Datasets:

pengold

/

xlsum-vietnamese

like 0

160710_phamvietdao_vcp_plenum_meeting3

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/07/160710_phamvietdao_vcp_plenum_meeting3

'Hội nghị TW3 vẫn xa rời vấn đề cấp bách'

Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII nhóm họp bốn ngày từ ngày 4-7 tháng Bảy 2016 theo báo chí Việt Nam đưa tin giống như các hội nghị khác là khẩn trương và nghiêm túc.

Hội nghị Trung ương 3 khóa 12 của Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN đã không đề cập tới tình hình an ninh Biển Đông và vụ Formosa gây nhiễm độc môi trường Biển của Việt Nam, theo tác giả, nhà văn Phạm Viết Đào. Tại hội nghị TW lần này, theo thông tin báo chí có 4 nội dung đưa ra bàn và quyết định: 1-Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư khóa XII; 2-Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XII;-Quy định thi hành Điều lệ Đảng; 3-Quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng trong Chương VII, Chương VIII Điều lệ Đảng; và 4-Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021; Dường như hai vấn đề an ninh liên quan tới Việt Nam đã không được Đảng xem xét. Trong bốn nội dung của hội nghị TW3 không thấy nêu hai vấn đề liên quan tới an ninh của Việt Nam; Hai vấn đề này đang làm chấn động dư luận thế giới và liên quan tới đời sống vật chất tinh thần của hàng triệu người dân Việt Nam: đó là vấn đề an ninh Biển Đông và thảm hoa môi trường biển miền trung sau thảm họa Formosa. Đối với an ninh Biển Đông, chưa bao giờ nóng như hiện nay do các hành động của Trung Quốc. Vấn đề này xảy ra đúng vào thời điểm tổ chức hội nghị TW 3. Hầu hết các thành viên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và nhiều quốc gia đã vào cuộc, đều lên tiếng như Mỹ, Nga, EU v.v...Trước đó, Trung Quốc, Mỹ, Nhật, Nga đều đưa các phương tiện quân sự hiện đại nhất vào Biển Đông không phải để triển lãm, chào hàng. Tòa án quốc tế La Haye cũng đã vào cuộc để phán xử đơn kiện của Philippines. Ông Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Kimoon cũng đã bay sang Trung Quốc để tìm cách làm dịu bớt tình hình… Trong khi đó, nhiều nhà binh luận quốc tế lo ngại xung đột Biển Đông có thể 'châm ngòi' cho đại chiến thế giới thứ 3… Không một câu chữ Trong khi cá thế giới đang lo sợ về một cuộc đại chiến trên biển Đông thì không thấy bóng dáng một câu chữ nào trong 4 nội dung của hội nghị TW lần 3 khóa XII của Đảng CS Việt Nam đặt ra cho các vấn đề. Trước hết, về an ninh môi trường hậu vụ Formosa, thảm họa môi trường biển miền trung có thể được thấy là hệ lụy của chính sách mở cửa kêu gọi đầu tư thiếu chặt chẽ của Đảng; khiến hiện đang là tâm điểm nóng của dư luận trong nước và thế giới… Báo chí trong nước và thế giới hàng ngày đưa tin dày đặc về hệ lụy sau thảm họa Formosa… Tác nhân của hệ lụy là do Việt Nam cho phép nhà đầu tư Đài Loan, vì lợi ích đầu tư đã không tuân thủ các quy chuẩn nghiệm ngặt về bảo vệ môi trường của ngay Luật Biển Việt Nam và Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam; Thêm vào đó là thái độ và cung cách kiểm tra giám sát tác trách của các cơ quan chức năng Việt Nam, khiến dẫn đến hậu quả làm tổn hại môi trường hàng trăm km bờ biển của Việt Nam, đe dọa sinh kế, tập quán sinh hoạt của hàng triệu người dân ven biển miền trung… Trong khi nhà đầu tư Tập đoàn Formosa đã 'cúi đầu nhận lỗi' và 'đã chịu bồi thường' một phần thiệt hại; hội nghị TW lần này không thấy một câu, dòng nào liên quan đến vai trò lãnh đạo của đảng, chẳng hạn như lãnh đạo đảng, trung ương (kể cả cũ lẫn mới) có liên quan gì, có trách nhiệm gì, có biện pháp gì để kịp thời ngăn chặn, khắc phục hay để chỉ có một lời an dân thôi, chẳng hạn, rằng "Ban chấp hành Trung ương của Đảng (BCHTƯ) đã biết, đã bàn, sẽ có giải pháp cấp bách? Phải chăng 2 vấn đề an ninh Biển Đông và an ninh môi trường biển không được coi là quan trọng? Phải chăng những chuyện này là không đáng bàn, không cần bàn, không thuộc phạm vi trách nhiệm của BCHTW khóa XII ? Hay vấn đề liên quan tới an ninh quốc gia này thuộc về những quyết sách tối mật, không nên công bố rộng rãi? Rằng mọi công việc này hãy để riêng Đảng và nhà nước lo? TBT Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh nhiệm vụ chấn chỉnh bộ máy và công tác nhân sự cao cấp sau Bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân khóa mới, tại Hội nghị TƯ3 của Đảng CSVN mới họp từ ngày 4-7/7/2016, theo tác giả. Trên thực tế, Hội nghị TW 3 không bàn gì đến các vấn đề hệ trọng ấy, nhất là về tranh chấp, bảo vệ chủ quyền biển đảo, trong tình hình sôi bỏng của Biển Đông và cũng như về môi trường sống của nhân dân, ngư dân, nông dân v.v... kể cả môi trường, sinh thái thiên nhiên đã bị hy sinh, bị để mặc cho tàn phá, nhiễm độc. Không khỏi ngạc nhiên Các nhà quan sát không thể không ngạc nhiên về một trong 4 nội dung được nêu trong Thông báo của Hội nghị BCHTW khóa XII, đó là sửa đổi quy chế, lý do để sửa quy chế làm việc của BCHTW: “Phát huy tốt hơn nữa dân chủ trong sinh hoạt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng…” (theo Thông báo của BCHTW khóa XII ) Qua những động thái trên, có thể thấy, thứ nhất Đảng CSVN ra đời đã 80 năm rồi, 12 kỳ đại hội như vậy mà bây giờ quy chế, lề lối làm việc vẫn phải bàn thảo sửa đổi lại để “phát huy dân chủ cho BCHTW”? Thế phải chăng quy chế cũ đã không phát huy được hay sao mà phải sửa? Cái nội hàm của cái mục tiêu phát huy dân chủ trong cơ quan này cũng chỉ để “ tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng”… nghe cũng rất mờ nhạt? Nội dung thứ 4 của hội nghị đã bàn và quyết định: ”Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021..” Với hai nội dung đã nêu, khiến cho nhân dân hiểu rằng: trong tình hình sôi bỏng của đất nước liên quan tới thế giới và Việt Nam, BCHTW Đảng tổ chức cuộc họp để bàn chuyện sắp xếp ghế cho nhau; bàn việc soạn quy chế để quan hệ nội bộ BCHTW phải dân chủ với nhau, không có vị này áp chế vị kia, nhóm này áp chế nhóm kia… Thế thôi! Còn đất nước đang đứng trước nguy cơ bị xâm lược, một bộ phân nhân dân đang bị đè nén, đang bị đe dọa quyền sống, quyền tự do sơ đằng, bị tước đi môi trường làm ăn, sinh sống, thì Đảng tảng lờ, không bàn đến… Hay dân tự lo? Tại hội nghị này, trong phiên bế mạc, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, đạt được mức tăng trưởng khá, an sinh xã hội, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; hoạt động đối ngoại được tích cực triển khai và đạt nhiều kết quả tốt; chủ động, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc…” Dân thì đang lo Trung Quốc 'đánh sang' thì lấy gì mà chống trả; Quân đội mua được một vài máy bay được cho là hiện đại nhất thì hai chiếc mới bay 'men men' bờ biển đã bị nổ tung; Một phi công, quan chức bộ Quốc phòng nói và đặt giả thuyết nguyên nhân là do không thạo nhảy dù trên biển, bị dù quấn nên đã hy sinh; Còn chiếc CASA 212 thì do phi công có thể do chưa quen bay thấp trên biển nên xảy ra tại nạn? Trình độ tác chiến như thế thì làm sao bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ? Cuối cùng, thêm một điều nữa, nhưng không kém phần quan trọng, đó là về kinh tế, các chuyên gia đánh giá tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2016 có khả năng không đạt chỉ tiêu đã đặt ra vì đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đảng chỉ lo 'dân chủ' cho quan chức của đảng, quyền lợi, công việc, vị trí của bộ máy cao cấp của Đảng là chính; thế thì ai lo dân chủ cho gần 90 triệu dân còn lại? Hay là để dân tự lo lấy dân chủ cho mình chăng? Thiết nghĩ, nếu Đảng không lo được thì cho dân biết, bằng không thì nên xem lại điều mà lâu nay Đảng vẫn luôn nói là luôn coi mình là 'lực lượng lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối với đất nước, của dân tộc Việt Nam'. Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà văn, blogger, đang sinh sống tại Hà Nội.

summarize: Hội nghị Trung ương 3 khóa 12 của Ban chấp hành Trung ương Đảng CSVN đã không đề cập tới tình hình an ninh Biển Đông và vụ Formosa gây nhiễm độc môi trường Biển của Việt Nam, theo tác giả, nhà văn Phạm Viết Đào. Tại hội nghị TW lần này, theo thông tin báo chí có 4 nội dung đưa ra bàn và quyết định: 1-Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư khóa XII; 2-Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XII;-Quy định thi hành Điều lệ Đảng; 3-Quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng trong Chương VII, Chương VIII Điều lệ Đảng; và 4-Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021; Dường như hai vấn đề an ninh liên quan tới Việt Nam đã không được Đảng xem xét. Trong bốn nội dung của hội nghị TW3 không thấy nêu hai vấn đề liên quan tới an ninh của Việt Nam; Hai vấn đề này đang làm chấn động dư luận thế giới và liên quan tới đời sống vật chất tinh thần của hàng triệu người dân Việt Nam: đó là vấn đề an ninh Biển Đông và thảm hoa môi trường biển miền trung sau thảm họa Formosa. Đối với an ninh Biển Đông, chưa bao giờ nóng như hiện nay do các hành động của Trung Quốc. Vấn đề này xảy ra đúng vào thời điểm tổ chức hội nghị TW 3. Hầu hết các thành viên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và nhiều quốc gia đã vào cuộc, đều lên tiếng như Mỹ, Nga, EU v.v...Trước đó, Trung Quốc, Mỹ, Nhật, Nga đều đưa các phương tiện quân sự hiện đại nhất vào Biển Đông không phải để triển lãm, chào hàng. Tòa án quốc tế La Haye cũng đã vào cuộc để phán xử đơn kiện của Philippines. Ông Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Kimoon cũng đã bay sang Trung Quốc để tìm cách làm dịu bớt tình hình… Trong khi đó, nhiều nhà binh luận quốc tế lo ngại xung đột Biển Đông có thể 'châm ngòi' cho đại chiến thế giới thứ 3… Không một câu chữ Trong khi cá thế giới đang lo sợ về một cuộc đại chiến trên biển Đông thì không thấy bóng dáng một câu chữ nào trong 4 nội dung của hội nghị TW lần 3 khóa XII của Đảng CS Việt Nam đặt ra cho các vấn đề. Trước hết, về an ninh môi trường hậu vụ Formosa, thảm họa môi trường biển miền trung có thể được thấy là hệ lụy của chính sách mở cửa kêu gọi đầu tư thiếu chặt chẽ của Đảng; khiến hiện đang là tâm điểm nóng của dư luận trong nước và thế giới… Báo chí trong nước và thế giới hàng ngày đưa tin dày đặc về hệ lụy sau thảm họa Formosa… Tác nhân của hệ lụy là do Việt Nam cho phép nhà đầu tư Đài Loan, vì lợi ích đầu tư đã không tuân thủ các quy chuẩn nghiệm ngặt về bảo vệ môi trường của ngay Luật Biển Việt Nam và Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam; Thêm vào đó là thái độ và cung cách kiểm tra giám sát tác trách của các cơ quan chức năng Việt Nam, khiến dẫn đến hậu quả làm tổn hại môi trường hàng trăm km bờ biển của Việt Nam, đe dọa sinh kế, tập quán sinh hoạt của hàng triệu người dân ven biển miền trung… Trong khi nhà đầu tư Tập đoàn Formosa đã 'cúi đầu nhận lỗi' và 'đã chịu bồi thường' một phần thiệt hại; hội nghị TW lần này không thấy một câu, dòng nào liên quan đến vai trò lãnh đạo của đảng, chẳng hạn như lãnh đạo đảng, trung ương (kể cả cũ lẫn mới) có liên quan gì, có trách nhiệm gì, có biện pháp gì để kịp thời ngăn chặn, khắc phục hay để chỉ có một lời an dân thôi, chẳng hạn, rằng "Ban chấp hành Trung ương của Đảng (BCHTƯ) đã biết, đã bàn, sẽ có giải pháp cấp bách? Phải chăng 2 vấn đề an ninh Biển Đông và an ninh môi trường biển không được coi là quan trọng? Phải chăng những chuyện này là không đáng bàn, không cần bàn, không thuộc phạm vi trách nhiệm của BCHTW khóa XII ? Hay vấn đề liên quan tới an ninh quốc gia này thuộc về những quyết sách tối mật, không nên công bố rộng rãi? Rằng mọi công việc này hãy để riêng Đảng và nhà nước lo? TBT Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh nhiệm vụ chấn chỉnh bộ máy và công tác nhân sự cao cấp sau Bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân khóa mới, tại Hội nghị TƯ3 của Đảng CSVN mới họp từ ngày 4-7/7/2016, theo tác giả. Trên thực tế, Hội nghị TW 3 không bàn gì đến các vấn đề hệ trọng ấy, nhất là về tranh chấp, bảo vệ chủ quyền biển đảo, trong tình hình sôi bỏng của Biển Đông và cũng như về môi trường sống của nhân dân, ngư dân, nông dân v.v... kể cả môi trường, sinh thái thiên nhiên đã bị hy sinh, bị để mặc cho tàn phá, nhiễm độc. Không khỏi ngạc nhiên Các nhà quan sát không thể không ngạc nhiên về một trong 4 nội dung được nêu trong Thông báo của Hội nghị BCHTW khóa XII, đó là sửa đổi quy chế, lý do để sửa quy chế làm việc của BCHTW: “Phát huy tốt hơn nữa dân chủ trong sinh hoạt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng…” (theo Thông báo của BCHTW khóa XII ) Qua những động thái trên, có thể thấy, thứ nhất Đảng CSVN ra đời đã 80 năm rồi, 12 kỳ đại hội như vậy mà bây giờ quy chế, lề lối làm việc vẫn phải bàn thảo sửa đổi lại để “phát huy dân chủ cho BCHTW”? Thế phải chăng quy chế cũ đã không phát huy được hay sao mà phải sửa? Cái nội hàm của cái mục tiêu phát huy dân chủ trong cơ quan này cũng chỉ để “ tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng”… nghe cũng rất mờ nhạt? Nội dung thứ 4 của hội nghị đã bàn và quyết định: ”Về tổ chức bộ máy và giới thiệu nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021..” Với hai nội dung đã nêu, khiến cho nhân dân hiểu rằng: trong tình hình sôi bỏng của đất nước liên quan tới thế giới và Việt Nam, BCHTW Đảng tổ chức cuộc họp để bàn chuyện sắp xếp ghế cho nhau; bàn việc soạn quy chế để quan hệ nội bộ BCHTW phải dân chủ với nhau, không có vị này áp chế vị kia, nhóm này áp chế nhóm kia… Thế thôi! Còn đất nước đang đứng trước nguy cơ bị xâm lược, một bộ phân nhân dân đang bị đè nén, đang bị đe dọa quyền sống, quyền tự do sơ đằng, bị tước đi môi trường làm ăn, sinh sống, thì Đảng tảng lờ, không bàn đến… Hay dân tự lo? Tại hội nghị này, trong phiên bế mạc, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, đạt được mức tăng trưởng khá, an sinh xã hội, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; hoạt động đối ngoại được tích cực triển khai và đạt nhiều kết quả tốt; chủ động, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc…” Dân thì đang lo Trung Quốc 'đánh sang' thì lấy gì mà chống trả; Quân đội mua được một vài máy bay được cho là hiện đại nhất thì hai chiếc mới bay 'men men' bờ biển đã bị nổ tung; Một phi công, quan chức bộ Quốc phòng nói và đặt giả thuyết nguyên nhân là do không thạo nhảy dù trên biển, bị dù quấn nên đã hy sinh; Còn chiếc CASA 212 thì do phi công có thể do chưa quen bay thấp trên biển nên xảy ra tại nạn? Trình độ tác chiến như thế thì làm sao bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ? Cuối cùng, thêm một điều nữa, nhưng không kém phần quan trọng, đó là về kinh tế, các chuyên gia đánh giá tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2016 có khả năng không đạt chỉ tiêu đã đặt ra vì đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đảng chỉ lo 'dân chủ' cho quan chức của đảng, quyền lợi, công việc, vị trí của bộ máy cao cấp của Đảng là chính; thế thì ai lo dân chủ cho gần 90 triệu dân còn lại? Hay là để dân tự lo lấy dân chủ cho mình chăng? Thiết nghĩ, nếu Đảng không lo được thì cho dân biết, bằng không thì nên xem lại điều mà lâu nay Đảng vẫn luôn nói là luôn coi mình là 'lực lượng lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối với đất nước, của dân tộc Việt Nam'. Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà văn, blogger, đang sinh sống tại Hà Nội.

120115_general_le_duc_anh_haiphong?MOB

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2012/01/120115_general_le_duc_anh_haiphong?MOB

Tướng Lê Đức Anh nói về vụ Tiên Lãng

Đại tướng Lê Đức Anh, cựu Chủ tịch nước, nói với truyền thông Việt Nam rằng cần "tiếp tục điều tra" và "làm rõ" về vụ cưỡng chế đất đầu năm 2012 đối với ông Đoàn Văn Vươn ở xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng.

Tướng Lê Đức Anh cho rằng việc cưỡng chế để nảy sinh "phức tạp" là một thiếu sót Vụ cưỡng chế thu hồi đất gây tranh cãi của chính quyền huyện Tiên Lãng hôm 5/1 đã dẫn tới nổ súng, làm một số người trong lực lượng cưỡng chế bị thương. Bản thân ông Vươn cùng ba người thân đã bị bắt giữ và truy tố tội Giết người. Sự việc đã thu hút sự chú ý đông đảo của công luận, báo chí và truyền thông trong nước, cũng như sự lên tiếng của nhiều quan chức đã, và đang làm việc trong bộ máy chính quyền. Hôm thứ Bảy, báo Giáo dục Việt Nam, trích lời Tướng Lê Đức Anh nói với tờ này: “Những ngày vừa qua, tôi theo dõi rất sát sao thông tin về vụ việc bắn người thi hành công vụ ở huyện Tiên Lãng. Có rất nhiều điều khiến tôi phải suy nghĩ". "Trước tiên phải nói rõ rằng: việc phản ứng một cách tiêu cực bằng cách dùng súng bắn trả lực lượng chức năng là sai trái và cơ quan chức năng phải xử lý nghiêm khắc. Tuy nhiên, còn rất nhiều điều cần phải tiếp tục điều tra làm rõ và trả lời rõ ràng để dư luận hiểu." Cựu Chủ tịch nước cho rằng có ba vấn đề trong vụ việc: "Thứ nhất, nếu Đoàn Văn Vươn là một người lương thiện được người dân địa phương quý mến, thì lý do gì khiến anh ta phải có hành vi tiêu cực như vậy? Điều này cần khẩn trương làm rõ". "Thứ hai, tại sao sự việc lại để kéo dài nhiều năm, tại sao có sai sót mà không quản lý được, phải chăng chính quyền địa phương có sự buông lỏng quản lý?" "Mặt khác, việc cơ quan công an tiến hành cưỡng chế mà không có sự kết hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để nảy sinh phức tạp cũng là một thiếu sót. Nếu mình làm được tốt thì những hành vi chống trả lực lượng chức năng đã không xảy ra”. Phát biểu của ông Lê Đức Anh, người được cho là vẫn còn uy tín ở trong đảng và quân đội, có vẻ cho thấy dấu hiệu vụ nổ súng của dân chống cưỡng chế của chính quyền địa phương ở Hải Phòng thực sự đang gây băn khoăn, quan ngại trong các cựu lãnh đạo cao cấp của đảng, nhà nước và chính quyền trung ương. "Phải bồi thường" Cũng tờ Giáo dục Việt Nam hôm Chủ Nhật 15/1 đăng tải ý kiến của một quan chức khác, ông Đinh Xuân Thảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp, thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khẳng định "phải bồi thường nhà cho ông Đoàn Văn Vươn," liên quan tới việc cơ quan chức năng san bằng nhà của ông. "Trường hợp ở đây là ngôi nhà của người phạm pháp, đó là tài sản của bản thân họ và người thân thì càng không thể dùng biện pháp san bằng và chẳng pháp luật nào cho phép làm việc này. Vì thế, huyện Tiên Lãng phải bồi thường ngôi nhà của ông Đoàn Văn Vươn bị phá hủy. Đồng thời phải làm rõ trách nhiệm người ra quyết định này," Đại biểu Quốc Hội, Tiến sỹ Đinh Xuân Thảo được trích lời nói. Tiến sỹ Đinh Xuân Thảo nhấn mạnh tệ lạm dụng pháp luật của nhiều quan chức chính quyền "Cũng theo quy định của các luật hiện hành, quyền sử dụng của người đầu tư khai khẩn đất, được giao đất sau khi hết 20 năm thì họ tiếp tục được cho thuê. Hoặc người trả tiền thuê một lần còn được thêm nhiều ưu đãi khác như quyền sử dụng giấy chứng nhận để thế chấp ngân hàng…" "Chính sự nhận thức không đầy đủ về luật pháp hoặc chính quyền nghĩ dân không nắm được luật nên đã làm ẩu, dẫn đến những vụ thu hồi đất sai luật nhằm cho người khác thuê với giá có lợi hơn," người đứng đầu Viện nghiên cứu lập pháp của Quốc hội cho hay. Trong một diễn biến liên quan tới lãnh đạo xã Vinh Quang và huyện Tiên Lãng, một số trang blog được nhiều người theo dõi trong nước tuần này vừa truyền đi một cáo buộc, kèm theo một số giấy tờ xác nhận của người dân địa phương, theo đó cho rằng Chủ tịch Lê Văn Hiền phải bị "cách chức," "kỷ luật" hay "khai trừ đảng" vì đã "khai man lý lịch đảng" về nhân thân. Các tài liệu trên blog và nhiều tờ báo mạng trong nước cáo buộc ông Hiền, cũng là anh ruột của Chủ tịch xã Vinh Quang, Lê Văn Liêm, người cùng tổ chức cuộc cưỡng chế khu đất thuê và đất lấn biển liên quan gia đình ông Đoàn Văn Viên, đã không khai báo "bố vợ của ông Hiền" là "việt gian," "phản động" từng cộng tác với "chính quyền thực dân Pháp" và là "đối tương nguy hiểm của cách mạng" trong lý lịch đảng gửi các cấp của ông Hiền. 'Xử lý nghiêm' Mới đây, hôm 11/1, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Công điện số 57/CĐ-TTg về việc "Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện đợt cao điểm trấn áp tội phạm." Trong công điện này, ông Dũng biểu dương những thành tích của "toàn lực lượng Công an, Quân đội, các lực lượng khác và quần chúng nhân dân đã tham gia trong đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đặc biệt là tấm gương anh dũng hy sinh của những cán bộ, chiến sỹ trực tiếp làm nhiệm vụ này." Thủ tướng Dũng yêu cầu Bộ trưởng Công an, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương "tiếp tục chỉ đạo không để sơ hở thiếu sót, bảo vệ an toàn tính mạng của cán bộ, chiến sỹ công an và các lực lượng tham gia phòng, chống tội phạm;" và đặc biệt là "xử lý nghiêm những trường hợp chống đối người thi hành công vụ." Không rõ liệu thông điệp này của người đứng đầu Chính phủ sẽ tác động ra sao tới những người có liên quan hiện đang bị giam giữ và truy tố về các tội danh Giết người, hay chống đối người thi hành công vụ trong vụ của ông Đoàn Văn Vươn. Ông Dũng cũng là đại biểu Quốc hội của Hải Phòng. Trong một diễn biến liên quan vụ nổ súng ở Hải Phòng, một luật sư thuộc đoàn luật sư Thành phố Hà Nội, ông Trần Vũ Hải đã gửi thư đề nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo Bộ Công an xem xét sai phạm về phía chính quyền trong vụ cưỡng chế gia đình ông Vươn. "Chúng tôi đề nghị Cơ quan pháp luật Việt Nam khởi tố ngay vụ án hình sự để điều tra làm rõ hành vi hủy hoại tài sản (của gia đình công dân Đoàn Văn Vươn). Cần làm rõ về những người đã ra lệnh, đánh sập ngôi nhà” - luật sư Hải nói trong thư. "Chính quyền huyện Tiên Lãng đã diễn dịch Luật Đất đai theo ý của họ," ông giải thích thêm về nguyên nhân vụ việc Tiên Lãng với BBC hôm 15/1.

summarize: Tướng Lê Đức Anh cho rằng việc cưỡng chế để nảy sinh "phức tạp" là một thiếu sót Vụ cưỡng chế thu hồi đất gây tranh cãi của chính quyền huyện Tiên Lãng hôm 5/1 đã dẫn tới nổ súng, làm một số người trong lực lượng cưỡng chế bị thương. Bản thân ông Vươn cùng ba người thân đã bị bắt giữ và truy tố tội Giết người. Sự việc đã thu hút sự chú ý đông đảo của công luận, báo chí và truyền thông trong nước, cũng như sự lên tiếng của nhiều quan chức đã, và đang làm việc trong bộ máy chính quyền. Hôm thứ Bảy, báo Giáo dục Việt Nam, trích lời Tướng Lê Đức Anh nói với tờ này: “Những ngày vừa qua, tôi theo dõi rất sát sao thông tin về vụ việc bắn người thi hành công vụ ở huyện Tiên Lãng. Có rất nhiều điều khiến tôi phải suy nghĩ". "Trước tiên phải nói rõ rằng: việc phản ứng một cách tiêu cực bằng cách dùng súng bắn trả lực lượng chức năng là sai trái và cơ quan chức năng phải xử lý nghiêm khắc. Tuy nhiên, còn rất nhiều điều cần phải tiếp tục điều tra làm rõ và trả lời rõ ràng để dư luận hiểu." Cựu Chủ tịch nước cho rằng có ba vấn đề trong vụ việc: "Thứ nhất, nếu Đoàn Văn Vươn là một người lương thiện được người dân địa phương quý mến, thì lý do gì khiến anh ta phải có hành vi tiêu cực như vậy? Điều này cần khẩn trương làm rõ". "Thứ hai, tại sao sự việc lại để kéo dài nhiều năm, tại sao có sai sót mà không quản lý được, phải chăng chính quyền địa phương có sự buông lỏng quản lý?" "Mặt khác, việc cơ quan công an tiến hành cưỡng chế mà không có sự kết hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để nảy sinh phức tạp cũng là một thiếu sót. Nếu mình làm được tốt thì những hành vi chống trả lực lượng chức năng đã không xảy ra”. Phát biểu của ông Lê Đức Anh, người được cho là vẫn còn uy tín ở trong đảng và quân đội, có vẻ cho thấy dấu hiệu vụ nổ súng của dân chống cưỡng chế của chính quyền địa phương ở Hải Phòng thực sự đang gây băn khoăn, quan ngại trong các cựu lãnh đạo cao cấp của đảng, nhà nước và chính quyền trung ương. "Phải bồi thường" Cũng tờ Giáo dục Việt Nam hôm Chủ Nhật 15/1 đăng tải ý kiến của một quan chức khác, ông Đinh Xuân Thảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp, thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khẳng định "phải bồi thường nhà cho ông Đoàn Văn Vươn," liên quan tới việc cơ quan chức năng san bằng nhà của ông. "Trường hợp ở đây là ngôi nhà của người phạm pháp, đó là tài sản của bản thân họ và người thân thì càng không thể dùng biện pháp san bằng và chẳng pháp luật nào cho phép làm việc này. Vì thế, huyện Tiên Lãng phải bồi thường ngôi nhà của ông Đoàn Văn Vươn bị phá hủy. Đồng thời phải làm rõ trách nhiệm người ra quyết định này," Đại biểu Quốc Hội, Tiến sỹ Đinh Xuân Thảo được trích lời nói. Tiến sỹ Đinh Xuân Thảo nhấn mạnh tệ lạm dụng pháp luật của nhiều quan chức chính quyền "Cũng theo quy định của các luật hiện hành, quyền sử dụng của người đầu tư khai khẩn đất, được giao đất sau khi hết 20 năm thì họ tiếp tục được cho thuê. Hoặc người trả tiền thuê một lần còn được thêm nhiều ưu đãi khác như quyền sử dụng giấy chứng nhận để thế chấp ngân hàng…" "Chính sự nhận thức không đầy đủ về luật pháp hoặc chính quyền nghĩ dân không nắm được luật nên đã làm ẩu, dẫn đến những vụ thu hồi đất sai luật nhằm cho người khác thuê với giá có lợi hơn," người đứng đầu Viện nghiên cứu lập pháp của Quốc hội cho hay. Trong một diễn biến liên quan tới lãnh đạo xã Vinh Quang và huyện Tiên Lãng, một số trang blog được nhiều người theo dõi trong nước tuần này vừa truyền đi một cáo buộc, kèm theo một số giấy tờ xác nhận của người dân địa phương, theo đó cho rằng Chủ tịch Lê Văn Hiền phải bị "cách chức," "kỷ luật" hay "khai trừ đảng" vì đã "khai man lý lịch đảng" về nhân thân. Các tài liệu trên blog và nhiều tờ báo mạng trong nước cáo buộc ông Hiền, cũng là anh ruột của Chủ tịch xã Vinh Quang, Lê Văn Liêm, người cùng tổ chức cuộc cưỡng chế khu đất thuê và đất lấn biển liên quan gia đình ông Đoàn Văn Viên, đã không khai báo "bố vợ của ông Hiền" là "việt gian," "phản động" từng cộng tác với "chính quyền thực dân Pháp" và là "đối tương nguy hiểm của cách mạng" trong lý lịch đảng gửi các cấp của ông Hiền. 'Xử lý nghiêm' Mới đây, hôm 11/1, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Công điện số 57/CĐ-TTg về việc "Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện đợt cao điểm trấn áp tội phạm." Trong công điện này, ông Dũng biểu dương những thành tích của "toàn lực lượng Công an, Quân đội, các lực lượng khác và quần chúng nhân dân đã tham gia trong đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đặc biệt là tấm gương anh dũng hy sinh của những cán bộ, chiến sỹ trực tiếp làm nhiệm vụ này." Thủ tướng Dũng yêu cầu Bộ trưởng Công an, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương "tiếp tục chỉ đạo không để sơ hở thiếu sót, bảo vệ an toàn tính mạng của cán bộ, chiến sỹ công an và các lực lượng tham gia phòng, chống tội phạm;" và đặc biệt là "xử lý nghiêm những trường hợp chống đối người thi hành công vụ." Không rõ liệu thông điệp này của người đứng đầu Chính phủ sẽ tác động ra sao tới những người có liên quan hiện đang bị giam giữ và truy tố về các tội danh Giết người, hay chống đối người thi hành công vụ trong vụ của ông Đoàn Văn Vươn. Ông Dũng cũng là đại biểu Quốc hội của Hải Phòng. Trong một diễn biến liên quan vụ nổ súng ở Hải Phòng, một luật sư thuộc đoàn luật sư Thành phố Hà Nội, ông Trần Vũ Hải đã gửi thư đề nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo Bộ Công an xem xét sai phạm về phía chính quyền trong vụ cưỡng chế gia đình ông Vươn. "Chúng tôi đề nghị Cơ quan pháp luật Việt Nam khởi tố ngay vụ án hình sự để điều tra làm rõ hành vi hủy hoại tài sản (của gia đình công dân Đoàn Văn Vươn). Cần làm rõ về những người đã ra lệnh, đánh sập ngôi nhà” - luật sư Hải nói trong thư. "Chính quyền huyện Tiên Lãng đã diễn dịch Luật Đất đai theo ý của họ," ông giải thích thêm về nguyên nhân vụ việc Tiên Lãng với BBC hôm 15/1.

vert-fut-42609873

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-42609873

Những 'siêu thực vật' bảo vệ sự sinh tồn cho nhân loại

Bạn ăn chúng, mặc chúng, đặt chúng trong bình để ngắm - nhưng liệu bạn khai thác hết tiềm năng của chúng?

Theo các nhà nghiên cứu tại Vườn thực vật Hoàng gia Kew ở Anh, còn nhiều cách để chúng ta có thể khai thác được sức mạnh của thực vật. Từ việc chữa cháy cho đến ngăn nạn đói, dưới đây là bốn cách lạ thường mà thực vật có thể cách mạng hóa thế giới của chúng ta. Siêu thực vật lai giống Rau chúng ta ăn trong bữa ăn tối được trồng trên nông trại. Nhưng theo dự án "Cây trồng hoang dã (CWR)", những cây trồng nông trại này có họ hàng trong hoang dã - điều này có nghĩa là thực vật chúng ta ăn cũng tiến hóa theo cách sói tiến hóa thành chó nuôi. Loại sữa để hàng tháng không hỏng Ngắm Trái Đất kỳ ảo từ trên cao Các trận lở đất khủng khiếp không phải luôn chỉ gây hại? Nhưng những họ hàng sống hoang dã của chúng đã tiến hoá khá xa trong khả năng chống chịu sâu hại, bệnh tật, sự mặn hoá của đất cũng như thay đổi khí hậu. Đó là lý do tại sao các nhà nhân giống cây trồng đang lai tạo những cây trồng hoang dã này với cây trồng trong nhà để làm cho chúng khỏe mạnh như người họ hàng của mình, trong khi vẫn đem lại cho chúng ta những lợi ích có được từ cây trồng thuần hóa, chẳng hạn như năng suất cao. Đây là một kế hoạch có phạm vi toàn cầu. Các quốc gia có số thực vật hoang dã cao nhất là Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ, trong khi các quốc gia có mật độ cây trồng cao nhất là Azerbaijan, Bồ Đào Nha và Hy Lạp. Những lợi ích của chương trình lai tạo mà các nước đang phát triển có thể có được sẽ rất cần thiết khi tăng trưởng dân số thế giới đạt trên 9 tỷ. Việc lai tạo các giống cây hoang với các loại cây đã được thuần dưỡng có thể giúp tạo ra những giống cây mới có khả năng siêu việt, kháng cự được sâu bệnh Tuy nhiên, dù những cây trồng hoang dã đã phổ biến khắp toàn cầu, chúng vẫn bị đe dọa bởi một loạt nhiều yếu tố đối trong môi trường, hầu hết là do sự xâm nhập của con người, thông qua thay đổi sử dụng đất, hiện tượng ấm lên toàn cầu, ô nhiễm, chiến tranh và nông nghiệp. Ngân hàng hạt giống Thiên niên kỷ của Vườn thực vật Hoàng gia Kew đang làm việc cùng với các đối tác điều hành những chương trình gây giống trên khắp thế giới và bảo vệ những họ hàng hoang dã này trong vài năm tới. Dùng thực vật làm thuốc Đây không phải là điều gì đó mới mẻ - việc dùng thực vật làm thuốc đã được biết đến từ thời cổ xưa. Nhưng liệu chúng ta có đang quá chậm trong việc nhận ra những cách dùng mới? Hơn 28.000 loài thực vật hiện đang được dùng để chữa bệnh, nhưng chưa đến 16% trong số đó được nhắc đến trong các ấn phẩm thường kỳ về dược. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính giá trị ngành công nghiệp dược phẩm trên nền tảng thực vật vào năm 2012 lên đến 83 tỷ đô la. Thoát hiểm an toàn sau khi bị ăn thịt Vì sao một thời con người ăn thịt nhau? Những động vật tự ăn thịt mình Ngành công nghiệp này đang ngày càng trở nên phổ biến; ở Đức, khoảng 90% dân số sử dụng các loại thuốc thảo dược bắt nguồn từ thực vật như cây hoàng mao địa và tỏi. Nhưng một vấn đề lớn là việc các lãnh đạo ngành y tế muốn ngăn chặn sự gia tăng các sản phẩm không an toàn hoặc giả mạo xâm nhập thị trường; Việc thiếu cẩn trọng, dễ dãi, lười biếng khi áp dụng các phương pháp xác minh khiến nhiều tên thảo dược bị lẫn lộn với những cái tên có âm tương tự và bệnh nhân rốt cuộc lại dùng thuốc không thích hợp (hoặc có khả năng gây tử vong). Trung Quốc là một trong những quốc gia đang cố ngăn chặn việc này. Vào tháng 12/2016, các quan chức chính phủ Trung Quốc đã đưa các loại thuốc cổ truyền vào hệ thống chăm sóc sức khoẻ của họ cho đến năm 2020, đồng thời trình bày chi tiết phần minh họa và mô tả của thực vật gốc để ngăn chặn bất kỳ sự nhầm lẫn nào xảy ra trong tương lai. Nếu muốn phát huy hết tiềm năng trong y dược của thực vật, nhân loại cần tìm nguồn cung cấp từ các nguồn tài nguyên bền vững, nuôi trồng chúng, đưa ra quy trình truy xuất nguồn đáng tin cậy và đảm bảo kiểm soát chất lượng hiệu quả hơn. Chuối chứa steroid Thật ra thì đây không hẳn là chuối. Giống chuối enset là một thành viên của họ chuối đã được trồng ở Ethiopia trong hàng chục nghìn năm - người Ethiopia thực tế đã có hơn 200 tên cho nó - và nó có một số công dụng khác nhau. Chuối enset, một loạt cây được trồng ở Ethiopia từ hàng ngàn năm nay, có thể được trồng đại trà và thu hoạch để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau Ngoài việc là một cây trồng chủ yếu ở Châu Phi, nó có thể dùng làm dây thừng, thuốc, chỗ ở, thức ăn chăn nuôi và quần áo, chưa kể đến việc nó còn cung cấp môi trường vi khí hậu lý tưởng cho cây cà phê phát triển. Nó chịu được hạn hán, mưa lớn và ngập lụt. Các nhà khoa học đang nghiên cứu xem liệu có nơi nào khác có thể trồng giống cây thích nghi thông minh với khí hậu này, đặc biệt là ở các khu vực khác ở châu Phi và ở những quốc gia phải đối mặt với nạn đói. Khi mùi xác thối bay khắp không trung Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới Một mét vuông cây trồng này cung cấp thực phẩm cho nhiều người hơn hầu hết các loại ngũ cốc khác. Nó còn được làm thành ba loại thực phẩm: Bột nhão chua, súp và các món cháo, và củ luộc tương tự như khoai tây. Nhưng trước tiên, họ sẽ phải tìm ra cách để thu thập hạt giống của nó - tại thời điểm này, nông dân lấy giâm cành từ cây để trồng thêm, điều này có nghĩa là không ai thực sự biết cây enset đã được thụ phấn như thế nào. Tuy nhiên, một khi họ khám phá ra bí mật của loại chuối siêu phàm này thì những ích lợi mà nó mang lại là vô cùng to lớn. Cây chống cháy Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm cách thức để tạo ra những giống cây 'siêu thực vật' có khả năng giúp ngăn ngừa cháy rừng, giải quyết nạn đối, hạn hán, hỏa hoạn và nhiều nguy cơ khác nữa Tính dễ bắt lửa của thực vật thật sự quan trọng khi bạn nghĩ đến cháy rừng và sức tàn phá mà chúng gây ra về mặt kinh tế, xã hội và môi trường. Nó có thể xảy ra vì tình trạng nghèo nàn xét về tính đa dạng cây trồng và cũng bởi vì các thực vật không có nguồn gốc tự nhiên hoàn toàn không thích nghi kịp thời với khí hậu của nơi trồng mới. Nhưng lửa là một quá trình bình thường và quan trọng ở một số hệ sinh thái. Vườn thực vật Hoàng gia Kew đang tìm cách xác định các chủng thực vật dễ cháy và phác thảo những quần thể có thể đương đầu cháy rừng. Chúng có thể được sử dụng như những yếu tố ngắt lửa tự nhiên và làm giảm lượng tài nguyên quan trọng bị đốt cháy. Những cây có khả năng chịu được sự gia tăng tần suất cháy trong tương lai là những loài có vỏ dày hơn, khả năng nảy mầm nhanh và có những trái hình nón nở muộn; cũng giống như phượng hoàng tái sinh từ tro tàn, những trái hình nón này sẽ phát tán hạt mà khi lửa đốt cháy lớp nhựa bảo vệ bên ngoài thì những hạt này sẽ thoát ra ngoài không khí, nhằm bảo đảm sự sống còn của giống loài ở nơi khác. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Theo các nhà nghiên cứu tại Vườn thực vật Hoàng gia Kew ở Anh, còn nhiều cách để chúng ta có thể khai thác được sức mạnh của thực vật. Từ việc chữa cháy cho đến ngăn nạn đói, dưới đây là bốn cách lạ thường mà thực vật có thể cách mạng hóa thế giới của chúng ta. Siêu thực vật lai giống Rau chúng ta ăn trong bữa ăn tối được trồng trên nông trại. Nhưng theo dự án "Cây trồng hoang dã (CWR)", những cây trồng nông trại này có họ hàng trong hoang dã - điều này có nghĩa là thực vật chúng ta ăn cũng tiến hóa theo cách sói tiến hóa thành chó nuôi. Loại sữa để hàng tháng không hỏng Ngắm Trái Đất kỳ ảo từ trên cao Các trận lở đất khủng khiếp không phải luôn chỉ gây hại? Nhưng những họ hàng sống hoang dã của chúng đã tiến hoá khá xa trong khả năng chống chịu sâu hại, bệnh tật, sự mặn hoá của đất cũng như thay đổi khí hậu. Đó là lý do tại sao các nhà nhân giống cây trồng đang lai tạo những cây trồng hoang dã này với cây trồng trong nhà để làm cho chúng khỏe mạnh như người họ hàng của mình, trong khi vẫn đem lại cho chúng ta những lợi ích có được từ cây trồng thuần hóa, chẳng hạn như năng suất cao. Đây là một kế hoạch có phạm vi toàn cầu. Các quốc gia có số thực vật hoang dã cao nhất là Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ, trong khi các quốc gia có mật độ cây trồng cao nhất là Azerbaijan, Bồ Đào Nha và Hy Lạp. Những lợi ích của chương trình lai tạo mà các nước đang phát triển có thể có được sẽ rất cần thiết khi tăng trưởng dân số thế giới đạt trên 9 tỷ. Việc lai tạo các giống cây hoang với các loại cây đã được thuần dưỡng có thể giúp tạo ra những giống cây mới có khả năng siêu việt, kháng cự được sâu bệnh Tuy nhiên, dù những cây trồng hoang dã đã phổ biến khắp toàn cầu, chúng vẫn bị đe dọa bởi một loạt nhiều yếu tố đối trong môi trường, hầu hết là do sự xâm nhập của con người, thông qua thay đổi sử dụng đất, hiện tượng ấm lên toàn cầu, ô nhiễm, chiến tranh và nông nghiệp. Ngân hàng hạt giống Thiên niên kỷ của Vườn thực vật Hoàng gia Kew đang làm việc cùng với các đối tác điều hành những chương trình gây giống trên khắp thế giới và bảo vệ những họ hàng hoang dã này trong vài năm tới. Dùng thực vật làm thuốc Đây không phải là điều gì đó mới mẻ - việc dùng thực vật làm thuốc đã được biết đến từ thời cổ xưa. Nhưng liệu chúng ta có đang quá chậm trong việc nhận ra những cách dùng mới? Hơn 28.000 loài thực vật hiện đang được dùng để chữa bệnh, nhưng chưa đến 16% trong số đó được nhắc đến trong các ấn phẩm thường kỳ về dược. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính giá trị ngành công nghiệp dược phẩm trên nền tảng thực vật vào năm 2012 lên đến 83 tỷ đô la. Thoát hiểm an toàn sau khi bị ăn thịt Vì sao một thời con người ăn thịt nhau? Những động vật tự ăn thịt mình Ngành công nghiệp này đang ngày càng trở nên phổ biến; ở Đức, khoảng 90% dân số sử dụng các loại thuốc thảo dược bắt nguồn từ thực vật như cây hoàng mao địa và tỏi. Nhưng một vấn đề lớn là việc các lãnh đạo ngành y tế muốn ngăn chặn sự gia tăng các sản phẩm không an toàn hoặc giả mạo xâm nhập thị trường; Việc thiếu cẩn trọng, dễ dãi, lười biếng khi áp dụng các phương pháp xác minh khiến nhiều tên thảo dược bị lẫn lộn với những cái tên có âm tương tự và bệnh nhân rốt cuộc lại dùng thuốc không thích hợp (hoặc có khả năng gây tử vong). Trung Quốc là một trong những quốc gia đang cố ngăn chặn việc này. Vào tháng 12/2016, các quan chức chính phủ Trung Quốc đã đưa các loại thuốc cổ truyền vào hệ thống chăm sóc sức khoẻ của họ cho đến năm 2020, đồng thời trình bày chi tiết phần minh họa và mô tả của thực vật gốc để ngăn chặn bất kỳ sự nhầm lẫn nào xảy ra trong tương lai. Nếu muốn phát huy hết tiềm năng trong y dược của thực vật, nhân loại cần tìm nguồn cung cấp từ các nguồn tài nguyên bền vững, nuôi trồng chúng, đưa ra quy trình truy xuất nguồn đáng tin cậy và đảm bảo kiểm soát chất lượng hiệu quả hơn. Chuối chứa steroid Thật ra thì đây không hẳn là chuối. Giống chuối enset là một thành viên của họ chuối đã được trồng ở Ethiopia trong hàng chục nghìn năm - người Ethiopia thực tế đã có hơn 200 tên cho nó - và nó có một số công dụng khác nhau. Chuối enset, một loạt cây được trồng ở Ethiopia từ hàng ngàn năm nay, có thể được trồng đại trà và thu hoạch để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau Ngoài việc là một cây trồng chủ yếu ở Châu Phi, nó có thể dùng làm dây thừng, thuốc, chỗ ở, thức ăn chăn nuôi và quần áo, chưa kể đến việc nó còn cung cấp môi trường vi khí hậu lý tưởng cho cây cà phê phát triển. Nó chịu được hạn hán, mưa lớn và ngập lụt. Các nhà khoa học đang nghiên cứu xem liệu có nơi nào khác có thể trồng giống cây thích nghi thông minh với khí hậu này, đặc biệt là ở các khu vực khác ở châu Phi và ở những quốc gia phải đối mặt với nạn đói. Khi mùi xác thối bay khắp không trung Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới Một mét vuông cây trồng này cung cấp thực phẩm cho nhiều người hơn hầu hết các loại ngũ cốc khác. Nó còn được làm thành ba loại thực phẩm: Bột nhão chua, súp và các món cháo, và củ luộc tương tự như khoai tây. Nhưng trước tiên, họ sẽ phải tìm ra cách để thu thập hạt giống của nó - tại thời điểm này, nông dân lấy giâm cành từ cây để trồng thêm, điều này có nghĩa là không ai thực sự biết cây enset đã được thụ phấn như thế nào. Tuy nhiên, một khi họ khám phá ra bí mật của loại chuối siêu phàm này thì những ích lợi mà nó mang lại là vô cùng to lớn. Cây chống cháy Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm cách thức để tạo ra những giống cây 'siêu thực vật' có khả năng giúp ngăn ngừa cháy rừng, giải quyết nạn đối, hạn hán, hỏa hoạn và nhiều nguy cơ khác nữa Tính dễ bắt lửa của thực vật thật sự quan trọng khi bạn nghĩ đến cháy rừng và sức tàn phá mà chúng gây ra về mặt kinh tế, xã hội và môi trường. Nó có thể xảy ra vì tình trạng nghèo nàn xét về tính đa dạng cây trồng và cũng bởi vì các thực vật không có nguồn gốc tự nhiên hoàn toàn không thích nghi kịp thời với khí hậu của nơi trồng mới. Nhưng lửa là một quá trình bình thường và quan trọng ở một số hệ sinh thái. Vườn thực vật Hoàng gia Kew đang tìm cách xác định các chủng thực vật dễ cháy và phác thảo những quần thể có thể đương đầu cháy rừng. Chúng có thể được sử dụng như những yếu tố ngắt lửa tự nhiên và làm giảm lượng tài nguyên quan trọng bị đốt cháy. Những cây có khả năng chịu được sự gia tăng tần suất cháy trong tương lai là những loài có vỏ dày hơn, khả năng nảy mầm nhanh và có những trái hình nón nở muộn; cũng giống như phượng hoàng tái sinh từ tro tàn, những trái hình nón này sẽ phát tán hạt mà khi lửa đốt cháy lớp nhựa bảo vệ bên ngoài thì những hạt này sẽ thoát ra ngoài không khí, nhằm bảo đảm sự sống còn của giống loài ở nơi khác. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

world-49792440

https://www.bbc.com/vietnamese/world-49792440

Bầu cử 2020: Trump và Warren cho thấy họ cùng dùng lá bài dân túy

Có lẽ chúng ta không cần có liên tưởng bén nhậy để xem tối thứ Hai như một bản nháp của cuộc tranh cử tổng thống sẽ rất điên cuồng trong khoảng một năm nữa.

Đứng tại Công viên Quảng trường Washington của Thành phố New York trước đám đông hơn 20.000 người, Thượng Nghị Sĩ Elizabeth Warren, người hy vọng được đảng Dân chủ đề cử chạy đua vào Nhà Trắng, đọc một bài diễn văn dài, cam kết chống nạn tham nhũng ở Washington và quyền lực mà những công ty trao cho giới chính trị ở đây. Vài giờ sau, gần Albuquerque, New Mexico, Donald Trump cũng có một cuộc vận động tranh cử đúng thương hiệu của ông trong một sân vận động với khoảng 9.000 người ủng hộ (và nhiều hơn nữa bên ngoài). Ông Trump hứa sẽ chiến đấu với giới thượng lưu Washington, những người có những chính sách, mà ông nói sẽ thường xuyên đe dọa cuộc sống và sinh kế của người dân Mỹ. Thượng Nghị sĩ Elizabeth Warren trong buổi vận động tranh cử ở Washington Square Park hôm 16/9 Tổng thống gần như đã vận động tái tranh cử ngay từ ngày tháng 1 năm 2017, khi ông tuyên thệ nhậm chức. Tỷ lệ ủng hộ của bà Warren, trong khi vẫn đứng sau Phó Tổng thống Joe Biden trong các cuộc thăm dò ý kiến toàn quốc, đang bắt đầu tiến lên ngang hàng, hoặc thậm chí vượt mặt Biden trong nhiều cuộc thăm dò ý kiến sơ khởi của các tiểu bang, bao gồm một cuộc thăm dò ý kiến gần đây tại California. Làm sao để thắng cử tổng thống Mỹ? Liệu Biden, phó TT của Obama có thể đánh bại Trump? Mỹ: Đảng viên Dân chủ nào tranh cử năm 2020? Thượng nghị sĩ tiểu bang Massachusetts đang được đà. Trong khi đó, ông Trump có những lợi điểm của một người đang tại chức. Vào tối thứ Hai, cả hai ứng cử viên cùng tuyên bố chống lại kẻ thù trong nhận thức của họ, và định vị mình là người 'ngoại cuộc' trong một cuộc chiến vì tương lai của nước Mỹ. Thông điệp của tổng thống Trong bài diễn văn dài 90 phút, phần lớn là những câu nói không được viết sẵn, tổng thống tự hào về sức mạnh nền kinh tế Mỹ, bức tường biên giới Mexico mà ông nói đang được xây dựng và quân đội Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ông dành nhiều thời giờ hơn để vạch ra các mối đe dọa - Thỏa thuận Xanh mới, "Những quy định giết chết công ăn việc làm", những người nhập cư bạo động không có giấy tờ, cuộc điều tra về sự can thiệp của Nga do Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller lãnh đạo, "Nhà Nước Chìm", những người Cộng hòa trung thành và "Dân chủ giả mạo". Tổng thống Trump tại cuộc vận động tranh cử hôm 16/9 tại New Mexico "Đảng Dân chủ cực đoan muốn phá hủy mọi thứ mà chúng ta đã đạt được", ông Trump hạ giọng nói. "Họ muốn tăng thuế của quý vị, họ muốn chôn vùi quý vị với những quy định, họ muốn lấy đi bảo hiểm y tế của quý vị - 180 triệu người Mỹ - họ muốn xóa bỏ lịch sử Hoa Kỳ, đè bẹp tự do tôn giáo, truyền bá tư tưởng cánh tả cho học sinh của chúng ta, và Đảng Dân chủ cánh tả muốn tịch thu súng của quý vị và loại bỏ quyền tự vệ Chúa ban cho quý vị." Mặc dù đã trị vì hai năm rưỡi qua tại thủ đô của Hoa Kỳ, tổng thống vẫn tự nhận mình là một người ngoại cuộc chống lại "giới thượng lưu Washington". "Chúng ta sẽ lấy quyền lực ra khỏi Washington và trả lại cho những người vĩ đại của đất nước ta và người dân tiểu bang New Mexico", ông nói, sau đó thêm rằng các chính trị gia ở Washington "đã không trung thành với quý vị". Ông khoe rằng, mặc dù vậy, quốc gia này đã "khôi phục rất nhanh". Các nhà máy đã được mở cửa lại, và công việc đã quay trở lại. Bốn năm sau khi hứa sẽ làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại và chấm dứt nạn tham nhũng - "thoát khỏi đầm lầy" - ông nói với cử tọa New Mexico rằng nhiệm kỳ tổng thống của ông đã thực hiện những gì ông hứa. Ứng cử viên chống tham nhũng Cách đó hai ngàn dặm, một chính trị gia đã giữ chức vụ dân cử tại Washington trong bảy năm đưa ra thông điệp của riêng mình về các lực lượng liên kết chống lại người dân Mỹ - những người giàu có và mạnh mẽ, "Các nhóm cánh hữu mờ ám" và các nhà vận động hành lang túi sâu có thể ảnh hưởng đến chính trị gia và chính sách. Thượng Nghị sĩ Elizabeth Warren trong buổi vận động tranh cử ở Washington Square Park hôm 16/9 Đứng dưới một mái vòm được xây để kỷ niệm buổi lễ nhậm chức của tổng thống George Washington vào tháng 4 năm 1789 cách đó một vài dặm, bà Warren nói rằng trong cương vị tổng thống, bà sẽ mang đến những ''thay đổi cấu trúc lớn'' cần có để chấm dứt sự bất bình đẳng thu nhập lớn tại Mỹ và tham nhũng chính trị tạo ra tình trạng này. "Tham nhũng ở Washington đã cho phép người giàu và người có quyền lực làm nghiêng cán cân của các quy định, và ngày càng giàu hơn và quyền lực hơn", bà Warren nói. "Nhưng một thành phần nhỏ những người trên đỉnh quyền lực này không chỉ đã thu lấy một khối tài sản khổng lồ mà tất cả chúng ta đã làm việc rất chăm chỉ để sản xuất, họ còn ngấu nghiến hết các cơ hội." Bà nói thêm rằng tỷ lệ nhỏ những người này có nhiều rất cơ hội để vượt lên - trong khi nhiều người Mỹ thậm chí không có được một cơ hội nào. "Chúng ta có quyền lực để khắc phục điều đó", bà nói, tiếp tục phác thảo các kế hoạch bao gồm "thuế tài sản" đối với các cá nhân giàu nhất quốc gia. Người ủng hộ Elizabeth Warren tại buổi vận động tranh cử hôm 16/9 Đối với Warren, biểu tượng của địa điểm không phải là mái vòm mà bà đứng bên dưới, mà là gần một nhà máy dệt đã bị phá hủy trong trận hỏa hoạn năm 1911, giết chết 146 công nhân. "Câu chuyện bi thảm về vụ cháy nhà máy Tam giác là một câu chuyện về sức mạnh", bà nói. "Câu chuyện về những gì xảy ra khi những người giàu và có quyền lực nắm quyền kiểm soát chính phủ và sử dụng nó để tăng lợi nhuận cho chính bản thân họ trong khi để mặc người dân lao động gánh chịu hậu quả."Tuy nhiên, bà lưu ý rằng sự kiện này đã thúc đẩy phong trào lao động Hoa Kỳ và đưa đến những thay đổi cấu trúc mà nhiều người lúc đó nghĩ là không thể - nghỉ hưu và chăm sóc sức khỏe do chính phủ tài trợ cho người già, quy định an toàn tại nơi làm việc mới, mức lương tối thiểu và bảo hiểm thất nghiệp. Những chính sách này đã được ban hành, bà nói, thông qua sự kết hợp làm việc trong hệ thống chính trị - điều mà vị thượng nghị sĩ vốn là giáo sư của đại học Harvard đã biết - và chịu áp lực bên ngoài. Nêu đích danh đối thủ Cả Donald Trump và Elizabeth Warren đều nhắc đến tên nhau trong bài phát biểu của mình. Tổng thống xấc xược cảnh báo rằng ông sẽ lại bắt đầu chỉ trích thượng nghị sĩ tiểu bang Massachusetts vì những tuyên bố trước đây của bà về việc có dòng máu người Mỹ bản địa. "Ồ, đề tài đó chắc chắn sẽ quay lại, đừng lo lắng về điều đó," ông nói với đám đông đang cổ vũ. Mũ của Donald Trump bán bên ngoài cuộc vận động tranh cử tại New Mexico Về phần mình, bà Warren nói ông Trump "tham nhũng trong từng thớ thịt" - và nhắc lại những lời kêu gọi luận tội và bãi nhiệm ông. "Ông ấy tuyên thệ sẽ phục vụ người dân Hoa Kỳ, nhưng chỉ phục vụ cho bản thân và các đối tác của mình trong sự tham nhũng", bà nói. Hai cuộc vận động tranh cử. Hai đám đông cổ vũ. Hai ứng cử viên có thể, trong tương lai không xa, sẽ trực tiếp cạnh tranh cho chức tổng thống - cùng nhận mình là người ngoại cuộc, và cùng tuyên bố chủ nghĩa dân túy để chống lại nhau.

summarize: Đứng tại Công viên Quảng trường Washington của Thành phố New York trước đám đông hơn 20.000 người, Thượng Nghị Sĩ Elizabeth Warren, người hy vọng được đảng Dân chủ đề cử chạy đua vào Nhà Trắng, đọc một bài diễn văn dài, cam kết chống nạn tham nhũng ở Washington và quyền lực mà những công ty trao cho giới chính trị ở đây. Vài giờ sau, gần Albuquerque, New Mexico, Donald Trump cũng có một cuộc vận động tranh cử đúng thương hiệu của ông trong một sân vận động với khoảng 9.000 người ủng hộ (và nhiều hơn nữa bên ngoài). Ông Trump hứa sẽ chiến đấu với giới thượng lưu Washington, những người có những chính sách, mà ông nói sẽ thường xuyên đe dọa cuộc sống và sinh kế của người dân Mỹ. Thượng Nghị sĩ Elizabeth Warren trong buổi vận động tranh cử ở Washington Square Park hôm 16/9 Tổng thống gần như đã vận động tái tranh cử ngay từ ngày tháng 1 năm 2017, khi ông tuyên thệ nhậm chức. Tỷ lệ ủng hộ của bà Warren, trong khi vẫn đứng sau Phó Tổng thống Joe Biden trong các cuộc thăm dò ý kiến toàn quốc, đang bắt đầu tiến lên ngang hàng, hoặc thậm chí vượt mặt Biden trong nhiều cuộc thăm dò ý kiến sơ khởi của các tiểu bang, bao gồm một cuộc thăm dò ý kiến gần đây tại California. Làm sao để thắng cử tổng thống Mỹ? Liệu Biden, phó TT của Obama có thể đánh bại Trump? Mỹ: Đảng viên Dân chủ nào tranh cử năm 2020? Thượng nghị sĩ tiểu bang Massachusetts đang được đà. Trong khi đó, ông Trump có những lợi điểm của một người đang tại chức. Vào tối thứ Hai, cả hai ứng cử viên cùng tuyên bố chống lại kẻ thù trong nhận thức của họ, và định vị mình là người 'ngoại cuộc' trong một cuộc chiến vì tương lai của nước Mỹ. Thông điệp của tổng thống Trong bài diễn văn dài 90 phút, phần lớn là những câu nói không được viết sẵn, tổng thống tự hào về sức mạnh nền kinh tế Mỹ, bức tường biên giới Mexico mà ông nói đang được xây dựng và quân đội Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ông dành nhiều thời giờ hơn để vạch ra các mối đe dọa - Thỏa thuận Xanh mới, "Những quy định giết chết công ăn việc làm", những người nhập cư bạo động không có giấy tờ, cuộc điều tra về sự can thiệp của Nga do Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller lãnh đạo, "Nhà Nước Chìm", những người Cộng hòa trung thành và "Dân chủ giả mạo". Tổng thống Trump tại cuộc vận động tranh cử hôm 16/9 tại New Mexico "Đảng Dân chủ cực đoan muốn phá hủy mọi thứ mà chúng ta đã đạt được", ông Trump hạ giọng nói. "Họ muốn tăng thuế của quý vị, họ muốn chôn vùi quý vị với những quy định, họ muốn lấy đi bảo hiểm y tế của quý vị - 180 triệu người Mỹ - họ muốn xóa bỏ lịch sử Hoa Kỳ, đè bẹp tự do tôn giáo, truyền bá tư tưởng cánh tả cho học sinh của chúng ta, và Đảng Dân chủ cánh tả muốn tịch thu súng của quý vị và loại bỏ quyền tự vệ Chúa ban cho quý vị." Mặc dù đã trị vì hai năm rưỡi qua tại thủ đô của Hoa Kỳ, tổng thống vẫn tự nhận mình là một người ngoại cuộc chống lại "giới thượng lưu Washington". "Chúng ta sẽ lấy quyền lực ra khỏi Washington và trả lại cho những người vĩ đại của đất nước ta và người dân tiểu bang New Mexico", ông nói, sau đó thêm rằng các chính trị gia ở Washington "đã không trung thành với quý vị". Ông khoe rằng, mặc dù vậy, quốc gia này đã "khôi phục rất nhanh". Các nhà máy đã được mở cửa lại, và công việc đã quay trở lại. Bốn năm sau khi hứa sẽ làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại và chấm dứt nạn tham nhũng - "thoát khỏi đầm lầy" - ông nói với cử tọa New Mexico rằng nhiệm kỳ tổng thống của ông đã thực hiện những gì ông hứa. Ứng cử viên chống tham nhũng Cách đó hai ngàn dặm, một chính trị gia đã giữ chức vụ dân cử tại Washington trong bảy năm đưa ra thông điệp của riêng mình về các lực lượng liên kết chống lại người dân Mỹ - những người giàu có và mạnh mẽ, "Các nhóm cánh hữu mờ ám" và các nhà vận động hành lang túi sâu có thể ảnh hưởng đến chính trị gia và chính sách. Thượng Nghị sĩ Elizabeth Warren trong buổi vận động tranh cử ở Washington Square Park hôm 16/9 Đứng dưới một mái vòm được xây để kỷ niệm buổi lễ nhậm chức của tổng thống George Washington vào tháng 4 năm 1789 cách đó một vài dặm, bà Warren nói rằng trong cương vị tổng thống, bà sẽ mang đến những ''thay đổi cấu trúc lớn'' cần có để chấm dứt sự bất bình đẳng thu nhập lớn tại Mỹ và tham nhũng chính trị tạo ra tình trạng này. "Tham nhũng ở Washington đã cho phép người giàu và người có quyền lực làm nghiêng cán cân của các quy định, và ngày càng giàu hơn và quyền lực hơn", bà Warren nói. "Nhưng một thành phần nhỏ những người trên đỉnh quyền lực này không chỉ đã thu lấy một khối tài sản khổng lồ mà tất cả chúng ta đã làm việc rất chăm chỉ để sản xuất, họ còn ngấu nghiến hết các cơ hội." Bà nói thêm rằng tỷ lệ nhỏ những người này có nhiều rất cơ hội để vượt lên - trong khi nhiều người Mỹ thậm chí không có được một cơ hội nào. "Chúng ta có quyền lực để khắc phục điều đó", bà nói, tiếp tục phác thảo các kế hoạch bao gồm "thuế tài sản" đối với các cá nhân giàu nhất quốc gia. Người ủng hộ Elizabeth Warren tại buổi vận động tranh cử hôm 16/9 Đối với Warren, biểu tượng của địa điểm không phải là mái vòm mà bà đứng bên dưới, mà là gần một nhà máy dệt đã bị phá hủy trong trận hỏa hoạn năm 1911, giết chết 146 công nhân. "Câu chuyện bi thảm về vụ cháy nhà máy Tam giác là một câu chuyện về sức mạnh", bà nói. "Câu chuyện về những gì xảy ra khi những người giàu và có quyền lực nắm quyền kiểm soát chính phủ và sử dụng nó để tăng lợi nhuận cho chính bản thân họ trong khi để mặc người dân lao động gánh chịu hậu quả."Tuy nhiên, bà lưu ý rằng sự kiện này đã thúc đẩy phong trào lao động Hoa Kỳ và đưa đến những thay đổi cấu trúc mà nhiều người lúc đó nghĩ là không thể - nghỉ hưu và chăm sóc sức khỏe do chính phủ tài trợ cho người già, quy định an toàn tại nơi làm việc mới, mức lương tối thiểu và bảo hiểm thất nghiệp. Những chính sách này đã được ban hành, bà nói, thông qua sự kết hợp làm việc trong hệ thống chính trị - điều mà vị thượng nghị sĩ vốn là giáo sư của đại học Harvard đã biết - và chịu áp lực bên ngoài. Nêu đích danh đối thủ Cả Donald Trump và Elizabeth Warren đều nhắc đến tên nhau trong bài phát biểu của mình. Tổng thống xấc xược cảnh báo rằng ông sẽ lại bắt đầu chỉ trích thượng nghị sĩ tiểu bang Massachusetts vì những tuyên bố trước đây của bà về việc có dòng máu người Mỹ bản địa. "Ồ, đề tài đó chắc chắn sẽ quay lại, đừng lo lắng về điều đó," ông nói với đám đông đang cổ vũ. Mũ của Donald Trump bán bên ngoài cuộc vận động tranh cử tại New Mexico Về phần mình, bà Warren nói ông Trump "tham nhũng trong từng thớ thịt" - và nhắc lại những lời kêu gọi luận tội và bãi nhiệm ông. "Ông ấy tuyên thệ sẽ phục vụ người dân Hoa Kỳ, nhưng chỉ phục vụ cho bản thân và các đối tác của mình trong sự tham nhũng", bà nói. Hai cuộc vận động tranh cử. Hai đám đông cổ vũ. Hai ứng cử viên có thể, trong tương lai không xa, sẽ trực tiếp cạnh tranh cho chức tổng thống - cùng nhận mình là người ngoại cuộc, và cùng tuyên bố chủ nghĩa dân túy để chống lại nhau.

forum-45965935

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45965935

Ghét hay cuồng Trump: góc nhìn một người gốc Việt

Cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ đang đi vào giai đoạn sôi nổi nhất. Mỗi ngày tôi nhận được hàng chục email vận động quyên tiền cho hai đảng.

Ý kiến nói ông Trump hay phát ngôn ẩu nhưng là tổng thống duy nhất từ nhiều năm của Hoa Kỳ 'thẳng tay' với Trung Quốc và cả các đối tác thương mại Một vài thăm dò tranh cử (polls) nói dân Mỹ gốc Á phần lớn ủng hộ đảng Dân chủ nhưng một số đông người gốc Việt lại ủng hộ Tổng thống Donald Trump và các ứng viên Cộng hòa. Ông Trump 'trấn an' Bắc Hàn 'Sói già' Trump đang áp đảo Tập Cận Bình? Mỹ sẵn sàng 'tái đàm phán' với Bắc Hàn Ông Trump khen Việt Nam 'mua than của Mỹ' Hai tuần trước ngày bỏ phiếu, 6 tháng 11/2016, chính trị xứ tạm dung này lại gây hào hứng cho cử tri gốc Việt, thậm chí gây ra chia rẽ bắt đầu ngay từ trong nhiều gia đình, quanh chuyện 'Yêu Trump hay Ghét Trump', và bầu cho Dân chủ hay Cộng hòa. Đầu tiên là chuyện ghét Trump. Tôi thấy vì lý do chính là cách sống, lối phát ngôn của ông Trump không hợp ý nhiều người, như tuyên bố bừa bãi không suy nghĩ trước và hay phát biểu mỗi sáng dậy sớm trên Twitter, có lẽ do ít ngủ hay sống tương đối cô đơn mỗi đêm. Trên truyền thông, mạng xã hội cũng có khá nhiều bới móc cá nhân, nhắm vào đời sống tình dục của ông hàng trên chục năm trước, cả lúc chưa vợ hay có vợ. Đời sống riêng và cá tính luôn đặt câu hỏi? Nhưng xét kỹ, đây là cá tính và thuộc phạm vi đời sống cá nhân của một người đã sang tuổi 73, trải qua nhiều kinh nghiệm và ngay cả 'lầm lỗi' trong mắt phán xét của người khác. Đại sứ Mỹ Daniel Kritenbrink và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis (hàng đầu) thắp hương ở đền Trấn Quốc, Hà Nội tháng 1/2018. Có những người ở VN và hải ngoại hy vọng Hoa Kỳ sẽ giúp tạo ra một vị thế mạnh hơn cho VN trước sức ép từ TQ Ông nói nhiều và cũng hay tuyên bố ẩu thuộc về cá tính, mà ta chấp nhận hay loại bỏ khi bầu phiếu. Ông có thể đã có những hành động 'sai trái' dù khó ai chứng minh được rõ ràng, bất chấp các kiện tụng đã xảy ra hay được dàn xếp qua tiền bạc? Những chuyện ông đã làm, nếu có, thuộc về thời gian trước khi sống ở Nhà Trắng. Có ai đã lên tiếng nặng nề như thế khi chỉ trích hai vị Tổng thống thuộc đảng Dân chủ nổi tiếng là Kennedy và Clinton, cũng đã phạm nhiều 'lầm lỗi' về tình cảm cá nhân ngay lúc sống trong ngôi nhà nổi tiếng đó, có mặt cả vợ con? Thành ra, tôi có thể không chú ý quá đáng về các khía cạnh cá nhân này. Tôi không phải là người 'yêu quý' ông Trump tới mức 'phát cuồng' nên không bị ảnh hưởng gì. Có chăng, nên nghe chính bà Melania Trump, mới đây đã thẳng thắn trả lời báo chí chuyện này: "Tôi yêu ông Trump và bỏ ngoài tai các chuyện đàm tiếu không quan trọng, vì tôi còn nhiều chuyện có ý nghĩa phải làm." Người viết cảm phục bà vì những lời này, và chỉ có bà nhiều thẩm quyền nhất để nói về đời sống tư của ông Trump, và nên giúp chúng ta đóng lại các chỉ trích này. Thành tích quan trọng nhất là chính sách kinh tế ra sao? Nhưng là một người Mỹ, tôi sẽ chú ý hơn về chính sách kinh tế và các thực hiện của Tổng thống Trump từ ngày tranh cử đến bây giờ, sau gần hai năm. Và đây mới nên là lý do chính để ghét hay 'cuồng' Trump. Nếu hợp với nghị trình chính phủ Mỹ trong mong mỏi và dự báo của một công dân như tôi, tại sao tôi không ủng hộ? Phải công bình nhận là Tổng thống Donald Trump đã cố gắng trong thời gian kỷ lục thực hiện gần như tất cả các điều đã hứa lúc tranh cử, nhất là về phương diện kinh tế. Thay vì nhắc lại hết ở đây những điều đã được tôi viết trên trang Diễn đàn của BBC Tiếng Việt, hay thảo luận quá đầy đủ qua báo chí và truyền thông, chúng ta chỉ nêu ra điểm nổi bật về tác động lên nền kinh tế Mỹ đăng tăng trưởng mạnh của chương trình giảm thuế vô tiền khoáng hậu được hứa từ thời tranh cử, duyệt lại kết quả và nêu ra các điểm chưa được ưng ý cần thay đổi. Nhưng chính sách giảm thuế này cũng gây nhiều chống đối chính trị, và nhiều người ghét Trump vì cho là Luật giảm thuế chỉ làm lợi cho các công ty lớn và giới giàu có. Kết quả kinh tế năm đầu đã phủ nhận điều này, theo những gì tôi quan sát. Tăng trưởng cao, việc làm tốt, lương tăng, nhưng thất thu ngân sách lên cao: Mỹ đang có mức thất nghiệp thấp nhất từ 18 năm (3.7%) cùng lương bổng tăng trong các doanh nghiệp, và tăng trưởng GDP vượt mức 4% trong hai quý 2-3/2018, đã đưa thị trường chứng khoán lên mức cao kỷ lục gần đụng mức 27,000 của DJ index (trước khi tụt xuống 7% trong hai tuần vừa qua). Công ăn việc làm tốt, niềm tin người tiêu thụ cao, và nhiều hãng Mỹ xếp hàng quay về Mỹ như dự kiến của luật giảm thuế doanh nghiệp, mạnh bạo đưa thuế từ 35% xuống 21%. Tuy nhiên, điểm chính chưa được hài lòng là mức thâm hụt ngân sách Mỹ năm nay (10/2017- 09/2018) lại gia tăng so với năm ngoái 2016-17, trái ngược với chiều hướng trong quá khứ là khi tăng trưởng ở mức cao thì mức thất thu ngân sách xuống thấp hay có khi lại có cả thặng dư ngân sách, như thời cuối nhiệm kỳ TT Clinton. Kết quả này làm nổi bật lo ngại từ đầu của giới chính trị Washington D.C. cũng như nhiều chuyên gia là vì mức giảm thuế quá lớn, độ tăng trưởng kinh tế dù lên cao trong năm đầu 2018 cũng khó bù nổi các gia tăng chi tiêu của chính phủ Trump đã tuyên bố trước. TT Trump vận động ủng hộ TNS Ted Cruz tại Houston, Texas hôm 22/10/2018 Thật vậy, nguyên nhân chính của chi tiêu tăng vọt là trong ba địa hạt chính: tiền lãi trả nợ của chính phủ; các chi phí phúc lợi xã hội (entitlement payments); và nhất là chi tiêu quân sự. Trong hai năm tới, chính phủ Trump phải siết chặt các chi tiêu này nếu muốn giảm mạnh thu hụt ngân sách như đã hứa hẹn, cùng với tăng trưởng nhanh là chỉ tiêu chính sách cốt lõi của ông. Ông đã chỉ trích Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) tăng lãi suất 4 kỳ năm nay là không cần thiết, đưa lãi suất công khố phiếu dài hạn (10 năm) vượt mức 3.1%, khiến các chi tiêu trả nợ chính phủ sẽ còn tăng mạnh hơn hai năm tới. Thế nhưng, về khía cạnh chuyên môn mà ông Trump có lẽ chưa ngó tới kỹ, là FED cần làm như vậy ở chu kỳ kinh tế hiện tại để ngăn ngừa lạm phát vượt quá mức mong muốn 2.0-2.2%. Chính phủ Trump lo ngại nhất là cả lãi suất ngắn và dài hạn lên quá mức dự kiến, sẽ có thể đẩy chu kỳ kinh tế đến mức trì trệ, mà nhiều chuyên viên đang lo sợ từ việc phục hồi kinh tế đã kéo quá dài từ năm 2009? Thành tích đáng kể thứ hai là gây áp lực thương mại thế giới qua thương chiến lấn lướt với Trung Quốc: Tôi tin rằng trong lịch sử Hoa Kỳ chỉ có Tổng thống Trump mới dám gây cuộc chiến thương mại mạnh mẽ như vậy với nhiều đối tác đồng minh và đối thủ, để tái lập công bằng cho cán cân thương mại Mỹ sau quá nhiều năm "nhường nhịn", khiến các nước lấn tới lợi dụng chính sách này. Nay là lúc phải làm "Hoa Kỳ mạnh trở lại", theo ông Trump. Từ việc tăng giá thép sơ khởi để thử 'nắn gân' các bạn hàng và địch thủ chính là Trung Quốc, Hoa Kỳ đã đạt được các chiến thắng thương mại quan trọng. Đó là ký kết song phương với Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, đa phương duyệt lại (NAFTA) với Canada và Mexico, tạo liên minh thắt chặt vòng vây thương mại với Trung Quốc. Ông đã áp thuế nhập mới từ 10% lên tới 25% trên 200 tỷ đô hàng nhập từ Trung Quốc và và còn dọa áp thuế lên nốt 276 tỷ đô hàng nhập còn lại từ nước này. Thêm vào đó, là giai đoạn 2 với cuộc chiến tài chính tiền tệ, khiến tiền CNY mất 9% trong 6 tháng qua, chứng khoán TQ giảm trên 25%, và khối dự trữ ngoại hối mất đi trên 1,200 tỷ đô. Thế Cờ Vây đang siết chặt lại quanh Trung Quốc Mỹ còn tăng cường các biện pháp chính trị để cô lập Bắc Kinh qua các tuyên bố mạnh mẽ của ông Trump ở LHQ, Phó Tổng thống Pence ở Hudson Institute, chống lại các nước theo ý thức hệ Xã hội Chủ nghĩa còn sót lại đang "gây tai họa cho thế giới". Tổng thống Donald Trump và bà Nguyễn Thị Phương Thảo,CEO của VietJetAir tại một buổi lễ ở Hà Nội tháng 11/2017 Quốc hội Mỹ đã tăng ngân sách quốc phòng cho việc tuần hành vùng biển bao quanh Trung Quốc, các cách 'động binh' đa dạng của hải quân Mỹ ở Biển Đông, công khai tuyên bố ủng hộ các quyền của Việt Nam trong vùng này, ngược lại với ý đồ bành trướng của Trung Quốc qua Đường Lưỡi Bò. Ngoài ra, Hoa Kỳ tăng cường liên minh mới Ấn Độ - Thái Bình Dương và khuyến khích các nước bỏ rơi Một Vành Đai Một Con Đường. Hai động thái mới nhất của ông Trump là hủy bỏ Luật Bưu chính thế giới cũ chỉ có lợi cho phía Trung Quốc như để họ hưởng giá cước chuyên chở bưu kiện rẻ cho hàng xuất đi toàn thế giới; và việc Mỹ đơn phương rút ra khỏi Hiệp ước Kiểm soát Vũ khí hạt nhân với Nga; nhằm tự do chế tạo các vũ khí tầm ngắn và trung và đe dọa trực tiếp với Trung Quốc. Từ quan điểm của một người gốc Việt Nhìn lại thành tích trên sau mới gần hai năm thực hiện các chính sách đảng Cộng hòa, Tổng thống Trump đã cho người viết ý nghĩ mình đã không chọn sai trong kỳ bầu cử tháng 11/2016, để cho cả Nhà Trắng và đa số trong lưỡng viện Quốc hội Mỹ đều vào tay đảng Cộng hòa. Dù không 'cuồng Trump' hay 'ghét Trump', người viết chợt nhận ra rất rõ là muốn ủng hộ ông mạnh vì chính sách ông làm đã theo rất tích cực đã trùng hợp với ý nguyện của tôi là có một chính phủ Mỹ mạnh cả về kinh tế và quân sự, để theo đuổi đường lối chặn Trung Quốc mà tôi mong đợi vì sự sống còn của quê hương cũ. Cho kỳ bầu cử Mỹ giữa kỳ chỉ còn hai tuần nữa (ngày 6/11), người viết mong ít nhất đảng Cộng hòa vẫn còn giữ được đa số trong Hạ Viện để duy trì quyền lực cho chính phủ Trump và thế mạnh của Hoa Kỳ trên thế giới. Và hiểm họa xâm lăng bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông hay với Việt Nam có thể sẽ nhờ thế mà còn ở xa hoặc bị chặn hẳn. Dù chính sách nhập cư mới của ông Trump có thể còn gây bất mãn, Obamacare có thể bị thử rút lại lần nữa, hay vài chương trình phúc lợi xã hội có thể bị cắt thêm nữa ở những tiểu bang đông người gốc Việt như California hay Texas, các tai hại này còn ít hơn cái hại 'động trời' là sau thắng cử, phe Dân chủ đòi đem Trump ra luận tội, hoặc làm suy yếu ông, thành tổng thống 'Vịt què (lame-duck president), như người Mỹ vẫn gọi một vị Tổng thống không có sự ủng hộ của Quốc hội trong hai năm sau của nhiệm kỳ mình. Không chỉ ở Mỹ, ngay ở quê nhà, cũng có những người Việt Nam ủng hộ cho Trump vì vấn đề Trung Quốc và các lý do chính trị và quân sự nêu trên. Tôi hỏi một người quen từ Sài Gòn thì được nghe câu trả lời là: "Tuy ám ảnh hiệp ước Thành Đô 2020 vẫn còn, nó sẽ chỉ còn là ảo ảnh cho Trung Quốc nếu ông Trump còn là tổng thống và đảng Cộng hòa vẫn nắm Quốc hội, và Trung Quốc sẽ tiếp tục bị suy yếu, không thể lấn át Việt Nam." "Vì nếu dân Việt tin tưởng có Mỹ đứng sau lưng, họ sẽ không bao giờ chịu khuất phục Trung Quốc như lịch sử ngàn năm đã chứng minh." Với thực tế 'nhất thể' hai chức Tổng bí thư và Chủ tịch nước diễn ra ở Hà Nội chiều 23/10, người dân Việt Nam mong đợi gì, tôi hỏi người bạn ở Sài Gòn. Câu trả lời cũng bất ngờ không kém: "Mong lãnh đạo mới mạnh hơn với quyền hành tập trung sẽ cũng tỉnh táo hơn, không nghiêng về phe nào, Mỹ hay Trung, nhưng sẽ liên minh với một khối mới trong vùng gồm vài nước ASEAN, Nhật Bản, Úc và Hàn Quốc chẳng hạn để tạo thành một khối độc lập, tự chủ và phú cường trong năm năm tới." Và gần nhất, hay nhất là 'lãnh đạo mới' biết sớm nhìn sang Myanmar để đơn phương cải cách thể chế chính trị, thực hiện hòa hợp dân tộc cho một Việt Nam tương lai dân chủ và thịnh vượng, đúng như khả năng tiềm tàng của đất nước vốn đã lỡ mất nhiều cơ hội tốt trong hơn 40 năm qua. *Bài viết thể hiện quan điểm riêng của TS Phạm Đỗ Chí từ Florida, Hoa Kỳ. Ông hiện đang ủng hộ đảng Cộng hòa Mỹ. BBC sẽ đăng tải các bài nêu quan điểm ủng hộ đảng Dân chủ hoặc đảng phái khác trước bầu cử giữa kỳ tại Mỹ, mời các bạn đón xem. Bài cùng tác giả: Hoa Kỳ và thế trận Cờ Vây đối với Trung Quốc 30/04: Bên thắng cuộc và thua cuộc nghĩ gì?

summarize: Ý kiến nói ông Trump hay phát ngôn ẩu nhưng là tổng thống duy nhất từ nhiều năm của Hoa Kỳ 'thẳng tay' với Trung Quốc và cả các đối tác thương mại Một vài thăm dò tranh cử (polls) nói dân Mỹ gốc Á phần lớn ủng hộ đảng Dân chủ nhưng một số đông người gốc Việt lại ủng hộ Tổng thống Donald Trump và các ứng viên Cộng hòa. Ông Trump 'trấn an' Bắc Hàn 'Sói già' Trump đang áp đảo Tập Cận Bình? Mỹ sẵn sàng 'tái đàm phán' với Bắc Hàn Ông Trump khen Việt Nam 'mua than của Mỹ' Hai tuần trước ngày bỏ phiếu, 6 tháng 11/2016, chính trị xứ tạm dung này lại gây hào hứng cho cử tri gốc Việt, thậm chí gây ra chia rẽ bắt đầu ngay từ trong nhiều gia đình, quanh chuyện 'Yêu Trump hay Ghét Trump', và bầu cho Dân chủ hay Cộng hòa. Đầu tiên là chuyện ghét Trump. Tôi thấy vì lý do chính là cách sống, lối phát ngôn của ông Trump không hợp ý nhiều người, như tuyên bố bừa bãi không suy nghĩ trước và hay phát biểu mỗi sáng dậy sớm trên Twitter, có lẽ do ít ngủ hay sống tương đối cô đơn mỗi đêm. Trên truyền thông, mạng xã hội cũng có khá nhiều bới móc cá nhân, nhắm vào đời sống tình dục của ông hàng trên chục năm trước, cả lúc chưa vợ hay có vợ. Đời sống riêng và cá tính luôn đặt câu hỏi? Nhưng xét kỹ, đây là cá tính và thuộc phạm vi đời sống cá nhân của một người đã sang tuổi 73, trải qua nhiều kinh nghiệm và ngay cả 'lầm lỗi' trong mắt phán xét của người khác. Đại sứ Mỹ Daniel Kritenbrink và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis (hàng đầu) thắp hương ở đền Trấn Quốc, Hà Nội tháng 1/2018. Có những người ở VN và hải ngoại hy vọng Hoa Kỳ sẽ giúp tạo ra một vị thế mạnh hơn cho VN trước sức ép từ TQ Ông nói nhiều và cũng hay tuyên bố ẩu thuộc về cá tính, mà ta chấp nhận hay loại bỏ khi bầu phiếu. Ông có thể đã có những hành động 'sai trái' dù khó ai chứng minh được rõ ràng, bất chấp các kiện tụng đã xảy ra hay được dàn xếp qua tiền bạc? Những chuyện ông đã làm, nếu có, thuộc về thời gian trước khi sống ở Nhà Trắng. Có ai đã lên tiếng nặng nề như thế khi chỉ trích hai vị Tổng thống thuộc đảng Dân chủ nổi tiếng là Kennedy và Clinton, cũng đã phạm nhiều 'lầm lỗi' về tình cảm cá nhân ngay lúc sống trong ngôi nhà nổi tiếng đó, có mặt cả vợ con? Thành ra, tôi có thể không chú ý quá đáng về các khía cạnh cá nhân này. Tôi không phải là người 'yêu quý' ông Trump tới mức 'phát cuồng' nên không bị ảnh hưởng gì. Có chăng, nên nghe chính bà Melania Trump, mới đây đã thẳng thắn trả lời báo chí chuyện này: "Tôi yêu ông Trump và bỏ ngoài tai các chuyện đàm tiếu không quan trọng, vì tôi còn nhiều chuyện có ý nghĩa phải làm." Người viết cảm phục bà vì những lời này, và chỉ có bà nhiều thẩm quyền nhất để nói về đời sống tư của ông Trump, và nên giúp chúng ta đóng lại các chỉ trích này. Thành tích quan trọng nhất là chính sách kinh tế ra sao? Nhưng là một người Mỹ, tôi sẽ chú ý hơn về chính sách kinh tế và các thực hiện của Tổng thống Trump từ ngày tranh cử đến bây giờ, sau gần hai năm. Và đây mới nên là lý do chính để ghét hay 'cuồng' Trump. Nếu hợp với nghị trình chính phủ Mỹ trong mong mỏi và dự báo của một công dân như tôi, tại sao tôi không ủng hộ? Phải công bình nhận là Tổng thống Donald Trump đã cố gắng trong thời gian kỷ lục thực hiện gần như tất cả các điều đã hứa lúc tranh cử, nhất là về phương diện kinh tế. Thay vì nhắc lại hết ở đây những điều đã được tôi viết trên trang Diễn đàn của BBC Tiếng Việt, hay thảo luận quá đầy đủ qua báo chí và truyền thông, chúng ta chỉ nêu ra điểm nổi bật về tác động lên nền kinh tế Mỹ đăng tăng trưởng mạnh của chương trình giảm thuế vô tiền khoáng hậu được hứa từ thời tranh cử, duyệt lại kết quả và nêu ra các điểm chưa được ưng ý cần thay đổi. Nhưng chính sách giảm thuế này cũng gây nhiều chống đối chính trị, và nhiều người ghét Trump vì cho là Luật giảm thuế chỉ làm lợi cho các công ty lớn và giới giàu có. Kết quả kinh tế năm đầu đã phủ nhận điều này, theo những gì tôi quan sát. Tăng trưởng cao, việc làm tốt, lương tăng, nhưng thất thu ngân sách lên cao: Mỹ đang có mức thất nghiệp thấp nhất từ 18 năm (3.7%) cùng lương bổng tăng trong các doanh nghiệp, và tăng trưởng GDP vượt mức 4% trong hai quý 2-3/2018, đã đưa thị trường chứng khoán lên mức cao kỷ lục gần đụng mức 27,000 của DJ index (trước khi tụt xuống 7% trong hai tuần vừa qua). Công ăn việc làm tốt, niềm tin người tiêu thụ cao, và nhiều hãng Mỹ xếp hàng quay về Mỹ như dự kiến của luật giảm thuế doanh nghiệp, mạnh bạo đưa thuế từ 35% xuống 21%. Tuy nhiên, điểm chính chưa được hài lòng là mức thâm hụt ngân sách Mỹ năm nay (10/2017- 09/2018) lại gia tăng so với năm ngoái 2016-17, trái ngược với chiều hướng trong quá khứ là khi tăng trưởng ở mức cao thì mức thất thu ngân sách xuống thấp hay có khi lại có cả thặng dư ngân sách, như thời cuối nhiệm kỳ TT Clinton. Kết quả này làm nổi bật lo ngại từ đầu của giới chính trị Washington D.C. cũng như nhiều chuyên gia là vì mức giảm thuế quá lớn, độ tăng trưởng kinh tế dù lên cao trong năm đầu 2018 cũng khó bù nổi các gia tăng chi tiêu của chính phủ Trump đã tuyên bố trước. TT Trump vận động ủng hộ TNS Ted Cruz tại Houston, Texas hôm 22/10/2018 Thật vậy, nguyên nhân chính của chi tiêu tăng vọt là trong ba địa hạt chính: tiền lãi trả nợ của chính phủ; các chi phí phúc lợi xã hội (entitlement payments); và nhất là chi tiêu quân sự. Trong hai năm tới, chính phủ Trump phải siết chặt các chi tiêu này nếu muốn giảm mạnh thu hụt ngân sách như đã hứa hẹn, cùng với tăng trưởng nhanh là chỉ tiêu chính sách cốt lõi của ông. Ông đã chỉ trích Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) tăng lãi suất 4 kỳ năm nay là không cần thiết, đưa lãi suất công khố phiếu dài hạn (10 năm) vượt mức 3.1%, khiến các chi tiêu trả nợ chính phủ sẽ còn tăng mạnh hơn hai năm tới. Thế nhưng, về khía cạnh chuyên môn mà ông Trump có lẽ chưa ngó tới kỹ, là FED cần làm như vậy ở chu kỳ kinh tế hiện tại để ngăn ngừa lạm phát vượt quá mức mong muốn 2.0-2.2%. Chính phủ Trump lo ngại nhất là cả lãi suất ngắn và dài hạn lên quá mức dự kiến, sẽ có thể đẩy chu kỳ kinh tế đến mức trì trệ, mà nhiều chuyên viên đang lo sợ từ việc phục hồi kinh tế đã kéo quá dài từ năm 2009? Thành tích đáng kể thứ hai là gây áp lực thương mại thế giới qua thương chiến lấn lướt với Trung Quốc: Tôi tin rằng trong lịch sử Hoa Kỳ chỉ có Tổng thống Trump mới dám gây cuộc chiến thương mại mạnh mẽ như vậy với nhiều đối tác đồng minh và đối thủ, để tái lập công bằng cho cán cân thương mại Mỹ sau quá nhiều năm "nhường nhịn", khiến các nước lấn tới lợi dụng chính sách này. Nay là lúc phải làm "Hoa Kỳ mạnh trở lại", theo ông Trump. Từ việc tăng giá thép sơ khởi để thử 'nắn gân' các bạn hàng và địch thủ chính là Trung Quốc, Hoa Kỳ đã đạt được các chiến thắng thương mại quan trọng. Đó là ký kết song phương với Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, đa phương duyệt lại (NAFTA) với Canada và Mexico, tạo liên minh thắt chặt vòng vây thương mại với Trung Quốc. Ông đã áp thuế nhập mới từ 10% lên tới 25% trên 200 tỷ đô hàng nhập từ Trung Quốc và và còn dọa áp thuế lên nốt 276 tỷ đô hàng nhập còn lại từ nước này. Thêm vào đó, là giai đoạn 2 với cuộc chiến tài chính tiền tệ, khiến tiền CNY mất 9% trong 6 tháng qua, chứng khoán TQ giảm trên 25%, và khối dự trữ ngoại hối mất đi trên 1,200 tỷ đô. Thế Cờ Vây đang siết chặt lại quanh Trung Quốc Mỹ còn tăng cường các biện pháp chính trị để cô lập Bắc Kinh qua các tuyên bố mạnh mẽ của ông Trump ở LHQ, Phó Tổng thống Pence ở Hudson Institute, chống lại các nước theo ý thức hệ Xã hội Chủ nghĩa còn sót lại đang "gây tai họa cho thế giới". Tổng thống Donald Trump và bà Nguyễn Thị Phương Thảo,CEO của VietJetAir tại một buổi lễ ở Hà Nội tháng 11/2017 Quốc hội Mỹ đã tăng ngân sách quốc phòng cho việc tuần hành vùng biển bao quanh Trung Quốc, các cách 'động binh' đa dạng của hải quân Mỹ ở Biển Đông, công khai tuyên bố ủng hộ các quyền của Việt Nam trong vùng này, ngược lại với ý đồ bành trướng của Trung Quốc qua Đường Lưỡi Bò. Ngoài ra, Hoa Kỳ tăng cường liên minh mới Ấn Độ - Thái Bình Dương và khuyến khích các nước bỏ rơi Một Vành Đai Một Con Đường. Hai động thái mới nhất của ông Trump là hủy bỏ Luật Bưu chính thế giới cũ chỉ có lợi cho phía Trung Quốc như để họ hưởng giá cước chuyên chở bưu kiện rẻ cho hàng xuất đi toàn thế giới; và việc Mỹ đơn phương rút ra khỏi Hiệp ước Kiểm soát Vũ khí hạt nhân với Nga; nhằm tự do chế tạo các vũ khí tầm ngắn và trung và đe dọa trực tiếp với Trung Quốc. Từ quan điểm của một người gốc Việt Nhìn lại thành tích trên sau mới gần hai năm thực hiện các chính sách đảng Cộng hòa, Tổng thống Trump đã cho người viết ý nghĩ mình đã không chọn sai trong kỳ bầu cử tháng 11/2016, để cho cả Nhà Trắng và đa số trong lưỡng viện Quốc hội Mỹ đều vào tay đảng Cộng hòa. Dù không 'cuồng Trump' hay 'ghét Trump', người viết chợt nhận ra rất rõ là muốn ủng hộ ông mạnh vì chính sách ông làm đã theo rất tích cực đã trùng hợp với ý nguyện của tôi là có một chính phủ Mỹ mạnh cả về kinh tế và quân sự, để theo đuổi đường lối chặn Trung Quốc mà tôi mong đợi vì sự sống còn của quê hương cũ. Cho kỳ bầu cử Mỹ giữa kỳ chỉ còn hai tuần nữa (ngày 6/11), người viết mong ít nhất đảng Cộng hòa vẫn còn giữ được đa số trong Hạ Viện để duy trì quyền lực cho chính phủ Trump và thế mạnh của Hoa Kỳ trên thế giới. Và hiểm họa xâm lăng bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông hay với Việt Nam có thể sẽ nhờ thế mà còn ở xa hoặc bị chặn hẳn. Dù chính sách nhập cư mới của ông Trump có thể còn gây bất mãn, Obamacare có thể bị thử rút lại lần nữa, hay vài chương trình phúc lợi xã hội có thể bị cắt thêm nữa ở những tiểu bang đông người gốc Việt như California hay Texas, các tai hại này còn ít hơn cái hại 'động trời' là sau thắng cử, phe Dân chủ đòi đem Trump ra luận tội, hoặc làm suy yếu ông, thành tổng thống 'Vịt què (lame-duck president), như người Mỹ vẫn gọi một vị Tổng thống không có sự ủng hộ của Quốc hội trong hai năm sau của nhiệm kỳ mình. Không chỉ ở Mỹ, ngay ở quê nhà, cũng có những người Việt Nam ủng hộ cho Trump vì vấn đề Trung Quốc và các lý do chính trị và quân sự nêu trên. Tôi hỏi một người quen từ Sài Gòn thì được nghe câu trả lời là: "Tuy ám ảnh hiệp ước Thành Đô 2020 vẫn còn, nó sẽ chỉ còn là ảo ảnh cho Trung Quốc nếu ông Trump còn là tổng thống và đảng Cộng hòa vẫn nắm Quốc hội, và Trung Quốc sẽ tiếp tục bị suy yếu, không thể lấn át Việt Nam." "Vì nếu dân Việt tin tưởng có Mỹ đứng sau lưng, họ sẽ không bao giờ chịu khuất phục Trung Quốc như lịch sử ngàn năm đã chứng minh." Với thực tế 'nhất thể' hai chức Tổng bí thư và Chủ tịch nước diễn ra ở Hà Nội chiều 23/10, người dân Việt Nam mong đợi gì, tôi hỏi người bạn ở Sài Gòn. Câu trả lời cũng bất ngờ không kém: "Mong lãnh đạo mới mạnh hơn với quyền hành tập trung sẽ cũng tỉnh táo hơn, không nghiêng về phe nào, Mỹ hay Trung, nhưng sẽ liên minh với một khối mới trong vùng gồm vài nước ASEAN, Nhật Bản, Úc và Hàn Quốc chẳng hạn để tạo thành một khối độc lập, tự chủ và phú cường trong năm năm tới." Và gần nhất, hay nhất là 'lãnh đạo mới' biết sớm nhìn sang Myanmar để đơn phương cải cách thể chế chính trị, thực hiện hòa hợp dân tộc cho một Việt Nam tương lai dân chủ và thịnh vượng, đúng như khả năng tiềm tàng của đất nước vốn đã lỡ mất nhiều cơ hội tốt trong hơn 40 năm qua. *Bài viết thể hiện quan điểm riêng của TS Phạm Đỗ Chí từ Florida, Hoa Kỳ. Ông hiện đang ủng hộ đảng Cộng hòa Mỹ. BBC sẽ đăng tải các bài nêu quan điểm ủng hộ đảng Dân chủ hoặc đảng phái khác trước bầu cử giữa kỳ tại Mỹ, mời các bạn đón xem. Bài cùng tác giả: Hoa Kỳ và thế trận Cờ Vây đối với Trung Quốc 30/04: Bên thắng cuộc và thua cuộc nghĩ gì?

080920_ap_reporter_update

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080920_ap_reporter_update

Phản ứng về vụ phóng viên AP

Việt Nam quả quyết không có việc hành hung phóng viên AP Ben Stocking trong khi Hoa Kỳ gửi công hàm phản đối.

Chính phủ Việt Nam vừa lên tiếng về việc hãng thông tấn Associated Press (Mỹ) nói phóng viên của họ bị hành hung khi tác nghiệp tại Nhà Chung. AP cho biết giả Ben Stocking, trưởng đại diện của họ tại Hà Nội đã bị ‘đấm, bóp cổ và đập vào đầu’ khi đưa tin về cuộc cầu nguyện của giáo dân ở khu vực Tòa Khâm sứ cũ, nơi mà giới chức hiện đang cải tạo thành công viên. Hãng này cũng nói máy ảnh của ông Stocking, 49 tuổi, đã bị tịch thu và hiện chưa được hoàn trả. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Dũng đã bác bỏ việc phóng viên AP bị đánh và nói điều ông gọi là phóng viên Ben Stocking của AP đã vi phạm pháp luật. Website Bộ Ngoại Giao Việt Nam trong thông cáo báo chí trích lời ông Dũng nói: "Theo thông tin chúng tôi nhận được, sáng ngày 19/9/2008, phóng viên Ben Stocking đã vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam, cố tình chụp ảnh tại khu vực đã có biển cấm". "Những người làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự đã nhắc nhở nhưng ông Ben Stocking cố tình không tuân thủ". Ông Dũng nói thêm rằng "Hoàn toàn không có việc lực lượng an ninh Việt Nam hành hung ông Ben Stocking". Trong khi đó, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Sean McCormack nói các quan chức Mỹ đã gửi công hàm phản đối về vụ này tới chính phủ Việt Nam. Ông McCormack cũng nói rằng Hoa Kỳ luôn giữ lập trường rõ ràng là "ủng hộ tự do tôn giáo và quyền của người dân được tự do thờ tự, cho dù họ theo tôn giáo nào, cho dù họ ở đâu: Việt Nam hay nơi nào khác trên thế giới." Các tổ chức quốc tế Phóng viên Không Biên giới và Ủy ban Bảo vệ Nhà báo đều đã lên án vụ nhằm vào phóng viên AP. Báo chí im lặng Một ngày sau sự kiện có sự tham gia của hàng ngàn người ngay trung tâm Hà Nội, báo chí và truyền thông Việt Nam gần như im lặng về vụ Nhà Chung. Ngoại trừ tờ Hà Nội Mới có bài nói về dự án công viên cây xanh 'phục vụ cộng đồng', các báo khác không thấy đề cập tới những gì xảy ra tại Tòa Khâm sứ cũ. Tuy nhiên thông tin về sự kiện này được loan tải rộng rãi trên mạng internet và các blog cá nhân. Đoạn video dài hai phút quay cảnh Ben Stocking bị hai người dẫn đi được post lên YouTube đã thu hút hàng chục ngàn lượt người vào xem. Tuy nhiên trong đoạn này, không thấy cảnh công an "đập máy ảnh vào đầu" ông Stocking, điều mà ông nói đã xảy ra tại đồn công an khi ông muốn lấy lại máy ảnh. Phóng viên AP đã bị giam hai tiếng rưỡi đồng hồ và bị khâu bốn mũi trên đầu. AP, một trong các hãng thông tấn hàng đầu thế giới, đã yêu cầu phía Việt Nam xin lỗi và hoàn trả tài sản của phóng viên. Ông Stocking nói với văn phòng của hãng tại Bangkok qua điện thoại rằng ông bị công an ngăn vì ở nơi cấm chụp hình nhưng 'vì đây là tin nóng nên tôi vẫn vào'. Tre VietĐất đai là của Dân tộc Việt Nam. Đất vua, chùa làng, phong cảnh Phật. Chùa Báo Thiên trong một trong "An Nam Tứ Khí" từ đời Lý - Trần - Lê đã bị chính quyền thực dân xóa bỏ để dựng nhà thờ, tòa khâm sứ. Sao quý vị không xét soi cho kĩ. Giám mục Puginier đã từng nói một câu mà người Việt Nam đáng phải khắc bia vàng để ghi nhớ: “Không có giáo dân Việt Nam hỗ trợ thì quân Pháp như con cua bị bẻ gẫy hết càng, không có cách nào có thể xâm chiếm nổi Việt Nam”. FX Xanh, SaigonDự án biến Tòa Khâm Sứ Hà nội thành công viên cây xanh chỉ trong một ngày đêm. Với tốc độ này phải khen thưởng cho lãnh đạo Quận Hoàn Kiếm ngay. Nghĩ lại nước ta có rất nhiều, nhiều cái dự án làm chẳng bao giờ xong, có cái cầu làm xong rồi nhưng không đi được vì hai đầu cầu chưa có mặt bằng, có cái dự án chỉ có trên giấy, chỉ khổ cho dân đen suốt ngày ngóng cổ chờ qui hoạch, cũng có cái dự án rất đơn sơ, nhỏ nhặt, con nít làm cũng được mà người lớn làm không xong như cái " số nhà " ấy. Ở Sài gòn hay Hà nội đi tìm nhà là một việc hơi bị gay. Kể ra thỉ nhiều vô kể cái dự án "đầu to đuôi chuột". Ấy vậy mà ở Hà Nội Cái dự án công viên cây xanh biến tướng kia nhanh đến vậy. Minh Hoang, HNTôi không ủng hộ Đảng Cộng sản Việt Nam nhưng tôi thấy những người Công giáo đi đang đi quá đà. Cách làm của những người Công giáo làm tôi thấy mất thiện cảm, gây chia rẽ trong những người Việt Nam. Hãy tìm biện pháp khác chứ đừng phá vỡ sự đoàn kết của người dân Việt Nam. Minh, MelbourneXin gửi lời chia sẻ - động viên đến ông Ben Stocking sau tai nạn nghề nghiệp của ông tại Hà Nội - thủ đô của phẩm giá con người. Hy vọng ông sẽ trân trọng hơn những quyền cơ bản mà ông được hưởng tại quý quốc, với tư cách là một công dân - một nhà báo, và ít nhiều cảm thông với những gì mà đồng bào của tôi - đồng nghiệp của ông ở Việt Nam đang phải chịu đựng. Anh, HNLúc đầu tôi không hiểu sao BBC đặt tựa đề là phóng viên AP bị đánh nhưng xem kỹ lại phần cuối đoạn Video trên Youtube thấy có một người áo đen nắm cổ phóng viên bắt đi thì thấy có vẻ như việc tố cáo bị đánh là có cơ sở. Đúng là có biển cấm chụp hình nhưng vẫn có người quay phim chụp ảnh, với lại thông thường các biển cấm quay phim chụp hình chỉ được đặt những nơi nhạy cảm an ninh quốc phòng vậy mà ở đây lại cấm quay phim chụp ảnh thì tôi cho rằng có vấn đề khuất tất ở đây. Tudo, HNTôi không có bàn luận về vấn đề chính trị, tôi không quan tâm. Tôi chỉ thấy lạ là làm sao có đoạn video trên. Không gian khu vực đó rất rộng, tại sao người quay video chú ý ngay từ đầu anh phòng viên AP kia trước khi anh CAVN mời ông AP ra chỗ khác. Liệu có phải là một "kịch bản" phim của AP, biết trước CA sẽ phản ứng nên cố tình cho diễn viên "ông tây" loăng quăng vào đó chụp với vẩn (cứ quan sát video mà xem) rồi từ xa quay để thực hiện kịch bản sau đó phóng lên thành sự kiện chính trị. Pham AnhSao lại cấm chụp hình và tác nghiệp báo chí ở khu vực không thuộc bí mật quân sự hay bí mật quốc gia nhỉ? Chắc đây là dân chủ và tự do báo chí kiểu Xã Hội Chủ Nghĩa. Clark Nguyen , Sài Gòn CityNếu có thể phóng viên Ben Stocking vi phạm luật pháp ở Việt nam thì thực tế là luật pháp cũng di động. Cái biển cấm chụp hình đang để ở một chỗ và được nhân viên an ninh chuyển sang chỗ khác. Tức là biển cấm và luật pháp Việt Nam nó không phải được đặt một chỗ mà luôn di chuyển, di chuyển đến nơi mà nhà cầm quyền độc tài muốn đặt. Tran Du, Narita Nhật BảnTại sao lại cấm quay phim chụp hình ở một nơi mà sắp trở thành công viên? Tôi vô cùng muốn biết những chỗ như thế nào thì không được quay phim chụp hình? Thi thoảng xem ti vi tôi vẫn thấy chiếu lễ động thổ xây dựng một công trình công cộng cơ mà sao ở đây lại cấm! Tại sao ....? Suu, HanoiCó cái biển cấm chụp ảnh to tổ chảng thế mà còn cứ xông vào thì kêu gì nữa! FX Xanh, Sài GònDự án biến Tòa Khâm Sứ Hà nội thành công viên cây xanh chỉ trong một ngày đêm, Với tốc độ này cần phải khen thưởng cho lãnh đạo Quận Hoàn Kiếm ngay. Xuan UKThật là xui cho bác Lê Dũng vì có người đưa lên youtube bằng chứng là ông Ben này có mặt ở hiện trường và bị dắt đi thật. Nếu không thì việc của ông người phát ngôn đơn giản hơn rất nhiều: "ông Stocking không hề xuất hiện ở Nhà Chung, vì vậy tất cả sự kiền đều là vu khống và bịa đặt, bao gồm cả việc ông ấy chụp hình và bị dắt đi. Vì không xuất hiện nên ông không thể bị đưa về đồn công an..." Cao VinhXin mời mọi người xem kỹ nhé, tua đi tua lại đặc biệt là đoạn cuối. Thứ nhất: Có biển báo chụp hình? Tại sao nhiều người trong khu vực cấm, PV nhà nước quay ngang nhiên??? Thứ 2 : vị trí phóng viên đứng chụp không bị cấm. Sau đó chú mặc áo phông đen đến xách cái biển cấm tới??? Luật gì ở đây ta? Thứ 3: Xem kĩ đoạn gần cuối, đầu tiên là "dẫn" đi ( vì đông người), sau đó, đến gốc cây, khuất chỗ vắng, đã nắm sau cổ áo, anh phóng viên cố vùng ra, thì lại anh áo đen ghì chật, vòng tay "khoá cổ". Chung Hale, HNChiều cuối ngày trong tuần, tôi hay đến phố Nhà thờ để gặp gỡ bạn bè. Tuy nhiên, tôi đã chứng kiến thấy có rất nhiều người bị tịch thu hoặc bị nhắc nhở khi chụp ảnh nói chung trong chiều ngày 19/09/2008 vừa qua. Nhưng nếu bạn nhanh ý, bạn có thể dùng máy di động để chụp lại những sự việc xẩy ra khi đó mà không bị ai nhắc nhở. Vậy tôi cũng không hiểu cái biển cấm chụp ảnh kia là cấm cái gì, hay chỉ kiếm cớ với những người thuộc báo giới như ngài Ben Stocking. Nhân đây, tôi cũng bầy tỏ thái độ không ủng hộ với việc làm của cơ quan VN có chức trách trong vụ Thái Hà và vụ Nhà Chung, đồng thời cũng xin gửi lời động viên sức khỏe tới phóng viên Ben Stocking. Ẩn danhVào đồn công an mà không bị đánh đập mới là chuyện lạ. Như dân Ta đây, biết tiếng Việt để phân trần mà còn hết răng ăn cháo, huống gì Tây chữ Việt bẻ đôi cũng chả hiểu. Cũng may là Tây nên mới mời vào đồn, còn ta thì vừa dừng xe ngoài đường là đã ăn ngay cái tát vào mặt rồi!. WakeupfutureTôi có xem đoạn trên you tube, tôi không thấy gì gọi là đánh đập cả! Không biết sự thật ra sao, có đúng là khâu mấy mũi như BBC nói không? Nhưng rõ ràng đây là khu mà chính quyền cấm chụp ảnh. Tôi thấy nhân viên An Ninh rất nhẹ nhàng nhắc nhở. Và tôi cũng nghĩ rằng chính quyền cũng sẽ rất cẩn trọng trong vụ này chứ chưa nói gì đến giới báo chí mà lại là báo chí Phương Tây. Nên chuyện đánh phóng viên mà là phóng viên nước ngoài là điều khó tin. Liệu có sự xảo ngôn để gây sự chú ý của thế giới nhằm đạt được mục đích gì chăng trong vụ này? Trong vụ này và nhiều vụ khác tôi thấy Công giáo sẽ khó mà hòa nhập được trong lòng dân tộc Việt vốn đã nhiều hiềm khích với người công giáo. Conan"Khu vực có biển cấm"! hay quá, bây giờ nhà nước ta đã có chiêu mới để đối phó với PV nước ngoài. Chỗ nào, cái gì không muốn cho PV nước ngoài đưa tin thì "treo biển cấm chụp hình, quay phim". Tôi nghĩ từ từ NN CS sẽ treo bản cấm từ ải Nam Quan tới mũi Cà Mau. Buồn cười thật. Vậy mà một số người còn nói PV nước ngoài phạm luật. Tôi không hiểu luật này là luật gì nữa? Sao giống luật rừng quá. Paul Tan, TP HCMTôi cho rằng, Chính phủ Việt nam phải điều tra vấn đề này cho rõ ràng. Vì Công lý và Sự thật lúc, vì hòa bình thịnh vượng của một đất nước văn minh không thể có kiểu công an cảnh sát lại đi đánh người đang tác nghiệp vì một Xã Hội tốt đẹp công bằng dân chủ và Văn Minh. Nếu giả sử vấn đề này là sự thật thì còn gì là đất nước dân chủ cho dân và vì dân nữa chứ ! CS, SGCùng một hệ thống chính trị, nhưng chúng ta thấy phản ứng của hai cấp Chính quyền hoàn toàn trái ngược nhau: TP HN phản ứng cực nhanh khi quyết định biến Toà Khâm sứ thành vườn hoa (thời gian chưa đầy 24h), trong khi đó Đức TGM Kiệt gửi đơn khẩn cấp cầu cứu lên tận Trung ương suốt hơn một ngày mà công trình vườn hoa vẫn được tiến hành khẩn trương. Hoá ra "vĩ mô" lại chậm hơn "vi mô"! SaigonĐã cấm là không được làm, luật pháp toàn thế giới đã như vậy, đừng tưởng Tây là có quyền, Tây cũng đặt điều nói dối, BBC cũng đặt điều đưa tin giật gân. Dao Sang, HNTôi có theo dõi các bản tin của quý báo thường xuyên, nhưng quả thật những thông tin trên có phần thiếu thông tin, và các bằng chứng xác thực. Mong quý báo hãy chọn lọc thông tin để tránh việc tờ báo của mình trở thành một tờ báo lá cải. Thanh, Hà NộiÔng nhà báo này bị đấm vì dám đưa tin nhạy cảm là đúng rồi. Ông không biết là chính quyền VN chúng tôi rất sợ thông tin nhạy cảm à. Sự thật nhà nước không thích nghe đồng nghĩa với chống đối, phản động. Còn việc công an bảo không hành hung ông, tốt nhất là đừng kiện cáo gì không lại bị vu cho là nói sai sự thật rồi tội nghiệp ra. Ở VN chúng tôi, người dân vẫn thường bị CS đánh dùi cui chảy máu đầu, máu mũi chẳng qua vì không đội mũ bảo hiểm (có thể bị ăn cắp khi để ở xe), mặc dù báo chí đưa tin hẳn hoi, nhưng gần như 100% CS nói rằng họ bị người dân tấn công trước (Người dân VN manh động thật, dám đánh cả CS), và 99% vụ việc không được giải quyết vì không có chứng cứ (làm gì có ai lúc nào cũng có máy quay phim trong người đâu, mà họ hành hung thì nhanh lắm, quay chẳng kịp) Ta đi tớiCứ theo lời "phát ngôn viên" Lê Dũng: Công an không hành hung nhà báo..., vậy chắc ông nhà báo AP này bị khùng hay sao mà tự đập vào đầu mình rồi phải khâu 4 mũi? Ai chứ tôi thì tin ông AP này nói thật bởi vì tôi là người Việt Nam. Vụ Khâm sứ và Thái Hà này lúc đầu tôi cũng 'nghe theo" tờ HNM, nhưng thông qua cách hành xử của chính quyền HN, tôi cho rằng Giáo dân đòi đất là có cơ sở.

summarize: Chính phủ Việt Nam vừa lên tiếng về việc hãng thông tấn Associated Press (Mỹ) nói phóng viên của họ bị hành hung khi tác nghiệp tại Nhà Chung. AP cho biết giả Ben Stocking, trưởng đại diện của họ tại Hà Nội đã bị ‘đấm, bóp cổ và đập vào đầu’ khi đưa tin về cuộc cầu nguyện của giáo dân ở khu vực Tòa Khâm sứ cũ, nơi mà giới chức hiện đang cải tạo thành công viên. Hãng này cũng nói máy ảnh của ông Stocking, 49 tuổi, đã bị tịch thu và hiện chưa được hoàn trả. Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Dũng đã bác bỏ việc phóng viên AP bị đánh và nói điều ông gọi là phóng viên Ben Stocking của AP đã vi phạm pháp luật. Website Bộ Ngoại Giao Việt Nam trong thông cáo báo chí trích lời ông Dũng nói: "Theo thông tin chúng tôi nhận được, sáng ngày 19/9/2008, phóng viên Ben Stocking đã vi phạm quy định của pháp luật Việt Nam, cố tình chụp ảnh tại khu vực đã có biển cấm". "Những người làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự đã nhắc nhở nhưng ông Ben Stocking cố tình không tuân thủ". Ông Dũng nói thêm rằng "Hoàn toàn không có việc lực lượng an ninh Việt Nam hành hung ông Ben Stocking". Trong khi đó, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Sean McCormack nói các quan chức Mỹ đã gửi công hàm phản đối về vụ này tới chính phủ Việt Nam. Ông McCormack cũng nói rằng Hoa Kỳ luôn giữ lập trường rõ ràng là "ủng hộ tự do tôn giáo và quyền của người dân được tự do thờ tự, cho dù họ theo tôn giáo nào, cho dù họ ở đâu: Việt Nam hay nơi nào khác trên thế giới." Các tổ chức quốc tế Phóng viên Không Biên giới và Ủy ban Bảo vệ Nhà báo đều đã lên án vụ nhằm vào phóng viên AP. Báo chí im lặng Một ngày sau sự kiện có sự tham gia của hàng ngàn người ngay trung tâm Hà Nội, báo chí và truyền thông Việt Nam gần như im lặng về vụ Nhà Chung. Ngoại trừ tờ Hà Nội Mới có bài nói về dự án công viên cây xanh 'phục vụ cộng đồng', các báo khác không thấy đề cập tới những gì xảy ra tại Tòa Khâm sứ cũ. Tuy nhiên thông tin về sự kiện này được loan tải rộng rãi trên mạng internet và các blog cá nhân. Đoạn video dài hai phút quay cảnh Ben Stocking bị hai người dẫn đi được post lên YouTube đã thu hút hàng chục ngàn lượt người vào xem. Tuy nhiên trong đoạn này, không thấy cảnh công an "đập máy ảnh vào đầu" ông Stocking, điều mà ông nói đã xảy ra tại đồn công an khi ông muốn lấy lại máy ảnh. Phóng viên AP đã bị giam hai tiếng rưỡi đồng hồ và bị khâu bốn mũi trên đầu. AP, một trong các hãng thông tấn hàng đầu thế giới, đã yêu cầu phía Việt Nam xin lỗi và hoàn trả tài sản của phóng viên. Ông Stocking nói với văn phòng của hãng tại Bangkok qua điện thoại rằng ông bị công an ngăn vì ở nơi cấm chụp hình nhưng 'vì đây là tin nóng nên tôi vẫn vào'. Tre VietĐất đai là của Dân tộc Việt Nam. Đất vua, chùa làng, phong cảnh Phật. Chùa Báo Thiên trong một trong "An Nam Tứ Khí" từ đời Lý - Trần - Lê đã bị chính quyền thực dân xóa bỏ để dựng nhà thờ, tòa khâm sứ. Sao quý vị không xét soi cho kĩ. Giám mục Puginier đã từng nói một câu mà người Việt Nam đáng phải khắc bia vàng để ghi nhớ: “Không có giáo dân Việt Nam hỗ trợ thì quân Pháp như con cua bị bẻ gẫy hết càng, không có cách nào có thể xâm chiếm nổi Việt Nam”. FX Xanh, SaigonDự án biến Tòa Khâm Sứ Hà nội thành công viên cây xanh chỉ trong một ngày đêm. Với tốc độ này phải khen thưởng cho lãnh đạo Quận Hoàn Kiếm ngay. Nghĩ lại nước ta có rất nhiều, nhiều cái dự án làm chẳng bao giờ xong, có cái cầu làm xong rồi nhưng không đi được vì hai đầu cầu chưa có mặt bằng, có cái dự án chỉ có trên giấy, chỉ khổ cho dân đen suốt ngày ngóng cổ chờ qui hoạch, cũng có cái dự án rất đơn sơ, nhỏ nhặt, con nít làm cũng được mà người lớn làm không xong như cái " số nhà " ấy. Ở Sài gòn hay Hà nội đi tìm nhà là một việc hơi bị gay. Kể ra thỉ nhiều vô kể cái dự án "đầu to đuôi chuột". Ấy vậy mà ở Hà Nội Cái dự án công viên cây xanh biến tướng kia nhanh đến vậy. Minh Hoang, HNTôi không ủng hộ Đảng Cộng sản Việt Nam nhưng tôi thấy những người Công giáo đi đang đi quá đà. Cách làm của những người Công giáo làm tôi thấy mất thiện cảm, gây chia rẽ trong những người Việt Nam. Hãy tìm biện pháp khác chứ đừng phá vỡ sự đoàn kết của người dân Việt Nam. Minh, MelbourneXin gửi lời chia sẻ - động viên đến ông Ben Stocking sau tai nạn nghề nghiệp của ông tại Hà Nội - thủ đô của phẩm giá con người. Hy vọng ông sẽ trân trọng hơn những quyền cơ bản mà ông được hưởng tại quý quốc, với tư cách là một công dân - một nhà báo, và ít nhiều cảm thông với những gì mà đồng bào của tôi - đồng nghiệp của ông ở Việt Nam đang phải chịu đựng. Anh, HNLúc đầu tôi không hiểu sao BBC đặt tựa đề là phóng viên AP bị đánh nhưng xem kỹ lại phần cuối đoạn Video trên Youtube thấy có một người áo đen nắm cổ phóng viên bắt đi thì thấy có vẻ như việc tố cáo bị đánh là có cơ sở. Đúng là có biển cấm chụp hình nhưng vẫn có người quay phim chụp ảnh, với lại thông thường các biển cấm quay phim chụp hình chỉ được đặt những nơi nhạy cảm an ninh quốc phòng vậy mà ở đây lại cấm quay phim chụp ảnh thì tôi cho rằng có vấn đề khuất tất ở đây. Tudo, HNTôi không có bàn luận về vấn đề chính trị, tôi không quan tâm. Tôi chỉ thấy lạ là làm sao có đoạn video trên. Không gian khu vực đó rất rộng, tại sao người quay video chú ý ngay từ đầu anh phòng viên AP kia trước khi anh CAVN mời ông AP ra chỗ khác. Liệu có phải là một "kịch bản" phim của AP, biết trước CA sẽ phản ứng nên cố tình cho diễn viên "ông tây" loăng quăng vào đó chụp với vẩn (cứ quan sát video mà xem) rồi từ xa quay để thực hiện kịch bản sau đó phóng lên thành sự kiện chính trị. Pham AnhSao lại cấm chụp hình và tác nghiệp báo chí ở khu vực không thuộc bí mật quân sự hay bí mật quốc gia nhỉ? Chắc đây là dân chủ và tự do báo chí kiểu Xã Hội Chủ Nghĩa. Clark Nguyen , Sài Gòn CityNếu có thể phóng viên Ben Stocking vi phạm luật pháp ở Việt nam thì thực tế là luật pháp cũng di động. Cái biển cấm chụp hình đang để ở một chỗ và được nhân viên an ninh chuyển sang chỗ khác. Tức là biển cấm và luật pháp Việt Nam nó không phải được đặt một chỗ mà luôn di chuyển, di chuyển đến nơi mà nhà cầm quyền độc tài muốn đặt. Tran Du, Narita Nhật BảnTại sao lại cấm quay phim chụp hình ở một nơi mà sắp trở thành công viên? Tôi vô cùng muốn biết những chỗ như thế nào thì không được quay phim chụp hình? Thi thoảng xem ti vi tôi vẫn thấy chiếu lễ động thổ xây dựng một công trình công cộng cơ mà sao ở đây lại cấm! Tại sao ....? Suu, HanoiCó cái biển cấm chụp ảnh to tổ chảng thế mà còn cứ xông vào thì kêu gì nữa! FX Xanh, Sài GònDự án biến Tòa Khâm Sứ Hà nội thành công viên cây xanh chỉ trong một ngày đêm, Với tốc độ này cần phải khen thưởng cho lãnh đạo Quận Hoàn Kiếm ngay. Xuan UKThật là xui cho bác Lê Dũng vì có người đưa lên youtube bằng chứng là ông Ben này có mặt ở hiện trường và bị dắt đi thật. Nếu không thì việc của ông người phát ngôn đơn giản hơn rất nhiều: "ông Stocking không hề xuất hiện ở Nhà Chung, vì vậy tất cả sự kiền đều là vu khống và bịa đặt, bao gồm cả việc ông ấy chụp hình và bị dắt đi. Vì không xuất hiện nên ông không thể bị đưa về đồn công an..." Cao VinhXin mời mọi người xem kỹ nhé, tua đi tua lại đặc biệt là đoạn cuối. Thứ nhất: Có biển báo chụp hình? Tại sao nhiều người trong khu vực cấm, PV nhà nước quay ngang nhiên??? Thứ 2 : vị trí phóng viên đứng chụp không bị cấm. Sau đó chú mặc áo phông đen đến xách cái biển cấm tới??? Luật gì ở đây ta? Thứ 3: Xem kĩ đoạn gần cuối, đầu tiên là "dẫn" đi ( vì đông người), sau đó, đến gốc cây, khuất chỗ vắng, đã nắm sau cổ áo, anh phóng viên cố vùng ra, thì lại anh áo đen ghì chật, vòng tay "khoá cổ". Chung Hale, HNChiều cuối ngày trong tuần, tôi hay đến phố Nhà thờ để gặp gỡ bạn bè. Tuy nhiên, tôi đã chứng kiến thấy có rất nhiều người bị tịch thu hoặc bị nhắc nhở khi chụp ảnh nói chung trong chiều ngày 19/09/2008 vừa qua. Nhưng nếu bạn nhanh ý, bạn có thể dùng máy di động để chụp lại những sự việc xẩy ra khi đó mà không bị ai nhắc nhở. Vậy tôi cũng không hiểu cái biển cấm chụp ảnh kia là cấm cái gì, hay chỉ kiếm cớ với những người thuộc báo giới như ngài Ben Stocking. Nhân đây, tôi cũng bầy tỏ thái độ không ủng hộ với việc làm của cơ quan VN có chức trách trong vụ Thái Hà và vụ Nhà Chung, đồng thời cũng xin gửi lời động viên sức khỏe tới phóng viên Ben Stocking. Ẩn danhVào đồn công an mà không bị đánh đập mới là chuyện lạ. Như dân Ta đây, biết tiếng Việt để phân trần mà còn hết răng ăn cháo, huống gì Tây chữ Việt bẻ đôi cũng chả hiểu. Cũng may là Tây nên mới mời vào đồn, còn ta thì vừa dừng xe ngoài đường là đã ăn ngay cái tát vào mặt rồi!. WakeupfutureTôi có xem đoạn trên you tube, tôi không thấy gì gọi là đánh đập cả! Không biết sự thật ra sao, có đúng là khâu mấy mũi như BBC nói không? Nhưng rõ ràng đây là khu mà chính quyền cấm chụp ảnh. Tôi thấy nhân viên An Ninh rất nhẹ nhàng nhắc nhở. Và tôi cũng nghĩ rằng chính quyền cũng sẽ rất cẩn trọng trong vụ này chứ chưa nói gì đến giới báo chí mà lại là báo chí Phương Tây. Nên chuyện đánh phóng viên mà là phóng viên nước ngoài là điều khó tin. Liệu có sự xảo ngôn để gây sự chú ý của thế giới nhằm đạt được mục đích gì chăng trong vụ này? Trong vụ này và nhiều vụ khác tôi thấy Công giáo sẽ khó mà hòa nhập được trong lòng dân tộc Việt vốn đã nhiều hiềm khích với người công giáo. Conan"Khu vực có biển cấm"! hay quá, bây giờ nhà nước ta đã có chiêu mới để đối phó với PV nước ngoài. Chỗ nào, cái gì không muốn cho PV nước ngoài đưa tin thì "treo biển cấm chụp hình, quay phim". Tôi nghĩ từ từ NN CS sẽ treo bản cấm từ ải Nam Quan tới mũi Cà Mau. Buồn cười thật. Vậy mà một số người còn nói PV nước ngoài phạm luật. Tôi không hiểu luật này là luật gì nữa? Sao giống luật rừng quá. Paul Tan, TP HCMTôi cho rằng, Chính phủ Việt nam phải điều tra vấn đề này cho rõ ràng. Vì Công lý và Sự thật lúc, vì hòa bình thịnh vượng của một đất nước văn minh không thể có kiểu công an cảnh sát lại đi đánh người đang tác nghiệp vì một Xã Hội tốt đẹp công bằng dân chủ và Văn Minh. Nếu giả sử vấn đề này là sự thật thì còn gì là đất nước dân chủ cho dân và vì dân nữa chứ ! CS, SGCùng một hệ thống chính trị, nhưng chúng ta thấy phản ứng của hai cấp Chính quyền hoàn toàn trái ngược nhau: TP HN phản ứng cực nhanh khi quyết định biến Toà Khâm sứ thành vườn hoa (thời gian chưa đầy 24h), trong khi đó Đức TGM Kiệt gửi đơn khẩn cấp cầu cứu lên tận Trung ương suốt hơn một ngày mà công trình vườn hoa vẫn được tiến hành khẩn trương. Hoá ra "vĩ mô" lại chậm hơn "vi mô"! SaigonĐã cấm là không được làm, luật pháp toàn thế giới đã như vậy, đừng tưởng Tây là có quyền, Tây cũng đặt điều nói dối, BBC cũng đặt điều đưa tin giật gân. Dao Sang, HNTôi có theo dõi các bản tin của quý báo thường xuyên, nhưng quả thật những thông tin trên có phần thiếu thông tin, và các bằng chứng xác thực. Mong quý báo hãy chọn lọc thông tin để tránh việc tờ báo của mình trở thành một tờ báo lá cải. Thanh, Hà NộiÔng nhà báo này bị đấm vì dám đưa tin nhạy cảm là đúng rồi. Ông không biết là chính quyền VN chúng tôi rất sợ thông tin nhạy cảm à. Sự thật nhà nước không thích nghe đồng nghĩa với chống đối, phản động. Còn việc công an bảo không hành hung ông, tốt nhất là đừng kiện cáo gì không lại bị vu cho là nói sai sự thật rồi tội nghiệp ra. Ở VN chúng tôi, người dân vẫn thường bị CS đánh dùi cui chảy máu đầu, máu mũi chẳng qua vì không đội mũ bảo hiểm (có thể bị ăn cắp khi để ở xe), mặc dù báo chí đưa tin hẳn hoi, nhưng gần như 100% CS nói rằng họ bị người dân tấn công trước (Người dân VN manh động thật, dám đánh cả CS), và 99% vụ việc không được giải quyết vì không có chứng cứ (làm gì có ai lúc nào cũng có máy quay phim trong người đâu, mà họ hành hung thì nhanh lắm, quay chẳng kịp) Ta đi tớiCứ theo lời "phát ngôn viên" Lê Dũng: Công an không hành hung nhà báo..., vậy chắc ông nhà báo AP này bị khùng hay sao mà tự đập vào đầu mình rồi phải khâu 4 mũi? Ai chứ tôi thì tin ông AP này nói thật bởi vì tôi là người Việt Nam. Vụ Khâm sứ và Thái Hà này lúc đầu tôi cũng 'nghe theo" tờ HNM, nhưng thông qua cách hành xử của chính quyền HN, tôi cho rằng Giáo dân đòi đất là có cơ sở.

151119_hangout_history_teaching

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/11/151119_hangout_history_teaching

Thực hư môn sử bị 'xóa sổ'?

Giới sử học cần phải chủ động thay đổi trước vì nếu tiếp tục dạy như cũ thì 'thà đừng dạy còn hơn', đó là ý kiến của Giáo sư Trần Ngọc Thêm, từ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, trao đổi với Bàn tròn Thứ Năm tuần này của BBC về môn sử trong nhà trường phổ thông ở Việt Nam.

Giáo dục và đào tạo được xác định là 'quốc sách hàng đầu' ở Việt Nam. Trách nhiệm 'lớn hơn' đối với môn lịch sử hiện nay trong nhà trường là của 'những người biên soạn sách giáo khoa' và trách nhiệm này còn lớn hơn nữa 'chính là giới sử học', theo ý kiến tại tọa đàm của Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Việt Nam. Truyền thông và diễn đàn chất vấn ở Quốc hội Việt Nam những ngày gần đây nóng lên vì một chủ đề có liên quan tới điều được cho là ‘số phận’ của môn lịch sử trong nhà trường ở Việt Nam, mà đặc biệt tới môn sử sẽ được dạy và học ra sao ở cấp trung học phổ thông. Liệu có đúng là môn sử có thể sẽ bị ‘xóa sổ’, thậm chí có người nói là ‘khai tử’ hay không ở đây, hay là môn lịch sử đang được tổ chức lại, mà như cách gọi là ‘tích hợp’ để dạy và học tốt hơn, hiệu quả hơn trong nhà trường, có lợi hơn cho học sinh và xã hội? Trao đổi tại Bàn tròn Thứ Năm hôm 19/11/2015 từ Sài Gòn, Giáo sư Trần Ngọc Thêm bình luận về cuộc tranh luận đang diễn ra ở Việt Nam. Ông nói: "Trước hết đối với giới sử học và các giáo viên, các thầy cô dạy sử, tôi nghĩ là phải chủ động thay đổi trước... Nếu mà tiếp tục dạy sử như hiện nay thì thà đừng dạy còn hơn. Nhưng mà nếu đừng dạy thì vô cùng nguy hiểm bởi vì nó sẽ đứt đoạn. "Nếu như nghỉ dạy một thời gian, để chuẩn bị, chuẩn bị tốt, rồi sau đó tiếp tục dạy, thì như thế có những thế hệ sẽ không được đào tạo sử đến nơi đến chốn. "Hoặc là nếu bớt hẳn chương trình dành cho môn sử đi, dù như Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết có nói rằng là số giờ dạy sử vẫn là nhiều đấy, nhưng tôi thì tôi nghĩ rằng nó cần phải được dạy ngang với môn văn, môn tiếng Việt. Giáo sư Trần Ngọc Thêm cho rằng những 'hình tượng' được 'sáng tác' như Lê Văn Tám là 'điều rất tổn thương' với thế hệ của chính ông. "Tôi rất đồng ý với Giáo sư Phan Huy Lê rằng có ba môn ở Việt Nam luôn luôn có truyền thống coi trọng, đó là Quốc ngữ, Quốc văn và Quốc sử, chứ địa là không có, không có Quốc địa rồi." 'Điều rất tổn thương' Giáo sư Trần Ngọc Thêm nói tiếp: "Ba môn đó tôi đồng ý là phải dạy đến nơi, đến chốn, nhưng mà phải dạy theo cách khác, chắc chắn là phải theo cách khác... Nội dung giảng dạy phải tôn trọng sử học, chứ không thể có chuyện là Lê Văn Tám... "Bởi vì Giáo sư Phan Huy Lê đã được sự ủy nhiệm của nhà sử học, Bộ trưởng Trần Huy Liệu đã công bố chuyện rằng là hình tượng Lê Văn Tám là hình tượng do ông sáng tác ra. "Thế thì không thể để một giai đoạn mấy chục năm là học sinh, cả bản thân chúng tôi cũng được học Lê Văn Tám, và như thế thế hệ chúng tôi đã bị đánh lừa. "Chúng ta có thể nhân danh cuộc chiến đối với kẻ xâm lược là đế quốc Pháp để mà làm chuyện nọ, chuyện kia, nhưng mà không được nhân danh đó để đánh lừa cả một thế hệ. "Tôi cho điều đó là điều rất tổn thương đối với chúng tôi và không thể để sự tổn thương này tiếp tục được nữa...", Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, nói với BBC. Trách nhiệm của ai? Từ Hà Nội, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nêu quan điểm về cuộc tranh luận đang diễn ra về môn lịch sử ở nhà trường Việt Nam. Ông nói: "Tôi cho rằng những ý kiến mà dư luận đã đưa lên, hoặc là những ý kiến ngay trong buổi tọa đàm của chúng ta hôm nay, nói về việc dạy sử ở Việt Nam, thì tôi nghĩ rằng đúng như thế thật. "Thế nhưng trách nhiệm là của ai? Tôi nghĩ rằng trách nhiệm trước hết là của các thầy, các cô trực tiếp đứng lớp. Nhưng mà trách nhiệm lớn hơn các thầy các cô là của những người biên soạn chương trình và sách giáo khoa. "Nhưng mà lại lớn hơn trách nhiệm của những người biên soạn chương trình và sách giáo khoa nữa chính là của giới sử học. "Bởi vì... người ta than phiền là vì sao mà chúng ta (Việt Nam) chỉ dạy có lịch sử chiến tranh, mà không có lịch sử văn hóa, lịch sử kinh tế, thế thì là vì tại anh không có thành tựu nghiên cứu thì lấy đâu ra mà dạy? "Thứ hai người ta chê là tại sao sử của mình cứ viết một chiều, một chiều tôi phải xin nói cái đấy không phải là lỗi của người viết sách giáo khoa." Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết cho rằng người viết sách giáo khoa phải viết theo 'chính sử của nhà nước'. "Người viết sách giáo khoa người ta phải viết theo chính sử của nhà nước, cho nên bây giờ tôi nghĩ chính các vị ở giới sử học ấy là phải có một sự đổi mới thật là mạnh mẽ thì như vậy ta mới mong dạy môn sử tốt được. "Điểm thứ hai là dạy sử phải gắn với thực tế, thí dụ như là cho học sinh đi tham quan bảo tàng, tham quan những địa điểm lịch sử, ví dụ ở Hà Nội có thể đến thăm Gò Đống Đa, địa điểm lịch sử. "Các địa phương khác, địa phương nào cũng có những địa điểm lịch sử, cho học sinh gặp những nhân vật lịch sử, những người mà đã trải qua những giai đoạn lịch sử, hoặc là mời họ đến trường nói chuyện, thì tôi thấy tất cả những cách làm đó nó sẽ làm cho môn sử sinh động hơn nhiều. "Và tôi cũng chia sẻ với Giáo sư Trần Ngọc Thêm là giới văn nghệ sỹ cũng không thể đứng ngoài chuyện ấy được. "Nếu chúng ta có nhiều phim hay, nhiều thơ hay, nhiều truyện hay, nhiều nhạc hay về các giai đoạn lịch sử thì chắc chắn là trẻ em mà người lớn cũng sẽ hiểu sử hơn," Giáo sư Thuyết nói. Vẫn rất cần thiết Từ Sơn Tây, một phụ huynh đồng thời là nhà giáo, cô giáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn nói với BBC dù được 'tích hợp' hay là không trong chương trình giảng dạy trung học phổ thông tổng quát, thì môn lịch sử vẫn là một học rất cần thiết trong nhà trường. Bà Thanh Nhàn nói: "Tôi cũng nghe đồng nghiệp trao đổi về việc dạy tích hợp môn lịch sử và cũng như là một số môn học khác ở trong nhà trường. "Bởi vì tích hợp là rất nhiều môn chứ không phải chỉ là môn lịch sử và chúng tôi cũng nói với nhau nhiều về chuyện này. "Với riêng bản thân tôi, tôi nghĩ rằng cho dù là tích hợp hay là không tích hợp, thì môn lịch sử vẫn là môn học rất cần thiết cho nhà trường. "Bởi vì rõ ràng là con người có tổ, có tông, có nguồn, có gốc, và môn lịch sử không chỉ dạy cho học sinh, trang bị cho học sinh kiến thức, mà nó còn góp phần hình thành nhân cách, rồi cả tinh thần yêu nước, rồi cả chuyện yêu truyền thống của cả dân tộc mình. "Cũng như là cần hiểu biết về nền văn minh của dân tộc, cũng như là nền văn minh của cả nhân loại, và từ đó thì nó có thể có được tinh thần tự tôn dân tộc, cũng như là sự kế thừa truyền thống tốt đẹp của cha ông. Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn từ Sơn Tây cho rằng môn lịch sử dù được giảng dạy 'tích hợp' hay không vẫn luôn quan trọng và cần thiết trong nhà trường. "Tôi nghĩ rằng môn lịch sử là rất cần thiết trong nhà trường, còn nếu để dạy tích hợp, thì có thể đấy cũng là một cách giảm tải tốt cho học sinh. "Giảm tải tốt, bởi vì học sinh sẽ bớt đi cái áp lực của bộ môn. "Tuy nhiên tôi cũng nghĩ rằng Bộ Giáo dục sẽ cần phải xây dựng chương trình và đổi mới cách dạy sao đó để môn sử đạt được hiệu quả cần thiết nhất của nó trong trường học," nhà giáo Thanh Nhàn, từ Trường Trung học Phổ thông Sơn Tây, Thị xã Sơn Tây, Hà Nội, nói với Bàn tròn của BBC. Truyền thông quan tâm Trao đổi với Bàn tròn Thứ Năm từ Bangkok, phóng viên Ben Ngô của BBC Việt ngữ tường thuật góc nhìn và quan tâm của truyền thông, báo chí với cuộc tranh luận về môn lịch sử ở trường học Việt Nam. Anh Ben Ngô nói: "Theo tôi thấy một số tờ báo lớn ở Sài Gòn cũng như Hà Nội chủ yếu họ đề cập đến chuyện yêu nước với môn lịch sử. "Nhưng mà thực ra tôi thấy trong vấn đề này nó có ba chuyện. "Thứ nhất là bối cảnh, thời điểm diễn ra dự án tích hợp môn lịch sử này, trong lúc ông Tập (Cận Bình) mới thăm Việt Nam xong, rồi trong lúc Biển Đông tiếp tục căng thẳng, thì cái chuyện đề án tích hợp môn lịch sử có thể khiến công luận người ta hoài nghi cái lộ trình gì đó. "Ngoài ra tôi cảm thấy một vấn đề mà nhiều nhà báo họ có nói trên mạng xã hội thôi chứ họ không nói trên mặt báo ở trong nước (Việt Nam) là chuyện môn lịch sử ở trong nhà trường lâu nay thì... hình như là chỉ dạy về lịch sử của chế độ thôi, là gần như bỏ qua quá trình lịch sử dân tộc trước hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. "Ngoài ra, tôi thấy một nhà báo đặt vấn đề cũng đáng quan tâm là ông ấy nói có những nhân vật trong sách giáo khoa lịch sử như là Lê Văn Tám, Bế Văn Đàn, thì nhân vật đó là hư cấu hay là thực? Phóng viên BBC Việt ngữ từ Bangkok, Ben Ngô, tường thuật quan tâm của truyền thông Việt Nam với cuộc tranh luận về dạy sử. "Bao giờ công bố sự thật về những nhân vật lịch sử mà người ta không biết chắc là hư cấu hay là có thực trong lịch sử. "Những vấn đề đó người ta ít đọc được trên những tờ báo trong nước mà chỉ có thể thấy trên mạng xã hội thôi," phóng viên Ben Ngô nói với Tọa đàm. Tích hợp và thích hợp Từ Đại học Maine Hoa Kỳ, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, sử gia chia sẻ với BBC góc nhìn của ông về việc dạy học môn sử trong các nhà trường ở Mỹ và so sánh với Việt Nam. Ông nói: "Trước hết là nước Mỹ có 50 tiểu bang, mỗi tiểu bang ở nước Mỹ họ chọn cách dạy và họ chọn những sách giáo khoa các môn học sử và các môn khoa học xã hội. "Ở Mỹ, tất cả các bang đều tích hợp, họ tích hợp từ lớp 6 cho đến lớp 12. Nhưng vấn đề không phải là vấn đề tích hợp, mà vấn đề dạy có thích hợp hay là không. "Những bang nghèo, ví dụ như bang Maine của chúng tôi, thì không có đủ tiền để tiếp tục tập huấn và dạy cho các giáo viên, cho nên thường thường ở nhiều chỗ giáo viên không đồng đều. "Thành ra chúng tôi ở Đại học bang Maine, chúng tôi tự lập ra những chương trình đi từ trường này cho đến trường kia, giúp tập huấn lại cho các giáo viên để cho họ có thể hiểu vấn đề phân tích lịch sử, phân tích xã hội như thế nào. "Bởi vì vấn đề lịch sử nó không chỉ là lịch sử, không chỉ là sự kiện thế này, thế kia, mà lịch sử là học vấn đề phát triển của đất nước, phát triển của loài người và phải giúp cho người ta hiểu những mô hình phát triển nó như thế nào. "Các thời đại như thế nào, các thời kỳ như thế nào, thì những vấn đề này giáo viên lúc ban đầu họ không được huấn luyện tốt, thành ra bây giờ vẫn tiếp tục làm. "Thành ra nếu bây giờ so sánh bang của tôi với bang California là bang rất là giàu, thì nhất định là bang California họ dạy rất là giỏi. Trong khi chúng tôi, khi các em lên đại học, ở Đại học vẫn bắt buộc học ở khoa sử, thì chúng tôi phải dạy lại hết, là bởi vì họ dạy sai ở dưới trung học và tiểu học. Giáo sư Ngô Vĩnh Long cho rằng Việt Nam 'phân luồng quá sớm'. "Thành ra cái vấn đề nó không phải chỉ là vấn đề ở Việt Nam, nhưng mà nếu nói vấn đề ở Việt Nam, tôi xin nói thêm như thế này: Việt Nam phân luồng quá sớm... rồi bây giờ nói rằng các em không đi vào khoa học tự nhiên, thì nên học thứ khác, thì nó vô lý. "Bởi vì làm như vậy các giới trẻ lớn lên, nó có sự hiểu biết về lịch sử gián đoạn và khác nhau, ở Mỹ không như vậy. Ở Mỹ, tất cả mọi người học cùng và nếu mà chưa hiểu hết, thì lên đại học sẽ tiếp tục dạy thêm. "Bao giờ môn lịch sử và tất cả các môn khác nó cũng đi với nhau, nó tích hợp, tích hợp tùy cách tích hợp, tuy nhiên nó có thích hợp hay là không, lên trên Đại học phải chọn bao nhiêu là lớp sử, được chọn bao nhiêu lớp khoa học xã hội khác, nhưng thường thường các giáo sư họ làm những lớp thích hợp và ở dưới bắt buộc tất cả mọi em đều học giống như nhau, để cho có một nền tảng giống như nhau," Giáo sư Ngô Vĩnh Long nói với BBC. Mời quý vị theo dõi chương trình tọa đàm từ đầu tại đây: http://bit.ly/1Mk1SLR

summarize: Giáo dục và đào tạo được xác định là 'quốc sách hàng đầu' ở Việt Nam. Trách nhiệm 'lớn hơn' đối với môn lịch sử hiện nay trong nhà trường là của 'những người biên soạn sách giáo khoa' và trách nhiệm này còn lớn hơn nữa 'chính là giới sử học', theo ý kiến tại tọa đàm của Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Việt Nam. Truyền thông và diễn đàn chất vấn ở Quốc hội Việt Nam những ngày gần đây nóng lên vì một chủ đề có liên quan tới điều được cho là ‘số phận’ của môn lịch sử trong nhà trường ở Việt Nam, mà đặc biệt tới môn sử sẽ được dạy và học ra sao ở cấp trung học phổ thông. Liệu có đúng là môn sử có thể sẽ bị ‘xóa sổ’, thậm chí có người nói là ‘khai tử’ hay không ở đây, hay là môn lịch sử đang được tổ chức lại, mà như cách gọi là ‘tích hợp’ để dạy và học tốt hơn, hiệu quả hơn trong nhà trường, có lợi hơn cho học sinh và xã hội? Trao đổi tại Bàn tròn Thứ Năm hôm 19/11/2015 từ Sài Gòn, Giáo sư Trần Ngọc Thêm bình luận về cuộc tranh luận đang diễn ra ở Việt Nam. Ông nói: "Trước hết đối với giới sử học và các giáo viên, các thầy cô dạy sử, tôi nghĩ là phải chủ động thay đổi trước... Nếu mà tiếp tục dạy sử như hiện nay thì thà đừng dạy còn hơn. Nhưng mà nếu đừng dạy thì vô cùng nguy hiểm bởi vì nó sẽ đứt đoạn. "Nếu như nghỉ dạy một thời gian, để chuẩn bị, chuẩn bị tốt, rồi sau đó tiếp tục dạy, thì như thế có những thế hệ sẽ không được đào tạo sử đến nơi đến chốn. "Hoặc là nếu bớt hẳn chương trình dành cho môn sử đi, dù như Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết có nói rằng là số giờ dạy sử vẫn là nhiều đấy, nhưng tôi thì tôi nghĩ rằng nó cần phải được dạy ngang với môn văn, môn tiếng Việt. Giáo sư Trần Ngọc Thêm cho rằng những 'hình tượng' được 'sáng tác' như Lê Văn Tám là 'điều rất tổn thương' với thế hệ của chính ông. "Tôi rất đồng ý với Giáo sư Phan Huy Lê rằng có ba môn ở Việt Nam luôn luôn có truyền thống coi trọng, đó là Quốc ngữ, Quốc văn và Quốc sử, chứ địa là không có, không có Quốc địa rồi." 'Điều rất tổn thương' Giáo sư Trần Ngọc Thêm nói tiếp: "Ba môn đó tôi đồng ý là phải dạy đến nơi, đến chốn, nhưng mà phải dạy theo cách khác, chắc chắn là phải theo cách khác... Nội dung giảng dạy phải tôn trọng sử học, chứ không thể có chuyện là Lê Văn Tám... "Bởi vì Giáo sư Phan Huy Lê đã được sự ủy nhiệm của nhà sử học, Bộ trưởng Trần Huy Liệu đã công bố chuyện rằng là hình tượng Lê Văn Tám là hình tượng do ông sáng tác ra. "Thế thì không thể để một giai đoạn mấy chục năm là học sinh, cả bản thân chúng tôi cũng được học Lê Văn Tám, và như thế thế hệ chúng tôi đã bị đánh lừa. "Chúng ta có thể nhân danh cuộc chiến đối với kẻ xâm lược là đế quốc Pháp để mà làm chuyện nọ, chuyện kia, nhưng mà không được nhân danh đó để đánh lừa cả một thế hệ. "Tôi cho điều đó là điều rất tổn thương đối với chúng tôi và không thể để sự tổn thương này tiếp tục được nữa...", Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, nói với BBC. Trách nhiệm của ai? Từ Hà Nội, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nêu quan điểm về cuộc tranh luận đang diễn ra về môn lịch sử ở nhà trường Việt Nam. Ông nói: "Tôi cho rằng những ý kiến mà dư luận đã đưa lên, hoặc là những ý kiến ngay trong buổi tọa đàm của chúng ta hôm nay, nói về việc dạy sử ở Việt Nam, thì tôi nghĩ rằng đúng như thế thật. "Thế nhưng trách nhiệm là của ai? Tôi nghĩ rằng trách nhiệm trước hết là của các thầy, các cô trực tiếp đứng lớp. Nhưng mà trách nhiệm lớn hơn các thầy các cô là của những người biên soạn chương trình và sách giáo khoa. "Nhưng mà lại lớn hơn trách nhiệm của những người biên soạn chương trình và sách giáo khoa nữa chính là của giới sử học. "Bởi vì... người ta than phiền là vì sao mà chúng ta (Việt Nam) chỉ dạy có lịch sử chiến tranh, mà không có lịch sử văn hóa, lịch sử kinh tế, thế thì là vì tại anh không có thành tựu nghiên cứu thì lấy đâu ra mà dạy? "Thứ hai người ta chê là tại sao sử của mình cứ viết một chiều, một chiều tôi phải xin nói cái đấy không phải là lỗi của người viết sách giáo khoa." Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết cho rằng người viết sách giáo khoa phải viết theo 'chính sử của nhà nước'. "Người viết sách giáo khoa người ta phải viết theo chính sử của nhà nước, cho nên bây giờ tôi nghĩ chính các vị ở giới sử học ấy là phải có một sự đổi mới thật là mạnh mẽ thì như vậy ta mới mong dạy môn sử tốt được. "Điểm thứ hai là dạy sử phải gắn với thực tế, thí dụ như là cho học sinh đi tham quan bảo tàng, tham quan những địa điểm lịch sử, ví dụ ở Hà Nội có thể đến thăm Gò Đống Đa, địa điểm lịch sử. "Các địa phương khác, địa phương nào cũng có những địa điểm lịch sử, cho học sinh gặp những nhân vật lịch sử, những người mà đã trải qua những giai đoạn lịch sử, hoặc là mời họ đến trường nói chuyện, thì tôi thấy tất cả những cách làm đó nó sẽ làm cho môn sử sinh động hơn nhiều. "Và tôi cũng chia sẻ với Giáo sư Trần Ngọc Thêm là giới văn nghệ sỹ cũng không thể đứng ngoài chuyện ấy được. "Nếu chúng ta có nhiều phim hay, nhiều thơ hay, nhiều truyện hay, nhiều nhạc hay về các giai đoạn lịch sử thì chắc chắn là trẻ em mà người lớn cũng sẽ hiểu sử hơn," Giáo sư Thuyết nói. Vẫn rất cần thiết Từ Sơn Tây, một phụ huynh đồng thời là nhà giáo, cô giáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn nói với BBC dù được 'tích hợp' hay là không trong chương trình giảng dạy trung học phổ thông tổng quát, thì môn lịch sử vẫn là một học rất cần thiết trong nhà trường. Bà Thanh Nhàn nói: "Tôi cũng nghe đồng nghiệp trao đổi về việc dạy tích hợp môn lịch sử và cũng như là một số môn học khác ở trong nhà trường. "Bởi vì tích hợp là rất nhiều môn chứ không phải chỉ là môn lịch sử và chúng tôi cũng nói với nhau nhiều về chuyện này. "Với riêng bản thân tôi, tôi nghĩ rằng cho dù là tích hợp hay là không tích hợp, thì môn lịch sử vẫn là môn học rất cần thiết cho nhà trường. "Bởi vì rõ ràng là con người có tổ, có tông, có nguồn, có gốc, và môn lịch sử không chỉ dạy cho học sinh, trang bị cho học sinh kiến thức, mà nó còn góp phần hình thành nhân cách, rồi cả tinh thần yêu nước, rồi cả chuyện yêu truyền thống của cả dân tộc mình. "Cũng như là cần hiểu biết về nền văn minh của dân tộc, cũng như là nền văn minh của cả nhân loại, và từ đó thì nó có thể có được tinh thần tự tôn dân tộc, cũng như là sự kế thừa truyền thống tốt đẹp của cha ông. Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn từ Sơn Tây cho rằng môn lịch sử dù được giảng dạy 'tích hợp' hay không vẫn luôn quan trọng và cần thiết trong nhà trường. "Tôi nghĩ rằng môn lịch sử là rất cần thiết trong nhà trường, còn nếu để dạy tích hợp, thì có thể đấy cũng là một cách giảm tải tốt cho học sinh. "Giảm tải tốt, bởi vì học sinh sẽ bớt đi cái áp lực của bộ môn. "Tuy nhiên tôi cũng nghĩ rằng Bộ Giáo dục sẽ cần phải xây dựng chương trình và đổi mới cách dạy sao đó để môn sử đạt được hiệu quả cần thiết nhất của nó trong trường học," nhà giáo Thanh Nhàn, từ Trường Trung học Phổ thông Sơn Tây, Thị xã Sơn Tây, Hà Nội, nói với Bàn tròn của BBC. Truyền thông quan tâm Trao đổi với Bàn tròn Thứ Năm từ Bangkok, phóng viên Ben Ngô của BBC Việt ngữ tường thuật góc nhìn và quan tâm của truyền thông, báo chí với cuộc tranh luận về môn lịch sử ở trường học Việt Nam. Anh Ben Ngô nói: "Theo tôi thấy một số tờ báo lớn ở Sài Gòn cũng như Hà Nội chủ yếu họ đề cập đến chuyện yêu nước với môn lịch sử. "Nhưng mà thực ra tôi thấy trong vấn đề này nó có ba chuyện. "Thứ nhất là bối cảnh, thời điểm diễn ra dự án tích hợp môn lịch sử này, trong lúc ông Tập (Cận Bình) mới thăm Việt Nam xong, rồi trong lúc Biển Đông tiếp tục căng thẳng, thì cái chuyện đề án tích hợp môn lịch sử có thể khiến công luận người ta hoài nghi cái lộ trình gì đó. "Ngoài ra tôi cảm thấy một vấn đề mà nhiều nhà báo họ có nói trên mạng xã hội thôi chứ họ không nói trên mặt báo ở trong nước (Việt Nam) là chuyện môn lịch sử ở trong nhà trường lâu nay thì... hình như là chỉ dạy về lịch sử của chế độ thôi, là gần như bỏ qua quá trình lịch sử dân tộc trước hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. "Ngoài ra, tôi thấy một nhà báo đặt vấn đề cũng đáng quan tâm là ông ấy nói có những nhân vật trong sách giáo khoa lịch sử như là Lê Văn Tám, Bế Văn Đàn, thì nhân vật đó là hư cấu hay là thực? Phóng viên BBC Việt ngữ từ Bangkok, Ben Ngô, tường thuật quan tâm của truyền thông Việt Nam với cuộc tranh luận về dạy sử. "Bao giờ công bố sự thật về những nhân vật lịch sử mà người ta không biết chắc là hư cấu hay là có thực trong lịch sử. "Những vấn đề đó người ta ít đọc được trên những tờ báo trong nước mà chỉ có thể thấy trên mạng xã hội thôi," phóng viên Ben Ngô nói với Tọa đàm. Tích hợp và thích hợp Từ Đại học Maine Hoa Kỳ, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, sử gia chia sẻ với BBC góc nhìn của ông về việc dạy học môn sử trong các nhà trường ở Mỹ và so sánh với Việt Nam. Ông nói: "Trước hết là nước Mỹ có 50 tiểu bang, mỗi tiểu bang ở nước Mỹ họ chọn cách dạy và họ chọn những sách giáo khoa các môn học sử và các môn khoa học xã hội. "Ở Mỹ, tất cả các bang đều tích hợp, họ tích hợp từ lớp 6 cho đến lớp 12. Nhưng vấn đề không phải là vấn đề tích hợp, mà vấn đề dạy có thích hợp hay là không. "Những bang nghèo, ví dụ như bang Maine của chúng tôi, thì không có đủ tiền để tiếp tục tập huấn và dạy cho các giáo viên, cho nên thường thường ở nhiều chỗ giáo viên không đồng đều. "Thành ra chúng tôi ở Đại học bang Maine, chúng tôi tự lập ra những chương trình đi từ trường này cho đến trường kia, giúp tập huấn lại cho các giáo viên để cho họ có thể hiểu vấn đề phân tích lịch sử, phân tích xã hội như thế nào. "Bởi vì vấn đề lịch sử nó không chỉ là lịch sử, không chỉ là sự kiện thế này, thế kia, mà lịch sử là học vấn đề phát triển của đất nước, phát triển của loài người và phải giúp cho người ta hiểu những mô hình phát triển nó như thế nào. "Các thời đại như thế nào, các thời kỳ như thế nào, thì những vấn đề này giáo viên lúc ban đầu họ không được huấn luyện tốt, thành ra bây giờ vẫn tiếp tục làm. "Thành ra nếu bây giờ so sánh bang của tôi với bang California là bang rất là giàu, thì nhất định là bang California họ dạy rất là giỏi. Trong khi chúng tôi, khi các em lên đại học, ở Đại học vẫn bắt buộc học ở khoa sử, thì chúng tôi phải dạy lại hết, là bởi vì họ dạy sai ở dưới trung học và tiểu học. Giáo sư Ngô Vĩnh Long cho rằng Việt Nam 'phân luồng quá sớm'. "Thành ra cái vấn đề nó không phải chỉ là vấn đề ở Việt Nam, nhưng mà nếu nói vấn đề ở Việt Nam, tôi xin nói thêm như thế này: Việt Nam phân luồng quá sớm... rồi bây giờ nói rằng các em không đi vào khoa học tự nhiên, thì nên học thứ khác, thì nó vô lý. "Bởi vì làm như vậy các giới trẻ lớn lên, nó có sự hiểu biết về lịch sử gián đoạn và khác nhau, ở Mỹ không như vậy. Ở Mỹ, tất cả mọi người học cùng và nếu mà chưa hiểu hết, thì lên đại học sẽ tiếp tục dạy thêm. "Bao giờ môn lịch sử và tất cả các môn khác nó cũng đi với nhau, nó tích hợp, tích hợp tùy cách tích hợp, tuy nhiên nó có thích hợp hay là không, lên trên Đại học phải chọn bao nhiêu là lớp sử, được chọn bao nhiêu lớp khoa học xã hội khác, nhưng thường thường các giáo sư họ làm những lớp thích hợp và ở dưới bắt buộc tất cả mọi em đều học giống như nhau, để cho có một nền tảng giống như nhau," Giáo sư Ngô Vĩnh Long nói với BBC. Mời quý vị theo dõi chương trình tọa đàm từ đầu tại đây: http://bit.ly/1Mk1SLR

041018_tradeministryupdate

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/10/041018_tradeministryupdate

Bộ Thương mại Việt Nam họp kiểm điểm

Tại Việt Nam, Bộ Thương mại hôm nay có cuộc họp "kiểm điểm về trách nhiệm của từng cá nhân trước vụ tiêu cực mua bán quota dệt may ở Vụ Xuất nhập khẩu."

Báo Pháp Luật ở TP. HCM cho biết cuộc họp diễn ra vào hôm nay, 18-10. Bộ trưởng thương mại Trương Đình Tuyển được trích lời nói rằng nội dung kiểm điểm sẽ được lãnh đạo Bộ cân nhắc làm rõ và báo cáo cấp thẩm quyền. Trước đó, vào ngày 1-10, tin từ Bộ thương mại cho hay thứ trưởng Mai Văn Dâu đã xin tạm nghỉ không phụ trách công việc giao hạn ngạch dệt may đi Mỹ cho các doanh nghiêp Ông Mai Thanh Hải, con trai ông Mai Văn Dâu, người làm tại Bộ, đã bị công an bắt với cáo buộc ăn hối lộ. Vụ bắt giữ xảy ra sau khi Vụ phó Vụ xuất nhập khẩu Bộ thương mại, cùng nhiều người khác bị bắt trong vụ điều tra tiêu cực quota dệt may tại Bộ thương mại.

summarize: Báo Pháp Luật ở TP. HCM cho biết cuộc họp diễn ra vào hôm nay, 18-10. Bộ trưởng thương mại Trương Đình Tuyển được trích lời nói rằng nội dung kiểm điểm sẽ được lãnh đạo Bộ cân nhắc làm rõ và báo cáo cấp thẩm quyền. Trước đó, vào ngày 1-10, tin từ Bộ thương mại cho hay thứ trưởng Mai Văn Dâu đã xin tạm nghỉ không phụ trách công việc giao hạn ngạch dệt may đi Mỹ cho các doanh nghiêp Ông Mai Thanh Hải, con trai ông Mai Văn Dâu, người làm tại Bộ, đã bị công an bắt với cáo buộc ăn hối lộ. Vụ bắt giữ xảy ra sau khi Vụ phó Vụ xuất nhập khẩu Bộ thương mại, cùng nhiều người khác bị bắt trong vụ điều tra tiêu cực quota dệt may tại Bộ thương mại.

121122_china_security_demoted

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2012/11/121122_china_security_demoted

Hạ cấp công an?

Bản tin của Tân Xoa Xã thoạt nghe chẳng có gì to tát: ông Mạnh Kiến Trụ, ủy viên Bộ Chính trị, lên làm bí thư Ủy ban Chính trị và Pháp luật của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Trung Quốc chi cho bộ máy an ninh còn nhiều hơn cho quốc phòng Nói ngắn gọn, ông Mạnh đã trở thành người phụ trách bộ máy an ninh nội địa của Trung Quốc vốn chịu trách nhiệm giám sát một bộ máy trải rộng trên toàn quốc chỉ huy hệ thống công an, các viện kiểm sát và tòa án. Ông cũng phụ trách các cơ quan vốn bị ác cảm như mạng lưới công an chìm, những người theo dõi internet và lực lượng dân quân. Đây là một trách nhiệm lớn. Nhưng khác với người tiền nhiệm là Chu Vĩnh Khang, ông Mạnh không được cất nhắc vào Thường vụ Bộ Chính trị đầy uy quyền gồm bảy thành viên vốn đưa ra các quyết định chi phối toàn bộ đất nước. Tại sao một vị trí quan trọng như thế lại bị giáng cấp trong hệ thống thứ bậc của Đảng? ‘Quyền lực quá mức’ “Tôi nghĩ điều họ đang muốn làm là đảm bảo rằng những người nắm súng đạn không có ghế trong Thường vụ Bộ Chính trị,” ông David Zweig, một chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong, nhận định. Các lãnh đạo quân đội Trung Quốc đã không còn nằm trong Thường vụ Bộ Chính trị kể từ những năm 1970. Giờ đây, người đứng đầu bộ máy an ninh nội địa cũng chịu chung số phận. "Tôi nghĩ điều họ đang muốn làm là đảm bảo rằng những người nắm súng đạn không có ghế trong Thường vụ Bộ Chính trị." David Zweig, chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong Sự thay đổi này một phần là hậu quả của quyền lực quá mức mà vị tiền nhiệm của ông Mạnh là Chu Vĩnh Khang nắm giữ. Ông Chu là bậc thầy trong việc trưng dụng nguồn lực của Nhà nước cho bộ máy của ông. Khi ông Chu, người có bộ mặt lạnh lùng, lên làm bộ trưởng Công an hồi năm 2003, ngân sách của bộ này chỉ có 20,3 tỷ đô la. Chỉ trong vòng bốn năm, con số đó đã tăng lên hơn 55 tỷ đô la. “Ông ấy (Chu Vĩnh Khang) làm được như vậy bằng cách xoáy sâu vào mối đe dọa hiển hiện về bất ổn xã hội và các vụ việc đông người,” ông Joshua Resenzweig, một nhà nghiên cứu tại Đại học Trung Quốc ở Hong Kong, nhận định. Ông Chu định vị bộ máy an ninh của ông là ‘biện pháp duy nhất để ngăn chặn những đe dọa đối với sự cai trị độc đảng ở Trung Quốc’. Khi ông Chu được cất nhắc từ bộ trưởng Công an lên nắm toàn bộ hệ thống an ninh nội địa của Trung Quốc, cơ sở nguồn lực cũng như ảnh hưởng của ông tiếp tục gia tăng. Ngân sách hiện tại của Trung Quốc dành cho an ninh nội địa là 110 tỷ đô la, lớn hơn cả ngân sách quốc phòng được công bố. Mạnh Kiến Trụ tiếp quản Ủy ban Chính pháp từ ông Chu Vĩnh Khang Ngay cả trong Thường vụ Bộ Chính trị, ít ai có thể thách thức được quyền lực của ông Chu. Tất cả là như thế cho đến khi vận mệnh chính trị của Chu Vĩnh Khang gặp hạn lớn hồi đầu năm. Đầu tiên là danh tiếng của ông bị tổn hại do mối liên hệ với chính khách tai tiếng Bạc Hy Lai. Đã có những tin tức rằng ông Chu đã cố gắng bảo vệ cho đồng minh của mình. Các diễn đàn mạng của Trung Quốc còn lan truyền tin đồn rằng ông Chu và ông Bạc tính làm một cú đảo chính ở Bắc Kinh mặc dù sự thật chẳng bao giờ được tiết lộ. Một vài tháng sau, nhà bất đồng khiếm thị Trần Quang Thành có một cú đào thoát từ tình cảnh giam cầm tại gia làm cả thế giới chú ý. Bằng cách nào đó, ông Trần đã qua mặt được hàng chục lính gác mà chỉ dựa vào một mạng lưới các nhà bất đồng để đi từ quê nhà ở tỉnh Hà Nam đến Tòa đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh. Việc ông Trần trốn thoát là một sự bẽ bàng đối với bộ máy an ninh ngốn nhiều tiền của của ông Chu. ‘Kiểm soát tốt hơn’ Chu Vĩnh Khang từng ông trùm an ninh đầy quyền lực ở Trung Quốc Đến lúc này, các kiến trúc sư của bộ máy chính quyền sắp tới của Trung Quốc đã nhận thấy rõ là phải đặt ông trùm an ninh của đất nước dưới quyền của Thường vụ Bộ Chính trị. Thường vụ Bộ Chính trị khi đó được tổ chức sao cho tất cả các ủy viên đều có quyền lực tương đối ngang nhau. “Đó là cách tốt hơn để Đảng thực hiện quyền kiểm soát,” nhà nghiên cứu Joshua Resenzweig nói, “Mạnh Kiến Trụ vẫn phải trả lời trước ai đó trong Thường vụ Bộ Chính trị nhưng người đó sẽ không quản lý trực tiếp toàn bộ bộ máy an ninh.” Nỗ lực nhằm đặt lại bộ máy an ninh nằm chắc chắn dưới sự lãnh đạo của Đảng dường như đã bắt đầu ở cấp cơ sở hồi đầu năm. Giám đốc công an các tỉnh dường như đã được yêu cầu không được đồng thời có chân trong các Ủy ban Chính trị Pháp luật địa phương – một cơ quan có nhiều quyền lực phụ trách tòa án, công an và viện kiểm sát. "Chính phủ Trung Quốc vẫn không hề xem nhẹ tầm quan trọng của an ninh nội địa." David Zweig, chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong Từ từ nhưng chắc chắn, các giám đốc công an cũng không còn được nằm trong thường vụ Đảng ủy các tỉnh. Tuy nhiên, cộng đồng đối kháng ở Trung Quốc vẫn chưa thể vì thế mà ăn mừng. Việc thay đổi này ‘chỉ là một cách để xử lý vấn đề an ninh’, nhà nghiên cứu David Zweig giải thích, còn chính phủ Trung Quốc vẫn ‘không hề xem nhẹ tầm quan trọng của an ninh nội địa’. Công an Trung Quốc đã tiến hành đàn áp quyết liệt trước Đại hội Đảng lần thứ 18. Hành động này có thể được lặp lại khi Quốc hội nhóm họp vào tháng Ba năm sau. Đảng Cộng sản Trung Quốc đã tái khẳng định quyền lực đối với bộ máy công an, nhưng Đảng vẫn cần công an giúp đỡ để duy trì kiểm soát đất nước. Thêm về tin này Chủ đề liên quan

summarize: Trung Quốc chi cho bộ máy an ninh còn nhiều hơn cho quốc phòng Nói ngắn gọn, ông Mạnh đã trở thành người phụ trách bộ máy an ninh nội địa của Trung Quốc vốn chịu trách nhiệm giám sát một bộ máy trải rộng trên toàn quốc chỉ huy hệ thống công an, các viện kiểm sát và tòa án. Ông cũng phụ trách các cơ quan vốn bị ác cảm như mạng lưới công an chìm, những người theo dõi internet và lực lượng dân quân. Đây là một trách nhiệm lớn. Nhưng khác với người tiền nhiệm là Chu Vĩnh Khang, ông Mạnh không được cất nhắc vào Thường vụ Bộ Chính trị đầy uy quyền gồm bảy thành viên vốn đưa ra các quyết định chi phối toàn bộ đất nước. Tại sao một vị trí quan trọng như thế lại bị giáng cấp trong hệ thống thứ bậc của Đảng? ‘Quyền lực quá mức’ “Tôi nghĩ điều họ đang muốn làm là đảm bảo rằng những người nắm súng đạn không có ghế trong Thường vụ Bộ Chính trị,” ông David Zweig, một chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong, nhận định. Các lãnh đạo quân đội Trung Quốc đã không còn nằm trong Thường vụ Bộ Chính trị kể từ những năm 1970. Giờ đây, người đứng đầu bộ máy an ninh nội địa cũng chịu chung số phận. "Tôi nghĩ điều họ đang muốn làm là đảm bảo rằng những người nắm súng đạn không có ghế trong Thường vụ Bộ Chính trị." David Zweig, chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong Sự thay đổi này một phần là hậu quả của quyền lực quá mức mà vị tiền nhiệm của ông Mạnh là Chu Vĩnh Khang nắm giữ. Ông Chu là bậc thầy trong việc trưng dụng nguồn lực của Nhà nước cho bộ máy của ông. Khi ông Chu, người có bộ mặt lạnh lùng, lên làm bộ trưởng Công an hồi năm 2003, ngân sách của bộ này chỉ có 20,3 tỷ đô la. Chỉ trong vòng bốn năm, con số đó đã tăng lên hơn 55 tỷ đô la. “Ông ấy (Chu Vĩnh Khang) làm được như vậy bằng cách xoáy sâu vào mối đe dọa hiển hiện về bất ổn xã hội và các vụ việc đông người,” ông Joshua Resenzweig, một nhà nghiên cứu tại Đại học Trung Quốc ở Hong Kong, nhận định. Ông Chu định vị bộ máy an ninh của ông là ‘biện pháp duy nhất để ngăn chặn những đe dọa đối với sự cai trị độc đảng ở Trung Quốc’. Khi ông Chu được cất nhắc từ bộ trưởng Công an lên nắm toàn bộ hệ thống an ninh nội địa của Trung Quốc, cơ sở nguồn lực cũng như ảnh hưởng của ông tiếp tục gia tăng. Ngân sách hiện tại của Trung Quốc dành cho an ninh nội địa là 110 tỷ đô la, lớn hơn cả ngân sách quốc phòng được công bố. Mạnh Kiến Trụ tiếp quản Ủy ban Chính pháp từ ông Chu Vĩnh Khang Ngay cả trong Thường vụ Bộ Chính trị, ít ai có thể thách thức được quyền lực của ông Chu. Tất cả là như thế cho đến khi vận mệnh chính trị của Chu Vĩnh Khang gặp hạn lớn hồi đầu năm. Đầu tiên là danh tiếng của ông bị tổn hại do mối liên hệ với chính khách tai tiếng Bạc Hy Lai. Đã có những tin tức rằng ông Chu đã cố gắng bảo vệ cho đồng minh của mình. Các diễn đàn mạng của Trung Quốc còn lan truyền tin đồn rằng ông Chu và ông Bạc tính làm một cú đảo chính ở Bắc Kinh mặc dù sự thật chẳng bao giờ được tiết lộ. Một vài tháng sau, nhà bất đồng khiếm thị Trần Quang Thành có một cú đào thoát từ tình cảnh giam cầm tại gia làm cả thế giới chú ý. Bằng cách nào đó, ông Trần đã qua mặt được hàng chục lính gác mà chỉ dựa vào một mạng lưới các nhà bất đồng để đi từ quê nhà ở tỉnh Hà Nam đến Tòa đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh. Việc ông Trần trốn thoát là một sự bẽ bàng đối với bộ máy an ninh ngốn nhiều tiền của của ông Chu. ‘Kiểm soát tốt hơn’ Chu Vĩnh Khang từng ông trùm an ninh đầy quyền lực ở Trung Quốc Đến lúc này, các kiến trúc sư của bộ máy chính quyền sắp tới của Trung Quốc đã nhận thấy rõ là phải đặt ông trùm an ninh của đất nước dưới quyền của Thường vụ Bộ Chính trị. Thường vụ Bộ Chính trị khi đó được tổ chức sao cho tất cả các ủy viên đều có quyền lực tương đối ngang nhau. “Đó là cách tốt hơn để Đảng thực hiện quyền kiểm soát,” nhà nghiên cứu Joshua Resenzweig nói, “Mạnh Kiến Trụ vẫn phải trả lời trước ai đó trong Thường vụ Bộ Chính trị nhưng người đó sẽ không quản lý trực tiếp toàn bộ bộ máy an ninh.” Nỗ lực nhằm đặt lại bộ máy an ninh nằm chắc chắn dưới sự lãnh đạo của Đảng dường như đã bắt đầu ở cấp cơ sở hồi đầu năm. Giám đốc công an các tỉnh dường như đã được yêu cầu không được đồng thời có chân trong các Ủy ban Chính trị Pháp luật địa phương – một cơ quan có nhiều quyền lực phụ trách tòa án, công an và viện kiểm sát. "Chính phủ Trung Quốc vẫn không hề xem nhẹ tầm quan trọng của an ninh nội địa." David Zweig, chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong Từ từ nhưng chắc chắn, các giám đốc công an cũng không còn được nằm trong thường vụ Đảng ủy các tỉnh. Tuy nhiên, cộng đồng đối kháng ở Trung Quốc vẫn chưa thể vì thế mà ăn mừng. Việc thay đổi này ‘chỉ là một cách để xử lý vấn đề an ninh’, nhà nghiên cứu David Zweig giải thích, còn chính phủ Trung Quốc vẫn ‘không hề xem nhẹ tầm quan trọng của an ninh nội địa’. Công an Trung Quốc đã tiến hành đàn áp quyết liệt trước Đại hội Đảng lần thứ 18. Hành động này có thể được lặp lại khi Quốc hội nhóm họp vào tháng Ba năm sau. Đảng Cộng sản Trung Quốc đã tái khẳng định quyền lực đối với bộ máy công an, nhưng Đảng vẫn cần công an giúp đỡ để duy trì kiểm soát đất nước. Thêm về tin này Chủ đề liên quan

vert-fut-57261309

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-57261309

Con người sẽ tiến hóa như thế nào trong một triệu năm?

Để hiểu sự tiến hóa tương lai của loài người, chúng ta cần nhìn về quá khứ.

Liệu con cháu của chúng ta sẽ là những người được cấy vào cơ thể những máy móc công nghệ cao, chân tay có thể mọc lại và đôi mắt như máy ảnh như đi ra từ tiểu thuyết khoa học viễn tưởng? Các định luật vật lý có chứng minh sự tồn tại của Chúa? Tương lai buồn của những công trình xây trên băng tan Những người Neanderthal cuối cùng trước ngày tuyệt chủng Liệu con người có thể biến thành một loài lai giữa sinh học và nhân tạo? Hoặc liệu chúng ta có thể trở nên nhỏ bé hơn hay cao lớn hơn, gầy hơn hay mập hơn, hoặc thậm chí với các đặc điểm khuôn mặt và màu da khác nhau? Ngược về quá khứ Tất nhiên, chúng ta không biết, nhưng để nghiên cứu vấn đề này, chúng ta hãy quay trở lại một triệu năm trước để xem con người lúc đó trông như thế nào. Thời ban đầu, người thông minh (Homo sapiens) chưa tồn tại. Một triệu năm trước, có lẽ chỉ có một vài loài người khác nhau trên Trái Đất, bao gồm người Heidelberg (Homo heidelbergensis), vốn có điểm tương đồng với người đứng thẳng (Homo erectus) và người hiện đại, nhưng cấu trúc cơ thể sơ khai hơn người Neanderthal sau này. Trong lịch sử cận đại hơn, trong 10.000 năm qua, đã có những thay đổi đáng kể để con người thích nghi theo. Lối sống nông nghiệp và nguồn thức ăn dồi dào đã dẫn đến các chứng bệnh mà chúng ta đã dùng khoa học để giải quyết, chẳng hạn dùng insulin để trị bệnh tiểu đường. Về hình dáng, con người trở nên mập mạp hơn và, ở một số nơi, cao lớn hơn. Có lẽ, vào lúc đó, chúng ta có thể tiến hóa trở nên nhỏ hơn để cơ thể cần ít năng lượng hơn, Thomas Mailund, phó giáo sư công nghệ thông tin sinh học tại Đại học Aarhus, Đan Mạch, nhận định, và đặc điểm tiến hóa này sẽ ích lợi hơn trên một hành tinh dân cư đông đúc. Sống bên cạnh rất nhiều người là tình trạng mới mà con người phải thích nghi. Trở lại thời con người còn là sống kiểu săn bắn hái lượm, mỗi ngày lượt tương tác với nhau rất ít. Mailund cho rằng chúng ta có thể đã tiến hóa theo những cách giúp chúng ta thích ứng với việc này. Chẳng hạn như ghi nhớ tên người khác có thể trở thành một khả năng quan trọng hơn nhiều. Vận dụng công nghệ Liệu hậu duệ của chúng ta sẽ là những người được cấy máy móc công nghệ cao vào cơ thể? Đây là chỗ công nghệ phát huy tác dụng. "Cấy ghép trong não sẽ cho phép chúng ta nhớ tên mọi người," Thomas nói. Nhìn vào quá khứ và tương lai để sống tốt thời hiện tại Cảnh đẹp chết chóc do bàn tay con người tạo nên Thảm cảnh khi độc tài kiểm soát trí tuệ nhân tạo Có thể tạo ra máy 'đọc' ý nghĩ người khác? "Chúng ta biết những gene cần thiết để tạo nên bộ não giỏi nhớ tên mọi người. Chúng ta có thể thay đổi gene đó. Nghe có vẻ giống khoa học viễn tưởng hơn. Nhưng chúng ta có thể làm điều đó ngay bây giờ. Chúng ta có thể cấy ghép não nhưng chúng ta không biết cấu trúc nó như thế nào để nó có công dụng. Chúng ta đang tiến đến điểm đó nhưng nó còn rất thử nghiệm." "Nó thực sự không còn là vấn đề sinh học nữa, mà là vấn đề công nghệ," ông nói. Hiện tại, mọi người dùng cấy ghép để sửa chữa chỗ nào đó của cơ thể bị hư hại, chẳng hạn như máy tạo nhịp tim hoặc cấy ghép hông. Có lẽ trong tương lai, cấy ghép đơn giản sẽ được dùng để nâng cấp con người. Cũng như cấy ghép não, ngoại hình chúng ta có thể có các bộ phận công nghệ dễ nhìn thấy hơn, chẳng hạn như mắt nhân tạo với camera trong đó để có thể đọc các tần số màu sắc và hình ảnh khác nhau. Tất cả chúng ta đều đã nghe nói về những đứa trẻ được tạo ra theo những chuẩn thiết kế nhất định. Các nhà khoa học đã có công nghệ để thay đổi gene của phôi, mặc dù điều này gây tranh cãi và không ai chắc chắn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Nhưng Mailund cho rằng trong tương lai, việc thay đổi một số gene nào đó có thể sẽ không bị là phi đạo đức. Điều này có thể dẫn đến lựa chọn các đặc điểm của em bé, vì vậy có lẽ con người sẽ có ngoại hình như cha mẹ mong muốn. "Nó vẫn sẽ là lựa chọn, giờ đây là lựa chọn nhân tạo. Những gì chúng ta làm với việc lai tạo ra các giống chó, thì chúng ta sẽ làm với con người," Mailun nói. Tất cả điều này khá giả thuyết, nhưng liệu xu hướng dân số có thể cho chúng ta bất kỳ ý niệm nào về việc chúng ta sẽ trông như thế nào trong tương lai hay không? Thay đổi trong nhân khẩu học "Dự đoán về một triệu năm trước là suy đoán thuần túy, nhưng dự đoán cho tương lai gần hoàn toàn khả dĩ, với việc sử dụng thông tin sinh học bằng cách kết hợp những gì chúng ta biết về biến đổi di truyền hiện nay với các mô hình về thay đổi nhân khẩu học trong thời gian tới," Tiến sĩ Jason A. Hodgson, giảng viên môn Những Thách thức Lớn trong Hệ Sinh thái và Môi trường, cho biết. Giờ đây, do chúng ta đã có các mẫu di truyền của bộ gene hoàn chỉnh từ nhiều người trên khắp thế giới, các nhà di truyền học đang hiểu rõ hơn về biến thể gene và cách nó được cấu trúc trong một cộng đồng. Chúng ta không thể dự đoán chính xác biến thể di truyền sẽ thay đổi như thế nào, nhưng các nhà khoa học thông tin sinh học đang tìm hiểu các xu hướng dân số để cho chúng ta hình dung. Hodgson dự đoán cư dân ở khu vực thành thị và nông thôn sẽ ngày càng trở nên khác biệt. "Tất cả các cuộc di cư đều diễn ra theo chiều từ nông thôn đến thành thị, do đó chúng ta sẽ thấy đa dạng di truyền tăng lên ở các thành phố và giảm ở nông thôn," ông nói. "Những gì bạn có thể thấy, đó là sự khác biệt theo khu vực con người sinh sống." Nó sẽ khác biệt ở phạm vi toàn thế giới nhưng ở Anh, chẳng hạn, các khu vực nông thôn ít đa dạng hơn và đa phần tổ tiên ở đây đã ở Anh trong thời gian dài hơn so với các thành thị vốn có dân nhập cư cao hơn. Sắc da sậm hơn Các sắc dân sẽ có tỷ lệ sinh cao thấp khác nhau. Chẳng hạn như dân số ở châu Phi đang gia tăng nhanh chóng, cho nên gene di truyền của họ tăng lên với tần suất cao hơn so với mức chung trên toàn cầu. Những nơi sắc dân có màu da sáng có tỷ lệ sinh thấp hơn. Do đó, Hodgson dự đoán, từ góc độ toàn cầu, màu da con người từ sẽ trở nên sậm hơn. "Gần như chắc chắn là tần suất màu da sậm đang tăng trên quy mô toàn cầu so với màu da sáng," ông nói. "Tôi đoán rằng từ giờ cho đến vài thế hệ nữa, một người bình thường sẽ có nước da sậm hơn bây giờ." Còn không gian thì sao? Nếu con người cuối cùng đưa người lên sống trên sao Hỏa, chúng ta sẽ tiến hóa để trở thành như thế nào? Với ít trọng lực hơn, các cơ trên cơ thể chúng ta có thể sẽ thay đổi cấu trúc. Có lẽ chúng ta sẽ có cẳng tay và cẳng chân dài hơn. Trong điều kiện khí hậu lạnh hơn giống như ở Kỷ Băng hà, liệu chúng ta có thể trở nên thậm chí còn mũm mĩm hơn, với lớp lông cách nhiệt trên người, giống như những người Neanderthal họ hàng của chúng ta hay không? Chúng ta không biết, nhưng, chắc chắn là biến đổi di truyền của con người đang gia tăng. Trên toàn thế giới, mỗi năm có xấp xỉ hai đột biến mới cho mỗi một trong số 3,5 tỷ cặp gene cơ sở trong bộ gene người, Hodgson nói. Điều này thật tuyệt vời - và nó sẽ khiến chúng không thể nào vẫn sẽ trông y như vậy sau một triệu năm. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Liệu con cháu của chúng ta sẽ là những người được cấy vào cơ thể những máy móc công nghệ cao, chân tay có thể mọc lại và đôi mắt như máy ảnh như đi ra từ tiểu thuyết khoa học viễn tưởng? Các định luật vật lý có chứng minh sự tồn tại của Chúa? Tương lai buồn của những công trình xây trên băng tan Những người Neanderthal cuối cùng trước ngày tuyệt chủng Liệu con người có thể biến thành một loài lai giữa sinh học và nhân tạo? Hoặc liệu chúng ta có thể trở nên nhỏ bé hơn hay cao lớn hơn, gầy hơn hay mập hơn, hoặc thậm chí với các đặc điểm khuôn mặt và màu da khác nhau? Ngược về quá khứ Tất nhiên, chúng ta không biết, nhưng để nghiên cứu vấn đề này, chúng ta hãy quay trở lại một triệu năm trước để xem con người lúc đó trông như thế nào. Thời ban đầu, người thông minh (Homo sapiens) chưa tồn tại. Một triệu năm trước, có lẽ chỉ có một vài loài người khác nhau trên Trái Đất, bao gồm người Heidelberg (Homo heidelbergensis), vốn có điểm tương đồng với người đứng thẳng (Homo erectus) và người hiện đại, nhưng cấu trúc cơ thể sơ khai hơn người Neanderthal sau này. Trong lịch sử cận đại hơn, trong 10.000 năm qua, đã có những thay đổi đáng kể để con người thích nghi theo. Lối sống nông nghiệp và nguồn thức ăn dồi dào đã dẫn đến các chứng bệnh mà chúng ta đã dùng khoa học để giải quyết, chẳng hạn dùng insulin để trị bệnh tiểu đường. Về hình dáng, con người trở nên mập mạp hơn và, ở một số nơi, cao lớn hơn. Có lẽ, vào lúc đó, chúng ta có thể tiến hóa trở nên nhỏ hơn để cơ thể cần ít năng lượng hơn, Thomas Mailund, phó giáo sư công nghệ thông tin sinh học tại Đại học Aarhus, Đan Mạch, nhận định, và đặc điểm tiến hóa này sẽ ích lợi hơn trên một hành tinh dân cư đông đúc. Sống bên cạnh rất nhiều người là tình trạng mới mà con người phải thích nghi. Trở lại thời con người còn là sống kiểu săn bắn hái lượm, mỗi ngày lượt tương tác với nhau rất ít. Mailund cho rằng chúng ta có thể đã tiến hóa theo những cách giúp chúng ta thích ứng với việc này. Chẳng hạn như ghi nhớ tên người khác có thể trở thành một khả năng quan trọng hơn nhiều. Vận dụng công nghệ Liệu hậu duệ của chúng ta sẽ là những người được cấy máy móc công nghệ cao vào cơ thể? Đây là chỗ công nghệ phát huy tác dụng. "Cấy ghép trong não sẽ cho phép chúng ta nhớ tên mọi người," Thomas nói. Nhìn vào quá khứ và tương lai để sống tốt thời hiện tại Cảnh đẹp chết chóc do bàn tay con người tạo nên Thảm cảnh khi độc tài kiểm soát trí tuệ nhân tạo Có thể tạo ra máy 'đọc' ý nghĩ người khác? "Chúng ta biết những gene cần thiết để tạo nên bộ não giỏi nhớ tên mọi người. Chúng ta có thể thay đổi gene đó. Nghe có vẻ giống khoa học viễn tưởng hơn. Nhưng chúng ta có thể làm điều đó ngay bây giờ. Chúng ta có thể cấy ghép não nhưng chúng ta không biết cấu trúc nó như thế nào để nó có công dụng. Chúng ta đang tiến đến điểm đó nhưng nó còn rất thử nghiệm." "Nó thực sự không còn là vấn đề sinh học nữa, mà là vấn đề công nghệ," ông nói. Hiện tại, mọi người dùng cấy ghép để sửa chữa chỗ nào đó của cơ thể bị hư hại, chẳng hạn như máy tạo nhịp tim hoặc cấy ghép hông. Có lẽ trong tương lai, cấy ghép đơn giản sẽ được dùng để nâng cấp con người. Cũng như cấy ghép não, ngoại hình chúng ta có thể có các bộ phận công nghệ dễ nhìn thấy hơn, chẳng hạn như mắt nhân tạo với camera trong đó để có thể đọc các tần số màu sắc và hình ảnh khác nhau. Tất cả chúng ta đều đã nghe nói về những đứa trẻ được tạo ra theo những chuẩn thiết kế nhất định. Các nhà khoa học đã có công nghệ để thay đổi gene của phôi, mặc dù điều này gây tranh cãi và không ai chắc chắn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Nhưng Mailund cho rằng trong tương lai, việc thay đổi một số gene nào đó có thể sẽ không bị là phi đạo đức. Điều này có thể dẫn đến lựa chọn các đặc điểm của em bé, vì vậy có lẽ con người sẽ có ngoại hình như cha mẹ mong muốn. "Nó vẫn sẽ là lựa chọn, giờ đây là lựa chọn nhân tạo. Những gì chúng ta làm với việc lai tạo ra các giống chó, thì chúng ta sẽ làm với con người," Mailun nói. Tất cả điều này khá giả thuyết, nhưng liệu xu hướng dân số có thể cho chúng ta bất kỳ ý niệm nào về việc chúng ta sẽ trông như thế nào trong tương lai hay không? Thay đổi trong nhân khẩu học "Dự đoán về một triệu năm trước là suy đoán thuần túy, nhưng dự đoán cho tương lai gần hoàn toàn khả dĩ, với việc sử dụng thông tin sinh học bằng cách kết hợp những gì chúng ta biết về biến đổi di truyền hiện nay với các mô hình về thay đổi nhân khẩu học trong thời gian tới," Tiến sĩ Jason A. Hodgson, giảng viên môn Những Thách thức Lớn trong Hệ Sinh thái và Môi trường, cho biết. Giờ đây, do chúng ta đã có các mẫu di truyền của bộ gene hoàn chỉnh từ nhiều người trên khắp thế giới, các nhà di truyền học đang hiểu rõ hơn về biến thể gene và cách nó được cấu trúc trong một cộng đồng. Chúng ta không thể dự đoán chính xác biến thể di truyền sẽ thay đổi như thế nào, nhưng các nhà khoa học thông tin sinh học đang tìm hiểu các xu hướng dân số để cho chúng ta hình dung. Hodgson dự đoán cư dân ở khu vực thành thị và nông thôn sẽ ngày càng trở nên khác biệt. "Tất cả các cuộc di cư đều diễn ra theo chiều từ nông thôn đến thành thị, do đó chúng ta sẽ thấy đa dạng di truyền tăng lên ở các thành phố và giảm ở nông thôn," ông nói. "Những gì bạn có thể thấy, đó là sự khác biệt theo khu vực con người sinh sống." Nó sẽ khác biệt ở phạm vi toàn thế giới nhưng ở Anh, chẳng hạn, các khu vực nông thôn ít đa dạng hơn và đa phần tổ tiên ở đây đã ở Anh trong thời gian dài hơn so với các thành thị vốn có dân nhập cư cao hơn. Sắc da sậm hơn Các sắc dân sẽ có tỷ lệ sinh cao thấp khác nhau. Chẳng hạn như dân số ở châu Phi đang gia tăng nhanh chóng, cho nên gene di truyền của họ tăng lên với tần suất cao hơn so với mức chung trên toàn cầu. Những nơi sắc dân có màu da sáng có tỷ lệ sinh thấp hơn. Do đó, Hodgson dự đoán, từ góc độ toàn cầu, màu da con người từ sẽ trở nên sậm hơn. "Gần như chắc chắn là tần suất màu da sậm đang tăng trên quy mô toàn cầu so với màu da sáng," ông nói. "Tôi đoán rằng từ giờ cho đến vài thế hệ nữa, một người bình thường sẽ có nước da sậm hơn bây giờ." Còn không gian thì sao? Nếu con người cuối cùng đưa người lên sống trên sao Hỏa, chúng ta sẽ tiến hóa để trở thành như thế nào? Với ít trọng lực hơn, các cơ trên cơ thể chúng ta có thể sẽ thay đổi cấu trúc. Có lẽ chúng ta sẽ có cẳng tay và cẳng chân dài hơn. Trong điều kiện khí hậu lạnh hơn giống như ở Kỷ Băng hà, liệu chúng ta có thể trở nên thậm chí còn mũm mĩm hơn, với lớp lông cách nhiệt trên người, giống như những người Neanderthal họ hàng của chúng ta hay không? Chúng ta không biết, nhưng, chắc chắn là biến đổi di truyền của con người đang gia tăng. Trên toàn thế giới, mỗi năm có xấp xỉ hai đột biến mới cho mỗi một trong số 3,5 tỷ cặp gene cơ sở trong bộ gene người, Hodgson nói. Điều này thật tuyệt vời - và nó sẽ khiến chúng không thể nào vẫn sẽ trông y như vậy sau một triệu năm. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

world-47534341

https://www.bbc.com/vietnamese/world-47534341

Hoa Kỳ: Cơ quan FAA nói Boeing 737 Max 8 đạt tiêu chuẩn bay

Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ nói với các hãng hàng không rằng họ tin Boeing 737 Max 8 đạt tiêu chuẩn bay, sau hai vụ tai nạn nghiêm trọng trong vòng sáu tháng.

Vụ đầu tiên là chiếc 737 Max 8 của Lion Air gặp nạn hồi tháng 10/2018 khiến 189 người thiệt mạng. Mới đây nhất, chiếc 737 Max 8 của hãng Ethiopian Airlines, đang bay từ Addis Ababa đến Nairobi, rơi chỉ sáu phút sau khi cất cánh vào Chủ Nhật, toàn bộ 157 người trên máy bay tử vong. Một số người trong cộng đồng hàng không đã kêu gọi dừng sử dụng máy bay này trong khi chờ điều tra đầy đủ. Nhưng hôm thứ Hai, Cục Hàng không Liên bang (FAA) ban hành một "thông báo tiếp tục vận chuyển" nói rằng máy bay này an toàn để bay. Trung Quốc, Indonesia và Ethiopia hôm thứ Hai ra lệnh cho các hãng hàng không của họ ngừng sử dụng máy bay này. Hãng hàng không Aerolineas của Argentina, Aeromexico của Mexico và Gol của Brazil cũng ngừng khai thác 737 Max 8. Cục hàng không dân dụng Singapore hôm thứ Ba 12/3 thông báo "tạm ngừng các chuyến bay Boeing 737 Max ra vào không phận Singapore". Các hãng hàng không khác vẫn khai thác 737 Max 8 sau khi hãng Boeing nói loại máy bay này an toàn. Cổ phiếu của Boeing đã giảm 12,9% vào thứ Hai sau vụ tai nạn. Indonesia: Vì sao Boeing 737 mới tinh đã rơi? Ethiopian Airlines: 'Không ai sống sót' khi Boeing 737 rơi trên đường tới Kenya Chính quyền Mỹ nói gì? Bộ trưởng Giao thông Hoa Kỳ Elaine Chao cho biết FAA sẽ "có hành động ngay lập tức và phù hợp" nếu phát hiện thấy bất kỳ khiếm khuyết nào trên máy bay. Paul Hudson, chủ tịch của FlyersRights.org và là thành viên của Ủy ban Tư vấn Quy định Hàng không FAA, kêu gọi tạm ngừng khai thác loại máy bay này. "Thái độ 'chờ và xem' của FAA có thể đặt nhiều sinh mạng vào tình trạng mạo hiểm cũng như danh tiếng của ngành hàng không Mỹ," ông Hudson nói trong một tuyên bố hôm thứ Hai. Chúng ta biết gì về tai nạn của Ethiopian Airlines? Máy bay Boeing 737 Max 8 của Ethiopian Airlines rơi xuống gần thị trấn Bishoftu, 60km về phía Đông Nam thủ đô nước này hôm Chủ Nhật 10/3. Nguyên nhân của thảm họa chưa được làm rõ, nhưng phi công đã báo cáo những khó khăn và yêu cầu quay lại Addis Ababa. Giới điều tra tìm thấy máy ghi âm buồng lái và máy ghi dữ liệu chuyến bay nhưng phải mất một thời gian trước khi các thông tin này được công khai. Tầm nhìn của máy bay lúc đó được cho là tốt nhưng giám sát không lưu Flightradar24 báo cáo rằng "tốc độ lên cao của máy bay không ổn định sau khi cất cánh". Yared Getachew, cơ trưởng lái chiếc máy bay này, được hãng Ethiopia Airlines đánh giá là có "năng lực làm việc đáng khen ngợi", với kinh nghiệm hơn 8.000 giờ bay. Biểu đò hiển thị độ cao và tốc độ leo chuyến bay 302 Một số nhân chứng làm việc trong các trang trại dưới đường bay của chiếc máy bay này nói với hãng tin Reuters rằng họ nghe thấy tiếng ồn phát ra từ máy bay. "Khi nó còn lơ lửng thì có lửa cháy phía đuôi, sau đó mũi máy bay cố ngóc lên," theo lời Gadisa Benti, một nhân chứng. "Khi nó bay qua nhà chúng tôi, mũi máy bay chúc xuống còn đuôi chổng lên. Nó lao thẳng mũi xuống đất, sau đó phát nổ." Chúng ta biết gì về máy bay Boeing 737 Max 8? Ra mắt năm 2017, Max 8 là phiên bản mới nhất của dòng 737. Đến cuối tháng 1, Boeing đã giao 350 máy bay này trong số 5.011 đơn đặt hàng. Chiếc máy bay bị rơi là một trong số sáu chiếc 737 Max-8 trên tổng số 30 chiếc máy bay mà Ethiopian Airlines đặt mua để mở rộng quy mô. Theo chia sẻ của hãng, chiếc máy bay này đã trải qua một đợt "kiểm tra bảo trì nghiêm ngặt lần đầu tiên" hôm 04/02/2019. Boeing nói rằng họ "vô cùng đau buồn" về vụ tai nạn và đã cử một đội đến hỗ trợ kỹ thuật. Các nhà điều tra vụ tai nạn máy bay của Lion Air hồi tháng 10 năm ngoái cho biết các phi công đã gặp khó khăn với hệ thống tự động được thiết kế để giữ cho động cơ máy bay không bị treo. Đây là một tính năng mới của loại máy bay này. Theo các phát hiện sơ bộ, hệ thống chống treo động cơ này liên tục làm mũi máy bay chúi xuống mặc dù các phi công đã nỗ lực khắc phục, kết quả điều tra sơ khởi cho biết. Máy bay của Lion Air cũng mới và bị rơi ngay sau khi cất cánh. Chiếc máy bay mà hãng Lion Air đã sử dụng cũng là một chiếc máy bay mới và tai nạn cũng đã xảy ra không lâu sau khi cất cánh. Sau vụ tai nạn hồi tháng 10 năm ngoái, Boeing đã gửi thông báo khẩn đến các hãng hàng không để cảnh báo họ về sự cố gặp phải với hệ thống chống treo động cơ của máy bay. Hãng hàng không Etopianian đã chia sẻ hình ảnh này của CEO Tewolde Gebremariam tại địa điểm gặp nạn Boeing dự kiến sẽ phát hành một bản vá phần mềm cho hệ thống để giải quyết vấn đề này, theo báo cáo của Reuters. Tuy nhiên, theo điều tra sơ bộ của Ethiopian Airlines, vẫn chưa rõ nguyên nhân của vụ tai nạn hôm chủ nhật có liên quan đến hệ thống này hay không. Các chuyên gia hàng không cho biết các vấn đề kỹ thuật khác hoặc yếu tố con người không nên bị loại trừ. Quanh vụ VietJet mua 100 máy bay Boeing của Mỹ FLC mua 24 máy bay phục vụ hàng không Tre Việt Ai là nạn nhân? Nạn nhân là hành khách thuộc hơn 30 quốc tịch trên chuyến bay, bao gồm 32 người Kenya, 18 người Canada, chín người Ethiopia và chín người Anh. Trong số những người Canada có một gia đình sáu người, gốc Ấn Độ. Ngoài ra còn có tám người Italy, tám người Trung Quốc, tám người Mỹ, bảy công dân Pháp, sáu người Ai Cập, năm người Đức, bốn người Ấn Độ và bốn người từ Slovakia. Ít nhất 21 hành khách là cán bộ Liên Hiệp Quốc đang trên đường tới dự một phiên họp của Hội đồng Môi trường tại Nairobi. "Đó là một trong những thảm họa tồi tệ nhất mà chúng tôi chứng kiến trong nhiều năm qua", Michael Moller, Tổng giám đốc Văn phòng LHQ tại Geneva, nói với phiên họp hôm thứ Hai. Tiếp theo là gì? Cuộc điều tra sẽ do giới chức Ethiopia chủ trì, phối hợp với các nhóm chuyên gia từ Boeing và Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ. Hãng Ethiopian Airlines cho biết họ đã dừng khai tác toàn bộ phi đội 737 Max 8 của hãng "cho đến khi có thông báo mới" như là "một biện pháp an toàn tăng cường". Chuyến bay đầu tiên của hãng đến Kenya, sau khi vụ tai nạn xảy ra, đã hạ cánh lúc 10:25 giờ địa phương vào thứ Hai và là loại máy bay khác.

summarize: Vụ đầu tiên là chiếc 737 Max 8 của Lion Air gặp nạn hồi tháng 10/2018 khiến 189 người thiệt mạng. Mới đây nhất, chiếc 737 Max 8 của hãng Ethiopian Airlines, đang bay từ Addis Ababa đến Nairobi, rơi chỉ sáu phút sau khi cất cánh vào Chủ Nhật, toàn bộ 157 người trên máy bay tử vong. Một số người trong cộng đồng hàng không đã kêu gọi dừng sử dụng máy bay này trong khi chờ điều tra đầy đủ. Nhưng hôm thứ Hai, Cục Hàng không Liên bang (FAA) ban hành một "thông báo tiếp tục vận chuyển" nói rằng máy bay này an toàn để bay. Trung Quốc, Indonesia và Ethiopia hôm thứ Hai ra lệnh cho các hãng hàng không của họ ngừng sử dụng máy bay này. Hãng hàng không Aerolineas của Argentina, Aeromexico của Mexico và Gol của Brazil cũng ngừng khai thác 737 Max 8. Cục hàng không dân dụng Singapore hôm thứ Ba 12/3 thông báo "tạm ngừng các chuyến bay Boeing 737 Max ra vào không phận Singapore". Các hãng hàng không khác vẫn khai thác 737 Max 8 sau khi hãng Boeing nói loại máy bay này an toàn. Cổ phiếu của Boeing đã giảm 12,9% vào thứ Hai sau vụ tai nạn. Indonesia: Vì sao Boeing 737 mới tinh đã rơi? Ethiopian Airlines: 'Không ai sống sót' khi Boeing 737 rơi trên đường tới Kenya Chính quyền Mỹ nói gì? Bộ trưởng Giao thông Hoa Kỳ Elaine Chao cho biết FAA sẽ "có hành động ngay lập tức và phù hợp" nếu phát hiện thấy bất kỳ khiếm khuyết nào trên máy bay. Paul Hudson, chủ tịch của FlyersRights.org và là thành viên của Ủy ban Tư vấn Quy định Hàng không FAA, kêu gọi tạm ngừng khai thác loại máy bay này. "Thái độ 'chờ và xem' của FAA có thể đặt nhiều sinh mạng vào tình trạng mạo hiểm cũng như danh tiếng của ngành hàng không Mỹ," ông Hudson nói trong một tuyên bố hôm thứ Hai. Chúng ta biết gì về tai nạn của Ethiopian Airlines? Máy bay Boeing 737 Max 8 của Ethiopian Airlines rơi xuống gần thị trấn Bishoftu, 60km về phía Đông Nam thủ đô nước này hôm Chủ Nhật 10/3. Nguyên nhân của thảm họa chưa được làm rõ, nhưng phi công đã báo cáo những khó khăn và yêu cầu quay lại Addis Ababa. Giới điều tra tìm thấy máy ghi âm buồng lái và máy ghi dữ liệu chuyến bay nhưng phải mất một thời gian trước khi các thông tin này được công khai. Tầm nhìn của máy bay lúc đó được cho là tốt nhưng giám sát không lưu Flightradar24 báo cáo rằng "tốc độ lên cao của máy bay không ổn định sau khi cất cánh". Yared Getachew, cơ trưởng lái chiếc máy bay này, được hãng Ethiopia Airlines đánh giá là có "năng lực làm việc đáng khen ngợi", với kinh nghiệm hơn 8.000 giờ bay. Biểu đò hiển thị độ cao và tốc độ leo chuyến bay 302 Một số nhân chứng làm việc trong các trang trại dưới đường bay của chiếc máy bay này nói với hãng tin Reuters rằng họ nghe thấy tiếng ồn phát ra từ máy bay. "Khi nó còn lơ lửng thì có lửa cháy phía đuôi, sau đó mũi máy bay cố ngóc lên," theo lời Gadisa Benti, một nhân chứng. "Khi nó bay qua nhà chúng tôi, mũi máy bay chúc xuống còn đuôi chổng lên. Nó lao thẳng mũi xuống đất, sau đó phát nổ." Chúng ta biết gì về máy bay Boeing 737 Max 8? Ra mắt năm 2017, Max 8 là phiên bản mới nhất của dòng 737. Đến cuối tháng 1, Boeing đã giao 350 máy bay này trong số 5.011 đơn đặt hàng. Chiếc máy bay bị rơi là một trong số sáu chiếc 737 Max-8 trên tổng số 30 chiếc máy bay mà Ethiopian Airlines đặt mua để mở rộng quy mô. Theo chia sẻ của hãng, chiếc máy bay này đã trải qua một đợt "kiểm tra bảo trì nghiêm ngặt lần đầu tiên" hôm 04/02/2019. Boeing nói rằng họ "vô cùng đau buồn" về vụ tai nạn và đã cử một đội đến hỗ trợ kỹ thuật. Các nhà điều tra vụ tai nạn máy bay của Lion Air hồi tháng 10 năm ngoái cho biết các phi công đã gặp khó khăn với hệ thống tự động được thiết kế để giữ cho động cơ máy bay không bị treo. Đây là một tính năng mới của loại máy bay này. Theo các phát hiện sơ bộ, hệ thống chống treo động cơ này liên tục làm mũi máy bay chúi xuống mặc dù các phi công đã nỗ lực khắc phục, kết quả điều tra sơ khởi cho biết. Máy bay của Lion Air cũng mới và bị rơi ngay sau khi cất cánh. Chiếc máy bay mà hãng Lion Air đã sử dụng cũng là một chiếc máy bay mới và tai nạn cũng đã xảy ra không lâu sau khi cất cánh. Sau vụ tai nạn hồi tháng 10 năm ngoái, Boeing đã gửi thông báo khẩn đến các hãng hàng không để cảnh báo họ về sự cố gặp phải với hệ thống chống treo động cơ của máy bay. Hãng hàng không Etopianian đã chia sẻ hình ảnh này của CEO Tewolde Gebremariam tại địa điểm gặp nạn Boeing dự kiến sẽ phát hành một bản vá phần mềm cho hệ thống để giải quyết vấn đề này, theo báo cáo của Reuters. Tuy nhiên, theo điều tra sơ bộ của Ethiopian Airlines, vẫn chưa rõ nguyên nhân của vụ tai nạn hôm chủ nhật có liên quan đến hệ thống này hay không. Các chuyên gia hàng không cho biết các vấn đề kỹ thuật khác hoặc yếu tố con người không nên bị loại trừ. Quanh vụ VietJet mua 100 máy bay Boeing của Mỹ FLC mua 24 máy bay phục vụ hàng không Tre Việt Ai là nạn nhân? Nạn nhân là hành khách thuộc hơn 30 quốc tịch trên chuyến bay, bao gồm 32 người Kenya, 18 người Canada, chín người Ethiopia và chín người Anh. Trong số những người Canada có một gia đình sáu người, gốc Ấn Độ. Ngoài ra còn có tám người Italy, tám người Trung Quốc, tám người Mỹ, bảy công dân Pháp, sáu người Ai Cập, năm người Đức, bốn người Ấn Độ và bốn người từ Slovakia. Ít nhất 21 hành khách là cán bộ Liên Hiệp Quốc đang trên đường tới dự một phiên họp của Hội đồng Môi trường tại Nairobi. "Đó là một trong những thảm họa tồi tệ nhất mà chúng tôi chứng kiến trong nhiều năm qua", Michael Moller, Tổng giám đốc Văn phòng LHQ tại Geneva, nói với phiên họp hôm thứ Hai. Tiếp theo là gì? Cuộc điều tra sẽ do giới chức Ethiopia chủ trì, phối hợp với các nhóm chuyên gia từ Boeing và Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ. Hãng Ethiopian Airlines cho biết họ đã dừng khai tác toàn bộ phi đội 737 Max 8 của hãng "cho đến khi có thông báo mới" như là "một biện pháp an toàn tăng cường". Chuyến bay đầu tiên của hãng đến Kenya, sau khi vụ tai nạn xảy ra, đã hạ cánh lúc 10:25 giờ địa phương vào thứ Hai và là loại máy bay khác.

vert-tra-46788947

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-46788947

Bộ tộc 'Hoa Nhân' đội vòng kết hoa Ả Rập Saudi

Đó là một cơ hội chụp selfie hoàn hảo trong bối cảnh khó tưởng nhất.

Những chiếc xe jeep bốn bánh chạy ngoằn ngoèo trông rất khiếp vía trên một sườn núi rậm rạp. Hàng ghế sau là những gia đình và du khách Ả Rập Saudi đến từ những vùng khác của bán đảo Ả Rập. Người Ba Tư cổ sáng tạo ra 'máy lạnh' giữa sa mạc Gặp 'người Samari nhân lành' của Kinh Thánh 'Cuộc chiến Hummus' ở Trung Đông Trong khi xe đang bon bao giữa màn sương mát lạnh, các hành khách thỉnh thoảng lại cúi xuống để lục tìm máy ảnh và ví tiền. Cửa xe jeep được mở tung khi chúng đến gần những gian hàng bán mật ong, trái cây và - mặt hàng được khao khát nhất - những chiếc vương miện bằng hoa sáng lóa được kết bằng những bông hoa đỏ và cam. Du khách đội vòng hoa lên đầu làm kiểu chụp ảnh và trên mặt nở nụ cười tươi nhất để đưa lên mạng xã hội. Dành cho nam giới Những chiếc vương miện hoa được bày bán ở những địa điểm trên khắp tỉnh 'Asir không chỉ đơn thuần là mồi nhử đối với những du khách rủng rỉnh tiền bạc muốn khoe cho bạn bè mình ở nhà thấy. Những chiếc vòng đội đầu được đan kết tỉ mỉ là trang phục truyền thống của một cộng đồng có tên gọi là 'Hoa Nhân': họ thuộc về bộ tộc Qahtan vốn vẫn giữ tập quán diện hoa cỏ để làm đẹp cũng như vì mục đích sức khỏe, và giờ đây họ bán những chiếc vòng đeo truyền thống này cho du khách. Ngày nay, chủ yếu sống tập trung ở phía nam bán đảo Ả Rập, người Qahtan được cho là cộng đồng xã hội lâu đời nhất ở khu vực. Họ nói họ là hậu duệ của Ishmael, con trai của Đấng Abraham trong Kinh Thánh Do Thái. Cái biệt danh 'Hoa Nhân' gán cho họ là do nhiều đàn ông Qahtan có tập tục đội lên đầu những chiếc vòng hoa được đan kết rất tinh tế bằng các loại thảo mộc, hoa và cây cỏ. Theo nhà nghiên cứu quá cố Thierry Mauger, việc làm những chiếc vương miện bằng hoa này được những nam thanh niên trong bộ tộc xem là một cuộc tranh tài sắc đẹp thân thiện: họ đưa vào càng nhiều những loại hoa sặc sỡ càng tốt, chẳng hạn như hoa cúc hay hoa lài. Ngược lại, đàn ông từ trung niên trở lên có cách nhìn ôn tồn hơn: họ làm những chiếc vòng hoa với những loài cây cỏ như quế dại. Có những người đội chúng hàng ngày để làm đẹp, trong khi cũng có những người diện chúng vào những dịp đặc biệt như những ngày lễ lớn của đạo Hồi. Những người khác thì vẫn đội chúng khi bị ốm và họ chọn những vòng hoa làm bằng những loài thảo dược đặc biệt có tính năng chữa bệnh. Giới tính thứ ba ở miền nam Mexico Guna Yala, 'thiên đường cho giới tính thứ ba' Lịch sử tha hương của người Garifuna gốc Phi Nhưng vòng hoa đội đầu không phải là nhân tố duy nhất phân biệt nhóm sắc tộc này với nền văn hóa Ả Rập chủ đạo vốn được giới tinh hoa trong chính quyền, mà đa số có nguồn gốc từ những khu vực Najd và Hijaz. Cách biệt thế giới bên ngoài Nơi ở của những Hoa Nhân, 'Asir, nằm trên đỉnh một bình nguyên có lượng mưa nhiều hơn bất cứ nơi nào khác trong vương quốc. Vào tháng 5 và tháng 6, nhiệt độ ở những thành phố trong đất liền của đất nước có thể lên đến 30 độ C trong khi tỉnh 'Asir, vốn nằm cách thủ đô Riyadh 900 km về phía tây nam, chào đón những du khách không hề chuẩn bị trước với những cơn gió lạnh và thỉnh thoảng là mưa bão. Những đỉnh núi ở bình nguyên này, vốn là những đỉnh núi cao nhất nước, có những cánh đồng trồng trọt được người dân ở đây khoét sườn núi tạo thành. Họ tự trồng trọt ở quy mô nhỏ để nuôi bản thân với những vụ mùa như lúa mì, cà phê và hoa quả. Bộ tộc Qahtan đã có lịch sử vất vả. Trong tiếng Ả Rập, 'Asir có nghĩa là 'gian khổ'. Theo chuyện kể dân gian ở địa phương, chính vị trí xa xôi đầy thách thức của những sườn núi lởm chởm của 'Asir đã khiến một vài gia đình Qahtan bỏ trốn đến đây từ những vùng đất thấp xung quanh để trốn đội quân xâm lược của Đế quốc Ottoman khoảng 350 năm trước đây. Sau khi các lực lượng trung thành với Vương triều Saud chiếm đóng 'Asir, khu vực này đã được sáp nhập vào Ả Rập Saudi vào năm 1932. Sống trong những cộng đồng nhỏ mang tính tự trị ở vùng núi, những ngôi làng của người Qahtan rất khó để tiếp cận, vừa là để phòng vệ khỏi những bộ tộc xung quanh vừa để giữ sự tự trị chính trị, cho đến cuối thế kỷ 20. Chẳng hạn như khu định cư Habala chỉ có thể đến được bằng một hệ thống thanh vịn bằng sắt và những chiếc thang bện bằng dây thừng. Việc Chính phủ Ả Rập Saudi xây dựng tuyến cáp treo vào những năm 1990 giúp cho việc đến khu vực xa xôi này dễ dàng hơn, nhưng cũng làm nổi bật những vấn đề về sự hội nhập của các bộ tộc vào bản sắc quốc gia và việc liệu những nền văn hóa độc đáo này có đứng vững được trước sức ép hiện đại hóa hay không. Kiến trúc độc đáo Tuy nhiên, bất chấp nghịch cảnh, nhiều phong tục của Hoa Nhân vẫn được duy trì. Thật ra, những tập quán có nguy cơ bị lãng quên giờ đây đã thu hút du khách đến khu vực này. Trong những quán ăn nhỏ nằm rải rác lối đi ngoằn ngoèo lên Jabal Sawda, đỉnh núi cao nhất của Ả Rập Saudi, những người phục vụ Qahta đội những vòng hoa sáng bưng ra những đĩa dê và cơm nóng hổi cho khách. Các hướng dẫn viên ở Habala chào đón du khách mặc những miếng vải sọc sặc sỡ quấn xung quanh eo. Mộ Thành Cát Tư Hãn: Bí ẩn không thể tìm ra? Baia, thành phố La Mã tội lỗi nơi đáy biển Sự dị thường về biên giới của châu Âu So với những trang phục khắc khổ mà phụ nữ ở những vùng khô, nóng của đất nước mặc, thì phụ nữ Qahtan lâu nay vẫn mặc kiểu bó sát để giúp giữ ấm khi nhiệt độ xuống thấp. Mặc dù họ không đội những chiếc vòng kết đầy hoa, nhưng mang những chiếc khăn trùm đầu và áo choàng có những hoa văn thêu hình học phức tạp và những chiếc tua trông sống động với màu vàng, xanh, đỏ sáng sủa. Đến thăm khu vực này, du khách không thể không trầm trồ trước những tòa nhà đắp bằng bùn và đá có niên đại cách nay hơn 200 năm và trông giống như những tòa nhà chọc trời mini bằng đất. Những ngôi nhà này được xây dựng sát nhau ở những cộng đồng quần tụ với nhau theo sắc tộc. Chúng gợi nhắc đến những ngôi nhà được tìm thấy ở các thành phố Sana'a hay Shibam của Yemen, và nó cho thấy rằng một nền văn hóa chung giữa hai quốc gia đã có trước khi biên giới hiện đại ra đời. Những du khách tò mò rướn cổ lên để xem cho rõ những tháp canh vốn nhô lên cao giữa những khu dân cư mặc dù đã không còn được sử dụng nữa. Những công trình có những chi tiết kiến trúc phức tạp để giúp cho những ngôi nhà có thể chống chọi được thực tế của khí hậu vùng 'Asir: hệ thống thoát nước giúp ngăn nước mưa đọng lại trên mái nhà, dùng rất nhiều gạch để giúp giữ nhiệt, và những chiếc cửa sổ nhỏ, ít ỏi và những ranh giới màu xanh sáng - hai nhân tố được cho là giúp đuổi muỗi và tà ma. Kinh doanh du lịch Bên trong những ngôi nhà này tự thân nó là quang cảnh rất mãn nhãn. Những bức tường trong nhà - nhất là ở majlis, tức là căn phòng được dùng để tiếp khách - được sơn phết bằng những họa tiết hình học màu xanh dương, xanh lá cây, đỏ và vàng sáng thể hiện những mô-típ vốn định hình một yếu tố cơ bản trong bản sắc của 'Asir. Ngày nay, những bức tranh tường này lấy cảm hứng từ những biểu tượng kiến trúc mà trong quá khứ giúp cho du khách biết được về cư dân trong những ngôi nhà: họa tiết, hình dáng và sắc màu hé lộ về tuổi tác, giới tính và thành phần của mỗi gia đình. Được sơn lại mỗi năm vào mùa haji - tháng m lịch khi mà người Hồi giáo hành hương đến thánh địa Mecca, những hình ảnh trang trí này là công việc của những người phụ nữ vốn truyền lại nghệ thuật này qua các thế hệ bằng cách mời họ hàng ở tất cả các độ tuổi đến giúp đỡ việc bảo dưỡng hàng năm. Tuy nhiên đa phần những ngôi làng nhỏ, cách biệt trên những đỉnh núi cao nhất đều trống không. Nằm trong dự án nhằm biến khu vực này trở nên dễ tiếp cận hơn cho du khách, trong nửa sau Thế kỷ 20, chính quyền Ả Rập Saudi đã buộc tái định cư đối với cư dân ở những ngôi làng như Habala và đưa họ ở những khu dân cư mới được xây dựng vốn dễ dàng tiếp cận cơ sở hạ tầng, dịch vụ và trường học tốt hơn. Những ngôi làng của họ giờ đây hoạt động như là những địa điểm cho du khách khám phá văn hóa 'Asir. Các Hoa Nhân chỉ quay về ngôi làng của tổ tiên họ tạm thời để hướng dẫn tour, trình diễn trên sân khấu những điệu múa truyền thống của khu vực và xây dựng công việc kinh doanh của họ xung quanh ngành du lịch. Cổ truyền hay hiện đại? Ở đây có một nghịch lý: sự hiện đại hóa dần dần đã ăn mòn vào lối sống bản địa, nhưng mối quan tâm ngày càng tăng từ thế giới bên ngoài lại đem đến khả năng gìn giữ những phong tục có nguy cơ biến mất. Làng Habala, nhờ vào quang cảnh đẹp như tranh và lịch sử gần như cách biệt hoàn toàn, đã nhận được sự chú ý đặc biệt từ các du khách. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là văn hóa Qahtan đang bị xói mòn hoàn toàn. Mặc dù nhiều Hoa Nhân đang dựa vào kinh tế du lịch để kiếm tiền nuôi sống gia đình, sự quan tâm đến tỉnh này đã đưa đến nhiều cơ hội cho người dân địa phương thực hiện việc bảo tồn văn hóa của riêng họ. Sau nhiều năm trở nên giàu có nhờ vào trữ lượng dầu của đất nước, chương trình Tầm nhìn Ả Rập Saudi đến năm 2030, vốn có mục tiêu giảm bớt sự lệ thuộc vào thu nhập dầu mỏ trong những thập niên tới, đã đưa kế hoạch củng cố các chương trình văn hóa và lĩnh vực du lịch vào. Một ngân sách gần 1 tỷ đô la đã được dành riêng để phục hồi những địa điểm di sản, trong đó có ở 'Asir. Mặc dù nhiều ý tưởng đi từ trên xuống này chỉ tập trung gìn giữ quá khứ, nhưng những dự án khác cũng quan tâm đưa sản xuất văn hóa và kinh tế vào kiến thức của người dân địa phương. Hướng tới sự bền vững Hồi năm 2017, tổ chức Art Jameel đã dạy cho những nghệ nhân địa phương những kỹ năng cần thiết để lưu lại những bức tranh tường 'Asir bằng kỹ thuật số với mục tiêu tạo ra những nhà sản xuất ở cấp độ cộng đồng - những người sẽ hỗ trợ cho nghệ thuật và nghề thủ công truyền thống. Tương tự, Đại học Dar Al-Hekma ở Jeddah đã thúc đẩy một dự án hồi năm 2014 có tên gọi là 'Hồi sinh 'Asir' vốn sử dụng truyền thông, nghệ thuật và công nghệ để khuyến khích việc gìn giữ kiến trúc song song với hỗ trợ nghệ thuật đương đại, phát triển bền vững và nông nghiệp. "Do người 'Asir luôn sống nhờ vào mảnh đất một cách tự hào và xây dựng những căn nhà của họ một cách bền vững," thông điệp về sứ mạng của dự án giải thích, "họ thật sự một lần nữa ở trên tuyến đầu của những điều được xem là xu hướng mũi nhọn toàn cầu." Khi màn đêm buông xuống và những chiếc xe buýt chở du khách lên đường trở về các khách sạn gần đó, những ngôi làng trên núi như Habala một lần nữa trống không. Khó mà giữ được những vương miện bằng hoa một khi bạn đã rời khỏi 'Asir: chỉ sau một vài ngày, những bông hoa héo khô và tróc ra dù chỉ là cái chạm nhẹ nhất, còn hoa quế và hoa lài thì mất đi mùi thơm. Mặc dù phần lớn những thành công kinh tế gần đây của 'Asir tập trung chỉ vào việc gìn giữ lịch sử địa phương, hy vọng rằng những ý tưởng mới này vốn cho phép người dân địa phương tham gia vào quá trình quyết định sẽ giúp cho 'Asir trở thành một nơi có nền văn hóa độc đáo in dấu quá khứ vừa có tương lai xán lạn. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Những chiếc xe jeep bốn bánh chạy ngoằn ngoèo trông rất khiếp vía trên một sườn núi rậm rạp. Hàng ghế sau là những gia đình và du khách Ả Rập Saudi đến từ những vùng khác của bán đảo Ả Rập. Người Ba Tư cổ sáng tạo ra 'máy lạnh' giữa sa mạc Gặp 'người Samari nhân lành' của Kinh Thánh 'Cuộc chiến Hummus' ở Trung Đông Trong khi xe đang bon bao giữa màn sương mát lạnh, các hành khách thỉnh thoảng lại cúi xuống để lục tìm máy ảnh và ví tiền. Cửa xe jeep được mở tung khi chúng đến gần những gian hàng bán mật ong, trái cây và - mặt hàng được khao khát nhất - những chiếc vương miện bằng hoa sáng lóa được kết bằng những bông hoa đỏ và cam. Du khách đội vòng hoa lên đầu làm kiểu chụp ảnh và trên mặt nở nụ cười tươi nhất để đưa lên mạng xã hội. Dành cho nam giới Những chiếc vương miện hoa được bày bán ở những địa điểm trên khắp tỉnh 'Asir không chỉ đơn thuần là mồi nhử đối với những du khách rủng rỉnh tiền bạc muốn khoe cho bạn bè mình ở nhà thấy. Những chiếc vòng đội đầu được đan kết tỉ mỉ là trang phục truyền thống của một cộng đồng có tên gọi là 'Hoa Nhân': họ thuộc về bộ tộc Qahtan vốn vẫn giữ tập quán diện hoa cỏ để làm đẹp cũng như vì mục đích sức khỏe, và giờ đây họ bán những chiếc vòng đeo truyền thống này cho du khách. Ngày nay, chủ yếu sống tập trung ở phía nam bán đảo Ả Rập, người Qahtan được cho là cộng đồng xã hội lâu đời nhất ở khu vực. Họ nói họ là hậu duệ của Ishmael, con trai của Đấng Abraham trong Kinh Thánh Do Thái. Cái biệt danh 'Hoa Nhân' gán cho họ là do nhiều đàn ông Qahtan có tập tục đội lên đầu những chiếc vòng hoa được đan kết rất tinh tế bằng các loại thảo mộc, hoa và cây cỏ. Theo nhà nghiên cứu quá cố Thierry Mauger, việc làm những chiếc vương miện bằng hoa này được những nam thanh niên trong bộ tộc xem là một cuộc tranh tài sắc đẹp thân thiện: họ đưa vào càng nhiều những loại hoa sặc sỡ càng tốt, chẳng hạn như hoa cúc hay hoa lài. Ngược lại, đàn ông từ trung niên trở lên có cách nhìn ôn tồn hơn: họ làm những chiếc vòng hoa với những loài cây cỏ như quế dại. Có những người đội chúng hàng ngày để làm đẹp, trong khi cũng có những người diện chúng vào những dịp đặc biệt như những ngày lễ lớn của đạo Hồi. Những người khác thì vẫn đội chúng khi bị ốm và họ chọn những vòng hoa làm bằng những loài thảo dược đặc biệt có tính năng chữa bệnh. Giới tính thứ ba ở miền nam Mexico Guna Yala, 'thiên đường cho giới tính thứ ba' Lịch sử tha hương của người Garifuna gốc Phi Nhưng vòng hoa đội đầu không phải là nhân tố duy nhất phân biệt nhóm sắc tộc này với nền văn hóa Ả Rập chủ đạo vốn được giới tinh hoa trong chính quyền, mà đa số có nguồn gốc từ những khu vực Najd và Hijaz. Cách biệt thế giới bên ngoài Nơi ở của những Hoa Nhân, 'Asir, nằm trên đỉnh một bình nguyên có lượng mưa nhiều hơn bất cứ nơi nào khác trong vương quốc. Vào tháng 5 và tháng 6, nhiệt độ ở những thành phố trong đất liền của đất nước có thể lên đến 30 độ C trong khi tỉnh 'Asir, vốn nằm cách thủ đô Riyadh 900 km về phía tây nam, chào đón những du khách không hề chuẩn bị trước với những cơn gió lạnh và thỉnh thoảng là mưa bão. Những đỉnh núi ở bình nguyên này, vốn là những đỉnh núi cao nhất nước, có những cánh đồng trồng trọt được người dân ở đây khoét sườn núi tạo thành. Họ tự trồng trọt ở quy mô nhỏ để nuôi bản thân với những vụ mùa như lúa mì, cà phê và hoa quả. Bộ tộc Qahtan đã có lịch sử vất vả. Trong tiếng Ả Rập, 'Asir có nghĩa là 'gian khổ'. Theo chuyện kể dân gian ở địa phương, chính vị trí xa xôi đầy thách thức của những sườn núi lởm chởm của 'Asir đã khiến một vài gia đình Qahtan bỏ trốn đến đây từ những vùng đất thấp xung quanh để trốn đội quân xâm lược của Đế quốc Ottoman khoảng 350 năm trước đây. Sau khi các lực lượng trung thành với Vương triều Saud chiếm đóng 'Asir, khu vực này đã được sáp nhập vào Ả Rập Saudi vào năm 1932. Sống trong những cộng đồng nhỏ mang tính tự trị ở vùng núi, những ngôi làng của người Qahtan rất khó để tiếp cận, vừa là để phòng vệ khỏi những bộ tộc xung quanh vừa để giữ sự tự trị chính trị, cho đến cuối thế kỷ 20. Chẳng hạn như khu định cư Habala chỉ có thể đến được bằng một hệ thống thanh vịn bằng sắt và những chiếc thang bện bằng dây thừng. Việc Chính phủ Ả Rập Saudi xây dựng tuyến cáp treo vào những năm 1990 giúp cho việc đến khu vực xa xôi này dễ dàng hơn, nhưng cũng làm nổi bật những vấn đề về sự hội nhập của các bộ tộc vào bản sắc quốc gia và việc liệu những nền văn hóa độc đáo này có đứng vững được trước sức ép hiện đại hóa hay không. Kiến trúc độc đáo Tuy nhiên, bất chấp nghịch cảnh, nhiều phong tục của Hoa Nhân vẫn được duy trì. Thật ra, những tập quán có nguy cơ bị lãng quên giờ đây đã thu hút du khách đến khu vực này. Trong những quán ăn nhỏ nằm rải rác lối đi ngoằn ngoèo lên Jabal Sawda, đỉnh núi cao nhất của Ả Rập Saudi, những người phục vụ Qahta đội những vòng hoa sáng bưng ra những đĩa dê và cơm nóng hổi cho khách. Các hướng dẫn viên ở Habala chào đón du khách mặc những miếng vải sọc sặc sỡ quấn xung quanh eo. Mộ Thành Cát Tư Hãn: Bí ẩn không thể tìm ra? Baia, thành phố La Mã tội lỗi nơi đáy biển Sự dị thường về biên giới của châu Âu So với những trang phục khắc khổ mà phụ nữ ở những vùng khô, nóng của đất nước mặc, thì phụ nữ Qahtan lâu nay vẫn mặc kiểu bó sát để giúp giữ ấm khi nhiệt độ xuống thấp. Mặc dù họ không đội những chiếc vòng kết đầy hoa, nhưng mang những chiếc khăn trùm đầu và áo choàng có những hoa văn thêu hình học phức tạp và những chiếc tua trông sống động với màu vàng, xanh, đỏ sáng sủa. Đến thăm khu vực này, du khách không thể không trầm trồ trước những tòa nhà đắp bằng bùn và đá có niên đại cách nay hơn 200 năm và trông giống như những tòa nhà chọc trời mini bằng đất. Những ngôi nhà này được xây dựng sát nhau ở những cộng đồng quần tụ với nhau theo sắc tộc. Chúng gợi nhắc đến những ngôi nhà được tìm thấy ở các thành phố Sana'a hay Shibam của Yemen, và nó cho thấy rằng một nền văn hóa chung giữa hai quốc gia đã có trước khi biên giới hiện đại ra đời. Những du khách tò mò rướn cổ lên để xem cho rõ những tháp canh vốn nhô lên cao giữa những khu dân cư mặc dù đã không còn được sử dụng nữa. Những công trình có những chi tiết kiến trúc phức tạp để giúp cho những ngôi nhà có thể chống chọi được thực tế của khí hậu vùng 'Asir: hệ thống thoát nước giúp ngăn nước mưa đọng lại trên mái nhà, dùng rất nhiều gạch để giúp giữ nhiệt, và những chiếc cửa sổ nhỏ, ít ỏi và những ranh giới màu xanh sáng - hai nhân tố được cho là giúp đuổi muỗi và tà ma. Kinh doanh du lịch Bên trong những ngôi nhà này tự thân nó là quang cảnh rất mãn nhãn. Những bức tường trong nhà - nhất là ở majlis, tức là căn phòng được dùng để tiếp khách - được sơn phết bằng những họa tiết hình học màu xanh dương, xanh lá cây, đỏ và vàng sáng thể hiện những mô-típ vốn định hình một yếu tố cơ bản trong bản sắc của 'Asir. Ngày nay, những bức tranh tường này lấy cảm hứng từ những biểu tượng kiến trúc mà trong quá khứ giúp cho du khách biết được về cư dân trong những ngôi nhà: họa tiết, hình dáng và sắc màu hé lộ về tuổi tác, giới tính và thành phần của mỗi gia đình. Được sơn lại mỗi năm vào mùa haji - tháng m lịch khi mà người Hồi giáo hành hương đến thánh địa Mecca, những hình ảnh trang trí này là công việc của những người phụ nữ vốn truyền lại nghệ thuật này qua các thế hệ bằng cách mời họ hàng ở tất cả các độ tuổi đến giúp đỡ việc bảo dưỡng hàng năm. Tuy nhiên đa phần những ngôi làng nhỏ, cách biệt trên những đỉnh núi cao nhất đều trống không. Nằm trong dự án nhằm biến khu vực này trở nên dễ tiếp cận hơn cho du khách, trong nửa sau Thế kỷ 20, chính quyền Ả Rập Saudi đã buộc tái định cư đối với cư dân ở những ngôi làng như Habala và đưa họ ở những khu dân cư mới được xây dựng vốn dễ dàng tiếp cận cơ sở hạ tầng, dịch vụ và trường học tốt hơn. Những ngôi làng của họ giờ đây hoạt động như là những địa điểm cho du khách khám phá văn hóa 'Asir. Các Hoa Nhân chỉ quay về ngôi làng của tổ tiên họ tạm thời để hướng dẫn tour, trình diễn trên sân khấu những điệu múa truyền thống của khu vực và xây dựng công việc kinh doanh của họ xung quanh ngành du lịch. Cổ truyền hay hiện đại? Ở đây có một nghịch lý: sự hiện đại hóa dần dần đã ăn mòn vào lối sống bản địa, nhưng mối quan tâm ngày càng tăng từ thế giới bên ngoài lại đem đến khả năng gìn giữ những phong tục có nguy cơ biến mất. Làng Habala, nhờ vào quang cảnh đẹp như tranh và lịch sử gần như cách biệt hoàn toàn, đã nhận được sự chú ý đặc biệt từ các du khách. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là văn hóa Qahtan đang bị xói mòn hoàn toàn. Mặc dù nhiều Hoa Nhân đang dựa vào kinh tế du lịch để kiếm tiền nuôi sống gia đình, sự quan tâm đến tỉnh này đã đưa đến nhiều cơ hội cho người dân địa phương thực hiện việc bảo tồn văn hóa của riêng họ. Sau nhiều năm trở nên giàu có nhờ vào trữ lượng dầu của đất nước, chương trình Tầm nhìn Ả Rập Saudi đến năm 2030, vốn có mục tiêu giảm bớt sự lệ thuộc vào thu nhập dầu mỏ trong những thập niên tới, đã đưa kế hoạch củng cố các chương trình văn hóa và lĩnh vực du lịch vào. Một ngân sách gần 1 tỷ đô la đã được dành riêng để phục hồi những địa điểm di sản, trong đó có ở 'Asir. Mặc dù nhiều ý tưởng đi từ trên xuống này chỉ tập trung gìn giữ quá khứ, nhưng những dự án khác cũng quan tâm đưa sản xuất văn hóa và kinh tế vào kiến thức của người dân địa phương. Hướng tới sự bền vững Hồi năm 2017, tổ chức Art Jameel đã dạy cho những nghệ nhân địa phương những kỹ năng cần thiết để lưu lại những bức tranh tường 'Asir bằng kỹ thuật số với mục tiêu tạo ra những nhà sản xuất ở cấp độ cộng đồng - những người sẽ hỗ trợ cho nghệ thuật và nghề thủ công truyền thống. Tương tự, Đại học Dar Al-Hekma ở Jeddah đã thúc đẩy một dự án hồi năm 2014 có tên gọi là 'Hồi sinh 'Asir' vốn sử dụng truyền thông, nghệ thuật và công nghệ để khuyến khích việc gìn giữ kiến trúc song song với hỗ trợ nghệ thuật đương đại, phát triển bền vững và nông nghiệp. "Do người 'Asir luôn sống nhờ vào mảnh đất một cách tự hào và xây dựng những căn nhà của họ một cách bền vững," thông điệp về sứ mạng của dự án giải thích, "họ thật sự một lần nữa ở trên tuyến đầu của những điều được xem là xu hướng mũi nhọn toàn cầu." Khi màn đêm buông xuống và những chiếc xe buýt chở du khách lên đường trở về các khách sạn gần đó, những ngôi làng trên núi như Habala một lần nữa trống không. Khó mà giữ được những vương miện bằng hoa một khi bạn đã rời khỏi 'Asir: chỉ sau một vài ngày, những bông hoa héo khô và tróc ra dù chỉ là cái chạm nhẹ nhất, còn hoa quế và hoa lài thì mất đi mùi thơm. Mặc dù phần lớn những thành công kinh tế gần đây của 'Asir tập trung chỉ vào việc gìn giữ lịch sử địa phương, hy vọng rằng những ý tưởng mới này vốn cho phép người dân địa phương tham gia vào quá trình quyết định sẽ giúp cho 'Asir trở thành một nơi có nền văn hóa độc đáo in dấu quá khứ vừa có tương lai xán lạn. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

vert-fut-40000965

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-40000965

Nông trại trên không ở Hong Kong

Một con bướm đậu trên lá rau diếp không phải là điều gì khác thường. Thế nhưng tôi đang đứng trên nóc của Bank of America Tower, một toà nhà cao 39 tầng nằm trong quận đông đúc nhất của Hong Kong, để được chứng kiến một trong những nông trại cao nhất ở đây. Chú bướm này có lẽ đã phải bay qua những toà tháp trải dài hàng dặm để đến được ốc đảo bé nhỏ nằm giữa sa mạc bê tông này.

"Chúng tôi chỉ việc trồng rau và để cho thiên nhiên ùa về," Andrew Tsui nói. Đi cùng với chúng tôi còn có Michelle Hong và Pol Fabrega, những người sáng lập Rooftop Republic, với mục tiêu phủ xanh những toà nhà chọc trời trong thành phố. Những loài cây duy nhất cứu được miền ven biển VN Loại sữa để hàng tháng không hỏng Có thể chỉ ăn một món để sống? Có lẽ nếu không phải là chúng tôi đang cách mặt đất 146 mét thì nông trại này trông cũng sẽ giống như bất cứ nông trại nào khác, với các thùng hình chữ nhật xếp thành nhiều hàng. Một số thùng chỉ đựng các mầm mới nhú, một số thùng khác đựng các cây rau đã đủ lớn để thu hoạch. m thanh lớn nhất mà tôi nghe thấy không phải là tiếng xe cộ bên dưới, mà là tiếng gió. Mặc dù thời điểm chuyến thăm của tôi là vào tháng Hai, ánh nắng vẫn mạnh đến cháy da, và Hong nói với tôi rằng điều kiện thời tiết ở Hong Kong trong cả năm đều phù hợp cho việc trồng trọt. "Chúng tôi trồng từ cà chua, xà lách, broccoli - tất cả mọi thứ," Hong nói. Những loại rau mà tôi nhìn thấy cũng xanh tươi giống như bất cứ loại rau nào được trồng trên mặt đất. Các nhân viên ở các văn phòng bên dưới chăm sóc chúng mỗi ngày, và sau khi thu hoạch, những loại rau củ này được gửi đến một ngân hàng lương thực, nơi chúng được đem đi phân phát cho những người có điều kiện khó khăn. "Chúng tôi muốn chia sẻ những sản phẩm tốt chứ không chỉ thức ăn thừa," Tsui nói. Thế nhưng một số nơi khác, những người trồng sẽ giữ lại sản phẩm của mình. Những loại rau củ tươi thường hiếm khi đến từ Hong Kong. Để giải thích, Tsui chỉ tay về phía các dãy núi bao vòng thành phố. "5 đến 6 triệu người sống chen chúc giữa hai vành đai chật hẹp đó," ông nói. Trên nóc tòa nhà 39 tầng, Bank of America, là các khay trồng rau xanh Điều này khiến cho 90% thực phẩm tiêu thụ tại Hong Kong đến từ Trung Quốc. Thế nhưng sau nhiều vụ tai tiếng thực phẩm nhiễm độc ở phần lục địa, ngày càng nhiều người dân tại Hong Kong muốn chuyển sang thực phẩm được trồng tại địa phương. Và nếu họ không có đủ đất để làm chuyện đó, họ chuyển sang những toà nhà chọc trời. Tuy nhiên sản xuất lương thực không phải là mục tiêu duy nhất của dự án. Mục tiêu lớn hơn đó là cách mạng hoá văn hoá sống vội ở thành phố này. Cũng giống như tất cả những đô thị khác, xã hội Hong Kong phân tầng khá rõ rệt, khiến mối quan hệ của mỗi người chỉ giới hạn ở các đồng nghiệp và bạn bè thân. Rooftop Republic muốn giúp phá vỡ những rào cản xã hội này. "Điều này giống như là một thử nghiệm xã hội," Tsui nói. Điều kỳ diệu ẩn chứa trong một cốc bia Các thành phố lớn nhất chống ô nhiễm không khí thế nào? Kiểm soát sự căng thẳng và tình trạng sức khỏe bằng máy tính Nhóm của ông đang tìm cách mời các nông dân từ những vùng xung quanh đến để huấn luyện cách trồng trọt cho những nhân viên văn phòng. "Chúng tôi hy vọng rằng những kiến thức về trồng trọt sẽ không mất đi theo họ, và họ có thể truyền đạt, chia sẻ với cộng đồng." Đổi lại, những người nông dân được trả tiền để chăm sóc những hạt giống dùng cho các nông trại trên không này. Điều này giúp họ có được nguồn thu nhập ổn định mà không bị ảnh hưởng bởi những biến động của giá thị trường. "Đây là khoản thu nhập có rủi ro thấp," Tsui nói. Đó có lẽ là một bước đi nhỏ, thế nhưng nó đang giúp kết nối hai tầng lớp xã hội mà thường có lẽ không bao giờ giao tiếp với nhau. Nhóm của Tsui cũng làm việc với những người khiếm thính hoặc các dạng khuyết tật khác, vốn xem việc tương tác với thiên nhiên là một hình thức điều trị. Sau khi rời toà tháp Bank of America, nhóm của Tsui tiếp tục đưa tôi đến một dựa án thứ hai, nằm trên nóc toà tháp Câu lạc bộ Hong Kong Fringe - nơi trồng cà tím, cà chua, oregano, sả, bạc hà và cải xoăn cho quán bar và nhà hàng ở dưới. Tôi đã đi qua toà nhà này rất nhiều lần mà không biết rằng có cả một ốc đảo trên nóc của nó. Tại đây, Rooftop Republic kể với tôi về mục tiêu còn lại của họ: Giáo dục. Bằng việc thường xuyên mở các lớp thực hành, họ hy vọng rằng những cư dân sống tại Hong Kong sẽ ý thức tốt hơn về nguồn lực cần thiết để sản xuất ra những thực phẩm mà họ đang sử dụng. 'Ruộng rau' trên nóc tòa nhà Hong Kong Fringe Club cung ứng rau xanh cho quán bar và nhà hàng bên dưới Hong chỉ tay về phía một dàn bông cải xanh và nói một trong các nhóm viếng thăm gần đây cho biết họ chưa bao giờ nhìn thấy hết cả cây. "Họ không nhận ra rằng bông cải mà chúng ta ăn chỉ là một phần nhỏ," bà nói, "và nếu bạn nhìn vào số lượng bông cải được bán ở siêu thị, bạn sẽ bắt đầu nhận ra rằng việc trồng một số lượng như vậy sẽ tốn diện tích ra sao," bà nói thêm. Fabrega đồng ý với Hong. Ông nói rằng trong những buổi học thực hành, các bậc phụ huynh cũng học được nhiều điều mới chứ không chỉ bọn trẻ. "Chúng tôi mang lại kiến thức cho họ, dù đó là những kiến thức khá cơ bản." Ông cho biết bằng việc chỉ ra nguồn gốc và quá trình sinh thái học của các loại thực phẩm cho những người đến viếng thăm, điều này sẽ giúp làm giảm tình trạng lãng phí thực phẩm - từ đó khuyến khích sự phát triển bền vững toàn diện. Tsui nói giấc mơ của ông là biến việc thư giãn, nghỉ ngơi trên nông trại trên không này trở thành thói quen hàng ngày của tất cả mọi người. "Cũng tương tự như cà phê," Tsui nói - những thứ từng rất xa xỉ, nhưng sau đó trở thành thói quen hàng ngày nhờ sự tiện lợi. Tsui muốn rằng những chuyến thăm nông trại cũng sẽ trở nên cần thiết như cốc cà phê buổi sáng. "Ở một nghĩa nào đó, chúng tôi có nhiệm vụ biến nông nghiệp trở nên có sức hấp dẫn." Để hiểu hơn về tiềm năng của ý tưởng trồng trọt trên nóc nhà, tôi đã gặp Matthew Pryor, từ đơn vị thiết kế cảnh quan ở Đại học Hong Kong (HKU). Pryor, một người Anh, đã chuyển đến Hong Kong 25 năm trước. "Nhịp sống ở đây rất dễ gây nghiện - bạn không thực sự yêu thích nó, nhưng bạn không thể sống thiếu nó." Tôi gặp Pryor giữa lúc ông đang lên một dự án mới, trong đó ước tính khoảng không gian trong thành phố có thể được dùng làm nông trại trên không. Diện tích ước tính ban đầu của ông khá lớn, khoảng 695 hecta, gần gấp 5 lần quy mô Hyde Park ở London hay Central Park ở New York. Khí hậu Hong Kong thích hợp cho việc trồng rau quanh năm "Hiện nay diện tích trên mặt đất có thể sử dụng để trồng trọt ở Hong Kong chỉ vào khoảng 420 hecta," ông nói. "Như vậy có nhiều chỗ trên nóc nhà hơn là ở dưới đất." Pryor cũng thực hiện nhiều cuộc khảo sát đối với các nông trại trên không ở Hong Kong. Ông đã tìm đến 60 nông trại đang trong quá trình hình thành. "Điều khiến tôi khá thú vị là những nơi này hoàn toàn không liên kết với nhau - 60 nhóm với ý tưởng giống nhau và họ đã thực hiện ý tưởng đó gần như cùng lúc." Cũng giống như Tsui, Pryor xem các nông trại trên không là một hình thức chăm sóc sức khoẻ cộng đồng hiệu quả - nhất là với những người lớn tuổi. "Tuổi thọ ở Hong Kong hiện nay là 90 - chúng ta sống lâu hơn hầu hết những nơi khác trên thế giới," ông nói. "Thế nhưng chúng ta lại không có không gian cho người lớn tuổi. Họ dành phần lớn thời gian trên đường phố - nhất là những người già có thu nhập thấp. Tại sao lại không để cho họ dành thời gian trên những nóc nhà?" Các bài tập thể dục nhà và những giao tiếp xã hội là hai trong những cách tốt nhất để tránh bệnh mất trí nhớ. Bên cạnh đó, ông cũng nói các nông trại trên nóc nhà cũng có thể giúp cách nhiệt và cách âm, giúp các toà nhà giảm lượng tiêu thụ điện từ điều hoà không khí. "Tôi muốn thuyết phục chính phủ công nhận chính thức các chức năng của nông trại trên không," ông nói - để chúng có thể được đưa vào quy hoạch thành phố. Sau khi nói chuyện trong văn phòng của ông, chúng tôi đang đi dạo quanh nông trại trên không của HKU mà Pryor đã dựng nên cùng với các sinh viên và một số nhân viên khác ở trường. Ông nhớ lại khi mới được phép cho xây nông trại, ông đã phải vác hàng tấn đất và phân bón lên các bậc cầu thang mà vẫn phải cố gắng giữ im lặng vì có một phòng học gần đó đang làm bài thi. Tất cả những thứ tôi nhìn thấy ở đây đều được tái sử dụng hoặc mang về từ các công trường. Ông còn đảm bảo rằng mỗi chậu chứa một lượng đất đủ nặng, đề phòng mùa bão tới. Cho đến nay các cơn bão mạnh đều không để lại hậu quả gì lớn đối với nông trại của Pryor. Gần đây, thách thức lớn nhất của ông là bảo vệ các cây trồng khỏi những con vẹt mào. "Chúng là loài phá hoại đích thực - rất ồn ào và hung dữ." Thế nhưng trong chuyến thăm của tôi hồi tháng Hai, nông trại ở HKU vô cùng yên bình và có tầm nhìn rất đẹp về phía các dãy núi bao quanh thành phố. "Hầu hết những người đến thăm là vào buổi chiều muộn để nhìn hoàng hôn," ông nói. Liệu đây có phải là tương lai dành cho cư dân đô thị ở khắp nơi? "Hong Kong có thể được xem như là một nơi thí nghiệm," Pryor nói. Nếu những nông trại trên không có thể trở thành xu hướng mới ở đây và trở nên phổ biến như cà phê, có lẽ việc ý tưởng này được áp dụng trên toàn cầu chỉ là vấn đề thời gian. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: "Chúng tôi chỉ việc trồng rau và để cho thiên nhiên ùa về," Andrew Tsui nói. Đi cùng với chúng tôi còn có Michelle Hong và Pol Fabrega, những người sáng lập Rooftop Republic, với mục tiêu phủ xanh những toà nhà chọc trời trong thành phố. Những loài cây duy nhất cứu được miền ven biển VN Loại sữa để hàng tháng không hỏng Có thể chỉ ăn một món để sống? Có lẽ nếu không phải là chúng tôi đang cách mặt đất 146 mét thì nông trại này trông cũng sẽ giống như bất cứ nông trại nào khác, với các thùng hình chữ nhật xếp thành nhiều hàng. Một số thùng chỉ đựng các mầm mới nhú, một số thùng khác đựng các cây rau đã đủ lớn để thu hoạch. m thanh lớn nhất mà tôi nghe thấy không phải là tiếng xe cộ bên dưới, mà là tiếng gió. Mặc dù thời điểm chuyến thăm của tôi là vào tháng Hai, ánh nắng vẫn mạnh đến cháy da, và Hong nói với tôi rằng điều kiện thời tiết ở Hong Kong trong cả năm đều phù hợp cho việc trồng trọt. "Chúng tôi trồng từ cà chua, xà lách, broccoli - tất cả mọi thứ," Hong nói. Những loại rau mà tôi nhìn thấy cũng xanh tươi giống như bất cứ loại rau nào được trồng trên mặt đất. Các nhân viên ở các văn phòng bên dưới chăm sóc chúng mỗi ngày, và sau khi thu hoạch, những loại rau củ này được gửi đến một ngân hàng lương thực, nơi chúng được đem đi phân phát cho những người có điều kiện khó khăn. "Chúng tôi muốn chia sẻ những sản phẩm tốt chứ không chỉ thức ăn thừa," Tsui nói. Thế nhưng một số nơi khác, những người trồng sẽ giữ lại sản phẩm của mình. Những loại rau củ tươi thường hiếm khi đến từ Hong Kong. Để giải thích, Tsui chỉ tay về phía các dãy núi bao vòng thành phố. "5 đến 6 triệu người sống chen chúc giữa hai vành đai chật hẹp đó," ông nói. Trên nóc tòa nhà 39 tầng, Bank of America, là các khay trồng rau xanh Điều này khiến cho 90% thực phẩm tiêu thụ tại Hong Kong đến từ Trung Quốc. Thế nhưng sau nhiều vụ tai tiếng thực phẩm nhiễm độc ở phần lục địa, ngày càng nhiều người dân tại Hong Kong muốn chuyển sang thực phẩm được trồng tại địa phương. Và nếu họ không có đủ đất để làm chuyện đó, họ chuyển sang những toà nhà chọc trời. Tuy nhiên sản xuất lương thực không phải là mục tiêu duy nhất của dự án. Mục tiêu lớn hơn đó là cách mạng hoá văn hoá sống vội ở thành phố này. Cũng giống như tất cả những đô thị khác, xã hội Hong Kong phân tầng khá rõ rệt, khiến mối quan hệ của mỗi người chỉ giới hạn ở các đồng nghiệp và bạn bè thân. Rooftop Republic muốn giúp phá vỡ những rào cản xã hội này. "Điều này giống như là một thử nghiệm xã hội," Tsui nói. Điều kỳ diệu ẩn chứa trong một cốc bia Các thành phố lớn nhất chống ô nhiễm không khí thế nào? Kiểm soát sự căng thẳng và tình trạng sức khỏe bằng máy tính Nhóm của ông đang tìm cách mời các nông dân từ những vùng xung quanh đến để huấn luyện cách trồng trọt cho những nhân viên văn phòng. "Chúng tôi hy vọng rằng những kiến thức về trồng trọt sẽ không mất đi theo họ, và họ có thể truyền đạt, chia sẻ với cộng đồng." Đổi lại, những người nông dân được trả tiền để chăm sóc những hạt giống dùng cho các nông trại trên không này. Điều này giúp họ có được nguồn thu nhập ổn định mà không bị ảnh hưởng bởi những biến động của giá thị trường. "Đây là khoản thu nhập có rủi ro thấp," Tsui nói. Đó có lẽ là một bước đi nhỏ, thế nhưng nó đang giúp kết nối hai tầng lớp xã hội mà thường có lẽ không bao giờ giao tiếp với nhau. Nhóm của Tsui cũng làm việc với những người khiếm thính hoặc các dạng khuyết tật khác, vốn xem việc tương tác với thiên nhiên là một hình thức điều trị. Sau khi rời toà tháp Bank of America, nhóm của Tsui tiếp tục đưa tôi đến một dựa án thứ hai, nằm trên nóc toà tháp Câu lạc bộ Hong Kong Fringe - nơi trồng cà tím, cà chua, oregano, sả, bạc hà và cải xoăn cho quán bar và nhà hàng ở dưới. Tôi đã đi qua toà nhà này rất nhiều lần mà không biết rằng có cả một ốc đảo trên nóc của nó. Tại đây, Rooftop Republic kể với tôi về mục tiêu còn lại của họ: Giáo dục. Bằng việc thường xuyên mở các lớp thực hành, họ hy vọng rằng những cư dân sống tại Hong Kong sẽ ý thức tốt hơn về nguồn lực cần thiết để sản xuất ra những thực phẩm mà họ đang sử dụng. 'Ruộng rau' trên nóc tòa nhà Hong Kong Fringe Club cung ứng rau xanh cho quán bar và nhà hàng bên dưới Hong chỉ tay về phía một dàn bông cải xanh và nói một trong các nhóm viếng thăm gần đây cho biết họ chưa bao giờ nhìn thấy hết cả cây. "Họ không nhận ra rằng bông cải mà chúng ta ăn chỉ là một phần nhỏ," bà nói, "và nếu bạn nhìn vào số lượng bông cải được bán ở siêu thị, bạn sẽ bắt đầu nhận ra rằng việc trồng một số lượng như vậy sẽ tốn diện tích ra sao," bà nói thêm. Fabrega đồng ý với Hong. Ông nói rằng trong những buổi học thực hành, các bậc phụ huynh cũng học được nhiều điều mới chứ không chỉ bọn trẻ. "Chúng tôi mang lại kiến thức cho họ, dù đó là những kiến thức khá cơ bản." Ông cho biết bằng việc chỉ ra nguồn gốc và quá trình sinh thái học của các loại thực phẩm cho những người đến viếng thăm, điều này sẽ giúp làm giảm tình trạng lãng phí thực phẩm - từ đó khuyến khích sự phát triển bền vững toàn diện. Tsui nói giấc mơ của ông là biến việc thư giãn, nghỉ ngơi trên nông trại trên không này trở thành thói quen hàng ngày của tất cả mọi người. "Cũng tương tự như cà phê," Tsui nói - những thứ từng rất xa xỉ, nhưng sau đó trở thành thói quen hàng ngày nhờ sự tiện lợi. Tsui muốn rằng những chuyến thăm nông trại cũng sẽ trở nên cần thiết như cốc cà phê buổi sáng. "Ở một nghĩa nào đó, chúng tôi có nhiệm vụ biến nông nghiệp trở nên có sức hấp dẫn." Để hiểu hơn về tiềm năng của ý tưởng trồng trọt trên nóc nhà, tôi đã gặp Matthew Pryor, từ đơn vị thiết kế cảnh quan ở Đại học Hong Kong (HKU). Pryor, một người Anh, đã chuyển đến Hong Kong 25 năm trước. "Nhịp sống ở đây rất dễ gây nghiện - bạn không thực sự yêu thích nó, nhưng bạn không thể sống thiếu nó." Tôi gặp Pryor giữa lúc ông đang lên một dự án mới, trong đó ước tính khoảng không gian trong thành phố có thể được dùng làm nông trại trên không. Diện tích ước tính ban đầu của ông khá lớn, khoảng 695 hecta, gần gấp 5 lần quy mô Hyde Park ở London hay Central Park ở New York. Khí hậu Hong Kong thích hợp cho việc trồng rau quanh năm "Hiện nay diện tích trên mặt đất có thể sử dụng để trồng trọt ở Hong Kong chỉ vào khoảng 420 hecta," ông nói. "Như vậy có nhiều chỗ trên nóc nhà hơn là ở dưới đất." Pryor cũng thực hiện nhiều cuộc khảo sát đối với các nông trại trên không ở Hong Kong. Ông đã tìm đến 60 nông trại đang trong quá trình hình thành. "Điều khiến tôi khá thú vị là những nơi này hoàn toàn không liên kết với nhau - 60 nhóm với ý tưởng giống nhau và họ đã thực hiện ý tưởng đó gần như cùng lúc." Cũng giống như Tsui, Pryor xem các nông trại trên không là một hình thức chăm sóc sức khoẻ cộng đồng hiệu quả - nhất là với những người lớn tuổi. "Tuổi thọ ở Hong Kong hiện nay là 90 - chúng ta sống lâu hơn hầu hết những nơi khác trên thế giới," ông nói. "Thế nhưng chúng ta lại không có không gian cho người lớn tuổi. Họ dành phần lớn thời gian trên đường phố - nhất là những người già có thu nhập thấp. Tại sao lại không để cho họ dành thời gian trên những nóc nhà?" Các bài tập thể dục nhà và những giao tiếp xã hội là hai trong những cách tốt nhất để tránh bệnh mất trí nhớ. Bên cạnh đó, ông cũng nói các nông trại trên nóc nhà cũng có thể giúp cách nhiệt và cách âm, giúp các toà nhà giảm lượng tiêu thụ điện từ điều hoà không khí. "Tôi muốn thuyết phục chính phủ công nhận chính thức các chức năng của nông trại trên không," ông nói - để chúng có thể được đưa vào quy hoạch thành phố. Sau khi nói chuyện trong văn phòng của ông, chúng tôi đang đi dạo quanh nông trại trên không của HKU mà Pryor đã dựng nên cùng với các sinh viên và một số nhân viên khác ở trường. Ông nhớ lại khi mới được phép cho xây nông trại, ông đã phải vác hàng tấn đất và phân bón lên các bậc cầu thang mà vẫn phải cố gắng giữ im lặng vì có một phòng học gần đó đang làm bài thi. Tất cả những thứ tôi nhìn thấy ở đây đều được tái sử dụng hoặc mang về từ các công trường. Ông còn đảm bảo rằng mỗi chậu chứa một lượng đất đủ nặng, đề phòng mùa bão tới. Cho đến nay các cơn bão mạnh đều không để lại hậu quả gì lớn đối với nông trại của Pryor. Gần đây, thách thức lớn nhất của ông là bảo vệ các cây trồng khỏi những con vẹt mào. "Chúng là loài phá hoại đích thực - rất ồn ào và hung dữ." Thế nhưng trong chuyến thăm của tôi hồi tháng Hai, nông trại ở HKU vô cùng yên bình và có tầm nhìn rất đẹp về phía các dãy núi bao quanh thành phố. "Hầu hết những người đến thăm là vào buổi chiều muộn để nhìn hoàng hôn," ông nói. Liệu đây có phải là tương lai dành cho cư dân đô thị ở khắp nơi? "Hong Kong có thể được xem như là một nơi thí nghiệm," Pryor nói. Nếu những nông trại trên không có thể trở thành xu hướng mới ở đây và trở nên phổ biến như cà phê, có lẽ việc ý tưởng này được áp dụng trên toàn cầu chỉ là vấn đề thời gian. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

forum-39858818

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-39858818

Nhìn lại quá trình kiểm duyệt nhạc Việt qua năm tháng

Chính phủ của các quốc gia có quyền kiểm duyệt các tác phẩm lưu hành và xuất bản. Như vậy thì khó bác bỏ việc Việt Nam có luật lệ cấm hay cho phép tác phẩm được phổ biến. Dư luận gần đây có nhiều tranh cãi về hành động của Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn cho, rồi rút, rồi lại cho phép lưu hành 5 ca khúc của thời gọi là "Sài Gòn tạm chiếm."

"Thuần phong mỹ tục … Mỹ / Văn nghệ ướt của Mỹ." Tranh của họa sĩ Sỹ Ngọc vẽ (Văn Nghệ, 14 tháng 7 năm 1955) Vấn đề chính là cách thẩm định nhạc không rõ ràng và nhất quán của cơ quan kiểm duyệt. Kết quả là một hệ thống kiểm duyệt có vẻ tùy tiện, song nhiều yếu tố trong quá khứ đã góp phần làm nên chế độ kiểm duyệt ở Việt Nam. Công việc kiểm duyệt các tác phẩm là sự thừa kế của chế độ thực dân Pháp. Thực ra Pháp đã xây nên hệ thống truyền thông cho xứ Việt, họ kiểm soát hệ thống ấy cũng là đương nhiên. Luật pháp kiểm duyệt đối với quốc dân Pháp ở thuộc địa cũng thoải mái, tuy nhiên đối với người bản xứ quá chặt chẽ. Một tờ báo hay quyển sách viết bằng tiếng Pháp được in tự do hơn một tác phẩm quốc ngữ. Nhưng nếu tác phẩm nào bằng tiếng Việt không chạm trực tiếp đến chính trị thì chắc cơ chế quản lý của Pháp cho phép lưu hành. Thí dụ trong những năm đầu 1940 có những bài ca ái quốc "thanh niên lịch sử" của nhóm Lưu Hữu Phước được Tổng hội Sinh viên của Trường Đại học Hà Nội được xuất bản. Nước Pháp có toàn quyền ở Đông Dương, như thế thời thực dân các tác phẩm xuất bản không có thông tin về giấy phép. Đến năm 1946, Việt Nam độc lập bắt đầu thấy chữ "kiểm duyệt" (ghi tắt là k.d.) trên bìa sau của bản nhạc. Tập nhạc Thương Binh Ca Hát (Bộ Thương Binh Cửu Binh xuất bản, 1948) trong thông tin in không có việc kiểm duyệt (nguồn tư liệu: Thư Việc Quốc Gia) Thời kháng chiến chống Pháp, âm nhạc không được in ấn nhiều về số lượng và nếu được in là in thạch tại địa phương. Như vậy âm nhạc chủ yếu được phổ biến theo cách truyền miệng. Lúc bấy giờ kiểm duyệt có nghĩa là tự kiềm chế mình trong hoàn cảnh của đời sống mới xã hội chủ nghĩa xây dựng con người mới. Một bài báo Văn Nghệ năm 1950 nhấn mạng rằng "nhạc sĩ phải gạt bỏ đầu óc cá nhân, lao mình vào đời sống của đại chúng, phải kiểm điểm lại tư tưởng, để gột tẩy sạch những tàn tích lãng mạn còn rơi rớt trong mỗi người." Đa số các nhạc sĩ sáng tác vốn là dân thành phố có tính tiểu từ sản. Nếu xâm nhập vào thực tế cuộc sống của người nông dân nghèo họ sẽ nhận ra sự phù phiếm của đời sống cũ. Những năm kháng chiến chưa có danh sách cấm-cho. Chính quyền Việt Nam mong rằng mỗi người sẽ vui lòng quay lưng với quá khứ chưa nghiêm túc của mình và tuân theo chính sách văn nghệ của chính quyền. Một thí dụ là lãnh đạo văn nghệ khuyên nhạc sĩ Phạm Duy phải "khai tử" bài hát "Bên cầu biên giới." Để sống và thành công với kháng chiến thì các nhạc sĩ phải làm như vậy thôi. Nhưng Phạm Duy và một số nhạc sĩ khác bỏ về thành. Nhạc sĩ Tô Hải ở lại và kể về "các lớp 'chỉnh huấn'" là chỗ mà các tác giả bị bắt phải "kiểm điểm, phê bình và tự phê bình" chính mình và các tác phẩm của mình. Để tồn tại, ông phải cho rằng những tác phẩm trước của ông là "đồi trụy, tư sản, tiểu sư sản, thậm chí phản động." Thuở đó các vùng dưới quyền kiểm soát Pháp như các thành phố Hà Nội, Huế và Sài Gòn đều có nhà xuất bản âm nhạc. Các ấn phẩm được in với hai chữ "k.d." với con số và ngày chứng minh rằng bài ca này được cấp phép lưu hành. Một điều đương nhiên nữa là nhạc cách mạng không được xuất bản. Dù vậy cũng đã có nhiều bài ca tình ca đem từ vùng kháng chiến được phép in và rất phổ biến. Từ thời đó Việt Nam đã có hai thế giới âm nhạc hoàn toàn riêng biệt. Khi đất nước Việt Nam bị chia cắt năm 1954 thì hai thế giới âm nhạc mới ấy có biên giới xác định. Ở phía Bắc vĩ tuyến 17 không có chính sách công khai cấm bài hát nào. Nhưng thực tế thì khác. Tôi gặp một phụ nữ người Hà Nội hơn tám mươi tuổi kể rằng mẹ của bà bắt bà đốt các tờ nhạc trước 1954 của bà. Đây là thời cải tạo tư sản khi mà người giàu có bị nghi ngờ rồi vì vậy họ sợ dư luận và không dám cất giữ và hát loại âm nhạc mà mình yêu thích. Ở ngoài Bắc lúc bấy giờ các ấn phẩm không cần in chữ "k.d." vì nhà nước có toàn quyền trên mọi phương tiện truyền thông. Dù vậy cũng có những chuyện tế nhị trong giới âm nhạc. Có một phong trào bài trừ "nhạc vàng" nghĩa là nhạc tiểu tư sản, nhạc bị gọi là "ủy mị" vì thiếu tính chiến đấu. Những ca khúc như "Tình ca" của Hoàng Việt, "Bài ca hy vọng" của Văn Ký, "Tình ca người thủy thủ" của Hoàng Vân đều bị phê bình là quá trữ tình. Với những nhà quản lý khắt khe thì khoảng cách từ trữ tình đến ủy mị có lẽ cũng không xa lắm? Nhưng có một vấn đề cấp bách hơn - đó chính là văn nghệ từ bên kia vĩ tuyến. Một bài đăng trên báo Nhân Dân với đầu đề "Văn nghệ lai Mỹ, phản động và đồi bại" tỏ ra lo ngại về nhạc chiến tranh tâm lý từ bên kia ranh giới. Các bài ca miền Nam bị gọi là "quá ủy mị, ướt át, muốn nằm dài ra mà thở." Bài báo này cũng khẳng định các bài hát miền Nam chỉ được viết nhờ bảo trợ của Mỹ "tung tiền 'com-măng'." Theo tuyên truyền của miền Bắc thì các bài hát này bị dân miền Nam tẩy chay. Bài báo viết: "Hiện nay, đồng bào miền Nam càng căm ghét thứ văn nghệ phản động, đồi bại theo kiểu Mỹ đang tràn ngập ở miền Nam bao nhiêu, càng nhớ, càng yêu những bài thơ, câu hò, điệu múa trong thời kỳ kháng chiến bấy nhiêu". Thị trường âm nhạc sầm uất nổi lên cùng thời ở miền Nam phủ nhận những lời xác nhận ấy. Mặc dù những lời viết ở trên không phản ánh đúng sở thích âm nhạc của dân bên kia vĩ tuyến, nhưng ở đằng sau nó biểu lộ một điệp khúc thường xuyên của các quan chức văn hóa về ảnh hưởng của văn hóa ngoại lai. Đó là âm mưu phá hoại văn hóa và phong tục người Việt của nước Mỹ. Văn hóa Mỹ theo họ chỉ toàn là găngxtơ, cao bồi, đĩ điếm, là như bệnh dịch và người nào chạm vào nền văn hóa ấy sẽ bị lây bệnh. Các tác phẩm viết theo chế độ "Mỹ-ngụy" miền Nam bị coi như nguy hiểm. "Thuần phong mỹ tục … Mỹ / Văn nghệ ướt của Mỹ." Tranh của họa sĩ Sỹ Ngọc vẽ (Văn Nghệ, 14 tháng 7 năm 1955) Với chế độ Việt Nam Cộng hòa ở miền Nam các bài ca phải được kiểm duyệt, và các tác phẩm Cộng sản thì bị cấm. Thời Ngô Đình Diệm có những ca khúc bị coi như ướt át cũng không được lưu hành hay phải đổi lời ca. Trong một bài phỏng vấn năm 1963, nhạc sĩ Minh Kỳ than vãn nhạc lúc bấy giờ bị "bế tắc." "Chúng tôi mà nói đến yêu đương một cách rõ ràng quá, hoặc lời lẽ có phần ướt át, thì cái kéo của ba Kiểm duyệt không tha!" Một điều tất nhiên nữa là các ca khúc về đề tài người lính chiến được ưu tiên phổ biến trên các nguồn truyền thống của chính phủ. Như vậy nhạc làm vai trò tất yếu là tuyên truyền, nhưng nhạc sĩ cùng thời cũng thừa nhận: "tuyên truyền quá rõ dễ bị người nghe ít ưa." Thông tin in và kiểm duyệt trong tập nhạc Ca Khúc Cho Ngày Mai (Sài Gòn: Quảng Hóa, 1970) của Phạm Duy. Hai chế độ đều kiểm duyệt nhạc, nhưng cả hai bên đều không thực hành được việc đó một cách trọn vẹn. Ở miền Bắc nhiều người nghe trộm đài của Sài Gòn, BBC và VOA. Phan Thắng Toán và Nguyễn Văn Lộc (tức Toán Xồm và Lộc Vàng) và một số người nữa bị tù vì tổ chức những buổi hát nhạc vàng với nhau (tức nhạc lãng mạn gọi theo lý thuyết của Mao Trạch Đông) và nhạc miền Nam, nhưng hành động này chỉ phản ánh một phong trào bí mật mà không thể biết được có bao nhiêu người nữa cũng như vậy. Ở Hải Phòng và Hà Nội cùng thời cũng có nhiều thanh niên thích nghe và chơi nhạc rock Mỹ với nhau. Mặt khác là ở miền Nam cũng có nhiều người nghe trộm Đài Tiếng Nói Việt Nam của Hà Nội. Cũng có những tác phẩm trái với quy định của nhà nước và không được cấp phép nhưng vẫn được phổ biến. Các ca khúc đòi hòa bình của Trịnh Công Sơn không được cấp phép phổ biến. Mặc dù có lệnh cấm 33 vào ngày 2 tháng 8 năm 1969, các bài ca phản chiến của ông vẫn được xuất bản và thu băng (không xin giấp phép). Có nhóm sinh viên Đà Lạt muốn hát lại những ca khúc kháng chiến chống Pháp vốn không được phép phổ biến ở miền Nam nhưng vẫn tự xuất bản tập nhạc Năm Xưa. Thông tin in (không kiểm duyệt) cho tập nhạc Năm Xưa (Đà Nẵng: Đoàn Du Ca Đà Nẵng, 1972). Tổng Hội Sinh Viên Sài Gòn cũng thực hiện hai tập nhạc Hát Cho Đồng Bào Tôi Nghe. Đây là nhạc đấu tranh, chống chiến tranh và chính phủ Việt Nam Cộng Hòa. Một điều dĩ nhiên là các nhạc phẩm này không xin và không được cấp phép lưu hành. Như vậy khi thực hiện tập nhạc này, nhóm sinh viên ghi là "phổ biến nội bộ Sinh viên Học sinh." Sau khi nước Việt Nam thống nhất thì gần như toàn thể các nhạc phẩm tân nhạc của những nơi không nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đều bị cấm luôn. Điều đó nghĩa là nó bao gồm các tác phẩm có nguồn gốc nhạc mới của Việt Nam của các tác giả như Đặng Thế Phong, Văn Cao, v.v. (mặc dù chưa chính thức bị cấm), các tình ca thời kháng chiến chống Pháp, và tất cả các ca khúc của thời Việt Nam Cộng Hòa, ngoài những ca khúc phong trào sinh viên đấu tranh được nhắc đến ở trên. Bìa tập nhạc Hát Cho Đồng Bào Tôi Nghe: Chúng Ta Đã Đứng Dậy, tập 1 (Sài Gòn: Tổng Hội Sinh Viên Saigon, 1970). Thông tin in của tập nhạc Hát Cho Đồng Bào Tôi Nghe Ngay sau những biến cố năm 1975 vẫn còn nhiều bản nhạc không in thông tin kiểm duyệt. Nhưng từ đó cũng bắt đầu bản nhạc và tập nhạc với thông tin kiểm duyệt gọi là "giấy phép xuất bản." Chẳng hạn tập nhạc Hát Từ Sài Gòn Giải Phóng gồm ca khúc của những sinh viên miền Nam tham gia phong trào đấu tranh phải in thông tin cấp phép. Nhưng đến những năm 1990 vẫn có nhiều ấn phẩm nốt nhạc của các cơ quan nhà nước xuất bản mà không đề cập đến giấy phép. Bìa tập nhạc Hát Từ Sài Gòn Giải Phóng: Tuyển Tập Bài Hát Tự Biên Tự Diễn (Sài Gòn: Bộ Thông Tin Văn Hóa, Bộ Phận Văn Hóa Quần Chúng, 1976). Thông tin in của tập nhạc Hát Từ Sài Gòn Giải Phóng Từ năm 1975 ranh giới hệ thống kiểm duyệt nhạc Việt là trên toàn bộ nước Việt hình chữ S. Nhưng người Việt tỵ nạn ở rải rác khắp năm châu đã không còn chịu bất cứ sự kiểm duyệt nào. Song người Việt ở lại miền Nam bị nghi ngờ rất nặng nề, nhất là những người từng làm cho nhà nước và trong giới quân sự. Sách Bên Thắng Cuộc của Huy Đức trích báo Sài Gòn Giải Phóng viết về cựu lính rằng: "Đế quốc Mỹ và tay sai đã biến chúng từ con người thành dã thú." Những người sống dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa coi như bị nước Mỹ tẩy não. Hoàng Phủ Ngọc Tường viết trên báo Thừa Thiện Huế cuối năm 1975 là "tất cả hệ thống những 'phương tiện văn hóa' nhằm đạt đến một hiệu quả tinh thần rất nguy hiểm: phổ biến tư tưởng phản động và gieo rắc nọc độc đồi trụy của bọn đế quốc và giai cấp tư sản." Như vậy tất cả các tác phẩm nghệ thuật đều bị cấm, tịch thu, thậm chí tiêu hủy. Nhạc sĩ Lê Mộng Bảo, chủ nhiệm Nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam, kể cho tôi rằng tất cả hàng hóa của tiệm bị lấy đi hết. Nhưng mặt khác, lúc đó cũng có nhiều người lính miền Bắc đã cứu các văn hóa phẩm nguy hiểm của thị trường miền Nam và mang ra miền Bắc. Thứ nào bị cấm thì trốn tránh trong bóng tối. Nhiều người bí mật giữ lại các bản nhạc và đĩa hát. Các quân nhân và công chức của chế độ cũ bị giam cũng lưu giữ âm nhạc trong trí nhớ không cải tạo của họ. Bị tách riêng, các tù nhân sống ở môi trường khác với đa số đồng bào họ. Họ hát và dạy các bài ca cấm cho người bảo vệ ở trại. Một số người bị giam cũng sáng tác bài hát mới để tâm sự với nhau. Báo giới Việt Nam chê trách các "ấn phẩm đen" đang phổ biến. Tức là các tác phẩm chép tay, in rô-nê-o ngoài phạm vi của cơ chế kiểm duyệt. Tuyển Tập Đặc Biệt Mưa Bụi 2, một "ấn phẩm đen" (giai đoạn khoảng 1995). Bài ca "Kẻ Ở Miền Xa" của Trúc Phương, ghi trong Tuyển Tập Đặc Biệt Mưa Bụi 2. Về việc xét lại các ca khúc xưa thì dân đi trước nhà nước. Từ năm 1986, Câu Lạc Bộ Âm Nhạc của Hội Liên Hiệp Thanh Niên ở Sài Gòn và Cung Thiếu Nhi ở Hà Nội từng giới thiệu các tác phẩm được gọi là nhạc tiền chiến, nghĩa là nhạc lãng mạn của những năm đầu tiên của nền tân nhạc. Ngày 15 tháng 10 năm 1989, Cục Âm Nhạc Và Múa mới bắt đầu cấp phép cho các bài hát trước 1975 được phổ biến. Trong đợt đầu tiên này có các tác phẩm xưa của Văn Cao, Đặng Thế Phong, Hoàng Quý, Nguyễn Xuân Khoát, Đoàn Chuẩn, v.v. Phải đợi hai năm nữa, ngày 10 tháng 8 năm 1991, thì mới có một số tác phẩm thời Việt Nam Cộng Hòa của các tác giả Thanh Sơn, Y Vân, Trần Thiện Thanh, Trịnh Công Sơn, Phạm Thế Mỹ, Hoàng Trọng, Minh Kỳ, v.v. được cấp phép phổ biến. Mãi đến 16 tháng 1 năm 2003 một số bài ca của nhạc sĩ Việt ở hải ngoại được cấp phép lưu hành ở Việt Nam. Một số tác giả phải đợi lâu hơn - nhạc Phạm Duy mới bắt đầu được cấp phép hồi năm 2005, nhạc Lam Phương năm 2007 và nhạc Hoàng Thi Thơ năm 2008. Mặc dù như vậy, Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn vẫn duyệt các nhạc phẩm của thời Việt Nam Cộng Hòa và của cộng đồng người Việt hải ngoại. Vấn đề là ở nội dung bài hát tùy thuộc các tác phẩm của miền Nam trước 1975 mà quần chúng ưa nghe nếu không chửi bới và không nói xấu chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hình như trở ngại chính nằm ở hai chữ thôi. "Lính chiến" là cặp chữ cấm kỵ bị coi như đại diện cho những người lính của chế độ miền Nam bị coi như "lính đánh thuê cho đế quốc Mỹ." Cuộc chiến Việt-Mỹ đã xưa rồi, quan hệ ngoại giao hiện nay thành bình thường và hai nước có quan hệ hữu nghị. Song "lính chiến" của ngày xưa vẫn chưa được coi như bạn hữu chăng? Một trong những bài hát từng bị tạm cấm lưu hành là "Cánh thiệp đầu xuân" của Minh Kỳ và Lê Dinh sáng tác năm 1962 trong thời Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam. Bài hát ấy cũng ra đời trong hoàn cảnh kiểm duyệt của thời chiến tranh. Như được nhắc ở trên, chế độ kiểm duyệt thời Ngô Đình Diệm không cho hai tác giả Việt có các bài ca hoàn toàn như ý của họ. Hiện nay nhạc sĩ Lê Dinh cho thay thế lời "anh lính chiến" bằng "anh yêu dấu." Như thế lời ca mới này chỉ có nội dung tình yêu và nhớ nhung. Phạm Duy mơ về 'một ngày như thế' - BBC Vietnamese - Việt Nam 'VN hai câu nói sau cùng khi lìa đời' - BBC Vietnamese - Diễn đàn Bài ca "Rừng xưa"của Lam Phương sáng tác năm 1963 cũng được cho hát lại. Nhìn về lịch sử bài hát này thì dễ hiểu tại sao bài ca này từng bị cấm. Bài này không phải là một bài ca xuất sắc của tác giả và hai câu lời ca trong bài nghe cũng rất bình thường: "Đây ước mơ của miền Nam mến yêu. Tha thiết đến tin anh về bên mái gia đình tìm hạnh phúc ngày qua." Hoàn cảnh lịch sử cho biết đây là người ở miền Nam thời chiến xin người tình đã tập kết ra Bắc về quê sống với gia đình và bỏ rơi cuộc kháng chiến. Nhưng ngày hôm nay, hơn 50 năm sau, ai còn bận tâm đến chuyện chiêu hồi? Nếu cứ cấp phép thì chắc ít ai nhắc đến bài ca "Rừng xưa" vì bài ca không hợp hoàn cảnh đời sống người nghe hiện nay như nhiều ca khúc khác. Phải chăng, các nhà quản lý cố nhắm mắt không nhận rằng hiện nay không còn như thời bao cấp khi Việt Nam chưa toàn cầu hóa? Từ khi có khả năng thu lại nhạc với các phương tiện như máy ghi âm và máy vi tính thì các nhạc phẩm bị cấm được lưu hành rất dễ dàng ở chợ đen. Hiện nay làm sao mà cấm nổi nhạc khi mà bất cứ ai cũng có thể lên mạng, có thể nghe bất cứ loại nhạc nào vào bất cứ lúc nào? Dù thế chăng nữa, hình như thể loại nhạc đáng lo nhất vẫn là nhạc bolero Việt Nam. Bolero Việt là một khối âm nhạc lớn đã hơn 60 năm chinh phục được nhiều người Việt yêu nhạc. Suốt thời gian này, dù bị chê, dù bị cấm, nó không chết và trong khoảng mười năm qua được khôi phục nhiều. Có phải khối nhạc này làm hại cho sự tiến triển của nhạc Việt hay làm cho trình độ nhạc bị hạ thấp? Tôi không nghĩ vậy. Nhất là vì trong thời gian này dư luận kết án các loại nhạc trẻ "gây sốc" hay "nhạc rác." Có nhạc sĩ lý luận rằng "những ca khúc thế này ['nhạc rác'] đã kéo gu thẩm mỹ âm nhạc của khán giả ngày càng đi xuống." Bolero, một thời bị coi như "nhạc sến", nếu xem xét thì lại có nội dung lành mạnh và lịch thiệp. Nguồn nhạc này nghe rất xứng đáng và đáng quý so với nhạc thị trường hiện nay. Nhưng đại đa số ca khúc bolero còn bị cấm. Thực ra việc người Việt nghe và hát một bài ca bolero nhắc đến người lính chiến là chuyện bình thường đang xảy ra trên khắp nước Việt từ sáng đến khuya. Kiểm duyệt việc ấy chỉ có kết quả là hạn chế việc biểu diễn các ca khúc ấy trên sân khấu hay trên làn sóng chính thức. Cấm, cho phép, cấm lại, và lại cho phép các nghệ sĩ hát những bài ca này chỉ làm cho dân nghĩ rằng các cơ quản kiểm duyệt làm việc một cách tùy tiện. Nhưng việc cấm-cho phép đã có hiệu quả. Nếu cứ hát nhạc cấm có thể nhiều lần mà không bị làm sao, nhưng sẽ đến một lúc người hát sẽ bị phạt nặng để làm bài học cho tất cả mọi người khác. Tuy nhiên kết quả không phải là cấm nhạc ấy, hay làm giảm sự ưa chuộng của thính giả đối với nhạc ấy, mà là làm cho các nghệ sĩ và nhà tổ chức phải cẩn thận để tự kiểm duyệt mình và tự hạn chế sức sáng tạo của mình. Theo tôi biết thì người Việt Nam sống theo phương châm độc lập, tự do, và hạnh phúc. Quyền nghe được nhạc mình ưa thích nằm ở trong ba điều lý tưởng ấy? Thời chiến tranh thì việc cấm và hạn chế âm nhạc là rất hợp lý. Cấm những tác phẩm quá thô tục và gây loạn cũng có lý. Việc cấm các bài ca chỉ vì lý lịch đen thì tôi nghĩ là không nên. Nhưng điều đó là chuyện người dân và nhà nước Việt Nam phải giải quyết với nhau. Ông Jason Gibbs có bằng tiến sĩ về Lý thuyết và Sáng tác âm nhạc từ Đại học Pittsburgh, chuyên nghiên cứu âm nhạc Việt Nam. Bài viết gửi BBC được ông viết trực tiếp bằng tiếng Việt, trong loạt bài về các gương mặt nhạc sĩ Việt Nam.

summarize: "Thuần phong mỹ tục … Mỹ / Văn nghệ ướt của Mỹ." Tranh của họa sĩ Sỹ Ngọc vẽ (Văn Nghệ, 14 tháng 7 năm 1955) Vấn đề chính là cách thẩm định nhạc không rõ ràng và nhất quán của cơ quan kiểm duyệt. Kết quả là một hệ thống kiểm duyệt có vẻ tùy tiện, song nhiều yếu tố trong quá khứ đã góp phần làm nên chế độ kiểm duyệt ở Việt Nam. Công việc kiểm duyệt các tác phẩm là sự thừa kế của chế độ thực dân Pháp. Thực ra Pháp đã xây nên hệ thống truyền thông cho xứ Việt, họ kiểm soát hệ thống ấy cũng là đương nhiên. Luật pháp kiểm duyệt đối với quốc dân Pháp ở thuộc địa cũng thoải mái, tuy nhiên đối với người bản xứ quá chặt chẽ. Một tờ báo hay quyển sách viết bằng tiếng Pháp được in tự do hơn một tác phẩm quốc ngữ. Nhưng nếu tác phẩm nào bằng tiếng Việt không chạm trực tiếp đến chính trị thì chắc cơ chế quản lý của Pháp cho phép lưu hành. Thí dụ trong những năm đầu 1940 có những bài ca ái quốc "thanh niên lịch sử" của nhóm Lưu Hữu Phước được Tổng hội Sinh viên của Trường Đại học Hà Nội được xuất bản. Nước Pháp có toàn quyền ở Đông Dương, như thế thời thực dân các tác phẩm xuất bản không có thông tin về giấy phép. Đến năm 1946, Việt Nam độc lập bắt đầu thấy chữ "kiểm duyệt" (ghi tắt là k.d.) trên bìa sau của bản nhạc. Tập nhạc Thương Binh Ca Hát (Bộ Thương Binh Cửu Binh xuất bản, 1948) trong thông tin in không có việc kiểm duyệt (nguồn tư liệu: Thư Việc Quốc Gia) Thời kháng chiến chống Pháp, âm nhạc không được in ấn nhiều về số lượng và nếu được in là in thạch tại địa phương. Như vậy âm nhạc chủ yếu được phổ biến theo cách truyền miệng. Lúc bấy giờ kiểm duyệt có nghĩa là tự kiềm chế mình trong hoàn cảnh của đời sống mới xã hội chủ nghĩa xây dựng con người mới. Một bài báo Văn Nghệ năm 1950 nhấn mạng rằng "nhạc sĩ phải gạt bỏ đầu óc cá nhân, lao mình vào đời sống của đại chúng, phải kiểm điểm lại tư tưởng, để gột tẩy sạch những tàn tích lãng mạn còn rơi rớt trong mỗi người." Đa số các nhạc sĩ sáng tác vốn là dân thành phố có tính tiểu từ sản. Nếu xâm nhập vào thực tế cuộc sống của người nông dân nghèo họ sẽ nhận ra sự phù phiếm của đời sống cũ. Những năm kháng chiến chưa có danh sách cấm-cho. Chính quyền Việt Nam mong rằng mỗi người sẽ vui lòng quay lưng với quá khứ chưa nghiêm túc của mình và tuân theo chính sách văn nghệ của chính quyền. Một thí dụ là lãnh đạo văn nghệ khuyên nhạc sĩ Phạm Duy phải "khai tử" bài hát "Bên cầu biên giới." Để sống và thành công với kháng chiến thì các nhạc sĩ phải làm như vậy thôi. Nhưng Phạm Duy và một số nhạc sĩ khác bỏ về thành. Nhạc sĩ Tô Hải ở lại và kể về "các lớp 'chỉnh huấn'" là chỗ mà các tác giả bị bắt phải "kiểm điểm, phê bình và tự phê bình" chính mình và các tác phẩm của mình. Để tồn tại, ông phải cho rằng những tác phẩm trước của ông là "đồi trụy, tư sản, tiểu sư sản, thậm chí phản động." Thuở đó các vùng dưới quyền kiểm soát Pháp như các thành phố Hà Nội, Huế và Sài Gòn đều có nhà xuất bản âm nhạc. Các ấn phẩm được in với hai chữ "k.d." với con số và ngày chứng minh rằng bài ca này được cấp phép lưu hành. Một điều đương nhiên nữa là nhạc cách mạng không được xuất bản. Dù vậy cũng đã có nhiều bài ca tình ca đem từ vùng kháng chiến được phép in và rất phổ biến. Từ thời đó Việt Nam đã có hai thế giới âm nhạc hoàn toàn riêng biệt. Khi đất nước Việt Nam bị chia cắt năm 1954 thì hai thế giới âm nhạc mới ấy có biên giới xác định. Ở phía Bắc vĩ tuyến 17 không có chính sách công khai cấm bài hát nào. Nhưng thực tế thì khác. Tôi gặp một phụ nữ người Hà Nội hơn tám mươi tuổi kể rằng mẹ của bà bắt bà đốt các tờ nhạc trước 1954 của bà. Đây là thời cải tạo tư sản khi mà người giàu có bị nghi ngờ rồi vì vậy họ sợ dư luận và không dám cất giữ và hát loại âm nhạc mà mình yêu thích. Ở ngoài Bắc lúc bấy giờ các ấn phẩm không cần in chữ "k.d." vì nhà nước có toàn quyền trên mọi phương tiện truyền thông. Dù vậy cũng có những chuyện tế nhị trong giới âm nhạc. Có một phong trào bài trừ "nhạc vàng" nghĩa là nhạc tiểu tư sản, nhạc bị gọi là "ủy mị" vì thiếu tính chiến đấu. Những ca khúc như "Tình ca" của Hoàng Việt, "Bài ca hy vọng" của Văn Ký, "Tình ca người thủy thủ" của Hoàng Vân đều bị phê bình là quá trữ tình. Với những nhà quản lý khắt khe thì khoảng cách từ trữ tình đến ủy mị có lẽ cũng không xa lắm? Nhưng có một vấn đề cấp bách hơn - đó chính là văn nghệ từ bên kia vĩ tuyến. Một bài đăng trên báo Nhân Dân với đầu đề "Văn nghệ lai Mỹ, phản động và đồi bại" tỏ ra lo ngại về nhạc chiến tranh tâm lý từ bên kia ranh giới. Các bài ca miền Nam bị gọi là "quá ủy mị, ướt át, muốn nằm dài ra mà thở." Bài báo này cũng khẳng định các bài hát miền Nam chỉ được viết nhờ bảo trợ của Mỹ "tung tiền 'com-măng'." Theo tuyên truyền của miền Bắc thì các bài hát này bị dân miền Nam tẩy chay. Bài báo viết: "Hiện nay, đồng bào miền Nam càng căm ghét thứ văn nghệ phản động, đồi bại theo kiểu Mỹ đang tràn ngập ở miền Nam bao nhiêu, càng nhớ, càng yêu những bài thơ, câu hò, điệu múa trong thời kỳ kháng chiến bấy nhiêu". Thị trường âm nhạc sầm uất nổi lên cùng thời ở miền Nam phủ nhận những lời xác nhận ấy. Mặc dù những lời viết ở trên không phản ánh đúng sở thích âm nhạc của dân bên kia vĩ tuyến, nhưng ở đằng sau nó biểu lộ một điệp khúc thường xuyên của các quan chức văn hóa về ảnh hưởng của văn hóa ngoại lai. Đó là âm mưu phá hoại văn hóa và phong tục người Việt của nước Mỹ. Văn hóa Mỹ theo họ chỉ toàn là găngxtơ, cao bồi, đĩ điếm, là như bệnh dịch và người nào chạm vào nền văn hóa ấy sẽ bị lây bệnh. Các tác phẩm viết theo chế độ "Mỹ-ngụy" miền Nam bị coi như nguy hiểm. "Thuần phong mỹ tục … Mỹ / Văn nghệ ướt của Mỹ." Tranh của họa sĩ Sỹ Ngọc vẽ (Văn Nghệ, 14 tháng 7 năm 1955) Với chế độ Việt Nam Cộng hòa ở miền Nam các bài ca phải được kiểm duyệt, và các tác phẩm Cộng sản thì bị cấm. Thời Ngô Đình Diệm có những ca khúc bị coi như ướt át cũng không được lưu hành hay phải đổi lời ca. Trong một bài phỏng vấn năm 1963, nhạc sĩ Minh Kỳ than vãn nhạc lúc bấy giờ bị "bế tắc." "Chúng tôi mà nói đến yêu đương một cách rõ ràng quá, hoặc lời lẽ có phần ướt át, thì cái kéo của ba Kiểm duyệt không tha!" Một điều tất nhiên nữa là các ca khúc về đề tài người lính chiến được ưu tiên phổ biến trên các nguồn truyền thống của chính phủ. Như vậy nhạc làm vai trò tất yếu là tuyên truyền, nhưng nhạc sĩ cùng thời cũng thừa nhận: "tuyên truyền quá rõ dễ bị người nghe ít ưa." Thông tin in và kiểm duyệt trong tập nhạc Ca Khúc Cho Ngày Mai (Sài Gòn: Quảng Hóa, 1970) của Phạm Duy. Hai chế độ đều kiểm duyệt nhạc, nhưng cả hai bên đều không thực hành được việc đó một cách trọn vẹn. Ở miền Bắc nhiều người nghe trộm đài của Sài Gòn, BBC và VOA. Phan Thắng Toán và Nguyễn Văn Lộc (tức Toán Xồm và Lộc Vàng) và một số người nữa bị tù vì tổ chức những buổi hát nhạc vàng với nhau (tức nhạc lãng mạn gọi theo lý thuyết của Mao Trạch Đông) và nhạc miền Nam, nhưng hành động này chỉ phản ánh một phong trào bí mật mà không thể biết được có bao nhiêu người nữa cũng như vậy. Ở Hải Phòng và Hà Nội cùng thời cũng có nhiều thanh niên thích nghe và chơi nhạc rock Mỹ với nhau. Mặt khác là ở miền Nam cũng có nhiều người nghe trộm Đài Tiếng Nói Việt Nam của Hà Nội. Cũng có những tác phẩm trái với quy định của nhà nước và không được cấp phép nhưng vẫn được phổ biến. Các ca khúc đòi hòa bình của Trịnh Công Sơn không được cấp phép phổ biến. Mặc dù có lệnh cấm 33 vào ngày 2 tháng 8 năm 1969, các bài ca phản chiến của ông vẫn được xuất bản và thu băng (không xin giấp phép). Có nhóm sinh viên Đà Lạt muốn hát lại những ca khúc kháng chiến chống Pháp vốn không được phép phổ biến ở miền Nam nhưng vẫn tự xuất bản tập nhạc Năm Xưa. Thông tin in (không kiểm duyệt) cho tập nhạc Năm Xưa (Đà Nẵng: Đoàn Du Ca Đà Nẵng, 1972). Tổng Hội Sinh Viên Sài Gòn cũng thực hiện hai tập nhạc Hát Cho Đồng Bào Tôi Nghe. Đây là nhạc đấu tranh, chống chiến tranh và chính phủ Việt Nam Cộng Hòa. Một điều dĩ nhiên là các nhạc phẩm này không xin và không được cấp phép lưu hành. Như vậy khi thực hiện tập nhạc này, nhóm sinh viên ghi là "phổ biến nội bộ Sinh viên Học sinh." Sau khi nước Việt Nam thống nhất thì gần như toàn thể các nhạc phẩm tân nhạc của những nơi không nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đều bị cấm luôn. Điều đó nghĩa là nó bao gồm các tác phẩm có nguồn gốc nhạc mới của Việt Nam của các tác giả như Đặng Thế Phong, Văn Cao, v.v. (mặc dù chưa chính thức bị cấm), các tình ca thời kháng chiến chống Pháp, và tất cả các ca khúc của thời Việt Nam Cộng Hòa, ngoài những ca khúc phong trào sinh viên đấu tranh được nhắc đến ở trên. Bìa tập nhạc Hát Cho Đồng Bào Tôi Nghe: Chúng Ta Đã Đứng Dậy, tập 1 (Sài Gòn: Tổng Hội Sinh Viên Saigon, 1970). Thông tin in của tập nhạc Hát Cho Đồng Bào Tôi Nghe Ngay sau những biến cố năm 1975 vẫn còn nhiều bản nhạc không in thông tin kiểm duyệt. Nhưng từ đó cũng bắt đầu bản nhạc và tập nhạc với thông tin kiểm duyệt gọi là "giấy phép xuất bản." Chẳng hạn tập nhạc Hát Từ Sài Gòn Giải Phóng gồm ca khúc của những sinh viên miền Nam tham gia phong trào đấu tranh phải in thông tin cấp phép. Nhưng đến những năm 1990 vẫn có nhiều ấn phẩm nốt nhạc của các cơ quan nhà nước xuất bản mà không đề cập đến giấy phép. Bìa tập nhạc Hát Từ Sài Gòn Giải Phóng: Tuyển Tập Bài Hát Tự Biên Tự Diễn (Sài Gòn: Bộ Thông Tin Văn Hóa, Bộ Phận Văn Hóa Quần Chúng, 1976). Thông tin in của tập nhạc Hát Từ Sài Gòn Giải Phóng Từ năm 1975 ranh giới hệ thống kiểm duyệt nhạc Việt là trên toàn bộ nước Việt hình chữ S. Nhưng người Việt tỵ nạn ở rải rác khắp năm châu đã không còn chịu bất cứ sự kiểm duyệt nào. Song người Việt ở lại miền Nam bị nghi ngờ rất nặng nề, nhất là những người từng làm cho nhà nước và trong giới quân sự. Sách Bên Thắng Cuộc của Huy Đức trích báo Sài Gòn Giải Phóng viết về cựu lính rằng: "Đế quốc Mỹ và tay sai đã biến chúng từ con người thành dã thú." Những người sống dưới chế độ Việt Nam Cộng Hòa coi như bị nước Mỹ tẩy não. Hoàng Phủ Ngọc Tường viết trên báo Thừa Thiện Huế cuối năm 1975 là "tất cả hệ thống những 'phương tiện văn hóa' nhằm đạt đến một hiệu quả tinh thần rất nguy hiểm: phổ biến tư tưởng phản động và gieo rắc nọc độc đồi trụy của bọn đế quốc và giai cấp tư sản." Như vậy tất cả các tác phẩm nghệ thuật đều bị cấm, tịch thu, thậm chí tiêu hủy. Nhạc sĩ Lê Mộng Bảo, chủ nhiệm Nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam, kể cho tôi rằng tất cả hàng hóa của tiệm bị lấy đi hết. Nhưng mặt khác, lúc đó cũng có nhiều người lính miền Bắc đã cứu các văn hóa phẩm nguy hiểm của thị trường miền Nam và mang ra miền Bắc. Thứ nào bị cấm thì trốn tránh trong bóng tối. Nhiều người bí mật giữ lại các bản nhạc và đĩa hát. Các quân nhân và công chức của chế độ cũ bị giam cũng lưu giữ âm nhạc trong trí nhớ không cải tạo của họ. Bị tách riêng, các tù nhân sống ở môi trường khác với đa số đồng bào họ. Họ hát và dạy các bài ca cấm cho người bảo vệ ở trại. Một số người bị giam cũng sáng tác bài hát mới để tâm sự với nhau. Báo giới Việt Nam chê trách các "ấn phẩm đen" đang phổ biến. Tức là các tác phẩm chép tay, in rô-nê-o ngoài phạm vi của cơ chế kiểm duyệt. Tuyển Tập Đặc Biệt Mưa Bụi 2, một "ấn phẩm đen" (giai đoạn khoảng 1995). Bài ca "Kẻ Ở Miền Xa" của Trúc Phương, ghi trong Tuyển Tập Đặc Biệt Mưa Bụi 2. Về việc xét lại các ca khúc xưa thì dân đi trước nhà nước. Từ năm 1986, Câu Lạc Bộ Âm Nhạc của Hội Liên Hiệp Thanh Niên ở Sài Gòn và Cung Thiếu Nhi ở Hà Nội từng giới thiệu các tác phẩm được gọi là nhạc tiền chiến, nghĩa là nhạc lãng mạn của những năm đầu tiên của nền tân nhạc. Ngày 15 tháng 10 năm 1989, Cục Âm Nhạc Và Múa mới bắt đầu cấp phép cho các bài hát trước 1975 được phổ biến. Trong đợt đầu tiên này có các tác phẩm xưa của Văn Cao, Đặng Thế Phong, Hoàng Quý, Nguyễn Xuân Khoát, Đoàn Chuẩn, v.v. Phải đợi hai năm nữa, ngày 10 tháng 8 năm 1991, thì mới có một số tác phẩm thời Việt Nam Cộng Hòa của các tác giả Thanh Sơn, Y Vân, Trần Thiện Thanh, Trịnh Công Sơn, Phạm Thế Mỹ, Hoàng Trọng, Minh Kỳ, v.v. được cấp phép phổ biến. Mãi đến 16 tháng 1 năm 2003 một số bài ca của nhạc sĩ Việt ở hải ngoại được cấp phép lưu hành ở Việt Nam. Một số tác giả phải đợi lâu hơn - nhạc Phạm Duy mới bắt đầu được cấp phép hồi năm 2005, nhạc Lam Phương năm 2007 và nhạc Hoàng Thi Thơ năm 2008. Mặc dù như vậy, Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn vẫn duyệt các nhạc phẩm của thời Việt Nam Cộng Hòa và của cộng đồng người Việt hải ngoại. Vấn đề là ở nội dung bài hát tùy thuộc các tác phẩm của miền Nam trước 1975 mà quần chúng ưa nghe nếu không chửi bới và không nói xấu chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hình như trở ngại chính nằm ở hai chữ thôi. "Lính chiến" là cặp chữ cấm kỵ bị coi như đại diện cho những người lính của chế độ miền Nam bị coi như "lính đánh thuê cho đế quốc Mỹ." Cuộc chiến Việt-Mỹ đã xưa rồi, quan hệ ngoại giao hiện nay thành bình thường và hai nước có quan hệ hữu nghị. Song "lính chiến" của ngày xưa vẫn chưa được coi như bạn hữu chăng? Một trong những bài hát từng bị tạm cấm lưu hành là "Cánh thiệp đầu xuân" của Minh Kỳ và Lê Dinh sáng tác năm 1962 trong thời Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam. Bài hát ấy cũng ra đời trong hoàn cảnh kiểm duyệt của thời chiến tranh. Như được nhắc ở trên, chế độ kiểm duyệt thời Ngô Đình Diệm không cho hai tác giả Việt có các bài ca hoàn toàn như ý của họ. Hiện nay nhạc sĩ Lê Dinh cho thay thế lời "anh lính chiến" bằng "anh yêu dấu." Như thế lời ca mới này chỉ có nội dung tình yêu và nhớ nhung. Phạm Duy mơ về 'một ngày như thế' - BBC Vietnamese - Việt Nam 'VN hai câu nói sau cùng khi lìa đời' - BBC Vietnamese - Diễn đàn Bài ca "Rừng xưa"của Lam Phương sáng tác năm 1963 cũng được cho hát lại. Nhìn về lịch sử bài hát này thì dễ hiểu tại sao bài ca này từng bị cấm. Bài này không phải là một bài ca xuất sắc của tác giả và hai câu lời ca trong bài nghe cũng rất bình thường: "Đây ước mơ của miền Nam mến yêu. Tha thiết đến tin anh về bên mái gia đình tìm hạnh phúc ngày qua." Hoàn cảnh lịch sử cho biết đây là người ở miền Nam thời chiến xin người tình đã tập kết ra Bắc về quê sống với gia đình và bỏ rơi cuộc kháng chiến. Nhưng ngày hôm nay, hơn 50 năm sau, ai còn bận tâm đến chuyện chiêu hồi? Nếu cứ cấp phép thì chắc ít ai nhắc đến bài ca "Rừng xưa" vì bài ca không hợp hoàn cảnh đời sống người nghe hiện nay như nhiều ca khúc khác. Phải chăng, các nhà quản lý cố nhắm mắt không nhận rằng hiện nay không còn như thời bao cấp khi Việt Nam chưa toàn cầu hóa? Từ khi có khả năng thu lại nhạc với các phương tiện như máy ghi âm và máy vi tính thì các nhạc phẩm bị cấm được lưu hành rất dễ dàng ở chợ đen. Hiện nay làm sao mà cấm nổi nhạc khi mà bất cứ ai cũng có thể lên mạng, có thể nghe bất cứ loại nhạc nào vào bất cứ lúc nào? Dù thế chăng nữa, hình như thể loại nhạc đáng lo nhất vẫn là nhạc bolero Việt Nam. Bolero Việt là một khối âm nhạc lớn đã hơn 60 năm chinh phục được nhiều người Việt yêu nhạc. Suốt thời gian này, dù bị chê, dù bị cấm, nó không chết và trong khoảng mười năm qua được khôi phục nhiều. Có phải khối nhạc này làm hại cho sự tiến triển của nhạc Việt hay làm cho trình độ nhạc bị hạ thấp? Tôi không nghĩ vậy. Nhất là vì trong thời gian này dư luận kết án các loại nhạc trẻ "gây sốc" hay "nhạc rác." Có nhạc sĩ lý luận rằng "những ca khúc thế này ['nhạc rác'] đã kéo gu thẩm mỹ âm nhạc của khán giả ngày càng đi xuống." Bolero, một thời bị coi như "nhạc sến", nếu xem xét thì lại có nội dung lành mạnh và lịch thiệp. Nguồn nhạc này nghe rất xứng đáng và đáng quý so với nhạc thị trường hiện nay. Nhưng đại đa số ca khúc bolero còn bị cấm. Thực ra việc người Việt nghe và hát một bài ca bolero nhắc đến người lính chiến là chuyện bình thường đang xảy ra trên khắp nước Việt từ sáng đến khuya. Kiểm duyệt việc ấy chỉ có kết quả là hạn chế việc biểu diễn các ca khúc ấy trên sân khấu hay trên làn sóng chính thức. Cấm, cho phép, cấm lại, và lại cho phép các nghệ sĩ hát những bài ca này chỉ làm cho dân nghĩ rằng các cơ quản kiểm duyệt làm việc một cách tùy tiện. Nhưng việc cấm-cho phép đã có hiệu quả. Nếu cứ hát nhạc cấm có thể nhiều lần mà không bị làm sao, nhưng sẽ đến một lúc người hát sẽ bị phạt nặng để làm bài học cho tất cả mọi người khác. Tuy nhiên kết quả không phải là cấm nhạc ấy, hay làm giảm sự ưa chuộng của thính giả đối với nhạc ấy, mà là làm cho các nghệ sĩ và nhà tổ chức phải cẩn thận để tự kiểm duyệt mình và tự hạn chế sức sáng tạo của mình. Theo tôi biết thì người Việt Nam sống theo phương châm độc lập, tự do, và hạnh phúc. Quyền nghe được nhạc mình ưa thích nằm ở trong ba điều lý tưởng ấy? Thời chiến tranh thì việc cấm và hạn chế âm nhạc là rất hợp lý. Cấm những tác phẩm quá thô tục và gây loạn cũng có lý. Việc cấm các bài ca chỉ vì lý lịch đen thì tôi nghĩ là không nên. Nhưng điều đó là chuyện người dân và nhà nước Việt Nam phải giải quyết với nhau. Ông Jason Gibbs có bằng tiến sĩ về Lý thuyết và Sáng tác âm nhạc từ Đại học Pittsburgh, chuyên nghiên cứu âm nhạc Việt Nam. Bài viết gửi BBC được ông viết trực tiếp bằng tiếng Việt, trong loạt bài về các gương mặt nhạc sĩ Việt Nam.

world-38276266

https://www.bbc.com/vietnamese/world-38276266

TQ và cuộc chiến của các luật sư nhân quyền

Có khá nhiều nơi có thể được viết tới nhằm đánh dấu Ngày Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, 10/12.

Nhưng việc luật sư Giang Thiên Dũng (Jiang Tianyong) mất tích là một lý do khiến Bắc Kinh là nơi đáng được chọn. Trần Quế Thu là một trong những người cuối cùng được cho là đã nhìn thấy ông Giang trong tháng Mười Một. Bà Trần (bìa phải) đứng cùng ông Giang (thứ hai, từ trái sang) và các luật sư địa phương khác trong tấm ảnh được chụp hồi tháng trước "Ông ấy tới nhà tôi ở Trường Sa để tìm hiểu về vụ việc của chồng tôi," bà Trần nói với tôi. "Chúng tôi cùng nhau tới trại giam. Sau khi ông ấy rời đi thì ông ấy mất tích luôn. Chúng tôi đã không nghe được tin tức gì từ ông kể từ đó." Bản thân bà Trần là một bằng chứng mạnh mẽ về điều đang được nhìn nhận rộng rãi là tình hình nhân quyền tại Trung Quốc đang đi xuống. Chồng bà, ông Tạ Dương, biến mất trong tháng Bảy 2015 cùng với hàng chục luật sư, trợ lý pháp lý và các nhà hoạt động khác trong đợt trấn áp hoạt động nhân quyền. "Bởi ông ấy làm việc với rất nhiều vụ việc nhạy cảm, như phá dỡ nhà cửa, buộc phải tái định cư," bà nói. "Tất cả các vụ việc người dân muốn đấu tranh chống lại chính quyền." Phải tới hơn một năm sau, các luật sư mới được cho gặp ông Tạ, và theo họ thì ông đã bị những vết thương ở đầu do bị lính canh đánh đập. Ông Tạ Dương 'biến mất' từ 7/2015 Nay thì luật sư Giang Thiên Dũng, người được hy vọng là sẽ giúp bảo vệ pháp lý cho ông Tạ, cũng đã biến mất vào hố đen pháp lý và trở thành nạn nhân mới nhất trong cái gọi là 'Cuộc chiến Pháp lý' ở Trung Quốc. Ngày Nhân quyền LHQ được chọn vào ngày 10/12,kỷ niệm ngày Đại hội đồng LHQ thông qua Tuyên bố Phổ quát về Nhân quyền hồi năm 1948. Ông Giang thường nhận ra là mình không được hưởng những gì được nêu trong bản tuyên bố đó trong nhiều năm. Tin tức nói rằng ông thỉnh thoảng bị các lực lượng an ninh tra tấn do ông bảo vệ thân chủ trong các vụ án nhân quyền nổi tiếng, nhạy cảm. Lần này, LHQ nghi rằng ông đã bị bắt giữ cũng bởi lý do trên. Hồi tháng Tám, ông Giang có gặp gỡ Đặc phái viên LHQ về nhân quyền và tình trạng đói nghèo cùng cực, Philip Alston, trong chuyến thăm của ông này tới Trung Quốc. Trước đó, trong tuần rồi, ông Alston đã tỏ ý quan ngại rằng việc ông Giang mất tích có thể liên quan tới buổi gặp gỡ đó. Bất chấp những quy định về bảo vệ pháp lý được ghi trong luật pháp Trung Quốc dành cho các nghi phạm bị bắt giữ, có rất nhiều lỗ hổng to lớn trong các vụ việc liên quan đến 'an ninh quốc gia'. Giới chức được quyền giữ nghi phạm trong nhiều tháng mà không cho họ gặp gỡ luật sư và gia đình. Nếu thân nhân của họ cố tìm cách đòi công lý, thì những người bị bắt giữ có nguy cơ bị trừng phạt trả đũa. Lý Hòa Bình là một trong số các luật sư đã bị bắt giữ Tìm lời đáp Tại một quán ăn ở Bắc Kinh, tôi gặp ba người phụ nữ là vợ của ba luật sư khác, những người đã có chiến dịch vận động đòi biết tin tức về chồng mình. Vương Tiễu Lĩnh, Lý Văn Túc và và Viên San San vẫn chưa hề được gặp, cũng không có bất kỳ liên hệ trực tiếp nào với chồng mình kể từ cuộc trấn áp hồi tháng Bảy 2015 tới nay. "Chúng tôi không nghe tin tức gì kể từ khi anh ấy bị bắt," bà Lý nói về chồng mình, ông Vương Toàn Chương. "Chúng tôi không được cho gặp luật sư của anh ấy, chúng tôi không có thông tin gì và thậm chí cũng không được viết thư cho anh ấy." "Họ đuổi chúng tôi ra khỏi những căn hộ chúng tôi đi thuê," bà kể. "Toàn bộ các nhà trẻ địa phương được chỉ thị là không nhận đứa con bốn tuổi của tôi vào học." "Chúng tôi đã bị bắt giữ, bị đánh đập và các hoạt động của chúng tôi đều bị theo dõi." Lý Văn Túc (trái) kể về việc gia đình bà đã bị quấy nhiễu ra sao sau khi chồng bà biến mất Sau khi ăn bữa sáng vội vã, họ tới nơi nộp đơn kháng thuộc Viện Kiểm sát Tối cao để nộp đơn chính thức yêu cầu được trả lời về trường hợp những người chồng bị bắt của họ, và để hỏi về thủ tục tố tụng tiếp theo. Chúng tôi đi theo họ nhưng đã nhanh chóng bị cản, không cho quay phim. Do đó, chúng tôi đã gặp những người phụ nữ này trong chốc lát bên ngoài một nhà ga điện ngầm. Họ đã nộp đơn, tuy các tài liệu hỗ trợ cho đơn kiện thì bị bác, và họ cũng không mấy hy vọng. "Họ bảo chúng tôi hãy tin tưởng và hệ thống công lý," Vương Tiễu Lĩnh nói. "Các nhân viên an ninh đối xử với chúng tôi rất thô lỗ," Viên San San nói với tôi. "Họ đối xử với chúng tôi như kẻ thù, lột mũ, khăn, áo khoác của chúng tôi ra, và kiểm tra chúng tôi rất kỹ." Trung Quốc, trong các bằng chứng mà họ gửi tới cho LHQ, đã bác bỏ các cáo buộc tra tấn. Trung Quốc đặc biệt bác bỏ cáo buộc đã tra tấn ông Giang Thiên Dũng trong một phiên tòa hồi năm ngoái. Và Trung Quốc thường phản đối với lập luận rằng việc phán xét theo kiểu "phương Tây" trong vấn đề nhân quyền là sai, và nói họ đã có những bước tiến to lớn trong việc xử lý tình trạng đói nghèo trong mấy chục năm qua. Thế nhưng trong lúc sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc đem lại lợi ích cho nhiều người, thì nó cũng khiến nhiều người phải chịu mất mát. 'Cuộc chiến Pháp lý' Trong lúc ba người vợ đi nộp đơn khiếu nại, thì còn một lượng lớn những người khác vẫn đang phải đau khổ vật lộn với rất nhiều thứ giấy tờ để hy vọng đi tìm kiếm công lý. Một người đàn ông cho tôi xem hồ sơ khiếu nại đòi bồi thường trong một vụ tai nạn công nghiệp. Một người mẹ bật khóc khi cho tôi xem ảnh đứa con trai mà bà nói đã bị giết chết trong thời gian bị cảnh sát giam giữ. "Kinh tế đất nước chúng tôi đang phát triển nhanh chóng," bà Trần Quế Thu, vợ của luật sư Tạ Dương đang bị giam giữ, nói với tôi. "Nhưng vấn đề nằm ở dưới đáy xã hội vẫn cần được những người như chồng chúng tôi quan tâm tới. Chính phủ cần phải nhìn nhận điều đó như điều tạo hy vọng cho xã hội." "Đáng buồn là chính phủ lại không nghĩ thế."

summarize: Nhưng việc luật sư Giang Thiên Dũng (Jiang Tianyong) mất tích là một lý do khiến Bắc Kinh là nơi đáng được chọn. Trần Quế Thu là một trong những người cuối cùng được cho là đã nhìn thấy ông Giang trong tháng Mười Một. Bà Trần (bìa phải) đứng cùng ông Giang (thứ hai, từ trái sang) và các luật sư địa phương khác trong tấm ảnh được chụp hồi tháng trước "Ông ấy tới nhà tôi ở Trường Sa để tìm hiểu về vụ việc của chồng tôi," bà Trần nói với tôi. "Chúng tôi cùng nhau tới trại giam. Sau khi ông ấy rời đi thì ông ấy mất tích luôn. Chúng tôi đã không nghe được tin tức gì từ ông kể từ đó." Bản thân bà Trần là một bằng chứng mạnh mẽ về điều đang được nhìn nhận rộng rãi là tình hình nhân quyền tại Trung Quốc đang đi xuống. Chồng bà, ông Tạ Dương, biến mất trong tháng Bảy 2015 cùng với hàng chục luật sư, trợ lý pháp lý và các nhà hoạt động khác trong đợt trấn áp hoạt động nhân quyền. "Bởi ông ấy làm việc với rất nhiều vụ việc nhạy cảm, như phá dỡ nhà cửa, buộc phải tái định cư," bà nói. "Tất cả các vụ việc người dân muốn đấu tranh chống lại chính quyền." Phải tới hơn một năm sau, các luật sư mới được cho gặp ông Tạ, và theo họ thì ông đã bị những vết thương ở đầu do bị lính canh đánh đập. Ông Tạ Dương 'biến mất' từ 7/2015 Nay thì luật sư Giang Thiên Dũng, người được hy vọng là sẽ giúp bảo vệ pháp lý cho ông Tạ, cũng đã biến mất vào hố đen pháp lý và trở thành nạn nhân mới nhất trong cái gọi là 'Cuộc chiến Pháp lý' ở Trung Quốc. Ngày Nhân quyền LHQ được chọn vào ngày 10/12,kỷ niệm ngày Đại hội đồng LHQ thông qua Tuyên bố Phổ quát về Nhân quyền hồi năm 1948. Ông Giang thường nhận ra là mình không được hưởng những gì được nêu trong bản tuyên bố đó trong nhiều năm. Tin tức nói rằng ông thỉnh thoảng bị các lực lượng an ninh tra tấn do ông bảo vệ thân chủ trong các vụ án nhân quyền nổi tiếng, nhạy cảm. Lần này, LHQ nghi rằng ông đã bị bắt giữ cũng bởi lý do trên. Hồi tháng Tám, ông Giang có gặp gỡ Đặc phái viên LHQ về nhân quyền và tình trạng đói nghèo cùng cực, Philip Alston, trong chuyến thăm của ông này tới Trung Quốc. Trước đó, trong tuần rồi, ông Alston đã tỏ ý quan ngại rằng việc ông Giang mất tích có thể liên quan tới buổi gặp gỡ đó. Bất chấp những quy định về bảo vệ pháp lý được ghi trong luật pháp Trung Quốc dành cho các nghi phạm bị bắt giữ, có rất nhiều lỗ hổng to lớn trong các vụ việc liên quan đến 'an ninh quốc gia'. Giới chức được quyền giữ nghi phạm trong nhiều tháng mà không cho họ gặp gỡ luật sư và gia đình. Nếu thân nhân của họ cố tìm cách đòi công lý, thì những người bị bắt giữ có nguy cơ bị trừng phạt trả đũa. Lý Hòa Bình là một trong số các luật sư đã bị bắt giữ Tìm lời đáp Tại một quán ăn ở Bắc Kinh, tôi gặp ba người phụ nữ là vợ của ba luật sư khác, những người đã có chiến dịch vận động đòi biết tin tức về chồng mình. Vương Tiễu Lĩnh, Lý Văn Túc và và Viên San San vẫn chưa hề được gặp, cũng không có bất kỳ liên hệ trực tiếp nào với chồng mình kể từ cuộc trấn áp hồi tháng Bảy 2015 tới nay. "Chúng tôi không nghe tin tức gì kể từ khi anh ấy bị bắt," bà Lý nói về chồng mình, ông Vương Toàn Chương. "Chúng tôi không được cho gặp luật sư của anh ấy, chúng tôi không có thông tin gì và thậm chí cũng không được viết thư cho anh ấy." "Họ đuổi chúng tôi ra khỏi những căn hộ chúng tôi đi thuê," bà kể. "Toàn bộ các nhà trẻ địa phương được chỉ thị là không nhận đứa con bốn tuổi của tôi vào học." "Chúng tôi đã bị bắt giữ, bị đánh đập và các hoạt động của chúng tôi đều bị theo dõi." Lý Văn Túc (trái) kể về việc gia đình bà đã bị quấy nhiễu ra sao sau khi chồng bà biến mất Sau khi ăn bữa sáng vội vã, họ tới nơi nộp đơn kháng thuộc Viện Kiểm sát Tối cao để nộp đơn chính thức yêu cầu được trả lời về trường hợp những người chồng bị bắt của họ, và để hỏi về thủ tục tố tụng tiếp theo. Chúng tôi đi theo họ nhưng đã nhanh chóng bị cản, không cho quay phim. Do đó, chúng tôi đã gặp những người phụ nữ này trong chốc lát bên ngoài một nhà ga điện ngầm. Họ đã nộp đơn, tuy các tài liệu hỗ trợ cho đơn kiện thì bị bác, và họ cũng không mấy hy vọng. "Họ bảo chúng tôi hãy tin tưởng và hệ thống công lý," Vương Tiễu Lĩnh nói. "Các nhân viên an ninh đối xử với chúng tôi rất thô lỗ," Viên San San nói với tôi. "Họ đối xử với chúng tôi như kẻ thù, lột mũ, khăn, áo khoác của chúng tôi ra, và kiểm tra chúng tôi rất kỹ." Trung Quốc, trong các bằng chứng mà họ gửi tới cho LHQ, đã bác bỏ các cáo buộc tra tấn. Trung Quốc đặc biệt bác bỏ cáo buộc đã tra tấn ông Giang Thiên Dũng trong một phiên tòa hồi năm ngoái. Và Trung Quốc thường phản đối với lập luận rằng việc phán xét theo kiểu "phương Tây" trong vấn đề nhân quyền là sai, và nói họ đã có những bước tiến to lớn trong việc xử lý tình trạng đói nghèo trong mấy chục năm qua. Thế nhưng trong lúc sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc đem lại lợi ích cho nhiều người, thì nó cũng khiến nhiều người phải chịu mất mát. 'Cuộc chiến Pháp lý' Trong lúc ba người vợ đi nộp đơn khiếu nại, thì còn một lượng lớn những người khác vẫn đang phải đau khổ vật lộn với rất nhiều thứ giấy tờ để hy vọng đi tìm kiếm công lý. Một người đàn ông cho tôi xem hồ sơ khiếu nại đòi bồi thường trong một vụ tai nạn công nghiệp. Một người mẹ bật khóc khi cho tôi xem ảnh đứa con trai mà bà nói đã bị giết chết trong thời gian bị cảnh sát giam giữ. "Kinh tế đất nước chúng tôi đang phát triển nhanh chóng," bà Trần Quế Thu, vợ của luật sư Tạ Dương đang bị giam giữ, nói với tôi. "Nhưng vấn đề nằm ở dưới đáy xã hội vẫn cần được những người như chồng chúng tôi quan tâm tới. Chính phủ cần phải nhìn nhận điều đó như điều tạo hy vọng cho xã hội." "Đáng buồn là chính phủ lại không nghĩ thế."

160729_when-ads-go-too-far_vert_cul

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/07/160729_when-ads-go-too-far_vert_cul

Khi quảng cáo đạo ý tưởng

Vào cùng đúng một thời điểm trong năm nay, những sự kiện được theo dõi nhiều nhất trên thế giới là các tiền vệ bóng đá, Lady Gaga trình diễn quốc ca và các màn quảng cáo.

Những màn quảng cáo hoành tráng trong năm 2016 thể hiện tất cả mọi thứ, từ Christopher Walken trình diễn rối bằng chiếc vớ cho đến Jeff Goldblum chơi dương cầm bay. Trong giải Super Bowl 50, tức giải vô địch bóng bầu dục Quốc gia Mỹ, các thương hiệu đã nhờ đến các diễn viên hài như Amy Schumer, Seth Rogen và Paul Rudd cũng như kết hợp Liam Neeson với Ridley Scott. Nam ca sỹ Drake đưa các điều khoản hợp đồng điện thoại vào trong bài hát gây sốt Hotline Bling của mình, và ngay cả ca sỹ David Bowie cũng bị biến thành sở hữu riêng. ‘Hay nhất mọi thời đại’ Đó là một quá trình có tác dụng hai chiều khi mà các tài năng quảng cáo được trả công xứng đáng. Tuy nhiên, trong quá trình tìm kiếm sự sáng tạo, các tác phẩm quảng cáo bị cáo buộc đã đi quá giới hạn – nhất là khi chúng có liên quan đến tác phẩm của các nghệ sỹ. Có thể nêu một ví dụ điển hình là mẩu quảng cáo từng được bình chọn vào năm 2012 là mẩu quảng cáo xe hơi hay nhất mọi thời đại. Trình làng hồi năm 2003, mẩu quảng cáo Bánh răng Honda (Honda Cog) dường như chỉ là độc cảnh quay lia máy theo một bánh răng nhỏ lăn trên một tấm ván nghiêng và kích hoạt một phản ứng dây chuyền của cần gạt nước, vòng bi và bình xăng… Đó là một cỗ máy cầu kỳ gồm các phụ tùng xe hơi chuyển động trên nền tiếng động là âm thanh khi chúng lăn, rơi xuống hay tra khớp. Các chuyển động được thể hiện từ từ khiến khán giả bị mê hoặc. Một trong những quảng cáo xe hơi của Honda đã từng được bình chọn là hay nhất mọi thời đại hồi năm 2012 Tuy nhiên, một số người đã cho rằng mẩu quảng cáo này giống đến kinh ngạc một phim nghệ thuật do các nghệ sỹ Thụy Sỹ Peter Fischli và David Weiss thực hiện vào năm 1987. Phim có tựa đề ‘The Way Things Go’ (Cách sự vật vận hành) chiếu cảnh một chuỗi các vật dụng hàng ngày, bao gồm ngọn nến, bàn ủi và nhiều chiếc cầu thang, kết hợp lại tạo thành một phản ứng dây chuyền domino kéo dài trong 30 phút. Khi đoạn phim quảng cáo về xe hơi lần đầu tiên được phát sóng, Fischli và Weiss đã dọa sẽ có hành động pháp lý đối với Wieden & Kennedy, công ty được Honda thuê làm dịch vụ quảng cáo. Hai nghệ sỹ này nói: “Chúng tôi có làm một bộ phim mà đội ngũ sáng tạo quảng cáo của Honda chắc chắn là đã xem. Chúng tôi cho rằng lẽ ra mình cần được tham khảo trước khi mẩu quảng cáo đó được thực hiện.” Trước đó, họ đã từ chối các yêu cầu được sử dụng phim của họ cho mục đích thương mại. Tuy nhiên, họ cũng thừa nhận: “Đương nhiên phản ứng dây chuyền không phải do chúng tôi nghĩ ra và ‘Bánh răng Honda’ hiển nhiên là khác.” Bản quyền ý tưởng? Các nghệ sỹ cáo buộc việc tác phẩm của họ đã bị những người làm quảng cáo bắt chước thì hiếm khi thắng ở tòa án: các luật sư sẽ lập luận rằng không thể nào đăng ký bản quyền cho ý tưởng được. Hồi năm 1998, Gillian Wearing đã tính đến việc kiện công ty quảng cáo phụ trách quảng bá Giải Golf Volkswagen. Bà cáo buộc công ty này đã sao chép ý tưởng từ tác phẩm của bà có tên là “Những dấu hiệu nói lên những gì bạn muốn nói”. Tuy nhiên công ty quảng cáo này đã trả lời rằng họ lấy cảm hứng từ những nguồn khác, trong đó có chiến dịch quảng bá của hãng Levi's cho nhãn hiệu Dockers của họ, và từ video thực hiện cho tác phẩm Subterranean Homesick Blues của ca sỹ Bob Dylan. Chiến dịch quảng bá của hãng quần bò Levi's được cho là đã tạo cảm hứng cho những người tổ chức quảng bá giải Golf Volkswagen hồi 1998 “Mọi thứ trở nên rắc rối khi chỉ có vài nguồn cảm hứng ít ỏi, một trong số đó có thể là ý tưởng tương tự như ý tưởng được thể hiện trong một tác phẩm nghệ thuật của một nghệ sỹ nào đó,” Neil Christie, giám đốc điều hành của hãng Wieden & Kennedy, nói. Mặc dù khó mà chỉ ra chính xác đâu là phần được cóp nhặt từ một tác phẩm nghệ thuật nhưng điều này rõ ràng gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến nghệ sỹ. “Điều thật sự gây tổn thương là nó khiến tôi không thể làm việc nữa vì mọi người sẽ nghĩ rằng tôi làm việc cho một công ty quảng cáo,” Wearing nói hồi năm 1998. “Sau khi quảng cáo của Levi's được phát sóng, tôi ra đường và mọi người đã có suy nghĩ sẵn trong đầu. Nếu tôi kể cho họ nghe về công việc của tôi thì họ sẽ nói rằng ‘À, giống như quảng cáo chứ gì.’.” Chưa đầy một năm sau đó, Wearing lại dính vào một vụ tranh cãi khác khi bà tố cáo Charles Saatchi – triệu phú sưu tập nghệ thuật và là một chuyên gia quảng cáo Bà cho rằng một mẩu quảng cáo trên truyền hình do Saatchi thực hiện lấy ý tưởng trực tiếp từ một tác phẩm nghệ thuật mà bà đã bán cho chính ông Saatchi. “Khi tôi liên hệ M&C Saatchi thì họ nói rằng họ được phép lấy cảm hứng từ bất cứ điều gì mà họ muốn và rằng lúc đầu họ đã muốn mẩu quảng cáo đó giống tác phẩm của tôi hơn nữa, nhưng bộ phận pháp lý của họ đã ngăn lại,” bà nói với tờ the Guardian. Nhận lỗi Một số công ty quảng cáo cũng thừa nhận họ đã làm sai. Hồi năm 2003, nghệ sỹ người Anh Andy Goldsworthy đã tự đạt được thỏa thuận mà không phải thông qua tòa án với nhà bán lẻ Habitat và đơn vị quảng cáo của họ. Vụ việc liên quan đến một bích chương hồi năm 2002 vốn giống tác phẩm ‘Midsummer Snowballs’ (Tuyết mùa hè) của ông. Habitat đã bồi thường cho ông 70.000 bảng Anh và đưa ra lời xin lỗi công khai. Hồi năm 2011, một mẩu quảng cáo của hãng viễn thông AT&T của Mỹ có hình ảnh một mảnh vải màu cam phủ lên các tượng đài của Mỹ đã phải điều chỉnh lại sau khi nghệ sỹ Christo lên tiếng phản đối. Các cố vấn pháp lý của ông nói rằng mẩu quảng cáo này vô cùng giống tác phẩm sắp đặt ‘The Gates’ của Christo và Jeanne-Claude hồi năm 2005 ,và họ cũng ra tuyên bố nói rằng giữa hai nghệ sỹ và nhãn hàng này không có bất kỳ mối liên hệ gì. Tuy nhiên, đối với đa số các nghệ sỹ thì việc chứng minh rằng họ bị đạo ý tưởng không hề dễ dàng. Hồi năm 1998 khi đạo diễn Anh gốc Iran Mehdi Norowzian kiện một công ty quảng cáo Ireland với cáo buộc rằng quảng cáo Guinness của họ đã ăn theo bộ phim ‘Joy’ của ông, ông đã thua kiện và bị Tòa yêu cầu phải chi trả chi phí theo đuổi vụ kiện. Kể từ đó những vụ kiện về vi phạm bản quyền trong lĩnh vực quảng cáo đã hoàn toàn vắng bóng ở các tòa án của Anh. Ai có ý tưởng trước? Tách bạch rõ ràng nguồn gốc ý tưởng của tác phẩm quảng cáo là một việc phức tạp. “Ai là người có ý tưởng trước? Theo như tôi biết thì loại cỗ máy này trước đây đã xuất hiện trong truyện tranh,” Alex Bec, giám đốc điều hành của công ty ý tưởng quảng cáo INT Works, nói về trường hợp bộ phim của Fischli và Weiss. “Anh cũng có thể nói rằng trong đó có cái gì đó giống với Tom và Jerry hay Heath Robinson.” Tuy nhiên, ông cho rằng ‘cảm hứng’ không nên được xem là sao chép rõ ràng. Mặc dù một số nghệ sỹ không thích làm những thứ mang tính thương mại, nhưng nhiều người trong số họ cũng thấy không sao miễn sao đó là dự án họ thấy phù hợp. “Nhiều khi các nghệ sỹ cảm thấy hài lòng vì tác phẩm của họ đến được với nhiều người hơn,” Bec nói. “Điều duy nhất khiến họ bất bình là khi họ không được hỏi ý kiến trước. Nghệ sỹ có quyền từ chối và quyền được hiểu tác phẩm của của họ được sử dụng như thế nào – đó là công sức sáng tạo của họ.” Và cũng như đa số nghệ sỹ sẵn sang thừa nhận rằng cái gọi là ‘sự sáng tạo của họ’ cũng vay mượn ý tưởng từ những gì có trước. “Tôi đã xem một vở diễn trên sân khấu mới đây của Alex Horne có tái hiện lại một cỗ máy lớn phức tạp,” Christie cho biết. “Trong vở diễn, ông đã bình luận cả về Fischli và Weiss và mẩu quảng cáo ‘Bánh răng Honda’. Bất cứ điều gì bạn thích bạn đều có thể tìm thấy tiền đề của nó trong văn hóa – có rất nhiều nghệ sỹ vay mượn ý tưởng từ các tác phẩm quảng cáo.” Các nghệ sỹ thậm chí còn bị các công ty quảng cáo kiện vì vi phạm bản quyền. Jeff Koons bị cáo buộc đưa một bức ảnh từ mẩu quảng cáo mà không xin phép vào bức họa của ông có tên là ‘I Could Go For Something Gordon’s’. “Từ trước đến nay tất cả mọi hình thức nghệ thuật và văn hóa đại chúng đều vay mượn ý tưởng và cảm hứng của nhau,” Christie nói. Điều này khiến việc phát hiện ra sự sao chép không hề dễ dàng. Thế nhưng điều đó không có nghĩa là việc sao chép sẽ không thể bị phát hiện. Theo lời Bec thì “nếu như anh biết đã có cái gì đó rồi thì không có lý do gì để biện hộ cho việc anh sao chép nó mà không hề nói qua với tác giả tạo ra nó, hoặc là anh làm lại nhưng làm hỏng ý tưởng đã từng được thể hiện một cách tuyệt vời.” Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture.

summarize: Những màn quảng cáo hoành tráng trong năm 2016 thể hiện tất cả mọi thứ, từ Christopher Walken trình diễn rối bằng chiếc vớ cho đến Jeff Goldblum chơi dương cầm bay. Trong giải Super Bowl 50, tức giải vô địch bóng bầu dục Quốc gia Mỹ, các thương hiệu đã nhờ đến các diễn viên hài như Amy Schumer, Seth Rogen và Paul Rudd cũng như kết hợp Liam Neeson với Ridley Scott. Nam ca sỹ Drake đưa các điều khoản hợp đồng điện thoại vào trong bài hát gây sốt Hotline Bling của mình, và ngay cả ca sỹ David Bowie cũng bị biến thành sở hữu riêng. ‘Hay nhất mọi thời đại’ Đó là một quá trình có tác dụng hai chiều khi mà các tài năng quảng cáo được trả công xứng đáng. Tuy nhiên, trong quá trình tìm kiếm sự sáng tạo, các tác phẩm quảng cáo bị cáo buộc đã đi quá giới hạn – nhất là khi chúng có liên quan đến tác phẩm của các nghệ sỹ. Có thể nêu một ví dụ điển hình là mẩu quảng cáo từng được bình chọn vào năm 2012 là mẩu quảng cáo xe hơi hay nhất mọi thời đại. Trình làng hồi năm 2003, mẩu quảng cáo Bánh răng Honda (Honda Cog) dường như chỉ là độc cảnh quay lia máy theo một bánh răng nhỏ lăn trên một tấm ván nghiêng và kích hoạt một phản ứng dây chuyền của cần gạt nước, vòng bi và bình xăng… Đó là một cỗ máy cầu kỳ gồm các phụ tùng xe hơi chuyển động trên nền tiếng động là âm thanh khi chúng lăn, rơi xuống hay tra khớp. Các chuyển động được thể hiện từ từ khiến khán giả bị mê hoặc. Một trong những quảng cáo xe hơi của Honda đã từng được bình chọn là hay nhất mọi thời đại hồi năm 2012 Tuy nhiên, một số người đã cho rằng mẩu quảng cáo này giống đến kinh ngạc một phim nghệ thuật do các nghệ sỹ Thụy Sỹ Peter Fischli và David Weiss thực hiện vào năm 1987. Phim có tựa đề ‘The Way Things Go’ (Cách sự vật vận hành) chiếu cảnh một chuỗi các vật dụng hàng ngày, bao gồm ngọn nến, bàn ủi và nhiều chiếc cầu thang, kết hợp lại tạo thành một phản ứng dây chuyền domino kéo dài trong 30 phút. Khi đoạn phim quảng cáo về xe hơi lần đầu tiên được phát sóng, Fischli và Weiss đã dọa sẽ có hành động pháp lý đối với Wieden & Kennedy, công ty được Honda thuê làm dịch vụ quảng cáo. Hai nghệ sỹ này nói: “Chúng tôi có làm một bộ phim mà đội ngũ sáng tạo quảng cáo của Honda chắc chắn là đã xem. Chúng tôi cho rằng lẽ ra mình cần được tham khảo trước khi mẩu quảng cáo đó được thực hiện.” Trước đó, họ đã từ chối các yêu cầu được sử dụng phim của họ cho mục đích thương mại. Tuy nhiên, họ cũng thừa nhận: “Đương nhiên phản ứng dây chuyền không phải do chúng tôi nghĩ ra và ‘Bánh răng Honda’ hiển nhiên là khác.” Bản quyền ý tưởng? Các nghệ sỹ cáo buộc việc tác phẩm của họ đã bị những người làm quảng cáo bắt chước thì hiếm khi thắng ở tòa án: các luật sư sẽ lập luận rằng không thể nào đăng ký bản quyền cho ý tưởng được. Hồi năm 1998, Gillian Wearing đã tính đến việc kiện công ty quảng cáo phụ trách quảng bá Giải Golf Volkswagen. Bà cáo buộc công ty này đã sao chép ý tưởng từ tác phẩm của bà có tên là “Những dấu hiệu nói lên những gì bạn muốn nói”. Tuy nhiên công ty quảng cáo này đã trả lời rằng họ lấy cảm hứng từ những nguồn khác, trong đó có chiến dịch quảng bá của hãng Levi's cho nhãn hiệu Dockers của họ, và từ video thực hiện cho tác phẩm Subterranean Homesick Blues của ca sỹ Bob Dylan. Chiến dịch quảng bá của hãng quần bò Levi's được cho là đã tạo cảm hứng cho những người tổ chức quảng bá giải Golf Volkswagen hồi 1998 “Mọi thứ trở nên rắc rối khi chỉ có vài nguồn cảm hứng ít ỏi, một trong số đó có thể là ý tưởng tương tự như ý tưởng được thể hiện trong một tác phẩm nghệ thuật của một nghệ sỹ nào đó,” Neil Christie, giám đốc điều hành của hãng Wieden & Kennedy, nói. Mặc dù khó mà chỉ ra chính xác đâu là phần được cóp nhặt từ một tác phẩm nghệ thuật nhưng điều này rõ ràng gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến nghệ sỹ. “Điều thật sự gây tổn thương là nó khiến tôi không thể làm việc nữa vì mọi người sẽ nghĩ rằng tôi làm việc cho một công ty quảng cáo,” Wearing nói hồi năm 1998. “Sau khi quảng cáo của Levi's được phát sóng, tôi ra đường và mọi người đã có suy nghĩ sẵn trong đầu. Nếu tôi kể cho họ nghe về công việc của tôi thì họ sẽ nói rằng ‘À, giống như quảng cáo chứ gì.’.” Chưa đầy một năm sau đó, Wearing lại dính vào một vụ tranh cãi khác khi bà tố cáo Charles Saatchi – triệu phú sưu tập nghệ thuật và là một chuyên gia quảng cáo Bà cho rằng một mẩu quảng cáo trên truyền hình do Saatchi thực hiện lấy ý tưởng trực tiếp từ một tác phẩm nghệ thuật mà bà đã bán cho chính ông Saatchi. “Khi tôi liên hệ M&C Saatchi thì họ nói rằng họ được phép lấy cảm hứng từ bất cứ điều gì mà họ muốn và rằng lúc đầu họ đã muốn mẩu quảng cáo đó giống tác phẩm của tôi hơn nữa, nhưng bộ phận pháp lý của họ đã ngăn lại,” bà nói với tờ the Guardian. Nhận lỗi Một số công ty quảng cáo cũng thừa nhận họ đã làm sai. Hồi năm 2003, nghệ sỹ người Anh Andy Goldsworthy đã tự đạt được thỏa thuận mà không phải thông qua tòa án với nhà bán lẻ Habitat và đơn vị quảng cáo của họ. Vụ việc liên quan đến một bích chương hồi năm 2002 vốn giống tác phẩm ‘Midsummer Snowballs’ (Tuyết mùa hè) của ông. Habitat đã bồi thường cho ông 70.000 bảng Anh và đưa ra lời xin lỗi công khai. Hồi năm 2011, một mẩu quảng cáo của hãng viễn thông AT&T của Mỹ có hình ảnh một mảnh vải màu cam phủ lên các tượng đài của Mỹ đã phải điều chỉnh lại sau khi nghệ sỹ Christo lên tiếng phản đối. Các cố vấn pháp lý của ông nói rằng mẩu quảng cáo này vô cùng giống tác phẩm sắp đặt ‘The Gates’ của Christo và Jeanne-Claude hồi năm 2005 ,và họ cũng ra tuyên bố nói rằng giữa hai nghệ sỹ và nhãn hàng này không có bất kỳ mối liên hệ gì. Tuy nhiên, đối với đa số các nghệ sỹ thì việc chứng minh rằng họ bị đạo ý tưởng không hề dễ dàng. Hồi năm 1998 khi đạo diễn Anh gốc Iran Mehdi Norowzian kiện một công ty quảng cáo Ireland với cáo buộc rằng quảng cáo Guinness của họ đã ăn theo bộ phim ‘Joy’ của ông, ông đã thua kiện và bị Tòa yêu cầu phải chi trả chi phí theo đuổi vụ kiện. Kể từ đó những vụ kiện về vi phạm bản quyền trong lĩnh vực quảng cáo đã hoàn toàn vắng bóng ở các tòa án của Anh. Ai có ý tưởng trước? Tách bạch rõ ràng nguồn gốc ý tưởng của tác phẩm quảng cáo là một việc phức tạp. “Ai là người có ý tưởng trước? Theo như tôi biết thì loại cỗ máy này trước đây đã xuất hiện trong truyện tranh,” Alex Bec, giám đốc điều hành của công ty ý tưởng quảng cáo INT Works, nói về trường hợp bộ phim của Fischli và Weiss. “Anh cũng có thể nói rằng trong đó có cái gì đó giống với Tom và Jerry hay Heath Robinson.” Tuy nhiên, ông cho rằng ‘cảm hứng’ không nên được xem là sao chép rõ ràng. Mặc dù một số nghệ sỹ không thích làm những thứ mang tính thương mại, nhưng nhiều người trong số họ cũng thấy không sao miễn sao đó là dự án họ thấy phù hợp. “Nhiều khi các nghệ sỹ cảm thấy hài lòng vì tác phẩm của họ đến được với nhiều người hơn,” Bec nói. “Điều duy nhất khiến họ bất bình là khi họ không được hỏi ý kiến trước. Nghệ sỹ có quyền từ chối và quyền được hiểu tác phẩm của của họ được sử dụng như thế nào – đó là công sức sáng tạo của họ.” Và cũng như đa số nghệ sỹ sẵn sang thừa nhận rằng cái gọi là ‘sự sáng tạo của họ’ cũng vay mượn ý tưởng từ những gì có trước. “Tôi đã xem một vở diễn trên sân khấu mới đây của Alex Horne có tái hiện lại một cỗ máy lớn phức tạp,” Christie cho biết. “Trong vở diễn, ông đã bình luận cả về Fischli và Weiss và mẩu quảng cáo ‘Bánh răng Honda’. Bất cứ điều gì bạn thích bạn đều có thể tìm thấy tiền đề của nó trong văn hóa – có rất nhiều nghệ sỹ vay mượn ý tưởng từ các tác phẩm quảng cáo.” Các nghệ sỹ thậm chí còn bị các công ty quảng cáo kiện vì vi phạm bản quyền. Jeff Koons bị cáo buộc đưa một bức ảnh từ mẩu quảng cáo mà không xin phép vào bức họa của ông có tên là ‘I Could Go For Something Gordon’s’. “Từ trước đến nay tất cả mọi hình thức nghệ thuật và văn hóa đại chúng đều vay mượn ý tưởng và cảm hứng của nhau,” Christie nói. Điều này khiến việc phát hiện ra sự sao chép không hề dễ dàng. Thế nhưng điều đó không có nghĩa là việc sao chép sẽ không thể bị phát hiện. Theo lời Bec thì “nếu như anh biết đã có cái gì đó rồi thì không có lý do gì để biện hộ cho việc anh sao chép nó mà không hề nói qua với tác giả tạo ra nó, hoặc là anh làm lại nhưng làm hỏng ý tưởng đã từng được thể hiện một cách tuyệt vời.” Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture.

world-50231441

https://www.bbc.com/vietnamese/world-50231441

Luận tội Trump: Trung tá Mỹ khai là đã cảnh báo về cuộc gọi Ukraine

Một quan chức đã nghe được cuộc gọi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine nói rằng ông quan tâm đến "yêu sách" điều tra kỹ lưỡng đối thủ của ông Trump.

Alexander Vindman là một chuyên gia Ukraine trong Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Trung tá Alexander Vindman nói với Quốc hội rằng ông đã hai lần phản đối việc ông Trump gây áp lực với Ukraine để điều tra ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ hàng đầu của Mỹ, Joe Biden. Đại tá Vindman là viên chức Nhà Trắng đầu tiên đáp ứng lời kêu gọi làm chứng cho cuộc điều tra luận tội. Cuộc điều tra liên quan đến cáo buộc lạm dụng quyền lực của tổng thống đảng Cộng hòa. Trung tá Vindman, một cựu quân nhân đã đoạt nhiều huy chương, là một trong số các viên chức được quyền lắng nghe cuộc gọi ngày 25 tháng 7 của ông Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, vốn dẫn đến cuộc điều tra luận tội. Ông Trump bị cáo buộc gây áp lực với Ukraine trong việc điều tra các cáo buộc tham nhũng không căn cứ với ông Biden và con trai ông, người đã làm việc với công ty khí đốt Burisma của Ukraine trong khi cha là phó tổng thống Mỹ. Ông Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái và gọi cuộc điều tra luận tội là "cuộc săn phù thủy". Mặc dù Nhà Trắng đã kêu gọi các nhân chứng lờ đi các trát tòa của quốc hội, với tư cách là một sĩ quan quân đội đang tại ngũ, Trung tá Vindman có thể phải đối mặt với hình phạt nếu nghe theo. Trung tá Vindman nói gì? Trong tuyên bố mở đầu gửi qua văn bản trước lời khai hôm thứ Ba, Trung tá Vindman nói rằng ông bắt đầu lo lắng về cuộc họp ngày 10 tháng 7 giữa các quan chức an ninh quốc gia Hoa Kỳ và Ukraine. Cuộc họp đã bị cắt ngắn bởi Cố vấn an ninh quốc gia bấy giờ là John Bolton khi cuộc thảo luận về việc Ukraine mở cuộc điều tra cho Nhà Trắng, Đại tá Vindman nói. Điều tra luận tội: Lời khai 'đáng sợ'' của Đại sứ Mỹ tại Ukraine Điều tra luận tội Trump: những 'kịch bản' khả dĩ Số người Mỹ đòi luận tội ông Trump tăng Cuộc gọi Ukraine của Trump có ‎ ý nghĩa gì? "Cuộc họp diễn ra tốt đẹp cho đến khi phía Ukraine đề cập đến cuộc gặp giữa hai tổng thống", Trung tá Vindman nói, lưu ý rằng Ukraine coi cuộc gặp này "cực kỳ quan trọng" để duy trì sự hỗ trợ của Mỹ. Đại sứ Hoa Kỳ Gordon Sondland sau đó đề cập đến việc "Ukraine phải thực hiện các cuộc điều tra cụ thể để đảm bảo sẽ có cuộc gặp với tổng thống" khiến ông Bolton và Đại tá Vindman hoảng hốt. Tại một cuộc phỏng vấn sau đó, Đại tá Vindman nói rằng đại sứ một lần nữa "nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Ukraine thực hiện các cuộc điều tra trong cuộc bầu cử năm 2016 liên quan đến cha con nhà Bidens và Burisma". "Tôi đã nói với Đại sứ Sondland rằng những tuyên bố của ônglà không phù hợp, rằng yêu cầu Ukraine điều tra về Biden và con trai anh ta không liên quan gì đến an ninh quốc gia." Sau sự cố này, Trung tá Vindman đã báo cáo mối quan ngại của mình với cố vấn chính của Hội đồng Bảo an Quốc gia. Ông lại đã báo cáo sự phản đối của mình một lần nữa sau cuộc gọi ngày 25 tháng 7. ''Tôi không nghĩ rằng việc yêu cầu một chính phủ nước ngoài điều tra một công dân Hoa Kỳ là điều đúng đắn", Đại tá Vindman nói trong tuyên bố. "Tôi đã lo lắng về tác động của việc này lên sự hỗ trợ của chính phủ Hoa Kỳ với Ukraine." Ông nói rằng việc quốc gia điều tra cha con ông Biden sẽ "chắc chắn dẫn đến việc Ukraine mất đi sự hỗ trợ của lưỡng đảng mà đến nay vẫn được duy trì". "Điều này sẽ làm suy yếu an ninh quốc gia Mỹ", ông nói thêm. Một trò chơi nguy hiểm Phân tích của Anthony Zurcher, phóng viên Bắc Mỹ Khi quyền Đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine William Taylor đưa ra lời chứng sắc sảo vào tuần trước, phản ứng của Nhà Trắng là miêu tả nhà ngoại giao này là một "quan chức cấp tiến tấn công vào hiến pháp Hoa Kỳ". Sẽ rất khó để dán nhãn như vậy lên Trung tá Vindman. Cả ông và ông Taylor đều đã vạch ra những gì họ cho là nỗ lực không thích hợp của Nhà Trắng để gây áp lực với Ukraine. Tuy nhiên, không giống như ông Taylor, Trung tá Vindman là nhân chứng trực tiếp cho nhiều tập phim của Washington then chốt cho cuộc điều tra luận tội, bao gồm cả cuộc gọi gây tranh cãi của Donald Trump. Đã có bằng chứng cho thấy đường tấn công của Nhà Trắng sẽ là đặt câu hỏi về lòng trung thành của Trung tá sinh ra ở Liên Xô, lưu ý rằng sĩ quan nhiều huy chương đã nói chuyện với các nhà ngoại giao Ukraine bằng ngôn ngữ bản địa của họ và cho rằng ông ta đang làm việc để lật đổ lợi ích của Nhà Trắng. "Một số người có thể gọi đó là gián điệp", cựu luật sư của chính quyền Bush John Yoo nói trên Fox News. Đưa ra những cáo buộc như vậy là một trò chơi rất nguy hiểm. Đại tá Vindman dường như là một nhân chứng thuyết phục. Nếu phán quyết sẽ tùy thuộc vào lời ông hay lời thống, công chúng có thể cảm thấy đồng cảm với người sĩ quan trong bộ đồng phục có lòng yêu nước đang bị chê bai. Có gì mới nhất trong cuộc điều tra luận tội? Chỉ vài giờ sau khi Đại tá Vindman đưa ra bằng chứng, Đảng Dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ đã công bố nghị quyết đưa ra các bước tiếp theo trong cuộc điều tra của họ. Hạ viện, nơi đảng Dân chủ chiếm đa số, sẽ bỏ phiếu về biện pháp này hôm thứ Năm. Nghị quyết đặt ra một cấu trúc chính thức cho cuộc điều tra của các ủy ban quốc hội về việc liệu có cơ sở để loại bỏ Tổng thống Trump khỏi chức vụ hay không. Phản ứng với nghị quyết, thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham gọi đây là "động tác giả tạo không chính đáng". Dư luận phản ứng ra sao? Khi lời khai sắp bắt đầu, ông Trump nói Col Vindman là một "nhân chứng không bao giờ là trumper" trong một tweet. Những người bảo thủ khác cũng tấn công uy tín của Trung tá Vindman vì ông được sinh ra ở Ukraine - mặc dù một số người đã bảo vệ sĩ quan kỳ cựu này. Nữ nghị sĩ đảng Cộng hòa Liz Cheney tố cáo những người này là "đáng xấu hổ" tại một cuộc họp báo với các nhà lãnh đạo khác của Đảng Cộng hòa. Nhưng nhiều đảng viên Cộng hòa khác đứng cạnh ông Trump. Nhà lãnh đạo thiểu số Kevin McCarthy nói rằng Trung tá Vindman đã "sai". "Không có gì trong cuộc gọi điện thoại để bị luận tội cả", ông nói. Trung tá Vindman là ai? Năm 2018, Trung tá Vindman đã gia nhập hội đồng an ninh dưới thời cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, người đã bị ông Trump sa thải hồi đầu năm nay. Gia đình ông chạy trốn khỏi Liên Xô năm 1979, khi ông mới ba tuổi. Ông đã phục vụ trong quân đội trong hai thập niên với tư cách là một sĩ quan và một nhà ngoại giao. Là một sĩ quan bộ binh, ông được đưa đến Iraq - nơi ông bị thương và nhận huân chương quân sự Trái Tim tím (Purple heart). Trung tá Vindman sau đó phục vụ tại các đại sứ quán Hoa Kỳ ở Ukraine và Nga.

summarize: Alexander Vindman là một chuyên gia Ukraine trong Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Trung tá Alexander Vindman nói với Quốc hội rằng ông đã hai lần phản đối việc ông Trump gây áp lực với Ukraine để điều tra ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ hàng đầu của Mỹ, Joe Biden. Đại tá Vindman là viên chức Nhà Trắng đầu tiên đáp ứng lời kêu gọi làm chứng cho cuộc điều tra luận tội. Cuộc điều tra liên quan đến cáo buộc lạm dụng quyền lực của tổng thống đảng Cộng hòa. Trung tá Vindman, một cựu quân nhân đã đoạt nhiều huy chương, là một trong số các viên chức được quyền lắng nghe cuộc gọi ngày 25 tháng 7 của ông Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, vốn dẫn đến cuộc điều tra luận tội. Ông Trump bị cáo buộc gây áp lực với Ukraine trong việc điều tra các cáo buộc tham nhũng không căn cứ với ông Biden và con trai ông, người đã làm việc với công ty khí đốt Burisma của Ukraine trong khi cha là phó tổng thống Mỹ. Ông Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái và gọi cuộc điều tra luận tội là "cuộc săn phù thủy". Mặc dù Nhà Trắng đã kêu gọi các nhân chứng lờ đi các trát tòa của quốc hội, với tư cách là một sĩ quan quân đội đang tại ngũ, Trung tá Vindman có thể phải đối mặt với hình phạt nếu nghe theo. Trung tá Vindman nói gì? Trong tuyên bố mở đầu gửi qua văn bản trước lời khai hôm thứ Ba, Trung tá Vindman nói rằng ông bắt đầu lo lắng về cuộc họp ngày 10 tháng 7 giữa các quan chức an ninh quốc gia Hoa Kỳ và Ukraine. Cuộc họp đã bị cắt ngắn bởi Cố vấn an ninh quốc gia bấy giờ là John Bolton khi cuộc thảo luận về việc Ukraine mở cuộc điều tra cho Nhà Trắng, Đại tá Vindman nói. Điều tra luận tội: Lời khai 'đáng sợ'' của Đại sứ Mỹ tại Ukraine Điều tra luận tội Trump: những 'kịch bản' khả dĩ Số người Mỹ đòi luận tội ông Trump tăng Cuộc gọi Ukraine của Trump có ‎ ý nghĩa gì? "Cuộc họp diễn ra tốt đẹp cho đến khi phía Ukraine đề cập đến cuộc gặp giữa hai tổng thống", Trung tá Vindman nói, lưu ý rằng Ukraine coi cuộc gặp này "cực kỳ quan trọng" để duy trì sự hỗ trợ của Mỹ. Đại sứ Hoa Kỳ Gordon Sondland sau đó đề cập đến việc "Ukraine phải thực hiện các cuộc điều tra cụ thể để đảm bảo sẽ có cuộc gặp với tổng thống" khiến ông Bolton và Đại tá Vindman hoảng hốt. Tại một cuộc phỏng vấn sau đó, Đại tá Vindman nói rằng đại sứ một lần nữa "nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Ukraine thực hiện các cuộc điều tra trong cuộc bầu cử năm 2016 liên quan đến cha con nhà Bidens và Burisma". "Tôi đã nói với Đại sứ Sondland rằng những tuyên bố của ônglà không phù hợp, rằng yêu cầu Ukraine điều tra về Biden và con trai anh ta không liên quan gì đến an ninh quốc gia." Sau sự cố này, Trung tá Vindman đã báo cáo mối quan ngại của mình với cố vấn chính của Hội đồng Bảo an Quốc gia. Ông lại đã báo cáo sự phản đối của mình một lần nữa sau cuộc gọi ngày 25 tháng 7. ''Tôi không nghĩ rằng việc yêu cầu một chính phủ nước ngoài điều tra một công dân Hoa Kỳ là điều đúng đắn", Đại tá Vindman nói trong tuyên bố. "Tôi đã lo lắng về tác động của việc này lên sự hỗ trợ của chính phủ Hoa Kỳ với Ukraine." Ông nói rằng việc quốc gia điều tra cha con ông Biden sẽ "chắc chắn dẫn đến việc Ukraine mất đi sự hỗ trợ của lưỡng đảng mà đến nay vẫn được duy trì". "Điều này sẽ làm suy yếu an ninh quốc gia Mỹ", ông nói thêm. Một trò chơi nguy hiểm Phân tích của Anthony Zurcher, phóng viên Bắc Mỹ Khi quyền Đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine William Taylor đưa ra lời chứng sắc sảo vào tuần trước, phản ứng của Nhà Trắng là miêu tả nhà ngoại giao này là một "quan chức cấp tiến tấn công vào hiến pháp Hoa Kỳ". Sẽ rất khó để dán nhãn như vậy lên Trung tá Vindman. Cả ông và ông Taylor đều đã vạch ra những gì họ cho là nỗ lực không thích hợp của Nhà Trắng để gây áp lực với Ukraine. Tuy nhiên, không giống như ông Taylor, Trung tá Vindman là nhân chứng trực tiếp cho nhiều tập phim của Washington then chốt cho cuộc điều tra luận tội, bao gồm cả cuộc gọi gây tranh cãi của Donald Trump. Đã có bằng chứng cho thấy đường tấn công của Nhà Trắng sẽ là đặt câu hỏi về lòng trung thành của Trung tá sinh ra ở Liên Xô, lưu ý rằng sĩ quan nhiều huy chương đã nói chuyện với các nhà ngoại giao Ukraine bằng ngôn ngữ bản địa của họ và cho rằng ông ta đang làm việc để lật đổ lợi ích của Nhà Trắng. "Một số người có thể gọi đó là gián điệp", cựu luật sư của chính quyền Bush John Yoo nói trên Fox News. Đưa ra những cáo buộc như vậy là một trò chơi rất nguy hiểm. Đại tá Vindman dường như là một nhân chứng thuyết phục. Nếu phán quyết sẽ tùy thuộc vào lời ông hay lời thống, công chúng có thể cảm thấy đồng cảm với người sĩ quan trong bộ đồng phục có lòng yêu nước đang bị chê bai. Có gì mới nhất trong cuộc điều tra luận tội? Chỉ vài giờ sau khi Đại tá Vindman đưa ra bằng chứng, Đảng Dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ đã công bố nghị quyết đưa ra các bước tiếp theo trong cuộc điều tra của họ. Hạ viện, nơi đảng Dân chủ chiếm đa số, sẽ bỏ phiếu về biện pháp này hôm thứ Năm. Nghị quyết đặt ra một cấu trúc chính thức cho cuộc điều tra của các ủy ban quốc hội về việc liệu có cơ sở để loại bỏ Tổng thống Trump khỏi chức vụ hay không. Phản ứng với nghị quyết, thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham gọi đây là "động tác giả tạo không chính đáng". Dư luận phản ứng ra sao? Khi lời khai sắp bắt đầu, ông Trump nói Col Vindman là một "nhân chứng không bao giờ là trumper" trong một tweet. Những người bảo thủ khác cũng tấn công uy tín của Trung tá Vindman vì ông được sinh ra ở Ukraine - mặc dù một số người đã bảo vệ sĩ quan kỳ cựu này. Nữ nghị sĩ đảng Cộng hòa Liz Cheney tố cáo những người này là "đáng xấu hổ" tại một cuộc họp báo với các nhà lãnh đạo khác của Đảng Cộng hòa. Nhưng nhiều đảng viên Cộng hòa khác đứng cạnh ông Trump. Nhà lãnh đạo thiểu số Kevin McCarthy nói rằng Trung tá Vindman đã "sai". "Không có gì trong cuộc gọi điện thoại để bị luận tội cả", ông nói. Trung tá Vindman là ai? Năm 2018, Trung tá Vindman đã gia nhập hội đồng an ninh dưới thời cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, người đã bị ông Trump sa thải hồi đầu năm nay. Gia đình ông chạy trốn khỏi Liên Xô năm 1979, khi ông mới ba tuổi. Ông đã phục vụ trong quân đội trong hai thập niên với tư cách là một sĩ quan và một nhà ngoại giao. Là một sĩ quan bộ binh, ông được đưa đến Iraq - nơi ông bị thương và nhận huân chương quân sự Trái Tim tím (Purple heart). Trung tá Vindman sau đó phục vụ tại các đại sứ quán Hoa Kỳ ở Ukraine và Nga.

vietnam-48523718

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-48523718

Thiên An Môn: Bài học gì cho giới đấu tranh Việt Nam?

Vào buổi tối mùng 4 tháng 6, của tám năm trước, khi những người dân ở Đài Loan, Hongkong và khắp nơi trên thế giới thắp nến tưởng nhớ những nạn nhân của cuộc thảm sát Thiên An Môn, anh ở đó, trong căn nhà của mình tại Hà Nội, nghĩ về ngày mai.

Giới đấu tranh dân chủ Việt Nam học được gì từ phong trào đấu tranh Thiên An Môn năm 1989? Ngày hôm sau sẽ là Chủ Nhật, ngày 5 tháng 6, 2011, ngày mà Trịnh Hữu Long lần đầu tham gia vào một phong trào biểu tình. "Đêm đó, tôi không ngừng nghĩ về sự kiện ở Thiên An Môn. 'Liệu chính quyền Việt Nam có đàn áp cuộc biểu tình như cái cách chính quyền Trung Quốc đã làm năm 1989 không? Liệu họ có bắt chúng ta? Liệu họ có giết chúng ta?'" Long kể lại trải nghiệm của mình tại cuộc Hội nghị quốc tế kỷ niệm 30 năm Phong trào sinh viên ở Thiên An Môn tại Đài Loan hồi 18/5. "Điều tôi chắc chắn là vụ thảm sát ở Thiên An Môn có một tầm ảnh hưởng lớn tới Việt Nam, khiến người dân lo sợ về những thứ mà chính quyền Việt Nam sẽ thực hiện để phản ứng lại một phong trào đối lập." Thiên An Môn: Nỗ lực xóa bỏ ký ức của Bắc Kinh Bộ trưởng Trung Quốc nói biến cố Thiên An Môn 'là chính sách đúng' Những diễn biến chính của Thiên An Môn 1989 'Khoảng 10.000' người chết vụ Thiên An Môn Cuộc biểu tình vào 2011 của người dân Việt Nam và cuộc biểu tình ở Thiên An Môn vào 1989 cùng nhắm đến một đối tượng: Chính quyền Trung Quốc. Phong trào đấu tranh đã bị châm ngòi bởi các sự kiện tàu Trung Quốc cắt cáp, tấn công và đe dọa tàu dân sự Việt Nam hôm 26/5/2011 tại vùng biển Việt Nam tuyên bố thực thi chủ quyền. Nó đã trở thành một trong những phong trào lớn nhất, dài nhất kể từ sau chiến tranh Việt Nam, kéo dài hai tháng rưỡi, từ Chủ Nhật 5/6 tới Chủ Nhật 21/8/2011, và vẫn là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Việt Nam hiện đại tính tới thời điểm hiện tại. "Nó đánh dấu sự khởi đầu của làn sóng mới của phong trào đấu tranh cho dân chủ ở Việt Nam," Long nói. Mùa Hè năm đó, Long và những người biểu tình cứ nói mãi về sự kiện Thiên An Môn năm 1989, dự đoán những gì có thể xảy ra với họ khi phong trào nhanh chóng lớn mạnh. Trong suốt cuộc biểu tình mùa hè 2011, nhiều lực lượng an ninh, công an, trật tự, dân phòng, quần chúng đã được huy động để giải tán, cản trở các cuộc biểu tình và ít nhất 15 người đã bị bắt giữ. May mắn thay, nó đã không kết thúc một cách đẫm máu như ở Thiên An Môn. Trịnh Hữu Long (giữa) tại một trong những cuộc biểu tình mùa hè 2011 Bài học Bài học lớn nhất từ phong trào Thiên An Môn, theo Long, người sáng lập và biên tập tờ Luật Khoa Tạp chí, có lẽ là "cách vực dậy từ sau cuộc đàn áp". "...cách chúng ta có thể dùng sự đàn áp của chính quyền để làm suy yếu tính chính danh của nó, và cách để chúng ta có thể giữ đà phát triển một phong trào mạnh và bền vững hơn. " "Bản chất của một dân chủ hóa sôi động (eventful democratization) là nó xảy ra bất ngờ và đột ngột, và sự thành công của nó còn nhiều hoài nghi." "May mắn không như những sinh viên ở Thiên An Môn, người biểu tình Việt Nam hồi 2011 không phải trải qua một cuộc đàn áp đẫm máu và chúng ta có cơ hội để giữ cái đà này và làm mạnh phong trào." "Đó là bởi vì chúng ta có công cụ truyền thông, như mạng xã hội và tờ báo độc lập, vốn gần như ngoài tầm kiểm soát của chính quyền." "Với công cụ truyền thông, chúng ta có thể dùng cuộc thảm sát Thiên An Môn để làm suy giảm tính chính danh của chủ nghĩa cộng sản tại việt Nam, và có lẽ đó là một trong những tác động lớn nhất của phong trào Thiên An Môn đối với Việt Nam." "Sự tàn sát đối với các nhà hoạt động Thiên An Môn là một trong những bằng chứng mạnh mẽ nhất cho thấy một chế độ cộng sản sẽ bất chấp đến đâu để đàn áp chính người dân của họ. Và điều đó không có lợi cho thể chế đó lâu dài." Các sinh viên biểu tình chăm sóc cho một sinh viên khác bị thương tại Thiên Ân Môn đêm 3/6/1989 "Sau phong trào 2011, chúng tôi đã thành lập hàng chục tổ chức xã hội dân sự bao gồm Diễn đàn Xã hội Dân sự của Tiến sĩ Nguyễn Quang A." Trịnh Hữu Long tiết lộ. "Điều chúng tôi có thể làm để tránh một sự thất bại khác của một tiến trình dân sự sôi động là nâng cao nhận thức của xã hội về chính trị, nhân quyền, pháp quyền và dân chủ; khuyến khích và trao quyền cho công dân để họ thực hiện quyền của họ hàng ngày, cho lợi ích của riêng họ; và thành lập thêm các tổ chức xã hội dân sự để huy động người dân tham gia vào chính trị và học hỏi cách làm hoạt động từ đó." Tương đồng, khác biệt giữa Phong trào dân chủ VN và Trung Quốc Nguyễn Trường Sơn, vận động cho khu vực Đông Nam Á của tổ chức Ân xá Quốc tế, cũng vẫn nhớ mãi ngày 5/6/2011. "Tôi biết đến sự kiện Thiên An Môn qua Internet khi mới bước chân vào trường đại học, và hồi sinh viên tôi có tham gia phong trào biểu tình chống sự xâm lược của Trung Quốc trên Biển Đông." "Cảm giác lúc bấy giờ là khá đa dạng, một phần thì tôi cảm thấy được truyền cảm hứng bởi tinh thần đấu tranh cho tự do của các sinh viên Trung Quốc ở thời điểm đó, phần thì tôi cảm thấy kinh hoàng trước sự tàn bạo của chính quyền Trung Quốc, khi thảm sát chính người dân của mình." Nguyễn Trường Sơn (áo đỏ, trái) tại một cuộc biểu tình khác vào mua hè 2011 Giờ đây nhìn nhận lại, Sơn nhận xét phong trào dân chủ ở Trung Quốc những năm 80 và phong trào dân chủ Việt Nam hiện tại không có nhiều điểm tương đồng. "Trước hết, phong trào dân chủ ở Trung Quốc được dẫn dắt bởi sinh viên, trong khi số đông sinh viên Việt Nam hiện nay hầu như không bày tỏ bất cứ sự quan tâm nào đối với dân chủ. " "Thứ hai, cuộc đấu tranh đòi dân chủ ở Trung Quốc hội tụ đầy đủ các yếu tố để trở thành một phong trào dân chủ thực thụ, từ quy mô tham gia của người dân, sự lãnh đạo, các yêu sách, và thành công trong việc đòi buộc lãnh đạo Trung Quốc lúc bấy giờ phải thừa nhận và tiến hành đàm phán với họ. Những yếu tố này vẫn chưa xuất hiện ở phong trào dân chủ ở Việt Nam." Tuy vậy, cách thức đàn áp những người đấu tranh, thì có một sự tương đồng rõ rệt giữa hai chính quyền Việt Nam và Trung Quốc. Sơn dẫn chứng từ việc giam lỏng (canh me), buộc rời khỏi địa phương, cách ly với truyền thông và quốc tế, cắt đứt nguồn sống (công việc, thu nhập), loại bỏ khỏi dòng chính của xã hội, ép đi tị nạn, tới bỏ tù tùy tiện... Ngày 4/6/1989: So sánh Ba Lan và Trung Quốc Các thủ lĩnh sinh viên Thiên An Môn đang ở đâu? Tháng Giêng Đen 1991: Súng nổ làm vỡ Liên Xô Nhưng cũng cần phải chỉ ra rằng, trong chính trị Việt Nam hiện đại, chưa xảy ra cuộc đàn áp tập thể nào quy mô và đẫm máu như sự kiện Thiên An Môn. Anh cũng nhận ra có sự thay đổi trong mức độ kiểm duyệt tin tức về Thiên An Môn ở Việt Nam. "...bây giờ thì chúng ta đã thấy báo chí nhà nước đăng tin về sự kiện này, ngoài ra, sự phổ biến của internet cũng khiến cho công tác kiểm duyệt gặp khó khăn hơn trước." Tuy nhiên, sinh viên Việt Nam không được tiếp cận với triết học một cách đầy đủ, theo Sơn. "Trong khi thế giới triết học mênh mông là vậy, thì tất cả những gì sinh viên Việt Nam được học chỉ là một phạm vi rất hẹp xung quanh quan điểm về chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản của Marx và Lenin. Ngoài ra, sinh viên phải tin vào những gì họ được dạy, chứ không được khuyến khích phê phán, hay phản biện." "Việc sinh viên Việt Nam được tiếp cận với internet, từ đó tiếp xúc với các luồng tư tưởng và thông tin khác, như sự kiện Thiên An Môn, hay các giá trị tự do, dân chủ, nhân quyền là một điều tích cực. Tùy vào sự quan tâm của mỗi người mà mức độ khai sáng sẽ khác nhau, nhưng chí ít, là các bạn sẽ có được cái nhìn với nhiều hơn một góc độ, để rồi tự mình đặt câu hỏi, tự mình tìm kiếm tri thức." Không thể để xảy ra một thảm sát Thiên An Môn ở Việt Nam "Chúng tôi không thể để xảy ra một cuộc thảm sát Thiên An Môn xảy ra ở Việt Nam và chúng tôi phải cố gắng hết sức có thể để học hỏi từ nó," Trịnh Hữu Long nói. Sinh viên Việt Nam chưa quan tâm đến đấu tranh dân chủ như những sinh viên Trung Quốc thập niên 80? "Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng tinh thần của phong trào Thiên An Môn sẽ mãi truyền cảm hứng không chỉ ở Việt Nam và ở những quốc gia khác trên thế giới, bởi chỉ từ việc học hỏi từ nó, chúng ta có khiến phong trào dân chủ quốc tế mạnh mẽ hơn và tốt đẹp hơn." Còn với Nguyễn Trường Sơn, nhìn theo thực tế, Việt Nam không cần một Thiên An Môn và cũng khó để nó có thể xảy ra. "Không ai muốn có đàn áp, thiết quân luật, và thảm sát cả. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào chính phủ Việt Nam. "Về mặt thực tế, với tình hình hiện tại, khi sinh viên và dân chúng ở Việt Nam không tỏ ra mặn mà với dân chủ như người Trung Quốc đã từng hồi năm 1989, thì rõ ràng là sẽ không có một phong trào dân chủ lớn nào xảy ra ở Việt Nam trong tương lai gần cả." Đêm thắp nến ở Hong Kong 04/06/2019 tưởng niệm Thiên An Môn quy tụ chừng 180 nghìn người (theo ban tổ chức), một con số chưa có với cho bất cứ cuộc xuống đường nào ở VN gần đây vì dân chủ

summarize: Giới đấu tranh dân chủ Việt Nam học được gì từ phong trào đấu tranh Thiên An Môn năm 1989? Ngày hôm sau sẽ là Chủ Nhật, ngày 5 tháng 6, 2011, ngày mà Trịnh Hữu Long lần đầu tham gia vào một phong trào biểu tình. "Đêm đó, tôi không ngừng nghĩ về sự kiện ở Thiên An Môn. 'Liệu chính quyền Việt Nam có đàn áp cuộc biểu tình như cái cách chính quyền Trung Quốc đã làm năm 1989 không? Liệu họ có bắt chúng ta? Liệu họ có giết chúng ta?'" Long kể lại trải nghiệm của mình tại cuộc Hội nghị quốc tế kỷ niệm 30 năm Phong trào sinh viên ở Thiên An Môn tại Đài Loan hồi 18/5. "Điều tôi chắc chắn là vụ thảm sát ở Thiên An Môn có một tầm ảnh hưởng lớn tới Việt Nam, khiến người dân lo sợ về những thứ mà chính quyền Việt Nam sẽ thực hiện để phản ứng lại một phong trào đối lập." Thiên An Môn: Nỗ lực xóa bỏ ký ức của Bắc Kinh Bộ trưởng Trung Quốc nói biến cố Thiên An Môn 'là chính sách đúng' Những diễn biến chính của Thiên An Môn 1989 'Khoảng 10.000' người chết vụ Thiên An Môn Cuộc biểu tình vào 2011 của người dân Việt Nam và cuộc biểu tình ở Thiên An Môn vào 1989 cùng nhắm đến một đối tượng: Chính quyền Trung Quốc. Phong trào đấu tranh đã bị châm ngòi bởi các sự kiện tàu Trung Quốc cắt cáp, tấn công và đe dọa tàu dân sự Việt Nam hôm 26/5/2011 tại vùng biển Việt Nam tuyên bố thực thi chủ quyền. Nó đã trở thành một trong những phong trào lớn nhất, dài nhất kể từ sau chiến tranh Việt Nam, kéo dài hai tháng rưỡi, từ Chủ Nhật 5/6 tới Chủ Nhật 21/8/2011, và vẫn là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Việt Nam hiện đại tính tới thời điểm hiện tại. "Nó đánh dấu sự khởi đầu của làn sóng mới của phong trào đấu tranh cho dân chủ ở Việt Nam," Long nói. Mùa Hè năm đó, Long và những người biểu tình cứ nói mãi về sự kiện Thiên An Môn năm 1989, dự đoán những gì có thể xảy ra với họ khi phong trào nhanh chóng lớn mạnh. Trong suốt cuộc biểu tình mùa hè 2011, nhiều lực lượng an ninh, công an, trật tự, dân phòng, quần chúng đã được huy động để giải tán, cản trở các cuộc biểu tình và ít nhất 15 người đã bị bắt giữ. May mắn thay, nó đã không kết thúc một cách đẫm máu như ở Thiên An Môn. Trịnh Hữu Long (giữa) tại một trong những cuộc biểu tình mùa hè 2011 Bài học Bài học lớn nhất từ phong trào Thiên An Môn, theo Long, người sáng lập và biên tập tờ Luật Khoa Tạp chí, có lẽ là "cách vực dậy từ sau cuộc đàn áp". "...cách chúng ta có thể dùng sự đàn áp của chính quyền để làm suy yếu tính chính danh của nó, và cách để chúng ta có thể giữ đà phát triển một phong trào mạnh và bền vững hơn. " "Bản chất của một dân chủ hóa sôi động (eventful democratization) là nó xảy ra bất ngờ và đột ngột, và sự thành công của nó còn nhiều hoài nghi." "May mắn không như những sinh viên ở Thiên An Môn, người biểu tình Việt Nam hồi 2011 không phải trải qua một cuộc đàn áp đẫm máu và chúng ta có cơ hội để giữ cái đà này và làm mạnh phong trào." "Đó là bởi vì chúng ta có công cụ truyền thông, như mạng xã hội và tờ báo độc lập, vốn gần như ngoài tầm kiểm soát của chính quyền." "Với công cụ truyền thông, chúng ta có thể dùng cuộc thảm sát Thiên An Môn để làm suy giảm tính chính danh của chủ nghĩa cộng sản tại việt Nam, và có lẽ đó là một trong những tác động lớn nhất của phong trào Thiên An Môn đối với Việt Nam." "Sự tàn sát đối với các nhà hoạt động Thiên An Môn là một trong những bằng chứng mạnh mẽ nhất cho thấy một chế độ cộng sản sẽ bất chấp đến đâu để đàn áp chính người dân của họ. Và điều đó không có lợi cho thể chế đó lâu dài." Các sinh viên biểu tình chăm sóc cho một sinh viên khác bị thương tại Thiên Ân Môn đêm 3/6/1989 "Sau phong trào 2011, chúng tôi đã thành lập hàng chục tổ chức xã hội dân sự bao gồm Diễn đàn Xã hội Dân sự của Tiến sĩ Nguyễn Quang A." Trịnh Hữu Long tiết lộ. "Điều chúng tôi có thể làm để tránh một sự thất bại khác của một tiến trình dân sự sôi động là nâng cao nhận thức của xã hội về chính trị, nhân quyền, pháp quyền và dân chủ; khuyến khích và trao quyền cho công dân để họ thực hiện quyền của họ hàng ngày, cho lợi ích của riêng họ; và thành lập thêm các tổ chức xã hội dân sự để huy động người dân tham gia vào chính trị và học hỏi cách làm hoạt động từ đó." Tương đồng, khác biệt giữa Phong trào dân chủ VN và Trung Quốc Nguyễn Trường Sơn, vận động cho khu vực Đông Nam Á của tổ chức Ân xá Quốc tế, cũng vẫn nhớ mãi ngày 5/6/2011. "Tôi biết đến sự kiện Thiên An Môn qua Internet khi mới bước chân vào trường đại học, và hồi sinh viên tôi có tham gia phong trào biểu tình chống sự xâm lược của Trung Quốc trên Biển Đông." "Cảm giác lúc bấy giờ là khá đa dạng, một phần thì tôi cảm thấy được truyền cảm hứng bởi tinh thần đấu tranh cho tự do của các sinh viên Trung Quốc ở thời điểm đó, phần thì tôi cảm thấy kinh hoàng trước sự tàn bạo của chính quyền Trung Quốc, khi thảm sát chính người dân của mình." Nguyễn Trường Sơn (áo đỏ, trái) tại một cuộc biểu tình khác vào mua hè 2011 Giờ đây nhìn nhận lại, Sơn nhận xét phong trào dân chủ ở Trung Quốc những năm 80 và phong trào dân chủ Việt Nam hiện tại không có nhiều điểm tương đồng. "Trước hết, phong trào dân chủ ở Trung Quốc được dẫn dắt bởi sinh viên, trong khi số đông sinh viên Việt Nam hiện nay hầu như không bày tỏ bất cứ sự quan tâm nào đối với dân chủ. " "Thứ hai, cuộc đấu tranh đòi dân chủ ở Trung Quốc hội tụ đầy đủ các yếu tố để trở thành một phong trào dân chủ thực thụ, từ quy mô tham gia của người dân, sự lãnh đạo, các yêu sách, và thành công trong việc đòi buộc lãnh đạo Trung Quốc lúc bấy giờ phải thừa nhận và tiến hành đàm phán với họ. Những yếu tố này vẫn chưa xuất hiện ở phong trào dân chủ ở Việt Nam." Tuy vậy, cách thức đàn áp những người đấu tranh, thì có một sự tương đồng rõ rệt giữa hai chính quyền Việt Nam và Trung Quốc. Sơn dẫn chứng từ việc giam lỏng (canh me), buộc rời khỏi địa phương, cách ly với truyền thông và quốc tế, cắt đứt nguồn sống (công việc, thu nhập), loại bỏ khỏi dòng chính của xã hội, ép đi tị nạn, tới bỏ tù tùy tiện... Ngày 4/6/1989: So sánh Ba Lan và Trung Quốc Các thủ lĩnh sinh viên Thiên An Môn đang ở đâu? Tháng Giêng Đen 1991: Súng nổ làm vỡ Liên Xô Nhưng cũng cần phải chỉ ra rằng, trong chính trị Việt Nam hiện đại, chưa xảy ra cuộc đàn áp tập thể nào quy mô và đẫm máu như sự kiện Thiên An Môn. Anh cũng nhận ra có sự thay đổi trong mức độ kiểm duyệt tin tức về Thiên An Môn ở Việt Nam. "...bây giờ thì chúng ta đã thấy báo chí nhà nước đăng tin về sự kiện này, ngoài ra, sự phổ biến của internet cũng khiến cho công tác kiểm duyệt gặp khó khăn hơn trước." Tuy nhiên, sinh viên Việt Nam không được tiếp cận với triết học một cách đầy đủ, theo Sơn. "Trong khi thế giới triết học mênh mông là vậy, thì tất cả những gì sinh viên Việt Nam được học chỉ là một phạm vi rất hẹp xung quanh quan điểm về chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản của Marx và Lenin. Ngoài ra, sinh viên phải tin vào những gì họ được dạy, chứ không được khuyến khích phê phán, hay phản biện." "Việc sinh viên Việt Nam được tiếp cận với internet, từ đó tiếp xúc với các luồng tư tưởng và thông tin khác, như sự kiện Thiên An Môn, hay các giá trị tự do, dân chủ, nhân quyền là một điều tích cực. Tùy vào sự quan tâm của mỗi người mà mức độ khai sáng sẽ khác nhau, nhưng chí ít, là các bạn sẽ có được cái nhìn với nhiều hơn một góc độ, để rồi tự mình đặt câu hỏi, tự mình tìm kiếm tri thức." Không thể để xảy ra một thảm sát Thiên An Môn ở Việt Nam "Chúng tôi không thể để xảy ra một cuộc thảm sát Thiên An Môn xảy ra ở Việt Nam và chúng tôi phải cố gắng hết sức có thể để học hỏi từ nó," Trịnh Hữu Long nói. Sinh viên Việt Nam chưa quan tâm đến đấu tranh dân chủ như những sinh viên Trung Quốc thập niên 80? "Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng tinh thần của phong trào Thiên An Môn sẽ mãi truyền cảm hứng không chỉ ở Việt Nam và ở những quốc gia khác trên thế giới, bởi chỉ từ việc học hỏi từ nó, chúng ta có khiến phong trào dân chủ quốc tế mạnh mẽ hơn và tốt đẹp hơn." Còn với Nguyễn Trường Sơn, nhìn theo thực tế, Việt Nam không cần một Thiên An Môn và cũng khó để nó có thể xảy ra. "Không ai muốn có đàn áp, thiết quân luật, và thảm sát cả. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào chính phủ Việt Nam. "Về mặt thực tế, với tình hình hiện tại, khi sinh viên và dân chúng ở Việt Nam không tỏ ra mặn mà với dân chủ như người Trung Quốc đã từng hồi năm 1989, thì rõ ràng là sẽ không có một phong trào dân chủ lớn nào xảy ra ở Việt Nam trong tương lai gần cả." Đêm thắp nến ở Hong Kong 04/06/2019 tưởng niệm Thiên An Môn quy tụ chừng 180 nghìn người (theo ban tổ chức), một con số chưa có với cho bất cứ cuộc xuống đường nào ở VN gần đây vì dân chủ

sport-51536289

https://www.bbc.com/vietnamese/sport-51536289

Manchester City trong cuộc chiến pháp lý với Uefa sau lệnh cấm

Cựu cầu thủ bóng đá Omer Riza có lẽ sẽ đóng vai trò then chốt trong chương mới của cuộc chiến pháp lý cay đắng của câu lạc bộ Manchester City trước lệnh cấm hai năm của Uefa, theo đó đội bóng nước Anh không được dự các giải đấu cấp câu lạc bộ ở châu Âu.

Trở lại thời 2008, cựu cầu thủ dự bị của các đội Arsenal và West Ham, mang song tịch Anh - Thổ Nhĩ Kỳ, đã bỏ câu lạc bộ Thổ Nhĩ Kỳ Trabzonspor và quay về Anh, nói rằng ông không được trả tiền. Liverpool giành Champions League, đi vào huyền thoại Premier League và phản chiếu từ những HLV trẻ Nga bị cấm dự Olympic 2020 và World Cup 2022 Một cơ quan trọng tài do Liên đoàn Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ (TFF) chỉ định ra phán quyết rằng ông đã tự ý chấm dứt hợp đồng và xử phạt Riza 61.000 euro. Riza kháng cáo, đầu tiên là tại Tòa Trọng tài Thể thao (Cas), sau đó đến Tòa Liên bang Thụy Sỹ, và cuối cùng là Tòa án Nhân quyền châu Âu (ECHR). Tháng trước, Riza - nay đã nghỉ hưu khỏi nghiệp cầu thủ và hiện làm huấn luyện viên tại học viện Watford - được tin cuối cùng ông đã giành chiến thắng sau cuộc chiến pháp lý kéo dài cả thập niên. ECHR ra phán quyết rằng Công ước Nhân quyền của châu Âu đã bị vi phạm bởi ủy ban trọng tài là do các giám đốc của TFF chỉ định, và do vậy, Reza có lý do hợp lý để cho rằng việc họ tiếp cận hồ sơ của ông không đáp ứng các đòi hỏi về độc lập và bất thiên vị. Omer Riza vừa được tin ông đã giành chiến thắng trong cuộc chiến pháp lý bắt đầu từ hơn 10 năm trước Vậy chuyện này liên quan thế nào tới Manchester City - một 'ông lớn' trong làng cầu Anh - khi câu lạc bộ này đang chuẩn bị kháng cáo lên Cas và đẩy mạnh cuộc chiến chống lại lệnh trừng phạt nghiệt ngã? Trung Quốc ‘mời Mesut Ozil thăm Tân Cương’ Euro 2020: Tại sao VTV mua bản quyền sớm? Thể thao Nga 'hết nạn' sau bê bối doping? Lệnh trừng phạt đã gây tổn hại ở mức không thể đong đếm được đối với danh tiếng của câu lạc bộ, giữa lúc các ông chủ đội bóng đang bị cáo buộc sử dụng City để cải thiện hình ảnh của thủ đô Abu Dhabi, nhằm lái sự chú ý ra khỏi tình hình nhân quyền tồi tệ của Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất. Manchester City chống đỡ Lệnh trừng phạt làm hoen ố các thành tích mà đội bóng đã đạt được, và khiến tương lai của các cầu thủ, ông bầu cũng như tình hình tài chính của đội vào tình thế bấp bênh, thậm chí có thể dẫn tới nguy cơđội bị giải Ngoại hạng Anh cân nhắc trừ điểm và tước các danh hiệu đã đoạt được. Dựa trên tuyên bố mang nội dung hung hăng điển hình của City đối với lệnh cấm và 25 triệu bảng Anh tiền phạt, có một số các nội dung mà câu lạc bộ được trông đợi là sẽ phải giải trình để tự vệ, gồm: Theo Cas, lập luận này "không có căn cứ" khi họ bác bỏ nỗ lực của City trước khi phán quyết được đưa ra hồi năm ngoái. Cas cũng nói các vụ rò rỉ thông tin "rất đáng lo lắng". Nhưng để lập luận này đứng vững, câu lạc bộ hẳn phải cần có bằng chứng vững chắc? City có thể đòi quyền tiếp cận các email và các trao đổi riêng tư, cho nên dự kiến sẽ có một cuộc chiến pháp lý riêng rẽ về việc tiết lộ các thông tin đó khi vụ việc được đưa ra tòa. Mặc dù nguồn tin của Der Spiegel - Rui Pinto, nhân vật đứng sau trang mạng Football Leaks - cũng đang chờ ra tòa tại nước mình, Bồ Đào Nha, với các cáo buộc tấn công tin tặc vào máy tính, điều mà ông này bác bỏ, nhưng các chuyên gia pháp lý có vẻ như đồng ý rằng đây sẽ là một lập luận mà City khó lòng thắng. Rốt cuộc thì họ không bác bỏ tính xác thực của các tài liệu đó. Lập luận cuối cùng nêu trên không nhận được mấy sự cảm thông - và thực sự là nó bị chỉ trích nhiều. Với những nhân vật được kính trọng trong giới luật, như trạng sư áo lụa hàng đầu của Anh Charles Flint, được chọn do tính độc lập và nhất quán của họ, có mặt trong hội đồng xét xử, và với việc City ý thức được đầy đủ hệ thống mà họ đã tham gia, thì nhiều người coi lập luận này là vô lễ và đơn giản là tâm lý 'nho còn xanh lắm' của City. Và cho dù quý vị coi FFP như một phương tiện thô sơ bảo hộ cho tình trạng hiện thời của câu lạc bộ bóng đá hay là một cách tiếp cận hợp lý giúp bình ổn tài chính, thì nhiều người tin rằng City đã vi phạm quy định mà họ vốn đã đồng ý tuân thủ - và sau đó nói dối các quan chức về việc đó, cho nên cần phải bị trừng phạt, nhất là khi nghe Uefa nói câu lạc bộ đã không hợp tác với cuộc điều tra. Vũ khí phản công của Man City Nhưng kết luận về vụ Riza vừa mới đưa ra ba tuần trước có trao cho City và nhóm luật sư khá hùng hậu của họ lý do để lạc quan hay không, và phần nào giúp giải thích lý do khiến họ tỏ ra ương ngạnh? Luật sư thể thao hàng đầu người Anh John Mehrzad cho là có. "Vụ đó sẽ hiện lên đầu tiên trong đầu các luật sư của họ," ông nói. "Họ không thể bỏ lỡ chuyện này. Tôi đã có thể dự đoán được lập luận họ sẽ nêu tại Cas." "ECHR nói rằng trong vấn đề xét xử công bằng thì việc có một cơ quan kiểm tra, kỷ luật chỉ định các thành viên hội đồng xét xử, những người ra quyết định, đồng nghĩa với việc không có đủ sự tách bạch cần thiết giữa hai cơ quan." "Xét về các chi phí dành cho thành viên hội đồng xét xử và việc bổ nhiệm họ, thì họ nhận mệnh lệnh của Uefa. Điều đó không nhất thiết dẫn đến việc thiếu sự bất thiên vị, nhưng quý vị có thể thấy là vì sao mà có các lập luận đó, và nay họ nêu lên những điểm này để vấn đề được xem xét tiếp." "City sẽ nói họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải ký kết đồng ý với các quy định đó, và chúng ta đã thấy lập luận về việc thiếu tự do đã được nguyên đơn trong các vụ kiện thể thao then chốt trong quá khứ viện dẫn tới" Mehrzad dự đoán rằng với việc tiền không thành vấn đề thì các luật sư của City sẽ dẫn chiếu tới phán quyết mang tính tiền lệ trong vụ Riza, đối đầu Uefa với việc đe dọa đưa vụ của họ vào tình thế tương tự, nói rõ việc họ sẽ đem vụ việc ra các tòa thượng thẩm, và hy vọng là cơ quan quản lý bóng đá sẽ đưa ra cuộc dàn xếp nào đó, với việc giảm mức trừng phạt thay vì phải đối diện với sự bất ổn do bị kéo vào một cuộc chiến pháp lý dai dẳng. "Chúng ta đã chứng kiến điều này trong các cuộc đấu pháp lý thể thao khác," ông nói. "Đây là những vụ mà nếu như quý vị muốn kiện đi kiện lại thì rốt cuộc cơ quan cuối cùng xem xét đến sẽ là ECHR." "Tiến trình vụ Thổ Nhĩ Kỳ kéo dài 10 năm, và nếu như quý vị có thể dọa sẽ khiến cho lệnh trừng phạt phải tạm ngưng trong chừng đó thời gian và bắt chước theo tiến trình đó, quý vị sẽ nghĩ rằng rồi họ sẽ phải chấp nhận thỏa thuận thôi." Có lẽ là điềm gở cho Uefa, một email bị rò rỉ mà Der Spiegel đăng tải cho thấy luật sư của City, Simon Cliff giải thích rằng thay vì dàn xếp với cơ quan quản lý thì chủ tịch câu lạc bộ này "thà là chi 30 triệu bảng cho 50 luật sư giỏi nhất thế giới còn hơn, để kiện họ trong vòng 10 năm tới". Uefa tất nhiên là sẽ lập luận rằng vụ này rất khác so với vụ liên quan tới cầu thủ người Thổ Nhĩ Kỳ hồi hơn 10 năm trước. Thế mạnh - yếu của Uefa Tuy nhiên, liệu cơ quan này có sẵn sàng mạo hiểm đón nhận thất bại mà nếu nó đến sẽ tạo thành những phân rẽ lớn? Vụ việc đã làm tổn hại ghê gớm tới City. Nhưng cũng có một mối nguy thực sự ở đây đối với Uefa, nhất là tại thời điểm sự quản lý của cơ quan bóng đá châu Âu này đối với giải câu lạc bộ đang có vấn đề. Hiệp hội Câu lạc bộ châu Âu muốn Giải Champions mở rộng thêm bốn ngày thi đấu nữa giữa lúc đang có cuộc tranh luận kéo dài về việc cải tổ giải đấu này và những đồn đoán về các cuộc đàm phán bí mật về khả năng phân chia hoặc thành lập 'Siêu Liên đoàn'. Fifa, cơ quan quản lý bóng đá thế giới, đang chuẩn bị mở rộng giải vô địch thế giới với 24 đội, sẽ diễn ra tại Trung Quốc vào năm tới. Đang có những lo ngại ngày càng tăng về mối đe dọa từ các 'siêu câu lạc bộ' cực kỳ giàu có và quyền lực đối với tính cạnh tranh và độ bền vững của các giải đấu cấp quốc gia. Uefa phải cố gắng duy trì quy định của mình đối với các câu lạc bộ, như City (thuộc sở hữu một phần của Abu Dhabi và chính quyền Trung Quốc) và Paris St-Germain (Qatar) - vốn được sự hậu thuẫn của các nước đó chứ không chỉ của các cá nhân giàu có. "Có những chuyện vô cùng to lớn phụ thuộc vào điều này," Mehrzad nói thêm. "Nếu như City thành công trong việc giành được một phán quyết về tiến trình xử lý mà Uefa áp dụng, thì toàn bộ các câu lạc bộ khác cũng sẽ có thể giành được điều tương tự và nói rằng: 'Chúng tôi lẽ ra là ngay từ đầu đã không bao giờ phải chịu phạt.'" "Không nghi ngờ gì, City thì đủ tiền và có một đội luật sư để theo đuổi vụ này trong nhiều năm, cho nên Uefa đang bị đặt dưới tình thế bị chú ý." "Chúng ta đã chứng kiến việc trước đây sự toàn vẹn của hệ thống FFP đã từng bị thách thức, nhưng lần này có thể sẽ là điều làm thay đổi toàn bộ bộ máy định chế bóng đá, cho nên những tác động sẽ là vô cùng to lớn." Giọng điệu của City trong các tuyên bố mà câu lạc bộ đưa ra, và tâm lý ngang ngạnh cùng niềm tin hiện đang lớn mạnh trở lại trong câu lạc bộ, thì cần phải được nhìn nhận trong bối cảnh này - không chỉ là sự thể hiện nỗi tức giận và cơn sốc của các ông chủ, các quan chức cao cấp của câu lạc bộ, những người đã quen với việc tự tiến lên theo cách riêng của họ, nhưng có lẽ cũng còn là một chiến lược được áp dụng nhằm bắn một thông điệp đến cho Uefa. Một thông điệp còn lâu mới kết thúc. Một thông điệp nói rằng các câu lạc bộ chứ không phải là cơ quan quản lý bóng đã cần phải là người đưa ra các quy định trong tương lai. Vẫn còn rất nhiều điều chưa rõ ràng. Không có gì đảm bảo rằng City sẽ được cho phép hoãn thi hành lệnh cấm khi họ đệ đơn xin trong những ngày tới, cùng lúc với việc đệ đơn kháng cáo. Quyết định - do một quan chức của Cas đưa ra - sẽ dựa trên việc thẩm định đơn kháng cáo của City, cho nên quyết định ban đầu này sẽ đưa ra một chỉ dấu rõ ràng về viễn cảnh của vụ việc. Nếu như việc nghe trình bày kháng cáo không được xúc tiến thì nhiều khả năng đến giữa mùa giải tới phiên xử đầy đủ của Cas mới diễn ra. Cho nên nếu như City có thể xin hoãn thi hành lệnh cấm để chờ kết quả kháng cáo thì ta có thể thấy là cuộc đấu pháp lý sẽ kéo dài tới hàng tháng, thậm chí hàng năm, mà Tòa án Liên bang Thụy Sỹ sẽ là địa chỉ đệ đơn tiếp theo, sau Cas. Tiền lệ, án lệ thể thao Hồi năm ngoái, vận động viên thể thao Nam Phi Caster Semenya đã làm chính xác như thế sau khi Cas ra phán quyết có lợi cho IAAF (nay là Giải Vô địch Điền kinh Thế giới - World Athletics) trong cuộc chiến pháp lý với cô quanh các quy định theo đó đòi cô phải dùng thuốc kiềm chế nội tiết tố nam (testosterone-suppressing). Tòa án Thụy Sỹ tạm hoãn phán quyết đó trong thời gian chờ phiên xử tiếp theo. Caster Semenya từng có vụ kiện pháp lý với IAAF Đó là những thời khắc thực sự là vô cùng đặc biệt đối với luật thể thao. Cùng với vụ City, Cas cũng đang bị yêu cầu phải quyết định liệu có giữ nguyên hay không lệnh cấm của Tổ chức Phòng chống Doping Thế giới đối với Nga, được đưa ra trước kỳ Thế vận hội mùa hè tại Tokyo tới đây. Các bên khiếu kiện trong những vụ đó có cơ hội thắng cao. Toàn bộ các chính phủ hậu thuẫn đằng sau họ. Niềm tự hào dân tộc và danh tiếng quốc gia được đưa ra thử thách. Những ủng hộ viên của các bên ngưỡng mộ sự ương ngạnh trong cuộc đối đầu của họ, lên án các định chế, và đây là trò đấu tố, thay vì cảm thông với những ai đang muốn duy trì luật lệ. Việc giải quyết và nguồn lực của các cơ quan hoạch định, quản lý thể thao đang bị thử thách dữ dội hơn bao giờ hết.

summarize: Trở lại thời 2008, cựu cầu thủ dự bị của các đội Arsenal và West Ham, mang song tịch Anh - Thổ Nhĩ Kỳ, đã bỏ câu lạc bộ Thổ Nhĩ Kỳ Trabzonspor và quay về Anh, nói rằng ông không được trả tiền. Liverpool giành Champions League, đi vào huyền thoại Premier League và phản chiếu từ những HLV trẻ Nga bị cấm dự Olympic 2020 và World Cup 2022 Một cơ quan trọng tài do Liên đoàn Bóng đá Thổ Nhĩ Kỳ (TFF) chỉ định ra phán quyết rằng ông đã tự ý chấm dứt hợp đồng và xử phạt Riza 61.000 euro. Riza kháng cáo, đầu tiên là tại Tòa Trọng tài Thể thao (Cas), sau đó đến Tòa Liên bang Thụy Sỹ, và cuối cùng là Tòa án Nhân quyền châu Âu (ECHR). Tháng trước, Riza - nay đã nghỉ hưu khỏi nghiệp cầu thủ và hiện làm huấn luyện viên tại học viện Watford - được tin cuối cùng ông đã giành chiến thắng sau cuộc chiến pháp lý kéo dài cả thập niên. ECHR ra phán quyết rằng Công ước Nhân quyền của châu Âu đã bị vi phạm bởi ủy ban trọng tài là do các giám đốc của TFF chỉ định, và do vậy, Reza có lý do hợp lý để cho rằng việc họ tiếp cận hồ sơ của ông không đáp ứng các đòi hỏi về độc lập và bất thiên vị. Omer Riza vừa được tin ông đã giành chiến thắng trong cuộc chiến pháp lý bắt đầu từ hơn 10 năm trước Vậy chuyện này liên quan thế nào tới Manchester City - một 'ông lớn' trong làng cầu Anh - khi câu lạc bộ này đang chuẩn bị kháng cáo lên Cas và đẩy mạnh cuộc chiến chống lại lệnh trừng phạt nghiệt ngã? Trung Quốc ‘mời Mesut Ozil thăm Tân Cương’ Euro 2020: Tại sao VTV mua bản quyền sớm? Thể thao Nga 'hết nạn' sau bê bối doping? Lệnh trừng phạt đã gây tổn hại ở mức không thể đong đếm được đối với danh tiếng của câu lạc bộ, giữa lúc các ông chủ đội bóng đang bị cáo buộc sử dụng City để cải thiện hình ảnh của thủ đô Abu Dhabi, nhằm lái sự chú ý ra khỏi tình hình nhân quyền tồi tệ của Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất. Manchester City chống đỡ Lệnh trừng phạt làm hoen ố các thành tích mà đội bóng đã đạt được, và khiến tương lai của các cầu thủ, ông bầu cũng như tình hình tài chính của đội vào tình thế bấp bênh, thậm chí có thể dẫn tới nguy cơđội bị giải Ngoại hạng Anh cân nhắc trừ điểm và tước các danh hiệu đã đoạt được. Dựa trên tuyên bố mang nội dung hung hăng điển hình của City đối với lệnh cấm và 25 triệu bảng Anh tiền phạt, có một số các nội dung mà câu lạc bộ được trông đợi là sẽ phải giải trình để tự vệ, gồm: Theo Cas, lập luận này "không có căn cứ" khi họ bác bỏ nỗ lực của City trước khi phán quyết được đưa ra hồi năm ngoái. Cas cũng nói các vụ rò rỉ thông tin "rất đáng lo lắng". Nhưng để lập luận này đứng vững, câu lạc bộ hẳn phải cần có bằng chứng vững chắc? City có thể đòi quyền tiếp cận các email và các trao đổi riêng tư, cho nên dự kiến sẽ có một cuộc chiến pháp lý riêng rẽ về việc tiết lộ các thông tin đó khi vụ việc được đưa ra tòa. Mặc dù nguồn tin của Der Spiegel - Rui Pinto, nhân vật đứng sau trang mạng Football Leaks - cũng đang chờ ra tòa tại nước mình, Bồ Đào Nha, với các cáo buộc tấn công tin tặc vào máy tính, điều mà ông này bác bỏ, nhưng các chuyên gia pháp lý có vẻ như đồng ý rằng đây sẽ là một lập luận mà City khó lòng thắng. Rốt cuộc thì họ không bác bỏ tính xác thực của các tài liệu đó. Lập luận cuối cùng nêu trên không nhận được mấy sự cảm thông - và thực sự là nó bị chỉ trích nhiều. Với những nhân vật được kính trọng trong giới luật, như trạng sư áo lụa hàng đầu của Anh Charles Flint, được chọn do tính độc lập và nhất quán của họ, có mặt trong hội đồng xét xử, và với việc City ý thức được đầy đủ hệ thống mà họ đã tham gia, thì nhiều người coi lập luận này là vô lễ và đơn giản là tâm lý 'nho còn xanh lắm' của City. Và cho dù quý vị coi FFP như một phương tiện thô sơ bảo hộ cho tình trạng hiện thời của câu lạc bộ bóng đá hay là một cách tiếp cận hợp lý giúp bình ổn tài chính, thì nhiều người tin rằng City đã vi phạm quy định mà họ vốn đã đồng ý tuân thủ - và sau đó nói dối các quan chức về việc đó, cho nên cần phải bị trừng phạt, nhất là khi nghe Uefa nói câu lạc bộ đã không hợp tác với cuộc điều tra. Vũ khí phản công của Man City Nhưng kết luận về vụ Riza vừa mới đưa ra ba tuần trước có trao cho City và nhóm luật sư khá hùng hậu của họ lý do để lạc quan hay không, và phần nào giúp giải thích lý do khiến họ tỏ ra ương ngạnh? Luật sư thể thao hàng đầu người Anh John Mehrzad cho là có. "Vụ đó sẽ hiện lên đầu tiên trong đầu các luật sư của họ," ông nói. "Họ không thể bỏ lỡ chuyện này. Tôi đã có thể dự đoán được lập luận họ sẽ nêu tại Cas." "ECHR nói rằng trong vấn đề xét xử công bằng thì việc có một cơ quan kiểm tra, kỷ luật chỉ định các thành viên hội đồng xét xử, những người ra quyết định, đồng nghĩa với việc không có đủ sự tách bạch cần thiết giữa hai cơ quan." "Xét về các chi phí dành cho thành viên hội đồng xét xử và việc bổ nhiệm họ, thì họ nhận mệnh lệnh của Uefa. Điều đó không nhất thiết dẫn đến việc thiếu sự bất thiên vị, nhưng quý vị có thể thấy là vì sao mà có các lập luận đó, và nay họ nêu lên những điểm này để vấn đề được xem xét tiếp." "City sẽ nói họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải ký kết đồng ý với các quy định đó, và chúng ta đã thấy lập luận về việc thiếu tự do đã được nguyên đơn trong các vụ kiện thể thao then chốt trong quá khứ viện dẫn tới" Mehrzad dự đoán rằng với việc tiền không thành vấn đề thì các luật sư của City sẽ dẫn chiếu tới phán quyết mang tính tiền lệ trong vụ Riza, đối đầu Uefa với việc đe dọa đưa vụ của họ vào tình thế tương tự, nói rõ việc họ sẽ đem vụ việc ra các tòa thượng thẩm, và hy vọng là cơ quan quản lý bóng đá sẽ đưa ra cuộc dàn xếp nào đó, với việc giảm mức trừng phạt thay vì phải đối diện với sự bất ổn do bị kéo vào một cuộc chiến pháp lý dai dẳng. "Chúng ta đã chứng kiến điều này trong các cuộc đấu pháp lý thể thao khác," ông nói. "Đây là những vụ mà nếu như quý vị muốn kiện đi kiện lại thì rốt cuộc cơ quan cuối cùng xem xét đến sẽ là ECHR." "Tiến trình vụ Thổ Nhĩ Kỳ kéo dài 10 năm, và nếu như quý vị có thể dọa sẽ khiến cho lệnh trừng phạt phải tạm ngưng trong chừng đó thời gian và bắt chước theo tiến trình đó, quý vị sẽ nghĩ rằng rồi họ sẽ phải chấp nhận thỏa thuận thôi." Có lẽ là điềm gở cho Uefa, một email bị rò rỉ mà Der Spiegel đăng tải cho thấy luật sư của City, Simon Cliff giải thích rằng thay vì dàn xếp với cơ quan quản lý thì chủ tịch câu lạc bộ này "thà là chi 30 triệu bảng cho 50 luật sư giỏi nhất thế giới còn hơn, để kiện họ trong vòng 10 năm tới". Uefa tất nhiên là sẽ lập luận rằng vụ này rất khác so với vụ liên quan tới cầu thủ người Thổ Nhĩ Kỳ hồi hơn 10 năm trước. Thế mạnh - yếu của Uefa Tuy nhiên, liệu cơ quan này có sẵn sàng mạo hiểm đón nhận thất bại mà nếu nó đến sẽ tạo thành những phân rẽ lớn? Vụ việc đã làm tổn hại ghê gớm tới City. Nhưng cũng có một mối nguy thực sự ở đây đối với Uefa, nhất là tại thời điểm sự quản lý của cơ quan bóng đá châu Âu này đối với giải câu lạc bộ đang có vấn đề. Hiệp hội Câu lạc bộ châu Âu muốn Giải Champions mở rộng thêm bốn ngày thi đấu nữa giữa lúc đang có cuộc tranh luận kéo dài về việc cải tổ giải đấu này và những đồn đoán về các cuộc đàm phán bí mật về khả năng phân chia hoặc thành lập 'Siêu Liên đoàn'. Fifa, cơ quan quản lý bóng đá thế giới, đang chuẩn bị mở rộng giải vô địch thế giới với 24 đội, sẽ diễn ra tại Trung Quốc vào năm tới. Đang có những lo ngại ngày càng tăng về mối đe dọa từ các 'siêu câu lạc bộ' cực kỳ giàu có và quyền lực đối với tính cạnh tranh và độ bền vững của các giải đấu cấp quốc gia. Uefa phải cố gắng duy trì quy định của mình đối với các câu lạc bộ, như City (thuộc sở hữu một phần của Abu Dhabi và chính quyền Trung Quốc) và Paris St-Germain (Qatar) - vốn được sự hậu thuẫn của các nước đó chứ không chỉ của các cá nhân giàu có. "Có những chuyện vô cùng to lớn phụ thuộc vào điều này," Mehrzad nói thêm. "Nếu như City thành công trong việc giành được một phán quyết về tiến trình xử lý mà Uefa áp dụng, thì toàn bộ các câu lạc bộ khác cũng sẽ có thể giành được điều tương tự và nói rằng: 'Chúng tôi lẽ ra là ngay từ đầu đã không bao giờ phải chịu phạt.'" "Không nghi ngờ gì, City thì đủ tiền và có một đội luật sư để theo đuổi vụ này trong nhiều năm, cho nên Uefa đang bị đặt dưới tình thế bị chú ý." "Chúng ta đã chứng kiến việc trước đây sự toàn vẹn của hệ thống FFP đã từng bị thách thức, nhưng lần này có thể sẽ là điều làm thay đổi toàn bộ bộ máy định chế bóng đá, cho nên những tác động sẽ là vô cùng to lớn." Giọng điệu của City trong các tuyên bố mà câu lạc bộ đưa ra, và tâm lý ngang ngạnh cùng niềm tin hiện đang lớn mạnh trở lại trong câu lạc bộ, thì cần phải được nhìn nhận trong bối cảnh này - không chỉ là sự thể hiện nỗi tức giận và cơn sốc của các ông chủ, các quan chức cao cấp của câu lạc bộ, những người đã quen với việc tự tiến lên theo cách riêng của họ, nhưng có lẽ cũng còn là một chiến lược được áp dụng nhằm bắn một thông điệp đến cho Uefa. Một thông điệp còn lâu mới kết thúc. Một thông điệp nói rằng các câu lạc bộ chứ không phải là cơ quan quản lý bóng đã cần phải là người đưa ra các quy định trong tương lai. Vẫn còn rất nhiều điều chưa rõ ràng. Không có gì đảm bảo rằng City sẽ được cho phép hoãn thi hành lệnh cấm khi họ đệ đơn xin trong những ngày tới, cùng lúc với việc đệ đơn kháng cáo. Quyết định - do một quan chức của Cas đưa ra - sẽ dựa trên việc thẩm định đơn kháng cáo của City, cho nên quyết định ban đầu này sẽ đưa ra một chỉ dấu rõ ràng về viễn cảnh của vụ việc. Nếu như việc nghe trình bày kháng cáo không được xúc tiến thì nhiều khả năng đến giữa mùa giải tới phiên xử đầy đủ của Cas mới diễn ra. Cho nên nếu như City có thể xin hoãn thi hành lệnh cấm để chờ kết quả kháng cáo thì ta có thể thấy là cuộc đấu pháp lý sẽ kéo dài tới hàng tháng, thậm chí hàng năm, mà Tòa án Liên bang Thụy Sỹ sẽ là địa chỉ đệ đơn tiếp theo, sau Cas. Tiền lệ, án lệ thể thao Hồi năm ngoái, vận động viên thể thao Nam Phi Caster Semenya đã làm chính xác như thế sau khi Cas ra phán quyết có lợi cho IAAF (nay là Giải Vô địch Điền kinh Thế giới - World Athletics) trong cuộc chiến pháp lý với cô quanh các quy định theo đó đòi cô phải dùng thuốc kiềm chế nội tiết tố nam (testosterone-suppressing). Tòa án Thụy Sỹ tạm hoãn phán quyết đó trong thời gian chờ phiên xử tiếp theo. Caster Semenya từng có vụ kiện pháp lý với IAAF Đó là những thời khắc thực sự là vô cùng đặc biệt đối với luật thể thao. Cùng với vụ City, Cas cũng đang bị yêu cầu phải quyết định liệu có giữ nguyên hay không lệnh cấm của Tổ chức Phòng chống Doping Thế giới đối với Nga, được đưa ra trước kỳ Thế vận hội mùa hè tại Tokyo tới đây. Các bên khiếu kiện trong những vụ đó có cơ hội thắng cao. Toàn bộ các chính phủ hậu thuẫn đằng sau họ. Niềm tự hào dân tộc và danh tiếng quốc gia được đưa ra thử thách. Những ủng hộ viên của các bên ngưỡng mộ sự ương ngạnh trong cuộc đối đầu của họ, lên án các định chế, và đây là trò đấu tố, thay vì cảm thông với những ai đang muốn duy trì luật lệ. Việc giải quyết và nguồn lực của các cơ quan hoạch định, quản lý thể thao đang bị thử thách dữ dội hơn bao giờ hết.

world-42293721

https://www.bbc.com/vietnamese/world-42293721

Quyết định của Trump với Jerusalem có tạo xung đột?

Việc ông Trump vừa ra tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel là một quyết định gây sốc, tranh cãi, và có tiềm năng tạo xung đột. Điều này xuất phát từ lịch sử phức tạp của miền đất này.

Israel coi Jerusalem là thủ phủ không thể chia cắt nhưng Palestine muốn Đông Jerusalem là thủ đô của nước họ trong tương lai Miền đất di cư Khoảng hơn 3.000 năm trước, vùng đất rộng lớn phía tây bán đảo Ả Rập là nơi sinh sống của rất nhiều bộ lạc khác nhau từ xa di cư đến. Hai trong số họ là tộc người Israel đến từ Ur (thuộc Iraq bây giờ) do họ tin rằng Thượng Đế đã hứa ban tặng cho những đứa con cưng của mình một miền đất mới trù phú, điều này được viết trong Kinh Cựu Ước của người Do Thái. Tộc người thứ hai từ vùng đảo Crete (Hy Lạp bây giờ). Người từ đảo Crete mạnh mẽ, thiện chiến, trở thành kẻ thù của nhiều tộc người khác do chiếm được nhiều đất đai, thậm chí gây hấn cả với Pharaoh Ai Cập. Họ được người Israel gọi là Peleshet (tiếng Anh - Philistine), có nghĩa là những người di cư và chiếm đóng. Cái tên Palestine lần đầu tiên được nhắc đến bởi một nhà sử học Hy Lạp, ám chỉ vùng đất nơi những người của nhiều bộ tộc khác nhau cùng đến di cư và tranh chấp. Hơn 1000 năm sau đó, khu vực này nằm dưới sự trị vì của đế chế La Mã rộng lớn. Tộc người Israel khi đó đã lớn mạnh và thành lập nhà nước vững vàng nhưng cũng không thoát khỏi ách đô hộ của La Mã. Họ liên tục nổi dậy. Hoàng đế La Mã sau khi đập tan một cuộc cách mạng của dân Do Thái Israel thì quyết định đổi tên quốc gia này thành Palestine, sáp nhập vào với cả vùng đất rộng lớn của các tộc người Ả Rập quanh đó nhằm xóa bỏ triệt để dấu ấn của nhà nước Do Thái. Cái tên Palestine và người Palestine tiếp tục được Syria, đế chế Thổ Nhĩ Kỳ và đế chế Anh dùng để chỉ vùng thuộc địa bao la của mình. Vùng đất Palestine về bản chất là một vùng đất không có đường biên rõ ràng, chỉ có hàng trăm bộ lạc lớn nhỏ sống bên cạnh nhau: người Ả Rập, người Do Thái, người Thiên Chúa, người Hồi, người từ đủ các cành nhánh tôn giáo nhỏ hơn. Tất cả bọn họ đều tự nhận mình là người vùng Palestine. Đó không phải là một quốc gia độc lập mà đơn giản chỉ là một cái sân chim, nơi đất lành chim đậu. Chủ thuộc địa chia đất Nhiều người cho rằng các nước Ả Rập thực lòng không muốn Palestine được độc lập. Vùng Palestine luôn nằm dưới sự cai quản của một đế chế nào đó. La Mã và Thổ Nhĩ Kỳ (Ottoman) coi Palestine là thuộc địa của mình nhưng giữ nguyên vùng đất này với cấu trúc thành phố tự trị và bộ lạc. Ottoman hùng mạnh chừng được 500 năm thì Anh và Pháp nổi lên. Để đánh sụp Ottoman, Anh Pháp đi đêm với tất cả các bộ lạc và sắc tộc ở Palestine và các vùng xung quanh, xúi giục họ nổi dậy chống lại kẻ đô hộ. Với sắc tộc nào Anh Pháp cũng hứa hẹn sẽ giúp họ chuyển đổi từ cơ chế bộ lạc và thành phố tự trị lên thành quốc gia, và cho họ quyền lập nhà nước tự chủ một khi đế chế Ottoman sụp đổ. Lưu ý khi đó "quốc gia" là một khái niệm và thể chế chính trị mới lạ, nhất là với các bộ lạc vùng Palestine. Khi công việc đã xong xuôi, Anh Pháp chia nhau phần đất đai cai trị bằng cách kẻ vẽ các đường biên giới. Một vùng đất rộng lớn trở thành 5 quốc gia. Mỗi đường biên là một toan tính vô cùng cẩn trọng, vừa tạo sự cân bằng, vừa chia nhỏ để trị. Từ cơ thể Syria, Li Băng được Pháp xé ra hình thành một quốc gia mới với 5 tôn giáo khác nhau Thiên Chúa, Hồi giáo Sunni, Shia và Hồi giáo dòng Druze. Kuwait được Anh đẻ non bằng cách vặt một mẩu từ Iraq nhằm mục đích chắn đường Iraq không cho ra biển (sau này cuộc chiến Iraq mang quân đánh Kuwait chính là để đòi lại đất ngày xưa). Đồn rằng, khi đang vẽ đường biên giới Jordan thì tự dưng ông Churchill hắt hơi một cái, thế là lãnh thổ của Jordan nguệch vào Saudi một phát. Churchill quẹt nước mũi, cúi xuống và tiếp tục đưa bút lượn trở lại vị trí cũ, thế cho nên đường ranh giới của Jordan trông mới kỳ lạ như vậy. Cứ thế, các quốc gia mới của bán đảo Ả Rập được hình thành dưới quyền đô hộ của Anh và Pháp. Không có nước nào được độc lập trọn vẹn, thậm chí tộc người Kurd với dân số tới 40 triệu, dù được hứa sẽ cho lập nước nhưng cuối cùng bị phản bội trắng trợn khi vùng đất nơi họ sinh sống bị chia thành năm phần, nằm ngửa mặt dang chân dang tay thuộc về lãnh thổ của năm quốc gia khác nhau. Người Kurd cho đến bây giờ vẫn là dân tộc không quê hương lớn nhất và thảm thương nhất trong lịch sử hiện đại. Quay trở lại thời điểm người Anh đi phân phát lời hứa. Không những hứa suông, họ còn hứa ba tầng chồng chéo lên nhau cho ba nhóm đồng minh khác nhau. Vùng Palestine rộng lớn được hứa khi Ottoman sụp đổ sẽ dành cho các bộ lạc Ả Rập để thành lập một hợp chủng quốc thống nhất. Rồi cũng chính miếng bánh đó lại được hứa cho gia tộc Hashimi danh giá từng thống trị vùng đất thánh Mecca của Hồi giáo. Cuối cùng, miếng mồi ngon béo được dùng để nhử một dân tộc đã hàng ngàn năm mất nước và tan tác khắp chân trời góc bể nhưng vẫn ngàn năm đau đáu nhìn về vùng đất tổ ở Palestine: người Do Thái. Miền đất hứa như trong truyền thuyết Trong chiến dịch tranh cử, ông Donald Trump đã hứa sẽ dời Đại sứ quán Hoa Kỳ từ Tel Aviv về Jerusalem. Theo Kinh Cựu ước của người Do Thái, cách đây 3000 năm tại vùng Palestine, vua David lập nên Vương Quốc Israel nơi thành Jerusalem là trái tim của tôn giáo. Với dân tộc Do Thái, vùng đất này là những gì Thượng Đế đã hứa với tổ phụ của họ Abraham, như Kinh Cựu Ước đã ghi: "Ta ban cho con cháu của ngươi mảnh đất này, trải rộng từ sông Ai Cập đến sông Euphrates…". Vì thế đây còn gọi là miền đất hứa (The Promised Land). Đổi lại, Abraham và các con cháu của ông phải thực hiện nghi lễ rạch bao quy đầu - một cuộc phẫu thuật nhỏ mở phần da ở đầu dương vật - để được công nhận là người thừa kế miền đất hứa. Việc tại sao Thượng Đế lại đòi hỏi một cái điều kiện có vẻ "trời ơi" như vậy thì còn nhiều tranh cãi. Nhưng đại đa số cho rằng rạch bao quy đầu sẽ vệ sinh hơn do cặn bã không còn nơi tích tụ, và nghi lễ này cũng mang tính tượng trưng cho việc mở trái tim mình để hoàn toàn cởi lòng không vẩn đục với Chúa (circumcision of the heart). Tại Jerusalem, con trai của vua David là vua Solomon xây một Đền Thờ Thiêng hùng vĩ nơi cất giữ bản "10 điều răn của Thượng Đế" (The 10 commandments) nổi tiếng. Cũng ở vị trí Đền Thờ Thiêng này là Tảng Đá Nền (Foundation Stone) nơi Người bắt đầu công việc tạo dựng nên Trái Đất, nơi Người vun đất nặn nên Adam ông tổ của loài người, và cũng là nơi Người thử lòng sùng đạo của Abraham bằng cách yêu cầu ông hiến dâng mạng sống của chính con trai mình. Người Do Thái dựng nước chưa được bao lâu thì liên tục bị xâm chiếm bởi hết đế quốc này đến đế quốc khác. Người dân bắt đầu cuộc lưu lạc kéo dài hàng nghìn năm. Đền Thờ Thiêng bị người Babylon tàn phá, xây dựng lại thì đến lượt đế chế La Mã đốt trụi. Tất cả những gì còn lại của chốn linh thiêng nhất trong tôn giáo Do Thái là một mẩu bé xíu của bức tường khổng lồ vốn chỉ xây bao quanh để bảo vệ cho Đền Thờ Thiêng và một phần của Tảng Đá Nền. Người Do Thái ở Jerusalem cứ mỗi chiều tối thứ Bảy lại tập trung dưới chân bức tường vừa đọc kinh Cựu Ước, vừa dập đầu than khóc. Cái cách than khóc khi cầu kinh của người Do Thái cũng rất đặc biệt. Họ gập người, liên tục đổ gục đầu về phía trước như một kẻ lên đồng, trên tay cầm cuốn thánh kinh nhỏ xíu vừa khít trong lòng bàn tay. Phụ nữ thường trùm lên đầu một chiếc khăn, đàn ông đội một miếng vải tròn nhỏ thể hiện sự tôn kính. Khi họ bước đi, những chùm dây dài thò ra ngoài cuốn xoắn theo từng bước chân. Tất cả để nhắc nhở người Do Thái rằng trên đầu và xung quanh luôn có Thượng Đế ngóng nhìn, và mỗi lời ăn tiếng nói, mỗi hành động, mỗi lời thở than của họ đều có thể lay động tới Đấng Tối Cao. Nếu đến Wailing Wall, bạn sẽ được chứng kiến tiếng khóc, tiếng cầu kinh, tiếng than thân thống thiết của người Do Thái bên những viên đá còn sót lại của quá khứ. Thật khó có thể tưởng tượng người Do Thái đã than khóc vật vã như thế này suốt hơn 2000 năm qua. Đó là một nỗi đau được truyền từ đời này sang đời khác, không có cơ hội hàn gắn, sẻ chia, và lãng quên. Có những thời kỳ người Do Thái thậm chí còn không được bén mảng đến gần Jerusalem nếu không muốn khép vào tội chết. Mỗi năm một lần, vài vị vua của đế chế cầm quyền La Mã hào phóng ban tặng cho họ một ngày được đặt chân vào thành Jerusalem, đến gần bức tường, và cũng chỉ đủ thời gian để mà than khóc cho một đất nước tan tác, một tôn giáo bị vùi dập, cho số phận chốn thiêng liêng nhất của linh hồn dân tộc đã bị đốt thành tro tàn chẳng còn mấy dấu vết. Trở về miền đất hứa Tuy nhiên, lịch sử Do Thái như kể trên vẫn chỉ là từ cái nhìn của tôn giáo. Miền đất hứa sau bao thăng trầm của lịch sử, dân Do Thái chỉ còn chiếm có 3%, phần còn lại đa số là Hồi giáo Ả Rập. Năm 1897, một phóng viên Do Thái người Áo-Hung tên là Theodor Herzl dấy lên phong trào kêu gọi phục hưng nhà nước Do Thái tên là Zionism (bắt nguồn từ chữ Zion, chỉ Jerusalem). Kể từ đó, Zionism khiến hàng ngàn người Do Thái quay trở về Palestine. Thượng Đế hứa cho họ miền đất này từ 3000 năm trước. Người Anh cũng đã lại trót hứa cho họ một quốc gia độc lập. Cộng thêm thảm họa diệt chủng Đức Quốc Xã giết 5 triệu rưỡi dân Do Thái sau năm 1945 khiến châu Âu cảm thấy cần có trách nhiệm nặng nề đền bù thiệt hại cho một dân tộc vừa bị tàn sát dã man. Khi đó, làn sóng trở về lên đến đỉnh điểm, người Do Thái từ châu Âu ồ ạt tìm cách mua lại đất đai và bất động sản ở Palestine khiến người Ả Rập ở đây vô cùng tức giận. Liên Hợp Quốc (LHQ) bèn đề xuất việc chia vùng Palestine làm hai phần, một cho dân Do Thái Palestine lập nhà nước Israel, một cho dân Hồi giáo Palestine thành lập nhà nước Ả Rập thống nhất, riêng Jerusalem thì trở thành đặc khu quốc tế do LHQ kiểm soát. Dân Do Thái Palestine đồng ý và lập tức thành lập nhà nước Israel. Tờ báo Palestine Post lập tức được đổi tên thành Jerusalem Post. Tuy nhiên, không giống như những đất nước được tạo nên bằng ngòi bút như Kuwait, Li Băng, Jordan… một trong hai quốc gia được Phương Tây vẽ ra lần này lại dành riêng cho một tôn giáo khác Hồi giáo và một sắc dân khác người Ả Rập. Dân Hồi ở Palestine kịch liệt phản đối. Họ cho rằng cả vùng Palestine phải được công nhận là một nhà nước độc lập duy nhất, và vì đa số dân chúng là người Hồi nên theo nhà nước mới thành lập phải là nhà nước Hồi giáo. Chỉ một ngày sau khi nhà nước Israel non trẻ tuyên bố thành lập, liên minh 5 nước khổng lồ quanh đó gồm Ai Cập, Jordan, Syria, Iraq và Li Băng đồng loạt nổ súng tấn công với danh nghĩa đồng minh bảo vệ người Hồi Palestine thấp cổ bé họng. Đất đai giành giật, chiếm đi cướp lại xóa nhòa đường biên vốn do LHQ đề xuất. Israel mới đầu chỉ là tự vệ, sau càng chiến càng hăng, một mình đánh tan tác liên quân Hồi giáo. Năm 1967, trong một cuộc xung đột dài 6 ngày, quân Israel không những đánh bật Syria, Ai Cập và Jordan mà còn chiếm thêm vài khoảng lớn lãnh thổ của cả ba nước này, trên đà thắng thế chiếm luôn cả Jerusalem làm thủ đô, rồi kiểm soát cả một phần lớn vùng đất của người Hồi Palestine, đẩy hàng chục ngàn dân Hồi tị nạn không còn chỗ quay về, vì thế nên đây còn gọi là vùng bị chiếm đóng. Liên quân Hồi giáo Ả Rập cay đắng đành chấp nhận thua cuộc, thậm chí phải xuống nước ký hòa ước với Israel để đổi lại các vùng đất bị mất. Cuộc chiến 6 ngày là một vết nhơ đầy nhục nhã trong thế giới Ả Rập, một vết thương không bao giờ lành, một mối thâm thù khiến người Hồi ở bất kỳ đâu cũng có thể xả thân xối máu để dành lại công bằng cho người Hồi Palestine. Đây cũng chính là lý do tại sao tổ chức (được coi là khủng bố) Hezbollah dòng Hồi Shia ở Li Băng được tung hô vì họ đã đẩy lùi quân Israel năm 2006, một phần rửa vết nhơ cho thế giới Hồi giáo. Palestine Palestine vốn là tên của một vùng đất. Palestine chưa bao giờ là một quốc gia độc lập, và cho đến tận bây giờ vẫn không được công nhận là nhà nước độc lập. Việc từ chối lời đề nghị chia đất của LHQ và sau đó tấn công Israel bây giờ nhìn lại hẳn là một lỗi lầm chính trị phải trả giá quá đắt. Palestine giờ đã trở thành biểu tượng của mối hằn thù tôn giáo, là kho chất nổ tiềm năng, chỉ cần độc lập là lập tức sẽ bị các nước Ả Rập xung quanh biến thành một cái vòi rồng, cuốn lũ xả bão san phẳng Israel đến ngọn cỏ cuối cùng. Nhiều người cho rằng các nước Ả Rập thực lòng không muốn Palestine được độc lập. Bởi một Palestine tan tác trong bàn tay của kẻ chiếm đóng cũng đồng thời là thứ vũ khí lợi hại để các nhà độc tài Hồi giáo lợi dụng nhằm triệt hạ Israel, khuấy động lòng người hướng đến một kẻ thù chung, và đương nhiên là quên đi những vấn đề nội bộ còn đáng xấu hổ hơn gấp nhiều lần. Như người ta lợi dụng một đứa bé tàn tật bị ngược đãi để điều khiển dư luận lòng người. Đứa bé ấy khỏe mạnh lên thì tất nhiên là không ai có lợi. Rốt cuộc, cũng là một cách chia để trị, nhưng lại lấy danh nghĩa là tình thương. Về phần Israel, đây là một đất nước với sức sáng tạo kỳ diệu đã khiến sa mạc phải nở hoa, nhưng cũng là kẻ thù không đội trời chung với gần như toàn bộ Trung Đông. Đối với người Israle, đây là đất nơi tổ tông họ 3000 năm trước từng hưng danh lập quốc, nhưng Israel đã và sẽ mãi mãi là chiếc gai đâm vào mắt cộng đồng Hồi giáo Ả Rập ở Trung Đông, như một kẻ đã đi xa đến mấy ngàn năm rồi bỗng dưng quay lại ngang nhiên mua đất rồi chiếm đất của người Hồi. Jerusalem của Thiên Chúa Giáo Các khu định cư Israel bị quốc tế lên án rộng rãi Sau khi Do Thái giáo ra đời được khoảng 1000 năm, Jerusalem lúc đó đang bị đô hộ bởi đế chế La Mã và người Do Thái bị phân biệt đối xử, rất nhiều người phải bỏ xứ mà đi. Vào một buổi sáng mùa xuân năm 30, một người Do Thái trẻ tuổi tên là Jesus (Giê-xu) tiến vào thành Jerusalem trên lưng một con lừa. Quần chúng tiếp đón ông nồng nhiệt. Vì Kinh Cựu Ước của người Do Thái nói rằng một messiah, người được chọn lựa, Đức Vua tương lai của Israel sẽ xuất hiện một cách khiêm nhường trên lưng lừa. Thế nên ai cũng hào hứng và hy vọng. Mỗi ngày mới, hàng trăm người lại tụ hợp nghe Jesus nói chuyện, ngay chính tại Đền Thờ Thiêng Do Thái khi đó vẫn còn chưa bị chính quyền thống trị La Mã thiêu hủy. Nhưng vì những điều Jesus đề cập đến trực tiếp đối đầu với quyền lực của tầng lớp đô hộ, chỉ sau chừng một tuần trụ lại Jerusalem, Jesus bị chính quyền La Mã đóng đinh thập giá. Sau khi Jesus chết, đại bộ phận người Do Thái không còn tin ông là messiah nữa. Đơn giản bởi vì Jesus không hoàn thành sứ mạng của một messiah, tức là đưa toàn bộ dân Do Thái biệt xứ trở về Jerusalem, đánh đuổi chính quyền đô hộ La Mã, và đem đến hòa bình cho toàn nhân loại. Suốt những thế kỷ thăng trầm sau đó, những người Do Thái tin vào Jesus, tin ông chính là con trai của Thượng Đế và sự bất diệt của Người dần dần tách ra khỏi tôn giáo gốc và hình thành Thiên Chúa Giáo, nối thêm kinh Tân Ước vào kinh Cựu Ước của người Do Thái. Suốt trong 2000 năm sau đó, Jerusalem trở thành điểm hành hương quan trọng nhất của các tín đồ Thiên Chúa. Jerusalem của Hồi Giáo Thủ tướng Netanyahu có mối quan hệ không suôn sẻ với Tổng thống Obama Do Thái giáo tồn tại được khoảng 1600 năm, Thiên Chúa giáo tồn tại được khoảng 600 năm, thì tôn giáo độc thần thứ ba ra đời từ trong lòng sa mạc sâu thẳm của bán đảo Ả Rập, cách Jerusalem khoảng 7 ngày đường bằng lạc đà. Chàng Muhammad trẻ trung nhận lời cầu hôn của một góa phụ giàu có hơn chàng đến 15 tuổi. Họ sống với nhau khoảng 20 năm hạnh phúc cho tới khi người vợ qua đời và Muhammad mới chỉ bắt đầu những bước đầu tiên truyền bá về một tôn giáo có tên là Người tuân lệnh (Islam). Islam Hồi Giáo ghi nhận hầu như tất cả những nhân vật trong kinh Cựu Ước và Tân Ước, coi họ như những thiên sứ mà Thượng Đế tối cao đã gửi xuống mang thông điệp cho loài người. Jesus cũng được coi là một vị thiên sứ quan trọng, nhưng nhất định chỉ là thiên sứ người trần mắt thịt chứ không phải là con của Thượng Đế. Đối với họ, Jesus của Thiên Chúa giáo hay Moses của Do Thái giáo đều là những đấng tôn nghiêm, nhưng không phải là đấng để thờ phụng. Khi Muhammad xuất hiện, ông tự xưng và được coi là thiên sứ cuối cùng của Thượng Đế, giới thiệu cho nhân loại Quran - cuốn kinh thánh bằng tiếng Ả Rập được ông nhấn mạnh là thông điệp gốc từ chính Thượng Đế, không hề bị thay đổi hay biến hóa trong quá trình được con người truyền bá như kinh Cựu Ước và Tân Ước. Trong vòng hơn một năm đầu tiên của Hồi giáo, các tín đồ được Muhammad hướng dẫn quay về Jerusalem mỗi lần cầu nguyện. Nhiều học giả cho rằng Muhammad có thể muốn thúc đẩy quá trình cải đạo của cộng đồng Do Thái tại Mecca nên lấy Jerusalem - hướng cầu nguyện của người Do Thái luôn thể làm hướng cầu nguyện cho Hồi giáo. Tuy nhiên, chỉ hơn một năm sau đó, Muhammad tuyên bố Thượng Đế gửi thông điệp cho tín đồ Hồi giáo chuyển hướng cầu nguyện sang Mecca, nơi Muhammad được giác ngộ. Theo kinh Quran, một ngày kia, Muhammad được Thượng Đế đưa lên thăm thiên đàng. Chuyến bay từ Mecca lên chín tầng trời có điểm dừng tại một thánh đường ở "nơi xa nhất", tiếng Ả Rập dịch là Al-Aqsa (Viễn Xứ). Chỉ có vậy, kinh Quran tuyệt nhiên không nói gì về tên của thành phố nơi thánh đường quan trọng này tọa lạc. Các học giả ngành thần học thường tranh luận khốc liệt để xem liệu Thánh Đường Viễn Xứ có phải là ở Jerusalem, và thành phố này có phải là nơi Muhammad dừng chân trong chuyến viếng thăm thiên đường ngắn ngủi? Tên thành phố Jerusalem thậm chí còn không được nhắc đến, dù chỉ một lần trong kinh Quran. Tuy nhiên, sự thể được quyết định khi một cựu tín đồ Do Thái đã cải đạo sang thành người Hồi quả quyết rằng Muhammad đã cầu nguyện ở thánh đường Viễn Xứ và cất cánh lên thiên đàng từ chính Tảng Đá Nền ngay cạnh thánh đường Viễn Xứ trong khu Đền Thờ Thiêng của người Do Thái. Ngay lập tức, chính quyền Hồi giáo thống trị Jerusalem lúc bấy giờ lệnh cho một thánh đường lộng lẫy được xây vòng lấy Tảng Đá Nền, và được đặt tên là Dom of the Rock (Thánh Đường Đá). Người Hồi giáo coi Thánh Đường Đá là một trong những chốn linh thiêng nhất của tôn giáo. Oái ăm thay, mảnh đất nơi Thánh Đường Đá được xây nên cũng là nơi Đền Thờ Thiêng từng đứng oai nghiêm, là nơi tột cùng linh thiêng của người Do Thái, là nơi người Thiên Chúa coi như chốn giao nhau giữa trời và đất, là nơi Thượng Đế vun đất nặn lên con người đầu tiên, là nơi cả tín đồ Do Thái lẫn Thiên Chúa tin rằng ông tổ của họ Abraham đã đặt con trai mình lên trên Tảng Đá Nền, và sẵn sàng cầm dao cắt cổ đứa con ruột thịt của mình, vì một khi Thượng Đế đã yêu cầu thì không cần phải biết lý do tại sao. Tảng Đá Nền vì thế có thể coi như một lò hạt nhân tôn giáo, nơi khí thiêng và tôn nghiêm không thể tích tụ đậm đặc hơn. Khách du lịch không thể bước chân vào Tảng Đá Nền, đơn giản vì bao trùm lên vị trí tột đỉnh linh thiêng của ba tôn giáo này giờ là Thánh Đường Đá của người Hồi và chỉ người Hồi mới có quyền bước chân vào. Jerusalem của đa tôn giáo Israel xem Jerusalem là thủ đô không thể chia tách, trong lúc người Palestine tuyên bố Đông Jerusalem là thủ đô của quốc gia trong tương lai Nhưng không cần phải chạm tay vào Tảng Đá Nền thì Jerusalem cũng đã khiến nhiều người ngạt thở. Từ hầu như bất kỳ chiếc cửa sổ nào ở Jerusalem, phóng tầm mắt ra xa bạn có thể nhìn thấy những tháp chuông nhà thờ Thiên Chúa với hình thánh giá, xen lẫn những vòng cung hình trăng lưỡi liềm trên đỉnh tháp gọi cầu kinh của các thánh đường Hồi giáo, và dưới thấp một chút là lúp xúp các mái vòm hình trứng của thánh đường Do Thái giáo. Những ngày cuối tuần Jerusalem chìm vào ba nhịp đập khác nhau, thứ Sáu là ngày lễ của người Hồi, thứ Bảy là ngày lễ của người Do Thái và Chủ Nhật của người Thiên Chúa. Chỉ trong vòng 0,9km vuông, Jerusalem nắm gọn trong tay những địa chỉ hành hương quan trọng bậc nhất của ba tôn giáo độc thần lớn nhất thế giới, ba anh em cùng cha mẹ và cũng là ba kẻ thù lớn nhất của nhau. Bản đồ Jerusalem chia gọn gàng thành 3 phần, phần của người Do Thái, phần của người Thiên Chúa và phần của người Hồi. Cả thành phố như một phim trường thời Trung Cổ với những lễ nghi tôn giáo thấm đẫm vào từng hơi thở của mỗi người dân. Mỗi lối rẽ ngoặt trái hay ngoặt phải đều có thể làm bước chân một kẻ ngoại đạo run lên trong từng nhịp cầu kinh thống thiết. Mỗi người dân ở Jersalem là một di tích lịch sử sống động: những chàng trai Do Thái dòng cổ điển tóc tết hai bím dài hễ nhìn thấy phụ nữ là tránh hẳn sang đường bên kia, các ông già người Hồi chậm rãi bước đi tay lần tràng hạt miệng lẩm nhẩm cầu kinh, hay một thân hình bê bết máu của một kẻ đóng vai Chúa Jesus vai vác thánh giá chân đeo xích sắt bước từng bước khó nhọc trên Con Đường Sầu Thương. Họ như bước ra từ một bộ phim, ai cũng như một kẻ vội vã vâng mệnh Chúa Trời, ai cũng chỉ có một mối lo duy nhất rằng mình không phải là con chiên ngoan đạo, ai cũng có con mắt của một kẻ mộng du, bàng quan với tất cả cõi trần, vừa bước chân vội vã trên những con đường lát đá cổ kính, vừa hướng cả thể xác lẫn tâm linh về một cõi xa xăm, nơi ai cũng tin rằng tình yêu của mình với Đấng Tối Cao là tấm vé chắc chắn để có thể gõ cổng thiên đường. Từ hàng bao thế kỷ nay, Jerusalem là trung tâm của thế giới, là điểm giao nhau của ba lục địa Á Âu Phi. Trong suốt 3000 năm lịch sử gần đây, Jerusalem đã bị thiêu trụi hai lần, bao vây 23 lần, tấn công 52 lần và bị trao qua tay các chính quyền đô hộ khác nhau 44 lần. Từ sau cuộc chiến 6 ngày, Jerusalem trở thành một phần của Israel. Hình ảnh những người lính súng ống chằng chịt từ đầu đến chân khiến cuộc sống tín ngưỡng đã đậm đặc càng trở nên căng thẳng. Jerusalem như một cái chuồng sắt nơi chúa sơn lâm, vua sư tử và mãnh tướng rồng lửa bị buộc phải sống cùng nhau và chia chác khẩu phần ăn một cách hòa thuận. Hầu như tất cả những câu chuyện tôn giáo nổi tiếng nhất đều diễn ra ở đây, trong cái khoảng chưa đầy một km vuông này. Đằng sau những đường phố lát đá lộng lẫy của thành Jerusalem là cuộc sống tín ngưỡng cực điểm, là sự căng thẳng đến tột cùng của xung khắc tôn giáo như một quả bóng đầy hơi có thể bục tung bất cứ lúc nào. Ở Jerusalem, mỗi hòn đá là một câu chuyện kinh thánh, mỗi người dân là một tín đồ sẵn lòng tử vì đạo, mỗi ngọn gió tràn qua cũng có mùi thánh thần, một lời nói bâng quơ cũng có thể trở thành điều tiên tri chờ ngày ứng nghiệm. Sự hội tụ đậm đặc của tôn giáo và ức chế xung đột khiến nơi đây nổi tiếng với hội chứng có tên là Jerusalem Syndrome: Người nào yếu bóng vía sống ở đây lâu sẽ có cảm giác mình bước ra từ ...kinh thánh. Jerusalem từ bao năm qua được mặc định sẽ là thủ đô của hai quốc gia: Israel với vùng Tây thành phố, và Palestine ở thì tương lai với phía Đông thành phố. Việc Trump tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel mà không phân biệt Đông Tây, cộng thêm việc Saudi gần như ép Palestine chấp nhận một thị trấn nhỏ cách đó không xa làm thủ đô là một đòn giáng mạnh vào người Hồi. Hành động đó không khác gì sự bội ước, sự chèn ép của kẻ mạnh với đồng minh Saudi. Hơn thế nữa, nó cũng giống như việc một kẻ thứ ba - mang tiếng là người trung gian - nhưng lại đi đêm với bên A, và tuyên bố đất đai tổ tiên của bên B giờ là thủ phủ của bên A. Nguời Hồi khắp nơi đang căm phẫn. Và nếu những giải pháp chi tiết hơn của ông Trump không có điều khoản nào đủ lớn để bù đắp, tiến trình hoà bình ở Trung Đông sẽ đi từ "bế tắc" đến "bùng nổ xung đột". PGS.TS Nguyễn Phương Mai là giảng Viên môn Trung Đông học, ĐH Khoa học ứng dụng Amsterdam, Hà Lan và là tác giả cuốn "Con đường Hồi giáo" ghi lại chuyến đi dọc Trung Đông trong thời kỳ Mùa xuân Ả Rập. Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả.

summarize: Israel coi Jerusalem là thủ phủ không thể chia cắt nhưng Palestine muốn Đông Jerusalem là thủ đô của nước họ trong tương lai Miền đất di cư Khoảng hơn 3.000 năm trước, vùng đất rộng lớn phía tây bán đảo Ả Rập là nơi sinh sống của rất nhiều bộ lạc khác nhau từ xa di cư đến. Hai trong số họ là tộc người Israel đến từ Ur (thuộc Iraq bây giờ) do họ tin rằng Thượng Đế đã hứa ban tặng cho những đứa con cưng của mình một miền đất mới trù phú, điều này được viết trong Kinh Cựu Ước của người Do Thái. Tộc người thứ hai từ vùng đảo Crete (Hy Lạp bây giờ). Người từ đảo Crete mạnh mẽ, thiện chiến, trở thành kẻ thù của nhiều tộc người khác do chiếm được nhiều đất đai, thậm chí gây hấn cả với Pharaoh Ai Cập. Họ được người Israel gọi là Peleshet (tiếng Anh - Philistine), có nghĩa là những người di cư và chiếm đóng. Cái tên Palestine lần đầu tiên được nhắc đến bởi một nhà sử học Hy Lạp, ám chỉ vùng đất nơi những người của nhiều bộ tộc khác nhau cùng đến di cư và tranh chấp. Hơn 1000 năm sau đó, khu vực này nằm dưới sự trị vì của đế chế La Mã rộng lớn. Tộc người Israel khi đó đã lớn mạnh và thành lập nhà nước vững vàng nhưng cũng không thoát khỏi ách đô hộ của La Mã. Họ liên tục nổi dậy. Hoàng đế La Mã sau khi đập tan một cuộc cách mạng của dân Do Thái Israel thì quyết định đổi tên quốc gia này thành Palestine, sáp nhập vào với cả vùng đất rộng lớn của các tộc người Ả Rập quanh đó nhằm xóa bỏ triệt để dấu ấn của nhà nước Do Thái. Cái tên Palestine và người Palestine tiếp tục được Syria, đế chế Thổ Nhĩ Kỳ và đế chế Anh dùng để chỉ vùng thuộc địa bao la của mình. Vùng đất Palestine về bản chất là một vùng đất không có đường biên rõ ràng, chỉ có hàng trăm bộ lạc lớn nhỏ sống bên cạnh nhau: người Ả Rập, người Do Thái, người Thiên Chúa, người Hồi, người từ đủ các cành nhánh tôn giáo nhỏ hơn. Tất cả bọn họ đều tự nhận mình là người vùng Palestine. Đó không phải là một quốc gia độc lập mà đơn giản chỉ là một cái sân chim, nơi đất lành chim đậu. Chủ thuộc địa chia đất Nhiều người cho rằng các nước Ả Rập thực lòng không muốn Palestine được độc lập. Vùng Palestine luôn nằm dưới sự cai quản của một đế chế nào đó. La Mã và Thổ Nhĩ Kỳ (Ottoman) coi Palestine là thuộc địa của mình nhưng giữ nguyên vùng đất này với cấu trúc thành phố tự trị và bộ lạc. Ottoman hùng mạnh chừng được 500 năm thì Anh và Pháp nổi lên. Để đánh sụp Ottoman, Anh Pháp đi đêm với tất cả các bộ lạc và sắc tộc ở Palestine và các vùng xung quanh, xúi giục họ nổi dậy chống lại kẻ đô hộ. Với sắc tộc nào Anh Pháp cũng hứa hẹn sẽ giúp họ chuyển đổi từ cơ chế bộ lạc và thành phố tự trị lên thành quốc gia, và cho họ quyền lập nhà nước tự chủ một khi đế chế Ottoman sụp đổ. Lưu ý khi đó "quốc gia" là một khái niệm và thể chế chính trị mới lạ, nhất là với các bộ lạc vùng Palestine. Khi công việc đã xong xuôi, Anh Pháp chia nhau phần đất đai cai trị bằng cách kẻ vẽ các đường biên giới. Một vùng đất rộng lớn trở thành 5 quốc gia. Mỗi đường biên là một toan tính vô cùng cẩn trọng, vừa tạo sự cân bằng, vừa chia nhỏ để trị. Từ cơ thể Syria, Li Băng được Pháp xé ra hình thành một quốc gia mới với 5 tôn giáo khác nhau Thiên Chúa, Hồi giáo Sunni, Shia và Hồi giáo dòng Druze. Kuwait được Anh đẻ non bằng cách vặt một mẩu từ Iraq nhằm mục đích chắn đường Iraq không cho ra biển (sau này cuộc chiến Iraq mang quân đánh Kuwait chính là để đòi lại đất ngày xưa). Đồn rằng, khi đang vẽ đường biên giới Jordan thì tự dưng ông Churchill hắt hơi một cái, thế là lãnh thổ của Jordan nguệch vào Saudi một phát. Churchill quẹt nước mũi, cúi xuống và tiếp tục đưa bút lượn trở lại vị trí cũ, thế cho nên đường ranh giới của Jordan trông mới kỳ lạ như vậy. Cứ thế, các quốc gia mới của bán đảo Ả Rập được hình thành dưới quyền đô hộ của Anh và Pháp. Không có nước nào được độc lập trọn vẹn, thậm chí tộc người Kurd với dân số tới 40 triệu, dù được hứa sẽ cho lập nước nhưng cuối cùng bị phản bội trắng trợn khi vùng đất nơi họ sinh sống bị chia thành năm phần, nằm ngửa mặt dang chân dang tay thuộc về lãnh thổ của năm quốc gia khác nhau. Người Kurd cho đến bây giờ vẫn là dân tộc không quê hương lớn nhất và thảm thương nhất trong lịch sử hiện đại. Quay trở lại thời điểm người Anh đi phân phát lời hứa. Không những hứa suông, họ còn hứa ba tầng chồng chéo lên nhau cho ba nhóm đồng minh khác nhau. Vùng Palestine rộng lớn được hứa khi Ottoman sụp đổ sẽ dành cho các bộ lạc Ả Rập để thành lập một hợp chủng quốc thống nhất. Rồi cũng chính miếng bánh đó lại được hứa cho gia tộc Hashimi danh giá từng thống trị vùng đất thánh Mecca của Hồi giáo. Cuối cùng, miếng mồi ngon béo được dùng để nhử một dân tộc đã hàng ngàn năm mất nước và tan tác khắp chân trời góc bể nhưng vẫn ngàn năm đau đáu nhìn về vùng đất tổ ở Palestine: người Do Thái. Miền đất hứa như trong truyền thuyết Trong chiến dịch tranh cử, ông Donald Trump đã hứa sẽ dời Đại sứ quán Hoa Kỳ từ Tel Aviv về Jerusalem. Theo Kinh Cựu ước của người Do Thái, cách đây 3000 năm tại vùng Palestine, vua David lập nên Vương Quốc Israel nơi thành Jerusalem là trái tim của tôn giáo. Với dân tộc Do Thái, vùng đất này là những gì Thượng Đế đã hứa với tổ phụ của họ Abraham, như Kinh Cựu Ước đã ghi: "Ta ban cho con cháu của ngươi mảnh đất này, trải rộng từ sông Ai Cập đến sông Euphrates…". Vì thế đây còn gọi là miền đất hứa (The Promised Land). Đổi lại, Abraham và các con cháu của ông phải thực hiện nghi lễ rạch bao quy đầu - một cuộc phẫu thuật nhỏ mở phần da ở đầu dương vật - để được công nhận là người thừa kế miền đất hứa. Việc tại sao Thượng Đế lại đòi hỏi một cái điều kiện có vẻ "trời ơi" như vậy thì còn nhiều tranh cãi. Nhưng đại đa số cho rằng rạch bao quy đầu sẽ vệ sinh hơn do cặn bã không còn nơi tích tụ, và nghi lễ này cũng mang tính tượng trưng cho việc mở trái tim mình để hoàn toàn cởi lòng không vẩn đục với Chúa (circumcision of the heart). Tại Jerusalem, con trai của vua David là vua Solomon xây một Đền Thờ Thiêng hùng vĩ nơi cất giữ bản "10 điều răn của Thượng Đế" (The 10 commandments) nổi tiếng. Cũng ở vị trí Đền Thờ Thiêng này là Tảng Đá Nền (Foundation Stone) nơi Người bắt đầu công việc tạo dựng nên Trái Đất, nơi Người vun đất nặn nên Adam ông tổ của loài người, và cũng là nơi Người thử lòng sùng đạo của Abraham bằng cách yêu cầu ông hiến dâng mạng sống của chính con trai mình. Người Do Thái dựng nước chưa được bao lâu thì liên tục bị xâm chiếm bởi hết đế quốc này đến đế quốc khác. Người dân bắt đầu cuộc lưu lạc kéo dài hàng nghìn năm. Đền Thờ Thiêng bị người Babylon tàn phá, xây dựng lại thì đến lượt đế chế La Mã đốt trụi. Tất cả những gì còn lại của chốn linh thiêng nhất trong tôn giáo Do Thái là một mẩu bé xíu của bức tường khổng lồ vốn chỉ xây bao quanh để bảo vệ cho Đền Thờ Thiêng và một phần của Tảng Đá Nền. Người Do Thái ở Jerusalem cứ mỗi chiều tối thứ Bảy lại tập trung dưới chân bức tường vừa đọc kinh Cựu Ước, vừa dập đầu than khóc. Cái cách than khóc khi cầu kinh của người Do Thái cũng rất đặc biệt. Họ gập người, liên tục đổ gục đầu về phía trước như một kẻ lên đồng, trên tay cầm cuốn thánh kinh nhỏ xíu vừa khít trong lòng bàn tay. Phụ nữ thường trùm lên đầu một chiếc khăn, đàn ông đội một miếng vải tròn nhỏ thể hiện sự tôn kính. Khi họ bước đi, những chùm dây dài thò ra ngoài cuốn xoắn theo từng bước chân. Tất cả để nhắc nhở người Do Thái rằng trên đầu và xung quanh luôn có Thượng Đế ngóng nhìn, và mỗi lời ăn tiếng nói, mỗi hành động, mỗi lời thở than của họ đều có thể lay động tới Đấng Tối Cao. Nếu đến Wailing Wall, bạn sẽ được chứng kiến tiếng khóc, tiếng cầu kinh, tiếng than thân thống thiết của người Do Thái bên những viên đá còn sót lại của quá khứ. Thật khó có thể tưởng tượng người Do Thái đã than khóc vật vã như thế này suốt hơn 2000 năm qua. Đó là một nỗi đau được truyền từ đời này sang đời khác, không có cơ hội hàn gắn, sẻ chia, và lãng quên. Có những thời kỳ người Do Thái thậm chí còn không được bén mảng đến gần Jerusalem nếu không muốn khép vào tội chết. Mỗi năm một lần, vài vị vua của đế chế cầm quyền La Mã hào phóng ban tặng cho họ một ngày được đặt chân vào thành Jerusalem, đến gần bức tường, và cũng chỉ đủ thời gian để mà than khóc cho một đất nước tan tác, một tôn giáo bị vùi dập, cho số phận chốn thiêng liêng nhất của linh hồn dân tộc đã bị đốt thành tro tàn chẳng còn mấy dấu vết. Trở về miền đất hứa Tuy nhiên, lịch sử Do Thái như kể trên vẫn chỉ là từ cái nhìn của tôn giáo. Miền đất hứa sau bao thăng trầm của lịch sử, dân Do Thái chỉ còn chiếm có 3%, phần còn lại đa số là Hồi giáo Ả Rập. Năm 1897, một phóng viên Do Thái người Áo-Hung tên là Theodor Herzl dấy lên phong trào kêu gọi phục hưng nhà nước Do Thái tên là Zionism (bắt nguồn từ chữ Zion, chỉ Jerusalem). Kể từ đó, Zionism khiến hàng ngàn người Do Thái quay trở về Palestine. Thượng Đế hứa cho họ miền đất này từ 3000 năm trước. Người Anh cũng đã lại trót hứa cho họ một quốc gia độc lập. Cộng thêm thảm họa diệt chủng Đức Quốc Xã giết 5 triệu rưỡi dân Do Thái sau năm 1945 khiến châu Âu cảm thấy cần có trách nhiệm nặng nề đền bù thiệt hại cho một dân tộc vừa bị tàn sát dã man. Khi đó, làn sóng trở về lên đến đỉnh điểm, người Do Thái từ châu Âu ồ ạt tìm cách mua lại đất đai và bất động sản ở Palestine khiến người Ả Rập ở đây vô cùng tức giận. Liên Hợp Quốc (LHQ) bèn đề xuất việc chia vùng Palestine làm hai phần, một cho dân Do Thái Palestine lập nhà nước Israel, một cho dân Hồi giáo Palestine thành lập nhà nước Ả Rập thống nhất, riêng Jerusalem thì trở thành đặc khu quốc tế do LHQ kiểm soát. Dân Do Thái Palestine đồng ý và lập tức thành lập nhà nước Israel. Tờ báo Palestine Post lập tức được đổi tên thành Jerusalem Post. Tuy nhiên, không giống như những đất nước được tạo nên bằng ngòi bút như Kuwait, Li Băng, Jordan… một trong hai quốc gia được Phương Tây vẽ ra lần này lại dành riêng cho một tôn giáo khác Hồi giáo và một sắc dân khác người Ả Rập. Dân Hồi ở Palestine kịch liệt phản đối. Họ cho rằng cả vùng Palestine phải được công nhận là một nhà nước độc lập duy nhất, và vì đa số dân chúng là người Hồi nên theo nhà nước mới thành lập phải là nhà nước Hồi giáo. Chỉ một ngày sau khi nhà nước Israel non trẻ tuyên bố thành lập, liên minh 5 nước khổng lồ quanh đó gồm Ai Cập, Jordan, Syria, Iraq và Li Băng đồng loạt nổ súng tấn công với danh nghĩa đồng minh bảo vệ người Hồi Palestine thấp cổ bé họng. Đất đai giành giật, chiếm đi cướp lại xóa nhòa đường biên vốn do LHQ đề xuất. Israel mới đầu chỉ là tự vệ, sau càng chiến càng hăng, một mình đánh tan tác liên quân Hồi giáo. Năm 1967, trong một cuộc xung đột dài 6 ngày, quân Israel không những đánh bật Syria, Ai Cập và Jordan mà còn chiếm thêm vài khoảng lớn lãnh thổ của cả ba nước này, trên đà thắng thế chiếm luôn cả Jerusalem làm thủ đô, rồi kiểm soát cả một phần lớn vùng đất của người Hồi Palestine, đẩy hàng chục ngàn dân Hồi tị nạn không còn chỗ quay về, vì thế nên đây còn gọi là vùng bị chiếm đóng. Liên quân Hồi giáo Ả Rập cay đắng đành chấp nhận thua cuộc, thậm chí phải xuống nước ký hòa ước với Israel để đổi lại các vùng đất bị mất. Cuộc chiến 6 ngày là một vết nhơ đầy nhục nhã trong thế giới Ả Rập, một vết thương không bao giờ lành, một mối thâm thù khiến người Hồi ở bất kỳ đâu cũng có thể xả thân xối máu để dành lại công bằng cho người Hồi Palestine. Đây cũng chính là lý do tại sao tổ chức (được coi là khủng bố) Hezbollah dòng Hồi Shia ở Li Băng được tung hô vì họ đã đẩy lùi quân Israel năm 2006, một phần rửa vết nhơ cho thế giới Hồi giáo. Palestine Palestine vốn là tên của một vùng đất. Palestine chưa bao giờ là một quốc gia độc lập, và cho đến tận bây giờ vẫn không được công nhận là nhà nước độc lập. Việc từ chối lời đề nghị chia đất của LHQ và sau đó tấn công Israel bây giờ nhìn lại hẳn là một lỗi lầm chính trị phải trả giá quá đắt. Palestine giờ đã trở thành biểu tượng của mối hằn thù tôn giáo, là kho chất nổ tiềm năng, chỉ cần độc lập là lập tức sẽ bị các nước Ả Rập xung quanh biến thành một cái vòi rồng, cuốn lũ xả bão san phẳng Israel đến ngọn cỏ cuối cùng. Nhiều người cho rằng các nước Ả Rập thực lòng không muốn Palestine được độc lập. Bởi một Palestine tan tác trong bàn tay của kẻ chiếm đóng cũng đồng thời là thứ vũ khí lợi hại để các nhà độc tài Hồi giáo lợi dụng nhằm triệt hạ Israel, khuấy động lòng người hướng đến một kẻ thù chung, và đương nhiên là quên đi những vấn đề nội bộ còn đáng xấu hổ hơn gấp nhiều lần. Như người ta lợi dụng một đứa bé tàn tật bị ngược đãi để điều khiển dư luận lòng người. Đứa bé ấy khỏe mạnh lên thì tất nhiên là không ai có lợi. Rốt cuộc, cũng là một cách chia để trị, nhưng lại lấy danh nghĩa là tình thương. Về phần Israel, đây là một đất nước với sức sáng tạo kỳ diệu đã khiến sa mạc phải nở hoa, nhưng cũng là kẻ thù không đội trời chung với gần như toàn bộ Trung Đông. Đối với người Israle, đây là đất nơi tổ tông họ 3000 năm trước từng hưng danh lập quốc, nhưng Israel đã và sẽ mãi mãi là chiếc gai đâm vào mắt cộng đồng Hồi giáo Ả Rập ở Trung Đông, như một kẻ đã đi xa đến mấy ngàn năm rồi bỗng dưng quay lại ngang nhiên mua đất rồi chiếm đất của người Hồi. Jerusalem của Thiên Chúa Giáo Các khu định cư Israel bị quốc tế lên án rộng rãi Sau khi Do Thái giáo ra đời được khoảng 1000 năm, Jerusalem lúc đó đang bị đô hộ bởi đế chế La Mã và người Do Thái bị phân biệt đối xử, rất nhiều người phải bỏ xứ mà đi. Vào một buổi sáng mùa xuân năm 30, một người Do Thái trẻ tuổi tên là Jesus (Giê-xu) tiến vào thành Jerusalem trên lưng một con lừa. Quần chúng tiếp đón ông nồng nhiệt. Vì Kinh Cựu Ước của người Do Thái nói rằng một messiah, người được chọn lựa, Đức Vua tương lai của Israel sẽ xuất hiện một cách khiêm nhường trên lưng lừa. Thế nên ai cũng hào hứng và hy vọng. Mỗi ngày mới, hàng trăm người lại tụ hợp nghe Jesus nói chuyện, ngay chính tại Đền Thờ Thiêng Do Thái khi đó vẫn còn chưa bị chính quyền thống trị La Mã thiêu hủy. Nhưng vì những điều Jesus đề cập đến trực tiếp đối đầu với quyền lực của tầng lớp đô hộ, chỉ sau chừng một tuần trụ lại Jerusalem, Jesus bị chính quyền La Mã đóng đinh thập giá. Sau khi Jesus chết, đại bộ phận người Do Thái không còn tin ông là messiah nữa. Đơn giản bởi vì Jesus không hoàn thành sứ mạng của một messiah, tức là đưa toàn bộ dân Do Thái biệt xứ trở về Jerusalem, đánh đuổi chính quyền đô hộ La Mã, và đem đến hòa bình cho toàn nhân loại. Suốt những thế kỷ thăng trầm sau đó, những người Do Thái tin vào Jesus, tin ông chính là con trai của Thượng Đế và sự bất diệt của Người dần dần tách ra khỏi tôn giáo gốc và hình thành Thiên Chúa Giáo, nối thêm kinh Tân Ước vào kinh Cựu Ước của người Do Thái. Suốt trong 2000 năm sau đó, Jerusalem trở thành điểm hành hương quan trọng nhất của các tín đồ Thiên Chúa. Jerusalem của Hồi Giáo Thủ tướng Netanyahu có mối quan hệ không suôn sẻ với Tổng thống Obama Do Thái giáo tồn tại được khoảng 1600 năm, Thiên Chúa giáo tồn tại được khoảng 600 năm, thì tôn giáo độc thần thứ ba ra đời từ trong lòng sa mạc sâu thẳm của bán đảo Ả Rập, cách Jerusalem khoảng 7 ngày đường bằng lạc đà. Chàng Muhammad trẻ trung nhận lời cầu hôn của một góa phụ giàu có hơn chàng đến 15 tuổi. Họ sống với nhau khoảng 20 năm hạnh phúc cho tới khi người vợ qua đời và Muhammad mới chỉ bắt đầu những bước đầu tiên truyền bá về một tôn giáo có tên là Người tuân lệnh (Islam). Islam Hồi Giáo ghi nhận hầu như tất cả những nhân vật trong kinh Cựu Ước và Tân Ước, coi họ như những thiên sứ mà Thượng Đế tối cao đã gửi xuống mang thông điệp cho loài người. Jesus cũng được coi là một vị thiên sứ quan trọng, nhưng nhất định chỉ là thiên sứ người trần mắt thịt chứ không phải là con của Thượng Đế. Đối với họ, Jesus của Thiên Chúa giáo hay Moses của Do Thái giáo đều là những đấng tôn nghiêm, nhưng không phải là đấng để thờ phụng. Khi Muhammad xuất hiện, ông tự xưng và được coi là thiên sứ cuối cùng của Thượng Đế, giới thiệu cho nhân loại Quran - cuốn kinh thánh bằng tiếng Ả Rập được ông nhấn mạnh là thông điệp gốc từ chính Thượng Đế, không hề bị thay đổi hay biến hóa trong quá trình được con người truyền bá như kinh Cựu Ước và Tân Ước. Trong vòng hơn một năm đầu tiên của Hồi giáo, các tín đồ được Muhammad hướng dẫn quay về Jerusalem mỗi lần cầu nguyện. Nhiều học giả cho rằng Muhammad có thể muốn thúc đẩy quá trình cải đạo của cộng đồng Do Thái tại Mecca nên lấy Jerusalem - hướng cầu nguyện của người Do Thái luôn thể làm hướng cầu nguyện cho Hồi giáo. Tuy nhiên, chỉ hơn một năm sau đó, Muhammad tuyên bố Thượng Đế gửi thông điệp cho tín đồ Hồi giáo chuyển hướng cầu nguyện sang Mecca, nơi Muhammad được giác ngộ. Theo kinh Quran, một ngày kia, Muhammad được Thượng Đế đưa lên thăm thiên đàng. Chuyến bay từ Mecca lên chín tầng trời có điểm dừng tại một thánh đường ở "nơi xa nhất", tiếng Ả Rập dịch là Al-Aqsa (Viễn Xứ). Chỉ có vậy, kinh Quran tuyệt nhiên không nói gì về tên của thành phố nơi thánh đường quan trọng này tọa lạc. Các học giả ngành thần học thường tranh luận khốc liệt để xem liệu Thánh Đường Viễn Xứ có phải là ở Jerusalem, và thành phố này có phải là nơi Muhammad dừng chân trong chuyến viếng thăm thiên đường ngắn ngủi? Tên thành phố Jerusalem thậm chí còn không được nhắc đến, dù chỉ một lần trong kinh Quran. Tuy nhiên, sự thể được quyết định khi một cựu tín đồ Do Thái đã cải đạo sang thành người Hồi quả quyết rằng Muhammad đã cầu nguyện ở thánh đường Viễn Xứ và cất cánh lên thiên đàng từ chính Tảng Đá Nền ngay cạnh thánh đường Viễn Xứ trong khu Đền Thờ Thiêng của người Do Thái. Ngay lập tức, chính quyền Hồi giáo thống trị Jerusalem lúc bấy giờ lệnh cho một thánh đường lộng lẫy được xây vòng lấy Tảng Đá Nền, và được đặt tên là Dom of the Rock (Thánh Đường Đá). Người Hồi giáo coi Thánh Đường Đá là một trong những chốn linh thiêng nhất của tôn giáo. Oái ăm thay, mảnh đất nơi Thánh Đường Đá được xây nên cũng là nơi Đền Thờ Thiêng từng đứng oai nghiêm, là nơi tột cùng linh thiêng của người Do Thái, là nơi người Thiên Chúa coi như chốn giao nhau giữa trời và đất, là nơi Thượng Đế vun đất nặn lên con người đầu tiên, là nơi cả tín đồ Do Thái lẫn Thiên Chúa tin rằng ông tổ của họ Abraham đã đặt con trai mình lên trên Tảng Đá Nền, và sẵn sàng cầm dao cắt cổ đứa con ruột thịt của mình, vì một khi Thượng Đế đã yêu cầu thì không cần phải biết lý do tại sao. Tảng Đá Nền vì thế có thể coi như một lò hạt nhân tôn giáo, nơi khí thiêng và tôn nghiêm không thể tích tụ đậm đặc hơn. Khách du lịch không thể bước chân vào Tảng Đá Nền, đơn giản vì bao trùm lên vị trí tột đỉnh linh thiêng của ba tôn giáo này giờ là Thánh Đường Đá của người Hồi và chỉ người Hồi mới có quyền bước chân vào. Jerusalem của đa tôn giáo Israel xem Jerusalem là thủ đô không thể chia tách, trong lúc người Palestine tuyên bố Đông Jerusalem là thủ đô của quốc gia trong tương lai Nhưng không cần phải chạm tay vào Tảng Đá Nền thì Jerusalem cũng đã khiến nhiều người ngạt thở. Từ hầu như bất kỳ chiếc cửa sổ nào ở Jerusalem, phóng tầm mắt ra xa bạn có thể nhìn thấy những tháp chuông nhà thờ Thiên Chúa với hình thánh giá, xen lẫn những vòng cung hình trăng lưỡi liềm trên đỉnh tháp gọi cầu kinh của các thánh đường Hồi giáo, và dưới thấp một chút là lúp xúp các mái vòm hình trứng của thánh đường Do Thái giáo. Những ngày cuối tuần Jerusalem chìm vào ba nhịp đập khác nhau, thứ Sáu là ngày lễ của người Hồi, thứ Bảy là ngày lễ của người Do Thái và Chủ Nhật của người Thiên Chúa. Chỉ trong vòng 0,9km vuông, Jerusalem nắm gọn trong tay những địa chỉ hành hương quan trọng bậc nhất của ba tôn giáo độc thần lớn nhất thế giới, ba anh em cùng cha mẹ và cũng là ba kẻ thù lớn nhất của nhau. Bản đồ Jerusalem chia gọn gàng thành 3 phần, phần của người Do Thái, phần của người Thiên Chúa và phần của người Hồi. Cả thành phố như một phim trường thời Trung Cổ với những lễ nghi tôn giáo thấm đẫm vào từng hơi thở của mỗi người dân. Mỗi lối rẽ ngoặt trái hay ngoặt phải đều có thể làm bước chân một kẻ ngoại đạo run lên trong từng nhịp cầu kinh thống thiết. Mỗi người dân ở Jersalem là một di tích lịch sử sống động: những chàng trai Do Thái dòng cổ điển tóc tết hai bím dài hễ nhìn thấy phụ nữ là tránh hẳn sang đường bên kia, các ông già người Hồi chậm rãi bước đi tay lần tràng hạt miệng lẩm nhẩm cầu kinh, hay một thân hình bê bết máu của một kẻ đóng vai Chúa Jesus vai vác thánh giá chân đeo xích sắt bước từng bước khó nhọc trên Con Đường Sầu Thương. Họ như bước ra từ một bộ phim, ai cũng như một kẻ vội vã vâng mệnh Chúa Trời, ai cũng chỉ có một mối lo duy nhất rằng mình không phải là con chiên ngoan đạo, ai cũng có con mắt của một kẻ mộng du, bàng quan với tất cả cõi trần, vừa bước chân vội vã trên những con đường lát đá cổ kính, vừa hướng cả thể xác lẫn tâm linh về một cõi xa xăm, nơi ai cũng tin rằng tình yêu của mình với Đấng Tối Cao là tấm vé chắc chắn để có thể gõ cổng thiên đường. Từ hàng bao thế kỷ nay, Jerusalem là trung tâm của thế giới, là điểm giao nhau của ba lục địa Á Âu Phi. Trong suốt 3000 năm lịch sử gần đây, Jerusalem đã bị thiêu trụi hai lần, bao vây 23 lần, tấn công 52 lần và bị trao qua tay các chính quyền đô hộ khác nhau 44 lần. Từ sau cuộc chiến 6 ngày, Jerusalem trở thành một phần của Israel. Hình ảnh những người lính súng ống chằng chịt từ đầu đến chân khiến cuộc sống tín ngưỡng đã đậm đặc càng trở nên căng thẳng. Jerusalem như một cái chuồng sắt nơi chúa sơn lâm, vua sư tử và mãnh tướng rồng lửa bị buộc phải sống cùng nhau và chia chác khẩu phần ăn một cách hòa thuận. Hầu như tất cả những câu chuyện tôn giáo nổi tiếng nhất đều diễn ra ở đây, trong cái khoảng chưa đầy một km vuông này. Đằng sau những đường phố lát đá lộng lẫy của thành Jerusalem là cuộc sống tín ngưỡng cực điểm, là sự căng thẳng đến tột cùng của xung khắc tôn giáo như một quả bóng đầy hơi có thể bục tung bất cứ lúc nào. Ở Jerusalem, mỗi hòn đá là một câu chuyện kinh thánh, mỗi người dân là một tín đồ sẵn lòng tử vì đạo, mỗi ngọn gió tràn qua cũng có mùi thánh thần, một lời nói bâng quơ cũng có thể trở thành điều tiên tri chờ ngày ứng nghiệm. Sự hội tụ đậm đặc của tôn giáo và ức chế xung đột khiến nơi đây nổi tiếng với hội chứng có tên là Jerusalem Syndrome: Người nào yếu bóng vía sống ở đây lâu sẽ có cảm giác mình bước ra từ ...kinh thánh. Jerusalem từ bao năm qua được mặc định sẽ là thủ đô của hai quốc gia: Israel với vùng Tây thành phố, và Palestine ở thì tương lai với phía Đông thành phố. Việc Trump tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel mà không phân biệt Đông Tây, cộng thêm việc Saudi gần như ép Palestine chấp nhận một thị trấn nhỏ cách đó không xa làm thủ đô là một đòn giáng mạnh vào người Hồi. Hành động đó không khác gì sự bội ước, sự chèn ép của kẻ mạnh với đồng minh Saudi. Hơn thế nữa, nó cũng giống như việc một kẻ thứ ba - mang tiếng là người trung gian - nhưng lại đi đêm với bên A, và tuyên bố đất đai tổ tiên của bên B giờ là thủ phủ của bên A. Nguời Hồi khắp nơi đang căm phẫn. Và nếu những giải pháp chi tiết hơn của ông Trump không có điều khoản nào đủ lớn để bù đắp, tiến trình hoà bình ở Trung Đông sẽ đi từ "bế tắc" đến "bùng nổ xung đột". PGS.TS Nguyễn Phương Mai là giảng Viên môn Trung Đông học, ĐH Khoa học ứng dụng Amsterdam, Hà Lan và là tác giả cuốn "Con đường Hồi giáo" ghi lại chuyến đi dọc Trung Đông trong thời kỳ Mùa xuân Ả Rập. Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm của tác giả.

media-38722221

https://www.bbc.com/vietnamese/media-38722221

Nô lệ hiện đại: Đừng nghĩ cuộc sống ở Anh là 'màu hồng'

Cuối năm 2016, gần 100 người Việt làm việc trong các tiệm làm móng tay móng chân ở Anh đã bị bắt giữ trong chiến dịch Magnify của Cục Di trú Anh.

Vì sao họ bị bắt? Người Việt sang Anh lao động liệu có được “công việc hoàn hảo” và “cuộc sống màu hồng”? Tại sao có một số người Việt bị nghi ngờ là “nạn nhân của nạn nô lệ thời hiện đại”? Mời quý vị xem phỏng vấn của BBC Tiếng Việt với ông Paul Wylie, Chỉ huy trưởng của chiến dịch Magnify, Lực lượng Kiểm soát Di trú Anh, người đã tham gia đi kiểm tra một số tiệm nail có người Việt làm việc. Liên hệ với Dịch vụ Hồi hương Tự nguyện, Bộ Nội vụ Anh qua số: 0044 (0) 300 004 0202 Quý vị có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ này tại: https://www.gov.uk/return-home-voluntarily/who-can-get-help Bi hài nghề làm móng tay ở Anh Nhiều người Việt làm móng tay ở Anh bị bắt

summarize: Vì sao họ bị bắt? Người Việt sang Anh lao động liệu có được “công việc hoàn hảo” và “cuộc sống màu hồng”? Tại sao có một số người Việt bị nghi ngờ là “nạn nhân của nạn nô lệ thời hiện đại”? Mời quý vị xem phỏng vấn của BBC Tiếng Việt với ông Paul Wylie, Chỉ huy trưởng của chiến dịch Magnify, Lực lượng Kiểm soát Di trú Anh, người đã tham gia đi kiểm tra một số tiệm nail có người Việt làm việc. Liên hệ với Dịch vụ Hồi hương Tự nguyện, Bộ Nội vụ Anh qua số: 0044 (0) 300 004 0202 Quý vị có thể tìm hiểu thêm về dịch vụ này tại: https://www.gov.uk/return-home-voluntarily/who-can-get-help Bi hài nghề làm móng tay ở Anh Nhiều người Việt làm móng tay ở Anh bị bắt

041118_uncouncilsudan

https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2004/11/041118_uncouncilsudan

Hội đồng bảo an bàn xung đột Sudan

Tổng thư ký LHQ, ông Kofi Annan phát biểu tại cuộc họp đặc biệt của Hội đồng bảo an LHQ tại Nairobi rằng đã tới lúc chính phủ Sudan và phe nổi dậy tại miền nam nước này phải kết thúc các cuộc hòa đàm, và giúp phục hồi đất nước.

Ông Annan nói một thỏa thuận cũng giúp thúc đẩy việc tìm kiếm một dàn xếp tại vùng Darfur ở phía tây Sudan, nơi phe dân quân ủng hộ chính phủ đã giết hàng ngàn dân làng. Đây là lần thứ hai trong lịch sử của mình Hội đồng bảo an đã tổ chức họp tại châu Phi và tại đây sẽ tập trung vào tình hình tại Sudan, nhưng cũng sẽ bàn luận về Somalia. Lạc quan Tổng thư ký LHQ tới Nairobi dự cuộc họp của Hội đồng bảo an để nhấn mạnh sự cần thiết kết thúc nhanh chóng cuộc nội chiến kéo dài 21 năm tại Sudan, cuộc chiến khiến hai triệu người bị giết hại. Tổng thư ký LHQ nói tiến trình hòa bình đem lại hy vọng thực sự để Sudan có thể thoát khỏi cơn ác mộng kéo dài mà người dân đã phải sống nhiều thập niên trong sợ hãi, đói khổ. Chính phủ Sudan và phe phiến quân tại miền Nam do Quân đội Giải phóng Nhân dân Sudan dẫn đầu đã đồng ý thành lập một chính phủ chia sẻ quyền hành, phân chia nguồn lực và thành lập lực lượng an ninh, nhưng chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng. Tổng thư ký LHQ nói Liên Hiệp Quốc sẵn sàng lập một chiến dịch lớn giúp đỡ Sudan một khi thỏa thuận cuối cùng được ký kết. Ông nói một thỏa thuận như vậy sẽ tăng thêm sức nặng và thúc đẩy việc tìm kiếm một dàn xếp tại Darfur, nơi ông nói tình hình an ninh tiếp tục tồi tệ đi. Phó Tổng thống Sudan, ông Ali Osman Taha, nói chính phủ ông cam kết sẽ đi đến kết luận hòa bình với phiến quân miền nam và tất cả các vùng khác tại Sudan. Ông nói chính phủ ông sẽ ký một Hiểu biết chung cam kết cả hai bên đi tới kết thúc hoà đàm. Lãnh tụ của Đội quân Giải phóng Nhân dân Sudan, ông John Garang, nói việc trì hoãn thỏa thuận hòa bình không có lợi gì cho đất nước này và phe nổi dậy có mọi lý do để thúc đẩy tiến trình hòa bình. Đây là những điều mà Hội đồng bảo an muốn được nghe. Nhưng họ cũng muốn hai bên hãy cam kết ký thỏa thuận chính thức vào cuối năm nay.

summarize: Ông Annan nói một thỏa thuận cũng giúp thúc đẩy việc tìm kiếm một dàn xếp tại vùng Darfur ở phía tây Sudan, nơi phe dân quân ủng hộ chính phủ đã giết hàng ngàn dân làng. Đây là lần thứ hai trong lịch sử của mình Hội đồng bảo an đã tổ chức họp tại châu Phi và tại đây sẽ tập trung vào tình hình tại Sudan, nhưng cũng sẽ bàn luận về Somalia. Lạc quan Tổng thư ký LHQ tới Nairobi dự cuộc họp của Hội đồng bảo an để nhấn mạnh sự cần thiết kết thúc nhanh chóng cuộc nội chiến kéo dài 21 năm tại Sudan, cuộc chiến khiến hai triệu người bị giết hại. Tổng thư ký LHQ nói tiến trình hòa bình đem lại hy vọng thực sự để Sudan có thể thoát khỏi cơn ác mộng kéo dài mà người dân đã phải sống nhiều thập niên trong sợ hãi, đói khổ. Chính phủ Sudan và phe phiến quân tại miền Nam do Quân đội Giải phóng Nhân dân Sudan dẫn đầu đã đồng ý thành lập một chính phủ chia sẻ quyền hành, phân chia nguồn lực và thành lập lực lượng an ninh, nhưng chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng. Tổng thư ký LHQ nói Liên Hiệp Quốc sẵn sàng lập một chiến dịch lớn giúp đỡ Sudan một khi thỏa thuận cuối cùng được ký kết. Ông nói một thỏa thuận như vậy sẽ tăng thêm sức nặng và thúc đẩy việc tìm kiếm một dàn xếp tại Darfur, nơi ông nói tình hình an ninh tiếp tục tồi tệ đi. Phó Tổng thống Sudan, ông Ali Osman Taha, nói chính phủ ông cam kết sẽ đi đến kết luận hòa bình với phiến quân miền nam và tất cả các vùng khác tại Sudan. Ông nói chính phủ ông sẽ ký một Hiểu biết chung cam kết cả hai bên đi tới kết thúc hoà đàm. Lãnh tụ của Đội quân Giải phóng Nhân dân Sudan, ông John Garang, nói việc trì hoãn thỏa thuận hòa bình không có lợi gì cho đất nước này và phe nổi dậy có mọi lý do để thúc đẩy tiến trình hòa bình. Đây là những điều mà Hội đồng bảo an muốn được nghe. Nhưng họ cũng muốn hai bên hãy cam kết ký thỏa thuận chính thức vào cuối năm nay.

world-48346431

https://www.bbc.com/vietnamese/world-48346431

Huawei mất Android: Người dùng bị ảnh hưởng thế nào

Các hạn chế quyền truy cập vào hệ điều hành Android đối với Huawei sẽ phủ bóng đen lên buổi ra mắt điện thoại mới nhất của công ty Trung Quốc.

Thành công của bộ phận điện thoại thông minh Huawei gắn liền với sự phổ biến của Android đền từ Google Hãng này đã mời báo chí từ khắp nơi trên thế giới tới London để chứng kiến ra mắt dòng điện thoại thông minh Honor 20 vào ngày 21/5. BBC được hiểu là các thiết bị này vẫn sẽ cung cấp trải nghiệm Android đầy đủ - gồm cả việc sử dụng app store của Google. Nhưng trừ khi vấn đề với chính phủ Hoa Kỳ được giải quyết, các sản phẩm ra mắt trong tương lai chỉ có thể mang lại trải nghiệm hạn chế hơn nhiều. Vẫn chưa rõ liệu những hạn chế mà Google mới áp dụng đối với Huawei sẽ kéo dài hay không. Google loại Huawei khỏi danh sách nhận cập nhật Android Những nước nào chặn công nghệ 5G của Huawei? Huawei mất Android, người dùng mất gì? Có lẽ Google không muốn phá vỡ mối quan hệ với nhà sản xuất điện thoại Android bán chạy thứ hai thế giới sau Samsung. Gần đây, Huawel cho biết hơn có nửa tỷ người tiêu dùng sử dụng điện thoại của họ. Về lý thuyết, Cục Công nghiệp và An ninh Hoa Kỳ có thể cấp giấy phép cho phép Google tiếp tục mối quan hệ hoặc ít nhất là một phần, hoặc thậm chí bỏ hoàn toàn các hạn chế. Nhưng giả sử vấn đề không được giải quyết sớm, hãy cùng thử tìm cách khắc phục hậu quả. Chính xác Google đã làm gì? Công ty công nghệ Mỹ đang tạm dừng mọi hoạt động kinh doanh với Huawei liên quan đến việc chuyển giao phần mềm, phần mềm và dịch vụ kỹ thuật "không công khai". Điều đó không có nghĩa là Huawei mất tất cả quyền truy cập vào Android, vì hệ điều hành cốt lõi là một dự án nguồn mở. Bất kỳ nhà sản xuất nào cũng có thể sửa đổi nó và cài đặt nó trên thiết bị của họ mà không cần phải xin phép. Nhưng trên thực tế, tất cả các nhà cung cấp lớn đều dựa vào rất nhiều hỗ trợ từ Google. Ngoài ra, Google kiểm soát quyền truy cập vào một số phần mềm bổ trợ, bao gồm: Điều này ảnh hưởng đến thiết bị cầm tay Huawei hiện tại như thế nào? Chủ sở hữu điện thoại Huawei hoặc Honor sẽ không rơi vào tình trạng đột nhiên không thể cài đặt ứng dụng mới hoặc nhận các bản cập nhật cho các dịch vụ của Google. Huawei đã xuất khoảng 3,1 triệu thiết bị cầm tay sang Anh từ tháng 4/2018 đến tháng 3/2019, theo IDC, khiến họ trở thành thương hiệu phổ biến thứ ba sau Apple và Samsung Lý do là các thiết bị của họ đã được chứng nhận theo các quy trình được gọi là Bộ kiểm tra tương thích (CTS) và Bộ kiểm tra nhà cung cấp (VTS). Do đó, Google có thể cung cấp cho họ các phiên bản mới của phần mềm và cho phép tải xuống từ cửa hàng Play của mình mà không phải giao dịch trực tiếp với chính Huawei. Tuy nhiên, vấn đề trở nên phức tạp hơn khi cập nhật bảo mật. Bộ trưởng quốc phòng Anh 'bay chức' vì vụ Huawei Tình báo Mỹ: Huawei được an ninh nhà nước TQ tài trợ Đại học hàng đầu Mỹ MIT cắt quan hệ với Huawei, ZTE Huawei kiện chính phủ Mỹ về lệnh cấm thiết bị Huawei và cuộc tấn công mạng 'bí hiểm' ở châu Phi Cách thức hoạt động của công đoạn này là Google cung cấp cho các nhà sản xuất thiết bị Android mã sửa lỗi phần mềm của họ khoảng một tháng trước khi công bố chi tiết cho công chúng về các lỗ hổng liên quan. Điều này cho phép các nhà sản xuất có thời gian kiểm tra các bản vá, đảm bảo chúng không gây ra sự cố cho phần mềm của riêng họ và sau đó từng hãng sẽ đóng gói phiên bản sửa lỗi để cho người dùng tải xuống. Huawei bây giờ sẽ chỉ có thể biết về các bản vá vào ngày chúng được phát hành cho Dự án mã nguồn mở Android (AOSP), nghĩa là sẽ có độ trễ trước khi có thể phân phối chúng. Huawei cam kết sẽ tiếp tục cung cấp các bản cập nhật bảo mật cho điện thoại thông minh của mình Về mặt lý thuyết có thể dẫn đến một tình huống trong đó một lỗ hổng nghiêm trọng được tiết lộ và các thiết bị của Huawei bị đe dọa trong vài ngày hoặc vài tuần. Thế còn điện thoại mới thì sao? Các điện thoại mới sẽ không được chứng nhận và do đó, sẽ không thể cài đặt sẵn Dịch vụ di động của Google (GMS). Gói này bao gồm một bộ ứng dụng riêng của Google, trong đó có: Một số dịch vụ này sẽ vẫn có thể truy cập qua web, nhưng sẽ bất tiện hơn. Mất mát này sẽ không ảnh hưởng nhiều đến người dùng ở Trung Quốc, những người vốn đã bị chặn truy cập vào hầu hết các dịch vụ của Google. Nhưng ở những nơi khác, nó có thể là một khó chấp nhận với nhiều người tiêu dùng. Họ vẫn có thể cài đặt các ứng dụng của bên thứ ba thông qua các cửa hàng thay thế hoặc cài trực tiếp không qua kiểm duyệt bảo mật. Nhưng Google không cho phép các ứng dụng của mình được cài đặt trên các thiết bị không có chứng nhận. Hơn nữa, mất quyền truy cập vào GMS cũng có nghĩa là các nhà phát triển bên thứ ba sẽ không thể truy cập vào các giao diện lập trình ứng dụng (API) của Google trên các thiết bị mới. Hậu quả sẽ là ứng dụng của họ có thể mất một số chức năng. Huawei sẽ không thể cài đặt bộ ứng dụng GMS trên các điện thoại sắp tới của mình Giả sử một ứng dụng muốn gửi thông báo đến thiết bị của bạn", Mishaal Rahman, tổng biên tập của trang tin tức XDA-developers.com, giải thích với BBC. "Có khả năng cao ứng dụng đó sẽ sử dụng Dịch vụ Google Play cho chức năng thông báo của mình. Vì vậy, mọi ứng dụng - ngay cả Twitter - đều có thể ngừng mất chức năng thông báo mới." Một ví dụ khác, ông nói thêm, là Casting, một thiết bị cho phép thiết bị cầm tay truyền phát âm thanh và video không dây đến TV hoặc các thiết bị khác cũng không còn tương thích. Còn những phiên bản phát Android mới thì sao? Đã có rất nhiều suy đoán rằng các thiết bị Huawei có thể bị mắc kẹt với phiên bản Android hiện tại. Nhưng ông Rahman tin rằng điều đó khó xảy ra vì phiên bản tiếp theo - Android Q - cũng sẽ là nguồn mở và Google đã chia sẻ hầu hết mã nguồn với Huawei và các đối tác khác. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng mọi thứ có thể khó khăn hơn cho lần phát hành tiếp theo - Android R - vào năm 2020. "Quá trình diễn ra như sau, các đối tác hàng đầu của Google - bao gồm các công ty như Huawei và Samsung - có quyền truy cập sớm vào mã nguồn nhiều tháng trước khi phát hành phiên bản beta công khai", ông giải thích. "Điều đó mang lại cho họ thời gian điều chỉnh các bản phát hành phần mềm của riêng họ. "Tác động đối với Huawei sẽ là nó sẽ mất vài tháng thời gian phát triển." Hơn nữa, ông Rahman nói thêm, ngay cả khi công ty Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận nó chỉ có thể cung cấp hệ điều hành muộn hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh, nó cũng sẽ phải đối mặt với một cơn ác mộng tiếp thị. "Android thực sự là một thương hiệu và để sử dụng nó, phần mềm của bạn phải [được chứng nhận]," ông giải thích. "Vì vậy, ngay cả khi Huawei tiếp tục bán các thiết bị sử dụng mã nguồn mở, họ không thể gọi một cách hợp pháp các thiết bị của mình là Android." Vậy giải pháp khác là gì? Huawei nói với BBC rằng họ muốn làm việc với Android, nhưng đã tạo ra một hệ điều hành mới để làm Phương án B. "Chúng tôi đã lên kế hoạch cho tình huống này - nhưng nó chưa xảy ra", Jeremy Thompson, phó chủ tịch điều hành tại Anh của Huawei cho biết. "Chúng tôi có một chương trình song song để phát triển hệ điều hành thay thế mà chúng tôi nghĩ sẽ làm hài lòng khách hàng của mình. "Trong ngắn hạn, đó không phải là tin tốt cho Huawei, nhưng tôi nghĩ chúng ta có thể xử lý điều này." Giám đốc kinh doanh tiêu dùng của Huawei Richard Yu xác nhận họ đã phát triển một giải pháp thay thế cho Android Ở Trung Quốc, điều này có thể không quá chán đông do thực tế là người dùng dành phần lớn thời gian của họ trong WeChat - một nền tảng cho phép các ứng dụng của bên thứ ba chạy trong đó. Hơn nữa, các nhà phát triển khác có thể sẽ chịu áp lực phải nhanh chóng phát hành các phiên bản ứng dụng độc lập của họ cho hệ điều hành mới. Nhưng nơi khác nước đi này có thể rất có vấn đề. "Bất cứ thứ gì họ làm ra đều chết từ trong trứng nước", ông Rahman tuyên bố. "Phần quan trọng của thành công với HĐH di động là số lượng ứng dụng có sẵn trên thị trường. "Và bên cạnh iOS của Apple, Android có nền tảng nhà phát triển lớn nhất."

summarize: Thành công của bộ phận điện thoại thông minh Huawei gắn liền với sự phổ biến của Android đền từ Google Hãng này đã mời báo chí từ khắp nơi trên thế giới tới London để chứng kiến ra mắt dòng điện thoại thông minh Honor 20 vào ngày 21/5. BBC được hiểu là các thiết bị này vẫn sẽ cung cấp trải nghiệm Android đầy đủ - gồm cả việc sử dụng app store của Google. Nhưng trừ khi vấn đề với chính phủ Hoa Kỳ được giải quyết, các sản phẩm ra mắt trong tương lai chỉ có thể mang lại trải nghiệm hạn chế hơn nhiều. Vẫn chưa rõ liệu những hạn chế mà Google mới áp dụng đối với Huawei sẽ kéo dài hay không. Google loại Huawei khỏi danh sách nhận cập nhật Android Những nước nào chặn công nghệ 5G của Huawei? Huawei mất Android, người dùng mất gì? Có lẽ Google không muốn phá vỡ mối quan hệ với nhà sản xuất điện thoại Android bán chạy thứ hai thế giới sau Samsung. Gần đây, Huawel cho biết hơn có nửa tỷ người tiêu dùng sử dụng điện thoại của họ. Về lý thuyết, Cục Công nghiệp và An ninh Hoa Kỳ có thể cấp giấy phép cho phép Google tiếp tục mối quan hệ hoặc ít nhất là một phần, hoặc thậm chí bỏ hoàn toàn các hạn chế. Nhưng giả sử vấn đề không được giải quyết sớm, hãy cùng thử tìm cách khắc phục hậu quả. Chính xác Google đã làm gì? Công ty công nghệ Mỹ đang tạm dừng mọi hoạt động kinh doanh với Huawei liên quan đến việc chuyển giao phần mềm, phần mềm và dịch vụ kỹ thuật "không công khai". Điều đó không có nghĩa là Huawei mất tất cả quyền truy cập vào Android, vì hệ điều hành cốt lõi là một dự án nguồn mở. Bất kỳ nhà sản xuất nào cũng có thể sửa đổi nó và cài đặt nó trên thiết bị của họ mà không cần phải xin phép. Nhưng trên thực tế, tất cả các nhà cung cấp lớn đều dựa vào rất nhiều hỗ trợ từ Google. Ngoài ra, Google kiểm soát quyền truy cập vào một số phần mềm bổ trợ, bao gồm: Điều này ảnh hưởng đến thiết bị cầm tay Huawei hiện tại như thế nào? Chủ sở hữu điện thoại Huawei hoặc Honor sẽ không rơi vào tình trạng đột nhiên không thể cài đặt ứng dụng mới hoặc nhận các bản cập nhật cho các dịch vụ của Google. Huawei đã xuất khoảng 3,1 triệu thiết bị cầm tay sang Anh từ tháng 4/2018 đến tháng 3/2019, theo IDC, khiến họ trở thành thương hiệu phổ biến thứ ba sau Apple và Samsung Lý do là các thiết bị của họ đã được chứng nhận theo các quy trình được gọi là Bộ kiểm tra tương thích (CTS) và Bộ kiểm tra nhà cung cấp (VTS). Do đó, Google có thể cung cấp cho họ các phiên bản mới của phần mềm và cho phép tải xuống từ cửa hàng Play của mình mà không phải giao dịch trực tiếp với chính Huawei. Tuy nhiên, vấn đề trở nên phức tạp hơn khi cập nhật bảo mật. Bộ trưởng quốc phòng Anh 'bay chức' vì vụ Huawei Tình báo Mỹ: Huawei được an ninh nhà nước TQ tài trợ Đại học hàng đầu Mỹ MIT cắt quan hệ với Huawei, ZTE Huawei kiện chính phủ Mỹ về lệnh cấm thiết bị Huawei và cuộc tấn công mạng 'bí hiểm' ở châu Phi Cách thức hoạt động của công đoạn này là Google cung cấp cho các nhà sản xuất thiết bị Android mã sửa lỗi phần mềm của họ khoảng một tháng trước khi công bố chi tiết cho công chúng về các lỗ hổng liên quan. Điều này cho phép các nhà sản xuất có thời gian kiểm tra các bản vá, đảm bảo chúng không gây ra sự cố cho phần mềm của riêng họ và sau đó từng hãng sẽ đóng gói phiên bản sửa lỗi để cho người dùng tải xuống. Huawei bây giờ sẽ chỉ có thể biết về các bản vá vào ngày chúng được phát hành cho Dự án mã nguồn mở Android (AOSP), nghĩa là sẽ có độ trễ trước khi có thể phân phối chúng. Huawei cam kết sẽ tiếp tục cung cấp các bản cập nhật bảo mật cho điện thoại thông minh của mình Về mặt lý thuyết có thể dẫn đến một tình huống trong đó một lỗ hổng nghiêm trọng được tiết lộ và các thiết bị của Huawei bị đe dọa trong vài ngày hoặc vài tuần. Thế còn điện thoại mới thì sao? Các điện thoại mới sẽ không được chứng nhận và do đó, sẽ không thể cài đặt sẵn Dịch vụ di động của Google (GMS). Gói này bao gồm một bộ ứng dụng riêng của Google, trong đó có: Một số dịch vụ này sẽ vẫn có thể truy cập qua web, nhưng sẽ bất tiện hơn. Mất mát này sẽ không ảnh hưởng nhiều đến người dùng ở Trung Quốc, những người vốn đã bị chặn truy cập vào hầu hết các dịch vụ của Google. Nhưng ở những nơi khác, nó có thể là một khó chấp nhận với nhiều người tiêu dùng. Họ vẫn có thể cài đặt các ứng dụng của bên thứ ba thông qua các cửa hàng thay thế hoặc cài trực tiếp không qua kiểm duyệt bảo mật. Nhưng Google không cho phép các ứng dụng của mình được cài đặt trên các thiết bị không có chứng nhận. Hơn nữa, mất quyền truy cập vào GMS cũng có nghĩa là các nhà phát triển bên thứ ba sẽ không thể truy cập vào các giao diện lập trình ứng dụng (API) của Google trên các thiết bị mới. Hậu quả sẽ là ứng dụng của họ có thể mất một số chức năng. Huawei sẽ không thể cài đặt bộ ứng dụng GMS trên các điện thoại sắp tới của mình Giả sử một ứng dụng muốn gửi thông báo đến thiết bị của bạn", Mishaal Rahman, tổng biên tập của trang tin tức XDA-developers.com, giải thích với BBC. "Có khả năng cao ứng dụng đó sẽ sử dụng Dịch vụ Google Play cho chức năng thông báo của mình. Vì vậy, mọi ứng dụng - ngay cả Twitter - đều có thể ngừng mất chức năng thông báo mới." Một ví dụ khác, ông nói thêm, là Casting, một thiết bị cho phép thiết bị cầm tay truyền phát âm thanh và video không dây đến TV hoặc các thiết bị khác cũng không còn tương thích. Còn những phiên bản phát Android mới thì sao? Đã có rất nhiều suy đoán rằng các thiết bị Huawei có thể bị mắc kẹt với phiên bản Android hiện tại. Nhưng ông Rahman tin rằng điều đó khó xảy ra vì phiên bản tiếp theo - Android Q - cũng sẽ là nguồn mở và Google đã chia sẻ hầu hết mã nguồn với Huawei và các đối tác khác. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng mọi thứ có thể khó khăn hơn cho lần phát hành tiếp theo - Android R - vào năm 2020. "Quá trình diễn ra như sau, các đối tác hàng đầu của Google - bao gồm các công ty như Huawei và Samsung - có quyền truy cập sớm vào mã nguồn nhiều tháng trước khi phát hành phiên bản beta công khai", ông giải thích. "Điều đó mang lại cho họ thời gian điều chỉnh các bản phát hành phần mềm của riêng họ. "Tác động đối với Huawei sẽ là nó sẽ mất vài tháng thời gian phát triển." Hơn nữa, ông Rahman nói thêm, ngay cả khi công ty Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận nó chỉ có thể cung cấp hệ điều hành muộn hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh, nó cũng sẽ phải đối mặt với một cơn ác mộng tiếp thị. "Android thực sự là một thương hiệu và để sử dụng nó, phần mềm của bạn phải [được chứng nhận]," ông giải thích. "Vì vậy, ngay cả khi Huawei tiếp tục bán các thiết bị sử dụng mã nguồn mở, họ không thể gọi một cách hợp pháp các thiết bị của mình là Android." Vậy giải pháp khác là gì? Huawei nói với BBC rằng họ muốn làm việc với Android, nhưng đã tạo ra một hệ điều hành mới để làm Phương án B. "Chúng tôi đã lên kế hoạch cho tình huống này - nhưng nó chưa xảy ra", Jeremy Thompson, phó chủ tịch điều hành tại Anh của Huawei cho biết. "Chúng tôi có một chương trình song song để phát triển hệ điều hành thay thế mà chúng tôi nghĩ sẽ làm hài lòng khách hàng của mình. "Trong ngắn hạn, đó không phải là tin tốt cho Huawei, nhưng tôi nghĩ chúng ta có thể xử lý điều này." Giám đốc kinh doanh tiêu dùng của Huawei Richard Yu xác nhận họ đã phát triển một giải pháp thay thế cho Android Ở Trung Quốc, điều này có thể không quá chán đông do thực tế là người dùng dành phần lớn thời gian của họ trong WeChat - một nền tảng cho phép các ứng dụng của bên thứ ba chạy trong đó. Hơn nữa, các nhà phát triển khác có thể sẽ chịu áp lực phải nhanh chóng phát hành các phiên bản ứng dụng độc lập của họ cho hệ điều hành mới. Nhưng nơi khác nước đi này có thể rất có vấn đề. "Bất cứ thứ gì họ làm ra đều chết từ trong trứng nước", ông Rahman tuyên bố. "Phần quan trọng của thành công với HĐH di động là số lượng ứng dụng có sẵn trên thị trường. "Và bên cạnh iOS của Apple, Android có nền tảng nhà phát triển lớn nhất."

vietnam-40798980

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-40798980

Điểm báo: 'VN mạnh tay hơn vì Trump lơ là nhân quyền'

Việt Nam đang tiến hành một cuộc đàn áp lớn nhất đối với giới bất đồng chính kiến trong nhiều năm qua và các nhà hoạt động cho rằng chính quyền Việt Nam đã mạnh tay hơn do sự thiếu quan tâm về nhân quyền của chính quyền Mỹ Donald Trump, theo bài ngày 2/8 của Matthew Tostevin, trưởng văn phòng Reuters tại Việt Nam.

Việt Nam gia tăng đàn áp giới bất đồng chính kiến vì chính phủ Hoa Kỳ lơ là vấn đề nhân quyền tại Việt Nam? Quyết định từ bỏ Hiệp định Thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã loại bỏ một yếu tố thúc đẩy Hà Nội cải thiện tình hình nhân quyền, Reuters dẫn lời các nhà hoạt động. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói sẽ tiếp tục nhấn mạnh rằng mối quan hệ song phương giữa hai nước sẽ phụ thuộc vào tiến bộ của Hà Nội trong vấn đề nhân quyền. Thời gian gần đây, Việt Nam đã tăng cường các biện pháp ngăn chặn các blogger và giới phê bình có tiếng nói về những vấn đề như sự cố cá chết vào năm ngoái. Vụ án Nguyễn Văn Đài: bắt thêm 4 người Luật sư VN 'vô vọng trong các vụ an ninh'? Việt Nam: Thêm một người bị bắt vì Điều 88 Ít nhất 15 người đã bị bắt vào năm 2017 - nhiều hơn bất cứ năm nào kể từ cuộc đàn áp các nhà hoạt động thanh niên vào năm 2011 - theo số liệu của Reuters thu thập từ chính quyền địa phương và trung ương. Bốn nhà hoạt động cùng bị bắt trong ngày 30/7 đều là thành viên Hội Anh Em Dân Chủ Bốn nhà bất đồng chính kiến ​​- một mục sư, một kỹ sư, một nhà báo và một luật sư - đã bị bắt vào tuần trước. Tự do ngôn luận "Các hoạt động xã hội dân sự và phong trào dân chủ và nhân quyền đã gia tăng trong vài năm gần đây và với mạng xã hội, tiếng nói của họ ngày càng có tiếng vang hơn", Nhà hoạt động xã hội dân sự, Tiến sĩ Nguyễn Quang A nói. "Điều đó là một vấn đề cho nhà cầm quyền," ông A nói thêm. Tiến sĩ Nguyễn Quang A tại một cuộc biểu tình phản đối công ty Formosa vì sự cố cá chết hồi tháng 5/2016 Trong 18 tháng qua, ông A nói rằng ông đã bị giam giữ đến 12 lần mà không hề bị buộc tội, trong khi không hề bị giam giữ đến một lần 18 tháng trước đó. Chính quyền Việt Nam thì nói chỉ đang chống lại những cá nhân vi phạm pháp luật, bằng những ràng buộc nghiêm ngặt về tự do ngôn luận. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói: "Mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật Việt Nam", phản ứng lại chỉ trích của Liên Hiệp Quốc về việc bỏ tù một blogger. Thay đổi lãnh đạo Theo các nhà hoạt động, nhà ngoại giao và các nhà phân tích, cuộc đàn áp lớn này bắt đầu từ Đại hội Đảng Cộng sản vào tháng 1/2016, khi cán cân chính trị nghiêng về những cá nhân bảo thủ ưu tiên an ninh nội bộ và kỷ luật. Nguyễn Phú Trọng: 'Vi phạm, phải kỷ luật, xử lý' Nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng cho biết: "Mặc dù Việt Nam chỉ có một đảng theo hiến pháp, nhưng nó thực sự có nhiều phe phái và các nhóm lợi ích đằng sau hậu trường." "Tình hình chính trị đang chuyển biến mạnh mẽ, không chỉ với các nhà hoạt động, mà còn trong Đảng Cộng sản." Nguyễn Phú Trọng đắc cử Tổng Bí thư tại Đại hội Đảng Cộng sản vào tháng 1/2016 Trong khi đó, các nhà hoạt động bắt đầu lên tiếng nhiều hơn với các cuộc biểu tình đường phố liên tiếp bùng nổ vào năm ngoái sau thảm họa cá chết do nhà máy thép Formosa của Đài Loan. Mẹ Nấm bị tuyên án 10 năm tù Bà Thúy Nga bị kết án 9 tù, 5 năm quản chế Cựu chiến binh bị bắt vì 'lật đổ chính quyền' Trong số các blogger có hồ sơ cá nhân nổi lên trên các cuộc biểu tình Formosa là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Mẹ Nấm, bị tuyên án 10 năm tù và Trần Thị Nga, người bị phạt tù 9 năm vào tháng trước. Nhân tố Trump Washington không chỉ không quan tâm đến khu vực hay nhân quyền mà Tổng thống Donald Trump cũng không cho Việt Nam thêm bất kỳ lí do nào để nỗ lực hơn về vấn đề nhân quyền khi ông từ bỏ TPP. "Việt Nam nhận ra họ chẳng gặp bất lợi gì cho việc đàn áp như họ luôn mong muốn," Phil Robertson thuộc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. "Trump và các chính sách của ông ta khiến cho tình trạng [vi phạm nhân quyền] này tồi tệ hơn." Trump từ bỏ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) tạo lỗ hổng về nhân quyền tại Việt Nam Nhưng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết sự gia tăng các vụ bắt giữ nhà hoạt động Việt Nam kể từ đầu năm 2016 là "rất đáng lo ngại" và kêu gọi thả tất cả tù nhân lương tâm. "Tiến bộ về nhân quyền sẽ cho phép mối quan hệ đối tác Hoa Kỳ - Việt Nam đạt được tiềm năng to lớn nhất", Justin Higgins, phát ngôn viên của Văn phòng Vụ Đông Á và Thái Bình Dương của Bộ Ngoại giao, phát biểu. Việt Nam chưa đưa ra phản ứng về bài báo của Reuters.

summarize: Việt Nam gia tăng đàn áp giới bất đồng chính kiến vì chính phủ Hoa Kỳ lơ là vấn đề nhân quyền tại Việt Nam? Quyết định từ bỏ Hiệp định Thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã loại bỏ một yếu tố thúc đẩy Hà Nội cải thiện tình hình nhân quyền, Reuters dẫn lời các nhà hoạt động. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói sẽ tiếp tục nhấn mạnh rằng mối quan hệ song phương giữa hai nước sẽ phụ thuộc vào tiến bộ của Hà Nội trong vấn đề nhân quyền. Thời gian gần đây, Việt Nam đã tăng cường các biện pháp ngăn chặn các blogger và giới phê bình có tiếng nói về những vấn đề như sự cố cá chết vào năm ngoái. Vụ án Nguyễn Văn Đài: bắt thêm 4 người Luật sư VN 'vô vọng trong các vụ an ninh'? Việt Nam: Thêm một người bị bắt vì Điều 88 Ít nhất 15 người đã bị bắt vào năm 2017 - nhiều hơn bất cứ năm nào kể từ cuộc đàn áp các nhà hoạt động thanh niên vào năm 2011 - theo số liệu của Reuters thu thập từ chính quyền địa phương và trung ương. Bốn nhà hoạt động cùng bị bắt trong ngày 30/7 đều là thành viên Hội Anh Em Dân Chủ Bốn nhà bất đồng chính kiến ​​- một mục sư, một kỹ sư, một nhà báo và một luật sư - đã bị bắt vào tuần trước. Tự do ngôn luận "Các hoạt động xã hội dân sự và phong trào dân chủ và nhân quyền đã gia tăng trong vài năm gần đây và với mạng xã hội, tiếng nói của họ ngày càng có tiếng vang hơn", Nhà hoạt động xã hội dân sự, Tiến sĩ Nguyễn Quang A nói. "Điều đó là một vấn đề cho nhà cầm quyền," ông A nói thêm. Tiến sĩ Nguyễn Quang A tại một cuộc biểu tình phản đối công ty Formosa vì sự cố cá chết hồi tháng 5/2016 Trong 18 tháng qua, ông A nói rằng ông đã bị giam giữ đến 12 lần mà không hề bị buộc tội, trong khi không hề bị giam giữ đến một lần 18 tháng trước đó. Chính quyền Việt Nam thì nói chỉ đang chống lại những cá nhân vi phạm pháp luật, bằng những ràng buộc nghiêm ngặt về tự do ngôn luận. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nói: "Mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật Việt Nam", phản ứng lại chỉ trích của Liên Hiệp Quốc về việc bỏ tù một blogger. Thay đổi lãnh đạo Theo các nhà hoạt động, nhà ngoại giao và các nhà phân tích, cuộc đàn áp lớn này bắt đầu từ Đại hội Đảng Cộng sản vào tháng 1/2016, khi cán cân chính trị nghiêng về những cá nhân bảo thủ ưu tiên an ninh nội bộ và kỷ luật. Nguyễn Phú Trọng: 'Vi phạm, phải kỷ luật, xử lý' Nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng cho biết: "Mặc dù Việt Nam chỉ có một đảng theo hiến pháp, nhưng nó thực sự có nhiều phe phái và các nhóm lợi ích đằng sau hậu trường." "Tình hình chính trị đang chuyển biến mạnh mẽ, không chỉ với các nhà hoạt động, mà còn trong Đảng Cộng sản." Nguyễn Phú Trọng đắc cử Tổng Bí thư tại Đại hội Đảng Cộng sản vào tháng 1/2016 Trong khi đó, các nhà hoạt động bắt đầu lên tiếng nhiều hơn với các cuộc biểu tình đường phố liên tiếp bùng nổ vào năm ngoái sau thảm họa cá chết do nhà máy thép Formosa của Đài Loan. Mẹ Nấm bị tuyên án 10 năm tù Bà Thúy Nga bị kết án 9 tù, 5 năm quản chế Cựu chiến binh bị bắt vì 'lật đổ chính quyền' Trong số các blogger có hồ sơ cá nhân nổi lên trên các cuộc biểu tình Formosa là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Mẹ Nấm, bị tuyên án 10 năm tù và Trần Thị Nga, người bị phạt tù 9 năm vào tháng trước. Nhân tố Trump Washington không chỉ không quan tâm đến khu vực hay nhân quyền mà Tổng thống Donald Trump cũng không cho Việt Nam thêm bất kỳ lí do nào để nỗ lực hơn về vấn đề nhân quyền khi ông từ bỏ TPP. "Việt Nam nhận ra họ chẳng gặp bất lợi gì cho việc đàn áp như họ luôn mong muốn," Phil Robertson thuộc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. "Trump và các chính sách của ông ta khiến cho tình trạng [vi phạm nhân quyền] này tồi tệ hơn." Trump từ bỏ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) tạo lỗ hổng về nhân quyền tại Việt Nam Nhưng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết sự gia tăng các vụ bắt giữ nhà hoạt động Việt Nam kể từ đầu năm 2016 là "rất đáng lo ngại" và kêu gọi thả tất cả tù nhân lương tâm. "Tiến bộ về nhân quyền sẽ cho phép mối quan hệ đối tác Hoa Kỳ - Việt Nam đạt được tiềm năng to lớn nhất", Justin Higgins, phát ngôn viên của Văn phòng Vụ Đông Á và Thái Bình Dương của Bộ Ngoại giao, phát biểu. Việt Nam chưa đưa ra phản ứng về bài báo của Reuters.

world-55793307

https://www.bbc.com/vietnamese/world-55793307

Shyamala Gopalan: Người phụ nữ truyền cảm hứng cho Kamala Harris

Shyamala Gopalan là một phụ nữ da màu tiên phong ở Mỹ, một nhà khoa học và một nhà hoạt động. Bà cũng là mẹ của Phó Tổng thống Kamala Harris và là "người có ảnh hưởng lớn nhất" lên bà.

Geeta Pandey ở Delhi và Vineet Khare ở Washington DC nhìn lại cuộc sống của Shyamala Gopalan. Chỉ vài giờ trước khi nhậm chức tuần trước, Phó Tổng thống Harris bày tỏ lòng biết ơn tới những người phụ nữ đã hỗ trợ bà trong hành trình đạt vị trí cao thứ hai trong chính phủ Hoa Kỳ. Trong một video đăng lên Twitter, Kamala Harris bắt đầu với "người phụ nữ chịu trách nhiệm lớn nhất cho sự hiện diện của tôi ở đây hôm nay, mẹ tôi Shyamala Gopalan Harris". "Khi đến đây từ Ấn Độ năm 19 tuổi, có lẽ mẹ tôi không hoàn toàn hình dung ra được khoảnh khắc này", Harris nói. "Nhưng bà tin tưởng sâu sắc vào một nước Mỹ, nơi có thể có một khoảnh khắc như thế." Kamala Harris đã làm nên lịch sử - bà là phụ nữ đầu tiên và người Mỹ da đen gốc Nam Á đầu tiên trở thành phó tổng thống Hoa Kỳ. Nhưng câu chuyện về sự vươn lên của bà sẽ không thể được viết nên nếu nó không phải nhờ hành trình táo bạo mà mẹ bà đã thực hiện năm 1958 khi từ Ấn Độ đến Mỹ để theo đuổi ước mơ của mình. Kamala Harris, nữ phó tổng thống Mỹ đắc cử là ai? Kamala Harris: Những gì phó tổng thống làm trong ngày đầu nhậm chức Kamala Harris và bức ảnh năm 1986 về thời ở Đại học Howard Là con lớn nhất trong 4 người con của một người cha là công chức và một người mẹ nội trợ, bà Gopalan muốn theo học ngành hóa sinh. Nhưng các môn thuần khoa học không được dạy tại trường Cao đẳng Lady Irwin dành cho phụ nữ ở Delhi, được thành lập bởi các nhà cai trị thuộc địa Anh của Ấn Độ, và bà phải chọn lấy bằng đại học về khoa học gia đình, với các môn như dinh dưỡng và kỹ năng nội trợ. "Cha tôi và tôi hay trêu chọc Gopalan về điều đó", Gopalan Balachandran, anh trai bà, nói với BBC. "Chúng tôi sẽ hỏi Gopalan, 'Ở đó họ dạy em những gì? Cách bày bàn ăn? Đặt thìa ở đâu?" Gopalan sẽ rất tức giận với chúng tôi," ông cười. Giáo sư R Rajaraman, giáo sư danh dự về lý thuyết vật lý tại Đại học Jawaharlal Nehru của Delhi và là bạn cùng lớp của Gopalan khi họ còn là thiếu niên, mô tả bà là "bất thường". Trong lớp học gồm 40 học sinh, các cô gái và nam sinh ngồi ở hai phía riêng biệt của lớp học và có rất ít tương tác giữa các giới tính. "Nhưng cô ấy không ngại nói chuyện với các chàng trai. Gopalan rất tự tin", ông nhớ lại. Giáo sư Rajaraman nói rằng việc tại sao Gopalan lại chọn vào trường Cao đẳng Lady Irwin là một bí ẩn vì trong những ngày đó, trường này được biết đến là "nơi chuyên chuẩn bị cho các cô gái đi lấy chồng, trở thành những người vợ tốt". Nhưng Gopalan có tham vọng khác. Bà nộp đơn - và được chấp nhận - vào Đại học California tại Berkeley. "Gopalan làm điều đó một mình. Không ai ở nhà biết", anh trai bà nói. "Cha chúng tôi không có vấn đề gì với việc Gopalan ra nước ngoài, nhưng ông lo lắng vì chúng tôi không quen biết ai ở Mỹ. Nhưng cha tin vào tầm quan trọng của giáo dục nên đã để cô ấy đi. Gopalan nhận được một số học bổng và cha đồng ý hỗ trợ cô ấy, trong năm đầu tiên. " Vì vậy, ở tuổi 19, Gopalan rời Ấn Độ đến một đất nước mà bà chưa bao giờ đến thăm và không quen ai, để cuối cùng theo đuổi bằng tiến sĩ về dinh dưỡng và nội tiết. Kamala Harris viết về hành trình của mẹ trong The Truths We Hold, cuốn hồi ký năm 2019. "Thật khó để tôi tưởng tượng song thân của mẹ đã phải khó nghĩ thế nào khi để bà ra đi", Harris viết. "Du lịch bằng máy bay thương mại chỉ mới bắt đầu phổ biến trên toàn cầu. Giữ liên lạc sẽ không phải là vấn đề đơn giản. Tuy nhiên, khi mẹ tôi xin phép chuyển đến California, ông bà tôi đã không cản trở." Đó là một thời gian thú vị để ở Mỹ. Phong trào dân quyền lên đến đỉnh cao và Berkeley là trung tâm của các cuộc biểu tình chống lại phân biệt chủng tộc. Giống như nhiều sinh viên nước ngoài khác, Gopalan cũng tham gia vào cuộc chiến để biến Hoa Kỳ - và thế giới - thành một nơi tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, tham gia vào phong trào dân quyền là một điều bất thường với một sinh viên đến từ Ấn Độ trong thời đại đó. Margot Dashiell, người lần đầu tiên gặp bà vào năm 1961 tại một quán cà phê trong khuôn viên trường, nói với BBC: "Tôi có cảm giác Gopalan thấy cảm thông với những cuộc đấu tranh mà sinh viên người Mỹ gốc Phi đang phải đối mặt bởi vì cô ấy đến từ một xã hội khiến cô ấy hiểu được sự áp bức của chủ nghĩa thực dân.'' "Chuyện này đã xảy ra nhiều thập niên rồi, nhưng tôi nhớ cô ấy đã lắc đầu nói với tôi một lần, rằng những người da trắng - những người ngoài cuộc - đơn giản là không hiểu những cuộc đấu tranh, giành lấy những đặc quyền. Gopalan không đi vào chi tiết, và tôi hiểu rằng đó là điều mà cô ấy đã trải qua với tư cách là một người da màu. " Joe Biden chọn Kamala Harris là ứng cử viên phó tổng thống Biden và Harris nói Trump làm nước Mỹ 'nát bươm' Bạn bè mô tả bà là "một người nhỏ nhắn" nổi bật trong bộ sari và chấm đỏ (bindi) trên trán. Họ nói bà là "một sinh viên sáng giá", người "rõ ràng, quyết đoán và có trí tuệ sắc sảo". Kamala khi còn nhỏ với mẹ và em gái Maya Bà Dashiell nhớ lại "sự thoải mái của Gopalan trong việc giao tiếp với nam giới, những người tự tin và quyết đoán về trí tuệ ... đối đầu nhau trong các cuộc thảo luận". "Chỉ một số phụ nữ trong vòng kết nối xã hội của chúng tôi đạt mức độ dễ dàng như vậy trong môi trường do nam giới thống trị." Dashiell nhớ Gopalan là "người da đỏ duy nhất, người Mỹ không phải gốc Phi duy nhất, trong Hiệp hội người Mỹ gốc Phi" - một nhóm nghiên cứu sinh viên da đen được thành lập năm 1962 để giáo dục sinh viên người Mỹ gốc Phi về lịch sử của họ. Không ai đặt câu hỏi về sự hiện diện của cô trong một nhóm hầu như chỉ toàn người da đen, Aubrey LaBrie, người gặp Gopalan năm 1962 khi ông đang học luật tại Berkeley, và có một tình bạn lâu bền đến cuối đời với Gopalan, nói. "Tất cả chúng tôi đều quan tâm đến sự phát triển của phong trào dân quyền ở nước này. Tất nhiên, chúng tôi coi đó là một phần của phong trào giải phóng Thế giới thứ Ba và tôi đoán đó là cơ sở để Gopalan tham gia vào nhóm này. Tất cả chúng tôi đều thấy mình là các anh chị em cùng suy nghĩ và tri thức ủng hộ cho những phong trào đó. "Không ai nêu ra bất kỳ vấn đề nào về lý lịch của Gopalan, mặc dù mọi người lo ngại trong nội bộ rằng đó là một nhóm da đen và họ sẽ không chào đón một sinh viên châu Âu. Nhưng tôi không bao giờ nhớ đó là bất kỳ vấn đề nào đã được thảo luận về việc Gopalan có nên tham gia hay không." Chính nỗ lực của Gopalan với hoạt động tích cực, sự tham gia vào phong trào dân quyền, đã thay đổi cuộc đời bà. Harris viết rằng mẹ bà được mong đợi sẽ trở về nhà sau khi hoàn thành chương trình giáo dục và có một cuộc hôn nhân sắp đặt giống như cha mẹ cô "nhưng số phận có những kế hoạch khác". Năm 1962, bà gặp Donald Harris, người đến từ Jamaica để học kinh tế tại Berkeley, và họ yêu nhau. Cặp đôi gặp nhau tại một buổi tụ tập của các sinh viên da đen khi Gopalan tự giới thiệu bản thân. Donald Harris nói với New York Times gần đây Gopalan là "một người nổi bật về ngoại hình so với những người khác trong nhóm cả nam và nữ". Như Harris nói, cha mẹ bà "đã yêu theo cách của người Mỹ khi cùng nhau diễu hành vì công lý và phong trào dân quyền". Họ kết hôn năm 1963 và một năm sau, ở tuổi 25, bà Gopalan lấy bằng tiến sĩ và sinh ra Kamala. Hai năm sau, bà sinh Maya, đứa con thứ hai của hai vợ chồng. Đám cưới với một người nước ngoài dường như không suôn sẻ với gia đình theo đạo Bà la môn Tamil của Gopalan. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2003, Shyamala Gopalan nói khi kết hôn với một người Mỹ, bà đã phá vỡ "dòng máu Gopalan có từ hơn 1.000 năm trước". Ông Balachandran nói "cô ấy không nói với chúng tôi rằng sẽ kết hôn", mặc dù ông khẳng định cha mẹ họ "không có vấn đề gì nghiêm trọng và mối quan tâm duy nhất của họ là chưa gặp chú rể". Một lần, ông nói, tình cờ nghe thấy "Kamala và Maya hỏi ông ngoại rằng liệu ông có thích cha của họ không." "Cha tôi nói với họ: 'Mẹ các cháu thích cha và ông ấy không có thói quen xấu, vậy thì có gì mà không thích'?" Kamala Harris với mẹ, Shyamala Gopalan Lần đầu tiên cha mẹ Gopalan gặp con rể là năm 1966 - ba năm sau khi bà kết hôn - và tại Zambia, nơi cha bà làm việc vào thời điểm đó. Cuộc hôn nhân không kéo dài. Cặp đôi chia tay khi Harris mới 5 tuổi, và mặc dù bà và em gái Maya đến thăm cha trong những ngày lễ, mẹ của họ chủ yếu nuôi dạy các con một mình. Năm ngoái, khi chấp nhận đề cử làm ứng cử viên phó tổng thống, Harris nói cuộc sống của mẹ bà với tư cách là một người mẹ đơn thân không dễ dàng và bà đã làm việc suốt ngày đêm - nghiên cứu về ung thư tiên tiến trong khi chăm sóc các con gái. Bà Gopalan qua đời tháng 2 năm 2009, ở tuổi 70, vì ung thư ruột già, được biết đến trên khắp thế giới vì đã có những khám phá quan trọng về vai trò của hormone trong bệnh ung thư vú. Bà bắt đầu sự nghiệp nghiên cứu tại Khoa Động vật học của Berkeley và Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Ung thư của trường, tiếp tục làm việc ở Pháp, Ý và Canada, trước khi trở lại Phòng thí nghiệm Lawrence Berkeley ở California trong thập niên cuối cùng làm việc. Joe Gray, một nhà khoa học và sếp của Gopalan tại Phòng thí nghiệm Lawrence Berkley, mô tả bà là "một nhà khoa học rất nghiêm túc, sẵn sàng tham gia vào các cuộc thảo luận mang tính khoa học". Ông nói với BBC, bà Gopalan rất cởi mở về chẩn đoán ung thư của chính mình. "Bà ấy là một trong những người đơn giản nói 'thực tại nó là như thế và tôi sẽ phấn đấu cho đến chừng nào có thể'," ông nói. Khi căn bệnh ung thư của bà lan rộng, ông Balachandran nói, em gái ông quyết định trở về Ấn Độ, để dành phần cuối đời trong sự an ủi của mẹ và em gái. Nhưng đó là một chuyến đi mà bà không bao giờ có thể thực hiện được. Ông LaBrie nhớ lại cuộc trò chuyện cuối cùng của mình với người bạn tốt, khi biết Gopalan có kế hoạch trở về quê hương. "Tôi nghĩ rằng đó giống như một khái niệm lãng mạn khi muốn tiếp xúc với di sản của mình ở giai đoạn đó của cuộc đời", ông nói. "Trong số những điều khác, tôi đã nói với Gopalan, 'Shyamala, tôi rất vui khi biết rằng bạn sẽ trở lại Ấn Độ.' Bà ấy nói, 'Aubrey tôi sẽ không đi đâu cả.' Bà chết ngay sau đó ".

summarize: Geeta Pandey ở Delhi và Vineet Khare ở Washington DC nhìn lại cuộc sống của Shyamala Gopalan. Chỉ vài giờ trước khi nhậm chức tuần trước, Phó Tổng thống Harris bày tỏ lòng biết ơn tới những người phụ nữ đã hỗ trợ bà trong hành trình đạt vị trí cao thứ hai trong chính phủ Hoa Kỳ. Trong một video đăng lên Twitter, Kamala Harris bắt đầu với "người phụ nữ chịu trách nhiệm lớn nhất cho sự hiện diện của tôi ở đây hôm nay, mẹ tôi Shyamala Gopalan Harris". "Khi đến đây từ Ấn Độ năm 19 tuổi, có lẽ mẹ tôi không hoàn toàn hình dung ra được khoảnh khắc này", Harris nói. "Nhưng bà tin tưởng sâu sắc vào một nước Mỹ, nơi có thể có một khoảnh khắc như thế." Kamala Harris đã làm nên lịch sử - bà là phụ nữ đầu tiên và người Mỹ da đen gốc Nam Á đầu tiên trở thành phó tổng thống Hoa Kỳ. Nhưng câu chuyện về sự vươn lên của bà sẽ không thể được viết nên nếu nó không phải nhờ hành trình táo bạo mà mẹ bà đã thực hiện năm 1958 khi từ Ấn Độ đến Mỹ để theo đuổi ước mơ của mình. Kamala Harris, nữ phó tổng thống Mỹ đắc cử là ai? Kamala Harris: Những gì phó tổng thống làm trong ngày đầu nhậm chức Kamala Harris và bức ảnh năm 1986 về thời ở Đại học Howard Là con lớn nhất trong 4 người con của một người cha là công chức và một người mẹ nội trợ, bà Gopalan muốn theo học ngành hóa sinh. Nhưng các môn thuần khoa học không được dạy tại trường Cao đẳng Lady Irwin dành cho phụ nữ ở Delhi, được thành lập bởi các nhà cai trị thuộc địa Anh của Ấn Độ, và bà phải chọn lấy bằng đại học về khoa học gia đình, với các môn như dinh dưỡng và kỹ năng nội trợ. "Cha tôi và tôi hay trêu chọc Gopalan về điều đó", Gopalan Balachandran, anh trai bà, nói với BBC. "Chúng tôi sẽ hỏi Gopalan, 'Ở đó họ dạy em những gì? Cách bày bàn ăn? Đặt thìa ở đâu?" Gopalan sẽ rất tức giận với chúng tôi," ông cười. Giáo sư R Rajaraman, giáo sư danh dự về lý thuyết vật lý tại Đại học Jawaharlal Nehru của Delhi và là bạn cùng lớp của Gopalan khi họ còn là thiếu niên, mô tả bà là "bất thường". Trong lớp học gồm 40 học sinh, các cô gái và nam sinh ngồi ở hai phía riêng biệt của lớp học và có rất ít tương tác giữa các giới tính. "Nhưng cô ấy không ngại nói chuyện với các chàng trai. Gopalan rất tự tin", ông nhớ lại. Giáo sư Rajaraman nói rằng việc tại sao Gopalan lại chọn vào trường Cao đẳng Lady Irwin là một bí ẩn vì trong những ngày đó, trường này được biết đến là "nơi chuyên chuẩn bị cho các cô gái đi lấy chồng, trở thành những người vợ tốt". Nhưng Gopalan có tham vọng khác. Bà nộp đơn - và được chấp nhận - vào Đại học California tại Berkeley. "Gopalan làm điều đó một mình. Không ai ở nhà biết", anh trai bà nói. "Cha chúng tôi không có vấn đề gì với việc Gopalan ra nước ngoài, nhưng ông lo lắng vì chúng tôi không quen biết ai ở Mỹ. Nhưng cha tin vào tầm quan trọng của giáo dục nên đã để cô ấy đi. Gopalan nhận được một số học bổng và cha đồng ý hỗ trợ cô ấy, trong năm đầu tiên. " Vì vậy, ở tuổi 19, Gopalan rời Ấn Độ đến một đất nước mà bà chưa bao giờ đến thăm và không quen ai, để cuối cùng theo đuổi bằng tiến sĩ về dinh dưỡng và nội tiết. Kamala Harris viết về hành trình của mẹ trong The Truths We Hold, cuốn hồi ký năm 2019. "Thật khó để tôi tưởng tượng song thân của mẹ đã phải khó nghĩ thế nào khi để bà ra đi", Harris viết. "Du lịch bằng máy bay thương mại chỉ mới bắt đầu phổ biến trên toàn cầu. Giữ liên lạc sẽ không phải là vấn đề đơn giản. Tuy nhiên, khi mẹ tôi xin phép chuyển đến California, ông bà tôi đã không cản trở." Đó là một thời gian thú vị để ở Mỹ. Phong trào dân quyền lên đến đỉnh cao và Berkeley là trung tâm của các cuộc biểu tình chống lại phân biệt chủng tộc. Giống như nhiều sinh viên nước ngoài khác, Gopalan cũng tham gia vào cuộc chiến để biến Hoa Kỳ - và thế giới - thành một nơi tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, tham gia vào phong trào dân quyền là một điều bất thường với một sinh viên đến từ Ấn Độ trong thời đại đó. Margot Dashiell, người lần đầu tiên gặp bà vào năm 1961 tại một quán cà phê trong khuôn viên trường, nói với BBC: "Tôi có cảm giác Gopalan thấy cảm thông với những cuộc đấu tranh mà sinh viên người Mỹ gốc Phi đang phải đối mặt bởi vì cô ấy đến từ một xã hội khiến cô ấy hiểu được sự áp bức của chủ nghĩa thực dân.'' "Chuyện này đã xảy ra nhiều thập niên rồi, nhưng tôi nhớ cô ấy đã lắc đầu nói với tôi một lần, rằng những người da trắng - những người ngoài cuộc - đơn giản là không hiểu những cuộc đấu tranh, giành lấy những đặc quyền. Gopalan không đi vào chi tiết, và tôi hiểu rằng đó là điều mà cô ấy đã trải qua với tư cách là một người da màu. " Joe Biden chọn Kamala Harris là ứng cử viên phó tổng thống Biden và Harris nói Trump làm nước Mỹ 'nát bươm' Bạn bè mô tả bà là "một người nhỏ nhắn" nổi bật trong bộ sari và chấm đỏ (bindi) trên trán. Họ nói bà là "một sinh viên sáng giá", người "rõ ràng, quyết đoán và có trí tuệ sắc sảo". Kamala khi còn nhỏ với mẹ và em gái Maya Bà Dashiell nhớ lại "sự thoải mái của Gopalan trong việc giao tiếp với nam giới, những người tự tin và quyết đoán về trí tuệ ... đối đầu nhau trong các cuộc thảo luận". "Chỉ một số phụ nữ trong vòng kết nối xã hội của chúng tôi đạt mức độ dễ dàng như vậy trong môi trường do nam giới thống trị." Dashiell nhớ Gopalan là "người da đỏ duy nhất, người Mỹ không phải gốc Phi duy nhất, trong Hiệp hội người Mỹ gốc Phi" - một nhóm nghiên cứu sinh viên da đen được thành lập năm 1962 để giáo dục sinh viên người Mỹ gốc Phi về lịch sử của họ. Không ai đặt câu hỏi về sự hiện diện của cô trong một nhóm hầu như chỉ toàn người da đen, Aubrey LaBrie, người gặp Gopalan năm 1962 khi ông đang học luật tại Berkeley, và có một tình bạn lâu bền đến cuối đời với Gopalan, nói. "Tất cả chúng tôi đều quan tâm đến sự phát triển của phong trào dân quyền ở nước này. Tất nhiên, chúng tôi coi đó là một phần của phong trào giải phóng Thế giới thứ Ba và tôi đoán đó là cơ sở để Gopalan tham gia vào nhóm này. Tất cả chúng tôi đều thấy mình là các anh chị em cùng suy nghĩ và tri thức ủng hộ cho những phong trào đó. "Không ai nêu ra bất kỳ vấn đề nào về lý lịch của Gopalan, mặc dù mọi người lo ngại trong nội bộ rằng đó là một nhóm da đen và họ sẽ không chào đón một sinh viên châu Âu. Nhưng tôi không bao giờ nhớ đó là bất kỳ vấn đề nào đã được thảo luận về việc Gopalan có nên tham gia hay không." Chính nỗ lực của Gopalan với hoạt động tích cực, sự tham gia vào phong trào dân quyền, đã thay đổi cuộc đời bà. Harris viết rằng mẹ bà được mong đợi sẽ trở về nhà sau khi hoàn thành chương trình giáo dục và có một cuộc hôn nhân sắp đặt giống như cha mẹ cô "nhưng số phận có những kế hoạch khác". Năm 1962, bà gặp Donald Harris, người đến từ Jamaica để học kinh tế tại Berkeley, và họ yêu nhau. Cặp đôi gặp nhau tại một buổi tụ tập của các sinh viên da đen khi Gopalan tự giới thiệu bản thân. Donald Harris nói với New York Times gần đây Gopalan là "một người nổi bật về ngoại hình so với những người khác trong nhóm cả nam và nữ". Như Harris nói, cha mẹ bà "đã yêu theo cách của người Mỹ khi cùng nhau diễu hành vì công lý và phong trào dân quyền". Họ kết hôn năm 1963 và một năm sau, ở tuổi 25, bà Gopalan lấy bằng tiến sĩ và sinh ra Kamala. Hai năm sau, bà sinh Maya, đứa con thứ hai của hai vợ chồng. Đám cưới với một người nước ngoài dường như không suôn sẻ với gia đình theo đạo Bà la môn Tamil của Gopalan. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2003, Shyamala Gopalan nói khi kết hôn với một người Mỹ, bà đã phá vỡ "dòng máu Gopalan có từ hơn 1.000 năm trước". Ông Balachandran nói "cô ấy không nói với chúng tôi rằng sẽ kết hôn", mặc dù ông khẳng định cha mẹ họ "không có vấn đề gì nghiêm trọng và mối quan tâm duy nhất của họ là chưa gặp chú rể". Một lần, ông nói, tình cờ nghe thấy "Kamala và Maya hỏi ông ngoại rằng liệu ông có thích cha của họ không." "Cha tôi nói với họ: 'Mẹ các cháu thích cha và ông ấy không có thói quen xấu, vậy thì có gì mà không thích'?" Kamala Harris với mẹ, Shyamala Gopalan Lần đầu tiên cha mẹ Gopalan gặp con rể là năm 1966 - ba năm sau khi bà kết hôn - và tại Zambia, nơi cha bà làm việc vào thời điểm đó. Cuộc hôn nhân không kéo dài. Cặp đôi chia tay khi Harris mới 5 tuổi, và mặc dù bà và em gái Maya đến thăm cha trong những ngày lễ, mẹ của họ chủ yếu nuôi dạy các con một mình. Năm ngoái, khi chấp nhận đề cử làm ứng cử viên phó tổng thống, Harris nói cuộc sống của mẹ bà với tư cách là một người mẹ đơn thân không dễ dàng và bà đã làm việc suốt ngày đêm - nghiên cứu về ung thư tiên tiến trong khi chăm sóc các con gái. Bà Gopalan qua đời tháng 2 năm 2009, ở tuổi 70, vì ung thư ruột già, được biết đến trên khắp thế giới vì đã có những khám phá quan trọng về vai trò của hormone trong bệnh ung thư vú. Bà bắt đầu sự nghiệp nghiên cứu tại Khoa Động vật học của Berkeley và Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Ung thư của trường, tiếp tục làm việc ở Pháp, Ý và Canada, trước khi trở lại Phòng thí nghiệm Lawrence Berkeley ở California trong thập niên cuối cùng làm việc. Joe Gray, một nhà khoa học và sếp của Gopalan tại Phòng thí nghiệm Lawrence Berkley, mô tả bà là "một nhà khoa học rất nghiêm túc, sẵn sàng tham gia vào các cuộc thảo luận mang tính khoa học". Ông nói với BBC, bà Gopalan rất cởi mở về chẩn đoán ung thư của chính mình. "Bà ấy là một trong những người đơn giản nói 'thực tại nó là như thế và tôi sẽ phấn đấu cho đến chừng nào có thể'," ông nói. Khi căn bệnh ung thư của bà lan rộng, ông Balachandran nói, em gái ông quyết định trở về Ấn Độ, để dành phần cuối đời trong sự an ủi của mẹ và em gái. Nhưng đó là một chuyến đi mà bà không bao giờ có thể thực hiện được. Ông LaBrie nhớ lại cuộc trò chuyện cuối cùng của mình với người bạn tốt, khi biết Gopalan có kế hoạch trở về quê hương. "Tôi nghĩ rằng đó giống như một khái niệm lãng mạn khi muốn tiếp xúc với di sản của mình ở giai đoạn đó của cuộc đời", ông nói. "Trong số những điều khác, tôi đã nói với Gopalan, 'Shyamala, tôi rất vui khi biết rằng bạn sẽ trở lại Ấn Độ.' Bà ấy nói, 'Aubrey tôi sẽ không đi đâu cả.' Bà chết ngay sau đó ".

world-55035889

https://www.bbc.com/vietnamese/world-55035889

Sóng Covid-19 đợt hai: Thái độ người dân Anh có thay đổi?

Từ đầu tháng Mười năm nay, Covid-19 đã hoành hành trở lại trên khắp nước Anh. Một loạt hạn chế mới và lệnh phong tỏa đã được chính phủ ban bố nhằm kiểm soát dịch bệnh. Nhưng liệu lần này, công chúng sẽ còn tuân thủ sau hơn tám tháng sống chung với dịch?

WHO cảnh báo số ca tử vong do virus corona trên toàn cầu có thể lên tới hai triệu người. Hiện nay, trung bình mỗi ngày nước Anh có khoảng hơn 20.000 ca nhiễm Covid-19 mới và 500 ca tử vong. Tỷ lệ lây nhiễm là 1.2-1.5, nghĩa là cứ 10 người mắc bệnh thì sẽ lây cho 12 đến 15 người khác. Nhằm đối phó với dịch đợt hai, hôm 12/10, thủ tướng Anh Boris Johnson đã ban hành các biện pháp chống Covid-19 theo ba cấp độ lây nhiễm của các địa phương - trung bình, cao và rất cao. Theo đó, các địa phương thuộc nhóm rất cao hay còn gọi là khu vực 3 sẽ không cho phép các quán bar và quán rượu mở cửa, trừ các quán rượu có phục vụ đồ ăn. Đồng thời, người dân phải hạn chế đi lại và không được phép gặp gỡ bất kỳ ai trừ những người sống cùng nhà. Các quy định áp dụng cho các địa phương thuộc khu vực 1 - trung bình, và khu vực 2 - cao dễ thở hơn khi người dân vẫn có thể gặp gỡ gia đình và bạn bè, miễn là một nhóm không quá sáu người. Bên cạnh đó, các nhà hàng và quán bar vẫn được mở cửa đến 22h. Tuy nhiên, sau gần một tháng thực hiện số ca nhiễm Covid-19 vẫn không có có dấu hiệu giảm, buộc thủ tướng Boris phải ban bố lệnh phong tỏa toàn quốc đợt hai. Theo đó, từ 5/11, khoảng 56 triệu người dân Anh phải tiếp tục ở nhà và chỉ được phép đi ra ngoài cho các nhu cầu thiết yếu như đi siêu thị và tập thể dục. Sau một thời gian dài sống chung với đại dịch Covid-19, tâm trạng người dân Anh đã có nhiều thay đổi và chia thành nhiều luồng ý kiến khác nhau. Bên cạnh dịch bệnh, các yếu tố kinh tế và sức khỏe tâm thần cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thái độ của người dân xứ sở sương mù. Covid-19: Các công ty 'thân hữu' ở Anh hưởng lợi lớn nhờ cung cấp đồ PPE California ra lệnh giới nghiêm khi 12 triệu người nhiễm Covid ở Mỹ Covid-19: Vaccine TQ 'thành công ở thử nghiệm giai đoạn giữa' "Tôi đã quen sống chung với dịch" Đây là câu nói mà nhiều bạn bè và đồng nghiệp của tôi chia sẻ khi được hỏi thăm. Họ đã quen với môi trường làm việc ở nhà, đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, mỗi tuần đi siêu thị mua đồ ăn một đến hai lần nếu không thể đặt hàng trực tuyến, và thỉnh thoảng gặp gia đình và bạn bè ở những nơi công cộng. Các bạn tôi chia sẻ thêm rằng, dù sức khỏe tâm thần bị ảnh hưởng nhưng đây là cách tốt nhất để có thể sớm thoát khỏi dịch bệnh. Họ cho rằng mỗi người cần phải cố gắng tuân thủ các quy định để tránh lây nhiễm sâu trong cộng đồng. . ''Tôi đã bắt đầu những thói quen mới như làm bánh và trồng cây", một người bạn của tôi ở Oxford chia sẻ. "Tôi cũng có chút lo lắng vì không biết phải sống chung với dịch đến bao giờ. Nhưng tôi nghĩ hiện không có cách nào tốt hơn bằng việc tập trung vào làm những điều khiến bản thân vui vẻ. "Tôi cũng cảm thấy may mắn vì mình vẫn giữ được công việc." Mặc dù cũng đồng tình với việc mọi người nên ở nhà để hạn chế dịch bệnh lây lan, một đồng nghiệp của tôi gặp khó khăn hơn khi cả cô và bạn trai xét nghiệm dương tính với Covid-19 vào đầu tháng Mười. Do thời gian phát bệnh khác nhau, cô phải cách ly ở nhà suốt 24 ngày. "Tôi cảm thấy khá ngột ngạt vì không thể đi đâu trong thời gian đó. Trước đây mỗi ngày tôi sẽ ra ngoài đạp xe hoặc đi bộ sau giờ làm việc. "Tôi vừa khỏi bệnh hơn một tuần thì có lệnh phong tỏa. Tôi thực sự cảm thấy khó khăn vì không thể gặp gia đình thường xuyên hơn, nhưng ít nhất tôi vẫn được ra ngoài." So với lệnh phong tỏa đợt một hồi tháng Ba, lần này thời gian ''bế quan tỏa cảng'' kéo dài lâu hơn một tuần, dự kiến kết thúc vào ngày 2/12. Tuy nhiên các trường học vẫn được mở cửa vì chính phủ cho rằng trường học là môi trường tốt nhất cho học sinh. Quy định này khiến một người bạn làm giáo viên cấp hai của tôi ở Nottingham vẫn phải đến trường hằng ngày, dù muốn dạy trực tuyến ở nhà để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. "Tôi hiểu giáo dục rất quan trọng đối với học sinh, nhưng trong thời điểm này tín mạng của giáo viên, học sinh và phụ huynh của các em quan trọng hơn. ''Vợ tôi vừa sinh em bé hồi tháng Tám, và mỗi ngày tôi phải tiếp xúc với hàng trăm học sinh. Tôi không cảm thấy an toàn khi về nhà và bế con. ''Trường học chỉ nên mở cửa cho các em học sinh có phụ huynh là nhân viên chống dịch tuyến đầu như bác sĩ, y tá", bạn tôi chia sẻ. . Chấp nhận rủi ro Trước khi có lệnh phong tỏa, các nhà hàng ở Anh vẫn được phép mở cửa miễn là đảm bảo được khoảng cách an toàn cho khách hàng khi họ sử dụng dịch vụ tại đây. Các bàn ăn phải đặt cách nhau 2m và khách hàng phải đeo khẩu trang khi di chuyển vào các khu vực khác trong nhà hàng. Suốt tám tháng nay, tôi hiếm khi sử dụng các dịch vụ ăn uống ở ngoài vì không cảm thấy an toàn và cần thiết. Tuy nhiên, nhiều bạn bè của tôi vẫn sắp xếp dùng bữa ở các nhà hàng vào các ngày cuối tuần. Có lẽ suy nghĩ không biết tình hình dịch bệnh còn kéo dài đến bao giờ đã khiến một số người quyết định chấp nhận rủi ro. Một người bạn của tôi ở London nói: "Tôi vẫn sẽ dùng bữa ở các nhà hàng sau khi hết lệnh phong tỏa, miễn là không phá vỡ các quy định. Chúng ta đã ở nhà một thời gian dài và với đợt dịch mới này, dự kiến chúng ta vẫn sẽ tiếp tục ở nhà ít nhất đến tháng Ba năm sau. "Tôi lo lắng cho sức khỏe tâm thần của mình, nhất là khi nước Anh đang bước vào những tháng mùa đông. Tôi muốn được kết nối với thế giới bên ngoài, dù phải thông qua lớp khẩu trang." Đồng quan điểm, một số đồng nghiệp của tôi cũng đang lên kế hoạch gặp nhau ăn trưa mỗi tháng một lần sau một thời gian dài làm việc và giữ liên lạc qua các ứng dụng trực tuyến. Nhiều người cho biết họ đã chán ngấy với các cuộc gọi video và mong muốn được trò chuyện trực tiếp với đồng nghiệp của mình như trước đây. Một nghiên cứu gần đây của trường đại học Glasgow cho thấy, việc ở nhà do dịch bệnh sẽ gây ảnh hưởng lâu dài và sâu sắc đến sức khỏe tâm thần của người trưởng thành ở Anh. Trong số 3000 người tham gia khảo sát, nhiều người chia sẻ rằng họ cảm thấy cô đơn, lo âu, trầm cảm và một số thậm chí còn có ý định tự tử. Biểu tình phản đối Các hạn chế mới và lệnh phong tỏa nhận được sự phản đối không nhỏ từ một bộ phận người dân Anh, bao gồm các lãnh đạo địa phương ở Greater Machester. Những người này cho rằng, việc đóng cửa các doanh nghiệp sẽ gây thiệt hại nặng nề về kinh tế và việc làm ở địa phương, mặc dù chính phủ Anh đã đồng ý hỗ trợ gói kinh tế 60 triệu bảng Anh cho các doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng ở Greater Machester vào hồi tháng Mười. Trước đó, ngày 26/9, hàng nghìn người đã tụ tập tại quảng trường Trafalgar ở London để biểu tình phản đối các quy định kiểm soát dịch bệnh của chính phủ Anh. Họ mang theo cờ và biểu ngữ với nội dung Covid-19 không có thật và người dân không cần phải đeo khẩu trang khi đi ra ngoài. Vài giờ sau, cuộc biểu tình đã bị trấn áp bởi cảnh sát để tránh nguy cơ lây nhiễm virus corona trong cộng đồng. Một người bạn của tôi sống ở Cambridge cho biết, hiện những nơi công cộng trong thành phố vẫn có các áp phích kêu gọi mọi người không đeo khẩu trang hay tuân thủ giãn cách xã hội 2m. "Tôi thực sự tức giận khi thấy những hình ảnh đó", bạn tôi chia sẻ. "Có thể họ không dễ mắc bệnh vì có sức đề kháng tốt, nhưng không phải ai cũng may mắn như thế. Mỗi người cần phải bớt cái tôi cá nhân để kiểm soát dịch bệnh. "Covid-19 có thật hay không thì các con số trên toàn cầu đã nói lên tất cả." Tính đến nay, Anh có hơn 1.4 triệu ca mắc bệnh và hơn 54,000 ca tử vong do Covid-19. Hiện số ca tử vong do Covid-19 ở Anh cao nhất châu Âu. Dự kiến, con số này sẽ gia tăng trong thời gian tới khi tỷ lệ xét nghiệm sẽ tăng lên và thời tiết chuyển mùa lạnh hơn. Với công bố mới nhất về vaccin ngừa Covid-19 của hãng Pfizer và BioNTech, chính phủ Anh đã yêu cầu các cơ quan quản lý y tế đánh giá tính hiệu quả của loại vacccin này. Nếu được thông qua, việc tiêm chủng có thể sẽ được triển khai trên toàn quốc vào đầu năm sau.

summarize: WHO cảnh báo số ca tử vong do virus corona trên toàn cầu có thể lên tới hai triệu người. Hiện nay, trung bình mỗi ngày nước Anh có khoảng hơn 20.000 ca nhiễm Covid-19 mới và 500 ca tử vong. Tỷ lệ lây nhiễm là 1.2-1.5, nghĩa là cứ 10 người mắc bệnh thì sẽ lây cho 12 đến 15 người khác. Nhằm đối phó với dịch đợt hai, hôm 12/10, thủ tướng Anh Boris Johnson đã ban hành các biện pháp chống Covid-19 theo ba cấp độ lây nhiễm của các địa phương - trung bình, cao và rất cao. Theo đó, các địa phương thuộc nhóm rất cao hay còn gọi là khu vực 3 sẽ không cho phép các quán bar và quán rượu mở cửa, trừ các quán rượu có phục vụ đồ ăn. Đồng thời, người dân phải hạn chế đi lại và không được phép gặp gỡ bất kỳ ai trừ những người sống cùng nhà. Các quy định áp dụng cho các địa phương thuộc khu vực 1 - trung bình, và khu vực 2 - cao dễ thở hơn khi người dân vẫn có thể gặp gỡ gia đình và bạn bè, miễn là một nhóm không quá sáu người. Bên cạnh đó, các nhà hàng và quán bar vẫn được mở cửa đến 22h. Tuy nhiên, sau gần một tháng thực hiện số ca nhiễm Covid-19 vẫn không có có dấu hiệu giảm, buộc thủ tướng Boris phải ban bố lệnh phong tỏa toàn quốc đợt hai. Theo đó, từ 5/11, khoảng 56 triệu người dân Anh phải tiếp tục ở nhà và chỉ được phép đi ra ngoài cho các nhu cầu thiết yếu như đi siêu thị và tập thể dục. Sau một thời gian dài sống chung với đại dịch Covid-19, tâm trạng người dân Anh đã có nhiều thay đổi và chia thành nhiều luồng ý kiến khác nhau. Bên cạnh dịch bệnh, các yếu tố kinh tế và sức khỏe tâm thần cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thái độ của người dân xứ sở sương mù. Covid-19: Các công ty 'thân hữu' ở Anh hưởng lợi lớn nhờ cung cấp đồ PPE California ra lệnh giới nghiêm khi 12 triệu người nhiễm Covid ở Mỹ Covid-19: Vaccine TQ 'thành công ở thử nghiệm giai đoạn giữa' "Tôi đã quen sống chung với dịch" Đây là câu nói mà nhiều bạn bè và đồng nghiệp của tôi chia sẻ khi được hỏi thăm. Họ đã quen với môi trường làm việc ở nhà, đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, mỗi tuần đi siêu thị mua đồ ăn một đến hai lần nếu không thể đặt hàng trực tuyến, và thỉnh thoảng gặp gia đình và bạn bè ở những nơi công cộng. Các bạn tôi chia sẻ thêm rằng, dù sức khỏe tâm thần bị ảnh hưởng nhưng đây là cách tốt nhất để có thể sớm thoát khỏi dịch bệnh. Họ cho rằng mỗi người cần phải cố gắng tuân thủ các quy định để tránh lây nhiễm sâu trong cộng đồng. . ''Tôi đã bắt đầu những thói quen mới như làm bánh và trồng cây", một người bạn của tôi ở Oxford chia sẻ. "Tôi cũng có chút lo lắng vì không biết phải sống chung với dịch đến bao giờ. Nhưng tôi nghĩ hiện không có cách nào tốt hơn bằng việc tập trung vào làm những điều khiến bản thân vui vẻ. "Tôi cũng cảm thấy may mắn vì mình vẫn giữ được công việc." Mặc dù cũng đồng tình với việc mọi người nên ở nhà để hạn chế dịch bệnh lây lan, một đồng nghiệp của tôi gặp khó khăn hơn khi cả cô và bạn trai xét nghiệm dương tính với Covid-19 vào đầu tháng Mười. Do thời gian phát bệnh khác nhau, cô phải cách ly ở nhà suốt 24 ngày. "Tôi cảm thấy khá ngột ngạt vì không thể đi đâu trong thời gian đó. Trước đây mỗi ngày tôi sẽ ra ngoài đạp xe hoặc đi bộ sau giờ làm việc. "Tôi vừa khỏi bệnh hơn một tuần thì có lệnh phong tỏa. Tôi thực sự cảm thấy khó khăn vì không thể gặp gia đình thường xuyên hơn, nhưng ít nhất tôi vẫn được ra ngoài." So với lệnh phong tỏa đợt một hồi tháng Ba, lần này thời gian ''bế quan tỏa cảng'' kéo dài lâu hơn một tuần, dự kiến kết thúc vào ngày 2/12. Tuy nhiên các trường học vẫn được mở cửa vì chính phủ cho rằng trường học là môi trường tốt nhất cho học sinh. Quy định này khiến một người bạn làm giáo viên cấp hai của tôi ở Nottingham vẫn phải đến trường hằng ngày, dù muốn dạy trực tuyến ở nhà để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. "Tôi hiểu giáo dục rất quan trọng đối với học sinh, nhưng trong thời điểm này tín mạng của giáo viên, học sinh và phụ huynh của các em quan trọng hơn. ''Vợ tôi vừa sinh em bé hồi tháng Tám, và mỗi ngày tôi phải tiếp xúc với hàng trăm học sinh. Tôi không cảm thấy an toàn khi về nhà và bế con. ''Trường học chỉ nên mở cửa cho các em học sinh có phụ huynh là nhân viên chống dịch tuyến đầu như bác sĩ, y tá", bạn tôi chia sẻ. . Chấp nhận rủi ro Trước khi có lệnh phong tỏa, các nhà hàng ở Anh vẫn được phép mở cửa miễn là đảm bảo được khoảng cách an toàn cho khách hàng khi họ sử dụng dịch vụ tại đây. Các bàn ăn phải đặt cách nhau 2m và khách hàng phải đeo khẩu trang khi di chuyển vào các khu vực khác trong nhà hàng. Suốt tám tháng nay, tôi hiếm khi sử dụng các dịch vụ ăn uống ở ngoài vì không cảm thấy an toàn và cần thiết. Tuy nhiên, nhiều bạn bè của tôi vẫn sắp xếp dùng bữa ở các nhà hàng vào các ngày cuối tuần. Có lẽ suy nghĩ không biết tình hình dịch bệnh còn kéo dài đến bao giờ đã khiến một số người quyết định chấp nhận rủi ro. Một người bạn của tôi ở London nói: "Tôi vẫn sẽ dùng bữa ở các nhà hàng sau khi hết lệnh phong tỏa, miễn là không phá vỡ các quy định. Chúng ta đã ở nhà một thời gian dài và với đợt dịch mới này, dự kiến chúng ta vẫn sẽ tiếp tục ở nhà ít nhất đến tháng Ba năm sau. "Tôi lo lắng cho sức khỏe tâm thần của mình, nhất là khi nước Anh đang bước vào những tháng mùa đông. Tôi muốn được kết nối với thế giới bên ngoài, dù phải thông qua lớp khẩu trang." Đồng quan điểm, một số đồng nghiệp của tôi cũng đang lên kế hoạch gặp nhau ăn trưa mỗi tháng một lần sau một thời gian dài làm việc và giữ liên lạc qua các ứng dụng trực tuyến. Nhiều người cho biết họ đã chán ngấy với các cuộc gọi video và mong muốn được trò chuyện trực tiếp với đồng nghiệp của mình như trước đây. Một nghiên cứu gần đây của trường đại học Glasgow cho thấy, việc ở nhà do dịch bệnh sẽ gây ảnh hưởng lâu dài và sâu sắc đến sức khỏe tâm thần của người trưởng thành ở Anh. Trong số 3000 người tham gia khảo sát, nhiều người chia sẻ rằng họ cảm thấy cô đơn, lo âu, trầm cảm và một số thậm chí còn có ý định tự tử. Biểu tình phản đối Các hạn chế mới và lệnh phong tỏa nhận được sự phản đối không nhỏ từ một bộ phận người dân Anh, bao gồm các lãnh đạo địa phương ở Greater Machester. Những người này cho rằng, việc đóng cửa các doanh nghiệp sẽ gây thiệt hại nặng nề về kinh tế và việc làm ở địa phương, mặc dù chính phủ Anh đã đồng ý hỗ trợ gói kinh tế 60 triệu bảng Anh cho các doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng ở Greater Machester vào hồi tháng Mười. Trước đó, ngày 26/9, hàng nghìn người đã tụ tập tại quảng trường Trafalgar ở London để biểu tình phản đối các quy định kiểm soát dịch bệnh của chính phủ Anh. Họ mang theo cờ và biểu ngữ với nội dung Covid-19 không có thật và người dân không cần phải đeo khẩu trang khi đi ra ngoài. Vài giờ sau, cuộc biểu tình đã bị trấn áp bởi cảnh sát để tránh nguy cơ lây nhiễm virus corona trong cộng đồng. Một người bạn của tôi sống ở Cambridge cho biết, hiện những nơi công cộng trong thành phố vẫn có các áp phích kêu gọi mọi người không đeo khẩu trang hay tuân thủ giãn cách xã hội 2m. "Tôi thực sự tức giận khi thấy những hình ảnh đó", bạn tôi chia sẻ. "Có thể họ không dễ mắc bệnh vì có sức đề kháng tốt, nhưng không phải ai cũng may mắn như thế. Mỗi người cần phải bớt cái tôi cá nhân để kiểm soát dịch bệnh. "Covid-19 có thật hay không thì các con số trên toàn cầu đã nói lên tất cả." Tính đến nay, Anh có hơn 1.4 triệu ca mắc bệnh và hơn 54,000 ca tử vong do Covid-19. Hiện số ca tử vong do Covid-19 ở Anh cao nhất châu Âu. Dự kiến, con số này sẽ gia tăng trong thời gian tới khi tỷ lệ xét nghiệm sẽ tăng lên và thời tiết chuyển mùa lạnh hơn. Với công bố mới nhất về vaccin ngừa Covid-19 của hãng Pfizer và BioNTech, chính phủ Anh đã yêu cầu các cơ quan quản lý y tế đánh giá tính hiệu quả của loại vacccin này. Nếu được thông qua, việc tiêm chủng có thể sẽ được triển khai trên toàn quốc vào đầu năm sau.

151106_vn_chuquyen_biendong

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/11/151106_vn_chuquyen_biendong

Từ bỏ một phần Trường Sa là 'sai lầm'

Trong bài “Việt Nam cần xét lại chiến lược Biển Đông”, Tiến sỹ Vũ Quang Việt và Phó Giáo sư Jonathan London hoàn toàn đúng khi cho rằng tương lai Việt Nam đang nằm trên bàn cân và Viêt Nam cần xét lại chiến lược của mình.

Hoa Kỳ tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp trên Biển Đông, nhưng tuyên bố cần bảo đảm quyền tự do hàng hải quốc tế ở khu vực. Trong bản tiếng Anh trên CogitASIA, hai tác giả cho rằng Việt Nam nên xem xét từ bỏ tuyên bố chủ quyền đối với tất cả các đảo đá (rock) bên trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước khác, (không rõ vì sao bản tiếng Việt trên BBC lại thiếu quan điểm này). Đáng tiếc là khuyến nghị từ bỏ tuyên bố chủ quyền trong bản tiếng Anh không có cơ sở pháp lý cũng như có nhiều thiếu sót trong phân tích chiến lược, do đó có khả năng làm cho tương lai biển đảo của Việt Nam rớt từ bàn cân xuống vực thẳm. Thiếu cơ sở pháp lý là vì theo luật quốc tế, một nước, ở đây là Việt Nam, có thể có chủ quyền đối với đảo đá trong EEZ của nước khác, thí dụ như EEZ của Philippines và Malaysia. Thật ra, việc đòi chủ quyền với các đảo đá thuộc quần đảo Trường Sa với lý do chúng nằm trong EEZ của mình, như Malaysia làm, mới chính là sai trái với luật quốc tế. Khuyến nghị trong bài viết có nghĩa Việt Nam từ bỏ yêu sách có cơ sở pháp lý của mình và chấp nhận yêu sách không có cơ sở pháp lý của nước khác. Thiếu sót chiến lược? Hơn nữa, trong UNCLOS đảo đá được định nghĩa là những thực thể tự nhiên cao hơn mức thủy triều cao nhưng không duy trì được sự cư ngụ của con người hay đời sống kinh tế riêng. Người biểu tình Philippines với các biểu ngữ khẳng định chủ quyền và phản đối hành động của Trung Quốc ở Biển Đông trước Tòa Lãnh sự TQ ở Philippines. Giả sử Tòa Trọng Tài phân xử vụ kiện Trung-Philippines kết luận rằng Thị Tứ, Bến Lạc, Nam Yết, An Bang, Sinh Tồn, Song Tử và các thực thể khác đều là đảo đá, hoặc giả sử Việt Nam cho chúng là đảo đá, không có vùng đặc quyền kinh tế thì, theo bài viết, Việt Nam cũng nên xét về từ bỏ tuyên bố chủ quyền với các thực thể này. Không nước nào có thể từ bỏ tuyên bố chủ quyền hàng loạt và không căn cứ trên cơ sở pháp lý như thế. Xét trên phương diện chiến lược, khuyến nghị đó cũng có nhiều thiếu sót. Thứ nhất, giả sử như việc làm giảm bớt các tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam, Philippines và Malaysia là thật sự cần thiết cho sự hợp tác, đáng lẽ cả ba bên đều phải giảm bớt yêu sách chủ quyền, thay vì Việt Nam phải trả giá cho cả ba bằng việc đơn phương từ bỏ tuyên bố của mình trên hàng loạt thực thể địa lý. Thứ nhì, giả sử như Việt Nam từ bỏ tuyên bố chủ quyền theo khuyến nghị đó, nhưng 10 năm sau Philippines hay Malaysia có chính sách thân Trung Quốc, không đoàn kết chống yêu sách quá lố của Trung Quốc nữa thì sao? Lúc đó khiếu nại với ai? Rõ ràng “từ bỏ tuyên bố chủ quyền để tăng cường hợp tác” là một canh bạc có nhiều rủi ro trong đó Việt Nam có thể mất cả “lời” (nếu có) lẫn vốn. Thứ ba, dù Việt Nam có trả giá bằng việc từ bỏ tuyên bố chủ quyền trên hàng loạt thực thể địa lý, sẽ vẫn còn tranh chấp giữa Philippines và Malaysia. Nếu tranh chấp chủ quyền là điều cản trở sự đoàn kết thì sự cản trở đó sẽ vẫn tồn tại, Việt Nam có trả giá cho cả ba cũng không giải quyết được vấn đề. Thứ tư, bài viết đã bỏ qua một điều then chốt trên thực tế, đó là mặc dù có tranh chấp lãnh thổ giữa Việt Nam và Philippines, cũng như giữa Việt Nam và Malaysia, Brunei, tranh chấp đó không dẫn đến sự căng thẳng giữa Việt Nam và các nước này, mà cũng không không cản trở sự hợp tác giữa Việt Nam và họ. Ngược lại, Việt Nam và các nước này đã và đang hợp tác trong việc đoàn kết chống Trung Quốc. Ba ví dụ Như một thí dụ, năm 2009 Việt Nam và Malaysia nộp một báo cáo chung về ranh giới ngoài của thềm lục địa cho Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa. Đó là một sự hợp tác quan trọng trong việc áp dụng UNCLOS cho Biển Đông. Philippines cắm cờ trên bãi cạn Scarborough trên Biển Đông. Tuyên bố chủ quyền của Việt Nam đã không cản trở sự hợp tác này. Thí dụ thứ nhì là khi Việt Nam ban hành Luật Biển 2012, trong đó có ghi Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam thì Philippines và Malaysia không phản đối. Khi Trung Quốc trả đũa Việt Nam bằng cách thiết lập Tam Sa thì Philippines phản đối Trung Quốc, bao gồm tuyên bố rằng Hoàng Sa, Trường Sa là lãnh thổ trong tình trạng tranh chấp chủ quyền. Tuyên bố của Philippines về Hoàng Sa là một sự ủng hộ cho Việt Nam. Thí dụ thứ ba là Việt Nam là nước ủng hộ Philippines nhiều nhất trong vụ kiện Trung Quốc, qua việc gửi công hàm tới Tòa khẳng định không có ngờ vực gì là Tòa có thẩm quyền để phân xử, và khẳng định rằng trong 7 thực thể Philippines nêu ra trong hồ sơ kiện, không thực thể nào được hưởng quy chế EEZ. Từ khi Philippines bắt đầu hiểu về hiểm họa từ Trung Quốc, tuyên bố chủ quyền của Việt Nam đã không cản trở sự hợp tác Việt-Phi - những sự đụng độ duy nhất giữa lực lượng vũ trang hai nước là trên sân thể thao, sự căng thẳng duy nhất là của dây thừng kéo co. Vì tuyên bố chủ quyền của Việt Nam không gây ra căng thẳng với Philippines và Malaysia, cũng như không cản trở hợp tác giữa Việt Nam và hai nước này, việc Việt Việt Nam từ bỏ một phần chủ quyền sẽ không đem lại lợi ích gì đáng kể mà lại là một cái giá rất đắt cho Việt Nam. Nếu tự loại mình? Thứ năm, nếu Việt Nam tự loại mình ra khỏi tranh chấp chủ quyền trên các thực thể địa lý này thì sẽ chỉ còn lại Trung Quốc, Philippines, Malaysia và Brunei trong tranh chấp đó. Trong số các nước còn lại, dù bỏ qua các bằng chứng thêu dệt của Trung Quốc, nước này vẫn là nước tuyên bố chủ quyền với Trường Sa trước nhất, từ sau Thế Chiến II, do đó sẽ đánh bại các nước kia một cách dễ dàng trong tranh biện pháp lý. Đánh bại được các nước kia trong tranh biện pháp lý, tất nhiên Trung Quốc sẽ hung hăng thêm, và tình hình ở Biển Đông sẽ đen tối thêm. Trên thực tế, nếu Việt Nam từ bỏ tuyên bố chủ quyền như trong khuyến nghị thì đó sẽ là một món quà cho Trung Quốc và sẽ tai hại không chỉ cho Việt Nam mà còn cho toàn khu vực. Đó là một phản tác dụng nguy hiểm. Khi đưa ra khuyến nghị Việt Nam từ bỏ một phần tuyên bố chủ quyền, các tác giả cũng có thiếu sót về phương pháp. Các hoạt động của Trung Quốc tại một khu vực ở Trường Sa qua quan sát của Hải quân Mỹ. Theo phương pháp khoa học, điều trước tiên họ phải làm là phân tích để xác định có gì đang gây ra căng thẳng giữa Việt Nam, Philippines và Malaysia hay không, và nếu có thì điều đó có phải là tuyên bố chủ quyền của Việt Nam hay không. Kế đến họ phải phân tích xem những yếu tố nào đang cản trở sự hợp tác giữa Việt Nam, Philippines và Malaysia, và trong các yếu tố đó thì yếu tố nào góp phần bao nhiêu, cụ thể là tuyên bố chủ quyền của Việt Nam góp phần bao nhiêu. Thiếu khoa học? Trong khi chưa tiến hành phân tích nhằm chứng minh tuyên bố chủ quyền của Việt Nam góp phần đáng kể gây ra căng thẳng và là cản trở đáng kể cho sự hợp tác, mà lại khuyến nghị Việt Nam bỏ bớt tuyên bố chủ quyền, thì đó là cách tiếp cận thiếu khoa học. Nếu khuyến nghị Việt Nam bỏ bớt tuyên bố chủ quyền, đáng lẽ các tác giả phải phân tích xem các tác dụng và phản tác dụng của việc đó là gì. Việc họ hoàn toàn không có phân tích này cũng là cách tiếp cận thiếu khoa học. Dĩ nhiên là Việt Nam, Philippines và Malaysia cần tăng cường hợp tác để chống yêu sách quá lố của Trung Quốc, nhưng thực tế các hoạt động hợp tác Việt Nam-Malaysia và Việt Nam-Philippines cho thấy các nước này có thể hợp tác mà không bên nào phải từ bỏ phần nào yêu sách chủ quyền của mình. Thêm vào đó, cũng không có chứng cớ để cho rằng Việt Nam cần từ bỏ bớt tuyên bố chủ quyền để có những sự hợp tác khác mà các tác giả đề nghị. Bài viết thể hiện của quan điểm riêng của nhóm tác giả, thành viên của nhóm Quỹ Nghiên cứu Biển Đông - chuyên theo dõi các vấn đề pháp lý, lịch sử, chủ quyền và tranh tụng biển, đảo ở khu vực này.

summarize: Hoa Kỳ tuyên bố không đứng về bên nào trong tranh chấp trên Biển Đông, nhưng tuyên bố cần bảo đảm quyền tự do hàng hải quốc tế ở khu vực. Trong bản tiếng Anh trên CogitASIA, hai tác giả cho rằng Việt Nam nên xem xét từ bỏ tuyên bố chủ quyền đối với tất cả các đảo đá (rock) bên trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của các nước khác, (không rõ vì sao bản tiếng Việt trên BBC lại thiếu quan điểm này). Đáng tiếc là khuyến nghị từ bỏ tuyên bố chủ quyền trong bản tiếng Anh không có cơ sở pháp lý cũng như có nhiều thiếu sót trong phân tích chiến lược, do đó có khả năng làm cho tương lai biển đảo của Việt Nam rớt từ bàn cân xuống vực thẳm. Thiếu cơ sở pháp lý là vì theo luật quốc tế, một nước, ở đây là Việt Nam, có thể có chủ quyền đối với đảo đá trong EEZ của nước khác, thí dụ như EEZ của Philippines và Malaysia. Thật ra, việc đòi chủ quyền với các đảo đá thuộc quần đảo Trường Sa với lý do chúng nằm trong EEZ của mình, như Malaysia làm, mới chính là sai trái với luật quốc tế. Khuyến nghị trong bài viết có nghĩa Việt Nam từ bỏ yêu sách có cơ sở pháp lý của mình và chấp nhận yêu sách không có cơ sở pháp lý của nước khác. Thiếu sót chiến lược? Hơn nữa, trong UNCLOS đảo đá được định nghĩa là những thực thể tự nhiên cao hơn mức thủy triều cao nhưng không duy trì được sự cư ngụ của con người hay đời sống kinh tế riêng. Người biểu tình Philippines với các biểu ngữ khẳng định chủ quyền và phản đối hành động của Trung Quốc ở Biển Đông trước Tòa Lãnh sự TQ ở Philippines. Giả sử Tòa Trọng Tài phân xử vụ kiện Trung-Philippines kết luận rằng Thị Tứ, Bến Lạc, Nam Yết, An Bang, Sinh Tồn, Song Tử và các thực thể khác đều là đảo đá, hoặc giả sử Việt Nam cho chúng là đảo đá, không có vùng đặc quyền kinh tế thì, theo bài viết, Việt Nam cũng nên xét về từ bỏ tuyên bố chủ quyền với các thực thể này. Không nước nào có thể từ bỏ tuyên bố chủ quyền hàng loạt và không căn cứ trên cơ sở pháp lý như thế. Xét trên phương diện chiến lược, khuyến nghị đó cũng có nhiều thiếu sót. Thứ nhất, giả sử như việc làm giảm bớt các tranh chấp chủ quyền giữa Việt Nam, Philippines và Malaysia là thật sự cần thiết cho sự hợp tác, đáng lẽ cả ba bên đều phải giảm bớt yêu sách chủ quyền, thay vì Việt Nam phải trả giá cho cả ba bằng việc đơn phương từ bỏ tuyên bố của mình trên hàng loạt thực thể địa lý. Thứ nhì, giả sử như Việt Nam từ bỏ tuyên bố chủ quyền theo khuyến nghị đó, nhưng 10 năm sau Philippines hay Malaysia có chính sách thân Trung Quốc, không đoàn kết chống yêu sách quá lố của Trung Quốc nữa thì sao? Lúc đó khiếu nại với ai? Rõ ràng “từ bỏ tuyên bố chủ quyền để tăng cường hợp tác” là một canh bạc có nhiều rủi ro trong đó Việt Nam có thể mất cả “lời” (nếu có) lẫn vốn. Thứ ba, dù Việt Nam có trả giá bằng việc từ bỏ tuyên bố chủ quyền trên hàng loạt thực thể địa lý, sẽ vẫn còn tranh chấp giữa Philippines và Malaysia. Nếu tranh chấp chủ quyền là điều cản trở sự đoàn kết thì sự cản trở đó sẽ vẫn tồn tại, Việt Nam có trả giá cho cả ba cũng không giải quyết được vấn đề. Thứ tư, bài viết đã bỏ qua một điều then chốt trên thực tế, đó là mặc dù có tranh chấp lãnh thổ giữa Việt Nam và Philippines, cũng như giữa Việt Nam và Malaysia, Brunei, tranh chấp đó không dẫn đến sự căng thẳng giữa Việt Nam và các nước này, mà cũng không không cản trở sự hợp tác giữa Việt Nam và họ. Ngược lại, Việt Nam và các nước này đã và đang hợp tác trong việc đoàn kết chống Trung Quốc. Ba ví dụ Như một thí dụ, năm 2009 Việt Nam và Malaysia nộp một báo cáo chung về ranh giới ngoài của thềm lục địa cho Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa. Đó là một sự hợp tác quan trọng trong việc áp dụng UNCLOS cho Biển Đông. Philippines cắm cờ trên bãi cạn Scarborough trên Biển Đông. Tuyên bố chủ quyền của Việt Nam đã không cản trở sự hợp tác này. Thí dụ thứ nhì là khi Việt Nam ban hành Luật Biển 2012, trong đó có ghi Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam thì Philippines và Malaysia không phản đối. Khi Trung Quốc trả đũa Việt Nam bằng cách thiết lập Tam Sa thì Philippines phản đối Trung Quốc, bao gồm tuyên bố rằng Hoàng Sa, Trường Sa là lãnh thổ trong tình trạng tranh chấp chủ quyền. Tuyên bố của Philippines về Hoàng Sa là một sự ủng hộ cho Việt Nam. Thí dụ thứ ba là Việt Nam là nước ủng hộ Philippines nhiều nhất trong vụ kiện Trung Quốc, qua việc gửi công hàm tới Tòa khẳng định không có ngờ vực gì là Tòa có thẩm quyền để phân xử, và khẳng định rằng trong 7 thực thể Philippines nêu ra trong hồ sơ kiện, không thực thể nào được hưởng quy chế EEZ. Từ khi Philippines bắt đầu hiểu về hiểm họa từ Trung Quốc, tuyên bố chủ quyền của Việt Nam đã không cản trở sự hợp tác Việt-Phi - những sự đụng độ duy nhất giữa lực lượng vũ trang hai nước là trên sân thể thao, sự căng thẳng duy nhất là của dây thừng kéo co. Vì tuyên bố chủ quyền của Việt Nam không gây ra căng thẳng với Philippines và Malaysia, cũng như không cản trở hợp tác giữa Việt Nam và hai nước này, việc Việt Việt Nam từ bỏ một phần chủ quyền sẽ không đem lại lợi ích gì đáng kể mà lại là một cái giá rất đắt cho Việt Nam. Nếu tự loại mình? Thứ năm, nếu Việt Nam tự loại mình ra khỏi tranh chấp chủ quyền trên các thực thể địa lý này thì sẽ chỉ còn lại Trung Quốc, Philippines, Malaysia và Brunei trong tranh chấp đó. Trong số các nước còn lại, dù bỏ qua các bằng chứng thêu dệt của Trung Quốc, nước này vẫn là nước tuyên bố chủ quyền với Trường Sa trước nhất, từ sau Thế Chiến II, do đó sẽ đánh bại các nước kia một cách dễ dàng trong tranh biện pháp lý. Đánh bại được các nước kia trong tranh biện pháp lý, tất nhiên Trung Quốc sẽ hung hăng thêm, và tình hình ở Biển Đông sẽ đen tối thêm. Trên thực tế, nếu Việt Nam từ bỏ tuyên bố chủ quyền như trong khuyến nghị thì đó sẽ là một món quà cho Trung Quốc và sẽ tai hại không chỉ cho Việt Nam mà còn cho toàn khu vực. Đó là một phản tác dụng nguy hiểm. Khi đưa ra khuyến nghị Việt Nam từ bỏ một phần tuyên bố chủ quyền, các tác giả cũng có thiếu sót về phương pháp. Các hoạt động của Trung Quốc tại một khu vực ở Trường Sa qua quan sát của Hải quân Mỹ. Theo phương pháp khoa học, điều trước tiên họ phải làm là phân tích để xác định có gì đang gây ra căng thẳng giữa Việt Nam, Philippines và Malaysia hay không, và nếu có thì điều đó có phải là tuyên bố chủ quyền của Việt Nam hay không. Kế đến họ phải phân tích xem những yếu tố nào đang cản trở sự hợp tác giữa Việt Nam, Philippines và Malaysia, và trong các yếu tố đó thì yếu tố nào góp phần bao nhiêu, cụ thể là tuyên bố chủ quyền của Việt Nam góp phần bao nhiêu. Thiếu khoa học? Trong khi chưa tiến hành phân tích nhằm chứng minh tuyên bố chủ quyền của Việt Nam góp phần đáng kể gây ra căng thẳng và là cản trở đáng kể cho sự hợp tác, mà lại khuyến nghị Việt Nam bỏ bớt tuyên bố chủ quyền, thì đó là cách tiếp cận thiếu khoa học. Nếu khuyến nghị Việt Nam bỏ bớt tuyên bố chủ quyền, đáng lẽ các tác giả phải phân tích xem các tác dụng và phản tác dụng của việc đó là gì. Việc họ hoàn toàn không có phân tích này cũng là cách tiếp cận thiếu khoa học. Dĩ nhiên là Việt Nam, Philippines và Malaysia cần tăng cường hợp tác để chống yêu sách quá lố của Trung Quốc, nhưng thực tế các hoạt động hợp tác Việt Nam-Malaysia và Việt Nam-Philippines cho thấy các nước này có thể hợp tác mà không bên nào phải từ bỏ phần nào yêu sách chủ quyền của mình. Thêm vào đó, cũng không có chứng cớ để cho rằng Việt Nam cần từ bỏ bớt tuyên bố chủ quyền để có những sự hợp tác khác mà các tác giả đề nghị. Bài viết thể hiện của quan điểm riêng của nhóm tác giả, thành viên của nhóm Quỹ Nghiên cứu Biển Đông - chuyên theo dõi các vấn đề pháp lý, lịch sử, chủ quyền và tranh tụng biển, đảo ở khu vực này.

world-57250659

https://www.bbc.com/vietnamese/world-57250659

Covid: TQ phản bác việc Mỹ xét lại thuyết virus đến từ phòng thí nghiệm

Trung Quốc kịch liệt phản đối nỗ lực của Mỹ trong việc điều tra thêm xem Covid-19 có phải đến từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc không.

Trung Quốc bác bỏ bất kỳ mối liên hệ nào giữa Covid-19 và một phòng thí nghiệm nghiên cứu virus ở Vũ Hán Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông hy vọng sẽ công bố kết quả của một báo cáo tình báo về nguồn gốc của virus. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc Mỹ "thao túng chính trị và chuyển hướng sự đổ lỗi" và bác bỏ bất kỳ mối liên hệ nào giữa Covid-19 và một phòng thí nghiệm nghiên cứu virus ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Covid-19 được phát hiện đầu tiên ở Vũ Hán cuối năm 2019. Kể từ đó, hơn 168 triệu ca nhiễm và khoảng 3,5 triệu ca tử vong được xác nhận trên toàn thế giới. Giới chức Trung Quốc ghi nhận các ca nhiễm Covid đầu tiên liên quan đến với một chợ hải sản ở Vũ Hán, khiến các khoa học gia tin rằng virus này lần đầu lây truyền sang người từ động vật. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sau chuyến thăm Vũ Hán vào đầu năm nay để điều tra nguồn gốc của sự bùng phát virus corona, nói khả năng virus đến từ một phòng thí nghiệm "cực kỳ khó xảy ra". Nhà virus học của WHO, Marion Koopmans, người tham gia chuyến thăm đó, nói với BBC rằng nếu các nhà chức trách Hoa Kỳ nên chia sẻ thông tin liên quan, nếu có. Nhưng các báo cáo gần đây của truyền thông Mỹ đã đưa ra bằng chứng ngày càng nhiều là virus này có thể xuất hiện từ một phòng thí nghiệm ở Trung Quốc, có thể là do một sự rò rỉ. Biden ra lệnh phải có báo cáo mới về nguồn gốc Covid. Hoa Kỳ kêu gọi WHO điều tra 'minh bạch' về nguồn gốc Covid Đi tìm nguồn gốc 'virus Vũ Hán' 'Vũ Hán có thể đã bị virus corona nhiều tháng trước khi TQ báo cáo' Tại sao tranh cãi xảy ra trong lúc này? Trong một văn bản được Nhà Trắng công bố hôm thứ Tư, Tổng thống Biden cho biết sau khi nhậm chức ông đã yêu cầu được báo cáo về nguồn gốc của Covid-19, "gồm cả việc virus xuất hiện vì con người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh, hay từ một tai nạn trong phòng thí nghiệm". Khi nhận được báo cáo trong tháng này, ông Biden đã yêu cầu được "báo cáo thêm". Tổng thống Biden yêu cầu các cơ quan tình báo phải nộp báo cáo mới về nguồn gốc của virus trong vòng 90 ngày Ông Biden nói đa số trong cộng đồng tình báo xoay quanh hai kịch bản có thể xảy ra nhưng vẫn không nghĩ là có đủ thông tin để nghiêng hẳn về giả thuyết nào. Ông cho biết hiện ông đã yêu cầu các cơ quan "tăng gấp đôi nỗ lực để thu thập và phân tích thông tin có thể đưa chúng tôi đến gần hơn một kết luận chính xác". Hôm thứ Năm, Biden nói với các phóng viên rằng ông dự định công bố báo cáo "trừ khi có điều gì đó mà tôi chưa biết". Thủ tướng Canada Justin Trudeau sau đó lên tiếng ủng hộ nỗ lực của Mỹ và các nước khác để tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc của virus. Công bố hôm thứ Tư khiến các quan chức Trung Quốc tức giận. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên nói điều đó cho thấy Mỹ "không quan tâm đến những gì đã xảy ra hay sự thật, và không quan tâm đến một nghiên cứu nghiêm túc dựa trên khoa học về nguồn gốc của virus". "Mục đích của họ là sử dụng đại dịch để theo đuổi chính sách kỳ thị, thao túng chính trị và đổ lỗi. Họ đang thiếu tôn trọng khoa học, vô trách nhiệm với cuộc sống của con người và làm những điều phản tác dụng với những nỗ lực phối hợp chống lại virus," ông nói. Người phát ngôn Trung Quốc cũng nói các cơ quan tình báo Mỹ có một "lịch sử đen tối" về việc phát tán thông tin sai lệch. Một tuyên bố từ đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, không đề cập trực tiếp đến mệnh lệnh của ông Biden, cho biết "các chiến dịch bôi nhọ và chuyển hướng đổ lỗi đang trở lại". Người đọc lâu nay đã quen với các bài báo bác bỏ lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm như một âm mưu nguy hiểm, có thể hơi ngạc nhiên khi thấy nó lại đột nhiên xuất hiện trên trang nhất, được trình bày như một giả thuyết hoàn toàn chính đáng. Sự thật là, luôn có rất nhiều bằng chứng gián tiếp để hỗ trợ cả hai lý thuyết cạnh tranh. Nguồn gốc từ động vật, trong đó virus truyền tự nhiên từ dơi sang người, được hỗ trợ bởi thực tế là các virus corona trước đây đã vượt qua hàng rào từ vật đến người y như vậy. Cũng có rất nhiều tiền lệ về việc rò rỉ từ phòng thí nghiệm, trong đó các nhà nghiên cứu vô tình bị nhiễm virus mà họ đang nghiên cứu. Vụ bùng phát ở Vũ Hán xảy ra ngay trước cửa phòng thí nghiệm hàng đầu thế giới chuyên thu thập, nghiên cứu và thử nghiệm về virus corona từ dơi. Điều thay đổi không phải là bằng chứng - mà cho đến nay vẫn chưa có gì để chứng minh một trong hai giả thuyết - mà là chính trị. Thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm, được sinh ra trong một môi trường bị nhiễm độc bởi thông tin sai lệch, không bị suy yếu bởi sự phủ nhận của Trung Quốc, mà là bởi thực tế giả thuyết này được cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cổ súy. Các cơ quan truyền thông khắp nơi lúc đó đã cho thuyết này một nhún vai lạnh lùng. Nỗ lực của riêng tôi để xem xét một cách nghiêm túc lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm vào tháng 5 năm ngoái đã phải trải qua các cuộc thảo luận biên tập dài và căng thẳng trước khi nó được đăng tải. Giả thuyết phổ biến là virus đến từ động vật cũng đã lấn át khoa học. Bất chấp tiếng nói thống trị của một số nhà virus học hàng đầu nhấn mạnh rằng chỉ cần điều tra nguồn gốc từ động vật, một nhóm các nhà khoa học kiên quyết vẫn tiếp tục tranh luận rằng cả hai kịch bản vẫn nên được xét đến. Tất nhiên có thể là quá muộn. Dù cuộc tranh luận đi đến đâu, thì Trung Quốc cũng rất khó cho phép một cuộc điều tra khác trên đất của mình. Chúng ta biết gì về thuyết phòng thí nghiệm? Suy đoán về Viện Virus Vũ Hán - một trong những phòng thí nghiệm nghiên cứu virus hàng đầu của Trung Quốc - bắt đầu từ năm ngoái và được ông Trump tuyên truyền. Các bức điện của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ được đưa ra ánh sáng vào tháng 4/2020 cho thấy qgiới chức đại sứ quán lo lắng về an ninh sinh học ở đó. Đầu năm nay, WHO công bố một báo cáo viết chung với các nhà khoa học Trung Quốc về nguồn gốc của Covid-19, nói rằng khả năng virus đến từ một phòng thí nghiệm "cực kỳ khó xảy ra". Báo cáo cũng nói rằng virus có lẽ đã truyền từ dơi qua người qua một thú vật trung gian khác, nhưng cho biết phải nghiên cứu thêm. Người phát ngôn của WHO hôm thứ Năm nhắc lại với BBC rằng cần có các nghiên cứu sâu hơn "trong một số lĩnh vực, gồm việc phát hiện các ca nhiễm lúc đầu và các cụm bệnh, và vai trò tiềm năng của thị trường bán động vật, sự lây truyền qua chuỗi thức ăn và giả thuyết sự rò rỉ từ phòng thí nghiệm" . Chợ bán buôn hải sản Huanan ở Vũ Hán có liên quan đến các trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên Giả thuyết phòng thí nghiệm đã ngày càng được công chúng Hoa Kỳ chú ý trong bối cảnh các báo cáo gần đây từ nguồn tin tình báo cho biết ba thành viên của Viện virus học Vũ Hán phải nhập viện vào tháng 11/2019, vài tuần trước khi Trung Quốc thừa nhận ca nhiễm đầu tiên của căn bệnh mới ở cộng đồng. Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của Tổng thống Biden, từng khẳng định rằng ông tin virus truyền từ động vật sang người, mặc dù tháng này ông thừa nhận không còn tin là Covid-19 đã phát triển một cách tự nhiên. Lệnh của ông Biden về các cuộc điều tra thêm được đưa ra một ngày sau khi Xavier Becerra, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ con người Hoa Kỳ, thúc giục WHO đảm bảo một cuộc điều tra "minh bạch" về nguồn gốc của virus. "Giai đoạn 2 của nghiên cứu nguồn gốc Covid phải được đưa ra với các điều khoản tham chiếu minh bạch, dựa trên cơ sở khoa học và cung cấp cho các chuyên gia quốc tế sự độc lập để đánh giá đầy đủ nguồn gốc của virus và những ngày đầu đại dịch bùng phát." Ông Becerra nói. Trong khi vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy virus do con người tạo ra, Facebook hôm thứ Năm nói dựa trên các cuộc điều tra đang diễn ra và tham khảo ý kiến ​​của giới chuyên gia y tế công cộng, công ty này sẽ "không còn loại bỏ tuyên bố Covid-19 là do con người tạo ra khỏi nền tảng của mình." "Chúng tôi tiếp tục làm việc với các chuyên gia y tế để bắt kịp với bản chất chuyển biến của đại dịch và thường xuyên cập nhật các chính sách của công ty khi các sự kiện và xu hướng mới xuất hiện". Facebook nói.

summarize: Trung Quốc bác bỏ bất kỳ mối liên hệ nào giữa Covid-19 và một phòng thí nghiệm nghiên cứu virus ở Vũ Hán Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông hy vọng sẽ công bố kết quả của một báo cáo tình báo về nguồn gốc của virus. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc Mỹ "thao túng chính trị và chuyển hướng sự đổ lỗi" và bác bỏ bất kỳ mối liên hệ nào giữa Covid-19 và một phòng thí nghiệm nghiên cứu virus ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Covid-19 được phát hiện đầu tiên ở Vũ Hán cuối năm 2019. Kể từ đó, hơn 168 triệu ca nhiễm và khoảng 3,5 triệu ca tử vong được xác nhận trên toàn thế giới. Giới chức Trung Quốc ghi nhận các ca nhiễm Covid đầu tiên liên quan đến với một chợ hải sản ở Vũ Hán, khiến các khoa học gia tin rằng virus này lần đầu lây truyền sang người từ động vật. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sau chuyến thăm Vũ Hán vào đầu năm nay để điều tra nguồn gốc của sự bùng phát virus corona, nói khả năng virus đến từ một phòng thí nghiệm "cực kỳ khó xảy ra". Nhà virus học của WHO, Marion Koopmans, người tham gia chuyến thăm đó, nói với BBC rằng nếu các nhà chức trách Hoa Kỳ nên chia sẻ thông tin liên quan, nếu có. Nhưng các báo cáo gần đây của truyền thông Mỹ đã đưa ra bằng chứng ngày càng nhiều là virus này có thể xuất hiện từ một phòng thí nghiệm ở Trung Quốc, có thể là do một sự rò rỉ. Biden ra lệnh phải có báo cáo mới về nguồn gốc Covid. Hoa Kỳ kêu gọi WHO điều tra 'minh bạch' về nguồn gốc Covid Đi tìm nguồn gốc 'virus Vũ Hán' 'Vũ Hán có thể đã bị virus corona nhiều tháng trước khi TQ báo cáo' Tại sao tranh cãi xảy ra trong lúc này? Trong một văn bản được Nhà Trắng công bố hôm thứ Tư, Tổng thống Biden cho biết sau khi nhậm chức ông đã yêu cầu được báo cáo về nguồn gốc của Covid-19, "gồm cả việc virus xuất hiện vì con người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh, hay từ một tai nạn trong phòng thí nghiệm". Khi nhận được báo cáo trong tháng này, ông Biden đã yêu cầu được "báo cáo thêm". Tổng thống Biden yêu cầu các cơ quan tình báo phải nộp báo cáo mới về nguồn gốc của virus trong vòng 90 ngày Ông Biden nói đa số trong cộng đồng tình báo xoay quanh hai kịch bản có thể xảy ra nhưng vẫn không nghĩ là có đủ thông tin để nghiêng hẳn về giả thuyết nào. Ông cho biết hiện ông đã yêu cầu các cơ quan "tăng gấp đôi nỗ lực để thu thập và phân tích thông tin có thể đưa chúng tôi đến gần hơn một kết luận chính xác". Hôm thứ Năm, Biden nói với các phóng viên rằng ông dự định công bố báo cáo "trừ khi có điều gì đó mà tôi chưa biết". Thủ tướng Canada Justin Trudeau sau đó lên tiếng ủng hộ nỗ lực của Mỹ và các nước khác để tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc của virus. Công bố hôm thứ Tư khiến các quan chức Trung Quốc tức giận. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên nói điều đó cho thấy Mỹ "không quan tâm đến những gì đã xảy ra hay sự thật, và không quan tâm đến một nghiên cứu nghiêm túc dựa trên khoa học về nguồn gốc của virus". "Mục đích của họ là sử dụng đại dịch để theo đuổi chính sách kỳ thị, thao túng chính trị và đổ lỗi. Họ đang thiếu tôn trọng khoa học, vô trách nhiệm với cuộc sống của con người và làm những điều phản tác dụng với những nỗ lực phối hợp chống lại virus," ông nói. Người phát ngôn Trung Quốc cũng nói các cơ quan tình báo Mỹ có một "lịch sử đen tối" về việc phát tán thông tin sai lệch. Một tuyên bố từ đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, không đề cập trực tiếp đến mệnh lệnh của ông Biden, cho biết "các chiến dịch bôi nhọ và chuyển hướng đổ lỗi đang trở lại". Người đọc lâu nay đã quen với các bài báo bác bỏ lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm như một âm mưu nguy hiểm, có thể hơi ngạc nhiên khi thấy nó lại đột nhiên xuất hiện trên trang nhất, được trình bày như một giả thuyết hoàn toàn chính đáng. Sự thật là, luôn có rất nhiều bằng chứng gián tiếp để hỗ trợ cả hai lý thuyết cạnh tranh. Nguồn gốc từ động vật, trong đó virus truyền tự nhiên từ dơi sang người, được hỗ trợ bởi thực tế là các virus corona trước đây đã vượt qua hàng rào từ vật đến người y như vậy. Cũng có rất nhiều tiền lệ về việc rò rỉ từ phòng thí nghiệm, trong đó các nhà nghiên cứu vô tình bị nhiễm virus mà họ đang nghiên cứu. Vụ bùng phát ở Vũ Hán xảy ra ngay trước cửa phòng thí nghiệm hàng đầu thế giới chuyên thu thập, nghiên cứu và thử nghiệm về virus corona từ dơi. Điều thay đổi không phải là bằng chứng - mà cho đến nay vẫn chưa có gì để chứng minh một trong hai giả thuyết - mà là chính trị. Thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm, được sinh ra trong một môi trường bị nhiễm độc bởi thông tin sai lệch, không bị suy yếu bởi sự phủ nhận của Trung Quốc, mà là bởi thực tế giả thuyết này được cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cổ súy. Các cơ quan truyền thông khắp nơi lúc đó đã cho thuyết này một nhún vai lạnh lùng. Nỗ lực của riêng tôi để xem xét một cách nghiêm túc lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm vào tháng 5 năm ngoái đã phải trải qua các cuộc thảo luận biên tập dài và căng thẳng trước khi nó được đăng tải. Giả thuyết phổ biến là virus đến từ động vật cũng đã lấn át khoa học. Bất chấp tiếng nói thống trị của một số nhà virus học hàng đầu nhấn mạnh rằng chỉ cần điều tra nguồn gốc từ động vật, một nhóm các nhà khoa học kiên quyết vẫn tiếp tục tranh luận rằng cả hai kịch bản vẫn nên được xét đến. Tất nhiên có thể là quá muộn. Dù cuộc tranh luận đi đến đâu, thì Trung Quốc cũng rất khó cho phép một cuộc điều tra khác trên đất của mình. Chúng ta biết gì về thuyết phòng thí nghiệm? Suy đoán về Viện Virus Vũ Hán - một trong những phòng thí nghiệm nghiên cứu virus hàng đầu của Trung Quốc - bắt đầu từ năm ngoái và được ông Trump tuyên truyền. Các bức điện của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ được đưa ra ánh sáng vào tháng 4/2020 cho thấy qgiới chức đại sứ quán lo lắng về an ninh sinh học ở đó. Đầu năm nay, WHO công bố một báo cáo viết chung với các nhà khoa học Trung Quốc về nguồn gốc của Covid-19, nói rằng khả năng virus đến từ một phòng thí nghiệm "cực kỳ khó xảy ra". Báo cáo cũng nói rằng virus có lẽ đã truyền từ dơi qua người qua một thú vật trung gian khác, nhưng cho biết phải nghiên cứu thêm. Người phát ngôn của WHO hôm thứ Năm nhắc lại với BBC rằng cần có các nghiên cứu sâu hơn "trong một số lĩnh vực, gồm việc phát hiện các ca nhiễm lúc đầu và các cụm bệnh, và vai trò tiềm năng của thị trường bán động vật, sự lây truyền qua chuỗi thức ăn và giả thuyết sự rò rỉ từ phòng thí nghiệm" . Chợ bán buôn hải sản Huanan ở Vũ Hán có liên quan đến các trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên Giả thuyết phòng thí nghiệm đã ngày càng được công chúng Hoa Kỳ chú ý trong bối cảnh các báo cáo gần đây từ nguồn tin tình báo cho biết ba thành viên của Viện virus học Vũ Hán phải nhập viện vào tháng 11/2019, vài tuần trước khi Trung Quốc thừa nhận ca nhiễm đầu tiên của căn bệnh mới ở cộng đồng. Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của Tổng thống Biden, từng khẳng định rằng ông tin virus truyền từ động vật sang người, mặc dù tháng này ông thừa nhận không còn tin là Covid-19 đã phát triển một cách tự nhiên. Lệnh của ông Biden về các cuộc điều tra thêm được đưa ra một ngày sau khi Xavier Becerra, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ con người Hoa Kỳ, thúc giục WHO đảm bảo một cuộc điều tra "minh bạch" về nguồn gốc của virus. "Giai đoạn 2 của nghiên cứu nguồn gốc Covid phải được đưa ra với các điều khoản tham chiếu minh bạch, dựa trên cơ sở khoa học và cung cấp cho các chuyên gia quốc tế sự độc lập để đánh giá đầy đủ nguồn gốc của virus và những ngày đầu đại dịch bùng phát." Ông Becerra nói. Trong khi vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy virus do con người tạo ra, Facebook hôm thứ Năm nói dựa trên các cuộc điều tra đang diễn ra và tham khảo ý kiến ​​của giới chuyên gia y tế công cộng, công ty này sẽ "không còn loại bỏ tuyên bố Covid-19 là do con người tạo ra khỏi nền tảng của mình." "Chúng tôi tiếp tục làm việc với các chuyên gia y tế để bắt kịp với bản chất chuyển biến của đại dịch và thường xuyên cập nhật các chính sách của công ty khi các sự kiện và xu hướng mới xuất hiện". Facebook nói.

world-55197725

https://www.bbc.com/vietnamese/world-55197725

Joe Biden: Việc tiêm chủng Covid ở Mỹ sẽ không bắt buộc

Tổng thống đắc cử Joe Biden nói rằng người Mỹ sẽ không bắt buộc phải tiêm vaccine virus corona khi nó lưu hành ở Mỹ.

Ông Biden tuyên bố như vậy khi Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) lần đầu tiên khuyến khích "toàn dân đeo khẩu trang", trừ khi ở trong nhà riêng. CDC cho biết Hoa Kỳ đã "bước vào giai đoạn lây truyền virus mức độ cao". Ông Biden yêu cầu người Mỹ đeo khẩu trang trong 100 ngày Biden công bố đội ngũ báo chí cấp cao toàn nữ Covid-19: Việt Nam có mua vaccine của Trung Quốc và Nga? Hôm thứ Sáu, Hoa Kỳ ghi nhận hơn 2.500 ca tử vong và gần 225.000 ca mắc mới. Nước này xác nhận 14,3 triệu ca mắc và hơn 278.000 ca tử vong. Ông Biden - người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1 - cũng cho biết ông mong đợi lễ nhậm chức của mình sẽ là một sự kiện thu hẹp về quy mô do lo ngại về virus corona. "Tôi đoán là vẫn sẽ có một buổi lễ diễn ra nhưng tôi không biết mọi việc sẽ diễn ra như thế nào," ông nói. Chính sách của Biden về vaccine? Hãng Pfizer cho biết vaccine của họ đã được chứng minh là có hiệu quả 95% trong các thử nghiệm lâm sàng. Covid: BS Mỹ làm video mô tả điều bệnh nhân sắp chết phải trải qua Moderna cũng cho biết vaccine của hãng hiệu quả 94%. Cả hai hãng nói trên đều đã nộp đơn lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDI) để phân phối thuốc của họ ở Mỹ. Vương quốc Anh hôm thứ Tư đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phê chuẩn vaccine của Pfizer. Trước đó, vào thứ Sáu, Phó Tổng thống Mike Pence cho biết trong chuyến thăm CDC tại Atlanta rằng có thể phải mất 'một tuần rưỡi nữa' để liên bang phê chuẩn một vaccine Covid-19. Phát biểu tại Wilmington, Delaware, tổng thống đắc cử của Mỹ, Joe Biden, cho biết không cần thiết phải bắt buộc tiêm vaccine Covid-19. Ông Biden nói ông sẵn sàng tiêm vaccine công khai "Tôi sẽ làm mọi điều trong khả năng của mình với tư cách là tổng thống để khuyến khích mọi người làm điều đúng đắn và khi họ làm điều đó, hãy chứng minh rằng điều đó quan trọng", ông nói. Trung tâm Nghiên cứu Pew cho biết chỉ 60% người Mỹ hiện đang chuẩn bị tiêm vaccine Covid, tăng từ 51% những người đã nói như vậy vào tháng Chín. Hôm thứ Năm, ông Biden nói với CNN rằng ông sẵn sàng tiêm vaccine công khai để giảm bớt những lo ngại về sự an toàn của nó. Ba cựu tổng thống - Barack Obama, George W Bush và Bill Clinton - cho biết họ cũng sẵn sàng tiêm chủng công khai. Ông Biden cũng đã nhắc lại lời kêu gọi người Mỹ đeo khẩu trang trong 100 ngày - một biện pháp mà ông cho rằng, kết hợp với việc tiêm vaccine, sẽ khiến các ca tử vong "giảm mạnh". Lo sợ về tranh cãi chính trị Cuộc chiến của Hoa Kỳ nhằm kiểm soát đại dịch virus corona sắp sửa đâm đầu vào một phong trào chống vaccine toàn quốc đang lan tràn một cách ngoan cố. Thực tế đó có thể nằm sau tuyên bố của Tổng thống đắc cử Biden rằng ông sẽ không ủng hộ việc chính phủ bắt buộc tất cả người Mỹ phải tiêm vaccine Covid-19. Nỗ lực thực hiện điều này - ngay cả khi được hỗ trợ bởi khoa học và tiền lệ pháp lý có niên đại hơn một thế kỷ - có thể tạo ra một làn sóng phản đối - việc này sẽ chứng tỏ phản tác dụng đối với sức khỏe cộng đồng. Điều này đã xảy ra với việc đeo khẩu trang toàn quốc - một biện pháp ít xâm nhập hơn để ngăn chặn sự lây lan của virus - mà trong sáu tháng qua, đã trở thành một đề tài tranh cãi chính trị phổ biến. Ông Biden, và các thống đốc tiểu bang, những người sẽ đi đầu trong bất kỳ nhiệm vụ nào như vậy, có thể chỉ muốn nhắm mục tiêu vào một số bộ phận dân cư nhất định có nguy cơ lây nhiễm hoặc lây lan Covid-19 hơn. Ví dụ, người sử dụng lao động có thể được khuyến khích để yêu cầu y tá và nhân viên tại các viện dưỡng lão phải được chủng ngừa, và hầu hết trẻ em phải được chủng ngừa trước khi đi học tại các trường công lập hoặc tư thục. Trong khi sự phát triển nhanh chóng của nhiều loại vaccine đã mang lại lý do để hy vọng có cuộc sống bình thường hơn sau đại dịch virus corona, cuộc chiến tiêm chủng đang diễn ra chỉ là một ví dụ về cách quản lý cuộc khủng hoảng y tế công cộng này trong những tháng tới sẽ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng đối với chính quyền của ông Biden. CDC khuyên người Mỹ nên làm gì? Cơ quan y tế CDC cho biết họ hiện đang khuyến cáo mọi người nên đeo khẩu trang ở bất kỳ đâu bên ngoài nhà riêng của họ - kể cả trong các tòa nhà. CDC nói rằng nước Mỹ đang trong giai đoạn "lây truyền ở cấp độ cao" khi thời tiết lạnh hơn khiến nhiều người dành nhiều thời gian hơn trong các tòa nhà. CDC cho biết khoảng một nửa số ca mắc mới là kết quả của việc lây truyền từ những người bị nhiễm bệnh mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Cơ quan này nói đeo khẩu trang, giữ khoảng cách vật lý và tránh những không gian không cần thiết trong các tòa nhà và không gian ngoài trời đông đúc là một phần của phương pháp tiếp cận "đa hướng" cần thiết để "tạo cầu nối" cho một tương lai nơi vaccine được phổ biến rộng rãi và cuộc sống có thể trở lại bình thường. Hôm thứ Năm, ông Biden cho biết ông sẽ bắt buộc phải đeo khẩu trang trong các tòa nhà liên bang. Trong khi đó, Thống đốc đảng Dân chủ bang California Gavin Newsom đã ban hành lệnh 'ở nhà'đối với phần lớn tiểu bang của ông. Hôm thứ Tư, Thị trưởng Los Angeles Eric Garcetti đã ban hành lệnh hạn chế mọi hình thức di chuyển nơi công cộng, kể cả đi bộ hoặc đi xe. Còn việc làm ở Mỹ thì sao? Ông Biden mô tả dữ liệu việc làm mới nhất là "tồi tệ". Số liệu từ tháng 11, được công bố trước đó vào thứ Sáu, cho thấy đã có thêm 245.000 việc làm mới, thấp hơn dự kiến do tỷ lệ nhiễm mới hàng ngày tăng gần gấp đôi. Ông Biden nói: "Nó cho thấy một nền kinh tế đang đình trệ và vẫn ở giữa một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế và việc làm tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại." Tăng trưởng việc làm chậm lại ở Hoa Kỳ khi các ca nhiễm virus gia tăng Ông dự đoán "tương lai sẽ rất ảm đạm" nếu các nhà lập pháp không thông qua gói viện trợ giải cứu coronavirus ngay lập tức. Trừ khi Quốc hội ban hành một dự luật cứu trợ khác, hơn 9 triệu người Mỹ thất nghiệp sẽ bị cắt trợ cấp thất nghiệp sau Giáng sinh. Các nhà lập pháp của cả hai đảng đã và đang tiến tới kế hoạch 900 tỷ đô la bao gồm trợ cấp thất nghiệp mở rộng.

summarize: Ông Biden tuyên bố như vậy khi Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) lần đầu tiên khuyến khích "toàn dân đeo khẩu trang", trừ khi ở trong nhà riêng. CDC cho biết Hoa Kỳ đã "bước vào giai đoạn lây truyền virus mức độ cao". Ông Biden yêu cầu người Mỹ đeo khẩu trang trong 100 ngày Biden công bố đội ngũ báo chí cấp cao toàn nữ Covid-19: Việt Nam có mua vaccine của Trung Quốc và Nga? Hôm thứ Sáu, Hoa Kỳ ghi nhận hơn 2.500 ca tử vong và gần 225.000 ca mắc mới. Nước này xác nhận 14,3 triệu ca mắc và hơn 278.000 ca tử vong. Ông Biden - người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1 - cũng cho biết ông mong đợi lễ nhậm chức của mình sẽ là một sự kiện thu hẹp về quy mô do lo ngại về virus corona. "Tôi đoán là vẫn sẽ có một buổi lễ diễn ra nhưng tôi không biết mọi việc sẽ diễn ra như thế nào," ông nói. Chính sách của Biden về vaccine? Hãng Pfizer cho biết vaccine của họ đã được chứng minh là có hiệu quả 95% trong các thử nghiệm lâm sàng. Covid: BS Mỹ làm video mô tả điều bệnh nhân sắp chết phải trải qua Moderna cũng cho biết vaccine của hãng hiệu quả 94%. Cả hai hãng nói trên đều đã nộp đơn lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDI) để phân phối thuốc của họ ở Mỹ. Vương quốc Anh hôm thứ Tư đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phê chuẩn vaccine của Pfizer. Trước đó, vào thứ Sáu, Phó Tổng thống Mike Pence cho biết trong chuyến thăm CDC tại Atlanta rằng có thể phải mất 'một tuần rưỡi nữa' để liên bang phê chuẩn một vaccine Covid-19. Phát biểu tại Wilmington, Delaware, tổng thống đắc cử của Mỹ, Joe Biden, cho biết không cần thiết phải bắt buộc tiêm vaccine Covid-19. Ông Biden nói ông sẵn sàng tiêm vaccine công khai "Tôi sẽ làm mọi điều trong khả năng của mình với tư cách là tổng thống để khuyến khích mọi người làm điều đúng đắn và khi họ làm điều đó, hãy chứng minh rằng điều đó quan trọng", ông nói. Trung tâm Nghiên cứu Pew cho biết chỉ 60% người Mỹ hiện đang chuẩn bị tiêm vaccine Covid, tăng từ 51% những người đã nói như vậy vào tháng Chín. Hôm thứ Năm, ông Biden nói với CNN rằng ông sẵn sàng tiêm vaccine công khai để giảm bớt những lo ngại về sự an toàn của nó. Ba cựu tổng thống - Barack Obama, George W Bush và Bill Clinton - cho biết họ cũng sẵn sàng tiêm chủng công khai. Ông Biden cũng đã nhắc lại lời kêu gọi người Mỹ đeo khẩu trang trong 100 ngày - một biện pháp mà ông cho rằng, kết hợp với việc tiêm vaccine, sẽ khiến các ca tử vong "giảm mạnh". Lo sợ về tranh cãi chính trị Cuộc chiến của Hoa Kỳ nhằm kiểm soát đại dịch virus corona sắp sửa đâm đầu vào một phong trào chống vaccine toàn quốc đang lan tràn một cách ngoan cố. Thực tế đó có thể nằm sau tuyên bố của Tổng thống đắc cử Biden rằng ông sẽ không ủng hộ việc chính phủ bắt buộc tất cả người Mỹ phải tiêm vaccine Covid-19. Nỗ lực thực hiện điều này - ngay cả khi được hỗ trợ bởi khoa học và tiền lệ pháp lý có niên đại hơn một thế kỷ - có thể tạo ra một làn sóng phản đối - việc này sẽ chứng tỏ phản tác dụng đối với sức khỏe cộng đồng. Điều này đã xảy ra với việc đeo khẩu trang toàn quốc - một biện pháp ít xâm nhập hơn để ngăn chặn sự lây lan của virus - mà trong sáu tháng qua, đã trở thành một đề tài tranh cãi chính trị phổ biến. Ông Biden, và các thống đốc tiểu bang, những người sẽ đi đầu trong bất kỳ nhiệm vụ nào như vậy, có thể chỉ muốn nhắm mục tiêu vào một số bộ phận dân cư nhất định có nguy cơ lây nhiễm hoặc lây lan Covid-19 hơn. Ví dụ, người sử dụng lao động có thể được khuyến khích để yêu cầu y tá và nhân viên tại các viện dưỡng lão phải được chủng ngừa, và hầu hết trẻ em phải được chủng ngừa trước khi đi học tại các trường công lập hoặc tư thục. Trong khi sự phát triển nhanh chóng của nhiều loại vaccine đã mang lại lý do để hy vọng có cuộc sống bình thường hơn sau đại dịch virus corona, cuộc chiến tiêm chủng đang diễn ra chỉ là một ví dụ về cách quản lý cuộc khủng hoảng y tế công cộng này trong những tháng tới sẽ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng đối với chính quyền của ông Biden. CDC khuyên người Mỹ nên làm gì? Cơ quan y tế CDC cho biết họ hiện đang khuyến cáo mọi người nên đeo khẩu trang ở bất kỳ đâu bên ngoài nhà riêng của họ - kể cả trong các tòa nhà. CDC nói rằng nước Mỹ đang trong giai đoạn "lây truyền ở cấp độ cao" khi thời tiết lạnh hơn khiến nhiều người dành nhiều thời gian hơn trong các tòa nhà. CDC cho biết khoảng một nửa số ca mắc mới là kết quả của việc lây truyền từ những người bị nhiễm bệnh mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Cơ quan này nói đeo khẩu trang, giữ khoảng cách vật lý và tránh những không gian không cần thiết trong các tòa nhà và không gian ngoài trời đông đúc là một phần của phương pháp tiếp cận "đa hướng" cần thiết để "tạo cầu nối" cho một tương lai nơi vaccine được phổ biến rộng rãi và cuộc sống có thể trở lại bình thường. Hôm thứ Năm, ông Biden cho biết ông sẽ bắt buộc phải đeo khẩu trang trong các tòa nhà liên bang. Trong khi đó, Thống đốc đảng Dân chủ bang California Gavin Newsom đã ban hành lệnh 'ở nhà'đối với phần lớn tiểu bang của ông. Hôm thứ Tư, Thị trưởng Los Angeles Eric Garcetti đã ban hành lệnh hạn chế mọi hình thức di chuyển nơi công cộng, kể cả đi bộ hoặc đi xe. Còn việc làm ở Mỹ thì sao? Ông Biden mô tả dữ liệu việc làm mới nhất là "tồi tệ". Số liệu từ tháng 11, được công bố trước đó vào thứ Sáu, cho thấy đã có thêm 245.000 việc làm mới, thấp hơn dự kiến do tỷ lệ nhiễm mới hàng ngày tăng gần gấp đôi. Ông Biden nói: "Nó cho thấy một nền kinh tế đang đình trệ và vẫn ở giữa một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế và việc làm tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại." Tăng trưởng việc làm chậm lại ở Hoa Kỳ khi các ca nhiễm virus gia tăng Ông dự đoán "tương lai sẽ rất ảm đạm" nếu các nhà lập pháp không thông qua gói viện trợ giải cứu coronavirus ngay lập tức. Trừ khi Quốc hội ban hành một dự luật cứu trợ khác, hơn 9 triệu người Mỹ thất nghiệp sẽ bị cắt trợ cấp thất nghiệp sau Giáng sinh. Các nhà lập pháp của cả hai đảng đã và đang tiến tới kế hoạch 900 tỷ đô la bao gồm trợ cấp thất nghiệp mở rộng.

forum-40049801

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-40049801

Thăm bảo tàng Lenin duy nhất nằm ngoài nước Nga

Tọa lạc gần trung tâm thành phố Tampere, bảo tàng Lenin sở hữu lịch sử hình thành và tầm quan trọng đặc biệt với nước láng giềng phía Đông của Phần Lan.

Tầng 2½ của Hội trường Công nhân Tampere chính là nơi Vladimir Lenin và Josef Stalin gặp nhau lần đầu tiên năm 1905. Một nhóm học sinh phổ thông đang nghe thuyết minh tại bảo tàng. Những người đàn ông nổi tiếng trên miếng dán tủ lạnh Bước chân vào bảo tàng, đầu tiên khách tham quan sẽ thấy đồng phục màu cam của nhân viên, rồi đến quầy kính trưng bày những con búp bê Matryoshka, những bức tượng nhỏ của các lãnh tụ cộng sản, huy chương, miếng dán tủ lạnh… gợi nhớ đến kỉ nguyên Xô Viết. Tủ gửi hành lí được trang trí bằng chân dung Lenin cùng những người nổi tiếng đã đến thăm bảo tàng. Đây là Urho Kekkonen - Tổng thống Phần Lan suốt 25 năm, lâu nhất trong lịch sử - từng đưa bạn bè tới bảo tàng. Kia là Tarja Halonen - nữ Tổng thống đầu tiên của Phần Lan - đã mua sắm ở quầy lưu niệm. Bạn cũng có thể chọn ngăn của Juri Gagarin, chàng trai đáp xuống bảo tàng như người hùng sau chuyến du hành vũ trụ, để gửi giỏ xách của mình; hoặc ngăn tủ của Aleida Guevara, cô con gái ghé thăm nơi này để tưởng nhớ người cha nổi tiếng Ché. Dĩ nhiên, nếu bạn gặp may, ô số 9 vẫn còn trống thì bạn hoàn toàn có thể nhờ Vladimir Uljanov (nhận ra ai không?) - người từng đọc diễn văn ở đây - giữ giỏ hộ. Khách tham quan được khuyến khích khoác áo tài xế và chở Lenin đi chơi một vòng. Thêm vài bước chân nữa, một đoạn video trắng đen mời khách tham quan lắng nghe Lenin tự sự chuyện đời mình. Khi "tôi" (Lenin) ăn xúc xích đen - "mustamakkara" trong tiếng Phần Lan, làm bằng thịt và huyết heo, thường được kèm mứt nam việt quất dại (lingonberry) - ở quảng trường Tampere, "tôi" đã tuyên bố: "Những người dân làm ra món xúc xích đen này xứng đáng được độc lập". Lúc ấy, Phần Lan là thuộc địa của Nga. Nếu đúng Lenin từng nói vậy, món xúc xích đen đặc sản Tampere có thêm một lí do để bất khả thay thế, ngoài mùi vị ấn tượng của nó. "Lenin" cũng kể có nhiều người đồn thổi là thi hài ông được chuyển đến Tampere sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ. Năm 1906, cũng ở địa chỉ này, Lenin lần nữa khẳng định với những người bạn Tampere đang cho ông nương náu là mình ủng hộ Phần Lan độc lập. Và ông đã không nuốt lời. Sau khi Phần Lan tuyên bố độc lập vào ngày 6 tháng 12 năm 1917, Lenin và các đồng chí của ông nhanh chóng chấp thuận. Đây là bảo tàng Lenin duy nhất nằm ngoài nước Nga. Thời Xô Viết, bảo tàng này là điểm đến không thể bỏ qua của tất cả du khách xứ bạch dương. Người ta tin rằng bảo tàng Lenin nằm trong lịch trình được "đề nghị" mà du khách Liên Xô không nên từ chối. Trong thập niên 1970, trung bình hàng năm có hơn 20.000 người thăm bảo tàng. Thống kê cho thấy có năm số lượng người Nga tham quan nơi này còn đông hơn cả người Phần. Việc thành lập bảo tàng Lenin không dễ dàng gì. Dự án gây tranh cãi dữ dội khắp Phần Lan, bởi quan hệ Nga - Phần xấu đi nhiều sau Hiệp ước Hòa bình năm 1944. Hội Hữu nghị Nga - Phần được thành lập trong một nỗ lực duy trì quan hệ thân thiện giữa hai quốc gia. Lenin và vệ sĩ người Phần Lan của ông, Eino Rahja, vào đêm trước của Cách mạng tháng Mười (1917) Chi nhánh Tampere của Hội này dự định thành lập bảo tàng Lenin tại Hội trường Công nhân, nơi Lenin gặp Stalin lần đầu ở Hội nghị của Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga năm 1905. Những cuộc tranh luận chính trị ngày càng gay gắt, nhạy cảm, tưởng chừng không bao giờ dứt giữa phe ủng hộ và phản đối dựng bảo tàng. Nhờ sự hậu thuẫn của Thủ tướng J. K. Paasikivi cùng nhiều chính trị gia khác, và một lời nhắn khiêm nhường được gửi đến Hội Công nhân Tampere cảnh báo việc từ chối đặt bảo tàng Lenin ở tòa nhà công nhân sẽ tạo nên một "scandal quốc tế", mà dự án tiến triển. Stalin rất vui sướng khi biết người Phần muốn làm bảo tàng Lenin, và sự hài lòng của ông giúp nhân lên uy tín và tầm quan trọng của kế hoạch này. Cuối cùng, sáng kiến đầy tranh cãi hóa ra lại trở thành dự án trọng yếu về mặt chính trị, xoắn kết với quan hệ Phần Lan - Liên Xô. 20 tháng 01 năm 1946, một ngày trước kỉ niệm ngày mất của Lenin, bảo tàng chính thức mở cửa. Ngày nay, bảo tàng Lenin ở Tampere không còn nhắm đến mục tiêu làm hài lòng Liên Xô nữa, mà tập trung khám phá mối ràng buộc phức tạp giữa Phần Lan và Nga. Bảo tàng vừa trải qua một đợt thay da đổi thịt triệt để, và phiên bản mới đi vào hoạt động ngày 17 tháng 6 năm 2016, rất đúng lúc kỉ niệm 100 năm Quốc khánh Phần Lan (6 tháng 12 năm 2017). Suốt năm nay, cả Phần Lan rộn ràng nhiều hoạt động đa dạng với hashtag #SuomiFinland100. Thời điểm này thật thích hợp để đến thăm bảo tàng Lenin, dạo một vòng lịch sử thu gọn, tái hiện lại quan hệ Phần - Nga từ thời tiền cách mạng vô sản cho đến lúc Liên bang Xô Viết sụp đổ… và nước Nga thời Putin. Đầy ắp thông tin, thú vị và khá trung lập, triển lãm gây ấn tượng đến khán giả theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc và cảm nhận và kinh nghiệm của mỗi người đối với Liên Xô. Lenin từng nói: "Không ai dự báo được thời điểm và tiến trình của cách mạng. Cách mạng được chi phối bởi những quy luật bí ẩn". Phát biểu này của lãnh tụ Xô Viết về cách mạng có vẻ đúng cả với trường hợp của bảo tàng mang tên ông. Là trung tâm công nghiệp mệnh danh "Manchester của Phần Lan" vào đầu thế kỉ 20, Tampere chứng kiến cú bắt tay đầu tiên của hai kiến trúc sư dựng nên Liên bang Xô Viết, rồi 41 năm sau, Tampere tưởng niệm cuộc gặp gỡ định mệnh ấy bằng một bảo tàng Lenin. Hiện nay, song song với nỗ lực khắc họa chân dung Lenin đa chiều, toàn diện, bảo tàng còn giúp khách tham quan có dịp ôn lại lịch sử thế giới, nhất là quan hệ Phần Lan - Liên Xô và giai đoạn chiến tranh lạnh. Khi Lenin gặp Stalin ở Hội trường Công nhân Tampere năm 1905, chắc cả hai ông đều không thể hình dung ra những điều như thế.

summarize: Tầng 2½ của Hội trường Công nhân Tampere chính là nơi Vladimir Lenin và Josef Stalin gặp nhau lần đầu tiên năm 1905. Một nhóm học sinh phổ thông đang nghe thuyết minh tại bảo tàng. Những người đàn ông nổi tiếng trên miếng dán tủ lạnh Bước chân vào bảo tàng, đầu tiên khách tham quan sẽ thấy đồng phục màu cam của nhân viên, rồi đến quầy kính trưng bày những con búp bê Matryoshka, những bức tượng nhỏ của các lãnh tụ cộng sản, huy chương, miếng dán tủ lạnh… gợi nhớ đến kỉ nguyên Xô Viết. Tủ gửi hành lí được trang trí bằng chân dung Lenin cùng những người nổi tiếng đã đến thăm bảo tàng. Đây là Urho Kekkonen - Tổng thống Phần Lan suốt 25 năm, lâu nhất trong lịch sử - từng đưa bạn bè tới bảo tàng. Kia là Tarja Halonen - nữ Tổng thống đầu tiên của Phần Lan - đã mua sắm ở quầy lưu niệm. Bạn cũng có thể chọn ngăn của Juri Gagarin, chàng trai đáp xuống bảo tàng như người hùng sau chuyến du hành vũ trụ, để gửi giỏ xách của mình; hoặc ngăn tủ của Aleida Guevara, cô con gái ghé thăm nơi này để tưởng nhớ người cha nổi tiếng Ché. Dĩ nhiên, nếu bạn gặp may, ô số 9 vẫn còn trống thì bạn hoàn toàn có thể nhờ Vladimir Uljanov (nhận ra ai không?) - người từng đọc diễn văn ở đây - giữ giỏ hộ. Khách tham quan được khuyến khích khoác áo tài xế và chở Lenin đi chơi một vòng. Thêm vài bước chân nữa, một đoạn video trắng đen mời khách tham quan lắng nghe Lenin tự sự chuyện đời mình. Khi "tôi" (Lenin) ăn xúc xích đen - "mustamakkara" trong tiếng Phần Lan, làm bằng thịt và huyết heo, thường được kèm mứt nam việt quất dại (lingonberry) - ở quảng trường Tampere, "tôi" đã tuyên bố: "Những người dân làm ra món xúc xích đen này xứng đáng được độc lập". Lúc ấy, Phần Lan là thuộc địa của Nga. Nếu đúng Lenin từng nói vậy, món xúc xích đen đặc sản Tampere có thêm một lí do để bất khả thay thế, ngoài mùi vị ấn tượng của nó. "Lenin" cũng kể có nhiều người đồn thổi là thi hài ông được chuyển đến Tampere sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ. Năm 1906, cũng ở địa chỉ này, Lenin lần nữa khẳng định với những người bạn Tampere đang cho ông nương náu là mình ủng hộ Phần Lan độc lập. Và ông đã không nuốt lời. Sau khi Phần Lan tuyên bố độc lập vào ngày 6 tháng 12 năm 1917, Lenin và các đồng chí của ông nhanh chóng chấp thuận. Đây là bảo tàng Lenin duy nhất nằm ngoài nước Nga. Thời Xô Viết, bảo tàng này là điểm đến không thể bỏ qua của tất cả du khách xứ bạch dương. Người ta tin rằng bảo tàng Lenin nằm trong lịch trình được "đề nghị" mà du khách Liên Xô không nên từ chối. Trong thập niên 1970, trung bình hàng năm có hơn 20.000 người thăm bảo tàng. Thống kê cho thấy có năm số lượng người Nga tham quan nơi này còn đông hơn cả người Phần. Việc thành lập bảo tàng Lenin không dễ dàng gì. Dự án gây tranh cãi dữ dội khắp Phần Lan, bởi quan hệ Nga - Phần xấu đi nhiều sau Hiệp ước Hòa bình năm 1944. Hội Hữu nghị Nga - Phần được thành lập trong một nỗ lực duy trì quan hệ thân thiện giữa hai quốc gia. Lenin và vệ sĩ người Phần Lan của ông, Eino Rahja, vào đêm trước của Cách mạng tháng Mười (1917) Chi nhánh Tampere của Hội này dự định thành lập bảo tàng Lenin tại Hội trường Công nhân, nơi Lenin gặp Stalin lần đầu ở Hội nghị của Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga năm 1905. Những cuộc tranh luận chính trị ngày càng gay gắt, nhạy cảm, tưởng chừng không bao giờ dứt giữa phe ủng hộ và phản đối dựng bảo tàng. Nhờ sự hậu thuẫn của Thủ tướng J. K. Paasikivi cùng nhiều chính trị gia khác, và một lời nhắn khiêm nhường được gửi đến Hội Công nhân Tampere cảnh báo việc từ chối đặt bảo tàng Lenin ở tòa nhà công nhân sẽ tạo nên một "scandal quốc tế", mà dự án tiến triển. Stalin rất vui sướng khi biết người Phần muốn làm bảo tàng Lenin, và sự hài lòng của ông giúp nhân lên uy tín và tầm quan trọng của kế hoạch này. Cuối cùng, sáng kiến đầy tranh cãi hóa ra lại trở thành dự án trọng yếu về mặt chính trị, xoắn kết với quan hệ Phần Lan - Liên Xô. 20 tháng 01 năm 1946, một ngày trước kỉ niệm ngày mất của Lenin, bảo tàng chính thức mở cửa. Ngày nay, bảo tàng Lenin ở Tampere không còn nhắm đến mục tiêu làm hài lòng Liên Xô nữa, mà tập trung khám phá mối ràng buộc phức tạp giữa Phần Lan và Nga. Bảo tàng vừa trải qua một đợt thay da đổi thịt triệt để, và phiên bản mới đi vào hoạt động ngày 17 tháng 6 năm 2016, rất đúng lúc kỉ niệm 100 năm Quốc khánh Phần Lan (6 tháng 12 năm 2017). Suốt năm nay, cả Phần Lan rộn ràng nhiều hoạt động đa dạng với hashtag #SuomiFinland100. Thời điểm này thật thích hợp để đến thăm bảo tàng Lenin, dạo một vòng lịch sử thu gọn, tái hiện lại quan hệ Phần - Nga từ thời tiền cách mạng vô sản cho đến lúc Liên bang Xô Viết sụp đổ… và nước Nga thời Putin. Đầy ắp thông tin, thú vị và khá trung lập, triển lãm gây ấn tượng đến khán giả theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc và cảm nhận và kinh nghiệm của mỗi người đối với Liên Xô. Lenin từng nói: "Không ai dự báo được thời điểm và tiến trình của cách mạng. Cách mạng được chi phối bởi những quy luật bí ẩn". Phát biểu này của lãnh tụ Xô Viết về cách mạng có vẻ đúng cả với trường hợp của bảo tàng mang tên ông. Là trung tâm công nghiệp mệnh danh "Manchester của Phần Lan" vào đầu thế kỉ 20, Tampere chứng kiến cú bắt tay đầu tiên của hai kiến trúc sư dựng nên Liên bang Xô Viết, rồi 41 năm sau, Tampere tưởng niệm cuộc gặp gỡ định mệnh ấy bằng một bảo tàng Lenin. Hiện nay, song song với nỗ lực khắc họa chân dung Lenin đa chiều, toàn diện, bảo tàng còn giúp khách tham quan có dịp ôn lại lịch sử thế giới, nhất là quan hệ Phần Lan - Liên Xô và giai đoạn chiến tranh lạnh. Khi Lenin gặp Stalin ở Hội trường Công nhân Tampere năm 1905, chắc cả hai ông đều không thể hình dung ra những điều như thế.

vert-tra-46487203

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-46487203

Bữa ăn đóng hộp dã ngoại của Nhật Bản có gì lạ?

Ekiben là một thứ được đánh giá cao, và một số người nói là thiết yếu, của chuyến du lịch tàu hỏa đường dài ở Nhật Bản.

Văn hóa ẩm thực của Nhật Bản vô cùng đa dạng Khi tôi đi qua hành lang uốn khúc của Ga Tokyo, tôi có cảm giác như một người hành hương đang thực hiện một hành trình hoành tráng trước chuyến đi thực tế của mình. Thanh kiếm samurai và nghệ thuật luyện thép Nhật Bản Người rèn kiếm 'samurai' đang thiết kế tàu vũ trụ Tôi đã đi đến thánh địa của ekiben - những bữa ăn yêu thích được đóng hộp dành riêng cho các chuyến đi dài bằng tàu hỏa. Giống như đám đông vội vàng quanh tôi, tôi phải ra kịp chuyến tàu, và điều cuối cùng phải làm là tìm cho mình đồ ăn mang theo chuyến đi. Ekiben (駅 弁), viết tắt của eki (nhà ga) và ben (bento, hộp thức ăn), là một thứ được đánh giá cao, và một số người nói là thiết yếu, của chuyến du lịch tàu hỏa đường dài ở Nhật Bản. Tuy việc ăn trên tàu hỏa đi làm hàng ngày được coi là không nên, nhưng với du khách trên chuyến tàu đường dài, chẳng hạn như tàu cao tốc hoặc tàu đặt chỗ trước, thì việc ăn uống lại được khuyến khích. Mỗi vùng, và thậm chí mỗi ga cụ thể, lại có những món ăn độc đáo của riêng mình gắn liền với văn hoá và ẩm thực địa phương. Sau một vài lần rẽ nhầm lối, tôi đã đến được Ekiben-ya Matsuri (tức 'Lễ hội Ekiben'), nó chứa đầy các chồng hộp được sắp xếp gọn gàng, liên tục được chuyển đi, và được kiểm tra bởi vô số người mua sắm cuồng nhiệt. Tôi xem xét các thùng dài bằng nhựa có hình tàu shinkansen, tức là tàu cao tốc, chứa nhiều loại rau, thịt và cơm, và vô số những chiếc hộp sặc sỡ có những chữ viết gợi nhớ một thời đã qua. Tôi nhìn chăm chú qua lưng những người cùng mua hàng để thu thập những điều gợi ý về các món ăn ưa thích, chẳng hạn như các hộp có số lượng giới hạn mà chúng báo hiệu mùa xuân sắp tới. Tôi phải chen kề vai với những người sành mồm, những du khách và những người chỉ đơn giản là tìm furusato no aji (một hương vị ở quê nhà), tất cả đều hy vọng sẽ tìm thấy sự vui thú trong số khoảng 200 loại mặt hàng trưng bày. Ở nước Nhật điển hình lịch sự, chỗ đông đúc này cũng thường xuyên có xô đẩy, cho thấy những người cùng mua hàng, cũng như tôi, có rất ít thời gian để mua. Ekiben, chữ viết tắt của eki (nhà ga) và ben (bento), là những bữa ăn đóng gói tiện lợi dành cho du khách đi tàu hỏa đường dài. Trên khắp đất nước này, du khách dựa vào các cửa hàng bento của ga xe lửa để mua thức ăn và đồ uống cho một chuyến đi cụ thể, thông thường sự lựa chọn gắn liền với khu vực họ đang ở. Nhưng cửa hàng này lại khác. Cũng như việc cung cấp thức ăn hộp ekiben địa phương ở quanh vùng Tokyo, Ekiben-ya Matsuri cũng bán các lựa chọn ưa thích ở các điểm đến trên khắp đất nước này - từ Hokkaido ở phía bắc cho đến Kyushu ở phía nam, cho phép người mua quên chuyến đi tàu và nhảy thẳng vào bữa ăn được ưa chuộng của gần như bất kỳ vùng nào mà họ có thể nghĩ ra. Quan điểm này là phổ biến: cửa hàng này bán 10.000 bữa ăn kiểu bento mỗi ngày và tối đa là 15.000, vào cuối tuần. Niềm tự hào 'văn hóa trễ nải' của người Brazil Hong Kong, nơi Đông - Tây hội ngộ Ekiben phục vụ cho du khách tìm 'furusato no aji', tức hương vị quê nhà. Những bữa tiệc di chuyển này là một kết quả đẹp đẽ của một mạng lưới xe lửa hiệu quả và rộng khắp kết hợp với những khẩu vị tò mò khao khát muốn thử các món đặc sản yêu thích của địa phương. Việc lấy mẫu các mặt hàng đặc biệt trên khắp đất nước đã ăn sâu vào văn hóa Nhật. Khái niệm về meibutsu, tức 'những thứ nổi tiếng', thể hiện qua hai yếu tố của du lịch: ekiben và omiyage (quà lưu niệm đóng gói tặng cho gia đình và bạn bè). Trong khi omiyage là một cách để chia sẻ meibutsu khi về nhà, thì ekiben là một cách để thưởng thức một mặt hàng đặc biệt cho bản thân mình. Steven R McGreevy, người đã sống ở Nhật từ năm 2000, giải thích rằng "văn hóa ẩm thực của Nhật Bản vô cùng đa dạng và thường được liên kết với một địa điểm cụ thể. Chỉ cần gợi ý một nơi nào đó ở Nhật là sẽ tự động gợi ra hình ảnh của các loại thực phẩm cụ thể có nguồn gốc từ nơi đó hoặc ở một mức độ tinh tế đặc biệt hoặc có chất lượng đặc biệt. Tất nhiên điều này được thấy ở khắp nơi trên thế giới, nhưng tôi muốn nói mức độ phân giải ở Nhật Bản là thực sự cao: 30 phút đi tàu có thể đưa bạn vào một môi trường thức ăn hoàn toàn khác. Những ví dụ nổi tiếng gồm gyutan, lưỡi bò nướng của Sendai; shumai, bánh bao thịt lợn của Yokohama; và kani-meshi, cơm cua của Hokkaido. Trong khi nhiều mặt hàng này từ lâu đã là một phần của quang cảnh ẩm thực địa phương, nhưng ý tưởng đóng hộp chúng như là đồ ăn của du khách đã tiến triển cùng với sự phát triển của hệ thống đường sắt Nhật Bản, bắt đầu hoạt động từ 1872. Ekiben đầu tiên xuất hiện vào năm 1885 tại ga Utsunomiya (cách Tokyo khoảng 130 km), bao gồm các nắm cơm mận ngâm muối - một loại thực phẩm để mang theo phổ biến trên khắp đất nước này. Các cửa hàng bento của nhà ga xe lửa cung cấp ekiben được đóng gói cẩn thận với các lựa chọn gắn liền với khu vực họ đang ở. Khái niệm gây ấn tượng của Ấn Độ về hư vô Vì sao người Czech không nói tiếng Đức Do không có toa ăn trong thời gian đầu đi trên tàu, nên những người bán hàng bán qua cửa sổ cho hành khách hoặc bán ở các quầy hàng trên sân ga. Một thập kỷ sau, các nhà ga bắt đầu cung cấp các món thị hiếu đặc biệt của thị trấn mình, và một ngành đã ra đời. Ngày nay, có hơn 2.000 loại thức ăn trong hộp ekiben, thường là do các doanh nghiệp gia đình ở địa phương làm. Hơn cả một thứ gì đó để ăn, ekiben là một cách khác nữa để trải nghiệm một miền. Cũng giống như bạn sẽ đến thăm một ngôi đền ở Kyoto, thì điều người khác phải làm là thử món Wagyu Bento (hoặc bất kỳ món nào khác trong rất nhiều ekiben có sẵn nổi tiếng của Kyoto) khi rời khỏi Ga Kyoto. Hatsuko Matsumoto, người làm việc ở Tokyo, nói thêm, "Ekiben có thể coi là một loại máy nhớ trong du lịch... Nó nhắc bạn ăn với ai, khi nào, ở đâu, ngay cả sau khi đã về nhà." Không giống như thức ăn nhanh trong thế giới phương Tây, nơi mà giá cả thường quyết định chất lượng và các tùy chọn có xu hướng được tiêu chuẩn hóa, ekiben phát triển trên các yếu tố địa phương ở quê hương. Rau gia truyền, phương pháp nấu ăn độc đáo, các loại gạo chuyên biệt, các kỹ xảo địa phương và thậm chí cả truyên dân gian cũng có một phần vai trò trong sự hấp dẫn của ekiben. Tính thời vụ cũng rất quan trọng. Trong bài viết của mình, 'Ăn chậm: Ekiben: thức ăn nhanh của nước Nhật tốc độ cao' Paul Noguchi, cựu giáo sư nhân học và xã hội học tại Đại học Bucknell của Pennsylvania, viết: "Một loại rau nào đó có thể đương mùa hoặc hết mùa và một loài cá đặc biệt đang đầu mùa hoặc cuối mùa. Vì vậy, ekiben cung cấp các loại thực phẩm địa phương tốt nhất có sẵn, nhưng luôn trong một mùa cụ thể, và bằng cách làm như vậy nó kết hợp được cái tốt nhất của thời gian và địa điểm." Tôi đã được cảnh báo về điều này - ngay cả mang cùng một tên, nội dung của một ekiben thường thay đổi theo mùa. Một số ekiben gợi ý cho tôi là nó đã hết mùa. Thành thật mà nói, tôi cảm thấy nhẹ nhõm khi số các lựa chọn của tôi giảm đi, vì tôi còn khoảng 100 lựa chọn, là quá nhiều. Guna Yala, 'thiên đường cho giới tính thứ ba' Nhịp sống như vũ bão ở Hàn Quốc Một số ekiben được phục vụ trong các hộp chứa sáng tạo, bắt chước các biểu tượng đặc trưng cho một số vùng của Nhật Bản, cũng như các nhân vật trong văn hóa dân gian. Tôi tìm thấy trợ giúp cho quyết định của mình tại bức tường trưng bày ekiben của cửa hàng. Ở đây các hộp thức ăn, giống như các hộp trên kệ, được mở ra để minh họa nội dung bên trong. Không thể đọc tiếng Nhật và không muốn chọn 'sai', tôi xem xét kỹ càng các lựa chọn. Mì, sushi, thịt trên cơm - bất kỳ món đặc sản ẩm thực nào của Nhật Bản đều thấy ở đây, cùng với các hộp chứa bằng nhựa kiểu mới bắt chước các biểu tượng đặc trưng cho một số vùng: một con cua nhựa có chứa một lớp thịt cua Tottori nổi tiếng; một người tuyết gợi nhớ mùa tuyết dày ở Niigata, được nhồi với thịt băm và rau hầm đặt trên cơm Koshihikari. Tôi có thể thấy một số bao bì ekiben sáng tạo hơn, như bao bì chơi một bài hát khi ta mở nắp hoặc nóng lên khi ta kéo một sợi dây (hầu như tất cả ekiben đều được ăn nguội, mặc dù cửa hàng sẽ làm nóng ekiben nếu được yêu cầu). Tuy nhiên, đồng hồ đang giục giã và tàu của tôi có lẽ sắp khởi hành. Mắt tôi soi sói chọn giữa màu sắc đẹp và độ ngon. Cuối cùng, nỗi nhớ thời thơ ấu và quan điểm 'kỷ niệm' đã thắng. Tôi lên tàu vừa đúng lúc, với một lon cà phê Nescafe nóng và một hộp samurai Hello Kitty màu hồng dễ thương chứa đầy thịt gà nướng kiểu teriyaki và cơm, mà nó làm tôi nhớ lại suốt thời gian ở ga Okayama. Tôi đã tìm được một bữa ăn ngon, và một phương tiện để nhớ các chuyến đi, cũng giống như người Nhật đã làm từ buổi bình minh của xe lửa. Bài tiếng Anh trên BBC Travel

summarize: Văn hóa ẩm thực của Nhật Bản vô cùng đa dạng Khi tôi đi qua hành lang uốn khúc của Ga Tokyo, tôi có cảm giác như một người hành hương đang thực hiện một hành trình hoành tráng trước chuyến đi thực tế của mình. Thanh kiếm samurai và nghệ thuật luyện thép Nhật Bản Người rèn kiếm 'samurai' đang thiết kế tàu vũ trụ Tôi đã đi đến thánh địa của ekiben - những bữa ăn yêu thích được đóng hộp dành riêng cho các chuyến đi dài bằng tàu hỏa. Giống như đám đông vội vàng quanh tôi, tôi phải ra kịp chuyến tàu, và điều cuối cùng phải làm là tìm cho mình đồ ăn mang theo chuyến đi. Ekiben (駅 弁), viết tắt của eki (nhà ga) và ben (bento, hộp thức ăn), là một thứ được đánh giá cao, và một số người nói là thiết yếu, của chuyến du lịch tàu hỏa đường dài ở Nhật Bản. Tuy việc ăn trên tàu hỏa đi làm hàng ngày được coi là không nên, nhưng với du khách trên chuyến tàu đường dài, chẳng hạn như tàu cao tốc hoặc tàu đặt chỗ trước, thì việc ăn uống lại được khuyến khích. Mỗi vùng, và thậm chí mỗi ga cụ thể, lại có những món ăn độc đáo của riêng mình gắn liền với văn hoá và ẩm thực địa phương. Sau một vài lần rẽ nhầm lối, tôi đã đến được Ekiben-ya Matsuri (tức 'Lễ hội Ekiben'), nó chứa đầy các chồng hộp được sắp xếp gọn gàng, liên tục được chuyển đi, và được kiểm tra bởi vô số người mua sắm cuồng nhiệt. Tôi xem xét các thùng dài bằng nhựa có hình tàu shinkansen, tức là tàu cao tốc, chứa nhiều loại rau, thịt và cơm, và vô số những chiếc hộp sặc sỡ có những chữ viết gợi nhớ một thời đã qua. Tôi nhìn chăm chú qua lưng những người cùng mua hàng để thu thập những điều gợi ý về các món ăn ưa thích, chẳng hạn như các hộp có số lượng giới hạn mà chúng báo hiệu mùa xuân sắp tới. Tôi phải chen kề vai với những người sành mồm, những du khách và những người chỉ đơn giản là tìm furusato no aji (một hương vị ở quê nhà), tất cả đều hy vọng sẽ tìm thấy sự vui thú trong số khoảng 200 loại mặt hàng trưng bày. Ở nước Nhật điển hình lịch sự, chỗ đông đúc này cũng thường xuyên có xô đẩy, cho thấy những người cùng mua hàng, cũng như tôi, có rất ít thời gian để mua. Ekiben, chữ viết tắt của eki (nhà ga) và ben (bento), là những bữa ăn đóng gói tiện lợi dành cho du khách đi tàu hỏa đường dài. Trên khắp đất nước này, du khách dựa vào các cửa hàng bento của ga xe lửa để mua thức ăn và đồ uống cho một chuyến đi cụ thể, thông thường sự lựa chọn gắn liền với khu vực họ đang ở. Nhưng cửa hàng này lại khác. Cũng như việc cung cấp thức ăn hộp ekiben địa phương ở quanh vùng Tokyo, Ekiben-ya Matsuri cũng bán các lựa chọn ưa thích ở các điểm đến trên khắp đất nước này - từ Hokkaido ở phía bắc cho đến Kyushu ở phía nam, cho phép người mua quên chuyến đi tàu và nhảy thẳng vào bữa ăn được ưa chuộng của gần như bất kỳ vùng nào mà họ có thể nghĩ ra. Quan điểm này là phổ biến: cửa hàng này bán 10.000 bữa ăn kiểu bento mỗi ngày và tối đa là 15.000, vào cuối tuần. Niềm tự hào 'văn hóa trễ nải' của người Brazil Hong Kong, nơi Đông - Tây hội ngộ Ekiben phục vụ cho du khách tìm 'furusato no aji', tức hương vị quê nhà. Những bữa tiệc di chuyển này là một kết quả đẹp đẽ của một mạng lưới xe lửa hiệu quả và rộng khắp kết hợp với những khẩu vị tò mò khao khát muốn thử các món đặc sản yêu thích của địa phương. Việc lấy mẫu các mặt hàng đặc biệt trên khắp đất nước đã ăn sâu vào văn hóa Nhật. Khái niệm về meibutsu, tức 'những thứ nổi tiếng', thể hiện qua hai yếu tố của du lịch: ekiben và omiyage (quà lưu niệm đóng gói tặng cho gia đình và bạn bè). Trong khi omiyage là một cách để chia sẻ meibutsu khi về nhà, thì ekiben là một cách để thưởng thức một mặt hàng đặc biệt cho bản thân mình. Steven R McGreevy, người đã sống ở Nhật từ năm 2000, giải thích rằng "văn hóa ẩm thực của Nhật Bản vô cùng đa dạng và thường được liên kết với một địa điểm cụ thể. Chỉ cần gợi ý một nơi nào đó ở Nhật là sẽ tự động gợi ra hình ảnh của các loại thực phẩm cụ thể có nguồn gốc từ nơi đó hoặc ở một mức độ tinh tế đặc biệt hoặc có chất lượng đặc biệt. Tất nhiên điều này được thấy ở khắp nơi trên thế giới, nhưng tôi muốn nói mức độ phân giải ở Nhật Bản là thực sự cao: 30 phút đi tàu có thể đưa bạn vào một môi trường thức ăn hoàn toàn khác. Những ví dụ nổi tiếng gồm gyutan, lưỡi bò nướng của Sendai; shumai, bánh bao thịt lợn của Yokohama; và kani-meshi, cơm cua của Hokkaido. Trong khi nhiều mặt hàng này từ lâu đã là một phần của quang cảnh ẩm thực địa phương, nhưng ý tưởng đóng hộp chúng như là đồ ăn của du khách đã tiến triển cùng với sự phát triển của hệ thống đường sắt Nhật Bản, bắt đầu hoạt động từ 1872. Ekiben đầu tiên xuất hiện vào năm 1885 tại ga Utsunomiya (cách Tokyo khoảng 130 km), bao gồm các nắm cơm mận ngâm muối - một loại thực phẩm để mang theo phổ biến trên khắp đất nước này. Các cửa hàng bento của nhà ga xe lửa cung cấp ekiben được đóng gói cẩn thận với các lựa chọn gắn liền với khu vực họ đang ở. Khái niệm gây ấn tượng của Ấn Độ về hư vô Vì sao người Czech không nói tiếng Đức Do không có toa ăn trong thời gian đầu đi trên tàu, nên những người bán hàng bán qua cửa sổ cho hành khách hoặc bán ở các quầy hàng trên sân ga. Một thập kỷ sau, các nhà ga bắt đầu cung cấp các món thị hiếu đặc biệt của thị trấn mình, và một ngành đã ra đời. Ngày nay, có hơn 2.000 loại thức ăn trong hộp ekiben, thường là do các doanh nghiệp gia đình ở địa phương làm. Hơn cả một thứ gì đó để ăn, ekiben là một cách khác nữa để trải nghiệm một miền. Cũng giống như bạn sẽ đến thăm một ngôi đền ở Kyoto, thì điều người khác phải làm là thử món Wagyu Bento (hoặc bất kỳ món nào khác trong rất nhiều ekiben có sẵn nổi tiếng của Kyoto) khi rời khỏi Ga Kyoto. Hatsuko Matsumoto, người làm việc ở Tokyo, nói thêm, "Ekiben có thể coi là một loại máy nhớ trong du lịch... Nó nhắc bạn ăn với ai, khi nào, ở đâu, ngay cả sau khi đã về nhà." Không giống như thức ăn nhanh trong thế giới phương Tây, nơi mà giá cả thường quyết định chất lượng và các tùy chọn có xu hướng được tiêu chuẩn hóa, ekiben phát triển trên các yếu tố địa phương ở quê hương. Rau gia truyền, phương pháp nấu ăn độc đáo, các loại gạo chuyên biệt, các kỹ xảo địa phương và thậm chí cả truyên dân gian cũng có một phần vai trò trong sự hấp dẫn của ekiben. Tính thời vụ cũng rất quan trọng. Trong bài viết của mình, 'Ăn chậm: Ekiben: thức ăn nhanh của nước Nhật tốc độ cao' Paul Noguchi, cựu giáo sư nhân học và xã hội học tại Đại học Bucknell của Pennsylvania, viết: "Một loại rau nào đó có thể đương mùa hoặc hết mùa và một loài cá đặc biệt đang đầu mùa hoặc cuối mùa. Vì vậy, ekiben cung cấp các loại thực phẩm địa phương tốt nhất có sẵn, nhưng luôn trong một mùa cụ thể, và bằng cách làm như vậy nó kết hợp được cái tốt nhất của thời gian và địa điểm." Tôi đã được cảnh báo về điều này - ngay cả mang cùng một tên, nội dung của một ekiben thường thay đổi theo mùa. Một số ekiben gợi ý cho tôi là nó đã hết mùa. Thành thật mà nói, tôi cảm thấy nhẹ nhõm khi số các lựa chọn của tôi giảm đi, vì tôi còn khoảng 100 lựa chọn, là quá nhiều. Guna Yala, 'thiên đường cho giới tính thứ ba' Nhịp sống như vũ bão ở Hàn Quốc Một số ekiben được phục vụ trong các hộp chứa sáng tạo, bắt chước các biểu tượng đặc trưng cho một số vùng của Nhật Bản, cũng như các nhân vật trong văn hóa dân gian. Tôi tìm thấy trợ giúp cho quyết định của mình tại bức tường trưng bày ekiben của cửa hàng. Ở đây các hộp thức ăn, giống như các hộp trên kệ, được mở ra để minh họa nội dung bên trong. Không thể đọc tiếng Nhật và không muốn chọn 'sai', tôi xem xét kỹ càng các lựa chọn. Mì, sushi, thịt trên cơm - bất kỳ món đặc sản ẩm thực nào của Nhật Bản đều thấy ở đây, cùng với các hộp chứa bằng nhựa kiểu mới bắt chước các biểu tượng đặc trưng cho một số vùng: một con cua nhựa có chứa một lớp thịt cua Tottori nổi tiếng; một người tuyết gợi nhớ mùa tuyết dày ở Niigata, được nhồi với thịt băm và rau hầm đặt trên cơm Koshihikari. Tôi có thể thấy một số bao bì ekiben sáng tạo hơn, như bao bì chơi một bài hát khi ta mở nắp hoặc nóng lên khi ta kéo một sợi dây (hầu như tất cả ekiben đều được ăn nguội, mặc dù cửa hàng sẽ làm nóng ekiben nếu được yêu cầu). Tuy nhiên, đồng hồ đang giục giã và tàu của tôi có lẽ sắp khởi hành. Mắt tôi soi sói chọn giữa màu sắc đẹp và độ ngon. Cuối cùng, nỗi nhớ thời thơ ấu và quan điểm 'kỷ niệm' đã thắng. Tôi lên tàu vừa đúng lúc, với một lon cà phê Nescafe nóng và một hộp samurai Hello Kitty màu hồng dễ thương chứa đầy thịt gà nướng kiểu teriyaki và cơm, mà nó làm tôi nhớ lại suốt thời gian ở ga Okayama. Tôi đã tìm được một bữa ăn ngon, và một phương tiện để nhớ các chuyến đi, cũng giống như người Nhật đã làm từ buổi bình minh của xe lửa. Bài tiếng Anh trên BBC Travel

vert-tra-49802995

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-49802995

Đoàn tàu hoả dài hơn 2km chạy trên sa mạc Sahara

Quấn chiếc khăn choàng Ả-rập (khăn touareg) quanh mặt để mắt khỏi bị cát bụi tấn công, tôi trèo thang chui vào toa xe chở hàng và đưa mắt đánh giá hiện trường.

Một hàng dài vô tận những toa tàu kéo dài đến tận chân trời, rung chuyển và lắc lư. Ở hai bên là bình nguyên cát trải dài đến vô biên và những đụn cát thấp trôi dần qua trong ánh sáng lấp lánh của sa mạc Sahara. Ethiopia, nơi con người lần đầu biết đến cà phê Món ăn quý của người Ethiopia bị Hà Lan chiếm đoạt Lịch sử tha hương của người Garifuna gốc Phi Có những người ngồi trên các toa xe phía trước, quay mặt về hướng gió và la hét với nhau bằng tiếng Ả-rập ồn ào đến điếc tai. Ta có thể tưởng tượng việc đi qua Sahara bằng tàu hỏa thì giống như một hành trình thiền định. Theo một số cách nào đó thì quả là vậy - nhưng nó cũng là một cú đánh không khoan nhượng, không ngừng nghỉ vào cơ thể cùng các giác quan của ta. Tiếng động ầm ầm và cùng âm thanh nghiến ken két; những cơn rung liên tục lan truyền lên khắp cơ thể; những hạt cát lao xoáy lẫn vào tóc trong làn gió nóng; mặt trời sa mạc chiếu rát nhói vào nơi mí mắt. Chuyến tàu Train du Desert của Mauritania chạy hành trình 704km, từ Nouadhibou đến Zouerat Khai trương vào năm 1963, đoàn tàu có tên Train du Desert của Mauritania chạy mỗi ngày một chuyến ngang sa mạc, từ cảng Nouadhibou trên bờ biển Đại Tây Dương đến các mỏ quặng sắt ở Zouerat ở phía tây bắc đất nước. Kỳ quan địa chất siêu thực ít người biết đến ở Mỹ Đảo Lanzarote, 'Sao Hoả' có thật trên Trái Đất Cali, từ hang ổ tội phạm thành điểm du lịch hấp dẫn Từ bến đầu đến bến cuối là hành trình chạy dọc theo biên giới vùng lãnh thổ có tranh chấp Tây Sahara, đi mất khoảng 20 giờ với tổng chiều dài là 704km. Dài hơn 2km, đoàn tàu dùng đến ba hoặc bốn đầu máy diesel, có một toa chở khách và từ 200 đến 210 toa chở hàng. Khi được chất đầy để đi về phía tây tới Nouadhibou, mỗi toa tàu có thể chở tới 84 tấn quặng sắt. Tàu cũng chở hành khách qua lại giữa các cộng đồng sống nơi sa mạc xa xôi, giảm bớt được tới 500km so với hành trình bất tiện bằng đường bộ, mà nếu đi là phải vòng rất xa về phía nam đến Nouakchott, thủ đô Mauritania. Nhiều người Mauritani lựa chọn theo cách mà tôi và người bạn đồng hành, Mike, đã làm, đó là bỏ qua toa tàu chở khách quá đông mà đi "hạng hai" trên các toa chở hàng, được lên miễn phí. Đó là một hành trình ồn ào, bẩn thỉu và nguy hiểm: té ngã là chuyện thường xảy ra, và nhiệt độ trong ngày có thể lên tới hơn 40C. Tôi và Mike đã từng có những chuyến tàu vã mồ hôi, những căn hầm ọp ẹp và những chuyến đi bộ qua những đầm lầy dày đặc muỗi ở Nga. Nhưng đoàn lữ hành bằng thép này là một bài học mới về khổ hạnh - một hộp kim loại rỗng, phía trên không có mái che khiến ta tiếp xúc hoàn toàn với một bản giao hưởng nguyên tố bất biến những sức nóng, gió và tiếng ồn. Có chiều dài hơn 2km, đoàn tàu Train du Desert của Mauritania là một trong những đoàn tàu dài nhất thế giới "Đó là một trong những đoàn tàu dài nhất thế giới," cha tôi sẽ nói với chúng tôi như vậy tại bàn ăn tối. Thế giới ngầm rộng lớn dưới đất ở Việt Nam Nơi cuộc sống 'mọi thứ đều tốt' ở Ấn Độ Mảnh đất Mỹ vĩnh viễn thuộc về Anh "Hãy tưởng tượng là mình đi hàng trăm dặm tiến vào sa mạc Sahara trong một toa tàu chở hàng, sau đó xuống tàu ở giữa sa mạc trước lúc bình minh, cầu nguyện là mình đã xuống đúng điểm cần xuống. Thế rồi ngay khi mặt trời mọc, có một chiếc xe jeep chạy qua triền đồi." Khi còn nhỏ, tôi đã bị cuốn hút bởi câu chuyện về cuộc hành trình của cha mẹ tôi trên chuyến tàu chở quặng sắt, một cuộc phiêu lưu bí ẩn dường như không hề tồn tại trong thế giới mà tôi biết. Năm 1971, họ đã đi thuyền từ Quần đảo Canary đến một cảng ở vùng mà ngày nay là Tây Sahara, sau đó đi về phía nam, xuống vùng duyên hải và vào Mauritania. Trên đường đi, họ nghe nói là có thể bắt một chuyến tàu hàng để đi tiếp vào vùng đất nghèo khổ bên trong nước này, đến các khu định cư nơi đã từng là những chặng dừng chân trên các tuyến đường buôn bán thời Sahara cổ đại. Họ đã xuống Choum, nằm sâu khoảng 400km trong đất liền, nơi có một con đường lầm bụi dẫn đến phố chợ Atar và thành phố thiêng liêng thời trung cổ, Chinguetti. Ghi chép duy nhất bằng hình ảnh về hành trình của họ là một slide Kodak, một thứ thánh tích của thời đại tiền kỹ thuật số trong đó mọi khung hình đều được trân trọng: có những người ngồi trên toa xe hàng dưới ánh mặt trời chói chang giữa một biển cát vô tận. Tôi không bao giờ quên hình ảnh đó, và thường mơ sẽ có một ngày chính mình được đi trên đoàn tàu chở quặng sắt đó. Nhiều thập kỷ sau, tôi giờ đang ngồi trên một toa xe bằng thép, lăn bánh đi vào sa mạc Sahara. Tôi và Mike cố gắng tìm lại hành trình của cha mẹ tôi bằng cách lên đường tới Choum, sau đó tiếp tục đến Atar và Chinguetti. Đối với tôi đây là một loại tôn kính tinh thần của cha mẹ tôi; việc thực hiện giấc mơ thời thơ ấu; việc khép lại một vòng tròn. Nhiều người Mauritania chọn lên các toa tàu chở hàng để được đi đi miễn phí Tại Nouadhibou, một cuộc gặp gỡ may mắn giúp chúng tôi chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc sống trên tàu. Aiba, nhân viên lễ tân khách sạn của chúng tôi, hóa ra là người vô cùng đáng giá. Đôi mắt đen của anh sáng lên khi nghe chúng tôi nói về kế hoạch của mình. "Ah, tàu hoả! Tôi đã đi trên đó rất nhiều lần," anh thốt lên. "Cha tôi làm việc trong các mỏ tại Zouerat." Aiba đưa cho chúng tôi những túi nhựa và băng keo để cuốn ba lô lại cho khỏi bị bụi bẩn vốn sẽ bay quấn quanh chúng tôi những lúc sau này. Sau đó, anh chở chúng tôi đến nhà ga và chọn toa tàu sẽ đỗ ở nơi gần trạm chúng tôi xuống nhất. Với chiều dài của tàu và quy mô nhỏ của các khu định cư nơi nó dừng lại, một hành khách có thể phải đi bộ hơn một cây số khi tới ga đến, nếu như chọn không khéo toa tàu cần lên. Có một sự mâu thuẫn kỳ quặc khi đi qua không gian rộng lớn của sa mạc Sahara bên trong một thùng sắt không cửa sổ chỉ có diện tích 8m x 4m. Vì vậy, bất cứ khi nào bắt đầu cảm thấy quá ngột ngạt, chúng tôi sẽ tự mình leo lên bậc thang nơi góc toa, trải vạt áo ra ngồi và ngắm nhìn những đụn cát, những bụi cây trôi qua. Vào cuối chiều, tàu bắt đầu giảm tốc độ. Hình chữ nhật dài chói mắt của bầu trời phía trên yếu dần khi mặt trời mùa đông xuống thấp hơn, và toa tàu của tôi dần chìm vào trong bóng tối. Cuối cùng, đoàn tàu dừng lại giữa một đồng bằng cô đơn, trải dài trên một đường cong rộng hàng trăm toa xe dài. Mọi người trèo xuống và bắt đầu tụ tập ở phía sau tàu, bắt tay nhau, chào hỏi. Những người khác quay trở lại các khu vực ngoại vi hoặc im lặng nhìn từ cửa sổ toa tàu chở khách đầy bụi bẩn. Đó là một toa xe được đóng theo kiểu châu u với dòng chữ "Le Train du Desert" chạy dọc thân toa. Khung cảnh hấp dẫn một cách kỳ quặc, như thể họ đang trò chuyện trong khu vực giải lao của nhà hát giữa buổi diễn chứ không phải là đi qua sa mạc trên một chuyến tàu hàng. Trong số họ có những người đi buôn bán chiếm các toa tàu phía trước chúng tôi; trông như người châu Phi da đen và người Ả-rập, những chàng trai trẻ cao dong dỏng mặc áo khoác da và đồ thể thao. Chúng tôi đã nhìn thấy họ ở Nouadhibou, kéo những chiếc túi quá khổ lên tàu. Rồi có những người đàn ông lớn tuổi, có lẽ là người sắc tộc Bidan Moors thuộc tầng lớp thượng lưu ở nước này, đứng cách biệt trong chiếc áo choàng màu trắng và màu xanh lam, trên đầu quấn khăn trùm Touareg. Thành phần pha tạp trong nhóm phản ánh thực tế dân tộc phức tạp của Mauritania, một quốc gia nằm ở ranh giới đứt gãy giữa thế giới Ả-rập và vùng hạ Sahara, và thực sự không thuộc về bên nào. Cuộc sống ở quốc gia này, nơi mà chế độ nô lệ mới chỉ bị đặt ra ngoài vòng pháp luật từ năm 1981, tiếp tục bị chi phối bởi một hệ thống đẳng cấp nghiêm ngặt, trong đó hầu như không có mấy liên hệ giữa giới tinh hoa Bidan và tầng lớp Haratin phía dưới, phần lớn gồm người Mauritani là hậu duệ của người Berber (dân bản địa Bắc Phi) và người gốc Phi. Khi tôi hòa vào dòng hành khách, vai trò của tàu hỏa trong việc tạo liên kết trong đất liền giữa Nouadhibou với các cộng đồng sa mạc xa xôi ở miền trung Mauritania trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Abdurahman, một chàng trai trẻ với những đặc điểm nổi bật của người Moor và mcó ánh mắt sắc sảo, trịnh trọng thông báo với tôi rằng anh và các bạn đang đi đến Zouerat để tìm việc làm. Một người đàn ông lớn tuổi có tên là Mohammed thì đang trên đường đến thăm con trai ở Atar, ông vẫn đi như thế này mỗi năm vài bận. Ngồi trên các toa tàu chở hàng là hành trình cực kỳ khắc nghiệt, bởi nhiệt độ ở Sahara có thể lên tới trên 40C Khi mặt trời lặn hẳn, một số người bước ra sa mạc để cầu nguyện, trong khi những người khác nằm dài trên bãi cát mềm. Cuối cùng, một tiếng còi phát ra từ đầu máy báo hiệu rằng đã đến lúc phải tiếp tục và hành khách vội vã leo lên tàu, giống như các thủy thủ trở về thuyền vậy. Sau đó, khi bóng tối bao trùm lên khắp nơi, và bầu không khí trở nên lạnh lẽo, toa xe chở khách lẫn vào các toa chở hàng. Chẳng mấy chốc, bầu trời phía trên lấp lánh ánh sao. Mike trải chăn ra nơi sàn toa sạch sẽ không chút bụi bặm, rồi chúng tôi ngã người xuống, cố ngủ với chiếc áo choàng Berber quấn quanh. Sau đó, run người trong giá lạnh, chúng tôi hiểu tại sao chỗ này không có bụi - không chỉ là nơi sạch nhất mà đó còn là nơi lộng gió nhất. Chúng tôi nhanh chóng di chuyển đến góc bẩn nhất. Nửa đêm, mệt mỏi vì những nỗ lực không có kết quả để ngủ, tôi ngồi dậy. Con tàu đỗ im lìm dưới ánh trăng. Một sự tĩnh lặng dường như đã rơi trên khắp thế giới. Bên ngoài, những khung cửa sổ của toa xe chở khách, nằm cách chúng tôi vài toa hàng, toả ra vầng hào quang kỳ lạ vào bóng đêm nơi sa mạc tối. Ở đằng xa, những ngọn núi đen lởm chởm mọc lên một cách phi thường từ những bãi cát phẳng bất tận. Tôi tưởng tượng tâm trạng của cha mẹ mình hồi nhiều năm về trước, khi họ lo lắng tự hỏi liệu đây có phải là nơi họ muốn dừng chân. Rồi đột nhiên có tiếng ồn lớn, ầm ầm vang lên, với tiếng đầu máy khổng lồ gào hú. Những toa tàu chở đống quặng sắt đen sẫm rầm rầm chạy đến từ chiều ngược lại, chập chờn hiện ẩn theo ánh sáng hắt ra từ toa chở khách từ đoàn tàu của chúng tôi. Tôi để ý thấy trên đoàn tàu kia có ba người đang cúi xuống bên lò than; rồi có một đàn dê đứng hờ hững trên đống quặng. Vài giây sau, những toa tàu biến mất, bỏ lại những đám mây bụi từ từ lắng xuống. Nhiều người lên tàu Train du Desert để tới các thành phố tìm việc làm hoặc thăm người thân Sau khi rời khỏi Nouadhibou được khoảng 12 giờ đồng hồ, chúng tôi rùng mình dừng lại trong bóng tối lạnh lẽo ở Choum. Im lặng hoàn toàn trong vài giây, rồi sau đó có tiếng nói và ánh đuốc. Chúng tôi từ toa xe nhìn ra. Những ánh đèn đeo đầu lười nhác chiếu sáng phía dưới và có những âm thanh thúc giục phát ra từ các toa tàu lân cận. Biết rằng mình chỉ có vài phút, chúng tôi vội vã kéo túi xách hành lý của mình xuống bậc thang, đi đến nơi có một chiếc xe Peugeot cổ lỗ sỹ đang chờ. Một khuôn mặt nhăn nheo nhoài ra khỏi cửa sổ: "Đi Atar? Atar?" Chúng tôi rất biết ơn, leo lên xe. Ở bên cạnh, những toa tàu bắt đầu lăn bánh, vung bụi mịt mù đi qua chúng tôi rồi tan biến vào màn đêm. Người tài xế, có vẻ như đã tưởng nhầm chúng tôi là người dân địa phương, bắt đầu trò chuyện bằng tiếng Ả-rập, nhưng chuyển động nhẹ nhàng của chiếc xe đã sớm khiến tôi ngủ thiếp đi. Trong một nhà trọ ở Chinguetti vào tối hôm sau, giữa những tiếng rì rầm phía trên, đầu tôi vẫn vang lên với tiếng gầm và tiếng rít của đoàn tàu. Tôi chập chờn nhớ lại lúc mình vụng về trình giấy tờ tại các trạm kiểm soát của cảnh sát trong bóng đêm, lang thang trên những con đường bụi bặm của Atar lúc bình minh, ngủ thoáng chốc trên tấm thảm trong phòng trống của một nhà chứa xe taxi. Và trong những ngày tiếp theo, khi chúng tôi lang thang giữa những đống đổ nát, chuyến tàu đưa chúng tôi đến dường như ngày càng trở nên xa xôi mơ hồ hơn, như thể toàn bộ chuyến đi hôm trước chỉ là sản phẩm của một giấc mơ điên cuồng, hỗn loạn, hoặc có lẽ là một ký ức tưởng tượng những chi tiết đã bắt đầu phai mờ về hành trình của cha mẹ tôi hồi nhiều năm trước. Nhưng trong hầu như suốt tuần sau đó, những vảy bụi mịn từ quặng sắt cứ tiếp tục rích ra từ tai tôi. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Một hàng dài vô tận những toa tàu kéo dài đến tận chân trời, rung chuyển và lắc lư. Ở hai bên là bình nguyên cát trải dài đến vô biên và những đụn cát thấp trôi dần qua trong ánh sáng lấp lánh của sa mạc Sahara. Ethiopia, nơi con người lần đầu biết đến cà phê Món ăn quý của người Ethiopia bị Hà Lan chiếm đoạt Lịch sử tha hương của người Garifuna gốc Phi Có những người ngồi trên các toa xe phía trước, quay mặt về hướng gió và la hét với nhau bằng tiếng Ả-rập ồn ào đến điếc tai. Ta có thể tưởng tượng việc đi qua Sahara bằng tàu hỏa thì giống như một hành trình thiền định. Theo một số cách nào đó thì quả là vậy - nhưng nó cũng là một cú đánh không khoan nhượng, không ngừng nghỉ vào cơ thể cùng các giác quan của ta. Tiếng động ầm ầm và cùng âm thanh nghiến ken két; những cơn rung liên tục lan truyền lên khắp cơ thể; những hạt cát lao xoáy lẫn vào tóc trong làn gió nóng; mặt trời sa mạc chiếu rát nhói vào nơi mí mắt. Chuyến tàu Train du Desert của Mauritania chạy hành trình 704km, từ Nouadhibou đến Zouerat Khai trương vào năm 1963, đoàn tàu có tên Train du Desert của Mauritania chạy mỗi ngày một chuyến ngang sa mạc, từ cảng Nouadhibou trên bờ biển Đại Tây Dương đến các mỏ quặng sắt ở Zouerat ở phía tây bắc đất nước. Kỳ quan địa chất siêu thực ít người biết đến ở Mỹ Đảo Lanzarote, 'Sao Hoả' có thật trên Trái Đất Cali, từ hang ổ tội phạm thành điểm du lịch hấp dẫn Từ bến đầu đến bến cuối là hành trình chạy dọc theo biên giới vùng lãnh thổ có tranh chấp Tây Sahara, đi mất khoảng 20 giờ với tổng chiều dài là 704km. Dài hơn 2km, đoàn tàu dùng đến ba hoặc bốn đầu máy diesel, có một toa chở khách và từ 200 đến 210 toa chở hàng. Khi được chất đầy để đi về phía tây tới Nouadhibou, mỗi toa tàu có thể chở tới 84 tấn quặng sắt. Tàu cũng chở hành khách qua lại giữa các cộng đồng sống nơi sa mạc xa xôi, giảm bớt được tới 500km so với hành trình bất tiện bằng đường bộ, mà nếu đi là phải vòng rất xa về phía nam đến Nouakchott, thủ đô Mauritania. Nhiều người Mauritani lựa chọn theo cách mà tôi và người bạn đồng hành, Mike, đã làm, đó là bỏ qua toa tàu chở khách quá đông mà đi "hạng hai" trên các toa chở hàng, được lên miễn phí. Đó là một hành trình ồn ào, bẩn thỉu và nguy hiểm: té ngã là chuyện thường xảy ra, và nhiệt độ trong ngày có thể lên tới hơn 40C. Tôi và Mike đã từng có những chuyến tàu vã mồ hôi, những căn hầm ọp ẹp và những chuyến đi bộ qua những đầm lầy dày đặc muỗi ở Nga. Nhưng đoàn lữ hành bằng thép này là một bài học mới về khổ hạnh - một hộp kim loại rỗng, phía trên không có mái che khiến ta tiếp xúc hoàn toàn với một bản giao hưởng nguyên tố bất biến những sức nóng, gió và tiếng ồn. Có chiều dài hơn 2km, đoàn tàu Train du Desert của Mauritania là một trong những đoàn tàu dài nhất thế giới "Đó là một trong những đoàn tàu dài nhất thế giới," cha tôi sẽ nói với chúng tôi như vậy tại bàn ăn tối. Thế giới ngầm rộng lớn dưới đất ở Việt Nam Nơi cuộc sống 'mọi thứ đều tốt' ở Ấn Độ Mảnh đất Mỹ vĩnh viễn thuộc về Anh "Hãy tưởng tượng là mình đi hàng trăm dặm tiến vào sa mạc Sahara trong một toa tàu chở hàng, sau đó xuống tàu ở giữa sa mạc trước lúc bình minh, cầu nguyện là mình đã xuống đúng điểm cần xuống. Thế rồi ngay khi mặt trời mọc, có một chiếc xe jeep chạy qua triền đồi." Khi còn nhỏ, tôi đã bị cuốn hút bởi câu chuyện về cuộc hành trình của cha mẹ tôi trên chuyến tàu chở quặng sắt, một cuộc phiêu lưu bí ẩn dường như không hề tồn tại trong thế giới mà tôi biết. Năm 1971, họ đã đi thuyền từ Quần đảo Canary đến một cảng ở vùng mà ngày nay là Tây Sahara, sau đó đi về phía nam, xuống vùng duyên hải và vào Mauritania. Trên đường đi, họ nghe nói là có thể bắt một chuyến tàu hàng để đi tiếp vào vùng đất nghèo khổ bên trong nước này, đến các khu định cư nơi đã từng là những chặng dừng chân trên các tuyến đường buôn bán thời Sahara cổ đại. Họ đã xuống Choum, nằm sâu khoảng 400km trong đất liền, nơi có một con đường lầm bụi dẫn đến phố chợ Atar và thành phố thiêng liêng thời trung cổ, Chinguetti. Ghi chép duy nhất bằng hình ảnh về hành trình của họ là một slide Kodak, một thứ thánh tích của thời đại tiền kỹ thuật số trong đó mọi khung hình đều được trân trọng: có những người ngồi trên toa xe hàng dưới ánh mặt trời chói chang giữa một biển cát vô tận. Tôi không bao giờ quên hình ảnh đó, và thường mơ sẽ có một ngày chính mình được đi trên đoàn tàu chở quặng sắt đó. Nhiều thập kỷ sau, tôi giờ đang ngồi trên một toa xe bằng thép, lăn bánh đi vào sa mạc Sahara. Tôi và Mike cố gắng tìm lại hành trình của cha mẹ tôi bằng cách lên đường tới Choum, sau đó tiếp tục đến Atar và Chinguetti. Đối với tôi đây là một loại tôn kính tinh thần của cha mẹ tôi; việc thực hiện giấc mơ thời thơ ấu; việc khép lại một vòng tròn. Nhiều người Mauritania chọn lên các toa tàu chở hàng để được đi đi miễn phí Tại Nouadhibou, một cuộc gặp gỡ may mắn giúp chúng tôi chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc sống trên tàu. Aiba, nhân viên lễ tân khách sạn của chúng tôi, hóa ra là người vô cùng đáng giá. Đôi mắt đen của anh sáng lên khi nghe chúng tôi nói về kế hoạch của mình. "Ah, tàu hoả! Tôi đã đi trên đó rất nhiều lần," anh thốt lên. "Cha tôi làm việc trong các mỏ tại Zouerat." Aiba đưa cho chúng tôi những túi nhựa và băng keo để cuốn ba lô lại cho khỏi bị bụi bẩn vốn sẽ bay quấn quanh chúng tôi những lúc sau này. Sau đó, anh chở chúng tôi đến nhà ga và chọn toa tàu sẽ đỗ ở nơi gần trạm chúng tôi xuống nhất. Với chiều dài của tàu và quy mô nhỏ của các khu định cư nơi nó dừng lại, một hành khách có thể phải đi bộ hơn một cây số khi tới ga đến, nếu như chọn không khéo toa tàu cần lên. Có một sự mâu thuẫn kỳ quặc khi đi qua không gian rộng lớn của sa mạc Sahara bên trong một thùng sắt không cửa sổ chỉ có diện tích 8m x 4m. Vì vậy, bất cứ khi nào bắt đầu cảm thấy quá ngột ngạt, chúng tôi sẽ tự mình leo lên bậc thang nơi góc toa, trải vạt áo ra ngồi và ngắm nhìn những đụn cát, những bụi cây trôi qua. Vào cuối chiều, tàu bắt đầu giảm tốc độ. Hình chữ nhật dài chói mắt của bầu trời phía trên yếu dần khi mặt trời mùa đông xuống thấp hơn, và toa tàu của tôi dần chìm vào trong bóng tối. Cuối cùng, đoàn tàu dừng lại giữa một đồng bằng cô đơn, trải dài trên một đường cong rộng hàng trăm toa xe dài. Mọi người trèo xuống và bắt đầu tụ tập ở phía sau tàu, bắt tay nhau, chào hỏi. Những người khác quay trở lại các khu vực ngoại vi hoặc im lặng nhìn từ cửa sổ toa tàu chở khách đầy bụi bẩn. Đó là một toa xe được đóng theo kiểu châu u với dòng chữ "Le Train du Desert" chạy dọc thân toa. Khung cảnh hấp dẫn một cách kỳ quặc, như thể họ đang trò chuyện trong khu vực giải lao của nhà hát giữa buổi diễn chứ không phải là đi qua sa mạc trên một chuyến tàu hàng. Trong số họ có những người đi buôn bán chiếm các toa tàu phía trước chúng tôi; trông như người châu Phi da đen và người Ả-rập, những chàng trai trẻ cao dong dỏng mặc áo khoác da và đồ thể thao. Chúng tôi đã nhìn thấy họ ở Nouadhibou, kéo những chiếc túi quá khổ lên tàu. Rồi có những người đàn ông lớn tuổi, có lẽ là người sắc tộc Bidan Moors thuộc tầng lớp thượng lưu ở nước này, đứng cách biệt trong chiếc áo choàng màu trắng và màu xanh lam, trên đầu quấn khăn trùm Touareg. Thành phần pha tạp trong nhóm phản ánh thực tế dân tộc phức tạp của Mauritania, một quốc gia nằm ở ranh giới đứt gãy giữa thế giới Ả-rập và vùng hạ Sahara, và thực sự không thuộc về bên nào. Cuộc sống ở quốc gia này, nơi mà chế độ nô lệ mới chỉ bị đặt ra ngoài vòng pháp luật từ năm 1981, tiếp tục bị chi phối bởi một hệ thống đẳng cấp nghiêm ngặt, trong đó hầu như không có mấy liên hệ giữa giới tinh hoa Bidan và tầng lớp Haratin phía dưới, phần lớn gồm người Mauritani là hậu duệ của người Berber (dân bản địa Bắc Phi) và người gốc Phi. Khi tôi hòa vào dòng hành khách, vai trò của tàu hỏa trong việc tạo liên kết trong đất liền giữa Nouadhibou với các cộng đồng sa mạc xa xôi ở miền trung Mauritania trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Abdurahman, một chàng trai trẻ với những đặc điểm nổi bật của người Moor và mcó ánh mắt sắc sảo, trịnh trọng thông báo với tôi rằng anh và các bạn đang đi đến Zouerat để tìm việc làm. Một người đàn ông lớn tuổi có tên là Mohammed thì đang trên đường đến thăm con trai ở Atar, ông vẫn đi như thế này mỗi năm vài bận. Ngồi trên các toa tàu chở hàng là hành trình cực kỳ khắc nghiệt, bởi nhiệt độ ở Sahara có thể lên tới trên 40C Khi mặt trời lặn hẳn, một số người bước ra sa mạc để cầu nguyện, trong khi những người khác nằm dài trên bãi cát mềm. Cuối cùng, một tiếng còi phát ra từ đầu máy báo hiệu rằng đã đến lúc phải tiếp tục và hành khách vội vã leo lên tàu, giống như các thủy thủ trở về thuyền vậy. Sau đó, khi bóng tối bao trùm lên khắp nơi, và bầu không khí trở nên lạnh lẽo, toa xe chở khách lẫn vào các toa chở hàng. Chẳng mấy chốc, bầu trời phía trên lấp lánh ánh sao. Mike trải chăn ra nơi sàn toa sạch sẽ không chút bụi bặm, rồi chúng tôi ngã người xuống, cố ngủ với chiếc áo choàng Berber quấn quanh. Sau đó, run người trong giá lạnh, chúng tôi hiểu tại sao chỗ này không có bụi - không chỉ là nơi sạch nhất mà đó còn là nơi lộng gió nhất. Chúng tôi nhanh chóng di chuyển đến góc bẩn nhất. Nửa đêm, mệt mỏi vì những nỗ lực không có kết quả để ngủ, tôi ngồi dậy. Con tàu đỗ im lìm dưới ánh trăng. Một sự tĩnh lặng dường như đã rơi trên khắp thế giới. Bên ngoài, những khung cửa sổ của toa xe chở khách, nằm cách chúng tôi vài toa hàng, toả ra vầng hào quang kỳ lạ vào bóng đêm nơi sa mạc tối. Ở đằng xa, những ngọn núi đen lởm chởm mọc lên một cách phi thường từ những bãi cát phẳng bất tận. Tôi tưởng tượng tâm trạng của cha mẹ mình hồi nhiều năm về trước, khi họ lo lắng tự hỏi liệu đây có phải là nơi họ muốn dừng chân. Rồi đột nhiên có tiếng ồn lớn, ầm ầm vang lên, với tiếng đầu máy khổng lồ gào hú. Những toa tàu chở đống quặng sắt đen sẫm rầm rầm chạy đến từ chiều ngược lại, chập chờn hiện ẩn theo ánh sáng hắt ra từ toa chở khách từ đoàn tàu của chúng tôi. Tôi để ý thấy trên đoàn tàu kia có ba người đang cúi xuống bên lò than; rồi có một đàn dê đứng hờ hững trên đống quặng. Vài giây sau, những toa tàu biến mất, bỏ lại những đám mây bụi từ từ lắng xuống. Nhiều người lên tàu Train du Desert để tới các thành phố tìm việc làm hoặc thăm người thân Sau khi rời khỏi Nouadhibou được khoảng 12 giờ đồng hồ, chúng tôi rùng mình dừng lại trong bóng tối lạnh lẽo ở Choum. Im lặng hoàn toàn trong vài giây, rồi sau đó có tiếng nói và ánh đuốc. Chúng tôi từ toa xe nhìn ra. Những ánh đèn đeo đầu lười nhác chiếu sáng phía dưới và có những âm thanh thúc giục phát ra từ các toa tàu lân cận. Biết rằng mình chỉ có vài phút, chúng tôi vội vã kéo túi xách hành lý của mình xuống bậc thang, đi đến nơi có một chiếc xe Peugeot cổ lỗ sỹ đang chờ. Một khuôn mặt nhăn nheo nhoài ra khỏi cửa sổ: "Đi Atar? Atar?" Chúng tôi rất biết ơn, leo lên xe. Ở bên cạnh, những toa tàu bắt đầu lăn bánh, vung bụi mịt mù đi qua chúng tôi rồi tan biến vào màn đêm. Người tài xế, có vẻ như đã tưởng nhầm chúng tôi là người dân địa phương, bắt đầu trò chuyện bằng tiếng Ả-rập, nhưng chuyển động nhẹ nhàng của chiếc xe đã sớm khiến tôi ngủ thiếp đi. Trong một nhà trọ ở Chinguetti vào tối hôm sau, giữa những tiếng rì rầm phía trên, đầu tôi vẫn vang lên với tiếng gầm và tiếng rít của đoàn tàu. Tôi chập chờn nhớ lại lúc mình vụng về trình giấy tờ tại các trạm kiểm soát của cảnh sát trong bóng đêm, lang thang trên những con đường bụi bặm của Atar lúc bình minh, ngủ thoáng chốc trên tấm thảm trong phòng trống của một nhà chứa xe taxi. Và trong những ngày tiếp theo, khi chúng tôi lang thang giữa những đống đổ nát, chuyến tàu đưa chúng tôi đến dường như ngày càng trở nên xa xôi mơ hồ hơn, như thể toàn bộ chuyến đi hôm trước chỉ là sản phẩm của một giấc mơ điên cuồng, hỗn loạn, hoặc có lẽ là một ký ức tưởng tượng những chi tiết đã bắt đầu phai mờ về hành trình của cha mẹ tôi hồi nhiều năm trước. Nhưng trong hầu như suốt tuần sau đó, những vảy bụi mịn từ quặng sắt cứ tiếp tục rích ra từ tai tôi. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

world-54913360

https://www.bbc.com/vietnamese/world-54913360

Virus corona: Vaccine Moderna đạt hiệu quả đến 95%

Dữ liệu ban đầu từ công ty Moderna của Mỹ cho thấy một loại vaccine mới chống lại Covid-19 đạt hiệu quả gần 95%.

Kết quả này được đưa ra ngay sau khi có các kết quả tương tự từ Pfizer và điều đó làm gia tăng niềm tin vào việc vaccine có thể giúp chấm dứt đại dịch. Cả hai công ty đều sử dụng cách tiếp cận mang tính thử nghiệm và cải tiến cao trong việc tạo ra vaccines của mình. Covid-19: Vaccine của Pfizer và BioNTech 'hiệu quả trên 90%' Cuối cùng chúng ta đã có thuốc chủng ngừa Covid? Công ty Moderna nói rằng đó là một "ngày tuyệt vời" và họ dự định sẽ nộp đơn xin duyệt việc sử dụng vaccines trong vài tuần tới. Tuy nhiên, đây vẫn là dữ liệu ban đầu và các vấn đề cốt yếu vẫn chưa được giải đáp. Vaccine này tốt mức nào? Cuộc thử nghiệm có sự tham gia của 30.000 người ở Mỹ với một nửa trong số đó được tiêm hai liều vaccine, cách nhau bốn tuần. Số người còn lại dùng giả dược. Phân tích dựa trên 95 người đầu tiên phát triển những triệu chứng của Covid-19. Theo đó, chỉ có 5 trường hợp nhiễm Covid nằm trong số những người được tiêm vaccine, 90 trường hợp còn lại thuộc nhóm người được điều trị giả dược. Công ty nói rằng vaccine này đang bảo vệ được tới 94,5% số người. Dữ liệu cũng cho thấy trong thử nghiệm có 11 trường hợp nhiễm Covid nghiêm trọng, nhưng không có trường hợp nào nằm trong những người đã được tiêm chủng. Tal Zaks, Giám đốc Y tế tại Moderna, nói với BBC News: "Hiệu quả tổng thể thật đáng chú ý...thật là một ngày tuyệt vời." Tiến sĩ Stephen Hoge, chủ tịch của công ty, nói ông "cười xếch đến mang tai suốt một phút" khi có kết quả. Ông nói với BBC News: "Tôi cho rằng không có ai trong chúng tôi từng hy vọng vaccine sẽ hiệu nghiệm 94% trong việc phòng bệnh Covid-19, đây thực sự là một kết quả sửng sốt." Khi nào chúng ta được tiêm? Điều này phụ thuộc vào việc bạn đang ở đâu và bạn bao nhiêu tuổi. Moderna cho biết sẽ đăng ký với các cơ quan quản lý ở Mỹ trong vài tuần tới. Dự kiến rằng ​​sẽ có 20 triệu liều có sẵn trong nước. Công ty hy vọng sẽ có tới một tỷ liều có sẵn để sử dụng trên khắp thế giới vào năm tới và cũng đang có kế hoạch tìm kiếm sự phê chuẩn ở các quốc gia khác. Hôm nay, Vương quốc Anh đã thông báo kể từ mùa xuân, nước này sẽ có 5 triệu liều vaccine Moderna, đủ để tiêm chủng cho 2,5 triệu người. Nước Anh cũng đã vạch ra các kế hoạch ưu tiên tiêm chủng cho những người lớn tuổi nhất. Những gì chúng ta chưa biết Chúng ta vẫn chưa biết khả năng miễn dịch sẽ kéo dài bao lâu vì cần phải theo dõi các tình nguyện viên lâu hơn nữa mới có lời giải đáp. Có những dấu hiệu cho thấy vaccine mang đến một số bảo vệ ở các nhóm người lớn tuổi hơn, những người có nguy cơ tử vong cao nhất vì Covid, nhưng không có dữ liệu đầy đủ. Ông Zaks nói với BBC rằng dữ liệu của họ cho đến nay cho thấy loại vaccine này "dường như không mất đi sự công hiệu" theo tuổi tác. Và chúng ta vẫn chưa biết liệu vaccine chỉ giúp ngăn người trở bệnh nặng, hay nó cũng giúp ngăn họ lây truyền virus. Tất cả những vấn đề này sẽ ảnh hưởng đến cách sử dụng vaccine corona virus. Sẽ có tác dụng phụ nào? Không có dấu hiệu đáng ngại nào được ghi nhận, nhưng cần lưu ý là không có gì, kể cả paracetamol, là an toàn 100%. Tình trạng mệt mỏi, nhức đầu và đau trong thời gian ngắn đã được ghi nhận ở một số bệnh nhân sau khi được tiêm chủng. Giáo sư Peter Openshaw đến từ Đại học Hoàng gia London cho biết: "Những kết quả này là những gì chúng tôi mong đợi ở một loại vaccine hoạt động và tạo ra phản ứng miễn dịch tốt. Các nhà khoa học Moderna đã sử dụng một kỹ thuật cải tiến để phát triển vaccine một cách nhanh chóng Vaccine của Moderna so với vaccine của Pfizer? Cả hai loại vaccine đều sử dụng cùng một cách tiếp cận là tiêm một phần mã di truyền của virus để tạo ra phản ứng miễn dịch. Dữ liệu sơ bộ cho chúng ta thấy rất giống nhau - khoảng 90% khả năng bảo vệ đối với vaccine Pfizer / BioNTech và khoảng 95% đối với Moderna. Tuy nhiên, cả hai thử nghiệm vẫn đang diễn ra và con số cuối cùng có thể thay đổi. Virus corona: 'Khả năng hai triệu người chết' ngay cả khi có vaccine Mỹ tạm ngưng thử vaccine Covid của Johnson & Johnson Vaccine của Moderna có vẻ như dễ bảo quản hơn vì nó vẫn ổn định ở nhiệt độ âm 20°C trong tối đa sáu tháng và có thể được giữ trong tủ lạnh tiêu chuẩn lên đến một tháng. Vaccine của Pfizer cần được bảo quản cực lạnh ở nhiệt độ khoảng âm 75°C , nhưng có thể để trong tủ lạnh trong vòng năm ngày. Vaccine Sputnik V, được phát triển ở Nga, cũng đã đưa ra dữ liệu rất sớm cho thấy nó có hiệu quả 92%. Vaccine hoạt động thế nào? Moderna đã phát triển một "vaccine RNA" - nghĩa là một phần mã di truyền của virus corona được tiêm vào cơ thể. Tiến trình này bắt đầu sản sinh các proterins của virus, nhưng không phải bản thân virus, chỉ một lượng đủ để kích thích hệ miễn dịch tấn công. Điều này sẽ rèn cơ thể tạo ra cả kháng thể - và một phần khác của hệ thống miễn dịch được gọi là tế bào T để chống lại coronavirus. Khi nào Covid sẽ chấm dứt? Trong khoảng thời gian một tuần, những kết quả tích cực từ Pfizer, Moderna và Nga đã giúp biến đổi cơ hội chấm dứt đại dịch của chúng ta. Trước khi có kết quả đầu tiên, chúng ta nói về một loại vaccine có thể đạt hiệu quả 50%. Những phỏng đoán đã hoàn toàn sai - chúng ta không chỉ có vaccine, mà còn vaccine đó còn có công hiệu. Dữ liệu đến nay cũng thắp lên hy vọng rằng các loại vaccine khác đang được phát triển cũng sẽ thành công, nhưng bây giờ khi một thử thách kết thúc, một thách thức khác bắt đầu. Các nỗ lực hậu cần để triển khai tiêm ngừa, có thể lên tới hàng tỉ người trên khắp thế giới vô cùng lớn. Một số chuyên gia đã tuyên bố mọi thứ sẽ trở lại bình thường vào mùa xuân, có người nói là mùa đông năm sau, số khác lại nghĩ còn cả một hành trình dài phía trước. Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia có thể đưa "chiếc lọ chứa hy vọng" này vào tay của người dân nhanh đến mức nào. Đã có phản ứng gì? Giáo sư Peter Openshaw từ Đại học Hoàng gia London chia sẻ: "Tin tức này từ Moderna vô cùng phấn khởi và thúc đẩy sự lạc quan đáng kể rằng chúng ta sẽ có vaccine tốt trong vài tháng tới. Ông nói thêm: "Chúng ta cần nhiều chi tiết đầy đủ hơn những gì chúng ta có trong thông cáo báo chí này, nhưng thông báo này làm tăng thêm tinh thần lạc quan nói chung." Giáo sư Trudie Lang, từ Đại học Oxford, nói: "Đây quả thực là một tin rất tốt khi thấy một loại vaccine khác ra đời với hiệu quả tương tự như đã được ghi nhận vào tuần trước từ Pfizer. "Đây cũng là một phân tích tạm thời, nghĩa là số lượng ca nhiễm đủ lớn trong số tình nguyện viên được tiêm ngừa để có thể có được giá trị thống kê và cho phép nhóm nghiên cứu có thể xác định được ai dùng vaccine ai dùng giả dược." Tiến sĩ Richard Hatchett, người đứng đầu Liên minh Vì đổi mới về chuẩn bị dịch, nói: "Các kết quả của Moderna tốt như mong đợi của chúng ta và thực sự đáng khích lệ."

summarize: Kết quả này được đưa ra ngay sau khi có các kết quả tương tự từ Pfizer và điều đó làm gia tăng niềm tin vào việc vaccine có thể giúp chấm dứt đại dịch. Cả hai công ty đều sử dụng cách tiếp cận mang tính thử nghiệm và cải tiến cao trong việc tạo ra vaccines của mình. Covid-19: Vaccine của Pfizer và BioNTech 'hiệu quả trên 90%' Cuối cùng chúng ta đã có thuốc chủng ngừa Covid? Công ty Moderna nói rằng đó là một "ngày tuyệt vời" và họ dự định sẽ nộp đơn xin duyệt việc sử dụng vaccines trong vài tuần tới. Tuy nhiên, đây vẫn là dữ liệu ban đầu và các vấn đề cốt yếu vẫn chưa được giải đáp. Vaccine này tốt mức nào? Cuộc thử nghiệm có sự tham gia của 30.000 người ở Mỹ với một nửa trong số đó được tiêm hai liều vaccine, cách nhau bốn tuần. Số người còn lại dùng giả dược. Phân tích dựa trên 95 người đầu tiên phát triển những triệu chứng của Covid-19. Theo đó, chỉ có 5 trường hợp nhiễm Covid nằm trong số những người được tiêm vaccine, 90 trường hợp còn lại thuộc nhóm người được điều trị giả dược. Công ty nói rằng vaccine này đang bảo vệ được tới 94,5% số người. Dữ liệu cũng cho thấy trong thử nghiệm có 11 trường hợp nhiễm Covid nghiêm trọng, nhưng không có trường hợp nào nằm trong những người đã được tiêm chủng. Tal Zaks, Giám đốc Y tế tại Moderna, nói với BBC News: "Hiệu quả tổng thể thật đáng chú ý...thật là một ngày tuyệt vời." Tiến sĩ Stephen Hoge, chủ tịch của công ty, nói ông "cười xếch đến mang tai suốt một phút" khi có kết quả. Ông nói với BBC News: "Tôi cho rằng không có ai trong chúng tôi từng hy vọng vaccine sẽ hiệu nghiệm 94% trong việc phòng bệnh Covid-19, đây thực sự là một kết quả sửng sốt." Khi nào chúng ta được tiêm? Điều này phụ thuộc vào việc bạn đang ở đâu và bạn bao nhiêu tuổi. Moderna cho biết sẽ đăng ký với các cơ quan quản lý ở Mỹ trong vài tuần tới. Dự kiến rằng ​​sẽ có 20 triệu liều có sẵn trong nước. Công ty hy vọng sẽ có tới một tỷ liều có sẵn để sử dụng trên khắp thế giới vào năm tới và cũng đang có kế hoạch tìm kiếm sự phê chuẩn ở các quốc gia khác. Hôm nay, Vương quốc Anh đã thông báo kể từ mùa xuân, nước này sẽ có 5 triệu liều vaccine Moderna, đủ để tiêm chủng cho 2,5 triệu người. Nước Anh cũng đã vạch ra các kế hoạch ưu tiên tiêm chủng cho những người lớn tuổi nhất. Những gì chúng ta chưa biết Chúng ta vẫn chưa biết khả năng miễn dịch sẽ kéo dài bao lâu vì cần phải theo dõi các tình nguyện viên lâu hơn nữa mới có lời giải đáp. Có những dấu hiệu cho thấy vaccine mang đến một số bảo vệ ở các nhóm người lớn tuổi hơn, những người có nguy cơ tử vong cao nhất vì Covid, nhưng không có dữ liệu đầy đủ. Ông Zaks nói với BBC rằng dữ liệu của họ cho đến nay cho thấy loại vaccine này "dường như không mất đi sự công hiệu" theo tuổi tác. Và chúng ta vẫn chưa biết liệu vaccine chỉ giúp ngăn người trở bệnh nặng, hay nó cũng giúp ngăn họ lây truyền virus. Tất cả những vấn đề này sẽ ảnh hưởng đến cách sử dụng vaccine corona virus. Sẽ có tác dụng phụ nào? Không có dấu hiệu đáng ngại nào được ghi nhận, nhưng cần lưu ý là không có gì, kể cả paracetamol, là an toàn 100%. Tình trạng mệt mỏi, nhức đầu và đau trong thời gian ngắn đã được ghi nhận ở một số bệnh nhân sau khi được tiêm chủng. Giáo sư Peter Openshaw đến từ Đại học Hoàng gia London cho biết: "Những kết quả này là những gì chúng tôi mong đợi ở một loại vaccine hoạt động và tạo ra phản ứng miễn dịch tốt. Các nhà khoa học Moderna đã sử dụng một kỹ thuật cải tiến để phát triển vaccine một cách nhanh chóng Vaccine của Moderna so với vaccine của Pfizer? Cả hai loại vaccine đều sử dụng cùng một cách tiếp cận là tiêm một phần mã di truyền của virus để tạo ra phản ứng miễn dịch. Dữ liệu sơ bộ cho chúng ta thấy rất giống nhau - khoảng 90% khả năng bảo vệ đối với vaccine Pfizer / BioNTech và khoảng 95% đối với Moderna. Tuy nhiên, cả hai thử nghiệm vẫn đang diễn ra và con số cuối cùng có thể thay đổi. Virus corona: 'Khả năng hai triệu người chết' ngay cả khi có vaccine Mỹ tạm ngưng thử vaccine Covid của Johnson & Johnson Vaccine của Moderna có vẻ như dễ bảo quản hơn vì nó vẫn ổn định ở nhiệt độ âm 20°C trong tối đa sáu tháng và có thể được giữ trong tủ lạnh tiêu chuẩn lên đến một tháng. Vaccine của Pfizer cần được bảo quản cực lạnh ở nhiệt độ khoảng âm 75°C , nhưng có thể để trong tủ lạnh trong vòng năm ngày. Vaccine Sputnik V, được phát triển ở Nga, cũng đã đưa ra dữ liệu rất sớm cho thấy nó có hiệu quả 92%. Vaccine hoạt động thế nào? Moderna đã phát triển một "vaccine RNA" - nghĩa là một phần mã di truyền của virus corona được tiêm vào cơ thể. Tiến trình này bắt đầu sản sinh các proterins của virus, nhưng không phải bản thân virus, chỉ một lượng đủ để kích thích hệ miễn dịch tấn công. Điều này sẽ rèn cơ thể tạo ra cả kháng thể - và một phần khác của hệ thống miễn dịch được gọi là tế bào T để chống lại coronavirus. Khi nào Covid sẽ chấm dứt? Trong khoảng thời gian một tuần, những kết quả tích cực từ Pfizer, Moderna và Nga đã giúp biến đổi cơ hội chấm dứt đại dịch của chúng ta. Trước khi có kết quả đầu tiên, chúng ta nói về một loại vaccine có thể đạt hiệu quả 50%. Những phỏng đoán đã hoàn toàn sai - chúng ta không chỉ có vaccine, mà còn vaccine đó còn có công hiệu. Dữ liệu đến nay cũng thắp lên hy vọng rằng các loại vaccine khác đang được phát triển cũng sẽ thành công, nhưng bây giờ khi một thử thách kết thúc, một thách thức khác bắt đầu. Các nỗ lực hậu cần để triển khai tiêm ngừa, có thể lên tới hàng tỉ người trên khắp thế giới vô cùng lớn. Một số chuyên gia đã tuyên bố mọi thứ sẽ trở lại bình thường vào mùa xuân, có người nói là mùa đông năm sau, số khác lại nghĩ còn cả một hành trình dài phía trước. Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia có thể đưa "chiếc lọ chứa hy vọng" này vào tay của người dân nhanh đến mức nào. Đã có phản ứng gì? Giáo sư Peter Openshaw từ Đại học Hoàng gia London chia sẻ: "Tin tức này từ Moderna vô cùng phấn khởi và thúc đẩy sự lạc quan đáng kể rằng chúng ta sẽ có vaccine tốt trong vài tháng tới. Ông nói thêm: "Chúng ta cần nhiều chi tiết đầy đủ hơn những gì chúng ta có trong thông cáo báo chí này, nhưng thông báo này làm tăng thêm tinh thần lạc quan nói chung." Giáo sư Trudie Lang, từ Đại học Oxford, nói: "Đây quả thực là một tin rất tốt khi thấy một loại vaccine khác ra đời với hiệu quả tương tự như đã được ghi nhận vào tuần trước từ Pfizer. "Đây cũng là một phân tích tạm thời, nghĩa là số lượng ca nhiễm đủ lớn trong số tình nguyện viên được tiêm ngừa để có thể có được giá trị thống kê và cho phép nhóm nghiên cứu có thể xác định được ai dùng vaccine ai dùng giả dược." Tiến sĩ Richard Hatchett, người đứng đầu Liên minh Vì đổi mới về chuẩn bị dịch, nói: "Các kết quả của Moderna tốt như mong đợi của chúng ta và thực sự đáng khích lệ."

vert-cap-41484763

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-41484763

Người tài cũng cần gặp thời mới thành công?

Bill Gates may mắn hơn nhiều so với bạn nghĩ. Ông là người tài giỏi, từ chỗ bỏ học đại học đi lên để trở thành người đứng đầu danh sách những người giàu nhất thế giới.

Tuy nhiên, thành công phi thường của ông có lẽ giúp cho chúng ta hiểu thêm về tầm quan trọng của hoàn cảnh vốn nằm ngoài sự kiểm soát của ông thay vì chỉ nhờ vào khả năng cá nhân và lòng kiên trì. Cần gặp thời vận Chúng ta thường có ý nghĩ rằng những con người phi thường là những người giỏi nhất, tài năng nhất. Nhưng đó là ý nghĩ sai lầm. Những thành tích phi thường thường xảy ra ở những hoàn cảnh phi thường. Những người đạt được thành tích vượt trội thường là những người may mắn nhất - họ có mặt ở đúng chỗ vào đúng thời điểm. Họ là những người mà chúng ta gọi là "trường hợp cá biệt". Thành công của họ là những ví dụ tách biệt hẳn ra khỏi môi trường mà tất cả những người khác phải phấn đấu. Có nên bám trụ công việc mình ghét? Năm dạng sếp khó chiều Cho nhân viên uống bia để 'thu hút nhân tài' Nhiều người xem Bill Gates và những người thành công vượt bậc khác là rất đáng để chúng ta quan tâm - đó là những tấm gương mà chúng ta có thể học hỏi rất nhiều nếu muốn thành công. Tuy nhiên việc cho rằng chỉ cần nỗ lực làm việc tốt là đủ để được thành công như họ nhiều khả năng sẽ khiến bạn thất vọng. Ngay cả khi bạn làm theo tất cả những gì mà Bill Gates đã làm thì bạn cũng không thể nào đạt được thành tích như ông lúc ban đầu được. Chẳng hạn, gia thế thượng lưu của Gates và việc ông được học ở trường tư giúp ông có điều kiện có thêm kinh nghiệm lập trình khi mà có chưa tới 0,01% những người trong thế hệ của ông được tiếp xúc với máy tính. Mối quan hệ quen biết của mẹ ông với chủ tịch tập đoàn IBM giúp ông giành được hợp đồng với hãng máy tính hàng đầu vào lúc đó vốn đóng vai trò rất quan trọng giúp ông tạo dựng được đế chế phần mềm. Hoàn cảnh thuận lợi Điều này là quan trọng bởi vì hầu hết những khách hàng sử dụng máy tính của hãng IBM đều buộc phải học cách sử dụng phần mềm đi kèm của hãng Microsoft. Điều này đã tạo ra quán tính có lợi cho Microsoft. Phần mềm mới tiếp theo mà khách hàng chọn lựa ắt hẳn sẽ là của Microsoft, không nhất thiết bởi vì đó là phần mềm tốt nhất mà bởi đa phần người dùng quá bận rộn nên không có thời gian học cách sử dụng bất cứ phần mềm nào khác. Đừng 'sống thật' ở chốn công sở? Thể hiện đẳng cấp bằng giáo dục hay vật chất? Việc không chấp nhận ý kiến đối lập sẽ dẫn tới thất bại? Thành công và thị phần của Microsoft có thể khác ở một số phương diện về quy mô so với phần còn lại trên thị trường. Tuy nhiên khác biệt đó có được thật sự là do những may mắn ban đầu của Gates - được củng cố bằng logic thành công sẽ đẻ ra thành công. Dĩ nhiên, tài năng và nỗ lực của Bill Gates đóng vai trò quan trọng trong thành tích vượt bậc của Microsoft, nhưng điều đó là chưa đủ để tạo nên một trường hợp cá biệt như thế. Tài năng và nỗ lực nhiều khả năng không quan trọng bằng hoàn cảnh với cái nghĩa là Bill Gates có thể đã không thể có thành tích như vậy nếu không có hoàn cảnh thuận lợi. Con số thần kỳ? Có người có thể lập luận rằng những người thành công vượt bậc vẫn có thể đạt được những khả năng hơn người bằng con đường phấn đấu chăm chỉ, động cơ mãnh liệt hay bản lĩnh kiên cường. Do đó, không thể chỉ dành cho họ những phần thưởng nhỏ nhoi hay những lời khen chưa đủ mức. Một số người thậm chí còn cho rằng có một con số thần kỳ để vươn tới sự vĩ đại: đó là nguyên tắc mười năm hay 10.000 giờ. Nhiều chuyên gia và những người chuyên nghiệp quả thật đã đạt được thành công phi thường bằng cách làm việc kiên trì và quyết tâm. Thật vậy, 10.000 giờ học lập trình máy tính của Gates khi còn là thiếu niên đã được nhấn mạnh như là một trong những nguyên nhân chính giải thích cho thành công của ông. Tuy nhiên, đi vào phân tích chi tiết các trường hợp thường cho thấy một số nhân tố tình huống nằm ngoài sự kiểm soát của con người cũng có vai trò rất quan trọng. Chẳng hạn, có ba nhà vô địch quốc gia môn bóng bàn đều sống trên cùng một con phố ở một vùng ngoại ô nhỏ ở một thị trấn ở nước Anh. Đó không phải là sự trùng hợp hay bởi vì ba nhà vô địch đó không có việc gì để làm ngoài việc chơi bóng bàn. Sau này mọi người mới hiểu ra là một huấn luyện viên bóng bàn nổi tiếng, Peter Charters, tình cờ về hưu ở ngay khu vực này. Nhiều đứa trẻ sống trên cùng khu phố với ông bị môn thể thao này hấp dẫn là nhờ vào ông và ba trong số những đứa trẻ đó đã có thành tích thật sự phi thường sau khi tuân theo nguyên tắc 10.000 giờ, bao gồm cả việc giành được chức vô địch quốc gia. Tài năng và nỗ lực của chúng, đương nhiên, là yếu tố cần thiết để đạt được thành công ở mức đó. Tuy nhiên nếu không có được may mắn ban đầu (có một huấn luyện viên chất lượng cao, đáng tin tưởng và sự ủng hộ của gia đình) thì chỉ tập luyện 10.000 giờ mà không có được phản hồi đầy đủ nhiều khả năng không thể nào đưa một đứa trẻ nào đó được lựa chọn ngẫu nhiên trở thành nhà vô địch quốc gia. Không có cơ hội phát huy Chúng ta cũng có thể hình dung một đứa trẻ có khả năng đánh bóng bàn siêu việt nhưng lại không gặp may mắn ngay từ đầu, ví dụ như không có một huấn luyện viên có năng lực ở một đất nước mà thi đấu thể thao không được xem là sự nghiệp có triển vọng. Trong trường hợp đó, đứa trẻ sẽ không có cơ hội thể hiện tiềm năng của mình. Ý nghĩa của việc này là nếu một người có thành tích càng phi thường thì chúng ta càng có ít bài học ý nghĩa và thiết thực mà chúng ta có thể học hỏi từ người đó. Trong trường hợp người có thành công vừa phải thì nhiều khả năng trực giác của chúng ta về thành công là chính xác. Những kinh nghiệm mà dân gian đúc kết được, chẳng hạn như "tôi làm việc càng chăm chỉ thì tôi càng may mắn" hay "cơ hội đến với những người có chuẩn bị kỹ" hoàn toàn hợp lý khi chúng ta nói về những người đi từ nghèo khổ đến thành đạt. Nhưng đi từ thành đạt đến phi thường thì lại là chuyện khác. Có mặt ở đúng chỗ (thành công trong hoàn cảnh mà kết quả ban đầu có tác động lâu dài) vào đúng lúc (có may mắn sớm) cũng quan trọng đến mức khả năng thiên phú cũng không bằng. Nếu tính đến yếu tố này thì hoàn toàn có khả năng chúng ta không nên ca ngợi hay làm theo những người thành công vượt bậc với mong muốn chúng ta cũng làm được như họ. Tuy nhiên, có một điểm mà chúng ta nên bắt chước là học theo Bill Gates làm từ thiện hay quan điểm của Warren Buffet cho rằng người giàu nên đóng thuế nhiều hơn - những người đã chọn cách sử dụng tài sản hay sự thành công của mình để làm việc tốt. Những người thành đạt nào hiểu rằng mình cũng nhờ may mắn và không giành hết mọi thứ cho mình càng đáng để chúng ta kính trọng nhiều hơn. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Capital.

summarize: Tuy nhiên, thành công phi thường của ông có lẽ giúp cho chúng ta hiểu thêm về tầm quan trọng của hoàn cảnh vốn nằm ngoài sự kiểm soát của ông thay vì chỉ nhờ vào khả năng cá nhân và lòng kiên trì. Cần gặp thời vận Chúng ta thường có ý nghĩ rằng những con người phi thường là những người giỏi nhất, tài năng nhất. Nhưng đó là ý nghĩ sai lầm. Những thành tích phi thường thường xảy ra ở những hoàn cảnh phi thường. Những người đạt được thành tích vượt trội thường là những người may mắn nhất - họ có mặt ở đúng chỗ vào đúng thời điểm. Họ là những người mà chúng ta gọi là "trường hợp cá biệt". Thành công của họ là những ví dụ tách biệt hẳn ra khỏi môi trường mà tất cả những người khác phải phấn đấu. Có nên bám trụ công việc mình ghét? Năm dạng sếp khó chiều Cho nhân viên uống bia để 'thu hút nhân tài' Nhiều người xem Bill Gates và những người thành công vượt bậc khác là rất đáng để chúng ta quan tâm - đó là những tấm gương mà chúng ta có thể học hỏi rất nhiều nếu muốn thành công. Tuy nhiên việc cho rằng chỉ cần nỗ lực làm việc tốt là đủ để được thành công như họ nhiều khả năng sẽ khiến bạn thất vọng. Ngay cả khi bạn làm theo tất cả những gì mà Bill Gates đã làm thì bạn cũng không thể nào đạt được thành tích như ông lúc ban đầu được. Chẳng hạn, gia thế thượng lưu của Gates và việc ông được học ở trường tư giúp ông có điều kiện có thêm kinh nghiệm lập trình khi mà có chưa tới 0,01% những người trong thế hệ của ông được tiếp xúc với máy tính. Mối quan hệ quen biết của mẹ ông với chủ tịch tập đoàn IBM giúp ông giành được hợp đồng với hãng máy tính hàng đầu vào lúc đó vốn đóng vai trò rất quan trọng giúp ông tạo dựng được đế chế phần mềm. Hoàn cảnh thuận lợi Điều này là quan trọng bởi vì hầu hết những khách hàng sử dụng máy tính của hãng IBM đều buộc phải học cách sử dụng phần mềm đi kèm của hãng Microsoft. Điều này đã tạo ra quán tính có lợi cho Microsoft. Phần mềm mới tiếp theo mà khách hàng chọn lựa ắt hẳn sẽ là của Microsoft, không nhất thiết bởi vì đó là phần mềm tốt nhất mà bởi đa phần người dùng quá bận rộn nên không có thời gian học cách sử dụng bất cứ phần mềm nào khác. Đừng 'sống thật' ở chốn công sở? Thể hiện đẳng cấp bằng giáo dục hay vật chất? Việc không chấp nhận ý kiến đối lập sẽ dẫn tới thất bại? Thành công và thị phần của Microsoft có thể khác ở một số phương diện về quy mô so với phần còn lại trên thị trường. Tuy nhiên khác biệt đó có được thật sự là do những may mắn ban đầu của Gates - được củng cố bằng logic thành công sẽ đẻ ra thành công. Dĩ nhiên, tài năng và nỗ lực của Bill Gates đóng vai trò quan trọng trong thành tích vượt bậc của Microsoft, nhưng điều đó là chưa đủ để tạo nên một trường hợp cá biệt như thế. Tài năng và nỗ lực nhiều khả năng không quan trọng bằng hoàn cảnh với cái nghĩa là Bill Gates có thể đã không thể có thành tích như vậy nếu không có hoàn cảnh thuận lợi. Con số thần kỳ? Có người có thể lập luận rằng những người thành công vượt bậc vẫn có thể đạt được những khả năng hơn người bằng con đường phấn đấu chăm chỉ, động cơ mãnh liệt hay bản lĩnh kiên cường. Do đó, không thể chỉ dành cho họ những phần thưởng nhỏ nhoi hay những lời khen chưa đủ mức. Một số người thậm chí còn cho rằng có một con số thần kỳ để vươn tới sự vĩ đại: đó là nguyên tắc mười năm hay 10.000 giờ. Nhiều chuyên gia và những người chuyên nghiệp quả thật đã đạt được thành công phi thường bằng cách làm việc kiên trì và quyết tâm. Thật vậy, 10.000 giờ học lập trình máy tính của Gates khi còn là thiếu niên đã được nhấn mạnh như là một trong những nguyên nhân chính giải thích cho thành công của ông. Tuy nhiên, đi vào phân tích chi tiết các trường hợp thường cho thấy một số nhân tố tình huống nằm ngoài sự kiểm soát của con người cũng có vai trò rất quan trọng. Chẳng hạn, có ba nhà vô địch quốc gia môn bóng bàn đều sống trên cùng một con phố ở một vùng ngoại ô nhỏ ở một thị trấn ở nước Anh. Đó không phải là sự trùng hợp hay bởi vì ba nhà vô địch đó không có việc gì để làm ngoài việc chơi bóng bàn. Sau này mọi người mới hiểu ra là một huấn luyện viên bóng bàn nổi tiếng, Peter Charters, tình cờ về hưu ở ngay khu vực này. Nhiều đứa trẻ sống trên cùng khu phố với ông bị môn thể thao này hấp dẫn là nhờ vào ông và ba trong số những đứa trẻ đó đã có thành tích thật sự phi thường sau khi tuân theo nguyên tắc 10.000 giờ, bao gồm cả việc giành được chức vô địch quốc gia. Tài năng và nỗ lực của chúng, đương nhiên, là yếu tố cần thiết để đạt được thành công ở mức đó. Tuy nhiên nếu không có được may mắn ban đầu (có một huấn luyện viên chất lượng cao, đáng tin tưởng và sự ủng hộ của gia đình) thì chỉ tập luyện 10.000 giờ mà không có được phản hồi đầy đủ nhiều khả năng không thể nào đưa một đứa trẻ nào đó được lựa chọn ngẫu nhiên trở thành nhà vô địch quốc gia. Không có cơ hội phát huy Chúng ta cũng có thể hình dung một đứa trẻ có khả năng đánh bóng bàn siêu việt nhưng lại không gặp may mắn ngay từ đầu, ví dụ như không có một huấn luyện viên có năng lực ở một đất nước mà thi đấu thể thao không được xem là sự nghiệp có triển vọng. Trong trường hợp đó, đứa trẻ sẽ không có cơ hội thể hiện tiềm năng của mình. Ý nghĩa của việc này là nếu một người có thành tích càng phi thường thì chúng ta càng có ít bài học ý nghĩa và thiết thực mà chúng ta có thể học hỏi từ người đó. Trong trường hợp người có thành công vừa phải thì nhiều khả năng trực giác của chúng ta về thành công là chính xác. Những kinh nghiệm mà dân gian đúc kết được, chẳng hạn như "tôi làm việc càng chăm chỉ thì tôi càng may mắn" hay "cơ hội đến với những người có chuẩn bị kỹ" hoàn toàn hợp lý khi chúng ta nói về những người đi từ nghèo khổ đến thành đạt. Nhưng đi từ thành đạt đến phi thường thì lại là chuyện khác. Có mặt ở đúng chỗ (thành công trong hoàn cảnh mà kết quả ban đầu có tác động lâu dài) vào đúng lúc (có may mắn sớm) cũng quan trọng đến mức khả năng thiên phú cũng không bằng. Nếu tính đến yếu tố này thì hoàn toàn có khả năng chúng ta không nên ca ngợi hay làm theo những người thành công vượt bậc với mong muốn chúng ta cũng làm được như họ. Tuy nhiên, có một điểm mà chúng ta nên bắt chước là học theo Bill Gates làm từ thiện hay quan điểm của Warren Buffet cho rằng người giàu nên đóng thuế nhiều hơn - những người đã chọn cách sử dụng tài sản hay sự thành công của mình để làm việc tốt. Những người thành đạt nào hiểu rằng mình cũng nhờ may mắn và không giành hết mọi thứ cho mình càng đáng để chúng ta kính trọng nhiều hơn. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Capital.

vert-earth-56259621

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-56259621

Những bí mật bất ngờ về cá mập có thể bạn chưa biết

Có nhiều thứ để nói về cá mập con hơn là bài hát (xin lỗi nếu chúng tôi sắp tra tấn lỗ tai bạn bằng nhạc điệu quen thuộc… doo, doo, doo, doo, doo).

Trong hàng ngàn năm, cá mập luôn khiến loài người mê mẩn - vì sức mạnh, danh tiếng và tất nhiên, cả vì sự bí ẩn của chúng. Những loài vật chịu lạnh giỏi nhất hành tinh Những tình bạn kỳ quặc trong thế giới động vật Thú hoang, nạn nhân của 'tai nạn giao thông' ở Úc Nhưng con người biết được bao nhiêu về đời sống cá mập trước khi chúng trưởng thành và hóa thành loài ăn thịt trong đại dương? Hóa ra là ta biết rất ít. Sau đây là một số thông tin thực sự giúp ta mở rộng tầm mắt về quá trình mang thai bí ẩn của loài sinh vật đáng kinh ngạc này và những năm đầu đời của cá con. Điều bí ẩn về Cá Mập Trắng Khổng Lồ Người ta chưa bao giờ ghi nhận được hình ảnh giao phối hay sinh nở của cá mập trắng khổng lồ Cá mập trắng khổng lồ Carcharodon carcharias có lẽ là một trong những giống cá mập dễ nhận diện nhất - và sự hiểu biết của ta về chúng cực kỳ ít ỏi. Những loài vật bị thói mê tín đe dọa Chuyện về đười ươi, 'bà con' của con người Cá hồi, 'vua các loài cá' ở châu Âu Điều này thực sự ấn tượng, nếu tính đến thực tế là loài cá này dài hơn 6m và nặng hơn 2.000kg. Tuy nhiên, chúng cực kỳ lão luyện khi trú ẩn, đặc biệt là vì màu sắc của chúng, khiến người ta khó mà nhận diện được từ phía trên cao hay phía dưới - và chúng cũng nổi tiếng là thường rút xuống vùng nước rất sâu, nơi gần như không thể lần theo dấu vết. Hành vi của giống cá này cũng rất khó đoán, vì chúng dường như chọn hành trình ngẫu nhiên khắp các vùng đại dương. Và lộ trình của chúng cũng khác nhau tùy theo là cá cái, cá đực hay cá con: một số bơi gần bờ biển, một số khác chọn sống trong vùng đại dương rộng lớn, không có sự nhất quán nào hết. Kết quả là, các nhà khoa học thậm chí còn không biết chắc có bao nhiêu cá thể cá mập trắng khổng lồ tồn tại, nhưng người ta đều đồng tình rằng đây là loài dễ bị tổn thương và số lượng cá thể loài này đang giảm đi. Ấn tượng là, người ta chưa bao giờ ghi nhận được gì về sự giao phối hay sinh sản của cá mập trắng khổng lổ, dù rằng họ nghĩ chúng sẽ đến vùng biển sâu ở Thái Bình Dương để kết đôi. Thời gian mang thai của chúng ước tính khoảng 12 tháng, nhưng người ta biết rất ít về vị trí cá mập mẹ sẽ sinh con. Loài cá khổng lồ dưới đáy biển này canh giữ rất kỹ bí mật của chúng. Thời gian nuôi con Cá mập đầu búa có thể mang thai đến 30 cá con một lần Được coi là có kích cỡ nhỏ hơn, cá mập đầu búa Sphyrna lewini có chiều dài trung bình khoảng 3m và nặng khoảng 100kg. Những 'quả bóng' trong thế giới động vật Hành tinh kỳ lạ ngay giữa lòng nước Mỹ Những nơi trên Trái Đất mà như trên sao Hỏa Chúng thường sinh con trong các bờ vịnh nhỏ và khu vực nước nông dọc bờ biển, nơi có nhiều thức ăn (chủ yếu là các loài giáp xác) và cũng là nơi mà các loài săn mồi lớn hơn cũng có thể ẩn nấp trong vùng biển rộng. Cá con ra đời sau khoảng 9 đến 12 tháng mang thai, và có thể một đợt mang thai có đến 30 con non, dù con số trung bình là khoảng 17. Sau khi ra đời, chúng phải tự lo thân, học cách săn mồi trong vùng nước nông khoảng chừng ba năm, trước khi bơi ra đại dương mênh mông. Cá mập đầu búa có tỷ lệ sinh trưởng khá thấp, con đực cần từ 6-9 năm mới đến tuổi trưởng thành. Giống cá này hiện xếp hạng "bị đe dọa cực kỳ nghiêm trọng" trong Sách Đỏ của IUCN, vì vậy công tác bảo tồn loài cá này quan trọng hơn bao giờ hết. Một phần vì số lượng cá thể đã suy giảm vì nhiều con bị dính phải lưới rê và chết ngạt, nhưng người ta cũng cho rằng chúng chỉ có thể sinh sản hai năm một lần chứ không phải hàng năm. Tất cả thông tin này cho thấy việc các nhà khoa học tiếp tục theo dấu và nghiên cứu loài sinh vật tuyệt vời này để đảm bảo ước tính đúng số lượng cá thể là việc cực kỳ quan trọng. Còn nơi nào để bắt đầu tốt hơn là nơi chúng chăm con nhỏ? Mang thai ấn tượng Cá mập voi sinh con non Phương pháp sinh sản của loài cá mập là cực kỳ ấn tượng. Cá mập voi Rhincodon typus là loài sinh con, nghĩa là chúng sinh ra con non, nhưng quá trình phôi thai phát triển lại diễn ra trong trứng. Trứng nuôi dưỡng phôi. Phôi sau đó thoát khỏi trứng dù vẫn đang ở trong bụng mẹ và vẫn tiếp tục ở đó cho đến khi sẵn sàng ra đời. Một con cái, mà người ta bắt gặp ở bờ biển Đài Loan, có đến 300 con non trong bụng, và đáng ngạc nhiên hơn cả là, chúng ở những giai đoạn phát triển khác nhau. Điều này dẫn đến giả thuyết tuyệt vời là cá mập voi cái có thể trữ tinh trùng của cá đực, và chọn lựa khi nào trứng sẽ được thụ tinh. Đây hẳn là bà mẹ độc lập! Phát triển từ sớm Cá mập hổ cát nổi tiếng vì ăn cả anh chị em ngay từ khi ở trong bụng Cá mập từ lâu đã bị xếp vào danh mục "đáng sợ", cùng với các loài khác như rắn và nhện, nhưng như vậy liệu có công bằng không? Những loài sinh vật ấn tượng này thường bị nghĩ xấu đơn giản vì đa số cá thể trong loài thuộc nhóm săn mồi: một phần quan trọng trong hệ sinh thái. Trong một số trường hợp, như cá con của loài cá mập hổ cát Carcharias taurus, hành vi săn mồi của loài bộc lộ từ sớm. Đó là khả năng sinh tồn của cá thể mạnh nhất ngay từ ngày ra đời: chúng cạnh tranh ngay từ trong tử cung của mẹ, kết quả là những cá thể mạnh nhất thường ăn thịt luôn anh em của chúng. Hiện tượng ăn thịt trong tử cung đúng nghĩa là những chiếc phôi cá mập hổ cát dài 100mm ở trong tử cung sẽ ăn thịt anh chị em chúng cho đến khi chỉ còn lại hai phôi to và khỏe nhất. Cá mập con không chỉ ăn thịt các con cá mập khác, mà chúng còn ăn cả những trứng chưa thụ tinh trong cơ thể mẹ để có thêm dưỡng chất trước khi ra đời. Sau đó chúng ra đời và trở thành những con non khỏe mạnh hơn cả, và với kích cỡ đủ lớn, chúng khó có khả năng bị ăn thịt hơn. Sự sống ra đời theo thủy triều Tin được không? Cá mập chanh sinh con trong… rừng ngập mặn Dĩ nhiên mẹ cá mập tập trung vào tình yêu con bằng sự cứng rắn. Cá mập chanh, Negaprion brevirostris, được đặt tên như vậy vì làn da màu vàng nhạt giúp chúng ngụy trang trên vùng nước có đáy cát. Chúng đẻ con trong rừng ngập mặn hoặc đầm phá. Cá mập mẹ mang thai sẽ đợi thủy triều lên trước khi bơi vào rừng để sinh con, đây không phải chuyện thường ngày. Sau khi cá mập con ra đời, cá mập mẹ sẽ trở về vùng biển sâu, bỏ mặc đàn con tự lập trong vùng nước nông. Chúng có thể ẩn trong rừng ngập mặn, và vì kích cỡ còn nhỏ nên chúng có thể bơi sâu vào mê cung của rễ cây ngập nước, hy vọng an toàn tránh khỏi các loài ăn thịt lớn hơn (bao gồm cả những con cá mập cùng giống nhưng to hơn). Những con cá mập chanh nhi đồng sẽ ở trong vùng đầm khoảng hai năm, rèn luyện kỹ năng săn mồi trước khi bơi ra biển lớn theo đợt thủy triều dâng cao. Nói cách khác là chúng theo dấu chân của cá mập mẹ ngày trước. Làm mẹ đơn thân Cá mập vằn có khả năng tự sinh con, mà người ta còn gọi là thụ thai độc tính Cá mập vằn Stegostoma fasciatum, có mặt ở vùng Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, nổi tiếng vì khả năng sinh sản mà vẫn "đồng trinh". Hiện tượng này còn có tên là sinh sản độc tính, nghĩa là sinh con trong giai đoạn trưởng thành mà không cần giao phối, thụ tinh. Cá mập vằn có khả năng tự sinh con, mà người ta còn gọi là thụ thai độc tính Sinh sản độc tính thường phổ biến hơn ở cây cối, một số loại thằn lằn và gà. Khi nghiên cứu trong tình trạng nuôi nhốt, các nhà khoa học ban đầu nghĩ cá mập vằn tích trữ tinh trùng, nhưng con non sinh ra lại chỉ có mỗi DNA của mẹ. Các nhà khoa học tin rằng cá mập vằn có thể chọn chiến lược sinh sản tùy theo hoàn cảnh trong môi trường, ví dụ như khi không có bạn tình. Điều này cực kỳ thú vị vì cá mập vằn là loài đang bị đe dọa. Các nhà nghiên cứu giờ đây đang theo dõi xem liệu con non sinh sản độc tính có khả năng tiếp tục sinh con không. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.

summarize: Trong hàng ngàn năm, cá mập luôn khiến loài người mê mẩn - vì sức mạnh, danh tiếng và tất nhiên, cả vì sự bí ẩn của chúng. Những loài vật chịu lạnh giỏi nhất hành tinh Những tình bạn kỳ quặc trong thế giới động vật Thú hoang, nạn nhân của 'tai nạn giao thông' ở Úc Nhưng con người biết được bao nhiêu về đời sống cá mập trước khi chúng trưởng thành và hóa thành loài ăn thịt trong đại dương? Hóa ra là ta biết rất ít. Sau đây là một số thông tin thực sự giúp ta mở rộng tầm mắt về quá trình mang thai bí ẩn của loài sinh vật đáng kinh ngạc này và những năm đầu đời của cá con. Điều bí ẩn về Cá Mập Trắng Khổng Lồ Người ta chưa bao giờ ghi nhận được hình ảnh giao phối hay sinh nở của cá mập trắng khổng lồ Cá mập trắng khổng lồ Carcharodon carcharias có lẽ là một trong những giống cá mập dễ nhận diện nhất - và sự hiểu biết của ta về chúng cực kỳ ít ỏi. Những loài vật bị thói mê tín đe dọa Chuyện về đười ươi, 'bà con' của con người Cá hồi, 'vua các loài cá' ở châu Âu Điều này thực sự ấn tượng, nếu tính đến thực tế là loài cá này dài hơn 6m và nặng hơn 2.000kg. Tuy nhiên, chúng cực kỳ lão luyện khi trú ẩn, đặc biệt là vì màu sắc của chúng, khiến người ta khó mà nhận diện được từ phía trên cao hay phía dưới - và chúng cũng nổi tiếng là thường rút xuống vùng nước rất sâu, nơi gần như không thể lần theo dấu vết. Hành vi của giống cá này cũng rất khó đoán, vì chúng dường như chọn hành trình ngẫu nhiên khắp các vùng đại dương. Và lộ trình của chúng cũng khác nhau tùy theo là cá cái, cá đực hay cá con: một số bơi gần bờ biển, một số khác chọn sống trong vùng đại dương rộng lớn, không có sự nhất quán nào hết. Kết quả là, các nhà khoa học thậm chí còn không biết chắc có bao nhiêu cá thể cá mập trắng khổng lồ tồn tại, nhưng người ta đều đồng tình rằng đây là loài dễ bị tổn thương và số lượng cá thể loài này đang giảm đi. Ấn tượng là, người ta chưa bao giờ ghi nhận được gì về sự giao phối hay sinh sản của cá mập trắng khổng lổ, dù rằng họ nghĩ chúng sẽ đến vùng biển sâu ở Thái Bình Dương để kết đôi. Thời gian mang thai của chúng ước tính khoảng 12 tháng, nhưng người ta biết rất ít về vị trí cá mập mẹ sẽ sinh con. Loài cá khổng lồ dưới đáy biển này canh giữ rất kỹ bí mật của chúng. Thời gian nuôi con Cá mập đầu búa có thể mang thai đến 30 cá con một lần Được coi là có kích cỡ nhỏ hơn, cá mập đầu búa Sphyrna lewini có chiều dài trung bình khoảng 3m và nặng khoảng 100kg. Những 'quả bóng' trong thế giới động vật Hành tinh kỳ lạ ngay giữa lòng nước Mỹ Những nơi trên Trái Đất mà như trên sao Hỏa Chúng thường sinh con trong các bờ vịnh nhỏ và khu vực nước nông dọc bờ biển, nơi có nhiều thức ăn (chủ yếu là các loài giáp xác) và cũng là nơi mà các loài săn mồi lớn hơn cũng có thể ẩn nấp trong vùng biển rộng. Cá con ra đời sau khoảng 9 đến 12 tháng mang thai, và có thể một đợt mang thai có đến 30 con non, dù con số trung bình là khoảng 17. Sau khi ra đời, chúng phải tự lo thân, học cách săn mồi trong vùng nước nông khoảng chừng ba năm, trước khi bơi ra đại dương mênh mông. Cá mập đầu búa có tỷ lệ sinh trưởng khá thấp, con đực cần từ 6-9 năm mới đến tuổi trưởng thành. Giống cá này hiện xếp hạng "bị đe dọa cực kỳ nghiêm trọng" trong Sách Đỏ của IUCN, vì vậy công tác bảo tồn loài cá này quan trọng hơn bao giờ hết. Một phần vì số lượng cá thể đã suy giảm vì nhiều con bị dính phải lưới rê và chết ngạt, nhưng người ta cũng cho rằng chúng chỉ có thể sinh sản hai năm một lần chứ không phải hàng năm. Tất cả thông tin này cho thấy việc các nhà khoa học tiếp tục theo dấu và nghiên cứu loài sinh vật tuyệt vời này để đảm bảo ước tính đúng số lượng cá thể là việc cực kỳ quan trọng. Còn nơi nào để bắt đầu tốt hơn là nơi chúng chăm con nhỏ? Mang thai ấn tượng Cá mập voi sinh con non Phương pháp sinh sản của loài cá mập là cực kỳ ấn tượng. Cá mập voi Rhincodon typus là loài sinh con, nghĩa là chúng sinh ra con non, nhưng quá trình phôi thai phát triển lại diễn ra trong trứng. Trứng nuôi dưỡng phôi. Phôi sau đó thoát khỏi trứng dù vẫn đang ở trong bụng mẹ và vẫn tiếp tục ở đó cho đến khi sẵn sàng ra đời. Một con cái, mà người ta bắt gặp ở bờ biển Đài Loan, có đến 300 con non trong bụng, và đáng ngạc nhiên hơn cả là, chúng ở những giai đoạn phát triển khác nhau. Điều này dẫn đến giả thuyết tuyệt vời là cá mập voi cái có thể trữ tinh trùng của cá đực, và chọn lựa khi nào trứng sẽ được thụ tinh. Đây hẳn là bà mẹ độc lập! Phát triển từ sớm Cá mập hổ cát nổi tiếng vì ăn cả anh chị em ngay từ khi ở trong bụng Cá mập từ lâu đã bị xếp vào danh mục "đáng sợ", cùng với các loài khác như rắn và nhện, nhưng như vậy liệu có công bằng không? Những loài sinh vật ấn tượng này thường bị nghĩ xấu đơn giản vì đa số cá thể trong loài thuộc nhóm săn mồi: một phần quan trọng trong hệ sinh thái. Trong một số trường hợp, như cá con của loài cá mập hổ cát Carcharias taurus, hành vi săn mồi của loài bộc lộ từ sớm. Đó là khả năng sinh tồn của cá thể mạnh nhất ngay từ ngày ra đời: chúng cạnh tranh ngay từ trong tử cung của mẹ, kết quả là những cá thể mạnh nhất thường ăn thịt luôn anh em của chúng. Hiện tượng ăn thịt trong tử cung đúng nghĩa là những chiếc phôi cá mập hổ cát dài 100mm ở trong tử cung sẽ ăn thịt anh chị em chúng cho đến khi chỉ còn lại hai phôi to và khỏe nhất. Cá mập con không chỉ ăn thịt các con cá mập khác, mà chúng còn ăn cả những trứng chưa thụ tinh trong cơ thể mẹ để có thêm dưỡng chất trước khi ra đời. Sau đó chúng ra đời và trở thành những con non khỏe mạnh hơn cả, và với kích cỡ đủ lớn, chúng khó có khả năng bị ăn thịt hơn. Sự sống ra đời theo thủy triều Tin được không? Cá mập chanh sinh con trong… rừng ngập mặn Dĩ nhiên mẹ cá mập tập trung vào tình yêu con bằng sự cứng rắn. Cá mập chanh, Negaprion brevirostris, được đặt tên như vậy vì làn da màu vàng nhạt giúp chúng ngụy trang trên vùng nước có đáy cát. Chúng đẻ con trong rừng ngập mặn hoặc đầm phá. Cá mập mẹ mang thai sẽ đợi thủy triều lên trước khi bơi vào rừng để sinh con, đây không phải chuyện thường ngày. Sau khi cá mập con ra đời, cá mập mẹ sẽ trở về vùng biển sâu, bỏ mặc đàn con tự lập trong vùng nước nông. Chúng có thể ẩn trong rừng ngập mặn, và vì kích cỡ còn nhỏ nên chúng có thể bơi sâu vào mê cung của rễ cây ngập nước, hy vọng an toàn tránh khỏi các loài ăn thịt lớn hơn (bao gồm cả những con cá mập cùng giống nhưng to hơn). Những con cá mập chanh nhi đồng sẽ ở trong vùng đầm khoảng hai năm, rèn luyện kỹ năng săn mồi trước khi bơi ra biển lớn theo đợt thủy triều dâng cao. Nói cách khác là chúng theo dấu chân của cá mập mẹ ngày trước. Làm mẹ đơn thân Cá mập vằn có khả năng tự sinh con, mà người ta còn gọi là thụ thai độc tính Cá mập vằn Stegostoma fasciatum, có mặt ở vùng Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, nổi tiếng vì khả năng sinh sản mà vẫn "đồng trinh". Hiện tượng này còn có tên là sinh sản độc tính, nghĩa là sinh con trong giai đoạn trưởng thành mà không cần giao phối, thụ tinh. Cá mập vằn có khả năng tự sinh con, mà người ta còn gọi là thụ thai độc tính Sinh sản độc tính thường phổ biến hơn ở cây cối, một số loại thằn lằn và gà. Khi nghiên cứu trong tình trạng nuôi nhốt, các nhà khoa học ban đầu nghĩ cá mập vằn tích trữ tinh trùng, nhưng con non sinh ra lại chỉ có mỗi DNA của mẹ. Các nhà khoa học tin rằng cá mập vằn có thể chọn chiến lược sinh sản tùy theo hoàn cảnh trong môi trường, ví dụ như khi không có bạn tình. Điều này cực kỳ thú vị vì cá mập vằn là loài đang bị đe dọa. Các nhà nghiên cứu giờ đây đang theo dõi xem liệu con non sinh sản độc tính có khả năng tiếp tục sinh con không. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.

world-55929886

https://www.bbc.com/vietnamese/world-55929886

Tại sao các nhà báo ở Ấn Độ bị tấn công?

Một tháng sau khi nhậm chức vào mùa hè năm 2014, Thủ tướng Narendra Modi nói "sẽ không thể duy trì nền dân chủ của Ấn Độ nếu chúng ta không đảm bảo được quyền tự do ngôn luận".

The latest crackdown on the media follows reporting on the farmers' protest Sáu năm sau, nhiều người tin rằng, nền dân chủ của Ấn Độ có vẻ đã suy giảm, bởi những điều nhìn thấy là các cuộc tấn công dai dẳng vào quyền tự do báo chí. Năm ngoái, Ấn Độ tụt hai bậc và được xếp hạng 142 trên Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới gồm 180 quốc gia, do Tổ chức Phóng viên Không Biên giới tổng hợp hàng năm. Đó là một chỉ dấu không hay ho gì cho một quốc gia thường tự hào có nền truyền thông sôi động và đầy cạnh tranh. Cuộc đàn áp mới nhất xảy ra sau bạo lực trong cuộc biểu tình gần đây của nông dân, để phản đối một loạt luật cải cách nông nghiệp. Một người biểu tình bị thiệt mạng và hơn 500 cảnh sát bị thương trong các cuộc đụng độ. Làm báo ở Việt Nam thật 'nguy hiểm' 'Ngáng chân' phóng viên Hiện cảnh sát đã nộp một loạt đơn cáo buộc tám nhà báo đưa tin về các cuộc biểu tình ở Delhi vì các tội lôi kéo và có những tuyên bố độc hại cho hội nhập quốc gia. Nguyên nhân cái chết của người tham dự cuộc biểu tình ngày 26 tháng 1 vẫn còn được tranh cãi. Cảnh sát nói nạn nhân đã chết khi chiếc máy kéo ông đang lái bị lật, gia đình ông cho rằng ông đã bị bắn. Nhận định của gia đình nạn nhân được nhiều tờ báo và tạp chí đăng tải, dường như đã trở thành cơ sở của những cáo buộc này. Một số nhà báo đã đưa tin hoặc đăng tải câu chuyện, và những người khác chỉ chia sẻ tin trên mạng xã hội. Sáu người trong số họ - và một nghị sĩ đảng đối lập nổi tiếng của Quốc hội, người bị cáo buộc "xuyên tạc" sự thật về cái chết - đang đối mặt với các vụ kiện ở bốn bang do BJP cai trị. "Việc truyền thông đưa tin về những tuyên bố của thân nhân người đã chết có phải là một tội ác nếu họ nghi ngờ bản khám nghiệm tử thi hoặc phiên bản của cảnh sát về nguyên nhân cái chết không?" Siddharth Varadarajan, tổng biên tập của The Wire, và là một trong những nhà báo bị cảnh sát buộc tội, nói. India is one of the most competitive media markets in the world Các nhóm về quyền và nhiều nhà báo đồng nghiệp đang phẫn nộ. "Phản ứng của chính quyền Ấn Độ trước các cuộc biểu tình tập trung vào việc làm mất uy tín của người biểu tình ôn hòa, quấy rối người chỉ trích chính phủ và truy tố người đưa tin về sự kiện này,'' Meenakshi Ganguly, Giám đốc khu vực Nam Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. Tờ Editors Guild of India nói việc cảnh sát đệ đơn truy tố các nhà báo là "một nỗ lực nhằm đe dọa, quấy rối, đánh đập và bịt miệng giới truyền thông". RSF: VN gần chạm đáy bảng tự do báo chí Covid-19: Cuộc chiến chống virus tấn công tự do ở châu Á thế nào? Một trường hợp điển hình, nhiều người nói, là Caravan, một tạp chí điều tra thường nằm trong tầm ngắm của chính quyền Modi. Ba trong số các thành viên cao cấp nhất của Caravan - nhà xuất bản, biên tập viên và biên tập viên điều hành - ở năm tiểu bang, bị kiện mười tội nổi loạn, vì một bài viết và tweet liên quan đến cái chết của người biểu tình. Một trong những phóng viên tự do của tạp chí đã bị bắt ngay tại địa điểm biểu tình vì tội "cản trở", và được tại ngoại sau hai ngày. Tài khoản Twitter của tạp chí bị đình chỉ trong vài giờ trước thông báo pháp lý của chính phủ, với lý do trật tự công cộng. Năm ngoái, bốn nhà báo của Caravan bị tấn công trong hai sự việc riêng biệt khi đưa tin về hậu quả của bạo loạn tôn giáo và một cuộc biểu tình liên quan đến cáo buộc hãm hiếp và giết hại một thiếu niên ở Delhi. "Có một xu hướng rất nguy hiểm. Chúng ta đang sống trong thời kỳ phân cực, nơi những người chỉ trích chính phủ bị coi là phản quốc. Nhiệm vụ của báo giới là đặt câu hỏi cho những người cầm quyền," Vinod Jose, biên tập viên điều hành của Caravan, nói với BBC. Kashmiri journalists have alleged harassment by security forces Đảng cầm quyền Bharatiya Janata (BJP) phủ nhận việc các nhà báo đang là mục tiêu và cho rằng phần lớn những gì đang xảy ra là một phần của "tuyên truyền được dàn dựng" để chống lại chính phủ. "Tất cả các nhà báo thuộc đảng phái chính trị và có khuynh hướng chống chính phủ rõ ràng đang tiếp tục viết và phát biểu tự do trên báo chí, truyền hình và các cổng thông tin trực tuyến,'' Baijayant Panda, phó chủ tịch quốc gia của BJP, nói. Ông Panda nói cảnh sát đã đệ đơn kiện các nhà báo trong "một vài trường hợp gần đây" vì đã có "những cáo buộc hình sự nghiêm trọng về việc lan truyền tin tức giả trong một tình huống giống như bạo loạn, với mục đích kích động bạo lực". Ông vạch ra trường hợp một nhân viên cấp cao của một mạng tin tức hàng đầu đã bị không cho lên sóng và lương bị cắt giảm vì một dòng tweet "không đúng" liên quan đến cái chết của một người biểu tình. "Đây không chỉ là việc rêu bán câu chuyện sai sự thật một cách trắng trợn, mà là một câu chuyện thực sự có khả năng làm bùng phát ngay bạo lực quy mô lớn. Nhà báo nói trên và những người khác trong nhóm của ông cũng đã có khuynh hướng quảng bá những câu chuyện sai sự thật như vậy trong nhiều trường hợp trước đó, và trên thực tế đã phải chính thức xin lỗi sau khi bị đưa ra tòa bởi các bên bị ảnh hưởng," ông Panda nói. Ông cho biết một số chính quyền bang, do các đảng phái chính trị chống chính phủ Modi, mà "những nhà báo này đã không ngần ngại thể hiện sự đồng cảm, trên thực tế đã săn lùng các nhà báo với sự lạm dụng quyền lực trắng trợn". Giới chỉ trích nói rằng một số nhà báo được coi là có thiện cảm với chính phủ đã liên tục phát sóng và đăng tải các nội dung có tính chất kích động, thường nhắm vào người thiểu số. Ngoài ra, họ thắc mắc tại sao luật cấm nổi loạn thời thuộc địa lại được sử dụng rộng rãi để đàn áp người bất đồng chính kiến. Theo dữ liệu được tổng hợp từ trang web article 14, phần lớn các vụ kiện chống lại 405 người Ấn Độ vì chỉ trích các chính trị gia và chính phủ trong thập niên qua được nộp đơn sau năm 2014, khi ông Modi nắm quyền. Các chính trị gia đối lập, sinh viên, nhà báo, tác giả và học giả đã phải chịu gánh nặng của luật đàn áp. Trong một môi trường phân cực, báo giới bị chia rẽ hơn bao giờ hết. Phần lớn các phương tiện truyền thông chính thống, gồm cả một loạt các mạng tin tức đảng phái, được coi là không phê bình chính phủ Modi. "Ấn Độ, nền dân chủ đông dân nhất thế giới, cũng đang phát đi tín hiệu rằng việc buộc chính phủ có trách nhiệm phải giải trình không phải là một phần nghĩa vụ của báo chí,'' một báo cáo của Freedom House nhận định. Các nhà báo không cảm thấy được an toàn. Theo một nghiên cứu của Geeta Seshu cho Free Speech Collective, 67 nhà báo đã bị bắt và gần 200 nhà báo bị tấn công năm 2020. Một nhà báo đang trên đường đưa tin về vụ cưỡng hiếp tập thể một cô gái ở bang Uttar Pradesh, đã phải ngồi tù 5 tháng. Các nhà báo - đặc biệt là nữ giới chỉ trích chính phủ - phải đối mặt với những lời đe dọa và tấn công khốc liệt trên mạng. Nhà báo tự do Neha Dixit tại Delhi cho biết cô đã bị "đeo bám, bị đe dọa hãm hiếp và giết hại, và bị tấn công trực tuyến tàn nhẫn", căn hộ của cô vài lần bị đột nhập. Tuần này, cảnh sát đã bắt giữ một sinh viên luật vì bị cáo buộc gửi lời đe dọa giết và cưỡng hiếp Rohini Singh, một nhà báo tự do khác. The media in India is divided as never before Theo Tarunabh Khaitan, phó khoa luật tại Đại học Oxford, việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận ở Ấn Độ chưa bao giờ mạnh mẽ. Mặc dù đây là một quyền tự do được bảo đảm theo hiến pháp, nhưng phạm vi của nó bị hạn chế đáng kể bởi Tu chính án thứ Nhất dưới thời Thủ tướng Jawaharlal Nehru năm 1951. Sau đó, chính phủ Ấn Độ "khám phá ra rằng việc rêu rao quyền tự do dân sự là một chuyện, và việc xem tự do dân sự như những nguyên tắc lại là chuyện khác," Tripurdaman Singh ghi lại trong cuốn sách 'Mười sáu ngày Bão táp'' mà ông viết. Và cảnh sát thuộc địa và hệ thống tư pháp hình sự tiếp tục coi "nhân quyền là một trở ngại hơn là trọng trách đầu tiên họ phải bảo vệ," Giáo sư Khaitan nói. Tòa án tối cao của Ấn Độ cũng có thành tích kém trong việc bảo vệ quyền tự do dân sự so với các tòa án ở nhiều nền dân chủ khác, ông nói. "Những bên hứng chịu nhiều nhất là hai thiết chế tìm kiếm sự thật, những người có quyền tự chủ, độc lập khỏi quyền lực chính trị lẫn doanh nghiệp rất quan trọng đối với một nền dân chủ: truyền thông và các trường đại học. Vai trò của các tổ chức tri thức này là thách thức quyền lực và khiến giới cầm quyền phải có trách nhiệm giải trình rõ ràng. Nhưng một khi bị khống chế, chúng trở thành công cụ của quyền lực. Sự yếu kém trong việc bảo vệ quyền tự do biểu đạt sẽ khiến nó tương đối dễ dàng bị khống chế hoặc thỏa hiệp", Giáo sư Khaitan nói. Truyền thông Ấn Độ bị bịt miệng trong suốt 21 tháng khi Thủ tướng Indira Gandhi đình chỉ các quyền tự do dân sự và áp đặt Tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc vào năm 1975. "Điều bất thường trong thời điểm chính trị hiện tại của chúng ta là, không giống như một tình trạng khẩn cấp chính thức, làm suy yếu các quyền một cách công khai, tất cả các quyền của chúng ta được coi là vẫn còn hoạt động. Không có việc chính thức đình chỉ các quyền. Nhưng sự xói mòn của chúng trên thực tế đã trở nên quá sức chịu đựng. Chúng ta đang sống trong tình trạng khẩn cấp ngoài pháp luật, một cách không chính thức. Với tình trạng khẩn cấp bình thường, một khi nó được dỡ bỏ, người dân còn có thể hy vọng mọi việc sẽ bình thường lại," Giáo sư Khaitan nói. "Làm thế nào để bạn có thể 'dỡ bỏ' một tình trạng khẩn cấp không chính thức, vốn chưa bao giờ được ban hành?"

summarize: The latest crackdown on the media follows reporting on the farmers' protest Sáu năm sau, nhiều người tin rằng, nền dân chủ của Ấn Độ có vẻ đã suy giảm, bởi những điều nhìn thấy là các cuộc tấn công dai dẳng vào quyền tự do báo chí. Năm ngoái, Ấn Độ tụt hai bậc và được xếp hạng 142 trên Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới gồm 180 quốc gia, do Tổ chức Phóng viên Không Biên giới tổng hợp hàng năm. Đó là một chỉ dấu không hay ho gì cho một quốc gia thường tự hào có nền truyền thông sôi động và đầy cạnh tranh. Cuộc đàn áp mới nhất xảy ra sau bạo lực trong cuộc biểu tình gần đây của nông dân, để phản đối một loạt luật cải cách nông nghiệp. Một người biểu tình bị thiệt mạng và hơn 500 cảnh sát bị thương trong các cuộc đụng độ. Làm báo ở Việt Nam thật 'nguy hiểm' 'Ngáng chân' phóng viên Hiện cảnh sát đã nộp một loạt đơn cáo buộc tám nhà báo đưa tin về các cuộc biểu tình ở Delhi vì các tội lôi kéo và có những tuyên bố độc hại cho hội nhập quốc gia. Nguyên nhân cái chết của người tham dự cuộc biểu tình ngày 26 tháng 1 vẫn còn được tranh cãi. Cảnh sát nói nạn nhân đã chết khi chiếc máy kéo ông đang lái bị lật, gia đình ông cho rằng ông đã bị bắn. Nhận định của gia đình nạn nhân được nhiều tờ báo và tạp chí đăng tải, dường như đã trở thành cơ sở của những cáo buộc này. Một số nhà báo đã đưa tin hoặc đăng tải câu chuyện, và những người khác chỉ chia sẻ tin trên mạng xã hội. Sáu người trong số họ - và một nghị sĩ đảng đối lập nổi tiếng của Quốc hội, người bị cáo buộc "xuyên tạc" sự thật về cái chết - đang đối mặt với các vụ kiện ở bốn bang do BJP cai trị. "Việc truyền thông đưa tin về những tuyên bố của thân nhân người đã chết có phải là một tội ác nếu họ nghi ngờ bản khám nghiệm tử thi hoặc phiên bản của cảnh sát về nguyên nhân cái chết không?" Siddharth Varadarajan, tổng biên tập của The Wire, và là một trong những nhà báo bị cảnh sát buộc tội, nói. India is one of the most competitive media markets in the world Các nhóm về quyền và nhiều nhà báo đồng nghiệp đang phẫn nộ. "Phản ứng của chính quyền Ấn Độ trước các cuộc biểu tình tập trung vào việc làm mất uy tín của người biểu tình ôn hòa, quấy rối người chỉ trích chính phủ và truy tố người đưa tin về sự kiện này,'' Meenakshi Ganguly, Giám đốc khu vực Nam Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. Tờ Editors Guild of India nói việc cảnh sát đệ đơn truy tố các nhà báo là "một nỗ lực nhằm đe dọa, quấy rối, đánh đập và bịt miệng giới truyền thông". RSF: VN gần chạm đáy bảng tự do báo chí Covid-19: Cuộc chiến chống virus tấn công tự do ở châu Á thế nào? Một trường hợp điển hình, nhiều người nói, là Caravan, một tạp chí điều tra thường nằm trong tầm ngắm của chính quyền Modi. Ba trong số các thành viên cao cấp nhất của Caravan - nhà xuất bản, biên tập viên và biên tập viên điều hành - ở năm tiểu bang, bị kiện mười tội nổi loạn, vì một bài viết và tweet liên quan đến cái chết của người biểu tình. Một trong những phóng viên tự do của tạp chí đã bị bắt ngay tại địa điểm biểu tình vì tội "cản trở", và được tại ngoại sau hai ngày. Tài khoản Twitter của tạp chí bị đình chỉ trong vài giờ trước thông báo pháp lý của chính phủ, với lý do trật tự công cộng. Năm ngoái, bốn nhà báo của Caravan bị tấn công trong hai sự việc riêng biệt khi đưa tin về hậu quả của bạo loạn tôn giáo và một cuộc biểu tình liên quan đến cáo buộc hãm hiếp và giết hại một thiếu niên ở Delhi. "Có một xu hướng rất nguy hiểm. Chúng ta đang sống trong thời kỳ phân cực, nơi những người chỉ trích chính phủ bị coi là phản quốc. Nhiệm vụ của báo giới là đặt câu hỏi cho những người cầm quyền," Vinod Jose, biên tập viên điều hành của Caravan, nói với BBC. Kashmiri journalists have alleged harassment by security forces Đảng cầm quyền Bharatiya Janata (BJP) phủ nhận việc các nhà báo đang là mục tiêu và cho rằng phần lớn những gì đang xảy ra là một phần của "tuyên truyền được dàn dựng" để chống lại chính phủ. "Tất cả các nhà báo thuộc đảng phái chính trị và có khuynh hướng chống chính phủ rõ ràng đang tiếp tục viết và phát biểu tự do trên báo chí, truyền hình và các cổng thông tin trực tuyến,'' Baijayant Panda, phó chủ tịch quốc gia của BJP, nói. Ông Panda nói cảnh sát đã đệ đơn kiện các nhà báo trong "một vài trường hợp gần đây" vì đã có "những cáo buộc hình sự nghiêm trọng về việc lan truyền tin tức giả trong một tình huống giống như bạo loạn, với mục đích kích động bạo lực". Ông vạch ra trường hợp một nhân viên cấp cao của một mạng tin tức hàng đầu đã bị không cho lên sóng và lương bị cắt giảm vì một dòng tweet "không đúng" liên quan đến cái chết của một người biểu tình. "Đây không chỉ là việc rêu bán câu chuyện sai sự thật một cách trắng trợn, mà là một câu chuyện thực sự có khả năng làm bùng phát ngay bạo lực quy mô lớn. Nhà báo nói trên và những người khác trong nhóm của ông cũng đã có khuynh hướng quảng bá những câu chuyện sai sự thật như vậy trong nhiều trường hợp trước đó, và trên thực tế đã phải chính thức xin lỗi sau khi bị đưa ra tòa bởi các bên bị ảnh hưởng," ông Panda nói. Ông cho biết một số chính quyền bang, do các đảng phái chính trị chống chính phủ Modi, mà "những nhà báo này đã không ngần ngại thể hiện sự đồng cảm, trên thực tế đã săn lùng các nhà báo với sự lạm dụng quyền lực trắng trợn". Giới chỉ trích nói rằng một số nhà báo được coi là có thiện cảm với chính phủ đã liên tục phát sóng và đăng tải các nội dung có tính chất kích động, thường nhắm vào người thiểu số. Ngoài ra, họ thắc mắc tại sao luật cấm nổi loạn thời thuộc địa lại được sử dụng rộng rãi để đàn áp người bất đồng chính kiến. Theo dữ liệu được tổng hợp từ trang web article 14, phần lớn các vụ kiện chống lại 405 người Ấn Độ vì chỉ trích các chính trị gia và chính phủ trong thập niên qua được nộp đơn sau năm 2014, khi ông Modi nắm quyền. Các chính trị gia đối lập, sinh viên, nhà báo, tác giả và học giả đã phải chịu gánh nặng của luật đàn áp. Trong một môi trường phân cực, báo giới bị chia rẽ hơn bao giờ hết. Phần lớn các phương tiện truyền thông chính thống, gồm cả một loạt các mạng tin tức đảng phái, được coi là không phê bình chính phủ Modi. "Ấn Độ, nền dân chủ đông dân nhất thế giới, cũng đang phát đi tín hiệu rằng việc buộc chính phủ có trách nhiệm phải giải trình không phải là một phần nghĩa vụ của báo chí,'' một báo cáo của Freedom House nhận định. Các nhà báo không cảm thấy được an toàn. Theo một nghiên cứu của Geeta Seshu cho Free Speech Collective, 67 nhà báo đã bị bắt và gần 200 nhà báo bị tấn công năm 2020. Một nhà báo đang trên đường đưa tin về vụ cưỡng hiếp tập thể một cô gái ở bang Uttar Pradesh, đã phải ngồi tù 5 tháng. Các nhà báo - đặc biệt là nữ giới chỉ trích chính phủ - phải đối mặt với những lời đe dọa và tấn công khốc liệt trên mạng. Nhà báo tự do Neha Dixit tại Delhi cho biết cô đã bị "đeo bám, bị đe dọa hãm hiếp và giết hại, và bị tấn công trực tuyến tàn nhẫn", căn hộ của cô vài lần bị đột nhập. Tuần này, cảnh sát đã bắt giữ một sinh viên luật vì bị cáo buộc gửi lời đe dọa giết và cưỡng hiếp Rohini Singh, một nhà báo tự do khác. The media in India is divided as never before Theo Tarunabh Khaitan, phó khoa luật tại Đại học Oxford, việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận ở Ấn Độ chưa bao giờ mạnh mẽ. Mặc dù đây là một quyền tự do được bảo đảm theo hiến pháp, nhưng phạm vi của nó bị hạn chế đáng kể bởi Tu chính án thứ Nhất dưới thời Thủ tướng Jawaharlal Nehru năm 1951. Sau đó, chính phủ Ấn Độ "khám phá ra rằng việc rêu rao quyền tự do dân sự là một chuyện, và việc xem tự do dân sự như những nguyên tắc lại là chuyện khác," Tripurdaman Singh ghi lại trong cuốn sách 'Mười sáu ngày Bão táp'' mà ông viết. Và cảnh sát thuộc địa và hệ thống tư pháp hình sự tiếp tục coi "nhân quyền là một trở ngại hơn là trọng trách đầu tiên họ phải bảo vệ," Giáo sư Khaitan nói. Tòa án tối cao của Ấn Độ cũng có thành tích kém trong việc bảo vệ quyền tự do dân sự so với các tòa án ở nhiều nền dân chủ khác, ông nói. "Những bên hứng chịu nhiều nhất là hai thiết chế tìm kiếm sự thật, những người có quyền tự chủ, độc lập khỏi quyền lực chính trị lẫn doanh nghiệp rất quan trọng đối với một nền dân chủ: truyền thông và các trường đại học. Vai trò của các tổ chức tri thức này là thách thức quyền lực và khiến giới cầm quyền phải có trách nhiệm giải trình rõ ràng. Nhưng một khi bị khống chế, chúng trở thành công cụ của quyền lực. Sự yếu kém trong việc bảo vệ quyền tự do biểu đạt sẽ khiến nó tương đối dễ dàng bị khống chế hoặc thỏa hiệp", Giáo sư Khaitan nói. Truyền thông Ấn Độ bị bịt miệng trong suốt 21 tháng khi Thủ tướng Indira Gandhi đình chỉ các quyền tự do dân sự và áp đặt Tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc vào năm 1975. "Điều bất thường trong thời điểm chính trị hiện tại của chúng ta là, không giống như một tình trạng khẩn cấp chính thức, làm suy yếu các quyền một cách công khai, tất cả các quyền của chúng ta được coi là vẫn còn hoạt động. Không có việc chính thức đình chỉ các quyền. Nhưng sự xói mòn của chúng trên thực tế đã trở nên quá sức chịu đựng. Chúng ta đang sống trong tình trạng khẩn cấp ngoài pháp luật, một cách không chính thức. Với tình trạng khẩn cấp bình thường, một khi nó được dỡ bỏ, người dân còn có thể hy vọng mọi việc sẽ bình thường lại," Giáo sư Khaitan nói. "Làm thế nào để bạn có thể 'dỡ bỏ' một tình trạng khẩn cấp không chính thức, vốn chưa bao giờ được ban hành?"

081211_viet_usa_relations

https://www.bbc.com/vietnamese/indepth/story/2008/12/081211_viet_usa_relations

Việt - Mỹ vừa hợp tác vừa đấu tranh

Trong số các tham luận về quan hệ Việt - Mỹ tại hội thảo Việt Nam học 2008, bài của tiến sĩ Hà Mỹ Hương, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, được xem là thẳng thắn, phản ánh khá rõ suy nghĩ hiện nay của nhiều người trong chính giới Việt Nam.

Chuyến thăm Washington của Thủ tướng Nguyễn tấn Dũng tháng Sáu 2008 đã đưa "quan hệ đối tác xây dựng, hữu nghị, hợp tác nhiều mặt trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi". Nhưng tác giả nói trên lĩnh vực chính trị - ngoại giao vẫn "tiềm ẩn những nhân tố gây căng thẳng, chủ yếu do sự khác biệt chế độ chính trị và do phía Mỹ thường sử dụng các chiêu bài dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo làm nguyên cớ và phương tiện để can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam nhằm 'chuyển hoá' Việt Nam". Bà nhận xét: "Trong sâu xa mặt đấu tranh với Mỹ của Việt Nam trên lĩnh vực chính trị - ngoại giao lớn hơn mặt hợp tác." Không lạ khi kinh tế - thương mại là lĩnh vực mà hai nước thoải mái nhất. Từ hơn 10 năm nay (1997 - 2008), Việt Nam luôn xuất siêu sang Mỹ với kim ngạch ngày càng tăng, nhất là từ sau khi BTA có hiệu lực (10/12/2001). Kể từ khi BTA được ký kết đến nay, quan hệ thương mại hai nước đã tăng 8 lần. Tuy vậy, ngay cả trong kinh tế, quan hệ Việt - Mỹ cũng gặp "khó khăn, trở ngại chủ quan và khách quan nhất định". Mỹ chỉ “đang xem xét tích cực”, chứ chưa công nhận kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Mỹ có vốn tài trợ ODA lớn nhất thế giới, nhưng chưa bao giờ nằm trong số 10 nhà tài trợ ODA lớn nhất ở Việt Nam. Quan hệ đặc biệt Trong mắt Việt Nam, mối giao hảo với Mỹ có "khá nhiều nét đặc thù so với các quan hệ song phương khác". Cuộc chiến 30 năm trước dù đã lùi vào quá khứ, nhưng "hậu quả và những di chứng mà cuộc chiến tranh này để lại không thể không ít nhiều ảnh hưởng đến quan hệ Việt - Mỹ". Tác giả nhấn mạnh: "Tính chất vừa hợp tác, vừa đấu tranh (của Việt Nam) hay kiềm chế (của Mỹ) trong quan hệ Việt - Mỹ nổi rõ hơn so với các quan hệ song phương của Việt Nam với các nước lớn khác." "Về chính trị - tư tưởng, đây là quan hệ giữa hai nhà nước dân tộc có mục tiêu chiến lược đối kháng nhau: Mục tiêu chiến lược của Việt Nam là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, còn mục tiêu chiến lược của Mỹ là chuyển hoá các nước còn khác biệt về thể chế chính trị với Mỹ vào quỹ đạo của Mỹ, đi theo hệ giá trị của Mỹ nói riêng, hệ giá trị, hệ tư tưởng tư bản chủ nghĩa nói chung." Trong danh sách và thứ bậc quan hệ của Việt Nam với các nước lớn, quan hệ với Mỹ là "mối quan tâm lớn nhất và quan trọng nhất xét theo cả hai mặt: thuận lợi và khó khăn, thời cơ và nguy cơ". Dự báo triển vọng Bà Hà Mỹ Hương dự đoán quan hệ hai nước sẽ vận động theo hướng là "đối tác xây dựng, hữu nghị, hợp tác nhiều mặt trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi”. Nhưng bà nói tính chất trên chỉ mới là "cam kết hay quyết tâm của lãnh đạo hai nước Việt - Mỹ hiện nay, chứ chưa phải là hiện thực". "Đối với Việt Nam, Mỹ sẽ tiếp tục vừa là đối tượng mà Việt Nam phải đấu tranh, trước hết trên lĩnh vực chính trị - tư tưởng, vừa là đối tác hợp tác trong nhiều lĩnh vực, trước hết là kinh tế - thương mại." "Song có thể dự báo về tổng thể, xu hướng vận động của quan hệ Việt - Mỹ trong vài thập niên tới là hướng tới xây dựng một khung quan hệ ổn định dựa trên cơ sở những lợi ích song trùng, vì điều này đáp ứng mong muốn của cả hai bên, có lợi cho cả hai bên." Tác giả khuyến nghị chính phủ "xem việc thúc đẩy tăng cường quan hệ hợp tác cùng có lợi với Mỹ và các nước lớn khác là một trong những định hướng chiến lược đối ngoại hàng đầu của đất nước". "Tuy nhiên, cũng cần hết sức tỉnh táo rằng quá đề cao những lợi ích mà Việt Nam có được từ quan hệ với Mỹ, ngay cả trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, là một sai lầm và ảo tưởng." "Do vậy, Việt Nam vừa phải coi trọng việc thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện với Mỹ, vừa phải tăng cường hơn nữa ngoại giao đa phương, đồng thời cố gắng tìm mọi cách tạo lập, củng cố và nâng cao vai trò, vị thế của mình trong các quan hệ song phương khác, trong các tổ chức hợp tác, liên kết quốc tế lớn nhỏ, trước hết là trong ASEAN." Tác giả kêu gọi giữ vững nguyên tắc độc lập tự chủ trong bối cảnh quan hệ giữa các nước lớn thường "không ổn định, thường diễn biến phức tạp, khó dự báo". Trần CườngThật sự thì VN chưa bao giờ coi nước Mỹ là kẻ thù mà do chính phủ Mỹ không hiểu và ủng hộ VN thôi. Nhưng nhà ngoại giao Mỹ luôn gắn liền quyền lợi của nước mình cùng với việc giúp đỡ sự phát triển của VN để ép VN phải chấp nhận những giá trị của Mỹ. Hãy chân thành đi. Người VN chúng tôi là nhưng người biết điều mà. ThăngHiện nay, nhà cầm quyền Vn đang đứng giữa ngã ba đường. Nếu bắt tay với phương Tây với các giá trị về tự do và nhân quyền là một sức ép lớn có nguy cơ mất chính quyền cái này ĐCS không muốn do bất đồng về chính trị. Còn bắt tay với phương bắc ĐCS sẽ mất lòng dân do sức ép của quần chúng trước những gì thời gian qua giặc phương bắc đã đang và sẽ làm với VN dẫn tới mất đất mất đảo, mất chủ quyền. Mong rằng nhà cầm quyền lựa chọn con đường đi vì dân tộc vì đất nước và vì muôn đời con cháu sau này đừng vì chút quyền lợi của một số kẻ nhân danh đồng chí. Bông HồngBài viết này nói đúng tim đen của lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, người Mỹ dẫn đầu về giải thưởng Nobel mà. Họ thông minh hơn những gì chúng ta biết. Vì vậy, kiểu quan hệ này chỉ áp dụng được với người thấp kém hơn mình mà thôi. Theo tôi không nên dùng biện pháp "gió thổi hướng nào, rào hướng đó" mà là: cái nào cần trống thì cho trống, cái nào cần rào thì cứ rào. PPTTôi chưa đọc xong tham luận của TS Mỹ Hương, nhưng tôi e rằng ở đó có mấy chỗ sai: Trước hết, việc hợp tác với Mỹ là quyền lợi của VN, do ta chủ xướng, và những tiêu chí đấu tranh cũng là do ta đặt ra. Người Mỹ rất thực tế đến độ họ không đặt thành vấn đề thể chế chính trị chúng ta là gì, nhưng họ đòi hỏi ở đó phải có nhân quyền, có dân chủ, người dân không bị đàn áp. Nghĩa là họ quan tâm đến những quyền căn bản để mọi công dân có thể làm người. Hơn nữa hai nước cũng quá "xa nhau" để nói đến dấu tranh chính trị. Về quyền lợi của người Mỹ, của nước Mỹ, họ luôn lựa chọn giữa ta và các đối tác khác. Vì vậy chính sách ngoại giao của ta là "khôn sống mống chết" không đơn thuần theo lời khuyên chung chung của các học giả được. Theo tôi, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang đi đúng hướng, hảy ủng hộ ông, và đừng đặt thêm rào cản cho ông nữa. Độc giảTheo tôi, quan điểm của TS. Hương là hoàn toàn đúng. Nó không những đúng cho Việt Nam mà cả những nước lớn nhỏ khác (những nước mong muốn giữ vững tính dân tộc, độc lập trong mọi vấn đề liên quan tới bản thân). Chiến tranh tuy đã lùi xa nhưng những tàn dư của nó đã và sẽ vẫn tồn tại trong mỗi nước (VN và Mỹ). Chính vì vậy, "tàn dư" đó đã và sẽ vẫn là một trong các "lý do" đặt ra trước mọi quyết định liên quan tới quan hệ của hai nước trên cả chính trị và kinh tế. Tuy nhiên, trong tương lai gần khi mà nhận thức "lý trí" về tầm quan trọng của hợp tác sẽ thắng mọi trở ngại do các mâu thuẫn nảy sinh trên con đường phát triển. HTMục tiêu của nước Mỹ là do nhân dân Mỹ chọn. Còn theo bà Hương thì "Mục tiêu chiến lược của Việt Nam là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội" do ĐCS chọn. Xin hỏi bà Hương CNXH là như thế nào vậy? XH XHCN nó ra làm sao? Mục tiêu này chắc không phải là do nhân dân VN chọn. Người dân bây giờ nghe nói tới bốn chữ XHCN là nhớ tới thời bao cấp & lạnh cả xương sống rồi. ĐCS VN hãy để nhân dân VN chọn con đường đi cho đất nước VN. Đừng dùng "quyền lực trên nòng súng" để ép buộc nhân dân nữa. XD chế độ XHCN hơn 60 năm ở MB & hơn 30 năm ở MN để XH VN hôm nay nghèo nàn lạc hậu như thế này là quá đủ rồi.

summarize: Chuyến thăm Washington của Thủ tướng Nguyễn tấn Dũng tháng Sáu 2008 đã đưa "quan hệ đối tác xây dựng, hữu nghị, hợp tác nhiều mặt trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi". Nhưng tác giả nói trên lĩnh vực chính trị - ngoại giao vẫn "tiềm ẩn những nhân tố gây căng thẳng, chủ yếu do sự khác biệt chế độ chính trị và do phía Mỹ thường sử dụng các chiêu bài dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo làm nguyên cớ và phương tiện để can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam nhằm 'chuyển hoá' Việt Nam". Bà nhận xét: "Trong sâu xa mặt đấu tranh với Mỹ của Việt Nam trên lĩnh vực chính trị - ngoại giao lớn hơn mặt hợp tác." Không lạ khi kinh tế - thương mại là lĩnh vực mà hai nước thoải mái nhất. Từ hơn 10 năm nay (1997 - 2008), Việt Nam luôn xuất siêu sang Mỹ với kim ngạch ngày càng tăng, nhất là từ sau khi BTA có hiệu lực (10/12/2001). Kể từ khi BTA được ký kết đến nay, quan hệ thương mại hai nước đã tăng 8 lần. Tuy vậy, ngay cả trong kinh tế, quan hệ Việt - Mỹ cũng gặp "khó khăn, trở ngại chủ quan và khách quan nhất định". Mỹ chỉ “đang xem xét tích cực”, chứ chưa công nhận kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Mỹ có vốn tài trợ ODA lớn nhất thế giới, nhưng chưa bao giờ nằm trong số 10 nhà tài trợ ODA lớn nhất ở Việt Nam. Quan hệ đặc biệt Trong mắt Việt Nam, mối giao hảo với Mỹ có "khá nhiều nét đặc thù so với các quan hệ song phương khác". Cuộc chiến 30 năm trước dù đã lùi vào quá khứ, nhưng "hậu quả và những di chứng mà cuộc chiến tranh này để lại không thể không ít nhiều ảnh hưởng đến quan hệ Việt - Mỹ". Tác giả nhấn mạnh: "Tính chất vừa hợp tác, vừa đấu tranh (của Việt Nam) hay kiềm chế (của Mỹ) trong quan hệ Việt - Mỹ nổi rõ hơn so với các quan hệ song phương của Việt Nam với các nước lớn khác." "Về chính trị - tư tưởng, đây là quan hệ giữa hai nhà nước dân tộc có mục tiêu chiến lược đối kháng nhau: Mục tiêu chiến lược của Việt Nam là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, còn mục tiêu chiến lược của Mỹ là chuyển hoá các nước còn khác biệt về thể chế chính trị với Mỹ vào quỹ đạo của Mỹ, đi theo hệ giá trị của Mỹ nói riêng, hệ giá trị, hệ tư tưởng tư bản chủ nghĩa nói chung." Trong danh sách và thứ bậc quan hệ của Việt Nam với các nước lớn, quan hệ với Mỹ là "mối quan tâm lớn nhất và quan trọng nhất xét theo cả hai mặt: thuận lợi và khó khăn, thời cơ và nguy cơ". Dự báo triển vọng Bà Hà Mỹ Hương dự đoán quan hệ hai nước sẽ vận động theo hướng là "đối tác xây dựng, hữu nghị, hợp tác nhiều mặt trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi”. Nhưng bà nói tính chất trên chỉ mới là "cam kết hay quyết tâm của lãnh đạo hai nước Việt - Mỹ hiện nay, chứ chưa phải là hiện thực". "Đối với Việt Nam, Mỹ sẽ tiếp tục vừa là đối tượng mà Việt Nam phải đấu tranh, trước hết trên lĩnh vực chính trị - tư tưởng, vừa là đối tác hợp tác trong nhiều lĩnh vực, trước hết là kinh tế - thương mại." "Song có thể dự báo về tổng thể, xu hướng vận động của quan hệ Việt - Mỹ trong vài thập niên tới là hướng tới xây dựng một khung quan hệ ổn định dựa trên cơ sở những lợi ích song trùng, vì điều này đáp ứng mong muốn của cả hai bên, có lợi cho cả hai bên." Tác giả khuyến nghị chính phủ "xem việc thúc đẩy tăng cường quan hệ hợp tác cùng có lợi với Mỹ và các nước lớn khác là một trong những định hướng chiến lược đối ngoại hàng đầu của đất nước". "Tuy nhiên, cũng cần hết sức tỉnh táo rằng quá đề cao những lợi ích mà Việt Nam có được từ quan hệ với Mỹ, ngay cả trong lĩnh vực kinh tế - thương mại, là một sai lầm và ảo tưởng." "Do vậy, Việt Nam vừa phải coi trọng việc thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện với Mỹ, vừa phải tăng cường hơn nữa ngoại giao đa phương, đồng thời cố gắng tìm mọi cách tạo lập, củng cố và nâng cao vai trò, vị thế của mình trong các quan hệ song phương khác, trong các tổ chức hợp tác, liên kết quốc tế lớn nhỏ, trước hết là trong ASEAN." Tác giả kêu gọi giữ vững nguyên tắc độc lập tự chủ trong bối cảnh quan hệ giữa các nước lớn thường "không ổn định, thường diễn biến phức tạp, khó dự báo". Trần CườngThật sự thì VN chưa bao giờ coi nước Mỹ là kẻ thù mà do chính phủ Mỹ không hiểu và ủng hộ VN thôi. Nhưng nhà ngoại giao Mỹ luôn gắn liền quyền lợi của nước mình cùng với việc giúp đỡ sự phát triển của VN để ép VN phải chấp nhận những giá trị của Mỹ. Hãy chân thành đi. Người VN chúng tôi là nhưng người biết điều mà. ThăngHiện nay, nhà cầm quyền Vn đang đứng giữa ngã ba đường. Nếu bắt tay với phương Tây với các giá trị về tự do và nhân quyền là một sức ép lớn có nguy cơ mất chính quyền cái này ĐCS không muốn do bất đồng về chính trị. Còn bắt tay với phương bắc ĐCS sẽ mất lòng dân do sức ép của quần chúng trước những gì thời gian qua giặc phương bắc đã đang và sẽ làm với VN dẫn tới mất đất mất đảo, mất chủ quyền. Mong rằng nhà cầm quyền lựa chọn con đường đi vì dân tộc vì đất nước và vì muôn đời con cháu sau này đừng vì chút quyền lợi của một số kẻ nhân danh đồng chí. Bông HồngBài viết này nói đúng tim đen của lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, người Mỹ dẫn đầu về giải thưởng Nobel mà. Họ thông minh hơn những gì chúng ta biết. Vì vậy, kiểu quan hệ này chỉ áp dụng được với người thấp kém hơn mình mà thôi. Theo tôi không nên dùng biện pháp "gió thổi hướng nào, rào hướng đó" mà là: cái nào cần trống thì cho trống, cái nào cần rào thì cứ rào. PPTTôi chưa đọc xong tham luận của TS Mỹ Hương, nhưng tôi e rằng ở đó có mấy chỗ sai: Trước hết, việc hợp tác với Mỹ là quyền lợi của VN, do ta chủ xướng, và những tiêu chí đấu tranh cũng là do ta đặt ra. Người Mỹ rất thực tế đến độ họ không đặt thành vấn đề thể chế chính trị chúng ta là gì, nhưng họ đòi hỏi ở đó phải có nhân quyền, có dân chủ, người dân không bị đàn áp. Nghĩa là họ quan tâm đến những quyền căn bản để mọi công dân có thể làm người. Hơn nữa hai nước cũng quá "xa nhau" để nói đến dấu tranh chính trị. Về quyền lợi của người Mỹ, của nước Mỹ, họ luôn lựa chọn giữa ta và các đối tác khác. Vì vậy chính sách ngoại giao của ta là "khôn sống mống chết" không đơn thuần theo lời khuyên chung chung của các học giả được. Theo tôi, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang đi đúng hướng, hảy ủng hộ ông, và đừng đặt thêm rào cản cho ông nữa. Độc giảTheo tôi, quan điểm của TS. Hương là hoàn toàn đúng. Nó không những đúng cho Việt Nam mà cả những nước lớn nhỏ khác (những nước mong muốn giữ vững tính dân tộc, độc lập trong mọi vấn đề liên quan tới bản thân). Chiến tranh tuy đã lùi xa nhưng những tàn dư của nó đã và sẽ vẫn tồn tại trong mỗi nước (VN và Mỹ). Chính vì vậy, "tàn dư" đó đã và sẽ vẫn là một trong các "lý do" đặt ra trước mọi quyết định liên quan tới quan hệ của hai nước trên cả chính trị và kinh tế. Tuy nhiên, trong tương lai gần khi mà nhận thức "lý trí" về tầm quan trọng của hợp tác sẽ thắng mọi trở ngại do các mâu thuẫn nảy sinh trên con đường phát triển. HTMục tiêu của nước Mỹ là do nhân dân Mỹ chọn. Còn theo bà Hương thì "Mục tiêu chiến lược của Việt Nam là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội" do ĐCS chọn. Xin hỏi bà Hương CNXH là như thế nào vậy? XH XHCN nó ra làm sao? Mục tiêu này chắc không phải là do nhân dân VN chọn. Người dân bây giờ nghe nói tới bốn chữ XHCN là nhớ tới thời bao cấp & lạnh cả xương sống rồi. ĐCS VN hãy để nhân dân VN chọn con đường đi cho đất nước VN. Đừng dùng "quyền lực trên nòng súng" để ép buộc nhân dân nữa. XD chế độ XHCN hơn 60 năm ở MB & hơn 30 năm ở MN để XH VN hôm nay nghèo nàn lạc hậu như thế này là quá đủ rồi.

120831_vietnam_crackdown

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2012/08/120831_vietnam_crackdown

Sự trừng phạt của VN sẽ đi tới đâu?

Tiến sỹ Jonathan Pincus, cố vấn chương trình Việt Nam của trường Havard Kennedy, đã có bài viết với tựa đề "Đợt trấn áp của Việt Nam sẽ đi xa tới đâu?" trên trang blog Beyond Brics của báo Financial Times.

Ông Kiên được biết đến như là một đồng minh thân cận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng BBCVietnamese.com xin được giới thiệu với bạn đọc bài viết này Thị trường tài chính của Việt Nam biến động mạnh tuần trước sau vụ bắt hai doanh nhân có tiếng tăm liên quan đến Ngân hàng thương mại Á Châu (ACB), một trong những ngân hàng thương mại lớn nhất Việt Nam. Nguyễn Đức Kiên, người đồng sáng lập ACB và hiện vẫn đóng vai trò cổ đông bị bắt tại Hà Nội vào ngày 20/8. Ba công ty mà ông Kiên sở hữu bị cho là đã mua chứng khoán ngân hàng bằng các khoản vốn sử dụng cho đầu tư bất động sản. Ông Kiên được xem là người nổi tiếng tại Việt Nam với tư cách chủ của Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội và đồng thời là chủ của công ty đang vận hành giải bóng đá trong nước. Ông Kiên cũng được biết đến như là một người thân cận với phe của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Lý Xuân Hải, người từ nhiệm vị trí giám đốc điều hành ACB vào ngày 23/8, bị bắt trong cùng ngày vì tội "vi phạm quy định Nhà nước về quản lý kinh tế". Trấn áp trên diện rộng "Tin đồn nổi lên ở Việt Nam rằng những vụ bắt bớ có liên quan đến xung đột chính trị phía bên trong Đảng Cộng Sản và bằng chứng được tích lũy đang chỉ ra rằng một cuộc thanh trừng trên diện rộng với những sai phạm của các tập đoàn đang được tiến hành." Tin đồn nổi lên ở Việt Nam rằng những vụ bắt bớ có liên quan đến xung đột chính trị phía bên trong Đảng Cộng sản và bằng chứng được tích lũy đang chỉ ra rằng một cuộc thanh lọc trên diện rộng với những sai phạm của các tập đoàn đang được tiến hành. Những dấu hiệu đầu tiên của sự thay đổi đi kèm với vụ bắt ông Phạm Thanh Bình, Chủ tịch của Tập đoàn đóng tàu bị phá sản của Nhà nước vào năm 2010, Vinashin. Ông Bình và tám lãnh đạo khác của Vinashin bị buộc tội đã sử dụng trái phép nguồn vốn Nhà nước vào hồi đầu năm này. Vào tháng Năm, cảnh sát công bố lệnh bắt ông Dương Chí Dũng, Chủ tịch của Tập đoàn đóng tàu thua lỗ của Nhà nước Vinalines. Mặc dù ông Dũng vẫn chưa bị bắt, chín lãnh đạo khác của Vinalines đã bị bắt và buộc tội sử dụng trái phép nguồn vốn Nhà nước. Giới báo chí liên tục đưa tin về việc những nhà tài phiệt kém nổi tiếng hơn bị bắt, thường với tội danh vi phạm quy định ngành ngân hàng hoặc những sai phạm khác. Tin đồn cũng xoay quanh vụ bắt bớ những lãnh đạo nổi tiếng của các tập đoàn khác. Rõ ràng là không hề thiếu ứng cử viên ở đây. Quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam cực kỳ yếu kém, và không ở đâu yếu kém bằng ngành ngân hàng. Những người chủ ngân hàng đầu tư vào các ngân hàng nhỏ hơn và hàng loạt các quỹ cũng như các công ty đầu tư cho các doanh nghiệp liên quan vay nợ và thậm chí đươc quản lý trực tiếp bởi các cổ đông ngân hàng. Một số tập đoàn Nhà nước đã chiếm vị trí trong các ngân hàng cổ phần hoặc tự mở ngân hàng riêng của mình và hướng các khoản vay về công ty con của mình. Không thiếu những 'ứng cử viên' cho danh sách thành phần sai phạm trong quản lý kinh tế của Chính phủ Việt Nam Một trong những số này là các công ty cổ phần hợp tác mà ít nhất là chịu quản lý một phần bởi những lãnh đạo của Tập đoàn Nhà nước. Sự sở hữu chéo và những khoản vay có liên quan đến nhau đã đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng tín dụng bất thưởng của Việt Nam, cũng như tỷ lệ khối nợ xấu cao ngất. Chất lượng của vốn ngân hàng cũng là một điều đáng nghi vấn., vì những người chủ ngân hàng có những sở hữu và khoản vay ngầm từ chính quyền để đạt được yêu cầu vốn. Một số những Tập đoàn Nhà nước đang bơi trong nợ. Dựa theo thống kê của Bộ Tài Chính, nợ tại Tập đoàn điện EVN đã vượt qua mức 12,5 tỷ đôla trong năm 2010, thống kê gần nhất được công khai. Tập đoàn xây dựng Sông Đà cũng đã báo cáo khoản nợ gấp chín lần vốn chủ sở hữu trong cùng năm. Hiện tại, Tập đoàn Sông Đà đang tiến hành tái cơ cấu với sự hậu thuẫn qua các khoản tiền được bơm vào từ Ngân hàng phát triển Á Châu. Những ứng cử viên còn có Petrolimex, tập đoàn độc quyền về xăng dầu, và Tập đoàn phát triển Nhà và Đô thị. Không hợp lý Những tập đoàn Nhà nước ngập nợ và không sinh lời mang rắc rối đến cho các ngân hàng cho vay, vốn hầu hết là những ngân hàng thương mại của Nhà nước. Khi bụi đã được phủ sạch, họ cần đươc tái huy động vốn. Vì vậy, Chính phủ có rất nhiều lý do để làm sạch ngành ngân hàng, cho dù điều này có nghĩa là đánh động các thế lực trong thị trường tài chính. "Minh bạch và đáng tin cậy là hai yếu tố chính trong việc xác định và giảm sai phạm ngành ngân hàng cũng như rủi ro trong hệ thống." Cũng không bất ngờ khi động thái đầu tiên của Chính phủ, đó là đưa vấn đề ra dưới dạng xử lý pháp luật, dù gì đi nữa đây vẫn là một Chính phủ đóng vai trò đặc vụ kiểm soát nền kinh tế ở các cấp Trung ương cho đến cấp tỉnh. Tuy nhiên chỉ tội phạm hóa sự vi phạm đối với quy định ngành ngân hàng làm dấy lên hai giả thiết không hợp lý đối với Việt Nam: Thứ nhất, điều này dựa trên giả thiết rằng Chính phủ, hoặc các cơ quan chính phủ không hề dính líu đến, hoặc ít nhất là ngấm ngầm liên quan đến trong việc xây dựng những mối quan hệ bất hợp pháp giữa các tổ chức tài chính và những hoạt động bất hợp pháp khác. Thứ hai, điều này có nghĩa là việc vi phạm không được liệt vào đặc thù của những tổ chức tài chính lớn và nhỏ, đồng thời cho rằng những sai phạm có thể diễn ra mà không ảnh hưởng đến sự vận hành của cả hệ thống. Điều này có thể là quá lạc quan. Minh bạch và đáng tin cậy là hai yếu tố chính trong việc xác định và giảm sai phạm ngành ngân hàng cũng như rủi ro trong hệ thống. Việc xem những vấn đề này là như là vấn đề an ninh quốc gia sẽ không giúp thực hiện được những mục tiêu nói trên. Câu hỏi ở đây là việc liệu có hay không các cử tri trong chính phủ ủng hộ sự thống kê nghiêm ngặt hơn, các chuẩn mực báo cáo cao hơn, cũng như việc liệu hệ thống báo chí lợi hại của Việt Nam có được bật đèn xanh để báo cáo tham nhũng ở cả khu vực tư doanh và quốc doanh hay không. Thêm về tin này Chủ đề liên quan

summarize: Ông Kiên được biết đến như là một đồng minh thân cận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng BBCVietnamese.com xin được giới thiệu với bạn đọc bài viết này Thị trường tài chính của Việt Nam biến động mạnh tuần trước sau vụ bắt hai doanh nhân có tiếng tăm liên quan đến Ngân hàng thương mại Á Châu (ACB), một trong những ngân hàng thương mại lớn nhất Việt Nam. Nguyễn Đức Kiên, người đồng sáng lập ACB và hiện vẫn đóng vai trò cổ đông bị bắt tại Hà Nội vào ngày 20/8. Ba công ty mà ông Kiên sở hữu bị cho là đã mua chứng khoán ngân hàng bằng các khoản vốn sử dụng cho đầu tư bất động sản. Ông Kiên được xem là người nổi tiếng tại Việt Nam với tư cách chủ của Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội và đồng thời là chủ của công ty đang vận hành giải bóng đá trong nước. Ông Kiên cũng được biết đến như là một người thân cận với phe của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Lý Xuân Hải, người từ nhiệm vị trí giám đốc điều hành ACB vào ngày 23/8, bị bắt trong cùng ngày vì tội "vi phạm quy định Nhà nước về quản lý kinh tế". Trấn áp trên diện rộng "Tin đồn nổi lên ở Việt Nam rằng những vụ bắt bớ có liên quan đến xung đột chính trị phía bên trong Đảng Cộng Sản và bằng chứng được tích lũy đang chỉ ra rằng một cuộc thanh trừng trên diện rộng với những sai phạm của các tập đoàn đang được tiến hành." Tin đồn nổi lên ở Việt Nam rằng những vụ bắt bớ có liên quan đến xung đột chính trị phía bên trong Đảng Cộng sản và bằng chứng được tích lũy đang chỉ ra rằng một cuộc thanh lọc trên diện rộng với những sai phạm của các tập đoàn đang được tiến hành. Những dấu hiệu đầu tiên của sự thay đổi đi kèm với vụ bắt ông Phạm Thanh Bình, Chủ tịch của Tập đoàn đóng tàu bị phá sản của Nhà nước vào năm 2010, Vinashin. Ông Bình và tám lãnh đạo khác của Vinashin bị buộc tội đã sử dụng trái phép nguồn vốn Nhà nước vào hồi đầu năm này. Vào tháng Năm, cảnh sát công bố lệnh bắt ông Dương Chí Dũng, Chủ tịch của Tập đoàn đóng tàu thua lỗ của Nhà nước Vinalines. Mặc dù ông Dũng vẫn chưa bị bắt, chín lãnh đạo khác của Vinalines đã bị bắt và buộc tội sử dụng trái phép nguồn vốn Nhà nước. Giới báo chí liên tục đưa tin về việc những nhà tài phiệt kém nổi tiếng hơn bị bắt, thường với tội danh vi phạm quy định ngành ngân hàng hoặc những sai phạm khác. Tin đồn cũng xoay quanh vụ bắt bớ những lãnh đạo nổi tiếng của các tập đoàn khác. Rõ ràng là không hề thiếu ứng cử viên ở đây. Quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam cực kỳ yếu kém, và không ở đâu yếu kém bằng ngành ngân hàng. Những người chủ ngân hàng đầu tư vào các ngân hàng nhỏ hơn và hàng loạt các quỹ cũng như các công ty đầu tư cho các doanh nghiệp liên quan vay nợ và thậm chí đươc quản lý trực tiếp bởi các cổ đông ngân hàng. Một số tập đoàn Nhà nước đã chiếm vị trí trong các ngân hàng cổ phần hoặc tự mở ngân hàng riêng của mình và hướng các khoản vay về công ty con của mình. Không thiếu những 'ứng cử viên' cho danh sách thành phần sai phạm trong quản lý kinh tế của Chính phủ Việt Nam Một trong những số này là các công ty cổ phần hợp tác mà ít nhất là chịu quản lý một phần bởi những lãnh đạo của Tập đoàn Nhà nước. Sự sở hữu chéo và những khoản vay có liên quan đến nhau đã đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng tín dụng bất thưởng của Việt Nam, cũng như tỷ lệ khối nợ xấu cao ngất. Chất lượng của vốn ngân hàng cũng là một điều đáng nghi vấn., vì những người chủ ngân hàng có những sở hữu và khoản vay ngầm từ chính quyền để đạt được yêu cầu vốn. Một số những Tập đoàn Nhà nước đang bơi trong nợ. Dựa theo thống kê của Bộ Tài Chính, nợ tại Tập đoàn điện EVN đã vượt qua mức 12,5 tỷ đôla trong năm 2010, thống kê gần nhất được công khai. Tập đoàn xây dựng Sông Đà cũng đã báo cáo khoản nợ gấp chín lần vốn chủ sở hữu trong cùng năm. Hiện tại, Tập đoàn Sông Đà đang tiến hành tái cơ cấu với sự hậu thuẫn qua các khoản tiền được bơm vào từ Ngân hàng phát triển Á Châu. Những ứng cử viên còn có Petrolimex, tập đoàn độc quyền về xăng dầu, và Tập đoàn phát triển Nhà và Đô thị. Không hợp lý Những tập đoàn Nhà nước ngập nợ và không sinh lời mang rắc rối đến cho các ngân hàng cho vay, vốn hầu hết là những ngân hàng thương mại của Nhà nước. Khi bụi đã được phủ sạch, họ cần đươc tái huy động vốn. Vì vậy, Chính phủ có rất nhiều lý do để làm sạch ngành ngân hàng, cho dù điều này có nghĩa là đánh động các thế lực trong thị trường tài chính. "Minh bạch và đáng tin cậy là hai yếu tố chính trong việc xác định và giảm sai phạm ngành ngân hàng cũng như rủi ro trong hệ thống." Cũng không bất ngờ khi động thái đầu tiên của Chính phủ, đó là đưa vấn đề ra dưới dạng xử lý pháp luật, dù gì đi nữa đây vẫn là một Chính phủ đóng vai trò đặc vụ kiểm soát nền kinh tế ở các cấp Trung ương cho đến cấp tỉnh. Tuy nhiên chỉ tội phạm hóa sự vi phạm đối với quy định ngành ngân hàng làm dấy lên hai giả thiết không hợp lý đối với Việt Nam: Thứ nhất, điều này dựa trên giả thiết rằng Chính phủ, hoặc các cơ quan chính phủ không hề dính líu đến, hoặc ít nhất là ngấm ngầm liên quan đến trong việc xây dựng những mối quan hệ bất hợp pháp giữa các tổ chức tài chính và những hoạt động bất hợp pháp khác. Thứ hai, điều này có nghĩa là việc vi phạm không được liệt vào đặc thù của những tổ chức tài chính lớn và nhỏ, đồng thời cho rằng những sai phạm có thể diễn ra mà không ảnh hưởng đến sự vận hành của cả hệ thống. Điều này có thể là quá lạc quan. Minh bạch và đáng tin cậy là hai yếu tố chính trong việc xác định và giảm sai phạm ngành ngân hàng cũng như rủi ro trong hệ thống. Việc xem những vấn đề này là như là vấn đề an ninh quốc gia sẽ không giúp thực hiện được những mục tiêu nói trên. Câu hỏi ở đây là việc liệu có hay không các cử tri trong chính phủ ủng hộ sự thống kê nghiêm ngặt hơn, các chuẩn mực báo cáo cao hơn, cũng như việc liệu hệ thống báo chí lợi hại của Việt Nam có được bật đèn xanh để báo cáo tham nhũng ở cả khu vực tư doanh và quốc doanh hay không. Thêm về tin này Chủ đề liên quan

160123_chua_he_co_bieu_hien_tranh_gianh_quyen_luc

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/01/160123_chua_he_co_bieu_hien_tranh_gianh_quyen_luc

‘Chưa hề có biểu hiện tranh giành quyền lực’

Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương bác bỏ những đồn thổi về “tranh giành ghế của nhau” và “đấu đá đến hồi gay cấn” đối với nhân sự cấp cao Đại hội 12.

Ông Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Giám đốc Trung tâm Báo chí Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam Trả lời phỏng vấn BBC tiếng Việt tại Hà Nội, ông Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Giám đốc Trung tâm Báo chí Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng nói rằng mặc dù bỏ phiếu kín nhưng các đại biểu khi thảo luận nhân sự cấp cao có thể nói thẳng ý kiến của mình. Ông Nguyễn Thế Kỷ: Tôi đã làm lãnh đạo báo chí của ba Đại hội: 10,11 và 12. Về cơ sở vật chất kỹ thuật thì lần này cơ bản cũng có những đổi mới. Nhưng điều quan trọng là lần này báo chí nước ngoài đăng ký tham dự đưa tin tương đối nhiều hơn. Hầu như các hãng lớn đều cử phóng viên tới tác nghiệp tại Đại hội này. BBC: Có thể ông đã có dịp đọc một số bài của truyền thông nước ngoài bình về điều họ gọi là hai ứng viên cho chức vụ tổng bí thư là ông Nguyễn Tấn Dũng và ông Nguyễn Phú Trọng? Ông có đánh giá gì về các bài báo này? Tôi nghĩ là quyền đưa tin là quyền của các bạn phóng viên và báo chí nước ngoài. Còn tại Đại hội khi thực hiện công tác nhân sự thì các Đại biểu của Đại hội có Quy chế Bầu cử được thông qua trong phiên trù bị và đương nhiên là có chuẩn bị trước đó trong Hội nghị Trung ương 14. Tôi nghĩ là những vấn đề về nhân sự nhất là nhân sự chủ chốt mà người ta quan tâm là tổng bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam tại Đại hội này được bầu ra là ai. Không chỉ là phóng viên nước ngoài đâu mà dư luận và báo chí trong nước cũng quan tâm. Nhưng theo tôi thì chúng ta phải chờ xem Đại hội thực hiện quy chế đó như thế nào. Ngày 26/01 bầu thì cũng có thể nói là cuối chiều ngày 26/01 hoặc ngày 27/01 biết được kết quả. BBC: Trước khi khai mạc Đại hội ông có nói về thông tin “xấu độc” và các luồng tin không chính thống liên quan tới lãnh đạo cao cấp của Đảng. Vậy Việt Nam có kế hoạch gì để điều tra các nguồn tin "xấu độc" này? Thực ra thông tin không chính thống hay ngay cả nhóm thông tin không đúng, sai sự thật cũng phải chia ra nhiều dạng. Có những dạng người ta không hiểu biết thì người ta cũng đồn thổi trên mạng xã hội hoặc trên trang cá nhân của người ta. Điều này cũng thể hiện là thông tin ở Việt Nam hiện nay rất là thoải mái, tự do, cũng chẳng ai cấm đoán gì đâu. Đại hội thì có rất nhiều nội dung nhưng thực ra thì nội dung nhân sự luôn luôn được quan tâm. Nhất là nhân sự cấp cao gồm những ai. Và trong số những người cấp cao đấy thì ai sẽ là người cao nhất thì người ta quan tâm thì tôi cho rằng điều này dễ hiểu. Tuy rằng khi mà đồn thổi thì cũng có thông tin đồn thổi sai. Tất nhiên là có những người suy đoán theo chủ quan của mình, theo mong muốn của mình. Nhưng cũng có người suy đoán có thể đi theo hướng bôi nhọ người này mà tâng bốc người kia thì cái điều này gọi là miệng lưỡi thế gian. Nhưng mà cũng có một số thông tin được coi là “xấu độc” tức là “xuyên tạc” mà cho là "nội bộ mất đoàn kết". Thậm chí là “tranh giành quyền lực”, “tranh giành ghế của nhau”, “đấu đá đang đến hồi gay cấn” thì tôi cho rằng nói như thế thì không đúng. Chúng ta đã biết là khi thảo luận văn kiện và kể cả về nhân sự thì có trao đổi thẳng thắn và có thể nói rằng những vấn đề mà cần phải thể hiện quan điểm hay là một chính kiến của Ủy viên Trung ương thì Trung ương cũng đưa ra để cho các thành viên giới thiệu. Trong số các vị hiện nay thì ai nên tiếp tục làm, ai nên nghỉ và đương nhiên là mong muốn đổi mới cái bộ máy lãnh đạo để trẻ hóa hơn để đáp ứng được yêu cầu, tốc độ phát triển của đất nước và công cuộc đổi mới. Chứ còn nói là đấu đá nhau và mất đoàn kết thì không có. Còn trong thảo luận thì cũng có thể có những tranh luận, cũng có thể có ý kiến có khi là gay gắt. Tôi cho rằng tinh thần thì cũng vì sự nghiệp chung thôi. Còn ai đó mà cứ đưa những thông tin để mà kích động, bôi nhọ, xuyên tạc, chia rẽ nội bộ thì đó được gọi là những thông tin độc hại. BBC: Nhưng trong chính trị thì việc tranh giành quyền lực cũng là việc bình thường, thưa ông. Ở Việt Nam thì khái niệm tranh giành, trong tiếng Việt của chúng ta cái từ tranh giành thì nó vốn không có nghĩa tích cực. Tức là anh có cái mong muốn được vươn lên ở vị trí cao. Vị trí mà anh có thể thể hiện được năng lực, bản lĩnh, trách nhiệm đối với với đất nước, đối với Đảng thì cũng không ai gọi là tranh giành. Mà đây là cái bản lĩnh, cái mong muốn, cũng có thể là ý chí. Nhưng mà nếu như mà tranh giành theo kiểu anh làm cho sự việc nó rối tinh lên. Có thể nhiều khi không phải anh không đủ năng lực, anh không đủ tiêu chuẩn, anh không đủ phẩm chất nhưng mà anh cũng nhảy ra và cũng làm cho tình hình nó phức tạp lên. Anh không chịu sự điều chỉnh của tổ chức. Nhất là những tổ chức chính trị thì bao giờ người ta cũng có những qui định, điều lệ của người ta thì nếu vượt ra khỏi những điều đó thì có thể gọi là tranh giành. Thì tôi cho rằng chưa hề có biểu hiện tranh giành. BBC: Lá phiếu của 1510 đại biểu được mô tả là có tính quyết định, tức là kể như có sự gay cấn? Tuy nhiên đấy là quyền tối cao của Đại hội và quyền của Đại biểu và điều này cũng thể hiện sự dân chủ trong Đảng. Thế còn khi chọn các phương án, chẳng hạn 200 Ủy viên Trung ương, trong đó có 180 chính thức, 20 dự khuyết thì ngay cả dự kiến như thế thì mới chỉ là đề án thôi. Từ 23/01 trở đi thì sẽ có thảo luận về nhân sự. Thì các Đại biểu biểu quyết hoặc bằng giơ tay hoặc là bằng lá phiếu là dự định của Ban Chấp hành Trung ương Khóa 11 nêu ra là như thế có phù hợp không, có tăng giảm gì không. Thì rõ ràng là Đại biểu vẫn có thể thể hiện ý kiến của mình bằng cái việc như thế. Còn chọn ai thì thế này, các Đại biểu sẽ thảo luận theo chương trình của Đại hội ở các đoàn. Vì số dư có thể là 30%, tức là cũng khá cao thì rõ ràng là trong danh sách đấy đương nhiên bỏ phiếu cho ai là quyền của Đại biểu, và đây là bỏ phiếu kín mà. Nhưng mà các Đại biểu có thể trao đổi với nhau. Tức là tại sao có thể bỏ phiếu cho người A mà không cho người B chẳng hạn. Thế thì có thể nói lý do tại sao với nhau rất là thoải mái. Anh A đáp ứng được yêu cầu này trong khi anh B không đáp ứng được. Mà nếu vị trí đó anh A làm thì có thể tốt hơn anh B. Tức là cái thảo luận này cũng là cần thiết và thể hiện cái dân chủ và trách nhiệm. Tức là có thể nói thẳng ý kiến của mình với những người tham gia Đại hội chứ không phải chỉ nung nấu, giấu trong đầu của mình mà có thể nói ra quan điểm của mình.

summarize: Ông Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Giám đốc Trung tâm Báo chí Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam Trả lời phỏng vấn BBC tiếng Việt tại Hà Nội, ông Nguyễn Thế Kỷ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Giám đốc Trung tâm Báo chí Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng nói rằng mặc dù bỏ phiếu kín nhưng các đại biểu khi thảo luận nhân sự cấp cao có thể nói thẳng ý kiến của mình. Ông Nguyễn Thế Kỷ: Tôi đã làm lãnh đạo báo chí của ba Đại hội: 10,11 và 12. Về cơ sở vật chất kỹ thuật thì lần này cơ bản cũng có những đổi mới. Nhưng điều quan trọng là lần này báo chí nước ngoài đăng ký tham dự đưa tin tương đối nhiều hơn. Hầu như các hãng lớn đều cử phóng viên tới tác nghiệp tại Đại hội này. BBC: Có thể ông đã có dịp đọc một số bài của truyền thông nước ngoài bình về điều họ gọi là hai ứng viên cho chức vụ tổng bí thư là ông Nguyễn Tấn Dũng và ông Nguyễn Phú Trọng? Ông có đánh giá gì về các bài báo này? Tôi nghĩ là quyền đưa tin là quyền của các bạn phóng viên và báo chí nước ngoài. Còn tại Đại hội khi thực hiện công tác nhân sự thì các Đại biểu của Đại hội có Quy chế Bầu cử được thông qua trong phiên trù bị và đương nhiên là có chuẩn bị trước đó trong Hội nghị Trung ương 14. Tôi nghĩ là những vấn đề về nhân sự nhất là nhân sự chủ chốt mà người ta quan tâm là tổng bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam tại Đại hội này được bầu ra là ai. Không chỉ là phóng viên nước ngoài đâu mà dư luận và báo chí trong nước cũng quan tâm. Nhưng theo tôi thì chúng ta phải chờ xem Đại hội thực hiện quy chế đó như thế nào. Ngày 26/01 bầu thì cũng có thể nói là cuối chiều ngày 26/01 hoặc ngày 27/01 biết được kết quả. BBC: Trước khi khai mạc Đại hội ông có nói về thông tin “xấu độc” và các luồng tin không chính thống liên quan tới lãnh đạo cao cấp của Đảng. Vậy Việt Nam có kế hoạch gì để điều tra các nguồn tin "xấu độc" này? Thực ra thông tin không chính thống hay ngay cả nhóm thông tin không đúng, sai sự thật cũng phải chia ra nhiều dạng. Có những dạng người ta không hiểu biết thì người ta cũng đồn thổi trên mạng xã hội hoặc trên trang cá nhân của người ta. Điều này cũng thể hiện là thông tin ở Việt Nam hiện nay rất là thoải mái, tự do, cũng chẳng ai cấm đoán gì đâu. Đại hội thì có rất nhiều nội dung nhưng thực ra thì nội dung nhân sự luôn luôn được quan tâm. Nhất là nhân sự cấp cao gồm những ai. Và trong số những người cấp cao đấy thì ai sẽ là người cao nhất thì người ta quan tâm thì tôi cho rằng điều này dễ hiểu. Tuy rằng khi mà đồn thổi thì cũng có thông tin đồn thổi sai. Tất nhiên là có những người suy đoán theo chủ quan của mình, theo mong muốn của mình. Nhưng cũng có người suy đoán có thể đi theo hướng bôi nhọ người này mà tâng bốc người kia thì cái điều này gọi là miệng lưỡi thế gian. Nhưng mà cũng có một số thông tin được coi là “xấu độc” tức là “xuyên tạc” mà cho là "nội bộ mất đoàn kết". Thậm chí là “tranh giành quyền lực”, “tranh giành ghế của nhau”, “đấu đá đang đến hồi gay cấn” thì tôi cho rằng nói như thế thì không đúng. Chúng ta đã biết là khi thảo luận văn kiện và kể cả về nhân sự thì có trao đổi thẳng thắn và có thể nói rằng những vấn đề mà cần phải thể hiện quan điểm hay là một chính kiến của Ủy viên Trung ương thì Trung ương cũng đưa ra để cho các thành viên giới thiệu. Trong số các vị hiện nay thì ai nên tiếp tục làm, ai nên nghỉ và đương nhiên là mong muốn đổi mới cái bộ máy lãnh đạo để trẻ hóa hơn để đáp ứng được yêu cầu, tốc độ phát triển của đất nước và công cuộc đổi mới. Chứ còn nói là đấu đá nhau và mất đoàn kết thì không có. Còn trong thảo luận thì cũng có thể có những tranh luận, cũng có thể có ý kiến có khi là gay gắt. Tôi cho rằng tinh thần thì cũng vì sự nghiệp chung thôi. Còn ai đó mà cứ đưa những thông tin để mà kích động, bôi nhọ, xuyên tạc, chia rẽ nội bộ thì đó được gọi là những thông tin độc hại. BBC: Nhưng trong chính trị thì việc tranh giành quyền lực cũng là việc bình thường, thưa ông. Ở Việt Nam thì khái niệm tranh giành, trong tiếng Việt của chúng ta cái từ tranh giành thì nó vốn không có nghĩa tích cực. Tức là anh có cái mong muốn được vươn lên ở vị trí cao. Vị trí mà anh có thể thể hiện được năng lực, bản lĩnh, trách nhiệm đối với với đất nước, đối với Đảng thì cũng không ai gọi là tranh giành. Mà đây là cái bản lĩnh, cái mong muốn, cũng có thể là ý chí. Nhưng mà nếu như mà tranh giành theo kiểu anh làm cho sự việc nó rối tinh lên. Có thể nhiều khi không phải anh không đủ năng lực, anh không đủ tiêu chuẩn, anh không đủ phẩm chất nhưng mà anh cũng nhảy ra và cũng làm cho tình hình nó phức tạp lên. Anh không chịu sự điều chỉnh của tổ chức. Nhất là những tổ chức chính trị thì bao giờ người ta cũng có những qui định, điều lệ của người ta thì nếu vượt ra khỏi những điều đó thì có thể gọi là tranh giành. Thì tôi cho rằng chưa hề có biểu hiện tranh giành. BBC: Lá phiếu của 1510 đại biểu được mô tả là có tính quyết định, tức là kể như có sự gay cấn? Tuy nhiên đấy là quyền tối cao của Đại hội và quyền của Đại biểu và điều này cũng thể hiện sự dân chủ trong Đảng. Thế còn khi chọn các phương án, chẳng hạn 200 Ủy viên Trung ương, trong đó có 180 chính thức, 20 dự khuyết thì ngay cả dự kiến như thế thì mới chỉ là đề án thôi. Từ 23/01 trở đi thì sẽ có thảo luận về nhân sự. Thì các Đại biểu biểu quyết hoặc bằng giơ tay hoặc là bằng lá phiếu là dự định của Ban Chấp hành Trung ương Khóa 11 nêu ra là như thế có phù hợp không, có tăng giảm gì không. Thì rõ ràng là Đại biểu vẫn có thể thể hiện ý kiến của mình bằng cái việc như thế. Còn chọn ai thì thế này, các Đại biểu sẽ thảo luận theo chương trình của Đại hội ở các đoàn. Vì số dư có thể là 30%, tức là cũng khá cao thì rõ ràng là trong danh sách đấy đương nhiên bỏ phiếu cho ai là quyền của Đại biểu, và đây là bỏ phiếu kín mà. Nhưng mà các Đại biểu có thể trao đổi với nhau. Tức là tại sao có thể bỏ phiếu cho người A mà không cho người B chẳng hạn. Thế thì có thể nói lý do tại sao với nhau rất là thoải mái. Anh A đáp ứng được yêu cầu này trong khi anh B không đáp ứng được. Mà nếu vị trí đó anh A làm thì có thể tốt hơn anh B. Tức là cái thảo luận này cũng là cần thiết và thể hiện cái dân chủ và trách nhiệm. Tức là có thể nói thẳng ý kiến của mình với những người tham gia Đại hội chứ không phải chỉ nung nấu, giấu trong đầu của mình mà có thể nói ra quan điểm của mình.

vert-cul-54543673

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cul-54543673

Thế giới hoang tưởng tràn vào đời thực thời đại dịch

Loạt phim truyền hình mới của Amazon, Utopia (Thế giới Trong mơ), kể về âm mưu làm giảm dân số thế giới bằng một trận đại dịch.

Đó chỉ là một trong những kịch bản hoang tưởng nhằm đem lại cảm giác trấn an ngược ngạo. Phép ẩn dụ, ví von khiến ta phải suy nghĩ Cháu gái Trump và những tiết lộ gây sốc về gia đình Vẻ đẹp huy hoàng của ngày tận thế Các nhà khoa học bị phớt lờ. Trẻ em mắc bệnh. Vaccine đem lại chút hy vọng. Utopia là loạt phim truyền hình mới, mang tính dự báo đến nỗi người ta cảm thấy thời gian bộ phim được tung ra thị trường có thể cũng là một phần nằm trong thuyết âm mưu. Phát hành cuối tháng 9/2020, bộ phim truyền hình trên Amazon Prime tập trung vào mối đe dọa đến từ đại dịch cúm toàn cầu. Loạt phim kể về một quyển tiểu thuyết hình ảnh dự báo nhiều sự kiện - lấy bối cảnh một nhà khoa học chế ra căn bệnh giống như bệnh cúm nhằm làm giảm tình trạng quá tải dân cư trên Trái Đất. Một nhóm thanh niên sành công nghệ có được quyển truyện này và họ phải chạy trốn để thoát khỏi kẻ thù muốn giết họ nhằm không cho bất kỳ ai khác xem được tiết lộ từ bộ truyện. Dành suốt cả đời tìm cách giải mã nội dung bộ truyện, giờ đây họ nắm được sự thật trong tay, dù điều đó có thể dẫn họ đến cái chết. Dù phần dựng phim hậu kỳ chỉ mới hoàn thành vào tháng Tư, ngay giai đoạn đỉnh cao của đợt bùng phát dịch virus corona ở Mỹ và Châu u, nhưng Utopia đã được sản xuất trong một thời gian dài từ trước. Trong thực tế, đây là phim được làm lại từ loạt phim truyền hình cùng tên của Anh năm 2013 kể về một giáo phái cuồng tín. Nhưng cảm giác hoang tưởng của bộ phim có thể hợp thời hơn vào giai đoạn này, khi nhiều người thường xuyên xuống đường phỉ nhổ thế lực hắc ám đang điều khiển và thao túng thế giới. Dù là đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu hay chính trị Hoa Kỳ, có vẻ như chưa bao giờ ta sống trong thời đại có nhiều thuyết âm mưu hơn bây giờ, ở đó những câu chuyện như bộ phim trở thành lời giải thích cho những vấn đề nghiêm trọng nhất mà hành tinh đang đối mặt. Phim Utopia được Mỹ làm lại từ loạt phim truyền hình về một giáo phái cuồng tín ở Anh, nói về những hoạt động bất chính liên quan tới Tiến sĩ Kevin Christie (John Cusack thủ vai), giám đốc điều hành đầy cá tính của công ty công nghệ sinh học Không nghi ngờ gì, sự trỗi dậy của mạng xã hội là yếu tố then chốt cho những hồ nghi đen tối, vì mọi người dễ truyền tai nhau và lan tỏa sự ngờ vực của họ đi xa hơn bao giờ hết. Thế kỷ 21: Khi thế giới diễn ra như cảnh phim bom tấn Những phim Ghibli khán giả Việt mê mẩn phải xem Bí ẩn chiếc bình mực trên kiệt tác của danh họa Raphael Thật vậy, vào tháng Tám, chính Tổng thống Hoa Kỳ khẳng định ông ủng hộ những kẻ tạo ra thuyết âm mưu nổi tiếng: chính là những người hưởng ứng phong trào QAnon, cáo buộc rằng những kẻ ấu dâm thờ quỷ Satan đã thâm nhập vào những vị trí quyền lực nhất thế giới, và rằng Tổng thống Trump đang trong sứ mệnh tiêu diệt chúng. Lịch sử của sự hoang đường Hoặc có lẽ ta luôn nhanh chóng dựa dẫm vào những câu chuyện xa vời để giải thích bi kịch. Từ vụ án bắt cóc trẻ em Lindbergh vào thập niên 1930 đến vụ ám sát JFK và vụ đánh bom 11/9, lịch sử cho thấy khi nào tình trạng căng thẳng xã hội xảy ra thì thuyết âm mưu cũng gia tăng chóng mặt nhằm tìm cách đổ lỗi cho thế lực ngầm, hoặc giới tinh hoa toàn cầu, hoặc các nhóm tôn giáo nào đó. Và ở nơi nào thuyết âm mưu mọc lên thì điện ảnh và truyền hình cũng nhanh chóng theo chân. Thường thì giai đoạn ban đầu của Chiến Tranh Lạnh - là thời gian xuất hiện những cơn hoang tưởng toàn cầu về nguy cơ thế giới sắp bị hủy diệt bởi vũ khí hạt nhân - được coi là kỷ nguyên vàng của thuyết âm mưu, với hàng loạt những câu chuyện đáng ngờ trỗi dậy về "phe kia", từ mối lo lắng quân cộng sản xâm nhập vào các cơ quan của chính phủ phương Tây, đến thuyết cho rằng Chính phủ Hoa Kỳ đang che đậy sự sống ngoài hành tinh. Những câu chuyện như vậy giúp sản sinh ra loạt phim truyền hình và điện ảnh như Vùng Chạng vạng (The Twilight Zone - 1959-1964) hay Ứng viên Mãn Thanh (The Manchurian Candidate - 1962). Rồi đến thập niên 1970, bê bối Watergate bị phơi bày (trớ trêu thay vụ này xoay quanh Tổng thống Richard Nixon, người thường đổ thêm dầu vào lửa, thể hiện sự bất tín nhiệm đối với giới tinh hoa) khiến công chúng mặc sức tưởng tượng và dẫn đến làn sóng các bộ phim thuyết âm mưu rùng rợn mới về những hành động đáng ngờ bên trong Chính phủ Hoa Kỳ. Đó là các phim như The Parallax View (1974), The Conversation (1974), Three Days of the Condor (1975), và tất nhiên, gồm cả bộ phim tuyệt vời làm về sự kiện Watergate là All the President's Men (1976). Vào thập niên 1990 và đầu những năm 2000, thuyết âm mưu là nền tảng cho phim truyền hình chính thống như loạt phim The X Files hay phim Lost, nhưng đáng chú ý, những bộ phim này tránh đề cập đến những hiểm nguy hoặc những vụ tàn khốc thời nay, vốn vẫn hiện rõ trong ký ức công chúng, như các vụ tấn công 11/9. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, ta thấy ngày càng nhiều các loạt phim truyền hình danh tiếng như Mr Robot, Black Mirror hay Homecoming, có kịch bản sử dụng thuyết âm mưu để giải thích những hiểm nguy xã hội vốn luôn hiện diện nhưng giờ đây trở nên rõ nét hơn cả, như vai trò của công nghệ, sự giám sát từ chính phủ và các tập đoàn dược phẩm lớn tác động đến cuộc sống con người. Dĩ nhiên, trong năm 2020 thì không có phim nào trong số đó lại dễ tạo liên tưởng bằng loạt phim Utopia. Xem nhân vật chính trong nhóm bạn suy luận về nguồn gốc nhân tạo của loại virus đe dọa hủy diệt thế giới, sẽ có những người thấy trí tưởng tượng của họ quả thật là phong phú - nhất là trong bối cảnh những thuyết không bằng cớ vẫn tiếp tục được lan truyền, cho rằng virus corona được tạo ra trong phòng thí nghiệm. Bộ phim Ứng viên Mãn Châu (The Manchurian Candidate) ra năm 1962 phản ánh sự hoang tưởng thời Chiến tranh Lạnh Tiến sĩ Michael Butter, giáo sư văn học Mỹ và lịch sử văn hóa từ Đại học Tübingen ở Đức cho rằng một trong những lý do khiến phim truyền hình về thuyết âm mưu phổ biến như vậy, là vì phim truyền hình hiện đại và mở rộng thích hợp với thuyết âm mưu phức tạp; thay vì phải có tuyến kịch bản, họ cho khán giả cảm thấy như chính khán giả đang khám phá từng thông tin nhỏ giọt theo nhân vật chính của phim. "[Phim dài tập] thực sự thích hợp với logic của thuyết âm mưu," ông nói. "Ở nơi mọi thứ ăn khớp với nhau, thì đó cũng là nơi bạn luôn có thể tìm ra một manh mối khác và tiếp tục dẫn đến kết nối khác. Và điều này khiến thuyết âm mưu cực kỳ tuyệt vời cho người làm phim dài tập, vì họ luôn có thể thêm vào phần nào đó. Bạn cũng có thể thay đổi kịch bản sau hai hoặc ba mùa phim, [ở điểm] là thình lình bạn nhận ra mọi thứ bạn nghĩ là thật hóa ra không phải là thật, và bạn dịch chuyển theo hướng cực kỳ khác biệt." Thử nghiệm Utopia, phiên bản Mỹ, do tác giả phim Gone Girl là Gillian Flynn viết, thay đổi nhiều yếu tố từ bộ phim ban đầu trong phiên bản Anh, để làm cho loạt phim gần gũi với khán giả toàn cầu hơn. Chẳng hạn, trong phim gốc, thuyết âm mưu dùng để giải thích cho dịch bệnh viêm não thể bọt biển ở bò (Bovine Spongiform Encephalopathy - BSE) xảy ra ở Anh vào thập niên 1980 và 1990, khiến 4,4 triệu con bò phải bị tiêu hủy và khoảng 178 người thiệt mạng. Trong phiên bản Anh, tác giả kịch bản Dennis Kelly miêu tả nước Anh trong tình trạng kiệt quệ với các tòa nhà hư hỏng, muỗng cà phê nhơ nhớp và các trạm dừng chân èo uột mệt mỏi. Tuy nhiên, trong phiên bản Mỹ lại có không khí bóng bẩy quen thuộc kiểu Mỹ, với các công ty công nghệ do những CEO hấp dẫn điều hành, như vai Tiến sĩ Kevin Christie do John Cusack thủ vai, một kiểu nhà lãnh đạo giống Mark Zuckerberg, đưa loại thịt nhân tạo vào thị trường toàn cầu. Phiên bản Mỹ được cập nhật để phản ánh tính thời thượng và bóng bẩy, loại bỏ bảng màu khác thường trong phim gốc, vốn miêu tả nước Anh với bầu trời luôn xanh biếc (do sử dụng hiệu ứng chỉnh màu trong quá trình xử lý hậu kỳ), nhưng lại không thành công trong việc tái hiện nét tinh tế của nó do có dàn diễn viên quá đông (nhân vật Wilson Wilson do Adeel Akhtar thủ vai là một trong những vai diễn Châu Á không theo định kiến thông thường, đáng nhớ nhất trên truyền hình Anh Quốc). Cả hai bộ phim đều sử dụng hình ảnh cực kỳ bạo lực và thậm xưng, trong đó có cảnh tra tấn móc mắt. Cả hai phiên bản đều chuyển tải được niềm tin vào thuyết âm mưu muôn hình vạn trạng giữa các nhân vật chính với Wilson Wilson - mà trong phiên bản mới của Mỹ do Desmin Borges thủ vai - tín đồ quân sự hàng đầu, so với nhân vật người bạn ghiền truyện tranh - Ian, người ở thái cực đối lập, vốn hay đa nghi như những người bình thường khác. Mức độ niềm tin này khiến phim Utopia có sức hấp dẫn với đủ mọi loại khán giả, từ những người say mê thuyết âm mưu đến những người hoài nghi chúng. "Utopia thể hiện những người hăng hái tham gia vào thuyết âm mưu và các âm mưu," Tiến sĩ Butter giải thích, và nhắc tới cách mà nguồn gốc về thuyết âm mưu trong bộ truyện tranh lý giải làm cách nào văn hóa đại chúng lại có thể vừa thổi bùng vừa kiềm chế, khiến người ta tin theo thuyết âm mưu. "Nó [thể hiện] ý tưởng rằng thuyết âm mưu vẫn phổ biến và hấp dẫn, và đồng thời chúng cũng bị kỳ thị… coi như thứ chỉ để giải trí, giống như việc đánh cờ, đọc truyện tranh hay những trò tiêu khiển tương tự." Phim The Parallax View (1974) với Warren Beatty tham gia diễn xuất là một trong những loạt phim gay cấn về thuyết âm mưu được thực hiện trong giai đoạn vụ bê bối Watergate xảy ra Dòng chảy bền vững của ngành giải trí dựa vào thuyết âm mưu vừa xuất hiện gần đây (trong đó có cả loạt phim tài liệu như Tội phạm Hoàn hảo (A Perfect Crime) của Netflix - nói về vụ ám sát chính trị gia người Đức Detlev Karsten Rohwedder vào năm 1991 - vừa được tung ra vào cuối tháng Chín) có thể dựa trên thực tế rằng ta đang sống trong một thế giới quá háo hức với các thuyết âm mưu - đến mức chúng trở nên phổ biến và được người quyền lực nhất thế giới ủng hộ. Dù ông Trump không phải tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên say mê thuyết âm mưu, nhưng ông sử dụng chúng ở mức công khai chưa từng có để phục vụ cho động cơ chính trị, Butter giải thích. Chẳng hạn như thuyết âm mưu về 'nơi sinh' của ông Obama giờ đây đang được gợi lại, làm ta nhớ đến cách ông Trump có những ám chỉ tương tự về bà Kamala Harris, ứng viên đối lập cho vị trí phó tổng thống trong cuộc tranh cử tới đây. Điều này có thể thậm chí giải thích vì sao chính ông cũng trở thành trung tâm của một thuyết âm mưu. "Ông Trump cực kỳ, cực kỳ giỏi vận dụng thuyết âm mưu," Butter nói. "Ông sử dụng chúng làm mạng lưới an toàn cho bản thân. Ông rất giỏi trong việc lừng khừng, không khẳng định chúng. Ông luôn đề cập đến chúng bằng cách nói 'Tôi nghe nhiều người nói', 'mọi người nói với tôi hoài', 'nhiều người nói vậy'. Cách này đảm bảo rằng thuyết âm mưu liên tục được nhắc đến, liên tục hiện diện trước công chúng." Sức quyến rũ của thuyết âm mưu "Chủ nghĩa dân túy có cách đơn giản hóa thế giới," ông nói thêm, "và đơn giản hóa những xung đột xã hội, rồi sau đó đem lại những câu trả lời cực kỳ đơn giản vốn không có tác dụng gì. Và chúng tôi biết từ nhiều nghiên cứu là có sự giao thoa giữa những người thích các chính trị gia dân túy và các phong trào hoạt động của người mê thuyết âm mưu." Thật trớ trêu là tuy từng bị chỉ trích bởi những cơ quan quyền lực nhất trong xã hội, nhưng giờ đây thuyết âm mưu lại được những người quyền lực tận dụng để tương tác với những cử tri vỡ mộng, những người từng cảm thấy bị chính trị chính thống quay lưng. John Grohol, nhà tâm lý học và là người sáng lập trang web Psych Central, nhận thấy thuyết âm mưu là cách mà một số người cố vận để lý giải những sự kiện quan trọng mà không cần phải nhìn nhận xét quan điểm của họ về thế giới. "Tôi tin rằng họ không chỉ chỉ đạo, mà còn cố gượng ép để hiểu những thứ chẳng hề có lý chút nào," ông nói. "Chẳng hạn, nghe thì có vẻ chuyện những tên khủng bố sẽ dùng máy bay tông vào tòa cao ốc không có lý chút nào. Trước khi vụ 11/9 xảy ra, chuyện như vậy chưa bao giờ xảy ra. Và vì vậy với những người chỉ chúi mũi vào những sự kiện kiểu vậy, thuyết âm mưu trỗi dậy, giúp giải thích cho họ về thảm kịch đó. "Nhiều nhà nghiên cứu nhận thấy những người sợ hãi và lo âu hơn thường có khả năng nhận thức và kiểm soát tình hình thấp hơn," ông nói. "Vì vậy, những người có tính cách như vậy có xu hướng tin vào thuyết âm mưu hơn." Loạt phim truyền hình Homecoming của Amazon, vừa công chiếu mùa thứ hai với sự tham gia diễn xuất của Janelle Monae (người đội mũ trong hình trên), là một phần trong làn sóng phim truyền hình dựa trên thuyết âm mưu mới Tương tự, trong tiểu thuyết, cốt truyện dùng thuyết âm mưu tận dụng những sự kiện và vấn đề mà ta sợ hãi nhất - biến đổi khí hậu, kiểm soát dân số và khoa học bất quy tắc là những chủ đề đứng đầu trong nội dung tin tức vào thời điểm Kelly bắt đầu thai nghén Utopia. Giờ đây, khi nhóm Nổi loạn Tận thế (Extinction Rebellion) xuất hiện mỗi ngày trên báo chí, một số người nói đây có thể là thời điểm thích hợp để Utopia phê phán chủ nghĩa cực đoan về biến đổi khí hậu, cho thấy ý thức hệ độc đoán có thể khiến con người khốn khổ. Những người khác thì lập luận rằng Utopia là ví dụ điển hình cho những loại phim làm về thuyết âm mưu: đó là chúng có thể cổ súy cho những người khăng khăng tin rằng chính các nhà hoạt động chống biến đổi khí hậu mới gây ra vấn đề chứ không phải bản thân tình trạng biến đổi khí hậu, dù thực tế là tình trạng đó đã hủy hoại hành tinh và gây ra hàng loạt chết chóc trên diện rộng. Nhưng hầu hết người xem có thể xem Utopia mà không cần tin vào kịch bản kỳ dị của nó ngay lập tức, và điều này thậm chí còn là một phần làm nên sự quyến rũ của phim. "Những phim như Utopia hấp dẫn người xem bằng sự tréo ngoe," Butter nhận định. "Tôi không nghĩ phim này kể [cho người xem] bất cứ điều gì về thế giới thực. Và tất nhiên chúng có vẻ hấp dẫn với những người tin rằng thuyết âm mưu lúc nào cũng tồn tại và có thể họ đang sống giữa một thứ như vậy." Dù khán giả có phản ứng ra sao với Utopia, thì nhà sản xuất hẳn đã hy vọng chủ đề đúng thời điểm này sẽ tạo sức hút mạnh mẽ trong năm 2020. Với một số người, câu chuyện có vẻ như quá thực, nhưng với một số người khác, những thuyết âm mưu xa vời về đại dịch có thể chỉ thêm một chút dễ chịu trái khoáy, đặc biệt là trong hoàn cảnh đại dịch thực đang xảy ra vẫn chờ có thêm lời giải thích. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture.

summarize: Đó chỉ là một trong những kịch bản hoang tưởng nhằm đem lại cảm giác trấn an ngược ngạo. Phép ẩn dụ, ví von khiến ta phải suy nghĩ Cháu gái Trump và những tiết lộ gây sốc về gia đình Vẻ đẹp huy hoàng của ngày tận thế Các nhà khoa học bị phớt lờ. Trẻ em mắc bệnh. Vaccine đem lại chút hy vọng. Utopia là loạt phim truyền hình mới, mang tính dự báo đến nỗi người ta cảm thấy thời gian bộ phim được tung ra thị trường có thể cũng là một phần nằm trong thuyết âm mưu. Phát hành cuối tháng 9/2020, bộ phim truyền hình trên Amazon Prime tập trung vào mối đe dọa đến từ đại dịch cúm toàn cầu. Loạt phim kể về một quyển tiểu thuyết hình ảnh dự báo nhiều sự kiện - lấy bối cảnh một nhà khoa học chế ra căn bệnh giống như bệnh cúm nhằm làm giảm tình trạng quá tải dân cư trên Trái Đất. Một nhóm thanh niên sành công nghệ có được quyển truyện này và họ phải chạy trốn để thoát khỏi kẻ thù muốn giết họ nhằm không cho bất kỳ ai khác xem được tiết lộ từ bộ truyện. Dành suốt cả đời tìm cách giải mã nội dung bộ truyện, giờ đây họ nắm được sự thật trong tay, dù điều đó có thể dẫn họ đến cái chết. Dù phần dựng phim hậu kỳ chỉ mới hoàn thành vào tháng Tư, ngay giai đoạn đỉnh cao của đợt bùng phát dịch virus corona ở Mỹ và Châu u, nhưng Utopia đã được sản xuất trong một thời gian dài từ trước. Trong thực tế, đây là phim được làm lại từ loạt phim truyền hình cùng tên của Anh năm 2013 kể về một giáo phái cuồng tín. Nhưng cảm giác hoang tưởng của bộ phim có thể hợp thời hơn vào giai đoạn này, khi nhiều người thường xuyên xuống đường phỉ nhổ thế lực hắc ám đang điều khiển và thao túng thế giới. Dù là đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu hay chính trị Hoa Kỳ, có vẻ như chưa bao giờ ta sống trong thời đại có nhiều thuyết âm mưu hơn bây giờ, ở đó những câu chuyện như bộ phim trở thành lời giải thích cho những vấn đề nghiêm trọng nhất mà hành tinh đang đối mặt. Phim Utopia được Mỹ làm lại từ loạt phim truyền hình về một giáo phái cuồng tín ở Anh, nói về những hoạt động bất chính liên quan tới Tiến sĩ Kevin Christie (John Cusack thủ vai), giám đốc điều hành đầy cá tính của công ty công nghệ sinh học Không nghi ngờ gì, sự trỗi dậy của mạng xã hội là yếu tố then chốt cho những hồ nghi đen tối, vì mọi người dễ truyền tai nhau và lan tỏa sự ngờ vực của họ đi xa hơn bao giờ hết. Thế kỷ 21: Khi thế giới diễn ra như cảnh phim bom tấn Những phim Ghibli khán giả Việt mê mẩn phải xem Bí ẩn chiếc bình mực trên kiệt tác của danh họa Raphael Thật vậy, vào tháng Tám, chính Tổng thống Hoa Kỳ khẳng định ông ủng hộ những kẻ tạo ra thuyết âm mưu nổi tiếng: chính là những người hưởng ứng phong trào QAnon, cáo buộc rằng những kẻ ấu dâm thờ quỷ Satan đã thâm nhập vào những vị trí quyền lực nhất thế giới, và rằng Tổng thống Trump đang trong sứ mệnh tiêu diệt chúng. Lịch sử của sự hoang đường Hoặc có lẽ ta luôn nhanh chóng dựa dẫm vào những câu chuyện xa vời để giải thích bi kịch. Từ vụ án bắt cóc trẻ em Lindbergh vào thập niên 1930 đến vụ ám sát JFK và vụ đánh bom 11/9, lịch sử cho thấy khi nào tình trạng căng thẳng xã hội xảy ra thì thuyết âm mưu cũng gia tăng chóng mặt nhằm tìm cách đổ lỗi cho thế lực ngầm, hoặc giới tinh hoa toàn cầu, hoặc các nhóm tôn giáo nào đó. Và ở nơi nào thuyết âm mưu mọc lên thì điện ảnh và truyền hình cũng nhanh chóng theo chân. Thường thì giai đoạn ban đầu của Chiến Tranh Lạnh - là thời gian xuất hiện những cơn hoang tưởng toàn cầu về nguy cơ thế giới sắp bị hủy diệt bởi vũ khí hạt nhân - được coi là kỷ nguyên vàng của thuyết âm mưu, với hàng loạt những câu chuyện đáng ngờ trỗi dậy về "phe kia", từ mối lo lắng quân cộng sản xâm nhập vào các cơ quan của chính phủ phương Tây, đến thuyết cho rằng Chính phủ Hoa Kỳ đang che đậy sự sống ngoài hành tinh. Những câu chuyện như vậy giúp sản sinh ra loạt phim truyền hình và điện ảnh như Vùng Chạng vạng (The Twilight Zone - 1959-1964) hay Ứng viên Mãn Thanh (The Manchurian Candidate - 1962). Rồi đến thập niên 1970, bê bối Watergate bị phơi bày (trớ trêu thay vụ này xoay quanh Tổng thống Richard Nixon, người thường đổ thêm dầu vào lửa, thể hiện sự bất tín nhiệm đối với giới tinh hoa) khiến công chúng mặc sức tưởng tượng và dẫn đến làn sóng các bộ phim thuyết âm mưu rùng rợn mới về những hành động đáng ngờ bên trong Chính phủ Hoa Kỳ. Đó là các phim như The Parallax View (1974), The Conversation (1974), Three Days of the Condor (1975), và tất nhiên, gồm cả bộ phim tuyệt vời làm về sự kiện Watergate là All the President's Men (1976). Vào thập niên 1990 và đầu những năm 2000, thuyết âm mưu là nền tảng cho phim truyền hình chính thống như loạt phim The X Files hay phim Lost, nhưng đáng chú ý, những bộ phim này tránh đề cập đến những hiểm nguy hoặc những vụ tàn khốc thời nay, vốn vẫn hiện rõ trong ký ức công chúng, như các vụ tấn công 11/9. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, ta thấy ngày càng nhiều các loạt phim truyền hình danh tiếng như Mr Robot, Black Mirror hay Homecoming, có kịch bản sử dụng thuyết âm mưu để giải thích những hiểm nguy xã hội vốn luôn hiện diện nhưng giờ đây trở nên rõ nét hơn cả, như vai trò của công nghệ, sự giám sát từ chính phủ và các tập đoàn dược phẩm lớn tác động đến cuộc sống con người. Dĩ nhiên, trong năm 2020 thì không có phim nào trong số đó lại dễ tạo liên tưởng bằng loạt phim Utopia. Xem nhân vật chính trong nhóm bạn suy luận về nguồn gốc nhân tạo của loại virus đe dọa hủy diệt thế giới, sẽ có những người thấy trí tưởng tượng của họ quả thật là phong phú - nhất là trong bối cảnh những thuyết không bằng cớ vẫn tiếp tục được lan truyền, cho rằng virus corona được tạo ra trong phòng thí nghiệm. Bộ phim Ứng viên Mãn Châu (The Manchurian Candidate) ra năm 1962 phản ánh sự hoang tưởng thời Chiến tranh Lạnh Tiến sĩ Michael Butter, giáo sư văn học Mỹ và lịch sử văn hóa từ Đại học Tübingen ở Đức cho rằng một trong những lý do khiến phim truyền hình về thuyết âm mưu phổ biến như vậy, là vì phim truyền hình hiện đại và mở rộng thích hợp với thuyết âm mưu phức tạp; thay vì phải có tuyến kịch bản, họ cho khán giả cảm thấy như chính khán giả đang khám phá từng thông tin nhỏ giọt theo nhân vật chính của phim. "[Phim dài tập] thực sự thích hợp với logic của thuyết âm mưu," ông nói. "Ở nơi mọi thứ ăn khớp với nhau, thì đó cũng là nơi bạn luôn có thể tìm ra một manh mối khác và tiếp tục dẫn đến kết nối khác. Và điều này khiến thuyết âm mưu cực kỳ tuyệt vời cho người làm phim dài tập, vì họ luôn có thể thêm vào phần nào đó. Bạn cũng có thể thay đổi kịch bản sau hai hoặc ba mùa phim, [ở điểm] là thình lình bạn nhận ra mọi thứ bạn nghĩ là thật hóa ra không phải là thật, và bạn dịch chuyển theo hướng cực kỳ khác biệt." Thử nghiệm Utopia, phiên bản Mỹ, do tác giả phim Gone Girl là Gillian Flynn viết, thay đổi nhiều yếu tố từ bộ phim ban đầu trong phiên bản Anh, để làm cho loạt phim gần gũi với khán giả toàn cầu hơn. Chẳng hạn, trong phim gốc, thuyết âm mưu dùng để giải thích cho dịch bệnh viêm não thể bọt biển ở bò (Bovine Spongiform Encephalopathy - BSE) xảy ra ở Anh vào thập niên 1980 và 1990, khiến 4,4 triệu con bò phải bị tiêu hủy và khoảng 178 người thiệt mạng. Trong phiên bản Anh, tác giả kịch bản Dennis Kelly miêu tả nước Anh trong tình trạng kiệt quệ với các tòa nhà hư hỏng, muỗng cà phê nhơ nhớp và các trạm dừng chân èo uột mệt mỏi. Tuy nhiên, trong phiên bản Mỹ lại có không khí bóng bẩy quen thuộc kiểu Mỹ, với các công ty công nghệ do những CEO hấp dẫn điều hành, như vai Tiến sĩ Kevin Christie do John Cusack thủ vai, một kiểu nhà lãnh đạo giống Mark Zuckerberg, đưa loại thịt nhân tạo vào thị trường toàn cầu. Phiên bản Mỹ được cập nhật để phản ánh tính thời thượng và bóng bẩy, loại bỏ bảng màu khác thường trong phim gốc, vốn miêu tả nước Anh với bầu trời luôn xanh biếc (do sử dụng hiệu ứng chỉnh màu trong quá trình xử lý hậu kỳ), nhưng lại không thành công trong việc tái hiện nét tinh tế của nó do có dàn diễn viên quá đông (nhân vật Wilson Wilson do Adeel Akhtar thủ vai là một trong những vai diễn Châu Á không theo định kiến thông thường, đáng nhớ nhất trên truyền hình Anh Quốc). Cả hai bộ phim đều sử dụng hình ảnh cực kỳ bạo lực và thậm xưng, trong đó có cảnh tra tấn móc mắt. Cả hai phiên bản đều chuyển tải được niềm tin vào thuyết âm mưu muôn hình vạn trạng giữa các nhân vật chính với Wilson Wilson - mà trong phiên bản mới của Mỹ do Desmin Borges thủ vai - tín đồ quân sự hàng đầu, so với nhân vật người bạn ghiền truyện tranh - Ian, người ở thái cực đối lập, vốn hay đa nghi như những người bình thường khác. Mức độ niềm tin này khiến phim Utopia có sức hấp dẫn với đủ mọi loại khán giả, từ những người say mê thuyết âm mưu đến những người hoài nghi chúng. "Utopia thể hiện những người hăng hái tham gia vào thuyết âm mưu và các âm mưu," Tiến sĩ Butter giải thích, và nhắc tới cách mà nguồn gốc về thuyết âm mưu trong bộ truyện tranh lý giải làm cách nào văn hóa đại chúng lại có thể vừa thổi bùng vừa kiềm chế, khiến người ta tin theo thuyết âm mưu. "Nó [thể hiện] ý tưởng rằng thuyết âm mưu vẫn phổ biến và hấp dẫn, và đồng thời chúng cũng bị kỳ thị… coi như thứ chỉ để giải trí, giống như việc đánh cờ, đọc truyện tranh hay những trò tiêu khiển tương tự." Phim The Parallax View (1974) với Warren Beatty tham gia diễn xuất là một trong những loạt phim gay cấn về thuyết âm mưu được thực hiện trong giai đoạn vụ bê bối Watergate xảy ra Dòng chảy bền vững của ngành giải trí dựa vào thuyết âm mưu vừa xuất hiện gần đây (trong đó có cả loạt phim tài liệu như Tội phạm Hoàn hảo (A Perfect Crime) của Netflix - nói về vụ ám sát chính trị gia người Đức Detlev Karsten Rohwedder vào năm 1991 - vừa được tung ra vào cuối tháng Chín) có thể dựa trên thực tế rằng ta đang sống trong một thế giới quá háo hức với các thuyết âm mưu - đến mức chúng trở nên phổ biến và được người quyền lực nhất thế giới ủng hộ. Dù ông Trump không phải tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên say mê thuyết âm mưu, nhưng ông sử dụng chúng ở mức công khai chưa từng có để phục vụ cho động cơ chính trị, Butter giải thích. Chẳng hạn như thuyết âm mưu về 'nơi sinh' của ông Obama giờ đây đang được gợi lại, làm ta nhớ đến cách ông Trump có những ám chỉ tương tự về bà Kamala Harris, ứng viên đối lập cho vị trí phó tổng thống trong cuộc tranh cử tới đây. Điều này có thể thậm chí giải thích vì sao chính ông cũng trở thành trung tâm của một thuyết âm mưu. "Ông Trump cực kỳ, cực kỳ giỏi vận dụng thuyết âm mưu," Butter nói. "Ông sử dụng chúng làm mạng lưới an toàn cho bản thân. Ông rất giỏi trong việc lừng khừng, không khẳng định chúng. Ông luôn đề cập đến chúng bằng cách nói 'Tôi nghe nhiều người nói', 'mọi người nói với tôi hoài', 'nhiều người nói vậy'. Cách này đảm bảo rằng thuyết âm mưu liên tục được nhắc đến, liên tục hiện diện trước công chúng." Sức quyến rũ của thuyết âm mưu "Chủ nghĩa dân túy có cách đơn giản hóa thế giới," ông nói thêm, "và đơn giản hóa những xung đột xã hội, rồi sau đó đem lại những câu trả lời cực kỳ đơn giản vốn không có tác dụng gì. Và chúng tôi biết từ nhiều nghiên cứu là có sự giao thoa giữa những người thích các chính trị gia dân túy và các phong trào hoạt động của người mê thuyết âm mưu." Thật trớ trêu là tuy từng bị chỉ trích bởi những cơ quan quyền lực nhất trong xã hội, nhưng giờ đây thuyết âm mưu lại được những người quyền lực tận dụng để tương tác với những cử tri vỡ mộng, những người từng cảm thấy bị chính trị chính thống quay lưng. John Grohol, nhà tâm lý học và là người sáng lập trang web Psych Central, nhận thấy thuyết âm mưu là cách mà một số người cố vận để lý giải những sự kiện quan trọng mà không cần phải nhìn nhận xét quan điểm của họ về thế giới. "Tôi tin rằng họ không chỉ chỉ đạo, mà còn cố gượng ép để hiểu những thứ chẳng hề có lý chút nào," ông nói. "Chẳng hạn, nghe thì có vẻ chuyện những tên khủng bố sẽ dùng máy bay tông vào tòa cao ốc không có lý chút nào. Trước khi vụ 11/9 xảy ra, chuyện như vậy chưa bao giờ xảy ra. Và vì vậy với những người chỉ chúi mũi vào những sự kiện kiểu vậy, thuyết âm mưu trỗi dậy, giúp giải thích cho họ về thảm kịch đó. "Nhiều nhà nghiên cứu nhận thấy những người sợ hãi và lo âu hơn thường có khả năng nhận thức và kiểm soát tình hình thấp hơn," ông nói. "Vì vậy, những người có tính cách như vậy có xu hướng tin vào thuyết âm mưu hơn." Loạt phim truyền hình Homecoming của Amazon, vừa công chiếu mùa thứ hai với sự tham gia diễn xuất của Janelle Monae (người đội mũ trong hình trên), là một phần trong làn sóng phim truyền hình dựa trên thuyết âm mưu mới Tương tự, trong tiểu thuyết, cốt truyện dùng thuyết âm mưu tận dụng những sự kiện và vấn đề mà ta sợ hãi nhất - biến đổi khí hậu, kiểm soát dân số và khoa học bất quy tắc là những chủ đề đứng đầu trong nội dung tin tức vào thời điểm Kelly bắt đầu thai nghén Utopia. Giờ đây, khi nhóm Nổi loạn Tận thế (Extinction Rebellion) xuất hiện mỗi ngày trên báo chí, một số người nói đây có thể là thời điểm thích hợp để Utopia phê phán chủ nghĩa cực đoan về biến đổi khí hậu, cho thấy ý thức hệ độc đoán có thể khiến con người khốn khổ. Những người khác thì lập luận rằng Utopia là ví dụ điển hình cho những loại phim làm về thuyết âm mưu: đó là chúng có thể cổ súy cho những người khăng khăng tin rằng chính các nhà hoạt động chống biến đổi khí hậu mới gây ra vấn đề chứ không phải bản thân tình trạng biến đổi khí hậu, dù thực tế là tình trạng đó đã hủy hoại hành tinh và gây ra hàng loạt chết chóc trên diện rộng. Nhưng hầu hết người xem có thể xem Utopia mà không cần tin vào kịch bản kỳ dị của nó ngay lập tức, và điều này thậm chí còn là một phần làm nên sự quyến rũ của phim. "Những phim như Utopia hấp dẫn người xem bằng sự tréo ngoe," Butter nhận định. "Tôi không nghĩ phim này kể [cho người xem] bất cứ điều gì về thế giới thực. Và tất nhiên chúng có vẻ hấp dẫn với những người tin rằng thuyết âm mưu lúc nào cũng tồn tại và có thể họ đang sống giữa một thứ như vậy." Dù khán giả có phản ứng ra sao với Utopia, thì nhà sản xuất hẳn đã hy vọng chủ đề đúng thời điểm này sẽ tạo sức hút mạnh mẽ trong năm 2020. Với một số người, câu chuyện có vẻ như quá thực, nhưng với một số người khác, những thuyết âm mưu xa vời về đại dịch có thể chỉ thêm một chút dễ chịu trái khoáy, đặc biệt là trong hoàn cảnh đại dịch thực đang xảy ra vẫn chờ có thêm lời giải thích. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Culture.

media-56939025

https://www.bbc.com/vietnamese/media-56939025

Khủng hoảng Covid tại Ấn Độ: 'Tôi mất vợ và con chưa sinh trong một ngày'

Khủng hoảng Covid-19 tại Ấn Độ vẫn đang tiếp diễn.

Nhiều người mất đi những người thân yêu nhất, sau khi đã chạy từ bệnh viện này sang bệnh viện khác, van xin chỉ để có một chiếc giường... Những gì họ thấy tại bệnh viện chỉ là các xác chết la liệt xung quanh.

summarize: Nhiều người mất đi những người thân yêu nhất, sau khi đã chạy từ bệnh viện này sang bệnh viện khác, van xin chỉ để có một chiếc giường... Những gì họ thấy tại bệnh viện chỉ là các xác chết la liệt xung quanh.

040315_vietasemstruggle

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/03/040315_vietasemstruggle

Thách thức cho Việt Nam trước thềm ASEM 5

Trong năm 2004 một trong số những nghị trình quan trọng của Việt Nam là tổ chức các cuộc họp giữa các quốc gia châu Á và châu Âu, gọi tắt là ASEM, với đỉnh cao là phiên thượng đỉnh vào tháng Mười tới đây.

Thế nhưng Thứ Ba 16.III.2004 đại diện bộ ngoại giao Anh đến Hà Nội mang theo một vấn đề gây khó xử cho Việt Nam, đó là chuyện dân chủ và nhân quyền ở Miến Điện. Trước ngày lên đường đi Việt Nam, Quốc vụ khanh Bộ ngoại giao Vương quốc Anh đã bắn tin về nội dung cuộc họp. Ông Mike O'Brien nói chuyện thủ tướng Anh Tony Blair đến dự hội nghị thượng đỉnh ASEM tùy thuộc vào chuyện Miến Điện có được mời dự họp hay không. Thông điệp này đã bất ngờ lôi Việt Nam vào giữa sân khấu chính trị trong vùng, đối mặt với điểm bế tắc cố hữu, theo như nhận định của trưởng Ban tiếng Thái của đài BBC Somchai Suwanban: "Miến Điện là vấn đề khá buồn cười trong khối ASEAN, còn chính quyền Miến Điện thì muốn dùng ASEAN như là cầu nối, hay một dạng bệ phóng để được quốc tế công nhận. Nếu Việt Nam hay Thái Lan, hay nước nào khác cố gắng đưa Miến Điện vào hội thoại quốc tế thì các thế lực lớn như Hoa Kỳ và Liên Hiệp châu Âu sẽ tìm cách ngăn chặn mọi khả năng thực hiện chuyện đó, cũng như loại trừ mọi biểu hiện tôn trọng chính phủ quân nhân Miến Điện." "Miến Điện là điểm bế tắc giữa hai phía, nhưng cái thế của ASEAN khá yếu cho nên tôi không biết chuyện gì sẽ xẩy ra." - Suwanban nhận định. Trong những chuyện có thể xẩy ra thì một cách máy móc có thể kể ra khả năng là Việt Nam chịu áp lực của phương Tây hoặc của vùng gây sức ép lên Miến Điện. Bà Tin Htar Swe là trưởng ban tiếng Miến Điện của đài BBC nhận định: "Việt Nam hiện đang giữ ghế chủ tịch ASEAN, cho nên đang nằm ở vị trí thuận lợi nếu muốn thuyết phục các nước ASEAN gây áp lực với Miến Điện. Và ngay cả lợi ích của ASEAN cũng liên quan đến việc Miến Điện cải tổ." "Tuy nhiên nhìn vào các ghi nhận về tình hình nhân quyền của Việt nam thì lại khá xấu, cho nên nếu Việt Nam gây áp lực với Miến Điện sẽ bị tác động ngược trở lại. Và khi nhìn vấn đề theo kiểu này thì sẽ thấy hầu như không có khả năng xẩy ra chuyện Việt Nam gây sức ép với Miến Điện trước hội nghị thượng đỉnh Á - Âu vào tháng 10 này." - Bà Swe đánh giá. Vậy nếu Việt Nam không khuất phục sức ép của phương Tây thì vẫn có thể mời Miến Điện đến dự họp và chấp nhận thiếu vắng một số nước phương Tây. Tuy nhiên, liệu chuyện thủ tướng Tony Blair không đi họp thượng đỉnh ASEM 5 ở Hà Nội có ảnh hưởng gì đến sự hiện diện của lãnh đạo các nước phương Tây khác hay không ? Ông Bùi Xuân Quang là tổng biên tập tờ Vietnam Infos ở Paris cho biết: "Thực ra đối với mỗi nước một, như ở Pháp hay ở Anh, vấn đề nhân quyền ở Á châu không phải là vấn đề thật hệ trọng cho chính sách ngoại giao mỗi nước một, thành thử nếu ông Tony Blair đòi điều kiện là không có Miến Điện ở kỳ Thượng đỉnh thì thật ra đối với những nhà làm chính trị, đây là một giai đoạn thôi, chứ không phải điều thiết yếu gì lắm. Với thời gian họ sẽ tìm cách xoa dịu." "Nếu mà nó có áp lực thật là phải có áp lực từ Hoa Kỳ hoặc của những người đấu tranh cho dân chủ thực sự chứ không phải là áp lực của các chính quyền mỗi nước phương Tây. Tôi không tin lắm." - Ông Quang nói như vậy. Đọc lại các tài liệu về bang giao giữa Việt Nam và Miến Điện đang được phép xuất bản tại Việt Nam thì hai nước bắt đầu có quan hệ chỉ là từ thời Tây Sơn và sau đó là các triều đại nhà Nguyễn Phước, do Miến Điện muốn Việt Nam gây áp lực với Thái Lan và giúp đỡ quân sự cho họ nhưng thái độ của Việt Nam khá mờ nhạt. Quan hệ ngoại giao chính thức ở cấp đại sứ giữa hai nước chỉ mới được thành lập từ năm 1975. Nếu nhìn lại mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước ASEAN thì Việt Nam từng bị khối ASEAN gây áp lực trong vấn đề rút quân khỏi Campuchia. Lần này đối với vấn đề của Miến Điện thì không chỉ Việt Nam bị đặt vào thế trung gian hòa giải mà quốc tế đã và đang có nhiều nỗ lực khác nữa. Trưởng Ban tiếng Miến Điện Tin Htar Swe cho biết: "Cả hai người, tức là ông Razali Ismail – đặc sứ của Liên Hiệp Quốc, và ông Surakiart Sathirathai – ngoại trưởng Thái Lan, cũng đều nói là hi vọng trước tháng Năm sẽ có thay đổi ở Miến Điện. Chúng tôi không biết đó là thay đổi gì nhưng có dự đoán là chính quyền Miến Điện sẽ thả Aung San Suu Chi." "Nếu họ làm vậy thì ASEAN có thể nói với thế giới là Miến Điện đã có hợp tác trong tiến trình quốc tế. Tuy nhiên có thể thấy nếu chỉ riêng chuyện thả bà Suu Chi không thôi thì chưa thỏa mãn được đòi hỏi của Vương Quốc Anh, vì họ muốn chính quyền quân nhân Miến Điện cải tổ theo hướng dân chủ, tức là đối thoại với phe đối lập." "Vì vậy, phải cả việc thả người đi kèm với việc đối thoại thì chính phủ Anh mới xét đến chuyện thủ tướng Tony Blair có sang Việt Nam dự ASEM 5." - Trưởng ban Miến Điện của đài BBC có nhận định về diễn biến sắp tới. Nếu có được thủ tướng Tony Blair xuất hiện trên những bức ảnh chụp chung trong hội nghị ASEM năm nay sẽ được tổ chức ở Hà Nội, thì chắc chắn uy tín của Việt Nam sẽ được gia tăng, cả trong mắt phương Tây lẫn các nước ASEAN, và trong cả suy nghĩ của người dân trong nước lẫn hải ngoại. Tuy nhiên nếu phải xác định giá trị thì ngoài những chuyện ngoại giao kiểu ca hát và mặc đồng phục chụp ảnh chung, hội nghị ASEM còn có giá trị nào khác hay không ? Thái Lan là nước tổ chức ASEM kỳ đầu tiên và trưởng ban tiếng Thái Somchan Suwanban nhìn lại quá trình hoạt động của các kỳ ASEM: "Nếu xét trên trường quốc tế thì ASEM đang còn ở trong dạng sơ khai. Hội nghị Á - Âu lần đầu chỉ mới nhóm họp vài năm trước thôi, cho nên hiện các chủ đề bàn thảo vẫn còn khá hạn chế, và không thấy có nhiều chủ đề quan trọng, hay là tiến triển quan trọng." "Tôi muốn nhắc lại cơn khủng hoảng kinh tế Á châu hồi năm 1997 khiến Đông Nam Á và Thái Lan gặp nhiều khó khăn. Lúc đó Thái Lan rất cần châu Âu giúp đỡ nhưng ASEM không đem lại được gì lớn lao cả." "Vì vậy có thể thấy ASEM cũng là một phiên họp quốc tế như bao phiên khác, nhưng quí vị không thể trông chờ quá nhiều vào nó." - Trưởng ban tiếng Thái phân tích. Và theo tổng biên tập của tờ Vietnam Infos là ông Bùi Xuân Quang thì nếu Việt Nam vẫn mời Miến Điện tham dự hội nghị thượng đỉnh thì có thể dùng vấn đề Miến Điện để dồn chú ý của giới nhân quyền quốc tế sang hướng đó, để bản thân rộng tay xây dựng chính sách riêng: "Từ hồi trước đến giờ Việt Nam vẫn nghĩ rằng vấn đề nhân quyền, dân chủ ở Á châu nó khác với vấn đề dân chủ ở Tây Phương. Vì vậy mà Á châu sẽ tìm một cái cách, cái sự đối xử riêng cho Á châu, để Việt nam có thể tiếp tục làm áp lực đối với những người dân chủ trong nước." Thế nhưng nếu nhìn lại, thì các cuộc vận động cũng như công tác tổ chức dành cho hội nghị thượng đỉnh Á - Âu vào tháng Mười tới đây chỉ mới khởi động mà thôi, dù Việt Nam đã có ủy ban đặc trách về ASEM đã kinh qua huấn luyện và thực hiện khá nhiều cuộc tiếp xúc với các phe phái ngoại giao quốc tế và trong vùng. Mặc dù vậy, phản ứng chính thức của Việt Nam sau cuộc gặp của phó thủ tướng Vũ Khoan với thứ trưởng Anh sẽ là chỉ dấu để giới quan sát quốc tế nhìn nhận về thái độ của Việt Nam trong thời gian tới. Tuy nhiên, khi ông Mike O’Brien đến Việt Nam nhưng chưa chính thức làm việc với Hà Nội, thì những phản ứng ban đầu trên báo chí nhà nước thể hiện một thái độ khá dè dặt và đầy thận trọng.

summarize: Thế nhưng Thứ Ba 16.III.2004 đại diện bộ ngoại giao Anh đến Hà Nội mang theo một vấn đề gây khó xử cho Việt Nam, đó là chuyện dân chủ và nhân quyền ở Miến Điện. Trước ngày lên đường đi Việt Nam, Quốc vụ khanh Bộ ngoại giao Vương quốc Anh đã bắn tin về nội dung cuộc họp. Ông Mike O'Brien nói chuyện thủ tướng Anh Tony Blair đến dự hội nghị thượng đỉnh ASEM tùy thuộc vào chuyện Miến Điện có được mời dự họp hay không. Thông điệp này đã bất ngờ lôi Việt Nam vào giữa sân khấu chính trị trong vùng, đối mặt với điểm bế tắc cố hữu, theo như nhận định của trưởng Ban tiếng Thái của đài BBC Somchai Suwanban: "Miến Điện là vấn đề khá buồn cười trong khối ASEAN, còn chính quyền Miến Điện thì muốn dùng ASEAN như là cầu nối, hay một dạng bệ phóng để được quốc tế công nhận. Nếu Việt Nam hay Thái Lan, hay nước nào khác cố gắng đưa Miến Điện vào hội thoại quốc tế thì các thế lực lớn như Hoa Kỳ và Liên Hiệp châu Âu sẽ tìm cách ngăn chặn mọi khả năng thực hiện chuyện đó, cũng như loại trừ mọi biểu hiện tôn trọng chính phủ quân nhân Miến Điện." "Miến Điện là điểm bế tắc giữa hai phía, nhưng cái thế của ASEAN khá yếu cho nên tôi không biết chuyện gì sẽ xẩy ra." - Suwanban nhận định. Trong những chuyện có thể xẩy ra thì một cách máy móc có thể kể ra khả năng là Việt Nam chịu áp lực của phương Tây hoặc của vùng gây sức ép lên Miến Điện. Bà Tin Htar Swe là trưởng ban tiếng Miến Điện của đài BBC nhận định: "Việt Nam hiện đang giữ ghế chủ tịch ASEAN, cho nên đang nằm ở vị trí thuận lợi nếu muốn thuyết phục các nước ASEAN gây áp lực với Miến Điện. Và ngay cả lợi ích của ASEAN cũng liên quan đến việc Miến Điện cải tổ." "Tuy nhiên nhìn vào các ghi nhận về tình hình nhân quyền của Việt nam thì lại khá xấu, cho nên nếu Việt Nam gây áp lực với Miến Điện sẽ bị tác động ngược trở lại. Và khi nhìn vấn đề theo kiểu này thì sẽ thấy hầu như không có khả năng xẩy ra chuyện Việt Nam gây sức ép với Miến Điện trước hội nghị thượng đỉnh Á - Âu vào tháng 10 này." - Bà Swe đánh giá. Vậy nếu Việt Nam không khuất phục sức ép của phương Tây thì vẫn có thể mời Miến Điện đến dự họp và chấp nhận thiếu vắng một số nước phương Tây. Tuy nhiên, liệu chuyện thủ tướng Tony Blair không đi họp thượng đỉnh ASEM 5 ở Hà Nội có ảnh hưởng gì đến sự hiện diện của lãnh đạo các nước phương Tây khác hay không ? Ông Bùi Xuân Quang là tổng biên tập tờ Vietnam Infos ở Paris cho biết: "Thực ra đối với mỗi nước một, như ở Pháp hay ở Anh, vấn đề nhân quyền ở Á châu không phải là vấn đề thật hệ trọng cho chính sách ngoại giao mỗi nước một, thành thử nếu ông Tony Blair đòi điều kiện là không có Miến Điện ở kỳ Thượng đỉnh thì thật ra đối với những nhà làm chính trị, đây là một giai đoạn thôi, chứ không phải điều thiết yếu gì lắm. Với thời gian họ sẽ tìm cách xoa dịu." "Nếu mà nó có áp lực thật là phải có áp lực từ Hoa Kỳ hoặc của những người đấu tranh cho dân chủ thực sự chứ không phải là áp lực của các chính quyền mỗi nước phương Tây. Tôi không tin lắm." - Ông Quang nói như vậy. Đọc lại các tài liệu về bang giao giữa Việt Nam và Miến Điện đang được phép xuất bản tại Việt Nam thì hai nước bắt đầu có quan hệ chỉ là từ thời Tây Sơn và sau đó là các triều đại nhà Nguyễn Phước, do Miến Điện muốn Việt Nam gây áp lực với Thái Lan và giúp đỡ quân sự cho họ nhưng thái độ của Việt Nam khá mờ nhạt. Quan hệ ngoại giao chính thức ở cấp đại sứ giữa hai nước chỉ mới được thành lập từ năm 1975. Nếu nhìn lại mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước ASEAN thì Việt Nam từng bị khối ASEAN gây áp lực trong vấn đề rút quân khỏi Campuchia. Lần này đối với vấn đề của Miến Điện thì không chỉ Việt Nam bị đặt vào thế trung gian hòa giải mà quốc tế đã và đang có nhiều nỗ lực khác nữa. Trưởng Ban tiếng Miến Điện Tin Htar Swe cho biết: "Cả hai người, tức là ông Razali Ismail – đặc sứ của Liên Hiệp Quốc, và ông Surakiart Sathirathai – ngoại trưởng Thái Lan, cũng đều nói là hi vọng trước tháng Năm sẽ có thay đổi ở Miến Điện. Chúng tôi không biết đó là thay đổi gì nhưng có dự đoán là chính quyền Miến Điện sẽ thả Aung San Suu Chi." "Nếu họ làm vậy thì ASEAN có thể nói với thế giới là Miến Điện đã có hợp tác trong tiến trình quốc tế. Tuy nhiên có thể thấy nếu chỉ riêng chuyện thả bà Suu Chi không thôi thì chưa thỏa mãn được đòi hỏi của Vương Quốc Anh, vì họ muốn chính quyền quân nhân Miến Điện cải tổ theo hướng dân chủ, tức là đối thoại với phe đối lập." "Vì vậy, phải cả việc thả người đi kèm với việc đối thoại thì chính phủ Anh mới xét đến chuyện thủ tướng Tony Blair có sang Việt Nam dự ASEM 5." - Trưởng ban Miến Điện của đài BBC có nhận định về diễn biến sắp tới. Nếu có được thủ tướng Tony Blair xuất hiện trên những bức ảnh chụp chung trong hội nghị ASEM năm nay sẽ được tổ chức ở Hà Nội, thì chắc chắn uy tín của Việt Nam sẽ được gia tăng, cả trong mắt phương Tây lẫn các nước ASEAN, và trong cả suy nghĩ của người dân trong nước lẫn hải ngoại. Tuy nhiên nếu phải xác định giá trị thì ngoài những chuyện ngoại giao kiểu ca hát và mặc đồng phục chụp ảnh chung, hội nghị ASEM còn có giá trị nào khác hay không ? Thái Lan là nước tổ chức ASEM kỳ đầu tiên và trưởng ban tiếng Thái Somchan Suwanban nhìn lại quá trình hoạt động của các kỳ ASEM: "Nếu xét trên trường quốc tế thì ASEM đang còn ở trong dạng sơ khai. Hội nghị Á - Âu lần đầu chỉ mới nhóm họp vài năm trước thôi, cho nên hiện các chủ đề bàn thảo vẫn còn khá hạn chế, và không thấy có nhiều chủ đề quan trọng, hay là tiến triển quan trọng." "Tôi muốn nhắc lại cơn khủng hoảng kinh tế Á châu hồi năm 1997 khiến Đông Nam Á và Thái Lan gặp nhiều khó khăn. Lúc đó Thái Lan rất cần châu Âu giúp đỡ nhưng ASEM không đem lại được gì lớn lao cả." "Vì vậy có thể thấy ASEM cũng là một phiên họp quốc tế như bao phiên khác, nhưng quí vị không thể trông chờ quá nhiều vào nó." - Trưởng ban tiếng Thái phân tích. Và theo tổng biên tập của tờ Vietnam Infos là ông Bùi Xuân Quang thì nếu Việt Nam vẫn mời Miến Điện tham dự hội nghị thượng đỉnh thì có thể dùng vấn đề Miến Điện để dồn chú ý của giới nhân quyền quốc tế sang hướng đó, để bản thân rộng tay xây dựng chính sách riêng: "Từ hồi trước đến giờ Việt Nam vẫn nghĩ rằng vấn đề nhân quyền, dân chủ ở Á châu nó khác với vấn đề dân chủ ở Tây Phương. Vì vậy mà Á châu sẽ tìm một cái cách, cái sự đối xử riêng cho Á châu, để Việt nam có thể tiếp tục làm áp lực đối với những người dân chủ trong nước." Thế nhưng nếu nhìn lại, thì các cuộc vận động cũng như công tác tổ chức dành cho hội nghị thượng đỉnh Á - Âu vào tháng Mười tới đây chỉ mới khởi động mà thôi, dù Việt Nam đã có ủy ban đặc trách về ASEM đã kinh qua huấn luyện và thực hiện khá nhiều cuộc tiếp xúc với các phe phái ngoại giao quốc tế và trong vùng. Mặc dù vậy, phản ứng chính thức của Việt Nam sau cuộc gặp của phó thủ tướng Vũ Khoan với thứ trưởng Anh sẽ là chỉ dấu để giới quan sát quốc tế nhìn nhận về thái độ của Việt Nam trong thời gian tới. Tuy nhiên, khi ông Mike O’Brien đến Việt Nam nhưng chưa chính thức làm việc với Hà Nội, thì những phản ứng ban đầu trên báo chí nhà nước thể hiện một thái độ khá dè dặt và đầy thận trọng.

vert-fut-49263822

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-49263822

Ảnh hưởng của ngoại hình tới tính cách con người

Trường nội trú mà tôi từng học trong thập niên 1990 là một ví dụ điển hình cho bất cứ ai hứng thú với chủ đề "khả năng sống còn của những người khỏe mạnh nhất" giữa con người với nhau.

Trong khu nhà nội trú với hơn 50 cậu trai hiếu động, tất cả chúng tôi đều nghĩ ra đủ cách để tránh tình trạng bị cô lập và bắt nạt, từ việc tạo đồng minh để được biết đến nhiều hơn cho đến việc bán pin giá rẻ (chiến thuật đe dọa của tôi là để lộ cho bọn bạn biết mình rất đam mê tập karate). Nếu quay ngược thời gian, loài người sẽ không còn nữa? 'Tại sao chúng ta quan hệ tình dục?' Cách học làm người tử tế Thế rồi trong đó có một nhóm nhỏ những cậu trai to con hơn mức trung bình, nghĩa là chiều cao chênh lệch của đám đó khiến các cậu không phải lo lắng gì nhiều. Dễ hiểu là mấy cậu này có một chút vênh váo và tự tin - sự cởi mở, quả quyết có vẻ như thể hiện rõ qua bề ngoài thể chất của các cậu. Tính cách của bạn có phát triển theo thể chất không? Liệu sự tương xứng giữa thể chất và xu hướng tính cách chỉ là vô tình trùng hợp, hay nhân cách của họ đã phát triển theo thể chất? Nhút nhát có thể khiến bạn kém hạnh phúc? Nghệ thuật giả điên để chạy tội Cách 'bán' câu chuyện cuộc đời mình để thành công Có một thuyết cho rằng ý sau là đúng. Thuyết này được biết đến với tên gọi "sự hiệu chỉnh tính cách ngẫu nhiên", nghĩa là nhân cách ta phát triển theo cách phù hợp nhất với những thẻ di truyền mà ta có, trong đó có các yếu tố kích cỡ cơ thể, sức mạnh và sự hấp dẫn. Ngày càng có nhiều bằng chứng ủng hộ cho sự hiệu chỉnh tính cách ngẫu nhiên - không phải chỉ là vẻ bề ngoài của con người ảnh hưởng đến nhân cách họ ra sao, mà thậm chí ngoại hình còn ảnh hưởng tới cả cách ta tìm kiếm bạn đời và niềm tin chính trị của ta. (Ta nên lưu ý rằng thuyết này vẫn mới chỉ trong giai đoạn đang được cân nhắc đánh giá, vì ta vẫn còn lệ thuộc vào những dữ liệu hầu hết là tương quan và chưa nhất quán, và vì có nhiều cách giải thích khác nhau cho những phát hiện này, ví dụ như cách giải thích cho rằng nhân cách con người có thể ảnh hưởng đến ngoại hình cơ thể). Mức độ hướng ngoại của ta có thể liên quan đến thể chất Hãy xem xét xu hướng hướng ngoại - ở đây không chỉ là có tính quảng giao hơn, mà còn là tính sẵn sàng phiêu lưu, mạo hiểm. Làm sao một thiểu số nhỏ có thể thay đổi thế giới Cơn thèm ăn tiết lộ cơ thể thiếu chất ra sao Tại sao một số người không nhớ được giấc mơ của mình Trong quá trình tiến hóa, sẽ là chiến lược hợp lý khi người có thể chất tốt hơn và mạnh mẽ sẽ trở nên hướng ngoại hơn để tận dụng ưu thế thể chất của mình. Đó chính là điều mà một số nghiên cứu phát hiện ra. Một nghiên cứu từ trường Đại học Göttingen của Đức gần đây nói rằng trong hơn 200 người đàn ông, những người có thể chất khỏe hơn và có hình thể "nam tính" hơn - như ngực nở nang và bắp tay cuồn cuộn - thì có xu hướng hướng ngoại hơn, và họ đặc biệt quyết đoán, chủ động trong các hoạt động thể chất. Nghiên cứu này không tìm ra tương quan giữa sức mạnh và tính hướng ngoại ở nữ giới. Một nghiên cứu khác phát hiện ra những người đàn ông mạnh mẽ về thể lực hơn cũng có xu hướng hung hãn và ít bất ổn về tâm lý hơn (ví dụ như họ ít sợ hãi và lo âu hơn). Một lần nữa, điều này hoàn toàn có lý khi bạn xem nhân cách là chiến lược thích nghi. Nếu về thể chất bạn yếu hơn, thì việc cảnh giác và chú ý đến hiểm nguy có vẻ như sẽ giúp bạn sống lâu hơn. Nhưng nếu bạn có ưu thế thể chất áp đảo, bạn sẽ xoay sở thích ứng được trong các tình huống mạo hiểm. Có những ý tưởng hấp dẫn, tồn tại song song với những ý tưởng trên giữa các học giả về sinh thái học hành vi khi nghiên cứu động vật. Các nhà nghiên cứu này chú ý thấy là ở rất nhiều loài, "tính cách" của con vật (xu hướng mạnh mẽ hơn hay nhút nhát hơn) khác biệt tùy theo thể trạng của chúng. Chẳng hạn, một nghiên cứu cho thấy ở loài nhện nhảy, những con to thường mạnh mẽ hơn trước mặt kẻ thù ăn thịt so với những con bé. Đáng chú ý là nhiều nghiên cứu tìm hiểu sự tương quan giữa sức mạnh thể chất, tính hướng ngoại và hung hăng ở con người lại chỉ tập trung vào đàn ông. Đó là vì, theo thuyết tiến hóa, đàn ông về mặt bản năng đòi hỏi cần phải có sức khỏe thể chất và năng lực chiến đấu, bởi họ phải đấu chọi với những người khác để tranh giành bạn đời. Một nghiên cứu từ Đại học California, Santa Barbara tìm hiểu về cả đàn ông lẫn phụ nữ đã tìm thấy mối liên hệ thông thường giữa sức mạnh thể chất và xu hướng hướng ngoại, nhưng mối liên hệ này rõ nét hơn ở đàn ông. Nghiên cứu này cũng đo mức độ hấp dẫn của người tham gia, một yếu tố thể chất khác mà trong lý thuyết có thể khiến con người có lợi hơn khi phát triển tính cách hướng ngoại. Kết quả cho thấy ở phụ nữ cũng như đàn ông, sức hấp dẫn có xu hướng đi liền với tính cách hướng ngoại - và điều đó cho thấy rằng một số nét tương quan giữa thể chất và nhân cách cũng tồn tại ở phụ nữ. "Các kết quả phát hiện cho thấy ta có thể dự đoán được rất nhiều về tính hướng ngoại ở mọi người thông qua sức mạnh thể chất và sức hấp dẫn của mỗi người," nghiên cứu này viết. Hơn nữa, các phát hiện trên lại không thể được lý giải đầy đủ bằng những khác biệt trong một gene then chốt về đặc tính nam tính trong hormone (nhiều khả năng ảnh hưởng đến sức mạnh, sự hấp dẫn và nhiều khía cạnh nhân cách). Nghiên cứu củng cố ý tưởng cho rằng thể lực tác động tới tính hướng ngoại, chứ không phải là giữa cơ thể và nhân cách chỉ thuần túy là mối quan hệ chịu tác động từ các gene. Không chỉ có xu hướng hướng ngoại và tâm lý bất ổn là có liên quan đến thể chất. Một nghiên cứu khác cho thấy cách bạn tiếp cận, gần gũi bạn tình có thể là sự thích nghi chiến lược chịu ảnh hưởng từ đặc điểm gương mặt và cơ thể bạn, đặc biệt nếu bạn là nam giới. Chẳng hạn, trong nghiên cứu được thực hiện trên hàng trăm sinh viên đại học, Aaron Lukaszewsk từ Đại học Loyola Marymount và đồng nghiệp, trong đó có Christina Larson và Kelly Gildersleeve từ Đại học California, thấy rằng những người đàn ông (không xét đến phụ nữ) khỏe hơn - đánh giá trên bài tập tạ - và hấp dẫn hơn thì nhiều khả năng sẽ có tâm lý cho rằng quan hệ tình dục không cần tình yêu là bình thường, và họ có thể dễ dàng làm tình với người mà họ không gần gũi, yêu thương. Phát hiện này phù hợp với ý tưởng cho rằng tổ tiên nam giới của con người, người nào có hình thái thể chất tốt hơn thì dễ thành công hơn trong việc sinh sản, vì họ giao hoan rất bừa bãi, và chiến lược quan hệ tình dục này đã tiến hóa để thể hiện khả năng thể chất. "Phát hiện hiện tại củng cố giả thiết cho rằng những người đàn ông khỏe mạnh và hấp dẫn có nhiều bạn tình hơn, một phần là vì những người này dễ dàng theo đuổi bạn tình trong các mối quan hệ không cần đến sự bền lâu," các nhà nghiên cứu viết. Vậy mối liên hệ giữa vẻ bề ngoài và nhân cách của bạn có ảnh hưởng ra sao? Với đàn ông, thậm chí quan điểm chính trị cũng có thể liên quan đến chuyện này. Trong một nghiên cứu công bố năm nay, hai nhà khoa học chính trị đưa ra bằng chứng thu thập từ 12 quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, Đan Mạch và Venezuela, cho thấy rằng những người đàn ông khỏe mạnh và cơ bắp hơn có vẻ như chống lại chủ nghĩa bình quân trong chính trị hơn (egalitarianism). Lý do là vì từ thời quá khứ tổ tiên của ta, những người đàn ông như vậy có xu hướng chiếm lợi thế hơn trong một xã hội mà ai cũng chỉ vì bản thân. Nghiên cứu tương tự được thực hiện đối với phụ nữ thì cho kết quả phức tạp hơn, với việc một số nghiên cứu nhận thấy những người có sức mạnh thể chất có xu hướng ủng hộ chủ nghĩa quân bình nhiều hơn, nhưng một số nghiên cứu khác lại cho kết quả ngược lại. Ngay cả ý kiến và giá trị của ta có thể do thể chất ta quy định "Tương tự như việc sức mạnh thể chất sẽ định hình hành vi xung đột của các động vật khác trong các cuộc chiến quan trọng (như để tranh bạn tình hay giành lãnh thổ), sức mạnh thể chất có vẻ như cũng định hình hành vi chính trị của động vật trong cuộc xung đột then chốt này," các nhà nghiên cứu viết. Chúng ta thường nghĩ rằng tính cách và niềm tin thể hiện bản chất con người chúng ta - dù là nhút nhát hay cởi mở, dù là kiểu tán tỉnh nhưng không mong ước quan hệ dài lâu hay là bạn đời chung tình, dù là cánh hữu hay cánh tả. Và ta thường muốn nghĩ rằng những tính cách đó xuất phát từ não, từ đạo đức hay thậm chí từ tâm linh. Tuy nhiên, thay vào đó, ý tưởng cho rằng nhiều phần trong bản thân ta thể hiện sự thích nghi chiến lược với kích cỡ cơ thể và vẻ bề ngoài vẫn còn là lý thuyết gây tranh cãi. Nhưng đó là lý thuyết gợi nhắc cho ta về nguồn gốc động vật của mình, như ở trong trường nội trú đầy những đứa trẻ náo động kia. Tiến sĩ Christian Jarrett biên tập blog Nghiên cứu của Cộng đồng Tâm lý học Anh Quốc. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Trong khu nhà nội trú với hơn 50 cậu trai hiếu động, tất cả chúng tôi đều nghĩ ra đủ cách để tránh tình trạng bị cô lập và bắt nạt, từ việc tạo đồng minh để được biết đến nhiều hơn cho đến việc bán pin giá rẻ (chiến thuật đe dọa của tôi là để lộ cho bọn bạn biết mình rất đam mê tập karate). Nếu quay ngược thời gian, loài người sẽ không còn nữa? 'Tại sao chúng ta quan hệ tình dục?' Cách học làm người tử tế Thế rồi trong đó có một nhóm nhỏ những cậu trai to con hơn mức trung bình, nghĩa là chiều cao chênh lệch của đám đó khiến các cậu không phải lo lắng gì nhiều. Dễ hiểu là mấy cậu này có một chút vênh váo và tự tin - sự cởi mở, quả quyết có vẻ như thể hiện rõ qua bề ngoài thể chất của các cậu. Tính cách của bạn có phát triển theo thể chất không? Liệu sự tương xứng giữa thể chất và xu hướng tính cách chỉ là vô tình trùng hợp, hay nhân cách của họ đã phát triển theo thể chất? Nhút nhát có thể khiến bạn kém hạnh phúc? Nghệ thuật giả điên để chạy tội Cách 'bán' câu chuyện cuộc đời mình để thành công Có một thuyết cho rằng ý sau là đúng. Thuyết này được biết đến với tên gọi "sự hiệu chỉnh tính cách ngẫu nhiên", nghĩa là nhân cách ta phát triển theo cách phù hợp nhất với những thẻ di truyền mà ta có, trong đó có các yếu tố kích cỡ cơ thể, sức mạnh và sự hấp dẫn. Ngày càng có nhiều bằng chứng ủng hộ cho sự hiệu chỉnh tính cách ngẫu nhiên - không phải chỉ là vẻ bề ngoài của con người ảnh hưởng đến nhân cách họ ra sao, mà thậm chí ngoại hình còn ảnh hưởng tới cả cách ta tìm kiếm bạn đời và niềm tin chính trị của ta. (Ta nên lưu ý rằng thuyết này vẫn mới chỉ trong giai đoạn đang được cân nhắc đánh giá, vì ta vẫn còn lệ thuộc vào những dữ liệu hầu hết là tương quan và chưa nhất quán, và vì có nhiều cách giải thích khác nhau cho những phát hiện này, ví dụ như cách giải thích cho rằng nhân cách con người có thể ảnh hưởng đến ngoại hình cơ thể). Mức độ hướng ngoại của ta có thể liên quan đến thể chất Hãy xem xét xu hướng hướng ngoại - ở đây không chỉ là có tính quảng giao hơn, mà còn là tính sẵn sàng phiêu lưu, mạo hiểm. Làm sao một thiểu số nhỏ có thể thay đổi thế giới Cơn thèm ăn tiết lộ cơ thể thiếu chất ra sao Tại sao một số người không nhớ được giấc mơ của mình Trong quá trình tiến hóa, sẽ là chiến lược hợp lý khi người có thể chất tốt hơn và mạnh mẽ sẽ trở nên hướng ngoại hơn để tận dụng ưu thế thể chất của mình. Đó chính là điều mà một số nghiên cứu phát hiện ra. Một nghiên cứu từ trường Đại học Göttingen của Đức gần đây nói rằng trong hơn 200 người đàn ông, những người có thể chất khỏe hơn và có hình thể "nam tính" hơn - như ngực nở nang và bắp tay cuồn cuộn - thì có xu hướng hướng ngoại hơn, và họ đặc biệt quyết đoán, chủ động trong các hoạt động thể chất. Nghiên cứu này không tìm ra tương quan giữa sức mạnh và tính hướng ngoại ở nữ giới. Một nghiên cứu khác phát hiện ra những người đàn ông mạnh mẽ về thể lực hơn cũng có xu hướng hung hãn và ít bất ổn về tâm lý hơn (ví dụ như họ ít sợ hãi và lo âu hơn). Một lần nữa, điều này hoàn toàn có lý khi bạn xem nhân cách là chiến lược thích nghi. Nếu về thể chất bạn yếu hơn, thì việc cảnh giác và chú ý đến hiểm nguy có vẻ như sẽ giúp bạn sống lâu hơn. Nhưng nếu bạn có ưu thế thể chất áp đảo, bạn sẽ xoay sở thích ứng được trong các tình huống mạo hiểm. Có những ý tưởng hấp dẫn, tồn tại song song với những ý tưởng trên giữa các học giả về sinh thái học hành vi khi nghiên cứu động vật. Các nhà nghiên cứu này chú ý thấy là ở rất nhiều loài, "tính cách" của con vật (xu hướng mạnh mẽ hơn hay nhút nhát hơn) khác biệt tùy theo thể trạng của chúng. Chẳng hạn, một nghiên cứu cho thấy ở loài nhện nhảy, những con to thường mạnh mẽ hơn trước mặt kẻ thù ăn thịt so với những con bé. Đáng chú ý là nhiều nghiên cứu tìm hiểu sự tương quan giữa sức mạnh thể chất, tính hướng ngoại và hung hăng ở con người lại chỉ tập trung vào đàn ông. Đó là vì, theo thuyết tiến hóa, đàn ông về mặt bản năng đòi hỏi cần phải có sức khỏe thể chất và năng lực chiến đấu, bởi họ phải đấu chọi với những người khác để tranh giành bạn đời. Một nghiên cứu từ Đại học California, Santa Barbara tìm hiểu về cả đàn ông lẫn phụ nữ đã tìm thấy mối liên hệ thông thường giữa sức mạnh thể chất và xu hướng hướng ngoại, nhưng mối liên hệ này rõ nét hơn ở đàn ông. Nghiên cứu này cũng đo mức độ hấp dẫn của người tham gia, một yếu tố thể chất khác mà trong lý thuyết có thể khiến con người có lợi hơn khi phát triển tính cách hướng ngoại. Kết quả cho thấy ở phụ nữ cũng như đàn ông, sức hấp dẫn có xu hướng đi liền với tính cách hướng ngoại - và điều đó cho thấy rằng một số nét tương quan giữa thể chất và nhân cách cũng tồn tại ở phụ nữ. "Các kết quả phát hiện cho thấy ta có thể dự đoán được rất nhiều về tính hướng ngoại ở mọi người thông qua sức mạnh thể chất và sức hấp dẫn của mỗi người," nghiên cứu này viết. Hơn nữa, các phát hiện trên lại không thể được lý giải đầy đủ bằng những khác biệt trong một gene then chốt về đặc tính nam tính trong hormone (nhiều khả năng ảnh hưởng đến sức mạnh, sự hấp dẫn và nhiều khía cạnh nhân cách). Nghiên cứu củng cố ý tưởng cho rằng thể lực tác động tới tính hướng ngoại, chứ không phải là giữa cơ thể và nhân cách chỉ thuần túy là mối quan hệ chịu tác động từ các gene. Không chỉ có xu hướng hướng ngoại và tâm lý bất ổn là có liên quan đến thể chất. Một nghiên cứu khác cho thấy cách bạn tiếp cận, gần gũi bạn tình có thể là sự thích nghi chiến lược chịu ảnh hưởng từ đặc điểm gương mặt và cơ thể bạn, đặc biệt nếu bạn là nam giới. Chẳng hạn, trong nghiên cứu được thực hiện trên hàng trăm sinh viên đại học, Aaron Lukaszewsk từ Đại học Loyola Marymount và đồng nghiệp, trong đó có Christina Larson và Kelly Gildersleeve từ Đại học California, thấy rằng những người đàn ông (không xét đến phụ nữ) khỏe hơn - đánh giá trên bài tập tạ - và hấp dẫn hơn thì nhiều khả năng sẽ có tâm lý cho rằng quan hệ tình dục không cần tình yêu là bình thường, và họ có thể dễ dàng làm tình với người mà họ không gần gũi, yêu thương. Phát hiện này phù hợp với ý tưởng cho rằng tổ tiên nam giới của con người, người nào có hình thái thể chất tốt hơn thì dễ thành công hơn trong việc sinh sản, vì họ giao hoan rất bừa bãi, và chiến lược quan hệ tình dục này đã tiến hóa để thể hiện khả năng thể chất. "Phát hiện hiện tại củng cố giả thiết cho rằng những người đàn ông khỏe mạnh và hấp dẫn có nhiều bạn tình hơn, một phần là vì những người này dễ dàng theo đuổi bạn tình trong các mối quan hệ không cần đến sự bền lâu," các nhà nghiên cứu viết. Vậy mối liên hệ giữa vẻ bề ngoài và nhân cách của bạn có ảnh hưởng ra sao? Với đàn ông, thậm chí quan điểm chính trị cũng có thể liên quan đến chuyện này. Trong một nghiên cứu công bố năm nay, hai nhà khoa học chính trị đưa ra bằng chứng thu thập từ 12 quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, Đan Mạch và Venezuela, cho thấy rằng những người đàn ông khỏe mạnh và cơ bắp hơn có vẻ như chống lại chủ nghĩa bình quân trong chính trị hơn (egalitarianism). Lý do là vì từ thời quá khứ tổ tiên của ta, những người đàn ông như vậy có xu hướng chiếm lợi thế hơn trong một xã hội mà ai cũng chỉ vì bản thân. Nghiên cứu tương tự được thực hiện đối với phụ nữ thì cho kết quả phức tạp hơn, với việc một số nghiên cứu nhận thấy những người có sức mạnh thể chất có xu hướng ủng hộ chủ nghĩa quân bình nhiều hơn, nhưng một số nghiên cứu khác lại cho kết quả ngược lại. Ngay cả ý kiến và giá trị của ta có thể do thể chất ta quy định "Tương tự như việc sức mạnh thể chất sẽ định hình hành vi xung đột của các động vật khác trong các cuộc chiến quan trọng (như để tranh bạn tình hay giành lãnh thổ), sức mạnh thể chất có vẻ như cũng định hình hành vi chính trị của động vật trong cuộc xung đột then chốt này," các nhà nghiên cứu viết. Chúng ta thường nghĩ rằng tính cách và niềm tin thể hiện bản chất con người chúng ta - dù là nhút nhát hay cởi mở, dù là kiểu tán tỉnh nhưng không mong ước quan hệ dài lâu hay là bạn đời chung tình, dù là cánh hữu hay cánh tả. Và ta thường muốn nghĩ rằng những tính cách đó xuất phát từ não, từ đạo đức hay thậm chí từ tâm linh. Tuy nhiên, thay vào đó, ý tưởng cho rằng nhiều phần trong bản thân ta thể hiện sự thích nghi chiến lược với kích cỡ cơ thể và vẻ bề ngoài vẫn còn là lý thuyết gây tranh cãi. Nhưng đó là lý thuyết gợi nhắc cho ta về nguồn gốc động vật của mình, như ở trong trường nội trú đầy những đứa trẻ náo động kia. Tiến sĩ Christian Jarrett biên tập blog Nghiên cứu của Cộng đồng Tâm lý học Anh Quốc. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

world-51058947

https://www.bbc.com/vietnamese/world-51058947

Iran bác bỏ cáo buộc tên lửa của họ bắn hạ phi cơ Ukraine

Các nhà lãnh đạo các quốc gia phương Tây cho rằng, bằng chứng cho thấy, việc chiếc máy bay chở khách của Ukraine có thể bị bắn bởi tên lửa Iran do nhầm lần.

Trudeau: "Canadians want answers - I want answers" Các nhà lãnh đạo Canada và Anh đã kêu gọi tiến hành điều tra đầy đủ và kỹ lưỡng về vụ rơi chiếc máy bay này, khiến tất cả 176 người đi trên máy bay đều thiệt mạng. Iran phủ nhận việc máy bay này bị tấn công bằng tên lửa trong hệ thống phòng thủ trên không của nước này. Trong cuộc họp báo vào thứ Sáu 10/01, lãnh đạo cơ quan hàng không Iran, Ali Abedzadeh nhắc lại quan điểm của ông rằng không có chuyện chiếc phi cơ 'rơi vì trúng hỏa tiễn'. Truyền thông Mỹ: Iran 'bắn nhầm máy bay Ukraine' Máy bay Ukraine Boeing 737 chở 176 người rơi ở Iran Những chiếc hộp đen chứa bí mật chuyến bay Iran được cho là có hệ thống phòng thủ tên lửa Tor do Nga sản xuất. Hãng CBS News dẫn các nguồn tin tình báo Mỹ nói rằng, có một vệ tinh đã phát hiện ra những tia hồng ngoại "bíp" hai vụ phóng tên lửa, tiếp theo đó là "bíp" của một vụ nổ. Newsweek thì dẫn một nguồn tin từ Lầu năm góc và từ các quan chức tình báo cao cấp Hoa Kỳ, cũng như từ một quan chức tình báo Iraq, theo đó nói họ tin là chiếc phi cơ Ukraine bị trúng tên lửa Tor do Nga sản xuất. Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau vụ Mỹ giết chết tướng Qasem Soleimani của Iran vào ngày 3/1, Iran tuyên bố sẽ không bàn giao hộp đen chiếc máy bay bị rơi nói trên cho Boeing - nhà sản xuất máy bay - hoặc cho phía Mỹ. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Iran đã mời Boeing tham gia vào cuộc điều tra chính thức về vụ tai nạn này. Theo quy định hàng không toàn cầu, Iran có quyền tổ chức cuộc điều tra, nhưng các nhà sản xuất máy bay sẽ tham gia. Các chính trị gia nói gì? Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết, ông đã nhận được thông tin tình báo từ nhiều nguồn cho thấy, chiếc máy bay đã bị một tên lửa đất đối không của Iran bắn hạ; đồng thời cho biết, việc này có thể là không cố ý. "Điều này càng đòi hỏi sự cần thiết phải điều tra kỹ lưỡng," ông nói. "Người Canada cần có câu hỏi và họ xứng đáng có câu trả lời." Nhưng ông cũng nói rằng, hãy còn quá sớm để quy trách nhiệm hoặc đưa ra bất kỳ kết luận nào, và từ chối đi sâu hơn vào chi tiết của các bằng chứng. Iran 'đã chuẩn bị sẵn hàng ngàn tên lửa bắn Mỹ' Trump: Tên lửa Iran 'không làm người Mỹ nào bị thương' Tướng Soleimani 'đi đêm nhiều' đến ngày gặp nạn Mỹ phủ nhận việc rút quân khỏi Iraq sau lá thư 'gửi nhầm' Tổng cộng có 63 người Canada, cùng hàng chục hành khách khác, đang đi trên chuyến bay trên, từ Kyiv đến Toronto. Thủ tướng Anh, ông Boris Johnson nhắc lại những lời của ông Trudeau và nói rằng, Anh đang hợp tác chặt chẽ với Canada và các đối tác quốc tế khác có liên quan trong vụ tai nạn. Phát biểu tại Canada, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab cho biết, công dân Anh được khuyên không nên tới Iran, viện dẫn " thông tin rằng chuyến bay 752 của UIA đã bị bắn hạ bởi một tên lửa đất đối không Iran và căng thẳng gia tăng ". Cuộc điều tra tìm ra nguyên nhân dẫn tới thảm kịch này sẽ được tiến hành Tổng thống Ukraine cũng đã gặp người thân của các thành viên phi hành đoàn vào thứ năm (9/1). Tờ Newsweek thì dẫn một nguồn tin từ Lầu năm góc và từ các quan chức tình báo cao cấp Hoa Kỳ, cũng như từ một quan chức tình báo Iraq, theo đó nói họ tin là chiếc phi cơ Ukraine bị trúng tên lửa Tor do Nga sản xuất. Hai quan chức Lầu Năm Góc cũng đánh giá rằng, vụ việc trên là một tai nạn, Newsweek cho biết thêm. Newsweek trích dẫn các nguồn tin nói rằng, các hệ thống phòng không của Iran có thể đã được kích hoạt sau các cuộc tấn công vào các căn cứ không quân của Mỹ. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho đến nay chưa đưa ra bình luận nào về chuyện này. Asked about the cause of the plane crash, President Trump said: "I have my suspicions" Khi được hỏi những gì ông nghĩ đã xảy ra với chiếc máy bay, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói rằng: "Tôi có những nghi ngờ của mình. Tôi nhận thấy đây là một thảm kịch, quả là bi thảm. Nhưng ai đó ở phía bên kia có thể đã phạm sai lầm." Nguyên nhân có thể là gì? Trước đó, hôm 9/1, Oleksiy Danylov, Chủ tịch Hội đồng an ninh và quốc phòng Ukraine, cho biết trong một bài đăng trên Facebook (bằng tiếng Ukraine) rằng, về nguyên nhân của vụ tai nạn, có thể có ba khả năng khác cũng cần được xem xét: Ông Danylov cho biết, các nhà điều tra Ukraine - những người đã đến Iran - muốn tìm các mảnh vỡ có thể có của một chiếc tên lửa ngay tại nơi xảy ra tai nạn. Các chuyên gia từng điều tra về vụ chuyến bay MH17 của Hãng Malaysia Airlines bị rơi ở miền đông Ukraine cũng sẽ tham gia cuộc điều tra lần này, ông Danylov nói thêm. Iran nói gì? Người đứng đầu Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran (CAOI) Ali Abedzadeh cho biết: "Thoạt đầu, chiếc máy bay rời khỏi khu vực sân bay và hướng về phía tây; rồi rẽ sang phải sau một sự cố và quay lại sân bay vào thời điểm xảy ra vụ tai nạn. " Ông Abedzadeh bổ sung thêm rằng, các nhân chứng đã nhìn thấy chiếc máy bay này "bốc cháy" trước vụ tai nạn, và các phi công không thực hiện bất kỳ cuộc gọi khẩn cấp nào trước khi cố gắng quay lại sân bay Imam Khomeini. "Về mặt khoa học, không thể có chuyện một chiếc tên lửa tấn công vào máy bay Ukraine và những tin đồn như vậy là không hợp lý", ông nói. Người phát ngôn của chính phủ Ali Rabiei cho rằng các thông tin như vậy là đòn "chiến tranh tâm lý". "Tất cả những quốc gia có công dân trên máy bay này đều có thể cử đại diện và chúng tôi cũng kêu gọi Boeing gửi đại diện của họ tham gia vào quá trình điều tra hộp đen của máy bay", ông nói. Mobile phone footage appears to show the plane in the moments before it came down 'Đây có thể là một vụ nhầm lẫn kinh khủng' Một giả thiết được đưa ra với các dấu hiệu xuất hiện ngày càng nhiều cho thấy, chuyến bay PS752 có thể đã bị bắn rơi bởi các lực lượng phòng không của Iran, do nhầm lẫn. Dù không phải chưa từng có chuyện các hệ thống phòng không trong các khu vực xung đột bắn nhầm vào máy bay dân dụng, nhưng đây sẽ là một sự nhầm lẫn rất kinh khủng. Chiếc máy bay vừa mới cất cánh từ một sân bay quốc tế; đó là một chuyến bay theo lịch trình và đáng lẽ nó rất dễ để nhận diện. Tuy nhiên, chính xác về những gì mà các nhà khai thác hệ thống Tor thời Liên Xô - hoặc SA-15 / Gauntlet do Nga cung cấp, như cách gọi của Nato - nhận diện là không rõ ràng. Tất cả những chuyện này sẽ là điều cực kỳ xấu hổ với chính quyền Iran và việc đi đến tận cùng của thảm kịch này sẽ là quá trình chính trị phức tạp. Ukraine và Iran phải hợp tác trong cuộc điều tra. Sự tham gia của một quốc gia thứ ba cũng có thể cần là thiết để phân tích hộp đen của chiếc máy bay. Nhà sản xuất máy bay - Boeing - sẽ tham gia, dù Iran đang tuyên bố công khai rằng, Hoa Kỳ sẽ không tham gia.

summarize: Trudeau: "Canadians want answers - I want answers" Các nhà lãnh đạo Canada và Anh đã kêu gọi tiến hành điều tra đầy đủ và kỹ lưỡng về vụ rơi chiếc máy bay này, khiến tất cả 176 người đi trên máy bay đều thiệt mạng. Iran phủ nhận việc máy bay này bị tấn công bằng tên lửa trong hệ thống phòng thủ trên không của nước này. Trong cuộc họp báo vào thứ Sáu 10/01, lãnh đạo cơ quan hàng không Iran, Ali Abedzadeh nhắc lại quan điểm của ông rằng không có chuyện chiếc phi cơ 'rơi vì trúng hỏa tiễn'. Truyền thông Mỹ: Iran 'bắn nhầm máy bay Ukraine' Máy bay Ukraine Boeing 737 chở 176 người rơi ở Iran Những chiếc hộp đen chứa bí mật chuyến bay Iran được cho là có hệ thống phòng thủ tên lửa Tor do Nga sản xuất. Hãng CBS News dẫn các nguồn tin tình báo Mỹ nói rằng, có một vệ tinh đã phát hiện ra những tia hồng ngoại "bíp" hai vụ phóng tên lửa, tiếp theo đó là "bíp" của một vụ nổ. Newsweek thì dẫn một nguồn tin từ Lầu năm góc và từ các quan chức tình báo cao cấp Hoa Kỳ, cũng như từ một quan chức tình báo Iraq, theo đó nói họ tin là chiếc phi cơ Ukraine bị trúng tên lửa Tor do Nga sản xuất. Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau vụ Mỹ giết chết tướng Qasem Soleimani của Iran vào ngày 3/1, Iran tuyên bố sẽ không bàn giao hộp đen chiếc máy bay bị rơi nói trên cho Boeing - nhà sản xuất máy bay - hoặc cho phía Mỹ. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Iran đã mời Boeing tham gia vào cuộc điều tra chính thức về vụ tai nạn này. Theo quy định hàng không toàn cầu, Iran có quyền tổ chức cuộc điều tra, nhưng các nhà sản xuất máy bay sẽ tham gia. Các chính trị gia nói gì? Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết, ông đã nhận được thông tin tình báo từ nhiều nguồn cho thấy, chiếc máy bay đã bị một tên lửa đất đối không của Iran bắn hạ; đồng thời cho biết, việc này có thể là không cố ý. "Điều này càng đòi hỏi sự cần thiết phải điều tra kỹ lưỡng," ông nói. "Người Canada cần có câu hỏi và họ xứng đáng có câu trả lời." Nhưng ông cũng nói rằng, hãy còn quá sớm để quy trách nhiệm hoặc đưa ra bất kỳ kết luận nào, và từ chối đi sâu hơn vào chi tiết của các bằng chứng. Iran 'đã chuẩn bị sẵn hàng ngàn tên lửa bắn Mỹ' Trump: Tên lửa Iran 'không làm người Mỹ nào bị thương' Tướng Soleimani 'đi đêm nhiều' đến ngày gặp nạn Mỹ phủ nhận việc rút quân khỏi Iraq sau lá thư 'gửi nhầm' Tổng cộng có 63 người Canada, cùng hàng chục hành khách khác, đang đi trên chuyến bay trên, từ Kyiv đến Toronto. Thủ tướng Anh, ông Boris Johnson nhắc lại những lời của ông Trudeau và nói rằng, Anh đang hợp tác chặt chẽ với Canada và các đối tác quốc tế khác có liên quan trong vụ tai nạn. Phát biểu tại Canada, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab cho biết, công dân Anh được khuyên không nên tới Iran, viện dẫn " thông tin rằng chuyến bay 752 của UIA đã bị bắn hạ bởi một tên lửa đất đối không Iran và căng thẳng gia tăng ". Cuộc điều tra tìm ra nguyên nhân dẫn tới thảm kịch này sẽ được tiến hành Tổng thống Ukraine cũng đã gặp người thân của các thành viên phi hành đoàn vào thứ năm (9/1). Tờ Newsweek thì dẫn một nguồn tin từ Lầu năm góc và từ các quan chức tình báo cao cấp Hoa Kỳ, cũng như từ một quan chức tình báo Iraq, theo đó nói họ tin là chiếc phi cơ Ukraine bị trúng tên lửa Tor do Nga sản xuất. Hai quan chức Lầu Năm Góc cũng đánh giá rằng, vụ việc trên là một tai nạn, Newsweek cho biết thêm. Newsweek trích dẫn các nguồn tin nói rằng, các hệ thống phòng không của Iran có thể đã được kích hoạt sau các cuộc tấn công vào các căn cứ không quân của Mỹ. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho đến nay chưa đưa ra bình luận nào về chuyện này. Asked about the cause of the plane crash, President Trump said: "I have my suspicions" Khi được hỏi những gì ông nghĩ đã xảy ra với chiếc máy bay, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói rằng: "Tôi có những nghi ngờ của mình. Tôi nhận thấy đây là một thảm kịch, quả là bi thảm. Nhưng ai đó ở phía bên kia có thể đã phạm sai lầm." Nguyên nhân có thể là gì? Trước đó, hôm 9/1, Oleksiy Danylov, Chủ tịch Hội đồng an ninh và quốc phòng Ukraine, cho biết trong một bài đăng trên Facebook (bằng tiếng Ukraine) rằng, về nguyên nhân của vụ tai nạn, có thể có ba khả năng khác cũng cần được xem xét: Ông Danylov cho biết, các nhà điều tra Ukraine - những người đã đến Iran - muốn tìm các mảnh vỡ có thể có của một chiếc tên lửa ngay tại nơi xảy ra tai nạn. Các chuyên gia từng điều tra về vụ chuyến bay MH17 của Hãng Malaysia Airlines bị rơi ở miền đông Ukraine cũng sẽ tham gia cuộc điều tra lần này, ông Danylov nói thêm. Iran nói gì? Người đứng đầu Tổ chức Hàng không Dân dụng Iran (CAOI) Ali Abedzadeh cho biết: "Thoạt đầu, chiếc máy bay rời khỏi khu vực sân bay và hướng về phía tây; rồi rẽ sang phải sau một sự cố và quay lại sân bay vào thời điểm xảy ra vụ tai nạn. " Ông Abedzadeh bổ sung thêm rằng, các nhân chứng đã nhìn thấy chiếc máy bay này "bốc cháy" trước vụ tai nạn, và các phi công không thực hiện bất kỳ cuộc gọi khẩn cấp nào trước khi cố gắng quay lại sân bay Imam Khomeini. "Về mặt khoa học, không thể có chuyện một chiếc tên lửa tấn công vào máy bay Ukraine và những tin đồn như vậy là không hợp lý", ông nói. Người phát ngôn của chính phủ Ali Rabiei cho rằng các thông tin như vậy là đòn "chiến tranh tâm lý". "Tất cả những quốc gia có công dân trên máy bay này đều có thể cử đại diện và chúng tôi cũng kêu gọi Boeing gửi đại diện của họ tham gia vào quá trình điều tra hộp đen của máy bay", ông nói. Mobile phone footage appears to show the plane in the moments before it came down 'Đây có thể là một vụ nhầm lẫn kinh khủng' Một giả thiết được đưa ra với các dấu hiệu xuất hiện ngày càng nhiều cho thấy, chuyến bay PS752 có thể đã bị bắn rơi bởi các lực lượng phòng không của Iran, do nhầm lẫn. Dù không phải chưa từng có chuyện các hệ thống phòng không trong các khu vực xung đột bắn nhầm vào máy bay dân dụng, nhưng đây sẽ là một sự nhầm lẫn rất kinh khủng. Chiếc máy bay vừa mới cất cánh từ một sân bay quốc tế; đó là một chuyến bay theo lịch trình và đáng lẽ nó rất dễ để nhận diện. Tuy nhiên, chính xác về những gì mà các nhà khai thác hệ thống Tor thời Liên Xô - hoặc SA-15 / Gauntlet do Nga cung cấp, như cách gọi của Nato - nhận diện là không rõ ràng. Tất cả những chuyện này sẽ là điều cực kỳ xấu hổ với chính quyền Iran và việc đi đến tận cùng của thảm kịch này sẽ là quá trình chính trị phức tạp. Ukraine và Iran phải hợp tác trong cuộc điều tra. Sự tham gia của một quốc gia thứ ba cũng có thể cần là thiết để phân tích hộp đen của chiếc máy bay. Nhà sản xuất máy bay - Boeing - sẽ tham gia, dù Iran đang tuyên bố công khai rằng, Hoa Kỳ sẽ không tham gia.

vietnam-51609686

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-51609686

Tương lai GHPGVNTN sau khi Hòa thượng Thích Quảng Độ qua đời

Sự viên tịch của Hòa thượng Thích Quảng Độ, thọ 92 tuổi, ở Sài Gòn, là dịp để đánh giá di sản của ông và nỗ lực giữ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất - tổ chức tôn giáo của miền Nam Việt Nam bị chính quyền sau này cấm.

Cố Hòa thượng Thích Quảng Độ của Giáo hội Phật giáo VN Thống nhất không được Nhà nước công nhận ở Việt Nam Chùa Từ Hiếu (Quận 8, Sài Gòn) là nơi hòa thượng Thích Quảng Độ cư ngụ trong hơn một năm cuối đời, sau khi ông rời Thanh Minh thiền viện, quay ra Bắc, rồi về Sài Gòn. Hòa thượng Thích Nguyên Lý, trụ trì ngôi chùa này, nói với BBC News Tiếng Việt rằng, ông biết đến thầy Quảng Độ ngay từ những ngày còn nhỏ. Lịch sử sẽ 'xem lại' bản án tù với Hòa thượng Quảng Độ? Ngày 22/11/2018, hòa thượng Thích Nguyên Lý đưa hòa thượng Thích Quảng Độ về chùa Từ Hiếu. Và từ đó đến lúc viên tịch, hòa thượng sống ở đây. Bàn tròn BBC: Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ viên tịch và di sản Hòa thượng Thích Quảng Độ 'đáo nhiệm' HT Thích Quảng Độ được giải quốc tế Hòa thượng Thích Quảng Độ qua đời Bà Đặng Thị Thu Huyền, pháp danh Diệu Thân, cháu gọi hòa thượng Thích Quảng Độ là chú ruột, là người ở lại chùa Từ Hiếu để chăm sóc ông trong những ngày cuối đời ở chùa này, nói với BBC News Tiếng Việt hôm 24/2 rằng, trong suốt cuộc đời ông, trước cũng như sau, luôn đau đáu nỗi niềm. "Tôi nghe kể rằng, năm 1945, bố tôi, tức anh của thầy Thích Quảng Độ thập tử nhất sinh, lả đi vì đói ở quê nhà. Lúc đó ngài mới 17 tuổi, đang tu tập ở chùa Thanh Sam, ngoại thành Hà Nội nhưng đã đi bộ hai ngày trời về quê, cõng anh mình về chùa rồi đổ nước cháo bảy ngày, bố tôi mới tỉnh lại và thoát chết. Những ngày ngài sống ở chùa Từ Hiếu, tôi cũng đã hết lòng." "Nói chung, những ngày ở chùa Từ Hiếu, thầy hầu như không thiếu một thứ gì, cả tinh thần lẫn vật chất. Quý thầy cũng như phật tử từ khắp nơi trên thế giới đều quan tâm chăm sóc đến ngài. Chính thầy cũng nói, có lẽ những ngày sống ở chùa Từ Hiếu là những ngày thầy thấy viên mãn, an lạc nhất". Các vấn đề của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (từng hoạt động ở VNCH) và bị chính quyền mới cấm sau khi thống nhất đất nước luôn là băn khoăn của Hoà thượng Thích Quảng Độ, theo lời bà Huyền: Hòa thượng Thích Không Tánh bình luận về tang lễ Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ "Băn khoăn lớn nhất của ngài vẫn là vấn đề của Giáo hội [Phật giáo Việt Nam Thống nhất]. Thực sự thì lúc đó, tôi cũng hiểu khá mơ hồ về nội tình của giáo hội vì trước đó tôi không có đủ thông tin. Cho đến ngày đủ duyên để hầu hạ bên thầy thì thầy cũng kể, tôi cũng được thầy chia sẻ về những thăng trầm, cũng như những khó khăn trong những năm gần đây trong hoạt động của giáo hội". Nghe Thầy Nhất Hạnh giảng về Thiền ở London Vì sao Hòa thượng Trí Quang 'im lặng' từ sau 30/4/75? Hòa thượng Thích Trí Quang - "người dấn thân cho đạo pháp" Khi được hỏi, trong những ngày hòa thượng Thích Quảng Độ sống ở chùa Từ Hiếu, chính quyền có gây khó dễ gì hay không, bà Huyền kể: Di ảnh, y bát của Hòa thượng Thích Quảng Độ tôn trí tại lễ đường chùa Từ Hiếu "Những ngày thầy về đây, chính quyền yêu cầu khai báo, rồi đăng ký tạm trú tạm vắng. Tuy nhiên, thầy nói rõ là tôi không có giấy tờ chứng minh, tôi không đăng ký. Các ông muốn bắt tôi vô tù thì tôi lại vô tù thôi.'' Sau đó, công an thường xuyên đến hỏi, cũng may là hòa thượng Thích Nguyên Lý rất can cường và hết lòng bảo vệ thầy. Hòa thượng Thích Nguyên Lý nói, 'bây giờ ông ngài rất yếu, và ông ngài cũng không làm gì cả, nên xin các ông hãy để cho ông ngài được yên'. Ngoài ra, sức khỏe của thầy cũng ngày một yếu đi nên họ cũng không làm phiền gì nhiều". HT Thích Quảng Độ và GHPGVNTN Nhà thơ Tâm Nhiên có câu "Đại hùng tâm giữa cuộc bể dâu này" để nói về hòa thượng Thích Quảng Độ, người cùng các vị sư tăng của một giáo hội không được chính quyền công nhận cố bảo vệ tổ chức này với tinh thần vô uý. Hòa thượng Thích Thái Hòa, trụ trì chùa Phước Duyên, tại TP Huế, người tại Đại hội bất thường Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vào năm 2003, được bầu là Tổng vụ trưởng Tổng vụ Hoằng Pháp, đã dẫn bốn chữ mà Trí Quang Thượng Nhân tặng cho hòa thượng Thích Quảng Độ là: "Phật pháp công thần". Còn Hòa thượng Thích Quảng Ba (Viện trưởng Tu viện Vạn Hạnh ở Canberra - Úc châu, Phó Hội chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Úc Đại Lợi và Tân Tây Lan), nói với BBC News Tiếng Việt hôm 24/2: "Đóng góp của ngài không chỉ ở chỗ ngài viết bao nhiêu chục quyển sách, dẫu dĩ nhiên, tất cả những tác phẩm đó của ngài là vô cùng giá trị cho vấn đề nghiên cứu, học thuật. Nhưng cái đó vẫn là rất nhỏ. Cái đóng góp lớn nhất vẫn là tinh thần bất khuất mà ngài đã giữ được liên tục, từ lúc đóng vai trò Tổng thư ký Viện Hóa đạo cho đến ngày ngài nằm xuống". Hòa thượng Thích Quảng Ba vẫn nhớ về một phát ngôn của hòa thượng Thích Quảng Độ tại chùa Ấn Quang tại cuộc họp mở rộng của Viện Hóa Đạo vào năm 1979, khi nhà nước Việt Nam cố tình lôi kéo một ít vị lãnh đạo trong Viện Hóa đạo đi theo ý muốn của chính quyền, sát nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vào Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tổ chức chính thức thành lập năm 1981 và nói là đại diện cho tất cả các Phật tử Việt Nam. "Khi ba vị lãnh đạo Viện Hóa đạo quay lại vận động những người còn lại, ngài Thích Quảng Độ nói các vị đó một câu, nếu các ngài muốn theo vinh quang thì cứ đi, còn con thuyền này dù có nát, bể hay chòng chành thì hãy để chúng tôi tự lo lấy", hòa thượng Thích Quảng Ba nhớ lại. "Tinh thần bất khuất trước cường quyền để soi lên ngọn đuốc sáng, làm lương tâm dân tộc của hòa thượng Thích Quảng Độ, là sự đóng góp cao quý nhất. Tinh thần bất khuất đó đã dẫn đạo cho thế hệ chúng tôi khi từ khi còn trẻ cho đến hôm nay. Chúng tôi đã sống theo hướng đi ấy của tiền nhân và hy vọng, thế hệ sau sẽ tiếp bước", hòa thượng Thích Quảng Ba nói. Khoảng trống để lại? Bình luận về các suy diễn tiêu cực của vài người về ngài Quảng Độ, thí dụ như có người nói: "Hòa thượng chịu trách nhiệm quan trọng trong việc gây phân hóa, chia rẽ trầm trọng nội bộ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất", hòa thượng Thích Quảng Ba nhận xét: "Đó chỉ là một số khuyết điểm về hành chánh. Khiếm khuyết nhiều khi không phải do ngài Thích Quảng Độ mà ra, nhưng vì ngài là lãnh đạo nên người ta dễ quy trách nhiệm cho ngài. Cũng có ai đó đã lợi dụng yếu điểm là ngài không hiểu hết thế sự, rồi mớm cho ngài những suy nghĩ phiến diện, dẫn đến hành xử của ngài trong một số trường hợp mà tôi gọi là khiếm khuyết hành chánh. "Thực ra ngài cũng có những văn thư sai về hành chánh, sai về hiến chương của giáo hội nữa, nhưng ngài hoàn toàn không thảo chúng. Ai đó, khi trong nước, khi nước ngoài, thảo ra rồi nhiều khi đọc qua điện thoại, ngài thấy chấp nhận được, rồi họ ụp dấu gửi đi mà ngài không biết hậu quả của nó", hòa thượng Thích Quảng Ba nói. Im lặng về tang lễ HT Huyền Quang Tang lễ Hòa thượng Thích Huyền Quang 'VN không nên can thiệp vào tang lễ' Hòa thượng Thích Quảng Ba phân tích thêm: "Điều đó rất đáng tiếc nhưng chúng tôi cũng không nỡ trách tất cả là do ngài, mà chỉ vì ngài một tấm lòng quá đỗi thiết tha với việc cưu mang, giữ gìn giáo hội mà thôi. Hơn nữa, sở trường của ngài là tu hành, từ bi, giữ vững tinh thần dân tộc, hay chiến đấu với cái ác; chứ không phải là những chuyện hành chánh. Và chúng tôi vẫn tôn kính ngài như thường, chứ không có gì là rạn nứt hết". Đại diện Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP Hồ Chí Minh đến chùa Từ Hiếu viếng hòa Thượng Thích Quảng Độ Trong khi đó, hòa thượng Thích Thái Hòa nói với BBC News Tiếng Việt hôm 24/2: "Tôi không nghĩ ngài là người tạo ra một vài khó khăn cho sự hoạt động của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất từ bên ngoài. Đó là điều không bao giờ có, bởi cương vị một Tăng thống, không ai muốn như thế cả. Nhưng có thể, do tiếp nhận từ những nguồn thông tin thiếu chuẩn mực nên dẫn đến như vậy." Nói về tương lai của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, hòa thượng Thích Thái Hòa nhận định: "Trên nguyên tắc pháp lý thì Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vẫn còn, bởi vì giáo hội không đặt sự tồn tại của mình trong nguyên lý cá biệt mà đặt sự tồn tại của mình trong lòng dân tộc và nhân loại." "Cho nên, dân tộc Việt Nam còn thì giáo hội còn, nhân loại còn thì giáo hội còn, nhưng còn như thế nào là tùy thuộc vào tài năng lãnh đạo của từng vị trong từng giai đoạn.'' "Đương nhiên là, trong những giai đoạn tiếp theo, sự tồn tại của giáo hội, hoạt động mạnh mẽ hay không tùy theo sự hòa hợp, thanh tịnh của tăng già, cũng như niềm tin tâm linh, kiên định với Phật, Pháp, Tăng của hàng tứ chúng đệ tử đức Phật. Từ đó, giáo hội chắc chắn sẽ tiếp tục theo đúng ý nghĩa mà các bậc tiền nhân đã dày công xây dựng." Hòa thượng Thích Quang Ba cũng khẳng định rằng, tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất sẽ không mất đi, dẫu cho sau sự ra đi của hòa thượng Thích Quảng Độ. ''Sẽ phải mất một thời gian để chúng tôi trong giáo hội sắp xếp lại Hội đồng Lưỡng viện, nhưng điều đó không có nghĩa rằng, không có Hội đồng Lưỡng viện là không có giáo hội.'' Ông nói. Lễ nhập kim quang và lễ phát tang cố hòa thượng Thích Quảng Độ "Danh xưng giáo hội với chúng tôi không phải là thực thể để mình sống chết với nó, giáo hội với chúng tôi chỉ là con thuyền để mượn đò qua sông, mượn đó mà phục vụ cho dân tộc, đạo pháp. Cho nên, không nhất thiết giáo hội phải to, phải đẹp, hay phải cố định vào một hình thể hay phong thái. Suốt hai ngàn năm Phật giáo Việt Nam cho tới năm 1951, chưa bao giờ Phật giáo Việt Nam cần tới mô hình giáo hội để phát triển và tồn tại. Nói chung, Phật giáo sinh hoạt theo khuynh hướng tăng đoàn chứ không phải mô hình giáo hội, càng không phải là một giáo hội trung ương tập quyền áp đặt lên tất cả tăng ni Phật tử.'' "Bởi thế, khi đại hội lâm thời Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất năm 2003 tái lập Hội đồng Lưỡng viện cũng chỉ nhằm tạo nên khung sườn, nhằm nuôi hy vọng cho phật tử khắp nơi, kể cả hải ngoại. Bởi thế, tôi cho rằng, vấn đề "ở bầu thì tròn, ở ống thì dài". "Một ngày nào đó, nếu cần, chúng tôi sẽ tạo cơ hội ngồi lại với nhau, có thể ít hay nhiều hơn về số lượng so với kỳ đại hội lâm thời ở Tu viện Nguyên Thiều (tỉnh Bình Định), để lập lại Hội đồng Lưỡng viện; nhưng làm được gì, còn tùy thời thế nữa", hòa thượng Thích Quảng Ba nhấn mạnh. Hòa thượng Thích Trí Quang: 'Một trang lịch sử' Có rạn nứt trong Giáo hội PGVNTN? Nói về suy đoán với khoảng trống để lại sau sự ra đi của đệ ngũ tăng thống, hòa thượng Thích Quảng Ba nhận xét: "Trong âm thầm, có những cá nhân tuy chưa có danh xưng, nhưng Giáo hội chúng tôi nhất định vẫn còn có nhiều ngọn đuốc sáng khác; chẳng qua lúc nào mới là thời điểm xuất hiện. Vì trong hoàn cảnh toàn quyền bạo trị hiện nay, ai cũng hiểu, có danh xưng là sẽ chấp nhận chịu 'làm bia cho người ta bắn', chứ không phải là không có nhân sự xứng đáng. Hãy nhìn thành phần Ban Tổ chức lễ tang của ngài Thích Quảng Độ. Mà đó cũng chỉ mới khoảng một phần năm số giáo phẩm cao cấp còn luôn trung kiên với Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đứng tên vào đó mà thôi. Đúng lúc, đúng thời tự nhiên sẽ có".

summarize: Cố Hòa thượng Thích Quảng Độ của Giáo hội Phật giáo VN Thống nhất không được Nhà nước công nhận ở Việt Nam Chùa Từ Hiếu (Quận 8, Sài Gòn) là nơi hòa thượng Thích Quảng Độ cư ngụ trong hơn một năm cuối đời, sau khi ông rời Thanh Minh thiền viện, quay ra Bắc, rồi về Sài Gòn. Hòa thượng Thích Nguyên Lý, trụ trì ngôi chùa này, nói với BBC News Tiếng Việt rằng, ông biết đến thầy Quảng Độ ngay từ những ngày còn nhỏ. Lịch sử sẽ 'xem lại' bản án tù với Hòa thượng Quảng Độ? Ngày 22/11/2018, hòa thượng Thích Nguyên Lý đưa hòa thượng Thích Quảng Độ về chùa Từ Hiếu. Và từ đó đến lúc viên tịch, hòa thượng sống ở đây. Bàn tròn BBC: Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ viên tịch và di sản Hòa thượng Thích Quảng Độ 'đáo nhiệm' HT Thích Quảng Độ được giải quốc tế Hòa thượng Thích Quảng Độ qua đời Bà Đặng Thị Thu Huyền, pháp danh Diệu Thân, cháu gọi hòa thượng Thích Quảng Độ là chú ruột, là người ở lại chùa Từ Hiếu để chăm sóc ông trong những ngày cuối đời ở chùa này, nói với BBC News Tiếng Việt hôm 24/2 rằng, trong suốt cuộc đời ông, trước cũng như sau, luôn đau đáu nỗi niềm. "Tôi nghe kể rằng, năm 1945, bố tôi, tức anh của thầy Thích Quảng Độ thập tử nhất sinh, lả đi vì đói ở quê nhà. Lúc đó ngài mới 17 tuổi, đang tu tập ở chùa Thanh Sam, ngoại thành Hà Nội nhưng đã đi bộ hai ngày trời về quê, cõng anh mình về chùa rồi đổ nước cháo bảy ngày, bố tôi mới tỉnh lại và thoát chết. Những ngày ngài sống ở chùa Từ Hiếu, tôi cũng đã hết lòng." "Nói chung, những ngày ở chùa Từ Hiếu, thầy hầu như không thiếu một thứ gì, cả tinh thần lẫn vật chất. Quý thầy cũng như phật tử từ khắp nơi trên thế giới đều quan tâm chăm sóc đến ngài. Chính thầy cũng nói, có lẽ những ngày sống ở chùa Từ Hiếu là những ngày thầy thấy viên mãn, an lạc nhất". Các vấn đề của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (từng hoạt động ở VNCH) và bị chính quyền mới cấm sau khi thống nhất đất nước luôn là băn khoăn của Hoà thượng Thích Quảng Độ, theo lời bà Huyền: Hòa thượng Thích Không Tánh bình luận về tang lễ Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ "Băn khoăn lớn nhất của ngài vẫn là vấn đề của Giáo hội [Phật giáo Việt Nam Thống nhất]. Thực sự thì lúc đó, tôi cũng hiểu khá mơ hồ về nội tình của giáo hội vì trước đó tôi không có đủ thông tin. Cho đến ngày đủ duyên để hầu hạ bên thầy thì thầy cũng kể, tôi cũng được thầy chia sẻ về những thăng trầm, cũng như những khó khăn trong những năm gần đây trong hoạt động của giáo hội". Nghe Thầy Nhất Hạnh giảng về Thiền ở London Vì sao Hòa thượng Trí Quang 'im lặng' từ sau 30/4/75? Hòa thượng Thích Trí Quang - "người dấn thân cho đạo pháp" Khi được hỏi, trong những ngày hòa thượng Thích Quảng Độ sống ở chùa Từ Hiếu, chính quyền có gây khó dễ gì hay không, bà Huyền kể: Di ảnh, y bát của Hòa thượng Thích Quảng Độ tôn trí tại lễ đường chùa Từ Hiếu "Những ngày thầy về đây, chính quyền yêu cầu khai báo, rồi đăng ký tạm trú tạm vắng. Tuy nhiên, thầy nói rõ là tôi không có giấy tờ chứng minh, tôi không đăng ký. Các ông muốn bắt tôi vô tù thì tôi lại vô tù thôi.'' Sau đó, công an thường xuyên đến hỏi, cũng may là hòa thượng Thích Nguyên Lý rất can cường và hết lòng bảo vệ thầy. Hòa thượng Thích Nguyên Lý nói, 'bây giờ ông ngài rất yếu, và ông ngài cũng không làm gì cả, nên xin các ông hãy để cho ông ngài được yên'. Ngoài ra, sức khỏe của thầy cũng ngày một yếu đi nên họ cũng không làm phiền gì nhiều". HT Thích Quảng Độ và GHPGVNTN Nhà thơ Tâm Nhiên có câu "Đại hùng tâm giữa cuộc bể dâu này" để nói về hòa thượng Thích Quảng Độ, người cùng các vị sư tăng của một giáo hội không được chính quyền công nhận cố bảo vệ tổ chức này với tinh thần vô uý. Hòa thượng Thích Thái Hòa, trụ trì chùa Phước Duyên, tại TP Huế, người tại Đại hội bất thường Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vào năm 2003, được bầu là Tổng vụ trưởng Tổng vụ Hoằng Pháp, đã dẫn bốn chữ mà Trí Quang Thượng Nhân tặng cho hòa thượng Thích Quảng Độ là: "Phật pháp công thần". Còn Hòa thượng Thích Quảng Ba (Viện trưởng Tu viện Vạn Hạnh ở Canberra - Úc châu, Phó Hội chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Úc Đại Lợi và Tân Tây Lan), nói với BBC News Tiếng Việt hôm 24/2: "Đóng góp của ngài không chỉ ở chỗ ngài viết bao nhiêu chục quyển sách, dẫu dĩ nhiên, tất cả những tác phẩm đó của ngài là vô cùng giá trị cho vấn đề nghiên cứu, học thuật. Nhưng cái đó vẫn là rất nhỏ. Cái đóng góp lớn nhất vẫn là tinh thần bất khuất mà ngài đã giữ được liên tục, từ lúc đóng vai trò Tổng thư ký Viện Hóa đạo cho đến ngày ngài nằm xuống". Hòa thượng Thích Quảng Ba vẫn nhớ về một phát ngôn của hòa thượng Thích Quảng Độ tại chùa Ấn Quang tại cuộc họp mở rộng của Viện Hóa Đạo vào năm 1979, khi nhà nước Việt Nam cố tình lôi kéo một ít vị lãnh đạo trong Viện Hóa đạo đi theo ý muốn của chính quyền, sát nhập Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vào Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tổ chức chính thức thành lập năm 1981 và nói là đại diện cho tất cả các Phật tử Việt Nam. "Khi ba vị lãnh đạo Viện Hóa đạo quay lại vận động những người còn lại, ngài Thích Quảng Độ nói các vị đó một câu, nếu các ngài muốn theo vinh quang thì cứ đi, còn con thuyền này dù có nát, bể hay chòng chành thì hãy để chúng tôi tự lo lấy", hòa thượng Thích Quảng Ba nhớ lại. "Tinh thần bất khuất trước cường quyền để soi lên ngọn đuốc sáng, làm lương tâm dân tộc của hòa thượng Thích Quảng Độ, là sự đóng góp cao quý nhất. Tinh thần bất khuất đó đã dẫn đạo cho thế hệ chúng tôi khi từ khi còn trẻ cho đến hôm nay. Chúng tôi đã sống theo hướng đi ấy của tiền nhân và hy vọng, thế hệ sau sẽ tiếp bước", hòa thượng Thích Quảng Ba nói. Khoảng trống để lại? Bình luận về các suy diễn tiêu cực của vài người về ngài Quảng Độ, thí dụ như có người nói: "Hòa thượng chịu trách nhiệm quan trọng trong việc gây phân hóa, chia rẽ trầm trọng nội bộ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất", hòa thượng Thích Quảng Ba nhận xét: "Đó chỉ là một số khuyết điểm về hành chánh. Khiếm khuyết nhiều khi không phải do ngài Thích Quảng Độ mà ra, nhưng vì ngài là lãnh đạo nên người ta dễ quy trách nhiệm cho ngài. Cũng có ai đó đã lợi dụng yếu điểm là ngài không hiểu hết thế sự, rồi mớm cho ngài những suy nghĩ phiến diện, dẫn đến hành xử của ngài trong một số trường hợp mà tôi gọi là khiếm khuyết hành chánh. "Thực ra ngài cũng có những văn thư sai về hành chánh, sai về hiến chương của giáo hội nữa, nhưng ngài hoàn toàn không thảo chúng. Ai đó, khi trong nước, khi nước ngoài, thảo ra rồi nhiều khi đọc qua điện thoại, ngài thấy chấp nhận được, rồi họ ụp dấu gửi đi mà ngài không biết hậu quả của nó", hòa thượng Thích Quảng Ba nói. Im lặng về tang lễ HT Huyền Quang Tang lễ Hòa thượng Thích Huyền Quang 'VN không nên can thiệp vào tang lễ' Hòa thượng Thích Quảng Ba phân tích thêm: "Điều đó rất đáng tiếc nhưng chúng tôi cũng không nỡ trách tất cả là do ngài, mà chỉ vì ngài một tấm lòng quá đỗi thiết tha với việc cưu mang, giữ gìn giáo hội mà thôi. Hơn nữa, sở trường của ngài là tu hành, từ bi, giữ vững tinh thần dân tộc, hay chiến đấu với cái ác; chứ không phải là những chuyện hành chánh. Và chúng tôi vẫn tôn kính ngài như thường, chứ không có gì là rạn nứt hết". Đại diện Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP Hồ Chí Minh đến chùa Từ Hiếu viếng hòa Thượng Thích Quảng Độ Trong khi đó, hòa thượng Thích Thái Hòa nói với BBC News Tiếng Việt hôm 24/2: "Tôi không nghĩ ngài là người tạo ra một vài khó khăn cho sự hoạt động của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất từ bên ngoài. Đó là điều không bao giờ có, bởi cương vị một Tăng thống, không ai muốn như thế cả. Nhưng có thể, do tiếp nhận từ những nguồn thông tin thiếu chuẩn mực nên dẫn đến như vậy." Nói về tương lai của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, hòa thượng Thích Thái Hòa nhận định: "Trên nguyên tắc pháp lý thì Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất vẫn còn, bởi vì giáo hội không đặt sự tồn tại của mình trong nguyên lý cá biệt mà đặt sự tồn tại của mình trong lòng dân tộc và nhân loại." "Cho nên, dân tộc Việt Nam còn thì giáo hội còn, nhân loại còn thì giáo hội còn, nhưng còn như thế nào là tùy thuộc vào tài năng lãnh đạo của từng vị trong từng giai đoạn.'' "Đương nhiên là, trong những giai đoạn tiếp theo, sự tồn tại của giáo hội, hoạt động mạnh mẽ hay không tùy theo sự hòa hợp, thanh tịnh của tăng già, cũng như niềm tin tâm linh, kiên định với Phật, Pháp, Tăng của hàng tứ chúng đệ tử đức Phật. Từ đó, giáo hội chắc chắn sẽ tiếp tục theo đúng ý nghĩa mà các bậc tiền nhân đã dày công xây dựng." Hòa thượng Thích Quang Ba cũng khẳng định rằng, tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất sẽ không mất đi, dẫu cho sau sự ra đi của hòa thượng Thích Quảng Độ. ''Sẽ phải mất một thời gian để chúng tôi trong giáo hội sắp xếp lại Hội đồng Lưỡng viện, nhưng điều đó không có nghĩa rằng, không có Hội đồng Lưỡng viện là không có giáo hội.'' Ông nói. Lễ nhập kim quang và lễ phát tang cố hòa thượng Thích Quảng Độ "Danh xưng giáo hội với chúng tôi không phải là thực thể để mình sống chết với nó, giáo hội với chúng tôi chỉ là con thuyền để mượn đò qua sông, mượn đó mà phục vụ cho dân tộc, đạo pháp. Cho nên, không nhất thiết giáo hội phải to, phải đẹp, hay phải cố định vào một hình thể hay phong thái. Suốt hai ngàn năm Phật giáo Việt Nam cho tới năm 1951, chưa bao giờ Phật giáo Việt Nam cần tới mô hình giáo hội để phát triển và tồn tại. Nói chung, Phật giáo sinh hoạt theo khuynh hướng tăng đoàn chứ không phải mô hình giáo hội, càng không phải là một giáo hội trung ương tập quyền áp đặt lên tất cả tăng ni Phật tử.'' "Bởi thế, khi đại hội lâm thời Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất năm 2003 tái lập Hội đồng Lưỡng viện cũng chỉ nhằm tạo nên khung sườn, nhằm nuôi hy vọng cho phật tử khắp nơi, kể cả hải ngoại. Bởi thế, tôi cho rằng, vấn đề "ở bầu thì tròn, ở ống thì dài". "Một ngày nào đó, nếu cần, chúng tôi sẽ tạo cơ hội ngồi lại với nhau, có thể ít hay nhiều hơn về số lượng so với kỳ đại hội lâm thời ở Tu viện Nguyên Thiều (tỉnh Bình Định), để lập lại Hội đồng Lưỡng viện; nhưng làm được gì, còn tùy thời thế nữa", hòa thượng Thích Quảng Ba nhấn mạnh. Hòa thượng Thích Trí Quang: 'Một trang lịch sử' Có rạn nứt trong Giáo hội PGVNTN? Nói về suy đoán với khoảng trống để lại sau sự ra đi của đệ ngũ tăng thống, hòa thượng Thích Quảng Ba nhận xét: "Trong âm thầm, có những cá nhân tuy chưa có danh xưng, nhưng Giáo hội chúng tôi nhất định vẫn còn có nhiều ngọn đuốc sáng khác; chẳng qua lúc nào mới là thời điểm xuất hiện. Vì trong hoàn cảnh toàn quyền bạo trị hiện nay, ai cũng hiểu, có danh xưng là sẽ chấp nhận chịu 'làm bia cho người ta bắn', chứ không phải là không có nhân sự xứng đáng. Hãy nhìn thành phần Ban Tổ chức lễ tang của ngài Thích Quảng Độ. Mà đó cũng chỉ mới khoảng một phần năm số giáo phẩm cao cấp còn luôn trung kiên với Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đứng tên vào đó mà thôi. Đúng lúc, đúng thời tự nhiên sẽ có".

vert-cap-40608145

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-40608145

Người tài thường không ham tiền?

Vào năm 2012, công ty của John de Koning đã tạo ra một ngạc nhiên thú vị: họ quyết định rằng niềm vui và hạnh phúc của nhân viên trong công ty là ưu tiên hàng đầu của mình.

Chủ lao động của John, công ty IT Incentro, có trụ sở tai Utrecht, Hà Lan. Đây từng là một nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến theo kiểu truyền thống. Khi đó, bộ máy công ty có sự phân cấp rõ ràng giữa các sếp và nhân viên. Nhưng sau suy thoái kinh tế vào giữa năm 2002 và 2005, ban lãnh đạo của công ty đã phải thay đổi môi trường làm việc, ít hình thức và thân thiện hơn, một nơi có khả năng thu hút những chuyên gia trẻ tuổi có tài và nhiều tham vọng. Hiện nay, tất cả các nhân viên đều rất bình đẳng, mọi thông tin về công việc đều được chia sẻ. Thay vì mô hình tổ chức theo hình kim tự tháp trước đây, mọi người giờ đây làm việc một cách độc lập theo nhóm, mỗi nhóm có khoảng 60 người hoặc ít hơn. Cống hiến đến từ động viên hay đe doạ? 'Bí kíp' giúp bạn được mọi người yêu thích Mọi người trong công ty đều có quyền tổ chức công việc của chính mình cũng như tham gia vào việc quyết định các vấn đề liên quan đến công ty. Họ cũng có quyền định ra mức lương của chính mình. Việc tăng lương, thay vì do quản lý cấp cao quyết định, sẽ do từng nhóm tự thống nhất liệu họ có muốn chia sẻ thông tin lương hay không. Nếu có, họ sẽ đưa ra quyết định tập thể về khoản tiền mà họ xứng đáng được nhận, dựa trên sự hiểu biết chung về tình hình tài chính của công ty. Nhóm Incentro tại Utrecht, Hà Lan, cùng nhà du hành vũ trụ người Hà Lan Andre Kuipers De Koning, giám đốc điều hành của Incentro Marketing Technology, cho biết: "Chúng tôi quyết định đưa ra một chiến lược quan trọng, đó chính là niềm vui trong công việc của nhân viên". Đó là cách mà công ty đã tăng số nhân viên từ 40 trong năm 2008 đến trên 300 ở bốn quốc gia, ông nói. Phương pháp của Incentro nhằm tạo ra sự đam mê trong công việc cho nhân viên cũng đang được nhiều công ty ứng dụng. Nhu cầu này lớn đến mức ngày nay, xuất hiện nhiều nhà tư vấn giúp các công ty tạo nên môi trường làm việc vui vẻ. Liệu điều này có dẫn đến sự tranh luận gay gắt ngay tại phòng họp của ban giám đốc? Cũng không hoàn toàn là như vậy. Theo nghiên cứu cho thấy sự vui vẻ trong văn phòng làm việc cũng là một dấu hiệu tốt cho kết quả kinh doanh của công ty. Lợi ích khách quan Theo nhà kinh tế học Jan-Emmanuel De Neve, giáo sư tại Said Business School của Đại học Oxford, việc lấy hạnh phúc của đội ngũ lao động làm trọng tâm trong các quyết định kinh doanh hay các chính sách sẽ mang lại nhiều lợi ích. Ông chỉ ra một nghiên cứu năm 2014, trong đó cho thấy việc nâng cao hạnh phúc của các lao động giúp tăng năng suất làm việc của họ cao hơn từ 7% đến 12%. Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã so sánh các công ty trong danh sách "Những công ty tốt nhất để làm việc" hàng năm của Fortune với các công ty cùng ngành trên thị trường chứng khoán. Họ nhận thấy rằng các công ty tạo điều kiện tốt nhất cho nhân viên làm việc sẽ có kết quả kinh doanh vượt trội hơn so với các công ty khác, và các nhà đầu tư thường đánh giá thấp giá trị vô hình của niềm vui trong công việc từ các nhân viên. De Neve cho rằng đây là nghiên cứu quan trọng, vì nó cho thấy việc đầu tư cho hạnh phúc của đội ngũ lao động có thể giúp tăng năng suất lao động và hiệu năng. Các dịch vụ tư vấn tạo tâm trạng vui vẻ tại nơi làm việc đang trở thành một thị trường tiềm năng lớn. Trong nghiên cứu của mình về Báo cáo hạnh phúc Thế giới gần đây nhất của Liên Hợp Quốc, De Neve cho thấy rằng dưới 20% người trên toàn thế giới đang làm việc hăng say, trong khi 20% khác đang cảm thấy chán nản với công việc của mình. Sự hăng say trong công việc không chỉ đến từ sự hài lòng trong công việc, hay thậm chí là nhờ có được việc, ông giải thích - "Nó phụ thuộc vào việc liệu bạn có đang bị thu hút bởi công việc mà bạn đang làm hay không, liệu bạn có ý thức được, có ủng hộ cho sứ mệnh của công ty mình hay không." Một nghiên cứu ở Anh năm 2016 đã nhìn vào ghi chép của hàng chục nghìn người về cảm giác của họ ở những thời điểm khác nhau trong ngày bằng ứng dụng trên điện thoại thông minh, sắp xếp 39 hoạt động theo thứ tự về mức độ hạnh phúc. Trong số 39 hoạt động thì công việc được trả lương đứng thứ hai từ dưới lên - chỉ xếp phía trên việc bị ốm phải nằm trên giường,. Vậy thì điều gì đã khiến người ta chán nản như vậy? Lắng nghe những người sắp chuyển đổi nghề nghiệp và nhìn vào các nghiên cứu khác thì ta có thể thấy nguyên nhân chính là thiếu mục đích hay không thấy ý nghĩa trong công việc và cảm giác rằng công việc đang ảnh hưởng quá nhiều đến các khía cạnh khác trong cuộc sống của họ. Đi làm giống như đi cày Hơn 1.000 người bất mãn với công việc đã bỏ ra 2.000 bảng (tương đương 2.570 đô la) mỗi người để tham gia các khóa học kéo dài 12 tuần do Escape the City, một công ty đào tạo và tư vấn tuyển dụng có trụ sở tại London và New York thực hiện. Dominic Jackman nói khách hàng của ông muốn có những sự nghiệp cho phép họ có quyền chủ động nhiều hơn Người đồng sáng lập chương trình này, Dominic Jackman, cho biết: "Các khóa học được thiết kế để giúp những người này thoát khỏi bế tắc trong công việc hoặc giúp họ bắt đầu công việc kinh doanh." Jackman cho biết thông thường, những người tham gia có độ tuổi từ 27 đến 35 tuổi, đa số là phụ nữ và làm việc ở các vai trò mà họ có cảm giác là thiếu mục đích. Nhiều người đã tìm được công việc tại các công ty lớn thông qua các chương trình tuyển dụng qua đại học. "Bạn làm việc rất cật lực và bạn được trả lương rất hậu hĩnh. Nhưng chưa hẳn công việc đó đã mang lại cho bạn cảm giác đang được sống hết mình," ông nói. Tuổi thọ và tuổi nghỉ hưu tăng cũng khiến quan điểm về công việc đang có sự thay đổi. "Bạn sẽ phải làm việc trong một khoảng thời gian dài vì vậy hãy tận hưởng công việc và tạo nên tầm ảnh hưởng của mình tại công ty," Jackman nói. Các công việc tự do, làm việc từ xa trong ngành kỹ thuật số, lập công ty khởi nghiệp hoặc gia nhập một công ty đặt mục đích lên trên lợi nhuận thường là bốn hướng đi mà các khách hàng của ông hay chọn, ông cho biết. "Điều quan trọng là khả năng tạo ra sự khác biệt cho xã hội, sống có mục đích và làm cho nó bền vững hơn. Mọi người muốn làm việc cho một công ty có khả năng làm cho thế giới tốt đẹp hơn. Nhưng nếu thay đổi hướng đi trong nghề nghiệp không phải là một lựa chọn vậy mọi người cần phải làm gì? Các nhà tiên phong tích cực Theo phân tích của De Neve dựa trên các dữ liệu tại châu u, mức lương không ảnh hưởng nhiều đến niềm hạnh phúc của nhân viên. Thay vào đó là sự cân bằng cuộc sống trong công việc hay mối quan hệ với đồng nghiệp và nguồn vốn xã hội tại nơi làm việc. Sự đa dạng trong công việc, sự học hỏi trong công việc, khả năng tự chủ và kiểm soát những gì bạn đang làm cũng rất quan trọng, ông nói. Vậy, các nhà tư vấn muốn đề xuất gì? Đối với công ty tư vấn Corporate Rebels có trụ sở tại Hà Lan, nơi đã giúp Incentro tinh chỉnh ý tưởng của họ, phương pháp này bắt nguồn từ những người đồng sáng lập Pim de Moree và Joost Minnaar. Họ chính là những người đã bước ra khỏi công việc của công ty để đi du lịch khắp thế giới nhằm thu thập các ý tưởng về cách thúc đẩy một nơi làm việc hạnh phúc. De Moree nói với các khách hàng của ông rằng chìa khóa đi đến hạnh phúc "bao gồm việc chuyển từ lợi nhuận sang tạo mục đích, chuyển từ hệ thống quản lý theo cấp bậc sang mạng lưới các nhóm, những người quản lý phải đặt ra câu hỏi liệu họ có thể làm gì để giúp cho nhóm của mình hoàn thành công việc tốt nhất, từ các quy tắc chuyển sang sự tự do, từ sự bí mật chuyển sang minh bạch." Từ những điều học được từ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và các doanh nhân luôn đặt niềm vui niềm hạnh phúc công nhân làm trọng tâm, Corporate Rebels đề xuất cách quản lý rõ ràng và minh bạch, nơi mọi người đều biết về các chi tiết tài chính và hoạt động của nơi họ làm việc. Một cách khác là đánh giá công việc dựa trên tiến độ. Việc bạn làm mỗi ngày bao nhiêu tiếng không quan trọng bằng kết quả công việc của bạn. Những ví dụ nói trên càng củng cố thêm cho các dữ liệu mà De Neve đề cập về mối liên kết giữa sự hài lòng của nhân viên với kết quả về tài chính của công ty. "Mức độ hạnh phúc của nhân viên phải được đo lường một cách có hệ thống và được đưa vào một trong những báo cáo hàng năm của công ty," ông nói."Nó là dấu hiệu cho biết công ty đó đang hoạt động như thế nào, và trong tương lai nó sẽ như thế nào." "Nên có một cuộc thảo luận mang tính chất triết học về cách quan tâm đến hạnh phúc của nhân viên bởi vì nó sẽ mang lại những lợi ích rất lớn." Bài đã đăng trên BBC Capital.

summarize: Chủ lao động của John, công ty IT Incentro, có trụ sở tai Utrecht, Hà Lan. Đây từng là một nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến theo kiểu truyền thống. Khi đó, bộ máy công ty có sự phân cấp rõ ràng giữa các sếp và nhân viên. Nhưng sau suy thoái kinh tế vào giữa năm 2002 và 2005, ban lãnh đạo của công ty đã phải thay đổi môi trường làm việc, ít hình thức và thân thiện hơn, một nơi có khả năng thu hút những chuyên gia trẻ tuổi có tài và nhiều tham vọng. Hiện nay, tất cả các nhân viên đều rất bình đẳng, mọi thông tin về công việc đều được chia sẻ. Thay vì mô hình tổ chức theo hình kim tự tháp trước đây, mọi người giờ đây làm việc một cách độc lập theo nhóm, mỗi nhóm có khoảng 60 người hoặc ít hơn. Cống hiến đến từ động viên hay đe doạ? 'Bí kíp' giúp bạn được mọi người yêu thích Mọi người trong công ty đều có quyền tổ chức công việc của chính mình cũng như tham gia vào việc quyết định các vấn đề liên quan đến công ty. Họ cũng có quyền định ra mức lương của chính mình. Việc tăng lương, thay vì do quản lý cấp cao quyết định, sẽ do từng nhóm tự thống nhất liệu họ có muốn chia sẻ thông tin lương hay không. Nếu có, họ sẽ đưa ra quyết định tập thể về khoản tiền mà họ xứng đáng được nhận, dựa trên sự hiểu biết chung về tình hình tài chính của công ty. Nhóm Incentro tại Utrecht, Hà Lan, cùng nhà du hành vũ trụ người Hà Lan Andre Kuipers De Koning, giám đốc điều hành của Incentro Marketing Technology, cho biết: "Chúng tôi quyết định đưa ra một chiến lược quan trọng, đó chính là niềm vui trong công việc của nhân viên". Đó là cách mà công ty đã tăng số nhân viên từ 40 trong năm 2008 đến trên 300 ở bốn quốc gia, ông nói. Phương pháp của Incentro nhằm tạo ra sự đam mê trong công việc cho nhân viên cũng đang được nhiều công ty ứng dụng. Nhu cầu này lớn đến mức ngày nay, xuất hiện nhiều nhà tư vấn giúp các công ty tạo nên môi trường làm việc vui vẻ. Liệu điều này có dẫn đến sự tranh luận gay gắt ngay tại phòng họp của ban giám đốc? Cũng không hoàn toàn là như vậy. Theo nghiên cứu cho thấy sự vui vẻ trong văn phòng làm việc cũng là một dấu hiệu tốt cho kết quả kinh doanh của công ty. Lợi ích khách quan Theo nhà kinh tế học Jan-Emmanuel De Neve, giáo sư tại Said Business School của Đại học Oxford, việc lấy hạnh phúc của đội ngũ lao động làm trọng tâm trong các quyết định kinh doanh hay các chính sách sẽ mang lại nhiều lợi ích. Ông chỉ ra một nghiên cứu năm 2014, trong đó cho thấy việc nâng cao hạnh phúc của các lao động giúp tăng năng suất làm việc của họ cao hơn từ 7% đến 12%. Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã so sánh các công ty trong danh sách "Những công ty tốt nhất để làm việc" hàng năm của Fortune với các công ty cùng ngành trên thị trường chứng khoán. Họ nhận thấy rằng các công ty tạo điều kiện tốt nhất cho nhân viên làm việc sẽ có kết quả kinh doanh vượt trội hơn so với các công ty khác, và các nhà đầu tư thường đánh giá thấp giá trị vô hình của niềm vui trong công việc từ các nhân viên. De Neve cho rằng đây là nghiên cứu quan trọng, vì nó cho thấy việc đầu tư cho hạnh phúc của đội ngũ lao động có thể giúp tăng năng suất lao động và hiệu năng. Các dịch vụ tư vấn tạo tâm trạng vui vẻ tại nơi làm việc đang trở thành một thị trường tiềm năng lớn. Trong nghiên cứu của mình về Báo cáo hạnh phúc Thế giới gần đây nhất của Liên Hợp Quốc, De Neve cho thấy rằng dưới 20% người trên toàn thế giới đang làm việc hăng say, trong khi 20% khác đang cảm thấy chán nản với công việc của mình. Sự hăng say trong công việc không chỉ đến từ sự hài lòng trong công việc, hay thậm chí là nhờ có được việc, ông giải thích - "Nó phụ thuộc vào việc liệu bạn có đang bị thu hút bởi công việc mà bạn đang làm hay không, liệu bạn có ý thức được, có ủng hộ cho sứ mệnh của công ty mình hay không." Một nghiên cứu ở Anh năm 2016 đã nhìn vào ghi chép của hàng chục nghìn người về cảm giác của họ ở những thời điểm khác nhau trong ngày bằng ứng dụng trên điện thoại thông minh, sắp xếp 39 hoạt động theo thứ tự về mức độ hạnh phúc. Trong số 39 hoạt động thì công việc được trả lương đứng thứ hai từ dưới lên - chỉ xếp phía trên việc bị ốm phải nằm trên giường,. Vậy thì điều gì đã khiến người ta chán nản như vậy? Lắng nghe những người sắp chuyển đổi nghề nghiệp và nhìn vào các nghiên cứu khác thì ta có thể thấy nguyên nhân chính là thiếu mục đích hay không thấy ý nghĩa trong công việc và cảm giác rằng công việc đang ảnh hưởng quá nhiều đến các khía cạnh khác trong cuộc sống của họ. Đi làm giống như đi cày Hơn 1.000 người bất mãn với công việc đã bỏ ra 2.000 bảng (tương đương 2.570 đô la) mỗi người để tham gia các khóa học kéo dài 12 tuần do Escape the City, một công ty đào tạo và tư vấn tuyển dụng có trụ sở tại London và New York thực hiện. Dominic Jackman nói khách hàng của ông muốn có những sự nghiệp cho phép họ có quyền chủ động nhiều hơn Người đồng sáng lập chương trình này, Dominic Jackman, cho biết: "Các khóa học được thiết kế để giúp những người này thoát khỏi bế tắc trong công việc hoặc giúp họ bắt đầu công việc kinh doanh." Jackman cho biết thông thường, những người tham gia có độ tuổi từ 27 đến 35 tuổi, đa số là phụ nữ và làm việc ở các vai trò mà họ có cảm giác là thiếu mục đích. Nhiều người đã tìm được công việc tại các công ty lớn thông qua các chương trình tuyển dụng qua đại học. "Bạn làm việc rất cật lực và bạn được trả lương rất hậu hĩnh. Nhưng chưa hẳn công việc đó đã mang lại cho bạn cảm giác đang được sống hết mình," ông nói. Tuổi thọ và tuổi nghỉ hưu tăng cũng khiến quan điểm về công việc đang có sự thay đổi. "Bạn sẽ phải làm việc trong một khoảng thời gian dài vì vậy hãy tận hưởng công việc và tạo nên tầm ảnh hưởng của mình tại công ty," Jackman nói. Các công việc tự do, làm việc từ xa trong ngành kỹ thuật số, lập công ty khởi nghiệp hoặc gia nhập một công ty đặt mục đích lên trên lợi nhuận thường là bốn hướng đi mà các khách hàng của ông hay chọn, ông cho biết. "Điều quan trọng là khả năng tạo ra sự khác biệt cho xã hội, sống có mục đích và làm cho nó bền vững hơn. Mọi người muốn làm việc cho một công ty có khả năng làm cho thế giới tốt đẹp hơn. Nhưng nếu thay đổi hướng đi trong nghề nghiệp không phải là một lựa chọn vậy mọi người cần phải làm gì? Các nhà tiên phong tích cực Theo phân tích của De Neve dựa trên các dữ liệu tại châu u, mức lương không ảnh hưởng nhiều đến niềm hạnh phúc của nhân viên. Thay vào đó là sự cân bằng cuộc sống trong công việc hay mối quan hệ với đồng nghiệp và nguồn vốn xã hội tại nơi làm việc. Sự đa dạng trong công việc, sự học hỏi trong công việc, khả năng tự chủ và kiểm soát những gì bạn đang làm cũng rất quan trọng, ông nói. Vậy, các nhà tư vấn muốn đề xuất gì? Đối với công ty tư vấn Corporate Rebels có trụ sở tại Hà Lan, nơi đã giúp Incentro tinh chỉnh ý tưởng của họ, phương pháp này bắt nguồn từ những người đồng sáng lập Pim de Moree và Joost Minnaar. Họ chính là những người đã bước ra khỏi công việc của công ty để đi du lịch khắp thế giới nhằm thu thập các ý tưởng về cách thúc đẩy một nơi làm việc hạnh phúc. De Moree nói với các khách hàng của ông rằng chìa khóa đi đến hạnh phúc "bao gồm việc chuyển từ lợi nhuận sang tạo mục đích, chuyển từ hệ thống quản lý theo cấp bậc sang mạng lưới các nhóm, những người quản lý phải đặt ra câu hỏi liệu họ có thể làm gì để giúp cho nhóm của mình hoàn thành công việc tốt nhất, từ các quy tắc chuyển sang sự tự do, từ sự bí mật chuyển sang minh bạch." Từ những điều học được từ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và các doanh nhân luôn đặt niềm vui niềm hạnh phúc công nhân làm trọng tâm, Corporate Rebels đề xuất cách quản lý rõ ràng và minh bạch, nơi mọi người đều biết về các chi tiết tài chính và hoạt động của nơi họ làm việc. Một cách khác là đánh giá công việc dựa trên tiến độ. Việc bạn làm mỗi ngày bao nhiêu tiếng không quan trọng bằng kết quả công việc của bạn. Những ví dụ nói trên càng củng cố thêm cho các dữ liệu mà De Neve đề cập về mối liên kết giữa sự hài lòng của nhân viên với kết quả về tài chính của công ty. "Mức độ hạnh phúc của nhân viên phải được đo lường một cách có hệ thống và được đưa vào một trong những báo cáo hàng năm của công ty," ông nói."Nó là dấu hiệu cho biết công ty đó đang hoạt động như thế nào, và trong tương lai nó sẽ như thế nào." "Nên có một cuộc thảo luận mang tính chất triết học về cách quan tâm đến hạnh phúc của nhân viên bởi vì nó sẽ mang lại những lợi ích rất lớn." Bài đã đăng trên BBC Capital.

130930_phamchidung_view_on_lequocquan

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/09/130930_phamchidung_view_on_lequocquan

Vụ xử Lê Quốc Quân: Dữ hay lành?

Bất kỳ mức án nào nặng tay hơn khung hình phạt “treo” đối với Lê Quốc Quân đều phơi bày tính phi logic trong mối tương quan với thực đơn chính trị đối ngoại ở Việt Nam.

Nhiều giáo dân đã dự buổi thắp nến cầu nguyện cho Lê Quốc Quân hồi tháng Bảy Trước phiên xử ngày 2/10/2013, số phận của luật sư công giáo Lê Quốc Quân nằm trên “một đường mỏng manh”, như cụm từ “a delicate line” mà Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam David Shear đã dùng để đặc tả về trạng thái “đi dây” của Hà Nội giữa Bắc Kinh và Washington. Nếu căn cứ vào vụ việc người em trai của ông Quân là Lê Quốc Quyết bị “an ninh côn đồ” đánh bầm mặt vào những ngày cuối tháng 9/2013, không khó để suy đoán một dấu chỉ chẳng lành đang chờ đợi kẻ phạm nhân bị kín lối bởi bốn bức tường đen đúa. Điềm dữ Bắc Kinh Thêm một lần cố gắng trơ lì của ngành tư pháp Hà Nội khi muốn đóng vai trò bề trên để “rút phép thông công” đối với một con chiên không chỉ “kính Chúa yêu nước” mà còn chẳng ngần ngần ngại biểu hiện quan điểm trái ngược với giới cầm quyền Trung Nam Hải về chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Hiển nhiên, nếu vụ án Lê Quốc Quân được quán triệt đầy đủ theo đường lối Mao ít thì Tập Cận Bình có thể xoa tay nhấp rượu Mao Đài vì đã loại trừ được một cái gai trong mắt ông ta. Bắt đầu trở nên khá nổi tiếng với khẩu ngữ “diệt cả hổ lẫn ruồi”, người đại diện cho khuynh hướng nhất thể hóa vai trò đảng và nhà nước ở Trung Quốc sẽ có thêm một dẫn chứng sinh động nhằm khuyến khích các học trò phương Nam của ông đi theo con đường không khoan nhượng tôn giáo, đặc biệt là Công giáo. Chủ tịch TQ Tập Cận Bình nổi tiếng với đường lối diệt "cả hổ lẫn ruồi" Trên con đường đó, tất cả những con ruồi chưa thể hóa thành hổ đều cần bị triệt tiêu, dù vì nguyên do tham nhũng hay nguy cơ chính trị. Đó cũng là một kinh nghiệm đắt giá của Bắc Kinh trong việc duy trì được thế “cân bằng lực lượng” với giáo hội Công giáo Vatican trong ít nhất vài thập kỷ qua, bởi đã không ít lần các linh mục và giám mục quốc doanh được thụ phong mà chẳng cần đến ý kiến của giáo triều Roma. Cũng không có được một phản kháng đáng kể nào trong mấy chục năm qua, hoạt động công giáo ở Trung Quốc luôn bị chính quyền ghé mắt như “bầy chiên hiền lành” - hiện tượng khác hẳn với hiện tình sôi sục đầy bức bách của làn sóng giáo hội ly khai ở Việt Nam. Đó cũng là nguồn cơn sâu xa cho thấy nếu “con chiên bất tuân” Lê Quốc Quân được hành xử tư pháp một cách nghiêm cẩn, Nhà nước Việt Nam sẽ có thể gỡ gạc phần nào danh thể từ sau vụ “nổi loạn” tại giáo xứ Mỹ Yên ở Nghệ An vào tháng 9/2013. Không những thế, một hình án nặng nề đối với Lê Quốc Quân còn có thể tượng trưng cho lối “phạt vạ” của nhà cầm quyền đối với những kẻ dám bước ra ngoài ranh giới quy ước và tục lệ của cộng đồng thôn làng xưa cũ. Tất nhiên, đó sẽ là bài học răn dạy cho những tín đồ nhiệt thành thái quá mà đã không thể kềm giữ được tinh thần thiếu tôn trọng khuôn mặt chính thể. Điềm lành Vatican Nhưng ở một bờ cạnh khác kém lộ liễu hơn nhiều, dường như Lê Quốc Quân lại đang dần bước từ bóng tối ra ánh sáng. Thậm chí ánh sáng ấy còn có nét mặc khải, với điều kiện nó phải xuất phát từ một cái gì đó thật sự tục thế và cả tục quyền. Chuyến “thăm và làm việc” ở Vatican của phái đoàn Ban Tôn giáo chính phủ nhà nước Việt Nam vào thời gian ngay sau khi căng thẳng vụ Mỹ Yên tạm lắng, đã khiến dư luận và giới phân tích chính trị lẫn tôn giáo có phần ngạc nhiên. Không mang tính chất một cuộc gặp chính thức, phái đoàn do cựu trung tướng an ninh Bộ Công an dẫn đầu đã chỉ được tiếp đón bởi vài viên chức cấp thứ trưởng của Tòa thánh, và cuộc đàm luận cũng chỉ giống như một bản ghi nhận với nội dung đề xuất của phía Việt Nam về “giáo dân cần tôn trọng và tuân thủ pháp luật”. Chuyến đi bất ngờ trên có thể khiến người ta nhớ lại một chuyến “hành hương” khác – nhưng thuộc về người đứng đầu đảng là ông Nguyễn Phú Trọng, cũng đến Roma để gặp đích thân giáo hoàng Francis. Sau cuộc gặp có vẻ thân mật ấy, mối quan hệ Vatican – Việt Nam “bỗng dưng” sáng hẳn lên, cũng không nghe Tòa thánh căn vặn một khuất tất nào liên quan đến việc sắc phong giáo chức hay những vụ việc gây ầm ĩ trong mối tương tác chẳng đặng đừng của chính quyền một số địa phương đối với các giáo xứ tại Việt Nam. Mỹ Yên cũng là một trường hợp tiêu biểu về tính cách bình thản không bình thường của Tòa thánh. Điều đáng ngạc nhiên và còn có thể được xem là thành tích của phái đoàn Ban Tôn giáo chính phủ là cho dù suýt chút nữa nổ ra bạo động tại Mỹ Yên cùng các giáo xứ lân cận, kéo theo sự hiệp thông chưa từng thấy của ít nhất phân nửa trong hơn 7 triệu tín đồ công giáo tại Việt Nam, phía Tòa thánh vẫn bình tĩnh cho là Nhà nước Việt Nam đã có những tiến bộ quan trọng về tự do tôn giáo trong những năm qua. Dù chưa có bằng chứng xác thực về thái độ điềm tĩnh trên, song nhận định của Tòa thánh lại như có ẩn ý trong mối liên hệ với một động thái có tính ẩn dụ không kém: sau khi khởi tố vụ án mà không lập tức khởi tố bị can theo đúng quy định, cho tới nay vẫn chưa thấy cơ quan công an Nghệ An khởi tố thêm một giáo dân nào ở Mỹ Yên. Có lẽ đây cũng là một hiện tượng lạ lùng từ nhiều năm qua ở Việt Nam. Chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Vatican hồi 1/2013 được cho là đã phần nào giúp cải thiện quan hệ giữa VN với Giáo hội La Mã Sự im lặng của đảng bộ, chính quyền và ngành công an Nghệ An lại diễn ra đồng thời với chuyến đi Paris và New York của người đứng đầu chính phủ - ông Nguyễn Tấn Dũng. Những cuộc bàn thảo của thủ tướng đang như hé lộ xác tín chính trị “xoay trục” cùng một lối thoát cho nền kinh tế Việt Nam: hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương - TPP - có thể được phía Mỹ xem xét một cách “linh hoạt”. Người Pháp cũng không quên hứa hẹn sẽ hợp tác quân sự với Việt Nam tại khu vực biển Đông. Thậm chí Nhà nước Việt Nam cũng chưa hết hy vọng được bổ sung vào Hội đồng nhân quyền của Liên hiệp quốc với vài tín hiệu được khơi mào từ khối Cộng đồng châu Âu. Một giáo dân - một thủ tướng Nếu nhân quyền là điều kiện then chốt được người Mỹ và Tây Âu đặt lên bàn đàm phán với Nhà nước Việt Nam liên quan đến giải thưởng có tên TPP, Lê Quốc Quân lại đang hóa thân thành một chú hổ dân chủ quốc nội trong con mắt của chính giới quốc tế. Bất chấp nhiều phương án ngăn trở thông tin, vị luật sư công giáo này đã được giới dân chủ nhân quyền trên thế giới vinh danh và dường như đã không còn là “con ruồi” trong cặp mắt ngao ngán của chính quyền. Người ta đang tự hỏi, phải chăng tình thế có thể tái hiện một kịch bản đột biến như vụ việc thả nữ sinh Phương Uyên chỉ nửa tháng sau chuyến đi của chủ tịch Trương Tấn Sang đến Washington? Và lần này, đó là mối quan hệ còn ẩn trong làn sương trừu tượng, giữa một thủ tướng và một giáo dân. Song chính trị lại là một trừu tượng vượt bậc của các trừu tượng. Không ai có thể biết trong mớ hỗn độn khói sương mờ ảo của nó, cái gì sẽ diễn ra và thực chất là thế nào. Nó có thể đến từ mọi quyền lợi, nhân danh các thế lực và cả từ tinh thần thiếu “hiệp thông” giữa các phe nhóm, trên con đường phục hồi thể diện cá nhân… Một khi đã không còn bị xem là “con ruồi” theo não trạng Mao tuyển của nhóm hồng vệ binh Trung Hoa, bất kỳ mức án nào nặng tay hơn khung hình phạt “treo” đối với Lê Quốc Quân đều phơi bày tính phi logic trong mối tương quan với thực đơn chính trị đối ngoại ở Việt Nam trong giai đoạn hết sức “nhạy cảm” hiện thời. Cho dù vẫn cố phô bày vẻ ung dung về vị thế tự tại quyền lực của đảng, song hàng loạt phản ứng trong mấy năm gần đây từ giới công giáo như các vụ Cầu Rầm, Con Cuông, Tam Tòa, Mỹ Yên đã khiến những người theo đường lối “kiên định” không thể xem thường. Một bản án quá “nhạy cảm” đối với người con của giáo hội sẽ không thể đổi lấy lòng “yêu nước” đồng nghĩa với khả tín “kính Chúa”. Nếu việc hoãn xử án Lê Quốc Quân đã từng bị treo đến gần ba tháng khi bất chấp các quy định pháp luật, một phán quyết “treo” tiếp nối sẽ có thể không làm cho các cơ quan tư pháp nhà nước quá nặng lòng, trong khi Bắc Kinh vẫn tạm hài lòng vì dù sao sẽ có án, còn cực bán cầu cách Việt Nam nửa vòng trái đất cũng có thể tạm thỏa mãn với những cố gắng vận động trước đó của họ. Tất cả đều được dung hòa và đều có được điều mà ngành kinh tế học phát triển gọi là “lợi thế so sánh”. Chính trị luôn có thể là như vậy. “Của để dành” như Lê Quốc Quân luôn có lợi một khi ai đó muốn ngụ ý những người bất đồng chính kiến bị giam giữ là một thứ “tài nguyên nhân quyền” để trao đổi phòng khi túng thiếu. Vào giữa năm nay, chỉ hai ngày sau chuyến công du thành công ở châu Âu, Tổng thống Thein Sein của Myanmar đã lập tức ra lệnh phóng thích đến bảy chục tù nhân chính trị còn bị giam giữ, kể cả những người mang án đủ sâu sắc với chế độ cầm quyền mà còn lâu mới có thể ra tù. Bởi thế và khó có thể khác, sẽ là tốt hơn nhiều nếu hiện ra chỉ dấu điềm lành trong phiên xử ngày 2/10/2013 cho Lê Quốc Quân và cho cả chế độ. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Phạm Chí Dũng từ TP Hồ Chí Minh.

summarize: Nhiều giáo dân đã dự buổi thắp nến cầu nguyện cho Lê Quốc Quân hồi tháng Bảy Trước phiên xử ngày 2/10/2013, số phận của luật sư công giáo Lê Quốc Quân nằm trên “một đường mỏng manh”, như cụm từ “a delicate line” mà Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam David Shear đã dùng để đặc tả về trạng thái “đi dây” của Hà Nội giữa Bắc Kinh và Washington. Nếu căn cứ vào vụ việc người em trai của ông Quân là Lê Quốc Quyết bị “an ninh côn đồ” đánh bầm mặt vào những ngày cuối tháng 9/2013, không khó để suy đoán một dấu chỉ chẳng lành đang chờ đợi kẻ phạm nhân bị kín lối bởi bốn bức tường đen đúa. Điềm dữ Bắc Kinh Thêm một lần cố gắng trơ lì của ngành tư pháp Hà Nội khi muốn đóng vai trò bề trên để “rút phép thông công” đối với một con chiên không chỉ “kính Chúa yêu nước” mà còn chẳng ngần ngần ngại biểu hiện quan điểm trái ngược với giới cầm quyền Trung Nam Hải về chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Hiển nhiên, nếu vụ án Lê Quốc Quân được quán triệt đầy đủ theo đường lối Mao ít thì Tập Cận Bình có thể xoa tay nhấp rượu Mao Đài vì đã loại trừ được một cái gai trong mắt ông ta. Bắt đầu trở nên khá nổi tiếng với khẩu ngữ “diệt cả hổ lẫn ruồi”, người đại diện cho khuynh hướng nhất thể hóa vai trò đảng và nhà nước ở Trung Quốc sẽ có thêm một dẫn chứng sinh động nhằm khuyến khích các học trò phương Nam của ông đi theo con đường không khoan nhượng tôn giáo, đặc biệt là Công giáo. Chủ tịch TQ Tập Cận Bình nổi tiếng với đường lối diệt "cả hổ lẫn ruồi" Trên con đường đó, tất cả những con ruồi chưa thể hóa thành hổ đều cần bị triệt tiêu, dù vì nguyên do tham nhũng hay nguy cơ chính trị. Đó cũng là một kinh nghiệm đắt giá của Bắc Kinh trong việc duy trì được thế “cân bằng lực lượng” với giáo hội Công giáo Vatican trong ít nhất vài thập kỷ qua, bởi đã không ít lần các linh mục và giám mục quốc doanh được thụ phong mà chẳng cần đến ý kiến của giáo triều Roma. Cũng không có được một phản kháng đáng kể nào trong mấy chục năm qua, hoạt động công giáo ở Trung Quốc luôn bị chính quyền ghé mắt như “bầy chiên hiền lành” - hiện tượng khác hẳn với hiện tình sôi sục đầy bức bách của làn sóng giáo hội ly khai ở Việt Nam. Đó cũng là nguồn cơn sâu xa cho thấy nếu “con chiên bất tuân” Lê Quốc Quân được hành xử tư pháp một cách nghiêm cẩn, Nhà nước Việt Nam sẽ có thể gỡ gạc phần nào danh thể từ sau vụ “nổi loạn” tại giáo xứ Mỹ Yên ở Nghệ An vào tháng 9/2013. Không những thế, một hình án nặng nề đối với Lê Quốc Quân còn có thể tượng trưng cho lối “phạt vạ” của nhà cầm quyền đối với những kẻ dám bước ra ngoài ranh giới quy ước và tục lệ của cộng đồng thôn làng xưa cũ. Tất nhiên, đó sẽ là bài học răn dạy cho những tín đồ nhiệt thành thái quá mà đã không thể kềm giữ được tinh thần thiếu tôn trọng khuôn mặt chính thể. Điềm lành Vatican Nhưng ở một bờ cạnh khác kém lộ liễu hơn nhiều, dường như Lê Quốc Quân lại đang dần bước từ bóng tối ra ánh sáng. Thậm chí ánh sáng ấy còn có nét mặc khải, với điều kiện nó phải xuất phát từ một cái gì đó thật sự tục thế và cả tục quyền. Chuyến “thăm và làm việc” ở Vatican của phái đoàn Ban Tôn giáo chính phủ nhà nước Việt Nam vào thời gian ngay sau khi căng thẳng vụ Mỹ Yên tạm lắng, đã khiến dư luận và giới phân tích chính trị lẫn tôn giáo có phần ngạc nhiên. Không mang tính chất một cuộc gặp chính thức, phái đoàn do cựu trung tướng an ninh Bộ Công an dẫn đầu đã chỉ được tiếp đón bởi vài viên chức cấp thứ trưởng của Tòa thánh, và cuộc đàm luận cũng chỉ giống như một bản ghi nhận với nội dung đề xuất của phía Việt Nam về “giáo dân cần tôn trọng và tuân thủ pháp luật”. Chuyến đi bất ngờ trên có thể khiến người ta nhớ lại một chuyến “hành hương” khác – nhưng thuộc về người đứng đầu đảng là ông Nguyễn Phú Trọng, cũng đến Roma để gặp đích thân giáo hoàng Francis. Sau cuộc gặp có vẻ thân mật ấy, mối quan hệ Vatican – Việt Nam “bỗng dưng” sáng hẳn lên, cũng không nghe Tòa thánh căn vặn một khuất tất nào liên quan đến việc sắc phong giáo chức hay những vụ việc gây ầm ĩ trong mối tương tác chẳng đặng đừng của chính quyền một số địa phương đối với các giáo xứ tại Việt Nam. Mỹ Yên cũng là một trường hợp tiêu biểu về tính cách bình thản không bình thường của Tòa thánh. Điều đáng ngạc nhiên và còn có thể được xem là thành tích của phái đoàn Ban Tôn giáo chính phủ là cho dù suýt chút nữa nổ ra bạo động tại Mỹ Yên cùng các giáo xứ lân cận, kéo theo sự hiệp thông chưa từng thấy của ít nhất phân nửa trong hơn 7 triệu tín đồ công giáo tại Việt Nam, phía Tòa thánh vẫn bình tĩnh cho là Nhà nước Việt Nam đã có những tiến bộ quan trọng về tự do tôn giáo trong những năm qua. Dù chưa có bằng chứng xác thực về thái độ điềm tĩnh trên, song nhận định của Tòa thánh lại như có ẩn ý trong mối liên hệ với một động thái có tính ẩn dụ không kém: sau khi khởi tố vụ án mà không lập tức khởi tố bị can theo đúng quy định, cho tới nay vẫn chưa thấy cơ quan công an Nghệ An khởi tố thêm một giáo dân nào ở Mỹ Yên. Có lẽ đây cũng là một hiện tượng lạ lùng từ nhiều năm qua ở Việt Nam. Chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Vatican hồi 1/2013 được cho là đã phần nào giúp cải thiện quan hệ giữa VN với Giáo hội La Mã Sự im lặng của đảng bộ, chính quyền và ngành công an Nghệ An lại diễn ra đồng thời với chuyến đi Paris và New York của người đứng đầu chính phủ - ông Nguyễn Tấn Dũng. Những cuộc bàn thảo của thủ tướng đang như hé lộ xác tín chính trị “xoay trục” cùng một lối thoát cho nền kinh tế Việt Nam: hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương - TPP - có thể được phía Mỹ xem xét một cách “linh hoạt”. Người Pháp cũng không quên hứa hẹn sẽ hợp tác quân sự với Việt Nam tại khu vực biển Đông. Thậm chí Nhà nước Việt Nam cũng chưa hết hy vọng được bổ sung vào Hội đồng nhân quyền của Liên hiệp quốc với vài tín hiệu được khơi mào từ khối Cộng đồng châu Âu. Một giáo dân - một thủ tướng Nếu nhân quyền là điều kiện then chốt được người Mỹ và Tây Âu đặt lên bàn đàm phán với Nhà nước Việt Nam liên quan đến giải thưởng có tên TPP, Lê Quốc Quân lại đang hóa thân thành một chú hổ dân chủ quốc nội trong con mắt của chính giới quốc tế. Bất chấp nhiều phương án ngăn trở thông tin, vị luật sư công giáo này đã được giới dân chủ nhân quyền trên thế giới vinh danh và dường như đã không còn là “con ruồi” trong cặp mắt ngao ngán của chính quyền. Người ta đang tự hỏi, phải chăng tình thế có thể tái hiện một kịch bản đột biến như vụ việc thả nữ sinh Phương Uyên chỉ nửa tháng sau chuyến đi của chủ tịch Trương Tấn Sang đến Washington? Và lần này, đó là mối quan hệ còn ẩn trong làn sương trừu tượng, giữa một thủ tướng và một giáo dân. Song chính trị lại là một trừu tượng vượt bậc của các trừu tượng. Không ai có thể biết trong mớ hỗn độn khói sương mờ ảo của nó, cái gì sẽ diễn ra và thực chất là thế nào. Nó có thể đến từ mọi quyền lợi, nhân danh các thế lực và cả từ tinh thần thiếu “hiệp thông” giữa các phe nhóm, trên con đường phục hồi thể diện cá nhân… Một khi đã không còn bị xem là “con ruồi” theo não trạng Mao tuyển của nhóm hồng vệ binh Trung Hoa, bất kỳ mức án nào nặng tay hơn khung hình phạt “treo” đối với Lê Quốc Quân đều phơi bày tính phi logic trong mối tương quan với thực đơn chính trị đối ngoại ở Việt Nam trong giai đoạn hết sức “nhạy cảm” hiện thời. Cho dù vẫn cố phô bày vẻ ung dung về vị thế tự tại quyền lực của đảng, song hàng loạt phản ứng trong mấy năm gần đây từ giới công giáo như các vụ Cầu Rầm, Con Cuông, Tam Tòa, Mỹ Yên đã khiến những người theo đường lối “kiên định” không thể xem thường. Một bản án quá “nhạy cảm” đối với người con của giáo hội sẽ không thể đổi lấy lòng “yêu nước” đồng nghĩa với khả tín “kính Chúa”. Nếu việc hoãn xử án Lê Quốc Quân đã từng bị treo đến gần ba tháng khi bất chấp các quy định pháp luật, một phán quyết “treo” tiếp nối sẽ có thể không làm cho các cơ quan tư pháp nhà nước quá nặng lòng, trong khi Bắc Kinh vẫn tạm hài lòng vì dù sao sẽ có án, còn cực bán cầu cách Việt Nam nửa vòng trái đất cũng có thể tạm thỏa mãn với những cố gắng vận động trước đó của họ. Tất cả đều được dung hòa và đều có được điều mà ngành kinh tế học phát triển gọi là “lợi thế so sánh”. Chính trị luôn có thể là như vậy. “Của để dành” như Lê Quốc Quân luôn có lợi một khi ai đó muốn ngụ ý những người bất đồng chính kiến bị giam giữ là một thứ “tài nguyên nhân quyền” để trao đổi phòng khi túng thiếu. Vào giữa năm nay, chỉ hai ngày sau chuyến công du thành công ở châu Âu, Tổng thống Thein Sein của Myanmar đã lập tức ra lệnh phóng thích đến bảy chục tù nhân chính trị còn bị giam giữ, kể cả những người mang án đủ sâu sắc với chế độ cầm quyền mà còn lâu mới có thể ra tù. Bởi thế và khó có thể khác, sẽ là tốt hơn nhiều nếu hiện ra chỉ dấu điềm lành trong phiên xử ngày 2/10/2013 cho Lê Quốc Quân và cho cả chế độ. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Phạm Chí Dũng từ TP Hồ Chí Minh.

vert-fut-52435241

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-52435241

Covid-19 ra tay tàn độc với nam giới hơn là với phụ nữ?

Từ tài xế xe buýt cho đến thủ tướng, mọi người đủ mọi tầng lớp đều ốm nặng với Covid-19.

Điều này làm mọi người rút ra nhận xét rằng căn bệnh này không biết phân biệt đối xử. Rốt cuộc thì virus corona là vật chất di truyền trôi nổi vô tri vô giác. Nó không có khả năng chủ động phân biệt đối xử. Vì sao tỷ lệ tử vong do virus corona mỗi nước mỗi khác? Thời tiết nắng nóng có tiêu diệt được Covid-19? Đồ uống nóng có tác dụng chống virus corona không? Tuy nhiên, con virus này đang có những ảnh hưởng khác biệt rõ rệt đối với các nhóm người khác nhau. Một trong những khác biệt rõ rệt nhất là về giới tính. Việc Covid-19 tác động đến nam và nữ khác nhau như thế nào không chỉ là cách virus gây bệnh - mà còn là triển vọng sức khỏe và kinh tế dài hạn của chúng ta. Nam giới bị ảnh hưởng sức khoẻ nhiều hơn Một trong những khác biệt rõ ràng nhất cho đến nay là tỷ lệ tử vong của nam và nữ. Chẳng hạn như ở Mỹ, số đàn ông đã chết vì virus này cao gấp đôi phụ nữ. Tương tự, 69% trong tổng số các ca tử vong do virus corona trên khắp Tây u là nam giới. Xu hướng tương cũng được ghi nhận ở Trung Quốc và các nơi khác. Một nhóm các nhà nghiên cứu, do Anna Purdie thuộc Đại học University College London dẫn đầu, đang ghi nhận số liệu về sự khác biệt giới tính ở các quốc gia khác nhau và đang tìm hiểu thêm lý do tại sao. Cho đến giờ, lý do vẫn chưa rõ ràng. Khả năng miễn dịch khác nhau? Một giả thuyết cho rằng phản ứng miễn dịch của phụ nữ trước virus mạnh hơn, Philip Goulder, giáo sư miễn dịch học tại Đại học Oxford, nói. "Phản ứng miễn dịch trước vaccine và lây nhiễm trong suốt cuộc đời ở nữ giới thường mạnh hơn và hiệu quả hơn so với nam giới." Điều này một phần là do phụ nữ có hai nhiễm sắc thể X, trong khi đàn ông chỉ có một - điều này rất quan trọng trong trường hợp virus corona. "Đặc biệt, protein để cảm nhận các virus như corona thì được mã hóa trên nhiễm sắc thể X," Goulder giải thích. "Kết quả là, protein này được biểu hiện với liều gấp đôi ở các tế bào miễn dịch của nữ so với nam và do đó phản ứng miễn dịch với virus corona ở nữ giới được tăng cường." Do khác biệt lối sống? Một khả năng khác, sự khác biệt đó là do lựa chọn lối sống của mỗi giới tính. "Có sự khác biệt quan trọng về hành vi giữa hai giới, chẳng hạn như hút thuốc, vốn ảnh hưởng đến mức độ bệnh tật sẵn có từ trước như bệnh tim, bệnh phổi mãn tính và ung thư," Goulder nói. "Những căn bệnh này có tác động rất lớn đến kết quả của các bệnh do lây nhiễm như virus corona." "Sự khác biệt về giới tính trong hút thuốc đặc biệt thấy rõ ở một số quốc gia như Trung Quốc, nơi 50% nam giới hút thuốc, so với 5% phụ nữ." Tại nhiều quốc gia, nam giới thường hút thuốc nhiều hơn phụ nữ, và điều này có thể gây ảnh hưởng tới phổi của họ nhiều hơn Tuy nhiên ở giai đoạn này của đại dịch, không có đủ bằng chứng để nói liệu đây có phải là kết quả của sự khác biệt sinh học hay khác biệt hành vi - hoặc giả cả hai yếu tố đều có vai trò. Phụ nữ bị ảnh hưởng tài chính nhiều hơn Tuy nhiên, đang xuất hiện bằng chứng cho thấy còn một cách nữa mà con virus này đang ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ khác nhau. Năm quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19 Chống chọi virus corona bằng lòng hảo tâm Đi du lịch trong mùa Covid-19 Michèle Tertilt, kinh tế gia tại Đại học Mannheim ở Đức, đã làm việc với các đồng nghiệp để tổng hợp bằng chứng về việc đại dịch đã ảnh hưởng đến lao động nam giới so với lao động nữ giới ở Mỹ như thế nào. Phong tỏa đã dẫn đến mất việc trên diện rộng và nhiều nền kinh tế sẽ sớm phải đối mặt với suy thoái. Tỷ lệ thất nghiệp ở phụ nữ cao hơn Nhưng thất nghiệp không xảy ra như nhau ở các nhóm khác nhau, một phần là do hoàn cảnh đặc thù của tình trạng suy thoái kinh tế đặc biệt này. "Nó khá bất thường và khác với một cuộc suy thoái điển hình," Tertilt giải thích. Ở Mỹ, 1,4 triệu người thất nghiệp trong tháng Ba, mức tăng lớn nhất kể từ năm 1975. Phụ nữ bị ảnh hưởng nặng nề hơn nam giới, với tỷ lệ thất nghiệp tăng 0,9% so với mức tăng 0,7% của nam giới. Một phương diện bất thường của cuộc khủng hoảng hiện nay là trong thời kỳ suy thoái, đàn ông thường bị tác động nặng nề hơn phụ nữ trên khía cạnh thất nghiệp. Đó là vì đàn ông làm việc nhiều hơn trong các ngành gắn liền với các chu kỳ kinh tế - chẳng hạn như xây dựng và sản xuất. Ngược lại, phụ nữ chiếm ưu thế hơn trong các ngành không gắn liền với các chu kỳ như thế, chẳng hạn như y tế hay giáo dục. Nhưng lần này, các yếu tố khác đang có tác động lớn nhất đến việc làm. Một yếu tố là liệu công việc đó là 'thiết yếu' hay 'hệ trọng'. Nhóm của Tertilt đã phân loại các nhân viên trong các ngành như y tế, vận chuyển, bảo vệ (chẳng hạn cảnh sát), nông nghiệp, đánh bắt thủy sản và lâm nghiệp, và bảo trì và sửa chữa là 'nhân lực thiết yếu'. Theo cách phân loại này, 17% phụ nữ có việc làm làm việc trong các ngành nghề thiết yếu, so với 24% nam giới đang đi làm. Nhân tố quan trọng thứ hai là liệu mọi người có thể thực hiện công việc từ xa hay không. Tertilt và các cộng sự của bà đã phân loại các công việc theo tiêu chí có thể làm việc từ xa hay không - một nhà phân tích kinh doanh có thể làm việc từ xa, nhưng một nhân viên pha chế rượu chắc chắn không làm được. Phụ nữ khó làm việc từ xa? Tertilt nhận thấy rằng nhiều đàn ông có công việc có thể làm từ xa hơn phụ nữ - ở mức 28% cho nam so với 22% cho nữ. "Tôi hơi bất ngờ về điều đó," bà nói. "Tôi đã nghĩ nhiều phụ nữ hơn làm các công việc có thể làm từ xa - chẳng hạn như làm việc cho chính phủ, công việc văn phòng..." "Nhưng một khi bạn bắt đầu nghĩ về nó, nó hoàn toàn hợp lý - rất nhiều phụ nữ làm việc trong nhà hàng, trong ngành du lịch. Và trên toàn thế giới, các nhà hàng và quán bar đã đóng cửa, và việc đi du lịch rất hạn chế." Việc cắt bỏ các công việc không thể làm từ xa đã ảnh hưởng bất cân xứng tới phụ nữ Nghiên cứu do Viện nghiên cứu Tài chính của Vương quốc Anh thực hiện cho thấy một bức tranh tương tự. Những đại dịch tàn khốc và bài học thời Covid-19 'Giãn cách xã hội' bao lâu thì chống được Covid-19? Nên gọi là 'virus Vũ Hán', 'virus corona' hay tên khác? Nó phát hiện rằng phụ nữ Anh có khả năng cao hơn một phần ba so với nam giới làm việc trong lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề hoặc hoàn toàn bị đóng cửa do đại dịch, chẳng hạn như ngành bán lẻ và ngành phục vụ khách. "Từ góc độ kinh tế, phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp lao động, lương thấp được biết đến là những người bị ảnh hưởng nhiều nhất," Natasha Mudhar, giám đốc điều hành toàn cầu và đồng sáng lập của The World We Want, một doanh nghiệp nhằm thúc đẩy tiến trình hướng tới Các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hiệp Quốc, nói. Khoảng cách thu nhập về giới càng làm gia tăng sự bất bình đẳng này - không chỉ phụ nữ mất việc với tỷ lệ cao hơn, mà ngay từ đầu họ đã kiếm được ít tiền hơn. "Tương ứng với mỗi bảng mà một người đàn ông có thể chi tiêu cho nhu yếu phẩm trong cuộc khủng hoảng này, một người phụ nữ chỉ có thể chi 82 xu," Mudhar cho biết. Ở Mỹ, khoảng cách về giới cũng tương tự khi phụ nữ chỉ kiếm được 85% số tiền mà nam giới kiếm được. Ở Úc là 86%, trong khi ở Ấn Độ là 75%. Và khoảng cách này càng tồi tệ hơn đối với phụ nữ thuộc một số chủng tộc và sắc tộc - ví dụ như ở Mỹ, phụ nữ da đen kiếm được ít hơn 21% so với phụ nữ da trắng. Đơn thân nuôi con bị ảnh hưởng nặng hơn Cha mẹ đơn thân bị ảnh hưởng còn nặng hơn. Nghiên cứu của Tertilt ước tính có 20 triệu cha mẹ đơn thân ở Mỹ, ba phần tư trong số đó là phụ nữ. "Hãy suy nghĩ về điều đó - họ sẽ không thể làm việc," Tertilt nói. "Ngay cả khi họ là y tá hoặc bác sĩ, ngay cả khi họ có công việc trong lĩnh vực tối quan trọng - họ có thể có con nhỏ ở nhà và họ không thể để con một mình." Ngay cả đối với cha mẹ đơn thân mà công việc có thể làm ở nhà được về mặt lý thuyết, có thể là phi thực tế khi tiếp tục làm việc mà có trẻ con vốn cần sự quan tâm thường trực. "Nhất là đối với các bà mẹ đơn thân, không có cách xoay sở nào khác," Tertilt nói. "Họ không thể mướn người giữ trẻ hoặc nhờ hàng xóm hoặc mẹ mình giúp. Nhìn chung họ đang mất việc." Một vấn đề khác là ở các quốc gia có chương trình cho nghỉ ở nhà được chính phủ hỗ trợ (bao gồm Anh, Đức và Mỹ), những phụ huynh này có thể không đủ điều kiện nếu họ nghỉ việc trước khi họ được cho nghỉ ở nhà. Hơn nữa, họ có thể không đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp nếu họ từ bỏ công việc. Phụ nữ trên toàn cầu đang phải đối diện với những khoảng cách trong lương bổng, khiến họ dễ gặp khó khăn về tài chính hơn khi xảy ra khủng hoảng "Ngay cả khi nhân viên tự nguyện nghỉ việc vì phải chăm con, họ vẫn nên được xem là đủ điều kiện," Tertilt nói. "Yêu cầu mọi người nên 'tìm kiếm việc làm' tạm thời nên được gỡ bỏ, cho đến khi các trường học và nơi giữ trẻ mở cửa trở lại. Điều đó không có ý nghĩa gì trong tình hình hiện tại." Phơi bày sự bất bình đẳng Điều này làm cho Covid-19 trở thành dịch bệnh mới nhất trong một loạt các dịch bệnh vốn đưa sự bất bình đẳng về kinh tế lên hàng đầu, bao gồm bất bình đẳng về giới. "Tất cả các dịch bệnh đều có tác động giới tính," Clare Wenham, phó giáo sư chính sách y tế toàn cầu tại Đại học Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE), nói. "Vấn đề là không ai nói về nó cả, do đó các nhà hoạch định chính sách không nắm được." Wenham và các đồng nghiệp của đã nghiên cứu tác động của dịch Zika và Ebola đối với nam giới và phụ nữ, và hiện đang xem xét dịch Covid-19. Một hậu quả của dịch Ebola ở Sierra Leone là sự gia tăng đột biến tỷ lệ tử vong khi sinh ở các bà mẹ. Tổ chức Y tế Thế giới đã nhấn mạnh rằng các chăm sóc sức khỏe thai sản vẫn rất cần thiết trong đại dịch và tất cả phụ nữ 'có quyền được chăm sóc y tế chất lượng cao trước, trong và sau khi sinh'. Nhưng điều đó không phải lúc nào cũng được thực hiện trên thực tế. "Chúng tôi biết từ các đợt bùng phát trước đó, tất cả mọi thứ [nguồn lực] đều dành cho dịch bệnh," Wenham nói. "Điều đó có nghĩa là các dịch vụ thường xuyên bị gián đoạn. Và thứ đầu tiên bị bỏ qua là chăm sóc y tế sản phụ." Các dịch vụ y tế khác dành cho phụ nữ, chẳng hạn như tiếp cận các biện pháp tránh thai, cũng trở nên bấp bênh trừ khi chính phủ tuyên bố rằng đó là các dịch vụ thiết yếu. Tổ chức kế hoạch hóa gia đình Marie Stopes ước tính rằng 9,5 triệu phụ nữ và trẻ em gái trên toàn thế giới do đại dịch mà có thể có nguy cơ mất quyền tiếp cận các dịch vụ tránh thai và phá thai của Marie Stopes trong năm 2020. Bạo lực gia đình Các báo cáo về bạo lực gia đình cũng đã tăng lên vì dịch bệnh. Tại Pháp, các vụ bạo lực gia đình đã tăng một phần ba trong tuần phong tỏa đầu tiên, trong khi các vụ trình báo tăng 75% ở Úc và các vụ bạo lực đã tăng gấp đôi ở Lebanon. Mặc dù bạo lực gia đình có thể xảy ra đối với cả nam và nữ, nhưng phụ nữ gánh chịu phần nhiều hơn; chẳng hạn như ở Mỹ, họ có khả năng gấp đôi bị bạn đời bạo hành và gấp 14 lần bị hãm hiếp. "Chúng tôi biết bạo lực gia đình thường xảy ra trong gia đình," Wenham nói. "Rồi bạn lại nhốt mọi người ở trong nhà vào thời kỳ căng thẳng trong khi họ không có tiền và không thể đi làm. Bạn không cần phải là một nhà khoa học để hiểu tại sao điều đó dẫn đến bạo lực gia đình nhiều hơn." Nam giới có nguy cơ bị ảnh hưởng sức khoẻ nặng hơn bởi virus corona, nhưng các tác động ít nghiêm trọng mà nó gây ra đối với phụ nữ có thể sẽ kéo dài trong nhiều năm sau đại dịch Không thể phủ nhận bức tranh hiện tại rất ảm đạm - đối với cả hai giới theo những cách khác nhau. Đối với nam giới, đặc biệt là những người trong nhóm tuổi lớn hơn, nguy cơ tử vong trước mắt do căn bệnh này là mối quan tâm lớn nhất. Đối với phụ nữ, vốn có nhiều khả năng phục hồi hơn, những hậu quả khác của Covid-19 có thể còn kéo dài trong nhiều năm. Và không hề quá muộn để các chính phủ phản ứng với những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất về kinh tế, Wenham nói. Có rất nhiều điều có thể làm ngay bây giờ để đảm bảo những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất về kinh tế có thể phục hồi. "Chúng ta nên đảm bảo có gói kích thích kinh tế cho phụ nữ trong và sau dịch để giúp họ trở lại làm việc," bà nói. "Có nơi giữ trẻ hay không khi phụ nữ cố gắng quay lại làm việc?" Và, giữa sự u ám, nghiên cứu của Tertilt đã tìm ra hai tia sáng cuối đường hầm cho bình đẳng giới. Đầu tiên là sự linh hoạt nơi làm việc. "Hàng triệu doanh nghiệp đang điều chỉnh để thích ứng với chương trình làm việc tại nhà ngay bây giờ," Tertilt nói. Tại một số khu vực ở Mỹ, trong tháng Ba đã có sự gia tăng hơn 200% số cuộc họp qua truyền hình so với tháng trước đó. "Trong phạm vi nhất định, điều này sẽ thay đổi các chuẩn mực đến một mức độ nào đó, và điều đó sẽ giúp dễ dàng kết hợp sự nghiệp và gia đình," bà cho biết. "Phụ nữ sẽ được lợi nhiều hơn từ những thay đổi này trong văn hóa kinh doanh và sự linh hoạt ở nơi làm việc bởi vì về mặt lịch sử họ là đối tượng chính chăm sóc con cái." Kết quả thứ hai liên quan đến một lát cắt nhỏ nhưng cũng đáng kể của lực lượng lao động. Nghiên cứu của Tertilt xem xét các cặp vợ chồng dị tính, 8-12% trong số họ có thể bị đảo vào vai trò của người phối ngẫu do phong tỏa, bà cho biết. "Hãy nghĩ về một cặp vợ chồng mà người vợ là bác sĩ ở tuyến đầu, và người chồng có công việc văn phòng có thể làm việc từ xa," bà nói. "Ở cặp vợ chồng đó, rất có thể người chồng sẽ đột nhiên trở thành người đảm nhận nhiệm vụ trông con. Người vợ thì đang ở bệnh viện còn người chồng ở nhà làm việc từ xa và bằng cách nào đó đang trông trẻ." Do ở Mỹ, có tới 60% việc chăm sóc trẻ em là do phụ nữ đảm đương, Tertilt nhận thấy rằng điều này có thể dẫn đến thay đổi đáng kể. Những thay đổi trong giữ trẻ có thể dẫn đến những tác động lâu dài sau này. Chính sách ở các quốc gia như Đức và Thụy Điển đã phát hiện rằng cho phép các ông bố nghỉ chăm con làm tăng mức độ tham gia của những ông bố trong chăm con trong nhiều năm sau. "Dựa vào đó, tôi sẽ suy luận rằng ngay cả ở đây, nếu phong tỏa chỉ kéo dài một hoặc hai tháng, tôi cho rằng sẽ có những ảnh hưởng lâu dài," Tertilt nói. "Nếu nó kéo dài lâu hơn, tác động sẽ lớn hơn." Những người là cha, mẹ đơn thân là nhóm bị ảnh hưởng đặc biệt trầm trọng bởi các biện pháp phong toả Một cuộc khủng hoảng y tế như đại dịch corona càng làm nổi bật và trầm trọng thêm mọi sự bất bình đẳng, và bất bình đẳng giới chỉ là một trong số đó. Mặc dù virus corona không phân biệt, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả các thành phần trong xã hội đều có nguy cơ bị tác động như nhau. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Điều này làm mọi người rút ra nhận xét rằng căn bệnh này không biết phân biệt đối xử. Rốt cuộc thì virus corona là vật chất di truyền trôi nổi vô tri vô giác. Nó không có khả năng chủ động phân biệt đối xử. Vì sao tỷ lệ tử vong do virus corona mỗi nước mỗi khác? Thời tiết nắng nóng có tiêu diệt được Covid-19? Đồ uống nóng có tác dụng chống virus corona không? Tuy nhiên, con virus này đang có những ảnh hưởng khác biệt rõ rệt đối với các nhóm người khác nhau. Một trong những khác biệt rõ rệt nhất là về giới tính. Việc Covid-19 tác động đến nam và nữ khác nhau như thế nào không chỉ là cách virus gây bệnh - mà còn là triển vọng sức khỏe và kinh tế dài hạn của chúng ta. Nam giới bị ảnh hưởng sức khoẻ nhiều hơn Một trong những khác biệt rõ ràng nhất cho đến nay là tỷ lệ tử vong của nam và nữ. Chẳng hạn như ở Mỹ, số đàn ông đã chết vì virus này cao gấp đôi phụ nữ. Tương tự, 69% trong tổng số các ca tử vong do virus corona trên khắp Tây u là nam giới. Xu hướng tương cũng được ghi nhận ở Trung Quốc và các nơi khác. Một nhóm các nhà nghiên cứu, do Anna Purdie thuộc Đại học University College London dẫn đầu, đang ghi nhận số liệu về sự khác biệt giới tính ở các quốc gia khác nhau và đang tìm hiểu thêm lý do tại sao. Cho đến giờ, lý do vẫn chưa rõ ràng. Khả năng miễn dịch khác nhau? Một giả thuyết cho rằng phản ứng miễn dịch của phụ nữ trước virus mạnh hơn, Philip Goulder, giáo sư miễn dịch học tại Đại học Oxford, nói. "Phản ứng miễn dịch trước vaccine và lây nhiễm trong suốt cuộc đời ở nữ giới thường mạnh hơn và hiệu quả hơn so với nam giới." Điều này một phần là do phụ nữ có hai nhiễm sắc thể X, trong khi đàn ông chỉ có một - điều này rất quan trọng trong trường hợp virus corona. "Đặc biệt, protein để cảm nhận các virus như corona thì được mã hóa trên nhiễm sắc thể X," Goulder giải thích. "Kết quả là, protein này được biểu hiện với liều gấp đôi ở các tế bào miễn dịch của nữ so với nam và do đó phản ứng miễn dịch với virus corona ở nữ giới được tăng cường." Do khác biệt lối sống? Một khả năng khác, sự khác biệt đó là do lựa chọn lối sống của mỗi giới tính. "Có sự khác biệt quan trọng về hành vi giữa hai giới, chẳng hạn như hút thuốc, vốn ảnh hưởng đến mức độ bệnh tật sẵn có từ trước như bệnh tim, bệnh phổi mãn tính và ung thư," Goulder nói. "Những căn bệnh này có tác động rất lớn đến kết quả của các bệnh do lây nhiễm như virus corona." "Sự khác biệt về giới tính trong hút thuốc đặc biệt thấy rõ ở một số quốc gia như Trung Quốc, nơi 50% nam giới hút thuốc, so với 5% phụ nữ." Tại nhiều quốc gia, nam giới thường hút thuốc nhiều hơn phụ nữ, và điều này có thể gây ảnh hưởng tới phổi của họ nhiều hơn Tuy nhiên ở giai đoạn này của đại dịch, không có đủ bằng chứng để nói liệu đây có phải là kết quả của sự khác biệt sinh học hay khác biệt hành vi - hoặc giả cả hai yếu tố đều có vai trò. Phụ nữ bị ảnh hưởng tài chính nhiều hơn Tuy nhiên, đang xuất hiện bằng chứng cho thấy còn một cách nữa mà con virus này đang ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ khác nhau. Năm quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19 Chống chọi virus corona bằng lòng hảo tâm Đi du lịch trong mùa Covid-19 Michèle Tertilt, kinh tế gia tại Đại học Mannheim ở Đức, đã làm việc với các đồng nghiệp để tổng hợp bằng chứng về việc đại dịch đã ảnh hưởng đến lao động nam giới so với lao động nữ giới ở Mỹ như thế nào. Phong tỏa đã dẫn đến mất việc trên diện rộng và nhiều nền kinh tế sẽ sớm phải đối mặt với suy thoái. Tỷ lệ thất nghiệp ở phụ nữ cao hơn Nhưng thất nghiệp không xảy ra như nhau ở các nhóm khác nhau, một phần là do hoàn cảnh đặc thù của tình trạng suy thoái kinh tế đặc biệt này. "Nó khá bất thường và khác với một cuộc suy thoái điển hình," Tertilt giải thích. Ở Mỹ, 1,4 triệu người thất nghiệp trong tháng Ba, mức tăng lớn nhất kể từ năm 1975. Phụ nữ bị ảnh hưởng nặng nề hơn nam giới, với tỷ lệ thất nghiệp tăng 0,9% so với mức tăng 0,7% của nam giới. Một phương diện bất thường của cuộc khủng hoảng hiện nay là trong thời kỳ suy thoái, đàn ông thường bị tác động nặng nề hơn phụ nữ trên khía cạnh thất nghiệp. Đó là vì đàn ông làm việc nhiều hơn trong các ngành gắn liền với các chu kỳ kinh tế - chẳng hạn như xây dựng và sản xuất. Ngược lại, phụ nữ chiếm ưu thế hơn trong các ngành không gắn liền với các chu kỳ như thế, chẳng hạn như y tế hay giáo dục. Nhưng lần này, các yếu tố khác đang có tác động lớn nhất đến việc làm. Một yếu tố là liệu công việc đó là 'thiết yếu' hay 'hệ trọng'. Nhóm của Tertilt đã phân loại các nhân viên trong các ngành như y tế, vận chuyển, bảo vệ (chẳng hạn cảnh sát), nông nghiệp, đánh bắt thủy sản và lâm nghiệp, và bảo trì và sửa chữa là 'nhân lực thiết yếu'. Theo cách phân loại này, 17% phụ nữ có việc làm làm việc trong các ngành nghề thiết yếu, so với 24% nam giới đang đi làm. Nhân tố quan trọng thứ hai là liệu mọi người có thể thực hiện công việc từ xa hay không. Tertilt và các cộng sự của bà đã phân loại các công việc theo tiêu chí có thể làm việc từ xa hay không - một nhà phân tích kinh doanh có thể làm việc từ xa, nhưng một nhân viên pha chế rượu chắc chắn không làm được. Phụ nữ khó làm việc từ xa? Tertilt nhận thấy rằng nhiều đàn ông có công việc có thể làm từ xa hơn phụ nữ - ở mức 28% cho nam so với 22% cho nữ. "Tôi hơi bất ngờ về điều đó," bà nói. "Tôi đã nghĩ nhiều phụ nữ hơn làm các công việc có thể làm từ xa - chẳng hạn như làm việc cho chính phủ, công việc văn phòng..." "Nhưng một khi bạn bắt đầu nghĩ về nó, nó hoàn toàn hợp lý - rất nhiều phụ nữ làm việc trong nhà hàng, trong ngành du lịch. Và trên toàn thế giới, các nhà hàng và quán bar đã đóng cửa, và việc đi du lịch rất hạn chế." Việc cắt bỏ các công việc không thể làm từ xa đã ảnh hưởng bất cân xứng tới phụ nữ Nghiên cứu do Viện nghiên cứu Tài chính của Vương quốc Anh thực hiện cho thấy một bức tranh tương tự. Những đại dịch tàn khốc và bài học thời Covid-19 'Giãn cách xã hội' bao lâu thì chống được Covid-19? Nên gọi là 'virus Vũ Hán', 'virus corona' hay tên khác? Nó phát hiện rằng phụ nữ Anh có khả năng cao hơn một phần ba so với nam giới làm việc trong lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề hoặc hoàn toàn bị đóng cửa do đại dịch, chẳng hạn như ngành bán lẻ và ngành phục vụ khách. "Từ góc độ kinh tế, phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp lao động, lương thấp được biết đến là những người bị ảnh hưởng nhiều nhất," Natasha Mudhar, giám đốc điều hành toàn cầu và đồng sáng lập của The World We Want, một doanh nghiệp nhằm thúc đẩy tiến trình hướng tới Các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hiệp Quốc, nói. Khoảng cách thu nhập về giới càng làm gia tăng sự bất bình đẳng này - không chỉ phụ nữ mất việc với tỷ lệ cao hơn, mà ngay từ đầu họ đã kiếm được ít tiền hơn. "Tương ứng với mỗi bảng mà một người đàn ông có thể chi tiêu cho nhu yếu phẩm trong cuộc khủng hoảng này, một người phụ nữ chỉ có thể chi 82 xu," Mudhar cho biết. Ở Mỹ, khoảng cách về giới cũng tương tự khi phụ nữ chỉ kiếm được 85% số tiền mà nam giới kiếm được. Ở Úc là 86%, trong khi ở Ấn Độ là 75%. Và khoảng cách này càng tồi tệ hơn đối với phụ nữ thuộc một số chủng tộc và sắc tộc - ví dụ như ở Mỹ, phụ nữ da đen kiếm được ít hơn 21% so với phụ nữ da trắng. Đơn thân nuôi con bị ảnh hưởng nặng hơn Cha mẹ đơn thân bị ảnh hưởng còn nặng hơn. Nghiên cứu của Tertilt ước tính có 20 triệu cha mẹ đơn thân ở Mỹ, ba phần tư trong số đó là phụ nữ. "Hãy suy nghĩ về điều đó - họ sẽ không thể làm việc," Tertilt nói. "Ngay cả khi họ là y tá hoặc bác sĩ, ngay cả khi họ có công việc trong lĩnh vực tối quan trọng - họ có thể có con nhỏ ở nhà và họ không thể để con một mình." Ngay cả đối với cha mẹ đơn thân mà công việc có thể làm ở nhà được về mặt lý thuyết, có thể là phi thực tế khi tiếp tục làm việc mà có trẻ con vốn cần sự quan tâm thường trực. "Nhất là đối với các bà mẹ đơn thân, không có cách xoay sở nào khác," Tertilt nói. "Họ không thể mướn người giữ trẻ hoặc nhờ hàng xóm hoặc mẹ mình giúp. Nhìn chung họ đang mất việc." Một vấn đề khác là ở các quốc gia có chương trình cho nghỉ ở nhà được chính phủ hỗ trợ (bao gồm Anh, Đức và Mỹ), những phụ huynh này có thể không đủ điều kiện nếu họ nghỉ việc trước khi họ được cho nghỉ ở nhà. Hơn nữa, họ có thể không đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp nếu họ từ bỏ công việc. Phụ nữ trên toàn cầu đang phải đối diện với những khoảng cách trong lương bổng, khiến họ dễ gặp khó khăn về tài chính hơn khi xảy ra khủng hoảng "Ngay cả khi nhân viên tự nguyện nghỉ việc vì phải chăm con, họ vẫn nên được xem là đủ điều kiện," Tertilt nói. "Yêu cầu mọi người nên 'tìm kiếm việc làm' tạm thời nên được gỡ bỏ, cho đến khi các trường học và nơi giữ trẻ mở cửa trở lại. Điều đó không có ý nghĩa gì trong tình hình hiện tại." Phơi bày sự bất bình đẳng Điều này làm cho Covid-19 trở thành dịch bệnh mới nhất trong một loạt các dịch bệnh vốn đưa sự bất bình đẳng về kinh tế lên hàng đầu, bao gồm bất bình đẳng về giới. "Tất cả các dịch bệnh đều có tác động giới tính," Clare Wenham, phó giáo sư chính sách y tế toàn cầu tại Đại học Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE), nói. "Vấn đề là không ai nói về nó cả, do đó các nhà hoạch định chính sách không nắm được." Wenham và các đồng nghiệp của đã nghiên cứu tác động của dịch Zika và Ebola đối với nam giới và phụ nữ, và hiện đang xem xét dịch Covid-19. Một hậu quả của dịch Ebola ở Sierra Leone là sự gia tăng đột biến tỷ lệ tử vong khi sinh ở các bà mẹ. Tổ chức Y tế Thế giới đã nhấn mạnh rằng các chăm sóc sức khỏe thai sản vẫn rất cần thiết trong đại dịch và tất cả phụ nữ 'có quyền được chăm sóc y tế chất lượng cao trước, trong và sau khi sinh'. Nhưng điều đó không phải lúc nào cũng được thực hiện trên thực tế. "Chúng tôi biết từ các đợt bùng phát trước đó, tất cả mọi thứ [nguồn lực] đều dành cho dịch bệnh," Wenham nói. "Điều đó có nghĩa là các dịch vụ thường xuyên bị gián đoạn. Và thứ đầu tiên bị bỏ qua là chăm sóc y tế sản phụ." Các dịch vụ y tế khác dành cho phụ nữ, chẳng hạn như tiếp cận các biện pháp tránh thai, cũng trở nên bấp bênh trừ khi chính phủ tuyên bố rằng đó là các dịch vụ thiết yếu. Tổ chức kế hoạch hóa gia đình Marie Stopes ước tính rằng 9,5 triệu phụ nữ và trẻ em gái trên toàn thế giới do đại dịch mà có thể có nguy cơ mất quyền tiếp cận các dịch vụ tránh thai và phá thai của Marie Stopes trong năm 2020. Bạo lực gia đình Các báo cáo về bạo lực gia đình cũng đã tăng lên vì dịch bệnh. Tại Pháp, các vụ bạo lực gia đình đã tăng một phần ba trong tuần phong tỏa đầu tiên, trong khi các vụ trình báo tăng 75% ở Úc và các vụ bạo lực đã tăng gấp đôi ở Lebanon. Mặc dù bạo lực gia đình có thể xảy ra đối với cả nam và nữ, nhưng phụ nữ gánh chịu phần nhiều hơn; chẳng hạn như ở Mỹ, họ có khả năng gấp đôi bị bạn đời bạo hành và gấp 14 lần bị hãm hiếp. "Chúng tôi biết bạo lực gia đình thường xảy ra trong gia đình," Wenham nói. "Rồi bạn lại nhốt mọi người ở trong nhà vào thời kỳ căng thẳng trong khi họ không có tiền và không thể đi làm. Bạn không cần phải là một nhà khoa học để hiểu tại sao điều đó dẫn đến bạo lực gia đình nhiều hơn." Nam giới có nguy cơ bị ảnh hưởng sức khoẻ nặng hơn bởi virus corona, nhưng các tác động ít nghiêm trọng mà nó gây ra đối với phụ nữ có thể sẽ kéo dài trong nhiều năm sau đại dịch Không thể phủ nhận bức tranh hiện tại rất ảm đạm - đối với cả hai giới theo những cách khác nhau. Đối với nam giới, đặc biệt là những người trong nhóm tuổi lớn hơn, nguy cơ tử vong trước mắt do căn bệnh này là mối quan tâm lớn nhất. Đối với phụ nữ, vốn có nhiều khả năng phục hồi hơn, những hậu quả khác của Covid-19 có thể còn kéo dài trong nhiều năm. Và không hề quá muộn để các chính phủ phản ứng với những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất về kinh tế, Wenham nói. Có rất nhiều điều có thể làm ngay bây giờ để đảm bảo những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất về kinh tế có thể phục hồi. "Chúng ta nên đảm bảo có gói kích thích kinh tế cho phụ nữ trong và sau dịch để giúp họ trở lại làm việc," bà nói. "Có nơi giữ trẻ hay không khi phụ nữ cố gắng quay lại làm việc?" Và, giữa sự u ám, nghiên cứu của Tertilt đã tìm ra hai tia sáng cuối đường hầm cho bình đẳng giới. Đầu tiên là sự linh hoạt nơi làm việc. "Hàng triệu doanh nghiệp đang điều chỉnh để thích ứng với chương trình làm việc tại nhà ngay bây giờ," Tertilt nói. Tại một số khu vực ở Mỹ, trong tháng Ba đã có sự gia tăng hơn 200% số cuộc họp qua truyền hình so với tháng trước đó. "Trong phạm vi nhất định, điều này sẽ thay đổi các chuẩn mực đến một mức độ nào đó, và điều đó sẽ giúp dễ dàng kết hợp sự nghiệp và gia đình," bà cho biết. "Phụ nữ sẽ được lợi nhiều hơn từ những thay đổi này trong văn hóa kinh doanh và sự linh hoạt ở nơi làm việc bởi vì về mặt lịch sử họ là đối tượng chính chăm sóc con cái." Kết quả thứ hai liên quan đến một lát cắt nhỏ nhưng cũng đáng kể của lực lượng lao động. Nghiên cứu của Tertilt xem xét các cặp vợ chồng dị tính, 8-12% trong số họ có thể bị đảo vào vai trò của người phối ngẫu do phong tỏa, bà cho biết. "Hãy nghĩ về một cặp vợ chồng mà người vợ là bác sĩ ở tuyến đầu, và người chồng có công việc văn phòng có thể làm việc từ xa," bà nói. "Ở cặp vợ chồng đó, rất có thể người chồng sẽ đột nhiên trở thành người đảm nhận nhiệm vụ trông con. Người vợ thì đang ở bệnh viện còn người chồng ở nhà làm việc từ xa và bằng cách nào đó đang trông trẻ." Do ở Mỹ, có tới 60% việc chăm sóc trẻ em là do phụ nữ đảm đương, Tertilt nhận thấy rằng điều này có thể dẫn đến thay đổi đáng kể. Những thay đổi trong giữ trẻ có thể dẫn đến những tác động lâu dài sau này. Chính sách ở các quốc gia như Đức và Thụy Điển đã phát hiện rằng cho phép các ông bố nghỉ chăm con làm tăng mức độ tham gia của những ông bố trong chăm con trong nhiều năm sau. "Dựa vào đó, tôi sẽ suy luận rằng ngay cả ở đây, nếu phong tỏa chỉ kéo dài một hoặc hai tháng, tôi cho rằng sẽ có những ảnh hưởng lâu dài," Tertilt nói. "Nếu nó kéo dài lâu hơn, tác động sẽ lớn hơn." Những người là cha, mẹ đơn thân là nhóm bị ảnh hưởng đặc biệt trầm trọng bởi các biện pháp phong toả Một cuộc khủng hoảng y tế như đại dịch corona càng làm nổi bật và trầm trọng thêm mọi sự bất bình đẳng, và bất bình đẳng giới chỉ là một trong số đó. Mặc dù virus corona không phân biệt, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả các thành phần trong xã hội đều có nguy cơ bị tác động như nhau. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

world-52284995

https://www.bbc.com/vietnamese/world-52284995

Virus corona: Châu Âu từng bước nới lỏng phong tỏa

Tại châu Âu, nhiều nước bắt đầu nới lỏng hạn chế và từng bước cho phép trường học, doanh nghiệp, cửa hàng, hoạt động trở lại, trong lúc EU chuẩn bị ra lộ trình bỏ phong tỏa tại toàn bộ 27 quốc gia thành viên.

Thủ tướngDĐan Mạch chào đón các em nhỏ quay trở lại trường học ở Valby hôm thứ Tư Tại tất cả các quốc gia, nhà hàng, khách sạn, quán bar, tiệm cà phê xếp vào nhóm chưa được mở cửa. Vì sao tỷ lệ tử vong do virus corona mỗi nước mỗi khác? Virus corona: Nguy cơ ổ dịch tại các trại dưỡng lão châu Âu Lệnh phong tỏa làm thay đổi đời sống Anh thế nào Tình hình tại một số nước: Nỗi lo sợ làn sóng chết chóc quay trở lại Một tài liệu nội bộ do Ủy hội châu Âu gửi cho chính phủ các nước EU nói rằng cho dù các biện pháp được áp dụng theo từng giai đoạn thì điều đó cũng sẽ "không thể tránh khỏi việc dẫn đến việc làm gia tăng các trường hợp nhiễm bệnh mới". Tài liệu này nói rằng việc dỡ bỏ các lệnh hạn chế cần phải được trì hoãn cho tới khi mức độ lây lan virus được giảm đi trong một giai đoạn đủ dài để hệ thống y tế và các khu vực hồi sức cấp cứu (ICU) có khả năng đối phó được với đợt tiếp nhận thứ hai các ca bệnh, tăng năng lực xét nghiệm bên cạnh việc tiến hành xét nghiệm kháng thể diện rộng. Các cơ sở kinh doanh, cửa hàng, trường học cần được nới lỏng trước, tiếp đến là việc cho mở cửa trở lại một cách hạn chế đối với các nhà hàng, quán bar, tiệm cà phê. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoan nghênh tin tình trạng lây nhiễm đã chậm lại tại một số nước châu Âu, nhưng cảnh báo rằng chớ nên dỡ bỏ lệnh hạn chế quá sớm, bởi điều đó có thể khiến dịch bệnh lại bùng phát trở lại. Đan Mạch mở cửa trường học Tại Đan Mạch, trẻ em từ 11 tuổi trở xuống đang đi học trở lại. Chính phủ nước này trở thành quốc gia đầu tiên ở châu Âu nới lỏng lệnh phong tỏa trong lĩnh vực giáo dục. Phong tỏa ở châu Âu: TBN nới lỏng, Ý thận trọng, Đức, Anh vẫn áp dụng Virus corona: Vì sao Đức làm xét nghiệm nhiều hơn, tỉ lệ tử vong thấp hơn? Thủ tướng Mette Frederiksen đã đứng đón chào khi các em tới trường ở thủ đô Copenhagen. Đan Mạch nằm trong số các quốc gia đầu tiên ở châu Âu áp lệnh phong tỏa, với việc đóng cửa các trường học vào hôm 12/3. Tỷ lệ lây nhiễm ở nước này thấp, nhưng những người chỉ trích cảnh báo rằng đây là chiến lược có tính rủi ro. Đan Mạch là một trong số các quốc gia nới lỏng các biện pháp phong tỏa trong tuần này. Các nhà trẻ, nhà mẫu giáo và trưởng tiểu học ở Đan Mạch được mở trở lại sau hơn một tháng đóng cửa Đan Mạch đã làm những gì? Nước này cho đến nay báo cáo đã có 299 ca tử vong và 6.681 ca dương tính, tuy người ta cho rằng số người nhiễm virus cao hơn thế nhiều. Đan Mạch được đánh giá cao về việc có hành động nhanh chóng trước khi Covid-19 lây lan rộng trong dân chúng, và được so sánh với Nam Hàn. Người đứng đầu viện nghiên cứu dịch bệnh lây truyền nước này nói Đan Mạch đã giảm được tỷ lệ lây nhiễm một người có xét nghiệm dương tính lây sang cho 2,6 người khác trong thời gian trước khi có lệnh phong tỏa 12/3, xuống còn 0,6. Đức gia hạn giãn cách xã hội cho đến 3/5 Bà Angela Merkel trong thứ Tư thảo luận với các bộ trưởng nội các trước khi bàn thảo về việc nới lỏng các biện pháp trên 16 bang của nước này. Chính phủ Đức sẽ gia hạn các lệnh hạn chế vốn đã áp dụng từ tháng trước cho tới ít nhất là ngày 3/5, trang nhật báo Handelsblatt dẫn nguồn hãng tin DPA, nói. Tuy nhiên, một số cửa hàng sẽ được mở lại theo những quy định nghiêm ngặt kể từ 20/4. Đứng đầu trong các biện pháp đang được xem xét là làm thế nào để mở cửa trở lại các trường học theo khuyến nghị của 26 khoa học gia từ Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina. Tiếp đến sẽ là việc các cửa hàng, nhà hàng được mở cửa, nếu như duy trì được yêu cầu giãn cách xã hội, Viện này nói. Mọi người sẽ cần phải đeo khẩu trang nơi công cộng nhằm làm giảm tỷ lệ lây nhiễm. Số tử vong ở nước này trong 24 giờ qua tăng thêm 285, lên mức 3.254, là mức khá thấp so với tổng dân số 83 triệu. Đức hiện có 127.584 ca dương tính. Người dân Áo bắt đầu tới các cửah àng DIY mua sắm sau khi lệnh phong tỏa được nới lỏng hôm thứ Ba Áo cho mở lại hàng ngàn cửa hàng Người dân Áo bắt đầu đi ra các cửa hàng bán đồ tự lắp đặt (DIY) sau khi lệnh phong tỏa được nới lỏng từ thứ Ba. Các trung tâm bán đồ làm vườn, các cửa hàng DIY và các cửa hàng nhỏ được phép mở lại nhưng phải đảm bảo duy trì giãn cách xã hội. Áo đang làm gì Áo là một trong các quốc gia châu u đầu tiên theo chân nước Ý láng giềng, áp lệnh phong tỏa nghiêm ngặt hồi một tháng trước. Chính phủ nói họ đã làm "đè phẳng" được biểu đồ các vụ lây nhiễm mới. Cho đến nay, Áo báo cáo có khoảng 14 ngàn ca dương tính, với 368 ca tử vong. Từ thứ Ba, các cửa hàng có diện tích dưới 400 mét vuông được phép mở trở lại, cùng với các cửa hàng bán đồ làm vườn. Tuy nhiên, người dân buộc phải đeo khẩu trang khi đi siêu thị và hiệu thuốc, còn các nhà hàng, khách sạn có thể mở cửa từ giữa tháng Năm nếu như tình hình y tế cho phpes, Thủ tướng Áo nói. Các vùng trên nước Ý bắt đầu nới lỏng hạn chế Italy cho phép một số ít các cửa hàng mở cửa Tại quốc gia đến nay đã có hơn 20 ngàn người tử vong do đại dịch, một số ít các cửa hàng, doanh nghiệp đã được phép mở lại. Nhưng một số các vùng bị ảnh hưởng nặng nề nhất đã quyết định giữ nguyên lệnh cấm. Lombardy và các vùng khác ở miền bắc Italy sẽ duy trì lệnh phong tỏa them một thời gian. Sau năm tuần phong tỏa, các hiệu sách, văn phòng phẩm và cửa hàng quần áo trẻ em nay được mở cửa trở lại, nhưng phải tuân thủ các quy định chặt chẽ về số người được vào bên trong và tuân thủ yêu cầu vệ sinh. Amazon tại Pháp được tòa án yêu cầu phải hạn chế việc nhận các đơn giao hàng để đảm bảo an toàn cho nhân viên Pháp gia hạn phong tỏa đến 11/5 Tổng thống Emmanuel Macron gia hạn lệnh phong tỏa thêm bốn tuần nữa, cho tới 11/5. Ông nói các lệnh hạn chế hiện thời đã làm chậm mức độ lây lan của virus, nhưng vẫn chưa đánh bại được nó. Số ca tử vong hàng ngày tăng nhẹ, khiến Pháp nay có gần 15.000 người thiệt mạng do dịch bệnh. "Ngày 11/5 sẽ là thời điểm khởi đầu cho một giai đoạn mới," ông Macron nói. "Sẽ có tiến triển, và các quy định sẽ được điều chỉnh tương ứng với kết quả chúng ta đã đạt được tới lúc đó." Ông nói các trường học sẽ từ từ mở trở lại sau khi thời gian gia hạn lệnh phong tỏa kết thúc, nhưng các nhà hàng sẽ vẫn đóng cửa, và sẽ không tổ chức lễ hội gì cho tới giữa tháng Bảy. Ông nói các đối tượng dễ bị tổn thương nhất cần tiếp tục cách ly, kể cả sau khi các quy định đã được nới lỏng. Một tòa án Pháp ra lệnh cho Amazon phải giới hạn các đơn giao hàng để chỉ phục vụ các mặt hàng thiết yếu, nhằm cho phép hãng dánh giá được mức rủi ro lây nhiễm của nhân viên, sau khi các nghiệp đoàn nói hãng đã không làm đủ mức để bảo vệ nhân viên. Buổi họp báo hàng ngày của chính phủ Anh hôm thứ BA, 14/4 Anh Quốc 'cần có kế hoạch để thoát khỏi tình trạng phong tỏa' Lãnh đạo đảng Lao động đối lập, Huân tướng Keir Starmer, đang thúc giục chính phủ trong tuần này phải công bố chiến lược chấm dứt phong tỏa. Downing Street được trông đợi vào thứ Năm sẽ công bố việc có tiếp tục áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội nữa hay không. Nước Anh hiện đang trong tuần thứ tư áp lệnh phong tỏa, bắt đầu từ tối thứ Hai 23/3. Chính phủ Anh nói rằng việc nói tới kế hoạch chấm dứt trước khi đạt tới đỉnh sẽ khiến công chúng bối rối.

summarize: Thủ tướngDĐan Mạch chào đón các em nhỏ quay trở lại trường học ở Valby hôm thứ Tư Tại tất cả các quốc gia, nhà hàng, khách sạn, quán bar, tiệm cà phê xếp vào nhóm chưa được mở cửa. Vì sao tỷ lệ tử vong do virus corona mỗi nước mỗi khác? Virus corona: Nguy cơ ổ dịch tại các trại dưỡng lão châu Âu Lệnh phong tỏa làm thay đổi đời sống Anh thế nào Tình hình tại một số nước: Nỗi lo sợ làn sóng chết chóc quay trở lại Một tài liệu nội bộ do Ủy hội châu Âu gửi cho chính phủ các nước EU nói rằng cho dù các biện pháp được áp dụng theo từng giai đoạn thì điều đó cũng sẽ "không thể tránh khỏi việc dẫn đến việc làm gia tăng các trường hợp nhiễm bệnh mới". Tài liệu này nói rằng việc dỡ bỏ các lệnh hạn chế cần phải được trì hoãn cho tới khi mức độ lây lan virus được giảm đi trong một giai đoạn đủ dài để hệ thống y tế và các khu vực hồi sức cấp cứu (ICU) có khả năng đối phó được với đợt tiếp nhận thứ hai các ca bệnh, tăng năng lực xét nghiệm bên cạnh việc tiến hành xét nghiệm kháng thể diện rộng. Các cơ sở kinh doanh, cửa hàng, trường học cần được nới lỏng trước, tiếp đến là việc cho mở cửa trở lại một cách hạn chế đối với các nhà hàng, quán bar, tiệm cà phê. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoan nghênh tin tình trạng lây nhiễm đã chậm lại tại một số nước châu Âu, nhưng cảnh báo rằng chớ nên dỡ bỏ lệnh hạn chế quá sớm, bởi điều đó có thể khiến dịch bệnh lại bùng phát trở lại. Đan Mạch mở cửa trường học Tại Đan Mạch, trẻ em từ 11 tuổi trở xuống đang đi học trở lại. Chính phủ nước này trở thành quốc gia đầu tiên ở châu Âu nới lỏng lệnh phong tỏa trong lĩnh vực giáo dục. Phong tỏa ở châu Âu: TBN nới lỏng, Ý thận trọng, Đức, Anh vẫn áp dụng Virus corona: Vì sao Đức làm xét nghiệm nhiều hơn, tỉ lệ tử vong thấp hơn? Thủ tướng Mette Frederiksen đã đứng đón chào khi các em tới trường ở thủ đô Copenhagen. Đan Mạch nằm trong số các quốc gia đầu tiên ở châu Âu áp lệnh phong tỏa, với việc đóng cửa các trường học vào hôm 12/3. Tỷ lệ lây nhiễm ở nước này thấp, nhưng những người chỉ trích cảnh báo rằng đây là chiến lược có tính rủi ro. Đan Mạch là một trong số các quốc gia nới lỏng các biện pháp phong tỏa trong tuần này. Các nhà trẻ, nhà mẫu giáo và trưởng tiểu học ở Đan Mạch được mở trở lại sau hơn một tháng đóng cửa Đan Mạch đã làm những gì? Nước này cho đến nay báo cáo đã có 299 ca tử vong và 6.681 ca dương tính, tuy người ta cho rằng số người nhiễm virus cao hơn thế nhiều. Đan Mạch được đánh giá cao về việc có hành động nhanh chóng trước khi Covid-19 lây lan rộng trong dân chúng, và được so sánh với Nam Hàn. Người đứng đầu viện nghiên cứu dịch bệnh lây truyền nước này nói Đan Mạch đã giảm được tỷ lệ lây nhiễm một người có xét nghiệm dương tính lây sang cho 2,6 người khác trong thời gian trước khi có lệnh phong tỏa 12/3, xuống còn 0,6. Đức gia hạn giãn cách xã hội cho đến 3/5 Bà Angela Merkel trong thứ Tư thảo luận với các bộ trưởng nội các trước khi bàn thảo về việc nới lỏng các biện pháp trên 16 bang của nước này. Chính phủ Đức sẽ gia hạn các lệnh hạn chế vốn đã áp dụng từ tháng trước cho tới ít nhất là ngày 3/5, trang nhật báo Handelsblatt dẫn nguồn hãng tin DPA, nói. Tuy nhiên, một số cửa hàng sẽ được mở lại theo những quy định nghiêm ngặt kể từ 20/4. Đứng đầu trong các biện pháp đang được xem xét là làm thế nào để mở cửa trở lại các trường học theo khuyến nghị của 26 khoa học gia từ Viện Hàn lâm Khoa học Leopoldina. Tiếp đến sẽ là việc các cửa hàng, nhà hàng được mở cửa, nếu như duy trì được yêu cầu giãn cách xã hội, Viện này nói. Mọi người sẽ cần phải đeo khẩu trang nơi công cộng nhằm làm giảm tỷ lệ lây nhiễm. Số tử vong ở nước này trong 24 giờ qua tăng thêm 285, lên mức 3.254, là mức khá thấp so với tổng dân số 83 triệu. Đức hiện có 127.584 ca dương tính. Người dân Áo bắt đầu tới các cửah àng DIY mua sắm sau khi lệnh phong tỏa được nới lỏng hôm thứ Ba Áo cho mở lại hàng ngàn cửa hàng Người dân Áo bắt đầu đi ra các cửa hàng bán đồ tự lắp đặt (DIY) sau khi lệnh phong tỏa được nới lỏng từ thứ Ba. Các trung tâm bán đồ làm vườn, các cửa hàng DIY và các cửa hàng nhỏ được phép mở lại nhưng phải đảm bảo duy trì giãn cách xã hội. Áo đang làm gì Áo là một trong các quốc gia châu u đầu tiên theo chân nước Ý láng giềng, áp lệnh phong tỏa nghiêm ngặt hồi một tháng trước. Chính phủ nói họ đã làm "đè phẳng" được biểu đồ các vụ lây nhiễm mới. Cho đến nay, Áo báo cáo có khoảng 14 ngàn ca dương tính, với 368 ca tử vong. Từ thứ Ba, các cửa hàng có diện tích dưới 400 mét vuông được phép mở trở lại, cùng với các cửa hàng bán đồ làm vườn. Tuy nhiên, người dân buộc phải đeo khẩu trang khi đi siêu thị và hiệu thuốc, còn các nhà hàng, khách sạn có thể mở cửa từ giữa tháng Năm nếu như tình hình y tế cho phpes, Thủ tướng Áo nói. Các vùng trên nước Ý bắt đầu nới lỏng hạn chế Italy cho phép một số ít các cửa hàng mở cửa Tại quốc gia đến nay đã có hơn 20 ngàn người tử vong do đại dịch, một số ít các cửa hàng, doanh nghiệp đã được phép mở lại. Nhưng một số các vùng bị ảnh hưởng nặng nề nhất đã quyết định giữ nguyên lệnh cấm. Lombardy và các vùng khác ở miền bắc Italy sẽ duy trì lệnh phong tỏa them một thời gian. Sau năm tuần phong tỏa, các hiệu sách, văn phòng phẩm và cửa hàng quần áo trẻ em nay được mở cửa trở lại, nhưng phải tuân thủ các quy định chặt chẽ về số người được vào bên trong và tuân thủ yêu cầu vệ sinh. Amazon tại Pháp được tòa án yêu cầu phải hạn chế việc nhận các đơn giao hàng để đảm bảo an toàn cho nhân viên Pháp gia hạn phong tỏa đến 11/5 Tổng thống Emmanuel Macron gia hạn lệnh phong tỏa thêm bốn tuần nữa, cho tới 11/5. Ông nói các lệnh hạn chế hiện thời đã làm chậm mức độ lây lan của virus, nhưng vẫn chưa đánh bại được nó. Số ca tử vong hàng ngày tăng nhẹ, khiến Pháp nay có gần 15.000 người thiệt mạng do dịch bệnh. "Ngày 11/5 sẽ là thời điểm khởi đầu cho một giai đoạn mới," ông Macron nói. "Sẽ có tiến triển, và các quy định sẽ được điều chỉnh tương ứng với kết quả chúng ta đã đạt được tới lúc đó." Ông nói các trường học sẽ từ từ mở trở lại sau khi thời gian gia hạn lệnh phong tỏa kết thúc, nhưng các nhà hàng sẽ vẫn đóng cửa, và sẽ không tổ chức lễ hội gì cho tới giữa tháng Bảy. Ông nói các đối tượng dễ bị tổn thương nhất cần tiếp tục cách ly, kể cả sau khi các quy định đã được nới lỏng. Một tòa án Pháp ra lệnh cho Amazon phải giới hạn các đơn giao hàng để chỉ phục vụ các mặt hàng thiết yếu, nhằm cho phép hãng dánh giá được mức rủi ro lây nhiễm của nhân viên, sau khi các nghiệp đoàn nói hãng đã không làm đủ mức để bảo vệ nhân viên. Buổi họp báo hàng ngày của chính phủ Anh hôm thứ BA, 14/4 Anh Quốc 'cần có kế hoạch để thoát khỏi tình trạng phong tỏa' Lãnh đạo đảng Lao động đối lập, Huân tướng Keir Starmer, đang thúc giục chính phủ trong tuần này phải công bố chiến lược chấm dứt phong tỏa. Downing Street được trông đợi vào thứ Năm sẽ công bố việc có tiếp tục áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội nữa hay không. Nước Anh hiện đang trong tuần thứ tư áp lệnh phong tỏa, bắt đầu từ tối thứ Hai 23/3. Chính phủ Anh nói rằng việc nói tới kế hoạch chấm dứt trước khi đạt tới đỉnh sẽ khiến công chúng bối rối.

150128_us_vietnam_pham_chi_dung

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/01/150128_us_vietnam_pham_chi_dung

20 năm Việt – Mỹ và hai lần bị bỏ rơi

Thời gian thấm thoắt đã hai chục năm từ ngày hai cựu thù “khép lại quá khứ” vào năm 1995.

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc của Việt Nam tại hội thảo hôm 26/1/2015 Pete Peterson bước vào gian phòng hội thảo “Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: 20 năm thành công hơn nữa” và lại bắt tay cựu đại sứ Lê Văn Bàng, với những lời lẽ xã giao dường như lặp lại thời hai người còn trong vai diễn ở hai bờ đối lập. Trong góc phòng, viên thứ trưởng ngoại giao Hà Kim Ngọc mang dáng vẻ đường bệ với phát ngôn đắc thắng bất thường về "cam kết của cả Việt Nam và Hoa Kỳ về việc hoàn thành đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong năm nay" (2015). Một lần nữa tính từ năm 2013, giới quan chức lãnh đạo vừa bộp chộp và vừa chuộng thành tích của Bộ ngoại giao Việt Nam lại áp dụng từ "cam kết" như một thái độ vừa thúc giục vừa áp đặt đối với người Mỹ. Trong khi đó, Washington vẫn giữ nguyên khí chất “người Mỹ trầm lặng’, hầu như chỉ thể hiện từ ngữ "có thể", "cố gắng", chứ chưa bao giờ can đảm đến mức "cam kết" với chính quyền Việt Nam về TPP. Ted Osius là một ví dụ. Trong các cuộc gặp với Thủ tướng Việt Nam ở Hà Nội, họp báo ở Sài Gòn và ngay tại cuộc hội thảo 20 năm bình thường hóa Việt - Mỹ, vị tân đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam vẫn luôn giữ vẻ thận trọng không kiểu cách. Chưa bao giờ trên môi ông hiện ra từ "cam kết". Ngay cả vào năm 2015 kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ, "quyền đàm phán nhanh" còn chưa được Quốc hội Mỹ dành cho chính phủ nước này. Mà nếu không có được thứ quyền thiết yếu đó, Chính phủ Mỹ dù có hảo tâm đến mấy cũng sẽ không thể nào thông qua TPP cho Việt Nam được. Chẳng cần ai phải thức nữa Hội thảo “Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: 20 năm thành công hơn nữa” do Học Viện Ngoại Giao Việt Nam, Ðại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Trung tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế của Hoa Kỳ (CSIS) và Ðại Học Portland của Hoa Kỳ phối hợp tổ chức, có thể được xem là một sự kiện chính trị “không tuyên bố trước” và đượm “diễn biến hòa bình”. Hội thảo này lại diễn ra sau cuộc họp báo có vẻ đặc biệt của tân đại sứ Ted Osius tại Sài Gòn và thái độ “lạc quan về TPP” của ông. Hội thảo này cũng chỉ diễn ra vài ngày sau khi Đài truyền hình Việt Nam lần đầu tiên cho chiếu một bộ phim thời sự về trận hải chiến Hoàng Sa năm 1974, mà chắc chắn phải được sự chuẩn y gấp nếp của Ban tuyên giáo trung ương. Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius và hai cựu Đại sứ Douglas Pete Peterson và Michael Michalak tại hội thảo hôm 26/1 Bộ phim phỏng vấn cả những viên chức thuộc chế độ Việt Nam Cộng Hòa, mà cách nào đó có thể được đánh giá là sự thừa nhận chẳng còn cách nào khác của chính thể chiến thắng đối với những người thất bại, liên quan đến vai trò bảo vệ chủ quyền quần đảo Hoàng Sa trước mối xâm lắng của lá cờ “mười sáu chữ vàng”. Những thước phim dù thật ngắn ngủi về hải chiến Hoàng Sa lại phác họa cả chiều dài 20 năm so đo lận đận Việt - Mỹ. Tám năm trước, vào thời mà Việt Nam cầu cạnh để trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới, đã chẳng hề có sự ghi dấu bóng dáng nào dành cho kẻ bại trận ở Hoàng Sa. Còn 15 năm trước khi xúc tiến Hiệp định thương mại song phương Việt - Mỹ, lời của cố thủ tướng Võ Văn Kiệt “năm 1975 có một triệu người vui nhưng cũng có một triệu người buồn” còn bị giới chuyên chính đảng ghi hồ sơ như một sự lệch lạc trầm trọng về quan điểm vô sản. Nhưng giờ đây, tâm trạng chiến thắng đã bị lu mờ đến thảm hại. Dù Việt Nam và chế độ một đảng vẫn luôn bị coi là một trong những nền chính trị bó kín toàn thân, nhưng thực ra biến động chính trường và khuynh hướng ly tâm chính trị ở đất nước “thơ tôi khóc, lệ rơi hình chữ S” này còn dễ đoán hơn nhiều so với trường hợp Hoa Kỳ. Chân dung quyền lực là một ví dụ gần gũi và mang tính “chuyển hóa” nhất. Sau trang Quan làm báo vào năm 2012, trang blog này nảy mầm từ cuối năm 2014 và nở hoa tung tóe ngay trong lòng đảng vào hội nghị trung ương 10 đầu năm 2015. Không thể nói khác hơn là chỉ có những người mang danh xưng cộng sản mới có được năng lực vượt trội trong việc truy tầm hồ sơ và bới móc nhau thấu cáy đến như vậy. 20 năm bình thường hóa Việt - Mỹ cũng vì thế đang trôi dạt sang một dòng sông khác: khác hẳn với bầu không khí so kè từng chút giữa Pete Peterson và Lê Văn Bàng vào thời kỳ hậu Đổi mới của Việt Nam, cũng khác rất nhiều so với câu chuyện quá khứ khi giới quốc phòng Mỹ tự ái “Mỹ sẽ tự tìm các quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh, chỉ cần Việt Nam cung cấp máy bay trực thăng”, vào lúc này dường như người Mỹ có được ưu thế về gần hết các mặt, từ ngoại giao đến kinh tế, và đặc biệt là quân sự khi năm 2014 vừa nổ ra vụ giàn khoan HD 981 của Trung Quốc như một nốt phá cho bài ca “Bốn tốt” của Hà Nội. Cuối 2014 cũng là thời điểm mà Hà Nội rất có thể đã lên cơn sốc ý thức hệ khi cả hai nguyên thủ quốc gia Hoa Kỳ và Cuba đồng loạt lên truyền hình tuyên bố về sự khởi đầu cho công cuộc bình thường hóa giữa hai quốc gia chỉ cách nhau 90 dặm biển. Chủ thuyết “Việt Nam và Cuba cùng nhau canh giữ hòa bình thế giới” của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thời dĩ vãng hóa ra lại có ý nghĩa chưa từng thấy trong hiện tình: bây giờ chẳng cần ai phải thức nữa. Hai lần bị bỏ rơi Bộ chính trị Hà Nội đang đứng trước tâm trạng của kẻ bị bỏ rơi hai lần liên tiếp: một từ người đồng chí phương Bắc, và thứ đến bởi người anh em ở Tây bán cầu. Rõ là hoàn cảnh đã khác xưa quá nhiều. Nếu ngay cả những người bảo thủ nhất trong đảng cũng phải dao động thì có thể hình dung ra tư thế “đu dây” đã chao nghiêng đến thế nào. Hà Nội đang cần tới Washington để cân bằng lại với sức mạnh của Trung Quốc Ván bài còn lại chỉ phụ thuộc vào tâm thế ngổn ngang và tràn phân hóa của giới lãnh đạo Việt Nam: họ sẽ “vừa đấu tranh vừa tranh thủ” tiềm lực kinh tế Mỹ để xuất siêu và nhận đầu tư nước ngoài, kiều hối như hai chục năm qua, hay sẽ phải quỵ một gối để thực sự cầu cạnh sức mạnh quân sự Hoa Kỳ trong “vai trò lớn hơn” để bảo vệ Biển Đông? Phương trình “bốn mươi năm thống nhất đất nước” và “hai mươi năm bình thường hóa Việt - Mỹ” cũng vì thế mang nhiều hàm ý khó hiểu hơn: nếu không thể “kỷ niệm” với người Mỹ theo cái cách đầy mỹ từ khoa trương như trước đây, làm thế nào để chính quyền Việt Nam và chính phủ Mỹ có thể ôm hôn nhau như một cặp tình nhân chung thủy đích thực? Sau “Đối tác toàn diện” dù đã được xác lập nhưng chưa đi tới đâu, “Đối tác chiến lược” đang là cụm từ thời thượng trong giới ngoại giao Việt Nam, bởi niềm hy vọng có vẻ khá thực tâm về tương lai mà người Mỹ sẽ đặc cách dành cho họ, dù về phía Washington chưa có một “cam kết” nào liên quan đến triển vọng còn quá non trẻ đó. Hội thảo hai mươi năm Việt - Mỹ “thành công hơn” ở Hà Nội có lẽ chỉ là một động tác thăm dò trở lại. Và sự trở lại của cựu đại sứ Pete Peterson cũng có lẽ chỉ là những bước nhấp đầu tiên về hướng một Hà Nội chưa mấy ngoan ngoãn của ông già tốt tính.

summarize: Thứ trưởng Hà Kim Ngọc của Việt Nam tại hội thảo hôm 26/1/2015 Pete Peterson bước vào gian phòng hội thảo “Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: 20 năm thành công hơn nữa” và lại bắt tay cựu đại sứ Lê Văn Bàng, với những lời lẽ xã giao dường như lặp lại thời hai người còn trong vai diễn ở hai bờ đối lập. Trong góc phòng, viên thứ trưởng ngoại giao Hà Kim Ngọc mang dáng vẻ đường bệ với phát ngôn đắc thắng bất thường về "cam kết của cả Việt Nam và Hoa Kỳ về việc hoàn thành đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong năm nay" (2015). Một lần nữa tính từ năm 2013, giới quan chức lãnh đạo vừa bộp chộp và vừa chuộng thành tích của Bộ ngoại giao Việt Nam lại áp dụng từ "cam kết" như một thái độ vừa thúc giục vừa áp đặt đối với người Mỹ. Trong khi đó, Washington vẫn giữ nguyên khí chất “người Mỹ trầm lặng’, hầu như chỉ thể hiện từ ngữ "có thể", "cố gắng", chứ chưa bao giờ can đảm đến mức "cam kết" với chính quyền Việt Nam về TPP. Ted Osius là một ví dụ. Trong các cuộc gặp với Thủ tướng Việt Nam ở Hà Nội, họp báo ở Sài Gòn và ngay tại cuộc hội thảo 20 năm bình thường hóa Việt - Mỹ, vị tân đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam vẫn luôn giữ vẻ thận trọng không kiểu cách. Chưa bao giờ trên môi ông hiện ra từ "cam kết". Ngay cả vào năm 2015 kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ, "quyền đàm phán nhanh" còn chưa được Quốc hội Mỹ dành cho chính phủ nước này. Mà nếu không có được thứ quyền thiết yếu đó, Chính phủ Mỹ dù có hảo tâm đến mấy cũng sẽ không thể nào thông qua TPP cho Việt Nam được. Chẳng cần ai phải thức nữa Hội thảo “Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: 20 năm thành công hơn nữa” do Học Viện Ngoại Giao Việt Nam, Ðại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Trung tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế của Hoa Kỳ (CSIS) và Ðại Học Portland của Hoa Kỳ phối hợp tổ chức, có thể được xem là một sự kiện chính trị “không tuyên bố trước” và đượm “diễn biến hòa bình”. Hội thảo này lại diễn ra sau cuộc họp báo có vẻ đặc biệt của tân đại sứ Ted Osius tại Sài Gòn và thái độ “lạc quan về TPP” của ông. Hội thảo này cũng chỉ diễn ra vài ngày sau khi Đài truyền hình Việt Nam lần đầu tiên cho chiếu một bộ phim thời sự về trận hải chiến Hoàng Sa năm 1974, mà chắc chắn phải được sự chuẩn y gấp nếp của Ban tuyên giáo trung ương. Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius và hai cựu Đại sứ Douglas Pete Peterson và Michael Michalak tại hội thảo hôm 26/1 Bộ phim phỏng vấn cả những viên chức thuộc chế độ Việt Nam Cộng Hòa, mà cách nào đó có thể được đánh giá là sự thừa nhận chẳng còn cách nào khác của chính thể chiến thắng đối với những người thất bại, liên quan đến vai trò bảo vệ chủ quyền quần đảo Hoàng Sa trước mối xâm lắng của lá cờ “mười sáu chữ vàng”. Những thước phim dù thật ngắn ngủi về hải chiến Hoàng Sa lại phác họa cả chiều dài 20 năm so đo lận đận Việt - Mỹ. Tám năm trước, vào thời mà Việt Nam cầu cạnh để trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới, đã chẳng hề có sự ghi dấu bóng dáng nào dành cho kẻ bại trận ở Hoàng Sa. Còn 15 năm trước khi xúc tiến Hiệp định thương mại song phương Việt - Mỹ, lời của cố thủ tướng Võ Văn Kiệt “năm 1975 có một triệu người vui nhưng cũng có một triệu người buồn” còn bị giới chuyên chính đảng ghi hồ sơ như một sự lệch lạc trầm trọng về quan điểm vô sản. Nhưng giờ đây, tâm trạng chiến thắng đã bị lu mờ đến thảm hại. Dù Việt Nam và chế độ một đảng vẫn luôn bị coi là một trong những nền chính trị bó kín toàn thân, nhưng thực ra biến động chính trường và khuynh hướng ly tâm chính trị ở đất nước “thơ tôi khóc, lệ rơi hình chữ S” này còn dễ đoán hơn nhiều so với trường hợp Hoa Kỳ. Chân dung quyền lực là một ví dụ gần gũi và mang tính “chuyển hóa” nhất. Sau trang Quan làm báo vào năm 2012, trang blog này nảy mầm từ cuối năm 2014 và nở hoa tung tóe ngay trong lòng đảng vào hội nghị trung ương 10 đầu năm 2015. Không thể nói khác hơn là chỉ có những người mang danh xưng cộng sản mới có được năng lực vượt trội trong việc truy tầm hồ sơ và bới móc nhau thấu cáy đến như vậy. 20 năm bình thường hóa Việt - Mỹ cũng vì thế đang trôi dạt sang một dòng sông khác: khác hẳn với bầu không khí so kè từng chút giữa Pete Peterson và Lê Văn Bàng vào thời kỳ hậu Đổi mới của Việt Nam, cũng khác rất nhiều so với câu chuyện quá khứ khi giới quốc phòng Mỹ tự ái “Mỹ sẽ tự tìm các quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh, chỉ cần Việt Nam cung cấp máy bay trực thăng”, vào lúc này dường như người Mỹ có được ưu thế về gần hết các mặt, từ ngoại giao đến kinh tế, và đặc biệt là quân sự khi năm 2014 vừa nổ ra vụ giàn khoan HD 981 của Trung Quốc như một nốt phá cho bài ca “Bốn tốt” của Hà Nội. Cuối 2014 cũng là thời điểm mà Hà Nội rất có thể đã lên cơn sốc ý thức hệ khi cả hai nguyên thủ quốc gia Hoa Kỳ và Cuba đồng loạt lên truyền hình tuyên bố về sự khởi đầu cho công cuộc bình thường hóa giữa hai quốc gia chỉ cách nhau 90 dặm biển. Chủ thuyết “Việt Nam và Cuba cùng nhau canh giữ hòa bình thế giới” của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thời dĩ vãng hóa ra lại có ý nghĩa chưa từng thấy trong hiện tình: bây giờ chẳng cần ai phải thức nữa. Hai lần bị bỏ rơi Bộ chính trị Hà Nội đang đứng trước tâm trạng của kẻ bị bỏ rơi hai lần liên tiếp: một từ người đồng chí phương Bắc, và thứ đến bởi người anh em ở Tây bán cầu. Rõ là hoàn cảnh đã khác xưa quá nhiều. Nếu ngay cả những người bảo thủ nhất trong đảng cũng phải dao động thì có thể hình dung ra tư thế “đu dây” đã chao nghiêng đến thế nào. Hà Nội đang cần tới Washington để cân bằng lại với sức mạnh của Trung Quốc Ván bài còn lại chỉ phụ thuộc vào tâm thế ngổn ngang và tràn phân hóa của giới lãnh đạo Việt Nam: họ sẽ “vừa đấu tranh vừa tranh thủ” tiềm lực kinh tế Mỹ để xuất siêu và nhận đầu tư nước ngoài, kiều hối như hai chục năm qua, hay sẽ phải quỵ một gối để thực sự cầu cạnh sức mạnh quân sự Hoa Kỳ trong “vai trò lớn hơn” để bảo vệ Biển Đông? Phương trình “bốn mươi năm thống nhất đất nước” và “hai mươi năm bình thường hóa Việt - Mỹ” cũng vì thế mang nhiều hàm ý khó hiểu hơn: nếu không thể “kỷ niệm” với người Mỹ theo cái cách đầy mỹ từ khoa trương như trước đây, làm thế nào để chính quyền Việt Nam và chính phủ Mỹ có thể ôm hôn nhau như một cặp tình nhân chung thủy đích thực? Sau “Đối tác toàn diện” dù đã được xác lập nhưng chưa đi tới đâu, “Đối tác chiến lược” đang là cụm từ thời thượng trong giới ngoại giao Việt Nam, bởi niềm hy vọng có vẻ khá thực tâm về tương lai mà người Mỹ sẽ đặc cách dành cho họ, dù về phía Washington chưa có một “cam kết” nào liên quan đến triển vọng còn quá non trẻ đó. Hội thảo hai mươi năm Việt - Mỹ “thành công hơn” ở Hà Nội có lẽ chỉ là một động tác thăm dò trở lại. Và sự trở lại của cựu đại sứ Pete Peterson cũng có lẽ chỉ là những bước nhấp đầu tiên về hướng một Hà Nội chưa mấy ngoan ngoãn của ông già tốt tính.

040928_asemfiveforum

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2004/09/040928_asemfiveforum

Bạn nghĩ gì về ASEM 5 ở Hà Nội?

Từ ngày 8 đến ngày 9 tháng 10 năm nay, Diễn đàn Á-Âu gọi tắt là ASEM sẽ họp hội nghị thượng đỉnh lần thứ năm tại Hà Nội.

Các bên chính tham gia ASEM là Hiệp hội các nước Đông Nam Á tức ASEAN và Liên hiệp châu Âu (EU), nhưng các nước Đông Bắc Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng tham dự. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đứng vai trò nước chủ nhà của hội nghị ASEM. Các phương tiện thông tin của Việt Nam đã đưa nhiều tin tức về hoạt động chuẩn bị cho sự kiện này từ những tháng qua. Mời quý thính giả tham gia diễn đàn BBC bàn về ý nghĩa của ASEM 5 tại Hà Nội. Theo bạn, một sự kiện chính trị-ngoại giao như thế này nói lên điều gì trong bối cảnh quốc tế hiện nay, khi một loạt các vấn đề về phát triển, các giá trị xã hội và chính trị khác nhau trên thế giới đang thách thức các nhà chính trị, bên cạnh nguy cơ của nạn khủng bố quốc tế? Việt Nam nằm ở đâu trong bối cảnh đó và cần làm gì để đảm bảo mục tiêu phát triển, ổn định, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và dân chủ hóa như chính các nhà lãnh đạo trong nước nêu ra? Ngoài ra, cuộc bầu cử tổng thống dân chủ ở Indonesia, nước Hồi giáo đông dân nhất thế giới và cũng là nước lớn nhất ASEAN có tác động thế nào đến ASEAN nói chung? Quá trình hội nhập qua ASEAN của Miến Điện đặt ra bài học gì cho cả ASEAN và quan hệ Á-Âu? Vai trò của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc ở ASEM là gì? EU và ASEAN cần nhau tới mức nào? Ý kiến xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk, viết font chữ Unicode hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải. -------------------------------------------------------------------- Ẩn danhKính gửi Ban Tiếng Việt, Đọc ý kiến của ông Nguyễn Thiêm được BBC đăng tôi thấy thật ngạc nhiên vô cùng. Lần đầu tiên tôi thấy một ý kiến nói thẳng như thế được đăng. Thật may mắn cho ông Thiêm. Tôi thì viết nhiều nhưng những bài viết tâm đắc nhất lại không được đăng. Hoan nghênh BBC khi mạnh dạn đăng ý kiến trái ngược với quan điểm làm việc của mình. Quốc HuyÔng Thiêm được đăng ý kiến ủng hộ Đảng ở đây mà không nhận ra sự dân chủ của diễn đàn này, ông hãy vào các trang Vnexpress.net, Vnn.vn,... trong nước mà xem các diễn đàn ấy họ có cho đăng ý kiến nào phê phán Đảng không, hay ông chỉ thích đi rêu rao "cái luận điệu xuyên tạc, thù địch"? Ủng hộ nhà nước sao ông "không thèm biết thực tế" là chính phủ CSVN phải dành ngày 13/10 hàng năm để xoa dịu tội lỗi trong quá khứ đấy, ông khoác lác nó vừa phải thôi chứ làm gì đã có cuộc trưng cầu dân ý độc lập nào về tín nhiệm đối với Đảng để ông lấy cơ sở mà phán "tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam đứng về phía Đảng cộng sản", hay đó là điều tra của Đảng, của riêng ông?! (Hiện nay Đảng đã bỏ cụm từ "bọn bán nước cầu vinh" rồi thưa ông, ông nên xem! lại Nghị quyết số 36). Tôi cũng nghi ngờ cái "kiến thức" mà ông tự khoác cho mình, chắc gì ông hiểu và định nghĩa được hai chữ "độc tài", có thể ông không muốn hiểu hay chính xác hơn là ông không dám hiểu? Cũng may BBC Việt ngữ vẫn cho đăng ý kiến như thế này lên, tôi phải cảm ơn vì nhờ đó mà tôi hiểu sâu thêm về cái gốc rễ của những sai lầm và tội ác, để đất nước VN tiến bộ và hội nhập với quốc tế nhanh hơn chúng ta cứ phơi tất cả những thứ đó ra ánh sáng. Nguyễn Thiem, Việt NamVào đọc một số thông tin trên mục "Ý kiến bạn đọc" của quý đài tôi thấy ... khôi hài. Hình như chủ ý của ban việt ngữ là được tải lên đây những ý kiến chống lại nỗ lực của nhân dân việt nam đang cố gắng xây dựng đất nước. Trong từng vấn đề được chọn thảo luận, tôi thấy rằng có hai luồng ý kiến không thể dung hoà: - Với những nguời ủng hộ nhà nước việt nam: xin thưa tuyệt đại đa số nhân dân việt nam đứng về phía Đảng cộng sản ( vì không lẽ đi theo bọn bán nước cầu vinh). Nhưng nói chung không mấy người có hứng thú trao đổi ở đây vì đã quá ngán cái luận điệu xuyên tạc, thù địch của quý đài. Những người tranh luận với quý vị chẳng qua thấy quá chướng mắt mà thôi. Tất nhiên, tôi là một công dân Việt nam, ủng hộ nhà nước tôi nên biết ý kiến này không làm quý đài hài lòng. - Đối với đối tượng chống đối nhà nước Việt nam có hai loại: + Những chính trị gia lưu vong, vì quá hận thù vì thất bại mà phát ngôn cay nghiệt, không biết và không thèm biết thực tế đang diễn ra trong nước như thế nào. Đọc những " tham luận" của họ, tôi buồn cười và hiểu vì sao chính quyền Nam Việt nam xưa yếu hèn đến vậy.Họ là một tập thể ích kỷ, trục lợi và đặc biệt rất thiếu kiến thức. ( cũg có thể lâu nay được nước Mỹ nuôi cơm nên đầu óc không còn phải vận động). Loại này biết đâu lại nhận được sự đồng cảm sâu sắc của ban Việt ngữ đài BBC(!)? Loại thứ hai là những ý kiến trong nước chống chế độ. Loại này khi nào về nước quý vị sẽ bắt gặp. Đó có thể là lũ trộm cắp bị bắt, xử; hay siêng ăn nhác làm không chịu được cảnh người khác sung sướng hơn mình. Còn nếu quý đài muốn lực lượng này đông đảo và trung thành hơn thì vận động cho họ sang Mỹ như người một số bà con người Thượng hay Bằng Kiều, Thu Phương ấy. Với chúng tôi, những phần tử ấy Mỹ nhận bao nhiêu, quý bấy nhiêu! Trên đây là vài ý kiến có thể không tế nhị nhưng rất thật. Ling, HCMCỞ một vài điểm dịch vụ tôi không thể vào trang bbcvietnamese và người ta giải thích là trang này bị ngăn ngay trên server. Ở dịch vụ tôi đang ngồi thì vẫn vào được nhưng xảy ra tình trạng một số trang nhạy cảm vào là bị out ngay.Ví dụ tôi vào bài 'Nạn quấy rối tình dục' là trang BBC bị tắt liền. Thính giả từ Việt NamKhông thể chối cãi được là Việt Nam đã có một chỗ đứng rất xứng đáng trên thương trường quốc tế. Nhiều thính giảThời gian gần đây lên mạng không thể mở được trang của quý đài, mà không biết tại sao? Có phải trang BBC bị nhà cầm quyền chặn (vì ASEM???) hay không? Nguyễn Thị Xuân Trang, Đà NẵngNếu chúng ta muốn đất nước tốt hơn thì hãy thể hiện bằng hành động thực tế của mình để tác động vào cái xấu chứ không chỉ dùng những lời lẽ cực đoan bêu rếu chính quyền trên các trang web nước ngoài. Hiện nay đất nước đang còn khó khăn rất mong những người con Việt hãy làm gì đó thực tế hơn để giúp ích cho đất nước. Thanh Tùng, TPHCMTôi chỉ là một người dân Việt Nam bình thường giống như bao người Việt Nam khác. Tôi có một vài cảm nghĩ trước trước thềm ASEM 5 sắp diễn ra tại Hà Nội. So với các nước khác trên thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia phải chịu nhiều mất mát. Các nước khác có lịch sử về phát triển công nghiệp, nông nghiệp, khoa học công nghệ còn Viện Nam thì có lịch sử trong chiến tranh. Vừa chải qua hai cuộc chiến tranh, Việt Nam đã phải đứng dậy để chiến đấu với cái đói cái nghèo, cái lạc hậu. Với "tiểu sử" như vậy thì Việt Nam còn cần một thời gian dài nữa mới theo kịp các nước trong khu vực cũng như thế giới. Trên con đường hội nhập và phát triển đó, không phải ngẫu nhiên mà ASEM 5 được tổ chức tại Việt Nam. Điều này đánh dấu một bước tiến mới trong quan hệ ngoại giao của Việt Nam với các nước. Nhìn từ góc độ của một người dân Việt Nam tôi thấy tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của Việt Nam hiện nay được tóm tắt ngắn gọn như sau: + Kinh tế: - Tuy có phát triển tốt, vượt bậc trong những năm qua nhưng chưa thật bền vững. Khi có những biến động nhỏ trong và ngoài nước sẽ làm cho nền kinh tế chao đảo. Kinh tế nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao. Chưa đầu tư đúng mức cho ngành công nghiệp công nghệ cao. - Xu hướng đầu tư bất động sản làm giàu thay vì đầu tư chứng khoán của đại bộ phận nhân dân đã khiến cho giá đất ở Việt Nam bị đẩy lên rất cao do đầu cơ. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Có thể nói Việt Nam có giá đất tại các đô thị lớn vào hành "top ten" trên thế giới nhưng thu nhập bình quân đầu người(GDP) tại Việt Nam chưa bằng số lẻ của các nước phát triển. Đây là một nghịch lý mà cho đến nay Chính phủ vẫn chưa tìm ra lối thoát. + Xã hội: - Chính phủ đã và đang cố gắng đưa ra những chính sách làm giảm sự chênh lệch giàu nghèo ví dụ như hỗ trợ người dân xóa đói, giảm nghèo. Nhưng đều đó vẫn chưa đủ để có được sự cân bằng trong xã hội khi mà sự phân biệt giàu nghèo ngày càng rõ rệt trong nền kinh tế thị trường. - Các tệ nạn xã hội đang dần được kiểm soát nhưng chưa triệt để. - Cải cách thủ tục hành chánh đang diễn ra rộng khắp Việt Nam nhưng đến nơi đến chốn. Ở nhiều địa phương, cán bộ lãnh đạo vẫn chưa gần gũi nhân dân, còn gây nhiều phiền toán cho dân trong vai trò là người "đầy tớ của dân". - Tham nhũng đúng là một vấn nạn của không chỉ một quốc gia nào. Phải nói thẳng ra là trên thế giới này chẳng có nước nào mà không có tham nhũng. Nếu một quốc gia để cho tệ nạn tham nhũng diễn ra quá mức thì nền kinh tế sẽ kiệt quệ. Chính phủ Việt Nam hiện nay rất tích cục đấu tranh trên lãnh vực này. Rất nhiều vụ việc tham nhũng trong các cơ quan Nhà nước trong thời gian qua đã được phanh phui. Điển hình gần đây nhất là vụ con ông thứ Trưởng Bộ thương mại Mai Văn Dâu. + Giáo dục: - Cải tiến giáo dục còn manh tính chắp vá, làm sai đến đâu sửa đến đó. - Lãng phí trong giáo dục nhưng lại không mang lại hiệu quả. 60% sinh viên tốt nghiệp Đại học khi ra trường thường làm những công việc không phải ngành học của họ đã học hoặc không đủ năng lực đáp ứng yêu cầu công việc. + Chính trị: - Tự do tôn giáo, tính ngưỡng, không phân biệt đối xử, mọi người dân đều bình đẳng trước pháp luật đó là tiêu chí mà Chính phủ Việt Nam đưa ra. Là người trong cuộc, tôi thấy Việt Nam làm rất tốt điều nay. Chẳng một đất nước hoà bình nào dại gì mà đem chuyện phân biệt đối xử tôn giáo ra để làm chính trị, nhất là với Việt Nam vì tôn giáo từ xưa đến nay vốn là một khía cạnh chính trị rất nhạy cảm. Dễ gây xung đột, dễ bị người ta lợi dung để can thiệp từ bên ngoài. - Tự do ngôn luận, tự do báo chí vẫn chưa thật sự được thông thoáng. So với những năm đầu thập niên 90 thì đến nay Việt Nam cũng có nhiều cải tiến. Trên các báo trong nước và các phương tiện truyền thông hiện nay người ta đã có thể thấy những bài báo, phóng sự chỉ trích, vạch trần, tố cáo tệ nạn tham nhũng, thái độ hạch sách, nhũng nhiễu dân của các cơ quan công quyền. Tuy nhiên điều đó vẫn chưa đủ để nói rằng đã tự do báo chí. Tôi có một người bạn sống ở Đan Mạch, anh ta nói rằng: khi xem truyền hình, đọc báo trong nước sao toàn thấy điều tốt, không có gì xấu cả. Chẳng giống các nước khác chút nào. Để có được một Việt nam hôm nay, hàng triệu người dân Việt Nam đã xây dựng và vun đắp nên bằng bằng sương máu, công sức của mình. Nếu đã là người Việt dù trong hay ngoài nước, dù ở chế độ nào, Đảng phái chính trị nào, tôn giáo nào đều là những Con Lạc Cháu Hồng. Vậy tại sao chúng ta khong nghĩ về một Việt Nam tốt đẹp hơn trong tương lai. Không chỉ một SEAGAME hay một ASEM mà chúng ta hy vọng sẽ có nhiều điều tốt đẹp hơn thế nữa. Hoàng Vương, Thái BìnhNếu vẫn cứ cái chính quyền này lãnh đạo , mà không có đổi mới đổi cũ gì thì có đến 10 cái hội nghị tổ chức vẫn cứ thế thôi chỉ sướng cho nhưng kẻ cơ hội ăn theo đại hội , sau kỳ này bọn chúng sẽ kiếm được bạc tỷ, chỉ khổ cho bà con nông dân chúng tôi cứ phải è cổ ra mà nuôi bọn ăn bám này. Nguyễn Phú, Stanton, Hoa Kỳ Việt Nam hiện được nhiều nước trên thế giới lưu tâm, đó là cơ hội tốt nhưng cũng nên thấy là còn rất nhiều chông gai và cạm bẫy. Chông gai là vì VN càng ngày tệ tham nhũng càng kinh khiếp, trong khi đó thì cơ chế chính trị trong nước chưa có tựd o dân chủ thì làm sao làm tốt hơn được. Nhà nước nên trao quyền chống tham nhũng cho nhân dân và truyền thông báo chí thì tất sẽ chế ngự được tham nhũng. Còn như bây giờ tham nhũng từ trong những người có chức có quyền thì lấy ai mà chân chính được. Cạm bẫy là đất nước VN đến giờ vẫn là vùng trái độn tranh chấp quyền lợi mà Mỹ và Trung Quốc đều không thể quay lưng đi được. Mỹ ký thương ước với VN, mở cửa cho VN không phải để VN dẫn phái đoàn kinh tế hàng trăm ngườo đi họp bàn kinh tế song phương với TQ đâu. VN đã bị đưa vào danh sách các nước cần quan tâm đặc biệt về tôn giáo rồi đó, và đó phải được hiểu là chuẩn bị cấm vận nếu có làm điều gì đó có hại cho kinh tế Hoa Kỳ cũng như cho kinh tế các nước trong khu vực của Mỹ. VN thì có cái bệnh hay khoa trương tuyên truyền, cứ tuyên truyền khi mà thế giới bây giờ không phải như thời kỳ các nước cộng sản còn được xem là ở bên kia bức màn sắt nữa. Tôi hiểu cái khó khăn của nhà cầm quyền VN hiện tại là phải đi dây cho khéo không thì rơi xuống hố. Do đó tôi nghĩ song song với nỗ lực tiếp nhận đầu tư và viện trợ nước ngoài thì VN cũng nên lợi dụng tiềm năng đó mà xây dựng cho mình một tiềm năng kinh tế quốc dân vững chắc để lâu dần sẽ bớt lệ thuộc vào đầu tư và viện trợ. Mà muốn xây dựng kinh tế quốc dân thì phải chấp nhận quyền tư hữu rộng lớn hơn, đi đôi với một chế độ tự do dân chủ để nhân dân thực sự có lòng tin vào nhà nước. Về lãnh vực này thì lực lượng Việt Kiều hải ngoại người ta giúp được nhiều lắm mà tại sao đến giờ còn gọi người ta là thế này, thế khác, toàn chuyện vô bổ và cũ rích đem ra nói mãi, chỉ vuốt ve được đám cán bộ ngu dốt thôi mà phương hại đến công cuộc đại đoàn kết dân tộc để xây dựng đất nước. Lê Thanh Sơn, TPHCMSáng nay Sơn có đọc báo "Tuổi trẻ" có đăng một phần bài phát biểu của ông tổng thống Pháp nói về quan hệ Pháp-Việt.Vì vậy Sơn muốn chia sẻ suy nghĩ và tình cảm của Sơn với quí đài và bạn bè trên thế giới. Phải nói rằng những lời phát biểu của ông tổng thống Pháp rất chân tình và thiết thực.Sơn rất mong quan hệ Pháp-Việt thêm gắn bó.Theo Sơn, là một người biết chút ít văn hóa Pháp, thì ngôn ngữ Pháp không hề dở chút nào, tuy có phức tạp nhưng là thứ ngôn ngữ của tình cảm và sự lãng mạn. Là một người dân, Sơn thấy có điều đáng buồn là quan hệ hai nước ở thời kỳ đầu lại là một cuộc chiến.Tuy nhiên phải thừa nhận một điều rằng nó đã giúp Việt nam có tầm nhìn rộng hơn về thế giới, vượt ra khỏi Trung quốc.Sơn cho rằng những người dân Việt nam khác cũng để lại quá khứ phía sau và hướng đến quan hệ tương lai tốt đẹp hơn giữa hai nước. Về cá nhân, Sơn cũng thừa nhận rằng rất thích văn hóa Pháp.Vì vậy rất mong có sự tăng cường trao đổi văn hóa giữa hai nước. Cũng với lòng mong muốn như vậy đối với châu Âu nói chung. Xin nhờ các bạn chuyển những lời này tới ông tổng thống Pháp nói riêng và nhân dân Pháp nói chung. Thủy, Việt NamTôi đồng ý với các bạn. Với ASEM 5 được tổ chức ở Việt Nam chứng tỏ chúng ta đang phát triển và được thế giới ghi nhận. Việc quan trọng nhất của chúng ta là ASEM 5 thành công tốt đẹp. Hà, Paris, PhápTrước hết ta nên xem cơ chế ở Việt Nam có tự do thông tin hay không? kế đến là pháp luật có nghiêm chỉnh và công bằng hay không? sau nữa là chánh sách có được tự do phát biểu ý kiến hay không? Nói chung là một nước có thật sự tự do dân chủ và pháp trị thì mới bàn về mọi chuyện, bằng chỉ thì chỉ là khoa môi múa mỏ mà chẳng ích lợi gì. Thái Long, Quảng TrịTừ khi VN và Mỹ bình thường hoá quan hệ ngoại giao năm 1995 bối cảnh thế giới đã có biết bao thay đổi, VN chúng ta cũng có những bước tiến thật dài. Chính phủ VN đang được cả thế giới ghi nhận quyết tâm đưa đất nước vươn lên thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu…. Cả thế giới đang hổ trợ giúp đỡ chúng ta biến quyết tâm đó trở thành hiện thực. Điều đó chứng tỏ rằng chúng ta đang đi đúng hướng, dân tộc Việt Nam đang đồng hành với nhân loại văn minh. Rõ ràng mỗi nước có một bước đi khác nhau trên ! con đường tiến đến dân giàu nước mạnh. Chúng ta đang có những nhà lãnh đạo chính trị khôn khéo chèo chống con thuyền VN trong bối cảnh quốc tế phức tạp hiện nay. Nếu nhớ lại thời gian cuối năm 2000 và đầu năm 2001, các chuyến thăm liên tiếp của TT Mỹ, TT Nga, Chủ tịch nước Trung Quốc đến Hà Nội cho thấy vị trí của VN trong quan hệ đối với các cường quốc thế giới. Hội nghị ASEM 5 lần này diễn ra trong một bối cảnh thế giới đang bất ổn với nạn khủng bố, đói nghèo, thiên tai, dịch bệnh…và cả tham vọng bá quyền của cường quốc…Điều này cho thấy vai trò nước chủ nhà ASEM 5 thật không dễ dàng trong một thế giới còn quá nhiều mâu thuẩn khó dung hoà. Dù kết quả thế nào, Hội nghị ASEM là một thành công ngay từ ý tưởng tổ chức, bởi vì nó thể hiện xu thế văn minh của nhân loại "Đối thoại thay cho đối đầu". Người dân như tôi chỉ mong muốn ASEM 5 là dịp để bạn bè khắp nơi hiểu đất nước và con người VN hơn, họ sẽ hiểu VN thật sự bằng mắt thấy-tai nghe-và cả…tay sờ. Hy vọng từ đó chính trị gia các nước sẽ không còn nhìn đất nước VN bằng những lăng kính méo mó thành kiến. Mặc dù ASEM 5 là một hội nghị có ý nghĩa quốc tế giữa hai khu vực Á- Âu, nhưng đây cũng là dịp để VN và thế giới hiểu nhau hơn. Vài hàng tham gia chủ đề này. Hoang Tolian, NgaCác bạn nói về một forum tầm cỡ thế giới mà cứ như về một câu chuyện vỉa hè nào đó.Trước khi đồng ý cho một quốc gia thành viên đăng cai tổ chức tôi nghĩ là tất cả các thành viên đều phải tuân thủ một quy tắc nào đó chứ không phải muốn hay không theo ý của mình .Cho nên theo tôi nghĩ là có thể tự hào là Việt nam là một quốc gia dang dần hội nhập vào trường quốc tế. Totochan, HCMCTôi không quan tâm lắm đến cái ASEM 5 này mà chỉ quan tâm tới số phận lô xe Mercedes mới nhập về. Báo chí Việt nam hay thật, vài ngày trước mới đăng tin thế mà tới hôm nay không hiểu bị ai đánh đòn mà im thin thít rồi! Cho ví dụ như ngay cả một vài ý kiến trong mục "Bạn đọc viết" trên VNExpress cũng bị tên nào lỡ tay xóa mất rồi! Duong Dan, USAThật là tốt cho Việt Nam đến gần với các nước trên thế giới nếu nhà nước không ngăn cấm ký giả ngoại quốc và những thành phần không hoàn toàn ủng hộ đường lối và chính sách cuả VN. Điển hình là Vn ngăn cấm các chính khách đối lập cuà Campuchia, các thành viên tranh đấu cho dân chủ cuả Miến Điện và hiện giờ Vn lại hạn chế Visa ngắn hạn vào VN cho tháng 9 và 10. Những việc làm như vậy càng chứng tỏ 1 điều là VN vẫn còn đang thụt lùi chứ chưa hẳn tiến bộ như bấy lâu nay vẫn cao rao. Minhlp, Hà NộiTôi có cảm giác, trên trường quốc tế, Việt Nam giống như một cô gái ăn mặc thiếu vải. Do vậy, nếu cô ta cố che đằng trước thì hở đằng sau, mà che đằng sau thì hở đằng trước. Đối với các vấn đề liên quan trên thế giới, Việt Nam luôn rơi vào thế bị động và phản ứng rất mạnh. Phan Lạc Đông Quân, Seattle, USAViệt Nam đang tiến rất nhanh vào cộng đồng thế giới. Tôi rất vui mừng khi được biết Hội nghị ASEM 5 sắp diễn ra tại Thủ đô Hà Nội. Đây cũng là một mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển về mọi mặt của Việt Nam. Hà Nội của chúng ta đã trải qua nhpng năm tháng đau thương vì chiến tranh nhưng hôm nay, Hà Nội đang đón chào những chính khách từ bốn phương trời về đây để hiểu hơn về đất nước và con người Việt Nam.... Chắc hẳn quý vị đến Hà Nội mùa này là mùa thu, sắc trời mát mẻ, hồn nhiên cũng giống như tính cách và tính người của nhân dân Việt Nam.

summarize: Các bên chính tham gia ASEM là Hiệp hội các nước Đông Nam Á tức ASEAN và Liên hiệp châu Âu (EU), nhưng các nước Đông Bắc Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng tham dự. Đây là lần đầu tiên Việt Nam đứng vai trò nước chủ nhà của hội nghị ASEM. Các phương tiện thông tin của Việt Nam đã đưa nhiều tin tức về hoạt động chuẩn bị cho sự kiện này từ những tháng qua. Mời quý thính giả tham gia diễn đàn BBC bàn về ý nghĩa của ASEM 5 tại Hà Nội. Theo bạn, một sự kiện chính trị-ngoại giao như thế này nói lên điều gì trong bối cảnh quốc tế hiện nay, khi một loạt các vấn đề về phát triển, các giá trị xã hội và chính trị khác nhau trên thế giới đang thách thức các nhà chính trị, bên cạnh nguy cơ của nạn khủng bố quốc tế? Việt Nam nằm ở đâu trong bối cảnh đó và cần làm gì để đảm bảo mục tiêu phát triển, ổn định, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và dân chủ hóa như chính các nhà lãnh đạo trong nước nêu ra? Ngoài ra, cuộc bầu cử tổng thống dân chủ ở Indonesia, nước Hồi giáo đông dân nhất thế giới và cũng là nước lớn nhất ASEAN có tác động thế nào đến ASEAN nói chung? Quá trình hội nhập qua ASEAN của Miến Điện đặt ra bài học gì cho cả ASEAN và quan hệ Á-Âu? Vai trò của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc ở ASEM là gì? EU và ASEAN cần nhau tới mức nào? Ý kiến xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk, viết font chữ Unicode hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải. -------------------------------------------------------------------- Ẩn danhKính gửi Ban Tiếng Việt, Đọc ý kiến của ông Nguyễn Thiêm được BBC đăng tôi thấy thật ngạc nhiên vô cùng. Lần đầu tiên tôi thấy một ý kiến nói thẳng như thế được đăng. Thật may mắn cho ông Thiêm. Tôi thì viết nhiều nhưng những bài viết tâm đắc nhất lại không được đăng. Hoan nghênh BBC khi mạnh dạn đăng ý kiến trái ngược với quan điểm làm việc của mình. Quốc HuyÔng Thiêm được đăng ý kiến ủng hộ Đảng ở đây mà không nhận ra sự dân chủ của diễn đàn này, ông hãy vào các trang Vnexpress.net, Vnn.vn,... trong nước mà xem các diễn đàn ấy họ có cho đăng ý kiến nào phê phán Đảng không, hay ông chỉ thích đi rêu rao "cái luận điệu xuyên tạc, thù địch"? Ủng hộ nhà nước sao ông "không thèm biết thực tế" là chính phủ CSVN phải dành ngày 13/10 hàng năm để xoa dịu tội lỗi trong quá khứ đấy, ông khoác lác nó vừa phải thôi chứ làm gì đã có cuộc trưng cầu dân ý độc lập nào về tín nhiệm đối với Đảng để ông lấy cơ sở mà phán "tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam đứng về phía Đảng cộng sản", hay đó là điều tra của Đảng, của riêng ông?! (Hiện nay Đảng đã bỏ cụm từ "bọn bán nước cầu vinh" rồi thưa ông, ông nên xem! lại Nghị quyết số 36). Tôi cũng nghi ngờ cái "kiến thức" mà ông tự khoác cho mình, chắc gì ông hiểu và định nghĩa được hai chữ "độc tài", có thể ông không muốn hiểu hay chính xác hơn là ông không dám hiểu? Cũng may BBC Việt ngữ vẫn cho đăng ý kiến như thế này lên, tôi phải cảm ơn vì nhờ đó mà tôi hiểu sâu thêm về cái gốc rễ của những sai lầm và tội ác, để đất nước VN tiến bộ và hội nhập với quốc tế nhanh hơn chúng ta cứ phơi tất cả những thứ đó ra ánh sáng. Nguyễn Thiem, Việt NamVào đọc một số thông tin trên mục "Ý kiến bạn đọc" của quý đài tôi thấy ... khôi hài. Hình như chủ ý của ban việt ngữ là được tải lên đây những ý kiến chống lại nỗ lực của nhân dân việt nam đang cố gắng xây dựng đất nước. Trong từng vấn đề được chọn thảo luận, tôi thấy rằng có hai luồng ý kiến không thể dung hoà: - Với những nguời ủng hộ nhà nước việt nam: xin thưa tuyệt đại đa số nhân dân việt nam đứng về phía Đảng cộng sản ( vì không lẽ đi theo bọn bán nước cầu vinh). Nhưng nói chung không mấy người có hứng thú trao đổi ở đây vì đã quá ngán cái luận điệu xuyên tạc, thù địch của quý đài. Những người tranh luận với quý vị chẳng qua thấy quá chướng mắt mà thôi. Tất nhiên, tôi là một công dân Việt nam, ủng hộ nhà nước tôi nên biết ý kiến này không làm quý đài hài lòng. - Đối với đối tượng chống đối nhà nước Việt nam có hai loại: + Những chính trị gia lưu vong, vì quá hận thù vì thất bại mà phát ngôn cay nghiệt, không biết và không thèm biết thực tế đang diễn ra trong nước như thế nào. Đọc những " tham luận" của họ, tôi buồn cười và hiểu vì sao chính quyền Nam Việt nam xưa yếu hèn đến vậy.Họ là một tập thể ích kỷ, trục lợi và đặc biệt rất thiếu kiến thức. ( cũg có thể lâu nay được nước Mỹ nuôi cơm nên đầu óc không còn phải vận động). Loại này biết đâu lại nhận được sự đồng cảm sâu sắc của ban Việt ngữ đài BBC(!)? Loại thứ hai là những ý kiến trong nước chống chế độ. Loại này khi nào về nước quý vị sẽ bắt gặp. Đó có thể là lũ trộm cắp bị bắt, xử; hay siêng ăn nhác làm không chịu được cảnh người khác sung sướng hơn mình. Còn nếu quý đài muốn lực lượng này đông đảo và trung thành hơn thì vận động cho họ sang Mỹ như người một số bà con người Thượng hay Bằng Kiều, Thu Phương ấy. Với chúng tôi, những phần tử ấy Mỹ nhận bao nhiêu, quý bấy nhiêu! Trên đây là vài ý kiến có thể không tế nhị nhưng rất thật. Ling, HCMCỞ một vài điểm dịch vụ tôi không thể vào trang bbcvietnamese và người ta giải thích là trang này bị ngăn ngay trên server. Ở dịch vụ tôi đang ngồi thì vẫn vào được nhưng xảy ra tình trạng một số trang nhạy cảm vào là bị out ngay.Ví dụ tôi vào bài 'Nạn quấy rối tình dục' là trang BBC bị tắt liền. Thính giả từ Việt NamKhông thể chối cãi được là Việt Nam đã có một chỗ đứng rất xứng đáng trên thương trường quốc tế. Nhiều thính giảThời gian gần đây lên mạng không thể mở được trang của quý đài, mà không biết tại sao? Có phải trang BBC bị nhà cầm quyền chặn (vì ASEM???) hay không? Nguyễn Thị Xuân Trang, Đà NẵngNếu chúng ta muốn đất nước tốt hơn thì hãy thể hiện bằng hành động thực tế của mình để tác động vào cái xấu chứ không chỉ dùng những lời lẽ cực đoan bêu rếu chính quyền trên các trang web nước ngoài. Hiện nay đất nước đang còn khó khăn rất mong những người con Việt hãy làm gì đó thực tế hơn để giúp ích cho đất nước. Thanh Tùng, TPHCMTôi chỉ là một người dân Việt Nam bình thường giống như bao người Việt Nam khác. Tôi có một vài cảm nghĩ trước trước thềm ASEM 5 sắp diễn ra tại Hà Nội. So với các nước khác trên thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia phải chịu nhiều mất mát. Các nước khác có lịch sử về phát triển công nghiệp, nông nghiệp, khoa học công nghệ còn Viện Nam thì có lịch sử trong chiến tranh. Vừa chải qua hai cuộc chiến tranh, Việt Nam đã phải đứng dậy để chiến đấu với cái đói cái nghèo, cái lạc hậu. Với "tiểu sử" như vậy thì Việt Nam còn cần một thời gian dài nữa mới theo kịp các nước trong khu vực cũng như thế giới. Trên con đường hội nhập và phát triển đó, không phải ngẫu nhiên mà ASEM 5 được tổ chức tại Việt Nam. Điều này đánh dấu một bước tiến mới trong quan hệ ngoại giao của Việt Nam với các nước. Nhìn từ góc độ của một người dân Việt Nam tôi thấy tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của Việt Nam hiện nay được tóm tắt ngắn gọn như sau: + Kinh tế: - Tuy có phát triển tốt, vượt bậc trong những năm qua nhưng chưa thật bền vững. Khi có những biến động nhỏ trong và ngoài nước sẽ làm cho nền kinh tế chao đảo. Kinh tế nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao. Chưa đầu tư đúng mức cho ngành công nghiệp công nghệ cao. - Xu hướng đầu tư bất động sản làm giàu thay vì đầu tư chứng khoán của đại bộ phận nhân dân đã khiến cho giá đất ở Việt Nam bị đẩy lên rất cao do đầu cơ. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Có thể nói Việt Nam có giá đất tại các đô thị lớn vào hành "top ten" trên thế giới nhưng thu nhập bình quân đầu người(GDP) tại Việt Nam chưa bằng số lẻ của các nước phát triển. Đây là một nghịch lý mà cho đến nay Chính phủ vẫn chưa tìm ra lối thoát. + Xã hội: - Chính phủ đã và đang cố gắng đưa ra những chính sách làm giảm sự chênh lệch giàu nghèo ví dụ như hỗ trợ người dân xóa đói, giảm nghèo. Nhưng đều đó vẫn chưa đủ để có được sự cân bằng trong xã hội khi mà sự phân biệt giàu nghèo ngày càng rõ rệt trong nền kinh tế thị trường. - Các tệ nạn xã hội đang dần được kiểm soát nhưng chưa triệt để. - Cải cách thủ tục hành chánh đang diễn ra rộng khắp Việt Nam nhưng đến nơi đến chốn. Ở nhiều địa phương, cán bộ lãnh đạo vẫn chưa gần gũi nhân dân, còn gây nhiều phiền toán cho dân trong vai trò là người "đầy tớ của dân". - Tham nhũng đúng là một vấn nạn của không chỉ một quốc gia nào. Phải nói thẳng ra là trên thế giới này chẳng có nước nào mà không có tham nhũng. Nếu một quốc gia để cho tệ nạn tham nhũng diễn ra quá mức thì nền kinh tế sẽ kiệt quệ. Chính phủ Việt Nam hiện nay rất tích cục đấu tranh trên lãnh vực này. Rất nhiều vụ việc tham nhũng trong các cơ quan Nhà nước trong thời gian qua đã được phanh phui. Điển hình gần đây nhất là vụ con ông thứ Trưởng Bộ thương mại Mai Văn Dâu. + Giáo dục: - Cải tiến giáo dục còn manh tính chắp vá, làm sai đến đâu sửa đến đó. - Lãng phí trong giáo dục nhưng lại không mang lại hiệu quả. 60% sinh viên tốt nghiệp Đại học khi ra trường thường làm những công việc không phải ngành học của họ đã học hoặc không đủ năng lực đáp ứng yêu cầu công việc. + Chính trị: - Tự do tôn giáo, tính ngưỡng, không phân biệt đối xử, mọi người dân đều bình đẳng trước pháp luật đó là tiêu chí mà Chính phủ Việt Nam đưa ra. Là người trong cuộc, tôi thấy Việt Nam làm rất tốt điều nay. Chẳng một đất nước hoà bình nào dại gì mà đem chuyện phân biệt đối xử tôn giáo ra để làm chính trị, nhất là với Việt Nam vì tôn giáo từ xưa đến nay vốn là một khía cạnh chính trị rất nhạy cảm. Dễ gây xung đột, dễ bị người ta lợi dung để can thiệp từ bên ngoài. - Tự do ngôn luận, tự do báo chí vẫn chưa thật sự được thông thoáng. So với những năm đầu thập niên 90 thì đến nay Việt Nam cũng có nhiều cải tiến. Trên các báo trong nước và các phương tiện truyền thông hiện nay người ta đã có thể thấy những bài báo, phóng sự chỉ trích, vạch trần, tố cáo tệ nạn tham nhũng, thái độ hạch sách, nhũng nhiễu dân của các cơ quan công quyền. Tuy nhiên điều đó vẫn chưa đủ để nói rằng đã tự do báo chí. Tôi có một người bạn sống ở Đan Mạch, anh ta nói rằng: khi xem truyền hình, đọc báo trong nước sao toàn thấy điều tốt, không có gì xấu cả. Chẳng giống các nước khác chút nào. Để có được một Việt nam hôm nay, hàng triệu người dân Việt Nam đã xây dựng và vun đắp nên bằng bằng sương máu, công sức của mình. Nếu đã là người Việt dù trong hay ngoài nước, dù ở chế độ nào, Đảng phái chính trị nào, tôn giáo nào đều là những Con Lạc Cháu Hồng. Vậy tại sao chúng ta khong nghĩ về một Việt Nam tốt đẹp hơn trong tương lai. Không chỉ một SEAGAME hay một ASEM mà chúng ta hy vọng sẽ có nhiều điều tốt đẹp hơn thế nữa. Hoàng Vương, Thái BìnhNếu vẫn cứ cái chính quyền này lãnh đạo , mà không có đổi mới đổi cũ gì thì có đến 10 cái hội nghị tổ chức vẫn cứ thế thôi chỉ sướng cho nhưng kẻ cơ hội ăn theo đại hội , sau kỳ này bọn chúng sẽ kiếm được bạc tỷ, chỉ khổ cho bà con nông dân chúng tôi cứ phải è cổ ra mà nuôi bọn ăn bám này. Nguyễn Phú, Stanton, Hoa Kỳ Việt Nam hiện được nhiều nước trên thế giới lưu tâm, đó là cơ hội tốt nhưng cũng nên thấy là còn rất nhiều chông gai và cạm bẫy. Chông gai là vì VN càng ngày tệ tham nhũng càng kinh khiếp, trong khi đó thì cơ chế chính trị trong nước chưa có tựd o dân chủ thì làm sao làm tốt hơn được. Nhà nước nên trao quyền chống tham nhũng cho nhân dân và truyền thông báo chí thì tất sẽ chế ngự được tham nhũng. Còn như bây giờ tham nhũng từ trong những người có chức có quyền thì lấy ai mà chân chính được. Cạm bẫy là đất nước VN đến giờ vẫn là vùng trái độn tranh chấp quyền lợi mà Mỹ và Trung Quốc đều không thể quay lưng đi được. Mỹ ký thương ước với VN, mở cửa cho VN không phải để VN dẫn phái đoàn kinh tế hàng trăm ngườo đi họp bàn kinh tế song phương với TQ đâu. VN đã bị đưa vào danh sách các nước cần quan tâm đặc biệt về tôn giáo rồi đó, và đó phải được hiểu là chuẩn bị cấm vận nếu có làm điều gì đó có hại cho kinh tế Hoa Kỳ cũng như cho kinh tế các nước trong khu vực của Mỹ. VN thì có cái bệnh hay khoa trương tuyên truyền, cứ tuyên truyền khi mà thế giới bây giờ không phải như thời kỳ các nước cộng sản còn được xem là ở bên kia bức màn sắt nữa. Tôi hiểu cái khó khăn của nhà cầm quyền VN hiện tại là phải đi dây cho khéo không thì rơi xuống hố. Do đó tôi nghĩ song song với nỗ lực tiếp nhận đầu tư và viện trợ nước ngoài thì VN cũng nên lợi dụng tiềm năng đó mà xây dựng cho mình một tiềm năng kinh tế quốc dân vững chắc để lâu dần sẽ bớt lệ thuộc vào đầu tư và viện trợ. Mà muốn xây dựng kinh tế quốc dân thì phải chấp nhận quyền tư hữu rộng lớn hơn, đi đôi với một chế độ tự do dân chủ để nhân dân thực sự có lòng tin vào nhà nước. Về lãnh vực này thì lực lượng Việt Kiều hải ngoại người ta giúp được nhiều lắm mà tại sao đến giờ còn gọi người ta là thế này, thế khác, toàn chuyện vô bổ và cũ rích đem ra nói mãi, chỉ vuốt ve được đám cán bộ ngu dốt thôi mà phương hại đến công cuộc đại đoàn kết dân tộc để xây dựng đất nước. Lê Thanh Sơn, TPHCMSáng nay Sơn có đọc báo "Tuổi trẻ" có đăng một phần bài phát biểu của ông tổng thống Pháp nói về quan hệ Pháp-Việt.Vì vậy Sơn muốn chia sẻ suy nghĩ và tình cảm của Sơn với quí đài và bạn bè trên thế giới. Phải nói rằng những lời phát biểu của ông tổng thống Pháp rất chân tình và thiết thực.Sơn rất mong quan hệ Pháp-Việt thêm gắn bó.Theo Sơn, là một người biết chút ít văn hóa Pháp, thì ngôn ngữ Pháp không hề dở chút nào, tuy có phức tạp nhưng là thứ ngôn ngữ của tình cảm và sự lãng mạn. Là một người dân, Sơn thấy có điều đáng buồn là quan hệ hai nước ở thời kỳ đầu lại là một cuộc chiến.Tuy nhiên phải thừa nhận một điều rằng nó đã giúp Việt nam có tầm nhìn rộng hơn về thế giới, vượt ra khỏi Trung quốc.Sơn cho rằng những người dân Việt nam khác cũng để lại quá khứ phía sau và hướng đến quan hệ tương lai tốt đẹp hơn giữa hai nước. Về cá nhân, Sơn cũng thừa nhận rằng rất thích văn hóa Pháp.Vì vậy rất mong có sự tăng cường trao đổi văn hóa giữa hai nước. Cũng với lòng mong muốn như vậy đối với châu Âu nói chung. Xin nhờ các bạn chuyển những lời này tới ông tổng thống Pháp nói riêng và nhân dân Pháp nói chung. Thủy, Việt NamTôi đồng ý với các bạn. Với ASEM 5 được tổ chức ở Việt Nam chứng tỏ chúng ta đang phát triển và được thế giới ghi nhận. Việc quan trọng nhất của chúng ta là ASEM 5 thành công tốt đẹp. Hà, Paris, PhápTrước hết ta nên xem cơ chế ở Việt Nam có tự do thông tin hay không? kế đến là pháp luật có nghiêm chỉnh và công bằng hay không? sau nữa là chánh sách có được tự do phát biểu ý kiến hay không? Nói chung là một nước có thật sự tự do dân chủ và pháp trị thì mới bàn về mọi chuyện, bằng chỉ thì chỉ là khoa môi múa mỏ mà chẳng ích lợi gì. Thái Long, Quảng TrịTừ khi VN và Mỹ bình thường hoá quan hệ ngoại giao năm 1995 bối cảnh thế giới đã có biết bao thay đổi, VN chúng ta cũng có những bước tiến thật dài. Chính phủ VN đang được cả thế giới ghi nhận quyết tâm đưa đất nước vươn lên thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu…. Cả thế giới đang hổ trợ giúp đỡ chúng ta biến quyết tâm đó trở thành hiện thực. Điều đó chứng tỏ rằng chúng ta đang đi đúng hướng, dân tộc Việt Nam đang đồng hành với nhân loại văn minh. Rõ ràng mỗi nước có một bước đi khác nhau trên ! con đường tiến đến dân giàu nước mạnh. Chúng ta đang có những nhà lãnh đạo chính trị khôn khéo chèo chống con thuyền VN trong bối cảnh quốc tế phức tạp hiện nay. Nếu nhớ lại thời gian cuối năm 2000 và đầu năm 2001, các chuyến thăm liên tiếp của TT Mỹ, TT Nga, Chủ tịch nước Trung Quốc đến Hà Nội cho thấy vị trí của VN trong quan hệ đối với các cường quốc thế giới. Hội nghị ASEM 5 lần này diễn ra trong một bối cảnh thế giới đang bất ổn với nạn khủng bố, đói nghèo, thiên tai, dịch bệnh…và cả tham vọng bá quyền của cường quốc…Điều này cho thấy vai trò nước chủ nhà ASEM 5 thật không dễ dàng trong một thế giới còn quá nhiều mâu thuẩn khó dung hoà. Dù kết quả thế nào, Hội nghị ASEM là một thành công ngay từ ý tưởng tổ chức, bởi vì nó thể hiện xu thế văn minh của nhân loại "Đối thoại thay cho đối đầu". Người dân như tôi chỉ mong muốn ASEM 5 là dịp để bạn bè khắp nơi hiểu đất nước và con người VN hơn, họ sẽ hiểu VN thật sự bằng mắt thấy-tai nghe-và cả…tay sờ. Hy vọng từ đó chính trị gia các nước sẽ không còn nhìn đất nước VN bằng những lăng kính méo mó thành kiến. Mặc dù ASEM 5 là một hội nghị có ý nghĩa quốc tế giữa hai khu vực Á- Âu, nhưng đây cũng là dịp để VN và thế giới hiểu nhau hơn. Vài hàng tham gia chủ đề này. Hoang Tolian, NgaCác bạn nói về một forum tầm cỡ thế giới mà cứ như về một câu chuyện vỉa hè nào đó.Trước khi đồng ý cho một quốc gia thành viên đăng cai tổ chức tôi nghĩ là tất cả các thành viên đều phải tuân thủ một quy tắc nào đó chứ không phải muốn hay không theo ý của mình .Cho nên theo tôi nghĩ là có thể tự hào là Việt nam là một quốc gia dang dần hội nhập vào trường quốc tế. Totochan, HCMCTôi không quan tâm lắm đến cái ASEM 5 này mà chỉ quan tâm tới số phận lô xe Mercedes mới nhập về. Báo chí Việt nam hay thật, vài ngày trước mới đăng tin thế mà tới hôm nay không hiểu bị ai đánh đòn mà im thin thít rồi! Cho ví dụ như ngay cả một vài ý kiến trong mục "Bạn đọc viết" trên VNExpress cũng bị tên nào lỡ tay xóa mất rồi! Duong Dan, USAThật là tốt cho Việt Nam đến gần với các nước trên thế giới nếu nhà nước không ngăn cấm ký giả ngoại quốc và những thành phần không hoàn toàn ủng hộ đường lối và chính sách cuả VN. Điển hình là Vn ngăn cấm các chính khách đối lập cuà Campuchia, các thành viên tranh đấu cho dân chủ cuả Miến Điện và hiện giờ Vn lại hạn chế Visa ngắn hạn vào VN cho tháng 9 và 10. Những việc làm như vậy càng chứng tỏ 1 điều là VN vẫn còn đang thụt lùi chứ chưa hẳn tiến bộ như bấy lâu nay vẫn cao rao. Minhlp, Hà NộiTôi có cảm giác, trên trường quốc tế, Việt Nam giống như một cô gái ăn mặc thiếu vải. Do vậy, nếu cô ta cố che đằng trước thì hở đằng sau, mà che đằng sau thì hở đằng trước. Đối với các vấn đề liên quan trên thế giới, Việt Nam luôn rơi vào thế bị động và phản ứng rất mạnh. Phan Lạc Đông Quân, Seattle, USAViệt Nam đang tiến rất nhanh vào cộng đồng thế giới. Tôi rất vui mừng khi được biết Hội nghị ASEM 5 sắp diễn ra tại Thủ đô Hà Nội. Đây cũng là một mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển về mọi mặt của Việt Nam. Hà Nội của chúng ta đã trải qua nhpng năm tháng đau thương vì chiến tranh nhưng hôm nay, Hà Nội đang đón chào những chính khách từ bốn phương trời về đây để hiểu hơn về đất nước và con người Việt Nam.... Chắc hẳn quý vị đến Hà Nội mùa này là mùa thu, sắc trời mát mẻ, hồn nhiên cũng giống như tính cách và tính người của nhân dân Việt Nam.

060315_eiu_economy

https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2006/03/060315_eiu_economy

Dự báo kinh tế Việt Nam 2006-07

Mặc dù việc gia nhập WTO sẽ làm tăng sức ép cạnh tranh lên các công ty Việt Nam, nhưng nếu chính phủ thực hiện những cam kết cải tổ, môi trường kinh doanh ở Việt Nam sẽ tiếp tục cải thiện và tăng sức thu hút.

EIU, nhánh nghiên cứu của tạp chí uy tín The Economist, dự đoán như vậy trong báo cáo về Việt Nam vừa ra vào tháng Ba. Tổ chức này cũng tin rằng Việt Nam sẽ trở thành thành viên của WTO vào cuối năm 2006. Dự đoán cho giai đoạn 2006-07, báo cáo cho rằng chính phủ Việt Nam sẽ vẫn khó khăn trong việc đẩy nhanh tiến độ cải cách doanh nghiệp nhà nước và ngân hàng quốc doanh. Có những dấu hiệu cho thấy Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) sẽ có thể cổ phần hóa một phần trong năm nay. Đầu tháng Ba này, Ban Chỉ đạo cổ phần hoá Vietcombank và Ngân hàng Nhà Đồng bằng sông Cửu Long (MHB) cho biết là họ dự kiến sẽ hoàn thành việc xây dựng phương án cổ phần hoá vào tháng 10-2006. Nếu tiến trình này diễn ra suôn sẻ, nó sẽ tạo nên động lực tích cực cho nỗ lực cải cách doanh nghiệp nhà nước. Theo EIU, tốc độ tăng trưởng trong thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam là Mỹ sẽ giảm trong năm 2006-07. Tuy nhiên, điều này được bù đắp phần nào nhờ dự báo tăng trưởng ở châu Á và Úc. Tăng trưởng của kinh tế Việt Nam được dự đoán sẽ tiếp tục tạo ấn tượng, ở mức khoảng 7-8% trong hai năm 2006-07. Khu vực dịch vụ, đặc biệt là bán lẻ, tài chính và viễn thông, sẽ tiếp tục phát triển. Trong báo cáo tháng Ba lần này, EIU dự đoán tỉ lệ lạm phát tương đối cao của Việt Nam và mong muốn duy trì tính cạnh tranh trong xuất khẩu sẽ khiến đồng tiền Việt Nam tiếp tục sụt giá trong năm 2006-07. Tuy nhiên, đồng đôla Mỹ cũng tiếp tục xu hướng sụt giá so với các đồng tiền chính trên thị trường toàn cầu. Vì thế, dự báo của EIU là trong năm 2007, trung bình một đôla Mỹ ăn 16.520 đồng VN so với mức trung bình một đôla ăn 15.857 đồng của năm 2005.

summarize: EIU, nhánh nghiên cứu của tạp chí uy tín The Economist, dự đoán như vậy trong báo cáo về Việt Nam vừa ra vào tháng Ba. Tổ chức này cũng tin rằng Việt Nam sẽ trở thành thành viên của WTO vào cuối năm 2006. Dự đoán cho giai đoạn 2006-07, báo cáo cho rằng chính phủ Việt Nam sẽ vẫn khó khăn trong việc đẩy nhanh tiến độ cải cách doanh nghiệp nhà nước và ngân hàng quốc doanh. Có những dấu hiệu cho thấy Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) sẽ có thể cổ phần hóa một phần trong năm nay. Đầu tháng Ba này, Ban Chỉ đạo cổ phần hoá Vietcombank và Ngân hàng Nhà Đồng bằng sông Cửu Long (MHB) cho biết là họ dự kiến sẽ hoàn thành việc xây dựng phương án cổ phần hoá vào tháng 10-2006. Nếu tiến trình này diễn ra suôn sẻ, nó sẽ tạo nên động lực tích cực cho nỗ lực cải cách doanh nghiệp nhà nước. Theo EIU, tốc độ tăng trưởng trong thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam là Mỹ sẽ giảm trong năm 2006-07. Tuy nhiên, điều này được bù đắp phần nào nhờ dự báo tăng trưởng ở châu Á và Úc. Tăng trưởng của kinh tế Việt Nam được dự đoán sẽ tiếp tục tạo ấn tượng, ở mức khoảng 7-8% trong hai năm 2006-07. Khu vực dịch vụ, đặc biệt là bán lẻ, tài chính và viễn thông, sẽ tiếp tục phát triển. Trong báo cáo tháng Ba lần này, EIU dự đoán tỉ lệ lạm phát tương đối cao của Việt Nam và mong muốn duy trì tính cạnh tranh trong xuất khẩu sẽ khiến đồng tiền Việt Nam tiếp tục sụt giá trong năm 2006-07. Tuy nhiên, đồng đôla Mỹ cũng tiếp tục xu hướng sụt giá so với các đồng tiền chính trên thị trường toàn cầu. Vì thế, dự báo của EIU là trong năm 2007, trung bình một đôla Mỹ ăn 16.520 đồng VN so với mức trung bình một đôla ăn 15.857 đồng của năm 2005.

040616_sweden_vietnam

https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2004/06/040616_sweden_vietnam

Vào hang dò tham nhũng

Một dự án điều tra tham nhũng tại Việt Nam do cơ quan phát triển quốc tế SIDA của Thụy Điển tài trợ đang bước vào năm cuối.

Tham nhũng ở Việt Nam trầm trọng như thế nào và đâu là liều thuốc chữa căn bệnh này?. Liệu một dự án tìm hiểu tham nhũng tại Việt Nam mà Thụy Điển tài trợ sẽ mang lại hiệu quả? Đài BBC đã phỏng vấn ông Jan Olof Agrell, công sứ phụ trách viện trợ và phát triển của đại sứ quán Thụy Điển tại Hà Nội. Trước hết ông Olof Agrell cho biết nguồn gốc của dự án: Jan Olof Agrell Chúng tôi nhận thấy là tham nhũng là một chủ đề thường trực tại Việt Nam. Hai nước Việt Nam và Thụy Điển đã có quan hệ ngoại giao 35 năm trước đây. Và trong một buổi gặp nhân dịp hai nước kỷ niệm 30 năm ngày thành lập quan hệ ngoại giao, một vị phó thủ tướng của Thụy Điển lúc đó đề nghị là Thụy Điển sẽ giúp Việt Nam một cái gì đó để chống tham nhũng. Cũng phải mất ba năm hai nước mới hoàn tất phần bàn thảo và chúng tôi ký thỏa thuận vào tháng 9 năm 2002. BBC: Thưa ông tại sao ông không dùng số tiền này để giúp Việt Nam một dự án nào đó, như cấp nước sạch hoặc xóa đói giảm nghèo, mà lại bỏ tiền vào chuyện nghiên cứu? Jan Olof Agrell Khi chương trình đổi mới được bắt đầu tại Việt Nam năm 1986 chúng tôi cảm thấy Thụy Điển cần đóng một vai trò nào đó để hỗ trợ tiến trình này. Chúng tôi đã từng giúp Việt Nam trong việc nghiên cứu cải cách khu vực công, hay kinh tế, hay cải cách luật pháp. Và kết hợp kinh nghiệm của những dự án này, thì chúng tôi hiện giờ có thể giúp Việt Nam trong việc đưa ra các chính sách nhằm loại trừ tham nhũng. Dự án thực hiện một cuộc nghiên cứu theo kiểu đa tầng về tham nhũng tại Việt Nam. Chúng tôi sẽ tìm hiểu tình hình tham nhũng tại một số ngành và một số địa phương để từ đó tìm ra nguyên nhân của tham nhũng và đề ra cách phòng chống. Điểm cao nhất của nghiên cứu này sẽ là một số đề nghị để ngăn cản tham nhũng. Nói ngắn gọn thì dự án nghiên cứu này, với sự hợp tác của các chuyên gia Thụy Điển và Việt Nam, sẽ điều tra tình hình tham nhũng trên toàn quốc, xác nhận nguyên nhân và đề ra phương cách giải quyết. Điều quan trọng là chúng ta cần phải hiểu chính xác tham nhũng là gì, và xuất hiện tại đâu. Tôi tin rằng tại Việt Nam chúng không chỉ xuất hiện tại các dự án xây dựng, mà cạnh đó chúng ta còn phải tìm hiểu về cái gọi là tham nhũng nhỏ nhặt, như vòi vĩnh tiền trà, cà phê. Hay tham nhũng ở các công sở hiện đang tới đâu? BBC: Thế bằng cách nào mà quý vị đo được mức độ tham nhũng tại các cấp độ khác nhau của chính phủ, hay những vụ vòi vĩnh nơi công sở. Liệu quí vị có được đảm bảo là sẽ tới được tất cả những nơi mà quý vị cần tới để tìm hiểu tham nhũng hay không? Jan Olof Agrell Đối tác của chúng tôi là Ban Nội chính Trung ương Đảng cộng sản (ĐCS)Việt Nam. Cạnh đó chúng tôi còn có ban chỉ đạo gồm thành viên từ các bộ như Kế hoạch Đầu tư, Tư pháp, hay Bộ Nội vụ. Phía Việt Nam sẽ đi làm những chuyện như đưa câu hỏi và đi phỏng vấn, còn lại các nhà chuyên môn của Thụy Điển sẽ tập hợp số liệu và đưa ra bức tranh toàn cảnh. BBC: Thế ông có tin là phía VN sẽ sẵn lòng mở kho bí mật cho các chuyên gia Thụy điển và Việt Nam vào xem để đo lường mức độ tham nhũng tại Việt Nam, mà nhiều người cho là tương đối phổ biến và sâu rộng? Jan Olof Agrell Tôi tin là họ sẽ cho vì tham nhũng hiện đang được bàn luận tại nhiều cấp khác nhau tại Việt Nam, khác hẳn với tình hình 10 năm trước đây. Chúng được bàn luận trên báo chí, truyền hình, và ngay cả ở diễn đàn quốc hội. Cách tiếp cận ngày nay có vẻ đã thay đổi. Tôi không nghĩ là người ta sẽ ngại trả lời câu hỏi từ phía các nhà nghiên cứu. BBC: Các chuyên gia nói rằng chống tham nhũng tại Việt Nam không có gì khó cả. Cứ làm sao xác lập được chế độ pháp trị, tách rời vai trò lãnh đạo và quản lý của ĐCS, cải cách hành chính, cải cách thể chế vv…thì sẽ chống được tham nhũng. Thế nhưng trong trường hợp này Thụy Điển lại đi bỏ tiền ra để làm một cuộc nghiên cứu. Thưa ông, cái gì quan trọng hơn ở đây? Cải cách, hay là nghiên cứu? Jan Olof Agrell Tôi cho rằng hai mặt này phải đi cùng nhau. Tôi cho rằng muốn thực hiện cải cách thể chế thì cần phải có cải cách tư pháp và hành chính. Cạnh đó chúng ta cần phải hiểu bản chất của tham nhũng là gì. Chúng ta thường định nghĩa tham nhũng là dùng ảnh hưởng hay cương vị của mình để thu lợi cho cá nhân. Hiện tượng này có thể xảy ra ở cấp cao của chính phủ cho đến cô giáo dạy học, cho nên không thể chỉ dựa vào cải cách hành chính hay tư pháp không thôi mà quý vị còn cần phải thay đổi thái độ ứng xử và suy nghĩ của người dân. Điều này có vẻ khó hơn nhiều. Tuy nhiên nhiệm vụ chính của chúng tôi là giúp người Việt hiểu vấn đề là gì, chúng nghiêm trọng đến đâu, và cần đưa ra giải pháp gì. BBC: Có một nhà báo quốc tế nhận xét như thế này: tham nhũng tại Việt Nam tồn tại ở nhiều nơi, thế nhưng chỉ khi nào người ta muốn bắt thì lôi chúng ra thôi , còn lại không thấy không có nghĩa là không có. Ví dụ như vụ tham nhũng gần đây tại Tổng công ty dầu khí Việt Nam, liên quan đến một phó tổng giám đốc mà chắc ông cũng biết? Jan Olof Agrell Có thể ông nói đúng, tham nhũng là khá trầm trọng và phổ biến tại Việt Nam. Nó không còn là điều gì mới nữa. Nó là một đề tài lịch sử. Tôi nghĩ là ông phải tính đến điều này. Cạnh đó Việt Nam đang có một nền kinh tế tăng trưởng khá, từng là thành viên của khối Sô Viết cũ, ảnh hưởng đến điều hành xã hội… Đây là một vấn đề nghiêm trọng và cần phải giải quyết càng sớm càng tốt BBC: Thế thưa ông khi nào dự án này sẽ xong và công bố cho người dân? Jan Olof Agrell Dự án này kéo dài ba năm, cuối năm nay chúng tôi sẽ hoàn tất việc tập hợp, phân tích số liệu. Chúng tôi sẽ công bố dự án này vào năm 2005. Kết quả của cuộc tìm hiểu này cũng sẽ được đăng tải trên website của tổ chức phát triển quốc tế SIDA của Thụy Điển.

summarize: Tham nhũng ở Việt Nam trầm trọng như thế nào và đâu là liều thuốc chữa căn bệnh này?. Liệu một dự án tìm hiểu tham nhũng tại Việt Nam mà Thụy Điển tài trợ sẽ mang lại hiệu quả? Đài BBC đã phỏng vấn ông Jan Olof Agrell, công sứ phụ trách viện trợ và phát triển của đại sứ quán Thụy Điển tại Hà Nội. Trước hết ông Olof Agrell cho biết nguồn gốc của dự án: Jan Olof Agrell Chúng tôi nhận thấy là tham nhũng là một chủ đề thường trực tại Việt Nam. Hai nước Việt Nam và Thụy Điển đã có quan hệ ngoại giao 35 năm trước đây. Và trong một buổi gặp nhân dịp hai nước kỷ niệm 30 năm ngày thành lập quan hệ ngoại giao, một vị phó thủ tướng của Thụy Điển lúc đó đề nghị là Thụy Điển sẽ giúp Việt Nam một cái gì đó để chống tham nhũng. Cũng phải mất ba năm hai nước mới hoàn tất phần bàn thảo và chúng tôi ký thỏa thuận vào tháng 9 năm 2002. BBC: Thưa ông tại sao ông không dùng số tiền này để giúp Việt Nam một dự án nào đó, như cấp nước sạch hoặc xóa đói giảm nghèo, mà lại bỏ tiền vào chuyện nghiên cứu? Jan Olof Agrell Khi chương trình đổi mới được bắt đầu tại Việt Nam năm 1986 chúng tôi cảm thấy Thụy Điển cần đóng một vai trò nào đó để hỗ trợ tiến trình này. Chúng tôi đã từng giúp Việt Nam trong việc nghiên cứu cải cách khu vực công, hay kinh tế, hay cải cách luật pháp. Và kết hợp kinh nghiệm của những dự án này, thì chúng tôi hiện giờ có thể giúp Việt Nam trong việc đưa ra các chính sách nhằm loại trừ tham nhũng. Dự án thực hiện một cuộc nghiên cứu theo kiểu đa tầng về tham nhũng tại Việt Nam. Chúng tôi sẽ tìm hiểu tình hình tham nhũng tại một số ngành và một số địa phương để từ đó tìm ra nguyên nhân của tham nhũng và đề ra cách phòng chống. Điểm cao nhất của nghiên cứu này sẽ là một số đề nghị để ngăn cản tham nhũng. Nói ngắn gọn thì dự án nghiên cứu này, với sự hợp tác của các chuyên gia Thụy Điển và Việt Nam, sẽ điều tra tình hình tham nhũng trên toàn quốc, xác nhận nguyên nhân và đề ra phương cách giải quyết. Điều quan trọng là chúng ta cần phải hiểu chính xác tham nhũng là gì, và xuất hiện tại đâu. Tôi tin rằng tại Việt Nam chúng không chỉ xuất hiện tại các dự án xây dựng, mà cạnh đó chúng ta còn phải tìm hiểu về cái gọi là tham nhũng nhỏ nhặt, như vòi vĩnh tiền trà, cà phê. Hay tham nhũng ở các công sở hiện đang tới đâu? BBC: Thế bằng cách nào mà quý vị đo được mức độ tham nhũng tại các cấp độ khác nhau của chính phủ, hay những vụ vòi vĩnh nơi công sở. Liệu quí vị có được đảm bảo là sẽ tới được tất cả những nơi mà quý vị cần tới để tìm hiểu tham nhũng hay không? Jan Olof Agrell Đối tác của chúng tôi là Ban Nội chính Trung ương Đảng cộng sản (ĐCS)Việt Nam. Cạnh đó chúng tôi còn có ban chỉ đạo gồm thành viên từ các bộ như Kế hoạch Đầu tư, Tư pháp, hay Bộ Nội vụ. Phía Việt Nam sẽ đi làm những chuyện như đưa câu hỏi và đi phỏng vấn, còn lại các nhà chuyên môn của Thụy Điển sẽ tập hợp số liệu và đưa ra bức tranh toàn cảnh. BBC: Thế ông có tin là phía VN sẽ sẵn lòng mở kho bí mật cho các chuyên gia Thụy điển và Việt Nam vào xem để đo lường mức độ tham nhũng tại Việt Nam, mà nhiều người cho là tương đối phổ biến và sâu rộng? Jan Olof Agrell Tôi tin là họ sẽ cho vì tham nhũng hiện đang được bàn luận tại nhiều cấp khác nhau tại Việt Nam, khác hẳn với tình hình 10 năm trước đây. Chúng được bàn luận trên báo chí, truyền hình, và ngay cả ở diễn đàn quốc hội. Cách tiếp cận ngày nay có vẻ đã thay đổi. Tôi không nghĩ là người ta sẽ ngại trả lời câu hỏi từ phía các nhà nghiên cứu. BBC: Các chuyên gia nói rằng chống tham nhũng tại Việt Nam không có gì khó cả. Cứ làm sao xác lập được chế độ pháp trị, tách rời vai trò lãnh đạo và quản lý của ĐCS, cải cách hành chính, cải cách thể chế vv…thì sẽ chống được tham nhũng. Thế nhưng trong trường hợp này Thụy Điển lại đi bỏ tiền ra để làm một cuộc nghiên cứu. Thưa ông, cái gì quan trọng hơn ở đây? Cải cách, hay là nghiên cứu? Jan Olof Agrell Tôi cho rằng hai mặt này phải đi cùng nhau. Tôi cho rằng muốn thực hiện cải cách thể chế thì cần phải có cải cách tư pháp và hành chính. Cạnh đó chúng ta cần phải hiểu bản chất của tham nhũng là gì. Chúng ta thường định nghĩa tham nhũng là dùng ảnh hưởng hay cương vị của mình để thu lợi cho cá nhân. Hiện tượng này có thể xảy ra ở cấp cao của chính phủ cho đến cô giáo dạy học, cho nên không thể chỉ dựa vào cải cách hành chính hay tư pháp không thôi mà quý vị còn cần phải thay đổi thái độ ứng xử và suy nghĩ của người dân. Điều này có vẻ khó hơn nhiều. Tuy nhiên nhiệm vụ chính của chúng tôi là giúp người Việt hiểu vấn đề là gì, chúng nghiêm trọng đến đâu, và cần đưa ra giải pháp gì. BBC: Có một nhà báo quốc tế nhận xét như thế này: tham nhũng tại Việt Nam tồn tại ở nhiều nơi, thế nhưng chỉ khi nào người ta muốn bắt thì lôi chúng ra thôi , còn lại không thấy không có nghĩa là không có. Ví dụ như vụ tham nhũng gần đây tại Tổng công ty dầu khí Việt Nam, liên quan đến một phó tổng giám đốc mà chắc ông cũng biết? Jan Olof Agrell Có thể ông nói đúng, tham nhũng là khá trầm trọng và phổ biến tại Việt Nam. Nó không còn là điều gì mới nữa. Nó là một đề tài lịch sử. Tôi nghĩ là ông phải tính đến điều này. Cạnh đó Việt Nam đang có một nền kinh tế tăng trưởng khá, từng là thành viên của khối Sô Viết cũ, ảnh hưởng đến điều hành xã hội… Đây là một vấn đề nghiêm trọng và cần phải giải quyết càng sớm càng tốt BBC: Thế thưa ông khi nào dự án này sẽ xong và công bố cho người dân? Jan Olof Agrell Dự án này kéo dài ba năm, cuối năm nay chúng tôi sẽ hoàn tất việc tập hợp, phân tích số liệu. Chúng tôi sẽ công bố dự án này vào năm 2005. Kết quả của cuộc tìm hiểu này cũng sẽ được đăng tải trên website của tổ chức phát triển quốc tế SIDA của Thụy Điển.

140312_ukraine_crisis_analysis

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2014/03/140312_ukraine_crisis_analysis

Khủng hoảng Ukraine sẽ đi về đâu?

Hai năm trước khi xảy ra khủng hoảng Ukraine đã có bình luận từ cây bút người Nga về nhiệm kỳ 'sẽ nhiều sóng gió' của ông Putin khi ông tái đắc cử tổng thống Cộng hòa Liên bang Nga.

Ông Putin có viễn kiến về một liên minh Âu Á do Nga dẫn đầu Trong bài ‘Putin and Ukraine: the calm before the storm’ 03/2012, ngay sau khi ông Putin được bầu lại làm tổng thống, bà Olga Shumylo-Tapiola thuộc Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie đã dự đoán rằng quan hệ Nga-Ukraine sẽ có nhiều sóng gió. Nhưng dù biết rằng mối quan hệ Moscow - Kiev từ khi Ukraine độc lập năm 1991 luôn phức tạp và thay đổi thất thường, ít ai có thể đoán trước được rằng quan hệ này rơi vào tình trạng đối đầu, xung đột như hiện nay. Mới cách đây chưa đầy ba tháng, ông Putin đã gọi Ukraine là ‘một nước anh em’ và sẵn sàng cứu Ukraine khỏi vỡ nợ. Giờ ông không chỉ chấm dứt những hứa hẹn hỗ trợ hậu hĩnh rất ‘huynh đệ’ ấy mà còn cho xâm chiếm Crimea – một vùng tự trị thuộc chủ quyền của Ukraine. Những hành động mạnh bạo ấy của Kremlin làm giới quan sát cho rằng ông Putin có thể còn có những toan tính khác ngoài Crimea. Không dừng lại ở Crimea? Một bài viết của The Economist hôm 08/03 nhận định rằng có thể ông Putin không muốn sáp nhập Crimea vào Nga nhưng dùng nó như là một yếu tố gây bất ổn và công cụ để chia rẽ thêm Ukraine. Theo tuần báo kinh tế của Anh, mục đích tối thượng của ông có thể là biến Ukraine thành một liên bang trong đó Nga có thể kiểm soát các tỉnh miền Đông của Ukraine và qua đó ngăn ngừa quốc gia này tiến gần với phương Tây. Trong ‘A Memo on Russia and Ukraine’, James Sherr, một chuyên gia về Nga tại Chatham House – Viện nghiên cứu về các vấn đề quốc tế tại London – cũng nhận xét rằng mục đích của Nga là chi phối toàn bộ Ukraine, chứ không phải Crimea – một lãnh thổ chỉ đóng vai trò công cụ. Trả lời Euronews ngày 07/03, cựu Cố vấn an ninh Mỹ Zbigniew Brzezinski cho rằng khi đưa quân vào Crimea có thể ông Putin tính sẽ can thiệp sâu vào Ukraine. Theo ông, nếu người dân Ukraine và phương Tây không phản ứng, có thể Nga sẽ chiếm từng địa bàn một của Ukraine và chia cắt quốc gia này rồi sau đó dựng lên một chính phủ thân Nga tại Kiev. Nhưng – như nhận định của Brzezinski – ông Putin tìm mọi cách và bằng mọi giá để đưa Ukraine vào quỹ đạo của mình vì ông còn muốn hồi sinh Liên Xô và ông chỉ đạt được tham vọng đó nếu có được Ukraine. Một bài viết cho CNN hôm 04/03 của Ulrich Speck nói vấn đề Crimea còn liên quan đến trật tự thế giới. Theo đó, Kremlin dự tính sẽ thiết lập một khối các quốc gia chịu sự kiểm soát của Moscow giống như Liên Xô trước đây nhằm tăng vị thế địa chính trị của Nga. Và Ukraine là hòn đá tảng của kế hoạch này. Tương tự trong bài ‘After Crimea: will Kazakhstan be next in Putin’s reintegration project?’ Martha Brill Olcott, một giáo sư về chính trị học, tự hỏi phải chăng sau Crimea, ông Putin có xâm chiếm các nước cộng hòa cựu Xô Viết khác? Theo chuyên gia này, chuyện Moscow viện cớ bảo vệ người Nga và những người nói tiếng Nga ở Crimea để cho quân vào vùng tự trị này rất đáng quan ngại vì ông có thể lấy cớ tương tự để can thiệp vào Kazakhstan – một quốc gia có khá đông người Nga và tiếng Nga cũng đang từ từ bị loại khỏi đời sống xã hội tại đây. Hơn nữa, bà cũng cho rằng mục đích thực sự của ông Putin – người coi sự sụp đổ của Đế chế Nga và chuyện Liên Xô tan rã là hai thảm họa của thế kỷ 20 – là thực hiện được kế hoạch thống nhất các lãnh thổ thuộc Liên Xô trước đây. Putin coi đây là sứ mệnh của mình và tin rằng nếu thành công ông sẽ có một chỗ đứng bền vững trong lịch sử Nga. Câu hỏi khác được đặt ra là tại sao và từ đâu Tổng thống Nga lại có một tham vọng như thế? Trong bài bình luận trên tờ The Washington Post hôm 02/03, Maria Snegovaya cho hay một trong những cuốn sách mà ông Putin yêu thích là ‘Third Empire: the Russia that ought to be’ của Michael Yuriev xuất bản năm 2006. Cuốn tiểu thuyết huyền ảo này mô tả cách trật tự thế giới được tái thiết lập vào năm 2054 và trình tự đó được diễn ra gần giống với những gì xẩy ra tại Ukraine. Trong sách có mô tả cảnh miền Đông Ukraine nổi loạn chống lại Cách mạng Cam do người miền Tây khởi xướng và theo yêu cầu của họ Vladimir II đã cho miền Đông sáp nhập vào một Liên Minh Nga vốn hình thành từ Liên bang Nga nhưng gồm có cả Belarus, Kazakhstan, Turkmenistan, Nam Ossetia và Abkhazia. Cũng theo Snegovaya, lập trường và hành động của Putin chịu ảnh hưởng bởi tư tưởng của một số triết gia Nga có khuynh hướng dân tộc chủ nghĩa như Nikolai Berdyaev (1874-1948), Vladimir Solovyov (1853-1900), Ivan Ilyin (1883-1954). Sẽ đạt được tham vọng? Nhóm vũ trang tự nhận là 'dân quân tự vệ Crimea' nhưng theo Nga đang làm chủ bán đảo này trước trưng cầu dân ý 16/3/2014 Các động thái gần đây của Nga ở Crimea và cả những tham vọng, toan tính ẩn chứa sau những hành động đó đang đặt ra nhiều câu hỏi và thách đố cho giới lãnh đạo mới ở Kiev và các nước phương Tây. Dù đến giờ vẫn chưa rõ việc Tổng thống Nga cho quân vào Crimea và đang toan tình sáp nhập vùng này vào Nga chỉ là bước đầu để Nga tiếp tục xâm chiếm các tỉnh khác thuộc miền Đông-Nam Ukraine, nhưng chắc chắn là Nga sẽ không rời Crimea sớm trong thời gian tới. Cụ thể, Moscow không chỉ không chùn bước mà ngày càng tỏ ra hung hăng hơn tại Crimea và việc các nước phương Tây chờ đợi, tìm kiếm một giải pháp ngoại giao đã khuyến khích ông Putin mạnh bạo như thế. Theo Ulrich Speck sự bất đồng của phương Tây về cách trừng phạt Nga có thể khiến ông Putin sáp nhập Crimea và lôi kéo các tỉnh khác rời Ukraine. Nhưng nếu Nga làm vậy thì có thể dẫn đến một cuộc chiến lớn với Ukraine vì không một chính phủ nào có thể đứng yên nhìn một quốc gia khác xâm chiếm lãnh thổ của mình. Ulrich Speck cũng cho rằng nếu thành công tại Ukraine, giới lãnh đạo ở Moscow sẽ nghĩ rằng giờ Nga có thể hành động như một đế chế. Một đế chế thì không có biên giới và cũng chẳng cần tôn trọng biên giới của nước khác. Trong khi đó James Sherr nhận định rằng nếu Nga đạt được những mục đích của mình khi can thiệp vào Ukraine, trật tự tại châu Âu thời hậu Chiến tranh Lạnh sẽ thay đổi và sự sống còn của NATO cũng bị đe dọa, buộc tổ chức này cũng như phương Tây phải xem xét lại sự sẵn sàng và khả năng hành động của mình tại những nơi khác. Trái lại, nếu Moscow không đạt được những mục đích của mình tại Ukraine, Nga và chính ông Putin cũng phải trả những cái giá rất đắt. Cụ thể, thất bại của Nga sẽ giáng một đòn đau vào nền tảng ý thức hệ của hệ thống chính trị hiện tại ở Nga – cho rằng Nga có những giá trị chính thống và Slavic khác và vượt trội – và làm suy yếu vị thế của ông Putin. Dù hiện tại có vẻ các nước EU và phương Tây bị yếu thế – như không tìm được tiếng nói chung trong việc đối phó với Moscow hay không có khả năng và cũng không muốn dùng quân sự để đáp trả Nga – điều đó không có nghĩa là ông Putin dễ dàng đạt được những tham vọng của mình. Trong bài phân tích trên Washington Post hôm 08/03, cựu Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice viết rằng trừng phạt kinh tế sẽ tạo nhiều áp lực với Nga vì Nga nay không còn như Liên Xô trước đây. Nga cần đầu tư nước ngoài, các đại gia Nga thích đi Paris, London và họ luôn giữ nhiều tài khoản ở nước ngoài. Zbigniew Brzezinski cho rằng nếu Nga không hòa giải ở Crimea đa số người Ukraine hiện tại không có thái độ bài Nga sẽ trở nên ghét và chống lại Nga. Hơn nữa, thái độ mạnh bạo, nặng chủ nghĩa dân tộc, bất chấp luật pháp quốc tế và can thiệp vào nội bộ một quốc gia khác khi nước đó đang rơi vào khủng hoảng của Moscow sẽ làm công luận và cộng đồng quốc tế khinh thường Nga. Martha Brill Olcott cho rằng tất cả mọi quốc gia và các nền văn hóa lớn đều muốn phục hưng, đều muốn lớn mạnh. Nhưng không nên dùng hay đe dọa vũ lực hoặc bắt các quốc gia, dân tộc khác phải hy sinh để đạt được ước mơ của chính minh. Giải pháp nào? Giới phân tích và các nhà chính sách đều cho rằng nếu Nga tiếp tục can thiệp vào Ukraine – đặc biết dùng vũ lực đánh chiếm nước này – không chỉ Ukraine mà cả Nga và châu Âu sẽ rơi vào bất ổn. Trong bài viết ‘Welcome to Cold War II’ trên tạp chí Forein Policy hôm 04/03 Dmitri Trenin cho rằng cuộc khủng hoảng Ukraine đã có thể dẫn đến Chiến tranh Lạnh thứ hai. Ông Kissinger, 90 tuổi vừa nêu ra bốn nguyên tắc để giải quyết khủng hoảng Ukraine Cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger cũng có lập luận tương tự. Trong bài trên The Washington Post (05/03), ông đã đưa ra bốn nguyên tắc giải quyết ổn thỏa cuộc khủng hoảng ở Ukraine để thế giới tránh được một Chiến tranh Lạnh mới. Hai trong những nguyên tắc đó là Ukraine nên được quyền tự do quyết định các thỏa thuận hợp tác chính trị, kinh tế của mình trong đó có thỏa thuận với châu Âu và quốc gia này cũng không nên gia nhập NATO. Nguyên tắc thứ ba là Ukraine nên được tự do thành lập bất cứ một chính phủ nào hợp với nguyện vọng của người dân. Về chính sách đối ngoại, Ukraine nên chọn một lập trường trung lập giống như Phần Lan. Và cuối cùng Nga nên công nhận chủ quyền của Ukraine ở Crimea nhưng Ukraine cũng nên trao cho vùng này thêm quyền tự trị. Tuy thế, nhà ngoại giao kỳ cựu này cũng biết rằng trong bối cảnh hiện tại bốn nguyên tắc đó khó được các bên chấp nhận. Tất cả đang chờ xem động thái tới đây của ông Putin sẽ là gì. Bài do Tiến sỹ Đoàn Xuân Lộc tổng hợp cho BBC Tiếng Việt.

summarize: Ông Putin có viễn kiến về một liên minh Âu Á do Nga dẫn đầu Trong bài ‘Putin and Ukraine: the calm before the storm’ 03/2012, ngay sau khi ông Putin được bầu lại làm tổng thống, bà Olga Shumylo-Tapiola thuộc Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie đã dự đoán rằng quan hệ Nga-Ukraine sẽ có nhiều sóng gió. Nhưng dù biết rằng mối quan hệ Moscow - Kiev từ khi Ukraine độc lập năm 1991 luôn phức tạp và thay đổi thất thường, ít ai có thể đoán trước được rằng quan hệ này rơi vào tình trạng đối đầu, xung đột như hiện nay. Mới cách đây chưa đầy ba tháng, ông Putin đã gọi Ukraine là ‘một nước anh em’ và sẵn sàng cứu Ukraine khỏi vỡ nợ. Giờ ông không chỉ chấm dứt những hứa hẹn hỗ trợ hậu hĩnh rất ‘huynh đệ’ ấy mà còn cho xâm chiếm Crimea – một vùng tự trị thuộc chủ quyền của Ukraine. Những hành động mạnh bạo ấy của Kremlin làm giới quan sát cho rằng ông Putin có thể còn có những toan tính khác ngoài Crimea. Không dừng lại ở Crimea? Một bài viết của The Economist hôm 08/03 nhận định rằng có thể ông Putin không muốn sáp nhập Crimea vào Nga nhưng dùng nó như là một yếu tố gây bất ổn và công cụ để chia rẽ thêm Ukraine. Theo tuần báo kinh tế của Anh, mục đích tối thượng của ông có thể là biến Ukraine thành một liên bang trong đó Nga có thể kiểm soát các tỉnh miền Đông của Ukraine và qua đó ngăn ngừa quốc gia này tiến gần với phương Tây. Trong ‘A Memo on Russia and Ukraine’, James Sherr, một chuyên gia về Nga tại Chatham House – Viện nghiên cứu về các vấn đề quốc tế tại London – cũng nhận xét rằng mục đích của Nga là chi phối toàn bộ Ukraine, chứ không phải Crimea – một lãnh thổ chỉ đóng vai trò công cụ. Trả lời Euronews ngày 07/03, cựu Cố vấn an ninh Mỹ Zbigniew Brzezinski cho rằng khi đưa quân vào Crimea có thể ông Putin tính sẽ can thiệp sâu vào Ukraine. Theo ông, nếu người dân Ukraine và phương Tây không phản ứng, có thể Nga sẽ chiếm từng địa bàn một của Ukraine và chia cắt quốc gia này rồi sau đó dựng lên một chính phủ thân Nga tại Kiev. Nhưng – như nhận định của Brzezinski – ông Putin tìm mọi cách và bằng mọi giá để đưa Ukraine vào quỹ đạo của mình vì ông còn muốn hồi sinh Liên Xô và ông chỉ đạt được tham vọng đó nếu có được Ukraine. Một bài viết cho CNN hôm 04/03 của Ulrich Speck nói vấn đề Crimea còn liên quan đến trật tự thế giới. Theo đó, Kremlin dự tính sẽ thiết lập một khối các quốc gia chịu sự kiểm soát của Moscow giống như Liên Xô trước đây nhằm tăng vị thế địa chính trị của Nga. Và Ukraine là hòn đá tảng của kế hoạch này. Tương tự trong bài ‘After Crimea: will Kazakhstan be next in Putin’s reintegration project?’ Martha Brill Olcott, một giáo sư về chính trị học, tự hỏi phải chăng sau Crimea, ông Putin có xâm chiếm các nước cộng hòa cựu Xô Viết khác? Theo chuyên gia này, chuyện Moscow viện cớ bảo vệ người Nga và những người nói tiếng Nga ở Crimea để cho quân vào vùng tự trị này rất đáng quan ngại vì ông có thể lấy cớ tương tự để can thiệp vào Kazakhstan – một quốc gia có khá đông người Nga và tiếng Nga cũng đang từ từ bị loại khỏi đời sống xã hội tại đây. Hơn nữa, bà cũng cho rằng mục đích thực sự của ông Putin – người coi sự sụp đổ của Đế chế Nga và chuyện Liên Xô tan rã là hai thảm họa của thế kỷ 20 – là thực hiện được kế hoạch thống nhất các lãnh thổ thuộc Liên Xô trước đây. Putin coi đây là sứ mệnh của mình và tin rằng nếu thành công ông sẽ có một chỗ đứng bền vững trong lịch sử Nga. Câu hỏi khác được đặt ra là tại sao và từ đâu Tổng thống Nga lại có một tham vọng như thế? Trong bài bình luận trên tờ The Washington Post hôm 02/03, Maria Snegovaya cho hay một trong những cuốn sách mà ông Putin yêu thích là ‘Third Empire: the Russia that ought to be’ của Michael Yuriev xuất bản năm 2006. Cuốn tiểu thuyết huyền ảo này mô tả cách trật tự thế giới được tái thiết lập vào năm 2054 và trình tự đó được diễn ra gần giống với những gì xẩy ra tại Ukraine. Trong sách có mô tả cảnh miền Đông Ukraine nổi loạn chống lại Cách mạng Cam do người miền Tây khởi xướng và theo yêu cầu của họ Vladimir II đã cho miền Đông sáp nhập vào một Liên Minh Nga vốn hình thành từ Liên bang Nga nhưng gồm có cả Belarus, Kazakhstan, Turkmenistan, Nam Ossetia và Abkhazia. Cũng theo Snegovaya, lập trường và hành động của Putin chịu ảnh hưởng bởi tư tưởng của một số triết gia Nga có khuynh hướng dân tộc chủ nghĩa như Nikolai Berdyaev (1874-1948), Vladimir Solovyov (1853-1900), Ivan Ilyin (1883-1954). Sẽ đạt được tham vọng? Nhóm vũ trang tự nhận là 'dân quân tự vệ Crimea' nhưng theo Nga đang làm chủ bán đảo này trước trưng cầu dân ý 16/3/2014 Các động thái gần đây của Nga ở Crimea và cả những tham vọng, toan tính ẩn chứa sau những hành động đó đang đặt ra nhiều câu hỏi và thách đố cho giới lãnh đạo mới ở Kiev và các nước phương Tây. Dù đến giờ vẫn chưa rõ việc Tổng thống Nga cho quân vào Crimea và đang toan tình sáp nhập vùng này vào Nga chỉ là bước đầu để Nga tiếp tục xâm chiếm các tỉnh khác thuộc miền Đông-Nam Ukraine, nhưng chắc chắn là Nga sẽ không rời Crimea sớm trong thời gian tới. Cụ thể, Moscow không chỉ không chùn bước mà ngày càng tỏ ra hung hăng hơn tại Crimea và việc các nước phương Tây chờ đợi, tìm kiếm một giải pháp ngoại giao đã khuyến khích ông Putin mạnh bạo như thế. Theo Ulrich Speck sự bất đồng của phương Tây về cách trừng phạt Nga có thể khiến ông Putin sáp nhập Crimea và lôi kéo các tỉnh khác rời Ukraine. Nhưng nếu Nga làm vậy thì có thể dẫn đến một cuộc chiến lớn với Ukraine vì không một chính phủ nào có thể đứng yên nhìn một quốc gia khác xâm chiếm lãnh thổ của mình. Ulrich Speck cũng cho rằng nếu thành công tại Ukraine, giới lãnh đạo ở Moscow sẽ nghĩ rằng giờ Nga có thể hành động như một đế chế. Một đế chế thì không có biên giới và cũng chẳng cần tôn trọng biên giới của nước khác. Trong khi đó James Sherr nhận định rằng nếu Nga đạt được những mục đích của mình khi can thiệp vào Ukraine, trật tự tại châu Âu thời hậu Chiến tranh Lạnh sẽ thay đổi và sự sống còn của NATO cũng bị đe dọa, buộc tổ chức này cũng như phương Tây phải xem xét lại sự sẵn sàng và khả năng hành động của mình tại những nơi khác. Trái lại, nếu Moscow không đạt được những mục đích của mình tại Ukraine, Nga và chính ông Putin cũng phải trả những cái giá rất đắt. Cụ thể, thất bại của Nga sẽ giáng một đòn đau vào nền tảng ý thức hệ của hệ thống chính trị hiện tại ở Nga – cho rằng Nga có những giá trị chính thống và Slavic khác và vượt trội – và làm suy yếu vị thế của ông Putin. Dù hiện tại có vẻ các nước EU và phương Tây bị yếu thế – như không tìm được tiếng nói chung trong việc đối phó với Moscow hay không có khả năng và cũng không muốn dùng quân sự để đáp trả Nga – điều đó không có nghĩa là ông Putin dễ dàng đạt được những tham vọng của mình. Trong bài phân tích trên Washington Post hôm 08/03, cựu Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice viết rằng trừng phạt kinh tế sẽ tạo nhiều áp lực với Nga vì Nga nay không còn như Liên Xô trước đây. Nga cần đầu tư nước ngoài, các đại gia Nga thích đi Paris, London và họ luôn giữ nhiều tài khoản ở nước ngoài. Zbigniew Brzezinski cho rằng nếu Nga không hòa giải ở Crimea đa số người Ukraine hiện tại không có thái độ bài Nga sẽ trở nên ghét và chống lại Nga. Hơn nữa, thái độ mạnh bạo, nặng chủ nghĩa dân tộc, bất chấp luật pháp quốc tế và can thiệp vào nội bộ một quốc gia khác khi nước đó đang rơi vào khủng hoảng của Moscow sẽ làm công luận và cộng đồng quốc tế khinh thường Nga. Martha Brill Olcott cho rằng tất cả mọi quốc gia và các nền văn hóa lớn đều muốn phục hưng, đều muốn lớn mạnh. Nhưng không nên dùng hay đe dọa vũ lực hoặc bắt các quốc gia, dân tộc khác phải hy sinh để đạt được ước mơ của chính minh. Giải pháp nào? Giới phân tích và các nhà chính sách đều cho rằng nếu Nga tiếp tục can thiệp vào Ukraine – đặc biết dùng vũ lực đánh chiếm nước này – không chỉ Ukraine mà cả Nga và châu Âu sẽ rơi vào bất ổn. Trong bài viết ‘Welcome to Cold War II’ trên tạp chí Forein Policy hôm 04/03 Dmitri Trenin cho rằng cuộc khủng hoảng Ukraine đã có thể dẫn đến Chiến tranh Lạnh thứ hai. Ông Kissinger, 90 tuổi vừa nêu ra bốn nguyên tắc để giải quyết khủng hoảng Ukraine Cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger cũng có lập luận tương tự. Trong bài trên The Washington Post (05/03), ông đã đưa ra bốn nguyên tắc giải quyết ổn thỏa cuộc khủng hoảng ở Ukraine để thế giới tránh được một Chiến tranh Lạnh mới. Hai trong những nguyên tắc đó là Ukraine nên được quyền tự do quyết định các thỏa thuận hợp tác chính trị, kinh tế của mình trong đó có thỏa thuận với châu Âu và quốc gia này cũng không nên gia nhập NATO. Nguyên tắc thứ ba là Ukraine nên được tự do thành lập bất cứ một chính phủ nào hợp với nguyện vọng của người dân. Về chính sách đối ngoại, Ukraine nên chọn một lập trường trung lập giống như Phần Lan. Và cuối cùng Nga nên công nhận chủ quyền của Ukraine ở Crimea nhưng Ukraine cũng nên trao cho vùng này thêm quyền tự trị. Tuy thế, nhà ngoại giao kỳ cựu này cũng biết rằng trong bối cảnh hiện tại bốn nguyên tắc đó khó được các bên chấp nhận. Tất cả đang chờ xem động thái tới đây của ông Putin sẽ là gì. Bài do Tiến sỹ Đoàn Xuân Lộc tổng hợp cho BBC Tiếng Việt.

vert-fut-51361305

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-51361305

Loại thuốc biến con người thành kẻ sát nhân

Một lần đi khám bệnh khi gần 60 tuổi đã làm thay đổi cuộc đời của "Bệnh nhân Số 5".

Ông bị tiểu đường, và ông đăng ký tham dự vào nghiên cứu xem liệu việc uống "statin" - loại thuốc làm giảm hàm lượng cholesterol - có giúp điều trị bệnh không. Đến thời điểm đó, mọi thứ đều rất bình thường. Những chuyến đi làm con người bỗng dưng phát điên Ăn gì để không bị trầm cảm Lý giải tình trạng bạo lực học đường Nhưng ngay sau khi tham gia quá trình điều trị, vợ ông bắt đầu chú ý đến những chuyển biến hung bạo. Người đàn ông trước kia từng điềm đạm nay trở nên nóng tính nảy lửa và không biết tự bao giờ đã có xu hướng bạo lực trên đường phố. Trong một tình huống đáng nhớ, ông cảnh cáo gia đình hãy tránh xa ông, không thì ông sẽ cho họ vào bệnh viện hết. Lo sợ những hệ quả có thể xảy đến, Bệnh nhân Số 5 ngừng lái xe. Thậm chí dù chỉ là người ngồi trong xe, cơn nổi điên của ông cũng thường buộc vợ ông phải hủy chuyến đi và quay xe về nhà. Sau đó, bà để mặc ông xem TV một mình và từ từ bình tĩnh lại. Bà ngày càng lo sợ cho sự an toàn của bản thân. Sau đó một ngày nọ, Bệnh nhân Số 5 như thể đã giác ngộ ra điều gì. "Ông ấy kiểu 'Ô trời, thực sự có vẻ là những vấn đề này bắt đầu từ lúc tôi đăng ký tham dự nghiên cứu này'," Beatrice Golomb, người đứng đầu một nhóm nghiên cứu tại Đại học California, San Diego, nói. Hết sức cẩn trọng, hai người đã tìm đến những người thực hiện nghiên cứu. "Họ rất hung hãn. Họ nói rằng hai yếu tố trên không thể nào liên quan được, họ nói ông ấy cần phải tiếp tục dùng thuốc, và nói ông ấy nên tiếp tục tham gia nghiên cứu," Golomb kể lại. Trớ trêu thay, đến mức đó bệnh nhân đã quá cáu giận tới mức ông thẳng thừng vứt bỏ lời khuyên của bác sĩ. "Ông ấy chửi thề thẳng vào mặt, bật dậy bỏ ra khỏi văn phòng và ngưng dùng thuốc ngay lập tức," bà kể lại. Hai tuần sau đó, tính cách cũ của ông trở lại bình thường. Nhiều người khác không được may mắn như vậy. Hung hãn, mạo hiểm, nghiện cờ bạc, bạo lực tình dục... Qua nhiều năm, Golomb đã thu thập báo cáo về bệnh nhân ở khắp nơi tại Mỹ, chuyện về hôn nhân tan vỡ, sự nghiệp bị hủy hoại, và một số lượng đáng kinh ngạc đàn ông đã trở nên tàn nhẫn đến mức gần như giết vợ. Trong gần như mọi trường hợp, triệu chứng xuất hiện khi họ bắt đầu uống statin, sau đó thình lình họ trở lại bình thường khi ngưng thuốc; một người đàn ông lặp lại chu kỳ này đến năm lần cho đến khi ông hiểu điều gì đã xảy ra. Các loại thuốc chống trầm cảm không chỉ làm cảm xúc bạn nhẹ nhàng hơn, chúng có thể cũng làm giảm khả năng biểu đạt của hệ thần kinh, nghiên cứu cho thấy Theo Golomb, kinh nghiệm của bà cho thấy điều phổ biến là với hầu hết bệnh nhân thì nguyên chỉ việc nhận ra sự biến đổi hành vi của bản thân đã là khó chứ đừng nói đến chuyện họ có thể liên hệ sự thay đổi này với việc dùng thuốc. Cuộc chiến chống muỗi ở vương quốc Phật giáo Nhân loại sẽ không tránh khỏi đại dịch cúm chết chóc? Cúm Tây Ban Nha 1918 giết hàng triệu người bất kể giàu nghèo Chất độc chết người trong thức ăn hàng ngày Trong một số trường hợp, họ nhận ra quá trễ: nhà nghiên cứu được nhiều gia đình bệnh nhân liên hệ, trong đó có cả thân nhân của một nhà khoa học nổi tiếng tầm quốc tế và là cựu biên tập viên ấn phẩm về luật pháp, thông báo người thân của họ đã tự sát. Ta thường quen thuộc với tính chất bẻ cong tâm trí của các loại ma tuý - nhưng hóa ra cả những dược phẩm thông thường cũng có thể gây tác dụng tương tự. Từ thuốc paracetamol (được gọi là acetaminophen ở Hoa Kỳ) tới thuốc antihistamines, statin, các loại thuốc hen suyễn và thuốc chống trầm cảm, có bằng chứng mới cho thấy chúng có thể khiến ta bốc đồng, giận dữ hay không yên, làm suy giảm lòng cảm thông với người lạ, và thậm chí thao túng cả những khía cạnh cơ bản nhất trong tính cách, như việc ta nhạy cảm đến mức nào. Với hầu hết mọi người, những thay đổi trên cực kỳ tinh vi. Nhưng trong một số trường hợp, chúng cũng có thể rất kịch tính. Trở lại năm 2011, một người đàn ông người Pháp có hai con, đã kiện công ty dược phẩm GlaxoSmithKline vì cho rằng loại thuốc mà ông đang uống để chữa bệnh Parkinson đã biến ông thành kẻ cờ bạc và nghiện quan hệ tình dục đồng tính, và việc dùng loại thuốc đó đã gây ra những hành vi nguy hiểm khiến ông bị hiếp dâm. Sau đó vào năm 2015, một người đàn ông chuyên nhắm đến săn tìm các cô gái trẻ trên mạng nói rằng loại thuốc chống béo phì tên Duromine khiến ông hành động như vậy - ông nói loại thuốc đó làm suy giảm khả năng kiềm chế sự bốc đồng của ông. Hết lần này đến lần khác, những kẻ giết người cố gắng đổ tội cho thuốc giảm đau hay thuốc chống trầm cảm khiến họ gây tội ác. Nếu những tuyên bố trên là thật, thì hệ quả vô cùng to lớn. Danh sách những kẻ tội đồ gồm một trong số những loại thuốc được tiêu thụ rộng rãi nhất trên hành tinh này, nghĩa là thậm chí dù hiệu ứng có rất nhỏ ở mức độ cá nhân, chúng có thể định hình tính cách của hàng triệu người. Nghiên cứu về những hiệu ứng này đến vào thời điểm tốt hơn bao giờ hết. Thế giới đang chìm trong khủng hoảng lạm dụng thuốc, với chỉ riêng Hoa Kỳ đã mua tới 49.000 tấn paracetamol mỗi năm, tương đương với 298 viên paracetamol cho mỗi người - và trung bình người Mỹ tiêu thụ số lượng thuốc kê toa trị giá khoảng 1.200 đô la Mỹ mỗi năm. Ở Hoa Kỳ, hơn 49.000 tấn paracetamol được sử dụng mỗi năm - tương đương với 298 viên cho mỗi người Trong khi dân số thế giới đang già đi, sự thèm khát sử dụng thuốc của con người tăng cao không ngớt đến mức mất kiểm soát; ở Anh Quốc, cứ 10 người trên 65 tuổi có một người sử dụng tám loại thuốc mỗi tuần. Bằng cách nào những loại thuốc này ảnh hưởng đến não bộ của chúng ta? Và liệu ta nên có cảnh báo trên bao bì hay không? Tác dụng phụ tai hại Ban đầu Golomb nghi ngờ có mối liên hệ giữa thuốc statin và sự thay đổi tính cách trong gần hai thập niên, sau một loạt những khám phá kỳ bí, như tình trạng những người có mức cholesterol thấp hơn thường có xu hướng chết rất bạo lực. Vì vậy một ngày nọ, bà nói chuyện với một chuyên gia về cholesterol về khả năng có mối liên hệ này, nhưng ông gạt đi và cho rằng rõ ràng đó là điều vô lý. "Tôi đáp 'Làm sao mà ta biết được?'," bà kể lại. Tràn đầy cương quyết, bà Golomb đào xới những văn bản khoa học và y tế để tìm thông tin. "Số lượng bằng chứng nhiều hơn bất ngờ so với những gì tôi tưởng tượng," bà chia sẻ. Và có một thứ, đó là bà tìm ra những nghiên cứu cho thấy rằng nếu bạn cho động vật linh trưởng ăn kiêng theo chế độ ít cholesterol, chúng sẽ trở nên hung hãn hơn. Thậm chí còn có cả một cơ chế tiềm năng: đó là nếu ta làm giảm lượng cholesterol ở động vật thì có vẻ như điều đó sẽ tác động đến nồng độ serotonin, một hóa chất quan trọng trong não có liên quan đến việc điều tiết cảm xúc và hành vi xã hội ở động vật. Chẳng hạn như ruồi giấm bắt đầu đánh nhau nếu ta làm rối loạn hàm lượng serotonin của chúng. Điều này cũng có thể gây ra một số hiệu ứng khó chịu ở người - nhiều nghiên cứu liên kết nó với bạo lực, sự bốc đồng, tự tử và giết người. Nếu statin gây tác động tới não người, nhiều khả năng đó là vì tác dụng trực tiếp của chúng trong việc làm giảm cholesterol. Kể từ đó, nhiều bằng chứng trực tiếp khác đã xuất hiện. Nhiều nghiên cứu đã củng cố mối liên hệ tiềm ẩn giữa sự cáu kỉnh và thuốc statin, trong đó có một thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên - vốn là tiêu chuẩn vàng của nghiên cứu khoa học - mà Golomb là người đứng đầu, thực hiện trên 1.000 người. Nghiên cứu phát hiện loại thuốc này làm tăng sự hung hãn ở những phụ nữ trong thời kỳ hậu mãn kinh, và lạ thay, không gây hiệu ứng gì ở đàn ông. Trong năm 2018, một nghiên cứu phát hiện hiệu ứng tương tự ở cá. Khi ta nạp chất statin cho loài cá rô phi sông Nile, chúng sẽ trở nên hung hãn hơn và - quan trọng là - việc đó làm biến đổi hàm lượng serotonin trong não chúng. Điều này cho thấy cơ chế liên hệ giữa cholesterol và bạo lực có thể đã có từ hàng triệu năm trước. Golomb vẫn tin rằng thuốc làm giảm hàm lượng cholesterol và nói cụ thể hơn là statin có thể gây ra những thay đổi hành vi ở cả đàn ông và phụ nữ, mặc dù mức độ của hiệu ứng xảy ra cực kỳ khác nhau tùy theo người. "Có một loạt các bằng chứng hội tụ," bà nói và trích dẫn một nghiên cứu bà thực hiện ở Thụy Điển, liên quan đến so sánh dữ liệu về hàm lượng cholesterol ở 250.000 người với tỷ lệ tội phạm. "Ngay cả khi đã điều chỉnh những yếu tố trùng hợp, thì kết quả vẫn là những người có hàm lượng cholesterol thấp, ở mức tối thiểu, nhiều khả năng hơn hẳn là sẽ bị bắt vì tội phạm bạo lực." Nghiên cứu cho thấy ruồi giấm cũng trở nên hung hãn hơn khi hàm lượng serotonin của chúng bị đảo lộn Nhưng phát hiện đáng lo ngại nhất của Golomb không phải là tác động mà những loại thuốc thông thường gây ảnh hưởng tới nhân cách của ta - mà là hiện có rất ít sự quan tâm tìm hiểu chúng. "Có nhiều thứ quan trọng hơn mà bác sĩ có thể dễ dàng đo lường được," bà chia sẻ, và giải thích rằng trong một thời gian dài, nghiên cứu về tác dụng phụ của thuốc statin đều chỉ tập trung vào cơ và gan, vì bất cứ vấn đề gì xảy ra với những cơ quan nội tạng này đều có thể phát hiện nhờ xét nghiệm máu thông thường. Đây cũng là điều mà Dominik Mischkowski, nhà nghiên cứu về cơn đau từ Đại học Ohio đã chú ý. "Thực ra có khoảng trống cực lớn trong nghiên cứu về hiệu ứng thuốc tác động lên tính cách và hành vi," ông cho biết. "Ta biết rất nhiều về hiệu ứng sinh lý của các loại thuốc trên - ví dụ như liệu chúng có tác dụng phụ với cơ thể hay không. Nhưng ta không hiểu chúng ảnh hưởng ra sao đến hành vi con người." 'Kẻ thủ ác' trong paracetamol Nghiên cứu của Mischkowski đã phát hiện tác dụng phụ tội lỗi của paracetamol. Trong thời gian dài, các nhà khoa học đã biết rằng loại thuốc này làm giảm cơn đau trong cơ thể bằng cách làm giảm hoạt động ở một số vùng trong não bộ, như vỏ đảo, vốn đóng vai trò quan trọng trong cảm xúc con người. Những vùng này cũng liên quan đến trải nghiệm đau đớn về mặt xã hội của con người - và đáng ngạc nhiên thay, thuốc paracetamol khiến ta cảm thấy dễ chịu hơn sau khi bị khước từ. Và một nghiên cứu gần đây đã tiết lộ vùng này của thần kinh nhiều chức năng hơn hẳn so với những gì ta từng nghĩ trước đó, vì hóa ra trung tâm đau đớn của não bộ cũng là nơi sự thấu cảm lưu trú. Chẳng hạn, những bản chụp cộng hưởng từ chức năng fMRI (functional magnetic resonance imaging) cho thấy những vùng tương tự trong não của con người được kích hoạt khi ta cảm thấy "thấu cảm tích cực" - vui vẻ vì người khác - cũng như khi ta cảm thấy sự đau đớn. Với thông tin đó, Mischkowski tự hỏi rằng liệu loại thuốc giảm đau này có thể khiến người ta khó cảm thấy cảm thông hơn không. Đầu năm nay, cùng với nhiều đồng nghiệp ở Đại học Ohio và Đại học Bang Ohio, ông thực hiện thử nghiệm đối với một số sinh viên. Ông chia họ thành hai nhóm, một nhóm nhận được liều thuốc 1.000mg paracetamol, nhóm còn lại chỉ nhận được giả dược. Sau đó, ông yêu cầu các sinh viên đọc các kịch bản về những trải nghiệm tích cực đã xảy ra với người khác, như sự may mắn của "Alex", người cuối cùng đã đủ dũng cảm mời một bạn gái hẹn hò (và được cô ấy nhận lời). L-dopa là loại thuốc thành công nhất trong chữa trị bệnh Parkinson nhưng nó có thể có tác dụng phụ, khiến người ta hành động bốc đồng hơn Kết quả cho thấy thuốc paracetamol làm suy giảm đáng kể khả năng cảm thông tích cực của con người - kết quả này đi cùng với sự liên quan cho thấy loại thuốc này đang định hình quan hệ xã hội của hàng triệu người mỗi ngày. Mặc dù thí nghiệm không tìm hiểu về sự cảm thông tiêu cực - nơi ta trải nghiệm và liên hệ với nỗi đau của người khác - nhưng Mischkowski nghi ngờ rằng ta cũng khó có cảm giác này sau khi uống thuốc. "Tôi hoàn toàn không phải là nghiên cứu sinh mới vào nghề nữa, và thành thật mà nói, những nghiên cứu mà tôi vừa thực hiện thực sự đáng lo ngại nhất," ông chia sẻ. "Đặc biệt vì tôi để ý số lượng người liên quan. Khi bạn đưa cho ai đó thuốc, bạn không chỉ đơn giản là đưa thuốc cho họ - mà bạn đưa loại thuốc đó cho cả hệ thống xã hội. Và ta thực sự không hiểu hiệu ứng mà những loại thuốc đó gây ra ở bối cảnh rộng hơn." Sự thấu cảm không chỉ quyết định liệu bạn có phải là một người "dễ chịu" hay liệu bạn có khóc khi xem bộ phim buồn hay không. Cảm xúc đi cùng với rất nhiều lợi ích thực tế, trong đó có cả những thứ như tình yêu ổn định hơn, trẻ em cư xử đúng mực hơn, và người trưởng thành thành công hơn trong sự nghiệp - một số nhà khoa học thậm chí từng cho rằng thuốc chịu trách nhiệm cho sự thăng hoa của loài người. Trong thực tế, lướt qua rất nhiều tác dụng của thuốc làm sụt giảm khả năng cảm thông của con người, thì đây không phải chuyện thường nữa. Về mặt kỹ thuật, thuốc paracetamol không làm thay đổi tính cách con người, vì thuốc chỉ gây tác dụng trong vài giờ và rất ít người sử dụng thuốc này thường xuyên. Nhưng Mischkowski nhấn mạnh rằng ta cần phải được biết về cách mà thuốc gây ảnh hưởng đến ta, từ đó ta có thể chọn dùng thuốc theo cách hợp lẽ thường. "Cũng như ta luôn phải nhận thức rõ ràng rằng bạn không nên ngồi lái xe nếu đang bị ảnh hưởng bởi rượu cồn, bạn cũng không muốn rơi vào tình thế là mình uống paracetamol rồi sau đó phải có phản hồi về mặt cảm xúc - như trò chuyện nghiêm túc với đối tác hay đồng nghiệp." Những mối liên hệ phức tạp Một lý do mà các loại thuốc gây ra tác dụng mạnh về mặt tâm lý là vì cơ thể không đơn thuần là một túi chứa các nội tạng tách rời nhau, đầy hóa chất với những chức năng rõ ràng - thay vào đó, cơ thể là một mạng lưới, mà rất nhiều quy trình khác nhau có liên kết với nhau. Chẳng hạn, các nhà khoa học từ lâu đã biết những loại dược phẩm dùng để đều trị hen suyễn thỉnh thoảng có liên hệ với tình trạng thay đổi hành vi, như gây ra sự tăng động thái quá và phát triển hội chứng tăng động giảm chú ý (ADHD). Gần đây, nghiên cứu cũng phát hiện mối liên hệ bí ẩn giữa hai hội chứng rối loạn trên; khi một người mắc phải một hội chứng thì nguy cơ mắc thêm hội chứng kia lên tới 45-53%. Không ai hiểu lý do là vì sao, nhưng có một cách giải thích, đó là thuốc điều trị hen suyễn gây ra triệu chứng tăng động giảm chú ý vì nó biến đổi hàm lượng serotonin hoặc hóa chất gây viêm, vốn được cho là liên quan đến việc gây ra cả hai tình trạng trên. Có rất nhiều báo cáo về biến đổi tâm lý trầm trọng vì sử dụng thuốc statins Đôi khi những liên hệ trên rõ ràng hơn. Vào năm 2009, một nhóm các nhà tâm lý từ Đại học Tây Bắc, Bang Illinois quyết định kiểm tra xem liệu thuốc chống trầm cảm có ảnh hưởng đến tính cách không. Cụ thể, nhóm nghiên cứu quan tâm đến tình trạng bất ổn về cảm xúc. Yếu tố này nằm trong tính cách 'Năm Yếu tố' ở con người, được tóm tắt lại là gồm các cảm giác lo âu, chẳng hạn như sợ hãi, ghen tuông, ganh ghét và thấy tội lỗi. Để thực hiện, nhóm tuyển mộ những người trưởng thành đang trải qua tình trạng trầm cảm trung bình hoặc nghiêm trọng. Họ cho một phần ba số người tham gia nghiên cứu uống thuốc chống trầm cảm paroxetine (một loại hóa chất nổi tiếng với tính năng ức chế serotonin - SSIR), một phần ba dùng giả dược, và một phần ba còn lại sử dụng liệu pháp trò chuyện. Sau đó, những người này được kiểm tra để xem tính cách và tâm trạng họ thay đổi ra sao từ khi bắt đầu đến hết chu trình điều trị 16 tuần. "Chúng tôi nhận thấy có thay đổi cực lớn trong mức tâm lý bất ổn đối với nhóm sử dụng thuốc, và có rất ít biến đổi xảy ra với nhóm dùng giả dược [hay liệu pháp tâm lý]," Robert DeRubeis, một người tham gia nghiên cứu, nói. "Điều này rất đáng kinh ngạc." Điều gây ngạc nhiên lớn là những người uống thuốc cảm thấy họ bớt trầm cảm, và mức rối loạn tâm lý thì lại càng giảm mạnh hơn hẳn - thuốc tác động lên tình trạng rối loạn tâm lý một cách độc lập so với tác động lên tình trạng trầm cảm. Bệnh nhân sử dụng thuốc chống trầm cảm bắt đầu ghi điểm nhiều hơn về mặt hướng ngoại. Quan trọng là ta phải chú ý đây chỉ là một nghiên cứu khá nhỏ, và vẫn chưa có ai lặp lại thử nghiệm này, vì vậy chúng không hẳn là hoàn toàn đáng tin cậy. Tuy nhiên, ý tưởng cho rằng thuốc chống trầm cảm có tác động trực tiếp đến rối loạn tâm lý là một ý tưởng rất thú vị. Có một cách giải thích, đó là yếu tố bất ổn về cảm xúc có liên quan với nồng độ serotonin trong não, thứ đã bị thay đổi vì thuốc SSRI. Nên hay không nên dùng thuốc? Dù việc làm giảm rối loạn tâm lý nghe có vẻ là một tác dụng phụ hấp dẫn, nhưng nó không hẳn là tin tốt lành. Đó là vì khía cạnh này trong tính cách con người giống như con dao hai lưỡi. Quả thực là tình trạng rối loạn tâm lý gắn với rất nhiều hệ quả không hay, ví dụ như chết sớm. Thế nhưng cũng có người cho rằng lo lắng và suy nghĩ thái quá có thể có ích. Ví dụ, những người bị rối loạn tâm lý có xu hướng không thích mạo hiểm, và trong một số tình huống, sự lo âu có thể giúp cải thiện khả năng làm việc của con người. Các loại thuốc làm giảm bớt cholesterol cứu sống hàng chục ngàn người mỗi năm, vì vậy mọi người nên nghe tư vấn của bác sĩ trước khi bỏ ngang không dùng nữa "Những gì mà [bác sĩ tâm thần người Mỹ] Peter Kramer cảnh báo ta là khi ai đó đang dùng thuốc chống trầm cảm, thì điều có thể xảy ra là họ bắt đầu không quan tâm đến những thứ mà mọi người thường quan tâm," DeRubeis giải thích. Nếu kết quả là như vậy thì liệu bệnh nhân có nên được cảnh báo là phương pháp điều trị có thể khiến họ biến đổi ra sao không? "Nếu tôi đang tư vấn cho bạn bè, tôi tất nhiên sẽ muốn họ cảnh giác với những hiệu ứng không mong muốn như vậy, cũng như họ sẽ tự nhiên để ý tới những tác dụng phụ khác, như liệu họ có tăng cân không, và nhiều thứ khác nữa," DeRubeis chia sẻ. Ở điểm này thì đáng lưu ý là không ai tranh cãi rằng mọi người nên ngưng sử dụng thuốc. Mặc dù có những hiệu ứng khó thấy xảy ra với não bộ, nhưng thuốc chống trầm cảm đã chứng tỏ rằng nó giúp hạn chế tình trạng tự tử, thuốc làm giảm độ cholesterol đã cứu sống hàng ngàn người mỗi năm, và paracetamol có tên trong danh sách những loại thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vì khả năng giúp giảm đau. Điều quan trọng là mọi người nên được biết về bất kỳ tác dụng phụ nào có thể có đối với tâm lý của người sử dụng thuốc. Đây là vấn đề hoàn toàn cấp bách, khi bạn nhận thấy rằng có một số biến đổi nhân cách có thể diễn ra theo hướng đầy kịch tính. Có bằng chứng rõ ràng cho thấy thuốc L-dopa, dùng để chữa trị bệnh Parkinson, làm tăng rủi ro rối loạn kiểm soát xung điều khiển (ICD) - một nhóm các vấn đề khiến người ta khó cưỡng lại sự xúi giục và thúc bách. Kết quả là, thuốc có thể gây ra những hệ lụy hủy hoại cuộc đời, chẳng hạn một số bệnh nhân thình lình ưa mạo hiểm hơn, trở thành kẻ mắc bệnh ghiền đánh bạc, ghiền mua sắm, hay trở thành kẻ tấn công tình dục. Trong năm 2009, một loại thuốc có tính chất tương tự đã xuất hiện trên báo, sau khi một người đàn ông bị bệnh Parkinson lừa đảo tiền vé đến 45 ngàn bảng Anh. Ông đổ lỗi hành vi này cho việc dùng thuốc, cho rằng thuốc đã thay đổi hoàn toàn tính cách của ông. Sự liên hệ với hành vi bốc đồng có lý, bởi vì thuốc L-dopa về bản chất là cung cấp cho não bộ một liều dopamine bổ sung - trong bệnh Parkinson một phần của não sản xuất chất này dần dần bị hủy hoại - và liều hormon này cung cấp cho ta cảm giác vui vẻ và được tưởng thưởng. Các chuyên gia đồng tình rằng thuốc L-dopa là cách điều trị hiệu nghiệm nhất cho rất nhiều triệu chứng của bệnh Parkinson, và thuốc được kê toa cho hàng ngàn người ở Hoa Kỳ mỗi năm. Điều này bất chấp một danh sách dài những tác dụng phụ đi kèm với thuốc này, vốn rõ ràng có đề cập đến rủi ro của những thôi thúc mạnh mẽ bất thường, như đánh bạc hay tình dục. Trong thực tế, DeRubeis, Golomb và Mischkowski tất cả đều có ý kiến rằng những loại thuốc họ đang nghiên cứu sẽ tiếp tục được sử dụng, dù tác dụng phụ tiềm ẩn về tâm lý có ra sao. "Bạn biết đấy, ta là con người mà," Mischkowski nói. "Chúng ta uống rất nhiều thứ không hẳn lúc nào cũng tốt cho mọi tình huống. Tôi luôn sử dụng ví dụ về rượu bia, bởi vì nó cũng là thuốc giảm đau như paracetamol. Ta uống rượu vì ta cảm thấy nó có ích cho mình, và cũng tốt thôi miễn là bạn uống trong đúng tình huống và bạn không uống quá nhiều." Nhưng để có thể giảm thiểu bất kỳ tác dụng không mong đợi và tận dụng được tối đa số lượng thuốc nhiều đến choáng ngợp mà ta uống mỗi ngày, MIschkowski lặp lại rằng ta cần phải hiểu biết hơn. Vì, ông cho biết, hiện thời cách mà các loại thuốc tác động vào hành vi của từng người - và thậm chí tác động đến cả xã hội - vẫn còn là điều bí ẩn. Từ chối trách nhiệm Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin tổng quát, không thay thế cho cho các tư vấn về chăm sóc sức khỏe từ bác sỹ hay các chuyên gia y tế. BBC không chịu trách nhiệm hay có bổn phận pháp lý nào với những chẩn đoán mà độc giả đưa ra dựa trên nội dung bài viết. BBC không ủng hộ cho các sản phẩm hay dịch vụ nào được nêu trong bài hay được tư vấn trên các trang mạng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bạn thấy lo ngại về sức khỏe cá nhân. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Ông bị tiểu đường, và ông đăng ký tham dự vào nghiên cứu xem liệu việc uống "statin" - loại thuốc làm giảm hàm lượng cholesterol - có giúp điều trị bệnh không. Đến thời điểm đó, mọi thứ đều rất bình thường. Những chuyến đi làm con người bỗng dưng phát điên Ăn gì để không bị trầm cảm Lý giải tình trạng bạo lực học đường Nhưng ngay sau khi tham gia quá trình điều trị, vợ ông bắt đầu chú ý đến những chuyển biến hung bạo. Người đàn ông trước kia từng điềm đạm nay trở nên nóng tính nảy lửa và không biết tự bao giờ đã có xu hướng bạo lực trên đường phố. Trong một tình huống đáng nhớ, ông cảnh cáo gia đình hãy tránh xa ông, không thì ông sẽ cho họ vào bệnh viện hết. Lo sợ những hệ quả có thể xảy đến, Bệnh nhân Số 5 ngừng lái xe. Thậm chí dù chỉ là người ngồi trong xe, cơn nổi điên của ông cũng thường buộc vợ ông phải hủy chuyến đi và quay xe về nhà. Sau đó, bà để mặc ông xem TV một mình và từ từ bình tĩnh lại. Bà ngày càng lo sợ cho sự an toàn của bản thân. Sau đó một ngày nọ, Bệnh nhân Số 5 như thể đã giác ngộ ra điều gì. "Ông ấy kiểu 'Ô trời, thực sự có vẻ là những vấn đề này bắt đầu từ lúc tôi đăng ký tham dự nghiên cứu này'," Beatrice Golomb, người đứng đầu một nhóm nghiên cứu tại Đại học California, San Diego, nói. Hết sức cẩn trọng, hai người đã tìm đến những người thực hiện nghiên cứu. "Họ rất hung hãn. Họ nói rằng hai yếu tố trên không thể nào liên quan được, họ nói ông ấy cần phải tiếp tục dùng thuốc, và nói ông ấy nên tiếp tục tham gia nghiên cứu," Golomb kể lại. Trớ trêu thay, đến mức đó bệnh nhân đã quá cáu giận tới mức ông thẳng thừng vứt bỏ lời khuyên của bác sĩ. "Ông ấy chửi thề thẳng vào mặt, bật dậy bỏ ra khỏi văn phòng và ngưng dùng thuốc ngay lập tức," bà kể lại. Hai tuần sau đó, tính cách cũ của ông trở lại bình thường. Nhiều người khác không được may mắn như vậy. Hung hãn, mạo hiểm, nghiện cờ bạc, bạo lực tình dục... Qua nhiều năm, Golomb đã thu thập báo cáo về bệnh nhân ở khắp nơi tại Mỹ, chuyện về hôn nhân tan vỡ, sự nghiệp bị hủy hoại, và một số lượng đáng kinh ngạc đàn ông đã trở nên tàn nhẫn đến mức gần như giết vợ. Trong gần như mọi trường hợp, triệu chứng xuất hiện khi họ bắt đầu uống statin, sau đó thình lình họ trở lại bình thường khi ngưng thuốc; một người đàn ông lặp lại chu kỳ này đến năm lần cho đến khi ông hiểu điều gì đã xảy ra. Các loại thuốc chống trầm cảm không chỉ làm cảm xúc bạn nhẹ nhàng hơn, chúng có thể cũng làm giảm khả năng biểu đạt của hệ thần kinh, nghiên cứu cho thấy Theo Golomb, kinh nghiệm của bà cho thấy điều phổ biến là với hầu hết bệnh nhân thì nguyên chỉ việc nhận ra sự biến đổi hành vi của bản thân đã là khó chứ đừng nói đến chuyện họ có thể liên hệ sự thay đổi này với việc dùng thuốc. Cuộc chiến chống muỗi ở vương quốc Phật giáo Nhân loại sẽ không tránh khỏi đại dịch cúm chết chóc? Cúm Tây Ban Nha 1918 giết hàng triệu người bất kể giàu nghèo Chất độc chết người trong thức ăn hàng ngày Trong một số trường hợp, họ nhận ra quá trễ: nhà nghiên cứu được nhiều gia đình bệnh nhân liên hệ, trong đó có cả thân nhân của một nhà khoa học nổi tiếng tầm quốc tế và là cựu biên tập viên ấn phẩm về luật pháp, thông báo người thân của họ đã tự sát. Ta thường quen thuộc với tính chất bẻ cong tâm trí của các loại ma tuý - nhưng hóa ra cả những dược phẩm thông thường cũng có thể gây tác dụng tương tự. Từ thuốc paracetamol (được gọi là acetaminophen ở Hoa Kỳ) tới thuốc antihistamines, statin, các loại thuốc hen suyễn và thuốc chống trầm cảm, có bằng chứng mới cho thấy chúng có thể khiến ta bốc đồng, giận dữ hay không yên, làm suy giảm lòng cảm thông với người lạ, và thậm chí thao túng cả những khía cạnh cơ bản nhất trong tính cách, như việc ta nhạy cảm đến mức nào. Với hầu hết mọi người, những thay đổi trên cực kỳ tinh vi. Nhưng trong một số trường hợp, chúng cũng có thể rất kịch tính. Trở lại năm 2011, một người đàn ông người Pháp có hai con, đã kiện công ty dược phẩm GlaxoSmithKline vì cho rằng loại thuốc mà ông đang uống để chữa bệnh Parkinson đã biến ông thành kẻ cờ bạc và nghiện quan hệ tình dục đồng tính, và việc dùng loại thuốc đó đã gây ra những hành vi nguy hiểm khiến ông bị hiếp dâm. Sau đó vào năm 2015, một người đàn ông chuyên nhắm đến săn tìm các cô gái trẻ trên mạng nói rằng loại thuốc chống béo phì tên Duromine khiến ông hành động như vậy - ông nói loại thuốc đó làm suy giảm khả năng kiềm chế sự bốc đồng của ông. Hết lần này đến lần khác, những kẻ giết người cố gắng đổ tội cho thuốc giảm đau hay thuốc chống trầm cảm khiến họ gây tội ác. Nếu những tuyên bố trên là thật, thì hệ quả vô cùng to lớn. Danh sách những kẻ tội đồ gồm một trong số những loại thuốc được tiêu thụ rộng rãi nhất trên hành tinh này, nghĩa là thậm chí dù hiệu ứng có rất nhỏ ở mức độ cá nhân, chúng có thể định hình tính cách của hàng triệu người. Nghiên cứu về những hiệu ứng này đến vào thời điểm tốt hơn bao giờ hết. Thế giới đang chìm trong khủng hoảng lạm dụng thuốc, với chỉ riêng Hoa Kỳ đã mua tới 49.000 tấn paracetamol mỗi năm, tương đương với 298 viên paracetamol cho mỗi người - và trung bình người Mỹ tiêu thụ số lượng thuốc kê toa trị giá khoảng 1.200 đô la Mỹ mỗi năm. Ở Hoa Kỳ, hơn 49.000 tấn paracetamol được sử dụng mỗi năm - tương đương với 298 viên cho mỗi người Trong khi dân số thế giới đang già đi, sự thèm khát sử dụng thuốc của con người tăng cao không ngớt đến mức mất kiểm soát; ở Anh Quốc, cứ 10 người trên 65 tuổi có một người sử dụng tám loại thuốc mỗi tuần. Bằng cách nào những loại thuốc này ảnh hưởng đến não bộ của chúng ta? Và liệu ta nên có cảnh báo trên bao bì hay không? Tác dụng phụ tai hại Ban đầu Golomb nghi ngờ có mối liên hệ giữa thuốc statin và sự thay đổi tính cách trong gần hai thập niên, sau một loạt những khám phá kỳ bí, như tình trạng những người có mức cholesterol thấp hơn thường có xu hướng chết rất bạo lực. Vì vậy một ngày nọ, bà nói chuyện với một chuyên gia về cholesterol về khả năng có mối liên hệ này, nhưng ông gạt đi và cho rằng rõ ràng đó là điều vô lý. "Tôi đáp 'Làm sao mà ta biết được?'," bà kể lại. Tràn đầy cương quyết, bà Golomb đào xới những văn bản khoa học và y tế để tìm thông tin. "Số lượng bằng chứng nhiều hơn bất ngờ so với những gì tôi tưởng tượng," bà chia sẻ. Và có một thứ, đó là bà tìm ra những nghiên cứu cho thấy rằng nếu bạn cho động vật linh trưởng ăn kiêng theo chế độ ít cholesterol, chúng sẽ trở nên hung hãn hơn. Thậm chí còn có cả một cơ chế tiềm năng: đó là nếu ta làm giảm lượng cholesterol ở động vật thì có vẻ như điều đó sẽ tác động đến nồng độ serotonin, một hóa chất quan trọng trong não có liên quan đến việc điều tiết cảm xúc và hành vi xã hội ở động vật. Chẳng hạn như ruồi giấm bắt đầu đánh nhau nếu ta làm rối loạn hàm lượng serotonin của chúng. Điều này cũng có thể gây ra một số hiệu ứng khó chịu ở người - nhiều nghiên cứu liên kết nó với bạo lực, sự bốc đồng, tự tử và giết người. Nếu statin gây tác động tới não người, nhiều khả năng đó là vì tác dụng trực tiếp của chúng trong việc làm giảm cholesterol. Kể từ đó, nhiều bằng chứng trực tiếp khác đã xuất hiện. Nhiều nghiên cứu đã củng cố mối liên hệ tiềm ẩn giữa sự cáu kỉnh và thuốc statin, trong đó có một thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên - vốn là tiêu chuẩn vàng của nghiên cứu khoa học - mà Golomb là người đứng đầu, thực hiện trên 1.000 người. Nghiên cứu phát hiện loại thuốc này làm tăng sự hung hãn ở những phụ nữ trong thời kỳ hậu mãn kinh, và lạ thay, không gây hiệu ứng gì ở đàn ông. Trong năm 2018, một nghiên cứu phát hiện hiệu ứng tương tự ở cá. Khi ta nạp chất statin cho loài cá rô phi sông Nile, chúng sẽ trở nên hung hãn hơn và - quan trọng là - việc đó làm biến đổi hàm lượng serotonin trong não chúng. Điều này cho thấy cơ chế liên hệ giữa cholesterol và bạo lực có thể đã có từ hàng triệu năm trước. Golomb vẫn tin rằng thuốc làm giảm hàm lượng cholesterol và nói cụ thể hơn là statin có thể gây ra những thay đổi hành vi ở cả đàn ông và phụ nữ, mặc dù mức độ của hiệu ứng xảy ra cực kỳ khác nhau tùy theo người. "Có một loạt các bằng chứng hội tụ," bà nói và trích dẫn một nghiên cứu bà thực hiện ở Thụy Điển, liên quan đến so sánh dữ liệu về hàm lượng cholesterol ở 250.000 người với tỷ lệ tội phạm. "Ngay cả khi đã điều chỉnh những yếu tố trùng hợp, thì kết quả vẫn là những người có hàm lượng cholesterol thấp, ở mức tối thiểu, nhiều khả năng hơn hẳn là sẽ bị bắt vì tội phạm bạo lực." Nghiên cứu cho thấy ruồi giấm cũng trở nên hung hãn hơn khi hàm lượng serotonin của chúng bị đảo lộn Nhưng phát hiện đáng lo ngại nhất của Golomb không phải là tác động mà những loại thuốc thông thường gây ảnh hưởng tới nhân cách của ta - mà là hiện có rất ít sự quan tâm tìm hiểu chúng. "Có nhiều thứ quan trọng hơn mà bác sĩ có thể dễ dàng đo lường được," bà chia sẻ, và giải thích rằng trong một thời gian dài, nghiên cứu về tác dụng phụ của thuốc statin đều chỉ tập trung vào cơ và gan, vì bất cứ vấn đề gì xảy ra với những cơ quan nội tạng này đều có thể phát hiện nhờ xét nghiệm máu thông thường. Đây cũng là điều mà Dominik Mischkowski, nhà nghiên cứu về cơn đau từ Đại học Ohio đã chú ý. "Thực ra có khoảng trống cực lớn trong nghiên cứu về hiệu ứng thuốc tác động lên tính cách và hành vi," ông cho biết. "Ta biết rất nhiều về hiệu ứng sinh lý của các loại thuốc trên - ví dụ như liệu chúng có tác dụng phụ với cơ thể hay không. Nhưng ta không hiểu chúng ảnh hưởng ra sao đến hành vi con người." 'Kẻ thủ ác' trong paracetamol Nghiên cứu của Mischkowski đã phát hiện tác dụng phụ tội lỗi của paracetamol. Trong thời gian dài, các nhà khoa học đã biết rằng loại thuốc này làm giảm cơn đau trong cơ thể bằng cách làm giảm hoạt động ở một số vùng trong não bộ, như vỏ đảo, vốn đóng vai trò quan trọng trong cảm xúc con người. Những vùng này cũng liên quan đến trải nghiệm đau đớn về mặt xã hội của con người - và đáng ngạc nhiên thay, thuốc paracetamol khiến ta cảm thấy dễ chịu hơn sau khi bị khước từ. Và một nghiên cứu gần đây đã tiết lộ vùng này của thần kinh nhiều chức năng hơn hẳn so với những gì ta từng nghĩ trước đó, vì hóa ra trung tâm đau đớn của não bộ cũng là nơi sự thấu cảm lưu trú. Chẳng hạn, những bản chụp cộng hưởng từ chức năng fMRI (functional magnetic resonance imaging) cho thấy những vùng tương tự trong não của con người được kích hoạt khi ta cảm thấy "thấu cảm tích cực" - vui vẻ vì người khác - cũng như khi ta cảm thấy sự đau đớn. Với thông tin đó, Mischkowski tự hỏi rằng liệu loại thuốc giảm đau này có thể khiến người ta khó cảm thấy cảm thông hơn không. Đầu năm nay, cùng với nhiều đồng nghiệp ở Đại học Ohio và Đại học Bang Ohio, ông thực hiện thử nghiệm đối với một số sinh viên. Ông chia họ thành hai nhóm, một nhóm nhận được liều thuốc 1.000mg paracetamol, nhóm còn lại chỉ nhận được giả dược. Sau đó, ông yêu cầu các sinh viên đọc các kịch bản về những trải nghiệm tích cực đã xảy ra với người khác, như sự may mắn của "Alex", người cuối cùng đã đủ dũng cảm mời một bạn gái hẹn hò (và được cô ấy nhận lời). L-dopa là loại thuốc thành công nhất trong chữa trị bệnh Parkinson nhưng nó có thể có tác dụng phụ, khiến người ta hành động bốc đồng hơn Kết quả cho thấy thuốc paracetamol làm suy giảm đáng kể khả năng cảm thông tích cực của con người - kết quả này đi cùng với sự liên quan cho thấy loại thuốc này đang định hình quan hệ xã hội của hàng triệu người mỗi ngày. Mặc dù thí nghiệm không tìm hiểu về sự cảm thông tiêu cực - nơi ta trải nghiệm và liên hệ với nỗi đau của người khác - nhưng Mischkowski nghi ngờ rằng ta cũng khó có cảm giác này sau khi uống thuốc. "Tôi hoàn toàn không phải là nghiên cứu sinh mới vào nghề nữa, và thành thật mà nói, những nghiên cứu mà tôi vừa thực hiện thực sự đáng lo ngại nhất," ông chia sẻ. "Đặc biệt vì tôi để ý số lượng người liên quan. Khi bạn đưa cho ai đó thuốc, bạn không chỉ đơn giản là đưa thuốc cho họ - mà bạn đưa loại thuốc đó cho cả hệ thống xã hội. Và ta thực sự không hiểu hiệu ứng mà những loại thuốc đó gây ra ở bối cảnh rộng hơn." Sự thấu cảm không chỉ quyết định liệu bạn có phải là một người "dễ chịu" hay liệu bạn có khóc khi xem bộ phim buồn hay không. Cảm xúc đi cùng với rất nhiều lợi ích thực tế, trong đó có cả những thứ như tình yêu ổn định hơn, trẻ em cư xử đúng mực hơn, và người trưởng thành thành công hơn trong sự nghiệp - một số nhà khoa học thậm chí từng cho rằng thuốc chịu trách nhiệm cho sự thăng hoa của loài người. Trong thực tế, lướt qua rất nhiều tác dụng của thuốc làm sụt giảm khả năng cảm thông của con người, thì đây không phải chuyện thường nữa. Về mặt kỹ thuật, thuốc paracetamol không làm thay đổi tính cách con người, vì thuốc chỉ gây tác dụng trong vài giờ và rất ít người sử dụng thuốc này thường xuyên. Nhưng Mischkowski nhấn mạnh rằng ta cần phải được biết về cách mà thuốc gây ảnh hưởng đến ta, từ đó ta có thể chọn dùng thuốc theo cách hợp lẽ thường. "Cũng như ta luôn phải nhận thức rõ ràng rằng bạn không nên ngồi lái xe nếu đang bị ảnh hưởng bởi rượu cồn, bạn cũng không muốn rơi vào tình thế là mình uống paracetamol rồi sau đó phải có phản hồi về mặt cảm xúc - như trò chuyện nghiêm túc với đối tác hay đồng nghiệp." Những mối liên hệ phức tạp Một lý do mà các loại thuốc gây ra tác dụng mạnh về mặt tâm lý là vì cơ thể không đơn thuần là một túi chứa các nội tạng tách rời nhau, đầy hóa chất với những chức năng rõ ràng - thay vào đó, cơ thể là một mạng lưới, mà rất nhiều quy trình khác nhau có liên kết với nhau. Chẳng hạn, các nhà khoa học từ lâu đã biết những loại dược phẩm dùng để đều trị hen suyễn thỉnh thoảng có liên hệ với tình trạng thay đổi hành vi, như gây ra sự tăng động thái quá và phát triển hội chứng tăng động giảm chú ý (ADHD). Gần đây, nghiên cứu cũng phát hiện mối liên hệ bí ẩn giữa hai hội chứng rối loạn trên; khi một người mắc phải một hội chứng thì nguy cơ mắc thêm hội chứng kia lên tới 45-53%. Không ai hiểu lý do là vì sao, nhưng có một cách giải thích, đó là thuốc điều trị hen suyễn gây ra triệu chứng tăng động giảm chú ý vì nó biến đổi hàm lượng serotonin hoặc hóa chất gây viêm, vốn được cho là liên quan đến việc gây ra cả hai tình trạng trên. Có rất nhiều báo cáo về biến đổi tâm lý trầm trọng vì sử dụng thuốc statins Đôi khi những liên hệ trên rõ ràng hơn. Vào năm 2009, một nhóm các nhà tâm lý từ Đại học Tây Bắc, Bang Illinois quyết định kiểm tra xem liệu thuốc chống trầm cảm có ảnh hưởng đến tính cách không. Cụ thể, nhóm nghiên cứu quan tâm đến tình trạng bất ổn về cảm xúc. Yếu tố này nằm trong tính cách 'Năm Yếu tố' ở con người, được tóm tắt lại là gồm các cảm giác lo âu, chẳng hạn như sợ hãi, ghen tuông, ganh ghét và thấy tội lỗi. Để thực hiện, nhóm tuyển mộ những người trưởng thành đang trải qua tình trạng trầm cảm trung bình hoặc nghiêm trọng. Họ cho một phần ba số người tham gia nghiên cứu uống thuốc chống trầm cảm paroxetine (một loại hóa chất nổi tiếng với tính năng ức chế serotonin - SSIR), một phần ba dùng giả dược, và một phần ba còn lại sử dụng liệu pháp trò chuyện. Sau đó, những người này được kiểm tra để xem tính cách và tâm trạng họ thay đổi ra sao từ khi bắt đầu đến hết chu trình điều trị 16 tuần. "Chúng tôi nhận thấy có thay đổi cực lớn trong mức tâm lý bất ổn đối với nhóm sử dụng thuốc, và có rất ít biến đổi xảy ra với nhóm dùng giả dược [hay liệu pháp tâm lý]," Robert DeRubeis, một người tham gia nghiên cứu, nói. "Điều này rất đáng kinh ngạc." Điều gây ngạc nhiên lớn là những người uống thuốc cảm thấy họ bớt trầm cảm, và mức rối loạn tâm lý thì lại càng giảm mạnh hơn hẳn - thuốc tác động lên tình trạng rối loạn tâm lý một cách độc lập so với tác động lên tình trạng trầm cảm. Bệnh nhân sử dụng thuốc chống trầm cảm bắt đầu ghi điểm nhiều hơn về mặt hướng ngoại. Quan trọng là ta phải chú ý đây chỉ là một nghiên cứu khá nhỏ, và vẫn chưa có ai lặp lại thử nghiệm này, vì vậy chúng không hẳn là hoàn toàn đáng tin cậy. Tuy nhiên, ý tưởng cho rằng thuốc chống trầm cảm có tác động trực tiếp đến rối loạn tâm lý là một ý tưởng rất thú vị. Có một cách giải thích, đó là yếu tố bất ổn về cảm xúc có liên quan với nồng độ serotonin trong não, thứ đã bị thay đổi vì thuốc SSRI. Nên hay không nên dùng thuốc? Dù việc làm giảm rối loạn tâm lý nghe có vẻ là một tác dụng phụ hấp dẫn, nhưng nó không hẳn là tin tốt lành. Đó là vì khía cạnh này trong tính cách con người giống như con dao hai lưỡi. Quả thực là tình trạng rối loạn tâm lý gắn với rất nhiều hệ quả không hay, ví dụ như chết sớm. Thế nhưng cũng có người cho rằng lo lắng và suy nghĩ thái quá có thể có ích. Ví dụ, những người bị rối loạn tâm lý có xu hướng không thích mạo hiểm, và trong một số tình huống, sự lo âu có thể giúp cải thiện khả năng làm việc của con người. Các loại thuốc làm giảm bớt cholesterol cứu sống hàng chục ngàn người mỗi năm, vì vậy mọi người nên nghe tư vấn của bác sĩ trước khi bỏ ngang không dùng nữa "Những gì mà [bác sĩ tâm thần người Mỹ] Peter Kramer cảnh báo ta là khi ai đó đang dùng thuốc chống trầm cảm, thì điều có thể xảy ra là họ bắt đầu không quan tâm đến những thứ mà mọi người thường quan tâm," DeRubeis giải thích. Nếu kết quả là như vậy thì liệu bệnh nhân có nên được cảnh báo là phương pháp điều trị có thể khiến họ biến đổi ra sao không? "Nếu tôi đang tư vấn cho bạn bè, tôi tất nhiên sẽ muốn họ cảnh giác với những hiệu ứng không mong muốn như vậy, cũng như họ sẽ tự nhiên để ý tới những tác dụng phụ khác, như liệu họ có tăng cân không, và nhiều thứ khác nữa," DeRubeis chia sẻ. Ở điểm này thì đáng lưu ý là không ai tranh cãi rằng mọi người nên ngưng sử dụng thuốc. Mặc dù có những hiệu ứng khó thấy xảy ra với não bộ, nhưng thuốc chống trầm cảm đã chứng tỏ rằng nó giúp hạn chế tình trạng tự tử, thuốc làm giảm độ cholesterol đã cứu sống hàng ngàn người mỗi năm, và paracetamol có tên trong danh sách những loại thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vì khả năng giúp giảm đau. Điều quan trọng là mọi người nên được biết về bất kỳ tác dụng phụ nào có thể có đối với tâm lý của người sử dụng thuốc. Đây là vấn đề hoàn toàn cấp bách, khi bạn nhận thấy rằng có một số biến đổi nhân cách có thể diễn ra theo hướng đầy kịch tính. Có bằng chứng rõ ràng cho thấy thuốc L-dopa, dùng để chữa trị bệnh Parkinson, làm tăng rủi ro rối loạn kiểm soát xung điều khiển (ICD) - một nhóm các vấn đề khiến người ta khó cưỡng lại sự xúi giục và thúc bách. Kết quả là, thuốc có thể gây ra những hệ lụy hủy hoại cuộc đời, chẳng hạn một số bệnh nhân thình lình ưa mạo hiểm hơn, trở thành kẻ mắc bệnh ghiền đánh bạc, ghiền mua sắm, hay trở thành kẻ tấn công tình dục. Trong năm 2009, một loại thuốc có tính chất tương tự đã xuất hiện trên báo, sau khi một người đàn ông bị bệnh Parkinson lừa đảo tiền vé đến 45 ngàn bảng Anh. Ông đổ lỗi hành vi này cho việc dùng thuốc, cho rằng thuốc đã thay đổi hoàn toàn tính cách của ông. Sự liên hệ với hành vi bốc đồng có lý, bởi vì thuốc L-dopa về bản chất là cung cấp cho não bộ một liều dopamine bổ sung - trong bệnh Parkinson một phần của não sản xuất chất này dần dần bị hủy hoại - và liều hormon này cung cấp cho ta cảm giác vui vẻ và được tưởng thưởng. Các chuyên gia đồng tình rằng thuốc L-dopa là cách điều trị hiệu nghiệm nhất cho rất nhiều triệu chứng của bệnh Parkinson, và thuốc được kê toa cho hàng ngàn người ở Hoa Kỳ mỗi năm. Điều này bất chấp một danh sách dài những tác dụng phụ đi kèm với thuốc này, vốn rõ ràng có đề cập đến rủi ro của những thôi thúc mạnh mẽ bất thường, như đánh bạc hay tình dục. Trong thực tế, DeRubeis, Golomb và Mischkowski tất cả đều có ý kiến rằng những loại thuốc họ đang nghiên cứu sẽ tiếp tục được sử dụng, dù tác dụng phụ tiềm ẩn về tâm lý có ra sao. "Bạn biết đấy, ta là con người mà," Mischkowski nói. "Chúng ta uống rất nhiều thứ không hẳn lúc nào cũng tốt cho mọi tình huống. Tôi luôn sử dụng ví dụ về rượu bia, bởi vì nó cũng là thuốc giảm đau như paracetamol. Ta uống rượu vì ta cảm thấy nó có ích cho mình, và cũng tốt thôi miễn là bạn uống trong đúng tình huống và bạn không uống quá nhiều." Nhưng để có thể giảm thiểu bất kỳ tác dụng không mong đợi và tận dụng được tối đa số lượng thuốc nhiều đến choáng ngợp mà ta uống mỗi ngày, MIschkowski lặp lại rằng ta cần phải hiểu biết hơn. Vì, ông cho biết, hiện thời cách mà các loại thuốc tác động vào hành vi của từng người - và thậm chí tác động đến cả xã hội - vẫn còn là điều bí ẩn. Từ chối trách nhiệm Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin tổng quát, không thay thế cho cho các tư vấn về chăm sóc sức khỏe từ bác sỹ hay các chuyên gia y tế. BBC không chịu trách nhiệm hay có bổn phận pháp lý nào với những chẩn đoán mà độc giả đưa ra dựa trên nội dung bài viết. BBC không ủng hộ cho các sản phẩm hay dịch vụ nào được nêu trong bài hay được tư vấn trên các trang mạng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bạn thấy lo ngại về sức khỏe cá nhân. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

world-50445570

https://www.bbc.com/vietnamese/world-50445570

Hoàng tử Anh Andrew "không có hồi ức" gặp một phụ nữ trẻ

Hoàng tử Anh Andrew, Công tước xứ York, nói trong các bình luận được phát hình trên BBC hôm thứ Bảy, 16/11/2019 rằng ông không có hồi ức nào về việc gặp một người phụ nữ Mỹ, người cáo buộc rằng cô bị "ép quan hệ tình dục" với ông khi còn là thiếu nữ chưa đủ tuổi thành niên.

Hoàng tử Andrew, Công tước xứ York, trả lời phỏng vấn của nhà báo Emily Maitlis của Chương trình BBC Newsnight Hoàng tử Andrew cũng nói với chương trình truyền hình của BBC rằng ông đã gây "thất vọng" khi ở lại nhà của nhà tài phiệt Mỹ Jeffrey Epstein, sau khi Epstein bị kết án đã trả tiền cho một cô gái tuổi vị thành niên để quan hệ tình dục. Hoàng tử Anh và tỷ phú tai tiếng Jeffrey Epstein Nhà tài phiệt Mỹ bị cáo buộc 'buôn trẻ vị thành niên' BBC sa thải người vì ‘trò đùa ngu ngốc’ về Hoàng gia Chồng Nữ hoàng Anh an toàn sau tai nạn xe hơi Một trong những người tố cáo Epstein, Virginia Giuffre, nói cô bị "ép quan hệ tình dục" với Hoàng tử Andrew ở London, New York và trên một hòn đảo tư nhân vùng Caribbean giữa năm 1999 và 2002, khi cô nói Epstein giữ cô làm "một nô lệ tình dục". Trong một trích đoạn của một cuộc phỏng vấn Hoàng tử Andrew dành cho chương trình BBC News Newsnight, ông được hỏi về lời buộc tội của Giuffre rằng cô "có quan hệ tình dục" với ông trong một ngôi nhà ở London. Hoàng tử Andrew (trái) và ông Jeffrey Epstein đi dạo cùng nhau trong Công viên Trung tâm của New York "Tôi không có hồi ức về việc từng gặp người phụ nữ này, dứt khoát không chút nào," vị Hoàng tử, mà năm nay 59 tuổi, là người con thứ ba, đồng thời là con trai thứ hai của Nữ hoàng Anh Elizabeth, nói. Hoàng tử Andrew, Công tước xứ York, là người con thứ ba, con trai thứ hai của nữ Hoàng Anh Elizabeth Cuộc phỏng vấn, được phát sóng đầy đủ vào thứ Bảy, 16/11 lúc 21 giờ, giờ GMT, là "một nỗ lực nhằm vạch ra một vụ bê bối" sau nhiều tháng trở thành các hàng tít lớn trên báo chí, truyền thông xung quanh "mối quan hệ" của Hoàng tử Andrew với Epstein, một tỷ phú và là người đã tự sát vào tháng 8/2019 khi bị buộc tội buôn bán tình dục bởi Tòa án liên bang Mỹ. 'Phủ nhận mối quan hệ' Trong một trích đoạn khác, Hoàng tử Andrew nói rằng ông ở nhà Epstein, tại New York, sau khi nhà tài phiệt này bị kết án bởi vì Hoàng tử "quá chính trực". Cô Giuffre (giữa) nói rằng cô đã bị Hoàng tử "lạm dụng" tại một ngôi nhà ở London, nơi cô được chụp hình vào năm 2001, trong khi những người ủng hộ Hoàng tử nói "ảnh đã bị làm giả" Epstein đã nhận tội vào năm 2008 trước các cáo buộc về mua bán dâm của tòa án tiểu bang Florida. "Đây là một nơi thuận tiện để ở lại," Hoàng tử nói. "Nhưng lúc đó tôi cảm thấy đó là điều chính trực và đúng đắn và tôi thừa nhận đầy đủ rằng suy xét của tôi có lẽ được tô màu bởi xu hướng của tôi là quá chính trực, nhưng đó là cách thức sự việc." Virginia Giuffre từng nói trong một lần xuất hiện trước báo chí, truyền thông rằng Hoàng tử Andrew "biết chính xác những gì ông ấy đã làm" Giuffre, người trước đây có tên gọi là Virginia Roberts, đã nói rằng lần đầu tiên cô "có quan hệ tình dục" với Hoàng tử Andrew là khi cô 17 tuổi và chưa đủ tuổi thành niên, vẫn theo Reuters. Một bức ảnh cho thấy Hoàng tử với một cánh tay vòng quanh eo của Giuffre từ năm 2001 đã xuất hiện trên truyền thông Anh. Những người ủng hộ ẩn danh của Hoàng tử Andrew nói với tờ Daily Telegraph vào tháng 8/2019 rằng bức ảnh đã bị làm giả. Hoàng tử Andrew trước đó đã phủ nhận bất kỳ mối quan hệ không phù hợp nào với Giuffre, hãng tin Anh cho hay.

summarize: Hoàng tử Andrew, Công tước xứ York, trả lời phỏng vấn của nhà báo Emily Maitlis của Chương trình BBC Newsnight Hoàng tử Andrew cũng nói với chương trình truyền hình của BBC rằng ông đã gây "thất vọng" khi ở lại nhà của nhà tài phiệt Mỹ Jeffrey Epstein, sau khi Epstein bị kết án đã trả tiền cho một cô gái tuổi vị thành niên để quan hệ tình dục. Hoàng tử Anh và tỷ phú tai tiếng Jeffrey Epstein Nhà tài phiệt Mỹ bị cáo buộc 'buôn trẻ vị thành niên' BBC sa thải người vì ‘trò đùa ngu ngốc’ về Hoàng gia Chồng Nữ hoàng Anh an toàn sau tai nạn xe hơi Một trong những người tố cáo Epstein, Virginia Giuffre, nói cô bị "ép quan hệ tình dục" với Hoàng tử Andrew ở London, New York và trên một hòn đảo tư nhân vùng Caribbean giữa năm 1999 và 2002, khi cô nói Epstein giữ cô làm "một nô lệ tình dục". Trong một trích đoạn của một cuộc phỏng vấn Hoàng tử Andrew dành cho chương trình BBC News Newsnight, ông được hỏi về lời buộc tội của Giuffre rằng cô "có quan hệ tình dục" với ông trong một ngôi nhà ở London. Hoàng tử Andrew (trái) và ông Jeffrey Epstein đi dạo cùng nhau trong Công viên Trung tâm của New York "Tôi không có hồi ức về việc từng gặp người phụ nữ này, dứt khoát không chút nào," vị Hoàng tử, mà năm nay 59 tuổi, là người con thứ ba, đồng thời là con trai thứ hai của Nữ hoàng Anh Elizabeth, nói. Hoàng tử Andrew, Công tước xứ York, là người con thứ ba, con trai thứ hai của nữ Hoàng Anh Elizabeth Cuộc phỏng vấn, được phát sóng đầy đủ vào thứ Bảy, 16/11 lúc 21 giờ, giờ GMT, là "một nỗ lực nhằm vạch ra một vụ bê bối" sau nhiều tháng trở thành các hàng tít lớn trên báo chí, truyền thông xung quanh "mối quan hệ" của Hoàng tử Andrew với Epstein, một tỷ phú và là người đã tự sát vào tháng 8/2019 khi bị buộc tội buôn bán tình dục bởi Tòa án liên bang Mỹ. 'Phủ nhận mối quan hệ' Trong một trích đoạn khác, Hoàng tử Andrew nói rằng ông ở nhà Epstein, tại New York, sau khi nhà tài phiệt này bị kết án bởi vì Hoàng tử "quá chính trực". Cô Giuffre (giữa) nói rằng cô đã bị Hoàng tử "lạm dụng" tại một ngôi nhà ở London, nơi cô được chụp hình vào năm 2001, trong khi những người ủng hộ Hoàng tử nói "ảnh đã bị làm giả" Epstein đã nhận tội vào năm 2008 trước các cáo buộc về mua bán dâm của tòa án tiểu bang Florida. "Đây là một nơi thuận tiện để ở lại," Hoàng tử nói. "Nhưng lúc đó tôi cảm thấy đó là điều chính trực và đúng đắn và tôi thừa nhận đầy đủ rằng suy xét của tôi có lẽ được tô màu bởi xu hướng của tôi là quá chính trực, nhưng đó là cách thức sự việc." Virginia Giuffre từng nói trong một lần xuất hiện trước báo chí, truyền thông rằng Hoàng tử Andrew "biết chính xác những gì ông ấy đã làm" Giuffre, người trước đây có tên gọi là Virginia Roberts, đã nói rằng lần đầu tiên cô "có quan hệ tình dục" với Hoàng tử Andrew là khi cô 17 tuổi và chưa đủ tuổi thành niên, vẫn theo Reuters. Một bức ảnh cho thấy Hoàng tử với một cánh tay vòng quanh eo của Giuffre từ năm 2001 đã xuất hiện trên truyền thông Anh. Những người ủng hộ ẩn danh của Hoàng tử Andrew nói với tờ Daily Telegraph vào tháng 8/2019 rằng bức ảnh đã bị làm giả. Hoàng tử Andrew trước đó đã phủ nhận bất kỳ mối quan hệ không phù hợp nào với Giuffre, hãng tin Anh cho hay.

vert-tra-53079334

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-53079334

Nhà hàng chỉ phục vụ một thực khách thời Covid-19

Tấm ảnh lãng mạn chụp một người ngồi trên một đồng cỏ tốt tươi, xung quanh là hoa dại nở rộ và lấy đồ ăn từ chiếc giỏ đi dã ngoại có thể gợi lên suy nghĩ về những người có ảnh hưởng về phong cách trên Instagram, vốn đa phần là phụ nữ.

Nhưng với Linda Karlsson, thành phần khách hàng bị cuốn hút bởi ý tưởng ẩm thực mới lạ của cô đã khiến cô ngạc nhiên. Đảo Bruny, điểm cách ly kiểm dịch đầy quyến rũ ở Úc Covid-19: Chào hỏi thế nào khi không thể bắt tay, ôm hôn Bali, miền đất phong tỏa tự lâu đời "Nam giới," cô nói. "Hầu như chỉ có đàn ông đặt bàn." 'Cái bàn' mà cô đề cập đến thực ra là nhà hàng mới của cô có tên là Bord För En (Bàn ăn cho Một người), được khai trương vào ngày 10/5. Nằm ở Ransäter, một thị trấn nông thôn nhỏ ở vùng thôn quê Thụy Điển ở Värmland, cách Stockholm khoảng 350 km về phía tây, nó chỉ có một cái bàn gỗ duy nhất và một chiếc ghế đặt trong khu vườn của cô nhìn ra đồng cỏ xanh rờn. Ta cần làm gì để bảo vệ thế giới thời hậu Covid-19? Món bánh chuối cả thế giới mê trong thời Covid-19 Ở những nơi lòng tốt lên ngôi Chiếc bàn ăn được hoàn chỉnh với nến và bó hoa dại. Từ bữa ăn với bố mẹ Câu chuyện đằng sau ý tưởng kinh doanh mới này cũng ngọt ngào như bối cảnh của nó. Khi bố mẹ của Karlsson vốn đã lớn tuổi muốn đến thăm cô trong tình hình dịch bệnh Covid-19, cô và người bạn đời, Rasmus Persson, cần phải nghĩ ra cách ăn cùng bố mẹ mà không gây nguy hại cho sức khỏe của họ. Bởi không thể ngồi cùng bàn vì lý do an toàn, họ quyết định đặt một chiếc bàn ngoài vườn để 'dùng bữa từ xa' với bố mẹ trong khi trò chuyện với bố mẹ qua cửa sổ. Nhìn khung cảnh yên bình khi bố mẹ ăn tối bên ngoài đã bật lên một ý tưởng sáng tạo trong đầu cả Karlsson và Persson. Họ nhận ra rằng họ có thể mời người khác đến tận hưởng sự cô độc yên bình này trong khi vẫn duy trì giãn cách xã hội. Và thế là ý tưởng về nhà hàng một thực khách của họ ra đời. Mỗi tối vào lúc 7h, vị khách hàng đơn độc của họ ngồi vào bàn và ăn một mình trong tiếng cây xào xạc và chim hót líu lo. Amabie, 'bùa yểm' chống Covid-19 của người Nhật Nụ cười thời cách ly Covid-19 ở Trung Quốc Đi du lịch trong mùa Covid-19 Không có nhân viên phục vụ bàn và không có tiếp xúc trực tiếp giữa người với người. Để dọn thức ăn một cách an toàn, chiếc giỏ có riềm ca rô trắng đỏ được buộc vào một sợi dây thừng rồi đưa ra từ cửa sổ nhà bếp tầng hai của Karlsson bằng hệ thống ròng rọc thiết kế từ một bánh xe đạp cũ, đến cho thực khách ngồi cách đó 50 mét. Cách sắp xếp như thế này không chỉ cho phép họ tuân thủ các khuyến nghị hiện tại từ Cơ quan Y tế Công cộng của Thụy Điển là duy trì khoảng cách từ 1 đến 2 mét giữa mọi người, mà còn cho thực khách sự cô độc và yên tĩnh hoàn toàn. Bữa ăn ba món Khi khách mở giỏ, họ sẽ thấy món đầu tiên trong bữa ăn ba món của họ. Để thông báo cho nhà bếp rằng họ đã sẵn sàng ăn món kế tiếp, họ chỉ cần rung chuông gắn vào hệ thống ròng rọc. Thực đơn luôn giống nhau và chỉ thay đổi nếu Karlsson và Persson không thể kiếm được nguyên liệu địa phương mà họ, thứ mà họ có ý hoàn toàn dựa vào để nấu các món. Món đầu tiên được dọn ra cho thực khách là råraka, khoai tây chiên kiểu Thụy Điển với kem chua smetana đặc, trứng cá muối rong biển và lá chua (sorrel) Karlsson có bằng cấp được đào tạo về ngành phục vụ khách và truyền thông, còn bữa ăn rau củ gồm ba món, phù hợp với người ăn chay, thì do Persson, vốn học ngành đầu bếp ở Gothenburg và từng làm việc tại nhà hàng hải sản cao cấp Sjömagasinet và học hỏi từ đầu bếp Thụy Điển huyền thoại Leif Mannerström, chế biến. Những việc làm trong ngành ẩm thực cũng đưa Persson đến Barcelona và món ăn của anh được pha trộn với các yếu tố lấy cảm hứng từ Tây Ban Nha. Món đầu tiên là råraka, khoai tây chiên kiểu Thụy Điển với kem chua smetana đặc, trứng cá muối rong biển và lá chua (sorrel). Tiếp theo là món 'Black & Yellow', một dĩa cà rốt-gừng nghiền nhuyễn màu vàng, bơ hạt dẻ nướng, bánh croquette ngô (gợi nhớ đến món của tapas của Tây Ban Nha) và tần bì rễ rắn. "Món ăn là cách đưa mọi người đến với một đêm ấm áp và chậm rãi ở Barcelona vì chúng ta không thể đi đâu trong thời gian này," Karlsson cho biết. Món tráng miệng, được gọi là 'Những ngày hè cuối cùng', là quả việt quất ngâm rượu gin với sữa lên men buttermilk bỏ đá và đường viola làm từ củ cải đường trồng tại nhà. Đó là công thức bí mật được bà của Persson, người vừa qua đời ở tuổi 99, truyền lại. Món chính, 'Black & Yellow', gồm cà rốt-gừng nghiền nhuyễn màu vàng, bơ hạt dẻ nướng, bánh croquette ngô và tần bì rễ rắn "Rasmus biết cách làm những món này ở nhà, vì vậy tôi rất hài lòng," Karlsson nói. "Tôi không biết nấu nướng, đó là lý do tại sao tôi kết hôn với đầu bếp." Thức uống đi kèm được làm từ loại rượu không cồn Seedlip với các nguyên liệu theo mùa như hoa anh thảo và dâu tây, và được một người chủ quán bar danh tiếng có tên là Joel Söderbäck, vốn lớn lên ở Ransäter và có quán bar cocktail ở Stockholm tên là Tjoget được vinh danh trong 50 quán bar tốt nhất thế giới năm 2019, coi sóc. Không nhằm kiếm lời Do những hạn chế đi lại hiện nay trên toàn thế giới, hầu hết những khách quen của Bord För En cho đến nay đều là dân địa phương từ Ransäter và vùng Värmland, và danh sách chờ có thể dao động từ một vài người đến hơn cả chục người tùy vào ngày nào trong tuần. Nhiều người muốn đặt chỗ cho hai người, với gợi ý rằng người ăn cùng với họ có thể ngồi trên bãi cỏ để thực thi lệnh giãn cách xã hội, nhưng Karlsson lưu ý rằng điều này làm mất đi mục đích của trải nghiệm một mình. "Điều đó thật sự là để có thời gian tìm hiểu bản thân của mình và không làm sai lệch nó đi," Karlsson nói. Món tráng miệng, được gọi là 'Những ngày hè cuối cùng', là quả việt quất ngâm rượu gin với sữa lên men buttermilk bỏ đá và đường viola làm từ củ cải đường trồng tại nhà Cô tin rằng vấn đề mang ý nghĩa ở đây là ý tưởng của cô chứ không phải là ở sự mới lạ. Điều mà ban đầu chỉ là tinh thần trách nhiệm thực thi hướng dẫn giãn cách xã hội đã vô tình biến thành một phong trào kín tiếng về tự chăm sóc bản thân. Với nhiều nơi thế giới đang bị phong tỏa hay cách ly, Karlsson tin rằng mọi người đang nhận ra rằng họ sợ phải ở một mình, và cô muốn giúp biến trải nghiệm đó thành điều tích cực. "Mô hình kinh doanh của chúng tôi không phải là một mô hình sinh lợi cao," Karlsson nói. "Chúng tôi chỉ nhận một thực khách mỗi ngày, nhằm để thực sự có cơ hội giúp khách có không gian riêng của họ." Đối với Karlsson, khó mà đặt giới hạn thời gian đối với việc tạo ra không gian nội tâm cá nhân đó. Nó thường khiến cô nghĩ về bài thơ 'Ngày hè' của nhà thơ người Mỹ Mary Oliver và câu hỏi nó đặt ra: "Hãy cho tôi biết, anh sẽ làm gì với chỉ một cuộc đời hoang dại và quý giá của mình?" Đó là lý do tại sao, ngoài việc cung cấp thức ăn và địa điểm, cô để cho khách tự có trải nghiệm chính xác - khách có thể tùy ý nán lại hàng giờ bên bàn ăn để đọc sách, viết, thả hồn vào thiên nhiên và hoàn toàn tồn tại trong khoảnh khắc hiện tại mà không bị phân tâm. Không có thời gian đóng cửa hoặc người phục vụ bị quấy rầy phải đem hóa đơn ra. Thật ra thì không có hóa đơn gì hết. Thay vì thanh toán, khách được mời đóng góp tự nguyện dựa trên cảm nhận của họ về bữa ăn và trải nghiệm đó đáng giá với họ như thế nào. Karlsson và Persson không bao giờ có kế hoạch kiếm lời từ việc phục vụ chỉ một bữa ăn mỗi ngày, và thay vào đó là quyên góp lợi tức cho Ulla-Britt Henrikssons Kulturstipendium, một quỹ hỗ trợ các bà mẹ sáng tạo do Persson thành lập. Được đặt theo tên mẹ anh là bà Ulla-Britt và được truyền cảm hứng từ việc bà gác lại những giấc mơ sáng tạo của riêng mình để nuôi dạy anh và các anh chị em của anh, quỹ trích tiền trao thưởng 10.000 kr vào Ngày của Mẹ, ngày 26/5, để hỗ trợ một người mẹ được đề cử thực hiện tầm nhìn nghệ thuật của chính mình. Về lý do tại sao khách hàng của họ chủ yếu là nam giới, Karlsson không biết. "Tôi không có câu trả lời là tại sao chủ yếu là đàn ông," cô nói. "Nhưng ai cũng có thể đặt bàn ăn của chúng tôi." Cô lưu ý rằng phụ nữ không thường dành cho mình những bữa ăn tối đơn độc và có lẽ đã đến lúc coi đây là một hành động tự chăm sóc bản thân cần thiết. Karlsson và Persson tính mở cửa Bord För En cho đến ngày 1/8 và mở cửa trở lại hàng năm vào mùa xuân và mùa hè. Và với rất nhiều sự quan tâm quốc tế từ các đầu bếp đồng nghiệp và đồng nghiệp trong ngành ẩm thực, Persson và Karlsson hiện đang xem xét mở rộng ý tưởng của họ ra toàn cầu. Họ đang mời các đầu bếp quan tâm đến cách làm tương tự nộp hồ sơ ứng tuyển. "Tầm nhìn của chúng tôi là mở ra nhiều bàn ăn như thế hơn trên khắp thế giới và kết nối cảm giác đơn độc của chúng ta lại với nhau," Karlsson nói. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Nhưng với Linda Karlsson, thành phần khách hàng bị cuốn hút bởi ý tưởng ẩm thực mới lạ của cô đã khiến cô ngạc nhiên. Đảo Bruny, điểm cách ly kiểm dịch đầy quyến rũ ở Úc Covid-19: Chào hỏi thế nào khi không thể bắt tay, ôm hôn Bali, miền đất phong tỏa tự lâu đời "Nam giới," cô nói. "Hầu như chỉ có đàn ông đặt bàn." 'Cái bàn' mà cô đề cập đến thực ra là nhà hàng mới của cô có tên là Bord För En (Bàn ăn cho Một người), được khai trương vào ngày 10/5. Nằm ở Ransäter, một thị trấn nông thôn nhỏ ở vùng thôn quê Thụy Điển ở Värmland, cách Stockholm khoảng 350 km về phía tây, nó chỉ có một cái bàn gỗ duy nhất và một chiếc ghế đặt trong khu vườn của cô nhìn ra đồng cỏ xanh rờn. Ta cần làm gì để bảo vệ thế giới thời hậu Covid-19? Món bánh chuối cả thế giới mê trong thời Covid-19 Ở những nơi lòng tốt lên ngôi Chiếc bàn ăn được hoàn chỉnh với nến và bó hoa dại. Từ bữa ăn với bố mẹ Câu chuyện đằng sau ý tưởng kinh doanh mới này cũng ngọt ngào như bối cảnh của nó. Khi bố mẹ của Karlsson vốn đã lớn tuổi muốn đến thăm cô trong tình hình dịch bệnh Covid-19, cô và người bạn đời, Rasmus Persson, cần phải nghĩ ra cách ăn cùng bố mẹ mà không gây nguy hại cho sức khỏe của họ. Bởi không thể ngồi cùng bàn vì lý do an toàn, họ quyết định đặt một chiếc bàn ngoài vườn để 'dùng bữa từ xa' với bố mẹ trong khi trò chuyện với bố mẹ qua cửa sổ. Nhìn khung cảnh yên bình khi bố mẹ ăn tối bên ngoài đã bật lên một ý tưởng sáng tạo trong đầu cả Karlsson và Persson. Họ nhận ra rằng họ có thể mời người khác đến tận hưởng sự cô độc yên bình này trong khi vẫn duy trì giãn cách xã hội. Và thế là ý tưởng về nhà hàng một thực khách của họ ra đời. Mỗi tối vào lúc 7h, vị khách hàng đơn độc của họ ngồi vào bàn và ăn một mình trong tiếng cây xào xạc và chim hót líu lo. Amabie, 'bùa yểm' chống Covid-19 của người Nhật Nụ cười thời cách ly Covid-19 ở Trung Quốc Đi du lịch trong mùa Covid-19 Không có nhân viên phục vụ bàn và không có tiếp xúc trực tiếp giữa người với người. Để dọn thức ăn một cách an toàn, chiếc giỏ có riềm ca rô trắng đỏ được buộc vào một sợi dây thừng rồi đưa ra từ cửa sổ nhà bếp tầng hai của Karlsson bằng hệ thống ròng rọc thiết kế từ một bánh xe đạp cũ, đến cho thực khách ngồi cách đó 50 mét. Cách sắp xếp như thế này không chỉ cho phép họ tuân thủ các khuyến nghị hiện tại từ Cơ quan Y tế Công cộng của Thụy Điển là duy trì khoảng cách từ 1 đến 2 mét giữa mọi người, mà còn cho thực khách sự cô độc và yên tĩnh hoàn toàn. Bữa ăn ba món Khi khách mở giỏ, họ sẽ thấy món đầu tiên trong bữa ăn ba món của họ. Để thông báo cho nhà bếp rằng họ đã sẵn sàng ăn món kế tiếp, họ chỉ cần rung chuông gắn vào hệ thống ròng rọc. Thực đơn luôn giống nhau và chỉ thay đổi nếu Karlsson và Persson không thể kiếm được nguyên liệu địa phương mà họ, thứ mà họ có ý hoàn toàn dựa vào để nấu các món. Món đầu tiên được dọn ra cho thực khách là råraka, khoai tây chiên kiểu Thụy Điển với kem chua smetana đặc, trứng cá muối rong biển và lá chua (sorrel) Karlsson có bằng cấp được đào tạo về ngành phục vụ khách và truyền thông, còn bữa ăn rau củ gồm ba món, phù hợp với người ăn chay, thì do Persson, vốn học ngành đầu bếp ở Gothenburg và từng làm việc tại nhà hàng hải sản cao cấp Sjömagasinet và học hỏi từ đầu bếp Thụy Điển huyền thoại Leif Mannerström, chế biến. Những việc làm trong ngành ẩm thực cũng đưa Persson đến Barcelona và món ăn của anh được pha trộn với các yếu tố lấy cảm hứng từ Tây Ban Nha. Món đầu tiên là råraka, khoai tây chiên kiểu Thụy Điển với kem chua smetana đặc, trứng cá muối rong biển và lá chua (sorrel). Tiếp theo là món 'Black & Yellow', một dĩa cà rốt-gừng nghiền nhuyễn màu vàng, bơ hạt dẻ nướng, bánh croquette ngô (gợi nhớ đến món của tapas của Tây Ban Nha) và tần bì rễ rắn. "Món ăn là cách đưa mọi người đến với một đêm ấm áp và chậm rãi ở Barcelona vì chúng ta không thể đi đâu trong thời gian này," Karlsson cho biết. Món tráng miệng, được gọi là 'Những ngày hè cuối cùng', là quả việt quất ngâm rượu gin với sữa lên men buttermilk bỏ đá và đường viola làm từ củ cải đường trồng tại nhà. Đó là công thức bí mật được bà của Persson, người vừa qua đời ở tuổi 99, truyền lại. Món chính, 'Black & Yellow', gồm cà rốt-gừng nghiền nhuyễn màu vàng, bơ hạt dẻ nướng, bánh croquette ngô và tần bì rễ rắn "Rasmus biết cách làm những món này ở nhà, vì vậy tôi rất hài lòng," Karlsson nói. "Tôi không biết nấu nướng, đó là lý do tại sao tôi kết hôn với đầu bếp." Thức uống đi kèm được làm từ loại rượu không cồn Seedlip với các nguyên liệu theo mùa như hoa anh thảo và dâu tây, và được một người chủ quán bar danh tiếng có tên là Joel Söderbäck, vốn lớn lên ở Ransäter và có quán bar cocktail ở Stockholm tên là Tjoget được vinh danh trong 50 quán bar tốt nhất thế giới năm 2019, coi sóc. Không nhằm kiếm lời Do những hạn chế đi lại hiện nay trên toàn thế giới, hầu hết những khách quen của Bord För En cho đến nay đều là dân địa phương từ Ransäter và vùng Värmland, và danh sách chờ có thể dao động từ một vài người đến hơn cả chục người tùy vào ngày nào trong tuần. Nhiều người muốn đặt chỗ cho hai người, với gợi ý rằng người ăn cùng với họ có thể ngồi trên bãi cỏ để thực thi lệnh giãn cách xã hội, nhưng Karlsson lưu ý rằng điều này làm mất đi mục đích của trải nghiệm một mình. "Điều đó thật sự là để có thời gian tìm hiểu bản thân của mình và không làm sai lệch nó đi," Karlsson nói. Món tráng miệng, được gọi là 'Những ngày hè cuối cùng', là quả việt quất ngâm rượu gin với sữa lên men buttermilk bỏ đá và đường viola làm từ củ cải đường trồng tại nhà Cô tin rằng vấn đề mang ý nghĩa ở đây là ý tưởng của cô chứ không phải là ở sự mới lạ. Điều mà ban đầu chỉ là tinh thần trách nhiệm thực thi hướng dẫn giãn cách xã hội đã vô tình biến thành một phong trào kín tiếng về tự chăm sóc bản thân. Với nhiều nơi thế giới đang bị phong tỏa hay cách ly, Karlsson tin rằng mọi người đang nhận ra rằng họ sợ phải ở một mình, và cô muốn giúp biến trải nghiệm đó thành điều tích cực. "Mô hình kinh doanh của chúng tôi không phải là một mô hình sinh lợi cao," Karlsson nói. "Chúng tôi chỉ nhận một thực khách mỗi ngày, nhằm để thực sự có cơ hội giúp khách có không gian riêng của họ." Đối với Karlsson, khó mà đặt giới hạn thời gian đối với việc tạo ra không gian nội tâm cá nhân đó. Nó thường khiến cô nghĩ về bài thơ 'Ngày hè' của nhà thơ người Mỹ Mary Oliver và câu hỏi nó đặt ra: "Hãy cho tôi biết, anh sẽ làm gì với chỉ một cuộc đời hoang dại và quý giá của mình?" Đó là lý do tại sao, ngoài việc cung cấp thức ăn và địa điểm, cô để cho khách tự có trải nghiệm chính xác - khách có thể tùy ý nán lại hàng giờ bên bàn ăn để đọc sách, viết, thả hồn vào thiên nhiên và hoàn toàn tồn tại trong khoảnh khắc hiện tại mà không bị phân tâm. Không có thời gian đóng cửa hoặc người phục vụ bị quấy rầy phải đem hóa đơn ra. Thật ra thì không có hóa đơn gì hết. Thay vì thanh toán, khách được mời đóng góp tự nguyện dựa trên cảm nhận của họ về bữa ăn và trải nghiệm đó đáng giá với họ như thế nào. Karlsson và Persson không bao giờ có kế hoạch kiếm lời từ việc phục vụ chỉ một bữa ăn mỗi ngày, và thay vào đó là quyên góp lợi tức cho Ulla-Britt Henrikssons Kulturstipendium, một quỹ hỗ trợ các bà mẹ sáng tạo do Persson thành lập. Được đặt theo tên mẹ anh là bà Ulla-Britt và được truyền cảm hứng từ việc bà gác lại những giấc mơ sáng tạo của riêng mình để nuôi dạy anh và các anh chị em của anh, quỹ trích tiền trao thưởng 10.000 kr vào Ngày của Mẹ, ngày 26/5, để hỗ trợ một người mẹ được đề cử thực hiện tầm nhìn nghệ thuật của chính mình. Về lý do tại sao khách hàng của họ chủ yếu là nam giới, Karlsson không biết. "Tôi không có câu trả lời là tại sao chủ yếu là đàn ông," cô nói. "Nhưng ai cũng có thể đặt bàn ăn của chúng tôi." Cô lưu ý rằng phụ nữ không thường dành cho mình những bữa ăn tối đơn độc và có lẽ đã đến lúc coi đây là một hành động tự chăm sóc bản thân cần thiết. Karlsson và Persson tính mở cửa Bord För En cho đến ngày 1/8 và mở cửa trở lại hàng năm vào mùa xuân và mùa hè. Và với rất nhiều sự quan tâm quốc tế từ các đầu bếp đồng nghiệp và đồng nghiệp trong ngành ẩm thực, Persson và Karlsson hiện đang xem xét mở rộng ý tưởng của họ ra toàn cầu. Họ đang mời các đầu bếp quan tâm đến cách làm tương tự nộp hồ sơ ứng tuyển. "Tầm nhìn của chúng tôi là mở ra nhiều bàn ăn như thế hơn trên khắp thế giới và kết nối cảm giác đơn độc của chúng ta lại với nhau," Karlsson nói. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

vietnam-38288189

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-38288189

Tại sao quan chức trốn 'đi nước ngoài'?

Các quan chức trốn đi nước ngoài "có thể vì thông tin khởi tố hình sự đối với họ, nếu có, đã bị tiết lộ" và đây là điều "khiến họ lo sợ" dẫn đến việc họ tìm cách "né tránh lưới pháp luật", một luật sư từ TP Hồ Chí Minh bình luận với BBC.

Ba quan chức 'đi nước ngoài không về' đều thuộc các công ty con của PetroVietnam Mới đây, Bộ Công Thương công bố về trường hợp ông Lê Chung Dũng, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí (PV Power, thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) "vi phạm kỷ luật lao động, tự ý đi nước ngoài". "Ông Dũng đã vắng mặt tại cơ quan kể từ ngày 21/10/2016 đến nay," trang web của Bộ này viết hôm 9/12. "Ông Dũng thông báo cho Tổng công ty Điện lực dầu khí về việc đang học tập ở Singapore." "Hiện nay, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đang tiến hành quy trình xử lý kỷ luật đối với ông Lê Chung Dũng do vi phạm kỷ luật lao động, tự ý đi nước ngoài." Ông Dũng là trường hợp quan chức thứ ba liên quan đến Tập đoàn Dầu khí "đi nước ngoài không về" sau ông Trịnh Xuân Thanh, cựu Tổng giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) và ông Vũ Đình Duy, cựu Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTex). Hôm 12/12, Luật sư Phạm Công Út, Trưởng Văn phòng Luật Phạm Nghiêm, trả lời phỏng vấn của BBC từ TP Hồ Chí Minh. BBC: Có ý kiến cho rằng việc chậm khởi tố những người như các ông Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy, Lê Chung Dũng để họ bỏ trốn là vi phạm điều 294 Bộ luật Hình sự (Tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội). Tuy nhiên rất khó để xử lý cơ quan điều tra, vì thay vì "chỉ tuân theo pháp luật" khi khởi tố đảng viên, họ còn phải tuân theo Chỉ thị 15. Luật sư có bình luận gì? Luật sư Phạm Công Út: Theo Chỉ thị 15 mà vừa qua dư luận phản ứng gay gắt, cho rằng các đảng viên nếu là người vi phạm pháp luật sẽ được miễn trừ trước pháp luật, vì ngành công an không được "trinh sát" đối với họ. Điều này là không chính xác, vì Chỉ thị 15 của Bộ Chính trị chỉ đưa ra những vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng thông qua sinh hoạt phê và tự phê trong nội bộ các cơ sở Đảng, hoàn toàn không có phạm vi điều chỉnh nào để cho rằng "không được trinh sát đảng viên" cả. Như vậy, nếu phát hiện đảng viên có sai phạm thông qua đơn tố giác của quần chúng hoặc kết luận thanh tra thì các đảng viên dù đương chức hay không đương chức đều có thể bị bắt giữ, bị truy cứu trách nhiệm hình sự và bị kết án như mọi công dân khác. Do đó, theo tôi thì ngoài sự "cả nể" ra, mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật. BBC: Luật sư nghĩ gì về ba trường hợp gần đây nhất liên quan tập đoàn Dầu khí Việt Nam trốn ra nước ngoài trước khi bị khởi tố? Bộ Công Thương nói ông Lê Chung Dũng 'đã thông báo cho Tổng công ty Điện lực Dầu khí về việc đang học tập tại Singapore' Luật sư Phạm Công Út: Trước hết, họ trốn đi nước ngoài có thể vì thông tin khởi tố hình sự đối với họ, nếu có, đã bị tiết lộ ra khiến họ lo sợ nên phải cao chạy xa bay để né tránh lưới pháp luật. Cũng có thể họ đã cuỗm được những khoản tiền ngân sách đủ lớn để họ sống sung sướng ở nước ngoài, để mặc hậu quả là gánh nặng kinh tế thâm hụt cho đất nước gánh chịu... BBC: Theo luật sư, cần có những thay đổi nào về luật, pháp lý để việc chống tham nhũng hiệu quả hơn? Luật sư Phạm Công Út: Theo tôi, để chống tham nhũng có hiệu quả thì trước hết cần đến "tai mắt" của người dân thông qua việc giám sát công khai đối với họ. Lương họ phải cao, đảm bảo cuộc sống sung túc nhưng có nhiệm kỳ, việc cất nhắc các quan chức không thể bằng tiền mà bằng thực tài thông qua thi tuyển. Hiện nay, nhiều vụ án lừa đảo về việc xin việc vào ngành công an, ngành sư phạm, vào các cơ quan nhà nước, bổ nhiệm, tái bổ nhiệm các chức vụ... với những cái giá nghe nói là rất cao, có thể bằng cả một gia sản. Như vậy, với đồng lương công chức nhà nước thấp đến độ thua mức thu nhập của người lao động thì tại sao người ta phải đầu tư cả gia sản của gia đình để cho một người trong gia đình có được một chân biên chế trong nhà nước. Phải chăng đó là vốn "đầu tư" siêu lợi nhuận cho tương lai con em của họ, sẽ có cơ hội thu nhập "khủng" bằng con đường phi pháp sau này. Vì vậy, chống tham nhũng cũng phải bắt đầu từ khâu tuyển dụng, song song với quyền được giám sát của người dân. BBC: Những điều luật sư muốn nói thêm từ góc độ pháp lý? Luật sư Phạm Công Út: Về mặt pháp lý, có lẽ nên chấm dứt những tình tiết giảm nhẹ đối với các quan tham như có thành tích xuất sắc trong lao động học tập, gia đình có công với cách mạng... vì họ thường là chủ thể để được hưởng các tình tiết giảm nhẹ này mà dân thương khó có thể có. Từ đó họ được giảm khung hình phạt, lẽ ra phải bị tử hình vì tham nhũng thì lại được hạ khung hình phạt theo điều 46, 47 Bộ luật Hình sự. Thậm chí tới đây, không chỉ họ chỉ được giảm một khung hình phạt xuống khung hình phạt liền kề mà còn được giảm đến hai khung hình phạt theo Bộ luật Hình sự năm 2015. Có nghĩa là hành vi phạm tội thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng sẽ chỉ còn là nghiêm trọng chứ không còn là rất nghiêm trọng, hoặc đặc biệt nghiêm trọng nữa. BBC: Ngoài ra, luật sư có bình luận gì về những tuyên bố "sắp bắt được Trịnh Xuân Thanh" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong lúc lại có thêm những trường hợp tương tự bỏ trốn ra nước ngoài? Luật sư Phạm Công Út: Tôi tin rằng điều đó là có thật. BBC: Tức là sắp bắt được ông Thanh ạ? Luật sư Phạm Công Út: Hy vọng là vậy.

summarize: Ba quan chức 'đi nước ngoài không về' đều thuộc các công ty con của PetroVietnam Mới đây, Bộ Công Thương công bố về trường hợp ông Lê Chung Dũng, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí (PV Power, thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) "vi phạm kỷ luật lao động, tự ý đi nước ngoài". "Ông Dũng đã vắng mặt tại cơ quan kể từ ngày 21/10/2016 đến nay," trang web của Bộ này viết hôm 9/12. "Ông Dũng thông báo cho Tổng công ty Điện lực dầu khí về việc đang học tập ở Singapore." "Hiện nay, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đang tiến hành quy trình xử lý kỷ luật đối với ông Lê Chung Dũng do vi phạm kỷ luật lao động, tự ý đi nước ngoài." Ông Dũng là trường hợp quan chức thứ ba liên quan đến Tập đoàn Dầu khí "đi nước ngoài không về" sau ông Trịnh Xuân Thanh, cựu Tổng giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) và ông Vũ Đình Duy, cựu Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTex). Hôm 12/12, Luật sư Phạm Công Út, Trưởng Văn phòng Luật Phạm Nghiêm, trả lời phỏng vấn của BBC từ TP Hồ Chí Minh. BBC: Có ý kiến cho rằng việc chậm khởi tố những người như các ông Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy, Lê Chung Dũng để họ bỏ trốn là vi phạm điều 294 Bộ luật Hình sự (Tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội). Tuy nhiên rất khó để xử lý cơ quan điều tra, vì thay vì "chỉ tuân theo pháp luật" khi khởi tố đảng viên, họ còn phải tuân theo Chỉ thị 15. Luật sư có bình luận gì? Luật sư Phạm Công Út: Theo Chỉ thị 15 mà vừa qua dư luận phản ứng gay gắt, cho rằng các đảng viên nếu là người vi phạm pháp luật sẽ được miễn trừ trước pháp luật, vì ngành công an không được "trinh sát" đối với họ. Điều này là không chính xác, vì Chỉ thị 15 của Bộ Chính trị chỉ đưa ra những vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng thông qua sinh hoạt phê và tự phê trong nội bộ các cơ sở Đảng, hoàn toàn không có phạm vi điều chỉnh nào để cho rằng "không được trinh sát đảng viên" cả. Như vậy, nếu phát hiện đảng viên có sai phạm thông qua đơn tố giác của quần chúng hoặc kết luận thanh tra thì các đảng viên dù đương chức hay không đương chức đều có thể bị bắt giữ, bị truy cứu trách nhiệm hình sự và bị kết án như mọi công dân khác. Do đó, theo tôi thì ngoài sự "cả nể" ra, mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật. BBC: Luật sư nghĩ gì về ba trường hợp gần đây nhất liên quan tập đoàn Dầu khí Việt Nam trốn ra nước ngoài trước khi bị khởi tố? Bộ Công Thương nói ông Lê Chung Dũng 'đã thông báo cho Tổng công ty Điện lực Dầu khí về việc đang học tập tại Singapore' Luật sư Phạm Công Út: Trước hết, họ trốn đi nước ngoài có thể vì thông tin khởi tố hình sự đối với họ, nếu có, đã bị tiết lộ ra khiến họ lo sợ nên phải cao chạy xa bay để né tránh lưới pháp luật. Cũng có thể họ đã cuỗm được những khoản tiền ngân sách đủ lớn để họ sống sung sướng ở nước ngoài, để mặc hậu quả là gánh nặng kinh tế thâm hụt cho đất nước gánh chịu... BBC: Theo luật sư, cần có những thay đổi nào về luật, pháp lý để việc chống tham nhũng hiệu quả hơn? Luật sư Phạm Công Út: Theo tôi, để chống tham nhũng có hiệu quả thì trước hết cần đến "tai mắt" của người dân thông qua việc giám sát công khai đối với họ. Lương họ phải cao, đảm bảo cuộc sống sung túc nhưng có nhiệm kỳ, việc cất nhắc các quan chức không thể bằng tiền mà bằng thực tài thông qua thi tuyển. Hiện nay, nhiều vụ án lừa đảo về việc xin việc vào ngành công an, ngành sư phạm, vào các cơ quan nhà nước, bổ nhiệm, tái bổ nhiệm các chức vụ... với những cái giá nghe nói là rất cao, có thể bằng cả một gia sản. Như vậy, với đồng lương công chức nhà nước thấp đến độ thua mức thu nhập của người lao động thì tại sao người ta phải đầu tư cả gia sản của gia đình để cho một người trong gia đình có được một chân biên chế trong nhà nước. Phải chăng đó là vốn "đầu tư" siêu lợi nhuận cho tương lai con em của họ, sẽ có cơ hội thu nhập "khủng" bằng con đường phi pháp sau này. Vì vậy, chống tham nhũng cũng phải bắt đầu từ khâu tuyển dụng, song song với quyền được giám sát của người dân. BBC: Những điều luật sư muốn nói thêm từ góc độ pháp lý? Luật sư Phạm Công Út: Về mặt pháp lý, có lẽ nên chấm dứt những tình tiết giảm nhẹ đối với các quan tham như có thành tích xuất sắc trong lao động học tập, gia đình có công với cách mạng... vì họ thường là chủ thể để được hưởng các tình tiết giảm nhẹ này mà dân thương khó có thể có. Từ đó họ được giảm khung hình phạt, lẽ ra phải bị tử hình vì tham nhũng thì lại được hạ khung hình phạt theo điều 46, 47 Bộ luật Hình sự. Thậm chí tới đây, không chỉ họ chỉ được giảm một khung hình phạt xuống khung hình phạt liền kề mà còn được giảm đến hai khung hình phạt theo Bộ luật Hình sự năm 2015. Có nghĩa là hành vi phạm tội thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng sẽ chỉ còn là nghiêm trọng chứ không còn là rất nghiêm trọng, hoặc đặc biệt nghiêm trọng nữa. BBC: Ngoài ra, luật sư có bình luận gì về những tuyên bố "sắp bắt được Trịnh Xuân Thanh" của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong lúc lại có thêm những trường hợp tương tự bỏ trốn ra nước ngoài? Luật sư Phạm Công Út: Tôi tin rằng điều đó là có thật. BBC: Tức là sắp bắt được ông Thanh ạ? Luật sư Phạm Công Út: Hy vọng là vậy.

050517_davidhochiminh

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2005/05/050517_davidhochiminh

Quan điểm của David Thomas về Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh qua đời khi tôi đang đóng quân ở Pleiku. Tôi làm một kỹ sư của quân đội Mỹ sang Nam Việt Nam phục vụ. Tôi còn nhớ rất rõ hình ảnh mình ngồi với một nhóm bạn đồng ngũ nâng cốc chúc mừng tin ông Hồ chết với hy vọng rằng chúng tôi sẽ dễ thắng lợi hơn trong cuộc chiến tranh.

Cuộc chiến cho đến lúc đó đã cướp đi nhiều sinh mạng đồng đội trong đơn vị đóng ở nơi chúng tôi gọi là Đồi Kỹ Thuật. Chỉ đến khi trở lại Việt Nam lần đầu năm 1987 và nhìn hình ông tận mắt tôi mới bắt đầu nghĩ lại về ông ta. Khi ấy, các bức hình của ông Hồ có ở mọi nơi, mọi chỗ trên đất Việt Nam. Và kia, từ trên tường, trên tranh, trên ảnh, ông ta nhìn xuống tôi. Còn tôi vẫn chẳng biết gì về ông cả. Tình yêu của tôi với người dân Việt Nam lớn dần, tôi phải giải quyết cuộc xung đột nội tâm về người mà họ tôn thờ, còn tôi thì đã nhìn như một ác quỉ. Hãy hỏi những người Mỹ về mười sự kiện liên quan đến Hồ Chí Minh và đa số sẽ gặp khó khăn không nêu ra được năm điểm. Không phải họ dốt về nhiều góc độ cuả cuộc chiến Việt Nam. Đã có hàng nghìn cuốn sách, bộ phim, vở kịch, các khóa học, triển lãnh tranh ảnh đem lại cho chúng tôi hình ảnh cuộc chiến. Nhưng dù thế đi nữa chúng tôi vẫn không biết gì về con người từng lãnh đạo đội ngũ người Việt đánh thắng cả người Pháp và người Mỹ. Tại sao lại có thể như thế? Câu hỏi này tạo cảm hứng cho đa phần công việc của tôi trong một thập niên qua. Một số câu trả lời nay có vẻ rõ hơn 10 năm trước nhưng câu trả lời trọn vẹn thì còn rất phức tạp mà tôi cũng không dám giả vờ là mình đã hiểu. Câu trả lời nằm trong một lĩnh vực phức tạp của quan hệ quốc tế của cả hai nước Mỹ và Việt Nam và cả quan hệ của các vị lãnh đạo với nhau. Mục đích của tôi, với tư cách là một nghệ sỹ, là cố gắng tạo một cách để chuyên chở Hồ Chí Minh vào cuộc thảo luận về quan hệ Hoa Kỳ với Việt Nam trong thế kỷ 20. Còn chính cuộc thảo luận đó thì tôi xin để lại cho các sử gia, các học giả muốn trả lời câu hỏi của tôi. Triển lãm chân dung Hồ Chí Minh Tôi bắt đầu công việc bằng cách vẽ 50 bức chân dung khổ to của ông Hồ Chí Minh và sau đó là cùng với nhà văn Anh Charles Fenn ra một cuốn sách nghệ thuật về ông. Đó là cuốn ‘An Artist’s Portrait of Ho Chi Minh’ (tạm dịch là Chân dung Hồ Chí Minh qua con mắt một nghệ sỹ). Các bức chân dung đã được triển lãnh ở nhiều bảo tàng và gallery từ Maine đến California. Còn cuốn sách thì trở thành một trong số ít sách được sưu tầm và nhận vào thư viện sách hiếm của các đại học Yale, Cornell, Wellesley College, New York, Boston Public Library. Hai năm trước, tôi quyết định chuyển cuốn sách mang tính nghệ thuật này thành một cuốn sách bán được ở các hiệu sách. Nhà văn Lady Borton đã viết lại lời trong sách và tôi thì thiết kế lại sách để hợp với dạng thương mại. Cuốn sách ‘Hồ Chí Minh, A Portrait’ được xuất bản cả bằng tiếng Anh và tiếng Việt do Nhà Xuất Bản Thanh Niên ở Hà Nội ấn hành. Bản ở Việt Nam được đón nhận rất nồng nhiệt nhưng Lady Borton đã từ chố không cho in lại cuốn sách để bán ở thị trường Mỹ. Tôi sẽ tiếp tục liên hệ với những người mà tôi tin là có thể viết một cuốn sách, một vở kịch hay làm một bộ phim về cuộc đời độc đáo của ông Hồ. Không khó lắm khi ta nêu ra quan điểm rằng Hồ Chí Minh không chỉ là một trong 10 nhà lãnh đạo quan trọng nhất của thế kỷ 20 của thế giới, mà thậm chí của nước Mỹ trong thế kỷ 20. Chính viễn kiến của ông, sự hy sinh, tính bền bỉ và sự lãnh đạo của ông trong một nước nghèo nàn, lạc hậu đã thúc đẩy người Việt Nam đứng dậy, đánh thắng thực dân Pháp và quân đội Mỹ. Cuộc đời ông Hồ Chí Minh là một cuộc hành trình huyền thoại. Không một nhà lãnh đạo nào khác của thế kỷ 20 chứng kiến tận mắt những thay đổi ở châu Phi, Âu, Bắc Mỹ và Trung Đông. Ông đã đi khắp thế giới trong vòng 30 năm từ 1911 đến 1941, sống ở Liên Xô, Trung Quốc, Thái Lan và nhiều nước khác. Ông biết nói mấy ngoại ngữ và từng sáng tác thơ bằng chữ Hán. Ông cũng đọc nhiều nhà văn và triết gia lớn như Dickens, Hugo, Tolstoy, Dostoevsky bằng chính ngôn ngữ họ viết. Ông Hồ đúng là một người của thời Phục Hưng (nguyên văn a Renaissance man). Làm việc cho tình báo Mỹ Vài năm trước, tôi ngạc nhiên khi biết ông Hồ, trong thời gian Thế Chiến II, đã làm việc cho OSS (tiền thân của CIA) để cứu các phi công Mỹ bị bắn rơi xuống Việt Nam và Trung Quốc trong thời kỳ Nhật chiếm đóng. Cuối Thế Chiến II, ông đã gửi mấy bức thư liền cho tổng thống Truman để xin Mỹ giúpVN giành tự do khi thực dân Pháp tàn ác qua trở lại. Những lá thư đó chẳng bao giờ được trả lời. Tôi tin chắc rằng Truman có lý do đúng vào chính lúc ấy, nhưng ta hãy tưởng tượng xem nửa sau của thế kỷ 20 đã khác nhường nào nếu TT Truman trả lời thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại sao những sự kiện đó không xuất hiện trong đa số sách về lịch sử ở Mỹ? Đó có phải đơn giản là sự thiếu trang giấy hay là một sự cố ý muốn chúng tôi không biết gì về nhà lãnh đạo vĩ đại của Việt Nam. Vài năm trước, tôi có đọc một cuộc điều tra dư luận trên một trong những tạp chí tin tức và thời sự nổi tiếng nhất nước Mỹ. Họ hỏi người Mỹ đánh giá các nhà lãnh đạo của thế giới theo hai dạng, một là Thiện, hay là Ác. Những người thuộc loại thiện (good) có Mandella, Roosevelt và Gandhi còn loại ác (evil) gồm có Hitler, Stalin và Hồ Chí Minh. Ai từng nghiên cứu một cách khách quan cuộc đời và những thành tựu Hồ Chí Minh thì không thể nào đi đến kết luận như vậy được. Có một vài lý do khiến việc nghiên cứu cuộc đời ông Hồ Chí Minh trở nên rất khó khăn. Ông đi rất nhiều nơi, nên muốn tìm lại những chỗ ông từng đến là một việc rất đắt đỏ. Ông cũng viết bằng mấy thứ tiếng nên muốn làm cũng sẽ phải dịch lại nhiều thứ. Nhiều tài liệu về ông vẫn còn được bảo mật ở Pháp, Hong Kong, Liên Xô cũ và Việt Nam. Hình ảnh ông Hồ tại Việt Nam thì bị đưa đến chiều cực đoan đối lại so với ở Mỹ. Chính phủ cộng sản Việt Nam đã biến triết lý của ông thành thứ hỗ trợ cho họ trong việc quyết định nhiều việc của họ. Họ đã thánh hóa hình ảnh của ông, biến ông thành một vị thánh và điều đó khiến việc có được bức tranh thực, đầy đủ về cuộc đời ông trở thành bất khả. Cả hai hình ảnh như so ông với Hitler hay biến ông thành Thánh ở Việt Nam đều không trình bày công bằng con người phức tạp của ông. Người ta đợi đã lâu để có thể vẽ lại bức tranh chính xác về một trong những nhà lãnh đạo quan trọng nhất của thế kỷ 20.

summarize: Cuộc chiến cho đến lúc đó đã cướp đi nhiều sinh mạng đồng đội trong đơn vị đóng ở nơi chúng tôi gọi là Đồi Kỹ Thuật. Chỉ đến khi trở lại Việt Nam lần đầu năm 1987 và nhìn hình ông tận mắt tôi mới bắt đầu nghĩ lại về ông ta. Khi ấy, các bức hình của ông Hồ có ở mọi nơi, mọi chỗ trên đất Việt Nam. Và kia, từ trên tường, trên tranh, trên ảnh, ông ta nhìn xuống tôi. Còn tôi vẫn chẳng biết gì về ông cả. Tình yêu của tôi với người dân Việt Nam lớn dần, tôi phải giải quyết cuộc xung đột nội tâm về người mà họ tôn thờ, còn tôi thì đã nhìn như một ác quỉ. Hãy hỏi những người Mỹ về mười sự kiện liên quan đến Hồ Chí Minh và đa số sẽ gặp khó khăn không nêu ra được năm điểm. Không phải họ dốt về nhiều góc độ cuả cuộc chiến Việt Nam. Đã có hàng nghìn cuốn sách, bộ phim, vở kịch, các khóa học, triển lãnh tranh ảnh đem lại cho chúng tôi hình ảnh cuộc chiến. Nhưng dù thế đi nữa chúng tôi vẫn không biết gì về con người từng lãnh đạo đội ngũ người Việt đánh thắng cả người Pháp và người Mỹ. Tại sao lại có thể như thế? Câu hỏi này tạo cảm hứng cho đa phần công việc của tôi trong một thập niên qua. Một số câu trả lời nay có vẻ rõ hơn 10 năm trước nhưng câu trả lời trọn vẹn thì còn rất phức tạp mà tôi cũng không dám giả vờ là mình đã hiểu. Câu trả lời nằm trong một lĩnh vực phức tạp của quan hệ quốc tế của cả hai nước Mỹ và Việt Nam và cả quan hệ của các vị lãnh đạo với nhau. Mục đích của tôi, với tư cách là một nghệ sỹ, là cố gắng tạo một cách để chuyên chở Hồ Chí Minh vào cuộc thảo luận về quan hệ Hoa Kỳ với Việt Nam trong thế kỷ 20. Còn chính cuộc thảo luận đó thì tôi xin để lại cho các sử gia, các học giả muốn trả lời câu hỏi của tôi. Triển lãm chân dung Hồ Chí Minh Tôi bắt đầu công việc bằng cách vẽ 50 bức chân dung khổ to của ông Hồ Chí Minh và sau đó là cùng với nhà văn Anh Charles Fenn ra một cuốn sách nghệ thuật về ông. Đó là cuốn ‘An Artist’s Portrait of Ho Chi Minh’ (tạm dịch là Chân dung Hồ Chí Minh qua con mắt một nghệ sỹ). Các bức chân dung đã được triển lãnh ở nhiều bảo tàng và gallery từ Maine đến California. Còn cuốn sách thì trở thành một trong số ít sách được sưu tầm và nhận vào thư viện sách hiếm của các đại học Yale, Cornell, Wellesley College, New York, Boston Public Library. Hai năm trước, tôi quyết định chuyển cuốn sách mang tính nghệ thuật này thành một cuốn sách bán được ở các hiệu sách. Nhà văn Lady Borton đã viết lại lời trong sách và tôi thì thiết kế lại sách để hợp với dạng thương mại. Cuốn sách ‘Hồ Chí Minh, A Portrait’ được xuất bản cả bằng tiếng Anh và tiếng Việt do Nhà Xuất Bản Thanh Niên ở Hà Nội ấn hành. Bản ở Việt Nam được đón nhận rất nồng nhiệt nhưng Lady Borton đã từ chố không cho in lại cuốn sách để bán ở thị trường Mỹ. Tôi sẽ tiếp tục liên hệ với những người mà tôi tin là có thể viết một cuốn sách, một vở kịch hay làm một bộ phim về cuộc đời độc đáo của ông Hồ. Không khó lắm khi ta nêu ra quan điểm rằng Hồ Chí Minh không chỉ là một trong 10 nhà lãnh đạo quan trọng nhất của thế kỷ 20 của thế giới, mà thậm chí của nước Mỹ trong thế kỷ 20. Chính viễn kiến của ông, sự hy sinh, tính bền bỉ và sự lãnh đạo của ông trong một nước nghèo nàn, lạc hậu đã thúc đẩy người Việt Nam đứng dậy, đánh thắng thực dân Pháp và quân đội Mỹ. Cuộc đời ông Hồ Chí Minh là một cuộc hành trình huyền thoại. Không một nhà lãnh đạo nào khác của thế kỷ 20 chứng kiến tận mắt những thay đổi ở châu Phi, Âu, Bắc Mỹ và Trung Đông. Ông đã đi khắp thế giới trong vòng 30 năm từ 1911 đến 1941, sống ở Liên Xô, Trung Quốc, Thái Lan và nhiều nước khác. Ông biết nói mấy ngoại ngữ và từng sáng tác thơ bằng chữ Hán. Ông cũng đọc nhiều nhà văn và triết gia lớn như Dickens, Hugo, Tolstoy, Dostoevsky bằng chính ngôn ngữ họ viết. Ông Hồ đúng là một người của thời Phục Hưng (nguyên văn a Renaissance man). Làm việc cho tình báo Mỹ Vài năm trước, tôi ngạc nhiên khi biết ông Hồ, trong thời gian Thế Chiến II, đã làm việc cho OSS (tiền thân của CIA) để cứu các phi công Mỹ bị bắn rơi xuống Việt Nam và Trung Quốc trong thời kỳ Nhật chiếm đóng. Cuối Thế Chiến II, ông đã gửi mấy bức thư liền cho tổng thống Truman để xin Mỹ giúpVN giành tự do khi thực dân Pháp tàn ác qua trở lại. Những lá thư đó chẳng bao giờ được trả lời. Tôi tin chắc rằng Truman có lý do đúng vào chính lúc ấy, nhưng ta hãy tưởng tượng xem nửa sau của thế kỷ 20 đã khác nhường nào nếu TT Truman trả lời thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại sao những sự kiện đó không xuất hiện trong đa số sách về lịch sử ở Mỹ? Đó có phải đơn giản là sự thiếu trang giấy hay là một sự cố ý muốn chúng tôi không biết gì về nhà lãnh đạo vĩ đại của Việt Nam. Vài năm trước, tôi có đọc một cuộc điều tra dư luận trên một trong những tạp chí tin tức và thời sự nổi tiếng nhất nước Mỹ. Họ hỏi người Mỹ đánh giá các nhà lãnh đạo của thế giới theo hai dạng, một là Thiện, hay là Ác. Những người thuộc loại thiện (good) có Mandella, Roosevelt và Gandhi còn loại ác (evil) gồm có Hitler, Stalin và Hồ Chí Minh. Ai từng nghiên cứu một cách khách quan cuộc đời và những thành tựu Hồ Chí Minh thì không thể nào đi đến kết luận như vậy được. Có một vài lý do khiến việc nghiên cứu cuộc đời ông Hồ Chí Minh trở nên rất khó khăn. Ông đi rất nhiều nơi, nên muốn tìm lại những chỗ ông từng đến là một việc rất đắt đỏ. Ông cũng viết bằng mấy thứ tiếng nên muốn làm cũng sẽ phải dịch lại nhiều thứ. Nhiều tài liệu về ông vẫn còn được bảo mật ở Pháp, Hong Kong, Liên Xô cũ và Việt Nam. Hình ảnh ông Hồ tại Việt Nam thì bị đưa đến chiều cực đoan đối lại so với ở Mỹ. Chính phủ cộng sản Việt Nam đã biến triết lý của ông thành thứ hỗ trợ cho họ trong việc quyết định nhiều việc của họ. Họ đã thánh hóa hình ảnh của ông, biến ông thành một vị thánh và điều đó khiến việc có được bức tranh thực, đầy đủ về cuộc đời ông trở thành bất khả. Cả hai hình ảnh như so ông với Hitler hay biến ông thành Thánh ở Việt Nam đều không trình bày công bằng con người phức tạp của ông. Người ta đợi đã lâu để có thể vẽ lại bức tranh chính xác về một trong những nhà lãnh đạo quan trọng nhất của thế kỷ 20.

150907_que_huong_tong_thong_thieu

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/09/150907_que_huong_tong_thong_thieu

Thăm quê cố tổng thống Nguyễn Văn Thiệu

Cuối cùng tôi đã tận mắt nhìn thấy hòn đá Dao và núi Mặt Quỷ, hai địa danh đi đôi với giai thoại lạ lùng về vị tổng thống của nền Đệ nhị Cộng hòa (miền Nam Việt Nam cũ), ông Nguyễn Văn Thiệu.

Dù vẫn nằm nguyên bao nhiêu năm nay tại quê hương ông Thiệu, nhưng có vẻ chúng nổi tiếng với người ở xa hơn là với dân địa phương. Rất nhiều cư dân Phan Rang độ tuổi 20-30 ở ngay làng Tri Thủy thậm chí chưa hề nghe đến những cái tên này. Giai thoại về ông Nguyễn Văn Thiệu kể rằng trong một lần đi xem phong thủy tại vùng đất nơi ông sinh ra, các thầy phong thủy nổi tiếng bấy giờ đã cho hay nhà ông Thiệu có hướng đối diện với núi Mặt Quỷ là điềm rất xấu, nhưng nhờ có đá Dao nên hòn đá này chính là vật tối quan trọng với bổn mạng của ông. Đá Dao là một tảng đá dựng đứng trên sườn phía đông của núi Đá Chồng- một ngọn núi thấp có vô vàn tảng đá chồng chất lên nhau, mọc đơn độc giữa cánh đồng lúa xanh biếc ở làng gần thị trấn Khánh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận. Mặt núi hướng ra biển, địa thế tuyệt đẹp. Hòn đá mang hình lưỡi dao có mũi nhọn hướng thẳng về núi Mặt Quỷ nên mới sinh ra cái tên này. Dân gian nơi này vẫn truyền nhau câu "Đá Dao kỵ Mặt Quỷ". Do vậy ông Thiệu đã gấp rút làm con đường quanh chân núi Đá Chồng, đồng thời xây dựng trên đỉnh núi một ngôi chùa và trên sườn núi gần đá Dao tòa Văn Thánh miếu để trấn yểm, giữ cho vận hanh thông. Đột nhiên, vào một buổi chiều năm 1974, trong khi trời quang mây tạnh, không hề có sấm chớp (nói thêm, đất Phan Rang mang khí hậu bán sa mạc, lượng mưa và lượng sấm chớp đều ít nhất cả nước), đá Dao bỗng vỡ đôi ra trong một tiếng động lớn, rồi lăn xuống chân núi. Không biết có phải ứng với điềm trời hay không, nhưng chỉ một năm sau, chính quyền ông Thiệu sụp đổ. Sau hơn 40 năm, mảnh đá Dao vỡ ra nay vẫn còn đó nhưng đứng trên đường sẽ không thấy được do bị đá chồng che khuất. Bạn hãy theo con đường thoai thoải lên thiền viện dành cho ni, đi ra ban công phía đông nhìn xuống. Đá Dao nằm ngay đó, mũi nhọn chếch lên trời, phần chân bị che khuất trong bụi rậm. Nhìn theo hướng này sẽ thấy một ngọn núi đá xa xa có tảng đá nhô lên trên đỉnh. Đó chính là Mặt Quỷ. Những bài báo viết về Mặt Quỷ trước giờ hầu hết đều sai lệch khi nói rằng đá Dao và Mặt Quỷ đều nằm trên một ngọn núi. Có những chi tiết sai hoàn toàn như "đá Dao lăn xuống đổ vào Mặt Quỷ khiến ba tảng đá này cũng vỡ ra", chứng tỏ người viết chưa hề đặt chân đến đây. Sự thật là Mặt Quỷ và đá Dao nằm trên hai ngọn núi nhưng cách nhau đến năm sáu cây số đường bộ và cả một mặt đầm Nại rộng lớn. Chúng tôi trèo xuống khỏi núi Đá Chồng, theo con đường Yên Ninh (xưa gọi là đường Bình Sơn) chạy thêm khoảng 5 km về hướng cầu Tri Thủy bắc qua đầm Nại. Nơi đây như một bức tranh phong cảnh điển hình với những ngọn núi đá hoang dã nằm sát con đường nhỏ uốn lượn ven bờ đầm lăn tăn sóng, xa xa những dãy núi đậm nhạt mờ mờ như vẽ. Theo con đường quanh co đó đến làng Tân An, đến sân bóng đá tự tạo bên trái, rẽ vào con đường rẫy, nhìn bên trái, Mặt Quỷ đã hiện ra rõ ràng trong cái nắng chói chang. Ông Nguyễn Văn Thiệu (1923-2001) làm Tổng thống của Đệ nhị Cộng hòa, Nam Việt Nam Quả không hổ danh kỳ lạ! Mặt Quỷ mang hình dạng một sinh thể dạng người với đầy đủ đầu cổ, tay chân, lưng bụng... Ở ngang bụng còn loa lóa một dải trắng giống như chiếc thắt lưng. Nó ngồi một mình gần đỉnh núi trơ trọi trong tư thế sừng sững, đĩnh đạc, oai nghiêm như vị thần núi đang phóng mắt quan sát vùng mình cai quản. Khuôn mặt vuông vức và khá dữ, hai con mắt xếch, tay trái hơi co lại chống hông, tay phải đặt thoải mái bên người, lưng thẳng, hai chân hơi tách nhau duỗi nhẹ, mặt quay chếch về phía tay phải nhìn đăm đăm. Theo hướng Mặt Quỷ, đúng bên kia là núi Đá Chồng. Khác với Đá Chồng mọc trơ trọi có thể đi vòng xung quanh chân núi, Mặt Quỷ nằm trong một dãy núi đá thấp và cây bụi liên tiếp. Sau nó là núi Nhỏ, núi Quít, núi Đá Keng, núi Bà Mụ, phía đông là Núi Của Đất Thánh (có tên này vì Tân An là một làng đạo Công Giáo). Chị X, một người dân sinh sống ngay dưới chân núi Mặt Quỷ kể: "Nghe ông bà kể tại Mặt Quỷ nhìn qua nên có năm bên đó dịch bệnh chết quá chừng. Dân bên đó kéo qua đây giựt đổ Mặt Quỷ mà bao nhiêu người kéo cũng không được." Chị X kể tiếp: "Có lần tôi cũng lên đó, thấy ngay chỗ này (chị chỉ vô cổ) đá chỉ dính vô nhau thôi mà người ta kéo mấy cũng không đổ". Đây là nơi có căn nhà ông Thiệu xây cho cha mẹ ở Tri Thủy Giờ xương rồng đã mọc lấp con đường mòn xưa kia dẫn từ chân núi lên đá Mặt Quỷ. Trong cái nắng lung linh như thiêu đốt của Phan Rang cuối tháng 8, vị thần núi vẫn ngồi đó chống tay quan sát, oai nghiêm và trang trọng. Phong cảnh đầm Nại làng Tri Thủy luôn mê hoặc và gợi cho tôi những thắc mắc không dứt ngay từ lần đầu tiên đặt chân đến đây, cách nay đã ba mươi năm. Nó như một mâm cỗ nhỏ xíu mà đủ đầy: chỉ trong bán kính vài cây số có cả biển, cả núi, cả đầm nước mặn và ngay cạnh là cánh đồng lúa xanh ngắt. Cậu bé Nguyễn Văn Thiệu ngày đó sáng sáng ôm tập sách bơi qua Đầm Nại đi học, chiều về dang nắng chăn bò chăn dê, và đứng trên đỉnh núi đá trập trùng phóng tầm mắt ra xa. Cậu đã nghĩ gì? Tại làng Tri Thủy, ngôi nhà ông Thiệu xây cho ba mẹ ông vẫn còn hầu như nguyên vẹn. Vẫn từ Phan Rang qua cầu Tri Thủy, rẽ vào hẻm đầu tiên bên trái, đến ngã ba đầu tiên lại rẽ phải, ngôi nhà có rất nhiều cây cảnh và hòn non bộ màu tường vôi vàng hàng rào bên trái chính là nó. Sau 1975, ngôi nhà được chính quyền địa phương sử dụng cho rất nhiều mục đích: nó từng là trụ sở phòng văn hóa thông tin huyện, là trường mẫu giáo, là nhà kho của hợp tác xã (cất giống má, phân bón... đồ đó - một người dân địa phương kể - "đồ" có nghĩa là vân vân). Người ở hiện tại và lâu nhất là gia đình chị Lê Thị Lê, năm nay 53 tuổi. Mẹ chị Lê là bà Trương Thị Thìn, được cấp ngôi nhà này do có công với cách mạng. Sau khi bà mất, chị Lê và chồng con tiếp tục ở đây, đến nay gần ba chục năm. Chị đã lên chức bà, con cháu còn lại khoảng 5, 6 người tam đại đồng đường. Ngôi nhà rộng khoảng 150 m2, nằm lọt giữa khu vườn nhỏ, xây theo kiểu bốn mái, bên trái có một ngôi nhà nhỏ hơn chia làm hai phòng, xưa không biết là gì còn nay gia đình chị Lê đặt một chiếc giường nhỏ ở phòng ngoài, phòng trong làm bếp. Vài bức tường phía hông sau nhà bị phá ra, để lộ vách dày khoảng 20 cm -25 cm toàn bằng đá tảng. Hiên rộng khoảng 1,5 m chạy vòng quanh ngôi nhà, có những tam cấp bước ra vườn, có chấn song là những con tiện lớn màu men xanh đặc trưng kiểu xây cất một thời. Ngôi nhà rất mát mẻ nhờ vào hàng hiên rộng này và sảnh rộng khoảng ba bốn m2 trước khi bước vào phòng khách, mỗi phía đều có hai cửa sổ gỗ song sắt rất lớn. Trên khu vực bàn thờ cũ vẫn còn nguyên những trang trí bằng gỗ chạm rất đẹp. Hai bên mặt tiền nhà cũng có hai bình phong cùng kiểu bằng sứ men xanh. Trang nhã và giản dị Cả ngôi nhà toát lên vẻ trang nhã và giản dị. Chỉ tiếc, nó đã bị biến dạng quá nhiều: chồng chị Lê làm nghề tạo non bộ cây cảnh nên đã tạo luôn hai hòn non bộ mang hình rễ cây khá lớn ở ngay trong sảnh. Trên cổng nhà cũng chưng bảng hiệu đàng hoàng (ảnh). Những cây cối trong vườn cũng bị chặt hoặc trồng thêm, vài kiến trúc bị phá hoặc xây thêm nhưng toàn thể ngôi nhà trông vẫn trang nhã. Chắc chỉ còn cây me rất lớn nằm sát cổng, um tùm che mát cả nửa ngôi nhà là của nhà cũ. Không có hàng rào nào ngăn cách ngôi nhà này với hàng xóm trừ một tấm lưới B40 thâm thấp. Đứng nhà này có thể nhìn thấy người nhà bên cạnh đi ra đi vào. Xóm chài Tri Thủy lặng lẽ và bình yên trong cái nắng bỏng và mùi vị biển nhè nhẹ, con đường cát đọng nước đây đó như vô vàn xóm chài ven biển miền Trung khác. Chúng tôi cũng cảm thán y như những người từng đến thăm ngôi nhà này trước đó: một ông tổng thống xây nhà cho cha mẹ mình giản dị vậy sao? Chẳng có chút gì là dấu vết vàng son của quyền lực tối cao dải đất miền Nam một thời. Trải hàng chục năm biến động, trước kia ngôi nhà có tầm nhìn ra ao cá khá lớn, đằng sau thông thẳng ra đầm Nại, nghe dân địa phương kể ông Thiệu thường đi canô về nhà theo lối này, nay đã bị những nhà khác xây sau che khuất hết. Một căn nhà cũ của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ở Ninh Chữ Gần đó, đi vòng theo đường luồn trong xóm ra đến ao cá rẽ vô tay trái, trước đây từng là ngôi nhà của cha mẹ người Bí thư kiêm Tham vụ báo chí, cũng là em họ của ông Thiệu: ông Hoàng Đức Nhã. Khi chúng tôi đến thì nó chỉ còn là một bãi đất trống. Một vị cao niên ở địa phương dẫn chúng tôi ra đó. Ông cúi xuống sờ sờ vào những kiềng nhà vẫn còn nguyên móng vẫn còn, kể: ngôi nhà mới bị đập cách đây một tháng. "Hình như ông Nhã không còn người thân nào ở địa phương nên không có ai đến nhận nhà. Cứ để đó riết dần dần nó rệu rã sắp sụm xuống nguy hiểm quá, thêm vô đám cờ bạc ở đâu tới biến chỗ này thành tụ điểm cờ bạc, nên xã quyết định đập nó luôn." "Nhà ông Thiệu bình thường, chứ nhà này mới đồ sộ, xây kiểu Huế, lớn, đẹp lắm"-ông nói thêm. Cách đây ba năm, lãnh đạo tỉnh Ninh Thuận từng chỉ đạo các ban ngành trong tỉnh đề xuất biến ba ngôi nhà này (nhà của ông Nguyễn Văn Thiệu, ông Hoàng Đức Nhã và một quan chức chính quyền cũ là ông Trần Đình Thống) thành điểm du lịch, nhưng không rõ vì sao chủ trương này chưa thành sự thật. Chưa kể, chị Lê cho hay ngôi nhà ông Thiệu đang rục rịch muốn giao cho Hội người cao tuổi, nhưng họ ngần ngại không muốn nhận vì lịch sinh hoạt của Hội khá thưa, lâu lâu đến họp rồi lại đóng cửa thì chẳng ai bảo quản căn nhà. Dấu vết ông Thiệu để lại ở vùng này khá nhiều. Ngoài ngôi nhà xây cho cha mẹ nói trên, còn có ngôi nhà hóng gió bằng gỗ cất kiểu nhà sàn ở bờ biển Ninh Chữ, chỉ cách mép sóng độ mười lăm hai chục mét, tầm nhìn bao trọn một vòng cung biển xanh ngắt tuyệt đẹp. Dân địa phương gọi là Trại Mát hay Nhà Mát. Vẫn theo họ kể, cách đây khoảng hai mấy năm ngôi nhà này vẫn còn nguyên, nhưng sau đó nó bị đập ra và xây lại bằng xi măng mái ngói cũng với hình dạng cũ. Tuy nhiên, trước kia sàn nhà cách mặt đất đến ngang hông người lớn, trẻ con rất thích chạy chơi dưới đó thì giờ khoảng cách đó chỉ còn phân nửa. Nó được dùng làm nhà hàng hải sản mang tên Nhà Mát, thuộc quyền quản lý của khách sạn Sài Gòn-Ninh Chữ. Có vẻ rất vắng. Hôm chúng tôi đến, đúng vào giờ ăn mà cả nhà hàng chỉ lèo tèo đúng hai người khách. Ninh Thuận từ nhiều năm nay là một trong những tỉnh nghèo nhất Việt Nam, nhưng cũng được trời ban cho những thắng cảnh và câu chuyện độc đáo không nơi nào có. Những chứng tích, di vật và giai thoại lịch sử ở Ninh Thuận gắn liền với những nhân vật nổi tiếng của Việt Nam một thời tạo nên một vòng tròn du lịch hoàn hảo cho những ai ưa khám phá. Vì vậy tôi nghĩ nhìn ở góc độ ngắn và thực dụng nhất thì việc tận dụng những điều này nhằm kéo khách du lịch đến sẽ giúp người dân địa phương có thêm nguồn thu lâu dài. Mặt khác, tôi nghĩ những dấu vết, chứng tích còn lại đều bổ ích để có thêm nhìn nhận về một nhân vật của lịch sử, thuộc về lịch sử. Không biết bao giờ tỉnh Ninh Thuận mới giữ gìn và đối xử với những chứng tích quý giá này như chúng đáng phải thế? Thật xót xa khi chứng kiến chúng đang mất đi với tốc độ ngày càng nhanh và có những thứ đã hoàn toàn biến mất. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của Hoàng Xuân từ TPHCM. Bài đã sửa chi tiết về vị trí của hòn Đá Chồng là ở gần thị trấn Khánh Hải, không phải xã Tri Thủy.

summarize: Dù vẫn nằm nguyên bao nhiêu năm nay tại quê hương ông Thiệu, nhưng có vẻ chúng nổi tiếng với người ở xa hơn là với dân địa phương. Rất nhiều cư dân Phan Rang độ tuổi 20-30 ở ngay làng Tri Thủy thậm chí chưa hề nghe đến những cái tên này. Giai thoại về ông Nguyễn Văn Thiệu kể rằng trong một lần đi xem phong thủy tại vùng đất nơi ông sinh ra, các thầy phong thủy nổi tiếng bấy giờ đã cho hay nhà ông Thiệu có hướng đối diện với núi Mặt Quỷ là điềm rất xấu, nhưng nhờ có đá Dao nên hòn đá này chính là vật tối quan trọng với bổn mạng của ông. Đá Dao là một tảng đá dựng đứng trên sườn phía đông của núi Đá Chồng- một ngọn núi thấp có vô vàn tảng đá chồng chất lên nhau, mọc đơn độc giữa cánh đồng lúa xanh biếc ở làng gần thị trấn Khánh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận. Mặt núi hướng ra biển, địa thế tuyệt đẹp. Hòn đá mang hình lưỡi dao có mũi nhọn hướng thẳng về núi Mặt Quỷ nên mới sinh ra cái tên này. Dân gian nơi này vẫn truyền nhau câu "Đá Dao kỵ Mặt Quỷ". Do vậy ông Thiệu đã gấp rút làm con đường quanh chân núi Đá Chồng, đồng thời xây dựng trên đỉnh núi một ngôi chùa và trên sườn núi gần đá Dao tòa Văn Thánh miếu để trấn yểm, giữ cho vận hanh thông. Đột nhiên, vào một buổi chiều năm 1974, trong khi trời quang mây tạnh, không hề có sấm chớp (nói thêm, đất Phan Rang mang khí hậu bán sa mạc, lượng mưa và lượng sấm chớp đều ít nhất cả nước), đá Dao bỗng vỡ đôi ra trong một tiếng động lớn, rồi lăn xuống chân núi. Không biết có phải ứng với điềm trời hay không, nhưng chỉ một năm sau, chính quyền ông Thiệu sụp đổ. Sau hơn 40 năm, mảnh đá Dao vỡ ra nay vẫn còn đó nhưng đứng trên đường sẽ không thấy được do bị đá chồng che khuất. Bạn hãy theo con đường thoai thoải lên thiền viện dành cho ni, đi ra ban công phía đông nhìn xuống. Đá Dao nằm ngay đó, mũi nhọn chếch lên trời, phần chân bị che khuất trong bụi rậm. Nhìn theo hướng này sẽ thấy một ngọn núi đá xa xa có tảng đá nhô lên trên đỉnh. Đó chính là Mặt Quỷ. Những bài báo viết về Mặt Quỷ trước giờ hầu hết đều sai lệch khi nói rằng đá Dao và Mặt Quỷ đều nằm trên một ngọn núi. Có những chi tiết sai hoàn toàn như "đá Dao lăn xuống đổ vào Mặt Quỷ khiến ba tảng đá này cũng vỡ ra", chứng tỏ người viết chưa hề đặt chân đến đây. Sự thật là Mặt Quỷ và đá Dao nằm trên hai ngọn núi nhưng cách nhau đến năm sáu cây số đường bộ và cả một mặt đầm Nại rộng lớn. Chúng tôi trèo xuống khỏi núi Đá Chồng, theo con đường Yên Ninh (xưa gọi là đường Bình Sơn) chạy thêm khoảng 5 km về hướng cầu Tri Thủy bắc qua đầm Nại. Nơi đây như một bức tranh phong cảnh điển hình với những ngọn núi đá hoang dã nằm sát con đường nhỏ uốn lượn ven bờ đầm lăn tăn sóng, xa xa những dãy núi đậm nhạt mờ mờ như vẽ. Theo con đường quanh co đó đến làng Tân An, đến sân bóng đá tự tạo bên trái, rẽ vào con đường rẫy, nhìn bên trái, Mặt Quỷ đã hiện ra rõ ràng trong cái nắng chói chang. Ông Nguyễn Văn Thiệu (1923-2001) làm Tổng thống của Đệ nhị Cộng hòa, Nam Việt Nam Quả không hổ danh kỳ lạ! Mặt Quỷ mang hình dạng một sinh thể dạng người với đầy đủ đầu cổ, tay chân, lưng bụng... Ở ngang bụng còn loa lóa một dải trắng giống như chiếc thắt lưng. Nó ngồi một mình gần đỉnh núi trơ trọi trong tư thế sừng sững, đĩnh đạc, oai nghiêm như vị thần núi đang phóng mắt quan sát vùng mình cai quản. Khuôn mặt vuông vức và khá dữ, hai con mắt xếch, tay trái hơi co lại chống hông, tay phải đặt thoải mái bên người, lưng thẳng, hai chân hơi tách nhau duỗi nhẹ, mặt quay chếch về phía tay phải nhìn đăm đăm. Theo hướng Mặt Quỷ, đúng bên kia là núi Đá Chồng. Khác với Đá Chồng mọc trơ trọi có thể đi vòng xung quanh chân núi, Mặt Quỷ nằm trong một dãy núi đá thấp và cây bụi liên tiếp. Sau nó là núi Nhỏ, núi Quít, núi Đá Keng, núi Bà Mụ, phía đông là Núi Của Đất Thánh (có tên này vì Tân An là một làng đạo Công Giáo). Chị X, một người dân sinh sống ngay dưới chân núi Mặt Quỷ kể: "Nghe ông bà kể tại Mặt Quỷ nhìn qua nên có năm bên đó dịch bệnh chết quá chừng. Dân bên đó kéo qua đây giựt đổ Mặt Quỷ mà bao nhiêu người kéo cũng không được." Chị X kể tiếp: "Có lần tôi cũng lên đó, thấy ngay chỗ này (chị chỉ vô cổ) đá chỉ dính vô nhau thôi mà người ta kéo mấy cũng không đổ". Đây là nơi có căn nhà ông Thiệu xây cho cha mẹ ở Tri Thủy Giờ xương rồng đã mọc lấp con đường mòn xưa kia dẫn từ chân núi lên đá Mặt Quỷ. Trong cái nắng lung linh như thiêu đốt của Phan Rang cuối tháng 8, vị thần núi vẫn ngồi đó chống tay quan sát, oai nghiêm và trang trọng. Phong cảnh đầm Nại làng Tri Thủy luôn mê hoặc và gợi cho tôi những thắc mắc không dứt ngay từ lần đầu tiên đặt chân đến đây, cách nay đã ba mươi năm. Nó như một mâm cỗ nhỏ xíu mà đủ đầy: chỉ trong bán kính vài cây số có cả biển, cả núi, cả đầm nước mặn và ngay cạnh là cánh đồng lúa xanh ngắt. Cậu bé Nguyễn Văn Thiệu ngày đó sáng sáng ôm tập sách bơi qua Đầm Nại đi học, chiều về dang nắng chăn bò chăn dê, và đứng trên đỉnh núi đá trập trùng phóng tầm mắt ra xa. Cậu đã nghĩ gì? Tại làng Tri Thủy, ngôi nhà ông Thiệu xây cho ba mẹ ông vẫn còn hầu như nguyên vẹn. Vẫn từ Phan Rang qua cầu Tri Thủy, rẽ vào hẻm đầu tiên bên trái, đến ngã ba đầu tiên lại rẽ phải, ngôi nhà có rất nhiều cây cảnh và hòn non bộ màu tường vôi vàng hàng rào bên trái chính là nó. Sau 1975, ngôi nhà được chính quyền địa phương sử dụng cho rất nhiều mục đích: nó từng là trụ sở phòng văn hóa thông tin huyện, là trường mẫu giáo, là nhà kho của hợp tác xã (cất giống má, phân bón... đồ đó - một người dân địa phương kể - "đồ" có nghĩa là vân vân). Người ở hiện tại và lâu nhất là gia đình chị Lê Thị Lê, năm nay 53 tuổi. Mẹ chị Lê là bà Trương Thị Thìn, được cấp ngôi nhà này do có công với cách mạng. Sau khi bà mất, chị Lê và chồng con tiếp tục ở đây, đến nay gần ba chục năm. Chị đã lên chức bà, con cháu còn lại khoảng 5, 6 người tam đại đồng đường. Ngôi nhà rộng khoảng 150 m2, nằm lọt giữa khu vườn nhỏ, xây theo kiểu bốn mái, bên trái có một ngôi nhà nhỏ hơn chia làm hai phòng, xưa không biết là gì còn nay gia đình chị Lê đặt một chiếc giường nhỏ ở phòng ngoài, phòng trong làm bếp. Vài bức tường phía hông sau nhà bị phá ra, để lộ vách dày khoảng 20 cm -25 cm toàn bằng đá tảng. Hiên rộng khoảng 1,5 m chạy vòng quanh ngôi nhà, có những tam cấp bước ra vườn, có chấn song là những con tiện lớn màu men xanh đặc trưng kiểu xây cất một thời. Ngôi nhà rất mát mẻ nhờ vào hàng hiên rộng này và sảnh rộng khoảng ba bốn m2 trước khi bước vào phòng khách, mỗi phía đều có hai cửa sổ gỗ song sắt rất lớn. Trên khu vực bàn thờ cũ vẫn còn nguyên những trang trí bằng gỗ chạm rất đẹp. Hai bên mặt tiền nhà cũng có hai bình phong cùng kiểu bằng sứ men xanh. Trang nhã và giản dị Cả ngôi nhà toát lên vẻ trang nhã và giản dị. Chỉ tiếc, nó đã bị biến dạng quá nhiều: chồng chị Lê làm nghề tạo non bộ cây cảnh nên đã tạo luôn hai hòn non bộ mang hình rễ cây khá lớn ở ngay trong sảnh. Trên cổng nhà cũng chưng bảng hiệu đàng hoàng (ảnh). Những cây cối trong vườn cũng bị chặt hoặc trồng thêm, vài kiến trúc bị phá hoặc xây thêm nhưng toàn thể ngôi nhà trông vẫn trang nhã. Chắc chỉ còn cây me rất lớn nằm sát cổng, um tùm che mát cả nửa ngôi nhà là của nhà cũ. Không có hàng rào nào ngăn cách ngôi nhà này với hàng xóm trừ một tấm lưới B40 thâm thấp. Đứng nhà này có thể nhìn thấy người nhà bên cạnh đi ra đi vào. Xóm chài Tri Thủy lặng lẽ và bình yên trong cái nắng bỏng và mùi vị biển nhè nhẹ, con đường cát đọng nước đây đó như vô vàn xóm chài ven biển miền Trung khác. Chúng tôi cũng cảm thán y như những người từng đến thăm ngôi nhà này trước đó: một ông tổng thống xây nhà cho cha mẹ mình giản dị vậy sao? Chẳng có chút gì là dấu vết vàng son của quyền lực tối cao dải đất miền Nam một thời. Trải hàng chục năm biến động, trước kia ngôi nhà có tầm nhìn ra ao cá khá lớn, đằng sau thông thẳng ra đầm Nại, nghe dân địa phương kể ông Thiệu thường đi canô về nhà theo lối này, nay đã bị những nhà khác xây sau che khuất hết. Một căn nhà cũ của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ở Ninh Chữ Gần đó, đi vòng theo đường luồn trong xóm ra đến ao cá rẽ vô tay trái, trước đây từng là ngôi nhà của cha mẹ người Bí thư kiêm Tham vụ báo chí, cũng là em họ của ông Thiệu: ông Hoàng Đức Nhã. Khi chúng tôi đến thì nó chỉ còn là một bãi đất trống. Một vị cao niên ở địa phương dẫn chúng tôi ra đó. Ông cúi xuống sờ sờ vào những kiềng nhà vẫn còn nguyên móng vẫn còn, kể: ngôi nhà mới bị đập cách đây một tháng. "Hình như ông Nhã không còn người thân nào ở địa phương nên không có ai đến nhận nhà. Cứ để đó riết dần dần nó rệu rã sắp sụm xuống nguy hiểm quá, thêm vô đám cờ bạc ở đâu tới biến chỗ này thành tụ điểm cờ bạc, nên xã quyết định đập nó luôn." "Nhà ông Thiệu bình thường, chứ nhà này mới đồ sộ, xây kiểu Huế, lớn, đẹp lắm"-ông nói thêm. Cách đây ba năm, lãnh đạo tỉnh Ninh Thuận từng chỉ đạo các ban ngành trong tỉnh đề xuất biến ba ngôi nhà này (nhà của ông Nguyễn Văn Thiệu, ông Hoàng Đức Nhã và một quan chức chính quyền cũ là ông Trần Đình Thống) thành điểm du lịch, nhưng không rõ vì sao chủ trương này chưa thành sự thật. Chưa kể, chị Lê cho hay ngôi nhà ông Thiệu đang rục rịch muốn giao cho Hội người cao tuổi, nhưng họ ngần ngại không muốn nhận vì lịch sinh hoạt của Hội khá thưa, lâu lâu đến họp rồi lại đóng cửa thì chẳng ai bảo quản căn nhà. Dấu vết ông Thiệu để lại ở vùng này khá nhiều. Ngoài ngôi nhà xây cho cha mẹ nói trên, còn có ngôi nhà hóng gió bằng gỗ cất kiểu nhà sàn ở bờ biển Ninh Chữ, chỉ cách mép sóng độ mười lăm hai chục mét, tầm nhìn bao trọn một vòng cung biển xanh ngắt tuyệt đẹp. Dân địa phương gọi là Trại Mát hay Nhà Mát. Vẫn theo họ kể, cách đây khoảng hai mấy năm ngôi nhà này vẫn còn nguyên, nhưng sau đó nó bị đập ra và xây lại bằng xi măng mái ngói cũng với hình dạng cũ. Tuy nhiên, trước kia sàn nhà cách mặt đất đến ngang hông người lớn, trẻ con rất thích chạy chơi dưới đó thì giờ khoảng cách đó chỉ còn phân nửa. Nó được dùng làm nhà hàng hải sản mang tên Nhà Mát, thuộc quyền quản lý của khách sạn Sài Gòn-Ninh Chữ. Có vẻ rất vắng. Hôm chúng tôi đến, đúng vào giờ ăn mà cả nhà hàng chỉ lèo tèo đúng hai người khách. Ninh Thuận từ nhiều năm nay là một trong những tỉnh nghèo nhất Việt Nam, nhưng cũng được trời ban cho những thắng cảnh và câu chuyện độc đáo không nơi nào có. Những chứng tích, di vật và giai thoại lịch sử ở Ninh Thuận gắn liền với những nhân vật nổi tiếng của Việt Nam một thời tạo nên một vòng tròn du lịch hoàn hảo cho những ai ưa khám phá. Vì vậy tôi nghĩ nhìn ở góc độ ngắn và thực dụng nhất thì việc tận dụng những điều này nhằm kéo khách du lịch đến sẽ giúp người dân địa phương có thêm nguồn thu lâu dài. Mặt khác, tôi nghĩ những dấu vết, chứng tích còn lại đều bổ ích để có thêm nhìn nhận về một nhân vật của lịch sử, thuộc về lịch sử. Không biết bao giờ tỉnh Ninh Thuận mới giữ gìn và đối xử với những chứng tích quý giá này như chúng đáng phải thế? Thật xót xa khi chứng kiến chúng đang mất đi với tốc độ ngày càng nhanh và có những thứ đã hoàn toàn biến mất. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của Hoàng Xuân từ TPHCM. Bài đã sửa chi tiết về vị trí của hòn Đá Chồng là ở gần thị trấn Khánh Hải, không phải xã Tri Thủy.

vietnam-42129045

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42129045

Hai vụ Trịnh Xuân Thanh và Trầm Bê: có dấu hiệu lạ?

Có vẻ có 'dấu hiệu lạ' qua các diễn biết xảy ra với các vụ án Trịnh Xuân Thanh và Trầm Bê, so với 'thông lệ' những gì thường thấy từ trước trong các vụ án lớn, một khách mời nói với BBC Tiếng Việt hôm thứ Bảy.

Nhiều vụ án lớn được điều tra ở Việt Nam thời gian gần đây cho thấy có một số quan hệ nhất định giữa giới đại gia ngân hàng, tài phiệt với một số quan chức trong bộ máy, tổ chức nhà nước hoặc doanh nghiệp được cho là 'sân sau', theo giới quan sát. Hôm 25/11/2017, blogger, nhà báo tự do Trương Duy Nhất từ Đà Nẵng khi nêu bình luận về hai vụ án trên, nói với Bàn tròn điểm tin tức tuần này của BBC từ Đà Nẵng: Cải cách 'tiếng Việt' thành 'tiếq Việt' và bình luận từ London Hội luận: ông Trịnh Xuân Thanh 'sắp ra tòa' và Tuần Tin Tức VN: Chấp nhận trả giá đối ngoại vì đối nội? Chuyên đề: toàn cảnh vụ Trịnh Xuân Thanh "Có những dấu hiệu lạ qua hai vụ án lớn này, vụ Trịnh Xuân Thanh và vụ Trầm Bê, thường thường trước đây, qua từng giai đoạn, ví dụ điều tra, đến khi kết thúc điều tra là báo chí đã vào cuộc rồi. "Để dọn đường cho cơ quan điều tra kết thúc điều tra, dọn đường cho công việc truy tố của Viện Kiểm sát và đặc biệt là dọn đường cho công tác xét xử phiên tòa. "Ban bí thư và tuyên huấn đều làm công tác dọn đường trước qua báo chí, nhưng điều đặc biệt qua hai vụ án này, đến bây giờ, từ khi bắt ông Trầm Bê, đặc biệt là từ khi 'lôi' ông Trịnh Xuân Thanh từ Đức về đây, ông Trịnh Xuân Thanh đã khai gì? "Đã lấy được tư liệu, cơ quan điều tra đã 'móc' được gì từ miệng ông Trịnh Xuân Thanh, từ miệng ông Trầm Bê, thì hầu như đến bây giờ chúng ta không biết gì cả. Đấy là một điều rất khó hiểu... "Đây là những dấu hiệu rất lạ, nên tôi đang lo một điều là phải chăng những vụ án này sẽ rơi vào tình trạng đầu voi, đuôi chuột. Ông Trịnh Xuân Thanh xuất hiện trên truyền hình Việt Nam vài tháng trước, hôm 04/8/2017, và cho hay ông đã tự nguyện về Việt Nam 'đầu thú'. "Những gì dư luận chúng ta nghĩ lâu nay, ví dụ như vụ Trầm Bê, là bắt ông Trầm Bê và khởi tố và xét xử vụ án Trầm Bê trước vành móng ngựa có ai nữa không?" Cựu phóng viên báo 'Công an Quảng Nam - Đà Nẵng' và báo 'Đại Đoàn kết' nhiều năm về trước, ông Trương Duy Nhất cũng đặt dấu hỏi liên quan đến ông Trầm Bê và vụ án Trầm Bê, hay vụ án Trịnh Xuân Thanh, liệu còn có 'trách nhiệm gì' của những quan chức hay cựu quan chức lãnh đạo cao cấp nào đó trong chính quyền hiện nay, hoặc nhiệm kỳ trước hay không. Trợ thủ là ai? Các mức án nặng trong vụ Ocean Bank Đảng CS 'cần kỷ luật thép' để không tan rã? Vụ Trầm Bê: Thêm 24 người bị khởi tố Nêu quan điểm tiếp tại Bàn tròn điểm tin tức tuần hôm 25/11 của BBC Việt ngữ, Tiến sỹ kinh tế Phạm Chí Dũng, từ Sài Gòn nói: "Thực ra tôi hơi nghiêng về cảm giác lo ngại của nhà báo Trương Duy Nhất là chiến dịch này có thể thành 'đầu voi đuôi chuột' mà nếu 'đầu voi đuôi chuột', thì sẽ chẳng có ai mà đưa ra nữa, không có nhân vật nào thêm để đưa ra nữa. "Đúng như nhà báo Trương Duy Nhất phân tích, từ khi ông Trầm Bê bị bắt, không có thêm thông tin gì cả, khi bắt ông Phạm Công Danh, khi bắt ông Hà Văn Thắm, thì còn bắt thêm hàng loạt, bắt ông Nguyễn Xuân Sơn ở Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu, ông Hà Văn Thắm - Ngân hàng Đại Dương, ông Phạm Công Danh - Ngân hàng Xây dựng. "Sau đó là một dây các lãnh đạo của ngân hàng đó, rồi các trưởng, phó phòng ở các ngân hàng đó, kể cả chi nhánh, nghĩa là mỗi vụ án như vậy còn kéo thêm từ 30 tới 40 người bị bắt. "Ông Trầm Bê thì rất đặc biệt, bắt từ đầu tháng 8/2017 cho tới giờ là gần bốn tháng rồi, nhưng chưa thấy bắt thêm ai cả. Ông Trầm Bê (trái), cựu lãnh đạo Ngân hàng Sacombank, bị bắt hôm 01/8/2017, truyền thông Việt Nam cho hay ông đã bị bắt cùng 15 người trong một vụ án. "Và tôi không nghĩ là vụ việc ông Trầm Bê chỉ liên quan một mình ông, mà chắc chắn là ông phải có trợ thủ của ông, thế thì bây giờ trợ thủ của ông đâu? Và tại sao không có thông tin nào về Trầm Bê? "Thôi thì không có thông tin thì đó là chuyện của công an, vì công an có quyền giữ bảo mật đối với báo chí về chuyện này, nhưng tại sao bắt ông Trầm Bê lại không bắt thêm ai? Đó là một dấu hỏi rất lớn," Chủ tịch Hội nhà báo độc lập Việt Nam nói. Đầu voi đuôi chuột, giơ cao đánh khẽ? Từ Trịnh Xuân Thanh đến Trầm Bê, Hồ Thị Kim Thoa Vụ bắt ông Trầm Bê: Sẽ còn ai nữa? Ông Nguyễn Phú Trọng có chỉnh đốn nổi Đảng? Và ông Phạm Chí Dũng nói thêm: "Dấu hỏi thứ hai liên quan chuyện 'đầu voi đuôi chuột' mà chúng tôi vừa đề cập, rõ ràng là trong năm 2017, chiến dịch được cho là chống tham nhũng của ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chưa đâu vào đâu cả. "Trường hợp một ông đã bị cách chức Ủy viên Bộ Chính trị mà lại không cách luôn chức Ủy viên Trung ương Đảng, trong khi đó Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã nhận định trong báo cáo của mình là 'rất nghiêm trọng', ông vẫn là Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương, thuộc Ban chấp hành Trung ương, tại sao để đó? "Và tại sao đến Hội nghị Trung ương 6 lại không có vấn đề của ông đó và tại sao trước và sau Hội nghị Trung ương 6 thì khẩu khí chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng khác hẳn so với trước đó vốn quyết liệt, thậm chí nói như một triết lý mới, khẩu khí mới nói ra như một sự xuất thần: 'lò đã nóng lên rồi, thì củi tươi đưa vào cũng phải cháy'. "Thế nhưng mà sau đó lại nói là 'mở đường cho người ta tiến', đó là khẩu khí của ông Nguyễn Phú Trọng cũng trong các cuộc họp, như vậy nhiều dư luận cho rằng ông dịu hẳn đi và dường như, thậm chí một số lãnh đạo bây giờ cũng phải nhận xét 'trung ương thì nóng, nhưng địa phương thì nguội', thế thì chống tham nhũng cái nỗi gì? "Mà nếu không chống tham nhũng được như vậy, thì chỉ 'giơ cao đánh khẽ' thôi và cuối cùng mọi chuyện sẽ trở về 'đầu voi đuôi chuột', có nghĩa là nếu như vụ án Trịnh Xuân Thanh và vụ án Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có đưa ra xử đúng thời hạn, đúng thời điểm vào tháng Giêng và tháng Hai năm sau, năm 2018, thì có lẽ là chỉ xử phần ngọn mà thôi," Tiến sỹ Phạm Chí Dũng nêu quan điểm riêng. Ông Nguyễn Phú Trọng (trái) đang ở nửa đầu của nhiệm kỳ thứ hai trên cương vị Tổng bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam. Truyền thông Việt Nam trong tháng 10/2017 đưa tin về các hoạt động tiếp xúc cử tri của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có tường trình một số phát biểu của ông, theo đó, nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam được dẫn lời nói: "Có vụ án mấy năm không xử được vì liên quan đến nhiều thứ khác, cần có thời gian. Nhiều vụ làm nhanh, nhưng cũng có những vụ phải làm sao cho tâm phục khẩu phục, chứng cứ rành rành không thể chối được nữa thì mới nhận tội... Thông thường anh nào cũng kêu oan, anh nào cũng kêu nặng quá, nhưng dân thì bảo vẫn còn nhẹ, phải làm quyết liệt hơn nữa". Vẫn theo truyền thông Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng cho biết: "Những vụ việc được xử lý trong thời gian qua, cuối cùng tất cả đều tâm phục khẩu phục. Thậm chí, người bị kỷ luật còn cảm ơn, các đồng chí bị kỷ luật nói rằng thi hành kỷ luật tôi rất đúng... Việc xử lý cán bộ cốt để sửa, cốt để tiến bộ, để trưởng thành và tốt nhất là tự giác thấy mà sửa đi..." "Đấu tranh là để là để giữ ổn định, phát triển; đấu tranh để đoàn kết tốt hơn chứ không phải để làm đổ vỡ đi. Xử lý sao cho người ta giác ngộ, để thu hồi tài sản không để mất mát. "Để tất cả mọi người thấy được vết xe đổ ấy. Thế mới là thành công, không để gây bất mãn cho xã hội," ông Nguyễn Phú Trọng được báo chí chính thống của Việt Nam dẫn lời nhấn mạnh.

summarize: Nhiều vụ án lớn được điều tra ở Việt Nam thời gian gần đây cho thấy có một số quan hệ nhất định giữa giới đại gia ngân hàng, tài phiệt với một số quan chức trong bộ máy, tổ chức nhà nước hoặc doanh nghiệp được cho là 'sân sau', theo giới quan sát. Hôm 25/11/2017, blogger, nhà báo tự do Trương Duy Nhất từ Đà Nẵng khi nêu bình luận về hai vụ án trên, nói với Bàn tròn điểm tin tức tuần này của BBC từ Đà Nẵng: Cải cách 'tiếng Việt' thành 'tiếq Việt' và bình luận từ London Hội luận: ông Trịnh Xuân Thanh 'sắp ra tòa' và Tuần Tin Tức VN: Chấp nhận trả giá đối ngoại vì đối nội? Chuyên đề: toàn cảnh vụ Trịnh Xuân Thanh "Có những dấu hiệu lạ qua hai vụ án lớn này, vụ Trịnh Xuân Thanh và vụ Trầm Bê, thường thường trước đây, qua từng giai đoạn, ví dụ điều tra, đến khi kết thúc điều tra là báo chí đã vào cuộc rồi. "Để dọn đường cho cơ quan điều tra kết thúc điều tra, dọn đường cho công việc truy tố của Viện Kiểm sát và đặc biệt là dọn đường cho công tác xét xử phiên tòa. "Ban bí thư và tuyên huấn đều làm công tác dọn đường trước qua báo chí, nhưng điều đặc biệt qua hai vụ án này, đến bây giờ, từ khi bắt ông Trầm Bê, đặc biệt là từ khi 'lôi' ông Trịnh Xuân Thanh từ Đức về đây, ông Trịnh Xuân Thanh đã khai gì? "Đã lấy được tư liệu, cơ quan điều tra đã 'móc' được gì từ miệng ông Trịnh Xuân Thanh, từ miệng ông Trầm Bê, thì hầu như đến bây giờ chúng ta không biết gì cả. Đấy là một điều rất khó hiểu... "Đây là những dấu hiệu rất lạ, nên tôi đang lo một điều là phải chăng những vụ án này sẽ rơi vào tình trạng đầu voi, đuôi chuột. Ông Trịnh Xuân Thanh xuất hiện trên truyền hình Việt Nam vài tháng trước, hôm 04/8/2017, và cho hay ông đã tự nguyện về Việt Nam 'đầu thú'. "Những gì dư luận chúng ta nghĩ lâu nay, ví dụ như vụ Trầm Bê, là bắt ông Trầm Bê và khởi tố và xét xử vụ án Trầm Bê trước vành móng ngựa có ai nữa không?" Cựu phóng viên báo 'Công an Quảng Nam - Đà Nẵng' và báo 'Đại Đoàn kết' nhiều năm về trước, ông Trương Duy Nhất cũng đặt dấu hỏi liên quan đến ông Trầm Bê và vụ án Trầm Bê, hay vụ án Trịnh Xuân Thanh, liệu còn có 'trách nhiệm gì' của những quan chức hay cựu quan chức lãnh đạo cao cấp nào đó trong chính quyền hiện nay, hoặc nhiệm kỳ trước hay không. Trợ thủ là ai? Các mức án nặng trong vụ Ocean Bank Đảng CS 'cần kỷ luật thép' để không tan rã? Vụ Trầm Bê: Thêm 24 người bị khởi tố Nêu quan điểm tiếp tại Bàn tròn điểm tin tức tuần hôm 25/11 của BBC Việt ngữ, Tiến sỹ kinh tế Phạm Chí Dũng, từ Sài Gòn nói: "Thực ra tôi hơi nghiêng về cảm giác lo ngại của nhà báo Trương Duy Nhất là chiến dịch này có thể thành 'đầu voi đuôi chuột' mà nếu 'đầu voi đuôi chuột', thì sẽ chẳng có ai mà đưa ra nữa, không có nhân vật nào thêm để đưa ra nữa. "Đúng như nhà báo Trương Duy Nhất phân tích, từ khi ông Trầm Bê bị bắt, không có thêm thông tin gì cả, khi bắt ông Phạm Công Danh, khi bắt ông Hà Văn Thắm, thì còn bắt thêm hàng loạt, bắt ông Nguyễn Xuân Sơn ở Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu, ông Hà Văn Thắm - Ngân hàng Đại Dương, ông Phạm Công Danh - Ngân hàng Xây dựng. "Sau đó là một dây các lãnh đạo của ngân hàng đó, rồi các trưởng, phó phòng ở các ngân hàng đó, kể cả chi nhánh, nghĩa là mỗi vụ án như vậy còn kéo thêm từ 30 tới 40 người bị bắt. "Ông Trầm Bê thì rất đặc biệt, bắt từ đầu tháng 8/2017 cho tới giờ là gần bốn tháng rồi, nhưng chưa thấy bắt thêm ai cả. Ông Trầm Bê (trái), cựu lãnh đạo Ngân hàng Sacombank, bị bắt hôm 01/8/2017, truyền thông Việt Nam cho hay ông đã bị bắt cùng 15 người trong một vụ án. "Và tôi không nghĩ là vụ việc ông Trầm Bê chỉ liên quan một mình ông, mà chắc chắn là ông phải có trợ thủ của ông, thế thì bây giờ trợ thủ của ông đâu? Và tại sao không có thông tin nào về Trầm Bê? "Thôi thì không có thông tin thì đó là chuyện của công an, vì công an có quyền giữ bảo mật đối với báo chí về chuyện này, nhưng tại sao bắt ông Trầm Bê lại không bắt thêm ai? Đó là một dấu hỏi rất lớn," Chủ tịch Hội nhà báo độc lập Việt Nam nói. Đầu voi đuôi chuột, giơ cao đánh khẽ? Từ Trịnh Xuân Thanh đến Trầm Bê, Hồ Thị Kim Thoa Vụ bắt ông Trầm Bê: Sẽ còn ai nữa? Ông Nguyễn Phú Trọng có chỉnh đốn nổi Đảng? Và ông Phạm Chí Dũng nói thêm: "Dấu hỏi thứ hai liên quan chuyện 'đầu voi đuôi chuột' mà chúng tôi vừa đề cập, rõ ràng là trong năm 2017, chiến dịch được cho là chống tham nhũng của ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chưa đâu vào đâu cả. "Trường hợp một ông đã bị cách chức Ủy viên Bộ Chính trị mà lại không cách luôn chức Ủy viên Trung ương Đảng, trong khi đó Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã nhận định trong báo cáo của mình là 'rất nghiêm trọng', ông vẫn là Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương, thuộc Ban chấp hành Trung ương, tại sao để đó? "Và tại sao đến Hội nghị Trung ương 6 lại không có vấn đề của ông đó và tại sao trước và sau Hội nghị Trung ương 6 thì khẩu khí chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng khác hẳn so với trước đó vốn quyết liệt, thậm chí nói như một triết lý mới, khẩu khí mới nói ra như một sự xuất thần: 'lò đã nóng lên rồi, thì củi tươi đưa vào cũng phải cháy'. "Thế nhưng mà sau đó lại nói là 'mở đường cho người ta tiến', đó là khẩu khí của ông Nguyễn Phú Trọng cũng trong các cuộc họp, như vậy nhiều dư luận cho rằng ông dịu hẳn đi và dường như, thậm chí một số lãnh đạo bây giờ cũng phải nhận xét 'trung ương thì nóng, nhưng địa phương thì nguội', thế thì chống tham nhũng cái nỗi gì? "Mà nếu không chống tham nhũng được như vậy, thì chỉ 'giơ cao đánh khẽ' thôi và cuối cùng mọi chuyện sẽ trở về 'đầu voi đuôi chuột', có nghĩa là nếu như vụ án Trịnh Xuân Thanh và vụ án Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có đưa ra xử đúng thời hạn, đúng thời điểm vào tháng Giêng và tháng Hai năm sau, năm 2018, thì có lẽ là chỉ xử phần ngọn mà thôi," Tiến sỹ Phạm Chí Dũng nêu quan điểm riêng. Ông Nguyễn Phú Trọng (trái) đang ở nửa đầu của nhiệm kỳ thứ hai trên cương vị Tổng bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam. Truyền thông Việt Nam trong tháng 10/2017 đưa tin về các hoạt động tiếp xúc cử tri của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có tường trình một số phát biểu của ông, theo đó, nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam được dẫn lời nói: "Có vụ án mấy năm không xử được vì liên quan đến nhiều thứ khác, cần có thời gian. Nhiều vụ làm nhanh, nhưng cũng có những vụ phải làm sao cho tâm phục khẩu phục, chứng cứ rành rành không thể chối được nữa thì mới nhận tội... Thông thường anh nào cũng kêu oan, anh nào cũng kêu nặng quá, nhưng dân thì bảo vẫn còn nhẹ, phải làm quyết liệt hơn nữa". Vẫn theo truyền thông Việt Nam, ông Nguyễn Phú Trọng cho biết: "Những vụ việc được xử lý trong thời gian qua, cuối cùng tất cả đều tâm phục khẩu phục. Thậm chí, người bị kỷ luật còn cảm ơn, các đồng chí bị kỷ luật nói rằng thi hành kỷ luật tôi rất đúng... Việc xử lý cán bộ cốt để sửa, cốt để tiến bộ, để trưởng thành và tốt nhất là tự giác thấy mà sửa đi..." "Đấu tranh là để là để giữ ổn định, phát triển; đấu tranh để đoàn kết tốt hơn chứ không phải để làm đổ vỡ đi. Xử lý sao cho người ta giác ngộ, để thu hồi tài sản không để mất mát. "Để tất cả mọi người thấy được vết xe đổ ấy. Thế mới là thành công, không để gây bất mãn cho xã hội," ông Nguyễn Phú Trọng được báo chí chính thống của Việt Nam dẫn lời nhấn mạnh.

081209_hochiminh_rethinking

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/12/081209_hochiminh_rethinking

Kiến giải của một người Nhật về ông Hồ

Một chuyên gia người Nhật đã thu hút chú ý của người tham dự Hội thảo Việt Nam học ở Hà Nội, với bài thuyết trình nhận định ông Hồ Chí Minh là người theo chủ nghĩa cộng hòa chứ không phải cộng sản.

Tại hội thảo quy tụ hàng trăm nhà nghiên cứu trong ngoài nước vừa kết thúc cuối tuần qua, GS. Yoshiharu Tsuboi , Đại học Waseda, giới thiệu bài viết "Khảo cứu lại về Hồ Chí Minh". Nhà nghiên cứu này giải thích ông muốn thoát khỏi quan niệm của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà thay vào là xem xét tư tưởng ông Hồ "trên một lập trường giá trị tự do hơn". Nghiên cứu Việt Nam từ năm 1973, GS. Tsuboi đã đi thăm những nơi ông Hồ Chí Minh từng đặt chân đến, từ tỉnh Nghệ An, đến Hong Kong, Quảng Đông, Moscow, Paris, London. Ông viết trong bài tiểu luận rằng "có lẽ giá trị mà Hồ Chí Minh coi trọng nhất trong suốt cuộc đời của mình là những giá trị của nền cộng hòa" và cơ sở lý luận của ông là "Tự do, Bình đẳng, Bác ái". Tinh thần cộng hòa Pháp Tác giả giải thích tiếp: "Tinh thần nền cộng hòa Pháp mang tính lý tưởng cao...Lấy ví dụ, nó không quan tâm tới người đó là người Nhật hay người Việt Nam, sinh ra ở tỉnh nào, xuất thân trong gia đình hay dòng họ nào, bao nhiêu tuổi, là nam hay nữ." "Vấn đề quan trọng là con người đó với tư cách là một cá nhân có đủ khả năng suy nghĩ một cách lý tính hay không. Nền cộng hòa được xây dựng bởi những cá nhân là nhân dân Pháp, bất kể giai cấp, màu da hay người đó có sinh ra ở Pháp hay không." Tinh thần này khác hẳn với quan niệm sống của thế giới Đông Á, trong đó có Việt Nam. Ông Tsuboi kể rằng ông rất lúng túng mỗi khi gặp người Việt và được hỏi những câu hỏi liên quan cá nhân (học ở đâu, vùng nào, gia đình ra sao). "Để xây dựng được quan hệ tốt đẹp cho hai bên và ứng xử đúng với những qui tắc xã hội vô hình, trước tiên người Việt phải tìm hiểu những thuộc tính của đối phương. Đây không chỉ là truyền thống của riêng Việt Nam mà là truyền thống của cả khu vực theo văn hóa Nho giáo." "Người ta đã không đạt tới được nhận thức rằng: điều kiện tiền đề của nền cộng hòa là những "cá nhân" theo quan điểm giá trị mới về con người." Học giả người Nhật cho rằng Hồ Chí Minh là "lãnh đạo chính trị duy nhất ở Đông Á nhận thức được một cách đúng đắn nhất tinh thần nền cộng hòa và ông đã cố gắng đưa nó vào Việt Nam". Để chứng minh, tác giả nhắc lại việc khi là thành viên Quốc tế Cộng sản, Hồ Chí Minh vẫn cho rằng cần ưu tiên "đấu tranh giải phóng dân tộc giành lại độc lập cho Việt Nam chứ không phải là vấn đề giai cấp. Về mặt này, Hồ Chí Minh không phải là một người cộng sản 'chính thống' theo chủ nghĩa Marx-Lenin". Trong bài, ông Tsuboi nhắc lại một câu chuyện từng được một chuyên gia khác người Nhật Furuta Motoo công bố năm 1996. Tháng Tám 1944, khi được Quốc dân đảng thả và chuẩn bị quay về Việt Nam, ông Hồ nói với Tướng Trương Phát Khuê của Quốc dân đảng: "Tuy tôi là một người cộng sản nhưng bây giờ vấn đề mà tôi quan tâm không phải là chủ nghĩa cộng sản mà là độc lập tự do của Việt Nam. Tôi xin hứa với anh một lời hứa đặc biệt: trong vòng 50 năm tới sẽ không thực hiện chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam". Ước mơ Độc lập Tác giả biện luận: "Độc lập mà Hồ Chí Minh muốn xây dựng là một nước độc lập, một nhà nước chủ quyền theo kiểu Cận đại. Từ Độc lập của ông bao hàm ý nghĩa xây dựng một quốc gia chủ quyền có lực lượng sánh vai được với các cường quốc trên thế giới. Ý tưởng của ông là không chỉ xây dựng một chế độ Dân chủ cộng hòa mà còn xây dựng nên hình ảnh những Con người mới đóng vai trò gánh vác quốc gia độc lập." Khái niệm Tự do, với Hồ Chí Minh, là "không chỉ đơn thuần là đất nước được độc lập, nhà nước có chủ quyền và có quyền tự do phát ngôn, hoạt động trên trường quốc tế, mà phải là thứ tự do được từng người dân ca ngợi." "Nó cũng yêu cầu mỗi người dân ca ngợi quyền tự do đó phải trở thành chủ thể xây dựng từ dưới lên trật tự của nền cộng hòa, yêu cầu từng cá nhân phải có khả năng suy nghĩ, quyết định với tinh thần trách nhiệm cao". Hạnh phúc của Hồ Chí Minh là "mỗi người đều có quyền mưu cầu hạnh phúc và phải chủ động, tích cực tranh đấu để giành được hạnh phúc đó". Tác giả cho rằng từ mấy chục năm qua, "thông điệp của Hồ Chí Minh hầu như không được truyền bá và lý giải một cách đầy đủ và đúng đắn". "Người ta đã coi ông như một người lãnh đạo của phong trào cộng sản quốc tế, một người theo chủ nghĩa Marx-Lenin... Ai cũng lấy ý thức hệ làm chủ thể để lý giải ông Hồ, và ngay bản thân ông Hồ, để nhận được viện trợ tiếp tục công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc mình, không có một sự lựa chọn nào khác ngoài việc phát ngôn và hành động như một thành viên của liên minh những người cộng sản." "Thế hệ kém ông Hồ 10 tuổi như Đại tướng Võ Nguyên Giáp hay ông Trần Văn Giàu, do chịu sự giám thị gay gắt của nhà đương cục Thực dân, đã phải hoạt động tại nước ngoài một thời gian." "Chính vì vậy, họ đã hiểu được tình hình bên ngoài và lý giải được một phần tinh thần nền cộng hòa của Hồ Chí Minh. Sự lý giải của họ là nhờ vào kinh nghiệm sống ở các nước Âu Mỹ, chủ yếu là nước Pháp." Trong khi đó, GS. Tsuboi nói, thế hệ cách mạng sau này không mấy người từng sống ở nước ngoài. "Họ thiếu đi nền tảng tư tưởng để có thể lý giải được đầy đủ "Tinh thần nền cộng hòa" mà Hồ Chí Minh đã đúc kết được sau 30 năm bôn ba ở hải ngoại." "Càng đến những thế hệ trẻ hơn, người ta càng có xu hướng lý giải Hồ Chí Minh chỉ theo góc độ là nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản. Cùng với việc thần tượng hóa Hồ Chí Minh, người ta đang đánh mất đi khả năng lý giải nội tại Hồ Chí Minh với tư cách là một con người bình thường." Thời gian gần đây vẫn có các sách nghiên cứu, thậm chí tiểu thuyết về Hồ Chí Minh ở Phương Tây và châu Á, gần nhất là ở Đài Loan, đưa ra các quan điểm, thậm chí các giả thuyết khác nhau về thân nhân và suy tư của ông Hồ. Nhà văn Dương Thu Hương vừa cho ra mắt cuốn tiểu thuyết Đỉnh Cao Chói Lọi ở Pháp với nhân vật Chủ tịch gợi lại nhiều nét về ông Hồ. Riêng tại Việt Nam, các quan điểm chính thống về ông có vẻ như vẫn bị đóng khung trong cách nhìn giai cấp và đấu tranh giải phóng dân tộc. Đời tư của Hồ Chí Minh hiện vẫn là đề tài cấm kỵ tại Việt Nam. Trong bối cảnh đó, nghiên cứu và phát biểu của GS Tsuboi có cơ hội mở ra một cuộc tranh luận mới. Thang, Hà NộiBác Hồ là con người có tư tưởng riêng, tư tưởng ấy đại diện cho tất cả người dân Việt Nam, nhưng không phải là cho bộ máy lãnh đạo của Việt Nam. Theo các ngài nói thì không có Bác thì không có chiến tranh? Các ngài học lịch sử chưa? Người VN đã chiến đấu như thế nào trước khi có bác, đó là vì người VN không muốn sống kiếp nô lệ. GS Tsuboi đã đúng và đã cả gan nói điều mà chưa một người nước ngoài nào dám nói ở VN. Bởi vì ngày nay VN có một Đảng là Đảng CS. Cái đảng mà Bác Hồ chỉ muốn thuận lơi hơn để giải phóng dân tộc ấy thế mà được con người như Trần Phú (là một người quốc tế CS rặt) được Bác Hồ buộc phải nhận ông vào hàng ngũ của Bác để làm vừa lòng quốc tế 3. Trần Phú đã truyền bá và cả sau này đã đưa VN đến một con đường không phải của Bác Hồ để đất nước bế tắc như ngày nay. Vậy mà những con người sau này vẫn cứ khu khư đi theo đễ được thuận lợi cho chiếc ghế của mình. Không dám nhìn vào thực tế. Nothing Hà NộiĐúng là không ai có thể phủ nhận Hồ Chí Minh là người lãnh đạo vĩ đại và có tài. Mọi người chỉ thích đổ lối cho người khác trong khi chính bản thân mình lại chẳng làm được gì nhiều cho đất nước và dân tộc như ông. Từ xưa tới nay, dân tộc ta tồn tại với biết bao cuộc chiến tranh (không chỉ xảy ra dưới thời của Bác). Đấu tranh để tồn tại, tự do - đó luôn là chân ly chính đáng mà hàng ngày mọi người đều phải đối mặt (cuộc sống, cơm ăn, áo mặc). Chiến tranh vũ khí chẳng qua cũng chỉ la 1 hình thức tương tự. Trong thời khắc khó khăn, khổ cực đó, là một người bình thường, nhưng ông là người duy nhất dám nghĩ, dám làm, dám hy sinh cả cuộc đời mình cho nhân dân được tự do, độc lập, hạnh phúc. Và dù có bao nhiêu mất mát đau thương, Việt Nam đã được đền đáp xứng đáng. Chỉ tiếc rằng những người tiếp nối ông không còn ý trí như ông nữa. Ẩn DanhVấn đề tôi muốn nói đến đây là tư cách, và quan trọng hơn nữa đó là tính chính xác của những giả thuyết của chúng ta, hay của những nhà nghiên cứu. Họ cũng như chúng ta, những người của thế hệ sau, và đặc biệt họ càng không hiểu gì về lịch sử, đất nước, con người Việt Nam. Chúng ta tự hiểu rõ về chúng ta hơn cả, nên đừng nói gì cả. Long Mazda, Hà NộiThiết nghĩ các bạn nên tự hỏi mình đã làm được gì cho Tổ Quốc, không nên có những ý nghĩ độc đoán của riêng mình, xét soi về Lịch sử dân tộc - Tư tưởng HCM theo chủ nghĩa cực đoan. Đất nước Việt Nam bao nhiêu năm chiến tranh, hàng vạn người phải hy sinh để dành độc lập tự do, dân chủ cho đất nước. Các bạn là người Việt Nam ruột thịt thì hãy chung sức, chung lòng, hãy làm điều gì đó có ích hơn cho riêng mình cho mọi người và hơn hết cho Tổ Quốc Việt Nam. Hào Quang, TP HCMThiết tưởng ông Ngô Đình Diệm và sau này là các ông Dương Văn Minh , Trần Văn Hương, Nguyễn Văn Thiệu là những người theo chủ nghĩa quốc gia (nationalism) vì thế trong cuộc nội chiến giữa 2 miền Việt Nam trước đây ta hay nghe 2 chữ phe quốc gia và phe cộng sản. Các ông vừa nhắc tới chỉ dựa vào Mỹ để có điều kiện chống Cộng bảo vệ Độc lập QG mà thôi ! Và khi cần các ông ấy cũng cố gắng tách rời cái lưng ông Mỹ! Nhưng tiếc là người Mỹ quá coi thường chính quyền và tinh thần dân chủ của dân miền nam VN. Từ đó có cuộc chiến đấu ý thức hệ giữa 2 miền và huynh đệ tương tàn làm chết hàng triệu người lính và người dân vô tội của cả 2 miền. Những người lãnh đạo của cả 2 miền đều có tội với bao lầm than chết chóc của bao người và gia đình vô tội ấy và ngay người Mỹ, người Nga, Tàu, Hàn quốc, Nhật ...đều cũng có tội lớn với VN . Hùng Vương Hà NộiTrước 1945 cả châu Á là thuộc địa của phát xít và thực dân, nhưng đến nay tất cả đều đã độc lập. Đó là xu hướng tất yếu phải đến nhưng cái giá của độc lập lại không giống nhau. Việt Nam đã được Hồ chủ tịch chọn con đường đấu tranh để giành độc lập và hàng triệu con người phải bỏ mạng, đất nước kiệt quệ phải sống dựa vào nước ngoài. Trong khi đó các nước trong khu vực đã chọn cho mình cách giành độc lập ít đổ máu và tốn ít tiền bạc hơn chúng ta nhiều. Vấn đề không dừng ở đó, sau độc lập VN theo thể chế cộng sản độc đảng trong khi xu thế loài người là dân chủ đa đảng, một lần nữa chúng ta lại tụt lại phía sau và phải chờ đến đấu tranh mới theo kịp xu thế chung. Trong khi các quốc gia trong khu vực do lựa chon đường lối phù hợp và tuân theo quy luật từ đầu lên họ có nhiều lợi thế trong phát triển. Trung Quốc là một ngoại lệ từ xưa chúng ta không thể theo họ được, nhưng tất yếu rồi họ phải theo quy luật phát triển chung. Quan điểm mỗi người một khác nhưng lịch sử sẽ cho con cháu chúng ta thấy sự đúng sai dù chính phủ ngày nay không cho dân bàn luận những vấn đề nhậy cảm thế này. Dee, MelbourneThật sự tôi có đọc vài nghiên cứu về Hồ Chí Minh, theo tôi nghĩ thì ông theo chủ nghĩa dân tộc hơn là chủ nghĩa cộng sản. Ông chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ tư tưởng tam dân của Ngài Tôn Dật Tiên. Nhưng vì nhiều lý do khách quan và chủ quan nên ông Hồ đã phải chọn con đường Cộng Sản để giải phóng Việt Nam khỏi sự cai quản của Pháp. Nhưng những gì chúng ta thấy được khi ông Hồ Chí Minh còn nắm thực quyền thì ông Hồ đã nâng cao vai trò giải phóng dân tộc trên giải phóng giai cấp, chỉ tiếc là giai đoạn nắm thực quyền của ông quá ngắn. Lam SơnChúng ta không thần thánh Bác, vì Bác cũng chỉ là một con người, dù là một trong những con người kiệt xuất của dân tộc chúng ta. Hầu hết nhân dân Việt Nam sẽ không chấp nhận mọi sự xuyên tạc, bôi nhọ, thóa mạ đời tư của Bác một cách thô thiển, lố bịch và vô căn cứ như một số kẻ đố kỵ, tay sai cho đế quốc, thực dân, khoác áo những người đấu tranh cho dân chủ ở Việt Nam đang làm. Còn những người thực sự muốn đấu tranh cho dân chủ của VN có thể không chấp nhận CNCS, nhưng không thể dùng phương pháp này để đấu tranh được đâu. Nếu dùng nó như một vũ khí đấu tranh chắc chắn họ sẽ thất bại. Minh, SydneyCompatriot ngây thơ quá. Thử hỏi không ai đánh Pháp thì Pháp có chịu trả độc lập cho bất cứ ai không? Châu Phi có theo CNCS đây mà 500 năm phải chịu ách Pháp đô hộ. CompatriotPhần lớn các nước ở châu Á, châu Phi, Mỹ La Tinh trước 1945 đều là thuộc địa của các nươc thực dân, đế quốc cả, các nước Đông nam á láng giềng của ta cũng vậy. Thế mà , từ 1950-1960 các nước đã được đôc lập, không có chiến tranh tàn phá, ly tán, chết hàng triệu người chocả 2 miền. Không có HCM du nhập Chủ nghĩa CS ngoại lai, hà khắc, xa lạ với nền văn hoá Á đông ở nước ta, giải phóng miền nam, thì nước ta vẫn độc lập, tự do như các nước khác trên thế giới, thậm chí giàu mạnh hơn cả các nước Đông nam á từ lâu rồi. Sở dỉ Pháp không trao trả độc lập cho nước ta như hàng chục nước thuộc địa của Pháp trên thế giới vì Pháp chống CNCS. LeoThật là thiển cận khi cho rằng Việt Nam sẽ tốt hơn khi không có HCM, các ngài những người theo quan điểm này, các ngài hiểu về lịch sử Việt Nam trong hơn 2000 năm trở lại đây? Các ngài đã từng nghe câu nói "Bao giờ nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam chống Pháp", hay các ngài nghĩ rằng cứ làm dân thuộc địa thì sướng hơn? Nguyễn QuangTrong cuốn hồi ức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp có ghi lại một câu chuyện của Hồ Chủ tịch. Bác đã kể với Đại tướng rằng ban đầu không hề biết chủ nghĩa cộng sản hay chủ nghĩa nào, cứ chủ nghĩa nào giúp nhân dân VN giải phóng thì theo. Năm đó Bác đọc được trong luận cương chính trị của Lê Nin có câu: “Các dân tộc muốn tự giải phóng mình thì phải theo chủ nghĩa cộng sản” thế là Bác đến với Liên Xô. Quyết định của Bác là đúng. Nếu không “tụng kinh” CSCN thì làm sao có vũ khí XHCN để đánh thực dân, đế quốc? Thế hệ trẻ Việt Nam mãi mãi kính trọng và tôn thờ Người vì bản sắc lãnh tụ anh hùng mà Người mang lại cho nhân dân Việt Nam. Dưới ánh sáng soi đường của vị lãnh tụ lỗi lạc, nhân dân Việt Nam đã sống ngẩng cao đầu và bách chiến bách thắng. TDHBây giờ toàn nói đến tư tưởng Hồ Chí Minh toàn là sai. Thực ra tìm hiểu tư tưởng Hồ chí Minh Phải nghiên cứu về bản hiến pháp 1946, tuyên ngôn dộc lập. Tiếc thay cụ Hồ chỉ thực sự nắm quyền từ 1941-1951. Tôi mong muốn sau này ta sẽ khôi phục lại nước Việt Nam dân chủ cộng hòa với Đảng lao động Việt Nam - Đảng đại diện cho toàn dân Việt Nam lãnh đạo, đồng thời khôi phục lại tinh thần bản hiến pháp năm 1946. Trọng HiếuTôi cũng luôn tâm niệm rằng Bác theo chủ nghĩa dân tộc tức là làm thế nào cho dân ta được độc lập và tự do, CNCS chỉ là con đường bắt buộc tại thời điểm đó phải theo để dành độc lập. Thực tế cho thấy Bác đã đặt tên nước là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà chứ không phải là CHXHCN VN và tên Đảng là Đảng Lao Động, rất tiếc những đường lối đúng đắn của Bác chỉ còn là điếu văn được đặt trên bàn thờ Bác, Trần Phú hay Trường Chinh đã khiến những tư tưởng của Bác về dân chủ, về một nền cộng hoà đã không trở thành hiện thực. Tôi vẫn mãi tôn thờ Bác như một người lãnh tụ thiên tài. Sau này khi Việt Nam không còn theo CNCS, chắc chắn những giá trị của Bác mới được hiện hữu! Minh SydneyBạn Cali, Đúng là không có ông Hồ thì không có chiến tranh VN. Nhưng không có ông Hồ thì cũng có thể bạn đang ngồi ở VN nói tiếng Pháp thay tiếng mẹ đẻ, chấp nhận thân phận công dân hạng 2 ở ngay mảnh đất quê hương. Spiderman Hà NộiTôi không hiểu việc Ông Duy Hạnh viết ra dựa trên cơ sở nào. Thực ra Ông có bao giờ tìm hiểu về lịch sử Việt Nam hay không? Ông nói rằng "không có Hồ chí Minh thì nước Việt Nam sẽ tốt hơn sao?" Ông phải biết rằng ai là người tìm ra và lãnh đạo nhân dân Việt Nam giải phóng dân tộc, ai là người mang lại sự tự do, độc lập cho đất nước, chẳng lẽ sự khai hóa của Thực dân pháp mang lại cho đồng bào ông những thứ đó hay sao? Bằng rượu, thuốc phiện và mại dâm à? Bằng sự đàn áp, bóc lột nhân dân bằng sưu cao thuế nặng. Chẳng lẽ ông lại muốn dân tộc mình sống như thế chứ? Còn nữa ông nói rằng không nên dùng bạo lực cách mạng sao? Ông có bao giờ tự từ bỏ quyền lợi của mình đang có để cho kẻ mà mình đang thống trị không? Nếu như không dùng bạo lực cách mạng thì ông lấy cái gì để lật đổ chế độ thống trị đó chứ. Ông xem các cuộc cách mạng diễn ra trên thế giới có bao giờ thành công được nếu không dùng bạo lực không? Tôi nghĩ ông nên đọc lịch sử đi nhé Vô DanhNhớ chuyện xưa CIA từng hợp tác với Hồ Chủ Tịch bàn về người theo cộng hòa hay cộng sản, theo ngu ý của tôi, Cụ đi theo con đường giải phóng, độc lập dân tộc, nếu như CIA và Mỹ hợp tác với Hồ Chí Minh, có thể chúng ta đã có 1 đất nước Việt Nam rất khác. NguyênTôi không cần biết Bác theo chủ nghĩa gì nhưng cả dân tộc biết Người đã làm gì cho dân tộc cho nhân dân mình. Muốn đánh giá gì cũng phải dựa trê lịch sử và tinh thần Việt. Hồ Chí Minh là người vĩ đại của dân tộc, mang lại tự do, độc lập cho dân tộc. Nếu không có những người như Hồ Chí Minh thì thế giớ này, chủ nghĩa tư bản sẽ không thay đổi như hiện tại đâu. Trần ThanhÔng Hồ đã dùng chủ nghĩa Mác để giải phóng dân tộc, chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng. Tuy nhiên, sau 1954, phương thức lãnh đạo tập thể của chủ nghĩa công sản đã làm cho ông Hồ không lèo lái con thuyền theo ý mình nữa. Có thời gian ông Hồ bị Tổng Bí thư Trần Phú cho ngồi chơi xơi nước. Việc rước chiến tranh của 2 phe Cộng sản và Tư Bản vào Việt Nam đã làm cho hàng triệu người Việt Nam thiệt mạng, huynh đệ chém giết lẫn nhau, lịch sử phải công bằng, không thể đổ lỗi cho một mình ông Hồ. BGMÔng Hồ chẳng theo cái gì chỉ theo cái cực quyền và cái sạch sẽ sau khi mọi việc đã lật bài - nói và làm trở thành giấy trắng mực đen. Nam Hà NộiTư tưỏng Hồ Chí Minh Việt nam Dân chủ Cộng hòa Độc lâp Tự do Hạnh phúc. Chủ tịch Hồ chí Minh Vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của Việt Nam Thế Dung Hà NộiMấy cái góp ý kiểu này đa số các ông Việt kiều, xin lỗi tôi chỉ nói "đa số", mất gốc vào nói linh tinh. Không hiểu ông nghĩ gì mà cho rằng: "Tuy nhiên tôi cho rằng dân tộc VN không có ông sẽ tốt đẹp hơn." Xin lỗi cho hỏi ông ra nước ngoài từ năm bao nhiêu tuổi, ông có về VN lần nào không? Nếu tôi không lầm thì sau khi nước VN giành độc lập ông là 1 trong số những người đầu tiên trốn khỏi đất nước đấy. Vô DanhBài viết được, nhưng phải cảnh giác với những bài xuất xứ từ người Tàu. Đừng bao giờ dính dáng với dân Tàu. Vô DanhTôi không nói đến vấn đề trích dẫn đúng hay sai. Nếu đúng như vậy, thì thì tôi thấy Hồ Chí Minh càng thiên tài. Thứ nhất, trong giai đoạn ấy, độc lập dân tộc là vấn đề được đặt lên hàng đầu. Việt Nam không thể xây dựng CNXH khi vẫn còn là thuộc địa của chủ nghĩa thực dân. Về lời hứa: "Trong vòng 50 năm tới không thực hiện chủ nghĩa xã hội của Việt Nam" điều này cho thấy tầm nhìn, thiên tài của Người. Sau đó là 31 năm Việt Nam phải tiếp tục đánh Pháp, Mỹ để dành lấy tự do, độc lập cho Tổ quốc mình. Sau khi dành được độc lập tự do, nhân dân tôi còn phải khắc phục hậu quả của chiếu tranh, đến bây giờ vẫn chưa thể khắc phục xong. Và thực tế, sau 65 chúng ta vẫn chưa thực hiện chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam. Như vậy thì sự nhìn nhận của Hồ chí Minh có đúng không. Theo tôi hoàn toàn đúng, không có gì phải bàn cãi. Ở đây tôi không bàn đến nguyên nhân Trung Dung Hà NộiThực ra đây không phải là một kết luận mới, hầu hết những người hiểu về Bác đều có nhận định chung như vậy. Bác là người theo chủ nghĩa dân tộc và Cộng hòa; đối với giới quan chức thì họ biết cả, nhưng không ai dám nói ra vì ngại động chạm đến quyền lợi và thăng tiến. Đó là lý do tại sao trong họ hiện nay đang tồn tại 2 con người: thực và giả và tại sao ở Việt Nam lại có nhiều người yêu Bác như thế Hoàng Mai VNỞ VN bây giờ trong giới trí thức lúc trà dư tửu hậu người ta vẫn nói ông Hồ Chí Minh không theo đường lối cộng sản mà chỉ mong xây dựng đất nước theo lý tưởng như Tôn Trung Sơn và Ghandi. Còn việc tại sao VN lại theo con đường cộng sản sau này thì nhiều yếu tố của thời cuộc đã tác động nên mà trong đó chủ yếu là điều kiện quốc tế thời bấy giờ chứ không hẳn hoàn toàn do ý thức bản thân của ông. Hậu thế luận Anh Hùng không phải dễ nhưng bản thân ông Hồ vẫn là anh hùng dân tộc đối với đại đa số dân VN. Một điều sai lầm của chính sách tuyên truyền CS là đã thần thánh hóa một con người bình thường để mượn lời thánh giáo hóa cho dân đen. Điều đó không phải dân VN ai cũng thích và lẽ đương nhiên một con người bình dị như ông Hồ lại càng không thích mình trở nên như thế. Hãy đọc lời di chúc của ông thì thấy điều này. Sakura Nhật BảnThiết nghĩ, ông làm Đồ Nho thôi, sẽ không làm cho VN rơi vào cả một thế kỷ chiến tranh tàn khốc vì quyền lực của ông ,và cái mớ lí thuyết hổ lốn của ông đưa ra - đến lúc ông ‘đi’ rồi, mà thuộc cấp còn tiếp tục núp bóng, làm chậm tiến đất nước. Ông Hồ ơi là ông Hồ! thanhnd1987 TPHCMSao không có ai ở đây đọc "Tư tưởng HCM" rồi hãy bình luận nhỉ? Ai Quoc HCMCTôi xin góp chút ý kiến. Theo một số tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước thì cũng có ý kiến cho rằng Hồ Chủ tịch cũng học theo tinh thần Tam Dân của Tôn Trung Sơn, vốn được xem là phù hợp với điều kiện và nhân sinh quan của xã hội Đông Á, là: Dân tộc độc lập, Dân quyền Tự do, Dân sinh hạnh phúc; từ đó mà suy rộng ra nền tảng tư tưởng chủ đạo của Cụ là QUỐC DÂN chứ không phải thuần CỘNG SẢN. Tiếc rằng trong hàng ngũ lãnh đạo lúc đó không có mấy người có tầm như Cụ Hồ, nên đã giáo điều rập khuôn hoàn toàn CNCS và dần ngả theo chủ nghĩa Mao Trạch Đông (Maoism) - là chủ trương mạnh tay xóa sạch cái cũ để làm lại từ đầu. Mọi sai lầm sau này của Đảng như Cải cách ruộng đất,đấu tố 1945-1975, cưỡng bức lao động sau 1975,..đều là hiện thân của chủ nghĩa Mao mà đứng đầu là những người như Trần Phú, Trường Chinh,..Thiển nghĩ những người là từng là nạn nhân của Maoism nên tìm hiểu thật kĩ để nói đúng về Cụ Hồ. Cảm ơn ông Tsuboi. Lê Văn Thịnh tp Hồ Chí MinhTôi thật sự bất ngờ nhưng vui mừng vì có 1 bài viết về Hồ Chí Minh như bài này.Tôi thật sự mong muốn đất nước chúng tôi được mang tên là Việt nam Dân chủ Cộng hòa và đảng của Người dân Việt Nam là Đảng Lao động Việt Nam. Chi Việt NamKhông có HCM thì không có chiến tranh VN kéo dài 20 năm NAQ ParisCông trình của của GS.Tsuboi là 1 quan điểm tuy mới mà không mới. Vì những ai khách quan đều có thể hiểu ít nhiều về mối liên quan giữa HCM và Quốc tế CS. Thực lòng thì ai cũng ghi nhận những đóng góp của HCM vào việc giải phóng dân tộc khỏi ách thực dân, lập nên một nhà nước VN Dân chủ Cộng Hòa. HCM là người học theo chủ nghĩa CS, học theo Mác-Lê. Nhưng HCM là 1 người CS biết tự lượng sức mình, tự hiểu rõ dân tộc mình, nên ông không vội vã đưa đất nước theo mô hình XHCN hay CSCN. Chỉ có những người CS kém tài khác (cùng và sau thời HCM) đã cố tình lèo lái đất nước theo tư duy "CS muôn năm-XHCN muôn năm". Rồi quy chụp đó chính là Tư tưởng HCM. Thật tai hại. Tiếc cho 1 người tài như HCM lại bị dìm pha vì hiểu lầm những kẻ bất tài. Tư BMTLý giải rất logic! Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu. Vô DanhTôi nghĩ rằng là người lãnh đạo đất nước mà để xảy ra chiến tranh thì đều có lỗi với dân với nước. Năm 1954 đã độc lập rồi, lãnh đạo cả 2 miền như ông Hồ, ông Diệm, ông Thiệu... đều có lỗi vì đã gây ra một cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Nếu mang ý tưởng cộng hòa, "Tự do, Bình đẳng, Bác ái", thì sao ông Hồ lại để bao nhiêu triệu người phải ngã xuống như vậy. Kiến giải của ông Yoshiharu Tsuboi xem ra không thuyết phục. Yêu dân tộc Việt NamBạn đã có đóng góp gì cho đất nước hiện tại hay chỉ là những lời nói phét. Các bạn hãy nghiên cứu lịch sử VN từ 2000 trước đến nay thì mới thấy được tương quan của sự phát triển và độc lập dân tộc, đừng nhìn vào một vài hình ảnh không đẹp của VN hiện tại ( mà trên thế giới chỗ nào cũng có, kể cả dưới tượng nữ thần tự do) để rồi có cái nhìn cực đoan. Trước 1945 thì sao (có bao gia đình có nhà xây tô), từ 1946-1975 thì sao (đặc biệt là sau vụ tết Mậu Thân-CSVN muốn hòa hợp thì CH không chịu, 1973 CH yếu và muốn hòa hợp thì CS không chịu), từ 1976-1987 thì sao (giai đoạn bị cấm vận), từ 1988 đến nay thì sao (giai đoạn bỏ cấm vận). Nếu bạn hiểu hết lịch sử VN thì bạn sẽ thấy rằng VN còn phải lo nhiều thứ, trong đó có "độc lập dân tộc" là phải lo nhất, thì bạn mới cảm nhận và cảm thông. Chúc các bạn sớm nhận ra sự thật và không có sự bi quan (khi chẳng giúp được gì cho đất nước) và hãy sống với thực tại, lịch sử vẫn là lịch sử, không lặp lại được (kể cả khi có biến động xã hội-vì nó cũng sẽ phải theo hướng hiện tại và tương lai). Tưởng Bình DươngTheo tôi con đường giải phóng DTVN, là do đảng lãnh đạo do đó những đường nối cách mạng là do đảng quyết định chứ không phải HCM, HCM là người chuyền bá CN Mác-Lênin vào CMVN chứ HCM đâu có quyết định một mình đâu. với mục đích đưa CMVN đi đến thắng lợi. Người dân được tự do, mọi người trên lãnh thổ VN đề có quyền bình đẳng như nhau. Với tinh thần đoàn kết đoàn kết đại đoàn kết để người dân VN có tiếng và sánh vai với các cường quốc năm châu. Vậy thì tư tưởng HCM không nhầm vào đâu được là cộng sản, vì thời thế đó các cường quốc có khuynh hướng bài cộng sản do đó CMVN mà trong đó VN là nước đi đầu trong phong trào này do đó các mũi nhọn bài trừ cộng sản nhằm vào VN. Cách mạng VN muốn giải phóng được thì trước hết phải tự giúp chính mình. Ẩn DanhNói thí dễ, nhưng làm mới khó, các vị thử suy nghĩ đi, mình đã làm được gì cho VN đau khổ đáng thương này trong thời gian qua? CS hay CH cũng được, miễn là Công nào đem lại yên bình, độc lập, tự do, hạnh phúc cho dân, tòan vẹn lãnh thổ là được, mèo trắng mèo đen gì cũng được, miễn bắt được chuột là tốt AndyTôi mong muốn có một nghiên cứu đúng tầm và trung thực để giải mã "Tư tưởng" của Chủ tịch Hồ Chí Minh qua từng thời kỳ cụ thể và những tác động xung quanh trong nội bộ Đảng và thế giới đến đường lối lãnh đạo của Người. VTT Hà NộiTừ sau chiến thắng Điện Biên Phủ Bác Hồ đã gần như chỉ còn là lãnh tụ tinh thần (may mà người có uy tín vô cùng lớn trong lòng người dân Việt Nam chứ không cũng bị các đồng chí Trường Chinh và Lê Duẩn xử lâu rồi). Dù sao Bác Hồ vẫn mãi là lãnh tụ mà tôi kính trọng nhất Kevin, HCM CityĐừng trách móc Bác Hồ trong việc đất nước Việt Nam kém cỏi như bây giờ, Ông đã chọn đúng con đường để giải phóng dân tộc trước,tuy nhiên Ông đã không thể đi hết con đường đã chọn, những người sau ông đã vô tình hay cố tình đi theo một con đường khác. Ông là một nhà lãnh đạo đại tài. super tramp, Hà NộiMột con người đã sống bôn ba qua nhiều quốc gia, được tận mắt chứng kiến thế nào là dân chủ, thế nào là văn minh thì không thể đi xây dựng một quê hương mình thiếu dân chủ và thiếu văn minh như thế này được. Rõ ràng tư tưởng của HCM là hoàn toàn khác so với những gì ta nhìn thấy và được người ta nhồi vào đầu. tran thanh long, Hà NộiĐây là đề tài đã từng gây tranh cãi trong giới Luật học. Theo tôi Hồ Chí Minh là người theo chủ nghĩa dân tộc và thiên về Cộng hoà hơn Công sản. Người lấy đường lối của chủ nghĩa Mac-Lê có sang tạo để làm cách mạng giaỉ phóng dân tộc. Tại Việt nam làm cách mạng giảp phóng là của toàn dân, trong đó g/c "công nhân" là tầng lớp lãnh đạo. Chính vì vậy Người đã lập ra mặt trận Việt Minh để kháng Nhật. Năm 45, sau khi thành lập chính phủ lâm thời Người đã xoá bỏ Đảng Cộng sản Việt nam và chấp nhận đi theo con đường Cộng hoà. Năm 46 thành lập Chính phủ mới là chính phủ liên hiệp. Trong Chính phủ mới thành lập có cả người của Quốc dân đảng và Cách mạng đảng. Nhưng cuối cùng Người vẫn phải chọn con đường Cộng sản cho Việt nam. Chính vì bọn thực dân, không cho Người có điều kiện chọn con đường mà dân tộc VN muốn. Nếu năm 46, thực dân Pháp công nhân Việt nam là nước tự do nằm trong khối liên hiệp Pháp theo như hiệp định sơ bộ, thì Đảng Cộng sản Việt nam có lẽ sẽ không có cơ hội đê thành lập trở lại với cái tên mới Đảng Lao động VN. Nhưng vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa, buộc Người phải chọn một con đường có lợi nhất cho nhân dân Việt nam giành thắng lợi, đó là con đường mà người Cộng sản ở Trung quốc vừa giành được thắng lợi JumongKiến giải của ông giáo sư này rất có lý. Có thể nói rằng Tư tưởng Tự do dân chủ nhân quyền của Pháp, Mỹ; Tinh thần dân tộc; Chủ nghĩa Mác Lê nin là những cái tác động mạnh nhất đến suy nghĩ và hành động của ông Hồ. Vì hiểu rất rõ về chủ nghĩa Mác nên ông ấy biết rằng muốn đến được CNXH thì trước hết phải xây dựng quốc gia, dân tộc theo mô hình tự do dân chủ nhân quyền của Âu, Mỹ. Và muốn làm được thế thì trước hết phải giành được độc lập dân tộc và muốn có độc lập dân tộc. Trong tình hình hồi ấy thì buộc phải theo chủ nghĩa Lênin (thực tế chứng minh các lực lượng khác ở VN đi theo những cách khác đã thất bại). Tiếc rằng, các chính phủ Pháp, Mỹ hồi đó đã không hiểu được ông Hồ, không hiểu được người Việt Nam nên có những hành động sai lầm. MrNeoTại sao năm 1945 Bác Hồ không khai sinh ra nước Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam mà là Việt Nam Dân Chủ - Cộng Hòa? Là chính vì chủ trương của Người là xây dựng một nước Việt Nam như vậy. Nhưng Chủ nghĩa cộng sản có thể tập hợp được đa số tầng lớp nhân dân kém trí thức và nghèo ở Việt Nam, và tuyên truyền của Chủ Nghĩa Cộng Sản khá mạnh, chính vì thế Người đã lèo lái chính trị Việt Nam đi theo đường lối đó với mục đích mượn tạm để giúp Việt Nam thoát chiến tranh và giành độc lập, không lệ thuộc vào bất cứ một Quốc gia khác so với chính quyền thân Mỹ của Diệm hoặc Chính quyền thân Pháp của Bảo Đại. Nhưng một vài bộ phận thành viên trong Đảng có lẽ đã quá "thấm nhuần" tư tưởng Cộng Sản và đã lật ngược lại thế cờ. Lúc này Hồ Chủ Tịch chỉ còn là biểu tượng tinh thần, mất dần uy thế quyền lực, và cũng có lẽ chính vì mong đất nước thoát khỏi chiến tranh mà Người đã phải nén lòng cho chuyện này. Tôi đã từng ở trong hàng ngũ Đảng, đã từng mạnh miệng bảo vệ chủ trương và chính sách của Đảng, nhưng rồi giờ tôi cũng phải buộc mà thốt lên rằng: tôi không thích và không hề muốn sống trong một đất nước dối trá và lừa gạt nhau. ZerovnHẳn các bạn đã học Lịch Sử VN trong đó có nói về việc hình thành CS Đảng. Tôi nhắc lại LS ở đây ý muốn nói về những gì bài báo này đã viết. Có thể tư tưởng Dân Tộc của cụ Hồ là một Chủ Nghĩa Cộng Hòa, điều đó giải thích tại sao đường lối của Ông Năm 1930 gởi cho Quốc Tế Cộng Sản bị từ chối và bị Quốc Tế cộng sản chỉ trích và thay đường lối của Ông bằng đường lối của Trần Phú. Và Trần Phú nhanh chóng được phong làm Bí Thư thứ I CS Đảng VN. Nếu chúng ta sử dụng đường lối của Cụ Hồ thì có thể đất nước ta sẽ khác hơn bay giờ. Vì từ trước cho đến bây giờ Đảng CS vẫn đi theo con đường mà QTCS đã vạch ra mà thay mặt là Tổng Bí Thư Trần Phú. Có lẽ cái đầu tiên mà Bác nghĩ trong đầu là Giải Phóng dân tộc. Nhưng Người đã không thể đi hết con đường, và kết cục đất nước bị theo con đường Vô Sản. NewĐúng là "chuyện bây giờ mới được nói"! Những năm đầu sau giải phóng, những người có tư tưởng "hết sức phản động" như GS Tsuboi Nhật không bao giờ được đến gần biên giới VN chớ nói gì được mời đến ngay tại thủ đô Hà Nội. Người ta thắc mắc nếu Bác Hồ không phải là người theo chủ nghĩa Mác-Lê (Marxism-Leninism), thì ai là người VN mang chủ nghĩa CS truyền bá đầu tiên tại nước nhà? Và không lẽ hàng triệu đảng viên đảng CS VN hiện nay đang tôn thờ vị lãnh tụ vĩ đại của mình lại mang tư tưởng chủ nghĩa "cộng hòa thuần túy" của phe thuộc TBCN (capitalism) chớ không phải tư tưởng "cộng hòa XHCN" của phe CSCN? Thật ra, GS Tsuboi có lẽ muốn gây sốc mọi người với một đề tài gây nhiều tranh luận như vậy. Tuy nhiên, với uy thế của một GS đại học của Nhật - quốc gia đã và đang giúp đỡ nhiều nhất cho VN- ông Tsuboi mới có thể bình an phát biểu khá ngược đời như thế mà không bị hỏi thăm sức khỏe. Có điều ông nên biết chắc chắn không đảng viên VN nào dám bàn luận đến hay dám chấp nhận tư tưởng đầy sáng tạo của ông! Duy HạnhBạn Thoa hiểu nhầm bài viết của tôi. Tôi khẳng định là Hồ chí Minh có vai trò tích cực với lịch sử VN cho đến tận năm 1954. Sau 1954 bằng cách này hay cách khác, giải thể Đảng để dân tộc tránh đổ máu, xây dựng chiến lược với Mỹ mà không chống Mỹ thì dân tộc VN đã khác. ThoaÔng Duy Hạnh nói bừa thật. Ai la người nói những câu nói bất hủ: “Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta đã nhân nhượng, nhưng chúng ta càng nhân nhượng thì thực dân Pháp càng lấn tới..." PPTCần phân biệt nhân vật Hồ Chí Minh theo hai giai đoạn: Trong giai đoạn đầu, HCM là hiện thân của tinh thần yêu nước, thiên về đường hướng cộng hòa với sự hòa hợp của các thành phần chính kiến ngay trong Quốc Hội và Chính Phủ Lâm Thời. Đặc trưng yêu nước và "bản chất" cộng hòa làm cho CPLT quy tụ sức đại đoàn kết, đó cũng là nguyên nhân chiến thắng thực dân, và đó cũng là lí do Chủ tịch HCM cho đến ngày nay được kính trọng như một lãnh tụ cách mạng. Sang giai đoạn hai, tập đoàn cộng sản cực đoan đã xóa đi mọi dấu vết cộng hòa và bắt lãnh tụ HCM ngồi lên bàn thờ, biến thành vị thần thay vì được cho làm người, nhờ đó mà họ tự tung tự tác. Và quá trình cộng sản hóa một định hướng cộng hòa đã diễn ra như vậy. Ngày nay trước những thử thách cơ hồ sụp đổ chế độ CS, các nhà lí luận quay qua phát triển "tư tưởng Hồ Chí Minh", thực chất là một hệ tư tưởng của tập đoàn cai trị mới dựa trên bóc lột bằng đặc quyền đặc lợi kinh tế bao gồm tham nhũng nên ngăn cản mọi chiều hướng cộng hòa cũng như phương châm "Tự do, Bình đẳng, Bác ái". CaliKhông có Hồ Chí Minh thì không có chiến tranh Việt nam! Nhân dân miền Nam đang sống trong thanh bình kinh tế phát triển, lúa gạo phì nhiêu thì Hồ Chí Minh cho khai trương cái "Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam" nên mới gây ra chiến tranh sau đó! MạcÔng Duy Hạnh này nói bừa. Đến ngay cả người Mỹ cũng thừa nhận lẽ ra nên hợp tác với Hồ Chí Minh thì chủ nghĩa cộng sản đã không một thời bành trướng như vậy. Hồ Chí Minh là người chủ hòa chứ không phải chủ chiến. Lẽ ra Việt Nam đã có thể khác hơn rất nhiều nếu không chỉ có người Mỹ, người Pháp chịu hợp tác với chính phủ của Hồ Chí Minh và ngay bản thân những tầng lớp lãnh đạo cách mạng sau đó hiểu được tư tưởng Hồ Chí Minh. Duy HạnhChuyện ông Hồ lãnh đạo thành công công cuộc giải phóng dân tộc VN rõ ràng là một điều đáng ghi nhận tuy nhiên tôi cho rằng dân tộc VN không có ông sẽ tốt đẹp hơn. Thứ nhất ông là cha đẻ của thể chế CS của VN, thứ 2 đường lối đấu tranh của ông quá cứng rắn theo phương thức bạo lực cách mạng y chang những người CS khác cho nên chiến tranh VN chết quá nhiều người. Hơn nữa bản thân ông đã chọn lầm đối tác chiến lược nên chủ quyền cha ông bị mất, dân tộc chỉ toàn đói và nghèo.

summarize: Tại hội thảo quy tụ hàng trăm nhà nghiên cứu trong ngoài nước vừa kết thúc cuối tuần qua, GS. Yoshiharu Tsuboi , Đại học Waseda, giới thiệu bài viết "Khảo cứu lại về Hồ Chí Minh". Nhà nghiên cứu này giải thích ông muốn thoát khỏi quan niệm của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà thay vào là xem xét tư tưởng ông Hồ "trên một lập trường giá trị tự do hơn". Nghiên cứu Việt Nam từ năm 1973, GS. Tsuboi đã đi thăm những nơi ông Hồ Chí Minh từng đặt chân đến, từ tỉnh Nghệ An, đến Hong Kong, Quảng Đông, Moscow, Paris, London. Ông viết trong bài tiểu luận rằng "có lẽ giá trị mà Hồ Chí Minh coi trọng nhất trong suốt cuộc đời của mình là những giá trị của nền cộng hòa" và cơ sở lý luận của ông là "Tự do, Bình đẳng, Bác ái". Tinh thần cộng hòa Pháp Tác giả giải thích tiếp: "Tinh thần nền cộng hòa Pháp mang tính lý tưởng cao...Lấy ví dụ, nó không quan tâm tới người đó là người Nhật hay người Việt Nam, sinh ra ở tỉnh nào, xuất thân trong gia đình hay dòng họ nào, bao nhiêu tuổi, là nam hay nữ." "Vấn đề quan trọng là con người đó với tư cách là một cá nhân có đủ khả năng suy nghĩ một cách lý tính hay không. Nền cộng hòa được xây dựng bởi những cá nhân là nhân dân Pháp, bất kể giai cấp, màu da hay người đó có sinh ra ở Pháp hay không." Tinh thần này khác hẳn với quan niệm sống của thế giới Đông Á, trong đó có Việt Nam. Ông Tsuboi kể rằng ông rất lúng túng mỗi khi gặp người Việt và được hỏi những câu hỏi liên quan cá nhân (học ở đâu, vùng nào, gia đình ra sao). "Để xây dựng được quan hệ tốt đẹp cho hai bên và ứng xử đúng với những qui tắc xã hội vô hình, trước tiên người Việt phải tìm hiểu những thuộc tính của đối phương. Đây không chỉ là truyền thống của riêng Việt Nam mà là truyền thống của cả khu vực theo văn hóa Nho giáo." "Người ta đã không đạt tới được nhận thức rằng: điều kiện tiền đề của nền cộng hòa là những "cá nhân" theo quan điểm giá trị mới về con người." Học giả người Nhật cho rằng Hồ Chí Minh là "lãnh đạo chính trị duy nhất ở Đông Á nhận thức được một cách đúng đắn nhất tinh thần nền cộng hòa và ông đã cố gắng đưa nó vào Việt Nam". Để chứng minh, tác giả nhắc lại việc khi là thành viên Quốc tế Cộng sản, Hồ Chí Minh vẫn cho rằng cần ưu tiên "đấu tranh giải phóng dân tộc giành lại độc lập cho Việt Nam chứ không phải là vấn đề giai cấp. Về mặt này, Hồ Chí Minh không phải là một người cộng sản 'chính thống' theo chủ nghĩa Marx-Lenin". Trong bài, ông Tsuboi nhắc lại một câu chuyện từng được một chuyên gia khác người Nhật Furuta Motoo công bố năm 1996. Tháng Tám 1944, khi được Quốc dân đảng thả và chuẩn bị quay về Việt Nam, ông Hồ nói với Tướng Trương Phát Khuê của Quốc dân đảng: "Tuy tôi là một người cộng sản nhưng bây giờ vấn đề mà tôi quan tâm không phải là chủ nghĩa cộng sản mà là độc lập tự do của Việt Nam. Tôi xin hứa với anh một lời hứa đặc biệt: trong vòng 50 năm tới sẽ không thực hiện chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam". Ước mơ Độc lập Tác giả biện luận: "Độc lập mà Hồ Chí Minh muốn xây dựng là một nước độc lập, một nhà nước chủ quyền theo kiểu Cận đại. Từ Độc lập của ông bao hàm ý nghĩa xây dựng một quốc gia chủ quyền có lực lượng sánh vai được với các cường quốc trên thế giới. Ý tưởng của ông là không chỉ xây dựng một chế độ Dân chủ cộng hòa mà còn xây dựng nên hình ảnh những Con người mới đóng vai trò gánh vác quốc gia độc lập." Khái niệm Tự do, với Hồ Chí Minh, là "không chỉ đơn thuần là đất nước được độc lập, nhà nước có chủ quyền và có quyền tự do phát ngôn, hoạt động trên trường quốc tế, mà phải là thứ tự do được từng người dân ca ngợi." "Nó cũng yêu cầu mỗi người dân ca ngợi quyền tự do đó phải trở thành chủ thể xây dựng từ dưới lên trật tự của nền cộng hòa, yêu cầu từng cá nhân phải có khả năng suy nghĩ, quyết định với tinh thần trách nhiệm cao". Hạnh phúc của Hồ Chí Minh là "mỗi người đều có quyền mưu cầu hạnh phúc và phải chủ động, tích cực tranh đấu để giành được hạnh phúc đó". Tác giả cho rằng từ mấy chục năm qua, "thông điệp của Hồ Chí Minh hầu như không được truyền bá và lý giải một cách đầy đủ và đúng đắn". "Người ta đã coi ông như một người lãnh đạo của phong trào cộng sản quốc tế, một người theo chủ nghĩa Marx-Lenin... Ai cũng lấy ý thức hệ làm chủ thể để lý giải ông Hồ, và ngay bản thân ông Hồ, để nhận được viện trợ tiếp tục công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc mình, không có một sự lựa chọn nào khác ngoài việc phát ngôn và hành động như một thành viên của liên minh những người cộng sản." "Thế hệ kém ông Hồ 10 tuổi như Đại tướng Võ Nguyên Giáp hay ông Trần Văn Giàu, do chịu sự giám thị gay gắt của nhà đương cục Thực dân, đã phải hoạt động tại nước ngoài một thời gian." "Chính vì vậy, họ đã hiểu được tình hình bên ngoài và lý giải được một phần tinh thần nền cộng hòa của Hồ Chí Minh. Sự lý giải của họ là nhờ vào kinh nghiệm sống ở các nước Âu Mỹ, chủ yếu là nước Pháp." Trong khi đó, GS. Tsuboi nói, thế hệ cách mạng sau này không mấy người từng sống ở nước ngoài. "Họ thiếu đi nền tảng tư tưởng để có thể lý giải được đầy đủ "Tinh thần nền cộng hòa" mà Hồ Chí Minh đã đúc kết được sau 30 năm bôn ba ở hải ngoại." "Càng đến những thế hệ trẻ hơn, người ta càng có xu hướng lý giải Hồ Chí Minh chỉ theo góc độ là nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản. Cùng với việc thần tượng hóa Hồ Chí Minh, người ta đang đánh mất đi khả năng lý giải nội tại Hồ Chí Minh với tư cách là một con người bình thường." Thời gian gần đây vẫn có các sách nghiên cứu, thậm chí tiểu thuyết về Hồ Chí Minh ở Phương Tây và châu Á, gần nhất là ở Đài Loan, đưa ra các quan điểm, thậm chí các giả thuyết khác nhau về thân nhân và suy tư của ông Hồ. Nhà văn Dương Thu Hương vừa cho ra mắt cuốn tiểu thuyết Đỉnh Cao Chói Lọi ở Pháp với nhân vật Chủ tịch gợi lại nhiều nét về ông Hồ. Riêng tại Việt Nam, các quan điểm chính thống về ông có vẻ như vẫn bị đóng khung trong cách nhìn giai cấp và đấu tranh giải phóng dân tộc. Đời tư của Hồ Chí Minh hiện vẫn là đề tài cấm kỵ tại Việt Nam. Trong bối cảnh đó, nghiên cứu và phát biểu của GS Tsuboi có cơ hội mở ra một cuộc tranh luận mới. Thang, Hà NộiBác Hồ là con người có tư tưởng riêng, tư tưởng ấy đại diện cho tất cả người dân Việt Nam, nhưng không phải là cho bộ máy lãnh đạo của Việt Nam. Theo các ngài nói thì không có Bác thì không có chiến tranh? Các ngài học lịch sử chưa? Người VN đã chiến đấu như thế nào trước khi có bác, đó là vì người VN không muốn sống kiếp nô lệ. GS Tsuboi đã đúng và đã cả gan nói điều mà chưa một người nước ngoài nào dám nói ở VN. Bởi vì ngày nay VN có một Đảng là Đảng CS. Cái đảng mà Bác Hồ chỉ muốn thuận lơi hơn để giải phóng dân tộc ấy thế mà được con người như Trần Phú (là một người quốc tế CS rặt) được Bác Hồ buộc phải nhận ông vào hàng ngũ của Bác để làm vừa lòng quốc tế 3. Trần Phú đã truyền bá và cả sau này đã đưa VN đến một con đường không phải của Bác Hồ để đất nước bế tắc như ngày nay. Vậy mà những con người sau này vẫn cứ khu khư đi theo đễ được thuận lợi cho chiếc ghế của mình. Không dám nhìn vào thực tế. Nothing Hà NộiĐúng là không ai có thể phủ nhận Hồ Chí Minh là người lãnh đạo vĩ đại và có tài. Mọi người chỉ thích đổ lối cho người khác trong khi chính bản thân mình lại chẳng làm được gì nhiều cho đất nước và dân tộc như ông. Từ xưa tới nay, dân tộc ta tồn tại với biết bao cuộc chiến tranh (không chỉ xảy ra dưới thời của Bác). Đấu tranh để tồn tại, tự do - đó luôn là chân ly chính đáng mà hàng ngày mọi người đều phải đối mặt (cuộc sống, cơm ăn, áo mặc). Chiến tranh vũ khí chẳng qua cũng chỉ la 1 hình thức tương tự. Trong thời khắc khó khăn, khổ cực đó, là một người bình thường, nhưng ông là người duy nhất dám nghĩ, dám làm, dám hy sinh cả cuộc đời mình cho nhân dân được tự do, độc lập, hạnh phúc. Và dù có bao nhiêu mất mát đau thương, Việt Nam đã được đền đáp xứng đáng. Chỉ tiếc rằng những người tiếp nối ông không còn ý trí như ông nữa. Ẩn DanhVấn đề tôi muốn nói đến đây là tư cách, và quan trọng hơn nữa đó là tính chính xác của những giả thuyết của chúng ta, hay của những nhà nghiên cứu. Họ cũng như chúng ta, những người của thế hệ sau, và đặc biệt họ càng không hiểu gì về lịch sử, đất nước, con người Việt Nam. Chúng ta tự hiểu rõ về chúng ta hơn cả, nên đừng nói gì cả. Long Mazda, Hà NộiThiết nghĩ các bạn nên tự hỏi mình đã làm được gì cho Tổ Quốc, không nên có những ý nghĩ độc đoán của riêng mình, xét soi về Lịch sử dân tộc - Tư tưởng HCM theo chủ nghĩa cực đoan. Đất nước Việt Nam bao nhiêu năm chiến tranh, hàng vạn người phải hy sinh để dành độc lập tự do, dân chủ cho đất nước. Các bạn là người Việt Nam ruột thịt thì hãy chung sức, chung lòng, hãy làm điều gì đó có ích hơn cho riêng mình cho mọi người và hơn hết cho Tổ Quốc Việt Nam. Hào Quang, TP HCMThiết tưởng ông Ngô Đình Diệm và sau này là các ông Dương Văn Minh , Trần Văn Hương, Nguyễn Văn Thiệu là những người theo chủ nghĩa quốc gia (nationalism) vì thế trong cuộc nội chiến giữa 2 miền Việt Nam trước đây ta hay nghe 2 chữ phe quốc gia và phe cộng sản. Các ông vừa nhắc tới chỉ dựa vào Mỹ để có điều kiện chống Cộng bảo vệ Độc lập QG mà thôi ! Và khi cần các ông ấy cũng cố gắng tách rời cái lưng ông Mỹ! Nhưng tiếc là người Mỹ quá coi thường chính quyền và tinh thần dân chủ của dân miền nam VN. Từ đó có cuộc chiến đấu ý thức hệ giữa 2 miền và huynh đệ tương tàn làm chết hàng triệu người lính và người dân vô tội của cả 2 miền. Những người lãnh đạo của cả 2 miền đều có tội với bao lầm than chết chóc của bao người và gia đình vô tội ấy và ngay người Mỹ, người Nga, Tàu, Hàn quốc, Nhật ...đều cũng có tội lớn với VN . Hùng Vương Hà NộiTrước 1945 cả châu Á là thuộc địa của phát xít và thực dân, nhưng đến nay tất cả đều đã độc lập. Đó là xu hướng tất yếu phải đến nhưng cái giá của độc lập lại không giống nhau. Việt Nam đã được Hồ chủ tịch chọn con đường đấu tranh để giành độc lập và hàng triệu con người phải bỏ mạng, đất nước kiệt quệ phải sống dựa vào nước ngoài. Trong khi đó các nước trong khu vực đã chọn cho mình cách giành độc lập ít đổ máu và tốn ít tiền bạc hơn chúng ta nhiều. Vấn đề không dừng ở đó, sau độc lập VN theo thể chế cộng sản độc đảng trong khi xu thế loài người là dân chủ đa đảng, một lần nữa chúng ta lại tụt lại phía sau và phải chờ đến đấu tranh mới theo kịp xu thế chung. Trong khi các quốc gia trong khu vực do lựa chon đường lối phù hợp và tuân theo quy luật từ đầu lên họ có nhiều lợi thế trong phát triển. Trung Quốc là một ngoại lệ từ xưa chúng ta không thể theo họ được, nhưng tất yếu rồi họ phải theo quy luật phát triển chung. Quan điểm mỗi người một khác nhưng lịch sử sẽ cho con cháu chúng ta thấy sự đúng sai dù chính phủ ngày nay không cho dân bàn luận những vấn đề nhậy cảm thế này. Dee, MelbourneThật sự tôi có đọc vài nghiên cứu về Hồ Chí Minh, theo tôi nghĩ thì ông theo chủ nghĩa dân tộc hơn là chủ nghĩa cộng sản. Ông chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ tư tưởng tam dân của Ngài Tôn Dật Tiên. Nhưng vì nhiều lý do khách quan và chủ quan nên ông Hồ đã phải chọn con đường Cộng Sản để giải phóng Việt Nam khỏi sự cai quản của Pháp. Nhưng những gì chúng ta thấy được khi ông Hồ Chí Minh còn nắm thực quyền thì ông Hồ đã nâng cao vai trò giải phóng dân tộc trên giải phóng giai cấp, chỉ tiếc là giai đoạn nắm thực quyền của ông quá ngắn. Lam SơnChúng ta không thần thánh Bác, vì Bác cũng chỉ là một con người, dù là một trong những con người kiệt xuất của dân tộc chúng ta. Hầu hết nhân dân Việt Nam sẽ không chấp nhận mọi sự xuyên tạc, bôi nhọ, thóa mạ đời tư của Bác một cách thô thiển, lố bịch và vô căn cứ như một số kẻ đố kỵ, tay sai cho đế quốc, thực dân, khoác áo những người đấu tranh cho dân chủ ở Việt Nam đang làm. Còn những người thực sự muốn đấu tranh cho dân chủ của VN có thể không chấp nhận CNCS, nhưng không thể dùng phương pháp này để đấu tranh được đâu. Nếu dùng nó như một vũ khí đấu tranh chắc chắn họ sẽ thất bại. Minh, SydneyCompatriot ngây thơ quá. Thử hỏi không ai đánh Pháp thì Pháp có chịu trả độc lập cho bất cứ ai không? Châu Phi có theo CNCS đây mà 500 năm phải chịu ách Pháp đô hộ. CompatriotPhần lớn các nước ở châu Á, châu Phi, Mỹ La Tinh trước 1945 đều là thuộc địa của các nươc thực dân, đế quốc cả, các nước Đông nam á láng giềng của ta cũng vậy. Thế mà , từ 1950-1960 các nước đã được đôc lập, không có chiến tranh tàn phá, ly tán, chết hàng triệu người chocả 2 miền. Không có HCM du nhập Chủ nghĩa CS ngoại lai, hà khắc, xa lạ với nền văn hoá Á đông ở nước ta, giải phóng miền nam, thì nước ta vẫn độc lập, tự do như các nước khác trên thế giới, thậm chí giàu mạnh hơn cả các nước Đông nam á từ lâu rồi. Sở dỉ Pháp không trao trả độc lập cho nước ta như hàng chục nước thuộc địa của Pháp trên thế giới vì Pháp chống CNCS. LeoThật là thiển cận khi cho rằng Việt Nam sẽ tốt hơn khi không có HCM, các ngài những người theo quan điểm này, các ngài hiểu về lịch sử Việt Nam trong hơn 2000 năm trở lại đây? Các ngài đã từng nghe câu nói "Bao giờ nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam chống Pháp", hay các ngài nghĩ rằng cứ làm dân thuộc địa thì sướng hơn? Nguyễn QuangTrong cuốn hồi ức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp có ghi lại một câu chuyện của Hồ Chủ tịch. Bác đã kể với Đại tướng rằng ban đầu không hề biết chủ nghĩa cộng sản hay chủ nghĩa nào, cứ chủ nghĩa nào giúp nhân dân VN giải phóng thì theo. Năm đó Bác đọc được trong luận cương chính trị của Lê Nin có câu: “Các dân tộc muốn tự giải phóng mình thì phải theo chủ nghĩa cộng sản” thế là Bác đến với Liên Xô. Quyết định của Bác là đúng. Nếu không “tụng kinh” CSCN thì làm sao có vũ khí XHCN để đánh thực dân, đế quốc? Thế hệ trẻ Việt Nam mãi mãi kính trọng và tôn thờ Người vì bản sắc lãnh tụ anh hùng mà Người mang lại cho nhân dân Việt Nam. Dưới ánh sáng soi đường của vị lãnh tụ lỗi lạc, nhân dân Việt Nam đã sống ngẩng cao đầu và bách chiến bách thắng. TDHBây giờ toàn nói đến tư tưởng Hồ Chí Minh toàn là sai. Thực ra tìm hiểu tư tưởng Hồ chí Minh Phải nghiên cứu về bản hiến pháp 1946, tuyên ngôn dộc lập. Tiếc thay cụ Hồ chỉ thực sự nắm quyền từ 1941-1951. Tôi mong muốn sau này ta sẽ khôi phục lại nước Việt Nam dân chủ cộng hòa với Đảng lao động Việt Nam - Đảng đại diện cho toàn dân Việt Nam lãnh đạo, đồng thời khôi phục lại tinh thần bản hiến pháp năm 1946. Trọng HiếuTôi cũng luôn tâm niệm rằng Bác theo chủ nghĩa dân tộc tức là làm thế nào cho dân ta được độc lập và tự do, CNCS chỉ là con đường bắt buộc tại thời điểm đó phải theo để dành độc lập. Thực tế cho thấy Bác đã đặt tên nước là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà chứ không phải là CHXHCN VN và tên Đảng là Đảng Lao Động, rất tiếc những đường lối đúng đắn của Bác chỉ còn là điếu văn được đặt trên bàn thờ Bác, Trần Phú hay Trường Chinh đã khiến những tư tưởng của Bác về dân chủ, về một nền cộng hoà đã không trở thành hiện thực. Tôi vẫn mãi tôn thờ Bác như một người lãnh tụ thiên tài. Sau này khi Việt Nam không còn theo CNCS, chắc chắn những giá trị của Bác mới được hiện hữu! Minh SydneyBạn Cali, Đúng là không có ông Hồ thì không có chiến tranh VN. Nhưng không có ông Hồ thì cũng có thể bạn đang ngồi ở VN nói tiếng Pháp thay tiếng mẹ đẻ, chấp nhận thân phận công dân hạng 2 ở ngay mảnh đất quê hương. Spiderman Hà NộiTôi không hiểu việc Ông Duy Hạnh viết ra dựa trên cơ sở nào. Thực ra Ông có bao giờ tìm hiểu về lịch sử Việt Nam hay không? Ông nói rằng "không có Hồ chí Minh thì nước Việt Nam sẽ tốt hơn sao?" Ông phải biết rằng ai là người tìm ra và lãnh đạo nhân dân Việt Nam giải phóng dân tộc, ai là người mang lại sự tự do, độc lập cho đất nước, chẳng lẽ sự khai hóa của Thực dân pháp mang lại cho đồng bào ông những thứ đó hay sao? Bằng rượu, thuốc phiện và mại dâm à? Bằng sự đàn áp, bóc lột nhân dân bằng sưu cao thuế nặng. Chẳng lẽ ông lại muốn dân tộc mình sống như thế chứ? Còn nữa ông nói rằng không nên dùng bạo lực cách mạng sao? Ông có bao giờ tự từ bỏ quyền lợi của mình đang có để cho kẻ mà mình đang thống trị không? Nếu như không dùng bạo lực cách mạng thì ông lấy cái gì để lật đổ chế độ thống trị đó chứ. Ông xem các cuộc cách mạng diễn ra trên thế giới có bao giờ thành công được nếu không dùng bạo lực không? Tôi nghĩ ông nên đọc lịch sử đi nhé Vô DanhNhớ chuyện xưa CIA từng hợp tác với Hồ Chủ Tịch bàn về người theo cộng hòa hay cộng sản, theo ngu ý của tôi, Cụ đi theo con đường giải phóng, độc lập dân tộc, nếu như CIA và Mỹ hợp tác với Hồ Chí Minh, có thể chúng ta đã có 1 đất nước Việt Nam rất khác. NguyênTôi không cần biết Bác theo chủ nghĩa gì nhưng cả dân tộc biết Người đã làm gì cho dân tộc cho nhân dân mình. Muốn đánh giá gì cũng phải dựa trê lịch sử và tinh thần Việt. Hồ Chí Minh là người vĩ đại của dân tộc, mang lại tự do, độc lập cho dân tộc. Nếu không có những người như Hồ Chí Minh thì thế giớ này, chủ nghĩa tư bản sẽ không thay đổi như hiện tại đâu. Trần ThanhÔng Hồ đã dùng chủ nghĩa Mác để giải phóng dân tộc, chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng. Tuy nhiên, sau 1954, phương thức lãnh đạo tập thể của chủ nghĩa công sản đã làm cho ông Hồ không lèo lái con thuyền theo ý mình nữa. Có thời gian ông Hồ bị Tổng Bí thư Trần Phú cho ngồi chơi xơi nước. Việc rước chiến tranh của 2 phe Cộng sản và Tư Bản vào Việt Nam đã làm cho hàng triệu người Việt Nam thiệt mạng, huynh đệ chém giết lẫn nhau, lịch sử phải công bằng, không thể đổ lỗi cho một mình ông Hồ. BGMÔng Hồ chẳng theo cái gì chỉ theo cái cực quyền và cái sạch sẽ sau khi mọi việc đã lật bài - nói và làm trở thành giấy trắng mực đen. Nam Hà NộiTư tưỏng Hồ Chí Minh Việt nam Dân chủ Cộng hòa Độc lâp Tự do Hạnh phúc. Chủ tịch Hồ chí Minh Vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của Việt Nam Thế Dung Hà NộiMấy cái góp ý kiểu này đa số các ông Việt kiều, xin lỗi tôi chỉ nói "đa số", mất gốc vào nói linh tinh. Không hiểu ông nghĩ gì mà cho rằng: "Tuy nhiên tôi cho rằng dân tộc VN không có ông sẽ tốt đẹp hơn." Xin lỗi cho hỏi ông ra nước ngoài từ năm bao nhiêu tuổi, ông có về VN lần nào không? Nếu tôi không lầm thì sau khi nước VN giành độc lập ông là 1 trong số những người đầu tiên trốn khỏi đất nước đấy. Vô DanhBài viết được, nhưng phải cảnh giác với những bài xuất xứ từ người Tàu. Đừng bao giờ dính dáng với dân Tàu. Vô DanhTôi không nói đến vấn đề trích dẫn đúng hay sai. Nếu đúng như vậy, thì thì tôi thấy Hồ Chí Minh càng thiên tài. Thứ nhất, trong giai đoạn ấy, độc lập dân tộc là vấn đề được đặt lên hàng đầu. Việt Nam không thể xây dựng CNXH khi vẫn còn là thuộc địa của chủ nghĩa thực dân. Về lời hứa: "Trong vòng 50 năm tới không thực hiện chủ nghĩa xã hội của Việt Nam" điều này cho thấy tầm nhìn, thiên tài của Người. Sau đó là 31 năm Việt Nam phải tiếp tục đánh Pháp, Mỹ để dành lấy tự do, độc lập cho Tổ quốc mình. Sau khi dành được độc lập tự do, nhân dân tôi còn phải khắc phục hậu quả của chiếu tranh, đến bây giờ vẫn chưa thể khắc phục xong. Và thực tế, sau 65 chúng ta vẫn chưa thực hiện chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam. Như vậy thì sự nhìn nhận của Hồ chí Minh có đúng không. Theo tôi hoàn toàn đúng, không có gì phải bàn cãi. Ở đây tôi không bàn đến nguyên nhân Trung Dung Hà NộiThực ra đây không phải là một kết luận mới, hầu hết những người hiểu về Bác đều có nhận định chung như vậy. Bác là người theo chủ nghĩa dân tộc và Cộng hòa; đối với giới quan chức thì họ biết cả, nhưng không ai dám nói ra vì ngại động chạm đến quyền lợi và thăng tiến. Đó là lý do tại sao trong họ hiện nay đang tồn tại 2 con người: thực và giả và tại sao ở Việt Nam lại có nhiều người yêu Bác như thế Hoàng Mai VNỞ VN bây giờ trong giới trí thức lúc trà dư tửu hậu người ta vẫn nói ông Hồ Chí Minh không theo đường lối cộng sản mà chỉ mong xây dựng đất nước theo lý tưởng như Tôn Trung Sơn và Ghandi. Còn việc tại sao VN lại theo con đường cộng sản sau này thì nhiều yếu tố của thời cuộc đã tác động nên mà trong đó chủ yếu là điều kiện quốc tế thời bấy giờ chứ không hẳn hoàn toàn do ý thức bản thân của ông. Hậu thế luận Anh Hùng không phải dễ nhưng bản thân ông Hồ vẫn là anh hùng dân tộc đối với đại đa số dân VN. Một điều sai lầm của chính sách tuyên truyền CS là đã thần thánh hóa một con người bình thường để mượn lời thánh giáo hóa cho dân đen. Điều đó không phải dân VN ai cũng thích và lẽ đương nhiên một con người bình dị như ông Hồ lại càng không thích mình trở nên như thế. Hãy đọc lời di chúc của ông thì thấy điều này. Sakura Nhật BảnThiết nghĩ, ông làm Đồ Nho thôi, sẽ không làm cho VN rơi vào cả một thế kỷ chiến tranh tàn khốc vì quyền lực của ông ,và cái mớ lí thuyết hổ lốn của ông đưa ra - đến lúc ông ‘đi’ rồi, mà thuộc cấp còn tiếp tục núp bóng, làm chậm tiến đất nước. Ông Hồ ơi là ông Hồ! thanhnd1987 TPHCMSao không có ai ở đây đọc "Tư tưởng HCM" rồi hãy bình luận nhỉ? Ai Quoc HCMCTôi xin góp chút ý kiến. Theo một số tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước thì cũng có ý kiến cho rằng Hồ Chủ tịch cũng học theo tinh thần Tam Dân của Tôn Trung Sơn, vốn được xem là phù hợp với điều kiện và nhân sinh quan của xã hội Đông Á, là: Dân tộc độc lập, Dân quyền Tự do, Dân sinh hạnh phúc; từ đó mà suy rộng ra nền tảng tư tưởng chủ đạo của Cụ là QUỐC DÂN chứ không phải thuần CỘNG SẢN. Tiếc rằng trong hàng ngũ lãnh đạo lúc đó không có mấy người có tầm như Cụ Hồ, nên đã giáo điều rập khuôn hoàn toàn CNCS và dần ngả theo chủ nghĩa Mao Trạch Đông (Maoism) - là chủ trương mạnh tay xóa sạch cái cũ để làm lại từ đầu. Mọi sai lầm sau này của Đảng như Cải cách ruộng đất,đấu tố 1945-1975, cưỡng bức lao động sau 1975,..đều là hiện thân của chủ nghĩa Mao mà đứng đầu là những người như Trần Phú, Trường Chinh,..Thiển nghĩ những người là từng là nạn nhân của Maoism nên tìm hiểu thật kĩ để nói đúng về Cụ Hồ. Cảm ơn ông Tsuboi. Lê Văn Thịnh tp Hồ Chí MinhTôi thật sự bất ngờ nhưng vui mừng vì có 1 bài viết về Hồ Chí Minh như bài này.Tôi thật sự mong muốn đất nước chúng tôi được mang tên là Việt nam Dân chủ Cộng hòa và đảng của Người dân Việt Nam là Đảng Lao động Việt Nam. Chi Việt NamKhông có HCM thì không có chiến tranh VN kéo dài 20 năm NAQ ParisCông trình của của GS.Tsuboi là 1 quan điểm tuy mới mà không mới. Vì những ai khách quan đều có thể hiểu ít nhiều về mối liên quan giữa HCM và Quốc tế CS. Thực lòng thì ai cũng ghi nhận những đóng góp của HCM vào việc giải phóng dân tộc khỏi ách thực dân, lập nên một nhà nước VN Dân chủ Cộng Hòa. HCM là người học theo chủ nghĩa CS, học theo Mác-Lê. Nhưng HCM là 1 người CS biết tự lượng sức mình, tự hiểu rõ dân tộc mình, nên ông không vội vã đưa đất nước theo mô hình XHCN hay CSCN. Chỉ có những người CS kém tài khác (cùng và sau thời HCM) đã cố tình lèo lái đất nước theo tư duy "CS muôn năm-XHCN muôn năm". Rồi quy chụp đó chính là Tư tưởng HCM. Thật tai hại. Tiếc cho 1 người tài như HCM lại bị dìm pha vì hiểu lầm những kẻ bất tài. Tư BMTLý giải rất logic! Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu. Vô DanhTôi nghĩ rằng là người lãnh đạo đất nước mà để xảy ra chiến tranh thì đều có lỗi với dân với nước. Năm 1954 đã độc lập rồi, lãnh đạo cả 2 miền như ông Hồ, ông Diệm, ông Thiệu... đều có lỗi vì đã gây ra một cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Nếu mang ý tưởng cộng hòa, "Tự do, Bình đẳng, Bác ái", thì sao ông Hồ lại để bao nhiêu triệu người phải ngã xuống như vậy. Kiến giải của ông Yoshiharu Tsuboi xem ra không thuyết phục. Yêu dân tộc Việt NamBạn đã có đóng góp gì cho đất nước hiện tại hay chỉ là những lời nói phét. Các bạn hãy nghiên cứu lịch sử VN từ 2000 trước đến nay thì mới thấy được tương quan của sự phát triển và độc lập dân tộc, đừng nhìn vào một vài hình ảnh không đẹp của VN hiện tại ( mà trên thế giới chỗ nào cũng có, kể cả dưới tượng nữ thần tự do) để rồi có cái nhìn cực đoan. Trước 1945 thì sao (có bao gia đình có nhà xây tô), từ 1946-1975 thì sao (đặc biệt là sau vụ tết Mậu Thân-CSVN muốn hòa hợp thì CH không chịu, 1973 CH yếu và muốn hòa hợp thì CS không chịu), từ 1976-1987 thì sao (giai đoạn bị cấm vận), từ 1988 đến nay thì sao (giai đoạn bỏ cấm vận). Nếu bạn hiểu hết lịch sử VN thì bạn sẽ thấy rằng VN còn phải lo nhiều thứ, trong đó có "độc lập dân tộc" là phải lo nhất, thì bạn mới cảm nhận và cảm thông. Chúc các bạn sớm nhận ra sự thật và không có sự bi quan (khi chẳng giúp được gì cho đất nước) và hãy sống với thực tại, lịch sử vẫn là lịch sử, không lặp lại được (kể cả khi có biến động xã hội-vì nó cũng sẽ phải theo hướng hiện tại và tương lai). Tưởng Bình DươngTheo tôi con đường giải phóng DTVN, là do đảng lãnh đạo do đó những đường nối cách mạng là do đảng quyết định chứ không phải HCM, HCM là người chuyền bá CN Mác-Lênin vào CMVN chứ HCM đâu có quyết định một mình đâu. với mục đích đưa CMVN đi đến thắng lợi. Người dân được tự do, mọi người trên lãnh thổ VN đề có quyền bình đẳng như nhau. Với tinh thần đoàn kết đoàn kết đại đoàn kết để người dân VN có tiếng và sánh vai với các cường quốc năm châu. Vậy thì tư tưởng HCM không nhầm vào đâu được là cộng sản, vì thời thế đó các cường quốc có khuynh hướng bài cộng sản do đó CMVN mà trong đó VN là nước đi đầu trong phong trào này do đó các mũi nhọn bài trừ cộng sản nhằm vào VN. Cách mạng VN muốn giải phóng được thì trước hết phải tự giúp chính mình. Ẩn DanhNói thí dễ, nhưng làm mới khó, các vị thử suy nghĩ đi, mình đã làm được gì cho VN đau khổ đáng thương này trong thời gian qua? CS hay CH cũng được, miễn là Công nào đem lại yên bình, độc lập, tự do, hạnh phúc cho dân, tòan vẹn lãnh thổ là được, mèo trắng mèo đen gì cũng được, miễn bắt được chuột là tốt AndyTôi mong muốn có một nghiên cứu đúng tầm và trung thực để giải mã "Tư tưởng" của Chủ tịch Hồ Chí Minh qua từng thời kỳ cụ thể và những tác động xung quanh trong nội bộ Đảng và thế giới đến đường lối lãnh đạo của Người. VTT Hà NộiTừ sau chiến thắng Điện Biên Phủ Bác Hồ đã gần như chỉ còn là lãnh tụ tinh thần (may mà người có uy tín vô cùng lớn trong lòng người dân Việt Nam chứ không cũng bị các đồng chí Trường Chinh và Lê Duẩn xử lâu rồi). Dù sao Bác Hồ vẫn mãi là lãnh tụ mà tôi kính trọng nhất Kevin, HCM CityĐừng trách móc Bác Hồ trong việc đất nước Việt Nam kém cỏi như bây giờ, Ông đã chọn đúng con đường để giải phóng dân tộc trước,tuy nhiên Ông đã không thể đi hết con đường đã chọn, những người sau ông đã vô tình hay cố tình đi theo một con đường khác. Ông là một nhà lãnh đạo đại tài. super tramp, Hà NộiMột con người đã sống bôn ba qua nhiều quốc gia, được tận mắt chứng kiến thế nào là dân chủ, thế nào là văn minh thì không thể đi xây dựng một quê hương mình thiếu dân chủ và thiếu văn minh như thế này được. Rõ ràng tư tưởng của HCM là hoàn toàn khác so với những gì ta nhìn thấy và được người ta nhồi vào đầu. tran thanh long, Hà NộiĐây là đề tài đã từng gây tranh cãi trong giới Luật học. Theo tôi Hồ Chí Minh là người theo chủ nghĩa dân tộc và thiên về Cộng hoà hơn Công sản. Người lấy đường lối của chủ nghĩa Mac-Lê có sang tạo để làm cách mạng giaỉ phóng dân tộc. Tại Việt nam làm cách mạng giảp phóng là của toàn dân, trong đó g/c "công nhân" là tầng lớp lãnh đạo. Chính vì vậy Người đã lập ra mặt trận Việt Minh để kháng Nhật. Năm 45, sau khi thành lập chính phủ lâm thời Người đã xoá bỏ Đảng Cộng sản Việt nam và chấp nhận đi theo con đường Cộng hoà. Năm 46 thành lập Chính phủ mới là chính phủ liên hiệp. Trong Chính phủ mới thành lập có cả người của Quốc dân đảng và Cách mạng đảng. Nhưng cuối cùng Người vẫn phải chọn con đường Cộng sản cho Việt nam. Chính vì bọn thực dân, không cho Người có điều kiện chọn con đường mà dân tộc VN muốn. Nếu năm 46, thực dân Pháp công nhân Việt nam là nước tự do nằm trong khối liên hiệp Pháp theo như hiệp định sơ bộ, thì Đảng Cộng sản Việt nam có lẽ sẽ không có cơ hội đê thành lập trở lại với cái tên mới Đảng Lao động VN. Nhưng vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa, buộc Người phải chọn một con đường có lợi nhất cho nhân dân Việt nam giành thắng lợi, đó là con đường mà người Cộng sản ở Trung quốc vừa giành được thắng lợi JumongKiến giải của ông giáo sư này rất có lý. Có thể nói rằng Tư tưởng Tự do dân chủ nhân quyền của Pháp, Mỹ; Tinh thần dân tộc; Chủ nghĩa Mác Lê nin là những cái tác động mạnh nhất đến suy nghĩ và hành động của ông Hồ. Vì hiểu rất rõ về chủ nghĩa Mác nên ông ấy biết rằng muốn đến được CNXH thì trước hết phải xây dựng quốc gia, dân tộc theo mô hình tự do dân chủ nhân quyền của Âu, Mỹ. Và muốn làm được thế thì trước hết phải giành được độc lập dân tộc và muốn có độc lập dân tộc. Trong tình hình hồi ấy thì buộc phải theo chủ nghĩa Lênin (thực tế chứng minh các lực lượng khác ở VN đi theo những cách khác đã thất bại). Tiếc rằng, các chính phủ Pháp, Mỹ hồi đó đã không hiểu được ông Hồ, không hiểu được người Việt Nam nên có những hành động sai lầm. MrNeoTại sao năm 1945 Bác Hồ không khai sinh ra nước Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam mà là Việt Nam Dân Chủ - Cộng Hòa? Là chính vì chủ trương của Người là xây dựng một nước Việt Nam như vậy. Nhưng Chủ nghĩa cộng sản có thể tập hợp được đa số tầng lớp nhân dân kém trí thức và nghèo ở Việt Nam, và tuyên truyền của Chủ Nghĩa Cộng Sản khá mạnh, chính vì thế Người đã lèo lái chính trị Việt Nam đi theo đường lối đó với mục đích mượn tạm để giúp Việt Nam thoát chiến tranh và giành độc lập, không lệ thuộc vào bất cứ một Quốc gia khác so với chính quyền thân Mỹ của Diệm hoặc Chính quyền thân Pháp của Bảo Đại. Nhưng một vài bộ phận thành viên trong Đảng có lẽ đã quá "thấm nhuần" tư tưởng Cộng Sản và đã lật ngược lại thế cờ. Lúc này Hồ Chủ Tịch chỉ còn là biểu tượng tinh thần, mất dần uy thế quyền lực, và cũng có lẽ chính vì mong đất nước thoát khỏi chiến tranh mà Người đã phải nén lòng cho chuyện này. Tôi đã từng ở trong hàng ngũ Đảng, đã từng mạnh miệng bảo vệ chủ trương và chính sách của Đảng, nhưng rồi giờ tôi cũng phải buộc mà thốt lên rằng: tôi không thích và không hề muốn sống trong một đất nước dối trá và lừa gạt nhau. ZerovnHẳn các bạn đã học Lịch Sử VN trong đó có nói về việc hình thành CS Đảng. Tôi nhắc lại LS ở đây ý muốn nói về những gì bài báo này đã viết. Có thể tư tưởng Dân Tộc của cụ Hồ là một Chủ Nghĩa Cộng Hòa, điều đó giải thích tại sao đường lối của Ông Năm 1930 gởi cho Quốc Tế Cộng Sản bị từ chối và bị Quốc Tế cộng sản chỉ trích và thay đường lối của Ông bằng đường lối của Trần Phú. Và Trần Phú nhanh chóng được phong làm Bí Thư thứ I CS Đảng VN. Nếu chúng ta sử dụng đường lối của Cụ Hồ thì có thể đất nước ta sẽ khác hơn bay giờ. Vì từ trước cho đến bây giờ Đảng CS vẫn đi theo con đường mà QTCS đã vạch ra mà thay mặt là Tổng Bí Thư Trần Phú. Có lẽ cái đầu tiên mà Bác nghĩ trong đầu là Giải Phóng dân tộc. Nhưng Người đã không thể đi hết con đường, và kết cục đất nước bị theo con đường Vô Sản. NewĐúng là "chuyện bây giờ mới được nói"! Những năm đầu sau giải phóng, những người có tư tưởng "hết sức phản động" như GS Tsuboi Nhật không bao giờ được đến gần biên giới VN chớ nói gì được mời đến ngay tại thủ đô Hà Nội. Người ta thắc mắc nếu Bác Hồ không phải là người theo chủ nghĩa Mác-Lê (Marxism-Leninism), thì ai là người VN mang chủ nghĩa CS truyền bá đầu tiên tại nước nhà? Và không lẽ hàng triệu đảng viên đảng CS VN hiện nay đang tôn thờ vị lãnh tụ vĩ đại của mình lại mang tư tưởng chủ nghĩa "cộng hòa thuần túy" của phe thuộc TBCN (capitalism) chớ không phải tư tưởng "cộng hòa XHCN" của phe CSCN? Thật ra, GS Tsuboi có lẽ muốn gây sốc mọi người với một đề tài gây nhiều tranh luận như vậy. Tuy nhiên, với uy thế của một GS đại học của Nhật - quốc gia đã và đang giúp đỡ nhiều nhất cho VN- ông Tsuboi mới có thể bình an phát biểu khá ngược đời như thế mà không bị hỏi thăm sức khỏe. Có điều ông nên biết chắc chắn không đảng viên VN nào dám bàn luận đến hay dám chấp nhận tư tưởng đầy sáng tạo của ông! Duy HạnhBạn Thoa hiểu nhầm bài viết của tôi. Tôi khẳng định là Hồ chí Minh có vai trò tích cực với lịch sử VN cho đến tận năm 1954. Sau 1954 bằng cách này hay cách khác, giải thể Đảng để dân tộc tránh đổ máu, xây dựng chiến lược với Mỹ mà không chống Mỹ thì dân tộc VN đã khác. ThoaÔng Duy Hạnh nói bừa thật. Ai la người nói những câu nói bất hủ: “Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta đã nhân nhượng, nhưng chúng ta càng nhân nhượng thì thực dân Pháp càng lấn tới..." PPTCần phân biệt nhân vật Hồ Chí Minh theo hai giai đoạn: Trong giai đoạn đầu, HCM là hiện thân của tinh thần yêu nước, thiên về đường hướng cộng hòa với sự hòa hợp của các thành phần chính kiến ngay trong Quốc Hội và Chính Phủ Lâm Thời. Đặc trưng yêu nước và "bản chất" cộng hòa làm cho CPLT quy tụ sức đại đoàn kết, đó cũng là nguyên nhân chiến thắng thực dân, và đó cũng là lí do Chủ tịch HCM cho đến ngày nay được kính trọng như một lãnh tụ cách mạng. Sang giai đoạn hai, tập đoàn cộng sản cực đoan đã xóa đi mọi dấu vết cộng hòa và bắt lãnh tụ HCM ngồi lên bàn thờ, biến thành vị thần thay vì được cho làm người, nhờ đó mà họ tự tung tự tác. Và quá trình cộng sản hóa một định hướng cộng hòa đã diễn ra như vậy. Ngày nay trước những thử thách cơ hồ sụp đổ chế độ CS, các nhà lí luận quay qua phát triển "tư tưởng Hồ Chí Minh", thực chất là một hệ tư tưởng của tập đoàn cai trị mới dựa trên bóc lột bằng đặc quyền đặc lợi kinh tế bao gồm tham nhũng nên ngăn cản mọi chiều hướng cộng hòa cũng như phương châm "Tự do, Bình đẳng, Bác ái". CaliKhông có Hồ Chí Minh thì không có chiến tranh Việt nam! Nhân dân miền Nam đang sống trong thanh bình kinh tế phát triển, lúa gạo phì nhiêu thì Hồ Chí Minh cho khai trương cái "Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam" nên mới gây ra chiến tranh sau đó! MạcÔng Duy Hạnh này nói bừa. Đến ngay cả người Mỹ cũng thừa nhận lẽ ra nên hợp tác với Hồ Chí Minh thì chủ nghĩa cộng sản đã không một thời bành trướng như vậy. Hồ Chí Minh là người chủ hòa chứ không phải chủ chiến. Lẽ ra Việt Nam đã có thể khác hơn rất nhiều nếu không chỉ có người Mỹ, người Pháp chịu hợp tác với chính phủ của Hồ Chí Minh và ngay bản thân những tầng lớp lãnh đạo cách mạng sau đó hiểu được tư tưởng Hồ Chí Minh. Duy HạnhChuyện ông Hồ lãnh đạo thành công công cuộc giải phóng dân tộc VN rõ ràng là một điều đáng ghi nhận tuy nhiên tôi cho rằng dân tộc VN không có ông sẽ tốt đẹp hơn. Thứ nhất ông là cha đẻ của thể chế CS của VN, thứ 2 đường lối đấu tranh của ông quá cứng rắn theo phương thức bạo lực cách mạng y chang những người CS khác cho nên chiến tranh VN chết quá nhiều người. Hơn nữa bản thân ông đã chọn lầm đối tác chiến lược nên chủ quyền cha ông bị mất, dân tộc chỉ toàn đói và nghèo.

vietnam-44591847

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44591847

'Khó trách các nhà báo VN chỉ viết điều được phép'

Nhà báo Bích Vi kể với BBC về những trải nghiệm khác biệt trong quá trình 50 năm làm báo từ thời Việt Nam Cộng Hòa, cộng sản đến hải ngoại.

50 năm làm báo của bà Bích Vi Hơn 15 năm trước, bút danh Bích Vi của bà khá quen thuộc với bạn đọc của các tờ Tuổi Trẻ và Phụ Nữ TP.Hồ Chí Minh. Cuốn sách Nửa Thế Kỷ Làm Báo sắp phát hành ở Mỹ của bà Bích Vi (Võ Thị Hai) kể về một hành trình khá truân chuyên của một nữ nhà báo. Bà bước vào lĩnh vực truyền thông dưới thời Việt Nam Cộng Hòa không lâu thì phải trải qua 30 năm trong khu vực báo chí "lề phải" trước khi chuyển sang gần 15 năm làm báo "lề trái" ở hải ngoại. Báo VN sửa lời phát ngôn Chủ tịch Quang Tống Văn Công 'về già mới chợt tỉnh' 'Vụ án Xét lại chống Đảng' lên báo Việt Nam VN: Làm báo kiểu làm... tiền! Trả lời Ben Ngô của BBC Tiếng Việt hôm 25/6, bà Bích Vi nói: "Trong giai đoạn làm báo dưới thời Việt Nam Cộng Hòa, tôi mới ngoài 20 tuổi, hãy còn quá trẻ, có thể nói là còn quá non nớt, thiếu kiến thức căn bản về chính trị, nghề báo của tôi khi đó có vẻ chỉ là một nghề mưu sinh." "Việt Nam sau năm 1975, nhà báo làm việc trong một môi trường khắc nghiệt dưới sự áp đặt của chính quyền. Các nhà báo Sài Gòn như tôi không có kinh nghiệm để sớm nhận biết điều này như các gia đình người Việt Nam gốc Bắc đã có một thời gian dài sống dưới chế độ Cộng sản." "Chừng 5 năm sau đó, tôi mới xác tín được một thực tế phũ phàng: Báo chí không được coi là loại quyền lực thứ tư, như tại các quốc gia theo thể chế tam quyền phân lập bao gồm hành pháp, lập pháp và tư pháp. Quyền sinh sát tối cao nằm trong tay đảng Cộng sản. Đảng làm hết và quyết định hết mọi việc. Đảng chọn người đưa vào quốc hội, hầu hết đại biểu quốc hội là đảng viên, nhất nhất phải làm theo ý đảng, mà Đảng ở đây là một nhóm cán bộ lãnh đạo nằm trong bộ Chính trị." "Đây là giai đoạn mà tôi đối diện với quá nhiều khó khăn và thử thách để tồn tại với tư cách của một người làm báo. Tôi tiếc đã không nhận ra điều này sớm hơn để có thể tìm kiếm con đường ít chông gai hơn, ít đau khổ cho đời mình, để không lãng phí tuổi thanh xuân." "Tôi còn điều tiếc rẻ thứ hai trong giai đoạn làm báo dưới thời Việt Nam Cộng Hòa, từ năm 1970-1975 là không biết đi tìm một người thầy dẫn dắt để giúp mình trở thành một ký giả giỏi nghề." Nhà báo Bích Vi trong một lần tác nghiệp tại Los Angeles, Nam California 'Khác nhau nhiều lắm' Bà Bích Vi chia sẻ: "Tính chất của giai đoạn làm việc suốt 30 năm trong khu vực báo chí "lề phải" so với gần 15 năm làm báo "lề trái" khác nhau nhiều lắm. Theo tôi, nhà báo làm việc với các báo "lề phải" chỉ cần ngoan hiền, dễ dạy, không biết bất bình, không biết bất mãn, bỏ ra ngoài tai mọi điều mà họ thấy là trái tai gai mắt, cả những điều được gọi là phục vụ tha nhân, nhân quần, xã hội." "Họ chạy theo lối sống hưởng thụ, vun đắp vật chất tiền tài cho mình và gia đình mình. Bằng chứng là nhà báo "lề phải" không cần viết đúng chính tả, không cần có kiến thức, không cần cả lương tâm chức nghiệp vẫn làm báo được." "Trái lại, muốn thành công khi làm việc tại các báo "lề trái", người làm báo phải thật giỏi, giỏi chuyên môn, giỏi ngoại ngữ, kiến thức phải hết sức phong phú, dồi dào. Người đọc quyết định số phận của nhà báo tại các báo "lề trái", trong khi ở khu vực "lề phải", người quyết định số phận của người làm báo lại là cán bộ lãnh đạo đảng cộng sản cầm quyền." "Sau 15 năm rời quê hương sang làm việc cho các tờ báo tiếng Việt ở bang California, Mỹ, tôi nhận ra sự nhạt nhẽo trong nội dung báo chí ở Việt Nam. Dường như các tờ báo ở quê nhà không còn cái để đọc. Hình ảnh, tít tựa giống khẩu hiệu, nội dung thì nghèo nàn và tràn ngập loại tin địa phương "cướp giết hiếp" mà tôi đã làm trước năm 1975." "Hồi đó, loại tin này chỉ chiếm một góc nhỏ chừng 1/16 trang. Còn bây giờ, loại tin này tràn ngập khắp các trang báo. Có vẻ các tòa soạn thiếu các bài chính luận về tình hình thời sự, cả các loại phóng sự. Thông tin thì một chiều, không có chiều ngược lại." "Dường như các tờ báo không được phép phê phán, chỉ trích một cá nhân, một tổ chức - kể cả tổ chức công quyền khi họ làm sai. Đó là điều không thể chấp nhận được, nếu muốn cho xã hội đó tốt đẹp hơn." Bà nói thêm: "Khó mà trách các nhà báo ở trong nước hiện nay. Họ chỉ viết được điều có thể viết và được phép viết. Lâu ngày, sự sáng tạo ở nhà báo tại Việt Nam bị tàn lụi, động lực nghiên cứu và ý chí làm giàu kiến thức của một nhà báo bị thui chột. Khi không còn là một nhà báo tự do thì việc họ biến thành một bồi bút là lẽ tất nhiên." Nhà báo bị đình chỉ vì nói Castro 'độc tài' Hội nhà báo đề nghị xử lý quan chức Báo Tuổi Trẻ ‘làm rõ cáo buộc xâm hại tình dục’ Một số báo VN bị phạt tiền, đình bản Cuốn sách được phát hành tại Mỹ Nhận định về làng báo hải ngoại, bà Bích Vi nói: "Theo như tôi thấy, các tổ chức truyền thông từ báo giấy, cho đến đài phát thanh và truyền hình của cộng đồng người Việt Nam ở Hoa Kỳ hiện nay muôn màu muôn vẻ, có đài mạnh, có đài yếu, và hầu như tất cả đều bị tác động bởi hoạt động tài chính." "Nghĩa là doanh thu quảng cáo quyết định sức mạnh của tờ báo. Có tờ báo coi lý tưởng tranh đấu cho dân chủ, tự do của người dân Việt ở trong nước hiện nay là mục đích hoạt động, có tờ vẫn còn chống Cộng gay gắt. Nhưng ưu điểm bao trùm của báo chí tiếng Việt ở hải ngoại là thái độ tôn trọng và theo đuổi tính chất trung thực khách quan của một tổ chức truyền thông." Bà Bích Vi chia sẻ thêm: "Cách nay hai năm, tôi muốn làm chủ một tạp chí quy tụ nhiều anh chị em có tâm, có nghề để tranh đấu cho hạnh phúc và nữ quyền, nhưng không thành công. Bây giờ thì điều mơ ước đó càng khó đạt vì tôi không còn trẻ và cũng không đủ sức khỏe." Khi được hỏi liệu có lo ngại mình có khả năng bị "cấm về Việt Nam" sau cuốn sách tiết lộ nhiều mặt trái của làng báo 'lề phải", bà Bích Vi đáp: "Về thăm Việt Nam, thăm lại thầy cô giáo cũ, bạn bè và thân bằng quyến thuộc ở Việt Nam luôn luôn là điều mong muốn của tôi." "Tuy vậy, nếu như tôi có thể bị ghép vào tội chống nhà nước, chống Đảng, bị cấm về thăm nhà vì phát hành cuốn sách này thì thà tôi không về còn hơn." Xem thêm về nghề báo: Thomas Bass: 'Phạm Xuân Ẩn không đưa tin giả' Làm báo tiếng Việt ở Hungary ‘Ngậm ngùi’ trong Ngày Tự do Báo chí Phó TBT Thanh Niên bị thu thẻ nhà báo

summarize: 50 năm làm báo của bà Bích Vi Hơn 15 năm trước, bút danh Bích Vi của bà khá quen thuộc với bạn đọc của các tờ Tuổi Trẻ và Phụ Nữ TP.Hồ Chí Minh. Cuốn sách Nửa Thế Kỷ Làm Báo sắp phát hành ở Mỹ của bà Bích Vi (Võ Thị Hai) kể về một hành trình khá truân chuyên của một nữ nhà báo. Bà bước vào lĩnh vực truyền thông dưới thời Việt Nam Cộng Hòa không lâu thì phải trải qua 30 năm trong khu vực báo chí "lề phải" trước khi chuyển sang gần 15 năm làm báo "lề trái" ở hải ngoại. Báo VN sửa lời phát ngôn Chủ tịch Quang Tống Văn Công 'về già mới chợt tỉnh' 'Vụ án Xét lại chống Đảng' lên báo Việt Nam VN: Làm báo kiểu làm... tiền! Trả lời Ben Ngô của BBC Tiếng Việt hôm 25/6, bà Bích Vi nói: "Trong giai đoạn làm báo dưới thời Việt Nam Cộng Hòa, tôi mới ngoài 20 tuổi, hãy còn quá trẻ, có thể nói là còn quá non nớt, thiếu kiến thức căn bản về chính trị, nghề báo của tôi khi đó có vẻ chỉ là một nghề mưu sinh." "Việt Nam sau năm 1975, nhà báo làm việc trong một môi trường khắc nghiệt dưới sự áp đặt của chính quyền. Các nhà báo Sài Gòn như tôi không có kinh nghiệm để sớm nhận biết điều này như các gia đình người Việt Nam gốc Bắc đã có một thời gian dài sống dưới chế độ Cộng sản." "Chừng 5 năm sau đó, tôi mới xác tín được một thực tế phũ phàng: Báo chí không được coi là loại quyền lực thứ tư, như tại các quốc gia theo thể chế tam quyền phân lập bao gồm hành pháp, lập pháp và tư pháp. Quyền sinh sát tối cao nằm trong tay đảng Cộng sản. Đảng làm hết và quyết định hết mọi việc. Đảng chọn người đưa vào quốc hội, hầu hết đại biểu quốc hội là đảng viên, nhất nhất phải làm theo ý đảng, mà Đảng ở đây là một nhóm cán bộ lãnh đạo nằm trong bộ Chính trị." "Đây là giai đoạn mà tôi đối diện với quá nhiều khó khăn và thử thách để tồn tại với tư cách của một người làm báo. Tôi tiếc đã không nhận ra điều này sớm hơn để có thể tìm kiếm con đường ít chông gai hơn, ít đau khổ cho đời mình, để không lãng phí tuổi thanh xuân." "Tôi còn điều tiếc rẻ thứ hai trong giai đoạn làm báo dưới thời Việt Nam Cộng Hòa, từ năm 1970-1975 là không biết đi tìm một người thầy dẫn dắt để giúp mình trở thành một ký giả giỏi nghề." Nhà báo Bích Vi trong một lần tác nghiệp tại Los Angeles, Nam California 'Khác nhau nhiều lắm' Bà Bích Vi chia sẻ: "Tính chất của giai đoạn làm việc suốt 30 năm trong khu vực báo chí "lề phải" so với gần 15 năm làm báo "lề trái" khác nhau nhiều lắm. Theo tôi, nhà báo làm việc với các báo "lề phải" chỉ cần ngoan hiền, dễ dạy, không biết bất bình, không biết bất mãn, bỏ ra ngoài tai mọi điều mà họ thấy là trái tai gai mắt, cả những điều được gọi là phục vụ tha nhân, nhân quần, xã hội." "Họ chạy theo lối sống hưởng thụ, vun đắp vật chất tiền tài cho mình và gia đình mình. Bằng chứng là nhà báo "lề phải" không cần viết đúng chính tả, không cần có kiến thức, không cần cả lương tâm chức nghiệp vẫn làm báo được." "Trái lại, muốn thành công khi làm việc tại các báo "lề trái", người làm báo phải thật giỏi, giỏi chuyên môn, giỏi ngoại ngữ, kiến thức phải hết sức phong phú, dồi dào. Người đọc quyết định số phận của nhà báo tại các báo "lề trái", trong khi ở khu vực "lề phải", người quyết định số phận của người làm báo lại là cán bộ lãnh đạo đảng cộng sản cầm quyền." "Sau 15 năm rời quê hương sang làm việc cho các tờ báo tiếng Việt ở bang California, Mỹ, tôi nhận ra sự nhạt nhẽo trong nội dung báo chí ở Việt Nam. Dường như các tờ báo ở quê nhà không còn cái để đọc. Hình ảnh, tít tựa giống khẩu hiệu, nội dung thì nghèo nàn và tràn ngập loại tin địa phương "cướp giết hiếp" mà tôi đã làm trước năm 1975." "Hồi đó, loại tin này chỉ chiếm một góc nhỏ chừng 1/16 trang. Còn bây giờ, loại tin này tràn ngập khắp các trang báo. Có vẻ các tòa soạn thiếu các bài chính luận về tình hình thời sự, cả các loại phóng sự. Thông tin thì một chiều, không có chiều ngược lại." "Dường như các tờ báo không được phép phê phán, chỉ trích một cá nhân, một tổ chức - kể cả tổ chức công quyền khi họ làm sai. Đó là điều không thể chấp nhận được, nếu muốn cho xã hội đó tốt đẹp hơn." Bà nói thêm: "Khó mà trách các nhà báo ở trong nước hiện nay. Họ chỉ viết được điều có thể viết và được phép viết. Lâu ngày, sự sáng tạo ở nhà báo tại Việt Nam bị tàn lụi, động lực nghiên cứu và ý chí làm giàu kiến thức của một nhà báo bị thui chột. Khi không còn là một nhà báo tự do thì việc họ biến thành một bồi bút là lẽ tất nhiên." Nhà báo bị đình chỉ vì nói Castro 'độc tài' Hội nhà báo đề nghị xử lý quan chức Báo Tuổi Trẻ ‘làm rõ cáo buộc xâm hại tình dục’ Một số báo VN bị phạt tiền, đình bản Cuốn sách được phát hành tại Mỹ Nhận định về làng báo hải ngoại, bà Bích Vi nói: "Theo như tôi thấy, các tổ chức truyền thông từ báo giấy, cho đến đài phát thanh và truyền hình của cộng đồng người Việt Nam ở Hoa Kỳ hiện nay muôn màu muôn vẻ, có đài mạnh, có đài yếu, và hầu như tất cả đều bị tác động bởi hoạt động tài chính." "Nghĩa là doanh thu quảng cáo quyết định sức mạnh của tờ báo. Có tờ báo coi lý tưởng tranh đấu cho dân chủ, tự do của người dân Việt ở trong nước hiện nay là mục đích hoạt động, có tờ vẫn còn chống Cộng gay gắt. Nhưng ưu điểm bao trùm của báo chí tiếng Việt ở hải ngoại là thái độ tôn trọng và theo đuổi tính chất trung thực khách quan của một tổ chức truyền thông." Bà Bích Vi chia sẻ thêm: "Cách nay hai năm, tôi muốn làm chủ một tạp chí quy tụ nhiều anh chị em có tâm, có nghề để tranh đấu cho hạnh phúc và nữ quyền, nhưng không thành công. Bây giờ thì điều mơ ước đó càng khó đạt vì tôi không còn trẻ và cũng không đủ sức khỏe." Khi được hỏi liệu có lo ngại mình có khả năng bị "cấm về Việt Nam" sau cuốn sách tiết lộ nhiều mặt trái của làng báo 'lề phải", bà Bích Vi đáp: "Về thăm Việt Nam, thăm lại thầy cô giáo cũ, bạn bè và thân bằng quyến thuộc ở Việt Nam luôn luôn là điều mong muốn của tôi." "Tuy vậy, nếu như tôi có thể bị ghép vào tội chống nhà nước, chống Đảng, bị cấm về thăm nhà vì phát hành cuốn sách này thì thà tôi không về còn hơn." Xem thêm về nghề báo: Thomas Bass: 'Phạm Xuân Ẩn không đưa tin giả' Làm báo tiếng Việt ở Hungary ‘Ngậm ngùi’ trong Ngày Tự do Báo chí Phó TBT Thanh Niên bị thu thẻ nhà báo

vert-tra-39636135

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-39636135

Loài ngựa cực hiếm ở nơi hẻo lánh nhất thế giới

Chúng đến hòn đảo khi theo chân người Anh đến hòn đảo heo hút xa xôi và từ đó trở thành một giống loài đặc biệt đã góp công xây dựng nên vùng đất này.

Nếu Newfoundland trông như một thế giới tách rời hẳn khỏi đất nước Canada, thì bước chân lên Quần đảo Change là một điều gì đó khác hẳn. Vẻ đẹp kỳ dị Cách gần 450km từ thủ phủ St John của Newfoundland, Quần đảo Change xa xôi nằm giữa Vịnh Notre Dame và Biển Labrado là nơi ta chỉ có thể đến bằng phà. Ở nơi đầy những cái tên thị trấn kỳ dị này, như thị trấn Heart's Content and Cupids, rõ ràng là nguồn gốc của quần đảo Change cũng ẩn giấu trong những truyện cổ dân gian. Cuộc sống dữ dội ở hòn đảo hẻo lánh của Scotland Hồ nước ở nơi tận cùng thế giới Cái chết của một cảng biển Liên Xô Người địa phương tin rằng biệt danh được đặt cho hòn đảo là khi những cư dân ở Đảo Fogo gần đó quyết định đến sinh sống ở Quần đảo Change [thay đổi] - có nghĩa là họ đã thay đổi quần đảo này. Tên gọi chỉ là một chi tiết nhỏ nhưng đã mở ra một góc nhìn vào tinh thần tuyệt đẹp và lạ lùng của cộng đồng nơi đây. Trong khi vùng đất được tạo nên từ ba hòn đảo nhỏ, nối với nhau bởi một eo biển (gọi là ''tickle' theo tiếng Anh của dân vùng Newfoundland), cộng đồng 300 dân này hầu hết sống ở khu vực phía nam và trung tâm đảo. Nhưng trên Quần đảo Change, còn có những cư dân khác, không phải ai trong số 300 người dân địa phương - được cho là đã giành lấy mọi sự vinh quang: đó là chỉ còn chừng một tá những chú ngựa lùn Newfoundland, một loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng. Loài vật khỏe mạnh Ngựa lùn Newfoundland đã có mặt ở nơi này từ đầu thập niên 1600, khi những cư dân xa xưa nhất của hòn đảo từ Anh tới đây định cư. Chúng là hậu duệ của loài ngựa ở vùng thảo nguyên Exmoor, Dartmoor và New Forest - vốn quen với những vùng đất khô cằn và khí hậu khắc nghiệt của Bắc Đại Tây Dương. Nhờ vào vị trí hẻo lánh của vùng Newfoundland, các chú ngựa này kết đôi trong hàng trăm năm và cuối cùng tạo ra loài ngựa đặc biệt, một giống ngựa rất khỏe. Nơi người ta không thích nói ‘không’ Thuật ứng xử của người Ba-tư Phút vui hiếm hoi của 'osin' ngoại ở Hong Kong Những chú ngựa ở đây nổi bật với sự khỏe mạnh, vững chãi nhưng rất nhẹ nhàng. Chúng thường thấp lùn - cao chưa tới 14 gang tay, và đặc biệt chân của loài ngựa này thường có màu tối hơn phần còn lại trên cơ thể. Xây dựng hòn đảo Như hầu hết các nơi ở Newfoundland, ngựa lùn trên Quần đảo Change được sử dụng để làm các công việc nặng nhọc, để cày và làm ruộng, kéo gỗ xây nhà, vận chuyển sỏi đá để làm đường. Chúng thậm chí còn làm việc ở hầm mỏ. Trong nhiều tháng mùa đông, người ta thả ngựa tự do cho đến mùa xuân. Chúng được thả chạy tự do khắp nơi trên đảo. Do công nghệ ngày càng phát triển, nhu cầu sử dụng ngựa trong các công việc nặng nhọc giảm dần. Ngựa được tự do đi dạo trên đảo, và dần bị lãng quên. Số lượng ngựa bắt đầu giảm dần, trong những thời gian khó khăn, người ta giết ngựa lấy thịt và bán đi nước ngoài. Vào hồi thập niên 1970, số lượng ngựa ở Newfoundland là 12.000 con. Nhưng đến thập niên 1980, chỉ còn hơn 100 cá thể. Bảo tồn loài ngựa Vào năm 1997, chính quyền tỉnh Newfoundland thông qua Đạo luật Bảo tồn Động vật của Newfoundland và Labrador, nhằm bảo vệ loài ngựa Newfoundland bằng pháp luật. Vận chuyển ngựa khỏi đảo là hành vi bất hợp pháp nếu không có giấy phép xuất khẩu đặc biệt, và luật đảm bảo rằng các chú ngựa chỉ được chuyển đến các nhà nhân giống và người yêu ngựa chứ không phải các lò mổ. Hiệp hội Ngựa lùn Newfoundland được thành lập nhằm quảng bá, đăng ký và bảo vệ loài ngựa này. Số lượng cá thể ngựa từ đó tăng dần, ước tính khoảng 250 chú ngựa giờ đây có thể được nhân giống tiếp. Hầu hết chúng sống ở Newfoundland, nhưng cũng có một số lượng nhỏ sống ở Nova Scotia và Ontario. Vì thế, thật ấn tượng khi quần đảo Change cô lập lại có thể bảo tồn rất nhiều ngựa, và hầu hết là tại Khu bảo tồn Ngựa Newfoundland, một cơ sở nhân giống và bảo tồn gần như chỉ do một phụ nữ vận hành. Netta Ledrew lớn lên ở Đảo Change và luôn sẵn có tình yêu với loài ngựa này. Bà là một người dân địa phương Newfoundland đã giúp khiến nơi này trở nên nổi tiếng về sự hiếu khách. Tài năng kể chuyện của bà càng nổi bật hơn bởi giọng nói du dương đúng kiểu người vùng Newfoundland Khu bảo tồn do một phụ nữ trông nom Khu bảo tồn này lần đầu tiên được đưa vào hoạt động năm 2005 do một nữ người địa phương tên Beverly Stevens, nhưng để vận hành được một khu bảo tồn tại một nơi hoàn toàn cô lập ở một tỉnh heo hút như thế này đòi hỏi rất nhiều thứ. Khi Stevens quyết định đưa các chú ngựa lên đất liền, LeDrew không thể chịu được ý nghĩ sẽ mất các chú ngựa, và bà đề nghị sẽ nhận làm việc ở đây. "Thật đáng xấu hổ nếu thấy chúng ra đi," bà nói. "Vì thế tôi nhận làm phần việc của mình để giữ chúng sống." Ngày nay, Netta làm việc một mình, quản lý một nông trại 12 chú ngựa. Không có nhân viên toàn thời gian nào khác ngoài một mình bà làm việc ở đây. "Tôi có nhiều tình nguyện viên trong thị trấn đến giúp khi tôi cần," bà cho biết. Những hành động tử tế này không hiếm gặp ở vùng nông thông Newfoundland. Gia đình hạnh phúc Lúc khởi đầu, LeDrew có 5 chú ngựa, và sau đó chúng bắt đầu nhân giống. Giờ đây, trong số 12 chú ngựa thì 10 là của LeDrew và hai chú ngựa là được gửi nuôi ở đây. Ngựa Lily sinh năm 2006, sau đó là Jigger sinh năm 2007. Ba chú ngựa sau sinh năm 2008. Chú ngựa Kate của Cove sinh năm 2010, sau đó là Charlie. Những chú ngựa được coi như con bà và LeDrew nhớ ngày sinh của từng con. Bà cũng cho bạn biết chi tiết về dòng họ của bất cứ chú ngựa nào, bắt đầu với những anh em, rồi đến ông cố, ông tổ của chúng. Mạng lưới dòng dõi loài ngựa này phức tạp hơn bạn tưởng, khi chỉ có một số ít để nhân giống, những thông tin này là đặc biệt cần thiết để tránh chúng giao phối cận huyết. Chăm sóc đặc biệt Mỗi chú ngựa đều có môt tính cách riêng, và vòng đời dài của chúng có thể kéo dài đến 30 tuổi, nghĩa là LeDrew sẽ hiểu biết những sinh vật này hầu hết cả cuộc đời chúng. Chú ngựa già nhất ở khu bảo tồn đã 36 tuổi. Tên của nó là St George's Princess (Nàng Công chúa của Thánh George), và theo LeDrew, nó có 'hàm răng không tốt'. Công Chúa cần được ăn các loại ngũ cốc mềm đặc biệt làm từ cỏ linh lăng. "Khi tôi ghé qua chuồng buổi sáng, nó sẽ đòi ăn món đó," LeDrew cười. Công việc yêu thương LeDrew mất tới 10 giờ mỗi ngày để dọn rửa chuồng và cho ngựa ra ngoài ăn cỏ. Tất cả những người muốn đến mua ngựa đều phải qua kiểm tra và sàng lọc; LeDrew muốn những chú ngựa của bà sẽ có một mái nhà tốt. Về mùa hè, bà giới thiệu mọi người đến khu bảo tồn và cho mọi người cưỡi ngựa. Trong mùa đông, tìm ngũ cốc cho ngựa ăn có thể khó khăn và khi có bão, những chuyến phà không thể đến đảo. Đại bàng và thợ săn trên thảo nguyên Miến Điện: Pháp sư nơi cửa Phật Ngôi làng bị biên giới Ấn Độ-Pakistan chia cắt Đó là công việc cực kỳ tốn tiền. Khu bảo tồn hoạt động hoàn toàn dựa trên sự đóng góp từ thiện, tất cả số tiền thường được chi cho thức ăn và chăm sóc móng ngựa. LeDrew không nhận tiền cho những nỗ lực của bà, nhưng sự tình cảm gắn bó lũ ngựa với bà khiến bà cảm thấy đáng bỏ công sức ra cho chúng. "Tôi gọi chúng là những chú ngựa nhỏ đã kiến tạo nên Newfoundland," Letta LeDrew nói. Giấc mơ của LeDrew là số lượng ngựa sẽ trở lại như xưa, khi chúng còn hàng ngàn con. "Đó là một loài động vật nhẹ nhàng, rất thân thiện với trẻ em và dùng để cưỡi cũng rất tuyệt," bà nói. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Nếu Newfoundland trông như một thế giới tách rời hẳn khỏi đất nước Canada, thì bước chân lên Quần đảo Change là một điều gì đó khác hẳn. Vẻ đẹp kỳ dị Cách gần 450km từ thủ phủ St John của Newfoundland, Quần đảo Change xa xôi nằm giữa Vịnh Notre Dame và Biển Labrado là nơi ta chỉ có thể đến bằng phà. Ở nơi đầy những cái tên thị trấn kỳ dị này, như thị trấn Heart's Content and Cupids, rõ ràng là nguồn gốc của quần đảo Change cũng ẩn giấu trong những truyện cổ dân gian. Cuộc sống dữ dội ở hòn đảo hẻo lánh của Scotland Hồ nước ở nơi tận cùng thế giới Cái chết của một cảng biển Liên Xô Người địa phương tin rằng biệt danh được đặt cho hòn đảo là khi những cư dân ở Đảo Fogo gần đó quyết định đến sinh sống ở Quần đảo Change [thay đổi] - có nghĩa là họ đã thay đổi quần đảo này. Tên gọi chỉ là một chi tiết nhỏ nhưng đã mở ra một góc nhìn vào tinh thần tuyệt đẹp và lạ lùng của cộng đồng nơi đây. Trong khi vùng đất được tạo nên từ ba hòn đảo nhỏ, nối với nhau bởi một eo biển (gọi là ''tickle' theo tiếng Anh của dân vùng Newfoundland), cộng đồng 300 dân này hầu hết sống ở khu vực phía nam và trung tâm đảo. Nhưng trên Quần đảo Change, còn có những cư dân khác, không phải ai trong số 300 người dân địa phương - được cho là đã giành lấy mọi sự vinh quang: đó là chỉ còn chừng một tá những chú ngựa lùn Newfoundland, một loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng. Loài vật khỏe mạnh Ngựa lùn Newfoundland đã có mặt ở nơi này từ đầu thập niên 1600, khi những cư dân xa xưa nhất của hòn đảo từ Anh tới đây định cư. Chúng là hậu duệ của loài ngựa ở vùng thảo nguyên Exmoor, Dartmoor và New Forest - vốn quen với những vùng đất khô cằn và khí hậu khắc nghiệt của Bắc Đại Tây Dương. Nhờ vào vị trí hẻo lánh của vùng Newfoundland, các chú ngựa này kết đôi trong hàng trăm năm và cuối cùng tạo ra loài ngựa đặc biệt, một giống ngựa rất khỏe. Nơi người ta không thích nói ‘không’ Thuật ứng xử của người Ba-tư Phút vui hiếm hoi của 'osin' ngoại ở Hong Kong Những chú ngựa ở đây nổi bật với sự khỏe mạnh, vững chãi nhưng rất nhẹ nhàng. Chúng thường thấp lùn - cao chưa tới 14 gang tay, và đặc biệt chân của loài ngựa này thường có màu tối hơn phần còn lại trên cơ thể. Xây dựng hòn đảo Như hầu hết các nơi ở Newfoundland, ngựa lùn trên Quần đảo Change được sử dụng để làm các công việc nặng nhọc, để cày và làm ruộng, kéo gỗ xây nhà, vận chuyển sỏi đá để làm đường. Chúng thậm chí còn làm việc ở hầm mỏ. Trong nhiều tháng mùa đông, người ta thả ngựa tự do cho đến mùa xuân. Chúng được thả chạy tự do khắp nơi trên đảo. Do công nghệ ngày càng phát triển, nhu cầu sử dụng ngựa trong các công việc nặng nhọc giảm dần. Ngựa được tự do đi dạo trên đảo, và dần bị lãng quên. Số lượng ngựa bắt đầu giảm dần, trong những thời gian khó khăn, người ta giết ngựa lấy thịt và bán đi nước ngoài. Vào hồi thập niên 1970, số lượng ngựa ở Newfoundland là 12.000 con. Nhưng đến thập niên 1980, chỉ còn hơn 100 cá thể. Bảo tồn loài ngựa Vào năm 1997, chính quyền tỉnh Newfoundland thông qua Đạo luật Bảo tồn Động vật của Newfoundland và Labrador, nhằm bảo vệ loài ngựa Newfoundland bằng pháp luật. Vận chuyển ngựa khỏi đảo là hành vi bất hợp pháp nếu không có giấy phép xuất khẩu đặc biệt, và luật đảm bảo rằng các chú ngựa chỉ được chuyển đến các nhà nhân giống và người yêu ngựa chứ không phải các lò mổ. Hiệp hội Ngựa lùn Newfoundland được thành lập nhằm quảng bá, đăng ký và bảo vệ loài ngựa này. Số lượng cá thể ngựa từ đó tăng dần, ước tính khoảng 250 chú ngựa giờ đây có thể được nhân giống tiếp. Hầu hết chúng sống ở Newfoundland, nhưng cũng có một số lượng nhỏ sống ở Nova Scotia và Ontario. Vì thế, thật ấn tượng khi quần đảo Change cô lập lại có thể bảo tồn rất nhiều ngựa, và hầu hết là tại Khu bảo tồn Ngựa Newfoundland, một cơ sở nhân giống và bảo tồn gần như chỉ do một phụ nữ vận hành. Netta Ledrew lớn lên ở Đảo Change và luôn sẵn có tình yêu với loài ngựa này. Bà là một người dân địa phương Newfoundland đã giúp khiến nơi này trở nên nổi tiếng về sự hiếu khách. Tài năng kể chuyện của bà càng nổi bật hơn bởi giọng nói du dương đúng kiểu người vùng Newfoundland Khu bảo tồn do một phụ nữ trông nom Khu bảo tồn này lần đầu tiên được đưa vào hoạt động năm 2005 do một nữ người địa phương tên Beverly Stevens, nhưng để vận hành được một khu bảo tồn tại một nơi hoàn toàn cô lập ở một tỉnh heo hút như thế này đòi hỏi rất nhiều thứ. Khi Stevens quyết định đưa các chú ngựa lên đất liền, LeDrew không thể chịu được ý nghĩ sẽ mất các chú ngựa, và bà đề nghị sẽ nhận làm việc ở đây. "Thật đáng xấu hổ nếu thấy chúng ra đi," bà nói. "Vì thế tôi nhận làm phần việc của mình để giữ chúng sống." Ngày nay, Netta làm việc một mình, quản lý một nông trại 12 chú ngựa. Không có nhân viên toàn thời gian nào khác ngoài một mình bà làm việc ở đây. "Tôi có nhiều tình nguyện viên trong thị trấn đến giúp khi tôi cần," bà cho biết. Những hành động tử tế này không hiếm gặp ở vùng nông thông Newfoundland. Gia đình hạnh phúc Lúc khởi đầu, LeDrew có 5 chú ngựa, và sau đó chúng bắt đầu nhân giống. Giờ đây, trong số 12 chú ngựa thì 10 là của LeDrew và hai chú ngựa là được gửi nuôi ở đây. Ngựa Lily sinh năm 2006, sau đó là Jigger sinh năm 2007. Ba chú ngựa sau sinh năm 2008. Chú ngựa Kate của Cove sinh năm 2010, sau đó là Charlie. Những chú ngựa được coi như con bà và LeDrew nhớ ngày sinh của từng con. Bà cũng cho bạn biết chi tiết về dòng họ của bất cứ chú ngựa nào, bắt đầu với những anh em, rồi đến ông cố, ông tổ của chúng. Mạng lưới dòng dõi loài ngựa này phức tạp hơn bạn tưởng, khi chỉ có một số ít để nhân giống, những thông tin này là đặc biệt cần thiết để tránh chúng giao phối cận huyết. Chăm sóc đặc biệt Mỗi chú ngựa đều có môt tính cách riêng, và vòng đời dài của chúng có thể kéo dài đến 30 tuổi, nghĩa là LeDrew sẽ hiểu biết những sinh vật này hầu hết cả cuộc đời chúng. Chú ngựa già nhất ở khu bảo tồn đã 36 tuổi. Tên của nó là St George's Princess (Nàng Công chúa của Thánh George), và theo LeDrew, nó có 'hàm răng không tốt'. Công Chúa cần được ăn các loại ngũ cốc mềm đặc biệt làm từ cỏ linh lăng. "Khi tôi ghé qua chuồng buổi sáng, nó sẽ đòi ăn món đó," LeDrew cười. Công việc yêu thương LeDrew mất tới 10 giờ mỗi ngày để dọn rửa chuồng và cho ngựa ra ngoài ăn cỏ. Tất cả những người muốn đến mua ngựa đều phải qua kiểm tra và sàng lọc; LeDrew muốn những chú ngựa của bà sẽ có một mái nhà tốt. Về mùa hè, bà giới thiệu mọi người đến khu bảo tồn và cho mọi người cưỡi ngựa. Trong mùa đông, tìm ngũ cốc cho ngựa ăn có thể khó khăn và khi có bão, những chuyến phà không thể đến đảo. Đại bàng và thợ săn trên thảo nguyên Miến Điện: Pháp sư nơi cửa Phật Ngôi làng bị biên giới Ấn Độ-Pakistan chia cắt Đó là công việc cực kỳ tốn tiền. Khu bảo tồn hoạt động hoàn toàn dựa trên sự đóng góp từ thiện, tất cả số tiền thường được chi cho thức ăn và chăm sóc móng ngựa. LeDrew không nhận tiền cho những nỗ lực của bà, nhưng sự tình cảm gắn bó lũ ngựa với bà khiến bà cảm thấy đáng bỏ công sức ra cho chúng. "Tôi gọi chúng là những chú ngựa nhỏ đã kiến tạo nên Newfoundland," Letta LeDrew nói. Giấc mơ của LeDrew là số lượng ngựa sẽ trở lại như xưa, khi chúng còn hàng ngàn con. "Đó là một loài động vật nhẹ nhàng, rất thân thiện với trẻ em và dùng để cưỡi cũng rất tuyệt," bà nói. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

business-37813372

https://www.bbc.com/vietnamese/business-37813372

Ngôi nhà ‘thông minh’ là mồi cho tin tặc?

Khi ở văn phòng, bạn có dùng webcam để xem tình hình chú chó cưng của mình ở nhà thế nào không?

Đến năm 2020 sẽ có 21 tỉ thiết bị kết nối toàn cầu Nếu câu trả lời là 'có' thì bạn đã vô hình chung biến ngôi nhà 'thông minh' của mình thành miếng mồi cho tin tặc. Những vụ tấn công web gần đây, gây ra bởi những thiết bị kết nối với nhau bằng Internet như webcam hay máy in, đã minh chứng cho điều này. Thực sự thì những ngôi nhà với các thiết bị 'thông minh' không đủ thông minh để vượt mặt tin tặc. Bộ truyền Wi-fi, máy quay kỹ thuật số, đèn cho phép điều chỉnh độ sáng/tối, máy quay an ninh - tất cả đều ẩn chứa tiềm tàng cho tin tặc xâm nhập vào hệ thống của bạn và cả hệ thống Internet toàn cầu nói chung. Webcam theo dõi tình hình chú mèo yêu quý của bạn có đang bị tin tặc tấn công? Trước đây, tin tặc dùng mã độc (malware) để phá vỡ hàng rào an ninh của máy tính cá nhân thông qua những yêu cầu cung cấp thông tin từ các máy tính này. Ngày nay, sự bùng nổ của các thiết bị kết nối thông qua Internet đã tạo thêm 'sân chơi' cho tin tặc, từ bộ cảm biến cơ khí, tủ lạnh, máy điều chỉnh nhiệt độ đến màn hình cho trẻ em. Công ty tư vấn nghiên cứu Gartner dự báo năm 2020 sẽ chứng kiến gần 21 tỉ thiết bị được kết nối toàn cầu, cao hơn so với năm 2016 là 7 tỉ thiết bị. Tin tặc chuyển hướng tấn công từ những cơ quan chính phủ và công ty với tường bảo mật chặt chẽ, sang những ngôi nhà 'thông minh.' Nhận diện mạng bí mật Internet ở New York Vậy chúng ta nên làm gì để bảo mật các thiết bị của mình? Thiết lập hàng rào bảo mật "Quy tắc vàng là không bao giờ dùng tài khoản hoặc mật khẩu mặc định. Tin tặc có thể dễ dàng tìm ra những thông tin này vì chúng có sẵn trên mạng," theo ông Gary Hayslip, giám đốc bảo mật thông tin cho thành phố San Diego. Những công cụ đơn giản mà hữu dụng phải kể đến phần mềm IoT Scanner đến từ công ty bảo mật BullGuard, có thể giúp tìm ra những yếu điểm của thiết bị bạn đang dùng. Ai mới thật sự đang điều khiển những thiết bị của bạn? Thông qua Shodan (phần mềm tìm kiếm máy tính và webcam không được bảo mật), phần mềm IoT Scanner sẽ tìm ra những thiết bị có nguy cơ bị tấn công trong hệ thống của bạn. Nếu phần mềm đưa ra tên những thiết bị có nguy cơ bị tấn công, hãy ngay lập tức thay đổi thông tin đăng nhập. BullGuard cũng phát hành một quyển cẩm nang hướng dẫn người dùng các bước để kiểm tra và bảo mật các thiết bị của họ. BullGuard gần đây đã mua Dojo-labs, một startup đến từ Israel, và sẽ sớm công bố một sản phẩm bảo mật có thể cắm vào bộ truyền wi-fi để từ đó bảo mật những thiết bị khác trong cùng hệ thống. Thiết bị Dojo cắm vào mặt sau của bộ truyền wifi Dojo sẽ giải quyết việc nghẽn mạch trong hệ thống, từ đó bảo vệ hệ thống khỏi tin tặc và người dùng khỏi những vi phạm liên quan đến thông tin cá nhân. Khi tìm thấy những hành vi khả nghi, Dojo sẽ tự động ngăn chặn những hành vi này và thông báo đến người sử dụng thông qua ứng dụng điện thoại, công ty này cho hay. "Vụ mất kết nối Internet do Mirai (một mã độc biến những máy tính dùng hệ điều hành Linux thành "bots" - thuật ngữ chỉ các rô-bốt tự chủ thực hiện các tác vụ đơn giản và có cấu trúc lặp lại) đã dấy lên cảnh báo rằng IoT phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc hơn," theo ông Paul Lipman, giám đốc điều hành của BullGuard. "Mirai được hình thành do những camera an ninh với tính năng bảo mật thấp và có mật khẩu không thể thay đổi. Thiết bị hỗ trợ an ninh tại gia như Dojo có thể trong nháy mắt phát hiện và ngăn chặn sự đột nhập như vụ Mirai." Martin Talks, sáng lập viên của công ty tư vấn kỹ thuật số Matomico, cũng đã giới thiệu sản phẩm này cho những chủ sở hữu nhà thông minh. "Hãy dùng camera kết nối Internet vào những nơi mà chúng hữu ích. Trường hợp Edward Snowden đã cảnh báo chúng ta rằng camera có thể bị đột nhập và nơi chúng ta đang ở có thể đang bị ai đó theo dõi. Nếu camera không phục vụ cho mục đích gì cả, hãy che nó lại." "Hãy nghĩ về những thiết bị mà thực sự cần kết nối Internet," Martin cho hay. "Nếu bạn kết nối một thiết bị, chỉ nên dùng thiết bị khi thực sự cần thiết. Còn không thì nên tắt chúng khi bạn đi ngủ." Truyền hình Pháp suýt bị phá hủy Có thể thoát khỏi Internet? Một cách khác để bảo đảm mức độ bảo mật của thiết bị là thường xuyên nâng cấp phần mềm và firmware (phần mềm nhớ trong bộ nhớ chỉ đọc) và mua hàng từ những thương hiệu uy tín. Một trong những lý do tại sao nhiều mặt hàng điện tử có giá thành thấp hơn là vì nhiều hãng sản xuất đã luồn lách về vấn đề bảo mật - cũng như việc bỏ lốp xe kém chất lượng vào một chiếc xế hộp đắt tiền. 9 người…11 ý? Vậy thì nền công nghiệp IoT đang có những bước tiến nào để cải thiện vấn đề bảo mật? Suy cho cùng, những sản phẩm được làm ra đang biến những ngôi nhà 'kết nối' của chúng ta thành mục tiêu tấn công từ tin tặc. Trong khi nhiều người tán thành việc tạo nên những chuẩn mực trong việc thiết lập bảo mật là một ý tưởng hay, một ý kiến trái chiều cho rằng, các hiệp hội bảo mật nên thiết lập chuẩn mực riêng của mình và cạnh tranh với những hiệp hội còn lại, ví dụ như Online Trust Alliance, IoT Security Foundation, Open Connectivity Foundation, và Industrial Internet Consortium. Trong khi đó, những gã khổng lồ trong lĩnh vực công nghệ - Apple, Amazon, LG và Samsung - vẫn tin rằng công ty mình có thể tạo ra hệ sinh thái 'đóng' và chiếm lĩnh thị trường nhà 'thông minh' bằng những chuẩn mực do mình tạo ra. Cơn lốc bảo mật IoT không thể không kể đến những người tiêu dùng lười biếng và không chịu đổi mật khẩu của thiết bị khi mua về Trong khi chờ thị trường IoT có những giải pháp phù hợp cho vấn đề tấn công từ tin tặc, mỗi chúng ta phải tự bảo vệ chính ngôi nhà của mình trước những de dọa từ tin tặc.

summarize: Đến năm 2020 sẽ có 21 tỉ thiết bị kết nối toàn cầu Nếu câu trả lời là 'có' thì bạn đã vô hình chung biến ngôi nhà 'thông minh' của mình thành miếng mồi cho tin tặc. Những vụ tấn công web gần đây, gây ra bởi những thiết bị kết nối với nhau bằng Internet như webcam hay máy in, đã minh chứng cho điều này. Thực sự thì những ngôi nhà với các thiết bị 'thông minh' không đủ thông minh để vượt mặt tin tặc. Bộ truyền Wi-fi, máy quay kỹ thuật số, đèn cho phép điều chỉnh độ sáng/tối, máy quay an ninh - tất cả đều ẩn chứa tiềm tàng cho tin tặc xâm nhập vào hệ thống của bạn và cả hệ thống Internet toàn cầu nói chung. Webcam theo dõi tình hình chú mèo yêu quý của bạn có đang bị tin tặc tấn công? Trước đây, tin tặc dùng mã độc (malware) để phá vỡ hàng rào an ninh của máy tính cá nhân thông qua những yêu cầu cung cấp thông tin từ các máy tính này. Ngày nay, sự bùng nổ của các thiết bị kết nối thông qua Internet đã tạo thêm 'sân chơi' cho tin tặc, từ bộ cảm biến cơ khí, tủ lạnh, máy điều chỉnh nhiệt độ đến màn hình cho trẻ em. Công ty tư vấn nghiên cứu Gartner dự báo năm 2020 sẽ chứng kiến gần 21 tỉ thiết bị được kết nối toàn cầu, cao hơn so với năm 2016 là 7 tỉ thiết bị. Tin tặc chuyển hướng tấn công từ những cơ quan chính phủ và công ty với tường bảo mật chặt chẽ, sang những ngôi nhà 'thông minh.' Nhận diện mạng bí mật Internet ở New York Vậy chúng ta nên làm gì để bảo mật các thiết bị của mình? Thiết lập hàng rào bảo mật "Quy tắc vàng là không bao giờ dùng tài khoản hoặc mật khẩu mặc định. Tin tặc có thể dễ dàng tìm ra những thông tin này vì chúng có sẵn trên mạng," theo ông Gary Hayslip, giám đốc bảo mật thông tin cho thành phố San Diego. Những công cụ đơn giản mà hữu dụng phải kể đến phần mềm IoT Scanner đến từ công ty bảo mật BullGuard, có thể giúp tìm ra những yếu điểm của thiết bị bạn đang dùng. Ai mới thật sự đang điều khiển những thiết bị của bạn? Thông qua Shodan (phần mềm tìm kiếm máy tính và webcam không được bảo mật), phần mềm IoT Scanner sẽ tìm ra những thiết bị có nguy cơ bị tấn công trong hệ thống của bạn. Nếu phần mềm đưa ra tên những thiết bị có nguy cơ bị tấn công, hãy ngay lập tức thay đổi thông tin đăng nhập. BullGuard cũng phát hành một quyển cẩm nang hướng dẫn người dùng các bước để kiểm tra và bảo mật các thiết bị của họ. BullGuard gần đây đã mua Dojo-labs, một startup đến từ Israel, và sẽ sớm công bố một sản phẩm bảo mật có thể cắm vào bộ truyền wi-fi để từ đó bảo mật những thiết bị khác trong cùng hệ thống. Thiết bị Dojo cắm vào mặt sau của bộ truyền wifi Dojo sẽ giải quyết việc nghẽn mạch trong hệ thống, từ đó bảo vệ hệ thống khỏi tin tặc và người dùng khỏi những vi phạm liên quan đến thông tin cá nhân. Khi tìm thấy những hành vi khả nghi, Dojo sẽ tự động ngăn chặn những hành vi này và thông báo đến người sử dụng thông qua ứng dụng điện thoại, công ty này cho hay. "Vụ mất kết nối Internet do Mirai (một mã độc biến những máy tính dùng hệ điều hành Linux thành "bots" - thuật ngữ chỉ các rô-bốt tự chủ thực hiện các tác vụ đơn giản và có cấu trúc lặp lại) đã dấy lên cảnh báo rằng IoT phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc hơn," theo ông Paul Lipman, giám đốc điều hành của BullGuard. "Mirai được hình thành do những camera an ninh với tính năng bảo mật thấp và có mật khẩu không thể thay đổi. Thiết bị hỗ trợ an ninh tại gia như Dojo có thể trong nháy mắt phát hiện và ngăn chặn sự đột nhập như vụ Mirai." Martin Talks, sáng lập viên của công ty tư vấn kỹ thuật số Matomico, cũng đã giới thiệu sản phẩm này cho những chủ sở hữu nhà thông minh. "Hãy dùng camera kết nối Internet vào những nơi mà chúng hữu ích. Trường hợp Edward Snowden đã cảnh báo chúng ta rằng camera có thể bị đột nhập và nơi chúng ta đang ở có thể đang bị ai đó theo dõi. Nếu camera không phục vụ cho mục đích gì cả, hãy che nó lại." "Hãy nghĩ về những thiết bị mà thực sự cần kết nối Internet," Martin cho hay. "Nếu bạn kết nối một thiết bị, chỉ nên dùng thiết bị khi thực sự cần thiết. Còn không thì nên tắt chúng khi bạn đi ngủ." Truyền hình Pháp suýt bị phá hủy Có thể thoát khỏi Internet? Một cách khác để bảo đảm mức độ bảo mật của thiết bị là thường xuyên nâng cấp phần mềm và firmware (phần mềm nhớ trong bộ nhớ chỉ đọc) và mua hàng từ những thương hiệu uy tín. Một trong những lý do tại sao nhiều mặt hàng điện tử có giá thành thấp hơn là vì nhiều hãng sản xuất đã luồn lách về vấn đề bảo mật - cũng như việc bỏ lốp xe kém chất lượng vào một chiếc xế hộp đắt tiền. 9 người…11 ý? Vậy thì nền công nghiệp IoT đang có những bước tiến nào để cải thiện vấn đề bảo mật? Suy cho cùng, những sản phẩm được làm ra đang biến những ngôi nhà 'kết nối' của chúng ta thành mục tiêu tấn công từ tin tặc. Trong khi nhiều người tán thành việc tạo nên những chuẩn mực trong việc thiết lập bảo mật là một ý tưởng hay, một ý kiến trái chiều cho rằng, các hiệp hội bảo mật nên thiết lập chuẩn mực riêng của mình và cạnh tranh với những hiệp hội còn lại, ví dụ như Online Trust Alliance, IoT Security Foundation, Open Connectivity Foundation, và Industrial Internet Consortium. Trong khi đó, những gã khổng lồ trong lĩnh vực công nghệ - Apple, Amazon, LG và Samsung - vẫn tin rằng công ty mình có thể tạo ra hệ sinh thái 'đóng' và chiếm lĩnh thị trường nhà 'thông minh' bằng những chuẩn mực do mình tạo ra. Cơn lốc bảo mật IoT không thể không kể đến những người tiêu dùng lười biếng và không chịu đổi mật khẩu của thiết bị khi mua về Trong khi chờ thị trường IoT có những giải pháp phù hợp cho vấn đề tấn công từ tin tặc, mỗi chúng ta phải tự bảo vệ chính ngôi nhà của mình trước những de dọa từ tin tặc.

vert-cap-47796237

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-47796237

Cách thức hợp lý để chống trì hoãn

Nghĩ đến chơi trước rồi làm việc sau có vẻ là vô trách nhiệm, nhưng các chuyên gia cho rằng động thái phản trực giác này thực tế giúp ta làm việc hiệu quả hơn về lâu dài.

Bớt việc theo kế hoạch sẽ gây tác động tốt? Mozart đi uống rượu vào một ngày mà các bạn ông cảm thấy lo lắng. Đó là ngày 3/11/1787 tại Prague và ngày hôm sau đã là buổi ra mắt vở opera 'Don Giovanni'mới nhất của ông. Vở này sẽ là một trong những tác phẩm âm nhạc được đánh giá cao nhất trong lịch sử, một kiệt tác thực sự mà nhiều thập kỷ sau vẫn còn được trình diễn khắp các nhà hát opera trên toàn cầu. Chỉ có một rắc rối. Wolfgang Amadeus Mozart đến lúc đó vẫn chưa viết khúc nhạc dạo đầu. Rõ ràng, nhà soạn nhạc bậc thầy này cũng là bậc thày về trì hoãn vì vào hôm đó ông thực ra còn đang làm một việc gì khác. Theo những thông tin đăng tải vào năm 1845, cuối cùng các bạn của Mozart đã thuyết phục được ông là không thể hoãn thêm được nữa và đến nửa đêm ông về phòng và bắt đầu làm việc. Ông cặm cụi làm suốt đêm, trong khi vợ ông phải liên tục vỗ vào ông để giữ cho ông được tỉnh táo. Cuối cùng ông cũng xong, nhưng buổi biểu diễn vào tối hôm sau phải hoãn lại vì còn phải sao chép hoặc diễn tập. Nếu bạn là kiểu người thức trắng đêm để nghiên cứu các hiện tượng thích hợp (Chẳng hạn như một số nông dân thường bắt gà đeo kính để khỏi mổ nhau) bất cứ khi nào bạn bị áp lực phải hoàn thành đúng thời hạn, hoặc ai đó, thí dụ như Mozart, làm bất kỳ việc gì trừ nhiệm vụ khẩn cấp nhất để tạo ra ảo tưởng về năng suất, thì bạn là người có vấn đề và cần được giúp đỡ. Ngay cả thần đồng Mozart có vẻ cũng phải vất vả để hoàn thành đúng thời hạn Mặc dù những người hay trì hoãn thường có vẻ gần như tự hào về thói quen này - thậm chí còn có cả Tuần Lễ Trì Hoãn Quốc Gia để vinh danh nó (nó được dự định vào đầu tháng 3, nhưng tất nhiên, thường trì hoãn) nhưng có vô cùng nhiều bằng chứng rằng đó là một ý tưởng không hay. Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy những người lỡ hạn tồi tệ nhất dễ có mức lương thấp hơn, được thuê ngắn hạn hơn hoặc thất nghiệp. Không phải chỉ là sự mất vui: như mọi người đều biết bằng trực giác, những người hay trì hoãn nhìn chung dễ bị căng thẳng hơn, và có một số bằng chứng cho thấy thói quen này thậm chí có thể khiến bạn mắc bệnh. Danh sách 'thành phố đắt đỏ nhất' là 'dành cho người nước ngoài' Xứ sở có thu nhập cao cho lao động nhập cư Vì sao đi bộ giúp bạn làm việc tốt hơn Trên thực tế, thời gian tiêu khiển có thể hoàn toàn bị hủy hoại đến mức nó được gán một định nghĩa vui là "Sự trì hoãn là hành động gây tổn hại đến cuộc sống mà không có lý do rõ ràng." Hãy 'bớt làm việc theo lịch': là một cách tiếp cận ngược giúp những người chuyên trì hoãn có cuộc sống bình thường. Giống như hầu hết các phương pháp lập kế hoạch thời gian, kỹ năng này bao gồm việc tạo một lịch trình hàng tuần ngăn chặn được các khoảng thời gian cụ thể cho các nhiệm vụ cụ thể. Điều khác biệt là thay vì lập một kế hoạch cho công việc phải làm thì bạn làm điều ngược lại: như gặp bạn bè để ăn tối, cũng như các hoạt động cần thiết để bạn được sảng khoái và giữ được thể trạng tốt như chay bộ và ngủ đủ về đêm. Rốt cuộc là bạn thêm vào đó bất cứ điều gì bạn đã cam kết, chẳng hạn như nghỉ lễ và các cuộc gặp gỡ. Điều quan trọng là không lên lịch bất kỳ kế hoạch gì cho công việc. Một mô hình về bớt việc trong lịch biểu sẽ không bao giờ chứa các từ "viết sách", "hoàn tất bản trình bày" hoặc "ôn thi". Việc bớt làm việc theo lịch được phát minh bởi nhà tâm lý học, tác giả và người giỏi trong việc tránh sự trì hoãn Neil Fiore và được xuất bản trong sách 'The Now Habit' của ông năm 1988. Nó được theo dõi và tôn sùng trên các trang blog, các video trực tuyến và các cuốn sách tự cải thiện khác, thậm chí có ở cả trong danh sách liệu pháp của các nhà trị liệu tâm lý. Fiore lần đầu tiên quan tâm đến những nguy cơ của các chiến thuật trì hoãn khi ông làm việc tại Đại học California tại Berkeley. Khi đó, ông đã phát triển một số kỹ thuật để làm việc hiệu quả hơn và xoay xở để viết xong luận án tiến sĩ chỉ trong 1 năm - là điều rất ấn tượng vì trung bình, sinh viên thường mất khoảng 9-10 tháng nhiều hơn dự kiến- và trong một số trường hợp, việc này có thể kéo dài trong nhiều thập kỷ (kỷ lục là 77 năm, nhưng có những tình tiết giảm nhẹ). Vì vậy, ông bắt đầu lập một nhóm hỗ trợ cho những người đang còn vật lộn với luận văn của họ. Tận hưởng cuộc sống giúp ta làm việc hiệu quả hơn về lâu dài. Điều chưa biết của việc trông giữ trẻ ở Brazil Giao thông công cộng miễn phí: lợi và hại Trái bơ: món ăn thời thượng của giới trẻ Trong những tháng tiếp theo, Fiore nhận thấy một điều đáng ngạc nhiên. "Những người trong chúng ta mà hoàn thành được luận văn trong khoảng 1 đến 2 năm, so với 3 đến 13 năm, chúng ta là những người bị bận rộn hơn trong cuộc sống, ông nói. Chúng ta có nhiều mối quan hệ, nhiều sự kiện xã hội và trong trường hợp của tôi, tôi đang phải làm một công việc 40 giờ một tuần." Năm phải viết luận văn, ông vẫn đi trượt tuyết 2 tuần 1 lần. "Năm ấy tuyết dày lắm!" ông nói. Mặt khác, những người kéo dài thời gian viết thì luôn vất vả. "Cuộc sống của họ đâu đâu cũng là việc và 'phải làm việc này việc kia'," ông nói. Những người trong chúng tôi bận rộn với các hoạt động khác thì bắt đầu vào nhiệm vụ sớm hơn trong ngày từ 30-60 phút, có lúc 90 phút, vì chúng tôi phải thưởng thức cuộc sống nữa," ông nói. Việc 'bớt việc theo kế hoạch' sẽ gây tác động tốt vì: thay vì nhìn một cách không dứt khoát vào lịch công việc của mình và ngần ngại trước hàng loạt cuộc họp ngán ngẩm, việc hành chính tràn ngập, các nhiệm vụ đáng sợ như "viết một cuốn sách", thì bạn sẽ thấy một tuần đáng để mong đợi. Đó là việc kiểm soát: thay vì hủy bữa trưa và hoãn các buổi tập thể dục để cống hiến hết mình cho một dự án cụ thể, thì bạn có thể khéo léo lách nó vào chỗ nào đó trong cuộc sống mà bạn muốn hướng tới. Và với tất cả các cam kết giải trí đặt ra trước mắt, bạn sẽ thấy rõ ngay bạn sẽ còn bao nhiêu thời gian cho công việc. Sau đó, tất cả những gì phải làm là bắt đầu triển khai. Tất nhiên, phần thứ hai này là phức tạp hơn một chút. Vì vậy, trước tiên nó giúp ta hiểu được lý do mà người ta chần chừ ngay từ đầu. Vì sao chúng ta âm ỉ trong căng thẳng hàng giờ, trong khi ta có thể bắt tay vào việc ngay tức khắc? Jane Burka, một nhà tâm lý học làm việc tại Oakland, California, là đồng tác giả với nhà tâm lý học Lenora Yuen trong cuốn sách "Sự trì hoãn: vì sao bạn trì hoãn, phải làm gì với nó bây giờ", sách chủ trương bớt việc trong kế hoạch. Họ gặp nhau khi họ đang làm việc tại Trung Tâm Tư Vấn Sinh Viên tại Đại học California ở Berkeley và - cũng như Fiore - quan tâm lần đầu tiên đến sự trì hoãn sau khi giúp sinh viên tránh điều đó. Họ có thể liên quan đến những sinh viên mà họ đang giúp đỡ vì cả hai người đều đang vất vả để hoàn thành luận án tiến sĩ. "Chúng tôi là những người trì hoãn chính!" bà nói. Trong quá trình làm việc, hai nhà tâm lý học nhận thấy rằng những người trì hoãn thường có nhiều điểm chung, từ quan niệm thời gian một cách mơ hồ và không thực tế đến việc đầu hàng kẻ thù không đội trời chung của năng suất, tức sự cầu toàn. Nhưng bà cũng nhận thấy rằng thói quen trì hoãn những nhiệm vụ quan trọng có thể có nguồn gốc tâm lý sâu xa hơn. "Sự trì hoãn được rất nhiều người hiểu lầm chỉ đơn giản là vấn đề quản lý thời gian kém hoặc lười biếng," bà nói. Thay vào đó, Burka nhận ra rằng những người trì hoãn nhiều nhất thường là những người có tự trọng thấp. "Những nỗ lực tốt nhất của bạn không thể được đánh giá tốt nếu sự nỗ lực đến quá chậm. An toàn hơn là đổ lỗi sự trì hoãn cho kết quả đáng thất vọng hơn là cảm giác là ưu điểm ủa mình là chưa đủ. Và nếu bạn xoay sở để làm tốt vào phút cuối cùng, bạn có thể cảm thấy phấn khởi vì bạn đã làm được điều không thể," bà giải thích. Bố trí một số thời gian 'bỏ bớt việc' vào lịch tuần của bạn không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn mà bạn còn khỏe mạnh hơn Đây chính là nội dung của phần 2 của 'việc bớt việc trong kế hoạch'. Một khi bạn đã làm xong kế hoạch tuần, ý tưởng là tránh để không phải sợ các kế hoạch to lớn hãi hùng như "hoàn thành việc hoàn thuế". Thay vào đó, bạn nên bắt đầu tập trung vào nhiệm vụ đang làm dở dang chỉ trong 15 phút, bởi vì bất kỳ ai cũng sẽ làm được trong khoảng thời gian đó. Tất cả chỉ là để bắt đầu hơn là để nhằm vào việc kết thúc: điều này giúp tránh một số lo lắng mà người ta hay cảm thấy khi nghĩ đến mục tiêu. "Điều này củng cố ý tưởng rằng sự tiến triển là đi dần từng tý một, không phải bằng sự nỗ lực lớn khủng khiếp," Burka nói. Fiore nảy ra ý tưởng về quy tắc 15 phút trong khi ông giúp đỡ những người mắc chứng sợ hãi. "Tôi coi sự trì hoãn là sự sợ hãi, sợ công việc của mình," ông nói. "Bất cứ điều gì bạn xác định là có tính đe dọa hoặc nguy hiểm, bạn có xu hướng lẩn tránh nó. Để vượt qua nó, ta nên đối mặt với nó từng chút một." Ông gọi nó là "tiêm phòng chống sợ" và dẫn chứng làm ví dụ cách chống sợ nhện. Bắt đầu bằng cách nghĩ có một con nhện cách mình 3 mét mà không bỏ chay. Trên thực tế, ý tưởng cho rằng sự trì hoãn là một vấn đề sức khỏe tâm thần đang ngày càng trở thành trào lưu chính. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người trì trệ thường bị trầm cảm và lo sợ, trong khi một nghiên cứu năm 2014 cho thấy những sinh viên mắc chứng vô tâm liên quan đến ADHD có nhiều khả năng hay chần chừ trì hoãn. Thậm chí người ta cũng cho rằng Mozart mắc chứng ADHD, hoặc chứng gần giống vậy, hội chứng Tourette, nếu ông ấy sinh ra ở thời nay. Người viết tiểu sử của ông nói rằng ông dễ dàng bị phân tâm vì những mối quan tâm quan trọng, và người chị của ông có lần nói- với sự tàn tệ mà chỉ có chị em với nhau mới dám - rằng ông "rất trẻ con". Rõ ràng nhà soạn nhạc này có rất nhiều vấn đề tiềm ẩn có thể đã ám ảnh ông để trì hoãn công việc đến phút cuối cùng. Cuối cùng, Fiore khuyên bạn nên thay đổi ngôn ngữ mà bạn sử dụng để mô tả công việc của mình: thay vì nói "mình phải .." Ông đề nghị nói rằng "mình lựa chọn…". Điều này sẽ chuyển đổi công việc của bạn thành một điều gì đó tích cực, và làm hòa tan cuộc chiến nội tâm mà bạn có thể gặp giữa việc muốn nằm ườn trên sofa với cảm giác thấy cần phải làm việc. "Mình đang lựa chọn đối mặt với một thứ gì đó' chỉ có con người mới có thể chọn phẫu thuật, hoặc chọn trường sau đại học, hoặc chọn những thứ khó khăn," ông nói. Vì vậy, lần tới khi bạn thấy mình đang vô ý kiểm tra tài khoản mạng xã hội của mình lần thứ 100 trong 10 phút hoặc ưu tiên các dự án ít quan trọng hơn vì bạn sợ một nhiệm vụ khó khăn phía trước, xin đừng nghĩ rằng "mình phải sắp xếp thêm thời gian cho công việc" hoặc "mình sẽ hoàn thành điều này ngay bây giờ." Trớ trêu thay, việc có thể tốt hơn chính là làm việc đó 15 phút - sau đó đi ra ngoài và tận hưởng cuộc sống. Bài tiếng Anh trên BBC Capitall

summarize: Bớt việc theo kế hoạch sẽ gây tác động tốt? Mozart đi uống rượu vào một ngày mà các bạn ông cảm thấy lo lắng. Đó là ngày 3/11/1787 tại Prague và ngày hôm sau đã là buổi ra mắt vở opera 'Don Giovanni'mới nhất của ông. Vở này sẽ là một trong những tác phẩm âm nhạc được đánh giá cao nhất trong lịch sử, một kiệt tác thực sự mà nhiều thập kỷ sau vẫn còn được trình diễn khắp các nhà hát opera trên toàn cầu. Chỉ có một rắc rối. Wolfgang Amadeus Mozart đến lúc đó vẫn chưa viết khúc nhạc dạo đầu. Rõ ràng, nhà soạn nhạc bậc thầy này cũng là bậc thày về trì hoãn vì vào hôm đó ông thực ra còn đang làm một việc gì khác. Theo những thông tin đăng tải vào năm 1845, cuối cùng các bạn của Mozart đã thuyết phục được ông là không thể hoãn thêm được nữa và đến nửa đêm ông về phòng và bắt đầu làm việc. Ông cặm cụi làm suốt đêm, trong khi vợ ông phải liên tục vỗ vào ông để giữ cho ông được tỉnh táo. Cuối cùng ông cũng xong, nhưng buổi biểu diễn vào tối hôm sau phải hoãn lại vì còn phải sao chép hoặc diễn tập. Nếu bạn là kiểu người thức trắng đêm để nghiên cứu các hiện tượng thích hợp (Chẳng hạn như một số nông dân thường bắt gà đeo kính để khỏi mổ nhau) bất cứ khi nào bạn bị áp lực phải hoàn thành đúng thời hạn, hoặc ai đó, thí dụ như Mozart, làm bất kỳ việc gì trừ nhiệm vụ khẩn cấp nhất để tạo ra ảo tưởng về năng suất, thì bạn là người có vấn đề và cần được giúp đỡ. Ngay cả thần đồng Mozart có vẻ cũng phải vất vả để hoàn thành đúng thời hạn Mặc dù những người hay trì hoãn thường có vẻ gần như tự hào về thói quen này - thậm chí còn có cả Tuần Lễ Trì Hoãn Quốc Gia để vinh danh nó (nó được dự định vào đầu tháng 3, nhưng tất nhiên, thường trì hoãn) nhưng có vô cùng nhiều bằng chứng rằng đó là một ý tưởng không hay. Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy những người lỡ hạn tồi tệ nhất dễ có mức lương thấp hơn, được thuê ngắn hạn hơn hoặc thất nghiệp. Không phải chỉ là sự mất vui: như mọi người đều biết bằng trực giác, những người hay trì hoãn nhìn chung dễ bị căng thẳng hơn, và có một số bằng chứng cho thấy thói quen này thậm chí có thể khiến bạn mắc bệnh. Danh sách 'thành phố đắt đỏ nhất' là 'dành cho người nước ngoài' Xứ sở có thu nhập cao cho lao động nhập cư Vì sao đi bộ giúp bạn làm việc tốt hơn Trên thực tế, thời gian tiêu khiển có thể hoàn toàn bị hủy hoại đến mức nó được gán một định nghĩa vui là "Sự trì hoãn là hành động gây tổn hại đến cuộc sống mà không có lý do rõ ràng." Hãy 'bớt làm việc theo lịch': là một cách tiếp cận ngược giúp những người chuyên trì hoãn có cuộc sống bình thường. Giống như hầu hết các phương pháp lập kế hoạch thời gian, kỹ năng này bao gồm việc tạo một lịch trình hàng tuần ngăn chặn được các khoảng thời gian cụ thể cho các nhiệm vụ cụ thể. Điều khác biệt là thay vì lập một kế hoạch cho công việc phải làm thì bạn làm điều ngược lại: như gặp bạn bè để ăn tối, cũng như các hoạt động cần thiết để bạn được sảng khoái và giữ được thể trạng tốt như chay bộ và ngủ đủ về đêm. Rốt cuộc là bạn thêm vào đó bất cứ điều gì bạn đã cam kết, chẳng hạn như nghỉ lễ và các cuộc gặp gỡ. Điều quan trọng là không lên lịch bất kỳ kế hoạch gì cho công việc. Một mô hình về bớt việc trong lịch biểu sẽ không bao giờ chứa các từ "viết sách", "hoàn tất bản trình bày" hoặc "ôn thi". Việc bớt làm việc theo lịch được phát minh bởi nhà tâm lý học, tác giả và người giỏi trong việc tránh sự trì hoãn Neil Fiore và được xuất bản trong sách 'The Now Habit' của ông năm 1988. Nó được theo dõi và tôn sùng trên các trang blog, các video trực tuyến và các cuốn sách tự cải thiện khác, thậm chí có ở cả trong danh sách liệu pháp của các nhà trị liệu tâm lý. Fiore lần đầu tiên quan tâm đến những nguy cơ của các chiến thuật trì hoãn khi ông làm việc tại Đại học California tại Berkeley. Khi đó, ông đã phát triển một số kỹ thuật để làm việc hiệu quả hơn và xoay xở để viết xong luận án tiến sĩ chỉ trong 1 năm - là điều rất ấn tượng vì trung bình, sinh viên thường mất khoảng 9-10 tháng nhiều hơn dự kiến- và trong một số trường hợp, việc này có thể kéo dài trong nhiều thập kỷ (kỷ lục là 77 năm, nhưng có những tình tiết giảm nhẹ). Vì vậy, ông bắt đầu lập một nhóm hỗ trợ cho những người đang còn vật lộn với luận văn của họ. Tận hưởng cuộc sống giúp ta làm việc hiệu quả hơn về lâu dài. Điều chưa biết của việc trông giữ trẻ ở Brazil Giao thông công cộng miễn phí: lợi và hại Trái bơ: món ăn thời thượng của giới trẻ Trong những tháng tiếp theo, Fiore nhận thấy một điều đáng ngạc nhiên. "Những người trong chúng ta mà hoàn thành được luận văn trong khoảng 1 đến 2 năm, so với 3 đến 13 năm, chúng ta là những người bị bận rộn hơn trong cuộc sống, ông nói. Chúng ta có nhiều mối quan hệ, nhiều sự kiện xã hội và trong trường hợp của tôi, tôi đang phải làm một công việc 40 giờ một tuần." Năm phải viết luận văn, ông vẫn đi trượt tuyết 2 tuần 1 lần. "Năm ấy tuyết dày lắm!" ông nói. Mặt khác, những người kéo dài thời gian viết thì luôn vất vả. "Cuộc sống của họ đâu đâu cũng là việc và 'phải làm việc này việc kia'," ông nói. Những người trong chúng tôi bận rộn với các hoạt động khác thì bắt đầu vào nhiệm vụ sớm hơn trong ngày từ 30-60 phút, có lúc 90 phút, vì chúng tôi phải thưởng thức cuộc sống nữa," ông nói. Việc 'bớt việc theo kế hoạch' sẽ gây tác động tốt vì: thay vì nhìn một cách không dứt khoát vào lịch công việc của mình và ngần ngại trước hàng loạt cuộc họp ngán ngẩm, việc hành chính tràn ngập, các nhiệm vụ đáng sợ như "viết một cuốn sách", thì bạn sẽ thấy một tuần đáng để mong đợi. Đó là việc kiểm soát: thay vì hủy bữa trưa và hoãn các buổi tập thể dục để cống hiến hết mình cho một dự án cụ thể, thì bạn có thể khéo léo lách nó vào chỗ nào đó trong cuộc sống mà bạn muốn hướng tới. Và với tất cả các cam kết giải trí đặt ra trước mắt, bạn sẽ thấy rõ ngay bạn sẽ còn bao nhiêu thời gian cho công việc. Sau đó, tất cả những gì phải làm là bắt đầu triển khai. Tất nhiên, phần thứ hai này là phức tạp hơn một chút. Vì vậy, trước tiên nó giúp ta hiểu được lý do mà người ta chần chừ ngay từ đầu. Vì sao chúng ta âm ỉ trong căng thẳng hàng giờ, trong khi ta có thể bắt tay vào việc ngay tức khắc? Jane Burka, một nhà tâm lý học làm việc tại Oakland, California, là đồng tác giả với nhà tâm lý học Lenora Yuen trong cuốn sách "Sự trì hoãn: vì sao bạn trì hoãn, phải làm gì với nó bây giờ", sách chủ trương bớt việc trong kế hoạch. Họ gặp nhau khi họ đang làm việc tại Trung Tâm Tư Vấn Sinh Viên tại Đại học California ở Berkeley và - cũng như Fiore - quan tâm lần đầu tiên đến sự trì hoãn sau khi giúp sinh viên tránh điều đó. Họ có thể liên quan đến những sinh viên mà họ đang giúp đỡ vì cả hai người đều đang vất vả để hoàn thành luận án tiến sĩ. "Chúng tôi là những người trì hoãn chính!" bà nói. Trong quá trình làm việc, hai nhà tâm lý học nhận thấy rằng những người trì hoãn thường có nhiều điểm chung, từ quan niệm thời gian một cách mơ hồ và không thực tế đến việc đầu hàng kẻ thù không đội trời chung của năng suất, tức sự cầu toàn. Nhưng bà cũng nhận thấy rằng thói quen trì hoãn những nhiệm vụ quan trọng có thể có nguồn gốc tâm lý sâu xa hơn. "Sự trì hoãn được rất nhiều người hiểu lầm chỉ đơn giản là vấn đề quản lý thời gian kém hoặc lười biếng," bà nói. Thay vào đó, Burka nhận ra rằng những người trì hoãn nhiều nhất thường là những người có tự trọng thấp. "Những nỗ lực tốt nhất của bạn không thể được đánh giá tốt nếu sự nỗ lực đến quá chậm. An toàn hơn là đổ lỗi sự trì hoãn cho kết quả đáng thất vọng hơn là cảm giác là ưu điểm ủa mình là chưa đủ. Và nếu bạn xoay sở để làm tốt vào phút cuối cùng, bạn có thể cảm thấy phấn khởi vì bạn đã làm được điều không thể," bà giải thích. Bố trí một số thời gian 'bỏ bớt việc' vào lịch tuần của bạn không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn mà bạn còn khỏe mạnh hơn Đây chính là nội dung của phần 2 của 'việc bớt việc trong kế hoạch'. Một khi bạn đã làm xong kế hoạch tuần, ý tưởng là tránh để không phải sợ các kế hoạch to lớn hãi hùng như "hoàn thành việc hoàn thuế". Thay vào đó, bạn nên bắt đầu tập trung vào nhiệm vụ đang làm dở dang chỉ trong 15 phút, bởi vì bất kỳ ai cũng sẽ làm được trong khoảng thời gian đó. Tất cả chỉ là để bắt đầu hơn là để nhằm vào việc kết thúc: điều này giúp tránh một số lo lắng mà người ta hay cảm thấy khi nghĩ đến mục tiêu. "Điều này củng cố ý tưởng rằng sự tiến triển là đi dần từng tý một, không phải bằng sự nỗ lực lớn khủng khiếp," Burka nói. Fiore nảy ra ý tưởng về quy tắc 15 phút trong khi ông giúp đỡ những người mắc chứng sợ hãi. "Tôi coi sự trì hoãn là sự sợ hãi, sợ công việc của mình," ông nói. "Bất cứ điều gì bạn xác định là có tính đe dọa hoặc nguy hiểm, bạn có xu hướng lẩn tránh nó. Để vượt qua nó, ta nên đối mặt với nó từng chút một." Ông gọi nó là "tiêm phòng chống sợ" và dẫn chứng làm ví dụ cách chống sợ nhện. Bắt đầu bằng cách nghĩ có một con nhện cách mình 3 mét mà không bỏ chay. Trên thực tế, ý tưởng cho rằng sự trì hoãn là một vấn đề sức khỏe tâm thần đang ngày càng trở thành trào lưu chính. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người trì trệ thường bị trầm cảm và lo sợ, trong khi một nghiên cứu năm 2014 cho thấy những sinh viên mắc chứng vô tâm liên quan đến ADHD có nhiều khả năng hay chần chừ trì hoãn. Thậm chí người ta cũng cho rằng Mozart mắc chứng ADHD, hoặc chứng gần giống vậy, hội chứng Tourette, nếu ông ấy sinh ra ở thời nay. Người viết tiểu sử của ông nói rằng ông dễ dàng bị phân tâm vì những mối quan tâm quan trọng, và người chị của ông có lần nói- với sự tàn tệ mà chỉ có chị em với nhau mới dám - rằng ông "rất trẻ con". Rõ ràng nhà soạn nhạc này có rất nhiều vấn đề tiềm ẩn có thể đã ám ảnh ông để trì hoãn công việc đến phút cuối cùng. Cuối cùng, Fiore khuyên bạn nên thay đổi ngôn ngữ mà bạn sử dụng để mô tả công việc của mình: thay vì nói "mình phải .." Ông đề nghị nói rằng "mình lựa chọn…". Điều này sẽ chuyển đổi công việc của bạn thành một điều gì đó tích cực, và làm hòa tan cuộc chiến nội tâm mà bạn có thể gặp giữa việc muốn nằm ườn trên sofa với cảm giác thấy cần phải làm việc. "Mình đang lựa chọn đối mặt với một thứ gì đó' chỉ có con người mới có thể chọn phẫu thuật, hoặc chọn trường sau đại học, hoặc chọn những thứ khó khăn," ông nói. Vì vậy, lần tới khi bạn thấy mình đang vô ý kiểm tra tài khoản mạng xã hội của mình lần thứ 100 trong 10 phút hoặc ưu tiên các dự án ít quan trọng hơn vì bạn sợ một nhiệm vụ khó khăn phía trước, xin đừng nghĩ rằng "mình phải sắp xếp thêm thời gian cho công việc" hoặc "mình sẽ hoàn thành điều này ngay bây giờ." Trớ trêu thay, việc có thể tốt hơn chính là làm việc đó 15 phút - sau đó đi ra ngoài và tận hưởng cuộc sống. Bài tiếng Anh trên BBC Capitall

forum-44045471

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-44045471

Friedrich Engels và hai mối tình ở Manchester

Friedrich Engels trở thành người cộng sản vào năm 1842 và thực trạng giới cần lao ở Manchester, Anh Quốc đã hình thành quan điểm của ông.

Nhà tư sản trẻ, Friedrich Engels trong ảnh chụp khi sang Anh lần đầu năm ông ngoài 20 tuổi Khi chết Marx vẫn là người 'vô tổ quốc' 'Stalin trung thành với chủ nghĩa Marx' Những điều có lẽ chúng ta phải biết ơn Marx Sinh ra tại Đức nhưng Engels đã đến sống ở Manchester 30 năm liền và gắn bó với thành phố này tới mức để lại hai mối tình tại đây. Đời Engels (1820-1895), nhân vật thứ nhì chỉ sau Karl Marx trong giới cộng sản tiền bối, luôn có hai mặt: vừa hưởng thụ và kiếm tiền, vừa theo đuổi lý tưởng. Ngay khi còn ở Đức, ông đã đăng lính trong lúc vẫn mang quan điểm 'phản chiến'. Thời kỳ phục vụ trong lực lượng pháo binh ở Berlin cũng là lúc Friedrich Engels bỏ thời gian rảnh rỗi đi nghe về triết học và đọc các sách quân sự. Sang Anh và từ đó có tên viết kiểu Anh trong giấy tờ là Frederick, ông coi đây là cơ hội tuyệt vời để nghiên cứu một giai cấp mới: giai cấp vô sản. Nhà máy Victoria Mill của công ty gia đình nằm ở nơi luôn sôi động các hoạt động cánh tả và nghiệp đoàn, cạnh xóm nghèo của dân nhập cư Ireland (Irish slums). Manchester là nơi Engels gặp các nhân vật hoạt động của Anh Quốc như John Watts, James Leach và Julian Harney. Cô gái nghèo người Ireland làm trong xưởng dệt, Mary Burns đã thành tình nhân của chàng trai người Đức. Mary đã giúp người yêu thâm nhập thực tế ở Manchester và Salford, theo Sarah Irving trong bài 'Frederick Engels and Mary and Lizzy Burns' (03/2010). Tên tuổi Karl Marx và Friedrich Engels trở thành biểu tượng của chủ nghĩa cộng sản Các sách ra gần đây ở Anh và báo chí Ireland bắt đầu ghi nhận lại vai trò của cả Mary và em gái, Lydia (Lizzy) trong việc giúp Engels định hình tư duy cộng sản. Điều đáng nói và có thể đáng trách là Engels không bao giờ muốn công khai quan hệ với Mary Burns. Có thể vì họ còn đều rất trẻ: Engels sang Anh lần đầu mới là một thanh niên 22 tuổi, và Mary mới 18. Gia đình ông theo đạo Tin Lành - người cha là ông chủ, mẹ là quý tộc (Elise von Haar) - hẳn không muốn con trai lấy cô gái bình dân, chỉ tạm biết mặt chữ, lại theo Công giáo. Sau khi trở lại Anh, Friedrich Engels sống với Mary Burns trong thập niên 1850 ở Ardwich, Manchester và nhận em gái Lizzy (kém chị sáu tuổi), làm hầu phòng. Có thể vì để giữ bí mật cho hoạt động cộng sản, ông thuê nhiều lodging khác nhau, lần lượt ở số 70 Great Ducie Street, gần nhà tù Strangeways, số 6 Thorncliffe Grove, 25 Dover St, và 58 Dover Street, Manchester. Nhưng đó cũng là các nơi Engels sống riêng với Mary, theo Roy Whitfield trong cuốn 'Fredrick Engels in Manchester'. Mặt khác, là con trai chủ nhà máy, Engels vẫn sinh hoạt trưởng giả, độc thân, tham gia Câu lạc bộ Albert (mang tên chồng của Nữ hoàng Victoria), dự Cheshire Hunt. Không rõ ông có chung sống với cả hai chị em nhà Burns cùng một lúc hay không, nhưng ngay sau khi Mary qua đời, Lizzy trở thành người tình của Engels. Engels đã đồng ý cưới người phụ nữ này chỉ vài giờ trước khi bà sắp chết vào tháng 9 năm 1878. Thật khó nói 'sự nhượng bộ' này của Engels chứng tỏ một lòng tốt, sự ban ơn, hay chỉ cho thấy ông là một người phản đối hôn nhân nhưng không từ chối ái tình. Tình ái, tình bạn và chủ nghĩa cộng sản Một xưởng dệt cùng thế hệ với Victoria Mill của gia đình Engels tại Anh Cả hai chị em nhà Burns đều quen biết gia đình người bạn thân và đồng chí của Engels là Karl Marx. Eleanor, con gái của Karl Marx đã viết lại nhiều về hai chị em nhà Burns, coi Mary là "người dễ chịu, đáng mến". Trong thư cho Karl Kautsky, Eleanor viết Lizzy "là người mù chữ, nhưng thật thà và tốt tính". Tuy vậy, xuất thân cao sang của nhà Marx (vợ ông, Jenny von Westphalen, là bá tước, em gái bộ trưởng) khiến lời lẽ của Eleanor có vẻ bề trên. Marx cũng thiếu tôn trọng người tình xuất thân nghèo hèn của Engels và không viết nổi một lá thư chia buồn 'đúng chuẩn mực' khi Mary Burns qua đời. Điều này đã để lại một vết sẹo trong tâm lý Engels. Hai phụ nữ và cũng là hai nhà hoạt động còn khiến Engels có liên hệ với các nhóm dân Ireland bị kỳ thị và chống chính quyền ở Anh thời đó. Một số tác giả ở Ireland nay cho rằng Mary và Lizzy Burns đã đóng vai trò trọng yếu để Engels tin theo chủ nghĩa cộng sản. Tờ Irish Times (2016) có bài 'The Irish women behind Engels and the birth of communism' của Arminta Wallace giới thiệu giả thuyết như vậy của Gavin McCrea. Điều chúng ta biết rõ là ngoài các ngoại ngữ Pháp, Anh, Ba Lan, Nga và Ý, Engels còn nói được tiếng Irish. Engels để lại ảnh hưởng lên các vấn đề dân tộc, sắc tộc và chính trị quốc tế của thuyết Marxism, trong khi Marx chú ý nhiều hơn đến các thuyết kinh tế, hàng hóa. Điều này hoàn toàn phù hợp với hiểu biết rộng, tính đa tình, và con người quảng giao của Engels. Ông cũng biết kiếm tiền triệu qua kinh doanh chứ không chỉ "lý thuyết suông" như Karl Marx. Nhưng Engels cũng 'sống thực' như một nhà tư bản. Tuy lên án nạn đĩ điếm nhưng khi sang Paris ông vẫn quan hệ với các cô 'les grisettes', theo Tristram Hunt viết trên The Guardian hồi 2009. Về tư tưởng, vào năm 1844, khi ở Anh lần đầu, Engels viết hai bài đăng trên Deutsch-Französische Jahrbücher. Các bài báo được Karl Marx biên tập lại và tạo nền tảng cho thuyết 'chủ nghĩa xã hội khoa học' (scientific socialism). Khi chết đi, Engels để lại một khoản tiền tương đương 2 triệu bảng Anh bây giờ cho các con của Marx Sinh hoạt, thu nhập của công nhân nhà máy tại nước Anh thời Victoria, sự bóc lột sức lao động' là 'phòng thí nghiệm' cho Engels quan sát khi Marx vẫn còn ở Paris. Sau khi trở về Đức, Engels cho xuất bản tiếp tác phẩm 'Điều kiện của giai cấp lao động tại Anh (Die Lage der arbeitenden Klasse in England) vào năm 1845. Cùng năm, Engels đưa Marx sang thăm Anh Quốc và nước này tiếp tục trở thành địa điểm cho các hoạt động quan trọng của hai người. Năm 1847, tại một hội nghị ở London, hai ông tuyên bố lập ra Liên đoàn Cộng sản. Năm 1848, cũng để chuẩn bị cho đại hội của Liên đoàn tại London, hai người soạn ra tác phẩm mà sau được xuất bản dưới tựa đề 'Tuyên ngôn Cộng sản'. Có vẻ như 'quy luật đấu tranh giai cấp' chính là ý tưởng Engels thu nạp từ những người công nhân Manchester để đưa vào lý thuyết của Marx. Nếu như Marx gắn bó với Anh Quốc tới mức xin vào nhập tịch Anh mà không được thì Engels lại coi mình là có vợ thuộc tầng lớp vô sản. Khi Mary còn sống, các đồng chí trong giới hoạt động đều gọi bà là Bà Engels (Mrs Engels) dù hai người chưa bao giờ có lễ cưới. Sau khi Lizzy qua đời, Engels mới gọi bà là 'vợ' nhưng không quên cho vào đó chút màu sắc chính trị. Ông viết cho Julie Bebel: "Vợ tôi là đứa con thực thụ của tầng lớp vô sản Ireland và đã suốt đời gắn bó, trung thành với giai cấp sinh ra cô ấy." Engels có vẻ không được như thế. Ông sinh ra trong gia đình giàu có, và đã cố gắng để có cuộc sống tốt đẹp 'cả hai bề': những hưởng thụ tư sản, và ái tình 'vô sản'. Điều buộc ông phải cưới Lizzy khi bà sắp chết lại không phải là 'lời kêu gọi giai cấp', mà vì sự cầu xin của Lizzy muốn được có chồng vì bà theo đạo Cộng giáo. Sau khi Marx mất, Engels đã biên tập lại nhiều tác phẩm của bạn và có cho thêm vào ý tưởng rằng cuộc đấu tranh của gia cấp vô sản 'nhất định thắng'. Engels qua đời năm 1895 ở London, tại căn nhà 122 Regent's Park Road thuộc khu Primrose Hill xanh tươi. Vai trò của London trong Cách mạng Nga Vai trò ý thức hệ trong cuộc cách mạng cộng sản ở Việt Nam Chủ nghĩa tư bản 'khuyết tật nhưng phát triển' Ông để lại một cuộc đời đầy nghịch lý: một nhà tư sản hoạt động cộng sản, một người đàn ông ăn chơi 'vì công việc'. Cũng không thiếu tiếng chê rằng ông là 'kẻ đạo đức giả', 'kẻ thù của nữ quyền'. Nhưng không ai có thể phủ nhận tình bạn sâu nặng của ông với gia đình Karl Marx. Năm 1870, Engels rời công ty Ermen & Engels và nhận 20 nghìn bảng Anh (tương đương 2,3 triệu bảng năm 2017), và vẫn giữ 20% cổ phần trong doanh nghiệp này. Lúc qua đời, ông để lại khoản tiền lớn (bằng 2 triệu bảng Anh theo thời giá hiện nay) cho các con của Marx để họ tiếp tục đấu tranh cho lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Xem thêm về chủ nghĩa cộng sản: 5 điều đáng nhớ về Karl Marx Stalin: tư tưởng độc tài gia đình bất hạnh Tại sao độc tài lại rất ham làm thơ?

summarize: Nhà tư sản trẻ, Friedrich Engels trong ảnh chụp khi sang Anh lần đầu năm ông ngoài 20 tuổi Khi chết Marx vẫn là người 'vô tổ quốc' 'Stalin trung thành với chủ nghĩa Marx' Những điều có lẽ chúng ta phải biết ơn Marx Sinh ra tại Đức nhưng Engels đã đến sống ở Manchester 30 năm liền và gắn bó với thành phố này tới mức để lại hai mối tình tại đây. Đời Engels (1820-1895), nhân vật thứ nhì chỉ sau Karl Marx trong giới cộng sản tiền bối, luôn có hai mặt: vừa hưởng thụ và kiếm tiền, vừa theo đuổi lý tưởng. Ngay khi còn ở Đức, ông đã đăng lính trong lúc vẫn mang quan điểm 'phản chiến'. Thời kỳ phục vụ trong lực lượng pháo binh ở Berlin cũng là lúc Friedrich Engels bỏ thời gian rảnh rỗi đi nghe về triết học và đọc các sách quân sự. Sang Anh và từ đó có tên viết kiểu Anh trong giấy tờ là Frederick, ông coi đây là cơ hội tuyệt vời để nghiên cứu một giai cấp mới: giai cấp vô sản. Nhà máy Victoria Mill của công ty gia đình nằm ở nơi luôn sôi động các hoạt động cánh tả và nghiệp đoàn, cạnh xóm nghèo của dân nhập cư Ireland (Irish slums). Manchester là nơi Engels gặp các nhân vật hoạt động của Anh Quốc như John Watts, James Leach và Julian Harney. Cô gái nghèo người Ireland làm trong xưởng dệt, Mary Burns đã thành tình nhân của chàng trai người Đức. Mary đã giúp người yêu thâm nhập thực tế ở Manchester và Salford, theo Sarah Irving trong bài 'Frederick Engels and Mary and Lizzy Burns' (03/2010). Tên tuổi Karl Marx và Friedrich Engels trở thành biểu tượng của chủ nghĩa cộng sản Các sách ra gần đây ở Anh và báo chí Ireland bắt đầu ghi nhận lại vai trò của cả Mary và em gái, Lydia (Lizzy) trong việc giúp Engels định hình tư duy cộng sản. Điều đáng nói và có thể đáng trách là Engels không bao giờ muốn công khai quan hệ với Mary Burns. Có thể vì họ còn đều rất trẻ: Engels sang Anh lần đầu mới là một thanh niên 22 tuổi, và Mary mới 18. Gia đình ông theo đạo Tin Lành - người cha là ông chủ, mẹ là quý tộc (Elise von Haar) - hẳn không muốn con trai lấy cô gái bình dân, chỉ tạm biết mặt chữ, lại theo Công giáo. Sau khi trở lại Anh, Friedrich Engels sống với Mary Burns trong thập niên 1850 ở Ardwich, Manchester và nhận em gái Lizzy (kém chị sáu tuổi), làm hầu phòng. Có thể vì để giữ bí mật cho hoạt động cộng sản, ông thuê nhiều lodging khác nhau, lần lượt ở số 70 Great Ducie Street, gần nhà tù Strangeways, số 6 Thorncliffe Grove, 25 Dover St, và 58 Dover Street, Manchester. Nhưng đó cũng là các nơi Engels sống riêng với Mary, theo Roy Whitfield trong cuốn 'Fredrick Engels in Manchester'. Mặt khác, là con trai chủ nhà máy, Engels vẫn sinh hoạt trưởng giả, độc thân, tham gia Câu lạc bộ Albert (mang tên chồng của Nữ hoàng Victoria), dự Cheshire Hunt. Không rõ ông có chung sống với cả hai chị em nhà Burns cùng một lúc hay không, nhưng ngay sau khi Mary qua đời, Lizzy trở thành người tình của Engels. Engels đã đồng ý cưới người phụ nữ này chỉ vài giờ trước khi bà sắp chết vào tháng 9 năm 1878. Thật khó nói 'sự nhượng bộ' này của Engels chứng tỏ một lòng tốt, sự ban ơn, hay chỉ cho thấy ông là một người phản đối hôn nhân nhưng không từ chối ái tình. Tình ái, tình bạn và chủ nghĩa cộng sản Một xưởng dệt cùng thế hệ với Victoria Mill của gia đình Engels tại Anh Cả hai chị em nhà Burns đều quen biết gia đình người bạn thân và đồng chí của Engels là Karl Marx. Eleanor, con gái của Karl Marx đã viết lại nhiều về hai chị em nhà Burns, coi Mary là "người dễ chịu, đáng mến". Trong thư cho Karl Kautsky, Eleanor viết Lizzy "là người mù chữ, nhưng thật thà và tốt tính". Tuy vậy, xuất thân cao sang của nhà Marx (vợ ông, Jenny von Westphalen, là bá tước, em gái bộ trưởng) khiến lời lẽ của Eleanor có vẻ bề trên. Marx cũng thiếu tôn trọng người tình xuất thân nghèo hèn của Engels và không viết nổi một lá thư chia buồn 'đúng chuẩn mực' khi Mary Burns qua đời. Điều này đã để lại một vết sẹo trong tâm lý Engels. Hai phụ nữ và cũng là hai nhà hoạt động còn khiến Engels có liên hệ với các nhóm dân Ireland bị kỳ thị và chống chính quyền ở Anh thời đó. Một số tác giả ở Ireland nay cho rằng Mary và Lizzy Burns đã đóng vai trò trọng yếu để Engels tin theo chủ nghĩa cộng sản. Tờ Irish Times (2016) có bài 'The Irish women behind Engels and the birth of communism' của Arminta Wallace giới thiệu giả thuyết như vậy của Gavin McCrea. Điều chúng ta biết rõ là ngoài các ngoại ngữ Pháp, Anh, Ba Lan, Nga và Ý, Engels còn nói được tiếng Irish. Engels để lại ảnh hưởng lên các vấn đề dân tộc, sắc tộc và chính trị quốc tế của thuyết Marxism, trong khi Marx chú ý nhiều hơn đến các thuyết kinh tế, hàng hóa. Điều này hoàn toàn phù hợp với hiểu biết rộng, tính đa tình, và con người quảng giao của Engels. Ông cũng biết kiếm tiền triệu qua kinh doanh chứ không chỉ "lý thuyết suông" như Karl Marx. Nhưng Engels cũng 'sống thực' như một nhà tư bản. Tuy lên án nạn đĩ điếm nhưng khi sang Paris ông vẫn quan hệ với các cô 'les grisettes', theo Tristram Hunt viết trên The Guardian hồi 2009. Về tư tưởng, vào năm 1844, khi ở Anh lần đầu, Engels viết hai bài đăng trên Deutsch-Französische Jahrbücher. Các bài báo được Karl Marx biên tập lại và tạo nền tảng cho thuyết 'chủ nghĩa xã hội khoa học' (scientific socialism). Khi chết đi, Engels để lại một khoản tiền tương đương 2 triệu bảng Anh bây giờ cho các con của Marx Sinh hoạt, thu nhập của công nhân nhà máy tại nước Anh thời Victoria, sự bóc lột sức lao động' là 'phòng thí nghiệm' cho Engels quan sát khi Marx vẫn còn ở Paris. Sau khi trở về Đức, Engels cho xuất bản tiếp tác phẩm 'Điều kiện của giai cấp lao động tại Anh (Die Lage der arbeitenden Klasse in England) vào năm 1845. Cùng năm, Engels đưa Marx sang thăm Anh Quốc và nước này tiếp tục trở thành địa điểm cho các hoạt động quan trọng của hai người. Năm 1847, tại một hội nghị ở London, hai ông tuyên bố lập ra Liên đoàn Cộng sản. Năm 1848, cũng để chuẩn bị cho đại hội của Liên đoàn tại London, hai người soạn ra tác phẩm mà sau được xuất bản dưới tựa đề 'Tuyên ngôn Cộng sản'. Có vẻ như 'quy luật đấu tranh giai cấp' chính là ý tưởng Engels thu nạp từ những người công nhân Manchester để đưa vào lý thuyết của Marx. Nếu như Marx gắn bó với Anh Quốc tới mức xin vào nhập tịch Anh mà không được thì Engels lại coi mình là có vợ thuộc tầng lớp vô sản. Khi Mary còn sống, các đồng chí trong giới hoạt động đều gọi bà là Bà Engels (Mrs Engels) dù hai người chưa bao giờ có lễ cưới. Sau khi Lizzy qua đời, Engels mới gọi bà là 'vợ' nhưng không quên cho vào đó chút màu sắc chính trị. Ông viết cho Julie Bebel: "Vợ tôi là đứa con thực thụ của tầng lớp vô sản Ireland và đã suốt đời gắn bó, trung thành với giai cấp sinh ra cô ấy." Engels có vẻ không được như thế. Ông sinh ra trong gia đình giàu có, và đã cố gắng để có cuộc sống tốt đẹp 'cả hai bề': những hưởng thụ tư sản, và ái tình 'vô sản'. Điều buộc ông phải cưới Lizzy khi bà sắp chết lại không phải là 'lời kêu gọi giai cấp', mà vì sự cầu xin của Lizzy muốn được có chồng vì bà theo đạo Cộng giáo. Sau khi Marx mất, Engels đã biên tập lại nhiều tác phẩm của bạn và có cho thêm vào ý tưởng rằng cuộc đấu tranh của gia cấp vô sản 'nhất định thắng'. Engels qua đời năm 1895 ở London, tại căn nhà 122 Regent's Park Road thuộc khu Primrose Hill xanh tươi. Vai trò của London trong Cách mạng Nga Vai trò ý thức hệ trong cuộc cách mạng cộng sản ở Việt Nam Chủ nghĩa tư bản 'khuyết tật nhưng phát triển' Ông để lại một cuộc đời đầy nghịch lý: một nhà tư sản hoạt động cộng sản, một người đàn ông ăn chơi 'vì công việc'. Cũng không thiếu tiếng chê rằng ông là 'kẻ đạo đức giả', 'kẻ thù của nữ quyền'. Nhưng không ai có thể phủ nhận tình bạn sâu nặng của ông với gia đình Karl Marx. Năm 1870, Engels rời công ty Ermen & Engels và nhận 20 nghìn bảng Anh (tương đương 2,3 triệu bảng năm 2017), và vẫn giữ 20% cổ phần trong doanh nghiệp này. Lúc qua đời, ông để lại khoản tiền lớn (bằng 2 triệu bảng Anh theo thời giá hiện nay) cho các con của Marx để họ tiếp tục đấu tranh cho lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Xem thêm về chủ nghĩa cộng sản: 5 điều đáng nhớ về Karl Marx Stalin: tư tưởng độc tài gia đình bất hạnh Tại sao độc tài lại rất ham làm thơ?

050816_japanasiapolitics

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/08/050816_japanasiapolitics

Thế Chiến Hai đã tạo ra bản đồ châu Á như ngày nay

Sáu chục năm trước, mặc dù chịu những cuộc tàn sát của Nhật, nhưng sự cai trị của Nhật lại mở đường dẫn tới độc lập cho nhiều quốc gia thoát khỏi ách thuộc địa và tạo dựng các xã hội kéo dài tới hiện nay.

Đối với một số quốc gia thì quyết tâm của Nhật muốn xây dựng những gì họ gọi là Bán cầu Đại Đông Á đã tạo cơ hội cho phép các nước thoát khỏi ách áp bức của chế độ thuộc địa châu Âu. Mặc dù Nhật đã chiếm đóng những khu vực khác nhau tại Triều Tiên và Trung Quốc trong vài năm rồi, cuộc tấn công vào Trân Châu Cảng tháng 12 năm 1941 đã thực sự kéo nước Nhật vào Đại chiến thế giới thứ Hai. Phá vỡ thế cờ thuộc địa Khẩu hiệu mang tính chất giải phóng Châu Á của người châu Á đã đưa quân đội thực dân Nhật tới xâm chiếm Philipinnes, Hong Kong, Malaya, Singapore và Indonesia, nối tiếp nhau trong một thời gian chóng vánh. Đông Dương, gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, dưới sự điều hành của Pháp nhưng lại thuộc sự kiểm soát của Nhật. Mặt trận Việt Minh, lực lượng du kích do đảng cộng sản Đông Dương thành lập, chính là để đáp ứng trước sự xâm lược của Nhật. Thái Lan chưa bao giờ bị là thuộc địa của Nhật nhưng chính phủ Thái đã ký một hiểu biết chung về hợp tác quân sự với Nhật vào tháng 12 năm 1941. Ký kết này cho phép quân đội Nhật đi qua Thái Lan để chiếm Miến Điện. Nhưng quyết định hợp tác với Nhật không phải đã được tất cả người dân ưa chuộng và đã dẫn tới việc thành lập lực lượng du kích chống Nhật, mang tên Phong trào giải phóng Thái Lan. Bà Poonsook Bhanomyong là vợ của ông Pridi Bhanomyong đã quá cố, người đứng đầu Phong trào giải phóng Thái Lan cho biết: Kể từ ngày đầu tiên khi Nhật chiếm Thái Lan, chồng tôi trở về nhà sau một cuộc họp nội các khẩn cấp vào sáng ngày mùng 8 tháng 12 năm 1941. Trông ông đầy lo lăng. Và hôm đó chúng tôi cùng một số người bạn, những người không muốn tuân thủ quyết định của chính phủ đứng về phía Nhật, đã nghĩ tới những gì chúng tôi có thể làm để cứu đất nước khỏi cảnh ngoại xâm. Nhật chiếm Miến Điện vào đầu năm 1942 và đã giao chiến ác liệt với quân đội Anh, nước chủ thuộc địa của Miến Điện khi đó. Nhật đã đưa ba chục người Miến tới Nhật để đào tạo quân sự. Họ được biết đến là nhóm Ba mươi đồng chí và sau này thành lập quân đội Miến Điện đầu tiên. Bo Ye Htut, là một trong số hai người duy nhất còn sống thuộc nhóm này. Ông kể về buổi tối khi nghe tin Nhật đầu hàng: Chúng tôi nhảy lên reo mừng. Nhưng một suy nghĩ chợt đến với tôi. Nay cuộc chiến kết thúc, Nhật sẽ rút khỏi Miến Điện, nhưng người Anh sẽ trở lại và chúng tôi sẽ phải chiến đấu chống lại họ. Ông cũng nhớ lại là đúng vào tối 15 tháng 8 năm 1945, ông và các chỉ huy quân đội Miến Điện đang họp tại Bago, một thành phố cách thủ đô Rangoon 50 cây số về phía bắc, để chuẩn bị chiến dịch của mình. Cuộc chiến kết thúc mở ra thời cơ nhưng cũng khiến phong trào dân tộc Miến phải tìm ra con đường đi mới cho hợp hoàn cảnh. Phong trào giải thực dân Cuộc chiếm đóng của Nhật tại Đông Nam Á gây ra những vất vả và đau khổ ghê gớm cho hàng triệu người nhưng nó cũng gieo mầm và khuyến khích phong trào chống thực dân, thuộc địa tại khắp châu Á. Miến Điện giành độc lập khỏi sự thống trị của Anh vào năm 1948. Indonesia tuyên bố độc lập khỏi Hà Lan ngày 17 tháng 8 năm 1945, hai ngày sau khi Nhật tuyên bố đầu hàng, mặc dù cho tới mãi gần đây Hà Lan mới công nhận ngày đó. Mặc dù phải mất một thời gian dài hơn cho Malaysia và Đông Dương giành độc lập, nhưng kết quả cũng là tương tự. Và thậm chí ngay cả Thái Lan, không phải lật đổ nước chủ thuộc địa nhưng nhiều thành viên phong trào kháng Nhật đã trở thành những thành viên có ảnh hưởng quan trọng trong chính phủ thời hậu chiến tại Thái Lan. Tại Indonesia, có ý kiến cho rằng những người như Suharto do được phát-xít Nhật đào tạo, đã duy trì thói lãnh đạo độc đoán trong nhiều năm sau. Có thể nói, thế trận sau khi Nhật Bản thất bại ở châu Á đã tạo ra cho một loạt quốc gia ra đời. Nhưng những gì diễn ra sau đó lại phụ thuộc vào cán cân lực lượng thời Chiến tranh Lạnh.

summarize: Đối với một số quốc gia thì quyết tâm của Nhật muốn xây dựng những gì họ gọi là Bán cầu Đại Đông Á đã tạo cơ hội cho phép các nước thoát khỏi ách áp bức của chế độ thuộc địa châu Âu. Mặc dù Nhật đã chiếm đóng những khu vực khác nhau tại Triều Tiên và Trung Quốc trong vài năm rồi, cuộc tấn công vào Trân Châu Cảng tháng 12 năm 1941 đã thực sự kéo nước Nhật vào Đại chiến thế giới thứ Hai. Phá vỡ thế cờ thuộc địa Khẩu hiệu mang tính chất giải phóng Châu Á của người châu Á đã đưa quân đội thực dân Nhật tới xâm chiếm Philipinnes, Hong Kong, Malaya, Singapore và Indonesia, nối tiếp nhau trong một thời gian chóng vánh. Đông Dương, gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, dưới sự điều hành của Pháp nhưng lại thuộc sự kiểm soát của Nhật. Mặt trận Việt Minh, lực lượng du kích do đảng cộng sản Đông Dương thành lập, chính là để đáp ứng trước sự xâm lược của Nhật. Thái Lan chưa bao giờ bị là thuộc địa của Nhật nhưng chính phủ Thái đã ký một hiểu biết chung về hợp tác quân sự với Nhật vào tháng 12 năm 1941. Ký kết này cho phép quân đội Nhật đi qua Thái Lan để chiếm Miến Điện. Nhưng quyết định hợp tác với Nhật không phải đã được tất cả người dân ưa chuộng và đã dẫn tới việc thành lập lực lượng du kích chống Nhật, mang tên Phong trào giải phóng Thái Lan. Bà Poonsook Bhanomyong là vợ của ông Pridi Bhanomyong đã quá cố, người đứng đầu Phong trào giải phóng Thái Lan cho biết: Kể từ ngày đầu tiên khi Nhật chiếm Thái Lan, chồng tôi trở về nhà sau một cuộc họp nội các khẩn cấp vào sáng ngày mùng 8 tháng 12 năm 1941. Trông ông đầy lo lăng. Và hôm đó chúng tôi cùng một số người bạn, những người không muốn tuân thủ quyết định của chính phủ đứng về phía Nhật, đã nghĩ tới những gì chúng tôi có thể làm để cứu đất nước khỏi cảnh ngoại xâm. Nhật chiếm Miến Điện vào đầu năm 1942 và đã giao chiến ác liệt với quân đội Anh, nước chủ thuộc địa của Miến Điện khi đó. Nhật đã đưa ba chục người Miến tới Nhật để đào tạo quân sự. Họ được biết đến là nhóm Ba mươi đồng chí và sau này thành lập quân đội Miến Điện đầu tiên. Bo Ye Htut, là một trong số hai người duy nhất còn sống thuộc nhóm này. Ông kể về buổi tối khi nghe tin Nhật đầu hàng: Chúng tôi nhảy lên reo mừng. Nhưng một suy nghĩ chợt đến với tôi. Nay cuộc chiến kết thúc, Nhật sẽ rút khỏi Miến Điện, nhưng người Anh sẽ trở lại và chúng tôi sẽ phải chiến đấu chống lại họ. Ông cũng nhớ lại là đúng vào tối 15 tháng 8 năm 1945, ông và các chỉ huy quân đội Miến Điện đang họp tại Bago, một thành phố cách thủ đô Rangoon 50 cây số về phía bắc, để chuẩn bị chiến dịch của mình. Cuộc chiến kết thúc mở ra thời cơ nhưng cũng khiến phong trào dân tộc Miến phải tìm ra con đường đi mới cho hợp hoàn cảnh. Phong trào giải thực dân Cuộc chiếm đóng của Nhật tại Đông Nam Á gây ra những vất vả và đau khổ ghê gớm cho hàng triệu người nhưng nó cũng gieo mầm và khuyến khích phong trào chống thực dân, thuộc địa tại khắp châu Á. Miến Điện giành độc lập khỏi sự thống trị của Anh vào năm 1948. Indonesia tuyên bố độc lập khỏi Hà Lan ngày 17 tháng 8 năm 1945, hai ngày sau khi Nhật tuyên bố đầu hàng, mặc dù cho tới mãi gần đây Hà Lan mới công nhận ngày đó. Mặc dù phải mất một thời gian dài hơn cho Malaysia và Đông Dương giành độc lập, nhưng kết quả cũng là tương tự. Và thậm chí ngay cả Thái Lan, không phải lật đổ nước chủ thuộc địa nhưng nhiều thành viên phong trào kháng Nhật đã trở thành những thành viên có ảnh hưởng quan trọng trong chính phủ thời hậu chiến tại Thái Lan. Tại Indonesia, có ý kiến cho rằng những người như Suharto do được phát-xít Nhật đào tạo, đã duy trì thói lãnh đạo độc đoán trong nhiều năm sau. Có thể nói, thế trận sau khi Nhật Bản thất bại ở châu Á đã tạo ra cho một loạt quốc gia ra đời. Nhưng những gì diễn ra sau đó lại phụ thuộc vào cán cân lực lượng thời Chiến tranh Lạnh.

150514_doanh_nghiep_va_pha_san_ngongoctrai

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/05/150514_doanh_nghiep_va_pha_san_ngongoctrai

Ý kiến: 'Cần cho doanh nghiệp phá sản'

Sáng 13/5 Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Hội thảo ‘Góp ý cho Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật doanh nghiệp và hoàn thiện pháp luật về đầu tư kinh doanh’.

Một câu hỏi được đặt ra trong suốt buổi hội thảo là làm thế nào để doanh nghiệp Việt Nam lớn mạnh? Cùng một vấn đề Cũng hôm 13/5 báo Tuổi trẻ đưa tin Đảng ủy khối doanh nghiệp trung ương đã công bố cuộc vận động ‘Hiến kế đổi mới cơ chế, chính sách tạo động lực phát triển doanh nghiệp và kinh tế đất nước’. Mục đích cuộc vận động là nhằm phát huy trí tuệ, sức sáng tạo của cán bộ, người lao động trong xã hội, góp ý tưởng đột phá, tạo động lực phát triển doanh nghiệp và kinh tế đất nước. Hai sự kiện này tuy khác nhau nhưng có chung một vấn đề là tìm giải pháp giúp thúc đẩy doanh nghiệp phát triển. Nếu ví doanh nghiệp như một cái cây thì môi trường pháp lý doanh nghiệp chính là khoảnh đất nơi gieo trồng. Cái cây chỉ phát triển lớn mạnh khi chất đất màu mỡ nhiều dinh dưỡng. Câu hỏi đặt ra là lâu nay hệ thống các quy định pháp lý liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp đã thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động chưa? Đây là vấn đề đã được quan tâm từ lâu và thực tế nhiều chướng ngại pháp lý đã được tháo gỡ, nhiều quy định pháp luật tiến bộ đã được áp dụng tạo môi trường thông thoáng cho doanh nghiệp đầu tư kinh doanh. Nhưng có một vấn đề mặc dù cũng đã được chỉ ra từ lâu song lại không được đánh giá đúng mức tính nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến hoạt động bình thường của doanh nghiệp, làm mất đi sự lành mạnh của môi trường đầu tư kinh doanh. Vấn đề được chỉ ra dưới đây giống như vi chất dinh dưỡng còn thiếu khiến cho cái cây doanh nghiệp phát triển méo mó ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lớn mạnh. Vòng lao lý Có một sự thật là doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam lâu nay rất khó thoát ra khỏi một vướng mắc pháp lý. Đầu tiên phải kể đến là thủ tục phá sản doanh nghiệp. Mấy năm qua đã có hàng trăm nghìn doanh nghiệp đóng cửa dừng hoạt động nhưng thử hỏi có bao nhiêu doanh nghiệp làm thủ tục phá sản? Một bài báo trên báo Tuổi trẻ có tiêu đề ‘Rất ít doanh nghiệp yêu cầu tuyên bố phá sản’ cho biết: "Có một sự thật là doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam lâu nay rất khó thoát ra khỏi một vướng mắc pháp lý" "Ngày 13-9-2013, Tòa án nhân dân tối cao trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật phá sản sửa đổi. Một trong những điểm đáng ngạc nhiên là sau chín năm thi hành luật (từ năm 2004 đến 2013), có hàng trăm ngàn doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể nhưng mới chỉ có 83 doanh nghiệp được tòa án tuyên bố cho phá sản." Cụ thể hơn bài báo cho biết: Riêng trong năm 2012 số doanh nghiệp dừng hoạt động và giải thể là 54.261 (có 44.906 doanh nghiệp dừng và 9.355 giải thể) nhưng trong chín năm thi hành Luật phá sản tòa án thụ lý tổng số 336 đơn yêu cầu tuyên bố phá sản. Đã ra quyết định mở thủ tục phá sản 236 trường hợp, trong đó tòa quyết định tuyên bố phá sản 83 trường hợp, còn 153 vụ việc chưa ra quyết định tuyên bố phá sản. Con số này được cho là bất thường so với thông lệ quốc tế. Như thế có thể thấy số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục phá sản rất ít ỏi so với tổng số doanh nghiệp đóng cửa dừng hoạt động. Phá sản để giải thoát Trong khi thủ tục phá sản thực ra là chế định pháp lý tiến bộ giúp giải thoát trách nhiệm cho các doanh nhân khỏi các vướng mắc pháp lý, làm sạch bản thân khỏi các khoản nợ để có một khởi đầu mới. Nhưng lâu nay ở Việt Nam mọi người nhìn sai về tình trạng phá sản cho đó có dấu hiệu tội phạm. Trong khi sự phá sản bản chất là mất khả năng trả nợ khi đến hạn và nghĩa vụ trả nợ đơn thuần chỉ là quan hệ pháp luật dân sự. Trong quan hệ pháp luật dân sự thì khi hết tài sản không còn gì nữa thì con nợ cũng được giải thoát trách nhiệm, chứ không lẽ bắt họ làm nô lệ? Chúng ta thấy là có rất nhiều bản án tuyên người này phải trả tiền cho người kia nhưng do không có tiền để trả thì cũng thôi chứ cơ quan thi hành án có bắt bỏ tù được ai đâu? Cho nên thủ tục phá sản là nhằm giải thoát cho những người không còn khả năng trả nợ, bạch hóa và chấm dứt các mối quan hệ tài sản, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ pháp lý cho các bên liên quan. Hình sự hóa các vụ án kinh tế không phải là điếu hiếm hoi tại Việt Nam Lâu nay mọi người cũng sai khi cho rằng ai bị phá sản là kém, sẽ bị mất uy tín danh dự. Mọi người không hiểu rằng hoạt động đầu tư kinh doanh vốn dĩ mang trong nó bản chất của sự rủi ro. Không có gì đảm bảo được khi kinh doanh đều phải thành công sinh lời. Người thất bại trong kinh doanh là do tính toán không hết các yếu tố của thị trường vốn dĩ rất nhiều. Nhưng cho dù thất bại thì họ cũng là người dũng cảm khi mạo hiểm sử dụng đồng vốn của mình. Khát vọng sinh lời xét tổng thể thì nó có ích lợi cho xã hội hơn là không làm gì cả. Cho nên phá sản không có gì là xấu. Ngược lại khi một doanh nghiệp bị thiệt hại do một doanh nghiệp khác phá sản cũng phải chấp nhận vì đó là quy luật công bằng của thị trường. Doanh nghiệp bị thiệt hại cũng phải chịu sự rủi ro từ chính hoạt động đầu tư kinh doanh của mình vì đã đánh giá không đúng về năng lực của đối tác và diễn biến của thị trường. Nếu nhận thức như vậy từ cả hai phía thì sẽ thấy chỉ có lợi khi một doanh nghiệp hoàn tất việc phá sản. Được giải thoát khỏi những dây nhợ trói buộc người ta sẽ có sinh khí để có một khởi đầu mới. Nan đề tòa án Tòa án Việt Nam thay vì là một giải pháp tháo gỡ thì ngược lại nó lại là nỗi tai ương mà doanh nghiệp không muốn dính vào. Thủ tục tư pháp thay vì là một phương thức bênh vực quyền lợi thì lại là mối rắc rối khiến doanh nghiệp hoảng sợ. Người ta đã nói đến nhiều về tình trạng thời gian giải quyết án kéo dài, tình trạng làm tiền vòi vĩnh của các cán bộ tư pháp, và sự yếu kém ở khâu thi hành án. Tháng 2/2014 Thời báo kinh tế Việt Nam Vneconomy có bài: ‘Thu hồi nợ: Vì sao xã hội đen ăn đứt thi hành án?’ Bài báo cho biết Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã khảo sát cho kết quả khiến nhiều người giật mình. Đó là tỷ lệ thành công khi thuê xã hội đen thu hồi nợ cao đến 90% và thời gian chỉ từ 15 đến 30 ngày, trong khi đó nếu sử dụng phương án khởi kiện tại tòa và cơ quan thi hành án thì hiệu quả thu hồi chỉ khoảng 50% và thời gian kéo dài tới... 400 ngày. Ngoài ra khi khởi kiện tại tòa án chủ nợ phải bỏ ra khoản chi phí bằng 20 - 30% khoản nợ và chưa kể tiền lót tay và các khoản chi phí không chính thức khác. Những số liệu trên chỉ mang tính tham khảo nhưng đã cho thấy hệ thống tòa án không phải là nơi để doanh nghiệp và doanh nhân cậy nhờ khi có vướng mắc pháp lý. Giải pháp cho doanh nghiệp Những vướng mắc pháp lý là những mối dây nhằng nhợ rối mù trói buộc doanh nghiệp và doanh nhân. Chính nó là nguyên nhân ngáng trở sự phát triển lành mạnh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp và doanh nhân không thể hoạt động và phát triển lành mạnh khi các mối quan hệ pháp lý về tài sản, các quyền và nghĩa vụ dân sự không được giải quyết dứt điểm mà cứ bị đeo nặng bên mình. Khi hệ thống quy định pháp lý chưa thông suốt khiến cho dòng chảy các mối quan hệ quyền và nghĩa vụ bị ách tắc. Cũng có nghĩa là tài sản của doanh nghiệp và doanh nhân khi đưa ra lưu thông đã ở vào tình trạng bấp bênh không có khả năng được bảo vệ. Khi mất niềm tin thì thị trường co cụm lại. Và đó là nguyên nhân khiến doanh nghiệp không thể lớn mạnh. Người ta đã nói nhiều về một nền kinh tế thị trường phải được tương hợp với một hệ thống pháp luật bảo vệ tài sản. Và vấn đề của doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam hiện nay là sớm được thoát ra khỏi các mối vướng mắc về pháp lý, đó chính là cách bảo vệ tài sản cho họ. Nay để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển, thay vì kỳ vọng đến sức sáng tạo hay ý tưởng đột phá thì ngược lại nên nhìn vào những vấn đề cũ đã được chỉ ra. Từ đó đánh giá đúng mức tính nghiêm trọng của nó và dành nguồn lực thích đáng để giải quyết cho dứt điểm. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của tác giả, một luật sư ở Hà Nội.

summarize: Một câu hỏi được đặt ra trong suốt buổi hội thảo là làm thế nào để doanh nghiệp Việt Nam lớn mạnh? Cùng một vấn đề Cũng hôm 13/5 báo Tuổi trẻ đưa tin Đảng ủy khối doanh nghiệp trung ương đã công bố cuộc vận động ‘Hiến kế đổi mới cơ chế, chính sách tạo động lực phát triển doanh nghiệp và kinh tế đất nước’. Mục đích cuộc vận động là nhằm phát huy trí tuệ, sức sáng tạo của cán bộ, người lao động trong xã hội, góp ý tưởng đột phá, tạo động lực phát triển doanh nghiệp và kinh tế đất nước. Hai sự kiện này tuy khác nhau nhưng có chung một vấn đề là tìm giải pháp giúp thúc đẩy doanh nghiệp phát triển. Nếu ví doanh nghiệp như một cái cây thì môi trường pháp lý doanh nghiệp chính là khoảnh đất nơi gieo trồng. Cái cây chỉ phát triển lớn mạnh khi chất đất màu mỡ nhiều dinh dưỡng. Câu hỏi đặt ra là lâu nay hệ thống các quy định pháp lý liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp đã thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động chưa? Đây là vấn đề đã được quan tâm từ lâu và thực tế nhiều chướng ngại pháp lý đã được tháo gỡ, nhiều quy định pháp luật tiến bộ đã được áp dụng tạo môi trường thông thoáng cho doanh nghiệp đầu tư kinh doanh. Nhưng có một vấn đề mặc dù cũng đã được chỉ ra từ lâu song lại không được đánh giá đúng mức tính nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến hoạt động bình thường của doanh nghiệp, làm mất đi sự lành mạnh của môi trường đầu tư kinh doanh. Vấn đề được chỉ ra dưới đây giống như vi chất dinh dưỡng còn thiếu khiến cho cái cây doanh nghiệp phát triển méo mó ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lớn mạnh. Vòng lao lý Có một sự thật là doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam lâu nay rất khó thoát ra khỏi một vướng mắc pháp lý. Đầu tiên phải kể đến là thủ tục phá sản doanh nghiệp. Mấy năm qua đã có hàng trăm nghìn doanh nghiệp đóng cửa dừng hoạt động nhưng thử hỏi có bao nhiêu doanh nghiệp làm thủ tục phá sản? Một bài báo trên báo Tuổi trẻ có tiêu đề ‘Rất ít doanh nghiệp yêu cầu tuyên bố phá sản’ cho biết: "Có một sự thật là doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam lâu nay rất khó thoát ra khỏi một vướng mắc pháp lý" "Ngày 13-9-2013, Tòa án nhân dân tối cao trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật phá sản sửa đổi. Một trong những điểm đáng ngạc nhiên là sau chín năm thi hành luật (từ năm 2004 đến 2013), có hàng trăm ngàn doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể nhưng mới chỉ có 83 doanh nghiệp được tòa án tuyên bố cho phá sản." Cụ thể hơn bài báo cho biết: Riêng trong năm 2012 số doanh nghiệp dừng hoạt động và giải thể là 54.261 (có 44.906 doanh nghiệp dừng và 9.355 giải thể) nhưng trong chín năm thi hành Luật phá sản tòa án thụ lý tổng số 336 đơn yêu cầu tuyên bố phá sản. Đã ra quyết định mở thủ tục phá sản 236 trường hợp, trong đó tòa quyết định tuyên bố phá sản 83 trường hợp, còn 153 vụ việc chưa ra quyết định tuyên bố phá sản. Con số này được cho là bất thường so với thông lệ quốc tế. Như thế có thể thấy số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục phá sản rất ít ỏi so với tổng số doanh nghiệp đóng cửa dừng hoạt động. Phá sản để giải thoát Trong khi thủ tục phá sản thực ra là chế định pháp lý tiến bộ giúp giải thoát trách nhiệm cho các doanh nhân khỏi các vướng mắc pháp lý, làm sạch bản thân khỏi các khoản nợ để có một khởi đầu mới. Nhưng lâu nay ở Việt Nam mọi người nhìn sai về tình trạng phá sản cho đó có dấu hiệu tội phạm. Trong khi sự phá sản bản chất là mất khả năng trả nợ khi đến hạn và nghĩa vụ trả nợ đơn thuần chỉ là quan hệ pháp luật dân sự. Trong quan hệ pháp luật dân sự thì khi hết tài sản không còn gì nữa thì con nợ cũng được giải thoát trách nhiệm, chứ không lẽ bắt họ làm nô lệ? Chúng ta thấy là có rất nhiều bản án tuyên người này phải trả tiền cho người kia nhưng do không có tiền để trả thì cũng thôi chứ cơ quan thi hành án có bắt bỏ tù được ai đâu? Cho nên thủ tục phá sản là nhằm giải thoát cho những người không còn khả năng trả nợ, bạch hóa và chấm dứt các mối quan hệ tài sản, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ pháp lý cho các bên liên quan. Hình sự hóa các vụ án kinh tế không phải là điếu hiếm hoi tại Việt Nam Lâu nay mọi người cũng sai khi cho rằng ai bị phá sản là kém, sẽ bị mất uy tín danh dự. Mọi người không hiểu rằng hoạt động đầu tư kinh doanh vốn dĩ mang trong nó bản chất của sự rủi ro. Không có gì đảm bảo được khi kinh doanh đều phải thành công sinh lời. Người thất bại trong kinh doanh là do tính toán không hết các yếu tố của thị trường vốn dĩ rất nhiều. Nhưng cho dù thất bại thì họ cũng là người dũng cảm khi mạo hiểm sử dụng đồng vốn của mình. Khát vọng sinh lời xét tổng thể thì nó có ích lợi cho xã hội hơn là không làm gì cả. Cho nên phá sản không có gì là xấu. Ngược lại khi một doanh nghiệp bị thiệt hại do một doanh nghiệp khác phá sản cũng phải chấp nhận vì đó là quy luật công bằng của thị trường. Doanh nghiệp bị thiệt hại cũng phải chịu sự rủi ro từ chính hoạt động đầu tư kinh doanh của mình vì đã đánh giá không đúng về năng lực của đối tác và diễn biến của thị trường. Nếu nhận thức như vậy từ cả hai phía thì sẽ thấy chỉ có lợi khi một doanh nghiệp hoàn tất việc phá sản. Được giải thoát khỏi những dây nhợ trói buộc người ta sẽ có sinh khí để có một khởi đầu mới. Nan đề tòa án Tòa án Việt Nam thay vì là một giải pháp tháo gỡ thì ngược lại nó lại là nỗi tai ương mà doanh nghiệp không muốn dính vào. Thủ tục tư pháp thay vì là một phương thức bênh vực quyền lợi thì lại là mối rắc rối khiến doanh nghiệp hoảng sợ. Người ta đã nói đến nhiều về tình trạng thời gian giải quyết án kéo dài, tình trạng làm tiền vòi vĩnh của các cán bộ tư pháp, và sự yếu kém ở khâu thi hành án. Tháng 2/2014 Thời báo kinh tế Việt Nam Vneconomy có bài: ‘Thu hồi nợ: Vì sao xã hội đen ăn đứt thi hành án?’ Bài báo cho biết Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã khảo sát cho kết quả khiến nhiều người giật mình. Đó là tỷ lệ thành công khi thuê xã hội đen thu hồi nợ cao đến 90% và thời gian chỉ từ 15 đến 30 ngày, trong khi đó nếu sử dụng phương án khởi kiện tại tòa và cơ quan thi hành án thì hiệu quả thu hồi chỉ khoảng 50% và thời gian kéo dài tới... 400 ngày. Ngoài ra khi khởi kiện tại tòa án chủ nợ phải bỏ ra khoản chi phí bằng 20 - 30% khoản nợ và chưa kể tiền lót tay và các khoản chi phí không chính thức khác. Những số liệu trên chỉ mang tính tham khảo nhưng đã cho thấy hệ thống tòa án không phải là nơi để doanh nghiệp và doanh nhân cậy nhờ khi có vướng mắc pháp lý. Giải pháp cho doanh nghiệp Những vướng mắc pháp lý là những mối dây nhằng nhợ rối mù trói buộc doanh nghiệp và doanh nhân. Chính nó là nguyên nhân ngáng trở sự phát triển lành mạnh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp và doanh nhân không thể hoạt động và phát triển lành mạnh khi các mối quan hệ pháp lý về tài sản, các quyền và nghĩa vụ dân sự không được giải quyết dứt điểm mà cứ bị đeo nặng bên mình. Khi hệ thống quy định pháp lý chưa thông suốt khiến cho dòng chảy các mối quan hệ quyền và nghĩa vụ bị ách tắc. Cũng có nghĩa là tài sản của doanh nghiệp và doanh nhân khi đưa ra lưu thông đã ở vào tình trạng bấp bênh không có khả năng được bảo vệ. Khi mất niềm tin thì thị trường co cụm lại. Và đó là nguyên nhân khiến doanh nghiệp không thể lớn mạnh. Người ta đã nói nhiều về một nền kinh tế thị trường phải được tương hợp với một hệ thống pháp luật bảo vệ tài sản. Và vấn đề của doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam hiện nay là sớm được thoát ra khỏi các mối vướng mắc về pháp lý, đó chính là cách bảo vệ tài sản cho họ. Nay để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển, thay vì kỳ vọng đến sức sáng tạo hay ý tưởng đột phá thì ngược lại nên nhìn vào những vấn đề cũ đã được chỉ ra. Từ đó đánh giá đúng mức tính nghiêm trọng của nó và dành nguồn lực thích đáng để giải quyết cho dứt điểm. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của tác giả, một luật sư ở Hà Nội.

140203_upr_preview

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2014/02/140203_upr_preview

Vận động trước kỳ UPR của Việt Nam

Tuần này là tuần của nhân quyền Việt Nam và những nghịch lý.

Vào chiều thứ Tư ngày 5/2 giờ Geneva, Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc sẽ có phiên Kiểm định Định kỳ Phổ quát – UPR – để nhìn lại tình hình nhân quyền Việt Nam kể từ lần kiểm điểm trước và cũng là lần đầu tiên vào năm 2009. Điểm đặc biệt của lần kiểm điểm này là Việt Nam vừa mới trở thành thành viên của Hội đồng Nhân quyền hôm 1/1/2014. Trước phiên UPR, Việt Nam đã công bố báo cáo 20 trang về chuyện tình hình nhân quyền ở Việt Nam được cải thiện với số lượng cơ quan báo chí tăng so với hồi năm 2009, các quyền con người được đảm bảo về luật pháp và trong thực tiễn. Một trong những bằng chứng về chuyện người dân được tham gia đóng góp ý kiến đối với mọi vấn đề hệ trọng của đất nước là chuyện có tới 26 triệu lượt đóng góp ý kiến cho quá trình sửa đổi Hiến Pháp. Việt Nam nói họ luôn coi trọng quyền con người của người dân nhưng luôn bị những người “có dụng ý xấu” tuyên truyền không đúng về Việt Nam. Hội thảo vận động Một ngày trước phiên UPR của Việt Nam, một số tổ chức, như PEN International, UN Watch và Đảng chính trị Việt Tân, mà Việt Nam liệt vào dạng “có dụng ý xấu” sẽ mở hội thảo “Trách nhiệm của Việt Nam trong vai trò thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc”. Hội thảo này nói về trách nhiệm của chiếc thẻ thành viên Hội đồng Nhân quyền và làm sao để nhân quyền được tôn trọng ở Việt Nam. Một trong những diễn giả của hội thảo ngày 4/2, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, đã bị cấm xuất cảnh sau khi có yêu cầu của Công an thành phố Hồ Chí Minh. Nguồn tin từ ban tổ chức sự kiện nói Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã làm việc “rất chặt chẽ” với ông Dũng và can thiệp để ông được xuất cảnh nhưng bất thành. Cũng nguồn tin này nói người duy nhất từ Việt Nam xuất cảnh trót lọt hôm 2/2 và sẽ tới Geneva chiều 3/2 là luật sư Hà Huy Sơn từ Hà Nội. Ngoài ông Hà Huy Sơn, nhà báo Trần Quang Thành, người từng làm báo trong nước và hiện là nhà báo tự do sống tại Slovakia, cũng sẽ có mặt bên cạnh các đại diện của Việt Tân và Ủy ban Vận động Nhân quyền cho Việt Nam từ Hoa Kỳ. Các diễn giả quốc tế dự kiến có giám đốc của PEN International Writers in Prison Committee, trưởng vùng châu Á của Reporters Without Borders, Giám đốc Chương trình Việt Nam của Trung tâm Nhân quyền Na Uy, Tổng giám đốc Đài Á châu Tự do và một số người khác. Trước sự kiện ngày 4/2, hôm 30/1 và cũng là ngày 30 Tết, đại diện của sáu tổ chức và nhóm xã hội dân sự không được thừa nhận ở Việt Nam cũng đã tổ chức Ngày Việt Nam ở Geneva và mời đại diện của các nước tới để báo cáo về tình hình nhân quyền Việt Nam. Trong đó có tổ chức thiện nguyện VOICE trụ sở chính ở Philippines, Phật giáo Hòa hảo Truyền thống, nhóm Dân làm báo, Mạng lưới Bloggers Việt Nam, Con đường Việt Nam và No-U Việt Nam. Anh Bùi Tuấn Lâm, đại diện cho No-U Việt Nam từ thành phố Hồ Chí Minh, nói các nhóm đã trình bày về “những vi phạm về nhân quyền” của chính quyền Hà Nội. “Chúng tôi là những người đưa ra bằng chứng và đưa ra những sự việc đang xảy ra thực tế ở Việt Nam cho các đại diện đại sứ quán và đại diện các tổ chức NGO đang hoạt động về vấn đề nhân quyền quốc tế và họ sẽ tham gia vào ngày điều trần UPR sắp tới ở Việt Nam,” anh Lâm nói. “ Chúng tôi đưa ra vấn đề và nhờ họ đưa ra chất vấn trong phiên UPR tới đây.” Con đường tới Geneva Anh Lâm cũng cho biết các thành viên của nhóm đã phải 'rất khôn khéo' mới có thể tới được Geneva. “Để đến được đây chúng tôi đã trải qua rất nhiều khó khăn và rất nhiều cách để đến được đây chứ không phải tự do đi lại. “Nếu không có sự ngăn cản của chính quyền Việt Nam thì đã có rất nhiều đại diện đã đi đến được đây. “Trước khi phiên họp này diễn ra thì đã có sáu người đại diện cho những tổ chức khác nhau ở Việt Nam xuất cảnh nhưng đã bị cấm xuất cảnh. “Bản thân Lâm trước đây gần hai tháng Lâm đã đi qua Philippines trước với lý do đi làm thiện nguyện sau cơn bão Haiyan vừa rồi và đợi tới thời điểm này để được đi đến đây. “Nếu như Lâm quay về Việt Nam và đợi đến sự kiện này sang đây thì chắc chắn Lâm sẽ không đi được bởi vì bị cấm xuất cảnh.” Cùng tham gia còn có một phái đoàn vừa hoàn tất chuyến đi vận động tại Hoa Kỳ, với nhà báo và blogger Phạm Đoan Trang; ông Trịnh Hữu Long, từng là luật sư và nhà báo ở Việt Nam nhưng hiện đang làm việc cho một tổ chức phi chính phủ ở Philippines; bà Nguyễn Thị Trâm, thân mẫu của Luật sư Lê Quốc Quân, người đang chịu án tù ở Việt Nam và ông Trần Văn Huỳnh, thân sinh của ông Trần Huỳnh Duy Thức, người đang chịu án tù 16 năm. Bên cạnh đó còn có anh Nguyễn Anh Tuấn, thành viên Mạng lưới Bloggers Việt Nam và anh Đặng Văn Ngoãn, đại diện nhóm Phật giáo Hòa Hảo Truyền thống. Những người này đã có hành trình vận động qua nước MỸ và một số nước châu Âu từ giữa tháng 1. Kiến nghị Ba nước chủ trì phiên kiểm định định kỳ đối với Việt Nam năm nay qua bốc thăm là Kenya, Kazakhstan và Costa Rica. Anh Nguyễn Anh Tuấn nói đoàn vận động của Việt Nam đã gặp đại diện của Costa Rica và “nêu lên những kiến nghị quan trọng, những ưu tiên, những đề nghị cụ thể để Costa Rica trong vai trò của mình họ sẽ nhấn mạnh đến những kiến nghị đó.” “Theo tài liệu giải mật Wikileaks năm 2009 thì phái đoàn Việt Nam ở Geneva người ta đã có những thủ thuật mà các chuyên gia về UPR mà chúng tôi gặp cũng đã nói đến đó là họ cố gắng sắp xếp các nước thân thiện để có thể đưa ra những kiến nghị yếu với chính phủ Việt Nam. “Với ba nước này chúng tôi cũng không có đủ thông tin để đánh giá mức độ thân thiện của họ với chính quyền nhưng chúng tôi cố gắng hết sức để gặp mặt đại diện của ba nước này và cố gắng cung cấp các thông tin chính xác, trung thực với đầy đủ bằng chứng để họ có thể làm tốt nhất vai trò của mình trong phiên điều trần.” Mặc dù tiếp xúc với nhiều đại diện quốc tế, ông Trịnh Hữu Long nói người Việt Nam vẫn đóng vai trò chính trong quá trình nhằm mang lại thay đổi nhân quyền ở Việt Nam. Ông Long nói: “Hiệu quả của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc không được như mong đợi của những người sáng lập ra nó. Cái điểm yếu của luật quốc tế, các cơ chế quốc tế là nó không có tính thực thi cao, không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia. “Càng ngày chúng ta càng nhận thức rõ nhân quyền là vấn đề chúng ta tự quyết định, do chúng ta tự vận động … chứ không phải trông chờ vào sự hỗ trợ của quốc tế cả. “Chúng tôi đi ra nước ngoài nhưng mục đính chính của chúng tôi là … nói cho người dân trong nước biết rằng thứ nhất là chúng ta có những cơ chế quốc tế để chúng ta có thể bảo vệ cho nhân quyền của chúng ta. “Thứ hai nữa [chúng tôi] mong muốn rằng người dân của chúng ta, ở trong nước cũng như ở nước ngoài, quan tâm nhiều hơn tới thực trạng nhân quyền của đất nước. Thứ ba là cùng nhau cố gắng làm nhiều hơn nữa để có thể cải thiện tình hình nhân quyền còn đang khá bê bết ở đất nước chúng ta ngày hôm nay. ” Các đại biểu nước ngoài tham dự Ngày Việt Nam ‘Tự do, ấm no, hạnh phúc’ Ông Long cũng nói tình hình nhân quyền ở Việt nam đã bị vi phạm “ngày càng nghiêm trọng hơn” từ năm 2009, năm ông nói nhiều nước đã đưa ra khuyến nghị với Hà Nội. “Tại phiên điều trần UPR 2009 có nhiều nước đưa ra những kiến nghị khá gay gắt với Việt Nam bao gồm việc yêu cầu Việt Nam cho phép báo chí tư nhân, thả các tù nhân lương tâm, điều chỉnh lại bộ Luật hình sự, điều chỉnh các tội về an ninh quốc gia, và đảm bảo tự do tôn giáo cho các tổ chức tôn giáo ở Việt Nam. … Các kiến nghị đã bị phía Việt Nam từ chối và phía Việt Nam chỉ đồng ý với các kiến nghị mang tính chất chung chung ví dụ như là Việt Nam phải từng bước tuân thủ theo Công ước Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc hay Tuyên ngôn Nhân quyền Liên Hiệp Quốc… “Các cam kết của Việt Nam không có gì cụ thể cả cho nên chúng ta không thể đánh giá về tình hình nhân quyền của Việt Nam dựa trên những cam kết quốc tế của họ.” Bình luận về tuyên bố của Hà Nội rằng Hiến pháp mới sửa đổi đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người dân Việt Nam, ông Long nói: “Chỉ có sự thay đổi duy nhất về nhân quyền là chương về quyền con người được đưa từ chương giữa Hiến pháp lên chương gần đầu tiên. Nhưng việc làm đấy là vô nghĩa và Việt Nam thậm chí còn không tuân thủ Hiến pháp của chính họ.” Còn anh Nguyễn Anh Tuấn cho rằng tình hình nhân quyền ở Việt Nam có được cải thiện trong nhiệm kỳ ba năm Việt Nam có chân trong Hội đồng Nhân quyền phụ thuộc vào những gì người Việt sẽ làm. Anh nói: “Nếu chúng ta ngồi yên không làm gì nó sẽ là khó khăn. Nếu chúng ta biết cách làm, chúng ta làm nhiều hơn, chúng ta thu thập tài liệu đưa ra ngoài cho cộng đồng quốc tế để người ta hiểu thêm, quan tâm thêm nữa về tình hình Việt Nam thì đó sẽ là thuận lợi.” Anh khẳng định các đại diện của chính quyền Việt Nam “sẽ nói ngược lại” với những gì mà nhóm vận động đã trình bày với các đại diện quốc tế. Bản thân ông Trần Văn Huỳnh, người có con trai đang bị tù 16 năm, nói Việt Nam đang “thiếu nhân quyền, thiếu dân chủ, xã hội dân sự bị ngăn trở.” Và lời chúc năm mới của ông tới độc giả của BBC và tới những người thân mà ông không được gặp trong dịp Tết là: “Chúc một năm Giáp Ngọ tự do, ấm no và hạnh phúc”. Còn các quan chức Việt Nam sẽ nói tất cả những điều ông chúc đã đang hiện hữu ở Việt Nam. (function(d, s, id) { var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) return; js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = "//connect.facebook.net/en_US/all.js#xfbml=1"; fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs); }(document, 'script', 'facebook-jssdk')); Post by BBC Vietnamese.

summarize: Vào chiều thứ Tư ngày 5/2 giờ Geneva, Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc sẽ có phiên Kiểm định Định kỳ Phổ quát – UPR – để nhìn lại tình hình nhân quyền Việt Nam kể từ lần kiểm điểm trước và cũng là lần đầu tiên vào năm 2009. Điểm đặc biệt của lần kiểm điểm này là Việt Nam vừa mới trở thành thành viên của Hội đồng Nhân quyền hôm 1/1/2014. Trước phiên UPR, Việt Nam đã công bố báo cáo 20 trang về chuyện tình hình nhân quyền ở Việt Nam được cải thiện với số lượng cơ quan báo chí tăng so với hồi năm 2009, các quyền con người được đảm bảo về luật pháp và trong thực tiễn. Một trong những bằng chứng về chuyện người dân được tham gia đóng góp ý kiến đối với mọi vấn đề hệ trọng của đất nước là chuyện có tới 26 triệu lượt đóng góp ý kiến cho quá trình sửa đổi Hiến Pháp. Việt Nam nói họ luôn coi trọng quyền con người của người dân nhưng luôn bị những người “có dụng ý xấu” tuyên truyền không đúng về Việt Nam. Hội thảo vận động Một ngày trước phiên UPR của Việt Nam, một số tổ chức, như PEN International, UN Watch và Đảng chính trị Việt Tân, mà Việt Nam liệt vào dạng “có dụng ý xấu” sẽ mở hội thảo “Trách nhiệm của Việt Nam trong vai trò thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc”. Hội thảo này nói về trách nhiệm của chiếc thẻ thành viên Hội đồng Nhân quyền và làm sao để nhân quyền được tôn trọng ở Việt Nam. Một trong những diễn giả của hội thảo ngày 4/2, Tiến sỹ Phạm Chí Dũng, đã bị cấm xuất cảnh sau khi có yêu cầu của Công an thành phố Hồ Chí Minh. Nguồn tin từ ban tổ chức sự kiện nói Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã làm việc “rất chặt chẽ” với ông Dũng và can thiệp để ông được xuất cảnh nhưng bất thành. Cũng nguồn tin này nói người duy nhất từ Việt Nam xuất cảnh trót lọt hôm 2/2 và sẽ tới Geneva chiều 3/2 là luật sư Hà Huy Sơn từ Hà Nội. Ngoài ông Hà Huy Sơn, nhà báo Trần Quang Thành, người từng làm báo trong nước và hiện là nhà báo tự do sống tại Slovakia, cũng sẽ có mặt bên cạnh các đại diện của Việt Tân và Ủy ban Vận động Nhân quyền cho Việt Nam từ Hoa Kỳ. Các diễn giả quốc tế dự kiến có giám đốc của PEN International Writers in Prison Committee, trưởng vùng châu Á của Reporters Without Borders, Giám đốc Chương trình Việt Nam của Trung tâm Nhân quyền Na Uy, Tổng giám đốc Đài Á châu Tự do và một số người khác. Trước sự kiện ngày 4/2, hôm 30/1 và cũng là ngày 30 Tết, đại diện của sáu tổ chức và nhóm xã hội dân sự không được thừa nhận ở Việt Nam cũng đã tổ chức Ngày Việt Nam ở Geneva và mời đại diện của các nước tới để báo cáo về tình hình nhân quyền Việt Nam. Trong đó có tổ chức thiện nguyện VOICE trụ sở chính ở Philippines, Phật giáo Hòa hảo Truyền thống, nhóm Dân làm báo, Mạng lưới Bloggers Việt Nam, Con đường Việt Nam và No-U Việt Nam. Anh Bùi Tuấn Lâm, đại diện cho No-U Việt Nam từ thành phố Hồ Chí Minh, nói các nhóm đã trình bày về “những vi phạm về nhân quyền” của chính quyền Hà Nội. “Chúng tôi là những người đưa ra bằng chứng và đưa ra những sự việc đang xảy ra thực tế ở Việt Nam cho các đại diện đại sứ quán và đại diện các tổ chức NGO đang hoạt động về vấn đề nhân quyền quốc tế và họ sẽ tham gia vào ngày điều trần UPR sắp tới ở Việt Nam,” anh Lâm nói. “ Chúng tôi đưa ra vấn đề và nhờ họ đưa ra chất vấn trong phiên UPR tới đây.” Con đường tới Geneva Anh Lâm cũng cho biết các thành viên của nhóm đã phải 'rất khôn khéo' mới có thể tới được Geneva. “Để đến được đây chúng tôi đã trải qua rất nhiều khó khăn và rất nhiều cách để đến được đây chứ không phải tự do đi lại. “Nếu không có sự ngăn cản của chính quyền Việt Nam thì đã có rất nhiều đại diện đã đi đến được đây. “Trước khi phiên họp này diễn ra thì đã có sáu người đại diện cho những tổ chức khác nhau ở Việt Nam xuất cảnh nhưng đã bị cấm xuất cảnh. “Bản thân Lâm trước đây gần hai tháng Lâm đã đi qua Philippines trước với lý do đi làm thiện nguyện sau cơn bão Haiyan vừa rồi và đợi tới thời điểm này để được đi đến đây. “Nếu như Lâm quay về Việt Nam và đợi đến sự kiện này sang đây thì chắc chắn Lâm sẽ không đi được bởi vì bị cấm xuất cảnh.” Cùng tham gia còn có một phái đoàn vừa hoàn tất chuyến đi vận động tại Hoa Kỳ, với nhà báo và blogger Phạm Đoan Trang; ông Trịnh Hữu Long, từng là luật sư và nhà báo ở Việt Nam nhưng hiện đang làm việc cho một tổ chức phi chính phủ ở Philippines; bà Nguyễn Thị Trâm, thân mẫu của Luật sư Lê Quốc Quân, người đang chịu án tù ở Việt Nam và ông Trần Văn Huỳnh, thân sinh của ông Trần Huỳnh Duy Thức, người đang chịu án tù 16 năm. Bên cạnh đó còn có anh Nguyễn Anh Tuấn, thành viên Mạng lưới Bloggers Việt Nam và anh Đặng Văn Ngoãn, đại diện nhóm Phật giáo Hòa Hảo Truyền thống. Những người này đã có hành trình vận động qua nước MỸ và một số nước châu Âu từ giữa tháng 1. Kiến nghị Ba nước chủ trì phiên kiểm định định kỳ đối với Việt Nam năm nay qua bốc thăm là Kenya, Kazakhstan và Costa Rica. Anh Nguyễn Anh Tuấn nói đoàn vận động của Việt Nam đã gặp đại diện của Costa Rica và “nêu lên những kiến nghị quan trọng, những ưu tiên, những đề nghị cụ thể để Costa Rica trong vai trò của mình họ sẽ nhấn mạnh đến những kiến nghị đó.” “Theo tài liệu giải mật Wikileaks năm 2009 thì phái đoàn Việt Nam ở Geneva người ta đã có những thủ thuật mà các chuyên gia về UPR mà chúng tôi gặp cũng đã nói đến đó là họ cố gắng sắp xếp các nước thân thiện để có thể đưa ra những kiến nghị yếu với chính phủ Việt Nam. “Với ba nước này chúng tôi cũng không có đủ thông tin để đánh giá mức độ thân thiện của họ với chính quyền nhưng chúng tôi cố gắng hết sức để gặp mặt đại diện của ba nước này và cố gắng cung cấp các thông tin chính xác, trung thực với đầy đủ bằng chứng để họ có thể làm tốt nhất vai trò của mình trong phiên điều trần.” Mặc dù tiếp xúc với nhiều đại diện quốc tế, ông Trịnh Hữu Long nói người Việt Nam vẫn đóng vai trò chính trong quá trình nhằm mang lại thay đổi nhân quyền ở Việt Nam. Ông Long nói: “Hiệu quả của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc không được như mong đợi của những người sáng lập ra nó. Cái điểm yếu của luật quốc tế, các cơ chế quốc tế là nó không có tính thực thi cao, không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia. “Càng ngày chúng ta càng nhận thức rõ nhân quyền là vấn đề chúng ta tự quyết định, do chúng ta tự vận động … chứ không phải trông chờ vào sự hỗ trợ của quốc tế cả. “Chúng tôi đi ra nước ngoài nhưng mục đính chính của chúng tôi là … nói cho người dân trong nước biết rằng thứ nhất là chúng ta có những cơ chế quốc tế để chúng ta có thể bảo vệ cho nhân quyền của chúng ta. “Thứ hai nữa [chúng tôi] mong muốn rằng người dân của chúng ta, ở trong nước cũng như ở nước ngoài, quan tâm nhiều hơn tới thực trạng nhân quyền của đất nước. Thứ ba là cùng nhau cố gắng làm nhiều hơn nữa để có thể cải thiện tình hình nhân quyền còn đang khá bê bết ở đất nước chúng ta ngày hôm nay. ” Các đại biểu nước ngoài tham dự Ngày Việt Nam ‘Tự do, ấm no, hạnh phúc’ Ông Long cũng nói tình hình nhân quyền ở Việt nam đã bị vi phạm “ngày càng nghiêm trọng hơn” từ năm 2009, năm ông nói nhiều nước đã đưa ra khuyến nghị với Hà Nội. “Tại phiên điều trần UPR 2009 có nhiều nước đưa ra những kiến nghị khá gay gắt với Việt Nam bao gồm việc yêu cầu Việt Nam cho phép báo chí tư nhân, thả các tù nhân lương tâm, điều chỉnh lại bộ Luật hình sự, điều chỉnh các tội về an ninh quốc gia, và đảm bảo tự do tôn giáo cho các tổ chức tôn giáo ở Việt Nam. … Các kiến nghị đã bị phía Việt Nam từ chối và phía Việt Nam chỉ đồng ý với các kiến nghị mang tính chất chung chung ví dụ như là Việt Nam phải từng bước tuân thủ theo Công ước Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc hay Tuyên ngôn Nhân quyền Liên Hiệp Quốc… “Các cam kết của Việt Nam không có gì cụ thể cả cho nên chúng ta không thể đánh giá về tình hình nhân quyền của Việt Nam dựa trên những cam kết quốc tế của họ.” Bình luận về tuyên bố của Hà Nội rằng Hiến pháp mới sửa đổi đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người dân Việt Nam, ông Long nói: “Chỉ có sự thay đổi duy nhất về nhân quyền là chương về quyền con người được đưa từ chương giữa Hiến pháp lên chương gần đầu tiên. Nhưng việc làm đấy là vô nghĩa và Việt Nam thậm chí còn không tuân thủ Hiến pháp của chính họ.” Còn anh Nguyễn Anh Tuấn cho rằng tình hình nhân quyền ở Việt Nam có được cải thiện trong nhiệm kỳ ba năm Việt Nam có chân trong Hội đồng Nhân quyền phụ thuộc vào những gì người Việt sẽ làm. Anh nói: “Nếu chúng ta ngồi yên không làm gì nó sẽ là khó khăn. Nếu chúng ta biết cách làm, chúng ta làm nhiều hơn, chúng ta thu thập tài liệu đưa ra ngoài cho cộng đồng quốc tế để người ta hiểu thêm, quan tâm thêm nữa về tình hình Việt Nam thì đó sẽ là thuận lợi.” Anh khẳng định các đại diện của chính quyền Việt Nam “sẽ nói ngược lại” với những gì mà nhóm vận động đã trình bày với các đại diện quốc tế. Bản thân ông Trần Văn Huỳnh, người có con trai đang bị tù 16 năm, nói Việt Nam đang “thiếu nhân quyền, thiếu dân chủ, xã hội dân sự bị ngăn trở.” Và lời chúc năm mới của ông tới độc giả của BBC và tới những người thân mà ông không được gặp trong dịp Tết là: “Chúc một năm Giáp Ngọ tự do, ấm no và hạnh phúc”. Còn các quan chức Việt Nam sẽ nói tất cả những điều ông chúc đã đang hiện hữu ở Việt Nam. (function(d, s, id) { var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) return; js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = "//connect.facebook.net/en_US/all.js#xfbml=1"; fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs); }(document, 'script', 'facebook-jssdk')); Post by BBC Vietnamese.

141022_buivanphu_dieucay

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2014/10/141022_buivanphu_dieucay

Ở tù hay lưu vong?

Ông Nguyễn Văn Hải, tức nhà báo Điếu Cày, vừa được đưa thẳng từ nhà tù ở Việt Nam sang Hoa Kỳ. Không có thân nhân đi cùng và gia đình cũng không được thông báo cho đến khi ông đã ra khỏi quê hương.

Blogger là một tù nhân chính trị nổi bật ở Việt Nam Sự kiện ông được thả là kết quả của những vận động từ cộng đồng người Việt hải ngoại, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, và các tổ chức nhân quyền quốc tế với chính phủ Mỹ nhằm đem lại ảnh hưởng tích cực trong khi hai nước đang có những bước tiến để nâng quan hệ lên tầm mức cao hơn. Trường hợp ông Hải bị án tù 12 năm với tội danh “Tuyên truyền chống nhà nước” đã được chính giới Mỹ quan tâm từ nhiều năm qua. Tổng thống Barack Obama phát biểu trong ngày Tự do Báo chí Thế giới 2012 đã nhắc đến Điếu Cày như một thí dụ về sự thiếu tự do báo chí ở nhiều nơi trên thế giới. Ông Hải cũng đã được Hội Bảo vệ Ký giả (Committee to Protect Journalists) và Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) trao giải tự do báo chí. 'Khích lệ' Trước những yêu cầu của Washington, Hà Nội thả Điếu Cày, như một tín hiệu tích cực để đáp lại việc Hoa Kỳ nới lỏng chính sách cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, để dễ dàng hơn cho Hà Nội trong việc thương thảo gia nhập TPP và xa hơn là để tạo cơ hội thuận tiện cho Tổng thống Barack Obama ghé thăm Việt Nam trước khi hết nhiệm kỳ. Việc Việt Nam thả tù nhân lương tâm là điều khích lệ cho những ai đang dấn thân tranh đấu cho quê hương vì họ biết rằng thế giới không quên những khao khát tự do, dân chủ của dân Việt. Nhưng để có nhân quyền, tự do dân chủ thì con đường vẫn còn dài và gian nan. Từ bao năm qua, trước công luận và những yêu cầu của thế giới, Hà Nội luôn nói rằng họ không giam tù chính trị, mà chỉ bỏ tù những ai phạm luật. Hà Nội được cho là 'trao đổi' tù nhân chính trị để đổi lấy việc nhượng bộ của Mỹ Những tù nhân chính trị ở Việt Nam, các tổ chức bảo vệ nhân quyền gọi là “tù nhân lương tâm”, đã vi phạm những điều luật nào? Tòa án tại quốc gia này thường dùng các điều 79, 88 và 258 để kết án những ai phát biểu quan điểm bất đồng với nhà nước. Họ bị kêu án với tội danh tuyên truyền chống phá nhà nước, âm mưu lật đổ chính quyền nhân dân hay lợi dụng tự do dân chủ để phá hoại tình đoàn kết dân tộc. Thực tế họ đã làm gì phạm luật? Điếu Cày xuống đường biểu tình chống Trung Quốc, thành lập Câu lạc bộ Nhà báo Tự do. Basam Nguyễn Hữu Vinh làm blog tổng hợp tin tức. Tạ Phong Tần, Phan Thanh Nghiên, Việt Khang, Nguyễn Phương Uyên, Đinh Nguyên Kha, Bùi Thị Minh Hằng phản đối Trung Quốc hung hăng trên biển. Trần Khải Thanh Thủy, Lê Quốc Quân bênh vực dân oan, nêu lên những tệ nạn xã hội. Những chức sắc tôn giáo Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Công Chính đòi tự do tôn giáo. Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Phạm Hồng Sơn, Lê Thị Công Nhân, Trần Huỳnh Duy Thức lên tiếng kêu gọi cải cách chính trị. Đỗ Thị Minh Hạnh, Đoàn Huy Chương cổ vũ thành lập công đoàn độc lập. Nhờ can thiệp của quốc tế nhiều người đã được thả. Riêng Tạ Phong Tần, Bùi Minh Hằng, Lê Quốc Quân, Nguyễn Văn Lý vẫn còn bị giam giữ. 'Còn vài chục tù nhân lương tâm' Luật sư Lê Quốc Quân nằm trong số những người mà Washington muốn Hà Nội thả Theo các tổ chức nhân quyền hiện còn vài chục tù nhân lương tâm ở Việt Nam. Đối với người trong nước Hà Nội sẵn sàng bỏ tù, sách nhiễu, cấm cản di chuyển. Với người Việt hải ngoại, Hà Nội phản bác lại việc tranh đấu cho một nước Việt Nam tự do dân chủ bằng cách nối kết những hoạt động này với biểu tượng cờ vàng. Truyền thông trong nước cũng thường đưa ra lập luận rằng người hải ngoại tranh đấu chỉ vì muốn khôi phục lại chế độ Việt Nam Cộng hòa đã chết từ lâu. Trong thập niên 1980 và đầu 90 những người lên tiếng cho tự do, nhân quyền tại Việt Nam là nhiều người đã có những gắn bó với sinh hoạt tại miền Nam trong hai mươi năm, như Đoàn Viết Hoạt, Nguyễn Văn Huy, Chân Tín, Đoàn Thanh Liêm, Nguyễn Đan Quế. Sau có những tiếng nói từ miền Bắc của Trần Xuân Bách, Phan Đình Diệu, Trần Độ, Dương Thu Hương; hay từ những người miền Nam từng theo cộng sản như Nguyễn Hộ, Hà Sĩ Phu, Bảo Cự, Tạ Bá Tòng, Lữ Phương. Khoảng mười năm trở lại đây, nhiều bạn trẻ từ mọi miền đất nước đã dấn thân tranh đấu: Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Mẹ Nấm), Huỳnh Thục Vy, Đinh Nguyên Kha, Phan Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh, Đoàn Huy Chương. Họ không có liên hệ đến quá khứ chiến tranh mà lớn lên trong một đất nước thống nhất. Sống dưới chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, dù thông tin bưng bít, dù bị tuyên truyền, nhưng họ đã nhìn ra những sai lầm trong chính sách, những bức xúc trong xã hội và có những trăn trở về sự độc lập, vẹn toàn lãnh thổ. Họ nhận ra rằng quyền căn bản của dân ghi trong Hiến pháp đang bị chà đạp. Họ nhìn thấy nguy cơ đất nước bị Trung Quốc xâm chiếm ngày một lớn. Họ đã lên tiếng. Họ muốn bày tỏ lòng yêu nước. Luật sư Cù Huy Hà Vũ đã phải sống lưu vong sau khi ra khỏi tù ở Việt Nam Và nhiều người đã phải vào tù. Nếu chưa bị bắt thì bị quấy nhiễu trong công việc, gia đình bị bao vây nhiều phía, từ đi lại đến đời sống kinh tế. Nhiều người khác bị buộc phải sống lưu vong. Trong thập niên 1990, những người tù như Đoàn Viết Hoạt, Đoàn Thanh Liêm bị trục xuất khỏi Việt Nam trong khi đang thi hành bản án do nhà nước áp đặp lên. Mấy tháng trước Cù Huy Hà Vũ đã bị trục xuất sang Hoa Kỳ. Hôm qua, Hà Nội lại đưa Điếu Cày Nguyễn Văn Hải thẳng từ nhà tù ra sân bay để đi Mỹ. Xã hội Việt Nam ngày nay có tiến bộ và cởi mở hơn so với những năm ngay sau chiến tranh, nhưng cách đối xử của chính quyền cộng sản Việt Nam với những người bất đồng chính kiến, với tù nhân lương tâm vẫn không thay đổi. Điều 4 Hiến Pháp Việt Nam nay không phù hợp xu thế thời đại. Các điều 79, 88, 258 luật hình sự là phản tiến bộ. Qua các vụ xử tù nhân lương tâm, những ép buộc người bất đồng chính kiến phải lựa chọn ở tù hay lưu vong, như sự kiện Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, lãnh đạo Hà Nội khó có được một cái nhìn thiện cảm của thế giới. Bài viết phản ánh quan điểm và cách hành văn của tác giả là một nhà báo tự do hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California.

summarize: Blogger là một tù nhân chính trị nổi bật ở Việt Nam Sự kiện ông được thả là kết quả của những vận động từ cộng đồng người Việt hải ngoại, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, và các tổ chức nhân quyền quốc tế với chính phủ Mỹ nhằm đem lại ảnh hưởng tích cực trong khi hai nước đang có những bước tiến để nâng quan hệ lên tầm mức cao hơn. Trường hợp ông Hải bị án tù 12 năm với tội danh “Tuyên truyền chống nhà nước” đã được chính giới Mỹ quan tâm từ nhiều năm qua. Tổng thống Barack Obama phát biểu trong ngày Tự do Báo chí Thế giới 2012 đã nhắc đến Điếu Cày như một thí dụ về sự thiếu tự do báo chí ở nhiều nơi trên thế giới. Ông Hải cũng đã được Hội Bảo vệ Ký giả (Committee to Protect Journalists) và Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) trao giải tự do báo chí. 'Khích lệ' Trước những yêu cầu của Washington, Hà Nội thả Điếu Cày, như một tín hiệu tích cực để đáp lại việc Hoa Kỳ nới lỏng chính sách cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, để dễ dàng hơn cho Hà Nội trong việc thương thảo gia nhập TPP và xa hơn là để tạo cơ hội thuận tiện cho Tổng thống Barack Obama ghé thăm Việt Nam trước khi hết nhiệm kỳ. Việc Việt Nam thả tù nhân lương tâm là điều khích lệ cho những ai đang dấn thân tranh đấu cho quê hương vì họ biết rằng thế giới không quên những khao khát tự do, dân chủ của dân Việt. Nhưng để có nhân quyền, tự do dân chủ thì con đường vẫn còn dài và gian nan. Từ bao năm qua, trước công luận và những yêu cầu của thế giới, Hà Nội luôn nói rằng họ không giam tù chính trị, mà chỉ bỏ tù những ai phạm luật. Hà Nội được cho là 'trao đổi' tù nhân chính trị để đổi lấy việc nhượng bộ của Mỹ Những tù nhân chính trị ở Việt Nam, các tổ chức bảo vệ nhân quyền gọi là “tù nhân lương tâm”, đã vi phạm những điều luật nào? Tòa án tại quốc gia này thường dùng các điều 79, 88 và 258 để kết án những ai phát biểu quan điểm bất đồng với nhà nước. Họ bị kêu án với tội danh tuyên truyền chống phá nhà nước, âm mưu lật đổ chính quyền nhân dân hay lợi dụng tự do dân chủ để phá hoại tình đoàn kết dân tộc. Thực tế họ đã làm gì phạm luật? Điếu Cày xuống đường biểu tình chống Trung Quốc, thành lập Câu lạc bộ Nhà báo Tự do. Basam Nguyễn Hữu Vinh làm blog tổng hợp tin tức. Tạ Phong Tần, Phan Thanh Nghiên, Việt Khang, Nguyễn Phương Uyên, Đinh Nguyên Kha, Bùi Thị Minh Hằng phản đối Trung Quốc hung hăng trên biển. Trần Khải Thanh Thủy, Lê Quốc Quân bênh vực dân oan, nêu lên những tệ nạn xã hội. Những chức sắc tôn giáo Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Công Chính đòi tự do tôn giáo. Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Phạm Hồng Sơn, Lê Thị Công Nhân, Trần Huỳnh Duy Thức lên tiếng kêu gọi cải cách chính trị. Đỗ Thị Minh Hạnh, Đoàn Huy Chương cổ vũ thành lập công đoàn độc lập. Nhờ can thiệp của quốc tế nhiều người đã được thả. Riêng Tạ Phong Tần, Bùi Minh Hằng, Lê Quốc Quân, Nguyễn Văn Lý vẫn còn bị giam giữ. 'Còn vài chục tù nhân lương tâm' Luật sư Lê Quốc Quân nằm trong số những người mà Washington muốn Hà Nội thả Theo các tổ chức nhân quyền hiện còn vài chục tù nhân lương tâm ở Việt Nam. Đối với người trong nước Hà Nội sẵn sàng bỏ tù, sách nhiễu, cấm cản di chuyển. Với người Việt hải ngoại, Hà Nội phản bác lại việc tranh đấu cho một nước Việt Nam tự do dân chủ bằng cách nối kết những hoạt động này với biểu tượng cờ vàng. Truyền thông trong nước cũng thường đưa ra lập luận rằng người hải ngoại tranh đấu chỉ vì muốn khôi phục lại chế độ Việt Nam Cộng hòa đã chết từ lâu. Trong thập niên 1980 và đầu 90 những người lên tiếng cho tự do, nhân quyền tại Việt Nam là nhiều người đã có những gắn bó với sinh hoạt tại miền Nam trong hai mươi năm, như Đoàn Viết Hoạt, Nguyễn Văn Huy, Chân Tín, Đoàn Thanh Liêm, Nguyễn Đan Quế. Sau có những tiếng nói từ miền Bắc của Trần Xuân Bách, Phan Đình Diệu, Trần Độ, Dương Thu Hương; hay từ những người miền Nam từng theo cộng sản như Nguyễn Hộ, Hà Sĩ Phu, Bảo Cự, Tạ Bá Tòng, Lữ Phương. Khoảng mười năm trở lại đây, nhiều bạn trẻ từ mọi miền đất nước đã dấn thân tranh đấu: Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Mẹ Nấm), Huỳnh Thục Vy, Đinh Nguyên Kha, Phan Thanh Nghiên, Đỗ Thị Minh Hạnh, Đoàn Huy Chương. Họ không có liên hệ đến quá khứ chiến tranh mà lớn lên trong một đất nước thống nhất. Sống dưới chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, dù thông tin bưng bít, dù bị tuyên truyền, nhưng họ đã nhìn ra những sai lầm trong chính sách, những bức xúc trong xã hội và có những trăn trở về sự độc lập, vẹn toàn lãnh thổ. Họ nhận ra rằng quyền căn bản của dân ghi trong Hiến pháp đang bị chà đạp. Họ nhìn thấy nguy cơ đất nước bị Trung Quốc xâm chiếm ngày một lớn. Họ đã lên tiếng. Họ muốn bày tỏ lòng yêu nước. Luật sư Cù Huy Hà Vũ đã phải sống lưu vong sau khi ra khỏi tù ở Việt Nam Và nhiều người đã phải vào tù. Nếu chưa bị bắt thì bị quấy nhiễu trong công việc, gia đình bị bao vây nhiều phía, từ đi lại đến đời sống kinh tế. Nhiều người khác bị buộc phải sống lưu vong. Trong thập niên 1990, những người tù như Đoàn Viết Hoạt, Đoàn Thanh Liêm bị trục xuất khỏi Việt Nam trong khi đang thi hành bản án do nhà nước áp đặp lên. Mấy tháng trước Cù Huy Hà Vũ đã bị trục xuất sang Hoa Kỳ. Hôm qua, Hà Nội lại đưa Điếu Cày Nguyễn Văn Hải thẳng từ nhà tù ra sân bay để đi Mỹ. Xã hội Việt Nam ngày nay có tiến bộ và cởi mở hơn so với những năm ngay sau chiến tranh, nhưng cách đối xử của chính quyền cộng sản Việt Nam với những người bất đồng chính kiến, với tù nhân lương tâm vẫn không thay đổi. Điều 4 Hiến Pháp Việt Nam nay không phù hợp xu thế thời đại. Các điều 79, 88, 258 luật hình sự là phản tiến bộ. Qua các vụ xử tù nhân lương tâm, những ép buộc người bất đồng chính kiến phải lựa chọn ở tù hay lưu vong, như sự kiện Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, lãnh đạo Hà Nội khó có được một cái nhìn thiện cảm của thế giới. Bài viết phản ánh quan điểm và cách hành văn của tác giả là một nhà báo tự do hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California.

140420_ngovinhlong_vn_civil_society

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2014/04/140420_ngovinhlong_vn_civil_society

Vì sao chính quyền 'sợ' xã hội dân sự?

Nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay đang rất quan ngại các phong trào vận động cải cách xã hội ôn hòa, mà đặc biệt là phong trào của các tổ chức dân sự, vì chính quyền sợ rằng thiết chế chính trị - xã hội này sẽ 'tranh giành quần chúng' và 'ảnh hưởng' của Đảng, theo một học giả gốc Việt từ Mỹ.

Đâu là chỗ cho các hội dân sự trong tư duy của Đảng và chính quyền VN? Tuy nhiên, xã hội dân sự như trên thực tế phát triển ở nhiều quốc gia và tại Việt Nam lâu nay đã chứng tỏ là rất cần thiết đối với sự phát triển và cân bằng xã hội, Đảng và chính quyền Cộng sản Việt Nam sẽ xử lý ra sao vấn đề vừa muốn độc quyền, vừa cần có sự đồng thuận của dân và các tổ chức của dân tham gia. Hôm 20/4/2014, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, sử gia và nhà Việt Nam học từ Đại học Maine Hoa Kỳ đã dành cho BBC một cuộc phỏng vấn bằng bút đàm, trong đó, ngoài vấn đề xã hội dân sự, ông bình luận kịch bản và hướng đi tới đây của Đảng và chính quyền Việt Nam, cũng như khả năng tương tác ra sao giữa các lực lượng chính trị xã hội được cho là cần thiết cho một tương lai cải tổ. Mở đầu cuộc phỏng vấn, Giáo sư Long bình luận về việc liệu nhà cầm quyền có đang e sợ xã hội dân sự, cùng các phong trào dân sự và dân chủ trong nước hay không. Ông cũng nêu lý do của quan ngại này. GS. Ngô Vĩnh Long: Nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay rất quan ngại xã hội dân sự, mặc dầu phong trào dân sự, dân chủ đang còn rất manh nha và chủ yếu chỉ mới có sự hiện diện của một vài diễn đàn trên các mạng và một số nhóm “ái hữu”. Lý do chính là nhà cầm quyền, ngay từ sau chiến tranh, đã muốn độc quyền và đã tìm cách triệt tiêu xã hội dân sự bằng cách giải tán hầu hết các tổ chức mà họ cho có thể tụ tập quần chúng. Độc quyền, cho dù có thật lòng muốn giúp đất nước “tiến nhanh tiến mạnh” đi nữa, cũng dẫn đến độc đoán. Và độc đoán đã dẫn đến những sai lầm mà hậu quả là sự suy yếu của xã hội và của cả chính quyền. Do đó, nhà cầm quyền lại càng sợ mất quyền nên càng chuyên quyền để hầu mong có thể củng cố quyền lực. 'Bàn cờ chính trị' Người chơi chính trên bàn cờ chính trị VN lúc này vẫn là Đảng, theo GS Ngô Vĩnh Long BBC: So với trước đây, quan ngại của chính quyền đối với các tiến trình dân chủ hóa và đòi hỏi nhân quyền trong nước, với tư cách là sự cạnh tranh, thậm chí là thách thức, có điểm gì khác biệt chính? Trước đây, trong thập kỷ rất khó khăn sau năm 1975, chính quyền còn phải dựa vào dân để bảo vệ đất nước. Cho nên chính quyền đã phải để cho dân “phá rào”, nhưng chỉ trong các lãnh vực kinh tế thôi. Cho đến nay, những đòi hỏi về nhân quyền và dân chủ hoá—đừng nói gì với tư cách cạnh tranh hay thách thức—đều đã bị đàn áp, kể cả đối với những người có công với đất nước và có chức vụ lớn trong Đảng và trong chính quyền. Trái lại, đặc biệt trong thập kỷ vừa qua, cạnh tranh hay thách thức nhau về quyền lợi phe nhóm hay cá nhân càng lớn. Quyền lợi đã làm mất dần quyền uy, cho nên nhiều tầng lớp—từ anh công an đến anh dân đen—đã coi thường luật pháp và an ninh xã hội. BBC: Theo Giáo sư, trên bàn cờ chính trị của VN hiện nay, đâu là những người chơi chính, họ sẽ quyết định tương lai của đất nước ra sao, bằng cách nào? Trên bàn cờ chính trị của Việt Nam hiện nay những người chơi chính vẫn còn là những đảng viên và những quan chức cao cấp. Việc họ quyết định tương lai của đất nước ra sao và bằng cách nào thì người ngoài chẳng thế nào biết được. Chỉ biết là nếu họ không dựa vào quần chúng thì quyết định như thế nào đi nữa cũng không có tương lai. 'Nhân tố quyết định' Nhiều hội dân sự đã nhận được sự ủng hộ, tán thành của các nhân sỹ, trí thức và cựu quan chức chính quyền VN. BBC: Liệu xã hội dân sự có phải là một nhân tố nặng ký làm chuyển hướng thế cờ, trận mạc, hay sẽ phải chờ một lực lượng chính trị, xã hội nào đó xuất hiện để cho lời giải cuối cùng? Xã hội dân sự, bất cứ ở nước nào đi nữa, cũng là nhân tố quyết định và cuối cùng để bảo vệ sự sống còn của chế độ và an ninh bền vững cho xã hội. Một lực lượng chính trị, hay xã hội, xuất hiện để thay quyền mà không có một xã hội dân sự lành mạnh thì chỉ lại dẫn đến chuyên quyền mà thôi. Lịch sử đã chứng minh điều này, và một số ví dụ điển hình gần đây gồm có các trường hợp như Ai Cập, Irak và Libya. Do đó, một chính thể, nếu muốn tồn tại vững chắc, phải tạo điều kiện cho một xã hội dân sự được phát triển. BBC: Ông có cho rằng có một quan hệ Đảng anh - Đảng em, nước lớn - nước bé giữa Trung Quốc và Việt Nam và ảnh hưởng của Trung Quốc, của giới lãnh đạo cộng sản Trung Quốc có thể mạnh đến nỗi mà VN khó thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng, dù là trong năm, mười năm nữa, để cải tổ? Quan hệ nước lớn-nước bé mà lại liền núi, liền sông, liền biển nữa thì bất cứ ở đâu (ví dụ ngay tại Bắc Mỹ giữa Canada, Hoa Kỳ và Mexico) nước nhỏ khó có thể thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng của nước lớn hơn và mạnh hơn. Vấn đề ở đây không phải là thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng mà là để ảnh hưởng đó chi phối đời sống xã hội và an ninh quốc gia của mình đến mức nào. Ảnh hưởng của Hoa Kỳ đối với Canada và Mexico) rất khác so với ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Triều Tiên (Bắc Hàn) và Myanmar (Miến Điện), một trong những lý do đã khiến Myanmar tìm lối thoát. Myanmar là một nước yếu, chịu đựng ảnh hưởng đơn độc rất lâu, mà còn đang tìm được lối ra huống chi một nước Việt Nam đã hi sinh rất nhiều cho độc lập, tự do? Vấn đề là lãnh đạo Việt Nam có muốn “sống mà vì nước, sống vì dân” hay không, hay sống xa hoa trên sự tủi nhục của đất nước và lầm than của nhân dân. Cái đầu mà lọt thì cái thân khắc thoát. 'Kịch bản tương lai' Trong mô hình quyền lực chính quyền lâu nay, Mặt trận Tổ quốc VN được coi là một siêu tổ chức 'dân sự' của Đảng. BBC: Theo ông đâu là kịch bản chuyển biến, chuyển đổi có khả năng xảy ra nhất cho biến đổi chính trị, thể chế của VN tới đây? Kịch bản chuyển biến an lành nhất và nhanh nhất cho đất nước và dân tộc là chuyển đổi đường lối và chiến lược trong Đảng và Nhà nước. Tất cả những biến đổi chính trị và thay đổi thể chế qua các phương cách khác đều có những giá rất đắt phải trả trong tương lai, gần hay xa. BBC: Cuối cùng, thời điểm xảy ra cải tổ, thay đổi, thậm chí là cách mạng có thể là bao giờ và các lực lượng chính trị ở VN hiện nay, kể cả Đảng CS và các bên là đối thủ, các lực lượng chính trị - xã hội, nên có sự chuẩn bị ra sao cho quá trình này, nếu tất cả đều muốn có vị trí của mình trong tương lai? Muốn thay đổi, cải tổ hay cách mạng, để khỏi phải trả những giá rất đắt (như ở Ai Cập hay Libya) thì ít ra phải để cho một xã hội dân sự tồn tại (như ở Myanmar, mặc dầu bị kìm kẹp và khống chế). Hiện nay ở Việt Nam chỉ có một Đảng Cộng Sản và những phe nhóm (lợi ích hay đối thủ) trong đó. Các lực lượng chính trị-xã hội bên ngoài chưa có, hay chưa có thể hoạt động cùng với nhau và cọ sát với nhau để có thể dẫn đến hoà giải, hoà hợp. Để chuẩn bị cho quá trình thay đổi thì ngay bây giờ phải bắt đầu nuôi dưỡng một xã hội dân sự, qua đó các thành phần trong xã hội có thời gian và điều kiện tranh đấu và bảo vệ quyền lợi của họ vì lợi ích chung của dân tộc và đất nước. Nếu những người có quyền và tiền vẫn muốn giữ vị trí của mình trong tương lai thì đất nước và dân tộc sẽ không có tương lai.

summarize: Đâu là chỗ cho các hội dân sự trong tư duy của Đảng và chính quyền VN? Tuy nhiên, xã hội dân sự như trên thực tế phát triển ở nhiều quốc gia và tại Việt Nam lâu nay đã chứng tỏ là rất cần thiết đối với sự phát triển và cân bằng xã hội, Đảng và chính quyền Cộng sản Việt Nam sẽ xử lý ra sao vấn đề vừa muốn độc quyền, vừa cần có sự đồng thuận của dân và các tổ chức của dân tham gia. Hôm 20/4/2014, Giáo sư Ngô Vĩnh Long, sử gia và nhà Việt Nam học từ Đại học Maine Hoa Kỳ đã dành cho BBC một cuộc phỏng vấn bằng bút đàm, trong đó, ngoài vấn đề xã hội dân sự, ông bình luận kịch bản và hướng đi tới đây của Đảng và chính quyền Việt Nam, cũng như khả năng tương tác ra sao giữa các lực lượng chính trị xã hội được cho là cần thiết cho một tương lai cải tổ. Mở đầu cuộc phỏng vấn, Giáo sư Long bình luận về việc liệu nhà cầm quyền có đang e sợ xã hội dân sự, cùng các phong trào dân sự và dân chủ trong nước hay không. Ông cũng nêu lý do của quan ngại này. GS. Ngô Vĩnh Long: Nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay rất quan ngại xã hội dân sự, mặc dầu phong trào dân sự, dân chủ đang còn rất manh nha và chủ yếu chỉ mới có sự hiện diện của một vài diễn đàn trên các mạng và một số nhóm “ái hữu”. Lý do chính là nhà cầm quyền, ngay từ sau chiến tranh, đã muốn độc quyền và đã tìm cách triệt tiêu xã hội dân sự bằng cách giải tán hầu hết các tổ chức mà họ cho có thể tụ tập quần chúng. Độc quyền, cho dù có thật lòng muốn giúp đất nước “tiến nhanh tiến mạnh” đi nữa, cũng dẫn đến độc đoán. Và độc đoán đã dẫn đến những sai lầm mà hậu quả là sự suy yếu của xã hội và của cả chính quyền. Do đó, nhà cầm quyền lại càng sợ mất quyền nên càng chuyên quyền để hầu mong có thể củng cố quyền lực. 'Bàn cờ chính trị' Người chơi chính trên bàn cờ chính trị VN lúc này vẫn là Đảng, theo GS Ngô Vĩnh Long BBC: So với trước đây, quan ngại của chính quyền đối với các tiến trình dân chủ hóa và đòi hỏi nhân quyền trong nước, với tư cách là sự cạnh tranh, thậm chí là thách thức, có điểm gì khác biệt chính? Trước đây, trong thập kỷ rất khó khăn sau năm 1975, chính quyền còn phải dựa vào dân để bảo vệ đất nước. Cho nên chính quyền đã phải để cho dân “phá rào”, nhưng chỉ trong các lãnh vực kinh tế thôi. Cho đến nay, những đòi hỏi về nhân quyền và dân chủ hoá—đừng nói gì với tư cách cạnh tranh hay thách thức—đều đã bị đàn áp, kể cả đối với những người có công với đất nước và có chức vụ lớn trong Đảng và trong chính quyền. Trái lại, đặc biệt trong thập kỷ vừa qua, cạnh tranh hay thách thức nhau về quyền lợi phe nhóm hay cá nhân càng lớn. Quyền lợi đã làm mất dần quyền uy, cho nên nhiều tầng lớp—từ anh công an đến anh dân đen—đã coi thường luật pháp và an ninh xã hội. BBC: Theo Giáo sư, trên bàn cờ chính trị của VN hiện nay, đâu là những người chơi chính, họ sẽ quyết định tương lai của đất nước ra sao, bằng cách nào? Trên bàn cờ chính trị của Việt Nam hiện nay những người chơi chính vẫn còn là những đảng viên và những quan chức cao cấp. Việc họ quyết định tương lai của đất nước ra sao và bằng cách nào thì người ngoài chẳng thế nào biết được. Chỉ biết là nếu họ không dựa vào quần chúng thì quyết định như thế nào đi nữa cũng không có tương lai. 'Nhân tố quyết định' Nhiều hội dân sự đã nhận được sự ủng hộ, tán thành của các nhân sỹ, trí thức và cựu quan chức chính quyền VN. BBC: Liệu xã hội dân sự có phải là một nhân tố nặng ký làm chuyển hướng thế cờ, trận mạc, hay sẽ phải chờ một lực lượng chính trị, xã hội nào đó xuất hiện để cho lời giải cuối cùng? Xã hội dân sự, bất cứ ở nước nào đi nữa, cũng là nhân tố quyết định và cuối cùng để bảo vệ sự sống còn của chế độ và an ninh bền vững cho xã hội. Một lực lượng chính trị, hay xã hội, xuất hiện để thay quyền mà không có một xã hội dân sự lành mạnh thì chỉ lại dẫn đến chuyên quyền mà thôi. Lịch sử đã chứng minh điều này, và một số ví dụ điển hình gần đây gồm có các trường hợp như Ai Cập, Irak và Libya. Do đó, một chính thể, nếu muốn tồn tại vững chắc, phải tạo điều kiện cho một xã hội dân sự được phát triển. BBC: Ông có cho rằng có một quan hệ Đảng anh - Đảng em, nước lớn - nước bé giữa Trung Quốc và Việt Nam và ảnh hưởng của Trung Quốc, của giới lãnh đạo cộng sản Trung Quốc có thể mạnh đến nỗi mà VN khó thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng, dù là trong năm, mười năm nữa, để cải tổ? Quan hệ nước lớn-nước bé mà lại liền núi, liền sông, liền biển nữa thì bất cứ ở đâu (ví dụ ngay tại Bắc Mỹ giữa Canada, Hoa Kỳ và Mexico) nước nhỏ khó có thể thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng của nước lớn hơn và mạnh hơn. Vấn đề ở đây không phải là thoát ra khỏi tầm ảnh hưởng mà là để ảnh hưởng đó chi phối đời sống xã hội và an ninh quốc gia của mình đến mức nào. Ảnh hưởng của Hoa Kỳ đối với Canada và Mexico) rất khác so với ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Triều Tiên (Bắc Hàn) và Myanmar (Miến Điện), một trong những lý do đã khiến Myanmar tìm lối thoát. Myanmar là một nước yếu, chịu đựng ảnh hưởng đơn độc rất lâu, mà còn đang tìm được lối ra huống chi một nước Việt Nam đã hi sinh rất nhiều cho độc lập, tự do? Vấn đề là lãnh đạo Việt Nam có muốn “sống mà vì nước, sống vì dân” hay không, hay sống xa hoa trên sự tủi nhục của đất nước và lầm than của nhân dân. Cái đầu mà lọt thì cái thân khắc thoát. 'Kịch bản tương lai' Trong mô hình quyền lực chính quyền lâu nay, Mặt trận Tổ quốc VN được coi là một siêu tổ chức 'dân sự' của Đảng. BBC: Theo ông đâu là kịch bản chuyển biến, chuyển đổi có khả năng xảy ra nhất cho biến đổi chính trị, thể chế của VN tới đây? Kịch bản chuyển biến an lành nhất và nhanh nhất cho đất nước và dân tộc là chuyển đổi đường lối và chiến lược trong Đảng và Nhà nước. Tất cả những biến đổi chính trị và thay đổi thể chế qua các phương cách khác đều có những giá rất đắt phải trả trong tương lai, gần hay xa. BBC: Cuối cùng, thời điểm xảy ra cải tổ, thay đổi, thậm chí là cách mạng có thể là bao giờ và các lực lượng chính trị ở VN hiện nay, kể cả Đảng CS và các bên là đối thủ, các lực lượng chính trị - xã hội, nên có sự chuẩn bị ra sao cho quá trình này, nếu tất cả đều muốn có vị trí của mình trong tương lai? Muốn thay đổi, cải tổ hay cách mạng, để khỏi phải trả những giá rất đắt (như ở Ai Cập hay Libya) thì ít ra phải để cho một xã hội dân sự tồn tại (như ở Myanmar, mặc dầu bị kìm kẹp và khống chế). Hiện nay ở Việt Nam chỉ có một Đảng Cộng Sản và những phe nhóm (lợi ích hay đối thủ) trong đó. Các lực lượng chính trị-xã hội bên ngoài chưa có, hay chưa có thể hoạt động cùng với nhau và cọ sát với nhau để có thể dẫn đến hoà giải, hoà hợp. Để chuẩn bị cho quá trình thay đổi thì ngay bây giờ phải bắt đầu nuôi dưỡng một xã hội dân sự, qua đó các thành phần trong xã hội có thời gian và điều kiện tranh đấu và bảo vệ quyền lợi của họ vì lợi ích chung của dân tộc và đất nước. Nếu những người có quyền và tiền vẫn muốn giữ vị trí của mình trong tương lai thì đất nước và dân tộc sẽ không có tương lai.

world-54610893

https://www.bbc.com/vietnamese/world-54610893

Bầu cử Mỹ 2020: Trump và Biden cãi cọ về các chủ đề tranh luận

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden đang tranh cãi về kế hoạch cho cuộc tranh luận truyền hình cuối cùng của họ.

Người phụ trách chiến dịch tranh cử của tổng thống Trump cáo buộc các nhà tổ chức cuộc tranh luận tuần này rằng họ giúp ông Biden bằng cách loại bỏ chủ đề chính sách đối ngoại. Chiến dịch của Biden phản pháo lại rằng thực ra ông Trump đang cố gắng tránh những câu hỏi về phản ứng của ông với đại dịch virus corona. Bầu cử Mỹ 2020: Số cử tri bỏ phiếu sớm đạt 'kỷ lục' 15 ngày nữa là bầu cử, Trump và Biden ai có triển vọng thắng? Ông Biden là người dẫn đầu toàn quốc trong các cuộc thăm dò dư luận, trong khi chỉ còn hai tuần nữa là đến ngày bầu cử. Nhưng ông Biden lại dẫn đầu ít hơn ở vài bang quan trọng của Hoa Kỳ - nơi sẽ quyết định kết quả cuối cùng. Chiến dịch tranh cử của Trump nói gì? Mr Trump đã và đang thực hiện các cuộc vận động tranh cử lớn Hôm thứ Hai, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã gửi một lá thư đến Ủy ban về Tranh luận Tổng thống, kêu gọi điều chỉnh các chủ đề cho cuộc tranh luận cuối cùng diễn ra vào khung giờ vàng thứ Năm tuần này. Người quản lý chiến dịch tranh cử của Trump, Bill Stepien viết trong rằng hai bên đã thống nhất chính sách đối ngoại sẽ là trọng tâm của cuộc tranh luận thứ ba. Các chủ đề đã được người điều hành, phóng Kristen Welker của NBC News công bố vào tuần trước: Gia đình người Mỹ, chủng tộc ở Mỹ, biến đổi khí hậu, an ninh quốc gia và lãnh đạo. TT Trump vẫn có khả năng thắng cử ra sao? Chọn Tổng thống Trump hay Phó Tổng thống Biden? Trong một cuộc vận động tranh cử chiều thứ Hai tại Prescott, Arizona, ông Trump mô tả bà Welker là một "đảng viên Đảng Dân chủ cấp tiến" và nói rằng bà "không phải là lựa chọn tốt". Ông Stepien cáo buộc ông Biden "tuyệt vọng tránh đối thoại về hồ sơ chính sách đối ngoại của mình" và rằng ủy ban đang cố gắng "tách Biden ra khỏi lịch sử của chính mình". Ông Stepien viết: "Những trò hề ủng hộ Biden của Ủy ban đã biến toàn bộ các cuộc tranh luận thành thất bại và người ta không mấy băn khoăn tại sao công chúng lại mất niềm tin vào tính khách quan của nó." Ông cũng cáo buộc ông Biden cố tránh các câu hỏi về các báo cáo liên quan đến các email 'có mục đích' từ con trai ông, Hunter, và bị cáo buộc là xung đột lợi ích. Chiến dịch Biden phản hồi thế nào? Chiến dịch của ông Biden phản bác rằng thực tế thì ông Trump đang cố gắng né các câu hỏi. "Các chiến dịch và Ủy ban đã đồng ý nhiều tháng trước rằng người điều hành cuộc tranh luận sẽ chọn các chủ đề.'' Thư ký báo chí quốc gia TJ Ducklo nói. "Chiến dịch của Trump hiện đang nói dối về điều đó bởi vì Donald Trump sợ phải đối mặt với nhiều câu hỏi hơn về phản ứng tai hại của chính quyền mình với dịch Covid-19. "Như thường lệ, tổng thống quan tâm đến các quy tắc của một cuộc tranh luận hơn là tìm cách cung cấp những hỗ trợ cần thiết cho một quốc gia đang gặp khủng hoảng." Quy tắc cho cuộc tranh luận là gì? Sau khi bị công chúng chỉ trích về cách xử lý cuộc tranh luận đầu tiên, ủy ban thông qua một quy tắc mới là tắt tiếng micro trong sự kiện cuối cùng. Cấu trúc cuộc tranh luận trong 90 phút sẽ được chia thành các phân đoạn dài 15 phút. Khi bắt đầu mỗi chủ đề mới, cả hai thí sinh sẽ có hai phút không bị gián đoạn - trong thời gian đó micro của đối phương sẽ bị tắt. Thời gian còn lại sẽ là thảo luận mở - và micro sẽ không bị tắt tiếng trong khoảng thời gian này. Trong một tuyên bố, ủy ban tranh luận cho biết họ xác định rằng áp dụng các biện pháp này là điều 'phù hợp', nhằm thúc đẩy việc tuân thủ các quy tắc đã được thống nhất. Ủy ban lưu ý rằng "một [chiến dịch] có thể nghĩ rằng họ đã đi quá xa và một có thể nghĩ rằng họ chưa đi đủ xa", nhưng những hành động này đã tạo ra sự cân bằng phù hợp vì lợi ích của công chúng. Điều gì xảy ra với hai cuộc tranh luận trước? Trưởng ban vận động tranh cử của Trump hôm thứ Hai viết rằng người điều hành cuộc tranh luận thứ hai bị hủy vào ngày 15/10, Steve Scully, đã bị đình chỉ sau khi tweet với người chỉ trích Trump nổi tiếng, sau đó nói dối rằng tài khoản của anh ta bị tấn công. Ông Stepien cũng cáo buộc người điều hành cuộc tranh luận đầu tiên, Chris Wallace của Fox News, đã hành động như "chiến binh thứ ba" chống lại ông Trump. Theo thống kê sau cuộc tranh luận từ truyền thông Hoa Kỳ, cuộc đọ sức đầu tiên giữa Trump và Biden vào ngày 29/9 đã trở thành những lời lăng mạ nhau. Tổng thống Trump cắt lời đối phương nhiều hơn, theo thống kê sau cuộc tranh luận. Bỏ phiếu sớm diễn ra như thế nào? Gần 30 triệu cử tri đã bỏ phiếu sớm, so với chỉ sáu triệu vào thời điểm này trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Giới chuyên gia nói đại dịch virus corona đã khiến nhiều người bỏ phiếu trước thời hạn để tránh đông người tại các điểm bỏ phiếu vào ngày 3/11, mặc dù một số cử tri sớm cũng phải xếp hàng dài. Hôm thứ Hai, đảng Cộng hòa đã bị Tòa án Tối cao Hoa Kỳ từ chối thụ lý vụ kiện liên quan đến các lá phiếu gửi qua bưu điện ở tiểu bang dao động quan trọng Pennsylvania. Các đảng viên Đảng Cộng hòa cho rằng chỉ nên đếm những lá phiếu nhận được trước ngày bầu cử và phản đối quyết định của Tòa án Tối cao tiểu bang cho phép tính những lá phiếu muộn. Hiện tại, với việc tòa án cao nhất của Mỹ từ chối xét xử vụ việc, bất kỳ lá phiếu nào nhận được trong vòng ba ngày từ ngày 3/11 sẽ được tính, ngay cả khi chúng không có dấu bưu điện rõ ràng. Chánh án John Roberts đứng về phía ba thẩm phán cấp tiến của tòa trong việc này. Bầu cử 2020: Vì sao chúng tôi ủng hộ TT Trump và Đảng Cộng hoà? Cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nói nước Mỹ đang đi sai hướng Jonathan London: '2020 là bầu cử quan trọng nhất lịch sử Hoa Kỳ' Carl Thayer: 'TQ sẵn sàng đối phó với bất kỳ ai đắc cử TT Mỹ' Cử tri Mỹ ở Thái Lan: 'đi bầu để bảo vệ nền dân chủ' Cử tri Lý Văn Quý: ‘Nếu tái đắc cử, TT Trump sẽ làm nước Mỹ hùng cường’ Bấm vào để đọc thêm về bầu cử Mỹ 2020

summarize: Người phụ trách chiến dịch tranh cử của tổng thống Trump cáo buộc các nhà tổ chức cuộc tranh luận tuần này rằng họ giúp ông Biden bằng cách loại bỏ chủ đề chính sách đối ngoại. Chiến dịch của Biden phản pháo lại rằng thực ra ông Trump đang cố gắng tránh những câu hỏi về phản ứng của ông với đại dịch virus corona. Bầu cử Mỹ 2020: Số cử tri bỏ phiếu sớm đạt 'kỷ lục' 15 ngày nữa là bầu cử, Trump và Biden ai có triển vọng thắng? Ông Biden là người dẫn đầu toàn quốc trong các cuộc thăm dò dư luận, trong khi chỉ còn hai tuần nữa là đến ngày bầu cử. Nhưng ông Biden lại dẫn đầu ít hơn ở vài bang quan trọng của Hoa Kỳ - nơi sẽ quyết định kết quả cuối cùng. Chiến dịch tranh cử của Trump nói gì? Mr Trump đã và đang thực hiện các cuộc vận động tranh cử lớn Hôm thứ Hai, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã gửi một lá thư đến Ủy ban về Tranh luận Tổng thống, kêu gọi điều chỉnh các chủ đề cho cuộc tranh luận cuối cùng diễn ra vào khung giờ vàng thứ Năm tuần này. Người quản lý chiến dịch tranh cử của Trump, Bill Stepien viết trong rằng hai bên đã thống nhất chính sách đối ngoại sẽ là trọng tâm của cuộc tranh luận thứ ba. Các chủ đề đã được người điều hành, phóng Kristen Welker của NBC News công bố vào tuần trước: Gia đình người Mỹ, chủng tộc ở Mỹ, biến đổi khí hậu, an ninh quốc gia và lãnh đạo. TT Trump vẫn có khả năng thắng cử ra sao? Chọn Tổng thống Trump hay Phó Tổng thống Biden? Trong một cuộc vận động tranh cử chiều thứ Hai tại Prescott, Arizona, ông Trump mô tả bà Welker là một "đảng viên Đảng Dân chủ cấp tiến" và nói rằng bà "không phải là lựa chọn tốt". Ông Stepien cáo buộc ông Biden "tuyệt vọng tránh đối thoại về hồ sơ chính sách đối ngoại của mình" và rằng ủy ban đang cố gắng "tách Biden ra khỏi lịch sử của chính mình". Ông Stepien viết: "Những trò hề ủng hộ Biden của Ủy ban đã biến toàn bộ các cuộc tranh luận thành thất bại và người ta không mấy băn khoăn tại sao công chúng lại mất niềm tin vào tính khách quan của nó." Ông cũng cáo buộc ông Biden cố tránh các câu hỏi về các báo cáo liên quan đến các email 'có mục đích' từ con trai ông, Hunter, và bị cáo buộc là xung đột lợi ích. Chiến dịch Biden phản hồi thế nào? Chiến dịch của ông Biden phản bác rằng thực tế thì ông Trump đang cố gắng né các câu hỏi. "Các chiến dịch và Ủy ban đã đồng ý nhiều tháng trước rằng người điều hành cuộc tranh luận sẽ chọn các chủ đề.'' Thư ký báo chí quốc gia TJ Ducklo nói. "Chiến dịch của Trump hiện đang nói dối về điều đó bởi vì Donald Trump sợ phải đối mặt với nhiều câu hỏi hơn về phản ứng tai hại của chính quyền mình với dịch Covid-19. "Như thường lệ, tổng thống quan tâm đến các quy tắc của một cuộc tranh luận hơn là tìm cách cung cấp những hỗ trợ cần thiết cho một quốc gia đang gặp khủng hoảng." Quy tắc cho cuộc tranh luận là gì? Sau khi bị công chúng chỉ trích về cách xử lý cuộc tranh luận đầu tiên, ủy ban thông qua một quy tắc mới là tắt tiếng micro trong sự kiện cuối cùng. Cấu trúc cuộc tranh luận trong 90 phút sẽ được chia thành các phân đoạn dài 15 phút. Khi bắt đầu mỗi chủ đề mới, cả hai thí sinh sẽ có hai phút không bị gián đoạn - trong thời gian đó micro của đối phương sẽ bị tắt. Thời gian còn lại sẽ là thảo luận mở - và micro sẽ không bị tắt tiếng trong khoảng thời gian này. Trong một tuyên bố, ủy ban tranh luận cho biết họ xác định rằng áp dụng các biện pháp này là điều 'phù hợp', nhằm thúc đẩy việc tuân thủ các quy tắc đã được thống nhất. Ủy ban lưu ý rằng "một [chiến dịch] có thể nghĩ rằng họ đã đi quá xa và một có thể nghĩ rằng họ chưa đi đủ xa", nhưng những hành động này đã tạo ra sự cân bằng phù hợp vì lợi ích của công chúng. Điều gì xảy ra với hai cuộc tranh luận trước? Trưởng ban vận động tranh cử của Trump hôm thứ Hai viết rằng người điều hành cuộc tranh luận thứ hai bị hủy vào ngày 15/10, Steve Scully, đã bị đình chỉ sau khi tweet với người chỉ trích Trump nổi tiếng, sau đó nói dối rằng tài khoản của anh ta bị tấn công. Ông Stepien cũng cáo buộc người điều hành cuộc tranh luận đầu tiên, Chris Wallace của Fox News, đã hành động như "chiến binh thứ ba" chống lại ông Trump. Theo thống kê sau cuộc tranh luận từ truyền thông Hoa Kỳ, cuộc đọ sức đầu tiên giữa Trump và Biden vào ngày 29/9 đã trở thành những lời lăng mạ nhau. Tổng thống Trump cắt lời đối phương nhiều hơn, theo thống kê sau cuộc tranh luận. Bỏ phiếu sớm diễn ra như thế nào? Gần 30 triệu cử tri đã bỏ phiếu sớm, so với chỉ sáu triệu vào thời điểm này trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Giới chuyên gia nói đại dịch virus corona đã khiến nhiều người bỏ phiếu trước thời hạn để tránh đông người tại các điểm bỏ phiếu vào ngày 3/11, mặc dù một số cử tri sớm cũng phải xếp hàng dài. Hôm thứ Hai, đảng Cộng hòa đã bị Tòa án Tối cao Hoa Kỳ từ chối thụ lý vụ kiện liên quan đến các lá phiếu gửi qua bưu điện ở tiểu bang dao động quan trọng Pennsylvania. Các đảng viên Đảng Cộng hòa cho rằng chỉ nên đếm những lá phiếu nhận được trước ngày bầu cử và phản đối quyết định của Tòa án Tối cao tiểu bang cho phép tính những lá phiếu muộn. Hiện tại, với việc tòa án cao nhất của Mỹ từ chối xét xử vụ việc, bất kỳ lá phiếu nào nhận được trong vòng ba ngày từ ngày 3/11 sẽ được tính, ngay cả khi chúng không có dấu bưu điện rõ ràng. Chánh án John Roberts đứng về phía ba thẩm phán cấp tiến của tòa trong việc này. Bầu cử 2020: Vì sao chúng tôi ủng hộ TT Trump và Đảng Cộng hoà? Cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nói nước Mỹ đang đi sai hướng Jonathan London: '2020 là bầu cử quan trọng nhất lịch sử Hoa Kỳ' Carl Thayer: 'TQ sẵn sàng đối phó với bất kỳ ai đắc cử TT Mỹ' Cử tri Mỹ ở Thái Lan: 'đi bầu để bảo vệ nền dân chủ' Cử tri Lý Văn Quý: ‘Nếu tái đắc cử, TT Trump sẽ làm nước Mỹ hùng cường’ Bấm vào để đọc thêm về bầu cử Mỹ 2020

141228_where-the-rich-spend-the-holidays_vert_cap

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2014/12/141228_where-the-rich-spend-the-holidays_vert_cap

Đại gia chọn nơi nào đi nghỉ cuối năm?

Mùa nghỉ lễ cuối năm là thời gian để đi chơi đối với nhiều người.

Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều lái xe tới nhà bố mẹ vợ hoặc bố mẹ chồng. Người giàu có nhất trong chúng ta thường bật động cơ máy bay riêng của họ và tới một nơi nào đó xa hoa - và thường là ngoài tầm với đối với chúng ta. Vậy người giàu tới đâu để đón năm mới trong dịp nghỉ cuối năm? Maldives Maldives cũng là nơi giới hoàng gia tới nghỉ (Ảnh Black Tomato) Với nước lặng, bãi biển cát trắng và dịch vụ cao cấp, Maldives - đảo quốc ở Ấn Độ Dương đạt mọi tiêu chí của thiên đường. Ở đây, những người giàu có thể thuê phòng nghỉ hấp dẫn nhất so với bất cứ nơi nào trên thế giới, chẳng hạn như phòng nằm dưới biển tại khách sạn Conrad Maldives Rangali Island với giá từ khoảng 10.000 USD mỗi đêm. Sự sang trọng ở Maldives là không có giới hạn và tại đây có du thuyền tư nhân, tàu ngầm, các đảo, các câu lạc bộ dưới nước – đều có thể thuê được. Thuê một chiếc du thuyền tư nhân có giả khoảng 14.000 USD một tuần. Lấy đảo tư nhân Velaa làm ví dụ. Tại đây với khoảng 23.000 USD mỗi đêm bạn có thể ở trong một biệt thự có diện tích 1.349 mét vuông trên đảo riêng với đầu bếp được xếp hạng Michelin riêng của mình và có tàu ngầm để đi chơi. Ai thích nơi này: Nhiều người tới đây đều muốn quay lại bởi dịch vụ tại đây là khó có nơi nào sánh kịp. Maldives cũng là nơi giới hoàng gia tới nghỉ. Hoàng tử William và công nương Kate Middleton từng nghỉ tại khách sạn năm sao Cheval Blanc Randheli hồi đầu năm 2014. Đảo Laucala, Fiji Đảo Laucala nổi tiếng với thực phẩm có nguồn gốc ngay tại đảo (Ảnh Black Tomato) Không có gì có lẽ riêng biệt hơn là hòn đảo có diện tích 3.500 mẫu Anh ở Fiji, nơi chỉ có thể tới được bằng máy bay riêng, bằng tàu và với 385 nhân viên sẵn sàng phục vụ nhiệt tình cho tất cả các khách trọ tại 25 căn biệt thự trên đảo này. “Đây là khách sạn trọn gói cao nhất cấp theo quan điểm của tôi," Stacy Small, chủ tịch của Elite International Travel, lữ hành đặt tại Los Angeles nói trong một email. Và điều đó có nghĩa là giá cũng thuộc hàng cao cấp – tức 4.200 USD một đêm. Người đi nghỉ tại đây có thể thưởng thức hương vị bản xứ kể cả ăn đồ nướng truyền thống của Fiji và dự lễ tại làng văn hóa của hòn đảo này. Du khách cũng có thể ''trốn'' trong biệt thự của họ với các đầu bếp với những món tươi sống và những bữa ăn ấn tượng với thực phẩm có nguồn gốc ngay tại đảo. Ai thích nơi này: Scion Malcolm Forbes từng sở hữu đảo này. Người đồng sáng lập Red Bull Dietrich Mateschitz đã mua đảo này và thay đổi đảo với qui chế mới là thiên đường nghỉ tư nhân. Các tỷ phú khắp nơi trên thế giới giữ phòng thường xuyên ở đây. Saint Barthelemey Saint Barthelemey là điểm đến của giới văn nghệ sỹ nổi tiếng (Ảnh Marcel Mochet/AFP/Getty Images) Hòn đảo ở Caribbe này với tên thường gọi là St. Barts hoặc St. Barths là một trong những nơi khó tới nhất: máy bay tư hoặc du thuyền là cách hầu hết người ta dùng để đến đây. Đây cũng là nơi thiếu vắng chuỗi khách sạn tên tuổi lớn nằm dọc các khu bãi biển như các đảo lân cận khác. Vào dịp Giáng sinh, các khách sạn và biệt thự boutique được đặt trước từ lâu. Giá thuê các biệt thự là trong khoảng từ 100.000-200.000 USD mỗi tuần. Hòn đảo này cho người ta cảm giác như bãi biển tại Pháp nhưng với vỏ bọc Caribbe, đặc biệt là về ẩm thực, trong đó có nhiều nhà hàng Pháp với các đầu bếp hàng đầu của Pháp như nhà hàng Le Gaïac tại khác sạn năm sao Le Toiny. Ai thích nơi này: Từ những năm 1950 St Barth đã được xem là điểm đến của giới văn nghệ sỹ nổi tiếng và người làm cho họ. Mặc dù có các thợ săn ảnh thỉnh thoảng chôm được vài bức thì đảo này được coi là một trong những nơi bảo vệ du khách tốt nhất khỏi từ các tay săn ảnh tìm kiếm giây phút thư giãn của giới văn nghệ sỹ nổi tiếng. Nam Phi Nam Phi là nơi trải nghiệm độc đáo để đón giao thừa của giới có tiền (Ảnh Black Tomato) Nam Phi, đặc biệt là xung quanh Cape Town và Eastern Cape, là nơi du khách giàu muốn một chút gì cũng được. Nơi đây chào đón du khách với rượu vang và ẩm thực đẳng cấp thế giới. Thành phố sôi động này cũng có dịch vụ đi săn ngoài trời và những bãi biển tuyệt đẹp, cũng như dịch vụ cao cấp và mức độ hiếu khách cao. Vào thời điểm cuối năm như lúc này thì đây là mùa hè ở Nam bán cầu, thời tiết ban ngày khoảng 25°C và vào ban đêm khoảng đến 15°C. Một trong dạng phòng được ưa thích ở đây là biệt thự sửa lại thành khách sạn Ellerman House ở Cape Town với tầm nhìn bao quát thành phố, giá thuê là 2.500 USD mỗi đêm. Một chuyến đi đến Núi Bàn ở Cape Town với tầm nhìn toàn cảnh được xem là trải nghiệm độc đáo để đón giao thừa. Những người khác có thể chọn các tour du lịch tư nhân dã ngoại hoặc thuê một đầu bếp riêng chuẩn bị cho bữa ăn tối ngoài trời. Ai thích nơi này: Đối với nhiều du khách, một khi họ đón năm mới ở Nam Phi, thì năm nào họ cũng quay lại. Họ tạo thành mạng lưới kết bạn và tất cả cùng từ bốn phương hẹn gặp nhau cùng lúc vào dịp này. Nhóm bạn bè hoặc gia đình thường thuê một căn biệt thự nằm sát vịnh, với giá khoảng từ 5.000 USD mỗi tuần - nhưng cũng có thể lên tới 5.000 USD mỗi đêm, tùy thuộc vào nơi bạn ở. Đảo Maui, Hawaii Đảo Maui thường đông đúc vào dịp nghỉ lễ cuối năm (Ảnh Black Tomato) Đảo Maui ở Hawaii có rất nhiều điểm đáng nói: những bãi biển hoàn hảo, khách sạn sang trọng, sân golf chuyên nghiệp và tiêu chuẩn, thời tiết luôn tốt, và nhà hàng thượng hạng. Thêm vào đó là không khí thoải mái khiến làm cho đảo này thực sự là nơi nghỉ tuyệt vời. "Có một sự phấn khích đối với Maui mà bạn cảm thấy ngay từ những phút bạn ra khỏi máy bay mà không thấy ở những nơi khác," Stacy Small, chủ tịch của Elite International Travel nói. Vì Maui thường đông đúc vào dịp nghỉ lễ cuối năm, đặc biệt là xung quanh khu vực Kaanapali nơi có nhiều khách sạn, người ta có thể thấy bị thiếu vắng cảm giác riêng tư. Nhưng những người có tiền thường tới những nơi khác trên đảo như Four Seasons tại Wailea nơi một căn hai phòng ngủ có giá hơn 5.000 USD cho mỗi đêm trong dịp ngày nghỉ tháng Mười Hai. Một trong những chỗ phải đi cho biết là Câu lạc bộ Du thuyền Lahaina, nơi bạn phải là hội viên hoặc được mời một ai đó là hội viên mời thì mới vào được. Ai thích nơi này: Maui là nơi nhiều người nổi tiếng yêu thích trong đó có các diễn viên và các tay golf chuyên nghiệp thường tới ở đây. Nơi đây có khóa dậy golf ở sân golf Kapalua nổi tiếng với giá khoảng 300 mỗi người. (giá một căn hai phòng ngủ vào thời điểm này của năm là khoảng 3.000 USD một đêm.) Hòn đảo này là sân chơi dành cho các vận động viên nghiệp dư và chuyên nghiệp, dành cả ngày để lướt sóng, leo núi, chèo thuyền, tập yoga và tập bơi với giảng viên kèm riêng. Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Capital

summarize: Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều lái xe tới nhà bố mẹ vợ hoặc bố mẹ chồng. Người giàu có nhất trong chúng ta thường bật động cơ máy bay riêng của họ và tới một nơi nào đó xa hoa - và thường là ngoài tầm với đối với chúng ta. Vậy người giàu tới đâu để đón năm mới trong dịp nghỉ cuối năm? Maldives Maldives cũng là nơi giới hoàng gia tới nghỉ (Ảnh Black Tomato) Với nước lặng, bãi biển cát trắng và dịch vụ cao cấp, Maldives - đảo quốc ở Ấn Độ Dương đạt mọi tiêu chí của thiên đường. Ở đây, những người giàu có thể thuê phòng nghỉ hấp dẫn nhất so với bất cứ nơi nào trên thế giới, chẳng hạn như phòng nằm dưới biển tại khách sạn Conrad Maldives Rangali Island với giá từ khoảng 10.000 USD mỗi đêm. Sự sang trọng ở Maldives là không có giới hạn và tại đây có du thuyền tư nhân, tàu ngầm, các đảo, các câu lạc bộ dưới nước – đều có thể thuê được. Thuê một chiếc du thuyền tư nhân có giả khoảng 14.000 USD một tuần. Lấy đảo tư nhân Velaa làm ví dụ. Tại đây với khoảng 23.000 USD mỗi đêm bạn có thể ở trong một biệt thự có diện tích 1.349 mét vuông trên đảo riêng với đầu bếp được xếp hạng Michelin riêng của mình và có tàu ngầm để đi chơi. Ai thích nơi này: Nhiều người tới đây đều muốn quay lại bởi dịch vụ tại đây là khó có nơi nào sánh kịp. Maldives cũng là nơi giới hoàng gia tới nghỉ. Hoàng tử William và công nương Kate Middleton từng nghỉ tại khách sạn năm sao Cheval Blanc Randheli hồi đầu năm 2014. Đảo Laucala, Fiji Đảo Laucala nổi tiếng với thực phẩm có nguồn gốc ngay tại đảo (Ảnh Black Tomato) Không có gì có lẽ riêng biệt hơn là hòn đảo có diện tích 3.500 mẫu Anh ở Fiji, nơi chỉ có thể tới được bằng máy bay riêng, bằng tàu và với 385 nhân viên sẵn sàng phục vụ nhiệt tình cho tất cả các khách trọ tại 25 căn biệt thự trên đảo này. “Đây là khách sạn trọn gói cao nhất cấp theo quan điểm của tôi," Stacy Small, chủ tịch của Elite International Travel, lữ hành đặt tại Los Angeles nói trong một email. Và điều đó có nghĩa là giá cũng thuộc hàng cao cấp – tức 4.200 USD một đêm. Người đi nghỉ tại đây có thể thưởng thức hương vị bản xứ kể cả ăn đồ nướng truyền thống của Fiji và dự lễ tại làng văn hóa của hòn đảo này. Du khách cũng có thể ''trốn'' trong biệt thự của họ với các đầu bếp với những món tươi sống và những bữa ăn ấn tượng với thực phẩm có nguồn gốc ngay tại đảo. Ai thích nơi này: Scion Malcolm Forbes từng sở hữu đảo này. Người đồng sáng lập Red Bull Dietrich Mateschitz đã mua đảo này và thay đổi đảo với qui chế mới là thiên đường nghỉ tư nhân. Các tỷ phú khắp nơi trên thế giới giữ phòng thường xuyên ở đây. Saint Barthelemey Saint Barthelemey là điểm đến của giới văn nghệ sỹ nổi tiếng (Ảnh Marcel Mochet/AFP/Getty Images) Hòn đảo ở Caribbe này với tên thường gọi là St. Barts hoặc St. Barths là một trong những nơi khó tới nhất: máy bay tư hoặc du thuyền là cách hầu hết người ta dùng để đến đây. Đây cũng là nơi thiếu vắng chuỗi khách sạn tên tuổi lớn nằm dọc các khu bãi biển như các đảo lân cận khác. Vào dịp Giáng sinh, các khách sạn và biệt thự boutique được đặt trước từ lâu. Giá thuê các biệt thự là trong khoảng từ 100.000-200.000 USD mỗi tuần. Hòn đảo này cho người ta cảm giác như bãi biển tại Pháp nhưng với vỏ bọc Caribbe, đặc biệt là về ẩm thực, trong đó có nhiều nhà hàng Pháp với các đầu bếp hàng đầu của Pháp như nhà hàng Le Gaïac tại khác sạn năm sao Le Toiny. Ai thích nơi này: Từ những năm 1950 St Barth đã được xem là điểm đến của giới văn nghệ sỹ nổi tiếng và người làm cho họ. Mặc dù có các thợ săn ảnh thỉnh thoảng chôm được vài bức thì đảo này được coi là một trong những nơi bảo vệ du khách tốt nhất khỏi từ các tay săn ảnh tìm kiếm giây phút thư giãn của giới văn nghệ sỹ nổi tiếng. Nam Phi Nam Phi là nơi trải nghiệm độc đáo để đón giao thừa của giới có tiền (Ảnh Black Tomato) Nam Phi, đặc biệt là xung quanh Cape Town và Eastern Cape, là nơi du khách giàu muốn một chút gì cũng được. Nơi đây chào đón du khách với rượu vang và ẩm thực đẳng cấp thế giới. Thành phố sôi động này cũng có dịch vụ đi săn ngoài trời và những bãi biển tuyệt đẹp, cũng như dịch vụ cao cấp và mức độ hiếu khách cao. Vào thời điểm cuối năm như lúc này thì đây là mùa hè ở Nam bán cầu, thời tiết ban ngày khoảng 25°C và vào ban đêm khoảng đến 15°C. Một trong dạng phòng được ưa thích ở đây là biệt thự sửa lại thành khách sạn Ellerman House ở Cape Town với tầm nhìn bao quát thành phố, giá thuê là 2.500 USD mỗi đêm. Một chuyến đi đến Núi Bàn ở Cape Town với tầm nhìn toàn cảnh được xem là trải nghiệm độc đáo để đón giao thừa. Những người khác có thể chọn các tour du lịch tư nhân dã ngoại hoặc thuê một đầu bếp riêng chuẩn bị cho bữa ăn tối ngoài trời. Ai thích nơi này: Đối với nhiều du khách, một khi họ đón năm mới ở Nam Phi, thì năm nào họ cũng quay lại. Họ tạo thành mạng lưới kết bạn và tất cả cùng từ bốn phương hẹn gặp nhau cùng lúc vào dịp này. Nhóm bạn bè hoặc gia đình thường thuê một căn biệt thự nằm sát vịnh, với giá khoảng từ 5.000 USD mỗi tuần - nhưng cũng có thể lên tới 5.000 USD mỗi đêm, tùy thuộc vào nơi bạn ở. Đảo Maui, Hawaii Đảo Maui thường đông đúc vào dịp nghỉ lễ cuối năm (Ảnh Black Tomato) Đảo Maui ở Hawaii có rất nhiều điểm đáng nói: những bãi biển hoàn hảo, khách sạn sang trọng, sân golf chuyên nghiệp và tiêu chuẩn, thời tiết luôn tốt, và nhà hàng thượng hạng. Thêm vào đó là không khí thoải mái khiến làm cho đảo này thực sự là nơi nghỉ tuyệt vời. "Có một sự phấn khích đối với Maui mà bạn cảm thấy ngay từ những phút bạn ra khỏi máy bay mà không thấy ở những nơi khác," Stacy Small, chủ tịch của Elite International Travel nói. Vì Maui thường đông đúc vào dịp nghỉ lễ cuối năm, đặc biệt là xung quanh khu vực Kaanapali nơi có nhiều khách sạn, người ta có thể thấy bị thiếu vắng cảm giác riêng tư. Nhưng những người có tiền thường tới những nơi khác trên đảo như Four Seasons tại Wailea nơi một căn hai phòng ngủ có giá hơn 5.000 USD cho mỗi đêm trong dịp ngày nghỉ tháng Mười Hai. Một trong những chỗ phải đi cho biết là Câu lạc bộ Du thuyền Lahaina, nơi bạn phải là hội viên hoặc được mời một ai đó là hội viên mời thì mới vào được. Ai thích nơi này: Maui là nơi nhiều người nổi tiếng yêu thích trong đó có các diễn viên và các tay golf chuyên nghiệp thường tới ở đây. Nơi đây có khóa dậy golf ở sân golf Kapalua nổi tiếng với giá khoảng 300 mỗi người. (giá một căn hai phòng ngủ vào thời điểm này của năm là khoảng 3.000 USD một đêm.) Hòn đảo này là sân chơi dành cho các vận động viên nghiệp dư và chuyên nghiệp, dành cả ngày để lướt sóng, leo núi, chèo thuyền, tập yoga và tập bơi với giảng viên kèm riêng. Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Capital

world-49232081

https://www.bbc.com/vietnamese/world-49232081

Luật súng Mỹ: Hai vụ xả súng cùng ngày - liệu sẽ có gì thay đổi?

Nó trở thành một điệp khúc quen thuộc sau mỗi vụ xả súng hàng loạt ở Mỹ. Lần này liệu sẽ khác chứ? Liệu phẫn nộ về những bạo lực do súng có tạo ra những tác động chính trị thích hợp, như ở Anh sau vụ Dunblane, Úc sau vụ Port Arthur và, gần đây nhất, New Zealand sau vụ Christchurch?

Giới vận động sửa đổi luật súng, có một thái độ chán chường nhất định mỗi khi một cuộc xả súng hàng loạt mới lại xuất hiện trên những tít lớn của mọi phương tiện truyền thông. Nếu phản ứng của công chúng không tạo được thay đổi nào sau vụ nổ súng Newtown năm 2012, khi 26 người - gồm 20 trẻ em - bị giết trong một trường học ở Connecticut, thì có lẽ sẽ không bao giờ có gì thay đổi. 'Trạm cho thuê súng' mỉa mai văn hóa súng ở Mỹ Mỹ: NRA 'không ủng hộ bất kỳ lệnh cấm súng' FBI bị chỉ trích vì vụ xả súng ở Florida Tuy nhiên, nếu bi kịch kép của El Paso và Dayton trong vòng 24 giờ có một kết thúc khác trước, thì đây là một vài lời giải thích tại sao điều này có thể xảy ra. Bạo lực da trắng thượng đẳng Những vụ xả súng hàng loạt gần đây ở Mỹ được quy cho nhiều nguyên nhân - thanh thiếu niên lạc hướng (Parkland và Santa Fe), bệnh tâm thần (Annapolis), xung đột nơi làm việc (Bãi biển Virginia) và bất hòa gia đình (Sutherland Springs). Sự việc nghiêm trọng nhất trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ, vụ xả súng năm 2017 tại một buổi hòa nhạc ở Las Vegas cướp đi 58 mạng sống, cho đến giờ vẫn không tìm được nguyên nhân chính. Tuy nhiên, trong trường hợp này, tất cả các bằng chứng cho thấy vụ nổ súng El Paso là một hành động chính trị được khơi mào từ chủ nghĩa dân tộc da trắng ngày càng trở nên nổi bật trong chính trị Hoa Kỳ hiện đại. Theo cách đó, nó gần giống với vụ bắn súng tại nhà thờ Do Thái Pittsburgh vào tháng 10 năm ngoái, điều đã thúc đẩy các cuộc thảo luận về chủ nghĩa bài Do Thái đang trỗi dậy ở Mỹ, hay bạo lực năm 2017 ở Charlottesville, được xem như một sự phô trương về sức mạnh của phong trào da trắng thượng đẳng hiện đại. Người theo chủ nghĩa da trắng siêu đẳng trong cuộc biểu tình ở Charlottesville tháng Tám, 2017 Mặc dù tay súng nghi can, Patrick Crusius, vẫn chưa được xác định là có liên hệ chặt chẽ với tuyên ngôn phân biệt chủng tộc được đăng trên internet ngay trước khi các cuộc tấn công, mọi dữ kiện đều chỉ về một hướng. Patrick Crusius đã không khởi động cuộc tấn công này ở nơi mình ở. Ông ta lái xe ít nhất tám giờ, từ phía Bắc Texas đến gần biên giới Mỹ-Mexico vài dặm, và xả súng hàng loạt trong một khu vực mua sắm thường xuyên có khách người gốc Latino. Cơ quan thực thi pháp luật cho biết họ đang coi vụ án là một phần của "khủng bố nội địa". Điều đó đặt sự kiện vừa xảy ra này vào ngay giữa cuộc tranh luận đang diễn ra về nhập cư, an ninh biên giới và bản sắc dân tộc. Người Mỹ trong quá khứ từng tự hỏi làm thế nào mà những thanh niên trẻ tuổi có thể bị lôi kéo vào bạo lực chính trị chống lại những người vô tội ở các nơi khác trên thế giới. Bây giờ họ đang thấy tận mắt rằng điều đó cũng có thể xảy ra ở quê hương mình. Bản chất của cuộc những vụ xả súng này có thể thúc đẩy việc phải xem xét lại mối đe dọa nội địa được đưa ra bởi những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng cũng như cách ngăn chặn nó, bao gồm các biện pháp kiểm soát súng mới. Đảng Dân chủ đã nhanh chóng đưa ra lời lên án, nhưng cũng có những tiếng nói bên phải của đảng Cộng hòa cũng đưa ra những cảnh báo. Thượng nghị sĩ Ted Cruz của Texas, người đảng Cộng hòa, tranh cử tổng thống chống lại ông Trump vào năm 2016, đã tố cáo "sự kỳ thị người Latino'' của tay súng và gọi bạo lực là "hành động khủng bố tàn bạo và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng.'' Ủy viên Hội đồng Đất đai George .P Bush, con trai của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa năm 2016 Jeb Bush, đưa ra tuyên bố rằng "những kẻ khủng bố trắng" là một "mối đe dọa thực sự và cấp bách". Nếu có một sự đồng thuận đang ngày càng lan rộng rằng có một mối đe dọa, thì câu hỏi sẽ trở thành cách giải quyết sẽ phải là như thế nào. Châm mồi cho tranh luận bầu cử tổng thống Những người phe cánh tả đã không mất nhiều thời gian để chỉ vào Donald Trump và các vị dân cử khác của đảng Cộng hòa là đã sử dụng loại ngôn ngữ có thể đã truyền cảm hứng cho một số người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng cực đoan đưa đến việc giết người. Ông Donald Trum đã nhiều lần gọi người di cư không có giấy tờ là "một cuộc xâm lược", và nói rằng chính sách nhập cư châu Âu đang thay đổi "kết cấu của châu Âu" mà không phải là thay đổi "theo hướng tích cực". Tại một cuộc vận động tranh cử ở Florida hồi tháng Năm, một người trong đám đông đã hét lên "hãy bắn họ!" Khi tổng thống tự hỏi làm thế nào để có thể ngăn chặn luồng sóng người di cư không có giấy tờ. Ông Trump đã đáp trả phản ứng này bằng một lời pha trò. Chỉ hơn một tháng trước, Thượng nghị sĩ tiểu bang Texas John Cornyn tweet rằng năm ngoái Texas đã có thêm được "gần chín cư dân gốc Tây Ban Nha cho mỗi cư dân da trắng vào tiểu bang này". Tổng thống Trump trong cuộc vận động tranh cửa ở North Carolina trong tháng Bảy. Tất nhiên, sự chỉ trích về phản ứng, hay đúng ra là sự thiếu phản ứng của Đảng Cộng hòa với các vụ xả súng hàng loạt không phải là điều bất thường. Sự khác biệt lần này là những lời chỉ trích đang được khuếch đại bởi cuộc tranh cử tổng thống trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ. Mặc dù phải nửa năm nữa các lá phiếu đầu tiên mới được đưa vào thùng phiếu, nhưng chiến dịch tranh cử và các cuộc tranh luận đã bắt đầu một cách mạnh mẽ. Hơn 20 ứng cử viên có động cơ làm cho mình nổi bật lên so với những người còn lại bằng những lời kêu gọi mạnh mẽ về các biện pháp kiểm soát súng mới và lên án những gì họ coi là những lời tuyên bố có tính cách phân biệt chủng tộc. Beto O'Rourke, một người gốc El Paso, đã đổ lỗi cho tổng thống về các cuộc xả súng hàng loạt. Thị trưởng thành phố South Bend Pete Buttigieg đổ lỗi cho một hệ tư tưởng của chủ nghĩa khủng bố dân tộc da trắng "đang được chấp nhận ở cấp cao nhất của chính phủ chúng ta". Phản ứng của hầu như mọi ứng cử viên đã đưa ra một số lời kêu gọi mới về kiểm soát súng. Thượng nghị sĩ tiểu bang New Jersey Cory Booker, người đã đề xuất một dự luật cấp phép súng cho toàn quốc, nói rằng "chúng ta có thẩm quyền ngăn chặn những vụ xả súng này" - nhưng những giải pháp đang bị chặn bởi "các chính trị gia và những người đang chịu ảnh hưởng của giới vận động cho các công ty súng". Trong các cuộc tranh luận tranh cử tuần trước của đảng Dân chủ tại Detroit, vấn đề chỉ được đề cập thoáng qua. Cảnh sát phản ứng vụ nổ súng ở El Paso, Texas Tuy nhiên, sự chú ý của công chúng được làm sắc nét bởi các vụ xả súng cũng như mối dây liên quan trực tiếp mà các ứng cử viên đang chỉ vào tổng thống, đảm bảo rằng ít nhất ít nhất trong thời gian ngắn sắp tới sẽ có những tiếng nói kêu gọi hành động nổi bật. Quốc hội tiến thêm được một bước Trong những ngày sau vụ nổ súng ở trường Newtown năm 2012, Quốc hội tìm cách ban hành chính sách kiểm tra lý lịch phổ quát đối với tất cả các việc mua súng, bao gồm cả các giao dịch tư nhân. Bất chấp sự ủng hộ của lưỡng đảng tại Thượng viện Hoa Kỳ, một thiểu số đã chặn đề xuất này (dự luật Newtown) thông qua thủ tục nghị viện. Dự luật này thậm chí chưa bao giờ được xem xét bởi Hạ viện lúc đó do đảng Cộng hòa kiểm soát. Tình hình, trong ít nhất một viện của Quốc hội, ngày nay đã khác. Khi đảng Dân chủ tiếp quản Hạ viện vào tháng 1 năm nay, họ không mất nhiều thời gian để thông qua dự luật tương tự với dự luật Newtown - đánh dấu lần đầu tiên trong một phần tư thế kỷ, việc Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua các quy định mới về súng. Trump ủng hộ kiểm tra lý lịch người mua súng Mỹ: Xả súng ở trường trung học, 17 người chết Sau vụ xả súng kép ở El Paso và Dayton, giờ đây Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ bị áp lực đưa ra biện pháp - điều mà Chủ tịch Thượng viện Mitch McConnell từ trước đến giờ đã không chịu làm. Mitch McConnell có thể chịu được áp lực. Và ngay cả khi có một cuộc bỏ phiếu, trở ngại chỉ cần 41 phiếu của đảng Cộng hòa ở quốc hội là đủ chặn dự luật vẫn còn đó. Nhưng một số thượng nghị sĩ ủng hộ dự luật lưỡng đảng năm 2013 vẫn còn tại vị. Và với dự luật đã được Hạ viện thông qua đang nằm chờ sẵn, Thượng viện sẽ là trở ngại cuối cùng khiến dự luật không đến được bàn của tổng thống, chứ không phải đầu tiên. Một NRA suy yếu Vào năm 2012, Hiệp hội Súng trường Quốc gia đã gần đạt đến đỉnh cao quyền lực và tầm ảnh hưởng trong chính trị Hoa Kỳ. Qua nhiều thập niên vận động, nhóm này - đại diện cho hàng triệu người có súng cũng như các nhà sản xuất - đã biến quyền sử dụng súng của nhiều người Mỹ thành một biểu tượng đầy màu đỏ và trắng xanh của Thiên Chúa và đất nước. Nhiều đảng viên Dân chủ đã xem việc cải tổ luật súng là chất độc trong thùng phiếu, đổ lỗi rằng vấn đề này, trong số những thất bại khác, đã khiến ứng cử viên Al Gore dù đã đến rất gần, nhưng cuối cùng đã thất cử trong cuộc đua năm 2000. Một ứng cử viên được NRA đánh giá tiêu cực trên thực tế đồng nghĩa việc một đối thủ sẽ được NRA tài trợ mạnh mẽ và sự chống đối của cử tri ở nhiều vùng của Hoa Kỳ. Ngay cả sau vụ thảm sát ở Newtown, xu hướng cải tổ luật súng ở nhiều nơi trên Hoa Kỳ vẫn hướng đến quyền tự do hơn thay vì ít đi cho người dân - chẳng hạn như quyền mang vũ khí giấu kín. Và vào năm 2016, sự hỗ trợ sớm và tích cực của NRA cho chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, ứng cử viên được coi là một canh bạc vào thời điểm đó, đã được đền đáp bằng chiến thắng bất ngờ của ông. Tuy nhiên, gần đây, NRA đã rơi vào thời kỳ khó khăn. Doanh thu của tổ chức này giảm 56 triệu đô la trong năm 2017, do các khoản phí thành viên và đóng góp thấp hơn. NRA còn bị bao vây bởi một cuộc đấu tranh quyền lực nội bộ đã tràn vào các tòa án dân sự và bị nhắm đến bởi các vụ điều tra tham nhũng hình sự ở New York và Washington DC. Ngay cả hào quang của sự bất khả xâm phạm trong việc vận động tranh cử của NRA cũng bắt đầu không còn lấp lánh. Trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2018, các nhóm vận động cải tổ luật súng đã được hỗ trợ bởi sự đóng góp của cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg. Một số ứng cử viên ủng hộ viêc kiểm soát súng nổi bật, như Lucy McBath ở Georgia, đã giành chiến thắng tại các địa phương. NRA giờ đây không còn là một NRA có thể chống lại dự luật kiểm tra lý lịch ngay cả sau khi xảy ra vụ nổ súng Newtown. Dĩ nhiên NRA vẫn còn rất nhiều cơ bắp chính trị, nhưng người ta có thể nhìn thấy các vết nứt trên nền tảng của nó. Những trở ngại cố hữu Nếu tất cả những điều trên là lý do tại sao tình huống luật súng có thể khác đi trong khoảng thời gian này, thì vẫn còn rất nhiều lý do tại sao tình hình vẫn không khác gì trước lắm. Các rào cản của Thượng viện đối với đề xuất kiểm soát lý lịch toàn quốc được nêu ra trước đó rất có thực và rất mạnh. Hơn nữa, Thượng viện hiện đang tạm nghỉ phép cho đến tháng 9 và nếu quá khứ là bất kỳ dấu hiệu nào để đoán tương lai, cường độ của các cuộc kêu gọi kiểm soát súng giảm sẽ dần khi những thảm kịch mờ dần trong ký ức mọi người. Sự ủng hộ của tổng thống - hoặc thậm chí chữ ký của ông nếu luật được cả hai viện thông qua - cũng không được đảm bảo là chắc chắn sẽ có. What's Donald Trump said about guns and gun control? Sau vụ nổ súng Parkland 2018, ông Trump có bày tỏ chút quan tâm đến việc ủng hộ luật kiểm soát súng, đến mức ông từng nói rằng ông ủng hộ kiểm tra lý lịch toàn diện bất chấp sự phản đối của NRA. Tuy nhiên, sau khi gặp gỡ với lãnh đạo NRA, tổng thống đã nhanh chóng rút lại những bình luận đó, và sau đó nói với hội nghị thường niên của nhóm rằng quyền sử dụng súng trong tu chính án thứ Hai của Hiến pháp Hoa Kỳ đang "bị bao vây" nhưng ông sẽ luôn bảo vệ tu chính án đó với tư cách là tổng thống. Mặc dù ông Trump đã tweet một lời lên án vụ nổ súng El Paso là một "hành động đáng ghét", ông sẽ bị ép buộc phải đi xa hơn trong việc lên án bạo lực dân tộc trắng. Việc đảng Dân chủ đang buộc tội ông đã đóng góp cho việc tao ra môi trường khuyến khích sự đổ máu như vậy có thể khiến tổng thống sẽ có khuynh hướng không có những hành động cụ thể hơn. Ông có thể nghĩ rằng làm như vậy là ngầm thừa nhận trách nhiệm hoặc nhận lỗi - điều mà ông Trump đã chứng minh rằng ông không bao giờ thích làm. Nếu tình hình đúng là như thế, hai vụ xả súng trong vòng 24 giờ này có thể kết thúc giống như phản ứng của tổng thống đối với các cuộc đụng độ năm 2017 giữa những người theo chủ nghĩa da trắng siêu đẳng và những người phản đối chủ nghĩa này, trong đó lời lên án những người đồng tình với Đức Quốc xã ban đầu của ông được theo sau bởi một cuộc họp báo gây tranh cãi, trong đó ông lên án ''cả hai bên". Càng có nhiều ứng cử viên Dân chủ như ông O'Rourke buộc tội tổng thống, thì cơ hội ông Trump sẽ giữ vững lập trường, tấn công lại, và tiếp tục làm cho ngọn lửa nóng thêm càng cao. Một môi trường như vậy hầu như không có lợi cho các giải pháp lưỡng đảng trong Quốc hội.

summarize: Giới vận động sửa đổi luật súng, có một thái độ chán chường nhất định mỗi khi một cuộc xả súng hàng loạt mới lại xuất hiện trên những tít lớn của mọi phương tiện truyền thông. Nếu phản ứng của công chúng không tạo được thay đổi nào sau vụ nổ súng Newtown năm 2012, khi 26 người - gồm 20 trẻ em - bị giết trong một trường học ở Connecticut, thì có lẽ sẽ không bao giờ có gì thay đổi. 'Trạm cho thuê súng' mỉa mai văn hóa súng ở Mỹ Mỹ: NRA 'không ủng hộ bất kỳ lệnh cấm súng' FBI bị chỉ trích vì vụ xả súng ở Florida Tuy nhiên, nếu bi kịch kép của El Paso và Dayton trong vòng 24 giờ có một kết thúc khác trước, thì đây là một vài lời giải thích tại sao điều này có thể xảy ra. Bạo lực da trắng thượng đẳng Những vụ xả súng hàng loạt gần đây ở Mỹ được quy cho nhiều nguyên nhân - thanh thiếu niên lạc hướng (Parkland và Santa Fe), bệnh tâm thần (Annapolis), xung đột nơi làm việc (Bãi biển Virginia) và bất hòa gia đình (Sutherland Springs). Sự việc nghiêm trọng nhất trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ, vụ xả súng năm 2017 tại một buổi hòa nhạc ở Las Vegas cướp đi 58 mạng sống, cho đến giờ vẫn không tìm được nguyên nhân chính. Tuy nhiên, trong trường hợp này, tất cả các bằng chứng cho thấy vụ nổ súng El Paso là một hành động chính trị được khơi mào từ chủ nghĩa dân tộc da trắng ngày càng trở nên nổi bật trong chính trị Hoa Kỳ hiện đại. Theo cách đó, nó gần giống với vụ bắn súng tại nhà thờ Do Thái Pittsburgh vào tháng 10 năm ngoái, điều đã thúc đẩy các cuộc thảo luận về chủ nghĩa bài Do Thái đang trỗi dậy ở Mỹ, hay bạo lực năm 2017 ở Charlottesville, được xem như một sự phô trương về sức mạnh của phong trào da trắng thượng đẳng hiện đại. Người theo chủ nghĩa da trắng siêu đẳng trong cuộc biểu tình ở Charlottesville tháng Tám, 2017 Mặc dù tay súng nghi can, Patrick Crusius, vẫn chưa được xác định là có liên hệ chặt chẽ với tuyên ngôn phân biệt chủng tộc được đăng trên internet ngay trước khi các cuộc tấn công, mọi dữ kiện đều chỉ về một hướng. Patrick Crusius đã không khởi động cuộc tấn công này ở nơi mình ở. Ông ta lái xe ít nhất tám giờ, từ phía Bắc Texas đến gần biên giới Mỹ-Mexico vài dặm, và xả súng hàng loạt trong một khu vực mua sắm thường xuyên có khách người gốc Latino. Cơ quan thực thi pháp luật cho biết họ đang coi vụ án là một phần của "khủng bố nội địa". Điều đó đặt sự kiện vừa xảy ra này vào ngay giữa cuộc tranh luận đang diễn ra về nhập cư, an ninh biên giới và bản sắc dân tộc. Người Mỹ trong quá khứ từng tự hỏi làm thế nào mà những thanh niên trẻ tuổi có thể bị lôi kéo vào bạo lực chính trị chống lại những người vô tội ở các nơi khác trên thế giới. Bây giờ họ đang thấy tận mắt rằng điều đó cũng có thể xảy ra ở quê hương mình. Bản chất của cuộc những vụ xả súng này có thể thúc đẩy việc phải xem xét lại mối đe dọa nội địa được đưa ra bởi những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng cũng như cách ngăn chặn nó, bao gồm các biện pháp kiểm soát súng mới. Đảng Dân chủ đã nhanh chóng đưa ra lời lên án, nhưng cũng có những tiếng nói bên phải của đảng Cộng hòa cũng đưa ra những cảnh báo. Thượng nghị sĩ Ted Cruz của Texas, người đảng Cộng hòa, tranh cử tổng thống chống lại ông Trump vào năm 2016, đã tố cáo "sự kỳ thị người Latino'' của tay súng và gọi bạo lực là "hành động khủng bố tàn bạo và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng.'' Ủy viên Hội đồng Đất đai George .P Bush, con trai của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa năm 2016 Jeb Bush, đưa ra tuyên bố rằng "những kẻ khủng bố trắng" là một "mối đe dọa thực sự và cấp bách". Nếu có một sự đồng thuận đang ngày càng lan rộng rằng có một mối đe dọa, thì câu hỏi sẽ trở thành cách giải quyết sẽ phải là như thế nào. Châm mồi cho tranh luận bầu cử tổng thống Những người phe cánh tả đã không mất nhiều thời gian để chỉ vào Donald Trump và các vị dân cử khác của đảng Cộng hòa là đã sử dụng loại ngôn ngữ có thể đã truyền cảm hứng cho một số người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng cực đoan đưa đến việc giết người. Ông Donald Trum đã nhiều lần gọi người di cư không có giấy tờ là "một cuộc xâm lược", và nói rằng chính sách nhập cư châu Âu đang thay đổi "kết cấu của châu Âu" mà không phải là thay đổi "theo hướng tích cực". Tại một cuộc vận động tranh cử ở Florida hồi tháng Năm, một người trong đám đông đã hét lên "hãy bắn họ!" Khi tổng thống tự hỏi làm thế nào để có thể ngăn chặn luồng sóng người di cư không có giấy tờ. Ông Trump đã đáp trả phản ứng này bằng một lời pha trò. Chỉ hơn một tháng trước, Thượng nghị sĩ tiểu bang Texas John Cornyn tweet rằng năm ngoái Texas đã có thêm được "gần chín cư dân gốc Tây Ban Nha cho mỗi cư dân da trắng vào tiểu bang này". Tổng thống Trump trong cuộc vận động tranh cửa ở North Carolina trong tháng Bảy. Tất nhiên, sự chỉ trích về phản ứng, hay đúng ra là sự thiếu phản ứng của Đảng Cộng hòa với các vụ xả súng hàng loạt không phải là điều bất thường. Sự khác biệt lần này là những lời chỉ trích đang được khuếch đại bởi cuộc tranh cử tổng thống trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ. Mặc dù phải nửa năm nữa các lá phiếu đầu tiên mới được đưa vào thùng phiếu, nhưng chiến dịch tranh cử và các cuộc tranh luận đã bắt đầu một cách mạnh mẽ. Hơn 20 ứng cử viên có động cơ làm cho mình nổi bật lên so với những người còn lại bằng những lời kêu gọi mạnh mẽ về các biện pháp kiểm soát súng mới và lên án những gì họ coi là những lời tuyên bố có tính cách phân biệt chủng tộc. Beto O'Rourke, một người gốc El Paso, đã đổ lỗi cho tổng thống về các cuộc xả súng hàng loạt. Thị trưởng thành phố South Bend Pete Buttigieg đổ lỗi cho một hệ tư tưởng của chủ nghĩa khủng bố dân tộc da trắng "đang được chấp nhận ở cấp cao nhất của chính phủ chúng ta". Phản ứng của hầu như mọi ứng cử viên đã đưa ra một số lời kêu gọi mới về kiểm soát súng. Thượng nghị sĩ tiểu bang New Jersey Cory Booker, người đã đề xuất một dự luật cấp phép súng cho toàn quốc, nói rằng "chúng ta có thẩm quyền ngăn chặn những vụ xả súng này" - nhưng những giải pháp đang bị chặn bởi "các chính trị gia và những người đang chịu ảnh hưởng của giới vận động cho các công ty súng". Trong các cuộc tranh luận tranh cử tuần trước của đảng Dân chủ tại Detroit, vấn đề chỉ được đề cập thoáng qua. Cảnh sát phản ứng vụ nổ súng ở El Paso, Texas Tuy nhiên, sự chú ý của công chúng được làm sắc nét bởi các vụ xả súng cũng như mối dây liên quan trực tiếp mà các ứng cử viên đang chỉ vào tổng thống, đảm bảo rằng ít nhất ít nhất trong thời gian ngắn sắp tới sẽ có những tiếng nói kêu gọi hành động nổi bật. Quốc hội tiến thêm được một bước Trong những ngày sau vụ nổ súng ở trường Newtown năm 2012, Quốc hội tìm cách ban hành chính sách kiểm tra lý lịch phổ quát đối với tất cả các việc mua súng, bao gồm cả các giao dịch tư nhân. Bất chấp sự ủng hộ của lưỡng đảng tại Thượng viện Hoa Kỳ, một thiểu số đã chặn đề xuất này (dự luật Newtown) thông qua thủ tục nghị viện. Dự luật này thậm chí chưa bao giờ được xem xét bởi Hạ viện lúc đó do đảng Cộng hòa kiểm soát. Tình hình, trong ít nhất một viện của Quốc hội, ngày nay đã khác. Khi đảng Dân chủ tiếp quản Hạ viện vào tháng 1 năm nay, họ không mất nhiều thời gian để thông qua dự luật tương tự với dự luật Newtown - đánh dấu lần đầu tiên trong một phần tư thế kỷ, việc Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua các quy định mới về súng. Trump ủng hộ kiểm tra lý lịch người mua súng Mỹ: Xả súng ở trường trung học, 17 người chết Sau vụ xả súng kép ở El Paso và Dayton, giờ đây Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ bị áp lực đưa ra biện pháp - điều mà Chủ tịch Thượng viện Mitch McConnell từ trước đến giờ đã không chịu làm. Mitch McConnell có thể chịu được áp lực. Và ngay cả khi có một cuộc bỏ phiếu, trở ngại chỉ cần 41 phiếu của đảng Cộng hòa ở quốc hội là đủ chặn dự luật vẫn còn đó. Nhưng một số thượng nghị sĩ ủng hộ dự luật lưỡng đảng năm 2013 vẫn còn tại vị. Và với dự luật đã được Hạ viện thông qua đang nằm chờ sẵn, Thượng viện sẽ là trở ngại cuối cùng khiến dự luật không đến được bàn của tổng thống, chứ không phải đầu tiên. Một NRA suy yếu Vào năm 2012, Hiệp hội Súng trường Quốc gia đã gần đạt đến đỉnh cao quyền lực và tầm ảnh hưởng trong chính trị Hoa Kỳ. Qua nhiều thập niên vận động, nhóm này - đại diện cho hàng triệu người có súng cũng như các nhà sản xuất - đã biến quyền sử dụng súng của nhiều người Mỹ thành một biểu tượng đầy màu đỏ và trắng xanh của Thiên Chúa và đất nước. Nhiều đảng viên Dân chủ đã xem việc cải tổ luật súng là chất độc trong thùng phiếu, đổ lỗi rằng vấn đề này, trong số những thất bại khác, đã khiến ứng cử viên Al Gore dù đã đến rất gần, nhưng cuối cùng đã thất cử trong cuộc đua năm 2000. Một ứng cử viên được NRA đánh giá tiêu cực trên thực tế đồng nghĩa việc một đối thủ sẽ được NRA tài trợ mạnh mẽ và sự chống đối của cử tri ở nhiều vùng của Hoa Kỳ. Ngay cả sau vụ thảm sát ở Newtown, xu hướng cải tổ luật súng ở nhiều nơi trên Hoa Kỳ vẫn hướng đến quyền tự do hơn thay vì ít đi cho người dân - chẳng hạn như quyền mang vũ khí giấu kín. Và vào năm 2016, sự hỗ trợ sớm và tích cực của NRA cho chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, ứng cử viên được coi là một canh bạc vào thời điểm đó, đã được đền đáp bằng chiến thắng bất ngờ của ông. Tuy nhiên, gần đây, NRA đã rơi vào thời kỳ khó khăn. Doanh thu của tổ chức này giảm 56 triệu đô la trong năm 2017, do các khoản phí thành viên và đóng góp thấp hơn. NRA còn bị bao vây bởi một cuộc đấu tranh quyền lực nội bộ đã tràn vào các tòa án dân sự và bị nhắm đến bởi các vụ điều tra tham nhũng hình sự ở New York và Washington DC. Ngay cả hào quang của sự bất khả xâm phạm trong việc vận động tranh cử của NRA cũng bắt đầu không còn lấp lánh. Trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2018, các nhóm vận động cải tổ luật súng đã được hỗ trợ bởi sự đóng góp của cựu Thị trưởng New York Michael Bloomberg. Một số ứng cử viên ủng hộ viêc kiểm soát súng nổi bật, như Lucy McBath ở Georgia, đã giành chiến thắng tại các địa phương. NRA giờ đây không còn là một NRA có thể chống lại dự luật kiểm tra lý lịch ngay cả sau khi xảy ra vụ nổ súng Newtown. Dĩ nhiên NRA vẫn còn rất nhiều cơ bắp chính trị, nhưng người ta có thể nhìn thấy các vết nứt trên nền tảng của nó. Những trở ngại cố hữu Nếu tất cả những điều trên là lý do tại sao tình huống luật súng có thể khác đi trong khoảng thời gian này, thì vẫn còn rất nhiều lý do tại sao tình hình vẫn không khác gì trước lắm. Các rào cản của Thượng viện đối với đề xuất kiểm soát lý lịch toàn quốc được nêu ra trước đó rất có thực và rất mạnh. Hơn nữa, Thượng viện hiện đang tạm nghỉ phép cho đến tháng 9 và nếu quá khứ là bất kỳ dấu hiệu nào để đoán tương lai, cường độ của các cuộc kêu gọi kiểm soát súng giảm sẽ dần khi những thảm kịch mờ dần trong ký ức mọi người. Sự ủng hộ của tổng thống - hoặc thậm chí chữ ký của ông nếu luật được cả hai viện thông qua - cũng không được đảm bảo là chắc chắn sẽ có. What's Donald Trump said about guns and gun control? Sau vụ nổ súng Parkland 2018, ông Trump có bày tỏ chút quan tâm đến việc ủng hộ luật kiểm soát súng, đến mức ông từng nói rằng ông ủng hộ kiểm tra lý lịch toàn diện bất chấp sự phản đối của NRA. Tuy nhiên, sau khi gặp gỡ với lãnh đạo NRA, tổng thống đã nhanh chóng rút lại những bình luận đó, và sau đó nói với hội nghị thường niên của nhóm rằng quyền sử dụng súng trong tu chính án thứ Hai của Hiến pháp Hoa Kỳ đang "bị bao vây" nhưng ông sẽ luôn bảo vệ tu chính án đó với tư cách là tổng thống. Mặc dù ông Trump đã tweet một lời lên án vụ nổ súng El Paso là một "hành động đáng ghét", ông sẽ bị ép buộc phải đi xa hơn trong việc lên án bạo lực dân tộc trắng. Việc đảng Dân chủ đang buộc tội ông đã đóng góp cho việc tao ra môi trường khuyến khích sự đổ máu như vậy có thể khiến tổng thống sẽ có khuynh hướng không có những hành động cụ thể hơn. Ông có thể nghĩ rằng làm như vậy là ngầm thừa nhận trách nhiệm hoặc nhận lỗi - điều mà ông Trump đã chứng minh rằng ông không bao giờ thích làm. Nếu tình hình đúng là như thế, hai vụ xả súng trong vòng 24 giờ này có thể kết thúc giống như phản ứng của tổng thống đối với các cuộc đụng độ năm 2017 giữa những người theo chủ nghĩa da trắng siêu đẳng và những người phản đối chủ nghĩa này, trong đó lời lên án những người đồng tình với Đức Quốc xã ban đầu của ông được theo sau bởi một cuộc họp báo gây tranh cãi, trong đó ông lên án ''cả hai bên". Càng có nhiều ứng cử viên Dân chủ như ông O'Rourke buộc tội tổng thống, thì cơ hội ông Trump sẽ giữ vững lập trường, tấn công lại, và tiếp tục làm cho ngọn lửa nóng thêm càng cao. Một môi trường như vậy hầu như không có lợi cho các giải pháp lưỡng đảng trong Quốc hội.

060113_games_kids

https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2006/01/060113_games_kids

Games 'khuyến khích trẻ’ học

Một phần ba giáo viên ở Anh và Wales sử dụng trò chơi vi tính trong giảng dạy và đa số tin rằng games giúp trẻ em hoàn thiện các kỹ năng và kiến thức

Cuộc khảo sát 1000 giáo viên ở Anh và xứ Wales cho thấy một phần tư giáo viên cũng chơi games trên máy tính trong lúc rảnh rỗi. Hơn một nửa trong số 1000 giáo viên được hỏi nói rằng họ sẽ tiếp tục sử dụng games trong tương lai khi giảng dạy và coi đây là công cụ tốt để kích thích các em học. Tuy nhiên hai phần ba giáo viên bày tỏ lo ngại games có thể dẫn tới những hành động gọi là phản xã hội. Một số giáo viên cũng nói họ tin rằng các trò chơi củng cố những cách nhìn hiện hữu trong xã hội về phụ nữ và người nước ngoài. Tuy nhiên đa số giáo viên tin rằng games mang lại những lợi ích về mặt giáo dục: 91% nghĩ rằng games giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức và phản ứng.

summarize: Cuộc khảo sát 1000 giáo viên ở Anh và xứ Wales cho thấy một phần tư giáo viên cũng chơi games trên máy tính trong lúc rảnh rỗi. Hơn một nửa trong số 1000 giáo viên được hỏi nói rằng họ sẽ tiếp tục sử dụng games trong tương lai khi giảng dạy và coi đây là công cụ tốt để kích thích các em học. Tuy nhiên hai phần ba giáo viên bày tỏ lo ngại games có thể dẫn tới những hành động gọi là phản xã hội. Một số giáo viên cũng nói họ tin rằng các trò chơi củng cố những cách nhìn hiện hữu trong xã hội về phụ nữ và người nước ngoài. Tuy nhiên đa số giáo viên tin rằng games mang lại những lợi ích về mặt giáo dục: 91% nghĩ rằng games giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức và phản ứng.

world-53174570

https://www.bbc.com/vietnamese/world-53174570

Số ca nhiễm tăng, New York áp đặt cách ly với tám tiểu bang Hoa Kỳ

Ba tiểu bang New York, New Jersey và Connecticut đã yêu cầu người du lịch từ các tiểu bang nơi số người nhiễm virus corona đang gia tăng phải tự cách ly trong 14 ngày.

New York áp đặt cách ly với tám tiểu bang của Hoa Kỳ Thống đốc Phil Murphy của tiểu bang New Jersey nói người dân ở ba tiểu bang này đã "qua địa ngục và trở lại" và không muốn "một đợt nhiễm virus" nữa. Một số tiểu bang miền nam và miền tây đã báo cáo số lượng các ca nhiễm cao kỷ lục. Đại học Washington dự đoán số người Mỹ tử vong vì virus corona sẽ lên đến 180.000 vào tháng 10 - hoặc 146.000 nếu 95% người Mỹ đeo khẩu trang. Cho đến nay, Mỹ đã ghi nhận hơn 2,3 triệu trường hợp nhiễm virus và hơn 124.000 tử vong. Các quan chức y tế nói rằng những tuần tới sẽ là thời gian rất quan trọng để ngăn chặn sự bùng phát. Dịch bùng phát lại ở một số vùng ở Mỹ Hôm thứ Ba, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của Mỹ, Tiến sĩ Anthony Fauci nói với các nhà lập pháp rằng có "sự gia tăng đáng lo ngại về nhiễm trùng" và "sự lây lan gia tăng trong cộng đồng" ở nhiều tiểu bang miền nam và miền tây. Ông nói người dân Mỹ nên thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội, rằng: "Kế hoạch A, đừng đi vào đám đông. Kế hoạch B, nếu bạn làm thế, hãy chắc chắn rằng bạn đeo khẩu trang." Dân những tiểu bang nào phải cách ly? Hiện tại, những tiểu bang này là Alabama, Arkansas, Arizona, Florida, North Carolina, South Carolina, Texas và Utah, thống đốc tiểu bang New York, Andrew Cuomo, nói với các phóng viên. Những người đến từ các tiểu bang này- kể cả cư dân New York, New Jersey, Connecticut trở về - khi đến New York sẽ được yêu cầu cách ly trong vòng 14 ngày. Trump nói việc Mỹ có số ca nhiễm virus cao nhất thế giới là một 'vinh dự' Anh Quốc bắt đầu áp dụng quy định tự cách ly 14 ngày Vì sao nhiều người Mỹ chống cách ly xã hội, bất chấp Covid-19? Bất cứ ai bị phát hiện vi phạm cách ly đều có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt 1.000 đôla cho lần đầu, tăng lên 5.000 đôla nếu vi phạm nhiều lần, ông Cuomo nói. Ông nói thêm rằng các tiểu bang tại Hoa Kỳ sẽ được thêm vào hoặc đưa ra khỏi danh sách cách ly tùy thuộc vào số trường hợp bị nhiễm mới trên 100,00 người hoặc tỷ lệ xét nghiệm dương tính với virus corona. "Đây là một điều khôn ngoan để làm", Thống đốc Phil Murphy của tiểu bang New Jersey nói. "Chúng tôi đã đưa người của chúng tôi, ba người chúng tôi từ ba tiểu bang này, qua địa ngục và trở lại, và điều cuối cùng chúng tôi cần làm ngay bây giờ là đưa mọi người đến địa ngục một lần khác." Số người bị nhiễm tăng đột biến ở tiểu bang nào? Tổng số ca người nhiễm virus corona ở Hoa Kỳ Mỹ đã tăng một phần tư tuần trước, với 10 tiểu bang báo cáo sự gia tăng sự lây nhiễm hơn 50%, theo hãng tin Reuters. Hôm thứ Tư, tiểu bang California đã báo cáo con số kỷ lục 7.149 trường hợp bị nhiễm mới được xác nhận, nâng tổng số người bị nhiễm ên 190.222, các quan chức cho biết. Thống đốc Gavin Newsom cho biết California đã thực hiện hơn một triệu xét nghiệm trong hai tuần qua, với khoảng 5% kết quả dương tính. Ông Newsom ban hành lệnh bắt buộc phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng. Walt Disney cho biết đang trì hoãn việc mở cửa lại Công viên Disneyland và Công viên Phiêu lưu Disney California ban đầu được ấn định vào ngày 17/7. Công ty này cho biết họ trước tiên cần nhận được sự chấp thuận từ các quan chức chính phủ. Số ca nhiễm tăng ở Hoa Kỳ. Tiểu bang Florida cũng báo cáo con số kỷ lục 5.508 ca nhiễm trùng mới trong ngày, đưa tổng số ca nhiễm được xác nhận của Florida lên 109.014, với 3.281 tử vong. Vì không có lệnh phải đeo khẩu trang trên toàn tiểu bang, một số thành phố và thị trấn đã ban hành lệnh bắt buộc phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng của riêng họ. Tiểu bang Arizona hôm thứ Tư báo cáo 1.795 ca nhiễm mới, giảm từ mức 3.600 con số kỷ lục hôm thứ Ba, khi Tổng thống Trump tổ chức một cuộc vận động tranh cử tại thành phố Phoenix. Người dân đợi để xét nghiệm tại Miami Beach, Florida xác nhận gần 110,000 ca nhiễm. Tại sự kiện, ông Trump - người không đeo khẩu trang - nhấn mạnh rằng "bệnh dịch" virus corona đã "biến mất" và một lần nữa gọi virus này là "cúm kung", mà Nhà Trắng phủ nhận là một thuật ngữ phân biệt chủng tộc. Giới chức Arizona cảnh báo rằng hơn 80% giường bệnh hiện đang được sử dụng và hệ thống chăm sóc sức khỏe có thể bị quá tải trong những ngày hoặc tuần tới. Tiểu bang Texas hôm thứ Tư cũng báo số ca nhiễm mới kỷ lục trong ngày là 5.551, với cảnh báo của Thống đốc Greg Abbott rằng tiểu bang đang phải đối mặt với một "ổ dịch lớn" và có thể cần phong tỏa ở một số khu vực. Texas cũng có số người nhập viện ngày càng tăng và một bệnh viện trẻ em ở Houston đã bắt đầu phải săn sóc bệnh nhân người lớn bị nhiễm virus corona. Bệnh viện Trẻ em Texas kêu gọi công chúng nên "hành động có trách nhiệm - thực hành những biện pháp giãn cách xã hội phù hợp, đeo khẩu trang hoặc che mặt bất cứ khi nào rời khỏi nhà". Cả Texas và Arizona đều nằm trong số những tiểu bang dỡ bỏ giãn cách xã hội sớm. Texas đã tạm thời thu hồi giấy phép bán rượu từ một số doanh nghiệp đã vi phạm các quy tắc giãn cách xã hội. Hôm thứ Ba, thống đốc tiểu bang Washington, ông Jay Inslee, đã ra lệnh cho tất cả cư dân đeo khẩu trang ở nơi công cộng sau khi các ca nhiễm được xác nhận đã tăng hơn một phần ba tuần trước. "Đây là việc cứu mạng người. Đó là về việc mở lại các doanh nghiệp của chúng ta. Và đó là thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến nhau", ông Inslee nói. Một vài tiểu bang và thành phố của Hoa Kỳ đã bảo cư dân phải đeo khẩu trang. Các tiểu bang South Carolina, Utah, Mississippi và Louisiana cũng đã có sự gia tăng những người bị nhiễm và một số thống đốc cho biết họ có thể bị buộc phải công bố các biện pháp phong tỏa mới. Liên minh châu Âu được cho là đang xem xét việc cấm công dân Hoa Kỳ đến khối này khi đang xét việc mở lại biên giới bên ngoài.

summarize: New York áp đặt cách ly với tám tiểu bang của Hoa Kỳ Thống đốc Phil Murphy của tiểu bang New Jersey nói người dân ở ba tiểu bang này đã "qua địa ngục và trở lại" và không muốn "một đợt nhiễm virus" nữa. Một số tiểu bang miền nam và miền tây đã báo cáo số lượng các ca nhiễm cao kỷ lục. Đại học Washington dự đoán số người Mỹ tử vong vì virus corona sẽ lên đến 180.000 vào tháng 10 - hoặc 146.000 nếu 95% người Mỹ đeo khẩu trang. Cho đến nay, Mỹ đã ghi nhận hơn 2,3 triệu trường hợp nhiễm virus và hơn 124.000 tử vong. Các quan chức y tế nói rằng những tuần tới sẽ là thời gian rất quan trọng để ngăn chặn sự bùng phát. Dịch bùng phát lại ở một số vùng ở Mỹ Hôm thứ Ba, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của Mỹ, Tiến sĩ Anthony Fauci nói với các nhà lập pháp rằng có "sự gia tăng đáng lo ngại về nhiễm trùng" và "sự lây lan gia tăng trong cộng đồng" ở nhiều tiểu bang miền nam và miền tây. Ông nói người dân Mỹ nên thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội, rằng: "Kế hoạch A, đừng đi vào đám đông. Kế hoạch B, nếu bạn làm thế, hãy chắc chắn rằng bạn đeo khẩu trang." Dân những tiểu bang nào phải cách ly? Hiện tại, những tiểu bang này là Alabama, Arkansas, Arizona, Florida, North Carolina, South Carolina, Texas và Utah, thống đốc tiểu bang New York, Andrew Cuomo, nói với các phóng viên. Những người đến từ các tiểu bang này- kể cả cư dân New York, New Jersey, Connecticut trở về - khi đến New York sẽ được yêu cầu cách ly trong vòng 14 ngày. Trump nói việc Mỹ có số ca nhiễm virus cao nhất thế giới là một 'vinh dự' Anh Quốc bắt đầu áp dụng quy định tự cách ly 14 ngày Vì sao nhiều người Mỹ chống cách ly xã hội, bất chấp Covid-19? Bất cứ ai bị phát hiện vi phạm cách ly đều có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt 1.000 đôla cho lần đầu, tăng lên 5.000 đôla nếu vi phạm nhiều lần, ông Cuomo nói. Ông nói thêm rằng các tiểu bang tại Hoa Kỳ sẽ được thêm vào hoặc đưa ra khỏi danh sách cách ly tùy thuộc vào số trường hợp bị nhiễm mới trên 100,00 người hoặc tỷ lệ xét nghiệm dương tính với virus corona. "Đây là một điều khôn ngoan để làm", Thống đốc Phil Murphy của tiểu bang New Jersey nói. "Chúng tôi đã đưa người của chúng tôi, ba người chúng tôi từ ba tiểu bang này, qua địa ngục và trở lại, và điều cuối cùng chúng tôi cần làm ngay bây giờ là đưa mọi người đến địa ngục một lần khác." Số người bị nhiễm tăng đột biến ở tiểu bang nào? Tổng số ca người nhiễm virus corona ở Hoa Kỳ Mỹ đã tăng một phần tư tuần trước, với 10 tiểu bang báo cáo sự gia tăng sự lây nhiễm hơn 50%, theo hãng tin Reuters. Hôm thứ Tư, tiểu bang California đã báo cáo con số kỷ lục 7.149 trường hợp bị nhiễm mới được xác nhận, nâng tổng số người bị nhiễm ên 190.222, các quan chức cho biết. Thống đốc Gavin Newsom cho biết California đã thực hiện hơn một triệu xét nghiệm trong hai tuần qua, với khoảng 5% kết quả dương tính. Ông Newsom ban hành lệnh bắt buộc phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng. Walt Disney cho biết đang trì hoãn việc mở cửa lại Công viên Disneyland và Công viên Phiêu lưu Disney California ban đầu được ấn định vào ngày 17/7. Công ty này cho biết họ trước tiên cần nhận được sự chấp thuận từ các quan chức chính phủ. Số ca nhiễm tăng ở Hoa Kỳ. Tiểu bang Florida cũng báo cáo con số kỷ lục 5.508 ca nhiễm trùng mới trong ngày, đưa tổng số ca nhiễm được xác nhận của Florida lên 109.014, với 3.281 tử vong. Vì không có lệnh phải đeo khẩu trang trên toàn tiểu bang, một số thành phố và thị trấn đã ban hành lệnh bắt buộc phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng của riêng họ. Tiểu bang Arizona hôm thứ Tư báo cáo 1.795 ca nhiễm mới, giảm từ mức 3.600 con số kỷ lục hôm thứ Ba, khi Tổng thống Trump tổ chức một cuộc vận động tranh cử tại thành phố Phoenix. Người dân đợi để xét nghiệm tại Miami Beach, Florida xác nhận gần 110,000 ca nhiễm. Tại sự kiện, ông Trump - người không đeo khẩu trang - nhấn mạnh rằng "bệnh dịch" virus corona đã "biến mất" và một lần nữa gọi virus này là "cúm kung", mà Nhà Trắng phủ nhận là một thuật ngữ phân biệt chủng tộc. Giới chức Arizona cảnh báo rằng hơn 80% giường bệnh hiện đang được sử dụng và hệ thống chăm sóc sức khỏe có thể bị quá tải trong những ngày hoặc tuần tới. Tiểu bang Texas hôm thứ Tư cũng báo số ca nhiễm mới kỷ lục trong ngày là 5.551, với cảnh báo của Thống đốc Greg Abbott rằng tiểu bang đang phải đối mặt với một "ổ dịch lớn" và có thể cần phong tỏa ở một số khu vực. Texas cũng có số người nhập viện ngày càng tăng và một bệnh viện trẻ em ở Houston đã bắt đầu phải săn sóc bệnh nhân người lớn bị nhiễm virus corona. Bệnh viện Trẻ em Texas kêu gọi công chúng nên "hành động có trách nhiệm - thực hành những biện pháp giãn cách xã hội phù hợp, đeo khẩu trang hoặc che mặt bất cứ khi nào rời khỏi nhà". Cả Texas và Arizona đều nằm trong số những tiểu bang dỡ bỏ giãn cách xã hội sớm. Texas đã tạm thời thu hồi giấy phép bán rượu từ một số doanh nghiệp đã vi phạm các quy tắc giãn cách xã hội. Hôm thứ Ba, thống đốc tiểu bang Washington, ông Jay Inslee, đã ra lệnh cho tất cả cư dân đeo khẩu trang ở nơi công cộng sau khi các ca nhiễm được xác nhận đã tăng hơn một phần ba tuần trước. "Đây là việc cứu mạng người. Đó là về việc mở lại các doanh nghiệp của chúng ta. Và đó là thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến nhau", ông Inslee nói. Một vài tiểu bang và thành phố của Hoa Kỳ đã bảo cư dân phải đeo khẩu trang. Các tiểu bang South Carolina, Utah, Mississippi và Louisiana cũng đã có sự gia tăng những người bị nhiễm và một số thống đốc cho biết họ có thể bị buộc phải công bố các biện pháp phong tỏa mới. Liên minh châu Âu được cho là đang xem xét việc cấm công dân Hoa Kỳ đến khối này khi đang xét việc mở lại biên giới bên ngoài.

world-43492513

https://www.bbc.com/vietnamese/world-43492513

Boris Johnson: 'Putin dùng World Cup như Hitler'

Ngoại trưởng Anh Boris Johnson ví cách thức Tổng thống Putin quảng bá cho World Cup tại Nga giống với việc Hitler lợi dụng Olympics Berlin hồi 1936 để tuyên truyền cho Đức Quốc xã.

Ông Boris Johnson phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Anh Hôm 21/03, ông Johnson nói Dân biểu thuộc đảng Lao động Anh, ông Ian Austin "hoàn toàn chính xác" khi nói tổng thống Nga muốn dùng World Cup để "tô điểm" cho "chế độ tàn bạo của ông ta ở Nga". Căng thẳng Anh - Nga tiếp tục lên cao sau khi hai bên tuyên bố trục xuất các nhà ngoại giao của nhau vì vụ cha con ông Sergei Skripal "bị ám sát không chết" bằng "chất độc thần kinh" tại Anh. Ông Boris Johnson, một cựu nhà báo, thường có các phát biểu làm dư luận "dậy sóng". Bàn tròn thứ Năm: Phải chăng xu thế tập quyền đang trở lại? Ngoại trưởng Anh: Nga 'tích trữ các chất độc thần kinh' Nga sắp trục xuất 23 nhà ngoại giao Anh Jeremy Corbyn: 'Đừng kết luận vội vã vụ Skripal' Các quan chức và Hoàng gia Anh sẽ không tới Nga dự World Cup nhưng đội tuyển Anh sẽ vẫn sang. 'Phải bảo đảm an toàn cho cổ động viên Anh' Ông Johnson nói ông sẽ yêu cầu Nga đảm bảo an ninh cho cổ động viên Anh. Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga nói ông Johnson đã "bị đầu độc bằng sự thù hận". Phát ngôn viên Downing Street xác nhận ông ngoại trưởng phát biểu đại diện cho chính phủ Anh, và rằng họ đang làm việc chặt chẽ với cảnh sát để chuẩn bị cho World Cup. Ông Johnson nói rằng điều này "vô cùng quan trọng" khi mà trong số 23 nhà ngoại giao Anh bị trục xuất khỏi Nga có cả người chịu trách nhiệm về vấn đề cổ động viên bóng đá. Đến nay đã có 24 ngàn cổ động viên xứ Anh (England) nộp đơn đi xem World Cup Moscow. U23 Việt Nam giúp V-League được quan tâm? Uzbekistan đã 'ngại' U23 VN thế nào? HLV Park Hang-seo đem U23 đấu Jordan? Số đơn vào cùng thời điểm hồi World Cup Rio 2014 là 94 ngàn. Ông Johnson nói: "Con số này thấp hơn nhiều, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi không quan ngại sâu sắc tới việc họ sẽ được đối xử ra sao." Cảnh sát vẫn đang canh quanh các khu vực ở Salisbury, nơi cha con ông Skripals đã ghé vào Bộ Ngoại giao Anh sẽ ra các khuyến nghị đi lại vào thời điểm gần với kỳ World Cup. Vụ tấn công Salisbury Vấn đề nổi lên trong lúc Ủy ban chuyên trách về đối ngoại thuộc Hạ viện Anh đang bàn thảo về vụ tấn công Salisbury. Nga phải 'giải thích' về vụ đánh độc Skripal London có thêm vụ người Nga 'chết khó hiểu' Cựu điệp viên Nga bị bất tỉnh do chất lạ tại Anh Ông Sergei Skripal và con gái Yulia vẫn đang trong tình trạng nguy kịch trong bệnh viện sau khi bị đầu độc bằng chất Novichok của Nga. Cựu nhân viên tình báo quân đội và con gái được phát hiện nằm gục trên ghế, bất tỉnh hôm 4/3. Hôm thứ Năm, bà Theresa May nói với các lãnh đạo EU rằng tuy nỗ lực ám sát gia đình Skripal xảy ra trên đất Anh, nhưng mối đe dọa từ Nga đặt tất cả các quốc gia châu Âu vào tình thế nguy hiểm. Bà nói tại hội nghị thượng đỉnh Hội đồng châu Âu tại Brussels rằng "Anh quốc sẽ kề vai sát cánh với Eu và Nato để cùng nhau đối diện với những mối đe dọa này," và sẽ nói thêm rằng "Đoàn kết lại, chúng ta sẽ thành công." Trước đó, ông Boris Johnson đã mô tả đây như 'một dấu hiệu' từ Tổng thống Putin rằng "không ai có thể thoát khỏi cánh tay báo thù vươn ra rất dài của Nga". Ông nói: "[Vụ tấn công] là một dấu hiệu cho thấy Tổng thống Putin và nước Nga muốn hăm dọa những người định đào tẩu rằng: 'Đây là điều sẽ xảy ra với ngươi nếu ngươi quyết định hỗ trợ cho một đất nước mang các giá trị khác. Ngươi sẽ bị ám sát." Ông cũng nói rằng Nga chọn Anh để tấn công bởi Anh đã nêu lên sự lộng hành của Nga. Adolf Hitler trên khán đài trong một buổi xem Thế vận hội 1936 Adolf Hitler trở thành lãnh đạo nước Đức vào năm 1933, và đã lợi dụng sự kiện Berlin đăng cai tổ chức Thế vận hội Mùa hè 1936 để tuyên truyền cho chế độ Phát xít. Ông ta đã đưa ra những quy định nhằm đảm bảo rằng toàn bộ các tổ chức thể thao ở Đức đều phải thực hiện chính sách 'chỉ có người Aryan', khiến thế giới phản đối. Anh trả đũa Nga ra sao vì vụ đầu độc điệp viên? Anh sẽ 'trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga' Vụ dùng chất độc thần kinh ở Anh thật 'táo tợn' Bất chấp các đe dọa tẩy chay, kỳ thế vận hội vẫn diễn ra. Phát biểu tại phiên điều trần của ủy ban Hạ viện, ông Austin nói: "Ý tưởng của Putin trong việc trao World Cup cho thủ quân đội chiến thắng; ý tưởng của Putin trong việc dùng sự kiện này để quảng bá, đánh bóng cho chế độ tham nhũng bạo tàn mà ông ta là người phải chịu trách nhiệm, khiến cho tôi thấy rùng rợn." Người ta nghe thấy ông Boris Johnson nói "Tôi e rằng điều đó hoàn toàn chính xác, hoàn toàn chính xác" trong lúc ông Austin phát biểu. Ngoại trưởng Anh sau đó nói thêm: "Sự mô tả của ông về những gì sẽ diễn ra tại World Cup Moscow, ở mọi địa điểm thi đấu, tôi cho rằng việc so sánh với 1936 là hoàn toàn chính xác." "Tôi cho rằng đây là viễn cảnh đáng buồn nôn khi nghĩ về sự vinh quang của ông Putin trong sự kiện thể thao này." 'Trừng phạt đội tuyển là sai lầm' Tuy nhiên, khi ông Austin nói ông tin rằng đội tuyển bóng đá cần phải rút lui khỏi giải đấu, ông Johnson đã không đồng ý. "Cân nhắc mọi lẽ thì sẽ là sai nếu trừng phạt họ [các cổ động viên] hoặc đội bóng, những người đã rất nỗ lực trong suốt một thời gian dài, hy sinh cả cuộc đời vì nó," ông nói. Về vấn đề an toàn cho các cổ động viên, ông Johnson nói ông cần có một "một cuộc trao đổi khẩn cấp" với phía Nga về việc họ định "thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng với FIFA trong việc chăm sóc toàn bộ các cổ động viên" ra sao. Tuyển Anh đang tập luyện để chuẩn bị thi đấu trong mùa hè này Tuy nhiên, ông thừa nhận là cuộc trao đổi này vẫn chưa diễn ra. Bất chấp việc có vụ tấn công, ông Johnson nói mục tiêu chung trong việc cải thiện quan hệ với Nga vẫn "không thay đổi". Đây là những vấn đề dã được thảo luận trong chuyến đi của ông tới Moscow hồi 12/2017. Vị tướng đánh bại Hitler ‘Thiên sứ’, ‘bùa hộ mệnh’ của Hitler 'Mein Kampf' - Cuốn sách nguy hiểm nhất thế giới? Ông nói Anh vẫn được "nhiều người Nga ngưỡng mộ" và Anh muốn duy trì tình bạn với họ, bởi cuộc tranh cãi là với Điện Kremlin chứ không phải với người Nga. Moscow: 'Anh có thể đã đứng sau vụ Skripal' Trong lúc đó, Đại sứ Anh tại Nga, Laurie Bristow bị cáo buộc là đã làm mất mặt Bộ Ngoại giao Nga tại Moscow khi được gọi lên để thảo luận về vụ Skripal. Một tin tweet của Bộ Ngoại giao Anh nói rằng đại diện của Bộ này đã có mặt, nhưng nói thêm: "Chúng tôi không nhận được lời giải thích thỏa đáng nào về việc làm sao mà một chất độc được sản xuất tại Nga lại được sử dụng trên đất Anh." "Thay vào đó, Nga tiếp tục đưa ra những lời dối trá, những thông tin sai." Dmitry Peskok, phát ngôn viên của Tổng thống Putin, nói: "Có lẽ đây là một bằng chứng hùng hồn khác nữa về sự vô lý, khi mà các câu hỏi được đưa ra nhưng người ta lại không sẵn lòng muốn nghe những câu trả lời." Cảnh sát giúp các điều tra viên chuyển thiết bị tới Salisbury Phát biểu tại cuộc họp, quan chức Bộ Ngoại giao Nga Vladimir Yermakov cho rằng Anh có thể đã đứng đằng sau vụ tấn công. "Hoặc là giới chức Anh không thể bảo vệ được đối tượng khỏi cuộc tấn công ngay trên lãnh thổ nước mình, hoặc họ, cho dù là trực tiếp hay gián tiếp, tôi không cáo buộc bất kỳ ai, đã tổ chức vụ tấn công nhắm vào công dân Nga," ông nói. Ông Yermakov cũng không đồng ý với kết quả điều tra của Anh theo đó nói chất độc Novichok đã được sử dụng trong vụ tấn công. "Việc sử dụng bất kỳ chất độc quân sự nào cũng sẽ dẫn tới những tổn thương nhân mạng ngay lập tức, ngay tại địa điểm trúng độc," ông nói. "Những gì xảy ra tại Salisbury thì khác hẳn." Tại Salisbury, các thanh tra viên từ Tổ chức Chống Vũ khí Hóa học đã tới thu thập chứng cứ, gồm cả các dấu vết tại quán rượu The Mill, nơi cha con ông Skripal đã vào uống trước khi bị trúng độc.

summarize: Ông Boris Johnson phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Anh Hôm 21/03, ông Johnson nói Dân biểu thuộc đảng Lao động Anh, ông Ian Austin "hoàn toàn chính xác" khi nói tổng thống Nga muốn dùng World Cup để "tô điểm" cho "chế độ tàn bạo của ông ta ở Nga". Căng thẳng Anh - Nga tiếp tục lên cao sau khi hai bên tuyên bố trục xuất các nhà ngoại giao của nhau vì vụ cha con ông Sergei Skripal "bị ám sát không chết" bằng "chất độc thần kinh" tại Anh. Ông Boris Johnson, một cựu nhà báo, thường có các phát biểu làm dư luận "dậy sóng". Bàn tròn thứ Năm: Phải chăng xu thế tập quyền đang trở lại? Ngoại trưởng Anh: Nga 'tích trữ các chất độc thần kinh' Nga sắp trục xuất 23 nhà ngoại giao Anh Jeremy Corbyn: 'Đừng kết luận vội vã vụ Skripal' Các quan chức và Hoàng gia Anh sẽ không tới Nga dự World Cup nhưng đội tuyển Anh sẽ vẫn sang. 'Phải bảo đảm an toàn cho cổ động viên Anh' Ông Johnson nói ông sẽ yêu cầu Nga đảm bảo an ninh cho cổ động viên Anh. Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga nói ông Johnson đã "bị đầu độc bằng sự thù hận". Phát ngôn viên Downing Street xác nhận ông ngoại trưởng phát biểu đại diện cho chính phủ Anh, và rằng họ đang làm việc chặt chẽ với cảnh sát để chuẩn bị cho World Cup. Ông Johnson nói rằng điều này "vô cùng quan trọng" khi mà trong số 23 nhà ngoại giao Anh bị trục xuất khỏi Nga có cả người chịu trách nhiệm về vấn đề cổ động viên bóng đá. Đến nay đã có 24 ngàn cổ động viên xứ Anh (England) nộp đơn đi xem World Cup Moscow. U23 Việt Nam giúp V-League được quan tâm? Uzbekistan đã 'ngại' U23 VN thế nào? HLV Park Hang-seo đem U23 đấu Jordan? Số đơn vào cùng thời điểm hồi World Cup Rio 2014 là 94 ngàn. Ông Johnson nói: "Con số này thấp hơn nhiều, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi không quan ngại sâu sắc tới việc họ sẽ được đối xử ra sao." Cảnh sát vẫn đang canh quanh các khu vực ở Salisbury, nơi cha con ông Skripals đã ghé vào Bộ Ngoại giao Anh sẽ ra các khuyến nghị đi lại vào thời điểm gần với kỳ World Cup. Vụ tấn công Salisbury Vấn đề nổi lên trong lúc Ủy ban chuyên trách về đối ngoại thuộc Hạ viện Anh đang bàn thảo về vụ tấn công Salisbury. Nga phải 'giải thích' về vụ đánh độc Skripal London có thêm vụ người Nga 'chết khó hiểu' Cựu điệp viên Nga bị bất tỉnh do chất lạ tại Anh Ông Sergei Skripal và con gái Yulia vẫn đang trong tình trạng nguy kịch trong bệnh viện sau khi bị đầu độc bằng chất Novichok của Nga. Cựu nhân viên tình báo quân đội và con gái được phát hiện nằm gục trên ghế, bất tỉnh hôm 4/3. Hôm thứ Năm, bà Theresa May nói với các lãnh đạo EU rằng tuy nỗ lực ám sát gia đình Skripal xảy ra trên đất Anh, nhưng mối đe dọa từ Nga đặt tất cả các quốc gia châu Âu vào tình thế nguy hiểm. Bà nói tại hội nghị thượng đỉnh Hội đồng châu Âu tại Brussels rằng "Anh quốc sẽ kề vai sát cánh với Eu và Nato để cùng nhau đối diện với những mối đe dọa này," và sẽ nói thêm rằng "Đoàn kết lại, chúng ta sẽ thành công." Trước đó, ông Boris Johnson đã mô tả đây như 'một dấu hiệu' từ Tổng thống Putin rằng "không ai có thể thoát khỏi cánh tay báo thù vươn ra rất dài của Nga". Ông nói: "[Vụ tấn công] là một dấu hiệu cho thấy Tổng thống Putin và nước Nga muốn hăm dọa những người định đào tẩu rằng: 'Đây là điều sẽ xảy ra với ngươi nếu ngươi quyết định hỗ trợ cho một đất nước mang các giá trị khác. Ngươi sẽ bị ám sát." Ông cũng nói rằng Nga chọn Anh để tấn công bởi Anh đã nêu lên sự lộng hành của Nga. Adolf Hitler trên khán đài trong một buổi xem Thế vận hội 1936 Adolf Hitler trở thành lãnh đạo nước Đức vào năm 1933, và đã lợi dụng sự kiện Berlin đăng cai tổ chức Thế vận hội Mùa hè 1936 để tuyên truyền cho chế độ Phát xít. Ông ta đã đưa ra những quy định nhằm đảm bảo rằng toàn bộ các tổ chức thể thao ở Đức đều phải thực hiện chính sách 'chỉ có người Aryan', khiến thế giới phản đối. Anh trả đũa Nga ra sao vì vụ đầu độc điệp viên? Anh sẽ 'trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga' Vụ dùng chất độc thần kinh ở Anh thật 'táo tợn' Bất chấp các đe dọa tẩy chay, kỳ thế vận hội vẫn diễn ra. Phát biểu tại phiên điều trần của ủy ban Hạ viện, ông Austin nói: "Ý tưởng của Putin trong việc trao World Cup cho thủ quân đội chiến thắng; ý tưởng của Putin trong việc dùng sự kiện này để quảng bá, đánh bóng cho chế độ tham nhũng bạo tàn mà ông ta là người phải chịu trách nhiệm, khiến cho tôi thấy rùng rợn." Người ta nghe thấy ông Boris Johnson nói "Tôi e rằng điều đó hoàn toàn chính xác, hoàn toàn chính xác" trong lúc ông Austin phát biểu. Ngoại trưởng Anh sau đó nói thêm: "Sự mô tả của ông về những gì sẽ diễn ra tại World Cup Moscow, ở mọi địa điểm thi đấu, tôi cho rằng việc so sánh với 1936 là hoàn toàn chính xác." "Tôi cho rằng đây là viễn cảnh đáng buồn nôn khi nghĩ về sự vinh quang của ông Putin trong sự kiện thể thao này." 'Trừng phạt đội tuyển là sai lầm' Tuy nhiên, khi ông Austin nói ông tin rằng đội tuyển bóng đá cần phải rút lui khỏi giải đấu, ông Johnson đã không đồng ý. "Cân nhắc mọi lẽ thì sẽ là sai nếu trừng phạt họ [các cổ động viên] hoặc đội bóng, những người đã rất nỗ lực trong suốt một thời gian dài, hy sinh cả cuộc đời vì nó," ông nói. Về vấn đề an toàn cho các cổ động viên, ông Johnson nói ông cần có một "một cuộc trao đổi khẩn cấp" với phía Nga về việc họ định "thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng với FIFA trong việc chăm sóc toàn bộ các cổ động viên" ra sao. Tuyển Anh đang tập luyện để chuẩn bị thi đấu trong mùa hè này Tuy nhiên, ông thừa nhận là cuộc trao đổi này vẫn chưa diễn ra. Bất chấp việc có vụ tấn công, ông Johnson nói mục tiêu chung trong việc cải thiện quan hệ với Nga vẫn "không thay đổi". Đây là những vấn đề dã được thảo luận trong chuyến đi của ông tới Moscow hồi 12/2017. Vị tướng đánh bại Hitler ‘Thiên sứ’, ‘bùa hộ mệnh’ của Hitler 'Mein Kampf' - Cuốn sách nguy hiểm nhất thế giới? Ông nói Anh vẫn được "nhiều người Nga ngưỡng mộ" và Anh muốn duy trì tình bạn với họ, bởi cuộc tranh cãi là với Điện Kremlin chứ không phải với người Nga. Moscow: 'Anh có thể đã đứng sau vụ Skripal' Trong lúc đó, Đại sứ Anh tại Nga, Laurie Bristow bị cáo buộc là đã làm mất mặt Bộ Ngoại giao Nga tại Moscow khi được gọi lên để thảo luận về vụ Skripal. Một tin tweet của Bộ Ngoại giao Anh nói rằng đại diện của Bộ này đã có mặt, nhưng nói thêm: "Chúng tôi không nhận được lời giải thích thỏa đáng nào về việc làm sao mà một chất độc được sản xuất tại Nga lại được sử dụng trên đất Anh." "Thay vào đó, Nga tiếp tục đưa ra những lời dối trá, những thông tin sai." Dmitry Peskok, phát ngôn viên của Tổng thống Putin, nói: "Có lẽ đây là một bằng chứng hùng hồn khác nữa về sự vô lý, khi mà các câu hỏi được đưa ra nhưng người ta lại không sẵn lòng muốn nghe những câu trả lời." Cảnh sát giúp các điều tra viên chuyển thiết bị tới Salisbury Phát biểu tại cuộc họp, quan chức Bộ Ngoại giao Nga Vladimir Yermakov cho rằng Anh có thể đã đứng đằng sau vụ tấn công. "Hoặc là giới chức Anh không thể bảo vệ được đối tượng khỏi cuộc tấn công ngay trên lãnh thổ nước mình, hoặc họ, cho dù là trực tiếp hay gián tiếp, tôi không cáo buộc bất kỳ ai, đã tổ chức vụ tấn công nhắm vào công dân Nga," ông nói. Ông Yermakov cũng không đồng ý với kết quả điều tra của Anh theo đó nói chất độc Novichok đã được sử dụng trong vụ tấn công. "Việc sử dụng bất kỳ chất độc quân sự nào cũng sẽ dẫn tới những tổn thương nhân mạng ngay lập tức, ngay tại địa điểm trúng độc," ông nói. "Những gì xảy ra tại Salisbury thì khác hẳn." Tại Salisbury, các thanh tra viên từ Tổ chức Chống Vũ khí Hóa học đã tới thu thập chứng cứ, gồm cả các dấu vết tại quán rượu The Mill, nơi cha con ông Skripal đã vào uống trước khi bị trúng độc.

world-54789815

https://www.bbc.com/vietnamese/world-54789815

Bầu cử Mỹ 2020: Hình ảnh Donald Trump và Joe Biden qua năm tháng

Tổng thống Donald Trump, 74 tuổi và người thách thức thuộc đảng Dân chủ Joe Biden, 77 tuổi, mỗi người có hơn bảy thập niên kinh nghiệm trong đời sống cá nhân và sự nghiệp.

Dưới đây là những hình ảnh ghi lại một số giai đoạn cuộc đời họ. Thời thanh xuân Donald Trump 18 tuổi trong bộ quân phục, ảnh trong kỷ yếu năm 1964 của Học viện Quân sự New York Sinh ra sau Thế chiến thứ hai, vào tháng 6 năm 1946, Donald John Trump là con thứ tư của ông trùm bất động sản tại New York - Fred Trump và vợ, Mary Anne MacLeod Trump. Mặc dù gia đình giàu có, ông được kỳ vọng sẽ đảm đương những công việc nặng nhọc nhất trong công ty của cha mình và được gửi đến học viện quân sự năm 13 tuổi sau khi ông bắt đầu có những hành vi không đúng đắn ở trường học. Trump theo học tại Đại học Pennsylvania và trở thành người được chọn để nối nghiệp cha trong công việc kinh doanh của gia đình sau khi anh trai ông, Fred, chọn trở thành phi công. Joe Biden, 25 tuổi, năm 1967 Joseph Robinette Biden Jr sinh ra ở Scranton, Pennsylvania năm 1942. Ông là con đầu trong gia đình có 4 người theo Công giáo và là người Mỹ gốc Ireland. Thách thức lớn nhất của cậu trai trẻ Joe là vượt qua trở ngại nói lắp - đã ảnh hưởng đến ông khi vào trung học. Kỹ thuật luyện nói trước gương của ông đã được đền đáp sau vài tháng. Ông Biden theo học tại Đại học Delaware và sau đó là trường luật tại Đại học Syracuse. Sau đó, ông kết hôn với người vợ đầu tiên, Neilia, và bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình ở Wilmington. Thập niên 1970 Donald Trump vào năm 1976 Ông Trump nói rằng ông đã tham gia vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản với khoản vay "nhỏ" với 1 triệu đô la từ cha mình, trước khi gia nhập công ty của Fred Trump. Tại đây, ông đã giúp quản lý danh mục đầu tư mở rộng các khu dân cư ở thành phố New York, cuối cùng nắm quyền kiểm soát công ty. Năm 1971, ông đổi tên công ty thành Trump Organization. Sáu năm sau, Donald Trump kết hôn với người vợ đầu, Ivana Zelnickova, một vận động viên và người mẫu Séc. Donald Jr, Ivanka và Eric là những người con trong cuộc hôn nhân đầu tiên này - hiện giúp vận hành Trump Organization, mặc dù ông vẫn là giám đốc điều hành. Thượng nghị sĩ mới đắc cử Joe Biden tuyên thệ nhậm chức trong bệnh viện, với sự chăm sóc của bố vợ Robert Hunter và con trai Beau Biden đang hồi phục Joe Biden đang háo hức chờ đợi để được vào Thượng viện Hoa Kỳ, sau khi được chọn vào năm 1972, cũng vào lúc bi kịch xảy ra. Vợ và con gái sơ sinh Naomi của ông đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe hơi. Hai đứa con trai của ông là Beau và Hunter bị thương nặng. Ông Biden nổi tiếng với việc tuyên thệ nhậm chức trong nhiệm kỳ đầu tiên với tư cách là thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ từ phòng bệnh của hai đứa con trai mới chập chững biết đi của mình. Những năm 1980 Donald Trump bay khắp thành phố New York trên trực thăng riêng của mình vào tháng 8 năm 1987 Vào cuối thập niên 1970, ông Trump đã đẩy mạnh tham vọng, chuyển trọng tâm tài sản của mình từ Brooklyn và Queens sang Manhattan hào nhoáng. Sau khi mua lại một khách sạn đã xuống cấp và biến hóa nó thành Grand Hyatt, ông đã xây dựng cơ ngơi nổi tiếng nhất của Trump - Tòa tháp Trump 68 tầng trên Đại lộ số 5, được mở cửa vào năm 1983. Các bất động sản nổi tiếng khác mang tên ông theo sau - Trump Place, Trump World Tower, Trump International Hotel và Tower - và thương hiệu quyền lực của ông bắt đầu thu hút sự quan tâm của giới truyền thông. Nhưng không phải mọi thứ mà ông chạm vào đều hóa thành vàng. Các dự án kinh doanh của ông Trump đã khiến cho 4 doanh nghiệp của ông nộp đơn phá sản. Thượng nghị sĩ Biden với vợ - Jill, trong một cuộc họp báo, tuyên bố rút khỏi cuộc đua tổng thống Trong 14 năm đầu tiên ở Washington, Biden đã xây dựng lại đời sống riêng của mình sau cái chết của vợ và con gái. Ông cam kết mang lại cho các con trai mình một cuộc sống bình thường, và đi lại hàng ngày từ ngôi nhà của gia đình ở Delaware đến Washington DC làm việc. Cuối cùng, ông đã tái hôn với giáo viên Jill Jacobs, cùng có với nhau một người con khác, Ashley. Ông Biden tạo lập vị trí tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện, và bắt đầu tạo dựng danh tiếng tầm quốc gia. Năm 1987, ông khởi sự hành trình đến ghế tổng thống nhưng phải rút lui sau khi bị lãnh đạo Đảng Lao động Anh lúc bấy giờ là Neil Kinnock cáo buộc đạo văn bài phát biểu. Thập niên 1990 Ông Trump tham dự cuộc họp báo Hoa hậu Hoa Kỳ và Hoa hậu thiếu niên Hoa Kỳ ở New York, tháng 1 năm 1999 Tài sản đồ sộ không đủ với Trump, người đã lấn sân sang lĩnh vực giải trí, với một loạt các cuộc thi sắc đẹp vào năm 1996: Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Hoa Kỳ và Hoa hậu Thiếu niên Hoa Kỳ. Về đời tư, sau khi chia tay Ivana, ông kết hôn với nữ diễn viên Marla Maples vào năm 1993. Họ có với nhau một người con gái, Tiffany, trước khi ly hôn nhau vào năm 1999 - cùng năm cha ông Trump qua đời. "Cha tôi là nguồn cảm hứng của tôi," ông Trump nói vào thời điểm đó. Thượng nghị sĩ Joe Biden và Ted Kennedy trong phiên điều trần vụ Clarence Thomas Vào ngày 11 tháng 10 năm 1991, công chúng Hoa Kỳ dán mắt vào TV khi Anita Hill, một giáo sư luật tại Đại học Oklahoma, điều trần trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện. Ủy ban tổ chức một buổi điều trần về việc đề cử Clarence Thomas của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Bà Hill cáo buộc ông Clarence đã quấy rối tình dục bà nhiều lần khi cả hai còn làm việc cho chính quyền Reagan. Với tư cách là chủ tịch của ủy ban, Joe Biden đứng đầu điều phối phiên điều trần. Việc xử lý bằng chứng của bà Hill vốn đã bị chỉ trích từ lâu. Phiên điều trần được tiến hành bởi một hội đồng toàn đàn ông, toàn da trắng và một số phụ nữ dường như sẵn sàng hỗ trợ cho lời khai của bà Hill đã không được ông Biden gọi đến để làm chứng. Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 4 năm 2019, ông Biden nói rằng ông "rất tiếc vì cách bà ấy đã bị đối xử". Thập niên 2000 Donald Trump và Melania Trump (Melania Knauss) vào năm 1998 Năm 2003, ông Trump tổ chức một chương trình truyền hình thực tế mới để thể hiện danh tiếng của mình vừa là một doanh nhân vừa là một nhân vật truyền thông. Chương trình này được gọi là Người học việc. Chương trình có các thí sinh cạnh tranh cho một suất vào vị trí quản lý trong đế chế thương mại của ông Trump. Trump đã tổ chức được 14 mùa và tuyên bố trong một bản công khai tài chính rằng ông đã trả tổng cộng 213 triệu đôla trong suốt thời gian chương trình lên sóng. Trong khi đó, vào năm 2005, ông kết hôn với người vợ hiện tại, Melania Knauss, một người mẫu gốc Nam Tư. Cặp đôi có một con trai là Barron William Trump. Joe Biden phát biểu trên sân khấu sau khi được Barack Obama giới thiệu là người đồng hành ứng cử vị trí phó tổng thống tại một sự kiện ở Springfield, Illinois Ông Biden đã có thêm một cơ hội ở nhiệm kỳ tổng thống vào năm 2008 trước khi từ bỏ cuộc đua. Nhưng khi chiến dịch tranh cử không thành công, ông ấy lại tái xuất vào cuối năm đó với một vai trò bảo đảm cho ông cho có sự nổi bật tầm quốc tế. Vào ngày 23 tháng 8 năm 2008, ông Obama đã giới thiệu Joe Biden với tư cách là người đứng cùng liên danh trong cuộc đua tổng thống. Đó là một liên danh chiến thắng và cả hai cuối cùng đã phục vụ trong hai nhiệm kỳ, thiết lập một mối quan hệ làm việc thân thiết, mà ông Biden thường gọi ông Obama là "em trai". Thập niên 2010 Tổng thống Donald Trump chỉ vào con trai Barron trong ngày nhậm chức ở Washington năm 2017, cùng với Đệ nhất phu nhân Melania Mãi đến tháng 6/2015, ông Trump mới chính thức tuyên bố bước vào cuộc đua vào Nhà Trắng. Chiến dịch tranh cử tổng thống của ông bị rung chuyển bởi những tranh cãi, gồm sự xuất hiện của một đoạn ghi âm từ năm 2005, ghi lại việc ông đưa ra những nhận xét không đúng đắn về phụ nữ và những tuyên bố, bao gồm của các thành viên trong đảng của ông, rằng ông không phù hợp với cương vị tổng thống. Nhưng ông luôn nói với đội quân những người ủng hộ mình rằng ông bất chấp các cuộc thăm dò dư luận, đưa ra kết quả chủ yếu là ông theo sau đối thủ đảng Dân chủ Hillary Clinton. Ông nói nhiệm kỳ tổng thống của mình sẽ giáng một đòn mạnh vào hệ thống chính trị và "tháo nước bùn lầy" ở Washington. Ông đã lấy cảm hứng từ chiến dịch đã thành công đưa Anh ra khỏi Liên minh châu Âu, nói rằng ông sẽ thực hiện "Brexit lần 10". Bất chấp hầu hết các dự đoán, ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016. Ông nhậm chức tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ ngày 20/1/2017. Biểu cảm của Barack Obama và Joe Biden khi thủ tướng Ireland, Brian Cowen, phát biểu trong Lễ tân Ngày Thánh Patrick hàng năm tại Nhà Trắng vào năm 2010 Trong một buổi lễ bất ngờ vào những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống, ông Obama đã trao tặng ông Biden Huân chương tự do của tổng thống - danh hiệu cao quý nhất với một công dân Mỹ. "Biết Joe Biden là biết yêu thương không giả tạo, phục vụ không vị kỷ và sống trọn vẹn", tổng thống lúc bấy giờ nói. Đó là một đồng hành thành công, nhưng không phải là không có sang chấn đối với ông Biden, khi con trai lớn của ông - Beau chết vì ung thư não vào năm 2015 ở tuổi 46. Beau Bidenđược coi là một ngôi sao đang lên của chính trường Hoa Kỳ và đã có ý định tranh cử Thống đốc tiểu bang Delaware năm 2016. Năm 2020 Tổng thống Donald Trump tháo khẩu trang khi trở về Nhà Trắng từ Trung tâm Y tế Walter Reed vào ngày 5 tháng 10, sau khi nằm viện ba ngày vì virus corona. Chiến dịch tái tranh cử của ông Trump được tiến hành trong bối cảnh đại dịch virus cororna - khiến 230.000 người Mỹ đã chết và bản thân tổng thống cũng bị nhiễm bệnh. Đệ nhất phu nhân Melania Trump, con trai của họ -Barron cùng với một số nhân viên tại Nhà Trắng cũng bị nhiễm virus. Trong những ngày trước cuộc bầu cử vào ngày 3 tháng 11, Trump kêu gọi các tiểu bang tránh việc đóng cửa, khi ông tiếp tục lịch trình tổ chức vận động tranh cử của mình ở các tiểu bang chiến địa. Joe Biden trả lời báo chí tại Sân bay Quốc tế Erie ở Pennsylvania trước khi trở về Delaware vào ngày 10 tháng 10 Sự chia rẽ giữa hai ứng cử viên tổng thống về virus corona trở nên sâu sắc, với việc ông Biden cho rằng cách tổng thống Trump xử lý làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng virus corona và là một "sự sỉ nhục" đối với các nạn nhân của virus này. "Ngay cả khi tôi giành chiến thắng, sẽ phải làm việc rất vất vả để chấm dứt đại dịch này", ông nói. "Tôi hứa điều này: Chúng ta sẽ bắt đầu làm những điều đúng đắn ngay vào ngày đầu tiên." Hơn 90 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu sớm, nhiều người trong số họ bầu qua đường bưu điện, con số khiến quốc gia này có tỷ lệ cử tri đi bầu cao nhất trong suốt một thế kỷ. Hình ảnh có bản quyền Frank Snepp: 'Ông Trump không hề chống cộng sản hay chống TQ' Bầu cử 2020: Vì sao chúng tôi ủng hộ TT Trump và Đảng Cộng hoà? Cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nói nước Mỹ đang đi sai hướng Jonathan London: '2020 là bầu cử quan trọng nhất lịch sử Hoa Kỳ' Tâm tư một nữ cử tri Mỹ gốc Việt ủng hộ Tổng thống Donald Trump Carl Thayer: 'TQ sẵn sàng đối phó với bất kỳ ai đắc cử TT Mỹ' Cử tri Mỹ ở Thái Lan: 'đi bầu để bảo vệ nền dân chủ' Cử tri Lý Văn Quý: ‘Nếu tái đắc cử, TT Trump sẽ làm nước Mỹ hùng cường’ Bấm vào để đọc thêm về bầu cử Mỹ 2020

summarize: Dưới đây là những hình ảnh ghi lại một số giai đoạn cuộc đời họ. Thời thanh xuân Donald Trump 18 tuổi trong bộ quân phục, ảnh trong kỷ yếu năm 1964 của Học viện Quân sự New York Sinh ra sau Thế chiến thứ hai, vào tháng 6 năm 1946, Donald John Trump là con thứ tư của ông trùm bất động sản tại New York - Fred Trump và vợ, Mary Anne MacLeod Trump. Mặc dù gia đình giàu có, ông được kỳ vọng sẽ đảm đương những công việc nặng nhọc nhất trong công ty của cha mình và được gửi đến học viện quân sự năm 13 tuổi sau khi ông bắt đầu có những hành vi không đúng đắn ở trường học. Trump theo học tại Đại học Pennsylvania và trở thành người được chọn để nối nghiệp cha trong công việc kinh doanh của gia đình sau khi anh trai ông, Fred, chọn trở thành phi công. Joe Biden, 25 tuổi, năm 1967 Joseph Robinette Biden Jr sinh ra ở Scranton, Pennsylvania năm 1942. Ông là con đầu trong gia đình có 4 người theo Công giáo và là người Mỹ gốc Ireland. Thách thức lớn nhất của cậu trai trẻ Joe là vượt qua trở ngại nói lắp - đã ảnh hưởng đến ông khi vào trung học. Kỹ thuật luyện nói trước gương của ông đã được đền đáp sau vài tháng. Ông Biden theo học tại Đại học Delaware và sau đó là trường luật tại Đại học Syracuse. Sau đó, ông kết hôn với người vợ đầu tiên, Neilia, và bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình ở Wilmington. Thập niên 1970 Donald Trump vào năm 1976 Ông Trump nói rằng ông đã tham gia vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản với khoản vay "nhỏ" với 1 triệu đô la từ cha mình, trước khi gia nhập công ty của Fred Trump. Tại đây, ông đã giúp quản lý danh mục đầu tư mở rộng các khu dân cư ở thành phố New York, cuối cùng nắm quyền kiểm soát công ty. Năm 1971, ông đổi tên công ty thành Trump Organization. Sáu năm sau, Donald Trump kết hôn với người vợ đầu, Ivana Zelnickova, một vận động viên và người mẫu Séc. Donald Jr, Ivanka và Eric là những người con trong cuộc hôn nhân đầu tiên này - hiện giúp vận hành Trump Organization, mặc dù ông vẫn là giám đốc điều hành. Thượng nghị sĩ mới đắc cử Joe Biden tuyên thệ nhậm chức trong bệnh viện, với sự chăm sóc của bố vợ Robert Hunter và con trai Beau Biden đang hồi phục Joe Biden đang háo hức chờ đợi để được vào Thượng viện Hoa Kỳ, sau khi được chọn vào năm 1972, cũng vào lúc bi kịch xảy ra. Vợ và con gái sơ sinh Naomi của ông đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe hơi. Hai đứa con trai của ông là Beau và Hunter bị thương nặng. Ông Biden nổi tiếng với việc tuyên thệ nhậm chức trong nhiệm kỳ đầu tiên với tư cách là thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ từ phòng bệnh của hai đứa con trai mới chập chững biết đi của mình. Những năm 1980 Donald Trump bay khắp thành phố New York trên trực thăng riêng của mình vào tháng 8 năm 1987 Vào cuối thập niên 1970, ông Trump đã đẩy mạnh tham vọng, chuyển trọng tâm tài sản của mình từ Brooklyn và Queens sang Manhattan hào nhoáng. Sau khi mua lại một khách sạn đã xuống cấp và biến hóa nó thành Grand Hyatt, ông đã xây dựng cơ ngơi nổi tiếng nhất của Trump - Tòa tháp Trump 68 tầng trên Đại lộ số 5, được mở cửa vào năm 1983. Các bất động sản nổi tiếng khác mang tên ông theo sau - Trump Place, Trump World Tower, Trump International Hotel và Tower - và thương hiệu quyền lực của ông bắt đầu thu hút sự quan tâm của giới truyền thông. Nhưng không phải mọi thứ mà ông chạm vào đều hóa thành vàng. Các dự án kinh doanh của ông Trump đã khiến cho 4 doanh nghiệp của ông nộp đơn phá sản. Thượng nghị sĩ Biden với vợ - Jill, trong một cuộc họp báo, tuyên bố rút khỏi cuộc đua tổng thống Trong 14 năm đầu tiên ở Washington, Biden đã xây dựng lại đời sống riêng của mình sau cái chết của vợ và con gái. Ông cam kết mang lại cho các con trai mình một cuộc sống bình thường, và đi lại hàng ngày từ ngôi nhà của gia đình ở Delaware đến Washington DC làm việc. Cuối cùng, ông đã tái hôn với giáo viên Jill Jacobs, cùng có với nhau một người con khác, Ashley. Ông Biden tạo lập vị trí tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện, và bắt đầu tạo dựng danh tiếng tầm quốc gia. Năm 1987, ông khởi sự hành trình đến ghế tổng thống nhưng phải rút lui sau khi bị lãnh đạo Đảng Lao động Anh lúc bấy giờ là Neil Kinnock cáo buộc đạo văn bài phát biểu. Thập niên 1990 Ông Trump tham dự cuộc họp báo Hoa hậu Hoa Kỳ và Hoa hậu thiếu niên Hoa Kỳ ở New York, tháng 1 năm 1999 Tài sản đồ sộ không đủ với Trump, người đã lấn sân sang lĩnh vực giải trí, với một loạt các cuộc thi sắc đẹp vào năm 1996: Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Hoa Kỳ và Hoa hậu Thiếu niên Hoa Kỳ. Về đời tư, sau khi chia tay Ivana, ông kết hôn với nữ diễn viên Marla Maples vào năm 1993. Họ có với nhau một người con gái, Tiffany, trước khi ly hôn nhau vào năm 1999 - cùng năm cha ông Trump qua đời. "Cha tôi là nguồn cảm hứng của tôi," ông Trump nói vào thời điểm đó. Thượng nghị sĩ Joe Biden và Ted Kennedy trong phiên điều trần vụ Clarence Thomas Vào ngày 11 tháng 10 năm 1991, công chúng Hoa Kỳ dán mắt vào TV khi Anita Hill, một giáo sư luật tại Đại học Oklahoma, điều trần trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện. Ủy ban tổ chức một buổi điều trần về việc đề cử Clarence Thomas của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Bà Hill cáo buộc ông Clarence đã quấy rối tình dục bà nhiều lần khi cả hai còn làm việc cho chính quyền Reagan. Với tư cách là chủ tịch của ủy ban, Joe Biden đứng đầu điều phối phiên điều trần. Việc xử lý bằng chứng của bà Hill vốn đã bị chỉ trích từ lâu. Phiên điều trần được tiến hành bởi một hội đồng toàn đàn ông, toàn da trắng và một số phụ nữ dường như sẵn sàng hỗ trợ cho lời khai của bà Hill đã không được ông Biden gọi đến để làm chứng. Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 4 năm 2019, ông Biden nói rằng ông "rất tiếc vì cách bà ấy đã bị đối xử". Thập niên 2000 Donald Trump và Melania Trump (Melania Knauss) vào năm 1998 Năm 2003, ông Trump tổ chức một chương trình truyền hình thực tế mới để thể hiện danh tiếng của mình vừa là một doanh nhân vừa là một nhân vật truyền thông. Chương trình này được gọi là Người học việc. Chương trình có các thí sinh cạnh tranh cho một suất vào vị trí quản lý trong đế chế thương mại của ông Trump. Trump đã tổ chức được 14 mùa và tuyên bố trong một bản công khai tài chính rằng ông đã trả tổng cộng 213 triệu đôla trong suốt thời gian chương trình lên sóng. Trong khi đó, vào năm 2005, ông kết hôn với người vợ hiện tại, Melania Knauss, một người mẫu gốc Nam Tư. Cặp đôi có một con trai là Barron William Trump. Joe Biden phát biểu trên sân khấu sau khi được Barack Obama giới thiệu là người đồng hành ứng cử vị trí phó tổng thống tại một sự kiện ở Springfield, Illinois Ông Biden đã có thêm một cơ hội ở nhiệm kỳ tổng thống vào năm 2008 trước khi từ bỏ cuộc đua. Nhưng khi chiến dịch tranh cử không thành công, ông ấy lại tái xuất vào cuối năm đó với một vai trò bảo đảm cho ông cho có sự nổi bật tầm quốc tế. Vào ngày 23 tháng 8 năm 2008, ông Obama đã giới thiệu Joe Biden với tư cách là người đứng cùng liên danh trong cuộc đua tổng thống. Đó là một liên danh chiến thắng và cả hai cuối cùng đã phục vụ trong hai nhiệm kỳ, thiết lập một mối quan hệ làm việc thân thiết, mà ông Biden thường gọi ông Obama là "em trai". Thập niên 2010 Tổng thống Donald Trump chỉ vào con trai Barron trong ngày nhậm chức ở Washington năm 2017, cùng với Đệ nhất phu nhân Melania Mãi đến tháng 6/2015, ông Trump mới chính thức tuyên bố bước vào cuộc đua vào Nhà Trắng. Chiến dịch tranh cử tổng thống của ông bị rung chuyển bởi những tranh cãi, gồm sự xuất hiện của một đoạn ghi âm từ năm 2005, ghi lại việc ông đưa ra những nhận xét không đúng đắn về phụ nữ và những tuyên bố, bao gồm của các thành viên trong đảng của ông, rằng ông không phù hợp với cương vị tổng thống. Nhưng ông luôn nói với đội quân những người ủng hộ mình rằng ông bất chấp các cuộc thăm dò dư luận, đưa ra kết quả chủ yếu là ông theo sau đối thủ đảng Dân chủ Hillary Clinton. Ông nói nhiệm kỳ tổng thống của mình sẽ giáng một đòn mạnh vào hệ thống chính trị và "tháo nước bùn lầy" ở Washington. Ông đã lấy cảm hứng từ chiến dịch đã thành công đưa Anh ra khỏi Liên minh châu Âu, nói rằng ông sẽ thực hiện "Brexit lần 10". Bất chấp hầu hết các dự đoán, ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016. Ông nhậm chức tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ ngày 20/1/2017. Biểu cảm của Barack Obama và Joe Biden khi thủ tướng Ireland, Brian Cowen, phát biểu trong Lễ tân Ngày Thánh Patrick hàng năm tại Nhà Trắng vào năm 2010 Trong một buổi lễ bất ngờ vào những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống, ông Obama đã trao tặng ông Biden Huân chương tự do của tổng thống - danh hiệu cao quý nhất với một công dân Mỹ. "Biết Joe Biden là biết yêu thương không giả tạo, phục vụ không vị kỷ và sống trọn vẹn", tổng thống lúc bấy giờ nói. Đó là một đồng hành thành công, nhưng không phải là không có sang chấn đối với ông Biden, khi con trai lớn của ông - Beau chết vì ung thư não vào năm 2015 ở tuổi 46. Beau Bidenđược coi là một ngôi sao đang lên của chính trường Hoa Kỳ và đã có ý định tranh cử Thống đốc tiểu bang Delaware năm 2016. Năm 2020 Tổng thống Donald Trump tháo khẩu trang khi trở về Nhà Trắng từ Trung tâm Y tế Walter Reed vào ngày 5 tháng 10, sau khi nằm viện ba ngày vì virus corona. Chiến dịch tái tranh cử của ông Trump được tiến hành trong bối cảnh đại dịch virus cororna - khiến 230.000 người Mỹ đã chết và bản thân tổng thống cũng bị nhiễm bệnh. Đệ nhất phu nhân Melania Trump, con trai của họ -Barron cùng với một số nhân viên tại Nhà Trắng cũng bị nhiễm virus. Trong những ngày trước cuộc bầu cử vào ngày 3 tháng 11, Trump kêu gọi các tiểu bang tránh việc đóng cửa, khi ông tiếp tục lịch trình tổ chức vận động tranh cử của mình ở các tiểu bang chiến địa. Joe Biden trả lời báo chí tại Sân bay Quốc tế Erie ở Pennsylvania trước khi trở về Delaware vào ngày 10 tháng 10 Sự chia rẽ giữa hai ứng cử viên tổng thống về virus corona trở nên sâu sắc, với việc ông Biden cho rằng cách tổng thống Trump xử lý làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng virus corona và là một "sự sỉ nhục" đối với các nạn nhân của virus này. "Ngay cả khi tôi giành chiến thắng, sẽ phải làm việc rất vất vả để chấm dứt đại dịch này", ông nói. "Tôi hứa điều này: Chúng ta sẽ bắt đầu làm những điều đúng đắn ngay vào ngày đầu tiên." Hơn 90 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu sớm, nhiều người trong số họ bầu qua đường bưu điện, con số khiến quốc gia này có tỷ lệ cử tri đi bầu cao nhất trong suốt một thế kỷ. Hình ảnh có bản quyền Frank Snepp: 'Ông Trump không hề chống cộng sản hay chống TQ' Bầu cử 2020: Vì sao chúng tôi ủng hộ TT Trump và Đảng Cộng hoà? Cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nói nước Mỹ đang đi sai hướng Jonathan London: '2020 là bầu cử quan trọng nhất lịch sử Hoa Kỳ' Tâm tư một nữ cử tri Mỹ gốc Việt ủng hộ Tổng thống Donald Trump Carl Thayer: 'TQ sẵn sàng đối phó với bất kỳ ai đắc cử TT Mỹ' Cử tri Mỹ ở Thái Lan: 'đi bầu để bảo vệ nền dân chủ' Cử tri Lý Văn Quý: ‘Nếu tái đắc cử, TT Trump sẽ làm nước Mỹ hùng cường’ Bấm vào để đọc thêm về bầu cử Mỹ 2020

160822_laos_donsahong

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/08/160822_laos_donsahong

Trách nhiệm pháp lý của chính phủ Lào

Chính phủ Lào luôn mong muốn trở thành “bình ắc quy của khu vực Đông Nam Á” vì nếu làm được như vậy, họ có điều kiện để phát triển nền kinh tế của họ.

Biểu tình phản đối dự án đập Don Sahon Để đạt được mục tiêu này, Lào có kế hoạch xây dựng khoảng 70 đập thủy điện trên cả dòng chính lẫn dòng nhánh của sông Mekong. Tuy nhiên, có rất ít hoặc gần như không có quy hoạch về môi trường trong kế hoạch phát triển thủy điện của Chính phủ Lào. Điều này đã gây ra tranh cãi về những mâu thuẫn giữa một bên là chính sách phát triển kinh tế của Lào với một bên là việc gìn giữ, bảo vệ môi trường đối với khu vực hạ lưu sông Mekong. Năm 2011, Chính phủ Lào đã cho xây dựng đập Xayaburi - con đập đầu tiên được xây dựng trên dòng chính sông Mekong. Trong dự án xây đập Xayaburi này, Chính phủ Lào đã “phớt lờ” các nghĩa vụ quy định trong luật pháp quốc tế, khu vực cũng như của chính quốc gia này về việc phải thực hiện những đánh giá đầy đủ liên quan đến tác động môi trường sinh thái, cũng như tác động đối với các vấn đề kinh tế - xã hội tại khu vực hạ lưu khi mà con đập ở phía thượng lưu sông Mekong được xây dựng. Cũng giống như đập Xayaburi, đập Don Sahong đang được tiến hành xây dựng mà không có sự đánh giá môi trường thích hợp hoặc biện pháp bảo vệ môi trường và cũng không thực hiện yêu cầu tham vấn khu vực. Bài viết này nhằm chỉ ra những tác động của Don Sahong, đồng thời chỉ các nghĩa vụ pháp lý mà chính phủ Lào phải thực hiện trước khi cho phép xây dựng các dự án đập Don Sahong, bởi hai lý do: thứ nhất, đây là một đập nằm trên dòng chính của sông Mekong, nên buộc phải thực hiện quá trình tham vấn khu vực theo Hiệp định Mekong năm 1995, thứ hai, các quyền con người phải được tôn trọng trong suốt quá trình xây dựng và hoạt động của dự án này. Ảnh hưởng môi trường Theo kế hoạch xây dựng thủy điện của Chính phủ Lào, vị trí của đập Don Sahong nằm trong khu vực Siphandone của Nam Lào. Con đập sẽ được đặt ở vị trí cách hơn 2 km về phía thượng nguồn biên giới Lào - Campuchia và ở cuối hạ lưu của kênh Hou Sahong. Theo đề xuất của Lào, con đập này sẽ có độ cao 32 mét và sử dụng dòng chảy tự nhiên của thác Khôn để cung cấp nguồn thủy điện có công suất 32 MW. Các công trình trên sông sẽ ảnh hưởng tới môi trường Bằng cách ngăn chặn toàn bộ kênh Hou Sahong, đập Don Sahong đe dọa một trong những khu vực di cư quan trọng nhất của nhiều loài cá trong lưu vực sông Mekong. Con đập này cũng sẽ ảnh hưởng nhiều đến tiềm năng thủy sản vùng Nam Lào, đe dọa sinh kế cũng như nguồn thực phẩm cho những người dân sống dựa vào nguồn nước của sông Mekong ở Lào, Campuchia, Việt Nam và Thái Lan. Công ty thực hiện việc xây dựng dự án Don Sahong đến từ Malaysia là Mega First Corporation Berhad (MFCB). Dự án lúc khởi đầu là do Công ty điện Don Sahong, Ltd (DSPC) thực hiện. Công ty này có 70% cổ phần do MFCB nắm giữ và 30% còn lại do IJM Corporation Berhad nắm giữ. Tuy nhiên, vào tháng 9/2010, MFCB đã mua lại toàn bộ số cổ phần tại DSPC của IJM và trở thành cổ đông duy nhất của dự án. Cho đến nay, chưa có hợp đồng mua bán điện nào của dự án này đã được ký kết, tuy nhiên cũng có những thông tin khác nhau về công ty mua điện của dự án Don Sahong. Chính phủ Lào tuyên bố rằng “dự án thủy điện này sẽ cung cấp điện cho toàn bộ khu vực Champasak và các tỉnh lân cận, để đáp ứng cho việc gia tăng nhu cầu điện trước những yêu cầu của việc phát triển kinh tế” và “dự án Don Sahong là một trong những dự án thủy điện đầu tiên mà Chính phủ Lào đang khuyến khích các nhà đầu tư để sản xuất năng lượng sạch cho tiêu dùng trong nước”. Trung Quốc đã xây nhiều đập trên thượng nguồn Như vậy đang có sự mâu thuẫn giữa một bên là mục tiêu bảo vệ môi trường và một bên là mục tiêu phát triển các dự án thủy điện trong chính sách phát triển của Lào. Nếu muốn thực hiện được điều này, Chính phủ Lào cần phải hợp tác chặt chẽ với các nước trong khu vực trong việc đánh giá tác động về môi trường của các dự án xây đập thủy điện, cũng như đưa ra các giải pháp, bao gồm cả dự án Don Sahong này. Việc đánh giá tác động môi trường, cũng như các thông tin của nó cần phải được công khai và minh bạch đối với các quốc gia bị tác động như Việt Nam, Campuchia để giảm thiểu tối đa tác hại đến môi trường, đồng thời có thể tăng cường hợp tác trong việc phát triển bền vững. Gần hai thập kỷ trước đây, năm 1995, bốn quốc gia hạ lưu sông Mekong bao gồm Campuchia, Lào, Thái Lan, và Việt Nam đã ký kết Hiệp định về Hợp tác vì sự phát triển bền vững sông Mekong (gọi tắt là Hiệp định Mekong). Hiệp định Mekong thành lập Ủy hội sông Mekong (MRC), được giao nhiệm vụ thực hiện các thỏa thuận và phát triển thủ tục đối thoại liên chính phủ. Các quốc gia ven sông Mekong đã đồng ý thực hiện việc thông báo, tham khảo ý kiến và tìm kiếm thỏa thuận với nhau trước khi thực hiện một hành động mà sẽ có tác động đáng kể đến dòng chảy chính của sông Mekong. MRC đã ban hành thủ tục Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận (PNPCA) theo đó thiết lập cách thức mà thông tin phải được chia sẻ trước khi một quốc gia ven sông thực hiện một dự án sử dụng nguồn nước của Mekong. Theo quy định của Hiệp định Mekong, nếu dự án xây đập thỏa mãn yêu cầu như một “đề xuất sử dụng nước” trong lưu vực của dòng chính Mekong vào mùa khô, thì Chính phủ Lào phải bắt đầu quá trình tham vấn trước với bốn quốc gia thành viên của MRC. Một dự án thủy điện như Don Sahong sẽ chuyển hướng dòng nước trong suốt cả năm, nên bắt buộc phải có quá trình tham vấn trước. Chính phủ Lào luôn đưa ra quan điểm rằng dự án Don Sahong nằm trên dòng nhánh, chứ không phải nằm trên dòng chính. Đối với dự án đề xuất sử dụng nước trên dòng nhánh, chỉ cần thông báo cho các nước thành viên khác của MRC mà thôi. Tuy nhiên, trong Bản đánh giá môi trường chiến lược (SEA) do MRC thực hiện năm 2010 và trong Bản đánh giá tác động môi trường (EIA) đối với các con đập do Ban thư ký MRC soạn thảo đã nói rõ dự án Don Sahong không phải là nằm ở dòng nhánh, và việc xây dựng dự án này phải thực hiện quy trình PNPCA. Vì thế, việc xây dựng đập Don Sahong mà không có thỏa thuận trước với các quốc gia thành viên của Hiệp định Mekong là vi phạm nguyên tắc thiện chí, minh bạch thông tin được quy định trong quy trình PNPCA. Việc xây dựng Don Sahong như vậy cũng vi phạm tinh thần “hợp tác và tương trợ lẫn nhau” mà Chính phủ Lào đã cam kết khi tham gia ký kết Hiệp định Mekong năm 1995 và trong Hội nghị thượng đỉnh 4 quốc gia khu vực hạ lưu Mekong năm 2010. Nếu Chính phủ Lào cho xây dựng Don Sahong mà không thực hiện quy trình PNPCA thì rõ ràng chính phủ Lào đã vi phạm nghĩa vụ thiện chí được quy định rõ ràng cả trong Công ước Vienna về luật điều ước quốc tế năm 1969 , cũng như trong các luật tập quán quốc tế về sử dụng các nguồn nước quốc tế. Chính phủ Lào cho biết, hiện nước này đang trong quá trình tiến hành đánh giá tác động môi trường (EIA) và đánh giá tác động xã hội (SIA) cho đập Don Sahong. Tuy nhiên, các tài liệu này đã không được công bố công khai. Theo luật pháp quốc tế cũng như luật pháp Lào và Malaysia, các công ty và Chính phủ Lào phải chuẩn bị sẵn sàng những đánh giá, bao gồm các cộng đồng bị tác động và các bên liên quan có cơ hội để tham gia vào việc đánh giá tác động này. Tuy nhiên, cho đến nay, Chính phủ Lào và chủ đầu tư xây đập Don Sahong đều chưa thực hiện những yêu cầu trên. Luật Chất lượng môi trường của Malaysia (EQA) năm 1974 yêu cầu các dự án như đập thủy điện, có những tác động đáng kể đến chất lượng môi trường phải tuân thủ Hướng dẫn chi tiết thực hiện EIA trong đó nêu rõ phải bao gồm cả sự tham gia của cộng đồng cũng như các ý kiến phản biện. Một phần của các thủ tục này bao gồm việc phát hành các báo cáo EIA cho công chúng. Tương tự như vậy, Luật Bảo vệ môi trường của Lào yêu cầu EIA phải có sự tham gia của chính quyền địa phương, các tổ chức quần chúng, và người dân sống trong vùng có khả năng bị ảnh hưởng khi dự án hoạt động. Người dân sống trong vùng bị ảnh hưởng cũng có quyền tham gia vào các cuộc họp tham khảo ý kiến các cấp về đánh giá môi trường. Tác động của Don Sahong đối với khu vực hạ nguồn là rất lớn. Vì vậy, việc xây dựng dự án này cần phải có một Đánh giá tác động môi trường (EIA) xuyên biên giới. Đây là một phần trong nghĩa vụ không gây hại của một quốc gia đối với các quốc gia khác trong việc sử dụng nguồn nước quốc tế như Mekong. Cho đến nay, không có đánh giá xuyên biên giới nào đã thực hiện cho dự án Don Sahong, mặc dù đó là yêu cầu cần thiết của cả luật pháp quốc tế cũng như luật quốc gia của Lào và Malaysia. Khía cạnh nhân quyền Ủy ban Nhân quyền của Malaysia (viết tắt là SUHAKAM), được công nhận bởi Ủy ban Điều phối quốc tế liên quốc gia của Liên hiệp quốc và thẩm quyền của Ủy ban này được quy định bởi Đạo luật SUHAKAM năm 1999 của Malaysia, trong đó cho phép Ủy ban này điều tra các khiếu nại về nhân quyền, bao gồm cả khiếu nại về hoạt động kinh doanh liên quan đến vấn đề nhân quyền. SUHAKAM đã tuyên bố vào tháng 6 năm 2013 rằng các vấn đề nhân quyền liên quan đến các dự án kinh doanh là một trong năm chương trình nghị sự chính của họ. Ủy ban này đã nhận được 39 khiếu nại đối với các công ty từ năm 2007 đến năm 2012, bao gồm cả các khiếu nại chống lại việc “xâm phạm và làm ảnh hưởng đến đất đai bản địa của các công ty khai thác gỗ, việc không cho công nhân có ngày nghỉ, chậm trả lương cho công nhân của người sử dụng lao động, cũng như sa thải công nhân vì lý do họ bị bệnh tật hoặc đang mang thai”. Cộng đồng dân cư bản địa đã nộp đơn khiếu nại đối với các công ty và chính phủ liên quan đến việc xây dựng đập thủy điện và việc bồi thường tái định cư cho việc xây dựng đập đó. SUHAKAM cũng đang điều tra các khiếu nại về tham nhũng trong một bộ phận của chính phủ liên quan đến trách nhiệm của họ trong việc cấp phép xây dựng thủy điện với các cáo buộc hối lộ, cưỡng bức và không bồi thường thỏa đáng trong việc giải tỏa đất đai cho dự án thủy điện. Như vậy, có khả năng MFCB vi phạm đến một số quyền con người theo các lĩnh vực mà SUHAKAM đã tuyên bố. Ngày 10/10/2014, 06 tổ chức phi chính phủ đã gửi đơn khiếu nại về sự vi phạm nhân quyền của công ty tiến hành đầu tư dự án xây đập Don Sahong. Trong các quy định của luật pháp quốc tế về sử dụng và chia sẻ các nguồn nước quốc tế, cũng như của Hiệp định Mekong năm 1995 đều quy định Chính phủ Lào phải có trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ thiệt hại nào có thể gây ra từ việc xây dựng hoặc vận hành đập thủy điện như Don Sahong đối với các quốc gia láng giềng. Hiệp định Mekong là một Hiệp định mà trong đó đã kết hợp các nguyên tắc chung của luật pháp quốc tế về sử dụng các nguồn nước xuyên quốc gia, đã quy định trách nhiệm của một quốc gia đối với các thiệt hại gây ra cho một hoặc nhiều quốc gia ven sông khác. Vi phạm các nghĩa vụ không gây hại tức là đã tạo ra nghĩa vụ phải bồi thường cho những thiệt hại của bên kia từ phía bên gây hại. Cả chính phủ Lào và MCFB sẽ vi phạm các nghĩa vụ được quy định trong luật sử dụng các nguồn nước quốc tế cũng như luật pháp của Chính phủ Lào hoặc của Malaysia nếu dự án đập Don Sahong được tiến hành theo cách như vậy. Còn nếu không, dự án đập Don Sahong cần phải được tạm dừng lại để các bên có cơ hội thực hiện một đánh giá tác động môi trường một cách đầy đủ, bao gồm cả các tác động xuyên biên giới, cũng như các bước tiến hành của quy trình PNCPA phải được tuân thủ. Chính phủ Lào hoàn toàn có cơ hội để trở thành một nước phát triển và xuất khẩu điện năng hàng đầu ở khu vực, nhưng phải là điện năng được sản xuất một cách bền vững. Tuy nhiên, muốn làm được như vậy, Chính phủ Lào và các nhà đầu tư thủy điện trên đất Lào cần phải tuân thủ các quy định của luật pháp quốc tế, Hiệp định Mekong năm 1995 cũng như chính các quy định trong luật pháp về môi trường của quốc gia này.

summarize: Biểu tình phản đối dự án đập Don Sahon Để đạt được mục tiêu này, Lào có kế hoạch xây dựng khoảng 70 đập thủy điện trên cả dòng chính lẫn dòng nhánh của sông Mekong. Tuy nhiên, có rất ít hoặc gần như không có quy hoạch về môi trường trong kế hoạch phát triển thủy điện của Chính phủ Lào. Điều này đã gây ra tranh cãi về những mâu thuẫn giữa một bên là chính sách phát triển kinh tế của Lào với một bên là việc gìn giữ, bảo vệ môi trường đối với khu vực hạ lưu sông Mekong. Năm 2011, Chính phủ Lào đã cho xây dựng đập Xayaburi - con đập đầu tiên được xây dựng trên dòng chính sông Mekong. Trong dự án xây đập Xayaburi này, Chính phủ Lào đã “phớt lờ” các nghĩa vụ quy định trong luật pháp quốc tế, khu vực cũng như của chính quốc gia này về việc phải thực hiện những đánh giá đầy đủ liên quan đến tác động môi trường sinh thái, cũng như tác động đối với các vấn đề kinh tế - xã hội tại khu vực hạ lưu khi mà con đập ở phía thượng lưu sông Mekong được xây dựng. Cũng giống như đập Xayaburi, đập Don Sahong đang được tiến hành xây dựng mà không có sự đánh giá môi trường thích hợp hoặc biện pháp bảo vệ môi trường và cũng không thực hiện yêu cầu tham vấn khu vực. Bài viết này nhằm chỉ ra những tác động của Don Sahong, đồng thời chỉ các nghĩa vụ pháp lý mà chính phủ Lào phải thực hiện trước khi cho phép xây dựng các dự án đập Don Sahong, bởi hai lý do: thứ nhất, đây là một đập nằm trên dòng chính của sông Mekong, nên buộc phải thực hiện quá trình tham vấn khu vực theo Hiệp định Mekong năm 1995, thứ hai, các quyền con người phải được tôn trọng trong suốt quá trình xây dựng và hoạt động của dự án này. Ảnh hưởng môi trường Theo kế hoạch xây dựng thủy điện của Chính phủ Lào, vị trí của đập Don Sahong nằm trong khu vực Siphandone của Nam Lào. Con đập sẽ được đặt ở vị trí cách hơn 2 km về phía thượng nguồn biên giới Lào - Campuchia và ở cuối hạ lưu của kênh Hou Sahong. Theo đề xuất của Lào, con đập này sẽ có độ cao 32 mét và sử dụng dòng chảy tự nhiên của thác Khôn để cung cấp nguồn thủy điện có công suất 32 MW. Các công trình trên sông sẽ ảnh hưởng tới môi trường Bằng cách ngăn chặn toàn bộ kênh Hou Sahong, đập Don Sahong đe dọa một trong những khu vực di cư quan trọng nhất của nhiều loài cá trong lưu vực sông Mekong. Con đập này cũng sẽ ảnh hưởng nhiều đến tiềm năng thủy sản vùng Nam Lào, đe dọa sinh kế cũng như nguồn thực phẩm cho những người dân sống dựa vào nguồn nước của sông Mekong ở Lào, Campuchia, Việt Nam và Thái Lan. Công ty thực hiện việc xây dựng dự án Don Sahong đến từ Malaysia là Mega First Corporation Berhad (MFCB). Dự án lúc khởi đầu là do Công ty điện Don Sahong, Ltd (DSPC) thực hiện. Công ty này có 70% cổ phần do MFCB nắm giữ và 30% còn lại do IJM Corporation Berhad nắm giữ. Tuy nhiên, vào tháng 9/2010, MFCB đã mua lại toàn bộ số cổ phần tại DSPC của IJM và trở thành cổ đông duy nhất của dự án. Cho đến nay, chưa có hợp đồng mua bán điện nào của dự án này đã được ký kết, tuy nhiên cũng có những thông tin khác nhau về công ty mua điện của dự án Don Sahong. Chính phủ Lào tuyên bố rằng “dự án thủy điện này sẽ cung cấp điện cho toàn bộ khu vực Champasak và các tỉnh lân cận, để đáp ứng cho việc gia tăng nhu cầu điện trước những yêu cầu của việc phát triển kinh tế” và “dự án Don Sahong là một trong những dự án thủy điện đầu tiên mà Chính phủ Lào đang khuyến khích các nhà đầu tư để sản xuất năng lượng sạch cho tiêu dùng trong nước”. Trung Quốc đã xây nhiều đập trên thượng nguồn Như vậy đang có sự mâu thuẫn giữa một bên là mục tiêu bảo vệ môi trường và một bên là mục tiêu phát triển các dự án thủy điện trong chính sách phát triển của Lào. Nếu muốn thực hiện được điều này, Chính phủ Lào cần phải hợp tác chặt chẽ với các nước trong khu vực trong việc đánh giá tác động về môi trường của các dự án xây đập thủy điện, cũng như đưa ra các giải pháp, bao gồm cả dự án Don Sahong này. Việc đánh giá tác động môi trường, cũng như các thông tin của nó cần phải được công khai và minh bạch đối với các quốc gia bị tác động như Việt Nam, Campuchia để giảm thiểu tối đa tác hại đến môi trường, đồng thời có thể tăng cường hợp tác trong việc phát triển bền vững. Gần hai thập kỷ trước đây, năm 1995, bốn quốc gia hạ lưu sông Mekong bao gồm Campuchia, Lào, Thái Lan, và Việt Nam đã ký kết Hiệp định về Hợp tác vì sự phát triển bền vững sông Mekong (gọi tắt là Hiệp định Mekong). Hiệp định Mekong thành lập Ủy hội sông Mekong (MRC), được giao nhiệm vụ thực hiện các thỏa thuận và phát triển thủ tục đối thoại liên chính phủ. Các quốc gia ven sông Mekong đã đồng ý thực hiện việc thông báo, tham khảo ý kiến và tìm kiếm thỏa thuận với nhau trước khi thực hiện một hành động mà sẽ có tác động đáng kể đến dòng chảy chính của sông Mekong. MRC đã ban hành thủ tục Thông báo, Tham vấn trước và Thỏa thuận (PNPCA) theo đó thiết lập cách thức mà thông tin phải được chia sẻ trước khi một quốc gia ven sông thực hiện một dự án sử dụng nguồn nước của Mekong. Theo quy định của Hiệp định Mekong, nếu dự án xây đập thỏa mãn yêu cầu như một “đề xuất sử dụng nước” trong lưu vực của dòng chính Mekong vào mùa khô, thì Chính phủ Lào phải bắt đầu quá trình tham vấn trước với bốn quốc gia thành viên của MRC. Một dự án thủy điện như Don Sahong sẽ chuyển hướng dòng nước trong suốt cả năm, nên bắt buộc phải có quá trình tham vấn trước. Chính phủ Lào luôn đưa ra quan điểm rằng dự án Don Sahong nằm trên dòng nhánh, chứ không phải nằm trên dòng chính. Đối với dự án đề xuất sử dụng nước trên dòng nhánh, chỉ cần thông báo cho các nước thành viên khác của MRC mà thôi. Tuy nhiên, trong Bản đánh giá môi trường chiến lược (SEA) do MRC thực hiện năm 2010 và trong Bản đánh giá tác động môi trường (EIA) đối với các con đập do Ban thư ký MRC soạn thảo đã nói rõ dự án Don Sahong không phải là nằm ở dòng nhánh, và việc xây dựng dự án này phải thực hiện quy trình PNPCA. Vì thế, việc xây dựng đập Don Sahong mà không có thỏa thuận trước với các quốc gia thành viên của Hiệp định Mekong là vi phạm nguyên tắc thiện chí, minh bạch thông tin được quy định trong quy trình PNPCA. Việc xây dựng Don Sahong như vậy cũng vi phạm tinh thần “hợp tác và tương trợ lẫn nhau” mà Chính phủ Lào đã cam kết khi tham gia ký kết Hiệp định Mekong năm 1995 và trong Hội nghị thượng đỉnh 4 quốc gia khu vực hạ lưu Mekong năm 2010. Nếu Chính phủ Lào cho xây dựng Don Sahong mà không thực hiện quy trình PNPCA thì rõ ràng chính phủ Lào đã vi phạm nghĩa vụ thiện chí được quy định rõ ràng cả trong Công ước Vienna về luật điều ước quốc tế năm 1969 , cũng như trong các luật tập quán quốc tế về sử dụng các nguồn nước quốc tế. Chính phủ Lào cho biết, hiện nước này đang trong quá trình tiến hành đánh giá tác động môi trường (EIA) và đánh giá tác động xã hội (SIA) cho đập Don Sahong. Tuy nhiên, các tài liệu này đã không được công bố công khai. Theo luật pháp quốc tế cũng như luật pháp Lào và Malaysia, các công ty và Chính phủ Lào phải chuẩn bị sẵn sàng những đánh giá, bao gồm các cộng đồng bị tác động và các bên liên quan có cơ hội để tham gia vào việc đánh giá tác động này. Tuy nhiên, cho đến nay, Chính phủ Lào và chủ đầu tư xây đập Don Sahong đều chưa thực hiện những yêu cầu trên. Luật Chất lượng môi trường của Malaysia (EQA) năm 1974 yêu cầu các dự án như đập thủy điện, có những tác động đáng kể đến chất lượng môi trường phải tuân thủ Hướng dẫn chi tiết thực hiện EIA trong đó nêu rõ phải bao gồm cả sự tham gia của cộng đồng cũng như các ý kiến phản biện. Một phần của các thủ tục này bao gồm việc phát hành các báo cáo EIA cho công chúng. Tương tự như vậy, Luật Bảo vệ môi trường của Lào yêu cầu EIA phải có sự tham gia của chính quyền địa phương, các tổ chức quần chúng, và người dân sống trong vùng có khả năng bị ảnh hưởng khi dự án hoạt động. Người dân sống trong vùng bị ảnh hưởng cũng có quyền tham gia vào các cuộc họp tham khảo ý kiến các cấp về đánh giá môi trường. Tác động của Don Sahong đối với khu vực hạ nguồn là rất lớn. Vì vậy, việc xây dựng dự án này cần phải có một Đánh giá tác động môi trường (EIA) xuyên biên giới. Đây là một phần trong nghĩa vụ không gây hại của một quốc gia đối với các quốc gia khác trong việc sử dụng nguồn nước quốc tế như Mekong. Cho đến nay, không có đánh giá xuyên biên giới nào đã thực hiện cho dự án Don Sahong, mặc dù đó là yêu cầu cần thiết của cả luật pháp quốc tế cũng như luật quốc gia của Lào và Malaysia. Khía cạnh nhân quyền Ủy ban Nhân quyền của Malaysia (viết tắt là SUHAKAM), được công nhận bởi Ủy ban Điều phối quốc tế liên quốc gia của Liên hiệp quốc và thẩm quyền của Ủy ban này được quy định bởi Đạo luật SUHAKAM năm 1999 của Malaysia, trong đó cho phép Ủy ban này điều tra các khiếu nại về nhân quyền, bao gồm cả khiếu nại về hoạt động kinh doanh liên quan đến vấn đề nhân quyền. SUHAKAM đã tuyên bố vào tháng 6 năm 2013 rằng các vấn đề nhân quyền liên quan đến các dự án kinh doanh là một trong năm chương trình nghị sự chính của họ. Ủy ban này đã nhận được 39 khiếu nại đối với các công ty từ năm 2007 đến năm 2012, bao gồm cả các khiếu nại chống lại việc “xâm phạm và làm ảnh hưởng đến đất đai bản địa của các công ty khai thác gỗ, việc không cho công nhân có ngày nghỉ, chậm trả lương cho công nhân của người sử dụng lao động, cũng như sa thải công nhân vì lý do họ bị bệnh tật hoặc đang mang thai”. Cộng đồng dân cư bản địa đã nộp đơn khiếu nại đối với các công ty và chính phủ liên quan đến việc xây dựng đập thủy điện và việc bồi thường tái định cư cho việc xây dựng đập đó. SUHAKAM cũng đang điều tra các khiếu nại về tham nhũng trong một bộ phận của chính phủ liên quan đến trách nhiệm của họ trong việc cấp phép xây dựng thủy điện với các cáo buộc hối lộ, cưỡng bức và không bồi thường thỏa đáng trong việc giải tỏa đất đai cho dự án thủy điện. Như vậy, có khả năng MFCB vi phạm đến một số quyền con người theo các lĩnh vực mà SUHAKAM đã tuyên bố. Ngày 10/10/2014, 06 tổ chức phi chính phủ đã gửi đơn khiếu nại về sự vi phạm nhân quyền của công ty tiến hành đầu tư dự án xây đập Don Sahong. Trong các quy định của luật pháp quốc tế về sử dụng và chia sẻ các nguồn nước quốc tế, cũng như của Hiệp định Mekong năm 1995 đều quy định Chính phủ Lào phải có trách nhiệm pháp lý cho bất kỳ thiệt hại nào có thể gây ra từ việc xây dựng hoặc vận hành đập thủy điện như Don Sahong đối với các quốc gia láng giềng. Hiệp định Mekong là một Hiệp định mà trong đó đã kết hợp các nguyên tắc chung của luật pháp quốc tế về sử dụng các nguồn nước xuyên quốc gia, đã quy định trách nhiệm của một quốc gia đối với các thiệt hại gây ra cho một hoặc nhiều quốc gia ven sông khác. Vi phạm các nghĩa vụ không gây hại tức là đã tạo ra nghĩa vụ phải bồi thường cho những thiệt hại của bên kia từ phía bên gây hại. Cả chính phủ Lào và MCFB sẽ vi phạm các nghĩa vụ được quy định trong luật sử dụng các nguồn nước quốc tế cũng như luật pháp của Chính phủ Lào hoặc của Malaysia nếu dự án đập Don Sahong được tiến hành theo cách như vậy. Còn nếu không, dự án đập Don Sahong cần phải được tạm dừng lại để các bên có cơ hội thực hiện một đánh giá tác động môi trường một cách đầy đủ, bao gồm cả các tác động xuyên biên giới, cũng như các bước tiến hành của quy trình PNCPA phải được tuân thủ. Chính phủ Lào hoàn toàn có cơ hội để trở thành một nước phát triển và xuất khẩu điện năng hàng đầu ở khu vực, nhưng phải là điện năng được sản xuất một cách bền vững. Tuy nhiên, muốn làm được như vậy, Chính phủ Lào và các nhà đầu tư thủy điện trên đất Lào cần phải tuân thủ các quy định của luật pháp quốc tế, Hiệp định Mekong năm 1995 cũng như chính các quy định trong luật pháp về môi trường của quốc gia này.

vert-fut-47840392

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-47840392

Chúng ta cần nền dân chủ hay cần chế độ độc tài hơn

"Nguồn gốc ra đời của chính phủ dân sự," David Hume viết vào năm 1739, là bởi "con người không có khả năng khắc phục sự hạn hẹp của tâm hồn một cách triệt để, cho dù là sự hạn hẹp của chính mình hay của người khác, cho nên họ chỉ quan tâm đến cái trước mắt chứ không nghĩ tới những thứ xa vời."

Triết gia người Scotland này tin tưởng rằng các định chế chính phủ - chẳng hạn như các đại diện chính trị hay các cuộc tranh luận trong nghị trường - là nhằm chế ngự những ham muốn ích kỷ và bốc đồng, và nuôi dưỡng những lợi ích và sự an lạc xã hội về lâu dài. Tầm nhìn ngắn hạn Thời nay, quan điểm của Hume có vẻ gần như là suy nghĩ hão huyền. Lý do là bởi có một điều rõ ràng đến đáng sợ: thay vì là công cụ để chữa trị, điều chỉnh tình trạng đang lan tràn là chỉ theo đuổi tầm nhìn ngắn hạn, thì các chế độ chính trị của chúng ta ngày nay lại trở thành căn nguyên của chính viễn kiến thiển cận đó. Vì sao các nền văn minh vĩ đại lại sụp đổ Nền văn minh của chúng ta tồn tại đến khi nào Tại sao độc tài lại rất ham làm thơ? Nhiều chính trị gia không thấy gì hơn ngoài kỳ bầu cử kế tiếp và họ chỉ muốn nương theo xu thế của cuộc thăm dò dư luận mới nhất. Các chính phủ nhìn chung thích cách xử lý nhanh chóng, chẳng hạn như bỏ tù thêm nhiều người thay vì giải quyết nguyên nhân sâu xa về kinh tế và xã hội khiến họ phạm tội. Các nước cãi vã trên bàn hội nghị quốc tế để tập trung vào những lợi ích ngắn hạn, trong khi hành tinh chúng ta đang nóng cháy và các loài sinh vật biến mất. Trong lúc các kênh truyền thông suốt ngày đêm đưa ra những bất ngờ mới nhất về quá trình đàm phán Brexit hay ám ảnh về một lời bình luận vui miệng phát ra từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, sự thiển cận của chính trị dân chủ hiện đại trở nên quá hiển nhiên. Vậy thì có liều thuốc giải nào chữa được tính thiển cận chính trị này vốn gạt lợi ích của các thế hệ tương lai ra xa vĩnh viễn? Hãy bắt đầu với bản chất vấn đề. Mọi người thường hay nói là tính ngắn hạn của chính trị ngày nay chỉ đơn giản là kết quả của mạng xã hội và các công nghệ kỹ thuật số khác vốn làm gia tăng nhịp độ đời sống chính trị. Vì chu kỳ chính trị, vì lợi ích nhóm, phớt lờ tương lai Tuy nhiên, điều này có gốc rễ sâu xa hơn nhiều. Một vấn đề trong đó là chu kỳ bầu cử, một sai sót nội tại trong mô hình của chế độ dân chủ vốn tạo ra những khung thời gian chính trị ngắn. Cơ hội phục hồi nhân loại sau tuyệt chủng Bạn có sống nổi không nếu xảy ra ngày tận thế Nhân loại sẽ không tránh khỏi đại dịch cúm chết chóc? Các chính trị gia có thể đưa ra những gói giảm thuế hấp dẫn để lôi kéo cử tri trong kỳ tranh cử kế tiếp, trong khi bỏ qua những vấn đề dài hạn mà không thể giúp họ thu được vốn liếng chính trị nào ngay lập tức, chẳng hạn như giải quyết vấn đề suy thoái hệ sinh thái, cải cách lương hưu hay đầu tư vào giáo dục sớm cho trẻ. Quay lại những năm 1970, kiểu hoạch định chính sách thiển cận được đặt tên là 'chu kỳ làm ăn chính trị'. Greta Thunberg đã truyền cảm hứng cho một thế hệ các học sinh đi biểu tình, bãi khóa phản đối việc các chính phủ không có hành động gì để đối phó với tình trạng thay đổi khí hậu Thêm nữa, những nhóm lợi ích đặc biệt - nhất là các tập đoàn - thì có khả năng lợi dụng hệ thống chính trị nhằm đạt những lợi ích ngắn hạn cho bản thân họ trong khi đẩy thiệt hại về lâu dài cho phần còn lại của xã hội. Cho dù thông qua việc đóng góp ngân quỹ cho các chiến dịch tranh cử hay bỏ ra số tiền lớn vận động hành lang, việc các tập đoàn ăn luồn vào hệ thống chính trị là một hiện tượng toàn cầu, khiến việc hoạch định chính sách dài hạn bị gạt khỏi nghị trình. Nguyên nhân thứ ba và là nguyên nhân sâu xa nhất của tính thiển cận trong chính trị, là các nền dân chủ đại nghị bỏ qua lợi ích của các thế hệ tương lai một cách có hệ thống. Những công dân trong tương lai không có quyền nào cả, cũng như - ở đại đa số các quốc gia - không có các cơ quan nào đại diện cho quan ngại và quan điểm có thể có của thế hệ tương lai đối với những quyết định này, vốn sẽ không tránh khỏi tác động đến cuộc sống của họ. Đó là một điểm mù lớn đến nỗi chúng ta hiếm khi để ý: trong thập niên mà tôi làm việc với tư cách nhà khoa học chính trị chuyên về quản trị dân chủ, tôi chưa từng cảm thấy là việc thế hệ tương lai bị mất quyền bỏ phiếu thì giống y hệt như những gì đã xảy ra đối với nô lệ và phụ nữ trong quá khứ. Ấy vậy mà đó là thực tế. Đó là lý do tại sao hàng trăm ngàn học sinh trên khắp thế giới được khích lệ từ hành động của nữ thiếu niên Thụy Điển Greta Thunberg đã bãi khóa và tuần hành để kêu gọi các nước giàu cắt giảm lượng khí thải carbon: các em đã quá chán ngán với các chế độ dân chủ làm cho các em không có tiếng nói và xóa tương lai các em ra khỏi bức tranh chính trị. 'Đô hộ tương lai' Đã đến lúc đối mặt với thực tại phũ phàng: dân chủ hiện đại - nhất là ở những nước giàu có - đã khiến chúng ta 'đô hộ' tương lai. Chúng ta đối xử với tương lai như là một tiền đồn thuộc địa xa xôi không có người ở mà chúng ta có thể tự do đổ bỏ hệ sinh thái xuống cấp, các rủi ro công nghệ, chất thải hạt nhân và nợ công, và chúng ta cảm thấy thoải mái cướp bóc tùy thích. Thuyền trưởng James Cook chiếm vùng New South Wales của Úc nhân danh vương triều Anh, 1770 Khi Anh chiếm Úc làm thuộc địa vào Thế kỷ 18 và 19, họ vận dụng học thuyết pháp lý mà bây giờ chúng ta gọi là 'terra nullius' - đất vô chủ - để biện minh cho việc xâm lược và xem người bản địa như thể không tồn tại, không có tuyên bố chủ quyền gì với vùng đất này. Thái độ của chúng ta ngày nay là 'tempus nullius' - tức 'thời gian vô chủ' - tương lai là 'thời gian trống' - một lãnh địa không có ai tuyên bố sở hữu và cũng không có cư dân. Cũng giống những lãnh thổ xa xôi của đế quốc, tương lai đang bị chúng ta chiếm hữu. Thách thức nhức nhối mà chúng ta phải đối mặt là làm sao tái tạo nền dân chủ, để vượt qua được chủ nghĩa thiển cận và để giải quyết tình trạng đánh cắp xuyên thế hệ, điều đã khiến chúng ta coi tương lai như thuộc địa. Tôi cho rằng làm thế nào để làm được điều này là thách thức chính trị khẩn cấp nhất của thời đại chúng ta. 'Độc tài ôn hoà' hay dân chủ? Một số người cho rằng nền dân chủ mang tính thiển cận từ gốc đến nỗi sẽ tốt hơn cho chúng ta nếu như có những 'nhà độc tài ôn hòa' - những người thay mặt chúng ta đưa ra viễn kiến xuyên suốt qua các cuộc khủng hoảng mà con người đang phải đối mặt. Một trong những người đó là nhà thiên văn học nổi bật của Anh Martin Rees. Ông từng viết rằng đối với những thách thức dài hạn mang tính sống còn, như tình trạng biến đổi khí hậu và sự lan truyền vũ khí sinh học, thì "chỉ có những nhà chuyên chế được khai sáng mới có thể thúc đẩy những biện pháp cần thiết để chèo lái qua Thế kỷ 21 một cách an toàn". Mới đây, khi tôi hỏi ông tại một diễn đàn công khai liệu có phải ông có ý cho rằng nên coi chế độ độc tài như một liều thuốc chính sách nghiêm túc để đối phó với chủ nghĩa ngắn hạn hay không, và nhận xét thêm rằng tôi nghĩ có lẽ ông đang nói đùa, thì ông ấy trả lời: 'thật ra, tôi nói có nửa phần nghiêm túc'. Sau đó, ông đưa ra ví dụ Trung Quốc vốn là một chế độ chuyên chế nhưng lại hết sức thành công trong việc lập kế hoạch lâu dài, mà bằng chứng là họ đầu tư rất lớn và liên tục vào năng lượng mặt trời. Rất nhiều cái đầu trong hàng ghế khán giả, nhiều đến kinh ngạc, đã gật gù trước câu trả lời của ông. Nhưng tôi không nằm trong số đó. Một số thành viên Viện Nguyên lão (tức Thượng viện của Anh), cùng một nhóm các dân biểu thuộc Viện Thứ dân (tức Hạ viện Anh) đang ủng hộ việc thành lập Nhóm Liên đảng trong Quốc hội vì Các thế hệ Tương lai Lịch sử có rất ít, nếu không muốn nói là không có, những nhà độc tài vẫn hiền hòa và sáng suốt trong thời gian dài. Thêm nữa, có ít bằng chứng cho thấy các chế độ chuyên chế thì đạt thành tích tốt hơn về tư duy và kế hoạch dài hạn so với chế độ dân chủ. Chẳng hạn như Thụy Điển có thể sản xuất ra 60% lượng điện là năng lượng tái sinh mà không phải nằm dưới sự cai trị của một nhà độc tài (so với chỉ 26% ở Trung Quốc). Một điểm cơ bản nữa là có lẽ có cách để làm mới lại nền dân chủ đại diện, nhằm vượt qua được sự thiên kiến hiện thời đối với những thứ trước mắt và tại chỗ. Thật ra, một số nước đã bắt đầu thử nghiệm tạo quyền lực cho công dân tương lai. Chẳng hạn Phần Lan đã có một Ủy ban cho Tương lai ở Nghị viện, đảm nhận trách nhiệm rà soát kỹ càng tác động của các đạo luật đối với tương lai. Trong thời gian từ năm 2001 cho đến 2006 Israel có Cơ quan Trọng tài cho Các Thế hệ Tương lai, mặc dù sau đó cơ quan này đã bị bãi bỏ do nó được xem là có quá nhiều quyền lực trong việc trì hoãn các đạo luật. Có lẽ ví dụ được biết đến nhiều nhất trong thời hiện đại là Xứ Wales của Anh Quốc, nơi đã thiết lập chức Ủy viên Thế hệ Tương lai, Sophie Howe, nằm trong dự án Đạo luật Hạnh phúc cho Thế hệ Tương lai 2015. Vai trò của ủy viên này là để đảm bảo rằng các cơ quan công ở Xứ Wales hoạt động trong những lĩnh vực từ bảo vệ môi trường cho đến tuyển dụng phải đưa ra các quyết định chính sách có tầm ít nhìn ít nhất là 30 năm hướng tới tương lai. Hiện giờ ngày càng có nhiều lời kêu gọi phải có Đạo luật Thế hệ Tương lai tương tự cho toàn thể Vương quốc Anh. Hội đồng thường dân Tuy nhiên, những ý tưởng như thế đã bị chỉ trích vì 'quá cải cách' và không có tác dụng thay đổi cấu trúc của chính phủ dân chủ ở cấp độ cơ bản. Một ý tưởng cực đoan hơn, được nhà vận động sinh thái Canada kỳ cựu David Suzuki đưa ra, là cần thay thế các chính trị gia được bầu của Canada bằng một hội đồng bao gồm những công dân được lựa chọn ngẫu nhiên - những người dân bình thường của Canada không có liên hệ đảng phái và mỗi người sẽ đảm nhận nhiệm kỳ sáu năm. Theo quan điểm của ông, một hội đồng như thế, giống như một dạng bồi thẩm đoàn chính trị, sẽ xử lý hiệu quả hơn những vấn đề dài hạn như biến đổi khí hậu và suy thoái hệ sinh thái, và giải quyết được vấn đề các chính trị gia bị ám ảnh quá mức với kỳ bầu cử kế tiếp. Tuy nhiên, liệu một hội đồng những công dân ngày nay thật sự có thể hiểu được các thế hệ tương lai và đại diện hiệu quả cho lợi ích của các thế hệ đó? Một phong trào mới ở Nhật Bản có tên gọi là 'Thiết kế Tương lai' đang tìm cách trả lời câu hỏi này. Dưới sự dẫn dắt của kinh tế gia Tatsuyoshi Saijo thuộc Viện nghiên cứu Nhân sinh và Tự nhiên ở Kyoto, phong trào đã thực hiện các hội đồng công dân ở các địa phương trên khắp nước Nhật. Lễ khoác áo choàng của "các cư dân tương lai" Một nhóm các thành viên giữ vị trí công dân hiện tại trong khi nhóm kia hình dung họ là người dân trong thế giới tương lai kể từ năm 2060, thậm chí mặc áo choàng nghi lễ đặc biệt để giúp cho họ tưởng tượng họ đang ở tương lai. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy các công dân tương lai sáng tạo ra những bản quy hoạch thành phố triệt để hơn và cấp tiến hơn nhiều so với hiện tại. Cuối cùng, phong trào này nhằm để thành lập Bộ Tương lai nằm trong chính quyền trung ương và Sở Tương lai trong tất cả chính quyền cấp địa phương vốn áp dụng mô hình hội đồng công dân tương lai để ra chính sách. Sẽ có cách mạng dân chủ mới? Có một vụ kiện lớn xảy ra ở Mỹ khi tổ chức 'Quỹ Tín thác của Con em Chúng ta' do giới trẻ lãnh đạo muốn đảm bảo quyền pháp lý đối với việc được hưởng khí hậu ổn định và bầu khí quyển trong lành vì lợi ích của các thế hệ hiện tại và tương lai. Điều khiến vụ kiện này nổi bật là các nguyên đơn đều đang trong tuổi thiếu niên hay mới ngoài 20 tuổi. Họ lập luận rằng chính phủ Mỹ chủ ý theo đuổi những chính sách góp phần làm cho khí hậu tương lai, vốn là tài nguyên chung, không ổn định, do đó tước mất quyền Hiến định trong tương lai của họ. Nếu vụ kiện này thắng lợi, thì nó sẽ là một vụ kiện lịch sử mà cuối cùng cũng trao quyền cho các công dân thế hệ tương lai. Tất cả những ý tưởng này làm thành điều gì? Chúng ta đang ở trong giai đoạn biến chuyển chính trị lịch sử. Rõ ràng là phong trào quyền và lợi ích của thế hệ tương lai đang bắt đầu nổi lên trên phạm vi toàn cầu và sẽ giành được thời cơ trong những thập niên tới, khi mà hai mối đe dọal gồm hệ sinh thái đổ vỡ và rủi ro công nghệ, ngày càng hiển hiện. Giấc mơ có một nhà độc tài ôn hòa không phải là giải pháp duy nhất để đối phó các cuộc khủng hoảng dài hạn. Nền dân chủ có nhiều hình thức khác nhau và đã được đổi mới nhiều lần, từ hình thức dân chủ trực tiếp ở thời Hy Lạp cổ đại cho đến sự ra đời của dân chủ đại nghị trong Thế kỷ 18. Cuộc cách mạng dân chủ kế tiếp - vốn tạo sức mạnh cho thế hệ tương lai và giảm sự đô hộ tương lai - sắp sửa xuất hiện ở chân trời chính trị. Roman Krznaric là nhà nghiên cứu triết học công, nhà cựu chính trị học, và là sáng lập viên của Bảo tàng Cảm thông đầu tiên trên thế giới. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Triết gia người Scotland này tin tưởng rằng các định chế chính phủ - chẳng hạn như các đại diện chính trị hay các cuộc tranh luận trong nghị trường - là nhằm chế ngự những ham muốn ích kỷ và bốc đồng, và nuôi dưỡng những lợi ích và sự an lạc xã hội về lâu dài. Tầm nhìn ngắn hạn Thời nay, quan điểm của Hume có vẻ gần như là suy nghĩ hão huyền. Lý do là bởi có một điều rõ ràng đến đáng sợ: thay vì là công cụ để chữa trị, điều chỉnh tình trạng đang lan tràn là chỉ theo đuổi tầm nhìn ngắn hạn, thì các chế độ chính trị của chúng ta ngày nay lại trở thành căn nguyên của chính viễn kiến thiển cận đó. Vì sao các nền văn minh vĩ đại lại sụp đổ Nền văn minh của chúng ta tồn tại đến khi nào Tại sao độc tài lại rất ham làm thơ? Nhiều chính trị gia không thấy gì hơn ngoài kỳ bầu cử kế tiếp và họ chỉ muốn nương theo xu thế của cuộc thăm dò dư luận mới nhất. Các chính phủ nhìn chung thích cách xử lý nhanh chóng, chẳng hạn như bỏ tù thêm nhiều người thay vì giải quyết nguyên nhân sâu xa về kinh tế và xã hội khiến họ phạm tội. Các nước cãi vã trên bàn hội nghị quốc tế để tập trung vào những lợi ích ngắn hạn, trong khi hành tinh chúng ta đang nóng cháy và các loài sinh vật biến mất. Trong lúc các kênh truyền thông suốt ngày đêm đưa ra những bất ngờ mới nhất về quá trình đàm phán Brexit hay ám ảnh về một lời bình luận vui miệng phát ra từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, sự thiển cận của chính trị dân chủ hiện đại trở nên quá hiển nhiên. Vậy thì có liều thuốc giải nào chữa được tính thiển cận chính trị này vốn gạt lợi ích của các thế hệ tương lai ra xa vĩnh viễn? Hãy bắt đầu với bản chất vấn đề. Mọi người thường hay nói là tính ngắn hạn của chính trị ngày nay chỉ đơn giản là kết quả của mạng xã hội và các công nghệ kỹ thuật số khác vốn làm gia tăng nhịp độ đời sống chính trị. Vì chu kỳ chính trị, vì lợi ích nhóm, phớt lờ tương lai Tuy nhiên, điều này có gốc rễ sâu xa hơn nhiều. Một vấn đề trong đó là chu kỳ bầu cử, một sai sót nội tại trong mô hình của chế độ dân chủ vốn tạo ra những khung thời gian chính trị ngắn. Cơ hội phục hồi nhân loại sau tuyệt chủng Bạn có sống nổi không nếu xảy ra ngày tận thế Nhân loại sẽ không tránh khỏi đại dịch cúm chết chóc? Các chính trị gia có thể đưa ra những gói giảm thuế hấp dẫn để lôi kéo cử tri trong kỳ tranh cử kế tiếp, trong khi bỏ qua những vấn đề dài hạn mà không thể giúp họ thu được vốn liếng chính trị nào ngay lập tức, chẳng hạn như giải quyết vấn đề suy thoái hệ sinh thái, cải cách lương hưu hay đầu tư vào giáo dục sớm cho trẻ. Quay lại những năm 1970, kiểu hoạch định chính sách thiển cận được đặt tên là 'chu kỳ làm ăn chính trị'. Greta Thunberg đã truyền cảm hứng cho một thế hệ các học sinh đi biểu tình, bãi khóa phản đối việc các chính phủ không có hành động gì để đối phó với tình trạng thay đổi khí hậu Thêm nữa, những nhóm lợi ích đặc biệt - nhất là các tập đoàn - thì có khả năng lợi dụng hệ thống chính trị nhằm đạt những lợi ích ngắn hạn cho bản thân họ trong khi đẩy thiệt hại về lâu dài cho phần còn lại của xã hội. Cho dù thông qua việc đóng góp ngân quỹ cho các chiến dịch tranh cử hay bỏ ra số tiền lớn vận động hành lang, việc các tập đoàn ăn luồn vào hệ thống chính trị là một hiện tượng toàn cầu, khiến việc hoạch định chính sách dài hạn bị gạt khỏi nghị trình. Nguyên nhân thứ ba và là nguyên nhân sâu xa nhất của tính thiển cận trong chính trị, là các nền dân chủ đại nghị bỏ qua lợi ích của các thế hệ tương lai một cách có hệ thống. Những công dân trong tương lai không có quyền nào cả, cũng như - ở đại đa số các quốc gia - không có các cơ quan nào đại diện cho quan ngại và quan điểm có thể có của thế hệ tương lai đối với những quyết định này, vốn sẽ không tránh khỏi tác động đến cuộc sống của họ. Đó là một điểm mù lớn đến nỗi chúng ta hiếm khi để ý: trong thập niên mà tôi làm việc với tư cách nhà khoa học chính trị chuyên về quản trị dân chủ, tôi chưa từng cảm thấy là việc thế hệ tương lai bị mất quyền bỏ phiếu thì giống y hệt như những gì đã xảy ra đối với nô lệ và phụ nữ trong quá khứ. Ấy vậy mà đó là thực tế. Đó là lý do tại sao hàng trăm ngàn học sinh trên khắp thế giới được khích lệ từ hành động của nữ thiếu niên Thụy Điển Greta Thunberg đã bãi khóa và tuần hành để kêu gọi các nước giàu cắt giảm lượng khí thải carbon: các em đã quá chán ngán với các chế độ dân chủ làm cho các em không có tiếng nói và xóa tương lai các em ra khỏi bức tranh chính trị. 'Đô hộ tương lai' Đã đến lúc đối mặt với thực tại phũ phàng: dân chủ hiện đại - nhất là ở những nước giàu có - đã khiến chúng ta 'đô hộ' tương lai. Chúng ta đối xử với tương lai như là một tiền đồn thuộc địa xa xôi không có người ở mà chúng ta có thể tự do đổ bỏ hệ sinh thái xuống cấp, các rủi ro công nghệ, chất thải hạt nhân và nợ công, và chúng ta cảm thấy thoải mái cướp bóc tùy thích. Thuyền trưởng James Cook chiếm vùng New South Wales của Úc nhân danh vương triều Anh, 1770 Khi Anh chiếm Úc làm thuộc địa vào Thế kỷ 18 và 19, họ vận dụng học thuyết pháp lý mà bây giờ chúng ta gọi là 'terra nullius' - đất vô chủ - để biện minh cho việc xâm lược và xem người bản địa như thể không tồn tại, không có tuyên bố chủ quyền gì với vùng đất này. Thái độ của chúng ta ngày nay là 'tempus nullius' - tức 'thời gian vô chủ' - tương lai là 'thời gian trống' - một lãnh địa không có ai tuyên bố sở hữu và cũng không có cư dân. Cũng giống những lãnh thổ xa xôi của đế quốc, tương lai đang bị chúng ta chiếm hữu. Thách thức nhức nhối mà chúng ta phải đối mặt là làm sao tái tạo nền dân chủ, để vượt qua được chủ nghĩa thiển cận và để giải quyết tình trạng đánh cắp xuyên thế hệ, điều đã khiến chúng ta coi tương lai như thuộc địa. Tôi cho rằng làm thế nào để làm được điều này là thách thức chính trị khẩn cấp nhất của thời đại chúng ta. 'Độc tài ôn hoà' hay dân chủ? Một số người cho rằng nền dân chủ mang tính thiển cận từ gốc đến nỗi sẽ tốt hơn cho chúng ta nếu như có những 'nhà độc tài ôn hòa' - những người thay mặt chúng ta đưa ra viễn kiến xuyên suốt qua các cuộc khủng hoảng mà con người đang phải đối mặt. Một trong những người đó là nhà thiên văn học nổi bật của Anh Martin Rees. Ông từng viết rằng đối với những thách thức dài hạn mang tính sống còn, như tình trạng biến đổi khí hậu và sự lan truyền vũ khí sinh học, thì "chỉ có những nhà chuyên chế được khai sáng mới có thể thúc đẩy những biện pháp cần thiết để chèo lái qua Thế kỷ 21 một cách an toàn". Mới đây, khi tôi hỏi ông tại một diễn đàn công khai liệu có phải ông có ý cho rằng nên coi chế độ độc tài như một liều thuốc chính sách nghiêm túc để đối phó với chủ nghĩa ngắn hạn hay không, và nhận xét thêm rằng tôi nghĩ có lẽ ông đang nói đùa, thì ông ấy trả lời: 'thật ra, tôi nói có nửa phần nghiêm túc'. Sau đó, ông đưa ra ví dụ Trung Quốc vốn là một chế độ chuyên chế nhưng lại hết sức thành công trong việc lập kế hoạch lâu dài, mà bằng chứng là họ đầu tư rất lớn và liên tục vào năng lượng mặt trời. Rất nhiều cái đầu trong hàng ghế khán giả, nhiều đến kinh ngạc, đã gật gù trước câu trả lời của ông. Nhưng tôi không nằm trong số đó. Một số thành viên Viện Nguyên lão (tức Thượng viện của Anh), cùng một nhóm các dân biểu thuộc Viện Thứ dân (tức Hạ viện Anh) đang ủng hộ việc thành lập Nhóm Liên đảng trong Quốc hội vì Các thế hệ Tương lai Lịch sử có rất ít, nếu không muốn nói là không có, những nhà độc tài vẫn hiền hòa và sáng suốt trong thời gian dài. Thêm nữa, có ít bằng chứng cho thấy các chế độ chuyên chế thì đạt thành tích tốt hơn về tư duy và kế hoạch dài hạn so với chế độ dân chủ. Chẳng hạn như Thụy Điển có thể sản xuất ra 60% lượng điện là năng lượng tái sinh mà không phải nằm dưới sự cai trị của một nhà độc tài (so với chỉ 26% ở Trung Quốc). Một điểm cơ bản nữa là có lẽ có cách để làm mới lại nền dân chủ đại diện, nhằm vượt qua được sự thiên kiến hiện thời đối với những thứ trước mắt và tại chỗ. Thật ra, một số nước đã bắt đầu thử nghiệm tạo quyền lực cho công dân tương lai. Chẳng hạn Phần Lan đã có một Ủy ban cho Tương lai ở Nghị viện, đảm nhận trách nhiệm rà soát kỹ càng tác động của các đạo luật đối với tương lai. Trong thời gian từ năm 2001 cho đến 2006 Israel có Cơ quan Trọng tài cho Các Thế hệ Tương lai, mặc dù sau đó cơ quan này đã bị bãi bỏ do nó được xem là có quá nhiều quyền lực trong việc trì hoãn các đạo luật. Có lẽ ví dụ được biết đến nhiều nhất trong thời hiện đại là Xứ Wales của Anh Quốc, nơi đã thiết lập chức Ủy viên Thế hệ Tương lai, Sophie Howe, nằm trong dự án Đạo luật Hạnh phúc cho Thế hệ Tương lai 2015. Vai trò của ủy viên này là để đảm bảo rằng các cơ quan công ở Xứ Wales hoạt động trong những lĩnh vực từ bảo vệ môi trường cho đến tuyển dụng phải đưa ra các quyết định chính sách có tầm ít nhìn ít nhất là 30 năm hướng tới tương lai. Hiện giờ ngày càng có nhiều lời kêu gọi phải có Đạo luật Thế hệ Tương lai tương tự cho toàn thể Vương quốc Anh. Hội đồng thường dân Tuy nhiên, những ý tưởng như thế đã bị chỉ trích vì 'quá cải cách' và không có tác dụng thay đổi cấu trúc của chính phủ dân chủ ở cấp độ cơ bản. Một ý tưởng cực đoan hơn, được nhà vận động sinh thái Canada kỳ cựu David Suzuki đưa ra, là cần thay thế các chính trị gia được bầu của Canada bằng một hội đồng bao gồm những công dân được lựa chọn ngẫu nhiên - những người dân bình thường của Canada không có liên hệ đảng phái và mỗi người sẽ đảm nhận nhiệm kỳ sáu năm. Theo quan điểm của ông, một hội đồng như thế, giống như một dạng bồi thẩm đoàn chính trị, sẽ xử lý hiệu quả hơn những vấn đề dài hạn như biến đổi khí hậu và suy thoái hệ sinh thái, và giải quyết được vấn đề các chính trị gia bị ám ảnh quá mức với kỳ bầu cử kế tiếp. Tuy nhiên, liệu một hội đồng những công dân ngày nay thật sự có thể hiểu được các thế hệ tương lai và đại diện hiệu quả cho lợi ích của các thế hệ đó? Một phong trào mới ở Nhật Bản có tên gọi là 'Thiết kế Tương lai' đang tìm cách trả lời câu hỏi này. Dưới sự dẫn dắt của kinh tế gia Tatsuyoshi Saijo thuộc Viện nghiên cứu Nhân sinh và Tự nhiên ở Kyoto, phong trào đã thực hiện các hội đồng công dân ở các địa phương trên khắp nước Nhật. Lễ khoác áo choàng của "các cư dân tương lai" Một nhóm các thành viên giữ vị trí công dân hiện tại trong khi nhóm kia hình dung họ là người dân trong thế giới tương lai kể từ năm 2060, thậm chí mặc áo choàng nghi lễ đặc biệt để giúp cho họ tưởng tượng họ đang ở tương lai. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy các công dân tương lai sáng tạo ra những bản quy hoạch thành phố triệt để hơn và cấp tiến hơn nhiều so với hiện tại. Cuối cùng, phong trào này nhằm để thành lập Bộ Tương lai nằm trong chính quyền trung ương và Sở Tương lai trong tất cả chính quyền cấp địa phương vốn áp dụng mô hình hội đồng công dân tương lai để ra chính sách. Sẽ có cách mạng dân chủ mới? Có một vụ kiện lớn xảy ra ở Mỹ khi tổ chức 'Quỹ Tín thác của Con em Chúng ta' do giới trẻ lãnh đạo muốn đảm bảo quyền pháp lý đối với việc được hưởng khí hậu ổn định và bầu khí quyển trong lành vì lợi ích của các thế hệ hiện tại và tương lai. Điều khiến vụ kiện này nổi bật là các nguyên đơn đều đang trong tuổi thiếu niên hay mới ngoài 20 tuổi. Họ lập luận rằng chính phủ Mỹ chủ ý theo đuổi những chính sách góp phần làm cho khí hậu tương lai, vốn là tài nguyên chung, không ổn định, do đó tước mất quyền Hiến định trong tương lai của họ. Nếu vụ kiện này thắng lợi, thì nó sẽ là một vụ kiện lịch sử mà cuối cùng cũng trao quyền cho các công dân thế hệ tương lai. Tất cả những ý tưởng này làm thành điều gì? Chúng ta đang ở trong giai đoạn biến chuyển chính trị lịch sử. Rõ ràng là phong trào quyền và lợi ích của thế hệ tương lai đang bắt đầu nổi lên trên phạm vi toàn cầu và sẽ giành được thời cơ trong những thập niên tới, khi mà hai mối đe dọal gồm hệ sinh thái đổ vỡ và rủi ro công nghệ, ngày càng hiển hiện. Giấc mơ có một nhà độc tài ôn hòa không phải là giải pháp duy nhất để đối phó các cuộc khủng hoảng dài hạn. Nền dân chủ có nhiều hình thức khác nhau và đã được đổi mới nhiều lần, từ hình thức dân chủ trực tiếp ở thời Hy Lạp cổ đại cho đến sự ra đời của dân chủ đại nghị trong Thế kỷ 18. Cuộc cách mạng dân chủ kế tiếp - vốn tạo sức mạnh cho thế hệ tương lai và giảm sự đô hộ tương lai - sắp sửa xuất hiện ở chân trời chính trị. Roman Krznaric là nhà nghiên cứu triết học công, nhà cựu chính trị học, và là sáng lập viên của Bảo tàng Cảm thông đầu tiên trên thế giới. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

140629_trantienduc_16_round_wc2014

https://www.bbc.com/vietnamese/sport/2014/06/140629_trantienduc_16_round_wc2014

Vòng 16: bản lĩnh và may mắn

Thứ bảy 28 tháng 6 là một ngày định mệnh, hay nói đúng hơn là lá thăm may rủi khi xếp bảng và cả những nỗ lực của mỗi đội bóng, đã đưa hai cặp đấu gồm các đại diện của Châu Mỹ La Tinh phải đối đầu với nhau một mất một còn để dành quyền đi tiếp trong cuộc đua tới chức vô địch thế giới năm 2014.

Cổ động viên Hà Lan trước trận đấu vòng 16 của đội nhà. Người xem đã được theo dõi hai trận cầu cực kỳ hấp dẫn với không ít bất ngờ, nếu không phải là kết quả thì cũng là diễn biến trên sân cỏ. Xin được bàn về điều này ở phần sau, còn bây giờ xin được bàn luận về những gì sẽ diễn ra đêm nay trên các sân cỏ ở thủ đô Brasilia và thành phố Recife. Cơn lốc da cam và chiến binh Mexico Hà Lan đã vượt qua vòng bảng với một thành tích ấn tượng, giành trọn vẹn 9 điểm sau ba trận đấu, trong đó nổi bật nhất là hạ gục Tây Ban Nha với tỷ số 5-1 ngay trong trận ra quân – một tỷ số mà trước khi bong lăn ngay cả những người có trí tưởng tượng phong phú nhất cũng không thể nào nghĩ đến. Trận thắng Úc với tỷ số 3-2 gây nên không ít hoài nghi về sức mạnh hàng thủ của đội bóng xứ Tuy lip, song với trận thắng thuyết phục Chile với tỷ số hai không, với hai bàn thắng của hai cầu thủ trẻ vào thay người Leroy Fer và Depay. Kết thúc vòng bảng, Hà lan là đội ghi nhiều bàn thắng nhất – 10 bàn. Mexico nằm trong bảng có Brasil, cũng giành được 7 điểm như đội chủ nhà và chỉ kém về hiệu số bàn thắng - bàn thua. Trận đấu với Brasil cho thấy sự vững chắc của hàng thủ với thủ lĩnh Marquez và thủ môn Ochoa, và những pha phản công sắc bén của hàng công với Peralta và Dos Santos. Trận đấu đó cho thấy, sự vững vàng của toàn đội Mexico trước sức ép của đối thủ và của cổ động viên Brasil. Vậy đêm nay hai đội sẽ ra sân với đội hình nào và áp dụng lối chới nào để đi tiếp. Hà Lan, theo chúng tôi, là đội chắc chắn sẽ tấn công, vì vào đến giai đoạn này, thì chỉ tấn công mới có thể lọt vào tứ kết. Đội hình ra quân của Hà Lan, rất có thể sẽ là đội hình 5-2-1-2, với những cầu thủ đã thi đấu thành công ở vòng bảng. Trong khung gỗ vẫn sẽ là Cillessen, 3 cầu thủ trấn giữ khu vực trung lộ trước khung thành là Ron Vlar, De Vrij và Indi, 2 cầu thủ bảo vệ hai hành lang trái và phải là Blind và Janmaat, cặp tiền vệ De Guzman và De Jong kiểm soát trung tuyến, Sneijder là người đá sau hai tiền đạo Robben và Van Persie. Cuộc đấu giữa Hernandez trẻ trung của Mexico và lão tướng Hà Lan Robben. Với đội hình này Hà Lan có thể kiểm soát tốt thế trận, tuy không nhất thiết là phải giữ bóng nhiều, khống chế khu trung tuyến để mở những đường bóng cho Robben và Van Persie đột nhập vòng cấm. Hai hậu vệ biên của Hà Lan, nhất là Blind, có khả năng phát động những đợt phản công nhanh từ tuyến sau, như đã làm trong các trận vòng bảng. Sự cơ động linh hoạt, khả năng đi bóng lắt léo của Robben và khả năng tỳ đè, làm tường của Van Persie, sẽ làm tăng khả năng xuyên phá hàng thủ của Mexico. Phía Mexico có thể sẽ đá với đội hình 5-3-2 hoặc 3-5-2, tùy theo tình thế trên sân, với thủ môn Ochoa, các hậu vệ Rodriguez, Marquez, Moreno bảo vệ trung lộ, Aguilar và Layun chấn giữ hai cánh. Bàn đạp cho tấn công và hỗ trợ cho phòng ngự sẽ là ba tiền vệ Slcido, Herrera và Guardado. Trên hàng công, Dos Santos và Peralta sẽ thường xuyên đảo vị trí, để Peralta công phá khung thành. Khu vực trung tuyến sẽ là nơi diễn ra sự tranh chấp quyết liệt. Hai đội chắc sẽ sử dụng bài pressing đối phương, để hạn chế không gian và thời gian mở các đường bóng phản công của đối phương. Sự lỳ lợm về tâm lý, việc đảm bảo cự ly đội hình giữa các cầu thủ và giữa các tuyến cùng với sự sắc sảo và quyết đoán của các tiền đạo, sẽ quyết định thành bại của trận đấu. Theo phán đoán của chúng tôi, sẽ có một thế trận giằng co, và rất có thể những tình huống cố định sẽ là giải pháp hữu hiệu để giải quyết trận đấu. Những cầu thủ như Van Persie, Robben, Ron Vlar bên phía Hà Lan, hay Marquez bên phía Mexico có thể tạo nên sự khác biệt trong những tình huống đó. Costa Rica đã trình diễn một phong cách bóng đá đầy ấn tượng ở vòng loại. Trận đấu có thể sẽ có kết quả hòa trong hai hiệp chính và sẽ được quyết định trong hai hiệp phụ. Phán đoán của chúng tôi, Hà Lan sẽ giành chiến thắng với chênh lệch một bàn. Costa Rica và Hy Lạp Tiếp theo sẽ là trận cầu giữa hiện tượng của giải – Costa Rica, đối đầu với đội bóng đã lách qua khe cửa hẹp ở vòng bảng – tuyển Hy Lạp. Nằm ở bảng “tử thần”, nhưng Costa Rica đã ung dung tiến vào bán kết, sau khi đánh bại hai cựu vô địch là Uruquay và Ý, rồi thủ hòa Anh Quốc. Còn đội Hy lạp, chỉ giành được vé ở vòng cuối cùng với 4 điểm và hiệu số bàn thắng thua là âm 2. Costa Rica đem đến giải một đội hình trẻ trung, giàu khát vọng, thể lực sung mãn, và lối chơi đồng đội ăn ý, thủ vững vàng, công sắc bén. Nổi bật nhất là tiền đạo Joel Campbell, cầu thủ trẻ của Arsenal đang chơi cho Olypiakos (Hy lạp) ở dạng cho mượn. Hỗ trợ cho anh là những tiền vệ có khả năng cầm bóng tốt như Tejeda, Bolanos và Borges. Ruiz với kinh nghiệm chinh chiến ở Premier Ligue, vừa là người tổ chức, vừa tham gia tấn công nguy hiểm. Tuyển Đức sẽ đối diện với một Algeria sung sức và khát khao chiến thắng. Costa Rica thường áp dụng sơ đồ chiến thuật 5-4-1, lấy phòng ngự chắc chắn làm bàn đạp để tổ chức phản công nhanh, hiệu quả. Đặc biệt trên ghế chỉ đạo của đội Costa Rica là Luis Jorge Pinto, một huấn luyện viên tài năng, lấy Mourinho làm hình mẫu trong xây dựng đội bóng và tổ chức chiến thuật, với khả năng đọc trận đấu nhanh nhạy. Ông chính là người đã thổi vào đội bóng sức sống mới và tinh thần thi đấu xả thân. Đội Hy Lạp, như đã nêu ở trên, lọt vào vòng bảng với thành tích kém cỏi, công yếu – chỉ ghi được 2 bàn, và thủ cũng tồi – để lọt lưới đến 4 bàn. Đội hình của Hy Lạp năm nay không có những gương mặt nổi trội, ngoài Samaras trên hàng công, và Karagounis ở hàng tiền vệ. Song tiền vệ từng thi đấu rất hay ở Euro 2004, nay đã 37 tuổi và chỉ còn là cái bóng của mình. Dự đoán, Costa Rica sẽ giành chiến thắng với chênh lệch 2 bàn. Đức - Algeria và Pháp – Nigeria Theo chúng tôi, khó sẽ cõ bất ngờ có thể xảy ra trong hai trận cầu này. Đức sẽ giành chiến thắng khá dễ dàng trước Algeria, còn Pháp, tuy khó khăn hơn khi đối mặt với đội bóng giàu thể lực và có tinh thần chiến đấu cao như Nigeria, những vẫn sẽ giành thắng lợi, để rồi hai đội sẽ gặp nhau ở vòng tứ kết. Hai đội Pháp và Đức đều sẽ phải quan tâm đến việc giữ chân cầu thủ và tránh lĩnh thêm thẻ phạt với những cầu thủ đang có một thẻ. Hai trận cầu định mệnh Nhiều người cho rằng Brazil đã may mắn trong trận gặp Chile hôm 28/6. Tới đây, chúng tôi xin phép đưa ra một vài nhận xét mang tính quan sát về hai trận cầu đêm thứ Bảy và trận tứ kết sắp tới giữa Brasil và Colombia. Trong trận ra quân đầu tiên của vòng knock-out hôm 28/5, theo chúng tôi, Chile đã chơi hay hơn Brasil, nhất là về mặt chiến thuật. Họ đã áp đặt được lối chơi của mình, làm chủ khu trung tuyến, chia cắt hàng hậu vệ của Brasil với tuyến trên. Chile đã thắng trong hầu hết các cuộc tranh chấp tay đôi ở khu vực giữa sân, hỗ trợ tốt cho các tiền đạo ở tuyến trên là Sanchez và Vargas. Brasil may mắn mới giữ hòa được trong 120 phút, và chỉ nhờ tài năng của thủ thành Cesar trong các pha đá luân lưu 11 mét mới đi tiếp. Colombia, ngược lại đã trình diễn một lối đá tấn công đẹp mắt, dựa trên sự cơ động và hoán đổi vị trí của Martinez và Guteriez, sự năng nổ của Cuadrado và Zuniga, sự chắc chắn của Yepes và Zapata, đặc biệt là năng lực tổ chức, tầm quan sát, tư duy chiến thuật và khả năng chớp thời cơ của James Rodriguez – một phát hiện của Giải 2014, đã thắng xứng đáng Uruguay không có Suarez. Trong trận cầu tới, nếu Brasil không khắc phục được những sai lầm trong lối chơi, phòng thủ lỏng lẻo thiếu tập trung, phối hợp không ăn ý giữa tiền vệ và tiền đạo, không nâng cao được hiệu suất dứt điểm thì có thể giấc mộng vô địch thế giới lần thứ 6 sẽ vẫn chỉ là mơ ước. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một nhà báo độc lập và bình luận viên thể thao từ Hà Nội, người từng theo dõi nhiều giải World Cup và bóng đá châu lục.

summarize: Cổ động viên Hà Lan trước trận đấu vòng 16 của đội nhà. Người xem đã được theo dõi hai trận cầu cực kỳ hấp dẫn với không ít bất ngờ, nếu không phải là kết quả thì cũng là diễn biến trên sân cỏ. Xin được bàn về điều này ở phần sau, còn bây giờ xin được bàn luận về những gì sẽ diễn ra đêm nay trên các sân cỏ ở thủ đô Brasilia và thành phố Recife. Cơn lốc da cam và chiến binh Mexico Hà Lan đã vượt qua vòng bảng với một thành tích ấn tượng, giành trọn vẹn 9 điểm sau ba trận đấu, trong đó nổi bật nhất là hạ gục Tây Ban Nha với tỷ số 5-1 ngay trong trận ra quân – một tỷ số mà trước khi bong lăn ngay cả những người có trí tưởng tượng phong phú nhất cũng không thể nào nghĩ đến. Trận thắng Úc với tỷ số 3-2 gây nên không ít hoài nghi về sức mạnh hàng thủ của đội bóng xứ Tuy lip, song với trận thắng thuyết phục Chile với tỷ số hai không, với hai bàn thắng của hai cầu thủ trẻ vào thay người Leroy Fer và Depay. Kết thúc vòng bảng, Hà lan là đội ghi nhiều bàn thắng nhất – 10 bàn. Mexico nằm trong bảng có Brasil, cũng giành được 7 điểm như đội chủ nhà và chỉ kém về hiệu số bàn thắng - bàn thua. Trận đấu với Brasil cho thấy sự vững chắc của hàng thủ với thủ lĩnh Marquez và thủ môn Ochoa, và những pha phản công sắc bén của hàng công với Peralta và Dos Santos. Trận đấu đó cho thấy, sự vững vàng của toàn đội Mexico trước sức ép của đối thủ và của cổ động viên Brasil. Vậy đêm nay hai đội sẽ ra sân với đội hình nào và áp dụng lối chới nào để đi tiếp. Hà Lan, theo chúng tôi, là đội chắc chắn sẽ tấn công, vì vào đến giai đoạn này, thì chỉ tấn công mới có thể lọt vào tứ kết. Đội hình ra quân của Hà Lan, rất có thể sẽ là đội hình 5-2-1-2, với những cầu thủ đã thi đấu thành công ở vòng bảng. Trong khung gỗ vẫn sẽ là Cillessen, 3 cầu thủ trấn giữ khu vực trung lộ trước khung thành là Ron Vlar, De Vrij và Indi, 2 cầu thủ bảo vệ hai hành lang trái và phải là Blind và Janmaat, cặp tiền vệ De Guzman và De Jong kiểm soát trung tuyến, Sneijder là người đá sau hai tiền đạo Robben và Van Persie. Cuộc đấu giữa Hernandez trẻ trung của Mexico và lão tướng Hà Lan Robben. Với đội hình này Hà Lan có thể kiểm soát tốt thế trận, tuy không nhất thiết là phải giữ bóng nhiều, khống chế khu trung tuyến để mở những đường bóng cho Robben và Van Persie đột nhập vòng cấm. Hai hậu vệ biên của Hà Lan, nhất là Blind, có khả năng phát động những đợt phản công nhanh từ tuyến sau, như đã làm trong các trận vòng bảng. Sự cơ động linh hoạt, khả năng đi bóng lắt léo của Robben và khả năng tỳ đè, làm tường của Van Persie, sẽ làm tăng khả năng xuyên phá hàng thủ của Mexico. Phía Mexico có thể sẽ đá với đội hình 5-3-2 hoặc 3-5-2, tùy theo tình thế trên sân, với thủ môn Ochoa, các hậu vệ Rodriguez, Marquez, Moreno bảo vệ trung lộ, Aguilar và Layun chấn giữ hai cánh. Bàn đạp cho tấn công và hỗ trợ cho phòng ngự sẽ là ba tiền vệ Slcido, Herrera và Guardado. Trên hàng công, Dos Santos và Peralta sẽ thường xuyên đảo vị trí, để Peralta công phá khung thành. Khu vực trung tuyến sẽ là nơi diễn ra sự tranh chấp quyết liệt. Hai đội chắc sẽ sử dụng bài pressing đối phương, để hạn chế không gian và thời gian mở các đường bóng phản công của đối phương. Sự lỳ lợm về tâm lý, việc đảm bảo cự ly đội hình giữa các cầu thủ và giữa các tuyến cùng với sự sắc sảo và quyết đoán của các tiền đạo, sẽ quyết định thành bại của trận đấu. Theo phán đoán của chúng tôi, sẽ có một thế trận giằng co, và rất có thể những tình huống cố định sẽ là giải pháp hữu hiệu để giải quyết trận đấu. Những cầu thủ như Van Persie, Robben, Ron Vlar bên phía Hà Lan, hay Marquez bên phía Mexico có thể tạo nên sự khác biệt trong những tình huống đó. Costa Rica đã trình diễn một phong cách bóng đá đầy ấn tượng ở vòng loại. Trận đấu có thể sẽ có kết quả hòa trong hai hiệp chính và sẽ được quyết định trong hai hiệp phụ. Phán đoán của chúng tôi, Hà Lan sẽ giành chiến thắng với chênh lệch một bàn. Costa Rica và Hy Lạp Tiếp theo sẽ là trận cầu giữa hiện tượng của giải – Costa Rica, đối đầu với đội bóng đã lách qua khe cửa hẹp ở vòng bảng – tuyển Hy Lạp. Nằm ở bảng “tử thần”, nhưng Costa Rica đã ung dung tiến vào bán kết, sau khi đánh bại hai cựu vô địch là Uruquay và Ý, rồi thủ hòa Anh Quốc. Còn đội Hy lạp, chỉ giành được vé ở vòng cuối cùng với 4 điểm và hiệu số bàn thắng thua là âm 2. Costa Rica đem đến giải một đội hình trẻ trung, giàu khát vọng, thể lực sung mãn, và lối chơi đồng đội ăn ý, thủ vững vàng, công sắc bén. Nổi bật nhất là tiền đạo Joel Campbell, cầu thủ trẻ của Arsenal đang chơi cho Olypiakos (Hy lạp) ở dạng cho mượn. Hỗ trợ cho anh là những tiền vệ có khả năng cầm bóng tốt như Tejeda, Bolanos và Borges. Ruiz với kinh nghiệm chinh chiến ở Premier Ligue, vừa là người tổ chức, vừa tham gia tấn công nguy hiểm. Tuyển Đức sẽ đối diện với một Algeria sung sức và khát khao chiến thắng. Costa Rica thường áp dụng sơ đồ chiến thuật 5-4-1, lấy phòng ngự chắc chắn làm bàn đạp để tổ chức phản công nhanh, hiệu quả. Đặc biệt trên ghế chỉ đạo của đội Costa Rica là Luis Jorge Pinto, một huấn luyện viên tài năng, lấy Mourinho làm hình mẫu trong xây dựng đội bóng và tổ chức chiến thuật, với khả năng đọc trận đấu nhanh nhạy. Ông chính là người đã thổi vào đội bóng sức sống mới và tinh thần thi đấu xả thân. Đội Hy Lạp, như đã nêu ở trên, lọt vào vòng bảng với thành tích kém cỏi, công yếu – chỉ ghi được 2 bàn, và thủ cũng tồi – để lọt lưới đến 4 bàn. Đội hình của Hy Lạp năm nay không có những gương mặt nổi trội, ngoài Samaras trên hàng công, và Karagounis ở hàng tiền vệ. Song tiền vệ từng thi đấu rất hay ở Euro 2004, nay đã 37 tuổi và chỉ còn là cái bóng của mình. Dự đoán, Costa Rica sẽ giành chiến thắng với chênh lệch 2 bàn. Đức - Algeria và Pháp – Nigeria Theo chúng tôi, khó sẽ cõ bất ngờ có thể xảy ra trong hai trận cầu này. Đức sẽ giành chiến thắng khá dễ dàng trước Algeria, còn Pháp, tuy khó khăn hơn khi đối mặt với đội bóng giàu thể lực và có tinh thần chiến đấu cao như Nigeria, những vẫn sẽ giành thắng lợi, để rồi hai đội sẽ gặp nhau ở vòng tứ kết. Hai đội Pháp và Đức đều sẽ phải quan tâm đến việc giữ chân cầu thủ và tránh lĩnh thêm thẻ phạt với những cầu thủ đang có một thẻ. Hai trận cầu định mệnh Nhiều người cho rằng Brazil đã may mắn trong trận gặp Chile hôm 28/6. Tới đây, chúng tôi xin phép đưa ra một vài nhận xét mang tính quan sát về hai trận cầu đêm thứ Bảy và trận tứ kết sắp tới giữa Brasil và Colombia. Trong trận ra quân đầu tiên của vòng knock-out hôm 28/5, theo chúng tôi, Chile đã chơi hay hơn Brasil, nhất là về mặt chiến thuật. Họ đã áp đặt được lối chơi của mình, làm chủ khu trung tuyến, chia cắt hàng hậu vệ của Brasil với tuyến trên. Chile đã thắng trong hầu hết các cuộc tranh chấp tay đôi ở khu vực giữa sân, hỗ trợ tốt cho các tiền đạo ở tuyến trên là Sanchez và Vargas. Brasil may mắn mới giữ hòa được trong 120 phút, và chỉ nhờ tài năng của thủ thành Cesar trong các pha đá luân lưu 11 mét mới đi tiếp. Colombia, ngược lại đã trình diễn một lối đá tấn công đẹp mắt, dựa trên sự cơ động và hoán đổi vị trí của Martinez và Guteriez, sự năng nổ của Cuadrado và Zuniga, sự chắc chắn của Yepes và Zapata, đặc biệt là năng lực tổ chức, tầm quan sát, tư duy chiến thuật và khả năng chớp thời cơ của James Rodriguez – một phát hiện của Giải 2014, đã thắng xứng đáng Uruguay không có Suarez. Trong trận cầu tới, nếu Brasil không khắc phục được những sai lầm trong lối chơi, phòng thủ lỏng lẻo thiếu tập trung, phối hợp không ăn ý giữa tiền vệ và tiền đạo, không nâng cao được hiệu suất dứt điểm thì có thể giấc mộng vô địch thế giới lần thứ 6 sẽ vẫn chỉ là mơ ước. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một nhà báo độc lập và bình luận viên thể thao từ Hà Nội, người từng theo dõi nhiều giải World Cup và bóng đá châu lục.

vietnam-48560171

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-48560171

Oai võ Lý Triều: Thái hậu Ỷ Lan hai lần nhiếp chính

Thế kỷ 11 là giai đoạn oanh liệt trong lịch sử Việt Nam, với sự xuất hiện của hàng loạt đại nhân vật.

Lý Thái Tổ dời đô về thành Đại La năm 1010, đổi tên thành Thăng Long Hành thích hồ Dâm Đàm: Tìm hiểu vụ án Thái sư Lê Văn Thịnh Tây Sơn không phải 'Cách mạng Giải phóng' Vương quyền Lào và vị vua chết trong im lặng Đấu giá súng nạm vàng của vua Càn Long Ỷ Lan, từ Nguyên phi thành Hoàng thái hậu, hai lần nhiếp chính nhà Lý, là một nhân vật như vậy. Bà trực tiếp tham chính giữ nước, sống qua giai đoạn uy vũ bình Chiêm đánh Tống, bản thân bà tranh đoạt quyền bính tàn nhẫn nhưng cũng là chính khách tài năng. Có thể sinh năm 1044 ở tỉnh Bắc Ninh, thiếu nữ họ Lê nhập cung vào khoảng năm 1063 và hạ sinh Lý Càn Đức cho nhà vua Lý Thánh Tông năm 1066. Lý Thánh Tông (1023-1072), hoàng đế thứ ba của triều Lý, được Đại Việt Sử ký Toàn thư khen "sửa sang việc văn, phòng bị việc võ, trong nước yên tĩnh, đáng gọi là bậc vua tốt". Toàn thư kể: "Tục truyền rằng vua cúng khấn cầu tự chưa thấy hiệu nghiệm, nhân đi chơi khắp cácchùa quán, xa giá đi đến đâu, con trai con gái đổ xô đến xem không ngớt, duy có một người con gái hái dâu cứ nép trong bụi cỏ lan. Vua trông thấy, gọi đưa vào cung, được vua yêu, phong làm Lan phunhân." Lý Thánh Tông vào năm 1054, là người đổi tên nước từ Đại Cồ Việt thành Đại Việt. Quốc hiệu này còn tồn tại đến tận đầu thời Nguyễn (không tính giai đoạn ngắn khi nhà Hồ đổi thành Đại Ngu). Năm 1059, Lý Thánh Tông sai quân tướng đánh phá đất Tống. Toàn thư chép quan quân "đánh Khâm Châu nước Tống, khoe binh uy rồi về, vì ghét nhà Tống phản phúc". Đến năm 1060, Lý Thánh Tông lại sai phò mã Thân Thiệu Thái tấn công đất Tống, giết chết viên đô giám tuần kiểm Tống Sĩ Nghiêu. Lý Càn Đức, con bà Ỷ Lan, chào đời năm 1066 và ngay lập tức được phong thái tử năm 1066, và người mẹ lúc này được phong Thần phi. Năm 1068, bà Ỷ Lan hạ sinh Minh Nhân vương. Lúc này bà được đổi thành Nguyên phi, đứng đầu các phi tần trong cung, địa vị chỉ đứng sau Dương Hoàng hậu. Nhiếp chính lần một Năm sau, Lý Thánh Tông thân chinh đi đánh Chiêm Thành. Nguyên phi Ỷ Lan được giao quyền nhiếp chính, bên cạnh là Thái sư đầu triều Lý Đạo Thành. Ban đầu đánh mãi không thắng, vua rút quân kéo về, nhưng đi nửa đường, nghe dân kể ở triều đình, bà ỷ Lan giúp việc nội trị, bờ cõi vững vàng. Toàn thư chép, vua nói: "Nguyên phi là đàn bà còn làm được như thế, ta là nam nhi lại chẳng được việc gì hay sao?" Vua đem quân quay lại đánh tiếp, bắt sống vua Chiêm Thành là Chế Củ. Tình tiết này cho thấy bà Ỷ Lan lúc này, chưa đến 30 tuổi, nhưng đã chứng tỏ tài năng chính trị sắc sảo. Bức chết Dương Thái hậu Sau khi Thánh Tông qua đời năm 1072, Lý Càn Đức lên ngôi khi mới 7 tuổi, gọi là Lý Nhân Tông. Lúc này, Dương Hoàng hậu trở thành Thượng Dương Hoàng thái hậu. Triều đình đứng đầu vẫn là Thái sư Lý Đạo Thành. Ỷ Lan Nguyên phi được tôn làm Hoàng thái phi, không được tham gia chính sự. Sách Lý Thường Kiệt của Hoàng Xuân Hãn cho hay sử không ghi Lý Thánh Tông khi mất giao quyền phụ chính cho ai, có thể vì không kịp để lại di chiếu. Lúc này xảy ra biến cố tranh đoạt quyền bính trong triều, giữa Ỷ Lan có sự giúp sức của Thái úy Lý Thường Kiệt và bên kia là Thượng Dương Hoàng thái hậu và Thái sư Lý Đạo Thành. Bốn tháng sau khi Nhân Tông lên ngôi, phe của Ỷ Lan và Lý Thường Kiệt chiến thắng. Năm sau, 1073, Lý Nhân Tông tống giam Thượng Dương Hoàng thái hậu, đưa mẹ đẻ lên làm Linh Nhân Hoàng thái hậu. Toàn thư kể: "Linh nhân có tính ghen, cho mình là mẹ đẻ mà không được dự chính sự, mới kêu với vua rằng: "Mẹ già khó nhọc mới có ngày nay, mà bây giờ phú qúy người khác được hưởng thế thì sẽ để mẹ già vào đâu?". Vua bèn sai đem giam Dương thái hậu và 76 người thị nữ vào cung Thượng Dương, rồi bức phải chết chôn theo lăng Thánh Tông." Thái sư Lý Đạo Thành bị giáng xuống làm Tả gián nghị đại phu ra coi châu Nghệ An, trong dấu hiệu cho thấy bị thanh trừng. Sử gia Hoàng Xuân Hãn nhận định trong cuộc quyền biến này, hẳn Ỷ Lan thành công nhờ sự giúp đỡ của Lý Thường Kiệt, vì "nếu không có một đại thần cầm quân đội trong tay, giúp, thì làm sao ép được Thái hậu tự tử?" Lý Nhân Tông sau này suốt đời không có con. Trong dân gian có lời đồn đây là quả báo do Thái hậu Ỷ Lan vào năm 1073 thảm sát Thượng Dương Hoàng hậu và tỳ nữ để đoạt quyền nhiếp chính. Nhiếp chính lần hai Sau biến cố này, Hoàng thái hậu Ỷ Lan giữ quyền nhiếp chính. Lúc này, Chiêm Thành đang quấy nhiễu biên cương, còn nhà Tống chuẩn bị động binh. Có lẽ vì vậy, năm 1074, Lý Đạo Thành được mời quay về, phục chức, giữ chức Thái phó, để Lý Thường Kiệt rảnh tay chuẩn bị quân đội. Năm 1075, Lê Văn Thịnh đỗ đầu khoa thi đầu tiên trong lịch sử Văn Miếu năm 1075. Ông Lê Văn Thịnh được bổ nhiệm chức Thị Lang Bộ Binh, làm thầy giáo dạy học của vua Lý Nhân Tông. Lý Thường Kiệt chủ động đánh Tống Năm 1075, Lý Thường Kiệt tâu vua: "Ngồi im đợi giặc, không bằng đem quân ra trước để chặn thế mạnh của giặc." Thủy quân của Lý Thường Kiệt đánh vào ven bể Quảng Đông, còn thủ lĩnh người thiểu số Tông Đàn dẫn bộ binh. Toàn Thư kể: "Thường Kiệt đánh các châu Khâm, Liêm; Đản vây châu Ưng, Đô giám Quảng Tây nhà Tống là Trương Thủ Tiết đem quân đến cứu. Thường Kiệt đón đánh ở cửa ải Côn Lôn (nay là phủ Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây của nhà Minh) phá tan được, chém Thủ Tiết tại trận. Tri Ưng châu là Tô Giám cố thủ không hàng. Quân ta đánh đến hơn 40 ngày, chồng bao đất trèo lên thành. Thành bèn bị hạ." "Giám cho gia thuộc 36 người chết trước, chôn xác vào hố, rồi châm lửa tự đốt chết. người trong thành cảm ân nghĩa của Giám, không một người nào chịu hàng, giết hết hơn 5 vạn 8 nghìn người, cộng với số người chết ở các châu Khâm, Liêm thì đến hơn 10 vạn. Bọn Thường Kiệt bắt sống người ba châu ấy đem về." Như vậy sau 124 ngày đêm tấn công, Lý Thường Kiệt đã tiêu diệt và bắt sống khoảng 10 vạn quân Tống. Ngày 1/3/1076, Lý Thường Kiệt chia thành hai hướng thủy, bộ rút quân về nước. Nam Quốc Sơn Hà Cuối năm 1076, đại quân Tống do Quách Quỳ làm chủ tướng đưa quân sang đánh Đại Việt. Như Hoàng Xuân Hãn ghi trong cuốn Lý Thường Kiệt: "Mục đích cuộc xuất quân lần này, là đánh lấy hẳn nước ta, rồi sáp nhập vào nước Tống." Một trong những trận quan trọng là ở sông Như Nguyệt. Trong lúc quân Lý rơi vào thế nguy, để kích thích tinh thần binh sĩ, Lý Thường Kiệt sai người giả làm thần nhân nấp trong đền thờ Trương Hát ở bờ nam cửa sông Như Nguyệt, đọc thơ: Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên phân định tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm? Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư! Chiến tranh Lý - Tống khởi đầu từ tháng 11/1075, kết thúc tháng 2/1077. Các trận chiến quyết liệt giữa hai bên không đem đến một kết quả rõ rệt. Lý Thường Kiệt lúc này hiểu rằng quân tướng hai bên đều đã mệt mỏi, nên ông chủ động xin cầu hòa. Sách của Hoàng Xuân Hãn kể Lý Thường Kiệt sai người đến gặp tướng Tống Quách Quỳ, xin giảng hòa, nhượng đất. Quân Tống cũng bị thiệt hại nặng, nên chấp nhận rút quân. Vào năm 1077, khi chiến tranh kết thúc, nhà Tống nhận 5 châu miền núi của Đại Việt: Quang Lang, Tô Mậu, Môn, Tư Lang và Quảng Nguyên. Nhưng ngay sau khi chiến tranh kết thúc, Lý Thường Kiệt đưa quân chiếm lại Quang Lang, rồi Tô Mậu, Môn. Đến năm 1079, sau những nỗ lực ngoại giao và cả quấy rối quân sự, rốt cuộc nhà Tống chấp nhận trả lại hết bốn châu, một huyện mà quân Quách Quỳ đã chiếm: Quang Lang, Tô Mậu, Môn, Tư Lang và Quảng Nguyên. Theo sách của Hoàng Xuân Hãn, biên thùy lúc này trở lại như trước năm 1075. Trong thời gian Tống đánh Đại Việt và các diễn tiến đòi lại đất sau đó, Lý Thường Kiệt giữ quyền uy đầu triều. Nhưng từ khoảng 1083, khi Lý Nhân Tông trưởng thành, bắt đầu tham chính. Vào khoảng thời gian này, Lý Thường Kiệt được cử ra giữ Thanh Hóa, trong dấu hiệu bị tước bớt binh quyền. Sách của Hoàng Xuân Hãn cũng trích lời Triệu Tiết, một quan nhà Bắc Tống, cho rằng Lý Nhân Tông và Thái hậu Ỷ Lan "oán Thường Kiệt đã gây chiến tranh với Tống". Không loại trừ khả năng Thái hậu Ỷ Lan lúc này sợ Thường Kiệt chủ chiến lại mang quân đánh Tống, nên đã tước bớt binh quyền của ông, mặc dù vẫn tỏ thái độ rất kính trọng ông. Năm 1085, Lê Văn Thịnh, thầy của Lý Nhân Tông, lên làm Thái sư, tức tể tướng, bắt đầu khoảng 10 năm là viên quan quyền lực nhất Đại Việt. Mâu thuẫn Ỷ Lan và Lê Văn Thịnh? Lý Thường Kiệt rời kinh lúc 64 tuổi, đến năm 1101, khi đã 83, ông được mời về kinh giữ chức tể tướng trở lại. Đó là vì 5 năm trước, Thái sư Lê Văn Thịnh bị hạ bệ. Năm 1096, Toàn Thư chép Lê Văn Thịnh "mưu làm phản", được vua tha tội chết nhưng đưa an trí ở Thao Giang, Phú Thọ ngày nay. Sách Bên lề chính sử của Đinh Công Vĩ đặt giả định về mâu thuẫn giữa phe Phật giáo của nhà vua cùng Thái hậu Ỷ Lan và phe Nho giáo do Lê Văn Thịnh dẫn dắt. "Vua Nhân tông và Thái hậu Ỷ Lan là những người cực kỳ sùng chuộng Phật giáo…Với một nhà nho chấp chính nắm quyền Thái sư (tức Tể tướng) như Lê Văn Thịnh, hẳn riêng ông không thể tán thành sự thao túng của Phật giáo, nhất là khó chấp nhận việc đưa người của Phật giáo vào triều đình; chia sẻ quyền lực với mình." "Do đó, đã xảy ra mâu thuẫn giữa phái Nho giáo bắt đầu vươn lên nắm quyền, đứng đầu là Lê Văn Thịnh, và phái Phật giáo vốn là một thế lực cũ, từ lâu đã rất mạnh ở triều đình. Như vậy, cái chết của Lê Văn Thịnh là tất yếu." Còn trong A history of the Vietnamese, Keith Taylor nói sự nổi trội của Lê Văn Thịnh trong triều làm giảm ảnh hưởng của các thành viên hoàng tộc Lý. "Khi chưa có thêm thông tin, phỏng đoán khả dĩ nhất là các thành viên cao cấp của hoàng tộc đã hành động để củng cố lợi ích trước một kẻ thường dân mới lên," Keith Taylor viết. Các giả thiết này ít nhất cho thấy Thái hậu Ỷ Lan vào giai đoạn cuối thế kỷ 11 vẫn có quyền uy tại triều. Năm 1117, Thái hậu băng, được hỏa táng, đặt tên thụy là Phù Thánh Linh Nhân Hoàng Thái Hậu Nhà vua bắt ba người hầu gái chôn theo. Lý Nhân Tông còn sống đến 1127 thì qua đời.

summarize: Lý Thái Tổ dời đô về thành Đại La năm 1010, đổi tên thành Thăng Long Hành thích hồ Dâm Đàm: Tìm hiểu vụ án Thái sư Lê Văn Thịnh Tây Sơn không phải 'Cách mạng Giải phóng' Vương quyền Lào và vị vua chết trong im lặng Đấu giá súng nạm vàng của vua Càn Long Ỷ Lan, từ Nguyên phi thành Hoàng thái hậu, hai lần nhiếp chính nhà Lý, là một nhân vật như vậy. Bà trực tiếp tham chính giữ nước, sống qua giai đoạn uy vũ bình Chiêm đánh Tống, bản thân bà tranh đoạt quyền bính tàn nhẫn nhưng cũng là chính khách tài năng. Có thể sinh năm 1044 ở tỉnh Bắc Ninh, thiếu nữ họ Lê nhập cung vào khoảng năm 1063 và hạ sinh Lý Càn Đức cho nhà vua Lý Thánh Tông năm 1066. Lý Thánh Tông (1023-1072), hoàng đế thứ ba của triều Lý, được Đại Việt Sử ký Toàn thư khen "sửa sang việc văn, phòng bị việc võ, trong nước yên tĩnh, đáng gọi là bậc vua tốt". Toàn thư kể: "Tục truyền rằng vua cúng khấn cầu tự chưa thấy hiệu nghiệm, nhân đi chơi khắp cácchùa quán, xa giá đi đến đâu, con trai con gái đổ xô đến xem không ngớt, duy có một người con gái hái dâu cứ nép trong bụi cỏ lan. Vua trông thấy, gọi đưa vào cung, được vua yêu, phong làm Lan phunhân." Lý Thánh Tông vào năm 1054, là người đổi tên nước từ Đại Cồ Việt thành Đại Việt. Quốc hiệu này còn tồn tại đến tận đầu thời Nguyễn (không tính giai đoạn ngắn khi nhà Hồ đổi thành Đại Ngu). Năm 1059, Lý Thánh Tông sai quân tướng đánh phá đất Tống. Toàn thư chép quan quân "đánh Khâm Châu nước Tống, khoe binh uy rồi về, vì ghét nhà Tống phản phúc". Đến năm 1060, Lý Thánh Tông lại sai phò mã Thân Thiệu Thái tấn công đất Tống, giết chết viên đô giám tuần kiểm Tống Sĩ Nghiêu. Lý Càn Đức, con bà Ỷ Lan, chào đời năm 1066 và ngay lập tức được phong thái tử năm 1066, và người mẹ lúc này được phong Thần phi. Năm 1068, bà Ỷ Lan hạ sinh Minh Nhân vương. Lúc này bà được đổi thành Nguyên phi, đứng đầu các phi tần trong cung, địa vị chỉ đứng sau Dương Hoàng hậu. Nhiếp chính lần một Năm sau, Lý Thánh Tông thân chinh đi đánh Chiêm Thành. Nguyên phi Ỷ Lan được giao quyền nhiếp chính, bên cạnh là Thái sư đầu triều Lý Đạo Thành. Ban đầu đánh mãi không thắng, vua rút quân kéo về, nhưng đi nửa đường, nghe dân kể ở triều đình, bà ỷ Lan giúp việc nội trị, bờ cõi vững vàng. Toàn thư chép, vua nói: "Nguyên phi là đàn bà còn làm được như thế, ta là nam nhi lại chẳng được việc gì hay sao?" Vua đem quân quay lại đánh tiếp, bắt sống vua Chiêm Thành là Chế Củ. Tình tiết này cho thấy bà Ỷ Lan lúc này, chưa đến 30 tuổi, nhưng đã chứng tỏ tài năng chính trị sắc sảo. Bức chết Dương Thái hậu Sau khi Thánh Tông qua đời năm 1072, Lý Càn Đức lên ngôi khi mới 7 tuổi, gọi là Lý Nhân Tông. Lúc này, Dương Hoàng hậu trở thành Thượng Dương Hoàng thái hậu. Triều đình đứng đầu vẫn là Thái sư Lý Đạo Thành. Ỷ Lan Nguyên phi được tôn làm Hoàng thái phi, không được tham gia chính sự. Sách Lý Thường Kiệt của Hoàng Xuân Hãn cho hay sử không ghi Lý Thánh Tông khi mất giao quyền phụ chính cho ai, có thể vì không kịp để lại di chiếu. Lúc này xảy ra biến cố tranh đoạt quyền bính trong triều, giữa Ỷ Lan có sự giúp sức của Thái úy Lý Thường Kiệt và bên kia là Thượng Dương Hoàng thái hậu và Thái sư Lý Đạo Thành. Bốn tháng sau khi Nhân Tông lên ngôi, phe của Ỷ Lan và Lý Thường Kiệt chiến thắng. Năm sau, 1073, Lý Nhân Tông tống giam Thượng Dương Hoàng thái hậu, đưa mẹ đẻ lên làm Linh Nhân Hoàng thái hậu. Toàn thư kể: "Linh nhân có tính ghen, cho mình là mẹ đẻ mà không được dự chính sự, mới kêu với vua rằng: "Mẹ già khó nhọc mới có ngày nay, mà bây giờ phú qúy người khác được hưởng thế thì sẽ để mẹ già vào đâu?". Vua bèn sai đem giam Dương thái hậu và 76 người thị nữ vào cung Thượng Dương, rồi bức phải chết chôn theo lăng Thánh Tông." Thái sư Lý Đạo Thành bị giáng xuống làm Tả gián nghị đại phu ra coi châu Nghệ An, trong dấu hiệu cho thấy bị thanh trừng. Sử gia Hoàng Xuân Hãn nhận định trong cuộc quyền biến này, hẳn Ỷ Lan thành công nhờ sự giúp đỡ của Lý Thường Kiệt, vì "nếu không có một đại thần cầm quân đội trong tay, giúp, thì làm sao ép được Thái hậu tự tử?" Lý Nhân Tông sau này suốt đời không có con. Trong dân gian có lời đồn đây là quả báo do Thái hậu Ỷ Lan vào năm 1073 thảm sát Thượng Dương Hoàng hậu và tỳ nữ để đoạt quyền nhiếp chính. Nhiếp chính lần hai Sau biến cố này, Hoàng thái hậu Ỷ Lan giữ quyền nhiếp chính. Lúc này, Chiêm Thành đang quấy nhiễu biên cương, còn nhà Tống chuẩn bị động binh. Có lẽ vì vậy, năm 1074, Lý Đạo Thành được mời quay về, phục chức, giữ chức Thái phó, để Lý Thường Kiệt rảnh tay chuẩn bị quân đội. Năm 1075, Lê Văn Thịnh đỗ đầu khoa thi đầu tiên trong lịch sử Văn Miếu năm 1075. Ông Lê Văn Thịnh được bổ nhiệm chức Thị Lang Bộ Binh, làm thầy giáo dạy học của vua Lý Nhân Tông. Lý Thường Kiệt chủ động đánh Tống Năm 1075, Lý Thường Kiệt tâu vua: "Ngồi im đợi giặc, không bằng đem quân ra trước để chặn thế mạnh của giặc." Thủy quân của Lý Thường Kiệt đánh vào ven bể Quảng Đông, còn thủ lĩnh người thiểu số Tông Đàn dẫn bộ binh. Toàn Thư kể: "Thường Kiệt đánh các châu Khâm, Liêm; Đản vây châu Ưng, Đô giám Quảng Tây nhà Tống là Trương Thủ Tiết đem quân đến cứu. Thường Kiệt đón đánh ở cửa ải Côn Lôn (nay là phủ Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây của nhà Minh) phá tan được, chém Thủ Tiết tại trận. Tri Ưng châu là Tô Giám cố thủ không hàng. Quân ta đánh đến hơn 40 ngày, chồng bao đất trèo lên thành. Thành bèn bị hạ." "Giám cho gia thuộc 36 người chết trước, chôn xác vào hố, rồi châm lửa tự đốt chết. người trong thành cảm ân nghĩa của Giám, không một người nào chịu hàng, giết hết hơn 5 vạn 8 nghìn người, cộng với số người chết ở các châu Khâm, Liêm thì đến hơn 10 vạn. Bọn Thường Kiệt bắt sống người ba châu ấy đem về." Như vậy sau 124 ngày đêm tấn công, Lý Thường Kiệt đã tiêu diệt và bắt sống khoảng 10 vạn quân Tống. Ngày 1/3/1076, Lý Thường Kiệt chia thành hai hướng thủy, bộ rút quân về nước. Nam Quốc Sơn Hà Cuối năm 1076, đại quân Tống do Quách Quỳ làm chủ tướng đưa quân sang đánh Đại Việt. Như Hoàng Xuân Hãn ghi trong cuốn Lý Thường Kiệt: "Mục đích cuộc xuất quân lần này, là đánh lấy hẳn nước ta, rồi sáp nhập vào nước Tống." Một trong những trận quan trọng là ở sông Như Nguyệt. Trong lúc quân Lý rơi vào thế nguy, để kích thích tinh thần binh sĩ, Lý Thường Kiệt sai người giả làm thần nhân nấp trong đền thờ Trương Hát ở bờ nam cửa sông Như Nguyệt, đọc thơ: Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tiệt nhiên phân định tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm? Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư! Chiến tranh Lý - Tống khởi đầu từ tháng 11/1075, kết thúc tháng 2/1077. Các trận chiến quyết liệt giữa hai bên không đem đến một kết quả rõ rệt. Lý Thường Kiệt lúc này hiểu rằng quân tướng hai bên đều đã mệt mỏi, nên ông chủ động xin cầu hòa. Sách của Hoàng Xuân Hãn kể Lý Thường Kiệt sai người đến gặp tướng Tống Quách Quỳ, xin giảng hòa, nhượng đất. Quân Tống cũng bị thiệt hại nặng, nên chấp nhận rút quân. Vào năm 1077, khi chiến tranh kết thúc, nhà Tống nhận 5 châu miền núi của Đại Việt: Quang Lang, Tô Mậu, Môn, Tư Lang và Quảng Nguyên. Nhưng ngay sau khi chiến tranh kết thúc, Lý Thường Kiệt đưa quân chiếm lại Quang Lang, rồi Tô Mậu, Môn. Đến năm 1079, sau những nỗ lực ngoại giao và cả quấy rối quân sự, rốt cuộc nhà Tống chấp nhận trả lại hết bốn châu, một huyện mà quân Quách Quỳ đã chiếm: Quang Lang, Tô Mậu, Môn, Tư Lang và Quảng Nguyên. Theo sách của Hoàng Xuân Hãn, biên thùy lúc này trở lại như trước năm 1075. Trong thời gian Tống đánh Đại Việt và các diễn tiến đòi lại đất sau đó, Lý Thường Kiệt giữ quyền uy đầu triều. Nhưng từ khoảng 1083, khi Lý Nhân Tông trưởng thành, bắt đầu tham chính. Vào khoảng thời gian này, Lý Thường Kiệt được cử ra giữ Thanh Hóa, trong dấu hiệu bị tước bớt binh quyền. Sách của Hoàng Xuân Hãn cũng trích lời Triệu Tiết, một quan nhà Bắc Tống, cho rằng Lý Nhân Tông và Thái hậu Ỷ Lan "oán Thường Kiệt đã gây chiến tranh với Tống". Không loại trừ khả năng Thái hậu Ỷ Lan lúc này sợ Thường Kiệt chủ chiến lại mang quân đánh Tống, nên đã tước bớt binh quyền của ông, mặc dù vẫn tỏ thái độ rất kính trọng ông. Năm 1085, Lê Văn Thịnh, thầy của Lý Nhân Tông, lên làm Thái sư, tức tể tướng, bắt đầu khoảng 10 năm là viên quan quyền lực nhất Đại Việt. Mâu thuẫn Ỷ Lan và Lê Văn Thịnh? Lý Thường Kiệt rời kinh lúc 64 tuổi, đến năm 1101, khi đã 83, ông được mời về kinh giữ chức tể tướng trở lại. Đó là vì 5 năm trước, Thái sư Lê Văn Thịnh bị hạ bệ. Năm 1096, Toàn Thư chép Lê Văn Thịnh "mưu làm phản", được vua tha tội chết nhưng đưa an trí ở Thao Giang, Phú Thọ ngày nay. Sách Bên lề chính sử của Đinh Công Vĩ đặt giả định về mâu thuẫn giữa phe Phật giáo của nhà vua cùng Thái hậu Ỷ Lan và phe Nho giáo do Lê Văn Thịnh dẫn dắt. "Vua Nhân tông và Thái hậu Ỷ Lan là những người cực kỳ sùng chuộng Phật giáo…Với một nhà nho chấp chính nắm quyền Thái sư (tức Tể tướng) như Lê Văn Thịnh, hẳn riêng ông không thể tán thành sự thao túng của Phật giáo, nhất là khó chấp nhận việc đưa người của Phật giáo vào triều đình; chia sẻ quyền lực với mình." "Do đó, đã xảy ra mâu thuẫn giữa phái Nho giáo bắt đầu vươn lên nắm quyền, đứng đầu là Lê Văn Thịnh, và phái Phật giáo vốn là một thế lực cũ, từ lâu đã rất mạnh ở triều đình. Như vậy, cái chết của Lê Văn Thịnh là tất yếu." Còn trong A history of the Vietnamese, Keith Taylor nói sự nổi trội của Lê Văn Thịnh trong triều làm giảm ảnh hưởng của các thành viên hoàng tộc Lý. "Khi chưa có thêm thông tin, phỏng đoán khả dĩ nhất là các thành viên cao cấp của hoàng tộc đã hành động để củng cố lợi ích trước một kẻ thường dân mới lên," Keith Taylor viết. Các giả thiết này ít nhất cho thấy Thái hậu Ỷ Lan vào giai đoạn cuối thế kỷ 11 vẫn có quyền uy tại triều. Năm 1117, Thái hậu băng, được hỏa táng, đặt tên thụy là Phù Thánh Linh Nhân Hoàng Thái Hậu Nhà vua bắt ba người hầu gái chôn theo. Lý Nhân Tông còn sống đến 1127 thì qua đời.

070604_new_government

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/06/070604_new_government

Nội các Việt Nam đổi mạnh về nhân sự?

Đang có kêu gọi cải tổ phương pháp lựa chọn nhân sự cho một nội các chính phủ gọn nhẹ và trẻ hơn, theo dự kiến sẽ ra mắt trong kỳ họp đầu Quốc hội khóa XII.

Phiên họp thứ nhất của Quốc hội mới được bầu chọn sẽ bắt đầu ngày 19/7/2007 và kéo dài hơn hai tuần, với nội dung chính là bầu và phê chuẩn những vị trí chủ chốt của Nhà nước. Các phân tích gia dự đoán lần này cơ cấu chính phủ Việt Nam sẽ có những thay đổi lớn. Thay đổi trước hết có thể sẽ là việc tinh giản số lượng các bộ thuộc chính phủ và sáp nhập một số bộ khác vào làm một. Hiện Việt Nam có 26 bộ và các cơ quan ngang bộ. Cựu chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An được báo giới trích lời nói: "Phải nhập bớt một số bộ lại với nhau, vì để nhiều bộ thì quản lý không tốt." Ông An cũng nói càng ít bộ thì "sẽ giảm bớt khoảng trống, giảm bớt chỗ chồng chéo mà không rõ trách nhiệm". Số thành viên trong nội các chính phủ, theo một số nguồn tin, sẽ chỉ còn 22 thay vì 29 như hiện tại. Bộ Y tế và Ủy ban dân số sẽ được nhập vào làm một. Tương tự, bộ Văn hóa Thông tin và Ủy ban Thể dục Thể thao cũng sẽ được sáp nhập. Một bộ chủ chốt là bộ Thương mại, có tin cũng sẽ sáp nhập với bộ Công nghiệp, để thành bộ Thương mại và Công nghiệp. Trẻ hóa bộ máy lãnh đạo Cùng với một nội các gọn nhẹ hơn, sẽ là thành phần nhân sự trẻ hơn và được đào tạo có bài bản hơn. Theo bình luận của báo Singapore Strait Times, đây là xu hướng của Thủ tướng Việt Nam muốn có các nhân vật "kỹ trị" (technocrats) vào nội các nhỏ hơn trước. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, theo các nhà quan sát, sẽ tìm cách tập hợp các thành viên chính phủ mới năng động như chính bản thân ông. Ông Nguyễn Văn An được trích lời nói nhân sự Chính phủ nên do Thủ tướng lựa chọn, nhân sự Quốc hội nên do Chủ tịch Quốc hội lựa chọn, thay vì để Ban Tổ chức Trung ương chuẩn bị như trước. "Dứt khoát người đứng đầu phải có bản lĩnh bố trí cán bộ. " Mười vị bộ trưởng không lọt vào thành phần Trung ương Đảng trong kỳ Đại hội X năm ngoái có thể sẽ phải ra đi. Báo chí nước ngoài mới đây đã 'điểm mặt' một số nhân vật được cho là có khả năng nắm giữ các chức vụ chủ chốt. Trong số đó, ông Nguyễn Thiện Nhân (54 tuổi) người hiện đang giữ chức bộ trưởng Giáo dục và từng là Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, được cho có cơ hội trở thành phó Thủ tướng. Ông Nhân, sinh năm 1953 tại tỉnh Trà Vinh, là người có bằng tiến sỹ và từng du học ở Đức. Một người khác cũng từng du học nước ngoài, ông Cao Đức Phát (51 tuổi), hiện là bộ trưởng Nông nghiệp, cũng sẽ được trao trách nhiệm quản lý rộng hơn. Ông Phát có bằng thạc sỹ của trường đại học danh tiếng Harvard, Hoa Kỳ. Các 'ngôi sao' mới nổi khác là ông Hoàng Trung Hải, bộ trưởng Công Nghiệp và ông Nguyễn Xuân Phúc, phó chủ nhiệm Văn phòng chính phủ hiện nay. Tờ Strait Times thì cho rằng ông Nguyễn Xuân Phúc, 53 tuổi, người Nam sẽ thay ông Đoàn Mạnh Giao ở chức vụ chánh văn phòng phủ Thủ tướng. Cũng có tin nội các chính phủ mới sẽ đông người miền Nam hơn trước. Bùi Hữu, Sài GònCó một thưc tế là hiện nay ở Việt Nam của chúng ta trình độ cán bộ các cấp từ thấp đến cao , thậm chí là rất cao như trên trung ương ...cũng không cao. Chính vì vậy nên tình trạng đi học tại chức tràn lan- nhân viên học, chánh phó cũng học, nên chi việc mỗi lần người dân đến ký giấy tờ gì ở cơ quan công quyền là y như rằng nhận ngay câu trả lời : Ông này, ông kia đi học- mà cái sư học của các vị này thì miễn bàn ... Ở các nước hay ngay như ở miền Nam trước đây nghe kể lại: người đứng đầu một Phường xã nào phải là người có uy tín nhất ở địa phương đó, học hành đàng hoàng tử tế nhất ở địa phương đó. Cấp quận thì có bằng cấp gì, lên cấp tỉnh thì phải là những người đươc chọn lựa từ những người tài giỏi từ cấp qu! ận kia đưa lên. Không như ở ta hiện nay bị kỹ luật or ban phòng này lại cất nhắc vào vị trí khác cao hơn. Mr NeoViệt Nam sẽ tự định hướng đi lên của một của chính mình. Chỉ những ai đang sống tại đó, ở đó mới hiểu rõ mình cần gì muốn gì, người ngoài cuộc vẫn là người ngoài cuộc. Việc tiếp thu những cái hay, loại bỏ những cái chưa hay của cả hai chế độ XHCN và TBCN sẽ làm cho VN trở thành một Quốc gia tốt đẹp hơn. Vết xe đổ cũa những Quốc gia đi trước như bất ổn về chính trị, kinh tế lẫn xã hội, đạo đức sẽ được Việt Nam nhìn rõ và biết cách ngăn chặn. Tự do không có nghĩa là làm mất đi cái hồn và đạo đức của dân tộc. TUT, VNThay đổi nội các của Việtnam là điều tất yếu trong thời đại hiện nay. Sự thay đổi này đang và sẽ được nhiều người dân ủng hộ kể cả bạn bè trên thế giới. Là một người trẻ tuổi tôi rất lạc quan về sự thay đổi này và hy vọng nó sẽ là đà để Việtnam phát triển hơn nữa. Ẩn danhCó người trẻ trí thức còn hơn là không có và hy vọng được nhiều người miền Nam càng tốt hơn. Người trí thức hay đảng sỹ cũng chưa hiểu hết XHCN là gì và họ vẫn đang còn nghiên cứu và sẽ không bao giờ hiểu được kinh tế thị trường định hướng XHCN huống gì người dân sao hiểu nỗi. Trong thời đại thế giới tiến hóa đủ mọi thứ chạy nhanh chóng mặt chắc chắn người già không thể tiếp thu nhanh và phản ứng kịp thời. Đảng CS đã nhiều năm nhắm đi tới XHCN theo chủ thuyết Marx mà sẽ không bao giờ đến đích là vì định hướng "ảo" quá lắm thì nói theo sách vỡ, bí quá thì giở lại trang cũ khảo cứu quay qua quẩn lại trong vỏ ốc XHCN đó thôi, người trí thức luôn có tư duy nghiên cứu cho lý thuyết và thực hành. Còn về người Nam phải nói khá vì khi sinh ra đã chứng kiến rất nhiều thứ của các nước ngoài ngay trong nhà của họ từ đó họ đã có câu hỏi và suy nghĩ. Mong cho tương lai VN còn có nhiều người trẻ trí thức trong các bộ để Nước Nam tôi xứng đáng sánh vai cùng thế giới. Tuấn Kiệt, TP HCMKhông đồng ý với bạn Kinh Te là: "chỉ có tấm lòng và sự siêng năng tận tuỵ mới là động lực của thành công" vì "nhiệt tình cộng với dốt nát thành kẻ phá họai". Trong thời buổi hiện nay một người lãnh đạo phải có tri thức và cả sự tận tụy, nhưng tri thức mới là chìa khóa, còn sự tận tụy có thể điều khiển bằng cơ chế. một cơ chế trách nhiệm và dân chủ có thể lọai bỏ đi những người thiếu trách nhiệm. Ngược lại, một cơ chế độc tài thì sẽ làm cho người thành tâm cũng sẽ trở thành vô trách nhiệm, điển hình là có rất nhiều vị rất tốt trước khi nhận chức vụ nhưng sau đó thì hư hỏng và tham nhũng. Rất buồn là hiện này nền dân chủ của nước ta quá thấp nên vẫn rất ít người tài có cơ hội đóng góp cho sự phát triển của! đất nước, vẫn còn quá nhiều tham nhũng, lãng phí, những quyết định sai lầm gây lãng phí tiền của nhân dân. Hy vọng việc thay đổi nhân sự hiện nay là một bước tiến mặc dù là rất nhỏ. Kinh Tế, TP HCMVui mừng một tí khi được thấy ông Dũng trẻ hoá và trí thức hoá nhân sự cao cấp trong bộ máy chính trị. Bằng cấp và tuổi tác không phải là lý do làm một lãnh đạo giỏi hay giở. "Duy cần là ngạn" chỉ có tấm lòng và sự siêng năng tận tuỵ mới là động lực của thành công. Nếu một người có chục cái bằng tiến sĩ, nhưng nhậm chức với mục tiêu làm lời hay lấy lại vốn cho những gì đã đầu tư, thì chưa chắc phục vụ nhân dân nhiều hơn một nhà nông chất phát. Thanh Duy, TP HCMĐất nước Việt Nam luôn đổi thay một cách mạnh mẽ , điều đó cả thế giới đều công nhận. Dân tộc Việt Nam cũng đang đổi thay mạnh mẽ về tư duy và hành động, chỉ có có quý vị Mai, Minh, Ần Danh Sài gòn và một số người nào đó là không thoát ra nổi cái bóng của mình. lỗi thời lắm rồi cái tư duy chống cộng đầy thù hận, đa nghi và phản dân tộc. Phạm Minh Tuấn, Nghệ AnViet Nam là 1 nước nghèo,dân trí thấp...đang lần mò đi lên với một thân thể nhiều vết thương quá khứ, nhiều bệnh tật ăn sâu từ thời bao cấp. Lại gánh trên vai bác CS nặng như núi mà không vứt đi được...Vậy nên có thay đổi nhân sự như thế nào cũng chỉ bò từ từ là cùng...Trừ khi vứt quả núi ý thức hệ CS thì còn mở mày mở mặt lên được... Mai, FloridaChuyện thay đổi nhân sự theo khuynh hướng kỹ trị thì tốt nhưng áp dụng kiểu "be bờ" hay "lở đâu đắp đó" trong lúc không chịu "đổi dòng chảy của nước" thì chuyện sạt lở cũng sẽ xảy ra thôi. Cốt lõi vấn đề là phải chuyển qua "dòng dân chủ" thì bộ mặt đất nước, dân trí người Việt mới khả dĩ được láng giềng tôn trọng! Còn ngoan cố, thì dân tộc càng bị lạc hậu. Chiếc áo "rách đâu vá đó" thì cho dù vá khéo đến đâu, chung cuộc cũng chỉ là chiếc áo bị "vá chùm vá đụp" chứ không thể gọi là áo mới được! Minh, Melbourne, AustraliaĐổi mới thế chứ đổi mới nữa về nhân sự cũng thế thôi. Cây đã khô, gốc đã héo, lòng tin của dân như suối đã cạn thì có chiết thêm cả trăm cành non chúng cũng không thể mọc khỏe trên một cơ thể tàn tạ ốm yếu. Chừng nào mấy vị thái thượng hoàng còn tại vị, ngồi một chỗ giật dây cả bộ chính trị rồi cộng thêm đám quan cộng sản vừa dốt nát vừa tham lam nắm hết các vị trí chủ chốt thì chừng ấy dân còn kêu ca oán thán, nước còn thua sút tụt hậu. Cái mũi to quá mức ngự trên mặt khi vuốt không phải "nể" nữa mà là "sợ". Mà khi đã sợ rồi thì ... Nhập rồi tách. Tách lại nhập. Hết tỉnh. Nay lại đến bộ. Lại còn tỷ lệ người miền Nam với người miền Bắc cho nó cân bằng cơ cấu nữa. Tỉnh này có người làm quan to thì tỉnh bên cạnh lại ghen tỵ. Thôi thì sắp xếp sao cho nó có 64 bộ, để 64 ông bà xuất thân từ 64 tỉnh thành nắm 64 chức bộ trưởng. Đến là mệt với vấn đề nhân sự Việt Nam!!! Ẩn danh, Sài GònĐất nước VN có thay đổi cán bộ nhân sự nào rồi cũng vậy thôi.Thiết tưởng phải thay đổi cái chủ nghĩa CS may ra đất nước mới khá lên được. Vì thay đổi chủ nghĩa CS thì người dân mới có quyền làm người thật sự, mà quyền làm người thật sự là gì thì tôi thấy các chủ đề khác các bạn đã thảo luận nhiều rồi.

summarize: Phiên họp thứ nhất của Quốc hội mới được bầu chọn sẽ bắt đầu ngày 19/7/2007 và kéo dài hơn hai tuần, với nội dung chính là bầu và phê chuẩn những vị trí chủ chốt của Nhà nước. Các phân tích gia dự đoán lần này cơ cấu chính phủ Việt Nam sẽ có những thay đổi lớn. Thay đổi trước hết có thể sẽ là việc tinh giản số lượng các bộ thuộc chính phủ và sáp nhập một số bộ khác vào làm một. Hiện Việt Nam có 26 bộ và các cơ quan ngang bộ. Cựu chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An được báo giới trích lời nói: "Phải nhập bớt một số bộ lại với nhau, vì để nhiều bộ thì quản lý không tốt." Ông An cũng nói càng ít bộ thì "sẽ giảm bớt khoảng trống, giảm bớt chỗ chồng chéo mà không rõ trách nhiệm". Số thành viên trong nội các chính phủ, theo một số nguồn tin, sẽ chỉ còn 22 thay vì 29 như hiện tại. Bộ Y tế và Ủy ban dân số sẽ được nhập vào làm một. Tương tự, bộ Văn hóa Thông tin và Ủy ban Thể dục Thể thao cũng sẽ được sáp nhập. Một bộ chủ chốt là bộ Thương mại, có tin cũng sẽ sáp nhập với bộ Công nghiệp, để thành bộ Thương mại và Công nghiệp. Trẻ hóa bộ máy lãnh đạo Cùng với một nội các gọn nhẹ hơn, sẽ là thành phần nhân sự trẻ hơn và được đào tạo có bài bản hơn. Theo bình luận của báo Singapore Strait Times, đây là xu hướng của Thủ tướng Việt Nam muốn có các nhân vật "kỹ trị" (technocrats) vào nội các nhỏ hơn trước. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, theo các nhà quan sát, sẽ tìm cách tập hợp các thành viên chính phủ mới năng động như chính bản thân ông. Ông Nguyễn Văn An được trích lời nói nhân sự Chính phủ nên do Thủ tướng lựa chọn, nhân sự Quốc hội nên do Chủ tịch Quốc hội lựa chọn, thay vì để Ban Tổ chức Trung ương chuẩn bị như trước. "Dứt khoát người đứng đầu phải có bản lĩnh bố trí cán bộ. " Mười vị bộ trưởng không lọt vào thành phần Trung ương Đảng trong kỳ Đại hội X năm ngoái có thể sẽ phải ra đi. Báo chí nước ngoài mới đây đã 'điểm mặt' một số nhân vật được cho là có khả năng nắm giữ các chức vụ chủ chốt. Trong số đó, ông Nguyễn Thiện Nhân (54 tuổi) người hiện đang giữ chức bộ trưởng Giáo dục và từng là Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, được cho có cơ hội trở thành phó Thủ tướng. Ông Nhân, sinh năm 1953 tại tỉnh Trà Vinh, là người có bằng tiến sỹ và từng du học ở Đức. Một người khác cũng từng du học nước ngoài, ông Cao Đức Phát (51 tuổi), hiện là bộ trưởng Nông nghiệp, cũng sẽ được trao trách nhiệm quản lý rộng hơn. Ông Phát có bằng thạc sỹ của trường đại học danh tiếng Harvard, Hoa Kỳ. Các 'ngôi sao' mới nổi khác là ông Hoàng Trung Hải, bộ trưởng Công Nghiệp và ông Nguyễn Xuân Phúc, phó chủ nhiệm Văn phòng chính phủ hiện nay. Tờ Strait Times thì cho rằng ông Nguyễn Xuân Phúc, 53 tuổi, người Nam sẽ thay ông Đoàn Mạnh Giao ở chức vụ chánh văn phòng phủ Thủ tướng. Cũng có tin nội các chính phủ mới sẽ đông người miền Nam hơn trước. Bùi Hữu, Sài GònCó một thưc tế là hiện nay ở Việt Nam của chúng ta trình độ cán bộ các cấp từ thấp đến cao , thậm chí là rất cao như trên trung ương ...cũng không cao. Chính vì vậy nên tình trạng đi học tại chức tràn lan- nhân viên học, chánh phó cũng học, nên chi việc mỗi lần người dân đến ký giấy tờ gì ở cơ quan công quyền là y như rằng nhận ngay câu trả lời : Ông này, ông kia đi học- mà cái sư học của các vị này thì miễn bàn ... Ở các nước hay ngay như ở miền Nam trước đây nghe kể lại: người đứng đầu một Phường xã nào phải là người có uy tín nhất ở địa phương đó, học hành đàng hoàng tử tế nhất ở địa phương đó. Cấp quận thì có bằng cấp gì, lên cấp tỉnh thì phải là những người đươc chọn lựa từ những người tài giỏi từ cấp qu! ận kia đưa lên. Không như ở ta hiện nay bị kỹ luật or ban phòng này lại cất nhắc vào vị trí khác cao hơn. Mr NeoViệt Nam sẽ tự định hướng đi lên của một của chính mình. Chỉ những ai đang sống tại đó, ở đó mới hiểu rõ mình cần gì muốn gì, người ngoài cuộc vẫn là người ngoài cuộc. Việc tiếp thu những cái hay, loại bỏ những cái chưa hay của cả hai chế độ XHCN và TBCN sẽ làm cho VN trở thành một Quốc gia tốt đẹp hơn. Vết xe đổ cũa những Quốc gia đi trước như bất ổn về chính trị, kinh tế lẫn xã hội, đạo đức sẽ được Việt Nam nhìn rõ và biết cách ngăn chặn. Tự do không có nghĩa là làm mất đi cái hồn và đạo đức của dân tộc. TUT, VNThay đổi nội các của Việtnam là điều tất yếu trong thời đại hiện nay. Sự thay đổi này đang và sẽ được nhiều người dân ủng hộ kể cả bạn bè trên thế giới. Là một người trẻ tuổi tôi rất lạc quan về sự thay đổi này và hy vọng nó sẽ là đà để Việtnam phát triển hơn nữa. Ẩn danhCó người trẻ trí thức còn hơn là không có và hy vọng được nhiều người miền Nam càng tốt hơn. Người trí thức hay đảng sỹ cũng chưa hiểu hết XHCN là gì và họ vẫn đang còn nghiên cứu và sẽ không bao giờ hiểu được kinh tế thị trường định hướng XHCN huống gì người dân sao hiểu nỗi. Trong thời đại thế giới tiến hóa đủ mọi thứ chạy nhanh chóng mặt chắc chắn người già không thể tiếp thu nhanh và phản ứng kịp thời. Đảng CS đã nhiều năm nhắm đi tới XHCN theo chủ thuyết Marx mà sẽ không bao giờ đến đích là vì định hướng "ảo" quá lắm thì nói theo sách vỡ, bí quá thì giở lại trang cũ khảo cứu quay qua quẩn lại trong vỏ ốc XHCN đó thôi, người trí thức luôn có tư duy nghiên cứu cho lý thuyết và thực hành. Còn về người Nam phải nói khá vì khi sinh ra đã chứng kiến rất nhiều thứ của các nước ngoài ngay trong nhà của họ từ đó họ đã có câu hỏi và suy nghĩ. Mong cho tương lai VN còn có nhiều người trẻ trí thức trong các bộ để Nước Nam tôi xứng đáng sánh vai cùng thế giới. Tuấn Kiệt, TP HCMKhông đồng ý với bạn Kinh Te là: "chỉ có tấm lòng và sự siêng năng tận tuỵ mới là động lực của thành công" vì "nhiệt tình cộng với dốt nát thành kẻ phá họai". Trong thời buổi hiện nay một người lãnh đạo phải có tri thức và cả sự tận tụy, nhưng tri thức mới là chìa khóa, còn sự tận tụy có thể điều khiển bằng cơ chế. một cơ chế trách nhiệm và dân chủ có thể lọai bỏ đi những người thiếu trách nhiệm. Ngược lại, một cơ chế độc tài thì sẽ làm cho người thành tâm cũng sẽ trở thành vô trách nhiệm, điển hình là có rất nhiều vị rất tốt trước khi nhận chức vụ nhưng sau đó thì hư hỏng và tham nhũng. Rất buồn là hiện này nền dân chủ của nước ta quá thấp nên vẫn rất ít người tài có cơ hội đóng góp cho sự phát triển của! đất nước, vẫn còn quá nhiều tham nhũng, lãng phí, những quyết định sai lầm gây lãng phí tiền của nhân dân. Hy vọng việc thay đổi nhân sự hiện nay là một bước tiến mặc dù là rất nhỏ. Kinh Tế, TP HCMVui mừng một tí khi được thấy ông Dũng trẻ hoá và trí thức hoá nhân sự cao cấp trong bộ máy chính trị. Bằng cấp và tuổi tác không phải là lý do làm một lãnh đạo giỏi hay giở. "Duy cần là ngạn" chỉ có tấm lòng và sự siêng năng tận tuỵ mới là động lực của thành công. Nếu một người có chục cái bằng tiến sĩ, nhưng nhậm chức với mục tiêu làm lời hay lấy lại vốn cho những gì đã đầu tư, thì chưa chắc phục vụ nhân dân nhiều hơn một nhà nông chất phát. Thanh Duy, TP HCMĐất nước Việt Nam luôn đổi thay một cách mạnh mẽ , điều đó cả thế giới đều công nhận. Dân tộc Việt Nam cũng đang đổi thay mạnh mẽ về tư duy và hành động, chỉ có có quý vị Mai, Minh, Ần Danh Sài gòn và một số người nào đó là không thoát ra nổi cái bóng của mình. lỗi thời lắm rồi cái tư duy chống cộng đầy thù hận, đa nghi và phản dân tộc. Phạm Minh Tuấn, Nghệ AnViet Nam là 1 nước nghèo,dân trí thấp...đang lần mò đi lên với một thân thể nhiều vết thương quá khứ, nhiều bệnh tật ăn sâu từ thời bao cấp. Lại gánh trên vai bác CS nặng như núi mà không vứt đi được...Vậy nên có thay đổi nhân sự như thế nào cũng chỉ bò từ từ là cùng...Trừ khi vứt quả núi ý thức hệ CS thì còn mở mày mở mặt lên được... Mai, FloridaChuyện thay đổi nhân sự theo khuynh hướng kỹ trị thì tốt nhưng áp dụng kiểu "be bờ" hay "lở đâu đắp đó" trong lúc không chịu "đổi dòng chảy của nước" thì chuyện sạt lở cũng sẽ xảy ra thôi. Cốt lõi vấn đề là phải chuyển qua "dòng dân chủ" thì bộ mặt đất nước, dân trí người Việt mới khả dĩ được láng giềng tôn trọng! Còn ngoan cố, thì dân tộc càng bị lạc hậu. Chiếc áo "rách đâu vá đó" thì cho dù vá khéo đến đâu, chung cuộc cũng chỉ là chiếc áo bị "vá chùm vá đụp" chứ không thể gọi là áo mới được! Minh, Melbourne, AustraliaĐổi mới thế chứ đổi mới nữa về nhân sự cũng thế thôi. Cây đã khô, gốc đã héo, lòng tin của dân như suối đã cạn thì có chiết thêm cả trăm cành non chúng cũng không thể mọc khỏe trên một cơ thể tàn tạ ốm yếu. Chừng nào mấy vị thái thượng hoàng còn tại vị, ngồi một chỗ giật dây cả bộ chính trị rồi cộng thêm đám quan cộng sản vừa dốt nát vừa tham lam nắm hết các vị trí chủ chốt thì chừng ấy dân còn kêu ca oán thán, nước còn thua sút tụt hậu. Cái mũi to quá mức ngự trên mặt khi vuốt không phải "nể" nữa mà là "sợ". Mà khi đã sợ rồi thì ... Nhập rồi tách. Tách lại nhập. Hết tỉnh. Nay lại đến bộ. Lại còn tỷ lệ người miền Nam với người miền Bắc cho nó cân bằng cơ cấu nữa. Tỉnh này có người làm quan to thì tỉnh bên cạnh lại ghen tỵ. Thôi thì sắp xếp sao cho nó có 64 bộ, để 64 ông bà xuất thân từ 64 tỉnh thành nắm 64 chức bộ trưởng. Đến là mệt với vấn đề nhân sự Việt Nam!!! Ẩn danh, Sài GònĐất nước VN có thay đổi cán bộ nhân sự nào rồi cũng vậy thôi.Thiết tưởng phải thay đổi cái chủ nghĩa CS may ra đất nước mới khá lên được. Vì thay đổi chủ nghĩa CS thì người dân mới có quyền làm người thật sự, mà quyền làm người thật sự là gì thì tôi thấy các chủ đề khác các bạn đã thảo luận nhiều rồi.

070529_eunewleadership

https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2007/05/070529_eunewleadership

Châu Âu có một thế hệ lãnh đạo mới?

Trong hai tuần qua, giới quan sát cũng như các nhà phân tích trên thế giới quan tâm nhiều đến tình hình chính trị châu Âu.

Trung tâm của sự chú ý này là sự kiện ông Nicolas Sarkozy trở thành tổng thống Pháp. Và trong khi đó, với việc Thủ tướng Tony Blair tuyên bố từ chức, ông Gordon Brown sẽ trở thành Thủ tướng Anh. Sự kiện Pháp và Anh có lãnh đạo mới đã làm dư luận tin rằng không chỉ sẽ có nhiều thay đổi trong quan hệ Anh-Pháp, mà nó còn có tác động không nhỏ đến tiến trình hội nhập của Liên Hiệp Châu Âu (EU) cũng như tình hình chính trị thế giới trong những năm tới. Anh và Pháp, hai nước láng giềng, không chỉ là thành viên quan trọng trong EU, mà chính sách ngoại giao của London và Paris cũng có tầm ảnh hưởng nhất định đối với chính trị thế giới, đặc biệt trong quan hệ với Washington. Khởi động lại quan hệ Anh-Pháp Vì yếu tố lịch sử và văn hóa, quan hệ giữa Pháp và Anh không phải lúc nào cũng mặn nồng. Trong một thập kỷ qua, dưới thời cựu Tổng thống Pháp, Jacques Chirac và Thủ tướng Anh sắp mãn nhiễm, Tony Blair, mối quan hệ nhiều sóng gió này ra xem còn xấu hơn. Ông Jaques Chirac và Tony Blair rất khó, nếu không muốn nói là không tìm được một tiếng nói chung nào trong những lãnh vực quan trọng của Liên Hiệp Châu Âu cũng như chính sách ngoại giao của Liên Hiệp này. Đỉnh điểm cũa những bất đồng này là cuộc chiến Iraq. Trong khi Thủ tướng Anh sát cánh cùng với Tổng thống Mỹ, George Bush, trong cuộc chiến Iraq, Tổng thống Pháp, Jacques Chirac đã cùng với cựu Thủ tướng Đức không chỉ phản đối biện pháp dùng vũ lực tấn công Iraq mà còn thiết lập một liên minh để chống lại Mỹ-Anh và đồng minh trong cuộc chiến này. Với thệ hệ lãnh đạo mới có thể quan hệ Anh-Pháp sẽ tốt đẹp hơn trong những năm tới, vì giữa tân Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng tương lai của Anh, Gordon Brown có nhiều điểm tương đồng về cả tích cách và chính sách. Nếu nhìn thoáng qua, Nicolas Sarkozy và Gordon Brown có không ít những khác biệt. Tân Tổng thống Pháp là con của một người di dân đến từ Hungary. Khi còn là sinh viên, học lực của ông cũng rất kém. Với kết quả như vậy, cùng với dáng dấp nhỏ bé, nên ít hay nhiều Nicolas Sarkozy có tự ti mặc cảm. Trong khi đó, Gordon Brown, con của một mục sư, người Scotland, lại là một sinh viên xuất sắc, đã được nhận vào đại học khi mới 16 tuổi. Hơn nữa, với sự trình trệ kinh tế trong những năm tháng qua, trong suốt kỳ tranh cử tổng thống và sau khi được bầu vào chức tổng thống, ông Nicolas Sarkozy, chủ trương đưa nước Pháp chuyển sang một giai đoạn mới. Trong khi đó, với thành quả kinh tế mà Anh đạt được trong thập niên vừa qua, trong đó có công rất lớn của mình với tư cách là Bộ trưởng Tài chính, ông Gordon Brown sẽ tiếp tục chính sách kinh tế trong những năm tới. Tuy có những khác biệt như vậy, nhưng giữa tân Tổng thống Pháp và Thủ tướng tương lai của Anh lại có nhiều điểm chung quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế và chính sách ngoại giao. Về kinh tế, cả ông Nicolas Sarkozy và ông Gordon Brown đều ủng hộ nền kinh tế tự do, tuy có chút kiểm soát, và đề cao tầm quan trọng của việc làm. Đặc biệt đối với tân Tổng thống Pháp, giảm nạn thất nghiệp là ưu tiên số một của ông, vì ở Pháp tỷ lệ thất nghiệp lên đến 9%, cao gấp đôi ở Anh. Do đó, đối với ông Nicolas Sarkozy, khác với vị tiền nhiệm của mình, khác với dư luận thông thường của đa số người dân Pháp, ông dám thừa nhận và tỏ thái độ khâm phục khả năng tạo việc làm ở Anh và Mỹ. Đây là một điều hiếm có đối với một vị tổng thống Pháp, đặc biệt đối với những vị tổng thống thuộc phe bảo thủ (gaulist conservatism), như ông. Với cách nhìn rất thực tế như vậy nên có thể ông Nicolas Sarkozy sẽ vượt qua được những quan niệm thông thường trước đây để có thể cải thiện quan hệ giữa Pháp và Anh. Tương lai của Liên Hiệp châu Âu Và mặc dầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên của tân Tổng thống Pháp là tới Đức, rồi sau đó là Brussels, Mỹ và Châu Phi, chứ không phải tới Anh, nhưng những điểm tương đồng giữa hai vị lãnh đạo mới sẽ không chỉ đưa quan hệ giữa hai nước sang một giai đoạn tốt đẹp hơn, mà còn có thể sẽ giúp Liên Hiệp Châu Âu ra khỏi những bế tắc hiện tại. Dưới thời cựu Tổng thống Pháp, Jacques Chirac, Anh không đóng một vai trò chính yếu trong các chính sách quan trọng của Liên Hiệp Châu Âu. Tình trạng đó diễn ra phần vì Anh không phải là một trong những nước thành lập, và ngay từ đầu Đức-Pháp là hai nước cột trụ cho những phát triển của Liên Hiệp này trong suốt hơn 50 qua. Nhưng một lý do quan trọng nữa đó là các vị lãnh đạo của Pháp và Anh luôn có những bất đồng cả về tích cách và những chính sách lớn của Liên Hiệp. Nhưng tình trạng đó có thể sẽ được chấp dứt với thế hệ lãnh đạo mới. Anh sẽ có một chỗ đứng quan trọng hơn trong Liên Hiệp. Và cùng với bà Angela Merkel, Thủ tướng Đức, ông Nicolas Sarkozy và Gordon Brown sẽ tạo thành một bộ ba quan trọng để giúp EU thoát khỏi những khủng hoảng hiện tại. Ngoài điểm chung là cùng chủ trương nền kinh tế tự do, cả ba cũng có cách nhìn thực tế hơn trong việc tiến trình hội nhập cũng như cơ cấu tổ chức của EU. Thay vì chỉ nghĩ tới việc thống nhất châu Âu, họ chú trọng vào việc tìm ra đâu là những điểm mạnh, những gì mang lại kết quả tốt để phát huy và những gì gây bế tắc để tìm ra những giải pháp thích hợp. Kể từ khi dự thảo của bản Hiến Pháp của EU bị cử tri Pháp và Hà Lan chối bỏ qua cuộc trưng cầu dân ý tại hai nước này hai năm trước đây, EU rơi vào tình trạng bế tắc. Nhưng trong tương lai gần, lãnh đạo Pháp, Đức và Anh có thể thống nhất tìm ra một giải pháp chung cho sự trì trệ này. Thay vì giữ nguyên bản dự thảo và để cho cử tri quyết định qua trưng cầu dân ý, có thể bản hiến pháp sẽ được thu gọn hơn (mini constitution) và để quốc hội các nước thành viên bỏ phiếu thông qua. Giúp Liên Hiệp Châu Âu vượt qua những bế tắc hiện tại và tiếp tục tiến trình hội nhập là một trong những ưu tiên hàng đầu của tân Tổng thống Pháp. Việc ông tới the đô Berlin hội đàm với Thủ tướng Đức ngay trong ngày ông nhận chức tổng thống chứng tỏ điều đó. Quan hệ EU với Hoa Kỳ Không chỉ có thế, với thế hệ lãnh đạo mới, chính sách đối ngoại của EU cũng có thể thay đổi trong những năm tới, đặc biệt trong quan hệ với Mỹ. Sau khi ông Nicolas Sarkozy trứng cử, cả Tổng thống George Bush và đại diện của hai đảng Cộng hòa và Dân chủ Mỹ đều tỏ thái độ rất hài lòng và gửi điện chúc mừng ông. Khác với vị tiền nhiệm của mình, tân Tổng thống Pháp tỏ ra thân thiện với Mỹ hơn. Vào tháng 9 năm ngoái, đúng vào dịp kỷ niệm biến cố 11/9, ông Nicolas Sarkozy, khi đó mới chỉ là bộ trưởng đã đi thăm Mỹ trong 4 ngày. Ông đã được Tổng thống George Bush tiếp đón tại Tòa Bạch Ốc. Đây là một chuyến hiếm có vì một sự tiếp đón như vậy chỉ dành cho các nguyên thủ quốc gia. Trong khi được tiếp đón trọng thể tại Washington, tại Pháp chuyến viếng thăm của ông đã bị chỉ trích rất nhiều. Đối thủ của ông đã gọi ông là ‘Sarko – người Mỹ - Sarko the American’. Tuy ông không ủng hộ cuộc chiến Iraq và từ chối Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập Liên Hiệp Châu Âu, một chính sách mà Mỹ luôn ủng hộ, nhưng ông lại không bài Mỹ như đa số người Pháp. Do đó, Washington tỏ ra rất thân thiện với tân Tổng thống Pháp cũng là điều dễ hiểu. Với một tổng thống Pháp thân thiện hơn, gần gũi hơn, Mỹ có thể thở phào nhẹ nhõm vì cùng với Nicolas Sarkozy, Gordon Brown và Angela Merkel, Mỹ có thể thiết lập được một mối quan hệ tốt đẹp với châu Âu trong những năm tới. Mặc dầu theo sự nghiệp chính trị từ lâu, nhưng cả tân Tổng thống Pháp và Thủ tướng tương lai của Anh đều là những ‘tập sinh’ trong lĩnh vực ngoại giao. Trong khi đó có không ít những thách đố đang chờ họ. Với Thủ tướng tương lai của Anh, ‘di sản’ mà vị tiền nhiệm của mình để lại đó là hậu quả phức tạp của cuộc chiến Iraq, có lính Anh tham gia. Hơn nữa, ông cũng ít được biết đến ở Mỹ và không có được mối quan hệ thân thiện với Tổng thống Geroge Bush như ông Tony Blair. Do vậy, ông Gordon Brown sẽ có không ít những khó khăn trong quan hệ Tổng thống Mỹ trong những ngày đầu. Tuy vậy, ông cũng phải tiếp tục cộng tác với Tổng thống Mỹ để giải quyết những xưng đột tại Iraq. Trong một bài phát biểu gần đây, ông nói là: “Sẽ vô lý nếu chúng ta né trách thực hiện những gì mà chúng ta đã quyết định. Tuy vậy, cũng có không ít những bài học mà chúng ta có thể rút ra từ cuộc chiến này”. Quan hệ Pháp và Mỹ Riêng đối với tân Tổng thống Pháp, mặc dầu tỏ thái độ khâm phục và sẵn sàng cộng tác với Mỹ, nhưng ông Nicolas Sarkozy cũng không dễ dàng theo Mỹ trong mọi chính sách. Trong bài diễn văn vào đêm trúng cử, ông đã nói: “Tôi muốn nói với những người bạn Mỹ rằng: nước Pháp sẽ luôn bên cạnh họ khi họ cần”. Nhưng cùng lúc ông cũng nhấn mạnh rằng: “Tôi cũng muốn nói với họ rằng tình bạn cũng có nghĩa là chấp nhận rằng bạn của mình có thể có những ý kiến khác biệt”. Chẳng hạn liên quan đến việc giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Iran, Pháp khó có thể đồng ý dùng vũ lực đối với Iran, nếu chính sách ngoại giao của phương Tây không thành công. Hiện tại, cả Pháp và Anh đang dùng chính sách ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng này, và hy vọng bằng cách đó có thể thuyết phục chính quyền Iran từ bỏ việc sản xuất vũ khí hạt nhân. Ngoài ra, bằng đường lối riêng của mình, cả ông Nicolas Sarkozy và Gordon Brown cũng sẽ tìm cách thuyết phục Mỹ quan tâm nhiều hơn đến những lĩnh vực quan trọng khác, chẳng hạn, giúp cải thiện các nước kém phát triển, hay bảo vệ môi trường. Liên quan đến việc cắt giảm khí nóng toàn cầu, đây là một điểm bất đồng lớn giữa Mỹ và Châu Âu. Trong bài phát biểu trúng cử của mình, tân Tổng thống Pháp đã nhấn mạnh: “Một siêu cường như Mỹ, có nhiệm vụ không được tạo nên những rào cản trong cuộc chiến chống lại thay đổi khí hậu toàn cầu”. Và theo tờ International Herald Tribune hôm 28.05.07, châu Âu, dưới sự lãnh đạo của Đức đã có thêm Anh và đang giành được cả Nhật Bản để “chiến đấu” với Hoa Kỳ về vấn đề ấm nóng khí quyển trước hội nghị G-8 vào tháng Giêng tới. Nói chung, giới quan sát và phân tích cho rằng với thế hệ lãnh đạo mới, trong những năm tới, không chỉ có nhiều thay đổi tích cực hơn trong quan hệ Anh-Pháp, mà còn có nhiều chuyển biến quan trọng trong tiến trình hội nhập của Châu Âu cũng như trong quan hệ Châu Âu và Mỹ. Thay vì nhấn mạnh những bất đồng cá nhân, hay những khác biệt về văn hóa, lịch sử, thế hệ lãnh đạo mới này sẽ dựa trên những điểm chung để cùng cộng tác và giải quyết những khó khăn chung. Hơn bao giờ hết, trong một thế giới toàn cầu hóa, mọi diễn biến chính trị, kinh tế ở địa phương ít hay nhiều đều có tác động toàn cầu. Do đó, mỗi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, cũng cần đến sự cộng tác của các quốc gia khác. Và nếu Anh, Pháp và Đức – ba cường quốc của Châu Âu – và Mỹ biết cộng tác với nhau trong những lĩnh vực quan trọng, thì điều đó không chỉ có lợi cho Châu Âu và Mỹ, mà sẽ còn có những tác động tích cực khác tới những khu vực khác trên thế giới. Bài viết thể hiện quan điểm và cách phân tích của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin chia sẻ với BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk --------------------------------------------------------

summarize: Trung tâm của sự chú ý này là sự kiện ông Nicolas Sarkozy trở thành tổng thống Pháp. Và trong khi đó, với việc Thủ tướng Tony Blair tuyên bố từ chức, ông Gordon Brown sẽ trở thành Thủ tướng Anh. Sự kiện Pháp và Anh có lãnh đạo mới đã làm dư luận tin rằng không chỉ sẽ có nhiều thay đổi trong quan hệ Anh-Pháp, mà nó còn có tác động không nhỏ đến tiến trình hội nhập của Liên Hiệp Châu Âu (EU) cũng như tình hình chính trị thế giới trong những năm tới. Anh và Pháp, hai nước láng giềng, không chỉ là thành viên quan trọng trong EU, mà chính sách ngoại giao của London và Paris cũng có tầm ảnh hưởng nhất định đối với chính trị thế giới, đặc biệt trong quan hệ với Washington. Khởi động lại quan hệ Anh-Pháp Vì yếu tố lịch sử và văn hóa, quan hệ giữa Pháp và Anh không phải lúc nào cũng mặn nồng. Trong một thập kỷ qua, dưới thời cựu Tổng thống Pháp, Jacques Chirac và Thủ tướng Anh sắp mãn nhiễm, Tony Blair, mối quan hệ nhiều sóng gió này ra xem còn xấu hơn. Ông Jaques Chirac và Tony Blair rất khó, nếu không muốn nói là không tìm được một tiếng nói chung nào trong những lãnh vực quan trọng của Liên Hiệp Châu Âu cũng như chính sách ngoại giao của Liên Hiệp này. Đỉnh điểm cũa những bất đồng này là cuộc chiến Iraq. Trong khi Thủ tướng Anh sát cánh cùng với Tổng thống Mỹ, George Bush, trong cuộc chiến Iraq, Tổng thống Pháp, Jacques Chirac đã cùng với cựu Thủ tướng Đức không chỉ phản đối biện pháp dùng vũ lực tấn công Iraq mà còn thiết lập một liên minh để chống lại Mỹ-Anh và đồng minh trong cuộc chiến này. Với thệ hệ lãnh đạo mới có thể quan hệ Anh-Pháp sẽ tốt đẹp hơn trong những năm tới, vì giữa tân Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Thủ tướng tương lai của Anh, Gordon Brown có nhiều điểm tương đồng về cả tích cách và chính sách. Nếu nhìn thoáng qua, Nicolas Sarkozy và Gordon Brown có không ít những khác biệt. Tân Tổng thống Pháp là con của một người di dân đến từ Hungary. Khi còn là sinh viên, học lực của ông cũng rất kém. Với kết quả như vậy, cùng với dáng dấp nhỏ bé, nên ít hay nhiều Nicolas Sarkozy có tự ti mặc cảm. Trong khi đó, Gordon Brown, con của một mục sư, người Scotland, lại là một sinh viên xuất sắc, đã được nhận vào đại học khi mới 16 tuổi. Hơn nữa, với sự trình trệ kinh tế trong những năm tháng qua, trong suốt kỳ tranh cử tổng thống và sau khi được bầu vào chức tổng thống, ông Nicolas Sarkozy, chủ trương đưa nước Pháp chuyển sang một giai đoạn mới. Trong khi đó, với thành quả kinh tế mà Anh đạt được trong thập niên vừa qua, trong đó có công rất lớn của mình với tư cách là Bộ trưởng Tài chính, ông Gordon Brown sẽ tiếp tục chính sách kinh tế trong những năm tới. Tuy có những khác biệt như vậy, nhưng giữa tân Tổng thống Pháp và Thủ tướng tương lai của Anh lại có nhiều điểm chung quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế và chính sách ngoại giao. Về kinh tế, cả ông Nicolas Sarkozy và ông Gordon Brown đều ủng hộ nền kinh tế tự do, tuy có chút kiểm soát, và đề cao tầm quan trọng của việc làm. Đặc biệt đối với tân Tổng thống Pháp, giảm nạn thất nghiệp là ưu tiên số một của ông, vì ở Pháp tỷ lệ thất nghiệp lên đến 9%, cao gấp đôi ở Anh. Do đó, đối với ông Nicolas Sarkozy, khác với vị tiền nhiệm của mình, khác với dư luận thông thường của đa số người dân Pháp, ông dám thừa nhận và tỏ thái độ khâm phục khả năng tạo việc làm ở Anh và Mỹ. Đây là một điều hiếm có đối với một vị tổng thống Pháp, đặc biệt đối với những vị tổng thống thuộc phe bảo thủ (gaulist conservatism), như ông. Với cách nhìn rất thực tế như vậy nên có thể ông Nicolas Sarkozy sẽ vượt qua được những quan niệm thông thường trước đây để có thể cải thiện quan hệ giữa Pháp và Anh. Tương lai của Liên Hiệp châu Âu Và mặc dầu chuyến công du nước ngoài đầu tiên của tân Tổng thống Pháp là tới Đức, rồi sau đó là Brussels, Mỹ và Châu Phi, chứ không phải tới Anh, nhưng những điểm tương đồng giữa hai vị lãnh đạo mới sẽ không chỉ đưa quan hệ giữa hai nước sang một giai đoạn tốt đẹp hơn, mà còn có thể sẽ giúp Liên Hiệp Châu Âu ra khỏi những bế tắc hiện tại. Dưới thời cựu Tổng thống Pháp, Jacques Chirac, Anh không đóng một vai trò chính yếu trong các chính sách quan trọng của Liên Hiệp Châu Âu. Tình trạng đó diễn ra phần vì Anh không phải là một trong những nước thành lập, và ngay từ đầu Đức-Pháp là hai nước cột trụ cho những phát triển của Liên Hiệp này trong suốt hơn 50 qua. Nhưng một lý do quan trọng nữa đó là các vị lãnh đạo của Pháp và Anh luôn có những bất đồng cả về tích cách và những chính sách lớn của Liên Hiệp. Nhưng tình trạng đó có thể sẽ được chấp dứt với thế hệ lãnh đạo mới. Anh sẽ có một chỗ đứng quan trọng hơn trong Liên Hiệp. Và cùng với bà Angela Merkel, Thủ tướng Đức, ông Nicolas Sarkozy và Gordon Brown sẽ tạo thành một bộ ba quan trọng để giúp EU thoát khỏi những khủng hoảng hiện tại. Ngoài điểm chung là cùng chủ trương nền kinh tế tự do, cả ba cũng có cách nhìn thực tế hơn trong việc tiến trình hội nhập cũng như cơ cấu tổ chức của EU. Thay vì chỉ nghĩ tới việc thống nhất châu Âu, họ chú trọng vào việc tìm ra đâu là những điểm mạnh, những gì mang lại kết quả tốt để phát huy và những gì gây bế tắc để tìm ra những giải pháp thích hợp. Kể từ khi dự thảo của bản Hiến Pháp của EU bị cử tri Pháp và Hà Lan chối bỏ qua cuộc trưng cầu dân ý tại hai nước này hai năm trước đây, EU rơi vào tình trạng bế tắc. Nhưng trong tương lai gần, lãnh đạo Pháp, Đức và Anh có thể thống nhất tìm ra một giải pháp chung cho sự trì trệ này. Thay vì giữ nguyên bản dự thảo và để cho cử tri quyết định qua trưng cầu dân ý, có thể bản hiến pháp sẽ được thu gọn hơn (mini constitution) và để quốc hội các nước thành viên bỏ phiếu thông qua. Giúp Liên Hiệp Châu Âu vượt qua những bế tắc hiện tại và tiếp tục tiến trình hội nhập là một trong những ưu tiên hàng đầu của tân Tổng thống Pháp. Việc ông tới the đô Berlin hội đàm với Thủ tướng Đức ngay trong ngày ông nhận chức tổng thống chứng tỏ điều đó. Quan hệ EU với Hoa Kỳ Không chỉ có thế, với thế hệ lãnh đạo mới, chính sách đối ngoại của EU cũng có thể thay đổi trong những năm tới, đặc biệt trong quan hệ với Mỹ. Sau khi ông Nicolas Sarkozy trứng cử, cả Tổng thống George Bush và đại diện của hai đảng Cộng hòa và Dân chủ Mỹ đều tỏ thái độ rất hài lòng và gửi điện chúc mừng ông. Khác với vị tiền nhiệm của mình, tân Tổng thống Pháp tỏ ra thân thiện với Mỹ hơn. Vào tháng 9 năm ngoái, đúng vào dịp kỷ niệm biến cố 11/9, ông Nicolas Sarkozy, khi đó mới chỉ là bộ trưởng đã đi thăm Mỹ trong 4 ngày. Ông đã được Tổng thống George Bush tiếp đón tại Tòa Bạch Ốc. Đây là một chuyến hiếm có vì một sự tiếp đón như vậy chỉ dành cho các nguyên thủ quốc gia. Trong khi được tiếp đón trọng thể tại Washington, tại Pháp chuyến viếng thăm của ông đã bị chỉ trích rất nhiều. Đối thủ của ông đã gọi ông là ‘Sarko – người Mỹ - Sarko the American’. Tuy ông không ủng hộ cuộc chiến Iraq và từ chối Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập Liên Hiệp Châu Âu, một chính sách mà Mỹ luôn ủng hộ, nhưng ông lại không bài Mỹ như đa số người Pháp. Do đó, Washington tỏ ra rất thân thiện với tân Tổng thống Pháp cũng là điều dễ hiểu. Với một tổng thống Pháp thân thiện hơn, gần gũi hơn, Mỹ có thể thở phào nhẹ nhõm vì cùng với Nicolas Sarkozy, Gordon Brown và Angela Merkel, Mỹ có thể thiết lập được một mối quan hệ tốt đẹp với châu Âu trong những năm tới. Mặc dầu theo sự nghiệp chính trị từ lâu, nhưng cả tân Tổng thống Pháp và Thủ tướng tương lai của Anh đều là những ‘tập sinh’ trong lĩnh vực ngoại giao. Trong khi đó có không ít những thách đố đang chờ họ. Với Thủ tướng tương lai của Anh, ‘di sản’ mà vị tiền nhiệm của mình để lại đó là hậu quả phức tạp của cuộc chiến Iraq, có lính Anh tham gia. Hơn nữa, ông cũng ít được biết đến ở Mỹ và không có được mối quan hệ thân thiện với Tổng thống Geroge Bush như ông Tony Blair. Do vậy, ông Gordon Brown sẽ có không ít những khó khăn trong quan hệ Tổng thống Mỹ trong những ngày đầu. Tuy vậy, ông cũng phải tiếp tục cộng tác với Tổng thống Mỹ để giải quyết những xưng đột tại Iraq. Trong một bài phát biểu gần đây, ông nói là: “Sẽ vô lý nếu chúng ta né trách thực hiện những gì mà chúng ta đã quyết định. Tuy vậy, cũng có không ít những bài học mà chúng ta có thể rút ra từ cuộc chiến này”. Quan hệ Pháp và Mỹ Riêng đối với tân Tổng thống Pháp, mặc dầu tỏ thái độ khâm phục và sẵn sàng cộng tác với Mỹ, nhưng ông Nicolas Sarkozy cũng không dễ dàng theo Mỹ trong mọi chính sách. Trong bài diễn văn vào đêm trúng cử, ông đã nói: “Tôi muốn nói với những người bạn Mỹ rằng: nước Pháp sẽ luôn bên cạnh họ khi họ cần”. Nhưng cùng lúc ông cũng nhấn mạnh rằng: “Tôi cũng muốn nói với họ rằng tình bạn cũng có nghĩa là chấp nhận rằng bạn của mình có thể có những ý kiến khác biệt”. Chẳng hạn liên quan đến việc giải quyết cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Iran, Pháp khó có thể đồng ý dùng vũ lực đối với Iran, nếu chính sách ngoại giao của phương Tây không thành công. Hiện tại, cả Pháp và Anh đang dùng chính sách ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng này, và hy vọng bằng cách đó có thể thuyết phục chính quyền Iran từ bỏ việc sản xuất vũ khí hạt nhân. Ngoài ra, bằng đường lối riêng của mình, cả ông Nicolas Sarkozy và Gordon Brown cũng sẽ tìm cách thuyết phục Mỹ quan tâm nhiều hơn đến những lĩnh vực quan trọng khác, chẳng hạn, giúp cải thiện các nước kém phát triển, hay bảo vệ môi trường. Liên quan đến việc cắt giảm khí nóng toàn cầu, đây là một điểm bất đồng lớn giữa Mỹ và Châu Âu. Trong bài phát biểu trúng cử của mình, tân Tổng thống Pháp đã nhấn mạnh: “Một siêu cường như Mỹ, có nhiệm vụ không được tạo nên những rào cản trong cuộc chiến chống lại thay đổi khí hậu toàn cầu”. Và theo tờ International Herald Tribune hôm 28.05.07, châu Âu, dưới sự lãnh đạo của Đức đã có thêm Anh và đang giành được cả Nhật Bản để “chiến đấu” với Hoa Kỳ về vấn đề ấm nóng khí quyển trước hội nghị G-8 vào tháng Giêng tới. Nói chung, giới quan sát và phân tích cho rằng với thế hệ lãnh đạo mới, trong những năm tới, không chỉ có nhiều thay đổi tích cực hơn trong quan hệ Anh-Pháp, mà còn có nhiều chuyển biến quan trọng trong tiến trình hội nhập của Châu Âu cũng như trong quan hệ Châu Âu và Mỹ. Thay vì nhấn mạnh những bất đồng cá nhân, hay những khác biệt về văn hóa, lịch sử, thế hệ lãnh đạo mới này sẽ dựa trên những điểm chung để cùng cộng tác và giải quyết những khó khăn chung. Hơn bao giờ hết, trong một thế giới toàn cầu hóa, mọi diễn biến chính trị, kinh tế ở địa phương ít hay nhiều đều có tác động toàn cầu. Do đó, mỗi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, cũng cần đến sự cộng tác của các quốc gia khác. Và nếu Anh, Pháp và Đức – ba cường quốc của Châu Âu – và Mỹ biết cộng tác với nhau trong những lĩnh vực quan trọng, thì điều đó không chỉ có lợi cho Châu Âu và Mỹ, mà sẽ còn có những tác động tích cực khác tới những khu vực khác trên thế giới. Bài viết thể hiện quan điểm và cách phân tích của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin chia sẻ với BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk --------------------------------------------------------

041008_iraqvietnam

https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2004/10/041008_iraqvietnam

Iraq: một Việt Nam nữa cho Hoa Kỳ?

Cuộc chiến ở Iraq rồi sẽ đi về đâu? Ðây là vấn đề mà người dân Hoa Kỳ đang rất quan tâm, vì hiện có 170 nghìn lính Mỹ có mặt ở đó và hằng ngày đều có thương vong bởi bom mìn, phục kích, bắn sẻ.

Nói về Iraq thì không thể quên bài học chiến tranh Việt Nam. Không khí chiến tranh ở Iraq và cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm nay là không khí của nước Mỹ vào năm 1968. Về tình hình Iraq hiện tại thì có những cái nhìn khác nhau từ những chính trị gia Hoa Kỳ. Tranh luận Nhận xét của tổng thống George W. Bush mới đây về cuộc chiến Việt Nam trong quá khứ có thể soi rọi ít nhiều đến điều mà ông Bush dự định thực hiện ở Iraq. Trong cuộc phỏng vấn với Bill O'Reilly của đài truyền hình giây cáp Fox News vào tuần qua, tổng thống W. Bush đã đồng ý với một nhận định do ký giả này đưa ra, là: "Người dân Nam Việt Nam không chịu chiến đấu cho sự tự do của họ, đó là nguyên do tại sao hôm nay họ không có tự do." Rồi khi được hỏi về người dân Iraq hiện tại có chiến đấu cho sự tự do của họ hay không? Tổng thống W. Bush đã trả lời một cách quả quyết: "chắc chắn là có." Nhưng dân biểu Ellen Tauscher, thuộc đảng Dân Chủ ở vùng Ðông Vịnh San Francisco, mới cùng một phái đoàn quốc hội đi thăm Iraq về, đã đưa ra nhận định khác. Bà nói đã thấy những dấu hiệu người dân Iraq không muốn tham gia vào cuộc chiến do Hoa Kỳ khởi xướng trên đất nước họ. Giữa thập niên 1960, Hoa Kỳ gửi những đơn vị tác chiến đầu tiên đến Nam Việt Nam, rồi trong vòng ba năm kế tiếp số quân Mỹ chiến đấu tại đây lên đến hơn nửa triệu người. Lúc đó Hoa Kỳ đưa ra một sứ mạng: ngăn chặn làn sóng cộng sản tràn xuống Nam Việt Nam và có thể toàn vùng Ðông Nam A, theo thuyết đô-mi-nô. Người Mỹ trực tiếp tham chiến từ 1965 đến 1973 thì rút hết quân đội về. Hai năm sau, làn sóng đỏ tràn xuống cả Việt Nam, nhưng các nước Ðông Nam Á khác đã không bị cộng sản thống trị. Sự thất bại của Hoa Kỳ tại Việt Nam đã được đem ra mổ xẻ liên tục cho đến ngày nay, nhất là khi Hoa Kỳ đang gửi quân đi chiến đấu ở nước ngoài. Sau vụ khủng bố al-Qaeda tấn công nước Mỹ, Hoa Kỳ đã đưa quân vào Afghanistan, loại bỏ chế độ Taliban, truy lùng những phần tử al-Queda, nhưng thủ lãnh Bin-Laden thì vẫn còn lẩn trốn. Tổng thống George W. Bush sau đó tiến tới một kế hoạch đánh phủ đầu ở Iraq, lật đổ chế độ Saddam Hussein vì tin rằng nhà lãnh đạo này có cũ khí tàn phá rộng lớn nhắm vào nước Mỹ. Sứ mạng của Hoa Kỳ là: tiêu diệt khủng bố và những kẻ dung dưỡng để ngăn chặn sự phát triển của khủng bố ở vùng Cận Ðông và toàn cầu. Qua mười tám tháng chiếm đóng Iraq, Hoa Kỳ đã bắt được Saddam Hussein, loại trừ được hai người con của Hussein và nhiều tay chân thân tín, nhưng lính Mỹ ngày nay đang phải đương đầu với những vụ tấn công bằng bom, với những vụ bắn sẻ, phục kích, như đồng đội thời trước của họ đã phải đương đầu ở Việt Nam. Những tin tức truyền đi qua màn hình cho thấy kẻ thù của lính Mỹ ở Iraq cũng giống như những cán binh Việt Cộng, họ không có quân phục mà chỉ mặc những bộ quần áo truyền thống. Những phiến quân - thời đầu của của chiến tranh Việt Nam, cán binh cộng sản cũng được gọi bằng từ này - ở Iraq ngày nay trông như bất cứ người dân Iraq nào trên đường phố, nhưng đó có thể là những tay súng, những kẻ chủ mưu gài mìn, đặt bom. Bài học Dù thế, những nhà làm chính sách Hoa Kỳ vẫn tỏ vẻ lạc quan là đang kiểm soát được tình hình Iraq. Tổng thống Lyndon Johnson, tướng William Westmoreland trong thời chiến tranh Việt Nam đã từng có những phát biểu lạc quan tương tự. Cho đến khi cuộc tổng tấn công Tết Mậu Thân xảy đến. Mấy tuần nữa, dù George W. Bush hay John F. Kerry thắng cử, tình hình Iraq cũng không có hy vọng khá hơn vì những người đã coi Hoa Kỳ là kẻ thù thì họ không cần biết ai là người lãnh đạo nước Mỹ, họ chỉ có một mục đích duy nhất là đuổi được người Mỹ ra khỏi đất nước họ. Bài học về việc đưa quân đi chiến đấu ở một nước khác không chỉ đem đến những thất bại cho Hoa Kỳ ở Việt Nam mà còn là bài học cay đắng cho Việt Nam ở Kampuchia, cho Liên Xô ở Afghanistan trong những năm sau này. Càng ngày tình hình Iraq càng trở nên giống Nam Việt Nam hơn. Iraq ngày nay đang trong tình cảnh của miền Nam Việt Nam trong năm 1967. Khác chăng là sẽ theo một tỉ lệ nhỏ. Một điều có thể khẳng định được là Hoa Kỳ, chính phủ cũng như nhân dân, sẽ không để cho sự can dự vào Iraq kéo dài nhiều năm và số thương vong lên cao quá. Hoa Kỳ nếu không ổn định được tình hình Iraq sớm thì cũng tìm cách rút lui, như Ronald Reagan đã làm ở Lebanon năm 1983, chứ không thể tiếp tục hy sinh đến nhiều nghìn binh lính. Người Mỹ đang có kế hoạch rút lui bằng sự chuẩn bị cho cuộc bầu cử ở Iraq vào đầu năm tới. Tổng thống W. Bush đang chuẩn bị sân khấu để phủi tay, như Nixon đã làm ở Nam Việt Nam. Chúng ta hãy chờ xem, sau khi lính Mỹ đã rút khỏi Iraq, để biết nhận định của tổng thống W. Bush về người dân Nam Việt Nam trong quá khứ và về người dân Iraq hiện tại có đúng hay không. ......................................................................................................... Thính giả khácTôi đề nghị quý đài bỏ ngay đoạn văn sau trong ý kiến của thính giả ẩn danh. "Người dân miền Bắc VN bị buộc phải cầm súng mới tồn tại, chính những người thân của họ đã bị biến thành những con tin và vật tế thần" Vì thực tế chúng tôi đã phải viết đơn tình nguyện mới được đi chiến đấu. Một đài có uy tín như BBC không được đưa các tin mập mờ sai lạc sự thật như vậy. Thính giả ẩn danhCuộc chiến tại Việt Nam do người dân nước Việt bị khủng bố từ gia đình cho đến ngòai xã hội. Người dân miền Bắc VN bị buộc phải cầm súng mới tồn tại, chính những người thân của họ đã bị biến thành những con tin và vật tế thần, còn miền Nam Việt Nam lại bị giằng xé bởi sự tranh giành quyền lực của các phe nhóm...phân tích kỹ thì rất dài; duy có một điểm rất khác giữa VN và Iraq là VN có cả miền Bắc bị buộc cầm súng mới tồn tại đồng thời sự chi viện vũ khí không hạn chế từ Liên Xô và Trung Quốc... Còn cách làm của Hoa Kỳ hiện nay tại Iraq rất khác tôi tin rằng trước sau gì thì Iraq cũng sẽ tự do và bọn khủng bố sẽ bị tiêu diệt trên đất nước này. Nhân đây tôi cũng xin chia buồn đến thành viên của ban Việt ngữ mới qua đời - chính những họat động của các bạn luôn là ngọn lửa le lói sưởi ấm lòng người Việt như tôi.

summarize: Nói về Iraq thì không thể quên bài học chiến tranh Việt Nam. Không khí chiến tranh ở Iraq và cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm nay là không khí của nước Mỹ vào năm 1968. Về tình hình Iraq hiện tại thì có những cái nhìn khác nhau từ những chính trị gia Hoa Kỳ. Tranh luận Nhận xét của tổng thống George W. Bush mới đây về cuộc chiến Việt Nam trong quá khứ có thể soi rọi ít nhiều đến điều mà ông Bush dự định thực hiện ở Iraq. Trong cuộc phỏng vấn với Bill O'Reilly của đài truyền hình giây cáp Fox News vào tuần qua, tổng thống W. Bush đã đồng ý với một nhận định do ký giả này đưa ra, là: "Người dân Nam Việt Nam không chịu chiến đấu cho sự tự do của họ, đó là nguyên do tại sao hôm nay họ không có tự do." Rồi khi được hỏi về người dân Iraq hiện tại có chiến đấu cho sự tự do của họ hay không? Tổng thống W. Bush đã trả lời một cách quả quyết: "chắc chắn là có." Nhưng dân biểu Ellen Tauscher, thuộc đảng Dân Chủ ở vùng Ðông Vịnh San Francisco, mới cùng một phái đoàn quốc hội đi thăm Iraq về, đã đưa ra nhận định khác. Bà nói đã thấy những dấu hiệu người dân Iraq không muốn tham gia vào cuộc chiến do Hoa Kỳ khởi xướng trên đất nước họ. Giữa thập niên 1960, Hoa Kỳ gửi những đơn vị tác chiến đầu tiên đến Nam Việt Nam, rồi trong vòng ba năm kế tiếp số quân Mỹ chiến đấu tại đây lên đến hơn nửa triệu người. Lúc đó Hoa Kỳ đưa ra một sứ mạng: ngăn chặn làn sóng cộng sản tràn xuống Nam Việt Nam và có thể toàn vùng Ðông Nam A, theo thuyết đô-mi-nô. Người Mỹ trực tiếp tham chiến từ 1965 đến 1973 thì rút hết quân đội về. Hai năm sau, làn sóng đỏ tràn xuống cả Việt Nam, nhưng các nước Ðông Nam Á khác đã không bị cộng sản thống trị. Sự thất bại của Hoa Kỳ tại Việt Nam đã được đem ra mổ xẻ liên tục cho đến ngày nay, nhất là khi Hoa Kỳ đang gửi quân đi chiến đấu ở nước ngoài. Sau vụ khủng bố al-Qaeda tấn công nước Mỹ, Hoa Kỳ đã đưa quân vào Afghanistan, loại bỏ chế độ Taliban, truy lùng những phần tử al-Queda, nhưng thủ lãnh Bin-Laden thì vẫn còn lẩn trốn. Tổng thống George W. Bush sau đó tiến tới một kế hoạch đánh phủ đầu ở Iraq, lật đổ chế độ Saddam Hussein vì tin rằng nhà lãnh đạo này có cũ khí tàn phá rộng lớn nhắm vào nước Mỹ. Sứ mạng của Hoa Kỳ là: tiêu diệt khủng bố và những kẻ dung dưỡng để ngăn chặn sự phát triển của khủng bố ở vùng Cận Ðông và toàn cầu. Qua mười tám tháng chiếm đóng Iraq, Hoa Kỳ đã bắt được Saddam Hussein, loại trừ được hai người con của Hussein và nhiều tay chân thân tín, nhưng lính Mỹ ngày nay đang phải đương đầu với những vụ tấn công bằng bom, với những vụ bắn sẻ, phục kích, như đồng đội thời trước của họ đã phải đương đầu ở Việt Nam. Những tin tức truyền đi qua màn hình cho thấy kẻ thù của lính Mỹ ở Iraq cũng giống như những cán binh Việt Cộng, họ không có quân phục mà chỉ mặc những bộ quần áo truyền thống. Những phiến quân - thời đầu của của chiến tranh Việt Nam, cán binh cộng sản cũng được gọi bằng từ này - ở Iraq ngày nay trông như bất cứ người dân Iraq nào trên đường phố, nhưng đó có thể là những tay súng, những kẻ chủ mưu gài mìn, đặt bom. Bài học Dù thế, những nhà làm chính sách Hoa Kỳ vẫn tỏ vẻ lạc quan là đang kiểm soát được tình hình Iraq. Tổng thống Lyndon Johnson, tướng William Westmoreland trong thời chiến tranh Việt Nam đã từng có những phát biểu lạc quan tương tự. Cho đến khi cuộc tổng tấn công Tết Mậu Thân xảy đến. Mấy tuần nữa, dù George W. Bush hay John F. Kerry thắng cử, tình hình Iraq cũng không có hy vọng khá hơn vì những người đã coi Hoa Kỳ là kẻ thù thì họ không cần biết ai là người lãnh đạo nước Mỹ, họ chỉ có một mục đích duy nhất là đuổi được người Mỹ ra khỏi đất nước họ. Bài học về việc đưa quân đi chiến đấu ở một nước khác không chỉ đem đến những thất bại cho Hoa Kỳ ở Việt Nam mà còn là bài học cay đắng cho Việt Nam ở Kampuchia, cho Liên Xô ở Afghanistan trong những năm sau này. Càng ngày tình hình Iraq càng trở nên giống Nam Việt Nam hơn. Iraq ngày nay đang trong tình cảnh của miền Nam Việt Nam trong năm 1967. Khác chăng là sẽ theo một tỉ lệ nhỏ. Một điều có thể khẳng định được là Hoa Kỳ, chính phủ cũng như nhân dân, sẽ không để cho sự can dự vào Iraq kéo dài nhiều năm và số thương vong lên cao quá. Hoa Kỳ nếu không ổn định được tình hình Iraq sớm thì cũng tìm cách rút lui, như Ronald Reagan đã làm ở Lebanon năm 1983, chứ không thể tiếp tục hy sinh đến nhiều nghìn binh lính. Người Mỹ đang có kế hoạch rút lui bằng sự chuẩn bị cho cuộc bầu cử ở Iraq vào đầu năm tới. Tổng thống W. Bush đang chuẩn bị sân khấu để phủi tay, như Nixon đã làm ở Nam Việt Nam. Chúng ta hãy chờ xem, sau khi lính Mỹ đã rút khỏi Iraq, để biết nhận định của tổng thống W. Bush về người dân Nam Việt Nam trong quá khứ và về người dân Iraq hiện tại có đúng hay không. ......................................................................................................... Thính giả khácTôi đề nghị quý đài bỏ ngay đoạn văn sau trong ý kiến của thính giả ẩn danh. "Người dân miền Bắc VN bị buộc phải cầm súng mới tồn tại, chính những người thân của họ đã bị biến thành những con tin và vật tế thần" Vì thực tế chúng tôi đã phải viết đơn tình nguyện mới được đi chiến đấu. Một đài có uy tín như BBC không được đưa các tin mập mờ sai lạc sự thật như vậy. Thính giả ẩn danhCuộc chiến tại Việt Nam do người dân nước Việt bị khủng bố từ gia đình cho đến ngòai xã hội. Người dân miền Bắc VN bị buộc phải cầm súng mới tồn tại, chính những người thân của họ đã bị biến thành những con tin và vật tế thần, còn miền Nam Việt Nam lại bị giằng xé bởi sự tranh giành quyền lực của các phe nhóm...phân tích kỹ thì rất dài; duy có một điểm rất khác giữa VN và Iraq là VN có cả miền Bắc bị buộc cầm súng mới tồn tại đồng thời sự chi viện vũ khí không hạn chế từ Liên Xô và Trung Quốc... Còn cách làm của Hoa Kỳ hiện nay tại Iraq rất khác tôi tin rằng trước sau gì thì Iraq cũng sẽ tự do và bọn khủng bố sẽ bị tiêu diệt trên đất nước này. Nhân đây tôi cũng xin chia buồn đến thành viên của ban Việt ngữ mới qua đời - chính những họat động của các bạn luôn là ngọn lửa le lói sưởi ấm lòng người Việt như tôi.

forum-52890415

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-52890415

Thấy gì qua vụ ông Lương Hữu Phước tự sát ở tòa án?

Tìm hiểu lịch sử thì thấy, khi người Pháp đô hộ Việt Nam họ quy định những người Pháp phạm tội sẽ được xét xử bởi những thẩm phán người Pháp, họ không chấp nhận bị xét xử bởi người Việt Nam.

Ông Lương Hữu Phước Việt Nam: Dư luận chấn động vụ một người kêu oan nhảy lầu sau khi tòa tuyên án LS Đặng Đình Mạnh: 'Khả năng Hồ Duy Hải được ân xá là 50/50' LS Trần Hồng Phong: 'Không loại trừ cạnh tranh chính trị trong vụ Hồ Duy Hải' Cũng tương tự như vậy, khi người Anh đô hộ Ấn Độ và Nam Phi họ cũng thiết lập những tòa án riêng để xét xử người Anh phạm tội ở những vùng thuộc địa đó. Khi nước Nhật Bản ở thời kỳ bị các nước châu Âu o bế áp lực cũng bị chịu một quy định trong hiệp ước bất bình đẳng rằng người châu Âu phạm tội ở Nhật Bản sẽ không bị xét xử bởi tòa án Nhật. Điều mà mãi về sau chính phủ Nhật Bản mới đàm phán bác bỏ đi được khi mà thế lực đất nước đã lớn mạnh lên. Còn như ở các nước thuộc địa của Pháp và Anh thì chế độ xét riêng biệt được áp dụng mãi cho đến khi chế độ thuộc địa chấm dứt và các nước giành được độc lập. Bản chất của việc này có hai lý do, thứ nhất là người ở những nước đô hộ tự cho mình là ở trình độ văn minh cao không muốn bị xét xử bởi những người thấp kém hơn. Nhưng lý do thứ hai quan trọng không kém, xuất phát từ chính nhu cầu đạt được công lý, đó là người ta luôn mong muốn được xét xử bởi những người đồng đẳng với mình. Xuất phát từ thực tế xa xưa, các quý tộc châu Âu không bao giờ mong muốn bị xét xử bởi những người không cùng thuộc hàng quý tộc với mình. Vì hãy thử hình dung xem sẽ thế nào nếu một quý tộc bị xét xử bởi tòa án của những người nông nô? Nguyên lý nền tảng về sự đồng đẳng đó hiện nay được thể chế hóa bằng mô hình xét xử theo bồi thẩm đoàn ở hệ thống theo thông luật Anh hoặc hội thẩm nhân dân ở hệ thống Châu Âu lục địa kiểu Pháp. Theo đó người ta dành quyền phán xét cho những công dân bình thường giống như kẻ tội nhân, bằng cách đó sẽ đảm bảo nhận thức hiểu biết về khung khổ giá trị luân lý giữa hai bên là như nhau, có như thế kết quả mới tạo thành niềm tin công lý chung. Bởi vì niềm tin công lý, dù sao cũng phụ thuộc vào trình độ nhận thức, nền tảng văn hóa, phạm trù đạo đức của mỗi khu vực địa lý và giai tầng. Vậy thì điều đó có liên hệ gì với tòa án ở Việt Nam hiện nay? Hà Nội ngày 27/5 Vụ việc chấn động Mới đây dư luận xã hội đã chấn động khi ông Lương Hữu Phước sau khi bị tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước tuyên án 3 năm tù đã tự sát ngay tại trụ sở tòa án. Trước khi nhảy lầu chết ông Phước đã viết lại lời trăng trối trên facebook rằng nếu cái chết của ông có thể giúp thức tỉnh nền tư pháp của tỉnh Bình Phước thì cũng đáng lắm chớ. Nhưng dù ông Phước chấp nhận dùng cái chết để chứng tỏ mình vô tội thì các cán bộ tòa án họp báo sau đó vẫn nói rằng họ xét xử không sai. Đằng sau sự việc này là tồn tại sự không thấu hiểu chia sẻ niềm tin giá trị với nhau, ông Phước đã không được xét bởi những người đồng đẳng với mình. Ông không hiểu đươc vì sao khi mình đang đi cùng bạn thì bị người khác va chạm gây tai nạn giao thông, bạn mình chết còn mình phải đi tù? Niềm tin giá trị của ông đã không được thấu hiểu chia sẻ. Nguyên nhân vì đâu? Hiện nay khi xét xử phiên tòa sơ thẩm có hội đồng gồm 1 thẩm phán và 2 hội thẩm nhân dân, phiên phúc thẩm gồm có 3 thẩm phán. Hội thẩm nhân dân là những cán bộ các ban ngành hay hội đoàn được bầu chọn bởi Hội đồng nhân dân theo một danh sách giới hạn và nhiệm kỳ 5 năm. Về danh nghĩa hội thẩm độc lập bình đẳng với thẩm phán, nhưng do số lượng ít và tham gia công tác xét xử thường xuyên cho nên hội thẩm thành ra chịu sự ảnh hưởng chi phối bởi quan điểm của thẩm phán. Với cách tổ chức cơ cấu nhân sự như thế thì người xét xử được xem là thuộc về phía nhà nước và ở một địa vị khác cao hơn bị cáo. Trong khi ở Mỹ bồi thẩm đoàn xét xử gồm 12 công dân bình thường được chỉ định ngẫu nhiên tham gia xét xử, xong việc là ra về. Còn ở Nhật Bản nước cũng áp dụng theo mô hình xét xử thẩm vấn gần gũi với Việt Nam thì Hội đồng xét xử của họ có tới 3 thẩm phán và 6 hội thẩm nhân dân, tổng cộng là 9 người. Hội thẩm ở Nhật cũng là những công dân bình thường được chỉ định ngẫu nhiên luân phiên trong dân chúng. Bằng cách để số đông các công dân bình thường tham gia vào công tác xét xử sẽ giúp tạo ra sự thấu hiểu giữa bị cáo và những người phán xét, đảm bảo mặt bằng chung nhận thức về lẽ công bằng cũng như sự đúng sai, giá trị luân lý tương đồng thì mới tạo lập được niềm tin công lý. Ông Lương Hữu Phước Xung động tư pháp Trước khi xảy ra vụ ông Lương Hữu Phước dư luận xã hội Việt Nam cũng rung động với vụ án của tử tù Hồ Duy Hải. Hai vụ việc tư pháp liên tiếp nhau gây chấn động cho thấy vấn đề tư pháp hiện đang là xung động lớn lẩn khuất dưới bề mặt đời sống xã hội. Người có năng lực lãnh đạo lớn là người có thể nhìn ra được các quy luật vận động đời sống xã hội, nhìn ra được các xung động chính ẩn tàng dưới lớp bề mặt đang chi phối định hình đời sống xã hội, đó là các dòng chảy chủ lưu, dòng chảy chính trong sự vận động hỗn mang bề bộn các vấn đề. Nền tư pháp hiện nay đang tồn tại những xung động xấu, dòng chảy tư pháp đang bị mắc nghẽn, những bất cập của tư pháp đang gây hệ lụy ảnh hưởng rộng khắp. Không phải tự dưng mà nhiều sự vụ tư pháp liên tiếp trở thành tâm điểm chính của đời sống chính trị quốc gia, chiếm thời lượng lớn của các chương trình nghị sự. Sự xuất hiện các sự vụ tư pháp lớn cho thấy mức độ phổ biến của vấn đề và bộc lộ mối quan tâm rộng lớn của người dân về công lý xã hội. Lý do đằng sau là gì? Nói ra thì dài nhưng mọi người có thể hình dung là ở các nước theo thể chế tam quyền phân lập thì quyền tư pháp được bố trí cân xứng với lập pháp và hành pháp, trở thành một trong ba trụ cột quốc gia. Nền tư pháp theo đó đảm đương một phần khối lượng công việc rất lớn trong quản trị quốc gia và ảnh hưởng lớn tới khả năng mưu cầu hạnh phúc của người dân. Nhưng ở VN lâu nay quyền tư pháp bị yếu, trong khi khối lượng công việc cần giải quyết bởi tư pháp và nhu cầu cảm thức công lý của người dân trong xã hội vẫn thế, không ít hơn ở các nước khác. Thành ra ở VN nhiều việc vốn là của tư pháp lại không do tư pháp xử lý, hoặc do những bất cập trong tổ chức, hoặc do thiếu sự đầu tư hay trao quyền, khiến cho tư pháp không đủ năng lực đảm đương kiến tạo công lý, mà rồi lâu dần theo thời gian ùn ứ lại một mối nợ rất lớn về thiếu vắng cảm thức công lý. Sự hiển lộ của công lý sẽ giúp ổn cố trật tự lương tâm xã hội, khi người dân không cảm thụ được công lý thì sẽ nhiều hệ lụy, rõ nhất là thiếu sự an toàn và đời sống xã hội sẽ kém an lành hạnh phúc thịnh vượng. Bài viết thể hiện ý kiến và lối hành văn riêng của Luật sư Ngô Ngọc Trai, gửi cho BBC Tiếng Việt từ Hà Nội.

summarize: Ông Lương Hữu Phước Việt Nam: Dư luận chấn động vụ một người kêu oan nhảy lầu sau khi tòa tuyên án LS Đặng Đình Mạnh: 'Khả năng Hồ Duy Hải được ân xá là 50/50' LS Trần Hồng Phong: 'Không loại trừ cạnh tranh chính trị trong vụ Hồ Duy Hải' Cũng tương tự như vậy, khi người Anh đô hộ Ấn Độ và Nam Phi họ cũng thiết lập những tòa án riêng để xét xử người Anh phạm tội ở những vùng thuộc địa đó. Khi nước Nhật Bản ở thời kỳ bị các nước châu Âu o bế áp lực cũng bị chịu một quy định trong hiệp ước bất bình đẳng rằng người châu Âu phạm tội ở Nhật Bản sẽ không bị xét xử bởi tòa án Nhật. Điều mà mãi về sau chính phủ Nhật Bản mới đàm phán bác bỏ đi được khi mà thế lực đất nước đã lớn mạnh lên. Còn như ở các nước thuộc địa của Pháp và Anh thì chế độ xét riêng biệt được áp dụng mãi cho đến khi chế độ thuộc địa chấm dứt và các nước giành được độc lập. Bản chất của việc này có hai lý do, thứ nhất là người ở những nước đô hộ tự cho mình là ở trình độ văn minh cao không muốn bị xét xử bởi những người thấp kém hơn. Nhưng lý do thứ hai quan trọng không kém, xuất phát từ chính nhu cầu đạt được công lý, đó là người ta luôn mong muốn được xét xử bởi những người đồng đẳng với mình. Xuất phát từ thực tế xa xưa, các quý tộc châu Âu không bao giờ mong muốn bị xét xử bởi những người không cùng thuộc hàng quý tộc với mình. Vì hãy thử hình dung xem sẽ thế nào nếu một quý tộc bị xét xử bởi tòa án của những người nông nô? Nguyên lý nền tảng về sự đồng đẳng đó hiện nay được thể chế hóa bằng mô hình xét xử theo bồi thẩm đoàn ở hệ thống theo thông luật Anh hoặc hội thẩm nhân dân ở hệ thống Châu Âu lục địa kiểu Pháp. Theo đó người ta dành quyền phán xét cho những công dân bình thường giống như kẻ tội nhân, bằng cách đó sẽ đảm bảo nhận thức hiểu biết về khung khổ giá trị luân lý giữa hai bên là như nhau, có như thế kết quả mới tạo thành niềm tin công lý chung. Bởi vì niềm tin công lý, dù sao cũng phụ thuộc vào trình độ nhận thức, nền tảng văn hóa, phạm trù đạo đức của mỗi khu vực địa lý và giai tầng. Vậy thì điều đó có liên hệ gì với tòa án ở Việt Nam hiện nay? Hà Nội ngày 27/5 Vụ việc chấn động Mới đây dư luận xã hội đã chấn động khi ông Lương Hữu Phước sau khi bị tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước tuyên án 3 năm tù đã tự sát ngay tại trụ sở tòa án. Trước khi nhảy lầu chết ông Phước đã viết lại lời trăng trối trên facebook rằng nếu cái chết của ông có thể giúp thức tỉnh nền tư pháp của tỉnh Bình Phước thì cũng đáng lắm chớ. Nhưng dù ông Phước chấp nhận dùng cái chết để chứng tỏ mình vô tội thì các cán bộ tòa án họp báo sau đó vẫn nói rằng họ xét xử không sai. Đằng sau sự việc này là tồn tại sự không thấu hiểu chia sẻ niềm tin giá trị với nhau, ông Phước đã không được xét bởi những người đồng đẳng với mình. Ông không hiểu đươc vì sao khi mình đang đi cùng bạn thì bị người khác va chạm gây tai nạn giao thông, bạn mình chết còn mình phải đi tù? Niềm tin giá trị của ông đã không được thấu hiểu chia sẻ. Nguyên nhân vì đâu? Hiện nay khi xét xử phiên tòa sơ thẩm có hội đồng gồm 1 thẩm phán và 2 hội thẩm nhân dân, phiên phúc thẩm gồm có 3 thẩm phán. Hội thẩm nhân dân là những cán bộ các ban ngành hay hội đoàn được bầu chọn bởi Hội đồng nhân dân theo một danh sách giới hạn và nhiệm kỳ 5 năm. Về danh nghĩa hội thẩm độc lập bình đẳng với thẩm phán, nhưng do số lượng ít và tham gia công tác xét xử thường xuyên cho nên hội thẩm thành ra chịu sự ảnh hưởng chi phối bởi quan điểm của thẩm phán. Với cách tổ chức cơ cấu nhân sự như thế thì người xét xử được xem là thuộc về phía nhà nước và ở một địa vị khác cao hơn bị cáo. Trong khi ở Mỹ bồi thẩm đoàn xét xử gồm 12 công dân bình thường được chỉ định ngẫu nhiên tham gia xét xử, xong việc là ra về. Còn ở Nhật Bản nước cũng áp dụng theo mô hình xét xử thẩm vấn gần gũi với Việt Nam thì Hội đồng xét xử của họ có tới 3 thẩm phán và 6 hội thẩm nhân dân, tổng cộng là 9 người. Hội thẩm ở Nhật cũng là những công dân bình thường được chỉ định ngẫu nhiên luân phiên trong dân chúng. Bằng cách để số đông các công dân bình thường tham gia vào công tác xét xử sẽ giúp tạo ra sự thấu hiểu giữa bị cáo và những người phán xét, đảm bảo mặt bằng chung nhận thức về lẽ công bằng cũng như sự đúng sai, giá trị luân lý tương đồng thì mới tạo lập được niềm tin công lý. Ông Lương Hữu Phước Xung động tư pháp Trước khi xảy ra vụ ông Lương Hữu Phước dư luận xã hội Việt Nam cũng rung động với vụ án của tử tù Hồ Duy Hải. Hai vụ việc tư pháp liên tiếp nhau gây chấn động cho thấy vấn đề tư pháp hiện đang là xung động lớn lẩn khuất dưới bề mặt đời sống xã hội. Người có năng lực lãnh đạo lớn là người có thể nhìn ra được các quy luật vận động đời sống xã hội, nhìn ra được các xung động chính ẩn tàng dưới lớp bề mặt đang chi phối định hình đời sống xã hội, đó là các dòng chảy chủ lưu, dòng chảy chính trong sự vận động hỗn mang bề bộn các vấn đề. Nền tư pháp hiện nay đang tồn tại những xung động xấu, dòng chảy tư pháp đang bị mắc nghẽn, những bất cập của tư pháp đang gây hệ lụy ảnh hưởng rộng khắp. Không phải tự dưng mà nhiều sự vụ tư pháp liên tiếp trở thành tâm điểm chính của đời sống chính trị quốc gia, chiếm thời lượng lớn của các chương trình nghị sự. Sự xuất hiện các sự vụ tư pháp lớn cho thấy mức độ phổ biến của vấn đề và bộc lộ mối quan tâm rộng lớn của người dân về công lý xã hội. Lý do đằng sau là gì? Nói ra thì dài nhưng mọi người có thể hình dung là ở các nước theo thể chế tam quyền phân lập thì quyền tư pháp được bố trí cân xứng với lập pháp và hành pháp, trở thành một trong ba trụ cột quốc gia. Nền tư pháp theo đó đảm đương một phần khối lượng công việc rất lớn trong quản trị quốc gia và ảnh hưởng lớn tới khả năng mưu cầu hạnh phúc của người dân. Nhưng ở VN lâu nay quyền tư pháp bị yếu, trong khi khối lượng công việc cần giải quyết bởi tư pháp và nhu cầu cảm thức công lý của người dân trong xã hội vẫn thế, không ít hơn ở các nước khác. Thành ra ở VN nhiều việc vốn là của tư pháp lại không do tư pháp xử lý, hoặc do những bất cập trong tổ chức, hoặc do thiếu sự đầu tư hay trao quyền, khiến cho tư pháp không đủ năng lực đảm đương kiến tạo công lý, mà rồi lâu dần theo thời gian ùn ứ lại một mối nợ rất lớn về thiếu vắng cảm thức công lý. Sự hiển lộ của công lý sẽ giúp ổn cố trật tự lương tâm xã hội, khi người dân không cảm thụ được công lý thì sẽ nhiều hệ lụy, rõ nhất là thiếu sự an toàn và đời sống xã hội sẽ kém an lành hạnh phúc thịnh vượng. Bài viết thể hiện ý kiến và lối hành văn riêng của Luật sư Ngô Ngọc Trai, gửi cho BBC Tiếng Việt từ Hà Nội.

050117_trieutuduong

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/01/050117_trieutuduong

Tin về ông Triệu Tử Dương tại Trung Quốc

Truyền thông do nhà nước kiểm soát tại Trung Quốc vừa đánh dấu cái chết của ông Triệu Tử Dương, cựu Tổng Bí Thư đảng Cộng sản TQ, bằng những lời lẽ tuyên bố sơ sài nhất, do hãng thông tấn Tân Hoa Xã đưa ra.

Nhưng đài truyền hình và phát thanh nhà nước được chỉ thị không được đưa tin này. Việc hãng thông tấn nhà nước đưa tin về cái chết của ông Triệu Tử Dương cho thấy có chút gì đó thay đổi, chuyển hướng tới mở cửa hơn tại Trung Quốc. Có thể đây cũng là một sự công nhận ngầm từ giới chức Trung Quốc rằng không thể che giấu lâu hơn được nữa những thông tin như thế vào kỷ nguyên Internet và tin tức 24 tiếng một ngày. Nhưng chính phủ vẫn làm tất cả những gì có thể làm được để giảm nhẹ tầm quan trọng tại Trung Quốc của việc ông Triệu Tử Dương qua đời. Bất cứ ai chỉ dựa vào TV và đài phát thanh nhà nước TQ không thôi sẽ vẫn không hề biết gì về cái chết của ông vì các cơ quan truyền thông này được chỉ thị không loan tin về tuyên bố của Hãng thông tấn Tân Hoa Xã. Có tin rằng bản tin của một vài đài phát thanh ngoại quốc, trong đó có hãng CNN của Hoa Kỳ, và NHK của Nhật, về cái chết của ông Triệu Tử Dương đã bị cắt sóng tại Trung Quốc. Báo và tạp chí được phép đưa tin về cái chết của ông và các trang mạng của họ cũng có tin bài. Nhưng vẫn còn phải chờ xem liệu họ có đăng những bài cáo phó dài hơn là tuyên bố của Tân Hoa Xã hay không. Tin trên Internet Internet, một hình thức thông tin đang bùng nổ tại Trung Quốc, đặc biệt trong giới trẻ, cho biết thêm đôi chút về phản ứng của người dân tại Trung Quốc. Các diễn đàn trao đổi trực tiếp trên mạng rất được ưa chuộng như tờ Nhân dân nhật báo đầy những phát biểu thương tiếc ông Triệu. Một lời bình được đăng trên mạng gọi ông là “lương tâm của đất nước Trung Quốc”. Một người khác viết “lịch sử sẽ đưa ra phán quyết công bằng về ông” . Và một người khác nữa đóng góp ý kiến trên Diễn đàn Nhân dân nhật báo thì đặt câu hỏi: “Tại sao chúng ta lại không thể khóc thương một người đã qua đời?” Bình luận đó và những trao đổi khác ca ngợi ông Triệu hay chỉ trích giới chức trách đã bị xóa khỏi mạng, và điều đó cho thấy những bước đi tiến tới cởi mở hơn của Trung Quốc vẫn còn rất hạn chế.

summarize: Nhưng đài truyền hình và phát thanh nhà nước được chỉ thị không được đưa tin này. Việc hãng thông tấn nhà nước đưa tin về cái chết của ông Triệu Tử Dương cho thấy có chút gì đó thay đổi, chuyển hướng tới mở cửa hơn tại Trung Quốc. Có thể đây cũng là một sự công nhận ngầm từ giới chức Trung Quốc rằng không thể che giấu lâu hơn được nữa những thông tin như thế vào kỷ nguyên Internet và tin tức 24 tiếng một ngày. Nhưng chính phủ vẫn làm tất cả những gì có thể làm được để giảm nhẹ tầm quan trọng tại Trung Quốc của việc ông Triệu Tử Dương qua đời. Bất cứ ai chỉ dựa vào TV và đài phát thanh nhà nước TQ không thôi sẽ vẫn không hề biết gì về cái chết của ông vì các cơ quan truyền thông này được chỉ thị không loan tin về tuyên bố của Hãng thông tấn Tân Hoa Xã. Có tin rằng bản tin của một vài đài phát thanh ngoại quốc, trong đó có hãng CNN của Hoa Kỳ, và NHK của Nhật, về cái chết của ông Triệu Tử Dương đã bị cắt sóng tại Trung Quốc. Báo và tạp chí được phép đưa tin về cái chết của ông và các trang mạng của họ cũng có tin bài. Nhưng vẫn còn phải chờ xem liệu họ có đăng những bài cáo phó dài hơn là tuyên bố của Tân Hoa Xã hay không. Tin trên Internet Internet, một hình thức thông tin đang bùng nổ tại Trung Quốc, đặc biệt trong giới trẻ, cho biết thêm đôi chút về phản ứng của người dân tại Trung Quốc. Các diễn đàn trao đổi trực tiếp trên mạng rất được ưa chuộng như tờ Nhân dân nhật báo đầy những phát biểu thương tiếc ông Triệu. Một lời bình được đăng trên mạng gọi ông là “lương tâm của đất nước Trung Quốc”. Một người khác viết “lịch sử sẽ đưa ra phán quyết công bằng về ông” . Và một người khác nữa đóng góp ý kiến trên Diễn đàn Nhân dân nhật báo thì đặt câu hỏi: “Tại sao chúng ta lại không thể khóc thương một người đã qua đời?” Bình luận đó và những trao đổi khác ca ngợi ông Triệu hay chỉ trích giới chức trách đã bị xóa khỏi mạng, và điều đó cho thấy những bước đi tiến tới cởi mở hơn của Trung Quốc vẫn còn rất hạn chế.

forum-50967428

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-50967428

VN: Thông điệp năm mới 2020 - 'đột phá' thể chế

Nếu thông điệp cải cách là cần thiết cho năm mới 2020 thì 'đột phá thể chế' sẽ là một lựa chọn.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đánh dấu sự kiện nắm giữ ghế Chủ tịch luân phiên ASEAN vào năm 2020 trong lễ bế mạc Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 35 tại Bangkok hôm 04/11/2019 Sự lựa chọn này được khởi phát từ nhận định rằng kết quả tăng trưởng GDP cao hiện nay nhờ rút kinh nghiệm từ nhiệm kỳ 'bất ổn' kinh tế vĩ mô và cải cách thể chế chuyển 'dư địa' thành nguồn lực tăng trưởng chủ yếu. Hơn thế, tình trạng kinh tế 'tụt hậu' hiện nay của đất nước là do thể chế gắn với ý thức hệ giáo điều đã không thích nghi với thay đổi kinh tế theo hướng thị trường, bởi vậy những thách thức do 'nghẽn thể chế' chỉ có thể được giải toả bởi tư duy và các chính sách đột phá. Việt Nam 2020: Những chính sách mới có hiệu lực Kinh tế VN 2019: 'Mặt trời' chỉ 'tỏa sáng' trên báo cáo? Phạm Kim Ngọc: 'Một con người và kinh tế gia can đảm' Thông điệp cho năm mới 2020 có ý nghĩa thiết thực trước thềm Đại hội 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam dự kiến tổ chức vào đầu năm 2021 khi nó thể hiện sự quyết tâm chính trị về đổi mới vì sự thịnh vượng bền vững của đất nước. Thể chế là dư địa tăng trưởng Việt Nam liên tiếp tăng trưởng cao từ đầu nhiệm kỳ 12, hai năm gần đây đạt tỷ lệ tăng GDP hơn 7%, năm 2018 là 7,08 và năm 2019 đạt 7,02%. Cơ quan Thống kê nhà nước cho rằng đồng thời với mức tăng cao như trên, chất lượng tăng trưởng kinh tế cũng đang được cải thiện qua phân tích các chỉ tiêu năng suất, các nhân tố tổng hợp, năng suất lao động, hiệu quả đầu tư, chuyển dịch cơ cấu ngành, trong đó động lực tăng trưởng chính là ngành công nghiệp chế biến chế tạo… Bỏ qua sự khả tín của số liệu, bởi nhiều chỉ tiêu, trong đó có GDP, thường được sử dụng trong kinh tế tư bản chủ nghĩa coi thị trường là phương thức phát triển. Những chỉ tiêu đo lường sức khoẻ của nền kinh tế chủ yếu, ngoài GDP, còn có số việc làm được tạo thêm, tỷ lệ thất nghiệp giảm, các chỉ báo của thị trường chứng khoán… Việt Nam chưa được công nhận là nền kinh tế thị trường, lại theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nên một số chỉ tiêu quan trọng được tính toán và áp dụng mang tính pháp lệnh trong việc lập và kế hoạch và thực thi bởi chính phủ với bộ máy chỉ đạo, điều hành tập trung. Đặc điểm này tạo ra những khác biệt, nguyên nhân của tranh luận về sự chính xác của số liệu. Thí dụ, tỷ lệ thất nghiệp ở Việt Nam năm 2019 chỉ là 2,25%, được coi là rất thấp trong một nền kinh tế kém phát triển với cung lao động lớn và nhu cầu việc làm cao, thấp hơn nhiều ở phần lớn các nước phát triển, bởi thế nó hoặc phản ánh năng suất lao động thấp hoặc do cách tính toán chứ không phải để so sánh. Ngoài ra, cũng trong năm 2019 các chỉ số chứng khoán VN-index và HN-index đi ngang và giảm, chỉ số tín nhiệm quốc gia bị Moody's hạ bậc… đang phản ánh mặt yếu kém của thị trường, nhưng đã không được phản ánh vào chất lượng tăng trưởng. Tuy nhiên, việc hoàn thành và vượt mức 12 chỉ tiêu pháp lệnh cũng là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh ảm đạm và khó khăn của kinh tế thế giới. Hơn thế, mức tăng trưởng cao GDP sau nhiệm kỳ 'bất ổn' lại càng có ý nghĩa, nhất là về mặt chính trị với niềm tin dân chúng và tính chính danh của đảng cầm quyền. Như đã biết, chính sách tăng trưởng nóng vội, sai lầm dựa vào các tập đoàn, tổng công ty nhà nước và quản lý yếu kém của nhà nước trong nhiệm kỳ trước khiến cho tỷ lệ tăng trưởng giảm sút, bất ổn kinh tế vĩ mô và khủng hoảng thể chế, đã và đang để lại hậu quả nặng nề, đặc biệt là chất lượng tăng trưởng. Trong bối cảnh đó Chính phủ kiến tạo nổi lên như sự đổi mới về điều hành kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng mà vẫn duy trì hệ thống chính trị, đặc biệt là bộ máy hành chính hiện hành. Hai nhóm giải pháp chính sách nổi bật trong cách thức điều hành của Chính phủ là khuyến khích tự do kinh doanh, thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, tạo môi trường đầu tư… đồng thời với hoàn thiện thể chế, pháp luật, hành chính, loại bỏ các rào cản từ thực thi công vụ… đã tạo được động lực cho tăng trưởng. Đây chính là bài học kinh nghiệm được rút ra từ thời kỳ 'bất ổn'. 'Chính phủ kiến tạo' xuất hiện như một sự thay đổi phương thức điều hành tạo môi trường đầu tư, kinh doanh đã giải phóng các nguồn lực xã hội cho mục tiêu kinh tế. Đột phá thoát 'tụt hậu' Một gia đình đi sắm đồ trang trí Giáng sinh từ một người bán hàng trên phố Hàng Mã, Hà Nội, hôm 21/12/2019 (Hình minh họa) Mặc dù có mức tăng trưởng cao như phân tích ở trên, nhưng kinh tế Việt Nam vẫn tụt hậu so với thế giới. GDP trung bình trên đầu người hiện nay ở mức trên 2500 đô la Mỹ chỉ bằng một phần tư so với mức trung bình của thế giới. Việt Nam: 'Chính phủ kiến tạo' và những điểm nghẽn thể chế VN: 'Bảo trợ chính trị' đang gây nguy hại cho chế độ? Cải cách Việt Nam tùy thuộc Đảng ‘tự sửa sai’ Chính phủ kiến tạo được cho là 'cứu cánh' cho tăng trưởng sau khi đã suy giảm trong giai đoạn trước, nhưng liệu có thể trở thành mô hình chính phủ điều hành kinh tế hướng đến phát triển bền vững, thoát khỏi tình trạng kinh tế 'tụt hậu' tuỳ thuộc rất nhiều vào cải cách thể chế. Các lãnh đạo Chính phủ kiến tạo đã nhìn nhận cải cách thể chế là 'dư địa lớn' để tăng trưởng. Tuy nhiên, các giải pháp trong nghị quyết 01 của Chính phủ trong các năm trước, tuy cụ thể nhưng vẫn dàn trải, chưa làm thay đổi tình trạng 'trên nóng dưới lạnh' và nhiều điểm nghẽn khác của thể chế. Chất lượng của thể chế chỉ có thể thay đổi bằng các chính sách đột phá. 'Thành tích' kinh tế năm 2019 đang tạo ra không khí 'phấn khởi' trong các hội nghị tổng kết của chính phủ và các bộ, ngành. Trên hầu hết các báo chí và truyền thông của nhà nước trích đăng câu nói của đại diện Ngân hàng thế giới 'Mây đen phủ lên toàn cầu nhưng mặt trời đang toả sáng ở Việt Nam' làm hình ảnh để mô tả sự phấn khích này… Các lãnh đạo dường như đang nắm trong tay 'phép màu' tăng trưởng kinh tế! Chợt nhớ hình ảnh tương phản về cố Tổng thống Hàn Quốc Park Chung Hy qua câu chuyện được kể lại, rằng trong giai đoạn từ 1965 cho đến khi bị ám sát năm 1979, ông đã tham dự gần như mọi cuộc họp hàng tháng của ủy ban xúc tiến xuất khẩu nước này và tập hợp các doanh nhân trong các bữa ăn trưa. Năm 1964 xuất khẩu của Hàn Quốc vượt mức 100 triệu đô la, ông đã khóc khi công bố ngày lễ quốc gia được gọi là "Ngày xuất khẩu". Kinh tế Hàn Quốc đã tăng trưởng hai con số nhờ mô hình dựa vào xuất khẩu trong thời kỳ dài, từ đầu những năm 1960 cho đến những năm 1990 và GDP bình quân đầu người dưới 10.000 USD trước năm 1970 tăng lên gần 60.000 USD năm 2017. Nguồn gốc dẫn tới thành công của Hàn Quốc và 'các con hổ châu Á' khác như Nhật Bản, Đài Loan, Singapore, Hong Kong được cho là sự kết hợp sự chỉ đạo năng động của mô hình 'nhà nước chuyên quyền duy lý' và vai trò của thị trường cạnh tranh. Hơn thế, mô hình này đã chuyển đổi thành các chế độ dân chủ như hiện nay. Các quốc gia nêu trên với nhiều doanh nghiệp đang là những nhà đầu tư lớn ở nước ta. Họ sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm thành công trong quá khứ cho Việt Nam, nhưng thật khó để có lời khuyên rằng đảng cộng sản nên lãnh đạo kinh tế thị trường thế nào? 'Chính phủ kiến tạo' liệu có thể điều hành để tăng trưởng kinh tế nhanh và dài hạn trong điều kiện hệ thống chính trị hiện hành với ý thức hệ xã hội chủ nghĩa? Đó là câu hỏi lớn cho cải cách đột phá thể chế. Cần thiết và là cơ hội Quốc phòng là một lĩnh vực cần được quan tâm, bên cạnh nhiều ưu tiến chính sách khác, theo tác giả Đột phá thể chế là cần thiết trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang thành đối đầu chế độ xã hội và ý thức hệ khi Mỹ đặt vấn đề về dân chủ ở Hong Kong và nhân quyền ở Tân Cương Trung Quốc… Liệu đây có là cơ hội thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc khi quan hệ kinh tế dựa trên sự tương đồng chế độ chính trị đã không mang lại hiệu quả, mà ngược lại. Các nhà máy điện than với công nghệ lạc hậu gây ô nhiễm nghiêm trọng, dự án đường sắt trên cao kéo dài thời gian hoàn thành nhiều năm tạo bẫy nợ… là những hình ảnh tiêu cực, phản cảm trong công chúng. Những dự án đầu tư kém hiệu quả, thâm hụt thương mại… là cái giá rất đắt phải trả. Ngoài ra, sự kiện 'Bãi Tư chính' cũng như chính sách quân sự hoá nhiều hòn đảo ở Biển Đông, xâm phạm chủ quyền lãnh hải nước ta đang thách thức an ninh và quan hệ đa phương. Đột phá thể chế thúc đẩy sự linh hoạt về ý thức hệ tạo ra sự chuyển biến từ kiến trúc thượng tầng của chế độ chính trị. Chiến dịch chống tham nhũng vẫn được tăng cường với việc xét xử các đại án, như AVG, các lãnh đạo cấp cao cố ý vi phạm các quy định hay lợi dụng chức quyền gây thiệt hại cho nhà nước…; Sửa sai tư pháp trong các vụ án như Hồ Duy Hải; Thay đổi cách giải quyết các xung đột sở hữu đất đai như vụ Đồng Tâm, Thủ Thiêm… bằng cách duy trì đối thoại và một số sự kiện khác hướng đến các giá trị tích cực của chế độ dân chủ. Liệu đây có là những điểm sáng trong quá trình cải cách thể chế? Đột phá thể chế trong năm 2020 tuỳ thuộc rất nhiều vào sự thay đổi nhân sự lãnh đạo qua đại hội đảng các cấp, kể cả việc chuẩn bị chuyển giao vị trí tứ trụ của Đảng Cộng sản Việt Nam trong Đại hội 13. Đây là công việc nội bộ của Đảng, nhưng với cơ chế Đảng toàn trị chắc chắn sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế xã hội của đất nước. Cuối năm 2018, khi tham dự Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương triển khai nhiệm vụ năm 2019 Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh rằng tăng trưởng "… là thử thách! … Nếu sang năm GDP tụt xuống là các đồng chí phải chịu trách nhiệm, chí ít phải bằng, còn không thì phải hơn năm nay. Nếu không đạt, gần sát Đại hội có khi người ta không bầu nữa đâu...". 'Đột phá' thể chế rõ ràng là công việc vô cùng thách thức, nhưng chẳng lẽ một dân tộc với gần một trăm triệu dân cần cù và thông minh, có truyền thống hào hùng có khát khao thịnh vượng và dân chủ lại cam chịu mãi tụt hậu! Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả, nguyên Chủ nhiệm Khoa Chính sách công, Học viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

summarize: Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đánh dấu sự kiện nắm giữ ghế Chủ tịch luân phiên ASEAN vào năm 2020 trong lễ bế mạc Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 35 tại Bangkok hôm 04/11/2019 Sự lựa chọn này được khởi phát từ nhận định rằng kết quả tăng trưởng GDP cao hiện nay nhờ rút kinh nghiệm từ nhiệm kỳ 'bất ổn' kinh tế vĩ mô và cải cách thể chế chuyển 'dư địa' thành nguồn lực tăng trưởng chủ yếu. Hơn thế, tình trạng kinh tế 'tụt hậu' hiện nay của đất nước là do thể chế gắn với ý thức hệ giáo điều đã không thích nghi với thay đổi kinh tế theo hướng thị trường, bởi vậy những thách thức do 'nghẽn thể chế' chỉ có thể được giải toả bởi tư duy và các chính sách đột phá. Việt Nam 2020: Những chính sách mới có hiệu lực Kinh tế VN 2019: 'Mặt trời' chỉ 'tỏa sáng' trên báo cáo? Phạm Kim Ngọc: 'Một con người và kinh tế gia can đảm' Thông điệp cho năm mới 2020 có ý nghĩa thiết thực trước thềm Đại hội 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam dự kiến tổ chức vào đầu năm 2021 khi nó thể hiện sự quyết tâm chính trị về đổi mới vì sự thịnh vượng bền vững của đất nước. Thể chế là dư địa tăng trưởng Việt Nam liên tiếp tăng trưởng cao từ đầu nhiệm kỳ 12, hai năm gần đây đạt tỷ lệ tăng GDP hơn 7%, năm 2018 là 7,08 và năm 2019 đạt 7,02%. Cơ quan Thống kê nhà nước cho rằng đồng thời với mức tăng cao như trên, chất lượng tăng trưởng kinh tế cũng đang được cải thiện qua phân tích các chỉ tiêu năng suất, các nhân tố tổng hợp, năng suất lao động, hiệu quả đầu tư, chuyển dịch cơ cấu ngành, trong đó động lực tăng trưởng chính là ngành công nghiệp chế biến chế tạo… Bỏ qua sự khả tín của số liệu, bởi nhiều chỉ tiêu, trong đó có GDP, thường được sử dụng trong kinh tế tư bản chủ nghĩa coi thị trường là phương thức phát triển. Những chỉ tiêu đo lường sức khoẻ của nền kinh tế chủ yếu, ngoài GDP, còn có số việc làm được tạo thêm, tỷ lệ thất nghiệp giảm, các chỉ báo của thị trường chứng khoán… Việt Nam chưa được công nhận là nền kinh tế thị trường, lại theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nên một số chỉ tiêu quan trọng được tính toán và áp dụng mang tính pháp lệnh trong việc lập và kế hoạch và thực thi bởi chính phủ với bộ máy chỉ đạo, điều hành tập trung. Đặc điểm này tạo ra những khác biệt, nguyên nhân của tranh luận về sự chính xác của số liệu. Thí dụ, tỷ lệ thất nghiệp ở Việt Nam năm 2019 chỉ là 2,25%, được coi là rất thấp trong một nền kinh tế kém phát triển với cung lao động lớn và nhu cầu việc làm cao, thấp hơn nhiều ở phần lớn các nước phát triển, bởi thế nó hoặc phản ánh năng suất lao động thấp hoặc do cách tính toán chứ không phải để so sánh. Ngoài ra, cũng trong năm 2019 các chỉ số chứng khoán VN-index và HN-index đi ngang và giảm, chỉ số tín nhiệm quốc gia bị Moody's hạ bậc… đang phản ánh mặt yếu kém của thị trường, nhưng đã không được phản ánh vào chất lượng tăng trưởng. Tuy nhiên, việc hoàn thành và vượt mức 12 chỉ tiêu pháp lệnh cũng là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh ảm đạm và khó khăn của kinh tế thế giới. Hơn thế, mức tăng trưởng cao GDP sau nhiệm kỳ 'bất ổn' lại càng có ý nghĩa, nhất là về mặt chính trị với niềm tin dân chúng và tính chính danh của đảng cầm quyền. Như đã biết, chính sách tăng trưởng nóng vội, sai lầm dựa vào các tập đoàn, tổng công ty nhà nước và quản lý yếu kém của nhà nước trong nhiệm kỳ trước khiến cho tỷ lệ tăng trưởng giảm sút, bất ổn kinh tế vĩ mô và khủng hoảng thể chế, đã và đang để lại hậu quả nặng nề, đặc biệt là chất lượng tăng trưởng. Trong bối cảnh đó Chính phủ kiến tạo nổi lên như sự đổi mới về điều hành kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng mà vẫn duy trì hệ thống chính trị, đặc biệt là bộ máy hành chính hiện hành. Hai nhóm giải pháp chính sách nổi bật trong cách thức điều hành của Chính phủ là khuyến khích tự do kinh doanh, thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, tạo môi trường đầu tư… đồng thời với hoàn thiện thể chế, pháp luật, hành chính, loại bỏ các rào cản từ thực thi công vụ… đã tạo được động lực cho tăng trưởng. Đây chính là bài học kinh nghiệm được rút ra từ thời kỳ 'bất ổn'. 'Chính phủ kiến tạo' xuất hiện như một sự thay đổi phương thức điều hành tạo môi trường đầu tư, kinh doanh đã giải phóng các nguồn lực xã hội cho mục tiêu kinh tế. Đột phá thoát 'tụt hậu' Một gia đình đi sắm đồ trang trí Giáng sinh từ một người bán hàng trên phố Hàng Mã, Hà Nội, hôm 21/12/2019 (Hình minh họa) Mặc dù có mức tăng trưởng cao như phân tích ở trên, nhưng kinh tế Việt Nam vẫn tụt hậu so với thế giới. GDP trung bình trên đầu người hiện nay ở mức trên 2500 đô la Mỹ chỉ bằng một phần tư so với mức trung bình của thế giới. Việt Nam: 'Chính phủ kiến tạo' và những điểm nghẽn thể chế VN: 'Bảo trợ chính trị' đang gây nguy hại cho chế độ? Cải cách Việt Nam tùy thuộc Đảng ‘tự sửa sai’ Chính phủ kiến tạo được cho là 'cứu cánh' cho tăng trưởng sau khi đã suy giảm trong giai đoạn trước, nhưng liệu có thể trở thành mô hình chính phủ điều hành kinh tế hướng đến phát triển bền vững, thoát khỏi tình trạng kinh tế 'tụt hậu' tuỳ thuộc rất nhiều vào cải cách thể chế. Các lãnh đạo Chính phủ kiến tạo đã nhìn nhận cải cách thể chế là 'dư địa lớn' để tăng trưởng. Tuy nhiên, các giải pháp trong nghị quyết 01 của Chính phủ trong các năm trước, tuy cụ thể nhưng vẫn dàn trải, chưa làm thay đổi tình trạng 'trên nóng dưới lạnh' và nhiều điểm nghẽn khác của thể chế. Chất lượng của thể chế chỉ có thể thay đổi bằng các chính sách đột phá. 'Thành tích' kinh tế năm 2019 đang tạo ra không khí 'phấn khởi' trong các hội nghị tổng kết của chính phủ và các bộ, ngành. Trên hầu hết các báo chí và truyền thông của nhà nước trích đăng câu nói của đại diện Ngân hàng thế giới 'Mây đen phủ lên toàn cầu nhưng mặt trời đang toả sáng ở Việt Nam' làm hình ảnh để mô tả sự phấn khích này… Các lãnh đạo dường như đang nắm trong tay 'phép màu' tăng trưởng kinh tế! Chợt nhớ hình ảnh tương phản về cố Tổng thống Hàn Quốc Park Chung Hy qua câu chuyện được kể lại, rằng trong giai đoạn từ 1965 cho đến khi bị ám sát năm 1979, ông đã tham dự gần như mọi cuộc họp hàng tháng của ủy ban xúc tiến xuất khẩu nước này và tập hợp các doanh nhân trong các bữa ăn trưa. Năm 1964 xuất khẩu của Hàn Quốc vượt mức 100 triệu đô la, ông đã khóc khi công bố ngày lễ quốc gia được gọi là "Ngày xuất khẩu". Kinh tế Hàn Quốc đã tăng trưởng hai con số nhờ mô hình dựa vào xuất khẩu trong thời kỳ dài, từ đầu những năm 1960 cho đến những năm 1990 và GDP bình quân đầu người dưới 10.000 USD trước năm 1970 tăng lên gần 60.000 USD năm 2017. Nguồn gốc dẫn tới thành công của Hàn Quốc và 'các con hổ châu Á' khác như Nhật Bản, Đài Loan, Singapore, Hong Kong được cho là sự kết hợp sự chỉ đạo năng động của mô hình 'nhà nước chuyên quyền duy lý' và vai trò của thị trường cạnh tranh. Hơn thế, mô hình này đã chuyển đổi thành các chế độ dân chủ như hiện nay. Các quốc gia nêu trên với nhiều doanh nghiệp đang là những nhà đầu tư lớn ở nước ta. Họ sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm thành công trong quá khứ cho Việt Nam, nhưng thật khó để có lời khuyên rằng đảng cộng sản nên lãnh đạo kinh tế thị trường thế nào? 'Chính phủ kiến tạo' liệu có thể điều hành để tăng trưởng kinh tế nhanh và dài hạn trong điều kiện hệ thống chính trị hiện hành với ý thức hệ xã hội chủ nghĩa? Đó là câu hỏi lớn cho cải cách đột phá thể chế. Cần thiết và là cơ hội Quốc phòng là một lĩnh vực cần được quan tâm, bên cạnh nhiều ưu tiến chính sách khác, theo tác giả Đột phá thể chế là cần thiết trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang thành đối đầu chế độ xã hội và ý thức hệ khi Mỹ đặt vấn đề về dân chủ ở Hong Kong và nhân quyền ở Tân Cương Trung Quốc… Liệu đây có là cơ hội thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc khi quan hệ kinh tế dựa trên sự tương đồng chế độ chính trị đã không mang lại hiệu quả, mà ngược lại. Các nhà máy điện than với công nghệ lạc hậu gây ô nhiễm nghiêm trọng, dự án đường sắt trên cao kéo dài thời gian hoàn thành nhiều năm tạo bẫy nợ… là những hình ảnh tiêu cực, phản cảm trong công chúng. Những dự án đầu tư kém hiệu quả, thâm hụt thương mại… là cái giá rất đắt phải trả. Ngoài ra, sự kiện 'Bãi Tư chính' cũng như chính sách quân sự hoá nhiều hòn đảo ở Biển Đông, xâm phạm chủ quyền lãnh hải nước ta đang thách thức an ninh và quan hệ đa phương. Đột phá thể chế thúc đẩy sự linh hoạt về ý thức hệ tạo ra sự chuyển biến từ kiến trúc thượng tầng của chế độ chính trị. Chiến dịch chống tham nhũng vẫn được tăng cường với việc xét xử các đại án, như AVG, các lãnh đạo cấp cao cố ý vi phạm các quy định hay lợi dụng chức quyền gây thiệt hại cho nhà nước…; Sửa sai tư pháp trong các vụ án như Hồ Duy Hải; Thay đổi cách giải quyết các xung đột sở hữu đất đai như vụ Đồng Tâm, Thủ Thiêm… bằng cách duy trì đối thoại và một số sự kiện khác hướng đến các giá trị tích cực của chế độ dân chủ. Liệu đây có là những điểm sáng trong quá trình cải cách thể chế? Đột phá thể chế trong năm 2020 tuỳ thuộc rất nhiều vào sự thay đổi nhân sự lãnh đạo qua đại hội đảng các cấp, kể cả việc chuẩn bị chuyển giao vị trí tứ trụ của Đảng Cộng sản Việt Nam trong Đại hội 13. Đây là công việc nội bộ của Đảng, nhưng với cơ chế Đảng toàn trị chắc chắn sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế xã hội của đất nước. Cuối năm 2018, khi tham dự Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương triển khai nhiệm vụ năm 2019 Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh rằng tăng trưởng "… là thử thách! … Nếu sang năm GDP tụt xuống là các đồng chí phải chịu trách nhiệm, chí ít phải bằng, còn không thì phải hơn năm nay. Nếu không đạt, gần sát Đại hội có khi người ta không bầu nữa đâu...". 'Đột phá' thể chế rõ ràng là công việc vô cùng thách thức, nhưng chẳng lẽ một dân tộc với gần một trăm triệu dân cần cù và thông minh, có truyền thống hào hùng có khát khao thịnh vượng và dân chủ lại cam chịu mãi tụt hậu! Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả, nguyên Chủ nhiệm Khoa Chính sách công, Học viện Chính sách & Phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

vert-cap-51821601

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-51821601

Cách dẹp bỏ lo âu chuyện vặt để làm chuyện lớn

Từ những nghi thức kỹ lưỡng đến những bảng lịch lên kế hoạch, cho tới các sản phẩm và các bộ dụng cụ, không thiếu gì những công cụ và lời khuyên giúp ta sắp xếp để có được cuộc sống lành mạnh.

Nhưng có lẽ tôi không phải người duy nhất chả buồn nghiêm túc tuân theo thời gian biểu vào những khi không có việc gì gấp, thay vào đó là nằm lỳ trong bồn tắm mặc cho làn nước ấm trở nên nguội dần và ngẫm ngợi bực dọc về chuyện mình phải lo quản đời sống của chính mình. Những bận rộn hàng ngày có thể 'giết chết' mục tiêu lớn Vì sao phụ nữ càng thành đạt càng dễ ly hôn Ở nơi mọi người vui mừng khi mất việc Rất nhiều người trong chúng ta vật vã với danh sách dài bất tận những việc phải làm, Elizabeth Emens, giáo sư luật tại Đại học Columbia ở New York và là tác giả cuốn "Nghệ thuật Quản lý Cuộc sống", nói. "Phần lớn lý do ta cảm thấy quá tải là vì việc quản lý cuộc sống kéo dài bất tận và vô hình," bà giải thích. "Tất cả chúng ta đều có những cách quản lý khác nhau mà người khác có thể không nhận ra - vì vậy họ không biết ta đang làm gì hoặc thấy rằng việc đó nhiều đến quá tải." Nhưng trong vài năm gần đây, một nhóm các trường đại học ở Úc đã giúp sinh viên giải quyết vấn đề này qua hoạt động Sắp Xếp Cuộc Sống Của Bạn (GYLIO). Về bản chất, GYLIO chỉ dẫn bạn cách sắp xếp công việc trong một buổi sáng, một ngày hay một tuần để làm đầu óc bạn thảnh thơi hơn, để bạn học cách ưu tiên và tập trung tâm trí cho các việc cần thiết, qua đó giúp bạn tận hưởng thời gian rảnh mà không cảm thấy băn khoăn bứt rứt. Quay lại việc dở dang Đại học Melbourne đã thực hiện tuần lễ Sắp xếp Cuộc sống vào mỗi học kỳ trong ít nhất một thập niên qua. Chương trình thường diễn ra vào giữa kỳ, trong tuần thứ năm hoặc sáu mỗi học kỳ; chương trình chính khóa vẫn diễn ra bình thường, nhưng thời khóa biểu sôi động với rất nhiều các hoạt động xã hội, tiệc tùng... sẽ được tạm ngừng để giúp sinh viên thay đổi mối quan tâm, ưu tiên. Giới hạn thời gian sắp xếp cuộc sống xuống khoảng một giờ mỗi lần có thể khiến số lượng công việc dễ kiểm soát và thực hiện hơn đến không ngờ Tiến sĩ Sally Dalton-Brown, hiệu trưởng trường Queen's College thuộc đại học này, cho biết GYLIO là cần thiết vì sinh viên thời nay vấp phải nhiều thứ gây phân tâm. Nụ hôn tử thần và gia vị cuộc sống Đi sauna bàn chuyện làm ăn có dễ không? Bài học từ phụ nữ Anh nhồi đạn thời Thế chiến I "Nếu xét đến chuyện trong cuộc sống ngày nay có rất nhiều thứ hấp dẫn mọi người, thì với các sinh viên cố gắng tận dụng các cơ hội mà trường học đem lại trong nhiều lĩnh vực, từ hoạt động thể thao, văn hóa, cho đến các hoạt động thiện nguyện và học kỹ năng lãnh đạo, việc có một tuần để 'thở' và hoàn thành mọi việc là điều cần thiết," bà nói. Mục đích của chương trình là đem lại cơ hội để nghỉ ngơi và suy ngẫm thay vì truyền đạt kỹ năng sống cụ thể nào đó. Sinh viên được khuyến khích tự nghĩ ra danh sách GYLIO cần làm cho bản thân trong tuần đó, nhưng không chỉ gồm những việc như trả hóa đơn hay giặt đồ - họ tham dự những hoạt động như lớp tập yoga hay xây dựng ý tưởng phong phú cho bài giảng về cuộc sống lành mạnh. Trong tuần GYLIO tháng Tám năm ngoái, Henri Currie, 19 tuổi, chủ tịch hội sinh viên và là người sống nội trú trong trường Queen's College, đã lên thời khóa biểu và danh mục công việc nhằm sắp xếp thời gian học đuổi để bắt kịp những môn học cô bị tụt hậu. "Danh sách bao gồm cập nhật ghi chú bài học và bắt đầu làm những bài tập sắp tới. Tôi cũng lên kế hoạch ôn tập bài vở, trong đó có việc cùng làm bài với bạn bè. Để thư giãn, tôi dành chút thời gian xem phim, gọi cho gia đình và tán gẫu với bạn bè," Currie chia sẻ. Cô nghĩ chương trình GYLIO là cách tuyệt vời để có thể tập trung trở lại. "Thậm chí chỉ cái tên gọi của nó đã có tính thúc bách sinh viên bắt tay vào hành động và dẹp bỏ cớ trì hoãn," cô nói. "Tôi nghĩ nó thực sự là việc bạn cần tự làm - không ai bắt bạn phải hành động tự chăm sóc bản thân cả." Với một số người, tuần lễ tưởng lẽ ra sẽ là thời gian không rượu bia và để sắp xếp lại mọi thứ ở trường đại học hoá ra lại được tiếp tục duy trì áp dụng trong cuộc sống công việc của họ về sau này. Giờ đây là giám đốc truyền thông, Celeste Bolte từng học ở trường St Mary's College thuộc Đại học Melbourne từ năm 2012 đến 2013 cho biết cô có thể nhận ra khi nào là lúc cần bỏ thời gian ra để thực hiện GYLIO. "Khi những mảng đời sống mà tôi vốn thường kiểm soát tốt bắt đầu trở nên chệch choạc, chẳng hạn khi quần áo vứt đầy trên sàn phòng ngủ, thì đó là lúc tôi biết mình cần một ngày để sắp xếp lại không gian và chú ý vào những việc vặt vặt," cô nói. Với Bolte, 27 tuổi, tiết kiệm thời gian quản lý cuộc sống vào một buổi sáng cuối tuần là cách vui vẻ giúp cô giảm tải sức ép tâm lý. "Tôi rất hứng thú trong việc thực hiện GYLIO, và việc bỏ một buổi sáng ra để dọn nhà, giặt giũ, nấu nướng, đi chạy, xử lý các giao dịch ngân hàng và đưa cuộc sống quay lại quỹ đạo - rồi sau đó có thời gian rảnh để đi đâu đó vui vẻ mà không phải cảm thấy có thứ gì đó còn lấn cấn trong đầu khiến mình liên tục nghĩ cần phải làm." Chia sẻ sự tập trung Tập trung vào một công việc trong khoảng thời gian nào đó cho đến khi hoàn thành giúp giảm thiểu điều mà Sophie Leroy, phó giáo sư về quản lý tại Đại học Washington, gọi là "làm việc nọ nghĩ xọ việc kia" - bị phân tán tư tưởng; đó là khi trong đầu ta nghĩ tới nhiều công việc, nghĩa vụ phải làm, khiến tâm trí ta phải phân chia sự chú ý ra, khiến làm giảm hiệu quả công việc. "Nếu bạn bị tình trạng làm việc nọ nhưng cứ nghĩ xọ sang việc kia, thì về căn bản là bạn hoạt động trong khi một phần nguồn lực nhận thức của bạn đang bận rộn, và điều này có thể gây ra ảnh hưởng lớn - bạn có thể làm việc không hiệu quả, bạn có thể không phải người biết lắng nghe, bạn có thể dễ dàng bị quá tải, bạn có thể phạm lỗi, hay cảm thấy khó khăn trong việc ra quyết định và xử lý thông tin." Thói quen của mỗi người trong quản trị cuộc sống rất khác nhau, và can thiệp vào danh sách GYLIO của người khác có thể là hành vi phản cảm Dù ta không thể loại bỏ những việc gây xao nhãng trong cuộc sống, nhưng dành một phút để viết ra "danh sách các việc sẵn sàng làm" và lên kế hoạch để quay lại làm các việc đó - như sắp xếp kế hoạch để làm một buổi GYLIO - là chiến lược để giảm tình trạng phân tán tư tưởng. Nghệ thuật tặng quà làm vừa lòng người nhận Những tiếng ồn công sở khiến ta nổi khùng Ngủ thêm và đi làm trễ sẽ tốt cho sức khoẻ? Bạn trai của Bolte, kỹ sư Peter Fisher, 29 tuổi, nói rằng anh biết là khi nào thì nên dọn sạch danh sách việc phải làm mà anh để tồn đọng. "Nếu bạn là người quy củ đến mức có thể thực hiện từng chút mỗi ngày thì thật tốt, nhưng với tôi mọi việc cứ dồn lên và tôi nhận ra tôi phải bắt tay vào thực hiện các việc trong danh sách đó," anh nói. "Việc này thường không vui vẻ gì, nhưng tôi luôn cảm thấy nhẹ nhõm khi tôi giành thời gian cho nó." Dù bạn gọi đó là buổi sáng quản trị, là "giờ đầy năng lượng" hay GYLIO, thì gom những việc linh tinh nhỏ và không liên quan lại làm có thể là cách hiệu quả để khiến những việc vô hình trở nên hữu hình. Và nếu bạn là một cặp đôi, thì đây có thể là cách tốt để chia sẻ khối lượng công việc. "Tôi nghĩ thực hiện ngày GYLIO cùng nhau là điều đặc biệt tuyệt vời, vì như thế thì sẽ không có ai rơi vào tình trạng nản lòng," Emens bình luận. Tôi tự hỏi liệu ngày GYLIO cũng có thể đem lại kết quả tích cực cho cuộc sống trưởng thành của tôi hay không. Không có sự hỗ trợ bên ngoài từ trường đại học, người đã đi làm rồi khó mà dành thời gian GYLIO được - nhưng có lẽ đây lại là việc quan trọng hơn hẳn. Nhà báo Anne Helen Petersen gọi tên "sự tê liệt vì việc vặt" là hội chứng gây kiệt sức của giới trẻ Thiên Niên Kỷ, với văn hóa "liên tục vận động" khiến họ còn rất ít năng lượng dành cho những việc nhỏ. Đừng chất đầy danh sách Để khởi động trải nghiệm GYLIO của mình, tôi viết ra một danh sách dài những việc hàng ngày mà tôi đang né tránh thực hiện. Nhưng tôi vấp phải hàng rào đầu tiên: đó là làm sao chọn ra ngày để thực hiện tất cả những việc này, vì những sự kiện và thời hạn công việc khác cũng khiến tôi gặp khó khăn phải chú ý đến chúng. Chủ tịch hội sinh viên Henri Currie nhận ra lỗi sơ đẳng của tôi; đó là việc lên danh sách quá dài sẽ khiến bạn dễ nản chí. "Trong năm đầu tiên của tôi, tuần lễ GYLIO cuối cùng trở nên căng thẳng vì tôi có quá nhiều việc phải làm," cô nhớ lại. Một danh sách quá tham vọng có thể tạo ra tình trạng phân tán tư tưởng hơn cả. "Nếu bạn định xếp 22 thứ vào danh sách công việc phải làm nhưng bạn không thực sự hành động, thì não bạn sẽ tiếp tục nghĩ về 22 công việc chưa hoàn thành đó," Leroy cho biết. Người ta cũng khuyên rằng tôi nên tự thực hiện GYLIO của mình; cách tiếp cận công nghệ cao để quản trị cuộc sống chẳng hạn có thể có tác dụng với người này nhưng không có ích với người khác. "Tất cả chúng ta đều có sự ưu tiên khác nhau với việc quản trị cuộc sống," Emens nói. "Nếu bạn chỉ cố gắng lấy thời khóa biểu của người khác để làm GYLIO cho mình thì sẽ không ích lợi gì trừ khi người đó thực sự có những mối ưu tiên tương tự như bạn." Để khởi động lại, tôi quyết định giới hạn việc GYLIO của mình xuống còn một giờ và viết ra danh sách khiêm tốn hơn. Tôi để ý một mô thức chung trong công việc của mình - gọi điện cho kế toán, đặt lịch hẹn với chuyên gia chăm sóc da, trả lời ba tin nhắn trên điện thoại và một tin nhắn thoại trên Whatsapp, gửi thiệp cảm ơn - vì vậy tôi thiết lập một buổi sáng dành cho việc liên lạc, khiến mục đích của mình tập trung và rõ ràng. Đến 9 giờ sáng hôm sau, tôi đã có bước tiến triển tích cực. Tôi thấy mình đã "sắp xếp lại cuộc sống" và việc này tăng cường cảm giác tích cực là cuộc sống của tôi thực sự đã gọn gàng - thôi thúc tôi lập tiếp danh sách GYLIO kế tiếp. "Làm chuyện nọ lại nghĩ xọ sang chuyện kia" mô tả cách mà sự chú ý của ta bị chia nhỏ ra khi ta có nhiều mục tiêu hay việc phải làm, khiến khả năng làm việc nói chung bị giảm sút Emens cảnh báo rằng GYLIO cũng có những điểm tiêu cực - nó khiến bạn ảo tưởng rằng bạn có thể xử lý toàn bộ việc quản trị cuộc sống trong một ngày. "Đôi khi bạn không thể kiểm soát khi nào sự việc nên xảy ra và bạn có thể phải chờ đợi người khác thì mới tiếp tục thực hiện được bước kế tiếp," bà nói. Một cảnh báo khác là GYLIO có thể khuyến khích người ta trì hoãn những việc khó cho đến khi họ có đủ danh sách. Về chuyện này, Emens đề xuất bỏ qua luôn danh sách việc cần làm nếu có thể. "Gửi email cho ai đó thông tin mà cô ấy muốn ngay khi cô ấy đang đứng đó - vậy thì việc đó chẳng cần phải bỏ vào danh sách cần làm," bà lấy ví dụ. Emens tin rằng chúng ta cần phải tìm được sự cân bằng giữa việc hoàn thành việc quản trị cuộc sống và chăm sóc cuộc sống lành mạnh. "Ta phải nhận ra rằng những bổn phận đó là thực và không phải chúng được chế ra, nhưng đồng thời nếu ta không thỉnh thoảng ưu tiên chăm sóc bản thân trước, thì ta sẽ chẳng bao giờ hoàn thành được việc đó," bà nói. Trong trường hợp của tôi, trải nghiệm GYLIO cho thấy tự chăm sóc bản thân không hẳn là cố gắng kiếm ra thời gian thư giãn giữa lúc bận rộn đến rối loạn, mà là loại bỏ những việc phải làm khỏi cuộc sống lộn xộn của mình. Với một số việc thường ngày đã hoàn tất, tôi có thể nằm trong bồn tắm đầy bọt xà phòng, tận hưởng niềm vui cao sang của một cuộc sống ngăn nắp - dù chỉ là trong thoáng chốc. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Worklife.

summarize: Nhưng có lẽ tôi không phải người duy nhất chả buồn nghiêm túc tuân theo thời gian biểu vào những khi không có việc gì gấp, thay vào đó là nằm lỳ trong bồn tắm mặc cho làn nước ấm trở nên nguội dần và ngẫm ngợi bực dọc về chuyện mình phải lo quản đời sống của chính mình. Những bận rộn hàng ngày có thể 'giết chết' mục tiêu lớn Vì sao phụ nữ càng thành đạt càng dễ ly hôn Ở nơi mọi người vui mừng khi mất việc Rất nhiều người trong chúng ta vật vã với danh sách dài bất tận những việc phải làm, Elizabeth Emens, giáo sư luật tại Đại học Columbia ở New York và là tác giả cuốn "Nghệ thuật Quản lý Cuộc sống", nói. "Phần lớn lý do ta cảm thấy quá tải là vì việc quản lý cuộc sống kéo dài bất tận và vô hình," bà giải thích. "Tất cả chúng ta đều có những cách quản lý khác nhau mà người khác có thể không nhận ra - vì vậy họ không biết ta đang làm gì hoặc thấy rằng việc đó nhiều đến quá tải." Nhưng trong vài năm gần đây, một nhóm các trường đại học ở Úc đã giúp sinh viên giải quyết vấn đề này qua hoạt động Sắp Xếp Cuộc Sống Của Bạn (GYLIO). Về bản chất, GYLIO chỉ dẫn bạn cách sắp xếp công việc trong một buổi sáng, một ngày hay một tuần để làm đầu óc bạn thảnh thơi hơn, để bạn học cách ưu tiên và tập trung tâm trí cho các việc cần thiết, qua đó giúp bạn tận hưởng thời gian rảnh mà không cảm thấy băn khoăn bứt rứt. Quay lại việc dở dang Đại học Melbourne đã thực hiện tuần lễ Sắp xếp Cuộc sống vào mỗi học kỳ trong ít nhất một thập niên qua. Chương trình thường diễn ra vào giữa kỳ, trong tuần thứ năm hoặc sáu mỗi học kỳ; chương trình chính khóa vẫn diễn ra bình thường, nhưng thời khóa biểu sôi động với rất nhiều các hoạt động xã hội, tiệc tùng... sẽ được tạm ngừng để giúp sinh viên thay đổi mối quan tâm, ưu tiên. Giới hạn thời gian sắp xếp cuộc sống xuống khoảng một giờ mỗi lần có thể khiến số lượng công việc dễ kiểm soát và thực hiện hơn đến không ngờ Tiến sĩ Sally Dalton-Brown, hiệu trưởng trường Queen's College thuộc đại học này, cho biết GYLIO là cần thiết vì sinh viên thời nay vấp phải nhiều thứ gây phân tâm. Nụ hôn tử thần và gia vị cuộc sống Đi sauna bàn chuyện làm ăn có dễ không? Bài học từ phụ nữ Anh nhồi đạn thời Thế chiến I "Nếu xét đến chuyện trong cuộc sống ngày nay có rất nhiều thứ hấp dẫn mọi người, thì với các sinh viên cố gắng tận dụng các cơ hội mà trường học đem lại trong nhiều lĩnh vực, từ hoạt động thể thao, văn hóa, cho đến các hoạt động thiện nguyện và học kỹ năng lãnh đạo, việc có một tuần để 'thở' và hoàn thành mọi việc là điều cần thiết," bà nói. Mục đích của chương trình là đem lại cơ hội để nghỉ ngơi và suy ngẫm thay vì truyền đạt kỹ năng sống cụ thể nào đó. Sinh viên được khuyến khích tự nghĩ ra danh sách GYLIO cần làm cho bản thân trong tuần đó, nhưng không chỉ gồm những việc như trả hóa đơn hay giặt đồ - họ tham dự những hoạt động như lớp tập yoga hay xây dựng ý tưởng phong phú cho bài giảng về cuộc sống lành mạnh. Trong tuần GYLIO tháng Tám năm ngoái, Henri Currie, 19 tuổi, chủ tịch hội sinh viên và là người sống nội trú trong trường Queen's College, đã lên thời khóa biểu và danh mục công việc nhằm sắp xếp thời gian học đuổi để bắt kịp những môn học cô bị tụt hậu. "Danh sách bao gồm cập nhật ghi chú bài học và bắt đầu làm những bài tập sắp tới. Tôi cũng lên kế hoạch ôn tập bài vở, trong đó có việc cùng làm bài với bạn bè. Để thư giãn, tôi dành chút thời gian xem phim, gọi cho gia đình và tán gẫu với bạn bè," Currie chia sẻ. Cô nghĩ chương trình GYLIO là cách tuyệt vời để có thể tập trung trở lại. "Thậm chí chỉ cái tên gọi của nó đã có tính thúc bách sinh viên bắt tay vào hành động và dẹp bỏ cớ trì hoãn," cô nói. "Tôi nghĩ nó thực sự là việc bạn cần tự làm - không ai bắt bạn phải hành động tự chăm sóc bản thân cả." Với một số người, tuần lễ tưởng lẽ ra sẽ là thời gian không rượu bia và để sắp xếp lại mọi thứ ở trường đại học hoá ra lại được tiếp tục duy trì áp dụng trong cuộc sống công việc của họ về sau này. Giờ đây là giám đốc truyền thông, Celeste Bolte từng học ở trường St Mary's College thuộc Đại học Melbourne từ năm 2012 đến 2013 cho biết cô có thể nhận ra khi nào là lúc cần bỏ thời gian ra để thực hiện GYLIO. "Khi những mảng đời sống mà tôi vốn thường kiểm soát tốt bắt đầu trở nên chệch choạc, chẳng hạn khi quần áo vứt đầy trên sàn phòng ngủ, thì đó là lúc tôi biết mình cần một ngày để sắp xếp lại không gian và chú ý vào những việc vặt vặt," cô nói. Với Bolte, 27 tuổi, tiết kiệm thời gian quản lý cuộc sống vào một buổi sáng cuối tuần là cách vui vẻ giúp cô giảm tải sức ép tâm lý. "Tôi rất hứng thú trong việc thực hiện GYLIO, và việc bỏ một buổi sáng ra để dọn nhà, giặt giũ, nấu nướng, đi chạy, xử lý các giao dịch ngân hàng và đưa cuộc sống quay lại quỹ đạo - rồi sau đó có thời gian rảnh để đi đâu đó vui vẻ mà không phải cảm thấy có thứ gì đó còn lấn cấn trong đầu khiến mình liên tục nghĩ cần phải làm." Chia sẻ sự tập trung Tập trung vào một công việc trong khoảng thời gian nào đó cho đến khi hoàn thành giúp giảm thiểu điều mà Sophie Leroy, phó giáo sư về quản lý tại Đại học Washington, gọi là "làm việc nọ nghĩ xọ việc kia" - bị phân tán tư tưởng; đó là khi trong đầu ta nghĩ tới nhiều công việc, nghĩa vụ phải làm, khiến tâm trí ta phải phân chia sự chú ý ra, khiến làm giảm hiệu quả công việc. "Nếu bạn bị tình trạng làm việc nọ nhưng cứ nghĩ xọ sang việc kia, thì về căn bản là bạn hoạt động trong khi một phần nguồn lực nhận thức của bạn đang bận rộn, và điều này có thể gây ra ảnh hưởng lớn - bạn có thể làm việc không hiệu quả, bạn có thể không phải người biết lắng nghe, bạn có thể dễ dàng bị quá tải, bạn có thể phạm lỗi, hay cảm thấy khó khăn trong việc ra quyết định và xử lý thông tin." Thói quen của mỗi người trong quản trị cuộc sống rất khác nhau, và can thiệp vào danh sách GYLIO của người khác có thể là hành vi phản cảm Dù ta không thể loại bỏ những việc gây xao nhãng trong cuộc sống, nhưng dành một phút để viết ra "danh sách các việc sẵn sàng làm" và lên kế hoạch để quay lại làm các việc đó - như sắp xếp kế hoạch để làm một buổi GYLIO - là chiến lược để giảm tình trạng phân tán tư tưởng. Nghệ thuật tặng quà làm vừa lòng người nhận Những tiếng ồn công sở khiến ta nổi khùng Ngủ thêm và đi làm trễ sẽ tốt cho sức khoẻ? Bạn trai của Bolte, kỹ sư Peter Fisher, 29 tuổi, nói rằng anh biết là khi nào thì nên dọn sạch danh sách việc phải làm mà anh để tồn đọng. "Nếu bạn là người quy củ đến mức có thể thực hiện từng chút mỗi ngày thì thật tốt, nhưng với tôi mọi việc cứ dồn lên và tôi nhận ra tôi phải bắt tay vào thực hiện các việc trong danh sách đó," anh nói. "Việc này thường không vui vẻ gì, nhưng tôi luôn cảm thấy nhẹ nhõm khi tôi giành thời gian cho nó." Dù bạn gọi đó là buổi sáng quản trị, là "giờ đầy năng lượng" hay GYLIO, thì gom những việc linh tinh nhỏ và không liên quan lại làm có thể là cách hiệu quả để khiến những việc vô hình trở nên hữu hình. Và nếu bạn là một cặp đôi, thì đây có thể là cách tốt để chia sẻ khối lượng công việc. "Tôi nghĩ thực hiện ngày GYLIO cùng nhau là điều đặc biệt tuyệt vời, vì như thế thì sẽ không có ai rơi vào tình trạng nản lòng," Emens bình luận. Tôi tự hỏi liệu ngày GYLIO cũng có thể đem lại kết quả tích cực cho cuộc sống trưởng thành của tôi hay không. Không có sự hỗ trợ bên ngoài từ trường đại học, người đã đi làm rồi khó mà dành thời gian GYLIO được - nhưng có lẽ đây lại là việc quan trọng hơn hẳn. Nhà báo Anne Helen Petersen gọi tên "sự tê liệt vì việc vặt" là hội chứng gây kiệt sức của giới trẻ Thiên Niên Kỷ, với văn hóa "liên tục vận động" khiến họ còn rất ít năng lượng dành cho những việc nhỏ. Đừng chất đầy danh sách Để khởi động trải nghiệm GYLIO của mình, tôi viết ra một danh sách dài những việc hàng ngày mà tôi đang né tránh thực hiện. Nhưng tôi vấp phải hàng rào đầu tiên: đó là làm sao chọn ra ngày để thực hiện tất cả những việc này, vì những sự kiện và thời hạn công việc khác cũng khiến tôi gặp khó khăn phải chú ý đến chúng. Chủ tịch hội sinh viên Henri Currie nhận ra lỗi sơ đẳng của tôi; đó là việc lên danh sách quá dài sẽ khiến bạn dễ nản chí. "Trong năm đầu tiên của tôi, tuần lễ GYLIO cuối cùng trở nên căng thẳng vì tôi có quá nhiều việc phải làm," cô nhớ lại. Một danh sách quá tham vọng có thể tạo ra tình trạng phân tán tư tưởng hơn cả. "Nếu bạn định xếp 22 thứ vào danh sách công việc phải làm nhưng bạn không thực sự hành động, thì não bạn sẽ tiếp tục nghĩ về 22 công việc chưa hoàn thành đó," Leroy cho biết. Người ta cũng khuyên rằng tôi nên tự thực hiện GYLIO của mình; cách tiếp cận công nghệ cao để quản trị cuộc sống chẳng hạn có thể có tác dụng với người này nhưng không có ích với người khác. "Tất cả chúng ta đều có sự ưu tiên khác nhau với việc quản trị cuộc sống," Emens nói. "Nếu bạn chỉ cố gắng lấy thời khóa biểu của người khác để làm GYLIO cho mình thì sẽ không ích lợi gì trừ khi người đó thực sự có những mối ưu tiên tương tự như bạn." Để khởi động lại, tôi quyết định giới hạn việc GYLIO của mình xuống còn một giờ và viết ra danh sách khiêm tốn hơn. Tôi để ý một mô thức chung trong công việc của mình - gọi điện cho kế toán, đặt lịch hẹn với chuyên gia chăm sóc da, trả lời ba tin nhắn trên điện thoại và một tin nhắn thoại trên Whatsapp, gửi thiệp cảm ơn - vì vậy tôi thiết lập một buổi sáng dành cho việc liên lạc, khiến mục đích của mình tập trung và rõ ràng. Đến 9 giờ sáng hôm sau, tôi đã có bước tiến triển tích cực. Tôi thấy mình đã "sắp xếp lại cuộc sống" và việc này tăng cường cảm giác tích cực là cuộc sống của tôi thực sự đã gọn gàng - thôi thúc tôi lập tiếp danh sách GYLIO kế tiếp. "Làm chuyện nọ lại nghĩ xọ sang chuyện kia" mô tả cách mà sự chú ý của ta bị chia nhỏ ra khi ta có nhiều mục tiêu hay việc phải làm, khiến khả năng làm việc nói chung bị giảm sút Emens cảnh báo rằng GYLIO cũng có những điểm tiêu cực - nó khiến bạn ảo tưởng rằng bạn có thể xử lý toàn bộ việc quản trị cuộc sống trong một ngày. "Đôi khi bạn không thể kiểm soát khi nào sự việc nên xảy ra và bạn có thể phải chờ đợi người khác thì mới tiếp tục thực hiện được bước kế tiếp," bà nói. Một cảnh báo khác là GYLIO có thể khuyến khích người ta trì hoãn những việc khó cho đến khi họ có đủ danh sách. Về chuyện này, Emens đề xuất bỏ qua luôn danh sách việc cần làm nếu có thể. "Gửi email cho ai đó thông tin mà cô ấy muốn ngay khi cô ấy đang đứng đó - vậy thì việc đó chẳng cần phải bỏ vào danh sách cần làm," bà lấy ví dụ. Emens tin rằng chúng ta cần phải tìm được sự cân bằng giữa việc hoàn thành việc quản trị cuộc sống và chăm sóc cuộc sống lành mạnh. "Ta phải nhận ra rằng những bổn phận đó là thực và không phải chúng được chế ra, nhưng đồng thời nếu ta không thỉnh thoảng ưu tiên chăm sóc bản thân trước, thì ta sẽ chẳng bao giờ hoàn thành được việc đó," bà nói. Trong trường hợp của tôi, trải nghiệm GYLIO cho thấy tự chăm sóc bản thân không hẳn là cố gắng kiếm ra thời gian thư giãn giữa lúc bận rộn đến rối loạn, mà là loại bỏ những việc phải làm khỏi cuộc sống lộn xộn của mình. Với một số việc thường ngày đã hoàn tất, tôi có thể nằm trong bồn tắm đầy bọt xà phòng, tận hưởng niềm vui cao sang của một cuộc sống ngăn nắp - dù chỉ là trong thoáng chốc. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Worklife.

040705_aids_leadership

https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2004/07/040705_aids_leadership

Cần nhiều 'đầu tàu' phòng chống AIDS

Thái Lan, nước đồng tổ chức hội nghị toàn cầu về HIV/AIDS tuyên bố rằng họ phải hủy bỏ cuộc gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo thế giới dự kiến sẽ diễn ra bên lề hội nghị AIDS khai mạc cuối tuần này tại Băng Cốc.

Một phát ngôn viên của chính phủ Thái Lan nói rằng một số nhà lãnh đạo của những nước được mời tham dự trong đó có Uganda, Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ đã qúa bận và không thể tới tham dự được. Hội nghị lần này diễn ra gần một năm đã qua kể từ buổi hòa nhạc vì HIV/AIDS mang tên 46664, số tù của cựu Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela. Ông Mandela cùng Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan nằm trong số các chính trị gia quyết tâm nhất trong cuộc chiến chống AIDS và sẽ có mặt trong số những đại biểu tham gia hội nghị AIDS ở Băng Cốc lần này. Sáng kiến chết yểu Sáng kiến tổ chức cuộc gặp đầu tiên của các nhà lãnh đạo cao cấp trong thời gian diễn ra hội nghị chính đã không thể thực hiện mà nguyên nhân được cho là do lịch trình qúa bận bịu của các nguyên thủ quốc gia trong đó có hai nước chiếm tới gần một phần ba dân số thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ. Mặc dù vậy, Thượng Nghị sỹ Meechai Viravaidya của Thái Lan, một trong những người thuộc ban tổ chức Hội nghị nói rằng hội nghị cũng không vì thế mà bị ảnh hưởng. Ông nói:'Tôi không nghĩ rằng đây là một thất bại. Đây chỉ đơn giản là chuyện các nhà lãnh đạo không có đủ thời gian để cân nhắc thư mời vì tôi cho rằng họ qúa bận bịu trong khi thư mời lại đến muộn. Thế nhưng cũng có thể họ không quan tâm tới vấn đề này.'' ''Chúng ta không biết chính xác lý do tại sao. Ở một chứng mực nào đó nó cũng cho chúng ta thấy còn cần phải có thêm nhiều nhà lãnh đạo để ý hơn tới vấn đề AIDS.'' Trong một cuộc phỏng vấn với đài BBC khi Liên Hiệp Quốc phát động ngày toàn thế giới phòng chống AIDS, chính Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan đã tỏ ra thất vọng khi chính ông nhiều khi đã không thuyết phục nổi một số nhà lãnh đạo thế giới chú tâm hơn tới HIV/AIDS và các biện pháp phòng chống chỉ đơn giản vì khác biệt văn hóa. Ông Annan cũng thú thực ông không phải là người chiến thắng trong cuộc chiến chống đại dịch AIDS. ''Tôi ước gì tôi có thể nói tôi là người chiến thắng nhưng tôi đang không thắng nổi HIV/AIDS.'' ''Tôi không chiến thắng vì các nhà lãnh đạo thế giới không đủ quan tâm tới vấn đề này và chúng ta cũng chưa có cơ chế để toàn xã hội và cộng đồng cùng tham gia cuộc chiến này.'' ''Tôi cũng thỉnh cầu các cộng đồng rằng chúng ta phải tham gia vào chiến dịch phòng chống AIDS chứ không thể cứ trông chờ vào các nhà lãnh đạo.'' 'Vua Bao cao su' Trong khi đó Thượng Nghị sỹ Meechai, vốn được người Thái gọi là 'Vua Bao cao su' vì vai trò của ông trong việc tuyên truyền cho tình dục an toàn, nói rằng các chính phủ cần phải tìm cách tự cứu đất nước mình khỏi nạn dịch AIDS như Thái Lan đã làm trong suốt một thập kỷ qua. ''Thủ tướng Thái từ năm 1991đã là Chủ tịch của Ủy ban AIDS quốc gia và chúng tôi phân bổ ngân sách cho tất cả các bộ để tham gia phòng chống AIDS.'' ''Chúng tôi đề nghị các doanh gia, các nhà lãnh đạo tôn giáo và ngành giáo dục tham gia giáo dục dân chúng về nguy cơ HIV/AIDS. Chính phủ Thái Lan cũng chú ý tới các phương tiện thông tin đại chúng để qua đó truyền tải thông điệp về AIDS tới người dân.'' ''Ngoài ra chúng tôi dùng tiền của chúng tôi để giải quyết vấn đề này chứ không trông chờ viện trợ của bất kỳ ai và hiện chúng tôi cũng đang làm như vậy. Làm sao chúng ta có thể cứ chờ giúp đỡ trong khi người dân đang chế­t dần chết mòn.'' Thượng Nghị sỹ Meechai nói rằng trong vòng hơn 10 năm qua Thái Lan đã giảm số người nhiễm HIV/AIDS từ 150.000 người xuống còn chưa tới 20.000 người như hiện nay. Thái Lan cũng đang cấp thuốc ngăn AIDS phát triển cho tất cả các bệnh nhân và những người bệnh vượt biên giới vào Thái Lan từ Miến Điện, Lào và Cam Pu Chia. Ông nhấn mạnh rằng các chính phủ phải tự cứu mình chứ không nên trông chờ vào sự giúp đỡ của nước ngoài.Tấm gương Thái Lan Chiến dịch vận động gái điếm sử dụng bao cao su 100 phần trăm của ông Meechai đã rất thành công và được coi là tấm gương cho nhiều nước trong đó có Hồng Kông. Bà Loretta Wong làm việc cho tổ chức Aids Concerns của Hồng Kông: ''Tôi nghĩ rằng Thượng Nghị sỹ Meechai đã nêu một tấm gương tốt cho nhiều nhà lãnh đạo Châu Á khi cần nói về tình dục và các biện pháp sáng tạo để phòng chống Aids.'' ''Tấm gương của các nhà lãnh đạo không những cần để thuyết phục các chính trị gia tham gia vào chiến dịch chống Aids mà còn làm cho người dân hiểu rằng họ cần có các biện pháp an toàn tình dục và không phân biệt đối xử với người bị Aids.'' Bà Loretta nói rằng cho dù hòn đảo này không thành công như Thái Lan nhưng họ cũng đã ngăn được tốc độ gia tăng số bệnh nhân HIV/AIDS. Bà nói rằng vấn đề hiện nay của Hồng Kông phần nhiều có liên quan tới Trung Quốc, nơi theo bà các nhà lãnh đạo cũng đã bắt đầu đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống Aids. ''Tôi nghĩ rằng Hồng Kông đang ở vào thời điểm quan trọng vì chúng tôi có nhiều người qua lại phía Trung Quốc và chính vì vậy chúng tôi phải làm nhiều hơn trong vấn đề ngăn ngừa bệnh vì Aids đang là vấn đề lớn ở Trung Quốc.'' ''Chúng tôi phải gặp gỡ những người sangTrung Quốc để giáo dục cho họ hiểu về Aids, sự cần thiết phải thực hiện tình dục an toàn và sử dụng bao cao su.'' ''Trong thời gian gần đây, nhất là mười hai tháng qua, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã tỏ ra quan tâm hơn nhiều tới vấn đề HIV/AIDS. Chuyện Thủ tướng Ôn Gia Bảo bắt tay với một bệnh nhân Aids đã được nói tới nhiều và nó không chỉ cho dân chúng biết bắt tay không thể lây nhiễm Aids mà nó cũng giúp giảm bớt hay xoá đi sự phân biệt đối xử.'' Chấp nhận và thông cảm với những người bị Aids đòi hỏi sự hiểu biết của toàn cộng đồng quan trọng hơn cả là của các nhà lãnh đạo cộng đồng và lãnh đạo quốc gia. Và như cựu tổng thống Nam Phi Nelson Mandela đã phát biểu 'Aids không chỉ là một căn bệnh mà nó đã trở thành vấn đề nhân quyền' Theo thống kê trong năm ngoái, HIV/AIDS đã giết hại hơn 25 triệu người trên toàn thế giới và hiện trên 40 triệu người đang bị nhiễm Aids hoặc vi-rút gây bệnh, HIV. Kể từ khi qúy vị bắt đầu đọc bài này, hàng trăm người đã nhiễm HIV/AIDS trên toàn thế giới.

summarize: Một phát ngôn viên của chính phủ Thái Lan nói rằng một số nhà lãnh đạo của những nước được mời tham dự trong đó có Uganda, Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ đã qúa bận và không thể tới tham dự được. Hội nghị lần này diễn ra gần một năm đã qua kể từ buổi hòa nhạc vì HIV/AIDS mang tên 46664, số tù của cựu Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela. Ông Mandela cùng Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan nằm trong số các chính trị gia quyết tâm nhất trong cuộc chiến chống AIDS và sẽ có mặt trong số những đại biểu tham gia hội nghị AIDS ở Băng Cốc lần này. Sáng kiến chết yểu Sáng kiến tổ chức cuộc gặp đầu tiên của các nhà lãnh đạo cao cấp trong thời gian diễn ra hội nghị chính đã không thể thực hiện mà nguyên nhân được cho là do lịch trình qúa bận bịu của các nguyên thủ quốc gia trong đó có hai nước chiếm tới gần một phần ba dân số thế giới là Trung Quốc và Ấn Độ. Mặc dù vậy, Thượng Nghị sỹ Meechai Viravaidya của Thái Lan, một trong những người thuộc ban tổ chức Hội nghị nói rằng hội nghị cũng không vì thế mà bị ảnh hưởng. Ông nói:'Tôi không nghĩ rằng đây là một thất bại. Đây chỉ đơn giản là chuyện các nhà lãnh đạo không có đủ thời gian để cân nhắc thư mời vì tôi cho rằng họ qúa bận bịu trong khi thư mời lại đến muộn. Thế nhưng cũng có thể họ không quan tâm tới vấn đề này.'' ''Chúng ta không biết chính xác lý do tại sao. Ở một chứng mực nào đó nó cũng cho chúng ta thấy còn cần phải có thêm nhiều nhà lãnh đạo để ý hơn tới vấn đề AIDS.'' Trong một cuộc phỏng vấn với đài BBC khi Liên Hiệp Quốc phát động ngày toàn thế giới phòng chống AIDS, chính Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan đã tỏ ra thất vọng khi chính ông nhiều khi đã không thuyết phục nổi một số nhà lãnh đạo thế giới chú tâm hơn tới HIV/AIDS và các biện pháp phòng chống chỉ đơn giản vì khác biệt văn hóa. Ông Annan cũng thú thực ông không phải là người chiến thắng trong cuộc chiến chống đại dịch AIDS. ''Tôi ước gì tôi có thể nói tôi là người chiến thắng nhưng tôi đang không thắng nổi HIV/AIDS.'' ''Tôi không chiến thắng vì các nhà lãnh đạo thế giới không đủ quan tâm tới vấn đề này và chúng ta cũng chưa có cơ chế để toàn xã hội và cộng đồng cùng tham gia cuộc chiến này.'' ''Tôi cũng thỉnh cầu các cộng đồng rằng chúng ta phải tham gia vào chiến dịch phòng chống AIDS chứ không thể cứ trông chờ vào các nhà lãnh đạo.'' 'Vua Bao cao su' Trong khi đó Thượng Nghị sỹ Meechai, vốn được người Thái gọi là 'Vua Bao cao su' vì vai trò của ông trong việc tuyên truyền cho tình dục an toàn, nói rằng các chính phủ cần phải tìm cách tự cứu đất nước mình khỏi nạn dịch AIDS như Thái Lan đã làm trong suốt một thập kỷ qua. ''Thủ tướng Thái từ năm 1991đã là Chủ tịch của Ủy ban AIDS quốc gia và chúng tôi phân bổ ngân sách cho tất cả các bộ để tham gia phòng chống AIDS.'' ''Chúng tôi đề nghị các doanh gia, các nhà lãnh đạo tôn giáo và ngành giáo dục tham gia giáo dục dân chúng về nguy cơ HIV/AIDS. Chính phủ Thái Lan cũng chú ý tới các phương tiện thông tin đại chúng để qua đó truyền tải thông điệp về AIDS tới người dân.'' ''Ngoài ra chúng tôi dùng tiền của chúng tôi để giải quyết vấn đề này chứ không trông chờ viện trợ của bất kỳ ai và hiện chúng tôi cũng đang làm như vậy. Làm sao chúng ta có thể cứ chờ giúp đỡ trong khi người dân đang chế­t dần chết mòn.'' Thượng Nghị sỹ Meechai nói rằng trong vòng hơn 10 năm qua Thái Lan đã giảm số người nhiễm HIV/AIDS từ 150.000 người xuống còn chưa tới 20.000 người như hiện nay. Thái Lan cũng đang cấp thuốc ngăn AIDS phát triển cho tất cả các bệnh nhân và những người bệnh vượt biên giới vào Thái Lan từ Miến Điện, Lào và Cam Pu Chia. Ông nhấn mạnh rằng các chính phủ phải tự cứu mình chứ không nên trông chờ vào sự giúp đỡ của nước ngoài.Tấm gương Thái Lan Chiến dịch vận động gái điếm sử dụng bao cao su 100 phần trăm của ông Meechai đã rất thành công và được coi là tấm gương cho nhiều nước trong đó có Hồng Kông. Bà Loretta Wong làm việc cho tổ chức Aids Concerns của Hồng Kông: ''Tôi nghĩ rằng Thượng Nghị sỹ Meechai đã nêu một tấm gương tốt cho nhiều nhà lãnh đạo Châu Á khi cần nói về tình dục và các biện pháp sáng tạo để phòng chống Aids.'' ''Tấm gương của các nhà lãnh đạo không những cần để thuyết phục các chính trị gia tham gia vào chiến dịch chống Aids mà còn làm cho người dân hiểu rằng họ cần có các biện pháp an toàn tình dục và không phân biệt đối xử với người bị Aids.'' Bà Loretta nói rằng cho dù hòn đảo này không thành công như Thái Lan nhưng họ cũng đã ngăn được tốc độ gia tăng số bệnh nhân HIV/AIDS. Bà nói rằng vấn đề hiện nay của Hồng Kông phần nhiều có liên quan tới Trung Quốc, nơi theo bà các nhà lãnh đạo cũng đã bắt đầu đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống Aids. ''Tôi nghĩ rằng Hồng Kông đang ở vào thời điểm quan trọng vì chúng tôi có nhiều người qua lại phía Trung Quốc và chính vì vậy chúng tôi phải làm nhiều hơn trong vấn đề ngăn ngừa bệnh vì Aids đang là vấn đề lớn ở Trung Quốc.'' ''Chúng tôi phải gặp gỡ những người sangTrung Quốc để giáo dục cho họ hiểu về Aids, sự cần thiết phải thực hiện tình dục an toàn và sử dụng bao cao su.'' ''Trong thời gian gần đây, nhất là mười hai tháng qua, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã tỏ ra quan tâm hơn nhiều tới vấn đề HIV/AIDS. Chuyện Thủ tướng Ôn Gia Bảo bắt tay với một bệnh nhân Aids đã được nói tới nhiều và nó không chỉ cho dân chúng biết bắt tay không thể lây nhiễm Aids mà nó cũng giúp giảm bớt hay xoá đi sự phân biệt đối xử.'' Chấp nhận và thông cảm với những người bị Aids đòi hỏi sự hiểu biết của toàn cộng đồng quan trọng hơn cả là của các nhà lãnh đạo cộng đồng và lãnh đạo quốc gia. Và như cựu tổng thống Nam Phi Nelson Mandela đã phát biểu 'Aids không chỉ là một căn bệnh mà nó đã trở thành vấn đề nhân quyền' Theo thống kê trong năm ngoái, HIV/AIDS đã giết hại hơn 25 triệu người trên toàn thế giới và hiện trên 40 triệu người đang bị nhiễm Aids hoặc vi-rút gây bệnh, HIV. Kể từ khi qúy vị bắt đầu đọc bài này, hàng trăm người đã nhiễm HIV/AIDS trên toàn thế giới.

060328_donamhai_update

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/03/060328_donamhai_update

Ông Đỗ Nam Hải nói về việc bị tạm giữ

Nhà bất đồng chính kiến Đỗ Nam Hải, được thả hồi tuần qua sau hai ngày bị công an tạm giữ ở TP. HCM, đã lần đầu tiên phát biểu với báo chí nước ngoài về chuyện này sau mấy ngày bị đau và sốt.

Ông Đỗ Nam Hải nói ông bị giữ từ sáng hôm 23-3 đến tối hôm sau, với lý do cơ quan an ninh thẩm vấn ông vì muốn biết về chuyện soạn ra Tuyên ngôn Dân chủ Việt Nam 2006. Ông Đỗ Nam Hải nói máy tính của ông bị tịch thu, và cơ quan an ninh đã in các tài liệu có trong máy rồi thẩm vấn ông. Ông Đỗ Nam Hải cho rằng cơ quan an ninh thẩm vấn ông vì muốn biết về chuyện soạn ra Tuyên ngôn Dân chủ Việt Nam 2006, và cáo giác ông bị hành hung. Nhưng ông Hải cho biết ông được cho ăn uống bình thường, "Tôi được nghỉ khoảng sáu tiếng vào đêm 23-3. Ban đầu họ định cho tôi về và nói đến bảy giờ rưỡi sáng hôm 24 thì tôi phải quay lại." "Nhưng tôi phản đối rằng tôi không có việc gì phải làm việc với công an, sau đó họ ra hội ý một lúc rồi quyết định tạm giữ tôi 24 tiếng." Ông nói từ cuối năm 2004, ông đã nhiều lần phải có buổi làm việc với cơ quan công an các cấp. "Tôi nhận thấy một điều rằng trong số họ cũng có nhiều người thấy nhu cầu cần có đổi mới chính trị, chứ không thể như thế này mãi được." Trước khi bị tạm giữ, ông Đỗ Nam Hải đã gửi một thư ngỏ cho ông Nguyễn Thành Tài, Phó chủ tịch UBND TP. HCM than phiền về quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Hải. Theo lá thư, UBND TP. HCM đã xử phạt tiền và tịch thu 'tang vật' gồm 12 cuốn sách có tựa đề: “Hãy trưng cầu dân ý” của ông Đỗ Nam Hải. Vẫn theo các nguồn tin từ giới thân hữu của ông thì ngày hôm thứ Tư, ông Hải không đồng ý lên làm việc với công an, với lý do thư ông gửi cho một phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố, chứ không phải cho cơ quan an ninh. Thực tế và lý lẽ Kỹ sư Đỗ Nam Hải được nhắc đến trong giới bất đồng chính kiến tại Việt Nam với các bài phát biểu gửi ra hải ngoại, các lá thư ngỏ gửi cho lãnh đạo Việt Nam đòi dân chủ hóa đất nước theo đường lối ôn hòa, công khai và bất bạo động. Hồi tháng 12.2005 ông cũng đã bị công an thẩm vấn liên tục trong hai ngày 08 và 09 về các bài viết và tài liệu đòi dân chủ. Tất nhiên, lý luận của phía nhà chức trách và các nhân vật bất đồng chính kiến luôn trái ngược nhau, tuy cả hai bên đều nói họ căn cứ vào pháp luật. Những cuộc co kéo về lý lẽ có lẽ là không đi đến đâu, bởi như lệ thường, cơ quan an ninh chỉ quan tâm đến chuyện làm sao không có những lời phát biểu trái tai nhà nước. Phía bên kia thì mong sao ý kiến của họ được biết đến càng rộng khắp càng hay, nhất là để cho quốc tế quan tâm. Và có một nghịch lý là càng bị tạm giữ, thẩm vấn nhiều, thì các nhân vật bất đồng chính kiến lại càng nổi tiếng, điều mà nhà chức trách vốn không muốn. Toàn bộ cuộc phỏng vấn dài với ông Đỗ Nam Hải được phát về Việt Nam trong mục Phỏng vấn Hàng tuần tối thứ Bảy 1.04.2006 từ 21:30-22:00 giờ Việt Nam trên sóng SW25, 41, 49 mét và AM1503 Khz...................................................... Gia BảoTôi không nghĩ rằng việc không chấp hành theo giấy mời của công an là xem thường pháp luật. Đã gọi là giấy mời (không phải lệnh triệu tập)thì người được mời có quyền đi hay không đi (vì bận việc hay đơn giản vì không thích đi) giống như mời dự đám cưới hay sinh nhật chẳng hạn. Tôi không đồng ý với bạn Quang Minh, đó không phải là hành động không tôn trọng pháp luật, đất nước không phát triển được chính là có nhiều người suy nghĩ như bạn đó. Năm nay tôi 24 tuổi, đủ để biết phân biệt đúng sai. Và tôi nhận ra rằng thế hệ chúng tôi được giáo dục tốt nhưng bị mù về chính trị. Tôi đã từng bị một ông cụ (mới ngoài Bắc vào) chỉ vào mặt nói rằng mày không được quyền nói đến chính trị. Qua báo đài tôi biết ở nước ngoài người dân có quyền đòi cả thủ tướng từ chức (người Thái Lan đang làm việc đó), tôi khát khao được làm việc đó nhưng không dám vì tôi có thể ngồi tù. Ngay như vụ án "con bạc triệu đô" hiện nay cũng đáng để thủ tướng từ chức rồi nhưng không thấy ai từ chúc hết. Ngay cả ông thứ trưởng kia cũng không chịu xuống ghế cho tới khi bị "Tạm đình chỉ công tác", mặt có chai quá không. Tok PhanTôi rất tán thành ý kiến của bạn Quang minh, TP.HCM: “VN là đất nước quá tự do”. Xin điểm vài nét: Này nhé, CSGT là những người có trách nhiệm điều phối giao thông và giải quyết những vụ vi phạm giao thông nếu xảy ra, thế nhưng ở VN, CSGT “tự do” đến mức buộc bất kỳ xe nào dừng là phải dừng, cho dù xe đó chẳng vi phạm lỗi gì, sau đó thì anh tài xế biết mình “phải làm gì”. Cũng vì quyền hạn của quan chức nhà nước quá “tự do” (gọi là lạm quyền) nên đã xảy ra quá nhiều những vụ xâm chiếm đất công (báo chí trong nước đã nói nhiều, tôi xin miễn thống kê ra đây). Và cũng vì quá “tự do” nên vừa qua đã có những vụ tham nhũng gây tai tiếng cho đảng ta, mà lẽ ra nếu ở một nước tự do (xin quí vị hiểu cho hai chữ “tự do” này hoàn toàn đúng với cái nghĩa đen của nó), thì có lẽ đảng cầm quyền đã bị nhân dân phế truất từ lâu. Bạn Quang Minh có nói: “Việt Nam hiện không phát triển được là do có quá nhiều người không tôn trọng pháp luật”. Về câu nói này, tôi đồng ý với bạn 100%. Với vai trò lãnh đạo “theo qui trình khép kín” như đảng ta hiện nay (đảng cử, dân bầu phiếu hình thức), đã nảy sinh quá nhiều bất minh, từ đó phát sinh quá nhiều tiêu cực, yếu tố này tạo nên một xã hội mất trật tự, một minh chứng rõ ràng là vẫn tồn tại cái c&aa! cute;ch làm việc thiếu khoa học “trên bảo dưới không nghe” mà ngay chính thủ tướng Phan Văn Khải đã phải than phiền. Trở lại chuyện ông Đỗ Nam Hải không “chấp hành” theo “lệnh mời”, tôi cũng đồng quan điểm với bạn Frank Nguyễn. Nếu trong giấy chuyển cho ông ĐNH ghi là “giấy mời” thì chuyện cá nhân đó có đi hay không, không can gì đến pháp luật. Tôi thỉnh thoảng có “giấy mời” đi họp dân phố, có khi đến nơi chỉ có vài mống, đành ngồi uống nước trà, tán dóc năm, ba câu rồi về, hôm sau chẳng thấy công an cưỡng chế những người hôm qua không chấp hành theo lệnh của “giấy mời”! Việc công an “buộc” ông ĐNH phải “trình diện” thì lại là một phạm trù khác, ông ấy phải phạm vào cái tội gì mới được? Nếu chỉ vì góp tiếng nói đấu tranh cho nền dân chủ mà bị buộc tội, thì hiến pháp VN phải “bổ sung” những điều, khoản này! Với ý muốn hội nhập cùng với thế giới bằng ngõ WTO, liệu rằng những tiếng nói đấu tranh cho dân chủ bị quy chụp là chống phá đảng và nhà nước, có khác nào đảng ta đang “đánh trống một đàng lại đi thổi kèn một nẻo” không? Bởi vì đa số các nước trên thế giới nói chung và WTO nói riêng, họ là những nước có nền dân chủ đa nguyên, đa đảng. Nếu coi nền dân chủ là một điều gì đó ghê gớm, thì đảng và nhà nước ta phải “tranh thủ tình cảm” với các đối tác trong tổ chức WTO làm gì để đạt mục đích cuối cùng là trở thành thành viên chính thức của tổ chức này? Trai Đại CaTại sao các nước duy trì chế độ CS lại không muốn có đối thủ chính trị, trong khi hầu hết các nước có nền dân chủ họ không ngại gì chuyện đó? Đảng CS VN tự nhận mình làm cái việc “đầy tớ” thì tại sao đảng lại không cho bất kỳ “người chủ” nào được phép cất tiếng nói thay đổi “đầy tớ” khác khi phải quá sức chịu đựng bởi ngày càng có quá nhiều những “đầy tớ” lộng hành, xem thường kỷ cương phép nước, mà vẫn “miễn dịch” trước phong trào chống tham nhũng đã và đang rầm rộ từ trung ương đến địa phương? Vụ án “con bạc triệu đô” thực ra, nói theo cách nói của giới báo chí hay dùng “chỉ là tảng băng nổi của khối băng chìm”! Bởi vì chính phủ cũng có cơ quan thanh tra, nhưng khi bung “binh tướng” trong đội hình này ra thì đã có khối kẻ gục ngã dưới những “viên đạn bọc... tiền” thì làm sao lôi ra ánh sáng những kẻ tham nhũng, không những thế chính những kẻ làm cái việc là thanh tra tham nhũng lại là kẻ tham nhũng! Mất trâu rồi mới sắm dây thừng, mới đây thủ tướng Phan Văn Khải ra chỉ thị thanh tra toàn diện những công trình xây dựng cơ bản. Liệu rồi có buộc được trâu hay trâu lại bứt đứt cả dây thừng rồi lôi đi như đã từng xảy ra... Thanh tra, kiểm tra, giám sát kiểu này thì đất nước và nhân dân còn mất tiền,mất của dài dài. Việc làm của thủ tướng chính phủ có khác nào đi chữa nhà dột, trong khi nhân dân muốn chống dột bằng cách thay cả tôn mới. Việc ông Đỗ Nam Hải góp ý cho đảng thì có gì là sai trái, trong khi tiêu chí hoạt động đấu tranh cho nền dân chủ của ông Đỗ Nam Hải là ôn hoà, bất bạo động. Mục đích không ngoài mong muốn có một xã hội công bằng, văn minh và dân chủ thực sự. Khi đã có một xã hội dân chủ, thì dù có là thủ tướng như ông Thaksin bên Thailand hay như cựu tổng thống Philippine Estrada mà dính đến tham nhũng, lạm quyền thì cũng không thoát khỏi sự trừng trị của pháp luật. Bởi vì vậy mà mới đây, tuần báo Thế Giới (phát hành tại VN) trong mục “bức xúc tức thời” có một câu của một độc giả “than” rằng: “Nếu đem tử hình những tên tham nhũng, có lẽ phải dùng hết cả kho đạn của bộ Quốc phòng!”. Cho thấy tình hình tham nhũng tại VN đang diễn biến phức tạp đến mức nào. Trên thế giới nếu quốc gia nào để tình trạng tham nhũng tràn lan, thì quốc gia đó “có vấn đề” về mặt chính trị. Vừa qua khi hội nghị TW đảng 14 kết thúc, đảng không quên cảm ơn sự đóng góp ý kiến của nhân dân cho văn kiện đại hội X, những ý kiến làm “mát lòng” đảng thì được ghi nhận tức thì, còn những ý kiến làm “mất lòng” đảng thì... hãy đợi đấy! Tôi có đọc ở đâu đó câu nói rất hay (đại ý): “Những kẻ công kích ta thì chẳng có gì đáng sợ, nhưng đáng sợ hơn cả là những kẻ hay nịnh hót ta...”. Những người bất đồng chính kiến với đảng CSVN, vì sao họ cất lên tiếng nói? Đảng hãy tự xem xét lại mình trước khi tra còng vào tay họ, vì với họ, những chiếc còng vô tri đó không đáng sợ bằng phải sống dưới một chế độ mị dân bởi một bức bình phong dân chủ giả tạo. Đã đến lúc đảng CSVN hãy thức tỉnh để cùng mọi thành phần có chính kiến khác nhau tìm một hướng đi thích hợp cho dân tộc, đó là điều nên làm. Chuyện bắt bớ, trù dập những người bất đồng chính kiến chỉ làm tổn thương tính đại đoàn kết dân tộc mà thôi. Nếu đảng CSVN luôn chụp cái mũ to tướng vào những người bất đồng chính kiến là “thành phần chống đối đảng và nhà nước” thì suốt đời đảng sẽ chẳng bao giờ lấy được cái “dằm” đang kẹt ở trong “mắt” mình, từ đó ảnh hưởng đến tầm nhìn, hệ quả là không thể lèo lái đất nước tiến xa hơn... Qua diễn đàn này, tôi trân trọng sự dũng cảm tranh đấu của anh! Frank NguyễnTôi không biết ông Đỗ Nam Hải được/bị giấy mời của công an hay là trát của tòa. Nếu được/bị trát của tòa mà không thi hành mới là coi thường luật pháp, thách thức pháp luật. Chứ giấy mời của công an mà không có sự chuẩn thuận của một ông tòa tại viện kiểm sát nhân dân thì nó cũng là một giấy mời bình thường thôi, đi hay không tùy người nhận được. Người dân có quyền từ chối hợp tác với chính quyền chứ! Nhất là khi lời khai (sự hợp tác) của họ có thể chống lại chính họ. Công an thì có quyền bắt người, tam giam trong một thời gian giới hạn nào đó mà không cần xin phép tòa. Muốn giữ người quá thời hạn trên phải có trát tòa. Quang Minh, TP. HCMQua việc này tôi thấy VN là nước quá tự do. Có bạn nào nói cho tôi biết trên thế giới có nước nào khi một người dân bị công an yêu cầu hợp tác lại được quyền thách thức pháp luật. Tôi không cần biết quan điểm chính trị của ông ra sao, nhưng theo tôi Việt Nam hiện không phát triển được là do có quá nhiều người không tôn trọng pháp luật. Trương, Na UyQua vụ ông Đỗ Nam Hải, cho thấy rõ hơn "Tự do ngôn luận" trong hiến pháp/luật pháp VN chỉ là phù phiếm! Tôi có thể thảo một văn bản và mướn in lên trang một của một tờ báo lớn nhất Na Uy và kêu gọi truất phế cả Vua lẫn nội các Na Uy cùng một lúc, cũng chẳng có ma công an nào thèm đếm xỉa đến. Tôi tuy không mấy ngưỡng mộ cụ Hồ nhưng, hình như chính hậu duệ của ông cũng chẳng thèm đếm xỉa gì đến lời ông, là: "để cho dân được mở mồm"! VN cần nhiều ĐNH nữa mới thực hiện được lời Bác dạy- "Để Cho Dân Được Mở Mồm" - Xin cho viết hoa tất cả các chữ này. Kim Thoa, TP. HCMTôi chưa đọc 12 cuốn sách có tựa đề: “Hãy trưng cầu dân ý” của ông Đỗ Nam Hải. Nhưng ông Hải không đồng ý lên làm việc với công an là thái độ xem thường luật pháp. Do đó tôi không thể đánh giá cao về quan điểm chính trị của ông Hải khi bản thân ông không có kiến thức pháp luật và sự thượng tôn pháp luật. Hiện nay Vn đã có Luật tố tụng hình sự, tôi tin rằng Công an địa phương luôn cân nhắc khi gửi giấy mới Ông Hải. Minh DuyTôi thật sự nhẹ nhõm khi bạn Phương Nam được thả, một người mà tôi ngưỡng mộ từ lâu, những điều của anh nói không phải là những điều mới lạ, nhưng anh lại là một người dám lên tiếng. Nhà Nước VN cũng thật phi lí họ luôn rao giảng về dân chủ , tự do, nhưng khi được góp ý thì lại cấm đoán và bắt bớ. Đáng ra nhà nước VN nên khuyến khích và nên cho anh tranh luận công khai trên báo chí mới là bậc chính nhân quân tử, đáng là một xã hội "dân chủ gấp triệu lần chủ nghĩa tư bản".

summarize: Ông Đỗ Nam Hải nói ông bị giữ từ sáng hôm 23-3 đến tối hôm sau, với lý do cơ quan an ninh thẩm vấn ông vì muốn biết về chuyện soạn ra Tuyên ngôn Dân chủ Việt Nam 2006. Ông Đỗ Nam Hải nói máy tính của ông bị tịch thu, và cơ quan an ninh đã in các tài liệu có trong máy rồi thẩm vấn ông. Ông Đỗ Nam Hải cho rằng cơ quan an ninh thẩm vấn ông vì muốn biết về chuyện soạn ra Tuyên ngôn Dân chủ Việt Nam 2006, và cáo giác ông bị hành hung. Nhưng ông Hải cho biết ông được cho ăn uống bình thường, "Tôi được nghỉ khoảng sáu tiếng vào đêm 23-3. Ban đầu họ định cho tôi về và nói đến bảy giờ rưỡi sáng hôm 24 thì tôi phải quay lại." "Nhưng tôi phản đối rằng tôi không có việc gì phải làm việc với công an, sau đó họ ra hội ý một lúc rồi quyết định tạm giữ tôi 24 tiếng." Ông nói từ cuối năm 2004, ông đã nhiều lần phải có buổi làm việc với cơ quan công an các cấp. "Tôi nhận thấy một điều rằng trong số họ cũng có nhiều người thấy nhu cầu cần có đổi mới chính trị, chứ không thể như thế này mãi được." Trước khi bị tạm giữ, ông Đỗ Nam Hải đã gửi một thư ngỏ cho ông Nguyễn Thành Tài, Phó chủ tịch UBND TP. HCM than phiền về quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Hải. Theo lá thư, UBND TP. HCM đã xử phạt tiền và tịch thu 'tang vật' gồm 12 cuốn sách có tựa đề: “Hãy trưng cầu dân ý” của ông Đỗ Nam Hải. Vẫn theo các nguồn tin từ giới thân hữu của ông thì ngày hôm thứ Tư, ông Hải không đồng ý lên làm việc với công an, với lý do thư ông gửi cho một phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố, chứ không phải cho cơ quan an ninh. Thực tế và lý lẽ Kỹ sư Đỗ Nam Hải được nhắc đến trong giới bất đồng chính kiến tại Việt Nam với các bài phát biểu gửi ra hải ngoại, các lá thư ngỏ gửi cho lãnh đạo Việt Nam đòi dân chủ hóa đất nước theo đường lối ôn hòa, công khai và bất bạo động. Hồi tháng 12.2005 ông cũng đã bị công an thẩm vấn liên tục trong hai ngày 08 và 09 về các bài viết và tài liệu đòi dân chủ. Tất nhiên, lý luận của phía nhà chức trách và các nhân vật bất đồng chính kiến luôn trái ngược nhau, tuy cả hai bên đều nói họ căn cứ vào pháp luật. Những cuộc co kéo về lý lẽ có lẽ là không đi đến đâu, bởi như lệ thường, cơ quan an ninh chỉ quan tâm đến chuyện làm sao không có những lời phát biểu trái tai nhà nước. Phía bên kia thì mong sao ý kiến của họ được biết đến càng rộng khắp càng hay, nhất là để cho quốc tế quan tâm. Và có một nghịch lý là càng bị tạm giữ, thẩm vấn nhiều, thì các nhân vật bất đồng chính kiến lại càng nổi tiếng, điều mà nhà chức trách vốn không muốn. Toàn bộ cuộc phỏng vấn dài với ông Đỗ Nam Hải được phát về Việt Nam trong mục Phỏng vấn Hàng tuần tối thứ Bảy 1.04.2006 từ 21:30-22:00 giờ Việt Nam trên sóng SW25, 41, 49 mét và AM1503 Khz...................................................... Gia BảoTôi không nghĩ rằng việc không chấp hành theo giấy mời của công an là xem thường pháp luật. Đã gọi là giấy mời (không phải lệnh triệu tập)thì người được mời có quyền đi hay không đi (vì bận việc hay đơn giản vì không thích đi) giống như mời dự đám cưới hay sinh nhật chẳng hạn. Tôi không đồng ý với bạn Quang Minh, đó không phải là hành động không tôn trọng pháp luật, đất nước không phát triển được chính là có nhiều người suy nghĩ như bạn đó. Năm nay tôi 24 tuổi, đủ để biết phân biệt đúng sai. Và tôi nhận ra rằng thế hệ chúng tôi được giáo dục tốt nhưng bị mù về chính trị. Tôi đã từng bị một ông cụ (mới ngoài Bắc vào) chỉ vào mặt nói rằng mày không được quyền nói đến chính trị. Qua báo đài tôi biết ở nước ngoài người dân có quyền đòi cả thủ tướng từ chức (người Thái Lan đang làm việc đó), tôi khát khao được làm việc đó nhưng không dám vì tôi có thể ngồi tù. Ngay như vụ án "con bạc triệu đô" hiện nay cũng đáng để thủ tướng từ chức rồi nhưng không thấy ai từ chúc hết. Ngay cả ông thứ trưởng kia cũng không chịu xuống ghế cho tới khi bị "Tạm đình chỉ công tác", mặt có chai quá không. Tok PhanTôi rất tán thành ý kiến của bạn Quang minh, TP.HCM: “VN là đất nước quá tự do”. Xin điểm vài nét: Này nhé, CSGT là những người có trách nhiệm điều phối giao thông và giải quyết những vụ vi phạm giao thông nếu xảy ra, thế nhưng ở VN, CSGT “tự do” đến mức buộc bất kỳ xe nào dừng là phải dừng, cho dù xe đó chẳng vi phạm lỗi gì, sau đó thì anh tài xế biết mình “phải làm gì”. Cũng vì quyền hạn của quan chức nhà nước quá “tự do” (gọi là lạm quyền) nên đã xảy ra quá nhiều những vụ xâm chiếm đất công (báo chí trong nước đã nói nhiều, tôi xin miễn thống kê ra đây). Và cũng vì quá “tự do” nên vừa qua đã có những vụ tham nhũng gây tai tiếng cho đảng ta, mà lẽ ra nếu ở một nước tự do (xin quí vị hiểu cho hai chữ “tự do” này hoàn toàn đúng với cái nghĩa đen của nó), thì có lẽ đảng cầm quyền đã bị nhân dân phế truất từ lâu. Bạn Quang Minh có nói: “Việt Nam hiện không phát triển được là do có quá nhiều người không tôn trọng pháp luật”. Về câu nói này, tôi đồng ý với bạn 100%. Với vai trò lãnh đạo “theo qui trình khép kín” như đảng ta hiện nay (đảng cử, dân bầu phiếu hình thức), đã nảy sinh quá nhiều bất minh, từ đó phát sinh quá nhiều tiêu cực, yếu tố này tạo nên một xã hội mất trật tự, một minh chứng rõ ràng là vẫn tồn tại cái c&aa! cute;ch làm việc thiếu khoa học “trên bảo dưới không nghe” mà ngay chính thủ tướng Phan Văn Khải đã phải than phiền. Trở lại chuyện ông Đỗ Nam Hải không “chấp hành” theo “lệnh mời”, tôi cũng đồng quan điểm với bạn Frank Nguyễn. Nếu trong giấy chuyển cho ông ĐNH ghi là “giấy mời” thì chuyện cá nhân đó có đi hay không, không can gì đến pháp luật. Tôi thỉnh thoảng có “giấy mời” đi họp dân phố, có khi đến nơi chỉ có vài mống, đành ngồi uống nước trà, tán dóc năm, ba câu rồi về, hôm sau chẳng thấy công an cưỡng chế những người hôm qua không chấp hành theo lệnh của “giấy mời”! Việc công an “buộc” ông ĐNH phải “trình diện” thì lại là một phạm trù khác, ông ấy phải phạm vào cái tội gì mới được? Nếu chỉ vì góp tiếng nói đấu tranh cho nền dân chủ mà bị buộc tội, thì hiến pháp VN phải “bổ sung” những điều, khoản này! Với ý muốn hội nhập cùng với thế giới bằng ngõ WTO, liệu rằng những tiếng nói đấu tranh cho dân chủ bị quy chụp là chống phá đảng và nhà nước, có khác nào đảng ta đang “đánh trống một đàng lại đi thổi kèn một nẻo” không? Bởi vì đa số các nước trên thế giới nói chung và WTO nói riêng, họ là những nước có nền dân chủ đa nguyên, đa đảng. Nếu coi nền dân chủ là một điều gì đó ghê gớm, thì đảng và nhà nước ta phải “tranh thủ tình cảm” với các đối tác trong tổ chức WTO làm gì để đạt mục đích cuối cùng là trở thành thành viên chính thức của tổ chức này? Trai Đại CaTại sao các nước duy trì chế độ CS lại không muốn có đối thủ chính trị, trong khi hầu hết các nước có nền dân chủ họ không ngại gì chuyện đó? Đảng CS VN tự nhận mình làm cái việc “đầy tớ” thì tại sao đảng lại không cho bất kỳ “người chủ” nào được phép cất tiếng nói thay đổi “đầy tớ” khác khi phải quá sức chịu đựng bởi ngày càng có quá nhiều những “đầy tớ” lộng hành, xem thường kỷ cương phép nước, mà vẫn “miễn dịch” trước phong trào chống tham nhũng đã và đang rầm rộ từ trung ương đến địa phương? Vụ án “con bạc triệu đô” thực ra, nói theo cách nói của giới báo chí hay dùng “chỉ là tảng băng nổi của khối băng chìm”! Bởi vì chính phủ cũng có cơ quan thanh tra, nhưng khi bung “binh tướng” trong đội hình này ra thì đã có khối kẻ gục ngã dưới những “viên đạn bọc... tiền” thì làm sao lôi ra ánh sáng những kẻ tham nhũng, không những thế chính những kẻ làm cái việc là thanh tra tham nhũng lại là kẻ tham nhũng! Mất trâu rồi mới sắm dây thừng, mới đây thủ tướng Phan Văn Khải ra chỉ thị thanh tra toàn diện những công trình xây dựng cơ bản. Liệu rồi có buộc được trâu hay trâu lại bứt đứt cả dây thừng rồi lôi đi như đã từng xảy ra... Thanh tra, kiểm tra, giám sát kiểu này thì đất nước và nhân dân còn mất tiền,mất của dài dài. Việc làm của thủ tướng chính phủ có khác nào đi chữa nhà dột, trong khi nhân dân muốn chống dột bằng cách thay cả tôn mới. Việc ông Đỗ Nam Hải góp ý cho đảng thì có gì là sai trái, trong khi tiêu chí hoạt động đấu tranh cho nền dân chủ của ông Đỗ Nam Hải là ôn hoà, bất bạo động. Mục đích không ngoài mong muốn có một xã hội công bằng, văn minh và dân chủ thực sự. Khi đã có một xã hội dân chủ, thì dù có là thủ tướng như ông Thaksin bên Thailand hay như cựu tổng thống Philippine Estrada mà dính đến tham nhũng, lạm quyền thì cũng không thoát khỏi sự trừng trị của pháp luật. Bởi vì vậy mà mới đây, tuần báo Thế Giới (phát hành tại VN) trong mục “bức xúc tức thời” có một câu của một độc giả “than” rằng: “Nếu đem tử hình những tên tham nhũng, có lẽ phải dùng hết cả kho đạn của bộ Quốc phòng!”. Cho thấy tình hình tham nhũng tại VN đang diễn biến phức tạp đến mức nào. Trên thế giới nếu quốc gia nào để tình trạng tham nhũng tràn lan, thì quốc gia đó “có vấn đề” về mặt chính trị. Vừa qua khi hội nghị TW đảng 14 kết thúc, đảng không quên cảm ơn sự đóng góp ý kiến của nhân dân cho văn kiện đại hội X, những ý kiến làm “mát lòng” đảng thì được ghi nhận tức thì, còn những ý kiến làm “mất lòng” đảng thì... hãy đợi đấy! Tôi có đọc ở đâu đó câu nói rất hay (đại ý): “Những kẻ công kích ta thì chẳng có gì đáng sợ, nhưng đáng sợ hơn cả là những kẻ hay nịnh hót ta...”. Những người bất đồng chính kiến với đảng CSVN, vì sao họ cất lên tiếng nói? Đảng hãy tự xem xét lại mình trước khi tra còng vào tay họ, vì với họ, những chiếc còng vô tri đó không đáng sợ bằng phải sống dưới một chế độ mị dân bởi một bức bình phong dân chủ giả tạo. Đã đến lúc đảng CSVN hãy thức tỉnh để cùng mọi thành phần có chính kiến khác nhau tìm một hướng đi thích hợp cho dân tộc, đó là điều nên làm. Chuyện bắt bớ, trù dập những người bất đồng chính kiến chỉ làm tổn thương tính đại đoàn kết dân tộc mà thôi. Nếu đảng CSVN luôn chụp cái mũ to tướng vào những người bất đồng chính kiến là “thành phần chống đối đảng và nhà nước” thì suốt đời đảng sẽ chẳng bao giờ lấy được cái “dằm” đang kẹt ở trong “mắt” mình, từ đó ảnh hưởng đến tầm nhìn, hệ quả là không thể lèo lái đất nước tiến xa hơn... Qua diễn đàn này, tôi trân trọng sự dũng cảm tranh đấu của anh! Frank NguyễnTôi không biết ông Đỗ Nam Hải được/bị giấy mời của công an hay là trát của tòa. Nếu được/bị trát của tòa mà không thi hành mới là coi thường luật pháp, thách thức pháp luật. Chứ giấy mời của công an mà không có sự chuẩn thuận của một ông tòa tại viện kiểm sát nhân dân thì nó cũng là một giấy mời bình thường thôi, đi hay không tùy người nhận được. Người dân có quyền từ chối hợp tác với chính quyền chứ! Nhất là khi lời khai (sự hợp tác) của họ có thể chống lại chính họ. Công an thì có quyền bắt người, tam giam trong một thời gian giới hạn nào đó mà không cần xin phép tòa. Muốn giữ người quá thời hạn trên phải có trát tòa. Quang Minh, TP. HCMQua việc này tôi thấy VN là nước quá tự do. Có bạn nào nói cho tôi biết trên thế giới có nước nào khi một người dân bị công an yêu cầu hợp tác lại được quyền thách thức pháp luật. Tôi không cần biết quan điểm chính trị của ông ra sao, nhưng theo tôi Việt Nam hiện không phát triển được là do có quá nhiều người không tôn trọng pháp luật. Trương, Na UyQua vụ ông Đỗ Nam Hải, cho thấy rõ hơn "Tự do ngôn luận" trong hiến pháp/luật pháp VN chỉ là phù phiếm! Tôi có thể thảo một văn bản và mướn in lên trang một của một tờ báo lớn nhất Na Uy và kêu gọi truất phế cả Vua lẫn nội các Na Uy cùng một lúc, cũng chẳng có ma công an nào thèm đếm xỉa đến. Tôi tuy không mấy ngưỡng mộ cụ Hồ nhưng, hình như chính hậu duệ của ông cũng chẳng thèm đếm xỉa gì đến lời ông, là: "để cho dân được mở mồm"! VN cần nhiều ĐNH nữa mới thực hiện được lời Bác dạy- "Để Cho Dân Được Mở Mồm" - Xin cho viết hoa tất cả các chữ này. Kim Thoa, TP. HCMTôi chưa đọc 12 cuốn sách có tựa đề: “Hãy trưng cầu dân ý” của ông Đỗ Nam Hải. Nhưng ông Hải không đồng ý lên làm việc với công an là thái độ xem thường luật pháp. Do đó tôi không thể đánh giá cao về quan điểm chính trị của ông Hải khi bản thân ông không có kiến thức pháp luật và sự thượng tôn pháp luật. Hiện nay Vn đã có Luật tố tụng hình sự, tôi tin rằng Công an địa phương luôn cân nhắc khi gửi giấy mới Ông Hải. Minh DuyTôi thật sự nhẹ nhõm khi bạn Phương Nam được thả, một người mà tôi ngưỡng mộ từ lâu, những điều của anh nói không phải là những điều mới lạ, nhưng anh lại là một người dám lên tiếng. Nhà Nước VN cũng thật phi lí họ luôn rao giảng về dân chủ , tự do, nhưng khi được góp ý thì lại cấm đoán và bắt bớ. Đáng ra nhà nước VN nên khuyến khích và nên cho anh tranh luận công khai trên báo chí mới là bậc chính nhân quân tử, đáng là một xã hội "dân chủ gấp triệu lần chủ nghĩa tư bản".

vietnam-40382346

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-40382346

VN và TQ 'không xử lý được bất đồng cơ bản'

Việc đoàn đại biểu quân sự cấp cao Trung Quốc do Thượng tướng Phạm Trường Long, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, bất ngờ rút ngắn chuyến thăm dự kiến hai ngày (18-19/6/2017) và về nước phản ánh việc Việt Nam và Trung Quốc đã 'không xử lý' và 'không kiểm soát được' những 'bất đồng cơ bản', theo ý kiến nhà quan sát, bình luận chính trị từ Việt Nam tại Bàn tròn thứ Năm của BBC.

Tướng Phạm Trường Long của Trung Quốc Hôm 22/6, từ Hà Nội, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) nói với BBC Việt ngữ: TQ tăng hiện diện quân sự tại đảo Hải Nam? Bàn tròn thứ Năm về tướng Phạm Trường Long và Biển Đông Trung Quốc không nói rõ về 'tin đồn giàn khoan' Lão tướng Phạm Trường Long là ai? "Suy luận thì thấy là hai bên gặp nhau ở Hà Nội không xử lý, không kiểm soát được những bất đồng cơ bản, bởi vì Trung Quốc kiên quyết nói rằng những thứ đó (biển, đảo) là của Trung Quốc, Việt Nam nói những thứ đó là của Việt Nam. Việt Nam luôn luôn tuyên bố như thế." "Bất đồng cơ bản này là bất đồng không có cách gì để mà thỏa hiệp được, cuối cùng một thời gian nữa cũng nên tiến tới các biện pháp bằng pháp lý, tức là đưa nhau ra tòa. Có mỗi cách ấy, không còn cách nào khác." Tướng Phạm Trường Long và phái đoàn quân sự cấp cao Trung Quốc đã cắt ngắn chuyến thăm Việt Nam vì lí do 'sắp xếp công việc', theo truyền thông Trung Quốc. Trước đó, bình luận về tuyên bố của phía Trung Quốc theo đó nói cuộc giao lưu quốc phòng Trung-Việt dự kiến từ trước nhưng bị hủy là do 'sự sắp xếp công việc' trong lúc có nguồn tin nói chính phía Việt Nam đã 'mời' đoàn Trung Quốc về nước sớm, ông Hà Hoàng Hợp, người đồng thời cũng là thành viên nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nói: "Người ta nói thế thôi, người ta không nói cụ thể và nói rõ ra, Việt Nam cũng không bao giờ nói cụ thể và nói rõ cả, Trung Quốc người ta cũng làm thế..." Tướng Phạm Trường Long gặp Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội hôm 18/6/2017 Và ông Hợp bình luận thêm: "Xét về mặt văn hóa, người Trung Quốc rất không thích chuyện bị mất mặt, Việt Nam không có ý định làm cho bất kỳ ai mất mặt cả, cho nên vừa rồi Trung Quốc nói như thế về chuyện các đảo ở Nam Hải (Biển Đông) là của Trung Quốc từ xưa, thì đó là một chuyện rất chướng mà người Trung Quốc tự làm mình mất mặt." "Tự làm mất mặt mình xong, không nhận được một sự đồng thuận nào từ phía Việt Nam, thì đành phải bỏ tất cả những cái khác, hoạt động khác và tuyên bố như vậy thôi." 'Đe dọa quân sự?' TQ nói gì về 'hủy giao lưu quốc phòng' Trung -Việt? Tướng Phạm Trường Long: 'Đảo ở Nam Hải là của TQ' Báo Trung Quốc nhắc Việt Nam 'chọn bạn mà chơi' Vẫn theo Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, việc Tướng Phạm Trường Long đưa ra phát ngôn ngay tại Hà Nội nói tất cả 'đảo ở Nam Hải đều của Trung Quốc' từ trong lịch sử, trong khi hiện diện một phái đoàn quân sự cấp cao đông đảo như vậy, là một hành động 'trắng trợn', và về phương diện nào đó là 'một sự đe dọa quân sự'. Ông nhấn mạnh: "Đáng chú ý hơn là sự kiện trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc đăng rõ hẳn một bài rằng ông Phạm Trường Long nói thẳng vào mặt các nhà lãnh đạo Việt Nam ở Hà Nội rằng các đảo ở Nam Hải là của Trung Quốc từ xa xưa." Ý kiến TS Hà Hoàng Hợp - chuyến đi VN của tướng TQ "Thực ra phía Trung Quốc người ta vẫn nói chuyện này từ rất lâu, người ta nói, nhưng người ta không nói thẳng kiểu ấy, người ta nói qua báo chí, người ta nói qua diễn đàn này nọ. Chúng ta nhớ rằng cuộc thăm trước đây năm 2016 của Chủ tịch kiêm Tổng Bí thư Tập Cận Bình đến Hà Nội ngày 15 tháng Mười Một, thì ông ấy rất là nhẹ nhàng." "Nhưng ngày hôm sau ở Singapore, có bài gọi là 'Singapore Lecture số 36', thì ông nói rất thẳng ra là tất cả những gì ở ngoài biển, kể cả 'đường Lưỡi bò', kể cả đảo..., tất cả các đảo là của Trung Quốc hết, có nghĩa là ngày 15/11 ông không nói gì với Việt Nam cả, nhưng ngày 16/11, ông nói rất rõ ở Singapore như vậy," "Đây là lần đầu tiên báo Trung Quốc cho đăng rằng ông Ủy viên Bộ Chính trị mà cũng đeo hàm Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương nói ở Hà Nội với các nhà lãnh đạo Việt Nam như vậy, thì những người bình thường nhất người ta hiểu đây là một sự nói thẳng một cách trắng trợn và đây cũng gần như đồng nghĩa là một sự đe dọa quân sự." "Bởi vì các ông là bộ đội, các ông là quân sự hết, tôi chỉ nói như thế thôi và ý kiến này là đại diện cho nhiều người bình thường đang ở trên đất nước Việt Nam này," ông Hà Hoàng Hợp nói với Bàn tròn Thứ năm hôm 22/6 của BBC Tiếng Việt. Quý vị có thể theo dõi toàn văn cuộc trao đổi tại Bàn tròn Thứ Năm về chuyến thăm Việt Nam của phái đoàn quân sự Trung Quốc cùng một số diễn biến liên quan về biển đảo trên Biển Đông tại đây. Chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu ý kiến các khách mời Bàn tròn trong các bài vở tiếp theo, mời quý vị đón theo dõi.

summarize: Tướng Phạm Trường Long của Trung Quốc Hôm 22/6, từ Hà Nội, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu cao cấp thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) nói với BBC Việt ngữ: TQ tăng hiện diện quân sự tại đảo Hải Nam? Bàn tròn thứ Năm về tướng Phạm Trường Long và Biển Đông Trung Quốc không nói rõ về 'tin đồn giàn khoan' Lão tướng Phạm Trường Long là ai? "Suy luận thì thấy là hai bên gặp nhau ở Hà Nội không xử lý, không kiểm soát được những bất đồng cơ bản, bởi vì Trung Quốc kiên quyết nói rằng những thứ đó (biển, đảo) là của Trung Quốc, Việt Nam nói những thứ đó là của Việt Nam. Việt Nam luôn luôn tuyên bố như thế." "Bất đồng cơ bản này là bất đồng không có cách gì để mà thỏa hiệp được, cuối cùng một thời gian nữa cũng nên tiến tới các biện pháp bằng pháp lý, tức là đưa nhau ra tòa. Có mỗi cách ấy, không còn cách nào khác." Tướng Phạm Trường Long và phái đoàn quân sự cấp cao Trung Quốc đã cắt ngắn chuyến thăm Việt Nam vì lí do 'sắp xếp công việc', theo truyền thông Trung Quốc. Trước đó, bình luận về tuyên bố của phía Trung Quốc theo đó nói cuộc giao lưu quốc phòng Trung-Việt dự kiến từ trước nhưng bị hủy là do 'sự sắp xếp công việc' trong lúc có nguồn tin nói chính phía Việt Nam đã 'mời' đoàn Trung Quốc về nước sớm, ông Hà Hoàng Hợp, người đồng thời cũng là thành viên nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nói: "Người ta nói thế thôi, người ta không nói cụ thể và nói rõ ra, Việt Nam cũng không bao giờ nói cụ thể và nói rõ cả, Trung Quốc người ta cũng làm thế..." Tướng Phạm Trường Long gặp Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội hôm 18/6/2017 Và ông Hợp bình luận thêm: "Xét về mặt văn hóa, người Trung Quốc rất không thích chuyện bị mất mặt, Việt Nam không có ý định làm cho bất kỳ ai mất mặt cả, cho nên vừa rồi Trung Quốc nói như thế về chuyện các đảo ở Nam Hải (Biển Đông) là của Trung Quốc từ xưa, thì đó là một chuyện rất chướng mà người Trung Quốc tự làm mình mất mặt." "Tự làm mất mặt mình xong, không nhận được một sự đồng thuận nào từ phía Việt Nam, thì đành phải bỏ tất cả những cái khác, hoạt động khác và tuyên bố như vậy thôi." 'Đe dọa quân sự?' TQ nói gì về 'hủy giao lưu quốc phòng' Trung -Việt? Tướng Phạm Trường Long: 'Đảo ở Nam Hải là của TQ' Báo Trung Quốc nhắc Việt Nam 'chọn bạn mà chơi' Vẫn theo Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, việc Tướng Phạm Trường Long đưa ra phát ngôn ngay tại Hà Nội nói tất cả 'đảo ở Nam Hải đều của Trung Quốc' từ trong lịch sử, trong khi hiện diện một phái đoàn quân sự cấp cao đông đảo như vậy, là một hành động 'trắng trợn', và về phương diện nào đó là 'một sự đe dọa quân sự'. Ông nhấn mạnh: "Đáng chú ý hơn là sự kiện trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc đăng rõ hẳn một bài rằng ông Phạm Trường Long nói thẳng vào mặt các nhà lãnh đạo Việt Nam ở Hà Nội rằng các đảo ở Nam Hải là của Trung Quốc từ xa xưa." Ý kiến TS Hà Hoàng Hợp - chuyến đi VN của tướng TQ "Thực ra phía Trung Quốc người ta vẫn nói chuyện này từ rất lâu, người ta nói, nhưng người ta không nói thẳng kiểu ấy, người ta nói qua báo chí, người ta nói qua diễn đàn này nọ. Chúng ta nhớ rằng cuộc thăm trước đây năm 2016 của Chủ tịch kiêm Tổng Bí thư Tập Cận Bình đến Hà Nội ngày 15 tháng Mười Một, thì ông ấy rất là nhẹ nhàng." "Nhưng ngày hôm sau ở Singapore, có bài gọi là 'Singapore Lecture số 36', thì ông nói rất thẳng ra là tất cả những gì ở ngoài biển, kể cả 'đường Lưỡi bò', kể cả đảo..., tất cả các đảo là của Trung Quốc hết, có nghĩa là ngày 15/11 ông không nói gì với Việt Nam cả, nhưng ngày 16/11, ông nói rất rõ ở Singapore như vậy," "Đây là lần đầu tiên báo Trung Quốc cho đăng rằng ông Ủy viên Bộ Chính trị mà cũng đeo hàm Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương nói ở Hà Nội với các nhà lãnh đạo Việt Nam như vậy, thì những người bình thường nhất người ta hiểu đây là một sự nói thẳng một cách trắng trợn và đây cũng gần như đồng nghĩa là một sự đe dọa quân sự." "Bởi vì các ông là bộ đội, các ông là quân sự hết, tôi chỉ nói như thế thôi và ý kiến này là đại diện cho nhiều người bình thường đang ở trên đất nước Việt Nam này," ông Hà Hoàng Hợp nói với Bàn tròn Thứ năm hôm 22/6 của BBC Tiếng Việt. Quý vị có thể theo dõi toàn văn cuộc trao đổi tại Bàn tròn Thứ Năm về chuyến thăm Việt Nam của phái đoàn quân sự Trung Quốc cùng một số diễn biến liên quan về biển đảo trên Biển Đông tại đây. Chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu ý kiến các khách mời Bàn tròn trong các bài vở tiếp theo, mời quý vị đón theo dõi.

140520_mark_mardell

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/05/140520_mark_mardell

Mỹ - Trung: Chưa bạn, đã thù

"Thế là quá đủ rồi," Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Eric Holder nói.

Không ai tin rằng năm sĩ quan Trung Quốc sẽ có ngày hầu tòa Mỹ Chính phủ Hoa Kỳ đang bực tức và cho thấy sự gây hấn mới đối với các tin tặc Trung Quốc cũng như điều mà Washington coi là "ăn trộm kiểu Thế kỷ 21". Qua hành động mới nhất này người ta có thể suy đoán rằng chính quyền Trung Quốc nói họ vô tội khi Tổng thống Barack Obama và các quan chức khác đề cập tới vấn đề này và chất vấn lại "thế bằng chứng đâu". Giờ chính quyền Hoa Kỳ nói, bằng chứng đây theo kiểu giấy trắng mực đen. Trong số các cáo buộc có: đánh cắp thiết kế của nhà máy điện hạt nhân hồi năm 2010, trộm thông tin tài chính từ một công ty sản xuất các tấm năng lượng mặt trời và cài mã bẩn vào máy tính của hãng US Steel, tất cả đều trong năm 2010. Và Hoa Kỳ cho rằng các hoạt động của những sĩ quan quân đội Trung Quốc gây hại trực tiếp cho người Mỹ và nền kinh tế Hoa Kỳ. Một quan chức ở Washington nói sự cạnh tranh không bình đẳng đã khiến các nhà máy đóng cửa và người dân mất việc. Không ai nghĩ rằng các quan chức này, được cho là hành động theo lệnh của chính quyền Trung Quốc, sẽ phải ra hầu tòa tại Hoa Kỳ. Luật pháp Hoa Kỳ sẽ không thể với tới Đơn vị 61397 của Cục 3 thuộc Giải phóng Quân Nhân dân ở Thượng Hải. Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vốn đã có những điều khó hiểu và đại diện cho một điều gì đó giữa sự cạnh tranh và điều cũng không hẳn là tình bạn. Giờ nó đang chuyển sang thù nghịch. Mỗi lĩnh vực - từ khả năng xung đột ở Thái Bình Dương cho tới cạnh tranh kinh tế - đều khác nhau. Nhưng đây là thông điệp rõ ràng nhất gửi tới chính phủ Trung Quốc rằng sẽ không có những cử chỉ ngoại giao mềm mỏng nữa, không vòng vo nữa về chuyện tình báo công nghiệp.

summarize: Không ai tin rằng năm sĩ quan Trung Quốc sẽ có ngày hầu tòa Mỹ Chính phủ Hoa Kỳ đang bực tức và cho thấy sự gây hấn mới đối với các tin tặc Trung Quốc cũng như điều mà Washington coi là "ăn trộm kiểu Thế kỷ 21". Qua hành động mới nhất này người ta có thể suy đoán rằng chính quyền Trung Quốc nói họ vô tội khi Tổng thống Barack Obama và các quan chức khác đề cập tới vấn đề này và chất vấn lại "thế bằng chứng đâu". Giờ chính quyền Hoa Kỳ nói, bằng chứng đây theo kiểu giấy trắng mực đen. Trong số các cáo buộc có: đánh cắp thiết kế của nhà máy điện hạt nhân hồi năm 2010, trộm thông tin tài chính từ một công ty sản xuất các tấm năng lượng mặt trời và cài mã bẩn vào máy tính của hãng US Steel, tất cả đều trong năm 2010. Và Hoa Kỳ cho rằng các hoạt động của những sĩ quan quân đội Trung Quốc gây hại trực tiếp cho người Mỹ và nền kinh tế Hoa Kỳ. Một quan chức ở Washington nói sự cạnh tranh không bình đẳng đã khiến các nhà máy đóng cửa và người dân mất việc. Không ai nghĩ rằng các quan chức này, được cho là hành động theo lệnh của chính quyền Trung Quốc, sẽ phải ra hầu tòa tại Hoa Kỳ. Luật pháp Hoa Kỳ sẽ không thể với tới Đơn vị 61397 của Cục 3 thuộc Giải phóng Quân Nhân dân ở Thượng Hải. Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vốn đã có những điều khó hiểu và đại diện cho một điều gì đó giữa sự cạnh tranh và điều cũng không hẳn là tình bạn. Giờ nó đang chuyển sang thù nghịch. Mỗi lĩnh vực - từ khả năng xung đột ở Thái Bình Dương cho tới cạnh tranh kinh tế - đều khác nhau. Nhưng đây là thông điệp rõ ràng nhất gửi tới chính phủ Trung Quốc rằng sẽ không có những cử chỉ ngoại giao mềm mỏng nữa, không vòng vo nữa về chuyện tình báo công nghiệp.

150805_viet_dong_xuan_berlin

https://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2015/08/150805_viet_dong_xuan_berlin

Chợ Đồng Xuân và người Việt nhập cư ở Đức

Doanh nhân Trần Mạnh Thái và nhà báo Sa Huỳnh nói với BBC về mô hình chợ Đồng Xuân, một trung tâm thương mại do người Việt Nam xây dựng và kinh doanh ở Berlin, thủ đô CHLB Đức.

Mở đầu cuộc trao đổi, Nguyễn Giang của BBC đặt câu hỏi liệu trong bối cảnh hiện nay, chợ Đồng Xuân ở Berlin có phải là một ‘tụ điểm’ thu hút những người nhập cư, kể cả di dân bất hợp pháp người Việt vào nước Đức. Người nhập cư từ Việt Nam ngày nay nhận được sự đối xử khác hẳn thuyền nhân đến sau Chiến tranh Việt Nam từ chính quyền Đức, theo các vị khách tham gia cuộc nói chuyện. Vấn đề bài ngoại và phong trào cánh hữu ở châu Âu cũng được bàn đến. BBC hiện đang có các loạt bài bằng nhiều ngôn ngữ về chủ đề di dân và người nhập cư vào Liên hiệp châu Âu.

summarize: Mở đầu cuộc trao đổi, Nguyễn Giang của BBC đặt câu hỏi liệu trong bối cảnh hiện nay, chợ Đồng Xuân ở Berlin có phải là một ‘tụ điểm’ thu hút những người nhập cư, kể cả di dân bất hợp pháp người Việt vào nước Đức. Người nhập cư từ Việt Nam ngày nay nhận được sự đối xử khác hẳn thuyền nhân đến sau Chiến tranh Việt Nam từ chính quyền Đức, theo các vị khách tham gia cuộc nói chuyện. Vấn đề bài ngoại và phong trào cánh hữu ở châu Âu cũng được bàn đến. BBC hiện đang có các loạt bài bằng nhiều ngôn ngữ về chủ đề di dân và người nhập cư vào Liên hiệp châu Âu.

forum-42784710

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-42784710

U23 Việt Nam và giấc mơ vượt ngưỡng

Đêm 20/1/2018, người dân Việt Nam đã được sống qua những giờ khắc lịch sử khi đội tuyển U23 nước nhà quả cảm chiến thắng ứng cử viên vô địch U23 Iraq và lần đầu tiên giành quyền vào vòng bán kết giải U23 Châu Á.

Các cầu thủ U23 Việt Nam mặc ấm trong buổi tập ở Thường Châu, Giang Tô, Trung Quốc Đội tuyển U23 của chúng ta đã cho người hâm mộ đi qua hết mọi cung bậc cảm xúc từ bất ngờ đến hào hứng, từ lo lắng đến nghẹt thở và cuối cùng là vỡ òa trong niềm vui chiến thắng. Lần đầu tiên, chúng ta đã chơi sòng phẳng ở vòng loại trực tiếp với một đội bóng hàng đầu châu Á. Lần đầu tiên chúng ta không vỡ trận khi thế trận phòng ngự chủ động sụp đổ trong hiệp phụ. U23 VN luyện tập trước trận gặp Qatar Truyền thông quốc tế: 'U23 Việt Nam có thần kinh thép' Thắng Iraq bằng luân lưu, U23 VN vào bán kết Việt Nam: Bóng đá nữ và nam ‘bị chênh lệch’ Chúng ta đã cho quốc tế trầm trồ thán phục với một lối chơi ổn định đến đáng sợ xuyên suốt tất cả các trận đấu của giải. Thật không ngoa khi nói, chúng ta đang vượt ngưỡng. Dùng từ vượt ngưỡng là bởi đây không phải là một chiến công vụt sáng vụt tắt mà là kết tinh của một quá trình vươn lên lâu dài. Đó là thành quả của nhiều năm phát triển những lò đào tạo trong nước, là lộ trình hợp lý ở nhiều cấp tuyển trẻ, là sự nâng tầm có đồng nhất lối chơi phòng ngự khoa học và kỷ luật kết hợp với tố chất kỹ thuật vốn có của bóng đá nước nhà. Mới một năm trước đây thôi, làng túc cầu Châu Á cũng đã một phen chấn động khi tuyển U19 Việt Nam lần lượt vượt qua những ông lớn Triều Tiên, UAE, Iraq hay Bahrain để vào bán kết châu lục, giành quyền đến U20 World Cup 2017. Đội bóng của ông Park Hang-seo đang được hàng triệu người hâm mộ đặt kỳ vọng Điều ít người còn nhớ là đây tuy là chiến công lịch sử nhưng lại không phải lần đầu tiên một đội tuyển U23 Việt Nam ghi dấu ấn tại sân chơi châu lục. Hơn 10 năm trước, chúng ta đã có một thế hệ tài năng của Công Vinh, Thanh Bình, Vũ Phong, Xuân Hợp, Long Giang, Tiến Thành hay Việt Cường dưới sự chỉ đạo của HLV tạm quyền Mai Đức Chung thi đấu xuất thần tại vòng loại Olympic Bắc Kinh 2008. Họ đã chiến thắng những Lebanon, Oman để giành quyền vào vòng 8 đội cuối cùng. Thế nhưng tiếc thay, với lý do tập trung cho mục tiêu cao nhất là .... Sea Games 2007, những người làm bóng đá Việt Nam đã thờ ơ với sân chơi này. Kết quả là chúng ta đã chấp nhận gửi một đội hình 2 tham dự vòng loại vòng loại cuối với Nhật Bản, Ả rập Saudi và Qatar. Trong bóng đá nói riêng và thể thao nói chung, khái niệm momentum dùng để chỉ những kết quả thi đấu tích cực dựa trên những kết quả tốt trước đó. Khi một kết quả tốt tới thì sự tự tin và trạng thái tâm lý hưng phấn dẫn tới những bước nhảy tiếp theo. Tuyển Việt Nam thắng chật vật Campuchia 'Kỳ tích' của U19 Việt Nam AFF Suzuki Cup: Việt Nam 2-1 Myanmar Buổi tập diễn ra vào thời điểm nhiệt độ ngoài trời 4°C 'Mới là khởi đầu' Đội tuyển U23 năm đó cũng trở thành nòng cốt cho một thế hệ vàng son của bóng đá nước nhà. Nhiều người trong số họ sau đó đã cùng đội tuyển quốc gia đã lọt vào tứ kết ASIAN Cup 2007 trong lần đầu tham dự, đăng quang AFF Suzuki Cup 2008 và giành chiếc huy chương Bạc đáng tiếc ở Sea Games 2009. Than ôi! Phải dùng từ đáng tiếc bởi năm đó chúng ta đã tới gần nhất với chiếc Huy Chương Vàng SEA Games, cái vòng kim cô ám ảnh những người làm bóng đá Việt Nam suốt bao nhiêu năm. Có lẽ nếu có nó, bóng đá Việt Nam đã mãi chẳng bị giam hãm trong giấc mơ con ao làng. Có lẽ nếu trong suốt những năm đó, chúng ta không buông xuôi và biết chủ động ưu tiên những giải đấu cấp châu lục (như vòng loại Olympic 2008 hay World Cup 2010) thì niềm vui hôm nay có khi đã đến sớm. Chúng ta đã được thấy nhiều giấc mơ dần dần mở khóa và tới lúc mơ tiếp những điều lớn hơn, tới lúc thật sự bỏ qua ao làng Đông Nam Á để hòa mình với đại dương. Trước mắt là những ASIAN cup 2019, Vòng Loại Olympics 2020 và thậm chí là những vòng loại World Cup. Để hiện thực hóa những tham vọng đó, bóng đá Việt Nam không được phép tự mãn và ngủ quên trên những thành công ngày hôm nay. Đây mới là khởi đầu và sự khiêm tốn, cầu tiến cần được giữ cho các cầu thủ của chúng ta nhất là khi nhiều người trong số họ có thể sẽ có cơ hội xuất ngoại sau giải U23 Châu Á năm nay. Ở tầm vĩ mô hơn, việc quan trọng nhất và cũng là việc mà bóng đá Việt Nam đã làm tốt trong những năm vừa qua là phát triển các lò đào tạo trẻ cũng như mật độ các giải trẻ trong năm. Trọng tâm của việc đào tạo trẻ vẫn phải chú trọng vào yếu tố kỹ thuật ở các lứa tuổi nhỏ kết hợp với các phương pháp thúc đẩy dinh dưỡng và thể hình, thể lực cho các lứa U16-U21. Điều đáng mừng là nhiều đội bóng ở V-League đã và đang xây dựng lối chơi đẹp mắt xoay quanh các cầu thủ nội mà tiêu biểu là Hà Nội FC, Sài Gòn FC và HAGL. Chúng ta hoàn toàn có thể tin với tính cạnh tranh ngày càng tăng cao của giải quốc gia, những mô hình đào tạo bóng đá theo chuẩn Châu Âu sẽ ngày càng được áp dụng rộng khắp. Việc giáo dục đạo đức cầu thủ cũng có tầm quan trọng ngang ngửa với huấn luyện chuyên môn. Ngoài trình độ văn hóa và nhận thức xã hội, các lứa trẻ Việt Nam cần được hun đút lòng tự hào dân tộc và ý chí vì màu cờ sắc áo. Tôi luôn ấn tượng cách HLV Hoàng Anh Tuấn nhắc đến tổ quốc và đồng bào đang trong cơn hoạn nạn bão lụt với tuyển U19, thôi thúc họ làm nên bất ngờ ở giải U19 châu Á năm 2016. Sức mạnh tinh thần vốn luôn là vũ khí tối thượng của các đội tuyển Việt Nam. Tác giả nói "bóng đá Việt Nam đã bắt đầu có bản sắc riêng" Cuối cùng, ở tầm chiến lược, chúng ta nên xem trọng tâm hướng tới là thành tính cấp châu lục. Những kết quả vừa qua cho chúng ta thấy bóng đá Việt Nam đã bắt đầu có bản sắc riêng, có thể vươn ra những sân chơi lớn hơn và thậm chí tiệm cận tốp đầu. Việc áp dụng thông suốt và tối ưu hóa lối chơi phòng ngự khoa học sẽ giúp đội tuyển Việt Nam đi xa hơn là chăm chăm vào khu vực Đông Nam Á manh mún, bạo lực và nhiều tiểu xảo. Tôi cảm thấy cực kỳ an tâm khi ngay từ trước trận tứ kết gặp Iraq, ông Trần Quốc Tuấn đã bắt đầu nói về những lợi thế chúng ta có ở vòng loại Olympics Tokyo 2020 nhờ đi sâu ở giải lần này. Hiểu về giấc mơ để chúng ta không tự hài lòng sớm, không tự huyễn hoặc trong những điều xa vời và không giam hãm bản thân trong những điều nhỏ bé. Để sự vượt ngưỡng về đẳng cấp này chỉ là điểm khởi đầu cho nhiều chiến tích mới. Tôi bắt đầu viết những dòng này từ trước khi trận tứ kết diễn ra và chỉ hoàn thành vài tiếng trước trận bán kết lịch sử với Qatar, trong lòng không thôi tự hỏi vài hôm nữa khi giải đấu qua đi chắc sẽ trống trải lắm. Rồi những ngày sôi động này cũng sẽ dần trôi vào kỉ niệm. Chỉ mong sao, chúng ta hiểu đúng về những giấc mơ và những niềm vui thế này sẽ còn trở lại trong tương lai không xa! Bài thể hiện quan điểm riêng của bạn Sean Nguyễn, hiện làm việc tại London, Anh Quốc. Nhà báo thể thao Trần Tiến Đức bình luận chiến thắng của U23 Việt Nam trước tuyển Iraq

summarize: Các cầu thủ U23 Việt Nam mặc ấm trong buổi tập ở Thường Châu, Giang Tô, Trung Quốc Đội tuyển U23 của chúng ta đã cho người hâm mộ đi qua hết mọi cung bậc cảm xúc từ bất ngờ đến hào hứng, từ lo lắng đến nghẹt thở và cuối cùng là vỡ òa trong niềm vui chiến thắng. Lần đầu tiên, chúng ta đã chơi sòng phẳng ở vòng loại trực tiếp với một đội bóng hàng đầu châu Á. Lần đầu tiên chúng ta không vỡ trận khi thế trận phòng ngự chủ động sụp đổ trong hiệp phụ. U23 VN luyện tập trước trận gặp Qatar Truyền thông quốc tế: 'U23 Việt Nam có thần kinh thép' Thắng Iraq bằng luân lưu, U23 VN vào bán kết Việt Nam: Bóng đá nữ và nam ‘bị chênh lệch’ Chúng ta đã cho quốc tế trầm trồ thán phục với một lối chơi ổn định đến đáng sợ xuyên suốt tất cả các trận đấu của giải. Thật không ngoa khi nói, chúng ta đang vượt ngưỡng. Dùng từ vượt ngưỡng là bởi đây không phải là một chiến công vụt sáng vụt tắt mà là kết tinh của một quá trình vươn lên lâu dài. Đó là thành quả của nhiều năm phát triển những lò đào tạo trong nước, là lộ trình hợp lý ở nhiều cấp tuyển trẻ, là sự nâng tầm có đồng nhất lối chơi phòng ngự khoa học và kỷ luật kết hợp với tố chất kỹ thuật vốn có của bóng đá nước nhà. Mới một năm trước đây thôi, làng túc cầu Châu Á cũng đã một phen chấn động khi tuyển U19 Việt Nam lần lượt vượt qua những ông lớn Triều Tiên, UAE, Iraq hay Bahrain để vào bán kết châu lục, giành quyền đến U20 World Cup 2017. Đội bóng của ông Park Hang-seo đang được hàng triệu người hâm mộ đặt kỳ vọng Điều ít người còn nhớ là đây tuy là chiến công lịch sử nhưng lại không phải lần đầu tiên một đội tuyển U23 Việt Nam ghi dấu ấn tại sân chơi châu lục. Hơn 10 năm trước, chúng ta đã có một thế hệ tài năng của Công Vinh, Thanh Bình, Vũ Phong, Xuân Hợp, Long Giang, Tiến Thành hay Việt Cường dưới sự chỉ đạo của HLV tạm quyền Mai Đức Chung thi đấu xuất thần tại vòng loại Olympic Bắc Kinh 2008. Họ đã chiến thắng những Lebanon, Oman để giành quyền vào vòng 8 đội cuối cùng. Thế nhưng tiếc thay, với lý do tập trung cho mục tiêu cao nhất là .... Sea Games 2007, những người làm bóng đá Việt Nam đã thờ ơ với sân chơi này. Kết quả là chúng ta đã chấp nhận gửi một đội hình 2 tham dự vòng loại vòng loại cuối với Nhật Bản, Ả rập Saudi và Qatar. Trong bóng đá nói riêng và thể thao nói chung, khái niệm momentum dùng để chỉ những kết quả thi đấu tích cực dựa trên những kết quả tốt trước đó. Khi một kết quả tốt tới thì sự tự tin và trạng thái tâm lý hưng phấn dẫn tới những bước nhảy tiếp theo. Tuyển Việt Nam thắng chật vật Campuchia 'Kỳ tích' của U19 Việt Nam AFF Suzuki Cup: Việt Nam 2-1 Myanmar Buổi tập diễn ra vào thời điểm nhiệt độ ngoài trời 4°C 'Mới là khởi đầu' Đội tuyển U23 năm đó cũng trở thành nòng cốt cho một thế hệ vàng son của bóng đá nước nhà. Nhiều người trong số họ sau đó đã cùng đội tuyển quốc gia đã lọt vào tứ kết ASIAN Cup 2007 trong lần đầu tham dự, đăng quang AFF Suzuki Cup 2008 và giành chiếc huy chương Bạc đáng tiếc ở Sea Games 2009. Than ôi! Phải dùng từ đáng tiếc bởi năm đó chúng ta đã tới gần nhất với chiếc Huy Chương Vàng SEA Games, cái vòng kim cô ám ảnh những người làm bóng đá Việt Nam suốt bao nhiêu năm. Có lẽ nếu có nó, bóng đá Việt Nam đã mãi chẳng bị giam hãm trong giấc mơ con ao làng. Có lẽ nếu trong suốt những năm đó, chúng ta không buông xuôi và biết chủ động ưu tiên những giải đấu cấp châu lục (như vòng loại Olympic 2008 hay World Cup 2010) thì niềm vui hôm nay có khi đã đến sớm. Chúng ta đã được thấy nhiều giấc mơ dần dần mở khóa và tới lúc mơ tiếp những điều lớn hơn, tới lúc thật sự bỏ qua ao làng Đông Nam Á để hòa mình với đại dương. Trước mắt là những ASIAN cup 2019, Vòng Loại Olympics 2020 và thậm chí là những vòng loại World Cup. Để hiện thực hóa những tham vọng đó, bóng đá Việt Nam không được phép tự mãn và ngủ quên trên những thành công ngày hôm nay. Đây mới là khởi đầu và sự khiêm tốn, cầu tiến cần được giữ cho các cầu thủ của chúng ta nhất là khi nhiều người trong số họ có thể sẽ có cơ hội xuất ngoại sau giải U23 Châu Á năm nay. Ở tầm vĩ mô hơn, việc quan trọng nhất và cũng là việc mà bóng đá Việt Nam đã làm tốt trong những năm vừa qua là phát triển các lò đào tạo trẻ cũng như mật độ các giải trẻ trong năm. Trọng tâm của việc đào tạo trẻ vẫn phải chú trọng vào yếu tố kỹ thuật ở các lứa tuổi nhỏ kết hợp với các phương pháp thúc đẩy dinh dưỡng và thể hình, thể lực cho các lứa U16-U21. Điều đáng mừng là nhiều đội bóng ở V-League đã và đang xây dựng lối chơi đẹp mắt xoay quanh các cầu thủ nội mà tiêu biểu là Hà Nội FC, Sài Gòn FC và HAGL. Chúng ta hoàn toàn có thể tin với tính cạnh tranh ngày càng tăng cao của giải quốc gia, những mô hình đào tạo bóng đá theo chuẩn Châu Âu sẽ ngày càng được áp dụng rộng khắp. Việc giáo dục đạo đức cầu thủ cũng có tầm quan trọng ngang ngửa với huấn luyện chuyên môn. Ngoài trình độ văn hóa và nhận thức xã hội, các lứa trẻ Việt Nam cần được hun đút lòng tự hào dân tộc và ý chí vì màu cờ sắc áo. Tôi luôn ấn tượng cách HLV Hoàng Anh Tuấn nhắc đến tổ quốc và đồng bào đang trong cơn hoạn nạn bão lụt với tuyển U19, thôi thúc họ làm nên bất ngờ ở giải U19 châu Á năm 2016. Sức mạnh tinh thần vốn luôn là vũ khí tối thượng của các đội tuyển Việt Nam. Tác giả nói "bóng đá Việt Nam đã bắt đầu có bản sắc riêng" Cuối cùng, ở tầm chiến lược, chúng ta nên xem trọng tâm hướng tới là thành tính cấp châu lục. Những kết quả vừa qua cho chúng ta thấy bóng đá Việt Nam đã bắt đầu có bản sắc riêng, có thể vươn ra những sân chơi lớn hơn và thậm chí tiệm cận tốp đầu. Việc áp dụng thông suốt và tối ưu hóa lối chơi phòng ngự khoa học sẽ giúp đội tuyển Việt Nam đi xa hơn là chăm chăm vào khu vực Đông Nam Á manh mún, bạo lực và nhiều tiểu xảo. Tôi cảm thấy cực kỳ an tâm khi ngay từ trước trận tứ kết gặp Iraq, ông Trần Quốc Tuấn đã bắt đầu nói về những lợi thế chúng ta có ở vòng loại Olympics Tokyo 2020 nhờ đi sâu ở giải lần này. Hiểu về giấc mơ để chúng ta không tự hài lòng sớm, không tự huyễn hoặc trong những điều xa vời và không giam hãm bản thân trong những điều nhỏ bé. Để sự vượt ngưỡng về đẳng cấp này chỉ là điểm khởi đầu cho nhiều chiến tích mới. Tôi bắt đầu viết những dòng này từ trước khi trận tứ kết diễn ra và chỉ hoàn thành vài tiếng trước trận bán kết lịch sử với Qatar, trong lòng không thôi tự hỏi vài hôm nữa khi giải đấu qua đi chắc sẽ trống trải lắm. Rồi những ngày sôi động này cũng sẽ dần trôi vào kỉ niệm. Chỉ mong sao, chúng ta hiểu đúng về những giấc mơ và những niềm vui thế này sẽ còn trở lại trong tương lai không xa! Bài thể hiện quan điểm riêng của bạn Sean Nguyễn, hiện làm việc tại London, Anh Quốc. Nhà báo thể thao Trần Tiến Đức bình luận chiến thắng của U23 Việt Nam trước tuyển Iraq

080923_hanfordpresser

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080923_hanfordpresser

'Tranh chấp tài sản Giáo hội là vấn đề lớn'

Chính quyền Mỹ thừa nhận tranh chấp tài sản ở Việt Nam là 'phức tạp' còn báo cáo về Tự do Tôn giáo thế giới của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói Việt Nam có tiến bộ tuy còn nhiều vấn đề.

Những người chỉ trích thì nói cách hành xử của nhà chức trách hai quận Hoàn Kiếm và Đống Đa trong vụ tranh chấp đất đai với Giáo hội Công giáo đi ngược lại với sự tiến bộ. Nhà chức trách quyết định dẹp các buổi cầu nguyện của giáo dân tại hai địa điểm 42 Nhà Chung và 178 Nguyễn Lương Bằng để xây dựng thành công viên. Một phóng viên nước ngoài, Trưởng đại diện của hãng tin AP, tố cáo ông bị nhân viên an ninh hành hung vì đến đưa tin tại khu vực phố Nhà Chung hôm 19/09. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam hoàn toàn bác bỏ cáo giác này, nói rằng ký giả Ben Stocking đã cố ý vi phạm luật lệ Việt Nam khi chụp ảnh tại khu vực ngăn cấm. Cũng trong hôm xảy ra chuyện này, Đại sứ của Tổng thống Bush về vấn đề Tự do Tôn giáo, John V. Hanford, nói ông nhận thấy ở Liên Xô cũ, Nga, Việt Nam và Trung Quốc, tranh chấp tài sản của giáo hội là một vấn đề lớn. Trả lời các phóng viên lúc công bố phúc trình Tự do Tôn giáo 2008 tại Washington, ông Handford nói có những lý do có thể cảm thông nhưng cũng có nhiều lý do không hiểu được. ''Một trong những vấn đề là tài sản được sang tay nhiều lần. Trong trường hợp miếng đất nhiều người biết đến ở Việt Nam, tôi nghĩ trước đây của người Phật giáo sau nhờ người Pháp mới thành của người Công giáo cho nên rất phức tạp.'' Ông Hanford nói ông muốn tin vào những cam kết chính quyền đã đưa ra là họ sẽ giải quyết những vụ tranh chấp đất đai này nhưng mọi việc diễn tiến chậm chạp đến thất vọng. Danh sách CPC Ông Hanford giải thích sở dĩ Ủy ban Tự do Tôn giáo Thế giới của Hoa Kỳ nghĩ rằng Việt Nam xứng đáng được đưa ra khỏi danh sách những nước cần quan tâm đặc biệt (CPC) là vì những thay đổi trong vài năm qua. Ông Hanford đơn cử những thay đổi trong chính sách đối với các nhóm đạo Tin Lành, ''Chính phủ không những cho mở lại nhiều nơi thờ phượng mà còn hợp thức hóa một số tôn giáo bị cấm trước đây.'' ''Tôi nghĩ trong chuyện hoàn trả tài sản cho các tôn giáo, hay những vấn đề tương tự, nếu ta nhìn vào các tiêu chí để đưa một nước vào danh sách CPC, thì không phải, hay mức độ của nó không nằm trong các tiêu chí này.'' ''Phải có những biện pháp mạnh tay như tra tấn, bỏ tù, hay giải tán toàn bộ một tôn giáo thì mới bị đưa vào danh sách (Các nước gây quan ngại đặc biệt)''. ''Việt Nam đang đi theo hướng tích cực dù chúng ta muốn họ đi nhanh hơn, đặc biệt là trong việc mở các nơi thờ phượng. Nhưng tôi cảm thấy thuyết phục là chính phủ ở cấp cao đã quyết định để cho người dân được tự do hơn về tín ngưỡng,'' ông Hanford nói. Bản phúc trình hàng năm về tự do tôn giáo trên thế giới là cơ sở để chính phủ Hoa Kỳ lên danh sách CPC, mà cho năm 2008 sẽ được công bố vào cuối năm. Human rightsQuốc hội Việt Nam nên ra Nghị quyết trả lại đất đai và tài sản cho các tổ chức tôn giáo đã bị tịch thu. Đây là một hành động thiết thực để chứng minh là VN có thiện chí với tôn giáo. Qua đó sẽ cải thiện được hình ảnh của ĐCSVN trong lòng các tín đồ tôn giáo. ĐCSVN không nên lo lắng thái hóa theo kiểu "là trả lại đất đất đai và các tài sản khác cho các tổ chức tôn giáo là việc tra giáo cho "giặc"". Về lý thuyết an ninh, sự lớn mạnh của tổ chức này cũng đồng nghĩa với việc an ninh của tổ chức khác đe dọa. Tuy nhiên, nếu là một ĐCS chân chính thì ĐCSVN không nên xem sự lớn mạnh của các tổ chức tôn giáo là mối đe dọa cho chế chế độ mà hãy họ là một tổ chức xã hội bình thường. Hãy xem họ là một người bạn đồng hành của chế độ trong việc quản lý xã hội, chăm lo phát triển đời sống tinh thần của người dân, giữ gìn và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc. Nhà nước ra đời là nhằm quản lý xã hội. ĐCSVN đang chủ trương xã hội hóa thì các tổ chức tôn giáo lớn mạnh, tự quản lý được xã hội thì cứ để cho các tổ chức tôn giáo quản lý, nhà nước không nên quá om đòm. Theo tôi nhà nước chỉ nắm giữ quân đội, Chính sách đối ngoại; Các chính sách kinh tế vĩ mô, bảo đảm an ninh xã hội, tạo hành lang pháp lý có tính đồng thuận cao để các cá nhân, tổ chức trong xã hội tự nguyện thực thi. Nhà nước chỉ cần nghiêm cấm và kiểm soát chặt chẽ việc sở hữu vũ khí,lập quân đội của các tổ chức tôn giáo là đủ. VănDĩ nhiên là chuyện đòi đất này chẳng có cơ sở gì hết. Những rắc rối về tôn giáo ở Việt Nam hoàn toàn là do những người lợi dụng để thực hiện các mục đích chính trị thôi. Không phải là Việt Nam có những tiến bộ về tôn trọng quyền tự do tôn giáo, mà là có tiến bộ lớn về việc khiến cho thế giới phải công nhận sự thật này ở VN! Hoàng NgọcĐất đai là tài sản của Nhân dân không phải của riêng ai, mà người nào muốn đòi cũng được. Vấn đề ở chỗ làm sao để hợp lòng dân. Địa điểm 42 Nhà Chung và 178 Nguyễn Lương Bằng được xây dựng trở thành công viên là hợp lòng dân. Từ người già đến em bé có thể vui chơi, nơi nghỉ chân nói chuyện xã hội, chuyện gia đình, v.v... Nếu Nhà nước thu hồi và cấp cho ông bà lớn nào đó để xây biệt thự thì ông Tổng Giám Mục Kiệt và giáo dân có ý kiến, phẫn nộ như báo đài đưa tin nhiều ngày nay là tạm chấp nhận. Vậy, mong các người hãy dành sức lực cho việc lớn hơn, như góp ý chân thành vào các mục tiêu kinh tế, xã hội, làm sao cho dân giàu, xã hội ổn định, kinh tế đi lên.

summarize: Những người chỉ trích thì nói cách hành xử của nhà chức trách hai quận Hoàn Kiếm và Đống Đa trong vụ tranh chấp đất đai với Giáo hội Công giáo đi ngược lại với sự tiến bộ. Nhà chức trách quyết định dẹp các buổi cầu nguyện của giáo dân tại hai địa điểm 42 Nhà Chung và 178 Nguyễn Lương Bằng để xây dựng thành công viên. Một phóng viên nước ngoài, Trưởng đại diện của hãng tin AP, tố cáo ông bị nhân viên an ninh hành hung vì đến đưa tin tại khu vực phố Nhà Chung hôm 19/09. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam hoàn toàn bác bỏ cáo giác này, nói rằng ký giả Ben Stocking đã cố ý vi phạm luật lệ Việt Nam khi chụp ảnh tại khu vực ngăn cấm. Cũng trong hôm xảy ra chuyện này, Đại sứ của Tổng thống Bush về vấn đề Tự do Tôn giáo, John V. Hanford, nói ông nhận thấy ở Liên Xô cũ, Nga, Việt Nam và Trung Quốc, tranh chấp tài sản của giáo hội là một vấn đề lớn. Trả lời các phóng viên lúc công bố phúc trình Tự do Tôn giáo 2008 tại Washington, ông Handford nói có những lý do có thể cảm thông nhưng cũng có nhiều lý do không hiểu được. ''Một trong những vấn đề là tài sản được sang tay nhiều lần. Trong trường hợp miếng đất nhiều người biết đến ở Việt Nam, tôi nghĩ trước đây của người Phật giáo sau nhờ người Pháp mới thành của người Công giáo cho nên rất phức tạp.'' Ông Hanford nói ông muốn tin vào những cam kết chính quyền đã đưa ra là họ sẽ giải quyết những vụ tranh chấp đất đai này nhưng mọi việc diễn tiến chậm chạp đến thất vọng. Danh sách CPC Ông Hanford giải thích sở dĩ Ủy ban Tự do Tôn giáo Thế giới của Hoa Kỳ nghĩ rằng Việt Nam xứng đáng được đưa ra khỏi danh sách những nước cần quan tâm đặc biệt (CPC) là vì những thay đổi trong vài năm qua. Ông Hanford đơn cử những thay đổi trong chính sách đối với các nhóm đạo Tin Lành, ''Chính phủ không những cho mở lại nhiều nơi thờ phượng mà còn hợp thức hóa một số tôn giáo bị cấm trước đây.'' ''Tôi nghĩ trong chuyện hoàn trả tài sản cho các tôn giáo, hay những vấn đề tương tự, nếu ta nhìn vào các tiêu chí để đưa một nước vào danh sách CPC, thì không phải, hay mức độ của nó không nằm trong các tiêu chí này.'' ''Phải có những biện pháp mạnh tay như tra tấn, bỏ tù, hay giải tán toàn bộ một tôn giáo thì mới bị đưa vào danh sách (Các nước gây quan ngại đặc biệt)''. ''Việt Nam đang đi theo hướng tích cực dù chúng ta muốn họ đi nhanh hơn, đặc biệt là trong việc mở các nơi thờ phượng. Nhưng tôi cảm thấy thuyết phục là chính phủ ở cấp cao đã quyết định để cho người dân được tự do hơn về tín ngưỡng,'' ông Hanford nói. Bản phúc trình hàng năm về tự do tôn giáo trên thế giới là cơ sở để chính phủ Hoa Kỳ lên danh sách CPC, mà cho năm 2008 sẽ được công bố vào cuối năm. Human rightsQuốc hội Việt Nam nên ra Nghị quyết trả lại đất đai và tài sản cho các tổ chức tôn giáo đã bị tịch thu. Đây là một hành động thiết thực để chứng minh là VN có thiện chí với tôn giáo. Qua đó sẽ cải thiện được hình ảnh của ĐCSVN trong lòng các tín đồ tôn giáo. ĐCSVN không nên lo lắng thái hóa theo kiểu "là trả lại đất đất đai và các tài sản khác cho các tổ chức tôn giáo là việc tra giáo cho "giặc"". Về lý thuyết an ninh, sự lớn mạnh của tổ chức này cũng đồng nghĩa với việc an ninh của tổ chức khác đe dọa. Tuy nhiên, nếu là một ĐCS chân chính thì ĐCSVN không nên xem sự lớn mạnh của các tổ chức tôn giáo là mối đe dọa cho chế chế độ mà hãy họ là một tổ chức xã hội bình thường. Hãy xem họ là một người bạn đồng hành của chế độ trong việc quản lý xã hội, chăm lo phát triển đời sống tinh thần của người dân, giữ gìn và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc. Nhà nước ra đời là nhằm quản lý xã hội. ĐCSVN đang chủ trương xã hội hóa thì các tổ chức tôn giáo lớn mạnh, tự quản lý được xã hội thì cứ để cho các tổ chức tôn giáo quản lý, nhà nước không nên quá om đòm. Theo tôi nhà nước chỉ nắm giữ quân đội, Chính sách đối ngoại; Các chính sách kinh tế vĩ mô, bảo đảm an ninh xã hội, tạo hành lang pháp lý có tính đồng thuận cao để các cá nhân, tổ chức trong xã hội tự nguyện thực thi. Nhà nước chỉ cần nghiêm cấm và kiểm soát chặt chẽ việc sở hữu vũ khí,lập quân đội của các tổ chức tôn giáo là đủ. VănDĩ nhiên là chuyện đòi đất này chẳng có cơ sở gì hết. Những rắc rối về tôn giáo ở Việt Nam hoàn toàn là do những người lợi dụng để thực hiện các mục đích chính trị thôi. Không phải là Việt Nam có những tiến bộ về tôn trọng quyền tự do tôn giáo, mà là có tiến bộ lớn về việc khiến cho thế giới phải công nhận sự thật này ở VN! Hoàng NgọcĐất đai là tài sản của Nhân dân không phải của riêng ai, mà người nào muốn đòi cũng được. Vấn đề ở chỗ làm sao để hợp lòng dân. Địa điểm 42 Nhà Chung và 178 Nguyễn Lương Bằng được xây dựng trở thành công viên là hợp lòng dân. Từ người già đến em bé có thể vui chơi, nơi nghỉ chân nói chuyện xã hội, chuyện gia đình, v.v... Nếu Nhà nước thu hồi và cấp cho ông bà lớn nào đó để xây biệt thự thì ông Tổng Giám Mục Kiệt và giáo dân có ý kiến, phẫn nộ như báo đài đưa tin nhiều ngày nay là tạm chấp nhận. Vậy, mong các người hãy dành sức lực cho việc lớn hơn, như góp ý chân thành vào các mục tiêu kinh tế, xã hội, làm sao cho dân giàu, xã hội ổn định, kinh tế đi lên.

51956470

https://www.bbc.com/vietnamese/51956470

Virus corona có thể sống trên các bề mặt bao lâu?

Chúng ta có thể nhiễm Covid-19 do chạm vào các bề mặt bị nhiễm virus. Nhưng chỉ mới đây người ta mới hiểu rõ dần về việc loại virus này có thể tồn tại bao lâu bên ngoài cơ thể người.

Tùy theo virus corona bắn ra từ cơn ho của một người nhiễm bệnh ở giai đoạn nào và 'đậu trên bề mặt nào', nhưng tối đa là chín ngày, theo các nhà khoa học. Khi Covid-19 lây lan, nỗi sợ hãi của chúng ta về các bề mặt nhiễm bẩn cũng tăng. Bây giờ mọi người đã quen với cảnh ở nơi công cộng trên khắp thế giới, mọi người cố mở cửa bằng khuỷu tay, những người đi làm cố gắng đi tàu để tránh phải mở cửa, nhân viên văn phòng cọ sát bàn làm việc mỗi sáng. Virus corona: 'Tôi hồi phục sau khi tự cách ly điều trị ở nhà' 'Chúng tôi phải chọn điều trị bệnh nhân nào, và buông ai, như thời chiến tranh' Virus corona: Anh sẽ yêu cầu tất cả người trên 70 tuổi tự cách ly Virus corona: Du khách gặp khó khi EU tăng cường cấm nhập cảnh Ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19, các nhân viên trong trang phục bảo hộ phun khử trùng các siêu thị, công viên và đường phố. Việc khử trùng văn phòng, bệnh viện, siêu thị và nhà hàng đang tăng lên. Ở một số thành phố, các đội tình nguyện viên còn tỏa đi ban đêm để kỳ cọ bàn phím các máy rút tiền. Giống như nhiều virus gây bệnh hô hấp khác, bao gồm cúm, Covid-19 có thể lây lan trong các giọt nước bắn ra từ mũi và miệng một người nhiễm bệnh khi họ ho. Một cái ho có thể bắn ra tới 3.000 giọt nước. Các hạt nước li ti này 'đậu' vào người khác, vào quần áo và các bề mặt quanh họ, nhưng một số hạt nhỏ hơn có thể lơ lửng trong không khí. Cũng có một vài bằng chứng cho thấy virus cũng bị thải ra trong phân. Do đó nếu một người không rửa tay sau khi đi vệ sinh có thể làm lây lan virus ra mọi thứ mà họ chạm vào. Đáng nói là, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Bệnh dịch (CDC), chạm vào một bề mặt hoặc một đồ vật có dính virus, và rồi sờ lên mặt "không được coi là cách lây lan chính của virus". Mặc dù vậy, CDC và WHO nhấn mạnh rằng cả hai cách rửa tay và làm sạch các bề mặt mà chúng ta hay chạm vào là chìa khóa để ngăn chặn virus lây lan. Do đó, dù chúng ta vẫn chưa biết chính xác bao nhiêu ca nhiễm virus do lây từ các bề mặt nhiễm Covid-19, các chuyên gia khuyên nên cẩn thận. Một trong những khía cạnh chưa rõ là virus SARS-CoV-2, tên của loại virus gây bệnh Covid-19, có thể sống bao lâu bên ngoài cơ thể con người. Một số nghiên cứu trên các loại virus corona khác, bao gồm Sars và Mers, cho thấy chúng có thể sống trên các bề mặt kim loại, thủy tinh, và nhựa trong khoảng chín ngày, trừ khi chúng được khử trùng đúng cách. Một số thậm chí có thể tồn tại tới 28 ngày trong điều kiện nhiệt độ thấp. Các virus corona được đặc biệt biết đến về khả năng phụ hồi ở những nơi chúng có thể tồn tại. Và các nhà khoa học hiện đang bắt đầu hiểu hơn khả năng này có thể ảnh hưởng như thế nào đến sự lây lan của virus corona mới. Neeltje van Doremalen, một nhà vi khuẩn học tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), và đồng nghiệp của bà ở Hamilton, Montana, đã làm một số thử nghiệm để xem SARS-CoV-2 có thể sống bao lâu ở các bề mặt khác nhau. Nghiên cứu này, chưa được công bố ở tạp chí khoa học nào, chỉ ra rằng virus có thể tồn tại ở các giọt nước lơ lửng trong không khi cho tới ba tiếng sau khi bắn ra từ một cái ho. Những hạt nước li ti, từ 1-5 micrometres, bé hơn 30 lần bề ngang sợi tóc - có thể tồn tại vài giờ trong không khí tĩnh. Điều này có nghĩa là virus lưu chuyển trong hệ thống điều hòa không khí không được lọc sẽ chỉ tồn tại vài giờ, đặc biệt là khi các giọt nước có xu hướng lắng xuống bề mặt nhanh hơn trong không khí bị xáo trộn. Nhưng nghiên cứu của NIH cho thấy virus SARS-CoV-2 tồn tại lâu hơn ở hộp giấy - tới 24 giờ - và tới 2-3 ngày trên bề mặt nhựa và thép không dỉ. Nghiên cứu chỉ ra rằng virus có thể tồn tại lâu như vậy ở tay nắm cửa, bàn làm việc bọc nhựa hoặc các bề mặt cứng khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng tìm ra rằng, bề mặt bằng đồng có thể tiêu diệt virus trong khoảng bốn giờ. Nhưng có một cách nhanh hơn: Nghiên cứu cho thấy virus corona có thể bị làm cho ngưng hoạt động chỉ trong một phút bằng cách khử khuẩn các bề mặt bằng cồn 62%-71% hoặc thuốc tẩy hydro peroxide 0,5% hoặc thuốc tẩy gia dung có chứa 0,1% sodium hypochlorite. Nhiệt độ và độ ẩm cao hơn cũng có xu hướng khiến các virus corona khác chết nhanh hơn, mặc dù nghiên cứu chỉ ra rằng một virus corona có liên quan gây ra bệnh Sars có thể bị tiêu diệt bởi nhiệt độ 56 độ C ở tỷ lệ khoảng 10.000 virus trong mỗi 15 phút. Dù không có số liệu chỉ ra có bao nhiêu virus trong một giọt nước li ti bắn ra từ một cái ho của một người nhiễm bệnh, nghiên cứu trên các virus cúm cho thấy các giọt nước nhỏ hơn có thể mang tới khoảng vài chục ngàn bản sao của virus cúm. Tuy nhiên, việc này khác nhau tùy thuộc vào chính loại virus, nơi nó được tìm tháy trong đường hô hấp và ở giai đoạn nào của người nhiễm bệnh. Trên quần áo và các bề mặt khó khử trùng, chưa rõ virus có thể sống được bao lâu. Mặc dù các nhà khoa học vẫn đang thử nghiệm trên quần áo, nhưng các sợ tự nhiên có thể khiến virus bị khô nhanh chóng. Vincent Munster, trưởng bộ phận sinh thái virus tại Phòng Thí nghiệm Rocky Mountain, đồng thời là một trong những trưởng nhóm nghiên cứu NIH, cho biết. "Chúng tôi suy đoán do vật liệu xốp, nó hút ẩm nhanh chóng và có thể bị mắc kẹt vào các sợi vải," ông nói. Nhiệt độ và độ ẩm thay đổi cũng có thể ảnh hưởng tới việc virus tồn tại bao lâu, và cũng có thể giải thích vì sao nó ít ổn định hơn trong các giọt nước lơ lửng trong không khí, vì chúng tiếp xúc nhiều hơn." "Chúng tôi hiện đang chạy các thí nghiệm tiếp theo để nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm một cách chi tiết hơn." Khả năng virus tồn tại quá lâu chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rửa tay và vệ sinh các bề mặt, theo Munster. Có khả năng virus này có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau, ông Munster cho hay.

summarize: Tùy theo virus corona bắn ra từ cơn ho của một người nhiễm bệnh ở giai đoạn nào và 'đậu trên bề mặt nào', nhưng tối đa là chín ngày, theo các nhà khoa học. Khi Covid-19 lây lan, nỗi sợ hãi của chúng ta về các bề mặt nhiễm bẩn cũng tăng. Bây giờ mọi người đã quen với cảnh ở nơi công cộng trên khắp thế giới, mọi người cố mở cửa bằng khuỷu tay, những người đi làm cố gắng đi tàu để tránh phải mở cửa, nhân viên văn phòng cọ sát bàn làm việc mỗi sáng. Virus corona: 'Tôi hồi phục sau khi tự cách ly điều trị ở nhà' 'Chúng tôi phải chọn điều trị bệnh nhân nào, và buông ai, như thời chiến tranh' Virus corona: Anh sẽ yêu cầu tất cả người trên 70 tuổi tự cách ly Virus corona: Du khách gặp khó khi EU tăng cường cấm nhập cảnh Ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19, các nhân viên trong trang phục bảo hộ phun khử trùng các siêu thị, công viên và đường phố. Việc khử trùng văn phòng, bệnh viện, siêu thị và nhà hàng đang tăng lên. Ở một số thành phố, các đội tình nguyện viên còn tỏa đi ban đêm để kỳ cọ bàn phím các máy rút tiền. Giống như nhiều virus gây bệnh hô hấp khác, bao gồm cúm, Covid-19 có thể lây lan trong các giọt nước bắn ra từ mũi và miệng một người nhiễm bệnh khi họ ho. Một cái ho có thể bắn ra tới 3.000 giọt nước. Các hạt nước li ti này 'đậu' vào người khác, vào quần áo và các bề mặt quanh họ, nhưng một số hạt nhỏ hơn có thể lơ lửng trong không khí. Cũng có một vài bằng chứng cho thấy virus cũng bị thải ra trong phân. Do đó nếu một người không rửa tay sau khi đi vệ sinh có thể làm lây lan virus ra mọi thứ mà họ chạm vào. Đáng nói là, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Bệnh dịch (CDC), chạm vào một bề mặt hoặc một đồ vật có dính virus, và rồi sờ lên mặt "không được coi là cách lây lan chính của virus". Mặc dù vậy, CDC và WHO nhấn mạnh rằng cả hai cách rửa tay và làm sạch các bề mặt mà chúng ta hay chạm vào là chìa khóa để ngăn chặn virus lây lan. Do đó, dù chúng ta vẫn chưa biết chính xác bao nhiêu ca nhiễm virus do lây từ các bề mặt nhiễm Covid-19, các chuyên gia khuyên nên cẩn thận. Một trong những khía cạnh chưa rõ là virus SARS-CoV-2, tên của loại virus gây bệnh Covid-19, có thể sống bao lâu bên ngoài cơ thể con người. Một số nghiên cứu trên các loại virus corona khác, bao gồm Sars và Mers, cho thấy chúng có thể sống trên các bề mặt kim loại, thủy tinh, và nhựa trong khoảng chín ngày, trừ khi chúng được khử trùng đúng cách. Một số thậm chí có thể tồn tại tới 28 ngày trong điều kiện nhiệt độ thấp. Các virus corona được đặc biệt biết đến về khả năng phụ hồi ở những nơi chúng có thể tồn tại. Và các nhà khoa học hiện đang bắt đầu hiểu hơn khả năng này có thể ảnh hưởng như thế nào đến sự lây lan của virus corona mới. Neeltje van Doremalen, một nhà vi khuẩn học tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), và đồng nghiệp của bà ở Hamilton, Montana, đã làm một số thử nghiệm để xem SARS-CoV-2 có thể sống bao lâu ở các bề mặt khác nhau. Nghiên cứu này, chưa được công bố ở tạp chí khoa học nào, chỉ ra rằng virus có thể tồn tại ở các giọt nước lơ lửng trong không khi cho tới ba tiếng sau khi bắn ra từ một cái ho. Những hạt nước li ti, từ 1-5 micrometres, bé hơn 30 lần bề ngang sợi tóc - có thể tồn tại vài giờ trong không khí tĩnh. Điều này có nghĩa là virus lưu chuyển trong hệ thống điều hòa không khí không được lọc sẽ chỉ tồn tại vài giờ, đặc biệt là khi các giọt nước có xu hướng lắng xuống bề mặt nhanh hơn trong không khí bị xáo trộn. Nhưng nghiên cứu của NIH cho thấy virus SARS-CoV-2 tồn tại lâu hơn ở hộp giấy - tới 24 giờ - và tới 2-3 ngày trên bề mặt nhựa và thép không dỉ. Nghiên cứu chỉ ra rằng virus có thể tồn tại lâu như vậy ở tay nắm cửa, bàn làm việc bọc nhựa hoặc các bề mặt cứng khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng tìm ra rằng, bề mặt bằng đồng có thể tiêu diệt virus trong khoảng bốn giờ. Nhưng có một cách nhanh hơn: Nghiên cứu cho thấy virus corona có thể bị làm cho ngưng hoạt động chỉ trong một phút bằng cách khử khuẩn các bề mặt bằng cồn 62%-71% hoặc thuốc tẩy hydro peroxide 0,5% hoặc thuốc tẩy gia dung có chứa 0,1% sodium hypochlorite. Nhiệt độ và độ ẩm cao hơn cũng có xu hướng khiến các virus corona khác chết nhanh hơn, mặc dù nghiên cứu chỉ ra rằng một virus corona có liên quan gây ra bệnh Sars có thể bị tiêu diệt bởi nhiệt độ 56 độ C ở tỷ lệ khoảng 10.000 virus trong mỗi 15 phút. Dù không có số liệu chỉ ra có bao nhiêu virus trong một giọt nước li ti bắn ra từ một cái ho của một người nhiễm bệnh, nghiên cứu trên các virus cúm cho thấy các giọt nước nhỏ hơn có thể mang tới khoảng vài chục ngàn bản sao của virus cúm. Tuy nhiên, việc này khác nhau tùy thuộc vào chính loại virus, nơi nó được tìm tháy trong đường hô hấp và ở giai đoạn nào của người nhiễm bệnh. Trên quần áo và các bề mặt khó khử trùng, chưa rõ virus có thể sống được bao lâu. Mặc dù các nhà khoa học vẫn đang thử nghiệm trên quần áo, nhưng các sợ tự nhiên có thể khiến virus bị khô nhanh chóng. Vincent Munster, trưởng bộ phận sinh thái virus tại Phòng Thí nghiệm Rocky Mountain, đồng thời là một trong những trưởng nhóm nghiên cứu NIH, cho biết. "Chúng tôi suy đoán do vật liệu xốp, nó hút ẩm nhanh chóng và có thể bị mắc kẹt vào các sợi vải," ông nói. Nhiệt độ và độ ẩm thay đổi cũng có thể ảnh hưởng tới việc virus tồn tại bao lâu, và cũng có thể giải thích vì sao nó ít ổn định hơn trong các giọt nước lơ lửng trong không khí, vì chúng tiếp xúc nhiều hơn." "Chúng tôi hiện đang chạy các thí nghiệm tiếp theo để nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm một cách chi tiết hơn." Khả năng virus tồn tại quá lâu chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rửa tay và vệ sinh các bề mặt, theo Munster. Có khả năng virus này có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau, ông Munster cho hay.

vert-cap-39354104

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-39354104

Khi sự sáng tạo bị quy là kẻ thù

Có lẽ bạn đã từng nghe những lời kêu gọi từ bộ máy lãnh đạo trong công ty: Chúng tôi muốn nhìn thấy nhiều sự sáng tạo hơn ở tất cả các cấp. Sếp của bạn có thể cũng đồng tình với điều này - nói cho cùng, ai mà không thích sự sáng tạo?

Thế nhưng khi nói đến sự sáng tạo trong công việc, có lẽ bạn nên hạ thấp sự kỳ vọng. Ý tưởng của bạn nhiều khả năng sẽ chết lâm sàng trên bàn của sếp thay vì đến được tai của CEO. 'Thảm họa làm việc tại nhà' Vì sao mục tiêu bạn đề ra cho năm mới thường không thành? Nỗi khổ khi được làm việc giờ giấc thoải mái Không phải là các quản lý cấp cao không thích những ý tưởng mới. Thế nhưng những người quanh bạn, từ các đồng nghiệp cho tới quản lý - thường không sẵn sàng đón nhận sự thay đổi. Khi ý tưởng trở thành kẻ thù Ngày nay, các công ty lớn không chịu sáng tạo đều đối mặt với thất bại. "Nhiều công ty đã bị buộc phải tuyên bố rằng họ đang thay đổi," Lynn Isabella, giáo sư tại Đại học Virginia Darden School of Business ở Hoa Kỳ, nói. Đúng vậy, ngay cả các công ty cũng phải chịu áp lực xã hội. Thế nhưng "không phải các tổ chức chống lại thay đổi mà chính là con người bên trong các tổ chức ấy," Isabella nói. "Người ta thường toan tính xem những thay đổi đó sẽ mang lại lợi ích gì cho họ." Điều này không có nghĩa là ý tưởng của bạn sẽ không được chấp nhận. Vấn đề là chỉ ý tưởng thôi thì không đủ, bạn còn phải thuyết phục người khác điều này sẽ có lợi cho họ ra sao, bà giải thích. Nói cách khác, cách bạn đặt vấn đề là điều quan trọng hơn cả. Giải pháp khi chán ngồi chung ở chỗ làm có nhiều người Ốm nặng vẫn đi làm không phải điều tốt Làm sao để ‘cai nghiện’ thói quen vào mạng liên tục? Bạn cần nắm bắt những điều mà đối tượng trình bày của bạn sẽ tự hỏi bản thân họ, Isabell nói. Ví dụ, sáng kiến này sẽ tác động tới cá nhân tôi ra sao? Chính xác hơn: liệu nó có mang lại thách thức trong công việc của tôi hoặc mở ra các cơ hội mới cho tôi hay không? Thứ hai, nó có ý nghĩa thế nào với công việc của tôi? Liệu tôi có mất việc hay không? Nói rộng ra, liệu điều này có đáng thực hiện hay không? Câu hỏi cuối cùng là vô cùng quan trọng bởi vì chúng ta biết rằng các công ty đều muốn tạo sự thay đổi, và trong rất nhiều trường hợp, những sự thay đổi này không mang lại kết quả tích cực. Đáng tiếc là những câu trả lời cho những câu hỏi này thường không nghiêng về phía những ý tưởng sáng tạo, Isabella nói. Do đó những người mà bạn cần thuyết phục lại thường không cảm thấy bị thôi thúc phải thay đổi. Mọi thứ thậm chí còn tồi tệ hơn vậy, lịch sử nói lên điều đó. "Những người có ý tưởng mới xem những người thành công dựa vào trật tự cũ là kẻ thù, và có rất ít sự ủng hộ dành cho những ai thành công dựa trên trật tự mới," Niccolo Machiavelli, nhà cố vấn cho tầng lớp giàu có và quyền lực tại Ý hồi thế kỷ 15, 16 viết. "Họ không giành được nhiều sự ủng hộ vì con người thường đầy hoài nghi, họ không thực sự tin vào một điều gì đó mà mình chưa từng trải nghiệm qua." 'Ngay bây giờ' Cách lý giải này có thể bị cho là khá chung chung, nhưng nó cũng là cách giải thích khá chính xác cho nguyên nhân vì sao những ý tưởng mới thường bị giết chết ở hầu như mọi công sở. Thế nhưng bên cạnh đó còn nhiều nguyên nhân cụ thể hơn. Một trong các vấn đề thường gặp hay nảy sinh khi bộ máy công ty bắt đầu phình ra. "Ưu tiên của công ty bắt đầu chuyển dần từ những tầm nhìn dài hạn sang doanh số của quý tiếp theo," George Deeb, thành viên điều hành tại công ty tư vấn đầu tư Red Rocket Ventures, nói. "Khi bạn tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn thay vì doanh số dài hạn, bạn đang trói buộc sự sáng tạo." Cà phê cấm internet để khuyến khích hội thoại Nghệ thuật hợp tác giữa sếp và nhân viên Những người luôn trễ giờ là mắc bệnh về tâm thần? Hãy tưởng tượng khi bạn có một ý tưởng tuyệt vời chỉ tốn 10 triệu đô la để thực hiện, nhưng lại có khả năng tạo ra 1 tỷ đôla lợi nhuận trong tương lai. Tuy nhiên lãnh đạo công ty có thể chỉ nhìn thấy vấn đề ở chỗ là công ty sẽ bị thâm hụt 10 triệu đôla trong báo cáo tài chính của quý này. "Các nhà lãnh đạo không muốn liều lĩnh với những khoản đầu tư," Deeb nói. "Họ muốn tập trung nỗ lực vào doanh thu trước mắt." Cách nhìn này hoàn toàn ngược lại với chính sách hoạt động của Amazon, ông nói. Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, đã liên tục hướng sự kỳ vọng của các nhà đầu tư vào những mục tiêu xa hơn thay vì doanh thu hàng quý. Deeb chỉ ra những thay đổi lớn mà nhà khổng lồ trong lĩnh vực bán lẻ này đã trải qua từ một trang bán sách qua mạng vào những năm 1990. Giờ đây, Amazon là công ty chuyên cung cấp dịch vụ điện toán đám mây, tổng kho bán, phân phối hàng hóa các loại, và cả dịch vụ phát tải nội dung trực tuyến, streaming. "Tất cả những sáng kiến này đến từ chính những người làm việc tại Amazon," ông nói. "Tôi không nghĩ Jeff Bezos có thể tự làm tất cả." Bên cạnh đó, Amazon còn sẵn sàng tung ra những sản phẩm đã từng thất bại. Những thử nghiệm của công ty này bao gồm điện thoại Fire, ứng dụng Wallet, và trang chọn giá tốt Amazon local. Tất cả những sản phẩm này giờ là dĩ vãng. Tất cả những sản phẩm này cho thấy đó là một công ty sẵn sàng chấp nhận những cuộc phiêu lưu nhiều rủi ro. 'Không hoan nghênh những người sáng tạo nộp đơn' Thế nhưng có một vấn đề khác. "Các tập đoàn tuyển dụng những người giỏi, nhưng họ không tuyển dụng những người thích mạo hiểm," Joan Adams, nhà sáng lập công ty tư vấn Pierian Consulting, nói. "Họ tuyển dụng những người có cùng suy nghĩ với mình." Vì vậy, nếu một quản lý không thích rủi ro, ông ta cũng sẽ muốn tuyển những người không thích rủi ro. Ngay cả sếp đứng trên người quản lý đó cũng vậy, bà nói. Bên cạnh đó, cũng phải kể đến vấn đề chính trị. "Đôi khi con người ta không chịu thừa nhận nỗ lực của ai đó chỉ do vấn đề chính trị," Steven Danley, đồng tác giả cuốn Management Diseases and Disorders, nói. "Nếu ai đó không được nhiều thiện cảm trong một tổ chức, ý tưởng của người đó nhiều khả năng sẽ bị loại." Liệu sẽ có bao nhiêu quản lý muốn thúc đẩy một ý tưởng mà họ biết trước sẽ bị loại? Vì vậy, ngay cả khi ý tưởng của bạn có nhiều tiềm năng, nếu bạn gây mất lòng ai đó ở cấp cao hơn, ý tưởng hay của bạn sẽ bị loại. Ngoài ra còn phải kể đến chuyện năng lực. Một số người không đủ thông minh hoặc đủ giỏi để phân tích liệu ý tưởng mới có tốt hay không, Danley nói. Thế nhưng nên cẩn thận trong chuyện này, vì gần như tất cả chúng ta đều phạm lỗi này, nhất là khi một sáng kiến quá khác lạ. Thế nhưng không phải tất cả đều vô vọng. "Có hẳn một ngành công nghiệp được tạo thành từ những người không suy nghĩ bằng tư duy của những tập đoàn lớn," Adams từ Pierian, nói. "Mỗi năm, những nhà tư vấn như tôi giúp các công ty tháo gỡ các vướng mắc với giá rất cao." Vì vậy, nhiều khả năng ý tưởng của bạn không được chấp nhận là do vị trí của bạn trong công ty. Những sáng kiến từ bên ngoài, nhất là từ những hãng tư vấn thành công như Pieran, dễ được các sếp cân nhắc hơn. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Capital.

summarize: Thế nhưng khi nói đến sự sáng tạo trong công việc, có lẽ bạn nên hạ thấp sự kỳ vọng. Ý tưởng của bạn nhiều khả năng sẽ chết lâm sàng trên bàn của sếp thay vì đến được tai của CEO. 'Thảm họa làm việc tại nhà' Vì sao mục tiêu bạn đề ra cho năm mới thường không thành? Nỗi khổ khi được làm việc giờ giấc thoải mái Không phải là các quản lý cấp cao không thích những ý tưởng mới. Thế nhưng những người quanh bạn, từ các đồng nghiệp cho tới quản lý - thường không sẵn sàng đón nhận sự thay đổi. Khi ý tưởng trở thành kẻ thù Ngày nay, các công ty lớn không chịu sáng tạo đều đối mặt với thất bại. "Nhiều công ty đã bị buộc phải tuyên bố rằng họ đang thay đổi," Lynn Isabella, giáo sư tại Đại học Virginia Darden School of Business ở Hoa Kỳ, nói. Đúng vậy, ngay cả các công ty cũng phải chịu áp lực xã hội. Thế nhưng "không phải các tổ chức chống lại thay đổi mà chính là con người bên trong các tổ chức ấy," Isabella nói. "Người ta thường toan tính xem những thay đổi đó sẽ mang lại lợi ích gì cho họ." Điều này không có nghĩa là ý tưởng của bạn sẽ không được chấp nhận. Vấn đề là chỉ ý tưởng thôi thì không đủ, bạn còn phải thuyết phục người khác điều này sẽ có lợi cho họ ra sao, bà giải thích. Nói cách khác, cách bạn đặt vấn đề là điều quan trọng hơn cả. Giải pháp khi chán ngồi chung ở chỗ làm có nhiều người Ốm nặng vẫn đi làm không phải điều tốt Làm sao để ‘cai nghiện’ thói quen vào mạng liên tục? Bạn cần nắm bắt những điều mà đối tượng trình bày của bạn sẽ tự hỏi bản thân họ, Isabell nói. Ví dụ, sáng kiến này sẽ tác động tới cá nhân tôi ra sao? Chính xác hơn: liệu nó có mang lại thách thức trong công việc của tôi hoặc mở ra các cơ hội mới cho tôi hay không? Thứ hai, nó có ý nghĩa thế nào với công việc của tôi? Liệu tôi có mất việc hay không? Nói rộng ra, liệu điều này có đáng thực hiện hay không? Câu hỏi cuối cùng là vô cùng quan trọng bởi vì chúng ta biết rằng các công ty đều muốn tạo sự thay đổi, và trong rất nhiều trường hợp, những sự thay đổi này không mang lại kết quả tích cực. Đáng tiếc là những câu trả lời cho những câu hỏi này thường không nghiêng về phía những ý tưởng sáng tạo, Isabella nói. Do đó những người mà bạn cần thuyết phục lại thường không cảm thấy bị thôi thúc phải thay đổi. Mọi thứ thậm chí còn tồi tệ hơn vậy, lịch sử nói lên điều đó. "Những người có ý tưởng mới xem những người thành công dựa vào trật tự cũ là kẻ thù, và có rất ít sự ủng hộ dành cho những ai thành công dựa trên trật tự mới," Niccolo Machiavelli, nhà cố vấn cho tầng lớp giàu có và quyền lực tại Ý hồi thế kỷ 15, 16 viết. "Họ không giành được nhiều sự ủng hộ vì con người thường đầy hoài nghi, họ không thực sự tin vào một điều gì đó mà mình chưa từng trải nghiệm qua." 'Ngay bây giờ' Cách lý giải này có thể bị cho là khá chung chung, nhưng nó cũng là cách giải thích khá chính xác cho nguyên nhân vì sao những ý tưởng mới thường bị giết chết ở hầu như mọi công sở. Thế nhưng bên cạnh đó còn nhiều nguyên nhân cụ thể hơn. Một trong các vấn đề thường gặp hay nảy sinh khi bộ máy công ty bắt đầu phình ra. "Ưu tiên của công ty bắt đầu chuyển dần từ những tầm nhìn dài hạn sang doanh số của quý tiếp theo," George Deeb, thành viên điều hành tại công ty tư vấn đầu tư Red Rocket Ventures, nói. "Khi bạn tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn thay vì doanh số dài hạn, bạn đang trói buộc sự sáng tạo." Cà phê cấm internet để khuyến khích hội thoại Nghệ thuật hợp tác giữa sếp và nhân viên Những người luôn trễ giờ là mắc bệnh về tâm thần? Hãy tưởng tượng khi bạn có một ý tưởng tuyệt vời chỉ tốn 10 triệu đô la để thực hiện, nhưng lại có khả năng tạo ra 1 tỷ đôla lợi nhuận trong tương lai. Tuy nhiên lãnh đạo công ty có thể chỉ nhìn thấy vấn đề ở chỗ là công ty sẽ bị thâm hụt 10 triệu đôla trong báo cáo tài chính của quý này. "Các nhà lãnh đạo không muốn liều lĩnh với những khoản đầu tư," Deeb nói. "Họ muốn tập trung nỗ lực vào doanh thu trước mắt." Cách nhìn này hoàn toàn ngược lại với chính sách hoạt động của Amazon, ông nói. Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, đã liên tục hướng sự kỳ vọng của các nhà đầu tư vào những mục tiêu xa hơn thay vì doanh thu hàng quý. Deeb chỉ ra những thay đổi lớn mà nhà khổng lồ trong lĩnh vực bán lẻ này đã trải qua từ một trang bán sách qua mạng vào những năm 1990. Giờ đây, Amazon là công ty chuyên cung cấp dịch vụ điện toán đám mây, tổng kho bán, phân phối hàng hóa các loại, và cả dịch vụ phát tải nội dung trực tuyến, streaming. "Tất cả những sáng kiến này đến từ chính những người làm việc tại Amazon," ông nói. "Tôi không nghĩ Jeff Bezos có thể tự làm tất cả." Bên cạnh đó, Amazon còn sẵn sàng tung ra những sản phẩm đã từng thất bại. Những thử nghiệm của công ty này bao gồm điện thoại Fire, ứng dụng Wallet, và trang chọn giá tốt Amazon local. Tất cả những sản phẩm này giờ là dĩ vãng. Tất cả những sản phẩm này cho thấy đó là một công ty sẵn sàng chấp nhận những cuộc phiêu lưu nhiều rủi ro. 'Không hoan nghênh những người sáng tạo nộp đơn' Thế nhưng có một vấn đề khác. "Các tập đoàn tuyển dụng những người giỏi, nhưng họ không tuyển dụng những người thích mạo hiểm," Joan Adams, nhà sáng lập công ty tư vấn Pierian Consulting, nói. "Họ tuyển dụng những người có cùng suy nghĩ với mình." Vì vậy, nếu một quản lý không thích rủi ro, ông ta cũng sẽ muốn tuyển những người không thích rủi ro. Ngay cả sếp đứng trên người quản lý đó cũng vậy, bà nói. Bên cạnh đó, cũng phải kể đến vấn đề chính trị. "Đôi khi con người ta không chịu thừa nhận nỗ lực của ai đó chỉ do vấn đề chính trị," Steven Danley, đồng tác giả cuốn Management Diseases and Disorders, nói. "Nếu ai đó không được nhiều thiện cảm trong một tổ chức, ý tưởng của người đó nhiều khả năng sẽ bị loại." Liệu sẽ có bao nhiêu quản lý muốn thúc đẩy một ý tưởng mà họ biết trước sẽ bị loại? Vì vậy, ngay cả khi ý tưởng của bạn có nhiều tiềm năng, nếu bạn gây mất lòng ai đó ở cấp cao hơn, ý tưởng hay của bạn sẽ bị loại. Ngoài ra còn phải kể đến chuyện năng lực. Một số người không đủ thông minh hoặc đủ giỏi để phân tích liệu ý tưởng mới có tốt hay không, Danley nói. Thế nhưng nên cẩn thận trong chuyện này, vì gần như tất cả chúng ta đều phạm lỗi này, nhất là khi một sáng kiến quá khác lạ. Thế nhưng không phải tất cả đều vô vọng. "Có hẳn một ngành công nghiệp được tạo thành từ những người không suy nghĩ bằng tư duy của những tập đoàn lớn," Adams từ Pierian, nói. "Mỗi năm, những nhà tư vấn như tôi giúp các công ty tháo gỡ các vướng mắc với giá rất cao." Vì vậy, nhiều khả năng ý tưởng của bạn không được chấp nhận là do vị trí của bạn trong công ty. Những sáng kiến từ bên ngoài, nhất là từ những hãng tư vấn thành công như Pieran, dễ được các sếp cân nhắc hơn. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Capital.

130803_viet_legalise_prostitution_or_not

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2013/08/130803_viet_legalise_prostitution_or_not

Liệu có nên hợp pháp hóa mại dâm tại VN?

Phát biểu của Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP Đà Nẵng, ông Nguyễn Xuân Anh, đã gây nhiều tranh cãi khi ông nói rằng "hình như phải có dịch vụ mại dâm thì khách du lịch mới tới" và thừa nhận: "Nói đến mại dâm là nó xuất hiện không chừa hang cùng, ngỏ hẻm nào cả."

Mại dâm vẫn là bất hợp pháp tại Việt Nam Nhiều người cho rằng ông Nguyễn Xuân Anh chỉ nói thẳng về một sự thật tồn tại lâu nay mà giới chức đều biết nhưng bất lực và nó cũng khiến đặt ra câu hỏi liệu nếu không giải quyết được thì nên chăng hợp pháp hóa cho dễ quản lý. BBc Việt Ngữ đã đặt câu hỏi này với Tiến sĩ Vũ Mạnh Lợi (Ts Vũ Mạnh Lợi), Viện Xã hội học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam. Trước hết ông nói về tình trạng mại dâm ở Việt Nam, có gì khác biệt với các nước khác trên thế giới và châu Á: Ts Vũ Mạnh Lợi: Thời thuộc địa hoạt động mại dâm khá phát triển và được chính quyền thuộc địa cho phép. Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, hoạt động mại dâm cũng phát triển mạnh ở Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) và các đô thị miền nam, song hoạt động này là bất hợp pháp ở miền Bắc Từ đầu thập niên 1990 đến nay hoạt động mại dâm phát triển mạnh, bắt đầu ở các thành phố lớn, dần dần lan rộng ra các nơi khác trong cả nước. Theo ước tính của một quan chức Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nêu trong một hội thảo về phòng chống mại dâm và cai nghiện phục hồi đầu năm nay, cả nước ước tính có khoảng 30 nghìn người hành nghề mại dâm. Người hành nghề mại dâm rất đa dạng về tuổi đời và nguồn gốc xuất thân, bao gồm cả sinh viên, người mẫu, người đạt được các danh hiệu trong các cuộc thi sắc đẹp. Thời gian gần đây mại dâm nam cũng đang nổi lên như một vấn đề xã hội được dư luận quan tâm. Hình thức hành nghề mại dâm cũng vô cùng đa dạng, từ những người đứng đường tìm khách cho đến những người phục vụ trong các nhà hàng, quán bar, sàn nhảy, cơ sở karaoke, massage, xông hơi, tẩm quất, hoặc giao dịch qua điện thoại di động hay internet, cả tự làm việc độc lập cũng như tham gia vào các đường dây mại dâm có tổ chức. Chính quyền đã có rất nhiều nỗ lực nhằm xóa bỏ mại dâm, song những nỗ lực này thu được kết quả rất hạn chế. Mại dâm vẫn bị coi là tệ nạn xã hội cần xóa bỏ. Người hành nghề mại dâm vẫn tiếp tục hoạt động ngầm dưới nhiều vỏ bọc khác nhau, trốn tránh sự truy lùng của nhà chức trách bằng nhiều cách khác nhau. BBC: Ông có thể cho biết lý do cấm mại dâm tại Việt Nam? Ts Vũ Mạnh Lợi: Chẳng phải chỉ riêng Việt Nam cấm mại dâm. Mại dâm là nghề cổ xưa trong lịch sử nhân loại, và việc cấm đoán của chính quyền ở các quốc gia ở mọi thời đại cũng cổ xưa không kém. Hiện nay chỉ có khoảng 20 nước trên thế giới công nhận mại dâm ở các mức độ khác nhau. Đây vẫn là số nhỏ. Mại dâm là điều không thể chấp nhận được về mặt hệ tư tưởng, đe dọa sự toàn vẹn của gia đình, một thiết chế xã hội rất được người Việt Nam đề cao. Mại dâm có thể gây ra nhiều vấn đề phức tạp về kinh tế, về xã hội, về sức khỏe cộng đồng như việc lây lan các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Mại dâm còn bị coi là trái với thuần phong mĩ tục của đất nước. Cả hành vi bán dâm và mua dâm đều bị coi là hành vi lệch chuẩn theo chuẩn mực văn hóa hiện nay trong xã hội. Tuy nhiên, thực tế xã hội đang đặt ra những thách thức to lớn đối với các giá trị này. BBC: Hành nghề mại dâm là bất hợp pháp tại VN, nhưng tình trạng mại dâm vẫn là một thực tế không tránh khỏi, đặc biệt trong bối cảnh xã hội ngày càng mở cửa hòa nhập hơn, vậy liệu có nên tiếp tục cấm (mà ít hiệu quả) hay cần có những giải pháp khác? Gần đây có nhiều ý kiến của các chuyên gia và các nhà quản lý đề xuất nên hợp pháp hóa mại dâm để có thể quản lý được, bảo vệ quyền và sức khỏe cho người hành nghề mại dâm, khách mua dâm, và sức khỏe cộng đồng. Những ý kiến này tuy chưa được chấp nhận, song đã có tác động khiến nhà chức trách và người dân phải suy nghĩ lại về mại dâm. Việc Quốc hội thông qua Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và có hiệu lực từ 1/7/2013 bãi bỏ việc đưa người bán dâm vào cơ sở giáo dục lao động xã hội như trước đây cũng phần nào phản ánh sự nới lỏng quan niệm khắt khe về mại dâm. BBC: Nhiều người hoạt động trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng cho rằng nên hợp pháp hóa, để a) có thể tiếp cận và giáo dục phòng tránh HIV, b) bảo vệ người hành nghề mại dâm tránh tình trạng bị bóc lột, bạo hành, ông nghĩ sao về quan điểm này, trong một xã hội châu Á như Việt Nam? Tôi cũng có một số nghiên cứu về đề tài này trong khoảng mười năm qua và hiểu về tình trạng dễ bị tổn thương của người hành nghề mại dâm (như có thể bị ngược đãi, bị chà đạp nhân phẩm, bị bóc lột, bị lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bị phân biệt đối xử; nhiều người trong số họ thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, thiếu kỹ năng đàm phán về tình dục an toàn, thiếu khả năng tiếp cận các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản có chất lượng). Không chỉ là nạn nhân, họ đồng thời có thể là tác nhân gây lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục ra cộng đồng. Việc bảo vệ các quyền con người cơ bản của họ, bảo vệ sức khỏe, tạo điều kiện cho họ tiếp cận thông tin, nâng cao kiến thức, kỹ năng tình dục an toàn, và tiếp cận các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản, cũng như các dịch vụ xã hội cơ bản khác, đặc biệt tạo cho họ cơ hội chuyển sang nghề khác tốt hơn là bài toán lớn cho nhà nước, cộng đồng và xã hội. Tuy nhiên, tôi không cho rằng hợp pháp hóa mại dâm ở Việt Nam vào lúc này là giải pháp tốt. Với năng lực quản lý xã hội yếu kém hiện nay, với hệ thống giá trị đang chuyển đổi, trong đó những giá trị liên quan đến tình yêu, tình dục, hôn nhân, gia đình, giới tính, mại dâm, người đồng tính, thái độ đối với người có HIV còn đang chưa định hình rõ trong bối cảnh một xã hội hiện đại, hội nhập với thế giới, thì việc hợp pháp hóa mại dâm không phải là phép màu để giải quyết những vấn đề nêu trên. Hợp pháp hóa mại dâm có thể là giải pháp tốt cho một xã hội hiện đại, song hiện nay chưa phải thời điểm thích hợp đối với thực tế ở Việt Nam. Tôi cho rằng vẫn cần coi mại dâm là hoạt động bất hợp pháp, song là dạng hoạt động bất hợp pháp đặc biệt và cần biện pháp xử lý đặc biệt. Nhiều phụ nữ châu Á bị buôn bán và đưa lậu ra nước ngoài làm nghề mại dâm Tôi thiên về giải pháp giảm bớt kỳ thị xã hội đối người hành nghề mại dâm và tìm ra những con đường phù hợp để bảo vệ quyền hợp pháp của họ, tạo điều kiện cho họ tiếp cận dễ dàng các dịch vụ xã hội cơ bản, đặc biệt là các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống bạo lực và phòng chống lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Trong khoảng gần 20 năm qua, nhiều tổ chức NGO quốc tế và Việt Nam đã khá thành công trong cách tiếp cận này. Cần tổng kết và phổ biến các bài học tốt từ thực tiễn này để tiếp tục phát triển sáng tạo các giải pháp khả thi khác. Nhà nước cần phối hợp với các tổ chức xã hội, dựa vào các tổ chức xã hội nhiều hơn trong nỗ lực này, hơn là việc truy lùng, bắt bớ để xử phạt. BBC: Đây là đề tài đã nói đi nói lại rất nhiều rồi, nhưng trong bối cảnh ngày nay chuyện quan chức, công ty kinh doanh tiếp khách sau đó chiêu đãi khách bằng các hình thức “giải trí” sử dụng dịch vụ mại dâm trở nên khá phổ biến, vậy chính sách của nhà nước cần có thay đổi gì hay không? Tôi nghĩ rằng quan niệm này có phần chỉ là định kiến của một số nhà báo. Hiện tượng này có thể có, song tôi chưa thấy có công trình nghiên cứu có hệ thống nào cho thấy các công ty kinh doanh chiêu đãi khách bằng mại dâm là phổ biến. Trong nghiên cứu mà tôi tham gia, khách mua dâm có thể đơn giản là người lao động nghèo, xe ôm, thậm chí là người nhập cư còn đang hàng ngày tìm việc ở các "chợ người" ở các thành phố lớn, người thất nghiệp, công nhân, lái xe đường dài, học sinh, sinh viên, đến những người có học cao hơn, người làm nghề tự do, cán bộ công chức nhà nước, doanh nhân, thậm chí cả nông dân ở các vùng nông thôn. Nghĩa là thành phần người mua dâm vô cùng đa dạng, không phải chỉ có người được các công ty kinh doanh chiêu đãi. Thị trường mua bán dâm không phải là nơi doanh nhân có thế độc quyền dù nhiều người trong số họ có lẽ cũng tham gia mua dâm, thậm chí có chiêu đãi đối tác, nhưng tôi không cho rằng điều này là phổ biến. Mặc dù vậy, câu hỏi của phóng viên gợi ra rằng tham nhũng có thể là tác nhân thúc đẩy mại dâm ở một khía cạnh nào đó và ở một mức độ nào đó. Việc chống tham nhũng chắc sẽ có tác động tích cực đến việc hạn chế cán bộ, công chức nhà nước mua dâm. Cảnh báo này đáng lưu ý.

summarize: Mại dâm vẫn là bất hợp pháp tại Việt Nam Nhiều người cho rằng ông Nguyễn Xuân Anh chỉ nói thẳng về một sự thật tồn tại lâu nay mà giới chức đều biết nhưng bất lực và nó cũng khiến đặt ra câu hỏi liệu nếu không giải quyết được thì nên chăng hợp pháp hóa cho dễ quản lý. BBc Việt Ngữ đã đặt câu hỏi này với Tiến sĩ Vũ Mạnh Lợi (Ts Vũ Mạnh Lợi), Viện Xã hội học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam. Trước hết ông nói về tình trạng mại dâm ở Việt Nam, có gì khác biệt với các nước khác trên thế giới và châu Á: Ts Vũ Mạnh Lợi: Thời thuộc địa hoạt động mại dâm khá phát triển và được chính quyền thuộc địa cho phép. Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, hoạt động mại dâm cũng phát triển mạnh ở Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) và các đô thị miền nam, song hoạt động này là bất hợp pháp ở miền Bắc Từ đầu thập niên 1990 đến nay hoạt động mại dâm phát triển mạnh, bắt đầu ở các thành phố lớn, dần dần lan rộng ra các nơi khác trong cả nước. Theo ước tính của một quan chức Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nêu trong một hội thảo về phòng chống mại dâm và cai nghiện phục hồi đầu năm nay, cả nước ước tính có khoảng 30 nghìn người hành nghề mại dâm. Người hành nghề mại dâm rất đa dạng về tuổi đời và nguồn gốc xuất thân, bao gồm cả sinh viên, người mẫu, người đạt được các danh hiệu trong các cuộc thi sắc đẹp. Thời gian gần đây mại dâm nam cũng đang nổi lên như một vấn đề xã hội được dư luận quan tâm. Hình thức hành nghề mại dâm cũng vô cùng đa dạng, từ những người đứng đường tìm khách cho đến những người phục vụ trong các nhà hàng, quán bar, sàn nhảy, cơ sở karaoke, massage, xông hơi, tẩm quất, hoặc giao dịch qua điện thoại di động hay internet, cả tự làm việc độc lập cũng như tham gia vào các đường dây mại dâm có tổ chức. Chính quyền đã có rất nhiều nỗ lực nhằm xóa bỏ mại dâm, song những nỗ lực này thu được kết quả rất hạn chế. Mại dâm vẫn bị coi là tệ nạn xã hội cần xóa bỏ. Người hành nghề mại dâm vẫn tiếp tục hoạt động ngầm dưới nhiều vỏ bọc khác nhau, trốn tránh sự truy lùng của nhà chức trách bằng nhiều cách khác nhau. BBC: Ông có thể cho biết lý do cấm mại dâm tại Việt Nam? Ts Vũ Mạnh Lợi: Chẳng phải chỉ riêng Việt Nam cấm mại dâm. Mại dâm là nghề cổ xưa trong lịch sử nhân loại, và việc cấm đoán của chính quyền ở các quốc gia ở mọi thời đại cũng cổ xưa không kém. Hiện nay chỉ có khoảng 20 nước trên thế giới công nhận mại dâm ở các mức độ khác nhau. Đây vẫn là số nhỏ. Mại dâm là điều không thể chấp nhận được về mặt hệ tư tưởng, đe dọa sự toàn vẹn của gia đình, một thiết chế xã hội rất được người Việt Nam đề cao. Mại dâm có thể gây ra nhiều vấn đề phức tạp về kinh tế, về xã hội, về sức khỏe cộng đồng như việc lây lan các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Mại dâm còn bị coi là trái với thuần phong mĩ tục của đất nước. Cả hành vi bán dâm và mua dâm đều bị coi là hành vi lệch chuẩn theo chuẩn mực văn hóa hiện nay trong xã hội. Tuy nhiên, thực tế xã hội đang đặt ra những thách thức to lớn đối với các giá trị này. BBC: Hành nghề mại dâm là bất hợp pháp tại VN, nhưng tình trạng mại dâm vẫn là một thực tế không tránh khỏi, đặc biệt trong bối cảnh xã hội ngày càng mở cửa hòa nhập hơn, vậy liệu có nên tiếp tục cấm (mà ít hiệu quả) hay cần có những giải pháp khác? Gần đây có nhiều ý kiến của các chuyên gia và các nhà quản lý đề xuất nên hợp pháp hóa mại dâm để có thể quản lý được, bảo vệ quyền và sức khỏe cho người hành nghề mại dâm, khách mua dâm, và sức khỏe cộng đồng. Những ý kiến này tuy chưa được chấp nhận, song đã có tác động khiến nhà chức trách và người dân phải suy nghĩ lại về mại dâm. Việc Quốc hội thông qua Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và có hiệu lực từ 1/7/2013 bãi bỏ việc đưa người bán dâm vào cơ sở giáo dục lao động xã hội như trước đây cũng phần nào phản ánh sự nới lỏng quan niệm khắt khe về mại dâm. BBC: Nhiều người hoạt động trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng cho rằng nên hợp pháp hóa, để a) có thể tiếp cận và giáo dục phòng tránh HIV, b) bảo vệ người hành nghề mại dâm tránh tình trạng bị bóc lột, bạo hành, ông nghĩ sao về quan điểm này, trong một xã hội châu Á như Việt Nam? Tôi cũng có một số nghiên cứu về đề tài này trong khoảng mười năm qua và hiểu về tình trạng dễ bị tổn thương của người hành nghề mại dâm (như có thể bị ngược đãi, bị chà đạp nhân phẩm, bị bóc lột, bị lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bị phân biệt đối xử; nhiều người trong số họ thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, thiếu kỹ năng đàm phán về tình dục an toàn, thiếu khả năng tiếp cận các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản có chất lượng). Không chỉ là nạn nhân, họ đồng thời có thể là tác nhân gây lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục ra cộng đồng. Việc bảo vệ các quyền con người cơ bản của họ, bảo vệ sức khỏe, tạo điều kiện cho họ tiếp cận thông tin, nâng cao kiến thức, kỹ năng tình dục an toàn, và tiếp cận các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản, cũng như các dịch vụ xã hội cơ bản khác, đặc biệt tạo cho họ cơ hội chuyển sang nghề khác tốt hơn là bài toán lớn cho nhà nước, cộng đồng và xã hội. Tuy nhiên, tôi không cho rằng hợp pháp hóa mại dâm ở Việt Nam vào lúc này là giải pháp tốt. Với năng lực quản lý xã hội yếu kém hiện nay, với hệ thống giá trị đang chuyển đổi, trong đó những giá trị liên quan đến tình yêu, tình dục, hôn nhân, gia đình, giới tính, mại dâm, người đồng tính, thái độ đối với người có HIV còn đang chưa định hình rõ trong bối cảnh một xã hội hiện đại, hội nhập với thế giới, thì việc hợp pháp hóa mại dâm không phải là phép màu để giải quyết những vấn đề nêu trên. Hợp pháp hóa mại dâm có thể là giải pháp tốt cho một xã hội hiện đại, song hiện nay chưa phải thời điểm thích hợp đối với thực tế ở Việt Nam. Tôi cho rằng vẫn cần coi mại dâm là hoạt động bất hợp pháp, song là dạng hoạt động bất hợp pháp đặc biệt và cần biện pháp xử lý đặc biệt. Nhiều phụ nữ châu Á bị buôn bán và đưa lậu ra nước ngoài làm nghề mại dâm Tôi thiên về giải pháp giảm bớt kỳ thị xã hội đối người hành nghề mại dâm và tìm ra những con đường phù hợp để bảo vệ quyền hợp pháp của họ, tạo điều kiện cho họ tiếp cận dễ dàng các dịch vụ xã hội cơ bản, đặc biệt là các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống bạo lực và phòng chống lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Trong khoảng gần 20 năm qua, nhiều tổ chức NGO quốc tế và Việt Nam đã khá thành công trong cách tiếp cận này. Cần tổng kết và phổ biến các bài học tốt từ thực tiễn này để tiếp tục phát triển sáng tạo các giải pháp khả thi khác. Nhà nước cần phối hợp với các tổ chức xã hội, dựa vào các tổ chức xã hội nhiều hơn trong nỗ lực này, hơn là việc truy lùng, bắt bớ để xử phạt. BBC: Đây là đề tài đã nói đi nói lại rất nhiều rồi, nhưng trong bối cảnh ngày nay chuyện quan chức, công ty kinh doanh tiếp khách sau đó chiêu đãi khách bằng các hình thức “giải trí” sử dụng dịch vụ mại dâm trở nên khá phổ biến, vậy chính sách của nhà nước cần có thay đổi gì hay không? Tôi nghĩ rằng quan niệm này có phần chỉ là định kiến của một số nhà báo. Hiện tượng này có thể có, song tôi chưa thấy có công trình nghiên cứu có hệ thống nào cho thấy các công ty kinh doanh chiêu đãi khách bằng mại dâm là phổ biến. Trong nghiên cứu mà tôi tham gia, khách mua dâm có thể đơn giản là người lao động nghèo, xe ôm, thậm chí là người nhập cư còn đang hàng ngày tìm việc ở các "chợ người" ở các thành phố lớn, người thất nghiệp, công nhân, lái xe đường dài, học sinh, sinh viên, đến những người có học cao hơn, người làm nghề tự do, cán bộ công chức nhà nước, doanh nhân, thậm chí cả nông dân ở các vùng nông thôn. Nghĩa là thành phần người mua dâm vô cùng đa dạng, không phải chỉ có người được các công ty kinh doanh chiêu đãi. Thị trường mua bán dâm không phải là nơi doanh nhân có thế độc quyền dù nhiều người trong số họ có lẽ cũng tham gia mua dâm, thậm chí có chiêu đãi đối tác, nhưng tôi không cho rằng điều này là phổ biến. Mặc dù vậy, câu hỏi của phóng viên gợi ra rằng tham nhũng có thể là tác nhân thúc đẩy mại dâm ở một khía cạnh nào đó và ở một mức độ nào đó. Việc chống tham nhũng chắc sẽ có tác động tích cực đến việc hạn chế cán bộ, công chức nhà nước mua dâm. Cảnh báo này đáng lưu ý.