्य रमणिय र हराभरा बनाउनका लागी खालि नांगा पाखा तथा डाँडोहरुमा वृक्षरोपण गर्नुपर्छ भन्ने सोँचाइ यहाँका वासिन्दामा बढ्दै गएको हो । वातावरण पनि शुन्दर र हराभरा हुने आर्थीक रुपमा पनि फाइदा हुने भएपछि जिल्लाका निजि किसान सामुदायीक वन समूह एपम् संघसंस्थाहरुले विरुवा उत्पादन र रोपण कार्यलाइ जोड दिएको पाइन्छ । सामुदायीक वन उपभोक्ता महासंघ नेपालका केन्द्रीय सदस्य घनश्याम शर्माले मानिसमा रुखको महत्व बढ्दै गएको बताए । उनले भने– पहाडी क्षेत्रबाट बसाइ सरेर तराइ लगाएतका क्षेत्रमा जानेहरु पनि बढ्दैछन् तर पछिल्लो समय आम्दानी दिने प्रजातीका रुख रोप्ने कार्य सल्यानमा चलेको छ यसले पक्कै पनि पहाडी क्षेत्रलाइ वस्न योग्य बनाउने छ ।’ यस अभियानमा सल्यानका सामुदायीक वन समूहहरु सक्रियताको साथ लागेको शर्माको भनाइ छ । जिल्लाको रीममा रहेको मुनाल सामुदायीक वन समूहले आफ्ना उपभोक्ताहरुलाइ वनजंगल संरक्षण तर्फ अग्रसर बनाइ विरुवा उत्पादन र विक्रि समेत गर्दै आएको छ । प्रत्येक वर्ष कम्तीमा १५ हजार देखि २० हजारको संख्यामा विरुवा उत्पादन गर्दै आएको कपुरकोट गाउँपालिका ५ रीममा रहेको मुनाल सामुदायीक वन समूहले यस वर्ष पनि डाले घाँस जडिबुटी र फलफुलका विरुवा उत्पादन गरेको समूहका अध्यक्ष टिकाराम बुढाले जनाए । उनले भने– हामीले २०६३ साल देखि नै नर्सरी स्थापना गरेर आर्थीक रुपमा फाइदा दिने प्रजातिका विरुवा उत्पादन वन क्षेत्र तथा हाम्रा उपभोक्ताको निजि जमीनमा रोप्ने कार्य गर्दै आएका छौं ।’ यस वर्ष पनि मुनाल सामुदायीक वनको नर्सरीबाट डाले घाँसका विरुवा बाँज रयज बुकाइनो इपीलीपील त्यस्तै जडिबुटिका टिमुर रिठा चिउरी र फलफुलमा अनार कागती अमिलो लगाएतका विरुवा उत्पादन गरेर विक्रि समेत गरेको वन समूहका सल्लाहकार खड्क केसीले बताए । उनले भने–हामीले आफ्नो वन समूहका उपभोक्तालाइ निःशुल्क रुपमा विरुवा वितरण गर्छा अन्य वन समूह तथा किसानहरुलाइ केहि शुल्क लिएर वितरण गर्नेगरेका छौं ।’ यसबाट वन समूहलाइ आम्दानी पनि हुने गरेको केसीले बताएका छन् । विरुवा विक्रिबाट वार्षिक ५० हजार रुपैयाँभन्दा बढि आम्दानी हुने गरेको सल्लाहकार केसीको भनाइ छ । अहिले मुनाल सामुदायीक वनका हरेकजसो उपभोक्ताको घरघरमा आम्दानी दिने जातका वनस्पतीहरु रोपेको देख्न सकिन्छ । कतीपय उपभोक्ताले त व्यवशायीक रुपमै फलफुल खेती गरेर मनग्य आम्दानी समेत लिने गरेका छन् । दई सय १९ हेक्टर क्षेत्रफलमा फैलिएको मुनाल सामुदायीक वन समूहमा एक सय २१ घरधुरि उपभोक्ताको रुपमा आवद्ध छन् । वन समूहले व्यवस्थीत तरिकाले कार्यसमपादन गर्न र आगामी दिनमा वनलाइ हराभरा गराइ उपभोक्ताहरुलाइ आम्दानीको बाटोतर्फ अग्रसर गराउने लक्ष्य राखेको छ । वनले नर्सरी नाइकेको रुपमा एक जना र वन संरक्षकको रुपमा एक जनालाइ रोजगारि समेत दिएको छ । मुनाल सामुदायीक वन समूहको उदाहरणिय काम जिल्लाका अरु सामुदायीक वनहरुले पनि अनुकरण गर्न जरुरी देखिन्छ । पहाडी क्षेत्रका पाखा ढिक काल्ना खोल्साखाल्सीमा जडिबुटि फलफुल र घाँस खेती गरेर मनग्य आम्दानी लिने प्रशस्त सम्भावना छ । जडिबुटी र फलफुल खेतीको मुटु मानिने सल्यानमा यसलाइ आधुनिक र व्यवशायीक अनी व्यवस्थीत गर्दै लैजानुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ । तर यसमा यहाँका वासिन्दा स्वयम् जागरुक हुन जरुरी छ भने सरोकारवाला निकायले पनि कदम चाल्नुपर्ने देखिन्छ । स्थानीय सरकार गठन भइसकेको अवस्थामा यस क्षेत्रको वनजंगलमा पनि आम्दानी दिने रुख रोप्ने किसानहरु व्यवशायीक खेती र पशुपालनतर्फ अग्रसर हुने अपेक्षा धेरैको रहेको छ ।
कोलोराडो (अमेरीका) नेपाली लोक दोहोरी संगीतका साधक पुरुषोत्तम न्यौपाने सांगीतीक साँझमा सहभागी सबैलाई नचाएका छन् । शनिबार कोलोराडो वेष्ट मिनिस्टर स्थित याकएण्डएती रेष्टुरेण्टमा सम्पन्न सांगीतीक साझमा गायक न्यौपानेले आङ्खना लोकप्रयि गीत मार्फत सबैलाई नचाएका हुन् । हालै भएको सडक दुर्घटनामा घाईते भएका बिद्यार्थि मनोज पन्तको सहयोगार्थ एनआरएन कोलोराडो च्याप्टर तथा एनआरएन हेल्पडेक्सको संयूक्त आयोजनामा उक्त कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो । एनआरएन अमेरिकाका बरिष्ठ उपाध्यक्ष तथा कार्यवाहाक अध्यक्ष सुनिल साहको प्रमुख आतिथ्यता तथा पूर्ब संसद रामकृष्ण घिमिरे बोर्ड मेम्बर तथा आईडी कार्ड संयोजक गोपेन्द्र भट्टराई आईसीसी मेम्बर प्रकास साप्कोटाको आतिथ्यतामा सम्पन्न कार्यक्रममा सबै अतिथीहरुले एनआरएनका गतिवीधी बारे धारणा राखेका थिए । कार्यक्रममा एनआरएन कोलोराडो च्याप्टरका अध्यक्ष राज ढुङ्गाना र उपाध्यक्ष कुमारजंग कार्कीले उपस्थित सबैलाई स्वागत गरेका थिए भने कार्यक्रमका संयोजक तथा हेल्पडेक्सका केन्द्रिय सदस्य बासु खनाले कार्यक्रम बारे प्रष्ट्याएका थिए । कार्यक्रममा कोलोराडोमा सकृय संघ संस्थाका पदाधिकारी गन्यमान्य बुद्धी जिवी कलाकार व्यवसायी पत्रकार गन्यमान्य महिला दिदी बहिनी तथा सर्वसाधारणको बाक्लो उपस्थिती रहेको थियो । तिजका गीत पुरुषहरुले पनि गाउन हुन्छ भनेर सुरुगरेका न्यौपानेको प्रस्तुती हेर्न ठुलो संख्यामा महिला दिदी बहिनीहरु साडी चोलो लगाएर उपस्थित भएका थिए । नजिकीदै गरेको तिजको झल्को दिनेगरी दिदी बहिनीहरुले छम छम नाची रहदा आफुलाई नेपाली घर आगनमा भएको आभास हुन्थ्यो । गायक पुरुषोत्तमले झिमझिम सितार ऐना हेरेर सरर पानी घट्टमा मत हिंडे पोखरा मोहनी तिम्रा बोलीमा कुर्था सुरुवाल लगाउदा त यस्ती छौ जस्ता चर्चित लोक गीत तथा तिजका गीत ग।एर दर्शकहरुलाई तताएका थिए । कार्यक्रममा बसन्त लम्साल संझना पाण्डे सन्ध्या लम्साल मनोज तुलाधर लगायतका स्थानीय कलाकारहरुको पस््रतुतीले सांगितीक माहोल अझै चम्काएको थियो । कार्यक्रमका प्रायोजक याकएण्डयती रेष्टुरेन्टले ५० प्रतिषद डिस्काउण्टमा खाना उपलब्ध गराएको थियो । कार्यक्रमको खर्च कटाएर वचत भएको हजार ७ सय २८ डलर घाईते मनोज पन्तलाई सहयोग गरिने कार्यक्रम संयोजक खनालले बताएका छन् । एनआरएन कोलोराडो च्याप्टरका सचिव रामचन्द्र पन्तले संचालन गरेको कार्यक्रममा महिला संयोजक यमुना केसीले नजिकीदै गरेको नेपाली हिन्दु महिलाहरुको बिशेष चाड तिजको शुभकामना दिएकी थिईन् भने कोषाध्यक्ष शंकर खड्काले कार्यक्रम समापन गरेका थिए । बुटवल । बुटवल नजिकैको जङ्गलबाट एक महिलालाई अपरिचित पुरुषले जबर्जस्ती करणीको प्रयास गर्न खोज्दा प्रहरीले उद्धार गरेको छ । बुटवल उपमहानगरपालिका–२ तल्लो
काठमाडौं । मुलुकलाई सिमेण्ट र औषधिमा आत्मनिर्भर बनाइने भएको छ । उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री मातृका यादवले यसका निम्ति निजी क्षेत्रसहित सरोकारवालासँग गहन छलफल भइरहेको जानकारी दिएका हुन । बुधवार मन्त्रालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा उनले भने सिमेण्ट र औषधिमा मुलुकलाई आत्मनिर्भर बनाउन सरोकारवालासँग थप छलफल गरी अन्तिम तयारी गरिरहेका छौं ।’ उनका अनुसार बन्द रहेका सरकारी उद्योग पुनःसञ्चालन गर्नेबारे पनि सरकारले विस्तृत खाका तयार पारिसकेको छ । मन्त्री यादवले मन्त्रालयका काम कारबाही प्रभावित पार्न पछिल्लो समय आफूमाथि दबाब बढेको जनाकारी दिए । उनले भने प्रत्यक्ष अप्रत्यक्षरूपमा विभिन्न दबाब आउने गरेको छ त्यस्ता दबाबले कुनै पनि फरक पर्ने छैन ।’ उनका अनुसार कानूनविपरीत जनताको स्वास्थ्यमा असर पार्ने खाद्यवस्तु उत्पादन र विक्री गर्नेलाई कारबाही गर्दा त्यस्तो खालको दबाब आउने गरेको छ । हाल मन्त्रालयले उद्योग व्यापार र आपूर्तिका सबै क्रियाकलापलाई एकीकृत र समन्वयात्मक रूपमा अघि बढाइरहेको उनको भनाइ छ । मन्त्री यादवका अनुसार खाद्य आपूर्तिको अधिकार जनतालाई दिलाउन मन्त्रालयले आवश्यक कानून संशोधनको प्रक्रिया अघि बढाइसकेको सकेको छ । उद्योग व्यापार प्रवर्द्धनका लागि समेत मन्त्रालयले आवश्यक काम गरिरहेको बताउँदै उनले नेपाली वस्तु निर्यातमा चुनौती रहेको धारणा राखे । उनले भने हामीले विदेशमा माग भएबमोजिम गुणस्तर र परिमाणमा वस्तु उत्पादन गर्न सकिरहेका छैनौं । यो नै प्रमुख चुनौती हो ।’ बजारलाई नियमित बनाउन अनुगमनलाई निरन्तरता दिएको बताउँदै मन्त्री यादवले गैरकानूनी काम गर्ने जो कोहीलाई कारबाही गरिछाड्ने प्रतिबद्धता गरे । उनले भने कुनै पनि उद्योगले शर्तअनुसार उत्पादन गर्नुपर्छ त्यस्तो नभेटिए कारबाही गर्छौं ।’ उनका अनुसार आवश्यक कानूनको अभावमा बजारमा आपूर्ति व्यवस्थामा गैरकानूनी काम गर्नेलाई हदैसम्मको कारबाही गर्न समस्या परेको छ ।
काठ्माण्डौ २९ बैशाख । दुई दिने राजकीय भ्रमणमा नेपाल आएका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी मुक्तिनाथ दर्शनका लागि मुस्ताङ प्रस्थान गरेका छन् । उनी हेलिकोप्टरबाटै मुक्तिनाथ प्रस्थान गरेका हुन् । प्रधानमन्त्री मोदीको स्वागतका लागि भने मुक्तिनाथमा बिहानैदेखि तयारी थालिएको छ । मुक्तिनाथ परिसरमा रहेको रानीपौवा बजारदेखि मन्दिरसम्म सुरक्षा जाँच कडा परिएको छ ।
हावाबाट बिजुली निकाल्ने भाषण गरेका तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई सामाजिक सञ्जालमा हावा’ भनियो। त्यही बेला बिजुली मेसिन’ नामको फिल्मले भने हावाबाट होइन आवाजबाट बिजुली निकाल्ने कुरा गर्यो। फिल्मको टिजरमा एक पात्र बुद्धि तामाङको संवाद थियो तेत्रा जलस्रोत हुँदा त बिजुली निकाल्न सकेन। के निकाल्थे हावाबाट बिजुली उनीहरुलाई त हावा–हावा भाषण छाँट्न मात्र आउँछ।’ सामाजिक सञ्जालमा सरकार आलोचित भइरहँदा फिल्मको यस्तो टिजरले पनि सरकारलाई नै व्यंग्य गरेको प्रतित हुन्थ्यो। पूरै व्यंग्य त नभनौं’ हालैको भेटमा निर्देशक नवीन अवालले सेतोपाटीसँग भने संसारकै दोस्रो ठूलो जलस्रोत भएको मुलुकमा आवाजबाट बिजुली निकाल्ने कुरा गर्नु एक हिसाबले व्यंग्य नै हो। तर यो त सानो कुरा मात्र भयो। फिल्मले भन्ने कुरा अर्कै र धेरै छ।’ अर्को बिजुली अभाव र लोडसेडिङसँग जोडिएको यो फिल्म जतिबेला रिलिजको तर्खरमा छ विद्युत प्राधिकरण काठमाडौं उपत्यकालाई लोडसेडिङमुक्त गराउने अभियानमा लागेको छ। यसरी काठमाडौंमा लोडसेडिङ एकाएक हट्ला भनेर कल्पनासम्म नगरेका नवीन अवाललाई अहिले सोध्न मन लाग्छ के सधैंका लागि लोडसेडिङ हराउला त प्रश्न आफ्नो ठाउँमा छ तर नवीन साइन्स फिक्सन’ बाट फिल्मी यात्राको सुरुआत गर्न पाएकोमा सन्तुष्ट छन्। हुन पनि विज्ञान–प्रविधिसम्बन्धि फिल्म त्यति नबन्ने अवस्थामा यो उनका लागि मात्र होइन फिल्म क्षेत्रकै लागि नयाँ प्रयोग हो। आवाजबाट बिजुली निकाल्ने कुरा गर्दा कतिले त हावा कुरा’ पनि भनिसकेछन्। धेरैको बुझाइ साइन्स फिक्सन भन्ने बित्तिकै सुपरम्यानजस्तो भन्ने छ’ नवीन यसबारे प्रस्ट्याउँछन् यथार्थपरक पनि साइन्स फिक्सन हुन्छ। अर्को कुरा आवाजबाट बिजुली निकाल्ने कुरा नौलो होइन। झन्डै १०० वर्षअघि नै यसबारे अनुसन्धान भइसकेको थियो र प्रमाणित पनि भइसकेको छ। नेपालमा पनि अनुसन्धान भइवरी सफल भइसकेको छ।’ त्यसो त नवीनले आवाजबाट बिजुली निकाल्नैपर्छ भन्न खोजेका होइनन् आविष्कार गर्न खोज्ने युवाको भोगाइ समेट्न खोजेका हुन्। जसमध्ये एक युवा नवीन आफैं हुन् जो कुनै समय लोडसेडिङकै कारण झन्डै विदेश पलायन भइसकेका थिए। ललितपुरको कुपन्डोलमा हुर्केका उनी होमवर्क गर्नको गाह्रोले बत्ती गइदेओस् भन्ने सोच्थे। स्कुलबाट घर आइपुग्नेबित्तिकै बत्ती भएका बेला टिभीको रिमोट उनको हातमा पुग्थ्यो। बाबुआमाले पढ्न कर गर्दा उनी भन्थे एकछिन टिभी हेर्छु अनि।’ तर रिमोट खोसेर आमाले उनलाई जबरजस्ती पढ्न लगाउँथिन्। जब बत्ती जान्थ्यो उनी फुरुंग पर्थे। दगुरेर चौरमा पुग्थे। साथीभाइलाई भेला पार्थे अनि अघि भर्खर टिभीमा हेरेको नक्कल गर्थे। भिलेन बन्नेले कुटाइ मात्र खाने हिरो बन्नेले कुट्ने मात्र। हामी निकै चाख दिएर उसको कथा सुन्थ्यौं’ नवीनले बाल्यकाल सम्झिए उसको कथावाचन यति रमाइलो थियो पहिल्यै सुनाएको कथा रहेछ भन्ने कुरा त लास्टमा मात्र थाहा हुन्थ्यो। उही कथा भए पनि हामीलाई कहिले पनि पुरानो लाग्थेन।’ साथीको कथावाचनबाट उनको मनमा कल्पनाशिलताले बुर्कुसी मार्न थाले। यसपछि उनी फिल्मको मात्र भर परेनन् आफैं कथा जन्माउन थाले। ती कथामा फिल्मकै प्रभाव बढी हुन्थे। लोडसेडिङ हुनेबित्तिकै दौडिएर चउरमा पुग्ने टोले ग्याङलाई लिएर आफ्ना कथामा फिल्म बनाउने। कुटाई खाने कुट्ने। यस्ता क्रियाकलाप बाल्यकालका उनका दैनिकीजस्तै थिए। कार्टुनबाट सुरु भएको उनको टिभी हेराइ समयक्रमसँगै सुपरहिरोवाला फिल्मतिर बढ्यो। तिलस्मी कथानक फिल्मसँगै वैज्ञानिक तर्क भएका फिल्मले पनि उनलाई उत्तिकै लोभ्याउन थाले।साइन्स फिक्सन फिल्ममा उनको रस पस्यो। एकातिर उनी फिल्म निर्देशनतिर लाग्न चाहन्थे भने अर्कातिर वैज्ञानिक आविष्कार पनि उनको रुचि थियो। नयाँ–नयाँ कुरा सोच्न फिल्मले सघाउँथ्यो। अर्कातिर त्यस्ता फिल्ममा उनले पहिल्यै सोचिसकेका विषय पनि फेला पर्थे। थुपै्र फिल्मसँग आफ्नो सोच मिलेपछि उनलाई लाग्यो म फिल्मकै लागि ठिक छु।’ जति सजिलो गरी उनले आफ्नो रुचि पत्ता लगाएका थिए त्यो ठाउँ भेट्न उनलाई यति संघर्ष पनि गर्नु परेन। एक चिनजानका दाइबाट सम्पादनको अलि अलि ज्ञान बटुले। गुगलबाट किताब डाउनलोड गर्दै पढ्दै सम्पादन सिके। यसरी सिक्ने क्रममा काठमाडौं विश्वविद्यालय उनको ठूलो पाठशाला बनिदियो। तर पढेर होइन गरेर। भएछ के भने स्नातकोत्तरको अन्तिम वर्षमा विद्यार्थीहरुले सर्ट फिल्म बनाउनुपर्ने रहेछ। चिनजानको सञ्जालबाट पहिलो वर्ष उनले एउटा सर्ट फिल्म सम्पादन गरे। दोस्रोे वर्षदेखि त कथा लेख्ने सम्पादन गर्नेदेखि निर्देशन गर्नेसम्म सबै काम उनले पाए। त्यसपछिका वर्षमा उनले वर्षकै चारवटासम्म सर्ट फिल्म पाए। यसरी उनले जम्मा १३ वटा सर्ट फिल्म बनाए। र फिल्म मेकिङमा निकै ज्ञान बटुले। यसकै माध्यमबाट उनी विज्ञापन निर्देशनसम्म आइपुगे। फिल्म सिक्न जस्तोसुकै काम गर्न पछि नपर्ने उनी निकै सस्तोमा काम गरिदिन्थे। त्यसकारण काम पाउन त्यति गाह्रो पनि थिएन। पछि त नेपालका चर्चित ब्रान्डका विज्ञापनको जिम्मा पनि पाए। विज्ञापन निर्माण/निर्देशनमा चिनिँदै गएपछि आफैंले कम्पनी खोले। जतिबेला उनले थुप्रै सपना साँचेर आफ्नो कम्पनी खोलेका थिए त्यति नै बेला कम्पनी लोडसेडिङको मारमा प¥यो। यस्तो बेला टिभी हेरिँदैन भनेर कसैले काम नै दिँदैनथे’ उनले सुनाए दिइहाले पनि बत्ती नहुँदा समयमा काम नै गर्न नसकिने। त्यतिबेला म निकै निराश थिएँ।’ तर उनलाई त फिल्म बनाउनु थियो। दुई÷तीनवटा स्क्रिप्ट लेखिरहेका थिए। बेला–बेला झल्याँस्स हुन्थे। झ्वाट्ट बच्चा बेला हेरेका फिल्मका पात्र सम्झिन्थे। अनि सोच्थे आफूसँग एउटा यस्तो जादु होस् जसले सधैंका लागि लोडसेडिङ अन्त्य गर्न सकियोस्। कहिलेकाहीँ त आफू एक्लैले लोडसेडिङ हटाएको सपना पनि देख्थेँ।’ विदेश जाने प्रक्रिया थाले पनि उनले आफूलाई सम्हाले। यसो सोचे पैसा कमाउनकै लागि म आफ्नो सपना मारौं उता गएँ भने त म बिलाउँछु पो त।’ सर्ट फिल्म र विज्ञापनको आइडियाले मात्र फिचर फिल्ममा एकैचोटि आँट गर्नु मुर्खताजस्तो लाग्यो’ उनले भने अलि मेहनत गरेर लामै सर्ट फिल्म बनाएर मात्र फिचर फिल्म बनाउँछु भन्ने सोचेर वन पर्सेन्ट बनाएँ।’ जुन नेपाल र विदेशका केही देशका फिल्म फेस्टिभलमा छानिए। यो फिल्म बनाइरहँदा पनि उनी उत्तिकै लोडसेडिङको मारमा परे। राजनीतिप्रतिको रिस छँदै थियो सानोमा मनमा गडेका फिल्मी पात्र पनि थिए। लोडसेडिङ हटाउने अनेक आइडिया फुर्थे जुन विज्ञानसम्मत थिएनन्। यत्तिकैमा यस्तो आइडियो फु¥यो नेताहरु भाषण मात्र गर्छन्। कामचाहिँ नगर्ने बढी बोल्ने। तिनीहरू यति धेरै बोल्छन् त्यसबाट बिजुली निकाल्ने हो भने देश नै झलमल्ल हुन्छ। यस्तै फिल्म बनाउनुपर्छ कि क्या हो’ अमेरिकामा वैकल्पिक ऊर्जाबारे अनुसन्धान गरिरहेका उनका बालसखा सन्तोष लामिछानेसँग पनि सोधे नेपालमा यस्तो सम्भव छ’ उनले फिल्मको स्क्रिप्टमा नेताको भाषणबाट बिजुली निकाल्ने कुरा भने राखेनन्। सुरुमा त यति धेरै सोच आउँथ्यो जुन लजिकल नै थिएन’ उनले भने विस्तारै आफ्नो कल्पनाशिलतालाई अर्कै तरिकाले प्रयोग गरेँ र लजिकल कुरा मात्र राखेँ।’ फिल्मका साइन्टिफिक कन्सल्ट्यान्ट’ बनेका उनका साथी सन्तोष लामिछानेले पनि निकै सघाए। आफूसँग जम्मा भएको पैसाले नपुग्ने पक्कापक्की थियो। लगानीकर्ता खोज्दै केही समय भौंतारिए पनि। लगानी गर्न चाहनेहरू भन्दा रहेछन् स्टार भएन आइटम गीत हाल’ यस्तैयस्तै। उनले अगाडि थपे स्क्रिप्ट लेख्दा जे–जे फिट हुने सोचेको थिएँ तलमाथि गर्दा फिल्म पूरै भत्किन्थ्यो। त्यसपछि हामी साथी–साथी मिलेर लगानी ग¥यौं।’ जसले लगानी गरे पनि फिर्ता हुनुपर्छ भन्ने मान्यता छ उनको। विज्ञानको विषय भए पनि जटिल तरिकाले प्रस्तुत नगरेकाले दर्शकले नयाँ ज्ञानका साथै मनोरञ्जन पनि पाउने उनको भनाइ छ। हाँस्नुलाई मात्र मनोरञ्जन मानिँदैन’ उनले भने मैले मनोरञ्जन भन्न खोजेको फिल्म हेरेपछिको आनन्द हो। फिल्म मन पर्ला–नपर्ला। यतिचाहिँ भन्न सक्छु फिल्मले बच्चादेखि बूढासम्मलाई आनन्द दिन्छ।’ कथा खुल्न सक्छ त्यसकारण अहिले भन्न मिल्दैन’ उनले भने यो एउटा आविष्कारको कथा हो। हाम्रा देशमा नयाँ–नयाँ आविष्कार गर्न खोज्ने थुप्रै युवा छन्। तर उनीहरूको आवाज सुनिँदैन। आफैं गर्न खोज्दा पनि सानातिना समस्याले रोक्छन्। जस्तो बिएस्सी पढ्दा मैले टेलिस्कोप बनाउन खोज्दा सानातिना सामान नपाएर थुप्रैपटक भौंतारिनु परेको थियो।’ आवाज भनेको ऊर्जा हो’ उनले अगाडि भने फिल्मले आवाजलाई बिम्बको रुपमा प्रयोग गरेको छ। युवाको आवाज भनेको ऊर्जा हो। प्रकाश हो। त्यसलाई सदुपयोग गर्न जान्नुपर्छ भन्न खोजेका हौं।’
नेपालको संविधान भाग– ८ सङ्घीय व्यवस्थापिका धारा ८४ उपधारा १ (क) मा नेपाललाई भूगोल र जनसङ्ख्याको आधारमा एक सय पैसठ्ठी निर्वाचन क्षेत्र कायम गरी प्रत्येक निर्वाचन क्षेत्रबाट एक जना रहने गरी पहिलो हुने निर्वाचित हुने एक सय पैसठ्ठी सदस्य’ को व्यवस्था गरिएको छ । संविधानको पहिलो संशोधनले भाग– २७ विविध धारा २८६ उपधारा ५ मा निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोगले यस धाराबमोजिम निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गर्दा जनसङ्ख्यालाई मुख्य र भूगोललाई दोस्रो आधार मानी सङ्घीय कानुनबमोजिम प्रदेशमा निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गरिनेछ र प्रदेशभित्र रहेका प्रत्येक जिल्लामा कम्तीमा एक निर्वाचन क्षेत्र रहनेछन्’ भन्ने व्यवस्था गरेको छ । निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गर्दा संविधानको धारा ८४ उपधारा १ (क) मा भूगोल र जनसङ्ख्यालाई आधार मान्ने कुरा उल्लेख भए पनि संशोधित संविधानको धारा २८६ उपधारा ५ मा जनसङ्ख्यालाई मुख्य र भूगोललाई दोस्रो आधार मान्ने कुरा मात्र उल्लेख गरेकोे छ । निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोगले भूगोल र जनसङ्ख्यालाई कुन आधारमा कति–कति मार्किङ गरेर निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गर्ने भन्ने समस्या देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा संविधान निर्माताको मनसायलाई ध्यानमा राखेर जनसङ्ख्यालाई पहिलो (मुख्य) र भूगोललाई दोस्रो आधार बनाई मार्किङ गर्दा जनसङ्ख्यालाई ६० प्रतिशत र भूगोललाई ४० प्रतिशत गरी निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गर्दा संविधानको मर्म अनुसार उपयुक्त निकास हुन सक्छ । आयोगले हालको जनसङ्ख्यालाई आधार बनाई मार्किङ गर्नु उपयुक्त हुन्छ भूगोललाई मानव बस्ती तथा मानवले प्रयोग गरेको क्षेत्रफललाई आधार मान्दा पनि हुन्छ । निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोगलाई थप सजिलो होस् भन्नका लागि उदाहरणको रूपमा राष्ट्रिय जनगणना २०६८ को जनसङ्ख्या र सम्पूर्ण भूगोललाई आधार मानी निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण विधि प्रस्तुत गरिएको छ । राष्ट्रिय जनगणना २०६८ को जनसङ्ख्या २६४९४५०४ र नेपालको क्षेत्रफल अर्थात् भूगोल १४७१८१ वर्ग किमि छ । २६४९४५०४ जनसङ्ख्यालाई १६५ निर्वाचन क्षेत्रले भाग गर्दा एक निर्वाचन क्षेत्रमा १६०५७३ जनसङ्ख्या हुन आउँछ । १६०५७३ जनसङ्ख्यालाई ६० अङ्क मान्ने र सम्बन्धित क्षेत्रको जनसङ्ख्याको आधारमा जम्मा अङ्क निकाल्नुपर्छ । नेपाल अधिराज्यको भूगोल १४७१८१ वर्ग किमि लाई १६५ ले भाग गर्दा एउटा निर्वाचन क्षेत्रमा ८९२ वर्ग किमि भूगोल पर्न आउँछ । ९८२ वर्ग किमि भूगोललाई ४० अङ्क मान्ने र सम्बन्धित क्षेत्रको भूगोलकोे क्षेत्रफलको आधारमा जम्मा अङ्क निकाल्नुपर्छ । प्राप्त दुवै अङ्क जोड्दा १०० को सेरोपेरोमा आउने क्षेत्रलाई एक निर्वाचन क्षेत्र कायम गर्नुपर्छ । जस्तै ः यस विधिलाई अपनाउँदा प्रत्येक प्रदेशमा प्राप्त हुने सङ्घीय निर्वाचन क्षेत्रको सङ्ख्या निम्न तालिका बमोजिम हुन आउँछ । माथिको तालिकामा सम्बन्धित प्रदेशको जम्मा जनसङ्ख्यालाई एक सीट बराबर हुन आउने जनसङ्ख्या १६०५७३ ले भाग गरी ६० ले गुणन गर्दा उक्त प्रदेशमा जनसङ्ख्याको आधारमा प्राप्त हुने अङ्क निस्कन्छ । यस्तै सम्बन्धित प्रदेशको जम्मा भूगोललाई एक सिट बराबर हुन आउने भूगोलको क्षेत्रफल ८९२ वर्ग किमि ले भाग गरी ४० ले गुणन गर्दा उक्त प्रदेशमा भूगोलकोे आधार प्राप्त हुने अङ्क निस्कन्छ । जनसङ्ख्या र भूगोलको आधारमा प्राप्त भएको जम्मा अङ्कहरूलाई जोडी १०० ले भाग गर्दा निर्वाचन क्षेत्रको सङ्ख्या निकाल्न सकिन्छ । गणितीय विधिअनुसार प्रदेशले प्राप्त गर्ने सङ्घीय सिट सङ्ख्याको दशमलव हटाउदा एक निर्वाचन क्षेत्र बढी देखिन्छ यसलाई आयोगले औचित्यको आधारमा कुनै प्रदेशमा एक सङ्ख्या घटाएर १६५ कायम गर्न सक्नेछ । यसरी एउटा विधि बनाई निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोगले काम गर्दा कुनै विवादमा नपरिने र कसैको दबाब पनि झेल्न नपर्ने वातावरण बन्छ । हाल निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोग गठन भई कार्यसमेत सुरु भइसकेको अवस्थामा यस्ता विषयमा ध्यान दिनु वाञ्छनीय हुनेछ ।
काठमाडौँ । मदन भण्डारीको २५औं स्मृति दिवसको अवसर पारेर एमाले र माओवादीले पार्टी एकता गर्ने अन्तिम तयारी गरेका छन् । २०५० जेठ ३ मा दासढुंगा दुर्घटनामा परी भण्डारीको निधन भएको थियो । केही नाटकीय घटनाक्रम विकसित भएन भने भोलि एमाले र माओवादीवीच पार्टी एकताको घोषणा हँदैछ । उच्च राजनीतिक स्रोतका अनुसार भोलि विहान ७ बजे मदन भण्डारीको शालिकमा दुवै पार्टीका नेताले माल्यापर्ण गर्ने त्यसपछि पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठक बस्ने र साँझ ५ बजे पत्रकारसम्मेलन गरेर पार्टी एकताको घोषणा गर्ने तयारी भएको छ । तर आमसभा चाहिँ भने केही दिनपछि गरिनेछ । आज विहान प्रधानमन्त्री एवं एमाले अध्यक्ष केपी ओली र माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डबीच अन्तिम छलफल भएपछि भोलि पार्टी एकता गर्ने सहमति बनेको हो । प्रधानमन्त्री तथा एमाले अध्यक्ष ओली र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डबीचको वान टु वान वार्ता भएको थियो । आज विहानको वान टू वान बैठकपछि ओली र प्रचण्डले हर्षित मुद्रामा फोटो खिचाएका थिए । अव एकताका लागि औपचारिकता मात्र वाँकी रहेको छ ’ स्रोतले भन्यो । पार्टी एकता घोषणाका लागि दुवै पार्टीले आन्तरिक तयारीलाई तिव्र पारेका छन् । यसका लागि दुवै पार्टीले आन्तरिक तयारी शुरु गरेका छन् । आज साँझ चार बजे एमालेले स्थायी समिति र माओवादीले केन्द्रीय कार्यलय सचिवालयको वैठक आव्हान गरेका छन् । एमालेले प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमै आज चार बजे स्थायी समिति बैठक बोलाएको छ । भोलि ११ बजेका लागि बालुवाटारमै केन्द्रीय समितिको पनि वैठक आव्हान गरेको छ । माओवादीले पनि चार बजे पार्टी सचिवालयको बैठक बोलाएको छ । ओली र प्रचण्डको वान टु वान वार्ताले भोली १० बजे एकता संयोजन समितिको बैठक बोलाएको छ । यिनै विषयमा छलफल गर्न आजै बेलुका ४ बजे एमालेको स्थायी समिति वैठक वस्दै छ । यस्तै माओवादीले पनि एकताकै विषयमा छलफल गर्न साझ वैठक वोलाएको माओवादीका एक नेताले बताए । प्रचण्डले बेला–बेला २०५१ सालमै आफुले पार्टी एकताका लागि मदन भण्डारीसँग कुराकानी गर्ने तयारी भैरहेका बेला भण्डारी दुर्घटनामा परेको बताउँदै आएका छन् । पार्टी एकताका सम्बन्धमा दुई नेताबीच भएको कार्य प्रगतिका विषयमा छलफल गरी आवश्यक निर्णय लिन भोली विहान पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठक बोलाउने निर्णय गरिएको एमालेका उपमहासचिव विष्णु पौडेलले बताए । ओली र प्रचण्डको संवादपछि उनले मिडियालाई प्रतिक्रिया दिएका थिए । उनले पार्टी एकता संयोजन समितिले दुई दलबीचको कार्यप्रगतिलाई आधार बनाएर पार्टी एकताको टुंगो लगाउने पनि बताएका थिए । ओली र प्रचण्डको संवादपछि माओवादी केन्द्रका नेता जनार्दन शर्माले पार्टी एकताका लागि आवश्यक निर्णय लिन भोली विहान पार्टी एकता संयोजन समितिको बैठक बोलाइएको बताएका थिए । उनले दुई नेताहरुबीच भएको कार्यप्रगति विवरणबारे छलफल गरेर पार्टी एकता संयोजन समितिले आवश्यक निर्णय लिने जानकारी दिएका थिए ।
हो हामीले तराई बासिहरुलाई नराम्रो व्यवहार गरेकै हौं र हाम्रै ब्यबहारले गर्दा नै वहाँहरुको आत्मामा चोट पुगेको हो। कागजमा समान हक अधिकार सुनिश्चित भएको राज्यले बिशेष आरक्षण दिएको र अवसर समेत प्राप्त गरेतापनि समाजमा बिध्यमान कुरीति र हाम्रो पक्षपाति सोचाईले गर्दा तेश्रो दर्जाका नागरिक समान व्यवहार पाई आफ्नै देशमा शरणार्थी जिबन बिताए जस्तो तितो अनुभूति गर्नुपरेको परिपेक्षमा वहाँहरुले संधीयता र स्वायत्त पहिचान नभई सिंगो देशमै सम्मान र स्वाभिमान सहितको पहिचान सिबाय केहि खोज्नु भएको होइन। हुनसक्छ अचाक्ली नै भएर केहि हद सम्म यसको राजनीतिक समाधान पनि खोजियो होला तर राजनितिक उथलपुथलताबाट देश गुज्रिरहेको अवस्थामा स्वायत्त / संधीयताको नारा झिकेर कर्मठ र इमानदार मधेसी जनतालाई उचालेर केहि भ्रष्ट देशद्रोहीहरुले राजनीनि नामको छाता ओढी आफ्नो उदेश्य प्राप्तिको लागि जनतालाई ढाल र तरबारको रुपमा प्रयोग गरिएको कुरा स्पष्ट भइसकेको छ। विचार भाषा जात धर्म भेषभूसाको आधारमा एकले आर्कालाई होच्याउने खराब प्रबित्ति नेपालमामात्र रहेको नभई मानब समाजमा पारापूर्व कालदेखि नै चली आएको छ। विश्वमा विभिन्न कालखण्डमा भएका महायुद्ध र रक्तपातहरु पानि यसकै उपज हुन् जसको उपलब्धि बिनाश सिवाय केहि रहेनन्। पृथ्वीनारायणले देश एकीकरण गरेपछि देशलाई साझा फुलबारीको रुपमा स्थापितगर्ने अवाधारणा ल्याएका थिए। त्यसैले आफुले जितेका राज्यहरुमा त्यहाँ रहेका जनताको भन्दा भिन्दै जात धर्म रहनसहन भएकाहरुलाई आश्रय दिन्थे। यस विचारधारामा रहेर मुस्लिम समुदायलाई गोर्खामा आश्रय दिएको जस्ता उल्लेखनीय कार्यहरु इतिहासमा छन्। तसर्थ 'नेपाल चार जात छत्तिस बर्णको साझा फुलबारी हो' भन्ने दिब्य संदेश सारा नेपाली जनताले बुझ्न जरुरि छ। रंग भाषा जात धर्म भेषभूसाको आधारमा भेदभाब गर्नु भनेको आमासँग रिसाएर आफ्नै घरमा आगो सल्काउनु हो जसबाट आफ्नै नोक्सान हुन्छ र छिमेकिलाई रमिता यी कुरा सारा ३ करोड नेपाली जनताले मनन गरेमा मात्रै देशको पहिचान कायम राख्न हामी सफल हुन्छौं र देश अग्रगतिमा लम्कन्छ।
मिरिक १८दिसम्बर।हिन्दी कथानक चलचित्र रेड चाँडै दर्शकहरूले हेर्न पाउने भएका छन् ।आगामी मार्च महिनामा यसको रिलिज हुने भएको छ ।यस चलचित्रमा सहनिर्देशकको रूपमा गोर्खा चेली अनुग्रह बान्तावा रहेकी छिन् ।उनको यो कार्य प्रगतिले गोर्खा नेपालीहरुको शिर नै उच्च भएको छ ।आज धेरै कम छन् जो बलिउडमा नेपाली कलाकर्मीको भुमिका ।तर निर्देशक नै हो भने त्यसमा पनि अनुग्रहको भुमिका महत्वपूर्ण मान्नै पर्छ ।अनुग्रह बान्तावा मिरिककी चेली हुन्।कवि बिजय बान्तावा कैलाशी र शिक्षिका शसीप्रभा बान्तावाको कोखबाट जन्म लिएकी अनुग्रह आज सबै निम्ति प्रेरणाको स्रोत बनेकी छिन् ।मिरिक लुविस अंग्रेजी स्कुलबाट आइसीएसइ उतीर्ण गरि दिल्लीको टेक्नोमोडेल स्कुलबाट बाह्रौं श्रेणी उतीर्ण गरि गरेकी थिइन् ।उनि बिध्यार्थी जीवन देखिनै केही गर्छु भन्ने सोच राखेर अगाडि बढ्दै गइन् । उनले पारम्परिक सोच देखि माथि उठेर कार्य गर्ने दिशातर्फ उन्मुख भइन् भने पढाइ लाई निरन्तरता दिँदै मास मिडिया केरियर तर्फ भविष्य देखेर मास कम मिडिया दिल्लीबाट जर्नलिजम एण्ड मास कमयुनिकेशन गरेकी छिन् ।अनुग्रह तेसो त एक जना सफल एकंरिङको रूपमा स्थापित भइसकेकी छिन् ।दिल्लीमा पढाइ गर्दा स्कुलमा बिभिन्न कार्यक्रममा उनले राम्रो एकंरिङको गरेको बताउँछिन् ।यसरी अध्ययनअध्ययनको क्रममा स्टुडियोमा काम गर्दै जाँदा आफुले सोचे जस्तो चलचित्र क्षेत्रमा प्रवेश गरेकी थिइन् । कथा पटकथा स्वम लेखेर सर्वप्रथम चलचित्र निर्माणको क्रममा नेशनल डी डी न्युज च्यानलमा हेरिटेज क्राऊन डकुमेन्ट्री फिल्म निर्माण गरिन भने यो फिल्म राजस्थान माथि बढि फोकस थियो ।त्यसपछि सपनोकी उडान जस्ता फिल्म निर्माण गरिन भने पहाडमा पनि जुन समयमा अलग राज्य गोर्खाल्याण्डको निम्ति चलेको आन्दोलनको चरममा कोएस्ट आइडेन्टीटी डकुमेन्ट्री तयार पारेको छिन् ।मिरिक कृष्ण नगर निवासी अनुग्रह बान्तावा उमेरको हिसाबले २६बर्ष मात्र टेकेकी छिन् ।राजकुमार गुप्ता द्वारा निर्देशित हिन्दी ठूलो पर्दाको चलचित्र रेडमा सहनिर्देशकको भुमिका निर्वाह गरेकी अनुग्रह उक्त चलचित्रको ६७प्रतिशत छायाङ्कन लखनवमा समाप्ति गरि घर आएको समयमा सञ्चारकर्मीले उनको आवासमा गएर अन्तर्वार्ता लिएको समयमा उनले जीवनको अनुभवहरू साटासाट गरेकी छिन् ।यो चलचित्रमा हिन्दी सिने जगतका प्रख्यात नायक अजय देवगण जेनेलिया डी क्रुज सौरभ शुक्ल जस्ता दर्जन भन्दा बढि प्रख्यात कलाकारहरू रहेका छन् भने चलचित्र मार्च महिनामा रिलिज हुने जानकारी गराइन।उनले यसरी चलचित्र निर्माण सँगै कतिवटा बिज्ञापन चलचित्रमा पनि समय दिएकी छिन्।जसमा बीएमडब्लुयु कुरकुरे गुडनाइट निरमा महेन्द्र अडि आदिमा पनि उनले काम गरेकी छिन् भने उनले मुम्बईमुम्बईमा रहँदा पिञ्जरा सर्ट फिल्म लगायतका फिल्महरू निर्माण गरेकी पनि उनले बताएकी छिन् । उनले यसराज फिल्म प्रोडकसनमा पनि काम गरेकी बताउँछिन् ।यसरी सिनेमा र चलचित्र क्षेत्रमा काम गर्नु भनेको सानो कुरा होइन ।समाजको हेर्ने दृष्टिकोणमा फरक हुनु जरुरी छ ।आफुमा आत्माबिश्वास र ढृड संकल्प भए धेरै गर्न सकिन्छ भन्ने उनको भनाइ थियो ।नारीहरू आज पुरुष सरह हुन ।जुनै क्षेत्रमा पनि समान रूपमा कार्य गर्न सक्छन भन्ने उदाहरण प्रस्तुत गर्दै उनले आज मुम्बईमा रहेर बर्तमान प्रतिस्पर्धाको युगमा आफुलाई स्थापित गर्न सफल भएको बताउँछिन् ।तथापि नेपाली मन माया मुटु आफ्नै छ भन्दै सबैको साथ सहयोग र प्रेरणा पाए अझै धेरै काय् गर्ने छु भनि बताइन् ।मिरिक बासीले अनुग्रहको उन्नती को निम्ति लछेप्रै बधाई र शुभकामना दिएका छन् ।
न्यायिक समितिले उजुरीको कारवाही किनारा गर्दा अपनाउनुपर्ने कार्यविधिका सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ऐेन २०७५ | साँगुरीगढी गाउँपालिका गाउँ कार्यपालिकाको कार्यालय home » न्यायिक समितिले उजुरीको कारवाही किनारा गर्दा अपनाउनुपर्ने कार्यविधिका सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ऐेन २०७५ न्यायिक समितिले उजुरीको कारवाही किनारा गर्दा अपनाउनुपर्ने कार्यविधिका सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ऐेन २०७५
उनले आज बिहान पाल्पास्थित लुम्बिनी मेडिकल कलेज प्रवासमा शल्यक्रियामार्फत उक्त बच्चा जन्माएकी हुन् । जन्मेका चारजना बच्चामध्ये दुई छोरा र दुई छोरी रहेका छन् । जसमध्ये एक छोरा र एक छोरीको तौल एक किलो सात सय ग्राम छ भने अन्य दुई बच्चाको तौल एक किलो दुई सय ग्राम रहेको बताइएको छ । जन्मेका चारैजना बच्चाको स्वास्थ्य स्थिति सामान्य रहेको लुम्बिनी मेडिकल कलेजका डा विनिता थापाले जानकारी दिनुभयो । उक्त चारैजना बच्चालाई डा थापा डा श्रीयसी अर्याल डा दीपक श्रेष्ठलगायतको टोलीले सफलतापूर्वक शल्यक्रिया गरेर निकालेका हुन् । तम्घासस्थित रेसुङ्गा अस्पतालबाट रिफर भएपछि गत दुई महिनादेखि कुवँर प्रसूतिका लागि पाल्पामै अस्पतालमा बसिरहेकी थिइन् । कुवँरले गत दुई वर्षअघि पनि जुम्ल्याहा सन्तान
को हुन कान्तिपुर दैनिकमा आउन लागेका भारतीय नागरिक रजनिश जसले सम्पादक सुधिर शर्मा र अखिलेश उपाध्यायलाई राजिनामाको लागि बाध्य बनायो || सुनौलो नेपाल को हुन कान्तिपुर दैनिकमा आउन लागेका भारतीय नागरिक रजनिश जसले सम्पादक सुधिर शर्मा र अखिलेश उपाध्यायलाई राजिनामाको लागि बाध्य बनायो सम्पादकीयमा भनिएको छ– ओलीको भ्रमणबाट चीनसँग बढेको विश्वासलाई सम्झौता÷समझदारीको सहज कार्यान्वयनले टिकाइराख्ने हो । दुई तिहाइ बहुमतको सरकारको नेतृत्व गरेका ओलीलाई अहिले काम गर्न आन्तरिक र बाह्य राजनीति पनि अनुकूल छ । यो अवसर सदुपयोग गर्दै उनले राष्ट्रिय स्वाधिनता र सार्वभौमसत्तासमेत रक्षा हुने सम्झौता÷समझदारीलाई आफ्नो मुलुकको हितअनुकूल जतिसक्दो छिटो कार्यान्वयन चरणमा लैजानुपर्छ । विश्वशक्ति चीन पनि मित्रराष्ट्र नेपालसँगका परियोजनामा आर्थिक लाभहानिका दृष्टिले हेरेर मात्र निर्णयमा पुग्नुहुन्न । द्विदेशीय ऐतिहासिक तथा राजनीतिक सम्बन्धको विरासतअनुरुप फराकिलो सोच राखेर उसले कदम चाल्नुपर्छ ।राजीनामा बारेमा सम्पादकद्वयले भने केही भनेका छैनन् ।
ब्याण्डका गायक अजय शमशेर राणाका अनुसार एल्बम दशैंमा बजारमा आउने छ । उनले एल्बममा पपआर एन्डवी फ्लेवरका आठ गीत समेटिएको बताए । गीतमध्ये ६ गीतमा शब्द र संगीत राणाकाे आफ्नै छ भने २ गीतमा विशेष पाण्डेको शब्द र संगीत छ । युवा पुस्तालाई लक्षित गरेर तयार पारिएको एलबमका दुई गीतको म्युजिक भिडियो थाइल्याण्डका विभिन्न शहरमा छायाङ्कन गरिएको उनले बताए । एल्बमलाई रिबेल इभेन्टले बजारमा ल्याउने तयारी गरिरहेको छ । ब्याण्डले २००७ मा आश्मा २०१० मा प्रस्ताव २०१४ मा प्रस्ताव २ ल्याइसकेकाे छ। दोश्रो एल्बम प्रस्तावमा भएको सुस्तरी बोलको गीतले २०११ मा धेरै अवार्ड जित्न सफल भएकाे थियाे । १३ औं ईमेज अवार्ड कान्तिपुर अनर्स अवार्ड कालिका अवार्ड विन्ध्यवासीनी म्युजिक अवार्ड जितेको थियो । तेश्रो एल्बम प्रस्ताव २ मा रहेको गीतगल्ती मेरो छैन ले स्टार म्युजिक अवार्ड माथ्यगलन ind award र २०१७ माआएस नेपाल म्युजिक अवार्ड सम्बन्धगीतले जितेकाे थियाे । चौथौं एल्बमको तयारी गरेको ब्याण्डले हालै देशको विभिन्न ठाउँहरुमा कार्यक्रमहरु गरेकाे छ भने विदेशमा पनि त्यतिकै सांगीतिक कार्यक्रम गरिरहेकाे छ । राणा गायनका साथै विभिन्न सामाजिक कार्यमा पनि लागि परेका छन् ।
हिन्दुहरुको महान चाड तिहार (दिपावली) लाई लक्षित गरी व्यापारीहरुले वीरगंजको घण्टाघरमा बेच्न राखेको माटाका दियोहरु । माटाका दियोहरु शुद्ध हुने भएकाले अहिले यसको बिक्री बढेको छ । तस्वीर ः वीरेन्द्र कर्ण वीरगंज रासस
पोखरामा जारी पोखरा प्रिमियर लिग (पीपीएल) क्रिकेट प्रतियोगिताको रोमाञ्चक खेलमा विराटनगरले पहिलो जित निकालेको छ। अघिल्ला तीन खेलमा हार व्यहोरेको विराटनगरले बुधवार भएको खेलमा बुटवललाई १२ रनले पराजित गर्दै प्रतियोगितामा पहिलो जित दर्ता गरेको हो। बुधबारको हारसँगै बुटवलले प्रतियोगितामा खेलेका तीन खेलमा पहिलोमा हार व्यहोरेको छ। विराटनगरले दिएको १ सय ४१ रनको विजयी लक्ष्य पछ्याएको विश्व यात्रामा रहेको अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आइसिसी) विश्वकप क्रिकेट ट्रफीबारेमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले आइतबार जानकारी लिएकी छन् ।संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएइ) बाट यही कात्तिक ९ गते नेपाल ल्याइएको सो ट्रफी आज शीतल निवास पुर्‍याइएको थियो । राष्ट्रपति भण्डारीले उक्त ट्रफी नेपाल ल्याइएकामा खुशी व्यक्त गर्दै आफ्नो हातमा उचालेकी थिइन् ।आजै सो ट्रफी जनसमुदायका लागि चन्द्रागिरिमा प्रदर्शनीमा राखिएको नेपालले थाइल्याण्डमा जारी एएफसी यु–१९ महिला च्याम्पियनसिप छनोट अन्तर्गत दोश्रो चरण प्रवेशको सम्भावनालाई बलियो बनाएको छ। आइतबार भएको खेलमा पाकिस्तानलाई ९–० गोलले पराजित गर्दै नेपालले छनोट चरण अन्तर्गतको दोश्रो चरण प्रवेशको सम्भावनालाई बलियो बनाएको हो। नेपाल अर्को चरणमा प्रवेश गर्ने वा नगर्ने भन्ने टुङ्गो भने आइतबार नै हुने आयोजक थाइल्याण्ड र भारतबीचको खेलले लगाउनेछ। सो खेल सरकारले १३औं दक्षिण एशियाली खेलकुद प्रतियोगिता (साग)को तयारीलाई तीव्रता दिएको छ । आइतबार बसेको १३औं साग तयारी तथा व्यवस्थापन समितिको बैठकले प्रतियोगिताको कामलाई तीव्रता दिइएको जानकारी गराएको हो । बैठकपछि संचारकर्मीसँग युवा तथा खेलकुद मन्त्री जगत विश्वकर्माले प्रतियोगिताको तयारीको कामलाई तीव्रता दिइएको जानकारी दिए । उनले भुकम्पले संरचना भत्काएपछि तयारीको काममा केही ढिलाइ हुन गएको एएफसी यु–१९ च्याम्पियनसिप छनोट खेलमा नेपाली चेलीहरुको टोलीले भारतीय टोलीलाई पराजित गरेको छ । नेपाललाई शानदार जित दिलाउने क्रममा रेखा पौडेलको दुई गोल गरिन् । अघिल्लो चरणको यात्राका लागि जित्नै पर्ने दबाबमा रहेको नेपाली चेलीहरुको टोलीले चाहे अनुसारको नतिजा निकालेको छ । नेपालको जितमा शानदार प्रदर्शन गरेकी रेखाले खेलको ५९ औँ मिनेटमा पहिलो गोल गरिन‍् अर्को वर्ष इङ्ल्यान्ड र वेल्समा आयोजना हुने आईसीसी एक दिवसीय विश्वकप क्रिकेट प्रतियोगिताको ट्रफी नेपाल ल्याइएको छ।। ट्रफी शुक्रबार साँझ काठमाडौं ल्याइएको हो। स्वयम्भूमा ट्रफी सार्वजनिक गरिएकाे हाे । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आईसीसी) विश्वकप ट्रफी नेपाल भ्रमणमा ल्याइएको यो पहिलो पटक हो। फुटबल विश्वकपको ट्रफी भने यसअघि नेपालमा आइसकेको छ। सन् २०१४ मा ब्राजिलमा फिफा विश्वकप आफ्नै पूर्वक्लबविरुद्घ खेल्न लामो समयपछि ओल्ड ट्राफोर्ड फर्किएका पोर्चुगिज स्टार क्रिस्टियानो रोनाल्डोलाई खेलको नतिजाले निराश बनाएन। च्याम्पियन्स लिगको बुधबार बिहान खेलिएको खेलमा रोनाल्डोको युभेन्ट्सले म्यानचेस्टर युनाइटेडलाई उसैको मैदानमा १–० गोलले हरायो। समूह एच’मा रहेको इटालियन सिरिए क्लब युभेन्ट्सले हालसम्म खेलेका तीनवटै खेलमा जित निकालेको छ। रोनाल्डोले खेलमा गोल नगरे पनि निर्णायक गोलका लागि पास भने पोखरा प्रिमियर लिग टी २० क्रिकेट प्रतियोगिताको ट्रफी पोखराको फेवातालको बीचमा रहेको तालबाराही मन्दिर किनारमा सार्वजनिक गरिएको छ। ६ टोलीका टिम कप्तान ले ट्रफी सार्वजनिक गरेका हुन्। पोखरा पल्टनको शरद भेषावकर चितवन राइनोजका पारस खड्का विराटनगर टाइटनका सन्दीप लामिछाने काठमाडौं रोयल्सका ज्ञानेन्द्र मल्ल बुटवल ब्लाष्टका सोमपाल कामी र धनगढी ब्लुजका दिपेन्द्रसिंह ऐरीले तालबाराही मन्दिरको किनारमा बसेर विश्व फुटबल महासंघ (फिफा) को बरियतामा नेपाल एक स्थान तल झरेको छ । विश्व फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाले बिहीबार सार्वजनिक गरेको बरियतामा नेपाल एक स्थान तल झर्दै १६१ औं स्थानमा पुगेको हो । वरियता क्रममा बेल्जियम शीर्ष स्थानमा कायमै छ भने विश्व विजेता फ्रान्स दोस्रो ब्राजिल तेस्रो क्रोएसिया चौथो र इंग्ल्याण्ड पाँचौं स्थानमा छ । नेपालले साफ यु–१५ च्याम्पियनसिप फुटबलमा विजयी सुरुवात गरेको छ । ललितपुरको सातदोबाटोस्थित एन्फा कम्प्लेक्समा भएको खेलमा नेपालले माल्दिभ्सलाई ४–० ले पराजित गरेको हो । नेपालको जितमा जान लिम्बु नमस थापामगर सशांक बोहरा र दिपेश राईले एक एक गोल गरे । सुरुवातदेखि नै माल्दिभ्समाथि दबाब बनाएको नेपालले खेलको २८ औं मिनेटमा अग्रता लियो । नेपालका खेलाडीलाई
गायक सर्जक अर्जुन पन्तको रातो सारी रातै छ चुरा’ बोलको तीज गीत सार्वजनिक (भिडियो सहित) || सुनौलो नेपाल सुनौलो नेपाल – महिलाहरुको महान पर्व हरितालिका तीज नजिकिदै गर्दा तीज बिशेष गीतहरु धमाधम सार्वजनिक हुने क्रम बढेसंगै गायक तथा सर्जक अर्जुन पन्तले रातो सारी रातै छ चुरा बोलको गीत सार्वजनिक गरेका छन् । अर्जुन पन्त र कल्पना गुरुङको आवाजमा रहेको तीज गीत रातो सारी रातै छ चुरामा गायक अर्जुन पन्तको आफ्नै लय शब्द रहेको गीतको म्युजिक एरेन्ज भने याम थापाले गरेका छन् ।
सानै देखी बुवा आमाले भन्ने गर्नुहुथ्यो–तिमी पढ्यौ अथवा नयाँ कुरा केहि जान्यौ भने आफ्नो मात्र होइन समाजको हितका लागि पनि लगाउने प्रयास गर्नुपर्दछ ।’ बुवा आमाको समाजसेवा प्रतिको लगाव देखेर मलाई पनि आफुले केहि नयाँ कुरा जान्यो भने समुदायको हितका लागि लगाउनुपर्दछ भन्ने भावना राखेर हिडिरहेकी हुन्थे । गतसाल मैले टेक्ससबाट अधिवक्ताको लाईसेन्स लिईसकेपछि समुदायका लागि के कसरी हित गर्न सकिन्छ र मैले जानेको कुराले मेरो समुदायलाई के सहयोग होला भन्ने कुरा सोचिरहेकी थिए । हाम्रो नेपाली समुदाय अमेरिकाको लागि नयाँ समुदाय हो । हामी यतिबेला पहिलो पुस्ताले नै संघर्ष गरिरहेको र दोश्रो पुस्ताले भर्खर मात्र पाईला चाल्दै गरेको अवस्थामा छौ । अमेरिकी समुदायका लागि सामान्य जस्तै लाग्ने कुराहरु हाम्रो जस्तो सानो र नयाँ समुदायका लागि उपयोगी हुने खालको लाग्ने जस्तो लागेर मैले पनि नेपाली समुदायका लागि केहि दैनिक जीवनका लागि अत्यन्तै महत्वपुर्ण कानुनी कुराहरु यहाँहरु समक्ष ल्याउने जमर्को गरेकी छु । आजको यस मेरो पहिलो लेख मार्फत मैले विलका बारेमा केहि जानकारी दिन खोजेकी छु । वास्तवमा सबैले आफुलाई केहि भई हाल्यो भने आफ्नो परिवार र सन्तानलाई बिना झन्झट आफ्नो सम्पती र हेरचाह आफुले चाहेको मान्छेलाई जान सकोस् भन्नका लागि विल अनिवार्य हो । विल अर्थात् ईच्छापत्र । ईच्छापत्र भन्नासाथ हामीले ईच्छा गरेको कुरा लेखिएको पत्र भन्ने अर्थ लाग्छ । कानुनी रुपमा हामी यहाँ जति पनि सम्पती कमाएका हुन्छौ त्यो तपाईको मात्र हुन्छ । तपाईले आफुले कमाएको सम्पती वा बैंकमा भएको पैसा र आफ्ना सानो उमेरका सन्ततीहरु पनि विल गरेर आफुलाई अपर्झट केहि भयो भने कस्ले हेरचाह गर्न सकोस् भन्ने कुरा उल्लेख गरिएको पत्र नै विल हो । विल समान्यता एकपटक तपाईले गर्नुभयो र सुरक्षित स्थानमा राख्नुभयो भने आफुलाई आकस्मीक रुपमा केहि भयो भने त्यहि विलमा उल्लेख गरेको ब्यक्तीले नै तपाईको सम्पती र सन्ततीको हेरचाह गर्न सक्नेछ । यदि तपाईको सम्पती छ र सन्तती ठुलो भइसकेको भए पनि विल नभएसम्म तपाईको सम्पती सहज रुपमा पाउन सक्दैनन् तपाईको सन्ततीले । सामान्य भाषामा भन्दा विल भनेको आफ्ना परिवार र सम्पतीको कस्लाई जाओस् भन्ने चाहना राख्नुहुन्छ त्यो सुरक्षित राख्ने पत्र नै विल हो । हामी अमेरिकामा छौँ । तर पनि हामी नेपालमा जस्तै सहज रुपमा आफुले कमाएको सम्पती मेरो र परिवारको हो भन्ने सोंचेका छौं भने त्यो गलत हुन जान्छ । यहाँ तपाईले कमाएको सम्पती तपाईको मात्र हुन्छ । यदि तपाईले आफ्नो सम्पती बिना दुख आफ्ना सन्तती वा परिवारका सदस्यलाई जाओस् भन्ने चाहना राख्नुहुन्छ भने विल अनिवार्य हो । विलमा तपाईले आफुसँग अहिले भएको सम्पतीका साथै आगामी दिनमा हुने सम्पती र साना सन्ततीको हेरचाह गर्न सक्ने आफन्तको नामसम्म राख्न सक्नुहुन्छ । यदि तपाईसँग विल नगरेको अवस्थामा सम्पती राज्यको हातमा जान्छ भने आफ्ना साना सन्तान पनि राज्यकै नियन्त्रणमा हेरचाहमा पुग्छन् जहाँबाट बाहिर ल्याउन धेरै पैसा र दुख गरेर मात्र सम्भव हुन सक्छ । सम्पतीको कुरा गर्दा थोरै सम्पती हुनेहरुका लागि कम महत्वपुर्ण छ की भन्ने पनि लाग्न सक्छ । तर विल सम्पती मात्र नभएर यदि कोहि गम्भिर बिरामी भयो तर उसको विल छैन भने पनि उसको स्वास्थ्यका बारेमा बिना विल परिवारका सदस्यले पनि निर्णय लिन पाउंदैनन् । विलमा मेरो स्वास्थ्य अवस्था बिग्रियर अचेत वा गम्भिर भए भने फलानो ब्यक्तीले गर्नेछ भनेर उल्लेख गर्न मिल्छ । यसरी हेर्दा धेरै सम्पती हुने वा कम सम्पती अथवा साना वा ठुला सन्तती सबैका लागि विल त्यती नै महत्वपुर्ण छ । विल नहुँदा वा आमा एउटै दुर्घटनामा गुमाउने तर आफ्ना नजिकका आफन्त हुंदा हुंदै पनि सन्तानहरुलाई हेरचाह गर्न नपाएको धेरै उदाहरण भेटिन्छन् । त्यसैले विलको महत्व धेरै छ भनेर बुझ्न सकिन्छ । विल गर्नका लागि तपाईले लाईसेन्स प्राप्त अधिवक्ताबाट गर्नसक्नुहुन्छ । आफ्नो ब्यक्तिगत बिवरण र सम्पती बिवरण सहित अधिवक्तासंग सम्पर्क गर्दा तपाईले विल गर्न सक्नुहुन्छ । तपाईको सम्पती जती भए पनि सामान्यतया विल गर्दा धेरै महंगो पर्दैन । सुरुमा विल गर्दा अधिवक्तासँग राम्रोसँग सल्लाह गरेर विल गर्नुभयो भने आफ्ना सन्तती र परिवारका लागि तपाई निश्चिन्त हुन सक्नुहुनेछ । मलाई थाहा छैन मैले आफुले अधिवक्ताको काम गरिरहँदा धेरै ब्यक्तीको विल गरिरहेको पाउँदा हाम्रो नेपाली समुदायलाई पनि यो जानकारी हितकारी भन्ने उद्धेश्यका साथ तपाईहरु समक्ष राख्न प्रयास गरेकी हुं । तपाईहरुलाई मैले यस लेखबाट मात्र विलको जानकारी पुर्ण रुपमा दिन सकीन भने आगामी दिनमा पनि थप जानकारी दिदैं जाने प्रयासमा रहनेछु । तर छोटकरीमा मैले भन्ने उद्धेश्य भनेको विल गर्नुस् र सन्तानको र सम्पतीको बारेमा निश्चीन्त भएर बस्नुस् । वरिष्ठ डाक्टर उपेन्द्र देवकोटाको सोमबार बेलुका ५ बजेर ३५ मिनेट जाँदा निधन छ । डा देवकोटाको ६५ वर्षको उमेरमा सोमबार उपचारकै क्रममा निधन भएको अस्पतालले जनाएको छ
हालै पैचिङमा खाना पकाउने शेफ नभएको फास्टफुड रेस्टुराँ खोलिएको छ। ग्राहकले इलेक्ट्रोनिक अर्डरिङ्ग मशिनबाट खाना अडर गरी विद्युतीय माध्यमबाटै भुक्तानी गरे पछि केही मिनेटमा नै एआई अर्थात् बुद्धिमान खाना पकाउने मशिनले पकाइदिन्छ।
काठमाडौं नेपालमा पहिलो पटक आयोजना भएको अन्तर्राष्ट्रिय टीट्वेन्टी त्रिदेशीय ह्विलचेयर क्रिकेट प्रतियोगिताको उपाधि नेपालले जितेको छ। कीर्तिपुरस्थित त्रिभुवन विश्वविद्यालयको क्रिकेट मैदानमा शनिबार भएको फाइनल खेलमा बंगलादेशलाई ५४ रनले पराजित गर्दै नेपालले उपाधि जितेको हो। टस हारेर पहिले ब्याटिङ गरेको नेपालले निर्धारित २० ओभरको खेलमा तीन विकेट गुमाउँदै एक सय ६० रनको योगफल खडा गरेको थियो। […] आइसिसीबाट इपिएलले पायो मान्यता अब राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटर इपिएलमा सहभागी हेने बाटो खुल्यो काठमाडौं– अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिल (आइसिसी) ले एभरेस्ट प्रिमियर लिग (इपिएल) लाई अन्तत मान्यता प्रदान गरेको छ। देशको क्रिकेट संघ निलम्बनमा रहेको अवस्थानमा घरेलु क्रिकेट प्रतियोगिता गर्न आइसिसीको मान्यता हुनु पर्ने नियम अनुरुप आइसिसीले इपिएललाई मान्यता प्रदान गरेको हो। मान्यतापछि अब राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटर इपिएलमा सहभागी हुन बाटो खुलेको छ। मान्यता बापत इपिलले २० हजार डलर […] काठमाडौं– एसिसी यु–१६ पूर्व क्षेत्रीय प्रतियोगितामा नेपालले लगातार तेस्रो जित दर्ता गराएको छ। नेपालले बिहीबार थाइल्यान्डमा भएको तेस्रो खेलमा म्यानमारलाई ३ सय ३७ रनले पराजित गरेको हो। लगातार तेस्रो जितसँगै नेपाल समूह ए’ को विजेताको रुपमा अन्तिम ४ मा प्रवेश गरेको छ। नेपालले दिएको ३ सय ५१ रनको लक्ष्य पछ्याएको म्यानमार ११३ ओभर पिचमा टिक्दै १३ […] एजेन्सी – च्याम्पियन्स लिग फुटबलको अन्तिम १६ को ड्र’ सार्वजनीक भएको छ । आज सार्वजनीक ड्र’ अनुसार प्रिमियर लिग क्लब चेल्सीले स्पेनिस महारथी बार्सिलोनासंग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । अर्को इङ्लिस क्लब टोटनह्यामले इटालियन च्याम्पियन युभेन्टससंग खेल्ने तय भएको छ। प्रिमियर लिगको जारी सिजनमा अपराजित रहेको टोली म्यान्चेष्टर सिटीले स्विटजरल्याण्डको बासेललाई प्रतिद्वन्दी पाउदाँ जोसे माउरिन्होको म्यान्चेष्टर युनाईटेडले […] च्याम्पियन्स लिग फुटबल लिभरपुल सेभिल साख्तर डोनेस्क र एफसी पोर्टो युरोपियन च्याम्पियन्स लिग फुटबलको नकआउट चरणमा पुगेका छन् । बिहीबार बिहानको खेलसँगै च्याम्पियन्स लिगको नकआउट चरणमा पुग्ने १६ वटै टोलीको टुंगो पनि लागेको छ । समूह ई’ अन्तर्गतको खेलमा इङ्लिस प्रिमियर लिग क्लब लिभरपुलले रुसी प्रतिद्वन्द्वी स्पार्टक मस्कोलाई ७—० गोलको फराकिलोअन्तरले हरायो । घरेलु मैदानमा […] काठमाडौ । विश्व क्रिकेट लिग (डब्लुसिएल) च्याम्पियनसिप अन्तर्गत मंगलबार दुबईमा नेपाल र युएईका बीच भएको सातौ चरणको पहिलो खेलमा नेपाल युएई संग ७ विकेटले पराजित भएको छ । युएईले ४५५ ओभरमा ३ विकेट गुमाउँदै लक्ष्य भेटाएको हो । युएईलाई जिताउन गुलाम सब्बिरले नटआउट ८१ रनको उत्कृष्ट अर्धसतक बनाउदा रोहन मुस्तफिरले पनि ६२ रनको अर्धसतकिय पारी खेले […] काठमाडौं– विश्व क्रिकेट लिग (डब्लुसिएल) च्याम्पियनसिप अन्तर्गत सातौं चरणको पहिलो खेलमा नेपालले बुधबार युएईसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछ। खेल आबुधावीको शेख जायेद रंगशालामा नेपाली समयअनुसार सवा ११ बजेदेखि सुरु हुनेछ। नेपाल र युएईबीच झन्डै साढे ३ वर्षपछि एकदिवसीय खेलमा प्रतिस्पर्धा हुन लागेको हो। पछिल्लो पटक नेपाल र युएईबीच मे २०१४ मा प्रतिस्पर्धा भएको थियो। एसिसी प्रिमियर लिगमा नेपालले […] इंग्लिश प्रिमियर लिग फुटबलमा लिग लिडर म्यानचेस्टर सिटीले १३औं खेलसम्म आफ्नो अपराजित यात्रा कायम राख्दै कीर्तिमानी जित दर्ता गरेको छ। लिग अन्तर्गत आइतबार राति भएको खेलमा रेलिगेसन जोनमा रहेको वेष्टह्याम युनाइटेडलाई २१ ले हराउँदै सिटीले अपराजित यात्रा कायम राख्दै कीर्तिमान बनाएको हो। घरेलु मैदानमा सिटीले पहिलो हाफमा १० ले पछि परेको स्थिति उल्टाएर जित निकालेको […] काठमाडौं नेपाल ओलम्पिक कमिटी (एनओसी) ले रियो ओलम्पिकमा सहभागी सात खेलाडीलाई आइतबार नगदसहित सम्मान गरेको छ । आइतबार आयोजित कार्यक्रममा अध्यक्ष जीवनराम श्रेष्ठले खेलाडीलाई जनही एक हजार अमेरिकी डलरसहित सम्मान गरे । ब्राजिलको रियो दी जेनेरियोमा गत वर्षको अगस्ट ५ देखि २१ तारिखसम्म भएको ओलम्पिकमा नेपालबाट आर्चरीका जितबहादुर मोक्तान एथलेटिक्सका हरिकुमार रिमाल र सरस्वती भट्टराई […]
अभिमनु पटेल । साउन १५ रौतहट । रौतहट जिल्लाको पश्चिमी नाकाबाट अहिले व्यापक रुपमा तस्करी भइरहेको छ । जिल्लाको बंकुल नरकटिया रामपुरखाप जोकहा घिउरा जयनगर महुलिया औरैया बेलबिछवा महादेवपटी गौर भंसारब्रहम्पुरी बान्जाराहा नाका हुदै भारतीय मलखाद खुला रुपमा तस्करी भईरहेको छ तर पनि प्रहरी प्रशासन मौन रहेको पाईएको छ । तस्करहरु अहिलेको समयमा खूल्ला सिमानाको फाईदा उठाउदै भारतको घोडासहन छौडादानो चैनपुर आदापुर लगाएतको बजारहरुबाट खूल्याम युरिया डिएपी जस्ता मलखाद्यहरु ल्याएर रौतहटको बंकुल कटहरीया बिजयपुर गरुडा पिपरा लगाएतका बजारहरुमा लाखौं लाख मुल्य बराबरको पुरयाई रहेका छन । नेपाल र भारत दुबै देशका तस्करहरुले मिलेर खुल्याम तस्करी गरिरहेको छ ।सशस्त्र प्रहरी आउट बोडर पोष्ट रामपुरखापका प्रहरी इन्सपेक्टर खाद तस्कर संग छिनेर भन्सार नबुझाए मछली पाल्न गर्ने व्यक्ति संग सबै खाद बेचिरहेको त्यहाका स्थानिय जनताले बताएका छन । अहिले खेतमा लगाईएको धानमा खाध छर्न किसानलाई चटारो छ र प्रत्येक वर्ष अहिलेको समयमा धानमा छर्नको लागि किसालाई मलखाध चाहिन्छ तर नेपालमा सस्तो मूल्यमा मलखाध पाईदैन र भारतमा सस्तो मूल्यमा नै मलखाध भेटिरहेकोले तस्करहरु अहिले प्रहरी प्रशासन सँग मिलेर नै मलखाधको तस्करी गरिरहेको बताउनु हुन्छ कटहरीयाका राम बालक राउत । भारतीय तस्करहरुले सिमाना क्षेत्र स्थित रहेको प्रहरीलाई मोटो रकम दिई खुल्याम रुपमा भारतबाट भारतीय मलखादहरु नेपाल भित्रयाईरहेको स्थानियहरुले दाबि गर्नुहुन्छ । भारत र नेपाल दुबैदेशका केही तस्करहरुले नेपाल भारत नाकामा रहेको प्रहरी प्रशासनलाई मोटो रकम दिई खुल्याम रुपमा तस्करी गरिरहेको सरमुज्वा गाविस वडा न ७ बस्ने समाज सेवी बिजय कुश्वाहा बताउँछन् । आफुहरुले आफनो खेतमा प्रयोजनको लागि भारतबाट १ बोरा यूरिया वा डिएपी खाद ल्याउँदा प्रहरी प्रशासनले आफुहरुलाई रोकेर १ बोरा खाधको ५० रुपैया लिनेगरेको र अनावश्यक गाली गलौज गरेर दुखदिरहेको तर त्यही मलखाध तस्करहरु लिएर आउँदा प्रहरी प्रशासन उनिहरुलाई कुनैरोक्टोक नगर्ने गरेको गुनासो किसानहरुले गरेको छ । किसानहरुले तस्करसंग यहाँको प्रहरी प्रशान मिलेको आरोप लगाएको छ तर तस्करसंग प्रहरीको कुनै मिलोमतो नरहेको प्रहरी चौकी बंकुल इन्चार्ज शिवशंकर शर्माले बताएका छ । प्रहरीको उदासिनताको कारण पनि यहाँ तस्करी मौलाउँदै गएको जानकारहरुको भनाई छ ।
काठमाडौँ। नमस्ते पोखरा प्रिमियर लिग (पिपिएल) को उपाधि शरद भेसवाकर नेतृत्वकाे पोखरा पल्टनले जितेको छ । आज भएको फाइनलमा पनरस खड्का नेतृत्वकाे चितवन राइनोजलाई ३ विकेटले पराजित गर्दै पहिलो पिपिएलको उपाधि घरेलु टिम पोखराले जितेको हो ।
नन्दराम जैशी/माघ १६ जुम्ला । कर्णालीमा तिब्रगतिको ईन्टरनेट सेवा विस्तार गर्ने कार्य जुम्लामा सम्पन्न भएको छ । जुम्लाका सबै स्थानिय तहका ग्रामिण बस्तीहरुसम्म सिम्पल नेटर्वकको तिब्रगतिको ईन्टरनेट सेवा पुगेको छ । नेपाल टेलिकमलाई चुनौती दिदै कर्णालीमा तिब्रगतिको ईन्टरनेट सेवा विस्तार कार्यमा जुटेको सिम्पल इन्टीलीजेन्ट सिस्टम एण्ड टेक्नोलोजि प्रालिले जुम्लामा काम सम्पन्न गरेको छ । वईव सरोवर कम्युनिकेशन प्रालि काठमाडौँको प्राविधिक सहयोग तथा सिम्पल इन्टीलीजेन्ट सिस्टम एण्ड टेक्नोलोजि प्रालि जुम्लाको १ करोड लगानीमा सिम्पल नेटर्वकको इन्टरनेट सेवा विस्तार भएको हो । सिम्पल नेटर्वकका प्रवन्धक प्रतिभा शाहीका अनुसार नेपालगंजको मिटप्वाइन्टबाट सिम्पल नेटर्वकको तिब्रगतिको ईन्टरनेट सेवाको लिंक दैलेखको रानीमता टावर हुदै कालिकोटको पुग टावरबाट जुम्लाको बास्थाप्ला टावरमा पठाईने भएको छ । जस अन्र्तगत जुम्लाको बास्थाप्ला टावरले जिल्लाका सबै स्थानिय तहलाई पायक पर्ने हिसाबले विस्तार गरीएका १ दर्जन बढि टावरमा सिम्पल नेटर्वकको तिब्रगतिको ईन्टरनेट सेवा विस्तार गर्नेछ । उनले भनिन् हामि तत्काल कर्णालीमा तिब्रगतिको ईन्टरनेट सेवा विस्तार गर्दैर्छौ जुम्लामा काम सम्पन्न भयो स्थानियले ढुक्कताका साथ आफ्नो घरदैलोमै ५० एमबिको क्षमता सहितको ईन्टरनेट सेवा प्रयोग गर्नेछन् सिम्पल नेटर्वकको बजार मागका आधारमा केहि बर्षभित्र देशभर सेवा शुरु हुनेछ’ । सिम्पल नेटवर्कको तिब्रगतिको इन्टरनेट सेवाले कर्णालीका ग्रामिण क्षेत्रसम्मका नागरिकलाई सुचनाको पहुचमा ल्याउन सहयोग पुगेको छ । कम क्षमताको नेपाल टेलिकमको ईन्टरनेट सेवाबाट असन्तुष्ट सेवाग्राही र संघीय संरचनापछिका गाउँपालीकाहरु र सरकारी तथा गैर सरकारी कार्यालय समेत घरदैलोमै विस्तारीत ईन्टरनेट सेवा देखि खुसि भएका छन् । यो ईन्टरनेट सेवाले विशेष गरी स्थानिय तहको कार्य सम्पादनमा राहात पुग्ने भएको छ । कर्णालीमा प्रसिद्ध पर्यटकीय क्षेत्र दर्जन बढि छन् । यस्तो अवस्थामा यहाँ आउने पर्यटकले नेटवर्क अभावका कारण आफ्नो सुचना प्रवाह गर्न सास्ती खेपिरहेका छन् । यिनै समस्यालाई मध्यनजर गर्दै सिम्पल नेटर्वकले पर्यटकिय स्थलमा हर्ट स्पोर्ट संचालन गर्ने भएको छ । जसका लागी मुगुमा रहेको राराताल जुम्लाको तातोपानी धारा आधा दर्जनबढि दह र कुण्ड रहेका रमणिय पाटन क्षेत्र खस भाषाको सभ्यता स्थान तथा सिंजा उपत्यका कालिकोट जुम्लाको सिमा तथा ब्यापारीक केन्द्र नाग्मघाट लगाएतका दर्जनौ स्थानमा हर्ट स्पोर्ट संचालन हुने भएको छ । खलंगा बजारमा अवस्थीत नेपाल टेलिकमले हाल चन्दननाथ नगरपालिका केन्द्रीत ईन्टरनेट सेवा दिइरहेको छ भने टेलिफोन सेवा सदरमुकाम केन्द्रीत छ । अहिलेसम्म नगरभित्रका १० वटै वडामा टेलिफोन सेवा पुग्नसकेको छैन । २ एमवि क्षमता भएको नेपाल टेलिकमको इन्टरनेट सेवाले सेवाग्राही असन्तुष्ट भैरहेको अवस्थामा तिब्रगतिको सिम्पल नेटर्वकको ईन्टरनेट सेवाले टेलिकमलाई ठुलो धक्का पुगेको छ । अहिले टेलिकमबाट केही स्थानीय र सरकारी तथा गैरसरकारी कार्यालय बाहेक अरु स्थानीय सेवाग्राहीले ल्याण्ड लाईन र इन्टरनेट सेवा प्राप्त गर्न सकिरहेका छैनन् । चन्दननाथ नगरपालिकाको ८ र ९ नम्बर वडामा पर्ने तलिउम जातीभिड लगायतका गाउँमा टेलिफोन सेवा अँझै पुगेको छैन । ईन्टरनेट समस्याका कारण स्थानीय तह गाउँपालिकामा बैकिङ सेवा शुरु गर्न समस्या भैरहेकोले सिम्पल नेटर्वकको ईन्टरनेट सेवा विस्तारपछि स्थानिय तहमा बैकिङ सेवा शुरु गर्न सहज हुने भएको छ । हाल ईन्टरनेट समस्या देखाउदै जुम्लाका ग्रामीण भेगका गाउँपालिका अझै पनि ईन्टरनेटसँग सम्बन्धीत महत्वपुर्ण कार्य सदरमुकामबाटै सम्पादन गरीरहेका छन् । तिला गाउँपालिका कार्यकारी अधिकृत विष्णुप्रसाद धितालले स्थानीय तहमा इन्टरनेट र बैकिङ सेवा नभएकाले समस्या सदरमुकाम केन्द्रीत हुनु परेको बताए । केही सुचनाको जानकारी लिनुपर्ने अवस्था आएमा सदरमुकाम खलंगामै आउनु पर्ने बाध्यता रहेको उनको भनाइ छ ।
काठमाडौ । दसैं आसपासदेखि सुनको मूल्य उकालो लागेको छ । निरन्तर बढिरहेको सुनको मूल्य स्थानीय बजारमा प्रतितोला ६० हजार रुपैयाँ कायम भएको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार यो मूल्य ६ वर्षयताकै उच्च हो । यसअघि २०६९ भदौमा सुनको भाऊ ६३ हजार ३ सय रुपैयाँ पुगेको थियो । त्यसपश्चात मूल्य घटेर ४७ हजार ७ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो । महासंघका पूर्वअध्यक्ष तेजरत्न शाक्यका अनुसार २ वर्षअघि मूल्य बढेर ५८ हजार पुगे पनि पुनः ४८ हजार रुपैयाँमा झरेको थियो । त्यसपश्चात बढ्न थालेको सुनको भाऊ गत मंगलबार प्रतितोला ६० हजार रुपैयाँ पुगेको हो । केही दिनयता भाऊ निरन्तर बढिरहेको छ’ उनले भने– दसैंपश्चात सुनको भाऊ थप बढ्ने अनुमान छ ।’ शाक्यका अनुसार अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा थप ४ डलरले सुनको भाऊ बढेको छ । गत सोमबार प्रतिऔंस १२ सय २२।२० अमेरिकी डलरले कारोबार भएको सुनको भाऊ बढेर मंगलबार प्रतिऔंस १२ सय २६ डलर पुगेको छ’ पूर्वअध्यक्ष शाक्यले भने– सार्वजनिक बिदा भएकाले अब नयाँ मूल्य सोमबार मात्रै निर्धारण हुन्छ ।’ दसैंबीचमा प्रतितोला ६० हजार रुपैयाँमा कारोबार भएको महासंघले जनाएको छ । महासंघको तथ्याङ्कअनुसार एक महिनाको अवधिमा सुनको भाऊ प्रतितोला २ हजार रुपैयाँले बढेको छ । असोज १ मा सुन ५८ हजार रुपैयाँमा कारोबार भएकोमा अहिले ६० हजार रुपैयाँमा कारोबार भैरहेको छ ।
नादी ग्रुप पावर कम्पनी लिमिटेडले सर्वसाधारणका लागि यही चैत २१ गतेदेखि कुल ९ लाख ७३ हजार ७ सय ३७ कित्ता साधारण सेयर निस्कासन गर्ने भएको छ । शेयर खरीदका लागि आवेदकले कम्तिमा ५० कित्ता र अधिकतम ५० हजार कित्तासम्मको आवेदन दिन पाउने र शेयर निस्कासन चाँडोमा यही चैत २४ गते र ढिलोमा आगामी बैशाख ५ गते बन्द हुने एनआईविएल क्यापिटलले जनाएको छ ।
ब्राजिलियन प्रसिद्ध फुटबल खेलाडी नेइमार दा सिल्भा सान्तोस जुनियरले विश्वकपमा आफूमाथि लागेको कृतिम अभिनय’बारेको आलोचना आफ्नो बाल्यकालदेखिको गुण भएको भनी प्रतिक्रिया दिएका छन् । नेइमारले भर्खरै रसियामा सम्पन्न भएको खेलमा अस्वभाविक अभिनय’ गरेको भनी विश्वभर आएको आलोचनालाई सम्बोधन गर्दै उनले भने खुट्टाका नलीमा जुत्ताको चोटलाग्दा मेरुदण्डमा ठक्कर लाग्दा खुट्टामा विपक्षी साथीहरूको पैतालाले कुल्चिँदा म जमिनमा ढल्नु स्वभाविक हो ।’ पीडाका कारण जमिनमा म ढल्दा अस्वभाविक लागेको हुनसक्छ वा दर्शकले यसलाई अस्वभाविक अभिनय भन्नुभयो होला तर यो मेरो बाल्यकालदेखिकै बानी हो’ उनले एक टेलिभिजन कार्यक्रममा भनेका छन् । पेरिस सेन्ट जर्मनका फरवार्ड खेलाडी नेइमारले पोर्चुगाली भाषामा भने तपाईहरू सबैले सोच्नुहोला खेलका समय म धेरै नै लडेँ । तर वास्तवमा म लडेको हो अभिनय गरेको होइन । हुनसक्छ खेलका समय मैले शरीरलाई केही सन्तुलित पार्न सक्नुपथ्र्यो त्यो सक्दिन । यो मेरो स्वाभाव बनिसकेको छ । उनको खुट्टाको गोलीगाँठोमा निकै ठूलो चोट लागेको छ र गएको फेब्रुवरीमा शल्यक्रिया नै गर्नुपरेको थियो । नेइमारले विश्वले गरेको आलोचनाले आफ्नो कमजोरी सच्चाउने अवसर मिल्ने धारणा व्यक्त गरे । उनले यसबाट ब्राजिलको फुटबल क्षेत्रलाई पनि सुध्रने अवसर प्राप्त हुने बताए । नेइमारले गएको हप्ता एएफपीलाई दिएको अन्तवार्तामा ब्राजिलको विश्वकपमा अनपेक्षित हारले आफूलाई कहिलेकाँही बललाई नहरौँ जस्तो लाग्ने गरेको वा अब फुटबल नै नखेलौँजस्तो लाग्ने गरेको खुलासा गरेका थिए । विश्वकप फुटबलमा खेलाडीको चर्चा धेरै कारणले हुने गरेको छ । धेरैजसोको चर्चा राम्रो खेलेको वा सोचेजस्तो खेल्न नसकेका कारण हुने गर्छ । गएको विश्वकपमा नेइमार मैदानमा देखाउने व्यवहारका कारण आलोचना र ब्यंग्यको विषय बन्न पुगेका थिए । सामान्य ट्याकलमा पनि मैदानमा लड्ने मात्र होइन अति नै पीडा भएको जस्तो गरि नाटक गर्ने गरेका कारण नेइमारबारे कतै ट्रोल बनाएर त कतै कार्टुन बनाएर उनको खिल्ली पनि उडाइएको छ ।
रक्सौलबाट उद्योगसम्म क्लिङ्कर ढुवानी गर्दा प्रतिमेट्रिक टन २ सय ५० भारू पथ्र्यो । अहिले नारायणपुरबाट ल्याउँदा यो खर्च १ हजार ४ सय भारू परिरहेको छ । यसबाट यो क्षेत्रका उद्योगबाट उत्पादित सिमेण्टको मूल्यवृद्धि भएको छ । यसको असर अन्तिममा उपभोक्तालाई नै पर्ने हो । यहाँका उद्योगले अन्य क्षेत्रका उद्योगसित मूल्यका आधारमा प्रतिस्पर्धा गर्न पनि कठिनाइ भइरहेको छ । यसको अन्तिम विकल्प रेलमार्गबाट नेपालसम्म क्लिङ्रको ढुवानी हो । तर तत्कालका लागि पनि यसको समाधान खोजिनुपर्दछ । अल्पकालीन रूपमा रक्सौल स्टेशनमै अनलोडको व्यवस्था मिलाएर भए पनि निकास निकालिनुपर्दछ ।
चितवन १७ मंसिर– स्थानीय तह निर्वाचनमा सर्वाधिक चासो रहेको भरतपुर महानगरमा प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा पनि देशविदेशमा रहने युवामाझ पुनः चर्चामा छ । मंसिर २१ गते दोस्रो चरणको निर्वाचन हुन अब चार दिनमात्रै बाँकी रहँदा चितवन यतिबेला चुनावी सरगर्मीले बेस्मारी तातेको छ । चितवनको क्षेत्र नं ३ मा धेरैको चासो बढ्नुको कारण हो– माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र राप्रपा (प्रजातान्त्रिक)का उपाध्यक्ष तथा वनमन्त्री विक्रम पाण्डेबीचको घमासान चुनावी भिडन्त । देश–विदेशबाट चितवन क्षेत्र नं ३ मा पूर्वप्रधानमन्त्री एवम् नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र वन तथा भूसंरक्षणमन्त्री विक्रम पाण्डेबीच तीव्र प्रतिस्पर्धा छ । मन्त्री पाण्डे राप्रपा (प्रजातान्त्रिक)का उपाध्यक्षसमेत हुन् । उनलाई साथ दिएको छ– क्षेत्र नं ३ मा प्रभावशाली मानिएको नेपाली कांग्रेसले । लोकतान्त्रिक गठबन्धनबाट उम्मेदवार बनेका पाण्डे संविधानसभाको निर्वाचनमा यसअघि सोही क्षेत्रबाट विजयी उम्मेदवार हुन् । प्रचण्डलाई एमालेको समर्थन प्राप्त छ । वाम गठबन्धनका तर्फबाट उम्मेदवार बनेका प्रचण्डका लागि सो क्षेत्रमा चुनाव जित्नु ठूलो चुनौती बनेको छ । किनभने विक्रम पाण्डे कमजोर उम्मेदवार होइनन् । एक त सो क्षेत्रबाट विजय हासिल गरिसकेको र अर्को राम्रो पकड जमाउँदै आएको कांग्रेसको साथ र समर्थन । तीव्र प्रतिस्पर्धा रहेको सो क्षेत्रमा यतिबेला दुवै गठबन्धनको नेता कार्यकर्ता चुनावी सभा घरदैलो र प्रचारप्रसारमा केन्द्रित भइरहेका छन् । भरतपुर महानगरमा चुनावी भिडन्त भनिए पनि खास लडाइँचाहिँ माडी क्षेत्रमा हुने देखिएको छ । किनभने माडी उपत्यकाको मत नै दुवै प्रतिस्पर्धीका लागि निर्णायक मानिएको छ । साविक चार गाविस मिलाएर माडी नगरपालिका बनेपछि यस क्षेत्रका मतदाताहरुको मन जित्न प्रचण्ड र पाण्डेबीच रस्साकस्सी नै चलेको छ । दुवैले समग्र माडीको विकासको लागि प्रतिबद्धताहरु प्रस्तुत गरेका छन् । दुवै उम्मेदवार दुवैका लागि उत्तिकै चुनौती बनिरहेका छन् । दुईपटक मन्त्री भएका पाण्डेले भूमिसुधारमन्त्री हुँदा मालपोत र नापी कार्यालयको शाखा खोलेका छन् । सो क्षेत्रमा माडी र चनौलीका जनताले मालपोत र नापी कार्यालयको सेवासुविधा पाइरहेका छन् । पाण्डे २० वर्षदेखि सोही क्षेत्रमा घुलमिल भएका चर्चित नेता हुन् । बाढी डुवान वा आगलागीजस्ता दैवी विपत्तिहरुमा काठमाडौँबाट माडी आउने र जनताको दुःखसुखमा साथ दिने भएकै कारण माडी उनको प्रभाव क्षेत्र मानिन्छ । विकासप्रेमी नेताका रुपमा दरिएका उनी माडी क्षेत्रका हरेक आरोह–अवरोहसँग परिचित व्यक्तित्व हुन् । उनी सगर्व भन्छन् २० वर्षदेखि म आफ्नो क्षेत्रमा लागिपरेको छु जनताको सुखदुःखमा साथ दिँदै आएको छु र अहोरात्र दिइरहने छु ।’ यस्तो कुन नेता हुनसक्छ बाढी आउँदासाथ आफ्नो क्षेत्रमा राहत लिएर आउने दुःखमा साथ दिन आउने ’ उनी भन्छन् । सो क्षेत्रमा प्रचण्डभन्दा बढी समय खर्चेेका नेता भएकै कारण मतदाताको सर्वाधिक रोजाईमा पर्नेमा उनी ढुक्क छन् । जनतासँग बढी उठबस रहेकै कारण उनको विशेष खालको प्रभाव माडीमा छ । उनको आफ्नै मतदाता सो क्षेत्रमा बढी छन् । ०६४ सालको संविधानसभा निर्वाचनमा पराजित भएका पाण्डे ०७० को संविधानसभा निर्वाचनमा विजयी भएका हुन् । अहिले झन् कांग्रेसले साथ दिएपछि उनी विजयी बन्नेमा निर्धक्क भएका हुन् । दुईपटक प्रधानमन्त्री बनिसकेको र राजनीतिमा खेल्न सक्ने खुवी भएका प्रचण्ड पनि चुनावी मैदानमा जोडतोडले लागिपरेका छन् । माडीवासीको मन जित्न उनी माडी उपत्यकामै बढीजसो केन्द्रित भैरहेका छन् । मन्त्री पाण्डेलाई कांग्रेसले साथ दिएबाट झस्किएका प्रचण्ड माडीवासीको मन जित्न दोहो¥याईतेह¥याई सो क्षेत्रमा पुगिरहेका छन् । स्थानीय तहमा झिनो मतअन्तरले माओवादीले मेयर जितेको माडी नगरपालिका क्षेत्रमा अहिले दिनदिनै सभा कोणसभा र भेला भैरहेका छन् । सशस्त्र द्वन्द्वकालमा माडीको बाँदरमुढेमा सर्वसाधारण चढेको गाडी माओवादीले थापेको एम्बुसमा पर्दा ४२ जनाको मृत्यु भएको थियो । दर्जनौँ अंगभङ्ग भएका थिए । माडीमा उक्त घटनाका पीडितहरुलाई माओवादीले सम्बोधन नगरेको विगतमा प्रचण्ड फर्केर नआएको आक्रोश अझै सो क्षेत्रमा व्याप्त छ । बाँदरमुढे संघर्ष समितिका नामबाट पीडितका लागि राहतका प्याकेज ल्याइनुपर्ने माग राखिरहेका बेला माओवादीकै भातृसंगठन वाईसीएलले चुनावको मुखमा बाँदरमुढे घटनालाई नजोड्न चेतावनी दिएपछि मतदाता खिन्न भएका छन् । उसो त निर्वाचनलाई केन्द्रित गरी वाम गठबन्धनले मंसिर ५ गते भरतपुरमा वृहत चुनावी सभा आयोजना ग¥यो । प्रचण्डका पक्षमा माहौल तताउन लोकगायक बद्री पंगेनीदेखि कलाकार मनोज गजुरेलसम्मलाई चुनावी सभामा प्रयोग गरियो । मतदातालाई फकाउने प्रयास अझै जारी छ । पाण्डे चुनौती बनेपछि आइतबार वाम गठबन्धनका अर्का हस्ती केपी ओली माडी झिकाइए । लोकतान्त्रिक र वाम गठबन्धनले आ–आफ्ना चुनावी कार्यक्रम तीव्र बनाउँदै गर्दा नेकपा माओवादीका महासचिव पनि माडीमा चुनावी सभाहरुमा व्यस्त छन् । माडीको वसन्तपुर बजारमा वैद्यले आफ्नै उम्मेदवार टंकनाथ रेग्मीको पक्षमा भोट माग्न व्यस्त भएका छन् । लामो समयसम्म राजनीतिका सारथि बनेका वैद्यले प्रचण्डविरुद्ध प्रचार गर्दै आफ्नो राजनीतिक अडान प्रस्तुत गरेका छन् । महासचिव वैद्य एमाले र माओवादी केन्द्रले हल्ला चलाएजस्तो वाम गठबन्धन नभएको दाबी गर्छन् । रेग्मीको चुनावी सभामा तडकभडक र व्यापक प्रचार सामग्री नटाँगिए पनि सभामा उपस्थित हुनेको संख्या अधिक थियो । वैद्यले लोक र वाम गठबन्धनको चर्को आलोचना गरे । वैद्यले भने– एमाले र माओवादी कांग्रेसजस्तै संसदीय भासमा लम्पसार परेका पार्टी हुन् उनीहरुले चाहेर पनि साम्यवाद आउँदैन । उनीहरु वास्तवमा वामपन्थी भन्न लायक छैनन् ।’ माडीमा २०५१ सालको संसदीय निर्वाचनमा कांग्रेस नेता तीर्थ भुसालले जितेका थिए भने २०४८ मा जनमोर्चाका अमिक शेरचन विजयी भए । ०५६ मा कांग्रेस नेता नारायण शर्मा पौडेल विजयी भए । यस्तै २०६४ को पहिलो संविधानसभामा माओवादीबाट अमिक शेरचन विजयी भए । ०७० सालको संविधानसभामा राप्रपाका विक्रम पाण्डेले आकर्षक मतसहित विजय हासिल गरेका थिए । अहिले स्थिति फेरिएको छ । माडीका मतदाताले कुन उम्मेदवारलाई जिताउँछन् भन्ने आँकलन गर्न गाह्रो छ । दुवै गठबन्धनले आ–आफ्नो उम्मेदवारले जित्ने दाबी गर्दै आए पनि माडीको मत कसको पोल्टामा जान्छ र कसको पल्लाभारी हुन्छ भनेर अनुमान गर्न गाह्रो छ । उसो त प्रचण्डले आफ्नो कुनै प्रतिस्पर्धी नभएको र आफूलाई चितवनका जनताले विकासको लागि जिताउने दाबी गर्छन् । वाम गठबन्धनले पनि प्रचण्ड विजयी भए पुनः प्रधानमन्त्री बन्न सक्ने र विकास बजेटमार्फत् चितवनलाई समृद्ध सहर बनाउने प्रचार गरिरहेको छ । उनी भन्छन् दुईपटक प्रधानमन्त्री भएँ यहाँका जनताको आशीर्वाद पाएँ भने फेरि पनि प्रधानमन्त्री हुन्छु मलाई चितवनले प्रचण्ड बनाएको हो अब म चितवन बनाउँछु ।’ चितवन ३ का मतदाताले कसलाई चुनेर पठाउँछन् भन्ने यकिन साथ भन्न सकिने अवस्था देखिँदैन । चितवन क्षेत्र नम्बर ३ मा माडी नगरपालिकासहित भरतपुर महानगरपालिकाका १९ वडा पर्छन् । क्षेत्र ३ मा स्थानीय तहको १९ वडाको हिसाब गर्दा माओवादी केन्द्र र एमालेभन्दा कांग्रेसको मत बढी छ । १९ वडामध्ये ६ वटा एमाले ३ वटा माओवादी र ११ वटा वडा कांग्रेसले जितेका छन् । स्थानीय तह निर्वाचनमा खसेको मतलाई हेर्दा क्षेत्र ३ मा १९ वटा वडामा कांग्रेसले पाएको मत जोड्दा २३ हजार २३७ छ । त्यसमा राप्रपा प्रजातान्त्रिकको थपिँदा ३० हजारभन्दा बढी छ । एमालेको २१ हजार १३० मत छ । माडी नगरपालिकासहितको मत जोड्दा एमालेको सम्पूर्ण मत २४ हजार कटेको छ । यसमा वाम गठबन्धनको (माओवादी केन्द्र र एमाले) मत जोड्दा कांग्रेसको मतभन्दा ७ हजारले बढी भए पनि कांग्रेस र राप्रपाको मत जोड्दा लोकतान्त्रिक गठबन्धनकै बढी मत आउने देखिन्छ । काठमाडौँ १८ मंसिर– नेपाली कांग्रेसका युवा नेता एवम् काठमाडौँ क्षेत्र नं ४ का प्रतिनिधिसभा सदस्यका उम्मेदवार गगन थापामाथि बम आक्रमण भएको छ । काठमाडौँस्थित
नेपालमा यौनकर्मी महिला कहाँ बढी पाउने गरिन्छ उनीहरु कसरि ग्रहाकको सम्पर्कमा आउने गर्छन् उनीहरुलाई कसरि भेट्न सकिन्छ nepali sandes काठमाडौं – फलानो होटलमा छापा मारेर प्रहरीले यति जोडीलाई आपत्तिजनक हालतमा पक्राउ गर्योआ भन्ने समाचारहरूमा अब कुनै नवीनता छैन। देशका मुख्य शहर र शहरोन्मुख गाउँहरूमा खुलेआम देहसुखको खरिदबिक्री भइरहेको छ। यौनकर्मीहरूले रेडलाइट एरियाको माग गरेको पनि वर्षौं भइसक्यो। पूर्वका प्रमुख शहर र बजारमा सर्वत्र स्थापना भइरहेका छन् सेक्स स्टेसनहरू। यस्ता स्टेसनका पारखी छन् रिक्साचालकदेखि ठूला व्यापारीसम्म। पूर्वको यौन व्यवसायको ताजा हाल बुझ्न गोपाल दाहालले पूर्वका थुप्रै यौन अखडा चहारेका छन्।भारत र पूर्वी नेपालको नाका हो झापाको काकडभिट्टा। भारतको सिलिगुढी हुँदै दार्जीलिङ सिक्किम जाने र सीमाबाट नेपालतर्फ आउने गाडी स्टेसन छ त्यहाँ। तर पछिल्ला दिनमा त्यो गाडी स्टेसन भन्दा बढी सेक्स स्टेसन’ का रूपमा परिचित छ। नेपाल र भारतका मात्र होइनन् बंगलादेशका नागरिकसमेत जमघट हुने यो ठाउँमा खुल्लमखुल्ला यौनधन्दा चल्ने गर्छ। काकडभिट्टाबाट सुरु हुने पूर्व–पश्चिम राजमार्ग जति अघि बढ्दै जान्छ त्यति नै सेक्स स्टेसन’को संख्या बढ्दै जान्छ। काकडभिट्टाबाट अगाडि बढेपछि आइपुग्ने बिर्तामोडको बसपार्क क्षेत्र पनि सेक्स स्टेसन बनेको छ। त्यहाँका अधिकांश रेस्टुरेन्ट र होटलमा यौनधन्दा हुन्छ। २०६८ चैत २२ गते बिर्तामोडको नयाँ बसपार्कस्थित पूर्वाञ्चल सेकुवा कर्नरमा एक जनाको हत्या भयो। उनको हत्यामा यौनधन्दा पनि जोडिएको थियो। बिर्तामोड अगाडिको दमक पनि अर्को नामुद सेक्स स्टेसन हो। यहाँ पनि भारतदेखिका व्यापारी यात्राका लागि आउने घुमन्तेहरू यौनआनन्द लिन आइपुग्छन्। पूर्वका गाउँहरूबाट शहर झरेका चेली र केही भारतीय युवती पैसासँग शरीर साटिरहेका हुन्छन्। केही दिन अघिमात्र प्रहरीले यौनधन्दा चलाएको आरोपमा दमकका चार होटल सञ्चालकसहित १७ जनालाई पक्राउ गर्यो। प्रहरीका अनुसार दमकमा प्रियंका होटल ओझा होटल सौगात डल्पि्कनलगायत रेस्टुरेन्ट यौनधन्दामा कहलिएका छन्। दमक–९ को ममता होटलमा यौनधन्दा हुन्छ। दमकका डीएसपी रविकुमार पौडेल अहिले दमकलाई यौनधन्दा मुक्त बनाउने भन्दै अभियान चलाइरहेका छन्। बिर्तामोडका पत्रकार रमेश समदर्शीको टिप्पणी छ– सबैतिर नयाँ प्रहरी प्रमुख आउँदा उनीहरूको पहिलो टार्गेट नै होटलका यौनधन्दा हुने गर्छन्। तर दुईचार दिनमै अभियान सेलाउँछ।’ त्यसो त झापाबाट इलाम हुँदै पाँचथर ताप्लेजुङसम्मको यात्राका क्रममा पनि भेटिन्छन् सेक्स स्टेसनहरू। आर्मी क्याम्पनजिकैको चारआली गाडी स्टेसनवरपरका होटलहरूमा सेक्स वर्करहरू रहेका छन्। उनीहरूका ग्राहक आर्मी पुलिस ठेकेदार र व्यापारीहरू हुने गरेको स्थानीयवासी बताउँछन्। त्यहाँबाट उकालो चढेपछि चियाबारीमा मायाप्रेम साट्ने जोडीहरू बढी भेटिन्छन्। तर इलामको फिक्कलमा चाहिँ बाहिरबाट सल्लाह मिलाएर गएका जोडी भेटिन्छन्। त्यहाँ पनि यौनकर्मी उपलब्ध छन्। इलाम बजारका होटलहरूमा पनि यौन पर्यटक थुप्रै भेटिन्छन्। इलामबाट पाँचथर जाँदा बाटोमा पर्ने कान्छी दोकानलगायत बजारमा फाट्टफुट्ट यौन अखडा भेटिन्छन्। पाँचथरको सदरमुकाम फिदिम त पहाडी क्षेत्रको गतिलो सेक्स स्टेसन नै हो। एक वर्षअघि प्रहरीले फिदिमको सीमा होटलमा छापा मारेर तीन जोडी युवायुवती पक्राउ गरेको थियो। ताप्लेजुङको फुङलिङस्थित बस स्टेसनवरपर पनि सेक्सका अखडाहरू जमिरहेका स्थानीयवासी बताउँछन्। दमकबाट पश्चिमतिर अघि बढेपछि आउँछ उर्लाबारी सेक्स स्टेसन। पहिला गाउँ भए पनि जग्गा प्लटिङले शहरीकरण बढिरहेको उर्लाबारीमा व्यापारी व्यवसायीको जमघट बढ्दो छ। आयस्तर बढ्दै गएका स्थानीयहरू गाउँमै डान्स पार्टी कन्सर्ट गरेर रमाउन थालेका छन्। अनि थकान मेट्न र मनोरञ्जन दिन भनेर खुलेका होटल रेस्टुरेन्टमा यौनधन्दा फस्टाइरहेको छ। उर्लाबारीसँग नजिकैको पथरी बजारका धेरै विशेषता मिल्छन्। दुवै क्षेत्रका स्थानीयको बदिलँदो जीवनशैली र आयस्तरसँगै सेक्स स्टेसनहरू बनिरहेका छन्। पथरीका होटल रेस्टुरेन्टमा भुटानी शरणार्थी युवतीहरू धन्दामा थिए तर उनीहरू तेस्रो मुलुक गएपछि यहाँको सेक्स बजारमा मन्दी आएको स्थानीय बताउँछन्। पथरीबाट अगाडि बढेपछि आइपुग्ने इटहरी राजमार्गको मात्र होइन पूर्वकै चर्चित सेक्स स्टेसन हो। पूर्वका सबै मुख्य बजारबाट विभिन्न शहर र राजधानी आउने जाने गाडीहरूको ठूलो स्टेसन हो इटहरी। यौनधन्दामा पनि यो अगाडि छ। यहाँको बसपार्कका अधिकांश होटल रेस्टुरेन्टमा यौन कारोबार हुन्छ। बसपार्कबाहेक विराटनगर लाइन पूर्व र पश्चिम लाइन सबैतिर खोलिएका साना छाप्रा रेस्टुरेन्टको मुख्य काम यौनधन्दा हो। केही महिनाअघि विराटनगर लाइनको फ्रेन्डसिप रेस्टुरेन्टबाट भागेर महिला अधिकारकर्मीको शरणमा पुगेकी एक युवतीले रेस्टुरेन्ट सञ्चालकले ग्राहकसँग १५ सयसम्म लिने र आफूलाई दुई सय रुपैयाँ दिने गरेको बताएकी थिइन्। उनले भनेकी थिइन् यहाँ पुलिसहरू पनि आउँछन्। उनीहरूलाई सित्तैमा सेवा दिनुपर्छ। उल्टै नांगो बनाएर फोटो खिच्छन्।’ महिला अधिकारकर्मीको उजुरीपछि प्रहरीले सञ्चालकलाई कारबाही गरेको थियो। यसबाहेक पनि प्रहरीले सयौँलाई पक्राउ गरी कारबाही गरिसकेको छ। इटहरीका डीएसपी विद्यानन्द माझीका अनुसार गत वर्षको चैतदेखि यस वर्षको भदौसम्ममा यौनधन्दामा संलग्न १ सय ६० जना कारबाहीमा परिसकेका छन्। उनका अनुसार इटहरीमा काठमाडाँैदेखिका यौनव्यवसायी आएर ग्राहकलाई सेवा दिन्छन्। अधिकांश ग्राहक भारतीय हुन्छन् भने स्थानीय ग्राहक पनि उत्तिकै हुन्छन्। हामीले नियन्त्रणका लागि अभियानै चलायौँ’ डीएसपी माझीले भने होटल व्यवसायी र आमा समूहसँग मिलेर आचार संहिता लागू गरेपछि पहिलेभन्दा नियन्त्रण भएको छ।’ इटहरीको गोरखा डिपार्टमेन्ट अगाडिको गाडी स्ट्यान्डदेखि नेपाली सेनाको पूर्वी पृतना क्याम्पसम्मका छाप्रा रेस्टुरेन्टमा पनि यौनधन्दा चम्किएको छ। यहाँका मुख्य ग्राहक सेनाका जवान गाडी चालक रिक्सा र ठेलाचालक हुन्छन्। त्यसअगाडि सेकुवा बजारका रूपमा विकास भएको तरहरामा पनि फाट्टफुट्ट यौनधन्दा चल्छ। त्यसपछि आइपुग्ने पूर्वको सुन्दर शहर धरानको भानुचोकस्थित बसपार्क शान्तिपथ र छाताचोकनजिकै चतरा लाइन जिरो प्वाइन्ट फुस्रे अमरहाट बेसक्याम्पका केही होटल रेस्टुरेन्टमा यौनधन्दा चलिरहेको छ। धरानबाट भेडेटार जाने उकालो बाटोमा पर्ने सारंगा डाँडामा रहेका होटल–रेस्टुरेन्टमा पनि यौन सेवा उपलब्ध छन्। यहाँको डुकु रेस्टुरेन्ट परिचित यौन अखडा हो। पर्यटकीय क्षेत्र भेडेटारका धेरैजसो होटलहरू दिनमा एउटै कोठा पाँच सात पटकसम्म भाडामा लगाउँछन्। यस्ता घण्टे होटल’हरू भेडेटारदेखि धनकुटा जाने बाटोसम्म भेटिन्छन्। धनकुटा हिले र वसन्तपुर पनि यौनपर्यटकका सेक्स स्टेसन हुन्। आर्मी क्याम्पनजिकै भएको चिसो ठाउँ हिलेका छाप्रे होटलहरूमा यौन जोडीको बास हुन्छ। तराईको तुलनामा पहाडमा यौनधन्दा कम हुन्छ। पहाडमा धेरैजसो बाहिरबाट आउने जोडीहरू होटलमा भेटिन्छन्। भारतीय नाका जोगबनीदेखि विराटनगरसम्मको क्षेत्र पनि यौनधन्दाका लागि चर्चित ठाउँ हो। विराटनगर बजारकै होटलहरूबाट प्रहरीले जोडीहरूलाई पक्रिने गरेको छ। केही समयअघि विराटनगरबाट ३५ जोडी पक्राउ परेका थिए। इटहरी नजिकैका खनार दुहबी पकली झुम्का इनरुवादेखि कोशी ब्यारेजसम्म स–साना सेक्स स्टेसनहरू छन्। एकान्त’ भेटघाट’ स्विट’ जस्ता नाम राखिएका रेस्टुरेन्टहरू मूलसडककै छेउछाउमा भेटिन्छन्। यिनीहरूका मुख्य ग्राहक भनेका चालकहरू हुन्। एक जना ट्रक ड्राइभर भन्छन् यस्ता रेस्टुरेन्टमा रक्सी मासु र केटी पाइन्छन्। गाडी चलाउँदा थाकिन्छ। त्यहाँ पसेपछि भोक पनि मेटिने प्यास पनि मेटिने। पैसा चाहिँ सखाप।’ कोशी तरेपछि सप्तरी जिल्ला भेटिन्छ। सप्तरीको सदरमुकाम राजविराजका छाप्रा र होटलहरूमा पनि यौनधन्दा चल्छ। प्रहरीका अनुसार यसबाटै केही गरिब महिलाहरूको जीवनयापन चलेको छ। त्यस्तै उदयपुरको गाईघाट बजार पनि पहाडी क्षेत्रको ठूलो सेक्स स्टेसन हो। गाईघाटमा यौनव्यवसाय गर्न भोजपुर खोटाङ सप्तरी र सिरहादेखिका युवतीसमेत आउने गरेको प्रहरीको भनाइ छ। प्रहरीले होटलमा छापा मारेर पटक–पटक यौनधन्दा गर्नेलाई पक्राउ गरेको छ। सिरहाको लहान बजारस्थित हस्पिटल चोक अर्को सेक्स स्टेसन हो। यहाँका न्यू राज होटल ब्लुस्टार आशिकी होटल एन्ड लजमा धन्दा चल्ने गरेको प्रहरीको भनाइ छ। लहानमा पनि प्रहरीले छापा मारेर दर्जनौँलाई पक्राउ गरिसकेको छ। सर्लाहीका मलंगवा नवलपुर लालबन्दीलगायत साना बजारमा पनि थुप्रै सेक्स स्टेसन छन्। यहाँ खुलेका रेस्टुरेन्ट तथा लजहरूका अधिकांश ग्राहक गाडी चालक हुन्। स्थानीय व्यापारी र केही बाहिरबाट आउनेहरू पनि हुने गरेको प्रहरीको भनाइ छ। जनकपुरको जनकचोकलाई त स्थानीयवासी रेडलाइट एरिया’ भन्ने गर्छन्। उनीहरूका अनुसार यहाँका धेरैजसो लज यौनधन्दाकै लागि खोलिएका छन्। ढल्केबर लालगढ बर्दिवास चन्द्रनिगाहपुर हुँदै पथलैयासम्ममा गाडी चालकहरूलाई खाना बस्नसँगै यौन सेवा दिने ठाउँ प्रशस्त भेटिन्छन्। त्यसपछि पुगिने हेटौँडालाई त गाडीको लोड बिसाउनेमात्र होइन यौन तिर्खा मेटाउने शीतल चौतारी भने पनि हुन्छ। हेटौँडामा काठमाडाँैदेखिका यौनकर्मीहरूको समेत जमघट हुन्छ। तीन सयको हाराहारीमा यौनकर्मी रहेको अनुमान गरिएको हेटौँडामा प्रहरी र एनजीओ आईएनजीओले यौनकर्मीको निगरानी गरिरहेका छन्। चितवनलाई पूर्व र पश्चिम सबैतिरको केन्द्रीय सेक्स स्टेसन भने पनि हुन्छ। चितवनका रत्ननगर नारायणगढदेखि मौवाखोलासम्म साना–ठूला सेक्स स्टेसन सञ्चालित छन्। पुलिस–व्यवसायी जुहारी देशका मुख्य बजार र बसपार्क क्षेत्रमा सेक्स स्टेसन सञ्चालन हुन्छन् भन्ने जानकारी प्रहरीलाईभन्दा बढी अरू कसलाई होला कुनै शहरमा नयाँ प्रहरी प्रमुख आउनेबित्तिकै उसको पहिलो काम त्यस क्षेत्रका यौनक्रियाकलाप गर्ने होटलमा छापा मार्ने र मान्छे पक्राउ गर्ने हुन्छ। झापा दमकका डीएसपी रविकुमार पौडेलले जस्तै सबैतिरका प्रहरी प्रमुखले यसलाई काम देखाउने अवसरका रूपमा लिएका हुन्छन्। दमकका होटलमा छापा मारेर पक्राउ गरेपछि होटल व्यवसायीहरू भने असन्तुष्ट बनेका छन्। धेरै ठाउँमा त प्रहरीविरुद्ध होटल व्यवसायीले आन्दोलनै गरेका छन्। प्रहरी र होटल व्यवसायीको यस्तो जुहारी छ महिनाजति चल्छ। त्यसपछि कतै नियन्त्रण पनि हुन्छ’ एक व्यवसायीले भने कतै प्रहरीको लाइन’ मिल्छ अनि बन्द हुन्छ छापा मार्ने काम।’ इटहरीका डीएसपी विद्यानन्द माझीले गत वर्ष चैतदेखि चलाएको अभियान भदौबाट रोकिएको छ। उनी यौनधन्दा रोकिएकाले अभियान रोकेको दाबी गर्छन्। नारायणगढका एक होटल व्यवसायी भन्छन् प्रहरीले यौनधन्दा रोक्न होइन पैसा कमाउन यस्तो अभियान चलाएका हुन्।’ एउटा शहर एउटा ठाउँमा मात्र होइन देशैभरि साना ठूला शहरमा यौन व्यवसायले विकराल रूप लिइसकेको छ। प्रहरीले छापा मारेर केही जोडीलाई पक्राउ गर्दैमा यसमा नियन्त्रण हुँदैन। यौन व्यवसायलाई बेलैमा व्यवस्थित गर्नु आवश्यक छ। यौनव्यवसायीले नै बेलाबेला नेपालमा पनि रेडलाइट एरिया तोकिनुपर्ने माग गर्दै आएका छन्। अब यस मागप्रति गम्भीरतापूर्वक सोच्नुपर्ने बेला भइसकेको छ। शुक्रवार साप्ताहिक
काठमाडौँ — १७ अर्ब १ करोड ८० लाख ७१ हजार चार सय १३ रुपैयाँ बिगो मागदाबीसहित जिल्ला अदालत मोरङमा बुधबार पेस गरिएको अभियोगपत्रले वर्षाै‌देखि कसरी अवैध सुन तस्करी निर्बाध चलिरहेको थियो भन्नेबारे अनेकन तथ्य सतहमा ल्याएको छ । अदालतमा पेस गरिएका ६३ प्रतिवादी पक्राउ परेकाको बयान र तिनीहरूको भूमिका सम्मिलित प्रतिवेदनले सुन तस्करीको संगठित अभ्यासबारे नयाँ चाया पर्ने समस्याले जाडो र गर्मी दुवै मौसममा सताउने गर्छ । टाउकोमा छालाका कोस मर्ने र नयाँ पलाउने क्रम निरन्तर चलिरहन्छ । यस्तो वेला टाउकोमा सेता मसिना फुस्रा दागहरू देखिन्छन् जसलाई हामी चाया भन्छौँ । यी हुन् चाया पर्ने कारण र यसले निम्त्याउने जटिल अवस्था चाया पर्ने कारण सरसफाइ पनि चायाको कारक हो । यातायात समितिको हडतालविरुद्ध सरकारको तयारी यातायात महासंघ भन्छ हाम्रा सबै गाडी ग्यारेजमा थन्क्याउँछौँ यातायात विभागको दाबी देशभर ५० प्रतिशत गाडी गुड्छन् यातायात व्यवसाय कम्पनीमा दर्ता गर्नुपर्ने सरकारी निर्णयविरुद्ध हडतालको घोषणा गरेका यातायात समितिको कार्यक्रम असफल बनाउन सरकार पनि तयारीमा छ । हडतालको समर्थन गर्दै नचलाउने सवारीसाधनको रुट नै खारेज गरिदिने चेतावनी छ । यसबाहेक यातायात सरकारले आगामी वर्षको नीति तथा कार्यक्रम जेठ पहिलो साता संसद्मा पेस गर्ने तयारी थालेको छ । २३ वैशाखदेखि सुरु हुने संघीय संसद्को बजेट अधिवेशनमा प्रिबजेटमाथि छलफल र नीति तथा कार्यक्रम ल्याउने कार्यतालिका तयार पारेको हो । सिंहदरबारस्थित संघीय संसद् सचिवालयमा बुधबार पत्रकार भेटघाट कार्यक्रममा सभामुख कृष्णबहादुर महराले प्रतिनिधिसभाको आगामी बैठकमा हुने सम्भावित कार्यक्रमबारे जानकारी गराए । नीति तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले स्थानीय तहमा कर्मचारी खटाउनेसम्बन्धी मापदण्ड सार्वजनिक गरेको छ । कर्मचारी अभावमा स्थानीय तहले काम गर्न नसकिरहेका वेला सरकारले मापदण्ड जारी गरेको हो । सरकारले ज्येष्ठताका आधारमा कर्मचारीले रोजेको स्थानीय तहमा कामकाजमा खटाउने जनाएको छ । यदि कर्मचारीले रोजेको स्थानीय तह रिक्त नभएमा निजको स्थायी बसोवास भएको ठेगाना वा नागरिकताको प्रमाणपत्रमा रहेको ठेगानाअनुसार न्युयोर्क सिटीबाट लगभग ५ घन्टाको ड्राइभिङपछि पुगिने एउटा ऐतिहासिक तर सानो ठाउँ छ– कोर्निङ । सोही ठाउँमा ३७ वर्षअघि नेपाली जोडीको तेस्रो सन्तानको रूपमा एउटा बालक जन्मियो । ऊ सानैदेखि जिनियस’ थियो । गणितमा विशेष लगाव थियो । आमा र दिदीहरूसँग पुस्तकालय जान मनपराउँथ्यो । स्कुल छँदा शिक्षकले उनलाई पराग भन्न नजानेर फरग’ भन्थे । उनी भने मेरो नाम फरग’ हैन बंगलादेशको राजधानी ढाकाबाट बुधबार दुईवटा बस नेपाल प्रवेश गर्दैछन् । सम्झौता भएको करिव ३ वर्ष पछि बंगलादेश भारत र नेपालबीच त्रिदेशिय बस सेवा संचालनको परीक्षणका लागि ढाकाबाट बस आएको हो । बसमा नेपाल भारत र बंगलादेशका अधिकारीहरु सवार छन् । टोलीमा सहभागी मेची भन्सार कार्यालयका प्रमुख टेकबहादुर अर्यालले ढाकाबाट करिव २४ घन्टा पछि बस नेपाल प्रवेश गर्ने चिनियाँ कम्पनीले काठमाडौं उपत्यकामा मोनोरेल (सडकमाथि गुड्ने रेल) निर्माण गर्न प्रस्ताव पेस गरेको छ । चिनियाँ कम्पनी सीआरसीसीले काठमाडौं उपत्यकाको चक्रपथमा दुई वर्षभित्र मोनोरेल निर्माण गर्ने प्रस्ताव गरेको जानकारी महानगरपालिकाको सार्वजनिक–निजी साझेदारी इकाईका प्रमुख महेश काफ्लेले दिए । चक्रपथको २७२ किलोमिटर सडकमा दुई वर्षभित्र मोनोरेल गुडाउने योजनासहित सीआरसीसीले पेस गरेको प्रस्तावमाथि महानगरपालिकाका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यलगायत पदाधिकारीले साेल – अन्तरकोरियाली वार्ताका लागि उत्तर कोरियाका नेता किम जोङ – उन उत्तर कोरियाको सीमा पार गरेर दक्षिण कोरियाली भूभाग पुगेका छन्। नेता किम जोङ उन र दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति मुन जे इनबीच ऐतिहासिक शिखर वार्ता भएकाे छ। सन् १९५३ मा कोरियाली युद्धको अन्त्यपछि दक्षिण कोरियाको भूमि टेक्ने किम पहिलो उत्तर कोरियाली नेता हुन्। उत्तर ब्लकचेननै त्यो प्रबिधि हो जसबाट बिटकोईन इथेरिएम जस्ता क्रिप्टोकरेन्सिहरु बनाईएको छ । ब्लकचेन प्रबिधिको बहुआयमिक उपयोगिता रहेको छ क्रिप्टोकरेन्सि त एउटा सानो पाटो मात्र हो । ब्लकचेन प्रबिधि प्रयोग गरेर धेरै क्शेत्रमा नया नया एपलिकेसनहरु निर्माण भैरहेका छन् । ब्लकचेन प्रबिधि पुर्णरुपमा उपयोग हुन थाले पछि केन्द्रिकित कुराहरु सबै बिकेन्द्रिकित हुनेछन् जस्तै पैसाको
चितवन । स्थानीय तहको निर्वाचनमा भरतपुर महानगरपालिकाको मतगणनाका क्रममा मतपत्र च्यातेको अभियोग लागेकालाई मतगणनामा समावेश नगराइने भएको छ । मतपत्र च्यातेको अभियोगमा माओवादी केन्द्र निकट मधु न्यौपाने र द्रोणबाबु शिवाकोटीविरुद्ध जिल्ला अदालत चितवनमा मुद्दा चलिरहेको छ । उनीहरु जनही रु एक–एक लाख धरौटीमा छुटेका हुन् । नेपाल पत्रकार महासंघ चितवन शाखा कार्यालयमा आज आयोजित मुख्य निर्वाचन अधिकृत र पत्रकारबीचको छलफलमा मुख्य निर्वाचन अधिकृत कुलप्रसाद शर्माले पार्टी विशेषले मतपत्र च्यात्नेलाई प्रतिनिधि पठाउन पनि सक्छ तर उनीहरुलाई फिर्ता पठाएर अर्को प्रतिनिधि पठाउन आग्रह गरिने जानकारी दिँदै उनले भने म न्यायाधीश जसको मुद्दा हेरिरहेको छु उनीहरुलाई अगाडि राखेर मतगणना प्रक्रिया अगाडि बढाउन चाहन्न । जिल्लाको मतगणना महिलामैत्री बनाइने भएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत शर्माले गणनाको प्रारम्भमा कर्मचारी र सुरक्षाकर्मी महिलामात्रै राखिने बताए । राजनीतिक दललाई पनि गणनामा महिला पठाउन आग्रह गरिएको र मतगणनाका सबै चरणमा कर्मचारी तथा सुरक्षाकर्मी महिला परिचालनका लागि प्रयास हुने उनको भनाइ छ । महिला स्वभावतः शालीन हुने भएकाले मतगणना व्यवस्थित गर्नका लागि महिला राख्न लागिएको चर्चा गर्दै मुख्य निर्वाचन अधिकृत शर्माले आधा सङ्ख्यामा रहेका महिलाले जिम्मेवारी पाएमा पूरा गर्न सक्छन् भन्ने कुरा प्रमाणित गर्न पनि महिलालाई परिचालन गर्न लागिएको हो । जिल्लाका तीनवटै निर्वाचन क्षेत्रको मतगणना एकैपटक गरिने भएको छ । भरतपुरको चितवन माध्यमिक विद्यालयको तीनतले भवनमा एउटा तलामा एउटा क्षेत्रको प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा गरी तीनवटा कोठामा गणना गरिने व्यवस्था गरिएको छ । तीन क्षेत्रको तीनवटा तलामा गणना गरिनेछ । गणनास्थलमा सिसी क्यामरा जडान गर्नेबारे छलफल भइरहेको एउटा सिफ्टमा कर्मचारी र दलका प्रतिनिधि पनि नफेरि मतगणना गरिने र गणनास्थलमा मोबाइल ल्यापटपलगायतका कुनै पनि उपकरण लैजान नपाउने व्यवस्था गरिँदैछ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत शर्माले मंसिर २२ गते बिहानबाट मतगणना थालेर चार दिनमा प्रत्यक्ष तर्फको मतगणना सम्पन्न गर्ने लक्ष्य लिइएको बताए । लहान । अज्ञात समूहले गएराति सप्तरीको बलान बिहुल गाउँपालिकास्थित बिहुल नदीको किनारामा एक उम्मेदवारमाथि छुरा प्रहार गरेको छ । उक्त गाउँपालिकाको कमलदाहाबाट
राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संघ—संस्थाका कर्मचारी सधैं कामको दौडधुपमा देखिन्छन् । संयुक्त राष्ट्र संघका एजेन्सीहरूदेखि दातृ निकाय र एनजीओ आईएनजीओका गाडीहरूको लस्करले सडकमा चाप निकै बढेको भूकम्पदेखि नै हो । भूकम्पको केन्द्रविन्दु रहेको गोरखा जिल्लामा भूकम्प पीडितका नाममा आएको अर्बौं रकम बिना योजना खर्च भइरहेको छ तर पीडितको अवस्था भने उस्तै छ । भूकम्प पीडित पुनर्निर्माण चाहन्छन् तर राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय गैसस दातृ निकायको ध्यान भने वितरणमुखी काममा छ । पूर्वाधार निर्माणभन्दा गोष्ठी तालिममा नै बढी रकम खर्च भएको छ जसले गर्दा उपलब्धि न्युन छ । यही सेरोफेरोमा गोरखा जिल्लाको पुर्ननिर्माणमा संलग्न एनजीओ/आइएनजीओका कामबारे गरिएको खोजीनीति राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संघ—संस्थाका कर्मचारी सधैंकामको दौडधुपमा देखिन्छन् । संयुक्त राष्ट्र संघका एजेन्सीहरूदेखि दातृ निकाय र एनजीओ आईएनजीओका गाडीहरूको लस्करले सडकमा चाप निकै बढेको भूकम्पदेखि नै हो । अझै पनि चाप उस्तै छ । २० महिनादेखि उनीहरूले गरेका उदाहरणीय काम भने निकै कम छन् । त्यसैले त भूकम्प पीडित र सरोकारवालाहरू सुरुदेखि अहिलेसम्म उनीहरूको तडक—भडकले असन्तुष्ट छन् । गैससहरूको आलोचना भइरहन्छ । सदरमुकामका ठूलठूला घरमा एनजीओ आईएनजीआको कार्यालय छन् । गैससकर्मीका कर्मचारीले डेराहरू भरिभराउ छन् । सडकमा गुड्ने थरी—थरीका चिल्ला गाडीमा संघ—संस्थाका देशी—विदेशी सवार हुन्छन् । अधिकांश भूकम्प पीडित भने त्रिपाल र अस्थायी टहरामुनि कष्टकर दैनिकी बिताइराखेका छन् । स्वास्थ्य चौकी विद्यालय प्रहरी चौकी गाविस भवन टहरामै सीमित छन् । सरकार भूकम्प पुनर्निर्माण प्राधिकरण पनि सुस्त छ । एनजीओ आईएनजीओले पनि सरकार र प्राधिकरणकै सुस्ततामा लय मिलाएका प्रशस्त उदाहरण भेटिन्छन् । घरबारविहीन भूकम्प पीडितलाई चनाचटपट बनाउन लुडो खेल्न हातधुन जाउलो पकाउन सिकाउने जस्ता कार्यक्रमका लागि दैनिक ठूलाठूला होटलमा लाखौं खर्च गरेर तालिम चलिरहेको हुन्छ । ठूला विपद्पछि अति संवेदनशील स्वास्थ्य क्षेत्र पनि हो । संयुक्त राष्ट्र संघ (युएन) अन्तर्गतको युनिसेफले जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयबाट १२ वटा अस्थायी प्रकृतिका स्वास्थ्य चौकी भवन बनाउने स्वीकृति लियो । सन् २०१५ भित्रै भवन निर्माण गरेर हस्तान्तरण गर्नुपर्ने सम्झौता भएपनि सन् २०१७ सुरु हुँदासमेत युनिसेफ भवन निर्माणकै चरणमा छ । १२ मध्ये एउटामात्रै भवन हस्तान्तरण भएको छ । ३ वटा निर्माणका चरणमा छन् भने ८ वटाको कामै सुरु हुन सकेको छैन । यति ढिला गरी निर्माण गरिएको भवन पनि स्थायी प्रकृतिको होइन । जनस्वास्थ्य कार्यालयले सोधेको स्पष्टीकरणमा युनिसेफले ठेकेदारले काम नगरेको’ प्रतिक्रिया दिएको छ । अनेक बहानाबाजीमा अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संघ—संस्थाले नै तोकिएको समयमा काम नगरेका हुन् । कार्यक्रम हेर्दा एनजीओ आईएनजीओहरूको चासो पुनर्निर्माणमा निकै कम छ । ठूला आईएनजीओहरूले आआफ्नै इच्छा र स्वार्थअनुसार कार्यक्रम ल्याएको स्वयम् त्यहाँ कार्यरत कर्मचारीहरू बताउँछन् । थालेका केही पुनर्निर्माणका काम पनि समयमा सम्पन्न नहुँदा नागरिकले आशंका गरेका छन् । पछिल्लो समय जिल्लामा ठूला ४० भन्दा बढी संघ—संस्था क्रियाशील छन् । लाजमर्दो कुरो भूकम्प पुनर्निर्माण प्राधिकरणको समन्वय कार्यालय र जिल्ला विकास समितिमा गैससका यकिन तथ्याङ्क भने छैन । स्वास्थ्य चौकी भवन जिम्मेवारी लिएका धेरै गैससले समयमा काम पुरा नगरेका जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । युनिसेफले जिल्ला शिक्षा कार्यालयबाट स्वीकृति लिएको काममा पनि निकै सुस्तता छ । तीनवटा विद्यालय भवनमात्रै निर्माण सम्पन्न भएको हो अरू ३० वटा बन्ने चरणमै छन् । पुसको मध्य चिसोमा पनि विद्यार्थी भने अस्थायी टहरोका काँठिएर पठनपाठन गर्न बाध्य छन् । विषयगत कार्यालयसँग समन्वय नगरी जथाभावी काम गर्ने पनि छन् । सुरुबाटै विवादित क्याथोलिक रिलिभ सर्भिस (सीआरएस) र पिपुल इन निड (पिन) नामक संस्था के काम गर्ने भन्ने अलमलमा छन् । राहतका नामका यी दुवै संस्थाले वितरणमुखी काम खुबै गरेका थिए । धेरै बजेट भएका आईएनजीओले गरेका देखिने काम एउटै छैनन् । करोडौं लगानी बालुवामा पानीजस्तै भएको छ । सीआरएसले नमुना घरको नाममा (खोर) जस्तो घर बनाउन लाखौं खर्च गरेको सार्वजनिक भएको थियो । यही संस्थाले उद्योग वाणिज्य संघको भवन महिनाको लाखौं भाडामा लिएर भव्य कार्यालयचाहिँ सञ्चालन गरिराखेको छ । सदरमुकामस्थित होटल इनको हल मासिक बैठक गर्न ८० हजार भाडामा बुक गरेर राखिएको छ । महिनाको एक दिनबाहेक अन्य दिन उक्त हल बन्दै रहन्छ । युएन एजेन्सीहरूको मासिक बैठक गर्न सीआरएसले हल भाडा तिर्ने गर्छ । हामी के कार्यक्रम गर्ने भनेर प्लानिङमै छौं’ एक कर्मचारीले भने । आगामी ३ वर्षका लागि करिब सवा अर्ब बजेट सीआरएसले पोको पारेर बसेको छ । कार्यक्रम भने पुनर्निर्माणभन्दा पनि जीविकोपार्जन खानेपानी सरसफाइ र नमुना घर बनाउनेमा केन्द्रित छ । वडा/वडामा नमुना घर बनेर अलपत्र पर्न थालेका छन् । सीआरएसले मकैको बिउ वितरण गर्ने तयारी गर्दैछ । कारितास स्वाँरा सघन गाउँ विकास केन्द्र र पद्धति सेवाकेन्द्र संघलाई पार्टनर बनाएर सीआरएसले काम गर्छ । डेढ सयभन्दा बढी देशी—विदेशी कर्मचारी कार्यरत छन् । एनजीओ आईएनजीओले बनाएका सार्वजनिक स्थल चौरमा बनाएका नमुना घर भने अलपत्र छन् । युएनडीपीले नमुना घर भन्दै सदरमुकामको शक्ति माविका लागि ढुङ्गामाटोको घर बनाएको छ । सदरमुकाममा ढुङ्गामाटोको घर कसैले बनाउँदैन’ जिल्ला शिक्षा अधिकारी दिपेन्द्र सुवेदीले भने विद्यालयका लागि प्रयोगविहीन घर बनाउनु संस्थाको लापरबाही हो ।’ विद्यालय परिसरभित्र बनाएको नमुना घर हेर्न भूकम्प पीडित जाँदैनन् । पिनले सरकारले भन्दा गैससले गरेको काम बढी प्रतिशत राम्रो भएको भन्दै नक्कली प्रतिवेदन’ जारी गरेको थियो । भूकम्प पीडितको मत संरक्षणमा जारी गरिएको भनिएको प्रतिवेदन चौतर्फी विरोधपछि सच्याइयो । पिन र सीआरएस यतिबेला कामका लागि नगद कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने तयारीमा छन् । सेभ द चिल्ड्रेनले ८ हेल्थपोष्ट र ६४ कक्षाकोठा बनाउने स्वीकृति लिएको छ । तर विद्यालय भवन बनाउने काम जनवरीबाट मात्र सुरु गर्ने योजना छ । गुड नेभर इन्टरनेसनलले ३ स्वास्थ्य चौकी निर्माण गर्नुपर्नेमा सम्झौता सकिएको एक वर्षसम्म एउटामात्रै बनाएको छ । वल्ड भिजनले एउटा हेल्थपोष्ट बनाउने जिम्मा लिए पनि काम पुरा गरेको छैन । वल्ड भिजनमा क्रिस्चियन धर्म नमान्ने कर्मचारीले जागिर नपाउने त्यहाँ कार्यरत कर्मचारीले बताए । क्रिस्चियन धर्म नमाने अनेक बहाना बनाएर निकाल्दा रहेछन् हरेक हप्ता अफिसमै प्रभुको प्रार्थना हुन्छ’ वल्ड भिजन छाडेका एक पूर्व कर्मचारीले भने । भूकम्प पीडितका लागि बाख्रा बाँड्ने तयारी गर्दा वल्ड भिजन र चेस गोरखाबीच विवाद भएको थियो । दुवै संस्थाका कर्मचारीबीच कमिसन कति लिनेदिने भन्ने चलखेल’ले एक करोडको बाख्रा वितरण कार्यक्रम हुन सकेन । खोर बनाएर बसेका पीडितले अहिलेसम्म बाख्रा पाउन सकेका छैनन् । जिल्ला दैवीप्रकोप उद्धार समितिले भने वितरणमुखी कार्यक्रममा रोक लगाएको छ । समितिको निर्देशन उल्लंघन गर्दै संघ—संस्थाले कुखुरा बाख्रा भाँडाकँुडा नगद कपडा बिउबिजन बिरुवाहरू वितरण गर्न छाडेका छैनन् । केयर नेपालले ३ मध्ये एउटामात्रै स्वास्थ्य संस्था पुनर्निर्माण सकाएको छ । ५० खापा मर्मत र पुनर्निर्माणको चरणमा रहेको छ । अक्सफार्मले १० खानेपानी आयोजना र तरकारी संकलन केन्द्र निर्माणको काम गरेको हो । फेज नेपालको दुई स्वास्थ्य चौकी निर्माणकै चरणमा रहेको छ । इको नेपालले दुई स्वास्थ्य चौकी र २८ विद्यालयमा शौचालय निर्माण गर्ने जिम्मा लिएको छ । स्वास्थ्य चौकी निर्माण गरेको छैन । विश्व खाद्य कार्यक्रम (डब्लुएफपी) कामको लागि खाद्यान्न कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने तयारीमा छ । पुनर्निर्माणको कुनै योजना ल्याएको छैन । इन्टरनेसनल मेडिकल कप्स (आईएमसी) ले ७ हेल्थपोष्ट पुनर्निर्माणको सम्झौता गरे पनि एउटामात्रै निर्माण गरेको छ । अरू भवन निर्माण गर्ने काम थालेर अलपत्र पारेको छ । जाइकाले २८ विद्यालय निर्माण गर्ने सम्झौता गरे पनि कामले तीव्रता पाउन नसकेको जिल्ला शिक्षा कार्यालयले जनाएको छ । आईएनजीओहरूले निर्माण गर्न सम्झौता गरेर भवनहरू अधिकांश अस्थायी प्रकृतिका हुन् । भूकम्प गएको २० महिनासम्म अस्थायी प्रकृतिका संरचना पनि निर्माणमा ढिलासुस्ती भएको हो । राहतको समयमा संघ–संस्थाले एकद्धार प्रणालीबाटै काम गरेकाले सन्तोषजनक रहेको जिल्ला दैवीप्रकोप उद्धार समितिका सदस्य तथा जिल्ला वन अधिकृत जीवनाथ पौडेलले बताए । पुनर्निर्माणको क्रममा ठोस योजना भएन दाताको इच्छाअनुसार गैससहरूले कार्यक्रम सञ्चालन गरे’ उनले भने पूर्वाधारमा सपोर्टभन्दा अयन्त्रै ध्यान दिएको देखिन्छ ।’ भूकम्प पीडितको आवश्यकता र चाहना पुनर्निर्माणमा देखिन्छ । संघ—संस्थाले पुनर्निर्माणमा भन्दा पनि वितरणमुखी कार्यक्रममा बढी ध्यान दिएका छन् । पूर्वाधारमा मात्रै काम गर्ने संस्था एउटै छैनन् । पीडितलाई आवश्यक नै नभएको कार्यक्रमसमेत गैससहरूले गरिरहेका छन् । सहयोग हिमाल नेपाल मुस्ताङले निशुल्क पशु वितरण चुल्हो वितरण गर्न ७० लाख बजेट देखाएर जिविसबाट कार्यक्रम स्वीकृत गरेको छ । जबकि भूकम्प पीडितको बस्ने घरसमेत छैन । अन्य जिल्लाबाट काम गर्न गोरखाबाट अनुमति लिएका गैरसरकारी संघ—संस्थाहरूले पुनर्निर्माणमा निकै कम चासो दिएका छन् । अधिकांशको कार्यक्रम तालिम गोष्ठी जनचेतनामूलक कार्यक्रम आर्यआर्जन बढाउने सामग्री वितरण मनोपरामर्श दिने सीप विकास गर्ने घोडा खच्चड पशुवस्तुको उपचार गर्ने कपडा वितरण वृक्षारोपण गर्नेमा केन्द्रित छ । नेपाल डिजास्टर एन्ड इमर्जेन्सी मेडिसिन सेन्टरले एम्बुलेन्स चालकलाई प्राथमिक उपचारको तालिम दिन १३ लाख बजेट पेस गरेर अनुमति लिएको छ । नेपाल गुडविभ फाउन्डेसन काठमाडौंले इँटा उद्योगहरू पूर्णरूपमा बालश्रम मुक्त बनाउने भन्दै १० लाखको कार्यक्रम पेस गरेको छ । सहयोग र सरोकार काभ्रेले शिक्षा स्वास्थ्य कृषि र पशुसम्बन्धी सीपमूलक कार्यक्रम सञ्चालन गर्न ८० लाखको कार्यक्रम ल्याएको छ । कम्युनिटी सपोर्ट ग्रुप नेपाल पोखराले ज्येष्ठ नागरिक अपाङ्गलाई पुनर्लाभ र सचेतना कार्यक्रम गर्न १६ लाखको कार्यक्रम पेस गरेको छ । सानो पाइला पर्साले कृषि तालिम सामग्री वितरण गर्न करिब ६६ लाखको बजेट देखाएर सम्झौता गरेको छ । बालिकालाई कपडा बाँड्न शैक्षिक सामग्री वितरण गर्न मानसिक बिरामीको उपचार र परामर्श गर्ने भन्दै कोपिला नेपालले ९५ लाखको कार्यक्रम पेस गरेको छ । सामागाउँ गाविसमा वृक्षरोपण गरी वातावरण संरक्षण गर्न हिमालयन आरोहण उद्धार प्रशिक्षण प्रतिष्ठान काठमाडौंले एक करोड ८३ लाखको कार्यक्रम सम्झौता गरेको छ । साथी नेपाल पोखराले अनिवार्य शैक्षिक सामग्री वितरण कार्यक्रम भन्दै ४५ लाख ५७ हजारको कार्यक्रम पेस गरेर सम्झौता गरेको छ । विश्व परिदृश्य वकालत मञ्चले शैक्षिक सामग्री र सरसफाइ सामग्री वितरण शौचालय निर्माणका लागि ६ करोड ८९ लाखको कार्यक्रम पेस गरेको हो । गुड नेवर्स इन्टरनेसनल नेपालले शिक्षा स्वास्थ्य सरसफाइ खोनपानी आर्यआर्जनमा काम गर्न २८ करोडको कार्यक्रम पेस गरी सम्झौता गरेको छ । शक्ति समूह काठमाडौंले चेलीबेटी बेचबिखन रोक्न २० लाखको कार्यक्रम तय गरेको छ । राष्ट्र निर्माण मञ्चले १४ लाखमा निशुल्क सामुदायिक क्लिनिक स्थापना र कानुनी परामर्श दिन कार्यक्रम पेस गरेको हो । लुथस वल्र्ड रिलिफले जौवारी गाविसमा खाद्य सुरक्षा र जीविकोपार्जन कार्यक्रम लागु गर्न दुई करोड ८५ लाखको कार्यक्रम सम्झौता गरेको छ । नेपाल टर्की फाउन्डेसनले मोतीबिन्दुको निशुल्क शल्यक्रिया र अर्धस्थायी विद्यालय भवन बनाउन प्रतिवर्ष १ करोड ३४ लाखको कार्यक्रम प्रस्ताव गरेको हो । आईएनएफले अपाङ्गताहरूको सामुदायिक पुनस्थापना जीविकोपार्जन स्वास्थ्य र स्रोत विद्यालय भवन निर्माण गर्न २४ करोड १५ लाखको कार्यक्रम ल्याएको छ । नेपाल विकास समाजले ६१ लाखमा सिकर्मी—डकर्मी तालिम कृषिसम्बन्धी क्रियाकलपाप गर्न लागेको हो । असल छिमेकीले तरकारी खेती गरिब किसानलाई मकै खेती गराउन ४५ लाखको कार्यक्रम गर्न लागेको छ । यी सबै संस्था र कार्यक्रम भूकम्पपछि आएका हुन् । सेभ द चिल्ड्ेरनले आवास शिक्षा स्वास्थ्य खानेपानी सरसफाइ बाल संरक्षण जीविर्कोपार्जन सुधार र पोषणमा काम गर्न ९ करोड ८७ लाखको सम्झौता गरेको छ । महिला कानुन र विकास मञ्चले लैङ्गिक तथा सामाजिक समावेशीकरण अनुगमन गर्न १९ लाख बजेट प्रस्तुत गर्दै जिविसबाट स्वीकृति लिएको छ । यस्ता कार्यक्रम गर्न एनजीओ आईएनजीओले सदरमुकामका ठूला होटल बुकिङ गर्ने गर्छन् । जिल्ला दैवी प्रकोप उद्धार समितिले गैससहरूलाई वितरणमुखी कार्यक्रम नगर्न निर्देशन गरेको छ । जिल्लामा काम गर्ने एनजीओ आईएनजीओले अनिवार्य हाडवेयर (पुनर्निर्माण/पूर्वाधार)को काम पनि गर्नुपर्ने निर्णय भएको छ । सफ्टवेयरको वितरणमुखी काममात्र गर्ने संघ—संस्थालाई अनुमति दिँदैनौं’ स्थानीय विकास अधिकारी नारायण आचार्यले भने । संघ—संस्थाको गतिविधिको अनुगमन गर्न एनजीओ आईएनअीजो गाइड लाइन पनि बनेको छ । गाइड लाइनमा सबै संघ—संस्थाले लाइन एजेन्सी (विषयगत कार्यालय)सँग अनिवार्य अनुमति लिनुपर्ने उल्लेख छ । सामाजिक लेखापरीक्षण गर्नुपर्ने गैससका कर्मचारीको आचारसंहिता समेत तोकिएको छ । तर आचारसंहिता पुरा गर्ने र सामाजिक लेखा परीक्षण गरेर प्रतिवेदन बुझाउने संघ–संस्था निकै कम छन् । विषयगत कार्यालयका प्रमुख र गैससका प्रतिनिधिहरूको संयुक्त समितिले बनाएको गाइड लाइन पालना नगर्ने संघ—संस्था पनि उत्तिकै छन् । गैससहरूकै कार्यक्रममा तत्कालीन प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायण भट्टले भनेका थिए भूकम्प पीडितलाई सुन पनि नबाँड्नु’ । तर गैससहरूले वितरणमुखी काम रोकेका छैनन् । यतिसम्म कि स्वाँरा सघन गाउँ विकास केन्द्रले वितरण गरेको बाख्राले रोग फैलिएको थियो । रोगका कारण भूकम्प पीडितका घरका अन्य बाख्रा पनि मरेका थिए । उनीहरूले क्षतिपूर्ति पाएका छैनन् । वल्ड भिजन र चेस गोरखा मिलेर बाख्रा वितरण गर्न टेन्डर आह्वान गरेका थिए । उनीहरूबीचकै विवादले वितरण हुनचाहिँ सकेन । सरकारी निकायलाई थाहै नदिई कतिपय गैससले कुखुराका चल्ला बोका सुँगुर कपडा र नगद वितरण गर्ने काम जारी नै राखिराखेका छन् । जाडो सुरु भए लगत्तै न्यानो कपडा वितरण गर्न कोटेसन आह्वान भएको छ । डीडीआरसीको निर्णय विरुद्धमा संघ—संस्थाले कपडा वितरणको तयारी थालेका हुन् । कतिपयले टेन्डर प्रक्रियाबाट कपडा किनेर भण्डार गरी राखिसकेका छन् । सेभ द चिल्ड्ेरनको सहयोगमा स्वाँरा सघनले ४ सय २७ घर परिवारलाई कपडा वितरण गर्न लागेको हो । डीडीआरसीले पुन गैससलाई आफूखुसी न्यानो कपडा बाँड्न नदिने निर्णय गर्‍यो । पद्धति सेवाकेन्द्रले जुत्ता मोजा पञ्जा झुल टोपी वितरण गर्न ठेक्का आह्वान गरेको छ । एनजीओ आईएनजीओलाई न्यानो कपडा वितरण गर्न रोक लगाएका छौं’ आचार्यले भने वितरण गर्नैपरे पनि डीडीआरसीको अनुमति लिनुपर्छ ।’ काम गर्न झन्झट नहुने कमिसन आउने र संस्थाले धेरै रकमको काम गरेको देखिने भएर गैससहरू वितरणमुखी काम गर्न आकर्षित हुने गरेको जानकारहरू बताउँछन् । अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्था दातृ संस्था र निकायले पुनर्निर्माणमा सघाउने जेजस्तो प्रतिबद्धता व्यक्त गरे त्यो पनि पुरा गरेका छैनन् । पुनर्निर्माण गर्ने जिम्मेवारी लिने निर्माण नगर्ने बरु काम ओगट्ने प्रवृत्ति हावी हुनथालेको छ । जिविसमा सम्झौता गरेर समाज कल्याण परिषदमा पूर्वस्वीकृति लिन गएका कतिपय संघ—संस्था सम्पर्कमा आएका छैनन् । पुनर्निर्माणका लागि कामको जिम्मेवारी दिएपछि पनि ती संस्थालाई नियमित रूपमा अनुगमन गर्न आवश्यक छ । जिल्लामा नियमन गर्ने निकाय भने निकै कमजोर छ । एनजीओ आईएनजीओको दुई–तीन महिनामा बैठक बोलाएर कामको समीक्षा गर्छांै’ गैससको समन्वय गर्ने जिम्मा पाएका जिशिअ सुवेदीले भने उनीहरूले गरेका कामको अनुगमन गरेर निर्देशन गर्नुपर्छ ।’ जिविसको एनजीओ डेक्स स्थापना त गरिएको छ तर व्यवस्थित छैन । जिविसमा डेक्सलाई छुट्याएको कोठामा कुर्सी—टेबलको समेत अभाव छ । संघ—संस्थाले बुझाएका कागजात लगायत फाइल पनि भेटिँदैन । २० महिनामा जिविसमा गैसस डेक्स हेर्ने जिम्मेवारी दिएका ३ जना कर्मचारी परिवर्तन भइसके । जिम्मेवारी फेरिएपछि कर्मचारी अलमलमा पर्ने गरेका छन् । पुनर्निर्माण प्राकिरणको समन्वय कार्यालयमा ९ वटा गैससले मात्र प्रतिवेदन बुझाएका छन् । प्राधिकरणमा अहिलेसम्म दरबन्दी पुरा भएको छैन । उपसचिवको दरबन्दी हुने कार्यालय सुब्बाले चलाएका छन् । काजमा आएका अधिकृत एक हप्तामा कर्मचारीलाई तलब खुवाएर सरुवा भइसके । प्राधिकरणले पनि एनजीओ आईएनजीओको गतिविधिको दस्तावेजसमेत राख्नसकेको छैन । बजेटसहितको कार्यक्रम सार्वजनिक गर्ने गैससको संख्या भने निकै कम छ । मानवअधिकार सञ्जालका संयोजक यदु अधिकारीले गैससहरूले दीर्घकालीनभन्दा पनि प्रचारमुखी काम बढी गरेको बताए । वास्तविक पीडित निमुखा र दुर्गम हिमाली भेगका जनसमुदायले राहतका अनुभूति गर्न पाएका छैनन्’ उनले भने । गैससका गतिविधि र बजेट पारदर्शी नभएको उनले बताए । अधिकारीले भने राज्यको तल्लो निकाय (गाविस सचिवहरू) लाई खुसी बनाएर आफ्नो उपस्थिति देखाउने काम भएको छ ।’ ठूला आईएनजीओले एनजीओमार्फत कार्यक्रमहरू गरेका छन् । खानेपानी र सरसफाइ क्षेत्रमा काम गर्ने थुप्रै संघ–संस्था भेटिए पनि देखिनेगरी उपलब्धि हासिल हुनसकेको छैन । एनजीओ आईएनजीओले ४ सय २२ खानेपानीको योजनाका काम गरिरहेको खानेपानी तथा सरसफाइ कार्यालयको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । स्वाँरा सघन गाउँ विकास केन्द्रमा ९ वटा डोनर छन् । केयर नेपाल सीआरएस युएनडीपी डब्लुडब्लुएफ सेभ द चिल्ड्रेन गरिबी निवारण कोष एलजीसीडीपी र सुधारिएको चुल्हो गरी दुई दर्जन कार्यक्रम छन् । एउटै संस्थामा ५ सयको हाराहारीमा कर्मचारी थिए । केन्द्रमा कर्मचारी कटौती भएर अहिले पनि २ सय ५० जना कार्यरत छन् । वार्षिक बजेट करिब ४५ करोड रहेको संस्थाका कार्यकारी अधिकृत सीताराम श्रेष्ठले बताए । राहत वितरण जीविकोपार्जन सुधार पशुधनको पुनर्लाभ खानेपानी हेल्थपोष्ट पैदल बाटो विद्यालय पुनर्निर्माणदेखि लद्यु उद्यम विकास सिंचाइ नमुना घर बनाउने कार्यक्रम एउटै संस्थाको छ । एकीकरण नेपालको १० वटा कार्यक्रम रहेका छन् । कार्यक्रमपिच्छे कर्मचारी नियुक्ति गरिएको छ । १८० जना कर्मचारी कार्यरत छन् । एकीकरण नेपालको पुनर्निर्माण सम्बन्धी कार्यक्रम भने न्युन छ । सिकर्मी—डकर्मी तालिम गाविस—गाविसमा विपद व्यवस्थापन योजना बनाउने सुरक्षित आवाससम्बन्धी तालिम दिने विद्यालय र स्वास्थ्य चौकी पुनर्निर्माण नमुना घर बनाउने काममा एकीकरण नेपाल सक्रिय छ । कुल २० करोडमा कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको एकीकरण नेपालका प्रमुख हरि देवकोटाले बताए । एनजीओ आईएनजीओको ध्यान अझै अस्थायी प्रकृतिका संरचना बनाउनेमा छ । भूकम्प पीडितको वास्तविक अवस्था बुझेका दाता नहुँदा आवश्यकता अनुसारको कार्यक्रम आउन नसकेको केयर नेपालका प्रमुख माधव ढकालले बताए । शिक्षा कार्यालय अन्तर्गत ३१ वटा गैसस कार्यरत छन् । २० महिनापछि पनि पुनर्निर्माणमा काम गर्ने अधिकांशको कार्यक्रम अस्थायी प्रकृतिको भवन बनाउने छ । हामीले स्थायी प्रकृतिको भवन बनाउन संघ–संस्थालाई आग्रह गरेका छौं’ सुवेदीले भने । क्षति भएका ३ हजारमध्ये एक हजार ४३ कक्षाकोठा पुनर्निर्माण भइसकेको छ । उनले भने कमजोर डिजाइनले भवन बनाउन खोज्ने संघ—संस्थालाई डिजाइन परिवर्तन गर्न लगाएर पनि काम अघि बढाएका छौं ।’ भवन निर्माणका काम भइरहेको भए पनि ढिलासुस्ती भएको उनले बताए । संघ–संस्थाको बैठक बोलाएर शिक्षा कार्यालयले तीव्रता दिन निर्देशन गरेको थियो । सामाजिक संघ—संस्थाहरूले विद्यालय बनाए पनि ठूला दाता र आईएनजीओहरूले विद्यालय स्वास्थ्य चौकी भवन बनाउन चासो देखाएका छैनन् । मेड नेपाल नामक संस्थाले मुच्चोक गाविसमा भूकम्प पीडितहरूबाटै योजना छनोट गरेर कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । मेड नेपालका अधिकांश कार्यक्रम पुनर्निर्माणमा केन्द्रित छ । खानेपानी सिंचाइ ग्रामीण सडकको मर्मत सुधारमा संस्थाको बजेट खर्च भएको हो । २ करोड ५३ लाख बजेटमध्ये केही रकम वितरणमुखी कार्यक्रममा खर्च भएको थियो । उक्त कार्यक्रममा भने स्थानीयबासीले असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन् । गैससले वितरण गरेको कफीको बिरुवा राम्रो नभएको स्थानीयबासीले बताए । डीएफआईडीले मनास्लु पदमार्गमा पर्ने यारु बगरमा क्यान्डिलिभर पुल निर्माण गरेको छ । पहिरोले बाटो बगाएर पदमार्ग अवरुद्ध भएपछि नयाँ प्रविधिको पुल निर्माण गरिएको हो । पुल निर्माणपछि उत्तरी गोरखा आउ—जाउ गर्न सहज भएको छ । जाइकाले भूकम्पको केन्द्रबिन्दु बारपाक जोड्ने कच्ची सडकको ४ खोलासहित ५ ठाउँ पक्की पुल निर्माण गर्ने भएको छ । खहरे झ्याल्ला बालुवा राङरुङ खोला र ढाडेनीबाट सौरपानी जोड्न दरौंदी नदीमा पुल बनाउन लागेको छ । जाइकाले भूकम्पपछि पुनस्थापना तथा पुनर्निर्माण स्कुल प्रोजेक्ट र हाउजिङ प्रोजेक्ट सुरु गरेको हो । तुरुन्त प्रभाव देखिने परियोजना सञ्चालन गरेका छौं’ जाइकाका बुद्धिमान श्रेष्ठले भने । भूकम्पपछि क्षति भएका आँपपीपल अस्पताल इलाका प्रहरी कार्यालय पालुङटार सौरपानी गाविस भवन बारपाकमा गाविस भवन महिला भवन स्वास्थ्य चौकी तालिम केन्द्र भवन निर्माणको काम भइरहेको छ । जाइकाले पनि जीविकोपार्जनको नाममा बिउबिजन वितरणको काम पनि गरेको छ । हाउजिङ प्रोजेक्टअनुसार गोरखा जिल्लाका २० हजार घरपरिवारलई अनुदान दिन सरकारलाई एकमुष्ट रकम दिएको जनाएको छ । जिल्ला विकास समितिअन्तर्गत ३ वटा परियोजना सञ्चालनमा छन् । भूकम्पीय आपत्कालीन सहायता आयोजनाले दुई सडक ग्राभेल गर्दै कालोपत्रे गर्दैछ । एसियाली विकास बैंकको सहयोगमा लुइँटेल भञ्ज्याङ– हर्मी आँपपीपल– थालजुङ हुँदै भच्चेक सडक खण्डको ३० किलोमिटर कालोपत्रे गर्ने काम सुरु भइसकेको छ । त्यस्तै घ्याम्पेसाल– स्वाँरा सौरपानी हुँदै बारपाकसम्मको सडक एक वर्षपछि कालोपत्रे गर्ने योजना छ । राष्ट्रिय ग्रामीण यातायात सुदृढीकरण कार्यक्रमले जिल्लाका ७ कच्ची सडकको स्तरोन्तिका लागि नियमित मजुदर खटाउन थालिएको जिविसले जनाएको छ । प्रतिकिलोमिटर १२ लाख खर्च गरेर सडक मर्मत गरिने जिल्ला प्राविधिक कार्यालयका प्रमुख होमनाथ पौडेलले जानकारी दिए । केयर नेपालले इपिसेन्टर बारपाकमा घरघरै धारा पुर्‍याउने उद्देश्यले खानेपानी आयोजना निर्माण गरिराखेको छ । तीन हजार छ सयभन्दा बढीलाई घर भवन बनाउने सिकर्मी—डकर्मी तालिम दिइएको भवन डिभिजन कार्यालयले जनाएको छ । उत्तरी क्षेत्रमा खाद्यान्न संकट हुँदा एनजीओ आईएनजीओले हेलिकप्टरमा चामल ढुवानी गर्न खाद्यान्न संस्थानलाई सघाएका थिए । जिल्लामा भूकम्प पीडितका नाममा अर्बौं रकम आएको छ । बिना योजना त्यो रकम दैनिक खर्च भइरहेको छ । भूकम्प पीडितको अवस्था भने उस्तै छ । भूकम्प पीडित पुनर्निर्माण चाहन्छन् । राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय गैसस दातृ निकायको ध्यान भने वितरणमुखी काममा देखिन्छ । पूर्वाधार निर्माणभन्दा गोष्ठी तालिममा बढी रकम खर्च भएको छ । उपलब्धि न्युन छ । सरकारी निकायले पनि संघ—संस्थालाई काम गर्न जथाभावी अनुमति र स्वीकृति दिने गरेका छन् । समाज कल्याण परिषद प्राधिकरण र जिविसबाट स्वीकृति लिएर संघ—संस्थाले काम गर्ने गरेका हुन् । गैससहरूले स्वीकृति अनुसार काम गरे–नगरेको अनुगमन गरिने प्रमुख जिल्ला अधिकारी जितेन्द्र बस्नेतले बताए । मासिक रूपमा प्राधिकरण र जिविसमा प्रतिवेदन बुझाउनुपर्छ’ उनले भने स्वीकृति लिएकोभन्दा बाहिर गएर काम गरेको भए कारबाहीको दायरामा ल्याउँछौं ।’ तर व्यवहारमा भने त्यस्तो देखिँदैन । तनहुँको भानु नगरस्थित भानु जन्मस्थल विकास समितिका चार कर्मचारीले ०६४ सालदेखि वर्षमा एउटा चौमासिकको मात्र तलब पाउँदै
जेठ २८ काठमाडौँ जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंले विश्वकप फुटबलको सार्वजनिक प्रदर्शन गर्दा कुनैपनि शुल्क उठाउन नपाउने व्यवस्था गरेको छ। प्रशासन कार्यालयले सोमबार १० बुँदे सूचना जारी गर्दै प्रशासनको अनुमतिमा मात्र फुटबल देखाउन पाइने व्यवस्था समेत गरेको छ। काठमाडौं ५ असार । राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपाल तत्काल सरकारमा जाने कि नजाने भन्नेबारे अन्यौलमा छ । तर पार्टीका केही प्रभावशाली नेताहरुले सरकारमा सहभागी हुन अब ढिलाई गर्न नहुनेमा जोड दिएका छन् । अध्यक्ष मण्डलका संयोजक महन्थ ठाकुर र अध्यक्ष मण्डलकै सदस्य राजेन्द्र महतो सरकारमा जानुपर्नेमा उभिएका छन् । तर अध्यक्ष मण्डलका अन्य सदस्यहरु राजकिशोर यादव अनिल झा र महेन्द्र राय यादव लगायतका नेताहरु भने सरकारमा यथास्थितिमा जान नहुने पक्षमा देखिएका छन् । अध्यक्ष मण्डलका अर्का सदस्य शरदसिंह भण्डारी भने अहिले सरकारमा जाने वा नजाने भन्नेबारे प्रष्टसँग खुलेका छैनन् । स्रोतले दिएको जानकारी अनुसार भण्डारी पनि भित्री रुपमा सरकारमा जानुपर्ने र आफू नै मन्त्री बनाउनुपर्ने लविङमा छन् । स्रोतका अनुसार संयोजक ठाकुर भने यतिवेला अर्का प्रभावशाली नेता महतोलाई मन्त्री बनाएर सरकारमा पठाउन चाहेका छन् । त्यसो गर्न सके ठाकुर पार्टीको संसदीय दलको नेता र अध्यक्ष आँफै बन्न सक्ने निश्कर्षसहित आफू निकटका नेताहरुसँग अहिले आन्तरिक परामर्शमा छन् । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पनि राजपालाई सरकारमा ल्याउनको लागि नियमति रुपमा राजपाका नेताहरुसँग छलफल गरिरहेका छन् । संघीय समाजवादी फोरम नेपाल सरकारमा सहभागी भएलगत्तै राजपा पनि सरकारमा जान सक्ने अनुमानहरु गरिएको थियो । २ नम्बर प्रदेशमा रहेको राजपा र फोरम नेतृत्वको सरकार जोगाउनको लागि राजपाभित्र केन्द्रिय सरकारमा सहभागी हुनुपर्नेबारे चर्को आवाज उठिरहेको थियो । प्रधानमन्त्री ओली ६ दिने राजकीय भ्रमणको लागि आज चीन प्रस्थान् गरेका छन् । ओली चीनबाट फर्के लगत्तै राजपा सरकारमा जान सक्ने आँकलन गरिएको छ । राजपाका शीर्ष नेताहरु सत्तारुढ दलका नेकपाका नेताहरुसँग आन्तरिक छलपलमा छन् ।
लामो समयदेखि रिक्त जापान दक्षिण कोरिया इजरायल डेनमार्क अस्ट्रेलिया सहित एक दर्जनभन्दा बढी नेपाली कूटनीतिक नियोग कार्यबाहकको भरमा छोड्दा दुई देशिय सम्वन्ध प्रभावित हुन थालेको छ । सरकारले राजदूत नियुक्तिका लागि गृहकार्य गरे पनि राजनीतिक भागवण्डाको खेलमा नाममा टुङ्गो लगाउन नसक्दा ढिलाइ हुँदै आएको परराष्ट्र स्रोतले जनाएको छ । विभिन्न देशका लागि राजदूत नियुक्तिको अन्तिम तयारी गरिरहेको बताए पनि हालसम्म १३ देशमा राजदूत नियुक्तिको प्रक्रियाले मूर्तता पाउन सकेको छैन । विगत तीन वर्षदेखि विदेशस्थित केही दूतावास राजदूतविहीन छन् । राजदूत नहुँदा खाडीका देशमा रहेका नेपाली कामदारलाई धेरै समस्या भएको भन्दै संसदीय समितिले राजदूत नियुक्तिका लागि सरकारलाई निर्देशन दिएपनि सरकारले त्यसलाई गम्भिर रुपमा लिएको देखिएको छैन । परराष्ट्रमन्त्री राजदूत नियुक्ती र मन्त्रालयको कामभन्दा बिदेश भ्रमणमा व्यस्त रहँदै आएका छन् । उनि हाल बेल्जियम र लक्जम्बर्गमा हुने योगा–ध्यानसम्बन्धी मन्त्रालयको गम्भिर चासो र सम्वन्ध नरहेको सम्मेलनमा भाग लिन गएका छन् । हालसम्म नेपालले २९ देशमा आवासीय दूतावास स्थापना गरेको छ । नेपाली राजदूत नभएका देशमा जापान साउदी अरेबिया दक्षिण कोरिया इजरायल बहराइन कतार ओमन दुबई बङ्गलादेश श्रीलङ्का डेनमार्क अस्ट्रेलिया र म्यानमार छन् । तत्कालीन केपी ओली नेतृत्वको सरकारले २०७३ वैशाख ७ गते २२ देशका लागि राजदूत नियुक्ति सिफारिस गरेको गोरखापत्र दैनिकमा समाचार छ । नेपालमा बाढीका कारण घरबार बिहिन भएका तथा गाँसबासको अभावमा परेका पिडितहरुको सहयोगार्थ जापानमा थालिएको राहत संकलनको दुई दिनमा ६५ हजार येन संकलन भएको छ । टपनेपालन्युजडटकमको पहल तथा धुर्मुस सुन्तली फाउण्डेसनसँगको सहकार्यमा थालिएको राहत संकलनको दुई दिनमा करिव ६६ हजार येन संकलन भएके राहत संकलनको नेतृत्व गरिरहनुभएकी शान्ति गौतमले जानकारी दिनुभएको छ । शान्ति गौतमले भन्नुभयो 'राहत संकलन थालिएको जानकारी पाउनेबित्तिकै नेपालको पिडा र तराईका नागरिकहरुको दुखमा साथ दिंदै सहयोग गर्न ईच्छुक दर्जनौं व्यक्तिहरुले सम्पर्क सहित रकम पठाउन थाल्नुभएको छ ।' हालसम्ममा बाढी तथा पहिरोमा परि ९१ जनाको निधन भइसकेको छ भने ३५ जना बेपत्ता तथा सयौं व्यक्ति घाइते भएका छन् । गृहमन्त्रालयले दशौं हजार व्यक्ति विस्थापित भएको तथा यतिनै संख्यामा प्रत्यक्ष रुपमा गाँसबासको अभाव झेलिरहेको बताएको छ ।
प्रेम सुनार/मङ्सिर १९ गुल्मी । अन्र्तराष्ट्रिय पर्यटकीय स्थल लुम्बिनीमा सन २०१५ को नवम्भर महिनाको तुलनामा सन २०१६को नवम्भर महिनामा बिदेशी पर्यटकको आगमनमा कमी आएको छ । लुम्बिनी बिकास कोष स्थित सूचनाशाखाले सार्बजनिक गरेको मासिक तथ्याँक अनुसार सन २०१५ को नवम्भरमा २२ हजार १६ जना बिदेशी पर्यटक लुम्बिनी भित्रिए ता पनि यस बर्षको नवम्भरमा १९ हजार ९४ जना बिदेशी पर्यटक मात्र प्रवेश गरेको कारण बिदेशी पर्यटकको आगमनमा कमी आएको हो । बिदेशी पर्यटक घटे पछि कोषले सार्कराष्ट्रका नागरिक सँग एकसय र तेस्रो मुलुकका नागरिक सँग लिईदै आएको लुम्बिनी संरक्षण शुल्क पनि घटेको राजस्वशाखाले जनाएको छ । बिदेशी पर्यटकको आगमनमा कमी आए ता पनि यस बर्षको नवम्भर महिनामा श्रीलंकाले ६ हजार ८ सय ८६ जना थाईलैण्डले तीनहजार सात सय ५८ जना चाईनाले दुई हजार तीनसय ५९ जनाबढी पर्यटक पठाउने देशहरु मध्ये प्रथमद्वतीय तृतीय र सान्तवना स्थान ओगटन सफल भएका छन । बुद्धजन्मस्थल लुम्बिनीमा बाहय पर्यटक घटेता पनि गतबर्ष नवम्भर महिनाको तुलनामा यस बर्षको नवम्भर महिनामा आन्तरिक पर्यटक आगमनमा बृद्धि भएको तथ्याँक मा उल्लेख छ । सन २०१५को नवम्भर महिनामा १२ हजार सातसय ७८ जना मात्र भारतीय पर्यटकको लुम्बिनी आगमन भएको हुदा सन २०१६ को नवम्भर महिनामा २८ हजार दुईसय ३० जना ईण्डियन नागरिक लुम्बिनी आएको तथ्याँकमा बताइएको छ । गत बर्ष नवम्भरमा १२ हजार ३९ जना पर्यटक मात्र लुम्बिनी आएकोमा यस बर्ष नवम्भरमा एक लाख ६६ हजार दुईसय ७७ जना नेपाली पर्यटक लुम्बिनी दर्शन गरेको तथ्याँकमा उल्लेख रहेको छ ।
काठमाण्डौ ३० जेष्ठ । काठमाडौंको जडीबुटीमा ट्रिपरले स्कुटरलाई ठक्कर दिँदा एक महिलाको मृत्यु भएको छ । बा ४ ख ३५५८ नम्बरको ट्रिपरले बा ७० प ९३९९ नम्बरको स्कुटीलाई ठक्कर दिँदा स्कुटरमा सवार महिलाको घटनास्थलमा नै मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । दुर्घटनामा परेकी काभ्रेकी अस्मिता भण्डारीको मृत्यु भएको हो । आक्रोशित स्थानीयबासीले ट्रिपरमा आगजनी गरी चक्काजाम गरेका थिए । जसका कारण कोटेश्वर जडिबुटी पेप्सीकोला तथा गठ्ठाघरमा जाम भएको थियो । ट्रिपरका चालक पृथ्वीनारायण नापितलाई पक्राउ गरिएको एसपी जोशीले जानकारी गराए । आगलागी गरिएको ट्रकलाई सडकबाट हटाइएको र सडकको अवस्था हाल सामान्य रहेको पनि जनाइएको छ ।
काठमाडौंअसार १९ । लामो समय देखि राष्ट्रिय खेलकुद परिषदमा कर्मचारीको बढुवा तथा पदपूर्ति नभएकोले कर्मचारीको दरवन्दी मिलान गर्न गठित राखेप कर्मचारी दरवन्दी निर्धारण समितिले दरवन्दी मिलानको रिपोर्ट राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्का सदस्य सचिव केशव कुमार बिष्टलाई आईतबार पेश गरेको छ । खेलकुद विकास ऐन २०४८ को दफा ११ बमोजिम राष्ट्रिय खेलकुद परिषदका सदस्य विरेन्द्र श्रेष्ठको संयोजकत्वमा गठित समितिले राष्ट्रिय खेलकुद परिषदमा देखिएको दरवन्दी सम्वन्धि अन्यौलतालाई सहजीकरण गर्ने उद्धेश्यले प्रदेश क्षेत्र जिल्लाका कर्मचारीहरुको दरवन्दी निर्धारण गर्दै रिपोर्ट तयार गरेको हो । रिपोर्ट ग्रहण गर्दै सदस्य सचिव बिष्टले समितिले बुझाएको दरवन्दी रिपोर्ट कार्यान्वयनमा आएमा परिषदमा कार्यरत कर्मचारी र हालको राष्ट्रिय खेलकुद परिषदको ऐतिहासिक उपलब्धि हुने बताए । समितिको सचिवमा खेलकुद विकास विभागका प्रमुख कुलबहादुर थापा सदस्यहरुमा खेलकुद प्रतियोगिता तथा योजना विभागका प्रमुख प्रकाश चन्द्र घिमिरे तालिम तथा प्रशिक्षण विभागका उप–निर्देशक अर्जून विक र कर्मचारी संघका अध्यक्ष रञ्जना थापा रहेका छन् । सहयोगीहरुमा प्रशासकिय अधिकृत चन्द्र राई सहायक प्रथम एकनाथ मगर र कम्प्यूटर अपरेटर राधा श्रेष्ठ रहेका छन् । काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका नेता खुमबहादुर खड्काको निधन भएको छ । भारतको नयाँ दिल्लीमा उपचारको क्रममा खड्काको शुक्रबार साँझ ५ बजेर १५ मिनेटमा निधन भएको हो । नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य तथा पुर्व गृहमन्त्री खड्काको नयाँदिल्लीस्थित एपोलो अस्पतालमा निधन भएको कां‌ग्रेसका प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माले जानकारी दिएका छन् । भारत खड्को भारतको नयाँ दिल्ली स्थित अपोलो अस्पतालमा उपचार भइरहेको थियो । उपचारको क्रममा शुक्रबार खड्काको निधन भएको हो। पूर्वगृहमन्त्रीसमेत रहेका खड्का मृर्गौला रोगले पीडित थिए। उपचारका लागि दिल्ली पुगेका खड्काको शरीरका धेरै काम गर्न छोडेका थिए। खड्काको स्वास्थ्य अवस्था बुझ्न कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य रमेश लेखक र शंकर भण्डारी फागुन १३ गते नयाँ दिल्ली गएका थिए । आर्थिक अभावका कारण खड्कालाई दिल्लीको एम्स अस्तपतालमा सार्ने तयारी भइरहेको थियो । दिल्लीस्थित नेपाली दूतावासले एम्समा उपचारको व्यवस्था मिलाइसकेको थियो । तर स्वास्थ्य जटिल भएपछि सार्न सकिएको थिएन । गम्भीर बिरामी परेपछि खुमबहादुर गत फागुन ४ गते शुक्रबार राति थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पतालमा भर्ना गरिएको छ। त्यहाँ उपचार हुन नसकेपछि खुमबहादुरलाई थप उपचारका लागि दिल्ली लगिएको थियो। खड्काले २ वर्षअघि मिर्गौला प्रत्यारोपण गराएका थिए । तर पनि उनी कां‌ग्रेसको राजनीतिमा सक्रिय थिए । उनी कांग्रेसको काठमाडौँमा भएको १३ औँ महाधिवेशनमा लोकप्रिय मतसहित केन्द्रीय सदस्यमा पनि विजयी भएका थिए । नेपालको सबैभन्दा अधिक गर्मी हुने स्थान भनेर चिनिने नेपालगन्ज लगायत तराई मदेशका विभिन्न स्थानमा चर्को घाम र तातो हावा 'लु' को प्रभावले जनजीवन प्रभावित बनाएको छ । मौसम विभागको नेपालगन्ज कार्यालयका अनुसार नेपालगन्जको अधिकतम तापक्रम ४२ डिग्री सेल्सियस भन्दा बढी रेकर्ड गरिएको छ । यहाँको अधिकतम तापक्रम अभैm बढने अनुमान गरिएको छ । गर्मी सुरु भएयता नेपालगन्जमा पानी नपर्नाले पनि आम नागरिकले चर्को घाम र तातो हावाको नियति भोग्नु परेको छ । त्यसैगरी धनुषासहित मध्य तथा पूर्वी तराईका जिल्लामा केही दिनदेखि बढेको प्रचण्ड गर्मीका कारण जनजीवन अस्तव्यस्त बनेको छ । तापक्रम बढ्नुको साथै चल्ने तातो हावा हुरी धुलो सँगैसँगै ग्रामीण बस्तीमा आगलागीको जोखिम बढेको छ । तातो हावा हुरीकै कारण आँप हरियो तरकारी खेती प्रभावित भएको छ । कामदारको दैनिकी कष्टकर बनेको छ । तातो हावाकै कारण दिउँसो बाहिर हिँडडुल गर्न गाह्रो भएको छ । एक्कासि मौसम परिवर्तन भई तापक्रम बढ्दा बालबालिका बिरामी हुन थालेका छन् । हावा हुरी उडाएको धुलोका कारण आँखा दुख्ने समस्या बढेको अस्पतालहरुले जनाएका छन् ।
टेक्ससको ड्यालस डाउनटाउनबाट एक घण्टा दक्षिणतर्फ ड्राईभ गरेपछि कोर्सिकाना आईपुग्छ । शहरिया हावाबाट अलिकति उन्मुक्ति मिले झैं लाग्यो यहाँ पुग्दा । पातलो बस्ती चरेर घर फर्कंदै गरेका गाईवस्तुहरू बालीनाली झुलेका टारहरू । गह्रा र कान्लाले नेपालै पुगेजस्तो भयो । त्यतिमात्र कहाँ हो र कपासले फुलेका बारीहरू आँगनमा कृषि औजारहरू । हलो थिएन थियो ट्रयाक्टर । बयलगाडा थिएन थियो ट्रक । लाग्छ ससाना कृषक घरहरू सूर्यास्तमा बाला झुलेको खेत हेरेर गर्वित छन् । कृषक बियरले घाँटी भिजाउँछ । बर्गर चपाउँछ । होम थिएटरमा एचडी च्यानल हेर्दै फोल्डिंग सोफामा खुट्टा पसार्छ । जुनेली छाँयामा शान्त रात सुत्छन् कोर्सिकानाका किसानहरू । गेटेड आवासभित्रको मनोज एवं विनीता कटुवालको घरमा जमघट थियो । मनोज भाईको निम्तोलाई स्विकार्दै म र चन्दा पार्टीमा उपस्थित थियौं । मनोज भाई कोर्सिकानाको एक सफल व्यापारीव्यवसायी हुन् । अमेरिकन स्ट्यान्डर्डको राम्रो घर छ । फराकिलो ब्याक्यार्ड स्वीमिङ्ग पूल सहितको गज्जबको ईन्टेरियर डिजाइन छ घरको । बिजिनेसफ्रेण्डली कोर्सिकानामा मात्रै पाँच नेपाली परिवार रहेछन् । प्राय नेपालीहरूको पार्टनरसिपमा बिजिनेस रहेछ यहाँ । संयोगले मेरा पुराना चिनजानहरूसँग पनि भेट भयोबैकुण्ठ थापा र सरोज तुम्बाहाम्फे। प्राय भेटघाट भई रहने अन्य साथीहरू सुनिल साह दिनेश विष्ट लोक काफ्ले भेषराज घिमिरे लक्ष्मण थापा र गंगा थापा र उहाँका परिवारहरू पनि हुनुहुन्थ्यो पार्टीमा। नयाँ चिनजान पनि थपियो । अशोक शाह ठट्यौली र हाक्की स्वभावको हुनुहुँदो रहेछ । उहाँको सालासँग राम्रै ठट्टा हुँदो रहेछ । अशोक शाहजीले केही महिना अघि मात्र नेपालको रारा लेक भ्रमण गर्नु भएको रहेछ। मैले धेरै प्रश्नहरू सोधें राराका बारेमा । मलाई पनि रारा जाने ईच्छा छ । झट्ट चेतनाथ कणेल दाईलाई सम्झें उहाँ पनि त रारा जाने कुरा थियो नि अर्का एक चिनजान रूपेन अधिकारी । उहाँ को पनि साहित्य प्रति रूचि रहेछ । आगामी साहित्यिक कार्यक्रममा भेट्ने कुरा गर्दै फोन नम्वर साट्यौं । पार्टी गफ चलिरहयो । देश प्रवास काम थकान समाज परिवार आदि विषयहरू ह्यम्सटरह्विलमा घुमिरहे । ब्याक्यार्ड पार्टी भएकोले हामी खुल्ला आकासमुनि थियौं । अगष्टको साँझ पसिना पुच्छदै आकास हेरिरहेथ्यौं । तारामण्डलसँगै सफा अाकास र चन्द्रमाको चहकिलो उज्यालो थियो । डाउनटाउनबाट देखिने भन्दा बिल्कुल फरक तारा जून आक्लझुक्कल सुनिने रेल/ट्रेन वाहेक अन्य आवाजहरू प्राय शुन्य थिए । लगभग २४ हजार जनसंख्या रहेको कोर्सिकाना कन्ट्रिसाइड र सिटिको फ्यूजन जस्तो लाग्छ । जीवन सरल देखिन्छ । सुकुम्बासी हुनुपर्ने कारण नै छैन । बेरोजगारी सुनिएन । सस्तो बसाई र कम खर्चमा जीवन गुजारा हुनेहुनाले सानो व्यापार व्यवसायबाट पनि मनग्गे बचत हुन सक्छ । त्यसैले पनि सानामझौला नेपाली व्यवसायीहरूको लागि स्टार्टिंग प्वाईन्ट’ बनेको छ कोर्सिकाना । जीवन जसरी पनि चल्छ । अकुत सम्पत्ति हुनैपर्छ भन्ने छैन । तर अभावको जिन्दगी बाँच्न सकिन्न । सरल र सहज जीवनको लागि पेशा चाहिन्छ । व्यापार होस् वा जागीर । यी दुवै चिज गर्नको लागि आधारभूत संरचना चाहिने रहेछसडक बिजुली पानी सुरक्षा स्कुल चर्च/मन्दिर आदि । कोर्सिकाना जस्तै अमेरिकाका प्रत्येक शहरहरूमा आधारभूत संरचनाहरू छन । त्यसैले आफूले चाहेको कुनै पनि शहर सिटी अर्बन अथवा कन्ट्रिसाईडमा उस्तैउस्तै प्रकारको जीवनशैली बाँच्न सकिन्छ । जनसंख्या र क्षेत्रफलले कुनै फरक पार्दो रहेनछ । चितवन । गोरखा फुजेलका कृष्णप्रसाद अधिकारी हत्यासम्बन्धी मुद्दामा जाहेरवाला नुरप्रसाद अधिकारी अदालतमा उपस्थित भएनन् । अदालतले उनलाई आज सोमबार हाजिर हुन मिति दिएको
काठमाडौं । महानगरीय प्रहरी वृत्त लैनचौरले ठमेल क्षेत्रका विभिन्न रेष्टुरेन्ट तथा डान्सबारबाट ३५ बालबालिकाको उद्धार गरेको छ । महानगरीय प्रहरी परिसर टेकुको सक्रियतामा एक हप्तासम्म चलाइएको बालबालिकाको उद्धार विशेष कार्यक्रम’अन्तर्गत उनीहरुको उद्धार गरिएको हो । वृत्तका प्रमुख एवं प्रहरी नायव उपरीक्षक गौतमकुमार केसीले विभिन्न डान्सबारमा काम गर्नुका साथै मनोरञ्जन लिइरहेको अवस्थामा बालबालिकाको उद्धार गरिएको जानकारी […] झापा । छठ पर्वको मुख्य दिन मंगलबार साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई पूजा आराधना गरी अघ्र्य दिइ मनाइएको छ । कार्तिक शुक्ल चतुर्थीदेखि सप्तमीसम्म मनाइने सूर्यदेवको आराधना उपासना र पूजाको यो पर्व शुक्रबारदेखि सुरु भएको हो । यो पर्वमा षष्ठी भगवतीको पूजा अर्चना गरी पुत्र पति र परिवारको कल्याणको कामना गर्ने गरिन्छ । नेपालको विशेष रुपले तराई क्षेत्रमा […] छठ पर्वको मुख्य दिन आज साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई पूजा आराधना गरी अघ्र्य दिइँदैछ । कार्तिक शुक्ल चतुर्थीदेखि सप्तमीसम्म मनाइने सूर्यदेवको आराधना उपासना र पूजाको यो पर्व शुक्रबारदेखि सुरु भएको हो । यो पर्वमा षष्ठी भगवतीको पूजा अर्चना गरी पुत्र पति र परिवारको कल्याणको कामना गर्ने गरिन्छ । नेपालको विशेष रुपले तराई क्षेत्रमा श्रद्धा एवं भक्तिपूर्वक यो पर्व मनाइन्छ ।
काठमाडौं ८ साउन । प्रधानमन्त्री एवं नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका अध्यक्षेपी शर्मा ओलीले संविधानबमोजिम संसद्ले कानून बनाउने लोकतान्त्रिक विधिबाट अघि बढ्न प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली काँग्रेसलाई आग्रह गरेका छन् । नेकपा केन्द्रीय कार्यालय धूम्रबाराहीमा आयोजित कार्यक्रममा काँग्रेसले संघीय लोकतान्त्रिक गणतान्त्रिक प्रणाली र संविधानको सर्वोच्चता मानेर अगाडि जान तयार छ कि छैन भन्ने प्रश्न गर्दै भने संसद्ले कानून बनाउँछ काँग्रेस मान्न तयार छ कि छैन – संवैधानिक बाटो चुनावबाट सरकारलाई अपदस्थ गर्न सकिन्छ म लोकतान्त्रिक विधि र प्रक्रियामा आउन काँग्रेसलाई चुनौती दिन्छु । संघर्षको मैदान हामीले पनि देखेका छौँ । अलोकतान्त्रिक प्रतिक्रियावादी र जनविरोधी कुनै पनि प्रयास सरकारलाई अस्वीकार्य छ र त्यसलाई नियन्त्रण गरिनेछ । प्रधानमन्त्री ओलीले कम्युनिष्टहरू मिलेको र स्थिर सरकार बनेकामा प्रतिक्रियावादीहरूलाई सही नसक्नुभएको बताए । उनले भने काँग्रेस यति चाँडो वस्त्र उतारेर मैदानमा उत्रिएको छ । हिजो हाम्राविरुद्ध टाउकाको मूल्य तोकेको होइन – झोलामा टाउको ल्याउनु भनेको वा सर्वस्वसहित जन्मकैद तोकिएका मान्छे शासन गरिरहेका छन् अनि उनीहरूलाई चित्त बुझछ उनले काँग्रेसले खोजेको लोकतान्त्रिक प्रणाली मूल्य र मान्यतामा अझै प्रश्न रहेको आरोप लगाउँदै सामन्ती राजतन्त्रमा र्फकेर आउन सक्ने विचार पनि काँग्रेसमा रहनु प्रतिगमनकारी विचार भएको र आफूहरू राजतन्त्रको पक्षमा नरहेको पुनः स्पष्ट गरे ।केसीको अनशन र उनको मागमा काँग्रेस मिसिएको सर्न्दर्भमा उनले सबैको निःशुल्क स्वास्थ्योपचार र गुणस्तरीय शिक्षाका लागि नेकपाले पहल गर्दै आएको बताउँदै सबै समस्याको समाधान संवाद र संसद्बाट टुङ्गिने जनाए । ओलीले स्वास्थ्य सेवाजस्तो अत्यावश्यक क्षेत्रमा कर्मचारीले हडताल गर्नु उचित नभएको बताउँदै केसीलाई सघन उपचार आवश्यक पर्ने भनी कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानबाट लिखित सुझाव आएकाले उनलाई काठमाडौँ ल्याइएको स्पष्ट पारे । यस्तै पार्टीअध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले कम्युनिष्टहरूको एकता र निर्वाचनबाट बनेको दुर्इ तिहाइको सरकारविरुद्ध नियोजित षड्यन्त्र गरी भ्रमपूर्ण प्रचार गरिएको बताए । हामीले चुनाव जिते पनि क्रान्ति जितेका छैनौँ । प्रतिक्रान्ति र क्रान्तिकारीबीचको लडाइँ जारी छ । प्रतिक्रियावादीहरूलाई कम्युनिष्ट एकता र स्थिर सरकार मन परेको छैन तर हामी त्यस्ता षड्यन्त्रलाई सफल हुन दिने छैनौँ । उनले भए/नभएका कथाहरू बनाएर सरकार र नेकपाको विरोधमा भ्रम र्छने काम भएकाले क्रान्तिलाई सफल बनाउन र स्थिर सरकारको विरुद्ध सबै हतियार प्रयोग गरेर भइरहेका नियोजित षड्यन्त्र चिर्न आहृवान गरे । प्रा डा केसीको अनशनको नाममा सरकारलाई टिक्नै नदिने वितण्डा मच्चाउन खोजिएको छ भन्दै उनले पार्टी र सरकारको कामलाई समृद्धिको दिशातर्फ एकजुट भएर लाग्नुको विकल्प नरहेको बताए ।
इजिङ (रासस) । चीनको औपचारिक भ्रमणमा रहनुभएका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई गार्ड अफ अनर प्रदान गरिएको छ । भ्रमणको आज तेस्रो दिन ग्रेट हल अफ पिपलमा प्रधानमन्त्री ओलीलाई गार्ड अफ अनर प्रदान गरिएको हो । सो कार्यक्रममा चिनियाँ प्रधानमन्त्री लि खछ्याङ सहभागी थिए । त्यसअघि प्रधानमन्त्री ओलीले चिनियाँ जनकंग्रेस स्थायी समितिका अध्यक्ष लि झाङसुसँग भेटवार्ता गरेका थिए । ग्रेट हल अफ दि पिपलमा आज भएको भेटवार्तामा आपसीहित र द्विपक्षीय सम्बन्धका बारेमा कुराकानी भएको थियो । प्रधानमन्त्री ओलीले चिनियाँ जनकंग्रेसको अध्यक्षमा निर्वाचित भएकामा लिलाई बधाई दिँदै सफल कार्यकालको कामना गरेका थिए । अध्यक्ष लि ले नेपालको भूकम्प र त्यसले पारेको प्रभाव र पुनःनिर्माणमा भइरहेको प्रगतिका बारेमा प्रधानमन्त्री ओलीसँग जिज्ञासा राखेका थिए । भेटवार्तामा नेपाली प्रतिनिधिमण्डलको समेत सहभागिता थियो ।
नेपाल प्रहरी र सशस्त्रमा राष्ट्र या संगठनको आवश्यकता वा लामो करिअर प्लान’ हेरेर नभई राजनीतिक नेतृत्व वा गृहमन्त्रीसँगको निकटताका आधारमा दरबन्दी सिर्जना गरियो । पूर्व स्वीकृत दरबन्दी ६ मध्येबाट अहिले ३ एआईजी छन् पुष्पराम केसी नारायणबाबु थापा र रामशरण पौडेल । फाजिल एआईजी कसैलाई जिम्मेवारी दिइएको थिएन । फाजिल एआईजीहरू जानकीराज भट्टराई सुबोध अधिकारी खडानन्द चौधरी निराक्रम शाह र राजेश श्रेष्ठ थिए । उनीहरू पाँचै जनाले बिहीबार पदबाट राजीनामा दिएका छन् । सशस्त्र प्रहरीमा विशिष्ट श्रेणीका एआईजी ११ जना बनाउने निर्णय हचुवामा भएको थियो । यस्ता हचुवा निर्णयले सशस्त्र स्थापनाको जुन मर्म थियो त्यसको तेजोवध भएको छ । नेपाल प्रहरीमा त्यही हालत छ । गएको चैत मसान्तसम्म नेपाल प्रहरीमा १६ एआईजी थिए । संघीयता कार्यान्वयन गर्ने क्रममा ७ वटै प्रदेशमा एआईजी दरबन्दी सिर्जना गरियो । आईजीपी प्रकाश अर्यालको ब्याचका अधिकांश एआईजी भए । न कुनै तयारी न कुनै अध्ययन । हचुवा निर्णय । एक प्राविधिक एआईजी बाहेक १५ एआईजीको कार्यकाल समाप्त हुनासाथ १२ एआईजीको दरबन्दी खारेज गरियो । २ वर्षअघि २ एआईजीले आईजीपीको सचिवालयमा बहाली गर्नुपर्दा उनीहरूका लागि त्यहाँ न टेबल थियो नत कुर्सी नत छुट्टै कार्यकक्ष । त्यसरी बेवारिसे बहाली गर्ने २ एआईजी थिए प्रतापसिंह थापा र केदार साउद । सचिवालयमा २ विशिष्ट श्रेणीका एआईजीलाई पीएसरह राखियो । एउटा दरबन्दी गृहमन्त्री विजयकुमार गच्छदारको पालामा आएको थियो भने अर्को गृहमन्त्री वामदेव गौतमको पालामा । ती २ एआईजीले अप्ठ्यारो नमानी आईजीपीको सचिवालयमा बहाली गरे । किनभने उनीहरूलाई जसरी पनि एआईजी हुनु थियो । एउटै ब्याचका १३ जनालाई एआईजी बनाउने नेपाल प्रहरीको निर्णय विवादस्पद र लज्जास्पद थियो । सिंहदरबारभित्र राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्को सचिवालयमा पनि एआईजी पदको गरिमा बचेन । सुरक्षा परिषद् सचिवालय सरकार मातहतको महत्त्वपूर्ण निकाय हो । तर २ वर्षअघि एआईजीको थप दरबन्दी सिर्जना गरी एउटा यस सचिवालयमा राख्ने निर्णय लिनुपूर्व सचिवालयका महत्त्वपूर्ण पदाधिकारीसँग कुनै छलफल गरिएन । त्यसैको फलस्वरूप त्यहाँ पदस्थापन भएका एआईजीलाई त्यहाँ बहाली हुन सकस भएको थियो रे । त्यहाँ बहाली हुनपुगेका एआईजी नारायण बस्ताकोटी कैयौं साता विदा बसे । राज्यको आवश्यकता र प्रहरी संगठनको करिअर प्लान’भन्दा पनि व्यक्ति हेरेर नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी दुबैमा दरबन्दी सिर्जना हुँदै आएको देखिन्छ । २०४९ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइराला र गृहमन्त्री शेरबहादुर देउवासँग निकटताका आधारमा अच्युतकृष्ण खरेल र ध्रुवबहादुर प्रधानका लागि २ एआईजी पद सिर्जना भयो । पञ्चायत कालमा भएको १ एआईजी दरबन्दी त्यसअघि नै खारेज भइसकेको थियो । मोतीलाल बोहरा प्रहरी नायव महानिरीक्षक (डीआईजी) बाट सिधै आईजीपी नियुक्त भएका थिए । २०५४ सालमा नेपाल प्रहरीमा २ एआईजी थपेर ४ पुर्‍याइयो । लोकेन्द्रबहादुर चन्द प्रधानमन्त्री हुँदा वामदेव गौतम उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री थिए । उनलाई त्यतिबेला श्रीमती तुलसा थापा मगरका निकट डीआईजी ढालमान थापा मगरलाई एआईजी बनाउनु थियो । वरियतामा निकै पछाडि रहेका थापा ४ नम्बरको एआईजी बने । राजा ज्ञानेन्द्रको कालमा दरबन्दी थपेर निकट सम्बन्धका डीआईजी ओमविक्रम राणालाई एआईजी बनाइयो । त्यसको केही दिनपछि डीआईजी अमरसिंह शाह पनि एआईजी भए । प्रहरीको व्यवस्थापन योजना विपरीत डीआईजीले काठमाडौं उपत्यका र मध्यमाञ्चल क्षेत्र हेर्ने पुरानो पद्धति खारेज गरियो । उपत्यका मात्र हेर्नेगरी सुरुमा डीआईजी र पछि एआईजी नै राखियो । लोकतन्त्रपछि संसारभरको प्रहरी सञ्चालन पद्धति विपरीत उपत्यका प्रहरी कार्यालयलाई महानगरीय प्रहरी कार्यालय बनाइयो । भीम रावलले गृहमन्त्री भएका बेला नेपाल प्रहरीमा डीआईजी संख्या १८ पुर्‍याए । कारण थियो १८ औं नम्बरका तत्कालीन मधेसवादी नेता विजयकुमार गच्छदारका सम्धी भक्तिनाथ माझी । सत्ता साझेदार गच्छदारको मन राख्न सरकारले दरबन्दी बढाएपछि माझी डीआईजी भए । सशस्त्र स्थापना गर्दा एआईजीको २ दरबन्दी थियो । तत्कालीन लोकेन्द्रबहादुर चन्द सरकारले अर्को दरबन्दी थपेर सशस्त्रमा ३ एआईजी बनायो । केही वर्षसम्म ३ एआईजीले अर्धसैनिक प्रकृतिको सशस्त्र प्रहरी बल चलेकै थियो । २०६३ सालको परिवर्तनपछि तत्कालीन गृहमन्त्री कृष्ण सिटौलाले सशस्त्रमा २ एआईजी थप गरिदिए । त्यतिबेला १ सिटौलाको र अर्को तत्कालीन सभामुख सुवासचन्द्र नेम्बाङको मान्छे थपिएका थिए । २०६५ सालमा तत्कालीन गृहमन्त्री वामदेव गौतमले पुन सशस्त्र र नेपाल प्रहरीमा संगठनको आवश्यकताभन्दा पनि व्यक्ति हेरेर दरबन्दी सिर्जना र बढुवा गरे । उनले नेपाल प्रहरी सशस्त्र र राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागमा व्यापक तलमाथि हुनेगरी ३० वर्षेको प्रावधान लगाए । तत्कालीन एआईजी सनत बस्नेतले गृहमन्त्री गौतमसँग मिलेर सशस्त्रमा ३० वर्षे प्रावधान लगाए र वासुदेव ओलीलाई हटाएर आईजीपी बने । कालान्तरमा तिनै कोषराज वन्त आईजीपी बने । उनलाई आईजीपी बनाएको थियो बाबुराम भट्टराई सरकारले । नेपालको सुरक्षा निकायको इतिहासमा पहिलोपटक प्राविधिकलाई सुरक्षा निकायको कमाण्ड सुम्पिएको थियो । त्यही सरकारका गृहमन्त्री विजयकुमार गच्छदारले विना तयारी सशस्त्रमा अर्को एआईजी थपे । सशस्त्रको उपत्यका हेर्ने पशुपतिनाथ बाहिनी खारेज गर्दै एआईजी बस्नेगरी महानगरीय सशस्त्र प्रहरी बलको कार्यालय खडा गरियो । यो नेपाल प्रहरीको महानगरीय प्रहरी आयुक्तको कार्यालयको ठ्याक्कै नक्कल थियो । यसको आवश्यकताबारे अध्ययन गरिएन । डीआईजी सुशील श्रेष्ठलाई एआईजी बनाउनु थियो त्यसैले रातारात दरबन्दी थपियो । सशस्त्र अर्धसैनिक प्रकृतिको फौजी संगठन हो या प्रहरीजस्तै अर्को सुरक्षा बल  सशस्त्रका तत्कालीन आईजीपी सिंहबहादुर श्रेष्ठले कार्यकालको सबैभन्दा ठूलो उपलव्धि ५ फाजिल एआईजी थपलाई प्रस्तुत गरेका थिए । राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्मा नेपाल प्रहरीको १ एआईजी छ । म पनि अर्को एआईजी थप्छु’ उनले भनेका थिए । सुरक्षा निकायको व्यवस्थापन योजना र करिअर प्लान’ संगठन सञ्चालनको क्रममा सबैभन्दा सुरुमा तयार गरिन्छ । त्यसैमा पारदर्शिताको मापन हुन्छ । त्यसैमा लोकतान्त्रिक शासन पद्धति फष्टाएको हुन्छ । तर विडम्बना नेपालमा ती सबै कुरालाई ठाडो उल्लंघन गरिन्छ । एक पटकमात्र होइन सदासर्वदा । किन सधैं यस्तो हुन्छ  उत्तर एउटै आउँछ आफ्नो मान्छेलाई बढुवा गर्न र पार्टीका नाममा खर्च जुटाउन । सुरक्षाका कुनै पनि निकायमा जथाभावी पद सिर्जना र बढुवा गरिँदा कालान्तरमा अनैतिक या खराब आचरणको नेतृत्वको जन्म हुनपुग्छ । यस्तो नेतृत्वले संस्थामा धेरै किसिमका खराब आचरणलाई संस्थागत गर्दै लैजान्छ । अनैतिक किसिमको नेतृत्वमा संस्थाको निश्चित मूल्य र मान्यताभन्दा व्यक्तिवादी प्रवृत्ति हावी हुन्छ । नातावाद फस्टाउन पुग्छ । व्यक्तिवादी चरित्र र नातावाद फस्टाएको ठाउँमा पदको दुरुपयोग हुनपुग्छ । भ्रष्टाचार बढ्छ । सही निर्णय हुँदैन । समग्रमा एउटा सुरक्षा निकाय बेथिति नै बेथितिको पहाड बन्छ । त्यस्तो निकायले मुलुकमा शान्ति सुरक्षा कायम गराउन प्रभावकारी भूमिका निर्वाह गर्न सक्दैन । गृहमन्त्री रामबहादुर थापाले गल्ती सच्याउने प्रयत्न गरेका छन् । उनले सशस्त्रमा २ र नेपाल प्रहरीमा ३ (प्राविधिक बाहेक) एआईजीको दरबन्दी कायम गर्नुलाई सकारात्मक सुरुवात मान्न सकिन्छ । अब लामो करिअर प्लान’ र दीर्घकालीन योजना बन्छ या बन्दैन हेर्न बाँकी छ। हुम्ला — खराब मौसमका कारण सिमकोट र हिल्सामा अलपत्र परेका भारतीय तीर्थयात्री नेपालगन्ज झरेका छन् । भारतीय दूतावासको समन्वयमा नेपाली सेना र श्री एयरको एमआई १७ हेलिकप्टरले उनीहरूलाई ओसारेका हुन् । बिहीबार अन्य हवाईजहाजले २५ फ्लाइटसम्म गरे । सबै गरेर बिहीबार मात्रै ३ सय ७० यात्री नेपालगन्ज झरेको स्थानीय समन्वयकर्ता जनक शाहीले बताए । उनका अनुसार हिल्सामा रोकिएका यात्रीलाई भने हेलिकप्टरमार्फत सिमकोट ल्याइएको छ । हेलिकप्टरले दिनभर ५६ वटा उडानमार्फत यात्रुलाई सिमकोट पुर्‍याइएको थियो । कैलाश मानसरोवर दर्शनका लागि गएका भारतीय तीर्थयात्रीले तिब्बतमा दुख पाएको गुनासो गरेका छन् । उनीहरू चिनियाँ गाइड (पथप्रदर्शक) प्रति असन्तुष्ट देखिए । भारतको हैदराबादबाट आएका एक तीर्थयात्रीले चिनियाँ गाइडको व्यवहार राम्रो नभएको बताए । नेपाली गाइड बहुत ठीक हुन्छन्’ उनले भने चिनियाँले खुलेर कुरै गर्दैनन् व्यवहार पनि रूखो गर्छन् ।’ पर्यटन व्यवसायी रिन्जिन लामाका अनुसार विगत वर्षमा ट्राभल एजेन्सीले आवश्यकताअनुसार नेपाली गाइड र कुक पठाउने गर्थे । यो वर्षदेखि भने चीनले नियन्त्रण गरेको छ । आठजनाका लागि एकजनामात्र नेपाली गाइड जान पाउँछन् । खानाका लागि छुट्टाछुट्टै मेस बनाउन पाइँदैन । सामूहिक मेसमा खानुपर्छ । यसले तीर्थयात्रीलाई निकै सास्ती भएको छ रुचिअनुसारको खाना खानसमेत पाउँदैनन्’ लामाले भने चीन सरकारको नयाँ नियमले तीर्थयात्रीलाई दुख भएको छ ।’ विगतमा नेपाली कुक र गाइड हुँदा भाषा र रहनसहनका कारण सहज हुने गरेको एक तीर्थयात्रीले बताए । कैलाश परिक्रमा गर्दासमेत उनीहरूले अपेक्षित सहयोग पाउँदैनन् । यो वर्ष लेक लागेर र अन्य कारणले आठ तीर्थयात्रीको मृत्यु भइसकेको छ । भारतीय तीर्थयात्री मध्यवैशाखदेखि असोजसम्म कैलाश यात्रा गर्छन् । २०७२ को भूकम्पछि तीर्थयात्रीले हुम्ला भएर हिल्साको नाका प्रयोग बढाएका छन् ।
काठमाडौँ माघ १० गते । माघ शुक्ल पञ्चमीका दिन आइतवार सनातन हिन्दु धर्मावलम्वीले विद्याकी अधिष्ठात्रि देवी सरस्वतीको स्तुति तथा पूजन गरी मनाउँदैछन् । पशुपति भष्मेश्वरघाटस्थित सरस्वतीको मन्दिर जयवागेश्वरी स्वयम्भूको सरस्वती पीठ विशालनगरको नील सरस्वती पाटन लेलेको सरस्वती कुण्ड भक्तपुर दधिकोटको चारखण्डीस्थित सरस्वती चित्लाङ् खर्क र गोदावरी स्थित नौधारा लगायत मुलुकका विभिन्न भागमा रहेको सरस्वती मन्दिरमा भक्तजनको बिहानै देखि भिड लाग्छ । यसैदिन बालवालिकालाइ अक्षरारम्भ तथा नाक कान छेड्ने प्रचलनपनि छ । हनुमानढोका स्थित नासल चोकमा परम्परा अनुसार राष्ट्र प्रमुखवाट विहान ७ः१५ वजेको साइतमा बसन्त श्रवण तथा सरस्वतीको कलशको जल अभिषेक ग्रहण गर्नुहुने कार्यक्रम तय भएको हनुमानढोका दरवारका राष्ट्रसेवक चन्द्रप्रसाद पराजुलीले जानकारी दिनु भएको छ । नासलचोकमा आइतवार सोही साइतमा बसन्तराग प्रस्तुत गरिने भएको छ । ज्यो डा सुनिल सिटौलाका अनुसार यसपर्वलाइ बसन्त पञ्चमी भनिए पनि बसन्त पञ्चमी चैतको दशैँ आसपास पर्ने र हाल शिशिर क्रृतु चलिरहेकोले यसपर्वलाइ बसन्त पञ्चमी भन्नु उपयूक्त छैन । रत्ननगर (चितवन) साउन २२ गते । चितवनको भरतपुर महानगरपालिकाका नवनिर्वाचित प्रमुख रेणु दाहालले महिलाको हक अधिकार स्थापित गर्न लागिपर्ने बताउनुभएको छ । उहाँले महिलाको अधिकारको पक्षमा र एकल महिलाको अधिकार स्थापित गर्ने कुरामा आफूले केही गरेर देखाउने प्रतिक्रिया दिनुभएको छ । पहिलो काम नै महिलाको अधिकार सुरक्षित गर्ने रहेको उहाँको भनाइ थियो । गएराति करिव १०ः३० बजे विजयी हुनुभएका उहाँले संक्षिप्त प्रतिक्रिया दिँदै देशकै केन्द्रभागमा रहेको भरतपुर महानगरलाई एउटा व्यवस्थित शहरका रुपमा विकास गर्ने बताउनुभयो । उहाँले विगतमा गरेको प्रतिबद्धता पूर्ण कार्यान्वयन गर्ने बताउनुभयो । देशकै केन्द्रभागमा महानगर भएकाले समृद्ध र एउटा व्यवस्थित शहर बनाएर अघि बढ्ने छु दाहालले भन्नुभयो पहिलो दोस्रो र तेस्रो गरेर प्राथमिकताको आधारमा काम गर्छु । यस्तै नवनिर्वाचित उपप्रमुख पार्वती शाहले विगतमा बनाएको घोषणापत्र र गुरुयोजना बनाइसकेकाले त्यसअनुसार अघि बढ्ने बताउनुभयो । प्रमुख र उपप्रमुख महिला नै भएकाले पनि महिलाका विषयमा गम्भीर भएर अघि बढ्ने उहाँको भनाइ थियो । उहाँले सबै पक्षलाई मिलाएर विकास र नगरको समृद्धिमा लाग्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभयो । भरतपुर महानगरको प्रमुखमा नेकपा (एमाले)का देवी ज्ञवालीलाई २०३ मतले पछि पार्दै नेकपा (माओवादी केन्द्र)की रेणु दाहाल विजयी हुनुभएको थियो । उहाँले ४३ हजार १२७ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो भने उहाँका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी ज्ञवालीले ४२ हजार ९२४ मत प्राप्त गर्नुभयो । यस्तै उपप्रमुखमा काँग्रेसकी पार्वती शाहले ४७ हजार १९७ मत प्राप्त गरी विजयी हुनुभएको छ भने उहाँका निकटमत प्रतिद्वन्द्वी एमालेकी दिव्य आचार्यले ३९ हजार ५२५ मत प्राप्त गर्नुभएको छ । निर्वाचित भएपछि राति नै सामान्य विजयी जुलुस निकालिएकामा आज पनि भरतपुरमा भव्य विजयी जुलुस निकाल्ने तयारी छ । भरतपुरमा माओवादी केन्द्र र काँग्रेसले प्रमुख र उपप्रमुखमा तालमेल गरेको थियो । गएको जेठ १४ गते मतपत्र च्यातिएपछि विवादित बनेको निर्वाचन अघिल्लो शनिबार सर्वाेच्चको फैसलासँगै भरतपुर–१९ मा पुनः मतदान भएको थियो । रास