pengold/xlsum-vietnamese · Datasets at Hugging Face

id stringlengths 6 89	url stringlengths 39 139	title stringlengths 8 103	summary stringlengths 0 1.02k	text stringlengths 123 164k	prefix_text stringlengths 134 164k	input_ids sequence	attention_mask sequence	labels sequence
070313_oecd_interestratecaution	https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2007/03/070313_oecd_interestratecaution	OECD khuyên nên cẩn thận với lãi suất	Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển, OECD, tuyên bố tình trạng lạm phát tại khối các nước sử dụng đồng tiền chung châu Âu, eurozone, cũng như tại Mỹ và Nhật Bản không đáng sợ đến mức có thể biện minh cho việc tiếp tục tăng tỉ lệ lãi suất.	Kinh tế gia trưởng của OECD nói rằng việc tăng tỉ lệ lãi suất có thể cần thiết tại một số giai đoạn ở châu Âu, nhưng hiện nay, tình trạng lạm phát “được kiểm soát tốt”. Tổ chức này dự đoán tăng trưởng của Mỹ sẽ vẫn ở mức thấp trong tương lai gần, khiến cho việc tăng tỉ lệ lãi suất lên là không cần thiết. Tại Nhật Bản, theo OECD, tình trạng giảm phát vẫn còn và do đó cũng không nên tăng lãi suất. Ngân hàng trung ương châu Âu, ECB, tăng tỉ lệ lãi suất từ 3.5% lên 3.75% sau khi có cuộc thảo luận vào tháng Ba. Trong khi OECD nói hiện chưa cần thiết p̣hải tăng tỉ lệ lãi suất, họ cũng dự đoán rằng tỉ lệ lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể sẽ tăng lên mức 4% vào năm 2008. Thách thức của Nhật Bản Nhật Bản tăng tỉ lệ lại suất của họ lên 0.5% vào tháng Hai, khiến mức lãi suất tại đây đang ở mức cao nhất trong cả thập kỷ nay. OECD nói Ngân hàng Nhật Bản nên đợi cho đến khi lạm phát “chắc chắn là cao” hãy tăng tỉ lệ lãi suất. Tổ chức này nói thách thức chính đối với kinh tế Nhật vẫn là thúc đẩy mức chi tiêu của các hộ gia đình, vì tăng trưởng kinh tế hiện tại của Nhật dựa quá nhiều vào xuất khẩu.	summarize: Kinh tế gia trưởng của OECD nói rằng việc tăng tỉ lệ lãi suất có thể cần thiết tại một số giai đoạn ở châu Âu, nhưng hiện nay, tình trạng lạm phát “được kiểm soát tốt”. Tổ chức này dự đoán tăng trưởng của Mỹ sẽ vẫn ở mức thấp trong tương lai gần, khiến cho việc tăng tỉ lệ lãi suất lên là không cần thiết. Tại Nhật Bản, theo OECD, tình trạng giảm phát vẫn còn và do đó cũng không nên tăng lãi suất. Ngân hàng trung ương châu Âu, ECB, tăng tỉ lệ lãi suất từ 3.5% lên 3.75% sau khi có cuộc thảo luận vào tháng Ba. Trong khi OECD nói hiện chưa cần thiết p̣hải tăng tỉ lệ lãi suất, họ cũng dự đoán rằng tỉ lệ lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể sẽ tăng lên mức 4% vào năm 2008. Thách thức của Nhật Bản Nhật Bản tăng tỉ lệ lại suất của họ lên 0.5% vào tháng Hai, khiến mức lãi suất tại đây đang ở mức cao nhất trong cả thập kỷ nay. OECD nói Ngân hàng Nhật Bản nên đợi cho đến khi lạm phát “chắc chắn là cao” hãy tăng tỉ lệ lãi suất. Tổ chức này nói thách thức chính đối với kinh tế Nhật vẫn là thúc đẩy mức chi tiêu của các hộ gia đình, vì tăng trưởng kinh tế hiện tại của Nhật dựa quá nhiều vào xuất khẩu.	[ 108, 287, 285, 161, 725, 998, 165, 1308, 104, 8937, 123, 641, 358, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 107, 671, 1312, 2414, 149, 172, 721, 1008, 780, 449, 511, 2168, 170, 493, 801, 205, 612, 1598, 212, 401, 19525, 2090, 820, 2289, 863, 3969, 853, 126, 1416, 1040, 321, 1308, 104, 200, 134, 1125, 449, 1889, 4664, 113, 489, 1032, 1584, 103, 2084, 114, 358, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 227, 106, 110, 1312, 11052, 919, 1085, 2493, 181, 8937, 103, 205, 612, 558, 212, 1125, 177, 105, 180, 150, 127, 110, 237, 321, 2303, 5874, 112, 1462, 201, 396, 929, 511, 2168, 11043, 103, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 563, 3635, 6071, 227, 3635, 16910, 187, 129, 107, 460, 843, 967, 138, 253, 4007, 298, 129, 8937, 123, 493, 289, 1312, 2414, 19420, 6542, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 103, 154, 127, 1416, 1040, 641, 1494, 2138, 2303, 5874, 104, 1462, 201, 151, 929, 511, 785, 107, 671, 134, 321, 227, 1889, 8157, 138, 147, 4622, 7019, 1522, 104, 1085, 783, 1085, 783, 321, 1494, 2138, 153, 5874, 104, 154, 227, 24993, 138, 253, 2605, 2084, 1889, 2303, 5874, 149, 248, 167, 449, 1889, 291, 941, 113, 186, 2039, 688, 1103, 8937, 123, 1462, 201, 1085, 783, 237, 3840, 114, 792, 129, 1598, 212, 5637, 8648, 3386, 106, 291, 561, 914, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 112, 3969, 853, 126, 123, 1221, 1522, 122, 923, 405, 236, 998, 1085, 1125, 106, 822, 2991, 1889, 692, 464, 104, 109, 1061, 165, 2806, 171, 321, 1308, 236, 998, 493, 149, 104, 1085, 4281, 310, 713, 138, 1512, 14414, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 3969, 853, 7509, 274, 725, 998, 105, 1327, 10454, 8937, 103, 480, 1493, 205, 612, 1598, 212, 149, 3929, 109, 507, 1686, 286, 1002, 1634, 630, 511, 2168, 16963, 103, 127, 128, 149, 200, 105, 1085, 783, 110, 549, 3511, 792, 1889, 107, 671, 1873, 494, 114, 358, 1297, 437, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 112, 1 ]
130113_luphuong_paris1973	https://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2013/01/130113_luphuong_paris1973	'Hòa đàm Paris, cả hai phía đều vi phạm'	Nhà nghiên cứu trong nước, ông Lữ Phương khẳng định cả hai phía ký kết hiệp định Paris 1973 là chính quyền Việt Nam Cộng hòa và các lực lượng cộng sản Bắc Việt, cùng đồng minh Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam (MTDTGPMNVN) đều 'vi phạm hiệp định', nhưng cho rằng phía chính quyền của ông Thiệu có những dấu hiệu 'vi phạm trước.'	Trong cuộc trao đổi với BBC Việt ngữ trung tuần tháng 01/2013, nhân đánh dấu tròn 40 năm Hòa đàm Paris được ký kết (1973-2013), ông Phương, cựu thành viên của Mặt trận Dân tộc nói trên cho hay Mặt trận và phe Cộng sản Bắc Việt có 'thực sự' tính đến một 'kịch bản hòa giải' thông qua việc sử dụng một lực lượng trung lập được gọi là 'lực lượng thứ ba.' Tuy nhiên ông nói do có những thay đổi về tương quan lực lượng, chiến cuộc giữa hai phe Bắc và Nam Việt Nam, và thay đổi đường lối chính trị từ Hà Nội, mà kịch bản này đã thay đổi. Về các nhân vật tham gia đàm phán thuộc phe cộng sản và đồng minh ở miền Nam tại Hòa đàm Paris 1973, ông đánh giá vai trò của ông Lê Đức Thọ là "quyết định" và "tài giỏi, xoay xở," trong khi vai trò của bà Nguyễn Thị Bình chỉ là người đơn thuần "thực hiện một kịch bản" của Hà Nội và bản thân ông Thọ. Cựu thành viên Mặt trận DTGPMNVN cũng kể lại chi tiết về bữa tiệc do ông Nguyễn Hữu Thọ, sau này là một trong các Chủ Tịch Quốc Hội Việt Nam sau 30/4/1975, tổ chức để chia tay một số thành viên của "lực lượng thứ ba", cũng như "mặt trận dân tộc giải phóng", cùng liên minh của họ... trong một bối cảnh mà ông gọi là "điểu tận, cung tàn." Ở phần cuối của cuộc trao đổi với Quốc Phương của BBC, nhà nghiên cứu Lữ Phương phân tích ý đồ của Trung Quốc khi không muốn phe cộng sản Bắc Việt "chiến thắng triệt để," cũng như đề cập tới sự kiện Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa như một phần các mặc cả, thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Washington từ lâu trước cuộc Hòa đàm Paris 1973. (Xin lỗi quý vị vì chất lượng tín hiệu của cuộc phỏng vấn qua điện thoại viễn liên không được cao.)	summarize: Trong cuộc trao đổi với BBC Việt ngữ trung tuần tháng 01/2013, nhân đánh dấu tròn 40 năm Hòa đàm Paris được ký kết (1973-2013), ông Phương, cựu thành viên của Mặt trận Dân tộc nói trên cho hay Mặt trận và phe Cộng sản Bắc Việt có 'thực sự' tính đến một 'kịch bản hòa giải' thông qua việc sử dụng một lực lượng trung lập được gọi là 'lực lượng thứ ba.' Tuy nhiên ông nói do có những thay đổi về tương quan lực lượng, chiến cuộc giữa hai phe Bắc và Nam Việt Nam, và thay đổi đường lối chính trị từ Hà Nội, mà kịch bản này đã thay đổi. Về các nhân vật tham gia đàm phán thuộc phe cộng sản và đồng minh ở miền Nam tại Hòa đàm Paris 1973, ông đánh giá vai trò của ông Lê Đức Thọ là "quyết định" và "tài giỏi, xoay xở," trong khi vai trò của bà Nguyễn Thị Bình chỉ là người đơn thuần "thực hiện một kịch bản" của Hà Nội và bản thân ông Thọ. Cựu thành viên Mặt trận DTGPMNVN cũng kể lại chi tiết về bữa tiệc do ông Nguyễn Hữu Thọ, sau này là một trong các Chủ Tịch Quốc Hội Việt Nam sau 30/4/1975, tổ chức để chia tay một số thành viên của "lực lượng thứ ba", cũng như "mặt trận dân tộc giải phóng", cùng liên minh của họ... trong một bối cảnh mà ông gọi là "điểu tận, cung tàn." Ở phần cuối của cuộc trao đổi với Quốc Phương của BBC, nhà nghiên cứu Lữ Phương phân tích ý đồ của Trung Quốc khi không muốn phe cộng sản Bắc Việt "chiến thắng triệt để," cũng như đề cập tới sự kiện Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa như một phần các mặc cả, thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Washington từ lâu trước cuộc Hòa đàm Paris 1973. (Xin lỗi quý vị vì chất lượng tín hiệu của cuộc phỏng vấn qua điện thoại viễn liên không được cao.)	[ 108, 287, 285, 161, 298, 204, 992, 345, 119, 378, 131, 1063, 396, 670, 253, 5189, 5154, 103, 157, 403, 988, 1867, 1757, 147, 1418, 883, 2031, 117, 667, 299, 4342, 9378, 15992, 856, 118, 6600, 924, 164, 182, 104, 1993, 852, 651, 796, 123, 159, 114, 194, 1993, 852, 105, 1006, 607, 262, 360, 131, 107, 13562, 144, 257, 334, 155, 116, 377, 13276, 288, 544, 272, 257, 206, 235, 156, 324, 286, 116, 265, 423, 396, 385, 117, 343, 106, 377, 15222, 423, 259, 6547, 257, 421, 445, 118, 123, 180, 107, 120, 346, 345, 125, 489, 146, 265, 423, 103, 242, 204, 415, 196, 1006, 360, 105, 132, 131, 578, 105, 346, 345, 361, 1195, 122, 245, 148, 337, 1981, 145, 1690, 288, 126, 115, 346, 2954, 1264, 109, 157, 731, 268, 165, 883, 689, 624, 1006, 490, 262, 105, 210, 494, 108, 121, 752, 132, 149, 1418, 883, 2031, 9474, 118, 403, 314, 809, 704, 104, 118, 729, 663, 3570, 106, 189, 7190, 190, 207, 105, 13173, 7221, 2959, 17702, 519, 113, 129, 809, 704, 104, 263, 362, 1074, 644, 163, 106, 111, 652, 2519, 6599, 199, 116, 1690, 288, 207, 104, 337, 710, 105, 288, 481, 118, 3570, 112, 2349, 164, 182, 1993, 852, 1828, 12997, 14074, 2276, 3767, 127, 546, 153, 692, 958, 125, 2281, 3622, 180, 118, 362, 2139, 7483, 187, 126, 106, 116, 113, 109, 483, 7050, 162, 813, 131, 132, 187, 13560, 420, 229, 130, 733, 600, 116, 166, 164, 182, 104, 17675, 423, 259, 459, 646, 127, 128, 189, 13269, 852, 137, 796, 272, 662, 646, 264, 316, 494, 104, 154, 599, 113, 116, 1303, 313, 145, 118, 343, 106, 6590, 1815, 431, 1501, 103, 870, 1385, 294, 108, 978, 380, 608, 104, 204, 992, 345, 119, 162, 1507, 104, 2366, 152, 568, 402, 8689, 1507, 613, 566, 108, 232, 905, 104, 151, 162, 129, 110, 278, 1006, 490, 262, 360, 131, 6271, 779, 2642, 130, 519, 127, 128, 220, 1288, 228, 144, 591, 151, 162, 2158, 961, 678, 1120, 128, 116, 380, 109, 945, 186, 103, 893, 899, 415, 360, 725, 105, 1365, 148, 727, 226, 204, 1418, 883, 2031, 15660, 444, 3432, 1145, 1089, 297, 171, 562, 423, 875, 614, 104, 204, 1102, 255, 235, 726, 909, 2058, 316, 110, 117, 2207, 371, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 571, 568, 402, 113, 1013, 118, 8689, 1507, 1202, 269, 190, 186, 196, 505, 667, 299, 1319, 190, 2031, 6415, 106, 122, 168, 131, 132, 607, 544, 105, 109, 265, 423, 490, 262, 360, 131, 103, 264, 210, 494, 1993, 852, 651, 796, 2029, 662, 2942, 132, 131, 132, 5455, 14945, 12997, 14074, 17598, 12450, 413, 9237, 473, 1319, 190, 1452, 170, 114, 160, 505, 122, 168, 104, 118, 3914, 107, 120, 988, 614, 9237, 473, 1735, 257, 1 ]
160710_vucaophan_pca_china_philippines	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/07/160710_vucaophan_pca_china_philippines	Phán quyết của Tòa trọng tài và hệ lụy	Ngay từ đầu, Trung Quốc đã đứng ngoài vụ kiện của Philippines.	Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc, chứ không phải là ngược lại, theo TS. Vũ Cao Phan. Họ khẳng định Tòa Trọng tài không có quyền phán xử vụ này hoặc nếu cứ lập đàn tố tụng thì mọi kết quả đều vô giá trị. Như một sự nhất quán, ông Bộ trưởng Ngoại giao nước này mới đây gọi vụ kiện là một “trò hề” và yêu cầu “cần chấm dứt ngay”. Một người tiền nhiệm của ông, trong vai trò dẫn dắt một hội thảo còn tuyên bố, “các phán quyết cũng chỉ là một tờ giấy bỏ” mà thôi. Lô-gíc của lập trường này tất phải cho ra một thái độ dửng dưng, hoặc khoanh tay đứng nhìn hoặc bỏ đi chỗ khác chơi. Nhưng không, người ta đã không làm vậy, ít nhất là cho đến gần đây, khi ngày phán quyết đã tới gần và nhiều dấu hiệu cho thấy, phán quyết này sẽ nghiêng về bên thưa kiện. Tận dụng mọi diễn đàn, mọi cơ hội, người ta đề cập đến vụ kiện với tất cả sự phủ định có thể. Cả một chiến dịch được thực hiện để lôi kéo, tập hợp lực lượng khá nhọc công, mệt sức. Thậm chí, một cuộc dàn binh diễn trận thị uy ngay trước giờ G trên một khu vực trọng yếu ở Biển Đông. Vân vân và vân vân… Tất cả những điều đó chứng minh điều ngược lại: Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc. Muốn gây sức ép Tại sao? Khó có thể nhận định, bằng tất cả sự phản ứng quyết liệt của mình, Trung Quốc muốn gây sức ép lên năm vị thẩm phán Tòa Trọng tài. Nhưng dù là nước lớn, Trung Quốc cũng không thể một mình chống đỡ cả thế gian. Và một điều rất quan trọng khác là họ cần trấn an, cần giải thích, cần hướng dẫn dư luận cho cả tỉ thần dân trong nước. Từ cách thức phản ứng của Trung Quốc, nhiều nhà quan sát đã đưa ra dự báo về những kịch bản có thể, một khi có phán quyết chính thức của Tòa Trọng tài. Thái độ và ứng xử của Philippines dưới sự lãnh đạo của tân Tổng thống Rodrigo Duterte 'là có thể hiểu và chấp nhận được', theo tác giả. Tuy nhiên trong vấn đề này, có lẽ nên tìm đến một sự nhìn nhận bình tĩnh. Phản ứng như những ngày qua của Trung Quốc mang tính nhất thời, vì những mục đích cụ thể. Còn phản ứng trước phán quyết của Tòa Trọng tài sẽ mang tính chiến lược, có tác động lâu dài đến vị trí của Trung Quốc và quan hệ quốc tế mà quốc gia này theo đuổi. Một quốc gia tuyên bố trỗi dậy trong hòa bình, một quốc gia đang nổi lên với tất cả sức mạnh của mình, một quốc gia không dấu giếm tham vọng được nhìn nhận như một siêu cường chia sẻ vai trò lãnh đạo thế giới sẽ biết cần phải phản ứng như thế nào để không những không bị chê cười mà vẫn dành đủ đất trống cho cuộc chơi. Tôi không cho rằng Trung Quốc sẽ rút ra khỏi Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển (UNCLOS). Chưa phê chuẩn (như Mỹ) là một việc, còn rút khỏi Công ước lại là một việc hoàn toàn khác. Chưa nói Trung Quốc đã tham gia rất cẩn thận và chi tiết (dường như tiên liệu trước tương lai?) trong quá trình hoàn chỉnh Công ước này. Việc thiết lập một vùng nhận diện phòng không (ADIZ) cũng vậy, chưa đề cập phản ứng quốc tế, mà ngay việc xác định tính pháp lý của phạm vi khu vực nhận diện và quản lý nó cũng không hề là một công việc dễ dàng. Trung Quốc sẽ phải cân nhắc giữa được và mất. Thái độ Philippines Thái độ và ứng xử của Philippines trước ngày phán quyết là có thể hiểu và chấp nhận được. Tổng thống mới của nước này, ông Duterte chọn cách im lặng trước lời kêu gọi của Trung Quốc gạt bỏ vụ kiện để bắt đầu đàm phán giữa hai nước về các tranh chấp ở Biển Đông. Những tuyên bố của Tổng thống cho thấy, ông tỏ ra khá mềm dẻo, chấp nhận đàm phán, nhưng là trên cơ sở những gì mà Philippines nhận được qua phán quyết của Tòa Trọng tài. Cũng là trên cơ sở những gì là di sản của Aquino để lại. Vấn đề Biển Đông không phải là tranh chấp giữa Asean và Trung Quốc, nhưng rõ ràng là một vấn đề liên quan đến an ninh khu vực, một trong ba trụ cột mà ASEAN tuyên bố trong ngày ra mắt Cộng đồng kinh tế của mình (AEC), 22/11/2015. Asean có thể tránh né các tranh chấp chủ quyền nhưng không thể tránh né trước những nguy cơ bất ổn về an ninh khu vực do tranh chấp biển đảo gây ra. Hy vọng Asean sẽ ra được tuyên bố chung về vấn đề này sau phán quyết của Tòa Trọng tài, ít nhất cũng tại cuộc gặp gỡ giữa họ cuối tháng bảy này tại thủ đô Viên Chăn (Lào). Tác giả đặt câu hỏi liệu Trung Quốc tuyên bố vùng nhận diện phòng không ở khu vực Hoàng Sa, mà Trung Quốc cưỡng chiếm từ năm 1974, thì Việt Nam sẽ làm gì? Tôi không bình luận về những gì Việt Nam sẽ nhận được hay không nhận được từ phán quyết của Tòa Trọng tài, đơn giản vì việc này chưa diễn ra. Nhưng trước lời kêu gọi “tha thiết” của Trung Quốc về đàm phán song phương tại sao Việt Nam không kiên quyết nắm lấy và bắt đầu ngay với Hoàng Sa? Việt Nam có đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu đàm phán về quần đảo này. Được hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc tổ chức tập trận ở Hoàng Sa, tờ Hoàn Cầu bình luận: “Họ làm theo thông lệ” thôi. Cũng có thể hiểu tờ báo này muốn ám chỉ từ “chiếu lệ”. Đề cập đến khả năng Trung Quốc có thể lập ADIZ trên Biển Đông, một giáo sư từ Học viện Hành chính công Đại học Quốc gia Singapone cho rằng, khả năng ấy sẽ đến rõ nhất với quần đảo Hoàng Sa vì nơi này không có tranh chấp và nằm dưới quyền kiểm soát thực tế của Trung Quốc nên cả Asean và các nước lớn sẽ không thể có phản ứng gì? Việt Nam nghĩ sao? Bài viết phản ánh văn phong và thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một nhà nghiên cứu chính trị và bang giao quốc tế từ Đại học Bình Dương, Việt Nam.	summarize: Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc, chứ không phải là ngược lại, theo TS. Vũ Cao Phan. Họ khẳng định Tòa Trọng tài không có quyền phán xử vụ này hoặc nếu cứ lập đàn tố tụng thì mọi kết quả đều vô giá trị. Như một sự nhất quán, ông Bộ trưởng Ngoại giao nước này mới đây gọi vụ kiện là một “trò hề” và yêu cầu “cần chấm dứt ngay”. Một người tiền nhiệm của ông, trong vai trò dẫn dắt một hội thảo còn tuyên bố, “các phán quyết cũng chỉ là một tờ giấy bỏ” mà thôi. Lô-gíc của lập trường này tất phải cho ra một thái độ dửng dưng, hoặc khoanh tay đứng nhìn hoặc bỏ đi chỗ khác chơi. Nhưng không, người ta đã không làm vậy, ít nhất là cho đến gần đây, khi ngày phán quyết đã tới gần và nhiều dấu hiệu cho thấy, phán quyết này sẽ nghiêng về bên thưa kiện. Tận dụng mọi diễn đàn, mọi cơ hội, người ta đề cập đến vụ kiện với tất cả sự phủ định có thể. Cả một chiến dịch được thực hiện để lôi kéo, tập hợp lực lượng khá nhọc công, mệt sức. Thậm chí, một cuộc dàn binh diễn trận thị uy ngay trước giờ G trên một khu vực trọng yếu ở Biển Đông. Vân vân và vân vân… Tất cả những điều đó chứng minh điều ngược lại: Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc. Muốn gây sức ép Tại sao? Khó có thể nhận định, bằng tất cả sự phản ứng quyết liệt của mình, Trung Quốc muốn gây sức ép lên năm vị thẩm phán Tòa Trọng tài. Nhưng dù là nước lớn, Trung Quốc cũng không thể một mình chống đỡ cả thế gian. Và một điều rất quan trọng khác là họ cần trấn an, cần giải thích, cần hướng dẫn dư luận cho cả tỉ thần dân trong nước. Từ cách thức phản ứng của Trung Quốc, nhiều nhà quan sát đã đưa ra dự báo về những kịch bản có thể, một khi có phán quyết chính thức của Tòa Trọng tài. Thái độ và ứng xử của Philippines dưới sự lãnh đạo của tân Tổng thống Rodrigo Duterte 'là có thể hiểu và chấp nhận được', theo tác giả. Tuy nhiên trong vấn đề này, có lẽ nên tìm đến một sự nhìn nhận bình tĩnh. Phản ứng như những ngày qua của Trung Quốc mang tính nhất thời, vì những mục đích cụ thể. Còn phản ứng trước phán quyết của Tòa Trọng tài sẽ mang tính chiến lược, có tác động lâu dài đến vị trí của Trung Quốc và quan hệ quốc tế mà quốc gia này theo đuổi. Một quốc gia tuyên bố trỗi dậy trong hòa bình, một quốc gia đang nổi lên với tất cả sức mạnh của mình, một quốc gia không dấu giếm tham vọng được nhìn nhận như một siêu cường chia sẻ vai trò lãnh đạo thế giới sẽ biết cần phải phản ứng như thế nào để không những không bị chê cười mà vẫn dành đủ đất trống cho cuộc chơi. Tôi không cho rằng Trung Quốc sẽ rút ra khỏi Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển (UNCLOS). Chưa phê chuẩn (như Mỹ) là một việc, còn rút khỏi Công ước lại là một việc hoàn toàn khác. Chưa nói Trung Quốc đã tham gia rất cẩn thận và chi tiết (dường như tiên liệu trước tương lai?) trong quá trình hoàn chỉnh Công ước này. Việc thiết lập một vùng nhận diện phòng không (ADIZ) cũng vậy, chưa đề cập phản ứng quốc tế, mà ngay việc xác định tính pháp lý của phạm vi khu vực nhận diện và quản lý nó cũng không hề là một công việc dễ dàng. Trung Quốc sẽ phải cân nhắc giữa được và mất. Thái độ Philippines Thái độ và ứng xử của Philippines trước ngày phán quyết là có thể hiểu và chấp nhận được. Tổng thống mới của nước này, ông Duterte chọn cách im lặng trước lời kêu gọi của Trung Quốc gạt bỏ vụ kiện để bắt đầu đàm phán giữa hai nước về các tranh chấp ở Biển Đông. Những tuyên bố của Tổng thống cho thấy, ông tỏ ra khá mềm dẻo, chấp nhận đàm phán, nhưng là trên cơ sở những gì mà Philippines nhận được qua phán quyết của Tòa Trọng tài. Cũng là trên cơ sở những gì là di sản của Aquino để lại. Vấn đề Biển Đông không phải là tranh chấp giữa Asean và Trung Quốc, nhưng rõ ràng là một vấn đề liên quan đến an ninh khu vực, một trong ba trụ cột mà ASEAN tuyên bố trong ngày ra mắt Cộng đồng kinh tế của mình (AEC), 22/11/2015. Asean có thể tránh né các tranh chấp chủ quyền nhưng không thể tránh né trước những nguy cơ bất ổn về an ninh khu vực do tranh chấp biển đảo gây ra. Hy vọng Asean sẽ ra được tuyên bố chung về vấn đề này sau phán quyết của Tòa Trọng tài, ít nhất cũng tại cuộc gặp gỡ giữa họ cuối tháng bảy này tại thủ đô Viên Chăn (Lào). Tác giả đặt câu hỏi liệu Trung Quốc tuyên bố vùng nhận diện phòng không ở khu vực Hoàng Sa, mà Trung Quốc cưỡng chiếm từ năm 1974, thì Việt Nam sẽ làm gì? Tôi không bình luận về những gì Việt Nam sẽ nhận được hay không nhận được từ phán quyết của Tòa Trọng tài, đơn giản vì việc này chưa diễn ra. Nhưng trước lời kêu gọi “tha thiết” của Trung Quốc về đàm phán song phương tại sao Việt Nam không kiên quyết nắm lấy và bắt đầu ngay với Hoàng Sa? Việt Nam có đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu đàm phán về quần đảo này. Được hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc tổ chức tập trận ở Hoàng Sa, tờ Hoàn Cầu bình luận: “Họ làm theo thông lệ” thôi. Cũng có thể hiểu tờ báo này muốn ám chỉ từ “chiếu lệ”. Đề cập đến khả năng Trung Quốc có thể lập ADIZ trên Biển Đông, một giáo sư từ Học viện Hành chính công Đại học Quốc gia Singapone cho rằng, khả năng ấy sẽ đến rõ nhất với quần đảo Hoàng Sa vì nơi này không có tranh chấp và nằm dưới quyền kiểm soát thực tế của Trung Quốc nên cả Asean và các nước lớn sẽ không thể có phản ứng gì? Việt Nam nghĩ sao? Bài viết phản ánh văn phong và thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một nhà nghiên cứu chính trị và bang giao quốc tế từ Đại học Bình Dương, Việt Nam.	[ 108, 287, 285, 161, 151, 162, 215, 146, 315, 155, 472, 277, 127, 128, 689, 302, 104, 1200, 1152, 326, 560, 1319, 198, 103, 739, 110, 139, 106, 1240, 1398, 181, 3899, 1016, 1863, 1547, 112, 719, 1202, 269, 190, 1200, 1152, 326, 110, 107, 168, 689, 528, 197, 126, 451, 323, 532, 385, 685, 712, 2401, 143, 389, 299, 416, 413, 616, 314, 1543, 1260, 116, 144, 202, 8991, 118, 429, 395, 836, 384, 142, 126, 239, 248, 343, 197, 591, 106, 116, 401, 20433, 1329, 561, 105, 436, 352, 16007, 1550, 1463, 531, 863, 430, 111, 379, 517, 104, 118, 103, 113, 809, 704, 458, 2795, 116, 213, 843, 177, 480, 3437, 7623, 689, 302, 127, 163, 106, 116, 940, 1336, 306, 561, 145, 1164, 7763, 686, 269, 4101, 376, 104, 385, 271, 126, 525, 139, 114, 124, 116, 869, 359, 17640, 6042, 103, 451, 108, 12033, 600, 715, 485, 451, 306, 184, 1104, 211, 6895, 311, 110, 103, 111, 169, 115, 110, 140, 934, 500, 202, 106, 114, 155, 386, 1009, 129, 191, 689, 302, 115, 228, 386, 105, 158, 988, 614, 114, 203, 103, 689, 302, 126, 134, 3836, 125, 367, 2466, 5760, 20100, 286, 389, 407, 685, 103, 389, 225, 1389, 111, 169, 220, 1288, 155, 197, 591, 119, 525, 186, 144, 256, 190, 107, 136, 112, 1744, 116, 242, 414, 117, 223, 199, 130, 2657, 930, 103, 495, 279, 265, 423, 896, 7084, 135, 103, 3296, 543, 112, 3270, 2477, 116, 204, 2487, 1043, 407, 852, 461, 108, 1593, 531, 226, 339, 2107, 159, 116, 322, 442, 308, 675, 108, 121, 784, 1865, 2395, 4499, 105, 4499, 4499, 599, 1567, 186, 120, 179, 150, 463, 494, 179, 1240, 153, 161, 151, 162, 215, 146, 315, 155, 472, 277, 127, 128, 689, 302, 104, 1200, 1152, 326, 560, 1319, 3697, 3611, 383, 543, 1431, 919, 1608, 4495, 107, 136, 238, 2376, 281, 525, 186, 144, 391, 475, 302, 1793, 104, 1081, 151, 162, 278, 383, 543, 1431, 227, 147, 297, 1208, 689, 1200, 1152, 6309, 311, 428, 106, 142, 1950, 151, 162, 127, 110, 136, 116, 267, 424, 1535, 186, 175, 3514, 619, 116, 179, 215, 146, 308, 211, 106, 154, 260, 1513, 305, 103, 260, 272, 4904, 260, 665, 458, 1136, 410, 114, 186, 1494, 860, 137, 113, 1018, 1069, 173, 329, 391, 475, 104, 151, 890, 158, 152, 146, 338, 115, 251, 124, 382, 188, 125, 120, 1690, 288, 107, 136, 103, 116, 129, 107, 689, 302, 122, 329, 104, 1200, 1152, 6309, 579, 359, 105, 475, 528, 104, 1362, 768, 144, 261, 247, 104, 1702, 408, 234, 8838, 3868, 9179, 107, 136, 524, 105, 577, 238, 117, 1452, 181, 274, 3090, 421, 445, 113, 255, 220, 474, 107, 642, 237, 370, 155, 116, 144, 485, 238, 342, 11122, 3080, 231, 475, 128, 120, 191, 235, 104, 151, 162, 518, 334, 202, 221, 103, 171, 120, 592, 1055, 798, 136, 112, 927, 391, 475, 226, 689, 302, 104, 1200, 1152, 326, 134, 518, 334, 242, 4895, 107, 274, 192, 727, 677, 155, 297, 512, 104, 151, 162, 105, 146, 300, 198, 216, 145, 198, 165, 126, 181, 11580, 430, 198, 165, 480, 399, 3268, 3023, 1870, 113, 544, 2516, 116, 198, 165, 167, 738, 227, 119, 525, 186, 543, 417, 104, 1081, 116, 198, 165, 110, 988, 12289, 268, 584, 117, 485, 238, 128, 116, 1697, 1054, 733, 1198, 809, 704, 261, 247, 175, 249, 134, 217, 260, 139, 391, 475, 128, 175, 224, 130, 110, 120, 110, 133, 2639, 1827, 145, 244, 1031, 620, 282, 2705, 114, 204, 6895, 388, 110, 114, 160, 151, 162, 134, 995, 124, 574, 487, 1126, 560, 1319, 198, 125, 1012, 657, 12896, 112, 2690, 997, 862, 3901, 6935, 106, 116, 156, 103, 177, 995, 574, 487, 1126, 153, 106, 116, 156, 506, 258, 911, 2690, 123, 151, 162, 115, 268, 165, 215, 2645, 2336, 105, 692, 958, 444, 19474, 128, 462, 588, 226, 489, 13704, 371, 113, 310, 277, 506, 1604, 487, 1126, 433, 1068, 583, 385, 116, 501, 238, 681, 438, 110, 19583, 127, 934, 289, 220, 1288, 391, 475, 198, 955, 145, 531, 156, 628, 190, 334, 246, 241, 104, 473, 554, 322, 442, 238, 681, 105, 730, 241, 335, 127, 110, 1329, 106, 116, 135, 156, 790, 5489, 151, 162, 134, 139, 1237, 982, 415, 117, 105, 5814, 579, 359, 1362, 579, 359, 105, 475, 528, 104, 1362, 226, 191, 689, 302, 106, 107, 136, 524, 105, 577, 238, 1378, 408, 234, 239, 104, 142, 474, 118, 3868, 680, 173, 108, 176, 320, 2365, 226, 366, 758, 343, 104, 151, 162, 3700, 306, 197, 591, 130, 290, 178, 883, 689, 415, 196, 142, 125, 109, 250, 577, 108, 121, 784, 1865, 564, 480, 399, 104, 408, 234, 114, 203, 103, 118, 776, 124, 896, 2413, 6790, 103, 577, 238, 883, 6088, 170, 106, 159, 225, 633, 120, 218, 145, 1362, 238, 117, 235, 689, 302, 104, 1200, 1152, 6309, 1185, 269, 106, 159, 225, 633, 120, 218, 106, 791, 262, 104, 8111, 130, 1409, 2131, 220, 784, 510, 110, 139, 106, 250, 577, 415, 2575, 105, 151, 890, 170, 450, 921, 106, 116, 255, 220, 316, 146, 155, 305, 672, 322, 3190, 116, 113, 459, 1266, 3000, 145, 1976, 480, 399, 113, 191, 124, 1086, 607, 210, 236, 216, 104, 267, 4901, 17560, 103, 11789, 10932, 2575, 107, 136, 989, 4132, 109, 250, 577, 185, 168, 170, 110, 136, 989, 4132, 226, 120, 841, 225, 295, 970, 125, 305, 672, 322, 442, 180, 250, 577, 657, 541, 383, 1314, 1642, 584, 2575, 134, 124, 117, 480, 399, 630, 125, 255, 220, 126, 187, 689, 302, 104, 1200, 1152, 4699, 500, 202, 127, 149, 204, 683, 1746, 415, 154, 608, 253, 1856, 126, 149, 331, 709, 4200, 23012, 7859, 3410, 831, 2343, 590, 632, 476, 419, 588, 151, 162, 480, 399, 501, 238, 681, 438, 110, 108, 121, 322, 442, 678, 2712, 145, 151, 162, 2158, 961, 148, 147, 4698, 103, 143, 131, 132, 134, 140, 1376, 388, 110, 342, 410, 125, 120, 218, 131, 132, 134, 238, 117, 194, 110, 238, 117, 148, 689, 302, 104, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1580, 148, 2811, 151, 162, 115, 715, 351, 197, 591, 104, 4447, 1 ]
031031_brazil_hiv	https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2003/10/031031_brazil_hiv	Brazil kêu gọi dân xét nghiệm HIV	Chiến dịch lấy khẩu hiệu là là một phần của chương trình phòng chống HIV/ADIS của Brazil vốn được Liên hiệp quốc khen ngợi là một trong những nơi thành công nhất trên thế giới.	Người ta ước tính hiện có 600.000 người Brazil bị nhiễm HIV nhưng hai phần ba không biết mình đã nhiễm. Điều đó làm gia tăng khả năng lây lan bởi vì người đã nhiễm virút có thể vô tình truyền cho người khác vì không biết. Nay chính phủ tung ra một chiến mới trên toàn quốc để cho người dân được xét nghiệm HIV miễn phí và bảo mật. Chiến dịch được quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông. Đối tượng chính là những người nghĩ rằng họ ít có nguy cơ bị lây nhiễm HIV. Chính phủ Brazil hiện đã trang trải cho các loại thuốc điều trị HIV và gia tăng sức ép buộc các công ty dược phẩm không tăng của những loại thuốc này. Người ta hy vọng chiến dịch mới sẽ khuyến khích được bốn triệu rưởi người đi xét nghiệm HIV một năm.	summarize: Người ta ước tính hiện có 600.000 người Brazil bị nhiễm HIV nhưng hai phần ba không biết mình đã nhiễm. Điều đó làm gia tăng khả năng lây lan bởi vì người đã nhiễm virút có thể vô tình truyền cho người khác vì không biết. Nay chính phủ tung ra một chiến mới trên toàn quốc để cho người dân được xét nghiệm HIV miễn phí và bảo mật. Chiến dịch được quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông. Đối tượng chính là những người nghĩ rằng họ ít có nguy cơ bị lây nhiễm HIV. Chính phủ Brazil hiện đã trang trải cho các loại thuốc điều trị HIV và gia tăng sức ép buộc các công ty dược phẩm không tăng của những loại thuốc này. Người ta hy vọng chiến dịch mới sẽ khuyến khích được bốn triệu rưởi người đi xét nghiệm HIV một năm.	[ 108, 287, 285, 161, 2015, 169, 3498, 334, 493, 107, 12299, 280, 2394, 133, 4135, 4655, 170, 196, 1552, 459, 110, 1060, 267, 115, 4135, 112, 3400, 431, 150, 140, 165, 321, 555, 344, 1603, 1253, 3088, 171, 280, 115, 4135, 17662, 107, 671, 616, 205, 1752, 114, 280, 211, 171, 110, 7324, 2124, 122, 256, 1894, 124, 172, 1076, 1066, 159, 258, 951, 570, 114, 280, 137, 363, 587, 2065, 4655, 6609, 1022, 105, 327, 13500, 4125, 414, 363, 1682, 341, 18015, 9453, 159, 109, 412, 3267, 1752, 206, 112, 5323, 176, 2819, 122, 106, 479, 280, 372, 641, 154, 500, 107, 841, 225, 133, 1603, 4135, 14016, 448, 256, 2394, 493, 115, 509, 1281, 114, 109, 534, 4415, 999, 245, 4655, 105, 165, 321, 2083, 1431, 1170, 109, 135, 457, 13647, 2824, 110, 321, 104, 479, 534, 4415, 433, 2015, 169, 861, 584, 1076, 414, 1066, 134, 4506, 231, 1432, 363, 2729, 1179, 23140, 280, 184, 587, 2065, 4655, 172, 1538, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 4125, 414, 2807, 3032, 1388, 106, 106, 172, 1552, 104, 741, 277, 438, 1664, 4655, 1296, 2522, 3297, 8379, 104, 2394, 2132, 363, 560, 2148, 951, 2354, 5804, 106, 172, 113, 479, 328, 164, 135, 941, 159, 868, 3601, 1 ]
forum-51263401	https://www.bbc.com/vietnamese/forum-51263401	Virus, champagne, Đảng Xanh, dơi, chuột và lời lãnh đạo	Châu Á bước nào năm Canh Tý 2020 với nỗi lo sợ lan ra về con virus Vũ Hán.	Thủ tướng Lý Khắc Cường tới Vũ Hán hôm 27/01 giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh coronavirus Cho đến hôm nay 27/01/2020, các lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc có vẻ đã bình tâm lại, và lên tiếng chứng tỏ với dư luận quốc tế là họ vẫn sống, không vì nghỉ Tết mà quên đi đồng bào và nhân loại. Hôm trước, Chủ tịch Tập Cận Bình nêu cảnh cáo tình hình ở Vũ Hán, Hồ Bắc là "nghiêm trọng". Cuối tuần qua, thủ tướng Lý Khắc Cường chủ trì họp Ban chỉ đạo thuộc Trung ương Đảng (chú ý: ông Lý thường chỉ lo việc Quốc vụ viện, tức chính phủ, nay chỉ đạo cả bên Đảng), để ra lệnh kéo dài kỳ nghỉ Tết tới 02/02, và hạn chế giao thông nội địa ngăn virus lây lan. Virus viêm phổi corona đáng lo ngại tới đâu? Khách Vũ Hán đến Đà Nẵng là "sơ hở và nguy hiểm"? 2019-nCoV: Thị trường và giá dầu 'gặp hạn' vì virus Coronavirus: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Ngay hôm nay, ông Lý Khắc Cường tới Vũ Hán giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh. Chậm phản ứng gây cáo buộc "che đậy" Tuy thế, lãnh đạo Trung Quốc đã mất điểm nghiêm trọng qua việc xử lý, thông báo cho quốc tế rất chậm về dịch coronavirus. Trong thế giới phẳng về thông tin, và sự hiện diện của hàng vạn người nước ngoài ở chính Vũ Hán, chính quyền Trung Quốc đã phạm sai lầm là cứ làm theo cách riêng khi bất ngờ cách ly đô thị 11 triệu dân này mà không thông báo minh bạch các bước xử lý là gì. Chỉ vào các mạng xã hội tiếng Anh ở Anh tôi đã thấy đủ các loại "phóng sự nhân dân": nào là live streaming của một cô người Thổ Nhĩ Kỳ đi khắp các phố, các chợ ghi lại cảnh hoang vắng, lo ngại, nào là video đăng trên báo Hong Kong từ trong một bệnh viện ở Vũ Hán với hàng nghìn người lo âu, chầu chực để được khám nghiệm. Gần đây nhất là lời kêu gọi của một thanh niên Trung Quốc ở Vũ Hán mô tả cặn kẽ tình hình bị cách ly gây lo sợ ra sao. Dư luận quốc tế rất công bằng, nhân chứng là người Anh, người Thổ Nhĩ Kỳ, người Hán, đều được hoan nghênh, miễn là bạn đưa tin trung thực từ Vũ Hán ra cho thế giới bên ngoài. Các báo Anh cũng ngay lập tức đặt câu hỏi, "Vì sao ca mắc coronavirus đầu tiên được báo vào ngày 01/12/2019, mà qua cả kỳ nghỉ cuối năm, sang Tết Trung Hoa, chính quyền chẳng làm gì, thậm chí còn để cho 5 triệu dân Vũ Hán kịp túa đi khắp nơi?" Đây không phải là bát canh dơi 'đặc sản' được nhà hàng nào đó giới thiệu mà là hình từ Bảo tàng 'Các món ăn kinh tởm' (Disgusting Food Museum) khai trương tại Los Angeles cuối năm 2018. Một phần rất đông công chúng Âu Mỹ coi thói quen ăn thú hoang là xấu xa, tàn ác và kinh dị Nghi ngờ về chuyện Đảng Cộng sản Trung Quốc "che đậy" thông tin lan ra nhanh ngang virus. Zeng Yan, anh bạn Trung Quốc ở London giải thích với tôi: "Không phải chính quyền cố ý che giấu, mà cơ chế chính trị Trung Quốc là như thế". "Lãnh đạo tối cao đã đề ra hình ảnh rất đẹp của chế độ rồi thì quan chức Vũ Hán không ai dám báo cáo lên trung ương về thảm họa đến gần," anh giải thích. Đúng là kịch bản 'Tránh tin xấu để nhận tin cực xấu'. Zeng Yan cho hay: "Trung Quốc cấm cả Facebook, Twitter, và lãnh đạo coi mạng xã hội là nguy hiểm, chỉ quen đưa tin qua phương thức cổ điển: truyền hình, họp báo. Trong khi nhà nước lo các khâu đó, mạng Weibo, WeChat đã đầy tin thật, tin đồn, và nhiều nhất là các tư vấn phòng ngừa virus lây lan." Tóm lại là bộ máy Trung Quốc bị động, và còn tiếp tục bị động. Tin đồn thổi rằng con virus này là 'vũ khí sinh học' lọt ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán chưa được quân đội Trung Quốc bác bỏ. Kiểu xử lý khủng hoảng này không chỉ quá trễ, quá lạc hậu, đem lại "điểm xấu" cho Trung Quốc - tin mới nhất là trên mạng Weibo đang có yêu sách đòi thị trưởng Vũ Hán từ chức vì nắm sai con số khẩu trang cần thiết - mà còn gây hại cho hình ảnh nước này và những nước có lối sống tương tự. Các báo lá cải ở Anh tuần qua không đưa tin hân hoan về 'Lunar New Year' mà toàn đăng bài về "thiếu nữ Trung Hoa nhai thịt dơi". Động vật hoang dã cần được bảo tồn như loài này hiện còn sống ở Việt Nam, Lào và Nam TQ Mới hôm qua 26/01, một số báo tiếng Anh có thêm bài "Video kinh tởm cảnh một người đàn ông châu Á ăn tươi nuốt sống chuột bé" (Disgusting video: An Asian man can be seen eating an alive baby mice). Không biết có phải vì làn sóng toàn cầu phê phán thói ăn thịt động vật hoang dã hay không mà chính phủ TQ vừa ra lệnh cấm buôn bán các loài này. Trong khi đó, báo Việt Nam dịp Tết vẫn khen thú vui "săn chuột đồng" ở miền Tây, kèm ảnh trẻ em bóp chết chuột, treo thành chuỗi. Xin nhắc, câu chuyện động vật luôn nhạy cảm, ảnh hưởng đến hình ảnh các nước và người châu Á, cho dù bạn có thể nóng mặt, nói là 'unfair', là "cá nhân tôi không phải như vậy". Nhắc lại hồi 2018, dư luận châu Âu choáng váng về video trên mạng xã hội "sáu thanh niên nam ở Việt Nam giết và ăn dã man một con khỉ thuộc loài động vật quý hiếm". Những người này đã bị xử tù, nhưng dư âm xấu vẫn còn. Từ lâu rồi, giới khoa học chỉ ra việc xâm lấn vào môi trường tự nhiên, đào bới đồi núi, săn bắt động vật, rắn rết, sâu bọ không chỉ tàn phá thiên nhiên, mà còn khiến con người tiếp xúc với nhiều sinh vật hoang, tăng cao nguy cơ nhiễm virus lạ (xem thêm bài). Trong khi giới trẻ khắp nơi biểu tình vì môi trường, vì quyền của động vật và nếp ăn chay ngày càng phổ biến, hình ảnh ăn sống nuốt tươi thú rừng gây phản cảm kinh khủng. Thời nay, vì vấn đề văn hóa tế nhị, Phương Tây không gọi thẳng đó là thói man rợ, mà chỉ dùng các từ như 'disgusting' (kinh tởm, buồn nôn), 'gruesome' (ghê rợn) khi nói về chuyện làm thịt, ăn các món "đặc sản", diễn ra khá nhiều ở châu Á. Dư luận tiến bộ cũng hỏi "Vì sao chính quyền các nước đó vẫn luôn cam kết bảo vệ môi trường, đề cao lối sống văn minh mà cứ để việc như thế xảy ra?" Va chạm hai cách nhìn, hai lối sống Thế giới ngày nay như đang phân biệt ra khá rõ: Lối sống vì môi trường (đôi khi cực đoan) và Lối sống vì phát triển, tiêu dùng, xả thải. Nghị sĩ EU, Ellie Chowns (trái) và Saskia Brichmont cùng là thành viên Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị viện Châu Âu (INTA). Cả hai đều phản đối EU ký hiệp định tự do thương mại với chính phủ Việt Nam. Bà Chowns còn tự nhận là một nhà vận động xã hội (activist). Xét cho cùng, việc ăn thú rừng, săn bắt cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên cũng là một triết lý sống, không chỉ ở châu Á. Nó cho rằng đời là chuỗi trải nghiệm và sống có một lần, cần phải bắn giết, ăn của lạ mới oách. Ăn được con vật sắp tuyệt chủng cũng giống như khoe khoang các "chiến tích" kiểu bắn hổ, sư tử ở châu Phi mà thủ phạm đã bị lên án là một số du lịch thợ săn người Mỹ, người Hoa. Nhưng tư duy ích kỷ này đang ngày càng va chạm với suy nghĩ về Trái Đất, về môi trường sống, về tính chính danh của các đảng phái cầm quyền dựa trên uy tín bảo vệ môi trường, chống Biến đổi Khí hậu, chứ không phải nhờ vào các đường lối trừu tượng nào đó. Bạn là nhà chính trị tốt thì hãy tốt ngay với những người xung quanh, với động thực vật đi đã. Cũng nhân đây tôi thấy cũng cần nhìn lại vụ dân biểu Nghị viện EU, bà Ellie Chowns, trả lại món quà là chai champagne mà Sứ quán Việt Nam ở Brussels tặng. Vụ việc này xét cho cùng cũng là biểu hiện của sự va chạm hai lối nghĩ. Bà dân biểu Chowns cho rằng một số quan chức ngoại giao Việt Nam muốn "mua chuộc" bà trước vụ bỏ phiếu EVFTA. Phía phản bác lại, chủ yếu trên mạng xã hội, coi bà này quá đáng, trái thông lệ cư xử, nhận được quà rồi làm toáng lên, chính trị hóa vấn đề. Cá nhân tôi nghĩ Brussels là điểm tụ họp của lobby quốc tế, chẳng ai đi "mua chuộc" lá phiếu chỉ bằng một chai rượu. Có khi chỉ đơn giản là chuyện gửi quà hàng loạt theo một danh sách có sẵn. Thế nhưng đây là một bài học cho ngoại giao Việt Nam ở thủ đô châu Âu: tặng quà nên tìm hiểu trước xem người nhận là ai. Vào trang cá nhân của Ellie Chowns thì thấy bà dùng mạng xã hội rất nhiều, đi đâu, làm gì cũng chạy live streaming trên Twitter luôn. Ngay đầu trang của mình, Ellie Chowns nhận là 'Người mẹ, nhà vận động, người lạc quan': "Green Party MEP for the West Midlands, & Herefordshire Councillor. Mum, activist, optimist!" Đây không phải là điều lạ. Ranh giới giữa chính trị gia và giới vận động (activist) ngày nay không còn rõ rệt như xưa. Rất nhiều dân biểu, bộ trưởng ở Phương Tây "ăn ngủ trên Twitter" và dùng kênh này để đối thoại với công chúng, để đả phá đối thủ... Nếu đã biết bà Ellie Chowns 'active' trên Twitter như vậy mà vẫn tiếp xúc với bà ấy bằng kiểu giao thiệp ngoại giao truyền thống thì khó tránh khỏi sự cố 'champagnegate'. Ký kết EVFTA: Ba nghị sĩ EU chỉ trích VN Quốc tế hỏi về nhân quyền, tự do báo chí cho VN ra sao? VN dạy nhân quyền từ mẫu giáo đến đại học Vì đâu không khí Hà Nội ngày càng độc hại? Sau vụ việc này cũng không chưa thấy ai ở Việt Nam lên Twitter "đáp lời" bà dân biểu EU. Twitter chưa phổ biến ở Việt Nam - vì hạn chế số từ nên không hợp với người nói lắm? - nhưng không vì thế mà coi nhẹ nó. Lãnh đạo Trung Quốc né tránh Twitter nên liên tục bị động trước một ông Trump cao niên, mất ngủ về sáng, bắn tweet liên tiếp. Ngay cả vụ coronavirus ông ta cũng ghi điểm thay cho Tập Cận Bình qua câu khen ông Tập "hạn chế virus lây lan", trên Twitter. Dư luận chỉ đọc được lời Trump mà chẳng thấy Tập Cận Bình ở đâu, ông ta có suy nghĩ gì, cảm xúc gì không khi cả thế giới loạn vì virus? Bà Ellie Chowns 'đột nhiên nổi tiếng ở Việt Nam' chỉ còn làm dân biểu EU của Anh vài ngày nữa là hết. Anh rút khỏi mọi cơ chế chính trị EU sau tiếng chuông Brexit điểm lặng lẽ nửa đêm thứ Sáu này, giờ Brussels, khi mới 23:00 giờ London. Nhưng bài học từ vụ Việt Nam tặng 'chai rượu' Tết ở Brussels không hẳn đã mất tính thời sự. Cần tư duy mới về môi trường, và cần rất nhanh Đó là vì vai trò của Đảng Xanh đang ngày một mạnh, dù một bà Chowns có rời Nghị viện EU. Tại Đức, nước hùng mạnh nhất EU, Đảng Xanh giành 27% phiếu cử tri năm qua, trên cả đảng cầm quyền CDU của Angela Merkel, bỏ xa đảng cánh tả SPD và gấp đôi số phiếu của đảng cực hữu AfD. Ở châu Âu nay người ta coi cách mạng cộng sản là chuyện đã quá xa từ cả 100 năm trước (1917-19), cách mạng XHCN cũng đã thôi ba thập niên rồi (1989), nhưng như Emma Graham-Harrison viết trên The Guardian, cuộc Cách mạng Xanh đang diễn ra, như sóng ngầm. Biểu tình chống khai thác dầu khí trước trụ sở ENI ở Rome, Ý đầu 2019. Giới trẻ châu Âu nay đang bước vào một phong trào vì môi trường rất mạnh. Trong Nghị viện EU, sức mạnh của Đảng Xanh đến từ chỗ họ là đảng duy nhất có tiếng nói thống nhất 100% ở mọi quốc gia thành viên. Có thể nói Đảng Xanh là một trên toàn châu Âu, và các Đảng Xanh ở Đức, Anh, Pháp, Thuỵ Điển, Hà Lan...chỉ là phân bộ của họ. Nhiều ý tưởng của 'Greens' bị cho là không tưởng, là phi thực tế, hoặc chưa đến lúc, nhưng chắc chắn là họ hiện đóng vai trò "chìa khóa quyền lực" trong EU (Greens are kingmakers in the decision process - theo Centre for European Reform). Với dư luận, đảng Xanh lướt trên làn sóng chống Biến đổi Khí hậu, chống rác thải, chống năng lượng bẩn - toàn những điều thiết thân với mọi con người thời này. Bởi vậy, nhận được món quà EVFTA, chính phủ Việt Nam chắc chắn không thể bỏ qua ý kiến của các dân biểu Đảng Xanh trong quá trình áp dụng, thực thi hiệp định thương mại. Ngoài chuyện các tiêu chuẩn EU về thực phẩm, năng lượng, môi trường đất, biển...đều cao, chúng còn được sự ủng hộ của rất đông dư luận Việt Nam đang ngày càng ý thức về môi trường sống đáng có của họ. Thành tích phát triển kinh tế của Việt Nam quả là ngoạn mục, nhưng nước này đã đến lúc cần một tầm cao mới. Liên hiệp châu Âu nhiệm kỳ này tự hào về viễn kiến rằng kinh tế tốt là kinh tế phục vụ dân tốt, thân thiện với môi trường . EU đặt ra chức 'Cao ủy vì một nền kinh tế tốt cho nhân dân' (An Economy that Works for People), hiện do Valdis Dombrovskis (Latvia) nắm giữ. 'Cao ủy vì một thỏa thuận Xanh cho châu Âu' (European Green Deal) được trao cho phó chủ tịch Ủy ban EU, Frans Timmermans (Hà Lan). Cao ủy 'Môi trường và Các Đại dương' (Environment and Oceans), hiện về tay Virginijus Sinkevicius (Lithuania). Cuộc chơi với EU này rất mới, trải dài nhiều năm, trải rộng trên không gian từ Brussels tới Hà Nội, và trên cả mạng xã hội. Cùng bài học ở trên, nhân Năm mới Canh Tý, tôi rất hy vọng các nhà ngoại giao, các nhóm hoạch định chính sách, và cả cấp lãnh đạo cao cấp nhất ở Việt Nam thực sự đổi mới tư duy, nhất là tư duy môi trường. Ví dụ hiểu EU nghĩ gì thì vận động cho Biển Đông sẽ dễ, bởi họ không dính vào tranh chấp lãnh thổ nhưng tin rằng xây đảo nhân tạo là tàn phá môi trường biển. Song hành với tư duy mới đó, quan chức Việt Nam cần hiện đại hóa nhanh chóng ứng xử truyền thông, đi trước Trung Quốc thì càng hay. Lên mạng Facebook đã là nỗ lực tốt, lên Twitter, để theo (follow) các nhân vật hàng đầu ở Phương Tây, xem họ nói gì, viết gì rồi chia sẻ nhanh chóng ý kiến cá nhân, kể cả phản bác lại, sẽ tốt hơn là im. Ít ai đòi lãnh đạo Việt Nam phải chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của hàng triệu dân và hàng trăm nghìn quan chức dưới quyền. Nhưng phản ứng kịp thời của họ trước dư luận, sự can đảm dám nêu ý kiến cá nhân (personal), bớt quan cách, trịnh trọng sẽ chỉ tăng tính thuyết phục của thông điệp trong thời đại Xanh và Nhanh. Và nếu thân, tâm, ý đều vì cuộc sống của mọi người, vì môi trường thiên nhiên sạch đẹp thì điều tốt chung sẽ đến với tất cả mà chẳng cần nói quá nhiều. Tình hình lây lan của coronavirus từ Vũ Hán Xem thêm: Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới 'VN chưa quyết liệt chống buôn lậu động vật' Việt Nam tổ chức hội nghị động vật hoang dã	summarize: Thủ tướng Lý Khắc Cường tới Vũ Hán hôm 27/01 giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh coronavirus Cho đến hôm nay 27/01/2020, các lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc có vẻ đã bình tâm lại, và lên tiếng chứng tỏ với dư luận quốc tế là họ vẫn sống, không vì nghỉ Tết mà quên đi đồng bào và nhân loại. Hôm trước, Chủ tịch Tập Cận Bình nêu cảnh cáo tình hình ở Vũ Hán, Hồ Bắc là "nghiêm trọng". Cuối tuần qua, thủ tướng Lý Khắc Cường chủ trì họp Ban chỉ đạo thuộc Trung ương Đảng (chú ý: ông Lý thường chỉ lo việc Quốc vụ viện, tức chính phủ, nay chỉ đạo cả bên Đảng), để ra lệnh kéo dài kỳ nghỉ Tết tới 02/02, và hạn chế giao thông nội địa ngăn virus lây lan. Virus viêm phổi corona đáng lo ngại tới đâu? Khách Vũ Hán đến Đà Nẵng là "sơ hở và nguy hiểm"? 2019-nCoV: Thị trường và giá dầu 'gặp hạn' vì virus Coronavirus: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Ngay hôm nay, ông Lý Khắc Cường tới Vũ Hán giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh. Chậm phản ứng gây cáo buộc "che đậy" Tuy thế, lãnh đạo Trung Quốc đã mất điểm nghiêm trọng qua việc xử lý, thông báo cho quốc tế rất chậm về dịch coronavirus. Trong thế giới phẳng về thông tin, và sự hiện diện của hàng vạn người nước ngoài ở chính Vũ Hán, chính quyền Trung Quốc đã phạm sai lầm là cứ làm theo cách riêng khi bất ngờ cách ly đô thị 11 triệu dân này mà không thông báo minh bạch các bước xử lý là gì. Chỉ vào các mạng xã hội tiếng Anh ở Anh tôi đã thấy đủ các loại "phóng sự nhân dân": nào là live streaming của một cô người Thổ Nhĩ Kỳ đi khắp các phố, các chợ ghi lại cảnh hoang vắng, lo ngại, nào là video đăng trên báo Hong Kong từ trong một bệnh viện ở Vũ Hán với hàng nghìn người lo âu, chầu chực để được khám nghiệm. Gần đây nhất là lời kêu gọi của một thanh niên Trung Quốc ở Vũ Hán mô tả cặn kẽ tình hình bị cách ly gây lo sợ ra sao. Dư luận quốc tế rất công bằng, nhân chứng là người Anh, người Thổ Nhĩ Kỳ, người Hán, đều được hoan nghênh, miễn là bạn đưa tin trung thực từ Vũ Hán ra cho thế giới bên ngoài. Các báo Anh cũng ngay lập tức đặt câu hỏi, "Vì sao ca mắc coronavirus đầu tiên được báo vào ngày 01/12/2019, mà qua cả kỳ nghỉ cuối năm, sang Tết Trung Hoa, chính quyền chẳng làm gì, thậm chí còn để cho 5 triệu dân Vũ Hán kịp túa đi khắp nơi?" Đây không phải là bát canh dơi 'đặc sản' được nhà hàng nào đó giới thiệu mà là hình từ Bảo tàng 'Các món ăn kinh tởm' (Disgusting Food Museum) khai trương tại Los Angeles cuối năm 2018. Một phần rất đông công chúng Âu Mỹ coi thói quen ăn thú hoang là xấu xa, tàn ác và kinh dị Nghi ngờ về chuyện Đảng Cộng sản Trung Quốc "che đậy" thông tin lan ra nhanh ngang virus. Zeng Yan, anh bạn Trung Quốc ở London giải thích với tôi: "Không phải chính quyền cố ý che giấu, mà cơ chế chính trị Trung Quốc là như thế". "Lãnh đạo tối cao đã đề ra hình ảnh rất đẹp của chế độ rồi thì quan chức Vũ Hán không ai dám báo cáo lên trung ương về thảm họa đến gần," anh giải thích. Đúng là kịch bản 'Tránh tin xấu để nhận tin cực xấu'. Zeng Yan cho hay: "Trung Quốc cấm cả Facebook, Twitter, và lãnh đạo coi mạng xã hội là nguy hiểm, chỉ quen đưa tin qua phương thức cổ điển: truyền hình, họp báo. Trong khi nhà nước lo các khâu đó, mạng Weibo, WeChat đã đầy tin thật, tin đồn, và nhiều nhất là các tư vấn phòng ngừa virus lây lan." Tóm lại là bộ máy Trung Quốc bị động, và còn tiếp tục bị động. Tin đồn thổi rằng con virus này là 'vũ khí sinh học' lọt ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán chưa được quân đội Trung Quốc bác bỏ. Kiểu xử lý khủng hoảng này không chỉ quá trễ, quá lạc hậu, đem lại "điểm xấu" cho Trung Quốc - tin mới nhất là trên mạng Weibo đang có yêu sách đòi thị trưởng Vũ Hán từ chức vì nắm sai con số khẩu trang cần thiết - mà còn gây hại cho hình ảnh nước này và những nước có lối sống tương tự. Các báo lá cải ở Anh tuần qua không đưa tin hân hoan về 'Lunar New Year' mà toàn đăng bài về "thiếu nữ Trung Hoa nhai thịt dơi". Động vật hoang dã cần được bảo tồn như loài này hiện còn sống ở Việt Nam, Lào và Nam TQ Mới hôm qua 26/01, một số báo tiếng Anh có thêm bài "Video kinh tởm cảnh một người đàn ông châu Á ăn tươi nuốt sống chuột bé" (Disgusting video: An Asian man can be seen eating an alive baby mice). Không biết có phải vì làn sóng toàn cầu phê phán thói ăn thịt động vật hoang dã hay không mà chính phủ TQ vừa ra lệnh cấm buôn bán các loài này. Trong khi đó, báo Việt Nam dịp Tết vẫn khen thú vui "săn chuột đồng" ở miền Tây, kèm ảnh trẻ em bóp chết chuột, treo thành chuỗi. Xin nhắc, câu chuyện động vật luôn nhạy cảm, ảnh hưởng đến hình ảnh các nước và người châu Á, cho dù bạn có thể nóng mặt, nói là 'unfair', là "cá nhân tôi không phải như vậy". Nhắc lại hồi 2018, dư luận châu Âu choáng váng về video trên mạng xã hội "sáu thanh niên nam ở Việt Nam giết và ăn dã man một con khỉ thuộc loài động vật quý hiếm". Những người này đã bị xử tù, nhưng dư âm xấu vẫn còn. Từ lâu rồi, giới khoa học chỉ ra việc xâm lấn vào môi trường tự nhiên, đào bới đồi núi, săn bắt động vật, rắn rết, sâu bọ không chỉ tàn phá thiên nhiên, mà còn khiến con người tiếp xúc với nhiều sinh vật hoang, tăng cao nguy cơ nhiễm virus lạ (xem thêm bài). Trong khi giới trẻ khắp nơi biểu tình vì môi trường, vì quyền của động vật và nếp ăn chay ngày càng phổ biến, hình ảnh ăn sống nuốt tươi thú rừng gây phản cảm kinh khủng. Thời nay, vì vấn đề văn hóa tế nhị, Phương Tây không gọi thẳng đó là thói man rợ, mà chỉ dùng các từ như 'disgusting' (kinh tởm, buồn nôn), 'gruesome' (ghê rợn) khi nói về chuyện làm thịt, ăn các món "đặc sản", diễn ra khá nhiều ở châu Á. Dư luận tiến bộ cũng hỏi "Vì sao chính quyền các nước đó vẫn luôn cam kết bảo vệ môi trường, đề cao lối sống văn minh mà cứ để việc như thế xảy ra?" Va chạm hai cách nhìn, hai lối sống Thế giới ngày nay như đang phân biệt ra khá rõ: Lối sống vì môi trường (đôi khi cực đoan) và Lối sống vì phát triển, tiêu dùng, xả thải. Nghị sĩ EU, Ellie Chowns (trái) và Saskia Brichmont cùng là thành viên Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị viện Châu Âu (INTA). Cả hai đều phản đối EU ký hiệp định tự do thương mại với chính phủ Việt Nam. Bà Chowns còn tự nhận là một nhà vận động xã hội (activist). Xét cho cùng, việc ăn thú rừng, săn bắt cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên cũng là một triết lý sống, không chỉ ở châu Á. Nó cho rằng đời là chuỗi trải nghiệm và sống có một lần, cần phải bắn giết, ăn của lạ mới oách. Ăn được con vật sắp tuyệt chủng cũng giống như khoe khoang các "chiến tích" kiểu bắn hổ, sư tử ở châu Phi mà thủ phạm đã bị lên án là một số du lịch thợ săn người Mỹ, người Hoa. Nhưng tư duy ích kỷ này đang ngày càng va chạm với suy nghĩ về Trái Đất, về môi trường sống, về tính chính danh của các đảng phái cầm quyền dựa trên uy tín bảo vệ môi trường, chống Biến đổi Khí hậu, chứ không phải nhờ vào các đường lối trừu tượng nào đó. Bạn là nhà chính trị tốt thì hãy tốt ngay với những người xung quanh, với động thực vật đi đã. Cũng nhân đây tôi thấy cũng cần nhìn lại vụ dân biểu Nghị viện EU, bà Ellie Chowns, trả lại món quà là chai champagne mà Sứ quán Việt Nam ở Brussels tặng. Vụ việc này xét cho cùng cũng là biểu hiện của sự va chạm hai lối nghĩ. Bà dân biểu Chowns cho rằng một số quan chức ngoại giao Việt Nam muốn "mua chuộc" bà trước vụ bỏ phiếu EVFTA. Phía phản bác lại, chủ yếu trên mạng xã hội, coi bà này quá đáng, trái thông lệ cư xử, nhận được quà rồi làm toáng lên, chính trị hóa vấn đề. Cá nhân tôi nghĩ Brussels là điểm tụ họp của lobby quốc tế, chẳng ai đi "mua chuộc" lá phiếu chỉ bằng một chai rượu. Có khi chỉ đơn giản là chuyện gửi quà hàng loạt theo một danh sách có sẵn. Thế nhưng đây là một bài học cho ngoại giao Việt Nam ở thủ đô châu Âu: tặng quà nên tìm hiểu trước xem người nhận là ai. Vào trang cá nhân của Ellie Chowns thì thấy bà dùng mạng xã hội rất nhiều, đi đâu, làm gì cũng chạy live streaming trên Twitter luôn. Ngay đầu trang của mình, Ellie Chowns nhận là 'Người mẹ, nhà vận động, người lạc quan': "Green Party MEP for the West Midlands, & Herefordshire Councillor. Mum, activist, optimist!" Đây không phải là điều lạ. Ranh giới giữa chính trị gia và giới vận động (activist) ngày nay không còn rõ rệt như xưa. Rất nhiều dân biểu, bộ trưởng ở Phương Tây "ăn ngủ trên Twitter" và dùng kênh này để đối thoại với công chúng, để đả phá đối thủ... Nếu đã biết bà Ellie Chowns 'active' trên Twitter như vậy mà vẫn tiếp xúc với bà ấy bằng kiểu giao thiệp ngoại giao truyền thống thì khó tránh khỏi sự cố 'champagnegate'. Ký kết EVFTA: Ba nghị sĩ EU chỉ trích VN Quốc tế hỏi về nhân quyền, tự do báo chí cho VN ra sao? VN dạy nhân quyền từ mẫu giáo đến đại học Vì đâu không khí Hà Nội ngày càng độc hại? Sau vụ việc này cũng không chưa thấy ai ở Việt Nam lên Twitter "đáp lời" bà dân biểu EU. Twitter chưa phổ biến ở Việt Nam - vì hạn chế số từ nên không hợp với người nói lắm? - nhưng không vì thế mà coi nhẹ nó. Lãnh đạo Trung Quốc né tránh Twitter nên liên tục bị động trước một ông Trump cao niên, mất ngủ về sáng, bắn tweet liên tiếp. Ngay cả vụ coronavirus ông ta cũng ghi điểm thay cho Tập Cận Bình qua câu khen ông Tập "hạn chế virus lây lan", trên Twitter. Dư luận chỉ đọc được lời Trump mà chẳng thấy Tập Cận Bình ở đâu, ông ta có suy nghĩ gì, cảm xúc gì không khi cả thế giới loạn vì virus? Bà Ellie Chowns 'đột nhiên nổi tiếng ở Việt Nam' chỉ còn làm dân biểu EU của Anh vài ngày nữa là hết. Anh rút khỏi mọi cơ chế chính trị EU sau tiếng chuông Brexit điểm lặng lẽ nửa đêm thứ Sáu này, giờ Brussels, khi mới 23:00 giờ London. Nhưng bài học từ vụ Việt Nam tặng 'chai rượu' Tết ở Brussels không hẳn đã mất tính thời sự. Cần tư duy mới về môi trường, và cần rất nhanh Đó là vì vai trò của Đảng Xanh đang ngày một mạnh, dù một bà Chowns có rời Nghị viện EU. Tại Đức, nước hùng mạnh nhất EU, Đảng Xanh giành 27% phiếu cử tri năm qua, trên cả đảng cầm quyền CDU của Angela Merkel, bỏ xa đảng cánh tả SPD và gấp đôi số phiếu của đảng cực hữu AfD. Ở châu Âu nay người ta coi cách mạng cộng sản là chuyện đã quá xa từ cả 100 năm trước (1917-19), cách mạng XHCN cũng đã thôi ba thập niên rồi (1989), nhưng như Emma Graham-Harrison viết trên The Guardian, cuộc Cách mạng Xanh đang diễn ra, như sóng ngầm. Biểu tình chống khai thác dầu khí trước trụ sở ENI ở Rome, Ý đầu 2019. Giới trẻ châu Âu nay đang bước vào một phong trào vì môi trường rất mạnh. Trong Nghị viện EU, sức mạnh của Đảng Xanh đến từ chỗ họ là đảng duy nhất có tiếng nói thống nhất 100% ở mọi quốc gia thành viên. Có thể nói Đảng Xanh là một trên toàn châu Âu, và các Đảng Xanh ở Đức, Anh, Pháp, Thuỵ Điển, Hà Lan...chỉ là phân bộ của họ. Nhiều ý tưởng của 'Greens' bị cho là không tưởng, là phi thực tế, hoặc chưa đến lúc, nhưng chắc chắn là họ hiện đóng vai trò "chìa khóa quyền lực" trong EU (Greens are kingmakers in the decision process - theo Centre for European Reform). Với dư luận, đảng Xanh lướt trên làn sóng chống Biến đổi Khí hậu, chống rác thải, chống năng lượng bẩn - toàn những điều thiết thân với mọi con người thời này. Bởi vậy, nhận được món quà EVFTA, chính phủ Việt Nam chắc chắn không thể bỏ qua ý kiến của các dân biểu Đảng Xanh trong quá trình áp dụng, thực thi hiệp định thương mại. Ngoài chuyện các tiêu chuẩn EU về thực phẩm, năng lượng, môi trường đất, biển...đều cao, chúng còn được sự ủng hộ của rất đông dư luận Việt Nam đang ngày càng ý thức về môi trường sống đáng có của họ. Thành tích phát triển kinh tế của Việt Nam quả là ngoạn mục, nhưng nước này đã đến lúc cần một tầm cao mới. Liên hiệp châu Âu nhiệm kỳ này tự hào về viễn kiến rằng kinh tế tốt là kinh tế phục vụ dân tốt, thân thiện với môi trường . EU đặt ra chức 'Cao ủy vì một nền kinh tế tốt cho nhân dân' (An Economy that Works for People), hiện do Valdis Dombrovskis (Latvia) nắm giữ. 'Cao ủy vì một thỏa thuận Xanh cho châu Âu' (European Green Deal) được trao cho phó chủ tịch Ủy ban EU, Frans Timmermans (Hà Lan). Cao ủy 'Môi trường và Các Đại dương' (Environment and Oceans), hiện về tay Virginijus Sinkevicius (Lithuania). Cuộc chơi với EU này rất mới, trải dài nhiều năm, trải rộng trên không gian từ Brussels tới Hà Nội, và trên cả mạng xã hội. Cùng bài học ở trên, nhân Năm mới Canh Tý, tôi rất hy vọng các nhà ngoại giao, các nhóm hoạch định chính sách, và cả cấp lãnh đạo cao cấp nhất ở Việt Nam thực sự đổi mới tư duy, nhất là tư duy môi trường. Ví dụ hiểu EU nghĩ gì thì vận động cho Biển Đông sẽ dễ, bởi họ không dính vào tranh chấp lãnh thổ nhưng tin rằng xây đảo nhân tạo là tàn phá môi trường biển. Song hành với tư duy mới đó, quan chức Việt Nam cần hiện đại hóa nhanh chóng ứng xử truyền thông, đi trước Trung Quốc thì càng hay. Lên mạng Facebook đã là nỗ lực tốt, lên Twitter, để theo (follow) các nhân vật hàng đầu ở Phương Tây, xem họ nói gì, viết gì rồi chia sẻ nhanh chóng ý kiến cá nhân, kể cả phản bác lại, sẽ tốt hơn là im. Ít ai đòi lãnh đạo Việt Nam phải chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của hàng triệu dân và hàng trăm nghìn quan chức dưới quyền. Nhưng phản ứng kịp thời của họ trước dư luận, sự can đảm dám nêu ý kiến cá nhân (personal), bớt quan cách, trịnh trọng sẽ chỉ tăng tính thuyết phục của thông điệp trong thời đại Xanh và Nhanh. Và nếu thân, tâm, ý đều vì cuộc sống của mọi người, vì môi trường thiên nhiên sạch đẹp thì điều tốt chung sẽ đến với tất cả mà chẳng cần nói quá nhiều. Tình hình lây lan của coronavirus từ Vũ Hán Xem thêm: Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới 'VN chưa quyết liệt chống buôn lậu động vật' Việt Nam tổ chức hội nghị động vật hoang dã	[ 108, 287, 285, 161, 596, 477, 1087, 3222, 3304, 228, 1016, 2520, 325, 24725, 850, 338, 358, 556, 1515, 1344, 130, 195, 1004, 119, 201, 1428, 840, 977, 1515, 11415, 1291, 155, 325, 275, 24725, 6428, 109, 261, 247, 291, 202, 104, 151, 162, 107, 895, 115, 342, 315, 1398, 105, 227, 354, 463, 776, 119, 1136, 967, 198, 216, 106, 154, 244, 2883, 110, 171, 1207, 2261, 145, 1729, 184, 210, 1347, 105, 157, 5341, 1131, 1466, 483, 492, 2088, 3089, 644, 917, 313, 341, 205, 240, 108, 121, 1016, 6293, 873, 360, 106, 11419, 308, 340, 2218, 176, 670, 1244, 331, 477, 1087, 3222, 3304, 185, 996, 720, 806, 163, 247, 1182, 151, 929, 348, 444, 1935, 5848, 9668, 118, 1087, 369, 163, 650, 358, 162, 197, 6971, 766, 122, 2591, 275, 163, 247, 186, 367, 348, 856, 130, 124, 1762, 930, 677, 393, 1207, 2261, 228, 28182, 103, 105, 576, 353, 384, 206, 1554, 439, 963, 1084, 1603, 9167, 2926, 4691, 4612, 1693, 549, 650, 755, 228, 2583, 4605, 1016, 2520, 155, 1640, 2257, 106, 5658, 2858, 108, 772, 121, 105, 841, 12541, 347, 24770, 161, 1074, 271, 105, 314, 1118, 377, 18913, 576, 257, 171, 1084, 20601, 161, 903, 918, 622, 192, 731, 1824, 2358, 159, 186, 142, 1580, 325, 801, 118, 1087, 3222, 3304, 228, 1016, 2520, 850, 338, 358, 556, 1515, 1344, 130, 195, 1004, 119, 201, 1428, 840, 977, 8149, 29124, 320, 391, 475, 383, 341, 1170, 189, 5683, 14993, 207, 421, 1672, 261, 247, 151, 162, 115, 552, 318, 849, 308, 235, 358, 528, 2056, 206, 188, 114, 198, 216, 215, 3584, 125, 414, 11415, 112, 298, 175, 249, 5530, 125, 206, 2720, 105, 144, 493, 1359, 104, 201, 3408, 111, 142, 351, 108, 121, 122, 1016, 6293, 122, 168, 151, 162, 115, 473, 714, 1472, 106, 532, 140, 181, 173, 734, 129, 295, 1274, 173, 1272, 709, 461, 1425, 1179, 137, 126, 145, 110, 206, 188, 494, 1943, 109, 920, 528, 241, 106, 1776, 1137, 138, 109, 427, 293, 567, 354, 266, 108, 121, 266, 141, 115, 203, 620, 109, 534, 189, 15797, 144, 157, 6040, 161, 224, 106, 13286, 108, 19388, 2386, 104, 172, 602, 111, 2050, 1925, 336, 184, 1227, 109, 2988, 109, 2272, 848, 153, 313, 1824, 2431, 103, 650, 755, 103, 224, 106, 1696, 687, 159, 188, 847, 1028, 148, 113, 172, 1515, 1344, 108, 121, 1016, 2520, 119, 201, 1428, 111, 650, 108, 3694, 103, 18646, 16142, 130, 117, 1914, 12805, 2480, 248, 202, 106, 366, 758, 343, 104, 172, 781, 778, 151, 162, 108, 121, 1016, 2520, 787, 1072, 22332, 231, 6160, 205, 240, 133, 173, 1272, 383, 650, 964, 124, 2968, 2694, 967, 198, 216, 215, 135, 281, 103, 157, 463, 106, 111, 1222, 111, 2050, 1925, 1433, 111, 6293, 413, 117, 2074, 2554, 103, 1635, 106, 230, 251, 193, 396, 223, 148, 1016, 2520, 124, 114, 175, 249, 367, 1781, 303, 188, 266, 127, 531, 925, 766, 1295, 476, 4285, 189, 2778, 350, 840, 1537, 11415, 178, 462, 117, 188, 138, 191, 5189, 25047, 103, 145, 235, 186, 393, 1207, 608, 1542, 586, 2261, 151, 254, 103, 122, 168, 718, 269, 140, 2043, 2540, 320, 356, 177, 130, 114, 985, 1179, 137, 1016, 2520, 2018, 4816, 409, 184, 1227, 328, 2707, 834, 110, 139, 106, 4293, 2453, 7617, 377, 18358, 9918, 117, 152, 201, 224, 150, 249, 4147, 145, 106, 240, 148, 1294, 2224, 14135, 1246, 446, 236, 6805, 257, 7953, 31386, 16650, 23814, 371, 550, 1525, 149, 3730, 5140, 608, 147, 5583, 885, 380, 215, 823, 135, 174, 785, 200, 703, 2521, 1379, 446, 1441, 1824, 106, 1099, 4164, 1385, 108, 1673, 105, 236, 2500, 3869, 1274, 125, 953, 348, 1284, 262, 151, 162, 189, 5683, 14993, 207, 206, 193, 1253, 124, 838, 1978, 6506, 9913, 515, 9587, 103, 365, 230, 151, 162, 108, 121, 1619, 272, 581, 119, 141, 161, 2341, 139, 122, 168, 601, 108, 232, 1800, 2319, 103, 145, 225, 353, 122, 245, 151, 162, 106, 128, 175, 340, 189, 10094, 247, 935, 291, 115, 220, 124, 240, 349, 215, 1142, 104, 353, 976, 598, 143, 146, 229, 1016, 2520, 110, 375, 1140, 188, 341, 227, 396, 929, 125, 1506, 1473, 155, 386, 519, 365, 272, 2496, 2869, 106, 1690, 288, 377, 9989, 193, 1099, 130, 645, 193, 786, 1099, 1263, 9913, 515, 9587, 114, 6568, 189, 2635, 162, 918, 186, 4426, 6689, 105, 261, 247, 703, 427, 293, 567, 106, 841, 5094, 163, 1379, 251, 193, 235, 412, 329, 874, 2399, 161, 425, 240, 103, 720, 3726, 298, 129, 152, 142, 650, 109, 4800, 397, 427, 5556, 103, 7727, 115, 858, 193, 11297, 193, 1884, 103, 105, 158, 202, 106, 109, 276, 255, 438, 2857, 1084, 1603, 1253, 294, 4173, 320, 153, 106, 816, 452, 151, 162, 133, 5939, 105, 177, 270, 437, 133, 4552, 1740, 1884, 3285, 160, 219, 1084, 126, 106, 377, 19250, 482, 296, 214, 257, 3075, 124, 148, 438, 1738, 2065, 1016, 2520, 289, 117, 252, 1062, 151, 162, 736, 3703, 9054, 528, 241, 757, 1186, 126, 110, 163, 310, 15898, 310, 956, 10596, 979, 153, 15448, 1099, 207, 114, 151, 162, 233, 193, 239, 202, 106, 159, 427, 5556, 167, 107, 436, 333, 808, 461, 395, 1016, 2520, 148, 229, 171, 1148, 714, 219, 166, 910, 509, 260, 583, 233, 145, 177, 383, 799, 114, 240, 349, 142, 126, 105, 120, 142, 107, 1195, 307, 489, 5167, 303, 188, 1176, 655, 108, 121, 266, 670, 235, 110, 251, 193, 108, 8357, 2074, 125, 8226, 431, 9413, 1080, 14370, 257, 145, 258, 687, 392, 125, 189, 6278, 684, 151, 254, 7750, 1764, 7617, 340, 5508, 1424, 1824, 2358, 260, 117, 327, 1025, 128, 1310, 126, 493, 177, 307, 108, 121, 243, 578, 2285, 105, 132, 903, 2392, 325, 235, 25130, 103, 172, 166, 188, 354, 266, 107, 426, 392, 189, 28659, 236, 6805, 313, 172, 111, 685, 118, 511, 844, 446, 2993, 5128, 307, 7613, 1353, 207, 7953, 31386, 1696, 161, 1020, 6141, 3544, 1036, 4601, 12811, 231, 108, 892, 15451, 305, 108, 409, 14827, 459, 1470, 364, 108, 320, 7063, 831, 724, 217, 107, 139, 171, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1151, 844, 920, 224, 147, 8579, 1576, 232, 2854, 119, 1510, 650, 964, 1253, 124, 125, 219, 1084, 1016, 8645, 1 ]
world-49658962	https://www.bbc.com/vietnamese/world-49658962	Trung Quốc: Vì sao tôi tự kiểm duyệt chính mình trên mạng?	Nhiều tháng bất ổn ở Hong Kong đã gây lo ngại ở Trung Quốc đại lục, nơi tin tức về các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ đã được sàng lọc cẩn thận trước khi bị phát tán ra mạng xã hội.	Các công ty mạng xã hội ở Trung Quốc cũng thường xóa nội dung được cho là đe dọa đến sự ổn định xã hội hoặc Đảng Cộng sản cầm quyền. Nhà báo kiêm nhà văn có trụ sở tại Bắc Kinh Karoline Kan nói rằng vì mọi người có thể gặp rắc rối với chính quyền bằng cách đăng những từ nhạy cảm, nhưng một số người dùng đã tìm ra những cách sáng tạo để vượt qua kiểm duyệt. Joshua Wong đến Đức nói về nhân quyền Joshua Wong gây ‘ấn tượng đẹp’ cho chính quyền Đức Hong Kong: Người biểu tình chế diễu quốc ca Trung Quốc	summarize: Các công ty mạng xã hội ở Trung Quốc cũng thường xóa nội dung được cho là đe dọa đến sự ổn định xã hội hoặc Đảng Cộng sản cầm quyền. Nhà báo kiêm nhà văn có trụ sở tại Bắc Kinh Karoline Kan nói rằng vì mọi người có thể gặp rắc rối với chính quyền bằng cách đăng những từ nhạy cảm, nhưng một số người dùng đã tìm ra những cách sáng tạo để vượt qua kiểm duyệt. Joshua Wong đến Đức nói về nhân quyền Joshua Wong gây ‘ấn tượng đẹp’ cho chính quyền Đức Hong Kong: Người biểu tình chế diễu quốc ca Trung Quốc	[ 108, 287, 285, 161, 303, 135, 457, 427, 293, 213, 108, 121, 151, 162, 127, 369, 1851, 735, 908, 117, 114, 106, 1011, 1050, 155, 144, 970, 190, 293, 213, 451, 348, 607, 262, 898, 1698, 571, 188, 3507, 320, 152, 355, 107, 1266, 633, 149, 360, 725, 17885, 4720, 10859, 123, 160, 171, 389, 111, 107, 136, 683, 3170, 1658, 119, 122, 168, 281, 173, 687, 120, 148, 2171, 4853, 170, 116, 166, 111, 467, 115, 370, 124, 120, 173, 611, 394, 130, 1064, 235, 594, 9516, 5743, 4543, 155, 663, 123, 125, 157, 168, 5743, 4543, 383, 743, 1633, 706, 1142, 748, 114, 122, 168, 663, 847, 5443, 606, 284, 205, 353, 3828, 198, 840, 151, 162, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1115, 253, 295, 970, 108, 121, 847, 1028, 115, 383, 650, 755, 108, 121, 151, 162, 273, 6992, 328, 193, 766, 125, 109, 204, 284, 205, 535, 523, 137, 185, 115, 117, 1161, 2383, 2645, 2336, 226, 129, 133, 212, 1505, 124, 427, 293, 1637, 1 ]
041201_assemblyhearing	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2004/12/041201_assemblyhearing	Quốc hội Việt Nam chất vấn chính phủ	Mấy ngày qua, trong khuôn khổ kỳ họp Quốc hội Việt Nam, nhiều bộ trưởng chính phủ đã trả lời các chất vấn của các đại biểu Quốc hội.	Các nội dung chất vấn xoay quanh các vấn đề được dư luận quan tâm như tiêu cực trong ngành thủy sản và thương mại, chất lượng giáo dục, nhà máy lọc dầu Dung Quất, vấn đề cước viễn thông... Trên danh nghĩa, đại biểu Quốc hội là người được nhân dân bầu ra, thay mặt nhân dân để giám sát bộ máy nhà nước. Việc thực hiện các phiên chất vấn trong kỳ họp Quốc hội đã được tiến hành từ mấy năm qua. Quý vị nghĩ gì về chất lượng của những phiên chất vấn này? Tác động của chúng đối với vấn đề cải thiện năng lực quản lý của bộ máy công quyền? Quí vị có ý kiến gì về vấn đề này, xin dùng hộp tiện ích kế bên để gửi thư với tiếng Việt có dấu, hoặc về vietnamese@bbc.co.uk ............................................................................................................. Minh Quang, Nha TrangTôi nghĩ các vị đại biểu quốc hội việt nam, nói thi giữ lắm nhưng làm thì chẳng bao nhiêu. Các vị cứ nhìn tinh cảnh của dân nghèo, nhất là sinh viên con nhà nghèo thì rõ, họ phải đi bán máu của bản thân để có tiền ăn học, trong khi giá cả cái gì cũng tăng cả. Các vị cứ tới mấy bệnh viện như: trung tâm truyền máu và huyết học ở đường phạm viết chánh, quận1 hay ngân hàng máu Chợ rẫy và khoa huyết học ở bệnh viện 175 đường nguyễn kiệm, gòvấp, thì có gặp sinh viên không?Thật đau lòng khi chung kiến cảnh ấy, nhất la các vị nào là đại biểu quốc hội. Nguyễn Minh, Hà NộiTôi phải công nhận rằng đất nước chúng ta đã và đang cải tiến nhiều theo chiều hướng tôt đẹp hơn. Nhưng thực sự các đồng chí lãnh đạo và cán bộ làm không hiệu quả. Các đồng chí chỉ nói tốt nhưng thực hiện thì quá tồi. Nói và hứa thì giỏi nhưng kết quả không được thì không làm cho đất nước tiến lên được. Điều đó có nghĩa rằng, đất nước chúng ta còn thiếu thực tế và tính hiệu quả quá nhiều. Tôi là một người dân rất yêu nước, nhưng nhìn lại các việc mà chính phủ, quốc hội, va đảng làm cho người dân thì quá ít, không hiệu quả chút nào. Đời sống ngừời dân vẫn khổ, thế mà cứ nói là hiện tượng xóa đói giảm nghèo giảm. Theo tôi nước ta cần phải giải quyết vấn đề chính sách, đừng để chảy máu chất xám như hiện nay. Các vị lãnh đạo làm không tốt cho về vườn luôn. Tôi được biết là trong hàng ngũ cán bộ hiện nay có rất nhiều người giỏi lại không được trọng dụng, mà những người kém năng lực hơn vẫn được cất nhắc. Một cái khó là nếu các bác chóp bu mà mắc lỗi thì ai giám khẩu đầu chảm bây giờ. Các vị dưới quyền chỉ có biết sau đó là ngậm bồ hòn thôi. Mao Trung, Hà NộiCác bộ trưởng trả lời chất vấn trong kỳ hợp quốc hội cũng giống như "xuân thu nhị kỳ, đến hẹn lại lên" vậy thôi. Nói chung là "một hình thức mị dân". Thực tế cũng có một bộ phận dân chúng trí thức và những người có máu me chính trị thì quan tâm tới, số còn lại không quan tâm và cũng không cần biết, bởi vì đâu rồi thì cũng vào đó thôi. Trả lời chất vấn một cách qua loa, né trách và đỗ trách nhiệm cho người khách hoặc cho là nguyên nhân khách quan, tiếp nữa là hứa hẹn rút kinh nghiệm bản thân và kiểm điểm tập thể. Quỳnh Mai, Hải DươngMột Thể chế chính trị đang trong thời gian xây dựng và hoàn thiện thì không thể tránh được những sai xót và cần được rút kinh nghiệm. Hiện tại tôi thấy Quốc hội Việt Nam hiện nay đang làm và làm rất tốt nhiệm vụ của mình Các phiên chất vấn các vị Bộ trưởng và Thủ tướng đều được công khai trên truyền hình Việt Nam và đài Tiếng nói Việt Nam mọi người dân đều có thể tham gia ý kiến của mình và làm cho Quốc Hội ngày càng gần dân hơn. Quốc hội Việt Nam đang làm hết sức mình cho một Việt Nam phát triển và phồn thịnh, công bằng và dân chủ Đoan Hùng, TP. HCMTheo dõi các buổi chất vấn Quý vị Bộ trưởng, tôi có vài ý kiến như sau: 1) Với Bộ trưởng Thương mại, ông cho rằng ông hoàn toàn không dính liếu đến chuyện tiêu cực trong việc phân bổ quota hàng dệt may. Cử tri chúng tôi cay đắng mà tạm tin như vậy. Làm Bộ trưởng mà cả một tập đoàn tham nhũng do một thứ trưởng cầm đầu hoành hành trong bao nhiêu năm mà Ông Bộ trưởng không biết, thì rõ ràng là ông không có năng lực. Tôi nghĩ ông nên từ chức chứ không nên tự đắc mà phát biểu như vầy: "Huy chương thì tôi từ chối,nhưng khuyết điểm thì tôi xin nhận" 2)Với các Bộ trưởng khác như Bộ Bưu chính Viễn thông, Bộ Giáo dục Đào tạo, Bộ Công nghiệp, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Thủy sản....Bộ trưởng nào cũng nêu ra hàng loạt các nguyên nhân sai phạm, chủ quan có, khách quan có....cuối cùng xin nhận khuyết điểm và rút kinh nghiệm....Cử tri chúng tôi nghĩ rằng Quý vị nên tự xét năng lực của mình để mà tự quyết định một cách sáng suốt, họp lý và dũng cảm là nên từ chức. 3) Với Quý vị Lãnh đạo cao nhất, chúng tôi thiết tha xin Quý vị mạnh dạn cách chức những người không có năng lực và công cử những nhân vật có đạo đức, có tâm huyết, có tài năng vào các chức vụ Bộ trưởng để giúp dân giúp nước. Các Bộ các ngành không phải là nơi những người không có năng lực đến thử việc, để rồi sau một thời gian xin nhận khuyết điểm, và rút kinh nghiệm. Chúng tôi rất chán nghe những điệp khúc đó rồi và rất buồn cho tiền đồ đất nước. Quốc Huy, Việt NamHình thức chất vấn công khai là một tiến bộ trong các kỳ họp Quốc hội gần đây. Tuy nhiên chất lượng thì lại quá thất vọng nếu so với tầm cỡ của một cơ quan quyền lực cao nhất đất nước, hầu hết các đại biểu Quốc hội cũng chỉ là những thành viên trong bộ máy hành pháp của Chính phủ hoặc trong các tổ chức của Đảng cho nên không có câu trả lời cụ thể, rất chung chung, hình thức và có thể gọi là bao biện. Một số vẫn tìm đủ lý do trốn tránh trả lời công khai: không đủ thời gian, cho suy nghĩ thêm, trả lời sau bằng văn bản... Đạo diễn các kỳ họp này là Uỷ ban thường vụ Quốc hội mà cụ thể là chủ tịch Quốc hội thì lại phát ngôn rất cảm tính, thiếu dân chủ và khách quan. Càng nghe các vị hỏi nhau rồi trả lời nhau thì lại càng ngán ngẩm cái tầng lớp lãnh đạo của đất nước, nhiều khi cuộc họp trở thành diễn đàn để cấp dưới nịnh cấp trên, ca ngợi “thành tích” của nhau. Mới được chất vấn lần đầu tiên, tuy không vị đại biểu nào dám hỏi căng với ông thủ tướng nhưng thủ tướng cũng đã tính dọn chỗ trước để đổ trách nhiệm: “Yếu kém có ở bộ máy chính trị nữa chứ không riêng chỉ bộ máy hành chính”, hẳn nhiên hàm ý này nhắc tới yếu kém của Đảng. Nhưng có lẽ nên kết thúc ở đây vì bàn đến lĩnh vực Đảng lại nằm ngoài khả năng của Quốc hội rồi, thực tế Đảng mới là cơ quan quyền lực cao nhất, đụng đến Đảng là vi phạm Hiến pháp ngay! Nguyễn Nam, TP. HCMTrả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Bưu chính - Viễn thông có nói rằng, ông có thiếu sót trong việc chưa phân biệt rõ giữa Công với Tư. Thiết nghĩ rằng, chuyện Công - Tư là bài học vỡ lòng khi ra làm quan của ông cha ta thuở trước. Huống hồ là ngày nay, khi mà xã hội ngày càng văn minh và hiện đại hơn. Với những ông quan đời mới như vậy, cầm quyền lại lâu nữa thì đất nước Việt nam đến bao giờ mới có thể giàu mạnh được. Cũng không thể hiểu được rằng vì sao Quốc hội lại không tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm hoặc bãi nhiệm những ông quan như thế. Cái lý do là do chưa có cơ chế bỏ phiếu tín nhiệm, hoặc số lượng đại biểu đề nghị chưa đủ phần trăm tối thiểu quả là không thuyết phục một chút nào. Là bởi vì nó quá cũ mèm. Đông Quân, Seattle, Hoa KỳTôi thấy Việt Nam ngày càng tiến bộ hơn trong việc thực hiện quy chế dân chủ. Từ đây, những phiên họp cuối năm của Quốc hội trở thành những phiên họp đề ra quyết sách, những gì có ích cho dân, cho nước. Hi vọng tương lai VN sẽ trở thành một nước có nền kinh tế vững mạnh, thể chế vững mạnh để đưa đất nước tiến lên trên đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Căn bản là nhà nước VN đã thực hiện phương châm, quan điểm "Lấy dân làm gốc" rồi. Nguyễn Cường, MontrealChất vấn là điều tốt. Nhưng trong thể chế Việt Nam theo chế độ một đảng, thì đại đa số đại biểu QH là đảng viên. Họ có câu hỏi chất vấn, nhưng vô tình họ bị ràng buộc bởi thẻ đảng nên vấn đề chất vấn không triệt để. Mọi đại biểu đều dưới sự lãnh đạo của Ban bí thư. Do đó các đại biểu phát biểu e dè, không dứt khoát. Nói tóm lại, cuộc đấu tranh để phát triển trong Quốc hội chỉ mang tính chất tạm bợ, vá víu mà thôi. Trần Minh, Việt NamLà một người dân ở một nước nghèo như VN tôi không cần biết người ta chất vấn nhau những gì trong cuộc họp, tôi đòi hỏi tính hiệu quả của chính phủ khi thực thi những chính sách đã đề ra. Tôi không thể chấp nhận những kẻ sử dụng những đặc quyền đặc lợi để mặc cả, mua chuộc lén lút với giới kinh doanh làm hại đến quyền lợi cuả đất nước, sống trên mồ hôi nước mắt của dân đen. Nói một cách khác tôi muốn biết cơ cấu tổ chức vai trò và quyền lực cuả Quốc hội Vn như thế nào?Có đủ sức để buộc tội những người đứng đầu nhà nước về những tội như tham nhũng, hối lộ hay nhận hối lộ? Khi đã kết tội liệu các nhà lập pháp có đủ quyền để bỏ phiếu bất tín nhiệm các chính trị gia hàng đầu vì họ đã không đủ sức tạo sự tin cậy với người dân, không đưa được đất nước thoát ra tệ nạn tham nhũng đã hoành hành đất nước qua nhiều năm tháng? Liệu đã có những biện pháp hữu hiệu đánh những đòn chí mạng vào giới chính khách tham nhũng để rồi bất cứ chính phủ nào lên mà không bài trừ tham nhũng hữu hiệu như đã hứa là phải giải tán nội các ngay và tiến hành bầu cử mới. Không cho phép kéo dài dây dưa bất cứ một tệ nạn nào! Từ Huy, Hoa KỳChúng ta thử nghe Ông Trương Đình Tuyển nói tại Quốc Hội : "Sau khi vụ việc bị phát hiện, tôi đã chuyển công việc của anh Dâu cho các thứ trưởng khác nhưng ai cũng từ chối. Tôi phải trực tiếp phân bổ quota 1 tháng, theo tiêu chí công khai. Các doanh nghiệp không phải đôn đáo chạy ra Hà Nội", (trích VN Express on line) Đúng rồi!! Sau khi vụ tham nhũng về phân phối quota đã bị đổ bể , thì lúc này công tác phân phối quota đâu còn béo bở gì nữa , trăm con mắt trông vào, nay lĩnh công việc này vào thì có khi mang vạ và “đi đổ vỏ”. Từ chối là thượng sách!! Tinh thần các vị thứ truởng này thật là cao và nặng lòng yêu nước!!! Quốc Bảo, Hoa KỳLại là một kỳ họp Quốc hội Việt Nam diễn ra trong một tháng. Tốn tiền nhân dân, mà tôi nghĩ cũng chẳng lợi ích gì, bài hát xưa hát lại mà thôi. Trước hết, tôi nghĩ nên đưa các đại biểu quốc hội đi du lịch đến các nước phát triển Đông Nam Á, có thể EU, và Mỹ. Xong, trở lại kỳ họp là tốt hơn. Như thế hi vọng đại biểu quốc hội sẽ có phần tiến bộ hơn, học hỏi các nước dân chủ và cải cách chính trị. Trên danh nghĩa, đại biểu QH do dân bầu. Tuy vậy, họ là những đảng viên, thì cũng là cùng một đảng, la hét to lên cũng làm buồn thiên hạ thôi, chả có chất lượng chi hết.	summarize: Các nội dung chất vấn xoay quanh các vấn đề được dư luận quan tâm như tiêu cực trong ngành thủy sản và thương mại, chất lượng giáo dục, nhà máy lọc dầu Dung Quất, vấn đề cước viễn thông... Trên danh nghĩa, đại biểu Quốc hội là người được nhân dân bầu ra, thay mặt nhân dân để giám sát bộ máy nhà nước. Việc thực hiện các phiên chất vấn trong kỳ họp Quốc hội đã được tiến hành từ mấy năm qua. Quý vị nghĩ gì về chất lượng của những phiên chất vấn này? Tác động của chúng đối với vấn đề cải thiện năng lực quản lý của bộ máy công quyền? Quí vị có ý kiến gì về vấn đề này, xin dùng hộp tiện ích kế bên để gửi thư với tiếng Việt có dấu, hoặc về vietnamese@bbc.co.uk ............................................................................................................. Minh Quang, Nha TrangTôi nghĩ các vị đại biểu quốc hội việt nam, nói thi giữ lắm nhưng làm thì chẳng bao nhiêu. Các vị cứ nhìn tinh cảnh của dân nghèo, nhất là sinh viên con nhà nghèo thì rõ, họ phải đi bán máu của bản thân để có tiền ăn học, trong khi giá cả cái gì cũng tăng cả. Các vị cứ tới mấy bệnh viện như: trung tâm truyền máu và huyết học ở đường phạm viết chánh, quận1 hay ngân hàng máu Chợ rẫy và khoa huyết học ở bệnh viện 175 đường nguyễn kiệm, gòvấp, thì có gặp sinh viên không?Thật đau lòng khi chung kiến cảnh ấy, nhất la các vị nào là đại biểu quốc hội. Nguyễn Minh, Hà NộiTôi phải công nhận rằng đất nước chúng ta đã và đang cải tiến nhiều theo chiều hướng tôt đẹp hơn. Nhưng thực sự các đồng chí lãnh đạo và cán bộ làm không hiệu quả. Các đồng chí chỉ nói tốt nhưng thực hiện thì quá tồi. Nói và hứa thì giỏi nhưng kết quả không được thì không làm cho đất nước tiến lên được. Điều đó có nghĩa rằng, đất nước chúng ta còn thiếu thực tế và tính hiệu quả quá nhiều. Tôi là một người dân rất yêu nước, nhưng nhìn lại các việc mà chính phủ, quốc hội, va đảng làm cho người dân thì quá ít, không hiệu quả chút nào. Đời sống ngừời dân vẫn khổ, thế mà cứ nói là hiện tượng xóa đói giảm nghèo giảm. Theo tôi nước ta cần phải giải quyết vấn đề chính sách, đừng để chảy máu chất xám như hiện nay. Các vị lãnh đạo làm không tốt cho về vườn luôn. Tôi được biết là trong hàng ngũ cán bộ hiện nay có rất nhiều người giỏi lại không được trọng dụng, mà những người kém năng lực hơn vẫn được cất nhắc. Một cái khó là nếu các bác chóp bu mà mắc lỗi thì ai giám khẩu đầu chảm bây giờ. Các vị dưới quyền chỉ có biết sau đó là ngậm bồ hòn thôi. Mao Trung, Hà NộiCác bộ trưởng trả lời chất vấn trong kỳ hợp quốc hội cũng giống như "xuân thu nhị kỳ, đến hẹn lại lên" vậy thôi. Nói chung là "một hình thức mị dân". Thực tế cũng có một bộ phận dân chúng trí thức và những người có máu me chính trị thì quan tâm tới, số còn lại không quan tâm và cũng không cần biết, bởi vì đâu rồi thì cũng vào đó thôi. Trả lời chất vấn một cách qua loa, né trách và đỗ trách nhiệm cho người khách hoặc cho là nguyên nhân khách quan, tiếp nữa là hứa hẹn rút kinh nghiệm bản thân và kiểm điểm tập thể. Quỳnh Mai, Hải DươngMột Thể chế chính trị đang trong thời gian xây dựng và hoàn thiện thì không thể tránh được những sai xót và cần được rút kinh nghiệm. Hiện tại tôi thấy Quốc hội Việt Nam hiện nay đang làm và làm rất tốt nhiệm vụ của mình Các phiên chất vấn các vị Bộ trưởng và Thủ tướng đều được công khai trên truyền hình Việt Nam và đài Tiếng nói Việt Nam mọi người dân đều có thể tham gia ý kiến của mình và làm cho Quốc Hội ngày càng gần dân hơn. Quốc hội Việt Nam đang làm hết sức mình cho một Việt Nam phát triển và phồn thịnh, công bằng và dân chủ Đoan Hùng, TP. HCMTheo dõi các buổi chất vấn Quý vị Bộ trưởng, tôi có vài ý kiến như sau: 1) Với Bộ trưởng Thương mại, ông cho rằng ông hoàn toàn không dính liếu đến chuyện tiêu cực trong việc phân bổ quota hàng dệt may. Cử tri chúng tôi cay đắng mà tạm tin như vậy. Làm Bộ trưởng mà cả một tập đoàn tham nhũng do một thứ trưởng cầm đầu hoành hành trong bao nhiêu năm mà Ông Bộ trưởng không biết, thì rõ ràng là ông không có năng lực. Tôi nghĩ ông nên từ chức chứ không nên tự đắc mà phát biểu như vầy: "Huy chương thì tôi từ chối,nhưng khuyết điểm thì tôi xin nhận" 2)Với các Bộ trưởng khác như Bộ Bưu chính Viễn thông, Bộ Giáo dục Đào tạo, Bộ Công nghiệp, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Thủy sản....Bộ trưởng nào cũng nêu ra hàng loạt các nguyên nhân sai phạm, chủ quan có, khách quan có....cuối cùng xin nhận khuyết điểm và rút kinh nghiệm....Cử tri chúng tôi nghĩ rằng Quý vị nên tự xét năng lực của mình để mà tự quyết định một cách sáng suốt, họp lý và dũng cảm là nên từ chức. 3) Với Quý vị Lãnh đạo cao nhất, chúng tôi thiết tha xin Quý vị mạnh dạn cách chức những người không có năng lực và công cử những nhân vật có đạo đức, có tâm huyết, có tài năng vào các chức vụ Bộ trưởng để giúp dân giúp nước. Các Bộ các ngành không phải là nơi những người không có năng lực đến thử việc, để rồi sau một thời gian xin nhận khuyết điểm, và rút kinh nghiệm. Chúng tôi rất chán nghe những điệp khúc đó rồi và rất buồn cho tiền đồ đất nước. Quốc Huy, Việt NamHình thức chất vấn công khai là một tiến bộ trong các kỳ họp Quốc hội gần đây. Tuy nhiên chất lượng thì lại quá thất vọng nếu so với tầm cỡ của một cơ quan quyền lực cao nhất đất nước, hầu hết các đại biểu Quốc hội cũng chỉ là những thành viên trong bộ máy hành pháp của Chính phủ hoặc trong các tổ chức của Đảng cho nên không có câu trả lời cụ thể, rất chung chung, hình thức và có thể gọi là bao biện. Một số vẫn tìm đủ lý do trốn tránh trả lời công khai: không đủ thời gian, cho suy nghĩ thêm, trả lời sau bằng văn bản... Đạo diễn các kỳ họp này là Uỷ ban thường vụ Quốc hội mà cụ thể là chủ tịch Quốc hội thì lại phát ngôn rất cảm tính, thiếu dân chủ và khách quan. Càng nghe các vị hỏi nhau rồi trả lời nhau thì lại càng ngán ngẩm cái tầng lớp lãnh đạo của đất nước, nhiều khi cuộc họp trở thành diễn đàn để cấp dưới nịnh cấp trên, ca ngợi “thành tích” của nhau. Mới được chất vấn lần đầu tiên, tuy không vị đại biểu nào dám hỏi căng với ông thủ tướng nhưng thủ tướng cũng đã tính dọn chỗ trước để đổ trách nhiệm: “Yếu kém có ở bộ máy chính trị nữa chứ không riêng chỉ bộ máy hành chính”, hẳn nhiên hàm ý này nhắc tới yếu kém của Đảng. Nhưng có lẽ nên kết thúc ở đây vì bàn đến lĩnh vực Đảng lại nằm ngoài khả năng của Quốc hội rồi, thực tế Đảng mới là cơ quan quyền lực cao nhất, đụng đến Đảng là vi phạm Hiến pháp ngay! Nguyễn Nam, TP. HCMTrả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Bưu chính - Viễn thông có nói rằng, ông có thiếu sót trong việc chưa phân biệt rõ giữa Công với Tư. Thiết nghĩ rằng, chuyện Công - Tư là bài học vỡ lòng khi ra làm quan của ông cha ta thuở trước. Huống hồ là ngày nay, khi mà xã hội ngày càng văn minh và hiện đại hơn. Với những ông quan đời mới như vậy, cầm quyền lại lâu nữa thì đất nước Việt nam đến bao giờ mới có thể giàu mạnh được. Cũng không thể hiểu được rằng vì sao Quốc hội lại không tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm hoặc bãi nhiệm những ông quan như thế. Cái lý do là do chưa có cơ chế bỏ phiếu tín nhiệm, hoặc số lượng đại biểu đề nghị chưa đủ phần trăm tối thiểu quả là không thuyết phục một chút nào. Là bởi vì nó quá cũ mèm. Đông Quân, Seattle, Hoa KỳTôi thấy Việt Nam ngày càng tiến bộ hơn trong việc thực hiện quy chế dân chủ. Từ đây, những phiên họp cuối năm của Quốc hội trở thành những phiên họp đề ra quyết sách, những gì có ích cho dân, cho nước. Hi vọng tương lai VN sẽ trở thành một nước có nền kinh tế vững mạnh, thể chế vững mạnh để đưa đất nước tiến lên trên đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Căn bản là nhà nước VN đã thực hiện phương châm, quan điểm "Lấy dân làm gốc" rồi. Nguyễn Cường, MontrealChất vấn là điều tốt. Nhưng trong thể chế Việt Nam theo chế độ một đảng, thì đại đa số đại biểu QH là đảng viên. Họ có câu hỏi chất vấn, nhưng vô tình họ bị ràng buộc bởi thẻ đảng nên vấn đề chất vấn không triệt để. Mọi đại biểu đều dưới sự lãnh đạo của Ban bí thư. Do đó các đại biểu phát biểu e dè, không dứt khoát. Nói tóm lại, cuộc đấu tranh để phát triển trong Quốc hội chỉ mang tính chất tạm bợ, vá víu mà thôi. Trần Minh, Việt NamLà một người dân ở một nước nghèo như VN tôi không cần biết người ta chất vấn nhau những gì trong cuộc họp, tôi đòi hỏi tính hiệu quả của chính phủ khi thực thi những chính sách đã đề ra. Tôi không thể chấp nhận những kẻ sử dụng những đặc quyền đặc lợi để mặc cả, mua chuộc lén lút với giới kinh doanh làm hại đến quyền lợi cuả đất nước, sống trên mồ hôi nước mắt của dân đen. Nói một cách khác tôi muốn biết cơ cấu tổ chức vai trò và quyền lực cuả Quốc hội Vn như thế nào?Có đủ sức để buộc tội những người đứng đầu nhà nước về những tội như tham nhũng, hối lộ hay nhận hối lộ? Khi đã kết tội liệu các nhà lập pháp có đủ quyền để bỏ phiếu bất tín nhiệm các chính trị gia hàng đầu vì họ đã không đủ sức tạo sự tin cậy với người dân, không đưa được đất nước thoát ra tệ nạn tham nhũng đã hoành hành đất nước qua nhiều năm tháng? Liệu đã có những biện pháp hữu hiệu đánh những đòn chí mạng vào giới chính khách tham nhũng để rồi bất cứ chính phủ nào lên mà không bài trừ tham nhũng hữu hiệu như đã hứa là phải giải tán nội các ngay và tiến hành bầu cử mới. Không cho phép kéo dài dây dưa bất cứ một tệ nạn nào! Từ Huy, Hoa KỳChúng ta thử nghe Ông Trương Đình Tuyển nói tại Quốc Hội : "Sau khi vụ việc bị phát hiện, tôi đã chuyển công việc của anh Dâu cho các thứ trưởng khác nhưng ai cũng từ chối. Tôi phải trực tiếp phân bổ quota 1 tháng, theo tiêu chí công khai. Các doanh nghiệp không phải đôn đáo chạy ra Hà Nội", (trích VN Express on line) Đúng rồi!! Sau khi vụ tham nhũng về phân phối quota đã bị đổ bể , thì lúc này công tác phân phối quota đâu còn béo bở gì nữa , trăm con mắt trông vào, nay lĩnh công việc này vào thì có khi mang vạ và “đi đổ vỏ”. Từ chối là thượng sách!! Tinh thần các vị thứ truởng này thật là cao và nặng lòng yêu nước!!! Quốc Bảo, Hoa KỳLại là một kỳ họp Quốc hội Việt Nam diễn ra trong một tháng. Tốn tiền nhân dân, mà tôi nghĩ cũng chẳng lợi ích gì, bài hát xưa hát lại mà thôi. Trước hết, tôi nghĩ nên đưa các đại biểu quốc hội đi du lịch đến các nước phát triển Đông Nam Á, có thể EU, và Mỹ. Xong, trở lại kỳ họp là tốt hơn. Như thế hi vọng đại biểu quốc hội sẽ có phần tiến bộ hơn, học hỏi các nước dân chủ và cải cách chính trị. Trên danh nghĩa, đại biểu QH do dân bầu. Tuy vậy, họ là những đảng viên, thì cũng là cùng một đảng, la hét to lên cũng làm buồn thiên hạ thôi, chả có chất lượng chi hết.	[ 108, 287, 285, 161, 303, 1554, 908, 2344, 1067, 2959, 1017, 109, 1067, 846, 363, 1136, 967, 146, 315, 128, 464, 3055, 113, 859, 1613, 262, 105, 432, 3760, 2344, 1669, 309, 2648, 152, 452, 2383, 1118, 3875, 10211, 103, 1067, 846, 21076, 6149, 206, 599, 1601, 231, 595, 5107, 273, 1277, 716, 567, 106, 280, 363, 157, 137, 1850, 1235, 346, 1109, 157, 137, 570, 850, 338, 816, 452, 152, 3098, 2219, 376, 1220, 493, 109, 928, 2344, 1067, 113, 393, 720, 716, 567, 115, 363, 1765, 209, 563, 3405, 147, 1451, 2237, 297, 372, 218, 466, 2344, 1669, 104, 479, 928, 2344, 1067, 3172, 2343, 469, 104, 174, 923, 405, 1067, 846, 655, 2209, 344, 1248, 730, 241, 104, 816, 452, 135, 851, 347, 7216, 297, 107, 108, 232, 1449, 218, 466, 1067, 846, 474, 676, 467, 4752, 3267, 812, 2222, 367, 570, 2430, 593, 405, 1575, 243, 107, 2917, 103, 1366, 466, 4933, 5895, 108, 2562, 2562, 8051, 8051, 8051, 2562, 2562, 700, 3953, 1753, 1786, 1225, 372, 109, 297, 273, 284, 198, 213, 2817, 3900, 123, 697, 533, 1801, 170, 140, 143, 718, 269, 374, 6480, 303, 297, 532, 485, 777, 313, 104, 137, 3191, 202, 106, 296, 182, 219, 152, 1117, 143, 450, 103, 154, 139, 184, 622, 1475, 104, 288, 481, 130, 107, 379, 446, 1732, 113, 129, 314, 186, 292, 218, 127, 321, 1679, 303, 297, 532, 228, 938, 664, 760, 128, 161, 396, 315, 425, 1475, 105, 2855, 214, 108, 121, 361, 473, 508, 13735, 2332, 3261, 194, 866, 201, 1475, 4935, 6994, 105, 889, 2855, 214, 108, 121, 664, 760, 11061, 361, 3290, 22433, 3218, 103, 8301, 1792, 3894, 103, 143, 107, 683, 296, 182, 984, 3053, 1187, 694, 129, 630, 357, 313, 2845, 202, 1193, 109, 297, 224, 106, 273, 284, 198, 1637, 1201, 1879, 337, 4616, 139, 135, 238, 160, 282, 142, 174, 169, 115, 105, 167, 655, 472, 158, 181, 1337, 665, 2637, 332, 1142, 827, 311, 223, 144, 109, 210, 356, 261, 247, 105, 1101, 317, 140, 110, 614, 3179, 303, 210, 356, 163, 123, 514, 170, 223, 199, 143, 310, 2098, 112, 1524, 105, 1723, 143, 2036, 170, 299, 416, 110, 117, 143, 110, 140, 114, 282, 142, 472, 227, 1378, 747, 150, 107, 404, 1985, 282, 142, 174, 169, 177, 815, 223, 216, 105, 334, 614, 416, 310, 2210, 388, 106, 116, 111, 137, 215, 436, 1013, 170, 485, 153, 109, 156, 145, 122, 2591, 198, 1389, 2840, 283, 140, 114, 111, 137, 143, 310, 500, 103, 110, 614, 416, 1360, 1279, 6845, 307, 9767, 8026, 137, 244, 6827, 175, 145, 532, 123, 106, 199, 706, 1851, 2003, 558, 1117, 6034, 520, 141, 142, 169, 260, 139, 272, 302, 255, 220, 122, 3291, 1301, 130, 2385, 1475, 562, 4776, 128, 199, 1103, 303, 297, 261, 247, 140, 110, 514, 114, 125, 2913, 9320, 388, 117, 217, 106, 113, 201, 2009, 1101, 317, 199, 275, 107, 215, 158, 111, 2036, 153, 110, 117, 308, 3975, 145, 120, 111, 1206, 344, 265, 183, 244, 117, 2128, 982, 112, 430, 292, 455, 106, 323, 109, 736, 7016, 5425, 145, 1537, 1145, 143, 375, 850, 910, 178, 2726, 320, 969, 3450, 303, 297, 768, 168, 163, 107, 217, 187, 150, 106, 7171, 320, 6283, 2109, 1164, 2427, 151, 103, 337, 19740, 317, 395, 456, 366, 562, 255, 113, 393, 279, 198, 213, 127, 855, 128, 8620, 431, 2425, 498, 3811, 393, 103, 155, 2118, 153, 227, 207, 530, 1164, 1524, 630, 106, 2504, 240, 329, 5828, 7376, 1852, 216, 127, 107, 116, 317, 1392, 137, 174, 512, 329, 105, 120, 111, 107, 1475, 5769, 122, 245, 143, 146, 315, 3490, 166, 177, 153, 110, 146, 315, 105, 127, 110, 260, 2034, 626, 171, 793, 598, 143, 127, 138, 150, 1164, 2198, 366, 562, 255, 116, 173, 235, 4230, 103, 4132, 605, 105, 4629, 605, 517, 114, 111, 547, 451, 114, 106, 503, 157, 547, 146, 103, 270, 761, 106, 1723, 2118, 995, 236, 830, 288, 481, 105, 594, 318, 495, 136, 112, 3381, 5052, 864, 1044, 3924, 3995, 353, 122, 245, 167, 113, 221, 390, 556, 636, 105, 506, 1155, 143, 110, 136, 989, 117, 120, 714, 3989, 105, 260, 117, 995, 236, 5266, 1620, 149, 141, 203, 162, 213, 131, 132, 199, 275, 167, 140, 105, 140, 215, 514, 517, 197, 104, 267, 303, 928, 562, 255, 109, 297, 429, 395, 105, 596, 477, 413, 117, 135, 550, 159, 425, 240, 131, 132, 105, 1051, 1434, 123, 131, 132, 389, 111, 137, 413, 107, 136, 268, 165, 108, 232, 357, 104, 267, 105, 140, 114, 162, 813, 191, 536, 386, 137, 827, 162, 213, 131, 132, 167, 140, 538, 543, 267, 114, 116, 131, 132, 212, 435, 105, 6044, 2335, 103, 135, 281, 105, 137, 185, 4317, 3919, 2246, 1618, 2740, 1156, 109, 1108, 562, 255, 2237, 297, 429, 4770, 141, 107, 696, 108, 232, 357, 128, 3135, 6261, 1224, 176, 429, 395, 1857, 3760, 118, 114, 160, 118, 506, 258, 110, 2348, 16260, 431, 155, 443, 464, 786, 113, 156, 613, 1397, 7828, 201, 5161, 16262, 4755, 1129, 174, 141, 2801, 4553, 145, 1119, 193, 128, 1356, 2110, 429, 395, 145, 186, 116, 495, 526, 268, 802, 180, 116, 259, 395, 898, 178, 4083, 209, 113, 374, 1243, 147, 145, 208, 429, 395, 110, 2034, 143, 450, 921, 106, 118, 110, 107, 344, 2747, 388, 372, 118, 237, 148, 229, 739, 110, 237, 222, 2305, 145, 212, 284, 128, 13649, 161, 189, 21845, 741, 143, 141, 148, 1579, 103, 6154, 2748, 318, 143, 141, 676, 238, 207, 6274, 10147, 176, 109, 429, 395, 211, 128, 429, 6170, 122, 5779, 206, 103, 429, 754, 818, 1983, 4030, 429, 487, 2409, 429, 2789, 763, 105, 178, 3265, 429, 2769, 2140, 599, 6663, 395, 224, 127, 917, 124, 201, 1130, 109, 503, 157, 714, 4414, 185, 146, 107, 103, 547, 146, 107, 6352, 15752, 264, 676, 238, 2748, 318, 105, 995, 236, 5266, 599, 2179, 10506, 1129, 174, 141, 372, 160, 2237, 297, 237, 222, 587, 344, 265, 104, 267, 130, 145, 222, 302, 190, 116, 173, 611, 1232, 103, 720, 241, 105, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 16999, 364, 191, 1244, 113, 1956, 3707, 393, 720, 716, 567, 243, 578, 713, 816, 1308, 122, 256, 115, 456, 1476, 109, 2344, 1067, 104, 109, 273, 1277, 716, 3462, 1 ]
040611_serb_bosnia	https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2004/06/040611_serb_bosnia	Serbia thừa nhận trách nhiệm	Lần đầu tiên, giới chức Serbia gốc Bosnia đã thừa nhận các lực lượng của họ liên can tới vụ giết hại hàng ngàn người Hồi giáo trong trận thảm sát tồi tệ nhất tại châu Âu kể từ sau Thế chiến thứ Hai.	Hơn bảy ngàn người bị giết hại tại thị trấn Srebrenica ở phía đông Bosnia vào năm 1995. Một uỷ ban đặc biệt được giới chức Serbia Bosnia thiết lập cho biết họ đã tìm thấy những tài liệu mới liên quan tới vụ thảm sát và đã phát hiện những mộ tập thể mới. Uỷ ban kết luận rằng chiến dịch của quân đội Serbia gốc Bosnia ở quanh Srebrenica hồi tháng Bảy năm 1995 đã được lên kế hoạch gồm ba phần: tấn công vào thị trấn, tách riêng phụ nữ và trẻ em, và xử tử đàn ông. Uỷ ban nói hàng ngàn đàn ông Hồi giáo đã bị sát hại và chôn chung trong nấm mồ tập thể, vi phạm luật quốc tế về nhân quyền. Báo cáo của uỷ ban nói rằng quân đội và các đơn vị cảnh sát người Serbia gốc Bosnia, cùng các đơn vị đặc nhiệm thuộc Bộ Nội Vụ, đã tham dự vào các vụ giết người. Ủy ban cũng nói đã phát hiện ra các điểm có 32 nấm mồ tập thể mới. Đây là lần giới chức Serbia gốc Bosnia đi xa nhất trong việc thừa nhận là có can dự vào các sự kiện ở Srebrenica. Trưởng phái đoàn quốc tế tại Bosnia, Lord Ashdown, nói điều này cho thấy thái độ thiện chí của họ trong việc lãnh nhận trách nhiệm. Thế nhưng những người chỉ trích nói rằng tự bản thân uỷ ban mới chỉ được thành lập sau áp lực từ phía văn phòng nhân quyền Bosnia do quốc tế điều hành, là tổ chức đã yêu cầu giới chức Serbia phải điều tra về những gì đã xảy ra. Những người chỉ trích cũng nói rằng tiến trình thực sự sẽ chỉ có khi mà giới chức Serbia gốc Bosnia tiến hành vụ bắt giữ đầu tiên đối với một nghi phạm tội phạm chiến tranh, điều mà họ đã không làm kể từ khi kết thúc cuộc chiến hồi 8 năm rưỡi trước đây.	summarize: Hơn bảy ngàn người bị giết hại tại thị trấn Srebrenica ở phía đông Bosnia vào năm 1995. Một uỷ ban đặc biệt được giới chức Serbia Bosnia thiết lập cho biết họ đã tìm thấy những tài liệu mới liên quan tới vụ thảm sát và đã phát hiện những mộ tập thể mới. Uỷ ban kết luận rằng chiến dịch của quân đội Serbia gốc Bosnia ở quanh Srebrenica hồi tháng Bảy năm 1995 đã được lên kế hoạch gồm ba phần: tấn công vào thị trấn, tách riêng phụ nữ và trẻ em, và xử tử đàn ông. Uỷ ban nói hàng ngàn đàn ông Hồi giáo đã bị sát hại và chôn chung trong nấm mồ tập thể, vi phạm luật quốc tế về nhân quyền. Báo cáo của uỷ ban nói rằng quân đội và các đơn vị cảnh sát người Serbia gốc Bosnia, cùng các đơn vị đặc nhiệm thuộc Bộ Nội Vụ, đã tham dự vào các vụ giết người. Ủy ban cũng nói đã phát hiện ra các điểm có 32 nấm mồ tập thể mới. Đây là lần giới chức Serbia gốc Bosnia đi xa nhất trong việc thừa nhận là có can dự vào các sự kiện ở Srebrenica. Trưởng phái đoàn quốc tế tại Bosnia, Lord Ashdown, nói điều này cho thấy thái độ thiện chí của họ trong việc lãnh nhận trách nhiệm. Thế nhưng những người chỉ trích nói rằng tự bản thân uỷ ban mới chỉ được thành lập sau áp lực từ phía văn phòng nhân quyền Bosnia do quốc tế điều hành, là tổ chức đã yêu cầu giới chức Serbia phải điều tra về những gì đã xảy ra. Những người chỉ trích cũng nói rằng tiến trình thực sự sẽ chỉ có khi mà giới chức Serbia gốc Bosnia tiến hành vụ bắt giữ đầu tiên đối với một nghi phạm tội phạm chiến tranh, điều mà họ đã không làm kể từ khi kết thúc cuộc chiến hồi 8 năm rưỡi trước đây.	[ 108, 287, 285, 161, 1778, 1856, 926, 280, 133, 3100, 799, 149, 461, 4193, 21873, 449, 505, 823, 9003, 138, 147, 10630, 885, 3489, 504, 1597, 1502, 363, 1128, 853, 5054, 9003, 2414, 925, 114, 1060, 154, 115, 370, 1146, 479, 326, 1373, 1066, 316, 146, 839, 197, 1506, 338, 105, 115, 212, 493, 479, 4373, 1079, 671, 4916, 3962, 504, 1393, 967, 641, 1076, 414, 104, 252, 1062, 5054, 3848, 9003, 449, 1017, 21873, 1717, 253, 1819, 147, 4700, 115, 363, 227, 2222, 763, 2886, 459, 1552, 161, 1855, 135, 138, 461, 4193, 103, 2089, 734, 573, 2870, 105, 603, 3998, 105, 2163, 2426, 685, 1895, 3962, 504, 123, 201, 926, 685, 118, 2411, 309, 115, 133, 338, 799, 105, 3031, 630, 113, 12613, 320, 13414, 1079, 671, 103, 554, 473, 1023, 951, 998, 466, 157, 4975, 1110, 341, 104, 3489, 504, 123, 641, 252, 1062, 105, 109, 652, 297, 313, 338, 280, 5054, 3848, 9003, 103, 264, 109, 652, 297, 1597, 1210, 1182, 949, 1113, 1269, 103, 115, 268, 1416, 138, 109, 197, 3100, 5405, 1053, 504, 127, 123, 115, 212, 493, 124, 109, 1516, 107, 3617, 12613, 320, 13414, 1079, 671, 4916, 834, 106, 1587, 1128, 853, 5054, 3848, 9003, 184, 797, 941, 113, 358, 3771, 645, 106, 107, 1036, 1416, 138, 109, 698, 1367, 449, 21873, 112, 8604, 1194, 526, 951, 998, 149, 9003, 103, 6697, 8651, 11948, 103, 123, 999, 126, 114, 1146, 869, 976, 2209, 356, 104, 154, 113, 358, 261, 645, 605, 8797, 1888, 170, 479, 280, 163, 788, 123, 641, 1180, 288, 481, 3489, 504, 1066, 163, 363, 164, 925, 187, 516, 1248, 563, 505, 355, 438, 157, 851, 9003, 180, 951, 998, 999, 209, 103, 106, 1453, 853, 115, 436, 1531, 1128, 853, 5054, 139, 999, 486, 466, 479, 218, 115, 488, 1314, 2300, 280, 163, 788, 127, 123, 641, 1765, 277, 1220, 698, 134, 163, 107, 129, 145, 1128, 853, 5054, 3848, 9003, 1765, 209, 197, 1300, 1874, 811, 462, 923, 405, 172, 881, 473, 1402, 473, 1076, 2722, 999, 145, 154, 115, 110, 140, 1899, 563, 129, 1393, 822, 460, 1076, 1717, 1570, 147, 11154, 965, 1333, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 8282, 811, 2836, 1128, 853, 5054, 3848, 9003, 115, 3771, 645, 109, 1248, 1669, 104, 154, 316, 1036, 839, 197, 3100, 799, 201, 926, 280, 2411, 309, 113, 1699, 1506, 338, 6047, 2469, 941, 149, 511, 785, 1899, 563, 187, 1888, 1076, 1157, 3702, 1 ]
160919_tinh_uy_thanh_hoa_cong_van	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/09/160919_tinh_uy_thanh_hoa_cong_van	Tỉnh ủy Thanh Hóa nói về tin 'bôi nhọ'	Hôm 18/9, Tỉnh ủy Thanh Hóa vừa gửi văn bản số 296-CV/TU tới Ban Tuyên giáo Trung ương; Bộ Thông tin và Truyền thông "về việc đề nghị chỉ đạo, xử lý việc đưa tin bịa đặt, sai sự thật về Thanh Hóa của một số báo điện tử, blog, mạng xã hội".	Ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Một hôm sau đó, Tỉnh ủy Thanh Hóa lại có công văn 297-CV/TU tới các cơ quan báo chí của tỉnh và của Trung ương trên địa bàn tỉnh với nội dung tương tự. Các công văn viết: "Thời gian gần đây, một số tờ báo, nhất là các blog, mạng xã hội đã đăng những tin, bài phản ánh không đúng tình hình Thanh Hóa, trong đó có một số bài viết hoàn toàn sai sự thật, không có cơ sở, vu khống, bôi nhọ lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa. Cụ thể là thông tin vu khống về đồng chí bí thư tỉnh ủy, chủ tịch HĐND tỉnh, làm ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, môi trường đầu tư, hình ảnh, vị thế của Thanh Hóa và uy tín, hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa." Mới đây mạng xã hội rộn tin đồn ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, có bồ nhí là nhân viên Sở xây dựng Thanh Hóa. Cũng theo mạng xã hội thì người phụ nữ này hiện có số tài sản khổng lồ. Trước đó, ông Trịnh Văn Chiến cũng đã lên tiếng khẳng định thông tin trên mạng là "hoàn toàn bịa đặt nhằm bôi nhọ danh dự, vu khống lãnh đạo tỉnh". Các nhà bình luận nhận xét việc Tỉnh ủy phải gửi hai công văn về việc này cho thấy sức mạnh ngày càng lớn của mạng xã hội và truyền thông xã hội. Tin trên mạng Ông Trịnh Văn Chiến gần đây lên tiếng trong vụ tranh chấp bến thuyền ở Sầm Sơn, Thanh Hóa Cuối tuần qua mạng internet loan đi bài viết cáo buộc ông Trịnh Văn Chiến có con riêng và cung cấp tài sản “nhiều chục tỉ đồng” cho một viên chức sở xây dựng Thanh Hóa. Tối Chủ nhật 18/9, ông Chiến được báo mạng VietnamNet dẫn lời: “Đó toàn là thông tin bịa đặt, bôi nhọ cán bộ và tỉnh đã giao cơ quan chức năng vào cuộc.” Báo điện tử Một Thế Giới cũng phỏng vấn ông Chiến, dẫn lời ông rằng “đó là những thông tin bố láo, bịa đặt nên mình chẳng có gì phải quan tâm nhiều đến cái này”. Ông Chiến nói ông đã đề nghị Bộ Công an “làm rõ” vụ việc. Hồi tháng 3, tên tuổi của ông Trịnh Văn Chiến được truyền thông Việt Nam nhắc đến khi ông lên tiếng nói chuyện với người dân đấu tranh trong vụ 'thu hồi bến thuyền Sầm Sơn". Cũng liên quan đến Thanh Hoá, báo Việt Nam hôm 30/08 năm nay viết rằng Thanh Hóa 'thủng' gần 400 tỷ đồng "bảo hiểm y tế chỉ trong vòng sáu tháng" và nhiều cơ sở y tế bị phát hiện có dấu hiệu "trục lợi bảo hiểm". Chỉ mới vài hôm trước, cũng thông tin trên mạng nói nhiều người thân Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang giữ vị trí chủ chốt trong các cơ quan của tỉnh. Bí thư Triệu Tài Vinh nói việc bổ nhiệm các chức vụ đã được “UBKT trung ương đã kết luận việc bổ nhiệm cán bộ của tỉnh là đúng quy trình”.	summarize: Ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Một hôm sau đó, Tỉnh ủy Thanh Hóa lại có công văn 297-CV/TU tới các cơ quan báo chí của tỉnh và của Trung ương trên địa bàn tỉnh với nội dung tương tự. Các công văn viết: "Thời gian gần đây, một số tờ báo, nhất là các blog, mạng xã hội đã đăng những tin, bài phản ánh không đúng tình hình Thanh Hóa, trong đó có một số bài viết hoàn toàn sai sự thật, không có cơ sở, vu khống, bôi nhọ lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa. Cụ thể là thông tin vu khống về đồng chí bí thư tỉnh ủy, chủ tịch HĐND tỉnh, làm ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, môi trường đầu tư, hình ảnh, vị thế của Thanh Hóa và uy tín, hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa." Mới đây mạng xã hội rộn tin đồn ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, có bồ nhí là nhân viên Sở xây dựng Thanh Hóa. Cũng theo mạng xã hội thì người phụ nữ này hiện có số tài sản khổng lồ. Trước đó, ông Trịnh Văn Chiến cũng đã lên tiếng khẳng định thông tin trên mạng là "hoàn toàn bịa đặt nhằm bôi nhọ danh dự, vu khống lãnh đạo tỉnh". Các nhà bình luận nhận xét việc Tỉnh ủy phải gửi hai công văn về việc này cho thấy sức mạnh ngày càng lớn của mạng xã hội và truyền thông xã hội. Tin trên mạng Ông Trịnh Văn Chiến gần đây lên tiếng trong vụ tranh chấp bến thuyền ở Sầm Sơn, Thanh Hóa Cuối tuần qua mạng internet loan đi bài viết cáo buộc ông Trịnh Văn Chiến có con riêng và cung cấp tài sản “nhiều chục tỉ đồng” cho một viên chức sở xây dựng Thanh Hóa. Tối Chủ nhật 18/9, ông Chiến được báo mạng VietnamNet dẫn lời: “Đó toàn là thông tin bịa đặt, bôi nhọ cán bộ và tỉnh đã giao cơ quan chức năng vào cuộc.” Báo điện tử Một Thế Giới cũng phỏng vấn ông Chiến, dẫn lời ông rằng “đó là những thông tin bố láo, bịa đặt nên mình chẳng có gì phải quan tâm nhiều đến cái này”. Ông Chiến nói ông đã đề nghị Bộ Công an “làm rõ” vụ việc. Hồi tháng 3, tên tuổi của ông Trịnh Văn Chiến được truyền thông Việt Nam nhắc đến khi ông lên tiếng nói chuyện với người dân đấu tranh trong vụ 'thu hồi bến thuyền Sầm Sơn". Cũng liên quan đến Thanh Hoá, báo Việt Nam hôm 30/08 năm nay viết rằng Thanh Hóa 'thủng' gần 400 tỷ đồng "bảo hiểm y tế chỉ trong vòng sáu tháng" và nhiều cơ sở y tế bị phát hiện có dấu hiệu "trục lợi bảo hiểm". Chỉ mới vài hôm trước, cũng thông tin trên mạng nói nhiều người thân Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang giữ vị trí chủ chốt trong các cơ quan của tỉnh. Bí thư Triệu Tài Vinh nói việc bổ nhiệm các chức vụ đã được “UBKT trung ương đã kết luận việc bổ nhiệm cán bộ của tỉnh là đúng quy trình”.	[ 108, 287, 285, 161, 208, 1726, 551, 1323, 103, 1197, 593, 3164, 1095, 805, 3220, 885, 325, 187, 397, 3164, 1095, 805, 3220, 153, 107, 135, 355, 944, 10611, 7759, 3107, 1296, 2412, 3754, 228, 109, 225, 146, 188, 356, 104, 769, 105, 104, 151, 929, 159, 439, 746, 769, 119, 1554, 908, 489, 5167, 303, 135, 355, 2492, 7589, 390, 386, 1009, 116, 166, 940, 2821, 202, 106, 109, 12814, 427, 293, 213, 115, 687, 120, 2720, 392, 391, 1342, 110, 604, 205, 240, 805, 8664, 113, 150, 107, 116, 166, 392, 508, 506, 258, 714, 144, 3068, 110, 107, 225, 633, 103, 3685, 15231, 3463, 4494, 261, 247, 4920, 503, 261, 247, 769, 805, 13718, 2848, 136, 106, 206, 193, 3685, 3241, 125, 210, 356, 1039, 593, 769, 7622, 185, 492, 7941, 4920, 140, 349, 580, 301, 155, 205, 240, 305, 672, 122, 1261, 2324, 222, 305, 258, 293, 1389, 936, 271, 178, 3265, 240, 349, 103, 297, 175, 104, 805, 3220, 105, 108, 1593, 8528, 240, 349, 104, 109, 210, 356, 261, 247, 769, 805, 3220, 294, 2392, 248, 427, 293, 567, 11477, 193, 1884, 118, 1726, 551, 1323, 103, 1197, 593, 3164, 1095, 805, 8664, 107, 6283, 8279, 106, 157, 182, 2791, 556, 636, 805, 13718, 1185, 269, 181, 427, 293, 213, 143, 111, 573, 684, 126, 199, 107, 166, 326, 262, 1033, 515, 8342, 957, 397, 118, 1726, 551, 1323, 127, 115, 227, 354, 1202, 269, 190, 206, 193, 159, 427, 106, 5388, 258, 133, 409, 632, 745, 3463, 4494, 595, 382, 103, 3685, 3241, 261, 247, 769, 340, 303, 152, 342, 967, 645, 587, 358, 3164, 1095, 139, 916, 196, 135, 355, 125, 358, 126, 114, 203, 543, 417, 191, 536, 301, 104, 427, 293, 567, 105, 425, 206, 293, 3462, 1740, 159, 427, 208, 1726, 551, 1323, 386, 248, 227, 354, 113, 197, 250, 577, 4066, 1750, 108, 121, 1783, 3834, 3104, 805, 3220, 2218, 176, 670, 235, 427, 2154, 2452, 184, 392, 508, 341, 661, 118, 1726, 551, 1323, 107, 219, 734, 105, 870, 373, 326, 262, 19217, 1166, 1494, 210, 561, 114, 116, 182, 229, 633, 556, 636, 805, 13718, 2658, 483, 1845, 13598, 103, 118, 1323, 117, 188, 427, 5483, 458, 5297, 7974, 258, 106, 206, 193, 133, 409, 632, 103, 3463, 4494, 1101, 317, 105, 769, 115, 384, 225, 146, 229, 344, 138, 204, 1070, 1110, 726, 693, 430, 773, 1741, 127, 1102, 255, 118, 1323, 103, 458, 366, 118, 160, 401, 12099, 106, 120, 206, 193, 399, 8927, 103, 133, 409, 632, 237, 267, 718, 269, 107, 218, 139, 146, 315, 158, 155, 292, 10220, 208, 1323, 123, 118, 115, 220, 411, 429, 487, 305, 9273, 450, 561, 197, 3069, 983, 253, 4969, 465, 722, 104, 118, 1726, 551, 1323, 117, 425, 206, 243, 132, 982, 155, 129, 118, 227, 354, 123, 953, 119, 111, 137, 585, 250, 113, 197, 14054, 496, 4066, 1750, 1783, 3834, 1420, 340, 1185, 269, 316, 146, 155, 805, 8170, 103, 188, 243, 132, 325, 1100, 6218, 147, 275, 508, 160, 805, 3220, 20623, 515, 257, 386, 3394, 653, 210, 189, 4737, 1216, 108, 364, 216, 163, 113, 906, 1386, 253, 207, 105, 158, 225, 633, 108, 364, 216, 133, 212, 199, 107, 988, 614, 189, 13339, 418, 327, 1216, 340, 1137, 239, 696, 325, 1466, 127, 206, 193, 159, 427, 123, 158, 111, 481, 1197, 593, 3164, 1095, 337, 1883, 533, 297, 512, 185, 2146, 113, 109, 225, 146, 104, 9423, 1197, 593, 5327, 1854, 2191, 123, 156, 1397, 517, 109, 229, 197, 115, 117, 401, 22190, 396, 929, 115, 299, 410, 156, 1397, 517, 1101, 317, 104, 769, 106, 604, 565, 277, 863, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1131, 13598, 103, 3164, 1095, 805, 3220, 659, 916, 355, 288, 166, 944, 7720, 7759, 3107, 1296, 2412, 3754, 228, 806, 1913, 309, 151, 929, 708, 429, 1251, 193, 105, 1848, 206, 189, 6630, 156, 220, 411, 163, 2758, 528, 241, 156, 251, 193, 133, 409, 632, 103, 714, 144, 610, 125, 805, 3220, 104, 116, 166, 188, 726, 5498, 12814, 427, 293, 10943, 1 ]
vert-cul-38337745	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cul-38337745	Chuyến hành hương tìm bát phở 'ngon nhất Việt Nam'	Khi chủ quán ăn David Huỳnh quyết định đi chuyến hành hương ẩm thực tới Việt Nam thì ông đi với đầu óc mở và lưỡi nếm sẵn sàng.	Thủ đô Hà Nội của Việt Nam được coi là nơi sinh ra món phở Chủ nhà hàng người Canada gốc Việt, mở quán Civil Liberties ở Toronto tìm cách phát triển thêm món ăn qua việc đi sâu tìm hiểu gốc gác của món này ở quê nhà. Cha mẹ ông từ Sài Gòn di cư tới Toronto trong chiến tranh Việt Nam, có nghĩa là ông đã quen với các các món ăn Nam Việt Nam. Nhưng ông muốn học thêm. Ông dự định mở cửa hàng phở ăn nhanh do cảm kích về cách chế biến và thưởng thức món ăn nổi tiếng này ở Việt Nam. Chủ nghĩa cộng sản 'súp thịt' là gì? Thuật ứng xử của người Ba-tư Hong Kong: Món ăn, đền thờ và văn hóa Đông-Tây Phở, món quốc hồn quốc tuý của Việt Nam, được ưa thích ở khắp Việt Nam và trên thế giới. Ở thể đơn giản nhất, phở là nước dùng thơm ngon đổ lên các sợi bánh tươi bằng gạo, trên cùng có chút hành lá, một số rau, và các lát thịt ngon ngọt. Trong khi phở bò được ưa chuộng nhất và được ăn ở mọi lúc trong ngày, thì phở gà cũng được yêu thích. Người ta bảo phở gà được tạo ra năm 1939 khi chính phủ muốn ngăn chặn việc giết bò bằng cách cấm bán thịt bò vào các ngày thứ Hai và thứ Sáu. Vì nó không đậm bằng phở bò nên nó thường để ăn sáng. Nhưng phở có vô vàn cách biến thể và mỗi người có nơi ăn ưa thích riêng của mình. Chuyến đi đầu tiên tới Việt Nam kéo dài một tháng của Huỳnh đã đưa anh từ Bắc xuống Nam và qua các tỉnh ở miền trung để tìm món phở nào mà anh cho là lý tưởng. Trước tiên anh dừng chân ở Hà Nội, nơi khai sinh ra món này vào đầu thế kỷ 20. Khi Huỳnh tới vào lúc 6 giờ sáng, vừa ra khỏi xe buýt giường nằm, anh được tiếp đón nồng nhiệt ở quán 10 Lý Quốc Sư quận Hoàn Kiếm, một quán bính dân chuyên bán phở bò mà các bạn ở Việt Nam khuyên nên đến. “Bát phở làm chúng tôi tỉnh người. Chúng tôi đến lúc tinh mơ mờ đất và đây là điểm dừng đầu tiên ở Hà Nội. Ở đây chỉ có phở bò và tỷ lệ giữa thịt và bánh là mỹ mãn. Những thứ đi kèm là chanh, ớt, và trên bàn có hành muối mà trước đó tôi chưa từng thấy,” ông nói. Đi với phở đơn giản chỉ có hành lá, rau mùi, hành, chanh và ớt, tỷ lệ nước dùng và bánh là 2/1, nước dùng thì đơn giản nhưng đậm đà. Thế thôi,” ông nói. Sự đơn giản của món này ở bắc Việt Nam bắt nguồn từ cuộc chiến tranh sau 1954 và những năm sau thống nhất năm 1975. Trong thời gian đó, thực phẩm ở bắc Việt Nam phải định xuất và được Liên Xô trợ cấp, do vậy các cửa hàng phở là quốc doanh và bán phở với nước dùng nhạt nhẽo, bánh phở bằng gạo mốc và rất ít thịt. Một số hàng rong có tiếng có nâng cấp món này tý chút, và Andrea Nguyen, tác giả cuốn “Vào Bếp Việt Nam” giải thích rằng có những quán phở “bí mật” bán bánh phở ngon cho “khách quen”. Những quán không có được bánh phở ngon thì chào mời món quẩy ăn phụ thêm để bù trừ. Trung Quốc đã có ảnh hưởng đến văn hoá Việt Nam trong nhiều thế kỷ, như việc người Việt cũng ăn cháo (món ăn sáng phổ biến của Trung Quốc) và ăn quẩy trong thời kỳ đó, do vậy ăn quẩy với phở cũng là tự nhiên. Phở là món ăn nhanh Khi phở trở lại với xuất xứ ban đầu của nó với những đổi mới trong cải cách kinh tế ở những năm đầu 1980 thì quẩy đã ở lại như bản di chúc của những thời kỳ khó khăn và ngày nay nó vẫn được ăn cùng với phở. Vài hôm sau, Huỳnh được trải nghiệm một bát phở tuyệt vời nữa ở Blue Butterfly (69 Mã Mây) có đầu bếp là người Pháp. Mặc dù Huỳnh thích phở cổ điển Lý Quốc Sư hơn nhưng bánh phở ở Blue Butterfly có độ tinh tế hơn và nước dùng đậm hơn, gia vị tốt hơn; ta có thể thấy nó có “hơi hướng của đầu bếp được Pháp đào tạo”, ông nói. Huỳnh thấy ngay là nước dùng là yếu tố then chốt của thành công của món tưởng chừng đơn giản này. Việc nấu nước dùng phải rất kiên nhẫn, cần đun từ 3 tiếng cho tới đun thâu đêm. “Việc đun nước dùng lâu là bước quan trọng nhất trong việc làm phở. Trong khi phở gà chỉ cần đun xương gà lăm tăm từ 3 đến 4 tiếng, thì phở bò cần thời gian gấp đôi hoặc thậm chí suốt đêm.” Nguyễn Văn Khu, một đầu bếp ở Hà Nội, đã làm ở các nhà ăn hơn 10 năm, nói với tôi rằng thành phần truyền thống là sự kết hợp phức tạp các gia vị, gồm cả hoa hồi, quế, hạt tiêu rang, rễ rau mùi, sa trùng và hỗn hợp nướng của hẹ, hành và gừng. Những xương trong đồ nấu có thể gồm cả vó bò, sườn bò và khớp xương mà nó, theo ông Khu, có nguồn gốc từ người Pháp ở đầu thế kỷ 20. “Thực dân Pháp ở Bắc Việt Nam cho giết bò để làm thịt nướng và những món khác mà họ say mê. Xương xẩu và những thứ khó gậm được để lại cho đầu bếp Việt mà chẳng mấy họ tìm ra cách biến các thứ đầu thừa đuôi thẹo thành món phở ngon,” ông nói. “Phở được bán như món ăn đường phố không đắt mà người bán thay đổi tùy theo bữa ăn, và những người thích phở đầu tiên chắc hẳn là những người làm việc trên thuyền buôn ngược suôi sông Hồng.” Sự ưa thích phở nhanh chóng lan từ Hà Nội tới Sài Gòn (nay là TP HCM) mà ở đây người miền Nam tiếp thu nó với quan điểm hiện đại hơn. “Người Hà Nội thích nước dùng trong không có mỡ, có rắc hành lá, húng Láng, một ít rau mùi, khi ăn có thêm ớt, dấm tỏi và nước chanh vắt. Nhưng ở Sài Gòn, nước dùng sánh hơn, mỡ hơn và ăn kèm với giá đỗ, húng ngọt, bạc hà, nước sốt chua ngọt, tương ớt, và họ cho thêm khá nhiều đường vào nước dùng,” ông Khu nói. Trong chặng đi miền Nam, ông Huỳnh học thêm một lớp làm phở nữa ở Vietnam Cookery (26 Lý Tử Trọng, Bến Nghé, TP HCM) mà ông thấy có sự khác biệt rất lớn so với phở miền Bắc. Nó phong phú và ngọt vì cho thêm đường phèn vào nước dùng, và có thêm các miếng củ cải, giá đỗ, một số rau và sốt chua ngọt. Huỳnh thấy nó giống phở bán ở Bắc Mỹ. “Việc chuẩn bị nước dùng lâu công là bước quan trọng nhất để làm phở.” “Gia vị ở miền Bắc thường nhẹ hơn và chú ý để nó tinh tế hơn. Với người không sành vị thì họ có thể nói nước dùng của miền Bắc là nhạt, nhưng hoàn toàn không phải thế. Phần cơ bản của nước dùng của miền Bắc và miền Nam là như nhau, nhưng họ dùng gia vị rất khác nhau,” Huỳnh nói. Chuyến hành hương này cũng đưa ông tới Hội An, một thành phố cổ ở bờ biển miền Trung. Ở đây ông đã dùng thử một bát ở nhà hàng Morning Glory (106 Nguyễn Thái, Minh An) và thấy nó có vị ngọt như trước đó ông đã biết, nhưng cho biết là có thêm lạc rang, một thứ thường rắc lên các món bún/bánh canh ở Hội An. Mặc dù là gốc miền Nam, đến cuối chuyến đi ông Huỳnh cảm thấy hiểu thấu hơn triết lý ẩm thực của miền Bắc. Ông ưa thích quan điểm cổ điển và đơn giản, và cảm kích việc chiến tranh và sự khan hiếm lương thực đã hình thành nên cách nấu nướng Bắc Việt Nam. Dựa trên kinh nghiệm, ông dự kiến sử dụng phương pháp Bắc Việt thuần túy nhất khi xây dựng thực đơn cho dự án mới của mình. “Về phở, để chọn giữa Bắc và Nam, cái nào hơn, thì đúng là phở Bắc ngon hơn, mặc dù tôi là người Nam và quen với kiểu cách miền Nam,” ông nói. Nhưng khi xét việc hình thành món ăn hình tượng này đã trải qua suốt thời chiến và thành phần nước dùng (mặc dù có sự khác biệt ở sản phẩm đầu ra) vẫn giữ được nguyên vẹn, ta mới rõ món phở này có nhiều cách thể hiện biết nhường nào. Nó là món ăn của mọi người, thưởng thức vào bữa sáng, bữa trưa và bữa tối. Nó có thể được dùng cho cả người thanh cảnh ở miền Bắc cũng như người nhạy bén hiện đại ở miền Nam. Trên hết, nó là hiện thân của lịch sử hiện đại của đất nước này và của tinh thần kiên cường và bất khuất của Việt Nam. Bài tiếng Anh đăng trên BBC Travel	summarize: Thủ đô Hà Nội của Việt Nam được coi là nơi sinh ra món phở Chủ nhà hàng người Canada gốc Việt, mở quán Civil Liberties ở Toronto tìm cách phát triển thêm món ăn qua việc đi sâu tìm hiểu gốc gác của món này ở quê nhà. Cha mẹ ông từ Sài Gòn di cư tới Toronto trong chiến tranh Việt Nam, có nghĩa là ông đã quen với các các món ăn Nam Việt Nam. Nhưng ông muốn học thêm. Ông dự định mở cửa hàng phở ăn nhanh do cảm kích về cách chế biến và thưởng thức món ăn nổi tiếng này ở Việt Nam. Chủ nghĩa cộng sản 'súp thịt' là gì? Thuật ứng xử của người Ba-tư Hong Kong: Món ăn, đền thờ và văn hóa Đông-Tây Phở, món quốc hồn quốc tuý của Việt Nam, được ưa thích ở khắp Việt Nam và trên thế giới. Ở thể đơn giản nhất, phở là nước dùng thơm ngon đổ lên các sợi bánh tươi bằng gạo, trên cùng có chút hành lá, một số rau, và các lát thịt ngon ngọt. Trong khi phở bò được ưa chuộng nhất và được ăn ở mọi lúc trong ngày, thì phở gà cũng được yêu thích. Người ta bảo phở gà được tạo ra năm 1939 khi chính phủ muốn ngăn chặn việc giết bò bằng cách cấm bán thịt bò vào các ngày thứ Hai và thứ Sáu. Vì nó không đậm bằng phở bò nên nó thường để ăn sáng. Nhưng phở có vô vàn cách biến thể và mỗi người có nơi ăn ưa thích riêng của mình. Chuyến đi đầu tiên tới Việt Nam kéo dài một tháng của Huỳnh đã đưa anh từ Bắc xuống Nam và qua các tỉnh ở miền trung để tìm món phở nào mà anh cho là lý tưởng. Trước tiên anh dừng chân ở Hà Nội, nơi khai sinh ra món này vào đầu thế kỷ 20. Khi Huỳnh tới vào lúc 6 giờ sáng, vừa ra khỏi xe buýt giường nằm, anh được tiếp đón nồng nhiệt ở quán 10 Lý Quốc Sư quận Hoàn Kiếm, một quán bính dân chuyên bán phở bò mà các bạn ở Việt Nam khuyên nên đến. “Bát phở làm chúng tôi tỉnh người. Chúng tôi đến lúc tinh mơ mờ đất và đây là điểm dừng đầu tiên ở Hà Nội. Ở đây chỉ có phở bò và tỷ lệ giữa thịt và bánh là mỹ mãn. Những thứ đi kèm là chanh, ớt, và trên bàn có hành muối mà trước đó tôi chưa từng thấy,” ông nói. Đi với phở đơn giản chỉ có hành lá, rau mùi, hành, chanh và ớt, tỷ lệ nước dùng và bánh là 2/1, nước dùng thì đơn giản nhưng đậm đà. Thế thôi,” ông nói. Sự đơn giản của món này ở bắc Việt Nam bắt nguồn từ cuộc chiến tranh sau 1954 và những năm sau thống nhất năm 1975. Trong thời gian đó, thực phẩm ở bắc Việt Nam phải định xuất và được Liên Xô trợ cấp, do vậy các cửa hàng phở là quốc doanh và bán phở với nước dùng nhạt nhẽo, bánh phở bằng gạo mốc và rất ít thịt. Một số hàng rong có tiếng có nâng cấp món này tý chút, và Andrea Nguyen, tác giả cuốn “Vào Bếp Việt Nam” giải thích rằng có những quán phở “bí mật” bán bánh phở ngon cho “khách quen”. Những quán không có được bánh phở ngon thì chào mời món quẩy ăn phụ thêm để bù trừ. Trung Quốc đã có ảnh hưởng đến văn hoá Việt Nam trong nhiều thế kỷ, như việc người Việt cũng ăn cháo (món ăn sáng phổ biến của Trung Quốc) và ăn quẩy trong thời kỳ đó, do vậy ăn quẩy với phở cũng là tự nhiên. Phở là món ăn nhanh Khi phở trở lại với xuất xứ ban đầu của nó với những đổi mới trong cải cách kinh tế ở những năm đầu 1980 thì quẩy đã ở lại như bản di chúc của những thời kỳ khó khăn và ngày nay nó vẫn được ăn cùng với phở. Vài hôm sau, Huỳnh được trải nghiệm một bát phở tuyệt vời nữa ở Blue Butterfly (69 Mã Mây) có đầu bếp là người Pháp. Mặc dù Huỳnh thích phở cổ điển Lý Quốc Sư hơn nhưng bánh phở ở Blue Butterfly có độ tinh tế hơn và nước dùng đậm hơn, gia vị tốt hơn; ta có thể thấy nó có “hơi hướng của đầu bếp được Pháp đào tạo”, ông nói. Huỳnh thấy ngay là nước dùng là yếu tố then chốt của thành công của món tưởng chừng đơn giản này. Việc nấu nước dùng phải rất kiên nhẫn, cần đun từ 3 tiếng cho tới đun thâu đêm. “Việc đun nước dùng lâu là bước quan trọng nhất trong việc làm phở. Trong khi phở gà chỉ cần đun xương gà lăm tăm từ 3 đến 4 tiếng, thì phở bò cần thời gian gấp đôi hoặc thậm chí suốt đêm.” Nguyễn Văn Khu, một đầu bếp ở Hà Nội, đã làm ở các nhà ăn hơn 10 năm, nói với tôi rằng thành phần truyền thống là sự kết hợp phức tạp các gia vị, gồm cả hoa hồi, quế, hạt tiêu rang, rễ rau mùi, sa trùng và hỗn hợp nướng của hẹ, hành và gừng. Những xương trong đồ nấu có thể gồm cả vó bò, sườn bò và khớp xương mà nó, theo ông Khu, có nguồn gốc từ người Pháp ở đầu thế kỷ 20. “Thực dân Pháp ở Bắc Việt Nam cho giết bò để làm thịt nướng và những món khác mà họ say mê. Xương xẩu và những thứ khó gậm được để lại cho đầu bếp Việt mà chẳng mấy họ tìm ra cách biến các thứ đầu thừa đuôi thẹo thành món phở ngon,” ông nói. “Phở được bán như món ăn đường phố không đắt mà người bán thay đổi tùy theo bữa ăn, và những người thích phở đầu tiên chắc hẳn là những người làm việc trên thuyền buôn ngược suôi sông Hồng.” Sự ưa thích phở nhanh chóng lan từ Hà Nội tới Sài Gòn (nay là TP HCM) mà ở đây người miền Nam tiếp thu nó với quan điểm hiện đại hơn. “Người Hà Nội thích nước dùng trong không có mỡ, có rắc hành lá, húng Láng, một ít rau mùi, khi ăn có thêm ớt, dấm tỏi và nước chanh vắt. Nhưng ở Sài Gòn, nước dùng sánh hơn, mỡ hơn và ăn kèm với giá đỗ, húng ngọt, bạc hà, nước sốt chua ngọt, tương ớt, và họ cho thêm khá nhiều đường vào nước dùng,” ông Khu nói. Trong chặng đi miền Nam, ông Huỳnh học thêm một lớp làm phở nữa ở Vietnam Cookery (26 Lý Tử Trọng, Bến Nghé, TP HCM) mà ông thấy có sự khác biệt rất lớn so với phở miền Bắc. Nó phong phú và ngọt vì cho thêm đường phèn vào nước dùng, và có thêm các miếng củ cải, giá đỗ, một số rau và sốt chua ngọt. Huỳnh thấy nó giống phở bán ở Bắc Mỹ. “Việc chuẩn bị nước dùng lâu công là bước quan trọng nhất để làm phở.” “Gia vị ở miền Bắc thường nhẹ hơn và chú ý để nó tinh tế hơn. Với người không sành vị thì họ có thể nói nước dùng của miền Bắc là nhạt, nhưng hoàn toàn không phải thế. Phần cơ bản của nước dùng của miền Bắc và miền Nam là như nhau, nhưng họ dùng gia vị rất khác nhau,” Huỳnh nói. Chuyến hành hương này cũng đưa ông tới Hội An, một thành phố cổ ở bờ biển miền Trung. Ở đây ông đã dùng thử một bát ở nhà hàng Morning Glory (106 Nguyễn Thái, Minh An) và thấy nó có vị ngọt như trước đó ông đã biết, nhưng cho biết là có thêm lạc rang, một thứ thường rắc lên các món bún/bánh canh ở Hội An. Mặc dù là gốc miền Nam, đến cuối chuyến đi ông Huỳnh cảm thấy hiểu thấu hơn triết lý ẩm thực của miền Bắc. Ông ưa thích quan điểm cổ điển và đơn giản, và cảm kích việc chiến tranh và sự khan hiếm lương thực đã hình thành nên cách nấu nướng Bắc Việt Nam. Dựa trên kinh nghiệm, ông dự kiến sử dụng phương pháp Bắc Việt thuần túy nhất khi xây dựng thực đơn cho dự án mới của mình. “Về phở, để chọn giữa Bắc và Nam, cái nào hơn, thì đúng là phở Bắc ngon hơn, mặc dù tôi là người Nam và quen với kiểu cách miền Nam,” ông nói. Nhưng khi xét việc hình thành món ăn hình tượng này đã trải qua suốt thời chiến và thành phần nước dùng (mặc dù có sự khác biệt ở sản phẩm đầu ra) vẫn giữ được nguyên vẹn, ta mới rõ món phở này có nhiều cách thể hiện biết nhường nào. Nó là món ăn của mọi người, thưởng thức vào bữa sáng, bữa trưa và bữa tối. Nó có thể được dùng cho cả người thanh cảnh ở miền Bắc cũng như người nhạy bén hiện đại ở miền Nam. Trên hết, nó là hiện thân của lịch sử hiện đại của đất nước này và của tinh thần kiên cường và bất khuất của Việt Nam. Bài tiếng Anh đăng trên BBC Travel	[ 108, 287, 285, 161, 596, 709, 337, 710, 104, 131, 132, 117, 703, 106, 328, 296, 124, 1246, 4814, 483, 152, 201, 111, 1797, 972, 131, 103, 690, 1027, 16944, 3482, 10241, 7851, 108, 121, 7333, 370, 173, 212, 435, 426, 1246, 446, 235, 156, 184, 993, 370, 524, 972, 3175, 104, 1246, 126, 108, 121, 1321, 2667, 2511, 966, 118, 148, 1093, 1317, 791, 867, 228, 7333, 113, 242, 250, 131, 578, 107, 404, 106, 118, 115, 1379, 119, 109, 109, 1246, 446, 132, 131, 629, 311, 118, 278, 214, 1796, 208, 382, 190, 690, 814, 201, 4814, 446, 838, 180, 406, 1058, 125, 173, 353, 625, 105, 1880, 329, 1246, 446, 738, 354, 126, 108, 121, 131, 629, 483, 404, 1107, 262, 6951, 14684, 1764, 257, 106, 1376, 9738, 475, 528, 104, 111, 20273, 847, 5443, 5679, 3253, 2125, 1630, 105, 355, 471, 16437, 17035, 103, 1246, 198, 2576, 198, 5328, 104, 131, 578, 117, 108, 2241, 581, 108, 121, 1227, 131, 132, 105, 159, 175, 1326, 108, 978, 136, 652, 1395, 1498, 4814, 106, 142, 467, 5123, 3021, 880, 227, 109, 4826, 1799, 2993, 281, 8113, 159, 264, 107, 1360, 209, 1176, 103, 116, 166, 14514, 105, 109, 6196, 1764, 3021, 3636, 112, 298, 129, 4814, 2835, 117, 108, 2241, 4272, 202, 105, 117, 446, 108, 121, 389, 398, 113, 2259, 143, 4814, 2316, 127, 117, 436, 2496, 606, 169, 327, 4814, 2316, 117, 394, 124, 147, 11968, 129, 122, 256, 278, 963, 1355, 156, 1116, 2835, 281, 173, 918, 622, 1764, 2835, 138, 109, 191, 259, 891, 105, 259, 4015, 865, 335, 110, 3916, 281, 4814, 2835, 237, 335, 369, 130, 446, 5387, 311, 4814, 107, 616, 105, 231, 173, 625, 136, 105, 742, 176, 111, 107, 328, 446, 108, 2241, 581, 734, 104, 900, 3283, 231, 184, 178, 462, 228, 131, 132, 930, 677, 116, 253, 104, 2556, 115, 251, 365, 148, 360, 804, 132, 105, 235, 109, 769, 108, 121, 752, 396, 130, 370, 1246, 4814, 224, 145, 365, 114, 106, 241, 4818, 957, 462, 365, 1759, 974, 108, 121, 337, 1981, 328, 550, 296, 124, 1246, 126, 138, 178, 175, 688, 6903, 707, 2556, 228, 138, 398, 1413, 339, 4719, 659, 124, 574, 529, 3639, 3849, 829, 103, 365, 117, 270, 1340, 3855, 1638, 108, 121, 1027, 826, 1087, 162, 3994, 2332, 2953, 7677, 103, 116, 1027, 14671, 137, 649, 622, 4814, 2835, 145, 109, 230, 108, 121, 131, 132, 2152, 237, 155, 112, 10194, 2868, 332, 4814, 140, 174, 141, 769, 1784, 819, 141, 155, 398, 777, 1659, 2876, 282, 105, 248, 106, 318, 1759, 178, 462, 108, 121, 337, 2467, 108, 978, 248, 163, 107, 4814, 2835, 105, 653, 947, 415, 1764, 105, 1799, 106, 3152, 11640, 564, 259, 184, 2213, 106, 9634, 103, 16524, 105, 159, 746, 107, 209, 4703, 145, 226, 150, 141, 289, 434, 203, 1234, 118, 454, 3258, 119, 4814, 652, 1395, 163, 107, 209, 1176, 103, 3049, 2979, 103, 209, 103, 9634, 105, 16524, 653, 947, 142, 467, 105, 1799, 106, 11985, 103, 142, 467, 143, 652, 1395, 170, 3916, 2785, 112, 773, 1839, 561, 118, 454, 1153, 652, 1395, 104, 1246, 126, 108, 121, 1908, 131, 132, 290, 774, 148, 204, 242, 250, 187, 5371, 105, 120, 147, 187, 234, 202, 147, 5225, 298, 221, 390, 397, 223, 765, 108, 121, 1908, 131, 132, 139, 190, 387, 105, 117, 560, 1223, 643, 3510, 180, 530, 109, 814, 201, 4814, 106, 198, 553, 105, 622, 4814, 119, 142, 467, 4054, 13994, 103, 1799, 4814, 281, 2746, 3316, 105, 215, 500, 10858, 430, 166, 201, 108, 5252, 107, 354, 107, 1480, 373, 1246, 126, 108, 332, 232, 6275, 105, 13628, 4195, 274, 590, 1290, 401, 8825, 1271, 12006, 131, 12132, 272, 581, 160, 107, 120, 1027, 4814, 401, 18528, 1523, 561, 622, 1799, 4814, 3021, 114, 401, 15961, 1379, 863, 564, 1027, 110, 107, 117, 1799, 4814, 3021, 143, 1835, 1375, 1246, 25322, 446, 573, 426, 130, 2195, 1419, 112, 151, 162, 115, 107, 349, 580, 155, 355, 1270, 131, 132, 113, 158, 175, 6416, 128, 156, 111, 131, 127, 446, 10161, 444, 18322, 446, 611, 1456, 625, 104, 151, 8792, 105, 446, 25322, 113, 221, 393, 397, 180, 530, 446, 25322, 119, 4814, 127, 106, 222, 3275, 17035, 106, 1246, 446, 838, 707, 4814, 319, 153, 119, 387, 1790, 504, 178, 104, 335, 119, 120, 345, 239, 113, 655, 173, 236, 216, 108, 121, 120, 147, 178, 4583, 143, 25322, 115, 108, 121, 153, 128, 288, 791, 2235, 104, 120, 221, 393, 455, 1000, 105, 191, 275, 335, 244, 117, 446, 264, 119, 4814, 112, 619, 176, 325, 2681, 2556, 117, 1281, 830, 116, 4293, 4814, 1464, 2779, 761, 108, 121, 9475, 30511, 444, 9174, 2724, 11612, 371, 107, 178, 3464, 106, 111, 2973, 1623, 428, 2556, 581, 4814, 874, 2399, 1087, 162, 3994, 183, 170, 1799, 4814, 108, 121, 9475, 30511, 107, 359, 777, 216, 183, 105, 142, 467, 3916, 975, 165, 297, 514, 183, 708, 169, 107, 136, 203, 335, 107, 401, 15091, 665, 104, 178, 3464, 117, 711, 1328, 394, 1616, 118, 454, 2556, 203, 531, 106, 142, 467, 106, 675, 712, 4006, 2146, 104, 164, 135, 104, 1246, 597, 1748, 652, 1395, 433, 1068, 2691, 142, 467, 139, 215, 1846, 14044, 260, 10919, 148, 1096, 354, 114, 228, 10919, 5741, 4884, 401, 2117, 10919, 142, 467, 727, 106, 920, 146, 308, 202, 113, 156, 140, 4814, 112, 298, 129, 4814, 2316, 163, 260, 10919, 2345, 2316, 8021, 4878, 148, 1096, 155, 1147, 4943, 143, 4814, 2835, 260, 221, 390, 1810, 1183, 451, 1042, 356, 1232, 1370, 1070, 362, 551, 2302, 103, 116, 178, 3464, 108, 121, 337, 1981, 115, 140, 108, 121, 109, 152, 446, 183, 826, 1542, 123, 119, 141, 160, 164, 380, 425, 234, 106, 144, 299, 279, 1662, 1371, 109, 165, 297, 103, 770, 186, 1414, 496, 103, 15206, 103, 991, 464, 124, 515, 103, 3906, 3049, 2979, 103, 1692, 2116, 105, 2611, 279, 4093, 104, 20996, 103, 209, 105, 17645, 112, 564, 2345, 113, 905, 2691, 107, 136, 770, 186, 2444, 2007, 10436, 6778, 2835, 105, 6585, 2345, 145, 3939, 181, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 707, 185, 1027, 446, 2004, 2556, 302, 190, 184, 803, 209, 1517, 3193, 223, 228, 131, 132, 143, 118, 184, 119, 178, 108, 2007, 376, 690, 105, 3753, 6343, 1132, 1161, 112, 1 ]
130901_syria_chemical_attack_comments	https://www.bbc.com/vietnamese/world/2013/09/130901_syria_chemical_attack_comments	Khủng hoảng Syria: dư luận phản ứng	Cuộc khủng hoảng về vũ khí hóa học tại Syria đang thu hút sự quan tâm rộng rãi của dư luận thế giới. Bản tin của BBC về việc Tổng thống Mỹ Barack Obama quyết định tham vấn Quốc hội về hành động quân sự tại Syria đã thu hút đến gần 1.650 lượt bình luận chỉ sau có vài giờ đăng tải. BBC Việt ngữ xin trích giới thiệu một số ý kiến:	Hầu hết các ý kiến đều lên án mạnh mẽ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syria Ramachandran Nair Mỹ là nước duy nhất có thể quyết định thế giới nên làm gì hay sao? Tôi quả là không hiểu. Mỹ và một số nước khác không thể chi phối thế giới và họ cũng không thể đảm nhận vai trò sen đầm quốc tế. Vậy Liên Hiệp Quốc tồn tại để làm gì? Liên Hiệp Quốc cần phải có sáng kiến với sự tham gia của các nước trên thế giới, trong đó có năm ủy viên thường trực, để quyết định hành động khả dĩ ngăn chặn đổ máu thường dân ở Syria. Michael Quốc hội Mỹ thực ra đang thúc đẩy Obama có hành động gì đó. Họ sẽ thông qua thôi. DJE Nếu các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc nói rằng chính phiến quân là thủ phạm thì ai sẽ ném bom họ đây? Tôi nghi ngờ điều này. Điều đáng lo ngại là các lý lẽ đã được đưa ra trước khi có báo cáo của các thanh sát viên. Các chính trị gia không thể nói: “Quý vị phải tin tưởng chúng tôi”. Hãy nhìn chuyện gì đã xảy ra với vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Iraq. Gilbert DSouza Hy vọng rằng Quốc hội Mỹ sẽ có những đánh giá khôn ngoan như Hạ viện Anh. Đừng có chõ mũi vào chuyện của người Ả Rập/Hồi giáo. morphix Người Pháp vẫn đang lâng lâng với thắng lợi chóng vánh ở Mali – nước thuộc địa cũ của họ. Họ rất nôn nóng muốn can thiệp vào Syria và giành lấy vai trò là bạn đồng hành của Mỹ từ tay nước Anh. Tôi không hiểu tại sao ngoại trừ có lẽ Tổng thống Hollande biết rằng điều đó cần thiết cho bầu cử khi mà tỷ lệ tín nhiệm của ông đang ở mức thấp. Nó cũng giúp nâng cao vị thế của nước Pháp. Suy cho cùng họ đang là cường quốc Âu châu duy nhất sở hữu hàng không mẫu hạm. informed-glasgow Quá nhiều bình luận của những người không trân trọng tự do của họ vốn sẽ bị ngăn trở nếu họ ở Syria, Nga hoặc Trung Quốc. Các vị có thể chỉ trích Mỹ nhưng nếu không có Mỹ, chúng ta đang ở đâu đây? Các vị có thật sự muốn điều ngược lại? Hãy thử nghĩ nếu Trung Quốc hay Nga là ‘sen đầm quốc tế’ thì sẽ như thế nào? Obama nói nước Mỹ không thể làm ngơ trước 'tội ác kinh hoàng của chế độ Assad morphix Obama từng nhận giải Nobel Hòa bình (chính xác là vì lẽ gì, hầu hết chúng ta vẫn không rõ), vậy mà giải pháp của ông ta cho ổn định khu vực và một quốc gia Trung Đông nhỏ xíu đang đắm chìm trong nội chiến là bắn 50 tên lửa hành trình. Giải pháp Nobel đơn giản lắm: đề nghị mua kho vũ khí hóa học của Syria để đổi lại không tấn công họ, bán lại cho Israel lấy lời và lấy số tiền đó bù đắp vào thâm hụt ngân sách của Mỹ. Douglas L Vậy nếu Quốc hội Mỹ bỏ phiếu chống hành động quân sự thì Pháp sẽ hành động một mình? Đó là vì họ đang hô hào chiến tranh. plant5man Vấn đề không phải ở nước Mỹ mà là các nước Ả Rập đã không làm gì mặc dù họ được vũ trang tốt. Rõ ràng họ muốn phương Tây hành động để họ có thể nói rằng: “bàn tay người Ả Rập không nhuốm máu, đó là tội lỗi của những kẻ ngoại đạo’. Tại sao phương Tây cần phải lo? Rõ ràng các nước Ả Rập không hề quan tâm đến việc sử dụng vũ khí hóa học. medi Barack Obama ra tranh cử tổng thống để đưa nước Mỹ ra khỏi chứ không phải quay lại chiến tranh. thegreatcob Liên Hiệp Quốc không thể làm được gì. Họ có thể ra đến 1.000 nghị quyết nhưng lại không có năng lực thực thi trừ phi các nước thành viên quyết định tự hành động. Chỉ nội các hình ảnh video thôi cũng đã chứng minh là khí độc đã được sử dụng. Nếu làm giả được một cuộc tấn công khí độc ở quy mô như thế thì quý vị thật sự giỏi hơn Hollywood rồi. unsureaboutanything Trong cuộc chiến hỗn loạn này không ai trưng ra bằng chứng cho thấy rõ ràng hung thủ đứng sau vụ tấn công này. Sự thật rõ ràng duy nhất là Obama tấn công Syria. Bằng chứng đã rõ: Obama đã nói thế trên truyền hình. Nếu có một sai lầm nữa giống như vũ khí hủy diệt hàng loạt trong cuộc xâm lược Iraq thì thế giới sẽ biết nên tìm Obama ở đâu. Nếu không có bằng chứng thì đây là hành động tội ác và ông ta phải bị bắt giữ. Lời đe dọa phản ứng quân sự của Mỹ nhận được những bình luận trái chiều DJE Nếu nhà hàng xóm của tôi bị giết hại bởi vũ khí hóa học tôi sẽ ủng hộ hành động đáp trả. Nếu Pháp hoặc một nước châu Âu nào đó dùng khí độc, tôi cũng nghĩ như vậy. Nếu một nước đồng minh nào đó xa hơn làm vậy, tôi vẫn nghĩ như thế. Vậy tại sao Syria lại không? Tôi muốn nghe lập luận tại sao hơn 100.000 người chết trước khi xảy ra cuộc tấn công hóa học này lại không khiến các nước hành động. MMA Là một người Mỹ, tôi tin rằng Tổng thống Barack Obama đã có quyết định đúng. Hồi năm 2002 Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chiến tranh Iraq. Tôi tin rằng vị tổng thống hiện tại của chúng ta đã có quyết định đúng đắn khi đưa ra Quốc hội xem xét chiến dịch quân sự này. morphix Báo chí Israel đưa tin rằng chế độ Assad lâu nay vẫn dùng vũ khí hóa học để tấn công phiến quân và đây là điều không có gì giấu giếm cả. Tuy nhiên các nước vẫn bỏ qua bởi vì ông ta dùng nó một cách chính xác và có giới hạn tránh xa các khi dân cư. Nhưng lần này đã xảy ra chuyện gì đó. Liệu đây có phải là sự thật hay chỉ là sự tuyên truyền của Israel, ai mà biết được. JoeBloggs_snr Hành động có giới hạn duy nhất có thể răn đe bất cứ cuộc tấn công hóa học nào nữa là bắn vài quả tên lửa hành trình vào gần dinh thự của Assad với hàm ý đe dọa rằng nếu tấn công hóa học thêm một lần nữa thì các tên lửa này sẽ nhằm vào ông ta và gia đình của ông ấy. Đối với các tướng lĩnh Syria cũng thế mặc dù tôi không nghĩ rằng cách này là hợp pháp. CX Bất cứ quốc gia hay dân tộc nào có trách nhiệm với thế giới cần phải bước ra ngăn chặn một tội ác dã man như thế. Vũ khí hóa học còn vô nhân đạo hơn cả vũ khí hạt nhân.	summarize: Hầu hết các ý kiến đều lên án mạnh mẽ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syria Ramachandran Nair Mỹ là nước duy nhất có thể quyết định thế giới nên làm gì hay sao? Tôi quả là không hiểu. Mỹ và một số nước khác không thể chi phối thế giới và họ cũng không thể đảm nhận vai trò sen đầm quốc tế. Vậy Liên Hiệp Quốc tồn tại để làm gì? Liên Hiệp Quốc cần phải có sáng kiến với sự tham gia của các nước trên thế giới, trong đó có năm ủy viên thường trực, để quyết định hành động khả dĩ ngăn chặn đổ máu thường dân ở Syria. Michael Quốc hội Mỹ thực ra đang thúc đẩy Obama có hành động gì đó. Họ sẽ thông qua thôi. DJE Nếu các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc nói rằng chính phiến quân là thủ phạm thì ai sẽ ném bom họ đây? Tôi nghi ngờ điều này. Điều đáng lo ngại là các lý lẽ đã được đưa ra trước khi có báo cáo của các thanh sát viên. Các chính trị gia không thể nói: “Quý vị phải tin tưởng chúng tôi”. Hãy nhìn chuyện gì đã xảy ra với vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Iraq. Gilbert DSouza Hy vọng rằng Quốc hội Mỹ sẽ có những đánh giá khôn ngoan như Hạ viện Anh. Đừng có chõ mũi vào chuyện của người Ả Rập/Hồi giáo. morphix Người Pháp vẫn đang lâng lâng với thắng lợi chóng vánh ở Mali – nước thuộc địa cũ của họ. Họ rất nôn nóng muốn can thiệp vào Syria và giành lấy vai trò là bạn đồng hành của Mỹ từ tay nước Anh. Tôi không hiểu tại sao ngoại trừ có lẽ Tổng thống Hollande biết rằng điều đó cần thiết cho bầu cử khi mà tỷ lệ tín nhiệm của ông đang ở mức thấp. Nó cũng giúp nâng cao vị thế của nước Pháp. Suy cho cùng họ đang là cường quốc Âu châu duy nhất sở hữu hàng không mẫu hạm. informed-glasgow Quá nhiều bình luận của những người không trân trọng tự do của họ vốn sẽ bị ngăn trở nếu họ ở Syria, Nga hoặc Trung Quốc. Các vị có thể chỉ trích Mỹ nhưng nếu không có Mỹ, chúng ta đang ở đâu đây? Các vị có thật sự muốn điều ngược lại? Hãy thử nghĩ nếu Trung Quốc hay Nga là ‘sen đầm quốc tế’ thì sẽ như thế nào? Obama nói nước Mỹ không thể làm ngơ trước 'tội ác kinh hoàng của chế độ Assad morphix Obama từng nhận giải Nobel Hòa bình (chính xác là vì lẽ gì, hầu hết chúng ta vẫn không rõ), vậy mà giải pháp của ông ta cho ổn định khu vực và một quốc gia Trung Đông nhỏ xíu đang đắm chìm trong nội chiến là bắn 50 tên lửa hành trình. Giải pháp Nobel đơn giản lắm: đề nghị mua kho vũ khí hóa học của Syria để đổi lại không tấn công họ, bán lại cho Israel lấy lời và lấy số tiền đó bù đắp vào thâm hụt ngân sách của Mỹ. Douglas L Vậy nếu Quốc hội Mỹ bỏ phiếu chống hành động quân sự thì Pháp sẽ hành động một mình? Đó là vì họ đang hô hào chiến tranh. plant5man Vấn đề không phải ở nước Mỹ mà là các nước Ả Rập đã không làm gì mặc dù họ được vũ trang tốt. Rõ ràng họ muốn phương Tây hành động để họ có thể nói rằng: “bàn tay người Ả Rập không nhuốm máu, đó là tội lỗi của những kẻ ngoại đạo’. Tại sao phương Tây cần phải lo? Rõ ràng các nước Ả Rập không hề quan tâm đến việc sử dụng vũ khí hóa học. medi Barack Obama ra tranh cử tổng thống để đưa nước Mỹ ra khỏi chứ không phải quay lại chiến tranh. thegreatcob Liên Hiệp Quốc không thể làm được gì. Họ có thể ra đến 1.000 nghị quyết nhưng lại không có năng lực thực thi trừ phi các nước thành viên quyết định tự hành động. Chỉ nội các hình ảnh video thôi cũng đã chứng minh là khí độc đã được sử dụng. Nếu làm giả được một cuộc tấn công khí độc ở quy mô như thế thì quý vị thật sự giỏi hơn Hollywood rồi. unsureaboutanything Trong cuộc chiến hỗn loạn này không ai trưng ra bằng chứng cho thấy rõ ràng hung thủ đứng sau vụ tấn công này. Sự thật rõ ràng duy nhất là Obama tấn công Syria. Bằng chứng đã rõ: Obama đã nói thế trên truyền hình. Nếu có một sai lầm nữa giống như vũ khí hủy diệt hàng loạt trong cuộc xâm lược Iraq thì thế giới sẽ biết nên tìm Obama ở đâu. Nếu không có bằng chứng thì đây là hành động tội ác và ông ta phải bị bắt giữ. Lời đe dọa phản ứng quân sự của Mỹ nhận được những bình luận trái chiều DJE Nếu nhà hàng xóm của tôi bị giết hại bởi vũ khí hóa học tôi sẽ ủng hộ hành động đáp trả. Nếu Pháp hoặc một nước châu Âu nào đó dùng khí độc, tôi cũng nghĩ như vậy. Nếu một nước đồng minh nào đó xa hơn làm vậy, tôi vẫn nghĩ như thế. Vậy tại sao Syria lại không? Tôi muốn nghe lập luận tại sao hơn 100.000 người chết trước khi xảy ra cuộc tấn công hóa học này lại không khiến các nước hành động. MMA Là một người Mỹ, tôi tin rằng Tổng thống Barack Obama đã có quyết định đúng. Hồi năm 2002 Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chiến tranh Iraq. Tôi tin rằng vị tổng thống hiện tại của chúng ta đã có quyết định đúng đắn khi đưa ra Quốc hội xem xét chiến dịch quân sự này. morphix Báo chí Israel đưa tin rằng chế độ Assad lâu nay vẫn dùng vũ khí hóa học để tấn công phiến quân và đây là điều không có gì giấu giếm cả. Tuy nhiên các nước vẫn bỏ qua bởi vì ông ta dùng nó một cách chính xác và có giới hạn tránh xa các khi dân cư. Nhưng lần này đã xảy ra chuyện gì đó. Liệu đây có phải là sự thật hay chỉ là sự tuyên truyền của Israel, ai mà biết được. JoeBloggs_snr Hành động có giới hạn duy nhất có thể răn đe bất cứ cuộc tấn công hóa học nào nữa là bắn vài quả tên lửa hành trình vào gần dinh thự của Assad với hàm ý đe dọa rằng nếu tấn công hóa học thêm một lần nữa thì các tên lửa này sẽ nhằm vào ông ta và gia đình của ông ấy. Đối với các tướng lĩnh Syria cũng thế mặc dù tôi không nghĩ rằng cách này là hợp pháp. CX Bất cứ quốc gia hay dân tộc nào có trách nhiệm với thế giới cần phải bước ra ngăn chặn một tội ác dã man như thế. Vũ khí hóa học còn vô nhân đạo hơn cả vũ khí hạt nhân.	[ 108, 287, 285, 161, 2825, 538, 109, 108, 232, 357, 413, 227, 304, 417, 1369, 460, 623, 135, 281, 705, 482, 471, 214, 108, 121, 1562, 16069, 5713, 21574, 231, 4847, 1134, 200, 106, 142, 756, 202, 107, 136, 302, 190, 175, 249, 237, 140, 218, 194, 1608, 388, 416, 106, 110, 5909, 200, 105, 172, 166, 142, 211, 110, 136, 692, 1614, 175, 249, 105, 154, 127, 110, 136, 879, 645, 809, 704, 11459, 6226, 198, 1345, 3932, 560, 1997, 162, 1025, 149, 130, 140, 1376, 560, 1997, 162, 260, 139, 107, 611, 357, 119, 144, 268, 165, 104, 109, 142, 159, 175, 1555, 113, 150, 107, 147, 1095, 182, 369, 821, 103, 130, 302, 190, 209, 469, 555, 2355, 963, 2265, 880, 1475, 369, 137, 108, 121, 3523, 2295, 162, 567, 200, 223, 124, 167, 822, 922, 1141, 107, 209, 469, 218, 837, 719, 134, 206, 235, 1164, 18465, 3519, 631, 109, 781, 338, 182, 560, 1997, 162, 123, 160, 122, 2731, 252, 106, 331, 473, 143, 375, 134, 2225, 1238, 154, 4713, 388, 881, 1274, 179, 433, 747, 549, 650, 755, 106, 109, 241, 642, 115, 117, 251, 124, 226, 129, 107, 188, 341, 104, 109, 781, 338, 2666, 303, 122, 245, 165, 110, 136, 795, 401, 9440, 297, 139, 193, 597, 174, 141, 863, 1700, 364, 485, 953, 218, 115, 488, 124, 119, 705, 482, 1364, 3638, 201, 1130, 108, 121, 2823, 17817, 1828, 13928, 431, 3626, 1642, 584, 160, 162, 567, 200, 134, 107, 120, 403, 314, 2416, 3178, 128, 1722, 1344, 1909, 2867, 107, 22894, 2766, 138, 953, 104, 111, 2437, 5492, 1296, 9576, 2485, 10322, 1134, 13007, 2885, 606, 711, 244, 167, 4060, 269, 4060, 269, 119, 779, 418, 1332, 14757, 108, 121, 7751, 1021, 142, 1182, 439, 1363, 104, 1078, 719, 215, 7560, 1578, 278, 1036, 3124, 138, 1562, 105, 1059, 771, 809, 704, 106, 230, 210, 209, 104, 200, 148, 600, 142, 1909, 388, 110, 524, 149, 350, 470, 1419, 107, 642, 408, 234, 6255, 217, 160, 179, 150, 260, 583, 114, 513, 368, 129, 145, 653, 2138, 875, 1210, 104, 118, 167, 108, 121, 537, 4338, 1447, 127, 422, 1480, 291, 297, 175, 104, 142, 2973, 5545, 114, 264, 154, 167, 106, 1054, 198, 785, 511, 756, 202, 633, 943, 201, 110, 1541, 2205, 112, 108, 176, 231, 13849, 2258, 686, 269, 9900, 269, 6814, 3862, 158, 342, 967, 104, 120, 111, 110, 3773, 308, 222, 180, 104, 154, 682, 134, 133, 963, 319, 323, 154, 108, 121, 3963, 468, 1366, 151, 942, 303, 297, 107, 136, 163, 788, 200, 170, 323, 110, 107, 968, 174, 169, 167, 108, 121, 793, 4713, 303, 297, 107, 1721, 144, 278, 179, 1240, 12942, 1700, 364, 932, 372, 323, 151, 162, 194, 468, 106, 743, 6536, 6226, 198, 216, 748, 143, 134, 128, 175, 1684, 1141, 123, 142, 200, 110, 136, 140, 4902, 226, 377, 15841, 108, 1673, 236, 1203, 104, 353, 976, 4690, 10322, 1134, 13007, 2885, 1141, 434, 645, 272, 3787, 1418, 342, 444, 5622, 628, 106, 171, 642, 2043, 1098, 538, 174, 169, 244, 110, 450, 856, 1627, 145, 272, 246, 104, 118, 169, 114, 970, 190, 322, 442, 105, 172, 198, 165, 151, 510, 750, 5809, 167, 5615, 2231, 113, 1554, 242, 106, 1158, 1591, 465, 1114, 209, 277, 112, 2029, 246, 3787, 652, 1395, 1801, 161, 220, 411, 702, 2662, 705, 482, 471, 214, 104, 1562, 130, 345, 153, 110, 623, 135, 1934, 622, 153, 114, 1383, 771, 366, 105, 771, 166, 379, 150, 2195, 3536, 138, 2734, 3091, 866, 333, 104, 1091, 9159, 2068, 3932, 323, 162, 567, 200, 306, 775, 424, 209, 469, 252, 144, 143, 711, 134, 209, 469, 172, 5598, 902, 106, 171, 154, 167, 1788, 1406, 242, 3078, 18701, 332, 2981, 2764, 2131, 220, 110, 139, 108, 121, 142, 200, 145, 106, 109, 142, 2437, 5492, 115, 110, 140, 218, 2157, 428, 154, 117, 705, 509, 2589, 108, 3128, 921, 154, 278, 412, 658, 209, 469, 130, 154, 107, 136, 123, 2602, 15779, 231, 600, 111, 2437, 5492, 110, 16560, 320, 6233, 150, 106, 1402, 1145, 104, 120, 789, 470, 247, 1435, 919, 350, 412, 658, 260, 139, 650, 347, 108, 3128, 921, 109, 142, 2437, 5492, 110, 1329, 146, 315, 155, 358, 324, 286, 705, 482, 471, 2370, 5769, 3320, 2423, 1141, 124, 250, 368, 497, 234, 130, 251, 142, 200, 124, 574, 739, 110, 139, 1015, 153, 242, 3078, 1430, 14239, 409, 332, 3552, 1470, 560, 1997, 162, 110, 136, 140, 117, 1776, 719, 107, 136, 124, 155, 3352, 411, 302, 170, 153, 110, 107, 344, 265, 223, 697, 1419, 894, 109, 142, 164, 182, 302, 190, 222, 209, 4552, 1137, 1554, 109, 240, 349, 1696, 1508, 127, 115, 463, 494, 106, 482, 1484, 115, 117, 324, 2971, 631, 140, 590, 117, 172, 460, 623, 135, 482, 1484, 108, 121, 565, 787, 128, 175, 143, 1089, 297, 1721, 144, 2036, 183, 5339, 1667, 108, 431, 231, 19043, 409, 3656, 431, 4980, 364, 8745, 515, 298, 460, 242, 2611, 1583, 126, 110, 375, 1540, 124, 281, 463, 114, 203, 450, 921, 2523, 331, 715, 187, 197, 623, 135, 433, 1153, 1721, 450, 921, 756, 202, 106, 1141, 623, 135, 3523, 2711, 463, 115, 450, 161, 1141, 115, 123, 175, 159, 425, 3138, 631, 107, 172, 714, 1472, 761, 855, 128, 705, 482, 1364, 3638, 201, 1130, 113, 460, 1121, 1010, 1334, 143, 175, 249, 134, 217, 237, 370, 1141, 108, 121, 1877, 631, 110, 107, 281, 463, 143, 248, 106, 209, 469, 1402, 108, 1673, 105, 118, 169, 139, 133, 290, 4446, 3526, 1011, 1050, 391, 475, 252, 144, 104, 200, 645, 117, 120, 342, 967, 897, 1337, 18465, 3519, 631, 152, 201, 3184, 104, 141, 133, 1116, 799, 626, 705, 482, 471, 214, 141, 134, 535, 1061, 209, 469, 1280, 456, 112, 631, 711, 1366, 172, 142, 511, 785, 224, 150, 467, 482, 1484, 103, 141, 127, 372, 128, 3168, 631, 172, 142, 210, 494, 224, 150, 797, 183, 140, 2465, 141, 244, 372, 128, 2177, 3932, 149, 350, 1562, 153, 984, 388, 278, 701, 925, 967, 149, 350, 183, 4633, 111, 654, 226, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2226, 757, 1186, 125, 705, 482, 471, 214, 149, 1562, 167, 498, 1305, 144, 146, 315, 1872, 2544, 104, 1136, 967, 175, 1326, 783, 193, 104, 378, 125, 358, 408, 234, 200, 2423, 1141, 302, 190, 268, 255, 162, 567, 125, 209, 469, 252, 144, 149, 1562, 115, 498, 1305, 155, 386, 15796, 5740, 2254, 342, 967, 163, 187, 107, 696, 339, 687, 6582, 378, 243, 1063, 676, 788, 249, 4147, 172, 166, 108, 232, 357, 161, 1 ]
060824_tokyo_rejects_spears	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2006/08/060824_tokyo_rejects_spears	Nhật Bản không cho quảng cáo hình bà bầu	Một pa-nô hình ca sĩ Britney Spears khỏa thân và đang có bầu bị các quan chức Nhật Bản từ chối không cho quảng cáo trong hệ thống tàu điện ngầm ở Tokyo.	Bức ảnh này đang có trên trang bìa của tạp chí Harper’s Bazaar phát hành ở Nhật Bản, và bị coi là “quá khiêu khích” nếu trưng bày nơi công cộng. Hình này trước đó cũng xuất hiện trên tạp chí này phát hành tại Mỹ trong tháng Tám. Tuy nhiên, các quan chức Nhật đã đồng ý cho quảng cáo nếu các phần ảnh của cô ca sĩ này từ khuỷu tay trở xuống được che đi. Hình đã qua kiểm duyệt sẽ có dòng chữ nói: “Chúng tôi xin lỗi vì các phần bị che trong bức ảnh đẹp của một người sắp làm mẹ này”. Ca sĩ Britney Spears năm nay 24 tuổi, cùng chồng là Kenvin Federline, 28 tuổi, đang chờ có đứa con thứ hai vào mùa thu này. Đôi vợ chồng đã có một con trai 11 tháng tuổi tên là Sean Preston.	summarize: Bức ảnh này đang có trên trang bìa của tạp chí Harper’s Bazaar phát hành ở Nhật Bản, và bị coi là “quá khiêu khích” nếu trưng bày nơi công cộng. Hình này trước đó cũng xuất hiện trên tạp chí này phát hành tại Mỹ trong tháng Tám. Tuy nhiên, các quan chức Nhật đã đồng ý cho quảng cáo nếu các phần ảnh của cô ca sĩ này từ khuỷu tay trở xuống được che đi. Hình đã qua kiểm duyệt sẽ có dòng chữ nói: “Chúng tôi xin lỗi vì các phần bị che trong bức ảnh đẹp của một người sắp làm mẹ này”. Ca sĩ Britney Spears năm nay 24 tuổi, cùng chồng là Kenvin Federline, 28 tuổi, đang chờ có đứa con thứ hai vào mùa thu này. Đôi vợ chồng đã có một con trai 11 tháng tuổi tên là Sean Preston.	[ 108, 287, 285, 161, 1271, 1789, 349, 126, 167, 107, 159, 509, 6810, 104, 1371, 356, 12788, 6491, 30389, 212, 209, 108, 121, 673, 2493, 105, 133, 703, 106, 18052, 129, 2312, 1432, 561, 323, 1540, 1035, 328, 135, 8995, 1847, 126, 226, 150, 127, 387, 199, 159, 1371, 356, 126, 212, 209, 149, 200, 113, 253, 7816, 421, 572, 109, 146, 229, 673, 115, 210, 108, 232, 114, 1682, 341, 323, 109, 380, 349, 104, 602, 840, 621, 126, 148, 20303, 600, 319, 804, 117, 1800, 1933, 1847, 115, 235, 594, 2061, 134, 107, 1226, 1302, 795, 401, 1898, 141, 676, 1145, 171, 109, 380, 133, 1800, 113, 954, 349, 1142, 104, 116, 111, 1268, 140, 966, 10220, 3310, 621, 19828, 14736, 147, 275, 2180, 1343, 264, 1423, 106, 7390, 7385, 22788, 103, 3012, 1343, 167, 1205, 107, 1951, 219, 259, 196, 138, 1275, 498, 433, 4440, 1350, 1423, 115, 107, 116, 219, 1320, 1425, 253, 722, 465, 106, 10267, 9500, 11076, 112, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 430, 8833, 686, 231, 1181, 240, 840, 621, 19828, 14736, 6117, 481, 105, 167, 107, 513, 133, 109, 146, 229, 673, 783, 148, 1579, 110, 114, 1682, 341, 113, 300, 234, 540, 726, 1871, 108, 121, 9372, 1 ]
041031_anwar	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/10/041031_anwar	Anwar gặp ủng hộ viên	Cựu phó thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nói chuyện với hàng trăm người ủng hộ ông đứng bên ngoài nhà sau chuyến giải phẫu ở Đức về.	Ông Anwar được trả tự do hồi tháng trước sau 6 năm ngồi tù, giờ tuyên bố là muốn gặp thủ tướng Abdullah Badawi để đóng góp ý kiến về quá trình cải tổ đang tiếp diễn. Trước đó, các chốt giao thông của cảnh sát ngăn chặn những người ủng hộ ông Anwar gặp ông ta ở sân bay gần Kuala Lumpur. Ông Anwar bị kết án tham nhũng năm 1999, nhưng bản án về tội kê gian được thay đổi. Ông bị cấm ra tranh cử cho đến năm 2008. Sau đó ông Anwar nói với BBC là lệnh cấm này không ngăn ông hoạt động chính trị. Ông tuyên bố vẫn tiếp tục vận động cho cải tổ dân chủ và chấm dứt tham nhũng.	summarize: Ông Anwar được trả tự do hồi tháng trước sau 6 năm ngồi tù, giờ tuyên bố là muốn gặp thủ tướng Abdullah Badawi để đóng góp ý kiến về quá trình cải tổ đang tiếp diễn. Trước đó, các chốt giao thông của cảnh sát ngăn chặn những người ủng hộ ông Anwar gặp ông ta ở sân bay gần Kuala Lumpur. Ông Anwar bị kết án tham nhũng năm 1999, nhưng bản án về tội kê gian được thay đổi. Ông bị cấm ra tranh cử cho đến năm 2008. Sau đó ông Anwar nói với BBC là lệnh cấm này không ngăn ông hoạt động chính trị. Ông tuyên bố vẫn tiếp tục vận động cho cải tổ dân chủ và chấm dứt tham nhũng.	[ 108, 287, 285, 161, 208, 8973, 363, 456, 1180, 180, 1717, 253, 965, 187, 1413, 147, 4282, 3573, 1602, 480, 1493, 106, 1190, 1213, 331, 1341, 7612, 20302, 570, 609, 904, 108, 232, 1449, 466, 310, 277, 655, 1453, 167, 1297, 1446, 112, 2548, 376, 397, 109, 6983, 384, 206, 104, 313, 338, 963, 2265, 479, 280, 535, 1061, 118, 8973, 1213, 118, 169, 449, 959, 502, 1584, 5752, 6523, 112, 208, 8973, 133, 1393, 304, 268, 802, 147, 7503, 170, 288, 304, 466, 1402, 1685, 390, 363, 346, 9713, 208, 133, 3147, 124, 250, 1497, 114, 792, 147, 4622, 759, 150, 118, 8973, 123, 405, 378, 106, 1762, 3147, 126, 110, 963, 118, 381, 469, 122, 1543, 208, 480, 1493, 1125, 1297, 437, 1582, 469, 114, 655, 1453, 137, 185, 105, 3818, 3843, 268, 2674, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 7713, 431, 1004, 331, 1341, 1780, 8973, 8832, 123, 953, 405, 201, 1049, 280, 535, 1061, 118, 2321, 367, 351, 152, 187, 2023, 272, 13233, 449, 2081, 466, 112, 1 ]
040831_spratlys	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/08/040831_spratlys	Trung Quốc, Philippines và tranh chấp Trường Sa	Ngày 1-9, tổng thống Philippines, Gloria Arroyo, sẽ bắt đầu chuyến thăm chính thức đến Trung Quốc.	Đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên của bà Gloria Arroyo kể từ sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng Năm vừa qua. Việc chọn Bắc Kinh làm điểm đến đầu tiên đã ngụ ý về vai trò quan trọng của Trung Quốc trong chính sách kinh tế và an ninh của Philippines. Tuần qua, dư luận đã chú ý tin nói rằng trong cuộc gặp với chủ tịch Hồ Cẩm Đào và các quan chức khác, tổng thống Arroyo sẽ thảo luận vấn đề liên quan quần đảo Trường Sa. Đây là khu vực tranh chấp chủ quyền giữa nhiều nước, gồm Trung Quốc, Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei. Tại khu vực Trường Sa, Philippines hiện tuyên bố chủ quyền với 50 đảo nhỏ mà họ gọi là vùng Kalayaan. Sự biến 1995Vào năm 1995, điểm bước ngoặt trong quan hệ Trung Quốc – Philippines xảy ra khi người ta phát hiện Trung Quốc đã xây cơ sở trên một rặng đá ngầm (Mischief Reef) thuộc vùng Kalayaan. Giáo sư chính trị học Benito Lim thuộc đại học Philippines nói: "Khi chính phủ Philippines phản đối, Trung Quốc nói là khu vực này có thể để cho các ngư dân bị bão vào trú tạm. Trung Quốc nói là như thế thì ngư dân của Philippines hay bất kì nước nào khác đều có thể sử dụng – họ gọi là việc sử dụng chung." "Philippines muốn ý nghĩa của việc dùng chung này được làm rõ, nhưng Trung Quốc không nói gì thêm. Vì vậy, có thể lần này bà Gloria Arroyo sẽ muốn tìm kiếm việc làm rõ vấn đề." Vào năm 1995, khi sự kiện xảy ra, tổng thống Philippines khi đó, Fidel Ramos, thậm chí đe dọa nhờ tới hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines và Hoa Kỳ, và quốc hội Philippines thông qua chương trình hai tỉ đôla để nâng cấp quân đội. Bắc Kinh sau đó đề nghị thảo luận cuộc tranh chấp biển Đông với toàn hiệp hội ASEAN tại hội nghị Bangkok 1995. Đề nghị này quan trọng ở chỗ Trung Quốc trước đó nhất quyết chỉ thực hiện các cuộc nói chuyện song phương. Tuy nhiên, có vẻ như đề nghị này chỉ mang tính chiến thuật bởi đến đầu năm 1996, Trung Quốc cho xây lại cơ sở trên rặng đá ngầm mà họ lấy từ tay Philippines. Kể từ đó đến nay, tranh chấp khu vực Trường Sa giữa Philippines và Trung Quốc có vẻ lắng dịu lại, theo lời giáo sư Ramses Amer, giáo sư chuyên vấn đề hòa bình và xung đột thuộc đại học Uppsala, Thụy Điển: "Cho đến gần đây, sự căng thẳng qua ngôn từ có giảm bớt. Và đến năm ngoái, tin cho hay có một thỏa thuận khai thác giữa Trung Quốc và Philippines trong vùng biển Đông." Đầu năm 2004, đại sứ Trung Quốc ở Philippines loan báo hai nước đã đồng ý trên nguyên tắc sẽ cùng hợp tác khai thác dầu và khí đốt ở vùng biển Nam Trung Hoa, hay Việt Nam gọi là biển Đông. Giáo sư Ramses Amer nói đến nay, không có thêm nhiều thông tin quanh việc hai nước định khai thác ở khu vực nào: "Vấn đề là không ai biết thật sự khu vực được nói là khai thác nằm ở đâu. Điều này rất quan trọng bởi vì nếu nó nằm trong quần đảo Trường Sa, thì đây sẽ là một nhượng bộ lớn của Trung Quốc. Còn nếu nó nằm giữa quần đảo Trường Sa và Philippines, thì lại là thỏa hiệp của Philippines." Khai thác chung?Liselotte Odgaard là giáo sư chính trị học thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch. Bà lấy bằng tiến sĩ với luận án về đề tài tranh chấp tại biển Đông. Liselotte Odgaard nói ý tưởng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực đã được các bên nghĩ tới từ lâu. "Trong suốt thập niên 1990, họ đặt vấn đề cùng khai thác chung lên bàn nghị trình. Nhưng việc này khó thi hành trong thực tế bởi vì vấn đề pháp lý không được giải quyết. Nên việc nước nào sở hữu cái gì đã bị xếp xó, và hiện vẫn như vậy." Stein Tonnesson, người viết nhiều về vấn đề biển Đông và là chủ tịch viện nghiên cứu hòa bình quốc tế ở Oslo, chia sẻ ý kiến này. Ông cho rằng khả năng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực trong lúc có quá nhiều nước còn tranh chấp là một viễn cảnh không khả thi: "Việc khai thác chung ở những vùng biển đang tranh chấp rất rủi ro về nhiều phương diện. Thứ nhất, giả sử tìm thấy dầu, có thể xảy ra tranh chấp giữa các bên về việc làm sao chia lợi nhuận." "Ngoài ra, quần đảo Trường Sa đặc biệt quan trọng cho nguồn hải sản. Môi trường khu vực này hiện đã chịu sức ép từ việc đánh bắt quá mức và việc xây dựng ở các rặng đá ngầm. Vấn đề này càng nghiêm trọng khi người ta chưa giải quyết được vấn đề chủ quyền, tức là ai chịu trách nhiệm cho việc bảo vệ tài nguyên ở đây." Theo bà Liselotte Odgaard thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch, mặc dù một số nước như Philippines chú ý khai thác khả năng hợp tác song phương với Trung Quốc, nhưng đột phá trong việc khai thác chung sẽ chỉ có thể xảy ra ở tầm mức giao dịch ASEAN – Trung Quốc. Lý do là vì xung đột chủ quyền chưa được giải quyết và vì đối thoại đa phương sẽ khiến các nước Đông Nam Á có vị thế mặc cả tốt hơn. "Tôi không nghĩ là việc đối đầu hiện giờ còn thích hợp. Asean và Trung Quốc đã giải quyết vấn đề đó vào cuối thập niên 1990. Nên tôi nghĩ tình hình nói chung là ổn định. Nhưng điều đó không nhất thiết chuyển thành sự hợp tác." "Tôi đoán là nhiều nước trong khối ASEAN có sự ngập ngừng bởi vì sự hợp tác của các nước yếu thế trên cơ sở song phương có thể đưa họ vào tình thế bất lợi. Họ sợ là Trung Quốc sẽ chiếm được đa số lợi ích khi hợp tác. Nên tôi không chắc là họ có thể bước sang một giai đoạn hợp tác thật sự trong tương lai gần." Tuần trước, một quan chức Philippines tuyên bố Manila sẽ không phản đối Bắc Kinh tìm kiếm dầu ở khu vực Trường Sa. Jose de Venecia, chủ tịch quốc hội Philippines, nói tổng thống Arroyo sẽ bàn khả năng khai thác chung tại Trường Sa trong chuyến thăm Trung Quốc. Ông nói giá dầu tăng cao như hiện nay sẽ là lý do thuyết phục các nước trong vùng Đông Nam Á cùng tham gia khai thác dầu ở Trường Sa. Nhưng vào đầu tuần này, ngoại trưởng Philippines, Alberto Romulo, lại nói là chuyến thăm sẽ chỉ tìm cách làm rõ vấn đề rặng đá ngầm thuộc vùng Kalayaan mà Trung Quốc chiếm từ năm 1995. Mọi việc có lẽ sẽ chỉ rõ ràng hơn sau tuyên bố của hai bên sau chuyến thăm của bà Arroyo.	summarize: Đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên của bà Gloria Arroyo kể từ sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng Năm vừa qua. Việc chọn Bắc Kinh làm điểm đến đầu tiên đã ngụ ý về vai trò quan trọng của Trung Quốc trong chính sách kinh tế và an ninh của Philippines. Tuần qua, dư luận đã chú ý tin nói rằng trong cuộc gặp với chủ tịch Hồ Cẩm Đào và các quan chức khác, tổng thống Arroyo sẽ thảo luận vấn đề liên quan quần đảo Trường Sa. Đây là khu vực tranh chấp chủ quyền giữa nhiều nước, gồm Trung Quốc, Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei. Tại khu vực Trường Sa, Philippines hiện tuyên bố chủ quyền với 50 đảo nhỏ mà họ gọi là vùng Kalayaan. Sự biến 1995Vào năm 1995, điểm bước ngoặt trong quan hệ Trung Quốc – Philippines xảy ra khi người ta phát hiện Trung Quốc đã xây cơ sở trên một rặng đá ngầm (Mischief Reef) thuộc vùng Kalayaan. Giáo sư chính trị học Benito Lim thuộc đại học Philippines nói: "Khi chính phủ Philippines phản đối, Trung Quốc nói là khu vực này có thể để cho các ngư dân bị bão vào trú tạm. Trung Quốc nói là như thế thì ngư dân của Philippines hay bất kì nước nào khác đều có thể sử dụng – họ gọi là việc sử dụng chung." "Philippines muốn ý nghĩa của việc dùng chung này được làm rõ, nhưng Trung Quốc không nói gì thêm. Vì vậy, có thể lần này bà Gloria Arroyo sẽ muốn tìm kiếm việc làm rõ vấn đề." Vào năm 1995, khi sự kiện xảy ra, tổng thống Philippines khi đó, Fidel Ramos, thậm chí đe dọa nhờ tới hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines và Hoa Kỳ, và quốc hội Philippines thông qua chương trình hai tỉ đôla để nâng cấp quân đội. Bắc Kinh sau đó đề nghị thảo luận cuộc tranh chấp biển Đông với toàn hiệp hội ASEAN tại hội nghị Bangkok 1995. Đề nghị này quan trọng ở chỗ Trung Quốc trước đó nhất quyết chỉ thực hiện các cuộc nói chuyện song phương. Tuy nhiên, có vẻ như đề nghị này chỉ mang tính chiến thuật bởi đến đầu năm 1996, Trung Quốc cho xây lại cơ sở trên rặng đá ngầm mà họ lấy từ tay Philippines. Kể từ đó đến nay, tranh chấp khu vực Trường Sa giữa Philippines và Trung Quốc có vẻ lắng dịu lại, theo lời giáo sư Ramses Amer, giáo sư chuyên vấn đề hòa bình và xung đột thuộc đại học Uppsala, Thụy Điển: "Cho đến gần đây, sự căng thẳng qua ngôn từ có giảm bớt. Và đến năm ngoái, tin cho hay có một thỏa thuận khai thác giữa Trung Quốc và Philippines trong vùng biển Đông." Đầu năm 2004, đại sứ Trung Quốc ở Philippines loan báo hai nước đã đồng ý trên nguyên tắc sẽ cùng hợp tác khai thác dầu và khí đốt ở vùng biển Nam Trung Hoa, hay Việt Nam gọi là biển Đông. Giáo sư Ramses Amer nói đến nay, không có thêm nhiều thông tin quanh việc hai nước định khai thác ở khu vực nào: "Vấn đề là không ai biết thật sự khu vực được nói là khai thác nằm ở đâu. Điều này rất quan trọng bởi vì nếu nó nằm trong quần đảo Trường Sa, thì đây sẽ là một nhượng bộ lớn của Trung Quốc. Còn nếu nó nằm giữa quần đảo Trường Sa và Philippines, thì lại là thỏa hiệp của Philippines." Khai thác chung?Liselotte Odgaard là giáo sư chính trị học thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch. Bà lấy bằng tiến sĩ với luận án về đề tài tranh chấp tại biển Đông. Liselotte Odgaard nói ý tưởng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực đã được các bên nghĩ tới từ lâu. "Trong suốt thập niên 1990, họ đặt vấn đề cùng khai thác chung lên bàn nghị trình. Nhưng việc này khó thi hành trong thực tế bởi vì vấn đề pháp lý không được giải quyết. Nên việc nước nào sở hữu cái gì đã bị xếp xó, và hiện vẫn như vậy." Stein Tonnesson, người viết nhiều về vấn đề biển Đông và là chủ tịch viện nghiên cứu hòa bình quốc tế ở Oslo, chia sẻ ý kiến này. Ông cho rằng khả năng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực trong lúc có quá nhiều nước còn tranh chấp là một viễn cảnh không khả thi: "Việc khai thác chung ở những vùng biển đang tranh chấp rất rủi ro về nhiều phương diện. Thứ nhất, giả sử tìm thấy dầu, có thể xảy ra tranh chấp giữa các bên về việc làm sao chia lợi nhuận." "Ngoài ra, quần đảo Trường Sa đặc biệt quan trọng cho nguồn hải sản. Môi trường khu vực này hiện đã chịu sức ép từ việc đánh bắt quá mức và việc xây dựng ở các rặng đá ngầm. Vấn đề này càng nghiêm trọng khi người ta chưa giải quyết được vấn đề chủ quyền, tức là ai chịu trách nhiệm cho việc bảo vệ tài nguyên ở đây." Theo bà Liselotte Odgaard thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch, mặc dù một số nước như Philippines chú ý khai thác khả năng hợp tác song phương với Trung Quốc, nhưng đột phá trong việc khai thác chung sẽ chỉ có thể xảy ra ở tầm mức giao dịch ASEAN – Trung Quốc. Lý do là vì xung đột chủ quyền chưa được giải quyết và vì đối thoại đa phương sẽ khiến các nước Đông Nam Á có vị thế mặc cả tốt hơn. "Tôi không nghĩ là việc đối đầu hiện giờ còn thích hợp. Asean và Trung Quốc đã giải quyết vấn đề đó vào cuối thập niên 1990. Nên tôi nghĩ tình hình nói chung là ổn định. Nhưng điều đó không nhất thiết chuyển thành sự hợp tác." "Tôi đoán là nhiều nước trong khối ASEAN có sự ngập ngừng bởi vì sự hợp tác của các nước yếu thế trên cơ sở song phương có thể đưa họ vào tình thế bất lợi. Họ sợ là Trung Quốc sẽ chiếm được đa số lợi ích khi hợp tác. Nên tôi không chắc là họ có thể bước sang một giai đoạn hợp tác thật sự trong tương lai gần." Tuần trước, một quan chức Philippines tuyên bố Manila sẽ không phản đối Bắc Kinh tìm kiếm dầu ở khu vực Trường Sa. Jose de Venecia, chủ tịch quốc hội Philippines, nói tổng thống Arroyo sẽ bàn khả năng khai thác chung tại Trường Sa trong chuyến thăm Trung Quốc. Ông nói giá dầu tăng cao như hiện nay sẽ là lý do thuyết phục các nước trong vùng Đông Nam Á cùng tham gia khai thác dầu ở Trường Sa. Nhưng vào đầu tuần này, ngoại trưởng Philippines, Alberto Romulo, lại nói là chuyến thăm sẽ chỉ tìm cách làm rõ vấn đề rặng đá ngầm thuộc vùng Kalayaan mà Trung Quốc chiếm từ năm 1995. Mọi việc có lẽ sẽ chỉ rõ ràng hơn sau tuyên bố của hai bên sau chuyến thăm của bà Arroyo.	[ 108, 287, 285, 161, 834, 106, 2023, 1512, 470, 811, 462, 104, 263, 17127, 9559, 1899, 563, 187, 129, 1059, 1076, 2560, 113, 460, 1850, 1497, 1670, 1048, 253, 832, 2049, 1451, 2219, 376, 680, 1374, 725, 140, 1516, 792, 811, 462, 115, 4219, 108, 232, 466, 809, 704, 146, 308, 104, 151, 716, 113, 122, 333, 236, 998, 105, 305, 672, 104, 4447, 7806, 1244, 1136, 967, 115, 987, 108, 232, 193, 123, 641, 113, 460, 1213, 405, 185, 492, 2250, 5511, 1983, 105, 109, 146, 853, 913, 1670, 1048, 9559, 134, 843, 967, 1067, 846, 316, 146, 3985, 541, 4280, 3390, 834, 106, 322, 1610, 250, 2093, 185, 851, 1529, 713, 4376, 2886, 151, 2904, 3293, 243, 578, 3566, 762, 1124, 105, 5559, 112, 919, 322, 1610, 4280, 2712, 1362, 493, 480, 1493, 185, 851, 405, 1591, 541, 750, 145, 154, 343, 106, 501, 26658, 112, 4337, 2315, 4700, 8825, 147, 4700, 103, 1516, 3188, 11335, 113, 146, 732, 151, 716, 1021, 1362, 488, 124, 129, 280, 169, 212, 493, 151, 716, 115, 556, 225, 2256, 159, 172, 15887, 269, 915, 5701, 30596, 19307, 1182, 501, 26658, 112, 754, 441, 122, 245, 214, 3321, 176, 3174, 11091, 1182, 273, 214, 1362, 795, 2286, 122, 256, 1362, 391, 923, 103, 151, 716, 123, 106, 322, 1610, 126, 107, 671, 570, 114, 109, 1825, 137, 133, 1829, 138, 1820, 1119, 112, 151, 716, 123, 106, 128, 868, 143, 1825, 137, 104, 1362, 194, 1539, 332, 2956, 507, 224, 211, 1821, 107, 671, 1686, 286, 1021, 154, 343, 106, 358, 1686, 286, 630, 294, 189, 17045, 1190, 108, 232, 404, 104, 358, 467, 630, 126, 363, 140, 450, 103, 170, 151, 716, 110, 123, 218, 1796, 865, 2465, 107, 671, 1587, 126, 263, 17127, 9559, 134, 1190, 370, 3554, 358, 140, 450, 1067, 846, 294, 1339, 147, 4700, 103, 129, 698, 1367, 488, 1235, 1670, 1048, 1362, 129, 397, 4202, 16974, 103, 2540, 320, 356, 1011, 1050, 4115, 839, 2148, 3498, 438, 331, 630, 1529, 1362, 105, 254, 1433, 105, 951, 567, 1362, 206, 235, 741, 277, 196, 1494, 1426, 570, 1480, 1553, 252, 8935, 1374, 725, 187, 150, 846, 411, 843, 967, 460, 250, 2093, 2893, 510, 405, 258, 2148, 567, 1976, 149, 567, 411, 2651, 10630, 10455, 411, 126, 146, 308, 449, 3335, 151, 716, 965, 150, 941, 1250, 163, 1220, 493, 109, 460, 123, 953, 1455, 2380, 421, 572, 107, 895, 128, 846, 411, 126, 163, 518, 334, 1076, 1802, 3088, 792, 811, 147, 9709, 151, 716, 114, 556, 153, 225, 2256, 159, 15887, 269, 915, 5701, 145, 154, 2807, 563, 600, 4447, 1313, 5736, 563, 150, 792, 801, 250, 2093, 322, 1610, 4280, 1120, 1529, 1362, 105, 151, 716, 107, 895, 5255, 3909, 1398, 181, 1476, 309, 441, 26017, 21201, 103, 309, 441, 649, 1067, 846, 544, 342, 105, 1001, 2293, 1182, 273, 214, 29689, 103, 1798, 9382, 161, 3826, 792, 1584, 1009, 698, 1135, 3177, 235, 691, 563, 107, 558, 4962, 112, 619, 792, 147, 1944, 193, 114, 194, 107, 172, 893, 1586, 550, 1569, 1529, 151, 716, 105, 1362, 113, 501, 2893, 510, 294, 8167, 147, 3046, 103, 273, 2654, 151, 716, 449, 1362, 2452, 188, 196, 507, 115, 1002, 108, 232, 159, 503, 3672, 134, 264, 1381, 274, 550, 1569, 2393, 105, 482, 7256, 449, 501, 2893, 132, 151, 254, 103, 194, 243, 132, 343, 106, 2893, 1865, 754, 441, 26017, 21201, 123, 792, 801, 110, 107, 426, 713, 206, 193, 1017, 358, 196, 507, 190, 550, 1569, 449, 322, 1610, 224, 161, 19552, 231, 846, 106, 110, 375, 1060, 1721, 698, 322, 1610, 363, 123, 106, 550, 1569, 3028, 449, 1877, 3400, 431, 126, 1228, 146, 308, 3088, 171, 1592, 335, 3028, 113, 3985, 541, 4280, 2712, 143, 248, 134, 106, 172, 7046, 816, 1400, 104, 151, 2688, 927, 1592, 335, 3028, 1529, 3985, 541, 4280, 1120, 105, 3293, 143, 153, 106, 893, 2148, 104, 1362, 294, 3907, 1569, 630, 347, 3216, 8328, 2948, 7954, 3329, 1230, 269, 409, 5541, 106, 309, 441, 122, 245, 214, 1182, 273, 214, 27850, 103, 3324, 4767, 112, 753, 2807, 1588, 1765, 621, 405, 967, 304, 466, 846, 326, 250, 2093, 149, 2893, 1865, 3482, 11178, 674, 7954, 3329, 1230, 269, 409, 5541, 123, 108, 232, 2388, 550, 1569, 630, 2393, 1818, 149, 322, 1610, 115, 363, 109, 367, 372, 839, 563, 4420, 189, 1683, 4386, 2039, 778, 4384, 154, 1295, 1067, 846, 264, 550, 1569, 630, 227, 746, 411, 277, 112, 311, 358, 126, 455, 697, 209, 113, 1220, 998, 3088, 171, 1067, 846, 246, 241, 110, 363, 272, 10475, 2701, 358, 507, 224, 2256, 3338, 292, 218, 115, 133, 4444, 13722, 103, 105, 493, 1125, 128, 1627, 294, 10472, 22487, 103, 280, 2020, 713, 466, 1067, 846, 2893, 510, 105, 106, 185, 492, 1344, 568, 1813, 544, 342, 951, 998, 449, 17600, 733, 1198, 108, 232, 1449, 433, 208, 114, 641, 555, 344, 550, 1569, 630, 2393, 1818, 149, 322, 1610, 113, 398, 107, 310, 713, 507, 177, 250, 2093, 106, 172, 6149, 313, 110, 555, 697, 161, 7303, 376, 550, 1569, 630, 449, 479, 501, 2893, 167, 250, 2093, 1228, 1905, 1924, 466, 713, 412, 14053, 3501, 5243, 590, 1686, 370, 1146, 2393, 103, 107, 671, 488, 124, 250, 2093, 1529, 109, 367, 466, 358, 140, 350, 733, 2066, 6228, 294, 189, 5555, 1235, 3985, 541, 4280, 1120, 1597, 1502, 146, 308, 114, 2594, 767, 2140, 3774, 1286, 322, 1610, 126, 493, 115, 668, 2083, 1431, 563, 358, 403, 1300, 310, 1889, 105, 358, 556, 2514, 449, 109, 15887, 269, 915, 5701, 112, 6205, 231, 846, 126, 536, 849, 308, 129, 280, 169, 289, 272, 1250, 363, 1067, 846, 185, 6578, 2197, 106, 375, 668, 605, 1210, 114, 358, 327, 1486, 326, 503, 449, 248, 294, 520, 263, 3482, 11178, 674, 7954, 3329, 1230, 269, 409, 5541, 1182, 273, 214, 27850, 103, 3324, 9246, 2157, 428, 172, 721, 507, 128, 1362, 987, 108, 232, 550, 1569, 555, 344, 1381, 274, 1455, 412, 405, 151, 2904, 170, 2293, 740, 113, 358, 550, 1569, 630, 134, 163, 107, 671, 488, 124, 449, 4301, 1889, 384, 414, 1976, 1021, 151, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1245, 876, 7143, 103, 1670, 1048, 3293, 17127, 9559, 103, 134, 1300, 811, 2023, 582, 122, 1522, 792, 151, 2688, 1 ]
vert-fut-52561896	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-52561896	Covid-19 và sự lựa chọn đau đớn cho ai sống và ai chết	Thiếu thiết bị, giường và nhân viên có nghĩa là các bác sĩ phải đưa ra một quyết định khủng khiếp giữa đại dịch Covid-19 hiện nay.	Phần lớn thiết bị cần thiết để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 bị hạn chế, buộc các bác sĩ phải quyết định ai sẽ được dùng nó Có một cái gì đó yên tĩnh lạ lùng trong việc chăm sóc bệnh nhân nhiễm virus corona ở Lodi, Ý. Mặc dù ở hành lang bệnh viện các nhân viên y tế hoạt động nhộn nhịp, các bệnh nhân vẫn gây ra ít tiếng ồn, Stefano Di Bartolomeo nói. Đối với một bác sĩ có kinh nghiệm làm việc trong các tình huống đầy mâu thuẫn thì đại dịch này là bất thường. "Mọi người đều có riêng một chiếc túi nhỏ đựng đồ dùng cá nhân để trên mặt sàn hoặc treo trên xe đẩy của họ," Di Bartolomeo, một bác sĩ gây mê làm việc tại một bệnh viện ở Lodi nói. Không ai được phép tiếp người trong gia đình mình, vì vậy điện thoại là đường dây liên lạc duy nhất. Nhiều bệnh nhân, mặc dù bị bệnh nặng, vẫn không nghĩ mình bị nặng như vậy, và một số người thậm chí không thấy mình khó thở. Có lẽ bất thường hơn hết là, mặc dù nhiều người yêu cầu một chiếc giường cấp cứu, nhưng không phải tất cả đều nhận được. Khi một chiếc giường trong phòng cấp cứu vắng chỗ, các bác sĩ phải quyết định bệnh nhân nào vào nằm. Di Bartolomeo, người có kinh nghiệm về y học nhiệt đới và dịch tễ học, bắt đầu tới bệnh viện Lodi vào giữa tháng Ba thực hiện nhiệm vụ của tổ chức Thầy thuốc Không Biên giới. Đó là một cú sốc: Các ca nhiễm đã tới 1.100 vào ngày 13/3. "Bệnh viện này đang đối phó với tình hình, nhưng đồng thời bị hoàn toàn quá tải," ông nói. Di Bartolomeo hiện đang làm việc tại một khu dành cho bệnh nhân được thở máy không xâm lấn trong khi chờ giường cấp cứu nơi họ có thể được việc đặt ống nội khí quản qua đường qua miệng. Nhưng không phải ai cũng đều được qua phòng của ông. "Một số bệnh nhân, do quá già hoặc quá ốm, họ chỉ được trợ thở oxy thôi," Di Bartolomeo nói. "Họ không phải là ứng cử viên cho các hình thức trợ thở xâm lấn khác như CPAP (áp lực khí quản dương liên tục) hoặc được trợ thở không xâm lấn." Quyết định khó khăn Vì số người đã thử nghiệm dương tính với virus corona trên toàn thế giới vượt quá 3 triệu trong tuần này, vi rút này đã đẩy dịch vụ y tế tới điểm tới ngưỡng quá tải. Tính đến ngày 28/4, hơn 212.000 người đã chết vì vi-rút. Trong các bệnh viện trên khắp 210 quốc gia bị đại dịch tấn công, các giường bệnh chứa đầy bệnh nhân Covid-19. Trong một số trường hợp, các nguồn lực quan trọng như máy thở, thiết bị bảo vệ và thậm chí nhân viên y tế đang trở nên khan hiếm. Các bác sĩ buộc phải lựa chọn ai là người được ưu tiên chăm sóc. Nhưng làm thế nào để ai đó định giá trị cuộc sống người này là hơn người kia- nói chi đến những người đã thề "không làm điều gì hại ai"? Các nhóm y tế đã cố gắng, mặc dù những hướng dẫn họ thảo ra - và cơ sở lập luận của họ - đã bị chỉ trích mạnh mẽ. Vào ngày 23/3/2020, một nhóm các bác sĩ và học giả từ khắp nơi trên thế giới đã xuất bản một bộ hướng dẫn đạo lý trên Tạp chí Y học New England (NEJM), phác thảo cách phân bổ nguồn lực trong đại dịch Covid-19. Trong số các khuyến nghị được đưa ra bởi các tác giả của bài viết này là vào những thời điểm như thế này, thì quan điểm thông thường "phục vụ theo thứ tự, người đến trước được phục vụ trước" không nên được áp dụng. Sự ưu tiên là dành cho những bệnh nhân bị ốm nặng mà họ là còn trẻ và đang có ít bệnh nền hơn. Covid-19: Kinh nghiệm từ Đại dịch cúm Tây Ban Nha Thời tiết nắng nóng có tiêu diệt được Covid-19? Có thể tập cho chó, mèo ăn chay hay không? Điều này cũng giống như những hướng dẫn đối với các bác sĩ Ý, nói rằng họ cần phải ưu tiên những người có cơ hội nhiều nhất được chữa khỏi. Được xuất bản vào ngày 6/3/2020, các hướng dẫn của Ý đã so sánh các trường hợp mà các bác sĩ và y tá đang làm việc trong "ngành y học thảm họa" và đã tuyên bố rằng "có thể sẽ cần thiết" ấn định một ranh giới độ tuổi cho những người được vào điều trị cấp cứu. "Việc cân nhắc hàng đầu là tối đa hóa lợi ích xét về số lượng mạng sống cứu được và số lượng năm sống cứu được," Ezekiel Emanuel, chủ tịch của Bộ Chính sách Y tế và Đạo đức Y khoa tại Đại Học Pennsylvania và là đồng tác giả của bài viết, nói. Việc lập luận là những người trẻ hơn, khỏe mạnh hơn có cơ hội sống sót cao hơn, và số năm sống tiếp cũng nhiều hơn. Việc chuyển hướng nguồn lực y tế ít ỏi cho những người này sẽ mang lại lợi ích cho một số lượng người lớn nhất, đó chính là lý thuyết của vấn đề này. Nhưng ngay cả đối với những người chấp nhận logic đó, nó cũng không hẳn là kín kẽ: chẳng hạn, sự liên can là một người trẻ và một người già đang được trợ thở qua máy đều có nguy cơ tử vong như nhau nếu rỡ bỏ máy, và người trẻ tuổi khi bị rỡ bỏ máy thở sẽ không có khả năng sống sót nhiều hơn hơn người già kia. Đối với một số nhân viên chăm sóc sức khỏe, sự hỗn loạn cảm xúc của đại dịch có thể có những ảnh hưởng lâu dài Tạp chí NEJM nói trên cũng kêu gọi dành cho các nhóm người đang cung cấp giá trị cao nhất trong việc chống lại đại dịch (như nhân viên y tế ở tuyến đầu và những người khác điều khiển cơ sở hạ tầng quan trọng này) sự ưu tiên được dùng thiết bị y tế và được điều trị vì công việc của họ đòi hỏi nhiều công sức đào tạo và vì họ là những người khó thay thế. "Bởi vì việc tối đa hóa lợi ích là tối quan trọng trong đại dịch, chúng tôi tin rằng việc đưa bệnh nhân ra khỏi máy thở hoặc giường cấp cứu để cung cấp cái đó cho người khác đang cần cũng là điều hợp lý và các bệnh nhân nên biết về khả năng đó khi nhập viện" các nhà nghiên cứu viết . Vấn đề đạo đức Những loại quyết định này chỉ có thể là cần thiết khi các bệnh viện và hệ thống chăm sóc sức khỏe phải chịu áp lực cao nhất, khi số lượng người nhiễm bệnh ở mức cao nhất và nguồn lực bị căng dãn đến mức tột cùng. Nhưng việc bỏ ưu tiên các bộ phận dễ tổn thương của dân số - những người lớn tuổi hoặc đang sẵn có các bệnh nền từ trước - rõ ràng đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về đạo đức. Điều đó hoàn toàn đúng hơn bởi vì những người này thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn không chỉ chết vì Covid-19, mà trước hết còn dễ bị nhiễm bệnh ngay từ đầu. Những người mà do tình trạng sức khỏe, cứ đòi hỏi phải có người khác giúp cho ăn, mặc quần áo và tắm, thì ít có khả năng dãn cách xã hội. Trong khi đó, căn bệnh này đã lây lan nhanh chóng trên khắp thế giới thông qua hàng trăm nhà dưỡng lão và chăm sóc - với kết quả tàn khốc. Ở Anh và xứ Wales, 1/3 số ca tử vong do virus corona là ở nhà dưỡng lão, thí dụ, với 2.000 ca tử vong trong một tuần. Những con số bất cân xứng như vậy cũng được thấy trên khắp châu Âu và ở Mỹ, nơi 1/4 số ca tử vong Covid-19 là ở các nhà dưỡng lão. Làm sao thoát khỏi sự thống trị của thời gian? Covid-19 ra tay tàn độc với nam giới hơn là với phụ nữ? Nghệ thuật nài nỉ của người Nhật Nhiều tổ chức hỗ trợ người già thấy lo lắng. "Trong nhiều năm, chúng ta đã biết rằng tuổi tuổi tác cao làm cho sức khỏe và khả năng kháng cự bệnh của một cá nhân rất kém- điều mà tất cả chúng ta đều thấy ở những người lớn tuổi," người đứng đầu một số tổ chức từ thiện liên quan đến tuổi của Anh, gồm cả Age UK, nói trong một tuyên bố chung. "Sự việc là ai đó cần được chăm sóc và hỗ trợ, tại nhà chăm sóc hoặc nhà riêng của họ, không nên được sử dụng như là một chỉ số đại diện cho tình trạng sức khỏe của người đó, hoặc như là chính sách được áp dụng chung - ví dụ như việc người đó có nên được nhập viện hay không." Một bức thư ngỏ gửi Hiệp hội Y khoa Anh, được đồng ký kết bởi tổ chức từ thiện Disability Rights UK, cũng nêu lên mối lo ngại rằng quyền của người khuyết tật đang không được duy trì. "Cơ hội cá nhân của chúng ta được hưởng lợi từ việc điều trị nếu chúng ta bị nhiễm Covid-19 không được bị ảnh hưởng bởi sự đánh giá của xã hội đối với cuộc sống của chúng ta," bức thư viết. Đáp lại, NHS England khăng khăng cho rằng họ đang tìm cách "bảo vệ đầy đủ quyền của người khuyết tật" trong suốt quá trình xảy ra đại dịch. Nhưng nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi vi rút corona đã thấy mình buộc phải yêu cầu các bác sĩ đưa ra những lựa chọn khó khăn về việc ưu tiên ai. Và những lựa chọn đó không phải lúc nào cũng dựa trên bằng chứng rõ ràng. Chẳng hạn, ở Mỹ một số bang đã hình thành hướng dẫn để giải quyết tình trạng thiếu tiềm năng về máy thở trước đại dịch. Một báo cáo trên Thời báo New York đã xem xét các hướng dẫn có sẵn công khai, từ Alabama, Arizona, Kansas, Louisiana, Maryland, Michigan, New York, Pennsylvania, Tennessee, Utah và bang Washington, để xem sự khác biệt trong định nghĩa việc ai được ưu tiên điều trị. Đồ bảo hộ mà nhân viên y tế phải mặc có thể khiến toàn bộ trải nghiệm trở nên đáng sợ hơn đối với bệnh nhân Covid-19 Trong một số trường hợp, các tài liệu cho thấy bệnh nhân bị suy yếu thần kinh, mất trí nhớ hoặc Aids có thể không được sự hỗ trợ máy thở ở một số tiểu bang. Kế hoạch của Alabama có viết rằng những người bị chậm phát triển tâm thần nặng, mất trí nặng hoặc chấn thương sọ não nặng có thể ít được xét để dùng máy trợ thở, nhưng lại thấy viết thêm ở câu sau là "tuổi thọ trung bình của những người chậm phát triển trí tuệ hiện đang kéo dài tới 70 năm, và những người bị suy yếu thần kinh nghiêm trọng có thể tận hưởng cuộc sống hữu ích hạnh phúc." Kế hoạch Alabama kéo dài một thập niên kể từ đó đã được thay thế bằng một bộ hướng dẫn khác sau một thách thức do các nhóm quyền người khuyết tật Hoa Kỳ đề đạt. Tuy nhiên, các hướng dẫn mới không nói gì về cách thức để các bác sĩ ưu tiên sử dụng máy thở. Các nhóm bảo vệ người khuyết tật ở Mỹ cũng đã cảnh báo chống lại "hình thức phân biệt đối xử chết người" đối mặt với người khuyết tật trong đại dịch. "Mỗi cuộc sống đều có giá trị," Neil Romano, chủ tịch Hội Đồng Quốc Gia về người khuyết tật, nói. "Trong cuộc khủng hoảng chưa từng có này, điều quan trọng là mỗi bang phải đáp ứng đối với Covid-19, không chỉ bằng cách hỗ trợ khả năng điều trị của các chuyên gia y tế, mà bằng cách cam kết bảo vệ các quyền dân sự của người khuyết tật." Paola Barbarino, giám đốc điều hành của tổ chức Alzheimer's International International, nói rằng họ đã được nghe từ các tổ chức thành viên trên khắp thế giới về các quyết định hạn chế điều trị dựa trên tuổi tác và các bệnh tiềm ẩn. "Điều quan trọng là tuổi tác và các bệnh như chứng mất trí nhớ, không được sử dụng để phân biệt đối xử hoặc từ chối sự tiếp cận điều trị," bà nói. Trong khi đó, tại Anh, Viện Sức Khỏe Và Chăm Sóc (NICE) đã ban hành hướng dẫn mới vào ngày 21/3, giải thích cách đánh giá việc đặt nội khí quản cho bệnh nhân trên 65 tuổi sao cho không bị khuyết tật ổn định lâu dài. Điều này dựa trên 'điểm số yếu đuối' được gọi là Thang Điểm Yếu Đuối Lâm Sàng, dao động từ 1 đến 9, 1 rất khỏe mạnh và 9 bị bệnh nan y. Nhưng bất kỳ sự đánh giá nào, cho dù khách quan đến đâu thì nó cũng khó thực hiện. Ví dụ, Thang Điểm Yếu Đuối yêu cầu phải biết liệu bệnh nhân có cần trợ giúp để chuẩn bị bữa ăn, hoặc để lên cầu thang hay không - là thông tin mà bác sĩ có thể chưa biết ngay được. Một bác sĩ tại một bệnh viện ở London đã nói với BBC rằng cách đánh giá theo kiểu Thang Yếu Đuối này có thể thất bại. Sau khi được hỏi bà có thể đi bộ bao xa mà không phải dừng lại để lấy hơi, một bệnh nhân đã bị coi là không phù hợp để được dùng máy thở. Nhưng khi các bác sĩ gọi điện cho gia đình bà, họ lại nhận được thêm thông tin cho thấy bà có thể không yếu đuối như đánh giá sàng lọc được đề xuất - hóa ra bệnh nhân đã trả lời các câu hỏi theo tình trạng hiện tại của bà, chứ không phải là trước đây khi bình thường. Bệnh nhân này được đặt nội khí quản vào cuối ngày hôm đó. Hiệp hội Y khoa Anh cũng đã ban hành một tài liệu hướng dẫn về đạo đức vào ngày 1 tháng 4, nói rằng "các chuyên gia y tế có thể buộc phải rút điều trị khỏi một số bệnh nhân để cho phép điều trị cho những bệnh nhân khác có xác suất sống sót cao hơn." Trong một số trường hợp, điều này có thể có nghĩa là lấy đi sự điều trị cho một người đã ổn định hoặc thậm chí đang khá hơn lên, để ưu tiên cho một bệnh nhân khác có chẩn đoán xác đáng hơn. Trên toàn thế giới, các bệnh viện và cơ quan y tế đang ban hành các hướng dẫn tương tự để giúp đội ngũ y tế của họ đưa ra các quyết định khó khăn mà họ hiện đang phải đối mặt. Họ được hiện diện để cứu con người. Đội ngũ y bác sĩ không những ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của những người có khả năng chịu thiệt thòi, mà còn làm tăng sự lo lắng của họ về việc điều gì sẽ xảy ra nếu chính y bác sĩ bị bệnh. Người ta cũng có những lo ngại về việc các quyết định này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của đội ngũ y tế. Ví dụ, một số bác sỹ đã tham gia vào các cuộc gọi hội nghị gần như hàng ngày để hỗ trợ lẫn nhau. Người ta được đào tạo trong nhiều năm để trở thành bác sĩ vì họ muốn giúp đỡ những người gặp khó khăn. Quyết định chăm sóc cho một số bệnh nhân này và không cho những bệnh nhân khác không phải là quy định mà bất kỳ bác sĩ nào cũng muốn đưa ra. Một số bác sĩ đã phải nghỉ ốm, cảm thấy không thể đối mặt với những quyết định này, theo một số bác sĩ nói với BBC Future. Tất nhiên, việc quyết định ai xứng đáng được điều trị và ai không thể được cứu không phải là điều mới mẻ - y sỹ và bác sỹ phẫu thuật chiến trường thường xuyên phải đưa ra những lựa chọn như vậy. Nhưng việc biết điều đó không làm cho nó dễ dàng hơn. Một hậu quả, Elton nói, là việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho các chuyên gia y tế có thể được ưu tiên nhiều hơn trong tương lai. "Tôi không muốn đánh giá thấp thách thức này," Elton nói. "Nhưng tôi nghĩ rằng có thể có một số ví dụ về thực hành rất tốt, mà nó có thể dẫn đến một số thay đổi thực sự tốt trong cách chúng ta hỗ trợ và chăm sóc lực lượng y tế của chúng ta." Có lẽ bằng cách ép buộc một cuộc thảo luận về giá trị mà chúng ta đặt vào cuộc sống của con người, nó cũng có thể dẫn đến những cải thiện về cách thức để có thể bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Bài tiếng Anh trên BBC Future	summarize: Phần lớn thiết bị cần thiết để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 bị hạn chế, buộc các bác sĩ phải quyết định ai sẽ được dùng nó Có một cái gì đó yên tĩnh lạ lùng trong việc chăm sóc bệnh nhân nhiễm virus corona ở Lodi, Ý. Mặc dù ở hành lang bệnh viện các nhân viên y tế hoạt động nhộn nhịp, các bệnh nhân vẫn gây ra ít tiếng ồn, Stefano Di Bartolomeo nói. Đối với một bác sĩ có kinh nghiệm làm việc trong các tình huống đầy mâu thuẫn thì đại dịch này là bất thường. "Mọi người đều có riêng một chiếc túi nhỏ đựng đồ dùng cá nhân để trên mặt sàn hoặc treo trên xe đẩy của họ," Di Bartolomeo, một bác sĩ gây mê làm việc tại một bệnh viện ở Lodi nói. Không ai được phép tiếp người trong gia đình mình, vì vậy điện thoại là đường dây liên lạc duy nhất. Nhiều bệnh nhân, mặc dù bị bệnh nặng, vẫn không nghĩ mình bị nặng như vậy, và một số người thậm chí không thấy mình khó thở. Có lẽ bất thường hơn hết là, mặc dù nhiều người yêu cầu một chiếc giường cấp cứu, nhưng không phải tất cả đều nhận được. Khi một chiếc giường trong phòng cấp cứu vắng chỗ, các bác sĩ phải quyết định bệnh nhân nào vào nằm. Di Bartolomeo, người có kinh nghiệm về y học nhiệt đới và dịch tễ học, bắt đầu tới bệnh viện Lodi vào giữa tháng Ba thực hiện nhiệm vụ của tổ chức Thầy thuốc Không Biên giới. Đó là một cú sốc: Các ca nhiễm đã tới 1.100 vào ngày 13/3. "Bệnh viện này đang đối phó với tình hình, nhưng đồng thời bị hoàn toàn quá tải," ông nói. Di Bartolomeo hiện đang làm việc tại một khu dành cho bệnh nhân được thở máy không xâm lấn trong khi chờ giường cấp cứu nơi họ có thể được việc đặt ống nội khí quản qua đường qua miệng. Nhưng không phải ai cũng đều được qua phòng của ông. "Một số bệnh nhân, do quá già hoặc quá ốm, họ chỉ được trợ thở oxy thôi," Di Bartolomeo nói. "Họ không phải là ứng cử viên cho các hình thức trợ thở xâm lấn khác như CPAP (áp lực khí quản dương liên tục) hoặc được trợ thở không xâm lấn." Quyết định khó khăn Vì số người đã thử nghiệm dương tính với virus corona trên toàn thế giới vượt quá 3 triệu trong tuần này, vi rút này đã đẩy dịch vụ y tế tới điểm tới ngưỡng quá tải. Tính đến ngày 28/4, hơn 212.000 người đã chết vì vi-rút. Trong các bệnh viện trên khắp 210 quốc gia bị đại dịch tấn công, các giường bệnh chứa đầy bệnh nhân Covid-19. Trong một số trường hợp, các nguồn lực quan trọng như máy thở, thiết bị bảo vệ và thậm chí nhân viên y tế đang trở nên khan hiếm. Các bác sĩ buộc phải lựa chọn ai là người được ưu tiên chăm sóc. Nhưng làm thế nào để ai đó định giá trị cuộc sống người này là hơn người kia- nói chi đến những người đã thề "không làm điều gì hại ai"? Các nhóm y tế đã cố gắng, mặc dù những hướng dẫn họ thảo ra - và cơ sở lập luận của họ - đã bị chỉ trích mạnh mẽ. Vào ngày 23/3/2020, một nhóm các bác sĩ và học giả từ khắp nơi trên thế giới đã xuất bản một bộ hướng dẫn đạo lý trên Tạp chí Y học New England (NEJM), phác thảo cách phân bổ nguồn lực trong đại dịch Covid-19. Trong số các khuyến nghị được đưa ra bởi các tác giả của bài viết này là vào những thời điểm như thế này, thì quan điểm thông thường "phục vụ theo thứ tự, người đến trước được phục vụ trước" không nên được áp dụng. Sự ưu tiên là dành cho những bệnh nhân bị ốm nặng mà họ là còn trẻ và đang có ít bệnh nền hơn. Covid-19: Kinh nghiệm từ Đại dịch cúm Tây Ban Nha Thời tiết nắng nóng có tiêu diệt được Covid-19? Có thể tập cho chó, mèo ăn chay hay không? Điều này cũng giống như những hướng dẫn đối với các bác sĩ Ý, nói rằng họ cần phải ưu tiên những người có cơ hội nhiều nhất được chữa khỏi. Được xuất bản vào ngày 6/3/2020, các hướng dẫn của Ý đã so sánh các trường hợp mà các bác sĩ và y tá đang làm việc trong "ngành y học thảm họa" và đã tuyên bố rằng "có thể sẽ cần thiết" ấn định một ranh giới độ tuổi cho những người được vào điều trị cấp cứu. "Việc cân nhắc hàng đầu là tối đa hóa lợi ích xét về số lượng mạng sống cứu được và số lượng năm sống cứu được," Ezekiel Emanuel, chủ tịch của Bộ Chính sách Y tế và Đạo đức Y khoa tại Đại Học Pennsylvania và là đồng tác giả của bài viết, nói. Việc lập luận là những người trẻ hơn, khỏe mạnh hơn có cơ hội sống sót cao hơn, và số năm sống tiếp cũng nhiều hơn. Việc chuyển hướng nguồn lực y tế ít ỏi cho những người này sẽ mang lại lợi ích cho một số lượng người lớn nhất, đó chính là lý thuyết của vấn đề này. Nhưng ngay cả đối với những người chấp nhận logic đó, nó cũng không hẳn là kín kẽ: chẳng hạn, sự liên can là một người trẻ và một người già đang được trợ thở qua máy đều có nguy cơ tử vong như nhau nếu rỡ bỏ máy, và người trẻ tuổi khi bị rỡ bỏ máy thở sẽ không có khả năng sống sót nhiều hơn hơn người già kia. Đối với một số nhân viên chăm sóc sức khỏe, sự hỗn loạn cảm xúc của đại dịch có thể có những ảnh hưởng lâu dài Tạp chí NEJM nói trên cũng kêu gọi dành cho các nhóm người đang cung cấp giá trị cao nhất trong việc chống lại đại dịch (như nhân viên y tế ở tuyến đầu và những người khác điều khiển cơ sở hạ tầng quan trọng này) sự ưu tiên được dùng thiết bị y tế và được điều trị vì công việc của họ đòi hỏi nhiều công sức đào tạo và vì họ là những người khó thay thế. "Bởi vì việc tối đa hóa lợi ích là tối quan trọng trong đại dịch, chúng tôi tin rằng việc đưa bệnh nhân ra khỏi máy thở hoặc giường cấp cứu để cung cấp cái đó cho người khác đang cần cũng là điều hợp lý và các bệnh nhân nên biết về khả năng đó khi nhập viện" các nhà nghiên cứu viết . Vấn đề đạo đức Những loại quyết định này chỉ có thể là cần thiết khi các bệnh viện và hệ thống chăm sóc sức khỏe phải chịu áp lực cao nhất, khi số lượng người nhiễm bệnh ở mức cao nhất và nguồn lực bị căng dãn đến mức tột cùng. Nhưng việc bỏ ưu tiên các bộ phận dễ tổn thương của dân số - những người lớn tuổi hoặc đang sẵn có các bệnh nền từ trước - rõ ràng đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về đạo đức. Điều đó hoàn toàn đúng hơn bởi vì những người này thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn không chỉ chết vì Covid-19, mà trước hết còn dễ bị nhiễm bệnh ngay từ đầu. Những người mà do tình trạng sức khỏe, cứ đòi hỏi phải có người khác giúp cho ăn, mặc quần áo và tắm, thì ít có khả năng dãn cách xã hội. Trong khi đó, căn bệnh này đã lây lan nhanh chóng trên khắp thế giới thông qua hàng trăm nhà dưỡng lão và chăm sóc - với kết quả tàn khốc. Ở Anh và xứ Wales, 1/3 số ca tử vong do virus corona là ở nhà dưỡng lão, thí dụ, với 2.000 ca tử vong trong một tuần. Những con số bất cân xứng như vậy cũng được thấy trên khắp châu Âu và ở Mỹ, nơi 1/4 số ca tử vong Covid-19 là ở các nhà dưỡng lão. Làm sao thoát khỏi sự thống trị của thời gian? Covid-19 ra tay tàn độc với nam giới hơn là với phụ nữ? Nghệ thuật nài nỉ của người Nhật Nhiều tổ chức hỗ trợ người già thấy lo lắng. "Trong nhiều năm, chúng ta đã biết rằng tuổi tuổi tác cao làm cho sức khỏe và khả năng kháng cự bệnh của một cá nhân rất kém- điều mà tất cả chúng ta đều thấy ở những người lớn tuổi," người đứng đầu một số tổ chức từ thiện liên quan đến tuổi của Anh, gồm cả Age UK, nói trong một tuyên bố chung. "Sự việc là ai đó cần được chăm sóc và hỗ trợ, tại nhà chăm sóc hoặc nhà riêng của họ, không nên được sử dụng như là một chỉ số đại diện cho tình trạng sức khỏe của người đó, hoặc như là chính sách được áp dụng chung - ví dụ như việc người đó có nên được nhập viện hay không." Một bức thư ngỏ gửi Hiệp hội Y khoa Anh, được đồng ký kết bởi tổ chức từ thiện Disability Rights UK, cũng nêu lên mối lo ngại rằng quyền của người khuyết tật đang không được duy trì. "Cơ hội cá nhân của chúng ta được hưởng lợi từ việc điều trị nếu chúng ta bị nhiễm Covid-19 không được bị ảnh hưởng bởi sự đánh giá của xã hội đối với cuộc sống của chúng ta," bức thư viết. Đáp lại, NHS England khăng khăng cho rằng họ đang tìm cách "bảo vệ đầy đủ quyền của người khuyết tật" trong suốt quá trình xảy ra đại dịch. Nhưng nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi vi rút corona đã thấy mình buộc phải yêu cầu các bác sĩ đưa ra những lựa chọn khó khăn về việc ưu tiên ai. Và những lựa chọn đó không phải lúc nào cũng dựa trên bằng chứng rõ ràng. Chẳng hạn, ở Mỹ một số bang đã hình thành hướng dẫn để giải quyết tình trạng thiếu tiềm năng về máy thở trước đại dịch. Một báo cáo trên Thời báo New York đã xem xét các hướng dẫn có sẵn công khai, từ Alabama, Arizona, Kansas, Louisiana, Maryland, Michigan, New York, Pennsylvania, Tennessee, Utah và bang Washington, để xem sự khác biệt trong định nghĩa việc ai được ưu tiên điều trị. Đồ bảo hộ mà nhân viên y tế phải mặc có thể khiến toàn bộ trải nghiệm trở nên đáng sợ hơn đối với bệnh nhân Covid-19 Trong một số trường hợp, các tài liệu cho thấy bệnh nhân bị suy yếu thần kinh, mất trí nhớ hoặc Aids có thể không được sự hỗ trợ máy thở ở một số tiểu bang. Kế hoạch của Alabama có viết rằng những người bị chậm phát triển tâm thần nặng, mất trí nặng hoặc chấn thương sọ não nặng có thể ít được xét để dùng máy trợ thở, nhưng lại thấy viết thêm ở câu sau là "tuổi thọ trung bình của những người chậm phát triển trí tuệ hiện đang kéo dài tới 70 năm, và những người bị suy yếu thần kinh nghiêm trọng có thể tận hưởng cuộc sống hữu ích hạnh phúc." Kế hoạch Alabama kéo dài một thập niên kể từ đó đã được thay thế bằng một bộ hướng dẫn khác sau một thách thức do các nhóm quyền người khuyết tật Hoa Kỳ đề đạt. Tuy nhiên, các hướng dẫn mới không nói gì về cách thức để các bác sĩ ưu tiên sử dụng máy thở. Các nhóm bảo vệ người khuyết tật ở Mỹ cũng đã cảnh báo chống lại "hình thức phân biệt đối xử chết người" đối mặt với người khuyết tật trong đại dịch. "Mỗi cuộc sống đều có giá trị," Neil Romano, chủ tịch Hội Đồng Quốc Gia về người khuyết tật, nói. "Trong cuộc khủng hoảng chưa từng có này, điều quan trọng là mỗi bang phải đáp ứng đối với Covid-19, không chỉ bằng cách hỗ trợ khả năng điều trị của các chuyên gia y tế, mà bằng cách cam kết bảo vệ các quyền dân sự của người khuyết tật." Paola Barbarino, giám đốc điều hành của tổ chức Alzheimer's International International, nói rằng họ đã được nghe từ các tổ chức thành viên trên khắp thế giới về các quyết định hạn chế điều trị dựa trên tuổi tác và các bệnh tiềm ẩn. "Điều quan trọng là tuổi tác và các bệnh như chứng mất trí nhớ, không được sử dụng để phân biệt đối xử hoặc từ chối sự tiếp cận điều trị," bà nói. Trong khi đó, tại Anh, Viện Sức Khỏe Và Chăm Sóc (NICE) đã ban hành hướng dẫn mới vào ngày 21/3, giải thích cách đánh giá việc đặt nội khí quản cho bệnh nhân trên 65 tuổi sao cho không bị khuyết tật ổn định lâu dài. Điều này dựa trên 'điểm số yếu đuối' được gọi là Thang Điểm Yếu Đuối Lâm Sàng, dao động từ 1 đến 9, 1 rất khỏe mạnh và 9 bị bệnh nan y. Nhưng bất kỳ sự đánh giá nào, cho dù khách quan đến đâu thì nó cũng khó thực hiện. Ví dụ, Thang Điểm Yếu Đuối yêu cầu phải biết liệu bệnh nhân có cần trợ giúp để chuẩn bị bữa ăn, hoặc để lên cầu thang hay không - là thông tin mà bác sĩ có thể chưa biết ngay được. Một bác sĩ tại một bệnh viện ở London đã nói với BBC rằng cách đánh giá theo kiểu Thang Yếu Đuối này có thể thất bại. Sau khi được hỏi bà có thể đi bộ bao xa mà không phải dừng lại để lấy hơi, một bệnh nhân đã bị coi là không phù hợp để được dùng máy thở. Nhưng khi các bác sĩ gọi điện cho gia đình bà, họ lại nhận được thêm thông tin cho thấy bà có thể không yếu đuối như đánh giá sàng lọc được đề xuất - hóa ra bệnh nhân đã trả lời các câu hỏi theo tình trạng hiện tại của bà, chứ không phải là trước đây khi bình thường. Bệnh nhân này được đặt nội khí quản vào cuối ngày hôm đó. Hiệp hội Y khoa Anh cũng đã ban hành một tài liệu hướng dẫn về đạo đức vào ngày 1 tháng 4, nói rằng "các chuyên gia y tế có thể buộc phải rút điều trị khỏi một số bệnh nhân để cho phép điều trị cho những bệnh nhân khác có xác suất sống sót cao hơn." Trong một số trường hợp, điều này có thể có nghĩa là lấy đi sự điều trị cho một người đã ổn định hoặc thậm chí đang khá hơn lên, để ưu tiên cho một bệnh nhân khác có chẩn đoán xác đáng hơn. Trên toàn thế giới, các bệnh viện và cơ quan y tế đang ban hành các hướng dẫn tương tự để giúp đội ngũ y tế của họ đưa ra các quyết định khó khăn mà họ hiện đang phải đối mặt. Họ được hiện diện để cứu con người. Đội ngũ y bác sĩ không những ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của những người có khả năng chịu thiệt thòi, mà còn làm tăng sự lo lắng của họ về việc điều gì sẽ xảy ra nếu chính y bác sĩ bị bệnh. Người ta cũng có những lo ngại về việc các quyết định này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của đội ngũ y tế. Ví dụ, một số bác sỹ đã tham gia vào các cuộc gọi hội nghị gần như hàng ngày để hỗ trợ lẫn nhau. Người ta được đào tạo trong nhiều năm để trở thành bác sĩ vì họ muốn giúp đỡ những người gặp khó khăn. Quyết định chăm sóc cho một số bệnh nhân này và không cho những bệnh nhân khác không phải là quy định mà bất kỳ bác sĩ nào cũng muốn đưa ra. Một số bác sĩ đã phải nghỉ ốm, cảm thấy không thể đối mặt với những quyết định này, theo một số bác sĩ nói với BBC Future. Tất nhiên, việc quyết định ai xứng đáng được điều trị và ai không thể được cứu không phải là điều mới mẻ - y sỹ và bác sỹ phẫu thuật chiến trường thường xuyên phải đưa ra những lựa chọn như vậy. Nhưng việc biết điều đó không làm cho nó dễ dàng hơn. Một hậu quả, Elton nói, là việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho các chuyên gia y tế có thể được ưu tiên nhiều hơn trong tương lai. "Tôi không muốn đánh giá thấp thách thức này," Elton nói. "Nhưng tôi nghĩ rằng có thể có một số ví dụ về thực hành rất tốt, mà nó có thể dẫn đến một số thay đổi thực sự tốt trong cách chúng ta hỗ trợ và chăm sóc lực lượng y tế của chúng ta." Có lẽ bằng cách ép buộc một cuộc thảo luận về giá trị mà chúng ta đặt vào cuộc sống của con người, nó cũng có thể dẫn đến những cải thiện về cách thức để có thể bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Bài tiếng Anh trên BBC Future	[ 108, 287, 285, 161, 2339, 301, 583, 133, 260, 583, 130, 179, 245, 114, 664, 157, 1581, 133, 576, 3495, 661, 109, 736, 621, 139, 302, 190, 375, 134, 117, 467, 335, 615, 116, 292, 218, 150, 1675, 2955, 1681, 3669, 113, 156, 1656, 1891, 664, 157, 977, 1084, 1693, 108, 121, 21579, 176, 103, 8124, 1623, 428, 108, 121, 209, 3048, 664, 760, 109, 157, 182, 108, 364, 216, 381, 192, 8042, 3006, 103, 109, 664, 157, 244, 383, 124, 500, 354, 22351, 13043, 674, 2442, 30841, 454, 1558, 176, 119, 116, 736, 621, 107, 236, 830, 140, 156, 113, 109, 205, 2104, 858, 2013, 431, 1836, 143, 273, 414, 126, 106, 295, 2429, 4191, 111, 413, 107, 734, 116, 845, 2282, 750, 2686, 905, 467, 499, 157, 130, 159, 447, 3688, 451, 2245, 159, 529, 922, 104, 7790, 2442, 30841, 103, 116, 736, 621, 383, 2216, 140, 156, 149, 116, 664, 760, 108, 121, 21579, 176, 454, 724, 375, 117, 656, 270, 111, 113, 165, 539, 1081, 171, 530, 726, 909, 106, 361, 1875, 316, 956, 756, 1704, 1115, 664, 1890, 945, 428, 133, 664, 6986, 244, 110, 372, 267, 133, 1257, 128, 934, 105, 116, 166, 111, 1042, 356, 110, 203, 267, 455, 10104, 615, 642, 295, 369, 183, 538, 106, 103, 945, 428, 158, 111, 436, 352, 116, 845, 3849, 373, 4175, 170, 110, 139, 525, 186, 413, 238, 1378, 707, 116, 845, 3849, 113, 438, 373, 402, 2431, 7780, 109, 736, 621, 139, 302, 190, 664, 157, 224, 138, 829, 112, 2442, 30841, 103, 111, 107, 236, 830, 125, 108, 364, 214, 1638, 4862, 105, 414, 7636, 1732, 290, 178, 228, 664, 760, 21579, 176, 138, 415, 253, 679, 223, 199, 517, 197, 104, 420, 229, 4813, 1357, 724, 2102, 1326, 902, 106, 116, 2378, 166, 376, 161, 303, 840, 977, 115, 228, 17318, 138, 191, 14306, 112, 4493, 7520, 760, 126, 167, 195, 1004, 119, 205, 240, 103, 170, 210, 221, 133, 506, 258, 310, 1299, 519, 118, 454, 2442, 30841, 199, 167, 140, 156, 149, 116, 322, 1031, 114, 664, 157, 117, 2660, 452, 110, 1121, 2534, 113, 129, 1205, 3849, 373, 402, 328, 154, 107, 136, 117, 156, 632, 2837, 735, 482, 730, 235, 361, 235, 10163, 311, 110, 139, 375, 127, 413, 117, 235, 438, 104, 1895, 2419, 166, 664, 1890, 180, 310, 1999, 451, 310, 4577, 103, 154, 163, 117, 643, 2660, 5730, 9703, 2442, 30841, 454, 2291, 110, 139, 106, 475, 368, 182, 114, 109, 240, 329, 643, 2660, 1121, 2534, 211, 128, 5499, 14777, 444, 8029, 265, 482, 730, 1903, 316, 437, 371, 451, 117, 643, 2660, 110, 1121, 2534, 294, 2506, 190, 455, 1000, 865, 166, 111, 115, 932, 830, 1903, 334, 119, 1084, 1693, 159, 258, 175, 249, 1064, 310, 1096, 617, 113, 670, 474, 554, 995, 126, 115, 922, 414, 197, 108, 364, 216, 228, 318, 228, 2406, 310, 6582, 3199, 155, 191, 13480, 103, 183, 2318, 10090, 111, 115, 654, 171, 21361, 112, 298, 109, 664, 760, 159, 1227, 13402, 198, 165, 133, 273, 414, 623, 135, 103, 109, 3849, 664, 1990, 858, 664, 157, 4679, 298, 116, 166, 271, 279, 103, 109, 774, 265, 146, 308, 128, 452, 10456, 583, 133, 327, 647, 105, 1042, 356, 157, 182, 108, 364, 216, 167, 319, 237, 6031, 10617, 303, 736, 621, 661, 139, 1212, 680, 375, 106, 111, 117, 1293, 462, 1656, 1891, 112, 311, 140, 175, 224, 130, 375, 150, 190, 314, 245, 204, 307, 111, 126, 106, 183, 111, 1387, 686, 123, 692, 155, 120, 111, 115, 4936, 1639, 140, 179, 218, 799, 375, 4785, 303, 491, 108, 364, 216, 115, 601, 1258, 103, 945, 428, 120, 665, 458, 154, 843, 124, 233, 105, 225, 633, 385, 410, 104, 154, 233, 115, 133, 163, 788, 417, 5715, 1339, 191, 11148, 6428, 116, 491, 109, 736, 621, 105, 214, 590, 148, 1227, 328, 159, 175, 249, 115, 387, 288, 116, 317, 665, 458, 247, 241, 159, 2816, 962, 356, 1646, 214, 1080, 9832, 6085, 3519, 5045, 14749, 103, 6351, 843, 173, 613, 1397, 774, 265, 113, 273, 414, 4679, 298, 166, 109, 1611, 231, 411, 117, 251, 124, 626, 109, 274, 590, 104, 392, 508, 126, 106, 138, 120, 221, 318, 128, 175, 474, 143, 146, 318, 206, 369, 13786, 197, 181, 259, 222, 103, 111, 155, 226, 117, 618, 197, 226, 207, 110, 237, 117, 516, 2971, 1153, 1293, 462, 106, 1031, 114, 120, 664, 157, 133, 4577, 1257, 145, 154, 106, 177, 603, 105, 167, 107, 500, 664, 639, 827, 1581, 161, 725, 830, 148, 440, 414, 2486, 658, 806, 1753, 1922, 958, 3512, 1578, 107, 464, 2044, 117, 10380, 615, 136, 495, 114, 10484, 3142, 446, 2987, 194, 984, 747, 126, 127, 855, 128, 120, 665, 458, 195, 119, 109, 736, 621, 4706, 123, 160, 154, 260, 139, 1293, 462, 120, 111, 107, 225, 213, 158, 202, 117, 1520, 574, 112, 2077, 387, 288, 138, 191, 15378, 6428, 109, 665, 458, 104, 1654, 115, 648, 1596, 109, 271, 279, 145, 109, 736, 621, 105, 108, 364, 1830, 167, 140, 156, 113, 189, 515, 12003, 108, 364, 214, 1506, 1473, 207, 105, 115, 480, 399, 160, 2363, 136, 134, 260, 583, 207, 108, 1633, 190, 116, 3467, 249, 359, 722, 114, 120, 111, 117, 138, 179, 245, 373, 6731, 189, 2117, 1237, 982, 201, 178, 106, 935, 635, 471, 418, 812, 587, 125, 166, 423, 427, 307, 402, 117, 105, 166, 423, 147, 307, 402, 8285, 2624, 20654, 11516, 25567, 103, 185, 492, 104, 429, 448, 333, 1646, 216, 105, 2887, 1707, 1646, 889, 149, 440, 2064, 6442, 105, 106, 210, 274, 590, 104, 392, 4614, 454, 1068, 385, 410, 106, 120, 111, 603, 975, 1309, 417, 183, 107, 225, 213, 307, 2135, 291, 975, 105, 166, 147, 307, 270, 127, 158, 827, 1068, 589, 665, 774, 265, 108, 364, 216, 500, 108, 5397, 114, 120, 111, 126, 134, 518, 153, 418, 812, 114, 116, 166, 423, 111, 301, 1498, 150, 122, 106, 241, 1026, 104, 255, 220, 433, 311, 531, 186, 195, 119, 120, 111, 577, 238, 5946, 397, 335, 127, 110, 1545, 106, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 3537, 431, 583, 133, 103, 3849, 105, 157, 182, 107, 404, 106, 109, 736, 621, 139, 251, 124, 116, 302, 190, 757, 3446, 415, 273, 414, 1581, 199, 1103, 1 ]
vietnam-45108043	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45108043	Tái cơ cấu Bộ Công an sẽ ‘xáo trộn rất lớn’	Hôm 6/8, chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 01 NĐ-CP cho thấy quyết tâm thực hiện đề án tinh giản bộ máy do Đảng ủy Công an trình và được Bộ chính trị thông qua vào tháng 4.	Bộ máy cơ cấu Bộ Công an quá cồng kềnh? Chính thức từ 7/8, Bộ Công an sẽ tái cơ cấu lại tổ chức, tinh giản bộ máy giảm 6 tổng cục, giảm gần 60 đơn vị cấp cục và gần 300 đơn vị cấp phòng nhưng vẫn giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Hai cựu quan chức cấp cao trong chính quyền Việt Nam hôm 9/8 cho BBC biết họ đánh giá cao việc thực hiện tái cơ cấu bộ máy, tuy nhiên có những lo ngại về sự xáo trộn và thiếu tính đồng bộ. Tái cơ cấu Bộ CA: ‘Nước cờ chính trị không dễ chơi’ Bộ Công an Việt Nam tổ chức lại bộ máy TBT Trọng: ‘Công an phải bảo vệ Đảng’ Cuộc cách mạng lớn của Bộ? Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc Hội Trần Quốc Thuận gọi quá trình tái cơ cấu bộ công an là "đợt tái cơ cấu bộ máy quy mô lớn nhất từ trước đến nay, không chỉ ở trong ngành công an mà cả hệ thống chính trị." Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh xây dựng lực lượng công an 'trong sạch' "Việc thu gọn sắp xếp này, hay phải gọi là 'đại sắp xếp' là cần thiết. Và một trong những nguyên nhân cho việc tái cơ cấu đó là vì có nhiều tướng lĩnh bị kỷ luật, có nhiều vụ án ngành công an xảy ra cũng cho thấy là do bộ máy tổ chức không có hiệu quả." Còn Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang thì nói: "Với tư cách là người từng phục vụ trong ngành công an được 43 năm cho tới 2003, tôi cho rằng đây là cuộc cải tổ triệt để nhất, to lớn nhất." "Tuy nhiên, tôi không rõ lý do của cuộc cải tổ này là gì nhưng tôi cảm nhận cuộc cải tổ này là nhằm để thực hiện ý muốn quyền lực, chứ không dựa trên cơ sở khoa học về tổ chức, cho nên việc này có thể nó sẽ không như ý muốn, sẽ có phản ứng ngược." "Nó sẽ làm xáo trộn bộ máy tổ chức của Bộ Công an, ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, đến cấp lãnh đạo, các cấp tướng." Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang Xáo trộn mạnh về nhân sự? "Nó sẽ xáo trộn ghê gớm lắm," Đại tá Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh. Ông lý giải rằng nếu giải thể sáu tổng cục, tức có sáu tổng cục trưởng. Mà mội tổng cục có từ 5-8 tổng cục phó, tức trung bình 42 lãnh đạo cấp tổng cục. "Những người đến tuổi về hưu rồi thì về hưu, nhưng những người còn tuổi đưa xuống cục, thì tôi không đồng tính với ông Lương Tam Quang là 'Tổng cục trưởng làm cục trưởng là bình thường'." "Tôi không nghĩ nó đơn giản như vậy đâu. Tổng cục trưởng xuống làm cục trưởng sẽ vấp phải mâu thuẫn trong luật công an là cục trưởng cao nhất chỉ được cấp hàm thiếu tướng, nhưng giờ trung tướng là cục trưởng. "Rồi tổng cục trưởng về làm cục trưởng, và cấp dưới của họ, tổng cục phó giờ cũng là cục trưởng. Và vậy thì các cục trưởng, cục phó trước đó sẽ đi về đâu?" Cuộc cải tổ sẽ rất "xáo trộn" đối với các cấp tướng của Bộ Công an? Về việc lưu chuyển bố trí cán bộ chính quy về địa phương, ông Quang nói sẽ nảy sinh ra nhiều vấn đề, như gia đình của nhiều cán bộ đang ổn định tại các thành phố lớn, giờ phải chuyển đi. "Có phải ai cũng có thể đem gia đình đi theo đâu. Nhà cửa vợ con cách mấy trăm cây số thì không yên ổn, an tâm công tác được." Ngoài ra, trước đó trong đề án cải tổ Bộ Công an, ngoài việc giải thể 6 tổng cục còn giải thể hai đơn vị cấp tổng cục là Bộ tư lệnh Cảnh sát cơ động và Bộ tư lệnh cảnh vệ. Nhưng theo Nghị định 01, hai đơn vị này vẫn được giữ nguyên. Ông phân tích, "Có thể là vì vai trò của Bộ tư lệnh cảnh vệ là để bảo vệ các cấp lãnh đạo Đảng nhà nước còn Bộ tư lệnh CSCĐ thì là để giữ gìn an ninh trật tự, bao gồm ngăn chặn các cuộc biểu tình, tụ tập đông người. Tuy nhiên cái này là phỏng đoán của tôi, cần phải theo dõi thêm." Ngoài ra, ông Quang còn nhấn mạnh vào việc cần phải đảm bảo rằng "quyền hạn và chức năng" của Bộ Công an phải không thay đổi. Tin giản biên chế - cuộc cách mạng bộ máy Việt Nam? "Trước đây Tổng cục An ninh là tổng cục phụ trách chống gián điệp nước ngoài, mà chủ yếu là gián điệp Trung Quốc. Nếu xóa bỏ Tổng cục An ninh, thì cần phải bố trí lực lượng sao đó để nó không ảnh hưởng, nếu không những người có lợi nhất chính là những tình báo Trung Quốc." 'Không chỉ dừng lại ở Bộ Công an' Đại tá Nguyễn Đăng Quang còn cho biết: "Việc tinh giản phải làm đồng bộ và kiên quyết của tất cả bộ máy nhà nước chính phủ, chứ không chỉ riêng Bộ Công an, và phải dẹp bỏ sáu tổng cục, như vậy, Đảng cho rằng là các cấp trung gian, có thể là thừa thãi, như vậy so với các bộ các ngành khác, có dẹp bỏ các cơ quan như thế không?" "Như Bộ Quốc phòng, ngoài Bộ Tổng Tham mưu và Tổng cục Chính trị, thì còn có bốn tổng cục khác, liệu có tinh giản, cải tổ như ở Bộ Công an không? Theo ý kiến ông Quang, nhân dịp tái cơ cấu Bộ Công an, thì nên sáp nhập Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Tổng cục VIII) của Bộ Công an vào Cục thi hành án của Bộ tư Pháp, để đúng với chức danh và nhiệm vụ và hạn chế được các tiêu cực. "Thường các cơ quan điều tra thường đến trại giam họ quản lý để thẩm vấn, nếu mà nhà giam của 'người nhà mình' thì dễ thực hiện mớm cung, ép cung, và tra tấn, còn các nhà giam của các bộ ngành khác thì sẽ quản lý tốt hơn rất nhiều," ông Quang lý giải. Đồng tình với ông Quang, luật sư Trần Quốc Thuận cũng cho rằng cuộc "cách mạng" này không nên chỉ dừng lại ở Bộ Công an mà "cả hệ thống chính trị cơ quan Đảng cũng phải làm và phải làm triệt để, vì ngân sách không nuôi nổi, nhân dân không nuôi nổi." Tinh giản đế lấy lại lòng dân? "Bộ máy cồng kềnh nhiều khi tập trung lại để nắm giữ củng cố quyền lực, chứ không phải thực sự phục vụ nhân dân." "Việc tinh giản là để kiểm soát lãnh đạo, thanh lọc bộ máy trong sạch, để lại những người tốt, có khả năng làm việc hiệu quả và lấy lại niềm tin của người dân với tổ chức lãnh đạo."	summarize: Bộ máy cơ cấu Bộ Công an quá cồng kềnh? Chính thức từ 7/8, Bộ Công an sẽ tái cơ cấu lại tổ chức, tinh giản bộ máy giảm 6 tổng cục, giảm gần 60 đơn vị cấp cục và gần 300 đơn vị cấp phòng nhưng vẫn giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Hai cựu quan chức cấp cao trong chính quyền Việt Nam hôm 9/8 cho BBC biết họ đánh giá cao việc thực hiện tái cơ cấu bộ máy, tuy nhiên có những lo ngại về sự xáo trộn và thiếu tính đồng bộ. Tái cơ cấu Bộ CA: ‘Nước cờ chính trị không dễ chơi’ Bộ Công an Việt Nam tổ chức lại bộ máy TBT Trọng: ‘Công an phải bảo vệ Đảng’ Cuộc cách mạng lớn của Bộ? Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc Hội Trần Quốc Thuận gọi quá trình tái cơ cấu bộ công an là "đợt tái cơ cấu bộ máy quy mô lớn nhất từ trước đến nay, không chỉ ở trong ngành công an mà cả hệ thống chính trị." Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh xây dựng lực lượng công an 'trong sạch' "Việc thu gọn sắp xếp này, hay phải gọi là 'đại sắp xếp' là cần thiết. Và một trong những nguyên nhân cho việc tái cơ cấu đó là vì có nhiều tướng lĩnh bị kỷ luật, có nhiều vụ án ngành công an xảy ra cũng cho thấy là do bộ máy tổ chức không có hiệu quả." Còn Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang thì nói: "Với tư cách là người từng phục vụ trong ngành công an được 43 năm cho tới 2003, tôi cho rằng đây là cuộc cải tổ triệt để nhất, to lớn nhất." "Tuy nhiên, tôi không rõ lý do của cuộc cải tổ này là gì nhưng tôi cảm nhận cuộc cải tổ này là nhằm để thực hiện ý muốn quyền lực, chứ không dựa trên cơ sở khoa học về tổ chức, cho nên việc này có thể nó sẽ không như ý muốn, sẽ có phản ứng ngược." "Nó sẽ làm xáo trộn bộ máy tổ chức của Bộ Công an, ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, đến cấp lãnh đạo, các cấp tướng." Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang Xáo trộn mạnh về nhân sự? "Nó sẽ xáo trộn ghê gớm lắm," Đại tá Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh. Ông lý giải rằng nếu giải thể sáu tổng cục, tức có sáu tổng cục trưởng. Mà mội tổng cục có từ 5-8 tổng cục phó, tức trung bình 42 lãnh đạo cấp tổng cục. "Những người đến tuổi về hưu rồi thì về hưu, nhưng những người còn tuổi đưa xuống cục, thì tôi không đồng tính với ông Lương Tam Quang là 'Tổng cục trưởng làm cục trưởng là bình thường'." "Tôi không nghĩ nó đơn giản như vậy đâu. Tổng cục trưởng xuống làm cục trưởng sẽ vấp phải mâu thuẫn trong luật công an là cục trưởng cao nhất chỉ được cấp hàm thiếu tướng, nhưng giờ trung tướng là cục trưởng. "Rồi tổng cục trưởng về làm cục trưởng, và cấp dưới của họ, tổng cục phó giờ cũng là cục trưởng. Và vậy thì các cục trưởng, cục phó trước đó sẽ đi về đâu?" Cuộc cải tổ sẽ rất "xáo trộn" đối với các cấp tướng của Bộ Công an? Về việc lưu chuyển bố trí cán bộ chính quy về địa phương, ông Quang nói sẽ nảy sinh ra nhiều vấn đề, như gia đình của nhiều cán bộ đang ổn định tại các thành phố lớn, giờ phải chuyển đi. "Có phải ai cũng có thể đem gia đình đi theo đâu. Nhà cửa vợ con cách mấy trăm cây số thì không yên ổn, an tâm công tác được." Ngoài ra, trước đó trong đề án cải tổ Bộ Công an, ngoài việc giải thể 6 tổng cục còn giải thể hai đơn vị cấp tổng cục là Bộ tư lệnh Cảnh sát cơ động và Bộ tư lệnh cảnh vệ. Nhưng theo Nghị định 01, hai đơn vị này vẫn được giữ nguyên. Ông phân tích, "Có thể là vì vai trò của Bộ tư lệnh cảnh vệ là để bảo vệ các cấp lãnh đạo Đảng nhà nước còn Bộ tư lệnh CSCĐ thì là để giữ gìn an ninh trật tự, bao gồm ngăn chặn các cuộc biểu tình, tụ tập đông người. Tuy nhiên cái này là phỏng đoán của tôi, cần phải theo dõi thêm." Ngoài ra, ông Quang còn nhấn mạnh vào việc cần phải đảm bảo rằng "quyền hạn và chức năng" của Bộ Công an phải không thay đổi. Tin giản biên chế - cuộc cách mạng bộ máy Việt Nam? "Trước đây Tổng cục An ninh là tổng cục phụ trách chống gián điệp nước ngoài, mà chủ yếu là gián điệp Trung Quốc. Nếu xóa bỏ Tổng cục An ninh, thì cần phải bố trí lực lượng sao đó để nó không ảnh hưởng, nếu không những người có lợi nhất chính là những tình báo Trung Quốc." 'Không chỉ dừng lại ở Bộ Công an' Đại tá Nguyễn Đăng Quang còn cho biết: "Việc tinh giản phải làm đồng bộ và kiên quyết của tất cả bộ máy nhà nước chính phủ, chứ không chỉ riêng Bộ Công an, và phải dẹp bỏ sáu tổng cục, như vậy, Đảng cho rằng là các cấp trung gian, có thể là thừa thãi, như vậy so với các bộ các ngành khác, có dẹp bỏ các cơ quan như thế không?" "Như Bộ Quốc phòng, ngoài Bộ Tổng Tham mưu và Tổng cục Chính trị, thì còn có bốn tổng cục khác, liệu có tinh giản, cải tổ như ở Bộ Công an không? Theo ý kiến ông Quang, nhân dịp tái cơ cấu Bộ Công an, thì nên sáp nhập Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Tổng cục VIII) của Bộ Công an vào Cục thi hành án của Bộ tư Pháp, để đúng với chức danh và nhiệm vụ và hạn chế được các tiêu cực. "Thường các cơ quan điều tra thường đến trại giam họ quản lý để thẩm vấn, nếu mà nhà giam của 'người nhà mình' thì dễ thực hiện mớm cung, ép cung, và tra tấn, còn các nhà giam của các bộ ngành khác thì sẽ quản lý tốt hơn rất nhiều," ông Quang lý giải. Đồng tình với ông Quang, luật sư Trần Quốc Thuận cũng cho rằng cuộc "cách mạng" này không nên chỉ dừng lại ở Bộ Công an mà "cả hệ thống chính trị cơ quan Đảng cũng phải làm và phải làm triệt để, vì ngân sách không nuôi nổi, nhân dân không nuôi nổi." Tinh giản đế lấy lại lòng dân? "Bộ máy cồng kềnh nhiều khi tập trung lại để nắm giữ củng cố quyền lực, chứ không phải thực sự phục vụ nhân dân." "Việc tinh giản là để kiểm soát lãnh đạo, thanh lọc bộ máy trong sạch, để lại những người tốt, có khả năng làm việc hiệu quả và lấy lại niềm tin của người dân với tổ chức lãnh đạo."	[ 108, 287, 285, 161, 429, 452, 225, 1703, 429, 487, 305, 310, 9366, 12106, 347, 448, 329, 148, 12754, 103, 429, 487, 305, 134, 1139, 225, 1703, 153, 420, 2471, 777, 1395, 317, 452, 558, 1413, 497, 1794, 103, 558, 386, 2067, 652, 297, 373, 1794, 105, 386, 2796, 652, 297, 373, 438, 170, 244, 533, 503, 229, 344, 103, 517, 197, 103, 168, 3328, 891, 924, 146, 229, 373, 291, 113, 122, 168, 131, 132, 325, 13776, 114, 378, 217, 154, 403, 314, 291, 156, 223, 199, 1139, 225, 1703, 317, 452, 103, 1169, 445, 107, 120, 650, 755, 125, 144, 4177, 3308, 105, 815, 334, 210, 3946, 9845, 225, 1703, 429, 4863, 161, 743, 7246, 1236, 122, 245, 110, 790, 1014, 748, 429, 487, 305, 131, 132, 420, 229, 153, 317, 452, 3500, 1152, 161, 743, 6212, 305, 139, 327, 1486, 13118, 1503, 173, 427, 301, 104, 429, 347, 1533, 1097, 185, 517, 551, 438, 162, 813, 912, 162, 3219, 343, 310, 277, 1139, 225, 1703, 816, 135, 305, 106, 189, 23048, 1139, 225, 1703, 317, 452, 565, 787, 301, 202, 148, 226, 155, 801, 110, 163, 108, 121, 113, 859, 135, 305, 145, 186, 300, 234, 122, 8805, 408, 1197, 593, 362, 1358, 1152, 434, 1445, 417, 556, 636, 265, 423, 135, 305, 16183, 1965, 257, 189, 2117, 498, 3103, 1268, 1267, 474, 194, 139, 343, 106, 377, 7242, 1268, 1267, 257, 106, 260, 3838, 619, 116, 113, 120, 503, 157, 114, 156, 1139, 225, 1703, 150, 106, 171, 107, 158, 477, 950, 133, 688, 2775, 107, 158, 197, 304, 859, 135, 305, 488, 124, 127, 114, 203, 106, 180, 317, 452, 420, 229, 110, 107, 614, 14139, 927, 440, 1830, 305, 672, 362, 2866, 1052, 143, 795, 4058, 176, 276, 173, 106, 111, 434, 618, 197, 113, 859, 135, 305, 117, 5735, 147, 114, 228, 5120, 141, 114, 160, 248, 106, 204, 655, 420, 2642, 130, 1498, 1082, 301, 10635, 3169, 572, 141, 110, 450, 241, 180, 104, 204, 655, 420, 126, 106, 218, 170, 141, 406, 238, 204, 655, 420, 126, 106, 745, 130, 223, 199, 108, 232, 278, 168, 2541, 739, 110, 1105, 159, 225, 633, 889, 214, 125, 420, 2471, 114, 237, 156, 126, 107, 136, 335, 134, 110, 128, 108, 232, 278, 103, 134, 107, 391, 475, 1240, 294, 3487, 134, 140, 4177, 3308, 317, 452, 420, 229, 104, 429, 487, 305, 103, 349, 580, 215, 301, 155, 276, 4111, 155, 373, 261, 2758, 109, 373, 477, 294, 440, 1830, 305, 672, 362, 2866, 1052, 11710, 674, 3308, 417, 125, 157, 144, 347, 3487, 134, 4177, 3308, 3508, 5620, 3237, 207, 440, 1830, 362, 2866, 1052, 1445, 2773, 208, 241, 272, 160, 323, 272, 136, 1386, 497, 1794, 103, 766, 107, 1386, 497, 1794, 7647, 2264, 2047, 176, 497, 1794, 107, 148, 985, 6933, 497, 1794, 1004, 103, 766, 396, 342, 4550, 261, 247, 373, 497, 1794, 112, 189, 1769, 111, 155, 722, 125, 2208, 598, 143, 125, 6744, 170, 120, 111, 177, 722, 251, 804, 1794, 103, 143, 141, 110, 210, 334, 119, 118, 2405, 2721, 1052, 106, 377, 5240, 1794, 395, 140, 1794, 395, 106, 342, 369, 9109, 800, 110, 372, 335, 652, 1395, 128, 530, 1877, 408, 1794, 395, 804, 140, 1794, 395, 134, 5792, 139, 2013, 431, 1836, 113, 330, 135, 305, 106, 1794, 395, 291, 202, 163, 117, 373, 2134, 815, 4073, 170, 339, 396, 477, 106, 1794, 7647, 189, 9206, 497, 1794, 395, 125, 140, 1794, 4770, 105, 373, 768, 104, 1934, 497, 1794, 1004, 339, 127, 106, 1794, 7647, 619, 530, 143, 109, 1794, 4770, 1794, 1004, 226, 150, 134, 184, 125, 15938, 1503, 655, 420, 134, 215, 8620, 6800, 3308, 207, 195, 119, 109, 373, 477, 104, 429, 487, 305, 347, 1264, 156, 931, 589, 399, 512, 1101, 317, 122, 565, 125, 439, 2600, 118, 1052, 123, 134, 3484, 296, 124, 158, 255, 220, 103, 128, 165, 539, 104, 158, 1101, 317, 167, 970, 190, 149, 109, 164, 548, 1950, 339, 139, 589, 1933, 2046, 139, 375, 127, 107, 136, 979, 165, 539, 184, 181, 1877, 571, 814, 1350, 219, 173, 938, 1049, 1003, 166, 143, 110, 1675, 9313, 305, 315, 135, 274, 117, 294, 1382, 1235, 226, 150, 113, 220, 304, 655, 420, 429, 487, 305, 103, 351, 156, 272, 136, 1413, 497, 1794, 177, 272, 136, 196, 652, 297, 373, 497, 1794, 106, 429, 276, 1047, 1468, 338, 225, 192, 105, 429, 276, 1047, 313, 7129, 311, 181, 1594, 190, 5189, 103, 196, 652, 297, 126, 244, 117, 533, 9131, 208, 613, 5089, 2046, 136, 106, 171, 809, 704, 104, 429, 276, 1047, 313, 647, 106, 130, 327, 647, 109, 373, 261, 247, 348, 152, 142, 177, 429, 276, 1047, 1256, 2179, 4109, 143, 106, 130, 533, 2752, 305, 672, 2324, 222, 103, 374, 770, 963, 1355, 109, 204, 284, 205, 103, 1233, 495, 823, 1784, 421, 445, 292, 126, 106, 1102, 1040, 104, 1278, 260, 139, 181, 1156, 426, 294, 1382, 1235, 118, 1052, 177, 1445, 417, 138, 156, 260, 139, 879, 327, 160, 7866, 576, 105, 229, 344, 207, 104, 429, 487, 305, 139, 110, 346, 2954, 1740, 1395, 749, 353, 233, 204, 173, 427, 317, 452, 131, 3913, 189, 3568, 248, 408, 1794, 1020, 672, 106, 497, 1794, 573, 605, 424, 2076, 1641, 142, 1940, 145, 185, 675, 106, 2076, 1641, 151, 942, 631, 1851, 306, 408, 1794, 1020, 3586, 143, 260, 139, 399, 512, 265, 423, 350, 150, 130, 335, 110, 349, 580, 103, 323, 110, 120, 111, 107, 418, 202, 122, 106, 120, 205, 188, 151, 162, 294, 3640, 163, 1759, 153, 108, 121, 429, 487, 305, 257, 440, 1830, 362, 2866, 1052, 177, 114, 3389, 189, 2117, 777, 1395, 139, 140, 210, 317, 105, 1846, 302, 104, 525, 186, 317, 452, 152, 142, 122, 2591, 739, 110, 163, 734, 429, 487, 305, 103, 105, 139, 2879, 306, 1386, 497, 1794, 103, 128, 934, 348, 114, 160, 106, 109, 373, 396, 3445, 107, 136, 106, 1175, 23820, 103, 128, 530, 648, 119, 109, 317, 109, 859, 913, 107, 2879, 306, 109, 225, 146, 128, 175, 5087, 5490, 429, 162, 3019, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1131, 12494, 103, 122, 256, 131, 132, 115, 504, 209, 1594, 190, 5189, 1556, 4109, 686, 10743, 114, 203, 302, 315, 223, 199, 220, 304, 777, 1395, 317, 452, 180, 348, 1095, 487, 305, 277, 105, 117, 429, 122, 245, 206, 235, 138, 253, 4396, 1 ]
forum-52075774	https://www.bbc.com/vietnamese/forum-52075774	Thư từ Mỹ : Cô Vi làm người Việt lên cơn sốt rét	Hai tuần qua ở nhà suốt, vì trường tôi đóng cửa sớm nhất trong vùng, từ ngày 11/3. Những ngày qua chỉ ra sân khi trời nắng và một lần đi chợ mua thực phẩm.	Một người trên đường phố San Francisco hôm 26/3/2020 Hôm đó trước cửa siêu thị có người xếp hàng dài ra đến bãi đậu xe, đúng tiêu chuẩn Cô Vi, mỗi người cách nhau 2 mét. Rồi loa phát thanh thông báo ai trên 60 tuổi không phải xếp hàng, được vào chợ ngay. Tôi không còn ở tuổi U60, nên mau lẹ vào mua bánh mì, patê, phô-ma, ít cây trái và rau. Hôm qua 26/3, sau mấy hôm trời âm u và mưa, có nắng lên nên tôi quyết định lái xe một vòng qua San Francisco xem tình hình thế nào với lệnh cấm ra khỏi nhà. Nước Anh chờ dịch lên đỉnh với ba lãnh đạo chống virus corona cùng dương tính Virus corona: Trump ký thành luật gói cứu trợ lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ Trên xa lộ xe chạy với vận tốc tối đa vì lưu lượng rất thưa. Nhiều bảng điện tử trước đây ghi số phút từ nơi này đến nơi kia, hôm nay chạy hàng chữ nhắc nhở rửa tay thường xuyên, giữ khoảng cách để tránh lây nhiễm Covid-19. Trạm thu phí qua cầu không còn người làm việc. Lệ phí thanh toán bằng máy có trong xe, còn không giấy tính tiền sẽ được gửi về nhà. Cơ quan thu phí muốn tránh giao tiếp với người lái xe, tránh chạm vào những đồng tiền có thể làm lây lan bệnh dịch. Lưu thông vắng hơn cả chiều Chủ Nhật hôm đầu tháng trước, khi có trận Super Bowl. Chạy trên xa lộ đoạn đường 20 dặm mà không phải dừng chỗ nào, cho đến khi vào thành phố có đèn xanh đỏ. Xa lộ Interstate 280 dẫn vào thành phố San Francisco vắng tanh hôm 26/3 Chưa bao giờ San Francisco vắng vẻ như hôm nay, kể cả sau trận động đất tháng 10/1989 hay trong thời gian khủng hoảng tài chánh năm 2008. Trưa thứ Năm, trước toà thị chính có vài người tản bộ như đang tập thể dục, dăm bảy người không nhà nằm phơi nắng trên thảm cỏ xanh. Đường Larkin nơi khu Little Saigon vắng lặng. Hầu hết cửa hàng dịch vụ và thức ăn Việt đóng cửa. Chỉ có bánh mì Lee's bán cho khách mang về. Trong tiệm quầy hàng cũng hết chỉ còn ít thức ăn nhanh. Giá cả, như ruốc cũng tăng lên. Phố Tầu San Francisco không một bóng người Con đường Embarcadero dọc theo bờ vịnh từ bến phà tới Pier 39 lác đác vài khách bộ hành và xe chạy. Có cặp tình nhân vẫn nắm tay nhau dung dăng dưới bầu trời nắng đẹp. Phố Tầu vắng lặng, không một bóng người. Như Vũ Hán hôm tết vừa qua. Lồng đèn đong đưa cùng cờ Trung Quốc phất phơ theo gió. Khu tài chính thương mại yên lặng như chưa bao giờ thấy, dù thị trường chứng khoán vẫn mở cửa giao dịch. Trung tâm mua sắm Union Square lác đác vài người đứng ngồi nơi quảng trường. Mấy cửa hàng bị trộm đập cửa kính đã có ván ép bao bọc. Tiệm bánh mì Lee's mở cửa bán thức ăn cho khách đem về San Francisco yên lặng. Cùng nước Mỹ và cả thế giới âm thầm chiến đấu với một kẻ thù vô hình. Từ khi bệnh dịch Covid-19 bùng lên tại thành phố Vũ Hán bên Trung Quốc vào cuối tháng 11 năm ngoái, đến nay nó đã làm cho thế giới đảo điên vì chưa biết cách ngăn ngừa hay chữa trị. Cô Vi đã lan đến gần như mọi quốc gia. Vào nước Mỹ từ đầu năm nay, nhưng trong ba tuần qua cô mới bùng phát khiến cả trăm nghìn người Mỹ bị nhiễm, gần hai nghìn tử vong. Mà con số vẫn chưa dừng ở đó, ngày càng tăng lên. Nhiều nơi có lệnh cấm ra đường khi không cần thiết. Các đại học đóng cửa, sinh viên chuyển qua học trực tuyến. Hơn 30 triệu học sinh phổ thông hiện nghỉ học dài hạn trong những ngày qua, nhiều nơi như California sẽ kéo dài cho đến đầu tháng 5 và có thể đến hết niên học. Vì sao một số nước đề nghị đeo khẩu trang, số khác thì không? Virus corona: Việt Nam đã nhận định “được và đúng” về tính nguy cấp Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Tình hình diễn biến liên tục từ ngày 13/3, khi Tổng thống Donald Trump thừa nhận đó là đại dịch. Từ đó, ông và ban tham mưu lo phòng chống bệnh dịch đã có họp báo mỗi ngày, kể cả cuối tuần, để trình bày hiện tình với quốc dân. Tổng thống Trump lúc nào cũng tỏ vẻ lạc quan. Ông nói sẽ vượt qua khó khăn này và kinh tế Mỹ sẽ hồi phục mau chóng. Có thể đến Lễ Phục Sinh 12/4 nhiều nơi sẽ sinh hoạt bình thường trở lại. Giới chức y tế không tin thế. Các cơ quan truyền thông như CNN, MSNBC thường chỉ trích tổng thống trong ba năm qua thì dự đoán tình hình sẽ nghiêm trọng hơn, nếu chính quyền không cấm đi lại trên toàn quốc để tránh lây lan. Người xếp hàng trước siêu thị Berkeley Bowl Nhiều hãng xưởng, dịch vụ đóng cửa. Mọi thứ đình trệ. Chứng khoán đã rớt vài nghìn điểm trong hai tuần qua. Quốc hội gấp rút soạn thảo ba luật phòng chống Cô Vi, giúp dân và cứu nguy kinh tế Mỹ. Chiều 27/3 Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch, tổng chi 2 nghìn 200 tỉ đôla. Giới tiểu thương, các hãng hàng không, chủ khách sạn và người thất nghiệp sẽ được trợ giúp tài chánh. Quang cảnh từ trên cao khu Fisherman's Wharf, nơi thường thu hút nhiều du khách, ở San Francisco. Hình chụp ngày 26/3 Dân cũng được giúp. Một gia đình với vợ chồng và hai con nhỏ, nếu tổng số lương năm ngoái hay năm trước nữa là dưới 150 nghìn đô, sẽ nhận được 3400 đô trợ cấp. Những gia đình có thu nhập cao hơn 198 nghìn đô không được nhận trợ cấp. Với ba luật vừa ban hành, phục hồi kinh tế lâu hay mau thời gian sẽ trả lời. Về y tế thì khẩn cấp nhất là tìm ra thuốc chữa bệnh. Cùng lúc đi tìm thuốc chủng ngừa cho tương lai. Tổng thống Trump đã nhắc đến liều thuốc Chloroquine chung với thuốc kháng sinh Azithromycin có thể chữa được bệnh là "một món quà Trời cho" sẽ làm thay đổi cuộc chơi - game changer. Ông Trump lạc quan tin tưởng nếu dùng chung hai loại thuốc này sẽ chữa khỏi bệnh, nên không mất gì nếu thử dùng nó lúc này. Nhiều người phản đối, chỉ trích ông đóng vai thày thuốc kiểu sơn đông mãi võ. Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch hôm 27/3 Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ. Bác sĩ Anthony Fauci, tiếng nói có thẩm quyền nhất về phòng chống bệnh dịch tại Hoa Kỳ và thường xuất hiện bên cạnh tổng thống và phó tổng thống trong những ngày qua thì lại cẩn trọng hơn. Ông nói là chưa có đủ số liệu để đưa tới kết luận là thuốc trị sốt rét có hiệu quả trong việc trị cúm Cô Vi. Cho đến nay nhiều nơi trên thế giới đang thử nghiệm có đến trên 50 loại thuốc khác nhau. Phương pháp trị liệu mà ông Trump đề cập tới và đang được thử nghiệm cho nhiều bệnh nhân ở New York chỉ là một trong số đó. Phát biểu của Tổng thống Trump đã làm sôi nổi lên những chỉ trích cho rằng ông ăn nói cẩu thả trong lĩnh vực không phải chuyên môn của mình. Những chỉ trích đó hoàn toàn đúng, ông nên để giới chức chuyên môn trả lời những câu hỏi liên quan đến phương pháp trị liệu. Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ Nhưng Trump vẫn là Trump từ khi tranh cử cho đến nay, với những phát biểu bạt mạng trong nhiều vấn đề chứ không riêng gì y tế, sức khoẻ của toàn dân. Ngay cả việc ông gọi tên "Chinese Virus" cũng là điều không nên vì sẽ gây ra những sự kì thị với người châu Á. Tôi không đồng ý với Tổng thống Trump trong cách gọi đó, vì ra đường mấy ai phân biệt được người Hoa hay Việt, Hàn, Phi, Thái, Miên, Lào, Nhật. Bạn nào ủng hộ Tổng thống Trump trong cách gọi tên như thế, hãy tìm xem phim "Who killed Vincent Chen?" về một kỹ sư người Hoa bị giết chết hồi thập niên 1980, vì kẻ giết người lầm tưởng nạn nhân là người Nhật, trong thời điểm có khuynh hướng bài chống Nhật, khi xe Nhật được nhập cảng ào ạt vào Mỹ làm cho nhiều công nhân hãng xưởng ô tô Mỹ mất việc. Virus corona: Nước Pháp gắng sống xứng tầm thử thách Virus corona: Người đã nhiễm nhưng không ho, sốt có thể lây cho người khác không? Trở lại với việc tìm thuốc trị, bên Pháp có bác sĩ Didier Raoult, một nhà chuyên môn danh tiếng về các bệnh nhiễm trùng, đã thử dùng chloroquine với kháng sinh và có kết quả khả quan cho bệnh nhân. Nhưng vì số liệu chỉ dựa trên một mẫu tập hợp nhỏ, với 36 bệnh nhân nên chưa thể đưa đến kết luận đúng với chuẩn mực khoa học. Tiểu bang Florida có bệnh nhân Giardinieri, 52 tuổi, được chữa khỏi nhờ thuốc sốt rét, tuy nhiên ông cảnh giác mọi người không nên dùng thuốc đó một cách bừa bãi mà phải tham khảo với bác sĩ. Một y tá gốc Việt làm việc tại bệnh viện ở thành phố Dallas tiểu bang Texas cho phóng viên Nửa Vòng Trái Đất TV (Nhật báo Người Việt 25/3/2020) biết nhiều trường hợp bác sĩ cho dùng thuốc sốt rét cùng với thuốc kháng sinh để chữa trị và có nhiều người hồi phục hơn. Bên Trung Quốc cũng đã cho dùng thuốc chống sốt rét để chữa bệnh Cô Vi, nhưng số liệu và kết quả chưa được công bố. Nhắc đến thuốc Chloroquine, khi bà Đồ U U của Trung Quốc đạt giải Nobel Y học năm 2015 do những nghiên cứu chiết xuất để sản xuất thuốc này thì đã có tranh cãi với Việt Nam. Trung Quốc nói đã dùng thuốc để chữa bệnh sốt rét cho nhiều bộ đội cộng sản miền Bắc Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ qua Dự án 523 do Mao đề xướng. Việt Nam phản bác lại. Đạo diễn Đặng Nhật Minh nói rằng chính bố ông là bác sĩ Đặng Văn Ngữ đã khởi động nghiên cứu tìm thuốc chữa sốt rét cho bộ đội, không phải từ những cố vấn Trung Quốc. Trên cầu Bay Brigde dẫn vào thành phố San Francisco Bệnh dịch Cô Vi đang lây lan ngày một nhiều với số người chết ngày một tăng, hiện tại là hơn nửa triệu ca nhiễm và 22 nghìn tử vong. Mỹ có số người bị nhiễm cao nhất, hơn 100 nghìn với 1600 tử vong và New York hiện là tâm điểm bùng phát. Vùng Vịnh San Francisco là khu vực đầu tiên tại Mỹ áp dụng các biện pháp giới hạn ra đường và giao tiếp xã hội sau khi có một ca tử vong ở San Jose trong ngày 9/3, là một phụ nữ 68 tuổi, khoẻ mạnh, vui vẻ, không du lịch nhưng vẫn bị lây và qua đời một tuần sau khi có triệu chứng bệnh. Hai ngày sau, 11/3 nhiều trường học trong khu vực đóng cửa. Ngày 16/3 có lệnh cấm cư dân vùng vịnh ra đường và đến ngày 19/3 Thống đốc ra lệnh cho toàn tiểu bang California cấm túc. Các biện pháp mạnh mẽ và cấp thời của California giúp cho số ca nhiễm và tử vong không tăng nhanh như New York. Cô Vi xuất hiện và đã làm đảo lộn cuộc sống từ Á sang Âu, từ rừng Amazon Nam Mỹ lên đến thành phố hoa lệ New York. Như tiếng sét tử thần nên mọi người lo sợ khi cô đến. Giới nghiên cứu lúc đầu cho rằng cô thích các bạn già, nhưng không hẳn như thế. Già hay trẻ, nam hay nữ, dân thường hay người quyền cao chức trọng, giòng dõi vua chúa đều đã có cơ hội gặp cô. Phó đại sứ Anh tại Hungary mới 37 tuổi bị cô cướp đi mạng sống. Một nữ sinh Pháp 17 tuổi đã qua đời vì cô. Cô Vi đã lây lan đến Thái tử Charles, Thủ tướng Boris Johnson của nước Anh; đến Thượng Nghị sĩ Rand Paul, Tổng Giám mục Gregory Aymond thuộc Giáo phận New Orleans của Hoa Kỳ. Chính phủ các cấp đang làm nhiều việc để giúp dân Mỹ bớt lo, giúp kinh tế khỏi suy sụp. Chính sách của Tổng thống Trump đưa ra có người đồng ý, có người mạnh mẽ lên tiếng phản bác. Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh phát biểu ý kiến chê lãnh đạo Mỹ, chê nước Mỹ cũng là quyền tự do biểu đạt của cô. Đó là điều rất bình thường trong một đất nước tự do dân chủ. Vậy mà nhiều người Việt vẫn nhất định chỉ có quan điểm, tầm nhìn của mình là đúng, là chân lý. Ai không đồng ý là ném đá, qui chụp, còn đòi đuổi Mẹ Nấm về nước. Như thế có khác gì những phát biểu của Tổng thống Trump trước đây với những người bất đồng quan điểm với ông. Chỉ trích lãnh đạo Mỹ không có nghĩa là không yêu nước Mỹ. Có yêu nước, quan tâm tới hưng thịnh của quốc gia người dân mới lên tiếng phê bình những việc làm của chính phủ. * Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả là một giảng viên đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, California.	summarize: Một người trên đường phố San Francisco hôm 26/3/2020 Hôm đó trước cửa siêu thị có người xếp hàng dài ra đến bãi đậu xe, đúng tiêu chuẩn Cô Vi, mỗi người cách nhau 2 mét. Rồi loa phát thanh thông báo ai trên 60 tuổi không phải xếp hàng, được vào chợ ngay. Tôi không còn ở tuổi U60, nên mau lẹ vào mua bánh mì, patê, phô-ma, ít cây trái và rau. Hôm qua 26/3, sau mấy hôm trời âm u và mưa, có nắng lên nên tôi quyết định lái xe một vòng qua San Francisco xem tình hình thế nào với lệnh cấm ra khỏi nhà. Nước Anh chờ dịch lên đỉnh với ba lãnh đạo chống virus corona cùng dương tính Virus corona: Trump ký thành luật gói cứu trợ lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ Trên xa lộ xe chạy với vận tốc tối đa vì lưu lượng rất thưa. Nhiều bảng điện tử trước đây ghi số phút từ nơi này đến nơi kia, hôm nay chạy hàng chữ nhắc nhở rửa tay thường xuyên, giữ khoảng cách để tránh lây nhiễm Covid-19. Trạm thu phí qua cầu không còn người làm việc. Lệ phí thanh toán bằng máy có trong xe, còn không giấy tính tiền sẽ được gửi về nhà. Cơ quan thu phí muốn tránh giao tiếp với người lái xe, tránh chạm vào những đồng tiền có thể làm lây lan bệnh dịch. Lưu thông vắng hơn cả chiều Chủ Nhật hôm đầu tháng trước, khi có trận Super Bowl. Chạy trên xa lộ đoạn đường 20 dặm mà không phải dừng chỗ nào, cho đến khi vào thành phố có đèn xanh đỏ. Xa lộ Interstate 280 dẫn vào thành phố San Francisco vắng tanh hôm 26/3 Chưa bao giờ San Francisco vắng vẻ như hôm nay, kể cả sau trận động đất tháng 10/1989 hay trong thời gian khủng hoảng tài chánh năm 2008. Trưa thứ Năm, trước toà thị chính có vài người tản bộ như đang tập thể dục, dăm bảy người không nhà nằm phơi nắng trên thảm cỏ xanh. Đường Larkin nơi khu Little Saigon vắng lặng. Hầu hết cửa hàng dịch vụ và thức ăn Việt đóng cửa. Chỉ có bánh mì Lee's bán cho khách mang về. Trong tiệm quầy hàng cũng hết chỉ còn ít thức ăn nhanh. Giá cả, như ruốc cũng tăng lên. Phố Tầu San Francisco không một bóng người Con đường Embarcadero dọc theo bờ vịnh từ bến phà tới Pier 39 lác đác vài khách bộ hành và xe chạy. Có cặp tình nhân vẫn nắm tay nhau dung dăng dưới bầu trời nắng đẹp. Phố Tầu vắng lặng, không một bóng người. Như Vũ Hán hôm tết vừa qua. Lồng đèn đong đưa cùng cờ Trung Quốc phất phơ theo gió. Khu tài chính thương mại yên lặng như chưa bao giờ thấy, dù thị trường chứng khoán vẫn mở cửa giao dịch. Trung tâm mua sắm Union Square lác đác vài người đứng ngồi nơi quảng trường. Mấy cửa hàng bị trộm đập cửa kính đã có ván ép bao bọc. Tiệm bánh mì Lee's mở cửa bán thức ăn cho khách đem về San Francisco yên lặng. Cùng nước Mỹ và cả thế giới âm thầm chiến đấu với một kẻ thù vô hình. Từ khi bệnh dịch Covid-19 bùng lên tại thành phố Vũ Hán bên Trung Quốc vào cuối tháng 11 năm ngoái, đến nay nó đã làm cho thế giới đảo điên vì chưa biết cách ngăn ngừa hay chữa trị. Cô Vi đã lan đến gần như mọi quốc gia. Vào nước Mỹ từ đầu năm nay, nhưng trong ba tuần qua cô mới bùng phát khiến cả trăm nghìn người Mỹ bị nhiễm, gần hai nghìn tử vong. Mà con số vẫn chưa dừng ở đó, ngày càng tăng lên. Nhiều nơi có lệnh cấm ra đường khi không cần thiết. Các đại học đóng cửa, sinh viên chuyển qua học trực tuyến. Hơn 30 triệu học sinh phổ thông hiện nghỉ học dài hạn trong những ngày qua, nhiều nơi như California sẽ kéo dài cho đến đầu tháng 5 và có thể đến hết niên học. Vì sao một số nước đề nghị đeo khẩu trang, số khác thì không? Virus corona: Việt Nam đã nhận định “được và đúng” về tính nguy cấp Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Tình hình diễn biến liên tục từ ngày 13/3, khi Tổng thống Donald Trump thừa nhận đó là đại dịch. Từ đó, ông và ban tham mưu lo phòng chống bệnh dịch đã có họp báo mỗi ngày, kể cả cuối tuần, để trình bày hiện tình với quốc dân. Tổng thống Trump lúc nào cũng tỏ vẻ lạc quan. Ông nói sẽ vượt qua khó khăn này và kinh tế Mỹ sẽ hồi phục mau chóng. Có thể đến Lễ Phục Sinh 12/4 nhiều nơi sẽ sinh hoạt bình thường trở lại. Giới chức y tế không tin thế. Các cơ quan truyền thông như CNN, MSNBC thường chỉ trích tổng thống trong ba năm qua thì dự đoán tình hình sẽ nghiêm trọng hơn, nếu chính quyền không cấm đi lại trên toàn quốc để tránh lây lan. Người xếp hàng trước siêu thị Berkeley Bowl Nhiều hãng xưởng, dịch vụ đóng cửa. Mọi thứ đình trệ. Chứng khoán đã rớt vài nghìn điểm trong hai tuần qua. Quốc hội gấp rút soạn thảo ba luật phòng chống Cô Vi, giúp dân và cứu nguy kinh tế Mỹ. Chiều 27/3 Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch, tổng chi 2 nghìn 200 tỉ đôla. Giới tiểu thương, các hãng hàng không, chủ khách sạn và người thất nghiệp sẽ được trợ giúp tài chánh. Quang cảnh từ trên cao khu Fisherman's Wharf, nơi thường thu hút nhiều du khách, ở San Francisco. Hình chụp ngày 26/3 Dân cũng được giúp. Một gia đình với vợ chồng và hai con nhỏ, nếu tổng số lương năm ngoái hay năm trước nữa là dưới 150 nghìn đô, sẽ nhận được 3400 đô trợ cấp. Những gia đình có thu nhập cao hơn 198 nghìn đô không được nhận trợ cấp. Với ba luật vừa ban hành, phục hồi kinh tế lâu hay mau thời gian sẽ trả lời. Về y tế thì khẩn cấp nhất là tìm ra thuốc chữa bệnh. Cùng lúc đi tìm thuốc chủng ngừa cho tương lai. Tổng thống Trump đã nhắc đến liều thuốc Chloroquine chung với thuốc kháng sinh Azithromycin có thể chữa được bệnh là "một món quà Trời cho" sẽ làm thay đổi cuộc chơi - game changer. Ông Trump lạc quan tin tưởng nếu dùng chung hai loại thuốc này sẽ chữa khỏi bệnh, nên không mất gì nếu thử dùng nó lúc này. Nhiều người phản đối, chỉ trích ông đóng vai thày thuốc kiểu sơn đông mãi võ. Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch hôm 27/3 Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ. Bác sĩ Anthony Fauci, tiếng nói có thẩm quyền nhất về phòng chống bệnh dịch tại Hoa Kỳ và thường xuất hiện bên cạnh tổng thống và phó tổng thống trong những ngày qua thì lại cẩn trọng hơn. Ông nói là chưa có đủ số liệu để đưa tới kết luận là thuốc trị sốt rét có hiệu quả trong việc trị cúm Cô Vi. Cho đến nay nhiều nơi trên thế giới đang thử nghiệm có đến trên 50 loại thuốc khác nhau. Phương pháp trị liệu mà ông Trump đề cập tới và đang được thử nghiệm cho nhiều bệnh nhân ở New York chỉ là một trong số đó. Phát biểu của Tổng thống Trump đã làm sôi nổi lên những chỉ trích cho rằng ông ăn nói cẩu thả trong lĩnh vực không phải chuyên môn của mình. Những chỉ trích đó hoàn toàn đúng, ông nên để giới chức chuyên môn trả lời những câu hỏi liên quan đến phương pháp trị liệu. Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ Nhưng Trump vẫn là Trump từ khi tranh cử cho đến nay, với những phát biểu bạt mạng trong nhiều vấn đề chứ không riêng gì y tế, sức khoẻ của toàn dân. Ngay cả việc ông gọi tên "Chinese Virus" cũng là điều không nên vì sẽ gây ra những sự kì thị với người châu Á. Tôi không đồng ý với Tổng thống Trump trong cách gọi đó, vì ra đường mấy ai phân biệt được người Hoa hay Việt, Hàn, Phi, Thái, Miên, Lào, Nhật. Bạn nào ủng hộ Tổng thống Trump trong cách gọi tên như thế, hãy tìm xem phim "Who killed Vincent Chen?" về một kỹ sư người Hoa bị giết chết hồi thập niên 1980, vì kẻ giết người lầm tưởng nạn nhân là người Nhật, trong thời điểm có khuynh hướng bài chống Nhật, khi xe Nhật được nhập cảng ào ạt vào Mỹ làm cho nhiều công nhân hãng xưởng ô tô Mỹ mất việc. Virus corona: Nước Pháp gắng sống xứng tầm thử thách Virus corona: Người đã nhiễm nhưng không ho, sốt có thể lây cho người khác không? Trở lại với việc tìm thuốc trị, bên Pháp có bác sĩ Didier Raoult, một nhà chuyên môn danh tiếng về các bệnh nhiễm trùng, đã thử dùng chloroquine với kháng sinh và có kết quả khả quan cho bệnh nhân. Nhưng vì số liệu chỉ dựa trên một mẫu tập hợp nhỏ, với 36 bệnh nhân nên chưa thể đưa đến kết luận đúng với chuẩn mực khoa học. Tiểu bang Florida có bệnh nhân Giardinieri, 52 tuổi, được chữa khỏi nhờ thuốc sốt rét, tuy nhiên ông cảnh giác mọi người không nên dùng thuốc đó một cách bừa bãi mà phải tham khảo với bác sĩ. Một y tá gốc Việt làm việc tại bệnh viện ở thành phố Dallas tiểu bang Texas cho phóng viên Nửa Vòng Trái Đất TV (Nhật báo Người Việt 25/3/2020) biết nhiều trường hợp bác sĩ cho dùng thuốc sốt rét cùng với thuốc kháng sinh để chữa trị và có nhiều người hồi phục hơn. Bên Trung Quốc cũng đã cho dùng thuốc chống sốt rét để chữa bệnh Cô Vi, nhưng số liệu và kết quả chưa được công bố. Nhắc đến thuốc Chloroquine, khi bà Đồ U U của Trung Quốc đạt giải Nobel Y học năm 2015 do những nghiên cứu chiết xuất để sản xuất thuốc này thì đã có tranh cãi với Việt Nam. Trung Quốc nói đã dùng thuốc để chữa bệnh sốt rét cho nhiều bộ đội cộng sản miền Bắc Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ qua Dự án 523 do Mao đề xướng. Việt Nam phản bác lại. Đạo diễn Đặng Nhật Minh nói rằng chính bố ông là bác sĩ Đặng Văn Ngữ đã khởi động nghiên cứu tìm thuốc chữa sốt rét cho bộ đội, không phải từ những cố vấn Trung Quốc. Trên cầu Bay Brigde dẫn vào thành phố San Francisco Bệnh dịch Cô Vi đang lây lan ngày một nhiều với số người chết ngày một tăng, hiện tại là hơn nửa triệu ca nhiễm và 22 nghìn tử vong. Mỹ có số người bị nhiễm cao nhất, hơn 100 nghìn với 1600 tử vong và New York hiện là tâm điểm bùng phát. Vùng Vịnh San Francisco là khu vực đầu tiên tại Mỹ áp dụng các biện pháp giới hạn ra đường và giao tiếp xã hội sau khi có một ca tử vong ở San Jose trong ngày 9/3, là một phụ nữ 68 tuổi, khoẻ mạnh, vui vẻ, không du lịch nhưng vẫn bị lây và qua đời một tuần sau khi có triệu chứng bệnh. Hai ngày sau, 11/3 nhiều trường học trong khu vực đóng cửa. Ngày 16/3 có lệnh cấm cư dân vùng vịnh ra đường và đến ngày 19/3 Thống đốc ra lệnh cho toàn tiểu bang California cấm túc. Các biện pháp mạnh mẽ và cấp thời của California giúp cho số ca nhiễm và tử vong không tăng nhanh như New York. Cô Vi xuất hiện và đã làm đảo lộn cuộc sống từ Á sang Âu, từ rừng Amazon Nam Mỹ lên đến thành phố hoa lệ New York. Như tiếng sét tử thần nên mọi người lo sợ khi cô đến. Giới nghiên cứu lúc đầu cho rằng cô thích các bạn già, nhưng không hẳn như thế. Già hay trẻ, nam hay nữ, dân thường hay người quyền cao chức trọng, giòng dõi vua chúa đều đã có cơ hội gặp cô. Phó đại sứ Anh tại Hungary mới 37 tuổi bị cô cướp đi mạng sống. Một nữ sinh Pháp 17 tuổi đã qua đời vì cô. Cô Vi đã lây lan đến Thái tử Charles, Thủ tướng Boris Johnson của nước Anh; đến Thượng Nghị sĩ Rand Paul, Tổng Giám mục Gregory Aymond thuộc Giáo phận New Orleans của Hoa Kỳ. Chính phủ các cấp đang làm nhiều việc để giúp dân Mỹ bớt lo, giúp kinh tế khỏi suy sụp. Chính sách của Tổng thống Trump đưa ra có người đồng ý, có người mạnh mẽ lên tiếng phản bác. Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh phát biểu ý kiến chê lãnh đạo Mỹ, chê nước Mỹ cũng là quyền tự do biểu đạt của cô. Đó là điều rất bình thường trong một đất nước tự do dân chủ. Vậy mà nhiều người Việt vẫn nhất định chỉ có quan điểm, tầm nhìn của mình là đúng, là chân lý. Ai không đồng ý là ném đá, qui chụp, còn đòi đuổi Mẹ Nấm về nước. Như thế có khác gì những phát biểu của Tổng thống Trump trước đây với những người bất đồng quan điểm với ông. Chỉ trích lãnh đạo Mỹ không có nghĩa là không yêu nước Mỹ. Có yêu nước, quan tâm tới hưng thịnh của quốc gia người dân mới lên tiếng phê bình những việc làm của chính phủ. * Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả là một giảng viên đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, California.	[ 108, 287, 285, 161, 430, 111, 159, 361, 548, 1742, 5342, 325, 12525, 6866, 1131, 150, 226, 814, 1697, 461, 107, 111, 1267, 201, 677, 124, 155, 1595, 2952, 5300, 604, 464, 862, 1861, 2843, 103, 742, 176, 111, 173, 527, 944, 6937, 2763, 4230, 212, 781, 206, 188, 375, 159, 2067, 722, 110, 139, 1267, 201, 103, 117, 138, 2272, 5467, 388, 110, 177, 108, 121, 722, 3228, 5978, 103, 237, 4397, 8994, 138, 702, 1799, 12401, 108, 10443, 3580, 103, 4667, 686, 11252, 500, 1003, 897, 105, 3049, 112, 1131, 235, 12525, 103, 187, 938, 325, 1467, 1065, 108, 431, 105, 11014, 107, 3512, 227, 237, 141, 302, 190, 1709, 529, 116, 906, 235, 1742, 5342, 453, 205, 240, 175, 224, 119, 1047, 918, 124, 574, 2667, 1902, 266, 1205, 414, 227, 1410, 119, 459, 261, 247, 424, 1084, 1693, 264, 1903, 334, 2926, 1693, 161, 484, 667, 164, 330, 2418, 402, 643, 301, 202, 113, 478, 324, 254, 336, 1601, 231, 797, 1154, 529, 937, 119, 824, 1606, 935, 635, 171, 931, 423, 215, 2466, 112, 1115, 1458, 726, 693, 226, 248, 848, 166, 1399, 148, 328, 126, 155, 328, 3600, 325, 275, 937, 201, 1302, 982, 3238, 3140, 600, 369, 10887, 533, 545, 173, 130, 989, 1603, 977, 4679, 7831, 498, 1022, 235, 352, 110, 177, 111, 140, 3069, 8000, 1022, 781, 1349, 281, 452, 107, 113, 5300, 177, 110, 1336, 334, 379, 134, 117, 916, 125, 2667, 1448, 146, 498, 1022, 278, 989, 384, 270, 119, 111, 1709, 5300, 989, 2133, 138, 120, 210, 379, 107, 136, 140, 1603, 1253, 664, 3715, 2299, 206, 2431, 183, 186, 1337, 483, 673, 325, 178, 253, 1466, 129, 107, 852, 9077, 21235, 112, 14256, 159, 797, 1154, 780, 361, 1088, 4903, 145, 110, 139, 1759, 1104, 1577, 114, 155, 129, 138, 164, 548, 107, 2630, 1822, 6592, 8225, 2301, 10552, 20426, 16298, 458, 138, 164, 548, 1742, 5342, 2431, 13489, 325, 12525, 2690, 374, 339, 1742, 5342, 2431, 895, 128, 325, 801, 546, 186, 187, 852, 192, 282, 253, 826, 12763, 194, 113, 221, 390, 757, 1186, 326, 2772, 147, 4622, 18263, 259, 2827, 226, 2188, 461, 122, 107, 696, 111, 3928, 317, 128, 167, 495, 136, 2648, 11539, 1856, 111, 110, 152, 829, 4143, 3512, 159, 1506, 3244, 8772, 2596, 26011, 328, 322, 5629, 3255, 2431, 7231, 2825, 538, 814, 201, 414, 197, 105, 329, 446, 131, 609, 4634, 1137, 107, 1799, 2949, 3299, 2945, 622, 114, 547, 518, 125, 112, 298, 3234, 5448, 201, 127, 538, 163, 177, 500, 329, 446, 5220, 2745, 186, 103, 128, 5996, 3368, 127, 321, 2581, 5444, 11677, 1742, 5342, 110, 116, 871, 111, 1528, 361, 3200, 8040, 376, 409, 3940, 674, 2326, 181, 1777, 5131, 148, 4066, 6152, 228, 19755, 3483, 12742, 915, 376, 696, 547, 317, 209, 105, 529, 9317, 615, 2699, 205, 157, 244, 1148, 600, 527, 908, 2509, 7608, 768, 513, 1467, 3512, 5106, 5444, 11677, 2431, 8586, 110, 116, 871, 1784, 1260, 1016, 2520, 325, 216, 332, 659, 1451, 2068, 7801, 2630, 13927, 251, 264, 1236, 151, 162, 9999, 23991, 181, 13187, 2302, 326, 122, 432, 835, 1675, 2365, 128, 289, 374, 339, 203, 103, 428, 461, 271, 463, 2178, 244, 690, 814, 384, 3715, 151, 315, 702, 3377, 13053, 14210, 12742, 915, 376, 696, 111, 715, 1242, 328, 1682, 2461, 4593, 364, 814, 201, 133, 3766, 2071, 814, 1724, 115, 107, 6213, 1431, 374, 3740, 112, 18620, 1799, 2949, 3299, 2945, 690, 814, 622, 329, 446, 114, 547, 979, 125, 1742, 5342, 1675, 7231, 2115, 142, 200, 105, 186, 175, 249, 1065, 3655, 242, 585, 119, 116, 789, 1056, 616, 3138, 1069, 129, 664, 414, 1581, 1725, 227, 149, 164, 548, 1016, 2520, 367, 151, 162, 138, 608, 253, 1425, 147, 1944, 155, 275, 335, 115, 140, 114, 175, 249, 541, 3416, 171, 289, 217, 173, 963, 2857, 194, 1520, 1543, 1861, 2843, 115, 1253, 155, 386, 128, 389, 198, 1939, 1339, 142, 200, 148, 178, 147, 801, 170, 113, 459, 670, 235, 602, 239, 1725, 212, 521, 186, 1049, 1428, 111, 200, 133, 8153, 386, 196, 1428, 693, 4185, 2264, 219, 166, 244, 289, 1759, 108, 121, 397, 191, 536, 321, 2581, 1115, 328, 107, 1047, 918, 124, 361, 129, 110, 260, 3838, 303, 273, 214, 609, 4401, 296, 182, 589, 235, 214, 821, 9872, 1778, 1100, 617, 214, 296, 1456, 206, 199, 1207, 214, 677, 576, 113, 120, 191, 1244, 158, 328, 128, 2367, 134, 930, 677, 114, 155, 178, 253, 985, 105, 107, 136, 155, 538, 778, 2370, 865, 350, 116, 166, 142, 220, 411, 2164, 910, 5520, 166, 211, 143, 984, 2926, 1693, 161, 131, 132, 115, 238, 190, 17875, 105, 604, 561, 125, 334, 841, 373, 2302, 548, 432, 835, 5629, 3255, 103, 1742, 5342, 1982, 240, 407, 625, 316, 437, 148, 191, 14306, 103, 129, 408, 234, 1477, 484, 1175, 238, 150, 106, 273, 3715, 1069, 397, 118, 105, 504, 268, 1563, 650, 438, 424, 664, 414, 115, 107, 720, 188, 742, 176, 2259, 546, 186, 608, 3693, 130, 277, 1035, 199, 205, 119, 198, 1568, 408, 234, 484, 398, 224, 127, 776, 895, 956, 146, 112, 208, 123, 134, 1064, 235, 455, 1000, 126, 105, 236, 216, 200, 134, 496, 618, 4397, 5472, 615, 136, 155, 3625, 5319, 1977, 10828, 158, 328, 134, 296, 381, 342, 369, 319, 1409, 1741, 229, 108, 364, 216, 110, 193, 2177, 303, 225, 146, 425, 206, 128, 12261, 23752, 369, 163, 788, 497, 234, 113, 459, 147, 235, 143, 382, 1040, 205, 240, 134, 849, 308, 975, 323, 122, 168, 110, 918, 184, 153, 159, 258, 198, 130, 989, 1603, 9167, 606, 1267, 201, 226, 1697, 461, 8477, 21235, 1115, 833, 3880, 103, 414, 197, 609, 4634, 2391, 259, 539, 13218, 5542, 2178, 115, 5257, 696, 1428, 318, 113, 196, 670, 1451, 162, 213, 1810, 995, 2249, 843, 459, 330, 438, 424, 1861, 2843, 103, 422, 137, 105, 402, 841, 236, 216, 1091, 6559, 14110, 408, 234, 484, 667, 504, 209, 330, 643, 422, 137, 105, 109, 859, 1469, 133, 349, 580, 626, 627, 4399, 497, 692, 944, 1428, 2026, 1494, 3117, 1741, 1159, 4313, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 891, 670, 235, 108, 121, 152, 1232, 103, 171, 271, 141, 609, 814, 1214, 202, 113, 501, 103, 148, 191, 11999, 112, 564, 191, 235, 163, 124, 959, 129, 1467, 3512, 105, 116, 400, 184, 2272, 702, 223, 6626, 1 ]
world-46122217	https://www.bbc.com/vietnamese/world-46122217	Bầu cử giữa kỳ Mỹ: 5 nhận xét quan trọng	Bụi đang bắt đầu lắng xuống trên kết quả của cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ, và đó là câu chuyện về hai viện của Quốc hội.	Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Câu trả lời là có thể! Người Việt San Jose có thể mất ghế Khu vực 7 Sóng xanh hay sóng đỏ? Vì sao bầu cử giữa kỳ ở Mỹ quan trọng? Cuối cùng, kết qủa đúng như điều nhiều người dự đoán - Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên kể từ năm 2010, và đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Không có cú sốc lớn nào, nhưng rất nhiều lý thú, và dấu hiệu về những gì có thể xảy ra trong hai năm tới. Dưới đây là những nhận xét của BBC. Người Mỹ ở Thái nói gì về cuộc bầu cử giữa kỳ? Kỷ lục cho ứng cử viên nữ Số phụ nữ tranh cử năm nay ở mức cao nhất từ trước đến giờ, và triển vọng thắng cử của họ cũng cao chưa từng thấy. Trước thứ Ba, có 107 phụ nữ trong Quốc hội, và cho đến giờ số người đắc cử đang vượt con số đó. Alexandria Ocasio-Cortez phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York. Bà Stephanie Murphy Ðặng Thị Ngọc Dung, vừa tái đắc cử, là phụ nữ gốc Việt đầu tiên, và là người gốc Việt thứ hai làm dân biểu Hạ Viện Hoa Kỳ Trong số nhiều người được mệnh danh "đầu tiên" là: Hai nữ dân biểu Hồi giáo đầu tiên (Rashida Tlaib của Michigan và Ilhan Omar của Minnesota); phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York, Alexandria Ocasio-Cortez; và những phụ nữ người Mỹ bản địa đầu tiên trong Quốc hội, Debra Haaland của New Mexico và Sharice Davids của Kansas. Cũng không thể quên Jared Polis của Colorado, người trở thành vị thống đốc đồng tính đầu tiên ở Mỹ. Và phải vạch ra vai trò quan trọng của phụ nữ đảng Dân chủ trong việc chiếm lãnh địa của đảng Cộng hòa. Những ứng cử viên này thu hút cử tri đến phòng phiếu y như có ai thổi một luồng năng lượng mới vào chính trường. Một làn sóng xanh nhẹ nhàng Vào khoảng 7:45 tối giờ miền Đông nước Mỹ, ứng cử viên đảng Dân chủ Jennifer Wexton tuyên bố thắng cử dân biểu Khu vực 10 của Virginia, một vị trị được đảng Cộng hòa chiếm giữ từ năm 1980. Ngay vào thời điểm đó, người ta cho rằng có vẻ đảng Dân chủ sẽ có một đêm tuyệt vời với làn sóng xanh lớn mạnh. Nhưng thực tế không được như thế! Có một làn sóng màu xanh, nhưng làn sóng ấy không vũ bão, mà lăn nhẹ nhàng đến bờ. Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện như kỳ vọng, hoàn toàn không có cú sốc nào lớn. Nhưng lợi thế khá thoải mái để dẫn đến chiến thắng cho đảng Dân chủ rất quan trọng, bởi vì họ càng chiếm được nhiều ghế thì càng dễ cho việc thông qua hay ngăn chặn nhiều bộ luật. TNS Ted Cruz đánh bại ứng cử viên Dân chủ Beto O'Rourke Tuy nhiên những chiến dịch vận động tranh cử mang đến nguồn cảm hứng cho giới cấp tiến - Cuộc đua vào Thượng viện của Beto O'Rourke chống lại Ted Cruz, các ứng cử viên cho ghế thống đốc ở Georgia và Florida - đã không mang lại được kết qủa như ý muốn, mặc dù số phiếu sai biệt khá nhỏ. Ở cấp độ địa phương hơn, những khuôn mặt mới của đảng Dân chủ gặt hái được thành qủa tốt, nhưng không thấy có dấu hiệu nào rõ ràng hơn cho thấy liệu đảng Dân chủ sẽ tập hợp xung quanh một ứng cử viên cấp tiến cho mùa bầu cử năm 2020. Có "thành công lớn" như Trump tuyên bố? Đó là một đêm hỗn hợp - bị mất Hạ viện, nhưng thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện lại tăng lên. Hạ viện bây giờ có thể khởi động các cuộc điều tra nhắm vào tổng thống, yêu cầu ông phải công bố hồ sơ thuế, và có thể, mặc dù họ có thể sẽ quyết định không làm như vậy, luận tội (impeach) ông. Trong hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ, với đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện Quốc hội, ông Trump đã có một thời gian khá dễ dàng, thoải mái. Điều này giờ đây đã chấm dứt. Trump chắc chắn sẽ trải qua những cuộc chiến mà ông phải đối mặt trong việc thúc đẩy chương trình nghị sự, và chắc chắn sẽ cần phải có một ông ba bị nào đó để đổ lỗi. Nhưng đó cũng là một đêm tốt cho đảng Cộng hòa. Họ không chỉ giữ được đa số, mà còn tăng ghế ở Thượng viện. Tổng thống Trump gọi đó là một "thành công lớn"! Cuộc bầu cử vừa rồi là một cuộc trưng cầu dân ý về Trump. Kết quả một cuộc thăm dò của CBS phổ biến hôm thứ Ba cho thấy tổng thống là nhân tố khiến cho 65% người tham gia đi bầu (39% trong số này phản đối, và 26% ủng hộ Trump). Ông Trump đặt mình ngay vào giữa ánh đèn sân khấu trước cuộc bầu cử, đi khắp đất nước để vận động tranh cử, thường là hơn một lần một ngày. Điều đó vừa có lợi vừa gây bất lợi cho ông. Tuy nhiên, chiến lược của đảng Cộng hòa trong việc tăng đa số tại Thượng viện và lật một vài ghế của Dân chủ đã khá thành công. Một cách tổng quát, các khu vực ủng hộ Trump mạnh mẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 kỳ này tiếp tục ủng hộ ông. Thành thị và nông thôn Có vẻ đây chính là cuộc bầu cử của nông thôn chống lại thành phố và điều này tiếp tục đào sâu sự phân rẽ ngày càng lớn trên đất nước Mỹ. Những khu vực Cộng hòa truyền thống bên ngoài các thành phố lớn đã bắt đầu rời khỏi đảng. Hãy nhìn vào những gì đã xảy ra ở một số khu vực của tiểu bang Virginia, nơi đảng Cộng hòa giữ được khu vực 10 và khu vực 7 phía ngoài của Washington trong khi Richmond rơi vào tay đảng Dân chủ. Tình trạng tương tự lặp đi lặp lại ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, thường là trong những cú sốc lớn, như ở Illinois, Texas và Pennsylvania, chẳng hạn. Vậy, điều này có nghĩa gì? Đây có thể là một dấu hiệu báo trước những khó khăn của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Những cử tri tốt nghiệp đại học đảng Cộng hòa có lẽ đã miễn cưỡng ủng hộ Trump vào năm 2016. Dường như trong cuộc bầu cử này họ không làm như vậy nữa. Vậy thì đảng Cộng hòa phải làm thế nào để chinh phục họ? Số phận các thống đốc của Trump Có một phát triển thú vị trong cuộc đua của các thống đốc. Một số tiểu bang bỏ phiếu ủng hộ Trump trong năm 2016 đã không ủng hộ đảng Cộng hòa lần này. Tiểu bang Illinois - với gần 13 triệu người và thành phố Chicago, lớn thứ ba của Mỹ, đã chuyển sang đảng Dân chủ dưới sự lãnh đạo của JB Pritzker. Ở tiểu bang Kansas, đồng minh của Trump, Kris Kobach đã thua đậm trong cuộc đua vào chức thống đốc. Nhưng cũng có một số dấu hiệu tốt cho Trump. Những người ra mặt ủng hộ Trump đã giành được ghế thống đốc ở tiểu bang Georgia và Florida, sau chiến dịch tranh cử với những lời đầy rẫy phân biệt chủng tộc, và đứng vững để hỗ trợ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Các thống đốc đảng Cộng hòa ở tiểu bang Iowa và Ohio, những tiểu bang quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống, cũng đắc cử. Lý do là thống đốc có thể giúp gây quỹ và tìm tình nguyện viên trước cuộc bầu cử tổng thống, và đây là một tin tốt cho Trump.	summarize: Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Câu trả lời là có thể! Người Việt San Jose có thể mất ghế Khu vực 7 Sóng xanh hay sóng đỏ? Vì sao bầu cử giữa kỳ ở Mỹ quan trọng? Cuối cùng, kết qủa đúng như điều nhiều người dự đoán - Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên kể từ năm 2010, và đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Không có cú sốc lớn nào, nhưng rất nhiều lý thú, và dấu hiệu về những gì có thể xảy ra trong hai năm tới. Dưới đây là những nhận xét của BBC. Người Mỹ ở Thái nói gì về cuộc bầu cử giữa kỳ? Kỷ lục cho ứng cử viên nữ Số phụ nữ tranh cử năm nay ở mức cao nhất từ trước đến giờ, và triển vọng thắng cử của họ cũng cao chưa từng thấy. Trước thứ Ba, có 107 phụ nữ trong Quốc hội, và cho đến giờ số người đắc cử đang vượt con số đó. Alexandria Ocasio-Cortez phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York. Bà Stephanie Murphy Ðặng Thị Ngọc Dung, vừa tái đắc cử, là phụ nữ gốc Việt đầu tiên, và là người gốc Việt thứ hai làm dân biểu Hạ Viện Hoa Kỳ Trong số nhiều người được mệnh danh "đầu tiên" là: Hai nữ dân biểu Hồi giáo đầu tiên (Rashida Tlaib của Michigan và Ilhan Omar của Minnesota); phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York, Alexandria Ocasio-Cortez; và những phụ nữ người Mỹ bản địa đầu tiên trong Quốc hội, Debra Haaland của New Mexico và Sharice Davids của Kansas. Cũng không thể quên Jared Polis của Colorado, người trở thành vị thống đốc đồng tính đầu tiên ở Mỹ. Và phải vạch ra vai trò quan trọng của phụ nữ đảng Dân chủ trong việc chiếm lãnh địa của đảng Cộng hòa. Những ứng cử viên này thu hút cử tri đến phòng phiếu y như có ai thổi một luồng năng lượng mới vào chính trường. Một làn sóng xanh nhẹ nhàng Vào khoảng 7:45 tối giờ miền Đông nước Mỹ, ứng cử viên đảng Dân chủ Jennifer Wexton tuyên bố thắng cử dân biểu Khu vực 10 của Virginia, một vị trị được đảng Cộng hòa chiếm giữ từ năm 1980. Ngay vào thời điểm đó, người ta cho rằng có vẻ đảng Dân chủ sẽ có một đêm tuyệt vời với làn sóng xanh lớn mạnh. Nhưng thực tế không được như thế! Có một làn sóng màu xanh, nhưng làn sóng ấy không vũ bão, mà lăn nhẹ nhàng đến bờ. Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện như kỳ vọng, hoàn toàn không có cú sốc nào lớn. Nhưng lợi thế khá thoải mái để dẫn đến chiến thắng cho đảng Dân chủ rất quan trọng, bởi vì họ càng chiếm được nhiều ghế thì càng dễ cho việc thông qua hay ngăn chặn nhiều bộ luật. TNS Ted Cruz đánh bại ứng cử viên Dân chủ Beto O'Rourke Tuy nhiên những chiến dịch vận động tranh cử mang đến nguồn cảm hứng cho giới cấp tiến - Cuộc đua vào Thượng viện của Beto O'Rourke chống lại Ted Cruz, các ứng cử viên cho ghế thống đốc ở Georgia và Florida - đã không mang lại được kết qủa như ý muốn, mặc dù số phiếu sai biệt khá nhỏ. Ở cấp độ địa phương hơn, những khuôn mặt mới của đảng Dân chủ gặt hái được thành qủa tốt, nhưng không thấy có dấu hiệu nào rõ ràng hơn cho thấy liệu đảng Dân chủ sẽ tập hợp xung quanh một ứng cử viên cấp tiến cho mùa bầu cử năm 2020. Có "thành công lớn" như Trump tuyên bố? Đó là một đêm hỗn hợp - bị mất Hạ viện, nhưng thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện lại tăng lên. Hạ viện bây giờ có thể khởi động các cuộc điều tra nhắm vào tổng thống, yêu cầu ông phải công bố hồ sơ thuế, và có thể, mặc dù họ có thể sẽ quyết định không làm như vậy, luận tội (impeach) ông. Trong hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ, với đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện Quốc hội, ông Trump đã có một thời gian khá dễ dàng, thoải mái. Điều này giờ đây đã chấm dứt. Trump chắc chắn sẽ trải qua những cuộc chiến mà ông phải đối mặt trong việc thúc đẩy chương trình nghị sự, và chắc chắn sẽ cần phải có một ông ba bị nào đó để đổ lỗi. Nhưng đó cũng là một đêm tốt cho đảng Cộng hòa. Họ không chỉ giữ được đa số, mà còn tăng ghế ở Thượng viện. Tổng thống Trump gọi đó là một "thành công lớn"! Cuộc bầu cử vừa rồi là một cuộc trưng cầu dân ý về Trump. Kết quả một cuộc thăm dò của CBS phổ biến hôm thứ Ba cho thấy tổng thống là nhân tố khiến cho 65% người tham gia đi bầu (39% trong số này phản đối, và 26% ủng hộ Trump). Ông Trump đặt mình ngay vào giữa ánh đèn sân khấu trước cuộc bầu cử, đi khắp đất nước để vận động tranh cử, thường là hơn một lần một ngày. Điều đó vừa có lợi vừa gây bất lợi cho ông. Tuy nhiên, chiến lược của đảng Cộng hòa trong việc tăng đa số tại Thượng viện và lật một vài ghế của Dân chủ đã khá thành công. Một cách tổng quát, các khu vực ủng hộ Trump mạnh mẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 kỳ này tiếp tục ủng hộ ông. Thành thị và nông thôn Có vẻ đây chính là cuộc bầu cử của nông thôn chống lại thành phố và điều này tiếp tục đào sâu sự phân rẽ ngày càng lớn trên đất nước Mỹ. Những khu vực Cộng hòa truyền thống bên ngoài các thành phố lớn đã bắt đầu rời khỏi đảng. Hãy nhìn vào những gì đã xảy ra ở một số khu vực của tiểu bang Virginia, nơi đảng Cộng hòa giữ được khu vực 10 và khu vực 7 phía ngoài của Washington trong khi Richmond rơi vào tay đảng Dân chủ. Tình trạng tương tự lặp đi lặp lại ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, thường là trong những cú sốc lớn, như ở Illinois, Texas và Pennsylvania, chẳng hạn. Vậy, điều này có nghĩa gì? Đây có thể là một dấu hiệu báo trước những khó khăn của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Những cử tri tốt nghiệp đại học đảng Cộng hòa có lẽ đã miễn cưỡng ủng hộ Trump vào năm 2016. Dường như trong cuộc bầu cử này họ không làm như vậy nữa. Vậy thì đảng Cộng hòa phải làm thế nào để chinh phục họ? Số phận các thống đốc của Trump Có một phát triển thú vị trong cuộc đua của các thống đốc. Một số tiểu bang bỏ phiếu ủng hộ Trump trong năm 2016 đã không ủng hộ đảng Cộng hòa lần này. Tiểu bang Illinois - với gần 13 triệu người và thành phố Chicago, lớn thứ ba của Mỹ, đã chuyển sang đảng Dân chủ dưới sự lãnh đạo của JB Pritzker. Ở tiểu bang Kansas, đồng minh của Trump, Kris Kobach đã thua đậm trong cuộc đua vào chức thống đốc. Nhưng cũng có một số dấu hiệu tốt cho Trump. Những người ra mặt ủng hộ Trump đã giành được ghế thống đốc ở tiểu bang Georgia và Florida, sau chiến dịch tranh cử với những lời đầy rẫy phân biệt chủng tộc, và đứng vững để hỗ trợ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Các thống đốc đảng Cộng hòa ở tiểu bang Iowa và Ohio, những tiểu bang quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống, cũng đắc cử. Lý do là thống đốc có thể giúp gây quỹ và tìm tình nguyện viên trước cuộc bầu cử tổng thống, và đây là một tin tốt cho Trump.	[ 108, 287, 285, 161, 5980, 299, 416, 513, 368, 415, 393, 107, 422, 283, 651, 185, 113, 358, 190, 240, 105, 862, 133, 114, 147, 2854, 347, 5980, 299, 416, 513, 368, 415, 393, 107, 422, 283, 651, 185, 113, 358, 190, 240, 105, 862, 133, 114, 147, 2854, 347, 1968, 456, 366, 106, 107, 136, 794, 606, 131, 1742, 3588, 107, 136, 552, 1733, 2302, 442, 1489, 9840, 1822, 194, 1338, 1565, 347, 865, 350, 513, 368, 415, 393, 108, 121, 200, 146, 10709, 2218, 176, 2672, 299, 7757, 604, 128, 179, 158, 111, 382, 1040, 233, 348, 651, 185, 1148, 168, 594, 820, 1722, 760, 400, 178, 462, 546, 148, 147, 4270, 105, 283, 607, 544, 533, 168, 594, 820, 1144, 4139, 724, 107, 2378, 166, 376, 301, 1577, 170, 215, 158, 241, 13931, 105, 988, 614, 125, 120, 218, 107, 136, 488, 124, 113, 196, 147, 1988, 2694, 3646, 248, 106, 120, 645, 587, 104, 2189, 606, 200, 108, 121, 579, 123, 218, 125, 204, 513, 368, 415, 393, 347, 4411, 1438, 114, 475, 368, 182, 684, 2172, 573, 684, 250, 368, 147, 275, 108, 121, 537, 291, 202, 148, 226, 155, 2655, 105, 435, 584, 779, 368, 104, 154, 127, 291, 289, 434, 203, 112, 957, 259, 2849, 107, 12829, 573, 684, 113, 162, 1389, 105, 114, 155, 339, 166, 111, 2305, 368, 167, 1064, 219, 166, 837, 14096, 13744, 573, 684, 603, 202, 117, 513, 138, 162, 213, 1080, 5917, 753, 10715, 9379, 20999, 515, 1074, 1442, 6956, 659, 1139, 2305, 2595, 106, 573, 684, 972, 131, 178, 2836, 105, 106, 111, 972, 131, 259, 196, 140, 137, 284, 1722, 1348, 254, 336, 298, 166, 158, 111, 117, 5009, 595, 11707, 462, 207, 106, 161, 891, 684, 137, 284, 983, 309, 178, 462, 7086, 9530, 10700, 25221, 104, 5677, 105, 9582, 5546, 8606, 104, 10108, 5030, 573, 684, 603, 202, 117, 513, 138, 162, 213, 1080, 3798, 14096, 13744, 708, 105, 120, 573, 684, 111, 200, 288, 439, 178, 462, 113, 162, 1389, 18317, 1761, 25252, 104, 1080, 3139, 105, 5725, 17874, 2004, 569, 104, 10975, 112, 1185, 269, 110, 136, 1729, 20910, 1230, 6210, 6886, 104, 17564, 111, 319, 164, 297, 234, 884, 210, 334, 178, 462, 108, 121, 1091, 619, 139, 3559, 124, 809, 704, 146, 308, 104, 573, 684, 283, 651, 185, 113, 358, 961, 261, 439, 104, 283, 607, 4730, 564, 475, 368, 182, 126, 498, 1305, 368, 1129, 155, 438, 775, 108, 364, 128, 107, 375, 3285, 172, 4618, 344, 423, 239, 138, 122, 2461, 430, 106, 231, 1338, 1822, 1785, 4859, 1339, 545, 1489, 16418, 935, 339, 752, 510, 142, 968, 475, 368, 182, 283, 651, 185, 10985, 3166, 5692, 4277, 480, 399, 779, 368, 137, 284, 2302, 442, 826, 104, 7080, 172, 297, 245, 117, 283, 607, 544, 961, 533, 148, 147, 6920, 1580, 138, 221, 318, 397, 111, 169, 114, 160, 107, 895, 283, 651, 185, 134, 107, 116, 1370, 1464, 2779, 119, 106, 231, 1338, 1822, 301, 2773, 311, 223, 216, 110, 117, 128, 13126, 615, 116, 106, 231, 1338, 1162, 6289, 170, 106, 231, 1338, 728, 110, 705, 11436, 145, 5124, 1785, 4859, 155, 12314, 348, 651, 185, 1059, 168, 594, 820, 1722, 1344, 128, 393, 5265, 506, 258, 110, 107, 2378, 166, 376, 224, 2008, 311, 418, 175, 896, 2552, 2075, 130, 458, 155, 242, 779, 114, 283, 651, 185, 215, 146, 2060, 626, 171, 154, 536, 961, 117, 158, 1733, 143, 536, 790, 114, 358, 206, 235, 194, 963, 2265, 158, 816, 7008, 9808, 6143, 7475, 403, 1351, 475, 368, 182, 651, 185, 21436, 24779, 421, 445, 120, 242, 414, 1582, 469, 250, 368, 518, 155, 774, 406, 2166, 114, 249, 373, 472, 233, 1503, 1860, 138, 1144, 760, 104, 21436, 24779, 424, 153, 6143, 7475, 103, 109, 475, 368, 182, 114, 1733, 234, 884, 108, 121, 5057, 105, 3372, 233, 115, 110, 518, 153, 117, 299, 7757, 128, 108, 232, 278, 103, 2157, 428, 166, 775, 714, 1502, 896, 3272, 108, 978, 373, 359, 439, 412, 975, 120, 1956, 1109, 239, 104, 283, 651, 185, 22547, 4619, 117, 164, 7757, 2311, 170, 110, 203, 107, 988, 1388, 224, 450, 921, 183, 114, 203, 588, 283, 651, 185, 134, 495, 279, 1001, 1017, 116, 475, 368, 182, 373, 472, 114, 1275, 513, 368, 147, 4763, 615, 189, 4223, 135, 7096, 128, 484, 480, 399, 347, 902, 106, 116, 1370, 2611, 279, 233, 133, 552, 1722, 6971, 170, 164, 182, 283, 607, 544, 108, 121, 1144, 760, 153, 321, 2581, 1722, 1344, 969, 339, 107, 136, 1106, 192, 109, 460, 179, 486, 1831, 138, 497, 3351, 436, 352, 118, 139, 135, 399, 1123, 1046, 5486, 105, 107, 136, 103, 945, 428, 154, 107, 136, 134, 302, 190, 110, 140, 128, 2465, 410, 638, 444, 176, 320, 962, 16093, 371, 1895, 298, 196, 147, 178, 462, 104, 1210, 393, 103, 119, 283, 1284, 544, 594, 820, 186, 196, 1344, 162, 1389, 118, 484, 115, 107, 172, 221, 390, 896, 790, 9308, 2552, 8756, 747, 126, 339, 248, 115, 1550, 8652, 484, 751, 1037, 134, 1281, 235, 120, 204, 242, 145, 118, 139, 195, 447, 113, 156, 822, 922, 741, 277, 411, 144, 103, 105, 751, 1037, 134, 260, 139, 107, 116, 118, 459, 133, 224, 150, 130, 880, 7327, 311, 150, 127, 106, 116, 1370, 514, 114, 283, 1284, 4730, 719, 110, 163, 533, 117, 635, 166, 103, 145, 177, 321, 1733, 108, 121, 1144, 6730, 408, 234, 484, 343, 150, 106, 172, 189, 4223, 135, 301, 7904, 2226, 513, 368, 659, 598, 106, 116, 204, 1540, 352, 137, 108, 232, 125, 3033, 2073, 416, 116, 204, 582, 1760, 104, 9082, 1456, 625, 325, 259, 679, 114, 203, 497, 234, 106, 157, 712, 521, 114, 12318, 111, 268, 165, 184, 513, 7905, 8646, 113, 166, 126, 391, 195, 103, 105, 13597, 535, 523, 484, 831, 208, 484, 632, 267, 531, 138, 415, 1342, 2630, 959, 4309, 226, 204, 513, 2595, 184, 1227, 282, 142, 130, 1582, 469, 250, 2595, 369, 106, 183, 116, 400, 116, 2123, 747, 150, 659, 107, 418, 659, 383, 295, 418, 114, 1895, 421, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 13682, 167, 290, 178, 1527, 804, 159, 299, 416, 104, 204, 513, 368, 415, 393, 104, 968, 105, 150, 106, 476, 443, 125, 196, 1344, 104, 162, 3462, 1 ]
vert-fut-44336755	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-44336755	Mạng xã hội tốt hay xấu cho người bị trầm cảm?	Tháng 11 vừa rồi, khi mùa đông tiếp tục kéo dài và khi ánh sáng, hơi ấm trong không gian ngày càng vơi đi, tôi cảm thấy bị chìm vào hố sâu đen tối trong tâm hồn.	Tôi phải đánh vật với tình trạng trầm cảm cực kỳ nghiêm trọng. Đó là thời điểm tệ nhất suốt năm qua. Tôi cần được giúp đỡ. Nếu tình hình tệ hơn, ý nghĩ muốn tự tử trong đầu óc tôi có thể hóa thành hành động tự tử thật. Tác dụng của thiền được lăng xê quá mức? Vì sao mọi người dễ cay nghiệt khi online? Vũ khí giúp chống bệnh mất trí nhớ và trầm cảm Một trong những bác sĩ tâm lý tôi đến khám đầu tháng đó đề nghị tôi là hãy gọi cho tổng đài Samaritan nếu cảm thấy muốn tự tử. Điều đó không chỉ tốt cho tôi, mà còn giúp người yêu tôi tránh phải mang gánh nặng khi phải đối thoại với tôi trong tình huống khiến cô cảm thấy khó khăn. Không dễ dàng khi phải chứng kiến người yêu rơi vào tình huống như bào thai như vậy, không có bất cứ cảm xúc hoặc hy vọng gì, ao ước bản thân chưa bao giờ tồn tại. Tệ hơn: thường chẳng ai có thể giúp được gì. Cảm giác tuyệt vọng sẽ lây lan. Vì thế, tôi đổ mình xuống ghế sofa, gọi vào số 116 113 và chờ nghe chuông điện thoại reo. Chuông tiếp tục reo. Không ai bắt máy. Không ai quan tâm đến tôi, tôi nghĩ. Tôi gọi vào một đường dây nóng chống tự tử khác có tên "Crisis Service" (Dịch vụ khủng hoảng) từ Bệnh viện Tâm thần Bristol. Mạng xã hội có thể đem lại trải nghiệm khác biệt khi bạn bị trầm cảm Một phụ nữ trả lời: "Xin chào, bạn tên là gì?" "Alex" "Xin chào Alex, bạn có khỏe không?" "Tôi xin lỗi," tôi nói, và sau đó tôi khóc. Tôi không thể ngừng lại. Cô ấy nói mọi thứ sẽ ổn và tôi cứ khóc đi. Tâm trí quyết định sức khoẻ như thế nào? Làm sao để biết mình sẽ hạnh phúc hay không? Truyền thông xã hội bộc lộ tâm trạng của bạn? Tôi lại nghĩ khác. Thời gian chính là thứ mà những người khác không có. Với ngành Dịch vụ Y tế Quốc gia thiếu kinh phí và kéo dài, tôi đang làm mất thời gian của cô ấy và khiến đường dây bận máy trong khi người khác không thể gọi vào. Trong tâm trí tôi, những người khác hẳn đang cần dịch vụ hơn tôi. Tôi không xứng đáng. Tôi cúp máy. Cô độc và thất vọng (chủ yếu là với chính bản thân mình), tôi lên Twitter. Nếu tôi không thể nói chuyện, tôi có thể gõ bàn phím. Tôi đăng tải những gì đã xảy ra, và nói thêm tôi đang trong danh sách chờ điều trị liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) trong tám tháng. "Không có gì cả," tôi biết. Sau đó tôi chờ được ai đó phản hồi. * Mọi người phản ứng với mạng xã hội hoàn toàn khác nhau. Với bệnh trầm cảm cũng vậy. Đây là chứng bệnh của suy nghĩ và xúc cảm, của môi trường xã hội và do gene. Cách chúng tác động với mỗi người cũng khác nhau. Thật đáng ngạc nhiên, bất kỳ kết luận chung nào về phản ứng giữa mạng xã hội và bệnh trầm cảm đều không chắc chắn lắm. Tuy nhiên, cũng có một số mẫu số chung. Chẳng hạn, nhiều nghiên cứu từ năm 2010 đã đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng mạng xã hội thường xuyên - điển hình là Facebook - có thể liên quan đến trầm cảm, hoặc gây ra các triệu chứng tương tự như trầm cảm. Năm 2016, một nghiên cứu tiến hành trên 1.787 người từ 19 đến 32 tuổi ở Hoa Kỳ cho thấy mối quan hệ giữa thời gian họ lướt các trang web mạng xã hội mỗi ngày và số lượng triệu chứng trầm cảm mà họ trải qua. Càng sử dụng mạng xã hội nhiều, người ta càng cảm thấy tuyệt vọng, vô giá trị và bất lực. Học cách kiểm soát thời gian xài mạng xã hội là cách làm khôn ngoan Nhưng Liu yi Lin và những đồng nghiệp của bà từ Đại học Pittsburgh lưu ý rằng điều này không chứng minh được mạng xã hội là nguyên nhân gây hại. Có thể đơn giản là những người bị trầm cảm thường dùng mạng xã hội nhiều hơn. "Những cá nhân trầm cảm với cảm giác bản thân không còn giá trị gì có thể lên mạng xã hội để tìm kiếm tương tác để được mọi người công nhận," họ viết. Ngoài ra, mạng xã hội có vẻ thu hút hơn với những người này so với tương tác trực tiếp gặp mặt vì nó dễ tiếp cận và kiểm soát hơn. Mạng xã hội theo ý thức hệ gì? Sự buồn bực làm thay đổi não bộ thế nào 50 loại thực phẩm bổ nhất cho sức khỏe Và tình huống còn phức tạp hơn, khi có nhiều bằng chứng cho thấy thực ra mạng xã hội có thể có ích với sức khỏe tâm thần - có lẽ vì nó giúp kết nối những người cảm thấy cô độc với xung quanh. * Với tôi, mạng xã hội không có gì là tốt hay xấu. Nó dịch chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác cũng như tình trạng tinh thần của tôi. Nếu tôi thấy vui vẻ - như khi thuốc chống trầm cảm, liệu pháp điều trị và những lựa chọn trong lối sống của tôi phát huy tác dụng - thì mạng xã hội sẽ thường được dùng làm công cụ hiệu quả để cập nhật tin tức mới nhất, liên lạc với bạn bè và để đảm bảo chiến tranh hạt nhân chưa xảy ra. Tuy nhiên, nếu tôi trầm cảm, mối quan hệ này cũng trở nên rối loạn. Như những chiếc vòi bạch tuộc của con quái vật tâm lý, tâm bệnh của tôi có thể xuất hiện trong thế giới mà tôi tạo dựng trên mạng, đưa vào mạng xã hội bóng tối mà không niềm vui nào có thể xuất hiện. Ví dụ như Instagram chẳng hạn. Dù trong đời thực mọi người có đăng ảnh gì, tôi biết những bức ảnh xuất hiện trên tường nhà tôi cũng sẽ bị phủ màu u ám. Bức ảnh của một nhiếp ảnh gia chụp ảnh động vật hoang dã về một loài đang bị đe dọa - gấu Bắc cực hay loài vượn cáo tre, đã đem lại phản ứng khó chịu với những người khiến tôi cảm thấy càng tiêu cực hơn. Một con đường đông đúc đâu đó trên thế giới, tràn ngập màu sắc và sự sống, làm tôi nhớ ra mình không thể bước chân ra đường. Ảnh của bạn bè, gợi tôi nhớ lại mình không thể gặp họ. Tới mức này, tôi phải học cách tránh xa mạng xã hội và tập trung vào những phần khác trong đời sống mà tôi có thể kiểm soát được: như ăn uống, ngủ và cố gắng đi bộ ra ngoài một chút. Năm ngoái, khi cố gắng tăng cường kiểm soát mức độ sử dụng mạng xã hội, tôi đã xóa tất cả các ứng dụng trong điện thoại và các trang đánh dấu trên trình duyệt. Tài khoản mạng xã hội của tôi vẫn đang hoạt động; chỉ là khó truy cập hơn một chút. Như thay đổi nhỏ này, dù chỉ là vài click chuột, đã đem lại sự tách biệt quan trọng giữa cuộc sống của tôi và những thế giới có thể làm đảo lộn tôi. Ngoài ra, tôi không nhận được bất cứ thông báo mới nào gây kinh ngạc. Một mẹo nhỏ giúp bạn tránh truy cập mạng xã hội vô thức là xóa bỏ ứng dụng hoặc khiến việc truy cập gặp khó khăn hơn Với tôi, học cách kiểm soát thời gian trên mạng xã hội cũng giống như tìm được đúng thuốc chống trầm cảm. Một số cách chẳng có tác dụng gì. Một số cách còn khiến tình hình tệ hơn. Nhưng một cách có thể có tác dụng. Và nếu nó phát huy tác dụng, thì cần thời gian để tìm được liều lượng hợp lý - bao nhiêu, bao lâu một lần, và giờ nào trong ngày thì nên truy cập. * Trở lại tháng 11, sau khi lên Twitter, tôi nhận được một tin nhắn từ hộp thư riêng. Tôi mở ngay lập tức. Đó là tin nhắn từ một người bạn tôi quen ở trường đại học, một người mà tôi đã không hề gặp lại hoặc nói chuyện gì trong nhiều năm. Anh ấy nói rất tiếc khi nghe những chuyện đã xảy ra. Anh ấy bảo anh rảnh bất cứ khi nào tôi muốn trò chuyện. Tôi không thể trả lời - vì tôi đang khóc (lại một lần nữa). Đó là dấu hiệu cho thấy có người quan tâm, dù chỉ là chút ít. (Trầm cảm luôn có cách đánh lừa não bộ suy nghĩ theo hướng ngược lại, dù xung quanh bạn toàn những người yêu thương bạn). Tin nhắn này giúp tháo bỏ suy nghĩ đó. Chỉ trong vài giây. Với những tin nhắn liền mạch trên màn hình trước mặt tôi, thêm một giờ nữa nhanh chóng trôi qua. Sau vài ngày, tôi cảm thấy ăn ngon miệng trở lại. Giấc ngủ bình thường hơn. Sự quan tâm của tôi với thế giới xung quanh dần trở lại. Một tuần sau đó, khi tôi cảm thấy khỏe hơn, tôi truy cập vào Twitter và cảm ơn anh vì tin nhắn đó. Đây là trường hợp mà mạng xã hội thực sự giúp tôi hồi phục khi bị trầm cảm. Đó là mối quan hệ phức tạp, một thứ có thể khiến tôi chìm đắm, nhưng trong một số trường hợp hiếm hoi, lại là thứ đưa tôi trở lại cuộc sống. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	summarize: Tôi phải đánh vật với tình trạng trầm cảm cực kỳ nghiêm trọng. Đó là thời điểm tệ nhất suốt năm qua. Tôi cần được giúp đỡ. Nếu tình hình tệ hơn, ý nghĩ muốn tự tử trong đầu óc tôi có thể hóa thành hành động tự tử thật. Tác dụng của thiền được lăng xê quá mức? Vì sao mọi người dễ cay nghiệt khi online? Vũ khí giúp chống bệnh mất trí nhớ và trầm cảm Một trong những bác sĩ tâm lý tôi đến khám đầu tháng đó đề nghị tôi là hãy gọi cho tổng đài Samaritan nếu cảm thấy muốn tự tử. Điều đó không chỉ tốt cho tôi, mà còn giúp người yêu tôi tránh phải mang gánh nặng khi phải đối thoại với tôi trong tình huống khiến cô cảm thấy khó khăn. Không dễ dàng khi phải chứng kiến người yêu rơi vào tình huống như bào thai như vậy, không có bất cứ cảm xúc hoặc hy vọng gì, ao ước bản thân chưa bao giờ tồn tại. Tệ hơn: thường chẳng ai có thể giúp được gì. Cảm giác tuyệt vọng sẽ lây lan. Vì thế, tôi đổ mình xuống ghế sofa, gọi vào số 116 113 và chờ nghe chuông điện thoại reo. Chuông tiếp tục reo. Không ai bắt máy. Không ai quan tâm đến tôi, tôi nghĩ. Tôi gọi vào một đường dây nóng chống tự tử khác có tên "Crisis Service" (Dịch vụ khủng hoảng) từ Bệnh viện Tâm thần Bristol. Mạng xã hội có thể đem lại trải nghiệm khác biệt khi bạn bị trầm cảm Một phụ nữ trả lời: "Xin chào, bạn tên là gì?" "Alex" "Xin chào Alex, bạn có khỏe không?" "Tôi xin lỗi," tôi nói, và sau đó tôi khóc. Tôi không thể ngừng lại. Cô ấy nói mọi thứ sẽ ổn và tôi cứ khóc đi. Tâm trí quyết định sức khoẻ như thế nào? Làm sao để biết mình sẽ hạnh phúc hay không? Truyền thông xã hội bộc lộ tâm trạng của bạn? Tôi lại nghĩ khác. Thời gian chính là thứ mà những người khác không có. Với ngành Dịch vụ Y tế Quốc gia thiếu kinh phí và kéo dài, tôi đang làm mất thời gian của cô ấy và khiến đường dây bận máy trong khi người khác không thể gọi vào. Trong tâm trí tôi, những người khác hẳn đang cần dịch vụ hơn tôi. Tôi không xứng đáng. Tôi cúp máy. Cô độc và thất vọng (chủ yếu là với chính bản thân mình), tôi lên Twitter. Nếu tôi không thể nói chuyện, tôi có thể gõ bàn phím. Tôi đăng tải những gì đã xảy ra, và nói thêm tôi đang trong danh sách chờ điều trị liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) trong tám tháng. "Không có gì cả," tôi biết. Sau đó tôi chờ được ai đó phản hồi. * Mọi người phản ứng với mạng xã hội hoàn toàn khác nhau. Với bệnh trầm cảm cũng vậy. Đây là chứng bệnh của suy nghĩ và xúc cảm, của môi trường xã hội và do gene. Cách chúng tác động với mỗi người cũng khác nhau. Thật đáng ngạc nhiên, bất kỳ kết luận chung nào về phản ứng giữa mạng xã hội và bệnh trầm cảm đều không chắc chắn lắm. Tuy nhiên, cũng có một số mẫu số chung. Chẳng hạn, nhiều nghiên cứu từ năm 2010 đã đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng mạng xã hội thường xuyên - điển hình là Facebook - có thể liên quan đến trầm cảm, hoặc gây ra các triệu chứng tương tự như trầm cảm. Năm 2016, một nghiên cứu tiến hành trên 1.787 người từ 19 đến 32 tuổi ở Hoa Kỳ cho thấy mối quan hệ giữa thời gian họ lướt các trang web mạng xã hội mỗi ngày và số lượng triệu chứng trầm cảm mà họ trải qua. Càng sử dụng mạng xã hội nhiều, người ta càng cảm thấy tuyệt vọng, vô giá trị và bất lực. Học cách kiểm soát thời gian xài mạng xã hội là cách làm khôn ngoan Nhưng Liu yi Lin và những đồng nghiệp của bà từ Đại học Pittsburgh lưu ý rằng điều này không chứng minh được mạng xã hội là nguyên nhân gây hại. Có thể đơn giản là những người bị trầm cảm thường dùng mạng xã hội nhiều hơn. "Những cá nhân trầm cảm với cảm giác bản thân không còn giá trị gì có thể lên mạng xã hội để tìm kiếm tương tác để được mọi người công nhận," họ viết. Ngoài ra, mạng xã hội có vẻ thu hút hơn với những người này so với tương tác trực tiếp gặp mặt vì nó dễ tiếp cận và kiểm soát hơn. Mạng xã hội theo ý thức hệ gì? Sự buồn bực làm thay đổi não bộ thế nào 50 loại thực phẩm bổ nhất cho sức khỏe Và tình huống còn phức tạp hơn, khi có nhiều bằng chứng cho thấy thực ra mạng xã hội có thể có ích với sức khỏe tâm thần - có lẽ vì nó giúp kết nối những người cảm thấy cô độc với xung quanh. * Với tôi, mạng xã hội không có gì là tốt hay xấu. Nó dịch chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác cũng như tình trạng tinh thần của tôi. Nếu tôi thấy vui vẻ - như khi thuốc chống trầm cảm, liệu pháp điều trị và những lựa chọn trong lối sống của tôi phát huy tác dụng - thì mạng xã hội sẽ thường được dùng làm công cụ hiệu quả để cập nhật tin tức mới nhất, liên lạc với bạn bè và để đảm bảo chiến tranh hạt nhân chưa xảy ra. Tuy nhiên, nếu tôi trầm cảm, mối quan hệ này cũng trở nên rối loạn. Như những chiếc vòi bạch tuộc của con quái vật tâm lý, tâm bệnh của tôi có thể xuất hiện trong thế giới mà tôi tạo dựng trên mạng, đưa vào mạng xã hội bóng tối mà không niềm vui nào có thể xuất hiện. Ví dụ như Instagram chẳng hạn. Dù trong đời thực mọi người có đăng ảnh gì, tôi biết những bức ảnh xuất hiện trên tường nhà tôi cũng sẽ bị phủ màu u ám. Bức ảnh của một nhiếp ảnh gia chụp ảnh động vật hoang dã về một loài đang bị đe dọa - gấu Bắc cực hay loài vượn cáo tre, đã đem lại phản ứng khó chịu với những người khiến tôi cảm thấy càng tiêu cực hơn. Một con đường đông đúc đâu đó trên thế giới, tràn ngập màu sắc và sự sống, làm tôi nhớ ra mình không thể bước chân ra đường. Ảnh của bạn bè, gợi tôi nhớ lại mình không thể gặp họ. Tới mức này, tôi phải học cách tránh xa mạng xã hội và tập trung vào những phần khác trong đời sống mà tôi có thể kiểm soát được: như ăn uống, ngủ và cố gắng đi bộ ra ngoài một chút. Năm ngoái, khi cố gắng tăng cường kiểm soát mức độ sử dụng mạng xã hội, tôi đã xóa tất cả các ứng dụng trong điện thoại và các trang đánh dấu trên trình duyệt. Tài khoản mạng xã hội của tôi vẫn đang hoạt động; chỉ là khó truy cập hơn một chút. Như thay đổi nhỏ này, dù chỉ là vài click chuột, đã đem lại sự tách biệt quan trọng giữa cuộc sống của tôi và những thế giới có thể làm đảo lộn tôi. Ngoài ra, tôi không nhận được bất cứ thông báo mới nào gây kinh ngạc. Một mẹo nhỏ giúp bạn tránh truy cập mạng xã hội vô thức là xóa bỏ ứng dụng hoặc khiến việc truy cập gặp khó khăn hơn Với tôi, học cách kiểm soát thời gian trên mạng xã hội cũng giống như tìm được đúng thuốc chống trầm cảm. Một số cách chẳng có tác dụng gì. Một số cách còn khiến tình hình tệ hơn. Nhưng một cách có thể có tác dụng. Và nếu nó phát huy tác dụng, thì cần thời gian để tìm được liều lượng hợp lý - bao nhiêu, bao lâu một lần, và giờ nào trong ngày thì nên truy cập. * Trở lại tháng 11, sau khi lên Twitter, tôi nhận được một tin nhắn từ hộp thư riêng. Tôi mở ngay lập tức. Đó là tin nhắn từ một người bạn tôi quen ở trường đại học, một người mà tôi đã không hề gặp lại hoặc nói chuyện gì trong nhiều năm. Anh ấy nói rất tiếc khi nghe những chuyện đã xảy ra. Anh ấy bảo anh rảnh bất cứ khi nào tôi muốn trò chuyện. Tôi không thể trả lời - vì tôi đang khóc (lại một lần nữa). Đó là dấu hiệu cho thấy có người quan tâm, dù chỉ là chút ít. (Trầm cảm luôn có cách đánh lừa não bộ suy nghĩ theo hướng ngược lại, dù xung quanh bạn toàn những người yêu thương bạn). Tin nhắn này giúp tháo bỏ suy nghĩ đó. Chỉ trong vài giây. Với những tin nhắn liền mạch trên màn hình trước mặt tôi, thêm một giờ nữa nhanh chóng trôi qua. Sau vài ngày, tôi cảm thấy ăn ngon miệng trở lại. Giấc ngủ bình thường hơn. Sự quan tâm của tôi với thế giới xung quanh dần trở lại. Một tuần sau đó, khi tôi cảm thấy khỏe hơn, tôi truy cập vào Twitter và cảm ơn anh vì tin nhắn đó. Đây là trường hợp mà mạng xã hội thực sự giúp tôi hồi phục khi bị trầm cảm. Đó là mối quan hệ phức tạp, một thứ có thể khiến tôi chìm đắm, nhưng trong một số trường hợp hiếm hoi, lại là thứ đưa tôi trở lại cuộc sống. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	[ 108, 287, 285, 161, 388, 139, 403, 731, 119, 205, 612, 2069, 406, 786, 393, 849, 1807, 902, 106, 221, 318, 1273, 202, 1232, 147, 1451, 388, 260, 117, 422, 7749, 631, 205, 240, 1273, 975, 108, 232, 372, 278, 222, 693, 113, 178, 108, 2007, 376, 141, 107, 136, 471, 164, 209, 192, 222, 693, 3397, 2343, 286, 104, 4999, 117, 2679, 15394, 310, 537, 347, 865, 350, 389, 111, 790, 2801, 4095, 129, 5537, 347, 1016, 482, 422, 424, 664, 552, 512, 1057, 105, 2069, 406, 430, 113, 120, 736, 621, 315, 241, 141, 155, 1914, 178, 253, 150, 220, 411, 141, 106, 914, 343, 114, 497, 1051, 20810, 4980, 323, 406, 203, 278, 222, 5786, 747, 150, 110, 163, 514, 114, 1278, 145, 177, 422, 111, 436, 141, 989, 139, 518, 2570, 1257, 129, 139, 195, 909, 119, 141, 113, 205, 2104, 521, 602, 406, 203, 455, 3294, 724, 790, 1655, 129, 139, 463, 357, 111, 436, 1471, 138, 205, 2104, 128, 1347, 2604, 128, 934, 110, 107, 295, 532, 406, 990, 451, 861, 584, 2043, 108, 4053, 1126, 288, 481, 289, 374, 339, 1025, 149, 112, 10007, 183, 161, 369, 718, 269, 375, 107, 136, 422, 117, 1776, 4130, 1143, 1464, 584, 134, 1603, 9167, 865, 1672, 141, 880, 267, 804, 1733, 21170, 103, 343, 138, 166, 13170, 13630, 105, 1205, 701, 4669, 726, 909, 6253, 112, 20116, 270, 437, 6253, 112, 724, 375, 290, 7628, 724, 375, 146, 315, 155, 1278, 141, 6647, 388, 343, 138, 116, 361, 1875, 1578, 424, 222, 693, 211, 107, 465, 3011, 6008, 176, 569, 7721, 207, 444, 18926, 197, 757, 1186, 371, 148, 3326, 772, 760, 1660, 860, 11597, 112, 3340, 293, 213, 107, 136, 979, 153, 1281, 830, 211, 575, 129, 230, 133, 2069, 406, 430, 573, 684, 456, 5297, 189, 3432, 1835, 103, 230, 465, 106, 10384, 189, 25796, 207, 189, 3432, 1835, 5523, 103, 230, 107, 1309, 5087, 800, 676, 1145, 519, 141, 1720, 105, 187, 150, 141, 11958, 388, 110, 136, 1705, 1409, 1861, 728, 123, 389, 259, 134, 970, 105, 141, 532, 3259, 1933, 1660, 512, 302, 190, 543, 3097, 128, 175, 1684, 2110, 350, 130, 217, 267, 134, 1774, 1405, 194, 984, 1848, 206, 293, 213, 4038, 1154, 315, 612, 104, 7811, 388, 153, 372, 911, 1922, 390, 122, 106, 259, 145, 120, 111, 211, 110, 107, 112, 1224, 176, 859, 3522, 197, 1646, 216, 162, 165, 815, 236, 1022, 105, 930, 2873, 141, 167, 140, 552, 221, 390, 104, 602, 728, 105, 521, 361, 1875, 3378, 452, 113, 129, 111, 211, 110, 136, 343, 138, 112, 298, 315, 512, 1278, 120, 111, 211, 1545, 167, 260, 414, 197, 183, 1986, 388, 110, 2267, 4839, 388, 5669, 7628, 1861, 557, 105, 946, 584, 11914, 675, 106, 119, 122, 288, 481, 267, 856, 141, 227, 7470, 631, 141, 110, 136, 123, 443, 103, 141, 107, 136, 5987, 746, 13471, 112, 388, 687, 1299, 120, 218, 115, 488, 1235, 105, 123, 426, 141, 167, 113, 595, 333, 1205, 179, 245, 588, 246, 209, 554, 238, 329, 444, 15909, 9532, 113, 2085, 3429, 2341, 107, 218, 9677, 141, 1401, 759, 150, 141, 1205, 117, 375, 150, 391, 8403, 7865, 2391, 111, 391, 475, 119, 427, 293, 213, 506, 258, 211, 1315, 1224, 176, 664, 2069, 406, 127, 1356, 834, 106, 463, 664, 104, 782, 372, 105, 990, 4853, 104, 936, 271, 293, 213, 105, 180, 4747, 112, 1650, 174, 274, 192, 119, 742, 176, 111, 127, 211, 1315, 1961, 549, 1628, 572, 295, 393, 299, 410, 630, 224, 125, 391, 475, 415, 427, 293, 213, 105, 664, 2069, 406, 413, 110, 751, 1037, 2826, 421, 572, 127, 107, 116, 166, 1541, 166, 3339, 960, 1626, 2384, 158, 568, 402, 148, 147, 3427, 115, 251, 124, 158, 281, 463, 114, 203, 156, 324, 286, 427, 293, 213, 369, 1209, 233, 2399, 240, 106, 1247, 233, 107, 136, 316, 146, 155, 2069, 4853, 451, 383, 124, 109, 617, 463, 489, 222, 128, 2069, 5276, 832, 3066, 116, 568, 402, 472, 209, 159, 15006, 11074, 111, 148, 2239, 155, 3617, 722, 108, 121, 254, 336, 114, 203, 882, 146, 300, 415, 221, 390, 154, 4927, 109, 509, 1853, 427, 293, 213, 742, 176, 191, 105, 166, 423, 617, 463, 2069, 406, 145, 154, 1281, 1451, 4490, 515, 324, 286, 427, 293, 213, 158, 103, 111, 169, 536, 406, 203, 1464, 5265, 616, 314, 245, 105, 295, 2747, 2064, 173, 594, 820, 221, 390, 4958, 427, 293, 213, 106, 173, 140, 2416, 3178, 311, 8127, 108, 364, 176, 6724, 105, 120, 210, 522, 104, 263, 148, 440, 214, 15995, 931, 108, 232, 160, 179, 126, 110, 463, 494, 117, 427, 293, 213, 106, 503, 157, 383, 4085, 615, 136, 652, 1395, 106, 120, 111, 133, 2069, 406, 369, 467, 427, 293, 213, 158, 827, 189, 1769, 499, 157, 2069, 406, 119, 406, 1143, 288, 481, 110, 177, 314, 245, 218, 107, 136, 227, 427, 293, 213, 130, 370, 986, 489, 274, 130, 117, 389, 111, 135, 238, 519, 154, 2112, 1382, 1235, 427, 293, 213, 107, 895, 498, 1305, 183, 119, 120, 111, 126, 648, 119, 489, 274, 821, 270, 683, 447, 171, 335, 790, 270, 1352, 105, 594, 820, 827, 3340, 293, 567, 181, 108, 232, 329, 732, 1376, 1153, 1491, 4260, 140, 346, 345, 1885, 317, 175, 224, 1591, 534, 223, 765, 1397, 202, 114, 543, 1309, 619, 205, 2104, 177, 1662, 1371, 975, 129, 107, 158, 281, 463, 114, 203, 223, 124, 427, 293, 213, 107, 136, 107, 812, 119, 543, 1309, 315, 860, 233, 107, 642, 171, 335, 422, 299, 1495, 120, 111, 406, 203, 602, 557, 119, 1001, 5684, 7865, 1224, 176, 1278, 427, 293, 213, 110, 107, 218, 106, 514, 194, 5638, 1447, 414, 589, 148, 612, 869, 126, 586, 612, 869, 211, 127, 128, 205, 612, 777, 860, 104, 1986, 631, 141, 203, 1276, 895, 233, 128, 129, 1357, 424, 2069, 4853, 588, 246, 179, 245, 105, 120, 1212, 680, 113, 1195, 307, 104, 141, 212, 1254, 274, 286, 233, 143, 427, 293, 213, 134, 369, 117, 467, 140, 135, 798, 614, 416, 130, 1288, 1845, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1917, 1425, 659, 1737, 129, 1275, 823, 270, 437, 930, 677, 105, 129, 1342, 4719, 1189, 2404, 113, 110, 390, 191, 536, 13605, 2251, 141, 406, 203, 133, 2231, 138, 4181, 993, 1532, 935, 113, 315, 2576, 112, 1 ]
150828_the_world_not_flat_any_more	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/08/150828_the_world_not_flat_any_more	Thế giới không còn phẳng nữa rồi?	Tin tức quốc tế dồn dập mấy ngày qua cho thấy thế giới ngày càng không phẳng hơn, như nhà báo Mỹ, Thomas Friedman, viết hồi 2005.	Người Syria chui rào ở từ Serbia vào Hungary Tại Úc, cảnh sát Melbourne tung ra chiến dịch khám giấy tờ để 'trông mặt mà bắt hình dong' những ai có vẻ là di dân nhập cư lậu hoặc người quá hạn visa. Chỉ sau khi bị phản đối, giới chức mới tạm ngưng vụ việc. Tại Áo, số trên 70 xác người tìm thấy trong xe đông lạnh từ Hungary sang cho thấy một vấn đề khác là làn sóng người di chuyển, thông thương xuyên biên giới trong EU gồm cả nạn nhân buôn người. Tại Hungary, chính quyền thiên hữu của ông Victor Orban chi hàng triệu USD để xây một hàng rào dây thép gai ngăn người Syria, châu Phi, châu Á vượt biên từ Serbia sang. Tại Pháp, cuộc khủng hoảng tại Calais khiến cả hai chính phủ London và Paris ra tay dựng hàng rào ngăn người vượt tường vào tuyến xe tải và đường hầm Eurotunnel nối Pháp sang Anh. Biên giới Thổ Nhĩ Kỳ với Syria Tại Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, từ mấy năm qua, dọc đường biên giới đầy bất trắc đã mọc lên các trại tỵ nạn và hàng rào với cột bê-tông và quân lính trang bị cẩn mật. Tại Venezuela, một thảm cảnh dọc biên giới cũng diễn ra với hàng nghìn người Colombia đã tạm cư nhiều năm bị trục xuất hồi hương, mang cả bàn ghế, giường tủ, cha mẹ bồng con cõng đồ đặc, tư trang lội suốt về nước. Chỗ nào đuổi được họ rồi, cảnh sát Venezuela ngay lập tức đóng cửa khẩu và tăng cường tuần tra đường biên. Tại các bang New Mexico và Arizona của Mỹ, hàng rào cao vút ngăn người nhập cư từ Mexico đã có từ lâu. Tại Singapore, chính quyền cho thanh lọc tại sân bay và ngăn không cho một con số không nhỏ du khách Việt nhập cảnh. Tại Myanmar, người Rohingya ở bang Rakhine không chỉ không được coi là công dân mà còn bị tước giấy tờ và cấm di chuyển vào các bang khác trong nước. Cảnh sát Úc Tự do và rào chắn Nhớ lại trước khi Bức tường Berlin sụp đổ, Hungary là nơi đầu tiên cho công dân Đông Đức vào tỵ nạn và mở cửa cho họ sang Áo tìm tự do. Vậy trào lưu ở châu Âu nay là gì? Xóa bỏ rào cản hay quay lại thời kỳ dựng tường, rào của Chiến tranh Lạnh? Báo Anh cũng đặt câu hỏi vì sao sau năm 1975 hàng trăm nghìn thuyền nhân Việt Nam liều chết lao ra biển thì được các nước châu Âu đón nhận, cho định cư, nhưng ngày nay thuyền nhân Libya lại không được như thế? Nhìn ngược lại thời gian, ta thử xem quan niệm 'tự do đi lại' mà khối Schengen ở châu Âu cổ vũ và là một quyền cơ bản của người châu Âu đến từ đâu. Nhắc lại thời Chiến tranh Lạnh, phe cộng sản Đông Âu bị lên án vì không cho công dân của họ tự do đi lại, cư trú. Chế độ trói buộc nhân thân với nơi cư trú mà các Nga Hoàng áp dụng với người Do Thái và nông nô được Liên Xô và khối cộng sản biến thành hộ khẩu. Tấm visa Schengen cho bạn đi lại ngược xuôi thoải mái ở châu Âu Cùng lúc, Trung Quốc và Việt Nam lại thừa hưởng chính sách thời Tần Thủy Hoàng lập hộ khẩu để giám sát dân và quản lý 'tạm trú, tạm vắng'. Nhưng năm 1974, khi đàm phán về Hiệp ước Helsinki với Phương Tây, Liên Xô đã đồng ý về điều khoản ghi các quyền tự do cư trú, đi lại của công dân để đổi lấy sự công nhận biên giới Đông Đức, Ba Lan và Cộng hòa XHCN Ukraine từ sau Thế Chiến 2. Ngay lập tức, Bonn yêu cầu Moscow cho hàng nghìn người gốc Đức từ Liên Xô sang Tây Đức tái định cư và nhận được lời đồng ý. Công dân Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc có quan hệ họ hàng với thân nhân bên Phương Tây cũng được phép xin hộ chiếu để thăm thân, và ai ở lại Phương Tây đều được quy chế tỵ nạn. Tiến thêm một bước nữa, năm 1975, Hoa Kỳ ra luật Jackson-Vanik buộc Liên Xô và khối Đông Âu nếu muốn giao thương thì phải để công dân tự do di chuyển. Luật này cũng buộc Việt Nam cho công dân tự do di chuyển, cư trú nếu muốn giao thương với Mỹ vào giai đoạn Washington bỏ cấm vận (1994) và bình thường hoá quan hệ ngoại giao (1995). Kể từ đó và sau khi Việt Nam vào ASEAN, chính sách xuất nhập cảnh của Việt Nam thay đổi rõ rệt và ngày càng cởi mở, công dân có thể xin cấp hộ chiếu để xuất ngoại. Thuyền nhân Việt ngày xưa được đón nhận ở Phương Tây tốt hơn người từ Libya ngày nay Tự do 'đừng đi'? Tuy thế nhìn từ góc độ các nước giàu có hơn thì quyền tự do 'đi lại tứ tung' nay đang tạo ra sức ép lên xã hội của họ. Hiển nhiên, không thể chọn một định nghĩa rõ ràng cho hàng trăm nghìn người di cư từ Nam Bán cầu lên phía Bắc, từ Đông sang Tây. Có người là tỵ nạn chiến tranh, nhất là các cuộc chiến Iraq, Syria và Libya mà phe tả cho là do Hoa Kỳ và Anh Quốc gây ra, hay người bị truy đuổi vì lý do tôn giáo, chính trị. Có người là di dân tìm đến bất cứ đâu để kiếm việc làm, kể cả làm lậu. Có người chỉ muốn thay đổi cuộc sống nên ra đi và tìm mọi chiêu thức phi pháp hoặc lách luật để ở lại. Có không ít bị lôi kéo vào các tuyến buôn người để cung cấp nhân lực cho nền kinh tế ngầm khắp nơi: người Việt vào EU trồng cần sa, người Ấn Độ, Bangladesh lao động, buôn bán, dân Đông Âu làm nghề phục vụ thực phẩm, phụ nữ của nhiều sắc tộc bán thân... Một mặt không thiếu các ý kiến và nghiên cứu nói người nhập cư, di cư và định cư tạo động lực cho các nền kinh tế châu Âu. Châu Âu vừa kỷ niệm Bức tường Berlin sụp đổ thì đã có các hàng rào mới Nhưng con số đến ồ ạt, đông đảo (hàng trăm nghìn vào mấy hòn đảo của Ý và Hy Lạp trong một năm) cũng gây sức ép lên các chính quyền địa phương. Mặt khác, các cộng đồng bản địa và đảng phái thiên hữu luôn lo ngại chuyện người nhập cư trái phép, ở lại làm ăn lậu, gây án. Với họ, tốt nhất là những người không có tiền đi du lịch hoặc đầu tư, làm ăn thì tốt nhất là đừng đi. Trong 10 năm qua, thế giới biến đổi thật nhanh và lòng người cũng thế. Bức tranh Thomas Friedman vẽ ra hồi 2005 cũng không sai khi ông cho rằng cùng làn sóng toàn cầu hóa và sự lan tỏa của thông tin, sự tích hợp của công nghệ, thương mại, thế giới bằng phẳng hơn. Nhưng ngay từ năm 2007 Joseph Stiglitz đã phê phán sách của Friedman rằng "thế giới kết nối hơn mà không bằng phẳng hơn". John Gray từ Trường LSE ở London cũng cho rằng 'thế giới không phẳng' như Friedman nghĩ, và thậm chí không hề bình yên hơn nhờ toàn cầu hóa. Ông cho rằng thế giới ngày càng giàu có hơn nhưng không hề tự do hơn. Có khác thì người nói đồng ý là toàn cầu hóa tăng tốc lại chỉ làm bộc lộ ra đầy các vấn đề mang tính địa phương của mọi xã hội, mọi quốc gia. Sân chơi cơ hội cho mọi người không bằng phẳng mà có chỗ rất gồ ghề, lồi lõm. Bước ra khỏi nhà có khi đã gặp rào cản giao thông, giáo dục, nạn tham nhũng, bắt chẹn, ăn chặn thì còn nói gì đến các cơ hội cao siêu. Vì thế, có lẽ ngoài chiến tranh, chính trị và xung đột sắc tộc, tôn giáo, bất bình đẳng thu nhập và thiếu vắng cơ hội là một nhân tố quan trọng khiến người ta bỏ nhà, dấn thân ra đi, là̀m 'thuyền nhân', 'tường nhân', 'lâm nhân' và 'xa nhân' thời nay. Người châu Phi vượt biển Địa Trung Hải vào Ý Xem các bài cùng tác giả về Lý Quang Diệu, Hoàng gia Anh, Thái Lan.	summarize: Người Syria chui rào ở từ Serbia vào Hungary Tại Úc, cảnh sát Melbourne tung ra chiến dịch khám giấy tờ để 'trông mặt mà bắt hình dong' những ai có vẻ là di dân nhập cư lậu hoặc người quá hạn visa. Chỉ sau khi bị phản đối, giới chức mới tạm ngưng vụ việc. Tại Áo, số trên 70 xác người tìm thấy trong xe đông lạnh từ Hungary sang cho thấy một vấn đề khác là làn sóng người di chuyển, thông thương xuyên biên giới trong EU gồm cả nạn nhân buôn người. Tại Hungary, chính quyền thiên hữu của ông Victor Orban chi hàng triệu USD để xây một hàng rào dây thép gai ngăn người Syria, châu Phi, châu Á vượt biên từ Serbia sang. Tại Pháp, cuộc khủng hoảng tại Calais khiến cả hai chính phủ London và Paris ra tay dựng hàng rào ngăn người vượt tường vào tuyến xe tải và đường hầm Eurotunnel nối Pháp sang Anh. Biên giới Thổ Nhĩ Kỳ với Syria Tại Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, từ mấy năm qua, dọc đường biên giới đầy bất trắc đã mọc lên các trại tỵ nạn và hàng rào với cột bê-tông và quân lính trang bị cẩn mật. Tại Venezuela, một thảm cảnh dọc biên giới cũng diễn ra với hàng nghìn người Colombia đã tạm cư nhiều năm bị trục xuất hồi hương, mang cả bàn ghế, giường tủ, cha mẹ bồng con cõng đồ đặc, tư trang lội suốt về nước. Chỗ nào đuổi được họ rồi, cảnh sát Venezuela ngay lập tức đóng cửa khẩu và tăng cường tuần tra đường biên. Tại các bang New Mexico và Arizona của Mỹ, hàng rào cao vút ngăn người nhập cư từ Mexico đã có từ lâu. Tại Singapore, chính quyền cho thanh lọc tại sân bay và ngăn không cho một con số không nhỏ du khách Việt nhập cảnh. Tại Myanmar, người Rohingya ở bang Rakhine không chỉ không được coi là công dân mà còn bị tước giấy tờ và cấm di chuyển vào các bang khác trong nước. Cảnh sát Úc Tự do và rào chắn Nhớ lại trước khi Bức tường Berlin sụp đổ, Hungary là nơi đầu tiên cho công dân Đông Đức vào tỵ nạn và mở cửa cho họ sang Áo tìm tự do. Vậy trào lưu ở châu Âu nay là gì? Xóa bỏ rào cản hay quay lại thời kỳ dựng tường, rào của Chiến tranh Lạnh? Báo Anh cũng đặt câu hỏi vì sao sau năm 1975 hàng trăm nghìn thuyền nhân Việt Nam liều chết lao ra biển thì được các nước châu Âu đón nhận, cho định cư, nhưng ngày nay thuyền nhân Libya lại không được như thế? Nhìn ngược lại thời gian, ta thử xem quan niệm 'tự do đi lại' mà khối Schengen ở châu Âu cổ vũ và là một quyền cơ bản của người châu Âu đến từ đâu. Nhắc lại thời Chiến tranh Lạnh, phe cộng sản Đông Âu bị lên án vì không cho công dân của họ tự do đi lại, cư trú. Chế độ trói buộc nhân thân với nơi cư trú mà các Nga Hoàng áp dụng với người Do Thái và nông nô được Liên Xô và khối cộng sản biến thành hộ khẩu. Tấm visa Schengen cho bạn đi lại ngược xuôi thoải mái ở châu Âu Cùng lúc, Trung Quốc và Việt Nam lại thừa hưởng chính sách thời Tần Thủy Hoàng lập hộ khẩu để giám sát dân và quản lý 'tạm trú, tạm vắng'. Nhưng năm 1974, khi đàm phán về Hiệp ước Helsinki với Phương Tây, Liên Xô đã đồng ý về điều khoản ghi các quyền tự do cư trú, đi lại của công dân để đổi lấy sự công nhận biên giới Đông Đức, Ba Lan và Cộng hòa XHCN Ukraine từ sau Thế Chiến 2. Ngay lập tức, Bonn yêu cầu Moscow cho hàng nghìn người gốc Đức từ Liên Xô sang Tây Đức tái định cư và nhận được lời đồng ý. Công dân Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc có quan hệ họ hàng với thân nhân bên Phương Tây cũng được phép xin hộ chiếu để thăm thân, và ai ở lại Phương Tây đều được quy chế tỵ nạn. Tiến thêm một bước nữa, năm 1975, Hoa Kỳ ra luật Jackson-Vanik buộc Liên Xô và khối Đông Âu nếu muốn giao thương thì phải để công dân tự do di chuyển. Luật này cũng buộc Việt Nam cho công dân tự do di chuyển, cư trú nếu muốn giao thương với Mỹ vào giai đoạn Washington bỏ cấm vận (1994) và bình thường hoá quan hệ ngoại giao (1995). Kể từ đó và sau khi Việt Nam vào ASEAN, chính sách xuất nhập cảnh của Việt Nam thay đổi rõ rệt và ngày càng cởi mở, công dân có thể xin cấp hộ chiếu để xuất ngoại. Thuyền nhân Việt ngày xưa được đón nhận ở Phương Tây tốt hơn người từ Libya ngày nay Tự do 'đừng đi'? Tuy thế nhìn từ góc độ các nước giàu có hơn thì quyền tự do 'đi lại tứ tung' nay đang tạo ra sức ép lên xã hội của họ. Hiển nhiên, không thể chọn một định nghĩa rõ ràng cho hàng trăm nghìn người di cư từ Nam Bán cầu lên phía Bắc, từ Đông sang Tây. Có người là tỵ nạn chiến tranh, nhất là các cuộc chiến Iraq, Syria và Libya mà phe tả cho là do Hoa Kỳ và Anh Quốc gây ra, hay người bị truy đuổi vì lý do tôn giáo, chính trị. Có người là di dân tìm đến bất cứ đâu để kiếm việc làm, kể cả làm lậu. Có người chỉ muốn thay đổi cuộc sống nên ra đi và tìm mọi chiêu thức phi pháp hoặc lách luật để ở lại. Có không ít bị lôi kéo vào các tuyến buôn người để cung cấp nhân lực cho nền kinh tế ngầm khắp nơi: người Việt vào EU trồng cần sa, người Ấn Độ, Bangladesh lao động, buôn bán, dân Đông Âu làm nghề phục vụ thực phẩm, phụ nữ của nhiều sắc tộc bán thân... Một mặt không thiếu các ý kiến và nghiên cứu nói người nhập cư, di cư và định cư tạo động lực cho các nền kinh tế châu Âu. Châu Âu vừa kỷ niệm Bức tường Berlin sụp đổ thì đã có các hàng rào mới Nhưng con số đến ồ ạt, đông đảo (hàng trăm nghìn vào mấy hòn đảo của Ý và Hy Lạp trong một năm) cũng gây sức ép lên các chính quyền địa phương. Mặt khác, các cộng đồng bản địa và đảng phái thiên hữu luôn lo ngại chuyện người nhập cư trái phép, ở lại làm ăn lậu, gây án. Với họ, tốt nhất là những người không có tiền đi du lịch hoặc đầu tư, làm ăn thì tốt nhất là đừng đi. Trong 10 năm qua, thế giới biến đổi thật nhanh và lòng người cũng thế. Bức tranh Thomas Friedman vẽ ra hồi 2005 cũng không sai khi ông cho rằng cùng làn sóng toàn cầu hóa và sự lan tỏa của thông tin, sự tích hợp của công nghệ, thương mại, thế giới bằng phẳng hơn. Nhưng ngay từ năm 2007 Joseph Stiglitz đã phê phán sách của Friedman rằng "thế giới kết nối hơn mà không bằng phẳng hơn". John Gray từ Trường LSE ở London cũng cho rằng 'thế giới không phẳng' như Friedman nghĩ, và thậm chí không hề bình yên hơn nhờ toàn cầu hóa. Ông cho rằng thế giới ngày càng giàu có hơn nhưng không hề tự do hơn. Có khác thì người nói đồng ý là toàn cầu hóa tăng tốc lại chỉ làm bộc lộ ra đầy các vấn đề mang tính địa phương của mọi xã hội, mọi quốc gia. Sân chơi cơ hội cho mọi người không bằng phẳng mà có chỗ rất gồ ghề, lồi lõm. Bước ra khỏi nhà có khi đã gặp rào cản giao thông, giáo dục, nạn tham nhũng, bắt chẹn, ăn chặn thì còn nói gì đến các cơ hội cao siêu. Vì thế, có lẽ ngoài chiến tranh, chính trị và xung đột sắc tộc, tôn giáo, bất bình đẳng thu nhập và thiếu vắng cơ hội là một nhân tố quan trọng khiến người ta bỏ nhà, dấn thân ra đi, là̀m 'thuyền nhân', 'tường nhân', 'lâm nhân' và 'xa nhân' thời nay. Người châu Phi vượt biển Địa Trung Hải vào Ý Xem các bài cùng tác giả về Lý Quang Diệu, Hoàng gia Anh, Thái Lan.	[ 108, 287, 285, 161, 606, 1562, 5384, 2202, 108, 121, 148, 5054, 138, 3081, 919, 2717, 313, 338, 4248, 1894, 124, 242, 414, 1914, 1336, 940, 130, 377, 16352, 1109, 145, 290, 240, 180, 515, 257, 120, 375, 107, 895, 106, 791, 137, 1324, 867, 5007, 1366, 111, 310, 576, 16874, 1137, 187, 129, 133, 391, 195, 103, 249, 229, 239, 1119, 1958, 197, 5842, 919, 10037, 166, 159, 2533, 628, 111, 370, 203, 113, 529, 823, 2111, 148, 3081, 586, 114, 203, 172, 255, 220, 211, 106, 106, 231, 1338, 111, 791, 589, 103, 206, 432, 1209, 749, 249, 113, 1252, 770, 186, 627, 157, 1548, 1784, 919, 3081, 103, 122, 168, 1217, 943, 104, 118, 8685, 19836, 692, 201, 1179, 1996, 130, 556, 172, 201, 2202, 1875, 2891, 4275, 963, 111, 3963, 511, 3647, 511, 844, 1064, 749, 148, 5054, 586, 112, 919, 1862, 460, 757, 1186, 149, 18010, 521, 186, 196, 122, 256, 1619, 105, 2031, 124, 600, 636, 201, 2202, 963, 111, 1064, 1289, 138, 1490, 529, 1299, 105, 361, 2853, 26614, 1495, 711, 586, 1909, 2102, 249, 2050, 1925, 336, 119, 1562, 919, 1562, 105, 2050, 1925, 1433, 148, 938, 147, 1244, 2326, 361, 749, 249, 858, 295, 5115, 115, 4004, 227, 109, 1322, 2398, 627, 105, 201, 2202, 119, 7257, 25224, 105, 252, 1127, 509, 133, 2645, 13500, 919, 8322, 172, 1506, 313, 2326, 749, 249, 127, 407, 124, 119, 201, 1428, 111, 4457, 115, 1119, 867, 158, 147, 133, 1754, 387, 496, 5924, 518, 186, 746, 12041, 3849, 4757, 103, 1041, 966, 14394, 219, 17374, 905, 1597, 103, 276, 509, 12764, 1232, 125, 1018, 960, 9402, 224, 1743, 117, 154, 1737, 313, 338, 2439, 531, 925, 766, 609, 814, 910, 105, 321, 1054, 670, 486, 361, 749, 112, 919, 109, 842, 1080, 3139, 105, 8369, 104, 968, 201, 2202, 291, 17915, 963, 111, 1324, 867, 148, 3139, 115, 107, 148, 4420, 919, 3029, 122, 168, 114, 781, 2383, 149, 959, 502, 105, 963, 110, 114, 172, 219, 166, 110, 750, 744, 547, 243, 1324, 313, 112, 919, 5203, 111, 4244, 108, 121, 842, 9148, 110, 163, 110, 117, 703, 106, 135, 137, 145, 177, 133, 2438, 1336, 940, 105, 918, 791, 589, 138, 109, 842, 211, 113, 1018, 1468, 338, 1219, 1844, 180, 105, 2202, 1037, 7771, 153, 226, 129, 1271, 1789, 1289, 2632, 1832, 5704, 3081, 106, 328, 178, 462, 114, 135, 137, 510, 663, 138, 2398, 627, 105, 690, 814, 114, 154, 586, 4775, 370, 222, 3734, 3932, 1168, 931, 108, 121, 511, 785, 275, 106, 1376, 13064, 409, 306, 2202, 1439, 194, 1015, 153, 221, 393, 636, 1289, 103, 2202, 104, 1323, 250, 5370, 347, 1110, 266, 127, 1295, 476, 419, 171, 350, 187, 147, 2542, 201, 1049, 1428, 1750, 157, 243, 132, 2693, 654, 825, 124, 657, 143, 117, 109, 142, 511, 785, 1340, 645, 103, 114, 190, 5507, 170, 191, 275, 1750, 157, 5505, 153, 110, 117, 128, 5737, 2351, 1240, 153, 221, 3445, 169, 932, 453, 146, 2182, 377, 4142, 180, 184, 153, 257, 145, 1437, 10772, 108, 121, 511, 785, 874, 705, 105, 106, 172, 168, 225, 288, 104, 111, 511, 785, 155, 148, 1877, 7982, 376, 153, 221, 1323, 250, 9447, 1006, 1107, 262, 510, 785, 133, 227, 304, 171, 110, 114, 135, 137, 104, 154, 222, 180, 184, 1398, 867, 9889, 4240, 976, 4731, 1170, 157, 481, 119, 328, 867, 1820, 145, 109, 468, 678, 516, 286, 119, 111, 1133, 579, 105, 939, 2852, 117, 560, 1223, 105, 1437, 1107, 262, 625, 164, 1061, 7476, 8152, 320, 3273, 10772, 114, 230, 184, 153, 1240, 6391, 2552, 2075, 108, 121, 511, 785, 2115, 398, 103, 151, 162, 105, 243, 132, 153, 1175, 580, 122, 333, 221, 4528, 2769, 678, 925, 1061, 910, 130, 850, 338, 137, 105, 730, 241, 18261, 9810, 1119, 2431, 1263, 311, 147, 4698, 103, 129, 883, 689, 125, 1997, 1126, 10971, 119, 1507, 3227, 560, 1223, 115, 210, 108, 232, 125, 179, 886, 848, 109, 168, 222, 180, 867, 9810, 184, 153, 104, 135, 137, 130, 345, 771, 144, 135, 645, 749, 249, 510, 2096, 679, 695, 105, 1284, 544, 2732, 1411, 148, 187, 773, 1323, 3277, 1580, 925, 7817, 12841, 436, 352, 1974, 114, 201, 1428, 111, 972, 663, 148, 560, 1223, 586, 658, 663, 1139, 190, 867, 105, 645, 117, 366, 210, 2856, 487, 137, 679, 1763, 3081, 103, 9417, 3222, 107, 146, 732, 154, 201, 119, 481, 157, 367, 1507, 658, 127, 117, 656, 676, 1061, 1496, 130, 582, 3794, 105, 375, 108, 121, 153, 1507, 658, 413, 117, 565, 353, 2398, 4082, 1075, 426, 172, 920, 1316, 147, 3541, 254, 336, 124, 1023, 5794, 686, 3107, 1838, 176, 1282, 1170, 560, 1223, 105, 1437, 510, 785, 323, 278, 384, 432, 143, 139, 130, 135, 137, 222, 180, 791, 589, 112, 2587, 126, 127, 1170, 243, 132, 114, 135, 137, 222, 180, 791, 589, 103, 867, 1820, 323, 278, 384, 432, 119, 200, 138, 1008, 780, 1365, 306, 918, 1582, 25292, 105, 342, 369, 1270, 146, 732, 470, 384, 27203, 112, 1313, 1815, 148, 150, 105, 187, 129, 243, 132, 138, 6706, 122, 333, 387, 1324, 313, 104, 243, 132, 346, 345, 450, 8801, 105, 191, 536, 2445, 8099, 135, 137, 107, 136, 676, 373, 1061, 1496, 130, 387, 4778, 1576, 8401, 157, 243, 191, 1719, 117, 1340, 645, 108, 121, 1507, 658, 514, 183, 111, 148, 5505, 191, 275, 1844, 180, 377, 8625, 184, 2810, 421, 175, 485, 148, 1869, 976, 109, 142, 1073, 107, 183, 143, 168, 222, 180, 7556, 153, 4197, 1894, 257, 275, 167, 394, 124, 543, 1431, 227, 293, 567, 104, 1078, 3979, 572, 110, 136, 680, 172, 190, 404, 450, 921, 114, 201, 1049, 1428, 111, 791, 867, 148, 132, 7406, 352, 227, 505, 4956, 148, 510, 586, 3578, 615, 111, 106, 2398, 627, 242, 2722, 202, 106, 109, 460, 242, 3085, 1562, 105, 5505, 145, 1006, 1072, 114, 106, 180, 254, 336, 105, 266, 162, 383, 1235, 194, 111, 133, 1330, 1743, 171, 241, 180, 666, 2244, 122, 1543, 615, 111, 106, 791, 137, 370, 155, 295, 532, 793, 130, 986, 358, 140, 103, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1740, 766, 198, 216, 3406, 7272, 938, 191, 235, 114, 203, 175, 249, 191, 536, 110, 5530, 975, 128, 152, 188, 968, 4075, 18964, 103, 508, 496, 5497, 1 ]
vert-cap-49397127	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-49397127	Cuộc phản kháng văn hoá 'kính lão đắc thọ' ở Hàn Quốc	Chẳng phải là sẽ thật tốt hay sao nếu thế hệ thiên niên kỷ (thế hệ 8x, 9x) không bị gán những mác như tham quyền cố vị, tự mãn và ngang ngạnh? Có lẽ thế, nhưng điều này khó có khả năng xảy ra.	Tuy nhiên, ở Hàn Quốc, có một nhóm người khác, khét tiếng là tự phụ - thậm chí còn quá quắt hơn nhiều so với thế hệ thiên niên kỷ. Họ được gọi là những "kkondae". Trong tiếng Hàn, kkondae hiểu một cách nôm na là "sống lâu lên lão làng", kiểu người bạn thường gặp ở vị trí quản lý cấp trung hoặc cấp cao. Con đường chinh phục thế giới của K-pop Lý do bất thường của du khách TQ đến Hàn Quốc Nhịp sống như vũ bão ở Hàn Quốc Người Hàn Quốc cấm kỵ khoe cái tôi? Danh xưng 'kkondae' thường được dùng để chỉ nam giới và hầu như luôn hàm ý xúc phạm, dè bỉu ám chỉ những vị quản lý luôn lên mặt dạy đời, chuyên đưa ra những lời khuyên không ai muốn nghe và đòi hỏi sự phục tùng tuyệt đối từ cấp dưới. Giống như hầu hết các từ mới du nhập vào ngôn ngữ của thời đại, nghĩa gốc chính xác của từ kkondae không rõ từ đâu ra. Khi mới xuất hiện, từ kkondae là từ lóng được các học sinh dùng để chỉ những giáo viên nghiêm khắc, bảo thủ và không bao dung. Đến nay, từ kkondae được sử dụng rộng rãi bên ngoài nhà trường để mô tả loại người không ai ưa nổi, đặc biệt là nơi công sở. Nó cũng được dùng để chỉ sự áp lực gây ra bởi sự khác biệt thế hệ, vốn ngày càng có vẻ sâu rộng hơn bao giờ hết. Làm việc cùng kkondae Tư tưởng chống đối lại kkondae của phần đông giới trẻ đến từ quan niệm đề cao tôn ti trật tự vốn đã ăn sâu vào đời sống xã hội Hàn Quốc, khiến người lao động trẻ cảm thấy bị chèn ép ở nơi làm việc. Trong bất kỳ tổ chức nào - công ty, trường học, hay câu lạc bộ xã hội nào đó - các thành viên đều được phân thứ bậc, và thứ bậc của bạn không đơn thuần chỉ là việc bạn phải báo cáo ai và bạn có trách nhiệm gì. Thực tế, thứ bậc thậm chí còn quy định cả việc ai sẽ là người phải ghi biên bản họp, ai gọi điện thoại đặt bàn nhà hàng ăn tối cho cả nhóm nhân viên và ai lấy đũa, thìa phục vụ mọi người trên bàn ăn (trong các quán ăn Hàn Quốc, thực khách thường tự lấy đũa thìa được đặt sẵn trong một hộp gỗ). Thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc đang hy vọng có được sự hài hoà tốt hơn giữa công việc và cuộc sống, giảm bớt những bớt gò bó trong cấu trúc văn hoá làm việc cũ - bao gồm cả việc loại bỏ các vị kkondae mà họ cứ phải răm rắp tuân theo Điều này hình thành một văn hoá chốn công sở mà đồng nghiệp chỉ trao đổi dựa trên chức vụ. Kim tự tháp cấp bậc là cẩm nang điều hành công ty, nó cho nhân viên thấy rõ họ đang ở thứ bậc nào. Các vị kkondae tạo dựng được quyền lực nhờ trật tự thứ bậc này - cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên. Mẹo lừa hữu hiệu khiến người khác làm theo ý mình Lò đào tạo người nổi tiếng kiếm triệu đô online ở Trung Quốc Cách thoát khỏi đầu óc quá bận rộn của công việc thời hiện đại Một điều nữa gây bức xúc cho giới trẻ Hàn Quốc là khoảng cách thế hệ về quan niệm giá trị của công việc, đặc biệt là lòng trung thành với công ty rất được coi trọng. "Thế hệ của tôi chỉ xem công ăn việc làm là một phần của cuộc sống, chỉ là một công cụ để tạo dựng cuộc sống mà thôi," Dayoung Ahn, 29 tuổi, nói. "Ngược lại, thế hệ đi trước lại coi công việc là phần lớn của cuộc sống ,và thường không hài lòng về việc lớp trẻ chúng tôi không tận trung với công ty giống như họ." Không như thế hệ thiên niên kỷ, thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh (1946-1964) xem trọng công việc hơn tất thảy. Họ sống trong thời chính quyền độc tài cai trị nghiêm ngặt, là cái thời mà độ dài của tóc cũng bị kiểm soát và việc đi ra nước ngoài bị hạn chế. Những người thuộc thế hệ này có ít lựa chọn cho bản thân hơn và định hướng sự nghiệp của họ bị giới hạn bởi quan niệm ngặt nghèo về một công dân tốt thời bấy giờ, đó là phải tận tụy cống hiến vì công cuộc dựng xây đất nước. Những việc làm ổn định và được kính trọng chính là nền tảng của một công dân tốt. Quan niệm cực đoan này lý giải vì sao một số vị lớn tuổi khó lòng chấp nhận những tư tưởng tự do của thế hệ thiên niên kỷ mà họ chưa từng được trải nghiệm. Như Giáo sư Xã hội học Byoung-Hoon Lee từ Đại học Chung-Ang giải thích, với thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh, mục tiêu và ý nghĩa sự nghiệp trong công việc của họ được đặt lên trên mục tiêu cá nhân. "Họ được nuôi dạy trong bầu không khí chủ nghĩa dân tộc, đặt tăng trưởng kinh tế làm ưu tiên hàng đầu", ông nói. "Nhiều người coi đó là động lực làm việc, và cho đến nay họ vẫn trung thành với công việc của mình." Những nhà lãnh đạo thuộc thế hệ trẻ hơn cũng bị xếp luôn vào guồng máy coi trọng công việc hơn cả này, cho dù họ có thích hay không. Hãy xem trường hợp của Kyoung Duk Kim, 42 tuổi. "Kể cả khi tôi làm việc trong một công ty khởi nghiệp," ông giải thích, "là một giám đốc điều hành mặc nhiên biến tôi thành một vị kkondae trong mắt những người cấp dưới ít tuổi hơn." Kkondae tạo dựng quyền lực của mình nhờ vào cấu trúc tôn ti trật tự trong môi trường làm việc ở Hàn Quốc - nơi cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên Với Kim, người tự nhận là thuộc "thế hệ X theo chủ nghĩa tự do" (thế hệ X được dùng để chỉ những người được sinh ra trong khoảng thời gian từ 1961 đến 1981), thì chuyện làm việc trong một môi trường dân chủ bình đẳng hoàn toàn không phải là vấn đề. Nhưng ông vẫn bị gán mác kkondae, bởi vì từ này đã trở thành đồng nghĩa với những cấp trên lớn tuổi và thuộc tầng lớp chỉ huy, ra lệnh cho người khác. Làn sóng phản kháng kkondae Nếp văn hoá không thể thay đổi một sớm một chiều, nên việc công khai phản kháng lại tôn ti trật tự vẫn bị coi là hành động xấu. Tuy vậy, nỗi ấm ức ngày một lớn dành cho các vị kkondae ít nhất cũng đã tạo ra một vài thay đổi. Văn hoá xếp hàng ngày nay phản ánh những gì? Để tránh kiệt sức vì công việc Cách chào cuối email có thể khiến bạn mất việc Với người ngoài cuộc, mọi sự trông như không có gì khác. Ví dụ như việc nghỉ phép, giờ đây kể cả những nhân viên mới vào làm cũng có quyền xin nghỉ phép vào bất kỳ tháng nào trong năm. "Vào thời của tôi, còn lâu mới có chuyện thích đi nghỉ lúc nào thì đi," bà Jae Eui Kim, 63 tuổi nói. "Phòng nhân sự xếp lịch nghỉ lần lượt cho từng bộ phận hoặc phòng ban để đảm bảo lúc nào cũng có người làm, công việc vận hành bình thường." Nhưng thời nay đã không còn khắt khe như trước. Trong lề lối của xã hội cũ, tự do nghỉ phép bất cứ lúc nào là một mong ước xa xỉ chỉ có trong mơ. Một ví dụ khác là số giờ làm việc. Theo chính sách mới mà chính phủ Hàn Quốc bắt đầu áp dụng từ 4/2019, số giờ làm việc tối đa được quy định là 52 giờ một tuần. Thay đổi này, cùng với việc một số công ty mới thành lập cho phép nam giới được nghỉ đẻ khi vợ sinh con, là nhằm khuyến khích thế hệ thiên niên kỷ tăng tỷ lệ sinh đẻ, vốn đang theo chiều hướng giảm dần ở Hàn Quốc. Những bậc cha mẹ tương lai này có vẻ có xu hướng kết hôn và sinh con muộn, hoặc là không kết hôn cũng chẳng sinh con, và họ thường lấy văn hoá làm việc khắc nghiệt là lý do chính để né tránh. Hiện tại, chính sách 52 giờ làm việc một tuần chỉ mới áp dụng cho những công ty lớn, sử dụng từ 300 nhân viên trở lên. Tuy vậy, riêng sự tồn tại của chính sách này cũng đủ là một tương phản lớn so với những gì mà thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh từng trải qua - họ vẫn phải làm việc nửa ngày thứ Bảy cho đến tận năm 1994, là thời điểm luật về chính sách làm việc năm ngày một tuần được thông qua. Giờ đây, thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc muốn đạt được nhiều thứ hơn so với cấu trúc làm việc truyền thống, bao gồm cả các vị kkondae mà họ phải răm rắp nghe lời. Là lực lượng lao động đang trỗi dậy nên họ cũng có những lợi thế: theo Cục Thống Kê Hàn Quốc (KOSTAT), thế hệ thiên niên kỷ chiếm 22,2% dân số Hàn Quốc, và họ đang ngày càng chiếm lĩnh nhiều hơn trong lực lượng lao động. (Ước tính sau năm 2020, thế hệ thiên niên kỷ sẽ chiếm 50% lực lượng lao động toàn cầu.) Thậm chí hiện nay còn có một từ tiếng Hàn mới thể hiện nguyện vọng của thế hệ thiên niên kỷ đối với môi trường làm việc: 'worabel', viết tắt của 'work-life balance', tức là sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. "Từ worabel mới xuất hiện này là từ hay nhất để mô tả thế hệ thiên niên kỷ," giáo sư Lee từ Đại học Chung-Ang nói. "Nó thể hiện việc đặt mục tiêu cá nhân người lao động lên trên lợi ích của chủ lao động." Cả hai từ worabel và kkondae đều là biểu tượng cho sự chuyển dịch các giá trị và kỳ vọng mà giới trẻ yêu cầu ở chủ lao động. Các doanh nghiệp đã quan tâm hơn, cố gắng điều chỉnh chính sách và tạo môi trường làm việc cởi mở hơn dù chỉ là từng chút một. Đồng nghiệp có thể xưng hô với nhau bằng tên tiếng Anh và có thể từ chối những bữa ăn tối giao lưu bắt buộc. Tuy nhiên, từ kkondae khó có khả năng sớm bị quên lãng. Nếu những điều trên khiến bạn nhụt chí thì chớ vội mất hy vọng. Kkondae chỉ là một trong những từ mới mà người dân Hàn Quốc nghĩ ra để bàn tán với hy vọng tạo cầu nối, nối liền khoảng cách giữa các thế hệ. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Workplace.	summarize: Tuy nhiên, ở Hàn Quốc, có một nhóm người khác, khét tiếng là tự phụ - thậm chí còn quá quắt hơn nhiều so với thế hệ thiên niên kỷ. Họ được gọi là những "kkondae". Trong tiếng Hàn, kkondae hiểu một cách nôm na là "sống lâu lên lão làng", kiểu người bạn thường gặp ở vị trí quản lý cấp trung hoặc cấp cao. Con đường chinh phục thế giới của K-pop Lý do bất thường của du khách TQ đến Hàn Quốc Nhịp sống như vũ bão ở Hàn Quốc Người Hàn Quốc cấm kỵ khoe cái tôi? Danh xưng 'kkondae' thường được dùng để chỉ nam giới và hầu như luôn hàm ý xúc phạm, dè bỉu ám chỉ những vị quản lý luôn lên mặt dạy đời, chuyên đưa ra những lời khuyên không ai muốn nghe và đòi hỏi sự phục tùng tuyệt đối từ cấp dưới. Giống như hầu hết các từ mới du nhập vào ngôn ngữ của thời đại, nghĩa gốc chính xác của từ kkondae không rõ từ đâu ra. Khi mới xuất hiện, từ kkondae là từ lóng được các học sinh dùng để chỉ những giáo viên nghiêm khắc, bảo thủ và không bao dung. Đến nay, từ kkondae được sử dụng rộng rãi bên ngoài nhà trường để mô tả loại người không ai ưa nổi, đặc biệt là nơi công sở. Nó cũng được dùng để chỉ sự áp lực gây ra bởi sự khác biệt thế hệ, vốn ngày càng có vẻ sâu rộng hơn bao giờ hết. Làm việc cùng kkondae Tư tưởng chống đối lại kkondae của phần đông giới trẻ đến từ quan niệm đề cao tôn ti trật tự vốn đã ăn sâu vào đời sống xã hội Hàn Quốc, khiến người lao động trẻ cảm thấy bị chèn ép ở nơi làm việc. Trong bất kỳ tổ chức nào - công ty, trường học, hay câu lạc bộ xã hội nào đó - các thành viên đều được phân thứ bậc, và thứ bậc của bạn không đơn thuần chỉ là việc bạn phải báo cáo ai và bạn có trách nhiệm gì. Thực tế, thứ bậc thậm chí còn quy định cả việc ai sẽ là người phải ghi biên bản họp, ai gọi điện thoại đặt bàn nhà hàng ăn tối cho cả nhóm nhân viên và ai lấy đũa, thìa phục vụ mọi người trên bàn ăn (trong các quán ăn Hàn Quốc, thực khách thường tự lấy đũa thìa được đặt sẵn trong một hộp gỗ). Thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc đang hy vọng có được sự hài hoà tốt hơn giữa công việc và cuộc sống, giảm bớt những bớt gò bó trong cấu trúc văn hoá làm việc cũ - bao gồm cả việc loại bỏ các vị kkondae mà họ cứ phải răm rắp tuân theo Điều này hình thành một văn hoá chốn công sở mà đồng nghiệp chỉ trao đổi dựa trên chức vụ. Kim tự tháp cấp bậc là cẩm nang điều hành công ty, nó cho nhân viên thấy rõ họ đang ở thứ bậc nào. Các vị kkondae tạo dựng được quyền lực nhờ trật tự thứ bậc này - cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên. Mẹo lừa hữu hiệu khiến người khác làm theo ý mình Lò đào tạo người nổi tiếng kiếm triệu đô online ở Trung Quốc Cách thoát khỏi đầu óc quá bận rộn của công việc thời hiện đại Một điều nữa gây bức xúc cho giới trẻ Hàn Quốc là khoảng cách thế hệ về quan niệm giá trị của công việc, đặc biệt là lòng trung thành với công ty rất được coi trọng. "Thế hệ của tôi chỉ xem công ăn việc làm là một phần của cuộc sống, chỉ là một công cụ để tạo dựng cuộc sống mà thôi," Dayoung Ahn, 29 tuổi, nói. "Ngược lại, thế hệ đi trước lại coi công việc là phần lớn của cuộc sống ,và thường không hài lòng về việc lớp trẻ chúng tôi không tận trung với công ty giống như họ." Không như thế hệ thiên niên kỷ, thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh (1946-1964) xem trọng công việc hơn tất thảy. Họ sống trong thời chính quyền độc tài cai trị nghiêm ngặt, là cái thời mà độ dài của tóc cũng bị kiểm soát và việc đi ra nước ngoài bị hạn chế. Những người thuộc thế hệ này có ít lựa chọn cho bản thân hơn và định hướng sự nghiệp của họ bị giới hạn bởi quan niệm ngặt nghèo về một công dân tốt thời bấy giờ, đó là phải tận tụy cống hiến vì công cuộc dựng xây đất nước. Những việc làm ổn định và được kính trọng chính là nền tảng của một công dân tốt. Quan niệm cực đoan này lý giải vì sao một số vị lớn tuổi khó lòng chấp nhận những tư tưởng tự do của thế hệ thiên niên kỷ mà họ chưa từng được trải nghiệm. Như Giáo sư Xã hội học Byoung-Hoon Lee từ Đại học Chung-Ang giải thích, với thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh, mục tiêu và ý nghĩa sự nghiệp trong công việc của họ được đặt lên trên mục tiêu cá nhân. "Họ được nuôi dạy trong bầu không khí chủ nghĩa dân tộc, đặt tăng trưởng kinh tế làm ưu tiên hàng đầu", ông nói. "Nhiều người coi đó là động lực làm việc, và cho đến nay họ vẫn trung thành với công việc của mình." Những nhà lãnh đạo thuộc thế hệ trẻ hơn cũng bị xếp luôn vào guồng máy coi trọng công việc hơn cả này, cho dù họ có thích hay không. Hãy xem trường hợp của Kyoung Duk Kim, 42 tuổi. "Kể cả khi tôi làm việc trong một công ty khởi nghiệp," ông giải thích, "là một giám đốc điều hành mặc nhiên biến tôi thành một vị kkondae trong mắt những người cấp dưới ít tuổi hơn." Kkondae tạo dựng quyền lực của mình nhờ vào cấu trúc tôn ti trật tự trong môi trường làm việc ở Hàn Quốc - nơi cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên Với Kim, người tự nhận là thuộc "thế hệ X theo chủ nghĩa tự do" (thế hệ X được dùng để chỉ những người được sinh ra trong khoảng thời gian từ 1961 đến 1981), thì chuyện làm việc trong một môi trường dân chủ bình đẳng hoàn toàn không phải là vấn đề. Nhưng ông vẫn bị gán mác kkondae, bởi vì từ này đã trở thành đồng nghĩa với những cấp trên lớn tuổi và thuộc tầng lớp chỉ huy, ra lệnh cho người khác. Làn sóng phản kháng kkondae Nếp văn hoá không thể thay đổi một sớm một chiều, nên việc công khai phản kháng lại tôn ti trật tự vẫn bị coi là hành động xấu. Tuy vậy, nỗi ấm ức ngày một lớn dành cho các vị kkondae ít nhất cũng đã tạo ra một vài thay đổi. Văn hoá xếp hàng ngày nay phản ánh những gì? Để tránh kiệt sức vì công việc Cách chào cuối email có thể khiến bạn mất việc Với người ngoài cuộc, mọi sự trông như không có gì khác. Ví dụ như việc nghỉ phép, giờ đây kể cả những nhân viên mới vào làm cũng có quyền xin nghỉ phép vào bất kỳ tháng nào trong năm. "Vào thời của tôi, còn lâu mới có chuyện thích đi nghỉ lúc nào thì đi," bà Jae Eui Kim, 63 tuổi nói. "Phòng nhân sự xếp lịch nghỉ lần lượt cho từng bộ phận hoặc phòng ban để đảm bảo lúc nào cũng có người làm, công việc vận hành bình thường." Nhưng thời nay đã không còn khắt khe như trước. Trong lề lối của xã hội cũ, tự do nghỉ phép bất cứ lúc nào là một mong ước xa xỉ chỉ có trong mơ. Một ví dụ khác là số giờ làm việc. Theo chính sách mới mà chính phủ Hàn Quốc bắt đầu áp dụng từ 4/2019, số giờ làm việc tối đa được quy định là 52 giờ một tuần. Thay đổi này, cùng với việc một số công ty mới thành lập cho phép nam giới được nghỉ đẻ khi vợ sinh con, là nhằm khuyến khích thế hệ thiên niên kỷ tăng tỷ lệ sinh đẻ, vốn đang theo chiều hướng giảm dần ở Hàn Quốc. Những bậc cha mẹ tương lai này có vẻ có xu hướng kết hôn và sinh con muộn, hoặc là không kết hôn cũng chẳng sinh con, và họ thường lấy văn hoá làm việc khắc nghiệt là lý do chính để né tránh. Hiện tại, chính sách 52 giờ làm việc một tuần chỉ mới áp dụng cho những công ty lớn, sử dụng từ 300 nhân viên trở lên. Tuy vậy, riêng sự tồn tại của chính sách này cũng đủ là một tương phản lớn so với những gì mà thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh từng trải qua - họ vẫn phải làm việc nửa ngày thứ Bảy cho đến tận năm 1994, là thời điểm luật về chính sách làm việc năm ngày một tuần được thông qua. Giờ đây, thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc muốn đạt được nhiều thứ hơn so với cấu trúc làm việc truyền thống, bao gồm cả các vị kkondae mà họ phải răm rắp nghe lời. Là lực lượng lao động đang trỗi dậy nên họ cũng có những lợi thế: theo Cục Thống Kê Hàn Quốc (KOSTAT), thế hệ thiên niên kỷ chiếm 22,2% dân số Hàn Quốc, và họ đang ngày càng chiếm lĩnh nhiều hơn trong lực lượng lao động. (Ước tính sau năm 2020, thế hệ thiên niên kỷ sẽ chiếm 50% lực lượng lao động toàn cầu.) Thậm chí hiện nay còn có một từ tiếng Hàn mới thể hiện nguyện vọng của thế hệ thiên niên kỷ đối với môi trường làm việc: 'worabel', viết tắt của 'work-life balance', tức là sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. "Từ worabel mới xuất hiện này là từ hay nhất để mô tả thế hệ thiên niên kỷ," giáo sư Lee từ Đại học Chung-Ang nói. "Nó thể hiện việc đặt mục tiêu cá nhân người lao động lên trên lợi ích của chủ lao động." Cả hai từ worabel và kkondae đều là biểu tượng cho sự chuyển dịch các giá trị và kỳ vọng mà giới trẻ yêu cầu ở chủ lao động. Các doanh nghiệp đã quan tâm hơn, cố gắng điều chỉnh chính sách và tạo môi trường làm việc cởi mở hơn dù chỉ là từng chút một. Đồng nghiệp có thể xưng hô với nhau bằng tên tiếng Anh và có thể từ chối những bữa ăn tối giao lưu bắt buộc. Tuy nhiên, từ kkondae khó có khả năng sớm bị quên lãng. Nếu những điều trên khiến bạn nhụt chí thì chớ vội mất hy vọng. Kkondae chỉ là một trong những từ mới mà người dân Hàn Quốc nghĩ ra để bàn tán với hy vọng tạo cầu nối, nối liền khoảng cách giữa các thế hệ. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Workplace.	[ 108, 287, 285, 161, 421, 572, 108, 121, 542, 890, 107, 116, 491, 111, 913, 6945, 354, 106, 222, 573, 233, 1042, 356, 177, 310, 21396, 183, 158, 648, 119, 175, 300, 1217, 778, 6743, 719, 117, 343, 106, 120, 7508, 3579, 231, 3591, 892, 340, 298, 354, 2564, 27014, 524, 116, 173, 11089, 5346, 106, 12893, 727, 227, 3306, 1514, 646, 1138, 111, 230, 369, 683, 108, 121, 297, 512, 730, 241, 373, 396, 451, 373, 2207, 1528, 361, 3743, 618, 175, 249, 104, 9733, 1087, 180, 295, 369, 104, 744, 547, 903, 155, 542, 162, 7471, 962, 307, 128, 705, 1829, 108, 121, 542, 162, 606, 542, 162, 918, 4925, 4056, 292, 141, 347, 2754, 3607, 10569, 3579, 231, 3591, 892, 257, 369, 117, 467, 130, 163, 828, 249, 105, 1098, 128, 637, 2134, 108, 232, 990, 4414, 4370, 20894, 1948, 163, 120, 297, 730, 241, 637, 227, 447, 1372, 3436, 649, 251, 124, 120, 366, 2152, 110, 375, 278, 701, 105, 808, 419, 144, 618, 3781, 1464, 195, 148, 373, 11655, 4047, 515, 128, 1098, 538, 109, 148, 239, 744, 669, 138, 691, 1063, 104, 221, 273, 103, 404, 972, 122, 628, 104, 148, 27014, 110, 450, 148, 793, 1314, 707, 239, 387, 199, 103, 148, 27014, 106, 148, 14580, 117, 109, 214, 296, 467, 130, 163, 120, 309, 182, 849, 15535, 327, 331, 105, 110, 374, 12281, 1967, 801, 148, 27014, 117, 324, 286, 933, 2544, 367, 351, 152, 271, 130, 787, 1072, 534, 111, 110, 375, 108, 2241, 738, 103, 634, 575, 106, 328, 135, 7480, 1447, 127, 117, 467, 130, 163, 144, 516, 265, 383, 124, 626, 144, 211, 575, 175, 300, 103, 682, 191, 536, 107, 895, 993, 933, 183, 374, 339, 3074, 2110, 156, 264, 27014, 1005, 597, 424, 195, 153, 27014, 104, 380, 823, 249, 603, 155, 148, 146, 1196, 220, 291, 666, 5028, 2324, 222, 682, 115, 446, 993, 138, 723, 307, 293, 213, 542, 890, 521, 111, 825, 192, 603, 406, 203, 133, 6910, 1431, 108, 121, 328, 140, 3069, 298, 295, 393, 420, 229, 224, 233, 135, 457, 103, 271, 1732, 194, 476, 956, 317, 293, 213, 224, 150, 233, 109, 164, 182, 413, 117, 613, 259, 2274, 103, 105, 259, 2274, 104, 230, 110, 652, 2519, 163, 106, 156, 230, 139, 188, 341, 375, 105, 230, 107, 605, 517, 1776, 1852, 955, 259, 2274, 1042, 356, 177, 565, 190, 186, 156, 375, 134, 106, 111, 139, 848, 749, 288, 5116, 375, 343, 726, 909, 632, 746, 152, 201, 446, 935, 114, 186, 491, 157, 182, 105, 375, 771, 3419, 103, 143, 409, 618, 197, 389, 111, 159, 746, 446, 5001, 109, 1027, 446, 542, 890, 223, 547, 369, 222, 771, 3419, 143, 409, 117, 632, 1132, 113, 116, 3116, 2912, 831, 773, 300, 1217, 778, 688, 108, 121, 542, 162, 167, 861, 584, 107, 117, 144, 1518, 1718, 514, 183, 415, 135, 156, 105, 204, 2883, 558, 1911, 120, 1911, 8301, 2568, 113, 1703, 1843, 355, 1270, 140, 156, 1363, 233, 374, 770, 186, 156, 534, 306, 109, 297, 27014, 145, 154, 532, 139, 19389, 16446, 1715, 181, 747, 126, 240, 164, 116, 355, 1270, 4656, 135, 633, 145, 210, 522, 163, 992, 345, 1105, 159, 229, 197, 112, 948, 222, 3281, 373, 2274, 106, 6760, 7139, 179, 209, 135, 457, 103, 335, 114, 157, 182, 203, 450, 154, 167, 108, 121, 259, 2274, 1279, 303, 297, 27014, 394, 636, 117, 168, 265, 1211, 2324, 222, 259, 2274, 126, 233, 373, 768, 1098, 128, 110, 117, 656, 562, 255, 373, 3658, 2617, 674, 2200, 943, 1388, 521, 111, 211, 140, 181, 108, 232, 267, 8834, 1328, 394, 111, 738, 354, 986, 617, 709, 5537, 108, 121, 151, 162, 1650, 1415, 574, 178, 108, 2007, 376, 310, 3378, 5059, 104, 135, 156, 221, 199, 273, 430, 179, 761, 383, 954, 990, 114, 249, 603, 542, 162, 106, 545, 173, 175, 300, 125, 146, 1196, 314, 245, 104, 135, 156, 103, 634, 575, 106, 694, 396, 164, 119, 135, 457, 215, 117, 703, 1807, 189, 3017, 300, 104, 141, 163, 453, 135, 446, 156, 140, 106, 116, 380, 104, 204, 2883, 163, 106, 116, 135, 798, 130, 394, 636, 204, 307, 145, 9703, 11570, 674, 1989, 23210, 103, 3149, 1343, 454, 4018, 3799, 1398, 175, 300, 184, 226, 153, 703, 135, 156, 106, 380, 301, 104, 204, 307, 108, 103, 5621, 369, 110, 1518, 694, 125, 156, 1172, 603, 174, 141, 110, 1501, 396, 119, 135, 457, 855, 128, 5332, 724, 128, 175, 300, 1217, 778, 6416, 175, 300, 1725, 1215, 603, 1046, 296, 4342, 8180, 3983, 7951, 371, 453, 308, 135, 156, 183, 525, 9672, 112, 719, 307, 113, 221, 122, 168, 557, 326, 1840, 245, 849, 4476, 103, 106, 292, 221, 145, 359, 677, 104, 3361, 127, 133, 594, 820, 105, 156, 184, 124, 142, 351, 133, 576, 4215, 564, 111, 624, 175, 300, 126, 107, 500, 1212, 680, 114, 288, 481, 183, 105, 190, 665, 144, 522, 104, 154, 133, 249, 576, 626, 146, 1196, 4476, 1117, 125, 116, 135, 137, 514, 221, 3309, 2655, 150, 106, 139, 1501, 12428, 3661, 1488, 171, 135, 204, 636, 556, 282, 1018, 564, 156, 140, 970, 190, 105, 117, 1724, 308, 122, 106, 639, 1929, 104, 116, 135, 137, 2589, 1511, 1196, 786, 2377, 126, 241, 272, 171, 350, 116, 166, 297, 301, 722, 455, 694, 577, 238, 120, 276, 597, 222, 180, 104, 175, 300, 1217, 778, 688, 145, 154, 289, 434, 117, 1281, 5266, 1260, 754, 441, 1643, 213, 214, 10832, 674, 1989, 8263, 10591, 3299, 148, 440, 214, 2526, 14070, 269, 272, 4904, 119, 175, 300, 1725, 1215, 603, 1046, 3747, 592, 464, 105, 108, 232, 404, 144, 522, 113, 135, 156, 104, 154, 117, 632, 227, 159, 592, 464, 499, 1876, 2291, 117, 1609, 1372, 113, 513, 110, 482, 185, 404, 137, 2483, 632, 321, 395, 236, 216, 140, 1293, 462, 201, 178, 646, 118, 454, 189, 3663, 111, 703, 150, 106, 192, 265, 140, 156, 103, 105, 114, 155, 275, 154, 244, 396, 164, 119, 135, 156, 104, 4331, 564, 152, 261, 247, 624, 175, 300, 603, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 960, 1626, 139, 106, 134, 610, 514, 194, 350, 323, 175, 300, 1217, 778, 688, 444, 8071, 300, 12324, 103, 18846, 371, 110, 133, 5396, 120, 7369, 128, 268, 168, 601, 297, 103, 222, 2151, 105, 1978, 13027, 772, 347, 615, 642, 1672, 170, 179, 126, 455, 107, 555, 344, 488, 1314, 1 ]
vert-fut-55135724	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-55135724	Khai thác vàng: Miếng mồi béo bở nhưng khó ăn	Giá vàng tăng phi mã trong thời đại dịch, nhưng việc đào vàng ngày càng khó hơn.	Trong 1.000 ngày, đoàn xe đứng đó với bảng hiệu và băng-rôn dán bên hông xe: "Chúng tôi không sợ. Đây là vùng đất của chúng tôi. Đây là nhà chúng tôi. Chúng tôi sẽ chết vì nó." Rác thải nhựa 'sẽ là vật liệu xây dựng lý tưởng' Huỷ hoại môi trường sẽ là tội hình sự quốc tế? Đập thủy điện làm thay đổi thế giới ra sao Cờ Ireland tung bay trong gió. Đó là khu vực biểu tình chống lại hoạt động đào vàng, do một nhóm người dân ở Quận Tyrone, Bắc Ireland tổ chức. Với những đường vân vàng hơn 460 triệu tuổi nằm rải rác khắp nơi dưới lớp đá nằm ngay dưới chân, triển vọng của mỏ vàng ở Curraghinalt, một hẻm núi xa xôi trên dãy núi Sperrin đã là chủ đề bàn tán trong hàng thập niên - nhưng chưa bao giờ trở thành hiện thực. Một ứng dụng gần đây do công ty khai mỏ để khai thác các vỉa kim loại quý đã khiến triển vọng này trở nên gần gũi hơn. Nếu thành công, công ty cho biết có thể tạo thêm việc làm và tiền bạc cho vùng này. Nhưng nhiều người vẫn muốn giữ nguyên hiện trạng nơi đây. "Tôi dành tất cả thời gian vào chiến dịch này. Tôi chỉ cảm thấy đây là tương lai của chúng tôi," Fidelma O'Kane, nhân viên xã hội và giảng viên đại học nghỉ hưu quan ngại đến tác động môi trường khu mỏ gây ra, nói. "Lo lắng chính của tôi là nguồn nước sẽ bị đầu độc, không khí sẽ bị đầu độc, đất sẽ ô nhiễm - và cuối cùng là sức khỏe con người sẽ bị ảnh hưởng," bà cho biết thêm, và giải thích rằng bà sẽ không bao giờ chấp nhận khu mỏ, bất cứ là loại mỏ gì, trong vùng này. Công ty đang hy vọng sẽ khai thác được kim loại quý từ nơi đây, Dalradian Gold, cho biết họ sẽ xây dựng một lớp bảo vệ môi trường, và hứa hẹn nhiều lợi ích kinh tế cho dân địa phương. Tuy nhiên, đề án trên mạng của khu mỏ này vẫn nhận được hàng chục ngàn bình luận, hầu hết là tiêu cực. Một cuộc điều tra công khai giờ đây được tiến hành để quyết định xem tương lai sẽ ra sao. Dự đoán trước tiềm năng lợi ích của Bắc Ireland, nơi cơ hội đầu tư và việc làm đã đình trệ trong 30 năm xung đột vũ trang - giai đoạn vốn thường được biết đến với tên gọi "the Troubles" - các chuyên gia cho biết Curraghinalt có thể trở thành mỏ vàng lớn nhất Liên hiệp Vương quốc Anh, nếu nó được tiến hành khai thác. Câu hỏi giờ đây treo lơ lửng trên số phận dãy núi Sperrin là, cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Câu hỏi này rất khó trả lời vào thời điểm cực đoan như hiện tại. Giá vàng tăng phi mã trong thời gian đại dịch, thúc đẩy nhu cầu mới với những dự án đào vàng và thậm chí làn sóng khai thác vàng lậu ở nhiều nơi trong rừng Amazon. Những vườn rau nổi trên 'ruộng' lục bình ở Bangladesh Loài cây quý 'chảy' ra nickel ở Indonesia Dùng sầu riêng và mít để sạc điện thoại Nhưng khai thác vàng từ mỏ trong lòng đất giờ đây rõ ràng là khó hơn bao giờ hết. Thách thức về công nghệ thì rõ rồi, nhưng những cuộc biểu tình và chính trị địa phương còn khó lường hơn. Và đến khi nào thì vàng mới không còn đáng giá khiến người ta phải khai thác? Năm ngoái, sản lượng vàng toàn thế giới giảm 1%, đợt giảm đầu tiên trong một thập niên, theo Hội đồng Vàng Thế Giới, cơ quan vốn cổ súy cho ngành công nghiệp khai thác vàng. Một số nhà phân tích tranh luận rằng chúng ta đã tiến tới "đỉnh vàng" - nghĩa là đã vượt qua tỷ lệ vàng tối đa khai thác, cho nên sản lượng vàng sẽ tiếp tục giảm, và cuối cùng, khai thác vàng sẽ sụt giảm toàn diện. Tuy nhiên, nhu cầu với vàng vẫn không hề có dấu hiệu sụt giảm. "Giống kiểu một cơn bão hoàn hảo," Matt Miller, phó chủ tịch nghiên cứu về sở hữu tài sản tại công ty nghiên cứu và phân tích đầu tư CFRA Research cho biết. "Hay, nói rõ hơn là, quy tắc cơ bản của vàng có thể chưa bao giờ mạnh như bây giờ." Theo CFRA, khoảng một nửa số vàng trên thế giới, ngoại trừ lượng vàng vẫn đang bị chôn vùi dưới lòng đất, được sử dụng trong ngành nữ trang. Trong số một nửa vàng còn lại, 1/4 do các ngân hàng trung ương lưu trữ và 1/4 còn lại do các nhà đầu tư tư nhân sở hữu hoặc sử dụng trong ngành. Miller là một trong số những người tin rằng chúng ta đã chạm tới đỉnh vàng. Giá của một ounce kim loại lấp lánh này đã vượt trần 2.000 đô la Mỹ vào mùa hè, và hiện vẫn đang thoải mái đạt mức 1.900 đô la Mỹ. Hai mươi năm trước, một ounce vàng tương đương chỉ có giá bằng dưới 1/4 giá hiện thời. Đợt sóng tăng giá vàng theo sau cơn khủng hoảng Covid-19 liên quan đến tình trạng tiền tệ suy yếu, trong đó có đồng đô la Mỹ. Các chính phủ đang vay lượng tiền khổng lồ để chi trả cho các chương trình phản ứng chống đại dịch và in tiền để lấp khoảng trống này, các nhà phân tích cho biết, điều đó có nghĩa là tiền tệ đang mất giá nhiều hơn. Mặt khác, vàng được coi là loại tài sản bền vững, chúng có số lượng xác định, nghĩa là nhà đầu tư cho rằng nó đáng tin cậy hơn. Bên dưới một mỏ vàng ở Scotland Nhưng Covid-19 đã gây ra sự gián đoạn trong hoạt động khai thác mỏ vàng và nguồn cung không có vẻ gì là sẽ tăng trở lại để đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng trong thời gian sớm hơn. Cũng tương tự, ngành công nghiệp khai thác vàng thực ra đang ngồi trên "cuộc khủng hoảng cỡ lớn", Miller cho biết. "Quan điểm của tôi là nhu cầu về vàng sẽ tiếp tục gia tăng," ông cho biết. "Ngày càng nhiều vàng sẽ đến từ vàng tái chế, đơn giản nghĩa là vàng trở thành phương tiện giao dịch trao tay." Ông dự đoán rằng tái chế nữ trang cũ, tiền xu hay thậm chí những lượng vàng cực kỳ nhỏ trong bảng mạch điện thiết bị điện tử, sẽ ngày càng trở thành nguồn cung cấp vàng đáng kể trong tương lai. Dữ liệu của CFRA cho biết khoảng 30% nguồn cung vàng trên thế giới trong 20 năm qua thực chất là từ vàng tái chế, không phải vàng khai thác mới. Quá trình tinh chế "vụn" vàng tái chế, nữ trang cũ, tiền xu và vàng thỏi - không sử dụng đến hóa chất độc hại và năng lượng trong quá trình chế biến, nhưng một số tác động môi trường có thể thấp hơn rất nhiều so với khai mỏ. Một nghiên cứu gần đây về quá trình tinh luyện vàng ở Đức cho thấy, tính trên kilogram, sản lượng của vàng 99,99% tinh khiết thông qua tái chế có hàm lượng thâm dụng carbon thấp hơn 300 lần so với khai thác vàng từ mỏ dưới lòng đất hoặc mỏ lộ thiên. Điều này nghĩa là thu thập 1kg vàng tái chế sẽ sản sinh ra 53kg lượng chất thải CO2 - nhưng việc đào ra được một kg vàng sẽ thải ra đến 16 tấn CO2. Vụn vàng tái chế từ thiết bị điện tử nằm ở khoảng giữa nhưng vẫn tốt hơn là khai mỏ - để tái chế được 1kg vàng thải ra lượng CO2 tương đương một tấn. Tương tự như những ngành công nghiệp quy mô lớn khác, khai thác vàng có thể gây ra tác động với môi trường bản địa. Sự chống đối của người dân với mỏ vàng ở nhiều nơi trên thế giới đã trở thành rào cản cho ngành sản xuất vàng, Miller lý giải. Sự phản kháng không chỉ có ở Tyrone. Ví dụ như mỏ vàng Pascua-Lama ở Chile, sau nhiều năm các nhà hoạt động biểu tình phản đối với lý do bảo vệ môi trường, dự án đã bị chính quyền cho tạm dừng. Nhu cầu với vàng tăng cao, nhưng nguồn cung vàng lại đang giảm dần Nhưng ở những nơi mỏ vàng đã xây dựng, hoạt động khai thác có thể trở thành quy mô lớn. Mỏ vàng lớn nhất thế giới sản xuất nhiều tấn vàng mỗi năm, và lớn nhất trong số đó là Mỏ Vàng Nevada ở Mỹ, cho ra hơn 100 tấn mỗi năm. Thậm chí những mỏ vàng nhỏ hơn cũng có thể giúp nhiều người sống trong cộng đồng quanh đó có sinh kế ăn theo xung quanh mỏ. Ví dụ như thành phố Val d'Or (Thung lũng Vàng) ở Quebec, Canada. Một thị trấn đã hình thành từ khi người ta tìm ra vàng vào năm 1923. Các loại kim loại khác như đồng và chì cũng đang được khai thác trong cùng khu vực này và tạo ra làn sóng việc làm về khai mỏ đã thu hút nhiều người đến Val d'Or trong vài năm qua. Đội bóng khúc côn cầu trên băng của thị trấn, đội Feoreurs thậm chí có nhân vật biểu tượng đội mmũ bảo hộ với dùng chữ "Dynamit" - gợi nhắc đến thuốc nổ [dynamite] sử dụng để phá đá trong nghề khai mỏ. Rào cản chính trị Với Curraghinalt, máu đã đổ để vàng được giữ lại trong lòng đất nhiều năm. Trong giai đoạn "Troubles", nhiều nhóm chính trị gia và đảng phái ở Bắc Ireland trở nên bạo lực, tiến hành các vụ bắn giết và đánh bom. Vì vậy khi một công ty để mắt đến tiềm năng khai mỏ tại Curraghinalt vào thập niên 1980, công ty này gặp khó khăn khi xin giấy phép chất nổ, vì rủi ro an ninh có thể xảy ra khi trữ chất nổ tại hiện trường khai mỏ. Nhưng một thập niên sau đó, Curraghinalt dường như có tương lai tươi sáng hơn, Andrian Boyce nhớ lại. Ông là giáo sư ngành địa chất ứng dụng tại Trung tâm Nghiên cứu Môi trường thuộc Các trường Đại học của Scotland. Vào khoảng thời gian ký Hiệp Ước Thứ Sáu Tốt Lành (là thỏa ước chính trị ký vào tháng 4/1998 giúp chấm dứt giai đoạn xung đột vũ trang Troubles), Boyce và đồng nghiệp có tham gia vào một sáng kiến nghiên cứu địa chất ở vùng Curraghinalt và nghiên cứu tiềm năng thương mại của nơi này. "Đó thực sự là hy vọng mới mẻ cho người dân ở Bắc Ireland và đó là tác động tôi thấy từ đó," ông nhớ lại. "Bạn biết đấy, đó là thời điểm không có nhiều người đầu tư vào Bắc Ireland." Ông đề cập đến vụ đánh bom Omagh, mà một nhóm tự xưng là Real IRA làm phát nổ một quả bom trong xe hơi vào một chiều thứ Bảy trong 8/1998, giết chết 29 người, trong đó có một phụ nữ có thai và hai đứa con song sinh của cô. Omangh nằm cách Curraghinalt 20 phút lái xe. Trong tâm trí một số người, cơ hội kinh tế mà mỏ vàng mới hứa hẹn đem lại cho Bắc Ireland sẽ giúp vùng này có cơ hội thoát khỏi quá khứ kinh hoàng - và đem lại hy vọng về kinh tế cho vùng đất này trong tương lai. Quay trở lại thập niên 1990, đó là khi giá vàng cản trở sự thịnh vượng của ngành khai mỏ, Boyce cho biết. Nhưng giờ đây không có rào cản. Và ông cho biết, quy mô của mỏ - Dalradian ước tính nơi này có thể sản xuất ra 130.000 ounce vàng (tương đương 4 tấn) mỗi năm trong 20 năm hoặc hơn - khiến mỏ vàng này là độc nhất ở Anh Quốc. "Với vàng, mỏ Curraghinalt là mỏ lớn hơn rất nhất so với mỏ vàng lớn nhất mà người ta từng tìm thấy ở Anh Quốc," Boyce cho biết. "Nó khiến mọi mỏ vàng khác đều nhỏ xíu." Nhưng câu chuyện về mỏ vàng Curraghinalt cho thấy những thách thức mà ngành công nghiệp khai thác vàng phải đối mặt trong năm 2020, đặc biệt khi khai thác ở những cộng đồng đã tồn tại trong khu vực có thắng cảnh thiên nhiên. Mỏ vàng tọa lạc ở khu vực khá xa xôi ở Bắc Ireland, bao quanh đó là nông trang và thiên nhiên hoang dã. Chẳng hạn như mỏ vàng Omagh có dân số thấp hơn 20.000 người. Từ năm 2009, Tập đoàn Dalradian đã khai thác mẫu vàng từ lòng đất trong khu mỏ ở Curraghinalt trong khi vẫn xúc tiến các kế hoạch khai mỏ với dân địa phương. Kế hoạch bao gồm xây một mỏ vàng ngầm, thay vì dự án khai mỏ lộ thiên, và khai thác quặng vàng có thể chế biến một phần ở Tyrone, một phần ở nước ngoài. Sau khi bị phản đối dữ dội, vào năm 2019, tập đoàn Dalradian hủy bỏ kế hoạch sử dụng cyanide tại mỏ này. Ở một số mỏ khai thác vàng, dung môi chứa chất cyanide được sử dụng để làm vàng tan ra từ quặng lấy từ lòng đất để chiết tách và thu thập kim loại này. Dalradian cũng cho biết họ đã giảm lượng nước sử dụng xuống khoảng 30% và giảm khí thải xuống 25%, là một phần trong nỗ lực trở thành mỏ vàng đầu tiên ở Châu Âu trung hòa về carbon. Nhưng các nhà hoạt động vẫn tiếp tục thể hiện mối quan ngại hóa chất có thể bị thoát ra sông gần đó và hủy hoại đời sống sinh vật bản địa. Ô nhiễm từ mỏ vàng cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, họ cho biết. Và họ lo ngại một đống "chất thải" - là nguyên liệu thải ra từ mỏ trong quá trình khai thác và bỏ lại trên mặt đất - sẽ làm cảnh quan vùng này bị ảnh hưởng. BBC Future sắp xếp chuyến đến thăm mỏ vàng của Tập đoàn Dalradian ở Tyrone nhưng công ty này hủy bỏ chuyến thăm chỉ hai ngày trước thời gian hẹn mà không giải thích gì. Hoạt động của con người ở vùng núi Sperrin đã có từ hàng ngàn năm trước Trong thông cáo, người phát ngôn của Dalradian cho biết: "Đây là dự án an toàn và có trách nhiệm về môi trường nhân rộng thành công từ những mỏ vàng hiện đại khác ở Châu Âu." Công ty cho biết họ có lắng nghe cộng đồng, tổ chức các chuyến đi thăm và thay đổi quy trình khai thác khi người ta nêu quan ngại. "Mọi người có thể yên tâm là dự án được thanh sát kỹ lưỡng bởi quá trình lên kế hoạch độc lập và đầy đủ vốn được thiết kế để đạt tiêu chuẩn chính xác. Chúng tôi đã tổ chức khoảng 100 cuộc gặp với các nhà làm luật và Cơ quan Sức khỏe Cộng đồng địa phương không hề có phản đối gì về phần sức khỏe cộng đồng trong dự án." Về phần chất thải: "Đống chất thải khô sẽ có độ cao trung bình 17m, sẽ được phủ xanh lại trong quá trình hoạt động, và chúng sẽ được đặt tại một hố sâu tự nhiên và chìm trong khung cảnh trong vùng." Trong đơn xin phép xả thải vật liệu gần đây, trong đó có cả kim loại nặng, thải vào dòng suối gần đó, tập đoàn Dalradian cũng đề cập đến những chất ăn mòn như axit sulphuric và sodium hydroxide. Ở điểm này, người phát ngôn từ công ty nói, "Dù họ không dự định sẽ sử dụng các loại chất này thường kỳ, vì chúng sẽ được trữ tại hiện trường, nhưng chúng phải được nêu tên trong danh sách cho phép xả thải." Ông cho biết thêm nhà máy xử lý chất thải cũng sẽ được sử dụng trong việc quản lý nguồn nước, và cho biết khu mỏ đem lại "cơ hội khổng lồ" khi nền kinh tế Bắc Ireland đối mặt với bất ổn từ việc Liên hiệp Vương Quốc Anh rời khỏi EU (Brexit). Trong khi những nhà hoạt động như O'Kane cho biết họ sẽ không chấp nhận khu mỏ dưới bất kỳ tình huống nào, dĩ nhiên vẫn có một số người chấp nhận. Khó mà biết được chính xác bao nhiêu người ở Tyrone ủng hộ hay chống lại dự án. Trang web dự án của Phòng Cơ sở Hạ tầng Bắc Ireland có hơn 41.000 bình luận về dự án của Dalradian, 90% trong số đó chống lại khu mỏ. Khi BBC Future hỏi tại sao có rất nhiều phản hồi có vẻ như là lặp lại lẫn nhau, cơ quan này cho biết họ tin rằng con số là "tổng hợp chính xác" của những thông tin đại diện mà họ nhận được. Phản hồi trùng lắp xảy ra có thể vì một số lý do, người phát ngôn của công ty cho biết; "Chúng có thể liên quan đến những người làm đại diện một lần hay nhiều lần vì có nhiều bản bổ sung khác nhau với dự án." Cuộc điều tra công khai giờ đây đã che mờ kế hoạch, mọi quyết định sẽ tùy thuộc vào chính quyền điều tra và đại diện cho quyền lợi của người dân địa phương trước khi quyết định dự án có được phép tiếp tục hay không, Boyce cho biết. "Hãy để chính trị gia làm việc mà họ được trả lương," ông cho biết thêm. Trong vài năm vừa qua, dọc vùng Biển Ireland ở Scotland, sự phản đối của người dân địa phương với các khu mỏ khác cũng tăng cao, như tại Cononish, ở Công viên Quốc gia Loch Lomond. Boyce lưu ý rằng những quan ngại về môi trường ở đó cũng được lên tiếng, nhưng cuối cùng thì dự án được ủng hộ và giấy phép dự án được thông qua. Những thỏi vàng đầu tiên từ khu mỏ này sẽ được sản xuất sớm nhất là vào khoảng tháng 11/2020. Người ta đã chứng minh mỏ vàng tại Curraghinalt có dồi dào trữ lượng, điều này tất nhiên sẽ thu hút nhà đầu tư, Chris Mancini, nhà nghiên cứu phân tích từ Quỹ Vàng Gabelli, đầu tư vào vàng, cho biết. Và ông tranh luận rằng khu mỏ này sẽ an toàn về mặt môi trường. Nhưng một số người không cho là như vậy. Fidelma O'Kane và những nhà vận động cùng bà cho biết khu mỏ đã trở thành lời nguyền ở nơi này - đe dọa đến mọi mặt của vùng đất nơi họ sinh sống. "Khu vực này tuyệt đẹp, nó được chỉ định là Vùng có Vẻ đẹp Tự nhiên Ấn tượng," O'Kane cho biết. "Chúng tôi không muốn nó bị công nghiệp hóa với ngành công nghiệp nặng. "Hình ảnh xanh, sạch của quê hương chúng tôi sẽ biến mất mãi mãi." Dù điều gì có xảy ra ra ở Curraghinalt, thì chắc chắn là nỗ lực của công ty Dalradian đã khơi mào rất nhiều tranh luận ở địa phương về điều gì khiến mọi người sẵn sàng chấp nhận. Đó là dạng tranh luận có thể trở thành phổ biến nếu giá vàng tiếp tục cao và các công ty vẫn tìm đến những mỏ vàng nhỏ nhưng béo bở ở những vùng đất ít có hoặc chưa bao giờ có truyền thống khai thác vàng. Và một lần nữa, nếu ta thực sự đã đạt tới đỉnh vàng, thì cuộc chạy đua đào vàng có thể không kéo dài lâu được. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	summarize: Trong 1.000 ngày, đoàn xe đứng đó với bảng hiệu và băng-rôn dán bên hông xe: "Chúng tôi không sợ. Đây là vùng đất của chúng tôi. Đây là nhà chúng tôi. Chúng tôi sẽ chết vì nó." Rác thải nhựa 'sẽ là vật liệu xây dựng lý tưởng' Huỷ hoại môi trường sẽ là tội hình sự quốc tế? Đập thủy điện làm thay đổi thế giới ra sao Cờ Ireland tung bay trong gió. Đó là khu vực biểu tình chống lại hoạt động đào vàng, do một nhóm người dân ở Quận Tyrone, Bắc Ireland tổ chức. Với những đường vân vàng hơn 460 triệu tuổi nằm rải rác khắp nơi dưới lớp đá nằm ngay dưới chân, triển vọng của mỏ vàng ở Curraghinalt, một hẻm núi xa xôi trên dãy núi Sperrin đã là chủ đề bàn tán trong hàng thập niên - nhưng chưa bao giờ trở thành hiện thực. Một ứng dụng gần đây do công ty khai mỏ để khai thác các vỉa kim loại quý đã khiến triển vọng này trở nên gần gũi hơn. Nếu thành công, công ty cho biết có thể tạo thêm việc làm và tiền bạc cho vùng này. Nhưng nhiều người vẫn muốn giữ nguyên hiện trạng nơi đây. "Tôi dành tất cả thời gian vào chiến dịch này. Tôi chỉ cảm thấy đây là tương lai của chúng tôi," Fidelma O'Kane, nhân viên xã hội và giảng viên đại học nghỉ hưu quan ngại đến tác động môi trường khu mỏ gây ra, nói. "Lo lắng chính của tôi là nguồn nước sẽ bị đầu độc, không khí sẽ bị đầu độc, đất sẽ ô nhiễm - và cuối cùng là sức khỏe con người sẽ bị ảnh hưởng," bà cho biết thêm, và giải thích rằng bà sẽ không bao giờ chấp nhận khu mỏ, bất cứ là loại mỏ gì, trong vùng này. Công ty đang hy vọng sẽ khai thác được kim loại quý từ nơi đây, Dalradian Gold, cho biết họ sẽ xây dựng một lớp bảo vệ môi trường, và hứa hẹn nhiều lợi ích kinh tế cho dân địa phương. Tuy nhiên, đề án trên mạng của khu mỏ này vẫn nhận được hàng chục ngàn bình luận, hầu hết là tiêu cực. Một cuộc điều tra công khai giờ đây được tiến hành để quyết định xem tương lai sẽ ra sao. Dự đoán trước tiềm năng lợi ích của Bắc Ireland, nơi cơ hội đầu tư và việc làm đã đình trệ trong 30 năm xung đột vũ trang - giai đoạn vốn thường được biết đến với tên gọi "the Troubles" - các chuyên gia cho biết Curraghinalt có thể trở thành mỏ vàng lớn nhất Liên hiệp Vương quốc Anh, nếu nó được tiến hành khai thác. Câu hỏi giờ đây treo lơ lửng trên số phận dãy núi Sperrin là, cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Câu hỏi này rất khó trả lời vào thời điểm cực đoan như hiện tại. Giá vàng tăng phi mã trong thời gian đại dịch, thúc đẩy nhu cầu mới với những dự án đào vàng và thậm chí làn sóng khai thác vàng lậu ở nhiều nơi trong rừng Amazon. Những vườn rau nổi trên 'ruộng' lục bình ở Bangladesh Loài cây quý 'chảy' ra nickel ở Indonesia Dùng sầu riêng và mít để sạc điện thoại Nhưng khai thác vàng từ mỏ trong lòng đất giờ đây rõ ràng là khó hơn bao giờ hết. Thách thức về công nghệ thì rõ rồi, nhưng những cuộc biểu tình và chính trị địa phương còn khó lường hơn. Và đến khi nào thì vàng mới không còn đáng giá khiến người ta phải khai thác? Năm ngoái, sản lượng vàng toàn thế giới giảm 1%, đợt giảm đầu tiên trong một thập niên, theo Hội đồng Vàng Thế Giới, cơ quan vốn cổ súy cho ngành công nghiệp khai thác vàng. Một số nhà phân tích tranh luận rằng chúng ta đã tiến tới "đỉnh vàng" - nghĩa là đã vượt qua tỷ lệ vàng tối đa khai thác, cho nên sản lượng vàng sẽ tiếp tục giảm, và cuối cùng, khai thác vàng sẽ sụt giảm toàn diện. Tuy nhiên, nhu cầu với vàng vẫn không hề có dấu hiệu sụt giảm. "Giống kiểu một cơn bão hoàn hảo," Matt Miller, phó chủ tịch nghiên cứu về sở hữu tài sản tại công ty nghiên cứu và phân tích đầu tư CFRA Research cho biết. "Hay, nói rõ hơn là, quy tắc cơ bản của vàng có thể chưa bao giờ mạnh như bây giờ." Theo CFRA, khoảng một nửa số vàng trên thế giới, ngoại trừ lượng vàng vẫn đang bị chôn vùi dưới lòng đất, được sử dụng trong ngành nữ trang. Trong số một nửa vàng còn lại, 1/4 do các ngân hàng trung ương lưu trữ và 1/4 còn lại do các nhà đầu tư tư nhân sở hữu hoặc sử dụng trong ngành. Miller là một trong số những người tin rằng chúng ta đã chạm tới đỉnh vàng. Giá của một ounce kim loại lấp lánh này đã vượt trần 2.000 đô la Mỹ vào mùa hè, và hiện vẫn đang thoải mái đạt mức 1.900 đô la Mỹ. Hai mươi năm trước, một ounce vàng tương đương chỉ có giá bằng dưới 1/4 giá hiện thời. Đợt sóng tăng giá vàng theo sau cơn khủng hoảng Covid-19 liên quan đến tình trạng tiền tệ suy yếu, trong đó có đồng đô la Mỹ. Các chính phủ đang vay lượng tiền khổng lồ để chi trả cho các chương trình phản ứng chống đại dịch và in tiền để lấp khoảng trống này, các nhà phân tích cho biết, điều đó có nghĩa là tiền tệ đang mất giá nhiều hơn. Mặt khác, vàng được coi là loại tài sản bền vững, chúng có số lượng xác định, nghĩa là nhà đầu tư cho rằng nó đáng tin cậy hơn. Bên dưới một mỏ vàng ở Scotland Nhưng Covid-19 đã gây ra sự gián đoạn trong hoạt động khai thác mỏ vàng và nguồn cung không có vẻ gì là sẽ tăng trở lại để đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng trong thời gian sớm hơn. Cũng tương tự, ngành công nghiệp khai thác vàng thực ra đang ngồi trên "cuộc khủng hoảng cỡ lớn", Miller cho biết. "Quan điểm của tôi là nhu cầu về vàng sẽ tiếp tục gia tăng," ông cho biết. "Ngày càng nhiều vàng sẽ đến từ vàng tái chế, đơn giản nghĩa là vàng trở thành phương tiện giao dịch trao tay." Ông dự đoán rằng tái chế nữ trang cũ, tiền xu hay thậm chí những lượng vàng cực kỳ nhỏ trong bảng mạch điện thiết bị điện tử, sẽ ngày càng trở thành nguồn cung cấp vàng đáng kể trong tương lai. Dữ liệu của CFRA cho biết khoảng 30% nguồn cung vàng trên thế giới trong 20 năm qua thực chất là từ vàng tái chế, không phải vàng khai thác mới. Quá trình tinh chế "vụn" vàng tái chế, nữ trang cũ, tiền xu và vàng thỏi - không sử dụng đến hóa chất độc hại và năng lượng trong quá trình chế biến, nhưng một số tác động môi trường có thể thấp hơn rất nhiều so với khai mỏ. Một nghiên cứu gần đây về quá trình tinh luyện vàng ở Đức cho thấy, tính trên kilogram, sản lượng của vàng 99,99% tinh khiết thông qua tái chế có hàm lượng thâm dụng carbon thấp hơn 300 lần so với khai thác vàng từ mỏ dưới lòng đất hoặc mỏ lộ thiên. Điều này nghĩa là thu thập 1kg vàng tái chế sẽ sản sinh ra 53kg lượng chất thải CO2 - nhưng việc đào ra được một kg vàng sẽ thải ra đến 16 tấn CO2. Vụn vàng tái chế từ thiết bị điện tử nằm ở khoảng giữa nhưng vẫn tốt hơn là khai mỏ - để tái chế được 1kg vàng thải ra lượng CO2 tương đương một tấn. Tương tự như những ngành công nghiệp quy mô lớn khác, khai thác vàng có thể gây ra tác động với môi trường bản địa. Sự chống đối của người dân với mỏ vàng ở nhiều nơi trên thế giới đã trở thành rào cản cho ngành sản xuất vàng, Miller lý giải. Sự phản kháng không chỉ có ở Tyrone. Ví dụ như mỏ vàng Pascua-Lama ở Chile, sau nhiều năm các nhà hoạt động biểu tình phản đối với lý do bảo vệ môi trường, dự án đã bị chính quyền cho tạm dừng. Nhu cầu với vàng tăng cao, nhưng nguồn cung vàng lại đang giảm dần Nhưng ở những nơi mỏ vàng đã xây dựng, hoạt động khai thác có thể trở thành quy mô lớn. Mỏ vàng lớn nhất thế giới sản xuất nhiều tấn vàng mỗi năm, và lớn nhất trong số đó là Mỏ Vàng Nevada ở Mỹ, cho ra hơn 100 tấn mỗi năm. Thậm chí những mỏ vàng nhỏ hơn cũng có thể giúp nhiều người sống trong cộng đồng quanh đó có sinh kế ăn theo xung quanh mỏ. Ví dụ như thành phố Val d'Or (Thung lũng Vàng) ở Quebec, Canada. Một thị trấn đã hình thành từ khi người ta tìm ra vàng vào năm 1923. Các loại kim loại khác như đồng và chì cũng đang được khai thác trong cùng khu vực này và tạo ra làn sóng việc làm về khai mỏ đã thu hút nhiều người đến Val d'Or trong vài năm qua. Đội bóng khúc côn cầu trên băng của thị trấn, đội Feoreurs thậm chí có nhân vật biểu tượng đội mmũ bảo hộ với dùng chữ "Dynamit" - gợi nhắc đến thuốc nổ [dynamite] sử dụng để phá đá trong nghề khai mỏ. Rào cản chính trị Với Curraghinalt, máu đã đổ để vàng được giữ lại trong lòng đất nhiều năm. Trong giai đoạn "Troubles", nhiều nhóm chính trị gia và đảng phái ở Bắc Ireland trở nên bạo lực, tiến hành các vụ bắn giết và đánh bom. Vì vậy khi một công ty để mắt đến tiềm năng khai mỏ tại Curraghinalt vào thập niên 1980, công ty này gặp khó khăn khi xin giấy phép chất nổ, vì rủi ro an ninh có thể xảy ra khi trữ chất nổ tại hiện trường khai mỏ. Nhưng một thập niên sau đó, Curraghinalt dường như có tương lai tươi sáng hơn, Andrian Boyce nhớ lại. Ông là giáo sư ngành địa chất ứng dụng tại Trung tâm Nghiên cứu Môi trường thuộc Các trường Đại học của Scotland. Vào khoảng thời gian ký Hiệp Ước Thứ Sáu Tốt Lành (là thỏa ước chính trị ký vào tháng 4/1998 giúp chấm dứt giai đoạn xung đột vũ trang Troubles), Boyce và đồng nghiệp có tham gia vào một sáng kiến nghiên cứu địa chất ở vùng Curraghinalt và nghiên cứu tiềm năng thương mại của nơi này. "Đó thực sự là hy vọng mới mẻ cho người dân ở Bắc Ireland và đó là tác động tôi thấy từ đó," ông nhớ lại. "Bạn biết đấy, đó là thời điểm không có nhiều người đầu tư vào Bắc Ireland." Ông đề cập đến vụ đánh bom Omagh, mà một nhóm tự xưng là Real IRA làm phát nổ một quả bom trong xe hơi vào một chiều thứ Bảy trong 8/1998, giết chết 29 người, trong đó có một phụ nữ có thai và hai đứa con song sinh của cô. Omangh nằm cách Curraghinalt 20 phút lái xe. Trong tâm trí một số người, cơ hội kinh tế mà mỏ vàng mới hứa hẹn đem lại cho Bắc Ireland sẽ giúp vùng này có cơ hội thoát khỏi quá khứ kinh hoàng - và đem lại hy vọng về kinh tế cho vùng đất này trong tương lai. Quay trở lại thập niên 1990, đó là khi giá vàng cản trở sự thịnh vượng của ngành khai mỏ, Boyce cho biết. Nhưng giờ đây không có rào cản. Và ông cho biết, quy mô của mỏ - Dalradian ước tính nơi này có thể sản xuất ra 130.000 ounce vàng (tương đương 4 tấn) mỗi năm trong 20 năm hoặc hơn - khiến mỏ vàng này là độc nhất ở Anh Quốc. "Với vàng, mỏ Curraghinalt là mỏ lớn hơn rất nhất so với mỏ vàng lớn nhất mà người ta từng tìm thấy ở Anh Quốc," Boyce cho biết. "Nó khiến mọi mỏ vàng khác đều nhỏ xíu." Nhưng câu chuyện về mỏ vàng Curraghinalt cho thấy những thách thức mà ngành công nghiệp khai thác vàng phải đối mặt trong năm 2020, đặc biệt khi khai thác ở những cộng đồng đã tồn tại trong khu vực có thắng cảnh thiên nhiên. Mỏ vàng tọa lạc ở khu vực khá xa xôi ở Bắc Ireland, bao quanh đó là nông trang và thiên nhiên hoang dã. Chẳng hạn như mỏ vàng Omagh có dân số thấp hơn 20.000 người. Từ năm 2009, Tập đoàn Dalradian đã khai thác mẫu vàng từ lòng đất trong khu mỏ ở Curraghinalt trong khi vẫn xúc tiến các kế hoạch khai mỏ với dân địa phương. Kế hoạch bao gồm xây một mỏ vàng ngầm, thay vì dự án khai mỏ lộ thiên, và khai thác quặng vàng có thể chế biến một phần ở Tyrone, một phần ở nước ngoài. Sau khi bị phản đối dữ dội, vào năm 2019, tập đoàn Dalradian hủy bỏ kế hoạch sử dụng cyanide tại mỏ này. Ở một số mỏ khai thác vàng, dung môi chứa chất cyanide được sử dụng để làm vàng tan ra từ quặng lấy từ lòng đất để chiết tách và thu thập kim loại này. Dalradian cũng cho biết họ đã giảm lượng nước sử dụng xuống khoảng 30% và giảm khí thải xuống 25%, là một phần trong nỗ lực trở thành mỏ vàng đầu tiên ở Châu Âu trung hòa về carbon. Nhưng các nhà hoạt động vẫn tiếp tục thể hiện mối quan ngại hóa chất có thể bị thoát ra sông gần đó và hủy hoại đời sống sinh vật bản địa. Ô nhiễm từ mỏ vàng cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, họ cho biết. Và họ lo ngại một đống "chất thải" - là nguyên liệu thải ra từ mỏ trong quá trình khai thác và bỏ lại trên mặt đất - sẽ làm cảnh quan vùng này bị ảnh hưởng. BBC Future sắp xếp chuyến đến thăm mỏ vàng của Tập đoàn Dalradian ở Tyrone nhưng công ty này hủy bỏ chuyến thăm chỉ hai ngày trước thời gian hẹn mà không giải thích gì. Hoạt động của con người ở vùng núi Sperrin đã có từ hàng ngàn năm trước Trong thông cáo, người phát ngôn của Dalradian cho biết: "Đây là dự án an toàn và có trách nhiệm về môi trường nhân rộng thành công từ những mỏ vàng hiện đại khác ở Châu Âu." Công ty cho biết họ có lắng nghe cộng đồng, tổ chức các chuyến đi thăm và thay đổi quy trình khai thác khi người ta nêu quan ngại. "Mọi người có thể yên tâm là dự án được thanh sát kỹ lưỡng bởi quá trình lên kế hoạch độc lập và đầy đủ vốn được thiết kế để đạt tiêu chuẩn chính xác. Chúng tôi đã tổ chức khoảng 100 cuộc gặp với các nhà làm luật và Cơ quan Sức khỏe Cộng đồng địa phương không hề có phản đối gì về phần sức khỏe cộng đồng trong dự án." Về phần chất thải: "Đống chất thải khô sẽ có độ cao trung bình 17m, sẽ được phủ xanh lại trong quá trình hoạt động, và chúng sẽ được đặt tại một hố sâu tự nhiên và chìm trong khung cảnh trong vùng." Trong đơn xin phép xả thải vật liệu gần đây, trong đó có cả kim loại nặng, thải vào dòng suối gần đó, tập đoàn Dalradian cũng đề cập đến những chất ăn mòn như axit sulphuric và sodium hydroxide. Ở điểm này, người phát ngôn từ công ty nói, "Dù họ không dự định sẽ sử dụng các loại chất này thường kỳ, vì chúng sẽ được trữ tại hiện trường, nhưng chúng phải được nêu tên trong danh sách cho phép xả thải." Ông cho biết thêm nhà máy xử lý chất thải cũng sẽ được sử dụng trong việc quản lý nguồn nước, và cho biết khu mỏ đem lại "cơ hội khổng lồ" khi nền kinh tế Bắc Ireland đối mặt với bất ổn từ việc Liên hiệp Vương Quốc Anh rời khỏi EU (Brexit). Trong khi những nhà hoạt động như O'Kane cho biết họ sẽ không chấp nhận khu mỏ dưới bất kỳ tình huống nào, dĩ nhiên vẫn có một số người chấp nhận. Khó mà biết được chính xác bao nhiêu người ở Tyrone ủng hộ hay chống lại dự án. Trang web dự án của Phòng Cơ sở Hạ tầng Bắc Ireland có hơn 41.000 bình luận về dự án của Dalradian, 90% trong số đó chống lại khu mỏ. Khi BBC Future hỏi tại sao có rất nhiều phản hồi có vẻ như là lặp lại lẫn nhau, cơ quan này cho biết họ tin rằng con số là "tổng hợp chính xác" của những thông tin đại diện mà họ nhận được. Phản hồi trùng lắp xảy ra có thể vì một số lý do, người phát ngôn của công ty cho biết; "Chúng có thể liên quan đến những người làm đại diện một lần hay nhiều lần vì có nhiều bản bổ sung khác nhau với dự án." Cuộc điều tra công khai giờ đây đã che mờ kế hoạch, mọi quyết định sẽ tùy thuộc vào chính quyền điều tra và đại diện cho quyền lợi của người dân địa phương trước khi quyết định dự án có được phép tiếp tục hay không, Boyce cho biết. "Hãy để chính trị gia làm việc mà họ được trả lương," ông cho biết thêm. Trong vài năm vừa qua, dọc vùng Biển Ireland ở Scotland, sự phản đối của người dân địa phương với các khu mỏ khác cũng tăng cao, như tại Cononish, ở Công viên Quốc gia Loch Lomond. Boyce lưu ý rằng những quan ngại về môi trường ở đó cũng được lên tiếng, nhưng cuối cùng thì dự án được ủng hộ và giấy phép dự án được thông qua. Những thỏi vàng đầu tiên từ khu mỏ này sẽ được sản xuất sớm nhất là vào khoảng tháng 11/2020. Người ta đã chứng minh mỏ vàng tại Curraghinalt có dồi dào trữ lượng, điều này tất nhiên sẽ thu hút nhà đầu tư, Chris Mancini, nhà nghiên cứu phân tích từ Quỹ Vàng Gabelli, đầu tư vào vàng, cho biết. Và ông tranh luận rằng khu mỏ này sẽ an toàn về mặt môi trường. Nhưng một số người không cho là như vậy. Fidelma O'Kane và những nhà vận động cùng bà cho biết khu mỏ đã trở thành lời nguyền ở nơi này - đe dọa đến mọi mặt của vùng đất nơi họ sinh sống. "Khu vực này tuyệt đẹp, nó được chỉ định là Vùng có Vẻ đẹp Tự nhiên Ấn tượng," O'Kane cho biết. "Chúng tôi không muốn nó bị công nghiệp hóa với ngành công nghiệp nặng. "Hình ảnh xanh, sạch của quê hương chúng tôi sẽ biến mất mãi mãi." Dù điều gì có xảy ra ra ở Curraghinalt, thì chắc chắn là nỗ lực của công ty Dalradian đã khơi mào rất nhiều tranh luận ở địa phương về điều gì khiến mọi người sẵn sàng chấp nhận. Đó là dạng tranh luận có thể trở thành phổ biến nếu giá vàng tiếp tục cao và các công ty vẫn tìm đến những mỏ vàng nhỏ nhưng béo bở ở những vùng đất ít có hoặc chưa bao giờ có truyền thống khai thác vàng. Và một lần nữa, nếu ta thực sự đã đạt tới đỉnh vàng, thì cuộc chạy đua đào vàng có thể không kéo dài lâu được. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	[ 108, 287, 285, 161, 298, 3352, 2259, 526, 529, 715, 150, 119, 1458, 614, 105, 23422, 4613, 367, 1755, 269, 529, 161, 1007, 141, 110, 6754, 834, 106, 501, 282, 104, 174, 1986, 834, 106, 152, 174, 1986, 819, 141, 134, 654, 171, 9387, 21840, 1691, 3198, 7587, 106, 731, 588, 556, 636, 241, 597, 257, 5967, 6288, 2221, 936, 271, 134, 106, 638, 240, 144, 198, 11582, 108, 12150, 1613, 1526, 140, 346, 345, 175, 249, 124, 350, 6061, 3681, 1894, 502, 113, 13187, 902, 106, 322, 442, 284, 205, 424, 153, 381, 469, 1328, 4254, 180, 116, 491, 111, 137, 108, 121, 4062, 9236, 1134, 18522, 360, 3681, 420, 3065, 1224, 176, 120, 361, 4499, 1287, 183, 19948, 617, 722, 829, 3865, 2677, 1227, 328, 768, 1172, 915, 829, 531, 768, 9226, 435, 584, 104, 2456, 1287, 108, 121, 28246, 103, 116, 8536, 1687, 797, 4390, 159, 4530, 1687, 1783, 5284, 6929, 115, 106, 185, 220, 746, 1505, 113, 201, 1092, 778, 233, 170, 289, 374, 339, 319, 164, 199, 223, 112, 430, 475, 286, 386, 248, 180, 135, 457, 550, 2456, 130, 550, 1569, 109, 5451, 409, 1923, 534, 1089, 115, 521, 435, 584, 126, 319, 237, 386, 2944, 827, 631, 164, 135, 103, 135, 457, 114, 217, 107, 136, 394, 426, 156, 140, 105, 379, 1841, 114, 501, 433, 311, 158, 111, 244, 278, 533, 503, 199, 612, 328, 1333, 800, 1031, 525, 186, 221, 390, 138, 242, 414, 433, 388, 163, 406, 203, 248, 106, 489, 1032, 104, 174, 141, 519, 4202, 2941, 13705, 3325, 8903, 103, 157, 182, 293, 213, 105, 2087, 182, 273, 214, 1207, 2208, 146, 755, 155, 274, 192, 936, 271, 322, 2456, 383, 1235, 454, 20232, 1527, 122, 104, 141, 106, 774, 142, 134, 133, 178, 557, 103, 110, 482, 134, 133, 178, 557, 103, 282, 134, 108, 1181, 977, 233, 105, 608, 264, 106, 543, 1309, 219, 111, 134, 133, 349, 580, 519, 263, 114, 217, 5029, 105, 272, 581, 160, 263, 134, 110, 374, 339, 577, 238, 322, 11700, 295, 532, 106, 534, 2456, 2043, 113, 501, 433, 487, 457, 167, 861, 584, 134, 550, 1569, 117, 1923, 534, 1089, 148, 328, 1009, 29211, 14519, 103, 114, 217, 154, 134, 556, 636, 116, 1172, 327, 647, 936, 2337, 105, 1723, 2118, 158, 418, 812, 236, 216, 114, 137, 439, 2380, 421, 572, 220, 304, 159, 427, 104, 322, 2456, 126, 244, 238, 117, 201, 1166, 926, 342, 2517, 1098, 538, 106, 464, 4487, 430, 204, 179, 486, 135, 550, 339, 248, 117, 472, 209, 130, 302, 190, 453, 489, 1032, 134, 124, 2968, 1779, 1040, 226, 2072, 344, 418, 812, 104, 360, 3681, 103, 328, 225, 213, 178, 276, 105, 156, 140, 115, 539, 8129, 113, 1100, 147, 1001, 1259, 705, 509, 233, 1008, 780, 682, 369, 117, 217, 155, 119, 465, 343, 189, 7541, 2294, 17850, 6181, 207, 233, 109, 649, 165, 114, 217, 28246, 107, 136, 319, 164, 2456, 1287, 301, 202, 560, 2148, 1647, 198, 1222, 323, 335, 117, 472, 209, 550, 12842, 1968, 419, 339, 248, 2245, 5002, 8841, 159, 166, 1392, 4530, 1687, 1783, 5284, 6929, 106, 103, 292, 218, 314, 245, 183, 161, 533, 1287, 113, 694, 3660, 194, 550, 1569, 174, 227, 347, 1814, 218, 314, 245, 183, 161, 533, 1287, 113, 694, 3660, 194, 550, 1569, 174, 227, 347, 1968, 419, 126, 215, 455, 456, 366, 138, 221, 318, 786, 2377, 128, 199, 149, 112, 2745, 1287, 321, 894, 2610, 113, 221, 390, 273, 4399, 822, 922, 1307, 352, 239, 119, 120, 382, 304, 1328, 1287, 105, 1042, 356, 106, 231, 1338, 550, 1569, 1287, 3182, 108, 121, 158, 328, 113, 1770, 5079, 112, 564, 2913, 3049, 738, 159, 28894, 257, 1438, 342, 108, 121, 5430, 6966, 1003, 1089, 377, 1935, 15273, 257, 124, 13049, 108, 121, 1665, 6551, 11904, 734, 105, 8599, 130, 14329, 1526, 909, 311, 550, 1569, 1287, 148, 2456, 113, 694, 282, 339, 248, 450, 921, 106, 455, 183, 374, 339, 3074, 7019, 329, 125, 135, 877, 143, 450, 1737, 170, 120, 204, 284, 205, 105, 122, 245, 439, 412, 177, 455, 3589, 827, 619, 155, 129, 224, 143, 1287, 239, 110, 177, 549, 314, 521, 111, 169, 139, 550, 1569, 347, 832, 1944, 262, 423, 1287, 258, 175, 249, 558, 5273, 103, 1767, 558, 178, 462, 113, 116, 1092, 4105, 181, 813, 210, 3615, 773, 1741, 103, 225, 146, 682, 874, 7045, 114, 859, 135, 522, 550, 1569, 5411, 430, 166, 152, 613, 566, 250, 410, 160, 174, 169, 115, 472, 228, 21157, 10126, 233, 404, 106, 115, 1064, 235, 653, 947, 1287, 935, 635, 550, 11515, 114, 237, 262, 423, 1287, 134, 270, 437, 558, 103, 105, 608, 2672, 550, 1569, 1287, 134, 2962, 558, 258, 6538, 421, 572, 1307, 352, 119, 1287, 244, 110, 1329, 107, 988, 614, 2962, 6034, 10234, 9544, 1138, 116, 1756, 1829, 506, 3036, 519, 7477, 7065, 103, 1004, 185, 492, 568, 402, 125, 633, 943, 326, 262, 149, 135, 457, 568, 402, 105, 613, 566, 178, 276, 960, 3505, 12614, 8759, 114, 1401, 17167, 103, 123, 450, 183, 106, 103, 565, 1199, 225, 288, 104, 1287, 107, 136, 289, 374, 339, 417, 128, 969, 339, 294, 520, 960, 3505, 12614, 103, 545, 116, 1457, 166, 1287, 159, 175, 1555, 470, 1419, 423, 1287, 244, 167, 133, 3031, 5795, 768, 694, 3660, 117, 324, 286, 113, 859, 684, 6693, 298, 166, 116, 1457, 1287, 177, 1398, 7281, 180, 109, 866, 201, 396, 929, 931, 2106, 105, 7281, 177, 153, 180, 109, 152, 178, 276, 276, 157, 633, 943, 451, 324, 286, 113, 859, 112, 7065, 106, 116, 113, 166, 120, 111, 193, 160, 174, 169, 115, 2133, 228, 1410, 5411, 2745, 104, 116, 108, 17676, 1923, 534, 3643, 4176, 126, 115, 1064, 2323, 4535, 709, 1193, 200, 138, 1275, 7929, 105, 199, 244, 167, 2552, 2075, 764, 537, 876, 12735, 709, 1193, 1091, 891, 3004, 147, 1466, 116, 108, 17676, 1287, 489, 1177, 163, 107, 314, 281, 768, 7281, 314, 199, 221, 112, 8749, 332, 1338, 321, 314, 1287, 181, 187, 1756, 757, 1186, 1581, 316, 146, 155, 205, 612, 379, 1273, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2745, 1287, 321, 894, 2610, 113, 221, 273, 4399, 170, 358, 1328, 1287, 191, 536, 455, 827, 1 ]
110701_ho_dynasty_castle_unesco	https://www.bbc.com/vietnamese/culture/2011/07/110701_ho_dynasty_castle_unesco	Lưu ý trong bảo tồn, tu tạo Thành nhà Hồ	Một chuyên gia sử học làm việc trong nhiều đề án xin công nhận di sản văn hóa của một số địa danh trong nước vừa lên tiếng lưu ý các ngành chủ quản, khi phát triển các công trình dân sự tại các nơi được công nhận di sản, phải tôn trọng luật di sản văn hóa của Việt Nam và các quy định về di sản văn hóa của thế giới.	Trao đổi với BBC Việt Ngữ hôm 01 tháng Bảy, nhân sự kiện Thành nhà Hồ mới được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc, Viện trưởng Viện Việt Nam học, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết ngay tại nơi được cho là làm tốt công tác bảo tồn, khai thác, thì việc xâm phạm di tích vẫn diễn ra. "Khi tôi tới Hội An, đã có những lần chúng tôi thấy người ta đào các công trình dân sự ở ngay các phố trung tâm ở Hội An, làm xuất lộ các di tích như hệ thống thoát nước cổ và ngay cả dấu tích của các bến cảng." Tuy nhiên ông Ngọc, người trực tiếp tham gia nghiên cứu trong quá trình Việt Nam lập hồ sơ đề nghị Unesco công nhận di sản đối với Thành nhà Hồ, cho hay ông hy vọng các cơ quan hữu trách ở tỉnh Thanh Hóa, nơi quần thể di tích tọa lạc rải rác ít nhất tới 5 km vuông, sẽ có sự phối hợp tốt với các bộ, ngành hữu quan để quản lý hiệu quả cụm di tích này. Bên cạnh đó, chuyên gia sử học tỏ ra lạc quan về khả năng giúp quản lý, bảo tồn, khai thác và phát triển hiệu quả di tích mới được UNESCO công nhận hôm 27 tháng Sáu với lý do như sau: "Việc bảo tồn, phát huy các giá trị của Thành nhà Hồ so với các di sản khác, chẳng hạn như Hoàng Thành Thăng Long có thể nói là dễ hơn nhiều. "Khu Hoàng Thành Thăng Long đã trở thành phố phường. Việc xác định các vùng lõi, vùng đệm ở đó gặp khó khăn vì vướng chỗ này, chỗ kia. "Nhưng khu di tích Thành nhà Hồ có tính chất độc lập và tính toàn vẹn của nó. Ngay cả trên thế giới, có thể rất mừng mà nói rằng, có rất hiếm các khu di tích đã tồn tại trên 600 năm mà về cơ bản vẫn còn nguyên vẹn." "Thắng lợi rất lớn" Nhà nghiên cứu cho rằng việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận di sản văn hóa Thế giới là một thắng lợi của VN. Đánh giá về thực trạng khu di tích, Giáo sư Ngọc khẳng định qua khảo sát, ở vòng di tích quan trọng nhất là khu Thành Đá, trừ một vài đoạn thành đá bị sạt lở vốn "có thể khôi phục được", thì trên căn bản tòa thành còn lại "nguyên vẹn, sừng sững." "Khó có thể tìm thấy ở đâu có một tòa thành nguyên vẹn như thế và có một kỹ thuật xây dựng đạt tới đỉnh cao tính vào thời điểm đó, như vậy," ông Ngọc nhận xét thêm về di sản được xây dựng bắt đầu từ năm 1397 với nhiều dấu tích tiếp nối kiến trúc - văn hóa đời Trần. Đánh giá về ý nghĩa của việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận như một di tích có giá trị nhiều mặt như lịch sử, văn hóa, khảo cổ, kiến trúc v.v., giáo sư Ngọc khẳng định: "Đây là một thắng lợi rất lớn của Việt Nam, đánh giá rất cao tầm văn hóa của Việt Nam. "Thành nhà Hồ có thể nói là một tổng kết độc đáo các giá trị văn hóa, lịch sử của Việt Nam trong sự tiếp nối văn hóa Nhà Trần (từ các thế kỷ thứ 11, 12, 13) và mở rộng sang thế kỷ thứ 14 và 15," giáo sư Nguyễn Quang Ngọc nói.	summarize: Trao đổi với BBC Việt Ngữ hôm 01 tháng Bảy, nhân sự kiện Thành nhà Hồ mới được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc, Viện trưởng Viện Việt Nam học, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết ngay tại nơi được cho là làm tốt công tác bảo tồn, khai thác, thì việc xâm phạm di tích vẫn diễn ra. "Khi tôi tới Hội An, đã có những lần chúng tôi thấy người ta đào các công trình dân sự ở ngay các phố trung tâm ở Hội An, làm xuất lộ các di tích như hệ thống thoát nước cổ và ngay cả dấu tích của các bến cảng." Tuy nhiên ông Ngọc, người trực tiếp tham gia nghiên cứu trong quá trình Việt Nam lập hồ sơ đề nghị Unesco công nhận di sản đối với Thành nhà Hồ, cho hay ông hy vọng các cơ quan hữu trách ở tỉnh Thanh Hóa, nơi quần thể di tích tọa lạc rải rác ít nhất tới 5 km vuông, sẽ có sự phối hợp tốt với các bộ, ngành hữu quan để quản lý hiệu quả cụm di tích này. Bên cạnh đó, chuyên gia sử học tỏ ra lạc quan về khả năng giúp quản lý, bảo tồn, khai thác và phát triển hiệu quả di tích mới được UNESCO công nhận hôm 27 tháng Sáu với lý do như sau: "Việc bảo tồn, phát huy các giá trị của Thành nhà Hồ so với các di sản khác, chẳng hạn như Hoàng Thành Thăng Long có thể nói là dễ hơn nhiều. "Khu Hoàng Thành Thăng Long đã trở thành phố phường. Việc xác định các vùng lõi, vùng đệm ở đó gặp khó khăn vì vướng chỗ này, chỗ kia. "Nhưng khu di tích Thành nhà Hồ có tính chất độc lập và tính toàn vẹn của nó. Ngay cả trên thế giới, có thể rất mừng mà nói rằng, có rất hiếm các khu di tích đã tồn tại trên 600 năm mà về cơ bản vẫn còn nguyên vẹn." "Thắng lợi rất lớn" Nhà nghiên cứu cho rằng việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận di sản văn hóa Thế giới là một thắng lợi của VN. Đánh giá về thực trạng khu di tích, Giáo sư Ngọc khẳng định qua khảo sát, ở vòng di tích quan trọng nhất là khu Thành Đá, trừ một vài đoạn thành đá bị sạt lở vốn "có thể khôi phục được", thì trên căn bản tòa thành còn lại "nguyên vẹn, sừng sững." "Khó có thể tìm thấy ở đâu có một tòa thành nguyên vẹn như thế và có một kỹ thuật xây dựng đạt tới đỉnh cao tính vào thời điểm đó, như vậy," ông Ngọc nhận xét thêm về di sản được xây dựng bắt đầu từ năm 1397 với nhiều dấu tích tiếp nối kiến trúc - văn hóa đời Trần. Đánh giá về ý nghĩa của việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận như một di tích có giá trị nhiều mặt như lịch sử, văn hóa, khảo cổ, kiến trúc v.v., giáo sư Ngọc khẳng định: "Đây là một thắng lợi rất lớn của Việt Nam, đánh giá rất cao tầm văn hóa của Việt Nam. "Thành nhà Hồ có thể nói là một tổng kết độc đáo các giá trị văn hóa, lịch sử của Việt Nam trong sự tiếp nối văn hóa Nhà Trần (từ các thế kỷ thứ 11, 12, 13) và mở rộng sang thế kỷ thứ 14 và 15," giáo sư Nguyễn Quang Ngọc nói.	[ 108, 287, 285, 161, 3804, 345, 119, 378, 131, 4709, 325, 5189, 253, 2915, 157, 144, 591, 994, 152, 873, 239, 117, 8089, 135, 238, 106, 791, 262, 355, 471, 175, 1555, 754, 441, 362, 1052, 1442, 103, 1348, 395, 1348, 131, 132, 1732, 624, 440, 214, 162, 165, 337, 1981, 114, 217, 531, 149, 328, 117, 114, 106, 140, 514, 135, 274, 327, 1025, 103, 550, 11515, 143, 156, 1121, 473, 791, 566, 244, 407, 1314, 2286, 141, 228, 813, 3885, 115, 107, 120, 400, 174, 141, 203, 111, 169, 1328, 109, 135, 277, 137, 144, 108, 121, 531, 109, 548, 396, 315, 108, 121, 813, 3885, 140, 387, 1154, 109, 791, 566, 128, 300, 234, 1415, 142, 874, 105, 531, 186, 988, 566, 104, 109, 4066, 2010, 294, 421, 445, 118, 1442, 103, 111, 821, 270, 268, 165, 568, 402, 113, 310, 277, 131, 132, 385, 1123, 1046, 220, 411, 7803, 135, 238, 791, 262, 195, 119, 994, 152, 873, 103, 114, 194, 118, 861, 584, 109, 225, 146, 943, 605, 108, 121, 769, 805, 8664, 328, 1218, 136, 791, 566, 3158, 956, 3865, 2677, 500, 202, 228, 985, 3679, 10135, 134, 107, 144, 1614, 279, 514, 119, 109, 2647, 859, 943, 146, 130, 730, 241, 614, 416, 2976, 791, 566, 433, 2037, 810, 397, 649, 165, 324, 214, 776, 124, 956, 146, 125, 555, 344, 422, 730, 2056, 327, 1025, 103, 550, 1569, 105, 212, 435, 614, 416, 791, 566, 239, 117, 8089, 135, 238, 325, 2715, 253, 1668, 119, 241, 180, 128, 3135, 189, 2117, 327, 1025, 103, 212, 1254, 109, 314, 245, 104, 994, 152, 873, 648, 119, 109, 791, 262, 913, 718, 269, 576, 128, 678, 994, 2214, 1590, 107, 136, 123, 106, 790, 183, 2210, 15033, 678, 994, 2214, 1590, 115, 319, 164, 548, 3383, 112, 1068, 628, 190, 109, 501, 3596, 103, 501, 7138, 108, 121, 150, 683, 455, 1000, 171, 5138, 1104, 474, 1104, 4001, 1960, 322, 791, 566, 994, 152, 873, 107, 334, 562, 557, 385, 105, 334, 258, 2829, 104, 2280, 1580, 186, 159, 175, 1555, 107, 136, 215, 1728, 145, 123, 1985, 107, 215, 2012, 109, 322, 791, 566, 115, 1025, 149, 159, 3824, 147, 145, 125, 225, 288, 244, 177, 503, 2829, 294, 189, 21567, 418, 215, 7096, 571, 568, 402, 114, 160, 156, 994, 152, 873, 117, 8089, 135, 238, 791, 262, 355, 471, 773, 249, 106, 116, 779, 418, 104, 1878, 108, 4413, 314, 125, 223, 612, 322, 791, 5089, 754, 441, 1442, 1202, 269, 190, 235, 1560, 2978, 108, 121, 906, 791, 566, 146, 308, 202, 106, 322, 994, 3007, 103, 1419, 116, 696, 780, 164, 915, 133, 8518, 4092, 682, 2363, 136, 2996, 618, 117, 646, 143, 159, 907, 288, 660, 164, 177, 153, 18844, 2829, 103, 4689, 10515, 294, 12972, 107, 136, 370, 203, 108, 121, 793, 107, 116, 660, 164, 503, 2829, 128, 175, 105, 107, 116, 888, 887, 556, 636, 764, 228, 1410, 291, 334, 138, 221, 318, 397, 128, 7307, 118, 1442, 238, 587, 426, 125, 791, 262, 117, 556, 636, 290, 178, 148, 147, 1771, 10611, 119, 158, 988, 566, 270, 1495, 357, 1843, 233, 355, 471, 723, 912, 112, 108, 4413, 314, 125, 108, 232, 404, 104, 156, 994, 152, 873, 117, 8089, 135, 238, 128, 116, 791, 566, 107, 314, 245, 158, 447, 128, 478, 3278, 355, 2092, 1560, 9023, 357, 1843, 4834, 103, 309, 441, 1442, 1202, 269, 4157, 2277, 106, 116, 779, 418, 215, 301, 104, 131, 578, 403, 314, 215, 291, 1191, 355, 471, 104, 131, 629, 8120, 152, 873, 107, 136, 123, 106, 116, 497, 299, 557, 3236, 109, 314, 245, 355, 2092, 478, 324, 104, 131, 132, 113, 144, 270, 1495, 355, 471, 571, 912, 5718, 109, 175, 688, 259, 5317, 4680, 1771, 371, 105, 690, 933, 586, 175, 688, 259, 1904, 105, 1454, 519, 309, 441, 362, 1052, 1442, 454, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 430, 649, 165, 324, 214, 140, 156, 113, 158, 220, 304, 676, 135, 238, 791, 262, 355, 471, 104, 116, 166, 439, 595, 113, 142, 659, 227, 354, 931, 108, 232, 109, 859, 185, 730, 103, 129, 212, 435, 109, 135, 277, 137, 144, 149, 109, 328, 117, 135, 238, 791, 2070, 139, 666, 308, 330, 791, 262, 355, 471, 104, 131, 132, 105, 109, 565, 190, 125, 791, 262, 355, 471, 104, 175, 1326, 1 ]
140424_would_china_fight_for_disputed_island	https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/04/140424_would_china_fight_for_disputed_island	TQ sẽ dùng vũ lực cho đảo tranh chấp?	Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tới Nhật hôm thứ Tư 23/04 để hội đàm với đồng minh chính của họ tại châu Á. Giới lãnh đạo Trung Quốc quan sát diễn biến từ xa trong khi ông Obama nói với một tờ báo của Nhật rằng quần đảo có tranh chấp nằm trong phạm vi hiệp ước an ninh giữa hai nước, mà theo đó Mỹ sẽ có hành động nếu Nhật Bản bị tấn công.	Vùng đảo Điếu Ngư gồm năm đảo nhỏ và ba đảo đá Được biết đến với tên Điếu Ngư ở Trung Quốc, và Senkaku tại Nhật Bản, các đảo này không quá nổi trội trên bản đồ trong khu vực, nằm giữa Hoa lục và phía Nam Nhật Bản. Trong nhiều thập niên, nhà chức trách Nhật đã cai quản những đảo được cho là có vị trí chiến lược tại Biển Hoa Đông và có thể có dầu khí phía dưới. Tuy nhiên trong vài năm gần đây, Bắc Kinh đã khởi động chiến dịch khẳng định chủ quyền lịch sử đối với các đảo này. Giới lãnh đạo Trung Quốc thoạt đầu tranh cãi về quyền sở hữu của Nhật vào thập niên 1970 nhưng cả hai nước nhất trí để vấn đề này cho thế hệ tương lai giải quyết. Chủ đề lại được hâm nóng vào năm 2012 khi chính phủ Nhật mua lại các đảo này từ chủ sở hữu tư nhân. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Nhật muốn phát triển hòn đảo, theo Tokyo. Họ muốn ngưng kế hoạch này, một phần để thỏa hiệp với Trung Quốc. Không mấy ai tại Trung Quốc tin vào lời giải thích này. Thay vào đó, việc thay đổi hiện trạng này cho Trung Quốc cơ hội để thể hiện tham vọng chính trị đang gia tăng. "Khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, ông thay đổi cách tiếp cận cơ bản về chính sách ngoại giao của Trung Quốc,” giáo sư Trần Tiểu Hà từ Đại học Nhân Dân nói. “Từ việc duy trì hiện trạng tới cách tiếp cận mới không ồn ào khi làm một việc gì đó.” Trước sự thất vọng của giới lãnh đạo Trung Quốc, Nhật đã không công khai thừa nhận tuyên bố về chủ quyền của Bắc Kinh. Do đó, để tạo sức ép với Tokyo, Bắc Kinh đã đưa tàu ra tuần tra tại khu vực. Chiến đấu cơ của Trung Quốc thường xuyên bay trên vùng đảo trong khi tàu chiến hoạt động trên biển. "Nếu Nhật từ chối đối thoại về vấn đề này, Trung Quốc phải đưa tàu ra đảo Điếu Ngư để khẳng định quyền về chủ quyền,” giáo sư Lưu Giang Vĩnh từ Đại học Thanh Hoa bình luận. Tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh có động thái bất ngờ khi tuyên bố vùng Nhận dạng Phòng không bao trùm khu vực tranh chấp này. Một số quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, đã phớt lờ quy định của Trung Quốc, tuy nhiên đây là phần thuộc chiến lược lâu dài của Bắc Kinh, giáo sư Trần Tiểu Hà nói. “Cách của Trung Quốc là để bảo lưu một dạng quyền và thế tự do để có thể hành động quân sự nếu có điều gì đó xảy ra ở vùng đảo Điếu Ngư hoặc một số khu vực có tranh chấp khác,” giáo sư Cheng giải thích. 'Một tấc lãnh thổ' Tàu và phi cơ Trung Quốc thường xuyên xuất hiện ở vùng đảo tranh chấp Bên trong Trung Quốc, chính phủ dùng công cụ khác là việc tuyên truyền bài Nhật để đưa biển đảo thành vấn đề tiền tuyết trong chính sách đối ngoại. Thế hệ trẻ thậm chí thường xuyên được nhắc nhở về những căng thẳng chưa được giải quyết xuất phát từ thời Thế chiến II. "Bắn quỷ Nhật Bản, trò chơi trên mạng được tung ra hồi tháng Hai trên People.com, một trang web của chính phủ Trung Quốc. Người chơi trò này chọn các lãnh chúa Nhật và ghi điểm bằng việc dùng súng bắn những người này. Trò chơi chỉ là hoạt hình nhưng câu hỏi quan trọng là liệu chiến dịch của Bắc Kinh đơn giản chỉ là trò chơi? Liệu ông Tập Cận Bình có thực sự lâm chiến cho vùng lãnh thổ không người sinh sống hay không? Câu trả lời là có. "Có là bởi tuy là đảo nhỏ nhưng đối với Trung Quốc thì một tấc lãnh thổ cũng đủ lớn để họ giao tranh” giáo sư Trần Tiểu Hà nói. Rốt cùng thì đây là vấn đề có tính tương tác và giá trị có tính biểu trưng của những đảo này vẫn tiếp tục còn đó chừng nào cả hai nước đều muốn cai quản. "Nếu Trung Quốc và Nhật có quan hệ thân tình, lợi ích quân sự tại các đảo này sẽ giảm," giáo sư Lưu nói thêm. Tại bên ngoài tòa đại sứ Nhật ở Bắc Kinh, an ninh được điều động cẩn mật với lính gác và tường rào cao tới 4 mét để không ai nhìn được gì từ bên ngoài. Có nhiều l‎ý do vì sao Trung Quốc và Nhật Bản nên tránh chiến tranh vì lãnh thổ, bao gồm cả hoạt động mậu dịch song phương gia tăng cũng như việc Washington dọa sẽ can thiệp. Tuy nhiên, những khuôn mặt lạnh của lính gác cả bên trong lẫn bên ngoài đại sứ quán Nhật ở Bắc Kinh dường như cho thấy đối đầu quân sự nghiêm trọng sẽ không bao giờ là quá xa vời.	summarize: Vùng đảo Điếu Ngư gồm năm đảo nhỏ và ba đảo đá Được biết đến với tên Điếu Ngư ở Trung Quốc, và Senkaku tại Nhật Bản, các đảo này không quá nổi trội trên bản đồ trong khu vực, nằm giữa Hoa lục và phía Nam Nhật Bản. Trong nhiều thập niên, nhà chức trách Nhật đã cai quản những đảo được cho là có vị trí chiến lược tại Biển Hoa Đông và có thể có dầu khí phía dưới. Tuy nhiên trong vài năm gần đây, Bắc Kinh đã khởi động chiến dịch khẳng định chủ quyền lịch sử đối với các đảo này. Giới lãnh đạo Trung Quốc thoạt đầu tranh cãi về quyền sở hữu của Nhật vào thập niên 1970 nhưng cả hai nước nhất trí để vấn đề này cho thế hệ tương lai giải quyết. Chủ đề lại được hâm nóng vào năm 2012 khi chính phủ Nhật mua lại các đảo này từ chủ sở hữu tư nhân. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Nhật muốn phát triển hòn đảo, theo Tokyo. Họ muốn ngưng kế hoạch này, một phần để thỏa hiệp với Trung Quốc. Không mấy ai tại Trung Quốc tin vào lời giải thích này. Thay vào đó, việc thay đổi hiện trạng này cho Trung Quốc cơ hội để thể hiện tham vọng chính trị đang gia tăng. "Khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, ông thay đổi cách tiếp cận cơ bản về chính sách ngoại giao của Trung Quốc,” giáo sư Trần Tiểu Hà từ Đại học Nhân Dân nói. “Từ việc duy trì hiện trạng tới cách tiếp cận mới không ồn ào khi làm một việc gì đó.” Trước sự thất vọng của giới lãnh đạo Trung Quốc, Nhật đã không công khai thừa nhận tuyên bố về chủ quyền của Bắc Kinh. Do đó, để tạo sức ép với Tokyo, Bắc Kinh đã đưa tàu ra tuần tra tại khu vực. Chiến đấu cơ của Trung Quốc thường xuyên bay trên vùng đảo trong khi tàu chiến hoạt động trên biển. "Nếu Nhật từ chối đối thoại về vấn đề này, Trung Quốc phải đưa tàu ra đảo Điếu Ngư để khẳng định quyền về chủ quyền,” giáo sư Lưu Giang Vĩnh từ Đại học Thanh Hoa bình luận. Tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh có động thái bất ngờ khi tuyên bố vùng Nhận dạng Phòng không bao trùm khu vực tranh chấp này. Một số quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, đã phớt lờ quy định của Trung Quốc, tuy nhiên đây là phần thuộc chiến lược lâu dài của Bắc Kinh, giáo sư Trần Tiểu Hà nói. “Cách của Trung Quốc là để bảo lưu một dạng quyền và thế tự do để có thể hành động quân sự nếu có điều gì đó xảy ra ở vùng đảo Điếu Ngư hoặc một số khu vực có tranh chấp khác,” giáo sư Cheng giải thích. 'Một tấc lãnh thổ' Tàu và phi cơ Trung Quốc thường xuyên xuất hiện ở vùng đảo tranh chấp Bên trong Trung Quốc, chính phủ dùng công cụ khác là việc tuyên truyền bài Nhật để đưa biển đảo thành vấn đề tiền tuyết trong chính sách đối ngoại. Thế hệ trẻ thậm chí thường xuyên được nhắc nhở về những căng thẳng chưa được giải quyết xuất phát từ thời Thế chiến II. "Bắn quỷ Nhật Bản, trò chơi trên mạng được tung ra hồi tháng Hai trên People.com, một trang web của chính phủ Trung Quốc. Người chơi trò này chọn các lãnh chúa Nhật và ghi điểm bằng việc dùng súng bắn những người này. Trò chơi chỉ là hoạt hình nhưng câu hỏi quan trọng là liệu chiến dịch của Bắc Kinh đơn giản chỉ là trò chơi? Liệu ông Tập Cận Bình có thực sự lâm chiến cho vùng lãnh thổ không người sinh sống hay không? Câu trả lời là có. "Có là bởi tuy là đảo nhỏ nhưng đối với Trung Quốc thì một tấc lãnh thổ cũng đủ lớn để họ giao tranh” giáo sư Trần Tiểu Hà nói. Rốt cùng thì đây là vấn đề có tính tương tác và giá trị có tính biểu trưng của những đảo này vẫn tiếp tục còn đó chừng nào cả hai nước đều muốn cai quản. "Nếu Trung Quốc và Nhật có quan hệ thân tình, lợi ích quân sự tại các đảo này sẽ giảm," giáo sư Lưu nói thêm. Tại bên ngoài tòa đại sứ Nhật ở Bắc Kinh, an ninh được điều động cẩn mật với lính gác và tường rào cao tới 4 mét để không ai nhìn được gì từ bên ngoài. Có nhiều l‎ý do vì sao Trung Quốc và Nhật Bản nên tránh chiến tranh vì lãnh thổ, bao gồm cả hoạt động mậu dịch song phương gia tăng cũng như việc Washington dọa sẽ can thiệp. Tuy nhiên, những khuôn mặt lạnh của lính gác cả bên trong lẫn bên ngoài đại sứ quán Nhật ở Bắc Kinh dường như cho thấy đối đầu quân sự nghiêm trọng sẽ không bao giờ là quá xa vời.	[ 108, 287, 285, 161, 4034, 541, 4716, 4517, 770, 147, 541, 750, 105, 459, 541, 915, 2077, 217, 155, 119, 465, 4716, 4517, 108, 121, 151, 890, 105, 7485, 149, 673, 2493, 109, 541, 126, 110, 310, 738, 4855, 159, 288, 905, 113, 322, 3190, 829, 415, 254, 1438, 105, 505, 132, 673, 3439, 298, 158, 1092, 4105, 152, 229, 605, 673, 115, 1840, 730, 120, 541, 117, 114, 106, 107, 297, 512, 242, 1010, 149, 784, 254, 510, 105, 107, 136, 107, 1118, 482, 505, 11655, 421, 445, 113, 696, 147, 386, 1009, 360, 725, 115, 1106, 192, 242, 414, 1202, 269, 190, 185, 168, 478, 324, 195, 119, 109, 541, 433, 1741, 261, 247, 151, 162, 8891, 332, 178, 250, 1346, 125, 168, 633, 943, 104, 673, 138, 1092, 778, 5301, 170, 186, 196, 142, 202, 512, 130, 255, 220, 126, 114, 175, 300, 489, 1032, 272, 4949, 483, 220, 153, 117, 2897, 1578, 138, 147, 3118, 129, 122, 256, 673, 702, 153, 109, 541, 126, 148, 185, 633, 943, 276, 1876, 564, 111, 181, 185, 404, 137, 796, 673, 278, 212, 435, 2109, 4906, 181, 9372, 719, 278, 1958, 699, 763, 474, 116, 380, 130, 893, 1319, 119, 151, 942, 724, 938, 375, 149, 151, 162, 193, 138, 366, 272, 581, 433, 2183, 138, 397, 156, 346, 345, 199, 612, 126, 114, 151, 162, 225, 213, 130, 136, 199, 268, 584, 122, 245, 167, 165, 4035, 2286, 118, 1391, 2094, 644, 227, 1148, 1585, 118, 346, 345, 173, 270, 1352, 225, 288, 125, 122, 333, 470, 384, 104, 151, 162, 1234, 309, 441, 912, 2800, 337, 148, 440, 214, 857, 651, 454, 11851, 156, 756, 996, 199, 612, 228, 173, 270, 1352, 239, 110, 108, 3365, 108, 3410, 129, 140, 116, 156, 218, 150, 1070, 957, 144, 946, 584, 104, 249, 261, 247, 151, 890, 673, 115, 110, 135, 550, 1175, 238, 480, 399, 125, 185, 168, 104, 360, 2838, 1133, 397, 130, 394, 543, 1431, 119, 6916, 360, 725, 115, 251, 540, 124, 670, 486, 149, 322, 2531, 1323, 585, 225, 104, 151, 162, 369, 1209, 502, 159, 501, 541, 113, 129, 540, 242, 381, 192, 159, 3346, 1731, 673, 148, 1579, 195, 909, 125, 255, 220, 474, 151, 162, 139, 251, 540, 124, 541, 4716, 4517, 130, 1202, 269, 190, 168, 125, 185, 168, 1234, 309, 441, 2299, 1883, 2149, 148, 440, 214, 805, 254, 342, 2738, 1917, 1425, 147, 1944, 360, 725, 107, 192, 869, 295, 1274, 129, 480, 399, 501, 4579, 231, 1361, 1866, 110, 374, 3472, 322, 442, 250, 577, 433, 430, 166, 198, 1906, 113, 150, 107, 254, 1433, 115, 5602, 3714, 565, 190, 104, 151, 890, 1169, 445, 248, 106, 380, 624, 242, 1010, 727, 677, 104, 360, 2977, 309, 441, 912, 2800, 337, 454, 401, 5784, 104, 151, 162, 106, 130, 327, 931, 116, 1361, 168, 105, 175, 222, 180, 130, 107, 136, 209, 192, 252, 144, 323, 107, 179, 218, 150, 488, 124, 108, 121, 501, 541, 4716, 4517, 451, 116, 166, 322, 442, 107, 250, 577, 211, 1234, 309, 441, 7618, 272, 2496, 377, 3924, 7755, 261, 1403, 257, 1859, 105, 894, 225, 151, 162, 369, 1209, 387, 199, 108, 121, 501, 541, 250, 577, 2037, 113, 151, 890, 122, 256, 467, 135, 798, 211, 106, 156, 480, 425, 392, 673, 130, 251, 657, 541, 164, 255, 220, 379, 3964, 113, 122, 333, 195, 4778, 773, 300, 603, 1042, 356, 369, 1209, 117, 982, 3238, 125, 120, 1135, 952, 289, 117, 272, 302, 387, 212, 148, 221, 773, 242, 8683, 4493, 10096, 5755, 673, 2493, 704, 1014, 159, 427, 117, 1894, 124, 496, 253, 891, 159, 11557, 11925, 116, 509, 1853, 104, 122, 256, 151, 942, 606, 1014, 704, 126, 680, 109, 261, 2622, 673, 105, 848, 318, 281, 156, 467, 1173, 1158, 120, 111, 433, 11229, 1014, 163, 106, 381, 240, 170, 476, 419, 146, 308, 106, 588, 242, 414, 104, 360, 725, 652, 1395, 163, 106, 704, 1014, 347, 2593, 118, 1391, 2094, 644, 107, 223, 144, 2242, 242, 114, 501, 261, 1403, 110, 111, 296, 307, 194, 984, 1968, 456, 366, 106, 107, 112, 2046, 106, 626, 1169, 106, 541, 750, 170, 195, 119, 151, 162, 143, 116, 7755, 261, 1403, 127, 620, 301, 130, 154, 384, 250, 561, 309, 441, 912, 2800, 337, 454, 7836, 332, 264, 143, 248, 106, 255, 220, 107, 334, 489, 274, 105, 314, 245, 107, 334, 284, 1540, 104, 120, 541, 126, 244, 270, 437, 177, 150, 1748, 224, 186, 196, 142, 413, 278, 1840, 730, 112, 1731, 151, 162, 105, 673, 107, 146, 300, 481, 205, 103, 418, 812, 252, 144, 149, 109, 541, 126, 134, 558, 519, 309, 441, 2299, 123, 1796, 919, 367, 351, 660, 273, 981, 673, 108, 121, 360, 2977, 305, 672, 117, 179, 192, 2645, 1523, 119, 1127, 3175, 105, 1289, 2202, 291, 228, 1147, 2919, 130, 110, 375, 485, 117, 218, 148, 367, 1781, 615, 158, 2725, 108, 232, 180, 171, 350, 151, 162, 105, 673, 783, 237, 989, 242, 250, 171, 261, 6524, 374, 770, 186, 381, 192, 4419, 414, 1455, 412, 165, 321, 127, 128, 156, 1365, 1050, 134, 1036, 10170, 421, 572, 120, 1956, 447, 2111, 104, 1127, 3175, 186, 367, 113, 1306, 367, 351, 273, 981, 1027, 673, 108, 121, 360, 725, 1487, 128, 114, 203, 195, 178, 252, 144, 849, 308, 134, 110, 374, 339, 106, 310, 797, 7601, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 408, 234, 254, 336, 2423, 1141, 228, 673, 325, 259, 1005, 2664, 5671, 130, 213, 883, 119, 210, 494, 122, 104, 154, 149, 511, 2572, 1741, 261, 247, 151, 162, 146, 338, 407, 625, 148, 797, 113, 129, 118, 1141, 123, 119, 116, 940, 188, 104, 673, 160, 1218, 541, 107, 250, 577, 829, 113, 473, 554, 1319, 1126, 305, 672, 415, 196, 1013, 145, 181, 150, 200, 134, 107, 209, 192, 323, 673, 783, 133, 623, 2446, 1 ]
vert-fut-39967412	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-39967412	Thảm họa khi tin tặc tấn công trí thông minh nhân tạo	Hãy tưởng tượng bạn đang sống trong năm 2022. Bạn đang ngồi trong chiếc xe lái tự động trên con đường quen thuộc trong thành phố. Chiếc xe tiến gần đến một biển báo dừng lại mà nó đã đi qua hàng trăm lần - thế nhưng lần này nó lại vượt thẳng qua.	Đối với bạn, biển báo này giống hệt như những lần khác Thế nhưng đối với chiếc xe, nó hoàn toàn khác. Trước đó chỉ vài phút, một tấm giấy dán nhỏ đã được gắn lên trên biển hiệu mà cả bạn và chiếc xe đều không hề hay biết. Nó đủ nhỏ để mắt thường không nhìn thấy, nhưng đủ lớn để đánh lừa công nghệ nhận dạng. Nói cách khác, nó đủ để khiến máy tính nghĩ rằng biển báo hiệu dừng lại không phải là biển báo hiệu dừng lại. Phi cơ lớn nhất thế giới có sứ mệnh mới? Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Chiếc phi cơ Anh làm thay đổi ngành hàng không thế giới Nhiều nghiên cứu đang chỉ ra rằng trí thông minh nhân tạo có thể bị đánh lừa bằng những cách đơn giản như vậy, khi chúng nhìn thấy những điều mà mắt thường con người không nhận biết được. Trong lúc những công nghệ giúp máy tính tự học và nâng cao khả năng nhận biết đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong hệ thống giao thông, tài chính và y tế của chúng ta, các nhà khoa học máy tính đang hy vọng sẽ có thể tìm ra cách bảo vệ chúng tốt hơn trước những vụ tấn công trước khi những vụ tấn công này xảy ra trên thực tế. "Mối lo ngại này ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong cộng đồng trí thông minh nhân tạo và máy tính học, nhất là khi những thuật toán này đang được sử dụng ngày một nhiều hơn," Daniel Lowd, phó giáo sư về khoa học máy tính và thông tin tại Đại học Oregon, nói. "Nếu các thư rác vượt qua được tường lửa hoặc một vài email bị chặn, hậu quả không phải là quá lớn. Thế nhưng nếu bạn phải dựa vào hệ thống nhận biết trong xe tự động lái để biết mình đang đi về đâu và tránh tai nạn, thì lại to chuyện hơn rất nhiều." Việc máy tính bị hỏng hóc hoặc bị xâm nhập có thể tác động rất lớn đến cách mà những thuật toán máy tính học 'nhìn nhận' thế giới. Khi đó, đối với nó, một con gấu trúc có thể trông giống như một con vượn, hoặc một chiếc xe buýt trường học có thể trông giống như một con đà điểu. Trong một thử nghiệm, các nhà nghiên cứu từ Pháp và Switzerland đã chỉ ra rằng những sự phá rối như vậy có thể làm cho máy tính lẫn lộn về mặt nhận biết. Làm sao phát hiện 'tin vịt' dạy cách chữa bệnh Vì sao khó nhìn vào sự thật? Chườm đá khi căng cơ 'phản tác dụng'? Vì sao lại như vậy? Hãy liên tưởng đến việc những đứa trẻ học cách nhận biết các con số. Chúng sẽ nhìn từng con số và tìm cách ghi nhớ những điểm chung: Số 1 cao và gầy, số 6 và 9 có 1 vòng tròn trong khi số 8 có hai vòng tròn. Một khi đã nhìn thấy đủ các ví dụ, chúng có thể nhanh chóng nhận biết các số mới như 4, 8 hoặc 3 - ngay cả khi những con số này được viết dưới những phong cách khác nhau. Các thuật toán máy học cũng nhận biết thế giới thông qua một quy trình tương tự. Các nhà khoa học nạp vào máy tính hàng trăm hoặc hàng nghìn ví dụ được phân loại cụ thể về những gì họ muốn máy tính nhận biết. Máy tính sau đó lướt qua các dữ liệu được nạp và trong lúc nó phân loại đâu là con số, đâu là không - nó bắt đầu ghi nhớ những đặc điểm của đáp án đúng. Sau đó, nó bắt đầu có khả năng nhìn vào một bức hình và khẳng định rằng 'đây là một số 5' với độ chính xác cao. Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng ảnh hưởng nhiều tới đời sống con người, từ xe hơi tự lái cho tới các thiết bị gia dụng tự hoạt động trong nhà Bằng cách này, cả trẻ em lẫn máy tính có thể học cách nhận biết một số lượng lớn các vật thể, từ số cho tới thú nuôi cho tới khuôn mặt con người. Thế nhưng, không giống như một đứa trẻ, máy tính không chú ý tới những chi tiết nhỏ như cái tai đầy lông của một con mèo hoặc những góc cạnh của số 4. Nó không nhìn vào toàn bức tranh. Thay vào đó, nó nhìn vào từng ảnh điểm của các bức tranh và tìm cách phân biệt từng vật thể một cách nhanh nhất. Nếu phần lớn số 1 có cách ảnh điểm màu đen ở một số vùng và một số ảnh điểm màu trắng ở các vùng khác, máy tính sẽ đưa ra quyết định chỉ sau khi đã kiểm tra một số ít những ảnh điểm này. Công nghệ mới giúp chống tình trạng bị giám sát, theo dõi Robot liệu có cai trị con người? Con số nhiều quyền lực nhất lịch sử Hãy thử nhìn lại câu chuyện biển báo dừng lại. Chỉ cần điều chỉnh các ảnh điểm trên hình kí hiệu, máy tính sẽ tưởng rằng tấm biển này là một thứ khác. Một nghiên cứu tương tự từ Phòng Thí Nghiệm Trí Thông minh Nhân tạo Phát triển tại Đại học Wyoming và Đại học Cornell đã tạo ra một loạt các ảo ảnh cho trí thông minh nhân tạo. Những hình ảnh trừu tưởng này rất khó hiểu đối với con người, thế nhưng chúng ngay lập tức được máy tính nhận biết là những con rắn hay các khẩu súng trường. Điều này cho thấy cách mà trí thông minh nhân tạo có thể nhìn vào một cái gì đó và phán đoán ra một thứ khác xa thực tế. Đây là điểm yếu chung của tất cả các thuật toán máy học. "Tất cả các thuật toán đều có một điểm yếu," Yevgeniy Vorobeychik, phó giáo sư về khoa học máy tính tại Đại học Vanderbilt, nói. "Chúng ta sống trong một thế giới phức tạp, nhiều khía cạnh, và các thuật toán chỉ tập trung vào một phần rất nhỏ của thế giới đó." Voyobeychik 'rất tự tin' rằng nếu những điểm yếu này tồn tại, một ai đó sẽ tìm cách lợi dụng chúng. Điều này đã bắt đầu xảy ra. Ví dụ như các thuật toán nhằm sàng lọc các email không rõ nguồn gốc. Những kẻ xấu có thể vượt qua tường lửa bằng cách chỉnh sửa cách viết của một số từ, ví dụ như Vi@gra thay vì Viagra hoặc tìm cách tung hoả mù để che giấu các từ thường xuyên xuất hiện trong thư rác, ví dụ như 'nhận giải', 'mobile' hoặc 'thắng giải'. Điều gì sẽ giúp những kẻ lừa đảo này thành công? Trường hợp chiếc xe tự lái bị đánh lừa trước biển báo dừng lại là một trong những viễn cảnh phổ biến mà các chuyên gia trong ngành đã nghĩ đến. Những dữ liệu gây nhiễu có thể giúp các trang web khiêu dâm lừa được tường lửa. Những kẻ lừa đảo khác có thể tìm cách nâng giá trị của một tờ cheque hoặc chỉnh sửa mã của các phần mềm độc hại nhằm giúp chúng vượt qua hệ thống an ninh máy tính. Trên lý thuyết, những kẻ xâm nhập chỉ có thể tạo dữ liệu gây nhiễu nếu họ có trong tay thuật toán của chiếc máy tính mà họ muốn qua mặt. Tuy nhiên trên thực tế họ chỉ cần tấn công bằng một số lượng lớn các phiên bản khác nhau của email hoặc hình ảnh cho đến khi một tập tin nào đó vượt qua được tường lửa. 'Yêu' robot có đồng nghĩa với việc ngoại tình? Tám từ kỳ diệu làm thay đổi thế giới Hội chứng sợ nghe, gọi điện thoại "Các hệ thống dùng thuật toán máy học đã bị lợi dụng kể từ khi chúng ra đời," Patrick McDaniel, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Bang Pennsylvania, nói. "Chúng ta không biết là những mánh khoé này có đang được sử dụng hay không". Thế nhưng phương pháp tạo dữ liệu gây nhiễu không chỉ có lợi cho những kẻ xấu. Chúng có thể được sử dụng để giúp đỡ những người muốn tránh bị theo dõi. "Nếu bạn là một nhà hoạt động chính trị tại một quốc gia độc tài và bạn muốn tiến hành các hoạt động của mình mà không bị theo dõi, việc tránh được các công nghệ theo dõi tự động sẽ rất hữu ích," Lowd nói. Trong một dự án, được công bố vào tháng 10, các nhà nghiên cứu tại Đại học Carnegie Mellon đã chế tạo một cặp kính có khả năng đánh lừa hệ thống nhận dạng mặt - khiến cho máy tính tưởng nhầm nữ diễn viên Reese Witherspoon là Russel Crowe. Nghe thì có vẻ buồn cười, nhưng những công nghệ như vậy có thể sẽ trở nên rất hữu ích cho những ai muốn né tránh sự theo dõi của thế lực cầm quyền. Vậy làm sao để có một thuật toán không dễ bị lừa? "Cách duy nhất là có một thuật toán luôn luôn đúng," Lowd nói. Ngay cả khi chúng ta có thể tạo ra trí thông minh nhân tạo có khả năng đánh bại con người, thế giới này vẫn luôn tồn tại những trường hợp không có đáp án rõ ràng. Các thuật toán máy học thường được đánh giá bởi độ chính xác. Một chương trình có khả năng nhận biết đúng 99% rõ ràng là tốt hơn chương trình chỉ đánh giá đúng 60%. Tuy nhiên các chuyên gia giờ đây cho rằng các thuật toán cần được đánh giá dựa trên khả năng kháng cự các vụ tấn công. Một giải pháp khác đó là giả lập các vụ tấn công và chỉ cho thuật toán máy tính học thấy. Điều này có thể giúp hệ thống trở nên ngày càng vững vàng hơn. Tất nhiên là các vụ tấn công được giả lập này cũng cần giuống với các vụ tấn công có thể xảy ra trong thế giới thật. McDianiel cho rằng chúng ta nên cho phép con người can thiệp vào thuật toán trong những trường hợp cần thiết. Một số 'trợ lý thông minh' như M của Facebook, có con người đứng đằng sau để kiểm tra và tinh chỉnh các câu trả lời, trong khi một số chuyên gia khác cho rằng sự kiểm tra của con người cũng đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng nhạy cảm khác, ví dụ như quyết định của toà án. "Các hệ thống máy học là công cụ để lập luận. Chúng ta cần rất tỉnh táo trước những gì chúng ta cho chúng biết, cũng như những gì chúng cho ta biết", ông nói. "Chúng ta không nên xem chúng là những nhà tiên tri sự thật hoàn hảo". Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	summarize: Đối với bạn, biển báo này giống hệt như những lần khác Thế nhưng đối với chiếc xe, nó hoàn toàn khác. Trước đó chỉ vài phút, một tấm giấy dán nhỏ đã được gắn lên trên biển hiệu mà cả bạn và chiếc xe đều không hề hay biết. Nó đủ nhỏ để mắt thường không nhìn thấy, nhưng đủ lớn để đánh lừa công nghệ nhận dạng. Nói cách khác, nó đủ để khiến máy tính nghĩ rằng biển báo hiệu dừng lại không phải là biển báo hiệu dừng lại. Phi cơ lớn nhất thế giới có sứ mệnh mới? Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Chiếc phi cơ Anh làm thay đổi ngành hàng không thế giới Nhiều nghiên cứu đang chỉ ra rằng trí thông minh nhân tạo có thể bị đánh lừa bằng những cách đơn giản như vậy, khi chúng nhìn thấy những điều mà mắt thường con người không nhận biết được. Trong lúc những công nghệ giúp máy tính tự học và nâng cao khả năng nhận biết đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong hệ thống giao thông, tài chính và y tế của chúng ta, các nhà khoa học máy tính đang hy vọng sẽ có thể tìm ra cách bảo vệ chúng tốt hơn trước những vụ tấn công trước khi những vụ tấn công này xảy ra trên thực tế. "Mối lo ngại này ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong cộng đồng trí thông minh nhân tạo và máy tính học, nhất là khi những thuật toán này đang được sử dụng ngày một nhiều hơn," Daniel Lowd, phó giáo sư về khoa học máy tính và thông tin tại Đại học Oregon, nói. "Nếu các thư rác vượt qua được tường lửa hoặc một vài email bị chặn, hậu quả không phải là quá lớn. Thế nhưng nếu bạn phải dựa vào hệ thống nhận biết trong xe tự động lái để biết mình đang đi về đâu và tránh tai nạn, thì lại to chuyện hơn rất nhiều." Việc máy tính bị hỏng hóc hoặc bị xâm nhập có thể tác động rất lớn đến cách mà những thuật toán máy tính học 'nhìn nhận' thế giới. Khi đó, đối với nó, một con gấu trúc có thể trông giống như một con vượn, hoặc một chiếc xe buýt trường học có thể trông giống như một con đà điểu. Trong một thử nghiệm, các nhà nghiên cứu từ Pháp và Switzerland đã chỉ ra rằng những sự phá rối như vậy có thể làm cho máy tính lẫn lộn về mặt nhận biết. Làm sao phát hiện 'tin vịt' dạy cách chữa bệnh Vì sao khó nhìn vào sự thật? Chườm đá khi căng cơ 'phản tác dụng'? Vì sao lại như vậy? Hãy liên tưởng đến việc những đứa trẻ học cách nhận biết các con số. Chúng sẽ nhìn từng con số và tìm cách ghi nhớ những điểm chung: Số 1 cao và gầy, số 6 và 9 có 1 vòng tròn trong khi số 8 có hai vòng tròn. Một khi đã nhìn thấy đủ các ví dụ, chúng có thể nhanh chóng nhận biết các số mới như 4, 8 hoặc 3 - ngay cả khi những con số này được viết dưới những phong cách khác nhau. Các thuật toán máy học cũng nhận biết thế giới thông qua một quy trình tương tự. Các nhà khoa học nạp vào máy tính hàng trăm hoặc hàng nghìn ví dụ được phân loại cụ thể về những gì họ muốn máy tính nhận biết. Máy tính sau đó lướt qua các dữ liệu được nạp và trong lúc nó phân loại đâu là con số, đâu là không - nó bắt đầu ghi nhớ những đặc điểm của đáp án đúng. Sau đó, nó bắt đầu có khả năng nhìn vào một bức hình và khẳng định rằng 'đây là một số 5' với độ chính xác cao. Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng ảnh hưởng nhiều tới đời sống con người, từ xe hơi tự lái cho tới các thiết bị gia dụng tự hoạt động trong nhà Bằng cách này, cả trẻ em lẫn máy tính có thể học cách nhận biết một số lượng lớn các vật thể, từ số cho tới thú nuôi cho tới khuôn mặt con người. Thế nhưng, không giống như một đứa trẻ, máy tính không chú ý tới những chi tiết nhỏ như cái tai đầy lông của một con mèo hoặc những góc cạnh của số 4. Nó không nhìn vào toàn bức tranh. Thay vào đó, nó nhìn vào từng ảnh điểm của các bức tranh và tìm cách phân biệt từng vật thể một cách nhanh nhất. Nếu phần lớn số 1 có cách ảnh điểm màu đen ở một số vùng và một số ảnh điểm màu trắng ở các vùng khác, máy tính sẽ đưa ra quyết định chỉ sau khi đã kiểm tra một số ít những ảnh điểm này. Công nghệ mới giúp chống tình trạng bị giám sát, theo dõi Robot liệu có cai trị con người? Con số nhiều quyền lực nhất lịch sử Hãy thử nhìn lại câu chuyện biển báo dừng lại. Chỉ cần điều chỉnh các ảnh điểm trên hình kí hiệu, máy tính sẽ tưởng rằng tấm biển này là một thứ khác. Một nghiên cứu tương tự từ Phòng Thí Nghiệm Trí Thông minh Nhân tạo Phát triển tại Đại học Wyoming và Đại học Cornell đã tạo ra một loạt các ảo ảnh cho trí thông minh nhân tạo. Những hình ảnh trừu tưởng này rất khó hiểu đối với con người, thế nhưng chúng ngay lập tức được máy tính nhận biết là những con rắn hay các khẩu súng trường. Điều này cho thấy cách mà trí thông minh nhân tạo có thể nhìn vào một cái gì đó và phán đoán ra một thứ khác xa thực tế. Đây là điểm yếu chung của tất cả các thuật toán máy học. "Tất cả các thuật toán đều có một điểm yếu," Yevgeniy Vorobeychik, phó giáo sư về khoa học máy tính tại Đại học Vanderbilt, nói. "Chúng ta sống trong một thế giới phức tạp, nhiều khía cạnh, và các thuật toán chỉ tập trung vào một phần rất nhỏ của thế giới đó." Voyobeychik 'rất tự tin' rằng nếu những điểm yếu này tồn tại, một ai đó sẽ tìm cách lợi dụng chúng. Điều này đã bắt đầu xảy ra. Ví dụ như các thuật toán nhằm sàng lọc các email không rõ nguồn gốc. Những kẻ xấu có thể vượt qua tường lửa bằng cách chỉnh sửa cách viết của một số từ, ví dụ như Vi@gra thay vì Viagra hoặc tìm cách tung hoả mù để che giấu các từ thường xuyên xuất hiện trong thư rác, ví dụ như 'nhận giải', 'mobile' hoặc 'thắng giải'. Điều gì sẽ giúp những kẻ lừa đảo này thành công? Trường hợp chiếc xe tự lái bị đánh lừa trước biển báo dừng lại là một trong những viễn cảnh phổ biến mà các chuyên gia trong ngành đã nghĩ đến. Những dữ liệu gây nhiễu có thể giúp các trang web khiêu dâm lừa được tường lửa. Những kẻ lừa đảo khác có thể tìm cách nâng giá trị của một tờ cheque hoặc chỉnh sửa mã của các phần mềm độc hại nhằm giúp chúng vượt qua hệ thống an ninh máy tính. Trên lý thuyết, những kẻ xâm nhập chỉ có thể tạo dữ liệu gây nhiễu nếu họ có trong tay thuật toán của chiếc máy tính mà họ muốn qua mặt. Tuy nhiên trên thực tế họ chỉ cần tấn công bằng một số lượng lớn các phiên bản khác nhau của email hoặc hình ảnh cho đến khi một tập tin nào đó vượt qua được tường lửa. 'Yêu' robot có đồng nghĩa với việc ngoại tình? Tám từ kỳ diệu làm thay đổi thế giới Hội chứng sợ nghe, gọi điện thoại "Các hệ thống dùng thuật toán máy học đã bị lợi dụng kể từ khi chúng ra đời," Patrick McDaniel, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Bang Pennsylvania, nói. "Chúng ta không biết là những mánh khoé này có đang được sử dụng hay không". Thế nhưng phương pháp tạo dữ liệu gây nhiễu không chỉ có lợi cho những kẻ xấu. Chúng có thể được sử dụng để giúp đỡ những người muốn tránh bị theo dõi. "Nếu bạn là một nhà hoạt động chính trị tại một quốc gia độc tài và bạn muốn tiến hành các hoạt động của mình mà không bị theo dõi, việc tránh được các công nghệ theo dõi tự động sẽ rất hữu ích," Lowd nói. Trong một dự án, được công bố vào tháng 10, các nhà nghiên cứu tại Đại học Carnegie Mellon đã chế tạo một cặp kính có khả năng đánh lừa hệ thống nhận dạng mặt - khiến cho máy tính tưởng nhầm nữ diễn viên Reese Witherspoon là Russel Crowe. Nghe thì có vẻ buồn cười, nhưng những công nghệ như vậy có thể sẽ trở nên rất hữu ích cho những ai muốn né tránh sự theo dõi của thế lực cầm quyền. Vậy làm sao để có một thuật toán không dễ bị lừa? "Cách duy nhất là có một thuật toán luôn luôn đúng," Lowd nói. Ngay cả khi chúng ta có thể tạo ra trí thông minh nhân tạo có khả năng đánh bại con người, thế giới này vẫn luôn tồn tại những trường hợp không có đáp án rõ ràng. Các thuật toán máy học thường được đánh giá bởi độ chính xác. Một chương trình có khả năng nhận biết đúng 99% rõ ràng là tốt hơn chương trình chỉ đánh giá đúng 60%. Tuy nhiên các chuyên gia giờ đây cho rằng các thuật toán cần được đánh giá dựa trên khả năng kháng cự các vụ tấn công. Một giải pháp khác đó là giả lập các vụ tấn công và chỉ cho thuật toán máy tính học thấy. Điều này có thể giúp hệ thống trở nên ngày càng vững vàng hơn. Tất nhiên là các vụ tấn công được giả lập này cũng cần giuống với các vụ tấn công có thể xảy ra trong thế giới thật. McDianiel cho rằng chúng ta nên cho phép con người can thiệp vào thuật toán trong những trường hợp cần thiết. Một số 'trợ lý thông minh' như M của Facebook, có con người đứng đằng sau để kiểm tra và tinh chỉnh các câu trả lời, trong khi một số chuyên gia khác cho rằng sự kiểm tra của con người cũng đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng nhạy cảm khác, ví dụ như quyết định của toà án. "Các hệ thống máy học là công cụ để lập luận. Chúng ta cần rất tỉnh táo trước những gì chúng ta cho chúng biết, cũng như những gì chúng cho ta biết", ông nói. "Chúng ta không nên xem chúng là những nhà tiên tri sự thật hoàn hảo". Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	[ 108, 287, 285, 161, 1558, 176, 119, 230, 103, 657, 188, 126, 855, 7058, 128, 120, 400, 211, 773, 170, 195, 119, 845, 5300, 335, 506, 258, 911, 957, 150, 163, 696, 5988, 116, 1689, 1336, 4613, 750, 115, 117, 1571, 227, 159, 657, 614, 145, 186, 230, 105, 845, 529, 413, 110, 1329, 194, 1401, 1447, 620, 750, 130, 1086, 369, 110, 485, 203, 103, 170, 620, 301, 130, 403, 2200, 135, 877, 238, 11414, 1524, 173, 913, 335, 620, 130, 521, 452, 334, 372, 160, 657, 188, 614, 1759, 153, 110, 139, 106, 657, 188, 614, 1759, 1409, 1427, 225, 301, 202, 175, 249, 107, 981, 2167, 9639, 8575, 1051, 502, 7942, 105, 981, 2167, 370, 361, 227, 1993, 3960, 3058, 376, 894, 225, 266, 140, 346, 345, 859, 201, 110, 175, 249, 1115, 568, 402, 167, 163, 124, 160, 512, 206, 494, 157, 394, 107, 136, 133, 403, 2200, 281, 120, 173, 652, 1395, 128, 934, 129, 174, 485, 203, 120, 179, 145, 1086, 369, 219, 111, 110, 238, 217, 1378, 298, 398, 120, 135, 877, 422, 452, 334, 222, 214, 105, 1480, 291, 555, 344, 238, 217, 167, 191, 536, 117, 324, 286, 158, 183, 113, 300, 234, 384, 206, 103, 326, 122, 105, 108, 364, 216, 104, 174, 169, 103, 109, 152, 889, 214, 452, 334, 167, 861, 584, 134, 107, 136, 370, 124, 173, 327, 647, 174, 514, 183, 226, 120, 197, 623, 135, 226, 129, 120, 197, 623, 135, 126, 488, 124, 159, 223, 1345, 18536, 176, 650, 755, 126, 191, 536, 387, 199, 158, 183, 113, 490, 210, 512, 206, 494, 157, 394, 105, 452, 334, 1732, 202, 106, 129, 120, 887, 1349, 126, 167, 117, 324, 286, 191, 116, 158, 5347, 4712, 10505, 1230, 103, 1004, 309, 441, 125, 889, 214, 452, 334, 105, 206, 193, 149, 440, 214, 13930, 454, 1731, 109, 593, 2677, 1064, 235, 117, 1289, 1114, 451, 116, 696, 2558, 133, 9813, 878, 416, 110, 139, 106, 310, 2008, 773, 170, 323, 230, 139, 1105, 138, 300, 234, 238, 217, 113, 529, 222, 192, 1709, 130, 217, 267, 167, 184, 125, 793, 105, 989, 1311, 5554, 143, 153, 1082, 443, 183, 215, 158, 294, 1068, 452, 334, 133, 3313, 7921, 451, 133, 1121, 669, 107, 136, 274, 192, 215, 301, 155, 173, 145, 120, 887, 1349, 452, 334, 214, 20866, 238, 257, 175, 1326, 707, 397, 195, 119, 3939, 116, 219, 4327, 1843, 107, 136, 1407, 855, 128, 116, 219, 13953, 103, 451, 116, 845, 529, 3639, 271, 214, 107, 136, 1407, 855, 128, 116, 219, 2785, 13152, 112, 298, 116, 932, 5019, 109, 152, 568, 402, 148, 711, 105, 1783, 13721, 11377, 5098, 115, 163, 124, 160, 120, 144, 740, 1658, 128, 530, 107, 136, 140, 114, 452, 334, 1306, 2910, 125, 447, 238, 1401, 2110, 350, 212, 199, 13688, 5170, 257, 1372, 173, 1520, 664, 865, 350, 455, 485, 138, 144, 610, 347, 960, 2476, 5360, 320, 915, 129, 1135, 225, 377, 3846, 274, 286, 2810, 865, 350, 153, 128, 3001, 1700, 364, 316, 597, 155, 156, 120, 1951, 603, 214, 173, 238, 217, 109, 219, 166, 112, 819, 134, 485, 434, 219, 166, 105, 370, 173, 848, 1057, 120, 318, 630, 161, 2172, 876, 291, 105, 8636, 103, 166, 1413, 105, 1653, 107, 876, 906, 1867, 113, 129, 166, 1570, 107, 196, 906, 1867, 112, 430, 129, 115, 485, 203, 620, 109, 1380, 2909, 174, 107, 136, 838, 1332, 238, 217, 109, 166, 239, 128, 5907, 1570, 451, 1096, 233, 531, 186, 129, 120, 219, 166, 126, 117, 508, 768, 120, 737, 173, 211, 1315, 303, 887, 1349, 452, 214, 127, 238, 217, 175, 249, 206, 235, 116, 565, 277, 489, 5167, 303, 152, 889, 214, 4928, 138, 452, 334, 201, 1049, 451, 201, 1428, 1380, 1094, 117, 613, 534, 798, 136, 125, 120, 218, 154, 278, 452, 334, 238, 1401, 3829, 364, 334, 187, 150, 4927, 235, 109, 1249, 588, 117, 4928, 105, 113, 398, 335, 613, 534, 793, 106, 219, 166, 103, 793, 106, 110, 233, 335, 290, 178, 848, 1057, 120, 634, 318, 104, 1280, 304, 3003, 759, 397, 335, 290, 178, 107, 555, 344, 485, 138, 116, 954, 240, 105, 1202, 269, 190, 160, 377, 6138, 106, 116, 166, 985, 257, 119, 359, 122, 628, 2207, 3235, 3042, 157, 394, 167, 191, 536, 349, 580, 158, 228, 723, 307, 219, 111, 103, 148, 529, 1189, 222, 1709, 114, 228, 109, 583, 133, 165, 286, 222, 381, 192, 113, 152, 2711, 173, 474, 186, 603, 640, 1306, 452, 334, 107, 136, 214, 173, 238, 217, 116, 166, 423, 301, 109, 731, 136, 103, 148, 166, 114, 228, 1441, 1609, 114, 228, 1956, 447, 219, 1784, 773, 170, 103, 110, 855, 128, 116, 1951, 3334, 452, 334, 110, 987, 108, 232, 228, 120, 692, 958, 750, 128, 292, 1311, 858, 4063, 104, 116, 219, 3142, 451, 120, 1869, 810, 104, 166, 4396, 1447, 110, 485, 138, 258, 954, 3078, 2183, 138, 397, 335, 485, 138, 434, 349, 318, 104, 109, 954, 250, 105, 370, 173, 613, 575, 434, 731, 136, 116, 173, 838, 1704, 631, 380, 301, 166, 876, 107, 173, 349, 318, 1162, 1532, 108, 121, 116, 166, 501, 105, 116, 166, 349, 318, 1162, 1714, 108, 121, 109, 501, 913, 452, 334, 134, 251, 124, 302, 190, 163, 187, 129, 115, 594, 486, 116, 166, 500, 120, 349, 318, 433, 487, 877, 239, 422, 424, 205, 612, 133, 850, 2978, 181, 1156, 13574, 588, 107, 1840, 245, 219, 111, 347, 1528, 166, 158, 168, 265, 202, 478, 324, 1700, 364, 932, 485, 153, 476, 443, 657, 188, 1759, 1409, 1137, 260, 179, 1604, 109, 349, 318, 159, 240, 6461, 614, 103, 452, 334, 134, 597, 160, 1689, 657, 126, 106, 116, 259, 911, 430, 568, 402, 489, 222, 148, 1866, 3592, 16861, 320, 3235, 1251, 494, 857, 394, 1327, 435, 149, 440, 214, 19355, 105, 440, 214, 14220, 115, 394, 124, 116, 1130, 109, 2723, 349, 114, 512, 206, 494, 157, 4985, 564, 240, 349, 1419, 431, 597, 126, 215, 455, 524, 195, 119, 219, 111, 103, 175, 170, 174, 531, 385, 766, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1700, 364, 597, 706, 230, 167, 307, 113, 147, 17728, 1331, 167, 1242, 113, 845, 529, 1709, 222, 192, 159, 219, 361, 1379, 624, 113, 164, 2859, 3058, 376, 529, 472, 386, 155, 116, 657, 188, 1759, 153, 145, 335, 115, 184, 235, 201, 1049, 400, 233, 175, 170, 400, 126, 335, 153, 1064, 952, 1451, 1 ]
52450880	https://www.bbc.com/vietnamese/52450880	30/4: Người Việt trẻ hải ngoại và hành trình tìm bản sắc	Những người Việt trẻ thuộc thế hệ thứ hai tâm sự với BBC News Tiếng Việt về tác động của sự kiện 30/4/1975 lên gia đình họ và hành trình tìm kiếm bản sắc.	Adrienne Minh-Châu Lê, Alex Thái và Georgina Quach, ba người Việt hải ngoại Ba nhân vật trong bài là những người sinh sau năm 1975, thuộc thế hệ thứ hai hay một rưỡi của những người tị nạn Việt Nam. Họ trải lòng với BBC News Tiếng Việt về sự kiện 30/4/1975 đã tác động như thế nào đến gia đình họ và hành trình tìm kiếm bản sắc của họ giữa những va chạm của hai nền văn hóa, sự đứt gãy và con đường mà họ đang đi ngõ hầu hàn gắn những đứt gãy ấy với sợi dây nguồn cội. Một đoạn sử buồn Adrienne Minh-Châu Lê hiện là nghiên cứu sinh khoa Lịch sử, Đại học Columbia, Hoa Kỳ, vừa nhận học bổng Paul & Daisy Soros cho những người Mỹ mới (The Paul & Daisy Soros Fellowships for New Americans). Adrienne tốt nghiệp cử nhân lịch sử tại Đại học Yale và từng có bốn năm tham gia tư vấn chiến lược và vận động kỹ thuật số ở New York. Với Adrienne, sự kiện 30/4/1975 đã thay đổi hoàn toàn gia đình cô và ảnh hưởng đến cô - với tư cách là thế hệ thứ hai của những người Việt Nam tị nạn tại Mỹ. "30/4 là ngày Sài Gòn thất thủ, sự kiện mà nhiều người Việt Nam trên thế giới vẫn gọi là "ngày mất nước". Sự kiện này đã thay đổi hoàn toàn gia đình tôi, khiến mọi thứ gần như đảo lộn. Sau sự kiện đó, ông tôi và các chú trong gia đình tôi bị đưa đi cải tạo. Cuộc sống của cả nhà, như những gì tôi được ba mẹ kể lại, trở nên vô cùng khó khăn, đến nỗi gia đình tôi không còn con đường chọn lựa nào khác ngoài việc phải trốn chạy khỏi Việt Nam". Vài năm trước, Adrienne đã viết về những gì mà mẹ của cô đã trải qua trên hành trình trốn chạy của một thuyền nhân. Bài viết xuất hiện trên trang OnBying.org vào đúng ngày 30/4. Viết bài báo đó, cô có dịp hiểu sâu hơn về một thời đoạn trong lịch sử gia đình, "đó là lần đầu tiên tôi ghi chép và tôn vinh lịch sử gia đình tôi," Adrienne nói với BBC News Tiếng Việt. Adrienne Minh-Châu Lê Họa sĩ Ann Phong nói về ký ức 30/4 và dự án hướng về thế hệ trẻ Sài Gòn, những địa chỉ nổi tiếng trước và sau 1975 Carina Hoàng: Diễn viên Việt trên vòm trời Úc Âm nhạc và thế hệ Việt thứ hai tại Anh Còn Georgina Quach - một nhà báo người Anh gốc Việt, năm nay 22 tuổi - thì nói rằng, cô không thấy sự liên hệ giữa cá nhân cô với ngày 30/4/1975, dẫu cô có thể thấu hiểu những khó khăn của các thành viên gia đình của cô sau sự kiện đó "từ một độ gián cách". Trong một bài viết trên tạp chí văn chương Anh TLS, Georgina viện dẫn một thành ngữ mà ông bà cô vẫn nói, "Dò đá qua sông" liên hệ đến hành trình của những người tị nạn từ lúc bỏ nước ra đi dến khi tạo dựng môi trường thuận lợi để thế hệ tiếp nối gặt hái thành công trên quê mới. Nhưng, mỗi khi thế hệ sau tiến xa hơn một chút so với thế hệ đi trước trong sự hội nhập trên đất mới, họ lại rời thêm chút nữa khỏi một chốn quê hương - nơi mà với họ, từng là nhà. "Ba mẹ tôi đến đây mà không có gì trong tay cả, nhưng giờ đã tạo lập một môi trường để nuôi dạy chúng tôi trưởng thành. Tất nhiên, với thế hệ thứ hai như chúng tôi, đạt được điều đó cũng không dễ chút nào. Chúng tôi bị kéo theo hai hướng. Một mặt, chúng tôi muốn hội nhập vào cộng đồng sở tại, nhưng đồng thời, chúng tôi nhận ra rằng, phải trả giá cho điều này. Georgina lý giải cụ thể hơn: "Khi ông bà tôi quyết định rời bỏ khỏi quê hương, họ mong mỏi kiếm tìm một cuộc sống tốt hơn cho các thế hệ tương lai. Tuy nhiên, để ưu tiên cho sự thành công của con cháu họ, họ buộc phải từ bỏ cơ hội của chính mình.'' "Nhưng thế hệ thứ hai đang ngày càng trở nên xa cách với nguồn cội và đặc thù văn hóa Việt. Và dẫu chúng ta hiếm khi nghe về hệ luỵ phụ của việc hội nhập vào một nền văn hóa mới, nhưng theo thời gian, cuộc hành trình dấn bước vào tương lai vô định và bất trắc của gia đình tôi năm 1979, vẫn là một sự biến sẽ tạo ra một khoảng cách biệt khó xóa nhòa giữa các thế hệ, Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Georgina Quach (thứ hai từ phải) và gia đình tại Đại học Oxford Tiến sĩ Alex Thái sinh ra ở Quảng Ngãi, cùng gia đình sang định cư tại California, Hoa Kỳ, vào năm 1990 và hiện là nghiên cứu viên hậu tiến sĩ (Postdoctoral Fellow) tại Đại học Oregon, Hoa Kỳ. Anh tâm sự rằng, anh theo đuổi môn lịch sử về chiến tranh Việt Nam là vì trách nhiệm và đam mê. Alex Thái thố lộ với BBC News Tiếng Việt qua email: "Trách nhiệm xuất phát từ những kinh nghiệm cá nhân, tuy nhỏ bé nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến suy nghĩ và lựa chọn của mình. "Trong đời tôi có bốn sự việc ảnh hưởng quyết định này. "Một là là vào năm tôi khoảng 6-7 tuổi, bị người trong xóm gọi là "con Nguỵ", tôi không hiểu vì sao mình bị gọi vậy. Khi tôi về hỏi ba, ba bảo đừng nhắc đến hai từ đó. Nhưng cũng từ đó, hai từ "con Ngụy" với tôi đã như một ám ảnh. "Hai là khi chứng kiến cảnh người anh đau buồn đến vô vọng vì không được vào đại học dù điểm thi cao hơn điểm chuẩn, chỉ vì lý lịch gia đình. "Ba là khi học lớp 7 ở Mỹ, tôi bị một cậu bạn hỏi: "Gia đình mày là từ phía nào?" Tôi trả lời: "Miền Nam". Ngay lập tức cậu ấy la lên: "A! Vậy gia đình mày thua là xứng đáng". "Lần thứ tư, ở Đại học Berkeley, khi bị một giáo sư cho điểm "F-" cho một bài luận về chiến tranh Viết Nam, trong đó tôi có góp ý với giáo sư về những thành kiến và thiên lệch ông trong cách ông giảng dạy và đưa ra chứng cứ về chiến tranh Việt Nam. Ông trả lời rằng, nguyên do tôi có những góp ý vậy là vì tôi không thoát được những cay đắng, xuất phát từ việc gia đình tôi thuộc bên thua cuộc". "Bốn sự kiện ấy làm tôi nghĩ về lịch sử, về bản thân và về những gì mình có thể làm để hiểu rõ hơn về lịch sử, nhất là lịch sử cuộc chiến Việt Nam và những ảnh hưởng của nó, mà không bị ảnh hưởng bởi những định kiến thiên lệch. 'Có nghĩa là, dù bị ảnh hưởng bởi những sự việc trên, nhưng tôi không ghét, không thù hận, không trách móc ai. Cái tôi quan tâm là việc tìm tòi, nghiên cứu, và lưu truyền lại những câu chuyện lịch sử và xem đó như một trách nhiệm của mình. 'Trách nhiệm đó dần trở thành đam mê", Alex Thái nói. Alex Thái Giữa hai nền văn hóa Với thế hệ thứ hai, truyền thống gia đình của một người tị nạn vừa là một di sản, nhưng cũng để lại không ít những áp lực, mà bản thân họ luôn phải tìm cách vượt qua và khám phá bản sắc di sản của minh. Như Georgina tâm sự: "Lớn lên trong một khu phố gồm toàn người da trắng, tôi luôn cảm thấy áp lực phải cố gắng và hòa nhập với những bạn đồng trang lứa. Tôi nhận ra sự khác biệt của mình ngay cả từ những bữa trưa tôi mang đến trường, ngôn ngữ mà tôi nghe được ở nhà, văn hóa làm việc chăm chỉ của các thành viên trong gia đình và dĩ nhiên, cách nhìn của tôi cũng khác so với chúng bạn". Georgina kể rằng ngày nhỏ, mỗi sáng Chủ nhật, cô vẫn theo học tiếng quan thoại ở trường dạy tiếng Trung. Khi ấy, cô có cảm giác như thể trong cô có hai thế giới đang va đập vào nhau. Một mặt, cô không thấy mình thuộc môi trường của ngôi tiếng Anh, nhưng cô cũng không thực sự cảm thấy mình thuộc về ngôi trường Trung Quốc. Cứ vậy, Georgina lớn lên với những cảm xúc của sự phân đôi như vậy. Cô đã phải chịu đựng những nhận xét phân biệt chủng tộc trên đường đến trường tiếng Anh, điều mà cô cho hay rằng, mãi dến gần đây, cô vẫn gặp phải. "Và điều này vẫn thường khiến tôi cảm thấy khó chịu về nguồn gốc chủng tộc của mình", cô nói. Georgina tin rằng, điều này một phần là do cô lớn lên mà không biết nhiều về nguồn cội của mình, và bản thân cô cũng chưa biết đặt ra những câu hỏi phù hợp để khám phá di sản ấy. "Tôi không biết nhiều hành trình của cha mẹ tôi. Sau khi theo học Đại học Oxford, nơi tôi học đại học về Văn học Anh, tôi bắt đầu cảm thấy sự khác biệt. Oxford là một môi trường mà những sinh viên da trắng chiếm đa số, hầu hết họ thuộc tầng lớp trung lưu, đến từ các trường tư. "Tôi không bao giờ cảm thấy có sự khác biệt nhiều đến như vậy. Nhưng điều đó càng khiến tôi cảm thấy cấp bách hơn nhu cầu tiếp cận với di sản Việt của mình, cần phải trân trọng những gì khiến tôi trở nên riêng biệt. Tôi bắt đầu khám phá phần di sản của riêng mình. Tôi đặt những câu hỏi về gia đình mình, tôi bắt đầu viết về câu chuyện của gia đình tôi, nền văn hóa mà tôi thuộc về. Dẫu vậy, nhìn chung, tôi coi mình là người rất Tây, ngay cả bây giờ - tôi không nói tiếng Việt ở nhà rất nhiều", Georgina tâm sự. Bài báo của Georgina Quach trên tạp chí văn chương TLS ở Anh nói về hành trình của người Việt tị nạn Với Adrienne, học và nghiên cứu lịch sử lại là con đường để cô khám phá ra lịch sử và bản sắc của mình. Adrienne kể, ngay từ những năm đầu học tiểu học, cô đã nhận thấy mình khác với các bạn cùng lứa. Ở tuổi đó, cô chỉ mong được hòa nhập cũng những bạn bè người Mỹ khác. Nhưng khi lớn lên, cô học và hiểu thêm về di sản và văn hóa Việt Nam, nhưng thông qua một nhịp cầu đặc biệt - Phật giáo. Adrienne cho hay, ở quê cô - Raleigh, North Carolina - có một ngôi chùa Việt Nam mà mỗi Chủ nhật, gia đình cô vẫn hay lên chùa. Còn cô, ngay năm 7 hay 8 tuổi gì dó, đã tham gia Gia đình Phật tử. Và những ngày hè của Adrienne gắn với những mái chùa mà Thiền sư Thích Nhất Hạnh tạo lập nên ở Mỹ và Pháp. Dưới mái chùa, cô học thiền và thực hành chánh niệm. Bản thân cô đã thọ giới theo dòng Tiếp hiện. "Chính Phật giáo đã giúp tôi kết nối với gốc rễ và hiểu được một điều rằng, cuộc sống của tôi không chỉ được hoài sinh từ chiến tranh và áp bức, mà còn bằng sự màu nhiệm của sự sống sót và khởi đầu mới", Adrienne nói. Tị nạn - di sản hay gánh nặng? Georgina nói rằng, di sản là người tị nạn đã định hình toàn bộ cuộc đời cô. Là những người tị nạn, gia đình cô đã làm việc rất chăm chỉ để xây dựng một cuộc sống mới, tốt hơn cho hai anh em cô. Điều đó đã dạy cho cô bài học về sự kiên cường và ý chí. Và nay, bên cạnh viết báo, cô đang thâu nhặt những câu chuyện về người Việt tị nạn, những người mà số phận từng cá nhân khuất lấp đi sau một định danh chung chung - 'thuyền nhân': "Không có câu chuyện điển hình nào của người nhập cư hay người tị nạn có thể bao hàm được tất cả các lý do vì sao mọi người phải trốn chạy khỏi quê hương mình hay tất cả những gì họ đã gặp phải và trải qua trên vùng đất định cư mới". Georgina nói rằng, từ đó, cô nhận ra tầm quan trọng của việc kể lại những câu chuyện của chúng tôi, vì sợ phần lịch sử này trở nên lạc lõng hoặc bị xuyên tạc. Và cô đã khởi sự việc ghi lại những câu chuyện về người Việt tị nạn. "Tôi nhận được nhiều tin nhắn từ những người Việt Nam sống ở khắp nơi trên thế giới, muốn kết nối với công việc của tôi. Điều này khiến công việc của tôi - một nhà báo - trở nên hữu ích hơn rất nhiều. Mọi người nói với tôi rằng tôi đang cho người phương Tây biết sự thật về người Việt Nam", Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Với Adrienne, di sản của chiến tranh Việt Nam và những người tị nạn là rất quan trọng đối với cuộc sống và quyết định việc nghiên cứu của cô. Ở Đại học Yale, luận văn của Adrienne nghiên cứu về cách những người phụ nữ Việt Nam định hình và phản ứng lại trước những tư tưởng mới về nữ tính, đạo đức và tinh thần yêu nước trong thời kỳ thực dân Pháp. Tại Đại học Columbia, luận án Tiến sĩ của Adrienne tập trung vào xã hội dân sự trong chiến tranh Việt Nam, các phong trào chống thực dân và di cư toàn cầu. Adrienne lý giải thêm về về sự lựa chọn của cô: "Có rất nhiều điều chúng ta chưa biết về xã hội Việt Nam trong chiến tranh. Hầu hết các nhà sử học về chiến tranh Việt Nam đã viết về các khía cạnh quân sự và chính trị của cuộc chiến. Trong khi đó, trải nghiệm của những người bình dân hàng ngày đã và đang bị đánh giá thấp và bị hiểu lầm. Trong khi với tôi, một phần quan trọng của sử học là trả lời câu hỏi: Người dân thường sống như thế nào, họ tin vào điều gì và họ muốn gì cho đất nước của họ? Tôi muốn những người bình dân Việt Nam cũng có cơ hội kể về lịch sử của chính họ". Adrienne nói thêm: "Ba mẹ tôi đến Mỹ từ Việt Nam và phải tập trung làm việc chăm chỉ để bắt đầu một cuộc sống mới tại đây. Sự hy sinh của họ khi rời khỏi Việt Nam và xây dựng một cuộc sống mới ở Mỹ cho phép tôi lớn lên và thoải mái theo đuổi ước mơ của mình. Thông qua nghiên cứu và viết, tôi hy vọng sẽ góp phần bắc một nhịp cầu, để các thế hệ người Việt trẻ trên thế giới có thể hiểu thêm về lịch sử của mình, kết nối lại với nhau bằng sự sẻ chia từ chính những nỗi đau và vẻ đẹp của nó, và hiểu, họ là ai, và họ đến từ đâu". Adrienne Minh-Châu Lê (trái) và gia đình Alex Thái đang tham gia dự án Di sản Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt, thực hiện với sự hợp tác giữa Viện Nghiên cứu toàn cầu, Đại học Oregon và Hội Bảo tồn lịch sử văn hóa người Mỹ gốc Việt. Là một người Mỹ gốc Việt, ưu tư về lịch sử và con người, nên anh nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc viết và lưu truyền lịch sử về Việt Nam Cộng hòa và về người Mỹ gốc Việt. "Những trang sử về hai chủ đề ấy hiện đang rất trống, mà những người đã từng sống qua những giai đoạn lịch sử ấy đã dần qua đời hoặc cũng rất lớn tuổi. Tôi hợp tác vì muốn tận dụng cơ hội này và thời gian tới để duy trì lại lịch sử Việt Nam Cộng hòa cũng như lịch sử người Mỹ gốc Việt", Alex Thái nói. Dự án mà Alex Thái tham gia đặt mục tiêu đào tạo và khuyến khích thế hệ sử gia trẻ học, nghiên cứu và viết về Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt. Nhưng để thu hút những người trẻ quan tâm đến việc này hẳn không đơn giản. Nhưng không hẳn bởi lý do là người trẻ ít quan tâm đến lịch sử. Theo Alex Thái, công bằng mà nói, anh không tin giới trẻ ít quan tâm và thờ ơ với lịch sử, mà đúng hơn, có lẽ là do họ mất lòng tin với lịch sử, cụ thể là mất lòng tin với giới trí thức làm sử và những bài học trong giảng đường, cũng như những sản phẩm sử học được xuất bản hàng loạt mà họ biết là một chiều, áp đặt, thiếu tính khách quan và sự trung thực". Alex Thái phân tích: "Không phải ai cũng cần phải trở thành sử gia hay người viết lịch sử, nhưng điều đáng cần ở mọi người là việc quan tâm đến sử và sự cố gắng, góp tay với nhau để duy trì lịch sử. Trách nhiệm này là tất cả chúng ta. Người đi trước và những người làm sử cần tự hỏi, là liệu họ đã làm những gì để tạo cơ hội, động lực và lòng tin khiến giới trẻ quan tâm hay không? Ngược lại, người trẻ cũng cần phải hỏi mình hiểu biết gì về chính mình, về cha mẹ, ông bà mình, cũng như về đất nước, con người và những diễn biến lịch sử đã đưa đẩy ta đến cái hiện tại mà ta đang có - ở hải ngoại và cả ở Việt Nam". Anh dẫn chứng: "Trong năm, mười năm trở lại đây, cụ thể hơn, nếu nhìn danh sách hơn 30 diễn gỉa có bài tham luận tại hội thảo vừa qua về Việt Nam Cộng hòa ở Đại học Oregon, chúng ta có thể thấy hơn một nửa là những bạn trẻ, đa số sinh ra hoặc lớn lên ở Hoa Kỳ, có bạn mới trên hai mươi tuổi; ngoài ra có nhiều bạn trẻ từ Việt Nam, Úc. "Đọc những bài tham luận của họ có thể thấy năng lực, sự sáng tạo và tính đa dạng trong các chủ đề nghiên cứu. Họ là những người trẻ, nhưng họ quan tâm đến Trần Trọng Kim, đến những vấn đề chính trị, xã hội, văn hoá, nghệ thuật. "Chẳng hạn, một bạn trẻ vừa nhận bằng cử nhân, đã bỏ tiền riêng để mưa vế máy bay từ Los Angeles lên Eugene, thuê khách sạn để dự hội thảo với mong muốn học hỏi và theo con đường nghiên cứu lịch sử Việt Nam. Còn trẻ nhưng bạn ấy quân tâm, lắng nghe và đặt ra nhiều câu hỏi nhiều vấn đề rất thú vị và quan trọng. "Hay một người trẻ khác lại có những nổ lực đáng kể nhằm duy trì lịch sử và tiếng nói người Việt. Sinh năm 1987 ở Hà Nội nhưng cô lại nghiên cứu về cuộc sống người dân miền Nam trong thời chiến, một chủ đề ít người để ý nhưng không thiếu tầm quan trọng để có thể hiểu thêm về lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử cuộc chiến... "Thấy được sự đam mê của những người trẻ ấy là một niềm vui vộ tận"- nhà nghiên cứu lịch sử trẻ tuổi này nói. Còn với chúng ta, thấy được sự quan tâm đến gốc rễ và những băn khoăn về nguồn côi và bản sắc của những người trẻ gốc Việt, cũng lại là một niềm vui.	summarize: Adrienne Minh-Châu Lê, Alex Thái và Georgina Quach, ba người Việt hải ngoại Ba nhân vật trong bài là những người sinh sau năm 1975, thuộc thế hệ thứ hai hay một rưỡi của những người tị nạn Việt Nam. Họ trải lòng với BBC News Tiếng Việt về sự kiện 30/4/1975 đã tác động như thế nào đến gia đình họ và hành trình tìm kiếm bản sắc của họ giữa những va chạm của hai nền văn hóa, sự đứt gãy và con đường mà họ đang đi ngõ hầu hàn gắn những đứt gãy ấy với sợi dây nguồn cội. Một đoạn sử buồn Adrienne Minh-Châu Lê hiện là nghiên cứu sinh khoa Lịch sử, Đại học Columbia, Hoa Kỳ, vừa nhận học bổng Paul & Daisy Soros cho những người Mỹ mới (The Paul & Daisy Soros Fellowships for New Americans). Adrienne tốt nghiệp cử nhân lịch sử tại Đại học Yale và từng có bốn năm tham gia tư vấn chiến lược và vận động kỹ thuật số ở New York. Với Adrienne, sự kiện 30/4/1975 đã thay đổi hoàn toàn gia đình cô và ảnh hưởng đến cô - với tư cách là thế hệ thứ hai của những người Việt Nam tị nạn tại Mỹ. "30/4 là ngày Sài Gòn thất thủ, sự kiện mà nhiều người Việt Nam trên thế giới vẫn gọi là "ngày mất nước". Sự kiện này đã thay đổi hoàn toàn gia đình tôi, khiến mọi thứ gần như đảo lộn. Sau sự kiện đó, ông tôi và các chú trong gia đình tôi bị đưa đi cải tạo. Cuộc sống của cả nhà, như những gì tôi được ba mẹ kể lại, trở nên vô cùng khó khăn, đến nỗi gia đình tôi không còn con đường chọn lựa nào khác ngoài việc phải trốn chạy khỏi Việt Nam". Vài năm trước, Adrienne đã viết về những gì mà mẹ của cô đã trải qua trên hành trình trốn chạy của một thuyền nhân. Bài viết xuất hiện trên trang OnBying.org vào đúng ngày 30/4. Viết bài báo đó, cô có dịp hiểu sâu hơn về một thời đoạn trong lịch sử gia đình, "đó là lần đầu tiên tôi ghi chép và tôn vinh lịch sử gia đình tôi," Adrienne nói với BBC News Tiếng Việt. Adrienne Minh-Châu Lê Họa sĩ Ann Phong nói về ký ức 30/4 và dự án hướng về thế hệ trẻ Sài Gòn, những địa chỉ nổi tiếng trước và sau 1975 Carina Hoàng: Diễn viên Việt trên vòm trời Úc Âm nhạc và thế hệ Việt thứ hai tại Anh Còn Georgina Quach - một nhà báo người Anh gốc Việt, năm nay 22 tuổi - thì nói rằng, cô không thấy sự liên hệ giữa cá nhân cô với ngày 30/4/1975, dẫu cô có thể thấu hiểu những khó khăn của các thành viên gia đình của cô sau sự kiện đó "từ một độ gián cách". Trong một bài viết trên tạp chí văn chương Anh TLS, Georgina viện dẫn một thành ngữ mà ông bà cô vẫn nói, "Dò đá qua sông" liên hệ đến hành trình của những người tị nạn từ lúc bỏ nước ra đi dến khi tạo dựng môi trường thuận lợi để thế hệ tiếp nối gặt hái thành công trên quê mới. Nhưng, mỗi khi thế hệ sau tiến xa hơn một chút so với thế hệ đi trước trong sự hội nhập trên đất mới, họ lại rời thêm chút nữa khỏi một chốn quê hương - nơi mà với họ, từng là nhà. "Ba mẹ tôi đến đây mà không có gì trong tay cả, nhưng giờ đã tạo lập một môi trường để nuôi dạy chúng tôi trưởng thành. Tất nhiên, với thế hệ thứ hai như chúng tôi, đạt được điều đó cũng không dễ chút nào. Chúng tôi bị kéo theo hai hướng. Một mặt, chúng tôi muốn hội nhập vào cộng đồng sở tại, nhưng đồng thời, chúng tôi nhận ra rằng, phải trả giá cho điều này. Georgina lý giải cụ thể hơn: "Khi ông bà tôi quyết định rời bỏ khỏi quê hương, họ mong mỏi kiếm tìm một cuộc sống tốt hơn cho các thế hệ tương lai. Tuy nhiên, để ưu tiên cho sự thành công của con cháu họ, họ buộc phải từ bỏ cơ hội của chính mình.'' "Nhưng thế hệ thứ hai đang ngày càng trở nên xa cách với nguồn cội và đặc thù văn hóa Việt. Và dẫu chúng ta hiếm khi nghe về hệ luỵ phụ của việc hội nhập vào một nền văn hóa mới, nhưng theo thời gian, cuộc hành trình dấn bước vào tương lai vô định và bất trắc của gia đình tôi năm 1979, vẫn là một sự biến sẽ tạo ra một khoảng cách biệt khó xóa nhòa giữa các thế hệ, Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Georgina Quach (thứ hai từ phải) và gia đình tại Đại học Oxford Tiến sĩ Alex Thái sinh ra ở Quảng Ngãi, cùng gia đình sang định cư tại California, Hoa Kỳ, vào năm 1990 và hiện là nghiên cứu viên hậu tiến sĩ (Postdoctoral Fellow) tại Đại học Oregon, Hoa Kỳ. Anh tâm sự rằng, anh theo đuổi môn lịch sử về chiến tranh Việt Nam là vì trách nhiệm và đam mê. Alex Thái thố lộ với BBC News Tiếng Việt qua email: "Trách nhiệm xuất phát từ những kinh nghiệm cá nhân, tuy nhỏ bé nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến suy nghĩ và lựa chọn của mình. "Trong đời tôi có bốn sự việc ảnh hưởng quyết định này. "Một là là vào năm tôi khoảng 6-7 tuổi, bị người trong xóm gọi là "con Nguỵ", tôi không hiểu vì sao mình bị gọi vậy. Khi tôi về hỏi ba, ba bảo đừng nhắc đến hai từ đó. Nhưng cũng từ đó, hai từ "con Ngụy" với tôi đã như một ám ảnh. "Hai là khi chứng kiến cảnh người anh đau buồn đến vô vọng vì không được vào đại học dù điểm thi cao hơn điểm chuẩn, chỉ vì lý lịch gia đình. "Ba là khi học lớp 7 ở Mỹ, tôi bị một cậu bạn hỏi: "Gia đình mày là từ phía nào?" Tôi trả lời: "Miền Nam". Ngay lập tức cậu ấy la lên: "A! Vậy gia đình mày thua là xứng đáng". "Lần thứ tư, ở Đại học Berkeley, khi bị một giáo sư cho điểm "F-" cho một bài luận về chiến tranh Viết Nam, trong đó tôi có góp ý với giáo sư về những thành kiến và thiên lệch ông trong cách ông giảng dạy và đưa ra chứng cứ về chiến tranh Việt Nam. Ông trả lời rằng, nguyên do tôi có những góp ý vậy là vì tôi không thoát được những cay đắng, xuất phát từ việc gia đình tôi thuộc bên thua cuộc". "Bốn sự kiện ấy làm tôi nghĩ về lịch sử, về bản thân và về những gì mình có thể làm để hiểu rõ hơn về lịch sử, nhất là lịch sử cuộc chiến Việt Nam và những ảnh hưởng của nó, mà không bị ảnh hưởng bởi những định kiến thiên lệch. 'Có nghĩa là, dù bị ảnh hưởng bởi những sự việc trên, nhưng tôi không ghét, không thù hận, không trách móc ai. Cái tôi quan tâm là việc tìm tòi, nghiên cứu, và lưu truyền lại những câu chuyện lịch sử và xem đó như một trách nhiệm của mình. 'Trách nhiệm đó dần trở thành đam mê", Alex Thái nói. Alex Thái Giữa hai nền văn hóa Với thế hệ thứ hai, truyền thống gia đình của một người tị nạn vừa là một di sản, nhưng cũng để lại không ít những áp lực, mà bản thân họ luôn phải tìm cách vượt qua và khám phá bản sắc di sản của minh. Như Georgina tâm sự: "Lớn lên trong một khu phố gồm toàn người da trắng, tôi luôn cảm thấy áp lực phải cố gắng và hòa nhập với những bạn đồng trang lứa. Tôi nhận ra sự khác biệt của mình ngay cả từ những bữa trưa tôi mang đến trường, ngôn ngữ mà tôi nghe được ở nhà, văn hóa làm việc chăm chỉ của các thành viên trong gia đình và dĩ nhiên, cách nhìn của tôi cũng khác so với chúng bạn". Georgina kể rằng ngày nhỏ, mỗi sáng Chủ nhật, cô vẫn theo học tiếng quan thoại ở trường dạy tiếng Trung. Khi ấy, cô có cảm giác như thể trong cô có hai thế giới đang va đập vào nhau. Một mặt, cô không thấy mình thuộc môi trường của ngôi tiếng Anh, nhưng cô cũng không thực sự cảm thấy mình thuộc về ngôi trường Trung Quốc. Cứ vậy, Georgina lớn lên với những cảm xúc của sự phân đôi như vậy. Cô đã phải chịu đựng những nhận xét phân biệt chủng tộc trên đường đến trường tiếng Anh, điều mà cô cho hay rằng, mãi dến gần đây, cô vẫn gặp phải. "Và điều này vẫn thường khiến tôi cảm thấy khó chịu về nguồn gốc chủng tộc của mình", cô nói. Georgina tin rằng, điều này một phần là do cô lớn lên mà không biết nhiều về nguồn cội của mình, và bản thân cô cũng chưa biết đặt ra những câu hỏi phù hợp để khám phá di sản ấy. "Tôi không biết nhiều hành trình của cha mẹ tôi. Sau khi theo học Đại học Oxford, nơi tôi học đại học về Văn học Anh, tôi bắt đầu cảm thấy sự khác biệt. Oxford là một môi trường mà những sinh viên da trắng chiếm đa số, hầu hết họ thuộc tầng lớp trung lưu, đến từ các trường tư. "Tôi không bao giờ cảm thấy có sự khác biệt nhiều đến như vậy. Nhưng điều đó càng khiến tôi cảm thấy cấp bách hơn nhu cầu tiếp cận với di sản Việt của mình, cần phải trân trọng những gì khiến tôi trở nên riêng biệt. Tôi bắt đầu khám phá phần di sản của riêng mình. Tôi đặt những câu hỏi về gia đình mình, tôi bắt đầu viết về câu chuyện của gia đình tôi, nền văn hóa mà tôi thuộc về. Dẫu vậy, nhìn chung, tôi coi mình là người rất Tây, ngay cả bây giờ - tôi không nói tiếng Việt ở nhà rất nhiều", Georgina tâm sự. Bài báo của Georgina Quach trên tạp chí văn chương TLS ở Anh nói về hành trình của người Việt tị nạn Với Adrienne, học và nghiên cứu lịch sử lại là con đường để cô khám phá ra lịch sử và bản sắc của mình. Adrienne kể, ngay từ những năm đầu học tiểu học, cô đã nhận thấy mình khác với các bạn cùng lứa. Ở tuổi đó, cô chỉ mong được hòa nhập cũng những bạn bè người Mỹ khác. Nhưng khi lớn lên, cô học và hiểu thêm về di sản và văn hóa Việt Nam, nhưng thông qua một nhịp cầu đặc biệt - Phật giáo. Adrienne cho hay, ở quê cô - Raleigh, North Carolina - có một ngôi chùa Việt Nam mà mỗi Chủ nhật, gia đình cô vẫn hay lên chùa. Còn cô, ngay năm 7 hay 8 tuổi gì dó, đã tham gia Gia đình Phật tử. Và những ngày hè của Adrienne gắn với những mái chùa mà Thiền sư Thích Nhất Hạnh tạo lập nên ở Mỹ và Pháp. Dưới mái chùa, cô học thiền và thực hành chánh niệm. Bản thân cô đã thọ giới theo dòng Tiếp hiện. "Chính Phật giáo đã giúp tôi kết nối với gốc rễ và hiểu được một điều rằng, cuộc sống của tôi không chỉ được hoài sinh từ chiến tranh và áp bức, mà còn bằng sự màu nhiệm của sự sống sót và khởi đầu mới", Adrienne nói. Tị nạn - di sản hay gánh nặng? Georgina nói rằng, di sản là người tị nạn đã định hình toàn bộ cuộc đời cô. Là những người tị nạn, gia đình cô đã làm việc rất chăm chỉ để xây dựng một cuộc sống mới, tốt hơn cho hai anh em cô. Điều đó đã dạy cho cô bài học về sự kiên cường và ý chí. Và nay, bên cạnh viết báo, cô đang thâu nhặt những câu chuyện về người Việt tị nạn, những người mà số phận từng cá nhân khuất lấp đi sau một định danh chung chung - 'thuyền nhân': "Không có câu chuyện điển hình nào của người nhập cư hay người tị nạn có thể bao hàm được tất cả các lý do vì sao mọi người phải trốn chạy khỏi quê hương mình hay tất cả những gì họ đã gặp phải và trải qua trên vùng đất định cư mới". Georgina nói rằng, từ đó, cô nhận ra tầm quan trọng của việc kể lại những câu chuyện của chúng tôi, vì sợ phần lịch sử này trở nên lạc lõng hoặc bị xuyên tạc. Và cô đã khởi sự việc ghi lại những câu chuyện về người Việt tị nạn. "Tôi nhận được nhiều tin nhắn từ những người Việt Nam sống ở khắp nơi trên thế giới, muốn kết nối với công việc của tôi. Điều này khiến công việc của tôi - một nhà báo - trở nên hữu ích hơn rất nhiều. Mọi người nói với tôi rằng tôi đang cho người phương Tây biết sự thật về người Việt Nam", Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Với Adrienne, di sản của chiến tranh Việt Nam và những người tị nạn là rất quan trọng đối với cuộc sống và quyết định việc nghiên cứu của cô. Ở Đại học Yale, luận văn của Adrienne nghiên cứu về cách những người phụ nữ Việt Nam định hình và phản ứng lại trước những tư tưởng mới về nữ tính, đạo đức và tinh thần yêu nước trong thời kỳ thực dân Pháp. Tại Đại học Columbia, luận án Tiến sĩ của Adrienne tập trung vào xã hội dân sự trong chiến tranh Việt Nam, các phong trào chống thực dân và di cư toàn cầu. Adrienne lý giải thêm về về sự lựa chọn của cô: "Có rất nhiều điều chúng ta chưa biết về xã hội Việt Nam trong chiến tranh. Hầu hết các nhà sử học về chiến tranh Việt Nam đã viết về các khía cạnh quân sự và chính trị của cuộc chiến. Trong khi đó, trải nghiệm của những người bình dân hàng ngày đã và đang bị đánh giá thấp và bị hiểu lầm. Trong khi với tôi, một phần quan trọng của sử học là trả lời câu hỏi: Người dân thường sống như thế nào, họ tin vào điều gì và họ muốn gì cho đất nước của họ? Tôi muốn những người bình dân Việt Nam cũng có cơ hội kể về lịch sử của chính họ". Adrienne nói thêm: "Ba mẹ tôi đến Mỹ từ Việt Nam và phải tập trung làm việc chăm chỉ để bắt đầu một cuộc sống mới tại đây. Sự hy sinh của họ khi rời khỏi Việt Nam và xây dựng một cuộc sống mới ở Mỹ cho phép tôi lớn lên và thoải mái theo đuổi ước mơ của mình. Thông qua nghiên cứu và viết, tôi hy vọng sẽ góp phần bắc một nhịp cầu, để các thế hệ người Việt trẻ trên thế giới có thể hiểu thêm về lịch sử của mình, kết nối lại với nhau bằng sự sẻ chia từ chính những nỗi đau và vẻ đẹp của nó, và hiểu, họ là ai, và họ đến từ đâu". Adrienne Minh-Châu Lê (trái) và gia đình Alex Thái đang tham gia dự án Di sản Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt, thực hiện với sự hợp tác giữa Viện Nghiên cứu toàn cầu, Đại học Oregon và Hội Bảo tồn lịch sử văn hóa người Mỹ gốc Việt. Là một người Mỹ gốc Việt, ưu tư về lịch sử và con người, nên anh nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc viết và lưu truyền lịch sử về Việt Nam Cộng hòa và về người Mỹ gốc Việt. "Những trang sử về hai chủ đề ấy hiện đang rất trống, mà những người đã từng sống qua những giai đoạn lịch sử ấy đã dần qua đời hoặc cũng rất lớn tuổi. Tôi hợp tác vì muốn tận dụng cơ hội này và thời gian tới để duy trì lại lịch sử Việt Nam Cộng hòa cũng như lịch sử người Mỹ gốc Việt", Alex Thái nói. Dự án mà Alex Thái tham gia đặt mục tiêu đào tạo và khuyến khích thế hệ sử gia trẻ học, nghiên cứu và viết về Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt. Nhưng để thu hút những người trẻ quan tâm đến việc này hẳn không đơn giản. Nhưng không hẳn bởi lý do là người trẻ ít quan tâm đến lịch sử. Theo Alex Thái, công bằng mà nói, anh không tin giới trẻ ít quan tâm và thờ ơ với lịch sử, mà đúng hơn, có lẽ là do họ mất lòng tin với lịch sử, cụ thể là mất lòng tin với giới trí thức làm sử và những bài học trong giảng đường, cũng như những sản phẩm sử học được xuất bản hàng loạt mà họ biết là một chiều, áp đặt, thiếu tính khách quan và sự trung thực". Alex Thái phân tích: "Không phải ai cũng cần phải trở thành sử gia hay người viết lịch sử, nhưng điều đáng cần ở mọi người là việc quan tâm đến sử và sự cố gắng, góp tay với nhau để duy trì lịch sử. Trách nhiệm này là tất cả chúng ta. Người đi trước và những người làm sử cần tự hỏi, là liệu họ đã làm những gì để tạo cơ hội, động lực và lòng tin khiến giới trẻ quan tâm hay không? Ngược lại, người trẻ cũng cần phải hỏi mình hiểu biết gì về chính mình, về cha mẹ, ông bà mình, cũng như về đất nước, con người và những diễn biến lịch sử đã đưa đẩy ta đến cái hiện tại mà ta đang có - ở hải ngoại và cả ở Việt Nam". Anh dẫn chứng: "Trong năm, mười năm trở lại đây, cụ thể hơn, nếu nhìn danh sách hơn 30 diễn gỉa có bài tham luận tại hội thảo vừa qua về Việt Nam Cộng hòa ở Đại học Oregon, chúng ta có thể thấy hơn một nửa là những bạn trẻ, đa số sinh ra hoặc lớn lên ở Hoa Kỳ, có bạn mới trên hai mươi tuổi; ngoài ra có nhiều bạn trẻ từ Việt Nam, Úc. "Đọc những bài tham luận của họ có thể thấy năng lực, sự sáng tạo và tính đa dạng trong các chủ đề nghiên cứu. Họ là những người trẻ, nhưng họ quan tâm đến Trần Trọng Kim, đến những vấn đề chính trị, xã hội, văn hoá, nghệ thuật. "Chẳng hạn, một bạn trẻ vừa nhận bằng cử nhân, đã bỏ tiền riêng để mưa vế máy bay từ Los Angeles lên Eugene, thuê khách sạn để dự hội thảo với mong muốn học hỏi và theo con đường nghiên cứu lịch sử Việt Nam. Còn trẻ nhưng bạn ấy quân tâm, lắng nghe và đặt ra nhiều câu hỏi nhiều vấn đề rất thú vị và quan trọng. "Hay một người trẻ khác lại có những nổ lực đáng kể nhằm duy trì lịch sử và tiếng nói người Việt. Sinh năm 1987 ở Hà Nội nhưng cô lại nghiên cứu về cuộc sống người dân miền Nam trong thời chiến, một chủ đề ít người để ý nhưng không thiếu tầm quan trọng để có thể hiểu thêm về lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử cuộc chiến... "Thấy được sự đam mê của những người trẻ ấy là một niềm vui vộ tận"- nhà nghiên cứu lịch sử trẻ tuổi này nói. Còn với chúng ta, thấy được sự quan tâm đến gốc rễ và những băn khoăn về nguồn côi và bản sắc của những người trẻ gốc Việt, cũng lại là một niềm vui.	[ 108, 287, 285, 161, 25186, 700, 686, 17086, 729, 103, 5523, 579, 105, 16576, 176, 231, 409, 2692, 1935, 103, 459, 111, 131, 767, 470, 679, 157, 731, 113, 392, 106, 120, 111, 296, 187, 147, 3541, 624, 175, 300, 259, 196, 194, 116, 4994, 104, 120, 111, 2079, 627, 131, 629, 719, 1281, 694, 119, 378, 1701, 1434, 131, 125, 144, 591, 6887, 115, 274, 192, 128, 175, 224, 155, 165, 539, 154, 105, 209, 277, 370, 986, 288, 1038, 104, 154, 415, 120, 2840, 2133, 104, 196, 639, 355, 2092, 144, 4050, 5078, 105, 219, 361, 145, 154, 167, 184, 4780, 1098, 3775, 1571, 120, 4050, 5078, 728, 119, 4826, 1875, 774, 7873, 112, 430, 780, 324, 1491, 25186, 700, 686, 17086, 729, 199, 106, 568, 402, 296, 889, 2375, 3278, 440, 214, 7363, 103, 254, 1433, 659, 238, 214, 3805, 2896, 2372, 12185, 569, 364, 11339, 114, 120, 111, 200, 239, 7241, 2896, 2372, 12185, 569, 364, 11339, 108, 30757, 569, 3082, 1080, 22362, 831, 25186, 514, 522, 368, 157, 478, 324, 149, 440, 214, 9871, 105, 434, 107, 1112, 147, 268, 165, 276, 255, 242, 1010, 105, 824, 192, 888, 887, 166, 108, 121, 1080, 5917, 1224, 176, 25186, 103, 144, 591, 6887, 115, 346, 345, 506, 258, 165, 539, 602, 105, 349, 580, 155, 602, 233, 119, 276, 173, 106, 175, 300, 259, 196, 104, 120, 111, 131, 132, 2079, 627, 149, 1091, 189, 24411, 106, 191, 1093, 1317, 946, 331, 103, 144, 591, 145, 158, 111, 131, 132, 159, 175, 249, 244, 343, 106, 189, 6979, 552, 5614, 1153, 591, 126, 115, 346, 345, 506, 258, 165, 539, 1278, 521, 389, 259, 386, 128, 541, 2910, 112, 759, 144, 591, 397, 118, 141, 105, 109, 987, 113, 165, 539, 141, 133, 251, 184, 655, 4985, 1503, 307, 104, 186, 152, 103, 128, 120, 218, 141, 117, 459, 966, 546, 1398, 319, 237, 616, 264, 455, 3409, 155, 1510, 165, 539, 141, 110, 177, 219, 361, 680, 1212, 224, 211, 351, 156, 139, 1893, 937, 574, 131, 4355, 619, 176, 147, 1466, 25186, 115, 508, 125, 120, 218, 145, 966, 104, 602, 115, 1281, 235, 159, 209, 277, 1893, 937, 104, 116, 1750, 1876, 1045, 508, 387, 199, 159, 509, 10191, 2379, 14819, 10193, 138, 604, 191, 4311, 112, 3113, 392, 188, 397, 602, 107, 1500, 524, 993, 183, 125, 116, 221, 780, 113, 478, 324, 165, 2806, 13254, 106, 400, 178, 462, 141, 848, 3134, 105, 666, 2243, 478, 324, 165, 539, 141, 519, 25186, 123, 119, 378, 1701, 1434, 131, 112, 25186, 700, 686, 17086, 729, 12164, 621, 1020, 231, 1806, 123, 125, 667, 108, 1789, 4311, 105, 382, 304, 665, 125, 175, 300, 603, 1093, 3412, 120, 439, 163, 738, 354, 226, 105, 187, 2542, 13051, 678, 161, 2742, 182, 243, 159, 8427, 1467, 1219, 6225, 1149, 105, 175, 300, 131, 259, 196, 149, 266, 927, 16576, 176, 231, 409, 2692, 1935, 233, 116, 152, 188, 111, 266, 972, 131, 103, 147, 275, 2678, 722, 233, 143, 123, 1985, 602, 110, 203, 144, 316, 300, 415, 499, 157, 602, 119, 191, 13560, 5575, 431, 602, 107, 136, 3978, 524, 120, 455, 1000, 104, 109, 164, 182, 165, 539, 104, 602, 187, 144, 591, 150, 7770, 116, 359, 2076, 173, 340, 298, 116, 392, 508, 159, 1371, 356, 355, 741, 266, 1576, 16028, 103, 16576, 176, 231, 409, 760, 458, 116, 164, 1063, 145, 118, 263, 602, 244, 1720, 7259, 6727, 915, 235, 1551, 207, 316, 300, 155, 209, 277, 104, 120, 111, 2079, 627, 148, 398, 306, 142, 124, 184, 16810, 129, 394, 636, 936, 271, 899, 418, 130, 175, 300, 270, 1495, 10847, 4619, 164, 135, 159, 1321, 1926, 311, 103, 742, 176, 129, 175, 300, 187, 472, 797, 183, 116, 1360, 648, 119, 175, 300, 184, 226, 113, 144, 213, 669, 159, 282, 1849, 154, 153, 1165, 426, 1360, 761, 574, 116, 4656, 1321, 1517, 233, 328, 145, 119, 1934, 434, 106, 2667, 9585, 966, 141, 155, 248, 145, 110, 107, 218, 113, 600, 186, 103, 170, 339, 115, 394, 385, 116, 936, 271, 130, 1609, 1372, 174, 141, 395, 164, 112, 1567, 572, 119, 175, 300, 259, 196, 128, 174, 1278, 764, 117, 179, 150, 127, 110, 790, 1360, 1279, 819, 141, 133, 930, 181, 196, 11170, 430, 4665, 174, 141, 278, 213, 669, 138, 490, 210, 633, 149, 103, 170, 210, 221, 103, 174, 141, 238, 124, 1985, 139, 456, 314, 114, 179, 433, 16576, 176, 231, 409, 241, 272, 798, 136, 183, 161, 2286, 118, 263, 141, 302, 190, 1165, 306, 574, 1321, 5924, 154, 872, 3217, 986, 370, 116, 204, 307, 514, 183, 114, 109, 175, 300, 489, 2563, 421, 572, 130, 1293, 462, 114, 144, 164, 135, 104, 219, 1536, 1934, 154, 661, 139, 148, 306, 225, 213, 104, 122, 267, 2105, 1960, 175, 300, 259, 196, 167, 191, 536, 319, 237, 797, 173, 119, 774, 7873, 105, 634, 1056, 355, 471, 131, 112, 619, 5575, 431, 174, 169, 2012, 129, 701, 125, 300, 13978, 573, 104, 156, 213, 669, 138, 116, 639, 355, 471, 1849, 170, 181, 221, 3445, 204, 209, 277, 5766, 920, 138, 489, 1032, 616, 190, 105, 295, 5115, 104, 165, 539, 141, 147, 6555, 244, 106, 116, 144, 625, 134, 394, 124, 116, 545, 173, 575, 455, 1851, 10784, 415, 109, 175, 300, 103, 16576, 176, 231, 409, 123, 119, 378, 1701, 1434, 131, 235, 1102, 255, 281, 9225, 16576, 176, 231, 409, 2692, 1935, 8264, 196, 148, 10485, 105, 165, 539, 149, 440, 214, 3915, 1075, 621, 5523, 579, 296, 124, 108, 121, 1335, 12047, 264, 165, 539, 586, 190, 867, 149, 3349, 254, 1433, 138, 147, 3955, 105, 199, 106, 568, 402, 182, 878, 472, 621, 444, 24702, 2943, 376, 332, 18546, 9272, 16671, 371, 149, 440, 214, 13930, 254, 1607, 266, 315, 144, 1985, 365, 181, 1743, 1559, 478, 324, 125, 242, 250, 131, 132, 106, 171, 605, 517, 105, 4786, 15811, 5523, 579, 17184, 1154, 119, 378, 1701, 1434, 131, 235, 2558, 161, 7121, 4435, 517, 387, 212, 148, 120, 236, 830, 499, 1890, 1169, 750, 1353, 170, 153, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 564, 111, 131, 603, 624, 175, 300, 259, 196, 315, 144, 119, 378, 1701, 1434, 131, 125, 274, 192, 104, 144, 591, 6887, 227, 165, 539, 154, 105, 209, 277, 370, 986, 288, 7352, 1 ]
151120_history_teaching_disputes	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/11/151120_history_teaching_disputes	Môn sử: hai phía tranh luận đều 'chưa chính xác'	Cả hai phía trong cuộc tranh luận khá nóng đang diễn ra về việc dạy môn lịch sử trong nhà trường ở Việt Nam đều có những điểm 'chưa chính xác', 'chưa hiểu hết' chính chủ đề, nội dung được đưa ra tranh luận, theo một nhà nghiên cứu khoa học xã hội từ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.	Nhiều môn học sẽ được tích hợp và giảng dạy theo phương pháp mới ở nhà trường phổ thông, theo Bộ Giáo dục Việt Nam. Không hề có chuyện môn sử bị 'xóa sổ' trong chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể mà Bộ Giáo dục & Đào tạo của Việt Nam đã công bố lấy ý kiến từ hơn ba tháng trước, theo một cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam từng tham gia phụ trách ủy ban Văn hóa, Giáo dục. Trao đổi tại Bàn tròn của BBC hôm 19/11 về thực hư môn lịch sử bị 'xóa sổ' hay 'cắt xén' trong nhà trường Việt Nam, Giáo sư Trần Ngọc Thêm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng của Đại học này, nói: "Tôi thấy rằng trong cuộc tranh luận này về vấn đề môn sử, nếu như ta nói cả hai phía, cuộc tranh luận nó có hai phía, tôi thấy cả hai phía đều có những cái chưa chính xác. "Thứ nhất là từ phía Hội sử học và các thầy cô dạy sử, thì tôi cảm thấy là nhiều ý kiến chưa hiểu hết chương trình này, chưa hiểu hết được cách làm chương trình này. "Mặt khác từ bên Bộ Giáo dục, những người đại diện Bộ Giáo dục, tôi thấy rằng là người đại diện Bộ Giáo dục đứng ra trả lời có vẻ như cũng không nắm vững chương trình lắm. "Và tôi so với chương trình mà tôi tự nghiên cứu tôi thấy là tôi hiểu đúng hơn so với người đại diện cho Bộ Giáo dục." Và nhà nghiên cứu từ Đại học Quốc gia TPHCM nói thêm: "Mặt khác, đấy là tôi nói cái chưa được của cả hai bên, còn cái được, tôi thấy là cả hai bên đều có phần đúng của nó. GS. Trần Ngọc Thêm cho rằng cả hai phía tranh luận về câu chuyện dạy môn sử đều có những điểm 'chưa chính xác'. "Thứ nhất là trong hoàn cảnh như tình trạng giáo dục của chúng ta (Việt Nam) lâu nay, thì họ có những nhu cầu cần phải đổi mới, cần phải làm sao giảm tải. "Giảm tải là một vấn đề rất quan trọng. "Cho nên cách làm tích hợp giúp cho chương trình được giảm tải. "Và nó cũng có một vấn đề nữa, tức là lâu nay chúng ta thấy rằng chất lượng dạy môn sử là nó có vấn đề. "Nếu mà chất lượng dạy môn sử tốt, thì sẽ không có tình trạng là các em học sinh không thích học môn sử đến cái mức mà trong một phòng thi chỉ có một thí sinh thi môn sử thôi," ông Trần Ngọc Thêm nói. Tự nhiên, xã hội Từ Sơn Tây, Hà Nội, một phụ huynh học sinh, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người cũng là giáo viên ở trường Trung học Phổ thông Sơn Tây chia sẻ trải nghiệm cá nhân với Bàn tròn của BBC về việc học sinh học tập các môn khoa học xã hội ra sao, trong đó có các môn văn, sử, địa nói chung. Bà Thanh Nhàn nói: "Nếu so sánh giữa các môn tự nhiên với các môn xã hội, thì học sinh có thiên hướng học các môn tự nhiên nhiều hơn. "Tuy nhiên cũng có các em rất yêu thích những bộ môn xã hội, vẫn có nhiều em học địa, học sử và học văn rất tốt. "Ví dụ như ở trường tôi, lớp chuyên địa, chuyên sử và chuyên văn cũng vẫn tồn tại bên cạnh các lớp như là chuyên toán, chuyên lý, chuyên hóa. Trước câu hỏi liệu học sinh ở cấp phổ thông trung học VN có bị ' phân ban quá sớm' hay không như ý kiến của một khách mời khác đặt vấn đề tại tọa đàm, từ kinh nghiệm tại trường Trung học Phổ thông nơi đang giảng dạy, bà Thanh Nhàn, nói: "Thực ra tôi nghĩ rằng là học sinh có thiên hướng học môn gì có thể là rõ rệt ngay từ cuối cấp Trung học Cơ sở, tức là từ cấp II, lên cấp III các em tiếp tục khuynh hướng của mình. Cô giáo Thanh Nhàn cho rằng vẫn có học sinh thích các môn khoa học xã hội như văn, sử, địa, mặc dù thiên hướng thích khoa học tự nhiên có thể nhiều hơn. "Chỉ có một điều mà tôi thấy là... chương trình học phổ thông của nước mình (Việt Nam) so với nước ngoài, tôi cũng được nghe nhiều người nói và tôi cũng nghĩ rằng chương trình học phổ thông của Việt Nam hiện nay đang khá nặng với học sinh." Khi được hỏi làm gì để giải quyết tình trạng 'khá nặng' này, nhà giáo từ Sơn Tây, Hà Nội, nêu quan điểm: "Khá nặng như thế này thì như cái cách của Bộ sắp tới sắp làm, tức là tích hợp bộ môn, theo tôi đấy cũng là một cách giải quyết khá tốt. "Tuy nhiên, khi tích hợp như thế thì Bộ cũng nên tính tới hướng làm sao đạt hiệu quả tốt nhất," nhà giáo Thanh Nhàn nói với BBC. Âm mưu nguy hiểm? Trở lại cuộc tranh luận về dạy sử ở nhà trường Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Việt Nam, bình luận với Bàn tròn của BBC: "Có thể nói những ý kiến trên báo chí, rồi của giới sử học đối với vị trí của môn lịch sử ở trong chương trình thì rất là nặng nề. Thậm chí cũng có ý kiến cho là đã 'xóa sổ' môn lịch sử, đã 'khai tử' môn lịch sử, rồi cũng có những ý kiến tỏ ra nghi ngờ về động cơ ở đằng sau của sự việc này," Giáo sư Thuyết nói. "Ở trên mạng, cũng có những người không ngần ngại nói rằng đây là một 'âm mưu nguy hiểm', trên báo chí người ta chỉ bảo đây là một 'sai lầm nguy hiểm', nhưng trên mạng người ta gọi đây là một 'âm mưu nguy hiểm'... "Nhưng tôi phải xin nói thế này, những ý kiến phê bình ấy, đúng như GS. Trần Ngọc Thêm đã nhận xét, chứng tỏ là những người phê bình chưa hề đọc cái Chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể của Bộ Giáo dục & Đào tạo. " Chương trình này thì Bộ Giáo dục & Đào tạo đã đưa lên mạng từ ngày 5/8 năm nay, tôi và Giáo sư Trần Ngọc Thêm, chúng tôi không dính dáng gì đến chương trình này, không được mời tham gia xây dựng, nhưng với trách nhiệm với ngành, thì tôi cũng đọc rất kỹ và có góp ý cho các anh trong ban soạn thảo này. "Thế thì tôi thấy rằng không hề có chuyện xóa sổ môn lịch sử, chuyện ấy là chuyện không đọc mà nghĩ ra như thế thôi, và dư luận thì nói theo rất nhiều. Và đây là thói quen không hay của người Việt Nam mình, tức là không chịu nghiên cứu đến nơi, đến chốn, cứ thấy ai nói một câu thì tất cả hùa nói theo như thế, thì nó thành ra một dư luận," Giáo sư Thuyết nói. Áp lực mạnh mẽ GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng không hề có chuyện xoa môn lịch sử ở trường học của Việt Nam như một số dư luận đặt vấn đề. Và vị cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam nói thêm: "Nó áp lực mạnh đến mức mà ông Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo ngày 16/11 trả lời trước Quốc hội, thì đúng như là tường thuật của Giáo sư Trần Ngọc Thêm, khi ông Chủ tịch Quốc hội dồn hỏi, ông gặng hỏi, mà theo tôi cũng có nghĩa là ông ấy 'mớm cho đấy', là 'vậy thì trong chương trình giáo dục phổ thông còn môn lịch sử không, hoặc có tên môn lịch sử không?' "Thì đến chính ông Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo cũng không dám trả lời là còn, ông lại nói loanh quanh là sẽ báo cáo ban này, ban khác, tôi nói thật là sức ép của dư luận nó ghê gớm lắm. Thế nhưng tôi thấy là thực ra không phải. "Anh Thêm đã nói rất đúng rồi, ở giáo dục Trung học Phổ thông, thì đây là bậc giáo dục định hướng nghề nghiệp, thế bây giờ các em đi học ngành y, sẽ học ngành cơ khí, thì mình không cần phải bắt các em học lịch sử sâu như là ở các em sẽ vào khối khoa học xã hội, nhân văn. "Bộ Giáo dục người ta quy định thế này, ai đi học khối xã hội nhân văn thì phải chọn môn khoa học tự nhiên, đấy là bắt buộc, tự chọn nhưng bắt buộc và chọn thêm 2 môn cùng nhóm ngành với mình, thì đấy là lịch sử, địa lý, còn môn ngữ văn thì nó là bắt buộc rồi. "Ai đi học khối khoa học tự nhiên, thì phải bắt buộc học môn khoa học xã hội, và tự chọn 2 môn khoa học tự nhiên, ví dụ lý, hóa, hay là hóa, sinh. Thế như thế thì chắc chắn là có học sử. Cái anh mà chuyên ngành khoa học xã hội, thì cả giáo dục Trung học Phổ thông là họ học tới 315 tiết sử, tôi xin nói là 315 tiết là nhiều lắm rồi chứ không phải là ít đâu, mà nếu dạy như kiểu hiện nay thì học sinh vái các vị, họ không thể học được. "Thế thì tôi xin nói rằng như vậy tức là không có chuyện xóa môn lịch sử. Thứ hai là chuyện tích hợp nội dung kiến thức lịch sử, mà cũng chỉ là một số nội dung thôi, với một số nội dung giáo dục công dân và một số nội dung giáo dục quốc phòng, an ninh, thành ra một môn mới gọi là môn "Công dân với Tổ Quốc", thì tại sao người ta lại tích hợp như thế? "Tích hợp như thế là thêm một lần học sử. Chứ không phải để bớt đi môn sử," Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói thêm. BBC cũng đã phỏng vấn một số chuyên gia, nhà nghiên cứu trong dịp này, mời quý vị theo dõi thêm tại đây và tại đây.	summarize: Nhiều môn học sẽ được tích hợp và giảng dạy theo phương pháp mới ở nhà trường phổ thông, theo Bộ Giáo dục Việt Nam. Không hề có chuyện môn sử bị 'xóa sổ' trong chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể mà Bộ Giáo dục & Đào tạo của Việt Nam đã công bố lấy ý kiến từ hơn ba tháng trước, theo một cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam từng tham gia phụ trách ủy ban Văn hóa, Giáo dục. Trao đổi tại Bàn tròn của BBC hôm 19/11 về thực hư môn lịch sử bị 'xóa sổ' hay 'cắt xén' trong nhà trường Việt Nam, Giáo sư Trần Ngọc Thêm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng của Đại học này, nói: "Tôi thấy rằng trong cuộc tranh luận này về vấn đề môn sử, nếu như ta nói cả hai phía, cuộc tranh luận nó có hai phía, tôi thấy cả hai phía đều có những cái chưa chính xác. "Thứ nhất là từ phía Hội sử học và các thầy cô dạy sử, thì tôi cảm thấy là nhiều ý kiến chưa hiểu hết chương trình này, chưa hiểu hết được cách làm chương trình này. "Mặt khác từ bên Bộ Giáo dục, những người đại diện Bộ Giáo dục, tôi thấy rằng là người đại diện Bộ Giáo dục đứng ra trả lời có vẻ như cũng không nắm vững chương trình lắm. "Và tôi so với chương trình mà tôi tự nghiên cứu tôi thấy là tôi hiểu đúng hơn so với người đại diện cho Bộ Giáo dục." Và nhà nghiên cứu từ Đại học Quốc gia TPHCM nói thêm: "Mặt khác, đấy là tôi nói cái chưa được của cả hai bên, còn cái được, tôi thấy là cả hai bên đều có phần đúng của nó. GS. Trần Ngọc Thêm cho rằng cả hai phía tranh luận về câu chuyện dạy môn sử đều có những điểm 'chưa chính xác'. "Thứ nhất là trong hoàn cảnh như tình trạng giáo dục của chúng ta (Việt Nam) lâu nay, thì họ có những nhu cầu cần phải đổi mới, cần phải làm sao giảm tải. "Giảm tải là một vấn đề rất quan trọng. "Cho nên cách làm tích hợp giúp cho chương trình được giảm tải. "Và nó cũng có một vấn đề nữa, tức là lâu nay chúng ta thấy rằng chất lượng dạy môn sử là nó có vấn đề. "Nếu mà chất lượng dạy môn sử tốt, thì sẽ không có tình trạng là các em học sinh không thích học môn sử đến cái mức mà trong một phòng thi chỉ có một thí sinh thi môn sử thôi," ông Trần Ngọc Thêm nói. Tự nhiên, xã hội Từ Sơn Tây, Hà Nội, một phụ huynh học sinh, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người cũng là giáo viên ở trường Trung học Phổ thông Sơn Tây chia sẻ trải nghiệm cá nhân với Bàn tròn của BBC về việc học sinh học tập các môn khoa học xã hội ra sao, trong đó có các môn văn, sử, địa nói chung. Bà Thanh Nhàn nói: "Nếu so sánh giữa các môn tự nhiên với các môn xã hội, thì học sinh có thiên hướng học các môn tự nhiên nhiều hơn. "Tuy nhiên cũng có các em rất yêu thích những bộ môn xã hội, vẫn có nhiều em học địa, học sử và học văn rất tốt. "Ví dụ như ở trường tôi, lớp chuyên địa, chuyên sử và chuyên văn cũng vẫn tồn tại bên cạnh các lớp như là chuyên toán, chuyên lý, chuyên hóa. Trước câu hỏi liệu học sinh ở cấp phổ thông trung học VN có bị ' phân ban quá sớm' hay không như ý kiến của một khách mời khác đặt vấn đề tại tọa đàm, từ kinh nghiệm tại trường Trung học Phổ thông nơi đang giảng dạy, bà Thanh Nhàn, nói: "Thực ra tôi nghĩ rằng là học sinh có thiên hướng học môn gì có thể là rõ rệt ngay từ cuối cấp Trung học Cơ sở, tức là từ cấp II, lên cấp III các em tiếp tục khuynh hướng của mình. Cô giáo Thanh Nhàn cho rằng vẫn có học sinh thích các môn khoa học xã hội như văn, sử, địa, mặc dù thiên hướng thích khoa học tự nhiên có thể nhiều hơn. "Chỉ có một điều mà tôi thấy là... chương trình học phổ thông của nước mình (Việt Nam) so với nước ngoài, tôi cũng được nghe nhiều người nói và tôi cũng nghĩ rằng chương trình học phổ thông của Việt Nam hiện nay đang khá nặng với học sinh." Khi được hỏi làm gì để giải quyết tình trạng 'khá nặng' này, nhà giáo từ Sơn Tây, Hà Nội, nêu quan điểm: "Khá nặng như thế này thì như cái cách của Bộ sắp tới sắp làm, tức là tích hợp bộ môn, theo tôi đấy cũng là một cách giải quyết khá tốt. "Tuy nhiên, khi tích hợp như thế thì Bộ cũng nên tính tới hướng làm sao đạt hiệu quả tốt nhất," nhà giáo Thanh Nhàn nói với BBC. Âm mưu nguy hiểm? Trở lại cuộc tranh luận về dạy sử ở nhà trường Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Việt Nam, bình luận với Bàn tròn của BBC: "Có thể nói những ý kiến trên báo chí, rồi của giới sử học đối với vị trí của môn lịch sử ở trong chương trình thì rất là nặng nề. Thậm chí cũng có ý kiến cho là đã 'xóa sổ' môn lịch sử, đã 'khai tử' môn lịch sử, rồi cũng có những ý kiến tỏ ra nghi ngờ về động cơ ở đằng sau của sự việc này," Giáo sư Thuyết nói. "Ở trên mạng, cũng có những người không ngần ngại nói rằng đây là một 'âm mưu nguy hiểm', trên báo chí người ta chỉ bảo đây là một 'sai lầm nguy hiểm', nhưng trên mạng người ta gọi đây là một 'âm mưu nguy hiểm'... "Nhưng tôi phải xin nói thế này, những ý kiến phê bình ấy, đúng như GS. Trần Ngọc Thêm đã nhận xét, chứng tỏ là những người phê bình chưa hề đọc cái Chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể của Bộ Giáo dục & Đào tạo. " Chương trình này thì Bộ Giáo dục & Đào tạo đã đưa lên mạng từ ngày 5/8 năm nay, tôi và Giáo sư Trần Ngọc Thêm, chúng tôi không dính dáng gì đến chương trình này, không được mời tham gia xây dựng, nhưng với trách nhiệm với ngành, thì tôi cũng đọc rất kỹ và có góp ý cho các anh trong ban soạn thảo này. "Thế thì tôi thấy rằng không hề có chuyện xóa sổ môn lịch sử, chuyện ấy là chuyện không đọc mà nghĩ ra như thế thôi, và dư luận thì nói theo rất nhiều. Và đây là thói quen không hay của người Việt Nam mình, tức là không chịu nghiên cứu đến nơi, đến chốn, cứ thấy ai nói một câu thì tất cả hùa nói theo như thế, thì nó thành ra một dư luận," Giáo sư Thuyết nói. Áp lực mạnh mẽ GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng không hề có chuyện xoa môn lịch sử ở trường học của Việt Nam như một số dư luận đặt vấn đề. Và vị cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam nói thêm: "Nó áp lực mạnh đến mức mà ông Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo ngày 16/11 trả lời trước Quốc hội, thì đúng như là tường thuật của Giáo sư Trần Ngọc Thêm, khi ông Chủ tịch Quốc hội dồn hỏi, ông gặng hỏi, mà theo tôi cũng có nghĩa là ông ấy 'mớm cho đấy', là 'vậy thì trong chương trình giáo dục phổ thông còn môn lịch sử không, hoặc có tên môn lịch sử không?' "Thì đến chính ông Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo cũng không dám trả lời là còn, ông lại nói loanh quanh là sẽ báo cáo ban này, ban khác, tôi nói thật là sức ép của dư luận nó ghê gớm lắm. Thế nhưng tôi thấy là thực ra không phải. "Anh Thêm đã nói rất đúng rồi, ở giáo dục Trung học Phổ thông, thì đây là bậc giáo dục định hướng nghề nghiệp, thế bây giờ các em đi học ngành y, sẽ học ngành cơ khí, thì mình không cần phải bắt các em học lịch sử sâu như là ở các em sẽ vào khối khoa học xã hội, nhân văn. "Bộ Giáo dục người ta quy định thế này, ai đi học khối xã hội nhân văn thì phải chọn môn khoa học tự nhiên, đấy là bắt buộc, tự chọn nhưng bắt buộc và chọn thêm 2 môn cùng nhóm ngành với mình, thì đấy là lịch sử, địa lý, còn môn ngữ văn thì nó là bắt buộc rồi. "Ai đi học khối khoa học tự nhiên, thì phải bắt buộc học môn khoa học xã hội, và tự chọn 2 môn khoa học tự nhiên, ví dụ lý, hóa, hay là hóa, sinh. Thế như thế thì chắc chắn là có học sử. Cái anh mà chuyên ngành khoa học xã hội, thì cả giáo dục Trung học Phổ thông là họ học tới 315 tiết sử, tôi xin nói là 315 tiết là nhiều lắm rồi chứ không phải là ít đâu, mà nếu dạy như kiểu hiện nay thì học sinh vái các vị, họ không thể học được. "Thế thì tôi xin nói rằng như vậy tức là không có chuyện xóa môn lịch sử. Thứ hai là chuyện tích hợp nội dung kiến thức lịch sử, mà cũng chỉ là một số nội dung thôi, với một số nội dung giáo dục công dân và một số nội dung giáo dục quốc phòng, an ninh, thành ra một môn mới gọi là môn "Công dân với Tổ Quốc", thì tại sao người ta lại tích hợp như thế? "Tích hợp như thế là thêm một lần học sử. Chứ không phải để bớt đi môn sử," Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói thêm. BBC cũng đã phỏng vấn một số chuyên gia, nhà nghiên cứu trong dịp này, mời quý vị theo dõi thêm tại đây và tại đây.	[ 108, 287, 285, 161, 1115, 1559, 214, 134, 117, 566, 279, 105, 2087, 1372, 181, 412, 246, 239, 108, 121, 152, 271, 1456, 206, 103, 181, 429, 754, 818, 131, 629, 724, 1329, 107, 443, 1559, 324, 133, 377, 14623, 2803, 257, 113, 741, 277, 754, 818, 7404, 206, 408, 136, 145, 429, 754, 818, 2372, 1983, 394, 104, 131, 132, 115, 135, 399, 771, 108, 232, 357, 148, 183, 459, 253, 1466, 181, 116, 924, 440, 284, 162, 213, 131, 132, 434, 268, 165, 573, 605, 1095, 504, 551, 2092, 754, 3534, 3804, 345, 149, 2101, 1867, 104, 378, 325, 13908, 125, 223, 108, 2476, 1559, 478, 324, 133, 377, 14623, 2803, 257, 194, 377, 20991, 9142, 257, 113, 152, 271, 131, 578, 754, 441, 912, 1442, 2005, 103, 1474, 884, 151, 315, 551, 471, 214, 1087, 410, 105, 4174, 286, 104, 440, 214, 474, 795, 800, 203, 160, 113, 204, 250, 410, 126, 125, 255, 220, 1559, 3278, 323, 128, 169, 123, 186, 196, 505, 103, 204, 250, 410, 335, 107, 196, 505, 103, 141, 203, 186, 196, 505, 413, 107, 120, 292, 289, 122, 4803, 4733, 202, 106, 148, 505, 813, 324, 214, 105, 109, 2136, 602, 1372, 3278, 143, 141, 406, 203, 106, 158, 108, 232, 357, 289, 524, 538, 741, 277, 474, 289, 524, 538, 117, 173, 140, 741, 277, 433, 189, 9479, 211, 148, 367, 429, 754, 2648, 120, 111, 273, 681, 429, 754, 2648, 141, 203, 160, 106, 111, 273, 681, 429, 754, 818, 715, 124, 456, 366, 107, 895, 128, 127, 110, 1148, 1661, 741, 277, 2826, 2082, 141, 648, 119, 741, 277, 145, 141, 222, 568, 402, 141, 203, 106, 141, 524, 604, 183, 648, 119, 111, 273, 681, 114, 429, 754, 818, 294, 619, 152, 568, 402, 148, 440, 214, 162, 165, 3059, 123, 2223, 189, 9479, 913, 1730, 106, 141, 123, 292, 289, 117, 104, 186, 196, 367, 103, 177, 292, 117, 103, 141, 203, 106, 186, 196, 367, 413, 107, 380, 604, 104, 2280, 7061, 912, 1442, 2005, 114, 160, 186, 196, 505, 250, 410, 125, 476, 443, 1372, 1559, 324, 413, 107, 120, 318, 8544, 122, 628, 1263, 4733, 202, 106, 113, 506, 313, 128, 205, 612, 309, 818, 104, 174, 169, 6615, 5122, 727, 801, 143, 154, 107, 120, 1307, 352, 260, 139, 345, 1849, 260, 139, 140, 350, 558, 6582, 12356, 320, 1299, 106, 116, 255, 220, 215, 146, 1807, 3826, 237, 173, 140, 566, 279, 422, 114, 741, 277, 117, 558, 6582, 2082, 335, 127, 107, 116, 255, 220, 1316, 766, 106, 727, 275, 174, 169, 203, 160, 562, 423, 1372, 1559, 324, 106, 335, 107, 255, 4028, 1731, 145, 562, 423, 1372, 1559, 324, 2311, 143, 134, 110, 107, 205, 612, 106, 109, 640, 214, 296, 110, 581, 214, 1559, 324, 155, 292, 537, 145, 113, 116, 438, 697, 163, 107, 116, 1738, 296, 697, 1559, 324, 9703, 118, 912, 1442, 2005, 454, 1844, 572, 293, 213, 1069, 1420, 3227, 337, 1981, 116, 573, 3571, 214, 3747, 263, 362, 1074, 805, 571, 231, 103, 111, 127, 106, 309, 182, 108, 121, 271, 151, 214, 7404, 206, 1420, 658, 733, 1198, 1281, 830, 499, 157, 119, 2101, 1867, 104, 378, 125, 156, 214, 296, 214, 495, 109, 1559, 889, 214, 293, 213, 124, 3470, 113, 150, 107, 109, 1559, 355, 103, 3278, 439, 123, 3339, 753, 805, 571, 231, 795, 1731, 648, 1596, 415, 109, 1559, 222, 445, 119, 109, 1559, 293, 1389, 143, 214, 296, 107, 1217, 665, 214, 109, 1559, 222, 445, 158, 827, 3169, 445, 127, 107, 109, 640, 215, 436, 581, 120, 317, 1559, 293, 1389, 244, 107, 158, 640, 214, 439, 103, 214, 324, 105, 214, 355, 215, 2589, 189, 7227, 1094, 128, 108, 121, 271, 1278, 1172, 649, 439, 103, 649, 324, 105, 649, 355, 127, 244, 1025, 149, 367, 810, 109, 1172, 128, 106, 649, 7543, 649, 2056, 649, 3330, 957, 476, 419, 588, 214, 296, 108, 121, 373, 1456, 206, 396, 214, 312, 107, 133, 377, 613, 504, 310, 1214, 257, 194, 110, 128, 108, 232, 357, 104, 116, 547, 1375, 211, 632, 255, 220, 149, 3158, 883, 103, 148, 236, 830, 149, 271, 151, 214, 7404, 206, 328, 167, 2087, 1372, 103, 263, 805, 571, 231, 103, 795, 189, 3827, 124, 141, 372, 160, 106, 214, 296, 107, 1217, 665, 214, 1559, 218, 107, 136, 106, 450, 4729, 531, 148, 608, 373, 151, 214, 1448, 633, 103, 766, 106, 148, 373, 6828, 227, 373, 7878, 109, 640, 270, 437, 2934, 665, 104, 900, 1861, 309, 805, 571, 231, 114, 160, 244, 107, 214, 296, 581, 109, 1559, 889, 214, 293, 213, 128, 355, 103, 3278, 439, 103, 945, 428, 1217, 665, 581, 889, 214, 222, 445, 107, 136, 158, 827, 189, 3577, 107, 116, 179, 145, 141, 203, 106, 599, 741, 277, 214, 1456, 206, 104, 142, 267, 6615, 5122, 648, 119, 142, 1940, 141, 127, 117, 701, 158, 111, 123, 105, 141, 127, 372, 160, 741, 277, 214, 1456, 206, 104, 131, 132, 199, 275, 167, 896, 1257, 119, 214, 296, 294, 707, 117, 419, 140, 218, 130, 272, 302, 205, 612, 16734, 1257, 257, 474, 152, 309, 148, 1420, 3227, 337, 1981, 917, 146, 7260, 14365, 1257, 128, 175, 126, 143, 128, 292, 173, 104, 429, 1268, 228, 1268, 140, 103, 766, 106, 566, 279, 317, 9243, 181, 141, 1730, 127, 106, 116, 173, 272, 302, 896, 2589, 3169, 572, 129, 566, 279, 128, 175, 143, 429, 127, 237, 334, 228, 665, 140, 350, 764, 614, 416, 514, 202, 519, 152, 309, 805, 571, 231, 123, 119, 2189, 6225, 1563, 841, 1216, 347, 2294, 121, 153, 204, 250, 410, 125, 1372, 324, 108, 121, 152, 271, 131, 578, 754, 441, 362, 700, 5041, 103, 503, 440, 284, 162, 1389, 503, 1097, 483, 517, 1053, 504, 551, 2092, 754, 2648, 805, 4105, 3537, 431, 778, 105, 7263, 210, 131, 578, 342, 410, 119, 2101, 1867, 104, 1231, 2046, 136, 123, 120, 108, 232, 357, 159, 188, 2477, 598, 104, 249, 324, 214, 195, 119, 297, 512, 104, 1559, 478, 324, 108, 121, 113, 741, 277, 143, 215, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1744, 196, 505, 113, 204, 250, 410, 896, 1578, 167, 407, 124, 125, 156, 1372, 1559, 478, 324, 113, 152, 271, 108, 121, 131, 132, 413, 107, 120, 318, 8544, 122, 628, 1452, 8544, 524, 538, 257, 122, 185, 220, 103, 735, 908, 117, 251, 124, 250, 2517, 181, 116, 152, 568, 402, 889, 214, 293, 213, 148, 440, 214, 162, 165, 2246, 873, 980, 3614, 1 ]
vert-tra-54409844	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-54409844	Hộ chiếu miễn dịch có giúp việc đi lại trở nên an toàn?	Nền kinh tế toàn cầu bị ảnh hưởng nặng nề vì Covid-19, và virus này đặc biệt đã hủy hoại ngành du lịch.	Dù cuối cùng thì ngành lữ hành quốc tế cũng sẽ trở lại, nhờ vào việc chính phủ đưa tỷ lệ lây nhiễm xuống mức có thể kiểm soát được hoặc nhờ vào việc tìm ra vaccine, nhưng nhiều hãng hàng không, công ty du lịch và khách sạn vẫn phải tiếp tục chờ đợi. Ngôi làng đẹp nhất nước Áo hóa 'làng ma' vì Covid-19 Nhà hàng chỉ phục vụ một thực khách thời Covid-19 Đảo Bruny, điểm cách ly kiểm dịch đầy quyến rũ ở Úc Trong vài tháng qua, ý tưởng đưa ra hộ chiếu miễn dịch kỹ thuật số đã bắt đầu được nhắc đến như phao cứu sinh tiềm năng, có thể giúp kích cầu lại ngành du lịch nghỉ dưỡng quốc tế. "Hộ chiếu miễn dịch là bằng chứng có thể trưng ra để chứng minh rằng mình đã miễn dịch với Covid-19," Husayn Kassai, đồng sáng lập và là chủ tịch hội đồng quản trị công ty Onfido, một công ty công nghệ có trụ sở ở London chuyên về chứng chỉ nhận dạng gương mặt, cho biết. "Nó được thiết kế giúp một người có thể chứng minh rằng họ đã được xét nghiệm, kết quả xét nghiệm của họ là như thế, mà họ không cần phải chia sẻ thêm các thông tin cá nhân khác." Hộ chiếu miễn dịch hiện thời đang được cân nhắc chủ yếu để giúp ích cho nhân viên y tế tuyến đầu, cho phép họ có thể tiếp tục làm việc an toàn và giảm rủi ro xảy ra bùng phát dịch trong bệnh viện. Vào tháng Tư, Onfido được mời nộp hồ sơ chào hàng chứng chỉ sức khỏe kỹ thuật số cho Hội đồng Khoa học và Công nghệ của Quốc hội Anh. Trong hồ sơ, Onfido giới thiệu hộ chiếu miễn dịch là "điều then chốt để chúng ta có thể thích nghi với tình trạng bình thường mới". Hộ chiếu miễn dịch sẽ cho phép người dùng tạo ra danh tính kỹ thuật số thông qua việc tải lên hồ sơ chính thức (như hộ chiếu hoặc bằng lái xe) cùng với hình ảnh chụp selfie bản thân từ điện thoại, có thể xác nhận nhờ công nghệ Trí tuệ Nhân tạo AI. Danh tính sau đó sẽ được hợp nhất với chứng chỉ miễn dịch do cơ quan dịch vụ sức khỏe quốc gia phát hành. Kết quả cuối cùng là một đoạn mã trên điện thoại có thể dùng để quét qua cửa đến văn phòng, tòa nhà công cộng hay thậm chí sân bay. Onfido sẽ cung cấp công nghệ xác định danh tính người dùng, nhưng việc kiểm soát và đảm bảo an toàn cho dữ liệu sức khỏe và đưa hệ thống xét nghiệm miễn dịch vào hoạt động sẽ do chính phủ Anh đảm nhiệm. Vấn đề sử dụng hộ chiếu miễn dịch ở Anh vẫn mới ở giai đoạn đầu, và chính phủ Anh vẫn đang xem xét các hồ sơ từ các công ty chuyên về danh tính và nhận diện gương mặt khác, như Yoti, Nomidio và công ty IDnow có trụ sở ở Berlin, cũng như đánh giá của hàng loạt chuyên gia y tế và học giả về tính khả thi của mô hình này. Hội đồng phê duyệt vẫn còn đang cân nhắc liệu Anh Quốc có nên sử dụng hộ chiếu miễn dịch hay không, nhưng tiềm năng để kích cầu việc mở lại các hoạt động công cộng khác mà loại hồ sơ này mang lại đã khiến những đề xuất tương tự xuất hiện ở Đức, Indonesia, Italy, Israel, Colombia, Argentina, Estonia và Mỹ. Người ta hiện vẫn chưa rõ xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức nào và kháng thể có thể tồn tại bao lâu trong cơ thể người Một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi virus từ sớm đã nhanh chóng ứng dụng chứng chỉ sức khỏe, như Trung Quốc sử dụng một ứng dụng mã sức khỏe cho thấy liệu người dùng có thể hiện triệu chứng gì không rồi mới được vào khách sạn hoặc đi tàu điện, theo tường thuật của hãng tin Reuters. Amabie, 'bùa yểm' chống Covid-19 của người Nhật Nụ cười thời cách ly Covid-19 ở Trung Quốc Năm quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19 Dù không chính thức gọi là hộ chiếu sức khỏe, chính phủ Chile cũng đã bắt đầu phát hành chứng chỉ "không có virus" cho những công dân hồi phục sau khi nhiễm Covid-19, qua đó cho phép họ trở lại làm việc mà không bị cấm đi lại. Tấm vé hồi phục lại ngành du lịch? Hồi phục ngành du lịch là cực kỳ quan trọng, giúp hồi phục kinh tế toàn cầu. Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới, ngành du lịch năm 2019 đóng góp gần 9 nghìn tỷ đô la Mỹ cho tổng sản phẩm quốc nội trên thế giới, và đem lại 330 triệu việc làm - tức là khoảng một phần mười việc làm toàn cầu. Tuy nhiên, để ngành lữ hành có thể hoạt động trở lại hoàn toàn, cũng dễ hiểu là chính phủ các nước sẽ đòi hỏi bằng chứng là mọi người không mang Covid-19 đến quốc gia đó. Trình ra một bằng chứng miễn dịch, loại bằng chứng mà giới chức địa phương có thể thẩm tra được, có thể sẽ trở thành điều kiện bắt buộc với hành khách trước khi các hãng hàng không cho phép họ lên máy bay, tương tự như có hộ chiếu hay visa. John Holland-Kaye, CEO của sân bay đông đúc nhất Anh Quốc, phi trường Heathrow, đã hoan nghênh việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch trên tầm quốc tế, nhưng thừa nhận rằng việc mô hình này có thành công hay không sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia khác có áp dụng hệ thống tương tự hay không. "Nếu chính phủ Anh Quốc, với một trong những ngành hàng không lớn nhất thế giới, có thể phối hợp với Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ, thì giữa các khối này đã có sức mạnh kinh tế và ngoại giao để thiết lập chuẩn mực quốc tế," ông nói với Sky News vào tháng Năm. Trong lời kêu gọi các nhà đầu tư hồi tháng Tư, CEO hãng hàng không Delta Air Lines, Ed Bastian nói ông sẽ "thực hiện bất cứ thay đổi nào cần thiết trong mô hình kinh doanh", trong đó có việc áp dụng hộ chiếu miễn dịch nếu chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu. Bastian chỉ ra rằng hành khách sẵn sàng thích nghi với quy định an ninh mới mà TSA và Bộ Nội An đưa ra sau vụ tấn công 11/9, và ông cho rằng điều quan trọng nhất với hành khách, đó là họ cảm thấy tin tưởng rằng sự an toàn của họ được kiểm soát tốt. Một số quốc gia đã bắt đầu áp dụng ứng dụng sức khỏe hay chứng chỉ, trong đó có Trung Quốc và Chile Chứng chỉ sức khỏe bắt đầu được một số khách sạn đưa vào thử nghiệm. Đi du lịch trong mùa Covid-19 Covid-19: Sai lầm chết người về cách 'đọc' những con số Sidehide, một nền tảng đặt phòng trực tuyến không tiếp xúc, công bố hồi tháng Năm là họ sẽ hợp tác với Onfido để cung cấp hệ thống đặt phòng không tiếp xúc, với việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch. Người dùng có thể sử dụng mã QR để xác định tình trạng miễn dịch của họ và sau đó đặt phòng khách sạn trong mạng lưới trực tiếp thông qua ứng dụng. Khách nhận phòng qua ứng dụng và có thể đi trực tiếp đến phòng mà không cần gặp nhân viên khách sạn nào. Vấn đề xét nghiệm miễn dịch Có lẽ một trong những rào cản lớn nhất ngăn cản việc đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng là bản thân kiến thức khoa học về Covid-19. Người ta hiện vẫn chưa biết được xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức độ nào, và khi xác định là đã có kháng thể, thì kháng thể đó sẽ tồn tại trong cơ thể người đó bao lâu. Khi cơ thể người bị tấn công bởi bệnh truyền nhiễm, phản ứng của hệ thống miễn dịch là sản xuất ra kháng thể giúp truy lùng và tiêu diệt virus. Những kháng thể này có thể còn tiếp tục tồn tại trong máu một thời gian sau khi hồi phục để bảo vệ cơ thể tránh tình trạng tái nhiễm bệnh. Kháng thể là một trong những hệ thống phòng vệ cơ bản tránh bệnh truyền nhiễm, đó cũng là lý do vì sao chúng trở thành tâm điểm trong xét nghiệm. Nhưng để hộ chiếu miễn dịch có thể vận hành trong thực tế, chính phủ và các cơ quan y tế cần có kết quả xét nghiệm huyết thanh đáng tin cậy, theo đó xác định chính xác kháng thể trong máu người. Đây là điều mà Tổ chức Y tế Thế giới WHO cho rằng bất khả thi trong thời gian này. Một mô hình mà hãng khàng không Emirates dùng để kiểm tra kháng thể ở hành khách là sử dụng xét nghiệm chẩn đoán miễn dịch nhanh, đã bị thu hồi sau khi kết quả kiểm tra cho thấy chỉ có 30% xét nghiệm là chính xác. Kết quả sai sẽ dẫn đến tình trạng hành khách được coi là miễn dịch dù thậm chí họ chưa bao giờ nhiễm virus. Cung cấp bằng chứng miễn dịch có thể xác minh có thể trở thành hòi hỏi bắt buộc với hành khách trước khi hãng khàng không cho phép họ lên máy bay Việc xét nghiệm huyết thanh vẫn chưa đáng tin cậy hoàn toàn là vì Covid-19 vẫn còn rất mới và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về nó. Những người có hệ miễn dịch chống được Covid-19 Nhiễm Covid-19 sẽ bị tổn thương não nghiêm trọng? Sẽ ra sao nếu virus corona và tất cả các loại virus biến mất? Đến nay, virus này có vẻ như không tuân theo các quy tắc thông thường khi đối chiếu với các lý thuyết miễn dịch truyền thống. Các nhà khoa học đã phát hiện rằng có một số bệnh nhân hồi phục sau khi mắc bệnh nhưng lạ lùng là họ lại không hề có kháng thể nào. Các mẫu máu thu thập trước đây cho thấy đã có dấu vết của các tế bào miễn dịch Covid-19 tồn tại từ trước khi người ta phát hiện ra Covid-19. Điều này chứng tỏ một số người đã có ít nhiều khả năng miễn dịch trong cơ thể trước khi virus này xuất hiện ở Trung Quốc vào tháng 12/2019. Ngày càng có nhiều nghi vấn quanh việc nếu một người đã từng nhiễm Covid-19, người đó sẽ miễn dịch với căn bệnh được trong thời gian là bao lâu. Có một số bằng chứng cho thấy dù ta có thể tìm ra kháng thể ít nhất trong thời gian ba tháng ở bệnh nhân đã hồi phục sau khi lâm bệnh nặng vì Covid-19, nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy ở các ca bệnh nhẹ hơn, kháng thể nhanh chóng sụt giảm trong khoảng ba tháng sau khi hết bệnh. Các nhà nghiên cứu từ Đại học California, Los Angeles, những người đã tiến hành nghiên cứu về tuổi thọ của kháng thể, nói rằng cần thận trọng khi sử dụng kháng thể làm chuẩn mực cấp hộ chiếu miễn dịch. Tuy nhiên, một phần khác của hệ miễn dịch - tế bào T - cho thấy nhiều hứa hẹn hơn, vì nó là nguồn miễn dịch chống Covid-19 có tuổi thọ lâu dài hơn. Phức tạp hơn nữa là một số trường hợp bệnh nhân Covid-19 cho thấy họ vẫn tiếp tục mang virus và có thể phát tán bệnh trong khoảng ba tháng sau khi họ hồi phục. Thêm vào đó, ca bệnh tái nhiễm đầu tiên trên thế giới, với chủng Covid-19 khác, vừa được công bố ở Hong Kong. Nói tóm lại là chúng ta vẫn đang vật lộn tìm cách hiểu bản chất của phản ứng miễn dịch với bệnh Covid-19, và hiện thì việc đặt hy vọng vào kết quả xét nghiệm huyết thanh vẫn là quá sớm. Người ta cũng quan ngại là hộ chiếu miễn dịch, vốn sẽ đưa ra chỉ dấu xác nhận an toàn, có thể làm công chúng hiểu nhầm sự phức tạp của tình trạng miễn dịch, dẫn đến việc họ phớt lờ các lời khuyên về y tế cộng đồng và làm tăng rủi to tiếp tục truyền nhiễm. Nó cũng có thể tạo ra khuyến khích ngược khiến nhiều người tìm cách mắc bệnh để có thể được miễn dịch và sau đó quay trở lại "đời sống bình thường". Trong tháng Năm, một khảo sát của tờ Daily Mail cho thấy 19% người Anh sẽ cân nhắc tự làm bản thân nhiễm bệnh nếu chính phủ Anh đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng. Hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới dạng tinh hoa kháng thể Đến khi vaccine Covid-19 được phát triển thành công trong tương lai, thì có thể là chứng nhận đã tiêm ngừa tương tự với chứng chỉ tiêm ngừa bệnh vàng da sẽ được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết chuyên gia tin rằng vaccine sẽ chỉ trở nên phổ biến rộng rãi sớm nhất là vào giữa năm 2021 - thời gian chờ đợi đau đớn cho ngành du lịch - mà thậm chí đưa ra thời điểm như vậy cũng vẫn là một dự đoán tích cực. Gây trầm trọng thêm tình trạng phân biệt đối xử Các nhà ủng hộ quyền dân sự ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã cảnh báo về việc hộ chiếu miễn dịch có thể tiềm ẩn một con dốc trượt dài khác. Trong thời gian phong trào Black Lives Matter buộc thế giới phải nghiêm khắc xem xét lại tình trạng bất bình đẳng về cấu trúc xã hội, những nhóm này cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới hình thức 'tinh hoa miễn dịch'. Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) cho biết chứng chỉ miễn dịch có thể làm trầm trọng thêm tình trạng phân biệt chủng tộc vốn đã tồn tại sẵn ở Hoa Kỳ. Đó là vì các ngành công nghiệp có khả năng sẽ tìm cách có được hộ chiếu này cho những nhân viên không thể làm việc từ nhà - như trong ngành sản xuất thực phẩm, ngành vệ sinh, vận tải và chuyển phát. Những ngành này cơ bản là thuê nhân công là dân nhập cư, người da màu và phụ nữ, vốn là nhóm cư dân luôn ở trong tình trạng không thể tiếp cận hệ thống y tế một cách bình đẳng. Những công nhân này chấp nhận rủi ro nhiễm bệnh để kiếm sống và họ sẽ ít nhận được sự hỗ trợ một khi nhiễm bệnh. Công nhân sau khi mắc bệnh rồi khỏi bệnh và có miễn dịch có thể sẽ có cơ hội làm việc cao hơn so với những người chưa được miễn dịch, tạo ra tình trạng phân tầng mới. Khi đó, những công nhân chưa nhiễm bệnh sẽ phải đối mặt với lựa chọn kinh khủng, đó là hoặc tiếp tục thất nghiệp hoặc chấp nhận rủi ro bị nhiễm bệnh. Nghe thật u ám, nhưng trên thực tế thì điều này đã từng xảy ra. Khi bệnh vàng da quét qua New Orleans hồi thế kỷ 19, công nhân chưa miễn dịch bị xếp vào nhóm không thể thuê mướn. Sự không công bằng này đã ảnh hưởng đến người nhập cư và da màu, những người do hoàn cảnh sống mà buộc phải tiếp tục kiếm tiền, trong khi các gia đình da trắng giàu có và chủ doanh nghiệp có thể trốn trong nhà để bảo vệ bản thân. Nếu vaccine Covid-19 được phát triển, ta có thể sẽ thấy chứng chỉ vaccine được dùng để làm giấy thông thành, tương tự như với bệnh vàng da Xâm phạm quyền riêng tư ACLU cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể góp phần tạo ra một "hệ thống cơ sở vật chất giám sát sức khỏe kiểu mới, đe dọa đến quyền riêng tư". Mối quan ngại này được Ella Jakubowska ở tổ chức Quyền Kỹ thuật Số Châu Âu (EDRi), một tổ chức liên kết về nhân quyền và quyền dân sự ở Châu Âu chia sẻ. Jakubowska cho rằng "sự kết hợp dữ liệu sức khỏe với dữ liệu sinh trắc học giúp các quốc gia tăng cường khả năng xây dựng hệ thống dữ liệu cực kỳ chi tiết, xâm phạm đến con người", trong đó có thông tin về quá trình di chuyển, làm việc và nhà cửa. "Đến lượt nó, điều này có thể đem lại hệ quả đáng sợ về quyền biểu đạt", trong đó có nguy cơ chính phủ các nước sử dụng hộ chiếu miễn dịch để ngăn chặn tự do đi lại, với lý do là để chống dịch bệnh. Căng thẳng giữa việc phải cân bằng quyền tự do công dân với việc thu thập dữ liệu ở quy mô lớn không phải là điều gì mới mẻ. Điều đáng nói là các chính phủ duy trì tình trạng cân bằng giữa tự do và an ninh ra sao. Hệ thống giám sát quy mô lớn ở Trung Quốc, vốn từng bị truyền thông phương Tây chỉ trích là quá mức, đã cho thấy cực kỳ hiệu quả trong việc kiểm soát Covid-19. Tuy nhiên, trong phỏng vấn với BBC, Adam Schwartz, luật sư cao cấp từ Tổ chức Biên giới Điện tử ở California, cho biết trong lịch sử, các chính phủ luôn trì hoãn việc rút lại những quyền lực an ninh của mình sau khi đã tăng quyueefn này lên. "Chẳng hạn, sau vụ tấn công 11/9, chính phủ Hoa Kỳ đã tạo ra hệ thống giám sát cực kỳ lớn. Mười chín năm sau đó, những sức mạnh này vẫn chủ yếu nằm trong tay chính phủ Hoa Kỳ." Các chuyên gia cảnh báo rằng Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu Duy trì quyền lực đặc biệt này và sử dụng phục vụ vượt ra ngoại phạm vi nhiệm vụ ban đầu được gọi là tình trạng "vượt quyền", và các chuyên gia cảnh báo Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu. Các chính phủ đã ở trong vị trí cực kỳ khó khăn khi phải cân bằng sức khỏe toàn cầu với nhu cầu phục hồi nền kinh tế. Dù hộ chiếu miễn dịch có xuất hiện, trên bề nổi là liều thuốc cứu nền du lịch và một phần đáng kể của kinh tế toàn cầu, nhưng nó cũng thêm vào tình trạng phức tạp về nhân quyền, vốn đã bị ảnh hưởng trước gánh nặng từ sự kiện chưa từng xảy ra từ cả thế kỷ qua. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	summarize: Dù cuối cùng thì ngành lữ hành quốc tế cũng sẽ trở lại, nhờ vào việc chính phủ đưa tỷ lệ lây nhiễm xuống mức có thể kiểm soát được hoặc nhờ vào việc tìm ra vaccine, nhưng nhiều hãng hàng không, công ty du lịch và khách sạn vẫn phải tiếp tục chờ đợi. Ngôi làng đẹp nhất nước Áo hóa 'làng ma' vì Covid-19 Nhà hàng chỉ phục vụ một thực khách thời Covid-19 Đảo Bruny, điểm cách ly kiểm dịch đầy quyến rũ ở Úc Trong vài tháng qua, ý tưởng đưa ra hộ chiếu miễn dịch kỹ thuật số đã bắt đầu được nhắc đến như phao cứu sinh tiềm năng, có thể giúp kích cầu lại ngành du lịch nghỉ dưỡng quốc tế. "Hộ chiếu miễn dịch là bằng chứng có thể trưng ra để chứng minh rằng mình đã miễn dịch với Covid-19," Husayn Kassai, đồng sáng lập và là chủ tịch hội đồng quản trị công ty Onfido, một công ty công nghệ có trụ sở ở London chuyên về chứng chỉ nhận dạng gương mặt, cho biết. "Nó được thiết kế giúp một người có thể chứng minh rằng họ đã được xét nghiệm, kết quả xét nghiệm của họ là như thế, mà họ không cần phải chia sẻ thêm các thông tin cá nhân khác." Hộ chiếu miễn dịch hiện thời đang được cân nhắc chủ yếu để giúp ích cho nhân viên y tế tuyến đầu, cho phép họ có thể tiếp tục làm việc an toàn và giảm rủi ro xảy ra bùng phát dịch trong bệnh viện. Vào tháng Tư, Onfido được mời nộp hồ sơ chào hàng chứng chỉ sức khỏe kỹ thuật số cho Hội đồng Khoa học và Công nghệ của Quốc hội Anh. Trong hồ sơ, Onfido giới thiệu hộ chiếu miễn dịch là "điều then chốt để chúng ta có thể thích nghi với tình trạng bình thường mới". Hộ chiếu miễn dịch sẽ cho phép người dùng tạo ra danh tính kỹ thuật số thông qua việc tải lên hồ sơ chính thức (như hộ chiếu hoặc bằng lái xe) cùng với hình ảnh chụp selfie bản thân từ điện thoại, có thể xác nhận nhờ công nghệ Trí tuệ Nhân tạo AI. Danh tính sau đó sẽ được hợp nhất với chứng chỉ miễn dịch do cơ quan dịch vụ sức khỏe quốc gia phát hành. Kết quả cuối cùng là một đoạn mã trên điện thoại có thể dùng để quét qua cửa đến văn phòng, tòa nhà công cộng hay thậm chí sân bay. Onfido sẽ cung cấp công nghệ xác định danh tính người dùng, nhưng việc kiểm soát và đảm bảo an toàn cho dữ liệu sức khỏe và đưa hệ thống xét nghiệm miễn dịch vào hoạt động sẽ do chính phủ Anh đảm nhiệm. Vấn đề sử dụng hộ chiếu miễn dịch ở Anh vẫn mới ở giai đoạn đầu, và chính phủ Anh vẫn đang xem xét các hồ sơ từ các công ty chuyên về danh tính và nhận diện gương mặt khác, như Yoti, Nomidio và công ty IDnow có trụ sở ở Berlin, cũng như đánh giá của hàng loạt chuyên gia y tế và học giả về tính khả thi của mô hình này. Hội đồng phê duyệt vẫn còn đang cân nhắc liệu Anh Quốc có nên sử dụng hộ chiếu miễn dịch hay không, nhưng tiềm năng để kích cầu việc mở lại các hoạt động công cộng khác mà loại hồ sơ này mang lại đã khiến những đề xuất tương tự xuất hiện ở Đức, Indonesia, Italy, Israel, Colombia, Argentina, Estonia và Mỹ. Người ta hiện vẫn chưa rõ xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức nào và kháng thể có thể tồn tại bao lâu trong cơ thể người Một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi virus từ sớm đã nhanh chóng ứng dụng chứng chỉ sức khỏe, như Trung Quốc sử dụng một ứng dụng mã sức khỏe cho thấy liệu người dùng có thể hiện triệu chứng gì không rồi mới được vào khách sạn hoặc đi tàu điện, theo tường thuật của hãng tin Reuters. Amabie, 'bùa yểm' chống Covid-19 của người Nhật Nụ cười thời cách ly Covid-19 ở Trung Quốc Năm quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19 Dù không chính thức gọi là hộ chiếu sức khỏe, chính phủ Chile cũng đã bắt đầu phát hành chứng chỉ "không có virus" cho những công dân hồi phục sau khi nhiễm Covid-19, qua đó cho phép họ trở lại làm việc mà không bị cấm đi lại. Tấm vé hồi phục lại ngành du lịch? Hồi phục ngành du lịch là cực kỳ quan trọng, giúp hồi phục kinh tế toàn cầu. Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới, ngành du lịch năm 2019 đóng góp gần 9 nghìn tỷ đô la Mỹ cho tổng sản phẩm quốc nội trên thế giới, và đem lại 330 triệu việc làm - tức là khoảng một phần mười việc làm toàn cầu. Tuy nhiên, để ngành lữ hành có thể hoạt động trở lại hoàn toàn, cũng dễ hiểu là chính phủ các nước sẽ đòi hỏi bằng chứng là mọi người không mang Covid-19 đến quốc gia đó. Trình ra một bằng chứng miễn dịch, loại bằng chứng mà giới chức địa phương có thể thẩm tra được, có thể sẽ trở thành điều kiện bắt buộc với hành khách trước khi các hãng hàng không cho phép họ lên máy bay, tương tự như có hộ chiếu hay visa. John Holland-Kaye, CEO của sân bay đông đúc nhất Anh Quốc, phi trường Heathrow, đã hoan nghênh việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch trên tầm quốc tế, nhưng thừa nhận rằng việc mô hình này có thành công hay không sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia khác có áp dụng hệ thống tương tự hay không. "Nếu chính phủ Anh Quốc, với một trong những ngành hàng không lớn nhất thế giới, có thể phối hợp với Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ, thì giữa các khối này đã có sức mạnh kinh tế và ngoại giao để thiết lập chuẩn mực quốc tế," ông nói với Sky News vào tháng Năm. Trong lời kêu gọi các nhà đầu tư hồi tháng Tư, CEO hãng hàng không Delta Air Lines, Ed Bastian nói ông sẽ "thực hiện bất cứ thay đổi nào cần thiết trong mô hình kinh doanh", trong đó có việc áp dụng hộ chiếu miễn dịch nếu chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu. Bastian chỉ ra rằng hành khách sẵn sàng thích nghi với quy định an ninh mới mà TSA và Bộ Nội An đưa ra sau vụ tấn công 11/9, và ông cho rằng điều quan trọng nhất với hành khách, đó là họ cảm thấy tin tưởng rằng sự an toàn của họ được kiểm soát tốt. Một số quốc gia đã bắt đầu áp dụng ứng dụng sức khỏe hay chứng chỉ, trong đó có Trung Quốc và Chile Chứng chỉ sức khỏe bắt đầu được một số khách sạn đưa vào thử nghiệm. Đi du lịch trong mùa Covid-19 Covid-19: Sai lầm chết người về cách 'đọc' những con số Sidehide, một nền tảng đặt phòng trực tuyến không tiếp xúc, công bố hồi tháng Năm là họ sẽ hợp tác với Onfido để cung cấp hệ thống đặt phòng không tiếp xúc, với việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch. Người dùng có thể sử dụng mã QR để xác định tình trạng miễn dịch của họ và sau đó đặt phòng khách sạn trong mạng lưới trực tiếp thông qua ứng dụng. Khách nhận phòng qua ứng dụng và có thể đi trực tiếp đến phòng mà không cần gặp nhân viên khách sạn nào. Vấn đề xét nghiệm miễn dịch Có lẽ một trong những rào cản lớn nhất ngăn cản việc đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng là bản thân kiến thức khoa học về Covid-19. Người ta hiện vẫn chưa biết được xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức độ nào, và khi xác định là đã có kháng thể, thì kháng thể đó sẽ tồn tại trong cơ thể người đó bao lâu. Khi cơ thể người bị tấn công bởi bệnh truyền nhiễm, phản ứng của hệ thống miễn dịch là sản xuất ra kháng thể giúp truy lùng và tiêu diệt virus. Những kháng thể này có thể còn tiếp tục tồn tại trong máu một thời gian sau khi hồi phục để bảo vệ cơ thể tránh tình trạng tái nhiễm bệnh. Kháng thể là một trong những hệ thống phòng vệ cơ bản tránh bệnh truyền nhiễm, đó cũng là lý do vì sao chúng trở thành tâm điểm trong xét nghiệm. Nhưng để hộ chiếu miễn dịch có thể vận hành trong thực tế, chính phủ và các cơ quan y tế cần có kết quả xét nghiệm huyết thanh đáng tin cậy, theo đó xác định chính xác kháng thể trong máu người. Đây là điều mà Tổ chức Y tế Thế giới WHO cho rằng bất khả thi trong thời gian này. Một mô hình mà hãng khàng không Emirates dùng để kiểm tra kháng thể ở hành khách là sử dụng xét nghiệm chẩn đoán miễn dịch nhanh, đã bị thu hồi sau khi kết quả kiểm tra cho thấy chỉ có 30% xét nghiệm là chính xác. Kết quả sai sẽ dẫn đến tình trạng hành khách được coi là miễn dịch dù thậm chí họ chưa bao giờ nhiễm virus. Cung cấp bằng chứng miễn dịch có thể xác minh có thể trở thành hòi hỏi bắt buộc với hành khách trước khi hãng khàng không cho phép họ lên máy bay Việc xét nghiệm huyết thanh vẫn chưa đáng tin cậy hoàn toàn là vì Covid-19 vẫn còn rất mới và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về nó. Những người có hệ miễn dịch chống được Covid-19 Nhiễm Covid-19 sẽ bị tổn thương não nghiêm trọng? Sẽ ra sao nếu virus corona và tất cả các loại virus biến mất? Đến nay, virus này có vẻ như không tuân theo các quy tắc thông thường khi đối chiếu với các lý thuyết miễn dịch truyền thống. Các nhà khoa học đã phát hiện rằng có một số bệnh nhân hồi phục sau khi mắc bệnh nhưng lạ lùng là họ lại không hề có kháng thể nào. Các mẫu máu thu thập trước đây cho thấy đã có dấu vết của các tế bào miễn dịch Covid-19 tồn tại từ trước khi người ta phát hiện ra Covid-19. Điều này chứng tỏ một số người đã có ít nhiều khả năng miễn dịch trong cơ thể trước khi virus này xuất hiện ở Trung Quốc vào tháng 12/2019. Ngày càng có nhiều nghi vấn quanh việc nếu một người đã từng nhiễm Covid-19, người đó sẽ miễn dịch với căn bệnh được trong thời gian là bao lâu. Có một số bằng chứng cho thấy dù ta có thể tìm ra kháng thể ít nhất trong thời gian ba tháng ở bệnh nhân đã hồi phục sau khi lâm bệnh nặng vì Covid-19, nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy ở các ca bệnh nhẹ hơn, kháng thể nhanh chóng sụt giảm trong khoảng ba tháng sau khi hết bệnh. Các nhà nghiên cứu từ Đại học California, Los Angeles, những người đã tiến hành nghiên cứu về tuổi thọ của kháng thể, nói rằng cần thận trọng khi sử dụng kháng thể làm chuẩn mực cấp hộ chiếu miễn dịch. Tuy nhiên, một phần khác của hệ miễn dịch - tế bào T - cho thấy nhiều hứa hẹn hơn, vì nó là nguồn miễn dịch chống Covid-19 có tuổi thọ lâu dài hơn. Phức tạp hơn nữa là một số trường hợp bệnh nhân Covid-19 cho thấy họ vẫn tiếp tục mang virus và có thể phát tán bệnh trong khoảng ba tháng sau khi họ hồi phục. Thêm vào đó, ca bệnh tái nhiễm đầu tiên trên thế giới, với chủng Covid-19 khác, vừa được công bố ở Hong Kong. Nói tóm lại là chúng ta vẫn đang vật lộn tìm cách hiểu bản chất của phản ứng miễn dịch với bệnh Covid-19, và hiện thì việc đặt hy vọng vào kết quả xét nghiệm huyết thanh vẫn là quá sớm. Người ta cũng quan ngại là hộ chiếu miễn dịch, vốn sẽ đưa ra chỉ dấu xác nhận an toàn, có thể làm công chúng hiểu nhầm sự phức tạp của tình trạng miễn dịch, dẫn đến việc họ phớt lờ các lời khuyên về y tế cộng đồng và làm tăng rủi to tiếp tục truyền nhiễm. Nó cũng có thể tạo ra khuyến khích ngược khiến nhiều người tìm cách mắc bệnh để có thể được miễn dịch và sau đó quay trở lại "đời sống bình thường". Trong tháng Năm, một khảo sát của tờ Daily Mail cho thấy 19% người Anh sẽ cân nhắc tự làm bản thân nhiễm bệnh nếu chính phủ Anh đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng. Hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới dạng tinh hoa kháng thể Đến khi vaccine Covid-19 được phát triển thành công trong tương lai, thì có thể là chứng nhận đã tiêm ngừa tương tự với chứng chỉ tiêm ngừa bệnh vàng da sẽ được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết chuyên gia tin rằng vaccine sẽ chỉ trở nên phổ biến rộng rãi sớm nhất là vào giữa năm 2021 - thời gian chờ đợi đau đớn cho ngành du lịch - mà thậm chí đưa ra thời điểm như vậy cũng vẫn là một dự đoán tích cực. Gây trầm trọng thêm tình trạng phân biệt đối xử Các nhà ủng hộ quyền dân sự ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã cảnh báo về việc hộ chiếu miễn dịch có thể tiềm ẩn một con dốc trượt dài khác. Trong thời gian phong trào Black Lives Matter buộc thế giới phải nghiêm khắc xem xét lại tình trạng bất bình đẳng về cấu trúc xã hội, những nhóm này cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới hình thức 'tinh hoa miễn dịch'. Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) cho biết chứng chỉ miễn dịch có thể làm trầm trọng thêm tình trạng phân biệt chủng tộc vốn đã tồn tại sẵn ở Hoa Kỳ. Đó là vì các ngành công nghiệp có khả năng sẽ tìm cách có được hộ chiếu này cho những nhân viên không thể làm việc từ nhà - như trong ngành sản xuất thực phẩm, ngành vệ sinh, vận tải và chuyển phát. Những ngành này cơ bản là thuê nhân công là dân nhập cư, người da màu và phụ nữ, vốn là nhóm cư dân luôn ở trong tình trạng không thể tiếp cận hệ thống y tế một cách bình đẳng. Những công nhân này chấp nhận rủi ro nhiễm bệnh để kiếm sống và họ sẽ ít nhận được sự hỗ trợ một khi nhiễm bệnh. Công nhân sau khi mắc bệnh rồi khỏi bệnh và có miễn dịch có thể sẽ có cơ hội làm việc cao hơn so với những người chưa được miễn dịch, tạo ra tình trạng phân tầng mới. Khi đó, những công nhân chưa nhiễm bệnh sẽ phải đối mặt với lựa chọn kinh khủng, đó là hoặc tiếp tục thất nghiệp hoặc chấp nhận rủi ro bị nhiễm bệnh. Nghe thật u ám, nhưng trên thực tế thì điều này đã từng xảy ra. Khi bệnh vàng da quét qua New Orleans hồi thế kỷ 19, công nhân chưa miễn dịch bị xếp vào nhóm không thể thuê mướn. Sự không công bằng này đã ảnh hưởng đến người nhập cư và da màu, những người do hoàn cảnh sống mà buộc phải tiếp tục kiếm tiền, trong khi các gia đình da trắng giàu có và chủ doanh nghiệp có thể trốn trong nhà để bảo vệ bản thân. Nếu vaccine Covid-19 được phát triển, ta có thể sẽ thấy chứng chỉ vaccine được dùng để làm giấy thông thành, tương tự như với bệnh vàng da Xâm phạm quyền riêng tư ACLU cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể góp phần tạo ra một "hệ thống cơ sở vật chất giám sát sức khỏe kiểu mới, đe dọa đến quyền riêng tư". Mối quan ngại này được Ella Jakubowska ở tổ chức Quyền Kỹ thuật Số Châu Âu (EDRi), một tổ chức liên kết về nhân quyền và quyền dân sự ở Châu Âu chia sẻ. Jakubowska cho rằng "sự kết hợp dữ liệu sức khỏe với dữ liệu sinh trắc học giúp các quốc gia tăng cường khả năng xây dựng hệ thống dữ liệu cực kỳ chi tiết, xâm phạm đến con người", trong đó có thông tin về quá trình di chuyển, làm việc và nhà cửa. "Đến lượt nó, điều này có thể đem lại hệ quả đáng sợ về quyền biểu đạt", trong đó có nguy cơ chính phủ các nước sử dụng hộ chiếu miễn dịch để ngăn chặn tự do đi lại, với lý do là để chống dịch bệnh. Căng thẳng giữa việc phải cân bằng quyền tự do công dân với việc thu thập dữ liệu ở quy mô lớn không phải là điều gì mới mẻ. Điều đáng nói là các chính phủ duy trì tình trạng cân bằng giữa tự do và an ninh ra sao. Hệ thống giám sát quy mô lớn ở Trung Quốc, vốn từng bị truyền thông phương Tây chỉ trích là quá mức, đã cho thấy cực kỳ hiệu quả trong việc kiểm soát Covid-19. Tuy nhiên, trong phỏng vấn với BBC, Adam Schwartz, luật sư cao cấp từ Tổ chức Biên giới Điện tử ở California, cho biết trong lịch sử, các chính phủ luôn trì hoãn việc rút lại những quyền lực an ninh của mình sau khi đã tăng quyueefn này lên. "Chẳng hạn, sau vụ tấn công 11/9, chính phủ Hoa Kỳ đã tạo ra hệ thống giám sát cực kỳ lớn. Mười chín năm sau đó, những sức mạnh này vẫn chủ yếu nằm trong tay chính phủ Hoa Kỳ." Các chuyên gia cảnh báo rằng Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu Duy trì quyền lực đặc biệt này và sử dụng phục vụ vượt ra ngoại phạm vi nhiệm vụ ban đầu được gọi là tình trạng "vượt quyền", và các chuyên gia cảnh báo Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu. Các chính phủ đã ở trong vị trí cực kỳ khó khăn khi phải cân bằng sức khỏe toàn cầu với nhu cầu phục hồi nền kinh tế. Dù hộ chiếu miễn dịch có xuất hiện, trên bề nổi là liều thuốc cứu nền du lịch và một phần đáng kể của kinh tế toàn cầu, nhưng nó cũng thêm vào tình trạng phức tạp về nhân quyền, vốn đã bị ảnh hưởng trước gánh nặng từ sự kiện chưa từng xảy ra từ cả thế kỷ qua. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	[ 108, 287, 285, 161, 1612, 608, 264, 143, 859, 6314, 209, 198, 216, 127, 134, 319, 1398, 1211, 138, 156, 122, 256, 251, 653, 947, 1603, 977, 804, 537, 107, 136, 594, 820, 117, 451, 1211, 138, 156, 370, 124, 11488, 170, 158, 833, 201, 110, 103, 135, 457, 744, 478, 105, 547, 2052, 244, 139, 270, 437, 1205, 7526, 4898, 1514, 1142, 202, 142, 4775, 471, 9179, 515, 17397, 171, 1581, 571, 201, 163, 618, 197, 116, 223, 547, 221, 1581, 3292, 24538, 103, 318, 173, 1272, 594, 414, 858, 5011, 4736, 108, 121, 1219, 298, 696, 253, 1244, 108, 232, 597, 251, 124, 523, 1496, 1635, 414, 888, 887, 166, 115, 290, 178, 117, 982, 155, 128, 9593, 402, 296, 2072, 344, 103, 107, 136, 422, 1058, 352, 153, 859, 744, 478, 1207, 2170, 198, 1345, 6459, 7220, 1496, 1635, 414, 106, 281, 463, 107, 136, 1540, 124, 130, 463, 494, 160, 267, 115, 1635, 414, 119, 1581, 519, 5967, 15668, 231, 14536, 11141, 103, 210, 611, 385, 105, 106, 185, 492, 213, 210, 730, 245, 135, 457, 10191, 5878, 13515, 116, 135, 457, 135, 877, 107, 1266, 633, 108, 121, 1619, 649, 125, 463, 163, 238, 1361, 2080, 4665, 114, 1401, 3487, 117, 583, 699, 422, 116, 111, 107, 136, 463, 494, 160, 154, 115, 117, 587, 5019, 299, 416, 587, 830, 104, 154, 106, 128, 1672, 145, 154, 110, 260, 139, 733, 1198, 426, 109, 206, 193, 499, 157, 4594, 9410, 1496, 1635, 414, 199, 221, 167, 117, 1237, 982, 185, 675, 130, 422, 812, 114, 157, 182, 108, 364, 216, 1490, 2811, 114, 656, 154, 107, 136, 270, 437, 140, 156, 305, 258, 105, 558, 1905, 1924, 488, 124, 1725, 212, 414, 113, 664, 4139, 1339, 253, 2802, 10191, 5878, 2943, 117, 1375, 2577, 1123, 1046, 1835, 201, 463, 163, 543, 1309, 888, 887, 166, 114, 813, 210, 2033, 214, 105, 487, 877, 104, 162, 213, 1909, 298, 1123, 10861, 10191, 5878, 2943, 249, 2230, 523, 1496, 1635, 414, 106, 189, 5691, 4006, 2146, 130, 174, 169, 107, 136, 581, 881, 119, 205, 612, 342, 369, 239, 340, 9410, 1496, 1635, 414, 134, 114, 656, 111, 467, 394, 124, 595, 334, 888, 887, 166, 206, 235, 156, 1299, 227, 1123, 1046, 122, 329, 3901, 523, 1496, 451, 281, 1709, 529, 371, 264, 119, 240, 349, 1417, 14215, 288, 481, 148, 726, 4433, 107, 136, 628, 238, 1211, 135, 877, 3235, 3042, 857, 394, 7068, 112, 2754, 334, 187, 150, 134, 117, 279, 202, 119, 463, 163, 1635, 414, 180, 225, 146, 414, 197, 543, 1309, 198, 165, 212, 3520, 2073, 416, 608, 264, 106, 116, 780, 2610, 159, 726, 909, 107, 136, 467, 130, 3322, 235, 814, 155, 355, 3019, 660, 152, 135, 490, 194, 1042, 356, 959, 3803, 10191, 5878, 2943, 134, 870, 373, 135, 877, 628, 190, 595, 334, 111, 467, 103, 170, 156, 594, 820, 105, 879, 327, 305, 258, 114, 1249, 588, 543, 1309, 105, 251, 300, 234, 587, 830, 1635, 414, 138, 381, 192, 134, 180, 122, 256, 266, 879, 4402, 2131, 220, 324, 286, 523, 1496, 1635, 414, 108, 121, 266, 244, 239, 108, 121, 1008, 780, 2811, 105, 122, 256, 266, 244, 167, 453, 587, 109, 1123, 1046, 148, 109, 135, 457, 649, 125, 595, 334, 105, 238, 681, 2080, 447, 913, 128, 8822, 332, 176, 103, 5141, 320, 176, 12646, 105, 135, 457, 108, 13609, 231, 6814, 107, 1266, 633, 108, 121, 5383, 127, 128, 403, 314, 104, 201, 1130, 649, 165, 108, 364, 216, 105, 214, 590, 125, 334, 555, 697, 104, 787, 240, 433, 813, 210, 997, 2061, 244, 177, 167, 1237, 982, 588, 266, 162, 107, 237, 324, 286, 523, 1496, 1635, 414, 194, 110, 103, 170, 2072, 344, 130, 1058, 352, 156, 690, 153, 109, 381, 192, 135, 490, 211, 145, 534, 1123, 1046, 126, 518, 153, 115, 521, 120, 220, 387, 489, 222, 387, 199, 108, 121, 2096, 3620, 5717, 103, 5144, 4457, 103, 11182, 7758, 105, 1091, 606, 169, 199, 244, 289, 450, 587, 830, 1572, 136, 122, 628, 155, 537, 224, 105, 1572, 136, 107, 136, 1025, 149, 374, 727, 113, 225, 136, 111, 430, 166, 198, 165, 133, 349, 580, 626, 1084, 148, 1214, 115, 838, 1332, 475, 286, 463, 163, 543, 5293, 128, 151, 162, 324, 286, 116, 475, 286, 2610, 543, 1309, 114, 203, 588, 111, 467, 107, 136, 199, 617, 463, 218, 110, 598, 239, 117, 138, 547, 2052, 451, 184, 540, 5650, 181, 1289, 887, 104, 833, 193, 4819, 21932, 103, 23640, 409, 7192, 257, 424, 1581, 104, 111, 673, 1556, 2780, 1827, 221, 173, 1272, 1581, 108, 121, 151, 162, 832, 198, 165, 134, 618, 496, 838, 202, 187, 273, 414, 1581, 1612, 110, 122, 329, 343, 106, 523, 1496, 543, 5293, 122, 256, 5173, 127, 115, 290, 178, 212, 209, 463, 163, 1639, 107, 1084, 207, 114, 120, 135, 137, 496, 618, 187, 129, 977, 4993, 235, 150, 114, 656, 154, 319, 153, 140, 156, 145, 110, 133, 918, 184, 1409, 8152, 320, 2356, 496, 618, 153, 859, 744, 478, 347, 983, 618, 859, 744, 478, 106, 786, 393, 146, 2060, 422, 496, 618, 236, 216, 258, 2781, 520, 813, 210, 2248, 478, 105, 8689, 209, 773, 1555, 859, 744, 478, 147, 3713, 609, 904, 386, 1653, 1428, 653, 709, 1193, 200, 114, 497, 262, 765, 198, 735, 159, 175, 1555, 105, 979, 153, 13205, 617, 156, 140, 233, 766, 106, 545, 116, 380, 3024, 156, 140, 258, 2781, 421, 572, 130, 859, 6314, 209, 107, 136, 381, 192, 319, 153, 506, 258, 103, 127, 790, 524, 106, 122, 256, 109, 142, 134, 808, 419, 281, 463, 106, 389, 111, 110, 518, 1581, 155, 198, 165, 837, 7971, 124, 116, 281, 463, 1635, 4399, 534, 281, 463, 145, 249, 229, 439, 412, 107, 136, 1208, 486, 117, 103, 107, 136, 134, 319, 164, 179, 591, 290, 661, 119, 209, 547, 226, 129, 109, 833, 201, 110, 114, 656, 154, 227, 452, 4100, 489, 222, 128, 107, 523, 1496, 194, 16874, 1546, 19731, 21838, 6526, 103, 5414, 104, 959, 502, 823, 4246, 202, 266, 890, 894, 271, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 4551, 236, 216, 258, 352, 133, 349, 580, 1257, 2528, 171, 4993, 105, 1084, 126, 634, 575, 115, 1364, 2221, 859, 744, 6552, 1 ]
world-51373821	https://www.bbc.com/vietnamese/world-51373821	Virus corona: Hồi chuông cảnh tỉnh từ nạn săn bắt và tiêu thụ động vật hoang dã	Các nhà khoa học nghi ngờ một chợ hải sản ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc là nguồn gốc của dịch bùng phát virus corona, đã cướp đi 427 mạng sống cho đến nay.	Việt Nam được biết đến đến là nơi tiêu thụ và trung chuyển trái phép các sản phẩm động vật hoang dã Chợ này được biết như chỗ buôn bán bất hợp pháp các loài động vật hoang dã như rắn, chồn và nhím, được nhốt trong lồng để bán làm đồ ăn hoặc thuốc, cho đến khi toàn bộ tỉnh được kiểm dịch. Trung Quốc là nước tiêu thụ sản phẩm động vật hoang dã lớn nhất thế giới, cả hợp pháp và bất hợp pháp và Việt Nam đã là một điểm lớn cung cấp nhiều loài như vậy vào thị trường Trung Quốc. Cấm tạm thời Giới chức của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết nguồn chính lây nhiễm có khả năng cao là từ dơi. Nhưng họ cho rằng virus đã xâm nhập vào loài khác, vốn chưa được xác định , trước khi lây nhiễm cho con người. Trung Quốc có truyền thống rất ưa ăn các loài động vật hoang dã. Một số động vật được ăn vì hương vị của chúng như một món ăn ngon, trong khi một số khác được tiêu thụ như thuốc y học cổ truyền. Tin cho hay các nhà hàng ở một số vùng của Trung Quốc bán các món ăn như súp dơi (với cả con trong súp), súp được nấu với tinh hoàn của hổ hoặc các bộ phận cơ thể của cầy hương. Rắn hổ mang chiên, chân gấu om, rượu ngâm xương hổ cũng có trong thực đơn của các nhà hàng vừa kể. Chợ động vật hoang dã ở khu vực sập sệ có bán chuột, mèo, rắn và nhiều loài chim bao gồm cả những loài có nguy cơ tuyệt chủng cao. Các sản phẩm động vật hoang dã cũng được sử dụng trong nhiều loại thuốc truyền thống của Trung Quốc chủ yếu với niềm tin rằng chúng có khả năng chữa trị nhiều loại bệnh, như bất lực nam, viêm khớp và bệnh gút. Việt Nam: ‘Đừng để vẻ đẹp tự nhiên biến mất' Nhân viên thương vụ VN ‘mua vây cá mập cho gia đình’ Nguy cơ tuyệt chủng Nhu cầu về vảy tê tê cho các loại thuốc này đã gần như xóa sổ loài này tại Trung Quốc và tê tê giờ đây đã trở thành động vật hoang dã bị săn trộm nhiều nhất ở các nơi khác trên thế giới. Việc sử dụng sừng tê giác không bền vững cho y học cổ truyền Trung Quốc là một ví dụ khác về thói quen khiến loài vật này trở thành một loài có nguy cơ tuyệt chủng. Việt Nam cũng là một trong những thị trường lớn cho cả vảy tê tê và sừng tê giác. Các chuyên gia động vật hoang dã cho biết, thị trường Việt Nam cũng đã nổi lên như một nơi cung cấp chính cho Trung Quốc sau khi chính quyền Trung Quốc khởi xướng một số qui định nghiêm ngặt đối với hoạt động buôn bán bất hợp pháp này trong những năm gần đây. Tất cả những hoạt động mua bán này đang diễn ra trong khi hơn 70% các ca lây nhiễm mới phát hiện ở người được cho là đến từ động vật, đặc biệt là động vật hoang dã. Sự bùng phát dịch virus corona đã và đang rọi đèn trở lại vào hoạt động buôn bán động vật hoang dã của Trung Quốc, vốn đã bị các nhóm bảo tồn chỉ trích vì đã đẩy một số loài đến bờ vực tuyệt chủng. Trước diễn biến mới nhất, chính quyền Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm tạm thời đối với buôn bán động vật hoang dã để chống lại sự lây lan của virus. Nhưng các nhà bảo tồn đang dùng cơ hội này để yêu cầu một lệnh cấm vĩnh viễn. Trung Quốc gần đây đã ra lệnh cấm hoạt động buôn bán ngà voi, trước đây được coi là hợp pháp ở trong nước Trung Quốc sẽ lắng nghe? Liệu sự bùng phát virus này có thể là một bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và rốt cục bảo vệ được sức khỏe cộng đồng hay không? Các chuyên gia nói rằng đó là thách thức lớn nhưng đó không phải là một nhiệm vụ bất khả thi. Theo giới chức WHO, các loại virus gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) cũng được cho là có nguồn gốc từ dơi nhưng chúng đã xâm nhập vào người thông qua mèo và lạc đà. "Chúng tôi đang tiếp xúc với các loài động vật hoang dã và môi trường sống của chúng mà trước đây chúng ta không tiếp xúc", Bác sĩ Ben Embarek thuộc Ban Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với BBC. "Do đó, chúng ta có một số bệnh mới liên quan đến sự liên hệ mới giữa người và virus, vi khuẩn và ký sinh trùng mà trước đây ta chưa biết đến". Một phân tích gần đây của gần 32.000 loài động vật có xương sống trên đất liền được biết đến cho thấy khoảng 20% trong số các loài này được mua và bán trên thị trường thế giới, hợp pháp hoặc bất hợp pháp. Coronavirus, súp dơi, Đảng Xanh và tầm tư duy năm mới Bắt lượng sừng tê giác kỷ lục trên đường đến VN Virus corona: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Đó là hơn 5.500 loài động vật có vú, chim, bò sát và loài lưỡng cư. Buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp được ước tính trị giá khoảng 20 tỷ đô la và là hoạt động buôn bán bất hợp pháp lớn thứ tư sau ma túy, mua bán người lậu và hàng giả. Tên Việt Nam nổi lên trong danh sách các quốc gia không thể ngăn chặn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp mặc dù cảnh báo nghiêm trọng chống lại mức độ mất đa dạng sinh học đáng báo động mà thế giới đang phải đối mặt. Ảnh sừng tê tại một làng gần Hà Nội do Ủy ban Công lý Động vật Hoang dã (WJC) cung cấp Hồi chuông cảnh tỉnh "Cuộc khủng hoảng y tế này phải đóng vai trò như một hồi chuông cảnh tỉnh", Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) cho biết trong một tuyên bố," vì cần chấm dứt sử dụng không bền vững các loài động vật đang bị đe dọa và các bộ phận của chúng, làm vật nuôi lạ, để tiêu thụ thực phẩm và dùng làm thuốc". Chính phủ Trung Quốc, tuy nhiên, đã nói rõ rằng lệnh cấm sẽ là tạm thời. "Nuôi, vận chuyển hoặc bán tất cả các loài động vật hoang dã bị cấm kể từ ngày thông báo cho đến khi tình hình dịch bệnh trong nước kết thúc", một chỉ thị được ban hành bởi ba cơ quan của chính phủ. Bắc Kinh đã tuyên bố lệnh cấm tương tự khi dịch SARS bùng phát vào năm 2002. Nhưng các nhà bảo tồn cho biết vài tháng sau khi thông báo, chính quyền nhẹ tay và thị trường động vật hoang dã đã trở lại ở Trung Quốc. Các nhà bảo tồn thiên nhiên nói rằng, điều đó cũng khuyến khích các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam tiếp tục. Một số nơi yêu cầu đóng cửa biên giới với khách đến từ Trung Quốc do lo ngại dịch bệnh Tăng cường kiểm tra Vào tháng 9 năm nay, Bắc Kinh sẽ tổ chức một hội nghị toàn cầu lớn về tài nguyên thiên nhiên và sinh học, được gọi là Công ước về Đa dạng sinh học. Theo một báo cáo liên chính phủ được công bố năm ngoái, một triệu loài có nguy cơ tuyệt chủng - là mức chưa bao giờ có trong lịch sử loài người. Sau hậu quả của sự bùng phát virus corona, các bài xã luận trên phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát của Trung Quốc đã và đang lên án thị trường động vật hoang dã bất kiểm soát tại nước này. "Chúng tôi coi đây là cơ hội cho một động thái nhằm chấm dứt vĩnh viễn việc nuôi, nhân giống, thuần hóa và sử dụng động vật hoang dã, không chỉ cho mục đích giết lấy thịt mà còn cho cả y học cổ truyền", Debbie Banks, thuộc Cơ quan Điều tra Môi trường có trụ sở tại London, nói. Bà Banks đã thực hiện các cuộc điều tra động vật hoang dã lớn ở Trung Quốc. Các chuyên gia cho biết dịch Cúm A hay cúm gia cầm đã giúp cho việc bảo tồn nhiều loài chim trong tự nhiên. Họ cũng nói về sự thành công việc Trung Quốc ra lệnh cấmc nhập khẩu ngà voi - sau nhiều năm chịu áp lực quốc tế để cứu voi khỏi sự tuyệt chủng. Tuy nhiên, trong động thái liên hệ rõ ràng về các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam, họ nhấn mạnh rằng lệnh cấm và quy định đối với các sản phẩm động vật hoang dã sẽ cần phải mang tính toàn cầu - và không chỉ ở Trung Quốc. Teresa Telecky, phó chủ tịch Hiệp hội Nhân đạo Quốc tế cho biết nói rõ ràng rằng việc cấm buôn bán chim ở Hoa Kỳ và EU (trong khi dịch Cúm A) đã mang lại lợi ích cho việc bảo tồn chim bằng cách giảm số lượng chim ra khỏi tự nhiên và giảm nguy cơ xâm lấn các loài qu‎y hiếm khác. Các chuyên gia động vật hoang dã nói rằng là thị trường lớn nhất của các sản phẩm động vật hoang dã, Trung Quốc chắc chắn có thể làm gương.	summarize: Việt Nam được biết đến đến là nơi tiêu thụ và trung chuyển trái phép các sản phẩm động vật hoang dã Chợ này được biết như chỗ buôn bán bất hợp pháp các loài động vật hoang dã như rắn, chồn và nhím, được nhốt trong lồng để bán làm đồ ăn hoặc thuốc, cho đến khi toàn bộ tỉnh được kiểm dịch. Trung Quốc là nước tiêu thụ sản phẩm động vật hoang dã lớn nhất thế giới, cả hợp pháp và bất hợp pháp và Việt Nam đã là một điểm lớn cung cấp nhiều loài như vậy vào thị trường Trung Quốc. Cấm tạm thời Giới chức của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết nguồn chính lây nhiễm có khả năng cao là từ dơi. Nhưng họ cho rằng virus đã xâm nhập vào loài khác, vốn chưa được xác định , trước khi lây nhiễm cho con người. Trung Quốc có truyền thống rất ưa ăn các loài động vật hoang dã. Một số động vật được ăn vì hương vị của chúng như một món ăn ngon, trong khi một số khác được tiêu thụ như thuốc y học cổ truyền. Tin cho hay các nhà hàng ở một số vùng của Trung Quốc bán các món ăn như súp dơi (với cả con trong súp), súp được nấu với tinh hoàn của hổ hoặc các bộ phận cơ thể của cầy hương. Rắn hổ mang chiên, chân gấu om, rượu ngâm xương hổ cũng có trong thực đơn của các nhà hàng vừa kể. Chợ động vật hoang dã ở khu vực sập sệ có bán chuột, mèo, rắn và nhiều loài chim bao gồm cả những loài có nguy cơ tuyệt chủng cao. Các sản phẩm động vật hoang dã cũng được sử dụng trong nhiều loại thuốc truyền thống của Trung Quốc chủ yếu với niềm tin rằng chúng có khả năng chữa trị nhiều loại bệnh, như bất lực nam, viêm khớp và bệnh gút. Việt Nam: ‘Đừng để vẻ đẹp tự nhiên biến mất' Nhân viên thương vụ VN ‘mua vây cá mập cho gia đình’ Nguy cơ tuyệt chủng Nhu cầu về vảy tê tê cho các loại thuốc này đã gần như xóa sổ loài này tại Trung Quốc và tê tê giờ đây đã trở thành động vật hoang dã bị săn trộm nhiều nhất ở các nơi khác trên thế giới. Việc sử dụng sừng tê giác không bền vững cho y học cổ truyền Trung Quốc là một ví dụ khác về thói quen khiến loài vật này trở thành một loài có nguy cơ tuyệt chủng. Việt Nam cũng là một trong những thị trường lớn cho cả vảy tê tê và sừng tê giác. Các chuyên gia động vật hoang dã cho biết, thị trường Việt Nam cũng đã nổi lên như một nơi cung cấp chính cho Trung Quốc sau khi chính quyền Trung Quốc khởi xướng một số qui định nghiêm ngặt đối với hoạt động buôn bán bất hợp pháp này trong những năm gần đây. Tất cả những hoạt động mua bán này đang diễn ra trong khi hơn 70% các ca lây nhiễm mới phát hiện ở người được cho là đến từ động vật, đặc biệt là động vật hoang dã. Sự bùng phát dịch virus corona đã và đang rọi đèn trở lại vào hoạt động buôn bán động vật hoang dã của Trung Quốc, vốn đã bị các nhóm bảo tồn chỉ trích vì đã đẩy một số loài đến bờ vực tuyệt chủng. Trước diễn biến mới nhất, chính quyền Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm tạm thời đối với buôn bán động vật hoang dã để chống lại sự lây lan của virus. Nhưng các nhà bảo tồn đang dùng cơ hội này để yêu cầu một lệnh cấm vĩnh viễn. Trung Quốc gần đây đã ra lệnh cấm hoạt động buôn bán ngà voi, trước đây được coi là hợp pháp ở trong nước Trung Quốc sẽ lắng nghe? Liệu sự bùng phát virus này có thể là một bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và rốt cục bảo vệ được sức khỏe cộng đồng hay không? Các chuyên gia nói rằng đó là thách thức lớn nhưng đó không phải là một nhiệm vụ bất khả thi. Theo giới chức WHO, các loại virus gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) cũng được cho là có nguồn gốc từ dơi nhưng chúng đã xâm nhập vào người thông qua mèo và lạc đà. "Chúng tôi đang tiếp xúc với các loài động vật hoang dã và môi trường sống của chúng mà trước đây chúng ta không tiếp xúc", Bác sĩ Ben Embarek thuộc Ban Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với BBC. "Do đó, chúng ta có một số bệnh mới liên quan đến sự liên hệ mới giữa người và virus, vi khuẩn và ký sinh trùng mà trước đây ta chưa biết đến". Một phân tích gần đây của gần 32.000 loài động vật có xương sống trên đất liền được biết đến cho thấy khoảng 20% trong số các loài này được mua và bán trên thị trường thế giới, hợp pháp hoặc bất hợp pháp. Coronavirus, súp dơi, Đảng Xanh và tầm tư duy năm mới Bắt lượng sừng tê giác kỷ lục trên đường đến VN Virus corona: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Đó là hơn 5.500 loài động vật có vú, chim, bò sát và loài lưỡng cư. Buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp được ước tính trị giá khoảng 20 tỷ đô la và là hoạt động buôn bán bất hợp pháp lớn thứ tư sau ma túy, mua bán người lậu và hàng giả. Tên Việt Nam nổi lên trong danh sách các quốc gia không thể ngăn chặn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp mặc dù cảnh báo nghiêm trọng chống lại mức độ mất đa dạng sinh học đáng báo động mà thế giới đang phải đối mặt. Ảnh sừng tê tại một làng gần Hà Nội do Ủy ban Công lý Động vật Hoang dã (WJC) cung cấp Hồi chuông cảnh tỉnh "Cuộc khủng hoảng y tế này phải đóng vai trò như một hồi chuông cảnh tỉnh", Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) cho biết trong một tuyên bố," vì cần chấm dứt sử dụng không bền vững các loài động vật đang bị đe dọa và các bộ phận của chúng, làm vật nuôi lạ, để tiêu thụ thực phẩm và dùng làm thuốc". Chính phủ Trung Quốc, tuy nhiên, đã nói rõ rằng lệnh cấm sẽ là tạm thời. "Nuôi, vận chuyển hoặc bán tất cả các loài động vật hoang dã bị cấm kể từ ngày thông báo cho đến khi tình hình dịch bệnh trong nước kết thúc", một chỉ thị được ban hành bởi ba cơ quan của chính phủ. Bắc Kinh đã tuyên bố lệnh cấm tương tự khi dịch SARS bùng phát vào năm 2002. Nhưng các nhà bảo tồn cho biết vài tháng sau khi thông báo, chính quyền nhẹ tay và thị trường động vật hoang dã đã trở lại ở Trung Quốc. Các nhà bảo tồn thiên nhiên nói rằng, điều đó cũng khuyến khích các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam tiếp tục. Một số nơi yêu cầu đóng cửa biên giới với khách đến từ Trung Quốc do lo ngại dịch bệnh Tăng cường kiểm tra Vào tháng 9 năm nay, Bắc Kinh sẽ tổ chức một hội nghị toàn cầu lớn về tài nguyên thiên nhiên và sinh học, được gọi là Công ước về Đa dạng sinh học. Theo một báo cáo liên chính phủ được công bố năm ngoái, một triệu loài có nguy cơ tuyệt chủng - là mức chưa bao giờ có trong lịch sử loài người. Sau hậu quả của sự bùng phát virus corona, các bài xã luận trên phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát của Trung Quốc đã và đang lên án thị trường động vật hoang dã bất kiểm soát tại nước này. "Chúng tôi coi đây là cơ hội cho một động thái nhằm chấm dứt vĩnh viễn việc nuôi, nhân giống, thuần hóa và sử dụng động vật hoang dã, không chỉ cho mục đích giết lấy thịt mà còn cho cả y học cổ truyền", Debbie Banks, thuộc Cơ quan Điều tra Môi trường có trụ sở tại London, nói. Bà Banks đã thực hiện các cuộc điều tra động vật hoang dã lớn ở Trung Quốc. Các chuyên gia cho biết dịch Cúm A hay cúm gia cầm đã giúp cho việc bảo tồn nhiều loài chim trong tự nhiên. Họ cũng nói về sự thành công việc Trung Quốc ra lệnh cấmc nhập khẩu ngà voi - sau nhiều năm chịu áp lực quốc tế để cứu voi khỏi sự tuyệt chủng. Tuy nhiên, trong động thái liên hệ rõ ràng về các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam, họ nhấn mạnh rằng lệnh cấm và quy định đối với các sản phẩm động vật hoang dã sẽ cần phải mang tính toàn cầu - và không chỉ ở Trung Quốc. Teresa Telecky, phó chủ tịch Hiệp hội Nhân đạo Quốc tế cho biết nói rõ ràng rằng việc cấm buôn bán chim ở Hoa Kỳ và EU (trong khi dịch Cúm A) đã mang lại lợi ích cho việc bảo tồn chim bằng cách giảm số lượng chim ra khỏi tự nhiên và giảm nguy cơ xâm lấn các loài qu‎y hiếm khác. Các chuyên gia động vật hoang dã nói rằng là thị trường lớn nhất của các sản phẩm động vật hoang dã, Trung Quốc chắc chắn có thể làm gương.	[ 108, 287, 285, 161, 131, 132, 117, 217, 155, 155, 106, 328, 464, 1816, 105, 396, 589, 897, 656, 109, 262, 765, 192, 731, 1824, 2358, 4935, 126, 117, 217, 128, 1104, 1548, 622, 295, 279, 246, 109, 1310, 192, 731, 1824, 2358, 128, 10820, 10198, 105, 8279, 320, 103, 117, 5471, 113, 5513, 130, 622, 140, 905, 446, 451, 9629, 114, 155, 129, 258, 317, 769, 117, 594, 3715, 151, 162, 106, 142, 464, 1816, 262, 765, 192, 731, 1824, 2358, 301, 202, 175, 1555, 186, 279, 246, 105, 295, 279, 246, 105, 131, 132, 115, 106, 116, 318, 301, 870, 373, 158, 1310, 128, 530, 138, 461, 271, 151, 942, 8436, 1119, 221, 1741, 229, 104, 1318, 229, 1646, 216, 773, 249, 114, 217, 774, 122, 1603, 977, 107, 555, 344, 291, 106, 148, 7617, 112, 311, 154, 114, 160, 1084, 115, 1121, 669, 138, 1310, 913, 682, 289, 117, 628, 190, 108, 103, 226, 129, 1603, 977, 114, 219, 1784, 151, 162, 107, 425, 234, 215, 108, 2241, 446, 109, 1310, 192, 731, 1824, 11071, 430, 166, 192, 731, 117, 446, 171, 1517, 297, 104, 174, 128, 116, 1246, 446, 11883, 113, 129, 116, 166, 211, 117, 464, 1816, 128, 1357, 108, 364, 214, 874, 425, 112, 1740, 114, 194, 109, 152, 201, 108, 121, 116, 166, 501, 104, 151, 162, 622, 109, 1246, 446, 128, 9215, 7617, 8488, 186, 219, 113, 9215, 856, 9215, 117, 2691, 119, 777, 506, 104, 2317, 451, 109, 317, 1392, 225, 136, 104, 16618, 6254, 23875, 2317, 518, 5202, 103, 974, 4327, 108, 674, 320, 103, 1953, 7445, 2345, 2317, 127, 107, 113, 223, 652, 104, 109, 152, 201, 659, 4266, 4935, 192, 731, 1824, 2358, 108, 121, 322, 442, 4856, 2765, 4966, 107, 622, 14439, 3142, 103, 2238, 105, 158, 1310, 2794, 374, 770, 186, 120, 1310, 107, 841, 225, 1464, 1519, 2207, 303, 262, 765, 192, 731, 1824, 2358, 127, 117, 324, 286, 113, 158, 534, 1357, 425, 234, 104, 151, 162, 185, 675, 119, 1459, 193, 160, 174, 107, 555, 344, 1520, 245, 158, 534, 5114, 128, 295, 265, 3900, 4691, 6585, 105, 664, 22881, 112, 131, 132, 161, 743, 7323, 130, 895, 1142, 222, 445, 625, 552, 257, 857, 182, 432, 197, 312, 743, 13599, 2619, 499, 4996, 114, 165, 539, 748, 6147, 225, 1464, 1519, 4830, 352, 125, 16721, 2627, 2627, 114, 109, 534, 1357, 126, 115, 386, 128, 1851, 2803, 1310, 126, 149, 151, 162, 105, 2627, 2627, 339, 248, 115, 319, 164, 192, 731, 1824, 2358, 133, 2381, 3766, 158, 202, 108, 121, 109, 328, 211, 159, 175, 1326, 1068, 324, 286, 4689, 2627, 1143, 110, 2352, 1661, 114, 108, 364, 214, 874, 425, 151, 162, 106, 116, 1380, 1094, 211, 125, 2521, 1379, 521, 1310, 731, 126, 319, 164, 116, 1310, 107, 841, 225, 1464, 7923, 131, 132, 127, 106, 116, 113, 120, 461, 271, 301, 114, 186, 16721, 2627, 2627, 105, 4689, 2627, 9033, 303, 649, 165, 192, 731, 1824, 2358, 114, 2034, 461, 271, 131, 132, 127, 115, 738, 227, 128, 116, 328, 870, 373, 122, 114, 151, 162, 187, 129, 122, 168, 151, 162, 1106, 4208, 116, 166, 2490, 190, 849, 4476, 195, 119, 381, 192, 1548, 622, 295, 279, 246, 126, 113, 120, 147, 386, 1333, 1567, 186, 120, 381, 192, 702, 622, 126, 167, 407, 124, 113, 129, 183, 4283, 109, 840, 1603, 977, 239, 212, 199, 108, 121, 111, 117, 114, 106, 155, 148, 192, 7107, 634, 575, 106, 192, 731, 1824, 11071, 1153, 1725, 212, 414, 1084, 1693, 115, 105, 167, 12137, 2630, 319, 153, 138, 381, 192, 1548, 622, 192, 731, 1824, 2358, 104, 151, 890, 682, 115, 133, 109, 491, 327, 1025, 163, 788, 171, 115, 922, 116, 166, 1310, 155, 1777, 442, 1464, 7923, 957, 407, 625, 239, 1498, 122, 168, 151, 162, 115, 504, 209, 1047, 918, 1119, 221, 195, 119, 1548, 622, 192, 731, 1824, 2358, 130, 424, 153, 144, 1603, 1253, 104, 6506, 311, 109, 152, 327, 1025, 167, 467, 225, 213, 126, 130, 436, 352, 116, 1047, 918, 2788, 12079, 151, 162, 386, 248, 115, 124, 1047, 918, 381, 192, 1548, 622, 5959, 12749, 226, 248, 117, 703, 106, 279, 246, 108, 121, 113, 142, 151, 162, 134, 1527, 701, 347, 2593, 144, 1725, 212, 1084, 126, 107, 136, 106, 116, 920, 5480, 113, 1163, 265, 258, 352, 745, 1550, 1463, 1548, 622, 192, 731, 1824, 2358, 295, 279, 246, 105, 4377, 1794, 327, 647, 117, 543, 1309, 490, 210, 194, 984, 303, 649, 165, 123, 160, 150, 106, 1221, 329, 301, 170, 150, 110, 139, 106, 116, 517, 197, 295, 555, 6364, 520, 249, 229, 10938, 109, 534, 1084, 383, 124, 813, 463, 1788, 1916, 373, 334, 1257, 444, 25027, 9207, 105, 813, 463, 1788, 1916, 151, 510, 5455, 11258, 9207, 127, 117, 114, 106, 107, 774, 972, 148, 7617, 170, 174, 115, 1121, 669, 138, 111, 206, 235, 3142, 105, 956, 2785, 112, 1007, 141, 167, 270, 990, 119, 109, 1310, 192, 731, 1824, 2358, 105, 936, 271, 307, 104, 174, 145, 226, 248, 174, 169, 110, 270, 990, 646, 2121, 621, 3321, 3200, 8040, 4974, 624, 806, 4534, 2170, 105, 1020, 258, 1852, 765, 104, 1318, 229, 1646, 216, 773, 249, 8800, 123, 119, 2189, 4638, 397, 174, 169, 107, 116, 166, 664, 239, 316, 146, 155, 144, 316, 300, 239, 415, 111, 105, 9409, 554, 3119, 105, 667, 296, 2116, 145, 226, 248, 169, 289, 217, 155, 340, 430, 613, 566, 386, 248, 104, 386, 1096, 10090, 1310, 192, 731, 107, 2345, 307, 159, 282, 2199, 117, 217, 155, 114, 203, 545, 4027, 113, 166, 109, 1310, 126, 117, 702, 105, 622, 159, 461, 271, 175, 1555, 279, 246, 451, 295, 279, 2290, 20601, 103, 9215, 7617, 103, 348, 5204, 105, 1191, 276, 756, 147, 239, 5192, 423, 4689, 2627, 1143, 688, 1438, 159, 361, 155, 312, 2926, 1693, 161, 903, 918, 622, 192, 731, 1824, 2358, 159, 186, 142, 902, 106, 183, 21513, 1310, 192, 731, 107, 5646, 103, 2794, 103, 2835, 338, 105, 1310, 2975, 5478, 7219, 622, 192, 731, 1824, 2358, 295, 279, 246, 117, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 303, 152, 889, 214, 881, 1274, 116, 2272, 767, 262, 108, 121, 164, 548, 1016, 2520, 104, 151, 162, 106, 774, 972, 104, 414, 1725, 212, 1084, 7189, 115, 1966, 184, 1147, 7204, 427, 307, 114, 155, 1103, 1 ]
world-54614692	https://www.bbc.com/vietnamese/world-54614692	Biểu tình Thái Lan: Sự trỗi dậy của thế hệ dám tranh đấu cho dân chủ	Tiếng hò reo, ba ngón tay giơ cao của người biểu tình khắp đường phố Bangkok là dấu hiệu bề mặt của những chuyển động quyết liệt trong lòng Thái Lan, một đất nước Phật giáo nhưng có lịch sử bất ổn chính trị.	Cảnh sát đã xịt vòi rồng và hơi cay vào người biểu tình đêm 16/10 Người biểu tình đang thách thức không chỉ chính quyền thủ tướng Prayut Chan-o-cha khi yêu cầu ông từ chức và thay máu nội các. Họ còn đòi kiềm chế quyền lực của hoàng gia. Đây là một sự kiện gây chấn động bởi người dân Thái Lan, từ khi mới lọt lòng, đã được dạy phải tôn kính và yêu mến nhà vua. Có mặt ở Thái Lan những ngày này, tôi mới hiểu được nhịp đập những tâm hồn khát khao tự do, say mê biểu đạt và tinh thần hùng hồn "Do you hear the people sing". Phá vỡ cấm kỵ Hôm 14/10, một cảnh tượng đã đi vào lịch sử: người biểu tình giơ biểu tượng ba ngón tay thách thức khi đoàn xe hoàng gia chở Hoàng hậu Suthida và Hoàng tử Dipangkorn đi ngang qua. Đây là điều chưa từng có tiền lệ tại một đất nước mà uy quyền hoàng gia hiện diện ở mọi khía cạnh xã hội như Thái Lan. Thế giới từng chứng kiến cảnh tượng hàng chục ngàn người dân Thái đổ về Bangkok khóc thương cố vương Bhumibol vài năm trước. Những người nông dân lam lũ ôm chân dung nhà vua trước ngực. Những buổi cầu nguyện trước đền thờ hoàng gia người dân quỳ lạy suốt vài tiếng đồng hồ. Nhưng giờ đây, điều cấm kỵ suốt 90 năm của đất nước đã bị phá vỡ: tôn kính được thay bằng chất vấn. Hoàng hậu Suthida được xe chở qua đám đông người biểu tình Tuần qua Bangkok mưa xối xả, nhưng hàng chục nghìn người vẫn kiên trì biểu tình đòi dân chủ. Họ giơ cao ba ngón tay - biểu tượng của phong trào được cho là lấy cảm hứng từ bộ phim Hungers Game nói về sự nổi dậy chống độc tài. Ngày 16/10 đánh dấu một bước tiến khác: Bất chấp lệnh giới nghiêm khẩn cấp, người dân vẫn xuống đường khiến chính quyền phải đóng cửa các trạm tàu điện gần điểm biểu tình. Hôm ấy tôi đứng trước cửa nhà ga phóng mắt nhìn xuống - hàng trăm bạn trẻ mặc áo học sinh trắng kiên trì đứng dày đặc. Dòng người đổ về, chì chân, không khoan nhượng. Lượng người kéo đến Pathumwan - điểm biểu tình gần trung tâm mua sắm Siam Paragon ngày càng đông khiến hệ thống tàu ga BTS và MRT phải tiếp tục đóng nhiều trạm. Cuối cùng, cảnh sát đã xịt vòi rồng để giải tán đám đông. Những bộ đồng phục của học sinh, sinh viên co lại dưới làn đạn nước. Người biểu tình chỉ có dù, áo mưa đứng sát vào nhau. Các bạn trẻ ấy có thể chọn bỏ chạy nhưng họ vẫn đứng lại, bung dù đỡ làn đạn nước. Mỗi người phải là một "mainstay" - trụ đỡ phong trào này. Người biểu tình đối đầu với cảnh sát đêm 16/10 Đêm đó, nhiều người không về nhà, nhiều người đã bị bắt. Nước mắt đã rơi. Nỗi sợ lấp ló. Thế nhưng tinh thần phản kháng cũng tăng lên. Ngày hôm sau, họ vẫn tiếp tục biểu tình, kiên định giơ cao ba ngón tay thể hiện ý chí bất phục tùng. Trên đường ra điểm biểu tình, tôi vẫn gặp các bạn rất trẻ đeo khẩu trang mặc đồng phục. Vai họ nhấp nhô giữa hàng ngàn đôi vai lô xô bước về điểm tập trung. Những đôi vai 17 tuổi, 20 tuổi, 30 tuổi ấy - đang nhận trách nhiệm đấu tranh vì dân chủ. Thủ lĩnh biểu tình nổi tiếng Mike Rayong cầm loa hô giữa dòng người: "Giống như những con chó bị dồn vào chân tường, chúng tôi chiến đấu cho đến chết". Mike nói với đám đông: "Chúng ta sẽ không lùi bước. Chúng ta sẽ không bỏ chạy". Trời mưa và vòi rồng vẫn xịt. Bạn tôi đùa, hồi tháng 4, do dịch Covid nên người Thái chưa được chơi Lễ hội Songkran, giờ họ chơi bù, chơi hết mình, vì ước muốn dân chủ cho đất nước này. Cuộc chiến giữa các thế hệ Cuộc biểu tình mà thế giới chứng kiến tại Thái Lan không chỉ diễn ra trên đường phố mà còn ở trong mỗi gia đình Thái Lan: sự chia rẽ giữa bố mẹ và con cái. Cũng giống như ở Việt Nam, chính trị là chủ đề nhạy cảm trong gia đình. Khi bạn muốn đi biểu tình, bố mẹ sẽ trăm lần ngăn cản vì lo sợ. Điều đó cũng đang diễn ra trong lòng nước Thái. Những bạn trẻ Thái Lan đang phải đối đầu trực diện với bố mẹ mình. Họ đang đối đầu với chính ông bà nội ngoại, cha mẹ, những người đã quỳ trước sân hoàng gia bốn năm trước khóc thương nhà vua Bhumibol. Họ đối mặt với xung đột thế hệ lớn chưa từng có ở Thái Lan - vấn đề về Hoàng Gia. Khác với thế hệ trước, họ được tiếp cận nhiều thông tin hơn, dũng cảm hơn và hiểu được ước muốn của bản thân hơn. Họ nói với tôi rằng họ "không thể chịu đựng thêm sự cường quyền và độc tài của chế độ hiện tại." Lướt giữa dòng người biểu tình hầu hết các gương mặt đều là các bạn trẻ 17 - 18 tuổi. Tôi chợt nhớ bản thân khi bằng tuổi họ, dường như chỉ nghĩ xem ăn gì, đi chơi đâu. Panusaya Sithijirawattanakul đọc bản tuyên ngôn 10 điểm kêu gọi cải cách chế độ quân chủ Vậy mà Thái Lan, cô gái Panusaya Sithijirawattanakul, ở tuổi 21 tuổi đã đọc bản tuyên ngôn 10 điều cần cải cách - đả động đến hoàng gia và chính quyền. Cũng như nhiều bạn trẻ khác, Panusaya cũng phải đối mặt với sự căng thẳng tột độ với bố mẹ mình. Mẹ cô kinh hoàng trước phát biểu của Panusaya và nài nỉ cô đừng tham gia biểu tình. Chiến tranh lạnh trong gia đình cũng bùng nổ. Tôi hỏi một cậu bạn 15 tuổi tham dự biểu tình ở Lat Phrao hôm 17/10 về sự chia rẽ trong gia đình, cậu nói: "Em thương và kính trọng bố mẹ nhưng không phải vì thế mà hy sinh những giá trị cốt lõi của bản thân. Bố mẹ tổn thương vì em đi biểu tình, em cũng tổn thương vì bố mẹ không ủng hộ. Điều đó nghĩa là mọi người rất yêu thương nhau, chỉ là bất đồng quan điểm. Em nghĩ trong gia đình, sự bất đồng có thể tìm cách nối kết miễn còn có tình yêu, nhưng phải từ bỏ bản thân để vui lòng bố mẹ thì đó không còn là gia đình". Điều này khiến tôi nhớ lại cuộc biểu tình ở Hong Kong năm ngoái, vào ngày 5/7/2019, hàng ngàn bố mẹ đến tọa kháng tại khu công viên nhỏ Chater Garden để ủng hộ con mình. Nếu có được sự ủng hộ của bố mẹ, liệu người trẻ Việt nam có mang nỗi sợ hay nghi hoặc bản thân khi lên tiếng về các vấn đề xã hội? Bạn biết không, vấn đề không phải chúng ta nói đúng hay sai, mà chúng ta dám đặt câu hỏi, chất vấn để tìm câu trả lời. Quá nhiều rào cản của việc "biết gì mà bàn" đã chặn họng và cướp đi tiếng nói của người trẻ Việt Nam. Trên Instagram của mình, Hoa hậu hoàn vũ Thái Lan 2017 - Maria Lyn Ehren đã đăng hình ảnh cô ở tại Victory Monument cầm bảng ủng hộ người biểu tình. Ở Thái những ngày này mới thấu được khúc hùng ca của tự do. Ngay cả người đẩy xe trái cây bán trên đường cũng cảnh báo cho người biểu tình biết cảnh sát đến. Những chú xe ôm mà bạn thấy trong phim Bad Genius cũng đợi chờ đón người biểu tình về nhà. Các nhà sư, giới nghệ sĩ cũng lên tiếng, treo avatar ủng hộ. Người biểu tình ở Thái Lan - họ không đơn độc. Sự tự trọng của báo giới Trước làn sóng biểu tình mạnh mẽ, giới chức Thái Lan đã ra lệnh điều tra bốn tờ báo nổi tiếng: Prachatai, Voice TV, The Reporters và The Standard - những kênh đã tường thuật liên tục về cuộc biểu tình. Tại thời điểm cảnh sát bắn vòi rồng vào người biểu tình, livestream của The Reporters đã thu hút hơn 200.000 người xem trực tiếp - một con số đáng nể phục và gây lo lắng cho nhà cầm quyền. Nhà báo của Prachatai đêm 17/10 đã bị bắt trong một buổi tường thuật trực tiếp. Nhiều người lo ngại về an nguy của các nhà báo. Nhưng những đồng nghiệp của tôi ở Bangkok, họ lại vẫn tiếp tục xuống đường, tiếp tục tường thuật. Phóng viên có mặt giữa cảnh sát và người biểu tình hôm 15/10 Nhiều người trong số họ đã treo avatar màu đen vào đêm xảy ra đụng độ, như một cách để tang cho nền dân chủ Thái Lan. Số khác treo avatar "Journalism is not a crime" (Báo chí không phải là tội) để củng cố tự do báo chí. Bạn tôi bảo, chúng ta là nhà báo, cần giữ trung lập nhưng không phải là làm ngơ trước sự tàn bạo của cảnh sát. Bạn nói: "Mình phẫn nộ vì người biểu tình toàn bọn trẻ, chúng không có vũ khí gì hết để chống lại với lực lượng cảnh sát đầy súng ống. Mình thực sự khóc khi thấy gương mặt hoảng loạn của mấy đứa nhỏ chạy vào trường đại học để trú thân". Theo quan sát của tôi, ở lằn ranh giữa người biểu tình và cảnh sát thường là nơi dễ xảy ra bạo lực nhất. Nhưng trong cuộc biểu tình hôm 15/10, ngay lằn ranh ấy, chỉ cần có tiếng la hét đụng độ là phóng viên ào tới. Các ống kính đủ loại, hàng chục smartphone chĩa trực diện vào cảnh sát và họ vô tình che chắn cho người biểu tình. Ở các cuộc biểu tình quy mô nhỏ hơn, có khi lượng phóng viên ngang ngửa số người biểu tình. Người biểu tình tụ tập ở Lat Phrao hôm 17/10 tiếp tục đưa ra yêu cầu đối với chính phủ của họ Điều này dường như khác hẳn ở Việt Nam. Khi các cuộc biểu tình phản đối Formosa, biểu tình chống Luật An ninh mạng và Luật đặc khu nổ ra ở Sài Gòn, nhiều nhà báo đã được nhắc nhở không tham gia. Số khác vẫn đi, họ bị bắt và không được các tòa soạn nơi họ làm việc bảo lãnh kịp thời. Hầu hết các thông tin, hình ảnh của cuộc biểu tình đều từ người dân. Báo chí ít khi đả động đến. Một số nhà báo được "chỉ thị" viết bài Sài Gòn bình yên dù cuộc biểu tình đã có người đổ máu. Nhiều người bị bắt và đánh đập vì đi biểu tình. Trong đó có cả phụ nữ và trẻ em. Tôi còn nhớ bài báo tựa đề "Công an TP HCM khẳng định Việt Tân tổ chức gây rối" đã khắc họa một bạn trẻ có tiền án, là thành phần kích động. Sau cuộc đối chất của bạn và người viết bài, nội dung này được gỡ bỏ nhưng chưa bao giờ tờ báo lên tiếng xin lỗi đến bạn trẻ kia hay độc giả. Trong khi đó ở Thái Lan, tờ Bangkok Post hôm 18/10 có bài "Protesters hit Bangkok train station" với hàm ý người biểu tình đã làm tê liệt hệ thống tàu công cộng. Nhưng thực chất chính phủ đã ra lệnh đóng tàu nhằm cản trở người dân biểu tình. Ngay khi vấp phải làn sóng chỉ trích, Bangkok Post đã đính chính và xin lỗi bạn đọc. Đó là sự sòng phẳng của báo chí với người đọc của mình. Bangkok Post đính chính và xin lỗi về bài viết tường thuật về cuộc biểu tình Cuộc biểu tình ở Thái Lan sẽ còn tiếp diễn. Nhưng để có được dân chủ, cần nhiều hơn một ý tưởng vĩ đại. Để có dân chủ cần có hàng chục nghìn người tin vào giá trị của nó mà bất chấp mưa gió, lệnh cấm để biểu tình. Để có dân chủ cần những bố mẹ có thể lắng nghe con cái dù không đồng tình với chúng. Để có dân chủ cần những phóng viên tự trọng và dũng cảm đưa tin không khoan nhượng. Để có dân chủ cần những hiệu phó như ở đại học Chiang Mai, đại học Chulalongkorn, biểu tượng của những thầy cô tuyên bố sẽ bảo vệ sinh viên mình. Để có dân chủ cần tất cả mọi người - như tượng đài Dân Chủ - một tượng đài nhỏ và đơn độc - nhưng không khuất bóng trong tâm thế của hàng chục nghìn người đổ xuống đường trong mưa gió.	summarize: Cảnh sát đã xịt vòi rồng và hơi cay vào người biểu tình đêm 16/10 Người biểu tình đang thách thức không chỉ chính quyền thủ tướng Prayut Chan-o-cha khi yêu cầu ông từ chức và thay máu nội các. Họ còn đòi kiềm chế quyền lực của hoàng gia. Đây là một sự kiện gây chấn động bởi người dân Thái Lan, từ khi mới lọt lòng, đã được dạy phải tôn kính và yêu mến nhà vua. Có mặt ở Thái Lan những ngày này, tôi mới hiểu được nhịp đập những tâm hồn khát khao tự do, say mê biểu đạt và tinh thần hùng hồn "Do you hear the people sing". Phá vỡ cấm kỵ Hôm 14/10, một cảnh tượng đã đi vào lịch sử: người biểu tình giơ biểu tượng ba ngón tay thách thức khi đoàn xe hoàng gia chở Hoàng hậu Suthida và Hoàng tử Dipangkorn đi ngang qua. Đây là điều chưa từng có tiền lệ tại một đất nước mà uy quyền hoàng gia hiện diện ở mọi khía cạnh xã hội như Thái Lan. Thế giới từng chứng kiến cảnh tượng hàng chục ngàn người dân Thái đổ về Bangkok khóc thương cố vương Bhumibol vài năm trước. Những người nông dân lam lũ ôm chân dung nhà vua trước ngực. Những buổi cầu nguyện trước đền thờ hoàng gia người dân quỳ lạy suốt vài tiếng đồng hồ. Nhưng giờ đây, điều cấm kỵ suốt 90 năm của đất nước đã bị phá vỡ: tôn kính được thay bằng chất vấn. Hoàng hậu Suthida được xe chở qua đám đông người biểu tình Tuần qua Bangkok mưa xối xả, nhưng hàng chục nghìn người vẫn kiên trì biểu tình đòi dân chủ. Họ giơ cao ba ngón tay - biểu tượng của phong trào được cho là lấy cảm hứng từ bộ phim Hungers Game nói về sự nổi dậy chống độc tài. Ngày 16/10 đánh dấu một bước tiến khác: Bất chấp lệnh giới nghiêm khẩn cấp, người dân vẫn xuống đường khiến chính quyền phải đóng cửa các trạm tàu điện gần điểm biểu tình. Hôm ấy tôi đứng trước cửa nhà ga phóng mắt nhìn xuống - hàng trăm bạn trẻ mặc áo học sinh trắng kiên trì đứng dày đặc. Dòng người đổ về, chì chân, không khoan nhượng. Lượng người kéo đến Pathumwan - điểm biểu tình gần trung tâm mua sắm Siam Paragon ngày càng đông khiến hệ thống tàu ga BTS và MRT phải tiếp tục đóng nhiều trạm. Cuối cùng, cảnh sát đã xịt vòi rồng để giải tán đám đông. Những bộ đồng phục của học sinh, sinh viên co lại dưới làn đạn nước. Người biểu tình chỉ có dù, áo mưa đứng sát vào nhau. Các bạn trẻ ấy có thể chọn bỏ chạy nhưng họ vẫn đứng lại, bung dù đỡ làn đạn nước. Mỗi người phải là một "mainstay" - trụ đỡ phong trào này. Người biểu tình đối đầu với cảnh sát đêm 16/10 Đêm đó, nhiều người không về nhà, nhiều người đã bị bắt. Nước mắt đã rơi. Nỗi sợ lấp ló. Thế nhưng tinh thần phản kháng cũng tăng lên. Ngày hôm sau, họ vẫn tiếp tục biểu tình, kiên định giơ cao ba ngón tay thể hiện ý chí bất phục tùng. Trên đường ra điểm biểu tình, tôi vẫn gặp các bạn rất trẻ đeo khẩu trang mặc đồng phục. Vai họ nhấp nhô giữa hàng ngàn đôi vai lô xô bước về điểm tập trung. Những đôi vai 17 tuổi, 20 tuổi, 30 tuổi ấy - đang nhận trách nhiệm đấu tranh vì dân chủ. Thủ lĩnh biểu tình nổi tiếng Mike Rayong cầm loa hô giữa dòng người: "Giống như những con chó bị dồn vào chân tường, chúng tôi chiến đấu cho đến chết". Mike nói với đám đông: "Chúng ta sẽ không lùi bước. Chúng ta sẽ không bỏ chạy". Trời mưa và vòi rồng vẫn xịt. Bạn tôi đùa, hồi tháng 4, do dịch Covid nên người Thái chưa được chơi Lễ hội Songkran, giờ họ chơi bù, chơi hết mình, vì ước muốn dân chủ cho đất nước này. Cuộc chiến giữa các thế hệ Cuộc biểu tình mà thế giới chứng kiến tại Thái Lan không chỉ diễn ra trên đường phố mà còn ở trong mỗi gia đình Thái Lan: sự chia rẽ giữa bố mẹ và con cái. Cũng giống như ở Việt Nam, chính trị là chủ đề nhạy cảm trong gia đình. Khi bạn muốn đi biểu tình, bố mẹ sẽ trăm lần ngăn cản vì lo sợ. Điều đó cũng đang diễn ra trong lòng nước Thái. Những bạn trẻ Thái Lan đang phải đối đầu trực diện với bố mẹ mình. Họ đang đối đầu với chính ông bà nội ngoại, cha mẹ, những người đã quỳ trước sân hoàng gia bốn năm trước khóc thương nhà vua Bhumibol. Họ đối mặt với xung đột thế hệ lớn chưa từng có ở Thái Lan - vấn đề về Hoàng Gia. Khác với thế hệ trước, họ được tiếp cận nhiều thông tin hơn, dũng cảm hơn và hiểu được ước muốn của bản thân hơn. Họ nói với tôi rằng họ "không thể chịu đựng thêm sự cường quyền và độc tài của chế độ hiện tại." Lướt giữa dòng người biểu tình hầu hết các gương mặt đều là các bạn trẻ 17 - 18 tuổi. Tôi chợt nhớ bản thân khi bằng tuổi họ, dường như chỉ nghĩ xem ăn gì, đi chơi đâu. Panusaya Sithijirawattanakul đọc bản tuyên ngôn 10 điểm kêu gọi cải cách chế độ quân chủ Vậy mà Thái Lan, cô gái Panusaya Sithijirawattanakul, ở tuổi 21 tuổi đã đọc bản tuyên ngôn 10 điều cần cải cách - đả động đến hoàng gia và chính quyền. Cũng như nhiều bạn trẻ khác, Panusaya cũng phải đối mặt với sự căng thẳng tột độ với bố mẹ mình. Mẹ cô kinh hoàng trước phát biểu của Panusaya và nài nỉ cô đừng tham gia biểu tình. Chiến tranh lạnh trong gia đình cũng bùng nổ. Tôi hỏi một cậu bạn 15 tuổi tham dự biểu tình ở Lat Phrao hôm 17/10 về sự chia rẽ trong gia đình, cậu nói: "Em thương và kính trọng bố mẹ nhưng không phải vì thế mà hy sinh những giá trị cốt lõi của bản thân. Bố mẹ tổn thương vì em đi biểu tình, em cũng tổn thương vì bố mẹ không ủng hộ. Điều đó nghĩa là mọi người rất yêu thương nhau, chỉ là bất đồng quan điểm. Em nghĩ trong gia đình, sự bất đồng có thể tìm cách nối kết miễn còn có tình yêu, nhưng phải từ bỏ bản thân để vui lòng bố mẹ thì đó không còn là gia đình". Điều này khiến tôi nhớ lại cuộc biểu tình ở Hong Kong năm ngoái, vào ngày 5/7/2019, hàng ngàn bố mẹ đến tọa kháng tại khu công viên nhỏ Chater Garden để ủng hộ con mình. Nếu có được sự ủng hộ của bố mẹ, liệu người trẻ Việt nam có mang nỗi sợ hay nghi hoặc bản thân khi lên tiếng về các vấn đề xã hội? Bạn biết không, vấn đề không phải chúng ta nói đúng hay sai, mà chúng ta dám đặt câu hỏi, chất vấn để tìm câu trả lời. Quá nhiều rào cản của việc "biết gì mà bàn" đã chặn họng và cướp đi tiếng nói của người trẻ Việt Nam. Trên Instagram của mình, Hoa hậu hoàn vũ Thái Lan 2017 - Maria Lyn Ehren đã đăng hình ảnh cô ở tại Victory Monument cầm bảng ủng hộ người biểu tình. Ở Thái những ngày này mới thấu được khúc hùng ca của tự do. Ngay cả người đẩy xe trái cây bán trên đường cũng cảnh báo cho người biểu tình biết cảnh sát đến. Những chú xe ôm mà bạn thấy trong phim Bad Genius cũng đợi chờ đón người biểu tình về nhà. Các nhà sư, giới nghệ sĩ cũng lên tiếng, treo avatar ủng hộ. Người biểu tình ở Thái Lan - họ không đơn độc. Sự tự trọng của báo giới Trước làn sóng biểu tình mạnh mẽ, giới chức Thái Lan đã ra lệnh điều tra bốn tờ báo nổi tiếng: Prachatai, Voice TV, The Reporters và The Standard - những kênh đã tường thuật liên tục về cuộc biểu tình. Tại thời điểm cảnh sát bắn vòi rồng vào người biểu tình, livestream của The Reporters đã thu hút hơn 200.000 người xem trực tiếp - một con số đáng nể phục và gây lo lắng cho nhà cầm quyền. Nhà báo của Prachatai đêm 17/10 đã bị bắt trong một buổi tường thuật trực tiếp. Nhiều người lo ngại về an nguy của các nhà báo. Nhưng những đồng nghiệp của tôi ở Bangkok, họ lại vẫn tiếp tục xuống đường, tiếp tục tường thuật. Phóng viên có mặt giữa cảnh sát và người biểu tình hôm 15/10 Nhiều người trong số họ đã treo avatar màu đen vào đêm xảy ra đụng độ, như một cách để tang cho nền dân chủ Thái Lan. Số khác treo avatar "Journalism is not a crime" (Báo chí không phải là tội) để củng cố tự do báo chí. Bạn tôi bảo, chúng ta là nhà báo, cần giữ trung lập nhưng không phải là làm ngơ trước sự tàn bạo của cảnh sát. Bạn nói: "Mình phẫn nộ vì người biểu tình toàn bọn trẻ, chúng không có vũ khí gì hết để chống lại với lực lượng cảnh sát đầy súng ống. Mình thực sự khóc khi thấy gương mặt hoảng loạn của mấy đứa nhỏ chạy vào trường đại học để trú thân". Theo quan sát của tôi, ở lằn ranh giữa người biểu tình và cảnh sát thường là nơi dễ xảy ra bạo lực nhất. Nhưng trong cuộc biểu tình hôm 15/10, ngay lằn ranh ấy, chỉ cần có tiếng la hét đụng độ là phóng viên ào tới. Các ống kính đủ loại, hàng chục smartphone chĩa trực diện vào cảnh sát và họ vô tình che chắn cho người biểu tình. Ở các cuộc biểu tình quy mô nhỏ hơn, có khi lượng phóng viên ngang ngửa số người biểu tình. Người biểu tình tụ tập ở Lat Phrao hôm 17/10 tiếp tục đưa ra yêu cầu đối với chính phủ của họ Điều này dường như khác hẳn ở Việt Nam. Khi các cuộc biểu tình phản đối Formosa, biểu tình chống Luật An ninh mạng và Luật đặc khu nổ ra ở Sài Gòn, nhiều nhà báo đã được nhắc nhở không tham gia. Số khác vẫn đi, họ bị bắt và không được các tòa soạn nơi họ làm việc bảo lãnh kịp thời. Hầu hết các thông tin, hình ảnh của cuộc biểu tình đều từ người dân. Báo chí ít khi đả động đến. Một số nhà báo được "chỉ thị" viết bài Sài Gòn bình yên dù cuộc biểu tình đã có người đổ máu. Nhiều người bị bắt và đánh đập vì đi biểu tình. Trong đó có cả phụ nữ và trẻ em. Tôi còn nhớ bài báo tựa đề "Công an TP HCM khẳng định Việt Tân tổ chức gây rối" đã khắc họa một bạn trẻ có tiền án, là thành phần kích động. Sau cuộc đối chất của bạn và người viết bài, nội dung này được gỡ bỏ nhưng chưa bao giờ tờ báo lên tiếng xin lỗi đến bạn trẻ kia hay độc giả. Trong khi đó ở Thái Lan, tờ Bangkok Post hôm 18/10 có bài "Protesters hit Bangkok train station" với hàm ý người biểu tình đã làm tê liệt hệ thống tàu công cộng. Nhưng thực chất chính phủ đã ra lệnh đóng tàu nhằm cản trở người dân biểu tình. Ngay khi vấp phải làn sóng chỉ trích, Bangkok Post đã đính chính và xin lỗi bạn đọc. Đó là sự sòng phẳng của báo chí với người đọc của mình. Bangkok Post đính chính và xin lỗi về bài viết tường thuật về cuộc biểu tình Cuộc biểu tình ở Thái Lan sẽ còn tiếp diễn. Nhưng để có được dân chủ, cần nhiều hơn một ý tưởng vĩ đại. Để có dân chủ cần có hàng chục nghìn người tin vào giá trị của nó mà bất chấp mưa gió, lệnh cấm để biểu tình. Để có dân chủ cần những bố mẹ có thể lắng nghe con cái dù không đồng tình với chúng. Để có dân chủ cần những phóng viên tự trọng và dũng cảm đưa tin không khoan nhượng. Để có dân chủ cần những hiệu phó như ở đại học Chiang Mai, đại học Chulalongkorn, biểu tượng của những thầy cô tuyên bố sẽ bảo vệ sinh viên mình. Để có dân chủ cần tất cả mọi người - như tượng đài Dân Chủ - một tượng đài nhỏ và đơn độc - nhưng không khuất bóng trong tâm thế của hàng chục nghìn người đổ xuống đường trong mưa gió.	[ 108, 287, 285, 161, 1468, 338, 115, 6651, 4913, 3973, 105, 1189, 2801, 138, 111, 284, 205, 1370, 13899, 606, 284, 205, 167, 1221, 329, 110, 163, 122, 168, 331, 477, 23396, 24444, 129, 436, 352, 118, 148, 229, 105, 346, 1475, 735, 109, 112, 719, 177, 808, 2861, 353, 168, 265, 104, 1203, 1939, 834, 106, 116, 144, 591, 383, 2306, 192, 626, 111, 137, 579, 1763, 148, 129, 239, 3075, 7265, 115, 117, 1372, 139, 666, 1724, 105, 436, 3719, 152, 12855, 615, 447, 108, 121, 579, 695, 120, 191, 474, 141, 239, 524, 117, 3006, 2071, 120, 315, 2576, 2623, 4235, 222, 2350, 3067, 2216, 284, 764, 105, 777, 860, 1645, 2576, 4638, 4952, 15323, 1430, 6735, 108, 8917, 340, 12528, 2001, 918, 4925, 1131, 14195, 103, 116, 313, 706, 115, 184, 138, 478, 324, 161, 111, 284, 205, 5361, 284, 706, 459, 4782, 600, 1221, 329, 129, 526, 529, 1203, 165, 1932, 678, 878, 28447, 105, 678, 693, 2442, 962, 4582, 25120, 184, 1978, 1451, 834, 106, 179, 289, 434, 107, 379, 947, 149, 116, 282, 142, 145, 108, 1593, 168, 1203, 165, 199, 681, 108, 121, 389, 482, 409, 810, 293, 213, 128, 579, 2458, 773, 249, 434, 463, 357, 313, 706, 201, 1166, 926, 111, 137, 579, 880, 125, 2651, 3259, 432, 601, 2527, 7880, 696, 147, 1735, 564, 111, 939, 137, 5570, 2212, 108, 3162, 974, 908, 152, 1915, 226, 4923, 112, 564, 1108, 352, 1479, 226, 2125, 1630, 1203, 165, 111, 137, 7399, 12687, 1232, 696, 354, 210, 6435, 311, 339, 1009, 179, 918, 4925, 1232, 2839, 147, 104, 282, 142, 115, 133, 740, 2001, 161, 666, 1724, 117, 346, 281, 562, 255, 112, 678, 878, 28447, 117, 529, 1932, 235, 1499, 823, 111, 284, 205, 3315, 235, 2651, 2206, 23231, 2644, 103, 170, 201, 1166, 1428, 111, 244, 1846, 996, 284, 205, 808, 137, 2120, 719, 5361, 291, 459, 4782, 600, 233, 284, 706, 104, 737, 1168, 117, 114, 106, 771, 406, 2166, 148, 317, 807, 4995, 4405, 15496, 123, 125, 144, 738, 1870, 424, 557, 6309, 1245, 13899, 403, 988, 116, 920, 472, 7430, 2585, 577, 1047, 249, 849, 1900, 3510, 111, 137, 244, 804, 361, 521, 122, 168, 139, 609, 814, 109, 2462, 540, 726, 386, 318, 284, 3176, 1131, 728, 141, 715, 226, 814, 152, 2615, 662, 1086, 485, 804, 233, 201, 1049, 230, 603, 945, 1412, 214, 296, 1714, 1846, 996, 715, 2808, 634, 112, 5938, 111, 880, 125, 103, 7179, 9226, 110, 1791, 2268, 112, 4900, 111, 930, 155, 9147, 4299, 320, 7029, 233, 318, 284, 205, 386, 396, 315, 702, 3377, 20827, 14709, 269, 2086, 191, 536, 823, 521, 300, 234, 540, 2615, 21711, 105, 27782, 139, 270, 437, 609, 158, 2462, 112, 2218, 176, 2672, 313, 338, 115, 6651, 4913, 3973, 130, 272, 1505, 1499, 4883, 564, 317, 210, 618, 104, 214, 3747, 296, 182, 3026, 153, 768, 106, 231, 1710, 1018, 606, 284, 205, 163, 107, 428, 103, 1412, 2206, 715, 338, 138, 1315, 303, 230, 603, 728, 107, 136, 680, 306, 937, 170, 154, 244, 715, 1398, 11296, 428, 1535, 106, 231, 1710, 1018, 2532, 176, 111, 139, 106, 116, 189, 11189, 231, 569, 8983, 207, 233, 1266, 1535, 737, 1168, 433, 606, 284, 205, 195, 178, 119, 313, 338, 1370, 13899, 7553, 397, 158, 111, 110, 125, 152, 103, 158, 111, 115, 133, 6203, 1902, 1086, 115, 13483, 5083, 176, 964, 3643, 2725, 2007, 112, 773, 170, 777, 860, 391, 1572, 127, 321, 2581, 1245, 325, 2681, 154, 244, 270, 437, 284, 205, 103, 1846, 190, 5361, 291, 459, 4782, 600, 136, 199, 108, 232, 356, 295, 618, 3781, 112, 1601, 231, 361, 124, 318, 284, 205, 103, 141, 244, 683, 109, 230, 215, 603, 2164, 910, 509, 945, 210, 4430, 4590, 154, 10983, 7773, 415, 201, 926, 1183, 809, 2937, 3246, 920, 125, 318, 495, 396, 112, 564, 1183, 809, 1980, 1343, 1088, 1343, 1100, 722, 728, 233, 167, 238, 605, 517, 585, 250, 171, 137, 2120, 596, 950, 284, 205, 738, 354, 3336, 9153, 3289, 898, 4230, 1788, 415, 1226, 111, 161, 10234, 9544, 128, 120, 219, 2618, 133, 3406, 138, 974, 1289, 103, 174, 141, 242, 585, 114, 155, 654, 340, 3336, 123, 119, 1499, 823, 161, 1007, 169, 134, 110, 2549, 15195, 819, 169, 134, 110, 306, 937, 340, 5070, 2206, 105, 4913, 3973, 244, 6651, 112, 1331, 141, 3613, 103, 496, 253, 5907, 180, 414, 3232, 237, 111, 579, 289, 117, 1014, 3625, 213, 28525, 103, 339, 154, 1014, 2195, 103, 1014, 538, 1081, 171, 1126, 278, 137, 185, 114, 282, 142, 433, 1503, 242, 415, 109, 175, 300, 1503, 284, 205, 145, 175, 249, 463, 357, 149, 579, 695, 110, 163, 407, 124, 159, 361, 548, 145, 177, 108, 121, 113, 742, 176, 165, 539, 579, 695, 161, 144, 733, 1907, 415, 399, 966, 105, 219, 292, 112, 1185, 269, 855, 128, 108, 121, 131, 578, 122, 245, 106, 185, 220, 2171, 406, 113, 165, 3212, 707, 230, 278, 184, 284, 205, 103, 399, 966, 134, 1049, 400, 963, 1439, 171, 650, 6754, 747, 150, 127, 167, 407, 124, 113, 694, 142, 9050, 564, 230, 603, 579, 695, 167, 139, 195, 178, 821, 681, 119, 399, 966, 900, 719, 167, 195, 178, 119, 122, 118, 263, 735, 4596, 1041, 4425, 120, 111, 115, 7399, 226, 959, 1203, 165, 1112, 147, 226, 3259, 432, 152, 1915, 7880, 112, 719, 195, 447, 119, 1001, 1259, 175, 300, 301, 289, 434, 107, 108, 121, 579, 695, 233, 255, 220, 125, 678, 1716, 112, 4343, 119, 175, 300, 1466, 154, 117, 270, 1352, 158, 206, 193, 975, 2598, 406, 183, 105, 524, 117, 1126, 278, 104, 288, 481, 827, 719, 123, 119, 141, 160, 154, 1639, 136, 668, 2686, 426, 144, 1054, 168, 105, 557, 326, 104, 353, 359, 199, 149, 294, 21769, 332, 415, 1226, 111, 284, 205, 1098, 538, 109, 2080, 447, 413, 106, 109, 230, 603, 1980, 233, 1632, 2700, 388, 6863, 1057, 288, 481, 129, 281, 722, 1934, 1487, 128, 163, 372, 453, 446, 2043, 184, 1014, 1877, 20506, 17252, 28679, 901, 288, 480, 691, 826, 318, 758, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1434, 3606, 6253, 103, 459, 4782, 600, 5361, 291, 104, 111, 284, 205, 1227, 361, 548, 2651, 106, 988, 614, 2559, 447, 104, 120, 589, 192, 302, 1793, 113, 694, 579, 1763, 116, 282, 142, 1942, 309, 170, 107, 478, 324, 295, 970, 122, 1543, 1 ]
forum-46391649	https://www.bbc.com/vietnamese/forum-46391649	Luật nào khiến cô Lê Thu Hà bị đuổi hai lần khỏi tổ quốc?	Thứ năm 22/11/2018 nhật báo TAZ của Đức bình luận về việc Hà Nội trục xuất cô Lê Thu Hà như sau:	Luật sư Đài và bà Lê Thu Hà bị giới chức bắt hồi 12/201. Trong năm nay, hai người bị trục xuất sang CHLB Đức "Lê Thu Hà là công dân của nước Việt Nam, cô không có quốc tịch nào khác. Một quốc gia khước từ, không cho công dân của mình nhập cảnh là một hành vi vi phạm Công pháp quốc tế". Cô Hà sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, vì bất đồng chính kiến đã bị bắt bỏ tù và sau đó trục xuất sang Đức. Cô mong trở về Việt Nam sống với mẹ già nhưng một lần nữa lại bị trục xuất phải quay lại Đức. Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết rằng "cô Hà được Đức cấp giấy tờ có hiệu lực ba năm ở Đức bắt đầu từ ngày 1/11/2018 bao gồm sổ thông hành, giấy phép định cư, giấy phép lao động nhưng cô ấy đã không nhận…". Như thế chính phủ Đức đã thực hiện 'Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch' trợ giúp cô Lê Thu Hà. Trước tiên cần tìm hiểu về quy chế "người không quốc tịch" và luật quốc tịch tại Việt Nam hiện nay.Ta cần tìm hiểu quy chế này và luật quốc tịch xem ra sao. Giúp người không quốc tịch Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch (Convention relating to the Status of Stateless Persons) yêu cầu chính phủ các nước bảo vệ họ tối đa, hỗ trợ giấy tờ đi lại, trợ giúp hành chính, công ăn việc làm, giáo dục. Thuật ngữ "người không quốc tịch" chỉ người không được coi là công dân của bất kỳ quốc gia nào. Công ước 1961 về việc Giảm bớt người không quốc tịch nói cần giảm số người không quốc tịch, bao gồm quyền đi khỏi nơi bị truy bức cũng như quyền trở về quê hương xứ sở. Cả hai Công ước 1954 và 1961 đều chưa được chính phủ Việt Nam ký kết (xem danh sách các nước đã ký ở đây). Một số người dịch thuật ngữ "stateless person" thành "người vô tổ quốc" là không chính xác. Người Việt có thể bị tước quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam vì bất đồng chính kiến hay vì các lý do khác thì vẫn là người Việt và tổ quốc Việt Nam vẫn là tổ quốc của người Việt Nam. 'Tước quốc tịch chưa có tiền lệ ở Việt Nam' Tranh cãi quanh việc Lê Thu Hà từ Đức về VN Người Việt 'tự vẫn' trong trại ở Nhật? Quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam Quyền công dân của người Việt Nam hiện nay rất khác quốc tế và khác cả ở miền Nam Việt Nam trước 30/4/1975. Chính quyền Việt Nam đã công khai trục xuất nhiều công dân bất đồng chính kiến, buộc họ đi lưu đày, vĩnh viễn không cho về quê hương mà cô Lê Thu Hà chỉ là một trường hợp gần nhất. Theo Khoản 2 Điều 17 của Hiến pháp CHXHCN Việt Nam năm 2013 thì "Công dân Việt Nam không thể bị trục xuất, giao nộp cho nhà nước khác." Nhưng Khoản 4, Điều 88 của Hiến pháp 2013 lại cho phép Chủ tịch nước quyền "tước quốc tịch Việt Nam". Khoản 1 điều 31 Luật Quốc Tịch 2008 quy định về việc công dân CHXHCN Việt Nam bị tước quốc tịch. Nhưng việc đuổi khỏi Việt Nam xảy ra cả với những người là công dân Việt Nam. Ngày 24/4/2013, ông Phạm Văn Điệp một công dân Việt Nam sống ở Nga từ năm 1992 nhưng không xin nhập quốc tịch Nga, khi về nước đã bị chận lại và trục xuất vì "vi phạm pháp luật Việt Nam". Ông Điệp cho rằng chỉ có Chủ tịch nước mới có quyền tước quốc tịch của ông, nhưng ông vẫn bị cảnh sát áp tải ra máy bay tống khỏi Việt Nam. Ông Điệp từng tham gia đảng Dân chủ Việt Nam và có viết bài đăng trên Đàn Chim Việt và Dân Luận. Người Do Thái bị trục xuất khỏi Đức trên tàu MS St. Louis tới Antwerp, Bỉ Ông Điệp là trường hợp thứ nhất được biết tương tự với trường hợp cô Lê Thu Hà. Nhưng theo tôi biết, nhiều công dân nước CHXHCN Việt Nam khi đến tòa Đại Sứ xin gia hạn hộ chiếu mới biết họ mất quyền gia hạn. Một số công dân Việt Nam khi về lại Việt Nam bị tịch thu giấy thông hành. Một số khác mặc dù có thẻ thông hành nhưng bị cấm xuất ngoại. Luật pháp Việt Nam khá tùy tiện và như cố luật sư Ngô Bá Thành từng diễn tả là "có cả rừng luật, nhưng khi xét xử lại dùng luật rừng". Ngày 24/6/2014, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch Việt Nam năm 2008. Khoản 2, Ðiều 13 kêu gọi người Việt sống ở nước ngoài làm đơn xin giữ quốc tịch Việt Nam. Trên 4 triệu người Việt sống ở nước ngoài số người xin giữ quốc tịch không nhiều. Sau 30/4/1975, nhiều người ở miền Nam phải ra đi vì bị tù cải tạo, bị phân biệt đối xử, bị tước quyền công dân…nay đa số những ai ra nước ngoài đều đã thành công dân các quốc gia họ tỵ nạn. Nhưng có cả trường hợp họ chọn làm "người không quốc tịch" thay vì phải làm người mang quốc tịch nước CHXHCN Việt Nam. Thanh lọc công dân qua các ví dụ quốc tế Công ước 1954 ra đời để giúp đỡ các nạn nhân bị nhà cầm quyền trục xuất như trường hợp Adolf Hitler tước quốc tịch Đức, trục xuất và diệt chủng người Do Thái. Thời Chiến tranh Lạnh, Liên Xô và Đông Âu cũng tước quốc tịch và trục xuất các nhà bất đồng chính kiến, các văn nghệ sỹ và người Do Thái ra khỏi xứ. Hằng triệu công dân Liên Xô dân tộc Tatar bị cưỡng bách di dân và không được phép quay trở lại quê hương của họ. Thanh lọc sắc tộc, cưỡng bức lưu đày đã xảy ra ở Campuchia sau khi phe Khmer Đỏ chiến thắng, và ở Nam Tư cũ sau khi chế độ cộng sản tan rã. Ở Cuba vào ngày 6/4/1980, 7.000 người lao vào đại sứ quán Peru tại Havana xin tị nạn chính trị. Myanamar không công nhận quyền công dân cho người Rohingya Fidel Castro ra lệnh mở cảng Mariel và mở cửa trại tù cho bất kỳ ai muốn rời Cuba được ra đi. Kết quả chỉ hơn hai tháng có trên 125 nghìn người Cuba đã di cư sang Mỹ. Năm 1998 có xung đột biên giới Eritrea -Ethiopia, chính quyền Ethiopia đã vây bắt hàng nghìn công dân và tống họ sang Eritrea với lý do họ thuộc sắc tộc Eritrea. Myanmar cũng thanh lọc sắc tộc, khiến hơn 300 nghìn dân Hồi giáo Rohingya không được coi là công dân phải bỏ chạy sang Bangladesh hồi cuối tháng 8/2017. Sau vụ Thiên An Môn tháng 6/1989, Trung Quốc cũng đã thanh lọc nhiều công dân bất đồng chính kiến. Gần đây có tin cả triệu người Hồi giáo ở Tân Cương đã bị Bắc Kinh tước quyền công dân, đưa vào các trại cải tạo như ở Việt Nam sau 30/4/1975. Các nước đảm bảo quyền công dân Xin kể về các quyền gắn liền với quốc tịch Úc, nơi tôi đang sinh sống, để có sự so sánh Úc có truyền thống đơn tịch bắt đầu với Đạo luật Quốc tịch năm 1903 (Naturalization Act 1903). Ivana Dolezalova hồi 1968 và hiện nay. Sau khi Liên Xô đem quân vào Praha năm 1968, hàng vạn người Czech và Slovakia đã vượt biên, những người ở lại bị tước quyền xuất cảnh Khi xin gia nhập Quốc tịch Úc, người đứng đơn không bị đòi hỏi bỏ quốc tịch gốc. Năm 2002, Đạo luật Tu chính Quốc tịch Úc bỏ quy định công dân Úc đương nhiên mất quốc tịch Úc khi nhận quốc tịch của quốc gia khác. Nghĩa là Úc công nhận tình trạng song tịch hoặc đa tịch. Cuối năm 2015, tu chính Luật Quốc tịch cho phép tước quốc tịch Úc những người đã xin vào quốc tịch, còn giữ song tịch mà phạm tội hoặc liên can tới khủng bố. Còn tại Đức thời Chiến tranh Lạnh, phía Đông Đức năm 1967 đã ban hành Luật mới về quốc tịch, nhưng phía Tây Đức vẫn áp dụng Luật quốc tịch theo huyết thống từ 1913: "Mọi người Đức đều là công dân Đức". Luật quốc tịch 1913 được tiếp tục sử dụng khi nước Đức thống nhất. Luật Đức đòi hỏi khi nộp đơn xin quốc tịch Đức phải chính thức từ bỏ quốc tịch gốc. Công dân Đức bị mất quốc tịch khi trở thành công dân nước khác nhưng không thể bị tước quốc tịch hay bị trục xuất khỏi nước mình vì bất cứ lý do gì. Còn tại Hoa Kỳ, Hiến pháp định nghĩa công dân theo nguyên tắc huyết thống: con của công dân Mỹ ra đời ở mọi nơi nào trên thế giới đều mang quốc tịch Mỹ. Sau đó, để tránh trường hợp bị kỳ thị màu da, Tu chính án 14 về người da đen đã công nhận quyền công dân cho mọi người sinh ra ở Mỹ. Lợi dụng Tu chính án 14, người ngoại quốc tới Mỹ đẻ con để trẻ em được hưởng quyền công dân và sau này có thể di dân đến Mỹ. Tổng thống Trump nói sẽ ra sắc lệnh ngăn cấm việc lạm dụng này. Luật Mỹ không công nhận song tịch mà cũng không cấm song tịch. Theo Ðiều khoản 349 INA của Luật Quốc tịch Mỹ, "công dân Hoa Kỳ có thể mất quốc tịch Mỹ nếu nhập quốc tịch khác hoặc tuyên thệ trung thành với nước khác". Nhưng thông thường chỉ khi công dân Mỹ làm đơn và tuyên thệ xin từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ thì mới được xem là mất quốc tịch. Luật pháp Mỹ không cho phép bất cứ quan chức tước đoạt quyền công dân của người khác. Chỉ trong một số trường hợp công dân Mỹ không được phép hay bị cấm tới một số khu vực vì lý do an ninh hay chính trị. Quyền công dân thời Việt Nam Cộng Hòa Việt Nam Cộng Hòa sử dụng luật huyết thống nên người Việt và con cái họ mang quốc tịch Việt Nam. Thêm vào đó, ngày 7/12/1955, Tổng thống Ngô Đình Diệm còn ban hành Dụ số 10 quy định tất cả những ai sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam đều là người Việt Nam. Lãnh thổ Việt Nam trong Hiến pháp 1956 và Hiến pháp 1967 là từ Ải Nam Quan đến Mũi Cà Mau, nên người miền Bắc hay Nam đều là công dân Việt Nam. Người có quốc tịch Việt Nam sống ở bất cứ nơi vẫn là người Việt Nam và không ai có quyền tước quốc tịch của người Việt Nam. Người Bắc di cư hay vượt tuyến vào Nam đương nhiên được hưởng mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân VNCH. Chính sách chiêu hồi tạo cơ hội cho hơn 230 ngàn cán binh cộng sản trong đó rất nhiều cán binh từ miền Bắc, về hồi chánh. Họ đã được tự động nhận mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân. Theo Hiến pháp 1967 đa số người Việt hải ngoại hưởng đủ quyền bầu cử và ứng cử kể cả các chức vụ cao nhất là Tổng thống. Điều 13.2 quy định: "Mọi công dân đều có quyền bầu cử, ứng cử và tham gia công vụ trên căn bản bình đẳng theo điều kiện và thể thức luật định." Điều 53.1 quy định quyền ứng cử Tổng Thống hoặc Phó Tổng Thống cho những công dân hội đủ các điều kiện sau đây: "Có Việt tịch từ khi mới sanh ra và liên tục cư ngụ trên lãnh thổ Việt Nam ít nhất mười (10) năm tính đến ngày bầu cử. Thời gian công cán và lưu vong chánh trị tại ngoại quốc được kể như thời gian cư ngụ tại nước nhà." Vấn đề quốc tịch và tổ quốc ngày nay Người Việt hải ngoại dù là thuyền nhân, vượt biên đường bộ, đi theo diện HO, ở lại các quốc gia thuộc Liên Xô và Đông Âu hay nay bị trục xuất như cô Lê Thu Hà, theo tôi đều là tỵ nạn chính trị. Cô Lê Thu Hà muốn về Việt Nam chăm sóc mẹ già nhưng không được cho nhập cảnh Những ai ra đi chính thức nhưng có hoạt động về thông tin, văn hóa, chính trị trái ý với Đảng Cộng sản bị cấm không thể trở về Việt Nam đều có thể được xem là "lưu vong chánh trị". Những người được gia đình bảo lãnh hay sinh ra ở hải ngoại vẫn được xem là những người tỵ nạn chính trị. Khi thể chế tại Việt Nam thay đổi thì mới có được chuyển tiếp, gồm bầu ra Quốc Hội lập hiến soạn thảo hiến pháp mới cho Việt Nam. Hiến pháp mới và luật pháp tương lai nên dựa trên tinh thần nhân bản, hòa đồng dân tộc, Hiến chương LHQ và các Công ước quốc tế về quyền công dân không bị tước quốc tịch, với những điểm tương tự như Hiến pháp VNCH 1967. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Australia. Quý vị có ý kiến đồng ý hoặc phản biện lại bài này, xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk. Xem thêm: Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải Đoàn vượt biên bị đưa về trại giam Công dân Mỹ chính thức bị cấm đi Bắc Hàn	summarize: Luật sư Đài và bà Lê Thu Hà bị giới chức bắt hồi 12/201. Trong năm nay, hai người bị trục xuất sang CHLB Đức "Lê Thu Hà là công dân của nước Việt Nam, cô không có quốc tịch nào khác. Một quốc gia khước từ, không cho công dân của mình nhập cảnh là một hành vi vi phạm Công pháp quốc tế". Cô Hà sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, vì bất đồng chính kiến đã bị bắt bỏ tù và sau đó trục xuất sang Đức. Cô mong trở về Việt Nam sống với mẹ già nhưng một lần nữa lại bị trục xuất phải quay lại Đức. Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết rằng "cô Hà được Đức cấp giấy tờ có hiệu lực ba năm ở Đức bắt đầu từ ngày 1/11/2018 bao gồm sổ thông hành, giấy phép định cư, giấy phép lao động nhưng cô ấy đã không nhận…". Như thế chính phủ Đức đã thực hiện 'Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch' trợ giúp cô Lê Thu Hà. Trước tiên cần tìm hiểu về quy chế "người không quốc tịch" và luật quốc tịch tại Việt Nam hiện nay.Ta cần tìm hiểu quy chế này và luật quốc tịch xem ra sao. Giúp người không quốc tịch Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch (Convention relating to the Status of Stateless Persons) yêu cầu chính phủ các nước bảo vệ họ tối đa, hỗ trợ giấy tờ đi lại, trợ giúp hành chính, công ăn việc làm, giáo dục. Thuật ngữ "người không quốc tịch" chỉ người không được coi là công dân của bất kỳ quốc gia nào. Công ước 1961 về việc Giảm bớt người không quốc tịch nói cần giảm số người không quốc tịch, bao gồm quyền đi khỏi nơi bị truy bức cũng như quyền trở về quê hương xứ sở. Cả hai Công ước 1954 và 1961 đều chưa được chính phủ Việt Nam ký kết (xem danh sách các nước đã ký ở đây). Một số người dịch thuật ngữ "stateless person" thành "người vô tổ quốc" là không chính xác. Người Việt có thể bị tước quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam vì bất đồng chính kiến hay vì các lý do khác thì vẫn là người Việt và tổ quốc Việt Nam vẫn là tổ quốc của người Việt Nam. 'Tước quốc tịch chưa có tiền lệ ở Việt Nam' Tranh cãi quanh việc Lê Thu Hà từ Đức về VN Người Việt 'tự vẫn' trong trại ở Nhật? Quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam Quyền công dân của người Việt Nam hiện nay rất khác quốc tế và khác cả ở miền Nam Việt Nam trước 30/4/1975. Chính quyền Việt Nam đã công khai trục xuất nhiều công dân bất đồng chính kiến, buộc họ đi lưu đày, vĩnh viễn không cho về quê hương mà cô Lê Thu Hà chỉ là một trường hợp gần nhất. Theo Khoản 2 Điều 17 của Hiến pháp CHXHCN Việt Nam năm 2013 thì "Công dân Việt Nam không thể bị trục xuất, giao nộp cho nhà nước khác." Nhưng Khoản 4, Điều 88 của Hiến pháp 2013 lại cho phép Chủ tịch nước quyền "tước quốc tịch Việt Nam". Khoản 1 điều 31 Luật Quốc Tịch 2008 quy định về việc công dân CHXHCN Việt Nam bị tước quốc tịch. Nhưng việc đuổi khỏi Việt Nam xảy ra cả với những người là công dân Việt Nam. Ngày 24/4/2013, ông Phạm Văn Điệp một công dân Việt Nam sống ở Nga từ năm 1992 nhưng không xin nhập quốc tịch Nga, khi về nước đã bị chận lại và trục xuất vì "vi phạm pháp luật Việt Nam". Ông Điệp cho rằng chỉ có Chủ tịch nước mới có quyền tước quốc tịch của ông, nhưng ông vẫn bị cảnh sát áp tải ra máy bay tống khỏi Việt Nam. Ông Điệp từng tham gia đảng Dân chủ Việt Nam và có viết bài đăng trên Đàn Chim Việt và Dân Luận. Người Do Thái bị trục xuất khỏi Đức trên tàu MS St. Louis tới Antwerp, Bỉ Ông Điệp là trường hợp thứ nhất được biết tương tự với trường hợp cô Lê Thu Hà. Nhưng theo tôi biết, nhiều công dân nước CHXHCN Việt Nam khi đến tòa Đại Sứ xin gia hạn hộ chiếu mới biết họ mất quyền gia hạn. Một số công dân Việt Nam khi về lại Việt Nam bị tịch thu giấy thông hành. Một số khác mặc dù có thẻ thông hành nhưng bị cấm xuất ngoại. Luật pháp Việt Nam khá tùy tiện và như cố luật sư Ngô Bá Thành từng diễn tả là "có cả rừng luật, nhưng khi xét xử lại dùng luật rừng". Ngày 24/6/2014, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch Việt Nam năm 2008. Khoản 2, Ðiều 13 kêu gọi người Việt sống ở nước ngoài làm đơn xin giữ quốc tịch Việt Nam. Trên 4 triệu người Việt sống ở nước ngoài số người xin giữ quốc tịch không nhiều. Sau 30/4/1975, nhiều người ở miền Nam phải ra đi vì bị tù cải tạo, bị phân biệt đối xử, bị tước quyền công dân…nay đa số những ai ra nước ngoài đều đã thành công dân các quốc gia họ tỵ nạn. Nhưng có cả trường hợp họ chọn làm "người không quốc tịch" thay vì phải làm người mang quốc tịch nước CHXHCN Việt Nam. Thanh lọc công dân qua các ví dụ quốc tế Công ước 1954 ra đời để giúp đỡ các nạn nhân bị nhà cầm quyền trục xuất như trường hợp Adolf Hitler tước quốc tịch Đức, trục xuất và diệt chủng người Do Thái. Thời Chiến tranh Lạnh, Liên Xô và Đông Âu cũng tước quốc tịch và trục xuất các nhà bất đồng chính kiến, các văn nghệ sỹ và người Do Thái ra khỏi xứ. Hằng triệu công dân Liên Xô dân tộc Tatar bị cưỡng bách di dân và không được phép quay trở lại quê hương của họ. Thanh lọc sắc tộc, cưỡng bức lưu đày đã xảy ra ở Campuchia sau khi phe Khmer Đỏ chiến thắng, và ở Nam Tư cũ sau khi chế độ cộng sản tan rã. Ở Cuba vào ngày 6/4/1980, 7.000 người lao vào đại sứ quán Peru tại Havana xin tị nạn chính trị. Myanamar không công nhận quyền công dân cho người Rohingya Fidel Castro ra lệnh mở cảng Mariel và mở cửa trại tù cho bất kỳ ai muốn rời Cuba được ra đi. Kết quả chỉ hơn hai tháng có trên 125 nghìn người Cuba đã di cư sang Mỹ. Năm 1998 có xung đột biên giới Eritrea -Ethiopia, chính quyền Ethiopia đã vây bắt hàng nghìn công dân và tống họ sang Eritrea với lý do họ thuộc sắc tộc Eritrea. Myanmar cũng thanh lọc sắc tộc, khiến hơn 300 nghìn dân Hồi giáo Rohingya không được coi là công dân phải bỏ chạy sang Bangladesh hồi cuối tháng 8/2017. Sau vụ Thiên An Môn tháng 6/1989, Trung Quốc cũng đã thanh lọc nhiều công dân bất đồng chính kiến. Gần đây có tin cả triệu người Hồi giáo ở Tân Cương đã bị Bắc Kinh tước quyền công dân, đưa vào các trại cải tạo như ở Việt Nam sau 30/4/1975. Các nước đảm bảo quyền công dân Xin kể về các quyền gắn liền với quốc tịch Úc, nơi tôi đang sinh sống, để có sự so sánh Úc có truyền thống đơn tịch bắt đầu với Đạo luật Quốc tịch năm 1903 (Naturalization Act 1903). Ivana Dolezalova hồi 1968 và hiện nay. Sau khi Liên Xô đem quân vào Praha năm 1968, hàng vạn người Czech và Slovakia đã vượt biên, những người ở lại bị tước quyền xuất cảnh Khi xin gia nhập Quốc tịch Úc, người đứng đơn không bị đòi hỏi bỏ quốc tịch gốc. Năm 2002, Đạo luật Tu chính Quốc tịch Úc bỏ quy định công dân Úc đương nhiên mất quốc tịch Úc khi nhận quốc tịch của quốc gia khác. Nghĩa là Úc công nhận tình trạng song tịch hoặc đa tịch. Cuối năm 2015, tu chính Luật Quốc tịch cho phép tước quốc tịch Úc những người đã xin vào quốc tịch, còn giữ song tịch mà phạm tội hoặc liên can tới khủng bố. Còn tại Đức thời Chiến tranh Lạnh, phía Đông Đức năm 1967 đã ban hành Luật mới về quốc tịch, nhưng phía Tây Đức vẫn áp dụng Luật quốc tịch theo huyết thống từ 1913: "Mọi người Đức đều là công dân Đức". Luật quốc tịch 1913 được tiếp tục sử dụng khi nước Đức thống nhất. Luật Đức đòi hỏi khi nộp đơn xin quốc tịch Đức phải chính thức từ bỏ quốc tịch gốc. Công dân Đức bị mất quốc tịch khi trở thành công dân nước khác nhưng không thể bị tước quốc tịch hay bị trục xuất khỏi nước mình vì bất cứ lý do gì. Còn tại Hoa Kỳ, Hiến pháp định nghĩa công dân theo nguyên tắc huyết thống: con của công dân Mỹ ra đời ở mọi nơi nào trên thế giới đều mang quốc tịch Mỹ. Sau đó, để tránh trường hợp bị kỳ thị màu da, Tu chính án 14 về người da đen đã công nhận quyền công dân cho mọi người sinh ra ở Mỹ. Lợi dụng Tu chính án 14, người ngoại quốc tới Mỹ đẻ con để trẻ em được hưởng quyền công dân và sau này có thể di dân đến Mỹ. Tổng thống Trump nói sẽ ra sắc lệnh ngăn cấm việc lạm dụng này. Luật Mỹ không công nhận song tịch mà cũng không cấm song tịch. Theo Ðiều khoản 349 INA của Luật Quốc tịch Mỹ, "công dân Hoa Kỳ có thể mất quốc tịch Mỹ nếu nhập quốc tịch khác hoặc tuyên thệ trung thành với nước khác". Nhưng thông thường chỉ khi công dân Mỹ làm đơn và tuyên thệ xin từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ thì mới được xem là mất quốc tịch. Luật pháp Mỹ không cho phép bất cứ quan chức tước đoạt quyền công dân của người khác. Chỉ trong một số trường hợp công dân Mỹ không được phép hay bị cấm tới một số khu vực vì lý do an ninh hay chính trị. Quyền công dân thời Việt Nam Cộng Hòa Việt Nam Cộng Hòa sử dụng luật huyết thống nên người Việt và con cái họ mang quốc tịch Việt Nam. Thêm vào đó, ngày 7/12/1955, Tổng thống Ngô Đình Diệm còn ban hành Dụ số 10 quy định tất cả những ai sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam đều là người Việt Nam. Lãnh thổ Việt Nam trong Hiến pháp 1956 và Hiến pháp 1967 là từ Ải Nam Quan đến Mũi Cà Mau, nên người miền Bắc hay Nam đều là công dân Việt Nam. Người có quốc tịch Việt Nam sống ở bất cứ nơi vẫn là người Việt Nam và không ai có quyền tước quốc tịch của người Việt Nam. Người Bắc di cư hay vượt tuyến vào Nam đương nhiên được hưởng mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân VNCH. Chính sách chiêu hồi tạo cơ hội cho hơn 230 ngàn cán binh cộng sản trong đó rất nhiều cán binh từ miền Bắc, về hồi chánh. Họ đã được tự động nhận mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân. Theo Hiến pháp 1967 đa số người Việt hải ngoại hưởng đủ quyền bầu cử và ứng cử kể cả các chức vụ cao nhất là Tổng thống. Điều 13.2 quy định: "Mọi công dân đều có quyền bầu cử, ứng cử và tham gia công vụ trên căn bản bình đẳng theo điều kiện và thể thức luật định." Điều 53.1 quy định quyền ứng cử Tổng Thống hoặc Phó Tổng Thống cho những công dân hội đủ các điều kiện sau đây: "Có Việt tịch từ khi mới sanh ra và liên tục cư ngụ trên lãnh thổ Việt Nam ít nhất mười (10) năm tính đến ngày bầu cử. Thời gian công cán và lưu vong chánh trị tại ngoại quốc được kể như thời gian cư ngụ tại nước nhà." Vấn đề quốc tịch và tổ quốc ngày nay Người Việt hải ngoại dù là thuyền nhân, vượt biên đường bộ, đi theo diện HO, ở lại các quốc gia thuộc Liên Xô và Đông Âu hay nay bị trục xuất như cô Lê Thu Hà, theo tôi đều là tỵ nạn chính trị. Cô Lê Thu Hà muốn về Việt Nam chăm sóc mẹ già nhưng không được cho nhập cảnh Những ai ra đi chính thức nhưng có hoạt động về thông tin, văn hóa, chính trị trái ý với Đảng Cộng sản bị cấm không thể trở về Việt Nam đều có thể được xem là "lưu vong chánh trị". Những người được gia đình bảo lãnh hay sinh ra ở hải ngoại vẫn được xem là những người tỵ nạn chính trị. Khi thể chế tại Việt Nam thay đổi thì mới có được chuyển tiếp, gồm bầu ra Quốc Hội lập hiến soạn thảo hiến pháp mới cho Việt Nam. Hiến pháp mới và luật pháp tương lai nên dựa trên tinh thần nhân bản, hòa đồng dân tộc, Hiến chương LHQ và các Công ước quốc tế về quyền công dân không bị tước quốc tịch, với những điểm tương tự như Hiến pháp VNCH 1967. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Australia. Quý vị có ý kiến đồng ý hoặc phản biện lại bài này, xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk. Xem thêm: Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải Đoàn vượt biên bị đưa về trại giam Công dân Mỹ chính thức bị cấm đi Bắc Hàn	[ 108, 287, 285, 161, 2587, 441, 762, 105, 263, 729, 1947, 337, 133, 249, 229, 290, 496, 12932, 5872, 112, 298, 147, 801, 196, 111, 133, 1754, 387, 586, 10747, 2379, 663, 189, 14151, 1947, 337, 106, 135, 137, 104, 142, 131, 578, 602, 110, 107, 198, 492, 224, 911, 430, 198, 165, 8112, 148, 103, 110, 114, 135, 137, 104, 267, 669, 313, 106, 116, 209, 554, 554, 473, 487, 246, 198, 7691, 1861, 337, 296, 124, 105, 301, 227, 149, 131, 578, 171, 295, 210, 122, 357, 115, 133, 290, 306, 717, 105, 187, 150, 1754, 387, 586, 3379, 1861, 872, 319, 125, 131, 132, 307, 119, 966, 1999, 170, 116, 400, 761, 153, 133, 1754, 387, 139, 1015, 153, 3379, 1012, 441, 362, 551, 762, 114, 217, 160, 15649, 337, 117, 663, 373, 1336, 940, 107, 614, 265, 459, 147, 108, 121, 663, 290, 178, 148, 191, 12991, 5250, 374, 770, 2803, 206, 209, 103, 1336, 656, 190, 5507, 1336, 656, 825, 192, 170, 602, 728, 115, 110, 238, 10468, 1260, 175, 122, 256, 663, 115, 223, 199, 10222, 1126, 5371, 125, 2770, 353, 111, 110, 198, 492, 257, 643, 422, 602, 729, 1947, 337, 112, 957, 462, 260, 370, 524, 125, 565, 353, 3790, 110, 198, 492, 207, 105, 1023, 198, 492, 149, 131, 132, 199, 1103, 14681, 260, 370, 524, 565, 353, 126, 105, 1023, 198, 492, 453, 124, 2968, 14128, 111, 110, 198, 492, 487, 1126, 5371, 125, 2770, 353, 111, 110, 198, 492, 18305, 6280, 6257, 26961, 515, 1082, 1430, 10293, 11848, 1534, 8302, 8904, 5999, 3782, 5270, 436, 352, 122, 256, 109, 142, 327, 1486, 154, 935, 635, 103, 1174, 643, 1336, 940, 184, 1398, 643, 422, 209, 122, 103, 135, 446, 156, 140, 103, 309, 3534, 9738, 1063, 3790, 110, 198, 492, 207, 163, 111, 110, 117, 703, 106, 135, 137, 104, 295, 393, 198, 165, 1279, 487, 1126, 7654, 125, 358, 4134, 320, 1911, 111, 110, 198, 492, 123, 260, 558, 166, 111, 110, 198, 492, 103, 374, 770, 168, 184, 574, 328, 133, 1330, 954, 127, 128, 168, 319, 125, 1321, 1517, 1790, 7480, 1744, 196, 487, 1126, 5371, 105, 7654, 413, 289, 117, 122, 256, 243, 132, 667, 299, 444, 6543, 595, 333, 109, 142, 115, 667, 108, 121, 248, 831, 430, 166, 111, 414, 887, 1063, 189, 20426, 8904, 108, 5284, 3782, 207, 164, 3790, 616, 420, 198, 207, 106, 110, 122, 4803, 606, 131, 107, 136, 133, 2438, 168, 135, 137, 142, 7529, 131, 132, 171, 295, 210, 122, 357, 194, 171, 109, 241, 180, 211, 143, 244, 106, 111, 131, 105, 420, 198, 131, 132, 244, 106, 420, 198, 104, 111, 131, 629, 6757, 11460, 198, 492, 289, 107, 379, 947, 108, 121, 131, 7030, 3086, 1346, 1017, 358, 729, 1947, 337, 148, 663, 125, 312, 606, 243, 377, 4142, 244, 257, 113, 1322, 108, 121, 1085, 347, 2659, 135, 137, 142, 7529, 131, 132, 2659, 135, 137, 104, 111, 243, 132, 493, 275, 215, 211, 198, 216, 105, 211, 186, 108, 121, 752, 132, 131, 132, 226, 6887, 112, 448, 168, 243, 132, 115, 135, 550, 1754, 387, 158, 135, 137, 295, 210, 122, 3575, 1170, 154, 184, 931, 16742, 2788, 2058, 110, 114, 125, 1321, 1517, 145, 602, 729, 1947, 337, 163, 106, 172, 271, 279, 386, 1704, 520, 5576, 944, 747, 1980, 104, 1478, 246, 7529, 243, 132, 147, 3020, 143, 5340, 137, 131, 132, 110, 136, 133, 1754, 387, 103, 384, 2577, 114, 152, 142, 4594, 311, 5576, 5907, 747, 4423, 104, 1478, 246, 3020, 153, 114, 656, 483, 492, 142, 168, 189, 18531, 198, 492, 131, 4355, 5576, 876, 179, 3624, 1012, 162, 7050, 3076, 565, 190, 125, 156, 135, 137, 7529, 131, 132, 133, 2438, 198, 492, 112, 311, 358, 1743, 574, 243, 132, 488, 124, 186, 119, 120, 111, 106, 135, 137, 243, 629, 1245, 10524, 5154, 103, 118, 971, 551, 19040, 116, 135, 137, 131, 132, 307, 108, 121, 468, 148, 147, 4498, 170, 110, 676, 669, 198, 492, 1812, 129, 125, 142, 115, 133, 10553, 153, 105, 1754, 387, 171, 5916, 473, 246, 1023, 243, 4355, 208, 19040, 114, 160, 163, 107, 483, 492, 142, 239, 107, 168, 2438, 198, 492, 104, 118, 103, 170, 118, 244, 133, 313, 338, 516, 1299, 124, 452, 502, 3631, 574, 131, 629, 208, 19040, 434, 268, 165, 283, 651, 185, 243, 132, 105, 107, 508, 392, 687, 159, 6195, 8155, 243, 105, 651, 21094, 112, 606, 1133, 579, 133, 1754, 387, 574, 663, 159, 540, 16909, 8459, 5899, 228, 27032, 103, 2963, 208, 11559, 106, 271, 279, 259, 202, 117, 217, 489, 222, 119, 271, 279, 602, 729, 1947, 337, 112, 311, 181, 141, 2034, 158, 135, 137, 142, 7529, 131, 132, 129, 155, 660, 440, 2751, 676, 165, 576, 523, 1496, 239, 217, 154, 552, 168, 165, 3328, 430, 166, 135, 137, 131, 132, 129, 125, 153, 131, 132, 133, 492, 498, 1336, 206, 3520, 430, 166, 211, 945, 428, 107, 2607, 206, 209, 170, 133, 918, 387, 4778, 1012, 246, 131, 132, 896, 1975, 1573, 105, 128, 601, 330, 441, 1708, 3195, 994, 434, 407, 1072, 106, 2363, 186, 1770, 2775, 170, 129, 587, 528, 153, 467, 330, 1770, 340, 1245, 2180, 25073, 103, 162, 213, 206, 235, 1012, 1298, 3359, 1397, 1955, 116, 166, 179, 104, 1012, 198, 492, 131, 132, 147, 4622, 5576, 4448, 15686, 431, 1771, 758, 343, 111, 131, 307, 108, 121, 142, 351, 140, 652, 676, 533, 198, 492, 131, 629, 1601, 231, 1147, 617, 111, 131, 307, 108, 121, 142, 351, 166, 111, 676, 533, 198, 492, 110, 2210, 759, 13560, 158, 111, 108, 121, 752, 132, 139, 124, 184, 171, 133, 717, 655, 4030, 133, 613, 575, 195, 528, 103, 133, 2438, 168, 135, 137, 599, 7655, 635, 166, 120, 375, 124, 142, 351, 413, 115, 164, 135, 137, 109, 198, 165, 154, 2398, 4082, 311, 107, 186, 271, 279, 154, 680, 140, 3790, 110, 198, 492, 207, 346, 171, 139, 140, 111, 518, 198, 492, 142, 7529, 131, 629, 805, 2383, 135, 137, 235, 109, 1380, 1094, 198, 216, 487, 1126, 5371, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1283, 147, 11789, 5250, 1845, 188, 1576, 17010, 104, 663, 342, 410, 125, 156, 337, 710, 1754, 387, 602, 729, 1947, 337, 128, 3135, 1 ]
world-38167671	https://www.bbc.com/vietnamese/world-38167671	Trump bổ nhiệm Tướng Mattis làm bộ trưởng Quốc phòng	Tổng thống đắc cử Donald Trump bổ nhiệm Tướng James Mattis làm Bộ trưởng Quốc phòng.	Tướng James Mattis được biết đến với quan điểm thẳng thắn Tướng Mattis, người có biệt danh "Mad Dog" (Chó điên), từng công khai chỉ trích chính sách Trung Đông của chính quyền Obama, nhất là về vấn đề Iran. Ông gọi Iran là "mối đe dọa lâu dài nhất cho sự ổn định và hòa bình ở Trung Đông". Ông Trump đưa ra thông báo ở Cincinnati khi bắt đầu chuyến "USA Thank You Tour 2016" để cảm ơn những người ủng hộ trên toàn nước Mỹ. "Người ta nói rằng ông Mattis là người gần giống Tướng George Patton [chỉ huy quân đội Mỹ trong Thế Chiến hai] nhất mà chúng ta có được," ông Trump nói. Ông Trump trước đó đã mô tả Tướng Mattis, 66 tuổi, là "thực sự là một vị tướng của các tướng". Ông Mattis là tướng thủy quân lục chiến từng chỉ huy tiểu đoàn tấn công trong chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 và chỉ huy lực lượng đặc nhiệm tại miền nam Afghanistan năm 2001. Ông cũng tham gia cuộc chiến Iraq năm 2003 và đóng vai trò quan trọng trong trận Fallujah một năm sau đó. Tướng Mattis nghỉ hưu năm 2013 sau khi đạt đến vị trí chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương của quân đội Mỹ. Các phóng viên nói việc bổ nhiệm ông Mattis sẽ được quân đội Mỹ tán thành. Tuy nhiên, có một trở ngại về hiến pháp cần được giải quyết trước khi ông được tái bổ nhiệm. Theo luật Mỹ, một sĩ quan về hưu phải ra khỏi quân đội ít nhất bảy năm mới có thể được bổ nhiệm vai trò bộ trưởng quốc phòng. Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ phải thông qua việc này để Tướng Mattis nhận vai trò mới.	summarize: Tướng James Mattis được biết đến với quan điểm thẳng thắn Tướng Mattis, người có biệt danh "Mad Dog" (Chó điên), từng công khai chỉ trích chính sách Trung Đông của chính quyền Obama, nhất là về vấn đề Iran. Ông gọi Iran là "mối đe dọa lâu dài nhất cho sự ổn định và hòa bình ở Trung Đông". Ông Trump đưa ra thông báo ở Cincinnati khi bắt đầu chuyến "USA Thank You Tour 2016" để cảm ơn những người ủng hộ trên toàn nước Mỹ. "Người ta nói rằng ông Mattis là người gần giống Tướng George Patton [chỉ huy quân đội Mỹ trong Thế Chiến hai] nhất mà chúng ta có được," ông Trump nói. Ông Trump trước đó đã mô tả Tướng Mattis, 66 tuổi, là "thực sự là một vị tướng của các tướng". Ông Mattis là tướng thủy quân lục chiến từng chỉ huy tiểu đoàn tấn công trong chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 và chỉ huy lực lượng đặc nhiệm tại miền nam Afghanistan năm 2001. Ông cũng tham gia cuộc chiến Iraq năm 2003 và đóng vai trò quan trọng trong trận Fallujah một năm sau đó. Tướng Mattis nghỉ hưu năm 2013 sau khi đạt đến vị trí chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương của quân đội Mỹ. Các phóng viên nói việc bổ nhiệm ông Mattis sẽ được quân đội Mỹ tán thành. Tuy nhiên, có một trở ngại về hiến pháp cần được giải quyết trước khi ông được tái bổ nhiệm. Theo luật Mỹ, một sĩ quan về hưu phải ra khỏi quân đội ít nhất bảy năm mới có thể được bổ nhiệm vai trò bộ trưởng quốc phòng. Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ phải thông qua việc này để Tướng Mattis nhận vai trò mới.	[ 108, 287, 285, 161, 1842, 2737, 7091, 117, 217, 155, 119, 146, 318, 952, 3704, 1842, 7091, 103, 111, 107, 575, 595, 13814, 1230, 1133, 269, 207, 444, 25122, 3416, 856, 434, 135, 550, 163, 788, 122, 333, 151, 510, 104, 122, 168, 5073, 202, 106, 125, 255, 220, 4267, 208, 343, 1443, 106, 189, 7619, 1011, 1050, 727, 677, 202, 114, 144, 970, 190, 105, 544, 342, 108, 121, 151, 510, 340, 208, 484, 251, 124, 206, 188, 108, 121, 24436, 129, 290, 178, 803, 189, 18868, 108, 26161, 7783, 12659, 2434, 207, 130, 406, 108, 1450, 120, 111, 535, 523, 159, 258, 142, 1091, 2661, 169, 123, 160, 118, 7091, 106, 111, 386, 855, 1842, 2217, 23902, 1775, 11731, 1254, 252, 559, 200, 113, 773, 1323, 196, 1649, 202, 145, 174, 169, 107, 8285, 118, 484, 454, 208, 484, 226, 150, 115, 787, 1072, 1842, 7091, 103, 6326, 1343, 106, 6599, 144, 106, 116, 297, 477, 104, 109, 477, 340, 208, 7091, 106, 477, 1613, 252, 1438, 242, 434, 163, 1254, 1159, 526, 623, 135, 113, 242, 250, 501, 2652, 147, 4670, 105, 163, 1254, 265, 423, 634, 517, 149, 752, 828, 2713, 147, 7494, 208, 127, 268, 165, 204, 242, 1334, 147, 4497, 105, 609, 809, 704, 146, 308, 113, 852, 24980, 116, 147, 187, 837, 1842, 7091, 1207, 2208, 147, 3020, 187, 129, 764, 155, 297, 512, 163, 1254, 429, 1005, 1047, 151, 929, 104, 252, 559, 1091, 303, 662, 182, 123, 156, 1397, 517, 118, 7091, 134, 117, 252, 559, 200, 1505, 164, 112, 421, 572, 107, 116, 319, 755, 125, 1488, 246, 260, 117, 272, 302, 226, 129, 118, 117, 1139, 1397, 4402, 520, 330, 968, 116, 621, 146, 125, 2208, 139, 124, 574, 252, 559, 500, 202, 1856, 147, 239, 107, 136, 117, 1397, 517, 809, 704, 317, 395, 198, 4382, 162, 213, 180, 283, 607, 544, 594, 820, 134, 139, 206, 235, 156, 126, 130, 1842, 7091, 238, 809, 704, 1926, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 408, 234, 2305, 368, 1477, 484, 1397, 517, 1842, 2737, 7091, 140, 429, 395, 162, 4382, 1 ]
world-54191313	https://www.bbc.com/vietnamese/world-54191313	Nhà giàu Việt và trào lưu mua hộ chiếu ngoại 'vì tương lai con em'	Kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển, hội nhập với quốc tế thì nhu cầu định cư của người Việt diện đầu tư bắt đầu nổi lên.	Nhà giàu Việt và trào lưu mua hộ chiếu ngoại 'vì tương lai con em' Trong một thời gian dài, định cư ở Hoa Kỳ là mục tiêu của nhiều người nhưng sau khi chính sách EB-5 ở Mỹ bị thắt chặt, thì châu Âu đang trở thành miền đất hứa mới mẻ. Người ta có thể chọn mua thị thực hay hộ chiếu ở các nước châu Âu thông qua diện đầu tư hay nhiều kênh khác. Sở hữu hộ chiếu thứ hai đã len lỏi vào trong suy nghĩ của một số chính trị gia Việt Nam. Mấy năm trước, bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường, Chủ tịch HĐQT công ty TNG Holdings VN, người đã trúng cử Đại Biểu Quốc hội khóa XIV, đã từng mua quốc tịch Cộng hoà Malta thông qua hình thức đầu tư kinh doanh. Sau đó bà bị bãi nhiệm vì vi phạm Luật Quốc tịch Việt Nam. Những ai mua ‘hộ chiếu vàng’ của Cyprus? Nhập tịch vào Cyprus: nhiều câu hỏi từ trường hợp ông Phạm Phú Quốc Tháng 8/2020, có tin Đại biểu QH Phạm Phú Quốc thừa nhận việc ông có quốc tịch Cyprus từ năm 2018. Câu hỏi dư luận đặt ra là tiền ở đâu ra và làm thế nào mà ông Quốc có thể được tấm hộ chiếu với giá trị hơn 2,5 triệu USD? Tôi xin kể lại câu chuyện về nhu cầu định cư diện đầu tư và mua hộ chiếu thứ hai của giới nhà giàu người Việt tăng lên, qua kinh nghiệm tại Anh trợ giúp người quan tâm. Đầu tiên là một ví dụ cụ thể: Sau nhiều năm mong chờ, gia đình anh Đức, 38 tuổi cư ngụ tại quận Cầu Giấy Hà Nội, một doanh nhân thành đạt, đã được tấm hộ chiếu để nhập cư vào Anh theo diện doanh nhân đầu tư. Cuộc sống mới ở thủ đô London hứa hẹn sẽ mang lại cho gia đình anh nhiều cơ hội mới. Anh và vợ đặt kế hoạch cho tương lai kinh doanh cũng như tận hưởng chất lượng cuộc sống ở xứ sở sương mù, và đặt lên kế hoạch cho tương lai của hai đứa con gái mình tiếp cận nền giáo dục tiên tiến nhất, và gia đình được hưởng chính sách chăm sóc sức khỏe y tế miễn phí. Thời tiết mát mẻ với cái nắng êm dịu vào mùa hè năm 2019 ở thủ đô London làm anh vui và hứng khởi. Sau khi tôi tư vấn giúp gia đình anh hoàn tất thủ tục giấy tờ có visa theo diện doanh nhân đầu tư, tôi hẹn gặp anh vào một buổi chiều tươi đẹp để uống cafe tại Starbucks trên con phố mua sắm sầm uất và nhộn nhịp ở Sloan Square, Quận Kensington và Chelsea. “Từ nay con cái của tôi có được môi trường sống tốt và chúng tôi đã có kế hoạch cho tương lai của mình ở đây,” anh Đức tỏ bày. Theo tôi biết, gia đình anh Đức là một trong rất đông gia đình Việt di cư mỗi năm. Ra đi từ sau 1975 Chúng ta thường nghe nói về Giấc mơ người Mỹ: thuật ngữ nói về người di cư vượt qua rào cản của xã hội Mỹ và đạt được cơ hội, thịnh vượng, bình đẳng và thành công; và giúp cho kinh tế gia đình và con cái họ đi lên. Đó là một trong ước mơ của người Việt vào thập niên 1980 khi làn sóng của người Việt vượt biên bắt đầu để tìm đến vùng đất mới an lành. Giấc mơ Mỹ tập hợp các quyền tự do và bình đẳng, có cơ hội để thịnh vượng và thành công, cũng như sự thăng tiến và vươn lên trong xã hội Mỹ. Tính đến năm 2017 số người gốc Việt ở Hoa Kỳ là 1,3 triệu, chiếm 3% dân số và lớn thứ 6 đại diện cho nhóm sinh ra ở nước ngoài tại Mỹ. Trong những thập niên 1990 khi Việt Nam bắt đầu mở cửa hòa nhập với nền kinh tế thế giới, người Việt đã tìm nhiều cách để định cư nước ngoài. Phổ biến nhất là phong trào đi xuất khẩu lao động qua các nước phát triển ở khu vực châu Á như Nhật, Hàn Quốc - trước đó đã có làn sóng xuất khẩu lao động sang Liên Xô và Đông Âu – và mục tiêu ra đi vẫn luôn là để có cơ hội nghề nghiệp với mức lương tốt hơn và tương lai rộng mở. Người Việt di cư bất hợp pháp: Những giấc mơ không thành Vụ 39 người chết: Nỗi đau tột cùng của những gia đình Việt Nam Nhưng người Việt không chỉ đi xuất khẩu lao động phổ thông như trước và tìm cách ở lại qua các cách khác nhau, mà đi định cư theo diện đầu tư của các nước phát triển. Theo báo cáo của Tổ chức Di cư Quốc tế, hàng năm có hơn 100,000 người Việt di cư, và các nhà giàu người Việt Nam chọn các nước truyền thống có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Canada, Úc và châu Âu là địa điểm hàng đầu để đi định cư. Những năm gần đây, Anh Quốc, Ireland, Malta, Tây Ban Nha, Cyprus và Hy Lạp đã trở thành điểm đến ưa thích của người giàu Việt Nam nhờ quy chế cho phép nhà đầu tư và doanh nhân chỉ cần bỏ tiền ra mua bất động sản hay đầu tư vào các cổ phiếu hay mua lại doanh nghiệp có sẵn, là họ có thể có trong tay một tấm hộ chiếu có giá trị và quyền lực. Riêng với nhóm có khi điều kiện kinh tế cho phép, nhiều gia đình Việt Nam ban đầu cho con đi du học nước ngoài, rồi sau đó mở đường cho cha mẹ theo chân sang định cư. Số lượng người Việt đi dụ học ở các phương Tây tăng nhiều. Hiện tượng du học đã nổi lên rầm rộ hơn 15 năm nay, và nhiều du học sinh đi học và tìm cách ở lại. Lượng người Việt ở nước ngoài tăng lên dần theo diện đoàn tụ gia đình và vì các du học sinh ở lại. Nhà giàu Việt nay đi đâu? Vào thời điểm này, khi kinh tế VN đã hội nhập mạnh với nền kinh tế thế giới, dòng vốn đầu tư nước ngoài về Việt Nam rất nhiều thì giới nhà giàu Việt tăng lên đáng kể. Từ đó chúng ta thấy có một dòng chảy khác: dòng người ra đi. Vì sao người Việt giàu chọn nhập tịch đảo Cyprus, Saint Lucia, Bồ Đào Nha Cyprus sẽ tước 'hộ chiếu vàng' của 7 người Báo cáo của Wealth-X và Knight Frank đều nhận định rằng số lượng người siêu giàu Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh. Theo Wealth-X, người siêu giàu là các cá nhân có tài sản trên 30 triệu USD và Việt Nam nằm trong nhóm các nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng người siêu giàu nhanh nhất thế giới giai đoạn 2012-2017. Những nhà giàu có đó đã tìm cách mua nhà định cư ở nước ngoài. Theo số liệu tôi tìm hiểu thì nhóm người này đã chi ra khoảng 11-13 tỉ USD mỗi năm, thông qua các dự án đầu tư nhà đất hay các dự án nhằm hợp thức hóa thị thực định cư hay quyền thường trú nhân. Châu Âu và cơ hội định cư Trong vài năm trở lại đây, ngày càng có nhiều nhà đầu tư Việt quan tâm tới châu Âu khá nhiều. Cụ thể tôi biết về các trường hợp mong chờ cơ hội sở hữu thẻ định cư dài hạn và hộ chiếu Anh và Ireland; Giao dịch của khách hàng người Việt đến Anh Quốc tăng dần thông qua chương trình định cư vì thông điệp của Vương Quốc Anh rất rõ ràng, họ chỉ chào đón các nhà đầu tư có điều kiện và nhà giàu. Nếu bạn hơn 18 tuổi, không có tiền án, tiền sự và đem 2 triệu bảng Anh (60 tỷ VND) đầu tư vào Anh Quốc và số tiền đó phải chi vào kinh doanh, thì bạn dễ dàng được cấp thị thực diện doanh nhân định cư 3 năm và 4 tháng cho lần cấp đầu; Sau đó bạn sẽ được quyền gia hạn visa thêm hai năm ở lại Anh và sau 5 năm bạn có quyền xin thẻ định cư. Trong chương trình này bạn có thể bảo lãnh gia đình và người thân của mình đoàn tụ. Bộ Nội vụ Anh sẽ cấp cho bạn thị thực định cư vĩnh viễn nhanh hơn nếu trong trường hợp, trong vòng 3 năm đầu bạn có hơn 5 triệu bảng và chỉ 2 năm nếu như bạn có hơn 10 triệu để đầu tư. Sau khi có thẻ định cư vĩnh viễn hơn một năm, bạn có quyền xin nhập tịch và nhận hộ chiếu Anh Quốc. Một ví dụ khác là CH Ireland, nước không bắt buộc người nước ngoài phải lưu trú một số ngày nhất định trong năm mới được cấp thẻ định cư. Nếu bạn mua một căn nhà Ireland từ 2 triệu Euro, thì bạn đã có cơ hội định cư ở đất nước này. Bên cạnh đó, xu hướng “đầu tư di cư”, “hay đầu tư để nhập tịch” và “di cư vốn” cũng ngày một rõ nét hơn ở đất nước nói tiếng Anh này. Nếu các nhà giàu phải đầu tư ít nhất 1 triệu euro vào một doanh nghiệp Ireland đủ điều kiện trong ít nhất ba năm là bạn có cơ hội định cư vĩnh viễn và sau đó là có quốc tịch Ireland. Suy nghĩ của người ra đi là gì? Sau tám năm làm công việc tư vấn ở London, tôi gặp gỡ nhiều nhà đầu tư giàu có và thành đạt từ Việt Nam. Phải nhận thấy đại đa số họ luôn trăn trở là làm cách nào để con cái họ được hưởng một nền giáo dục tiên tiến, gia đình được hưởng chính sách y tế tốt nhất và miễn phí. Họ cũng than làm sao để được sống trong một xã hội văn minh và gia đình được hưởng chế độ phúc lợi và an sinh xã hội tốt, nắm trong tay những hộ chiếu hùng mạnh nhằm tạo ra lợi thế cho thế hệ sau này trong xu thế hội nhập quốc tế. Một thực tế hiện nay là hộ chiếu của Việt Nam còn rất nhiều hạn chế để tự do đi lại đến các quốc gia và vùng lãnh thổ khác. Giáo dục, chất lượng cuộc sống ở Việt Nam vẫn còn rất thấp hơn so với các nước trong khu vực. Môi trường ô nhiễm kéo dài khiến sức khỏe của con người cũng ngày càng giảm. Tôi hiểu rằng chừng nào nào những giá trị căn bản đó chưa được cải thiện, thì giới nhà giàu Việt sẽ vẫn còn đi tìm kiếm những nơi “đất lành, chim đậu”. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của ông Thoi Nguyễn, hiện sống và làm việc tại London. Tác giả cũng từng có các bài đăng trên báo Việt Nam và trang The Diplomat.	summarize: Nhà giàu Việt và trào lưu mua hộ chiếu ngoại 'vì tương lai con em' Trong một thời gian dài, định cư ở Hoa Kỳ là mục tiêu của nhiều người nhưng sau khi chính sách EB-5 ở Mỹ bị thắt chặt, thì châu Âu đang trở thành miền đất hứa mới mẻ. Người ta có thể chọn mua thị thực hay hộ chiếu ở các nước châu Âu thông qua diện đầu tư hay nhiều kênh khác. Sở hữu hộ chiếu thứ hai đã len lỏi vào trong suy nghĩ của một số chính trị gia Việt Nam. Mấy năm trước, bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường, Chủ tịch HĐQT công ty TNG Holdings VN, người đã trúng cử Đại Biểu Quốc hội khóa XIV, đã từng mua quốc tịch Cộng hoà Malta thông qua hình thức đầu tư kinh doanh. Sau đó bà bị bãi nhiệm vì vi phạm Luật Quốc tịch Việt Nam. Những ai mua ‘hộ chiếu vàng’ của Cyprus? Nhập tịch vào Cyprus: nhiều câu hỏi từ trường hợp ông Phạm Phú Quốc Tháng 8/2020, có tin Đại biểu QH Phạm Phú Quốc thừa nhận việc ông có quốc tịch Cyprus từ năm 2018. Câu hỏi dư luận đặt ra là tiền ở đâu ra và làm thế nào mà ông Quốc có thể được tấm hộ chiếu với giá trị hơn 2,5 triệu USD? Tôi xin kể lại câu chuyện về nhu cầu định cư diện đầu tư và mua hộ chiếu thứ hai của giới nhà giàu người Việt tăng lên, qua kinh nghiệm tại Anh trợ giúp người quan tâm. Đầu tiên là một ví dụ cụ thể: Sau nhiều năm mong chờ, gia đình anh Đức, 38 tuổi cư ngụ tại quận Cầu Giấy Hà Nội, một doanh nhân thành đạt, đã được tấm hộ chiếu để nhập cư vào Anh theo diện doanh nhân đầu tư. Cuộc sống mới ở thủ đô London hứa hẹn sẽ mang lại cho gia đình anh nhiều cơ hội mới. Anh và vợ đặt kế hoạch cho tương lai kinh doanh cũng như tận hưởng chất lượng cuộc sống ở xứ sở sương mù, và đặt lên kế hoạch cho tương lai của hai đứa con gái mình tiếp cận nền giáo dục tiên tiến nhất, và gia đình được hưởng chính sách chăm sóc sức khỏe y tế miễn phí. Thời tiết mát mẻ với cái nắng êm dịu vào mùa hè năm 2019 ở thủ đô London làm anh vui và hứng khởi. Sau khi tôi tư vấn giúp gia đình anh hoàn tất thủ tục giấy tờ có visa theo diện doanh nhân đầu tư, tôi hẹn gặp anh vào một buổi chiều tươi đẹp để uống cafe tại Starbucks trên con phố mua sắm sầm uất và nhộn nhịp ở Sloan Square, Quận Kensington và Chelsea. “Từ nay con cái của tôi có được môi trường sống tốt và chúng tôi đã có kế hoạch cho tương lai của mình ở đây,” anh Đức tỏ bày. Theo tôi biết, gia đình anh Đức là một trong rất đông gia đình Việt di cư mỗi năm. Ra đi từ sau 1975 Chúng ta thường nghe nói về Giấc mơ người Mỹ: thuật ngữ nói về người di cư vượt qua rào cản của xã hội Mỹ và đạt được cơ hội, thịnh vượng, bình đẳng và thành công; và giúp cho kinh tế gia đình và con cái họ đi lên. Đó là một trong ước mơ của người Việt vào thập niên 1980 khi làn sóng của người Việt vượt biên bắt đầu để tìm đến vùng đất mới an lành. Giấc mơ Mỹ tập hợp các quyền tự do và bình đẳng, có cơ hội để thịnh vượng và thành công, cũng như sự thăng tiến và vươn lên trong xã hội Mỹ. Tính đến năm 2017 số người gốc Việt ở Hoa Kỳ là 1,3 triệu, chiếm 3% dân số và lớn thứ 6 đại diện cho nhóm sinh ra ở nước ngoài tại Mỹ. Trong những thập niên 1990 khi Việt Nam bắt đầu mở cửa hòa nhập với nền kinh tế thế giới, người Việt đã tìm nhiều cách để định cư nước ngoài. Phổ biến nhất là phong trào đi xuất khẩu lao động qua các nước phát triển ở khu vực châu Á như Nhật, Hàn Quốc - trước đó đã có làn sóng xuất khẩu lao động sang Liên Xô và Đông Âu – và mục tiêu ra đi vẫn luôn là để có cơ hội nghề nghiệp với mức lương tốt hơn và tương lai rộng mở. Người Việt di cư bất hợp pháp: Những giấc mơ không thành Vụ 39 người chết: Nỗi đau tột cùng của những gia đình Việt Nam Nhưng người Việt không chỉ đi xuất khẩu lao động phổ thông như trước và tìm cách ở lại qua các cách khác nhau, mà đi định cư theo diện đầu tư của các nước phát triển. Theo báo cáo của Tổ chức Di cư Quốc tế, hàng năm có hơn 100,000 người Việt di cư, và các nhà giàu người Việt Nam chọn các nước truyền thống có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Canada, Úc và châu Âu là địa điểm hàng đầu để đi định cư. Những năm gần đây, Anh Quốc, Ireland, Malta, Tây Ban Nha, Cyprus và Hy Lạp đã trở thành điểm đến ưa thích của người giàu Việt Nam nhờ quy chế cho phép nhà đầu tư và doanh nhân chỉ cần bỏ tiền ra mua bất động sản hay đầu tư vào các cổ phiếu hay mua lại doanh nghiệp có sẵn, là họ có thể có trong tay một tấm hộ chiếu có giá trị và quyền lực. Riêng với nhóm có khi điều kiện kinh tế cho phép, nhiều gia đình Việt Nam ban đầu cho con đi du học nước ngoài, rồi sau đó mở đường cho cha mẹ theo chân sang định cư. Số lượng người Việt đi dụ học ở các phương Tây tăng nhiều. Hiện tượng du học đã nổi lên rầm rộ hơn 15 năm nay, và nhiều du học sinh đi học và tìm cách ở lại. Lượng người Việt ở nước ngoài tăng lên dần theo diện đoàn tụ gia đình và vì các du học sinh ở lại. Nhà giàu Việt nay đi đâu? Vào thời điểm này, khi kinh tế VN đã hội nhập mạnh với nền kinh tế thế giới, dòng vốn đầu tư nước ngoài về Việt Nam rất nhiều thì giới nhà giàu Việt tăng lên đáng kể. Từ đó chúng ta thấy có một dòng chảy khác: dòng người ra đi. Vì sao người Việt giàu chọn nhập tịch đảo Cyprus, Saint Lucia, Bồ Đào Nha Cyprus sẽ tước 'hộ chiếu vàng' của 7 người Báo cáo của Wealth-X và Knight Frank đều nhận định rằng số lượng người siêu giàu Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh. Theo Wealth-X, người siêu giàu là các cá nhân có tài sản trên 30 triệu USD và Việt Nam nằm trong nhóm các nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng người siêu giàu nhanh nhất thế giới giai đoạn 2012-2017. Những nhà giàu có đó đã tìm cách mua nhà định cư ở nước ngoài. Theo số liệu tôi tìm hiểu thì nhóm người này đã chi ra khoảng 11-13 tỉ USD mỗi năm, thông qua các dự án đầu tư nhà đất hay các dự án nhằm hợp thức hóa thị thực định cư hay quyền thường trú nhân. Châu Âu và cơ hội định cư Trong vài năm trở lại đây, ngày càng có nhiều nhà đầu tư Việt quan tâm tới châu Âu khá nhiều. Cụ thể tôi biết về các trường hợp mong chờ cơ hội sở hữu thẻ định cư dài hạn và hộ chiếu Anh và Ireland; Giao dịch của khách hàng người Việt đến Anh Quốc tăng dần thông qua chương trình định cư vì thông điệp của Vương Quốc Anh rất rõ ràng, họ chỉ chào đón các nhà đầu tư có điều kiện và nhà giàu. Nếu bạn hơn 18 tuổi, không có tiền án, tiền sự và đem 2 triệu bảng Anh (60 tỷ VND) đầu tư vào Anh Quốc và số tiền đó phải chi vào kinh doanh, thì bạn dễ dàng được cấp thị thực diện doanh nhân định cư 3 năm và 4 tháng cho lần cấp đầu; Sau đó bạn sẽ được quyền gia hạn visa thêm hai năm ở lại Anh và sau 5 năm bạn có quyền xin thẻ định cư. Trong chương trình này bạn có thể bảo lãnh gia đình và người thân của mình đoàn tụ. Bộ Nội vụ Anh sẽ cấp cho bạn thị thực định cư vĩnh viễn nhanh hơn nếu trong trường hợp, trong vòng 3 năm đầu bạn có hơn 5 triệu bảng và chỉ 2 năm nếu như bạn có hơn 10 triệu để đầu tư. Sau khi có thẻ định cư vĩnh viễn hơn một năm, bạn có quyền xin nhập tịch và nhận hộ chiếu Anh Quốc. Một ví dụ khác là CH Ireland, nước không bắt buộc người nước ngoài phải lưu trú một số ngày nhất định trong năm mới được cấp thẻ định cư. Nếu bạn mua một căn nhà Ireland từ 2 triệu Euro, thì bạn đã có cơ hội định cư ở đất nước này. Bên cạnh đó, xu hướng “đầu tư di cư”, “hay đầu tư để nhập tịch” và “di cư vốn” cũng ngày một rõ nét hơn ở đất nước nói tiếng Anh này. Nếu các nhà giàu phải đầu tư ít nhất 1 triệu euro vào một doanh nghiệp Ireland đủ điều kiện trong ít nhất ba năm là bạn có cơ hội định cư vĩnh viễn và sau đó là có quốc tịch Ireland. Suy nghĩ của người ra đi là gì? Sau tám năm làm công việc tư vấn ở London, tôi gặp gỡ nhiều nhà đầu tư giàu có và thành đạt từ Việt Nam. Phải nhận thấy đại đa số họ luôn trăn trở là làm cách nào để con cái họ được hưởng một nền giáo dục tiên tiến, gia đình được hưởng chính sách y tế tốt nhất và miễn phí. Họ cũng than làm sao để được sống trong một xã hội văn minh và gia đình được hưởng chế độ phúc lợi và an sinh xã hội tốt, nắm trong tay những hộ chiếu hùng mạnh nhằm tạo ra lợi thế cho thế hệ sau này trong xu thế hội nhập quốc tế. Một thực tế hiện nay là hộ chiếu của Việt Nam còn rất nhiều hạn chế để tự do đi lại đến các quốc gia và vùng lãnh thổ khác. Giáo dục, chất lượng cuộc sống ở Việt Nam vẫn còn rất thấp hơn so với các nước trong khu vực. Môi trường ô nhiễm kéo dài khiến sức khỏe của con người cũng ngày càng giảm. Tôi hiểu rằng chừng nào nào những giá trị căn bản đó chưa được cải thiện, thì giới nhà giàu Việt sẽ vẫn còn đi tìm kiếm những nơi “đất lành, chim đậu”. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của ông Thoi Nguyễn, hiện sống và làm việc tại London. Tác giả cũng từng có các bài đăng trên báo Việt Nam và trang The Diplomat.	[ 108, 287, 285, 161, 571, 1073, 243, 105, 1168, 931, 702, 523, 1496, 470, 377, 4523, 489, 1032, 219, 640, 257, 298, 172, 221, 390, 2873, 190, 867, 108, 121, 254, 336, 106, 592, 464, 104, 158, 111, 170, 187, 129, 122, 333, 28896, 108, 121, 200, 133, 3392, 1483, 103, 143, 511, 785, 167, 319, 164, 752, 282, 1723, 239, 12634, 606, 169, 107, 136, 680, 702, 461, 223, 194, 523, 1496, 108, 121, 109, 142, 511, 785, 206, 235, 681, 178, 276, 194, 158, 1887, 911, 2791, 943, 523, 1496, 259, 196, 115, 7718, 13056, 138, 113, 782, 372, 104, 116, 166, 122, 245, 165, 131, 629, 4593, 364, 147, 1466, 263, 362, 1074, 9560, 11413, 103, 483, 492, 8274, 135, 457, 1576, 5937, 18383, 2038, 111, 115, 2727, 368, 440, 2844, 162, 213, 1666, 10852, 103, 115, 434, 702, 198, 492, 607, 1718, 9163, 206, 235, 240, 329, 178, 276, 236, 6059, 759, 150, 263, 133, 1595, 517, 171, 554, 473, 1012, 162, 492, 131, 629, 564, 375, 702, 743, 772, 7220, 1496, 1287, 748, 104, 7550, 347, 9181, 492, 138, 7550, 161, 158, 476, 419, 148, 271, 279, 118, 971, 1358, 162, 1917, 23632, 103, 107, 193, 440, 284, 4544, 971, 1358, 162, 1175, 238, 156, 118, 107, 198, 492, 7550, 148, 147, 5583, 1968, 419, 1136, 967, 632, 124, 106, 379, 108, 121, 793, 124, 105, 140, 175, 224, 145, 118, 162, 107, 136, 117, 1689, 523, 1496, 119, 314, 245, 183, 7024, 1179, 1996, 347, 388, 676, 546, 153, 476, 953, 125, 1307, 352, 190, 867, 681, 178, 276, 105, 702, 523, 1496, 259, 196, 104, 249, 152, 1073, 111, 131, 321, 2992, 235, 236, 2065, 149, 266, 643, 422, 111, 146, 3667, 1984, 462, 106, 172, 1380, 1094, 798, 136, 161, 759, 158, 147, 872, 1205, 103, 165, 539, 365, 2096, 4225, 722, 867, 4219, 149, 2332, 3447, 9091, 337, 1981, 116, 553, 157, 164, 764, 103, 115, 117, 1689, 523, 1496, 130, 669, 867, 138, 266, 181, 681, 553, 157, 178, 4584, 1503, 307, 239, 108, 121, 331, 709, 1619, 1723, 2118, 134, 518, 153, 114, 165, 539, 365, 158, 225, 213, 1926, 266, 105, 1350, 632, 699, 763, 114, 489, 1032, 236, 553, 127, 128, 1501, 580, 562, 423, 204, 307, 108, 121, 1790, 633, 6946, 2787, 103, 105, 632, 227, 699, 763, 114, 489, 1032, 104, 196, 1951, 219, 1204, 267, 270, 1352, 639, 309, 818, 462, 472, 1498, 105, 165, 539, 117, 580, 122, 333, 1656, 1891, 543, 1309, 108, 364, 216, 1635, 5213, 1922, 958, 2501, 4183, 119, 292, 3512, 108, 4024, 3909, 138, 1275, 2359, 147, 3713, 108, 121, 331, 709, 1619, 140, 365, 1276, 105, 2166, 1106, 112, 759, 129, 141, 276, 255, 422, 165, 539, 365, 506, 525, 331, 437, 1336, 940, 107, 3273, 181, 681, 553, 157, 178, 3265, 141, 2118, 683, 365, 138, 116, 1108, 1337, 2993, 1142, 130, 1549, 12107, 149, 8485, 159, 219, 548, 702, 3377, 12300, 6076, 105, 8042, 3006, 108, 121, 26426, 14210, 103, 4062, 24841, 105, 16812, 11851, 275, 219, 292, 104, 141, 107, 117, 936, 271, 307, 514, 105, 174, 141, 115, 107, 699, 763, 114, 489, 1032, 104, 267, 108, 121, 248, 1234, 365, 663, 776, 1035, 112, 520, 141, 2034, 165, 539, 365, 663, 106, 116, 113, 215, 823, 165, 539, 131, 791, 867, 742, 176, 1538, 3709, 184, 148, 187, 2542, 819, 169, 369, 701, 123, 125, 6847, 376, 1659, 111, 4536, 887, 1063, 123, 125, 111, 791, 867, 1064, 235, 2202, 1439, 104, 293, 213, 200, 105, 764, 117, 225, 1389, 2335, 10682, 342, 1936, 105, 164, 135, 708, 105, 422, 114, 236, 216, 165, 539, 105, 219, 292, 154, 184, 2581, 902, 106, 116, 113, 1126, 1659, 104, 111, 131, 138, 1092, 778, 4583, 129, 106, 231, 1338, 104, 111, 131, 1064, 749, 290, 178, 130, 370, 155, 501, 282, 239, 305, 9293, 6847, 376, 1659, 200, 495, 279, 109, 168, 222, 180, 105, 342, 6560, 107, 225, 213, 130, 2335, 3488, 105, 164, 135, 103, 127, 128, 144, 1994, 472, 105, 3018, 227, 113, 293, 213, 1091, 3199, 155, 147, 2882, 166, 111, 972, 243, 108, 121, 254, 336, 106, 7468, 617, 103, 961, 6914, 137, 166, 105, 301, 259, 1413, 273, 681, 114, 491, 296, 124, 108, 121, 142, 351, 149, 1091, 298, 120, 1092, 778, 3955, 129, 243, 132, 290, 178, 690, 814, 544, 669, 119, 639, 236, 216, 175, 1555, 111, 131, 115, 370, 158, 173, 130, 190, 867, 142, 1781, 7404, 625, 202, 106, 737, 1168, 184, 387, 910, 825, 192, 235, 109, 142, 212, 435, 108, 121, 322, 442, 511, 844, 128, 3150, 542, 162, 233, 226, 150, 115, 107, 106, 231, 1338, 387, 910, 825, 469, 586, 560, 1223, 105, 510, 785, 1021, 105, 592, 464, 124, 184, 244, 637, 106, 130, 107, 225, 213, 1469, 522, 119, 537, 1024, 514, 183, 105, 489, 1032, 933, 690, 112, 606, 131, 791, 867, 295, 279, 246, 161, 564, 2573, 1659, 110, 164, 1269, 3483, 111, 654, 161, 5083, 176, 1187, 9567, 332, 264, 104, 120, 165, 539, 131, 132, 311, 111, 131, 110, 163, 184, 387, 910, 825, 192, 1456, 206, 128, 226, 105, 370, 173, 108, 121, 153, 235, 109, 173, 211, 1481, 145, 184, 190, 867, 181, 681, 178, 276, 104, 109, 142, 212, 3073, 520, 188, 341, 104, 1318, 229, 2442, 867, 162, 955, 201, 147, 107, 183, 1460, 6238, 111, 131, 791, 5507, 105, 109, 152, 1073, 111, 131, 132, 680, 109, 142, 425, 234, 107, 639, 236, 216, 212, 435, 128, 968, 3768, 1219, 105, 511, 785, 106, 439, 318, 201, 178, 130, 184, 190, 5478, 564, 147, 386, 1009, 266, 890, 3681, 103, 9163, 103, 658, 806, 4452, 7550, 105, 1642, 2586, 115, 319, 164, 318, 155, 108, 2241, 581, 104, 111, 1073, 131, 132, 1211, 565, 353, 114, 656, 152, 178, 276, 105, 553, 157, 163, 260, 306, 379, 124, 702, 295, 192, 262, 194, 178, 276, 138, 109, 874, 775, 194, 702, 153, 553, 522, 107, 1132, 103, 106, 154, 107, 136, 107, 113, 600, 116, 1689, 523, 1496, 107, 314, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 725, 216, 131, 132, 191, 536, 212, 2908, 567, 1324, 119, 198, 216, 143, 1307, 352, 190, 867, 104, 111, 131, 681, 178, 276, 290, 178, 738, 2581, 1 ]
forum-44261457	https://www.bbc.com/vietnamese/forum-44261457	Sóng ngầm bên dưới Biển Đông	Vì những hành động mang tính bành trướng của Trung Quốc trong vùng biển này mà Hoa Kỳ, từ thời Tổng thống Barack Obama, đã có chính sách xoay trục để đối đầu với Trung Quốc.	Một người biểu tình ở Philippines phản đối Trung Quốc trên biển Hoa Kỳ đã mang chiến hạm vào tuần tra trong khu vực thường xuyên hơn và tàu chiến, máy bay quân sự Mỹ đã nhiều lần đi vào gần các đảo trong quần đảo Trường Sa do Trung Quốc kiểm soát, với ý định xác minh quyền tự do lưu thông trên biển cũng như trên không theo công ước quốc tế hiện hành. Biển Đông, theo cách gọi của người Việt, hay Biển Nam Trung Hoa (South China Sea), trong hơn một thập niên qua đã trở thành điểm nóng trong quan hệ giữa Trung Quốc với Việt Nam, Philippines. Đường 9 đoạn 'ăn vào 67 lô dầu khí VN'? Công lý và phán tòa VN qua hai vụ xử án Nhà văn Vũ Thư Hiên nói về Đèn Cù và Hồ Chí Minh TQ, Nga và VN nói gì về dự án khí của Rosneft? Rosneft ngại TQ khi khai thác ở Biển Đông Nga khai thác dầu khí ở vùng biển Việt Nam Đến nay, vì Hoa Kỳ không có định hướng cho chính sách cứng rắn với Trung Quốc liên quan đến Biển Đông nên Bắc Kinh tiếp tục bành trướng quân sự trên các hòn đảo đã được tôn tạo trong những năm qua. Chính sách đường lưỡi bò, còn gọi là đường 9 đoạn, của Bắc Kinh trong vùng biển Đông Nam Á đã khiến lãnh đạo thế giới, đặc biệt là Mỹ, quan ngại. Chủ trương này của Trung Quốc cũng gây chú ý cho giới nghiên cứu chính trị và lịch sử. Trung Quốc nay có còn là con hổ giấy hay đã thực sự trổi dậy để trở thành một cường quốc trên thế giới? Trong một hội thảo mới đây do Institute of East Asian Studies, Đại học Berkeley tổ chức, nhiều học giả đã nhận định rằng Trung Quốc nay đã trở lại vị trí cường quốc, ít nhất là trong khu vực, như đất nước này đã có thời thống trị châu Á trong lịch sử. Mười tám bài nghiên cứu đã được trình bày tại hội nghị và chiều ngày 15/5/2018 ban tổ chức mở ra diễn đàn công chúng có chủ đề "Maritime Asia: Securitization of the China Seas" để các học giả tóm lược tham luận đã được trình bày trong hai ngày hội nghị. Điều hợp diễn đàn là Giáo sư Wen-hsin Yeh thuộc khoa sử của Đại học Berkeley. 'Từng là đế quốc' Diễn đàn về An ninh hoá Biển Trung Quốc hôm 15/5/2018 tại Đại học Berkeley (Hình do tác giả cung cấp) Việt Nam 'bỏ Cá Rồng Đỏ' ở Biển Đông Repsol 'có cơ sở yêu cầu Việt Nam bồi thường' 'Căng thẳng biển Đông ảnh hưởng hoạt động của PVN' VN ngừng khoan dầu khí ở Biển Đông Giáo sư Par Cassel từ University of Michigan nhận xét rằng Trung Quốc đã từng là một đế quốc, đi xâm lăng nhiều nước trong vùng từ Mongolia xuống Việt Nam vào nhiều thế kỷ trước. Vài thế kỷ gần đây tàu chiến cũng như thương thuyền Trung Quốc đã cập bến các quốc gia Đông Nam Á và người Hoa đã định cư ở nhiều nơi trong khu vực. Giáo sư Cassel đặt vấn đề là lãnh đạo Trung Hoa vào những thế kỷ 16, 17 có đầu óc đế quốc xâm lăng hay đầu óc tư bản đi tìm thị trường buôn bán và những chính sách hiện tại của Bắc Kinh là phản ánh tham vọng đế quốc hay tư bản? Theo Giáo sư Cassel, đối với Bắc Kinh ngày nay vấn đề chủ quyền là quan trọng nhất. Những biến động xảy ra ở Biển Đông, Hong Kong hay Đài Loan nếu gây bất lợi, giới lãnh đạo Bắc Kinh sẽ nhân danh chủ quyền để bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc. Giáo sư Kun-Chin Lin của Đại học Cambridge so sánh sự phát triển của hải quân Trung Quốc và Hoa Kỳ trong thế kỷ 20. Lúc đó với sức mạnh của hải quân nên Mỹ đã làm chủ được nhiều đảo, từ Puerto Rico trong vùng biển Caribê đến những đảo Guam, Wake, Marshall Islands ở Thái Bình Dương để ngày nay những đảo đó được đặt dưới sự bảo hộ của Mỹ. Sức mạnh quân sự Trung Quốc nay đã vươn lên, với vũ khí hiện đại, với hàng không mẫu hạm nên trong những tranh chấp ở Biển Đông, là khu vực chiến lược, giới lãnh đạo Bắc Kinh không tôn trọng Công ước Quốc tế về Luật Biển với phán quyết của Toà án Trọng tài Quốc tế bất lợi cho Trung Quốc năm 2016. Giáo sư Yann-huei Song của Academia Sinica tỏ ra lạc quan trước những xung đột đang có vì ông nhìn vào khía cạnh hợp tác giữa các nước trong vùng biển tranh chấp, từ Biển Đông Trung Hoa (giữa Trung Quốc và Nhật) xuống Biển Nam Trung Hoa (giữa một số nước ĐNÁ và Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines). Ông lạc quan vì dù có những căng thẳng trên bề mặt, nhưng phía sau là những hợp tác kinh tế, là những ký kết để phát triển du lịch đến các đảo trong vùng tranh chấp. Ông gọi đó là "Peace through Tourism" (tạm dịch: Hòa bình thông qua Du lịch). 'Trở thành cường quốc' Chủ đề của diễn đàn hội thảo 5 điều cần biết về ngành dầu khí Việt Nam VN-TQ 'cần hợp tác khai thác chung trên biển' VN cần hợp tác khai thác hay đưa ra LHQ? Giáo sư Wen-cheng Li từ National Sun-Yat Sen University, Đài Loan bàn đến chính sách của Chủ tịch Tập Cận Bình trong quan hệ giữa Đài Loan và Bắc Kinh. Theo ông, Bắc Kinh sẽ không đặt ưu tiên thống nhất Đài Loan mà ông Tập chú trọng đến phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho dân. Ông đưa nhận xét là Đài Loan không muốn đứng về phía Mỹ trong cuộc chiến tranh mậu dịch, nhưng chính Trung Quốc đã đẩy Đài Loan về phía Hoa Kỳ. Giáo sư Yuan-kang Wang từ Western Michigan University nhìn nhận ngày nay Trung Quốc đã trở thành cường quốc, nhờ Mỹ, bắt đầu từ thời Tổng thống Bill Clinton với chính sách toàn cầu hóa vào đầu thập nên 1990, giúp cho kinh tế Trung Quốc phát triển, với hy vọng đất nước này sẽ trở thành một nền dân chủ. Ông nói chính sách đó đã thất bại vì Trung Quốc không thay đổi chính trị và đó là một thực tế mà thế giới phải nhìn vào và chính sách hiện thời của Mỹ đã không ngăn chặn được kế hoạch quân sự hoá trên Biển Đông của Bắc Kinh. Giáo sư Sarah Kirchberger thuộc Institute for Security Policy đưa ra những quan sát là ngoài căng thẳng trên mặt nổi ở Biển Đông, bên trong là một cuộc chạy đua trên nhiều mặt giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, cùng các đồng minh của Mỹ. Bắc Kinh muốn xây dựng một lực lượng hải quân và không quân hùng mạnh, phát triển kỹ thuật không gian, chiến tranh mạng, nghiên cứu khai thác đáy biển để trong trường hợp có chiến tranh và dùng tàu ngầm. Cùng lúc Trung Quốc cho xây dựng những căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo đã được bồi đắp trong những năm qua, với ra-đa và các trang thiết bị quân sự, sân bay, hoả tiễn phòng không với mục đích kiểm soát biển và vùng trời. 'Cho thấy quyết tâm' Giàn khoan Lan Tây nằm trong Lô 06.1 được vận hành bởi Rosneft ở ngoài khơi Vũng Tàu Tờ Hoàn Cầu: 'VN thiếu tự tin vụ áo lưỡi bò' Chủ quyền TQ ở Trường Sa đến từ 'lỗi dịch thuật'? Đường Lưỡi Bò từ đâu mà ra? Theo Giáo sư Kirchberger Trung Quốc sẽ không rút lại các hoạt động quân sự trên đảo ở Trường Sa. Chỉ có chiến tranh mới làm cho Trung Quốc chùn chân. Những nhận định của các học giả phản ánh chủ trương của Trung Quốc trong giai đoạn hiện tại, là nhất định giành quyền kiểm soát khu vực Biển Đông về mọi mặt, từ kinh tế đến quân sự. Năm ngoái, công ty dầu khí của Tây Ban Nha Repsol đã rút lại hợp đồng khai thác dầu khí với Việt Nam và bỏ khoan dầu trên Biển Đông do áp lực từ phía Trung Quốc. Bản tin Reuters hôm 17/5/2018 cho biết gần đây công ti dầu khí Rosneft chi nhánh Việt Nam của Nga đã bắt đầu khoan giếng dầu LD-3P trong khu vực Lan Đỏ, cách bờ biển Việt Nam 370 km, thì có quan ngại hoạt động này sẽ làm Bắc Kinh bực bội. Trước sự việc này, một lần nữa người phát ngôn của bộ ngoại giao Bắc Kinh nói rằng những việc làm như thế phải được sự chấp thuận của Trung Quốc vì nằm trong đường lưỡi bò, thuộc chủ quyền Trung Quốc. Còn Hà Nội lại lập lại quan điểm rằng việc khai thác dầu của Rosneft là trong khu vực chủ quyền của Việt Nam. Những dự án khoan và khai thác dầu của công ty Nga Rosneft, cũng như của các công ty Tây Ban Nha, Anh, Pháp và Mỹ trong vùng biển của Việt Nam có được tiến hành hay không, điều này sẽ cho thấy quyết tâm của Bắc Kinh trong việc giành chủ quyền và quyền kiểm soát trên Biển Đông. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một bây bút tự do ở California, Hoa Kỳ.	summarize: Một người biểu tình ở Philippines phản đối Trung Quốc trên biển Hoa Kỳ đã mang chiến hạm vào tuần tra trong khu vực thường xuyên hơn và tàu chiến, máy bay quân sự Mỹ đã nhiều lần đi vào gần các đảo trong quần đảo Trường Sa do Trung Quốc kiểm soát, với ý định xác minh quyền tự do lưu thông trên biển cũng như trên không theo công ước quốc tế hiện hành. Biển Đông, theo cách gọi của người Việt, hay Biển Nam Trung Hoa (South China Sea), trong hơn một thập niên qua đã trở thành điểm nóng trong quan hệ giữa Trung Quốc với Việt Nam, Philippines. Đường 9 đoạn 'ăn vào 67 lô dầu khí VN'? Công lý và phán tòa VN qua hai vụ xử án Nhà văn Vũ Thư Hiên nói về Đèn Cù và Hồ Chí Minh TQ, Nga và VN nói gì về dự án khí của Rosneft? Rosneft ngại TQ khi khai thác ở Biển Đông Nga khai thác dầu khí ở vùng biển Việt Nam Đến nay, vì Hoa Kỳ không có định hướng cho chính sách cứng rắn với Trung Quốc liên quan đến Biển Đông nên Bắc Kinh tiếp tục bành trướng quân sự trên các hòn đảo đã được tôn tạo trong những năm qua. Chính sách đường lưỡi bò, còn gọi là đường 9 đoạn, của Bắc Kinh trong vùng biển Đông Nam Á đã khiến lãnh đạo thế giới, đặc biệt là Mỹ, quan ngại. Chủ trương này của Trung Quốc cũng gây chú ý cho giới nghiên cứu chính trị và lịch sử. Trung Quốc nay có còn là con hổ giấy hay đã thực sự trổi dậy để trở thành một cường quốc trên thế giới? Trong một hội thảo mới đây do Institute of East Asian Studies, Đại học Berkeley tổ chức, nhiều học giả đã nhận định rằng Trung Quốc nay đã trở lại vị trí cường quốc, ít nhất là trong khu vực, như đất nước này đã có thời thống trị châu Á trong lịch sử. Mười tám bài nghiên cứu đã được trình bày tại hội nghị và chiều ngày 15/5/2018 ban tổ chức mở ra diễn đàn công chúng có chủ đề "Maritime Asia: Securitization of the China Seas" để các học giả tóm lược tham luận đã được trình bày trong hai ngày hội nghị. Điều hợp diễn đàn là Giáo sư Wen-hsin Yeh thuộc khoa sử của Đại học Berkeley. 'Từng là đế quốc' Diễn đàn về An ninh hoá Biển Trung Quốc hôm 15/5/2018 tại Đại học Berkeley (Hình do tác giả cung cấp) Việt Nam 'bỏ Cá Rồng Đỏ' ở Biển Đông Repsol 'có cơ sở yêu cầu Việt Nam bồi thường' 'Căng thẳng biển Đông ảnh hưởng hoạt động của PVN' VN ngừng khoan dầu khí ở Biển Đông Giáo sư Par Cassel từ University of Michigan nhận xét rằng Trung Quốc đã từng là một đế quốc, đi xâm lăng nhiều nước trong vùng từ Mongolia xuống Việt Nam vào nhiều thế kỷ trước. Vài thế kỷ gần đây tàu chiến cũng như thương thuyền Trung Quốc đã cập bến các quốc gia Đông Nam Á và người Hoa đã định cư ở nhiều nơi trong khu vực. Giáo sư Cassel đặt vấn đề là lãnh đạo Trung Hoa vào những thế kỷ 16, 17 có đầu óc đế quốc xâm lăng hay đầu óc tư bản đi tìm thị trường buôn bán và những chính sách hiện tại của Bắc Kinh là phản ánh tham vọng đế quốc hay tư bản? Theo Giáo sư Cassel, đối với Bắc Kinh ngày nay vấn đề chủ quyền là quan trọng nhất. Những biến động xảy ra ở Biển Đông, Hong Kong hay Đài Loan nếu gây bất lợi, giới lãnh đạo Bắc Kinh sẽ nhân danh chủ quyền để bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc. Giáo sư Kun-Chin Lin của Đại học Cambridge so sánh sự phát triển của hải quân Trung Quốc và Hoa Kỳ trong thế kỷ 20. Lúc đó với sức mạnh của hải quân nên Mỹ đã làm chủ được nhiều đảo, từ Puerto Rico trong vùng biển Caribê đến những đảo Guam, Wake, Marshall Islands ở Thái Bình Dương để ngày nay những đảo đó được đặt dưới sự bảo hộ của Mỹ. Sức mạnh quân sự Trung Quốc nay đã vươn lên, với vũ khí hiện đại, với hàng không mẫu hạm nên trong những tranh chấp ở Biển Đông, là khu vực chiến lược, giới lãnh đạo Bắc Kinh không tôn trọng Công ước Quốc tế về Luật Biển với phán quyết của Toà án Trọng tài Quốc tế bất lợi cho Trung Quốc năm 2016. Giáo sư Yann-huei Song của Academia Sinica tỏ ra lạc quan trước những xung đột đang có vì ông nhìn vào khía cạnh hợp tác giữa các nước trong vùng biển tranh chấp, từ Biển Đông Trung Hoa (giữa Trung Quốc và Nhật) xuống Biển Nam Trung Hoa (giữa một số nước ĐNÁ và Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines). Ông lạc quan vì dù có những căng thẳng trên bề mặt, nhưng phía sau là những hợp tác kinh tế, là những ký kết để phát triển du lịch đến các đảo trong vùng tranh chấp. Ông gọi đó là "Peace through Tourism" (tạm dịch: Hòa bình thông qua Du lịch). 'Trở thành cường quốc' Chủ đề của diễn đàn hội thảo 5 điều cần biết về ngành dầu khí Việt Nam VN-TQ 'cần hợp tác khai thác chung trên biển' VN cần hợp tác khai thác hay đưa ra LHQ? Giáo sư Wen-cheng Li từ National Sun-Yat Sen University, Đài Loan bàn đến chính sách của Chủ tịch Tập Cận Bình trong quan hệ giữa Đài Loan và Bắc Kinh. Theo ông, Bắc Kinh sẽ không đặt ưu tiên thống nhất Đài Loan mà ông Tập chú trọng đến phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho dân. Ông đưa nhận xét là Đài Loan không muốn đứng về phía Mỹ trong cuộc chiến tranh mậu dịch, nhưng chính Trung Quốc đã đẩy Đài Loan về phía Hoa Kỳ. Giáo sư Yuan-kang Wang từ Western Michigan University nhìn nhận ngày nay Trung Quốc đã trở thành cường quốc, nhờ Mỹ, bắt đầu từ thời Tổng thống Bill Clinton với chính sách toàn cầu hóa vào đầu thập nên 1990, giúp cho kinh tế Trung Quốc phát triển, với hy vọng đất nước này sẽ trở thành một nền dân chủ. Ông nói chính sách đó đã thất bại vì Trung Quốc không thay đổi chính trị và đó là một thực tế mà thế giới phải nhìn vào và chính sách hiện thời của Mỹ đã không ngăn chặn được kế hoạch quân sự hoá trên Biển Đông của Bắc Kinh. Giáo sư Sarah Kirchberger thuộc Institute for Security Policy đưa ra những quan sát là ngoài căng thẳng trên mặt nổi ở Biển Đông, bên trong là một cuộc chạy đua trên nhiều mặt giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, cùng các đồng minh của Mỹ. Bắc Kinh muốn xây dựng một lực lượng hải quân và không quân hùng mạnh, phát triển kỹ thuật không gian, chiến tranh mạng, nghiên cứu khai thác đáy biển để trong trường hợp có chiến tranh và dùng tàu ngầm. Cùng lúc Trung Quốc cho xây dựng những căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo đã được bồi đắp trong những năm qua, với ra-đa và các trang thiết bị quân sự, sân bay, hoả tiễn phòng không với mục đích kiểm soát biển và vùng trời. 'Cho thấy quyết tâm' Giàn khoan Lan Tây nằm trong Lô 06.1 được vận hành bởi Rosneft ở ngoài khơi Vũng Tàu Tờ Hoàn Cầu: 'VN thiếu tự tin vụ áo lưỡi bò' Chủ quyền TQ ở Trường Sa đến từ 'lỗi dịch thuật'? Đường Lưỡi Bò từ đâu mà ra? Theo Giáo sư Kirchberger Trung Quốc sẽ không rút lại các hoạt động quân sự trên đảo ở Trường Sa. Chỉ có chiến tranh mới làm cho Trung Quốc chùn chân. Những nhận định của các học giả phản ánh chủ trương của Trung Quốc trong giai đoạn hiện tại, là nhất định giành quyền kiểm soát khu vực Biển Đông về mọi mặt, từ kinh tế đến quân sự. Năm ngoái, công ty dầu khí của Tây Ban Nha Repsol đã rút lại hợp đồng khai thác dầu khí với Việt Nam và bỏ khoan dầu trên Biển Đông do áp lực từ phía Trung Quốc. Bản tin Reuters hôm 17/5/2018 cho biết gần đây công ti dầu khí Rosneft chi nhánh Việt Nam của Nga đã bắt đầu khoan giếng dầu LD-3P trong khu vực Lan Đỏ, cách bờ biển Việt Nam 370 km, thì có quan ngại hoạt động này sẽ làm Bắc Kinh bực bội. Trước sự việc này, một lần nữa người phát ngôn của bộ ngoại giao Bắc Kinh nói rằng những việc làm như thế phải được sự chấp thuận của Trung Quốc vì nằm trong đường lưỡi bò, thuộc chủ quyền Trung Quốc. Còn Hà Nội lại lập lại quan điểm rằng việc khai thác dầu của Rosneft là trong khu vực chủ quyền của Việt Nam. Những dự án khoan và khai thác dầu của công ty Nga Rosneft, cũng như của các công ty Tây Ban Nha, Anh, Pháp và Mỹ trong vùng biển của Việt Nam có được tiến hành hay không, điều này sẽ cho thấy quyết tâm của Bắc Kinh trong việc giành chủ quyền và quyền kiểm soát trên Biển Đông. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một bây bút tự do ở California, Hoa Kỳ.	[ 108, 287, 285, 161, 430, 111, 284, 205, 108, 121, 1362, 391, 195, 151, 162, 159, 657, 254, 336, 115, 518, 242, 2205, 138, 670, 486, 113, 322, 442, 369, 1209, 183, 105, 540, 242, 103, 452, 502, 252, 144, 200, 115, 158, 400, 184, 138, 386, 109, 541, 113, 1218, 541, 1188, 1120, 180, 151, 162, 594, 5263, 119, 108, 232, 190, 628, 494, 168, 222, 180, 931, 206, 159, 657, 127, 128, 159, 110, 181, 135, 1126, 198, 216, 199, 3520, 784, 1921, 181, 173, 343, 104, 111, 131, 103, 194, 784, 132, 151, 254, 444, 20604, 2884, 5494, 856, 113, 183, 116, 1092, 778, 235, 115, 319, 164, 318, 1578, 113, 146, 300, 415, 151, 162, 119, 131, 578, 4447, 2596, 1653, 780, 10822, 138, 6431, 2937, 1118, 482, 312, 2810, 487, 241, 105, 689, 660, 312, 235, 196, 197, 528, 304, 571, 355, 1016, 2626, 11540, 123, 125, 11492, 4779, 105, 873, 980, 700, 4871, 468, 105, 312, 123, 218, 125, 382, 304, 482, 104, 8308, 347, 8308, 755, 903, 129, 550, 1569, 108, 121, 784, 510, 468, 550, 1569, 1118, 482, 108, 121, 501, 657, 243, 132, 1967, 801, 171, 254, 336, 110, 107, 190, 665, 114, 122, 333, 1995, 2238, 119, 151, 162, 316, 146, 155, 784, 510, 237, 360, 725, 270, 437, 3428, 3504, 252, 144, 159, 109, 2109, 541, 115, 117, 666, 394, 113, 120, 147, 1451, 448, 333, 361, 3753, 10436, 177, 343, 106, 361, 1653, 780, 103, 104, 360, 725, 113, 501, 657, 510, 132, 844, 115, 521, 261, 247, 175, 1555, 634, 575, 106, 968, 146, 4745, 483, 1525, 126, 104, 151, 162, 127, 383, 987, 108, 232, 114, 249, 568, 402, 122, 245, 105, 478, 4055, 151, 162, 275, 107, 177, 106, 219, 2317, 1336, 194, 115, 223, 144, 13277, 176, 1870, 130, 319, 164, 116, 1054, 198, 159, 175, 10093, 298, 116, 213, 843, 239, 248, 180, 9960, 1534, 8975, 6141, 15554, 103, 440, 214, 8477, 420, 2471, 158, 214, 590, 115, 238, 190, 160, 151, 162, 275, 115, 319, 153, 297, 512, 1054, 198, 103, 500, 202, 106, 113, 322, 3190, 128, 282, 142, 126, 115, 107, 221, 234, 245, 511, 844, 113, 478, 4055, 2733, 2085, 392, 568, 402, 115, 117, 277, 1035, 149, 213, 411, 105, 1337, 191, 11210, 5250, 504, 420, 229, 690, 124, 407, 685, 135, 174, 107, 185, 220, 3930, 7374, 19097, 4835, 161, 5406, 376, 10131, 332, 17163, 1534, 1430, 2884, 5494, 569, 207, 130, 109, 214, 590, 3251, 1010, 268, 410, 115, 117, 277, 1035, 113, 196, 191, 213, 411, 112, 747, 279, 407, 685, 106, 754, 441, 11048, 27189, 11073, 772, 624, 889, 324, 104, 440, 214, 8477, 112, 17387, 515, 106, 2194, 198, 257, 2742, 685, 125, 1020, 672, 1270, 784, 151, 162, 325, 11210, 5250, 149, 440, 214, 8477, 6108, 180, 274, 590, 870, 373, 371, 131, 132, 377, 8232, 3807, 7293, 2914, 257, 108, 121, 784, 510, 6928, 4302, 225, 633, 436, 352, 131, 132, 1962, 13191, 23706, 269, 952, 657, 510, 349, 580, 381, 192, 104, 5688, 257, 312, 1705, 1791, 1118, 482, 108, 121, 784, 510, 754, 441, 7992, 10833, 11178, 148, 4639, 1534, 5677, 238, 587, 160, 151, 162, 115, 434, 106, 116, 2194, 198, 103, 184, 1121, 2679, 158, 142, 113, 501, 148, 26604, 176, 409, 804, 131, 132, 138, 158, 175, 688, 1735, 619, 176, 175, 688, 386, 248, 540, 242, 127, 128, 432, 1750, 151, 162, 115, 1288, 4066, 109, 198, 165, 510, 132, 844, 105, 111, 254, 115, 190, 867, 108, 121, 158, 328, 113, 322, 2531, 754, 441, 10833, 11178, 632, 255, 220, 106, 261, 247, 151, 254, 138, 120, 175, 688, 10479, 1980, 107, 178, 108, 2007, 376, 2194, 198, 1121, 2679, 194, 178, 108, 2007, 376, 276, 288, 184, 370, 461, 271, 1548, 622, 105, 120, 122, 333, 199, 149, 104, 360, 725, 106, 391, 1342, 268, 584, 2194, 198, 194, 276, 288, 347, 520, 754, 441, 10833, 11178, 103, 195, 119, 360, 725, 191, 275, 255, 220, 185, 168, 106, 146, 308, 1704, 564, 625, 192, 488, 124, 108, 121, 784, 1921, 847, 1028, 194, 762, 1124, 323, 383, 295, 5215, 249, 261, 247, 360, 725, 134, 157, 595, 185, 168, 130, 327, 647, 168, 418, 104, 151, 942, 754, 441, 13563, 686, 18368, 231, 6724, 104, 440, 214, 5198, 648, 1596, 144, 212, 435, 104, 767, 252, 151, 162, 105, 254, 336, 113, 175, 688, 6903, 2314, 376, 150, 119, 543, 417, 104, 767, 252, 237, 200, 115, 140, 185, 117, 158, 4906, 148, 15405, 20112, 113, 501, 657, 23741, 155, 120, 541, 10374, 103, 24250, 103, 11334, 17173, 108, 121, 579, 644, 1044, 130, 191, 275, 120, 541, 150, 117, 632, 768, 144, 327, 523, 104, 1091, 2751, 376, 417, 252, 144, 151, 162, 275, 115, 3018, 2992, 119, 705, 482, 199, 273, 103, 119, 201, 110, 1541, 2205, 237, 113, 120, 250, 577, 108, 121, 784, 1921, 106, 322, 442, 242, 4895, 249, 261, 247, 360, 725, 110, 666, 308, 487, 1126, 162, 216, 125, 1012, 784, 119, 689, 302, 104, 4212, 304, 1152, 326, 162, 216, 295, 418, 114, 151, 162, 147, 3762, 754, 441, 9587, 231, 686, 4299, 892, 176, 3154, 104, 1644, 376, 409, 3262, 320, 176, 409, 9314, 176, 376, 409, 776, 124, 956, 146, 226, 120, 1001, 1259, 167, 107, 171, 118, 485, 138, 482, 409, 810, 279, 274, 415, 109, 142, 113, 501, 657, 250, 577, 103, 148, 784, 510, 151, 254, 18169, 151, 162, 105, 673, 371, 804, 784, 132, 151, 254, 18169, 116, 166, 142, 21047, 105, 151, 890, 113, 150, 107, 131, 578, 1362, 831, 208, 956, 146, 171, 428, 107, 120, 1135, 952, 159, 2559, 4665, 170, 505, 187, 106, 120, 279, 274, 236, 955, 106, 120, 667, 299, 130, 212, 435, 744, 478, 155, 109, 541, 113, 501, 250, 6927, 208, 343, 150, 106, 10089, 892, 9880, 18989, 12659, 8521, 207, 12135, 414, 161, 1418, 342, 206, 235, 2248, 478, 831, 10173, 121, 164, 1054, 198, 257, 483, 220, 104, 407, 685, 213, 843, 985, 179, 260, 217, 125, 859, 1118, 482, 243, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 865, 120, 209, 192, 518, 334, 3428, 3504, 104, 151, 162, 113, 501, 657, 126, 145, 254, 1433, 148, 221, 408, 234, 2423, 5073, 115, 107, 122, 333, 2959, 1754, 130, 195, 178, 119, 151, 942, 1 ]
forum-45544184	https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45544184	Sao lại đổ lỗi 'tư duy tiểu nông' làm hỏng giáo dục VN?	Về hiện tình ngành giáo dục Việt Nam, thay vì đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông," chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề.	Báo Giáo Dục Việt Nam ngày 22/09/2016, đưa nhận định của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn Phó Chủ tịch Hội Vật Lý Việt Nam "Đừng làm chương trình, sách giáo khoa bằng tư duy tiểu nông". Hai năm sau, đến ngày 12/09/2018 cũng trên Báo Giáo Dục Việt Nam, Giáo Sư Hãn lại đổ lỗi cho chương trình soạn và thẩm định sách giáo khoa theo "văn hóa tiểu nông" không khoa học nên mới dẫn đến việc khủng hoảng giáo dục. Trả lời BBC tiếng Việt, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, khoa Đông Phương học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, cũng cho biết: "Về chuyện cải cách giáo dục, tôi nhớ nhà toán học Hoàng Tụy từng nói Cải cách giáo dục của Việt Nam mấy chục năm nay thất bại vì tư duy tiểu nông, vì bóc ngắn cắn dài cắt khúc cuốn chiếu, thiếu một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." Anh: Mở trường và học không sách giáo khoa Giáo dục Việt Nam thời 'buôn chữ bán sách' Tiếng Việt thời 'Công nghệ giáo dục' Chi phí giáo dục ở nơi nào đắt nhất? Cái giá phải trả khi đất nước thay đổi chữ viết Đã nói tới khoa học thì thay vì vô cớ đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông" hay "văn hóa tiểu nông", chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề. Văn hóa tiểu nông là gì? Người Việt đa số sống bằng nghề nông. Đời sống nông dân chủ yếu là tự lực, tự cường, tự cung, tự cấp, sống thực, không hình thức, không tham lam, trao đổi với bên ngoài chỉ xảy ra khi thật sự cần thiết… Người nông dân vì thế rất độc lập, yêu quê hương, nhận trách nhiệm, sống nhân bản, hòa đồng với thiên nhiên, tôn trọng và duy trì những quy ước, những trật tự do cha ông để lại. Đương nhiên nền văn hóa nào cũng có mặt trái như bản tính của người nông dân là ngại thay đổi, không cạnh tranh, không thích hợp cho việc buôn bán, không thích đời sống ồn ào phố thị. Khi đất nước lâm nguy những nông dân sẵn sàng nhận trách nhiệm tòng quân cứu nước. Hết chiến tranh họ lại quay về lo cầy cấy ruộng vườn xây dựng gia đình và đất nước. Việt Nam được tồn tại đến ngày nay chính nhờ những nông dân tay lấm chân bùn thật thà chất phát. Nông thôn Việt Nam cho đến 1954 rất độc lập với sự quản lý của chính quyền trung ương. Xã hội Việt Nam vì thế được phân quyền một cách hết sức rõ ràng. Khi triều đình thuyết phục được tầng lớp tiểu nông thì mọi việc dù lớn thế nào cũng xong. Còn nếu như nhà Vua không hợp với lòng dân thì "phép vua thua lệ làng" việc gì cũng hỏng. Như Hội Nghị Diên Hồng thà chết không hòa. Như cải cách giáo dục tại Việt Nam trước năm 1945. Khi Vua Thành Thái ra sắc lệnh theo tân học dùng chữ Quốc Ngữ các thầy đồ ở thôn quê đồng loạt tuân theo dạy chữ Quốc Ngữ cho con em nông dân và khuyến khích nông dân cắt tóc ngắn theo tân học… Nông thôn thời đó thay đổi rất nhanh và cũng nhờ thế mà phong trào Việt Minh Cộng Sản đã nhanh chóng cướp được chính quyền khi Nhật đầu hàng Đồng Minh. Văn hóa Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa Năm 1949 khi đảng Cộng sản Trung Hoa thắng cuộc, tình hình miền Bắc Việt Nam cũng bắt đầu thay đổi. Đến năm 1952 đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu phóng tay phát động Cải Cách Ruộng Đất với chủ Trương "Trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ", toàn miền Bắc ngập trong máu và nước mắt tiểu nông. Đa số những người giàu có ở nông thôn đã rời lên thành phố tránh chiến tranh. Khi chỉ tiêu 5% dân số là địa chủ được đưa ra thì thầy giáo, tiểu nông và những người có văn hóa ở nông thôn là thành phần bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Văn hóa tiểu nông bị xóa bỏ được thay thế bằng văn hóa cách mạng nhập cảng từ Trung Hoa. Văn hóa cách mạng tôn thờ lãnh tụ, trung thành với tổ chức, trung ương tập quyền và độc quyền lãnh đạo, là hồng hơn chuyên, là tuyên truyền ngụy biện phản khoa học… Khi biến thái văn hóa này kết hợp quyền lực và quyền lợi biến thành các nhóm lợi ích chỉ biết đến quyền và tiền. Văn hóa mới cần phải có con người mới. Lớp người mới thấm nhuần văn hóa cách mạng ở nông thôn được ồ ạt đưa vào chính quyền, được đưa vào ngành giáo dục, được đưa lên thành thị. Hầu hết người thành thị tránh công sản di cư vào Nam. Lớp người mới xã hội chủ nghĩa biến thành phố ra nông thôn mang những thói quen từ thôn quê lên thành thị. Hà Nội ngàn năm văn vật biến thành Hà Nội vạn vật. Nhà nhà nuôi chó, nuôi heo, nuôi gà, nuôi vịt để ăn thịt và để tăng gia sản xuất. Hải Phòng, Vinh và các thành phố lớn cũng chịu chung số phận. Xã hội miền Bắc đảo lộn từ nông thôn đến thành thị. Văn Hóa mang màu sắc Bắc Kinh ảnh hưởng nặng nề đến giáo dục, nghệ thuật, văn nghệ, chính trị, tư tưởng, quân đội... nói chung là toàn xã hội miền Bắc bị ảnh hưởng nặng nề. Tầng lớp người mới này được đưa sang Trung Hoa, Liên Xô, Đông Âu du học trở thành tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa. Mà xã hội chủ nghĩa là cái chi chi đến nay chưa ai rõ nên bao thế hệ trí thức xã hội chủ nghĩa miền Bắc cứ thế nhắm mắt mà đi, sai đâu sửa đó càng sửa càng sai. Giáo dục Hà Giang có 'gian lận điểm thi' Ông Nhạ 'không thể không chịu trách nhiệm' Ưu tiên điểm thi đến mấy đời con cháu Bởi thế thực hiện quản trị kiểu cuốn chiếu, không đâu vào đâu, lãng phí, gian dối, thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm, thiếu lãnh đạo có tâm có tầm… thì không chỉ riêng trong ngành giáo dục mà là phương cách quản trị ngày nay. Phương cách quản trị đất nước này xuất phát từ văn hóa cách mạng xã hội chủ nghĩa không có chút tư duy tiểu nông tí nào. Nông dân vốn bản tính làm đâu ra đó, sẵn sàng nhận trách nhiệm, không gian dối, ăn chắc mặc bền, quý trọng từng hạt gạo cộng rơm, tôn trọng của công, lo chuyện làng xã, tôn trọng quy ước và lãnh đạo làng xã… Không hiểu cái gì cũng đổ lỗi cho ông bà coi chừng bị ông bà quở chết. Bà Chủ Tịch Quốc Hội nói gì về giáo dục? Trên báo Giáo Dục Việt Nam ngày 13/09/2018 Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn bắt đầu bằng lời phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: "Sách vở tôi học mấy năm sau em tôi vẫn dùng học lại được. Bây giờ mỗi năm một sách khác, tốn tiền nhân dân lắm!" Báo Lao Động nói rõ hơn về ý kiến của bà Chủ tịch Kim Ngân như sau: "Tôi thấy rất thương học sinh hiện nay học quá khổ sở. Thế hệ chúng tôi học cách đây đã 50, 60 năm nhưng kiến thức không quên điều gì. Tất cả các bài từ vỡ lòng vẫn nắm chắc. Trong đó, ba tháng hè chúng tôi vẫn được nghỉ trọn vẹn. Học sinh hiện nay không có ba tháng hè trọn vẹn, không có tuổi thơ, không có vui chơi…" Bà Kim Ngân không nói rõ là trước đây học sinh chỉ học một buổi, hoặc sáng hay chiều. Không như ngày nay các em phải học cả ngày. Thích học thêm hội họa, võ thuật, nhạc, cha mẹ cho học thêm không gò ép. Bà Kim Ngân vốn xuất thân là nông dân, cả cha mẹ đều theo cộng sản, chính quyền miền Nam biết rõ nhưng không phải vì thế mà đối xử thiếu công bằng với bà. Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm cựu Thứ Trưởng Bộ Văn Hóa Giáo Dục và Thanh Niên Việt Nam Cộng Hòa từng cho biết: "chính trị chỉ là nhất thời, tương lai của dân tộc mới trọng đại, những gì thuộc phạm vi chính trị nhất thời đều phải ngưng lại trước ngưỡng cửa học đường." Bà học xong trung học rồi vào Đại học Văn khoa Sài Gòn nhờ vậy ngày nay bà mới hiểu rõ nên nay đứng trước Quốc Hội mới tỏ bày sự luyến tiếc nền giáo dục Việt Nam Cộng Hòa. Việc bà Kim Ngân so sánh chẳng khác nào phủ nhận con đường "Bi đác" Xã Hội Chủ Nghĩa, và biểu lộ tư tưởng về nguồn lấy nền tảng triết lý giáo dục nhân bản, dân tộc và khai phóng làm căn bản. Trên trang Báo Mới bà Chủ tịch Quốc hội Kim Ngân còn cho biết: "Chúng tôi ngày xưa đi học đâu đến mức vậy mà từ tên núi, tên sông, tên cao nguyên, thể hiện trên bản đồ sẽ ở đoạn nào giờ vẫn không thể quên được, lịch sử các trận đánh, các triều đại từ Lý, Trần, Tiền Lê đến giờ cũng vẫn nhớ nguyên. Còn giờ hỏi bọn trẻ những thứ đó hầu hết đều không biết". Nghĩ thật buồn các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về. Các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về Làm toán mà đặt sai vấn đề thì đáp số đương nhiên là sai. Làm nhân văn xã hội mà nhìn sai vấn đề thì xã hội ngày càng loạn. Cách nhìn, cách đánh giá khi so sánh thể chế giáo dục Bắc Nam của bà Kim Ngân là cách nhìn đúng đắn, rất khoa học rất đáng khuyến khích. Cũng là người Việt Nam, cũng thoát khỏi sự cai trị của người Pháp, cùng chịu chiến tranh mà tại sao miền Nam thành công cho đến nay cả người theo cộng sản còn luyến tiếc. Còn miền Bắc càng cải cách càng lún sâu vào khủng hoảng. Bấy lâu nay tôi rất áy náy khi nghe nói đến cụm từ "tư duy tiểu nông", nhân cơ hội mới được tỏ bày nếu có điều chi chưa đúng hay chưa rõ rất sẵn lòng đón nhận ý kiến và trao đổi. Còn muốn có "một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." như băn khoăn của nhà toán học Hoàng Tụy thì phải trả ngay lại quyền cho người dân chọn lựa. Vì sao chúng ta nên ủng hộ dân chủ? Hết sức đơn giản vì nếu ông Tổng thống và nội các của ông ấy không làm tròn nhiệm vụ như lời hứa hẹn thì chỉ trong vòng bốn năm người dân sẽ đuổi ông ta khỏi chính quyền trao quyền cho người khác thực hiện. Vì giáo dục là trách nhiệm của toàn xã hội không phải của riêng ai, muốn thực hiện tốt ông ấy phải thăm dò ý kiến của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn, của Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, của các thầy cô khác, của phụ huynh học sinh và nhất là của người dân trong và ngoài nước để đưa ra và thực hiện những chính sách khả thi nhất trong hoàn cảnh đất nước. Có dân chủ Việt Nam mới thoát khỏi cách quản lý độc quyền thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm sai lại sửa càng sai càng sửa đất nước trải qua mấy chục năm nay. Các thế hệ con em chúng ta không còn bị biến thành khỉ vì giáo dục kiểu hiện nay (lời của Giáo Sư Hồ Ngọc Đại) hay không bị biến thành "chuột bạch" tiếp tục bị mang ra làm thí điểm cho Công nghệ giáo dục. Không con đường nào khác hơn Việt Nam phải tiến tới dân chủ tự do. Bài thể hiện quan điểm riêng và văn phong của người viết. BBC Tiếng Việt luôn hoan nghênh các ý kiến tranh luậnvề các vấn đề thời sự. Hãy gửi bài về cho chúng tôi theo địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk.	summarize: Báo Giáo Dục Việt Nam ngày 22/09/2016, đưa nhận định của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn Phó Chủ tịch Hội Vật Lý Việt Nam "Đừng làm chương trình, sách giáo khoa bằng tư duy tiểu nông". Hai năm sau, đến ngày 12/09/2018 cũng trên Báo Giáo Dục Việt Nam, Giáo Sư Hãn lại đổ lỗi cho chương trình soạn và thẩm định sách giáo khoa theo "văn hóa tiểu nông" không khoa học nên mới dẫn đến việc khủng hoảng giáo dục. Trả lời BBC tiếng Việt, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, khoa Đông Phương học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, cũng cho biết: "Về chuyện cải cách giáo dục, tôi nhớ nhà toán học Hoàng Tụy từng nói Cải cách giáo dục của Việt Nam mấy chục năm nay thất bại vì tư duy tiểu nông, vì bóc ngắn cắn dài cắt khúc cuốn chiếu, thiếu một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." Anh: Mở trường và học không sách giáo khoa Giáo dục Việt Nam thời 'buôn chữ bán sách' Tiếng Việt thời 'Công nghệ giáo dục' Chi phí giáo dục ở nơi nào đắt nhất? Cái giá phải trả khi đất nước thay đổi chữ viết Đã nói tới khoa học thì thay vì vô cớ đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông" hay "văn hóa tiểu nông", chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề. Văn hóa tiểu nông là gì? Người Việt đa số sống bằng nghề nông. Đời sống nông dân chủ yếu là tự lực, tự cường, tự cung, tự cấp, sống thực, không hình thức, không tham lam, trao đổi với bên ngoài chỉ xảy ra khi thật sự cần thiết… Người nông dân vì thế rất độc lập, yêu quê hương, nhận trách nhiệm, sống nhân bản, hòa đồng với thiên nhiên, tôn trọng và duy trì những quy ước, những trật tự do cha ông để lại. Đương nhiên nền văn hóa nào cũng có mặt trái như bản tính của người nông dân là ngại thay đổi, không cạnh tranh, không thích hợp cho việc buôn bán, không thích đời sống ồn ào phố thị. Khi đất nước lâm nguy những nông dân sẵn sàng nhận trách nhiệm tòng quân cứu nước. Hết chiến tranh họ lại quay về lo cầy cấy ruộng vườn xây dựng gia đình và đất nước. Việt Nam được tồn tại đến ngày nay chính nhờ những nông dân tay lấm chân bùn thật thà chất phát. Nông thôn Việt Nam cho đến 1954 rất độc lập với sự quản lý của chính quyền trung ương. Xã hội Việt Nam vì thế được phân quyền một cách hết sức rõ ràng. Khi triều đình thuyết phục được tầng lớp tiểu nông thì mọi việc dù lớn thế nào cũng xong. Còn nếu như nhà Vua không hợp với lòng dân thì "phép vua thua lệ làng" việc gì cũng hỏng. Như Hội Nghị Diên Hồng thà chết không hòa. Như cải cách giáo dục tại Việt Nam trước năm 1945. Khi Vua Thành Thái ra sắc lệnh theo tân học dùng chữ Quốc Ngữ các thầy đồ ở thôn quê đồng loạt tuân theo dạy chữ Quốc Ngữ cho con em nông dân và khuyến khích nông dân cắt tóc ngắn theo tân học… Nông thôn thời đó thay đổi rất nhanh và cũng nhờ thế mà phong trào Việt Minh Cộng Sản đã nhanh chóng cướp được chính quyền khi Nhật đầu hàng Đồng Minh. Văn hóa Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa Năm 1949 khi đảng Cộng sản Trung Hoa thắng cuộc, tình hình miền Bắc Việt Nam cũng bắt đầu thay đổi. Đến năm 1952 đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu phóng tay phát động Cải Cách Ruộng Đất với chủ Trương "Trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ", toàn miền Bắc ngập trong máu và nước mắt tiểu nông. Đa số những người giàu có ở nông thôn đã rời lên thành phố tránh chiến tranh. Khi chỉ tiêu 5% dân số là địa chủ được đưa ra thì thầy giáo, tiểu nông và những người có văn hóa ở nông thôn là thành phần bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Văn hóa tiểu nông bị xóa bỏ được thay thế bằng văn hóa cách mạng nhập cảng từ Trung Hoa. Văn hóa cách mạng tôn thờ lãnh tụ, trung thành với tổ chức, trung ương tập quyền và độc quyền lãnh đạo, là hồng hơn chuyên, là tuyên truyền ngụy biện phản khoa học… Khi biến thái văn hóa này kết hợp quyền lực và quyền lợi biến thành các nhóm lợi ích chỉ biết đến quyền và tiền. Văn hóa mới cần phải có con người mới. Lớp người mới thấm nhuần văn hóa cách mạng ở nông thôn được ồ ạt đưa vào chính quyền, được đưa vào ngành giáo dục, được đưa lên thành thị. Hầu hết người thành thị tránh công sản di cư vào Nam. Lớp người mới xã hội chủ nghĩa biến thành phố ra nông thôn mang những thói quen từ thôn quê lên thành thị. Hà Nội ngàn năm văn vật biến thành Hà Nội vạn vật. Nhà nhà nuôi chó, nuôi heo, nuôi gà, nuôi vịt để ăn thịt và để tăng gia sản xuất. Hải Phòng, Vinh và các thành phố lớn cũng chịu chung số phận. Xã hội miền Bắc đảo lộn từ nông thôn đến thành thị. Văn Hóa mang màu sắc Bắc Kinh ảnh hưởng nặng nề đến giáo dục, nghệ thuật, văn nghệ, chính trị, tư tưởng, quân đội... nói chung là toàn xã hội miền Bắc bị ảnh hưởng nặng nề. Tầng lớp người mới này được đưa sang Trung Hoa, Liên Xô, Đông Âu du học trở thành tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa. Mà xã hội chủ nghĩa là cái chi chi đến nay chưa ai rõ nên bao thế hệ trí thức xã hội chủ nghĩa miền Bắc cứ thế nhắm mắt mà đi, sai đâu sửa đó càng sửa càng sai. Giáo dục Hà Giang có 'gian lận điểm thi' Ông Nhạ 'không thể không chịu trách nhiệm' Ưu tiên điểm thi đến mấy đời con cháu Bởi thế thực hiện quản trị kiểu cuốn chiếu, không đâu vào đâu, lãng phí, gian dối, thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm, thiếu lãnh đạo có tâm có tầm… thì không chỉ riêng trong ngành giáo dục mà là phương cách quản trị ngày nay. Phương cách quản trị đất nước này xuất phát từ văn hóa cách mạng xã hội chủ nghĩa không có chút tư duy tiểu nông tí nào. Nông dân vốn bản tính làm đâu ra đó, sẵn sàng nhận trách nhiệm, không gian dối, ăn chắc mặc bền, quý trọng từng hạt gạo cộng rơm, tôn trọng của công, lo chuyện làng xã, tôn trọng quy ước và lãnh đạo làng xã… Không hiểu cái gì cũng đổ lỗi cho ông bà coi chừng bị ông bà quở chết. Bà Chủ Tịch Quốc Hội nói gì về giáo dục? Trên báo Giáo Dục Việt Nam ngày 13/09/2018 Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn bắt đầu bằng lời phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: "Sách vở tôi học mấy năm sau em tôi vẫn dùng học lại được. Bây giờ mỗi năm một sách khác, tốn tiền nhân dân lắm!" Báo Lao Động nói rõ hơn về ý kiến của bà Chủ tịch Kim Ngân như sau: "Tôi thấy rất thương học sinh hiện nay học quá khổ sở. Thế hệ chúng tôi học cách đây đã 50, 60 năm nhưng kiến thức không quên điều gì. Tất cả các bài từ vỡ lòng vẫn nắm chắc. Trong đó, ba tháng hè chúng tôi vẫn được nghỉ trọn vẹn. Học sinh hiện nay không có ba tháng hè trọn vẹn, không có tuổi thơ, không có vui chơi…" Bà Kim Ngân không nói rõ là trước đây học sinh chỉ học một buổi, hoặc sáng hay chiều. Không như ngày nay các em phải học cả ngày. Thích học thêm hội họa, võ thuật, nhạc, cha mẹ cho học thêm không gò ép. Bà Kim Ngân vốn xuất thân là nông dân, cả cha mẹ đều theo cộng sản, chính quyền miền Nam biết rõ nhưng không phải vì thế mà đối xử thiếu công bằng với bà. Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm cựu Thứ Trưởng Bộ Văn Hóa Giáo Dục và Thanh Niên Việt Nam Cộng Hòa từng cho biết: "chính trị chỉ là nhất thời, tương lai của dân tộc mới trọng đại, những gì thuộc phạm vi chính trị nhất thời đều phải ngưng lại trước ngưỡng cửa học đường." Bà học xong trung học rồi vào Đại học Văn khoa Sài Gòn nhờ vậy ngày nay bà mới hiểu rõ nên nay đứng trước Quốc Hội mới tỏ bày sự luyến tiếc nền giáo dục Việt Nam Cộng Hòa. Việc bà Kim Ngân so sánh chẳng khác nào phủ nhận con đường "Bi đác" Xã Hội Chủ Nghĩa, và biểu lộ tư tưởng về nguồn lấy nền tảng triết lý giáo dục nhân bản, dân tộc và khai phóng làm căn bản. Trên trang Báo Mới bà Chủ tịch Quốc hội Kim Ngân còn cho biết: "Chúng tôi ngày xưa đi học đâu đến mức vậy mà từ tên núi, tên sông, tên cao nguyên, thể hiện trên bản đồ sẽ ở đoạn nào giờ vẫn không thể quên được, lịch sử các trận đánh, các triều đại từ Lý, Trần, Tiền Lê đến giờ cũng vẫn nhớ nguyên. Còn giờ hỏi bọn trẻ những thứ đó hầu hết đều không biết". Nghĩ thật buồn các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về. Các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về Làm toán mà đặt sai vấn đề thì đáp số đương nhiên là sai. Làm nhân văn xã hội mà nhìn sai vấn đề thì xã hội ngày càng loạn. Cách nhìn, cách đánh giá khi so sánh thể chế giáo dục Bắc Nam của bà Kim Ngân là cách nhìn đúng đắn, rất khoa học rất đáng khuyến khích. Cũng là người Việt Nam, cũng thoát khỏi sự cai trị của người Pháp, cùng chịu chiến tranh mà tại sao miền Nam thành công cho đến nay cả người theo cộng sản còn luyến tiếc. Còn miền Bắc càng cải cách càng lún sâu vào khủng hoảng. Bấy lâu nay tôi rất áy náy khi nghe nói đến cụm từ "tư duy tiểu nông", nhân cơ hội mới được tỏ bày nếu có điều chi chưa đúng hay chưa rõ rất sẵn lòng đón nhận ý kiến và trao đổi. Còn muốn có "một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." như băn khoăn của nhà toán học Hoàng Tụy thì phải trả ngay lại quyền cho người dân chọn lựa. Vì sao chúng ta nên ủng hộ dân chủ? Hết sức đơn giản vì nếu ông Tổng thống và nội các của ông ấy không làm tròn nhiệm vụ như lời hứa hẹn thì chỉ trong vòng bốn năm người dân sẽ đuổi ông ta khỏi chính quyền trao quyền cho người khác thực hiện. Vì giáo dục là trách nhiệm của toàn xã hội không phải của riêng ai, muốn thực hiện tốt ông ấy phải thăm dò ý kiến của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn, của Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, của các thầy cô khác, của phụ huynh học sinh và nhất là của người dân trong và ngoài nước để đưa ra và thực hiện những chính sách khả thi nhất trong hoàn cảnh đất nước. Có dân chủ Việt Nam mới thoát khỏi cách quản lý độc quyền thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm sai lại sửa càng sai càng sửa đất nước trải qua mấy chục năm nay. Các thế hệ con em chúng ta không còn bị biến thành khỉ vì giáo dục kiểu hiện nay (lời của Giáo Sư Hồ Ngọc Đại) hay không bị biến thành "chuột bạch" tiếp tục bị mang ra làm thí điểm cho Công nghệ giáo dục. Không con đường nào khác hơn Việt Nam phải tiến tới dân chủ tự do. Bài thể hiện quan điểm riêng và văn phong của người viết. BBC Tiếng Việt luôn hoan nghênh các ý kiến tranh luậnvề các vấn đề thời sự. Hãy gửi bài về cho chúng tôi theo địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk.	[ 108, 287, 285, 161, 1110, 754, 8733, 131, 132, 191, 2678, 1296, 5925, 9064, 251, 238, 190, 104, 754, 3994, 362, 1019, 8744, 1097, 483, 492, 813, 12213, 1087, 131, 132, 8780, 140, 741, 277, 103, 333, 309, 889, 281, 276, 756, 1159, 939, 340, 891, 147, 2681, 155, 191, 1178, 29092, 127, 159, 1110, 754, 8733, 131, 578, 754, 3994, 8744, 153, 880, 1145, 114, 741, 277, 2249, 105, 1208, 190, 333, 309, 889, 181, 10430, 471, 1159, 939, 207, 110, 889, 214, 237, 239, 458, 155, 156, 757, 1186, 309, 3534, 2198, 366, 378, 354, 131, 103, 1075, 621, 7579, 3650, 12217, 889, 510, 1507, 1732, 440, 214, 2033, 214, 1643, 213, 105, 857, 355, 337, 1981, 127, 114, 3389, 189, 3274, 443, 655, 173, 309, 2648, 141, 1057, 152, 1349, 214, 678, 19035, 434, 123, 4094, 173, 309, 818, 104, 131, 132, 938, 1166, 147, 275, 946, 1351, 171, 276, 756, 1159, 939, 103, 171, 3025, 1621, 5216, 677, 1404, 2474, 1290, 13932, 815, 116, 111, 1149, 395, 107, 3460, 107, 1191, 103, 107, 108, 1593, 875, 105, 108, 1593, 2541, 1140, 668, 605, 3966, 1254, 192, 117, 186, 326, 265, 1306, 731, 265, 104, 122, 256, 105, 104, 293, 8885, 266, 161, 5090, 271, 105, 214, 110, 333, 309, 889, 754, 818, 131, 132, 221, 22592, 1302, 622, 333, 257, 1434, 131, 221, 10222, 877, 309, 13078, 2193, 1022, 309, 818, 108, 121, 328, 224, 2510, 8188, 1814, 314, 139, 456, 129, 282, 142, 346, 345, 1302, 508, 2011, 123, 228, 889, 214, 143, 346, 171, 616, 2777, 880, 1145, 114, 8682, 756, 1159, 939, 207, 194, 10430, 471, 1159, 939, 646, 174, 169, 932, 370, 524, 503, 157, 226, 129, 458, 155, 299, 410, 105, 370, 124, 272, 246, 130, 272, 302, 255, 4028, 551, 471, 1159, 939, 106, 1376, 606, 131, 635, 166, 307, 281, 1469, 939, 112, 6845, 307, 939, 137, 185, 675, 106, 222, 2541, 222, 1054, 103, 222, 870, 103, 222, 3510, 307, 223, 103, 110, 240, 2590, 110, 268, 15043, 992, 345, 119, 367, 351, 163, 488, 124, 129, 610, 144, 260, 583, 599, 606, 939, 137, 171, 175, 215, 557, 2364, 436, 1321, 5924, 238, 605, 3966, 307, 157, 3479, 544, 210, 119, 1217, 572, 666, 308, 105, 756, 996, 120, 565, 1126, 103, 120, 2324, 222, 180, 1041, 118, 130, 1409, 5819, 445, 639, 355, 471, 224, 127, 107, 447, 897, 128, 288, 334, 104, 111, 939, 137, 106, 755, 346, 3359, 110, 810, 2722, 110, 581, 279, 114, 156, 1548, 622, 103, 110, 581, 723, 307, 108, 3365, 108, 3410, 548, 7523, 707, 282, 142, 2242, 841, 120, 939, 137, 1132, 1161, 238, 605, 517, 11352, 252, 402, 1018, 10803, 242, 250, 154, 153, 1015, 125, 650, 16618, 7254, 2946, 2913, 556, 636, 165, 539, 105, 282, 1018, 131, 132, 117, 1025, 149, 155, 191, 275, 122, 1211, 120, 939, 137, 600, 17481, 320, 974, 4836, 610, 5025, 562, 212, 112, 2464, 2041, 131, 132, 114, 155, 5371, 215, 557, 385, 119, 144, 730, 241, 104, 122, 168, 396, 5259, 1643, 213, 131, 132, 171, 175, 117, 613, 168, 116, 173, 538, 543, 450, 3871, 707, 2571, 539, 1026, 618, 117, 1354, 1172, 1159, 939, 143, 389, 156, 428, 301, 175, 224, 127, 5897, 927, 323, 128, 152, 3555, 110, 279, 119, 694, 137, 143, 189, 16535, 1915, 1444, 947, 1514, 207, 156, 218, 127, 15793, 1260, 813, 1594, 8278, 1615, 5025, 654, 110, 4730, 1260, 655, 173, 309, 818, 149, 131, 132, 226, 147, 10865, 707, 3555, 994, 579, 124, 1038, 1047, 181, 1702, 214, 467, 1302, 162, 4709, 109, 2136, 905, 108, 121, 2041, 1321, 210, 1130, 1715, 181, 1372, 1302, 162, 4709, 114, 219, 640, 939, 137, 105, 1611, 231, 1432, 939, 137, 1404, 3361, 1621, 181, 1702, 214, 599, 2464, 2041, 221, 150, 346, 345, 215, 838, 105, 127, 1211, 175, 145, 737, 1168, 131, 700, 607, 2129, 115, 838, 1332, 1966, 117, 122, 168, 129, 673, 178, 201, 1122, 3614, 551, 471, 1650, 427, 1643, 213, 483, 404, 832, 6422, 129, 283, 607, 262, 151, 254, 779, 204, 103, 205, 240, 752, 360, 131, 132, 127, 290, 178, 346, 2954, 1967, 147, 11844, 283, 607, 262, 131, 132, 290, 178, 662, 600, 212, 192, 4094, 1650, 16960, 1970, 119, 185, 1745, 189, 24415, 2334, 439, 12272, 1328, 1501, 972, 24274, 1501, 3906, 646, 258, 752, 360, 2447, 113, 1475, 105, 142, 1086, 1159, 939, 112, 2566, 166, 120, 111, 1073, 107, 108, 121, 939, 2041, 115, 1165, 227, 164, 548, 989, 242, 3078, 707, 163, 464, 5095, 137, 166, 106, 439, 185, 117, 251, 124, 143, 2136, 2244, 1159, 939, 105, 120, 111, 107, 355, 471, 108, 121, 939, 2041, 106, 164, 380, 133, 349, 580, 1257, 2528, 1704, 551, 471, 1159, 939, 133, 1851, 306, 117, 346, 175, 281, 355, 471, 173, 427, 669, 2010, 148, 151, 254, 112, 551, 471, 173, 427, 666, 1630, 261, 1233, 103, 396, 164, 119, 420, 2471, 396, 929, 495, 168, 105, 557, 168, 261, 2758, 106, 3239, 183, 649, 103, 106, 480, 425, 4256, 973, 391, 889, 214, 599, 707, 625, 869, 355, 471, 126, 299, 279, 168, 265, 105, 168, 418, 625, 164, 109, 491, 418, 812, 163, 217, 155, 168, 105, 3936, 551, 471, 239, 260, 139, 107, 219, 111, 1926, 9469, 111, 239, 4259, 9664, 355, 471, 173, 427, 108, 121, 939, 2041, 117, 108, 4652, 108, 4210, 251, 138, 122, 1585, 117, 251, 138, 859, 309, 2648, 117, 251, 227, 164, 7523, 2825, 538, 111, 164, 461, 989, 135, 262, 791, 867, 138, 629, 9469, 111, 239, 293, 213, 185, 404, 625, 164, 548, 124, 939, 2041, 518, 120, 2521, 1379, 148, 2041, 1321, 227, 164, 7523, 337, 710, 926, 147, 355, 731, 625, 164, 337, 710, 3408, 9292, 571, 152, 1609, 10484, 1609, 4059, 103, 1609, 10297, 1609, 5170, 130, 446, 1764, 105, 130, 321, 165, 262, 6403, 864, 1866, 103, 2191, 105, 109, 164, 548, 301, 127, 668, 630, 166, 1392, 112, 1643, 213, 752, 360, 541, 2910, 148, 939, 2041, 155, 164, 7523, 551, 3220, 518, 1162, 1038, 360, 725, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1264, 493, 205, 859, 309, 818, 243, 578, 346, 171, 880, 1145, 114, 8682, 756, 1159, 939, 519, 174, 169, 932, 370, 524, 503, 157, 226, 129, 458, 155, 299, 410, 105, 370, 124, 272, 246, 130, 272, 302, 255, 4028, 1 ]
vietnam-57116309	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-57116309	Covid-19: Việt Nam có nên xã hội hóa vaccine?	Xã hội hóa y tế theo hướng thương mại trong thời điểm dịch covid-19 ở Việt Nam hiện nay là 'một nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng', một bác sỹ và là nhà phản biện chính sách từ Hà Nội nói với hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt hôm 13/05/2021.	Hà Nội ngày 12/5 Covid-19 bùng phát đợt 4 ở Việt Nam sau một thời kỳ nước này được cho là đã khá thành công trong việc chặn và dập dịch lan rộng. Tuy nhiên, theo tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội điều đó dẫn đến "trạng thái tâm lý trong vấn đề phòng chống dịch ở mức gọi là tự tin và nó có thể làm cho dẫn đến một sự chủ quan ngoài xã hội cộng đồng cũng như là tại các cơ sở có nguy cơ lây nhiễm cao." Điểm đáng lưu ý trong đợt bùng dịch thứ tư này, Việt Nam ghi nhận các ca lây nhiễm ra cộng đồng có nguồn gốc chính từ trong Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và có thêm nhiều bệnh nhân lây nhiễm trong Bệnh viện K. Lý giải điều này, tiến sỹ Trần Tuấn nói: "Các bệnh viện, đặc biệt các tuyến trung ương lại đã đi vào lộ trình gọi là tự chủ tự hạch toán hay nói cách khác đi là đã ngả sang hướng thương mại nhiều hơn. Thì như thế chúng ta nhận thấy là tâm lý có thêm nhiều bệnh nhân để có nguồn thu sẽ là nổi trội mà điều này mâu thuẫn với các nguyên tắc của phòng chống dịch khi chúng ta biết rằng trong nguyên tắc 5K thì có cả vấn đề về khoảng cách, vấn đề không tập trung." Như vậy, vấn đề thương mại hóa trong y tế cũng chính bắt nguồn từ chính sách xã hội hóa ngành y ở Việt Nam trong những năm gần đây. Covid-19: Thêm 35 ca nhiễm, VN tính phương án 'bầu cử an toàn' Việt Nam sẽ sử dụng vaccine ‘tự sản xuất’ trong năm 2022 Giải thích khái niệm xã hội hóa y tế, tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội, nói: "Đứng trên quan niệm gọi là để hiệu quả hóa công tác chăm sóc sứa khỏe và phòng chống dịch bệnh thì xã hội hóa công tác y tế có nghĩa là muốn tăng trách nhiệm tự bảo vệ, tự dự phòng ở cấp độ cá nhân, gia đình, cộng đồng và thúc đấy cái hệ thống mà chúng ta gọi là chăm sóc sức khỏe của chính cộng đồng." Việc này là nhằm để trách nhiệm chăm sóc sức khỏe không chỉ rơi vào ngành y tế mà là của toàn xã hội. Tuy nhiên, việc "tận dụng xã hội hóa để mà đưa y tế thương mại vào y tế công thì tính chất xã hội hóa y tế công theo kiểu như thế lại là một bất lợi cho y tế công". Hộ chiếu vaccine là gì và được dùng như thế nào? Bác sỹ Trần Tuấn lấy dẫn chứng Bệnh viện K và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương trở thành ổ dịch trong đợt bùng phát dịch covid-19 vừa rồi "một phần bị ảnh hưởng bởi chính việc đẩy y tế công sang hướng thương mại hóa dẫn đến sự cạnh tranh tăng nguồn thu và nhắm vào việc lôi cuốn khách hàng." Do đó, "dịch covid-19 này thể hiện rõ thêm rằng sự bất lợi của việc xã hội hóa hệ thống y tế đặc biệt là hệ thống bệnh viện công trong thời gian vừa qua đi theo hướng thương mại là một nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng," bác sỹ Tuấn kết luận. Xã hội hóa y tế công dẫn tới việc các bệnh viện phải "tiết kiệm và hạn chế các khoản đầu tư cho cơ sở vật chất, phải tăng số bệnh nhân và phải làm rất nhiều thứ để có đủ nguồn thu thì đầu tư chống dịch liệu có đảm bảo hay không?", tiến sỹ Khuất Thu Hồng, tham gia từ Hà Nội, bình luận từ góc nhìn xã hội học. Xã hội hóa vaccine - bao giờ người nghèo mới được tiêm? Hiện nay Việt Nam mới chỉ đang tiến hành tiêm chủng cho những đối tượng được ưu tiên, trong khi số lượng vaccine đang có rất là ít so với số dân. Việt Nam chuẩn bị cho bầu cử Quốc hội tháng 5 Vậy vấn đề đặt ra với xã hội hóa vaccine là bao giờ người nghèo, người có điều kiện khó khăn mới được tiếp cận vaccine. Từ Hà Lan bác sỹ Hoàng Tú Anh, nhà phản biện chính sách từ Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số, nói rằng nhà nước 'cần phải rất là cân nhắc' đến vấn đề xã hội hóa vaccine. "Nếu nhà nước để lại những nhóm mà phải tự tiếp cận vaccine mà chúng ta thấy rằng là những nhóm nguy cơ cao, những nhóm người bệnh, những nhóm trong các khu công nghiệp và những nhóm mà nền tảng kinh tế của người ta không cao. Nếu mà bây giờ để họ phải tự tiếp cận vaccine mà nếu người ta không tiêm thì khả năng để bảo vệ cho cả cộng đồng cũng rất là yếu." Đồng ý với bác sỹ Hoàng Tú Anh, tiến sỹ Khuất Thu Hồng bình luận: "Nếu vaccine bây giờ đóng vai trò dự phòng thì có lẽ nó phải được ưu tiên cho những người mà khó có khả năng tiếp cận, tức là khó có thể bỏ tiền ra để mà tự tiêm vaccine. Đó là những người nghèo, những người ở các khu công nghiệp rất là đông, những người bị bệnh nền, những người đang điều trị ở các cơ sở y tế, thì đấy là những người đang trong hoàn cảnh kinh tế rất là khó khăn." "Nếu chúng ta vẫn duy trì chiến lược tiêm vaccine như hiện nay, tức là ưu tiên cho một số nhóm nhất định thôi mà không chú ý đến những nhóm trên thì có lẽ họ sẽ chẳng bao giờ tiếp cận được vaccine và chắc chắn là nó sẽ lại là câu chuyện công bằng xã hội." Việc thương mại hóa tiêm chủng vaccine "rất dễ dẫn đến vấn đề có những nhóm không tiếp cận được vì vấn đề giá thành và đồng thời sự cạnh tranh giữa công và tư sẽ bị lơi lỏng", tiến sỹ Trần Tuấn nói thêm, và như vậy sẽ dẫn đến "không hiệu quả trong công tác phòng chống dịch". Với giá thành vaccine cao, việc 'huy động nguồn đóng góp của nhân dân', theo bác sỹ Hoàng Tú Anh là một giải pháp 'hợp lý', và nói thêm: "Nhưng vấn đề là huy động như thế nào, huy động theo việc chi trả trực tiếp dịch vụ hay huy động vào một quỹ mà sau đó quỹ đó được điều phối vào và việc có thêm vai trò của các đơn vị giám sát độc lập để đảm bảo quỹ đó được hoạt động hiệu quả thì lúc đấy sẽ có được xử lý công bằng và hiệu quả hơn." Một giải pháp khác, theo tiến sỹ Khuất Thu Hồng là nhà nước "nên khuyến khích người dân có điều kiện hãy tự chi trả cho vaccine của mình với điều kiện nhà nước phải quản lý về mặt kỹ thuật để đảm bảo vaccine được bảo quản, sử dụng và tiêm cho người dân đúng quy trình kỹ thuật và có các hỗ trợ cho những người nghèo không thể tiếp cận được vaccine bằng tiền túi của mình." Quý vị có thể theo dõi cuộc hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt với sự tham gia của các bác sỹ Trần Tuấn, Hoàng Tú Anh và tiến sỹ Khuất Thu Hồng.	summarize: Hà Nội ngày 12/5 Covid-19 bùng phát đợt 4 ở Việt Nam sau một thời kỳ nước này được cho là đã khá thành công trong việc chặn và dập dịch lan rộng. Tuy nhiên, theo tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội điều đó dẫn đến "trạng thái tâm lý trong vấn đề phòng chống dịch ở mức gọi là tự tin và nó có thể làm cho dẫn đến một sự chủ quan ngoài xã hội cộng đồng cũng như là tại các cơ sở có nguy cơ lây nhiễm cao." Điểm đáng lưu ý trong đợt bùng dịch thứ tư này, Việt Nam ghi nhận các ca lây nhiễm ra cộng đồng có nguồn gốc chính từ trong Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và có thêm nhiều bệnh nhân lây nhiễm trong Bệnh viện K. Lý giải điều này, tiến sỹ Trần Tuấn nói: "Các bệnh viện, đặc biệt các tuyến trung ương lại đã đi vào lộ trình gọi là tự chủ tự hạch toán hay nói cách khác đi là đã ngả sang hướng thương mại nhiều hơn. Thì như thế chúng ta nhận thấy là tâm lý có thêm nhiều bệnh nhân để có nguồn thu sẽ là nổi trội mà điều này mâu thuẫn với các nguyên tắc của phòng chống dịch khi chúng ta biết rằng trong nguyên tắc 5K thì có cả vấn đề về khoảng cách, vấn đề không tập trung." Như vậy, vấn đề thương mại hóa trong y tế cũng chính bắt nguồn từ chính sách xã hội hóa ngành y ở Việt Nam trong những năm gần đây. Covid-19: Thêm 35 ca nhiễm, VN tính phương án 'bầu cử an toàn' Việt Nam sẽ sử dụng vaccine ‘tự sản xuất’ trong năm 2022 Giải thích khái niệm xã hội hóa y tế, tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội, nói: "Đứng trên quan niệm gọi là để hiệu quả hóa công tác chăm sóc sứa khỏe và phòng chống dịch bệnh thì xã hội hóa công tác y tế có nghĩa là muốn tăng trách nhiệm tự bảo vệ, tự dự phòng ở cấp độ cá nhân, gia đình, cộng đồng và thúc đấy cái hệ thống mà chúng ta gọi là chăm sóc sức khỏe của chính cộng đồng." Việc này là nhằm để trách nhiệm chăm sóc sức khỏe không chỉ rơi vào ngành y tế mà là của toàn xã hội. Tuy nhiên, việc "tận dụng xã hội hóa để mà đưa y tế thương mại vào y tế công thì tính chất xã hội hóa y tế công theo kiểu như thế lại là một bất lợi cho y tế công". Hộ chiếu vaccine là gì và được dùng như thế nào? Bác sỹ Trần Tuấn lấy dẫn chứng Bệnh viện K và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương trở thành ổ dịch trong đợt bùng phát dịch covid-19 vừa rồi "một phần bị ảnh hưởng bởi chính việc đẩy y tế công sang hướng thương mại hóa dẫn đến sự cạnh tranh tăng nguồn thu và nhắm vào việc lôi cuốn khách hàng." Do đó, "dịch covid-19 này thể hiện rõ thêm rằng sự bất lợi của việc xã hội hóa hệ thống y tế đặc biệt là hệ thống bệnh viện công trong thời gian vừa qua đi theo hướng thương mại là một nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng," bác sỹ Tuấn kết luận. Xã hội hóa y tế công dẫn tới việc các bệnh viện phải "tiết kiệm và hạn chế các khoản đầu tư cho cơ sở vật chất, phải tăng số bệnh nhân và phải làm rất nhiều thứ để có đủ nguồn thu thì đầu tư chống dịch liệu có đảm bảo hay không?", tiến sỹ Khuất Thu Hồng, tham gia từ Hà Nội, bình luận từ góc nhìn xã hội học. Xã hội hóa vaccine - bao giờ người nghèo mới được tiêm? Hiện nay Việt Nam mới chỉ đang tiến hành tiêm chủng cho những đối tượng được ưu tiên, trong khi số lượng vaccine đang có rất là ít so với số dân. Việt Nam chuẩn bị cho bầu cử Quốc hội tháng 5 Vậy vấn đề đặt ra với xã hội hóa vaccine là bao giờ người nghèo, người có điều kiện khó khăn mới được tiếp cận vaccine. Từ Hà Lan bác sỹ Hoàng Tú Anh, nhà phản biện chính sách từ Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số, nói rằng nhà nước 'cần phải rất là cân nhắc' đến vấn đề xã hội hóa vaccine. "Nếu nhà nước để lại những nhóm mà phải tự tiếp cận vaccine mà chúng ta thấy rằng là những nhóm nguy cơ cao, những nhóm người bệnh, những nhóm trong các khu công nghiệp và những nhóm mà nền tảng kinh tế của người ta không cao. Nếu mà bây giờ để họ phải tự tiếp cận vaccine mà nếu người ta không tiêm thì khả năng để bảo vệ cho cả cộng đồng cũng rất là yếu." Đồng ý với bác sỹ Hoàng Tú Anh, tiến sỹ Khuất Thu Hồng bình luận: "Nếu vaccine bây giờ đóng vai trò dự phòng thì có lẽ nó phải được ưu tiên cho những người mà khó có khả năng tiếp cận, tức là khó có thể bỏ tiền ra để mà tự tiêm vaccine. Đó là những người nghèo, những người ở các khu công nghiệp rất là đông, những người bị bệnh nền, những người đang điều trị ở các cơ sở y tế, thì đấy là những người đang trong hoàn cảnh kinh tế rất là khó khăn." "Nếu chúng ta vẫn duy trì chiến lược tiêm vaccine như hiện nay, tức là ưu tiên cho một số nhóm nhất định thôi mà không chú ý đến những nhóm trên thì có lẽ họ sẽ chẳng bao giờ tiếp cận được vaccine và chắc chắn là nó sẽ lại là câu chuyện công bằng xã hội." Việc thương mại hóa tiêm chủng vaccine "rất dễ dẫn đến vấn đề có những nhóm không tiếp cận được vì vấn đề giá thành và đồng thời sự cạnh tranh giữa công và tư sẽ bị lơi lỏng", tiến sỹ Trần Tuấn nói thêm, và như vậy sẽ dẫn đến "không hiệu quả trong công tác phòng chống dịch". Với giá thành vaccine cao, việc 'huy động nguồn đóng góp của nhân dân', theo bác sỹ Hoàng Tú Anh là một giải pháp 'hợp lý', và nói thêm: "Nhưng vấn đề là huy động như thế nào, huy động theo việc chi trả trực tiếp dịch vụ hay huy động vào một quỹ mà sau đó quỹ đó được điều phối vào và việc có thêm vai trò của các đơn vị giám sát độc lập để đảm bảo quỹ đó được hoạt động hiệu quả thì lúc đấy sẽ có được xử lý công bằng và hiệu quả hơn." Một giải pháp khác, theo tiến sỹ Khuất Thu Hồng là nhà nước "nên khuyến khích người dân có điều kiện hãy tự chi trả cho vaccine của mình với điều kiện nhà nước phải quản lý về mặt kỹ thuật để đảm bảo vaccine được bảo quản, sử dụng và tiêm cho người dân đúng quy trình kỹ thuật và có các hỗ trợ cho những người nghèo không thể tiếp cận được vaccine bằng tiền túi của mình." Quý vị có thể theo dõi cuộc hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt với sự tham gia của các bác sỹ Trần Tuấn, Hoàng Tú Anh và tiến sỹ Khuất Thu Hồng.	[ 108, 287, 285, 161, 337, 710, 191, 12244, 1581, 1725, 212, 1767, 1147, 108, 121, 131, 132, 187, 116, 221, 393, 142, 126, 117, 114, 106, 115, 896, 164, 135, 113, 156, 1355, 105, 3480, 414, 1253, 6729, 421, 572, 181, 472, 817, 736, 817, 912, 1949, 148, 560, 1319, 109, 813, 2033, 214, 1313, 3903, 887, 131, 132, 149, 337, 710, 179, 150, 458, 155, 189, 28660, 869, 315, 241, 113, 255, 220, 438, 424, 414, 108, 121, 537, 343, 106, 222, 193, 105, 335, 107, 136, 140, 114, 458, 155, 116, 144, 185, 146, 351, 293, 213, 490, 210, 127, 128, 106, 149, 109, 225, 633, 107, 841, 225, 1603, 977, 13580, 3956, 549, 931, 108, 232, 113, 1767, 1725, 414, 259, 276, 474, 131, 132, 848, 238, 109, 840, 1603, 977, 124, 490, 210, 107, 774, 972, 122, 148, 113, 3326, 772, 760, 3326, 772, 1638, 4862, 151, 929, 105, 107, 426, 158, 664, 157, 1603, 977, 113, 3326, 772, 760, 1313, 112, 1087, 272, 179, 474, 472, 817, 912, 1949, 795, 2019, 664, 3671, 634, 575, 109, 1490, 396, 929, 153, 115, 184, 138, 1154, 277, 343, 106, 222, 185, 222, 5969, 1349, 194, 123, 173, 211, 184, 106, 115, 4098, 586, 665, 432, 835, 158, 827, 4832, 128, 175, 174, 169, 238, 203, 106, 315, 241, 107, 426, 158, 664, 157, 130, 107, 774, 498, 134, 106, 738, 4855, 145, 179, 126, 2013, 431, 1836, 119, 109, 503, 1199, 104, 438, 424, 414, 129, 174, 169, 217, 160, 113, 503, 1199, 985, 3325, 143, 107, 186, 255, 220, 125, 545, 173, 103, 255, 220, 110, 495, 396, 294, 1260, 934, 255, 220, 432, 835, 471, 113, 108, 364, 216, 127, 122, 290, 774, 148, 122, 333, 293, 213, 471, 859, 108, 364, 108, 121, 131, 132, 113, 120, 147, 386, 1333, 1581, 161, 2005, 2983, 840, 8153, 312, 334, 412, 304, 24929, 368, 305, 258, 257, 131, 132, 134, 324, 286, 1706, 743, 4142, 262, 387, 748, 113, 147, 11366, 2029, 581, 2275, 1196, 293, 213, 471, 108, 364, 955, 472, 817, 736, 817, 912, 1949, 148, 560, 1319, 109, 813, 2033, 214, 1313, 3903, 887, 131, 132, 149, 337, 1981, 795, 19562, 515, 159, 146, 1196, 343, 106, 130, 614, 416, 471, 135, 274, 1656, 1891, 14779, 1309, 105, 438, 424, 414, 664, 143, 293, 213, 471, 135, 274, 108, 364, 216, 107, 404, 106, 278, 321, 605, 517, 222, 327, 647, 103, 222, 382, 438, 108, 121, 373, 359, 499, 1890, 165, 2806, 490, 210, 105, 822, 1730, 292, 300, 234, 145, 174, 169, 343, 106, 1656, 1891, 543, 1309, 104, 122, 490, 210, 294, 1068, 126, 106, 745, 130, 605, 517, 1656, 1891, 543, 1309, 110, 163, 1471, 138, 859, 108, 364, 216, 145, 106, 104, 258, 293, 1637, 421, 572, 156, 189, 20621, 286, 293, 213, 471, 130, 145, 251, 108, 364, 216, 432, 835, 138, 108, 364, 216, 135, 143, 334, 562, 293, 213, 471, 108, 364, 216, 135, 181, 1138, 128, 175, 153, 106, 116, 295, 418, 114, 108, 364, 216, 135, 340, 9410, 1496, 1706, 106, 218, 105, 117, 467, 128, 175, 1684, 2121, 817, 912, 1949, 771, 458, 463, 3326, 772, 760, 1313, 105, 3326, 772, 760, 8793, 332, 4862, 151, 929, 319, 164, 108, 3106, 414, 113, 1767, 1725, 212, 414, 22502, 3983, 659, 598, 2504, 380, 133, 349, 580, 626, 122, 156, 922, 108, 364, 216, 135, 586, 665, 432, 835, 471, 458, 155, 144, 810, 250, 321, 774, 498, 105, 1831, 138, 156, 2657, 1290, 547, 201, 294, 1133, 397, 189, 14159, 22502, 3983, 126, 136, 199, 450, 426, 160, 144, 295, 418, 104, 156, 293, 213, 471, 300, 234, 108, 364, 216, 634, 575, 106, 300, 234, 664, 760, 135, 113, 221, 390, 659, 235, 184, 181, 665, 432, 835, 106, 116, 841, 225, 114, 543, 1309, 490, 210, 519, 736, 817, 1949, 299, 2738, 1643, 213, 471, 108, 364, 216, 135, 458, 228, 156, 109, 664, 760, 139, 189, 18681, 3218, 105, 576, 353, 109, 886, 178, 276, 114, 225, 633, 731, 5228, 139, 321, 166, 664, 157, 105, 139, 140, 215, 158, 259, 130, 107, 620, 774, 498, 143, 178, 276, 424, 414, 588, 107, 879, 327, 194, 5087, 103, 472, 817, 11706, 332, 1947, 10083, 268, 165, 148, 337, 1981, 342, 410, 148, 1869, 485, 293, 213, 2370, 1643, 213, 471, 1706, 233, 374, 339, 111, 1117, 239, 117, 2024, 347, 1620, 275, 131, 132, 239, 163, 167, 472, 209, 2024, 1519, 114, 120, 195, 706, 117, 1293, 2836, 113, 129, 166, 423, 1706, 167, 107, 215, 106, 500, 648, 119, 166, 1568, 131, 132, 862, 133, 114, 513, 368, 162, 213, 253, 985, 1509, 255, 220, 632, 124, 119, 293, 213, 471, 1706, 106, 374, 339, 111, 3191, 111, 107, 179, 591, 455, 1000, 239, 117, 270, 1352, 10737, 1069, 337, 695, 736, 817, 678, 4666, 1222, 152, 391, 973, 122, 333, 148, 151, 315, 3260, 357, 2751, 376, 1309, 105, 651, 166, 103, 123, 160, 152, 142, 9565, 139, 215, 106, 1237, 982, 257, 155, 255, 220, 293, 213, 471, 10737, 1731, 152, 142, 130, 153, 120, 491, 145, 139, 222, 270, 1352, 1706, 145, 174, 169, 203, 160, 106, 120, 491, 841, 225, 2048, 120, 491, 111, 5114, 120, 491, 113, 109, 322, 135, 522, 105, 120, 491, 145, 639, 1929, 236, 216, 104, 111, 169, 110, 2207, 631, 145, 969, 339, 130, 154, 139, 222, 270, 1352, 1706, 145, 323, 111, 169, 110, 2024, 143, 555, 344, 130, 327, 647, 114, 186, 490, 210, 127, 215, 106, 675, 294, 1122, 108, 232, 119, 736, 817, 678, 4666, 1222, 472, 817, 11706, 332, 1947, 1615, 342, 4199, 1731, 1706, 969, 339, 609, 809, 704, 382, 438, 143, 107, 642, 335, 139, 117, 1293, 462, 114, 120, 111, 145, 455, 107, 555, 344, 270, 10121, 766, 106, 455, 107, 136, 306, 379, 124, 130, 145, 222, 2024, 10737, 902, 106, 120, 111, 3191, 120, 111, 108, 121, 109, 322, 135, 522, 215, 106, 4753, 120, 111, 133, 664, 639, 103, 120, 111, 167, 179, 245, 108, 121, 109, 225, 633, 108, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1643, 213, 471, 108, 364, 216, 181, 665, 432, 835, 113, 221, 318, 414, 22502, 3983, 108, 121, 131, 132, 199, 275, 106, 6777, 841, 225, 114, 543, 1309, 490, 210, 1452, 116, 736, 817, 105, 106, 152, 391, 973, 122, 333, 148, 337, 710, 123, 119, 213, 410, 649, 220, 104, 378, 1701, 1434, 131, 325, 1771, 5153, 10218, 112, 1 ]
media-42351046	https://www.bbc.com/vietnamese/media-42351046	Cô bé bị bỏ rơi ở chợ gặp bố mẹ đẻ sau 20 năm	Khi mới được ba ngày tuổi, Kati Pohler bị bỏ rơi tại một chợ cóc ở Trung Quốc. Sau đó, cô được một gia đình Mỹ nhận làm con nuôi.	Khi 20 tuổi, Kati phát hiện bố mẹ đẻ của cô đã để lại cho cô một lời nhắn. Hàng năm vào cùng một ngày, họ đến chờ gặp cô trên chiếc cầu nổi tiếng ở thành phố Hàng Châu. Các bạn cùng xem câu chuyện vô cùng cảm động khi Kati đoàn tụ với bố mẹ đẻ. Angelina Jolie: ‘Tôi luôn mang ơn Campuchia’ Có con là thần đồng sẽ rất tốn kém? Campuchia cấm xuất khẩu sữa mẹ Mùa xuân của mẹ 'tù nhân lương tâm'	summarize: Khi 20 tuổi, Kati phát hiện bố mẹ đẻ của cô đã để lại cho cô một lời nhắn. Hàng năm vào cùng một ngày, họ đến chờ gặp cô trên chiếc cầu nổi tiếng ở thành phố Hàng Châu. Các bạn cùng xem câu chuyện vô cùng cảm động khi Kati đoàn tụ với bố mẹ đẻ. Angelina Jolie: ‘Tôi luôn mang ơn Campuchia’ Có con là thần đồng sẽ rất tốn kém? Campuchia cấm xuất khẩu sữa mẹ Mùa xuân của mẹ 'tù nhân lương tâm'	[ 108, 287, 285, 161, 707, 1088, 1343, 13307, 176, 212, 493, 399, 966, 3035, 104, 602, 115, 130, 153, 114, 602, 172, 366, 2669, 112, 1521, 147, 138, 264, 172, 2259, 154, 155, 1205, 1213, 602, 159, 845, 352, 738, 354, 108, 121, 164, 548, 1521, 8074, 303, 230, 264, 453, 476, 953, 616, 264, 406, 469, 129, 13307, 176, 526, 1233, 119, 399, 966, 3035, 112, 15135, 11225, 161, 15218, 637, 518, 108, 1450, 1384, 748, 615, 219, 106, 860, 210, 134, 215, 1912, 1206, 347, 1384, 918, 387, 910, 2545, 966, 4121, 3889, 104, 966, 20934, 157, 1024, 12703, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 707, 239, 117, 459, 191, 1343, 13307, 176, 19227, 5750, 133, 306, 1471, 149, 172, 2272, 107, 376, 108, 121, 151, 942, 759, 397, 602, 117, 172, 165, 539, 200, 645, 140, 219, 15808, 1 ]
business-46411482	https://www.bbc.com/vietnamese/business-46411482	G20: Vì sao Trump và Tập sẽ không đi tới thỏa thuận nào?	Khi hai nhà lãnh đạo quyền lực nhất thế giới gặp nhau trong tuần này, cuộc chiến thương mại căng thẳng của họ là cơ sở để họ làm lành hoặc cách xa nhau hơn.	Chính quyền của ông Trump nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Donald Trump và Tập Cận Bình đã có một mối quan hệ gập ghềnh. Năm ngoái, Tổng thống Trump dường như là người xuống thang và Bắc Kinh ở thế "cửa trên". Tổng thống Trump thậm chí không đổ lỗi cho Trung Quốc gây ra thặng dư mậu dịch - nói rằng đó là lỗi của các chính quyền Mỹ trước đó. Đổi lại, Trung Quốc cho biết sẽ làm giảm rào thâm nhập thị trường đối với một số ngành, và các nhà đầu tư trên khắp thế giới thở phào nhẹ nhõm. Nhưng trong suốt năm 2018, mối quan hệ của họ rạn nứt nhanh chóng. Thuế quan trả đũa được nói trên twitter làm gia tăng một cuộc chiến thương mại đe dọa khả năng làm cho tất cả chúng ta nghèo đi. Cuộc chiến thương mại sẽ là tâm điểm khi họ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina. Biển Đông: 'Cảnh giác TQ sau sự cố Nga-Ukraine' Trung Quốc muốn kiểm soát Hoa Kỳ có mối quan ngại chính đáng về tiếp cận thị trường ở Trung Quốc, theo Viện Brookings. Nhưng thuế quan không phải lúc nào cũng là vấn đề. Trên thực tế, Bắc Kinh đã giảm thuế và trong một số lĩnh vực, thuế suất còn thấp hơn các thị trường mới nổi khác. Cái mà Trung Quốc cần phải thay đổi là làm sao chính phủ có thể giảm hạn chế sự tiếp cận của các công ty nước ngoài đối với người tiêu dùng. Có những hạn chế trực tiếp đầu tư vào các lĩnh vực từ xe hơi, dịch vụ tài chính và viễn thông. Điều đó khiến các công ty nước ngoài khó đầu tư vào Trung Quốc, và họ khó bán hàng hóa cho khách hàng Trung Quốc mà không phải tham gia một dạng công ty liên doanh nào đó. Đó là lúc mà các chủ đề chuyển giao công nghệ và các vấn đề sở hữu trí tuệ được đưa ra. Trung Quốc sẽ cần phải từ bỏ các quy định liên doanh của mình để xoa dịu Hoa Kỳ, và thật khó để nhìn thấy họ sẽ làm điều đó bởi điều mà Bắc Kinh khao khát nhất chính là kiểm soát. Nếu Bắc Kinh cho phép các công ty nước ngoài đưa ra các điều kiện để đầu tư, về cơ bản nó sẽ thay đổi cách hoạt động của Trung Quốc. Trong một thời đại mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã kiểm soát nhiều hơn đối với nền kinh tế, chứ không bớt kiểm soát, điều đó là rất khó xảy ra. Mất mặt đến thế là cùng Tổng thống Trump làm những việc mà Trung Quốc khó còn chỗ nào để giữ thể hiện. Ông đã liên tục nói rằng ông sẽ áp thêm thuế quan với Bắc Kinh nếu họ không có hành động thỏa đáng, ngay cả khi việc áp thuế này có nguy cơ làm tổn hại tới các lá phiếu cử tri của chính ông. Tại tất cả cuộc họp quốc tế lớn, Washington đã và đang nhắc nhở cộng đồng toàn cầu rằng Bắc Kinh có lỗi trong mối quan hệ này. Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Apec gần đây, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence xúc phạm Sáng kiến Vành đai và Con đường - một phần quan trọng của chính sách kinh tế và nước ngoài của Trung Quốc - nói rằng sáng kiến này sẽ dẫn đến thực trạng các quốc gia chết trong nợ nần. Ông cũng nói Hoa Kỳ đã cho đi nhiều hơn cái gọi là "vành đai thắt chặt hoặc đường một chiều". Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết các dự án của Trung Quốc thường trông vậy mà không phải vậy. Và ngay cả trước thềm của cuộc họp G20, Larry Kudlow, giám đốc của Hội đồng Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng sẽ không có thỏa thuận nào trừ khi "các vấn đề về đánh cắp tài sản trí tuệ, chuyển giao công nghệ bắt buộc và thuế quan và hàng rào phi thuế quan" được giải quyết. Đó kể như là mọi thứ đã giúp đưa nền kinh tế Trung Quốc đến được vị thế hôm nay. Trung Quốc sẽ không muốn có thỏa thuận nào mà lại không có gì bù lại. Trump 'có thể hủy gặp Putin tại G20' Hơn cả một cuộc chiến thương mại Quan hệ Mỹ-Trung là mối quan hệ chiến lược, kinh tế và chính trị quan trọng nhất của thời đại chúng ta. Trong nhiều thập niên, quan hệ đối tác này đã mang lại kết quả. Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập Nhưng trong những năm gần đây - và đặc biệt kể từ khi Chủ tịch Tập lên nắm quyền - Trung Quốc đã tự khẳng định mình trên trường quốc tế. Đôi khi điều này là do khoảng trống do Hoa Kỳ bỏ bễ tại châu Á do Washington phải bận rộn với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và các vấn đề nội địa của họ. Trung Quốc đã thế vào vai trò cứu tinh tài chính, và có một cảm giác oán giận chính đáng tại Bắc Kinh rằng họ không nhận được sự công nhận xứng đáng. Nhưng sau đó Trung Quốc cũng đã khởi động Sáng kiến Vành đai Con đường - ban đầu được định ra như một cách để tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, nhưng ngày càng được xem là chủ nghĩa thực dân kinh tế của Trung Quốc. Hành động của Trung Quốc ở Biển Đông cũng khiến nhiều người ở Washington lo ngại về mục đích thực sự của Trung Quốc trong khu vực là gì. Vì vậy, cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh không chỉ đơn giản là về thương mại. Đó là một cách để chính quyền Trump cố gắng giữ cho Trung Quốc ngồi một chỗ, một nỗi sợ hãi mà nhiều người ở Bắc Kinh có, và đó là lý do tại sao hai bên khó có thể đạt được một thỏa thuận. Và ngay cả khi Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập, chính quyền của ông nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Vì vậy, đó là một bước tiến hai bước lùi. Trong bất kỳ đàm phán nào cả hai bên đều cần phải rời bàn thương lượng với cảm giác như họ đã đạt được điều gì đó, nếu không một thỏa thuận sẽ không thể tồn tại. Đó là lý do tại sao rất nhiều người đang trông đợi vào ngày quan trọng nhất của thế giới, và tại sao gần như thượng đỉnh G20 sẽ không thể kết thúc với bất cứ điều gì ngoài một nụ hôn khách sáo, và có lẽ có cả lời tạm biệt lạnh lẽo và đắng lòng.	summarize: Chính quyền của ông Trump nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Donald Trump và Tập Cận Bình đã có một mối quan hệ gập ghềnh. Năm ngoái, Tổng thống Trump dường như là người xuống thang và Bắc Kinh ở thế "cửa trên". Tổng thống Trump thậm chí không đổ lỗi cho Trung Quốc gây ra thặng dư mậu dịch - nói rằng đó là lỗi của các chính quyền Mỹ trước đó. Đổi lại, Trung Quốc cho biết sẽ làm giảm rào thâm nhập thị trường đối với một số ngành, và các nhà đầu tư trên khắp thế giới thở phào nhẹ nhõm. Nhưng trong suốt năm 2018, mối quan hệ của họ rạn nứt nhanh chóng. Thuế quan trả đũa được nói trên twitter làm gia tăng một cuộc chiến thương mại đe dọa khả năng làm cho tất cả chúng ta nghèo đi. Cuộc chiến thương mại sẽ là tâm điểm khi họ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina. Biển Đông: 'Cảnh giác TQ sau sự cố Nga-Ukraine' Trung Quốc muốn kiểm soát Hoa Kỳ có mối quan ngại chính đáng về tiếp cận thị trường ở Trung Quốc, theo Viện Brookings. Nhưng thuế quan không phải lúc nào cũng là vấn đề. Trên thực tế, Bắc Kinh đã giảm thuế và trong một số lĩnh vực, thuế suất còn thấp hơn các thị trường mới nổi khác. Cái mà Trung Quốc cần phải thay đổi là làm sao chính phủ có thể giảm hạn chế sự tiếp cận của các công ty nước ngoài đối với người tiêu dùng. Có những hạn chế trực tiếp đầu tư vào các lĩnh vực từ xe hơi, dịch vụ tài chính và viễn thông. Điều đó khiến các công ty nước ngoài khó đầu tư vào Trung Quốc, và họ khó bán hàng hóa cho khách hàng Trung Quốc mà không phải tham gia một dạng công ty liên doanh nào đó. Đó là lúc mà các chủ đề chuyển giao công nghệ và các vấn đề sở hữu trí tuệ được đưa ra. Trung Quốc sẽ cần phải từ bỏ các quy định liên doanh của mình để xoa dịu Hoa Kỳ, và thật khó để nhìn thấy họ sẽ làm điều đó bởi điều mà Bắc Kinh khao khát nhất chính là kiểm soát. Nếu Bắc Kinh cho phép các công ty nước ngoài đưa ra các điều kiện để đầu tư, về cơ bản nó sẽ thay đổi cách hoạt động của Trung Quốc. Trong một thời đại mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã kiểm soát nhiều hơn đối với nền kinh tế, chứ không bớt kiểm soát, điều đó là rất khó xảy ra. Mất mặt đến thế là cùng Tổng thống Trump làm những việc mà Trung Quốc khó còn chỗ nào để giữ thể hiện. Ông đã liên tục nói rằng ông sẽ áp thêm thuế quan với Bắc Kinh nếu họ không có hành động thỏa đáng, ngay cả khi việc áp thuế này có nguy cơ làm tổn hại tới các lá phiếu cử tri của chính ông. Tại tất cả cuộc họp quốc tế lớn, Washington đã và đang nhắc nhở cộng đồng toàn cầu rằng Bắc Kinh có lỗi trong mối quan hệ này. Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Apec gần đây, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence xúc phạm Sáng kiến Vành đai và Con đường - một phần quan trọng của chính sách kinh tế và nước ngoài của Trung Quốc - nói rằng sáng kiến này sẽ dẫn đến thực trạng các quốc gia chết trong nợ nần. Ông cũng nói Hoa Kỳ đã cho đi nhiều hơn cái gọi là "vành đai thắt chặt hoặc đường một chiều". Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết các dự án của Trung Quốc thường trông vậy mà không phải vậy. Và ngay cả trước thềm của cuộc họp G20, Larry Kudlow, giám đốc của Hội đồng Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng sẽ không có thỏa thuận nào trừ khi "các vấn đề về đánh cắp tài sản trí tuệ, chuyển giao công nghệ bắt buộc và thuế quan và hàng rào phi thuế quan" được giải quyết. Đó kể như là mọi thứ đã giúp đưa nền kinh tế Trung Quốc đến được vị thế hôm nay. Trung Quốc sẽ không muốn có thỏa thuận nào mà lại không có gì bù lại. Trump 'có thể hủy gặp Putin tại G20' Hơn cả một cuộc chiến thương mại Quan hệ Mỹ-Trung là mối quan hệ chiến lược, kinh tế và chính trị quan trọng nhất của thời đại chúng ta. Trong nhiều thập niên, quan hệ đối tác này đã mang lại kết quả. Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập Nhưng trong những năm gần đây - và đặc biệt kể từ khi Chủ tịch Tập lên nắm quyền - Trung Quốc đã tự khẳng định mình trên trường quốc tế. Đôi khi điều này là do khoảng trống do Hoa Kỳ bỏ bễ tại châu Á do Washington phải bận rộn với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và các vấn đề nội địa của họ. Trung Quốc đã thế vào vai trò cứu tinh tài chính, và có một cảm giác oán giận chính đáng tại Bắc Kinh rằng họ không nhận được sự công nhận xứng đáng. Nhưng sau đó Trung Quốc cũng đã khởi động Sáng kiến Vành đai Con đường - ban đầu được định ra như một cách để tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, nhưng ngày càng được xem là chủ nghĩa thực dân kinh tế của Trung Quốc. Hành động của Trung Quốc ở Biển Đông cũng khiến nhiều người ở Washington lo ngại về mục đích thực sự của Trung Quốc trong khu vực là gì. Vì vậy, cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh không chỉ đơn giản là về thương mại. Đó là một cách để chính quyền Trump cố gắng giữ cho Trung Quốc ngồi một chỗ, một nỗi sợ hãi mà nhiều người ở Bắc Kinh có, và đó là lý do tại sao hai bên khó có thể đạt được một thỏa thuận. Và ngay cả khi Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập, chính quyền của ông nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Vì vậy, đó là một bước tiến hai bước lùi. Trong bất kỳ đàm phán nào cả hai bên đều cần phải rời bàn thương lượng với cảm giác như họ đã đạt được điều gì đó, nếu không một thỏa thuận sẽ không thể tồn tại. Đó là lý do tại sao rất nhiều người đang trông đợi vào ngày quan trọng nhất của thế giới, và tại sao gần như thượng đỉnh G20 sẽ không thể kết thúc với bất cứ điều gì ngoài một nụ hôn khách sáo, và có lẽ có cả lời tạm biệt lạnh lẽo và đắng lòng.	[ 108, 287, 285, 161, 448, 168, 104, 118, 484, 123, 160, 151, 162, 115, 418, 286, 144, 1406, 662, 104, 254, 336, 105, 139, 346, 345, 179, 837, 1477, 484, 105, 1391, 2094, 644, 115, 107, 116, 882, 146, 300, 108, 19231, 17475, 112, 832, 1944, 408, 234, 484, 1487, 128, 106, 111, 804, 2173, 105, 360, 725, 108, 121, 175, 20867, 159, 340, 408, 234, 484, 1042, 356, 110, 880, 1145, 114, 151, 162, 383, 124, 8688, 1136, 7253, 414, 233, 123, 160, 150, 106, 1145, 104, 109, 122, 168, 200, 226, 837, 3830, 1398, 151, 162, 114, 217, 134, 140, 558, 2202, 2734, 669, 461, 271, 195, 119, 116, 166, 8330, 105, 109, 152, 178, 276, 159, 1227, 175, 249, 2660, 10109, 1785, 11036, 112, 311, 113, 1232, 147, 3882, 882, 146, 300, 104, 154, 5373, 5313, 838, 5472, 8095, 146, 456, 3419, 117, 123, 159, 17273, 140, 165, 321, 116, 204, 242, 432, 835, 1011, 1050, 555, 344, 140, 114, 525, 186, 174, 169, 1117, 1933, 1503, 242, 432, 835, 134, 106, 315, 318, 129, 154, 683, 527, 367, 2863, 213, 411, 1292, 1410, 5268, 108, 121, 17160, 784, 510, 161, 377, 9432, 1143, 903, 187, 144, 601, 23795, 257, 151, 162, 278, 594, 820, 254, 336, 107, 882, 146, 755, 122, 549, 125, 270, 1352, 461, 271, 108, 121, 151, 890, 181, 1348, 16439, 112, 311, 1150, 146, 110, 139, 398, 224, 127, 106, 255, 4028, 1601, 231, 223, 955, 360, 725, 115, 558, 1150, 105, 113, 116, 166, 950, 3190, 1150, 1886, 177, 1192, 183, 109, 461, 271, 239, 738, 911, 1814, 145, 151, 162, 260, 139, 346, 345, 106, 140, 350, 122, 256, 107, 136, 558, 576, 353, 144, 270, 1352, 104, 109, 135, 457, 142, 351, 195, 119, 111, 464, 7222, 615, 120, 576, 353, 821, 270, 178, 276, 138, 109, 950, 442, 148, 529, 7298, 414, 197, 326, 122, 105, 2058, 206, 112, 747, 150, 521, 109, 135, 457, 142, 351, 455, 178, 276, 138, 151, 890, 105, 154, 455, 622, 201, 471, 114, 547, 201, 151, 162, 145, 110, 139, 268, 165, 116, 1361, 135, 457, 316, 553, 224, 837, 902, 106, 398, 145, 109, 185, 220, 589, 384, 135, 877, 105, 109, 255, 220, 633, 943, 512, 3042, 117, 251, 1314, 151, 162, 134, 260, 139, 148, 306, 109, 565, 190, 316, 553, 104, 267, 130, 5304, 3909, 254, 1433, 105, 610, 455, 130, 485, 203, 154, 134, 140, 179, 150, 626, 179, 145, 360, 725, 4235, 2623, 202, 122, 106, 594, 4354, 631, 360, 725, 114, 656, 109, 135, 457, 142, 351, 251, 124, 109, 179, 1367, 130, 178, 3265, 125, 225, 288, 335, 134, 346, 345, 173, 381, 192, 104, 151, 942, 298, 116, 221, 273, 145, 483, 492, 2088, 3089, 644, 115, 594, 820, 158, 183, 195, 119, 639, 236, 955, 739, 110, 1911, 594, 5263, 179, 150, 106, 215, 455, 488, 1314, 8107, 1109, 155, 175, 106, 264, 408, 234, 484, 140, 120, 358, 145, 151, 162, 455, 177, 1104, 224, 130, 533, 136, 7592, 208, 115, 316, 437, 123, 160, 118, 134, 516, 426, 1150, 146, 119, 360, 725, 323, 154, 110, 107, 209, 469, 893, 549, 103, 531, 186, 129, 358, 516, 1150, 126, 107, 841, 225, 140, 1858, 799, 228, 109, 1176, 775, 368, 1129, 104, 122, 1895, 919, 525, 186, 204, 720, 198, 216, 1950, 1365, 115, 105, 167, 982, 3238, 490, 210, 258, 352, 160, 360, 725, 107, 1145, 113, 882, 146, 300, 433, 1327, 284, 149, 213, 411, 1292, 1410, 9910, 386, 1009, 1097, 408, 234, 254, 336, 3336, 5777, 990, 473, 3260, 357, 619, 1671, 1677, 105, 1528, 361, 233, 116, 380, 146, 308, 104, 122, 333, 236, 216, 105, 142, 351, 104, 151, 162, 233, 123, 160, 611, 357, 126, 134, 458, 155, 223, 612, 109, 198, 165, 654, 113, 1530, 9660, 112, 208, 127, 123, 254, 336, 115, 114, 184, 158, 183, 292, 343, 106, 8315, 1671, 1677, 3392, 1483, 451, 361, 116, 1337, 340, 836, 395, 254, 336, 3336, 3910, 114, 217, 109, 382, 304, 104, 151, 162, 369, 1407, 1627, 145, 110, 139, 3168, 619, 531, 186, 226, 3769, 104, 204, 720, 5268, 103, 10313, 27101, 103, 850, 884, 104, 813, 210, 725, 216, 162, 165, 254, 1433, 115, 163, 124, 160, 134, 110, 107, 893, 899, 224, 1419, 129, 2950, 255, 220, 125, 403, 2847, 326, 262, 512, 8919, 589, 384, 135, 877, 290, 661, 105, 1150, 146, 105, 201, 2202, 894, 1150, 146, 207, 117, 272, 4949, 902, 546, 128, 106, 389, 259, 115, 422, 251, 639, 236, 216, 151, 162, 155, 117, 297, 175, 325, 1103, 151, 162, 134, 110, 278, 107, 893, 899, 224, 145, 153, 110, 107, 218, 2195, 1409, 484, 4302, 136, 1364, 683, 1564, 149, 5268, 257, 1778, 186, 116, 204, 242, 432, 835, 1511, 300, 4587, 106, 882, 146, 300, 242, 4895, 236, 216, 105, 122, 245, 146, 308, 202, 104, 221, 273, 174, 2220, 298, 158, 1092, 4105, 146, 300, 195, 274, 126, 115, 518, 153, 299, 3179, 408, 234, 484, 123, 160, 118, 107, 146, 732, 499, 157, 1464, 2779, 119, 483, 492, 2088, 311, 113, 120, 147, 386, 248, 233, 105, 634, 575, 546, 148, 129, 483, 492, 2088, 227, 1148, 168, 233, 151, 162, 115, 222, 1202, 269, 190, 267, 159, 271, 198, 1345, 4440, 129, 179, 126, 106, 180, 545, 2705, 180, 254, 336, 306, 2497, 7695, 149, 511, 844, 180, 1365, 139, 7211, 5059, 119, 204, 757, 1186, 326, 122, 258, 352, 105, 109, 255, 220, 1554, 439, 104, 1078, 151, 162, 115, 175, 138, 809, 704, 402, 777, 326, 122, 103, 105, 107, 116, 406, 1143, 6345, 2288, 122, 549, 149, 360, 725, 160, 154, 110, 238, 117, 144, 135, 238, 2267, 4839, 311, 187, 150, 151, 162, 127, 115, 1106, 192, 3260, 357, 619, 1671, 1677, 1528, 361, 233, 504, 178, 117, 190, 124, 128, 116, 173, 130, 394, 899, 418, 114, 432, 835, 105, 178, 3265, 170, 191, 536, 117, 453, 106, 185, 404, 223, 137, 236, 216, 104, 151, 942, 2460, 192, 104, 151, 162, 108, 121, 784, 510, 127, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 707, 196, 152, 261, 247, 168, 265, 202, 175, 249, 683, 527, 113, 670, 474, 204, 242, 432, 835, 1135, 952, 104, 154, 106, 225, 633, 130, 154, 140, 2006, 1366, 173, 797, 527, 827, 1 ]
vietnam-52088597	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52088597	Virus corona: Ký họa từ khu cách ly của du học sinh Anh được 45.000 lượt tương tác	Trở về nước từ Anh vào ngày 16/3, Tăng Quang được cách ly tại trường Quân sự Quân khu 7 TP HCM. Anh là chủ nhân của những bức ký hoạ về đời sống trong khu cách ly đã thu hút gần 45.000 lượt tương tác trên Facebook cá nhân.	Tăng Quang đã vẽ những bức ký hoạ thu hút hàng chục ngàn lượt tương tác trên Facebook cá nhân. Tốt nghiệp Trường ĐH Kiến trúc TP Hồ Chí Minh, Tăng Quang tiếp tục theo học thạc sỹ ngành Quản lý thiết kế tại University of the Arts London (Trường ĐH Nghệ thuật London). Nội dung không có Cuối Facebook tin, 1 Khi đại dịch virus corona tấn công châu Âu, Quang phải cân nhắc rất nhiều khía cạnh mới quyết định về nước: "Tình hình dịch biến động phức tạp khiến du học sinh rất hoang mang. Lúc đó tôi cũng lo sợ nếu quay về Việt Nam thì sẽ khó quay lại Anh. Sau một thời gian cân nhắc, tôi muốn có thêm thời gian bên gia đình nên quyết định quay về", Tăng Quang chia sẻ với BBC News Tiếng Việt. Khi cách ly tại trường Quân sự Quân khu 7 cùng với các du học sinh châu Âu, Tăng Quang chứng kiến các bác sĩ, y tá, các anh bộ đội phải làm việc nhiều ca để chăm sóc và phục vụ tất cả mọi người, anh nảy sinh cảm hứng vẽ những ký hoạ. Mỗi sáng các bạn chiến sĩ phải vận chuyển nước uống, thức ăn, nhu yếu phẩm... lên 5 tầng lầu và vào từng phòng. 1 tầng 11 phòng, 1 phòng từ 3-8 người. Chỉ nhìn thôi là cũng thấy được sự vất vả, nhưng bạn nào cũng luôn vui vẻ, nhiệt tình,rất chu đáo và miệng luôn mỉm cười. "Mọi người làm việc nhiều ca trong một ngày, rất vất vả để chăm sóc cho chúng tôi nhưng họ luôn vui vẻ, nhiệt tình và thân thiện. Chị bác sỹ hay đi đo nhiệt độ cho phòng tôi chia sẻ đã không về thăm con nhỏ tới mấy tuần". "Các bạn chiến sỹ cũng xa gia đình từ đợt tập huấn mấy tháng trước chuẩn bị đón chúng tôi về. Các bạn còn đi từng phòng giới thiệu, để lại số điện thoại để mọi người liên lạc khi có nhu cầu, có phản hồi gì các anh đều ghi nhận tích cực để cải thiện. Gần đến ngày về, các anh còn mua quà tặng cho cả phòng và từng bạn. Chúng tôi được chăm sóc cả về sức khoẻ lẫn tinh thần", Tăng Quang cho biết. Đến giờ cơm trưa lại phải bê thêm 1 đợt hàng nữa, sau đó mang đến từng phòng, từ tốn chờ đợi mọi người lựa chọn. Ai có nhu cầu ăn chay, hay dị ứng, các bạn đều ghi lại, và chăm sóc tận tình. Những ngày mà đồ ăn không đủ, các bạn còn hy sinh cả phần ăn của mình. Tăng Quang cho biết thêm: "Bản thân tôi cảm thấy rất may mắn khi nhận được sự chăm sóc chu đáo của các anh chị trong trại cách ly, ở đây mình còn được cách ly với cả những lo lắng bên ngoài, trước khi về Việt Nam những biến động liên tục ở châu Âu khiến mình rất áp lực". Những bức vẽ của Tăng Quang ban đầu chỉ là những phác hoạ trong thời gian rảnh để thư giãn. Sau đó, vì được mọi người trong phòng yêu thích, động viên, Tăng Quang đã vẽ thêm khắc hoạ đời sống diễn ra trong khu cách ly hàng ngày. Gần đến ngày chia tay, các bạn đi từng phòng phát quà, nói lời cảm ơn. Hôm qua mỗi phòng được nhận 2 hộp chocolate. Hôm nay mỗi bạn được tặng 1 móc khoá hand-made theo con giáp. "Tôi muốn vẽ tặng các bạn chiến sỹ để cảm ơn sau khoảng thời gian được mọi người quan tâm, chăm sóc, hỗ trợ nhiệt tình. Ở đây mọi người có nhiều cách khác nhau để thay lời cảm ơn đến các anh, bạn thì gửi postcard, bạn làm thiệp… Tôi thích vẽ nên chọn cách này", Tăng Quang lý giải. Cách ly ở TP HCM: “Chúng tôi mới là người cần được cảm thông” Virus corona: “Xin người ngoài bao dung và người đang cách ly hãy có ý thức”. Covid-19: VN hạn chế đi lại, 'sẵn sàng cách ly Hà Nội và TP HCM' Không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc mọi người, Tăng Quang cho biết thêm các anh chiến sĩ có khi còn đứng dưới sân hát cho những người cách ly trên hành lang cùng nghe. Tăng Quang kể: "Thỉnh thoảng cũng có một vài lần các anh gửi lời chúc mừng sinh nhật đến một vài bạn. Chúng tôi đứng dọc hành lang vỗ tay, cổ vũ cho các anh thực sự rất vui. Tôi rất cảm kích sự nhiệt tình và tận tâm của các bộ nhân viên khu cách ly. Họ phải hy sinh cuộc sống cá nhân rất nhiều. Các bạn còn rất trẻ, sinh năm 1998, 1999 nhưng vô cùng chuyên nghiệp và tốt bụng. Những gì mình nhận được thật sự nằm ngoài mong đợi của bản thân." Chính vì điều này, Tăng Quang đã vẽ một chuỗi ký họa gồm 14 bức như một triển lãm thu nhỏ về trải nghiệm của anh trong thời gian cách ly. Ra cửa xếp hàng chuẩn bị được bác sỹ đo thân nhiệt. Tôi bị hốt đi một lần vì quên uống nước nên nhiệt độ đo ra 37.5°C. Bên cạnh đó, Tăng Quang vẽ thêm đời sống sinh hoạt mỗi ngày và chân dung các bạn cùng phòng của mình. Bên trái là nam thanh niên du học Pháp thông minh, sáng láng đang chăm chỉ học tập. Bên phải là thanh niên Việt kiều Đức đang nổi rần rần trên mấy cộng đồng mê trai châu Á với mấy chục nghìn lượt yêu thích. Sau khi thua vài ván bài, một thanh niên suy sụp ôm thùng rác lăn ra sàn nhà. Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 28/3, Tăng Quang nói: "Điều kiện phòng ốc thì mỗi khu đều rất khác nhau. Tôi về từ trước khi dịch trở nên quá nghiêm trọng nên điều kiện sống có phần tốt hơn. Ở khu mình có hai loại phòng, phòng ba người và phòng tám người, mỗi giường cách nhau 2 mét. Không gian sống thoáng mát, dễ chịu, gió thổi lồng lộng. Việc vệ sinh lau dọn dĩ nhiên là trách nhiệm của từng phòng rồi." Sống 4 năm ở New Zealand, 3 năm ở Anh. Hiện đang học ở Cambridge, và có một startup chuẩn bị launch. Ngày nào cũng dậy từ 5 giờ sáng, miệt mài học tập, làm việc, tập luyện thể thao. Không biết đến từ hành tinh nào mà vô tình bị cách ly ở trái đất. Những lời chú thích thú vị của Tăng Quang nhận được sự chia sẻ rộng rãi của mọi người. Chia sẻ thêm về những nỗi lo lắng trong thời gian cách ly, Tăng Quang nói: "Lúc mới vào thì mọi người cũng sợ lây chéo, nhưng các bác sỹ động viên tinh thần và xử lý vấn đề rất dứt khoát, nhanh chóng, nên sau vài ngày thì khu cách ly ổn định, mọi người đều yên tâm". Vẫn là nam thanh niên Việt kiều Đức, hùng hục tập luyện cơ bắp hằng ngày. Có năng khiếu thiên bẩm để làm lao động chân tay mà lỡ sinh ra trong một gia đình hiếu học nên đành phải đi du học, gác lại ước mơ phu hồ, bốc vác của mình. Người dùng Facebook Mai Trần bình luận: "Những quan sát rất thú vị, nhân văn mà dí dỏm, cảm ơn tác giả. Mong bạn tiếp tục vẽ tiếp và kể chuyện cho những người bên ngoài được nghe thêm, để được chia sẻ một phần những cảm xúc ấy. Chúc mọi người thật khoẻ và mỗi ngày đều thật vui". Cận cạnh sinh hoạt giường chiếu của một nam sinh trong trại cách ly Tính tới thời điểm hiện tại, bài viết của Tăng Quang trên trang cá nhân với những bức họa trên đã thu hút gần 30.000 lượt yêu thích, gần 15.000 lượt chia sẻ và 500 lượt bình luận.	summarize: Tăng Quang đã vẽ những bức ký hoạ thu hút hàng chục ngàn lượt tương tác trên Facebook cá nhân. Tốt nghiệp Trường ĐH Kiến trúc TP Hồ Chí Minh, Tăng Quang tiếp tục theo học thạc sỹ ngành Quản lý thiết kế tại University of the Arts London (Trường ĐH Nghệ thuật London). Nội dung không có Cuối Facebook tin, 1 Khi đại dịch virus corona tấn công châu Âu, Quang phải cân nhắc rất nhiều khía cạnh mới quyết định về nước: "Tình hình dịch biến động phức tạp khiến du học sinh rất hoang mang. Lúc đó tôi cũng lo sợ nếu quay về Việt Nam thì sẽ khó quay lại Anh. Sau một thời gian cân nhắc, tôi muốn có thêm thời gian bên gia đình nên quyết định quay về", Tăng Quang chia sẻ với BBC News Tiếng Việt. Khi cách ly tại trường Quân sự Quân khu 7 cùng với các du học sinh châu Âu, Tăng Quang chứng kiến các bác sĩ, y tá, các anh bộ đội phải làm việc nhiều ca để chăm sóc và phục vụ tất cả mọi người, anh nảy sinh cảm hứng vẽ những ký hoạ. Mỗi sáng các bạn chiến sĩ phải vận chuyển nước uống, thức ăn, nhu yếu phẩm... lên 5 tầng lầu và vào từng phòng. 1 tầng 11 phòng, 1 phòng từ 3-8 người. Chỉ nhìn thôi là cũng thấy được sự vất vả, nhưng bạn nào cũng luôn vui vẻ, nhiệt tình,rất chu đáo và miệng luôn mỉm cười. "Mọi người làm việc nhiều ca trong một ngày, rất vất vả để chăm sóc cho chúng tôi nhưng họ luôn vui vẻ, nhiệt tình và thân thiện. Chị bác sỹ hay đi đo nhiệt độ cho phòng tôi chia sẻ đã không về thăm con nhỏ tới mấy tuần". "Các bạn chiến sỹ cũng xa gia đình từ đợt tập huấn mấy tháng trước chuẩn bị đón chúng tôi về. Các bạn còn đi từng phòng giới thiệu, để lại số điện thoại để mọi người liên lạc khi có nhu cầu, có phản hồi gì các anh đều ghi nhận tích cực để cải thiện. Gần đến ngày về, các anh còn mua quà tặng cho cả phòng và từng bạn. Chúng tôi được chăm sóc cả về sức khoẻ lẫn tinh thần", Tăng Quang cho biết. Đến giờ cơm trưa lại phải bê thêm 1 đợt hàng nữa, sau đó mang đến từng phòng, từ tốn chờ đợi mọi người lựa chọn. Ai có nhu cầu ăn chay, hay dị ứng, các bạn đều ghi lại, và chăm sóc tận tình. Những ngày mà đồ ăn không đủ, các bạn còn hy sinh cả phần ăn của mình. Tăng Quang cho biết thêm: "Bản thân tôi cảm thấy rất may mắn khi nhận được sự chăm sóc chu đáo của các anh chị trong trại cách ly, ở đây mình còn được cách ly với cả những lo lắng bên ngoài, trước khi về Việt Nam những biến động liên tục ở châu Âu khiến mình rất áp lực". Những bức vẽ của Tăng Quang ban đầu chỉ là những phác hoạ trong thời gian rảnh để thư giãn. Sau đó, vì được mọi người trong phòng yêu thích, động viên, Tăng Quang đã vẽ thêm khắc hoạ đời sống diễn ra trong khu cách ly hàng ngày. Gần đến ngày chia tay, các bạn đi từng phòng phát quà, nói lời cảm ơn. Hôm qua mỗi phòng được nhận 2 hộp chocolate. Hôm nay mỗi bạn được tặng 1 móc khoá hand-made theo con giáp. "Tôi muốn vẽ tặng các bạn chiến sỹ để cảm ơn sau khoảng thời gian được mọi người quan tâm, chăm sóc, hỗ trợ nhiệt tình. Ở đây mọi người có nhiều cách khác nhau để thay lời cảm ơn đến các anh, bạn thì gửi postcard, bạn làm thiệp… Tôi thích vẽ nên chọn cách này", Tăng Quang lý giải. Cách ly ở TP HCM: “Chúng tôi mới là người cần được cảm thông” Virus corona: “Xin người ngoài bao dung và người đang cách ly hãy có ý thức”. Covid-19: VN hạn chế đi lại, 'sẵn sàng cách ly Hà Nội và TP HCM' Không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc mọi người, Tăng Quang cho biết thêm các anh chiến sĩ có khi còn đứng dưới sân hát cho những người cách ly trên hành lang cùng nghe. Tăng Quang kể: "Thỉnh thoảng cũng có một vài lần các anh gửi lời chúc mừng sinh nhật đến một vài bạn. Chúng tôi đứng dọc hành lang vỗ tay, cổ vũ cho các anh thực sự rất vui. Tôi rất cảm kích sự nhiệt tình và tận tâm của các bộ nhân viên khu cách ly. Họ phải hy sinh cuộc sống cá nhân rất nhiều. Các bạn còn rất trẻ, sinh năm 1998, 1999 nhưng vô cùng chuyên nghiệp và tốt bụng. Những gì mình nhận được thật sự nằm ngoài mong đợi của bản thân." Chính vì điều này, Tăng Quang đã vẽ một chuỗi ký họa gồm 14 bức như một triển lãm thu nhỏ về trải nghiệm của anh trong thời gian cách ly. Ra cửa xếp hàng chuẩn bị được bác sỹ đo thân nhiệt. Tôi bị hốt đi một lần vì quên uống nước nên nhiệt độ đo ra 37.5°C. Bên cạnh đó, Tăng Quang vẽ thêm đời sống sinh hoạt mỗi ngày và chân dung các bạn cùng phòng của mình. Bên trái là nam thanh niên du học Pháp thông minh, sáng láng đang chăm chỉ học tập. Bên phải là thanh niên Việt kiều Đức đang nổi rần rần trên mấy cộng đồng mê trai châu Á với mấy chục nghìn lượt yêu thích. Sau khi thua vài ván bài, một thanh niên suy sụp ôm thùng rác lăn ra sàn nhà. Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 28/3, Tăng Quang nói: "Điều kiện phòng ốc thì mỗi khu đều rất khác nhau. Tôi về từ trước khi dịch trở nên quá nghiêm trọng nên điều kiện sống có phần tốt hơn. Ở khu mình có hai loại phòng, phòng ba người và phòng tám người, mỗi giường cách nhau 2 mét. Không gian sống thoáng mát, dễ chịu, gió thổi lồng lộng. Việc vệ sinh lau dọn dĩ nhiên là trách nhiệm của từng phòng rồi." Sống 4 năm ở New Zealand, 3 năm ở Anh. Hiện đang học ở Cambridge, và có một startup chuẩn bị launch. Ngày nào cũng dậy từ 5 giờ sáng, miệt mài học tập, làm việc, tập luyện thể thao. Không biết đến từ hành tinh nào mà vô tình bị cách ly ở trái đất. Những lời chú thích thú vị của Tăng Quang nhận được sự chia sẻ rộng rãi của mọi người. Chia sẻ thêm về những nỗi lo lắng trong thời gian cách ly, Tăng Quang nói: "Lúc mới vào thì mọi người cũng sợ lây chéo, nhưng các bác sỹ động viên tinh thần và xử lý vấn đề rất dứt khoát, nhanh chóng, nên sau vài ngày thì khu cách ly ổn định, mọi người đều yên tâm". Vẫn là nam thanh niên Việt kiều Đức, hùng hục tập luyện cơ bắp hằng ngày. Có năng khiếu thiên bẩm để làm lao động chân tay mà lỡ sinh ra trong một gia đình hiếu học nên đành phải đi du học, gác lại ước mơ phu hồ, bốc vác của mình. Người dùng Facebook Mai Trần bình luận: "Những quan sát rất thú vị, nhân văn mà dí dỏm, cảm ơn tác giả. Mong bạn tiếp tục vẽ tiếp và kể chuyện cho những người bên ngoài được nghe thêm, để được chia sẻ một phần những cảm xúc ấy. Chúc mọi người thật khoẻ và mỗi ngày đều thật vui". Cận cạnh sinh hoạt giường chiếu của một nam sinh trong trại cách ly Tính tới thời điểm hiện tại, bài viết của Tăng Quang trên trang cá nhân với những bức họa trên đã thu hút gần 30.000 lượt yêu thích, gần 15.000 lượt chia sẻ và 500 lượt bình luận.	[ 108, 287, 285, 161, 3905, 1052, 115, 2091, 120, 954, 667, 3926, 498, 1305, 201, 1166, 926, 2254, 489, 274, 159, 1247, 499, 1876, 8233, 522, 1188, 3689, 3542, 1843, 1368, 873, 980, 1879, 3905, 1052, 270, 437, 181, 214, 6386, 817, 859, 2958, 241, 583, 699, 149, 4639, 1534, 1430, 21989, 1619, 444, 8122, 3689, 2671, 887, 1619, 831, 710, 908, 110, 107, 2218, 176, 1247, 2720, 876, 707, 273, 414, 1084, 1693, 623, 135, 511, 2168, 1052, 139, 1237, 982, 215, 158, 482, 409, 810, 239, 302, 190, 125, 142, 161, 189, 4989, 240, 414, 625, 192, 1662, 1371, 521, 744, 214, 296, 215, 1824, 518, 112, 2314, 376, 150, 141, 127, 650, 964, 323, 1015, 125, 131, 132, 143, 134, 455, 1015, 153, 1909, 759, 116, 221, 390, 1237, 982, 103, 141, 278, 107, 426, 221, 390, 367, 165, 539, 237, 302, 190, 1015, 125, 646, 3905, 1052, 733, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 112, 707, 173, 1272, 149, 271, 1160, 144, 1160, 322, 1489, 264, 119, 109, 744, 214, 296, 511, 2168, 3905, 1052, 463, 357, 109, 736, 3999, 108, 364, 1830, 103, 109, 365, 317, 559, 139, 140, 156, 158, 840, 130, 1656, 1891, 105, 618, 197, 525, 186, 389, 111, 103, 365, 3484, 296, 406, 2166, 2091, 120, 667, 3926, 112, 2532, 176, 611, 109, 230, 242, 621, 139, 824, 589, 142, 7535, 329, 3253, 1307, 675, 765, 599, 227, 985, 1354, 10800, 105, 138, 434, 4382, 876, 1354, 1425, 3019, 876, 438, 148, 1096, 6933, 1784, 1137, 485, 1508, 106, 127, 203, 117, 144, 3777, 12746, 170, 230, 224, 127, 637, 1276, 895, 103, 1638, 205, 103, 9886, 3396, 3236, 105, 2227, 637, 7578, 5945, 4191, 111, 140, 156, 158, 840, 113, 116, 2259, 215, 3777, 3415, 130, 1656, 1891, 114, 174, 141, 170, 154, 637, 1276, 895, 103, 1638, 205, 105, 481, 6113, 3599, 736, 817, 194, 184, 2503, 1638, 359, 114, 438, 141, 733, 1198, 115, 110, 125, 582, 219, 750, 228, 938, 670, 340, 2019, 230, 242, 817, 127, 797, 165, 539, 148, 1767, 495, 1930, 938, 253, 226, 862, 133, 1340, 174, 141, 125, 112, 303, 230, 177, 184, 434, 438, 249, 2230, 103, 130, 153, 166, 726, 909, 130, 389, 111, 316, 956, 129, 107, 1307, 3654, 107, 391, 496, 218, 109, 365, 413, 848, 238, 566, 786, 130, 655, 6113, 2480, 155, 191, 125, 103, 109, 365, 177, 702, 2902, 2755, 114, 186, 438, 105, 434, 2812, 819, 141, 117, 1656, 1891, 186, 125, 543, 3097, 1306, 777, 860, 646, 3905, 1052, 114, 1401, 1967, 339, 2597, 3030, 153, 139, 2443, 426, 876, 1767, 201, 1316, 187, 150, 518, 155, 434, 3019, 148, 1912, 1205, 1390, 389, 111, 1212, 5565, 1561, 107, 1307, 352, 446, 14925, 194, 2500, 475, 103, 109, 230, 413, 848, 1398, 105, 1656, 1891, 1501, 3176, 564, 191, 145, 905, 446, 110, 5639, 109, 230, 177, 861, 296, 186, 380, 446, 104, 900, 3905, 1052, 114, 217, 2223, 7717, 481, 141, 406, 203, 215, 1436, 2403, 129, 238, 117, 144, 1656, 1891, 3396, 3236, 104, 109, 365, 1304, 113, 1322, 173, 9061, 108, 121, 248, 267, 177, 117, 173, 1272, 119, 186, 120, 650, 1527, 367, 1940, 226, 129, 125, 131, 132, 120, 625, 192, 316, 437, 108, 121, 511, 785, 521, 267, 215, 516, 265, 340, 564, 954, 2091, 104, 3905, 1052, 504, 178, 163, 106, 120, 6351, 3926, 113, 221, 390, 7212, 130, 593, 3129, 112, 759, 397, 171, 117, 389, 111, 113, 438, 436, 4904, 192, 2368, 3905, 1052, 115, 2091, 426, 1408, 3926, 723, 307, 407, 124, 113, 322, 173, 1272, 201, 2123, 2480, 155, 191, 733, 3717, 109, 230, 184, 434, 438, 212, 2902, 103, 123, 366, 406, 7382, 1131, 235, 742, 176, 438, 117, 238, 944, 3116, 11757, 112, 1131, 275, 742, 176, 230, 117, 2755, 876, 3151, 4303, 19110, 686, 14609, 181, 219, 3341, 112, 800, 278, 2091, 2755, 109, 230, 242, 817, 130, 406, 108, 1450, 187, 545, 221, 390, 117, 389, 111, 146, 3460, 1656, 1891, 103, 1174, 643, 1638, 3176, 108, 978, 248, 389, 111, 107, 158, 173, 211, 527, 130, 346, 366, 406, 108, 1450, 155, 109, 365, 103, 230, 143, 916, 7473, 376, 13900, 230, 140, 1663, 599, 388, 581, 2091, 237, 680, 173, 126, 646, 3905, 1052, 241, 272, 112, 1650, 1272, 108, 121, 1368, 1618, 161, 401, 1898, 141, 239, 106, 111, 260, 117, 406, 206, 561, 2926, 1693, 161, 20187, 111, 351, 374, 908, 105, 111, 167, 173, 1272, 914, 107, 108, 232, 329, 863, 1581, 161, 312, 576, 353, 184, 1398, 377, 9310, 1161, 173, 1272, 337, 1113, 105, 1368, 1618, 257, 724, 163, 1759, 153, 108, 121, 156, 1656, 1891, 389, 111, 103, 3905, 1052, 114, 217, 426, 109, 365, 242, 621, 107, 129, 177, 715, 768, 959, 1695, 114, 120, 111, 173, 1272, 159, 209, 3048, 264, 6540, 3905, 1052, 546, 161, 189, 25417, 3634, 127, 107, 116, 696, 400, 109, 365, 916, 366, 2235, 1728, 296, 1845, 155, 116, 696, 2812, 819, 141, 715, 2326, 209, 3048, 5274, 3717, 874, 705, 114, 109, 365, 223, 144, 215, 8487, 388, 215, 406, 1058, 144, 1638, 205, 105, 1501, 315, 104, 109, 317, 157, 182, 322, 173, 9630, 719, 139, 861, 296, 204, 307, 499, 157, 215, 2210, 303, 230, 177, 215, 3334, 296, 147, 4741, 103, 6258, 170, 616, 264, 649, 522, 105, 514, 15175, 564, 218, 267, 238, 117, 610, 144, 829, 351, 872, 1390, 104, 288, 481, 294, 448, 171, 179, 474, 3905, 1052, 115, 2091, 116, 3141, 667, 1473, 770, 1904, 954, 128, 116, 435, 3254, 498, 750, 125, 1281, 830, 104, 365, 113, 221, 390, 173, 9630, 3709, 814, 1267, 201, 862, 133, 117, 736, 817, 2503, 481, 16202, 388, 133, 8221, 184, 116, 400, 171, 1729, 1549, 142, 237, 1638, 359, 2503, 124, 1096, 18361, 21686, 112, 2037, 810, 397, 3905, 1052, 2091, 426, 723, 307, 296, 381, 742, 176, 191, 105, 974, 908, 109, 230, 264, 438, 104, 900, 2037, 897, 106, 828, 781, 778, 744, 214, 711, 206, 3155, 611, 1918, 167, 1656, 163, 214, 9716, 2037, 139, 106, 781, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2294, 121, 125, 142, 148, 266, 138, 191, 11253, 103, 3905, 1052, 117, 173, 1272, 149, 271, 1160, 144, 1160, 322, 1489, 1368, 6544, 266, 106, 185, 157, 104, 120, 954, 667, 3926, 125, 723, 307, 113, 322, 173, 1272, 115, 498, 1305, 386, 20369, 2254, 489, 274, 159, 1247, 499, 1876, 1 ]
business-48891560	https://www.bbc.com/vietnamese/business-48891560	Jeff Bezos xây dựng đế chế Amazon như thế nào?	Có lẽ Jeff Bezos đã có một quả cầu pha lê.	Jeff Bezos năm 1997, năm Amazon chính thức lên sàn cổ phiếu 25 năm trước, ông đã thấy trước một tương lai rằng chỉ với một cú nhấp chuột, nó sẽ đem đến cho chúng ta bất cứ thứ gì, từ thức ăn vật cho mèo cho món đến trứng cá muối; và các trung tâm thương mại sẽ mờ nhạt dần, các cửa hàng sẽ phải cung cấp dịch vụ giải trí hoặc sản phẩm tiện lợi để tồn tại. Và ông đã xây dựng một đế chế dựa trên những hình ảnh đó. Jeff Bezos: Người giàu nhất thế giới ly hôn Google, Amazon và Facebook có nên sợ phụ nữ này? Amazon thử nghiệm robot giao hàng Amazon, doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến mà ông thành lập năm 1994, đã trở thành công ty nghìn tỷ đô la thế giới vào tháng 9/2018 (chỉ bị Apple vượt mặt trong gang tấc), chuyển đổi từ một nhà sách cũ trực tuyến thành thị trường giao dịch toàn cầu. Nhưng Bezos, hiện là người giàu nhất thế giới, tuyên bố ông có mục tiêu cao hơn là chỉ định hình lại thị trường bán lẻ thế giới. Jeff Bezos mở công ty hàng không vũ trụ Blue Origin vào 2000 Ông sở hữu tư nhân tờ báo Washington Post. Công ty hàng không vũ trụ của ông, Blue Origin, đặt mục tiêu đưa thiết bị và con người lên Mặt trăng vào năm 2024. Vào tháng 9/2018, ông đã cam kết sẽ tài trợ 2 tỷ đô la cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ (mặc dù đây là một phần trong kế hoạch làm từ thiện của vợ cũ của ông, bà Mackenzie Bezos, người thậm chí đã muốn đóng góp 37 tỷ đô la tài sản của bà). Cách đây nhiều năm, bạn gái thời trung học của Bezos đã nói với Wired rằng cô luôn biết rằng anh sẽ kiếm được tiền, theo đuổi giấc mơ khám phá ngoài vũ trụ. "Vấn đề không phải là về tiền. Mà là về những gì anh ấy sẽ làm với nó, về việc thay đổi tương lai", cô nói với tờ tạp chí. Thuộc địa không gian Tham vọng của Jeff Bezos đã xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước. Là con của một cặp cha mẹ tuổi teen đã ly dị, anh được mẹ Jackie nuôi dưỡng phần lớn ở Texas và Florida, cùng với cha dượng Mike Bezos, một giám đốc điều hành của hãng Exxon, người gốc Cuba, vốn rời Cuba thì còn thanh thiếu niên sau khi Fidel Castro lên nắm quyền. Ông đã sớm có thiên hướng về kỹ thuật và khoa học, tự tháo dỡ chiếc cũi của mình bằng tuốc nơ vít khi mới ba tuổi, theo một quyển sách tiểu sử năm 2013 của Brad Stone. Trong bài phát biểu tốt nghiệp trung học, Bezos đã vạch ra một tầm nhìn cho việc thiết lập các thuộc địa ngoài vũ trụ. Jeff Bezos ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw, họ có 4 đứa con. Tại Đại học Princeton, Bezos học ngành kỹ thuật và khoa học máy tính, sau đó sử dụng các kỹ năng của mình tại các công ty tài chính ở New York. Chính tại đó, ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw. Ở tuổi 30, ông bỏ việc sau khi đọc qua một thống kê về sự phát triển nhanh chóng của internet. Trong bài phát biểu năm 2010 tại Princeton, Bezos đã nhắc lại quyết định của mình về việc trở về miền Tây Mỹ và bắt đầu Amazon là "con đường mạo hiểm". "Tôi quyết định tôi phải thử. Tôi không nghĩ mình sẽ hối hận vì đã cố gắng và thất bại. Và tôi nghi rằng mình sẽ luôn bị ám ảnh bởi quyết định không thử làm điều đó", ông nói. Vua thương mại điện tử Amazon đầu tư nhiều vào robot và sáng chế Canh bạc của Bezos, được góp vốn với hơn 100.000 đô la tiền từ cá nhân và gia đình, đã nhanh chóng đền đáp. Trong vòng một tháng kể từ khi Amazon ra mắt (1995), nó đã chuyển đơn đặt hàng đến tất cả 50 tiểu bang của Hoa Kỳ và 45 quốc gia khác nhau, theo cuốn sách của Stone, The Things Store: Jeff Bezos và Age of Amazon. Trong 5 năm đầu tiên của Amazon, số lượng khách hàng đã tăng vọt từ 180.000 đến 17 triệu. Doanh số tăng vọt từ 511.000 đô la lên hơn 1,6 tỷ đô la. Các nhà đầu tư tên tuổi đổ xô đến công ty giữa làn sóng dot com đầu tiên bùng lên. Vào năm 1997, Amazon huy động được 54 triệu đô la và biến Bezos, người từng tự tay đóng gói các đơn hàng sách, trở thành một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới trước tuổi 35. Năm 1999, Tạp chí Time nói ông là một trong những người trẻ nhất từ trước đến nay được mệnh danh là "Người của năm" và gọi ông là "vua của thương mại điện tử". Thử nghiệm Các nhân viên Amazon buộc phải trả tiền đậu xe trong công ty Được biết đến là một ông chủ kỹ tính, Bezos đã đưa Amazon đi đến một chiến lược dài hạn và "tập trung" vào khách hàng. Trong thực tế, điều đó có nghĩa là công ty sẵn sàng chi tiền để kiếm tiền, đôi khi từ bỏ lợi nhuận hàng năm khi giảm giá, giao hàng miễn phí và dành nhiều năm để phát triển các thiết bị mới như máy đọc sách điện tử Kindle. Nhưng Amazon cũng không ngần ngại tiết kiệm ở những nơi có thể, khiến nhân viên trụ sở phải trả tiền đỗ xe, chiến đấu với các nhà cung cấp, phản đối nỗ lực tổ chức các công đoàn lao động tại kho của mình và tránh thuế càng nhiều càng tốt. Công ty đã trải qua một số thất bại, như đầu tư sớm vào các trang web như Pets.com mà sau đó bị mất tiền. Nhưng ngày nay, ngay cả những thứ đó trông giống như một dấu hiệu của tinh thần cạnh tranh không ngừng và sẵn sàng thử nghiệm. Amazon dùng gói hàng giả để bắt kẻ trộm Vợ cũ ông chủ Amazon "hiến nửa tài sản" cho từ thiện Bình luận về tin Amazon 'vào Việt Nam' Amazon có doanh thu hơn 230 tỷ đô la vào năm 2018 và tuyển dụng gần 650.000 người trên toàn thế giới. Nó cung cấp dịch vụ hậu cần, lưu trữ, cho vay và nền tảng bán hàng cho hàng trăm nghìn thương nhân bên thứ ba. Bộ phận điện toán đám mây của nó lưu giữ những khối lượng thông tin khổng lồ của thế giới doanh nghiệp trên các máy chủ dữ liệu. Amazon cung cấp xương sống cho các công ty lớn như AirBnB và Netflix cũng như hơn một triệu khách hàng khác cùng nhau trao cho Amazon "quyền kiểm soát". Chỉ riêng trong năm nay, Amazon đã mua cổ phần hoặc mua lại các công ty chuyên về robot, quảng cáo và lái xe tự động, cũng như điện toán đám mây. Và ban điều hành công ty cho biết họ luôn tìm kiếm các giao dịch khác, tham vọng và to lớn hơn. Thành viên của công đoàn thương mại và các nhà hoạt động biểu tình phản đối Amazon ở Đức Những phản ứng tiêu cực Sự trỗi dậy của Amazon, dẫn đến sự lụi tàn của các nhà bán lẻ Sears, Toy 'R' Us và Barnes & Noble, đã khiến các nhà phê bình lo ngại về sức mạnh độc quyền, vấn đề thuế và hoạt động lao động - thậm chí là trách nhiệm của họ trong việc tăng giá bất động sản ở Seattle. Amazon đã có kế hoạch đầy tham vọng để xây dựng một trụ sở lớn thứ hai ở New York, nhưng đã hủy bỏ kế hoạch này vì sự phản đối quyết liệt từ các chính trị gia tiểu bang và địa phương. Vấn đề về ưu đãi thuế mà Amazon, một trong những công ty thành công nhất thế giới đang được hưởng lợi, là một chủ đề chung của giới phê bình. Trước những chỉ trích đó, Bezos đã bắt đầu hiện diện công khai nhiều hơn trên Twitter, chia sẻ những bức ảnh của cha mẹ và video về những con chó bị trượt chân ở Na Uy. Amazon cũng chiến đấu bằng tiền mặt, tăng gấp đôi cho việc vận động hành lang kể từ năm 2014 lên khoảng 14,4 triệu đô la vào năm ngoái, theo OpenSecrets.org. Lời chỉ trích trên Twitter Tổng thống Trump đã lên Twitter chỉ trích Bezos (bìa phải) vì tờ Washington Post "tin giả" của ông Bất chấp những nỗ lực đó, Amazon có một nhà chỉ trích mà họ không dễ thu phục: Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump trên Twitter đã cáo buộc Amazon sử dũng mức giá vận chuyển quá thấp từ Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ. Tổng thống Trump cũng thường xuyên gắn liền các hoạt động của Amazon với Washington Post, mặc dù tờ báo là một khoản đầu tư tư nhân, độc lập của Bezos, người đã mua nó vào năm 2013. Với khối tài sản trị giá gần 160 tỷ USD, Bezos 55 tuổi cũng phải đối mặt với các câu hỏi về hoạt động từ thiện tương đối hạn chế của mình. Tháng 9 năm ngoái, người đàn ông giàu nhất thế giới tuyên bố sẽ trao 2 tỷ đô la tài trợ cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ. Nhưng thay vì được hoan nghênh, cam kết của người sáng lập Amazon đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội. Bezos đã nói rằng cách ông tham gia hoạt động từ thiện khác với hoạt động kinh doanh của mình, ông tập trung vào hiệu tác động tức thời thay vì những cái mang tính lâu dài. Thế giới sẽ chờ xem liệu chiến lược mới có còn thành công hay không. Bài viết này đã được chuyển thể từ một bài viết gốc của Natalie Sherman, phóng viên mảng kinh doanh, New York.	summarize: Jeff Bezos năm 1997, năm Amazon chính thức lên sàn cổ phiếu 25 năm trước, ông đã thấy trước một tương lai rằng chỉ với một cú nhấp chuột, nó sẽ đem đến cho chúng ta bất cứ thứ gì, từ thức ăn vật cho mèo cho món đến trứng cá muối; và các trung tâm thương mại sẽ mờ nhạt dần, các cửa hàng sẽ phải cung cấp dịch vụ giải trí hoặc sản phẩm tiện lợi để tồn tại. Và ông đã xây dựng một đế chế dựa trên những hình ảnh đó. Jeff Bezos: Người giàu nhất thế giới ly hôn Google, Amazon và Facebook có nên sợ phụ nữ này? Amazon thử nghiệm robot giao hàng Amazon, doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến mà ông thành lập năm 1994, đã trở thành công ty nghìn tỷ đô la thế giới vào tháng 9/2018 (chỉ bị Apple vượt mặt trong gang tấc), chuyển đổi từ một nhà sách cũ trực tuyến thành thị trường giao dịch toàn cầu. Nhưng Bezos, hiện là người giàu nhất thế giới, tuyên bố ông có mục tiêu cao hơn là chỉ định hình lại thị trường bán lẻ thế giới. Jeff Bezos mở công ty hàng không vũ trụ Blue Origin vào 2000 Ông sở hữu tư nhân tờ báo Washington Post. Công ty hàng không vũ trụ của ông, Blue Origin, đặt mục tiêu đưa thiết bị và con người lên Mặt trăng vào năm 2024. Vào tháng 9/2018, ông đã cam kết sẽ tài trợ 2 tỷ đô la cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ (mặc dù đây là một phần trong kế hoạch làm từ thiện của vợ cũ của ông, bà Mackenzie Bezos, người thậm chí đã muốn đóng góp 37 tỷ đô la tài sản của bà). Cách đây nhiều năm, bạn gái thời trung học của Bezos đã nói với Wired rằng cô luôn biết rằng anh sẽ kiếm được tiền, theo đuổi giấc mơ khám phá ngoài vũ trụ. "Vấn đề không phải là về tiền. Mà là về những gì anh ấy sẽ làm với nó, về việc thay đổi tương lai", cô nói với tờ tạp chí. Thuộc địa không gian Tham vọng của Jeff Bezos đã xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước. Là con của một cặp cha mẹ tuổi teen đã ly dị, anh được mẹ Jackie nuôi dưỡng phần lớn ở Texas và Florida, cùng với cha dượng Mike Bezos, một giám đốc điều hành của hãng Exxon, người gốc Cuba, vốn rời Cuba thì còn thanh thiếu niên sau khi Fidel Castro lên nắm quyền. Ông đã sớm có thiên hướng về kỹ thuật và khoa học, tự tháo dỡ chiếc cũi của mình bằng tuốc nơ vít khi mới ba tuổi, theo một quyển sách tiểu sử năm 2013 của Brad Stone. Trong bài phát biểu tốt nghiệp trung học, Bezos đã vạch ra một tầm nhìn cho việc thiết lập các thuộc địa ngoài vũ trụ. Jeff Bezos ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw, họ có 4 đứa con. Tại Đại học Princeton, Bezos học ngành kỹ thuật và khoa học máy tính, sau đó sử dụng các kỹ năng của mình tại các công ty tài chính ở New York. Chính tại đó, ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw. Ở tuổi 30, ông bỏ việc sau khi đọc qua một thống kê về sự phát triển nhanh chóng của internet. Trong bài phát biểu năm 2010 tại Princeton, Bezos đã nhắc lại quyết định của mình về việc trở về miền Tây Mỹ và bắt đầu Amazon là "con đường mạo hiểm". "Tôi quyết định tôi phải thử. Tôi không nghĩ mình sẽ hối hận vì đã cố gắng và thất bại. Và tôi nghi rằng mình sẽ luôn bị ám ảnh bởi quyết định không thử làm điều đó", ông nói. Vua thương mại điện tử Amazon đầu tư nhiều vào robot và sáng chế Canh bạc của Bezos, được góp vốn với hơn 100.000 đô la tiền từ cá nhân và gia đình, đã nhanh chóng đền đáp. Trong vòng một tháng kể từ khi Amazon ra mắt (1995), nó đã chuyển đơn đặt hàng đến tất cả 50 tiểu bang của Hoa Kỳ và 45 quốc gia khác nhau, theo cuốn sách của Stone, The Things Store: Jeff Bezos và Age of Amazon. Trong 5 năm đầu tiên của Amazon, số lượng khách hàng đã tăng vọt từ 180.000 đến 17 triệu. Doanh số tăng vọt từ 511.000 đô la lên hơn 1,6 tỷ đô la. Các nhà đầu tư tên tuổi đổ xô đến công ty giữa làn sóng dot com đầu tiên bùng lên. Vào năm 1997, Amazon huy động được 54 triệu đô la và biến Bezos, người từng tự tay đóng gói các đơn hàng sách, trở thành một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới trước tuổi 35. Năm 1999, Tạp chí Time nói ông là một trong những người trẻ nhất từ trước đến nay được mệnh danh là "Người của năm" và gọi ông là "vua của thương mại điện tử". Thử nghiệm Các nhân viên Amazon buộc phải trả tiền đậu xe trong công ty Được biết đến là một ông chủ kỹ tính, Bezos đã đưa Amazon đi đến một chiến lược dài hạn và "tập trung" vào khách hàng. Trong thực tế, điều đó có nghĩa là công ty sẵn sàng chi tiền để kiếm tiền, đôi khi từ bỏ lợi nhuận hàng năm khi giảm giá, giao hàng miễn phí và dành nhiều năm để phát triển các thiết bị mới như máy đọc sách điện tử Kindle. Nhưng Amazon cũng không ngần ngại tiết kiệm ở những nơi có thể, khiến nhân viên trụ sở phải trả tiền đỗ xe, chiến đấu với các nhà cung cấp, phản đối nỗ lực tổ chức các công đoàn lao động tại kho của mình và tránh thuế càng nhiều càng tốt. Công ty đã trải qua một số thất bại, như đầu tư sớm vào các trang web như Pets.com mà sau đó bị mất tiền. Nhưng ngày nay, ngay cả những thứ đó trông giống như một dấu hiệu của tinh thần cạnh tranh không ngừng và sẵn sàng thử nghiệm. Amazon dùng gói hàng giả để bắt kẻ trộm Vợ cũ ông chủ Amazon "hiến nửa tài sản" cho từ thiện Bình luận về tin Amazon 'vào Việt Nam' Amazon có doanh thu hơn 230 tỷ đô la vào năm 2018 và tuyển dụng gần 650.000 người trên toàn thế giới. Nó cung cấp dịch vụ hậu cần, lưu trữ, cho vay và nền tảng bán hàng cho hàng trăm nghìn thương nhân bên thứ ba. Bộ phận điện toán đám mây của nó lưu giữ những khối lượng thông tin khổng lồ của thế giới doanh nghiệp trên các máy chủ dữ liệu. Amazon cung cấp xương sống cho các công ty lớn như AirBnB và Netflix cũng như hơn một triệu khách hàng khác cùng nhau trao cho Amazon "quyền kiểm soát". Chỉ riêng trong năm nay, Amazon đã mua cổ phần hoặc mua lại các công ty chuyên về robot, quảng cáo và lái xe tự động, cũng như điện toán đám mây. Và ban điều hành công ty cho biết họ luôn tìm kiếm các giao dịch khác, tham vọng và to lớn hơn. Thành viên của công đoàn thương mại và các nhà hoạt động biểu tình phản đối Amazon ở Đức Những phản ứng tiêu cực Sự trỗi dậy của Amazon, dẫn đến sự lụi tàn của các nhà bán lẻ Sears, Toy 'R' Us và Barnes & Noble, đã khiến các nhà phê bình lo ngại về sức mạnh độc quyền, vấn đề thuế và hoạt động lao động - thậm chí là trách nhiệm của họ trong việc tăng giá bất động sản ở Seattle. Amazon đã có kế hoạch đầy tham vọng để xây dựng một trụ sở lớn thứ hai ở New York, nhưng đã hủy bỏ kế hoạch này vì sự phản đối quyết liệt từ các chính trị gia tiểu bang và địa phương. Vấn đề về ưu đãi thuế mà Amazon, một trong những công ty thành công nhất thế giới đang được hưởng lợi, là một chủ đề chung của giới phê bình. Trước những chỉ trích đó, Bezos đã bắt đầu hiện diện công khai nhiều hơn trên Twitter, chia sẻ những bức ảnh của cha mẹ và video về những con chó bị trượt chân ở Na Uy. Amazon cũng chiến đấu bằng tiền mặt, tăng gấp đôi cho việc vận động hành lang kể từ năm 2014 lên khoảng 14,4 triệu đô la vào năm ngoái, theo OpenSecrets.org. Lời chỉ trích trên Twitter Tổng thống Trump đã lên Twitter chỉ trích Bezos (bìa phải) vì tờ Washington Post "tin giả" của ông Bất chấp những nỗ lực đó, Amazon có một nhà chỉ trích mà họ không dễ thu phục: Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump trên Twitter đã cáo buộc Amazon sử dũng mức giá vận chuyển quá thấp từ Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ. Tổng thống Trump cũng thường xuyên gắn liền các hoạt động của Amazon với Washington Post, mặc dù tờ báo là một khoản đầu tư tư nhân, độc lập của Bezos, người đã mua nó vào năm 2013. Với khối tài sản trị giá gần 160 tỷ USD, Bezos 55 tuổi cũng phải đối mặt với các câu hỏi về hoạt động từ thiện tương đối hạn chế của mình. Tháng 9 năm ngoái, người đàn ông giàu nhất thế giới tuyên bố sẽ trao 2 tỷ đô la tài trợ cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ. Nhưng thay vì được hoan nghênh, cam kết của người sáng lập Amazon đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội. Bezos đã nói rằng cách ông tham gia hoạt động từ thiện khác với hoạt động kinh doanh của mình, ông tập trung vào hiệu tác động tức thời thay vì những cái mang tính lâu dài. Thế giới sẽ chờ xem liệu chiến lược mới có còn thành công hay không. Bài viết này đã được chuyển thể từ một bài viết gốc của Natalie Sherman, phóng viên mảng kinh doanh, New York.	[ 108, 287, 285, 161, 6816, 12567, 147, 4339, 103, 147, 5079, 122, 329, 227, 3688, 874, 775, 1998, 147, 1466, 118, 115, 203, 226, 116, 489, 1032, 160, 163, 119, 116, 2378, 10983, 14439, 335, 134, 979, 155, 114, 174, 169, 295, 532, 259, 2043, 148, 329, 446, 731, 114, 3142, 114, 1246, 155, 3136, 499, 4703, 708, 105, 109, 396, 315, 432, 835, 134, 2876, 4054, 9271, 109, 814, 201, 134, 139, 870, 373, 414, 197, 272, 512, 451, 262, 765, 1573, 418, 130, 1025, 149, 112, 619, 118, 115, 556, 636, 116, 2194, 353, 1105, 159, 120, 240, 349, 837, 6816, 12567, 161, 606, 1073, 202, 175, 249, 1272, 1755, 8320, 5079, 105, 1247, 107, 237, 964, 573, 684, 3172, 5079, 932, 2065, 4273, 384, 201, 14060, 553, 522, 622, 2606, 821, 1490, 145, 118, 164, 385, 147, 8339, 115, 319, 164, 135, 457, 1428, 653, 709, 1193, 175, 249, 138, 253, 13209, 9128, 133, 3380, 1064, 447, 113, 11449, 7755, 856, 589, 345, 148, 116, 152, 333, 1363, 821, 1490, 164, 461, 271, 384, 414, 258, 2781, 311, 12567, 103, 199, 106, 111, 1073, 202, 175, 1555, 480, 399, 118, 107, 592, 464, 291, 183, 106, 163, 190, 240, 153, 461, 271, 622, 2606, 175, 1326, 6816, 12567, 690, 135, 457, 201, 110, 705, 1266, 9475, 22272, 138, 2750, 208, 633, 943, 276, 157, 940, 188, 1365, 3314, 112, 487, 457, 201, 110, 705, 1266, 104, 118, 103, 9475, 22272, 103, 632, 592, 464, 251, 583, 133, 105, 219, 111, 227, 1993, 5503, 138, 147, 18641, 1339, 253, 13209, 103, 118, 115, 1171, 299, 134, 326, 643, 944, 653, 709, 1193, 114, 116, 427, 2145, 271, 4809, 3307, 105, 272, 302, 205, 612, 616, 165, 867, 108, 121, 200, 444, 7838, 428, 248, 106, 116, 380, 113, 699, 763, 140, 148, 1155, 104, 1350, 1363, 104, 118, 103, 263, 18167, 17557, 176, 892, 12567, 103, 111, 1042, 356, 115, 278, 609, 904, 4525, 653, 709, 1193, 326, 262, 104, 263, 831, 1650, 248, 158, 1542, 230, 1204, 221, 396, 214, 104, 12567, 115, 123, 119, 20219, 2258, 160, 602, 637, 217, 160, 365, 134, 986, 117, 3761, 181, 1743, 2573, 1659, 1914, 740, 351, 705, 10015, 189, 4108, 220, 110, 139, 106, 125, 3936, 2264, 106, 125, 120, 218, 365, 728, 134, 140, 119, 3939, 125, 156, 346, 345, 489, 1032, 646, 602, 123, 119, 940, 1371, 4461, 18412, 439, 110, 390, 2809, 584, 104, 6816, 12567, 115, 387, 199, 148, 158, 1092, 688, 1735, 1931, 219, 104, 116, 2699, 1041, 966, 722, 11571, 115, 1272, 11882, 365, 117, 966, 17004, 1609, 2170, 380, 301, 108, 121, 4249, 105, 3372, 103, 264, 119, 1041, 19194, 3336, 12567, 103, 116, 850, 884, 179, 209, 104, 833, 12122, 103, 111, 972, 6182, 682, 1165, 2078, 143, 177, 781, 815, 778, 187, 129, 4202, 3300, 227, 1148, 1698, 208, 115, 1214, 107, 1217, 665, 125, 888, 887, 105, 889, 1732, 222, 3207, 3332, 845, 1363, 176, 104, 267, 281, 2028, 3368, 11920, 1380, 332, 129, 239, 459, 1343, 181, 116, 3302, 333, 1159, 324, 147, 3020, 104, 8382, 7567, 112, 298, 392, 212, 284, 514, 522, 396, 1732, 12567, 115, 3559, 124, 116, 1191, 485, 114, 156, 583, 385, 109, 624, 439, 351, 705, 10015, 6816, 12567, 118, 115, 683, 1350, 1363, 104, 1081, 129, 167, 140, 156, 149, 1928, 438, 523, 1828, 3519, 12429, 103, 154, 107, 1147, 1951, 219, 112, 919, 440, 214, 16150, 103, 12567, 214, 859, 888, 887, 105, 889, 214, 452, 4186, 187, 150, 324, 286, 109, 888, 344, 104, 267, 149, 109, 135, 457, 326, 122, 108, 121, 1080, 5917, 448, 149, 397, 118, 115, 683, 1350, 1363, 104, 1081, 129, 167, 140, 156, 149, 1928, 438, 523, 1828, 3519, 12429, 112, 108, 978, 722, 1100, 103, 118, 306, 156, 187, 129, 901, 235, 116, 234, 1685, 125, 144, 212, 435, 838, 1332, 104, 6529, 298, 392, 212, 284, 147, 3427, 149, 16150, 103, 12567, 115, 982, 153, 302, 190, 104, 267, 125, 156, 319, 125, 752, 658, 200, 105, 290, 178, 5079, 106, 5817, 361, 2964, 1216, 340, 800, 302, 190, 141, 139, 932, 112, 388, 110, 372, 267, 134, 1680, 2609, 171, 115, 601, 1258, 105, 946, 4555, 619, 141, 881, 160, 267, 134, 637, 133, 1948, 349, 626, 302, 190, 110, 932, 140, 179, 150, 646, 118, 454, 3555, 432, 835, 726, 693, 5079, 178, 276, 158, 138, 4273, 105, 611, 353, 8579, 1841, 104, 12567, 103, 117, 904, 682, 119, 183, 4633, 709, 1193, 379, 148, 499, 157, 105, 165, 2806, 115, 838, 1332, 2125, 13636, 298, 906, 116, 253, 546, 148, 129, 5079, 124, 1086, 27203, 103, 335, 115, 589, 652, 632, 201, 155, 525, 186, 1591, 1159, 842, 104, 254, 336, 105, 3092, 198, 165, 211, 1481, 181, 1290, 333, 104, 7567, 103, 1482, 25705, 20488, 161, 6816, 12567, 105, 11198, 1534, 5079, 112, 298, 985, 147, 178, 462, 104, 14060, 166, 423, 547, 201, 115, 321, 4507, 148, 1632, 5820, 155, 1980, 617, 112, 2697, 166, 321, 4507, 148, 5976, 11698, 709, 1193, 227, 183, 9324, 653, 709, 4458, 303, 152, 178, 276, 465, 722, 880, 3246, 155, 135, 457, 415, 106, 231, 1338, 180, 332, 108, 6291, 178, 462, 1725, 2581, 1339, 147, 4339, 103, 5079, 1254, 192, 117, 5488, 617, 709, 1193, 105, 625, 12567, 103, 111, 434, 222, 600, 609, 2418, 109, 652, 201, 3291, 319, 164, 116, 113, 120, 111, 685, 118, 1073, 202, 175, 249, 226, 722, 2983, 112, 832, 7503, 2816, 962, 356, 6908, 123, 118, 106, 116, 113, 120, 111, 603, 202, 148, 226, 155, 275, 117, 2167, 595, 106, 2661, 104, 147, 207, 105, 343, 118, 106, 6628, 431, 409, 104, 432, 835, 726, 693, 340, 3698, 830, 303, 157, 182, 5079, 661, 139, 456, 379, 2952, 529, 113, 135, 457, 2077, 217, 155, 106, 116, 118, 185, 888, 4186, 12567, 115, 251, 5079, 184, 155, 116, 242, 1010, 677, 576, 105, 13468, 396, 207, 138, 547, 3982, 298, 223, 955, 179, 150, 107, 404, 106, 135, 457, 1132, 1161, 692, 379, 130, 986, 3761, 1183, 129, 148, 306, 418, 3015, 201, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 615, 642, 6816, 12567, 115, 107, 116, 416, 352, 2196, 5811, 112, 1 ]
vert-tra-50940834	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-50940834	Cá ngừ vằn nướng tái, món ăn ngon nhất Nhật Bản	Ở phía nam của đảo Shikoku, nằm lọt giữa hai bán đảo khổng lồ, Kochi là một trong những tỉnh ở Nhật Bản có ít người ghé thăm nhất - ít ra là người nước ngoài.	Đây là địa điểm quen thuộc với những Phật tử dòng Chân Ngôn Tông (Shingon) Nhật Bản hành hương tới khu 88 Ngôi Đền Shikoku nổi tiếng. Nơi xuất xứ món mỳ sợi udon ở Nhật Matcha thượng hạng chỉ có duy nhất ở Nhật Bản Đằng sau những hộp cơm bento hoàn hảo ở Nhật Nhưng nơi đây còn là địa điểm quen thuộc cho một kiểu hành hương khác. Bên trong Chợ Hirome ở Thành phố Kochi vào một buổi tối tháng Tám ẩm ướt, thực khách đã chen chúc nhau quanh những chiếc bàn chung, xung quanh là các cửa tiệm, quầy hàng. Những thực khách đói bụng ngày càng kéo tới đông thêm, và những chiếc bàn nhanh chóng được bày ra bên trong khu vực chỉ có một tầng khi giờ ăn tối đến gần. Hirome là nơi lúc nào trong năm cũng tấp nập như thế này, và bất kể là vào mùa nào thì món ăn được tìm kiếm nhiều nhất trong thị trấn vẫn luôn là katsuo-no-tataki (món cá ngừ vằn, hay trong tiếng Nhật là cá bonito, nướng tái). Chợ Hirome ở Kochi là nơi có nhà hàng Myo Zhima chuyên phục vụ món cá ngừ vằn nướng tái Được gọi là cá ngừ vằn, đây là loại họ hàng nhỏ hơn của giống cá ngừ thường. Sống ở vùng biển sâu nhưng chúng lại bơi lượn gần một cách bất thường vào sát bờ, ngay ngoài khơi Kochi. Chúng thường bơi theo sau những luồng cá trích trôi theo dòng hải lưu Kuroshio. Tại sao người Nhật sạch sẽ đến mức cực đoan Vì sao quán ăn hàng rong trở lại tại Nhật Bản Trà đạo: Một cách kinh doanh cổ ở Nhật Bản Bởi có thể đánh bắt được ở nơi rất gần cho nên cư dân Kochi được ăn thứ cá tươi nhất. Qua năm tháng, các đầu bếp địa phương ở đây đã phát triển một kỹ thuật chế biến món ăn vô cùng ấn tượng để giữ được tối đa hương vị cá ngừ. Kỹ thuật chế biến thức ăn tataki ngày nay được áp dụng trên toàn thế giới là được bắt nguồn từ đây, Kochi. Có nghĩa đen là "đánh", đây là phương pháp nướng sơ thức ăn trong một thời gian ngắn, khoảng 90 giây, trong đó cá hoặc thịt được thui đốt trên ngọn lửa rơm cháy bừng bừng. Lửa cháy bùng sẽ làm chín phần bên ngoài miếng cá, làm cháy săn phần thịt đen sẫm và khiến phần ngoài thấm đẫm hương vị hun khói, trong khi bên trong vẫn giữ được chất lượng sashimi tươi sống, mọng nước. Đầu bếp sau đó dùng dao lớn xắt cá thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng. Thường được gọi là cá ngừ vằn, loại cá ngừ này sống ở biển sâu, nhưng chúng lại bơi gần bờ tới mức khác thường ở ngoài khơi bờ biển Kochi Ngày nay, các nhà hàng Nhật Bản áp dụng kỹ thuật tataki cho cá hồi và thậm chí cả thịt bò, nhưng vị khói đặc sắc nhất phải là trên món cá ngừ vằn. Cuộc săn tìm sói ma trên núi Nhật Vụ tấn công bằng chất độc sarin ở Nhật 1995 Cách tuyển dụng truyền thống của Nhật đang mất đi? Trên thực tế, món này đã trở nên phổ biến ở Kochi đến nỗi mọi người coi nó như một biểu tượng của toàn tỉnh - và người ta đi từ nơi rất xa tới đây để được ăn nó. "Ở chỗ chúng tôi cũng có katuso-no-tataki, nhưng tôi đã nghe kể là món này ở Kochi ngon ra sao, cho nên là tôi đến chợ này," Kazuko Watanabe, người đến từ vùng Gun Gunma cách đó 800km về phía bắc, nói. "Chất lượng ở nhà rất khác biệt - ở đây ngon hơn." Watanabe đã đầu hàng cơn ghiền của mình và gọi hai phần cá ngon lành màu sẫm. Nhiều thực khách khác trong khu chợ trong nhà ồn ào này cũng làm thế, trong đó có tôi. Đầu bếp phải vừa giữ cho lửa cháy ở mức mạnh nhất, vừa lật cá để giữ cho miếng cá cháy đều Nếu bạn không chịu được nhiệt... Vào năm 2011, tôi bắt đầu chuyến đi kéo dài 100 ngày tới tất cả 47 tỉnh của Nhật Bản. Tôi đã ăn những món ăn lạ thường trên khắp đất nước, từ món kaiseki trang trí vô cùng công phu ở Kyoto, cho đến món toriwasa (gà sống) được chế biến thành nhiều kiểu ở Nagano, cho đến shirako (tinh trùng cá tuyết) ở Aomori, đến thịt bò huyền thoại ở Kobe. Tuy nhiên, món tataki ở Kochi là nhất. Một số quầy hàng trong Chợ Hirome bán món cá ngừ vằn nướng tái, nhiều nhà hàng trong thành phố cũng bán, nhưng nơi làm tôi không thể quên được - chính là nơi có hàng dài thực khách xếp hàng chờ đến lượt - là Myo Zhima. Các đầu bếp can đảm của Myo Zhima đứng trước ngọn lửa cuồng nộ, cho rơm vào trong lúc nướng bốn miếng phi-lê cùng lúc. Khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội nhất, gương mặt của khách hàng và nhân viên chìm trong màu cam. "Chúng tôi học mọi thứ, từ việc cắt cá cho đến việc giữ lửa," đầu bếp của Myo Zhima, Masayoshi Sawada, giải thích trong lúc tạm nghỉ. "Hồi lần đầu tiên làm món đó, tôi thấy rất khó - tôi nhớ là lúc đó cực kỳ nóng, tôi thật sự muốn uống chút nước." Các đầu bếp địa phương đã tìm ra kỹ thuật chế biến thức ăn độc đáo để giữ nguyên được hương vị cá ngừ vằn Công đoạn nướng cá diễn ra nhanh chóng, nhưng với ngọn lửa bùng cao đến 2m, 90 giây đó khiến ta cảm giác như kéo dài vĩnh viễn đối với đầu bếp, người phải đồng thời giữ lửa ở mức bùng cháy hung hãn nhất, lại vừa phải lật miếng cá để đảm bảo chín đều. Tuy có cả những nơi khác trong chợ cũng phục vụ món này, nhưng Myo Zhima là nơi duy nhất chế biến nó một cách đầy hoa mỹ và công khai. Quán cũng là nơi duy nhất có tàu và ngư dân riêng đi đánh bắt cá ngừ vằn mỗi ngày, rồi mang thẳng cá tươi từ biển tới quầy hàng sáng để đảm bảo giữ được độ tươi ngon nhất của sản vật vừa đánh bắt. "Tataki là đặc sản độc đáo của Kochi và tôi nghĩ rằng chúng tôi nổi tiếng vì chúng tôi chế biến thức ăn trước mặt khách hàng," Sawada nói tiếp. "Điều này gây ấn tượng rất mạnh - khoảng 90% thực khách chụp ảnh." Vào bữa tối những ngày bình thường đã có hàng dài chờ đợi bên ngoài quán, nhưng vào cuối tuần, khi chợ tấp nập khách thì hầu hết mọi người đều gọi gấp đôi để khỏi phải xếp hàng hai lần. Sawada, 24 tuổi, đã làm việc ở đây từ khi anh còn là thiếu niên. Anh cùng nhóm nhân viên nhỏ của quầy hàng nướng gần 200kg cá ngừ vằn được chuyển từ tàu Myo Zhima lên mỗi ngày. Việc phục vụ món cá từ-biển-lên-bàn, đánh bắt trong ngày này là một lý do quan trọng khiến quầy hàng này nổi tiếng đến vậy. Yuri Yamazaki từ New York hàng năm luôn cùng con gái trở về thị trấn quê hương Kochi Ăn sashimi ở nhiều nơi là một trải nghiệm tinh tế, nhưng ở đây thì không thế. Hương vị đậm đà của katsuo-no-tataki dường như phản ánh trực tiếp bầu không khí sôi động trong chợ - và những lát thịt đậm đà, tươi rói hầu như luôn được kết hợp với bia. Bên ngoài là lớp cá cháy và bên trong là vị cá tươi, ngon ngọt, đó là một trong những món ăn tuyệt vời của cuộc sống, đặc biệt là khi ăn kèm với chút muối và lát tỏi mỏng. Nếu chỉ gọi một phần cá thì quả là bạn đã tự kiểm soát thật tốt bản thân. Có những du khách thích món ăn đến nỗi họ trả thêm rất nhiều tiền để mang nó về nhà, ở các vùng khác của Nhật Bản, dẫu cho làm vậy là đã khiến giảm bớt phần tươi ngon. "Chúng tôi ăn nhiều katsuo hơn bất cứ nơi nào khác - và chúng tôi uống nhiều bia hơn," Yuri Yamazaki cười khúc khích từ cái bàn cạnh tôi, với món bonito - cá ngừ vằn đặt trước mặt. Xuất thân từ Kochi, Yamazaki đã sống ở New York từ 10 năm qua. Cô đưa cô con gái năm tuổi của mình về Kochi hàng năm kể từ khi đứa trẻ chào đời, và chắc chắn rồi, họ cũng đến Chợ Hirome. Trong chuyến đi kéo dài sáu tuần này, hai mẹ con họ đã tới đây bốn lần, và đã ba lần ăn món katsuo-no-tataki tại Myo Zhima. Liệu đây sẽ là lần cuối cùng? "À, lẽ ra là thế đấy, nhưng để xem xem," Yamazaki nói. "Tôi đã không biết rằng món này rất nổi tiếng cho đến tận khi tôi đi ra khỏi tỉnh quê nhà." Đầu bếp dùng dao lớn xắt cá đã nướng tái thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng Biểu tượng của thành phố Nguồn gốc của món katsuo-no-tataki không rõ là từ đâu; một số người tin rằng nó có gốc tích từ Sakamoto Ryoma, một samurai nổi loạn Thế kỷ 19 và là người con nổi tiếng nhất của Kochi, người bị các phe thân chính phủ ám sát vào năm 1867. Một số người cho rằng Ryoma đã được chứng kiến kỹ thuật tataki tại tỉnh Nagasaki ở miền nam Nhật Bản, một trong những nơi đầu tiên mở cửa cho người nước ngoài sau khi triều đại Sakoku (thời kỳ cô lập, bí mật của Nhật Bản, 1633-1853) chấm dứt. Dù truyền thuyết này có đúng hay không, thì không có nghi ngờ gì nữa, giống như chuyện tử vì đạo của Ryoma, nó qua năm tháng đã trở thành biểu tượng của Kochi - khuôn mặt của ông xuất hiện trên các áp phích và sản phẩm tỉnhh thành phố - và món cá nướng sơ cũng vậy. Ngay cả yuru chara của tỉnh, tức là một linh vật dễ thương được thiết kế để quảng bá du lịch, cũng là một cái đầu cá ngừ vằn bị chặt ra, đặt trên cơ thể của một người đàn ông. Những hình vẽ con cá cũng được tìm thấy trên các nắp cống tỉnh thành phố. Trong lúc mọi người đến đến đi đi quanh các bàn ăn trong chợ, tôi đã gặp một 'thổ dân' Kochi là Yoshihiro Kashiwai, 76 tuổi. Với vị nhân viên bán hàng viễn thông đã nghỉ hưu này thì việc có cá bonito ngon nhất chính là chìa khóa đem lại sự nổi tiếng cho món ăn. "Cá ở đây rất tươi, chúng bơi rất gần Kochi, vì vậy chúng tôi có thể đánh bắt chúng và bán với giá hợp lý," ông nói. "Bạn cũng có thể mua nó ở Tokyo, nhưng mà rất đắt. Tôi bắt đầu ăn món này từ khi còn nhỏ, nhưng cho đến tận ngày nay, nó vẫn là món ưa thích của tôi." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	summarize: Đây là địa điểm quen thuộc với những Phật tử dòng Chân Ngôn Tông (Shingon) Nhật Bản hành hương tới khu 88 Ngôi Đền Shikoku nổi tiếng. Nơi xuất xứ món mỳ sợi udon ở Nhật Matcha thượng hạng chỉ có duy nhất ở Nhật Bản Đằng sau những hộp cơm bento hoàn hảo ở Nhật Nhưng nơi đây còn là địa điểm quen thuộc cho một kiểu hành hương khác. Bên trong Chợ Hirome ở Thành phố Kochi vào một buổi tối tháng Tám ẩm ướt, thực khách đã chen chúc nhau quanh những chiếc bàn chung, xung quanh là các cửa tiệm, quầy hàng. Những thực khách đói bụng ngày càng kéo tới đông thêm, và những chiếc bàn nhanh chóng được bày ra bên trong khu vực chỉ có một tầng khi giờ ăn tối đến gần. Hirome là nơi lúc nào trong năm cũng tấp nập như thế này, và bất kể là vào mùa nào thì món ăn được tìm kiếm nhiều nhất trong thị trấn vẫn luôn là katsuo-no-tataki (món cá ngừ vằn, hay trong tiếng Nhật là cá bonito, nướng tái). Chợ Hirome ở Kochi là nơi có nhà hàng Myo Zhima chuyên phục vụ món cá ngừ vằn nướng tái Được gọi là cá ngừ vằn, đây là loại họ hàng nhỏ hơn của giống cá ngừ thường. Sống ở vùng biển sâu nhưng chúng lại bơi lượn gần một cách bất thường vào sát bờ, ngay ngoài khơi Kochi. Chúng thường bơi theo sau những luồng cá trích trôi theo dòng hải lưu Kuroshio. Tại sao người Nhật sạch sẽ đến mức cực đoan Vì sao quán ăn hàng rong trở lại tại Nhật Bản Trà đạo: Một cách kinh doanh cổ ở Nhật Bản Bởi có thể đánh bắt được ở nơi rất gần cho nên cư dân Kochi được ăn thứ cá tươi nhất. Qua năm tháng, các đầu bếp địa phương ở đây đã phát triển một kỹ thuật chế biến món ăn vô cùng ấn tượng để giữ được tối đa hương vị cá ngừ. Kỹ thuật chế biến thức ăn tataki ngày nay được áp dụng trên toàn thế giới là được bắt nguồn từ đây, Kochi. Có nghĩa đen là "đánh", đây là phương pháp nướng sơ thức ăn trong một thời gian ngắn, khoảng 90 giây, trong đó cá hoặc thịt được thui đốt trên ngọn lửa rơm cháy bừng bừng. Lửa cháy bùng sẽ làm chín phần bên ngoài miếng cá, làm cháy săn phần thịt đen sẫm và khiến phần ngoài thấm đẫm hương vị hun khói, trong khi bên trong vẫn giữ được chất lượng sashimi tươi sống, mọng nước. Đầu bếp sau đó dùng dao lớn xắt cá thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng. Thường được gọi là cá ngừ vằn, loại cá ngừ này sống ở biển sâu, nhưng chúng lại bơi gần bờ tới mức khác thường ở ngoài khơi bờ biển Kochi Ngày nay, các nhà hàng Nhật Bản áp dụng kỹ thuật tataki cho cá hồi và thậm chí cả thịt bò, nhưng vị khói đặc sắc nhất phải là trên món cá ngừ vằn. Cuộc săn tìm sói ma trên núi Nhật Vụ tấn công bằng chất độc sarin ở Nhật 1995 Cách tuyển dụng truyền thống của Nhật đang mất đi? Trên thực tế, món này đã trở nên phổ biến ở Kochi đến nỗi mọi người coi nó như một biểu tượng của toàn tỉnh - và người ta đi từ nơi rất xa tới đây để được ăn nó. "Ở chỗ chúng tôi cũng có katuso-no-tataki, nhưng tôi đã nghe kể là món này ở Kochi ngon ra sao, cho nên là tôi đến chợ này," Kazuko Watanabe, người đến từ vùng Gun Gunma cách đó 800km về phía bắc, nói. "Chất lượng ở nhà rất khác biệt - ở đây ngon hơn." Watanabe đã đầu hàng cơn ghiền của mình và gọi hai phần cá ngon lành màu sẫm. Nhiều thực khách khác trong khu chợ trong nhà ồn ào này cũng làm thế, trong đó có tôi. Đầu bếp phải vừa giữ cho lửa cháy ở mức mạnh nhất, vừa lật cá để giữ cho miếng cá cháy đều Nếu bạn không chịu được nhiệt... Vào năm 2011, tôi bắt đầu chuyến đi kéo dài 100 ngày tới tất cả 47 tỉnh của Nhật Bản. Tôi đã ăn những món ăn lạ thường trên khắp đất nước, từ món kaiseki trang trí vô cùng công phu ở Kyoto, cho đến món toriwasa (gà sống) được chế biến thành nhiều kiểu ở Nagano, cho đến shirako (tinh trùng cá tuyết) ở Aomori, đến thịt bò huyền thoại ở Kobe. Tuy nhiên, món tataki ở Kochi là nhất. Một số quầy hàng trong Chợ Hirome bán món cá ngừ vằn nướng tái, nhiều nhà hàng trong thành phố cũng bán, nhưng nơi làm tôi không thể quên được - chính là nơi có hàng dài thực khách xếp hàng chờ đến lượt - là Myo Zhima. Các đầu bếp can đảm của Myo Zhima đứng trước ngọn lửa cuồng nộ, cho rơm vào trong lúc nướng bốn miếng phi-lê cùng lúc. Khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội nhất, gương mặt của khách hàng và nhân viên chìm trong màu cam. "Chúng tôi học mọi thứ, từ việc cắt cá cho đến việc giữ lửa," đầu bếp của Myo Zhima, Masayoshi Sawada, giải thích trong lúc tạm nghỉ. "Hồi lần đầu tiên làm món đó, tôi thấy rất khó - tôi nhớ là lúc đó cực kỳ nóng, tôi thật sự muốn uống chút nước." Các đầu bếp địa phương đã tìm ra kỹ thuật chế biến thức ăn độc đáo để giữ nguyên được hương vị cá ngừ vằn Công đoạn nướng cá diễn ra nhanh chóng, nhưng với ngọn lửa bùng cao đến 2m, 90 giây đó khiến ta cảm giác như kéo dài vĩnh viễn đối với đầu bếp, người phải đồng thời giữ lửa ở mức bùng cháy hung hãn nhất, lại vừa phải lật miếng cá để đảm bảo chín đều. Tuy có cả những nơi khác trong chợ cũng phục vụ món này, nhưng Myo Zhima là nơi duy nhất chế biến nó một cách đầy hoa mỹ và công khai. Quán cũng là nơi duy nhất có tàu và ngư dân riêng đi đánh bắt cá ngừ vằn mỗi ngày, rồi mang thẳng cá tươi từ biển tới quầy hàng sáng để đảm bảo giữ được độ tươi ngon nhất của sản vật vừa đánh bắt. "Tataki là đặc sản độc đáo của Kochi và tôi nghĩ rằng chúng tôi nổi tiếng vì chúng tôi chế biến thức ăn trước mặt khách hàng," Sawada nói tiếp. "Điều này gây ấn tượng rất mạnh - khoảng 90% thực khách chụp ảnh." Vào bữa tối những ngày bình thường đã có hàng dài chờ đợi bên ngoài quán, nhưng vào cuối tuần, khi chợ tấp nập khách thì hầu hết mọi người đều gọi gấp đôi để khỏi phải xếp hàng hai lần. Sawada, 24 tuổi, đã làm việc ở đây từ khi anh còn là thiếu niên. Anh cùng nhóm nhân viên nhỏ của quầy hàng nướng gần 200kg cá ngừ vằn được chuyển từ tàu Myo Zhima lên mỗi ngày. Việc phục vụ món cá từ-biển-lên-bàn, đánh bắt trong ngày này là một lý do quan trọng khiến quầy hàng này nổi tiếng đến vậy. Yuri Yamazaki từ New York hàng năm luôn cùng con gái trở về thị trấn quê hương Kochi Ăn sashimi ở nhiều nơi là một trải nghiệm tinh tế, nhưng ở đây thì không thế. Hương vị đậm đà của katsuo-no-tataki dường như phản ánh trực tiếp bầu không khí sôi động trong chợ - và những lát thịt đậm đà, tươi rói hầu như luôn được kết hợp với bia. Bên ngoài là lớp cá cháy và bên trong là vị cá tươi, ngon ngọt, đó là một trong những món ăn tuyệt vời của cuộc sống, đặc biệt là khi ăn kèm với chút muối và lát tỏi mỏng. Nếu chỉ gọi một phần cá thì quả là bạn đã tự kiểm soát thật tốt bản thân. Có những du khách thích món ăn đến nỗi họ trả thêm rất nhiều tiền để mang nó về nhà, ở các vùng khác của Nhật Bản, dẫu cho làm vậy là đã khiến giảm bớt phần tươi ngon. "Chúng tôi ăn nhiều katsuo hơn bất cứ nơi nào khác - và chúng tôi uống nhiều bia hơn," Yuri Yamazaki cười khúc khích từ cái bàn cạnh tôi, với món bonito - cá ngừ vằn đặt trước mặt. Xuất thân từ Kochi, Yamazaki đã sống ở New York từ 10 năm qua. Cô đưa cô con gái năm tuổi của mình về Kochi hàng năm kể từ khi đứa trẻ chào đời, và chắc chắn rồi, họ cũng đến Chợ Hirome. Trong chuyến đi kéo dài sáu tuần này, hai mẹ con họ đã tới đây bốn lần, và đã ba lần ăn món katsuo-no-tataki tại Myo Zhima. Liệu đây sẽ là lần cuối cùng? "À, lẽ ra là thế đấy, nhưng để xem xem," Yamazaki nói. "Tôi đã không biết rằng món này rất nổi tiếng cho đến tận khi tôi đi ra khỏi tỉnh quê nhà." Đầu bếp dùng dao lớn xắt cá đã nướng tái thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng Biểu tượng của thành phố Nguồn gốc của món katsuo-no-tataki không rõ là từ đâu; một số người tin rằng nó có gốc tích từ Sakamoto Ryoma, một samurai nổi loạn Thế kỷ 19 và là người con nổi tiếng nhất của Kochi, người bị các phe thân chính phủ ám sát vào năm 1867. Một số người cho rằng Ryoma đã được chứng kiến kỹ thuật tataki tại tỉnh Nagasaki ở miền nam Nhật Bản, một trong những nơi đầu tiên mở cửa cho người nước ngoài sau khi triều đại Sakoku (thời kỳ cô lập, bí mật của Nhật Bản, 1633-1853) chấm dứt. Dù truyền thuyết này có đúng hay không, thì không có nghi ngờ gì nữa, giống như chuyện tử vì đạo của Ryoma, nó qua năm tháng đã trở thành biểu tượng của Kochi - khuôn mặt của ông xuất hiện trên các áp phích và sản phẩm tỉnhh thành phố - và món cá nướng sơ cũng vậy. Ngay cả yuru chara của tỉnh, tức là một linh vật dễ thương được thiết kế để quảng bá du lịch, cũng là một cái đầu cá ngừ vằn bị chặt ra, đặt trên cơ thể của một người đàn ông. Những hình vẽ con cá cũng được tìm thấy trên các nắp cống tỉnh thành phố. Trong lúc mọi người đến đến đi đi quanh các bàn ăn trong chợ, tôi đã gặp một 'thổ dân' Kochi là Yoshihiro Kashiwai, 76 tuổi. Với vị nhân viên bán hàng viễn thông đã nghỉ hưu này thì việc có cá bonito ngon nhất chính là chìa khóa đem lại sự nổi tiếng cho món ăn. "Cá ở đây rất tươi, chúng bơi rất gần Kochi, vì vậy chúng tôi có thể đánh bắt chúng và bán với giá hợp lý," ông nói. "Bạn cũng có thể mua nó ở Tokyo, nhưng mà rất đắt. Tôi bắt đầu ăn món này từ khi còn nhỏ, nhưng cho đến tận ngày nay, nó vẫn là món ưa thích của tôi." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	[ 108, 287, 285, 161, 834, 106, 439, 318, 1379, 624, 119, 120, 1942, 693, 1226, 4833, 5807, 6769, 4071, 2054, 515, 2086, 371, 673, 783, 209, 1517, 228, 322, 4423, 4898, 8657, 27443, 738, 4711, 3540, 387, 1790, 1246, 6716, 4826, 17464, 108, 121, 673, 18538, 409, 1292, 1574, 163, 107, 756, 202, 108, 121, 673, 783, 4511, 187, 120, 4752, 2597, 13330, 506, 3036, 108, 121, 1085, 311, 328, 248, 177, 106, 439, 318, 1379, 624, 114, 116, 1138, 209, 1517, 911, 2037, 113, 4935, 15820, 4261, 108, 121, 994, 548, 18363, 176, 138, 116, 1108, 935, 253, 2739, 3193, 7149, 103, 223, 547, 115, 5296, 2235, 527, 1017, 120, 845, 746, 2498, 1001, 1017, 106, 109, 814, 3234, 103, 5448, 3982, 564, 223, 547, 2003, 3952, 191, 536, 930, 228, 823, 5029, 105, 120, 845, 746, 838, 1332, 117, 1035, 124, 367, 113, 322, 442, 163, 107, 116, 1354, 129, 339, 446, 935, 155, 386, 112, 15820, 4261, 106, 328, 398, 224, 113, 147, 127, 7464, 10980, 128, 175, 474, 105, 295, 546, 106, 138, 1275, 224, 143, 1246, 446, 117, 370, 986, 158, 202, 113, 461, 1513, 244, 637, 106, 108, 24298, 31301, 444, 18322, 499, 9767, 12720, 103, 194, 113, 354, 1085, 106, 499, 13557, 176, 11380, 4093, 1139, 831, 4935, 15820, 4261, 108, 121, 18363, 176, 106, 328, 107, 152, 201, 22605, 17331, 2941, 649, 618, 197, 1246, 499, 9767, 12720, 4093, 1139, 2077, 343, 106, 499, 9767, 12720, 103, 248, 106, 534, 154, 201, 750, 183, 104, 855, 499, 9767, 2429, 5385, 108, 121, 501, 657, 993, 170, 174, 153, 3565, 8932, 386, 116, 173, 295, 369, 138, 338, 1777, 103, 531, 351, 2472, 18363, 176, 112, 819, 369, 3565, 181, 187, 120, 4618, 499, 788, 2828, 181, 1226, 767, 931, 15370, 674, 5573, 674, 112, 919, 350, 111, 673, 1965, 134, 155, 537, 786, 2377, 865, 350, 1027, 446, 201, 108, 5252, 319, 153, 149, 673, 783, 3877, 247, 161, 430, 173, 236, 553, 874, 108, 121, 673, 783, 2150, 107, 136, 403, 290, 117, 108, 121, 328, 215, 386, 114, 237, 867, 137, 18363, 176, 117, 446, 259, 499, 2993, 1704, 2692, 147, 253, 103, 109, 178, 3464, 439, 412, 108, 121, 248, 115, 212, 435, 116, 888, 887, 353, 625, 1246, 446, 616, 264, 108, 1633, 706, 130, 533, 117, 935, 635, 1517, 297, 499, 9767, 112, 1313, 3903, 887, 353, 625, 329, 446, 169, 332, 8560, 191, 275, 117, 516, 286, 159, 258, 175, 249, 106, 117, 290, 774, 148, 1009, 18363, 176, 112, 615, 404, 1532, 106, 6897, 646, 248, 106, 412, 246, 4093, 1046, 329, 446, 113, 116, 221, 390, 6277, 545, 2839, 12971, 113, 150, 499, 451, 1764, 117, 498, 176, 2153, 159, 2421, 1114, 10842, 2035, 7339, 7339, 112, 13770, 2035, 1725, 134, 140, 2000, 380, 367, 351, 3233, 499, 103, 140, 2035, 2381, 380, 1764, 1532, 10908, 105, 521, 380, 351, 4259, 4428, 1517, 297, 14047, 15614, 113, 129, 367, 113, 244, 533, 117, 562, 423, 1692, 5573, 320, 176, 2993, 2883, 22950, 1018, 1984, 3464, 187, 150, 467, 2938, 301, 18878, 332, 499, 164, 120, 6196, 2808, 103, 1035, 264, 209, 1176, 103, 17645, 103, 10180, 105, 21719, 4703, 451, 142, 489, 659, 10163, 2346, 117, 343, 106, 499, 9767, 12720, 103, 534, 499, 9767, 126, 307, 108, 121, 657, 7663, 170, 174, 153, 3565, 386, 1777, 228, 537, 211, 369, 108, 121, 351, 2472, 1777, 657, 18363, 176, 1245, 801, 109, 152, 201, 673, 783, 516, 286, 888, 887, 169, 332, 8560, 114, 499, 496, 105, 1042, 356, 186, 1764, 10436, 170, 297, 3451, 634, 1038, 202, 139, 106, 159, 1246, 499, 9767, 12720, 112, 1503, 2381, 370, 5835, 1747, 159, 1687, 673, 1269, 623, 135, 281, 562, 1484, 17483, 108, 121, 1085, 4700, 1650, 1262, 286, 425, 234, 104, 673, 167, 552, 12021, 1601, 231, 223, 955, 1246, 126, 115, 319, 237, 1456, 625, 108, 121, 18363, 176, 155, 1510, 389, 111, 703, 335, 128, 116, 284, 706, 104, 258, 769, 233, 105, 111, 169, 184, 148, 328, 215, 797, 228, 248, 130, 117, 446, 2280, 189, 978, 1104, 174, 141, 127, 107, 3333, 409, 11848, 31301, 103, 170, 141, 115, 701, 546, 106, 1246, 126, 108, 121, 18363, 176, 3021, 124, 3470, 114, 237, 106, 141, 155, 2272, 4213, 21680, 3579, 26262, 103, 111, 155, 148, 501, 14008, 14008, 2941, 173, 150, 4661, 4608, 125, 505, 8358, 454, 3011, 9809, 423, 108, 121, 152, 215, 211, 575, 233, 108, 121, 248, 3021, 3673, 26262, 115, 178, 201, 1756, 19638, 104, 267, 105, 343, 196, 380, 499, 3021, 2006, 1162, 10908, 112, 1115, 223, 547, 211, 113, 322, 2272, 113, 152, 108, 3365, 108, 3410, 126, 127, 140, 1672, 113, 150, 107, 1986, 1984, 3464, 139, 659, 533, 114, 1114, 2035, 108, 121, 537, 417, 1498, 659, 2040, 499, 130, 533, 114, 3233, 499, 2035, 413, 631, 230, 110, 668, 117, 1638, 599, 1339, 147, 3908, 141, 290, 178, 803, 184, 930, 677, 1460, 191, 228, 525, 186, 4963, 769, 104, 673, 3439, 388, 115, 446, 120, 1246, 446, 1681, 369, 159, 1227, 282, 1013, 148, 1246, 3333, 409, 8328, 4607, 509, 512, 616, 264, 135, 3041, 108, 121, 7552, 103, 114, 155, 1246, 108, 7081, 176, 5278, 3369, 444, 269, 2628, 307, 371, 117, 353, 625, 164, 158, 1138, 108, 121, 17094, 12909, 114, 155, 108, 5573, 1761, 3579, 444, 12959, 2116, 499, 3964, 371, 108, 121, 1644, 14940, 10631, 155, 1764, 2835, 3662, 909, 108, 121, 16140, 112, 421, 572, 1246, 169, 332, 8560, 108, 121, 18363, 176, 106, 1704, 430, 166, 5448, 201, 113, 4935, 15820, 4261, 622, 1246, 499, 9767, 12720, 4093, 1139, 103, 158, 152, 201, 113, 164, 548, 127, 622, 103, 170, 328, 140, 141, 110, 136, 1729, 117, 233, 122, 106, 328, 107, 201, 677, 223, 547, 1267, 201, 1205, 155, 2254, 233, 106, 22605, 17331, 2941, 112, 303, 178, 3464, 1036, 879, 104, 22605, 17331, 2941, 715, 226, 2421, 1114, 3712, 3752, 103, 114, 10842, 138, 113, 398, 4093, 1112, 3233, 894, 20355, 264, 398, 112, 707, 2421, 1114, 1725, 2035, 1249, 3801, 1498, 2080, 447, 104, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 108, 978, 505, 828, 104, 541, 27443, 103, 829, 3075, 415, 196, 622, 541, 1033, 515, 7986, 18363, 176, 106, 116, 113, 120, 769, 108, 121, 673, 783, 107, 500, 111, 3961, 582, 202, 233, 500, 124, 106, 111, 142, 1781, 1 ]
151102_syria_conflict_russian_afghan_scars	https://www.bbc.com/vietnamese/world/2015/11/151102_syria_conflict_russian_afghan_scars	Nga: Bài học gì từ vết sẹo Afghanistan?	Đã hơn 26 năm kể từ khi quân đội Xô-viết rút khỏi Afghanistan. Tuy nhiên, ngày nay nước Nga lại một lần nữa đang có cuộc chiến ở bên ngoài lãnh thổ Liên Xô cũ - cuộc chiến tại Syria. Phóng viên BBC Steve Rosenberg từ Moscow đã gặp gỡ một số cựu chiến binh của cuộc chiến trước để tìm hiểu xem những bài học gì đã được rút ra.	Lính Liên Xô giao tranh tại Afghanistan hồi 1988 Nước Nga hiện đại thường nói rằng họ đã học được những bài học Afghanistan, và rằng họ sẽ không bao giờ để mình kẹt vào một cuộc chiến đẫm máu kéo dài nằm cách xa biên giới nước mình nữa. Ca sỹ, nhạc sỹ và cũng là cựu chiến binh, Vladimir Mazur hy vọng rằng đó là sự thực. "Chúng tôi đã mất quá nhiều thanh niên trai tráng tại Afghanistan," ông hát, "nhưng chẳng có gì phải đau lòng. Chúng tôi chỉ cần đảm bảo để điều đó sẽ không bao giờ lặp lại." Tại một cuộc họp cựu chiến binh ở Moscow, ông với tay lấy cây đàn guitar và hát một trong những ca khúc của mình, bài "Số liệu Afghanistan". "Chẳng người lính nào từng ở Afghanistan," ông hát, "sẽ quên được". "Cứ năm người trong số chúng tôi, thì một người nay chẳng có gì trong đời. Một phần bảy bị ly hôn." "Một phần tám trở về với huân chương, chỉ để về sau được nói cho hay rằng họ chẳng phải anh hùng." "Một phần chín vẫn còn những cơn ác mộng. Một phần mười chẳng bao giờ trở về. Chiến tranh luôn cướp đi những mạng sống." Afghanistan đã khiến hơn 15 ngàn binh lính Liên Xô thiệt mạng. Trong ca khúc của mình, Vladimir Mazur mô tả cuộc chiến Afghanistan là "một cái bẫy... một sợi thòng lòng thắt quanh cổ chúng tôi". Ông Mazur từng phục vụ hai năm tại Afghanistan. Ông đã viết hơn 150 ca khúc về cuộc xung đột này. "Mỗi người lính khi ở đó đều nghĩ về sự sống và cái chết," Vladimir nhớ lại. "Chúng tôi đều nghĩ rằng mình có lẽ sẽ không sống cho tới lúc trở về. Tôi cảm thấy cần phải để lại cái gì đó của mình. Cho nên tôi bắt đầu viết ca khúc." "Bài học chính rút ra từ Afghanistan là các chính trị gia cần phải nghĩ đi nghĩ lại trước khi tham gia vào một cuộc xung đột quân sự. Chiến tranh luôn là điều xấu xa. Nó cho thấy sự yếu kém của các chính trị gia." Tháng 5/1988: Quân Liên Xô rút khỏi Afghanistan sau gần một thập niên chiến đấu Trở lại cuộc chiến Đã một tháng nay, các máy bay ném bom của Nga đã tiến hành các cuộc không kích ở Syria, trong cái mà Moscow gọi là cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Nga nói rằng họ sẽ không triển khai binh lính trên bộ và rằng Syria sẽ không trở thành một Afghanistan thứ hai. "Chúng tôi đã có ký ức không phải chỉ về Afghanistan, mà còn về các cuộc chiến khác mà Nga có tham dự. Với chúng tôi đó là một vấn đề rất to lớn," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với tôi. "Chúng tôi không sẵn sàng, cũng không lên kế hoạch tham dự vào một cuộc chiến dài hạn. Chúng tôi đang đem đến một chiến dịch chống khủng bố tại nơi đó." Các nhà lãnh đạo phương Tây nghi rằng mục tiêu chính trong chiến dịch trên không của Nga là nhằm duy trì quyền lực cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad chứ không phải là nhằm loại trừ các thành phần khủng bố. Họ cáo buộc Moscow là đã tấn công vào các thành phần chống đối Tổng thống Assad. Nga phản đối việc bị phương Tây chỉ bảo cho biết ai là khủng bố, ai không. "Quý vị có nhớ vụ 11/9 không?" bà Zakharova hỏi. "Nga có bao giờ hỏi Hoa Kỳ xem cụ thể là Mỹ đang phải đối phó với ai không? Không, chúng tôi không hỏi. Chúng tôi hiểu rằng đây là mối đe dọa đối với Hoa Kỳ và chúng tôi hoàn toàn ủng hộ cho cuộc chiến chống khủng bố quốc tế của họ. Chúng tôi giúp đỡ hết lòng để chống lại thế lực xấu xa này." Nay, đa phần người Nga ủng hộ việc nước mình can thiệp quân sự vào Syria. Một phần là bởi cách thức mà truyền hình Nga tường thuật tình hình. Kịch tính trên truyền hình Với nhạc nền đầy kịch tính và cảnh quay từ trên không được thực hiện như trong phim ngoài rạp về chiến trường, có những lúc cuộc chiến Syria được dựng lên như trong phim Hollywood hơn là cảnh tại Homs; giống như một đoạn video nhạc pop, một trò chơi điện tử, hay một cuộc chiến trên truyền hinh mà người xem có thể tắt đi bật lại lúc nào cũng được. Tôi nói chuyện với một cựu chiến binh Liên Xô thời cuộc chiến Afghansitan khác, Vladimir Barabanov. "Hầu hết mọi người ở đây coi nó như một bộ phim hành động," Vladimir nói với tôi, "nhưng khi cuộc chiến gõ cửa nhà họ, khi những cỗ quan tài bắt đầu được đưa về, thì khi đó thực tế sẽ thức tỉnh họ." Vladimir không chấp nhận là bốn tuần không kích của Nga cùng hai chục trái hỏa tiễn tuần du được phóng đi từ biển Caspi đã giúp Nga tái khẳng định mình trên vũ đài quốc tế. "Sự vĩ đại được đo bằng tiêu chuẩn kinh tế của một quốc gia," ông nói với tôi. "Trung Quốc được kính trọng mà không cần phải có chiến tranh. Một kẻ côn đồ có thể đi gây thanh thế bằng cách đánh ai đó. Nhưng những kẻ côn đồ thường xuất thân từ những gia đình nghèo, tranh luận chủ yếu bằng nắm đấm." "Người ta sẽ chỉ ghen tỵ với nước Nga nếu như chúng tôi cải thiện được điều kiện sống trong nước. Nếu chúng tôi chỉ vung nắm đấm thì ai thèm ghen tỵ làm gì?"	summarize: Lính Liên Xô giao tranh tại Afghanistan hồi 1988 Nước Nga hiện đại thường nói rằng họ đã học được những bài học Afghanistan, và rằng họ sẽ không bao giờ để mình kẹt vào một cuộc chiến đẫm máu kéo dài nằm cách xa biên giới nước mình nữa. Ca sỹ, nhạc sỹ và cũng là cựu chiến binh, Vladimir Mazur hy vọng rằng đó là sự thực. "Chúng tôi đã mất quá nhiều thanh niên trai tráng tại Afghanistan," ông hát, "nhưng chẳng có gì phải đau lòng. Chúng tôi chỉ cần đảm bảo để điều đó sẽ không bao giờ lặp lại." Tại một cuộc họp cựu chiến binh ở Moscow, ông với tay lấy cây đàn guitar và hát một trong những ca khúc của mình, bài "Số liệu Afghanistan". "Chẳng người lính nào từng ở Afghanistan," ông hát, "sẽ quên được". "Cứ năm người trong số chúng tôi, thì một người nay chẳng có gì trong đời. Một phần bảy bị ly hôn." "Một phần tám trở về với huân chương, chỉ để về sau được nói cho hay rằng họ chẳng phải anh hùng." "Một phần chín vẫn còn những cơn ác mộng. Một phần mười chẳng bao giờ trở về. Chiến tranh luôn cướp đi những mạng sống." Afghanistan đã khiến hơn 15 ngàn binh lính Liên Xô thiệt mạng. Trong ca khúc của mình, Vladimir Mazur mô tả cuộc chiến Afghanistan là "một cái bẫy... một sợi thòng lòng thắt quanh cổ chúng tôi". Ông Mazur từng phục vụ hai năm tại Afghanistan. Ông đã viết hơn 150 ca khúc về cuộc xung đột này. "Mỗi người lính khi ở đó đều nghĩ về sự sống và cái chết," Vladimir nhớ lại. "Chúng tôi đều nghĩ rằng mình có lẽ sẽ không sống cho tới lúc trở về. Tôi cảm thấy cần phải để lại cái gì đó của mình. Cho nên tôi bắt đầu viết ca khúc." "Bài học chính rút ra từ Afghanistan là các chính trị gia cần phải nghĩ đi nghĩ lại trước khi tham gia vào một cuộc xung đột quân sự. Chiến tranh luôn là điều xấu xa. Nó cho thấy sự yếu kém của các chính trị gia." Tháng 5/1988: Quân Liên Xô rút khỏi Afghanistan sau gần một thập niên chiến đấu Trở lại cuộc chiến Đã một tháng nay, các máy bay ném bom của Nga đã tiến hành các cuộc không kích ở Syria, trong cái mà Moscow gọi là cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Nga nói rằng họ sẽ không triển khai binh lính trên bộ và rằng Syria sẽ không trở thành một Afghanistan thứ hai. "Chúng tôi đã có ký ức không phải chỉ về Afghanistan, mà còn về các cuộc chiến khác mà Nga có tham dự. Với chúng tôi đó là một vấn đề rất to lớn," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với tôi. "Chúng tôi không sẵn sàng, cũng không lên kế hoạch tham dự vào một cuộc chiến dài hạn. Chúng tôi đang đem đến một chiến dịch chống khủng bố tại nơi đó." Các nhà lãnh đạo phương Tây nghi rằng mục tiêu chính trong chiến dịch trên không của Nga là nhằm duy trì quyền lực cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad chứ không phải là nhằm loại trừ các thành phần khủng bố. Họ cáo buộc Moscow là đã tấn công vào các thành phần chống đối Tổng thống Assad. Nga phản đối việc bị phương Tây chỉ bảo cho biết ai là khủng bố, ai không. "Quý vị có nhớ vụ 11/9 không?" bà Zakharova hỏi. "Nga có bao giờ hỏi Hoa Kỳ xem cụ thể là Mỹ đang phải đối phó với ai không? Không, chúng tôi không hỏi. Chúng tôi hiểu rằng đây là mối đe dọa đối với Hoa Kỳ và chúng tôi hoàn toàn ủng hộ cho cuộc chiến chống khủng bố quốc tế của họ. Chúng tôi giúp đỡ hết lòng để chống lại thế lực xấu xa này." Nay, đa phần người Nga ủng hộ việc nước mình can thiệp quân sự vào Syria. Một phần là bởi cách thức mà truyền hình Nga tường thuật tình hình. Kịch tính trên truyền hình Với nhạc nền đầy kịch tính và cảnh quay từ trên không được thực hiện như trong phim ngoài rạp về chiến trường, có những lúc cuộc chiến Syria được dựng lên như trong phim Hollywood hơn là cảnh tại Homs; giống như một đoạn video nhạc pop, một trò chơi điện tử, hay một cuộc chiến trên truyền hinh mà người xem có thể tắt đi bật lại lúc nào cũng được. Tôi nói chuyện với một cựu chiến binh Liên Xô thời cuộc chiến Afghansitan khác, Vladimir Barabanov. "Hầu hết mọi người ở đây coi nó như một bộ phim hành động," Vladimir nói với tôi, "nhưng khi cuộc chiến gõ cửa nhà họ, khi những cỗ quan tài bắt đầu được đưa về, thì khi đó thực tế sẽ thức tỉnh họ." Vladimir không chấp nhận là bốn tuần không kích của Nga cùng hai chục trái hỏa tiễn tuần du được phóng đi từ biển Caspi đã giúp Nga tái khẳng định mình trên vũ đài quốc tế. "Sự vĩ đại được đo bằng tiêu chuẩn kinh tế của một quốc gia," ông nói với tôi. "Trung Quốc được kính trọng mà không cần phải có chiến tranh. Một kẻ côn đồ có thể đi gây thanh thế bằng cách đánh ai đó. Nhưng những kẻ côn đồ thường xuất thân từ những gia đình nghèo, tranh luận chủ yếu bằng nắm đấm." "Người ta sẽ chỉ ghen tỵ với nước Nga nếu như chúng tôi cải thiện được điều kiện sống trong nước. Nếu chúng tôi chỉ vung nắm đấm thì ai thèm ghen tỵ làm gì?"	[ 108, 287, 285, 161, 6153, 560, 1223, 384, 250, 149, 2713, 496, 6671, 1902, 468, 493, 273, 369, 123, 160, 154, 115, 214, 117, 120, 392, 214, 5970, 105, 160, 154, 134, 110, 374, 339, 130, 267, 2613, 138, 172, 460, 242, 4428, 1475, 930, 677, 829, 173, 797, 749, 249, 142, 267, 1229, 3310, 5852, 1149, 817, 105, 127, 106, 924, 242, 7200, 2850, 2360, 8598, 1134, 861, 584, 160, 150, 106, 144, 223, 112, 1007, 141, 115, 552, 310, 158, 781, 778, 1320, 4545, 149, 2713, 519, 118, 9771, 9319, 718, 269, 107, 218, 139, 1187, 5745, 819, 141, 163, 260, 879, 327, 130, 179, 150, 134, 110, 374, 339, 5716, 962, 8056, 919, 172, 460, 720, 924, 242, 1043, 108, 121, 5942, 118, 119, 600, 771, 1003, 685, 9776, 105, 1695, 172, 113, 120, 840, 2474, 104, 1081, 392, 11702, 1373, 2713, 340, 3011, 1626, 111, 1127, 224, 434, 108, 121, 2713, 519, 118, 9771, 4549, 1729, 117, 340, 14495, 147, 111, 113, 166, 174, 1278, 143, 172, 111, 275, 718, 269, 107, 218, 113, 3256, 885, 380, 1856, 133, 1272, 1755, 294, 189, 4334, 380, 2085, 319, 125, 119, 7827, 741, 103, 163, 130, 125, 187, 117, 123, 114, 194, 160, 154, 718, 269, 139, 365, 1645, 294, 189, 4334, 380, 2000, 244, 177, 120, 1756, 108, 1673, 11062, 112, 885, 380, 3024, 718, 269, 374, 339, 319, 125, 112, 1323, 250, 637, 1966, 184, 120, 427, 307, 294, 2713, 115, 521, 183, 1454, 926, 1043, 1127, 560, 1223, 1882, 2165, 298, 840, 2474, 104, 1081, 2850, 2360, 8598, 1134, 787, 1072, 460, 242, 2713, 106, 189, 3502, 292, 4708, 599, 172, 4826, 14745, 694, 3392, 1017, 874, 174, 8835, 208, 2360, 8598, 1134, 434, 618, 197, 196, 147, 149, 5579, 208, 115, 508, 183, 3454, 840, 2474, 125, 460, 1001, 2293, 433, 3930, 3023, 111, 1127, 129, 108, 121, 150, 413, 372, 125, 144, 307, 105, 292, 654, 519, 2850, 1057, 1409, 1007, 141, 413, 372, 160, 267, 107, 642, 134, 110, 307, 114, 228, 398, 319, 125, 112, 388, 406, 203, 260, 139, 130, 153, 292, 218, 150, 104, 900, 1291, 237, 141, 290, 178, 508, 840, 2474, 294, 189, 4945, 214, 122, 995, 124, 148, 2713, 106, 109, 122, 245, 165, 260, 139, 372, 184, 372, 153, 226, 129, 268, 165, 138, 172, 460, 1001, 2293, 252, 2502, 1323, 250, 637, 106, 179, 1099, 4146, 1447, 114, 203, 144, 675, 1206, 104, 109, 122, 245, 165, 294, 1917, 985, 18253, 161, 1160, 560, 1223, 995, 574, 2713, 187, 386, 172, 2039, 778, 242, 585, 2294, 121, 153, 460, 242, 2011, 172, 253, 801, 109, 452, 502, 2225, 1238, 104, 468, 115, 472, 209, 109, 460, 110, 1058, 108, 121, 3963, 113, 292, 145, 1974, 343, 106, 460, 242, 424, 185, 404, 757, 399, 198, 1345, 468, 123, 160, 154, 134, 110, 435, 550, 1043, 1127, 159, 816, 105, 160, 1562, 134, 110, 319, 164, 172, 2713, 259, 196, 112, 1007, 141, 115, 107, 667, 108, 1789, 110, 139, 163, 125, 5970, 145, 177, 125, 109, 460, 242, 211, 145, 468, 107, 268, 382, 112, 1224, 176, 174, 141, 150, 106, 172, 255, 220, 215, 1082, 11324, 212, 691, 182, 949, 836, 384, 468, 5994, 23115, 123, 119, 1986, 1007, 141, 110, 1132, 1161, 103, 127, 110, 227, 699, 763, 268, 382, 138, 172, 460, 242, 677, 3328, 819, 141, 167, 979, 155, 172, 242, 414, 424, 757, 399, 149, 328, 3276, 303, 152, 261, 247, 412, 658, 881, 160, 592, 464, 122, 113, 242, 414, 159, 110, 104, 468, 106, 745, 756, 996, 168, 265, 114, 408, 234, 1562, 6674, 6610, 739, 110, 139, 106, 745, 534, 1419, 109, 164, 380, 757, 3250, 719, 341, 1170, 1974, 106, 115, 623, 135, 138, 109, 164, 380, 424, 195, 408, 234, 4690, 112, 468, 391, 195, 358, 133, 412, 658, 163, 327, 114, 217, 375, 106, 757, 3437, 375, 1648, 189, 9440, 297, 107, 1057, 197, 9489, 5087, 263, 23115, 4924, 14140, 107, 374, 339, 419, 254, 336, 453, 798, 136, 106, 200, 167, 139, 195, 1004, 119, 375, 984, 724, 103, 174, 141, 110, 4924, 819, 141, 524, 160, 248, 106, 882, 1011, 1050, 195, 119, 254, 336, 105, 174, 141, 506, 258, 535, 1061, 114, 460, 242, 424, 757, 399, 198, 216, 104, 1078, 819, 141, 422, 1535, 538, 694, 130, 424, 153, 175, 265, 1099, 797, 2841, 2124, 103, 635, 380, 111, 468, 535, 1061, 358, 142, 267, 1036, 3124, 252, 144, 138, 3523, 885, 380, 106, 626, 173, 329, 145, 425, 240, 468, 1289, 1802, 205, 3138, 9227, 334, 159, 425, 240, 1224, 176, 1149, 639, 858, 1690, 334, 105, 313, 1015, 148, 159, 110, 117, 223, 493, 128, 113, 807, 351, 5048, 125, 242, 2337, 107, 120, 398, 460, 242, 1562, 117, 636, 227, 128, 113, 807, 5339, 183, 106, 313, 149, 26425, 708, 855, 128, 172, 780, 1696, 1149, 9365, 103, 172, 704, 1014, 1526, 5498, 194, 172, 460, 242, 159, 425, 108, 2054, 1671, 145, 111, 453, 107, 136, 2459, 184, 4828, 153, 398, 224, 127, 1378, 388, 123, 953, 119, 172, 924, 242, 1043, 560, 1223, 221, 460, 242, 20998, 569, 176, 4980, 913, 2850, 679, 1761, 6815, 674, 1792, 112, 189, 7796, 538, 389, 111, 108, 121, 248, 703, 335, 128, 172, 816, 807, 209, 469, 519, 2850, 123, 119, 1278, 9319, 129, 460, 242, 5987, 814, 152, 1934, 129, 120, 5462, 146, 326, 290, 178, 117, 251, 125, 103, 143, 129, 150, 223, 216, 134, 329, 769, 5332, 2850, 110, 577, 645, 106, 1112, 670, 110, 1058, 104, 468, 264, 196, 1166, 897, 1818, 2433, 670, 744, 117, 662, 184, 148, 657, 18033, 115, 422, 468, 1139, 1202, 269, 190, 267, 159, 705, 1051, 198, 1345, 3893, 2014, 273, 117, 2503, 281, 464, 862, 236, 216, 104, 172, 198, 165, 519, 118, 123, 119, 1986, 189, 2635, 162, 117, 1724, 308, 145, 110, 260, 139, 107, 242, 3078, 885, 789, 4133, 905, 107, 136, 184, 383, 781, 175, 281, 173, 403, 375, 837, 311, 120, 789, 4133, 905, 369, 387, 481, 148, 120, 165, 539, 3191, 250, 967, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2011, 183, 3013, 147, 546, 148, 129, 252, 1062, 10303, 995, 574, 5579, 421, 572, 191, 275, 142, 468, 153, 172, 400, 761, 167, 107, 460, 242, 108, 121, 367, 351, 261, 1403, 560, 1223, 1363, 233, 460, 242, 149, 3523, 1711, 182, 378, 5104, 16294, 148, 1974, 115, 1213, 1746, 172, 166, 924, 242, 1043, 104, 460, 242, 226, 130, 370, 524, 453, 120, 392, 214, 218, 115, 117, 995, 1314, 1 ]
150201_can_stress_turn_your_hair_grey_vert_fut	https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/02/150201_can_stress_turn_your_hair_grey_vert_fut	Căng thẳng làm tóc bạc chỉ sau một đêm?	Năm 1982 cơ trưởng Eric Moody đã hoàn toàn sẵn sàng cho chuyến bay êm ả qua đêm từ Kuala Lumpur đi Perth. Bầu trời quang mây và phi hành đoàn thì phấn khởi vì họ vừa được đãi thêm món thịt nướng satay Malaysia tối hôm đó.	Nhưng khi bay qua Java thì một động cơ ngắt máy. Một cái nữa hỏng, rồi một cái nữa. Một lúc sau không còn một động cơ nào hoạt động. Trong giọng bình tĩnh nhất của phi công, cơ trưởng Moody thông báo: “Xin chào quý khách, tôi là cơ trưởng. Chúng ta đang bị trục trặc nhỏ. Bốn động cơ đã ngừng hoạt động. Chúng tôi đang làm hết sức mình để các động cơ hoạt động trở lại. Tôi tin rằng quý khách không quá lo lắng.” Eric Moody cũng tỏ ra hơi hoảng sợ khi ông tìm cách hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Jakarta, sau này ông mới phát hiện rằng các đám mây tro bụi của một núi lửa đã làm tê liệt cả bốn động cơ. Nhưng trong vòng sáu tháng sau sự cố đó ông nhận thấy phần đầu của mái tóc trên trán bị bạc đi. Và một năm sau phần còn lại của tóc ông cũng bạc trắng hết. Trường hợp của cơ trưởng Moody không phải là duy nhất. Người ta nói sự việc tương tự cũng xảy ra đối với nhiều nhân vật lịch sử, nhưng trong thời gian ngắn hơn nhiều. Khi hoàng hậu nước Pháp, Marie Antoinette bị dẫn ra máy chém lúc 37 tuổi, người ta nói rằng tóc bà đã bạc trắng vào đêm hôm trước ngày dự kiến hành quyết. Luật sư Anh, Sir Thomas More (người sau này được phong thánh) bị hành quyết trong Tòa tháp London năm 1535 và tóc ông được biết cũng bị ngả màu bạc trước khi ông chết. Đó là những mẩu chuyện kỳ dị nhưng về mặt khoa học liệu có thể như vậy được không? Tóc có thể thực sự chuyển bạc sau một đêm không? Liệu có hay không một quá trình sinh lý theo đó sự căng thẳng cực độ có thể gây ra việc chuyển đổi mầu tóc nhanh đến thế? Rụng tóc đột xuất Tóc có mầu là do hai loại sắc tố melanin: eumelanin quyết định độ đen của tóc đến mức độ nào, và pheomelanin quyết định tóc đỏ hoặc vàng đến mức độ nào. Khi càng có tuổi thì tế bào trong nang của tóc sẽ ngừng sản xuất những sắc tố này và gây ra tóc mất mầu. Rồi thì tác động chung của sự phối hợp tóc có mầu và tóc mất mầu, đặc biệt đối với người tóc đen, là tóc trở thành hoa râm/bạc. Quá trình này không được giải thích kỹ lắm. Một nghiên cứu cho thấy rằng tóc bị bạc một cách tự nhiên bởi cùng một hóa chất như hóa chất trong lọ sử dụng để tẩy tóc. Nghiên cứu thực hiện với chuột cho thấy là tế bào tạo melanin tiết ra oxy già, oxy già thường bị phân tách bởi một enzime được gọi là catalase. Tuy nhiên việc sản xuất ra enzime ít dần đi khi con người già đi, và sự tích tụ oxy già ngăn chặn việc sản xuất ra melanin. Tên y học của việc bạc tóc đột ngột là canities cubita. Sự giải thích đúng nhất cho việc trên là không phải tóc đổi mầu, mà là tóc có sắc tố bị rụng. Một căn bệnh có tên là alopecia ariata gây rụng tóc đột ngột, tạo thành những đốm hói. Người ta nghĩ rằng nguyên nhân là do phản ứng miễn dịch tự động, trong đó hệ thống tự bảo vệ của cơ thể chống lại chính nó. Phản ứng trên có thể mạnh thêm nữa do sự căng thẳng thần kinh, nó giải thích tại sao lại có sự liên hệ giữa bạc tóc và những trải nghiệm hãi hùng. Trong một số trường hợp, điều kiện này không có tác động gây bạc tóc. Vậy là một cú sốc trầm trọng có thể kích hoạt khiến rụng tóc, nhưng do chỉ những tóc sẫm mầu bị rụng nên nếu ai đã có sẵn một số tóc bạc thì người đó bị bạc trắng cả đầu. Hoặc cũng có thể phản ứng miễn dịch tấn công hệ thống sản xuất sắc tố, điều này giải thích vì sao những tóc không có nang (không sản xuất ra tóc sẫm mầu nữa) không bị tác động. 'Bị sốc' Cách giải thích này có thể lý giải những trường hợp như của cơ trưởng Eric Moody. Tóc ông phải sau một năm mới bạc hoàn toàn. Các trường hợp tóc bạc sau một đêm như của Marie Antoinette thì khó giải thích hơn. Bà bị giam tù một năm, do vậy có thể người ta không cho bà nhuộm tóc và khi bà xuất hiện trở lại trước công chúng tại buổi hành quyết với tóc bị cắt ngắn thì những chân tóc trắng lộ ra. Nhưng như thế không giải thích được các giai thoại được nghe kể khác, thí dụ ở những người còn trẻ chỉ có rất ít tóc bạc, nếu những tóc sẫm mầu rụng thì những tóc bạc còn lại sẽ trông rất thưa. Lại có một trường hợp nghiên cứu gần đây hơn của một phụ nữa 54 tuổi ở Thụy Sỹ, bà có một vùng tóc rụng nhỏ. Bà dùng thuốc steroid, nó rất hữu hiệu đối với chữa rụng tóc, nhưng chỉ vài tuần sau toàn bộ tóc bà bạc hết, mặc dù bà không bị một trải nghiệm nào hãi hùng và không rụng tóc nữa. Năm ngoái, một nghiên cứu của một nhóm các nhà khoa học do Robert Lefkowitz người nhận giải Nobel Hóa học dẫn đầu đã đưa ra một số cách giải thích. Họ đã phác thảo một cơ chế mà qua đó một dấu ấn của sự căng thẳng mãn tính gây ra sự phá hủy DNA ở chuột, nó có thể dẫn đến các căn bệnh như rụng lông. Câu hỏi liệu tóc bạn có thể bạc hay không có vẻ như một câu hỏi đơn giản đối với y học để trả lời, nhưng không phải thế. Rốt cục thì để nghiên cứu chính xác cái gì đã xảy ra thì bạn phải xem xét tóc trước và sau sự cố sốc, đánh giá kỹ lưỡng mầu và độ rậm của tóc. Tuy nhiên, những tình huống đe dọa tính mạng không những hiếm mà còn không đoán trước được và chẳng ai lại để bạn xung phong làm thí nghiệm với một phép thử hết khủng khiếp cả. Nhưng lại còn một cái gì đó về ý niệm của việc tóc đổi mầu khi trải qua cú sốc khá hấp dẫn. Có thể đó là do cơ thể bộc lộ nhiều hơn là ta nghĩ, là ở dưới cái vẻ bình thản thật ấn tượng mà nó cho phép cơ trưởng Moody cứu sống 247 hành khách, thì trong cơ thể ông ta có những diễn biến lại hoàn toàn khác. Từ chối trách nhiệm Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin chung chung, không thay thế cho cho các tư vấn về chăm sóc sức khỏe từ bác sỹ hay các chuyên gia y tế. BBC không chịu trách nhiệm về các triệu chứng mà độc giả gặp phải do làm theo các thông tin nêu trong bài, cũng không ủng hộ cho các sản phẩm hay dịch vụ nào được nêu, được tư vấn trên các trang mạng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bạn thấy lo ngại về sức khỏe cá nhân. Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Future.	summarize: Nhưng khi bay qua Java thì một động cơ ngắt máy. Một cái nữa hỏng, rồi một cái nữa. Một lúc sau không còn một động cơ nào hoạt động. Trong giọng bình tĩnh nhất của phi công, cơ trưởng Moody thông báo: “Xin chào quý khách, tôi là cơ trưởng. Chúng ta đang bị trục trặc nhỏ. Bốn động cơ đã ngừng hoạt động. Chúng tôi đang làm hết sức mình để các động cơ hoạt động trở lại. Tôi tin rằng quý khách không quá lo lắng.” Eric Moody cũng tỏ ra hơi hoảng sợ khi ông tìm cách hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Jakarta, sau này ông mới phát hiện rằng các đám mây tro bụi của một núi lửa đã làm tê liệt cả bốn động cơ. Nhưng trong vòng sáu tháng sau sự cố đó ông nhận thấy phần đầu của mái tóc trên trán bị bạc đi. Và một năm sau phần còn lại của tóc ông cũng bạc trắng hết. Trường hợp của cơ trưởng Moody không phải là duy nhất. Người ta nói sự việc tương tự cũng xảy ra đối với nhiều nhân vật lịch sử, nhưng trong thời gian ngắn hơn nhiều. Khi hoàng hậu nước Pháp, Marie Antoinette bị dẫn ra máy chém lúc 37 tuổi, người ta nói rằng tóc bà đã bạc trắng vào đêm hôm trước ngày dự kiến hành quyết. Luật sư Anh, Sir Thomas More (người sau này được phong thánh) bị hành quyết trong Tòa tháp London năm 1535 và tóc ông được biết cũng bị ngả màu bạc trước khi ông chết. Đó là những mẩu chuyện kỳ dị nhưng về mặt khoa học liệu có thể như vậy được không? Tóc có thể thực sự chuyển bạc sau một đêm không? Liệu có hay không một quá trình sinh lý theo đó sự căng thẳng cực độ có thể gây ra việc chuyển đổi mầu tóc nhanh đến thế? Rụng tóc đột xuất Tóc có mầu là do hai loại sắc tố melanin: eumelanin quyết định độ đen của tóc đến mức độ nào, và pheomelanin quyết định tóc đỏ hoặc vàng đến mức độ nào. Khi càng có tuổi thì tế bào trong nang của tóc sẽ ngừng sản xuất những sắc tố này và gây ra tóc mất mầu. Rồi thì tác động chung của sự phối hợp tóc có mầu và tóc mất mầu, đặc biệt đối với người tóc đen, là tóc trở thành hoa râm/bạc. Quá trình này không được giải thích kỹ lắm. Một nghiên cứu cho thấy rằng tóc bị bạc một cách tự nhiên bởi cùng một hóa chất như hóa chất trong lọ sử dụng để tẩy tóc. Nghiên cứu thực hiện với chuột cho thấy là tế bào tạo melanin tiết ra oxy già, oxy già thường bị phân tách bởi một enzime được gọi là catalase. Tuy nhiên việc sản xuất ra enzime ít dần đi khi con người già đi, và sự tích tụ oxy già ngăn chặn việc sản xuất ra melanin. Tên y học của việc bạc tóc đột ngột là canities cubita. Sự giải thích đúng nhất cho việc trên là không phải tóc đổi mầu, mà là tóc có sắc tố bị rụng. Một căn bệnh có tên là alopecia ariata gây rụng tóc đột ngột, tạo thành những đốm hói. Người ta nghĩ rằng nguyên nhân là do phản ứng miễn dịch tự động, trong đó hệ thống tự bảo vệ của cơ thể chống lại chính nó. Phản ứng trên có thể mạnh thêm nữa do sự căng thẳng thần kinh, nó giải thích tại sao lại có sự liên hệ giữa bạc tóc và những trải nghiệm hãi hùng. Trong một số trường hợp, điều kiện này không có tác động gây bạc tóc. Vậy là một cú sốc trầm trọng có thể kích hoạt khiến rụng tóc, nhưng do chỉ những tóc sẫm mầu bị rụng nên nếu ai đã có sẵn một số tóc bạc thì người đó bị bạc trắng cả đầu. Hoặc cũng có thể phản ứng miễn dịch tấn công hệ thống sản xuất sắc tố, điều này giải thích vì sao những tóc không có nang (không sản xuất ra tóc sẫm mầu nữa) không bị tác động. 'Bị sốc' Cách giải thích này có thể lý giải những trường hợp như của cơ trưởng Eric Moody. Tóc ông phải sau một năm mới bạc hoàn toàn. Các trường hợp tóc bạc sau một đêm như của Marie Antoinette thì khó giải thích hơn. Bà bị giam tù một năm, do vậy có thể người ta không cho bà nhuộm tóc và khi bà xuất hiện trở lại trước công chúng tại buổi hành quyết với tóc bị cắt ngắn thì những chân tóc trắng lộ ra. Nhưng như thế không giải thích được các giai thoại được nghe kể khác, thí dụ ở những người còn trẻ chỉ có rất ít tóc bạc, nếu những tóc sẫm mầu rụng thì những tóc bạc còn lại sẽ trông rất thưa. Lại có một trường hợp nghiên cứu gần đây hơn của một phụ nữa 54 tuổi ở Thụy Sỹ, bà có một vùng tóc rụng nhỏ. Bà dùng thuốc steroid, nó rất hữu hiệu đối với chữa rụng tóc, nhưng chỉ vài tuần sau toàn bộ tóc bà bạc hết, mặc dù bà không bị một trải nghiệm nào hãi hùng và không rụng tóc nữa. Năm ngoái, một nghiên cứu của một nhóm các nhà khoa học do Robert Lefkowitz người nhận giải Nobel Hóa học dẫn đầu đã đưa ra một số cách giải thích. Họ đã phác thảo một cơ chế mà qua đó một dấu ấn của sự căng thẳng mãn tính gây ra sự phá hủy DNA ở chuột, nó có thể dẫn đến các căn bệnh như rụng lông. Câu hỏi liệu tóc bạn có thể bạc hay không có vẻ như một câu hỏi đơn giản đối với y học để trả lời, nhưng không phải thế. Rốt cục thì để nghiên cứu chính xác cái gì đã xảy ra thì bạn phải xem xét tóc trước và sau sự cố sốc, đánh giá kỹ lưỡng mầu và độ rậm của tóc. Tuy nhiên, những tình huống đe dọa tính mạng không những hiếm mà còn không đoán trước được và chẳng ai lại để bạn xung phong làm thí nghiệm với một phép thử hết khủng khiếp cả. Nhưng lại còn một cái gì đó về ý niệm của việc tóc đổi mầu khi trải qua cú sốc khá hấp dẫn. Có thể đó là do cơ thể bộc lộ nhiều hơn là ta nghĩ, là ở dưới cái vẻ bình thản thật ấn tượng mà nó cho phép cơ trưởng Moody cứu sống 247 hành khách, thì trong cơ thể ông ta có những diễn biến lại hoàn toàn khác. Từ chối trách nhiệm Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin chung chung, không thay thế cho cho các tư vấn về chăm sóc sức khỏe từ bác sỹ hay các chuyên gia y tế. BBC không chịu trách nhiệm về các triệu chứng mà độc giả gặp phải do làm theo các thông tin nêu trong bài, cũng không ủng hộ cho các sản phẩm hay dịch vụ nào được nêu, được tư vấn trên các trang mạng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bạn thấy lo ngại về sức khỏe cá nhân. Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Future.	[ 108, 287, 285, 161, 311, 129, 502, 235, 7023, 143, 116, 192, 225, 6819, 7628, 430, 292, 761, 12298, 598, 116, 292, 1229, 430, 398, 187, 110, 177, 116, 192, 225, 224, 381, 2240, 298, 2347, 342, 2955, 202, 104, 894, 135, 103, 225, 395, 26436, 206, 188, 161, 20187, 1835, 1089, 6487, 141, 106, 225, 7647, 819, 169, 167, 133, 1754, 7946, 3272, 3892, 192, 225, 115, 1705, 381, 2240, 819, 141, 167, 140, 538, 543, 267, 130, 109, 192, 225, 381, 192, 319, 1409, 388, 193, 160, 1089, 547, 110, 310, 650, 1527, 1070, 6174, 26436, 127, 776, 124, 1189, 1186, 964, 129, 118, 370, 173, 1030, 1255, 1900, 373, 804, 959, 502, 4646, 103, 187, 126, 118, 239, 212, 199, 160, 109, 1499, 4449, 5139, 3143, 104, 116, 1687, 1114, 115, 140, 2627, 1793, 186, 1112, 192, 225, 112, 311, 113, 906, 1386, 253, 187, 144, 601, 150, 118, 238, 203, 380, 178, 104, 2075, 3361, 159, 6912, 133, 1841, 1933, 619, 116, 147, 187, 380, 177, 153, 104, 3361, 118, 127, 1841, 1714, 3074, 1188, 279, 104, 225, 395, 26436, 110, 139, 106, 756, 1704, 606, 169, 123, 144, 156, 489, 222, 127, 488, 124, 195, 119, 158, 157, 731, 478, 3278, 170, 113, 221, 390, 1621, 183, 2210, 707, 1203, 878, 142, 1862, 9097, 21031, 7954, 133, 458, 124, 452, 5764, 398, 4525, 1343, 111, 169, 123, 160, 3361, 263, 115, 1841, 1714, 138, 1370, 325, 226, 191, 382, 357, 209, 4949, 1012, 441, 1222, 4693, 4075, 16358, 6267, 187, 126, 117, 737, 2215, 371, 133, 209, 302, 113, 1200, 3281, 1619, 147, 1454, 7188, 105, 3361, 118, 117, 217, 127, 133, 4098, 1162, 1841, 226, 129, 118, 3050, 902, 106, 120, 7269, 443, 393, 2500, 170, 125, 447, 889, 214, 588, 107, 136, 128, 530, 117, 984, 4173, 376, 107, 136, 223, 144, 589, 1841, 187, 116, 1370, 984, 2593, 107, 194, 110, 116, 310, 277, 296, 241, 181, 150, 144, 1135, 952, 786, 359, 107, 136, 383, 124, 156, 589, 345, 5470, 3361, 838, 155, 5737, 2273, 2780, 515, 3361, 1259, 387, 4173, 376, 107, 5470, 106, 180, 196, 534, 1038, 712, 5769, 2673, 9990, 161, 108, 23373, 14063, 9990, 302, 190, 359, 1532, 104, 3361, 155, 537, 359, 1577, 105, 1006, 9882, 2673, 9990, 302, 190, 3361, 1565, 451, 1287, 155, 537, 359, 1279, 707, 536, 107, 722, 143, 216, 1347, 113, 7139, 104, 3361, 134, 1705, 262, 387, 120, 1038, 712, 126, 105, 383, 124, 3361, 552, 5470, 112, 2763, 143, 274, 192, 630, 104, 144, 1614, 279, 3361, 107, 5470, 105, 3361, 552, 5470, 103, 634, 575, 195, 119, 111, 3361, 5196, 106, 3361, 319, 164, 1414, 11096, 1296, 1470, 3896, 376, 112, 3862, 277, 126, 110, 117, 272, 581, 888, 2826, 430, 568, 402, 114, 203, 160, 3361, 133, 1841, 116, 173, 222, 445, 626, 264, 116, 471, 562, 128, 471, 562, 113, 7053, 324, 286, 130, 3005, 3361, 112, 1811, 402, 223, 199, 119, 3363, 114, 203, 106, 216, 1347, 394, 5769, 2673, 9990, 958, 124, 5730, 6660, 5730, 1999, 369, 133, 613, 2089, 626, 116, 108, 17557, 14127, 117, 343, 106, 840, 2181, 9900, 9189, 421, 445, 156, 262, 387, 124, 108, 17557, 14127, 500, 1429, 184, 129, 219, 111, 1999, 2251, 105, 144, 566, 1233, 5730, 1999, 963, 1355, 156, 262, 387, 124, 5769, 5337, 11474, 4079, 108, 364, 214, 104, 156, 1841, 3361, 1259, 4330, 106, 1036, 17581, 3461, 1470, 176, 2181, 112, 1153, 272, 581, 604, 202, 114, 156, 159, 106, 110, 139, 3361, 345, 5470, 103, 145, 106, 3361, 107, 1038, 712, 133, 9041, 112, 430, 907, 664, 107, 465, 106, 108, 409, 13593, 892, 376, 176, 409, 108, 16164, 2181, 383, 9041, 3361, 1259, 4330, 103, 394, 164, 120, 10288, 13029, 112, 606, 169, 372, 160, 503, 157, 106, 180, 391, 475, 1635, 414, 222, 1971, 113, 150, 300, 234, 222, 327, 647, 104, 225, 136, 424, 153, 122, 2280, 3080, 231, 475, 159, 107, 136, 417, 426, 761, 180, 144, 1135, 952, 860, 236, 103, 335, 272, 581, 149, 350, 153, 107, 144, 316, 300, 415, 1841, 3361, 105, 120, 1281, 830, 2830, 9933, 298, 116, 166, 271, 279, 103, 179, 591, 126, 110, 107, 274, 192, 383, 1841, 3361, 112, 1509, 106, 116, 2378, 166, 376, 2069, 308, 107, 136, 1058, 381, 521, 9041, 11816, 170, 180, 163, 120, 3361, 10908, 5470, 133, 9041, 237, 323, 375, 115, 107, 1132, 116, 166, 3361, 1841, 143, 111, 150, 133, 1841, 1714, 186, 2656, 4320, 127, 107, 136, 391, 475, 1635, 414, 623, 135, 300, 234, 262, 387, 1038, 5780, 179, 126, 272, 581, 171, 350, 120, 3361, 110, 107, 7139, 4845, 262, 387, 124, 3361, 10908, 5470, 761, 371, 110, 133, 274, 2240, 14105, 166, 376, 257, 1650, 272, 581, 126, 107, 136, 241, 272, 120, 271, 279, 128, 104, 225, 395, 6174, 26436, 112, 4173, 376, 118, 139, 187, 116, 147, 239, 1841, 506, 3745, 303, 271, 279, 3361, 1841, 187, 116, 1370, 128, 104, 9097, 21031, 7954, 143, 455, 272, 581, 827, 753, 133, 1090, 717, 116, 1542, 180, 530, 107, 136, 111, 169, 110, 114, 263, 10843, 3361, 105, 129, 263, 387, 199, 319, 153, 226, 135, 174, 149, 1108, 209, 302, 119, 3361, 133, 1404, 1621, 143, 120, 974, 3361, 1714, 1154, 1314, 311, 128, 175, 110, 272, 581, 117, 109, 1008, 909, 117, 701, 546, 913, 1738, 1094, 108, 121, 120, 111, 177, 603, 163, 107, 215, 500, 3361, 5211, 323, 120, 3361, 10908, 5470, 9041, 143, 120, 3361, 1841, 177, 153, 134, 1407, 215, 2466, 112, 4972, 107, 116, 271, 279, 568, 402, 386, 248, 183, 104, 116, 573, 761, 5488, 722, 108, 121, 1798, 8145, 263, 107, 116, 501, 3361, 9041, 3272, 753, 467, 1357, 18968, 103, 335, 215, 943, 614, 195, 119, 1520, 9041, 11816, 170, 163, 696, 670, 187, 258, 317, 3361, 263, 1841, 2757, 945, 428, 263, 110, 133, 116, 1281, 830, 224, 2830, 1645, 105, 110, 9041, 3361, 1229, 832, 1944, 116, 568, 402, 104, 116, 491, 109, 152, 889, 214, 180, 2984, 2417, 2792, 1282, 25016, 111, 238, 272, 3787, 3220, 214, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 832, 6331, 225, 395, 6174, 26436, 115, 506, 258, 1132, 1161, 114, 803, 502, 108, 4024, 108, 2846, 235, 1370, 148, 5752, 6523, 184, 16085, 112, 2906, 1467, 3127, 4449, 105, 894, 209, 526, 143, 2834, 1106, 171, 154, 659, 117, 115, 176, 426, 1246, 1764, 4093, 1692, 8983, 1780, 935, 325, 837, 1 ]
070228_ngoclan_domanhtri	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/02/070228_ngoclan_domanhtri	Ý nghĩa của một tiếng nói	BBC: Ông Nguyễn Ngọc Lan, một trí thức phản chiến ở miền Nam trước 1975 và sau này trở thành nhà chỉ trích Đảng Cộng sản, vừa qua đời ở tuổi 77. Ngay sau khi ông mất, báo chí nhà nước cũng đăng một số bài tưởng niệm, tuy chỉ nói thoáng qua về giai đoạn sau 1975.	BBC đăng lại một bài viết năm 1990 của Đỗ Mạnh Tri, một chuyên gia thần học hiện sống ở Pháp, như một tư liệu lịch sử. Linh mục Chân Tín và ‘người cộng sự đắc lực’ của ông, giáo sư Nguyễn Ngọc Lan, đã bị bắt ngày 16.5.1990. Cái mà Ủy ban Nhân dân TP. HCM gọi là ‘xử lý hành chính’ và báo Sài Gòn Giải Phóng coi như ‘kiên quyết và thỏa đáng với đương sự’, thực thụ chỉ là một biện pháp quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam nhằm bưng bít tiếng nói của lương tri, cũng là tiếng nói của đông đảo quần chúng. Tính cách quảng cáo rộng rãi chính quyền đã dành cho sự kiện này, trong khi hàng chục người khác có tên tuổi bị bắt giữ một cách kín đáo, chứng tỏ rằng biện pháp xử lý đã được quyết định từ những cơ quan tối cao của Đảng, chứ không phải ở cấp một Ủy ban Nhân dân thành phố. Mục đích chủ chiến dịch khủng bố này là hù dọa những ai yếu bóng vía, hoặc những người dân đen thấp cổ bé miệng đương khao khát và đòi hỏi một sự thay đổi cơ bản và toàn diện, hòng dẫn tới tự do, dân chủ. Mặt khác đó cũng là tín hiệu chính quyền chiếu cố riêng đồng bào công giáo. Với dụng ý gì? Đây là cả một vấn đề rồi sẽ phải đặt lại một cách thẳng thắn và sòng phẳng. Mực độ lưng chừng – nếu không nói là lừng khừng – của biện pháp cho thấy chính quyền chưa muốn cạn tàu ráo máng với đương sự. Không phải vì khoan hồng nhưng vì luống cuống và dao động trong cái tình trạng ‘khạc không ra nuốt chẳng vào’ đối với hai nhân vật không thể chụp cho cái mũ phản động mà cũng chẳng dễ đường uốn nắn. Tội, nếu có, đáng bỏ tù đến 15 năm, vậy ba năm quản chế và lưu đày thì ‘thỏa đáng’ ở chỗ nào? Thỏa đáng cho ai? Và ‘cương quyết’ đây có phải là cương quyết ‘giữ vững cái lập trường’ vô tưởng, lung lay và mục nát chỉ còn rơi rớt trong bộ óc luẩn quẩn của một đám người tham quyền cố vị? Đằng sau những lời vu cáo dữ tợn của bản thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM người ta thấy gì? Chỉ thấy cái ‘tội’ mà chính báo Tuổi Trẻ ngày 17.5.1990 đã ghi : "Kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền". Đảng cộng sản và Nhà nước xã hội chủ nghĩa đã xử lý một cách phi lý, lên án một cách mập mờ chính vì dân quyền và nhân quyền chỉ là những mỹ từ để che đậy những hành động của bạo lực, bao cấp, quan liêu và độc tài. Bắt Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan và một số người can đảm nói lên nguyện vọng của quần chúng, Đảng cộng sản Việt Nam đã lộ rõ bộ mặt thực của chính sách đổi mới: bảo tồn cái cũ. Từ nay, mọi người đều thấy rõ hơn chuyện đổi mới không còn là chuyện của đảng nữa. Cái lô-gích của một đảng độc tài đã biến danh từ ‘đổi mới’ thành đồ trang trí cho đặc quyền đặc lợi. Đảng chỉ đổi mới với điều kiện đảng giữ độc quyền đổi mới, nghĩa là đảng vẫn độc tài. Đã độc tài tất phải có ‘an ninh tư tưởng’, muốn có an ninh tư tưởng phải loại trừ những ai dám nghĩ khác và ngoài Đảng. Tội của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan không phải là ‘xâm phạm an ninh quốc giă’ như lời thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM. Trong cái chế độ làm giả nói giả này, ‘an ninh quốc gia’ chỉ có thể hiểu là ‘an ninh tư tưởng’. Hai ông đã dám nói điều mình nghĩ giữa một xã hội nên tránh suy nghĩ, dám nói khác Đảng trong khi Đảng luôn luôn đòi thống nhất tư tưởng và nhất là hai ông sẵn sàng trả giá cho điều mình nói trong khi cái sợ là dụng cụ thiết yếu của chính quyền. Tiếng nói của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan từ mấy chục năm qua là tiếng nói của độc lập và tự do, tiếng nói của những người không có tiếng nói. Tất nhiên, không phải chỉ có Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan. Vẫn có bao nhiêu người khác. Nhưng, đối với chúng tôi, điều cần chú ý là cái chỗ đứng của tiếng nói đó, cái nguồn gốc phát sinh một đòi hỏi thâm sâu, tuyệt đối mà Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan đã là những chứng nhân. Nếu hai ông đã mang cái tội ‘kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền’, hoặc ít nhiều đồng điệu với những tiếng nói sáng suốt và can đảm, kể cả tiéng nói của một vài đảng viên, phù hợp với nguyện vọng của dân, lợi ích của nước, thì đối với chúng tôi tiếng nói đó còn là, trước hết là và chính là tiếng nói trung thực của lương tâm công giáo. Một tiếng nói rất riêng biệt, mà vì thế không bao giờ nói riêng cho mình. Một tiếng nói đến từ cao xa mà vì thế luôn luôn gắn bó với thân phận con người. Nó vang lên từ lòng Giáo hội nhưng không nói cho Giáo hội mà cho mỗi con người, mặc dầu nó không tự hạn chế trong tầm người. Sau 1975, hai ông có thể thuận buồm xuôi gió một cách tốt đẹp. Tờ Đứng Dậy của hai ông, mặc dầu không xin, đã chẳng được mời tiếp tục! ChânTín đã chẳng là ủy viên Mặt trận Tổ quốc Trung ương? Nhưng vì trung thành với một tiếng nói mà họ có sứ mệnh rao giảng, hai ông đã sớm phải im lặng. Mặc dầu im lặng còn là một cách lên tiếng trong một cơ chế chỉ có quyền nói theo. Không được nói công khai trên mặt báo, trên những phương tiện truyền thông toàn là công cụ của Đảng, hai ông trao đổi bằng thư từ, bằng những cuộc gặp gở bình thường với giáo dân, với bạn bè. Chân Tín thường nói : "Lời Chúa không xiềng xích ta, chỉ sợ ta xiềng xích Lời Chúa." Phải tiếp tục nói. Mà phương tiện thì có gì đâu : vài tá bút ‘bic’, một cái máy chữ, mấy tờ các-bon. Nhưng tiếng nói của lóng tin và của lương tri tự nó lan ra, rộng và sâu. Vì có người nghe. Vì có người chờ đợi, muốn nghe. Phải chăng, như lời Mác dạy, nó là lương tri của một xã hội vô lương. Linh hồn của một cơ chế vô hồn... ? Từng ấy đủ cho chính quyền lo ngại và tìm cách quản chế. Nhưng quyền lực có thể quản chế được thân xác, làm sao quản chế nổi ý chí và lương tâm con người ! Nói như nhà văn Dương Thu Hương: "Súng không đẻ ra tình yêu và niềm tin, bạo lực không cưỡng hiếp được chân lý." Ngày xưa chị Nhất Chi Mai ‘chết mới được nên lời’. Hôm nay, Chân Tín bị đày, Nguyễn Ngọc Lan bị quản chế. Tiếng nói của lươg tâm công giáo, của tự do càng phải tiếp tục. Lá thư Tin Nhà nhỏ bé này muốn tiếp lời cho Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan, ao ước hòa nhịp với tất cả những tiếng nói trung thực tranh đấu cho phẩm giá của con người. Nhưng Tin Nhà có tham vọng góp phần vào tiếng nói chung, từ một chỡ đứng riêng: niềm tin Kitô giáo. Chúng tôi vẫn nghĩ rằng mặc dầu những ngộ nhận, những thiếu sót và cả những lỗi lầm, cống hiến đẹp nhất người công giáo Việt Nam có thể đem lại cho Đất nước này vẫn là tìm cách sống cho ra hồn cái Đạo của mình, ở chỗ mình sống và trong thời điểm mình sống. Điều đó đòi hỏi một cố gắng liên tục, thích ứng nhưng không nhân nhượng, khiêm tốn nhưng không mặc cảm, một hành động gắn bó với suy tư, một tin tưởng sẵn sàng đặt vấn đề. Qua những thư tù, những bài tường trình về các buổi ‘làm việc’, những trang nhật ký của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan sẽ dần dần đăng tải, qua những trao đổi, phản ứng, suy nghĩ xa gần của bạn đọc. Tin Nhà muốn góp sức vào cố gắng chung. Như vậy, lá thư này tuy nhỏ bé nhưng hoài bão của nó rất lớn : thông tin đề đem tin về một niềm tin sống động trong thử thách, luôn luôn biến đổi vì trung thành với nguồn gốc, luôn luôn thao thức vì biết rằng tin là môt hành trình chứ không phải một bến đậu. Dám nghĩ rằng, làm như vậy là làm cái bổn phận của một người công giáo Việt Nam trong lúc này. Sau bao nhiêu đổ máu, dân ta tiếp tục sống trong đau khổ. Không có niềm tin – tin vào lòng người, tin vào tương lai Đất Nước, tin vào Đức Tin – thì không bao giờ khổ đau có thể biến thành hy vọng. Tin Nhà xin nguyện là một cây nến, cùng với muôn ngàn cây nến thắp lên niềm TIN và HY VỌNG.	summarize: BBC đăng lại một bài viết năm 1990 của Đỗ Mạnh Tri, một chuyên gia thần học hiện sống ở Pháp, như một tư liệu lịch sử. Linh mục Chân Tín và ‘người cộng sự đắc lực’ của ông, giáo sư Nguyễn Ngọc Lan, đã bị bắt ngày 16.5.1990. Cái mà Ủy ban Nhân dân TP. HCM gọi là ‘xử lý hành chính’ và báo Sài Gòn Giải Phóng coi như ‘kiên quyết và thỏa đáng với đương sự’, thực thụ chỉ là một biện pháp quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam nhằm bưng bít tiếng nói của lương tri, cũng là tiếng nói của đông đảo quần chúng. Tính cách quảng cáo rộng rãi chính quyền đã dành cho sự kiện này, trong khi hàng chục người khác có tên tuổi bị bắt giữ một cách kín đáo, chứng tỏ rằng biện pháp xử lý đã được quyết định từ những cơ quan tối cao của Đảng, chứ không phải ở cấp một Ủy ban Nhân dân thành phố. Mục đích chủ chiến dịch khủng bố này là hù dọa những ai yếu bóng vía, hoặc những người dân đen thấp cổ bé miệng đương khao khát và đòi hỏi một sự thay đổi cơ bản và toàn diện, hòng dẫn tới tự do, dân chủ. Mặt khác đó cũng là tín hiệu chính quyền chiếu cố riêng đồng bào công giáo. Với dụng ý gì? Đây là cả một vấn đề rồi sẽ phải đặt lại một cách thẳng thắn và sòng phẳng. Mực độ lưng chừng – nếu không nói là lừng khừng – của biện pháp cho thấy chính quyền chưa muốn cạn tàu ráo máng với đương sự. Không phải vì khoan hồng nhưng vì luống cuống và dao động trong cái tình trạng ‘khạc không ra nuốt chẳng vào’ đối với hai nhân vật không thể chụp cho cái mũ phản động mà cũng chẳng dễ đường uốn nắn. Tội, nếu có, đáng bỏ tù đến 15 năm, vậy ba năm quản chế và lưu đày thì ‘thỏa đáng’ ở chỗ nào? Thỏa đáng cho ai? Và ‘cương quyết’ đây có phải là cương quyết ‘giữ vững cái lập trường’ vô tưởng, lung lay và mục nát chỉ còn rơi rớt trong bộ óc luẩn quẩn của một đám người tham quyền cố vị? Đằng sau những lời vu cáo dữ tợn của bản thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM người ta thấy gì? Chỉ thấy cái ‘tội’ mà chính báo Tuổi Trẻ ngày 17.5.1990 đã ghi : "Kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền". Đảng cộng sản và Nhà nước xã hội chủ nghĩa đã xử lý một cách phi lý, lên án một cách mập mờ chính vì dân quyền và nhân quyền chỉ là những mỹ từ để che đậy những hành động của bạo lực, bao cấp, quan liêu và độc tài. Bắt Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan và một số người can đảm nói lên nguyện vọng của quần chúng, Đảng cộng sản Việt Nam đã lộ rõ bộ mặt thực của chính sách đổi mới: bảo tồn cái cũ. Từ nay, mọi người đều thấy rõ hơn chuyện đổi mới không còn là chuyện của đảng nữa. Cái lô-gích của một đảng độc tài đã biến danh từ ‘đổi mới’ thành đồ trang trí cho đặc quyền đặc lợi. Đảng chỉ đổi mới với điều kiện đảng giữ độc quyền đổi mới, nghĩa là đảng vẫn độc tài. Đã độc tài tất phải có ‘an ninh tư tưởng’, muốn có an ninh tư tưởng phải loại trừ những ai dám nghĩ khác và ngoài Đảng. Tội của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan không phải là ‘xâm phạm an ninh quốc giă’ như lời thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM. Trong cái chế độ làm giả nói giả này, ‘an ninh quốc gia’ chỉ có thể hiểu là ‘an ninh tư tưởng’. Hai ông đã dám nói điều mình nghĩ giữa một xã hội nên tránh suy nghĩ, dám nói khác Đảng trong khi Đảng luôn luôn đòi thống nhất tư tưởng và nhất là hai ông sẵn sàng trả giá cho điều mình nói trong khi cái sợ là dụng cụ thiết yếu của chính quyền. Tiếng nói của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan từ mấy chục năm qua là tiếng nói của độc lập và tự do, tiếng nói của những người không có tiếng nói. Tất nhiên, không phải chỉ có Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan. Vẫn có bao nhiêu người khác. Nhưng, đối với chúng tôi, điều cần chú ý là cái chỗ đứng của tiếng nói đó, cái nguồn gốc phát sinh một đòi hỏi thâm sâu, tuyệt đối mà Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan đã là những chứng nhân. Nếu hai ông đã mang cái tội ‘kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền’, hoặc ít nhiều đồng điệu với những tiếng nói sáng suốt và can đảm, kể cả tiéng nói của một vài đảng viên, phù hợp với nguyện vọng của dân, lợi ích của nước, thì đối với chúng tôi tiếng nói đó còn là, trước hết là và chính là tiếng nói trung thực của lương tâm công giáo. Một tiếng nói rất riêng biệt, mà vì thế không bao giờ nói riêng cho mình. Một tiếng nói đến từ cao xa mà vì thế luôn luôn gắn bó với thân phận con người. Nó vang lên từ lòng Giáo hội nhưng không nói cho Giáo hội mà cho mỗi con người, mặc dầu nó không tự hạn chế trong tầm người. Sau 1975, hai ông có thể thuận buồm xuôi gió một cách tốt đẹp. Tờ Đứng Dậy của hai ông, mặc dầu không xin, đã chẳng được mời tiếp tục! ChânTín đã chẳng là ủy viên Mặt trận Tổ quốc Trung ương? Nhưng vì trung thành với một tiếng nói mà họ có sứ mệnh rao giảng, hai ông đã sớm phải im lặng. Mặc dầu im lặng còn là một cách lên tiếng trong một cơ chế chỉ có quyền nói theo. Không được nói công khai trên mặt báo, trên những phương tiện truyền thông toàn là công cụ của Đảng, hai ông trao đổi bằng thư từ, bằng những cuộc gặp gở bình thường với giáo dân, với bạn bè. Chân Tín thường nói : "Lời Chúa không xiềng xích ta, chỉ sợ ta xiềng xích Lời Chúa." Phải tiếp tục nói. Mà phương tiện thì có gì đâu : vài tá bút ‘bic’, một cái máy chữ, mấy tờ các-bon. Nhưng tiếng nói của lóng tin và của lương tri tự nó lan ra, rộng và sâu. Vì có người nghe. Vì có người chờ đợi, muốn nghe. Phải chăng, như lời Mác dạy, nó là lương tri của một xã hội vô lương. Linh hồn của một cơ chế vô hồn... ? Từng ấy đủ cho chính quyền lo ngại và tìm cách quản chế. Nhưng quyền lực có thể quản chế được thân xác, làm sao quản chế nổi ý chí và lương tâm con người ! Nói như nhà văn Dương Thu Hương: "Súng không đẻ ra tình yêu và niềm tin, bạo lực không cưỡng hiếp được chân lý." Ngày xưa chị Nhất Chi Mai ‘chết mới được nên lời’. Hôm nay, Chân Tín bị đày, Nguyễn Ngọc Lan bị quản chế. Tiếng nói của lươg tâm công giáo, của tự do càng phải tiếp tục. Lá thư Tin Nhà nhỏ bé này muốn tiếp lời cho Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan, ao ước hòa nhịp với tất cả những tiếng nói trung thực tranh đấu cho phẩm giá của con người. Nhưng Tin Nhà có tham vọng góp phần vào tiếng nói chung, từ một chỡ đứng riêng: niềm tin Kitô giáo. Chúng tôi vẫn nghĩ rằng mặc dầu những ngộ nhận, những thiếu sót và cả những lỗi lầm, cống hiến đẹp nhất người công giáo Việt Nam có thể đem lại cho Đất nước này vẫn là tìm cách sống cho ra hồn cái Đạo của mình, ở chỗ mình sống và trong thời điểm mình sống. Điều đó đòi hỏi một cố gắng liên tục, thích ứng nhưng không nhân nhượng, khiêm tốn nhưng không mặc cảm, một hành động gắn bó với suy tư, một tin tưởng sẵn sàng đặt vấn đề. Qua những thư tù, những bài tường trình về các buổi ‘làm việc’, những trang nhật ký của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan sẽ dần dần đăng tải, qua những trao đổi, phản ứng, suy nghĩ xa gần của bạn đọc. Tin Nhà muốn góp sức vào cố gắng chung. Như vậy, lá thư này tuy nhỏ bé nhưng hoài bão của nó rất lớn : thông tin đề đem tin về một niềm tin sống động trong thử thách, luôn luôn biến đổi vì trung thành với nguồn gốc, luôn luôn thao thức vì biết rằng tin là môt hành trình chứ không phải một bến đậu. Dám nghĩ rằng, làm như vậy là làm cái bổn phận của một người công giáo Việt Nam trong lúc này. Sau bao nhiêu đổ máu, dân ta tiếp tục sống trong đau khổ. Không có niềm tin – tin vào lòng người, tin vào tương lai Đất Nước, tin vào Đức Tin – thì không bao giờ khổ đau có thể biến thành hy vọng. Tin Nhà xin nguyện là một cây nến, cùng với muôn ngàn cây nến thắp lên niềm TIN và HY VỌNG.	[ 108, 287, 285, 161, 378, 687, 153, 116, 392, 508, 147, 3955, 104, 2296, 1987, 5193, 103, 116, 649, 165, 860, 214, 199, 307, 108, 121, 1862, 128, 116, 276, 588, 478, 4055, 2113, 592, 4833, 3211, 105, 743, 7004, 490, 144, 2305, 265, 748, 104, 118, 103, 309, 441, 362, 1442, 1763, 115, 133, 290, 191, 10067, 9408, 19706, 112, 1814, 145, 1053, 504, 857, 137, 2246, 1618, 343, 106, 743, 16360, 241, 209, 122, 748, 105, 188, 1093, 1317, 2029, 1711, 703, 128, 22606, 302, 105, 893, 549, 119, 1177, 144, 2687, 223, 1816, 163, 106, 116, 973, 246, 168, 265, 104, 348, 490, 262, 131, 132, 745, 5060, 5783, 354, 123, 104, 1024, 9454, 127, 106, 354, 123, 104, 823, 541, 1218, 3051, 3199, 173, 1682, 341, 933, 2544, 122, 168, 115, 1031, 114, 144, 591, 474, 113, 129, 201, 1166, 111, 211, 107, 465, 722, 133, 290, 533, 116, 173, 2361, 8437, 463, 776, 160, 973, 246, 528, 241, 115, 117, 302, 190, 148, 120, 225, 146, 935, 291, 104, 1927, 739, 110, 139, 108, 121, 373, 116, 1053, 504, 857, 137, 164, 2859, 2653, 1055, 185, 242, 414, 757, 399, 126, 106, 9063, 1050, 120, 375, 675, 871, 1380, 409, 103, 451, 120, 111, 137, 1532, 1192, 874, 1353, 2227, 1177, 4235, 2623, 105, 808, 419, 116, 144, 346, 345, 225, 288, 105, 258, 5992, 7764, 458, 228, 222, 2350, 137, 2120, 1993, 211, 150, 127, 106, 875, 614, 122, 168, 1496, 601, 734, 210, 1347, 135, 2485, 1224, 176, 286, 108, 232, 1376, 834, 106, 186, 116, 255, 220, 598, 134, 139, 632, 153, 116, 173, 952, 3704, 105, 5875, 5530, 112, 1808, 9150, 359, 2579, 1748, 1021, 323, 110, 123, 106, 8335, 3333, 5242, 1021, 104, 973, 246, 114, 203, 122, 168, 289, 278, 3022, 540, 5427, 16339, 119, 1177, 2502, 724, 139, 171, 1791, 3239, 170, 171, 17474, 1290, 269, 105, 2938, 192, 113, 292, 205, 612, 743, 6334, 3896, 376, 110, 124, 5128, 718, 269, 138, 748, 195, 119, 196, 157, 731, 110, 136, 1417, 114, 292, 3110, 391, 192, 145, 127, 718, 269, 790, 361, 7588, 10897, 112, 6185, 103, 323, 107, 103, 549, 306, 717, 155, 1454, 1542, 530, 459, 147, 730, 353, 105, 931, 5748, 143, 743, 10420, 549, 748, 108, 121, 1104, 1684, 3549, 549, 114, 3052, 619, 8880, 10245, 302, 748, 248, 107, 139, 106, 2057, 302, 743, 11658, 1661, 292, 385, 271, 748, 616, 4111, 4899, 5831, 105, 592, 3111, 163, 177, 1471, 5257, 113, 317, 108, 2007, 376, 2725, 9763, 6411, 104, 116, 1499, 111, 268, 168, 601, 297, 347, 4511, 187, 120, 366, 3685, 341, 1249, 14988, 104, 288, 206, 341, 104, 1053, 504, 857, 137, 6053, 1618, 111, 169, 203, 1376, 1137, 203, 292, 743, 22361, 748, 145, 122, 188, 2159, 2103, 191, 9753, 9408, 19706, 115, 848, 108, 161, 5940, 7355, 192, 309, 137, 808, 157, 168, 105, 137, 10582, 348, 490, 262, 105, 571, 142, 293, 213, 185, 404, 115, 528, 241, 116, 173, 894, 2056, 227, 304, 116, 173, 4996, 2876, 122, 171, 137, 168, 105, 157, 168, 163, 106, 120, 3152, 148, 130, 1800, 5884, 120, 209, 192, 104, 854, 2541, 374, 3510, 146, 5186, 105, 557, 6309, 5192, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 105, 116, 166, 111, 1036, 879, 123, 227, 1479, 584, 104, 1218, 174, 103, 348, 490, 262, 131, 132, 115, 1154, 450, 317, 447, 223, 104, 122, 333, 345, 239, 161, 327, 1025, 292, 4020, 1069, 801, 389, 111, 413, 203, 450, 183, 443, 345, 239, 110, 177, 106, 443, 104, 283, 1229, 1814, 28501, 772, 104, 116, 283, 557, 326, 115, 625, 595, 148, 22656, 176, 239, 748, 164, 905, 509, 512, 114, 634, 168, 634, 4570, 348, 163, 345, 239, 119, 179, 591, 283, 533, 557, 168, 345, 1849, 404, 106, 283, 244, 557, 6309, 2011, 557, 326, 525, 139, 107, 743, 1838, 672, 276, 597, 2687, 278, 107, 305, 672, 276, 597, 139, 534, 1419, 120, 375, 1140, 372, 211, 105, 351, 3054, 6185, 104, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 110, 139, 106, 743, 11501, 473, 305, 672, 198, 17664, 748, 128, 366, 206, 341, 104, 1053, 504, 857, 137, 6053, 6544, 298, 292, 353, 359, 140, 590, 123, 590, 474, 743, 1838, 672, 198, 165, 748, 163, 107, 136, 524, 106, 743, 1838, 672, 276, 597, 1435, 891, 118, 115, 1140, 123, 179, 267, 372, 415, 116, 293, 213, 237, 989, 782, 3659, 1140, 123, 211, 348, 113, 129, 348, 637, 637, 808, 234, 202, 276, 597, 105, 202, 106, 196, 118, 1132, 1161, 456, 314, 114, 179, 267, 123, 113, 129, 292, 964, 106, 286, 798, 583, 675, 104, 122, 1698, 1434, 123, 104, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 148, 938, 1166, 147, 235, 106, 354, 123, 104, 557, 385, 105, 222, 2350, 354, 123, 104, 120, 111, 110, 107, 354, 454, 1567, 572, 110, 139, 163, 107, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 2458, 3435, 231, 107, 374, 1243, 111, 911, 311, 103, 195, 119, 174, 1278, 179, 260, 987, 108, 232, 106, 292, 1104, 715, 104, 354, 123, 397, 292, 774, 972, 212, 296, 116, 808, 419, 2734, 7663, 1464, 195, 145, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 115, 106, 120, 463, 1876, 631, 196, 118, 115, 518, 292, 638, 743, 9705, 192, 309, 137, 808, 157, 168, 105, 137, 168, 2687, 451, 500, 158, 210, 2555, 119, 120, 354, 123, 611, 1232, 105, 1036, 879, 103, 546, 186, 5028, 4795, 515, 123, 104, 116, 696, 283, 2368, 1265, 279, 119, 1479, 584, 104, 1422, 418, 812, 104, 1013, 143, 195, 119, 174, 141, 354, 123, 150, 177, 106, 103, 226, 538, 106, 105, 122, 106, 354, 123, 396, 223, 104, 1024, 315, 135, 2485, 430, 354, 123, 215, 734, 3677, 145, 171, 175, 110, 374, 339, 123, 734, 114, 900, 430, 354, 123, 155, 148, 291, 797, 145, 171, 175, 637, 637, 1571, 2568, 119, 481, 1392, 219, 1784, 1447, 2428, 227, 148, 694, 754, 213, 170, 110, 123, 114, 754, 213, 145, 114, 742, 176, 219, 111, 103, 945, 1118, 335, 110, 222, 576, 353, 113, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1231, 208, 362, 1442, 1763, 116, 512, 329, 391, 242, 108, 121, 752, 132, 226, 2542, 105, 187, 126, 319, 164, 152, 163, 788, 348, 607, 2070, 659, 235, 723, 108, 121, 722, 7136, 112, 1580, 187, 129, 118, 552, 103, 188, 356, 152, 142, 127, 687, 116, 166, 392, 597, 13123, 1169, 163, 123, 4474, 235, 125, 1008, 780, 187, 5225, 1 ]
vert-cap-56490783	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-56490783	Quan hệ tình dục qua mạng: Xu thế mới thời đại dịch	Khoảng ba tháng sau khi nước Anh bước vào phong tỏa, cô sinh viên Emma 26 tuổi đã đăng nhập vào cuộc họp qua Zoom với một nhóm người mà cô chỉ từng gặp qua trò chuyện qua mạng.	Được tổ chức bởi Killing Kittens, một công ty mà trước dịch Covid-19 đã tổ chức các buổi giao hoan trực tiếp với trọng tâm là tạo sức mạnh cho phụ nữ, 'tiệc ảo tại nhà' bắt đầu với trò chơi uống rượu. Nó không giống bất cứ thứ gì cô từng tham gia. Vì sao đại dịch Covid-19 khiến nhiều cặp vợ chồng đổ vỡ Lý do khiến ngày càng nhiều phụ nữ bị lừa tình qua mạng Tuổi trẻ và khách sạn 'yêu theo giờ' ở Hong Kong "Chúng tôi đã bật phim 'Never Have I Ever'," cô cho biết, "và ban tổ chức đã hỏi chúng tôi những câu hỏi kiểu như 'Bạn muốn gặp người nổi tiếng nào nhất trong tiệc Killing Kittens?'." Câu hỏi đó là để cho những người tham gia nói về những gì họ mơ tưởng và yêu thích - sự chuyển tiếp ngọt xớt đến phần ít cấu trúc hơn của buổi tiệc, khi đó một số người sẽ 'cởi quần áo', Emma nói. "Đó là tương tác thực sự tốt, khá gợi cảm với những người khác." Đó là kiểu kết nối mà Emma thèm muốn. Người bạn ở chung nhà với cô đã dọn về ở với gia đình, còn bản thân cô bị mất việc từ tháng 3, phần lớn thời gian đại dịch Emma không tiếp xúc với ai. "Có những lúc khá là cô đơn," cô nói. Mặc dù trước đây đã từng tham gia các bữa tiệc tình dục, nhưng Emma chỉ mới gia nhập Killing Kittens hồi tháng 11/2019. "Tôi cảm thấy hơi lo làm sao để cho đúng," cô nói, và khi đại dịch ập đến, cô đã lo mình sẽ bỏ lỡ cơ hội. Cô tham gia một trong những nhóm trò chuyện dành cho người độc thân của Killing Kittens và bắt đầu có bạn thân, điều này khiến cô cảm thấy đủ thoải mái để thử tham gia một bữa tiệc ảo. Trong đại dịch, cách ly xã hội cũng có nghĩa là cách ly tình dục đối với cả những cá nhân và các cặp đôi muốn thử quan hệ xác thịt. Mặc dù việc tạo lại cảm giác va chạm thể xác qua mạng không hề đơn giản, nhưng những trải nghiệm ảo - từ những buổi nói chuyện tục tĩu qua Zoom đến các bữa tiệc tình dục giống như buổi mà Emma đã tham dự - đã giúp lấp đầy sự trống trải tình cảm yêu đương nhiều người cảm thấy. Ít nhất, ở mức độ nào đó thì đối với những người tham dự và người tổ chức, quan hệ tình dục trực tuyến có thể 'bắt chước' trải nghiệm trực tiếp và đem đến sự giải tỏa tâm lý vốn rất cần, nhưng điều đó không thể thay thế cho đụng chạm thể xác. Tuy nhiên, ngoài việc chỉ là thay thế cho tình dục trong đại dịch, những trải nghiệm ảo này còn có thể cho chúng ta thấy rõ mồn một cái gì là quan trọng trong quan hệ thể xác - cả khi chúng ta bị cô lập và khi có thể tiếp xúc trực tiếp với nhau trở lại. Khám phá tình dục kỹ thuật số Gần một năm sau đại dịch, nhiều người đã tìm ra những cách để hẹn hò và tạo dựng tình cảm qua mạng. Các ứng dụng hẹn hò như Bumble hiện cho phép người dùng nói rõ sở thích hẹn hò là 'ảo thôi' hay 'giãn cách xã hội'. Theo đại diện của Bumble, cuộc gọi điện video trong ứng dụng đã tăng 42% vào tháng 5/2020 so với hồi trước thời điểm phong tỏa, tháng 3/2020. Nhưng dựng lại buổi hẹn hò đầu tiên qua trò chuyện video khác xa với việc tái tạo trải nghiệm tình dục qua mạng. Các yếu tố chính - thấy rõ nhất là sự đụng chạm thân xác - đơn giản là không thể thay thế được khi thực hiện trực tuyến. Tuy nhiên, mọi người đang gần gũi với nhau qua mạng. Vào tháng 10, công ty nước có gas Basic đã khảo sát 2.000 người độc thân dưới 35 tuổi ở Mỹ và nhận thấy rằng 58% đã quan hệ tình dục ảo trong thời gian đại dịch. Trong số đó, 77% đã làm vậy với người mà họ chưa từng quan hệ tình dục trực tiếp. Theo một cuộc khảo sát của Bumble với 5.000 người độc thân ở Anh, 32% cho rằng 'gần gũi qua mạng' rất quan trọng cho quan hệ tình cảm 'cả trong phong tỏa và khi phong tỏa được dỡ bỏ'. Đối với Emma và những người khác vốn học đòi quan hệ tình dục qua mạng trong năm qua, những thứ như là tiệc tình dục ảo, hội thảo mang tính giáo dục qua Zoom, đồ chơi tình dục điều khiển từ xa và đơn giản chỉ là tham gia vào các cộng đồng tích cực về tình dục đã chứng tỏ nó đem đến sự viên mãn về tình dục và là liều thuốc cho sự gần gũi thể xác. "Có sự thỏa mãn tình dục rất đã khi xem người khác và được người khác xem," Emma, người tự mô tả bản thân là 'thích phô diễn cơ thể', nói. Tại sao chúng ta thích có 'gấu' vào mùa đông? Dịch vụ thuê người 'cắm sừng' ở Nhật Bản Khó, dễ chuyện tìm người yêu trong thời Covid-19 Thêm nữa, xem các cặp yêu nhau thật sự quan hệ tình dục thì rất khác với việc xem phim khiêu dâm. Nó rất mang tính cá nhân - và những mối liên hệ mà Emma có được trong những không gian tích cực về tình dục này cũng mang tính cá nhân như vậy. Cô và những người bạn độc thân khác trong hội đã xây dựng "sự gắn bó bền chặt", cô cho biết, "bởi vì tất cả chúng tôi đều cùng trải qua trải nghiệm này ở mức độ rất giống nhau". Ở London, David điều hành câu lạc bộ người lớn ngoài đời thực có tên là Le Boudoir. Hồi tháng 10, khi ông bắt đầu tổ chức các bữa tiệc tình dục ảo cùng với các câu lạc bộ về cuộc sống khác ở London như Purple Mamba, ông nhận thấy những người lần đầu tiên tham dự hành xử y như ở ngoài đời. Thay vì ngồi thu mình trong góc, ban đầu họ rất ngại trò chuyện qua mạng với người khác, nhưng "bạn có thể thấy họ ấm áp suốt buổi đúng nghĩa đen", David nói. Giống như tiệc Killing Kittens, những sự kiện này bắt đầu với việc phá băng và các màn trình diễn (nhảy gợi tình), vốn giúp mọi người có có cảm hứng. Diễn tiến của những buổi vui vẻ này rất giống trong đời thực. "Đó là công nghệ bắt chước cuộc sống thực," ông nói thêm. Yếu tố an toàn Bản chất trực tuyến của những sự kiện này mở rộng thành phần người tham dự, vì vậy, nó có người tham gia đến từ nhiều nơi hơn, thuộc nhiều độ tuổi hơn và có các nhiều mức độ kinh nghiệm hơn. Người tham dự các sự kiện của Boudoir và Purple Mamba đến từ Israel, Hàn Quốc, Úc và Mỹ. Một buổi vui vẻ bắt đầu vào tối thứ Bảy, giờ Anh có thể kéo dài đến buổi tối ở Bờ Đông và trên toàn nước Mỹ. Sayle, người sáng lập và giám đốc điều hành của Killing Kittens cũng đã nhận thấy các sự kiện ảo thu hút những người trẻ tuổi - không chỉ vì chúng diễn ra trực tuyến - "đó là cách người trẻ giao tiếp," Sayle nói, mà còn vì các sự kiện trực tuyến giúp loại bỏ rào cản tài chính nếu phải xuất hiện trực tiếp tại một buổi vui vẻ. Các buổi vui vẻ trực tuyến của Killing Kittens tốn 27 đô la mỗi người, trong khi các sự kiện tham dự trực tiếp phải trả 480 đô la. Emma, vốn không sống ở thành phố lớn, thích việc không phải chi tiền đi đến dự một sự kiện ở London, bao gồm tiền khách sạn, ăn uống và quần áo mới. "Là sinh viên, điều đó rất tuyệt," cô nói. Các bữa tiệc tình dục ảo của Boudoir và Purple Mamba hiện thu hút khoảng 150 người tham dự vào một ngày thứ Bảy nào đó. Khoảng một nửa là người tham gia lần đầu. Sayle thấy sự phân hóa tương tự tại các sự kiện của Killing Kittens. "Nhiều người tham dự là những người hoàn toàn mới, vốn có lẽ chưa bao giờ nghĩ đến việc tham dự một bữa tiệc tình dục trước đây," Sayle nói. Có một 'yếu tố an toàn' trong việc xuất hiện trong cuộc gọi video, cô nói thêm: "Bạn có thể tắt màn hình bất cứ lúc nào." Đó chính xác là điều khiến cặp đôi sống tại Anh là Matt, 31 tuổi và Emily, 29 tuổi, cảm thấy thoải mái khi tham dự tiệc tình dục đầu tiên của họ trong thời đại dịch qua mạng với các câu lạc bộ Boudoir và Purple Mamba. "Bạn đang ở trong chính ngôi nhà của mình," Matt nói. "Đó là lý do khiến việc đó an toàn." Mặc dù cuối cùng có thể họ cũng sẽ đến dự một sự kiện tình dục trực tiếp, nhưng điều đó "sẽ mất nhiều thời gian hơn", Emily nói. Cho đến nay, các buổi vui vẻ trực tuyến đã cho phép cặp đôi này khám phá tình dục và mối quan hệ của họ. "Phong cách khác nhau" của mọi người đều được thể hiện, Matt cho biết, điều này dẫn trải nghiệm thật, được chia sẻ với một cặp khác - điều mà họ không nghĩ rằng họ muốn trải nghiệm trước đại dịch. Kể từ đó họ đã thay đổi suy nghĩ. Những cuộc gặp gỡ ảo cũng giúp Matt và Emily nói nên lời mong muốn của họ. Bởi vì họ phải trình bày rõ ràng với người khác từ xa, họ đã học được một số từ ngữ mô tả sở thích của họ. Điều này phù hợp với xu hướng mà nhà tình dục học Megan Stubbs ở Michigan quan sát thấy. "Tôi thấy nhiều phương cách giao tiếp đang được mở ra. Mọi người đang nói nhiều hơn và cụ thể hơn về nhu cầu của họ." Với sự cách xa thì điều này trở nên cần thiết. Khi không ở cùng phòng với bạn tình, bạn không thể dựa vào ngôn ngữ cơ thể và những gợi ý tinh tế. Tuy nhiên, bà nói thêm, "Chỉ vì hai người bạn bị ngăn cách không có nghĩa là cái việc bạn đang làm… bằng cách nào đó ít hơn so với khi thực hiện trực tiếp." 'Thiếu sự đụng chạm thể xác' Tuy nhiên, các chuyên gia và những người từng quan hệ tình dục ảo đồng ý rằng không có gì có thể thay thế hoàn toàn sự đụng chạm thể xác. Như cách nói của Sayle: "Không thể tạo dựng cuộc truy hoan trực tuyến." Điều này một phần do các quá trình phản ứng của tế bào diễn ra khi người bị chạm vào. San Tiffany, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Va chạm tại Trường Y Miller thuộc Đại học Miami, giải thích "va chạm vừa phải" sẽ kích thích các thụ thể áp lực dưới da. "Điều đó kích hoạt phản ứng dây chuyền, vốn làm chậm hệ thần kinh," bà nói. "Nhịp tim chậm lại, huyết áp chậm lại và sóng não thay đổi theo hướng giảm bớt, đó là trạng thái thư giãn." Nồng độ cortisol, hormone căng thẳng giết chết tế bào miễn dịch, giảm khi cơ thể chúng ta bị chạm vào, trong khi các tế bào sát thủ tự nhiên (tiêu diệt vi khuẩn, virus và tế bào ung thư) tăng lên, theo nghiên cứu của Field, vốn tìm hiểu liệu pháp massage. "Thật tréo ngoe, vào lúc này khi việc đụng chạm thể xác không xảy ra," bà nói, "chúng ta không còn được tế bào sát thủ tự nhiên bảo vệ để tiêu diệt virus." Dựa trên nghiên cứu của bà về "đụng chạm vừa phải", Field cho biết những người sống một mình vẫn có thể tránh tình trạng thiếu độ tiếp xúc bằng cách "tự chạm". Điều đó thậm chí bao gồm các hoạt động đơn giản như giãn người và đi bộ, vốn kích thích các thụ thể áp lực ở đáy bàn chân. Tham gia vào tình dục ảo chắc chắn thuộc loại đó, nếu người tham gia sẵn sàng tham gia tích cực. Sự thỏa mãn sâu sắc hơn Trong số những người tổ chức và tham gia trải nghiệm tình dục trực tuyến, tất cả đều nói rằng họ có thể sẽ tiếp tục với trải nghiệm ảo ngay cả khi đã an toàn để giao lưu với người lạ. Sự gần gũi trực tuyến mang đến điều gì đó độc đáo - khả năng ở nhà nhưng vẫn tham gia vào hoạt động khiến mình thỏa mãn, với nhiều người hơn ở phạm vi địa lý rộng hơn, với chi phí tối thiểu hoặc bằng không. Tuy nhiên, các sự kiện dẫn đến việc tiếp xúc trực tiếp có thể sẽ bùng nổ. "Lịch sử hàng ngàn năm về những gì xảy ra hậu đại dịch và hậu chiến cho thấy mọi người bắt đầu làm tình," Sayle nói. "Chuyện đó sẽ xảy ra." Đại dịch cũng có thể có tác động khác - có thể khiến tất cả chúng ta nhận ra rằng mình thiếu thốn đụng chạm thể xác như thế nào. Trước dịch Covid-19, chuyên gia va chạm Field và các đồng nghiệp đã thực hiện một nghiên cứu, trong đó họ quan sát mức độ mọi người chạm vào nhau tại cửa khởi hành ở sân bay. Mọi người chạm vào nhau, Field nói, chỉ 4% thời gian. Họ nói chuyện điện thoại 68% thời gian. Các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội đã khiến chúng ta cách xa nhau trước khi có dịch. Giờ đây, chúng tạo điều kiện cho mọi người bên nhau. "Tôi nghĩ những gì Covid gây ra đã làm trầm trọng thêm tình trạng mất đụng chạm," Field nói. "Có thể mọi người bắt đầu trân trọng việc họ đã mất đi sự va chạm họ từng có." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife.	summarize: Được tổ chức bởi Killing Kittens, một công ty mà trước dịch Covid-19 đã tổ chức các buổi giao hoan trực tiếp với trọng tâm là tạo sức mạnh cho phụ nữ, 'tiệc ảo tại nhà' bắt đầu với trò chơi uống rượu. Nó không giống bất cứ thứ gì cô từng tham gia. Vì sao đại dịch Covid-19 khiến nhiều cặp vợ chồng đổ vỡ Lý do khiến ngày càng nhiều phụ nữ bị lừa tình qua mạng Tuổi trẻ và khách sạn 'yêu theo giờ' ở Hong Kong "Chúng tôi đã bật phim 'Never Have I Ever'," cô cho biết, "và ban tổ chức đã hỏi chúng tôi những câu hỏi kiểu như 'Bạn muốn gặp người nổi tiếng nào nhất trong tiệc Killing Kittens?'." Câu hỏi đó là để cho những người tham gia nói về những gì họ mơ tưởng và yêu thích - sự chuyển tiếp ngọt xớt đến phần ít cấu trúc hơn của buổi tiệc, khi đó một số người sẽ 'cởi quần áo', Emma nói. "Đó là tương tác thực sự tốt, khá gợi cảm với những người khác." Đó là kiểu kết nối mà Emma thèm muốn. Người bạn ở chung nhà với cô đã dọn về ở với gia đình, còn bản thân cô bị mất việc từ tháng 3, phần lớn thời gian đại dịch Emma không tiếp xúc với ai. "Có những lúc khá là cô đơn," cô nói. Mặc dù trước đây đã từng tham gia các bữa tiệc tình dục, nhưng Emma chỉ mới gia nhập Killing Kittens hồi tháng 11/2019. "Tôi cảm thấy hơi lo làm sao để cho đúng," cô nói, và khi đại dịch ập đến, cô đã lo mình sẽ bỏ lỡ cơ hội. Cô tham gia một trong những nhóm trò chuyện dành cho người độc thân của Killing Kittens và bắt đầu có bạn thân, điều này khiến cô cảm thấy đủ thoải mái để thử tham gia một bữa tiệc ảo. Trong đại dịch, cách ly xã hội cũng có nghĩa là cách ly tình dục đối với cả những cá nhân và các cặp đôi muốn thử quan hệ xác thịt. Mặc dù việc tạo lại cảm giác va chạm thể xác qua mạng không hề đơn giản, nhưng những trải nghiệm ảo - từ những buổi nói chuyện tục tĩu qua Zoom đến các bữa tiệc tình dục giống như buổi mà Emma đã tham dự - đã giúp lấp đầy sự trống trải tình cảm yêu đương nhiều người cảm thấy. Ít nhất, ở mức độ nào đó thì đối với những người tham dự và người tổ chức, quan hệ tình dục trực tuyến có thể 'bắt chước' trải nghiệm trực tiếp và đem đến sự giải tỏa tâm lý vốn rất cần, nhưng điều đó không thể thay thế cho đụng chạm thể xác. Tuy nhiên, ngoài việc chỉ là thay thế cho tình dục trong đại dịch, những trải nghiệm ảo này còn có thể cho chúng ta thấy rõ mồn một cái gì là quan trọng trong quan hệ thể xác - cả khi chúng ta bị cô lập và khi có thể tiếp xúc trực tiếp với nhau trở lại. Khám phá tình dục kỹ thuật số Gần một năm sau đại dịch, nhiều người đã tìm ra những cách để hẹn hò và tạo dựng tình cảm qua mạng. Các ứng dụng hẹn hò như Bumble hiện cho phép người dùng nói rõ sở thích hẹn hò là 'ảo thôi' hay 'giãn cách xã hội'. Theo đại diện của Bumble, cuộc gọi điện video trong ứng dụng đã tăng 42% vào tháng 5/2020 so với hồi trước thời điểm phong tỏa, tháng 3/2020. Nhưng dựng lại buổi hẹn hò đầu tiên qua trò chuyện video khác xa với việc tái tạo trải nghiệm tình dục qua mạng. Các yếu tố chính - thấy rõ nhất là sự đụng chạm thân xác - đơn giản là không thể thay thế được khi thực hiện trực tuyến. Tuy nhiên, mọi người đang gần gũi với nhau qua mạng. Vào tháng 10, công ty nước có gas Basic đã khảo sát 2.000 người độc thân dưới 35 tuổi ở Mỹ và nhận thấy rằng 58% đã quan hệ tình dục ảo trong thời gian đại dịch. Trong số đó, 77% đã làm vậy với người mà họ chưa từng quan hệ tình dục trực tiếp. Theo một cuộc khảo sát của Bumble với 5.000 người độc thân ở Anh, 32% cho rằng 'gần gũi qua mạng' rất quan trọng cho quan hệ tình cảm 'cả trong phong tỏa và khi phong tỏa được dỡ bỏ'. Đối với Emma và những người khác vốn học đòi quan hệ tình dục qua mạng trong năm qua, những thứ như là tiệc tình dục ảo, hội thảo mang tính giáo dục qua Zoom, đồ chơi tình dục điều khiển từ xa và đơn giản chỉ là tham gia vào các cộng đồng tích cực về tình dục đã chứng tỏ nó đem đến sự viên mãn về tình dục và là liều thuốc cho sự gần gũi thể xác. "Có sự thỏa mãn tình dục rất đã khi xem người khác và được người khác xem," Emma, người tự mô tả bản thân là 'thích phô diễn cơ thể', nói. Tại sao chúng ta thích có 'gấu' vào mùa đông? Dịch vụ thuê người 'cắm sừng' ở Nhật Bản Khó, dễ chuyện tìm người yêu trong thời Covid-19 Thêm nữa, xem các cặp yêu nhau thật sự quan hệ tình dục thì rất khác với việc xem phim khiêu dâm. Nó rất mang tính cá nhân - và những mối liên hệ mà Emma có được trong những không gian tích cực về tình dục này cũng mang tính cá nhân như vậy. Cô và những người bạn độc thân khác trong hội đã xây dựng "sự gắn bó bền chặt", cô cho biết, "bởi vì tất cả chúng tôi đều cùng trải qua trải nghiệm này ở mức độ rất giống nhau". Ở London, David điều hành câu lạc bộ người lớn ngoài đời thực có tên là Le Boudoir. Hồi tháng 10, khi ông bắt đầu tổ chức các bữa tiệc tình dục ảo cùng với các câu lạc bộ về cuộc sống khác ở London như Purple Mamba, ông nhận thấy những người lần đầu tiên tham dự hành xử y như ở ngoài đời. Thay vì ngồi thu mình trong góc, ban đầu họ rất ngại trò chuyện qua mạng với người khác, nhưng "bạn có thể thấy họ ấm áp suốt buổi đúng nghĩa đen", David nói. Giống như tiệc Killing Kittens, những sự kiện này bắt đầu với việc phá băng và các màn trình diễn (nhảy gợi tình), vốn giúp mọi người có có cảm hứng. Diễn tiến của những buổi vui vẻ này rất giống trong đời thực. "Đó là công nghệ bắt chước cuộc sống thực," ông nói thêm. Yếu tố an toàn Bản chất trực tuyến của những sự kiện này mở rộng thành phần người tham dự, vì vậy, nó có người tham gia đến từ nhiều nơi hơn, thuộc nhiều độ tuổi hơn và có các nhiều mức độ kinh nghiệm hơn. Người tham dự các sự kiện của Boudoir và Purple Mamba đến từ Israel, Hàn Quốc, Úc và Mỹ. Một buổi vui vẻ bắt đầu vào tối thứ Bảy, giờ Anh có thể kéo dài đến buổi tối ở Bờ Đông và trên toàn nước Mỹ. Sayle, người sáng lập và giám đốc điều hành của Killing Kittens cũng đã nhận thấy các sự kiện ảo thu hút những người trẻ tuổi - không chỉ vì chúng diễn ra trực tuyến - "đó là cách người trẻ giao tiếp," Sayle nói, mà còn vì các sự kiện trực tuyến giúp loại bỏ rào cản tài chính nếu phải xuất hiện trực tiếp tại một buổi vui vẻ. Các buổi vui vẻ trực tuyến của Killing Kittens tốn 27 đô la mỗi người, trong khi các sự kiện tham dự trực tiếp phải trả 480 đô la. Emma, vốn không sống ở thành phố lớn, thích việc không phải chi tiền đi đến dự một sự kiện ở London, bao gồm tiền khách sạn, ăn uống và quần áo mới. "Là sinh viên, điều đó rất tuyệt," cô nói. Các bữa tiệc tình dục ảo của Boudoir và Purple Mamba hiện thu hút khoảng 150 người tham dự vào một ngày thứ Bảy nào đó. Khoảng một nửa là người tham gia lần đầu. Sayle thấy sự phân hóa tương tự tại các sự kiện của Killing Kittens. "Nhiều người tham dự là những người hoàn toàn mới, vốn có lẽ chưa bao giờ nghĩ đến việc tham dự một bữa tiệc tình dục trước đây," Sayle nói. Có một 'yếu tố an toàn' trong việc xuất hiện trong cuộc gọi video, cô nói thêm: "Bạn có thể tắt màn hình bất cứ lúc nào." Đó chính xác là điều khiến cặp đôi sống tại Anh là Matt, 31 tuổi và Emily, 29 tuổi, cảm thấy thoải mái khi tham dự tiệc tình dục đầu tiên của họ trong thời đại dịch qua mạng với các câu lạc bộ Boudoir và Purple Mamba. "Bạn đang ở trong chính ngôi nhà của mình," Matt nói. "Đó là lý do khiến việc đó an toàn." Mặc dù cuối cùng có thể họ cũng sẽ đến dự một sự kiện tình dục trực tiếp, nhưng điều đó "sẽ mất nhiều thời gian hơn", Emily nói. Cho đến nay, các buổi vui vẻ trực tuyến đã cho phép cặp đôi này khám phá tình dục và mối quan hệ của họ. "Phong cách khác nhau" của mọi người đều được thể hiện, Matt cho biết, điều này dẫn trải nghiệm thật, được chia sẻ với một cặp khác - điều mà họ không nghĩ rằng họ muốn trải nghiệm trước đại dịch. Kể từ đó họ đã thay đổi suy nghĩ. Những cuộc gặp gỡ ảo cũng giúp Matt và Emily nói nên lời mong muốn của họ. Bởi vì họ phải trình bày rõ ràng với người khác từ xa, họ đã học được một số từ ngữ mô tả sở thích của họ. Điều này phù hợp với xu hướng mà nhà tình dục học Megan Stubbs ở Michigan quan sát thấy. "Tôi thấy nhiều phương cách giao tiếp đang được mở ra. Mọi người đang nói nhiều hơn và cụ thể hơn về nhu cầu của họ." Với sự cách xa thì điều này trở nên cần thiết. Khi không ở cùng phòng với bạn tình, bạn không thể dựa vào ngôn ngữ cơ thể và những gợi ý tinh tế. Tuy nhiên, bà nói thêm, "Chỉ vì hai người bạn bị ngăn cách không có nghĩa là cái việc bạn đang làm… bằng cách nào đó ít hơn so với khi thực hiện trực tiếp." 'Thiếu sự đụng chạm thể xác' Tuy nhiên, các chuyên gia và những người từng quan hệ tình dục ảo đồng ý rằng không có gì có thể thay thế hoàn toàn sự đụng chạm thể xác. Như cách nói của Sayle: "Không thể tạo dựng cuộc truy hoan trực tuyến." Điều này một phần do các quá trình phản ứng của tế bào diễn ra khi người bị chạm vào. San Tiffany, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Va chạm tại Trường Y Miller thuộc Đại học Miami, giải thích "va chạm vừa phải" sẽ kích thích các thụ thể áp lực dưới da. "Điều đó kích hoạt phản ứng dây chuyền, vốn làm chậm hệ thần kinh," bà nói. "Nhịp tim chậm lại, huyết áp chậm lại và sóng não thay đổi theo hướng giảm bớt, đó là trạng thái thư giãn." Nồng độ cortisol, hormone căng thẳng giết chết tế bào miễn dịch, giảm khi cơ thể chúng ta bị chạm vào, trong khi các tế bào sát thủ tự nhiên (tiêu diệt vi khuẩn, virus và tế bào ung thư) tăng lên, theo nghiên cứu của Field, vốn tìm hiểu liệu pháp massage. "Thật tréo ngoe, vào lúc này khi việc đụng chạm thể xác không xảy ra," bà nói, "chúng ta không còn được tế bào sát thủ tự nhiên bảo vệ để tiêu diệt virus." Dựa trên nghiên cứu của bà về "đụng chạm vừa phải", Field cho biết những người sống một mình vẫn có thể tránh tình trạng thiếu độ tiếp xúc bằng cách "tự chạm". Điều đó thậm chí bao gồm các hoạt động đơn giản như giãn người và đi bộ, vốn kích thích các thụ thể áp lực ở đáy bàn chân. Tham gia vào tình dục ảo chắc chắn thuộc loại đó, nếu người tham gia sẵn sàng tham gia tích cực. Sự thỏa mãn sâu sắc hơn Trong số những người tổ chức và tham gia trải nghiệm tình dục trực tuyến, tất cả đều nói rằng họ có thể sẽ tiếp tục với trải nghiệm ảo ngay cả khi đã an toàn để giao lưu với người lạ. Sự gần gũi trực tuyến mang đến điều gì đó độc đáo - khả năng ở nhà nhưng vẫn tham gia vào hoạt động khiến mình thỏa mãn, với nhiều người hơn ở phạm vi địa lý rộng hơn, với chi phí tối thiểu hoặc bằng không. Tuy nhiên, các sự kiện dẫn đến việc tiếp xúc trực tiếp có thể sẽ bùng nổ. "Lịch sử hàng ngàn năm về những gì xảy ra hậu đại dịch và hậu chiến cho thấy mọi người bắt đầu làm tình," Sayle nói. "Chuyện đó sẽ xảy ra." Đại dịch cũng có thể có tác động khác - có thể khiến tất cả chúng ta nhận ra rằng mình thiếu thốn đụng chạm thể xác như thế nào. Trước dịch Covid-19, chuyên gia va chạm Field và các đồng nghiệp đã thực hiện một nghiên cứu, trong đó họ quan sát mức độ mọi người chạm vào nhau tại cửa khởi hành ở sân bay. Mọi người chạm vào nhau, Field nói, chỉ 4% thời gian. Họ nói chuyện điện thoại 68% thời gian. Các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội đã khiến chúng ta cách xa nhau trước khi có dịch. Giờ đây, chúng tạo điều kiện cho mọi người bên nhau. "Tôi nghĩ những gì Covid gây ra đã làm trầm trọng thêm tình trạng mất đụng chạm," Field nói. "Có thể mọi người bắt đầu trân trọng việc họ đã mất đi sự va chạm họ từng có." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife.	[ 108, 287, 285, 161, 2077, 420, 229, 626, 25284, 16244, 332, 8600, 103, 116, 135, 457, 145, 226, 414, 1581, 115, 420, 229, 109, 1108, 384, 2074, 821, 270, 119, 308, 315, 106, 394, 543, 417, 114, 573, 4271, 4930, 21297, 2723, 149, 152, 257, 290, 178, 119, 704, 1014, 1549, 10806, 1447, 110, 855, 295, 532, 259, 218, 602, 434, 268, 1939, 865, 350, 273, 414, 1581, 521, 158, 6513, 1350, 1423, 880, 2001, 1087, 180, 521, 191, 536, 158, 573, 684, 133, 2200, 205, 235, 427, 2159, 603, 105, 547, 2052, 16811, 181, 339, 257, 108, 121, 847, 1028, 1007, 141, 115, 2160, 807, 6906, 11376, 3852, 4114, 2027, 16179, 10876, 602, 114, 2034, 8315, 504, 420, 229, 115, 419, 174, 141, 120, 476, 419, 1138, 128, 377, 3496, 278, 683, 111, 738, 354, 224, 202, 113, 3622, 25284, 16244, 332, 8600, 5365, 294, 1968, 419, 150, 106, 130, 114, 120, 111, 268, 165, 123, 125, 120, 218, 154, 1659, 597, 105, 436, 581, 233, 144, 589, 270, 3636, 4437, 4921, 332, 155, 380, 500, 1703, 1843, 183, 104, 1108, 3622, 103, 129, 150, 116, 166, 111, 134, 377, 17201, 1218, 1412, 1452, 13089, 454, 2620, 106, 489, 274, 223, 144, 2311, 896, 2390, 406, 119, 120, 111, 4594, 902, 106, 1138, 299, 1495, 145, 13089, 3751, 6072, 606, 230, 108, 121, 630, 152, 119, 602, 115, 2967, 125, 108, 121, 119, 165, 2806, 177, 288, 481, 602, 133, 552, 156, 148, 253, 4969, 380, 301, 221, 390, 273, 414, 13089, 110, 270, 990, 119, 4502, 2046, 120, 398, 896, 106, 602, 652, 519, 602, 454, 1623, 428, 226, 248, 115, 434, 268, 165, 109, 2281, 3622, 205, 2648, 170, 13089, 163, 239, 165, 669, 25284, 16244, 332, 8600, 496, 253, 18461, 112, 800, 406, 203, 1189, 650, 140, 350, 130, 114, 604, 519, 602, 1720, 105, 129, 273, 414, 108, 4765, 155, 103, 602, 115, 650, 267, 134, 306, 3644, 225, 1637, 1861, 268, 165, 116, 113, 120, 491, 704, 443, 1031, 114, 111, 557, 481, 104, 25284, 16244, 332, 8600, 105, 290, 178, 107, 230, 3794, 179, 126, 521, 602, 406, 203, 620, 2552, 2075, 130, 932, 268, 165, 116, 2281, 3622, 13220, 298, 273, 4399, 173, 1272, 293, 213, 127, 107, 404, 106, 173, 1272, 205, 818, 195, 119, 186, 120, 499, 157, 105, 109, 2699, 1183, 278, 932, 146, 300, 628, 10858, 1623, 428, 156, 394, 153, 406, 1143, 2840, 2133, 136, 628, 235, 427, 110, 1329, 652, 5540, 170, 120, 1281, 830, 2723, 233, 148, 120, 1108, 123, 443, 437, 18005, 235, 12782, 155, 109, 2281, 3622, 205, 818, 855, 128, 1108, 145, 13089, 115, 268, 382, 233, 115, 422, 3643, 858, 144, 2705, 1281, 205, 406, 436, 1177, 158, 111, 406, 203, 112, 2932, 332, 1498, 108, 121, 537, 359, 224, 150, 143, 195, 119, 120, 111, 268, 382, 105, 111, 420, 2471, 146, 300, 205, 818, 821, 1490, 107, 136, 6751, 5121, 257, 1281, 830, 821, 270, 105, 979, 155, 144, 272, 1919, 315, 241, 682, 215, 260, 103, 170, 179, 150, 110, 136, 346, 175, 114, 1991, 2133, 136, 4803, 421, 572, 351, 156, 163, 106, 346, 175, 114, 205, 818, 113, 273, 4399, 120, 1281, 830, 2723, 126, 177, 107, 136, 114, 174, 169, 203, 450, 3456, 231, 116, 292, 218, 106, 146, 308, 113, 146, 300, 136, 628, 233, 186, 129, 174, 169, 133, 602, 385, 105, 129, 107, 136, 270, 990, 821, 270, 119, 527, 319, 1409, 11923, 740, 205, 818, 888, 887, 166, 2480, 116, 147, 187, 273, 4399, 158, 111, 115, 370, 124, 120, 173, 130, 2118, 3606, 105, 394, 636, 205, 406, 235, 2165, 303, 475, 286, 2118, 3606, 128, 7743, 320, 8007, 199, 114, 656, 111, 467, 123, 450, 633, 581, 2118, 3606, 106, 377, 12015, 1508, 257, 194, 28546, 173, 293, 213, 1263, 520, 273, 681, 104, 1271, 12912, 10140, 204, 343, 726, 1696, 113, 475, 286, 115, 321, 14776, 138, 253, 22121, 648, 119, 496, 226, 221, 318, 737, 9106, 253, 19283, 112, 311, 636, 153, 1108, 2118, 3606, 178, 462, 235, 704, 443, 1696, 211, 797, 119, 156, 1139, 394, 1281, 830, 205, 818, 235, 2165, 303, 675, 712, 122, 233, 203, 450, 202, 106, 144, 1991, 2133, 481, 628, 233, 652, 1395, 106, 110, 136, 346, 175, 117, 129, 223, 199, 821, 9872, 421, 572, 389, 111, 167, 386, 2944, 119, 527, 235, 2165, 1339, 253, 5864, 135, 457, 142, 107, 6324, 108, 28597, 115, 1560, 338, 4535, 111, 557, 481, 768, 2983, 722, 108, 121, 200, 105, 238, 203, 160, 17369, 115, 146, 300, 205, 818, 2723, 113, 221, 390, 273, 3715, 298, 166, 397, 20880, 115, 140, 530, 119, 111, 145, 154, 289, 434, 146, 300, 205, 818, 821, 4368, 520, 116, 204, 1560, 338, 104, 7743, 320, 8007, 119, 5335, 111, 557, 481, 108, 121, 1222, 15343, 114, 160, 16009, 2944, 235, 11500, 215, 146, 308, 114, 146, 300, 205, 406, 9289, 113, 737, 1919, 105, 129, 737, 1919, 117, 3332, 306, 1263, 1558, 176, 119, 13089, 105, 120, 111, 211, 682, 214, 808, 146, 300, 205, 818, 235, 427, 113, 147, 1244, 120, 259, 128, 106, 3622, 205, 818, 2723, 103, 213, 843, 518, 334, 309, 818, 235, 12782, 103, 905, 1014, 205, 818, 179, 2684, 148, 797, 105, 652, 1395, 163, 106, 268, 165, 138, 109, 490, 210, 566, 786, 125, 205, 818, 115, 463, 776, 335, 979, 155, 144, 182, 2151, 125, 205, 818, 105, 106, 2693, 1357, 114, 144, 386, 2944, 136, 4803, 2046, 144, 893, 2151, 205, 818, 215, 115, 129, 453, 111, 211, 105, 117, 111, 211, 453, 519, 13089, 103, 111, 222, 787, 1072, 288, 481, 106, 25132, 4667, 407, 225, 136, 1452, 454, 919, 350, 174, 169, 581, 107, 377, 269, 3546, 257, 138, 1275, 823, 347, 3522, 197, 1651, 111, 24328, 320, 4689, 257, 108, 121, 1085, 783, 4495, 103, 790, 953, 370, 111, 436, 113, 221, 1581, 2005, 1316, 453, 109, 2699, 436, 527, 610, 144, 146, 300, 205, 818, 143, 215, 211, 119, 156, 453, 807, 129, 2312, 7940, 1447, 215, 518, 334, 499, 157, 233, 105, 120, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2557, 459, 253, 187, 129, 142, 266, 920, 138, 737, 9106, 602, 296, 182, 13089, 3013, 722, 115, 687, 669, 138, 204, 720, 235, 12782, 119, 116, 491, 111, 145, 602, 163, 434, 683, 235, 704, 443, 235, 2165, 1 ]
world-48018980	https://www.bbc.com/vietnamese/world-48018980	Kim Jong un và Vladimir Putin sẽ gặp lần đầu ở Vladivostok	Thông tấn xã Bắc Hàn xác nhận ông Kim Jong-un sẽ tới Nga sớm trong cuộc gặp đầu tiên với Tổng thống Vladimir Putin.	Hai nhà lãnh đạo được nhìn nhận là 'cứng rắn' như nhau nhưng có các chương trình nghị sự rất khác nhau Mặc dù chưa công bố chính thức ngày cụ thể, Điện Kremlin cũng cho biết hai người sẽ gặp nhau "vào nửa cuối tháng Tư". Bất kỳ cuộc gặp nào giữa hai đồng minh cũ cũng sẽ diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Bắc Hàn, sau khi hội nghị thượng đỉnh với Mỹ thất bại hồi tháng Hai ở Hà Nội. VN: Thủ tướng Phúc sẽ dự Diễn đàn 'Vành đai, Con đường' ở TQ TBT Trọng gửi điện 'chúc mừng lãnh đạo Triều Tiên' Bắc Hàn thử vũ khí dẫn đường mới Bắc Hàn họp bàn cải cách đất nước Nhưng Nga và Bắc Hàn có những chương trình nghị sự khác nhau, được đưa vào các cuộc đàm phán, dự kiến diễn ra tại thành phố Vladivostok phía đông của Nga. Moscow ảnh hưởng như thế nào với Bắc Hàn? Liên Xô từng là đồng minh lớn của Bắc Hàn về hợp tác kinh tế, trao đổi văn hóa và viện trợ. Liên Xô cũng cung cấp cho Bắc Hàn những bí quyết hạt nhân ban đầu. Nhưng kể từ sự sụp đổ của Bức màn sắt (the Iron Curtain), mối quan hệ giữa hai nước chịu nhiều tổn thất. Với các ràng buộc về hệ tư tưởng yếu dần đi, không có lý do gì để sửa chữa mối quan hệ này. Và xét theo phương diện đối tác thương mại, Bắc Hàn không hấp dẫn lắm đối với Nga, vì Bắc Hàn không thể chi trả mức giá của thị trường quốc tế. Trong thời Chiến Tranh Lạnh, hai nước từng là đồng minh thân thiết Kể từ khi mối bất hòa giữa Nga và phương Tây lớn dần từ đầu những năm 2000, mối quan hệ Nga-Triều bắt đầu được cải thiện. Moscow ủng hộ các quốc gia "dựa trên logic cũ rằng kẻ thù của kẻ thù là bạn của tôi", giáo sư Andrei Lankov của Đại học Kookmin tại Seoul giải thích. Cuộc gặp song phương cuối cùng giữa Bắc Hàn với Nga diễn ra năm 2011, khi đó, Tổng thống Dmitry Medvedev gặp cha của ông Kim, ông Kim Jong-il. Mối quan hệ của họ có ý nghĩa về mặt địa lý - họ chia sẻ một đường biên giới ngắn không xa thành phố cảng Vladivostok quan trọng của Nga, nơi ông Kim Jong-un và ông Vladimir Putin dự kiến sẽ gặp nhau. Theo Bộ Ngoại giao Nga, khoảng 8.000 lao động nhập cư Bắc Hàn đang làm việc tại Nga, gửi tiền về nước. Một số thống kê khác ước tính rằng con số đó thực tế còn lớn hơn nhiều. Theo lệnh trừng phạt hiện tại của Liên Hiệp Quốc, tất cả những lao động này sẽ bị gửi trả lại Bắc Hàn vào cuối năm nay. Bắc Hàn muốn gì? Hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội giữa ông Kim Jong-un và ông Donald Trump thất bại, không đạt được bất kỳ thỏa thuận hay tiến bộ nào về chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Đó là một kết quả mà các lãnh đạo Bắc Hàn không ngờ tới. Bắc Hàn hy vọng đạt được một thỏa thuận nới lỏng một số lệnh trừng phạt đang gây tổn hại cho nền kinh tế nước này. Hội nghị Thượng đỉnh tại Hà Nội tháng 2/2019 thất bại Giáo sư Lankov nói: "Các lệnh trừng phạt quốc tế đang bắt đầu có hiệu lực và không có sự thay đổi trong quan điểm của Mỹ, rất khó có khả năng các lệnh trừng phạt này được dỡ bỏ và Bắc Hàn sẽ được giao thương với thế giới bên ngoài". Vì vậy, Bắc Hàn cần liên hệ với tất cả những ai có thể hữu ích cho việc đạt được mục tiêu đó. Bất cứ điều gì từ các tiến bộ thực tế tới các hỗ trợ ngoại giao mang tính biểu tượng đều có ích cho Bình Nhưỡng. Alexey Muraviev thuộc Đại học Curtain ở Perth, Australia, nói rằng Bắc Hàn phải cho Mỹ thấy "họ không bị cô lập". "Nếu họ có thể chứng tỏ rằng các cường quốc vẫn đang ủng hộ họ, điều này sẽ giúp họ có thêm quyền lực để đàm phán với Mỹ và Trung Quốc." Vì vậy, Nga là một lựa chọn hấp dẫn. "Ông Kim cần được đánh giá cao," ông Muraviev nói. "Ông ấy khá khéo léo trong các tình huống ngoại giao khó khăn vì lợi ích kinh tế của Bắc Hàn - và cho sự sống còn của chế độ của ông ta." Việc tán tỉnh các đối tác đi đôi với việc đổi mới các hoạt động thử tên lửa để gây áp lực buộc Washington quay trở lại bàn đàm phán. "Chiến lược của Bắc Hàn luôn luôn là 'đi trên dây' giữa các cuộc xung đột của các cường quốc thế giới và nhận được những nhượng bộ theo cách đó," Park Young-ja, nhà nghiên cứu tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói với BBC Tiếng Hàn: "Vì vậy, cuộc gặp với Nga có thể là một lá bài mà Bắc Hàn bày ra để đối đầu với Trung Quốc và Mỹ." Moscow muốn gì? Tổng thống Putin từ lâu đã háo hức được gặp nhà lãnh đạo Bắc Hàn. Tuy nhiên, trong hai hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim, điện Kremlin phần nào bị gạt ra bên lề. Vì vậy, sau cuộc hội đàm thất bại tại Hà Nội, cuộc gặp với Kim Jong-un là cơ hội tốt để ông Putin đưa Moscow trở lại sân chơi. Nga không cho rằng Bắc Hàn sẽ từ bỏ vũ khí hạt nhân Giống như Mỹ và Trung Quốc, Nga không thoải mái với việc Bắc Hàn là một quốc gia hạt nhân và kể từ đầu những năm 2000, Nga đã tham gia các cuộc đàm phán sáu bên vốn thất bại, sau khi Bình Nhưỡng rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân. Nhưng không giống như Washington, Moscow muốn chấp nhận thực trạng: phi hạt nhân hóa được coi là một mục tiêu phi thực tế, nên Kremlin thay vào đó muốn đàm phán với Bình Nhưỡng nhằm ổn định tình hình. Sự tham gia của Nga cũng là vấn đề về uy tín và danh tiếng. Bất kể mối quan hệ giữa Mỹ và Bắc Hàn sẽ phát triển như thế nào, Nga rất muốn được tham gia ít nhất ở một mức độ nào đó. Nếu ông Putin cố gắng góp mặt được một chút trong tình huống này, ông có thể cho thấy rằng Nga vẫn còn hiện diện trong khu vực. Và thậm chí còn tốt hơn nếu Kremlin đóng góp một cách có ý nghĩa để giải quyết tình hình Bắc Hàn. Kết quả dự kiến của đàm phán Kim-Putin? Các dự đoán hầu hết cho rằng sẽ không có bất kỳ thỏa thuận chính nào đạt được giữa hai nước. Bên cạnh việc nhận được một số sự công nhận và đòn bẩy quốc tế cho các cuộc đàm phán trong tương lai với Washington, Bắc Hàn chủ yếu quan tâm đến tiền. Bắc Hàn coi vũ khí hạt nhân là chìa khóa quân sự Ông Lankov nói: "Tình hình kinh tế của đất nước rất tồi tệ và Bình Nhưỡng rất muốn nới lỏng các lệnh trừng phạt để có thể thực hiện hoạt động thương mại. Bắc Hàn cũng muốn nhận tiền miễn phí dưới dạng viện trợ." Tuy nhiên, không có khả năng các điều nói trên sẽ đến từ Moscow. Ông Lankov nói rằng Moscow vẫn giữ cảm giác chủ đạo rằng Bắc Hàn là một quốc gia không đáng tin cậy và không thể quản lý được, nện họ sẽ không chi nhiều tiền cho Bắc Hàn. Trong khi tiền là thứ Bắc Hàn cần nhất. "Tôi không nghĩ Bắc Hàn có thể nhận được nhiều từ Nga", Lee Jai-chun, cựu đại sứ Hàn Quốc tại Nga, nói với BBC Tiếng Hàn. "Nền kinh tế Nga đang ở trong tình trạng khó khăn sau các lệnh trừng phạt đối với Crimea. Cuộc gặp sẽ là chỉ là một cách ra hiệu nhắm đến chính quyền Trump và Hàn Quốc." Một cuộc họp cũng sẽ có các tác động trong nước, ông nói. "Người dân Bắc Hàn biết rằng hội nghị thượng đỉnh với Mỹ đã thất bại nên cuộc gặp với Nga có thể là một 'vở diễn' với họ." Về quan hệ kinh tế, Nga bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. "Nga sẽ không chính thức vi phạm các biện pháp trừng phạt đó", ông Lankov nói. "Moscow cùng lắm chỉ có thể nhắm mắt làm ngơ trước một số vi phạm lệnh trừng phạt nhỏ." Các vi phạm công khai sẽ chỉ làm tổn hại lợi ích của Nga trong khi mang lại rất ít lợi ích: Bắc Hàn không phải là thị trường xuất khẩu quan trọng của Nga, và không có sản phẩm chính nào hữu ích cho Nga. "Vì vậy, nhiều nhất, sẽ có một số lời hứa viện trợ tượng trưng nhỏ," ông Lankov bình luận, "rất nhiều hứa hẹn với rất ít hành động". "Moscow cảnh giác chi tiền cho một quốc gia được coi là cực kỳ không đáng tin cậy, đặc biệt là vào thời điểm mà chính Nga đang phải chịu các lệnh trừng phạt quốc tế." Vì vậy, cuối cùng, Nga có thể chỉ là một tiếng nói khác thúc giục Bắc Hàn chống lại các căng thẳng leo thang trong khi Kim Jong-un thì hy vọng cuộc gặp có thể đưa ông ta vào một vòng đàm phán tốt hơn với Washington.	summarize: Hai nhà lãnh đạo được nhìn nhận là 'cứng rắn' như nhau nhưng có các chương trình nghị sự rất khác nhau Mặc dù chưa công bố chính thức ngày cụ thể, Điện Kremlin cũng cho biết hai người sẽ gặp nhau "vào nửa cuối tháng Tư". Bất kỳ cuộc gặp nào giữa hai đồng minh cũ cũng sẽ diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Bắc Hàn, sau khi hội nghị thượng đỉnh với Mỹ thất bại hồi tháng Hai ở Hà Nội. VN: Thủ tướng Phúc sẽ dự Diễn đàn 'Vành đai, Con đường' ở TQ TBT Trọng gửi điện 'chúc mừng lãnh đạo Triều Tiên' Bắc Hàn thử vũ khí dẫn đường mới Bắc Hàn họp bàn cải cách đất nước Nhưng Nga và Bắc Hàn có những chương trình nghị sự khác nhau, được đưa vào các cuộc đàm phán, dự kiến diễn ra tại thành phố Vladivostok phía đông của Nga. Moscow ảnh hưởng như thế nào với Bắc Hàn? Liên Xô từng là đồng minh lớn của Bắc Hàn về hợp tác kinh tế, trao đổi văn hóa và viện trợ. Liên Xô cũng cung cấp cho Bắc Hàn những bí quyết hạt nhân ban đầu. Nhưng kể từ sự sụp đổ của Bức màn sắt (the Iron Curtain), mối quan hệ giữa hai nước chịu nhiều tổn thất. Với các ràng buộc về hệ tư tưởng yếu dần đi, không có lý do gì để sửa chữa mối quan hệ này. Và xét theo phương diện đối tác thương mại, Bắc Hàn không hấp dẫn lắm đối với Nga, vì Bắc Hàn không thể chi trả mức giá của thị trường quốc tế. Trong thời Chiến Tranh Lạnh, hai nước từng là đồng minh thân thiết Kể từ khi mối bất hòa giữa Nga và phương Tây lớn dần từ đầu những năm 2000, mối quan hệ Nga-Triều bắt đầu được cải thiện. Moscow ủng hộ các quốc gia "dựa trên logic cũ rằng kẻ thù của kẻ thù là bạn của tôi", giáo sư Andrei Lankov của Đại học Kookmin tại Seoul giải thích. Cuộc gặp song phương cuối cùng giữa Bắc Hàn với Nga diễn ra năm 2011, khi đó, Tổng thống Dmitry Medvedev gặp cha của ông Kim, ông Kim Jong-il. Mối quan hệ của họ có ý nghĩa về mặt địa lý - họ chia sẻ một đường biên giới ngắn không xa thành phố cảng Vladivostok quan trọng của Nga, nơi ông Kim Jong-un và ông Vladimir Putin dự kiến sẽ gặp nhau. Theo Bộ Ngoại giao Nga, khoảng 8.000 lao động nhập cư Bắc Hàn đang làm việc tại Nga, gửi tiền về nước. Một số thống kê khác ước tính rằng con số đó thực tế còn lớn hơn nhiều. Theo lệnh trừng phạt hiện tại của Liên Hiệp Quốc, tất cả những lao động này sẽ bị gửi trả lại Bắc Hàn vào cuối năm nay. Bắc Hàn muốn gì? Hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội giữa ông Kim Jong-un và ông Donald Trump thất bại, không đạt được bất kỳ thỏa thuận hay tiến bộ nào về chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Đó là một kết quả mà các lãnh đạo Bắc Hàn không ngờ tới. Bắc Hàn hy vọng đạt được một thỏa thuận nới lỏng một số lệnh trừng phạt đang gây tổn hại cho nền kinh tế nước này. Hội nghị Thượng đỉnh tại Hà Nội tháng 2/2019 thất bại Giáo sư Lankov nói: "Các lệnh trừng phạt quốc tế đang bắt đầu có hiệu lực và không có sự thay đổi trong quan điểm của Mỹ, rất khó có khả năng các lệnh trừng phạt này được dỡ bỏ và Bắc Hàn sẽ được giao thương với thế giới bên ngoài". Vì vậy, Bắc Hàn cần liên hệ với tất cả những ai có thể hữu ích cho việc đạt được mục tiêu đó. Bất cứ điều gì từ các tiến bộ thực tế tới các hỗ trợ ngoại giao mang tính biểu tượng đều có ích cho Bình Nhưỡng. Alexey Muraviev thuộc Đại học Curtain ở Perth, Australia, nói rằng Bắc Hàn phải cho Mỹ thấy "họ không bị cô lập". "Nếu họ có thể chứng tỏ rằng các cường quốc vẫn đang ủng hộ họ, điều này sẽ giúp họ có thêm quyền lực để đàm phán với Mỹ và Trung Quốc." Vì vậy, Nga là một lựa chọn hấp dẫn. "Ông Kim cần được đánh giá cao," ông Muraviev nói. "Ông ấy khá khéo léo trong các tình huống ngoại giao khó khăn vì lợi ích kinh tế của Bắc Hàn - và cho sự sống còn của chế độ của ông ta." Việc tán tỉnh các đối tác đi đôi với việc đổi mới các hoạt động thử tên lửa để gây áp lực buộc Washington quay trở lại bàn đàm phán. "Chiến lược của Bắc Hàn luôn luôn là 'đi trên dây' giữa các cuộc xung đột của các cường quốc thế giới và nhận được những nhượng bộ theo cách đó," Park Young-ja, nhà nghiên cứu tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói với BBC Tiếng Hàn: "Vì vậy, cuộc gặp với Nga có thể là một lá bài mà Bắc Hàn bày ra để đối đầu với Trung Quốc và Mỹ." Moscow muốn gì? Tổng thống Putin từ lâu đã háo hức được gặp nhà lãnh đạo Bắc Hàn. Tuy nhiên, trong hai hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim, điện Kremlin phần nào bị gạt ra bên lề. Vì vậy, sau cuộc hội đàm thất bại tại Hà Nội, cuộc gặp với Kim Jong-un là cơ hội tốt để ông Putin đưa Moscow trở lại sân chơi. Nga không cho rằng Bắc Hàn sẽ từ bỏ vũ khí hạt nhân Giống như Mỹ và Trung Quốc, Nga không thoải mái với việc Bắc Hàn là một quốc gia hạt nhân và kể từ đầu những năm 2000, Nga đã tham gia các cuộc đàm phán sáu bên vốn thất bại, sau khi Bình Nhưỡng rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân. Nhưng không giống như Washington, Moscow muốn chấp nhận thực trạng: phi hạt nhân hóa được coi là một mục tiêu phi thực tế, nên Kremlin thay vào đó muốn đàm phán với Bình Nhưỡng nhằm ổn định tình hình. Sự tham gia của Nga cũng là vấn đề về uy tín và danh tiếng. Bất kể mối quan hệ giữa Mỹ và Bắc Hàn sẽ phát triển như thế nào, Nga rất muốn được tham gia ít nhất ở một mức độ nào đó. Nếu ông Putin cố gắng góp mặt được một chút trong tình huống này, ông có thể cho thấy rằng Nga vẫn còn hiện diện trong khu vực. Và thậm chí còn tốt hơn nếu Kremlin đóng góp một cách có ý nghĩa để giải quyết tình hình Bắc Hàn. Kết quả dự kiến của đàm phán Kim-Putin? Các dự đoán hầu hết cho rằng sẽ không có bất kỳ thỏa thuận chính nào đạt được giữa hai nước. Bên cạnh việc nhận được một số sự công nhận và đòn bẩy quốc tế cho các cuộc đàm phán trong tương lai với Washington, Bắc Hàn chủ yếu quan tâm đến tiền. Bắc Hàn coi vũ khí hạt nhân là chìa khóa quân sự Ông Lankov nói: "Tình hình kinh tế của đất nước rất tồi tệ và Bình Nhưỡng rất muốn nới lỏng các lệnh trừng phạt để có thể thực hiện hoạt động thương mại. Bắc Hàn cũng muốn nhận tiền miễn phí dưới dạng viện trợ." Tuy nhiên, không có khả năng các điều nói trên sẽ đến từ Moscow. Ông Lankov nói rằng Moscow vẫn giữ cảm giác chủ đạo rằng Bắc Hàn là một quốc gia không đáng tin cậy và không thể quản lý được, nện họ sẽ không chi nhiều tiền cho Bắc Hàn. Trong khi tiền là thứ Bắc Hàn cần nhất. "Tôi không nghĩ Bắc Hàn có thể nhận được nhiều từ Nga", Lee Jai-chun, cựu đại sứ Hàn Quốc tại Nga, nói với BBC Tiếng Hàn. "Nền kinh tế Nga đang ở trong tình trạng khó khăn sau các lệnh trừng phạt đối với Crimea. Cuộc gặp sẽ là chỉ là một cách ra hiệu nhắm đến chính quyền Trump và Hàn Quốc." Một cuộc họp cũng sẽ có các tác động trong nước, ông nói. "Người dân Bắc Hàn biết rằng hội nghị thượng đỉnh với Mỹ đã thất bại nên cuộc gặp với Nga có thể là một 'vở diễn' với họ." Về quan hệ kinh tế, Nga bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. "Nga sẽ không chính thức vi phạm các biện pháp trừng phạt đó", ông Lankov nói. "Moscow cùng lắm chỉ có thể nhắm mắt làm ngơ trước một số vi phạm lệnh trừng phạt nhỏ." Các vi phạm công khai sẽ chỉ làm tổn hại lợi ích của Nga trong khi mang lại rất ít lợi ích: Bắc Hàn không phải là thị trường xuất khẩu quan trọng của Nga, và không có sản phẩm chính nào hữu ích cho Nga. "Vì vậy, nhiều nhất, sẽ có một số lời hứa viện trợ tượng trưng nhỏ," ông Lankov bình luận, "rất nhiều hứa hẹn với rất ít hành động". "Moscow cảnh giác chi tiền cho một quốc gia được coi là cực kỳ không đáng tin cậy, đặc biệt là vào thời điểm mà chính Nga đang phải chịu các lệnh trừng phạt quốc tế." Vì vậy, cuối cùng, Nga có thể chỉ là một tiếng nói khác thúc giục Bắc Hàn chống lại các căng thẳng leo thang trong khi Kim Jong-un thì hy vọng cuộc gặp có thể đưa ông ta vào một vòng đàm phán tốt hơn với Washington.	[ 108, 287, 285, 161, 891, 152, 261, 247, 117, 485, 238, 106, 18600, 2238, 257, 128, 527, 170, 107, 109, 741, 277, 411, 144, 215, 211, 527, 1623, 428, 289, 135, 399, 122, 329, 191, 798, 136, 103, 1972, 3779, 127, 114, 217, 196, 111, 134, 683, 527, 189, 10492, 1457, 608, 253, 1005, 340, 2585, 393, 204, 683, 224, 415, 196, 210, 494, 1363, 127, 134, 407, 124, 138, 221, 318, 146, 308, 195, 119, 360, 2564, 187, 129, 213, 411, 1292, 1410, 119, 200, 946, 1351, 496, 253, 891, 108, 121, 337, 2467, 3641, 596, 477, 1817, 134, 382, 2742, 685, 13904, 772, 4127, 1528, 12979, 108, 121, 903, 3500, 1152, 916, 1526, 25852, 376, 1728, 261, 247, 1694, 1736, 257, 360, 542, 932, 705, 482, 458, 361, 239, 360, 542, 720, 746, 655, 173, 282, 142, 311, 468, 105, 360, 542, 107, 120, 741, 277, 411, 144, 211, 1481, 117, 251, 138, 109, 204, 883, 6088, 382, 357, 407, 124, 149, 164, 548, 12466, 505, 823, 104, 2062, 1974, 349, 580, 128, 175, 224, 119, 360, 542, 347, 560, 1223, 434, 106, 210, 494, 301, 104, 360, 542, 125, 279, 274, 236, 955, 992, 345, 355, 471, 105, 760, 5233, 560, 1223, 127, 870, 373, 114, 360, 542, 120, 1039, 302, 991, 157, 504, 2656, 311, 546, 148, 144, 1832, 880, 104, 1271, 1789, 2045, 2599, 16497, 20587, 14533, 8888, 231, 856, 882, 146, 300, 415, 196, 142, 668, 158, 1858, 946, 112, 1224, 176, 109, 921, 661, 125, 300, 276, 597, 675, 1429, 2251, 110, 107, 241, 180, 218, 130, 1298, 1520, 882, 146, 300, 433, 619, 587, 181, 412, 681, 195, 274, 432, 3760, 360, 542, 110, 1916, 458, 1801, 195, 119, 1812, 171, 360, 542, 110, 136, 692, 456, 537, 314, 104, 461, 271, 198, 1345, 298, 221, 1323, 3086, 9447, 196, 142, 434, 106, 210, 494, 481, 583, 1313, 1815, 148, 129, 882, 295, 544, 415, 468, 105, 412, 658, 301, 1429, 148, 178, 120, 147, 2750, 103, 882, 146, 300, 468, 686, 24029, 290, 178, 117, 655, 6113, 1974, 535, 523, 109, 198, 165, 19444, 159, 5946, 1363, 160, 789, 1056, 104, 789, 1056, 106, 230, 104, 141, 646, 309, 441, 9877, 695, 6798, 104, 440, 214, 29363, 149, 3491, 272, 2496, 1503, 683, 1455, 412, 608, 264, 415, 360, 542, 119, 468, 407, 124, 147, 3908, 129, 397, 408, 234, 7206, 364, 5566, 683, 1041, 104, 118, 8119, 118, 948, 6835, 112, 4874, 176, 146, 300, 104, 154, 107, 108, 232, 404, 125, 447, 439, 241, 233, 154, 733, 1198, 116, 361, 749, 249, 1621, 110, 797, 164, 548, 2010, 12466, 146, 308, 104, 1812, 328, 118, 948, 2449, 105, 118, 2850, 1564, 382, 357, 134, 683, 1315, 520, 429, 836, 384, 1812, 545, 9850, 825, 192, 669, 867, 360, 542, 167, 140, 156, 149, 1812, 916, 379, 125, 1018, 430, 166, 234, 1685, 211, 1126, 334, 160, 219, 166, 150, 223, 216, 177, 301, 183, 2210, 520, 1047, 1465, 1029, 199, 149, 104, 560, 1239, 890, 525, 186, 120, 825, 192, 126, 134, 133, 916, 456, 153, 360, 542, 138, 608, 147, 1103, 360, 542, 278, 1376, 813, 411, 1292, 1410, 149, 337, 710, 415, 118, 948, 2449, 105, 118, 1477, 484, 946, 5429, 110, 764, 117, 295, 393, 893, 899, 194, 472, 317, 224, 125, 741, 277, 991, 157, 104, 360, 2537, 902, 106, 116, 299, 416, 145, 109, 261, 247, 360, 542, 110, 1274, 1988, 360, 542, 861, 584, 764, 117, 116, 893, 899, 3183, 2551, 116, 166, 1047, 1465, 1029, 167, 383, 1858, 799, 114, 639, 236, 216, 142, 433, 813, 411, 1144, 1410, 149, 337, 710, 253, 16394, 946, 1351, 754, 441, 695, 6798, 795, 2019, 1047, 1465, 1029, 198, 216, 167, 290, 178, 107, 614, 265, 105, 110, 107, 144, 346, 345, 113, 146, 318, 104, 968, 215, 455, 107, 555, 344, 109, 1047, 1465, 1029, 126, 117, 3332, 306, 105, 360, 542, 134, 117, 384, 432, 119, 175, 249, 367, 12152, 865, 934, 360, 542, 260, 316, 300, 119, 525, 186, 120, 375, 107, 136, 943, 812, 114, 156, 764, 117, 592, 464, 837, 2585, 532, 179, 218, 148, 109, 472, 317, 223, 216, 228, 109, 1174, 643, 470, 384, 518, 334, 284, 706, 413, 107, 812, 114, 644, 6981, 5523, 5948, 19730, 1792, 16918, 624, 440, 214, 14533, 8888, 231, 108, 121, 16085, 103, 8109, 123, 160, 360, 542, 139, 114, 200, 203, 10678, 110, 133, 602, 385, 340, 1731, 154, 107, 136, 463, 776, 160, 109, 1054, 198, 244, 167, 535, 523, 1934, 179, 126, 134, 422, 154, 107, 426, 168, 265, 130, 883, 689, 119, 200, 105, 151, 162, 294, 865, 934, 468, 106, 116, 1212, 680, 1916, 458, 112, 2455, 948, 260, 117, 403, 314, 291, 519, 118, 19730, 1792, 16918, 454, 2455, 728, 896, 3303, 5623, 113, 109, 205, 2104, 470, 384, 455, 1000, 171, 418, 812, 236, 216, 104, 360, 542, 233, 105, 114, 144, 307, 177, 104, 353, 359, 104, 118, 7326, 1068, 1505, 769, 109, 195, 274, 184, 1183, 119, 156, 345, 239, 109, 381, 192, 932, 465, 1114, 130, 383, 516, 265, 661, 1365, 1015, 319, 153, 746, 883, 5229, 189, 6184, 1010, 104, 360, 542, 637, 637, 106, 7556, 159, 1875, 257, 415, 109, 204, 1001, 1259, 104, 109, 1054, 198, 175, 249, 105, 238, 117, 120, 2268, 317, 181, 173, 4881, 2507, 8870, 686, 4575, 103, 152, 568, 402, 149, 1348, 1897, 202, 162, 165, 542, 890, 123, 119, 378, 1434, 542, 161, 189, 2778, 934, 204, 683, 119, 468, 107, 136, 106, 116, 1176, 392, 145, 360, 542, 1035, 124, 130, 195, 178, 119, 151, 162, 105, 9686, 1974, 278, 1376, 408, 234, 1564, 148, 727, 115, 7077, 108, 7658, 117, 683, 152, 261, 247, 360, 2537, 421, 572, 113, 196, 213, 411, 1292, 1410, 8137, 103, 726, 3779, 380, 224, 133, 3700, 124, 367, 2863, 112, 865, 934, 187, 204, 213, 883, 946, 1351, 149, 337, 1981, 204, 683, 119, 948, 2449, 106, 225, 213, 514, 130, 118, 1564, 251, 1974, 319, 153, 959, 6895, 468, 110, 114, 160, 360, 542, 134, 148, 306, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1251, 623, 293, 360, 542, 628, 238, 118, 948, 2449, 134, 228, 468, 1214, 113, 204, 683, 178, 462, 119, 408, 234, 2850, 7217, 1 ]
041125_aseanopening	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/11/041125_aseanopening	Hội nghị ASEAN khai mạc	Hội nghị thường niên khối ASEAN đã khai mạc ở thủ đô Vientiane của Lào, với nghị trình bao gồm các vấn đề như khu vực mậu dịch tự do, thỏa thuận chống khủng bố và có thể cả vấn đề Miến Điện thiếu tiến bộ trong cải cách dân chủ.	Thành phố Vientiane đã được sửa sang trước kỳ hội nghị, phụ nữ Lào được yêu cầu mặc váy quấn truyền thống, các quán bar bị đóng cửa và hạn chế giao thông. Tháng trước chính phủ Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng họ có trong tay thông tin nói có thể hội nghị ASEAN sẽ bị tấn công. Đài tiếng nói của chính phủ Lào tuần này cũng cho biết "các phần tử xấu" có thể sẽ cố gắng gây bất ổn. Phó thị trưởng Vientiane Boonchan Singhawong, được hãng Associated Press trích lời, nói: "Nhiệm vụ của nhân dân Lào là làm sao để hội nghị ASEAN có thể diễn ra tốt đẹp". "Người dân phải tuyệt đối chấp hành lệnh để thành phố sạch đẹp". Chính phủ Lào cũng hy vọng hội nghị này sẽ giúp quảng bá du lịch cho đất nước. Chủ đề chính Nghị trình hội nghị, với các cuộc họp Ngoại trưởng vào thứ Bảy và họp thượng đỉnh vào thứ Hai tới, là thảo luận hiệp định thương mại tự do giữa khu vực Đông Nam Á với Trung Quốc, và thỏa thuận chống khủng bố giữa ASEAN với Nhật Bản. Cũng có thông tin nói đã có nỗ lực vận động để các thành viên ASEAN rời bỏ nguyên tắc không can thiệp vào chuyện nội bộ của các nước khác và gây áp lực đòi hỏi cải cách dân chủ ở Miến Điện. Miến Điện vừa có vị Thủ tướng mới, với chính sách còn cứng rắn hơn người tiền nhiệm. Thế nhưng một quan chức ngoại giao cao cấp của nước này, ông Thuang Tun, nói với hãng thông tấn AP rằng ông không nghĩ ASEAN sẽ đề cập đến chủ đề này. "Tôi không nghĩ rằng ASEAN muốn bàn tới các vấn đề có tính nội bộ của các nước. Nước nào cũng có chuyện nội bộ của mình thế nhưng nước nào cũng có những thay đổi, cả Miến Điện cũng vậy". Có lẽ để đề phòng bị chỉ trích trong hội nghị, Miến Điện đã trả tự do cho một vài tù chính trị hồi cuối tuần rồi, kể cả cựu thủ lĩnh sinh viên Min Ko Naing. Tăng cường an ninh An ninh khá nghiêm ngặt trong hội nghị và các điểm kiểm soát đã được thiết lập ở nhiều ngả đường hạn chế dân từ các khu vực nông thôn và miền núi vào thành phố. Khách du lịch cũng được khuyến cáo không nên tới Vientiane vì không đủ phòng nghỉ. Ở Lào đã từng xảy ra nhiều vụ tấn công bằng bom mà nhà chức trách nói là do "các phần tử xấu" gây ra. Thường thì đây là các nhóm người Hmong, từng hậu thuẫn cho quân Mỹ hồi cuộc chiến Việt Nam và cáo buộc là bị chính phủ Lào phân biệt đối xử.	summarize: Thành phố Vientiane đã được sửa sang trước kỳ hội nghị, phụ nữ Lào được yêu cầu mặc váy quấn truyền thống, các quán bar bị đóng cửa và hạn chế giao thông. Tháng trước chính phủ Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng họ có trong tay thông tin nói có thể hội nghị ASEAN sẽ bị tấn công. Đài tiếng nói của chính phủ Lào tuần này cũng cho biết "các phần tử xấu" có thể sẽ cố gắng gây bất ổn. Phó thị trưởng Vientiane Boonchan Singhawong, được hãng Associated Press trích lời, nói: "Nhiệm vụ của nhân dân Lào là làm sao để hội nghị ASEAN có thể diễn ra tốt đẹp". "Người dân phải tuyệt đối chấp hành lệnh để thành phố sạch đẹp". Chính phủ Lào cũng hy vọng hội nghị này sẽ giúp quảng bá du lịch cho đất nước. Chủ đề chính Nghị trình hội nghị, với các cuộc họp Ngoại trưởng vào thứ Bảy và họp thượng đỉnh vào thứ Hai tới, là thảo luận hiệp định thương mại tự do giữa khu vực Đông Nam Á với Trung Quốc, và thỏa thuận chống khủng bố giữa ASEAN với Nhật Bản. Cũng có thông tin nói đã có nỗ lực vận động để các thành viên ASEAN rời bỏ nguyên tắc không can thiệp vào chuyện nội bộ của các nước khác và gây áp lực đòi hỏi cải cách dân chủ ở Miến Điện. Miến Điện vừa có vị Thủ tướng mới, với chính sách còn cứng rắn hơn người tiền nhiệm. Thế nhưng một quan chức ngoại giao cao cấp của nước này, ông Thuang Tun, nói với hãng thông tấn AP rằng ông không nghĩ ASEAN sẽ đề cập đến chủ đề này. "Tôi không nghĩ rằng ASEAN muốn bàn tới các vấn đề có tính nội bộ của các nước. Nước nào cũng có chuyện nội bộ của mình thế nhưng nước nào cũng có những thay đổi, cả Miến Điện cũng vậy". Có lẽ để đề phòng bị chỉ trích trong hội nghị, Miến Điện đã trả tự do cho một vài tù chính trị hồi cuối tuần rồi, kể cả cựu thủ lĩnh sinh viên Min Ko Naing. Tăng cường an ninh An ninh khá nghiêm ngặt trong hội nghị và các điểm kiểm soát đã được thiết lập ở nhiều ngả đường hạn chế dân từ các khu vực nông thôn và miền núi vào thành phố. Khách du lịch cũng được khuyến cáo không nên tới Vientiane vì không đủ phòng nghỉ. Ở Lào đã từng xảy ra nhiều vụ tấn công bằng bom mà nhà chức trách nói là do "các phần tử xấu" gây ra. Thường thì đây là các nhóm người Hmong, từng hậu thuẫn cho quân Mỹ hồi cuộc chiến Việt Nam và cáo buộc là bị chính phủ Lào phân biệt đối xử.	[ 108, 287, 285, 161, 994, 2130, 17786, 115, 363, 5506, 586, 965, 393, 567, 411, 103, 573, 2870, 2285, 363, 436, 1531, 2157, 7111, 20169, 231, 1752, 11813, 109, 1027, 5435, 133, 609, 2621, 105, 576, 1712, 384, 206, 112, 1917, 965, 122, 256, 254, 336, 115, 313, 188, 641, 154, 107, 113, 600, 206, 193, 123, 107, 671, 567, 411, 1976, 134, 133, 1855, 2446, 762, 1575, 123, 104, 122, 256, 2285, 1881, 126, 127, 114, 1060, 2950, 1552, 2426, 3814, 207, 107, 671, 134, 2233, 4190, 383, 1539, 332, 3063, 112, 1097, 461, 1308, 17786, 16391, 9986, 8325, 10164, 9136, 363, 833, 8417, 1230, 5975, 788, 1476, 103, 795, 15822, 176, 14957, 197, 104, 157, 137, 2285, 106, 140, 350, 570, 567, 411, 1976, 107, 671, 1446, 124, 2289, 1142, 340, 11781, 137, 139, 3525, 923, 2093, 209, 1762, 570, 164, 2130, 1965, 1142, 340, 448, 256, 2285, 127, 861, 584, 567, 411, 126, 134, 422, 1682, 2484, 744, 478, 114, 1605, 3098, 483, 846, 122, 1594, 277, 567, 411, 103, 405, 109, 460, 720, 836, 1308, 138, 1157, 1819, 105, 720, 3350, 1410, 138, 1157, 891, 9336, 106, 843, 967, 2148, 190, 432, 835, 1180, 180, 1529, 322, 1610, 510, 132, 844, 405, 151, 2904, 105, 893, 1586, 1664, 757, 1493, 1529, 1976, 405, 1085, 3439, 1185, 269, 107, 206, 193, 123, 115, 107, 3562, 1248, 1582, 469, 570, 109, 164, 182, 1976, 3809, 306, 503, 3672, 110, 1036, 3124, 138, 953, 1554, 816, 104, 109, 507, 211, 105, 383, 516, 1248, 808, 419, 655, 173, 137, 185, 449, 2530, 6984, 2530, 2162, 2049, 107, 297, 596, 1341, 6227, 405, 122, 333, 177, 5535, 6242, 183, 280, 1634, 8797, 1888, 170, 172, 146, 853, 470, 384, 291, 1553, 104, 507, 474, 118, 1947, 4582, 3833, 231, 103, 123, 405, 833, 206, 1855, 3181, 641, 118, 110, 372, 1976, 134, 846, 2798, 792, 185, 846, 433, 800, 110, 372, 641, 1976, 1190, 746, 839, 109, 1067, 846, 107, 334, 1554, 816, 104, 109, 3098, 7521, 224, 127, 107, 953, 1554, 816, 104, 267, 868, 170, 507, 224, 127, 107, 479, 346, 13848, 186, 2530, 2162, 127, 1627, 340, 615, 642, 570, 846, 438, 133, 163, 788, 113, 567, 411, 103, 2530, 2162, 115, 456, 1180, 180, 114, 172, 696, 717, 122, 245, 1717, 1954, 1881, 6606, 1899, 186, 2387, 331, 950, 296, 182, 6224, 4964, 17701, 112, 3905, 3444, 305, 672, 1020, 672, 896, 849, 9380, 113, 567, 411, 105, 109, 1516, 2090, 820, 115, 363, 2414, 925, 449, 713, 4098, 1625, 576, 1712, 137, 563, 109, 322, 1610, 939, 2041, 105, 2176, 1687, 138, 164, 8525, 4605, 744, 478, 127, 363, 4506, 231, 341, 110, 237, 839, 17786, 171, 110, 620, 438, 10117, 108, 3854, 2285, 115, 563, 515, 488, 124, 713, 197, 1855, 135, 1588, 1238, 145, 152, 853, 605, 123, 106, 180, 2950, 1552, 2426, 3814, 207, 383, 1314, 8866, 143, 248, 106, 109, 491, 280, 4872, 103, 563, 515, 1973, 4837, 114, 252, 200, 1717, 460, 1076, 243, 132, 105, 341, 1170, 106, 133, 122, 256, 2285, 613, 1502, 923, 13265, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1678, 411, 1589, 778, 3929, 1976, 115, 550, 2232, 449, 331, 709, 17786, 104, 2285, 103, 405, 411, 277, 374, 2886, 109, 1067, 846, 128, 322, 1610, 7253, 414, 1180, 2350, 893, 1586, 1664, 757, 1493, 105, 107, 671, 186, 1067, 846, 2530, 2162, 2965, 1765, 816, 113, 655, 173, 137, 2120, 1 ]
041228_tourismimpact	https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2004/12/041228_tourismimpact	1 triệu người có thể bỏ du lịch Thái Lan	Hiệp hội các đại lý du lịch Thái Lan nói khoảng 1.2 triệu du khách nước ngoài có thể hủy vé đặt trước đến Thái Lan do hậu quả thiên tai hôm Chủ nhật.	Báo The Nation của Thái Lan dẫn lời tổng thư ký hiệp hội, Chidchai Sakormbadee, rằng khoảng 10% của ước đoán 12 triệu khách đến Thái Lan sẽ thay đổi kế hoạch. Nếu điều này xảy ra, nó sẽ gây thiệt hại khoảng 30 tỉ baht. Ông này nói riêng Phuket đã thường tiếp đón 1.5 triệu du khách trong bốn tháng từ 11 đến tháng Hai và nay khu vực này có nguy cơ thiệt hại nhiều nhất. Các tường thuật nói rằng 10 khách sạn và khu nghỉ mát ở Phuket đã bị thiệt hại nặng. Đối với thị trường nội địa, Hiệp hội quảng bá du lịch nội địa Thái cho biết người Thái Lan đã hủy kế hoạch đến Phuket trong tương lai trước mắt. Hiệp hội này cũng ước tính thu nhập du lịch nội địa năm nay sẽ giảm 10%, tương đương 30 tỉ baht.	summarize: Báo The Nation của Thái Lan dẫn lời tổng thư ký hiệp hội, Chidchai Sakormbadee, rằng khoảng 10% của ước đoán 12 triệu khách đến Thái Lan sẽ thay đổi kế hoạch. Nếu điều này xảy ra, nó sẽ gây thiệt hại khoảng 30 tỉ baht. Ông này nói riêng Phuket đã thường tiếp đón 1.5 triệu du khách trong bốn tháng từ 11 đến tháng Hai và nay khu vực này có nguy cơ thiệt hại nhiều nhất. Các tường thuật nói rằng 10 khách sạn và khu nghỉ mát ở Phuket đã bị thiệt hại nặng. Đối với thị trường nội địa, Hiệp hội quảng bá du lịch nội địa Thái cho biết người Thái Lan đã hủy kế hoạch đến Phuket trong tương lai trước mắt. Hiệp hội này cũng ước tính thu nhập du lịch nội địa năm nay sẽ giảm 10%, tương đương 30 tỉ baht.	[ 108, 287, 285, 161, 1110, 1482, 10699, 104, 579, 695, 1946, 1476, 1670, 593, 667, 2148, 4070, 29041, 176, 20693, 2689, 320, 3115, 20223, 103, 641, 545, 3442, 104, 3498, 1040, 1178, 1179, 547, 792, 579, 695, 134, 346, 1544, 2222, 9135, 2767, 431, 999, 126, 488, 1235, 335, 134, 383, 1882, 799, 545, 1100, 1494, 11604, 112, 208, 126, 123, 734, 14987, 115, 1589, 1297, 1340, 8795, 1179, 744, 547, 113, 2729, 253, 563, 1425, 792, 253, 891, 105, 275, 322, 1610, 126, 107, 841, 225, 1882, 799, 713, 5004, 303, 4065, 1802, 123, 641, 826, 547, 2052, 105, 322, 1207, 2501, 449, 14987, 115, 133, 1882, 799, 11011, 5323, 176, 405, 461, 1286, 1554, 439, 103, 1997, 567, 1682, 2484, 744, 478, 1554, 439, 579, 114, 1060, 280, 579, 695, 115, 1364, 2222, 763, 792, 14987, 113, 489, 1032, 965, 3791, 112, 1997, 567, 126, 127, 3498, 334, 498, 1324, 744, 478, 1554, 439, 147, 275, 134, 558, 3442, 103, 489, 1177, 1100, 1494, 11604, 112, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1997, 567, 109, 273, 241, 744, 478, 579, 695, 123, 545, 11945, 1179, 744, 547, 507, 351, 107, 671, 1364, 2356, 1295, 965, 792, 579, 695, 180, 1973, 416, 1217, 1311, 325, 483, 15053, 1 ]
vert-tra-39572210	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-39572210	Những biển báo hài hước ở Bhutan	Vùng đất Rồng Sấm, đó là tên của vương quốc Bhutan nằm dưới dãy Himalaya được phiên dịch đầy đủ sang tiếng Anh, nổi tiếng vì có một đời sống hiện đại chậm rãi hơn phần lớn thế giới bên ngoài.	Truyền hình và internet chỉ mới có từ năm 1999, và mạng điện thoại di động chỉ có bốn năm sau đó. Và không thể tin được, mãi đến năm 1960, công trình xây dựng con đường đầu tiên của quốc gia này mới được khởi công. Trước thời đó, cách duy nhất để đi vòng quanh Bhutan là đi bộ và băng qua những con đường sỏi đá quanh co giữa cảnh núi non trùng điệp. Nhưng đã có hơn 1.500km đường được xây dựng kể từ thời đó, và có những điều vui vẻ đặc biệt cho những ai lái xe trên những cung đường: đó là một số biển hiệu trên đường gây bất ngờ. Nơi người ta không thích nói ‘không’ Nơi người lao động xin làm việc không công Mekong, dòng sông của 60 triệu người Thường chúng rất hài hước, ngớ ngẩn và rất nổi bật, đó là một phần của Dự Án Dantak, một sáng kiến tài trợ của chính phủ Ấn Độ từ Tổ chức Đường xá Biên giới (BRO), trong hơn nửa thế kỷ qua nhằm giúp Bhutan vững vàng tiến tới thời kỳ hiện đại nhờ vào các dự án xây dựng và phát triển. Ở thành phố thứ hai của Bhutan có tên là Paro, nơi duy nhất có sân bay ở quốc gia này, chỉ có 12 phi công được phép thực hiện hạ cánh thủ công trên đường băng ngắn không cách gì nhìn rõ được giữa các dãy núi. Và ở đoạn uốn khúc gần đó trên con đường ngay bên dưới đường bay, nơi xe hơi dừng lại để ngắm cảnh tượng đẹp hoàn hảo của tháp canh Ta-Dzong có từ thế kỷ 17 tại thành phố này, tài xế sẽ nhìn thấy những biển báo hiệu thơ mộng cảnh báo về sự nguy hiểm khi lái xe trong lúc say xỉn, một kiểu điển hình trong các biển hiệu đường xá ở Bhutan. 'Sau khi uống whiskey, ngồi lái xe rất ghê' Các biển hiệu thường viết bằng tiếng Anh và thỉnh thoảng cũng có cả tiếng Dzhongka, ngôn ngữ chính thức của người Bhutan. Những tấm bảng này có khi thiếu dấu câu, chúng được cố ý làm vậy với mục đích làm dễ nhớ, nhờ vào các cụm từ được biến đổi gọn gàng và có lẽ không lường trước được dưới ngòi bút của các quan chức. 'Để lái xe đến nơi, chớ uống cồn chơi vơi' Chỉ có 75.000 xe hơi ở đất nước có tổng số 750.000 dân, với kích cỡ nhỏ bằng Thụy Sỹ, đường sá hầu như luôn vắng người. Không có nhiều biển báo hiệu giao thông trên đường. Thủ đô Thimpu là nơi duy nhất có một cây đèn hiệu giao thông - chỉ trong 24 giờ. Sau đó cây đèn này được thay thế bằng một cảnh sát giao thông nổi tiếng điều hành giao thông bằng các động tác thú vị với đôi tay có đeo găng tay trắng trên giao lộ nơi nhiều con đường đông đúc nhất thành phố băng qua. Giờ thì bạn hiểu rồi đó. Cùng với những cung đường núi luôn đầy gió, tốc độ là một trong những chủ đề thường được đề cập tới trên các bảng hiệu. Các kiểu biển hiệu vần điệu lại xuất hiện với những tấm bảng ghi "Lái xe nhanh thì gặp nạn nhanh" (Going faster will see disaster), hoặc những câu ít ghê rợn hơn như "Vào khúc quanh, chậm lại anh" (On the bend, go slow friend). Các biển hiệu có thể sáo mòn một cách cực đoan, đặc biệt khi nhằm cảnh báo nguy cơ không 'đi đến nơi về đến chốn'. "Cuộc đời là một chuyến đi, hãy đi cho hết" (Life is a journey, complete it), hoặc "Thời gian là tiền bạc, nhưng sự sống thì vô giá" (Time is money, but life is precious) nhằm nhắc nhở rằng mục đích cuối cùng là người lái xe phải về tới nơi an toàn. Vần điệu có thể đạt tới đỉnh cao, ví dụ như tấm biển hiệu, "Đừng vội, bình tĩnh, thiên đường hết chỗ rồi" (Don't hurry, be cool, since heaven is already full), nhưng thông điệp vẫn rất rõ ràng. Dự án Dantak cũng có chút gì lãng mạn khi nhắc nhở tài xế về người thân yêu của họ để đảm bảo cánh tài xế tuân thủ vận tốc: 'Nếu bạn đã kết hôn, hãy thôi chạy quá bon' Có một vài biển hiệu ở khu vực xa xôi ở miền đông nam Bhutan đạt tới đỉnh cao của sự hài hước. Nơi này rõ ràng người ta không ai cần phải vội vàng gì, nếu điều đó có nghĩa là bạn sẽ đến nơi an toàn: 'Người anh em, thà là kẻ trễ tràng, còn hơn làm kẻ lỡ làng' và cũng có những biển hiệu khơi gợi sự tưởng tượng như thế này: "Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng". 'Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng' Ở những nơi khác, đường từ Thimphu tới cố đô Punakha đi qua một trong những điểm dừng chân đẹp nhất thế giới trên Đèo Dochula, nơi dãy núi Jigme Singye Wangchuck Himalayan và công viên quốc gia kéo dài đến tận chân trời. Nhưng tất cả các tài xế người Bhutan đều biết, "Núi non chỉ đẹp khi bạn lái xe thong dong". Những tấm bảng chỉ đường không chỉ báo hiệu an toàn trên hành trình, mà môi trường trong lành cũng là một trong những niềm hạnh phúc của Bhutan, với những biển hiệu viết: "Đừng xả rác, để đời bạn bớt tan tác" (Don't litter, it will make your life bitter). Thậm chí còn có tấm biển hiệu kín đáo thể hiện niềm tự hào với thành tựu của họ, như: "Đường phê, lái đê mê" (Smooth road for your smooth ride). Trong nhiều năm, Tổ chức Đường sá Biên Giới đã xây dựng và bảo dưỡng đường sá ở nhiều quốc gia trong khu vực như Ấn Độ, Afghanistan, Myanmar và Sri Lanka. Ngày nay, hầu hết họ thuê công nhân địa phương, nhưng trong lịch sử, rất nhiều người Ấn Độ nhận lãnh công việc khó khăn và nguy hiểm này. Tính cách hài hước của họ thách thức hoàn cảnh khó khăn thể hiện rõ ràng trên những biển hiệu đường xá hay ho, và trong cả sứ mệnh của họ: "Chúng ta không thể quên những con đường trong vùng đất hiểm trở này, được xây lên không chỉ bằng xi măng và bê tông, mà còn bằng máu của những người công nhân từ Tổ chức Đường sá Biên Giới của Ấn Độ. Rất nhiều người đã thiệt mạng khi thực hiện nghĩa vụ theo dự án. Với họ, những người luôn đối mặt với hiểm nguy và cười trên cái chết, nhiệm vụ là điều quan trọng nhất. Đó là sự hi sinh mà người dân Bhutan vẫn tiếp tục trân trọng và vinh danh hơn nửa thế kỷ qua, với thêm nhiều tiếng cười dọc theo những con đường. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	summarize: Truyền hình và internet chỉ mới có từ năm 1999, và mạng điện thoại di động chỉ có bốn năm sau đó. Và không thể tin được, mãi đến năm 1960, công trình xây dựng con đường đầu tiên của quốc gia này mới được khởi công. Trước thời đó, cách duy nhất để đi vòng quanh Bhutan là đi bộ và băng qua những con đường sỏi đá quanh co giữa cảnh núi non trùng điệp. Nhưng đã có hơn 1.500km đường được xây dựng kể từ thời đó, và có những điều vui vẻ đặc biệt cho những ai lái xe trên những cung đường: đó là một số biển hiệu trên đường gây bất ngờ. Nơi người ta không thích nói ‘không’ Nơi người lao động xin làm việc không công Mekong, dòng sông của 60 triệu người Thường chúng rất hài hước, ngớ ngẩn và rất nổi bật, đó là một phần của Dự Án Dantak, một sáng kiến tài trợ của chính phủ Ấn Độ từ Tổ chức Đường xá Biên giới (BRO), trong hơn nửa thế kỷ qua nhằm giúp Bhutan vững vàng tiến tới thời kỳ hiện đại nhờ vào các dự án xây dựng và phát triển. Ở thành phố thứ hai của Bhutan có tên là Paro, nơi duy nhất có sân bay ở quốc gia này, chỉ có 12 phi công được phép thực hiện hạ cánh thủ công trên đường băng ngắn không cách gì nhìn rõ được giữa các dãy núi. Và ở đoạn uốn khúc gần đó trên con đường ngay bên dưới đường bay, nơi xe hơi dừng lại để ngắm cảnh tượng đẹp hoàn hảo của tháp canh Ta-Dzong có từ thế kỷ 17 tại thành phố này, tài xế sẽ nhìn thấy những biển báo hiệu thơ mộng cảnh báo về sự nguy hiểm khi lái xe trong lúc say xỉn, một kiểu điển hình trong các biển hiệu đường xá ở Bhutan. 'Sau khi uống whiskey, ngồi lái xe rất ghê' Các biển hiệu thường viết bằng tiếng Anh và thỉnh thoảng cũng có cả tiếng Dzhongka, ngôn ngữ chính thức của người Bhutan. Những tấm bảng này có khi thiếu dấu câu, chúng được cố ý làm vậy với mục đích làm dễ nhớ, nhờ vào các cụm từ được biến đổi gọn gàng và có lẽ không lường trước được dưới ngòi bút của các quan chức. 'Để lái xe đến nơi, chớ uống cồn chơi vơi' Chỉ có 75.000 xe hơi ở đất nước có tổng số 750.000 dân, với kích cỡ nhỏ bằng Thụy Sỹ, đường sá hầu như luôn vắng người. Không có nhiều biển báo hiệu giao thông trên đường. Thủ đô Thimpu là nơi duy nhất có một cây đèn hiệu giao thông - chỉ trong 24 giờ. Sau đó cây đèn này được thay thế bằng một cảnh sát giao thông nổi tiếng điều hành giao thông bằng các động tác thú vị với đôi tay có đeo găng tay trắng trên giao lộ nơi nhiều con đường đông đúc nhất thành phố băng qua. Giờ thì bạn hiểu rồi đó. Cùng với những cung đường núi luôn đầy gió, tốc độ là một trong những chủ đề thường được đề cập tới trên các bảng hiệu. Các kiểu biển hiệu vần điệu lại xuất hiện với những tấm bảng ghi "Lái xe nhanh thì gặp nạn nhanh" (Going faster will see disaster), hoặc những câu ít ghê rợn hơn như "Vào khúc quanh, chậm lại anh" (On the bend, go slow friend). Các biển hiệu có thể sáo mòn một cách cực đoan, đặc biệt khi nhằm cảnh báo nguy cơ không 'đi đến nơi về đến chốn'. "Cuộc đời là một chuyến đi, hãy đi cho hết" (Life is a journey, complete it), hoặc "Thời gian là tiền bạc, nhưng sự sống thì vô giá" (Time is money, but life is precious) nhằm nhắc nhở rằng mục đích cuối cùng là người lái xe phải về tới nơi an toàn. Vần điệu có thể đạt tới đỉnh cao, ví dụ như tấm biển hiệu, "Đừng vội, bình tĩnh, thiên đường hết chỗ rồi" (Don't hurry, be cool, since heaven is already full), nhưng thông điệp vẫn rất rõ ràng. Dự án Dantak cũng có chút gì lãng mạn khi nhắc nhở tài xế về người thân yêu của họ để đảm bảo cánh tài xế tuân thủ vận tốc: 'Nếu bạn đã kết hôn, hãy thôi chạy quá bon' Có một vài biển hiệu ở khu vực xa xôi ở miền đông nam Bhutan đạt tới đỉnh cao của sự hài hước. Nơi này rõ ràng người ta không ai cần phải vội vàng gì, nếu điều đó có nghĩa là bạn sẽ đến nơi an toàn: 'Người anh em, thà là kẻ trễ tràng, còn hơn làm kẻ lỡ làng' và cũng có những biển hiệu khơi gợi sự tưởng tượng như thế này: "Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng". 'Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng' Ở những nơi khác, đường từ Thimphu tới cố đô Punakha đi qua một trong những điểm dừng chân đẹp nhất thế giới trên Đèo Dochula, nơi dãy núi Jigme Singye Wangchuck Himalayan và công viên quốc gia kéo dài đến tận chân trời. Nhưng tất cả các tài xế người Bhutan đều biết, "Núi non chỉ đẹp khi bạn lái xe thong dong". Những tấm bảng chỉ đường không chỉ báo hiệu an toàn trên hành trình, mà môi trường trong lành cũng là một trong những niềm hạnh phúc của Bhutan, với những biển hiệu viết: "Đừng xả rác, để đời bạn bớt tan tác" (Don't litter, it will make your life bitter). Thậm chí còn có tấm biển hiệu kín đáo thể hiện niềm tự hào với thành tựu của họ, như: "Đường phê, lái đê mê" (Smooth road for your smooth ride). Trong nhiều năm, Tổ chức Đường sá Biên Giới đã xây dựng và bảo dưỡng đường sá ở nhiều quốc gia trong khu vực như Ấn Độ, Afghanistan, Myanmar và Sri Lanka. Ngày nay, hầu hết họ thuê công nhân địa phương, nhưng trong lịch sử, rất nhiều người Ấn Độ nhận lãnh công việc khó khăn và nguy hiểm này. Tính cách hài hước của họ thách thức hoàn cảnh khó khăn thể hiện rõ ràng trên những biển hiệu đường xá hay ho, và trong cả sứ mệnh của họ: "Chúng ta không thể quên những con đường trong vùng đất hiểm trở này, được xây lên không chỉ bằng xi măng và bê tông, mà còn bằng máu của những người công nhân từ Tổ chức Đường sá Biên Giới của Ấn Độ. Rất nhiều người đã thiệt mạng khi thực hiện nghĩa vụ theo dự án. Với họ, những người luôn đối mặt với hiểm nguy và cười trên cái chết, nhiệm vụ là điều quan trọng nhất. Đó là sự hi sinh mà người dân Bhutan vẫn tiếp tục trân trọng và vinh danh hơn nửa thế kỷ qua, với thêm nhiều tiếng cười dọc theo những con đường. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	[ 108, 287, 285, 161, 1848, 240, 105, 2154, 163, 239, 107, 148, 147, 7503, 105, 427, 726, 909, 791, 192, 163, 107, 1112, 147, 187, 837, 619, 110, 136, 193, 117, 103, 1676, 155, 147, 6292, 135, 277, 556, 636, 219, 361, 178, 462, 104, 198, 165, 126, 239, 117, 1106, 2446, 957, 221, 397, 173, 756, 202, 130, 184, 906, 1017, 9468, 106, 184, 317, 105, 1325, 235, 120, 219, 361, 9274, 915, 1017, 3026, 415, 313, 1687, 3307, 2116, 16071, 311, 115, 107, 183, 7645, 4608, 361, 117, 556, 636, 546, 148, 221, 397, 105, 107, 120, 179, 1276, 895, 634, 575, 114, 120, 375, 1709, 529, 159, 120, 870, 361, 161, 150, 106, 116, 166, 657, 614, 159, 361, 383, 295, 6039, 3540, 111, 169, 110, 581, 123, 4322, 748, 3540, 111, 825, 192, 676, 140, 156, 110, 135, 13912, 1226, 1551, 104, 2067, 617, 111, 2346, 174, 215, 1518, 17093, 9000, 6134, 105, 215, 738, 2160, 103, 150, 106, 116, 380, 104, 1779, 7624, 4793, 332, 12462, 116, 611, 357, 326, 643, 104, 122, 256, 1071, 1492, 148, 1318, 229, 2596, 2340, 2102, 249, 5174, 3208, 15086, 103, 113, 183, 1457, 175, 688, 235, 745, 422, 9468, 1661, 1287, 472, 228, 221, 393, 199, 273, 1211, 138, 109, 382, 304, 556, 636, 105, 212, 3073, 108, 978, 164, 548, 259, 196, 104, 9468, 107, 465, 106, 4724, 12537, 328, 756, 202, 107, 959, 502, 108, 121, 198, 165, 474, 163, 107, 1178, 894, 135, 117, 656, 223, 199, 1030, 1255, 331, 135, 159, 361, 1325, 1621, 110, 173, 218, 485, 450, 117, 415, 109, 4530, 10336, 619, 108, 121, 780, 7588, 2474, 386, 150, 159, 219, 361, 531, 367, 768, 361, 4100, 328, 529, 1189, 1759, 153, 130, 4617, 313, 706, 1142, 506, 3036, 104, 3281, 2453, 2682, 11281, 7507, 515, 107, 148, 175, 688, 1980, 149, 164, 548, 474, 326, 3637, 134, 485, 203, 120, 657, 188, 614, 1657, 4496, 313, 188, 125, 144, 841, 1216, 129, 1709, 529, 113, 398, 3067, 12194, 103, 116, 1138, 2399, 240, 113, 109, 657, 614, 361, 2340, 108, 121, 9468, 112, 377, 5280, 129, 1549, 28271, 103, 1242, 1709, 529, 215, 3508, 257, 303, 657, 614, 369, 508, 281, 354, 266, 105, 3371, 3634, 127, 107, 186, 354, 1828, 26504, 13588, 691, 1063, 122, 329, 104, 111, 9468, 112, 564, 1689, 1458, 126, 107, 129, 815, 988, 476, 103, 174, 117, 601, 108, 232, 140, 530, 119, 592, 1055, 140, 790, 9282, 1211, 138, 109, 2976, 148, 117, 625, 345, 3103, 11508, 105, 107, 642, 110, 3589, 226, 117, 768, 4321, 2255, 104, 109, 146, 3065, 377, 4234, 1709, 529, 155, 328, 103, 4520, 1549, 6366, 1014, 13605, 257, 1137, 107, 19212, 529, 1189, 108, 121, 282, 142, 107, 497, 166, 23236, 1422, 119, 1058, 2550, 750, 281, 1798, 8145, 361, 7354, 1098, 128, 637, 2431, 1784, 724, 107, 158, 657, 188, 614, 384, 206, 159, 4347, 596, 709, 3367, 320, 962, 431, 106, 328, 756, 202, 107, 116, 1003, 2630, 614, 384, 206, 233, 163, 113, 2180, 3450, 759, 150, 1003, 2630, 126, 117, 346, 175, 281, 116, 313, 338, 384, 206, 738, 354, 179, 209, 384, 206, 281, 109, 192, 274, 1441, 297, 119, 1183, 600, 107, 2164, 9158, 600, 1714, 159, 384, 1154, 328, 158, 219, 361, 823, 4246, 202, 164, 548, 1325, 1451, 3060, 143, 230, 524, 598, 837, 2115, 119, 120, 870, 361, 1687, 637, 858, 12416, 1606, 359, 106, 116, 113, 120, 185, 220, 369, 117, 220, 1288, 228, 159, 109, 1458, 614, 112, 303, 1138, 657, 614, 7653, 2555, 153, 387, 199, 119, 120, 1689, 1458, 848, 20411, 176, 529, 838, 143, 683, 627, 838, 207, 6771, 674, 2386, 11351, 5604, 9388, 12811, 791, 3369, 5604, 856, 451, 120, 476, 500, 3508, 9484, 183, 128, 2082, 674, 2474, 8381, 1751, 153, 365, 207, 9266, 231, 1430, 2497, 7113, 103, 5933, 2765, 10435, 16187, 176, 7113, 831, 303, 657, 614, 107, 136, 7615, 3725, 116, 173, 786, 7064, 634, 575, 129, 745, 313, 188, 841, 225, 110, 7556, 155, 328, 125, 155, 4656, 1263, 189, 4239, 723, 106, 116, 803, 2251, 914, 184, 114, 538, 207, 444, 16703, 108, 176, 569, 108, 409, 108, 25036, 6972, 103, 24910, 892, 108, 176, 332, 856, 451, 7589, 390, 106, 379, 5211, 170, 144, 307, 143, 616, 314, 207, 5353, 14127, 108, 176, 569, 19001, 103, 8186, 13678, 108, 176, 569, 108, 8698, 376, 17710, 371, 745, 982, 3238, 160, 592, 1055, 608, 264, 106, 111, 1709, 529, 139, 125, 228, 328, 305, 3745, 1421, 9137, 2555, 107, 136, 764, 228, 1410, 2048, 1380, 1094, 128, 1689, 657, 614, 103, 8780, 3114, 103, 342, 7421, 1217, 361, 538, 1104, 598, 207, 444, 20957, 108, 4299, 10812, 103, 4601, 3026, 16050, 20322, 108, 4540, 409, 6280, 108, 176, 569, 26640, 108, 13939, 856, 170, 206, 1641, 244, 215, 450, 3871, 1779, 304, 4793, 2181, 1282, 127, 107, 1360, 218, 2338, 3475, 129, 982, 3238, 326, 3637, 125, 111, 481, 436, 104, 154, 130, 879, 327, 1255, 326, 3637, 1715, 331, 824, 1606, 161, 377, 3247, 230, 115, 299, 12231, 914, 1508, 937, 310, 13557, 257, 615, 116, 696, 657, 614, 108, 121, 322, 442, 797, 4390, 108, 121, 752, 823, 828, 9468, 764, 228, 1410, 291, 104, 144, 1518, 6874, 112, 3540, 126, 450, 921, 111, 169, 110, 375, 260, 139, 3114, 1287, 2043, 323, 179, 150, 107, 404, 106, 230, 134, 155, 328, 305, 258, 161, 7155, 365, 3998, 5025, 106, 789, 3902, 9204, 103, 177, 183, 140, 789, 3644, 1514, 257, 105, 127, 107, 120, 657, 614, 2472, 2390, 144, 597, 706, 128, 175, 4418, 2661, 365, 3998, 914, 1785, 4859, 159, 361, 6569, 3909, 1655, 340, 7155, 365, 3998, 914, 1785, 4859, 159, 361, 6569, 3909, 1655, 257, 108, 978, 120, 328, 913, 361, 148, 3367, 320, 19538, 228, 601, 709, 17973, 409, 13701, 184, 235, 116, 113, 120, 318, 1759, 974, 1142, 202, 175, 249, 159, 20983, 674, 1133, 8063, 11667, 328, 4530, 1687, 10071, 269, 4261, 8894, 6526, 7239, 1935, 10383, 9253, 231, 105, 135, 182, 198, 165, 930, 677, 155, 1501, 974, 5549, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 4034, 282, 7293, 1783, 6412, 103, 150, 106, 465, 104, 2527, 198, 9468, 829, 768, 4530, 9253, 117, 928, 414, 858, 620, 586, 354, 1222, 738, 354, 171, 107, 116, 723, 307, 199, 273, 1751, 2544, 183, 380, 301, 175, 249, 367, 1781, 1 ]
150226_cao_phong_on_le_trong_nghia	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/02/150226_cao_phong_on_le_trong_nghia	Đại tá là 'người lính của Tổ Quốc'	Đại tá Lê Trọng Nghĩa là một trong số những người ít ỏi mà tôi có tình cảm đặc biệt.	Ông Lê Trọng Nghĩa khi còn trẻ Đã hơn hai mươi năm tôi không về Hà Nội ăn Tết và cũng từng ấy năm không gặp cụ. Ngày mở đầu năm Ất Mùi tôi tìm cách đến chúc sức khỏe cụ. Cụ lúc này yếu, đang nằm cấp cứu trong bệnh viện Việt -Xô. Gặp được cụ là cả một vấn đề. Quy định của Viện ghi thành biển báo ngay cửa ra vào là mở cửa tự do thăm bệnh nhân thoải mái trong dịp lễ và ngày nghỉ. Sự giao lưu với người thân trong y học vẫn được hiểu là một trong những phương pháp trị liệu. Hôm đó là ngày mùng một. Tám tầng gác của bệnh viện đều mở thông thống trong tòa nhà tồi tàn, thiếu tu sửa, gồm có chín tầng. Riêng cả hai cầu thang dẫn lên tầng 7, nơi cụ nằm đều khóa chặt. Hình như đối với con người như cụ thời gian như ỳ ra, không trôi kể từ năm 1968, khi cụ bị bắt và chụp lên đầu tội chống đảng. Các cấp lãnh đạo cũng hoán chuyển, song sinh mạng chính trị của một con người như cụ chắc không phải là điều đáng bận tâm. Ở Việt Nam văn hóa xin lỗi bị mất chỗ bởi tính ích kỷ và sự vô ơn. 'Nụ cười cuối cùng' Cụ như có ý đợi. Đôi mắt chợt vui lên với nụ cười lấp lánh bên trong. Cụ nói với tôi bằng một thứ tiếng Pháp tròn trặn, như nhắc khéo, kèm theo cái đánh mắt tinh nghịch: - Cháu cẩn thận. Ông Lê Trọng Nghĩa ký tặng sách khi 'người giúp việc' nằm giường kế bên Con người đã đọc được những kế hoạch sâu kín nhất của những tướng lĩnh Pháp, giải những hằng số mã hóa như những phương trình toán học cao cấp nhìn thấy dễ dàng cái sơ khai vô duyên của người giúp việc cao lớn nằm giường bên cạnh. Anh tên là Tới, theo như lời anh nói. Một cái tên xa lạ với người miền Bắc. Tời thì đúng hơn. Một danh từ chỉ tên một loại dây lớn hơn dây thừng dùng để kéo pháo vào trận địa mà tướng Giáp đã dùng lại để đưa những khẩu đại bác nặng hơn những con voi vượt núi vào đánh Điện Biên. Một loại dây chắc và rất bền pháo không khẩu nào rơi xuống vực. Trước mặt tôi là một con người gầy gò,nhưng rất tỉnh táo. - Bác bây giờ còn được bao nhiêu cân? - Hiện giờ còn khoảng 38 cân. Trước đây 65 cân. Họ cấm tôi đi lại vì bị suy tim nặng. - Bác có khó thở không? - Khó thở lắm, nó đau ở trong. Chữ ký của cụ vào quyển sách cụ viết tặng tôi là chữ ký cuối cùng của cuộc đời. Nét chữ rõ ràng, cứng cáp. Cái cứng cáp, dũng khí đến ngày cụ quyết định ra đi ở tuổi 93. - Hôm nào bác được ra viện? Tôi hỏi bác lại bằng tiếng Pháp. - Không ra nữa đâu. Cháu ở Paris à? Mọi người có nói gì không? Tôi gật đầu và nhận được nụ cười của cụ. Có thể là nụ cười cuối cùng. Tôi không nghĩ đó là cuộc gặp gỡ cuối cùng. Linh cảm đã đánh lừa tôi. Sau đó cụ không tiếp thêm một ai và gạt phắt những mũi kim những người y tá muốn giúp đỡ. Hai hôm sau cụ ra đi vĩnh viễn Người sĩ quan tận tụy với tướng Giáp và dân tộc ra đi vào ngày hóa vàng theo phong tục Tết. 'Vì mảnh đất cha ông' Đám tang ông có gia đình tướng Giáp, anh Điện Biên đến. Vợ nhà báo Trần Đĩnh, gia đình nhạc sĩ Văn Cao cũng vào đưa cụ đi. Bộ Quốc Phòng cử người của Tổng cục 2 [Tổng cục Tình báo quốc phòng] đến viết vào sổ tang. Nhưng ông Nguyễn Xuân Long không trực tiếp viết mà dành việc đó cho người thư ký đi cùng rồi ký phía dưới. Ông Long ngồi rất lâu bên bàn ghi sổ tang chẳng biết dụng ý gì, làm mọi người phát bực vì phải chờ đến lượt viết mấy chữ cho người đi xa. Tôi gặp một nhà báo, một trí thức kỳ cựu hoạt động nhiều năm trong phong trào Việt Minh sau đó làm tổng biên tập một tờ báo. Ông nói: "Lê Trọng Nghĩa là trí thức, học luật, lúc ấy được giao vào thuyết phục Phan Kế Toại giao chính quyền. "Phan Kế Toại cỡ tuổi bố ông Nghĩa, hàm còn cao hơn, là đại thần của Vua Bảo Đại, hàm Khâm sai Đại thần. "Nghĩa đúng tuổi con ông ấy, như Phan Kế An mà vào thuyết phục giao chính quyền Bắc Bộ Phủ này cho Việt Minh. Nói thế cũng đủ rồi." Ông Nghĩa thuộc vào diện công thần. Nói cho xứng, đám tang của ông ấy phải bằng mười đám tang của Nguyễn Bá Thanh. Tầm cỡ ông Nghĩa như tầm cỡ Trần Độ. Ông ấy là đại tá, vì lúc ấy đại tá là to. Như Vũ Đình Huỳnh bộ trưởng cũng chỉ là đại tá. Buồn làm gì. Chết là hết. Nguyễn Hữu Đang cũng thế. Người tổ chức cho ông Hồ đứng trên kỳ đài là Nguyễn Hữu Đang. Thế nhưng Nguyễn Hữu Đang chết khổ hơn. Chết bên bụi tre rìa làng. Người Đại tá đầy ắp những sự kiện sống trong một căn phòng rỗng tuếch, chẳng có một thứ đồ đạc gì. Ngay bàn viết của ông cũng bé nhỏ, chỉ để một cái điện thoại cũng hết chỗ. Loại điện thoại vô dụng, thường hay nghỉ, đau quặt quẹo không dùng được mỗi khi cần. Đáng giá nhất nếu ăn cắp có vào là bức tượng bán thân tướng Võ Nguyên Giáp mà vợ ông, bà Bích Hà tặng ngày cuối năm vừa qua. Anh Lê Trọng Huấn con trai trưởng của đại tá Lê Trọng Nghĩa tâm sự với tôi : "Ông luôn gương mẫu và dìu dắt tôi trong cuộc sống. Sống trung thực theo đúng lý tưởng vì nhân dân, vì mảnh đất cha ông chúng ta để lại." Giờ gió và đất trời đã mang âm hưởng tuẫn tiết và những bụi tro của ông đi, hòa quyện với cát bụi của những người vô danh xả thân vì mảnh đất hình chữ S cong cong như hình một con đê chắn sóng. Không một bài viết nào trên báo chí của Hà Nội. Cánh tay của tướng Giáp, người đã cùng người con trai của làng cát trắng Lệ Thủy nâng cây bút Tả Thiên Thanh dựng bên đền Ngọc Sơn với giọt mực của Hồ Gươm viết lên vòm trời những vần thơ hào hùng nhất của dân tộc, ghi tên Tổ quốc trên nền mây trắng. Cụ ơi, cụ đi nhé.	summarize: Ông Lê Trọng Nghĩa khi còn trẻ Đã hơn hai mươi năm tôi không về Hà Nội ăn Tết và cũng từng ấy năm không gặp cụ. Ngày mở đầu năm Ất Mùi tôi tìm cách đến chúc sức khỏe cụ. Cụ lúc này yếu, đang nằm cấp cứu trong bệnh viện Việt -Xô. Gặp được cụ là cả một vấn đề. Quy định của Viện ghi thành biển báo ngay cửa ra vào là mở cửa tự do thăm bệnh nhân thoải mái trong dịp lễ và ngày nghỉ. Sự giao lưu với người thân trong y học vẫn được hiểu là một trong những phương pháp trị liệu. Hôm đó là ngày mùng một. Tám tầng gác của bệnh viện đều mở thông thống trong tòa nhà tồi tàn, thiếu tu sửa, gồm có chín tầng. Riêng cả hai cầu thang dẫn lên tầng 7, nơi cụ nằm đều khóa chặt. Hình như đối với con người như cụ thời gian như ỳ ra, không trôi kể từ năm 1968, khi cụ bị bắt và chụp lên đầu tội chống đảng. Các cấp lãnh đạo cũng hoán chuyển, song sinh mạng chính trị của một con người như cụ chắc không phải là điều đáng bận tâm. Ở Việt Nam văn hóa xin lỗi bị mất chỗ bởi tính ích kỷ và sự vô ơn. 'Nụ cười cuối cùng' Cụ như có ý đợi. Đôi mắt chợt vui lên với nụ cười lấp lánh bên trong. Cụ nói với tôi bằng một thứ tiếng Pháp tròn trặn, như nhắc khéo, kèm theo cái đánh mắt tinh nghịch: - Cháu cẩn thận. Ông Lê Trọng Nghĩa ký tặng sách khi 'người giúp việc' nằm giường kế bên Con người đã đọc được những kế hoạch sâu kín nhất của những tướng lĩnh Pháp, giải những hằng số mã hóa như những phương trình toán học cao cấp nhìn thấy dễ dàng cái sơ khai vô duyên của người giúp việc cao lớn nằm giường bên cạnh. Anh tên là Tới, theo như lời anh nói. Một cái tên xa lạ với người miền Bắc. Tời thì đúng hơn. Một danh từ chỉ tên một loại dây lớn hơn dây thừng dùng để kéo pháo vào trận địa mà tướng Giáp đã dùng lại để đưa những khẩu đại bác nặng hơn những con voi vượt núi vào đánh Điện Biên. Một loại dây chắc và rất bền pháo không khẩu nào rơi xuống vực. Trước mặt tôi là một con người gầy gò,nhưng rất tỉnh táo. - Bác bây giờ còn được bao nhiêu cân? - Hiện giờ còn khoảng 38 cân. Trước đây 65 cân. Họ cấm tôi đi lại vì bị suy tim nặng. - Bác có khó thở không? - Khó thở lắm, nó đau ở trong. Chữ ký của cụ vào quyển sách cụ viết tặng tôi là chữ ký cuối cùng của cuộc đời. Nét chữ rõ ràng, cứng cáp. Cái cứng cáp, dũng khí đến ngày cụ quyết định ra đi ở tuổi 93. - Hôm nào bác được ra viện? Tôi hỏi bác lại bằng tiếng Pháp. - Không ra nữa đâu. Cháu ở Paris à? Mọi người có nói gì không? Tôi gật đầu và nhận được nụ cười của cụ. Có thể là nụ cười cuối cùng. Tôi không nghĩ đó là cuộc gặp gỡ cuối cùng. Linh cảm đã đánh lừa tôi. Sau đó cụ không tiếp thêm một ai và gạt phắt những mũi kim những người y tá muốn giúp đỡ. Hai hôm sau cụ ra đi vĩnh viễn Người sĩ quan tận tụy với tướng Giáp và dân tộc ra đi vào ngày hóa vàng theo phong tục Tết. 'Vì mảnh đất cha ông' Đám tang ông có gia đình tướng Giáp, anh Điện Biên đến. Vợ nhà báo Trần Đĩnh, gia đình nhạc sĩ Văn Cao cũng vào đưa cụ đi. Bộ Quốc Phòng cử người của Tổng cục 2 [Tổng cục Tình báo quốc phòng] đến viết vào sổ tang. Nhưng ông Nguyễn Xuân Long không trực tiếp viết mà dành việc đó cho người thư ký đi cùng rồi ký phía dưới. Ông Long ngồi rất lâu bên bàn ghi sổ tang chẳng biết dụng ý gì, làm mọi người phát bực vì phải chờ đến lượt viết mấy chữ cho người đi xa. Tôi gặp một nhà báo, một trí thức kỳ cựu hoạt động nhiều năm trong phong trào Việt Minh sau đó làm tổng biên tập một tờ báo. Ông nói: "Lê Trọng Nghĩa là trí thức, học luật, lúc ấy được giao vào thuyết phục Phan Kế Toại giao chính quyền. "Phan Kế Toại cỡ tuổi bố ông Nghĩa, hàm còn cao hơn, là đại thần của Vua Bảo Đại, hàm Khâm sai Đại thần. "Nghĩa đúng tuổi con ông ấy, như Phan Kế An mà vào thuyết phục giao chính quyền Bắc Bộ Phủ này cho Việt Minh. Nói thế cũng đủ rồi." Ông Nghĩa thuộc vào diện công thần. Nói cho xứng, đám tang của ông ấy phải bằng mười đám tang của Nguyễn Bá Thanh. Tầm cỡ ông Nghĩa như tầm cỡ Trần Độ. Ông ấy là đại tá, vì lúc ấy đại tá là to. Như Vũ Đình Huỳnh bộ trưởng cũng chỉ là đại tá. Buồn làm gì. Chết là hết. Nguyễn Hữu Đang cũng thế. Người tổ chức cho ông Hồ đứng trên kỳ đài là Nguyễn Hữu Đang. Thế nhưng Nguyễn Hữu Đang chết khổ hơn. Chết bên bụi tre rìa làng. Người Đại tá đầy ắp những sự kiện sống trong một căn phòng rỗng tuếch, chẳng có một thứ đồ đạc gì. Ngay bàn viết của ông cũng bé nhỏ, chỉ để một cái điện thoại cũng hết chỗ. Loại điện thoại vô dụng, thường hay nghỉ, đau quặt quẹo không dùng được mỗi khi cần. Đáng giá nhất nếu ăn cắp có vào là bức tượng bán thân tướng Võ Nguyên Giáp mà vợ ông, bà Bích Hà tặng ngày cuối năm vừa qua. Anh Lê Trọng Huấn con trai trưởng của đại tá Lê Trọng Nghĩa tâm sự với tôi : "Ông luôn gương mẫu và dìu dắt tôi trong cuộc sống. Sống trung thực theo đúng lý tưởng vì nhân dân, vì mảnh đất cha ông chúng ta để lại." Giờ gió và đất trời đã mang âm hưởng tuẫn tiết và những bụi tro của ông đi, hòa quyện với cát bụi của những người vô danh xả thân vì mảnh đất hình chữ S cong cong như hình một con đê chắn sóng. Không một bài viết nào trên báo chí của Hà Nội. Cánh tay của tướng Giáp, người đã cùng người con trai của làng cát trắng Lệ Thủy nâng cây bút Tả Thiên Thanh dựng bên đền Ngọc Sơn với giọt mực của Hồ Gươm viết lên vòm trời những vần thơ hào hùng nhất của dân tộc, ghi tên Tổ quốc trên nền mây trắng. Cụ ơi, cụ đi nhé.	[ 108, 287, 285, 161, 208, 729, 1152, 2538, 129, 177, 603, 2011, 183, 196, 3004, 147, 141, 110, 125, 337, 710, 446, 2261, 105, 127, 434, 728, 147, 110, 683, 798, 112, 1245, 690, 178, 147, 19829, 12874, 141, 370, 173, 155, 2235, 543, 1309, 798, 112, 2848, 398, 126, 5724, 167, 829, 373, 402, 113, 664, 760, 131, 108, 23058, 112, 12130, 117, 798, 106, 186, 116, 255, 4028, 2770, 190, 104, 1348, 848, 164, 657, 188, 531, 814, 124, 138, 106, 690, 814, 222, 180, 582, 664, 157, 2552, 2075, 113, 1500, 1083, 105, 191, 10117, 1153, 384, 931, 119, 111, 481, 113, 108, 364, 214, 244, 117, 524, 106, 116, 113, 120, 412, 246, 245, 8955, 1131, 150, 106, 191, 8356, 116, 112, 2739, 1354, 3175, 104, 664, 760, 413, 690, 206, 234, 113, 660, 152, 2098, 1385, 103, 815, 2028, 1298, 103, 770, 107, 2000, 12273, 2851, 186, 196, 352, 2173, 458, 227, 1354, 5536, 328, 798, 829, 413, 1666, 1483, 112, 1847, 128, 195, 119, 219, 111, 128, 798, 221, 390, 128, 108, 10840, 1235, 110, 2828, 546, 148, 147, 8445, 129, 798, 133, 290, 105, 1417, 227, 178, 638, 424, 3056, 303, 373, 261, 247, 127, 1270, 231, 589, 103, 1455, 296, 427, 122, 245, 104, 116, 219, 111, 128, 798, 751, 110, 139, 106, 179, 549, 3378, 3667, 108, 978, 131, 132, 355, 471, 676, 1145, 133, 552, 1104, 626, 334, 812, 688, 105, 144, 616, 7382, 6906, 2780, 1827, 608, 264, 257, 2848, 128, 107, 108, 232, 7526, 4440, 1086, 6863, 1276, 227, 119, 108, 231, 2780, 1827, 3643, 4176, 367, 113, 112, 2848, 123, 119, 141, 281, 116, 259, 354, 711, 1867, 3268, 16404, 103, 128, 982, 3303, 103, 2213, 181, 292, 403, 1086, 777, 3357, 161, 233, 7593, 431, 2645, 13612, 208, 729, 1152, 2538, 667, 2755, 333, 129, 5977, 422, 156, 257, 829, 3849, 699, 367, 1528, 111, 115, 901, 117, 120, 699, 763, 993, 2361, 202, 104, 120, 477, 950, 1862, 272, 120, 4408, 166, 2610, 471, 128, 120, 412, 277, 1349, 214, 291, 373, 485, 203, 790, 1655, 292, 1046, 550, 616, 3161, 104, 111, 422, 156, 291, 301, 829, 3849, 367, 810, 112, 266, 465, 106, 4761, 103, 181, 128, 366, 365, 454, 430, 292, 465, 797, 1681, 119, 111, 752, 5269, 2818, 176, 143, 604, 827, 430, 595, 148, 163, 465, 116, 534, 1875, 301, 183, 1875, 7196, 467, 130, 930, 2271, 138, 852, 439, 145, 477, 3594, 115, 467, 153, 130, 251, 120, 910, 273, 736, 1257, 183, 120, 219, 3027, 1064, 1687, 138, 403, 1972, 2102, 112, 430, 534, 1875, 751, 105, 215, 2352, 2271, 110, 910, 224, 1471, 804, 2531, 957, 447, 141, 106, 116, 219, 111, 8636, 8301, 103, 6154, 215, 769, 3585, 112, 233, 2121, 969, 339, 177, 117, 374, 1243, 1237, 347, 233, 1620, 339, 177, 545, 4225, 1237, 112, 957, 248, 4044, 1237, 112, 719, 918, 141, 184, 153, 171, 133, 782, 2374, 6702, 233, 2121, 107, 455, 2660, 984, 233, 4495, 2660, 3237, 335, 1187, 108, 121, 113, 112, 4297, 667, 104, 798, 138, 3302, 333, 798, 508, 2755, 141, 106, 1302, 667, 608, 264, 104, 204, 3256, 11104, 1302, 450, 3572, 1995, 4705, 112, 1814, 1995, 4705, 103, 2598, 482, 155, 191, 798, 302, 190, 124, 184, 108, 121, 722, 9652, 112, 233, 1131, 224, 736, 117, 124, 760, 347, 388, 419, 736, 153, 281, 354, 2973, 233, 724, 124, 761, 1877, 7593, 431, 108, 121, 2031, 5534, 2391, 111, 107, 123, 218, 984, 388, 9009, 178, 105, 238, 117, 108, 231, 2780, 1827, 104, 798, 112, 615, 136, 106, 108, 231, 2780, 1827, 608, 4914, 388, 110, 372, 150, 106, 204, 683, 1746, 608, 4914, 2113, 406, 115, 403, 2200, 1986, 759, 150, 798, 110, 270, 426, 116, 375, 105, 3700, 25092, 332, 120, 2766, 1923, 120, 111, 108, 364, 1830, 278, 422, 7749, 891, 325, 187, 798, 124, 184, 2788, 2058, 606, 621, 146, 1501, 12428, 119, 477, 3594, 105, 137, 796, 124, 184, 138, 191, 471, 1287, 181, 737, 437, 11728, 377, 2778, 2252, 282, 1041, 118, 257, 3007, 320, 2333, 118, 107, 165, 539, 477, 9727, 365, 1972, 2102, 155, 112, 5208, 152, 188, 912, 14334, 103, 165, 539, 1149, 621, 551, 1863, 127, 138, 251, 798, 1933, 429, 162, 1866, 368, 111, 104, 408, 1794, 944, 1775, 5240, 1794, 1982, 188, 198, 438, 1649, 155, 508, 138, 2803, 14811, 311, 118, 362, 1019, 1590, 110, 821, 270, 508, 145, 1031, 156, 150, 114, 111, 593, 667, 184, 264, 598, 667, 505, 11655, 208, 1590, 1242, 215, 727, 367, 746, 848, 2803, 2333, 718, 269, 217, 286, 108, 232, 2043, 140, 389, 111, 212, 4260, 171, 139, 1205, 155, 2254, 508, 938, 1302, 114, 111, 184, 4146, 388, 683, 116, 152, 2821, 116, 512, 329, 393, 924, 381, 192, 158, 147, 113, 737, 1168, 131, 700, 187, 150, 140, 497, 749, 495, 116, 940, 3726, 208, 795, 189, 14151, 1152, 2538, 106, 512, 2590, 214, 2775, 398, 728, 117, 384, 138, 1026, 618, 1547, 2789, 17295, 384, 122, 1698, 189, 22987, 2789, 17295, 2550, 722, 399, 118, 2538, 103, 2134, 177, 291, 975, 106, 273, 860, 104, 3555, 1294, 440, 103, 2134, 5997, 714, 440, 6252, 189, 14017, 604, 722, 219, 118, 2845, 128, 1547, 2789, 1020, 145, 138, 1026, 618, 384, 122, 168, 360, 429, 3252, 126, 114, 131, 3614, 1524, 175, 127, 620, 8076, 208, 2538, 624, 138, 681, 135, 6252, 1524, 114, 2267, 103, 1499, 2333, 104, 118, 728, 139, 281, 3024, 1499, 2333, 104, 362, 3195, 8775, 9083, 2550, 118, 2538, 128, 1191, 2550, 912, 5110, 208, 728, 106, 273, 1830, 103, 171, 398, 728, 273, 1830, 106, 12341, 1260, 1016, 1485, 2556, 317, 395, 127, 163, 106, 273, 1830, 112, 8182, 140, 1776, 11365, 106, 3074, 362, 2139, 5127, 127, 2177, 606, 420, 229, 114, 118, 873, 715, 159, 393, 1051, 106, 362, 2139, 5127, 112, 773, 170, 362, 2139, 5127, 654, 1033, 827, 11365, 367, 3143, 6054, 6217, 8712, 606, 440, 1830, 858, 108, 4842, 120, 144, 591, 307, 113, 116, 907, 438, 7005, 21411, 103, 718, 269, 107, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 440, 1830, 729, 1152, 2538, 106, 116, 113, 166, 120, 111, 500, 108, 5397, 145, 141, 107, 205, 406, 634, 4276, 1 ]
080318_taiwanolympic	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2008/03/080318_taiwanolympic	Đài Loan 'có thể tẩy chay' Olympics	Ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử tổng thống ở Đài Loan, ông Mã Anh Cửu của Quốc dân đảng nói rằng trong trường hợp ông thắng cử mà tình hình Tây Tạng vẫn xấu đi, ông không loại trừ khả năng Đài Loan sẽ tẩy chay thế vận hội Bắc Kinh.	Ông Mã lên tiếng như vậy sau khi phe đối lập cho rằng việc ông quá mềm mỏng với Trung Quốc sẽ không thể bảo vệ được các quyền lợi của hòn đảo trước người láng giềng hùng mạnh. Phóng viên BBC ở Đài Loan, Caroline Gluck, nói tuyên bố mạnh mẽ của ông Mã Anh Cửu được coi là một nỗ lực tìm lại lợi thế của ông trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Ông Mã cũng mạnh mẽ lên án tình trạng bạo lực ở Tây Tạng đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế. Trợ lý của ông Mã nói rằng ông sẽ tham gia đốt nến cầu nguyện vì Tây Tạng tại Đài Bắc trong buổi tối hôm nay. Tuy nhiên, cho dù còn những bất ổn, ông Mã nhấn mạnh rằng ông muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế sâu sát hơn với Trung Quốc đồng thời vẫn tiếp tục theo đuổi một thỏa hiệp hòa bình cuối cùng. Đối thủ của ông Mã, ông Frank Hsieh, của đảng cầm quyền Dân tiến cũng đã tham dự một buổi lễ tương tự hôm thứ hai. Ông Hsieh cảnh báo rằng những sự kiện tương tự như ở Tây Tạng có thể có tác động tới Đài Loan, đồng thời nhấn mạnh rằng ông là ứng cử viên có thể bảo vệ mọi quyền lợi của Đài Loan trước những đe dọa từ Trung Quốc đại lục. Bạo lực ở Tây Tạng đã trở thành một vấn đề tranh cử ở Đài Loan, nhưng chưa rõ là liệu vấn đề đó ảnh hưởng ra sao tới quan điểm của các cử tri. Trong khi đó Bộ trưởng Anh phụ trách châu Phi, châu Á và các vấn đề LHQ, Mark Malloch-Brown, cảnh báo hình ảnh quốc tế của Trung Quốc đang có nguy cơ bị ảnh hưởng ngay trước kỳ Olympic nếu như tình hình bạo lực Tây Tạng tăng lên. Tuy nhiên 27 bộ trưởng thể thao của các nước châu Âu đã bác bỏ khả năng tẩy chay Olympic Bắc Kinh vì vấn đề Tây Tạng. Ông Pat Hickey, chủ tịch Ủy ban Olympic châu Âu, nói: "Những người bị thiệt hại nhiều nhất trong một cuộc tẩy chay chính là các vận động viên".	summarize: Ông Mã lên tiếng như vậy sau khi phe đối lập cho rằng việc ông quá mềm mỏng với Trung Quốc sẽ không thể bảo vệ được các quyền lợi của hòn đảo trước người láng giềng hùng mạnh. Phóng viên BBC ở Đài Loan, Caroline Gluck, nói tuyên bố mạnh mẽ của ông Mã Anh Cửu được coi là một nỗ lực tìm lại lợi thế của ông trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Ông Mã cũng mạnh mẽ lên án tình trạng bạo lực ở Tây Tạng đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế. Trợ lý của ông Mã nói rằng ông sẽ tham gia đốt nến cầu nguyện vì Tây Tạng tại Đài Bắc trong buổi tối hôm nay. Tuy nhiên, cho dù còn những bất ổn, ông Mã nhấn mạnh rằng ông muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế sâu sát hơn với Trung Quốc đồng thời vẫn tiếp tục theo đuổi một thỏa hiệp hòa bình cuối cùng. Đối thủ của ông Mã, ông Frank Hsieh, của đảng cầm quyền Dân tiến cũng đã tham dự một buổi lễ tương tự hôm thứ hai. Ông Hsieh cảnh báo rằng những sự kiện tương tự như ở Tây Tạng có thể có tác động tới Đài Loan, đồng thời nhấn mạnh rằng ông là ứng cử viên có thể bảo vệ mọi quyền lợi của Đài Loan trước những đe dọa từ Trung Quốc đại lục. Bạo lực ở Tây Tạng đã trở thành một vấn đề tranh cử ở Đài Loan, nhưng chưa rõ là liệu vấn đề đó ảnh hưởng ra sao tới quan điểm của các cử tri. Trong khi đó Bộ trưởng Anh phụ trách châu Phi, châu Á và các vấn đề LHQ, Mark Malloch-Brown, cảnh báo hình ảnh quốc tế của Trung Quốc đang có nguy cơ bị ảnh hưởng ngay trước kỳ Olympic nếu như tình hình bạo lực Tây Tạng tăng lên. Tuy nhiên 27 bộ trưởng thể thao của các nước châu Âu đã bác bỏ khả năng tẩy chay Olympic Bắc Kinh vì vấn đề Tây Tạng. Ông Pat Hickey, chủ tịch Ủy ban Olympic châu Âu, nói: "Những người bị thiệt hại nhiều nhất trong một cuộc tẩy chay chính là các vận động viên".	[ 108, 287, 285, 161, 208, 2724, 227, 354, 128, 530, 187, 129, 1006, 195, 385, 114, 160, 156, 118, 310, 2413, 4252, 119, 151, 162, 134, 110, 136, 327, 647, 117, 109, 168, 418, 104, 2109, 541, 226, 111, 1918, 2292, 1645, 2773, 1711, 182, 378, 449, 762, 2703, 15293, 2107, 1034, 10383, 103, 123, 480, 399, 417, 1369, 104, 118, 2724, 266, 4620, 117, 703, 106, 116, 1163, 265, 370, 153, 418, 175, 104, 118, 113, 120, 191, 608, 264, 104, 242, 414, 250, 2539, 208, 2724, 127, 417, 1369, 227, 304, 205, 612, 854, 265, 108, 121, 658, 2961, 210, 221, 758, 343, 109, 367, 2861, 4215, 2294, 3413, 241, 104, 118, 2724, 123, 160, 118, 134, 268, 165, 2153, 7730, 352, 1479, 171, 658, 2961, 149, 762, 360, 113, 1108, 935, 325, 1103, 421, 572, 114, 428, 177, 120, 295, 9313, 118, 2724, 1445, 417, 160, 118, 278, 822, 922, 146, 300, 236, 216, 993, 338, 183, 119, 151, 162, 210, 221, 244, 270, 437, 181, 1743, 116, 893, 1319, 544, 342, 608, 4914, 1558, 176, 331, 104, 118, 12696, 118, 4822, 28492, 103, 104, 283, 898, 168, 651, 472, 127, 115, 268, 382, 116, 1108, 1083, 489, 222, 325, 259, 196, 112, 208, 28492, 313, 188, 160, 120, 144, 591, 489, 222, 128, 108, 121, 658, 2961, 107, 136, 107, 274, 192, 228, 762, 2703, 210, 221, 1445, 417, 160, 118, 106, 475, 368, 182, 107, 136, 327, 647, 389, 168, 418, 104, 762, 1124, 226, 120, 1011, 1050, 148, 151, 162, 273, 5431, 6764, 674, 265, 108, 121, 658, 2961, 115, 319, 164, 116, 255, 220, 250, 368, 108, 121, 762, 2703, 170, 289, 450, 106, 588, 255, 220, 150, 349, 580, 124, 350, 228, 146, 318, 104, 109, 368, 7671, 298, 129, 150, 949, 1308, 266, 573, 605, 511, 3647, 511, 844, 105, 109, 1067, 846, 5774, 3263, 12370, 674, 1935, 686, 2379, 8117, 231, 103, 313, 188, 240, 349, 951, 998, 104, 151, 716, 167, 107, 841, 225, 133, 349, 2114, 531, 965, 393, 3509, 1592, 128, 205, 240, 854, 1248, 658, 2961, 321, 2581, 421, 445, 2715, 816, 1308, 671, 1772, 104, 109, 507, 511, 785, 115, 736, 306, 555, 344, 8215, 2987, 3509, 1374, 725, 171, 1067, 846, 658, 7558, 208, 9147, 2016, 6490, 12220, 185, 492, 1053, 504, 3509, 511, 2168, 795, 189, 7633, 280, 133, 1882, 799, 713, 941, 113, 172, 460, 8215, 2987, 122, 106, 109, 1582, 469, 182, 340, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 4174, 368, 182, 201, 178, 113, 204, 1850, 1497, 1670, 1048, 449, 762, 2703, 118, 2724, 266, 4620, 104, 162, 137, 283, 123, 160, 113, 271, 279, 118, 779, 368, 145, 205, 240, 658, 2961, 244, 1099, 2251, 118, 110, 534, 1419, 555, 344, 762, 1124, 134, 3005, 2987, 175, 824, 213, 360, 2838, 1 ]
160519_forum_us_vietnam_obama_visit	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/05/160519_forum_us_vietnam_obama_visit	"Xin chào đồng chí Obama!"	Tôi biết nước Mỹ từ lúc còn bé tí khi đất nước còn chia đôi và tôi cùng gia đình sống ở nửa phần phía Bắc.	Thời ấy, tôi biết đến nước Mỹ, cụ thể hơn là người Mỹ, qua các bộ phim của Trung Quốc, Việt Nam hay Triều Tiên và qua cả những gì người lớn đang nói. Thời chiến Những ám ảnh ấy đưa tôi vào những cơn ác mộng. Nhiều đêm tôi khóc thét khi mơ thấy những tên lính Mỹ mặt mũi râu ria gian ác đứng ngay ngoài cửa sổ đầu giường đang cầm súng chĩa vào mặt mình. Lớn lên chút nữa thì tôi còn biết thêm được là Mỹ có một "Tổng thống ngu xuẩn nhất nhì" qua câu thơ của nhà thơ cùng trang lứa Trần Đăng Khoa. Và cũng thời gian ấy tôi biết đến Mỹ qua những chiếc máy bay đen sì gầm rú tít trên trời cao và tiếng bom đạn rào rào quanh cái hầm nơi mình cùng bố, mẹ và các anh chị mình đang trú ẩn. Có lần tôi và mẹ suýt chết vì bom Mỹ trên đường đi sơ tán. Tôi cũng biết đến Mỹ qua hình ảnh những con phố Hà Nội, Hải Phòng bỗng chốc hóa thành những đống bùn đất hòa lẫn với máu sau những đợt bom được ném theo kiểu "rải thảm" từ những chiếc "pháo đài bay" của Mỹ và nhìn thấy cả cảnh người chết vì bom đạn Mỹ. Tôi cũng biết được nước Mỹ có tên trung úy William Calley cùng với trung đội đao phủ của y đã tham gia giết hại hàng trăm người dân vô tội tại Sơn Mỹ, Quảng Ngãi. Rồi tôi cũng biết có những người Mỹ khác tham gia biểu tình phản chiến, đòi chính quyền Mỹ chấm dứt chiến tranh và rút quân Mỹ khỏi Việt Nam, trong đó có những người rất nổi tiếng như nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng Jane Fonda. Rồi đất nước hòa bình và thống nhất. Mỹ đã rút, “ngụy” đã nhào. Khi ấy tôi 16 tuổi và tiếc không còn cơ hội để đi bộ đội "đánh Mỹ" nữa. Không còn tiếng gào rú của máy bay Mỹ hay tiếng nổ của bom đạn Mỹ nữa nhưng một thời gian dài sau đó nước Mỹ vẫn hiện lên trong tôi như một thứ gì đó xấu xa, như một cường quốc hung bạo, một xã hội "cá lớn nuốt cá bé", đầy rẫy bất công nơi chủ nghĩa tư bản đang đi vào giai đoạn "giãy chết". Những điều ấy tôi biết được qua các khóa học tập chính trị giành cho sinh viên và cán bộ công chức hay qua sách báo chính thống trong nước. Hậu chiến Nhưng rồi không biết từ lúc nào, nước Mỹ cứ tự nhiên "diễn biến" và "chuyển hóa" dần trong đầu óc tôi. Có lẽ sự "chuyển hóa" ấy bắt đầu từ câu chuyện của nhà văn Lê Lựu tôi nghe được qua băng ghi âm ông kể về chuyến thăm Mỹ và chuyến thăm Liên Xô của ông vào những năm 1980, trong đó tôi nhớ nhất câu ông nói đại ý khi sang Mỹ thì có cảm giác như đang ở "Liên Xô", còn khi sang Liên Xô thì cứ nghĩ như mình đang ở nước "Mỹ". Người nghe tất nhiên ai cũng hiểu "Liên Xô" và "Mỹ" được bỏ trong ngoặc kép ở trên chỉ là "Liên Xô" và "Mỹ" theo cách mô tả của sách báo nhà nước thời ấy. Rồi tôi còn biết được nước Mỹ không phải chỉ có những kẻ như viên trung úy William Calley gây tội ác với dân thường năm nào tại Sơn Mỹ mà còn có cả viên chuẩn úy phi công Hugh Thompson đã dũng cảm ngăn cản đồng đội của mình giết dân thường như thế nào. Hành động anh hùng ấy của anh cùng 2 đồng đội khác đã cứu được hàng chục người dân lương thiện và vì thế mà họ đã được quân đội Mỹ vinh danh bằng tấm huân chương "Chiến Sĩ". Rồi tôi được biết nữ nghệ sĩ điện ảnh Jane Fonda không chỉ là người đã lên án các cuộc ném bom của máy bay Mỹ vào dân thường Việt Nam ngày xưa mà còn là người đã bày tỏ sự đồng cảm với những người Việt Nam phải chạy khỏi Tổ quốc cuối những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ trước và lên án những điều mà bà cho là nguyên nhân gây ra thảm cảnh ấy. Và tôi cũng được biết nước Mỹ không chỉ có ông tổng thống Nixon "ngu xuẩn nhất nhì" theo đánh giá của nhà thơ Trần Đăng Khoa ngày xưa mà còn có những vị tổng thống khác như cựu tài tử điện ảnh Ronald Reagan được thế giới bây giờ vinh danh là một trong những người có công lớn nhất trong việc thay đổi thế giới bằng việc chấm dứt cuộc chiến tranh lạnh, như ông Bill Clinton hào hoa, đẹp trai đã từng được người Hà Nội chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm Việt Nam năm nào... Và qua hồi ký của ông Bill Clinton, tôi lại cũng biết ông ta từng tham gia phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam năm xưa. Tôi lại cũng biết không phải tất cả những người tham gia cuộc phản chiến ấy đều là những người "ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam" theo tiêu chuẩn đánh giá của Nhà nước Việt Nam mà đơn giản chỉ là vì ông ta coi cuộc chiến ấy chẳng mang lại điều gì cho nước Mỹ trong khi ông vẫn trung thành với "sự nghiệp chính nghĩa" theo tiêu chuẩn riêng của nước Mỹ. Tôi cũng còn biết nước Mỹ là địa chỉ du học đáng mơ ước nhất của lớp trẻ Việt Nam hiện nay, cho dù họ là con em những người nông dân nghèo hay con em cán bộ cấp cao trong đảng. Đối trọng Còn rất nhiều điều khác nữa về nước Mỹ mà tôi đã và đang nhận ra. Nhưng có điều vô cùng quan trọng tôi đã nhận biết được là trong lịch sử hàng nghìn, hàng trăm năm trở lại đây, chưa bao giờ nước Mỹ có tham vọng về lãnh thổ đối với Việt Nam, chưa bao giờ xâm chiếm một tấc đất của Việt Nam. Và điều quan trọng nhất hiện nay là chỉ nước Mỹ mới là đối trọng để cân bằng sức mạnh của Trung Quốc là kẻ trong thực tế đã và đang có những hành động bành trướng ở Biển Đông, xâm lấn lãnh hải của Việt Nam và các nước trong khu vực. Tất nhiên, tôi cũng được biết sự khác biệt hiện nay giữa hai nước, nói chính xác hơn là giữa 2 thể chế Việt Nam và Mỹ. Trung Quốc đẩy mạnh việc cải tạo đảo và xây đường băng phi cơ ở Biển Đông Nhưng tôi lại cũng mới được biết hóa ra đó không phải là sự khác biệt về ý thức hệ giữa một bên là Chủ nghĩa xã hội (CNXH) và một bên là Chủ nghĩa tư bản (CNTB) như lâu nay sách báo đã đề cập - thì như chính một người "phe ta" là ông Vũ Ngọc Hoàng, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung Ương đã viết trong một bài báo gần đây rằng "chính các nước tư bản phát triển là các nước gần nhất với CNXH” còn “nước ta đang ở giai đoạn đầu của nhóm thứ hai…, còn rất xa để có thể đến được XHCN" đấy thôi! Trong số các nước "tư bản chủ nghĩa phát triển" như ông Hoàng đề cập ấy, không ai có thể phủ nhận Mỹ đang ở vị trí số 1. Nếu vậy thì sự khác biệt giữa Việt Nam và Mỹ chỉ là sự khác biệt giữa CNXH đang còn là ước vọng cao xa ở Việt Nam và CNXH đã ở khoảng cách rất gần ở Mỹ mà thôi. Phải chăng vì thế mà xét trên cả hai mục tiêu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và tiến lên CNXH như Cương lĩnh của đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ thì Mỹ mới xứng đáng là đồng minh số 1 hiện nay của cả Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Và ai mà vẫn còn nói đi với Mỹ bây giờ thì mất CNXH thì xin hãy đọc bài báo gần đây của đồng chí Vũ Ngọc Hoàng (bài ‘ Tự ái dân tộc và áp lực vượt vũ môn' trên Tuần Việt Nam). Vậy thì chẳng có lý do gì mà không đón chào Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm sắp tới của ông tới Việt Nam bằng một khẩu hiệu thật trang trọng với dòng chữ: Xin chào đồng chí Obama!	summarize: Thời ấy, tôi biết đến nước Mỹ, cụ thể hơn là người Mỹ, qua các bộ phim của Trung Quốc, Việt Nam hay Triều Tiên và qua cả những gì người lớn đang nói. Thời chiến Những ám ảnh ấy đưa tôi vào những cơn ác mộng. Nhiều đêm tôi khóc thét khi mơ thấy những tên lính Mỹ mặt mũi râu ria gian ác đứng ngay ngoài cửa sổ đầu giường đang cầm súng chĩa vào mặt mình. Lớn lên chút nữa thì tôi còn biết thêm được là Mỹ có một "Tổng thống ngu xuẩn nhất nhì" qua câu thơ của nhà thơ cùng trang lứa Trần Đăng Khoa. Và cũng thời gian ấy tôi biết đến Mỹ qua những chiếc máy bay đen sì gầm rú tít trên trời cao và tiếng bom đạn rào rào quanh cái hầm nơi mình cùng bố, mẹ và các anh chị mình đang trú ẩn. Có lần tôi và mẹ suýt chết vì bom Mỹ trên đường đi sơ tán. Tôi cũng biết đến Mỹ qua hình ảnh những con phố Hà Nội, Hải Phòng bỗng chốc hóa thành những đống bùn đất hòa lẫn với máu sau những đợt bom được ném theo kiểu "rải thảm" từ những chiếc "pháo đài bay" của Mỹ và nhìn thấy cả cảnh người chết vì bom đạn Mỹ. Tôi cũng biết được nước Mỹ có tên trung úy William Calley cùng với trung đội đao phủ của y đã tham gia giết hại hàng trăm người dân vô tội tại Sơn Mỹ, Quảng Ngãi. Rồi tôi cũng biết có những người Mỹ khác tham gia biểu tình phản chiến, đòi chính quyền Mỹ chấm dứt chiến tranh và rút quân Mỹ khỏi Việt Nam, trong đó có những người rất nổi tiếng như nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng Jane Fonda. Rồi đất nước hòa bình và thống nhất. Mỹ đã rút, “ngụy” đã nhào. Khi ấy tôi 16 tuổi và tiếc không còn cơ hội để đi bộ đội "đánh Mỹ" nữa. Không còn tiếng gào rú của máy bay Mỹ hay tiếng nổ của bom đạn Mỹ nữa nhưng một thời gian dài sau đó nước Mỹ vẫn hiện lên trong tôi như một thứ gì đó xấu xa, như một cường quốc hung bạo, một xã hội "cá lớn nuốt cá bé", đầy rẫy bất công nơi chủ nghĩa tư bản đang đi vào giai đoạn "giãy chết". Những điều ấy tôi biết được qua các khóa học tập chính trị giành cho sinh viên và cán bộ công chức hay qua sách báo chính thống trong nước. Hậu chiến Nhưng rồi không biết từ lúc nào, nước Mỹ cứ tự nhiên "diễn biến" và "chuyển hóa" dần trong đầu óc tôi. Có lẽ sự "chuyển hóa" ấy bắt đầu từ câu chuyện của nhà văn Lê Lựu tôi nghe được qua băng ghi âm ông kể về chuyến thăm Mỹ và chuyến thăm Liên Xô của ông vào những năm 1980, trong đó tôi nhớ nhất câu ông nói đại ý khi sang Mỹ thì có cảm giác như đang ở "Liên Xô", còn khi sang Liên Xô thì cứ nghĩ như mình đang ở nước "Mỹ". Người nghe tất nhiên ai cũng hiểu "Liên Xô" và "Mỹ" được bỏ trong ngoặc kép ở trên chỉ là "Liên Xô" và "Mỹ" theo cách mô tả của sách báo nhà nước thời ấy. Rồi tôi còn biết được nước Mỹ không phải chỉ có những kẻ như viên trung úy William Calley gây tội ác với dân thường năm nào tại Sơn Mỹ mà còn có cả viên chuẩn úy phi công Hugh Thompson đã dũng cảm ngăn cản đồng đội của mình giết dân thường như thế nào. Hành động anh hùng ấy của anh cùng 2 đồng đội khác đã cứu được hàng chục người dân lương thiện và vì thế mà họ đã được quân đội Mỹ vinh danh bằng tấm huân chương "Chiến Sĩ". Rồi tôi được biết nữ nghệ sĩ điện ảnh Jane Fonda không chỉ là người đã lên án các cuộc ném bom của máy bay Mỹ vào dân thường Việt Nam ngày xưa mà còn là người đã bày tỏ sự đồng cảm với những người Việt Nam phải chạy khỏi Tổ quốc cuối những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ trước và lên án những điều mà bà cho là nguyên nhân gây ra thảm cảnh ấy. Và tôi cũng được biết nước Mỹ không chỉ có ông tổng thống Nixon "ngu xuẩn nhất nhì" theo đánh giá của nhà thơ Trần Đăng Khoa ngày xưa mà còn có những vị tổng thống khác như cựu tài tử điện ảnh Ronald Reagan được thế giới bây giờ vinh danh là một trong những người có công lớn nhất trong việc thay đổi thế giới bằng việc chấm dứt cuộc chiến tranh lạnh, như ông Bill Clinton hào hoa, đẹp trai đã từng được người Hà Nội chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm Việt Nam năm nào... Và qua hồi ký của ông Bill Clinton, tôi lại cũng biết ông ta từng tham gia phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam năm xưa. Tôi lại cũng biết không phải tất cả những người tham gia cuộc phản chiến ấy đều là những người "ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam" theo tiêu chuẩn đánh giá của Nhà nước Việt Nam mà đơn giản chỉ là vì ông ta coi cuộc chiến ấy chẳng mang lại điều gì cho nước Mỹ trong khi ông vẫn trung thành với "sự nghiệp chính nghĩa" theo tiêu chuẩn riêng của nước Mỹ. Tôi cũng còn biết nước Mỹ là địa chỉ du học đáng mơ ước nhất của lớp trẻ Việt Nam hiện nay, cho dù họ là con em những người nông dân nghèo hay con em cán bộ cấp cao trong đảng. Đối trọng Còn rất nhiều điều khác nữa về nước Mỹ mà tôi đã và đang nhận ra. Nhưng có điều vô cùng quan trọng tôi đã nhận biết được là trong lịch sử hàng nghìn, hàng trăm năm trở lại đây, chưa bao giờ nước Mỹ có tham vọng về lãnh thổ đối với Việt Nam, chưa bao giờ xâm chiếm một tấc đất của Việt Nam. Và điều quan trọng nhất hiện nay là chỉ nước Mỹ mới là đối trọng để cân bằng sức mạnh của Trung Quốc là kẻ trong thực tế đã và đang có những hành động bành trướng ở Biển Đông, xâm lấn lãnh hải của Việt Nam và các nước trong khu vực. Tất nhiên, tôi cũng được biết sự khác biệt hiện nay giữa hai nước, nói chính xác hơn là giữa 2 thể chế Việt Nam và Mỹ. Trung Quốc đẩy mạnh việc cải tạo đảo và xây đường băng phi cơ ở Biển Đông Nhưng tôi lại cũng mới được biết hóa ra đó không phải là sự khác biệt về ý thức hệ giữa một bên là Chủ nghĩa xã hội (CNXH) và một bên là Chủ nghĩa tư bản (CNTB) như lâu nay sách báo đã đề cập - thì như chính một người "phe ta" là ông Vũ Ngọc Hoàng, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung Ương đã viết trong một bài báo gần đây rằng "chính các nước tư bản phát triển là các nước gần nhất với CNXH” còn “nước ta đang ở giai đoạn đầu của nhóm thứ hai…, còn rất xa để có thể đến được XHCN" đấy thôi! Trong số các nước "tư bản chủ nghĩa phát triển" như ông Hoàng đề cập ấy, không ai có thể phủ nhận Mỹ đang ở vị trí số 1. Nếu vậy thì sự khác biệt giữa Việt Nam và Mỹ chỉ là sự khác biệt giữa CNXH đang còn là ước vọng cao xa ở Việt Nam và CNXH đã ở khoảng cách rất gần ở Mỹ mà thôi. Phải chăng vì thế mà xét trên cả hai mục tiêu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và tiến lên CNXH như Cương lĩnh của đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ thì Mỹ mới xứng đáng là đồng minh số 1 hiện nay của cả Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Và ai mà vẫn còn nói đi với Mỹ bây giờ thì mất CNXH thì xin hãy đọc bài báo gần đây của đồng chí Vũ Ngọc Hoàng (bài ‘ Tự ái dân tộc và áp lực vượt vũ môn' trên Tuần Việt Nam). Vậy thì chẳng có lý do gì mà không đón chào Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm sắp tới của ông tới Việt Nam bằng một khẩu hiệu thật trang trọng với dòng chữ: Xin chào đồng chí Obama!	[ 108, 287, 285, 161, 1922, 2845, 141, 217, 155, 142, 968, 798, 136, 183, 106, 111, 968, 235, 109, 317, 807, 104, 151, 890, 131, 132, 194, 1694, 1736, 105, 235, 186, 120, 218, 111, 301, 167, 454, 1922, 242, 564, 1948, 349, 728, 251, 141, 138, 120, 1756, 108, 1673, 4496, 112, 1115, 1370, 141, 3259, 9422, 129, 1659, 203, 120, 465, 1127, 200, 447, 2766, 7487, 108, 7870, 390, 108, 1673, 715, 531, 351, 814, 2803, 178, 3849, 167, 898, 1173, 9464, 138, 447, 900, 5589, 227, 1360, 761, 143, 141, 177, 217, 426, 117, 106, 200, 107, 116, 189, 5240, 234, 3290, 12682, 202, 3229, 207, 235, 476, 1657, 104, 152, 1657, 264, 509, 4804, 912, 2866, 2033, 112, 619, 127, 221, 390, 728, 141, 217, 155, 200, 235, 120, 845, 452, 502, 1532, 2765, 4889, 9470, 10707, 6767, 159, 1467, 291, 105, 354, 1238, 1710, 2202, 2202, 1017, 292, 2853, 328, 267, 264, 3437, 966, 105, 109, 365, 1304, 267, 167, 1820, 9901, 615, 400, 141, 105, 966, 5674, 332, 654, 171, 1238, 200, 159, 361, 184, 1046, 6958, 388, 127, 217, 155, 200, 235, 240, 349, 120, 219, 548, 337, 1981, 864, 1866, 4585, 7784, 471, 164, 120, 3921, 4836, 282, 544, 1306, 119, 1475, 187, 120, 1767, 1238, 117, 2225, 181, 1138, 7504, 6542, 1506, 207, 148, 120, 845, 9301, 674, 1051, 502, 207, 104, 200, 105, 485, 203, 186, 313, 111, 654, 171, 1238, 1710, 1091, 388, 127, 217, 117, 142, 200, 107, 465, 396, 5350, 3440, 13481, 5477, 264, 119, 396, 559, 8711, 256, 104, 108, 364, 115, 268, 165, 1116, 799, 201, 1049, 111, 137, 616, 638, 149, 1420, 968, 1335, 6527, 112, 2763, 141, 127, 217, 107, 120, 111, 200, 211, 268, 165, 284, 205, 391, 242, 103, 808, 122, 168, 200, 1550, 1463, 242, 250, 105, 995, 252, 200, 574, 131, 578, 113, 150, 107, 120, 111, 215, 738, 354, 128, 684, 407, 182, 726, 349, 738, 354, 9435, 20058, 112, 2763, 282, 142, 544, 342, 105, 234, 1704, 200, 115, 995, 103, 401, 515, 2780, 364, 561, 115, 152, 674, 112, 707, 728, 141, 1910, 722, 105, 1957, 110, 177, 225, 213, 130, 184, 317, 559, 6897, 11084, 1229, 724, 177, 354, 6259, 10707, 104, 452, 502, 200, 194, 354, 1215, 104, 1238, 1710, 200, 761, 170, 116, 221, 390, 677, 187, 150, 142, 200, 244, 199, 227, 113, 141, 128, 116, 259, 218, 150, 1099, 4164, 128, 116, 1054, 198, 2523, 854, 103, 116, 293, 213, 14412, 301, 5128, 499, 1353, 646, 858, 6994, 295, 135, 328, 185, 404, 276, 288, 167, 184, 138, 1008, 780, 189, 25855, 364, 654, 340, 564, 179, 728, 141, 217, 117, 235, 109, 1666, 214, 495, 122, 245, 1059, 114, 296, 182, 105, 1101, 317, 135, 229, 194, 235, 333, 188, 122, 234, 113, 1018, 3551, 242, 311, 598, 110, 217, 148, 398, 1577, 142, 200, 532, 222, 445, 12316, 625, 207, 105, 189, 8623, 6631, 1429, 113, 178, 108, 2007, 376, 1986, 615, 642, 144, 189, 8623, 6631, 728, 290, 178, 148, 476, 443, 104, 152, 355, 729, 11850, 431, 141, 701, 117, 235, 1325, 848, 1065, 118, 546, 125, 803, 582, 200, 105, 803, 582, 560, 1223, 104, 118, 138, 120, 147, 5088, 113, 150, 141, 1057, 202, 476, 118, 123, 273, 108, 232, 129, 586, 200, 143, 107, 406, 1143, 128, 167, 108, 121, 189, 8376, 1223, 646, 177, 129, 586, 560, 1223, 143, 532, 372, 128, 267, 167, 108, 121, 142, 9572, 340, 606, 701, 525, 445, 375, 127, 524, 189, 8376, 1223, 207, 105, 9572, 207, 117, 306, 113, 11976, 6067, 108, 121, 159, 163, 106, 189, 8376, 1223, 207, 105, 9572, 207, 181, 173, 787, 1072, 104, 333, 188, 152, 142, 221, 3210, 2763, 141, 177, 217, 117, 142, 200, 110, 139, 163, 107, 120, 789, 128, 182, 396, 5350, 3440, 13481, 5477, 383, 638, 108, 1673, 119, 137, 369, 147, 224, 149, 1420, 200, 145, 177, 107, 186, 182, 862, 5350, 894, 135, 13533, 8633, 115, 2598, 406, 963, 1439, 210, 559, 104, 267, 1116, 137, 369, 128, 175, 1279, 2460, 192, 365, 1645, 728, 104, 365, 264, 944, 210, 559, 211, 115, 402, 117, 201, 1166, 111, 137, 1024, 1155, 105, 171, 175, 145, 154, 115, 117, 252, 559, 200, 2243, 595, 281, 1689, 7827, 741, 189, 6184, 3180, 340, 2763, 141, 117, 217, 684, 877, 621, 726, 349, 9435, 20058, 110, 163, 106, 111, 115, 227, 304, 109, 204, 2225, 1238, 104, 452, 502, 200, 138, 137, 369, 131, 132, 191, 1719, 145, 177, 106, 111, 115, 1035, 776, 144, 210, 406, 119, 120, 111, 131, 132, 139, 937, 574, 1318, 198, 608, 120, 147, 11215, 178, 120, 147, 2330, 104, 175, 688, 226, 105, 227, 304, 120, 179, 145, 263, 114, 106, 503, 157, 383, 124, 1506, 313, 3210, 619, 141, 127, 117, 217, 142, 200, 110, 163, 107, 118, 497, 234, 3820, 18916, 12682, 202, 3229, 207, 181, 403, 314, 104, 152, 1657, 912, 2866, 2033, 191, 1719, 145, 177, 107, 120, 297, 497, 234, 211, 128, 924, 326, 693, 726, 349, 7066, 6262, 117, 175, 249, 969, 339, 2243, 595, 106, 116, 113, 120, 111, 107, 135, 301, 202, 113, 156, 346, 345, 175, 249, 281, 156, 1550, 1463, 204, 242, 250, 7135, 128, 118, 2663, 1963, 1406, 7106, 1142, 1320, 115, 434, 117, 111, 337, 710, 1835, 1340, 3855, 1638, 113, 803, 582, 131, 132, 147, 224, 599, 619, 235, 496, 667, 104, 118, 2663, 6457, 141, 153, 127, 217, 118, 169, 434, 268, 165, 737, 1168, 391, 195, 242, 250, 108, 121, 131, 132, 147, 6016, 388, 153, 127, 217, 110, 139, 525, 186, 120, 111, 268, 165, 204, 391, 242, 728, 413, 106, 120, 111, 13796, 523, 144, 522, 122, 404, 104, 157, 137, 131, 6041, 181, 464, 862, 403, 314, 104, 571, 142, 131, 132, 145, 652, 1395, 163, 106, 171, 118, 169, 703, 204, 242, 728, 718, 269, 518, 153, 179, 218, 114, 142, 200, 113, 129, 118, 244, 396, 164, 119, 3433, 522, 122, 13217, 181, 464, 862, 734, 104, 142, 1091, 388, 127, 177, 217, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 388, 217, 142, 200, 148, 398, 177, 1353, 3873, 129, 282, 142, 177, 733, 1183, 105, 141, 264, 165, 539, 307, 108, 121, 1457, 380, 505, 5269, 1 ]
151005_world_bank_asia_pacific_econ	https://www.bbc.com/vietnamese/business/2015/10/151005_world_bank_asia_pacific_econ	World Bank giảm dự báo tăng trưởng châu Á	Ngân hàng Thế giới đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương trong năm nay và năm tới, vì những rủi ro từ kinh tế bị tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc và Hoa Kỳ tăng lãi suất.	Thị trường tài chính tại Trung Quốc biến động mạnh trong nhiều tuần qua. Ngân hàng Thế giới đã nay dự kiến tăng trưởng trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương là 6,5% trong năm nay và 6,4% trong năm 2016, giảm so với dự báo trước đó là 6,7%. Ước tính mới nhất thậm chí còn thấp hơn so với mức tăng trưởng 6,8% trong năm ngoái. Các ngân hàng phát triển lớn gần đây đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của họ xuống. Tháng trước, Ngân hàng Phát triển châu Á cho biết tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc sẽ làm tăng trưởng tại các nước đang phát triển trong khu vực xuống 5,8% trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế hồi tháng Chín rằng cũng cảnh báo chậm tăng trưởng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tạo ra một mối đe dọa cho nền kinh tế toàn cầu. Đông Á chiếm gần hai phần năm tăng trưởng kinh tế của thế giới, theo Ngân hàng Thế giới. Trong khi đó lãi suất ở Mỹ theo dự kiến sẽ tăng lần đầu tiên trong gần một thập niên trong những tháng tới, theo đó có thể dẫn đến việc rút vốn ồ ạt khỏi thị trường mới nổi do các đồng tiền tại châu Á sẽ bị ảnh hưởng.	summarize: Thị trường tài chính tại Trung Quốc biến động mạnh trong nhiều tuần qua. Ngân hàng Thế giới đã nay dự kiến tăng trưởng trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương là 6,5% trong năm nay và 6,4% trong năm 2016, giảm so với dự báo trước đó là 6,7%. Ước tính mới nhất thậm chí còn thấp hơn so với mức tăng trưởng 6,8% trong năm ngoái. Các ngân hàng phát triển lớn gần đây đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của họ xuống. Tháng trước, Ngân hàng Phát triển châu Á cho biết tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc sẽ làm tăng trưởng tại các nước đang phát triển trong khu vực xuống 5,8% trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế hồi tháng Chín rằng cũng cảnh báo chậm tăng trưởng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tạo ra một mối đe dọa cho nền kinh tế toàn cầu. Đông Á chiếm gần hai phần năm tăng trưởng kinh tế của thế giới, theo Ngân hàng Thế giới. Trong khi đó lãi suất ở Mỹ theo dự kiến sẽ tăng lần đầu tiên trong gần một thập niên trong những tháng tới, theo đó có thể dẫn đến việc rút vốn ồ ạt khỏi thị trường mới nổi do các đồng tiền tại châu Á sẽ bị ảnh hưởng.	[ 108, 287, 285, 161, 1074, 271, 326, 122, 149, 151, 162, 625, 192, 417, 113, 158, 670, 1451, 1462, 201, 773, 249, 115, 275, 382, 357, 321, 395, 113, 322, 442, 510, 844, 105, 579, 644, 1044, 106, 18470, 113, 147, 275, 105, 1413, 11172, 113, 147, 3066, 558, 648, 119, 382, 188, 226, 150, 106, 6135, 16347, 5118, 334, 239, 202, 1042, 356, 177, 1192, 183, 648, 119, 537, 321, 395, 22610, 113, 147, 2567, 303, 866, 201, 212, 435, 301, 386, 248, 115, 179, 1604, 558, 382, 188, 321, 395, 104, 154, 4560, 1917, 1466, 1462, 201, 1327, 435, 511, 844, 114, 217, 321, 395, 1751, 153, 108, 121, 151, 162, 134, 140, 321, 395, 149, 109, 142, 167, 212, 435, 113, 322, 442, 804, 24634, 113, 147, 1103, 3196, 2616, 1273, 162, 216, 496, 253, 3077, 160, 127, 313, 188, 1751, 321, 395, 149, 639, 236, 216, 301, 259, 196, 175, 249, 394, 124, 116, 882, 1011, 1050, 114, 639, 236, 216, 258, 2781, 510, 844, 961, 386, 196, 380, 147, 321, 395, 236, 216, 104, 175, 1555, 181, 1462, 201, 773, 1326, 298, 129, 150, 2303, 1886, 108, 121, 200, 181, 382, 357, 134, 321, 400, 178, 462, 113, 386, 116, 1092, 778, 113, 120, 253, 3490, 181, 150, 107, 136, 458, 155, 156, 995, 682, 108, 4652, 108, 4210, 574, 461, 271, 239, 738, 180, 109, 210, 379, 149, 511, 844, 134, 133, 349, 5785, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1462, 201, 773, 249, 115, 1404, 558, 382, 188, 321, 395, 236, 216, 149, 322, 442, 1151, 844, 579, 644, 1044, 113, 147, 275, 105, 147, 3490, 171, 120, 1905, 1924, 148, 236, 216, 133, 321, 395, 1751, 153, 108, 121, 151, 162, 105, 254, 336, 321, 2303, 14326, 1 ]
070629_gapgovannghetudo	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2007/06/070629_gapgovannghetudo	Tự cùng nhau mở các Tiểu Diên Hồng	Một cuộc đại hội thảo và những cuộc gặp gỡ văn nghệ tự do. Tại sao không?	Bằng nhiều cách, các nhà nước liên quan đến cuộc chiến Việt Nam trước đây đã cố gắng quên đi hoặc vượt qua cuộc chiến này để hướng tới tương lai. Mỹ và Việt Nam đã bình thường hoá quan hệ ngoại giao hơn 10 năm nay. Việt Nam đã đón tiếp hai Tổng thống Mỹ Clinton và Bush. Hai năm trước, Thủ tướng Việt Nam Phan Văn Khải và bây giờ là Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đi thăm Mỹ. Trung Quốc từ khi “môi hở răng lạnh” và “dạy cho Việt Nam một bài học” không lấy gì làm hay ho bằng cuộc chiến biên giới năm 1979 cũng đã xây dựng lại tình “láng giềng hữu nghị”. Các nước đồng minh khác của Mỹ trước đây đều đã có quan hệ ngoại giao và kinh tế với Việt Nam. Cho dù bên dưới những điều này là toan tính hay âm mưu thủ đoạn gì ở một số đối tượng nhưng trên bề mặt rõ ràng là một hiện tượng đáng mừng vì các quốc gia cựu thù đã xoá bỏ được các ngăn cách, định kiến và mặc cảm của quá khứ chiến tranh để cùng sống chung trong một thế giới hội nhập và hướng tới hoà bình. Nếu không có gì đột biến và mối quan hệ này trở nên tốt đẹp, bền vững, không thể đảo ngược thì đó chính là hạnh phúc cho Việt Nam và các nước đã có thời là kẻ thù. Về phương diện cá nhân, sự chuyển biến nhanh hơn vì không bị ràng buộc bởi đường lối chính sách của các nhà nước và với sự thúc đẩy nội tâm của lương tri và những giá trị đạo đức vĩnh cửu, không biên giới, những cựu binh Mỹ và các nước đồng minh đã đến Việt Nam để sám hối bên những nấm mồ của người dân Việt Nam bị thảm sát ở Mỹ Lai hay trên những chiến trường xưa. Đồng thời họ cũng đã cố gắng làm các việc cụ thể để mong góp phần chữa lành những vết thương và tai hoạ do cuộc chiến - họ đã dự phần - để lại rất lâu dài trong lòng đất nước này. Chưa một lời tạ lỗi Thế nhưng rất nhiều người Việt Nam đã không làm được như vậy. Hầu như chưa thấy người lính Việt Nam nào, ở cả hai bên chiến tuyến trước đây, nói lời tạ lỗi hay thắp một nén nhang cho những người - những anh em đồng bào - mình đã bắn giết trong cuộc chiến. Cuộc chiến mà nói gì thì nói, nhân danh bất cứ điều gì, đó là một cuộc chiến có mang tính nội chiến, huynh đệ tương tàn. Cũng có thể có những người đã nghĩ hay đã làm trong im lặng, vì một hoàn cảnh kỳ lạ đau đớn của đất nước Việt Nam là dù bất cứ ở đâu, ngay cả ở nước ngoài, người ta cũng không có tự do để làm điều này. Ngược lại, một cuộc chiến mới lại mở rộng giữa người Việt và người Việt. Đây là cuộc chiến ngôn từ và tư tưởng. Dĩ nhiên ngôn từ chuyên chở nội dung tư tưởng và ở đây, trong bài viết này, tôi chỉ đề cập khía cạnh này. Cuộc chiến này tiếp nối cuộc chiến cũ, vẫn còn mang tính ý thức hệ, cộng thêm những hận thù do cuộc chiến quá khứ để lại và nhất là những đau thương uất hận vẫn diễn ra từ sau khi chiến tranh chấm dứt do chính sách sai lầm của nhà cầm quyền và sự độc quyền chân lý, độc quyền thống trị của người chiến thắng. Nhà nước cộng sản không bao giờ ngưng cảnh giác và tấn công trước những tư tưởng gọi là “thù địch và diễn biến hoà bình”. Người chống cộng thề không đợi trời chung với người cộng sản và những người chống cộng cũng đả kích nhau không thương tiếc khi người khác không chống giống mình. “Thành phần thứ ba” vẫn bị những người chống cộng lên án, gọi đích danh là “đâm sau lưng chiến sĩ” và người cộng sản hoài nghi, trù dập khi họ tiếp tục sự phản kháng trước cái xấu mới đang thay thế cái xấu cũ mà họ đã góp phần đạp đổ. Không phải tất cả mọi người Việt Nam, vì bao giờ cũng có đám đông thầm lặng có suy nghĩ khác, nhưng những thành phần tham dự cuộc chiến này là những người ồn ào nhất và làm chủ, khuấy động dư luận trên các phương tiện thông tin đại chúng. Từ khi có Internet, nhiều trang web được mở ra và bất cứ ai có điều kiện tối thiểu để tham gia không gian ảo này, đều có thể phát biểu ý kiến của mình một cách tự do, đôi khi vô trách nhiệm, vô văn hoá và vô đạo đức, nhất là khi người phát biểu ẩn danh hoặc nói dưới một cái tên giả. Độc quyền chân lý Trong cuộc chiến tư tưởng và ngôn từ này, trừ một số rất ít thực sự cầu thị, nhận ra đúng sai trong tranh luận, phần lớn ở bất kỳ phe nào, đều có thái độ độc quyền chân lý và bị chi phối bởi những định kiến, mặc cảm trong quá khứ. Ngay cả đối với những người vừa mới nằm xuống, mồ chưa xanh cỏ, dĩ nhiên là không thể đối thoại, vẫn bị tấn công bằng những lời lẽ nặng nề nhất, vẫn bị sỉ nhục như trường hợp Nguyễn Ngọc Lan. Cho dù ông có thể được đánh giá khác nhau từ những quan điểm trái ngược, nhưng không ai có thể phủ nhận ông là một trí thức đã dùng ngòi bút trọn đời dấn thân một cách trong sáng nhất cho niềm tin, lý tưởng của mình và đã chết trong bệnh tật và đau đớn. Thậm chí người ta còn đem cả sự đau đớn và cái chết ra để mỉa mai! Tự do ngôn luận đôi khi cũng phải trả cái giá quá đắt khi nó làm tổn thương đến con người và những giá trị nhân bản mà lẽ ra sự tự do này phải góp phần gìn giữ. Nhiều luận điểm và ngôn từ mang tính thù hận cũ rích từ hơn 30 năm qua vẫn được đem ra dùng lại, tấn công đối phương, với sự khoái trá hả hê không che giấu, làm như chưa hề biết cuộc chiến máu lửa đã ngưng lại từ ngần ấy năm. Hình như ở một số người tư duy đã bị đông cứng, không có khả năng lắng lòng lại để chiêm nghiệm về bi kịch lịch sử mà nhân dân Việt Nam đã gánh chịu, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Cái gọi là “chính nghĩa” mà các bên đã nhân danh và tự hào lại chính là bình phong cho những thủ phạm giấu mặt nguy hiểm nhất gây ra biết bao tai hoạ. Sự bảo thủ và cưỡng bức chân lý hình như không phải là độc quyền của riêng ai. Vì đủ mọi thứ lý do, sự giải thích và diễn dịch quá khứ hầu như không thể đạt đến sự đồng thuận nơi phần lớn thế hệ đã từng kinh qua cuộc chiến. Vậy thì có lẽ không nên tiếp tục tranh cãi về quá khứ. Hãy để thế hệ sau phán xét, những người không bị cuộc chiến trói buộc sẽ vô tư và công bình hơn. Nhưng còn hiện tại và tương lai? Cũng như trong quá khứ, mỗi người dù làm gì hay không làm gì, làm như thế nào đều có trách nhiệm và góp phần chi phối tình hình đối với hiện tại và tương lai của đất nước. Không thể đổ lỗi cho ai khác nếu ta chưa đóng góp được phần mình. Nếu dân tộc này quay lưng lại số phận của mình, sống như lục bình trên dòng nước chảy thì việc gánh chịu thảm kịch là điều đương nhiên. Không ai cứu vớt được ta nếu chính ta không ra sức vùng vẫy để làm chủ số phận. Dân tộc chỉ có thể bước tới nếu không bị chia rẽ và xung đột, làm suy yếu tiềm lực. Cùng nhau tự họp Do vậy, dù sao đi nữa, tự do tưởng và tự do ngôn luận vẫn là niềm hi vọng và phương tiện gần như duy nhất để con người, đặc biệt là người Việt Nam đi đến một đồng thuận cho tương lai của mình, nhất là trong hoàn cảnh cực kỳ phức tạp như hiện nay. Có lẽ chính vì thế mà Bùi Tín đã đưa ra một đề nghị và kêu gọi thảo luận trong bài viết “Những vấn đề cần làm rõ về cách mạng dân tộc dân chủ ở Việt Nam”. Cuộc nói chuyện điện thoại của Lê Hồng Hà với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu, sau đó nội dung đã được văn bản hoá và đưa lên mạng, thực chất cũng là một đề nghị tương tự với nội dung đầy đủ hơn và biện pháp đề xuất cụ thể hơn. Tuy nhiên đáng tiếc đề nghị của Bùi Tín không được hưởng ứng rộng rãi, một phần do cách đặt vấn đề của ông. (Trong số ít các ý kiến về bài viết của Bùi Tín có bài của Lại Nguyên Ân rất thẳng thắn, chính xác và dũng cảm.) Hà Sĩ Phu đã tiếp tục cuộc trao đổi với một loạt bài viết công phu nhưng một vài bài trên mạng mới đây tranh luận với Hà Sĩ Phu, vô tình hay cố ý, hay vì những hậu ý nào đó, muốn dẫn cuộc trao đổi đi chệch hướng, không mang lại lợi ích gì thiết thực. Ở đây tôi cũng muốn đưa ra một đề nghị. Trước nhiều ý kiến bất đồng lâu nay về những vấn đề lớn của đất nước đã được đưa ra trong nhiều bài viết đơn lẻ hay nhiều cuộc tranh luận riêng rẽ, tại sao ta không tập trung vào trong một cuộc đại hội thảo để tất cả mọi người có thiện ý đều có thể tham dự. Tôi thử phác hoạ một số vấn đề chung quanh cuộc đại hội thảo này, tạm gọi là “Đại hội thảo về hiện tình và tương lai Việt Nam” Mục tiêu: Tự do, dân chủ, hoà bình và phát triển cho Việt Nam. Chủ đề: Hiện tình và tương lai Việt Nam. (Về mặt thời gian, hiện tình có thể chỉ xác định từ năm nay 2007, hay tính từ 2001, đầu thiên niên kỷ, để tránh bị phân tán bởi những vấn đề đã được nói đến quá nhiều hay đã khẳng định.) Lập trường dân tộc: Đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết khi xem xét mọi vấn đề. Không đặt thành tiên quyết việc chống cộng hay không, chống hay “cứu” Đảng Cộng sản hay bất cứ tiền đề nào khác. Tính chất: Đây là một hội thảo mang tính tư tưởng, không phải là một cuộc vận động chính trị, không ủng hộ hay đả kích bất cứ phe phái nào mà chỉ nhằm tìm ra chân lý, xác định đúng đắn nhất hướng đi cho tương lai đất nước. Những người hoạt động chính trị có thể tìm được những điều bổ ích nào đó từ kết quả của cuộc hội thảo nhưng đây không phải là mục đích của việc hội thảo. Người tổ chức: Ban biên tập các trang web riêng rẽ hay liên kết chủ trì cuộc hội thảo hoặc những người hoạt động dân chủ lâu nay cử ra một ban điều hành để chủ trì và các trang web hỗ trợ. Các trang web này có thể ở ngoài hay trong nước, bất cứ ai có thiện chí và khả năng đều có thể làm, kể cả trang web của Đảng Cộng sản, nếu Đảng thực tâm muốn lắng nghe ý kiến của toàn dân. Người tham dự: Mọi người Việt Nam có nhận thức và ưu tư về tình hình đất nước, không phân biệt trong hay ngoài nước, cộng sản hay không cộng sản, quan chức hay dân thường. Phương pháp: Có thể ban điều hành hội thảo đưa ra một đề cương chung hoặc bất cứ ai tham gia cũng có thể đưa lên bài viết của mình, có tính cách tổng hợp hay về một đề tài cụ thể. Sau từng thời gian tranh luận, ban điều hành sẽ rút ra kết luận tạm thời cho từng vấn đề và gợi ý tiếp. Thái độ: Cầu thị, tôn trọng người đối thoại, tuyệt đối không dùng lời lẽ gay gắt có tính cách phỉ báng cá nhân hay thiếu văn hoá dù ý kiến mâu thuẫn. Ban điều hành sẽ có biện pháp để ngăn chặn những bài viết vi phạm quy định này. Thực ra nhận định về hiện tình và tương lai Việt Nam đã có nhiều tổ chức và cá nhân đưa ra: Nghị quyết đại hội của Đảng Cộng sản, Cương lĩnh chính trị của Tập hợp Dân chủ Đa nguyên, các công trình nghiên cứu của nhóm Dân chủ và Phát triển, Tuyên ngôn của nhóm 8406, gợi ý của “nhóm Đà Lạt” về tư tưởng Phan Chu Trinh và con đường dân chủ xã hội, cũng như văn kiện của các tổ chức đảng phái, các nhóm đấu tranh dân chủ và bài viết của vô số cá nhân trong và ngoài nước, trong đó có những bài rất xuất sắc. Tuy nhiên những nhận định đưa ra chưa có sự đồng thuận cao của toàn xã hội hoặc đang có sự đánh giá rất khác nhau hoặc chưa được thảo luận đến nơi đến chốn. Nhà nước thường đề cao thành tích tăng trưởng kinh tế, xoá đói giảm nghèo, hội nhập quốc tế trong khi những người chống đối nêu bật chuyện vi phạm nhân quyền, nạn tham nhũng và những tệ nạn xã hội khác. Hai mặt này phải được đánh giá như thế nào cho khỏi thiên lệch. Đi vào từng vấn đề cụ thể cũng chưa dễ đồng thuận. Tăng trưởng kinh tế với mức độ hiện nay so với xuất phát điểm có thực sự là thành tích và có tính bền vững không? Sự phân hoá giàu nghèo và bất công xã hội ở mức độ nào, tiềm ẩn nguy cơ gì? Nạn tham nhũng có giải quyết được không khi còn độc đảng? Nhân dân Việt Nam có thực sự cảm thấy hạnh phúc, hài lòng với cuộc sống như một tổ chức nước ngoài nào đó đã tổ chức thăm dò và kết luận? Nghĩ gì về các hiện tượng nghịch lý đang diễn ra trong xã hội như hiện tượng những người đấu tranh dân chủ ra toà và vào tù, hàng trăm“dân oan” đi khiếu kiện lay lắt ngày đêm ở công viên, trong khi hàng ngàn dân chơi uống thuốc lắc nhảy nhót trong vũ trường, hàng vạn người đi du lịch, nghỉ dưỡng trong các ngày lễ, hàng triệu thanh niên vào mạng chơi game hay tham gia các blog… Có vô số vấn đề tổng thể và cụ thể trên tất cả mọi lãnh vực cần phân tích, trao đổi một cách thấu đáo chứ không thể chỉ kết luận theo chủ quan hay cảm tính. Thích nghi hoặc bị đào thải Cuộc sống là một dòng chảy vận động không ngừng nên dù muốn dù không, ai không thay đổi, thích nghi sẽ bị đào thải, nhanh hay chậm. Tôi mới được nghe một chuyện thú vị. Một giáo viên kể lại lời của quan chức tuyên huấn giảng bài trong lớp học chính trị mới đây đề cập đến “Bác Hồ”: Đừng gọi Bác Hồ là cha già dân tộc nữa. Bác không thể là cha mà chỉ là người con ưu tú của dân tộc. Bác không phải là thần thánh mà cũng chỉ là một người bình thường như mọi người… Thật là “tiến bộ”. Tôi không tin ông cán bộ tuyên huấn này dám nói ý kiến cá nhân mà là nói theo chỉ đạo vì đây là lớp học chính trị cho giáo viên. Thế thì sẽ không lâu nữa người ta buộc phải thôi thần thánh hoá Bác Hồ để nhìn nhận những gì mà thực tiễn đã có minh chứng hùng hồn không thể chối cãi. Tuy vậy không thể lạc quan sớm. Sau khi nội dung cuộc trao đổi giữa Lê Hồng Hà với Hà Sĩ Phu và Bùi Minh Quốc được đưa lên Internet, mới đây hai ông sau được công an triệu tập lên “làm việc”. Những người trong “nhóm Đà Lạt” lâu nay thỉnh thoảng vẫn được mời lên “làm việc”, “hỏi thăm sức khoẻ” hay “bảo vệ an ninh trước nhà” là chuyện bình thường dù họ đã hết bị quản chế chính thức. Tuy nhiên cuộc làm việc với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu mới đây cho thấy hình như người ta lo ngại “nhóm Đà Lạt” đang tiến hành một cuộc vận động dân chủ mới sau khi những tổ chức dân chủ khác đã bị dẹp tan và nêu vấn đề kiểm soát việc phát biểu trên Internet. “Nhóm Đà Lạt”, một cách gọi, thực ra chẳng có phe đảng, tổ chức gì cả. Chúng tôi chỉ là những người cầm bút tự do, có tính cách, quá khứ và sở trường khác nhau, quan điểm về những vấn đề lớn cũng có độ chênh nhất định nhưng “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Khi có bài, tác phẩm mới viết hoặc có rượu ngon, có bạn ở xa đến, chúng tôi họp nhau để trao đổi, tâm tình và bàn chuyện thế sự. Từ 20 năm nay chúng tôi vẫn làm như thế dù có một khoảng thời gian 8 năm, chỉ mấy người trong cùng một thành phố nhỏ xíu, nhà cách nhau chỉ có mấy cây số, nhưng không gặp được nhau đầy đủ vì khi người này bị tù, lúc người kia bị quản chế. Nếu quy bày tỏ tư tưởng là vận động chính trị thì chúng tôi đã làm như thế từ bao năm nay, không có gì mới. Chúng tôi đã và sẽ luôn nói và viết lên quan điểm độc lập của mình về mọi vấn đề, không coi điều gì là cấm kỵ. Còn chuyện kiểm soát Internet? Kiểm soát để ngăn chặn hoạt động khủng bố hay đồi truỵ thì hoan nghênh nhưng nếu để ngăn chặn thông tin, khống chế tự do tư tưởng, tự do ngôn luận thì đó là hành vi “phản động”, vì đi ngược lại hiến pháp và pháp luật quốc gia, pháp luật quốc tế và xu hướng chung của toàn nhân loại. Việc đó cũng khó làm được như ý muốn vì không khác gì việc “một tay che mặt trời” trong thời đại “thế giới số và thế giới phẳng” này mà còn có tác dụng ngược. Cuộc đại hội thảo này có thể thực hiện được không? Tôi không biết, vì nó tuỳ thuộc vào khả năng của những người đứng ra tổ chức. Tôi chỉ là người gợi ý. Tuy nhiên điều dễ dàng, ở quy mô nhỏ hơn, là trở thành chuyên mục trong một trang web nào đó có uy tín và nhiều người đọc. Thí dụ phải chăng talawas nên mở thêm chuyên mục “Hiện tình và tương lai Việt Nam” hoặc ngưng chuyên mục “Chiến tranh nhìn từ nhiều phía” để mở chuyên mục này sau khi đã tạm cung cấp khá đầy đủ nhiều quan điểm khác biệt về cuộc chiến tranh. Bắt đầu từ văn hóa Song song với cuộc đại hội thảo này, một công việc trên lãnh vực văn học nghệ thuật có thể thực hiện được để tạo ra sự thông cảm, hoà hợp và phát triển là việc hình thành những cuộc gặp gỡ văn nghệ tự do. Văn học nghệ thuật vốn không biên cương và có khả năng nhanh chóng tạo ra sự đồng cảm, giao hoà. Chúng ta đã có những sự kiện khởi đầu rất có ý nghĩa và khả năng hiện thực. Hơn 30 năm trước, ngay trong cuộc chiến, một sĩ quan Việt Nam Cộng hoà và một sĩ quan Mỹ đã giữ gìn nhật ký của một bác sĩ cộng sản Đặng Thuỳ Trâm. Tương tự, hai sĩ quan VNCH khác đã bảo quản nhật ký của nhà văn cộng sản Chu Cẩm Phong. Đến bây giờ, khi hai cuốn nhật ký đó được trả về nguồn cội và được công bố, dù ở phía nào, ai cũng nhận đây là những hành vi nhân văn cao đẹp vượt lên trên chính trị nhất thời mà chỉ có văn học mới có thể tạo ra. Sau này nhiều hoạt động giao lưu văn học nghệ thuật giữa trong và ngoài nước, giữa Việt Nam và Mỹ cũng như một số nước khác đã được tổ chức và có hiệu quả rất đáng mừng. Nhà văn Hồ Anh Thái ở trong nước liên kết với các nhà văn cựu binh Mỹ để dịch, xuất bản sách chung giữa các nhà văn trước đây là cựu thù trên chiến trường. Nhiều trường đại học và tổ chức văn học nghệ thuật của Mỹ mời văn nghệ sĩ Việt Nam sang giao lưu. Nhóm Khánh Trường ở Mỹ xây dựng tạp chí Hợp Lưu đăng tải tác phẩm của các nhà văn trong và ngoài nước. Một số nhà xuất bản ở hải ngoại in sách của các tác giả trong nước như Dương Thu Hương, Bùi Minh Quốc, Hà Sĩ Phu, Bùi Ngọc Tấn, Nguyễn Viện, Tiêu Dao Bảo Cự… Cuốn sách Nếu đi hết biển của đạo diễn Trần Văn Thuỷ xuất bản năm 2003 viết về các cuộc gặp gỡ, trao đổi với một số nhà văn hải ngoại như Hoàng Khởi Phong, Cao Xuân Huy, Nhật Tiến, Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Nguyễn Mộng Giác, Trương Vũ… trong chuyến đi nghiên cứu do Trung tâm William Joiner Nghiên cứu về chiến tranh và hậu quả chiến tranh của Đại học Massachusetts Boston tổ chức… Một số tác phẩm của các nhà văn hải ngoại và ngay cả tác phẩm xuất bản ở miền Nam trước 1975 cũng đã được in hoặc tái bản trong nước như sách của các tác giả Nguyễn Mộng Giác, Mai Ninh, Nam Dao, Dương Nghiễm Mậu… “Ngày thơ Việt Nam” mới đây tổ chức ở Hà Nội cũng đã giới thiệu một số nhà thơ miền Nam trước đây. ...Trang web talawas đang làm công việc giới thiệu lại những tác phẩm và tư liệu văn học giá trị bất kể trong Nam hay ngoài Bắc giúp người đọc có cái nhìn toàn cảnh và thực chất về văn học Việt Nam hiện đại. Mới đây nhất, cuộc gặp gỡ giữa các nhà thơ hải ngoại Du Tử Lê, Nguyễn Đức Tùng với các nhà thơ trong nước Thanh Thảo, Nguyễn Thuỵ Kha, Nguyễn Trọng Tạo, Trần Mạnh Hảo là một cuộc gặp vô cùng thú vị với một nội dung trò chuyện chan hoà tính nhân văn và dân tộc hiếm thấy. Hiện tượng các ca, nhạc sĩ trong nước ra biểu diễn ở hải ngoại và ca, nhạc sĩ hải ngoại trở về nước tuy chưa phải là hiện tượng phổ biến nhưng đã có không ít. Vượt lên trên những hậu ý hoặc phê phán với ý đồ và mang màu sắc chính trị, những hiện tượng này rõ ràng mang lại hiệu quả hoà giải hoà hợp rất tốt. Dân tộc là một Nếu đã nói “Dân tộc Việt Nam là một, đất nước Việt Nam là một…”, người Việt ở nước ngoài là một bộ phận không thể thiếu của dân tộc Việt Nam, là “khúc ruột ngàn dặm”… thì không có lý do nào để gạt ra, không công nhận văn học nghệ thuật ở miền Nam trước 1975 và ở hải ngoại hiện nay. Chính qua toàn bộ những tác phẩm và hoạt động văn học nghệ thuật này, chúng ta hiện nay, và các thế hệ Việt Nam mai sau mới có thể nhận ra, hình dung được diện mạo, tư tưởng, tâm hồn của toàn dân tộc trong một giai đoạn lịch sử phân ly bi thảm nhất để góp phần xây dựng một tương lai thực sự hoà hợp, hoà bình cho đất nước. Vậy thì hôm nay tại sao văn nghệ sĩ và công chúng không tự mình làm công việc hoà giải hoà hợp này. Tôi có ý kiến hơi khác với Bùi Minh Quốc và Nguyễn Kim Bình về việc xin phép tổ chức một cuộc gặp gỡ văn nghệ đông đảo, chính thức. Nếu làm được như thế cũng tốt. Nhưng luật pháp không cấm, nhà nước không cấm, tại sao chúng ta không tự làm? Chúng ta cứ tự do tổ chức những cuộc gặp mặt giữa văn nghệ sĩ với nhau, với công chúng thuộc mọi miền, mọi thành phần để trò chuyện và trao đổi tâm tình. Gặp mặt ở nhà riêng, ở quán café, ở nhà hàng, ở trường đại học, ở các cơ sở văn hoá, trên các tạp chí, trên không gian ảo… với năm ba người, năm ba chục người… và công bố nội dung như cách làm trên talawas vừa qua. Ai cấm cản điều này nếu không phải là chính ta tự mình đứng trong vòng vôi cấm? Trong những cuộc gặp này, chúng ta không cần tuyên ngôn tuyên bố chống ai, ủng hộ ai cả mà chỉ để cảm thông và chia sẻ. Sự hoà giải hoà hợp thực sự của nhân dân sẽ chống lại mọi chủ trương hay âm mưu chia cắt, thúc đẩy sự chuyển biến của tình hình chung, mang lại hoà bình trong lòng người và cho đất nước. Nếu chúng ta không làm, nhân dân không làm, tình hình chung của đất nước sẽ còn trì trệ, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Đà Lạt cuối tháng 6-2007 Bài viết thể hiện quan điểm và cách nhìn của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin chia sẻ với Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Lan Nguyen, PhápTự Do, Dân Chủ và Phát Triển. Đó là mục tiêu của hội thảo mà TDBC muốn có? tôi tin chắc rằng nhà nước ta không bao giờ cho phép. Vì không phải nhà nước đứng ra làm. Và nếu để cho việc này xảy ra thì nó đồng nghĩa với việc nhà nước CHXHCN Vietnam đã và đang lãnh đạo Đất Nước một cách tồi tệ. Hy vọng rằng tôi hiểu sai. PinochioBài viết thì rất hay nhưng thật sự có làm đuợc không? Cho rằng những người yêu nước thương nòi thật sự (không làm chính trị) chiếm đến 80% đi, nhưng chỉ với 10% cầm quyền cũng đủ khiến 80% kia không thể làm gì được. Đừng nói đến chuyện đa số ở đây, thực tế khi giới cầm quyền không muốn thay đổi thì sẽ không có thay đổi. Mà chính quyền có muốn thay đổi không? Đọc bài của tác giả thì đã rút ra được kết luận. Như nhiều người thường nói: chuyện của VN thì phải để người VN giải quyết, cho nên những chuyện quan hệ tốt đẹp với các nước cựu thù vẫn không ảnh hưởng nhiều đến chuyện thâm thù nhau của 2 phe Việt Nam nội chiến nhau trong hơn 30 năm qua. Mọi sự cố gắng hoà giải đều bị phe bảo thủ của 2 phe phá hoại triệt để, mà chỉ một bên nhường bứoc thì không đủ. Hễ bên nào nhường bước trước thì bên kia lại lấn tới, như thế thì phe bảo thủ lại có cớ để chỉ trích phe cấp tiến. Có người bảo chờ cho đến khi những người bảo thủ của cả 2 phía - những người trực tiếp tham gia chống nhau - chết đi thì mới có cơ may hoà giải được. Vậy thì bao nhiêu năm nửa? Lạc quan thì cũng phải 20 năm sau để những thế hệ tiếp nối có được quan hệ và tiếng nói đồng thuận, tại sao tôi nói vậy? Tại vì những hành động thù nghịch chống đối nhau hiện tại vẫn có ảnh hưởng đến những người hoàn toàn không biết gì về cuộc nội chiến tương tàn kia (có người còn không chấp nhận gọi là nội chiến). Những chuyện đàn áp chính trị, nhân quyền trong nước làm một số người trẻ ở nước ngoài bức xúc và đi theo phe bảo thủ. Việc biểu tình, chống đối cực đoan ở nước ngoài đối với chính quyền VN làm cho nhiều người trẻ trong nước có cái nhìn ác cảm đối với Việt kiều. Những tuyên truyền tô hồng bôi đen của cả 2 phía càng làm tình hình thêm xấu, không ai có đủ uy tín, thế lực để đưa ra một cái nhìn lịch sử không bị bóp méo nhằm làm cho giới trẻ 2 phía thấy được sự thật của cuộc chiến, thấy được sự thật của Việt Nam trong những năm qua. Hiện giờ trong nước thì chỉ được nhìn qua lăng kính của Đảng CSVN đưa ra, còn ngoài nước thì nhìn qua lăng kính của những người chống Cộng cực đoan (thật và giả). Nhìn qua những lăng kính này thì có một ít sự thật trong đó nhưng phải biết lọc lựa ra, nhưng ai sẽ lọc lựa và nói ra để mọi người tin đây? Không nêu tênHoan hô ông Bảo Cự! Nhưng e rằng chúng ta vẫn cần có thời gian! Cuộc chiến 1954-1975 là cuộc chiến của 2 luồng tư tưởng, họ đã chém giết nhau vì hận thù suốt 21 năm, bây giờ kẻ thắng vẫn còn hận thù, người thua thì ngoài hận thù lại thêm sự cay cú và hằn học vì thất bại, làm sao mà bảo họ ngồi lại và chấp nhận nhau được? Chân lí thuộc về kẻ mạnh (dù ta có bất bình đến mấy đó vẫn là sự thật), chỉ có chuyện người thắng trận tha chết cho kẻ thua chứ đã bao giờ có chuyện kẻ thua được ngồi ngang hàng với người thắng? Còn không bàn cãi về quá khứ? Không thể được, đó là một phần (dù đau đớn) của Lịch sử nước nhà! Cho nên chúng ta đành phải chờ đợi cho thế hệ của những người đã chém giết vì hận thù ra đi, rồi các thế hệ sau, như ông nói, sẽ phán xét. Sĩ PhúRất tâm huyết! Nhưng quá ảo tưởng! Tiêu Dao Bảo Cự có thể cho biết người dân tại VN muốn truy cập các trang web hải ngoại để đọc hoặc đăng ý kiến, ví dụ như trang Talawas, thì phải làm cách nào?! Bình ĐôngHình như ông đang hiểu sai từ Diên Hồng thì phải. Diên Hồng là hội nghị để thể hiện sự đại đoàn kết dân tộc chống lại kẻ thù xâm lược chung, chứ không phải để phá khối đoàn kết đó. Đỗ Thế KỷKêu gọi thành lập một "hội nghị Diên Hồng" là một lời kêu gọi cứu quốc của Bá quan văn võ ta ngày xưa. Tại sao lại có một hội nghị Diên Hồng lúc đó? Phải chăng là thời thế lúc đó Vua Chúa cùng Quan quân đã hoàn toàn kiệt sức và không còn cảm thấy tự tin nơì mình nên mới kêu gọi long dân và sự hy sinh của dân. Thực chất của Hội Nghị Diên hồng lúc đó là cứu Chúa sau đó đến cứu Quốc, trong bối cảnh lúc đó, nếu không có một cuộc chiến "một mất một còn" với giặc ngoại xâm thì "Chúa cũng chết, Quốc cũng vong". Đó là ngày xưa. Ngày nay có biết bao nhiêu lời kêu gọi cho một "Hội nghị Diên Hồng" trong thời đại mới và theo kiểu mới. Có phải chăng đất nước VN nay cũng sẽ bị vong mất chăng? nếu qủa thực đất nước ta cần phải có một "hội nghị Diên Hồng" để cứu quốc thì đảng CSVN ngày nay phải được gọi là "giặc Nội xâm" .. Kêu gọi tổ chức một "Hội nghị Diên hồng mới" không khó nhưng cái khó là giặc là ai? Nếu giặc là người anh em ta, cùng giòng máu với ta thì sức mạnh và tinh thần của Hội Nghị Diên hồng mới này có còn mạnh như lời kêu gọi không? Tôi rất ủng hộ tinh thần lời kêu gọi của Cụ Tiêu Dao Bảo Cự về một "Đại Hội Thảo" mà cụ đề xuất. Trong các mục từ Chủ đề đến Thái độ của "Đại Hội Thảo "này tôi thắc mắc về thành phần Tham dự như Cụ đã nêu là toàn thể người dân trong và ngoài nước, kg phân biệt đảng phái chính trị và tôn giáo thậm chí tuổi tác. Cụ đã đúc kết khối người tham dự này thành một sợi dây xích dài để kéo Dân Tộc và Đất nước đi về phía trước, nhưng tiếc thay đảng CS và người CS cũng là một mắt xích trong sợi dây xích này và họ tự đặt họ ra ngoài dây xích mà Cụ đã hình dung trong viễn tưởng của Cụ. Tôi thắc mắc là cụ sẽ có ý kiến hoặc lập trường như thế nào về " cái mắt xích" tự đặt mình ra khỏi qũy đạo đoàn kết này? Tôi cũng nhấn mạnh rằng nhiều đảng viên nòng cốt của đảng CS khi nắm chức nắm quyền họ không bao giờ lên tiếng hoặc đi ngược "xu hướng chỉ đạo" của đảng, nhưng khi họ đã " hạ cánh an toàn " rồi thì họ mới hé miệng nhưng vẫn còn trong e dè sợ sệt thậm chí bênh vực cái sai trái đi ngược dòng tiến bộ loài người. Xin Cụ TDBC cho biết lời kêu gọi của cụ nếu được các giới trong và ngoài nước hưởng ứng nhưng thiếu thành phần tham dự từ đảng CSVN hoặc những thành phần này tham dự với sự e dè và lo sợ trong ý kiến của mình, như thế buồi "Đai Hội Thảo" này có thành công hay không?	summarize: Bằng nhiều cách, các nhà nước liên quan đến cuộc chiến Việt Nam trước đây đã cố gắng quên đi hoặc vượt qua cuộc chiến này để hướng tới tương lai. Mỹ và Việt Nam đã bình thường hoá quan hệ ngoại giao hơn 10 năm nay. Việt Nam đã đón tiếp hai Tổng thống Mỹ Clinton và Bush. Hai năm trước, Thủ tướng Việt Nam Phan Văn Khải và bây giờ là Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đi thăm Mỹ. Trung Quốc từ khi “môi hở răng lạnh” và “dạy cho Việt Nam một bài học” không lấy gì làm hay ho bằng cuộc chiến biên giới năm 1979 cũng đã xây dựng lại tình “láng giềng hữu nghị”. Các nước đồng minh khác của Mỹ trước đây đều đã có quan hệ ngoại giao và kinh tế với Việt Nam. Cho dù bên dưới những điều này là toan tính hay âm mưu thủ đoạn gì ở một số đối tượng nhưng trên bề mặt rõ ràng là một hiện tượng đáng mừng vì các quốc gia cựu thù đã xoá bỏ được các ngăn cách, định kiến và mặc cảm của quá khứ chiến tranh để cùng sống chung trong một thế giới hội nhập và hướng tới hoà bình. Nếu không có gì đột biến và mối quan hệ này trở nên tốt đẹp, bền vững, không thể đảo ngược thì đó chính là hạnh phúc cho Việt Nam và các nước đã có thời là kẻ thù. Về phương diện cá nhân, sự chuyển biến nhanh hơn vì không bị ràng buộc bởi đường lối chính sách của các nhà nước và với sự thúc đẩy nội tâm của lương tri và những giá trị đạo đức vĩnh cửu, không biên giới, những cựu binh Mỹ và các nước đồng minh đã đến Việt Nam để sám hối bên những nấm mồ của người dân Việt Nam bị thảm sát ở Mỹ Lai hay trên những chiến trường xưa. Đồng thời họ cũng đã cố gắng làm các việc cụ thể để mong góp phần chữa lành những vết thương và tai hoạ do cuộc chiến - họ đã dự phần - để lại rất lâu dài trong lòng đất nước này. Chưa một lời tạ lỗi Thế nhưng rất nhiều người Việt Nam đã không làm được như vậy. Hầu như chưa thấy người lính Việt Nam nào, ở cả hai bên chiến tuyến trước đây, nói lời tạ lỗi hay thắp một nén nhang cho những người - những anh em đồng bào - mình đã bắn giết trong cuộc chiến. Cuộc chiến mà nói gì thì nói, nhân danh bất cứ điều gì, đó là một cuộc chiến có mang tính nội chiến, huynh đệ tương tàn. Cũng có thể có những người đã nghĩ hay đã làm trong im lặng, vì một hoàn cảnh kỳ lạ đau đớn của đất nước Việt Nam là dù bất cứ ở đâu, ngay cả ở nước ngoài, người ta cũng không có tự do để làm điều này. Ngược lại, một cuộc chiến mới lại mở rộng giữa người Việt và người Việt. Đây là cuộc chiến ngôn từ và tư tưởng. Dĩ nhiên ngôn từ chuyên chở nội dung tư tưởng và ở đây, trong bài viết này, tôi chỉ đề cập khía cạnh này. Cuộc chiến này tiếp nối cuộc chiến cũ, vẫn còn mang tính ý thức hệ, cộng thêm những hận thù do cuộc chiến quá khứ để lại và nhất là những đau thương uất hận vẫn diễn ra từ sau khi chiến tranh chấm dứt do chính sách sai lầm của nhà cầm quyền và sự độc quyền chân lý, độc quyền thống trị của người chiến thắng. Nhà nước cộng sản không bao giờ ngưng cảnh giác và tấn công trước những tư tưởng gọi là “thù địch và diễn biến hoà bình”. Người chống cộng thề không đợi trời chung với người cộng sản và những người chống cộng cũng đả kích nhau không thương tiếc khi người khác không chống giống mình. “Thành phần thứ ba” vẫn bị những người chống cộng lên án, gọi đích danh là “đâm sau lưng chiến sĩ” và người cộng sản hoài nghi, trù dập khi họ tiếp tục sự phản kháng trước cái xấu mới đang thay thế cái xấu cũ mà họ đã góp phần đạp đổ. Không phải tất cả mọi người Việt Nam, vì bao giờ cũng có đám đông thầm lặng có suy nghĩ khác, nhưng những thành phần tham dự cuộc chiến này là những người ồn ào nhất và làm chủ, khuấy động dư luận trên các phương tiện thông tin đại chúng. Từ khi có Internet, nhiều trang web được mở ra và bất cứ ai có điều kiện tối thiểu để tham gia không gian ảo này, đều có thể phát biểu ý kiến của mình một cách tự do, đôi khi vô trách nhiệm, vô văn hoá và vô đạo đức, nhất là khi người phát biểu ẩn danh hoặc nói dưới một cái tên giả. Độc quyền chân lý Trong cuộc chiến tư tưởng và ngôn từ này, trừ một số rất ít thực sự cầu thị, nhận ra đúng sai trong tranh luận, phần lớn ở bất kỳ phe nào, đều có thái độ độc quyền chân lý và bị chi phối bởi những định kiến, mặc cảm trong quá khứ. Ngay cả đối với những người vừa mới nằm xuống, mồ chưa xanh cỏ, dĩ nhiên là không thể đối thoại, vẫn bị tấn công bằng những lời lẽ nặng nề nhất, vẫn bị sỉ nhục như trường hợp Nguyễn Ngọc Lan. Cho dù ông có thể được đánh giá khác nhau từ những quan điểm trái ngược, nhưng không ai có thể phủ nhận ông là một trí thức đã dùng ngòi bút trọn đời dấn thân một cách trong sáng nhất cho niềm tin, lý tưởng của mình và đã chết trong bệnh tật và đau đớn. Thậm chí người ta còn đem cả sự đau đớn và cái chết ra để mỉa mai! Tự do ngôn luận đôi khi cũng phải trả cái giá quá đắt khi nó làm tổn thương đến con người và những giá trị nhân bản mà lẽ ra sự tự do này phải góp phần gìn giữ. Nhiều luận điểm và ngôn từ mang tính thù hận cũ rích từ hơn 30 năm qua vẫn được đem ra dùng lại, tấn công đối phương, với sự khoái trá hả hê không che giấu, làm như chưa hề biết cuộc chiến máu lửa đã ngưng lại từ ngần ấy năm. Hình như ở một số người tư duy đã bị đông cứng, không có khả năng lắng lòng lại để chiêm nghiệm về bi kịch lịch sử mà nhân dân Việt Nam đã gánh chịu, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Cái gọi là “chính nghĩa” mà các bên đã nhân danh và tự hào lại chính là bình phong cho những thủ phạm giấu mặt nguy hiểm nhất gây ra biết bao tai hoạ. Sự bảo thủ và cưỡng bức chân lý hình như không phải là độc quyền của riêng ai. Vì đủ mọi thứ lý do, sự giải thích và diễn dịch quá khứ hầu như không thể đạt đến sự đồng thuận nơi phần lớn thế hệ đã từng kinh qua cuộc chiến. Vậy thì có lẽ không nên tiếp tục tranh cãi về quá khứ. Hãy để thế hệ sau phán xét, những người không bị cuộc chiến trói buộc sẽ vô tư và công bình hơn. Nhưng còn hiện tại và tương lai? Cũng như trong quá khứ, mỗi người dù làm gì hay không làm gì, làm như thế nào đều có trách nhiệm và góp phần chi phối tình hình đối với hiện tại và tương lai của đất nước. Không thể đổ lỗi cho ai khác nếu ta chưa đóng góp được phần mình. Nếu dân tộc này quay lưng lại số phận của mình, sống như lục bình trên dòng nước chảy thì việc gánh chịu thảm kịch là điều đương nhiên. Không ai cứu vớt được ta nếu chính ta không ra sức vùng vẫy để làm chủ số phận. Dân tộc chỉ có thể bước tới nếu không bị chia rẽ và xung đột, làm suy yếu tiềm lực. Cùng nhau tự họp Do vậy, dù sao đi nữa, tự do tưởng và tự do ngôn luận vẫn là niềm hi vọng và phương tiện gần như duy nhất để con người, đặc biệt là người Việt Nam đi đến một đồng thuận cho tương lai của mình, nhất là trong hoàn cảnh cực kỳ phức tạp như hiện nay. Có lẽ chính vì thế mà Bùi Tín đã đưa ra một đề nghị và kêu gọi thảo luận trong bài viết “Những vấn đề cần làm rõ về cách mạng dân tộc dân chủ ở Việt Nam”. Cuộc nói chuyện điện thoại của Lê Hồng Hà với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu, sau đó nội dung đã được văn bản hoá và đưa lên mạng, thực chất cũng là một đề nghị tương tự với nội dung đầy đủ hơn và biện pháp đề xuất cụ thể hơn. Tuy nhiên đáng tiếc đề nghị của Bùi Tín không được hưởng ứng rộng rãi, một phần do cách đặt vấn đề của ông. (Trong số ít các ý kiến về bài viết của Bùi Tín có bài của Lại Nguyên Ân rất thẳng thắn, chính xác và dũng cảm.) Hà Sĩ Phu đã tiếp tục cuộc trao đổi với một loạt bài viết công phu nhưng một vài bài trên mạng mới đây tranh luận với Hà Sĩ Phu, vô tình hay cố ý, hay vì những hậu ý nào đó, muốn dẫn cuộc trao đổi đi chệch hướng, không mang lại lợi ích gì thiết thực. Ở đây tôi cũng muốn đưa ra một đề nghị. Trước nhiều ý kiến bất đồng lâu nay về những vấn đề lớn của đất nước đã được đưa ra trong nhiều bài viết đơn lẻ hay nhiều cuộc tranh luận riêng rẽ, tại sao ta không tập trung vào trong một cuộc đại hội thảo để tất cả mọi người có thiện ý đều có thể tham dự. Tôi thử phác hoạ một số vấn đề chung quanh cuộc đại hội thảo này, tạm gọi là “Đại hội thảo về hiện tình và tương lai Việt Nam” Mục tiêu: Tự do, dân chủ, hoà bình và phát triển cho Việt Nam. Chủ đề: Hiện tình và tương lai Việt Nam. (Về mặt thời gian, hiện tình có thể chỉ xác định từ năm nay 2007, hay tính từ 2001, đầu thiên niên kỷ, để tránh bị phân tán bởi những vấn đề đã được nói đến quá nhiều hay đã khẳng định.) Lập trường dân tộc: Đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết khi xem xét mọi vấn đề. Không đặt thành tiên quyết việc chống cộng hay không, chống hay “cứu” Đảng Cộng sản hay bất cứ tiền đề nào khác. Tính chất: Đây là một hội thảo mang tính tư tưởng, không phải là một cuộc vận động chính trị, không ủng hộ hay đả kích bất cứ phe phái nào mà chỉ nhằm tìm ra chân lý, xác định đúng đắn nhất hướng đi cho tương lai đất nước. Những người hoạt động chính trị có thể tìm được những điều bổ ích nào đó từ kết quả của cuộc hội thảo nhưng đây không phải là mục đích của việc hội thảo. Người tổ chức: Ban biên tập các trang web riêng rẽ hay liên kết chủ trì cuộc hội thảo hoặc những người hoạt động dân chủ lâu nay cử ra một ban điều hành để chủ trì và các trang web hỗ trợ. Các trang web này có thể ở ngoài hay trong nước, bất cứ ai có thiện chí và khả năng đều có thể làm, kể cả trang web của Đảng Cộng sản, nếu Đảng thực tâm muốn lắng nghe ý kiến của toàn dân. Người tham dự: Mọi người Việt Nam có nhận thức và ưu tư về tình hình đất nước, không phân biệt trong hay ngoài nước, cộng sản hay không cộng sản, quan chức hay dân thường. Phương pháp: Có thể ban điều hành hội thảo đưa ra một đề cương chung hoặc bất cứ ai tham gia cũng có thể đưa lên bài viết của mình, có tính cách tổng hợp hay về một đề tài cụ thể. Sau từng thời gian tranh luận, ban điều hành sẽ rút ra kết luận tạm thời cho từng vấn đề và gợi ý tiếp. Thái độ: Cầu thị, tôn trọng người đối thoại, tuyệt đối không dùng lời lẽ gay gắt có tính cách phỉ báng cá nhân hay thiếu văn hoá dù ý kiến mâu thuẫn. Ban điều hành sẽ có biện pháp để ngăn chặn những bài viết vi phạm quy định này. Thực ra nhận định về hiện tình và tương lai Việt Nam đã có nhiều tổ chức và cá nhân đưa ra: Nghị quyết đại hội của Đảng Cộng sản, Cương lĩnh chính trị của Tập hợp Dân chủ Đa nguyên, các công trình nghiên cứu của nhóm Dân chủ và Phát triển, Tuyên ngôn của nhóm 8406, gợi ý của “nhóm Đà Lạt” về tư tưởng Phan Chu Trinh và con đường dân chủ xã hội, cũng như văn kiện của các tổ chức đảng phái, các nhóm đấu tranh dân chủ và bài viết của vô số cá nhân trong và ngoài nước, trong đó có những bài rất xuất sắc. Tuy nhiên những nhận định đưa ra chưa có sự đồng thuận cao của toàn xã hội hoặc đang có sự đánh giá rất khác nhau hoặc chưa được thảo luận đến nơi đến chốn. Nhà nước thường đề cao thành tích tăng trưởng kinh tế, xoá đói giảm nghèo, hội nhập quốc tế trong khi những người chống đối nêu bật chuyện vi phạm nhân quyền, nạn tham nhũng và những tệ nạn xã hội khác. Hai mặt này phải được đánh giá như thế nào cho khỏi thiên lệch. Đi vào từng vấn đề cụ thể cũng chưa dễ đồng thuận. Tăng trưởng kinh tế với mức độ hiện nay so với xuất phát điểm có thực sự là thành tích và có tính bền vững không? Sự phân hoá giàu nghèo và bất công xã hội ở mức độ nào, tiềm ẩn nguy cơ gì? Nạn tham nhũng có giải quyết được không khi còn độc đảng? Nhân dân Việt Nam có thực sự cảm thấy hạnh phúc, hài lòng với cuộc sống như một tổ chức nước ngoài nào đó đã tổ chức thăm dò và kết luận? Nghĩ gì về các hiện tượng nghịch lý đang diễn ra trong xã hội như hiện tượng những người đấu tranh dân chủ ra toà và vào tù, hàng trăm“dân oan” đi khiếu kiện lay lắt ngày đêm ở công viên, trong khi hàng ngàn dân chơi uống thuốc lắc nhảy nhót trong vũ trường, hàng vạn người đi du lịch, nghỉ dưỡng trong các ngày lễ, hàng triệu thanh niên vào mạng chơi game hay tham gia các blog… Có vô số vấn đề tổng thể và cụ thể trên tất cả mọi lãnh vực cần phân tích, trao đổi một cách thấu đáo chứ không thể chỉ kết luận theo chủ quan hay cảm tính. Thích nghi hoặc bị đào thải Cuộc sống là một dòng chảy vận động không ngừng nên dù muốn dù không, ai không thay đổi, thích nghi sẽ bị đào thải, nhanh hay chậm. Tôi mới được nghe một chuyện thú vị. Một giáo viên kể lại lời của quan chức tuyên huấn giảng bài trong lớp học chính trị mới đây đề cập đến “Bác Hồ”: Đừng gọi Bác Hồ là cha già dân tộc nữa. Bác không thể là cha mà chỉ là người con ưu tú của dân tộc. Bác không phải là thần thánh mà cũng chỉ là một người bình thường như mọi người… Thật là “tiến bộ”. Tôi không tin ông cán bộ tuyên huấn này dám nói ý kiến cá nhân mà là nói theo chỉ đạo vì đây là lớp học chính trị cho giáo viên. Thế thì sẽ không lâu nữa người ta buộc phải thôi thần thánh hoá Bác Hồ để nhìn nhận những gì mà thực tiễn đã có minh chứng hùng hồn không thể chối cãi. Tuy vậy không thể lạc quan sớm. Sau khi nội dung cuộc trao đổi giữa Lê Hồng Hà với Hà Sĩ Phu và Bùi Minh Quốc được đưa lên Internet, mới đây hai ông sau được công an triệu tập lên “làm việc”. Những người trong “nhóm Đà Lạt” lâu nay thỉnh thoảng vẫn được mời lên “làm việc”, “hỏi thăm sức khoẻ” hay “bảo vệ an ninh trước nhà” là chuyện bình thường dù họ đã hết bị quản chế chính thức. Tuy nhiên cuộc làm việc với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu mới đây cho thấy hình như người ta lo ngại “nhóm Đà Lạt” đang tiến hành một cuộc vận động dân chủ mới sau khi những tổ chức dân chủ khác đã bị dẹp tan và nêu vấn đề kiểm soát việc phát biểu trên Internet. “Nhóm Đà Lạt”, một cách gọi, thực ra chẳng có phe đảng, tổ chức gì cả. Chúng tôi chỉ là những người cầm bút tự do, có tính cách, quá khứ và sở trường khác nhau, quan điểm về những vấn đề lớn cũng có độ chênh nhất định nhưng “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Khi có bài, tác phẩm mới viết hoặc có rượu ngon, có bạn ở xa đến, chúng tôi họp nhau để trao đổi, tâm tình và bàn chuyện thế sự. Từ 20 năm nay chúng tôi vẫn làm như thế dù có một khoảng thời gian 8 năm, chỉ mấy người trong cùng một thành phố nhỏ xíu, nhà cách nhau chỉ có mấy cây số, nhưng không gặp được nhau đầy đủ vì khi người này bị tù, lúc người kia bị quản chế. Nếu quy bày tỏ tư tưởng là vận động chính trị thì chúng tôi đã làm như thế từ bao năm nay, không có gì mới. Chúng tôi đã và sẽ luôn nói và viết lên quan điểm độc lập của mình về mọi vấn đề, không coi điều gì là cấm kỵ. Còn chuyện kiểm soát Internet? Kiểm soát để ngăn chặn hoạt động khủng bố hay đồi truỵ thì hoan nghênh nhưng nếu để ngăn chặn thông tin, khống chế tự do tư tưởng, tự do ngôn luận thì đó là hành vi “phản động”, vì đi ngược lại hiến pháp và pháp luật quốc gia, pháp luật quốc tế và xu hướng chung của toàn nhân loại. Việc đó cũng khó làm được như ý muốn vì không khác gì việc “một tay che mặt trời” trong thời đại “thế giới số và thế giới phẳng” này mà còn có tác dụng ngược. Cuộc đại hội thảo này có thể thực hiện được không? Tôi không biết, vì nó tuỳ thuộc vào khả năng của những người đứng ra tổ chức. Tôi chỉ là người gợi ý. Tuy nhiên điều dễ dàng, ở quy mô nhỏ hơn, là trở thành chuyên mục trong một trang web nào đó có uy tín và nhiều người đọc. Thí dụ phải chăng talawas nên mở thêm chuyên mục “Hiện tình và tương lai Việt Nam” hoặc ngưng chuyên mục “Chiến tranh nhìn từ nhiều phía” để mở chuyên mục này sau khi đã tạm cung cấp khá đầy đủ nhiều quan điểm khác biệt về cuộc chiến tranh. Bắt đầu từ văn hóa Song song với cuộc đại hội thảo này, một công việc trên lãnh vực văn học nghệ thuật có thể thực hiện được để tạo ra sự thông cảm, hoà hợp và phát triển là việc hình thành những cuộc gặp gỡ văn nghệ tự do. Văn học nghệ thuật vốn không biên cương và có khả năng nhanh chóng tạo ra sự đồng cảm, giao hoà. Chúng ta đã có những sự kiện khởi đầu rất có ý nghĩa và khả năng hiện thực. Hơn 30 năm trước, ngay trong cuộc chiến, một sĩ quan Việt Nam Cộng hoà và một sĩ quan Mỹ đã giữ gìn nhật ký của một bác sĩ cộng sản Đặng Thuỳ Trâm. Tương tự, hai sĩ quan VNCH khác đã bảo quản nhật ký của nhà văn cộng sản Chu Cẩm Phong. Đến bây giờ, khi hai cuốn nhật ký đó được trả về nguồn cội và được công bố, dù ở phía nào, ai cũng nhận đây là những hành vi nhân văn cao đẹp vượt lên trên chính trị nhất thời mà chỉ có văn học mới có thể tạo ra. Sau này nhiều hoạt động giao lưu văn học nghệ thuật giữa trong và ngoài nước, giữa Việt Nam và Mỹ cũng như một số nước khác đã được tổ chức và có hiệu quả rất đáng mừng. Nhà văn Hồ Anh Thái ở trong nước liên kết với các nhà văn cựu binh Mỹ để dịch, xuất bản sách chung giữa các nhà văn trước đây là cựu thù trên chiến trường. Nhiều trường đại học và tổ chức văn học nghệ thuật của Mỹ mời văn nghệ sĩ Việt Nam sang giao lưu. Nhóm Khánh Trường ở Mỹ xây dựng tạp chí Hợp Lưu đăng tải tác phẩm của các nhà văn trong và ngoài nước. Một số nhà xuất bản ở hải ngoại in sách của các tác giả trong nước như Dương Thu Hương, Bùi Minh Quốc, Hà Sĩ Phu, Bùi Ngọc Tấn, Nguyễn Viện, Tiêu Dao Bảo Cự… Cuốn sách Nếu đi hết biển của đạo diễn Trần Văn Thuỷ xuất bản năm 2003 viết về các cuộc gặp gỡ, trao đổi với một số nhà văn hải ngoại như Hoàng Khởi Phong, Cao Xuân Huy, Nhật Tiến, Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Nguyễn Mộng Giác, Trương Vũ… trong chuyến đi nghiên cứu do Trung tâm William Joiner Nghiên cứu về chiến tranh và hậu quả chiến tranh của Đại học Massachusetts Boston tổ chức… Một số tác phẩm của các nhà văn hải ngoại và ngay cả tác phẩm xuất bản ở miền Nam trước 1975 cũng đã được in hoặc tái bản trong nước như sách của các tác giả Nguyễn Mộng Giác, Mai Ninh, Nam Dao, Dương Nghiễm Mậu… “Ngày thơ Việt Nam” mới đây tổ chức ở Hà Nội cũng đã giới thiệu một số nhà thơ miền Nam trước đây. ...Trang web talawas đang làm công việc giới thiệu lại những tác phẩm và tư liệu văn học giá trị bất kể trong Nam hay ngoài Bắc giúp người đọc có cái nhìn toàn cảnh và thực chất về văn học Việt Nam hiện đại. Mới đây nhất, cuộc gặp gỡ giữa các nhà thơ hải ngoại Du Tử Lê, Nguyễn Đức Tùng với các nhà thơ trong nước Thanh Thảo, Nguyễn Thuỵ Kha, Nguyễn Trọng Tạo, Trần Mạnh Hảo là một cuộc gặp vô cùng thú vị với một nội dung trò chuyện chan hoà tính nhân văn và dân tộc hiếm thấy. Hiện tượng các ca, nhạc sĩ trong nước ra biểu diễn ở hải ngoại và ca, nhạc sĩ hải ngoại trở về nước tuy chưa phải là hiện tượng phổ biến nhưng đã có không ít. Vượt lên trên những hậu ý hoặc phê phán với ý đồ và mang màu sắc chính trị, những hiện tượng này rõ ràng mang lại hiệu quả hoà giải hoà hợp rất tốt. Dân tộc là một Nếu đã nói “Dân tộc Việt Nam là một, đất nước Việt Nam là một…”, người Việt ở nước ngoài là một bộ phận không thể thiếu của dân tộc Việt Nam, là “khúc ruột ngàn dặm”… thì không có lý do nào để gạt ra, không công nhận văn học nghệ thuật ở miền Nam trước 1975 và ở hải ngoại hiện nay. Chính qua toàn bộ những tác phẩm và hoạt động văn học nghệ thuật này, chúng ta hiện nay, và các thế hệ Việt Nam mai sau mới có thể nhận ra, hình dung được diện mạo, tư tưởng, tâm hồn của toàn dân tộc trong một giai đoạn lịch sử phân ly bi thảm nhất để góp phần xây dựng một tương lai thực sự hoà hợp, hoà bình cho đất nước. Vậy thì hôm nay tại sao văn nghệ sĩ và công chúng không tự mình làm công việc hoà giải hoà hợp này. Tôi có ý kiến hơi khác với Bùi Minh Quốc và Nguyễn Kim Bình về việc xin phép tổ chức một cuộc gặp gỡ văn nghệ đông đảo, chính thức. Nếu làm được như thế cũng tốt. Nhưng luật pháp không cấm, nhà nước không cấm, tại sao chúng ta không tự làm? Chúng ta cứ tự do tổ chức những cuộc gặp mặt giữa văn nghệ sĩ với nhau, với công chúng thuộc mọi miền, mọi thành phần để trò chuyện và trao đổi tâm tình. Gặp mặt ở nhà riêng, ở quán café, ở nhà hàng, ở trường đại học, ở các cơ sở văn hoá, trên các tạp chí, trên không gian ảo… với năm ba người, năm ba chục người… và công bố nội dung như cách làm trên talawas vừa qua. Ai cấm cản điều này nếu không phải là chính ta tự mình đứng trong vòng vôi cấm? Trong những cuộc gặp này, chúng ta không cần tuyên ngôn tuyên bố chống ai, ủng hộ ai cả mà chỉ để cảm thông và chia sẻ. Sự hoà giải hoà hợp thực sự của nhân dân sẽ chống lại mọi chủ trương hay âm mưu chia cắt, thúc đẩy sự chuyển biến của tình hình chung, mang lại hoà bình trong lòng người và cho đất nước. Nếu chúng ta không làm, nhân dân không làm, tình hình chung của đất nước sẽ còn trì trệ, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Đà Lạt cuối tháng 6-2007 Bài viết thể hiện quan điểm và cách nhìn của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin chia sẻ với Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Lan Nguyen, PhápTự Do, Dân Chủ và Phát Triển. Đó là mục tiêu của hội thảo mà TDBC muốn có? tôi tin chắc rằng nhà nước ta không bao giờ cho phép. Vì không phải nhà nước đứng ra làm. Và nếu để cho việc này xảy ra thì nó đồng nghĩa với việc nhà nước CHXHCN Vietnam đã và đang lãnh đạo Đất Nước một cách tồi tệ. Hy vọng rằng tôi hiểu sai. PinochioBài viết thì rất hay nhưng thật sự có làm đuợc không? Cho rằng những người yêu nước thương nòi thật sự (không làm chính trị) chiếm đến 80% đi, nhưng chỉ với 10% cầm quyền cũng đủ khiến 80% kia không thể làm gì được. Đừng nói đến chuyện đa số ở đây, thực tế khi giới cầm quyền không muốn thay đổi thì sẽ không có thay đổi. Mà chính quyền có muốn thay đổi không? Đọc bài của tác giả thì đã rút ra được kết luận. Như nhiều người thường nói: chuyện của VN thì phải để người VN giải quyết, cho nên những chuyện quan hệ tốt đẹp với các nước cựu thù vẫn không ảnh hưởng nhiều đến chuyện thâm thù nhau của 2 phe Việt Nam nội chiến nhau trong hơn 30 năm qua. Mọi sự cố gắng hoà giải đều bị phe bảo thủ của 2 phe phá hoại triệt để, mà chỉ một bên nhường bứoc thì không đủ. Hễ bên nào nhường bước trước thì bên kia lại lấn tới, như thế thì phe bảo thủ lại có cớ để chỉ trích phe cấp tiến. Có người bảo chờ cho đến khi những người bảo thủ của cả 2 phía - những người trực tiếp tham gia chống nhau - chết đi thì mới có cơ may hoà giải được. Vậy thì bao nhiêu năm nửa? Lạc quan thì cũng phải 20 năm sau để những thế hệ tiếp nối có được quan hệ và tiếng nói đồng thuận, tại sao tôi nói vậy? Tại vì những hành động thù nghịch chống đối nhau hiện tại vẫn có ảnh hưởng đến những người hoàn toàn không biết gì về cuộc nội chiến tương tàn kia (có người còn không chấp nhận gọi là nội chiến). Những chuyện đàn áp chính trị, nhân quyền trong nước làm một số người trẻ ở nước ngoài bức xúc và đi theo phe bảo thủ. Việc biểu tình, chống đối cực đoan ở nước ngoài đối với chính quyền VN làm cho nhiều người trẻ trong nước có cái nhìn ác cảm đối với Việt kiều. Những tuyên truyền tô hồng bôi đen của cả 2 phía càng làm tình hình thêm xấu, không ai có đủ uy tín, thế lực để đưa ra một cái nhìn lịch sử không bị bóp méo nhằm làm cho giới trẻ 2 phía thấy được sự thật của cuộc chiến, thấy được sự thật của Việt Nam trong những năm qua. Hiện giờ trong nước thì chỉ được nhìn qua lăng kính của Đảng CSVN đưa ra, còn ngoài nước thì nhìn qua lăng kính của những người chống Cộng cực đoan (thật và giả). Nhìn qua những lăng kính này thì có một ít sự thật trong đó nhưng phải biết lọc lựa ra, nhưng ai sẽ lọc lựa và nói ra để mọi người tin đây? Không nêu tênHoan hô ông Bảo Cự! Nhưng e rằng chúng ta vẫn cần có thời gian! Cuộc chiến 1954-1975 là cuộc chiến của 2 luồng tư tưởng, họ đã chém giết nhau vì hận thù suốt 21 năm, bây giờ kẻ thắng vẫn còn hận thù, người thua thì ngoài hận thù lại thêm sự cay cú và hằn học vì thất bại, làm sao mà bảo họ ngồi lại và chấp nhận nhau được? Chân lí thuộc về kẻ mạnh (dù ta có bất bình đến mấy đó vẫn là sự thật), chỉ có chuyện người thắng trận tha chết cho kẻ thua chứ đã bao giờ có chuyện kẻ thua được ngồi ngang hàng với người thắng? Còn không bàn cãi về quá khứ? Không thể được, đó là một phần (dù đau đớn) của Lịch sử nước nhà! Cho nên chúng ta đành phải chờ đợi cho thế hệ của những người đã chém giết vì hận thù ra đi, rồi các thế hệ sau, như ông nói, sẽ phán xét. Sĩ PhúRất tâm huyết! Nhưng quá ảo tưởng! Tiêu Dao Bảo Cự có thể cho biết người dân tại VN muốn truy cập các trang web hải ngoại để đọc hoặc đăng ý kiến, ví dụ như trang Talawas, thì phải làm cách nào?! Bình ĐôngHình như ông đang hiểu sai từ Diên Hồng thì phải. Diên Hồng là hội nghị để thể hiện sự đại đoàn kết dân tộc chống lại kẻ thù xâm lược chung, chứ không phải để phá khối đoàn kết đó. Đỗ Thế KỷKêu gọi thành lập một "hội nghị Diên Hồng" là một lời kêu gọi cứu quốc của Bá quan văn võ ta ngày xưa. Tại sao lại có một hội nghị Diên Hồng lúc đó? Phải chăng là thời thế lúc đó Vua Chúa cùng Quan quân đã hoàn toàn kiệt sức và không còn cảm thấy tự tin nơì mình nên mới kêu gọi long dân và sự hy sinh của dân. Thực chất của Hội Nghị Diên hồng lúc đó là cứu Chúa sau đó đến cứu Quốc, trong bối cảnh lúc đó, nếu không có một cuộc chiến "một mất một còn" với giặc ngoại xâm thì "Chúa cũng chết, Quốc cũng vong". Đó là ngày xưa. Ngày nay có biết bao nhiêu lời kêu gọi cho một "Hội nghị Diên Hồng" trong thời đại mới và theo kiểu mới. Có phải chăng đất nước VN nay cũng sẽ bị vong mất chăng? nếu qủa thực đất nước ta cần phải có một "hội nghị Diên Hồng" để cứu quốc thì đảng CSVN ngày nay phải được gọi là "giặc Nội xâm" .. Kêu gọi tổ chức một "Hội nghị Diên hồng mới" không khó nhưng cái khó là giặc là ai? Nếu giặc là người anh em ta, cùng giòng máu với ta thì sức mạnh và tinh thần của Hội Nghị Diên hồng mới này có còn mạnh như lời kêu gọi không? Tôi rất ủng hộ tinh thần lời kêu gọi của Cụ Tiêu Dao Bảo Cự về một "Đại Hội Thảo" mà cụ đề xuất. Trong các mục từ Chủ đề đến Thái độ của "Đại Hội Thảo "này tôi thắc mắc về thành phần Tham dự như Cụ đã nêu là toàn thể người dân trong và ngoài nước, kg phân biệt đảng phái chính trị và tôn giáo thậm chí tuổi tác. Cụ đã đúc kết khối người tham dự này thành một sợi dây xích dài để kéo Dân Tộc và Đất nước đi về phía trước, nhưng tiếc thay đảng CS và người CS cũng là một mắt xích trong sợi dây xích này và họ tự đặt họ ra ngoài dây xích mà Cụ đã hình dung trong viễn tưởng của Cụ. Tôi thắc mắc là cụ sẽ có ý kiến hoặc lập trường như thế nào về " cái mắt xích" tự đặt mình ra khỏi qũy đạo đoàn kết này? Tôi cũng nhấn mạnh rằng nhiều đảng viên nòng cốt của đảng CS khi nắm chức nắm quyền họ không bao giờ lên tiếng hoặc đi ngược "xu hướng chỉ đạo" của đảng, nhưng khi họ đã " hạ cánh an toàn " rồi thì họ mới hé miệng nhưng vẫn còn trong e dè sợ sệt thậm chí bênh vực cái sai trái đi ngược dòng tiến bộ loài người. Xin Cụ TDBC cho biết lời kêu gọi của cụ nếu được các giới trong và ngoài nước hưởng ứng nhưng thiếu thành phần tham dự từ đảng CSVN hoặc những thành phần này tham dự với sự e dè và lo sợ trong ý kiến của mình, như thế buồi "Đai Hội Thảo" này có thành công hay không?	[ 108, 287, 285, 161, 2711, 158, 173, 103, 109, 152, 142, 316, 146, 155, 204, 242, 131, 132, 226, 248, 115, 601, 1258, 1729, 184, 451, 1064, 235, 204, 242, 126, 130, 665, 228, 489, 2563, 200, 105, 131, 132, 115, 342, 369, 1270, 146, 300, 470, 384, 183, 826, 147, 1103, 131, 132, 115, 1340, 270, 196, 408, 234, 200, 1963, 105, 6573, 891, 147, 1466, 596, 477, 131, 132, 1547, 551, 2771, 105, 969, 339, 106, 483, 492, 142, 362, 700, 3476, 184, 582, 1091, 151, 162, 148, 129, 401, 320, 6779, 108, 772, 121, 3731, 2111, 561, 105, 26030, 114, 131, 132, 116, 392, 214, 561, 110, 771, 218, 140, 194, 3633, 281, 204, 242, 749, 249, 147, 3706, 127, 115, 556, 636, 153, 205, 23675, 515, 2292, 943, 411, 863, 303, 142, 210, 494, 211, 104, 200, 226, 248, 413, 115, 107, 146, 300, 470, 384, 105, 236, 216, 119, 131, 629, 1291, 428, 367, 768, 120, 179, 126, 106, 5463, 334, 194, 1065, 1563, 331, 780, 218, 108, 121, 116, 166, 195, 706, 170, 159, 2559, 447, 450, 921, 106, 116, 199, 706, 549, 1728, 171, 109, 198, 165, 924, 1056, 115, 4566, 306, 117, 109, 963, 173, 103, 190, 357, 105, 945, 406, 104, 310, 1937, 242, 250, 130, 264, 307, 630, 113, 116, 175, 249, 213, 669, 105, 665, 228, 1718, 3503, 631, 110, 107, 218, 1259, 625, 105, 882, 146, 300, 126, 319, 237, 514, 3860, 2352, 8777, 110, 136, 541, 1240, 143, 150, 122, 106, 1774, 1405, 114, 131, 132, 105, 109, 142, 115, 107, 221, 106, 789, 5759, 1264, 412, 681, 499, 1890, 144, 589, 625, 838, 183, 171, 110, 133, 921, 661, 626, 361, 1195, 122, 333, 104, 109, 152, 142, 105, 119, 144, 822, 922, 735, 315, 104, 1024, 1129, 105, 120, 314, 245, 247, 1707, 2788, 7437, 103, 110, 749, 1555, 120, 924, 1043, 200, 105, 109, 142, 210, 494, 115, 155, 131, 132, 130, 7354, 320, 1680, 367, 120, 5171, 3456, 104, 111, 137, 131, 132, 133, 1506, 338, 108, 121, 200, 2155, 194, 159, 120, 242, 271, 6016, 1122, 221, 154, 127, 115, 601, 1258, 140, 109, 156, 798, 136, 130, 872, 904, 380, 1520, 2006, 120, 2142, 432, 105, 1311, 3926, 180, 204, 242, 233, 154, 115, 382, 380, 233, 130, 153, 215, 727, 677, 113, 694, 282, 142, 433, 2690, 172, 1476, 5635, 3851, 773, 170, 215, 158, 111, 131, 132, 115, 110, 140, 117, 128, 1356, 2825, 128, 289, 203, 111, 1127, 131, 132, 1577, 108, 121, 186, 196, 367, 242, 1490, 226, 1009, 123, 366, 5635, 1145, 194, 5781, 116, 5408, 8435, 114, 120, 111, 233, 120, 365, 640, 210, 1347, 233, 267, 115, 1158, 1116, 113, 204, 4298, 1503, 242, 145, 123, 218, 143, 1720, 157, 595, 295, 532, 179, 2043, 150, 106, 116, 204, 242, 107, 518, 334, 735, 242, 103, 3571, 3286, 489, 14890, 1185, 269, 107, 136, 107, 120, 111, 115, 372, 194, 115, 140, 113, 108, 176, 320, 8586, 171, 116, 506, 313, 393, 1681, 1187, 4039, 104, 282, 142, 131, 132, 106, 428, 295, 532, 108, 121, 2327, 531, 186, 108, 121, 142, 1940, 111, 169, 127, 110, 107, 222, 180, 130, 140, 179, 433, 1556, 3799, 1398, 116, 204, 242, 239, 153, 690, 933, 415, 111, 131, 105, 111, 131, 112, 834, 106, 204, 242, 691, 148, 105, 276, 4818, 4456, 445, 691, 148, 649, 1932, 735, 908, 276, 597, 105, 108, 121, 1009, 113, 392, 508, 474, 141, 163, 220, 1288, 482, 409, 810, 433, 1503, 242, 126, 270, 1495, 204, 242, 3629, 244, 177, 518, 334, 108, 232, 329, 300, 103, 490, 426, 120, 2609, 1056, 180, 204, 242, 310, 1937, 130, 153, 105, 202, 106, 120, 1187, 432, 6076, 2609, 244, 407, 124, 148, 187, 129, 242, 250, 1550, 1463, 180, 122, 333, 714, 1472, 104, 152, 898, 168, 105, 144, 557, 168, 974, 2056, 557, 168, 234, 245, 104, 111, 242, 4077, 571, 142, 490, 262, 110, 374, 339, 1958, 313, 1143, 105, 623, 135, 226, 120, 276, 597, 343, 106, 401, 21856, 1809, 105, 407, 625, 1718, 342, 863, 606, 424, 490, 4936, 110, 1390, 1467, 630, 119, 111, 490, 262, 105, 120, 111, 424, 490, 127, 3538, 1058, 527, 110, 432, 1957, 129, 111, 211, 110, 424, 855, 900, 401, 9337, 380, 259, 459, 561, 244, 133, 120, 111, 424, 490, 227, 3071, 343, 1055, 595, 106, 401, 22122, 187, 2579, 242, 621, 561, 105, 111, 490, 262, 2875, 881, 103, 3556, 3480, 129, 154, 270, 437, 144, 391, 1572, 226, 292, 1099, 239, 167, 346, 175, 292, 1099, 1363, 145, 154, 115, 904, 380, 2634, 5772, 724, 139, 525, 186, 389, 111, 131, 578, 171, 374, 339, 127, 107, 1499, 823, 3655, 2365, 107, 782, 372, 913, 170, 120, 164, 380, 268, 382, 204, 242, 126, 106, 120, 111, 108, 3365, 108, 3410, 202, 105, 140, 1629, 9175, 192, 1136, 410, 159, 109, 412, 1573, 206, 193, 273, 3051, 1069, 129, 107, 8511, 158, 509, 1853, 117, 690, 124, 105, 295, 532, 375, 107, 179, 591, 935, 1713, 130, 268, 165, 110, 390, 2723, 474, 413, 107, 136, 212, 284, 108, 232, 357, 104, 267, 116, 173, 222, 2350, 1183, 129, 616, 605, 3966, 616, 355, 1270, 105, 616, 247, 5493, 202, 106, 129, 111, 212, 284, 1768, 595, 451, 123, 768, 116, 292, 465, 3090, 7054, 851, 974, 241, 298, 204, 242, 276, 597, 105, 691, 148, 474, 1419, 116, 166, 215, 500, 223, 144, 352, 5285, 238, 124, 604, 714, 113, 250, 2517, 380, 301, 108, 121, 295, 393, 1006, 1577, 413, 107, 869, 359, 557, 168, 974, 241, 105, 133, 692, 1614, 626, 120, 190, 3575, 945, 406, 113, 310, 5015, 1580, 186, 195, 119, 120, 111, 659, 239, 829, 4678, 3456, 289, 1822, 11944, 2355, 445, 106, 110, 136, 195, 4433, 244, 133, 623, 135, 281, 120, 366, 642, 1257, 2528, 1498, 244, 133, 5442, 2410, 128, 271, 279, 362, 1442, 2458, 1291, 428, 118, 107, 136, 117, 403, 314, 211, 527, 148, 120, 146, 318, 897, 1240, 103, 170, 110, 375, 107, 136, 256, 238, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 430, 204, 273, 213, 843, 105, 120, 204, 683, 1746, 355, 877, 222, 3734, 919, 350, 984, 1 ]
060310_nguyenbinh_tientrung	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2006/03/060310_nguyenbinh_tientrung	Nguyễn Bình phản hồi cùng Nguyễn Tiến Trung	Chào bạn Trung! Hiện tại công việc của tôi khá bận rộn.	Nhưng đứng trước những ý tưởng quá khác xa với chính kiến của mình và cùng là người con đất việt, tôi vội viết ra đây để có thể nào (1 cách tự do ngôn luận) cùng bạn xem xét cả hai mặt của một vấn đề. Do sợ rằng sẽ áp đặt những chứng kiến của mình nên tôi đã đọc qua những phản hồi của độc giả (khen có, chê có) đối với lá thư của bạn. Nhưng quả thật tôi khó mà tìm thấy sự đồng cảm lớn về quan điểm của bạn. Với tư cách là một sinh viên khoa công nghệ thông tin những góp ý của bạn lại chẳng liên quan gì đến chuyên môn- một ngành đang được xem là mũi nhọn của đất nước. Và như vậy những kiến thức của bạn về lĩnh vực lịch sử, chính trị hoàn toàn có thể khiến bạn đọc nghi ngờ....Những nội dung giáo dục bạn phản ánh không chính xác. Hệ thống giáo dục VN dạy nhiều lý thuyết, giáo điều và đang là lĩnh vực “chậm đổi mới” nhất nhưng không ai đi dạy “cái ác”, sự hằn thù và lật ngược lịch sử ...Ai dạy bạn mà bạn vui mừng trước thảm họa 11/9 (phần đông người chết là người các nước đến Mỹ làm việc). Bạn có biết, khi hỏi một công dân Mỹ về nghĩa trang lính Mỹ tử trận ở VN ngay trung tâm Mỹ, ông ta bảo rằng “đó là những công dân gương mẫu, còn phải trái là ở Chính Phủ”. Chính Tổng thống Clinton khi sang thăm VN cũng đã bảo “chúng ta không thể thay đổi lịch sử”. Toàn thể nhân dân VN đã khép lại lịch sử đau thương lâu rồi, đang ra sức hội nhập với cộng đồng thế giới. Và bạn dừng như đã “lạc loài” trong thế hệ thanh niên ấy. Với những thống kê có uy tín của các tổ chức quốc tế, tôi xin chính thức thông báo với bạn rằng không nơi nào (trong các hệ thống kinh tế chuyển đổi) có chính sách chăm lo người lao động tốt như VN đang làm (mua cổ phần nhà nước, miễn thuế, đào tạo, trợ cấp....). Hiện nay, VN là nước ít nợ nước ngoài và có mức độ tín nhiệm cao (loại BB do tổ chức Standard and Poor xếp loại). Bằng chứng là đợt phát phiếu của chính phủ VN mới đây trên đất Mỹ đã thành công trên mong đợi. Sau khi hòa bình, đứng trước những khó khăn mà có lúc đất nước có nguy cơ sụp đổ thì cũng chính những người cách mạng (dũng sĩ năm xưa) đứng ra gánh vác, cải tổ (khoán nông, củng cố xuất khẩu, phá bỏ giá kế hoạch..). Sao bạn biết lại cho rằng họ dửng dưng trước “thất bại cải cách ruộng đất”, vấn đề “thuyền nhân”? Tất cả chung quy cũng là máu và nước mắt của người VN. Mọi nỗ lực đang thực hiện để hàn gắn nỗi đau đó. Chính phủ đã có các quyết định trả lại tài sản, mời gọi việt kiều về nước, trân trọng những đóng góp... Sao bạn cứ mãi soi vào mất mát đó với sự thù hằn? Cuối cùng, quan trọng hơn, nếu những lý lẽ của bạn chính trực, bạn hẳn là đã nhận được hồi âm của Ông Doanh, của Bác Trung...Họ - những con người đã và còn đang tiếp tục làm việc trong bộ máy nhà nước VN, đã thẳng thắn nêu ra ra những mặt sai trái, tiêu cực trong xã hội. Bạn có biết trong những phê bình đó, ai cũng đọc được sự xót xa...phê phán đấy nhưng cũng tràn đầy tình người! Có thể nói rằng những gì bạn muốn góp ý (nếu thực sự như vậy) đã có người thấy và đang ráo riết cải thiện tình hình. Tôi không mong bạn sẽ thay đổi suy nghĩ quá bi đát của mình nhưng tôi chỉ muốn nhắc “đừng quên bạn là người Việt” và bạn còn nhớ câu hát thủa xưa chứ “Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi. Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người”.	summarize: Nhưng đứng trước những ý tưởng quá khác xa với chính kiến của mình và cùng là người con đất việt, tôi vội viết ra đây để có thể nào (1 cách tự do ngôn luận) cùng bạn xem xét cả hai mặt của một vấn đề. Do sợ rằng sẽ áp đặt những chứng kiến của mình nên tôi đã đọc qua những phản hồi của độc giả (khen có, chê có) đối với lá thư của bạn. Nhưng quả thật tôi khó mà tìm thấy sự đồng cảm lớn về quan điểm của bạn. Với tư cách là một sinh viên khoa công nghệ thông tin những góp ý của bạn lại chẳng liên quan gì đến chuyên môn- một ngành đang được xem là mũi nhọn của đất nước. Và như vậy những kiến thức của bạn về lĩnh vực lịch sử, chính trị hoàn toàn có thể khiến bạn đọc nghi ngờ....Những nội dung giáo dục bạn phản ánh không chính xác. Hệ thống giáo dục VN dạy nhiều lý thuyết, giáo điều và đang là lĩnh vực “chậm đổi mới” nhất nhưng không ai đi dạy “cái ác”, sự hằn thù và lật ngược lịch sử ...Ai dạy bạn mà bạn vui mừng trước thảm họa 11/9 (phần đông người chết là người các nước đến Mỹ làm việc). Bạn có biết, khi hỏi một công dân Mỹ về nghĩa trang lính Mỹ tử trận ở VN ngay trung tâm Mỹ, ông ta bảo rằng “đó là những công dân gương mẫu, còn phải trái là ở Chính Phủ”. Chính Tổng thống Clinton khi sang thăm VN cũng đã bảo “chúng ta không thể thay đổi lịch sử”. Toàn thể nhân dân VN đã khép lại lịch sử đau thương lâu rồi, đang ra sức hội nhập với cộng đồng thế giới. Và bạn dừng như đã “lạc loài” trong thế hệ thanh niên ấy. Với những thống kê có uy tín của các tổ chức quốc tế, tôi xin chính thức thông báo với bạn rằng không nơi nào (trong các hệ thống kinh tế chuyển đổi) có chính sách chăm lo người lao động tốt như VN đang làm (mua cổ phần nhà nước, miễn thuế, đào tạo, trợ cấp....). Hiện nay, VN là nước ít nợ nước ngoài và có mức độ tín nhiệm cao (loại BB do tổ chức Standard and Poor xếp loại). Bằng chứng là đợt phát phiếu của chính phủ VN mới đây trên đất Mỹ đã thành công trên mong đợi. Sau khi hòa bình, đứng trước những khó khăn mà có lúc đất nước có nguy cơ sụp đổ thì cũng chính những người cách mạng (dũng sĩ năm xưa) đứng ra gánh vác, cải tổ (khoán nông, củng cố xuất khẩu, phá bỏ giá kế hoạch..). Sao bạn biết lại cho rằng họ dửng dưng trước “thất bại cải cách ruộng đất”, vấn đề “thuyền nhân”? Tất cả chung quy cũng là máu và nước mắt của người VN. Mọi nỗ lực đang thực hiện để hàn gắn nỗi đau đó. Chính phủ đã có các quyết định trả lại tài sản, mời gọi việt kiều về nước, trân trọng những đóng góp... Sao bạn cứ mãi soi vào mất mát đó với sự thù hằn? Cuối cùng, quan trọng hơn, nếu những lý lẽ của bạn chính trực, bạn hẳn là đã nhận được hồi âm của Ông Doanh, của Bác Trung...Họ - những con người đã và còn đang tiếp tục làm việc trong bộ máy nhà nước VN, đã thẳng thắn nêu ra ra những mặt sai trái, tiêu cực trong xã hội. Bạn có biết trong những phê bình đó, ai cũng đọc được sự xót xa...phê phán đấy nhưng cũng tràn đầy tình người! Có thể nói rằng những gì bạn muốn góp ý (nếu thực sự như vậy) đã có người thấy và đang ráo riết cải thiện tình hình. Tôi không mong bạn sẽ thay đổi suy nghĩ quá bi đát của mình nhưng tôi chỉ muốn nhắc “đừng quên bạn là người Việt” và bạn còn nhớ câu hát thủa xưa chứ “Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi. Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người”.	[ 108, 287, 285, 161, 311, 715, 226, 120, 108, 232, 597, 310, 211, 797, 119, 122, 357, 104, 267, 105, 264, 106, 111, 219, 282, 2817, 103, 141, 3114, 508, 124, 248, 130, 107, 136, 224, 6502, 173, 222, 180, 691, 410, 371, 264, 230, 453, 587, 186, 196, 447, 104, 116, 255, 4028, 1133, 964, 160, 134, 516, 632, 120, 463, 357, 104, 267, 237, 141, 115, 901, 235, 120, 391, 496, 104, 557, 590, 11513, 8281, 107, 103, 2639, 107, 371, 195, 119, 1176, 593, 104, 2812, 311, 416, 610, 141, 455, 145, 370, 203, 144, 210, 406, 301, 125, 146, 318, 104, 2812, 1224, 176, 276, 173, 106, 116, 296, 182, 889, 135, 877, 206, 193, 120, 904, 108, 232, 104, 230, 153, 718, 269, 316, 146, 218, 155, 649, 1559, 686, 116, 859, 167, 117, 453, 106, 2766, 6938, 104, 282, 1018, 619, 128, 530, 120, 357, 329, 104, 230, 125, 950, 442, 478, 3278, 122, 245, 506, 258, 107, 136, 521, 230, 901, 881, 6039, 599, 1769, 735, 908, 309, 818, 230, 391, 1342, 110, 122, 4803, 3337, 234, 309, 818, 312, 1372, 158, 241, 7085, 309, 179, 105, 167, 106, 950, 442, 5637, 16843, 345, 239, 561, 202, 170, 110, 375, 184, 1372, 14041, 176, 108, 1673, 1616, 144, 4893, 1056, 105, 2040, 1240, 478, 324, 1804, 8380, 1372, 230, 145, 230, 1276, 1728, 226, 1506, 1473, 9489, 444, 7973, 823, 111, 654, 106, 111, 109, 142, 155, 200, 140, 156, 831, 1331, 107, 2034, 129, 419, 116, 135, 137, 200, 125, 404, 509, 1127, 200, 693, 852, 108, 121, 312, 531, 396, 315, 968, 118, 169, 327, 160, 401, 12099, 106, 120, 135, 137, 2080, 1541, 103, 177, 139, 897, 106, 108, 121, 448, 3252, 863, 448, 408, 234, 1963, 129, 586, 582, 312, 127, 115, 327, 401, 6782, 169, 110, 136, 346, 345, 478, 324, 863, 2308, 136, 157, 137, 312, 115, 3569, 153, 478, 324, 1187, 432, 727, 1737, 167, 124, 543, 213, 669, 119, 490, 210, 175, 1326, 619, 230, 1759, 128, 115, 401, 13452, 1310, 561, 113, 175, 300, 781, 778, 3210, 1224, 176, 120, 234, 1685, 107, 108, 1593, 875, 104, 109, 420, 229, 198, 955, 141, 676, 122, 329, 206, 188, 119, 230, 160, 110, 328, 224, 5001, 109, 300, 234, 236, 216, 589, 345, 371, 107, 122, 333, 1656, 650, 111, 825, 192, 514, 128, 312, 167, 140, 444, 13599, 874, 380, 152, 1013, 1635, 5486, 1328, 4030, 643, 3959, 9401, 1620, 801, 312, 106, 142, 500, 1530, 142, 351, 105, 107, 537, 359, 875, 517, 291, 444, 14931, 14179, 180, 420, 229, 12202, 1868, 19204, 1267, 534, 831, 2711, 463, 106, 1767, 212, 775, 104, 122, 256, 312, 239, 248, 159, 282, 200, 115, 164, 135, 159, 872, 7526, 759, 129, 544, 2516, 715, 226, 120, 455, 1000, 145, 107, 398, 282, 142, 107, 841, 225, 1832, 880, 143, 127, 122, 120, 111, 173, 427, 444, 20914, 621, 147, 1719, 371, 715, 124, 2570, 5572, 103, 655, 420, 444, 10786, 5163, 939, 103, 2017, 601, 387, 7931, 740, 306, 314, 699, 9135, 112, 831, 2982, 230, 217, 153, 114, 160, 154, 17640, 6042, 226, 401, 11146, 1351, 655, 173, 2946, 282, 1616, 255, 220, 401, 19263, 157, 10378, 1567, 186, 630, 565, 127, 106, 1475, 105, 142, 1086, 104, 111, 1878, 2391, 1163, 265, 167, 223, 199, 130, 3775, 1571, 1510, 1187, 837, 448, 256, 115, 107, 109, 302, 190, 456, 153, 326, 2070, 1375, 343, 2817, 2270, 125, 1013, 3773, 308, 120, 609, 904, 599, 2982, 230, 532, 1676, 4820, 138, 552, 2501, 150, 119, 144, 1056, 4893, 347, 2218, 176, 2672, 146, 308, 975, 323, 120, 241, 642, 104, 230, 122, 821, 103, 230, 1545, 106, 115, 238, 117, 496, 1065, 104, 208, 2697, 103, 104, 2121, 151, 22646, 233, 120, 219, 111, 115, 105, 177, 167, 270, 437, 140, 156, 113, 317, 452, 152, 142, 2038, 115, 952, 3704, 917, 124, 124, 120, 447, 714, 7119, 464, 786, 113, 293, 1637, 1331, 107, 217, 113, 120, 997, 342, 397, 375, 127, 901, 117, 144, 3989, 797, 599, 12728, 689, 1730, 170, 127, 1837, 858, 205, 111, 794, 615, 136, 123, 160, 120, 218, 230, 278, 904, 108, 232, 6476, 223, 144, 128, 530, 371, 115, 107, 111, 203, 105, 167, 5427, 8249, 655, 1155, 205, 3138, 388, 110, 872, 230, 134, 346, 345, 782, 372, 310, 2342, 915, 332, 104, 267, 170, 141, 163, 278, 982, 401, 8625, 1729, 230, 106, 111, 131, 561, 105, 230, 177, 1057, 476, 1695, 331, 409, 1719, 739, 401, 17563, 1517, 742, 176, 111, 163, 116, 103, 128, 106, 163, 116, 966, 1164, 7287, 1517, 323, 375, 110, 9282, 134, 110, 301, 738, 164, 111, 863, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 11717, 230, 151, 794, 1620, 149, 135, 156, 104, 141, 896, 3378, 5059, 112, 1 ]
world-46601415	https://www.bbc.com/vietnamese/world-46601415	Trung Quốc bắt giữ mục sư trước Giáng sinh gây quan ngại	Các cuộc đàn áp nhà thờ của cảnh sát tại Trung Quốc làm dấy lên lo ngại chính quyền Bắc Kinh khắt khe hơn với các hoạt động Thiên Chúa giáo vốn không được thừa nhận.	Wang Yi là một vị mục sư nổi tiếng thẳng thắn của một nhà thờ "không được thừa nhận" có tầm ảnh hưởng lớn ở Trung Quốc Trong số những người bị bắt giữ có một mục sư nổi tiếng và vợ của ông, của nhà thờ Early Rain Covenant ở Tứ Xuyên. Cả hai bị buộc tội lật đổ nhà nước. Và vào sáng thứ Bảy vừa rồi, hàng chục cảnh sát đã đột kích một lớp học Kinh thánh của trẻ em tại nhà thờ Rongguili ở Quảng Châu. Bản chất của CNXH đặc sắc Trung Quốc là gì? Google có định trở lại Trung Quốc? Trung Quốc giận dữ với nhà hoạt động Hong Kong Trung Quốc chính thức là một quốc gia vô thần, mặc dù nói rằng cho phép tự do tôn giáo. Nhưng trong nhiều năm qua, đã có nhiều động thái chống lại các nhà lãnh đạo tôn giáo mà Bắc Kinh cho là đe dọa đến chính quyền hoặc sự ổn định của nhà nước. Nhưng theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền thì cho rằng những hành động này là sự "tự chế giễu về tuyên bố của chính phủ rằng họ tôn trọng tự do tôn giáo". Chính phủ Trung Quốc đang tìm cách gây sức ép buộc những người theo đạo phải gia nhập một trong ba nhà thờ Ái quốc Tam tự, một cơ quán giáo hội Kito được Bắc Kinh công nhận và thường tuân theo các đường lối của Đảng Cộng sản và được lãnh đạo bởi các linh mục được Đảng chỉ định. Làm câm lặng giới chỉ trích Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant đăng hình các buổi cầu nguyện công cộng của họ trên Facebook Mặc dù vậy, số người theo Kitô giáo vẫn tăng trưởng đều đặn trong những năm gần đây. Hiện tại có khoảng 100 triệu Kitô hữu ở Trung Quốc, nhiều người trong số họ thờ phượng tại những nơi được gọi là 'nhà thờ ngầm'. Wang Yi là lãnh đạo của một nhà thờ như vậy, Nhà thờ Early Rain Covenant ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Sichuan phía tây nam Tứ Xuyên. Nhà thờ này khác thường ở chỗ thờ phượng công khai và cung cấp tài liệu truyền giáo hoàn toàn trên mạng. Nhà thờ cho biết có khoảng 800 tín đồ khắp thành phố. Nhà thờ cũng mở một trường học nhỏ. Mục sư Wang cũng nổi tiếng là người thẳng thắn - ông đã chỉ trích gay gắt sự kiểm soát tôn giáo của chính quyền. Ông cũng đưa ra một bản kiến nghị được chia sẻ rộng rãi chống lại luật mới được áp dụng trong năm nay. Luật này cho phép giám sát các nhà thờ chặt chẽ hơn và đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với những người được cho là vi phạm. Hôm 9/12, cảnh sát đã đột kích nhà thờ và bắt Mục sư Wang và vợ ông, bà Jiang Rong. Trong hai ngày sau đó, ít nhất 100 thành viên nhà thờ, bao gồm cả trợ lý của ông Wang đã bị bắt. Một thành viên của nhà thờ, người yêu cầu không được xác định danh tính vì sợ bị trả thù, nói với BBC rằng khóa của trường học của nhà thờ bị phá. Nhà thờ đăng ảnh cho cho thấy các vết thương của những người đã bị cảnh sát bắt giữ trước đó Nhà của các tín đồ bị lục soát và một số người "bị quản thúc tại gia hoặc bị theo dõi mọi lúc". Bà nói rằng cảnh sát và các quan chức khác đã đến nhà của các giáo dân để gây áp lực buộc họ ký các tài liệu cam kết từ bỏ nhà thờ và đưa con cái họ ra khỏi trường." "Vào Chủ nhật, một số thành viên đã cố gắng tụ tập ở những nơi khác để cầu nguyện, nhưng cũng bị bắt." "Tòa nhà Giáo xứ bị vây quanh bởi cảnh sát mặc sắc phục lẫn thường phục, không cho phép bất cứ ai vào làm lễ." Nhà thờ cáo buộc rằng một số người được thả sau đó đã bị đánh đập, ngược đãi khi bị giam giữ. Bốn mươi tám giờ sau khi bị bắt, Nhà thờ Early Rain Covenant công bố một lá thư từ Mục sư Wang, vốn đã được viết sẵn phòng trường hợp sự việc như thế này xảy ra với ông. Trong đó, ông nói rằng ông tôn trọng chính quyền Trung Quốc và "không quan tâm đến việc thay đổi bất kỳ thể chế chính trị hoặc pháp lý nào ở Trung Quốc". Jin Mingri phản đối việc chính quyền đòi lắp đặt camera trong nhà thờ Zion của ông Nhưng ông nói rằng ông "rất giận dữ và ghê tởm trước cuộc đàn áp nhà thờ bởi chế độ Cộng sản này". "Là một mục sư của một nhà thờ Cơ đốc, tôi phải tố cáo sự gian ác này một cách công khai và nghiêm khắc. Những lời đề nghị mà tôi nhận được đòi hỏi tôi phải sử dụng các phương pháp bất bạo động để bất tuân những luật lệ của con người, mà những luật lệ này bất tuân Kinh thánh và Thiên Chúa", ông nói. Mục sư Wang và vợ bị buộc tội kích động lật đổ nhà nước, một trong những tội nghiêm trọng nhất chống lại nhà nước và là một cáo buộc thường được sử dụng để bịt miệng những người bất đồng chính kiến. Họ có thể phải đối mặt với án tù 15 năm. Một số thành viên khác của nhà thờ cũng đối mặt với cáo buộc tương tự. Trên khắp Quảng Châu, một nhà thờ khác cũng bị đóng cửa, niêm phong. Hôm thứ Bảy, lớp Kinh Thánh cho trẻ em của Nhà thờ Rongguili cũng bị gián đoạn bởi sự xuất hiện của hàng chục cảnh sát. Các nhân chứng cho biết cảnh sát tuyên bố nhà thờ là một cuộc tụ tập bất trái phép, họ tịch thu Kinh Thánh và các tài liệu khác và đóng cửa nhà thờ. Cảnh sát sau đó lấy tên và địa chỉ và ra lệnh tất cả những người có mặt phải bàn giao điện thoại của họ. Trước đó vào tháng Chín, nhà thờ Zion, một trong những nhà thờ không chính thức lớn nhất ở Bắc Kinh đã đột ngột bị đóng cửa. Gần đây, nhà thờ cũng đã từ chối yêu cầu của chính phủ về việc lắp đặt camera an ninh nhằm giám sát các hoạt động của nhà thờ này. "Tôi sợ rằng không có cách nào để chúng tôi giải quyết vấn đề này với chính quyền," Mục sư Jin Mingri nói với hãng tin Reuters vào thời điểm đó. Trong năm nay, hàng loạt nhà thờ cũng đã bị phá hủy, bỏ thập tự giá và nhiều người bị bắt giữ. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các cuộc đột kích vào Nhà thờ Early Rain Covenant và Nhà thờ Rongguili là một dấu hiệu nữa cho thấy dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đang tìm cách thắt chặt kiểm soát mọi lĩnh vực của xã hội. "Khi các ngày lễ lớn ở nhiều nơi trên thế giới - Giáng sinh và Năm mới - đang đến gần, chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục chú ý đến tình hình các nhà thờ độc lập của Trung Quốc và lên tiếng chống lại sự đàn áp của chính phủ Trung Quốc," Nhà nghiên cứu Yaqiu Wang nói. Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant muốn giấu tên nói rằng ý tưởng gia nhập dòng Ái quốc Tam tự là "nực cười", nói rằng Ái quốc Tam tự "không truyền bá Phúc Âm chân chính, mà truyền bá những suy nghĩ yêu Đảng, yêu đất nước". Một Kitô hữu khác ở Thành Đô nói với BBC rằng các nhà thờ như vậy là "chống lại Jesus, chống lại Phúc Âm". Ông mô tả quy mô của các hoạt động chống lại Nhà thờ Ái quốc Tam tự là "chưa từng có", nhưng nói rằng họ cũng biết nhiều cuộc đàn áp sẽ tiếp tục diễn ra. "Tôi rất may mắn vì họ chưa tìm ra tôi." Cộng đồng Early Rain Covenant sẽ tiếp tục tồn tại, ông nói, nhưng bây giờ sẽ "ẩn mình" hơn. "Chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc họp mặt. Nhà thờ đã đóng cửa nên không thể có một cuộc tụ họp lớn, nhưng sẽ có những cuộc tụ họp nhỏ vào Chủ nhật và vào Ngày Giáng sinh." Cuối cùng, ông nói, sự đàn áp chỉ làm tăng hồ sơ vi phạm tự do tín ngưỡng của Trung Quốc. "Không có sự đàn áp, mọi người có thể nghi ngờ về tôn giáo của chúng tôi. Nhưng khi sự đàn áp xảy ra, phản ứng của các mục sư và các thành viên sẽ khiến những người không tin vào Chúa Jesus nhận ra sự hấp dẫn của Kitô giáo."	summarize: Wang Yi là một vị mục sư nổi tiếng thẳng thắn của một nhà thờ "không được thừa nhận" có tầm ảnh hưởng lớn ở Trung Quốc Trong số những người bị bắt giữ có một mục sư nổi tiếng và vợ của ông, của nhà thờ Early Rain Covenant ở Tứ Xuyên. Cả hai bị buộc tội lật đổ nhà nước. Và vào sáng thứ Bảy vừa rồi, hàng chục cảnh sát đã đột kích một lớp học Kinh thánh của trẻ em tại nhà thờ Rongguili ở Quảng Châu. Bản chất của CNXH đặc sắc Trung Quốc là gì? Google có định trở lại Trung Quốc? Trung Quốc giận dữ với nhà hoạt động Hong Kong Trung Quốc chính thức là một quốc gia vô thần, mặc dù nói rằng cho phép tự do tôn giáo. Nhưng trong nhiều năm qua, đã có nhiều động thái chống lại các nhà lãnh đạo tôn giáo mà Bắc Kinh cho là đe dọa đến chính quyền hoặc sự ổn định của nhà nước. Nhưng theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền thì cho rằng những hành động này là sự "tự chế giễu về tuyên bố của chính phủ rằng họ tôn trọng tự do tôn giáo". Chính phủ Trung Quốc đang tìm cách gây sức ép buộc những người theo đạo phải gia nhập một trong ba nhà thờ Ái quốc Tam tự, một cơ quán giáo hội Kito được Bắc Kinh công nhận và thường tuân theo các đường lối của Đảng Cộng sản và được lãnh đạo bởi các linh mục được Đảng chỉ định. Làm câm lặng giới chỉ trích Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant đăng hình các buổi cầu nguyện công cộng của họ trên Facebook Mặc dù vậy, số người theo Kitô giáo vẫn tăng trưởng đều đặn trong những năm gần đây. Hiện tại có khoảng 100 triệu Kitô hữu ở Trung Quốc, nhiều người trong số họ thờ phượng tại những nơi được gọi là 'nhà thờ ngầm'. Wang Yi là lãnh đạo của một nhà thờ như vậy, Nhà thờ Early Rain Covenant ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Sichuan phía tây nam Tứ Xuyên. Nhà thờ này khác thường ở chỗ thờ phượng công khai và cung cấp tài liệu truyền giáo hoàn toàn trên mạng. Nhà thờ cho biết có khoảng 800 tín đồ khắp thành phố. Nhà thờ cũng mở một trường học nhỏ. Mục sư Wang cũng nổi tiếng là người thẳng thắn - ông đã chỉ trích gay gắt sự kiểm soát tôn giáo của chính quyền. Ông cũng đưa ra một bản kiến nghị được chia sẻ rộng rãi chống lại luật mới được áp dụng trong năm nay. Luật này cho phép giám sát các nhà thờ chặt chẽ hơn và đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với những người được cho là vi phạm. Hôm 9/12, cảnh sát đã đột kích nhà thờ và bắt Mục sư Wang và vợ ông, bà Jiang Rong. Trong hai ngày sau đó, ít nhất 100 thành viên nhà thờ, bao gồm cả trợ lý của ông Wang đã bị bắt. Một thành viên của nhà thờ, người yêu cầu không được xác định danh tính vì sợ bị trả thù, nói với BBC rằng khóa của trường học của nhà thờ bị phá. Nhà thờ đăng ảnh cho cho thấy các vết thương của những người đã bị cảnh sát bắt giữ trước đó Nhà của các tín đồ bị lục soát và một số người "bị quản thúc tại gia hoặc bị theo dõi mọi lúc". Bà nói rằng cảnh sát và các quan chức khác đã đến nhà của các giáo dân để gây áp lực buộc họ ký các tài liệu cam kết từ bỏ nhà thờ và đưa con cái họ ra khỏi trường." "Vào Chủ nhật, một số thành viên đã cố gắng tụ tập ở những nơi khác để cầu nguyện, nhưng cũng bị bắt." "Tòa nhà Giáo xứ bị vây quanh bởi cảnh sát mặc sắc phục lẫn thường phục, không cho phép bất cứ ai vào làm lễ." Nhà thờ cáo buộc rằng một số người được thả sau đó đã bị đánh đập, ngược đãi khi bị giam giữ. Bốn mươi tám giờ sau khi bị bắt, Nhà thờ Early Rain Covenant công bố một lá thư từ Mục sư Wang, vốn đã được viết sẵn phòng trường hợp sự việc như thế này xảy ra với ông. Trong đó, ông nói rằng ông tôn trọng chính quyền Trung Quốc và "không quan tâm đến việc thay đổi bất kỳ thể chế chính trị hoặc pháp lý nào ở Trung Quốc". Jin Mingri phản đối việc chính quyền đòi lắp đặt camera trong nhà thờ Zion của ông Nhưng ông nói rằng ông "rất giận dữ và ghê tởm trước cuộc đàn áp nhà thờ bởi chế độ Cộng sản này". "Là một mục sư của một nhà thờ Cơ đốc, tôi phải tố cáo sự gian ác này một cách công khai và nghiêm khắc. Những lời đề nghị mà tôi nhận được đòi hỏi tôi phải sử dụng các phương pháp bất bạo động để bất tuân những luật lệ của con người, mà những luật lệ này bất tuân Kinh thánh và Thiên Chúa", ông nói. Mục sư Wang và vợ bị buộc tội kích động lật đổ nhà nước, một trong những tội nghiêm trọng nhất chống lại nhà nước và là một cáo buộc thường được sử dụng để bịt miệng những người bất đồng chính kiến. Họ có thể phải đối mặt với án tù 15 năm. Một số thành viên khác của nhà thờ cũng đối mặt với cáo buộc tương tự. Trên khắp Quảng Châu, một nhà thờ khác cũng bị đóng cửa, niêm phong. Hôm thứ Bảy, lớp Kinh Thánh cho trẻ em của Nhà thờ Rongguili cũng bị gián đoạn bởi sự xuất hiện của hàng chục cảnh sát. Các nhân chứng cho biết cảnh sát tuyên bố nhà thờ là một cuộc tụ tập bất trái phép, họ tịch thu Kinh Thánh và các tài liệu khác và đóng cửa nhà thờ. Cảnh sát sau đó lấy tên và địa chỉ và ra lệnh tất cả những người có mặt phải bàn giao điện thoại của họ. Trước đó vào tháng Chín, nhà thờ Zion, một trong những nhà thờ không chính thức lớn nhất ở Bắc Kinh đã đột ngột bị đóng cửa. Gần đây, nhà thờ cũng đã từ chối yêu cầu của chính phủ về việc lắp đặt camera an ninh nhằm giám sát các hoạt động của nhà thờ này. "Tôi sợ rằng không có cách nào để chúng tôi giải quyết vấn đề này với chính quyền," Mục sư Jin Mingri nói với hãng tin Reuters vào thời điểm đó. Trong năm nay, hàng loạt nhà thờ cũng đã bị phá hủy, bỏ thập tự giá và nhiều người bị bắt giữ. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các cuộc đột kích vào Nhà thờ Early Rain Covenant và Nhà thờ Rongguili là một dấu hiệu nữa cho thấy dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đang tìm cách thắt chặt kiểm soát mọi lĩnh vực của xã hội. "Khi các ngày lễ lớn ở nhiều nơi trên thế giới - Giáng sinh và Năm mới - đang đến gần, chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục chú ý đến tình hình các nhà thờ độc lập của Trung Quốc và lên tiếng chống lại sự đàn áp của chính phủ Trung Quốc," Nhà nghiên cứu Yaqiu Wang nói. Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant muốn giấu tên nói rằng ý tưởng gia nhập dòng Ái quốc Tam tự là "nực cười", nói rằng Ái quốc Tam tự "không truyền bá Phúc Âm chân chính, mà truyền bá những suy nghĩ yêu Đảng, yêu đất nước". Một Kitô hữu khác ở Thành Đô nói với BBC rằng các nhà thờ như vậy là "chống lại Jesus, chống lại Phúc Âm". Ông mô tả quy mô của các hoạt động chống lại Nhà thờ Ái quốc Tam tự là "chưa từng có", nhưng nói rằng họ cũng biết nhiều cuộc đàn áp sẽ tiếp tục diễn ra. "Tôi rất may mắn vì họ chưa tìm ra tôi." Cộng đồng Early Rain Covenant sẽ tiếp tục tồn tại, ông nói, nhưng bây giờ sẽ "ẩn mình" hơn. "Chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc họp mặt. Nhà thờ đã đóng cửa nên không thể có một cuộc tụ họp lớn, nhưng sẽ có những cuộc tụ họp nhỏ vào Chủ nhật và vào Ngày Giáng sinh." Cuối cùng, ông nói, sự đàn áp chỉ làm tăng hồ sơ vi phạm tự do tín ngưỡng của Trung Quốc. "Không có sự đàn áp, mọi người có thể nghi ngờ về tôn giáo của chúng tôi. Nhưng khi sự đàn áp xảy ra, phản ứng của các mục sư và các thành viên sẽ khiến những người không tin vào Chúa Jesus nhận ra sự hấp dẫn của Kitô giáo."	[ 108, 287, 285, 161, 7239, 10120, 106, 116, 297, 592, 441, 738, 354, 952, 3704, 104, 116, 152, 1630, 1639, 117, 1175, 238, 207, 107, 1191, 349, 580, 301, 108, 121, 151, 162, 298, 166, 120, 111, 133, 290, 533, 107, 116, 592, 441, 738, 354, 105, 1350, 104, 118, 103, 104, 152, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 108, 121, 4315, 17097, 1744, 196, 133, 661, 638, 2040, 880, 152, 1018, 619, 138, 611, 259, 1819, 659, 1737, 201, 1166, 313, 338, 115, 1259, 1058, 116, 1172, 214, 725, 2215, 104, 603, 640, 149, 152, 1630, 15495, 269, 431, 176, 1034, 176, 108, 121, 1335, 8074, 783, 562, 104, 4514, 634, 1038, 151, 162, 106, 1376, 2874, 107, 190, 319, 153, 151, 6789, 151, 162, 2288, 1249, 119, 152, 381, 192, 847, 1028, 151, 162, 122, 329, 106, 116, 198, 165, 616, 5869, 945, 428, 123, 160, 114, 656, 222, 180, 666, 2485, 311, 113, 158, 147, 1244, 115, 107, 158, 192, 869, 424, 153, 109, 152, 261, 247, 666, 309, 145, 360, 725, 114, 106, 1011, 1050, 155, 122, 168, 451, 144, 970, 190, 104, 152, 1018, 311, 181, 1318, 229, 520, 1156, 857, 168, 143, 114, 160, 120, 209, 192, 126, 106, 144, 3972, 353, 9381, 125, 480, 399, 104, 122, 256, 160, 154, 666, 308, 222, 180, 666, 309, 340, 448, 256, 151, 162, 167, 370, 173, 383, 543, 1431, 661, 120, 111, 181, 247, 139, 165, 669, 116, 113, 459, 152, 1630, 5130, 198, 2721, 222, 103, 116, 225, 1027, 309, 213, 16244, 674, 117, 360, 725, 135, 238, 105, 369, 1715, 181, 109, 361, 1195, 104, 348, 607, 262, 105, 117, 261, 247, 626, 109, 1557, 592, 117, 348, 163, 1941, 2110, 9741, 2365, 249, 163, 788, 754, 137, 571, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 687, 240, 109, 1108, 352, 1479, 135, 490, 104, 154, 159, 1247, 1623, 428, 934, 166, 111, 181, 10263, 309, 244, 321, 395, 413, 7392, 113, 120, 147, 386, 1333, 1620, 149, 107, 545, 1460, 617, 10263, 943, 108, 121, 151, 890, 158, 111, 113, 166, 154, 1630, 9006, 149, 120, 328, 117, 343, 106, 9385, 1630, 1871, 1263, 7239, 10120, 106, 261, 247, 104, 116, 152, 1630, 128, 934, 571, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 108, 121, 994, 3009, 103, 331, 256, 104, 769, 108, 30787, 505, 2053, 828, 4315, 17097, 571, 1630, 126, 211, 369, 108, 121, 1104, 1630, 9006, 135, 550, 105, 870, 373, 326, 588, 425, 309, 506, 258, 159, 2165, 571, 1630, 114, 217, 107, 545, 4661, 875, 905, 1227, 164, 2859, 571, 1630, 127, 690, 116, 271, 214, 3272, 2653, 441, 7239, 127, 738, 354, 106, 111, 952, 3704, 233, 118, 115, 163, 788, 2936, 3438, 144, 594, 820, 666, 309, 104, 122, 1698, 208, 127, 251, 124, 116, 288, 357, 411, 117, 733, 1198, 933, 2544, 424, 153, 330, 239, 117, 516, 286, 113, 147, 1103, 1012, 126, 114, 656, 850, 338, 109, 152, 1630, 1483, 2099, 183, 105, 251, 124, 109, 973, 246, 1465, 1029, 1995, 2238, 183, 195, 119, 120, 111, 117, 114, 106, 554, 3947, 1131, 13496, 103, 313, 338, 115, 1259, 1058, 152, 1630, 105, 290, 2653, 441, 7239, 105, 1350, 118, 103, 263, 19052, 15495, 112, 298, 196, 191, 187, 397, 500, 202, 1460, 164, 182, 152, 8912, 374, 770, 186, 643, 241, 104, 118, 7239, 115, 133, 6203, 430, 164, 182, 104, 152, 8912, 111, 436, 352, 110, 117, 628, 190, 595, 334, 171, 964, 133, 456, 5979, 123, 119, 378, 160, 1666, 104, 271, 214, 104, 152, 1630, 133, 7161, 571, 1630, 687, 349, 114, 114, 203, 109, 2142, 432, 104, 120, 111, 115, 133, 313, 338, 290, 533, 226, 150, 571, 104, 109, 875, 905, 133, 1438, 820, 105, 116, 166, 111, 5035, 730, 822, 149, 165, 451, 133, 181, 1156, 389, 398, 340, 753, 123, 160, 313, 338, 105, 109, 146, 229, 211, 115, 155, 152, 104, 109, 309, 137, 130, 383, 516, 265, 661, 154, 667, 109, 326, 588, 1171, 299, 148, 306, 152, 1630, 105, 251, 219, 292, 154, 124, 574, 271, 294, 2082, 674, 483, 4946, 116, 166, 164, 182, 115, 601, 1258, 1233, 495, 108, 121, 120, 328, 211, 130, 352, 10651, 170, 127, 133, 290, 294, 189, 10681, 152, 754, 1790, 133, 2619, 1017, 626, 313, 338, 945, 1038, 618, 1306, 369, 6826, 110, 114, 656, 295, 532, 375, 138, 140, 1083, 294, 571, 1630, 341, 661, 160, 116, 166, 111, 117, 1617, 187, 150, 115, 133, 403, 10502, 1240, 115, 176, 129, 133, 1090, 4446, 3892, 3004, 2085, 339, 187, 129, 133, 290, 103, 571, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 135, 399, 116, 1176, 593, 148, 2653, 441, 7239, 103, 682, 115, 117, 508, 1132, 438, 271, 279, 144, 156, 128, 175, 126, 488, 124, 119, 1895, 298, 397, 118, 123, 160, 118, 666, 308, 122, 168, 151, 162, 105, 1639, 146, 315, 155, 156, 346, 345, 295, 393, 136, 353, 122, 245, 451, 246, 241, 224, 108, 121, 151, 5952, 10486, 14015, 1134, 176, 391, 195, 156, 122, 168, 808, 3083, 632, 4392, 113, 152, 1630, 9648, 2086, 104, 118, 311, 118, 123, 160, 118, 4255, 2288, 1249, 105, 3508, 6805, 226, 204, 685, 516, 152, 1630, 626, 353, 359, 607, 262, 4796, 6593, 116, 592, 441, 104, 116, 152, 1630, 1448, 884, 103, 141, 139, 712, 341, 144, 390, 108, 1673, 126, 116, 173, 135, 550, 105, 849, 14395, 564, 366, 220, 411, 145, 141, 238, 117, 808, 419, 141, 139, 324, 286, 109, 412, 246, 295, 854, 192, 130, 295, 1715, 120, 330, 947, 104, 219, 111, 103, 145, 120, 330, 947, 126, 295, 1715, 725, 2215, 105, 1636, 2525, 646, 118, 454, 2653, 441, 7239, 105, 1350, 133, 661, 638, 1058, 192, 2040, 880, 152, 1013, 116, 113, 120, 638, 849, 308, 202, 424, 153, 152, 142, 105, 106, 116, 341, 661, 369, 117, 324, 286, 130, 133, 332, 2227, 120, 111, 295, 210, 122, 4416, 719, 107, 136, 139, 195, 447, 119, 304, 717, 1454, 1538, 430, 166, 164, 182, 211, 104, 152, 1630, 127, 195, 447, 119, 341, 661, 489, 5167, 1601, 231, 1227, 1335, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 303, 204, 685, 516, 152, 1630, 104, 313, 338, 149, 151, 162, 140, 4393, 227, 650, 755, 122, 168, 360, 725, 6613, 4508, 183, 119, 109, 381, 192, 1636, 2525, 309, 682, 110, 117, 1175, 3348, 1 ]
world-57256990	https://www.bbc.com/vietnamese/world-57256990	Vụ bắt Roman Protasevich từ máy bay Ryanair: Tổng thống Belarus tính nước cờ gì?	Vụ cưỡng bức một phi cơ của Ryanair phải đáp khẩn cấp xuống Minsk để an ninh Belarus có thể bắt đi hai hành khách, là sự kiện tiếp tục gây chấn động châu Âu.	Vụ buộc phi cơ Ryanair hạ cánh chệch đường bay xuống Minsk để bắt Roman Protasevich gây khủng hoảng cho quan hệ Belarus - EU Các báo châu Âu và Hoa Kỳ đặt ra hai câu hỏi chính về vụ ép buộc hoặc đánh lừa hãng hàng không Ryanair trên tuyến Athen-Vilnius hôm 23/05/2021. -Vì sao ông Alexander Lukashenko quyết định làm vụ "bắt cóc phi cơ EU" táo tợn như vậy? -Vai trò của Nga, cụ thể là tổng thống Vladimir Putin có gì trong vụ này hay không, và dù có hay là không thì nước Nga sẽ xử lý cuộc khủng hoảng Belarus gây ra với EU trước cuộc gặp của ông với ông Lukashenko tuần này ra sao? Động cơ của Lukashenko là gì? Theo báo Anh, The Guardian (26/05) thì bằng vụ "không tặc cấp nhà nước", tổng thống Belarus muốn gửi ra thông điệp với người dân và các nhà hoạt động phe đối lập tại nước ông là "chống lại sẽ bị truy bắt" bất kể bạn đang ở đâu. Nhưng hệ quả của vụ việc là bầu trời Belarus trở thành khoảng trắng trên không phận châu Âu vì nhiều nước đồng loạt cấm hàng không mang cờ của họ bay qua vùng xảy ra vụ "không tặc" (air piracy) bằng không quân Belarus. Belarus: Khi phi cơ quân sự chặn máy bay dân dụng Gia đình đau buồn vì hai người con bị giam giữ ở Belarus Biểu tình ở Belarus và Thái Lan trong mắt nhà tâm lý học người Việt Với ngân sách ngày càng eo hẹp của Belarus, thất thu từ hàng không và các biện pháp cấm vận đã và đang có, đây là bài toán khó ông Lukashenko tự tạo cho mình. Chính vì vậy, các báo Âu-Mỹ đồng loạt hỏi "Vì sao ông Lukashenko có tính toán như vậy?" John Herbst, Giám đốc Trung tâm Eurasia Center, Atlantic Council viết trên trang của thinktank này lời giải thích: "Vụ bắt giữ ông Roman Protasevich, cựu trưởng biên tập kênh Nexta trên Telegram, người đang tỵ nạn ở Lithuania, là nhằm bẻ gãy ý chí phe đối lập". Theo ông John Herbst, tổng thống Lukashenko vừa "vượt qua mấy tháng biểu tình trong nước ông" và đang tìm cách ổn định tình hình. Nhưng sự có mặt của các nhân vật đấu tranh trẻ tuổi (Roman Protasevich sinh năm 1995), năng động, nổi tiếng đang tá túc tại EU khiến Lukashenko không yên tâm. Phong trào biểu tình có thể bùng lại bất cứ lúc nào. Ngoài ra, có thể KGB của Belarus muốn "khai thác thêm thông tin gì từ Roman Protasevich" nên đã sẵn sàng bắt cóc ông khi đi máy bay, bất chấp hậu quả quốc tế. Bà Ekaterina Zolotova, chuyên gia phân tích của trang Geopolitical Futures thì cho hay sau vụ việc, có luồng dư luận tại các nước nói tiếng Nga rằng để bắt Roman Protasevich, bản thân Lukashenko phải cảm thấy chế độ của ông bị đe dọa, vị thế cá nhân ông "đã rất yếu". Tuy thế, cách giải thích này có vẻ không đúng với tình hình Belarus: biểu tình đã giảm, các nhà hoạt động hầu hết đã bị bắt hoặc chạy ra nước ngoài. Bởi thế, có cách giải thích thứ nhì, theo bà Zolotova là "Minsk thực sự tin là trên máy bay có bom, và theo Bộ Giao thông nước này thì có người xưng là thuộc Hamas dọa đánh bom vì vấn đề Gaza". Nhưng Hamas sau đó đã bác bỏ việc lôi họ vào vụ việc, và các nhà quan sát khác cho rằng đổ lỗi cho Hamas xem ra "chệch thời gian" vì khi vụ việc xảy ra trên bầu trời châu Âu, Hamas đã đồng ý hưu chiến với Israel. Tuy vậy, bà Zolotova không loại trừ khả năng ông Lukashenko đã bị khủng hoảng tâm lý, nhìn đâu cũng thấy kẻ thù...trừ nước Nga. Nước Nga không liên quan? Và câu hỏi thứ nhì chính là nước Nga của ông Putin có biết vụ việc này trước khi nó xảy ra hay không? Đây cũng là câu hỏi Thủ tướng Angela Merkel tiết lộ là các lãnh đạo EU hỏi nhau hôm thứ Ba 25/05. Theo đài Deutsche Welle của Đức, bà Merkel xác nhận rằng mối liên quan đến Nga (Kremlin connection) được EU thảo luận khi bàn về vụ buộc phi cơ Ryanair đổi đường bay và vụ bắt nhà bất đồng chính kiến trên máy bay. "Chúng tôi hỏi liệu Nga có liên quan gì hay không. Chúng tôi chưa thấy có bằng chứng rõ về vai trò của Nga." Tuy thế, theo đài Deutsche Welle, vì Putin là người bảo trợ chính về kinh tế và chính trị cho ông Lukashenko, nước Nga phải có trách nhiệm về vụ việc. Một số báo châu Âu đăng biếm họa vẽ hai thợ săn: Putin và Lukashenko, vác súng và mỗi người cầm một con ngỗng trời đã bị bắn hạ. Trong tay hình Putin là con ngỗng có dòng chữ MH17, và trong tay Lukashenko là 'thành quả Ryanair'. Một khả năng nữa, vẫn theo nhà phân tích Ekaterina Zolotova thì ông Lukashenko hay có biểu hiện bất thường, và sẵn sàng làm những việc quá đà, bất kể đối tác Nga có biết hay không, và báo chí Nga xem ra cũng ngạc nhiên về "độ liều lĩnh" của không quân Belarus. Dù có hay không liên hệ với Nga, vụ cưỡng bức máy bay của EU chắc chắn sẽ được "Lukashenko và Putin thảo luận" nếu như họ gặp mặt thứ Sáu tuần này, theo suy đoán của một số nguồn tại Nga. Hệ quả chung cho hai nước Nga và Belarus Trang Flightradar24 cho thấy không phận Belarus vắng vẻ hôm 24/05 Thiệt hại về kinh tế cho Belarus vì EU cấm bay qua không phận nước này là rất lớn, nếu ta mới chỉ nhìn vào phí hàng không quá cảnh. Tiền thu về từ mỗi máy bay bay qua Belarus là 770 USD, và vì nằm trên tuyến đường xuyên Âu-Á, và Nam-Bắc Âu, có ngày Belarus cho bay qua 400 phi cơ dân dụng. Hãng Belavia của Belarus cũng bị cấm bay vào nhiều nước, khiến quốc gia hậu Xô Viết có 9,5 triệu dân thêm khó khăn kinh tế. Hãng hàng không của Belarus này, trước vụ cấm bay đã tuyên bố sa thải 50% nhân viên, vì ảnh hưởng của dịch Covid. Nhưng Nga cũng sẽ bị ảnh hưởng vì nhiều đường bay "tránh Belarus" sẽ tránh luôn cả Nga. Ngoài ra, kinh tế Belarus càng bết bát thì gánh nặng cho Nga, nước vẫn đang bán dầu giá "ưu tiên" cho chế độ ở Minsk, sẽ càng tăng. Các báo Anh cho rằng càng bị cấm vận, ông Lukashenko sẽ càng phải "rơi vào vòng tay của Putin" (beholden to Putin). Biểu tình chống Lukashenko năm 2020 ngay đã giảm sau khi công an bắt chừng 35 nghìn người Một báo Ba Lan, tờ onet.pl còn trích lời một số bình luận từ nước láng giềng của Belarus cho rằng trong tương lai không xa, Belarus sẽ "gia nhập Liên bang Nga", vì đó là cách duy nhất để chế độ Lukashenko tồn tại. Nhà báo Ba Lan Jacek Fraczyk trích các chuyên gia của nước ông cho hay hai quốc gia Belarus và Nga đã soạn bản đồ đường bộ thống nhất với nhau, và "một ngày không xa, biên giới Ba Lan với Liên bang Nga sẽ tăng lên, không còn 210 km như hiện nay (Ba Lan giáp đặc khu Kaliningrad của Nga bên bờ Baltic), mà lên 418 km". Tuy các báo châu Âu khác không nói về giả thuyết này, trang Geopolitical Futures trích nguồn tiếng Nga nói rằng việc kéo Minsk vào quỹ đạo của Moscow là điều tất yếu. Mới đây nhất, Nga cho triển khai tuyến hỏa xa nối Moscow với Minsk, giá vé "rẻ kỳ cục: 30 đôla cho tuyến đường 7 giờ liền". Kremlin cũng phải phê chuẩn thêm một khoản 500 triệu USD tiền cho vay, để ông Lukashenko trả lương công chức, an ninh, quân đội. Cùng lúc, xu hướng kéo xã hội Belarus về phía EU lại là điều phe đấu tranh mong muốn hơn là kết nối chặt với Nga. Hiện cảnh sát Belarus đã bắt 35 nghìn người, gồm cả ông Alexander Feduta, cựu phát ngôn viên cho tổng thống Lukashenko vì "hoạt động chống đối". Việc người từng thân cận với Lukashenko cũng bị bắt vì phản đối ông cho thấy rạn nứt bên trong chính hệ thống của Belarus, điều mà vụ "không tặc nhà nước" xảy ra với chuyến bay Ryanair vừa qua sẽ không giúp hàn gắn, mà chỉ làm nghiêm trọng thêm. Bài do BBC News Tiếng Việt tổng hợp. Xem thêm: Quanh tin Việt Nam vinh danh 12 cán bộ an ninh 'vì vụ bắt cóc ở Đức' Belarus: Biểu tình lớn phản đối TT Lukashenko Putin 'cam kết hỗ trợ' cho tổng thống Belarus	summarize: Vụ buộc phi cơ Ryanair hạ cánh chệch đường bay xuống Minsk để bắt Roman Protasevich gây khủng hoảng cho quan hệ Belarus - EU Các báo châu Âu và Hoa Kỳ đặt ra hai câu hỏi chính về vụ ép buộc hoặc đánh lừa hãng hàng không Ryanair trên tuyến Athen-Vilnius hôm 23/05/2021. -Vì sao ông Alexander Lukashenko quyết định làm vụ "bắt cóc phi cơ EU" táo tợn như vậy? -Vai trò của Nga, cụ thể là tổng thống Vladimir Putin có gì trong vụ này hay không, và dù có hay là không thì nước Nga sẽ xử lý cuộc khủng hoảng Belarus gây ra với EU trước cuộc gặp của ông với ông Lukashenko tuần này ra sao? Động cơ của Lukashenko là gì? Theo báo Anh, The Guardian (26/05) thì bằng vụ "không tặc cấp nhà nước", tổng thống Belarus muốn gửi ra thông điệp với người dân và các nhà hoạt động phe đối lập tại nước ông là "chống lại sẽ bị truy bắt" bất kể bạn đang ở đâu. Nhưng hệ quả của vụ việc là bầu trời Belarus trở thành khoảng trắng trên không phận châu Âu vì nhiều nước đồng loạt cấm hàng không mang cờ của họ bay qua vùng xảy ra vụ "không tặc" (air piracy) bằng không quân Belarus. Belarus: Khi phi cơ quân sự chặn máy bay dân dụng Gia đình đau buồn vì hai người con bị giam giữ ở Belarus Biểu tình ở Belarus và Thái Lan trong mắt nhà tâm lý học người Việt Với ngân sách ngày càng eo hẹp của Belarus, thất thu từ hàng không và các biện pháp cấm vận đã và đang có, đây là bài toán khó ông Lukashenko tự tạo cho mình. Chính vì vậy, các báo Âu-Mỹ đồng loạt hỏi "Vì sao ông Lukashenko có tính toán như vậy?" John Herbst, Giám đốc Trung tâm Eurasia Center, Atlantic Council viết trên trang của thinktank này lời giải thích: "Vụ bắt giữ ông Roman Protasevich, cựu trưởng biên tập kênh Nexta trên Telegram, người đang tỵ nạn ở Lithuania, là nhằm bẻ gãy ý chí phe đối lập". Theo ông John Herbst, tổng thống Lukashenko vừa "vượt qua mấy tháng biểu tình trong nước ông" và đang tìm cách ổn định tình hình. Nhưng sự có mặt của các nhân vật đấu tranh trẻ tuổi (Roman Protasevich sinh năm 1995), năng động, nổi tiếng đang tá túc tại EU khiến Lukashenko không yên tâm. Phong trào biểu tình có thể bùng lại bất cứ lúc nào. Ngoài ra, có thể KGB của Belarus muốn "khai thác thêm thông tin gì từ Roman Protasevich" nên đã sẵn sàng bắt cóc ông khi đi máy bay, bất chấp hậu quả quốc tế. Bà Ekaterina Zolotova, chuyên gia phân tích của trang Geopolitical Futures thì cho hay sau vụ việc, có luồng dư luận tại các nước nói tiếng Nga rằng để bắt Roman Protasevich, bản thân Lukashenko phải cảm thấy chế độ của ông bị đe dọa, vị thế cá nhân ông "đã rất yếu". Tuy thế, cách giải thích này có vẻ không đúng với tình hình Belarus: biểu tình đã giảm, các nhà hoạt động hầu hết đã bị bắt hoặc chạy ra nước ngoài. Bởi thế, có cách giải thích thứ nhì, theo bà Zolotova là "Minsk thực sự tin là trên máy bay có bom, và theo Bộ Giao thông nước này thì có người xưng là thuộc Hamas dọa đánh bom vì vấn đề Gaza". Nhưng Hamas sau đó đã bác bỏ việc lôi họ vào vụ việc, và các nhà quan sát khác cho rằng đổ lỗi cho Hamas xem ra "chệch thời gian" vì khi vụ việc xảy ra trên bầu trời châu Âu, Hamas đã đồng ý hưu chiến với Israel. Tuy vậy, bà Zolotova không loại trừ khả năng ông Lukashenko đã bị khủng hoảng tâm lý, nhìn đâu cũng thấy kẻ thù...trừ nước Nga. Nước Nga không liên quan? Và câu hỏi thứ nhì chính là nước Nga của ông Putin có biết vụ việc này trước khi nó xảy ra hay không? Đây cũng là câu hỏi Thủ tướng Angela Merkel tiết lộ là các lãnh đạo EU hỏi nhau hôm thứ Ba 25/05. Theo đài Deutsche Welle của Đức, bà Merkel xác nhận rằng mối liên quan đến Nga (Kremlin connection) được EU thảo luận khi bàn về vụ buộc phi cơ Ryanair đổi đường bay và vụ bắt nhà bất đồng chính kiến trên máy bay. "Chúng tôi hỏi liệu Nga có liên quan gì hay không. Chúng tôi chưa thấy có bằng chứng rõ về vai trò của Nga." Tuy thế, theo đài Deutsche Welle, vì Putin là người bảo trợ chính về kinh tế và chính trị cho ông Lukashenko, nước Nga phải có trách nhiệm về vụ việc. Một số báo châu Âu đăng biếm họa vẽ hai thợ săn: Putin và Lukashenko, vác súng và mỗi người cầm một con ngỗng trời đã bị bắn hạ. Trong tay hình Putin là con ngỗng có dòng chữ MH17, và trong tay Lukashenko là 'thành quả Ryanair'. Một khả năng nữa, vẫn theo nhà phân tích Ekaterina Zolotova thì ông Lukashenko hay có biểu hiện bất thường, và sẵn sàng làm những việc quá đà, bất kể đối tác Nga có biết hay không, và báo chí Nga xem ra cũng ngạc nhiên về "độ liều lĩnh" của không quân Belarus. Dù có hay không liên hệ với Nga, vụ cưỡng bức máy bay của EU chắc chắn sẽ được "Lukashenko và Putin thảo luận" nếu như họ gặp mặt thứ Sáu tuần này, theo suy đoán của một số nguồn tại Nga. Hệ quả chung cho hai nước Nga và Belarus Trang Flightradar24 cho thấy không phận Belarus vắng vẻ hôm 24/05 Thiệt hại về kinh tế cho Belarus vì EU cấm bay qua không phận nước này là rất lớn, nếu ta mới chỉ nhìn vào phí hàng không quá cảnh. Tiền thu về từ mỗi máy bay bay qua Belarus là 770 USD, và vì nằm trên tuyến đường xuyên Âu-Á, và Nam-Bắc Âu, có ngày Belarus cho bay qua 400 phi cơ dân dụng. Hãng Belavia của Belarus cũng bị cấm bay vào nhiều nước, khiến quốc gia hậu Xô Viết có 9,5 triệu dân thêm khó khăn kinh tế. Hãng hàng không của Belarus này, trước vụ cấm bay đã tuyên bố sa thải 50% nhân viên, vì ảnh hưởng của dịch Covid. Nhưng Nga cũng sẽ bị ảnh hưởng vì nhiều đường bay "tránh Belarus" sẽ tránh luôn cả Nga. Ngoài ra, kinh tế Belarus càng bết bát thì gánh nặng cho Nga, nước vẫn đang bán dầu giá "ưu tiên" cho chế độ ở Minsk, sẽ càng tăng. Các báo Anh cho rằng càng bị cấm vận, ông Lukashenko sẽ càng phải "rơi vào vòng tay của Putin" (beholden to Putin). Biểu tình chống Lukashenko năm 2020 ngay đã giảm sau khi công an bắt chừng 35 nghìn người Một báo Ba Lan, tờ onet.pl còn trích lời một số bình luận từ nước láng giềng của Belarus cho rằng trong tương lai không xa, Belarus sẽ "gia nhập Liên bang Nga", vì đó là cách duy nhất để chế độ Lukashenko tồn tại. Nhà báo Ba Lan Jacek Fraczyk trích các chuyên gia của nước ông cho hay hai quốc gia Belarus và Nga đã soạn bản đồ đường bộ thống nhất với nhau, và "một ngày không xa, biên giới Ba Lan với Liên bang Nga sẽ tăng lên, không còn 210 km như hiện nay (Ba Lan giáp đặc khu Kaliningrad của Nga bên bờ Baltic), mà lên 418 km". Tuy các báo châu Âu khác không nói về giả thuyết này, trang Geopolitical Futures trích nguồn tiếng Nga nói rằng việc kéo Minsk vào quỹ đạo của Moscow là điều tất yếu. Mới đây nhất, Nga cho triển khai tuyến hỏa xa nối Moscow với Minsk, giá vé "rẻ kỳ cục: 30 đôla cho tuyến đường 7 giờ liền". Kremlin cũng phải phê chuẩn thêm một khoản 500 triệu USD tiền cho vay, để ông Lukashenko trả lương công chức, an ninh, quân đội. Cùng lúc, xu hướng kéo xã hội Belarus về phía EU lại là điều phe đấu tranh mong muốn hơn là kết nối chặt với Nga. Hiện cảnh sát Belarus đã bắt 35 nghìn người, gồm cả ông Alexander Feduta, cựu phát ngôn viên cho tổng thống Lukashenko vì "hoạt động chống đối". Việc người từng thân cận với Lukashenko cũng bị bắt vì phản đối ông cho thấy rạn nứt bên trong chính hệ thống của Belarus, điều mà vụ "không tặc nhà nước" xảy ra với chuyến bay Ryanair vừa qua sẽ không giúp hàn gắn, mà chỉ làm nghiêm trọng thêm. Bài do BBC News Tiếng Việt tổng hợp. Xem thêm: Quanh tin Việt Nam vinh danh 12 cán bộ an ninh 'vì vụ bắt cóc ở Đức' Belarus: Biểu tình lớn phản đối TT Lukashenko Putin 'cam kết hỗ trợ' cho tổng thống Belarus	[ 108, 287, 285, 161, 1269, 1170, 894, 225, 18993, 1030, 1255, 2175, 19766, 361, 502, 804, 8736, 130, 290, 11140, 18948, 383, 757, 1186, 114, 146, 732, 4279, 233, 1252, 303, 188, 511, 785, 105, 254, 336, 1295, 124, 196, 476, 419, 122, 125, 197, 1431, 1170, 1366, 403, 2200, 833, 201, 110, 18993, 159, 1490, 1644, 7541, 231, 686, 3107, 176, 1034, 231, 12264, 325, 24262, 10218, 112, 233, 2778, 350, 118, 4129, 6595, 302, 190, 140, 197, 7762, 107, 376, 894, 225, 1252, 207, 3585, 14988, 128, 11818, 233, 17088, 704, 104, 1812, 798, 136, 106, 497, 234, 2850, 1564, 107, 218, 113, 197, 126, 194, 110, 103, 105, 428, 107, 194, 106, 110, 143, 142, 468, 134, 528, 241, 460, 757, 1186, 4279, 383, 124, 119, 1252, 226, 460, 1213, 104, 118, 119, 118, 6595, 670, 126, 124, 1608, 5508, 225, 104, 6595, 106, 1376, 520, 188, 1222, 1482, 5076, 17945, 5153, 371, 143, 281, 197, 1639, 7882, 373, 152, 142, 646, 497, 234, 4279, 278, 916, 124, 206, 2768, 119, 111, 137, 105, 109, 152, 381, 469, 1006, 195, 925, 149, 142, 118, 106, 5702, 153, 134, 133, 1330, 290, 207, 295, 546, 230, 167, 108, 121, 1877, 311, 732, 416, 104, 197, 358, 106, 513, 1467, 4279, 319, 164, 545, 1714, 159, 110, 2743, 511, 785, 171, 158, 142, 210, 1130, 918, 201, 110, 518, 1236, 104, 154, 502, 235, 501, 488, 124, 197, 1639, 7882, 207, 444, 13509, 108, 962, 176, 1761, 22674, 281, 110, 252, 13392, 4279, 161, 707, 894, 225, 252, 144, 1355, 452, 502, 137, 286, 1716, 539, 1187, 1491, 171, 196, 111, 219, 133, 1090, 533, 108, 121, 4279, 2844, 205, 108, 121, 4279, 105, 579, 695, 113, 1086, 152, 315, 241, 214, 111, 131, 1224, 176, 866, 333, 191, 536, 108, 3393, 2736, 104, 10696, 946, 498, 148, 201, 110, 105, 109, 1873, 246, 918, 1582, 115, 105, 167, 107, 103, 248, 106, 392, 1349, 455, 118, 6595, 222, 394, 114, 900, 448, 171, 2465, 109, 188, 21420, 210, 1130, 419, 189, 2778, 350, 118, 6595, 107, 334, 1349, 128, 11818, 207, 1546, 29980, 103, 1474, 884, 151, 315, 22157, 9780, 103, 14563, 15852, 508, 159, 509, 104, 11847, 22071, 126, 366, 272, 6796, 189, 5014, 290, 533, 118, 11140, 18948, 103, 924, 395, 749, 1079, 1887, 18795, 409, 159, 14336, 103, 111, 167, 2398, 627, 108, 121, 16833, 106, 745, 5662, 5078, 108, 232, 356, 1006, 195, 925, 340, 520, 118, 1546, 29980, 103, 497, 234, 6595, 659, 189, 10598, 235, 938, 253, 284, 205, 113, 142, 118, 207, 105, 167, 370, 173, 970, 190, 205, 3138, 311, 144, 107, 1109, 104, 109, 157, 1424, 585, 250, 603, 722, 7086, 674, 2764, 18948, 296, 147, 4700, 856, 344, 5939, 738, 354, 167, 1830, 2325, 149, 1252, 521, 6595, 110, 1675, 3667, 1806, 1168, 284, 205, 107, 136, 1725, 153, 295, 532, 398, 1279, 1382, 1235, 107, 136, 7092, 104, 4279, 278, 14617, 1569, 426, 206, 193, 218, 148, 11140, 18948, 207, 237, 115, 1132, 1161, 290, 107, 376, 118, 129, 184, 452, 4100, 295, 577, 1973, 416, 198, 1345, 753, 30930, 30583, 103, 649, 165, 613, 566, 104, 509, 15879, 22397, 2921, 569, 143, 114, 194, 187, 197, 358, 103, 107, 4618, 1136, 967, 149, 109, 142, 123, 354, 468, 160, 130, 290, 11140, 18948, 103, 288, 481, 6595, 139, 406, 203, 353, 976, 104, 118, 133, 1011, 7837, 297, 175, 499, 157, 118, 3870, 215, 675, 340, 421, 1672, 173, 272, 581, 126, 107, 895, 110, 604, 119, 205, 240, 4279, 161, 284, 205, 115, 558, 103, 109, 152, 381, 469, 1098, 538, 115, 133, 290, 1366, 937, 124, 142, 1781, 2150, 1672, 107, 173, 272, 581, 259, 10404, 181, 263, 30583, 106, 3930, 176, 231, 569, 1282, 223, 144, 193, 106, 159, 452, 502, 107, 10477, 105, 181, 949, 2169, 206, 142, 126, 143, 107, 111, 3607, 106, 1182, 2862, 1050, 403, 1238, 171, 255, 220, 3471, 340, 311, 2862, 187, 150, 115, 736, 306, 358, 2657, 154, 138, 197, 358, 103, 105, 109, 152, 146, 338, 211, 114, 160, 880, 1145, 114, 2862, 453, 124, 5610, 19766, 221, 390, 207, 171, 129, 197, 358, 488, 124, 159, 513, 1467, 511, 2168, 2862, 115, 210, 108, 232, 2208, 242, 119, 4630, 421, 2465, 263, 30583, 110, 534, 1419, 555, 344, 118, 6595, 115, 133, 757, 1186, 315, 2056, 485, 793, 127, 203, 789, 1056, 599, 11404, 142, 2062, 1902, 468, 110, 316, 146, 347, 619, 476, 419, 259, 3229, 122, 106, 142, 468, 104, 118, 1564, 107, 217, 197, 358, 126, 226, 129, 335, 488, 124, 194, 984, 834, 127, 106, 476, 419, 596, 477, 4296, 3421, 958, 2301, 106, 109, 261, 247, 1252, 419, 527, 325, 259, 679, 1998, 5153, 112, 520, 1051, 14487, 19323, 104, 2096, 263, 3421, 628, 645, 160, 882, 316, 146, 155, 468, 7134, 3189, 320, 5075, 108, 26914, 4860, 371, 117, 1252, 843, 967, 129, 746, 125, 197, 1170, 894, 225, 18993, 345, 361, 502, 105, 197, 290, 152, 295, 210, 122, 357, 159, 452, 3803, 1007, 141, 419, 1373, 468, 107, 316, 146, 218, 194, 1648, 819, 141, 289, 203, 107, 281, 463, 450, 125, 809, 704, 104, 468, 294, 421, 1672, 181, 1051, 14487, 19323, 103, 171, 1564, 106, 111, 327, 643, 122, 125, 236, 216, 105, 122, 245, 114, 118, 6595, 103, 142, 468, 139, 107, 605, 1210, 125, 197, 5842, 885, 166, 188, 511, 785, 687, 5661, 1473, 2091, 196, 2892, 2381, 161, 1564, 105, 6595, 103, 5572, 1173, 105, 742, 176, 111, 898, 172, 219, 17129, 1467, 115, 133, 1158, 11142, 298, 600, 240, 1564, 106, 219, 17129, 107, 1226, 1302, 12390, 103, 105, 113, 600, 6595, 106, 377, 4223, 416, 18993, 1263, 885, 555, 344, 1316, 244, 181, 152, 613, 566, 30930, 30583, 143, 118, 6595, 194, 107, 284, 493, 295, 2612, 105, 1132, 1161, 140, 120, 358, 310, 2785, 103, 295, 546, 195, 274, 468, 107, 217, 194, 110, 103, 105, 188, 356, 468, 453, 124, 127, 1628, 445, 125, 22732, 2693, 950, 207, 104, 110, 252, 13392, 1612, 107, 194, 110, 316, 732, 119, 1812, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1269, 2158, 954, 172, 894, 225, 104, 18993, 139, 1280, 1900, 373, 804, 8736, 130, 305, 672, 4279, 107, 136, 290, 184, 196, 209, 6487, 106, 144, 1367, 270, 437, 383, 2306, 469, 511, 2440, 1 ]
world-52750644	https://www.bbc.com/vietnamese/world-52750644	Luật an ninh mới của Trung Quốc ‘có thể kết liễu Hong Kong’	Các nhà hoạt động dân chủ đã bày tỏ quan ngại về "sự cáo chung của Hong Kong" sau khi Trung Quốc công bố kế hoạch xây dựng luật an ninh mới.	Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" Phía Hoa Kỳ thì nói rằng động thái này có thể "gây bất ổn cao" và làm xói mòn các cam kết từ Trung Quốc đối với quyền tự trị của Hong Kong. Đại hội Đại biểu Toàn quốc (Quốc hội, NPC) đang tranh luận về luật này vào thứ Sáu, nhằm mục đích ngăn chặn hoạt động dấy loạn và lật đổ. Người ủng hộ cho rằng cần phải chặn đứng bạo lực trong các cuộc biểu tình chính trị nổ ra vào năm ngoái. Những người phản đối lo ngại luật mới sẽ được sử dụng để loại bỏ các quyền tự do cơ bản. Tại sao tranh cãi? Hong Kong đã thực hành chính sách "một quốc gia, hai chế độ" và "một nền tự trị mức độ cao" kể từ khi Anh trả lại chủ quyền vùng đất này cho Trung Quốc vào năm 1997. Nhưng các nhà hoạt động và phong trào dân chủ cảm thấy rằng Bắc Kinh đang hủy hoại điều đó. Năm ngoái, hàng triệu người đã xuống đường trong suốt bảy tháng để phản đối dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc đại lục. Nhiều cuộc biểu tình đã trở nên bạo lực. Cuối cùng, người ta đã phải đình chỉ và sau đó rút lại dự luật dẫn độ. Luật an ninh đang được đề xuất còn gây tranh cãi nhiều hơn. Theo Luật cơ bản, gọi là tiểu hiến pháp của vùng lãnh thổ, chính quyền Hong Kong phải thông qua luật an ninh quốc gia. Tuy nhiên, vào năm 2003, nỗ lực ban hành luật đã thất bại sau khi có 500.000 người xuống đường phản đối. Đó là lý do tại sao nỗ lực hiện tại nhằm ban hành luật an ninh quốc gia lại gây ra sự phẫn nộ như vậy. Hôm thứ Năm, một nhà lập pháp đã gọi đây là "vấn đề gây tranh cãi nhất ở Hong Kong kể từ khi chuyển giao". Phóng viên BBC đặc trách Trung Quốc, Robin Brant, nói rằng điều làm cho tình hình trở nên tồi tệ là Bắc Kinh có thể dửng dưng qua mặt các vị dân cử ở Hong Kong và áp đặt thay đổi. Trung Quốc có thể đặt các quy định này vào Phụ lục III của Luật cơ bản, bao gồm các luật quốc gia mà Hong Kong phải thực thi - dưới hình thức luật hoặc sắc lệnh. Các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ lo ngại luật pháp sẽ được sử dụng để dẹp các hoạt động phản đối bất chấp quyền tự do đã được ghi trong Luật cơ bản, như cách mà các luật tương tự ở Trung Quốc được sử dụng để dập tắt sự phản đối nhằm vào đảng Cộng sản. Người phản đối nói gì? Một số nhân vật ủng hộ dân chủ ở Hong Kong, bao gồm nhà lãnh đạo đảng Dân chủ Wu Chi-wai, cho biết việc ban hành luật là sự cáo chung của "một quốc gia, hai chế độ". Nhà lập pháp thuộc đảng Công dân (Civic Party) Dennis Kwok nói rằng "một khi chuyện này được thực hiện, thì 'một quốc gia, hai chế độ' sẽ chính thức bị xóa sổ. Đây là sự cáo chung của Hong Kong." Đồng nghiệp của ông là bà Tanya Chan nói thêm rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong". Trên trang Twitter của mình, nhà hoạt động sinh viên và chính trị gia Joshua Wong viết rằng với hành động này, Bắc Kinh muốn "dùng vũ lực và sự sợ hãi để trấn áp tiếng nói phê phán của người Hong Kong". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cảnh báo "mọi nỗ lực áp đặt luật an ninh quốc gia không phản ánh ý chí của người dân Hong Kong sẽ gây bất ổn cao, và có thể bị lên án mạnh mẽ". Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ phản ứng mạnh nếu Trung Quốc một mực triển khai dự luật này, nhưng ông không đi vào chi tiết. Hoa Kỳ hiện đang xem xét liệu có tiếp tục gia hạn các đặc quyền đầu tư và giao dịch ưu đãi của Hong Kong hay không. Quyết định này phải được chốt vào cuối tháng. Thống đốc cuối cùng của Anh tại Hong Kong, ông Chris Patten, gọi động thái của Trung Quốc là "cuộc tấn công toàn diện vào quyền tự trị của thành phố". Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Anh cho biết Anh kỳ vọng Trung Quốc "tôn trọng các quyền và tự do của Hong Kong và mức độ tự trị cao". Lập trường của Trung Quốc là gì? Các nguồn từ Quốc hội từng cho biết Bắc Kinh không muốn tiếp tục chờ Hong Kong thông qua luật riêng của mình, và cũng không muốn tiếp tục đứng nhìn sự phát triển của phong trào bạo lực chống lại chính phủ. Một nguồn tin nói với báo South China Morning Post: "Chúng tôi không tiếp tục cho phép các hành vi như xúc phạm quốc kỳ hoặc biểu tượng quốc gia xảy ra ở Hong Kong." Ông Zhang Yesui thông báo kế hoạch trước phiên khai mạc Quốc hội Bắc Kinh cũng có thể đang lo ngại cuộc bầu cử tháng Chín của cơ quan lập pháp Hong Kong. Nếu các đảng ủng hộ dân chủ thành công như họ đã từng trong các cuộc bầu cử cấp quận hồi năm ngoái, các dự luật của chính quyền có khả năng bị chặn đứng. Thông báo về động thái của Trung Quốc vào hôm thứ Năm, phát ngôn viên Zhang Yesui không đưa nhiều chi tiết, chỉ nói rằng biện pháp mới là sự "cải thiện" trên nền tảng một quốc gia, hai chế độ. Ông Zhang nói: "An ninh quốc gia là nền tảng cho sự ổn định của đất nước. Bảo vệ an ninh quốc gia phục vụ lợi ích cơ bản của tất cả người dân Trung Quốc, đồng bào Hong Kong của chúng tôi". Sau khi thảo luận, Quốc hội - vốn là cơ quan được sử dụng để hợp thức hóa các quyết định đã được thống nhất trước đó - sẽ bỏ phiếu vào tuần tới. Vấn đề sẽ được chốt lại vào tháng Sáu, khi dự luật được trình lên Ủy ban Thường vụ. Một bài xã luận trên tờ China Daily của nhà nước khẳng định với luật mới, "những ai thách thức an ninh quốc gia nhất thiết phải chịu trách nhiệm cho hành vi của mình". Tại Hong Kong, Liên minh Dân kiến (DAB) thân Bắc Kinh cho biết "hoàn toàn ủng hộ" các đề xuất sắp được ban hành "để đáp lại tình hình chính trị đang xấu đi nhanh chóng trong những năm gần đây tại Hong Kong". Nhà lập pháp ủng hộ Bắc Kinh Christopher Cheung nói với Reuters: "Ban hành luật này là cần thiết và nên có càng sớm càng tốt". Tình trạng pháp lý của Hong Kong Hong Kong là thuộc địa nằm dưới quyền cai trị của Anh trong hơn 150 năm cho đến năm 1997. Chính phủ Anh và Trung Quốc đã ký một hiệp ước, Tuyên bố chung Trung - Anh, trong đó hai bên đồng ý Hong Kong sẽ duy trì "mức độ tự trị cao, ngoại trừ trong các vấn đề đối ngoại và quốc phòng", trong 50 năm. Điều này được quy định trong Luật cơ bản, có hiệu lực đến năm 2047. Do đó, hệ thống pháp lý, biên giới và quyền của Hong Kong - bao gồm quyền tự do hội họp và tự do ngôn luận - được bảo vệ. Biểu tình Hong Kong: Cơ quan giám sát 'giải tội' cho cảnh sát Nghị viện Hong Kong xô xát, các nhà lập pháp dân chủ bị khiêng ra ngoài Nhưng Bắc Kinh có quyền phủ quyết bất kỳ thay đổi nào đối với hệ thống chính trị và, chẳng hạn, đã loại trừ việc bầu trực tiếp chức danh đặc khu trưởng. Năm 2019, hàng loạt cuộc biểu tình chính trị đã nổ ra và lan rộng tại Hong Kong nhưng đại dịch virus corona đã khiến các cuộc biểu tình này phải thu hẹp quy mô. Tuy nhiên, hỗn loạn đã xảy ra tại viện lập pháp Hong Kong vào hôm thứ Hai, khi một số nhà lập pháp ủng hộ dân chủ đã bị khiêng ra ngoài trong cuộc tranh cãi về một dự luật cấm coi thường quốc ca. Hôm thứ Hai, 15 nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng cũng đã phải trình diện tại tòa với tội danh tổ chức và tham gia các cuộc biểu tình bất hợp pháp hồi năm ngoái.	summarize: Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" Phía Hoa Kỳ thì nói rằng động thái này có thể "gây bất ổn cao" và làm xói mòn các cam kết từ Trung Quốc đối với quyền tự trị của Hong Kong. Đại hội Đại biểu Toàn quốc (Quốc hội, NPC) đang tranh luận về luật này vào thứ Sáu, nhằm mục đích ngăn chặn hoạt động dấy loạn và lật đổ. Người ủng hộ cho rằng cần phải chặn đứng bạo lực trong các cuộc biểu tình chính trị nổ ra vào năm ngoái. Những người phản đối lo ngại luật mới sẽ được sử dụng để loại bỏ các quyền tự do cơ bản. Tại sao tranh cãi? Hong Kong đã thực hành chính sách "một quốc gia, hai chế độ" và "một nền tự trị mức độ cao" kể từ khi Anh trả lại chủ quyền vùng đất này cho Trung Quốc vào năm 1997. Nhưng các nhà hoạt động và phong trào dân chủ cảm thấy rằng Bắc Kinh đang hủy hoại điều đó. Năm ngoái, hàng triệu người đã xuống đường trong suốt bảy tháng để phản đối dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc đại lục. Nhiều cuộc biểu tình đã trở nên bạo lực. Cuối cùng, người ta đã phải đình chỉ và sau đó rút lại dự luật dẫn độ. Luật an ninh đang được đề xuất còn gây tranh cãi nhiều hơn. Theo Luật cơ bản, gọi là tiểu hiến pháp của vùng lãnh thổ, chính quyền Hong Kong phải thông qua luật an ninh quốc gia. Tuy nhiên, vào năm 2003, nỗ lực ban hành luật đã thất bại sau khi có 500.000 người xuống đường phản đối. Đó là lý do tại sao nỗ lực hiện tại nhằm ban hành luật an ninh quốc gia lại gây ra sự phẫn nộ như vậy. Hôm thứ Năm, một nhà lập pháp đã gọi đây là "vấn đề gây tranh cãi nhất ở Hong Kong kể từ khi chuyển giao". Phóng viên BBC đặc trách Trung Quốc, Robin Brant, nói rằng điều làm cho tình hình trở nên tồi tệ là Bắc Kinh có thể dửng dưng qua mặt các vị dân cử ở Hong Kong và áp đặt thay đổi. Trung Quốc có thể đặt các quy định này vào Phụ lục III của Luật cơ bản, bao gồm các luật quốc gia mà Hong Kong phải thực thi - dưới hình thức luật hoặc sắc lệnh. Các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ lo ngại luật pháp sẽ được sử dụng để dẹp các hoạt động phản đối bất chấp quyền tự do đã được ghi trong Luật cơ bản, như cách mà các luật tương tự ở Trung Quốc được sử dụng để dập tắt sự phản đối nhằm vào đảng Cộng sản. Người phản đối nói gì? Một số nhân vật ủng hộ dân chủ ở Hong Kong, bao gồm nhà lãnh đạo đảng Dân chủ Wu Chi-wai, cho biết việc ban hành luật là sự cáo chung của "một quốc gia, hai chế độ". Nhà lập pháp thuộc đảng Công dân (Civic Party) Dennis Kwok nói rằng "một khi chuyện này được thực hiện, thì 'một quốc gia, hai chế độ' sẽ chính thức bị xóa sổ. Đây là sự cáo chung của Hong Kong." Đồng nghiệp của ông là bà Tanya Chan nói thêm rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong". Trên trang Twitter của mình, nhà hoạt động sinh viên và chính trị gia Joshua Wong viết rằng với hành động này, Bắc Kinh muốn "dùng vũ lực và sự sợ hãi để trấn áp tiếng nói phê phán của người Hong Kong". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cảnh báo "mọi nỗ lực áp đặt luật an ninh quốc gia không phản ánh ý chí của người dân Hong Kong sẽ gây bất ổn cao, và có thể bị lên án mạnh mẽ". Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ phản ứng mạnh nếu Trung Quốc một mực triển khai dự luật này, nhưng ông không đi vào chi tiết. Hoa Kỳ hiện đang xem xét liệu có tiếp tục gia hạn các đặc quyền đầu tư và giao dịch ưu đãi của Hong Kong hay không. Quyết định này phải được chốt vào cuối tháng. Thống đốc cuối cùng của Anh tại Hong Kong, ông Chris Patten, gọi động thái của Trung Quốc là "cuộc tấn công toàn diện vào quyền tự trị của thành phố". Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Anh cho biết Anh kỳ vọng Trung Quốc "tôn trọng các quyền và tự do của Hong Kong và mức độ tự trị cao". Lập trường của Trung Quốc là gì? Các nguồn từ Quốc hội từng cho biết Bắc Kinh không muốn tiếp tục chờ Hong Kong thông qua luật riêng của mình, và cũng không muốn tiếp tục đứng nhìn sự phát triển của phong trào bạo lực chống lại chính phủ. Một nguồn tin nói với báo South China Morning Post: "Chúng tôi không tiếp tục cho phép các hành vi như xúc phạm quốc kỳ hoặc biểu tượng quốc gia xảy ra ở Hong Kong." Ông Zhang Yesui thông báo kế hoạch trước phiên khai mạc Quốc hội Bắc Kinh cũng có thể đang lo ngại cuộc bầu cử tháng Chín của cơ quan lập pháp Hong Kong. Nếu các đảng ủng hộ dân chủ thành công như họ đã từng trong các cuộc bầu cử cấp quận hồi năm ngoái, các dự luật của chính quyền có khả năng bị chặn đứng. Thông báo về động thái của Trung Quốc vào hôm thứ Năm, phát ngôn viên Zhang Yesui không đưa nhiều chi tiết, chỉ nói rằng biện pháp mới là sự "cải thiện" trên nền tảng một quốc gia, hai chế độ. Ông Zhang nói: "An ninh quốc gia là nền tảng cho sự ổn định của đất nước. Bảo vệ an ninh quốc gia phục vụ lợi ích cơ bản của tất cả người dân Trung Quốc, đồng bào Hong Kong của chúng tôi". Sau khi thảo luận, Quốc hội - vốn là cơ quan được sử dụng để hợp thức hóa các quyết định đã được thống nhất trước đó - sẽ bỏ phiếu vào tuần tới. Vấn đề sẽ được chốt lại vào tháng Sáu, khi dự luật được trình lên Ủy ban Thường vụ. Một bài xã luận trên tờ China Daily của nhà nước khẳng định với luật mới, "những ai thách thức an ninh quốc gia nhất thiết phải chịu trách nhiệm cho hành vi của mình". Tại Hong Kong, Liên minh Dân kiến (DAB) thân Bắc Kinh cho biết "hoàn toàn ủng hộ" các đề xuất sắp được ban hành "để đáp lại tình hình chính trị đang xấu đi nhanh chóng trong những năm gần đây tại Hong Kong". Nhà lập pháp ủng hộ Bắc Kinh Christopher Cheung nói với Reuters: "Ban hành luật này là cần thiết và nên có càng sớm càng tốt". Tình trạng pháp lý của Hong Kong Hong Kong là thuộc địa nằm dưới quyền cai trị của Anh trong hơn 150 năm cho đến năm 1997. Chính phủ Anh và Trung Quốc đã ký một hiệp ước, Tuyên bố chung Trung - Anh, trong đó hai bên đồng ý Hong Kong sẽ duy trì "mức độ tự trị cao, ngoại trừ trong các vấn đề đối ngoại và quốc phòng", trong 50 năm. Điều này được quy định trong Luật cơ bản, có hiệu lực đến năm 2047. Do đó, hệ thống pháp lý, biên giới và quyền của Hong Kong - bao gồm quyền tự do hội họp và tự do ngôn luận - được bảo vệ. Biểu tình Hong Kong: Cơ quan giám sát 'giải tội' cho cảnh sát Nghị viện Hong Kong xô xát, các nhà lập pháp dân chủ bị khiêng ra ngoài Nhưng Bắc Kinh có quyền phủ quyết bất kỳ thay đổi nào đối với hệ thống chính trị và, chẳng hạn, đã loại trừ việc bầu trực tiếp chức danh đặc khu trưởng. Năm 2019, hàng loạt cuộc biểu tình chính trị đã nổ ra và lan rộng tại Hong Kong nhưng đại dịch virus corona đã khiến các cuộc biểu tình này phải thu hẹp quy mô. Tuy nhiên, hỗn loạn đã xảy ra tại viện lập pháp Hong Kong vào hôm thứ Hai, khi một số nhà lập pháp ủng hộ dân chủ đã bị khiêng ra ngoài trong cuộc tranh cãi về một dự luật cấm coi thường quốc ca. Hôm thứ Hai, 15 nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng cũng đã phải trình diện tại tòa với tội danh tổ chức và tham gia các cuộc biểu tình bất hợp pháp hồi năm ngoái.	[ 108, 287, 285, 161, 448, 245, 165, 25664, 5465, 21424, 6017, 1786, 371, 7342, 123, 160, 248, 106, 189, 6979, 1491, 1506, 202, 113, 478, 324, 847, 1028, 207, 3087, 409, 254, 336, 143, 123, 160, 192, 869, 126, 107, 136, 189, 4103, 295, 970, 12348, 105, 140, 6230, 3725, 109, 1171, 299, 148, 151, 162, 195, 119, 168, 222, 245, 104, 847, 3264, 440, 213, 440, 284, 2308, 198, 444, 5801, 1389, 1556, 22037, 167, 250, 410, 125, 330, 126, 138, 259, 2668, 745, 592, 1055, 963, 1355, 381, 192, 4393, 1583, 105, 2040, 5772, 606, 535, 523, 114, 160, 260, 139, 1355, 715, 854, 265, 113, 109, 204, 284, 205, 122, 245, 1215, 124, 138, 147, 2567, 564, 111, 391, 195, 650, 755, 330, 239, 134, 117, 324, 286, 130, 534, 306, 109, 168, 222, 180, 225, 4595, 919, 350, 250, 1346, 347, 847, 1028, 115, 223, 209, 122, 333, 2504, 198, 1906, 196, 353, 14149, 105, 2504, 639, 222, 245, 537, 359, 12348, 546, 148, 129, 266, 456, 153, 185, 168, 501, 282, 126, 114, 151, 162, 138, 147, 8416, 311, 109, 152, 381, 192, 105, 737, 1168, 137, 185, 406, 203, 160, 360, 725, 167, 1364, 2221, 179, 837, 832, 1944, 201, 617, 111, 115, 804, 361, 113, 1232, 1856, 253, 130, 391, 195, 382, 330, 114, 656, 458, 359, 586, 151, 162, 273, 5431, 1115, 204, 284, 205, 115, 319, 237, 854, 2747, 2218, 176, 2672, 111, 169, 115, 139, 539, 163, 105, 187, 150, 995, 153, 382, 330, 458, 4221, 1012, 305, 672, 167, 117, 220, 387, 177, 383, 250, 1346, 158, 827, 520, 1012, 225, 3479, 343, 106, 1159, 1488, 246, 104, 501, 261, 6524, 122, 168, 847, 1028, 139, 206, 235, 330, 305, 672, 198, 1939, 421, 572, 138, 147, 5120, 1163, 265, 504, 209, 330, 115, 946, 1351, 187, 129, 107, 7660, 111, 804, 361, 391, 195, 112, 902, 106, 241, 180, 149, 350, 1163, 265, 199, 149, 745, 504, 209, 330, 305, 672, 198, 165, 153, 383, 124, 144, 3312, 3752, 128, 1356, 1131, 259, 2827, 116, 152, 385, 246, 115, 343, 248, 106, 189, 7455, 220, 383, 250, 1346, 202, 108, 121, 847, 1028, 546, 148, 129, 589, 384, 340, 1711, 182, 378, 634, 605, 151, 890, 11177, 17609, 332, 103, 123, 160, 179, 140, 114, 205, 240, 319, 237, 2098, 1273, 106, 360, 725, 107, 136, 17640, 6042, 235, 447, 109, 297, 137, 368, 108, 121, 847, 1028, 105, 516, 632, 346, 2954, 151, 162, 107, 136, 632, 109, 565, 190, 126, 138, 3192, 1438, 7878, 104, 1012, 225, 3479, 374, 770, 109, 330, 198, 165, 145, 847, 1028, 139, 223, 697, 233, 768, 240, 329, 330, 451, 1038, 1047, 112, 303, 152, 381, 192, 535, 523, 137, 185, 650, 755, 330, 246, 134, 117, 324, 286, 130, 2879, 109, 381, 192, 391, 195, 295, 577, 168, 222, 180, 115, 117, 848, 113, 1012, 225, 3479, 128, 173, 145, 109, 330, 489, 222, 108, 121, 151, 162, 117, 324, 286, 130, 3480, 2459, 144, 391, 195, 745, 138, 283, 607, 2140, 606, 391, 195, 123, 1376, 430, 166, 157, 731, 535, 523, 137, 185, 108, 121, 847, 2728, 374, 770, 152, 261, 247, 283, 651, 185, 8348, 2193, 686, 11703, 103, 114, 217, 156, 504, 209, 330, 106, 144, 341, 630, 104, 2504, 198, 1906, 196, 353, 359, 340, 571, 385, 246, 624, 283, 487, 137, 3844, 176, 3789, 376, 11344, 371, 12384, 23153, 123, 160, 2504, 129, 443, 126, 117, 223, 199, 103, 143, 6777, 198, 1906, 196, 353, 359, 257, 134, 122, 329, 133, 1851, 13897, 834, 106, 144, 341, 630, 104, 847, 1028, 294, 1122, 522, 104, 118, 106, 263, 25664, 5465, 123, 426, 160, 248, 106, 189, 6979, 1491, 1506, 202, 113, 478, 324, 847, 1028, 340, 1601, 231, 509, 2371, 104, 1081, 152, 381, 192, 296, 182, 105, 122, 245, 165, 5743, 4543, 508, 160, 119, 209, 192, 474, 360, 725, 278, 189, 8941, 705, 265, 105, 144, 964, 2830, 130, 1513, 516, 354, 123, 997, 689, 104, 111, 847, 1028, 340, 298, 129, 397, 429, 836, 384, 254, 336, 313, 188, 189, 7226, 1163, 265, 516, 632, 330, 305, 672, 198, 165, 110, 391, 1342, 108, 232, 356, 104, 111, 137, 847, 1028, 134, 383, 295, 970, 2048, 105, 107, 136, 133, 227, 304, 417, 1369, 340, 408, 234, 1477, 484, 114, 217, 200, 134, 391, 475, 417, 323, 151, 162, 116, 2307, 435, 550, 382, 330, 474, 170, 118, 110, 184, 138, 692, 7449, 254, 336, 199, 167, 453, 587, 588, 107, 270, 437, 165, 576, 109, 634, 168, 178, 276, 105, 384, 414, 1293, 115, 176, 104, 847, 1028, 194, 1648, 2506, 190, 126, 139, 117, 2146, 138, 608, 3429, 1897, 884, 608, 264, 104, 266, 149, 847, 2728, 118, 4274, 15990, 103, 343, 192, 869, 104, 151, 162, 106, 189, 5062, 623, 135, 258, 681, 138, 168, 222, 245, 104, 164, 548, 340, 606, 212, 691, 429, 836, 384, 266, 114, 217, 266, 393, 584, 151, 162, 11234, 308, 109, 168, 105, 222, 180, 104, 847, 1028, 105, 537, 359, 222, 245, 291, 340, 3016, 271, 104, 151, 162, 106, 1376, 303, 774, 148, 162, 213, 434, 114, 217, 360, 725, 110, 278, 270, 437, 1205, 847, 1028, 206, 235, 330, 734, 104, 1081, 105, 127, 110, 278, 270, 437, 715, 485, 144, 212, 435, 104, 737, 1168, 854, 265, 424, 153, 122, 2463, 430, 774, 193, 123, 119, 188, 3414, 2884, 5720, 3314, 161, 1007, 141, 110, 270, 437, 114, 656, 109, 209, 554, 128, 990, 473, 198, 393, 451, 284, 706, 198, 165, 488, 124, 108, 121, 847, 1028, 294, 208, 7883, 11073, 5366, 176, 206, 188, 699, 763, 226, 928, 550, 2232, 162, 213, 360, 725, 127, 107, 136, 167, 650, 755, 204, 513, 368, 253, 3077, 104, 225, 146, 385, 246, 847, 3264, 631, 109, 283, 535, 523, 137, 185, 164, 135, 128, 154, 115, 434, 113, 109, 204, 513, 368, 373, 2332, 496, 147, 1944, 109, 382, 330, 104, 122, 168, 107, 555, 344, 133, 1355, 715, 112, 1251, 188, 125, 192, 869, 104, 151, 162, 138, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 303, 152, 381, 192, 137, 185, 115, 1035, 776, 146, 755, 125, 3433, 341, 630, 104, 847, 1028, 207, 187, 129, 151, 162, 135, 399, 699, 763, 556, 636, 330, 305, 672, 1926, 1 ]
160130_doanxuantuan_post_congress12	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/01/160130_doanxuantuan_post_congress12	'Ông Trọng cũng vậy, mà ông Dũng cũng thế'?	Rồi cũng qua đi màn bầu bán nhân sự đại hội ĐCSVN và những bàn tán ồn ào quanh nó.	Ông Nguyễn Phú Trọng tái đắc cử chức Tổng bí thư Đảng CSVN ở Đại hội 12. Nhiều người trong số hơn 1500 đại biểu trên số 4,5 triệu đảng viên đã lục tục ra về trên những 'khoang hạng nhất quyền lực', nơi mà họ có thể lim dim mắt thoải mái nghĩ về những món quà Tết 'hậu hĩnh' mà sắp đến họ có thể được nhận từ 'thuộc cấp, đệ tử'. Ông Trọng thắng cũng vậy mà ông Dũng đi cũng thế, bởi vì “bàn tiệc chỉ dành riêng cho họ - các đảng viên” – như lời của một nhà báo ngoại quốc, ông Thomas Bass đăng trên tờ Foreign Policy mới đây. Quân khu thủ đô và công an Hà Nội cũng vậy. Trên dưới 5.200 binh lính và công an có nhiệm vụ “bảo vệ đại hội đảng” chống biểu tình cũng sẽ có số đông ra về với gia đình của họ hoặc về doanh trại trong tiếng thở phào: lượng dân oan đã được thu gom, phần lớn trong số đó chẳng còn đủ sức lê thân sau cả 15 – 20 năm mòn mỏi sống cảnh màn trời chiếu đất để mong tìm sự công bằng từ những cấp cao nhất. Tiếng kêu của họ là vô vọng. Vô vọng vì đại hội đã vẫn luôn “thành công rực rỡ”, vẫn “quán triệt, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin”, vẫn “16 chữ vàng”, vẫn “4 tốt, 5,6,7 tuyệt vời”… Điều mà nhiều người cho rằng là những khẩu hiệu 'sáo rỗng'. Còn vô vọng là vì “Cán bộ và nhân dân cả nước đang kỳ vọng vào lá phiếu đầy tinh thần trách nhiệm của các đại biểu để Đảng ta có một Ban lãnh đạo gồm những người trí tuệ, tài năng và đôi bàn tay sạch, đủ bản lĩnh, tận tâm tận lực đưa đất nước tiếp tục sự nghiệp đổi mới” như bài báo trên Dân Trí và VOV mới đưa. Nhưng cái được gọi là “nhân dân cả nước” kia không bao gồm số người thất thểu ngoài kia, không bao gồm những nông dân mất đất, những ngư dân mà toàn bộ gia sản chìm dưới lòng Biển Đông sau lần 'chạm mặt' bạn vàng với những cú đâm thẳng của 'Tàu lạ'. Cái “nhân dân cả nước” ấy là tất cả những người còn lại sắp bận bịu với chuyện Tết nhất sắp đến, với những bữa tiệc tất niên, những bàn nhậu 'phê phủ', 'quắc cần câu'. “Đại hội thành công rực rỡ” sẽ chẳng làm thay đổi được những phận đời như gia đình ngư dân Trương Đình Bảy, người bị “tàu lạ” bắn chết hồi tháng 11. Công lý cũng sẽ chẳng đến với những dân oan như Đoàn Thanh Giang, Trương Thị Quý, Cấn Thị Thêu v.v... Qua những lời bàn tán, đồn đoán mới rộ lên mấy tuần rồi về nhân sự 'chóp bu' của đảng, có thể dễ dàng nhận thấy rằng số người dân và cả các nhà đấu tranh dân chủ và nhân quyền - dù rằng họ chẳng có chút quyền gì, tiếng nói gì, vai trò gì trong chuyện bầu bán này - ủng hộ ông Nguyễn Tấn Dũng hơn xa Nguyễn Phú Trọng. Thực chất sự lựa chọn Một lý do dễ hiểu có lẽ là trong sự 'tồi tệ', người ta phải chọn cái 'ít tồi tệ hơn'. Thế nhưng sự lựa chọn đó thực chất biểu hiện điều gì? Một bên là ông TBT Nguyễn Phú Trọng, ngoài chuyện ông được coi là một người giáo điều, bảo thủ và “kiên định CNCS”, ông cũng còn được cho là đại diện cho những thành phần sẵn sàng 'thỏa hiệp, sẵn sàng cúi đầu' trước những lấn áp của Trung Quốc đối với Việt Nam, chỉ để giữ an toàn cho đảng và giữ ghế cho mình. (Điều này sẽ không khó để chứng minh qua những phát biểu gần đây của ông trước và sau đại hội Đảng.) Có người lại cho rằng ông Trọng là người quyết liệt với nạn tham nhũng. Tuy nhiên nhìn vào những thành quả của ông Trọng sau bấy nhiêu năm làm trưởng ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng thì ta thấy những gì ông làm được hết sức khiêm tốn nếu không nói là 'bất lực', bất chấp những tuyên bố này kia của chính ông. Phía bên kia, ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thực chất cũng không hơn gì ông Trọng bao nhiêu trong cái ý chí đề kháng Trung Quốc. Ông Dũng được cho là người đã tạo nhiều điều kiện để người Trung Quốc có mặt khắp nơi ở Việt Nam trong những dự án khổng lồ như Bauxite Tây Nguyên, Formosa Hà Tĩnh v.v... Ông Dũng cũng còn được coi là người đại diện cho những gì là 'tham nhũng, gia đình trị, tư bản thân hữu'. Thế nhưng quần chúng hầu như sẵn sàng quên đi những điều đó chỉ vì ông Dũng tỏ ra 'cứng rắn' với Trung Quốc hơn ông Trọng. Đã có dư luận cho rằng có một cuộc 'cạnh tranh quyết liệt' vị trí Tổng bí thư trong kỳ đại hội 12, điều mà giới chức ĐCSVN nhiều lần bác bỏ. Nhưng thực sự ông Dũng đã làm được gì ngoài một câu nói khá trễ tràng trong chuyến thăm Philippines năm 2014, khi những cuộc biểu tình lớn hiếm hoi của dân chúng nổ ra tại VN phản đối Trung quốc vụ HD-981: “chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển đảo là thiêng liêng, nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này để nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc nào đó”? Để rồi chỉ hơn một năm sau đó, khi kêu gọi các nước ủng hộ Việt Nam tại Diễn Đàn Kinh tế biển ở Lisbon, Bồ Đào Nha, ông Dũng đã chẳng dám nêu đích danh Trung Quốc trong toàn bài phát biểu của mình dù chỉ một lần. Hy vọng 'nảy mầm' Quan sát mạng xã hội, nhiều người tỏ ra thất vọng khi ông Nguyễn Phú Trọng vẫn tại vị và ông Nguyễn Tấn Dũng phải ra đi sau Đại hội 12. Đối với họ, Việt Nam có vẻ sẽ ngày càng lệ thuộc hơn vào Trung Quốc dưới tay triều đình ông Trọng. Biển đảo có lẽ sẽ mất dần và cái ngày Việt Nam trở thành 'một Tân Cương, Tây Tạng' không còn xa. Thế nhưng, nếu ta quay lại cái lý do số đông quần chúng VN ủng hộ ông Dũng ở trên thì ta có thể thực sự tự cho phép mình lạc quan hơn hay không. Tôi nghĩ là có. Vì sao? Vì nếu chỉ vì một câu nói mị dân của ông Nguyễn Tấn Dũng mà người ta có thể sẵn sàng tha thứ, quên đi chuyện 'tham nhũng, tư lợi' và mong muốn ông tiếp tục nắm quyền thay vì ông Nguyễn Phú Trọng bởi vì với họ, 'kẻ thù chính', kẻ thu hút sự quan tâm hàng đầu của họ là Trung Quốc. Cho nên, ông Trọng và 'bộ sậu' của ông ta sẽ không chỉ phải đối đầu với các “đồng chí” của mình trong hàng ngũ đảng mà là sức mạnh của quần chúng nếu như ông có động thái quá nhún nhường và lùi bước trước những tham vọng lấn chiếm của Trung Quốc. Như người Anh thường nói: “Every cloud has a silver lining” – trong hiểm hoạ luôn tàng ẩn một cơ hội. Với một giàn lãnh đạo nhiệm kỳ mới mà trong đó có không ít tướng công an, có thể chính quyền sẽ tỏ ra cứng rắn hơn với giới hoạt động dân chủ, nhân quyền. Có lẽ sẽ không ít bắt bớ, hành hung, tù ngục… Thế nhưng, bằng vào mức độ theo dõi và quan tâm của người dân trong thời gian qua, chúng ta có thể nói một cách lạc quan rằng càng đè nén thì sức bật lại càng lớn. Với các phương tiện truyền thông xã hội hiện đại, chính quyền sẽ phải đối mặt với một công chúng Việt Nam mà nay đã ngày càng trở nên đông đảo hơn, tự tin hơn, có tiếng nói mạnh mẽ, thống nhất hơn và bắt đầu biết đòi hỏi chính quyền phải có trách nhiệm hơn. Và bởi vậy, giới cầm quyền sẽ phải ngày càng e dè hơn trước dân trong những hành động của mình. Hy vọng rằng đây sẽ là thời gian nảy mầm và lớn mạnh của những hạt giống Dân chủ ở Việt Nam cho một giai đoạn mới, tuy còn cam go, nhưng là điều bất khả đảo ngược trên mảnh đất hình chữ S. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, đang sinh sống tại Anh quốc, bài hưởng ứng chuyên mục viết về Đại hội 12 Đảng CSVN của BBC Việt ngữ. Quý vị có thể đọc thêm bài viết từ trước của tác giả tại đây và tại đây.	summarize: Ông Nguyễn Phú Trọng tái đắc cử chức Tổng bí thư Đảng CSVN ở Đại hội 12. Nhiều người trong số hơn 1500 đại biểu trên số 4,5 triệu đảng viên đã lục tục ra về trên những 'khoang hạng nhất quyền lực', nơi mà họ có thể lim dim mắt thoải mái nghĩ về những món quà Tết 'hậu hĩnh' mà sắp đến họ có thể được nhận từ 'thuộc cấp, đệ tử'. Ông Trọng thắng cũng vậy mà ông Dũng đi cũng thế, bởi vì “bàn tiệc chỉ dành riêng cho họ - các đảng viên” – như lời của một nhà báo ngoại quốc, ông Thomas Bass đăng trên tờ Foreign Policy mới đây. Quân khu thủ đô và công an Hà Nội cũng vậy. Trên dưới 5.200 binh lính và công an có nhiệm vụ “bảo vệ đại hội đảng” chống biểu tình cũng sẽ có số đông ra về với gia đình của họ hoặc về doanh trại trong tiếng thở phào: lượng dân oan đã được thu gom, phần lớn trong số đó chẳng còn đủ sức lê thân sau cả 15 – 20 năm mòn mỏi sống cảnh màn trời chiếu đất để mong tìm sự công bằng từ những cấp cao nhất. Tiếng kêu của họ là vô vọng. Vô vọng vì đại hội đã vẫn luôn “thành công rực rỡ”, vẫn “quán triệt, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin”, vẫn “16 chữ vàng”, vẫn “4 tốt, 5,6,7 tuyệt vời”… Điều mà nhiều người cho rằng là những khẩu hiệu 'sáo rỗng'. Còn vô vọng là vì “Cán bộ và nhân dân cả nước đang kỳ vọng vào lá phiếu đầy tinh thần trách nhiệm của các đại biểu để Đảng ta có một Ban lãnh đạo gồm những người trí tuệ, tài năng và đôi bàn tay sạch, đủ bản lĩnh, tận tâm tận lực đưa đất nước tiếp tục sự nghiệp đổi mới” như bài báo trên Dân Trí và VOV mới đưa. Nhưng cái được gọi là “nhân dân cả nước” kia không bao gồm số người thất thểu ngoài kia, không bao gồm những nông dân mất đất, những ngư dân mà toàn bộ gia sản chìm dưới lòng Biển Đông sau lần 'chạm mặt' bạn vàng với những cú đâm thẳng của 'Tàu lạ'. Cái “nhân dân cả nước” ấy là tất cả những người còn lại sắp bận bịu với chuyện Tết nhất sắp đến, với những bữa tiệc tất niên, những bàn nhậu 'phê phủ', 'quắc cần câu'. “Đại hội thành công rực rỡ” sẽ chẳng làm thay đổi được những phận đời như gia đình ngư dân Trương Đình Bảy, người bị “tàu lạ” bắn chết hồi tháng 11. Công lý cũng sẽ chẳng đến với những dân oan như Đoàn Thanh Giang, Trương Thị Quý, Cấn Thị Thêu v.v... Qua những lời bàn tán, đồn đoán mới rộ lên mấy tuần rồi về nhân sự 'chóp bu' của đảng, có thể dễ dàng nhận thấy rằng số người dân và cả các nhà đấu tranh dân chủ và nhân quyền - dù rằng họ chẳng có chút quyền gì, tiếng nói gì, vai trò gì trong chuyện bầu bán này - ủng hộ ông Nguyễn Tấn Dũng hơn xa Nguyễn Phú Trọng. Thực chất sự lựa chọn Một lý do dễ hiểu có lẽ là trong sự 'tồi tệ', người ta phải chọn cái 'ít tồi tệ hơn'. Thế nhưng sự lựa chọn đó thực chất biểu hiện điều gì? Một bên là ông TBT Nguyễn Phú Trọng, ngoài chuyện ông được coi là một người giáo điều, bảo thủ và “kiên định CNCS”, ông cũng còn được cho là đại diện cho những thành phần sẵn sàng 'thỏa hiệp, sẵn sàng cúi đầu' trước những lấn áp của Trung Quốc đối với Việt Nam, chỉ để giữ an toàn cho đảng và giữ ghế cho mình. (Điều này sẽ không khó để chứng minh qua những phát biểu gần đây của ông trước và sau đại hội Đảng.) Có người lại cho rằng ông Trọng là người quyết liệt với nạn tham nhũng. Tuy nhiên nhìn vào những thành quả của ông Trọng sau bấy nhiêu năm làm trưởng ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng thì ta thấy những gì ông làm được hết sức khiêm tốn nếu không nói là 'bất lực', bất chấp những tuyên bố này kia của chính ông. Phía bên kia, ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thực chất cũng không hơn gì ông Trọng bao nhiêu trong cái ý chí đề kháng Trung Quốc. Ông Dũng được cho là người đã tạo nhiều điều kiện để người Trung Quốc có mặt khắp nơi ở Việt Nam trong những dự án khổng lồ như Bauxite Tây Nguyên, Formosa Hà Tĩnh v.v... Ông Dũng cũng còn được coi là người đại diện cho những gì là 'tham nhũng, gia đình trị, tư bản thân hữu'. Thế nhưng quần chúng hầu như sẵn sàng quên đi những điều đó chỉ vì ông Dũng tỏ ra 'cứng rắn' với Trung Quốc hơn ông Trọng. Đã có dư luận cho rằng có một cuộc 'cạnh tranh quyết liệt' vị trí Tổng bí thư trong kỳ đại hội 12, điều mà giới chức ĐCSVN nhiều lần bác bỏ. Nhưng thực sự ông Dũng đã làm được gì ngoài một câu nói khá trễ tràng trong chuyến thăm Philippines năm 2014, khi những cuộc biểu tình lớn hiếm hoi của dân chúng nổ ra tại VN phản đối Trung quốc vụ HD-981: “chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển đảo là thiêng liêng, nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này để nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc nào đó”? Để rồi chỉ hơn một năm sau đó, khi kêu gọi các nước ủng hộ Việt Nam tại Diễn Đàn Kinh tế biển ở Lisbon, Bồ Đào Nha, ông Dũng đã chẳng dám nêu đích danh Trung Quốc trong toàn bài phát biểu của mình dù chỉ một lần. Hy vọng 'nảy mầm' Quan sát mạng xã hội, nhiều người tỏ ra thất vọng khi ông Nguyễn Phú Trọng vẫn tại vị và ông Nguyễn Tấn Dũng phải ra đi sau Đại hội 12. Đối với họ, Việt Nam có vẻ sẽ ngày càng lệ thuộc hơn vào Trung Quốc dưới tay triều đình ông Trọng. Biển đảo có lẽ sẽ mất dần và cái ngày Việt Nam trở thành 'một Tân Cương, Tây Tạng' không còn xa. Thế nhưng, nếu ta quay lại cái lý do số đông quần chúng VN ủng hộ ông Dũng ở trên thì ta có thể thực sự tự cho phép mình lạc quan hơn hay không. Tôi nghĩ là có. Vì sao? Vì nếu chỉ vì một câu nói mị dân của ông Nguyễn Tấn Dũng mà người ta có thể sẵn sàng tha thứ, quên đi chuyện 'tham nhũng, tư lợi' và mong muốn ông tiếp tục nắm quyền thay vì ông Nguyễn Phú Trọng bởi vì với họ, 'kẻ thù chính', kẻ thu hút sự quan tâm hàng đầu của họ là Trung Quốc. Cho nên, ông Trọng và 'bộ sậu' của ông ta sẽ không chỉ phải đối đầu với các “đồng chí” của mình trong hàng ngũ đảng mà là sức mạnh của quần chúng nếu như ông có động thái quá nhún nhường và lùi bước trước những tham vọng lấn chiếm của Trung Quốc. Như người Anh thường nói: “Every cloud has a silver lining” – trong hiểm hoạ luôn tàng ẩn một cơ hội. Với một giàn lãnh đạo nhiệm kỳ mới mà trong đó có không ít tướng công an, có thể chính quyền sẽ tỏ ra cứng rắn hơn với giới hoạt động dân chủ, nhân quyền. Có lẽ sẽ không ít bắt bớ, hành hung, tù ngục… Thế nhưng, bằng vào mức độ theo dõi và quan tâm của người dân trong thời gian qua, chúng ta có thể nói một cách lạc quan rằng càng đè nén thì sức bật lại càng lớn. Với các phương tiện truyền thông xã hội hiện đại, chính quyền sẽ phải đối mặt với một công chúng Việt Nam mà nay đã ngày càng trở nên đông đảo hơn, tự tin hơn, có tiếng nói mạnh mẽ, thống nhất hơn và bắt đầu biết đòi hỏi chính quyền phải có trách nhiệm hơn. Và bởi vậy, giới cầm quyền sẽ phải ngày càng e dè hơn trước dân trong những hành động của mình. Hy vọng rằng đây sẽ là thời gian nảy mầm và lớn mạnh của những hạt giống Dân chủ ở Việt Nam cho một giai đoạn mới, tuy còn cam go, nhưng là điều bất khả đảo ngược trên mảnh đất hình chữ S. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, đang sinh sống tại Anh quốc, bài hưởng ứng chuyên mục viết về Đại hội 12 Đảng CSVN của BBC Việt ngữ. Quý vị có thể đọc thêm bài viết từ trước của tác giả tại đây và tại đây.	[ 108, 287, 285, 161, 208, 362, 1358, 1152, 1139, 2305, 368, 229, 408, 1039, 593, 348, 1787, 108, 121, 440, 213, 5525, 1115, 111, 113, 166, 183, 11027, 273, 284, 159, 166, 10756, 617, 283, 182, 115, 1438, 437, 124, 125, 159, 120, 10569, 19337, 1574, 202, 168, 265, 1452, 328, 145, 154, 107, 136, 108, 9571, 791, 320, 1086, 2552, 2075, 372, 125, 120, 1246, 2902, 2261, 22930, 17998, 257, 145, 1268, 155, 154, 107, 136, 117, 238, 148, 377, 10039, 3510, 3286, 693, 1263, 208, 1152, 779, 127, 530, 145, 118, 1077, 184, 127, 1672, 626, 171, 15779, 231, 3622, 163, 1031, 734, 114, 154, 233, 109, 283, 182, 561, 1021, 128, 366, 104, 116, 152, 188, 470, 198, 103, 118, 4075, 10296, 687, 159, 940, 10785, 10358, 239, 1333, 1160, 322, 331, 709, 105, 135, 305, 337, 710, 127, 1356, 1601, 231, 768, 108, 24665, 1043, 1127, 105, 135, 305, 107, 517, 197, 401, 4737, 647, 273, 213, 283, 561, 424, 284, 205, 127, 134, 107, 166, 823, 124, 125, 119, 165, 539, 104, 154, 451, 125, 553, 1322, 113, 354, 2660, 10109, 161, 423, 137, 2397, 115, 117, 498, 6644, 103, 380, 301, 113, 166, 150, 718, 269, 177, 620, 543, 5811, 481, 187, 186, 1454, 1021, 1088, 147, 3725, 3217, 307, 313, 2045, 1467, 1496, 282, 130, 872, 370, 144, 135, 281, 148, 120, 373, 291, 1704, 1434, 758, 104, 154, 106, 616, 4224, 5086, 584, 171, 273, 213, 115, 244, 637, 401, 4223, 135, 4854, 5773, 1616, 244, 18052, 231, 2642, 103, 1846, 190, 185, 404, 10056, 1616, 244, 401, 6173, 1302, 1287, 1616, 244, 401, 3137, 2311, 5758, 17750, 1464, 2779, 11346, 747, 145, 158, 111, 114, 160, 106, 120, 910, 614, 6951, 6800, 7005, 1263, 927, 616, 584, 106, 171, 18671, 231, 317, 105, 157, 137, 186, 142, 167, 393, 584, 138, 1176, 775, 858, 777, 860, 605, 517, 104, 109, 273, 284, 130, 348, 169, 107, 116, 806, 261, 247, 770, 120, 111, 512, 8919, 326, 344, 105, 1183, 746, 600, 6485, 620, 288, 950, 103, 1501, 315, 1501, 265, 251, 282, 142, 270, 437, 144, 522, 345, 239, 561, 128, 392, 188, 159, 651, 3235, 105, 9866, 239, 251, 112, 311, 292, 117, 343, 106, 13789, 137, 186, 142, 561, 1387, 110, 374, 770, 166, 111, 946, 136, 431, 351, 3600, 110, 374, 770, 120, 939, 137, 552, 3660, 120, 1825, 137, 145, 258, 317, 165, 262, 2231, 768, 694, 784, 510, 187, 400, 5585, 19720, 447, 257, 230, 1287, 119, 120, 2378, 2756, 952, 104, 377, 19734, 1681, 1263, 1814, 13789, 137, 186, 142, 561, 728, 106, 525, 186, 120, 111, 177, 153, 1268, 3378, 133, 431, 119, 443, 2261, 202, 1268, 155, 103, 119, 120, 2281, 3622, 525, 4105, 120, 746, 6905, 377, 12728, 256, 1452, 377, 8212, 6802, 260, 476, 1263, 401, 6850, 213, 164, 135, 4854, 5773, 561, 134, 718, 269, 140, 346, 345, 117, 120, 1392, 723, 128, 165, 539, 1825, 137, 1745, 1485, 2915, 111, 133, 401, 11562, 1681, 561, 1158, 654, 496, 253, 4934, 487, 241, 127, 134, 718, 269, 155, 119, 120, 137, 2397, 128, 1652, 805, 3867, 1745, 1074, 2237, 103, 12263, 1074, 9615, 2927, 2692, 120, 366, 746, 9712, 1884, 1040, 239, 4955, 227, 938, 670, 598, 125, 157, 144, 377, 29103, 5425, 257, 104, 2475, 107, 136, 790, 1655, 238, 203, 160, 166, 111, 137, 105, 186, 109, 152, 585, 250, 137, 185, 105, 157, 168, 233, 428, 160, 154, 718, 269, 107, 1360, 168, 2043, 354, 123, 2043, 809, 704, 218, 113, 443, 513, 622, 126, 233, 535, 523, 118, 362, 1749, 1077, 183, 797, 362, 1358, 10032, 1852, 562, 144, 1212, 680, 430, 241, 180, 790, 524, 107, 642, 106, 113, 144, 4930, 8670, 1273, 1452, 111, 169, 139, 680, 292, 377, 8128, 2098, 1273, 183, 1263, 773, 170, 144, 1212, 680, 150, 223, 562, 284, 199, 179, 1376, 430, 367, 106, 118, 3500, 362, 1358, 5309, 351, 443, 118, 117, 703, 106, 116, 111, 309, 179, 103, 327, 331, 105, 401, 16206, 190, 6949, 1616, 118, 127, 177, 117, 114, 106, 273, 681, 114, 120, 164, 380, 1132, 1161, 377, 10420, 1319, 103, 1132, 1161, 4986, 178, 257, 226, 120, 2534, 516, 104, 151, 162, 195, 119, 131, 578, 163, 130, 533, 305, 258, 114, 283, 105, 533, 1733, 114, 900, 444, 4453, 126, 134, 110, 455, 130, 463, 494, 235, 120, 212, 284, 386, 248, 104, 118, 226, 105, 187, 273, 213, 3054, 371, 615, 111, 153, 114, 160, 118, 1152, 106, 111, 302, 1793, 119, 627, 268, 2674, 421, 445, 485, 138, 120, 164, 416, 104, 118, 1152, 187, 3309, 1243, 147, 140, 395, 504, 163, 247, 396, 929, 125, 438, 424, 268, 802, 143, 169, 203, 120, 218, 118, 140, 117, 538, 543, 3701, 1912, 323, 110, 123, 106, 377, 3684, 265, 1452, 295, 577, 120, 480, 399, 126, 1387, 104, 122, 1895, 3087, 409, 367, 3600, 118, 596, 477, 362, 1749, 1077, 223, 562, 127, 110, 183, 218, 118, 1152, 374, 1243, 113, 292, 108, 232, 356, 220, 1572, 151, 942, 208, 1077, 117, 114, 106, 111, 115, 394, 158, 179, 591, 130, 111, 151, 162, 107, 447, 1227, 328, 108, 121, 131, 132, 113, 120, 382, 304, 1033, 515, 1892, 128, 11327, 658, 5447, 3037, 337, 3691, 2927, 208, 1077, 127, 177, 117, 703, 106, 111, 273, 681, 114, 120, 218, 106, 13252, 2161, 165, 539, 1261, 276, 288, 481, 943, 1263, 773, 170, 1218, 174, 1098, 128, 1132, 1161, 1729, 184, 120, 179, 150, 163, 171, 118, 1077, 776, 124, 18600, 2238, 257, 119, 151, 162, 183, 118, 10032, 2011, 107, 1136, 410, 114, 160, 107, 116, 204, 377, 17596, 250, 302, 1793, 257, 297, 512, 408, 1039, 593, 113, 393, 273, 213, 4680, 179, 145, 249, 229, 2665, 158, 400, 736, 3703, 311, 223, 144, 118, 1077, 115, 140, 117, 218, 351, 116, 476, 123, 896, 3902, 9204, 113, 803, 582, 1362, 147, 3425, 129, 120, 204, 284, 205, 301, 2012, 4459, 104, 137, 174, 1215, 124, 149, 312, 391, 195, 151, 198, 197, 10770, 161, 11915, 168, 261, 6524, 185, 168, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2763, 127, 235, 184, 2045, 513, 622, 157, 144, 273, 213, 2665, 105, 120, 746, 1505, 108, 3365, 108, 3410, 1017, 2280, 1 ]
world-47664909	https://www.bbc.com/vietnamese/world-47664909	Lý Tống: cựu phi công 'kiêu hùng' cuối cùng của VNCH	9 giờ 16 phút tối 5/4, giờ Cali, cựu sĩ quan phi công có biệt hiệu Ó Đen của không lực Việt Nam Cộng Hòa đã chính thức ra đi.	Lý Tống lật xem cuốn sách nói về những cuộc đấu tranh cho tự do của ông Tám giờ đêm 21/3 khi tôi đặt bút bắt đầu viết những giòng này thì Lý Tống đang chìm sâu vào giấc ngủ dài, vương vấn trần gian tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego, Nam California, Hoa Kỳ. Kể từ cuối tháng Ba, báo chí Việt Nam ở hải ngoại cũng như các trang mạng xã hội, Facebook đã tràn ngập tin tức nói về tiểu sử, thân phận của ông. Viet Film Fest 2018 ở California và người Việt khắp thế giới Ông John McCain là cầu nối Mỹ-Việt Việt kiều Mỹ phản đối TQ đầu tư ở Quận Cam Nghị viện California: Nguyễn đi ra, Diệp bước vào Tuổi trẻ đào hoa và hào hùng Lý Tống tên thật là Lê Văn Tống, sinh ngày 1/9 năm 1948 tại làng An Cựu, huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên - Huế, gia nhập Không lực Việt Nam Cộng Hoà năm 1965 khi vừa tròn 17 tuổi, và tốt nghiệp khoá 65 A. Cấp bậc cuối cùng của ông trước khi rời quân ngũ là đại uý. Tuy thế có bức thư của người anh ruột nói ông sinh năm 1946. Hội trưởng Hội Không quân Việt Nam Cộng Hoà tại San Diego, ông Cù Thái Hòa, cho biết Lý Tống được đưa vào bệnh viện hôm 7/3 vì thở yếu. Bác sĩ trực bệnh viện nói Lý Tống rơi vào trạng thái hôn mê hôm thứ Ba 19/3 và đang phải thở bằng máy. Phải đọc bài tâm sự rất dài của ông Lê Xuân Nhuận, anh trai của Lý Tống, mọi người mới có thể hiểu phần nào về tuổi trẻ của ông, một sĩ quan không quân quả cảm, hào hùng. Khi còn trong độ tuổi thanh niên, Lý Tống đã nhận thức về nghĩa vụ của chàng trai thời chiến, chỉ muốn tung hoành ngang dọc và kiên tâm theo đuổi lý tưởng chống cộng sản, không sợ hãi, không nản lòng trước mọi hoàn cảnh. Gác bút nghiêng khi vừa tròn 18 tuổi, ông đi một vòng từ miền Trung ra đến tận vùng cao nguyên thăm anh ruột là ông Lê Xuân Nhuận, dự một bữa tiệc tại Ty Cảnh sát Quốc gia tỉnh Quảng Đức và có dịp gặp gỡ nhiều yếu nhân tại đây để chuyện trò, trước khi vào Sài Gòn xin gia nhập binh chủng Không quân, chính thức bước vào con đường binh nghiệp. Ông Nhuận kể, trong khoảng thời gian từ năm 1970 đến 1973, Lý Tống thường ghé văn phòng Đặc Cảnh vùng II thăm người anh, mỗi lần đến là dắt theo một cô bạn gái mới. Không chỉ nổi tiếng đào hoa, Lý Tống thường phóng xe hơi như bay, ít chịu dừng lại trạm kiểm soát quân cảnh, nên người anh của ông thường bị than phiền. Trả lời thắc mắc của các cháu nhỏ gọi bằng chú rằng vì sao ông lái xe như bay, Lý Tống thản nhiên đáp rằng ông "đang bay." Cũng theo lời kể của ông Lê Xuân Nhuận, Lý Tống chưa bao giờ quỳ gối khi bị bắt buộc trong thời gian bị giam cầm ở trại A-30. Trái lại, ông luôn dõng dạc thách thức "bắn đi" và không hề tỏ ra sợ hãi. Lý Tống tham dự cuộc diễn hành của cộng đồng người Cuba tại Little Havana, Miami Bốn lần kết án, 32 năm tù giam Tên tuổi của Lý Tống đi vào lịch sử của những tấm gương được người Việt hải ngoại một thời ghi nhận là một người 'chống Cộng kiêu hùng', luôn tìm cách tấn công vào hệ thống cộng sản ở bất cứ đâu, không chỉ ở Việt Nam. Tạp chí Reader's Digest có bài viết về cuộc vượt ngục của Lý Tống với tựa đề "Ly Tong's The long trek to freedom." New York Times có bài "An old soldier still fights Vietnam War". Orange County Register có bài "Ly Tong is a hero, symbol, renegade", và còn nhiều bài khác nữa. Cũng không thiếu người cho Lý Tống là kẻ ngông cuồng, nhưng điều ai cũng đồng ý là không mấy ai quyết lòng theo đuổi lý tưởng chống Cộng đến cùng như ông. Tháng 4 năm 1975, khi bộ đội Bắc Việt tiến vào miền Nam, Lý Tống không di tản, mà lái chiếc A-37 của biên đội Ó Đen dội bom khu vực đóng quân của bộ đội Bắc Việt. Phi cơ bị bắn rơi, Lý Tống bị ngồi tù 5 năm, giai đoạn đầu tiên ông bị giam cầm. Tại đây, Lý Tống vượt ngục sang Campuchia, đến Thái Lan, và cuối cùng xin tị nạn chính trị tại Singapore. Ông sang Hoa Kỳ định cư từ năm 1984, theo học bậc cao học tại trường đại học New Orleans, Florida. Không yên phận của một người lính "rã hàng," Lý Tống tiếp tục lao vào cuộc chiến đấu. Hình như ở ông lúc nào sục sôi nỗi căm thù chế độ cộng sản, chỉ muốn lật đổ họ bằng mọi cách. Ba lần 'cướp máy bay' Năm 1992, trong một chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines, Lý Tống uy hiếp phi công lái chiếc phi cơ A 310 bay vòng vòng không phận Sài Gòn để ông thả truyền đơn kêu gọi người dân Việt Nam nổi dậy lật đổ nhà cầm quyền cộng sản. Sau đó, ông nhảy dù rơi xuống một ao rau muống. Lý Tống bị đưa ra toà kết án 20 năm tù về tội không tặc. Cựu đại sứ Ted Osius nói về ‘người Việt nhập cư bị trục xuất’ 'Tôi không hạnh phúc ở Mỹ nên đã đến Việt Nam' Việt kiều Mỹ sống với nỗi lo bị trục xuất Từ Mỹ nhìn về giáo dục ở Việt Nam Tháng 9 năm 1998, nhà cầm quyền Việt Nam phóng thích và trục xuất Lý Tống trở về Hoa Kỳ nhân một đợt đặc xá tù nhân. Vẫn không chịu ngơi nghỉ, cũng trong năm đó, Lý Tống lái phi cơ đột nhập lãnh thổ Cuba để rải truyền đơn. Chưa dừng lại ở đây, trong ngày đầu năm mới, 1 tháng Giêng năm 2000, Lý Tống lái một chiếc phi cơ loại nhỏ cất cánh từ Florida bay sang La Habana để rải truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi quay trở về, Lý Tống bị Cục Di trú và Hải quan Hoa Kỳ bắt giữ để thẩm vấn. Ông được phóng thích nhưng bị Cục Hàng không Dân dụng liên bang Hoa Kỳ FAA thu hồi bằng lái, mặc dù được người Cuba chống cộng sản coi như là anh hùng. Lý Tống, lúc ấy 58 tuổi, được đưa từ nhà tù Thái Lan ra toà án, tháng 9/2006 Chưa chịu dừng lại, 11 tháng sau, Lý Tống sang Thái Lan đánh cướp một chiếc phi cơ loại nhỏ bay sang Sài Gòn, vòng vòng trên không phận để thả xuống hơn 50,000 tờ truyền đơn kêu gọi nhân dân Việt Nam nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi phi cơ hạ cánh xuống phi trường của Thái Lan, ông bị bắt đưa ra toà kết án 7 năm tù, bản án thứ ba dành cho ông. Lý Tống đã làm sôi động dư luận hải ngoại không ngớt tranh đấu để đưa ông ra khỏi nhà tù và tránh bị chính phủ Thái Lan dẫn độ về Việt Nam. Cuộc tranh đấu trong đó có biện pháp tuyệt thực tại nhà tù Rayong tháng 3 năm 2006 cuối cùng đã đưa ông trở về Hoa Kỳ an toàn. Tòa án Thái Lan từ chối yêu cầu dẫn độ Lý Tống về Việt Nam vì lý do ông không làm hại gì đến tình hình an ninh của Thái Lan. Với tinh thần chiến đấu chống cộng sản đến cùng, ngày 24 tháng 8 năm 2008, Lý Tống lại thuê một chiếc phi cơ huấn luyện của Nam Hàn định lái đi rải truyền đơn trên không phận Bắc Hàn. Tuy nhiên, ông bị bắt tại phi trường Seoul trước khi hành động, không bị kết án vì chưa thực hiện hành vi. Ngày 19 tháng 7 năm 2010, Lý Tống tranh đấu trực diện bằng cách tấn công ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng mà ông cho là văn nô cộng sản. Lý Tống mặc váy, trét phấn thoa son giả dạng một phụ nữ tham dự chương trình trình diễn của ca sĩ họ Đàm tại San Jose. Ông cầm bó hoa lên tặng và lợi dụng cơ hội này để xịt hơi cay vào mặt Đàm Vĩnh Hưng. Lý Tống bị bắt, ra toà ngày 21 tháng 7 năm 2012 bị kết án 6 tháng tù và 3 năm quản thúc về tội tấn công người khác, bản án thứ tư dành cho ông. Lý Tống đã làm quá nhiều việc khó có người bình thường nào có thể làm được. Tin tưởng vào Thiên Chúa, công lý và nhiệm vụ chống cộng của chính mình, ông là một trong số ít nhân vật kiên quyết chống chủ nghĩa đó theo cách của mình, ở khắp nơi, từ Việt Nam, Cuba, đến Bắc Hàn. Tôi xin trân trọng kính chào vĩnh biệt ông, người với tôi là một anh hùng bất khuất của quân đội Việt Nam Cộng Hoà. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của bà Phụng Linh tức Võ Thị Hai, hiện cư ngụ tại Nam California, Hoa Kỳ. Bà từng làm báo ở VN và tiếp tục cầm bút sau khi sang Mỹ định cư từ năm 2004. Xem lại bài: Việt kiều viết về Lý Tống (2012) Vụ Lý Tống tấn công Đàm Vĩnh Hưng (2010) Thái Lan không trao Lý Tống cho chính phủ VN (2007) Ông Lý Tống đã trở về Mỹ (2007)	summarize: Lý Tống lật xem cuốn sách nói về những cuộc đấu tranh cho tự do của ông Tám giờ đêm 21/3 khi tôi đặt bút bắt đầu viết những giòng này thì Lý Tống đang chìm sâu vào giấc ngủ dài, vương vấn trần gian tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego, Nam California, Hoa Kỳ. Kể từ cuối tháng Ba, báo chí Việt Nam ở hải ngoại cũng như các trang mạng xã hội, Facebook đã tràn ngập tin tức nói về tiểu sử, thân phận của ông. Viet Film Fest 2018 ở California và người Việt khắp thế giới Ông John McCain là cầu nối Mỹ-Việt Việt kiều Mỹ phản đối TQ đầu tư ở Quận Cam Nghị viện California: Nguyễn đi ra, Diệp bước vào Tuổi trẻ đào hoa và hào hùng Lý Tống tên thật là Lê Văn Tống, sinh ngày 1/9 năm 1948 tại làng An Cựu, huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên - Huế, gia nhập Không lực Việt Nam Cộng Hoà năm 1965 khi vừa tròn 17 tuổi, và tốt nghiệp khoá 65 A. Cấp bậc cuối cùng của ông trước khi rời quân ngũ là đại uý. Tuy thế có bức thư của người anh ruột nói ông sinh năm 1946. Hội trưởng Hội Không quân Việt Nam Cộng Hoà tại San Diego, ông Cù Thái Hòa, cho biết Lý Tống được đưa vào bệnh viện hôm 7/3 vì thở yếu. Bác sĩ trực bệnh viện nói Lý Tống rơi vào trạng thái hôn mê hôm thứ Ba 19/3 và đang phải thở bằng máy. Phải đọc bài tâm sự rất dài của ông Lê Xuân Nhuận, anh trai của Lý Tống, mọi người mới có thể hiểu phần nào về tuổi trẻ của ông, một sĩ quan không quân quả cảm, hào hùng. Khi còn trong độ tuổi thanh niên, Lý Tống đã nhận thức về nghĩa vụ của chàng trai thời chiến, chỉ muốn tung hoành ngang dọc và kiên tâm theo đuổi lý tưởng chống cộng sản, không sợ hãi, không nản lòng trước mọi hoàn cảnh. Gác bút nghiêng khi vừa tròn 18 tuổi, ông đi một vòng từ miền Trung ra đến tận vùng cao nguyên thăm anh ruột là ông Lê Xuân Nhuận, dự một bữa tiệc tại Ty Cảnh sát Quốc gia tỉnh Quảng Đức và có dịp gặp gỡ nhiều yếu nhân tại đây để chuyện trò, trước khi vào Sài Gòn xin gia nhập binh chủng Không quân, chính thức bước vào con đường binh nghiệp. Ông Nhuận kể, trong khoảng thời gian từ năm 1970 đến 1973, Lý Tống thường ghé văn phòng Đặc Cảnh vùng II thăm người anh, mỗi lần đến là dắt theo một cô bạn gái mới. Không chỉ nổi tiếng đào hoa, Lý Tống thường phóng xe hơi như bay, ít chịu dừng lại trạm kiểm soát quân cảnh, nên người anh của ông thường bị than phiền. Trả lời thắc mắc của các cháu nhỏ gọi bằng chú rằng vì sao ông lái xe như bay, Lý Tống thản nhiên đáp rằng ông "đang bay." Cũng theo lời kể của ông Lê Xuân Nhuận, Lý Tống chưa bao giờ quỳ gối khi bị bắt buộc trong thời gian bị giam cầm ở trại A-30. Trái lại, ông luôn dõng dạc thách thức "bắn đi" và không hề tỏ ra sợ hãi. Lý Tống tham dự cuộc diễn hành của cộng đồng người Cuba tại Little Havana, Miami Bốn lần kết án, 32 năm tù giam Tên tuổi của Lý Tống đi vào lịch sử của những tấm gương được người Việt hải ngoại một thời ghi nhận là một người 'chống Cộng kiêu hùng', luôn tìm cách tấn công vào hệ thống cộng sản ở bất cứ đâu, không chỉ ở Việt Nam. Tạp chí Reader's Digest có bài viết về cuộc vượt ngục của Lý Tống với tựa đề "Ly Tong's The long trek to freedom." New York Times có bài "An old soldier still fights Vietnam War". Orange County Register có bài "Ly Tong is a hero, symbol, renegade", và còn nhiều bài khác nữa. Cũng không thiếu người cho Lý Tống là kẻ ngông cuồng, nhưng điều ai cũng đồng ý là không mấy ai quyết lòng theo đuổi lý tưởng chống Cộng đến cùng như ông. Tháng 4 năm 1975, khi bộ đội Bắc Việt tiến vào miền Nam, Lý Tống không di tản, mà lái chiếc A-37 của biên đội Ó Đen dội bom khu vực đóng quân của bộ đội Bắc Việt. Phi cơ bị bắn rơi, Lý Tống bị ngồi tù 5 năm, giai đoạn đầu tiên ông bị giam cầm. Tại đây, Lý Tống vượt ngục sang Campuchia, đến Thái Lan, và cuối cùng xin tị nạn chính trị tại Singapore. Ông sang Hoa Kỳ định cư từ năm 1984, theo học bậc cao học tại trường đại học New Orleans, Florida. Không yên phận của một người lính "rã hàng," Lý Tống tiếp tục lao vào cuộc chiến đấu. Hình như ở ông lúc nào sục sôi nỗi căm thù chế độ cộng sản, chỉ muốn lật đổ họ bằng mọi cách. Ba lần 'cướp máy bay' Năm 1992, trong một chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines, Lý Tống uy hiếp phi công lái chiếc phi cơ A 310 bay vòng vòng không phận Sài Gòn để ông thả truyền đơn kêu gọi người dân Việt Nam nổi dậy lật đổ nhà cầm quyền cộng sản. Sau đó, ông nhảy dù rơi xuống một ao rau muống. Lý Tống bị đưa ra toà kết án 20 năm tù về tội không tặc. Cựu đại sứ Ted Osius nói về ‘người Việt nhập cư bị trục xuất’ 'Tôi không hạnh phúc ở Mỹ nên đã đến Việt Nam' Việt kiều Mỹ sống với nỗi lo bị trục xuất Từ Mỹ nhìn về giáo dục ở Việt Nam Tháng 9 năm 1998, nhà cầm quyền Việt Nam phóng thích và trục xuất Lý Tống trở về Hoa Kỳ nhân một đợt đặc xá tù nhân. Vẫn không chịu ngơi nghỉ, cũng trong năm đó, Lý Tống lái phi cơ đột nhập lãnh thổ Cuba để rải truyền đơn. Chưa dừng lại ở đây, trong ngày đầu năm mới, 1 tháng Giêng năm 2000, Lý Tống lái một chiếc phi cơ loại nhỏ cất cánh từ Florida bay sang La Habana để rải truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi quay trở về, Lý Tống bị Cục Di trú và Hải quan Hoa Kỳ bắt giữ để thẩm vấn. Ông được phóng thích nhưng bị Cục Hàng không Dân dụng liên bang Hoa Kỳ FAA thu hồi bằng lái, mặc dù được người Cuba chống cộng sản coi như là anh hùng. Lý Tống, lúc ấy 58 tuổi, được đưa từ nhà tù Thái Lan ra toà án, tháng 9/2006 Chưa chịu dừng lại, 11 tháng sau, Lý Tống sang Thái Lan đánh cướp một chiếc phi cơ loại nhỏ bay sang Sài Gòn, vòng vòng trên không phận để thả xuống hơn 50,000 tờ truyền đơn kêu gọi nhân dân Việt Nam nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi phi cơ hạ cánh xuống phi trường của Thái Lan, ông bị bắt đưa ra toà kết án 7 năm tù, bản án thứ ba dành cho ông. Lý Tống đã làm sôi động dư luận hải ngoại không ngớt tranh đấu để đưa ông ra khỏi nhà tù và tránh bị chính phủ Thái Lan dẫn độ về Việt Nam. Cuộc tranh đấu trong đó có biện pháp tuyệt thực tại nhà tù Rayong tháng 3 năm 2006 cuối cùng đã đưa ông trở về Hoa Kỳ an toàn. Tòa án Thái Lan từ chối yêu cầu dẫn độ Lý Tống về Việt Nam vì lý do ông không làm hại gì đến tình hình an ninh của Thái Lan. Với tinh thần chiến đấu chống cộng sản đến cùng, ngày 24 tháng 8 năm 2008, Lý Tống lại thuê một chiếc phi cơ huấn luyện của Nam Hàn định lái đi rải truyền đơn trên không phận Bắc Hàn. Tuy nhiên, ông bị bắt tại phi trường Seoul trước khi hành động, không bị kết án vì chưa thực hiện hành vi. Ngày 19 tháng 7 năm 2010, Lý Tống tranh đấu trực diện bằng cách tấn công ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng mà ông cho là văn nô cộng sản. Lý Tống mặc váy, trét phấn thoa son giả dạng một phụ nữ tham dự chương trình trình diễn của ca sĩ họ Đàm tại San Jose. Ông cầm bó hoa lên tặng và lợi dụng cơ hội này để xịt hơi cay vào mặt Đàm Vĩnh Hưng. Lý Tống bị bắt, ra toà ngày 21 tháng 7 năm 2012 bị kết án 6 tháng tù và 3 năm quản thúc về tội tấn công người khác, bản án thứ tư dành cho ông. Lý Tống đã làm quá nhiều việc khó có người bình thường nào có thể làm được. Tin tưởng vào Thiên Chúa, công lý và nhiệm vụ chống cộng của chính mình, ông là một trong số ít nhân vật kiên quyết chống chủ nghĩa đó theo cách của mình, ở khắp nơi, từ Việt Nam, Cuba, đến Bắc Hàn. Tôi xin trân trọng kính chào vĩnh biệt ông, người với tôi là một anh hùng bất khuất của quân đội Việt Nam Cộng Hoà. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của bà Phụng Linh tức Võ Thị Hai, hiện cư ngụ tại Nam California, Hoa Kỳ. Bà từng làm báo ở VN và tiếp tục cầm bút sau khi sang Mỹ định cư từ năm 2004. Xem lại bài: Việt kiều viết về Lý Tống (2012) Vụ Lý Tống tấn công Đàm Vĩnh Hưng (2010) Thái Lan không trao Lý Tống cho chính phủ VN (2007) Ông Lý Tống đã trở về Mỹ (2007)	[ 108, 287, 285, 161, 1087, 3676, 3628, 453, 1290, 333, 123, 125, 120, 460, 585, 250, 114, 222, 180, 104, 118, 2739, 339, 1370, 17478, 129, 141, 632, 2255, 290, 178, 508, 120, 7223, 269, 126, 143, 1087, 3676, 167, 2231, 993, 138, 2573, 1727, 2873, 2527, 255, 2323, 390, 149, 664, 760, 16031, 24799, 23124, 103, 1742, 6078, 103, 132, 3349, 254, 1607, 1313, 1815, 148, 608, 253, 2849, 188, 356, 131, 132, 108, 121, 767, 470, 127, 128, 109, 509, 427, 293, 1389, 1247, 115, 1837, 2447, 193, 766, 123, 125, 1159, 3278, 481, 1392, 104, 1895, 4305, 17641, 3345, 5557, 2698, 108, 121, 2367, 105, 111, 131, 1227, 175, 249, 208, 1546, 2512, 106, 352, 1495, 9930, 131, 2270, 200, 391, 195, 903, 178, 276, 108, 121, 4062, 2683, 1594, 1344, 2367, 161, 362, 184, 1235, 13441, 920, 138, 2159, 603, 1328, 1414, 105, 1406, 1645, 1087, 3676, 465, 610, 106, 729, 551, 3676, 103, 296, 191, 12269, 147, 8164, 149, 1514, 1020, 2349, 103, 2284, 2569, 10557, 103, 769, 7183, 1636, 233, 7122, 165, 669, 724, 265, 131, 132, 607, 3847, 147, 6405, 129, 659, 1867, 1980, 1343, 105, 514, 522, 4303, 4044, 8781, 7868, 2274, 608, 264, 104, 118, 226, 129, 1165, 252, 2009, 106, 273, 108, 431, 232, 112, 421, 175, 107, 954, 593, 104, 111, 365, 3145, 123, 118, 296, 147, 6598, 112, 813, 395, 813, 724, 252, 131, 132, 607, 3847, 149, 1742, 6078, 103, 118, 4779, 579, 4823, 114, 217, 1087, 3676, 117, 251, 138, 664, 760, 325, 18352, 171, 2660, 5829, 2121, 621, 821, 664, 760, 123, 1087, 3676, 1471, 138, 612, 869, 1755, 2216, 325, 259, 679, 12883, 105, 167, 139, 2660, 281, 7628, 2201, 901, 392, 315, 144, 215, 677, 104, 118, 729, 1019, 18025, 103, 365, 1320, 104, 1087, 3676, 103, 389, 111, 239, 107, 136, 524, 380, 224, 125, 722, 603, 104, 118, 103, 116, 621, 146, 110, 252, 416, 4853, 1406, 9933, 707, 177, 113, 359, 722, 781, 4105, 1087, 3676, 115, 238, 329, 125, 404, 197, 104, 3806, 1320, 221, 242, 103, 163, 278, 1894, 4083, 1978, 2326, 105, 1846, 315, 181, 1743, 241, 597, 424, 490, 2070, 110, 964, 8742, 110, 5601, 694, 226, 389, 506, 313, 112, 2107, 1673, 2255, 3836, 129, 659, 1867, 1632, 1343, 118, 184, 116, 906, 148, 752, 151, 124, 155, 1501, 501, 291, 503, 582, 365, 3145, 106, 118, 729, 1019, 18025, 103, 382, 116, 2281, 3622, 149, 9236, 1468, 338, 162, 165, 769, 1335, 663, 105, 107, 1500, 683, 1746, 158, 675, 157, 149, 248, 130, 443, 704, 103, 226, 129, 138, 1093, 1317, 676, 165, 669, 1043, 1519, 724, 252, 103, 122, 329, 920, 138, 219, 361, 1043, 3131, 208, 18025, 546, 103, 113, 545, 221, 390, 148, 147, 5301, 155, 9474, 1087, 3676, 369, 3961, 355, 438, 2601, 1468, 501, 3430, 582, 111, 365, 103, 742, 176, 400, 155, 106, 2795, 181, 116, 602, 230, 1204, 1926, 724, 163, 738, 354, 1328, 7106, 1087, 3676, 369, 662, 529, 1189, 128, 4100, 500, 668, 1759, 153, 2462, 594, 820, 252, 313, 103, 237, 111, 365, 104, 118, 369, 133, 2229, 3215, 112, 2198, 366, 4151, 376, 1537, 104, 109, 1536, 750, 343, 281, 987, 160, 171, 350, 118, 1709, 529, 128, 4100, 1087, 3676, 6587, 445, 1280, 160, 118, 7115, 502, 294, 1185, 269, 181, 366, 546, 104, 118, 729, 1019, 18025, 103, 1087, 3676, 289, 374, 339, 7399, 5708, 129, 133, 290, 661, 113, 221, 390, 133, 1090, 898, 108, 121, 1322, 1644, 12739, 112, 2186, 1398, 118, 637, 25241, 4987, 376, 1221, 329, 26888, 184, 207, 105, 110, 1329, 776, 124, 964, 10088, 1087, 3676, 268, 382, 460, 407, 209, 104, 1107, 210, 111, 2078, 149, 5629, 6036, 103, 8513, 3892, 400, 299, 3071, 3617, 147, 717, 1090, 4079, 722, 104, 1087, 3676, 184, 138, 478, 324, 104, 120, 1689, 2080, 117, 111, 243, 767, 470, 172, 221, 848, 645, 106, 172, 111, 9013, 607, 6030, 1645, 1452, 637, 370, 173, 623, 135, 138, 732, 234, 490, 262, 108, 121, 295, 532, 2327, 110, 163, 108, 121, 243, 629, 2816, 962, 356, 15760, 1864, 2945, 27615, 107, 392, 508, 125, 204, 1064, 5824, 104, 1087, 3676, 119, 3271, 220, 6430, 364, 10902, 2945, 1482, 4284, 6054, 1282, 1082, 108, 30003, 294, 1080, 1773, 2144, 107, 392, 16385, 108, 7994, 2765, 7994, 6507, 16605, 19871, 569, 2137, 5074, 340, 8842, 11647, 26670, 107, 392, 6430, 364, 10902, 108, 176, 569, 108, 409, 7441, 674, 103, 2765, 364, 320, 1470, 16050, 10658, 10657, 3262, 646, 105, 177, 158, 392, 211, 1229, 1185, 269, 110, 815, 111, 114, 1087, 3676, 106, 789, 691, 269, 3712, 103, 170, 179, 375, 127, 210, 108, 232, 106, 110, 938, 375, 302, 694, 181, 1743, 241, 597, 424, 607, 155, 264, 128, 1895, 1917, 1147, 147, 3541, 129, 317, 559, 360, 131, 472, 138, 752, 578, 1087, 3676, 110, 791, 3928, 103, 145, 1709, 845, 1644, 686, 9191, 104, 749, 559, 108, 14650, 6095, 3801, 1238, 322, 442, 609, 252, 104, 317, 559, 360, 131, 112, 1427, 225, 133, 1158, 1471, 103, 1087, 3676, 133, 1242, 717, 985, 1542, 1008, 780, 178, 462, 118, 133, 1090, 898, 112, 919, 1009, 1087, 3676, 1064, 5824, 586, 3553, 155, 579, 1763, 105, 608, 264, 676, 2079, 627, 122, 245, 149, 4470, 208, 586, 254, 336, 190, 867, 148, 147, 11653, 181, 214, 2274, 291, 214, 149, 271, 273, 214, 1080, 10050, 103, 10878, 724, 1675, 1392, 104, 116, 111, 1127, 7504, 5017, 201, 519, 1087, 3676, 270, 437, 825, 138, 204, 242, 5331, 1847, 128, 108, 121, 118, 398, 224, 8280, 2831, 1510, 3922, 1056, 353, 359, 490, 2070, 163, 278, 2040, 880, 154, 281, 389, 173, 112, 679, 400, 377, 15339, 452, 502, 257, 832, 7910, 113, 116, 803, 502, 104, 833, 201, 110, 2137, 10551, 1087, 3676, 108, 1593, 3120, 894, 135, 1709, 845, 894, 225, 1644, 22899, 502, 906, 906, 110, 1392, 1093, 1317, 130, 118, 1617, 425, 652, 758, 343, 111, 137, 131, 132, 738, 1870, 2040, 880, 152, 898, 168, 490, 2140, 759, 397, 118, 2473, 428, 1471, 804, 116, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1653, 339, 1910, 1399, 935, 11391, 103, 339, 6732, 103, 924, 621, 146, 894, 135, 107, 1502, 1388, 108, 14650, 6095, 104, 110, 265, 131, 132, 607, 1418, 115, 122, 329, 124, 1933, 1 ]
050620_phanvankhai	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/06/050620_phanvankhai	Thủ tướng Việt Nam đến Hoa Kỳ	Thủ tướng Việt Nam, ông Phan Văn Khải, đã bắt đầu chuyến công du chính thức đến Hoa Kỳ, khởi đầu tại tiểu bang Washington.	Ông sẽ là lãnh tụ cao cấp nhất của Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ kể từ khi cuộc chiến chấm dứt cách đây 30 năm. Ông Khải được dự trù sẽ đến Washington vào thứ ba để gặp Tổng thống George W. Bush của Hoa kỳ. Hai ông sẽ thảo luận về mậu dịch, an ninh vùng, hợp tác quân sự và nhân quyền. Chuyến viếng thăm đánh dấu 10 năm ngày bình thường hoá liên hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Một giai đoạn mới Ông Khải, năm nay 77 tuổi, nói "Trong 10 năm qua, chúng tôi đã tiến xa trên đường tạo một nền tảng để thúc đẩy liên hệ đến một giai đoạn mới... liên hệ hữu nghị... một sự hợp tác toàn diện cho ổn định lâu dài mà cả hai bên đều có lợi". Kể từ khi đó, mậu dịch song phương đã tăng từ 1,5 tỷ đô la năm 2001 đến 7 tỷ năm 2004. Xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hoa Kỳ là cá, tôm, bàn ghế, và cà phê. "Hoa Kỳ là một bạn hàng quan trọng của Việt Nam", ông Khải tuyên bố trước khi lên đường. Ông Khải cũng được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để thúc đẩy điều đình với Hoa Kỳ về ước muốn gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO của Việt Nam. Ông Khải nói là việc Việt Nam tham gia WTO sẽ có lợi cho cả hai bên và sẽ "tạo cơ hội cho các công ty Hoa Kỳ dễ vào làm ăn ở Việt Nam hơn". Washington được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để tăng cường an ninh và hợp tác chống khủng bố ở trong vùng Đông Á, cũng như đưa ra những quan ngại về thành tích nhân quyền của Việt Nam, đặc biệt là về tự do tôn giáo. Nhưng di sản của chiến tranh vẫn còn ám ảnh hai quốc gia. Ông Khải cũng được dự trù sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld để thảo luận về liên hệ quân sự, tìm kiếm những binh sĩ Hoa Kỳ bị mất tích, và bồi thường cho nạn nhân của chất độc da cam. .................................................................... Trần Thắng, TP. HCMSư kiện ông Khải đi Mỹ được chuẩn bị khá kỹ về mặt dư luận, chính quyền thậm chí còn đổi tên cầu Nguyễn Văn Trỗi ở TP HCM lại tên cũ là cầu Công Lý! Điều đó chứng tỏ là các nhà lãnh đạo CS ở VN vẫn rất nhanh nhạy trong chuyện thay đổi đường lối của mình. Thái HânTheo tôi chuyến đi này của ông Khải sẽ chẳng đạt được mục đích gì cả. Nhân quyền ư? Tự do tôn giáo ư? Những thứ này sao quá xa vời đối với nhân dân sống ở trong nước. Trần Nhân, WestminsterLiên hệ đến việc Thủ tướng Phan văn Khải sang Mỹ tôi có ý kiến nhỏ như thế này: Khi hô hào tham gia biểu tình cần phải nhấn mạnh động lực chính là tinh thần yêu nước, không phải do thù hận giữa chế độ cũ và mới. Chính quyền cộng sản sẽ khai thác vấn đề thù hận để dành sự đồng tình của giới trẻ vô tư không hận thù. Cần phải tổ chức một cuộc tranh luận giữa ông Phan Văn Khải và người Việt hải ngoại dưới sự tham gia đông đảo đồng bào hải ngoại. Với sự tổ chức này nghĩa là đấu tranh với chính quyền CS một cách ôn hòa, nhưng có chiều sâu, đồng thời gỡ một thông điệp giá trị đến nhân dân và cán bộ trong nước. Minh Nam, Hà NộiĐối thoại một cách văn hoá trong tinh thần tôn trọng đối phương bao giờ cũng là cách tốt nhất để giải quyết mọi bất đồng. Ông Khải chấp nhận đối thoại là phải, nếu không thế rõ ràng là ông và đảng CS thiếu chính nghĩa. Cố nhiên đồng bào hải ngoại cũng nên tránh mọi quá khích để cơ hội hoà giải rất hiếm hoi này trở thành hiện thực. Dù gì, nếu ông Khải thay mặt đảng CS nhận một vài lỗi và hứa đa nguyên và tự do báo chí, tôi tin chắc kỷ nguyên mới sẽ bắt đầu. Lưu Vinh, TP. HCMTại sao các ngài cứ liên tục dòi hỏi tự do và nhân quyền, lại đòi Thủ tướng phải "điều trần" về vấn đề đó khi đến Mỹ. Nên nhớ rằng "Con cá chỉ tự do khi bơi dưới nước và con chim chỉ tự do khi bay trên trời". tại sao chúng ta không cùng nhau xây dựng, bảo vệ tự do và nhân quyền của người Việt Nam mà lại hùa theo người khác áp đặt một thứ tự do khác cho dân tộc mình. Liệu hàng triệu con người Việt Nam có được tự do và nhân quyền không khi mà áp đặt thứ tự do kiểu Mỹ ấy cho dân tộc Việt Nam. Dân đenÔng Khải nói "Chúng tôi cũng sẵn sàng trao đổi với phía Hoa Kỳ những vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo và dân tộc ...", nhưng người ta phải hiểu là ông sẽ lập đi,lập lại quan điểm riêng của nhà nước CS về nhân quyền và tôn giáo như tất cả những quan chức VN đã giao giảng trước đây mà thôi. Mà tại sao lại phải trao đổi với Hoa Kỳ, mà không trao đổi với đồng bào trong nước ? Vậy là dân VN chỉ còn hy vọng ở những diễn tiến toàn cầu sẽ tác động mạnh vào chế độ cai trị hiện nay để có cải tiến tốt cho đời sống tương lai đất nước VN. Dân Đen Tony, CanadaCàng phân tích chuyến đi của ông Khải tôi thấy càng lộ ra cái khó tiến thoái lưỡng nan cho ông. Nếu ông coi ông có tư cách đại diện chính phủ và đảng cộng sản VN thì chắc chắn ông sẽ không dám có những hứa hẹn cởi mở về dân chủ ở VN vì đó không là chủ trương của đảng và nhà nước. Còn nếu ông dùng tư cách cá nhân của ông mà đối chất thì có 2 tình huống xảy ra: 1-Ông sẽ có thái độ đẹp lòng đảng bằng cách phủ nhận hoàn toàn các cáo buộc về dân chủ và nhân quyền.Lúc đó hình ảnh của thủ tướng sẽ tầm thường thậm chí xấu đi trong lòng dân chúng nhất là người Việt hải ngoại. Như vậy dù có đạt được mục đích vào WTO thì cá nhân ông Khải sau đó cũng chìm vào quên lãng sau khi ông hưu trí. 2-Là ông dám khẳng định mình là đại diện hợp pháp của chính phủ VN và ĐCSVN, tuyên bố sẵn sàng có những động thái cởi mở hơn về dân chủ và nhân quyền. Lúc này chắc chắn nhân dân trong nước và nước ngoài đều vui mừng và coi ông như anh hùng dân tộc nhưng vị anh hùng này sau khi về nước có thể sẽ bị chỉ trích. Tôi hy vọng ông Khải thấy ra vấn đề mà dự phòng, vì cả hai trường hợp thì đều có lợi cho phe bảo thủ trong đảng mà đều có hại cho ông. Trương Việt, Hà NộiThủ tướng đến thăm Hoa Kỳ, điều đó chứng tỏ ông đã có ý muốn mở rộng quan hệ hơn đối với Hoa Kỳ, gác lại quá khứ. Càng chứng tỏ rằng chính quyền VN muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới. Ở cách VN nửa vòng trái đất, một số Việt kiều sinh sống ở Hoa Kỳ chắc chắn không thể hiểu hết nhứng gì đang diễn ra ở VN, hơn nữa lại tiếp xúc với nhiều dư luận "chống cộng", nên không thể có một cái nhìn khách quan. Tại sao 30 năm không thể khép lại một quá khứ, khi mà hiện tại và tương lai đang mở ra trước mắt mỗi người Việt chúng ta. Nếu vì đất nước VN mấy nghìn năm lịch sử văn hiến này, mỗi người Việt chúng ta cần phải khép lại quá khứ, và hơn bao giờ hết phải hiêu rõ bài học đoàn kết, bởi vì nước Việt Nam chỉ thực sự trường tồn khi nước Việt Nam đoàn kết và thống nhất. Vì vậy, tôi phản đối mọi cuộc biểu tình của Việt Kiều chống lại chuyến thăm của thủ tướng.	summarize: Ông sẽ là lãnh tụ cao cấp nhất của Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ kể từ khi cuộc chiến chấm dứt cách đây 30 năm. Ông Khải được dự trù sẽ đến Washington vào thứ ba để gặp Tổng thống George W. Bush của Hoa kỳ. Hai ông sẽ thảo luận về mậu dịch, an ninh vùng, hợp tác quân sự và nhân quyền. Chuyến viếng thăm đánh dấu 10 năm ngày bình thường hoá liên hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Một giai đoạn mới Ông Khải, năm nay 77 tuổi, nói "Trong 10 năm qua, chúng tôi đã tiến xa trên đường tạo một nền tảng để thúc đẩy liên hệ đến một giai đoạn mới... liên hệ hữu nghị... một sự hợp tác toàn diện cho ổn định lâu dài mà cả hai bên đều có lợi". Kể từ khi đó, mậu dịch song phương đã tăng từ 1,5 tỷ đô la năm 2001 đến 7 tỷ năm 2004. Xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hoa Kỳ là cá, tôm, bàn ghế, và cà phê. "Hoa Kỳ là một bạn hàng quan trọng của Việt Nam", ông Khải tuyên bố trước khi lên đường. Ông Khải cũng được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để thúc đẩy điều đình với Hoa Kỳ về ước muốn gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO của Việt Nam. Ông Khải nói là việc Việt Nam tham gia WTO sẽ có lợi cho cả hai bên và sẽ "tạo cơ hội cho các công ty Hoa Kỳ dễ vào làm ăn ở Việt Nam hơn". Washington được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để tăng cường an ninh và hợp tác chống khủng bố ở trong vùng Đông Á, cũng như đưa ra những quan ngại về thành tích nhân quyền của Việt Nam, đặc biệt là về tự do tôn giáo. Nhưng di sản của chiến tranh vẫn còn ám ảnh hai quốc gia. Ông Khải cũng được dự trù sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld để thảo luận về liên hệ quân sự, tìm kiếm những binh sĩ Hoa Kỳ bị mất tích, và bồi thường cho nạn nhân của chất độc da cam. .................................................................... Trần Thắng, TP. HCMSư kiện ông Khải đi Mỹ được chuẩn bị khá kỹ về mặt dư luận, chính quyền thậm chí còn đổi tên cầu Nguyễn Văn Trỗi ở TP HCM lại tên cũ là cầu Công Lý! Điều đó chứng tỏ là các nhà lãnh đạo CS ở VN vẫn rất nhanh nhạy trong chuyện thay đổi đường lối của mình. Thái HânTheo tôi chuyến đi này của ông Khải sẽ chẳng đạt được mục đích gì cả. Nhân quyền ư? Tự do tôn giáo ư? Những thứ này sao quá xa vời đối với nhân dân sống ở trong nước. Trần Nhân, WestminsterLiên hệ đến việc Thủ tướng Phan văn Khải sang Mỹ tôi có ý kiến nhỏ như thế này: Khi hô hào tham gia biểu tình cần phải nhấn mạnh động lực chính là tinh thần yêu nước, không phải do thù hận giữa chế độ cũ và mới. Chính quyền cộng sản sẽ khai thác vấn đề thù hận để dành sự đồng tình của giới trẻ vô tư không hận thù. Cần phải tổ chức một cuộc tranh luận giữa ông Phan Văn Khải và người Việt hải ngoại dưới sự tham gia đông đảo đồng bào hải ngoại. Với sự tổ chức này nghĩa là đấu tranh với chính quyền CS một cách ôn hòa, nhưng có chiều sâu, đồng thời gỡ một thông điệp giá trị đến nhân dân và cán bộ trong nước. Minh Nam, Hà NộiĐối thoại một cách văn hoá trong tinh thần tôn trọng đối phương bao giờ cũng là cách tốt nhất để giải quyết mọi bất đồng. Ông Khải chấp nhận đối thoại là phải, nếu không thế rõ ràng là ông và đảng CS thiếu chính nghĩa. Cố nhiên đồng bào hải ngoại cũng nên tránh mọi quá khích để cơ hội hoà giải rất hiếm hoi này trở thành hiện thực. Dù gì, nếu ông Khải thay mặt đảng CS nhận một vài lỗi và hứa đa nguyên và tự do báo chí, tôi tin chắc kỷ nguyên mới sẽ bắt đầu. Lưu Vinh, TP. HCMTại sao các ngài cứ liên tục dòi hỏi tự do và nhân quyền, lại đòi Thủ tướng phải "điều trần" về vấn đề đó khi đến Mỹ. Nên nhớ rằng "Con cá chỉ tự do khi bơi dưới nước và con chim chỉ tự do khi bay trên trời". tại sao chúng ta không cùng nhau xây dựng, bảo vệ tự do và nhân quyền của người Việt Nam mà lại hùa theo người khác áp đặt một thứ tự do khác cho dân tộc mình. Liệu hàng triệu con người Việt Nam có được tự do và nhân quyền không khi mà áp đặt thứ tự do kiểu Mỹ ấy cho dân tộc Việt Nam. Dân đenÔng Khải nói "Chúng tôi cũng sẵn sàng trao đổi với phía Hoa Kỳ những vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo và dân tộc ...", nhưng người ta phải hiểu là ông sẽ lập đi,lập lại quan điểm riêng của nhà nước CS về nhân quyền và tôn giáo như tất cả những quan chức VN đã giao giảng trước đây mà thôi. Mà tại sao lại phải trao đổi với Hoa Kỳ, mà không trao đổi với đồng bào trong nước ? Vậy là dân VN chỉ còn hy vọng ở những diễn tiến toàn cầu sẽ tác động mạnh vào chế độ cai trị hiện nay để có cải tiến tốt cho đời sống tương lai đất nước VN. Dân Đen Tony, CanadaCàng phân tích chuyến đi của ông Khải tôi thấy càng lộ ra cái khó tiến thoái lưỡng nan cho ông. Nếu ông coi ông có tư cách đại diện chính phủ và đảng cộng sản VN thì chắc chắn ông sẽ không dám có những hứa hẹn cởi mở về dân chủ ở VN vì đó không là chủ trương của đảng và nhà nước. Còn nếu ông dùng tư cách cá nhân của ông mà đối chất thì có 2 tình huống xảy ra: 1-Ông sẽ có thái độ đẹp lòng đảng bằng cách phủ nhận hoàn toàn các cáo buộc về dân chủ và nhân quyền.Lúc đó hình ảnh của thủ tướng sẽ tầm thường thậm chí xấu đi trong lòng dân chúng nhất là người Việt hải ngoại. Như vậy dù có đạt được mục đích vào WTO thì cá nhân ông Khải sau đó cũng chìm vào quên lãng sau khi ông hưu trí. 2-Là ông dám khẳng định mình là đại diện hợp pháp của chính phủ VN và ĐCSVN, tuyên bố sẵn sàng có những động thái cởi mở hơn về dân chủ và nhân quyền. Lúc này chắc chắn nhân dân trong nước và nước ngoài đều vui mừng và coi ông như anh hùng dân tộc nhưng vị anh hùng này sau khi về nước có thể sẽ bị chỉ trích. Tôi hy vọng ông Khải thấy ra vấn đề mà dự phòng, vì cả hai trường hợp thì đều có lợi cho phe bảo thủ trong đảng mà đều có hại cho ông. Trương Việt, Hà NộiThủ tướng đến thăm Hoa Kỳ, điều đó chứng tỏ ông đã có ý muốn mở rộng quan hệ hơn đối với Hoa Kỳ, gác lại quá khứ. Càng chứng tỏ rằng chính quyền VN muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới. Ở cách VN nửa vòng trái đất, một số Việt kiều sinh sống ở Hoa Kỳ chắc chắn không thể hiểu hết nhứng gì đang diễn ra ở VN, hơn nữa lại tiếp xúc với nhiều dư luận "chống cộng", nên không thể có một cái nhìn khách quan. Tại sao 30 năm không thể khép lại một quá khứ, khi mà hiện tại và tương lai đang mở ra trước mắt mỗi người Việt chúng ta. Nếu vì đất nước VN mấy nghìn năm lịch sử văn hiến này, mỗi người Việt chúng ta cần phải khép lại quá khứ, và hơn bao giờ hết phải hiêu rõ bài học đoàn kết, bởi vì nước Việt Nam chỉ thực sự trường tồn khi nước Việt Nam đoàn kết và thống nhất. Vì vậy, tôi phản đối mọi cuộc biểu tình của Việt Kiều chống lại chuyến thăm của thủ tướng.	[ 108, 287, 285, 161, 208, 134, 106, 261, 1233, 291, 1553, 941, 104, 243, 132, 792, 582, 254, 336, 1899, 563, 129, 460, 1076, 3818, 3843, 173, 248, 1100, 1538, 208, 2771, 363, 1416, 3556, 134, 792, 1365, 138, 1157, 459, 570, 1213, 1622, 1048, 2217, 6659, 1394, 104, 254, 7753, 891, 118, 134, 843, 967, 466, 7253, 4399, 305, 672, 501, 103, 1381, 274, 252, 698, 105, 157, 4975, 960, 6565, 6465, 582, 403, 2917, 826, 147, 191, 342, 1589, 1270, 316, 732, 470, 384, 1529, 196, 951, 1939, 885, 1008, 780, 1066, 208, 8508, 147, 275, 7136, 3736, 123, 189, 1683, 826, 147, 1244, 174, 141, 115, 1765, 797, 159, 1625, 394, 172, 2565, 1929, 570, 822, 2991, 316, 732, 792, 172, 1008, 780, 1066, 599, 316, 732, 3338, 411, 599, 172, 698, 1381, 274, 258, 1359, 114, 3063, 190, 727, 677, 145, 186, 196, 367, 1821, 107, 2066, 340, 1313, 5736, 563, 129, 397, 7253, 414, 1455, 412, 115, 321, 563, 5315, 653, 709, 1193, 147, 5267, 792, 1489, 653, 147, 6479, 19423, 3032, 122, 104, 243, 132, 586, 254, 336, 106, 499, 103, 15687, 746, 5700, 103, 105, 1826, 15030, 6339, 336, 106, 172, 230, 201, 146, 308, 104, 243, 9242, 118, 2771, 480, 1493, 965, 129, 227, 13045, 208, 2771, 127, 363, 3897, 3840, 134, 467, 2023, 135, 744, 126, 570, 822, 2991, 999, 539, 405, 254, 336, 466, 3498, 1190, 165, 1324, 3969, 18262, 8763, 3522, 1888, 4216, 2482, 104, 243, 629, 208, 2771, 123, 106, 358, 243, 132, 268, 165, 2482, 134, 107, 2066, 114, 186, 196, 367, 105, 134, 189, 7288, 225, 567, 114, 109, 135, 457, 254, 336, 3317, 138, 140, 446, 449, 243, 132, 7384, 1365, 363, 3897, 3840, 134, 467, 2023, 135, 744, 126, 570, 321, 3444, 305, 672, 105, 1381, 274, 1664, 757, 1493, 449, 113, 501, 510, 2310, 127, 128, 251, 124, 479, 146, 755, 466, 164, 566, 157, 851, 104, 243, 578, 1597, 1502, 106, 466, 1180, 180, 666, 2485, 311, 791, 262, 104, 1076, 250, 1125, 177, 1948, 349, 196, 951, 1939, 208, 2771, 127, 363, 1416, 3556, 134, 1213, 949, 1308, 716, 438, 1477, 8017, 570, 843, 967, 466, 316, 732, 252, 698, 103, 370, 3554, 479, 1043, 621, 254, 336, 133, 2126, 5089, 105, 6964, 1589, 114, 627, 157, 104, 2344, 1484, 1285, 10345, 1804, 112, 2562, 2562, 2562, 2562, 2263, 8194, 103, 2246, 1618, 2972, 3448, 591, 118, 2771, 184, 200, 117, 862, 133, 896, 888, 125, 447, 1136, 2517, 122, 168, 1042, 356, 177, 345, 465, 352, 362, 551, 2294, 13158, 108, 121, 1368, 1618, 153, 465, 1363, 106, 352, 487, 1087, 794, 747, 150, 463, 776, 106, 109, 152, 261, 247, 1256, 108, 121, 312, 244, 215, 838, 2171, 113, 443, 346, 345, 361, 1195, 104, 900, 579, 13998, 2740, 141, 803, 184, 126, 104, 118, 2771, 134, 718, 269, 764, 117, 592, 1055, 218, 1679, 857, 168, 4379, 1844, 180, 666, 309, 4379, 564, 259, 126, 350, 310, 797, 2779, 195, 119, 157, 137, 307, 108, 121, 113, 1018, 2263, 8470, 5374, 8376, 300, 155, 156, 596, 477, 1547, 355, 2771, 586, 200, 141, 107, 108, 232, 357, 750, 128, 175, 4418, 707, 1788, 1406, 268, 165, 284, 205, 260, 139, 1445, 417, 192, 265, 122, 106, 777, 860, 436, 1013, 110, 139, 180, 1056, 2609, 415, 353, 359, 1363, 105, 1926, 448, 168, 490, 262, 134, 550, 1569, 255, 220, 1056, 2609, 130, 1031, 144, 210, 205, 104, 249, 603, 616, 276, 110, 2609, 5759, 2481, 139, 420, 229, 116, 204, 250, 410, 415, 118, 1547, 551, 2771, 105, 111, 131, 767, 470, 768, 144, 268, 165, 823, 541, 210, 1347, 767, 4778, 1224, 176, 144, 420, 229, 126, 404, 106, 585, 250, 119, 122, 168, 1256, 116, 173, 2331, 3711, 170, 107, 1337, 7663, 210, 221, 5651, 116, 206, 1641, 314, 245, 155, 157, 137, 105, 1101, 317, 113, 1018, 700, 578, 337, 1113, 15350, 176, 909, 116, 173, 355, 1270, 113, 777, 860, 666, 308, 195, 412, 374, 339, 127, 106, 173, 514, 202, 130, 272, 302, 389, 295, 2931, 208, 2771, 577, 238, 195, 909, 106, 139, 103, 323, 110, 175, 450, 921, 106, 118, 105, 283, 1256, 815, 122, 4631, 3721, 445, 210, 1347, 767, 470, 127, 237, 989, 389, 310, 1432, 130, 225, 213, 1718, 272, 215, 2012, 4459, 126, 319, 164, 199, 223, 112, 1612, 2043, 323, 118, 2771, 346, 447, 283, 1256, 238, 116, 696, 1145, 105, 1723, 635, 503, 105, 222, 180, 188, 2477, 141, 193, 751, 688, 503, 239, 134, 290, 2656, 2299, 2191, 103, 2246, 1618, 3165, 350, 109, 2269, 532, 316, 437, 1760, 176, 419, 222, 180, 105, 157, 1585, 153, 808, 596, 477, 139, 189, 5691, 2323, 207, 125, 255, 220, 150, 129, 155, 1091, 2701, 1057, 160, 5644, 499, 163, 222, 180, 129, 3565, 768, 142, 105, 219, 2794, 163, 222, 180, 129, 502, 159, 1467, 340, 149, 350, 174, 169, 110, 264, 527, 556, 5379, 327, 647, 222, 180, 105, 157, 168, 104, 111, 131, 132, 145, 153, 10614, 181, 111, 211, 516, 632, 116, 259, 222, 180, 211, 114, 137, 796, 900, 2593, 201, 617, 219, 111, 131, 132, 107, 117, 222, 180, 105, 157, 168, 110, 129, 145, 516, 632, 259, 222, 180, 1138, 200, 728, 114, 137, 796, 131, 629, 651, 1532, 2774, 2771, 123, 1007, 141, 127, 3682, 1161, 992, 1544, 405, 505, 254, 336, 479, 1067, 846, 137, 1629, 157, 6578, 666, 309, 105, 137, 1805, 1804, 646, 170, 111, 169, 139, 524, 106, 118, 134, 385, 2251, 11348, 153, 146, 318, 734, 104, 152, 142, 1256, 125, 157, 168, 105, 666, 309, 128, 525, 186, 120, 146, 229, 312, 115, 384, 2087, 226, 248, 145, 1164, 2264, 149, 350, 153, 139, 992, 345, 119, 254, 1433, 145, 110, 992, 345, 119, 210, 1347, 113, 142, 108, 347, 1509, 106, 137, 312, 163, 177, 861, 584, 108, 121, 120, 407, 472, 258, 352, 134, 274, 192, 417, 138, 353, 359, 1840, 245, 199, 275, 130, 107, 655, 472, 514, 114, 723, 307, 489, 1032, 282, 142, 1878, 651, 6095, 11937, 1797, 2179, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 596, 1341, 243, 578, 118, 1547, 551, 8508, 115, 1300, 811, 2023, 135, 744, 122, 1522, 792, 254, 1433, 3970, 811, 149, 4002, 842, 4897, 1 ]
vert-earth-45740566	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-45740566	Cần làm gì để cá voi chịu giao phối nhiều hơn	Tổng số cá voi đầu bò trên toàn thế giới hiện chỉ còn 450 cá thể, và tình thế của chúng ngày càng xấu đi.	Sau năm 2017 đầy thảm họa, là năm có 17 cá thể cá voi đầu bò chết được ghi nhận, người ta không tìm thấy một cá voi con nào được sinh ra sau thời gian đó. Khi khủng long lang thang ở Nam Cực Nếu bạn biết trước khi nào mình sẽ lìa đời 'Mầm sống' to nhất và nhỏ nhất thế giới Tình trạng không sinh sản của cá voi đã khiến các nhà khoa học nghiên cứu loài động vật khổng lồ này lo lắng. Liệu ta có thể làm gì để khuyến khích cá voi đầu bò tiếp tục sinh sản? Đó là câu hỏi thích hợp dành cho Moira Brown từ Trung tâm Anderson Cabot về Sinh vật Biển thuộc New England Aquarium. Hai cá thể cá voi cái chết năm ngoái khi đang trong độ tuổi sinh sản tốt nhất, bà nói. Cái chết khiến số lượng cá voi đầu bò cái còn tồn tại ở Bắc Đại Tây Dương chỉ còn khoảng 100 cá thể. "Tương lai của loài này đang dựa vào chúng - 100 cá thể cá cái trong độ tuổi trưởng thành không phải là nhiều và con số đó có thể giảm đi rất nhanh," Brown cho biết. Lấy ví dụ từ loài cá heo cá heo chuột Vaquita hiện đang trong tình trạng bị đe doạ khẩn cấp - một loài có 600 cá thể hồi 20 năm về trước. Giờ đây, con số chỉ còn lại 30. Từ lâu các loài động vật biển có vú nổi tiếng với số lượng là chỉ còn lại với số lượng vô cùng ít ỏi và rất dễ bị tổn thương. Đó là lý do một số nhà khoa học đã ước tính cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương sẽ tuyệt chủng chỉ trong chừng 23 năm tới, trừ khi số phận chúng gặp nhiều chuyện may mắn hơn. Người ta thấy cá heo đầu bò Đại Tây Dương ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Floria và Georgia, và ở Vịnh St Lawrence ở Canada Cá voi thường sinh nở trong vùng nước ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Florida và Georgia, tuy nhiên, chúng lại kiếm ăn ở nơi khác. Con người trông sẽ thế nào sau 1 triệu năm nữa? Khi huyền thoại hóa ra là sự thật Thoát chết sau khi bị nuốt chửng Khu vực kiếm ăn của chúng thay đổi theo thời gian, ví dụ như năm ngoái, người ta thấy số lượng cá voi nhiều hơn dự tính tại Vịnh St Lawrence của Canada. Có một số tường thuật nói về tình trạng cá voi đầu bò bị mắc kẹt trong lưới đánh cá ở vùng này và một số con do vậy mà chết. Nhưng cho dù cá voi không bị kẹt vào lưới cá và chết thì lưới đánh cá vẫn gây ra tác động đáng kể đến khả năng sinh sản của chúng. Dù vài đoạn lưới đánh cá trông chẳng có vẻ ảnh hưởng gì nhiều, nhưng chúng lại là vật liệu nặng và khó chịu đáng kinh ngạc. Khi quấn quanh cơ thể cá voi, lưới sẽ cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và tăng lực cản khi cá bơi. Gần đây, những người cứu hộ cá voi đã cố gắng gỡ lưới cho một cá voi đầu bò cái ở Bắc Đại Tây Dương có tên Kleenex, và cá thể này đã được gỡ lưới trong ít nhất 4 năm. Dù một đoạn lưới đánh cá trông có vẻ chẳng ảnh hưởng gì nhiều, thì thực ra chúng là những chất liệu nặng, khó chịu và gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển của sinh vật biển Michael Moore từ Học viện Hải dương học Woods Hole (WHOI) đã nghiên cứu ảnh hưởng lâu dài của những tác động trên. "Với một cá voi đầu bò cái, nó sẽ từ bỏ điều gì khi bản thân cạn kiệt năng lượng? Câu trả lời là nó sẽ không mang thai nữa," ông giải thích. Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Tại sao sinh vật biển ăn đồ nhựa đến chết? Khi chuồn chuồn săn ếch và nhện ăn chuột Morore và các nhà khoa học nghiên cứu cá voi khác cùng đồng tình với nhau rằng sự hỗ trợ quan trọng nhất mà chúng ta có thể giúp giống loài này là giảm tình trạng mắc kẹt lưới cá, tránh xa khỏi đường đi của chúng, và hy vọng chúng sẽ có đủ năng lượng để sinh sản. Chính phủ Canada gần đây vừa đưa ra những quy định mới về vấn đề này, trong đó có việc quy định thời gian bắt đầu và kết thúc mùa đánh bắt cua tuyết năm nay sẽ sớm hơn thông lệ. Lưới dùng để đánh bắt cua tuyết thường được cột vào dây nối chúng với phao nổi trên mặt nước. Tất nhiên điều này sẽ tạo ra một bức tường dây dài bên dưới mặt nước khiến cá voi có thể mắc kẹt vào. Có một ý tưởng được đưa ra, đó là ta có thể sử dụng các loại dây có thể tự đứt khi có một lực nhất định nào đó tác động lên dây, Phil Hamilton cũng từ Trung tâm Anderson Cabot thuộc New England Aquarium giải thích. "Cơ bản là họ chỉ cần cắt [sợi dây] và lồng chúng vào vỏ bọc có thể đứt khi có áp lực 1.700lbs tác động", ông giải thích. "Vỏ bọc dây chỉ như tờ đô-la." Giảm tình trạng ô nhiễm đại dương, cùng với việc tránh mắc kẹt lưới có thể là câu trả lời giúp tăng cường khả năng sinh sản cho cá voi Đại Tây Dương Một nghiên cứu do đồng nghiệp của Hamilton thực hiện ước tính rằng quy định này có thể giảm thiểu tình trạng mắc kẹt lưới gây nguy hiểm cho cá voi có thể giảm tới 72%. Một khả năng khác là sử dụng lưới cá có thể nổi lên mặt nước mà không cần phải kéo bằng dây - WHOI và Trung tâm Anderson Cabot đang nghiên cứu cùng thực hiện ý tưởng này. Nhưng còn điều gì khác nữa mà con người có thể can thiệp để khuyến khích và kích thích loài cá voi này sinh sản? Câu trả lời, theo Moore, Hamilton và Brown là "không" - rất rõ ràng. Đây là loài động vật có vú đại dương khổng lồ, với sự đa dạng quá lớn. Không có phương pháp cụ thể và hữu ích nào mà ta có thể can thiệp giúp chúng. Chúng cũng là loài ăn rất nhiều vì vậy những phương pháp như tăng cường nguồn thực phẩm theo các nhân tạo cho chúng cũng có thể phải trả giá đắt. Có lẽ phương pháp rẻ hơn là mua lại những công ty đánh cá và gỡ bỏ lưới trong khu vực mà cá voi tụ tập, Moore đề nghị. Hamilton lại có ý tưởng khác. Ông chỉ ra rằng cá voi thường bị căng thẳng vì tiếng ồn quá mức trong đại dương - phần lớn là vì các công trình công nghiệp và tàu bè qua lại. Nếu chúng ta có thể giảm mức tiếng ồn, điều này có thể dẫn đến tác động tích cực đến xu hướng sinh sản của chúng, mặc dù điều này vẫn còn chưa chắc chắn. Nhưng vẫn còn hy vọng cho cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương. Trong thực tế, số lượng cá thể loài này từng thấp hơn ngày nay và đã có tăng lên, Brown cho biết. Hồi 1990, người ta chỉ biết có 270 cá thể. Con số này tăng lên trong 20 năm tiếp theo - và ngay cả trong những thời kỳ khốn khó khi số lượng sinh sản rất thấp. Trong năm 2000, người ta chỉ thấy có một cá con ra đời. "Nhưng một năm kế tiếp chúng ta có 31 con con," Brown nói, cho thấy loài này có thể khó đoán tới mức nào. Và Hamilton nói vẫn còn có cơ hội ngoài kia có thể có một hai chú cá voi con ra đời trong vài tháng qua, có lẽ ở những vùng sinh sản bất thường, và chỉ là ta không thấy chúng thôi. "Cá nhân tôi vẫn giữ hy vọng là sẽ có một hoặc hai cá voi con được tìm thấy trong mùa xuân và mùa hè," ông nói. Theo lịch sử số lượng cá thể luôn biến động của loài này, có rất nhiều lý do để ta tin rằng những phương pháp hữu ích mà ta thực hiện ngày nay có thể sẽ đem lại hiệu ứng như mong đợi," Brown nhận định. "Số lượng loài này từng tăng trưởng trở lại trước đó," bà cho hay. "Vì vậy không ai từ bỏ hy vọng." Ảnh trong bài của Wildest Animal/Getty Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.	summarize: Sau năm 2017 đầy thảm họa, là năm có 17 cá thể cá voi đầu bò chết được ghi nhận, người ta không tìm thấy một cá voi con nào được sinh ra sau thời gian đó. Khi khủng long lang thang ở Nam Cực Nếu bạn biết trước khi nào mình sẽ lìa đời 'Mầm sống' to nhất và nhỏ nhất thế giới Tình trạng không sinh sản của cá voi đã khiến các nhà khoa học nghiên cứu loài động vật khổng lồ này lo lắng. Liệu ta có thể làm gì để khuyến khích cá voi đầu bò tiếp tục sinh sản? Đó là câu hỏi thích hợp dành cho Moira Brown từ Trung tâm Anderson Cabot về Sinh vật Biển thuộc New England Aquarium. Hai cá thể cá voi cái chết năm ngoái khi đang trong độ tuổi sinh sản tốt nhất, bà nói. Cái chết khiến số lượng cá voi đầu bò cái còn tồn tại ở Bắc Đại Tây Dương chỉ còn khoảng 100 cá thể. "Tương lai của loài này đang dựa vào chúng - 100 cá thể cá cái trong độ tuổi trưởng thành không phải là nhiều và con số đó có thể giảm đi rất nhanh," Brown cho biết. Lấy ví dụ từ loài cá heo cá heo chuột Vaquita hiện đang trong tình trạng bị đe doạ khẩn cấp - một loài có 600 cá thể hồi 20 năm về trước. Giờ đây, con số chỉ còn lại 30. Từ lâu các loài động vật biển có vú nổi tiếng với số lượng là chỉ còn lại với số lượng vô cùng ít ỏi và rất dễ bị tổn thương. Đó là lý do một số nhà khoa học đã ước tính cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương sẽ tuyệt chủng chỉ trong chừng 23 năm tới, trừ khi số phận chúng gặp nhiều chuyện may mắn hơn. Người ta thấy cá heo đầu bò Đại Tây Dương ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Floria và Georgia, và ở Vịnh St Lawrence ở Canada Cá voi thường sinh nở trong vùng nước ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Florida và Georgia, tuy nhiên, chúng lại kiếm ăn ở nơi khác. Con người trông sẽ thế nào sau 1 triệu năm nữa? Khi huyền thoại hóa ra là sự thật Thoát chết sau khi bị nuốt chửng Khu vực kiếm ăn của chúng thay đổi theo thời gian, ví dụ như năm ngoái, người ta thấy số lượng cá voi nhiều hơn dự tính tại Vịnh St Lawrence của Canada. Có một số tường thuật nói về tình trạng cá voi đầu bò bị mắc kẹt trong lưới đánh cá ở vùng này và một số con do vậy mà chết. Nhưng cho dù cá voi không bị kẹt vào lưới cá và chết thì lưới đánh cá vẫn gây ra tác động đáng kể đến khả năng sinh sản của chúng. Dù vài đoạn lưới đánh cá trông chẳng có vẻ ảnh hưởng gì nhiều, nhưng chúng lại là vật liệu nặng và khó chịu đáng kinh ngạc. Khi quấn quanh cơ thể cá voi, lưới sẽ cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và tăng lực cản khi cá bơi. Gần đây, những người cứu hộ cá voi đã cố gắng gỡ lưới cho một cá voi đầu bò cái ở Bắc Đại Tây Dương có tên Kleenex, và cá thể này đã được gỡ lưới trong ít nhất 4 năm. Dù một đoạn lưới đánh cá trông có vẻ chẳng ảnh hưởng gì nhiều, thì thực ra chúng là những chất liệu nặng, khó chịu và gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển của sinh vật biển Michael Moore từ Học viện Hải dương học Woods Hole (WHOI) đã nghiên cứu ảnh hưởng lâu dài của những tác động trên. "Với một cá voi đầu bò cái, nó sẽ từ bỏ điều gì khi bản thân cạn kiệt năng lượng? Câu trả lời là nó sẽ không mang thai nữa," ông giải thích. Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Tại sao sinh vật biển ăn đồ nhựa đến chết? Khi chuồn chuồn săn ếch và nhện ăn chuột Morore và các nhà khoa học nghiên cứu cá voi khác cùng đồng tình với nhau rằng sự hỗ trợ quan trọng nhất mà chúng ta có thể giúp giống loài này là giảm tình trạng mắc kẹt lưới cá, tránh xa khỏi đường đi của chúng, và hy vọng chúng sẽ có đủ năng lượng để sinh sản. Chính phủ Canada gần đây vừa đưa ra những quy định mới về vấn đề này, trong đó có việc quy định thời gian bắt đầu và kết thúc mùa đánh bắt cua tuyết năm nay sẽ sớm hơn thông lệ. Lưới dùng để đánh bắt cua tuyết thường được cột vào dây nối chúng với phao nổi trên mặt nước. Tất nhiên điều này sẽ tạo ra một bức tường dây dài bên dưới mặt nước khiến cá voi có thể mắc kẹt vào. Có một ý tưởng được đưa ra, đó là ta có thể sử dụng các loại dây có thể tự đứt khi có một lực nhất định nào đó tác động lên dây, Phil Hamilton cũng từ Trung tâm Anderson Cabot thuộc New England Aquarium giải thích. "Cơ bản là họ chỉ cần cắt [sợi dây] và lồng chúng vào vỏ bọc có thể đứt khi có áp lực 1.700lbs tác động", ông giải thích. "Vỏ bọc dây chỉ như tờ đô-la." Giảm tình trạng ô nhiễm đại dương, cùng với việc tránh mắc kẹt lưới có thể là câu trả lời giúp tăng cường khả năng sinh sản cho cá voi Đại Tây Dương Một nghiên cứu do đồng nghiệp của Hamilton thực hiện ước tính rằng quy định này có thể giảm thiểu tình trạng mắc kẹt lưới gây nguy hiểm cho cá voi có thể giảm tới 72%. Một khả năng khác là sử dụng lưới cá có thể nổi lên mặt nước mà không cần phải kéo bằng dây - WHOI và Trung tâm Anderson Cabot đang nghiên cứu cùng thực hiện ý tưởng này. Nhưng còn điều gì khác nữa mà con người có thể can thiệp để khuyến khích và kích thích loài cá voi này sinh sản? Câu trả lời, theo Moore, Hamilton và Brown là "không" - rất rõ ràng. Đây là loài động vật có vú đại dương khổng lồ, với sự đa dạng quá lớn. Không có phương pháp cụ thể và hữu ích nào mà ta có thể can thiệp giúp chúng. Chúng cũng là loài ăn rất nhiều vì vậy những phương pháp như tăng cường nguồn thực phẩm theo các nhân tạo cho chúng cũng có thể phải trả giá đắt. Có lẽ phương pháp rẻ hơn là mua lại những công ty đánh cá và gỡ bỏ lưới trong khu vực mà cá voi tụ tập, Moore đề nghị. Hamilton lại có ý tưởng khác. Ông chỉ ra rằng cá voi thường bị căng thẳng vì tiếng ồn quá mức trong đại dương - phần lớn là vì các công trình công nghiệp và tàu bè qua lại. Nếu chúng ta có thể giảm mức tiếng ồn, điều này có thể dẫn đến tác động tích cực đến xu hướng sinh sản của chúng, mặc dù điều này vẫn còn chưa chắc chắn. Nhưng vẫn còn hy vọng cho cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương. Trong thực tế, số lượng cá thể loài này từng thấp hơn ngày nay và đã có tăng lên, Brown cho biết. Hồi 1990, người ta chỉ biết có 270 cá thể. Con số này tăng lên trong 20 năm tiếp theo - và ngay cả trong những thời kỳ khốn khó khi số lượng sinh sản rất thấp. Trong năm 2000, người ta chỉ thấy có một cá con ra đời. "Nhưng một năm kế tiếp chúng ta có 31 con con," Brown nói, cho thấy loài này có thể khó đoán tới mức nào. Và Hamilton nói vẫn còn có cơ hội ngoài kia có thể có một hai chú cá voi con ra đời trong vài tháng qua, có lẽ ở những vùng sinh sản bất thường, và chỉ là ta không thấy chúng thôi. "Cá nhân tôi vẫn giữ hy vọng là sẽ có một hoặc hai cá voi con được tìm thấy trong mùa xuân và mùa hè," ông nói. Theo lịch sử số lượng cá thể luôn biến động của loài này, có rất nhiều lý do để ta tin rằng những phương pháp hữu ích mà ta thực hiện ngày nay có thể sẽ đem lại hiệu ứng như mong đợi," Brown nhận định. "Số lượng loài này từng tăng trưởng trở lại trước đó," bà cho hay. "Vì vậy không ai từ bỏ hy vọng." Ảnh trong bài của Wildest Animal/Getty Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.	[ 108, 287, 285, 161, 759, 147, 2882, 858, 1506, 11846, 106, 147, 107, 1980, 499, 136, 499, 3027, 178, 2835, 654, 117, 848, 238, 103, 111, 169, 110, 370, 203, 116, 499, 3027, 219, 224, 117, 296, 124, 187, 221, 390, 837, 707, 757, 4284, 3048, 2173, 108, 121, 132, 4165, 631, 230, 217, 226, 129, 224, 267, 134, 10106, 723, 7393, 3834, 307, 257, 1082, 202, 105, 750, 202, 175, 249, 1982, 612, 110, 296, 262, 104, 499, 3027, 115, 521, 109, 152, 889, 214, 568, 402, 1310, 192, 731, 1033, 515, 1892, 126, 650, 7627, 2593, 169, 107, 136, 140, 218, 130, 1611, 231, 1432, 499, 3027, 178, 2835, 270, 437, 296, 262, 347, 902, 106, 476, 419, 581, 279, 1031, 114, 4441, 176, 1761, 3375, 148, 151, 315, 11608, 24216, 125, 1977, 731, 784, 624, 1080, 9832, 23014, 7374, 431, 320, 112, 891, 499, 136, 499, 3027, 292, 654, 147, 2042, 129, 167, 113, 359, 722, 296, 262, 514, 1498, 263, 454, 1814, 654, 521, 166, 423, 499, 3027, 178, 2835, 292, 177, 1025, 149, 108, 121, 360, 440, 658, 1044, 163, 177, 545, 1460, 499, 136, 112, 189, 13365, 1032, 104, 1310, 126, 167, 1105, 138, 174, 233, 1460, 499, 136, 499, 292, 113, 359, 722, 395, 164, 110, 139, 106, 158, 105, 219, 166, 150, 107, 136, 558, 184, 215, 838, 519, 3375, 114, 1401, 6337, 364, 1380, 1094, 148, 1310, 499, 4059, 499, 4059, 3363, 7644, 8527, 2181, 199, 167, 113, 205, 612, 133, 1011, 3783, 1900, 373, 233, 116, 1310, 107, 3824, 499, 136, 496, 1088, 147, 125, 1735, 3060, 1009, 219, 166, 163, 177, 153, 1100, 112, 1069, 727, 109, 1310, 192, 731, 657, 107, 5646, 738, 354, 119, 166, 423, 106, 163, 177, 153, 119, 166, 423, 616, 264, 500, 108, 5397, 105, 215, 790, 133, 1858, 3203, 902, 106, 241, 180, 116, 166, 152, 889, 214, 115, 1126, 334, 499, 3027, 178, 2835, 108, 121, 360, 440, 658, 1044, 134, 1464, 1519, 163, 113, 1748, 2664, 147, 3490, 1419, 129, 166, 1392, 174, 683, 158, 443, 1436, 2403, 827, 606, 169, 203, 499, 4059, 178, 2835, 440, 658, 1044, 108, 121, 1777, 657, 823, 828, 254, 1433, 386, 7336, 19954, 105, 8706, 105, 108, 121, 2652, 2990, 12053, 108, 121, 1797, 3807, 3027, 369, 296, 108, 231, 121, 113, 501, 142, 108, 121, 1777, 657, 823, 828, 254, 1433, 386, 3372, 105, 8706, 1169, 572, 174, 153, 986, 446, 108, 121, 328, 911, 1528, 111, 1407, 134, 175, 224, 187, 876, 617, 147, 5732, 707, 3662, 909, 471, 124, 106, 144, 610, 12112, 332, 654, 187, 129, 133, 5128, 11099, 2302, 442, 986, 446, 104, 174, 346, 345, 181, 221, 3445, 1380, 1094, 128, 147, 1944, 111, 169, 203, 166, 423, 499, 3027, 158, 183, 382, 334, 149, 2652, 2990, 12053, 104, 6333, 615, 116, 166, 1289, 887, 123, 125, 205, 612, 499, 3027, 178, 2835, 133, 1537, 2613, 113, 2145, 403, 499, 108, 121, 501, 126, 105, 116, 166, 219, 180, 530, 145, 3050, 311, 114, 428, 499, 3027, 110, 133, 2613, 138, 2145, 499, 105, 654, 143, 2145, 403, 499, 244, 383, 124, 274, 192, 549, 546, 155, 555, 344, 296, 262, 104, 3051, 1612, 696, 780, 2145, 403, 499, 1407, 718, 269, 107, 895, 349, 580, 218, 158, 103, 170, 174, 153, 106, 731, 588, 1257, 105, 455, 668, 549, 236, 13010, 707, 8867, 1017, 225, 136, 499, 12749, 2145, 134, 1439, 319, 849, 308, 155, 555, 344, 791, 589, 105, 321, 265, 1439, 129, 499, 3565, 112, 2480, 1009, 120, 111, 402, 523, 499, 3027, 115, 601, 1258, 1746, 2145, 114, 116, 499, 3027, 178, 2835, 292, 108, 121, 360, 440, 658, 1044, 107, 465, 1313, 13400, 231, 5692, 103, 105, 499, 136, 126, 115, 117, 1746, 2145, 113, 500, 202, 1147, 1538, 1612, 116, 780, 2145, 403, 499, 1407, 107, 895, 718, 269, 349, 580, 218, 158, 103, 143, 223, 124, 174, 106, 120, 562, 588, 6986, 455, 668, 105, 383, 1439, 319, 849, 308, 155, 555, 344, 791, 589, 104, 296, 731, 657, 2295, 10045, 148, 2064, 760, 864, 1903, 214, 16406, 10074, 892, 8329, 17429, 11285, 115, 568, 402, 349, 580, 727, 677, 104, 120, 274, 192, 3658, 4058, 176, 116, 499, 3027, 178, 2835, 292, 103, 335, 134, 148, 306, 179, 218, 129, 288, 481, 3022, 3197, 344, 423, 347, 1968, 456, 366, 106, 335, 134, 110, 518, 2604, 7405, 118, 272, 2496, 2375, 324, 157, 534, 768, 1505, 1003, 6283, 220, 919, 350, 296, 731, 657, 446, 905, 3198, 155, 13951, 707, 13629, 13629, 2381, 9495, 105, 7611, 446, 3363, 23635, 3189, 105, 109, 152, 889, 214, 568, 402, 499, 3027, 211, 264, 210, 205, 119, 527, 160, 144, 1174, 643, 146, 308, 202, 145, 174, 169, 107, 136, 422, 855, 1310, 126, 106, 558, 205, 612, 1537, 2613, 2145, 499, 103, 989, 797, 574, 361, 184, 104, 174, 103, 105, 861, 584, 174, 134, 107, 620, 344, 423, 130, 296, 2140, 448, 256, 1797, 386, 248, 659, 251, 124, 120, 565, 190, 239, 125, 255, 220, 474, 113, 150, 107, 156, 565, 190, 221, 390, 290, 178, 105, 299, 822, 1275, 403, 290, 6539, 3964, 147, 275, 134, 1214, 183, 206, 5232, 21769, 176, 467, 130, 403, 290, 6539, 3964, 369, 117, 3000, 138, 1875, 1495, 174, 119, 9593, 738, 159, 447, 1018, 1567, 445, 179, 126, 134, 394, 124, 116, 954, 1289, 1875, 677, 367, 768, 447, 142, 521, 499, 3027, 107, 136, 1537, 2613, 138, 112, 615, 116, 108, 232, 597, 117, 251, 1235, 150, 106, 169, 107, 136, 324, 286, 109, 534, 1875, 107, 136, 222, 4050, 129, 107, 116, 265, 202, 190, 224, 150, 274, 192, 227, 1875, 103, 6692, 15558, 127, 148, 151, 315, 11608, 24216, 624, 1080, 9832, 23014, 7374, 431, 320, 272, 2496, 8564, 288, 106, 154, 163, 260, 1404, 1775, 569, 3413, 176, 1875, 1649, 105, 5513, 174, 138, 3364, 3740, 107, 136, 4050, 129, 107, 516, 265, 15440, 1034, 1470, 569, 274, 192, 646, 118, 272, 2496, 5989, 7271, 3740, 1875, 163, 128, 940, 7423, 294, 4134, 320, 205, 612, 108, 1181, 977, 273, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 408, 166, 499, 3027, 178, 2835, 159, 258, 175, 249, 199, 163, 177, 9441, 499, 136, 103, 105, 205, 175, 104, 174, 191, 536, 1099, 1933, 1 ]
080611_vovankiet	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2008/06/080611_vovankiet	Vài ghi nhận khi nghe tin ông Kiệt từ trần	Sáng ngày 11/6, trời Sài Gòn kéo mây và mưa dầm dề suốt cả ngày.	Từ các máy điện thoại di động, tin về sự ra đi của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đến rất sớm với những ai quan tâm. Người Sài Gòn vẫn còn thói quen gọi người lãnh đạo cộng sản này là ông Sáu Dân. Và thật sự trong nhận thức đại bộ phận dân chúng Sài Gòn, kể cả những người khác chính kiến, vị cựu thủ tướng này chưa bao giờ là nhân vật lãnh đạo lão thành, ông luôn ở trung tâm của các sự kiện nóng nhất của chế độ. Ở quán cà phê Highland Diamond, ông D, một doanh nhân chỉ tay qua Nhà Văn Hóa Thanh Niên nói: “Hồi năm 76, tụi này gọi ổng là chú Sáu, còn ổng nâng cấp cho tụi này là thanh niên thế hệ thứ tư. Hồi đó, đứa Thanh Niên Xung Phong nào cũng mê ổng hết!'' Ông M, một cựu lính VNCH, nay chạy xe ôm nói: “Ổng là người cuối cùng trong số những người nổi tiếng như ông Linh, ông Hùng, ông Trà, không có mấy ổng làm đổi mới chắc chết quá!'' Cùng quan điểm trên, nhạc sĩ BC nói với bạn bè bằng ngôn ngữ điện ảnh: ''Đó là người thủ lĩnh cuối cùng.'' Ngay từ lúc giữ chức Bí thư thành phố Hồ Chí Minh, tầm nhìn chính trị, năng lực quán xuyến những chuyển động của vận mạng chế độ, trong con mắt của số đông công chúng, ông Kiệt là một người cộng sản cấp tiến. Có lúc trải qua những thời kỳ dễ thở, không ít trí thức và tầng lớp trung lưu Sài Gòn gởi gắm quá nhiều kỳ vọng vào ông. Họ tin rằng, trên cương vị thủ tướng, ông Kiệt là nhân vật đủ uy tín và tầm ảnh hưởng đặt nền tảng về sự cấp bách xây dựng những giá trị của một xã hội dân sự. Liên quan tới cuộc chiến đã qua, người Việt Nam sẽ nhớ ông là người đầu tiên trong hàng ngũ các nhà cộng sản cấp cao đã có những phát biểu xác định tinh thần và ý thức hòa giải dân tộc qua câu nói: “…Vì thế, một sự kiện liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn…” Nếu một số người gọi tinh thần hòa giải của ông cựu thủ tướng chỉ nhằm mục đích xoa dịu thì sự xoa dịu đó, dưới áp lực của những quan điểm cực đoan, tự thân điều đó đã trở thành một giá trị mở đường. Có một dòng dư luận mang tâm trạng: ''Thật không hay chút nào khi ông Võ Văn Kiệt ra đi trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng này.'' ''Đi cùng với nỗi lo sợ về bóng ma siêu lạm phát thời bao cấp trở lại là những ký ức tốt đẹp, về thế hệ những nhà lãnh đạo đã đặt nền tảng cho những thành tựu kinh tế hôm nay.'' Về cái chết của nguyên Thủ Tướng Vỏ Văn Kiệt, một trí thức nói: ''Đó là người có trái tim và cái đầu lớn của chế độ.'' ''Trước nhận đinh trên nhiều người không khỏi tự hỏi rằng vì sao vẫn còn sự phân biệt giữa nhân vật lịch sử của chế độ và nhân vật lịch sử của dân tộc.'' ''Và người Việt Nam hôm nay lại thấy cần thiết phải trân trọng những giá trị hòa hợp hòa giải dân tộc của ông,'' nhà trí thức này nói. Nếu quý vị muốn chia sẻ suy nghĩ về tin cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt qua đời, xin gửi cho Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải. Robert Nguyen, U.STôi vượt biên lúc ông Kiệt là bí thư thành ủy TP HCM năm 1978. Dù sao ông là một trong những kiến trúc sư của sự đổi mới làm cho đời sống dân Sài Gòn dễ thở hơn nhiều khi ông lên Thủ Tướng. Phải chi lúc đó ông Kiệt và ông Kỳ nói chuyện hòa giải hòa hợp thì tốt cho dân tộc biết chừng nào. Locvp, Đà NẵngKhông hiểu việc không đưa tin bác Kiệt mất (ngày đầu) vì lý do gì? Nhưng chả lẽ không đưa tin thì không ai biết hay sao? Ngẫm ra mới thấy đất nước Việt Nam còn nghèo vì cái ấu trĩ của những người lãnh đạo. vietquoc, Bình ThuậnTiết thương vô cùng bác sáu Dân! Bác là một người cộng sản cấp tiến mà nhân dân mong chờ có thể thay đổi dần thể chế chính trị hay chí ít người dân dần được dân chủ hơn. Nay bác mất rồi thì ai sẽ đỡ đầu cho phái cấp tiến trong đảng khi mà cả hai thái thượng hoàng vẫn còn đó. Một lần nữa cho tôi được chia sẽ nỗi đau cùng gia quyến! Giai Ha NoiMọi người đang cư xử kiểu gì vậy? Hãy thử nghĩ rằng ngay sau ngày mất của bố các người, hàng xóm tới chửi bố các người lên , các người có thấy dễ chịu không. Nếu là người Việt Nam thì đừng làm như thế vào lúc này. Vo Van TuongTại sao lại có danh từ Đổi Mới? Nguyên nhân là do LÀM SAI thì phải sửa. Cớ sao làm sai khi sửa chữa thì không nhận mà khi sửa lại tự phong cho mình là đổi mới hỡi các ông lãnh đạo. Xin chia buồn cùng Gia quyến cựu TT VVK. Nhưng thực ra Ông cũng khi không còn tác dụng nữa mới dám nói những điều mà khi sống ông cũng mũ ni che tai mà thôi. Tôi nghĩ các Ông đang đương quyền cũng giống ông vì sợ mất quyền lợi. Chúng tôi không tin gì ở các ông cả nhất là sau vụ bắt hai nhà báo và thả Nguyễn Việt Tiến. Minh Binh, Việt NamBác là người hiểu được tầm quan trọng của toàn cầu hóa. Trước khi đi, bác đã cho chúng ta thấy bác sáng suốt đến mức nào, bác đã phản đối việc mở rộng Hà Nội trong bối cảnh nền kinh tế đang lâm vào bất ổn. Tôi đồng quan điểm với bác. Mai DanhTôi cho rằng, khi còn đương chức, ông Kiệt cũng như mọi Đảng viên khác phải làm việc theo sự chỉ đạo của cấp trên nên trong lòng dù có bức xúc vẫn không thể nói ra được. Cũng vì thế, một số quyết định do ông kí chưa hẳn đã là của ông để mà quy trách nhiệm. Dù sao ông cũng là một nhà lãnh đạo đáng kính khi dám công khai nói ra nhiều sự thật, lúc đã rời chính trường. Muộn còn hơn không. Xin chia buồn cùng gia đình và mong ông yên nghỉ được thoải mái nơi vĩnh hằng. Mai Ninh, Việt NamThương tiếc cụ Võ Văn Kiệt. Ít ai ngờ cụ mất đột ngột như vậy. Có lẽ do trời mưa to quá khiến đảng ta không thể báo sớm cho dân biết. Nhưng có người lại bảo quốc tế gởi điện chia buồn nhiều quá, đọc không xuể, cho nên chưa thể báo tin kịp thời cho dân. Các ý tưởng, đề nghị của cụ Kiệt dân rất hiểu, rất đồng tình, nhưng cơ quan đại diện cho dân lại không phản ảnh được. Hai chuyện gần đây nhất là phá hội trường Ba Đình và thôn tính Hà Tây vào Hà Nội đã được hai khoá Quốc hội làm hợp pháp hoá. Hiện nay, đảng ta đang cân nhắc từng chữ trong điếu văn, chúng ta cũng sẽ mang kính lúp làm như vậy vì muốn hiểu ý đảng, chớ lòng dân thì chúng ta quá rõ: chính chúng ta là dân. Walter TaTheo ý kiến một số bạn đã bênh vực thái độ của Báo Chí, nói đúng hơn của Bộ Chính Trị của Đảng CSVN trong việc thông tin trễ sự ra đi vĩnh viễn của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt là đúng đắn thì cho tôi xin có vài lời: hóa ra Nhân Dân Việt Nam - những người Chủ của đất nước Việt Nam - không được quyền biết trước nhân dân nước ngoài về sự ra đi của một cựu Thủ Tướng nổi tiếng của mình sao? Vì sao vậy? Những người Chủ đất nước này không đáng được hưởng quyền đó chăng? Hay chúng ta luôn phải sống theo những thông tin bên ngoài; những thông tin vỉa hè mà Nhà Nước gọi là không đáng tin cậy? Gần đây Nhà Nước còn đổ tội cho chuyện người dân chỉ lo nghe tin đồn mà làm giá gạo tăng đột biến, nhưng truyền thông của chúng ta có nhanh nhạy và đáp ứng thông tin cho Nhân Dân hay chưa? Tại sao tôi lại phải kiếm tin trên BBC, trên trang web của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, trên trang web của Bloomberg...để xác minh là cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đã thật sự ra đi? Giữa chuyện biểu tượng của Đảng và quyền lợi của Nhân Dân thì họ đã bỏ đi quyền lợi của Nhân Dân, đó là cái Nhân Dân không chấp nhận được, chuyện Đảng lo tang lễ cho Đảng Viên của mình là chuyện bình thường nhưng đây là cựu Thủ Tướng của Nhân Dân Việt Nam chứ không chỉ là Đảng viên của Đảng CSVN, Nhân Dân Việt Nam có quyền biết được thông tin về Ông trước tiên; trước các đài nước ngoài như BBC. Thật xấu hổ khi bạn bè ngoại quốc gọi điện thoại hỏi thì tôi cũng chả biết gì, phải cấp tốc vào trang web BBC mới biết chuyện. Nếu cho đó là việc làm đúng thì tôi xin miễn bình luận. Lê Huy Hoàng, MontrealTrước những việc làm cơ bản như công báo và tổ chức tang lễ cho một vị công thần già 86 tuổi chết vì bệnh, đảng CS và chính quyền VN hiện nay có những hành xử không được tự nhiên lắm. Nhưng điều chúng ta phải quan tâm cho tương lai đất nước là sự yếu kém, thiếu tự do của hệ thống truyền thông bên nước nhà. Phải chăng thời kỳ "cởi trói" của cụ Võ Văn Kiệt nay đã bị khựng lại? NTT, HCM cityXin thành thật chia buồn cùng gia đình ông Võ Văn Kiệt. Ông là người đã dám làm những điều mà tư duy cũ cho là sai, là người đã đưa đất nước qua những ngày tháng đen tối của chế độ bao cấp và là người đã đặt những nền móng đầu tiên cho nước Việt Nam mở cửa. Xin chân thành cảm ơn ông vì công trình thoát lũ biển Tây và ngọt hoá vùng tứ giác Long Xuyên, cảm ơn ông vì đường dây tải điện 500kv Bắc-Nam và cảm ơn ông vì đã không ngừng nghỉ đóng góp trí tuệ của mình cho đất nước ngay cả khi đã nghỉ hưu. Sự ra đi của ông là một mất mát vô cùng to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Joe, Việt NamXin chia sẻ với sự nghiệp của ông, một người cũng giống như chúng tôi, vì chén cơm manh áo phải ngậm "bồ hòn" làm ngọt. Và chắc là đến cuối đời thì chúng tôi sẽ nói và làm những điều mà đáng lẽ ra phải nói và làm ở lúc sinh thời. Đau đớn lắm thay! Xin thành thật chia buồn đến gia quyến người "thủ lĩnh" cuối cùng, và tất cả những người thật sự quí mến ông. TNCó lẽ cần công tâm nhìn ông Kiệt dưới hai góc độ: Góc độ lớn (so sánh với các vị TT nước khác) thì ông Kiệt không làm được gì đáng kể lúc đương quyền, chỉ có tính cách vụn vặt và đầy sai trái. Đổi mới không phải là tác phẩm của ông mà là có sự đồng ý của cấp trên nhằm duy trì sự tồn tại của Đảng sau đó dân được dễ thở hơn, ngoài ra đổi mới cũng giúp phần lớn đảng viên giàu có thêm một cách công khai. Làm sai thì phải sửa lại, nói đổi mới thì hơi quá đáng. Ở góc độ nhỏ có nghĩa là dưới một chế độ độc đảng bảo thủ, những lời tuyên bố lúc về hưu của ông được nhiều người xem là một thành tích đáng khen. Dẫu sao chúng ta có thể tin chắc một điều sẽ xảy ra là thế giới tương lai không phải là đất đứng cho những kẻ tham quyền, bảo thủ. Ý kiếnÝ kiến BBC trích dẫn trong bài viết rằng một đồng nghiệp tại VN nói là 7pm ngày 12/06 mới được đưa tin bác Kiệt mất là không đúng. Khoảng 2 giờ chiều, các tổng biên tập đều nhận được chỉ đạo từ Trung ương và ngay sau đó, các toà soạn đều đã có cuộc họp riêng. Tuy nhiên, không hề có chỉ đạo là phải đưa tin vào lúc 7pm. Chiều hôm nay 12/06 VietnamNet đăng tin này đầu tiên, đến 7pm thì bản tin thời sự VTV chính thức phát tin. Một ý kiếnBác Kiệt nhập viện BV Thống Nhất vào ngày 9-6, ngay đêm hôm đó, bác ấy được chuyển sang Singapore. Căn bệnh ung thư phổi của bác ấy đã ở vào thời kì nguy kịch. Ngay khi bác ấy mất vào sáng 11-6 thì trong ngày hôm đó thi thể bác ấy đã được chuyển về VN và được bảo quản ở BV Thống Nhất TPHCM cho đến hôm nay. Long Phan, EnglandTôi thấy nhiều bạn quá lời rồi, các báo đã đưa tin rồi đấy thôi. Linh cữu của cựu thủ tướng đã được đưa về Việt Nam và sẽ được tổ chức nghi lễ Quốc tang. Việc ra thông cáo Nhà nước Việt Nam muốn chính thức đưa tin, chứ không muốn các báo đưa tin việc quan trọng này. Nhà báo Bùi Tín hôm thứ Tư giải thích với BBC từ Paris rằng việc lập ban tang lễ nhà nước, ra thông cáo, cáo phó, quyết định chôn cất ở đâu đều rất quan trọng trong trường hợp các nhà lãnh đạo Việt Nam. Nguyen Hy VongBạn BCM và bạn Lê Huy SG nói rất đúng, việc gì cũng phải chờ đợi bộ Chính trị và ông đầu não Đảng cho phép, cho dù là cái chết của một vị cựu Thủ tướng có công trạng với đất nước! Mặc dù rằng trong Hiếp Pháp có nêu, quyền nắm các phương tiện truyền thông, báo chí, truyền hình là dưới quyền Thủ tướng chính phủ, nhưng CP phải xin phép Bí Thư vì vấn đề liên quan đến chính trị!Xin mọi người vì cái chết của cố thủ tướng của Đổi mới mà ủng hộ giúp cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vượt qua cơn sóng gió lạm phát, khủng hoảng hiện thời…để còn TT Dũng còn tiếp tục con đường muộn mằn của bác Võ Văn Kiệt hằng mơ ước thực hiện… Đổi mới, đổi mới…để cứu giúp dân! Và hãy quyết liệt với kẻ ôm chân giặc Tàu cướp đất nước ta! Xin đa tạ! Minh, MelbourneMấy tờ báo mạng phải gỡ tin ông Sáu Dân qua đời vì can tội "cầm đèn chạy trước ôtô". Cho đến giờ phút này vẫn chưa báo nào nhúc nhích. Trong khi đó LHQ, Hoa Kỳ và Singapore thì đã chính thức bày tỏ sự thương tiếc. Việc này ví như ông nội mới mất con cháu trong nhà bị bác trưởng họ chỉ thị không được biết, phải đến khi hàng xóm sang chia buồn mới biết là ông mất. Thật chả ra thể thống gì nữa! Quân, SydneyĐã hai ngày rồi kể từ lúc ông lâm chung, vậy mà trên các trang tin tức Việt Nam không có một dòng ai điếu. Đối với một người có công với đất nước như ông mà bị đối xử như vậy thì thật là bạc bẽo cho cái sự đời. Đối với đồng chí mà còn như vậy thì còn kêu gọi ai góp tay xây dựng quê hương. HT, Sài GònViệc 600 tờ báo VN đều không đưa tin ông cựu TT VVK qua đời làm cho mọi người bi quan về vấn đề tự do báo chí & chế độ chính trị của VN hiện tại và tương lai. Nhiều việc xảy ra trong khoãng thời gian ngắn từ đầu năm 2008 đến nay làm cho nhân dân VN lo lắng. Thị trường CK tuột dốc không phanh. Thị thường BĐS bong bóng sau đó đóng băng. Lạm phát phi mã. Thả ông Nguyễn Việt Tiến. Bắt hai nhà báo TT & TN vì đưa tin về tham nhũng. Thăng chức tướng Oánh (bị nghi liên quan vụ PMU 18), bắt tướng Quắc (người điều tra PMU 18). Bây giờ ông Kiệt qua đời không báo đài nào đưa tin. Một xã hội mà nhà cầm quyền hành xử như thế này thì gọi là vinh quang, tốt đẹp sao? Không biết Bác Hồ hồi xưa có dạy về tự do báo chí không? Vovn, SingaporeBất cứ nhà chính trị nào cũng có công và tội, ông Võ Văn Kiệt lại là người được đa số tôn vinh là thủ lãnh. Ngòai những việc làm lớn lao ông đã cống hiến cho đất nước, ông đã từng là cứu tinh cho những người là con cháu ngụy, người dám kí nhiều thư bảo lãnh cho họ để họ có cơ hội học hành. Ông dám thẳng tay triệt hạ những kẻ cơ hội luồn lách bất tài ngay trong bộ máy. Có hàng triệu người VN nhờ ông mà thóat khổ, và ông cũng có những kẻ thù vì đã ngáng chân trên đà thăng tiến của họ. Ông cũng đã để lại nhiều hậu quả xấu, trong những thứ đó là tệ tham nhũng dối trá bắt đầu từ thời của ông bùng phát. Lan tràn cho đến ngày nay không thể ngăn chặn. Hai Vu, USATôi đồng ý với bạn NMP Saigon, hầu như toàn miền Nam đã trải qua những năm tháng khủng khiếp nhất từ sau năm 1975 cho đến khi có những đổi mới từ ông Kiệt. Có nhiều kỳ vọng được đặt nơi ông. Nhưng rất tiếc việc đổi mới quá chậm chạp, những kẻ kế vị đã không bắt kịp tiến độ của thế giới. Nhưng dầu sao ông Kiệt cũng đã là người gióng lên tiếng chuông cảnh tỉnh đầu tiên cho chế độ. Xin chia buồn cùng tang quyến của ông. PinochioCó lẽ các bạn ở nước ngoài không cảm thấy mất mát nhiều như chúng tôi trong nước, cho dù ông Kiệt đã về hưu nhưng ảnh hưởng của ông vẫn còn; nó vẫn lôi kéo được nhiều tầng lớp nhân dân: đặc biệt là trí thức miền Nam tập hợp sau lưng ông. Ngay trong giai đoạn này, sự ra đi của ông là một tổn thất rất to lớn cho sự cải cách đổi mới của VN. Trong tình hình hiện nay, khi kinh tế; tài chính VN đang lâm vào tình trạng gặp khó khăn thì có rất nhiều người muốn đặt lại vấn đề cải cách, đổi mới. Mất ông, mất một tiếng nói trung thực và có uy tín để giữ cuộc cải cách đổi mới ở VN chống đỡ lại những tư tưởng hoài nghi nó. Xin cúi đầu tiễn biệt lần cuối người Cộng Sản Chân Chính biết yêu tổ quốc và đồng bào. Minh Melbourne - AustraliaÔng Kiệt sau loạt bài trả lời phỏng vấn trên BBC và những lần bày tỏ ý kiến cá nhân "phi chính thống" sở dĩ không bị công an sách nhiễu như những người bất đồng chính kiến bởi vì ông là người có công lớn với chế độ. Thế nhưng trước khi nhắm mắt xuôi tay ông cũng không thể hình dung nổi cái chế độ mà ông cả đời phụng sự lại cho gỡ bỏ ngay tin trên các mạng thông báo (hoặc trì hoãn việc đưa tin) ông đã qua đời. Thành ra việc này bà con hải ngoại lại biết trước đa số đồng bào trong nước. Thật là ngoài ngõ đã hay mà trong nhà chưa tỏ. Xin có đôi lời phân ưu với gia đình một Kiến Trúc Sư nòng cốt của công cuộc đổi mới (thực ra là sửa sai) của Việt Nam. NMP, Sài GònTin ông Võ Văn Kiệt mất không được đăng trên một tờ báo nào, kể cả báo điện tử cho đến giờ phút này, có vẻ như là một chuyện không bình thường. Chắc hẳn các nhà báo ở VN đã được chỉ huy bởi các ông đảng viên lãnh đạo CS về cách thức đưa tin. Nếu đúng thế, tôi thấy buồn cho nghề báo chí tại VN, đồng thời khinh khi tâm hồn nhỏ nhen của các nhà lãnh đạo đảng CS hiện nay. Thật đáng tiếc đến nghẹn ngào khi biết Ông đã ra đi đột ngột như thế. Tôi cũng như nhiều người Sài Gòn khác, đã chịu nhiều mất mát và đau thương vì chế độ CS, chưa bao giờ nghĩ mình lại có thể thương mến và đặt nhiều kỳ vọng vào ông, như một nhà phản biện có tầm nhìn và lý luận sắc sảo. Xin nhờ BBC diễn đàn này, tôi thành kính chia buồn với thân nhân của ông và bày tỏ sự ngưỡng mộ một nhân cách lớn, thương tiếc sâu sắc đối với sự ra đi của ông. Zin ZinCó lẽ BBC phải bận rộn vô cùng trong giờ phút này vì hàng ngàn email gửi về. Thật kỳ lạ, những người yêu mến hay ghét ông Võ Văn Kiệt, muốn được chia sẻ với gia quyến của người đã mất, phải tìm diễn đàn BBC để thổ lộ. Người ta có thể không thích những lời nói trái tai nhưng lẽ nào lại không cho dân chia buồn vào lúc này. Phong tục VN đã ngàn đời, nghe tin người một người chết, cả làng kéo đến không chậm trễ. Hành xử như thế này thì đừng hỏi tại sao những nhà dân chủ hay dân hải ngoại ghét. Ông Kiệt mất đi chúng ta mới thấy ảnh hưởng của ông to lớn với Việt Nam. Mong muốn hàn gắn vết thương trong lòng dân tộc vốn bị chia rẽ bởi chiến tranh thực sự đi vào trái tim người. Người trong nước đi ra bên ngoài và người hải ngoại quay về một cách dễ dàng hơn. Ông VVK được nhiều người tiếc thương từ tận đáy lòng. Những lời điếu sáo rỗng được chuẩn bị công phu khó có thể so sánh với tiếng khóc trong lòng dân. Tôi nghĩ, ông là người hạnh phúc cả khi ông vắng bóng trên thế gian này. Ngọc Lan, Lạng SơnKhi tôi viết những dòng này thì đã bước sang 2h40 sáng ngày 12.06, nhưng trên tất cả phương tiện thông tin đại chúng của VN tuyệt nhiên không thấy bất cứ một dòng tin nào nói về sự ra đi của ông Võ Văn Kiệt. Trong khi đó thông tin về cô diễn viên Hàn Quốc Lee Young Ae thì được đăng ngay trang nhất cũng như trên truyền hình VN, mọi chi tiết mỗi bước đi của cô Lee Young Ae được mô tả thật tỉ mỉ. Thật là không tài nào hiểu nổi ! Phạm Xuân Thủy, Sài GònTuy tuổi đã già nhưng ông rất có uy tín trong việc góp tiếng nói trong nhiều chính sách có liên quan tới hoạch định phát triển xã hội - dân sinh, và mới đây nhất là bài phản biện về việc mở rộng thủ đô Hà Nội – hiện thân của một nhà kỹ trị. Ông là người được coi là có tư tưởng cởi mở nhất trong số các nguyên thủ quốc gia ở Việt Nam đối với các nhà bất đồng chính kiến: “Chính kiến khác nhau, ý kiến khác nhau là bình thường, và điều quan trọng là cần phải có đối thoại, nói chuyện với nhau một cách sòng phẳng". Thương tiếc Ông vô cùng, ông Sáu Dân ơi! Lai, Mỹ Tho, Việt NamThật vô cùng xúc động khi hay tin ông qua đời. Hôm rồi nhìn ảnh ông ngày càng già đi, tôi lo lắng có ngày sẽ mất đi một lãnh đạo kiệt xuất, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới cho đất nước, và gần đây có viết những bài báo hợp lòng dân. Người ta trách ông sao khi tại vị không làm, bây giờ về hưu thì nói, tôi nghĩ ông rất khéo, tìm đúng lúc để tiếng nói của mình được chấp nhận nhiều nhất...và điểm lại chỉ thấy có mình ông dám nói dù cho là hơi muộn. Người ta đồn thổi ông có con cháu kinh doanh dự án đất đai, tham quyền... Không biết có không, riêng tôi chỉ nghe ông nói "...liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn..." chỉ nhiêu đó thôi, tôi nhớ mãi và kính trọng ông... Ông có một cái nhìn rất nhân bản, độ lượng. Nhiều lãnh đạo có tầm nhìn như ông, phía hải ngoại lại có nhiều ông Nguyễn Cao Kỳ ...thì việc hòa hợp dân tộc chỉ trong ngày một. Vết thương chiến tranh trong lòng dân tộc sẽ lành hẳn. Sau cùng, nếu như linh cữu ông được được đặt tại TP HCM, nhà nước và gia đình cho phép người dân đến thăm viếng tự do, thì tôi nguyện từ nơi quê này sẽ lặng lội tìm đến nhà ông để xin đốt 1 nén nhang cho ông. Xin Vĩnh Biệt ông. TNTại sao cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt từ trần mà các báo không hề thông tin, trong khi BBC, một hãng tin nứơc ngoài lại đăng tin đầu tiên?! Thật khó hiểu? Chả lẽ EURO, iPhone2.... đáng đăng hơn? Chả lẽ phải cần kiểm duyệt thông tin? Xin chia buồn cùng gia đình cựu Thủ Tướng. Nguyễn Việt, tp Hồ Chí MinhNhiều người VN cho rằng ông Kiệt có công lao rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam, nhưng họ quên đi một chuyện: Sau khi khối XHCN sụp độ thì "Đổi mới hay là chết“ là khẩu hiệu của đảng CSVN vào thời điểm đó, cho nên ông Kiệt hay người khác cũng phải làm như ông Kiệt mà thôi. Ngoài ra ông Kiệt là 1 trong Bộ Ba Mười-Kiệt-Anh mở đầu trong cuộc đi đêm cho việc "Đàm Phán Biên Giời VN/TQ. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi ông Kiệt câm như hến về vấn đề Trường Sa/ Hoàng Sa nhập vào Tam-Sa. Có lẽ Bùi Tín là người đánh giá ông Kiệt trong chừng mực nào đó khách quan hơn: Ông Võ Văn Kiệt vừa có bài đòi quan tâm đến người nghèo, nhưng ai đã nhân danh Thủ tướng để ký Nghị định dựng lên cái Tổng cục 2, để cho nó lộng hành, đánh đập dân oan, tra tấn các chiến sỹ dân chủ, còn viện an ninh Trung Quốc ra dọa dân Việt Nam, và nay ông thản nhiên để nó mặc sức gây tội ác? Lời kêu gọi hòa hợp dân tộc của ông vẫn gượng gạo, trịch thượng khi ông không hề tỏ ra hối hận về chủ trương”trả thù, chiếm đóng và tự thực dân hóa miền Nam” hồi 1975 như nhà báo Pháp Jean Lacouture nhận định rất sâu sắc. BCMXin cảm ơn BBC đã đưa tin kịp thời, suốt cả ngày tôi theo dõi tin tức thời sự trên truyền hình và phát thanh mà chẳng hay biết gì. Tôi không hiểu tại sao một tin buồn như vậy mà Bộ Chính trị còn phải xem xét, cân nhắc rồi vẫn chưa cho các phương tiện truyền thông đưa tin, hay là dù về hưu rồi ông Kiệt vẫn ủng hộ nhân dân chỉ trích những sai lầm của Đảng nên còn phải xem đã? Tôi chợt nghĩ liệu sau này tướng Giáp qua đời có thể cả thế giới biết tin mà nhân dân Việt Nam trong nước vẫn chưa biết. Sharkkingi, Việt NamThật sự đáng tiếc cho sự mất mát này! Người cuối cùng còn khả năng lên tiếng thì đã không còn nữa! Rồi đây đất nước VN sẽ như thế nào trong thời kỳ tham nhũng đang chi phối một số nhà lãnh đạo cao cấp VN!Cuộc sống của người dân không biết bao giờ mới được tự do dân chủ, công bằng thực sự đây! Xin thành thật chia buồn gia đình của bác Sáu Dân, người cộng sản dám đấu tranh vì lợi ích của dân tộc! Vũ Tuấn Anh, Hà NộiXin được chân thành chia buồn cùng gia đình cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Tôi không muốn nói đến công hay tội của ông Võ Văn kiệt, nhưng sự ra đi của ông làm tôi và rất nhiều người Việt Nam thương tiếc. Tôi luôn nhất trí và ủng hộ quan điểm hoà hợp dân tộc của ông, mặc dù tôi là một cựu sỹ quan tình báo Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ông là con người giàu nhân tính, ông biết tôn trọng những người lính Việt Nam Cộng hoà, cho dù họ ở phía bên kia chiến tuyến. Tôi muốn được cùng ông chia sẻ với những người lính Việt Nam đã hy sinh ở hai bờ chiến tuyến. Dù sao chúng ta đều là những người lính chiến đấu vì lý tưởng cho dân tộc và cho Tổ quốc. Chỉ tiếc rằng ít nhà lãnh đạo cao cấp của hai bên làm việc này trước năm 1975. Xin nhờ Thủ tướng Võ Văn Kiệt chuyển lời thăm viếng tâm linh và trân trọng của tôi đến với những người lính đã ngã xuống ở hai bờ chiến tuyến. Lê Huy, Sài GònThật kỳ lạ. Hơn 16 giờ sau khi ông Kiệt mất (theo BBC) thì vẫn chưa có báo nào của VN đang tin cả. Trong khi đó vụ cháy nhà ở phố Tây balô chiều nay thì đều có tin cả. Nếu tin ông Kiệt mất không phải tin vịt thì sự kiểm soát của ĐCS với báo chí VN khủng khiếp thật. Đảng chưa cho phép báo sẽ bịt mắt che tai. Khi nào được Đảng bật đèn xanh thì báo chí mới tha hồ bốc phét. foolmostTôi thấy lạ là không báo chí nào trong nước đưa tin về cựu thủ tướng qua đời. Trên tranh nhất các báo tính đến giờ này ( 21 h 11/6/2008 ) chỉ có các tin về bóng đá hoặc điểm thi bổ túc. Thật kỳ là phải tìm hiểu các sự kiện của nước mình qua báo chí nước ngoài. Có lẽ các báo mình còn phải chờ quyết định của Ban Tư Tưởng Văn hóa Trung ương xem chi tiếtnào về ông Kiệt được phép đăng, chi tiết nào không được đăng. Nhạy cảm , rón rén quá thì các bác báo mình cứ đăng mỗi tin là Bác Kiệt từ trần thôi. Cứ thế này,tôi lại đâm ra nghi ngờ BBC đăng tin vịt. Vanxuan, SG“Nghĩa tử là nghĩa tận” đó là đạo lý của người VN. Xin chia buồn cùng gia quyến ông VVK và những người hâm mộ ông. Nhưng tôi không tán thành cách đánh giá phiến diện của một số người về ông, coi ông như vĩ nhân. Thực ra ông cũng là một TT bình thường, có công và cũng có không ít lỗi. Trước hết, trong chính thể VN thì không thể có người ngoài đảng làm cải tổ được; Thứ hai, không cá nhân nào có thể khởi động đổi mới nếu không có chủ trương của đảng (Bộ Chính trị); Thứ ba, VN phải cải tổ vì không thể có cách nào khác để tồn tại sau khi khối Soviet tan rã; Thứ tư, người có quyết định cực kỳ quan trọng trong tiến trình mở cửa nền kinh tế là cựu TBT ĐCS, ông Đỗ Mười, người ba lần mời TT Singapore, ông Lý Quang Diệu làm cố vấn giúp VN cải cách nền kinh tế (Hồi ký Lý Quang Diệu); Thứ năm, ông VVK và gia đình thâu tóm rất nhiều đất đai ở SG và có tác động lớn trong việc đầu tư hạ tầng nhằm tăng giá trị đất đai của ông ở Cần Giờ; Thứ sáu, ông K là người nâng đỡ, tiến cử ông Ng. Tấn Dũng, một người không có tài và học vấn kém cỏi, thực ra là do gởi gắm từ cha ông D trước khi hy sinh; Vì bất cứ lý do gì cũng cần nhìn nhận một cách công bằng và không nên đánh giá bằng cảm tính, như nước Nga nhìn nhận về Yosip Stalin, hay như thế giới nhìn nhận về Phidel Castro... Humanrights, SaigonChính trường Việt Nam sẽ đi về đâu khi ông Kiệt qua đời? Mặc dù ông Kiệt đã về hưu từ lâu nhưng tiếng nói của ông luôn có một sức nặng đối với Bộ chính trị và ĐCSVN.Ông luôn được báo chí lấy ra để làm "bình phong" khi nói đến các vấn đề nhạy cảm của đất nước như vấn đề dân chủ, nhân quyền, đổi mới trong tư duy lãnh đạo, quản lý. Tôi đang lo khi ông mất đi rồi thì báo chí Việt Nam không biết dựa vào ai để "châm ngòi" cho các phong trào dân chủ và đổi mới chính trị tại Việt Nam. Liệu tình hình dân chủ ở Việt Nam có bị phe bảo thủ siết chặt hơn khi ông Kiệt đã qua đời? Dù sao tôi cũng cám ơn ông đã nói lên khác vọng của người dân về những vấn đề mà người khác biết nhưng không thể nói được hoặc dám nói nhưng không một tờ báo trong nước nào dám đăng. MekongLúc còn đương quyền, ông Kiệt cũng có nhiều vụ lùm xùm, tuy nhiên, có lẽ công của ông lớn hơn tội. Tiếng nói của ông đủ mạnh làm cân bằng quyền lực giữa phe bảo thủ và phe đổi mới. Sự ra đi của ông cũng đồng nghĩa với môi trường chính trị VN mất đi một tiếng nói của một người không còn biết sợ. Xin chia buồn cùng gia đình ông. Đặng Thanh, Hà NộiTheo tôi ông Võ Văn Kiệt là một nhà lãnh đạo Việt Nam nổi bật nhất trong hơn 20 năm gần đây. Ông là một con người có tư duy cởi mở và rất quyết đoán, có thể nói công lao của Ông là rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam. Bằng những ý kiến phản biện rất sắc bén, những đóng góp của ông Kiệt trong thời gian về hưu không kém những đóng góp thời gian còn giữ chức vụ. Tuy nhiên ông Kiệt cũng mắc một số khuyết điểm của những nhà lãnh đạo Cộng sản đó là tham quyền, cố vị. Cái chết của ông Kiệt thật bất ngờ và có nhiều nghi vấn. Chí Tôn, Việt NamÔng Kiệt lúc tại chức điều hành đất nước cũng giống như những ngừơi cộng sản khác mà thôi, có ai dám nói gì khác ngoài sự chỉ đạo của Đảng, làm sai bị khai trừ thì toi đời. Chính vì thế dù trong lúc tại vị có bất mãn cũng câm mồm chịu đấm mà ăn xôi, nhưng đến khi về hưu rồi thì mới dám nói vì để giải tỏa những ấm ức trong lòng. Nhưng cũng có nhiều người về hưu mà cũng không dám hé răng, vậy có nói còn hơn không. Ông Kiệt là một trong số ít những người dám nói sau khi về hưu. Ước gì ông Kiệt còn sống thêm vài năm nữa để xem bọn tham nhũng nó làm cuộc cách mạng trừng trị những kẻ dám chống tham nhũng, đấu tranh cho không còn chỗ tránh nữa. Không nêu tênNguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt được biết đến như là một kiến trúc sư của quá trình đổi mới của Việt Nam. Ông có quan điểm gần gũi với nhiều người Việt Nam yêu nước không phải là Cộng sản. Tuy đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn có nhiều ý kiến về nhiều vấn đề gai góc, nhậy cảm của đất nước. Những ý kiến đó của ông gần đây tuy không được các vị lãnh đạo đất nước hiện nay thực hiện hay ông có nhiều ý kiến trái chiều với đội ngũ lãnh đạo hiện nay nhưng tựu chung lại có lẽ đó là những ý kiến xây dựng và được nhiều người đồng tình. Ông mất đi để lại niềm tiếc thương cho nhiều người dân Việt Nam mà điều này chưa chắc đã có đối với nhiều vị lãnh đạo cùng thời kỳ với ông. Xin gửi lời chia buồn xâu sắc tới gia đình ông. HuGo, Hà NộiThực sự là đọc xong tin này, tôi cảm thấy vô cùng thương tiếc, tiếc cho một vị lãnh đạo tài ba một thời, và cho tới giờ, tiếng nói của ông vẫn còn có sức nặng và giá trị. Ông có những tư duy, quan điểm tân tiến về sự thay đổi trước vận mệnh của đất nước Việt Nam cũng như là sự cố gắng của mình trong sứ mệnh hòa giải dân tộc. Vô cùng tiếc thương trước sự ra đi của ông cũng như sự cung kính cảm phục giành tới ông.. Mr Phan, TP HCMKhi nghe tin ông qua đời tôi thấy lòng mình trống trải vô cùng. Đất nước này không còn mấy người tâm huyết, dám nói thẳng, nói thật như ông. Tôi nghĩ chắc một số quan tham trong chính phủ hiện hành rất vui vì không còn ai giám nói điều thật về những việc làm không hợp lòng dân của họ như ông Kiệt. Kính gửi lời tri ân đến hương hồn bác Sáu Dân. PGC, Việt NamTôi rất bất ngờ và hụt hẫng khi đọc tin này. Ở VN lúc này vẫn chưa có báo nào đăng tin nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt qua đời cả . Ông là một nhà lãnh đạo xuất sắc nhất của VN thời kỳ đổi mới. Dù đã nghỉ hưu, nhưng ông luôn quan tâm tới việc Dân, việc Nước, có nhiều bài viết và phỏng vấn tràn đầy nhiệt huyết với Tổ quốc và Dân tộc.Sự ra đi của Ông là một mất mát lớn cho Nhân dân VN. Xin vĩnh biệt một vị lãnh tụ tài ba của VN trong xây dựng đất nước sau chiến tranh. Phong Trần, Hà NộiMột con người đứng đầu phong trào đổi mới đã ra đi, một con người luôn đấu tranh cho nền xã hội dân chủ, tiến bộ của Việt Nam. NCT, Hà NộiTại sao ông Kiệt không làm những việc ông góp ý khi đã nghỉ hưu như hoà giải dân tộc từ lúc ông còn đương chức? Phải chăng chỉ khi ông trở thành thường dân ông mới hiểu được cần làm điều đó? Liệu các vị lãnh đạo đương chức có nghĩ như ông Kiệt không? anh.scmTại sao bạn NTC không đặt câu hỏi là "Tại sao ông Kiệt nghỉ hưu rồi mà còn tích cực làm việc giúp dân giúp nước?" Những câu hỏi tại sao thật vô nghĩa. Ông mất đi rồi, thật là một mất mát lớn cho nhân dân miền Nam. Henry Nguyen, CaliforniaMột mất mát lớn cho đất nước, sự ra đi của ông trong giờ phút này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến những quan ngại của ông về những điều chưa tốt trong các dự án và điều hành của chính phủ. Viet Nam Hà NộiChưa bao giờ gặp bác ngoài đời thực một lần nhưng hình ảnh một vị thủ tướng đáng kính của dân tộc luôn là một hình ảnh tôn nghiêm trong trái tim tôi. Cả tuổi trẻ, cả cuộc đời bác hi sinh cho sự nghiệp của dân tộc. Tầng lớp những người dân Việt Nam mẫu mực như bác dần dần ra đi. Đất nước lại mất đi một con người vĩ đại, một người cầm lái con thuyền đất nước. Kính mong bác an nghỉ bình an nơi vĩnh hằng! Và cầu mong cho lớp thanh niên Việt Nam như chúng tôi được thừa hưởng thật nhiều những đức tính, sự thông thái, lòng yêu nước và dũng cảm của những con người ấy, để tương lai Việt Nam tươi sáng hơn. Không nêu tênTôi rất đau buồn khi nhận được tin này, chúng ta vừa mất đi một con người tài năng, một con người có tâm, có tầm, một vị thủ tướng đáng kính trọng. Tôi xin cúi đầu trước sự kiện đau buồn này và cầu mong cho nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt yên nghỉ bình an. Nguyen Suu, Việt NamNghe tin. Tôi không cầm được nước mắt. Đau lòng quá. Thật sự Tôi chỉ tin và đang hy vọng nhiều vào Ông. Tra Bay, TP HCMLời đầu tiên tôi thật lòng chia buồn đến gia đình bác Sáu. Bác ra đi trong giai đoạn này là một tổn thất lớn với nhân dân Việt Nam nói chung và Miền Nam nói riêng. Sự đóng góp thẳng thắng, chân tình của các đã làm cảm kích thế hệ chúng tôi và chúng tôi hứa sẽ tiếp bước con đường của bác Sáu. Nguyễn An Huy, Sài GònXin thắp một nén hương chân thành tới gia đình bác Kiệt , bác là một nhà cách mạng uy tín, không sợ sệt đảng phái nào , nêu cao quan điểm của mình, là tấm gương cho các cán bộ nhà nước học tập. Xin gởi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình bác Kiệt, và cũng mong lắm có những cán bộ như bác. Miền Nam này phát triển cũng là công lớn của bác, bác Kiệt ra đi rồi không biết có còn lãnh đạo nào miền Nam có đủ tài năng như bác không?	summarize: Từ các máy điện thoại di động, tin về sự ra đi của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đến rất sớm với những ai quan tâm. Người Sài Gòn vẫn còn thói quen gọi người lãnh đạo cộng sản này là ông Sáu Dân. Và thật sự trong nhận thức đại bộ phận dân chúng Sài Gòn, kể cả những người khác chính kiến, vị cựu thủ tướng này chưa bao giờ là nhân vật lãnh đạo lão thành, ông luôn ở trung tâm của các sự kiện nóng nhất của chế độ. Ở quán cà phê Highland Diamond, ông D, một doanh nhân chỉ tay qua Nhà Văn Hóa Thanh Niên nói: “Hồi năm 76, tụi này gọi ổng là chú Sáu, còn ổng nâng cấp cho tụi này là thanh niên thế hệ thứ tư. Hồi đó, đứa Thanh Niên Xung Phong nào cũng mê ổng hết!'' Ông M, một cựu lính VNCH, nay chạy xe ôm nói: “Ổng là người cuối cùng trong số những người nổi tiếng như ông Linh, ông Hùng, ông Trà, không có mấy ổng làm đổi mới chắc chết quá!'' Cùng quan điểm trên, nhạc sĩ BC nói với bạn bè bằng ngôn ngữ điện ảnh: ''Đó là người thủ lĩnh cuối cùng.'' Ngay từ lúc giữ chức Bí thư thành phố Hồ Chí Minh, tầm nhìn chính trị, năng lực quán xuyến những chuyển động của vận mạng chế độ, trong con mắt của số đông công chúng, ông Kiệt là một người cộng sản cấp tiến. Có lúc trải qua những thời kỳ dễ thở, không ít trí thức và tầng lớp trung lưu Sài Gòn gởi gắm quá nhiều kỳ vọng vào ông. Họ tin rằng, trên cương vị thủ tướng, ông Kiệt là nhân vật đủ uy tín và tầm ảnh hưởng đặt nền tảng về sự cấp bách xây dựng những giá trị của một xã hội dân sự. Liên quan tới cuộc chiến đã qua, người Việt Nam sẽ nhớ ông là người đầu tiên trong hàng ngũ các nhà cộng sản cấp cao đã có những phát biểu xác định tinh thần và ý thức hòa giải dân tộc qua câu nói: “…Vì thế, một sự kiện liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn…” Nếu một số người gọi tinh thần hòa giải của ông cựu thủ tướng chỉ nhằm mục đích xoa dịu thì sự xoa dịu đó, dưới áp lực của những quan điểm cực đoan, tự thân điều đó đã trở thành một giá trị mở đường. Có một dòng dư luận mang tâm trạng: ''Thật không hay chút nào khi ông Võ Văn Kiệt ra đi trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng này.'' ''Đi cùng với nỗi lo sợ về bóng ma siêu lạm phát thời bao cấp trở lại là những ký ức tốt đẹp, về thế hệ những nhà lãnh đạo đã đặt nền tảng cho những thành tựu kinh tế hôm nay.'' Về cái chết của nguyên Thủ Tướng Vỏ Văn Kiệt, một trí thức nói: ''Đó là người có trái tim và cái đầu lớn của chế độ.'' ''Trước nhận đinh trên nhiều người không khỏi tự hỏi rằng vì sao vẫn còn sự phân biệt giữa nhân vật lịch sử của chế độ và nhân vật lịch sử của dân tộc.'' ''Và người Việt Nam hôm nay lại thấy cần thiết phải trân trọng những giá trị hòa hợp hòa giải dân tộc của ông,'' nhà trí thức này nói. Nếu quý vị muốn chia sẻ suy nghĩ về tin cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt qua đời, xin gửi cho Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải. Robert Nguyen, U.STôi vượt biên lúc ông Kiệt là bí thư thành ủy TP HCM năm 1978. Dù sao ông là một trong những kiến trúc sư của sự đổi mới làm cho đời sống dân Sài Gòn dễ thở hơn nhiều khi ông lên Thủ Tướng. Phải chi lúc đó ông Kiệt và ông Kỳ nói chuyện hòa giải hòa hợp thì tốt cho dân tộc biết chừng nào. Locvp, Đà NẵngKhông hiểu việc không đưa tin bác Kiệt mất (ngày đầu) vì lý do gì? Nhưng chả lẽ không đưa tin thì không ai biết hay sao? Ngẫm ra mới thấy đất nước Việt Nam còn nghèo vì cái ấu trĩ của những người lãnh đạo. vietquoc, Bình ThuậnTiết thương vô cùng bác sáu Dân! Bác là một người cộng sản cấp tiến mà nhân dân mong chờ có thể thay đổi dần thể chế chính trị hay chí ít người dân dần được dân chủ hơn. Nay bác mất rồi thì ai sẽ đỡ đầu cho phái cấp tiến trong đảng khi mà cả hai thái thượng hoàng vẫn còn đó. Một lần nữa cho tôi được chia sẽ nỗi đau cùng gia quyến! Giai Ha NoiMọi người đang cư xử kiểu gì vậy? Hãy thử nghĩ rằng ngay sau ngày mất của bố các người, hàng xóm tới chửi bố các người lên , các người có thấy dễ chịu không. Nếu là người Việt Nam thì đừng làm như thế vào lúc này. Vo Van TuongTại sao lại có danh từ Đổi Mới? Nguyên nhân là do LÀM SAI thì phải sửa. Cớ sao làm sai khi sửa chữa thì không nhận mà khi sửa lại tự phong cho mình là đổi mới hỡi các ông lãnh đạo. Xin chia buồn cùng Gia quyến cựu TT VVK. Nhưng thực ra Ông cũng khi không còn tác dụng nữa mới dám nói những điều mà khi sống ông cũng mũ ni che tai mà thôi. Tôi nghĩ các Ông đang đương quyền cũng giống ông vì sợ mất quyền lợi. Chúng tôi không tin gì ở các ông cả nhất là sau vụ bắt hai nhà báo và thả Nguyễn Việt Tiến. Minh Binh, Việt NamBác là người hiểu được tầm quan trọng của toàn cầu hóa. Trước khi đi, bác đã cho chúng ta thấy bác sáng suốt đến mức nào, bác đã phản đối việc mở rộng Hà Nội trong bối cảnh nền kinh tế đang lâm vào bất ổn. Tôi đồng quan điểm với bác. Mai DanhTôi cho rằng, khi còn đương chức, ông Kiệt cũng như mọi Đảng viên khác phải làm việc theo sự chỉ đạo của cấp trên nên trong lòng dù có bức xúc vẫn không thể nói ra được. Cũng vì thế, một số quyết định do ông kí chưa hẳn đã là của ông để mà quy trách nhiệm. Dù sao ông cũng là một nhà lãnh đạo đáng kính khi dám công khai nói ra nhiều sự thật, lúc đã rời chính trường. Muộn còn hơn không. Xin chia buồn cùng gia đình và mong ông yên nghỉ được thoải mái nơi vĩnh hằng. Mai Ninh, Việt NamThương tiếc cụ Võ Văn Kiệt. Ít ai ngờ cụ mất đột ngột như vậy. Có lẽ do trời mưa to quá khiến đảng ta không thể báo sớm cho dân biết. Nhưng có người lại bảo quốc tế gởi điện chia buồn nhiều quá, đọc không xuể, cho nên chưa thể báo tin kịp thời cho dân. Các ý tưởng, đề nghị của cụ Kiệt dân rất hiểu, rất đồng tình, nhưng cơ quan đại diện cho dân lại không phản ảnh được. Hai chuyện gần đây nhất là phá hội trường Ba Đình và thôn tính Hà Tây vào Hà Nội đã được hai khoá Quốc hội làm hợp pháp hoá. Hiện nay, đảng ta đang cân nhắc từng chữ trong điếu văn, chúng ta cũng sẽ mang kính lúp làm như vậy vì muốn hiểu ý đảng, chớ lòng dân thì chúng ta quá rõ: chính chúng ta là dân. Walter TaTheo ý kiến một số bạn đã bênh vực thái độ của Báo Chí, nói đúng hơn của Bộ Chính Trị của Đảng CSVN trong việc thông tin trễ sự ra đi vĩnh viễn của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt là đúng đắn thì cho tôi xin có vài lời: hóa ra Nhân Dân Việt Nam - những người Chủ của đất nước Việt Nam - không được quyền biết trước nhân dân nước ngoài về sự ra đi của một cựu Thủ Tướng nổi tiếng của mình sao? Vì sao vậy? Những người Chủ đất nước này không đáng được hưởng quyền đó chăng? Hay chúng ta luôn phải sống theo những thông tin bên ngoài; những thông tin vỉa hè mà Nhà Nước gọi là không đáng tin cậy? Gần đây Nhà Nước còn đổ tội cho chuyện người dân chỉ lo nghe tin đồn mà làm giá gạo tăng đột biến, nhưng truyền thông của chúng ta có nhanh nhạy và đáp ứng thông tin cho Nhân Dân hay chưa? Tại sao tôi lại phải kiếm tin trên BBC, trên trang web của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, trên trang web của Bloomberg...để xác minh là cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đã thật sự ra đi? Giữa chuyện biểu tượng của Đảng và quyền lợi của Nhân Dân thì họ đã bỏ đi quyền lợi của Nhân Dân, đó là cái Nhân Dân không chấp nhận được, chuyện Đảng lo tang lễ cho Đảng Viên của mình là chuyện bình thường nhưng đây là cựu Thủ Tướng của Nhân Dân Việt Nam chứ không chỉ là Đảng viên của Đảng CSVN, Nhân Dân Việt Nam có quyền biết được thông tin về Ông trước tiên; trước các đài nước ngoài như BBC. Thật xấu hổ khi bạn bè ngoại quốc gọi điện thoại hỏi thì tôi cũng chả biết gì, phải cấp tốc vào trang web BBC mới biết chuyện. Nếu cho đó là việc làm đúng thì tôi xin miễn bình luận. Lê Huy Hoàng, MontrealTrước những việc làm cơ bản như công báo và tổ chức tang lễ cho một vị công thần già 86 tuổi chết vì bệnh, đảng CS và chính quyền VN hiện nay có những hành xử không được tự nhiên lắm. Nhưng điều chúng ta phải quan tâm cho tương lai đất nước là sự yếu kém, thiếu tự do của hệ thống truyền thông bên nước nhà. Phải chăng thời kỳ "cởi trói" của cụ Võ Văn Kiệt nay đã bị khựng lại? NTT, HCM cityXin thành thật chia buồn cùng gia đình ông Võ Văn Kiệt. Ông là người đã dám làm những điều mà tư duy cũ cho là sai, là người đã đưa đất nước qua những ngày tháng đen tối của chế độ bao cấp và là người đã đặt những nền móng đầu tiên cho nước Việt Nam mở cửa. Xin chân thành cảm ơn ông vì công trình thoát lũ biển Tây và ngọt hoá vùng tứ giác Long Xuyên, cảm ơn ông vì đường dây tải điện 500kv Bắc-Nam và cảm ơn ông vì đã không ngừng nghỉ đóng góp trí tuệ của mình cho đất nước ngay cả khi đã nghỉ hưu. Sự ra đi của ông là một mất mát vô cùng to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Joe, Việt NamXin chia sẻ với sự nghiệp của ông, một người cũng giống như chúng tôi, vì chén cơm manh áo phải ngậm "bồ hòn" làm ngọt. Và chắc là đến cuối đời thì chúng tôi sẽ nói và làm những điều mà đáng lẽ ra phải nói và làm ở lúc sinh thời. Đau đớn lắm thay! Xin thành thật chia buồn đến gia quyến người "thủ lĩnh" cuối cùng, và tất cả những người thật sự quí mến ông. TNCó lẽ cần công tâm nhìn ông Kiệt dưới hai góc độ: Góc độ lớn (so sánh với các vị TT nước khác) thì ông Kiệt không làm được gì đáng kể lúc đương quyền, chỉ có tính cách vụn vặt và đầy sai trái. Đổi mới không phải là tác phẩm của ông mà là có sự đồng ý của cấp trên nhằm duy trì sự tồn tại của Đảng sau đó dân được dễ thở hơn, ngoài ra đổi mới cũng giúp phần lớn đảng viên giàu có thêm một cách công khai. Làm sai thì phải sửa lại, nói đổi mới thì hơi quá đáng. Ở góc độ nhỏ có nghĩa là dưới một chế độ độc đảng bảo thủ, những lời tuyên bố lúc về hưu của ông được nhiều người xem là một thành tích đáng khen. Dẫu sao chúng ta có thể tin chắc một điều sẽ xảy ra là thế giới tương lai không phải là đất đứng cho những kẻ tham quyền, bảo thủ. Ý kiếnÝ kiến BBC trích dẫn trong bài viết rằng một đồng nghiệp tại VN nói là 7pm ngày 12/06 mới được đưa tin bác Kiệt mất là không đúng. Khoảng 2 giờ chiều, các tổng biên tập đều nhận được chỉ đạo từ Trung ương và ngay sau đó, các toà soạn đều đã có cuộc họp riêng. Tuy nhiên, không hề có chỉ đạo là phải đưa tin vào lúc 7pm. Chiều hôm nay 12/06 VietnamNet đăng tin này đầu tiên, đến 7pm thì bản tin thời sự VTV chính thức phát tin. Một ý kiếnBác Kiệt nhập viện BV Thống Nhất vào ngày 9-6, ngay đêm hôm đó, bác ấy được chuyển sang Singapore. Căn bệnh ung thư phổi của bác ấy đã ở vào thời kì nguy kịch. Ngay khi bác ấy mất vào sáng 11-6 thì trong ngày hôm đó thi thể bác ấy đã được chuyển về VN và được bảo quản ở BV Thống Nhất TPHCM cho đến hôm nay. Long Phan, EnglandTôi thấy nhiều bạn quá lời rồi, các báo đã đưa tin rồi đấy thôi. Linh cữu của cựu thủ tướng đã được đưa về Việt Nam và sẽ được tổ chức nghi lễ Quốc tang. Việc ra thông cáo Nhà nước Việt Nam muốn chính thức đưa tin, chứ không muốn các báo đưa tin việc quan trọng này. Nhà báo Bùi Tín hôm thứ Tư giải thích với BBC từ Paris rằng việc lập ban tang lễ nhà nước, ra thông cáo, cáo phó, quyết định chôn cất ở đâu đều rất quan trọng trong trường hợp các nhà lãnh đạo Việt Nam. Nguyen Hy VongBạn BCM và bạn Lê Huy SG nói rất đúng, việc gì cũng phải chờ đợi bộ Chính trị và ông đầu não Đảng cho phép, cho dù là cái chết của một vị cựu Thủ tướng có công trạng với đất nước! Mặc dù rằng trong Hiếp Pháp có nêu, quyền nắm các phương tiện truyền thông, báo chí, truyền hình là dưới quyền Thủ tướng chính phủ, nhưng CP phải xin phép Bí Thư vì vấn đề liên quan đến chính trị!Xin mọi người vì cái chết của cố thủ tướng của Đổi mới mà ủng hộ giúp cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vượt qua cơn sóng gió lạm phát, khủng hoảng hiện thời…để còn TT Dũng còn tiếp tục con đường muộn mằn của bác Võ Văn Kiệt hằng mơ ước thực hiện… Đổi mới, đổi mới…để cứu giúp dân! Và hãy quyết liệt với kẻ ôm chân giặc Tàu cướp đất nước ta! Xin đa tạ! Minh, MelbourneMấy tờ báo mạng phải gỡ tin ông Sáu Dân qua đời vì can tội "cầm đèn chạy trước ôtô". Cho đến giờ phút này vẫn chưa báo nào nhúc nhích. Trong khi đó LHQ, Hoa Kỳ và Singapore thì đã chính thức bày tỏ sự thương tiếc. Việc này ví như ông nội mới mất con cháu trong nhà bị bác trưởng họ chỉ thị không được biết, phải đến khi hàng xóm sang chia buồn mới biết là ông mất. Thật chả ra thể thống gì nữa! Quân, SydneyĐã hai ngày rồi kể từ lúc ông lâm chung, vậy mà trên các trang tin tức Việt Nam không có một dòng ai điếu. Đối với một người có công với đất nước như ông mà bị đối xử như vậy thì thật là bạc bẽo cho cái sự đời. Đối với đồng chí mà còn như vậy thì còn kêu gọi ai góp tay xây dựng quê hương. HT, Sài GònViệc 600 tờ báo VN đều không đưa tin ông cựu TT VVK qua đời làm cho mọi người bi quan về vấn đề tự do báo chí & chế độ chính trị của VN hiện tại và tương lai. Nhiều việc xảy ra trong khoãng thời gian ngắn từ đầu năm 2008 đến nay làm cho nhân dân VN lo lắng. Thị trường CK tuột dốc không phanh. Thị thường BĐS bong bóng sau đó đóng băng. Lạm phát phi mã. Thả ông Nguyễn Việt Tiến. Bắt hai nhà báo TT & TN vì đưa tin về tham nhũng. Thăng chức tướng Oánh (bị nghi liên quan vụ PMU 18), bắt tướng Quắc (người điều tra PMU 18). Bây giờ ông Kiệt qua đời không báo đài nào đưa tin. Một xã hội mà nhà cầm quyền hành xử như thế này thì gọi là vinh quang, tốt đẹp sao? Không biết Bác Hồ hồi xưa có dạy về tự do báo chí không? Vovn, SingaporeBất cứ nhà chính trị nào cũng có công và tội, ông Võ Văn Kiệt lại là người được đa số tôn vinh là thủ lãnh. Ngòai những việc làm lớn lao ông đã cống hiến cho đất nước, ông đã từng là cứu tinh cho những người là con cháu ngụy, người dám kí nhiều thư bảo lãnh cho họ để họ có cơ hội học hành. Ông dám thẳng tay triệt hạ những kẻ cơ hội luồn lách bất tài ngay trong bộ máy. Có hàng triệu người VN nhờ ông mà thóat khổ, và ông cũng có những kẻ thù vì đã ngáng chân trên đà thăng tiến của họ. Ông cũng đã để lại nhiều hậu quả xấu, trong những thứ đó là tệ tham nhũng dối trá bắt đầu từ thời của ông bùng phát. Lan tràn cho đến ngày nay không thể ngăn chặn. Hai Vu, USATôi đồng ý với bạn NMP Saigon, hầu như toàn miền Nam đã trải qua những năm tháng khủng khiếp nhất từ sau năm 1975 cho đến khi có những đổi mới từ ông Kiệt. Có nhiều kỳ vọng được đặt nơi ông. Nhưng rất tiếc việc đổi mới quá chậm chạp, những kẻ kế vị đã không bắt kịp tiến độ của thế giới. Nhưng dầu sao ông Kiệt cũng đã là người gióng lên tiếng chuông cảnh tỉnh đầu tiên cho chế độ. Xin chia buồn cùng tang quyến của ông. PinochioCó lẽ các bạn ở nước ngoài không cảm thấy mất mát nhiều như chúng tôi trong nước, cho dù ông Kiệt đã về hưu nhưng ảnh hưởng của ông vẫn còn; nó vẫn lôi kéo được nhiều tầng lớp nhân dân: đặc biệt là trí thức miền Nam tập hợp sau lưng ông. Ngay trong giai đoạn này, sự ra đi của ông là một tổn thất rất to lớn cho sự cải cách đổi mới của VN. Trong tình hình hiện nay, khi kinh tế; tài chính VN đang lâm vào tình trạng gặp khó khăn thì có rất nhiều người muốn đặt lại vấn đề cải cách, đổi mới. Mất ông, mất một tiếng nói trung thực và có uy tín để giữ cuộc cải cách đổi mới ở VN chống đỡ lại những tư tưởng hoài nghi nó. Xin cúi đầu tiễn biệt lần cuối người Cộng Sản Chân Chính biết yêu tổ quốc và đồng bào. Minh Melbourne - AustraliaÔng Kiệt sau loạt bài trả lời phỏng vấn trên BBC và những lần bày tỏ ý kiến cá nhân "phi chính thống" sở dĩ không bị công an sách nhiễu như những người bất đồng chính kiến bởi vì ông là người có công lớn với chế độ. Thế nhưng trước khi nhắm mắt xuôi tay ông cũng không thể hình dung nổi cái chế độ mà ông cả đời phụng sự lại cho gỡ bỏ ngay tin trên các mạng thông báo (hoặc trì hoãn việc đưa tin) ông đã qua đời. Thành ra việc này bà con hải ngoại lại biết trước đa số đồng bào trong nước. Thật là ngoài ngõ đã hay mà trong nhà chưa tỏ. Xin có đôi lời phân ưu với gia đình một Kiến Trúc Sư nòng cốt của công cuộc đổi mới (thực ra là sửa sai) của Việt Nam. NMP, Sài GònTin ông Võ Văn Kiệt mất không được đăng trên một tờ báo nào, kể cả báo điện tử cho đến giờ phút này, có vẻ như là một chuyện không bình thường. Chắc hẳn các nhà báo ở VN đã được chỉ huy bởi các ông đảng viên lãnh đạo CS về cách thức đưa tin. Nếu đúng thế, tôi thấy buồn cho nghề báo chí tại VN, đồng thời khinh khi tâm hồn nhỏ nhen của các nhà lãnh đạo đảng CS hiện nay. Thật đáng tiếc đến nghẹn ngào khi biết Ông đã ra đi đột ngột như thế. Tôi cũng như nhiều người Sài Gòn khác, đã chịu nhiều mất mát và đau thương vì chế độ CS, chưa bao giờ nghĩ mình lại có thể thương mến và đặt nhiều kỳ vọng vào ông, như một nhà phản biện có tầm nhìn và lý luận sắc sảo. Xin nhờ BBC diễn đàn này, tôi thành kính chia buồn với thân nhân của ông và bày tỏ sự ngưỡng mộ một nhân cách lớn, thương tiếc sâu sắc đối với sự ra đi của ông. Zin ZinCó lẽ BBC phải bận rộn vô cùng trong giờ phút này vì hàng ngàn email gửi về. Thật kỳ lạ, những người yêu mến hay ghét ông Võ Văn Kiệt, muốn được chia sẻ với gia quyến của người đã mất, phải tìm diễn đàn BBC để thổ lộ. Người ta có thể không thích những lời nói trái tai nhưng lẽ nào lại không cho dân chia buồn vào lúc này. Phong tục VN đã ngàn đời, nghe tin người một người chết, cả làng kéo đến không chậm trễ. Hành xử như thế này thì đừng hỏi tại sao những nhà dân chủ hay dân hải ngoại ghét. Ông Kiệt mất đi chúng ta mới thấy ảnh hưởng của ông to lớn với Việt Nam. Mong muốn hàn gắn vết thương trong lòng dân tộc vốn bị chia rẽ bởi chiến tranh thực sự đi vào trái tim người. Người trong nước đi ra bên ngoài và người hải ngoại quay về một cách dễ dàng hơn. Ông VVK được nhiều người tiếc thương từ tận đáy lòng. Những lời điếu sáo rỗng được chuẩn bị công phu khó có thể so sánh với tiếng khóc trong lòng dân. Tôi nghĩ, ông là người hạnh phúc cả khi ông vắng bóng trên thế gian này. Ngọc Lan, Lạng SơnKhi tôi viết những dòng này thì đã bước sang 2h40 sáng ngày 12.06, nhưng trên tất cả phương tiện thông tin đại chúng của VN tuyệt nhiên không thấy bất cứ một dòng tin nào nói về sự ra đi của ông Võ Văn Kiệt. Trong khi đó thông tin về cô diễn viên Hàn Quốc Lee Young Ae thì được đăng ngay trang nhất cũng như trên truyền hình VN, mọi chi tiết mỗi bước đi của cô Lee Young Ae được mô tả thật tỉ mỉ. Thật là không tài nào hiểu nổi ! Phạm Xuân Thủy, Sài GònTuy tuổi đã già nhưng ông rất có uy tín trong việc góp tiếng nói trong nhiều chính sách có liên quan tới hoạch định phát triển xã hội - dân sinh, và mới đây nhất là bài phản biện về việc mở rộng thủ đô Hà Nội – hiện thân của một nhà kỹ trị. Ông là người được coi là có tư tưởng cởi mở nhất trong số các nguyên thủ quốc gia ở Việt Nam đối với các nhà bất đồng chính kiến: “Chính kiến khác nhau, ý kiến khác nhau là bình thường, và điều quan trọng là cần phải có đối thoại, nói chuyện với nhau một cách sòng phẳng". Thương tiếc Ông vô cùng, ông Sáu Dân ơi! Lai, Mỹ Tho, Việt NamThật vô cùng xúc động khi hay tin ông qua đời. Hôm rồi nhìn ảnh ông ngày càng già đi, tôi lo lắng có ngày sẽ mất đi một lãnh đạo kiệt xuất, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới cho đất nước, và gần đây có viết những bài báo hợp lòng dân. Người ta trách ông sao khi tại vị không làm, bây giờ về hưu thì nói, tôi nghĩ ông rất khéo, tìm đúng lúc để tiếng nói của mình được chấp nhận nhiều nhất...và điểm lại chỉ thấy có mình ông dám nói dù cho là hơi muộn. Người ta đồn thổi ông có con cháu kinh doanh dự án đất đai, tham quyền... Không biết có không, riêng tôi chỉ nghe ông nói "...liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn..." chỉ nhiêu đó thôi, tôi nhớ mãi và kính trọng ông... Ông có một cái nhìn rất nhân bản, độ lượng. Nhiều lãnh đạo có tầm nhìn như ông, phía hải ngoại lại có nhiều ông Nguyễn Cao Kỳ ...thì việc hòa hợp dân tộc chỉ trong ngày một. Vết thương chiến tranh trong lòng dân tộc sẽ lành hẳn. Sau cùng, nếu như linh cữu ông được được đặt tại TP HCM, nhà nước và gia đình cho phép người dân đến thăm viếng tự do, thì tôi nguyện từ nơi quê này sẽ lặng lội tìm đến nhà ông để xin đốt 1 nén nhang cho ông. Xin Vĩnh Biệt ông. TNTại sao cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt từ trần mà các báo không hề thông tin, trong khi BBC, một hãng tin nứơc ngoài lại đăng tin đầu tiên?! Thật khó hiểu? Chả lẽ EURO, iPhone2.... đáng đăng hơn? Chả lẽ phải cần kiểm duyệt thông tin? Xin chia buồn cùng gia đình cựu Thủ Tướng. Nguyễn Việt, tp Hồ Chí MinhNhiều người VN cho rằng ông Kiệt có công lao rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam, nhưng họ quên đi một chuyện: Sau khi khối XHCN sụp độ thì "Đổi mới hay là chết“ là khẩu hiệu của đảng CSVN vào thời điểm đó, cho nên ông Kiệt hay người khác cũng phải làm như ông Kiệt mà thôi. Ngoài ra ông Kiệt là 1 trong Bộ Ba Mười-Kiệt-Anh mở đầu trong cuộc đi đêm cho việc "Đàm Phán Biên Giời VN/TQ. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi ông Kiệt câm như hến về vấn đề Trường Sa/ Hoàng Sa nhập vào Tam-Sa. Có lẽ Bùi Tín là người đánh giá ông Kiệt trong chừng mực nào đó khách quan hơn: Ông Võ Văn Kiệt vừa có bài đòi quan tâm đến người nghèo, nhưng ai đã nhân danh Thủ tướng để ký Nghị định dựng lên cái Tổng cục 2, để cho nó lộng hành, đánh đập dân oan, tra tấn các chiến sỹ dân chủ, còn viện an ninh Trung Quốc ra dọa dân Việt Nam, và nay ông thản nhiên để nó mặc sức gây tội ác? Lời kêu gọi hòa hợp dân tộc của ông vẫn gượng gạo, trịch thượng khi ông không hề tỏ ra hối hận về chủ trương”trả thù, chiếm đóng và tự thực dân hóa miền Nam” hồi 1975 như nhà báo Pháp Jean Lacouture nhận định rất sâu sắc. BCMXin cảm ơn BBC đã đưa tin kịp thời, suốt cả ngày tôi theo dõi tin tức thời sự trên truyền hình và phát thanh mà chẳng hay biết gì. Tôi không hiểu tại sao một tin buồn như vậy mà Bộ Chính trị còn phải xem xét, cân nhắc rồi vẫn chưa cho các phương tiện truyền thông đưa tin, hay là dù về hưu rồi ông Kiệt vẫn ủng hộ nhân dân chỉ trích những sai lầm của Đảng nên còn phải xem đã? Tôi chợt nghĩ liệu sau này tướng Giáp qua đời có thể cả thế giới biết tin mà nhân dân Việt Nam trong nước vẫn chưa biết. Sharkkingi, Việt NamThật sự đáng tiếc cho sự mất mát này! Người cuối cùng còn khả năng lên tiếng thì đã không còn nữa! Rồi đây đất nước VN sẽ như thế nào trong thời kỳ tham nhũng đang chi phối một số nhà lãnh đạo cao cấp VN!Cuộc sống của người dân không biết bao giờ mới được tự do dân chủ, công bằng thực sự đây! Xin thành thật chia buồn gia đình của bác Sáu Dân, người cộng sản dám đấu tranh vì lợi ích của dân tộc! Vũ Tuấn Anh, Hà NộiXin được chân thành chia buồn cùng gia đình cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Tôi không muốn nói đến công hay tội của ông Võ Văn kiệt, nhưng sự ra đi của ông làm tôi và rất nhiều người Việt Nam thương tiếc. Tôi luôn nhất trí và ủng hộ quan điểm hoà hợp dân tộc của ông, mặc dù tôi là một cựu sỹ quan tình báo Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ông là con người giàu nhân tính, ông biết tôn trọng những người lính Việt Nam Cộng hoà, cho dù họ ở phía bên kia chiến tuyến. Tôi muốn được cùng ông chia sẻ với những người lính Việt Nam đã hy sinh ở hai bờ chiến tuyến. Dù sao chúng ta đều là những người lính chiến đấu vì lý tưởng cho dân tộc và cho Tổ quốc. Chỉ tiếc rằng ít nhà lãnh đạo cao cấp của hai bên làm việc này trước năm 1975. Xin nhờ Thủ tướng Võ Văn Kiệt chuyển lời thăm viếng tâm linh và trân trọng của tôi đến với những người lính đã ngã xuống ở hai bờ chiến tuyến. Lê Huy, Sài GònThật kỳ lạ. Hơn 16 giờ sau khi ông Kiệt mất (theo BBC) thì vẫn chưa có báo nào của VN đang tin cả. Trong khi đó vụ cháy nhà ở phố Tây balô chiều nay thì đều có tin cả. Nếu tin ông Kiệt mất không phải tin vịt thì sự kiểm soát của ĐCS với báo chí VN khủng khiếp thật. Đảng chưa cho phép báo sẽ bịt mắt che tai. Khi nào được Đảng bật đèn xanh thì báo chí mới tha hồ bốc phét. foolmostTôi thấy lạ là không báo chí nào trong nước đưa tin về cựu thủ tướng qua đời. Trên tranh nhất các báo tính đến giờ này ( 21 h 11/6/2008 ) chỉ có các tin về bóng đá hoặc điểm thi bổ túc. Thật kỳ là phải tìm hiểu các sự kiện của nước mình qua báo chí nước ngoài. Có lẽ các báo mình còn phải chờ quyết định của Ban Tư Tưởng Văn hóa Trung ương xem chi tiếtnào về ông Kiệt được phép đăng, chi tiết nào không được đăng. Nhạy cảm , rón rén quá thì các bác báo mình cứ đăng mỗi tin là Bác Kiệt từ trần thôi. Cứ thế này,tôi lại đâm ra nghi ngờ BBC đăng tin vịt. Vanxuan, SG“Nghĩa tử là nghĩa tận” đó là đạo lý của người VN. Xin chia buồn cùng gia quyến ông VVK và những người hâm mộ ông. Nhưng tôi không tán thành cách đánh giá phiến diện của một số người về ông, coi ông như vĩ nhân. Thực ra ông cũng là một TT bình thường, có công và cũng có không ít lỗi. Trước hết, trong chính thể VN thì không thể có người ngoài đảng làm cải tổ được; Thứ hai, không cá nhân nào có thể khởi động đổi mới nếu không có chủ trương của đảng (Bộ Chính trị); Thứ ba, VN phải cải tổ vì không thể có cách nào khác để tồn tại sau khi khối Soviet tan rã; Thứ tư, người có quyết định cực kỳ quan trọng trong tiến trình mở cửa nền kinh tế là cựu TBT ĐCS, ông Đỗ Mười, người ba lần mời TT Singapore, ông Lý Quang Diệu làm cố vấn giúp VN cải cách nền kinh tế (Hồi ký Lý Quang Diệu); Thứ năm, ông VVK và gia đình thâu tóm rất nhiều đất đai ở SG và có tác động lớn trong việc đầu tư hạ tầng nhằm tăng giá trị đất đai của ông ở Cần Giờ; Thứ sáu, ông K là người nâng đỡ, tiến cử ông Ng. Tấn Dũng, một người không có tài và học vấn kém cỏi, thực ra là do gởi gắm từ cha ông D trước khi hy sinh; Vì bất cứ lý do gì cũng cần nhìn nhận một cách công bằng và không nên đánh giá bằng cảm tính, như nước Nga nhìn nhận về Yosip Stalin, hay như thế giới nhìn nhận về Phidel Castro... Humanrights, SaigonChính trường Việt Nam sẽ đi về đâu khi ông Kiệt qua đời? Mặc dù ông Kiệt đã về hưu từ lâu nhưng tiếng nói của ông luôn có một sức nặng đối với Bộ chính trị và ĐCSVN.Ông luôn được báo chí lấy ra để làm "bình phong" khi nói đến các vấn đề nhạy cảm của đất nước như vấn đề dân chủ, nhân quyền, đổi mới trong tư duy lãnh đạo, quản lý. Tôi đang lo khi ông mất đi rồi thì báo chí Việt Nam không biết dựa vào ai để "châm ngòi" cho các phong trào dân chủ và đổi mới chính trị tại Việt Nam. Liệu tình hình dân chủ ở Việt Nam có bị phe bảo thủ siết chặt hơn khi ông Kiệt đã qua đời? Dù sao tôi cũng cám ơn ông đã nói lên khác vọng của người dân về những vấn đề mà người khác biết nhưng không thể nói được hoặc dám nói nhưng không một tờ báo trong nước nào dám đăng. MekongLúc còn đương quyền, ông Kiệt cũng có nhiều vụ lùm xùm, tuy nhiên, có lẽ công của ông lớn hơn tội. Tiếng nói của ông đủ mạnh làm cân bằng quyền lực giữa phe bảo thủ và phe đổi mới. Sự ra đi của ông cũng đồng nghĩa với môi trường chính trị VN mất đi một tiếng nói của một người không còn biết sợ. Xin chia buồn cùng gia đình ông. Đặng Thanh, Hà NộiTheo tôi ông Võ Văn Kiệt là một nhà lãnh đạo Việt Nam nổi bật nhất trong hơn 20 năm gần đây. Ông là một con người có tư duy cởi mở và rất quyết đoán, có thể nói công lao của Ông là rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam. Bằng những ý kiến phản biện rất sắc bén, những đóng góp của ông Kiệt trong thời gian về hưu không kém những đóng góp thời gian còn giữ chức vụ. Tuy nhiên ông Kiệt cũng mắc một số khuyết điểm của những nhà lãnh đạo Cộng sản đó là tham quyền, cố vị. Cái chết của ông Kiệt thật bất ngờ và có nhiều nghi vấn. Chí Tôn, Việt NamÔng Kiệt lúc tại chức điều hành đất nước cũng giống như những ngừơi cộng sản khác mà thôi, có ai dám nói gì khác ngoài sự chỉ đạo của Đảng, làm sai bị khai trừ thì toi đời. Chính vì thế dù trong lúc tại vị có bất mãn cũng câm mồm chịu đấm mà ăn xôi, nhưng đến khi về hưu rồi thì mới dám nói vì để giải tỏa những ấm ức trong lòng. Nhưng cũng có nhiều người về hưu mà cũng không dám hé răng, vậy có nói còn hơn không. Ông Kiệt là một trong số ít những người dám nói sau khi về hưu. Ước gì ông Kiệt còn sống thêm vài năm nữa để xem bọn tham nhũng nó làm cuộc cách mạng trừng trị những kẻ dám chống tham nhũng, đấu tranh cho không còn chỗ tránh nữa. Không nêu tênNguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt được biết đến như là một kiến trúc sư của quá trình đổi mới của Việt Nam. Ông có quan điểm gần gũi với nhiều người Việt Nam yêu nước không phải là Cộng sản. Tuy đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn có nhiều ý kiến về nhiều vấn đề gai góc, nhậy cảm của đất nước. Những ý kiến đó của ông gần đây tuy không được các vị lãnh đạo đất nước hiện nay thực hiện hay ông có nhiều ý kiến trái chiều với đội ngũ lãnh đạo hiện nay nhưng tựu chung lại có lẽ đó là những ý kiến xây dựng và được nhiều người đồng tình. Ông mất đi để lại niềm tiếc thương cho nhiều người dân Việt Nam mà điều này chưa chắc đã có đối với nhiều vị lãnh đạo cùng thời kỳ với ông. Xin gửi lời chia buồn xâu sắc tới gia đình ông. HuGo, Hà NộiThực sự là đọc xong tin này, tôi cảm thấy vô cùng thương tiếc, tiếc cho một vị lãnh đạo tài ba một thời, và cho tới giờ, tiếng nói của ông vẫn còn có sức nặng và giá trị. Ông có những tư duy, quan điểm tân tiến về sự thay đổi trước vận mệnh của đất nước Việt Nam cũng như là sự cố gắng của mình trong sứ mệnh hòa giải dân tộc. Vô cùng tiếc thương trước sự ra đi của ông cũng như sự cung kính cảm phục giành tới ông.. Mr Phan, TP HCMKhi nghe tin ông qua đời tôi thấy lòng mình trống trải vô cùng. Đất nước này không còn mấy người tâm huyết, dám nói thẳng, nói thật như ông. Tôi nghĩ chắc một số quan tham trong chính phủ hiện hành rất vui vì không còn ai giám nói điều thật về những việc làm không hợp lòng dân của họ như ông Kiệt. Kính gửi lời tri ân đến hương hồn bác Sáu Dân. PGC, Việt NamTôi rất bất ngờ và hụt hẫng khi đọc tin này. Ở VN lúc này vẫn chưa có báo nào đăng tin nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt qua đời cả . Ông là một nhà lãnh đạo xuất sắc nhất của VN thời kỳ đổi mới. Dù đã nghỉ hưu, nhưng ông luôn quan tâm tới việc Dân, việc Nước, có nhiều bài viết và phỏng vấn tràn đầy nhiệt huyết với Tổ quốc và Dân tộc.Sự ra đi của Ông là một mất mát lớn cho Nhân dân VN. Xin vĩnh biệt một vị lãnh tụ tài ba của VN trong xây dựng đất nước sau chiến tranh. Phong Trần, Hà NộiMột con người đứng đầu phong trào đổi mới đã ra đi, một con người luôn đấu tranh cho nền xã hội dân chủ, tiến bộ của Việt Nam. NCT, Hà NộiTại sao ông Kiệt không làm những việc ông góp ý khi đã nghỉ hưu như hoà giải dân tộc từ lúc ông còn đương chức? Phải chăng chỉ khi ông trở thành thường dân ông mới hiểu được cần làm điều đó? Liệu các vị lãnh đạo đương chức có nghĩ như ông Kiệt không? anh.scmTại sao bạn NTC không đặt câu hỏi là "Tại sao ông Kiệt nghỉ hưu rồi mà còn tích cực làm việc giúp dân giúp nước?" Những câu hỏi tại sao thật vô nghĩa. Ông mất đi rồi, thật là một mất mát lớn cho nhân dân miền Nam. Henry Nguyen, CaliforniaMột mất mát lớn cho đất nước, sự ra đi của ông trong giờ phút này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến những quan ngại của ông về những điều chưa tốt trong các dự án và điều hành của chính phủ. Viet Nam Hà NộiChưa bao giờ gặp bác ngoài đời thực một lần nhưng hình ảnh một vị thủ tướng đáng kính của dân tộc luôn là một hình ảnh tôn nghiêm trong trái tim tôi. Cả tuổi trẻ, cả cuộc đời bác hi sinh cho sự nghiệp của dân tộc. Tầng lớp những người dân Việt Nam mẫu mực như bác dần dần ra đi. Đất nước lại mất đi một con người vĩ đại, một người cầm lái con thuyền đất nước. Kính mong bác an nghỉ bình an nơi vĩnh hằng! Và cầu mong cho lớp thanh niên Việt Nam như chúng tôi được thừa hưởng thật nhiều những đức tính, sự thông thái, lòng yêu nước và dũng cảm của những con người ấy, để tương lai Việt Nam tươi sáng hơn. Không nêu tênTôi rất đau buồn khi nhận được tin này, chúng ta vừa mất đi một con người tài năng, một con người có tâm, có tầm, một vị thủ tướng đáng kính trọng. Tôi xin cúi đầu trước sự kiện đau buồn này và cầu mong cho nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt yên nghỉ bình an. Nguyen Suu, Việt NamNghe tin. Tôi không cầm được nước mắt. Đau lòng quá. Thật sự Tôi chỉ tin và đang hy vọng nhiều vào Ông. Tra Bay, TP HCMLời đầu tiên tôi thật lòng chia buồn đến gia đình bác Sáu. Bác ra đi trong giai đoạn này là một tổn thất lớn với nhân dân Việt Nam nói chung và Miền Nam nói riêng. Sự đóng góp thẳng thắng, chân tình của các đã làm cảm kích thế hệ chúng tôi và chúng tôi hứa sẽ tiếp bước con đường của bác Sáu. Nguyễn An Huy, Sài GònXin thắp một nén hương chân thành tới gia đình bác Kiệt , bác là một nhà cách mạng uy tín, không sợ sệt đảng phái nào , nêu cao quan điểm của mình, là tấm gương cho các cán bộ nhà nước học tập. Xin gởi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình bác Kiệt, và cũng mong lắm có những cán bộ như bác. Miền Nam này phát triển cũng là công lớn của bác, bác Kiệt ra đi rồi không biết có còn lãnh đạo nào miền Nam có đủ tài năng như bác không?	[ 108, 287, 285, 161, 1069, 109, 452, 726, 909, 791, 1971, 193, 125, 144, 124, 184, 104, 924, 596, 1842, 1803, 551, 2922, 155, 215, 1214, 119, 120, 375, 146, 3667, 606, 1093, 1317, 244, 177, 2521, 1379, 343, 111, 261, 247, 490, 262, 126, 106, 118, 1668, 651, 112, 619, 610, 144, 113, 238, 329, 273, 317, 1392, 137, 174, 1093, 3412, 546, 186, 120, 111, 211, 122, 3575, 297, 924, 331, 477, 126, 289, 374, 339, 106, 157, 731, 261, 247, 3306, 164, 103, 118, 637, 108, 121, 396, 315, 104, 109, 144, 591, 1578, 202, 104, 353, 4221, 108, 978, 1027, 1826, 997, 11620, 5098, 13430, 103, 118, 1828, 103, 116, 553, 157, 163, 600, 235, 571, 551, 3220, 805, 3167, 795, 401, 9576, 147, 6417, 103, 1233, 176, 126, 343, 970, 269, 106, 987, 2668, 177, 970, 269, 1480, 373, 114, 1233, 176, 126, 106, 781, 778, 175, 300, 259, 4584, 983, 397, 1951, 805, 3167, 6535, 1806, 224, 127, 2216, 970, 269, 538, 794, 2974, 208, 1808, 103, 116, 924, 1127, 8270, 275, 937, 529, 108, 3162, 795, 401, 15488, 515, 106, 111, 608, 264, 113, 166, 120, 111, 738, 354, 128, 118, 4746, 118, 3919, 118, 3877, 103, 110, 107, 938, 970, 269, 140, 345, 239, 751, 654, 8856, 2974, 2115, 146, 318, 159, 103, 1149, 621, 108, 7862, 123, 119, 230, 1674, 281, 691, 1063, 726, 349, 161, 23890, 106, 111, 331, 950, 608, 264, 2105, 1580, 148, 398, 533, 229, 1197, 593, 164, 2130, 873, 980, 1879, 1191, 485, 122, 1261, 344, 265, 1027, 24761, 231, 120, 589, 192, 104, 824, 427, 353, 4589, 113, 219, 1086, 104, 166, 823, 135, 174, 103, 118, 2922, 106, 116, 111, 490, 262, 373, 472, 112, 615, 398, 1281, 235, 120, 221, 393, 790, 10456, 110, 500, 512, 329, 105, 1354, 1172, 396, 931, 1093, 1317, 3792, 14461, 310, 158, 393, 584, 138, 1895, 719, 193, 1985, 159, 2057, 297, 331, 4073, 118, 5890, 106, 157, 731, 620, 108, 1593, 875, 105, 1191, 349, 580, 632, 639, 1929, 125, 144, 373, 3729, 556, 636, 120, 314, 245, 104, 116, 293, 213, 137, 2502, 560, 146, 228, 204, 242, 115, 1244, 111, 131, 132, 134, 1057, 118, 106, 111, 178, 462, 113, 201, 2009, 109, 152, 490, 262, 373, 291, 115, 107, 120, 212, 284, 628, 190, 777, 860, 105, 108, 232, 329, 544, 272, 137, 796, 235, 476, 795, 401, 599, 2778, 1672, 116, 144, 591, 316, 146, 155, 242, 2722, 129, 982, 153, 107, 201, 617, 111, 1276, 145, 127, 107, 201, 617, 111, 1491, 6746, 631, 116, 166, 111, 343, 777, 860, 544, 272, 104, 118, 924, 331, 477, 163, 745, 592, 1055, 5304, 3909, 143, 144, 5304, 3909, 397, 768, 516, 265, 104, 120, 146, 318, 786, 7064, 222, 481, 179, 150, 115, 319, 164, 116, 314, 245, 690, 4347, 615, 116, 1226, 1136, 410, 518, 315, 612, 161, 1624, 3053, 110, 194, 1360, 224, 129, 118, 1803, 551, 2922, 124, 184, 113, 1303, 313, 236, 216, 757, 1186, 126, 2105, 19675, 176, 264, 119, 1510, 650, 964, 125, 871, 1747, 1697, 1598, 212, 221, 374, 373, 319, 153, 106, 120, 667, 108, 1789, 514, 3860, 125, 175, 300, 120, 152, 261, 247, 115, 632, 639, 1929, 114, 120, 164, 3385, 236, 216, 325, 275, 2105, 1264, 292, 654, 104, 503, 596, 1842, 23258, 551, 9239, 116, 512, 329, 795, 23890, 106, 111, 107, 897, 2374, 105, 292, 178, 301, 104, 353, 359, 2105, 1624, 3568, 238, 6098, 159, 158, 111, 110, 574, 222, 419, 160, 171, 350, 244, 177, 144, 613, 575, 415, 157, 731, 478, 324, 104, 353, 359, 105, 157, 731, 478, 324, 104, 137, 796, 2105, 22678, 111, 131, 132, 325, 275, 153, 203, 260, 583, 139, 3773, 308, 120, 314, 245, 544, 279, 544, 272, 137, 796, 104, 118, 6269, 152, 512, 1522, 126, 454, 2767, 431, 1089, 297, 1190, 733, 1198, 782, 372, 466, 193, 2387, 596, 1341, 1803, 551, 5890, 235, 14071, 676, 2430, 114, 5849, 685, 378, 449, 439, 163, 4933, 5895, 1366, 467, 4752, 3267, 812, 367, 600, 139, 112, 2984, 4195, 3228, 112, 2972, 1225, 1064, 749, 398, 118, 2922, 106, 1039, 593, 164, 1095, 1368, 1618, 147, 7038, 112, 1612, 350, 118, 106, 116, 113, 120, 357, 1843, 441, 104, 144, 345, 239, 140, 114, 723, 307, 137, 1093, 1317, 790, 2660, 183, 158, 129, 118, 227, 596, 1842, 112, 2201, 692, 398, 150, 118, 2922, 105, 118, 336, 123, 443, 544, 272, 544, 279, 143, 514, 114, 137, 796, 217, 1748, 1279, 3287, 376, 1792, 962, 103, 1640, 2257, 4031, 524, 156, 110, 251, 193, 736, 2922, 552, 12595, 811, 371, 171, 241, 180, 1376, 311, 2726, 642, 110, 251, 193, 143, 110, 375, 217, 194, 1608, 21071, 124, 239, 203, 282, 142, 131, 132, 177, 1117, 171, 292, 108, 3546, 8245, 104, 120, 111, 261, 3157, 108, 11737, 16563, 376, 103, 644, 3219, 2412, 14282, 432, 616, 264, 736, 1386, 651, 794, 2121, 106, 116, 111, 490, 262, 373, 472, 145, 157, 137, 872, 1205, 107, 136, 346, 345, 1429, 136, 353, 122, 245, 194, 356, 500, 111, 137, 1429, 117, 137, 185, 827, 2124, 736, 552, 598, 143, 375, 134, 1535, 178, 114, 1194, 373, 472, 113, 283, 129, 145, 186, 196, 869, 1292, 1203, 244, 177, 837, 430, 400, 761, 114, 141, 117, 733, 134, 5531, 1187, 264, 165, 5011, 794, 4574, 3852, 10566, 7203, 111, 167, 867, 528, 1138, 218, 3001, 1700, 364, 932, 372, 160, 531, 187, 191, 552, 104, 399, 109, 111, 103, 201, 3184, 228, 3163, 399, 109, 111, 227, 108, 103, 109, 111, 107, 203, 790, 668, 1648, 631, 106, 111, 131, 132, 143, 1301, 140, 128, 175, 138, 398, 433, 7540, 3785, 23926, 3165, 350, 153, 107, 595, 148, 10055, 6287, 347, 1533, 157, 106, 180, 19184, 25030, 143, 139, 1298, 112, 960, 4921, 350, 140, 714, 129, 1298, 1520, 143, 110, 238, 145, 129, 1298, 153, 222, 737, 114, 267, 106, 345, 239, 12293, 109, 118, 261, 3157, 1833, 733, 1491, 264, 1716, 5011, 924, 2122, 23781, 112, 311, 223, 124, 208, 127, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 3260, 191, 11799, 103, 1467, 1093, 1317, 930, 4449, 105, 2206, 17594, 320, 2509, 4758, 1232, 186, 2123, 1 ]
vert-earth-38431152	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-38431152	Những động vật tự ăn thịt mình	Thế giới tự nhiên vốn dĩ tàn nhẫn. Không có cách gì tránh được thực tế đó. Một số sinh vật khiến cho các sinh vật khác chịu đủ mọi cực hình khốc hại để có cái ăn và để sinh sản hay thậm chí chỉ là để chơi đùa.	Chú gấu đen Á châu này (Ursus thibetanus) có lẽ đã bị mất chân trong một lần sập bẫy Nhiều loài trong thế giới động vật là những loài ăn thịt đồng loại để sinh tồn hay để giữ vị trí thống trị. Tuy nhiên còn có một hành vi thậm chí còn cực đoan hơn cả ăn thịt đồng loại. Một số động vật đôi khi còn có thể ăn chính các bộ phận cơ thể chúng. Hành vi kỳ lạ này được gọi là ‘tự ăn thịt mình’. Để thoát hiểm Chúng tôi hỏi độc giả rằng họ có từng nghe qua các động vật tự ăn thịt mình hay không. “Tôi không nghĩ rằng loài nào đó có thể cố tình ăn thịt cơ thể mình để duy trì sự sống. Đó là sự thất bại nếu sự sinh tồn lại phụ thuộc vào hành vi tuyệt vọng như vậy,” Selina Tick Konkin nói. “Tuy nhiên rất nhiều loài có thể gặm chân hoặc đuôi của mình để thoát khỏi cái bẫy.” Điều này là có thật và được ghi chép lại rất rõ ràng. Chó, gấu và khỉ thường xuyên được thấy đã gặm phần da, cơ, gân và xương của phần chân bị dính bẫy để thoát khỏi bẫy. Một con hổ không may ở Công viên Quốc gia Tesso Nilo ở miền trung đảo Sumatra được ghi lại hình ảnh bị mất một móng chân trước vào năm 2007. Rõ ràng nó đã nhai đi phần móng đó để thoát bẫy. Tuy nhiên, những trường hợp này không thuộc về “tự ăn thịt mình”. Những con vật kể trên không ăn bộ phận cơ thể mình mà chúng chỉ loại bỏ những bộ phận đó đi. Mặc dù hành động tự ăn thịt cực đoan như vậy nhưng nó có lý do rõ ràng. Suy cho cùng, mất đi một phần chi vẫn tốt hơn là mất cả mạng sống. Tuy nhiên, những loài khác ăn các bộ phận cơ thể mình với những lý do dường như là hoàn toàn không thể hiểu được. Một phần của vòng đời Ấu trùng hải tiêu (Salpa maxima) có 'xương sống' nhìn được rõ rệt William T. Terrell qua Facebook đã kể cho chúng tôi nghe về một trường hợp như vậy: “Loài hải tiêu (sea squirt) tự ăn não mình và hành vi này nằm trong vòng đời của chúng.” Hải tiêu lúc đầu đời là những ấu trùng bơi lội dưới biển. Chúng trông giống những con nòng nọc tí hon. Mỗi ấu trùng bám vào một phiến đá hoặc một bề mặt nào khác và sau đó chúng không bao giờ di chuyển nữa. Cũng giống như loài sâu bướm sống trên cạn, hải tiêu cũng trải qua quá trình biến hình và trở nên khác biệt đến mức khó có thể nhận ra. Con trưởng thành trông giống như những chiếc túi nhỏ phồng lên và chúng sinh tồn bằng cách lọc tìm thức ăn từ môi trường nước xung quanh. Cách duy trì sự sống khác nhau có nghĩa là giai đoạn ấu trùng và giai đoạn trưởng thành của hải tiêu có khác biệt rất lớn bên trong cơ thể. “Cơ thể ấu trùng có cấu trúc đơn giản với một dây thần kinh chạy dọc sống lưng gần giống như xương sống ở những động vật phức tạp hơn,” ông John Bishop thuộc Hiệp hội Sinh học Biển, cho biết. “Ở mặt trước của dây thần kinh này là một hạch các ‘bọng túi não’ và các cơ quan cảm ứng ánh sáng và trọng lực giúp chúng tìm được nơi để chúng làm nhà.” Hầu hết những đặc điểm cơ thể này sẽ mất đi khi chúng trưởng thành. Hải tiêu khi trưởng thành (Polycarpa aurata) sẽ tự mất đi 'xương sống' của chúng “Một khi đã bám được vào bề mặt nào đó, con trưởng thành sẽ không cần đến các cơ quan cảm ứng, dây thần kinh và ngay cả đuôi nữa, do đó chúng sẽ ăn những bộ phận này,” Bishop nói. “Các bọng não được biến thành hạch thần kinh với chức năng nhằm giúp con trưởng thành giờ đã bất động một chỗ tìm thức ăn.” Như vậy, việc hải tiêu ăn các bộ phận cơ thể thật ra cũng không phải là ghê gớm gì cho lắm như khi thoáng nghe. Chúng không hẳn là "ăn" hay "tiêu hoá" phần não đơn giản của mình, mà là "tái sử dụng" phần này để tạo ra những bộ phận cơ thể khác có ích hơn. Rắn ăn đuôi Tuy nhiên có những loài khét tiếng với hành vi ăn chính chiếc đuôi của mình. “Các loài rắn ăn thịt loài rắn khác sẽ lầm tưởng chiếc đuôi của mình là con rắn khác và chúng sẽ tự ăn chiếc đuôi đó,” John Allen Gordon-Levitt Gerlach, viết. “Có một từ Hy Lạp để gọi hành vi này: ‘ouroboros’ và nó tượng trưng cho chu kỳ sinh tử.” Chú rắn hổ mang chúa này (Ophiophagus hannah) đang ăn thịt một con rắn cái, nhưng liệu một con rắn có tự ăn đuôi của mình không? Một người khác bình luận trên Facebook rằng con rắn của ông đã ăn hơn phân nửa cơ thể của nó và do đó nó đã bị chết ngạt. Liệu một số loài rắn có ngốc đến nỗi chúng tưởng lầm bản thân là thức ăn? “Đa số các loài rắn sử dụng chức năng cảm ứng nhiệt để phát hiện con mồi. Do đó đuôi của chúng không thể khiến chúng chú ý được,” Sally South thuộc Bảo tàng Nam Úc ở Adelaide, nói. "Tuy nhiên một số ít loài rắn lại dùng đuôi để thu hút con mồi bằng cách vẫy đuôi nhanh. Một số loài thậm chí vẫy đuôi khi chúng chỉ cảm thấy kích động. Rắn có bộ não nhỏ và chúng thiên về phản xạ hơn là tự chủ trong hành động. Do đó hành động vẫy đuôi này có thể khiến chúng chú ý và nghĩ rằng đó là ‘con mồi’." Tương tự, James B. Murphy thuộc Bảo tàng Smithsonia về Lịch sử Tự nhiên ở Adelaide ở Washington DC từng có một con rắn đang lột da và bắt đầu ăn phần da lột khi nó vẫn còn nằm trên thân gần đoạn đuôi. “Nó tiếp tục nuốt cơ thể mình từ phần đuôi cho đến khi tôi can thiệp.” Ăn nhau thai Murphy có một kiến giải tại sao loài rắn lại làm như vậy. “Mùi của con mồi trên cơ thể chúng, nhất là những con rắn thường xiết con mồi, có thể khiến rắn lầm tưởng là chúng đang nuốt mồi,” ông giải thích. Nói cách khác, mặc dù loài rắn có thể tìm cách tự ăn mình từ lần này đến lần khác nhưng hành động này không hề chủ ý. Vậy còn những loài gần hơn với con người thì sao? Các loài động vật hữu nhũ có bao giờ tự ăn thịt bản thân không? “Các động vật tiêu hóa các bộ phận cơ thể chúng rất thường xuyên do nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như thú mẹ (ví dụ như mèo) ăn nhau thai sau khi sinh con,” Charity Young viết trên Facebook. Một con mèo nhà đang ăn nhau thai sau khi sinh con Hành vi này là khá phổ biến. “Đa số các loài động vật hữu nhũ có nhau thai thường ăn nhau thai và nước ối của chúng trong khi sinh nở,” Cynthia W. Coyle ở Trường Y Feinberg thuộc Đại học Tây Bắc ở thành phố Chicago, bang Illinois, Hoa Kỳ, cho biết. “Có nhiều giả thiết giải thích tại sao điều này lại có ích cho chúng nhưng các giả thiết này không đúng với tất cả các loài.” Mark Kristal thuộc Đại học Buffalo ở New York cho rằng hành động ăn nhau thai là để giúp giảm đau khi sinh nở. Nghiên cứu của Kristal tập trung chủ yếu vào các loài gặm nhấm nhưng cũng tìm hiểu những loài có vú phức tạp hơn vốn đôi khi cũng ăn nhau thai. Con người thì sao? Trong một nghiên cứu hồi năm 2015, Coyle và đồng sự của bà đã tìm hiểu hành vi ăn nhau thai ở người và nhận thấy rằng đó là việc hiếm khi xảy ra. Đó cũng là một hiện tượng tương đối mới mặc dù một số bác sỹ và chuyên gia y tế khuyến khích hành động này như một điều tự nhiên và truyền thống. “Chúng tôi không tìm thấy bất cứ tư liệu lịch sử nào được ghi chép lại trong các nền văn hóa khác nhau cho thấy người mẹ có hành động này,” Coyle cho biết. “Hành vi này dường như chỉ mới xuất hiện tương đối gần đây, chủ yếu trong nền văn hóa phương Tây.” Bà cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy ăn nhau thai có ích về mặt sức khỏe cho con người. “Những người cổ súy việc ăn nhau thai thường lấy dẫn chứng từ những nghiên cứu ở động vật để chứng minh cho lợi ích tương tự ở con người,” Coyle nói. “Tuy nhiên những lợi ích này, trong đó có việc ngăn ngừa trầm cảm và làm tăng sự chảy sữa và tăng cường năng lượng, chưa hề được nghiên cứu hay chứng minh ở động vật.” Nếu Coyle đúng thì có nghĩa là hành vi ăn nhau thai ở người là những ví dụ hiếm hoi về việc động vật cố tình ăn một phần cơ thể mình. Tuy nhiên, khác với con báo bị mắc bẫy, có lẽ con người không có lý do cực kỳ hợp lý cho hành động này. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Earth.	summarize: Chú gấu đen Á châu này (Ursus thibetanus) có lẽ đã bị mất chân trong một lần sập bẫy Nhiều loài trong thế giới động vật là những loài ăn thịt đồng loại để sinh tồn hay để giữ vị trí thống trị. Tuy nhiên còn có một hành vi thậm chí còn cực đoan hơn cả ăn thịt đồng loại. Một số động vật đôi khi còn có thể ăn chính các bộ phận cơ thể chúng. Hành vi kỳ lạ này được gọi là ‘tự ăn thịt mình’. Để thoát hiểm Chúng tôi hỏi độc giả rằng họ có từng nghe qua các động vật tự ăn thịt mình hay không. “Tôi không nghĩ rằng loài nào đó có thể cố tình ăn thịt cơ thể mình để duy trì sự sống. Đó là sự thất bại nếu sự sinh tồn lại phụ thuộc vào hành vi tuyệt vọng như vậy,” Selina Tick Konkin nói. “Tuy nhiên rất nhiều loài có thể gặm chân hoặc đuôi của mình để thoát khỏi cái bẫy.” Điều này là có thật và được ghi chép lại rất rõ ràng. Chó, gấu và khỉ thường xuyên được thấy đã gặm phần da, cơ, gân và xương của phần chân bị dính bẫy để thoát khỏi bẫy. Một con hổ không may ở Công viên Quốc gia Tesso Nilo ở miền trung đảo Sumatra được ghi lại hình ảnh bị mất một móng chân trước vào năm 2007. Rõ ràng nó đã nhai đi phần móng đó để thoát bẫy. Tuy nhiên, những trường hợp này không thuộc về “tự ăn thịt mình”. Những con vật kể trên không ăn bộ phận cơ thể mình mà chúng chỉ loại bỏ những bộ phận đó đi. Mặc dù hành động tự ăn thịt cực đoan như vậy nhưng nó có lý do rõ ràng. Suy cho cùng, mất đi một phần chi vẫn tốt hơn là mất cả mạng sống. Tuy nhiên, những loài khác ăn các bộ phận cơ thể mình với những lý do dường như là hoàn toàn không thể hiểu được. Một phần của vòng đời Ấu trùng hải tiêu (Salpa maxima) có 'xương sống' nhìn được rõ rệt William T. Terrell qua Facebook đã kể cho chúng tôi nghe về một trường hợp như vậy: “Loài hải tiêu (sea squirt) tự ăn não mình và hành vi này nằm trong vòng đời của chúng.” Hải tiêu lúc đầu đời là những ấu trùng bơi lội dưới biển. Chúng trông giống những con nòng nọc tí hon. Mỗi ấu trùng bám vào một phiến đá hoặc một bề mặt nào khác và sau đó chúng không bao giờ di chuyển nữa. Cũng giống như loài sâu bướm sống trên cạn, hải tiêu cũng trải qua quá trình biến hình và trở nên khác biệt đến mức khó có thể nhận ra. Con trưởng thành trông giống như những chiếc túi nhỏ phồng lên và chúng sinh tồn bằng cách lọc tìm thức ăn từ môi trường nước xung quanh. Cách duy trì sự sống khác nhau có nghĩa là giai đoạn ấu trùng và giai đoạn trưởng thành của hải tiêu có khác biệt rất lớn bên trong cơ thể. “Cơ thể ấu trùng có cấu trúc đơn giản với một dây thần kinh chạy dọc sống lưng gần giống như xương sống ở những động vật phức tạp hơn,” ông John Bishop thuộc Hiệp hội Sinh học Biển, cho biết. “Ở mặt trước của dây thần kinh này là một hạch các ‘bọng túi não’ và các cơ quan cảm ứng ánh sáng và trọng lực giúp chúng tìm được nơi để chúng làm nhà.” Hầu hết những đặc điểm cơ thể này sẽ mất đi khi chúng trưởng thành. Hải tiêu khi trưởng thành (Polycarpa aurata) sẽ tự mất đi 'xương sống' của chúng “Một khi đã bám được vào bề mặt nào đó, con trưởng thành sẽ không cần đến các cơ quan cảm ứng, dây thần kinh và ngay cả đuôi nữa, do đó chúng sẽ ăn những bộ phận này,” Bishop nói. “Các bọng não được biến thành hạch thần kinh với chức năng nhằm giúp con trưởng thành giờ đã bất động một chỗ tìm thức ăn.” Như vậy, việc hải tiêu ăn các bộ phận cơ thể thật ra cũng không phải là ghê gớm gì cho lắm như khi thoáng nghe. Chúng không hẳn là "ăn" hay "tiêu hoá" phần não đơn giản của mình, mà là "tái sử dụng" phần này để tạo ra những bộ phận cơ thể khác có ích hơn. Rắn ăn đuôi Tuy nhiên có những loài khét tiếng với hành vi ăn chính chiếc đuôi của mình. “Các loài rắn ăn thịt loài rắn khác sẽ lầm tưởng chiếc đuôi của mình là con rắn khác và chúng sẽ tự ăn chiếc đuôi đó,” John Allen Gordon-Levitt Gerlach, viết. “Có một từ Hy Lạp để gọi hành vi này: ‘ouroboros’ và nó tượng trưng cho chu kỳ sinh tử.” Chú rắn hổ mang chúa này (Ophiophagus hannah) đang ăn thịt một con rắn cái, nhưng liệu một con rắn có tự ăn đuôi của mình không? Một người khác bình luận trên Facebook rằng con rắn của ông đã ăn hơn phân nửa cơ thể của nó và do đó nó đã bị chết ngạt. Liệu một số loài rắn có ngốc đến nỗi chúng tưởng lầm bản thân là thức ăn? “Đa số các loài rắn sử dụng chức năng cảm ứng nhiệt để phát hiện con mồi. Do đó đuôi của chúng không thể khiến chúng chú ý được,” Sally South thuộc Bảo tàng Nam Úc ở Adelaide, nói. "Tuy nhiên một số ít loài rắn lại dùng đuôi để thu hút con mồi bằng cách vẫy đuôi nhanh. Một số loài thậm chí vẫy đuôi khi chúng chỉ cảm thấy kích động. Rắn có bộ não nhỏ và chúng thiên về phản xạ hơn là tự chủ trong hành động. Do đó hành động vẫy đuôi này có thể khiến chúng chú ý và nghĩ rằng đó là ‘con mồi’." Tương tự, James B. Murphy thuộc Bảo tàng Smithsonia về Lịch sử Tự nhiên ở Adelaide ở Washington DC từng có một con rắn đang lột da và bắt đầu ăn phần da lột khi nó vẫn còn nằm trên thân gần đoạn đuôi. “Nó tiếp tục nuốt cơ thể mình từ phần đuôi cho đến khi tôi can thiệp.” Ăn nhau thai Murphy có một kiến giải tại sao loài rắn lại làm như vậy. “Mùi của con mồi trên cơ thể chúng, nhất là những con rắn thường xiết con mồi, có thể khiến rắn lầm tưởng là chúng đang nuốt mồi,” ông giải thích. Nói cách khác, mặc dù loài rắn có thể tìm cách tự ăn mình từ lần này đến lần khác nhưng hành động này không hề chủ ý. Vậy còn những loài gần hơn với con người thì sao? Các loài động vật hữu nhũ có bao giờ tự ăn thịt bản thân không? “Các động vật tiêu hóa các bộ phận cơ thể chúng rất thường xuyên do nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như thú mẹ (ví dụ như mèo) ăn nhau thai sau khi sinh con,” Charity Young viết trên Facebook. Một con mèo nhà đang ăn nhau thai sau khi sinh con Hành vi này là khá phổ biến. “Đa số các loài động vật hữu nhũ có nhau thai thường ăn nhau thai và nước ối của chúng trong khi sinh nở,” Cynthia W. Coyle ở Trường Y Feinberg thuộc Đại học Tây Bắc ở thành phố Chicago, bang Illinois, Hoa Kỳ, cho biết. “Có nhiều giả thiết giải thích tại sao điều này lại có ích cho chúng nhưng các giả thiết này không đúng với tất cả các loài.” Mark Kristal thuộc Đại học Buffalo ở New York cho rằng hành động ăn nhau thai là để giúp giảm đau khi sinh nở. Nghiên cứu của Kristal tập trung chủ yếu vào các loài gặm nhấm nhưng cũng tìm hiểu những loài có vú phức tạp hơn vốn đôi khi cũng ăn nhau thai. Con người thì sao? Trong một nghiên cứu hồi năm 2015, Coyle và đồng sự của bà đã tìm hiểu hành vi ăn nhau thai ở người và nhận thấy rằng đó là việc hiếm khi xảy ra. Đó cũng là một hiện tượng tương đối mới mặc dù một số bác sỹ và chuyên gia y tế khuyến khích hành động này như một điều tự nhiên và truyền thống. “Chúng tôi không tìm thấy bất cứ tư liệu lịch sử nào được ghi chép lại trong các nền văn hóa khác nhau cho thấy người mẹ có hành động này,” Coyle cho biết. “Hành vi này dường như chỉ mới xuất hiện tương đối gần đây, chủ yếu trong nền văn hóa phương Tây.” Bà cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy ăn nhau thai có ích về mặt sức khỏe cho con người. “Những người cổ súy việc ăn nhau thai thường lấy dẫn chứng từ những nghiên cứu ở động vật để chứng minh cho lợi ích tương tự ở con người,” Coyle nói. “Tuy nhiên những lợi ích này, trong đó có việc ngăn ngừa trầm cảm và làm tăng sự chảy sữa và tăng cường năng lượng, chưa hề được nghiên cứu hay chứng minh ở động vật.” Nếu Coyle đúng thì có nghĩa là hành vi ăn nhau thai ở người là những ví dụ hiếm hoi về việc động vật cố tình ăn một phần cơ thể mình. Tuy nhiên, khác với con báo bị mắc bẫy, có lẽ con người không có lý do cực kỳ hợp lý cho hành động này. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Earth.	[ 108, 287, 285, 161, 6443, 4327, 1532, 844, 511, 126, 9690, 1134, 569, 3342, 697, 4424, 4980, 16088, 107, 642, 115, 133, 552, 974, 113, 116, 400, 9786, 4708, 1115, 1310, 113, 175, 249, 192, 731, 106, 120, 1310, 446, 1764, 210, 534, 130, 296, 1025, 194, 130, 533, 297, 512, 234, 1543, 421, 445, 177, 107, 116, 209, 554, 1042, 356, 177, 786, 2377, 183, 186, 446, 1764, 210, 5341, 430, 166, 192, 731, 1183, 129, 177, 107, 136, 446, 122, 109, 317, 1392, 225, 136, 3051, 2460, 554, 393, 1681, 126, 117, 343, 106, 743, 4142, 446, 1764, 267, 1435, 1600, 1415, 1216, 819, 141, 419, 557, 590, 160, 154, 107, 434, 701, 235, 109, 192, 731, 222, 446, 1764, 267, 194, 1648, 2313, 110, 372, 160, 1310, 224, 150, 107, 136, 601, 205, 446, 1764, 225, 136, 267, 130, 756, 996, 144, 2923, 902, 106, 144, 946, 1351, 323, 144, 296, 1025, 153, 573, 624, 138, 209, 554, 1464, 584, 128, 934, 561, 5406, 12718, 1576, 6490, 9626, 6372, 454, 9905, 445, 215, 158, 1310, 107, 136, 10841, 974, 451, 3895, 104, 267, 130, 1415, 574, 292, 4708, 1070, 747, 126, 106, 107, 610, 105, 117, 848, 3134, 153, 215, 450, 3871, 15029, 103, 4327, 105, 5291, 369, 1209, 117, 203, 115, 10841, 380, 11663, 225, 103, 7918, 105, 2345, 104, 380, 974, 133, 2348, 4708, 130, 1415, 574, 4708, 112, 430, 219, 2317, 110, 1436, 108, 121, 487, 182, 162, 165, 1576, 7997, 674, 4957, 2948, 108, 121, 752, 396, 541, 12948, 117, 848, 153, 240, 349, 133, 552, 116, 3417, 974, 226, 138, 147, 5345, 108, 3128, 921, 335, 115, 7750, 184, 380, 3417, 150, 130, 1415, 4708, 112, 421, 572, 120, 271, 279, 126, 110, 624, 125, 401, 4142, 446, 1764, 14937, 564, 219, 731, 546, 159, 110, 446, 317, 1392, 225, 136, 267, 145, 174, 163, 534, 306, 120, 317, 1392, 150, 1933, 1623, 428, 209, 192, 222, 446, 1764, 786, 2377, 128, 530, 170, 335, 107, 241, 180, 450, 3871, 5545, 114, 2672, 552, 184, 116, 380, 692, 244, 514, 183, 106, 552, 186, 427, 2923, 421, 572, 120, 1310, 211, 446, 109, 317, 1392, 225, 136, 267, 119, 120, 241, 180, 1487, 128, 106, 506, 258, 110, 136, 524, 1378, 430, 380, 104, 906, 723, 24552, 2116, 767, 464, 4071, 24419, 1747, 6794, 2941, 371, 107, 11998, 10245, 307, 257, 485, 117, 450, 4729, 3440, 1576, 112, 10900, 13212, 235, 1247, 115, 546, 114, 174, 141, 701, 125, 116, 271, 279, 128, 530, 161, 11489, 21295, 767, 464, 444, 16853, 2765, 8527, 1134, 332, 371, 222, 446, 1885, 267, 105, 209, 554, 126, 829, 113, 906, 723, 104, 174, 1070, 864, 464, 398, 178, 723, 106, 120, 108, 3546, 2116, 3565, 5466, 768, 3346, 819, 1407, 855, 120, 219, 7090, 12095, 3873, 3633, 231, 112, 2532, 176, 108, 3546, 2116, 3014, 138, 116, 2731, 915, 451, 116, 2559, 447, 224, 211, 105, 187, 150, 174, 110, 374, 339, 791, 589, 1229, 1185, 269, 855, 128, 1310, 993, 11669, 307, 159, 3022, 103, 767, 464, 127, 1281, 235, 310, 277, 625, 240, 105, 319, 237, 211, 575, 155, 537, 455, 107, 136, 238, 1314, 1528, 395, 164, 1407, 855, 128, 120, 845, 2282, 750, 6499, 227, 105, 174, 296, 1025, 281, 173, 2383, 370, 329, 446, 148, 936, 271, 142, 1001, 5684, 1650, 756, 996, 144, 307, 211, 527, 107, 404, 106, 1008, 780, 108, 3546, 2116, 105, 1008, 780, 395, 164, 104, 767, 464, 107, 211, 575, 215, 301, 367, 113, 225, 136, 112, 22073, 136, 108, 3546, 2116, 107, 1703, 1843, 652, 1395, 119, 116, 1875, 860, 236, 937, 2326, 307, 2579, 386, 855, 128, 2345, 307, 108, 121, 120, 192, 731, 1662, 1371, 183, 1234, 118, 1546, 18578, 624, 1239, 213, 1977, 214, 784, 103, 114, 1401, 401, 978, 447, 226, 104, 1875, 860, 236, 126, 106, 116, 5969, 109, 11740, 16422, 2282, 1885, 748, 105, 109, 225, 146, 406, 475, 1342, 611, 105, 308, 265, 422, 174, 370, 117, 328, 130, 174, 140, 152, 1070, 2825, 538, 120, 634, 318, 225, 136, 126, 134, 552, 184, 129, 174, 395, 164, 112, 864, 464, 129, 395, 164, 5386, 674, 3185, 10427, 962, 409, 108, 409, 431, 1761, 2181, 371, 134, 222, 552, 184, 11998, 10245, 307, 257, 104, 174, 7167, 129, 115, 3014, 117, 138, 2559, 447, 224, 397, 219, 395, 164, 134, 110, 260, 155, 109, 225, 146, 406, 475, 103, 1875, 860, 236, 105, 531, 186, 3895, 1316, 180, 150, 174, 134, 446, 120, 317, 1392, 126, 1234, 18578, 454, 4807, 2143, 269, 1885, 117, 625, 164, 5969, 860, 236, 119, 229, 344, 745, 422, 219, 395, 164, 339, 115, 295, 192, 116, 1104, 370, 329, 446, 1070, 1260, 934, 156, 767, 464, 446, 109, 317, 1392, 225, 136, 610, 124, 127, 110, 139, 106, 3508, 5620, 218, 114, 1801, 128, 129, 4474, 6540, 819, 110, 1545, 106, 7525, 207, 194, 11618, 14290, 380, 1885, 652, 1395, 104, 1081, 145, 106, 189, 13381, 324, 286, 207, 380, 126, 130, 394, 124, 120, 317, 1392, 225, 136, 211, 107, 812, 827, 23875, 446, 3895, 421, 445, 107, 120, 1310, 6945, 354, 119, 209, 554, 446, 122, 845, 3895, 104, 900, 4807, 1310, 2238, 446, 1764, 1310, 2238, 211, 134, 1472, 597, 845, 3895, 104, 267, 106, 219, 2238, 211, 105, 174, 134, 222, 446, 845, 3895, 150, 1234, 1546, 9826, 5400, 686, 30411, 11025, 1034, 20383, 2112, 5607, 116, 148, 1642, 2586, 130, 343, 209, 554, 4418, 743, 4694, 674, 3656, 9556, 748, 105, 335, 706, 1540, 114, 3396, 393, 296, 693, 1070, 6443, 2238, 2317, 518, 2622, 126, 9266, 13007, 674, 9546, 269, 3342, 108, 772, 12859, 772, 371, 167, 446, 1764, 116, 219, 2238, 292, 103, 170, 588, 116, 219, 2238, 107, 222, 446, 3895, 104, 267, 984, 430, 111, 211, 342, 410, 159, 1247, 160, 219, 2238, 104, 118, 115, 446, 183, 613, 1457, 225, 136, 104, 335, 105, 180, 150, 335, 115, 133, 654, 6531, 112, 2593, 116, 166, 1310, 2238, 107, 7463, 155, 1510, 174, 597, 1472, 288, 481, 106, 329, 446, 347, 8184, 409, 166, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 773, 249, 222, 445, 682, 2355, 1385, 17591, 724, 107, 173, 218, 989, 117, 223, 216, 837, 430, 166, 296, 731, 521, 114, 109, 296, 731, 211, 668, 620, 389, 786, 240, 3657, 799, 130, 107, 292, 446, 105, 130, 296, 262, 194, 1042, 356, 163, 106, 130, 1014, 13287, 1 ]
world-55640631	https://www.bbc.com/vietnamese/world-55640631	Anh: Đảng Bảo thủ đòi 'tái định hình' chính sách với Trung Quốc	Các quan chức cao cấp trong đảng Bảo thủ cầm quyền kêu gọi cần phải "làm lại từ đầu" chính sách của Anh Quốc đối với Trung Quốc, trong đó bao gồm cả việc áp lệnh trừng phạt đối với các quan chức phải chịu trách nhiệm về tình trạng vi phạm nhân quyền.	Ủy ban Nhân quyền của đảng Bảo thủ đòi phải cân nhắc lại mối quan hệ với Bắc Kinh sau khi được nghe những bằng chứng về các vụ ngược đãi ở Trung Quốc, từ tình trạng tra tấn cho tới nạn nô lệ hiện đại. Bông vải Tân Cương 'nhuốm màu' lao động cưỡng bức Mỹ thúc đẩy quy định mới cho các công ty Trung Quốc TQ bác bỏ chỉ trích của Giáo hoàng về người Uighur Ủy ban thúc giục Anh Quốc phải hợp tác với các đồng minh để có thái độ phản ứng trước cách hành xử của Trung Quốc. Ngoại trưởng Dominic Raab nói rằng Anh Quốc giữ "vai trò đi đầu" trong việc làm rõ tình trạng vi phạm nhân quyền trên thế giới. Ủy ban đưa ra những khuyến nghị trong một bản phúc trình mới, được hai cựu ngoại trưởng Bảo thủ là Lord Hague và Sir Malcolm Rifkind hậu thuẫn. Ủy ban nói thêm rằng những áp lực nội bộ từ các thành viên cao cấp của đảng Bảo thủ đang ngày càng gia tăng lên chính phủ trong việc đòi phải cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Ủy ban nói rằng họ đã được nghe những bằng chứng trực tiếp về tình trạng vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc, xảy ra với giới bất đồng chính kiến, luật sư và các nhà hoạt động nhân quyền. Việc này bao gồm cả tình trạng vi phạm quyền tự do báo chí, trấn áp người Hồi giáo Uighur, sử dụng nô lệ thời hiện đại, và việc thành lập một "nhà nước theo dõi kiểu Orwell", ủy ban nói thêm. Ủy ban nói điều này cho thấy thực sự là cần phải tiến hành "rà soát toàn diện" chính sách đối với Trung Quốc ở toàn bộ các bộ ngành của Anh Quốc. Ủy ban cũng kêu gọi Anh phải đa dạng hóa các nguồn cung ứng nhằm giảm bớt "sự phụ thuộc chiến lược" vào Trung Quốc, và có thêm các nỗ lực nhằm làm rõ các vấn đề nhân quyền tại Liên Hiệp Quốc. Ông Raab hôm thứ Ba tuyên bố sẽ áp các khoản phạt đối với các công ty của Anh có làm ăn với Trung Quốc, nếu các công ty này không chứng minh được rằng sản phẩm của họ không liên hệ gì tới tình trạng lao động cưỡng bức ở vùng Tân Cương, Trung Quốc. Hồi tháng 12, BBC công bố những bằng chứng mới cho thấy Trung Quốc đang cưỡng bức hàng trăm ngàn người Uighur và các sắc tộc thiểu số khác phải làm các công việc chân tay nặng nhọc trên những cánh đồng bông ở Tân Cương. Ủy ban Nhân quyền của Đảng Bảo thủ được thành lập năm 2005 với mục đích nhằm nêu những quan ngại về nhân quyền và bảo đảm chủ đề này được đề cao trong nghị trình hoạt động của đảng.	summarize: Ủy ban Nhân quyền của đảng Bảo thủ đòi phải cân nhắc lại mối quan hệ với Bắc Kinh sau khi được nghe những bằng chứng về các vụ ngược đãi ở Trung Quốc, từ tình trạng tra tấn cho tới nạn nô lệ hiện đại. Bông vải Tân Cương 'nhuốm màu' lao động cưỡng bức Mỹ thúc đẩy quy định mới cho các công ty Trung Quốc TQ bác bỏ chỉ trích của Giáo hoàng về người Uighur Ủy ban thúc giục Anh Quốc phải hợp tác với các đồng minh để có thái độ phản ứng trước cách hành xử của Trung Quốc. Ngoại trưởng Dominic Raab nói rằng Anh Quốc giữ "vai trò đi đầu" trong việc làm rõ tình trạng vi phạm nhân quyền trên thế giới. Ủy ban đưa ra những khuyến nghị trong một bản phúc trình mới, được hai cựu ngoại trưởng Bảo thủ là Lord Hague và Sir Malcolm Rifkind hậu thuẫn. Ủy ban nói thêm rằng những áp lực nội bộ từ các thành viên cao cấp của đảng Bảo thủ đang ngày càng gia tăng lên chính phủ trong việc đòi phải cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Ủy ban nói rằng họ đã được nghe những bằng chứng trực tiếp về tình trạng vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc, xảy ra với giới bất đồng chính kiến, luật sư và các nhà hoạt động nhân quyền. Việc này bao gồm cả tình trạng vi phạm quyền tự do báo chí, trấn áp người Hồi giáo Uighur, sử dụng nô lệ thời hiện đại, và việc thành lập một "nhà nước theo dõi kiểu Orwell", ủy ban nói thêm. Ủy ban nói điều này cho thấy thực sự là cần phải tiến hành "rà soát toàn diện" chính sách đối với Trung Quốc ở toàn bộ các bộ ngành của Anh Quốc. Ủy ban cũng kêu gọi Anh phải đa dạng hóa các nguồn cung ứng nhằm giảm bớt "sự phụ thuộc chiến lược" vào Trung Quốc, và có thêm các nỗ lực nhằm làm rõ các vấn đề nhân quyền tại Liên Hiệp Quốc. Ông Raab hôm thứ Ba tuyên bố sẽ áp các khoản phạt đối với các công ty của Anh có làm ăn với Trung Quốc, nếu các công ty này không chứng minh được rằng sản phẩm của họ không liên hệ gì tới tình trạng lao động cưỡng bức ở vùng Tân Cương, Trung Quốc. Hồi tháng 12, BBC công bố những bằng chứng mới cho thấy Trung Quốc đang cưỡng bức hàng trăm ngàn người Uighur và các sắc tộc thiểu số khác phải làm các công việc chân tay nặng nhọc trên những cánh đồng bông ở Tân Cương. Ủy ban Nhân quyền của Đảng Bảo thủ được thành lập năm 2005 với mục đích nhằm nêu những quan ngại về nhân quyền và bảo đảm chủ đề này được đề cao trong nghị trình hoạt động của đảng.	[ 108, 287, 285, 161, 1053, 504, 857, 168, 104, 283, 1294, 331, 808, 139, 1237, 982, 153, 882, 146, 300, 119, 360, 725, 187, 129, 117, 701, 120, 281, 463, 125, 109, 197, 1240, 115, 176, 108, 121, 151, 890, 148, 205, 612, 486, 623, 114, 228, 627, 2852, 947, 493, 3850, 14002, 4686, 1241, 2793, 10561, 431, 3879, 320, 1162, 257, 825, 469, 2158, 954, 200, 822, 922, 565, 190, 239, 114, 109, 135, 457, 151, 162, 903, 736, 306, 163, 788, 104, 754, 1203, 125, 111, 3934, 1053, 504, 822, 2704, 266, 162, 139, 279, 274, 119, 109, 210, 494, 130, 107, 869, 976, 391, 475, 226, 173, 209, 528, 104, 151, 942, 836, 395, 10428, 12953, 123, 160, 266, 162, 533, 189, 14800, 704, 184, 178, 207, 113, 156, 140, 450, 205, 612, 554, 473, 157, 168, 159, 175, 1326, 1053, 504, 251, 124, 120, 1611, 231, 411, 113, 116, 288, 1405, 277, 1849, 117, 196, 924, 470, 395, 1294, 331, 106, 6697, 7474, 105, 4693, 14081, 3976, 2792, 23050, 878, 10394, 1053, 504, 123, 426, 160, 120, 516, 265, 735, 317, 148, 109, 164, 182, 291, 373, 104, 283, 1294, 331, 167, 191, 536, 165, 321, 227, 122, 256, 113, 156, 808, 139, 1995, 2238, 183, 195, 119, 151, 942, 1053, 504, 123, 160, 154, 115, 117, 701, 120, 281, 463, 821, 270, 125, 205, 612, 554, 473, 157, 168, 149, 151, 890, 488, 124, 119, 249, 295, 210, 122, 3575, 330, 441, 105, 109, 152, 381, 192, 157, 1698, 1068, 126, 374, 770, 186, 205, 612, 554, 473, 168, 222, 180, 188, 2477, 1513, 516, 111, 983, 309, 3934, 103, 324, 286, 2852, 947, 221, 199, 273, 103, 105, 156, 164, 385, 116, 5289, 142, 181, 1156, 1138, 18022, 646, 1095, 504, 123, 1796, 1053, 504, 123, 179, 126, 114, 203, 223, 144, 106, 260, 139, 472, 209, 7504, 2628, 820, 258, 14711, 122, 333, 195, 119, 151, 162, 108, 121, 258, 317, 109, 816, 859, 104, 266, 942, 1053, 504, 127, 758, 343, 266, 139, 635, 1361, 471, 109, 774, 870, 475, 745, 558, 1911, 3433, 573, 624, 242, 10884, 138, 151, 890, 105, 107, 426, 109, 1163, 265, 745, 140, 450, 109, 255, 220, 157, 168, 149, 560, 1239, 942, 208, 12953, 325, 259, 679, 480, 399, 134, 516, 109, 886, 1029, 195, 119, 109, 135, 457, 104, 266, 107, 140, 446, 119, 151, 890, 323, 109, 135, 457, 126, 110, 463, 494, 117, 160, 262, 765, 104, 154, 110, 316, 300, 218, 228, 205, 612, 825, 192, 2158, 954, 108, 121, 501, 1241, 6302, 151, 942, 983, 253, 4680, 378, 135, 399, 120, 281, 463, 239, 114, 203, 151, 162, 167, 2158, 954, 201, 1049, 926, 111, 3934, 105, 109, 1038, 796, 1713, 166, 211, 139, 140, 109, 135, 156, 974, 600, 1257, 7084, 159, 120, 1255, 210, 3990, 108, 121, 1241, 8353, 1053, 504, 857, 168, 104, 348, 1294, 331, 117, 164, 385, 147, 3666, 119, 592, 1055, 745, 917, 120, 146, 755, 125, 157, 168, 105, 327, 879, 185, 220, 126, 117, 220, 291, 113, 411, 277, 381, 192, 104, 3056, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 303, 146, 229, 291, 373, 113, 283, 1294, 331, 898, 168, 758, 343, 260, 139, 3832, 153, 148, 178, 207, 122, 333, 104, 266, 162, 195, 119, 151, 890, 113, 150, 374, 770, 186, 156, 516, 1047, 1465, 1029, 195, 119, 109, 146, 229, 139, 668, 605, 517, 125, 205, 612, 554, 473, 157, 1698, 1 ]
vert-tra-52606523	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-52606523	Bethlehem linh thiêng: Phục hưng giữa vùng chiến sự	Singer Café giống như nhiều nơi thời thượng mà bạn có thể tìm thấy ở các góc mang tính quốc tế gần đó của Israel: một gia đình cùng ăn món shakshuka (trứng sốt cà) cho bữa sáng muộn; một du khách châu Âu đang viết kịch bản trên máy tính xách tay; và một cặp hẹn hò đang tìm hiểu nhau qua một đĩa mezze (nhiều món khai vị) thịnh soạn.	Có những tác phẩm nghệ thuật địa phương ấn tượng trên tường, và bầu không khí lạc quan, tùy hứng của quán được thể hiện trên bảng hiệu viết: 'nhiều espresso hơn, ít depresso (trầm cảm) hơn'. Ở những nơi lòng tốt lên ngôi Lễ Quốc khánh của một quốc gia không tồn tại Bức tường cắt đôi ngôi làng 'Tiểu Berlin' của Đức 'Phép lạ' đang diễn ra Nhưng người Israel nhìn chung bị chính phủ cấm đến thăm ốc đảo yên bình ấm cúng đặc biệt này. Đó là vì Singer nằm ở ngoại ô Beit Sahour, ngoại thành, chỉ cách Bethlehem vài bước chân - bản thân nó cũng nằm ở ngoại ô Jerusalem - trong khu Bờ Tây bị chiếm đóng vốn đã được quân đội Israel kiểm soát kể từ Cuộc chiến Sáu ngày hồi 1967. Quán Singer có lẽ có cà phê espresso ngon nhất ở bất kỳ khu vực chiến sự nào trên thế giới. Được biết đến là quê hương của Vua David và là nơi sinh của Chúa Jesus, thị trấn Bethlehem nhỏ bé trong Kinh Thánh vẫn nhộn nhịp có một phép lạ đang diễn ra: sự phục hưng của văn hóa và sức lôi cuốn Palestine. Cuộc chiến đường biên Mỹ-Canada ít ai biết Chính quyền Myanmar đối phó với các hồn ma Vùng đất không tồn tại của nước Ý Giống như đế đỏ biểu tượng của giày Christian Louboutin, giữa lòng Bethlehem đã hình thành một cụm tinh tế thời thượng ngay cả dưới sự chiếm đóng của Israel - đến nỗi Liên đoàn Ả Rập gồm 22 quốc gia, theo một chương trình của Unesco, đã tuyên bố Bethlehem là thủ đô của văn hóa Ả Rập vào năm 2020. "Điều đầu tiên mà sự chiếm đóng của Israel muốn là chấm dứt nghệ thuật và văn hóa của chúng tôi," Baha' AbuShanab, quản lý quán Singer có mái tóc bù xù nói. "Đó là cách họ khử trùng xã hội." Mặc dù vùng chiếm đóng chiếm hơn một phần tư diện tích của Israel - và trong những tháng gần đây, chính phủ Israel đã chớp cơ hội sáp nhập một phần lớn của Bờ Tây bị chiếm đóng - nhưng cuộc sống dưới sự kiểm soát của Israel đặc biệt thể hiện rõ ở Bethlehem. Nơi đây, một hàng rào ngăn cách bằng bê tông cao 8 mét được Israel xây dựng vào năm 2002 với mục đích được tuyên bố là ngăn chặn các vụ đánh bom và tấn công tự sát (Israel nói rằng đây là cách ngăn chặn hiệu quả). Tuy nhiên, nền văn hóa đã thăng hoa kể từ đó lại giống với phong cách tự mày mò lập dị của Havana, Valparaiso hay Đông Berlin trước đây: bông hoa nở trong đống đổ nát. Nghệ sĩ nổi tiếng phá cách người Anh, người lấy nghệ danh là Banksy, lần đầu tiên dựng lên tác phẩm nghệ thuật chính trị ở Bethlehem vào năm 2005: chín bức vẽ graffiti trên tường bắt đầu xuất hiện trên hàng rào ngăn cách. Năm 2017, sự hiện diện của Banksy - cũng như chính trị - đã được đẩy lên cao trào với việc khai trương Walled Off Hotel, khách sạn phong cách có chín phòng tự hào có 'hướng nhìn xấu nhất thế giới' do nhìn thẳng vào hàng rào. Dự án lúc đầu được xây lên một cách tự phát nhưng nó đã trở thành công trình cố định của thị trấn, kéo đến một làn sóng du khách cạnh tranh với Nhà thờ Giáng sinh lịch sử của Bethlehem. Nếu không phải là ở số lượng đơn thuần, thì chắc chắn đó là sự canh tranh về mức lan tỏa trên mạng xã hội. Khách sạn Walled Off cũng trở thành nơi mở phòng triển lãm cho các nghệ sĩ địa phương, vận hành một bảo tàng về lịch sử của bức tường và thực hiện các chuyến tham quan hai lần mỗi ngày đến trại tị nạn Aida Palestin gần đó. Lợi nhuận mà khách sạn thu được được dùng để tài trợ cho các dự án địa phương. Sức mạnh của nghệ thuật Khách sạn Walled Off nhìn thẳng vào bước tường rào ngăn cách bằng xi măng cao 8m "Chúng tôi đang giao tiếp với thế giới thông qua sự sáng tạo," Wisam Salsaa, quản lý khách sạn, cho biết. "Chúng tôi đang đưa ra một bài học trên thế giới về việc sống như thế nào. Chúng tôi có thể không có gì vẫn sống được, không có gì vẫn làm được." Những năm gần đây đặc biệt thay đổi mọi thứ, ông nói thêm. "Năm năm trước, nếu bạn đi vào trung tâm Bethlehem, nó trông giống như Afghanistan. Bây giờ nó giống như Havana. Có phụ nữ mặc váy hoặc quần jean và đàn ông đeo khuyên tai," ông nói. "Bạn có thể phản đối ở Gaza, chiến đấu, bị bắn, bị bắt bớ... và tất cả những điều như thế vẫn không đạt được hiệu quả mạnh mẽ như một bức tranh hay một bài thơ. Đó là sức mạnh của nghệ thuật - không chỉ là cái đẹp, mà còn là sức mạnh. Nó đánh vào nhân bản của bạn, vào nhân bản chung của chúng ta." Nhưng Banksy không tạo ra sự phục hưng văn hóa của Bethlehem mà chỉ là chất xúc tác cho điều đã được khuấy động lên. Tại Rewined, một quán bar gần trại tị nạn Al Aza, khách hàng được chào đón bằng bảng hiệu neon màu vàng rực rỡ với từ tiếng Ả Rập 'tuz', có nghĩa là - theo cách dịch lịch sự nhất - 'bất cứ điều gì'. Tại quán Singer, một bảng hiệu tương tự bằng tiếng Anh ghi là: 'Chính thống à? Không, cảm ơn!'. Và ở Nhà Trọ Hosh Al-Syrian, một khách sạn lãng mạn có từ Thế kỷ 18 nằm gọn trên một con hẻm bụi bặm ở trung tâm thị trấn, nhà hàng cao cấp vốn chỉ nhận phục vụ khách đặt bàn trước, thì được đặt tên là Fawda, trong tiếng Ả Rập có nghĩa là 'hỗn loạn'. Trong sảnh của khách sạn Walled Off Trong tất cả những trường hợp này, người dân Bethlehem đã viết lại câu chuyện của họ bằng cách tái chiếm hữu và giành lại cuộc sống bất định, bất an của họ. 'Tuz' khác xa với sự cam chịu thờ ơ; đúng hơn là một tuyên bố táo bạo về sự kiên cường cùng với nhận thức khôn ngoan rằng nghệ thuật là hình thức bạo lực quyến rũ nhất và sống tốt là cách trả thù tốt nhất. Tinh thần sumud Nguyên tắc chi phối của sự phục hưng này là sumud, một khái niệm đoàn kết của người Palestine bằng cách sống tự hào và kiên cường. Sumud là sự chỉnh trang đầy kịch tính mới đây của con đường Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph khi họ tìm phòng tại một quán trọ. Sự chỉnh trang đó đem lại cuộc sống và ý nghĩa mới cho con đường đã có hàng thế kỷ, bao gồm một loạt các lễ hội mới. Đó là khai trương nhà triển lãm nghệ thuật Bab idDeir vào năm 2017 và cuộc triển lãm ảnh mới đây về các anh hùng cộng đồng ở địa phương. Và đó là những người phụ nữ mặc những chiếc váy có in bản đồ bị cấm của Palestine, những người lính Israel cả gan xé chúng để tịch thu. Nadya Hazbunova, nhà thiết kế thời trang ở Bethlehem, có một dòng bông tai bằng gỗ ô liu có gắn vào những dòng chữ Ả Rập mang nặng ý nghĩa sumud, trong đó có câu 'Tôi tự do' và 'Tôi sẽ mơ'. Về mặt lịch sử, một trong những màn thể hiện sặc sỡ nhất của sumud là khi người dân Bethlehem chấp nhận dưa hấu trong những năm từ 1980 đến 1993, khi những màu sơn như đen, xanh lá cây, đỏ và trắng - màu cờ của Palestine - bị Israel cấm sử dụng trong bất kỳ hình thức nghệ thuật nào 'có ý nghĩa chính trị' (bên cạnh bản thân lá cờ bị cấm từ năm 1967). Trong biên niên sử về phản kháng phi bạo lực, Gandhi có lời kêu gọi nổi tiếng rằng mọi người hãy trở thành sự thay đổi mà họ muốn thấy trên thế giới. Sumud, trái lại, là thay đổi thế giới bằng cách chỉ cần được nhìn thấy. "Tôi sẽ không đi đâu cả," Dalia Dabdoub, chủ của Rewined nói. "Tôi có kế hoạch mở rộng tới Abu Dhabi - trong vòng 10 năm nữa," cô nói thêm với một nụ cười. Kiểu phục hưng phản trực giác này phổ biến đáng ngạc nhiên khi mọi người cảm thấy quyền con người của họ bị hạn chế dữ dội. Ở Melinka, một trại tù Chile cũ, các tù nhân tổ chức chương trình xiếc hàng tuần. Tại Heart Mountain, một trại giam giữ Mỹ-Nhật, các tù nhân đấu võ sumo và trình diễn các điệu múa dân gian Bon Odori. Ngay cả giữa nỗi kinh hoàng Đức Quốc xã ở trại tập trung Auschwitz, các tù nhân đã truyền tay nhau thơ và nhạc và họ có nguy cơ bị tra tấn nếu bị bắt gặp. Như Salsaa đã nói: "Ngay khi có không gian, mọi người sẽ lấp đầy nó bằng cuộc sống." 'Tự do của tâm hồn' Bên trong quán The Singer Cafe Andrea Pitzer, tác giả của cuốn 'Một đêm dài: Lịch sử toàn cầu về các trại tập trung', đồng ý. "Tự do của tâm hồn trở nên quan trọng khi tự do di chuyển không còn nữa. Nó giống như là bác bỏ sự giam giữ. Không có gì đáng ngạc nhiên khi nó càng đẩy mạnh lên ở Bethlehem sau khi bức tường được dựng lên. Nếu cuộc sống của tôi bị hạn chế, thì đó sẽ là cuộc sống trọn vẹn nhất có thể trong phạm vi những giới hạn," bà nói. "Các hạn chế được sử dụng để bẻ gãy ý chí, vì vậy, sự tự do của tâm hồn có cảm giác gần giống như lời khẳng định nền tảng về nhân bản, để họ vẫn có thể vẫn là con người có khả năng đóng góp cho thế giới." Thực sự có một rạp xiếc tại trại Aida, nhưng Bethlehem cũng có một trường nghệ thuật chính thức, Đại học Dar al-Kalima, vốn bắt đầu như là một trường cao đẳng cộng đồng vào năm 2006 và được ra mắt trở thành trường đại học vào năm 2013. Và việc chuyển địa chi nhánh Bethlehem của Nhạc viện Quốc gia Edward Said danh tiếng hồi năm 2012 đã kích hoạt sự hồi sinh của cả nhạc cổ điển và nhạc jazz hồi hộp qua nhiều buổi trình diễn. Spotify ra mắt ở thế giới Ả Rập vào năm 2018, giúp gia tăng đáng kể lượng khán giả của Palestine Street, một nhóm nhạc hip-hop được thành lập bởi những cậu bé tuổi teen trong trại tị nạn Dheisheh ở Bethlehem; và nhóm nhạc Shoruq (tức 'bình minh' trong tiếng Ả Rập), nhóm hip-hop toàn nữ mà họ bồi dưỡng trong trại. Các nhạc sĩ được công nhận trên toàn cầu - Elton John, Flea, Trent Reznor - thậm chí còn tổ chức các buổi trình diễn ở Bethlehem, bằng một cách là lập trình từ xa cho một cây đàn piano tự động trong sảnh của khách sạn Walled Off. Bức tường ngăn cách được trang trí bằng các bức tranh graffiti và các thông điệp của các nghệ sỹ đường phố cùng các nhóm ủng hộ từ khắp nơi trên thế giới Chỉ mấy bước chân cách những chiếc xe buýt chở đầy khách Mỹ, Brazil, Anh, Chile, Philippines, Ý, Hàn Quốc, Mexico, Nigeria và Nga đang tràn ngập Quảng trường Manger, Fadi Kattan, đầu bếp của nhà hàng Fawda, giải thích về lợi ích của du lịch: "Kể từ thời Chúa Jesus đã có ảnh hưởng nước ngoài ở Bethlehem. Hành hương và ngoại kiều tác động cả hai hướng," ông nói. "Nhưng chúng tôi phục vụ không chỉ những người hành hương." Mở cửa Bethlehem, một phim tài liệu làm năm 2014 của Leila Sansour, đã được trình chiếu tại các liên hoan phim toàn cầu. Câu chuyện trong đó về bảy năm thay đổi ở Bethlehem đã thể hiện được sự thức tỉnh sớm của phong trào phục hưng mà giờ đây đang thăng hoa. 'Bước ra ánh sáng' "Chúng tôi đã chiến đấu cho các yêu sách chính trị như thế lâu đến nỗi gần như linh hồn chúng tôi đã thụt lùi, đánh mất đi bản ngã của mình," Sansour nói. "Nghệ thuật đã đem lại cho chúng tôi thực chất của mình, làm cho cuộc sống của chúng tôi có ý nghĩa trở lại." Mùa hè này, bà và Jacob Norris, nhà sử học người Anh nghiên cứu chuyên sâu về Bethlehem, sẽ cho ra mắt Planet Bethlehem, kho lưu trữ văn hóa kỹ thuật số, là hồ sơ dữ liệu sẽ làm nguồn cho sự hồi sinh mới bằng cách cung cấp lịch sử và các tư liệu liên quan cho cộng đồng người Bethlehem toàn cầu. "Đó là một thị trấn địa phương đã bị cuốn vào toàn cầu hóa trong 150 năm qua," Norris nói. "Bethlehem luôn có vị trí đặc biệt trong Đế chế Ottoman, từ việc là thành trì của Công giáo La Mã hồi Thế kỷ 16 cho đến việc nó trở nên toàn cầu hóa kể từ Thế kỷ 19 cho đến nay, khi sự độc đáo của nó là bức tường cắt ngang qua trung tâm thành phố." Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph, đã được tân trang với các căn nhà có tường đá ở mặt tiền với lớp sơn mới Dĩ nhiên, lịch sử trải qua hàng thế kỷ - thậm chí chỉ là đoạn lịch sử trong Thế kỷ 20 - có ý nghĩa khác đối với Bishara Salameh, người quản lý 22 tuổi thuộc thế hệ thứ năm của Afteem, một nhà hàng falafel (đậu nghiền vo viên) nổi tiếng ngay ngoài Quảng trường Manger. "Chúng tôi không thể đi ra ngoài," Salameh nói, nhắc đến những lệnh giới nghiêm sau phong trào nổi dậy Intifada vốn kết thúc vào năm 2005. "Chúng tôi đã sống qua cái bóng của Intifada và bây giờ chúng tôi đã bước ra ánh sáng, ánh sáng của chính chúng tôi." Khoe những chiếc túi za'atar (hỗn hợp thảo dược với nhiều cỏ xạ hương) và những chiếc vớ mà cửa hàng của anh bán trên đó có in hình falafel xanh lá cây và nâu, anh nói tiếp: "Chúng tôi không chỉ làm nghệ thuật trong sự chiếm đóng. Chúng tôi đang làm nghệ thuật về sự chiếm đóng. Chúng tôi sử dụng nghệ thuật để đương đầu với tình trạng bị chiếm đóng. Chúng tôi không phải là tù nhân. Chúng tôi không phải là những con số. Chúng tôi có linh hồn. Chúng tôi làm nghệ thuật, làm văn hóa, vui đùa, làm món ăn, tạo nên cuộc sống. Ngay cả trong một thế giới mà chúng tôi không có được sự ổn định cơ bản." "Chúng tôi không kiểm soát được quá khứ của mình. Nó là chuyện đã qua," Salameh nói. "Chúng tôi có quyền kiểm soát hạn chế đối với tương lai của mình vì những áp đặt của Israel. Vì vậy, tất cả những gì còn lại là kiểm soát hiện tại của chúng tôi, sống trong khoảnh khắc hiện tại và phát triển trong hiện tại." Bản tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	summarize: Có những tác phẩm nghệ thuật địa phương ấn tượng trên tường, và bầu không khí lạc quan, tùy hứng của quán được thể hiện trên bảng hiệu viết: 'nhiều espresso hơn, ít depresso (trầm cảm) hơn'. Ở những nơi lòng tốt lên ngôi Lễ Quốc khánh của một quốc gia không tồn tại Bức tường cắt đôi ngôi làng 'Tiểu Berlin' của Đức 'Phép lạ' đang diễn ra Nhưng người Israel nhìn chung bị chính phủ cấm đến thăm ốc đảo yên bình ấm cúng đặc biệt này. Đó là vì Singer nằm ở ngoại ô Beit Sahour, ngoại thành, chỉ cách Bethlehem vài bước chân - bản thân nó cũng nằm ở ngoại ô Jerusalem - trong khu Bờ Tây bị chiếm đóng vốn đã được quân đội Israel kiểm soát kể từ Cuộc chiến Sáu ngày hồi 1967. Quán Singer có lẽ có cà phê espresso ngon nhất ở bất kỳ khu vực chiến sự nào trên thế giới. Được biết đến là quê hương của Vua David và là nơi sinh của Chúa Jesus, thị trấn Bethlehem nhỏ bé trong Kinh Thánh vẫn nhộn nhịp có một phép lạ đang diễn ra: sự phục hưng của văn hóa và sức lôi cuốn Palestine. Cuộc chiến đường biên Mỹ-Canada ít ai biết Chính quyền Myanmar đối phó với các hồn ma Vùng đất không tồn tại của nước Ý Giống như đế đỏ biểu tượng của giày Christian Louboutin, giữa lòng Bethlehem đã hình thành một cụm tinh tế thời thượng ngay cả dưới sự chiếm đóng của Israel - đến nỗi Liên đoàn Ả Rập gồm 22 quốc gia, theo một chương trình của Unesco, đã tuyên bố Bethlehem là thủ đô của văn hóa Ả Rập vào năm 2020. "Điều đầu tiên mà sự chiếm đóng của Israel muốn là chấm dứt nghệ thuật và văn hóa của chúng tôi," Baha' AbuShanab, quản lý quán Singer có mái tóc bù xù nói. "Đó là cách họ khử trùng xã hội." Mặc dù vùng chiếm đóng chiếm hơn một phần tư diện tích của Israel - và trong những tháng gần đây, chính phủ Israel đã chớp cơ hội sáp nhập một phần lớn của Bờ Tây bị chiếm đóng - nhưng cuộc sống dưới sự kiểm soát của Israel đặc biệt thể hiện rõ ở Bethlehem. Nơi đây, một hàng rào ngăn cách bằng bê tông cao 8 mét được Israel xây dựng vào năm 2002 với mục đích được tuyên bố là ngăn chặn các vụ đánh bom và tấn công tự sát (Israel nói rằng đây là cách ngăn chặn hiệu quả). Tuy nhiên, nền văn hóa đã thăng hoa kể từ đó lại giống với phong cách tự mày mò lập dị của Havana, Valparaiso hay Đông Berlin trước đây: bông hoa nở trong đống đổ nát. Nghệ sĩ nổi tiếng phá cách người Anh, người lấy nghệ danh là Banksy, lần đầu tiên dựng lên tác phẩm nghệ thuật chính trị ở Bethlehem vào năm 2005: chín bức vẽ graffiti trên tường bắt đầu xuất hiện trên hàng rào ngăn cách. Năm 2017, sự hiện diện của Banksy - cũng như chính trị - đã được đẩy lên cao trào với việc khai trương Walled Off Hotel, khách sạn phong cách có chín phòng tự hào có 'hướng nhìn xấu nhất thế giới' do nhìn thẳng vào hàng rào. Dự án lúc đầu được xây lên một cách tự phát nhưng nó đã trở thành công trình cố định của thị trấn, kéo đến một làn sóng du khách cạnh tranh với Nhà thờ Giáng sinh lịch sử của Bethlehem. Nếu không phải là ở số lượng đơn thuần, thì chắc chắn đó là sự canh tranh về mức lan tỏa trên mạng xã hội. Khách sạn Walled Off cũng trở thành nơi mở phòng triển lãm cho các nghệ sĩ địa phương, vận hành một bảo tàng về lịch sử của bức tường và thực hiện các chuyến tham quan hai lần mỗi ngày đến trại tị nạn Aida Palestin gần đó. Lợi nhuận mà khách sạn thu được được dùng để tài trợ cho các dự án địa phương. Sức mạnh của nghệ thuật Khách sạn Walled Off nhìn thẳng vào bước tường rào ngăn cách bằng xi măng cao 8m "Chúng tôi đang giao tiếp với thế giới thông qua sự sáng tạo," Wisam Salsaa, quản lý khách sạn, cho biết. "Chúng tôi đang đưa ra một bài học trên thế giới về việc sống như thế nào. Chúng tôi có thể không có gì vẫn sống được, không có gì vẫn làm được." Những năm gần đây đặc biệt thay đổi mọi thứ, ông nói thêm. "Năm năm trước, nếu bạn đi vào trung tâm Bethlehem, nó trông giống như Afghanistan. Bây giờ nó giống như Havana. Có phụ nữ mặc váy hoặc quần jean và đàn ông đeo khuyên tai," ông nói. "Bạn có thể phản đối ở Gaza, chiến đấu, bị bắn, bị bắt bớ... và tất cả những điều như thế vẫn không đạt được hiệu quả mạnh mẽ như một bức tranh hay một bài thơ. Đó là sức mạnh của nghệ thuật - không chỉ là cái đẹp, mà còn là sức mạnh. Nó đánh vào nhân bản của bạn, vào nhân bản chung của chúng ta." Nhưng Banksy không tạo ra sự phục hưng văn hóa của Bethlehem mà chỉ là chất xúc tác cho điều đã được khuấy động lên. Tại Rewined, một quán bar gần trại tị nạn Al Aza, khách hàng được chào đón bằng bảng hiệu neon màu vàng rực rỡ với từ tiếng Ả Rập 'tuz', có nghĩa là - theo cách dịch lịch sự nhất - 'bất cứ điều gì'. Tại quán Singer, một bảng hiệu tương tự bằng tiếng Anh ghi là: 'Chính thống à? Không, cảm ơn!'. Và ở Nhà Trọ Hosh Al-Syrian, một khách sạn lãng mạn có từ Thế kỷ 18 nằm gọn trên một con hẻm bụi bặm ở trung tâm thị trấn, nhà hàng cao cấp vốn chỉ nhận phục vụ khách đặt bàn trước, thì được đặt tên là Fawda, trong tiếng Ả Rập có nghĩa là 'hỗn loạn'. Trong sảnh của khách sạn Walled Off Trong tất cả những trường hợp này, người dân Bethlehem đã viết lại câu chuyện của họ bằng cách tái chiếm hữu và giành lại cuộc sống bất định, bất an của họ. 'Tuz' khác xa với sự cam chịu thờ ơ; đúng hơn là một tuyên bố táo bạo về sự kiên cường cùng với nhận thức khôn ngoan rằng nghệ thuật là hình thức bạo lực quyến rũ nhất và sống tốt là cách trả thù tốt nhất. Tinh thần sumud Nguyên tắc chi phối của sự phục hưng này là sumud, một khái niệm đoàn kết của người Palestine bằng cách sống tự hào và kiên cường. Sumud là sự chỉnh trang đầy kịch tính mới đây của con đường Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph khi họ tìm phòng tại một quán trọ. Sự chỉnh trang đó đem lại cuộc sống và ý nghĩa mới cho con đường đã có hàng thế kỷ, bao gồm một loạt các lễ hội mới. Đó là khai trương nhà triển lãm nghệ thuật Bab idDeir vào năm 2017 và cuộc triển lãm ảnh mới đây về các anh hùng cộng đồng ở địa phương. Và đó là những người phụ nữ mặc những chiếc váy có in bản đồ bị cấm của Palestine, những người lính Israel cả gan xé chúng để tịch thu. Nadya Hazbunova, nhà thiết kế thời trang ở Bethlehem, có một dòng bông tai bằng gỗ ô liu có gắn vào những dòng chữ Ả Rập mang nặng ý nghĩa sumud, trong đó có câu 'Tôi tự do' và 'Tôi sẽ mơ'. Về mặt lịch sử, một trong những màn thể hiện sặc sỡ nhất của sumud là khi người dân Bethlehem chấp nhận dưa hấu trong những năm từ 1980 đến 1993, khi những màu sơn như đen, xanh lá cây, đỏ và trắng - màu cờ của Palestine - bị Israel cấm sử dụng trong bất kỳ hình thức nghệ thuật nào 'có ý nghĩa chính trị' (bên cạnh bản thân lá cờ bị cấm từ năm 1967). Trong biên niên sử về phản kháng phi bạo lực, Gandhi có lời kêu gọi nổi tiếng rằng mọi người hãy trở thành sự thay đổi mà họ muốn thấy trên thế giới. Sumud, trái lại, là thay đổi thế giới bằng cách chỉ cần được nhìn thấy. "Tôi sẽ không đi đâu cả," Dalia Dabdoub, chủ của Rewined nói. "Tôi có kế hoạch mở rộng tới Abu Dhabi - trong vòng 10 năm nữa," cô nói thêm với một nụ cười. Kiểu phục hưng phản trực giác này phổ biến đáng ngạc nhiên khi mọi người cảm thấy quyền con người của họ bị hạn chế dữ dội. Ở Melinka, một trại tù Chile cũ, các tù nhân tổ chức chương trình xiếc hàng tuần. Tại Heart Mountain, một trại giam giữ Mỹ-Nhật, các tù nhân đấu võ sumo và trình diễn các điệu múa dân gian Bon Odori. Ngay cả giữa nỗi kinh hoàng Đức Quốc xã ở trại tập trung Auschwitz, các tù nhân đã truyền tay nhau thơ và nhạc và họ có nguy cơ bị tra tấn nếu bị bắt gặp. Như Salsaa đã nói: "Ngay khi có không gian, mọi người sẽ lấp đầy nó bằng cuộc sống." 'Tự do của tâm hồn' Bên trong quán The Singer Cafe Andrea Pitzer, tác giả của cuốn 'Một đêm dài: Lịch sử toàn cầu về các trại tập trung', đồng ý. "Tự do của tâm hồn trở nên quan trọng khi tự do di chuyển không còn nữa. Nó giống như là bác bỏ sự giam giữ. Không có gì đáng ngạc nhiên khi nó càng đẩy mạnh lên ở Bethlehem sau khi bức tường được dựng lên. Nếu cuộc sống của tôi bị hạn chế, thì đó sẽ là cuộc sống trọn vẹn nhất có thể trong phạm vi những giới hạn," bà nói. "Các hạn chế được sử dụng để bẻ gãy ý chí, vì vậy, sự tự do của tâm hồn có cảm giác gần giống như lời khẳng định nền tảng về nhân bản, để họ vẫn có thể vẫn là con người có khả năng đóng góp cho thế giới." Thực sự có một rạp xiếc tại trại Aida, nhưng Bethlehem cũng có một trường nghệ thuật chính thức, Đại học Dar al-Kalima, vốn bắt đầu như là một trường cao đẳng cộng đồng vào năm 2006 và được ra mắt trở thành trường đại học vào năm 2013. Và việc chuyển địa chi nhánh Bethlehem của Nhạc viện Quốc gia Edward Said danh tiếng hồi năm 2012 đã kích hoạt sự hồi sinh của cả nhạc cổ điển và nhạc jazz hồi hộp qua nhiều buổi trình diễn. Spotify ra mắt ở thế giới Ả Rập vào năm 2018, giúp gia tăng đáng kể lượng khán giả của Palestine Street, một nhóm nhạc hip-hop được thành lập bởi những cậu bé tuổi teen trong trại tị nạn Dheisheh ở Bethlehem; và nhóm nhạc Shoruq (tức 'bình minh' trong tiếng Ả Rập), nhóm hip-hop toàn nữ mà họ bồi dưỡng trong trại. Các nhạc sĩ được công nhận trên toàn cầu - Elton John, Flea, Trent Reznor - thậm chí còn tổ chức các buổi trình diễn ở Bethlehem, bằng một cách là lập trình từ xa cho một cây đàn piano tự động trong sảnh của khách sạn Walled Off. Bức tường ngăn cách được trang trí bằng các bức tranh graffiti và các thông điệp của các nghệ sỹ đường phố cùng các nhóm ủng hộ từ khắp nơi trên thế giới Chỉ mấy bước chân cách những chiếc xe buýt chở đầy khách Mỹ, Brazil, Anh, Chile, Philippines, Ý, Hàn Quốc, Mexico, Nigeria và Nga đang tràn ngập Quảng trường Manger, Fadi Kattan, đầu bếp của nhà hàng Fawda, giải thích về lợi ích của du lịch: "Kể từ thời Chúa Jesus đã có ảnh hưởng nước ngoài ở Bethlehem. Hành hương và ngoại kiều tác động cả hai hướng," ông nói. "Nhưng chúng tôi phục vụ không chỉ những người hành hương." Mở cửa Bethlehem, một phim tài liệu làm năm 2014 của Leila Sansour, đã được trình chiếu tại các liên hoan phim toàn cầu. Câu chuyện trong đó về bảy năm thay đổi ở Bethlehem đã thể hiện được sự thức tỉnh sớm của phong trào phục hưng mà giờ đây đang thăng hoa. 'Bước ra ánh sáng' "Chúng tôi đã chiến đấu cho các yêu sách chính trị như thế lâu đến nỗi gần như linh hồn chúng tôi đã thụt lùi, đánh mất đi bản ngã của mình," Sansour nói. "Nghệ thuật đã đem lại cho chúng tôi thực chất của mình, làm cho cuộc sống của chúng tôi có ý nghĩa trở lại." Mùa hè này, bà và Jacob Norris, nhà sử học người Anh nghiên cứu chuyên sâu về Bethlehem, sẽ cho ra mắt Planet Bethlehem, kho lưu trữ văn hóa kỹ thuật số, là hồ sơ dữ liệu sẽ làm nguồn cho sự hồi sinh mới bằng cách cung cấp lịch sử và các tư liệu liên quan cho cộng đồng người Bethlehem toàn cầu. "Đó là một thị trấn địa phương đã bị cuốn vào toàn cầu hóa trong 150 năm qua," Norris nói. "Bethlehem luôn có vị trí đặc biệt trong Đế chế Ottoman, từ việc là thành trì của Công giáo La Mã hồi Thế kỷ 16 cho đến việc nó trở nên toàn cầu hóa kể từ Thế kỷ 19 cho đến nay, khi sự độc đáo của nó là bức tường cắt ngang qua trung tâm thành phố." Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph, đã được tân trang với các căn nhà có tường đá ở mặt tiền với lớp sơn mới Dĩ nhiên, lịch sử trải qua hàng thế kỷ - thậm chí chỉ là đoạn lịch sử trong Thế kỷ 20 - có ý nghĩa khác đối với Bishara Salameh, người quản lý 22 tuổi thuộc thế hệ thứ năm của Afteem, một nhà hàng falafel (đậu nghiền vo viên) nổi tiếng ngay ngoài Quảng trường Manger. "Chúng tôi không thể đi ra ngoài," Salameh nói, nhắc đến những lệnh giới nghiêm sau phong trào nổi dậy Intifada vốn kết thúc vào năm 2005. "Chúng tôi đã sống qua cái bóng của Intifada và bây giờ chúng tôi đã bước ra ánh sáng, ánh sáng của chính chúng tôi." Khoe những chiếc túi za'atar (hỗn hợp thảo dược với nhiều cỏ xạ hương) và những chiếc vớ mà cửa hàng của anh bán trên đó có in hình falafel xanh lá cây và nâu, anh nói tiếp: "Chúng tôi không chỉ làm nghệ thuật trong sự chiếm đóng. Chúng tôi đang làm nghệ thuật về sự chiếm đóng. Chúng tôi sử dụng nghệ thuật để đương đầu với tình trạng bị chiếm đóng. Chúng tôi không phải là tù nhân. Chúng tôi không phải là những con số. Chúng tôi có linh hồn. Chúng tôi làm nghệ thuật, làm văn hóa, vui đùa, làm món ăn, tạo nên cuộc sống. Ngay cả trong một thế giới mà chúng tôi không có được sự ổn định cơ bản." "Chúng tôi không kiểm soát được quá khứ của mình. Nó là chuyện đã qua," Salameh nói. "Chúng tôi có quyền kiểm soát hạn chế đối với tương lai của mình vì những áp đặt của Israel. Vì vậy, tất cả những gì còn lại là kiểm soát hiện tại của chúng tôi, sống trong khoảnh khắc hiện tại và phát triển trong hiện tại." Bản tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.	[ 108, 287, 285, 161, 615, 120, 274, 765, 877, 887, 439, 412, 108, 1633, 706, 159, 1289, 103, 105, 513, 110, 482, 956, 146, 103, 1975, 2166, 104, 1027, 117, 136, 199, 159, 1458, 614, 2492, 15013, 23428, 975, 500, 2441, 11809, 674, 444, 26499, 406, 371, 183, 1263, 108, 978, 120, 328, 694, 514, 227, 1184, 3625, 162, 4482, 104, 116, 198, 165, 110, 1025, 149, 1271, 1789, 1289, 1404, 1183, 1184, 1514, 377, 19963, 2632, 257, 104, 663, 17404, 11554, 1681, 257, 167, 407, 124, 311, 111, 1383, 485, 630, 133, 122, 256, 918, 155, 582, 108, 3368, 541, 1675, 342, 2404, 5533, 634, 575, 433, 902, 106, 171, 8894, 1864, 829, 108, 121, 470, 108, 1181, 20592, 1120, 772, 4694, 103, 470, 164, 103, 163, 173, 16936, 696, 920, 974, 233, 288, 481, 335, 127, 829, 108, 121, 470, 108, 1181, 5080, 233, 113, 322, 6518, 658, 133, 961, 609, 682, 115, 117, 252, 559, 1383, 594, 820, 546, 148, 1503, 242, 1668, 191, 496, 7114, 112, 5822, 8894, 1864, 107, 642, 107, 1826, 997, 23428, 3021, 202, 108, 121, 295, 393, 322, 442, 242, 144, 224, 159, 175, 1326, 2077, 217, 155, 106, 1321, 1517, 104, 3555, 2004, 105, 106, 328, 296, 104, 2525, 12485, 103, 461, 1513, 16936, 750, 1353, 113, 725, 2719, 244, 8042, 3006, 107, 116, 656, 1681, 167, 407, 124, 161, 144, 618, 108, 4938, 104, 355, 471, 105, 543, 2657, 1290, 8085, 1503, 242, 361, 749, 200, 686, 18133, 500, 375, 217, 448, 168, 2059, 195, 1004, 119, 109, 2576, 1747, 4034, 282, 110, 1025, 149, 104, 142, 1654, 4047, 515, 128, 2194, 1565, 284, 706, 104, 3411, 7132, 14393, 1470, 7938, 5698, 415, 694, 16936, 115, 240, 164, 116, 2976, 777, 216, 221, 1292, 531, 186, 768, 144, 961, 609, 104, 1383, 233, 155, 1510, 560, 526, 2437, 4250, 770, 2678, 198, 1906, 181, 116, 741, 277, 104, 7803, 103, 115, 480, 399, 16936, 106, 331, 709, 104, 355, 471, 2437, 4250, 138, 147, 4763, 2643, 178, 462, 145, 144, 961, 609, 104, 1383, 278, 106, 1550, 1463, 877, 887, 105, 355, 471, 104, 174, 141, 519, 679, 3493, 257, 5290, 2972, 5546, 409, 1470, 103, 730, 241, 1027, 8894, 1864, 107, 2075, 3361, 2195, 12193, 454, 2620, 106, 173, 154, 7025, 2116, 293, 8885, 1623, 428, 501, 961, 609, 961, 183, 116, 380, 276, 681, 566, 104, 1383, 233, 105, 113, 120, 253, 386, 1009, 122, 256, 1383, 115, 7199, 225, 213, 4112, 669, 116, 380, 301, 104, 6518, 658, 133, 961, 609, 233, 170, 204, 307, 768, 144, 594, 820, 104, 1383, 634, 575, 136, 199, 450, 108, 121, 16936, 112, 3540, 1009, 116, 201, 2202, 963, 173, 281, 2443, 4258, 291, 1570, 2919, 117, 1383, 556, 636, 138, 147, 3732, 119, 592, 1055, 117, 480, 399, 106, 963, 1355, 109, 197, 403, 1238, 105, 623, 135, 222, 338, 444, 17722, 123, 160, 248, 106, 173, 963, 1355, 614, 416, 831, 421, 572, 639, 355, 471, 115, 1994, 1414, 546, 148, 150, 153, 855, 119, 737, 173, 222, 5619, 4503, 385, 2500, 104, 6036, 103, 8265, 7991, 3527, 4462, 194, 510, 2632, 226, 7933, 3990, 1414, 108, 231, 121, 113, 3921, 880, 8918, 2671, 621, 738, 354, 740, 173, 111, 1222, 111, 771, 877, 595, 106, 19126, 364, 103, 400, 178, 462, 636, 227, 274, 765, 877, 887, 122, 245, 108, 121, 16936, 138, 147, 3666, 161, 2000, 954, 2091, 21310, 159, 1289, 290, 178, 387, 199, 159, 201, 2202, 963, 173, 112, 832, 3651, 144, 199, 681, 104, 19126, 364, 233, 127, 128, 122, 245, 233, 115, 117, 922, 227, 291, 1168, 119, 156, 550, 1525, 4229, 2258, 19287, 16967, 103, 547, 2052, 737, 173, 107, 2000, 438, 222, 1406, 107, 377, 18703, 485, 1099, 202, 175, 12282, 180, 485, 952, 138, 201, 2202, 112, 1779, 304, 398, 178, 117, 556, 227, 116, 173, 222, 212, 170, 335, 115, 319, 164, 135, 277, 601, 190, 104, 461, 1513, 103, 930, 155, 116, 106, 231, 1338, 744, 547, 810, 250, 119, 571, 1630, 3515, 296, 478, 324, 104, 16936, 112, 631, 110, 139, 106, 108, 121, 166, 423, 652, 2519, 103, 143, 751, 1037, 150, 106, 144, 2453, 250, 125, 537, 1253, 1919, 159, 427, 293, 1637, 4605, 2052, 4229, 2258, 19287, 127, 319, 164, 328, 690, 438, 435, 3254, 114, 109, 877, 621, 439, 2600, 824, 209, 116, 327, 2224, 125, 478, 324, 104, 954, 1289, 105, 223, 199, 109, 803, 268, 146, 196, 400, 742, 176, 191, 155, 1322, 2079, 627, 1561, 3591, 12375, 386, 837, 4022, 3015, 145, 547, 2052, 498, 117, 117, 467, 130, 326, 643, 114, 109, 382, 304, 439, 2380, 2751, 376, 417, 104, 877, 887, 4605, 2052, 4229, 2258, 19287, 485, 952, 138, 920, 1289, 2202, 963, 173, 281, 6532, 6963, 291, 1570, 320, 1007, 141, 167, 384, 270, 119, 175, 249, 206, 235, 144, 611, 394, 519, 18327, 2905, 9444, 3369, 409, 103, 730, 241, 547, 7493, 114, 1401, 1007, 141, 167, 251, 124, 116, 392, 214, 159, 175, 249, 125, 156, 307, 128, 175, 1279, 819, 141, 107, 136, 110, 107, 218, 244, 307, 117, 103, 110, 107, 218, 244, 140, 117, 294, 564, 147, 386, 248, 634, 575, 346, 345, 389, 259, 103, 118, 123, 1796, 6811, 147, 1466, 323, 230, 184, 138, 396, 315, 16936, 103, 335, 1407, 855, 128, 5579, 2753, 364, 339, 335, 855, 128, 6036, 112, 615, 573, 684, 945, 7111, 451, 1218, 21302, 105, 685, 118, 2164, 2152, 1311, 519, 118, 454, 3788, 107, 136, 391, 195, 108, 121, 8710, 242, 6437, 133, 1158, 103, 133, 290, 4289, 599, 105, 525, 186, 120, 179, 128, 175, 244, 110, 764, 117, 614, 416, 417, 1369, 128, 116, 954, 250, 194, 116, 392, 12158, 902, 106, 543, 417, 104, 877, 887, 233, 110, 163, 106, 292, 3860, 145, 177, 106, 543, 2773, 1447, 403, 138, 157, 288, 104, 230, 103, 138, 157, 288, 630, 104, 174, 7326, 311, 19126, 364, 110, 394, 124, 144, 618, 108, 4938, 355, 471, 104, 16936, 145, 163, 106, 562, 990, 274, 114, 179, 115, 117, 9175, 192, 2581, 919, 4880, 9443, 2258, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 8894, 1864, 22171, 855, 128, 158, 328, 221, 1292, 145, 230, 107, 136, 370, 203, 108, 121, 109, 1869, 518, 334, 198, 216, 386, 150, 104, 1383, 161, 116, 165, 539, 264, 446, 1246, 2765, 772, 19266, 772, 12453, 11263, 9060, 2933, 1826, 371, 114, 2281, 611, 3494, 708, 116, 744, 547, 511, 785, 167, 508, 1690, 288, 159, 452, 334, 5334, 600, 708, 105, 116, 2699, 2118, 3606, 167, 370, 524, 527, 235, 116, 3282, 5769, 12610, 892, 17860, 1246, 550, 297, 371, 2335, 2249, 112, 1 ]
vietnam-52467194	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52467194	Virus corona: Nhờ Covid-19, ĐCSVN giành lại niềm tin ngoài mong đợi từ người dân?	Một số nhà quan sát quốc tế cho rằng dường như ĐCSVN đã giành lại được niềm tin ngoài mong đợi từ người dân nhờ đại dịch Covid-19.	Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng họp Quốc hội ngày 20/5 Bình luận với BBC News Tiếng Việt qua email, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt nói: "Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) không thể chịu được việc họ sẽ thất bại trong cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng này." "Thời gian vừa qua, đã có lúc các cuộc biểu tình của người dân chống lại chính phủ gia tăng. Cộng thêm việc có vẻ như sự lạc quan vào chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng đang giảm dần. Tiếp nữa là và nền kinh tế bắt đầu xuất hiện các vấn đề." "Nếu ĐCSVN không làm tốt trong việc xử lý cuộc khủng hoảng này, và rồi lại kéo theo sau cái đuôi khủng hoảng kinh tế nữa, thì tôi cho rằng thậm chí sẽ có nhiều người Việt Nam hơn nữa đòi có những cải cách về chính trị." "Nhưng phản ứng vừa qua của chính phủ Việt Nam với vụ dịch đã khiến đảng này có thể thở phào đôi chút." 'Tuyệt vọng cải thiện hình ảnh' Theo tác giả Mai Trương trong một bài viết mới đây trên the Diplomat, đại dịch virus corona đã mang lại cho ĐCSVN cơ hội duy nhất để củng cố tính chính danh trong bối cảnh đang bị chỉ trích nặng nề vì cách họ xử lý các vấn đề của đất nước cuối 2019 đầu 2020. Biển Đông: VN làm gì để giữ chủ quyền khi 'ở vào thế yếu'? Bennet Murray: Việt Nam có 'đồng minh' mới trên Biển Đông? Biển Đông: Các bản đồ cổ giúp gì VN trong cuộc chiến pháp lý với TQ? Mai Trương chỉ ra rằng, ĐCSVN không may mắn trong khoảng thời gian nói trên, trên nhiều mặt trận. Ở mặt trận kinh tế, thảm kịch 39 người chết trong xe thùng ở Anh Quốc đã làm dấy lên câu hỏi các chính sách kinh tế của đảng này có mang lại cơ hội công bằng cho các tầng lớp khác nhau trong xã hội hay không. Biểu tình phản đối Formosa đã nổ ra ở Việt Nam năm 2016 Trên mặt trận xã hội, ĐCSVN bị chỉ trích vì phản ứng chậm trễ với các vấn đề ô nhiễm ở thủ đô Hà Nội, bao gồm ô nhiễm nguồn nước máy ở khu vực đông nam thành phố và sự cố cháy nổ nhà máy bóng đèn Rạng Đông ở quận Thanh Xuân. Tiếp đó là vụ đụng độ chết người giữa chính quyền và người dân Đồng Tâm, Hà Nội, đã kéo theo các chỉ trích nặng nề từ các lực lượng ủng hộ dân chủ đối với các chính sách đất đai của chính phủ và tham nhũng tràn lan ở cấp địa phương. Tất cả những điều này làm dấy lên nghi ngờ về lực lượng lãnh đạo ĐCSVN, Mai Trương, hiện là nghiên cứu sinh tiến sỹ tại Mỹ, bình luận. Bổ sung thêm vào danh sách các sự kiện khiến niềm tin trong dân chúng đối với ĐCSVN lung lay, trong bài "Coronavirus Loosens Lips in Hanoi" trên Foreign Policy, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt đề cập đến nỗ lực che đậy vụ xả thải của Formosa năm 2016 và một số vụ việc khác, dẫn đến biểu tình nổ ra ở nhiều tỉnh thành. Nhà báo Mỹ nhắc lại rằng chính phủ Việt Nam từ lâu bị dân chúng cho là tham nhũng và không minh bạch, bị chỉ trích "là tay sai của Trung Quốc". Chính vì thế, ĐCSVN trong nhiều năm qua đã mất đi tính chính danh với tư cách là tổ chức thống nhất Việt Nam sau nhiều thập kỷ chiến tranh và chia ly, là tổ chức duy nhất của chủ nghĩa dân tộc và là đại diện cho người dân. Và đã không còn độc quyền chiếm tinh thần dân tộc nữa. Tác giả Mai Trương kết luận rằng, đại dịch Covid-19 toàn cầu xảy ra đúng lúc ĐCSVN đang tuyệt vọng vượt qua các sự kiện này và cải thiện hình ảnh trong mắt người Việt Nam. 'Giành lại niềm tin ngoài mong đợi' Theo tác giả Mai Trương thì cho đến nay ĐCSVN đã thành công với mục đích nói trên. So sánh cuộc chiến chống Covid-19 của chính phủ Việt Nam với cuộc chiến mà ĐCSVN lãnh đạo chống Pháp và Mỹ trong thế kỷ 20, Mai Trương cho rằng ĐCSVN một lần nữa lại dựa vào chiến lược tổng động viên, huy động toàn xã hội bao gồm lực lượng quân đội, an ninh, chính quyền các cấp, và mọi cá nhân, để chống dịch. Tác giả Mai Trương viết trên the Diplomat: "Ở nhiều nơi, công an và tổ trưởng dân phố đến từng nhà để kiểm tra có ai về từ nước ngoài không. Hàng xóm cũng để mắt tới nhau để xem có ai có triệu chứng gì hay mới đi nước ngoài về là báo ngay cho chính quyền để cho đi cách ly." "Chiến lược này, lần nữa, lại chứng tỏ hiệu quả." Không có ca tử vong nào cho tới nay, và nhiều ngày không ghi nhận ca nhiễm mới từ cộng đồng. "Trên mặt trận truyền thông, báo chí nhà nước ngầm đặt cạnh nhau các con số người nhiễm tăng không kiểm soát ở các nước khác, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ, trong khi tình hình ở Việt Nam thì kiểm soát được." "Truyền thông Việt Nam cũng gây cảm giác rằng thậm chí cả người Việt hải ngoại cũng "chạy về nước" để tránh dịch và để được điều trị. Các bài báo với các tít khơi gợi cảm xúc như "cuối cùng tôi đã sống sót", và "cảm ơn đất nước tôi đã cứu sống tôi" được chia sẻ rộng rãi trên các báo chính thống và mạng xã hội. Chiến dịch này đã làm khơi gợi tình cảm dân tộc và sự gắn bó với ĐCS và đất nước. Trên mạng xã hội tràn ngập các khẩu hiệu "Tự hào Việt Nam", "Tôi thật tự hào vì sống ở Việt Nam", "Tôi tự hào về chính phủ Việt Nam". "Bất cứ ai chỉ trích điều kiện trong các khu cách ly tập trung hay chính sách của đảng sẽ đối mặt với nguy cơ làm bùng nổ sự giận giữ trong cộng đồng mạng và bị dán nhãn là sính Tây hay không yêu nước. Chẳng hạn, một video cho thấy cảnh một phụ nữ Việt Nam sống tại Ba Lan đang cãi nhau với cảnh sát ở sân bay Nội Bài đã nhận được hơn 500 bình luận. Nhiều bình luận đòi người này phải biết ơn đất nước đã sẵn lòng đón bà trở về trong khi châu Âu 'bỏ rơi' bà." "Và để phản hồi lại vài du học sinh phàn nàn về điều kiện nơi cách ly, một giáo viên cấp hai đã làm một bài thơ hỏi những người than vãn rằng "các bạn đã đóng góp được gì cho đất nước?". Bài thơ này sau đó đã được chia sẻ mạnh mẽ trên mạng xã hội với hình ảnh thủ tướng và khẩu hiệu "Việt Nam không bỏ ai lại phía sau!". "Dịch Covid-19 cũng mang lại cho quân đội cơ hội cải thiện hình ảnh. Truyền thông nhà nước và mạng xã hội đầy hình ảnh cảnh sát và bộ đội đang làm nhiệm vụ. Người dùng mạng bắt đầu gọi họ là 'lính cụ Hồ. Có lẽ, nhiều người đã quên rằng chỉ mới một tháng trước, cũng chính những "lính cụ Hồ" này có thể đã được triển khai để vào làng Đồng Tâm trong một vụ tranh chấp đất đai ở ngoại thành Hà Nội." "Đại dịch Covid-19 đã giúp ĐCS VN giành lại niềm tin của người dân ngoài mong đợi và khẳng định vai trò lãnh đạo đất nước của mình," Mai Trương bình luận. Liệu niềm tin có kéo dài? Mặc dù khẳng định rằng "không quá khi nói Đảng Cộng sản chưa từng được lòng như thế kể từ thời chiến tranh Việt Nam," cây bút David Hutt hoài nghi "liệu điều này có kéo dài sau khi đại dịch kết thúc hay không?" Băn khoăn của David Hutt dựa trên thực tế là dù mới giành lại được niềm tin từ người dân, đội ngũ lãnh đạo ĐCSVN hiện nay, đứng đầu là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, vẫn mang "một hệ tư tưởng già nua từ giới tinh hoa cũ của Hà Nội." Bàn quanh vấn đề này với BBC News Tiếng Việt, ông David Hutt nói: "Trong khủng hoảng vừa qua do đại dịch virus corona, ĐCSVN đã hành động có trách nhiệm và đặt người dân làm mối quan tâm hàng đầu. Tất nhiên có những mức độ ủng hộ khác nhau đối với ĐCSVN, tùy theo vùng địa lý - cũng như độ tuổi và nghề nghiệp." "Nếu ĐCSVN có thể duy trì một mức độ xét nghiệm virus và các kết quả chống Covid-19 như hiện nay, nó sẽ là một trong những thành tựu tốt nhất, hơn bất kỳ nước nào ở châu Á (có vẻ Việt Nam sẽ hồi phục nhanh hơn hầu hết các nền kinh tế Đông Nam Á khác). "Tôi nghĩ rằng danh tiếng của ĐCSVN sẽ lớn mạnh lên trên khắp cả nước." "Tuy nhiên, tôi sẽ nói rằng như họ đã thể hiện trong vụ dịch này, ĐCSVN phải tuân thủ chính sách minh bạch, cởi mở, và quản trị công bằng - vốn không phải là các đặc trưng của đảng này - và đừng có lại quay ngược lại cách cai trị độc tài và không minh bạch." "Cuộc khủng hoảng này là thời điểm để người Việt Nam đoàn kết lại, như một. Bất kể Bắc hay Nam." "Phản ứng của chính phủ Việt Nam với đại dịch Covid-19 gần giống như những cái mà chính trị thực sự nên làm. Chính phủ, và đảng cầm quyền, cũng như các đại biểu nhân dân, cần làm mọi điều có thể để bảo vệ công dân của mình. Và người dân, với một chính phủ được tin tưởng, có thể cảm thấy chính họ đang được bảo vệ. Việt Nam đã chưa từng làm được điều đó." "Nhưng để xem niềm tin mới giành lại được có kéo dài được không, phải chờ đến Đại hội đảng toàn quốc vào tháng Giêng năm tới, xem đội ngũ lãnh đạo mới là ai," David Hutt nói với BBC.	summarize: Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng họp Quốc hội ngày 20/5 Bình luận với BBC News Tiếng Việt qua email, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt nói: "Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) không thể chịu được việc họ sẽ thất bại trong cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng này." "Thời gian vừa qua, đã có lúc các cuộc biểu tình của người dân chống lại chính phủ gia tăng. Cộng thêm việc có vẻ như sự lạc quan vào chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng đang giảm dần. Tiếp nữa là và nền kinh tế bắt đầu xuất hiện các vấn đề." "Nếu ĐCSVN không làm tốt trong việc xử lý cuộc khủng hoảng này, và rồi lại kéo theo sau cái đuôi khủng hoảng kinh tế nữa, thì tôi cho rằng thậm chí sẽ có nhiều người Việt Nam hơn nữa đòi có những cải cách về chính trị." "Nhưng phản ứng vừa qua của chính phủ Việt Nam với vụ dịch đã khiến đảng này có thể thở phào đôi chút." 'Tuyệt vọng cải thiện hình ảnh' Theo tác giả Mai Trương trong một bài viết mới đây trên the Diplomat, đại dịch virus corona đã mang lại cho ĐCSVN cơ hội duy nhất để củng cố tính chính danh trong bối cảnh đang bị chỉ trích nặng nề vì cách họ xử lý các vấn đề của đất nước cuối 2019 đầu 2020. Biển Đông: VN làm gì để giữ chủ quyền khi 'ở vào thế yếu'? Bennet Murray: Việt Nam có 'đồng minh' mới trên Biển Đông? Biển Đông: Các bản đồ cổ giúp gì VN trong cuộc chiến pháp lý với TQ? Mai Trương chỉ ra rằng, ĐCSVN không may mắn trong khoảng thời gian nói trên, trên nhiều mặt trận. Ở mặt trận kinh tế, thảm kịch 39 người chết trong xe thùng ở Anh Quốc đã làm dấy lên câu hỏi các chính sách kinh tế của đảng này có mang lại cơ hội công bằng cho các tầng lớp khác nhau trong xã hội hay không. Biểu tình phản đối Formosa đã nổ ra ở Việt Nam năm 2016 Trên mặt trận xã hội, ĐCSVN bị chỉ trích vì phản ứng chậm trễ với các vấn đề ô nhiễm ở thủ đô Hà Nội, bao gồm ô nhiễm nguồn nước máy ở khu vực đông nam thành phố và sự cố cháy nổ nhà máy bóng đèn Rạng Đông ở quận Thanh Xuân. Tiếp đó là vụ đụng độ chết người giữa chính quyền và người dân Đồng Tâm, Hà Nội, đã kéo theo các chỉ trích nặng nề từ các lực lượng ủng hộ dân chủ đối với các chính sách đất đai của chính phủ và tham nhũng tràn lan ở cấp địa phương. Tất cả những điều này làm dấy lên nghi ngờ về lực lượng lãnh đạo ĐCSVN, Mai Trương, hiện là nghiên cứu sinh tiến sỹ tại Mỹ, bình luận. Bổ sung thêm vào danh sách các sự kiện khiến niềm tin trong dân chúng đối với ĐCSVN lung lay, trong bài "Coronavirus Loosens Lips in Hanoi" trên Foreign Policy, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt đề cập đến nỗ lực che đậy vụ xả thải của Formosa năm 2016 và một số vụ việc khác, dẫn đến biểu tình nổ ra ở nhiều tỉnh thành. Nhà báo Mỹ nhắc lại rằng chính phủ Việt Nam từ lâu bị dân chúng cho là tham nhũng và không minh bạch, bị chỉ trích "là tay sai của Trung Quốc". Chính vì thế, ĐCSVN trong nhiều năm qua đã mất đi tính chính danh với tư cách là tổ chức thống nhất Việt Nam sau nhiều thập kỷ chiến tranh và chia ly, là tổ chức duy nhất của chủ nghĩa dân tộc và là đại diện cho người dân. Và đã không còn độc quyền chiếm tinh thần dân tộc nữa. Tác giả Mai Trương kết luận rằng, đại dịch Covid-19 toàn cầu xảy ra đúng lúc ĐCSVN đang tuyệt vọng vượt qua các sự kiện này và cải thiện hình ảnh trong mắt người Việt Nam. 'Giành lại niềm tin ngoài mong đợi' Theo tác giả Mai Trương thì cho đến nay ĐCSVN đã thành công với mục đích nói trên. So sánh cuộc chiến chống Covid-19 của chính phủ Việt Nam với cuộc chiến mà ĐCSVN lãnh đạo chống Pháp và Mỹ trong thế kỷ 20, Mai Trương cho rằng ĐCSVN một lần nữa lại dựa vào chiến lược tổng động viên, huy động toàn xã hội bao gồm lực lượng quân đội, an ninh, chính quyền các cấp, và mọi cá nhân, để chống dịch. Tác giả Mai Trương viết trên the Diplomat: "Ở nhiều nơi, công an và tổ trưởng dân phố đến từng nhà để kiểm tra có ai về từ nước ngoài không. Hàng xóm cũng để mắt tới nhau để xem có ai có triệu chứng gì hay mới đi nước ngoài về là báo ngay cho chính quyền để cho đi cách ly." "Chiến lược này, lần nữa, lại chứng tỏ hiệu quả." Không có ca tử vong nào cho tới nay, và nhiều ngày không ghi nhận ca nhiễm mới từ cộng đồng. "Trên mặt trận truyền thông, báo chí nhà nước ngầm đặt cạnh nhau các con số người nhiễm tăng không kiểm soát ở các nước khác, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ, trong khi tình hình ở Việt Nam thì kiểm soát được." "Truyền thông Việt Nam cũng gây cảm giác rằng thậm chí cả người Việt hải ngoại cũng "chạy về nước" để tránh dịch và để được điều trị. Các bài báo với các tít khơi gợi cảm xúc như "cuối cùng tôi đã sống sót", và "cảm ơn đất nước tôi đã cứu sống tôi" được chia sẻ rộng rãi trên các báo chính thống và mạng xã hội. Chiến dịch này đã làm khơi gợi tình cảm dân tộc và sự gắn bó với ĐCS và đất nước. Trên mạng xã hội tràn ngập các khẩu hiệu "Tự hào Việt Nam", "Tôi thật tự hào vì sống ở Việt Nam", "Tôi tự hào về chính phủ Việt Nam". "Bất cứ ai chỉ trích điều kiện trong các khu cách ly tập trung hay chính sách của đảng sẽ đối mặt với nguy cơ làm bùng nổ sự giận giữ trong cộng đồng mạng và bị dán nhãn là sính Tây hay không yêu nước. Chẳng hạn, một video cho thấy cảnh một phụ nữ Việt Nam sống tại Ba Lan đang cãi nhau với cảnh sát ở sân bay Nội Bài đã nhận được hơn 500 bình luận. Nhiều bình luận đòi người này phải biết ơn đất nước đã sẵn lòng đón bà trở về trong khi châu Âu 'bỏ rơi' bà." "Và để phản hồi lại vài du học sinh phàn nàn về điều kiện nơi cách ly, một giáo viên cấp hai đã làm một bài thơ hỏi những người than vãn rằng "các bạn đã đóng góp được gì cho đất nước?". Bài thơ này sau đó đã được chia sẻ mạnh mẽ trên mạng xã hội với hình ảnh thủ tướng và khẩu hiệu "Việt Nam không bỏ ai lại phía sau!". "Dịch Covid-19 cũng mang lại cho quân đội cơ hội cải thiện hình ảnh. Truyền thông nhà nước và mạng xã hội đầy hình ảnh cảnh sát và bộ đội đang làm nhiệm vụ. Người dùng mạng bắt đầu gọi họ là 'lính cụ Hồ. Có lẽ, nhiều người đã quên rằng chỉ mới một tháng trước, cũng chính những "lính cụ Hồ" này có thể đã được triển khai để vào làng Đồng Tâm trong một vụ tranh chấp đất đai ở ngoại thành Hà Nội." "Đại dịch Covid-19 đã giúp ĐCS VN giành lại niềm tin của người dân ngoài mong đợi và khẳng định vai trò lãnh đạo đất nước của mình," Mai Trương bình luận. Liệu niềm tin có kéo dài? Mặc dù khẳng định rằng "không quá khi nói Đảng Cộng sản chưa từng được lòng như thế kể từ thời chiến tranh Việt Nam," cây bút David Hutt hoài nghi "liệu điều này có kéo dài sau khi đại dịch kết thúc hay không?" Băn khoăn của David Hutt dựa trên thực tế là dù mới giành lại được niềm tin từ người dân, đội ngũ lãnh đạo ĐCSVN hiện nay, đứng đầu là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, vẫn mang "một hệ tư tưởng già nua từ giới tinh hoa cũ của Hà Nội." Bàn quanh vấn đề này với BBC News Tiếng Việt, ông David Hutt nói: "Trong khủng hoảng vừa qua do đại dịch virus corona, ĐCSVN đã hành động có trách nhiệm và đặt người dân làm mối quan tâm hàng đầu. Tất nhiên có những mức độ ủng hộ khác nhau đối với ĐCSVN, tùy theo vùng địa lý - cũng như độ tuổi và nghề nghiệp." "Nếu ĐCSVN có thể duy trì một mức độ xét nghiệm virus và các kết quả chống Covid-19 như hiện nay, nó sẽ là một trong những thành tựu tốt nhất, hơn bất kỳ nước nào ở châu Á (có vẻ Việt Nam sẽ hồi phục nhanh hơn hầu hết các nền kinh tế Đông Nam Á khác). "Tôi nghĩ rằng danh tiếng của ĐCSVN sẽ lớn mạnh lên trên khắp cả nước." "Tuy nhiên, tôi sẽ nói rằng như họ đã thể hiện trong vụ dịch này, ĐCSVN phải tuân thủ chính sách minh bạch, cởi mở, và quản trị công bằng - vốn không phải là các đặc trưng của đảng này - và đừng có lại quay ngược lại cách cai trị độc tài và không minh bạch." "Cuộc khủng hoảng này là thời điểm để người Việt Nam đoàn kết lại, như một. Bất kể Bắc hay Nam." "Phản ứng của chính phủ Việt Nam với đại dịch Covid-19 gần giống như những cái mà chính trị thực sự nên làm. Chính phủ, và đảng cầm quyền, cũng như các đại biểu nhân dân, cần làm mọi điều có thể để bảo vệ công dân của mình. Và người dân, với một chính phủ được tin tưởng, có thể cảm thấy chính họ đang được bảo vệ. Việt Nam đã chưa từng làm được điều đó." "Nhưng để xem niềm tin mới giành lại được có kéo dài được không, phải chờ đến Đại hội đảng toàn quốc vào tháng Giêng năm tới, xem đội ngũ lãnh đạo mới là ai," David Hutt nói với BBC.	[ 108, 287, 285, 161, 483, 492, 142, 362, 1358, 1152, 720, 162, 213, 191, 9531, 644, 410, 119, 378, 1701, 1434, 131, 235, 12074, 152, 188, 649, 125, 122, 245, 510, 132, 844, 2004, 10622, 795, 6130, 607, 262, 131, 132, 25651, 110, 136, 668, 117, 156, 154, 134, 946, 1351, 113, 204, 757, 1186, 543, 1309, 490, 210, 2841, 7589, 390, 659, 1244, 115, 107, 398, 109, 204, 284, 205, 104, 111, 137, 424, 153, 122, 256, 165, 4035, 607, 426, 156, 107, 895, 128, 144, 956, 146, 138, 242, 414, 424, 268, 802, 104, 118, 1152, 167, 558, 8933, 3619, 761, 106, 105, 639, 236, 216, 290, 178, 387, 199, 109, 255, 220, 294, 1731, 2665, 110, 140, 514, 113, 156, 528, 241, 204, 757, 1186, 474, 105, 598, 153, 930, 181, 187, 292, 3895, 757, 1186, 236, 216, 1316, 143, 141, 114, 160, 1042, 356, 134, 107, 158, 111, 131, 132, 183, 761, 808, 107, 120, 655, 173, 125, 122, 8805, 1960, 391, 475, 659, 235, 104, 122, 256, 131, 132, 119, 197, 414, 115, 521, 283, 126, 107, 136, 2660, 10109, 1183, 1360, 294, 377, 21535, 584, 655, 1155, 240, 349, 257, 520, 274, 590, 1896, 1745, 113, 116, 392, 508, 239, 248, 159, 1430, 9211, 103, 273, 414, 1084, 1693, 115, 518, 153, 114, 2665, 225, 213, 756, 202, 130, 2017, 601, 334, 122, 595, 113, 1303, 313, 167, 133, 163, 788, 1257, 2528, 171, 173, 154, 528, 241, 109, 255, 220, 104, 282, 142, 608, 3713, 178, 4763, 784, 510, 161, 312, 140, 218, 130, 533, 185, 168, 129, 377, 121, 138, 175, 675, 2810, 20251, 7733, 161, 131, 132, 107, 9362, 14059, 239, 159, 784, 7198, 784, 510, 161, 303, 288, 905, 874, 422, 218, 312, 113, 204, 242, 246, 241, 119, 8507, 1896, 1745, 163, 124, 1985, 2665, 110, 1436, 2403, 113, 545, 221, 390, 123, 159, 103, 159, 158, 447, 9051, 108, 978, 447, 852, 236, 955, 1506, 1690, 3483, 111, 654, 113, 529, 2894, 108, 121, 266, 162, 115, 140, 4393, 227, 476, 419, 109, 122, 333, 236, 216, 104, 283, 126, 107, 518, 153, 225, 213, 135, 281, 114, 109, 1354, 1172, 211, 527, 113, 293, 213, 194, 1648, 2844, 205, 391, 195, 3037, 115, 1215, 124, 108, 121, 131, 132, 147, 2434, 1601, 231, 447, 852, 293, 1389, 2665, 133, 163, 788, 171, 391, 475, 1751, 3902, 119, 109, 255, 220, 108, 1181, 977, 108, 121, 331, 709, 337, 1981, 374, 770, 108, 1181, 977, 774, 142, 452, 108, 121, 322, 442, 823, 828, 164, 548, 105, 144, 601, 2035, 1215, 152, 452, 871, 2630, 15563, 510, 108, 121, 2332, 805, 1019, 112, 3619, 150, 106, 197, 1991, 359, 654, 111, 415, 122, 168, 105, 111, 137, 1122, 4383, 337, 1981, 115, 930, 181, 109, 163, 788, 1257, 2528, 148, 109, 265, 423, 535, 523, 137, 185, 195, 119, 109, 122, 333, 282, 1677, 104, 122, 256, 105, 268, 802, 1837, 1253, 108, 121, 373, 439, 2380, 1567, 186, 120, 179, 126, 140, 4393, 227, 881, 1274, 125, 265, 423, 261, 247, 12799, 1896, 1745, 103, 199, 106, 568, 402, 296, 472, 817, 149, 968, 342, 2738, 19764, 1955, 426, 138, 595, 333, 109, 144, 591, 521, 1459, 193, 113, 137, 174, 195, 119, 2665, 4899, 5831, 103, 113, 392, 189, 30812, 3287, 674, 6536, 569, 2068, 21098, 108, 176, 231, 4659, 207, 159, 10785, 10358, 103, 152, 188, 649, 125, 122, 245, 510, 132, 844, 2004, 10622, 220, 1288, 155, 1163, 265, 1800, 5884, 197, 2644, 1691, 104, 3037, 147, 2434, 105, 116, 166, 197, 156, 913, 458, 155, 284, 205, 1215, 124, 108, 121, 158, 769, 164, 112, 571, 188, 200, 982, 153, 160, 122, 256, 131, 132, 148, 727, 133, 137, 174, 114, 106, 268, 802, 105, 110, 494, 5318, 133, 163, 788, 5210, 600, 714, 104, 151, 5952, 448, 171, 1672, 2665, 113, 158, 147, 235, 115, 552, 184, 334, 122, 595, 119, 276, 173, 106, 420, 229, 234, 202, 131, 132, 187, 158, 1092, 688, 242, 250, 105, 733, 9061, 106, 420, 229, 756, 202, 104, 185, 404, 137, 796, 105, 106, 273, 681, 114, 111, 1568, 619, 115, 110, 177, 557, 168, 961, 777, 860, 137, 796, 1229, 2343, 590, 1896, 1745, 299, 410, 1985, 273, 414, 1581, 258, 352, 488, 124, 604, 398, 2665, 167, 1464, 584, 1064, 235, 109, 144, 591, 126, 105, 655, 1155, 240, 349, 113, 1086, 111, 131, 629, 377, 29543, 772, 153, 1459, 193, 351, 872, 1390, 257, 520, 274, 590, 1896, 1745, 143, 114, 155, 275, 2665, 115, 164, 135, 119, 592, 1055, 123, 3658, 3245, 1596, 204, 242, 424, 1581, 104, 122, 256, 131, 132, 119, 204, 242, 145, 2665, 261, 247, 424, 711, 105, 200, 113, 175, 688, 6038, 1896, 1745, 114, 160, 2665, 116, 400, 761, 153, 1105, 138, 242, 1010, 497, 192, 2368, 1254, 192, 258, 293, 213, 374, 770, 265, 423, 252, 4772, 305, 3586, 122, 168, 109, 3510, 105, 389, 499, 1890, 130, 424, 3715, 2343, 590, 1896, 1745, 508, 159, 1430, 9211, 161, 189, 978, 158, 328, 103, 135, 305, 105, 420, 395, 137, 548, 155, 434, 152, 130, 594, 486, 107, 375, 125, 148, 142, 351, 1648, 1521, 3184, 127, 130, 1086, 228, 527, 130, 453, 107, 375, 107, 617, 463, 218, 194, 239, 184, 142, 351, 125, 106, 188, 531, 114, 122, 168, 130, 114, 184, 173, 1272, 294, 189, 6184, 1010, 474, 400, 1316, 153, 463, 776, 614, 14139, 724, 107, 840, 693, 1440, 224, 114, 228, 801, 105, 158, 191, 110, 848, 238, 840, 977, 239, 148, 490, 2931, 7594, 231, 447, 852, 425, 206, 103, 188, 356, 152, 142, 1871, 632, 810, 527, 109, 219, 166, 111, 977, 321, 110, 594, 820, 108, 121, 109, 142, 913, 634, 575, 106, 108, 121, 511, 785, 105, 968, 113, 129, 205, 240, 108, 121, 131, 132, 143, 594, 820, 117, 294, 189, 10888, 206, 131, 132, 127, 383, 406, 1143, 160, 1042, 356, 186, 111, 131, 767, 470, 127, 14082, 125, 6353, 130, 989, 414, 105, 130, 117, 179, 1543, 303, 392, 188, 119, 109, 6767, 2472, 2390, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 430, 166, 152, 146, 338, 198, 216, 114, 160, 1487, 128, 2665, 115, 1059, 153, 117, 1459, 193, 351, 872, 1390, 148, 111, 137, 1211, 273, 414, 4679, 1 ]
160220_living-in-places-seeking-freedom_vert_tra	https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/02/160220_living-in-places-seeking-freedom_vert_tra	Sống ở những nơi đang đòi độc lập	Ở những thời điểm khác nhau, những khác biệt về văn hoá, ngôn ngữ và chính trị khiến người dân ở một nơi nào đó muốn đứng độc lập tách khỏi các chính quyền đang cai trị. Mới đây nhất, giới lãnh đạo Catalonia muốn ly khai khỏi Tây Ban Nha, và năm 2014 Scotland tổ chức trưng cầu dân ý để độc lập khỏi Anh.	Cờ ủng hộ độc lập trên ban công ở Girona, Tây Ban Nha (Ảnh: Alex Caparros/Getty) Tự do về chính trị không phải luôn là mục tiêu và phong trào này không phải luôn thành công. Nhưng bất luận thay đổi thế nào thì người dân thường có niềm tự hào văn hoá rõ ràng hoặc thấy sự tách biệt về địa dư làm họ tách biệt. Chúng tôi nói chuyện với một số người dân để xem việc này tác động thế nào tới cuộc sống hàng ngày và đối với tương lai. Vùng Catalonia, Tây Ban Nha Là vùng tự trị, Catalonia đã bầu ra người lãnh đạo ủng hộ ly khai vào tháng 9/2015 và người này đã nguyện ly khai trong vòng 18 tháng. Năm tới sẽ là một trận chiến đối với phong trào đòi độc lập mới nảy mầm. Đối với những người sống ở vùng Đông Bắc Tây Ban Nha này thì thái độ rất khác nhau. “Quan điểm của tôi dù sống ở đâu tôi theo nhân dân ở đó,” Elina Nykaenen nói, cô là người Phần Lan và là đại diện trang mạng InterNations ở Barcelona. “Tôi nghĩ rằng nhân dân có quyền lực và việc họ thể hiện quyền và nắm quyền, nếu cần thiết, là đúng.” Cờ Tây Ban Nha (trái) và Catalan (phải) bên cạnh trụ sở chính quyền địa phương Catalan(Credit: Gerard Julien/AFP/Getty) Những người khác thì do dự hơn trong việc ủng hộ vì nó đặt ra các câu hỏi là liệu nhà nước mới này có thuộc EU không và điều đó ảnh hưởng thế nào đến điều kiện làm việc. Paul Conde, người Mexico City và cũng là đại diện trang mạng InterNations, nói rằng các doanh nghiệp đã rời khỏi Barcelona khi thấy trước sự thay đổi có thể xảy ra. “Có rất nhiều sự tranh cãi về việc độc lập và tự quyết định,” ông nói. “Nhưng còn hậu quả thì thế nào, thí dụ như ra khi khỏi khu vực đồng Euro? Và những nguồn lực cần thiết để hình thành một quốc gia mới, từ đồng tiền cho tới thời gian cần thiết để thực hiện các mục tiêu đó?” Cho dù có bất chắc nhưng thủ đô của Catalonia, Barcelona, vẫn là nơi ở ngày càng được người ta ưa tới sống. Người nước ngoài đã mua rất nhiều bất động sản làm đội giá lên cao, nhưng người dân vẫn nói giá là vừa phải so với nơi khác ở châu Âu. Do làn sóng nhập cư nên việc hiểu dân địa phương có khó hơn. “Nhiều người thấy khó chịu vì người nước ngoài ở đây,” Nykaenen nói. “Rất khó để gần gũi với người Catalan hoặc được họ chấp nhận.” Nói vậy thôi chứ việc học tiếng và văn hoá Catalan cũng lâu công lắm. Gracia, 4 Km về phía Tây Bắc khu trung tâm, là vùng được người nước ngoài ưa thích. “Nơi này phù hợp với cuộc sống gia đình vì có rất nhiều quảng trường để con cái, bố mẹ, ông bà và hàng xóm láng giềng tụ tập vào buổi chiều,” Nykaenen nói. “Đó cũng là nơi phóng túng nhất của thành phố với yoga, nghệ thuật và một thái độ cởi mở hơn với kiểu sống khác.” Vila Olimpica và Poble Nou, 4 km về phía Đông, là nơi lựa chọn của những người muốn sống gần biển. Scotland, Anh quốc Dân thành phố Glasgow đang đợi bầu tại cuộc trưng cầu dân ý cho nền độc lập của Scotland (Ảnh: Jeff J Mitchell/Getty) Tháng 9/2014, cuộc trưng cầu dân ý quốc gia nêu câu hỏi cho người Scotland “Scotland có nên thành một nước độc lập không?” Gần 45% nói có, và 55% muốn ở lại với Vương Quốc Anh. Ngay cả những người dân trả lời “không” với câu hỏi của trưng cầu dân ý vì lý do kinh tế thì họ vẫn có ý thức mạnh mẽ về độc lập văn hoá. “Người dân Scotland rất tự hào về văn hoá và di sản riêng biệt và được thể hiện theo nhiều cách thức tinh tế,” Mark Ware, đại diện trang mạng InterNations ở Edinburgh, nói. “Truyền thống địa phương, món ăn và văn hoá, tất cả được tôn vinh, và người dân rất tự hào về các ngôi sao thể thao và những người khác đã làm cho Scotland có danh tiếng trên trường quốc tế.” Mặc dù người dân Edinburgh, thủ phủ của Scotland, vô cùng lịch sự, Ware nói rằng họ có thể chút ít khó gần đối với người nước ngoài, và kín kẽ hơn là dân ở Glasgow, thành phố lớn nhất của Scotland. Ware sống ở Morningside, cách Edinburgh 30 dặm về hướng tây nam. “Khu trung tâm có đầy đủ các dịch vụ, có các cửa hàng sang trọng với sản phẩm đặc biệt và dịch vụ thường nhật,” ông nói. “Các vùng lân cận thì tĩnh mịch về đêm và cũng gần trung tâm thành phố.” Khu Stockbridge, 1,3 dặm về phía tây bắc trung tâm; khu Bruntsfield, 2 dặm về phía Tây Nam; và khu Marchmont với các tòa nhà đá hồng thời Victoria 1,5 dặm về phía Nam đều là những khu ưa thích. Đảo Greenland, Đan Mạch Fiona Niviaq Berthelsen giúp mẹ bỏ phiếu bầu hộ mẹ tại cuộc trưng cầu dân ý tự quản ở vùng Nuuk, Greenland (Ảnh: Ulrik Bang/AFP/Getty) Rất giống như Scotland là một nước trong Vương Quốc Anh, Greenland là một nước tự trị thuộc Vương Quốc Đan Mạch. Mặc dù đảo này có người ở từ thời tiền sử, người Na Uy và Băng Đảo đã lập khu định cư ở đây từ năm 986 Sau Công nguyên, và nó trở thành thuộc địa của Đan Mạch từ năm 1814. Năm 2008 người Greenland đã bỏ phiếu thành công cho quyền tự trị nhiều hơn và nay kiểm soát hoàn toàn hệ thống pháp luật, sử dụng khoáng sản, hàng không và công an. Đan Mạch vẫn còn kiểm soát chính sách đối ngoại và quốc phòng, và vì dân số ít nên mối liên kết với Đan Mạch khó mà dứt bỏ. “Tất nhiên rằng tôi muốn chúng tôi độc lập càng nhiều càng tốt,” Janus Chemnitz Kleist người gốc ở Nuuk và là hướng dẫn viên du lịch nói. “Nhưng trên thực tế là rất khó vì ở Greenland chúng tôi có ít người và hệ thống phúc lợi xã hội của chúng tôi phụ thuộc nhiều vào đồng tiền Đan Mạch và người Đan Mạch làm việc ở đây.” Người Greenland tiếp tục nói về độc lập hoàn toàn, và rằng họ vẫn sẽ luôn giữ quan hệ khăng khít với Đan Mạch. Phần lớn người dân ở đây nói tiếng Đan Mạch và tiếng Anh mặc dù tiếng địa phương Kalaallisut vẫn là ngôn ngữ chính thống từ 2009. Quang cảnh làng Ilulissat (Ảnh: Joe Raedle/Getty) Nhưng đất nước này có sự khác biệt lớn về văn hoá, một phần là vì dân cư sống tập trung. “Mọi người đều biết nhau, ngay cả ở Nuuk là thành phố lớn nhất của Greenland,” Line Ehlig, người Đan Mạch và đã từng sống ở Nuuk, nói. “Tất cả người dân, người Greenland, Đan Mạch cũng như dân tộc khác, sống chung với nhau trong một cộng đồng lớn. Phần lớn những người ở Đan Mạch thậm chí không dễ chịu và cởi mở so với rất nhiều dân Greenland. Một phần ba của số 60.000 dân sống ở Nuuk, là thủ đô và thành phố lớn nhất Greenland. Người Đan Mạch tiếp tục chuyển đến đây vì lương cao và cơ hội có việc làm về ngành dầu mỏ và nông nghiệp. Phần lớn các doanh nghiệp là ở quận trung tâm Centrum của Nuuk nhưng tuyến xe buýt đi tới tất cả các quận chính. Quận Qinngorput, cách 3 km về phía Đông là nơi được ưa thích vì dân có độ tuổi trẻ và có con ở tuổi đi học. Quebec, Canada Nhà thờ Notre-Dame ở Montreal (Ảnh: Geoff Robins/AFP/Getty) Tỉnh Quebec của Canada chỉ thiếu một ít phiếu để thành quốc gia có chủ quyền vào năm 1995 khi cử tri đi bầu đạt con số kỷ lục để tranh đấu cho vấn đề này. Mặc dù số phiếu “không” thắng với tỷ số 50,58%, Quebec vẫn là một vùng rất độc lập về cả văn hoá lẫn chính trị. Trong khi phần còn lại của Canada là một “quốc gia của người nhập cư” với người nước ngoài từ tứ xứ thì Quebec là khá khác biệt vì gốc Pháp của nó. “Tiếng Pháp và hệ thống văn hoá- lối sống- giáo dục tại đây là độc đáo đối với Canada, do vậy nó làm cho tỉnh này có nét khác về văn hoá mà ta không thấy có ở nơi khác của Canada,” Christian Scott, người Guadalajara, Mexico và nay làm việc ở Montreal cho một công ty du lịch mới khởi sự Your Local Cousin với nhiệm vụ gắn kết du khách với người dân cho biết. Việc đề cao tiếng Pháp rất được chú trọng; theo luật thì các biển hiệu phải ghi bằng ngôn ngữ chính thức. Tuy nhiên ở Montreal, thành phố lớn nhất của Quebec, ta dễ dàng hỏi đường bằng tiếng Anh, và tiếng Anh thường được nghe thấy ở nhiều trường đại học và Old Port là khu đông khác du lịch. Ý thức mạnh mẽ về độc lập của Quebec dẫn đến một vài lợi thế khác. “Người Quebec mạnh mẽ và tự do trong tư tưởng,” Susanna Oreskovic, thuộc hãng Your Local Cousin, nói. “Điều này tạo điều kiện cho văn hoá và nghệ thuật phát triển. Ở Montreal có nhiều nghệ sĩ tính theo đầu người hơn bất cứ nơi nào khác của Canada.” Các con tàu lớn đi vào Cảng Cũ ở Montreal Tall ships enter the Old Port of Montreal (Ảnh: Michel Viatteau/AFP/Getty) Người dân muốn trải nghiệm nét sáng tạo của thành phố thì nên tới khu Plateau, 4 km về phía tây bắc của trung tâm, ở đó số mật độ nghệ sĩ đông gấp 10 lần so với các khu khác ở Canada. Rosemont–La Petite-Patrie ở 10 km về phía bắc trung tâm cũng là một thị trấn nói tiếng Pháp được ưa thích. Giá cả ở đây phải chăng so với khu sang trọng Mile End là khu nói tiếng Anh, nhưng có nhiều nhà hàng và cửa hiệu tốt. Notre-Dame-de-Grâce là một khu chủ yếu nói tiếng Anh khác, khoảng 10 Km về phía Tây của trung tâm, được các chuyên gia trẻ và người nhập cư nói tiếng Anh khắp nơi trên thế giới mến mộ. Đài Loan Đội quân danh dự chuẩn bị kéo cờ Đài Loan gần tòa tưởng niệm Tưởng Giới Thạch (Ảnh: Ulet Ifansasti/Getty) Tháng Một, Đảng Dân Chủ Tiến Bộ (Dân tiến) đã thắng cuộc tranh cử tổng thống ở Đài Loan, một lần nữa vấn đề độc lập với Trung Quốc của nhà nước chủ quyền này lại được chú ý. Do sự nhạy cảm của chính trị nên phần lớn người dân im lặng đối với chủ đề này, nhưng số người dân coi mình thuộc chủng tộc Đài Loan chứ không phải là người Trung Quốc tăng dần và họ có thể gây áp lực. Ở thủ đô Đài Bắc của Đài Loan là nơi dễ dàng nói về chính trị, chủ đề độc lập hoặc các chủ đề khác. “Trong quá trình bầu cử có các cuộc tụ họp đông đảo trên đường phố, biểu ngữ và cờ quốc gia treo khắp nơi,” ông Jason Warren, người Mỹ đang sống ở Đài Bắc, nói. “Tôi đã gặp một số tài xế taxi muốn nói về sức mạnh lớn lao của Mỹ, về Mỹ cần làm hơn nữa, và về Đài Loan và Mỹ cùng thích dân chủ, và chúng tôi đã tranh luận.” Một con phố ở Đài Bắc. (Ảnh: Philippe Lopez/AFP/Getty) Ngoài chính trị, dân Đài Loan thích sự phong phú về ẩm thực, có hàng nghìn món ăn gồm cả các món ăn của khắp thế giới. Warren sống ở quận trung tâm của Da’An, 3 km về phía tây của trung tâm, nên ông dễ đi bộ dạo quanh thành phố, hoặc dùng hệ thống giao thông công cộng. Những người muốn sống gần các cửa tiệm hoặc quán ăn thì nên tới khu gần trường Đại Học Quốc Gia Đài Loan, 5 Km về phía tây nam trung tâm, và khu Trung Hiếu Đôn Hoa, 2 km về phía đông trung tâm thành phố nơi có nhiều cửa hàng khá đẹp. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel	summarize: Cờ ủng hộ độc lập trên ban công ở Girona, Tây Ban Nha (Ảnh: Alex Caparros/Getty) Tự do về chính trị không phải luôn là mục tiêu và phong trào này không phải luôn thành công. Nhưng bất luận thay đổi thế nào thì người dân thường có niềm tự hào văn hoá rõ ràng hoặc thấy sự tách biệt về địa dư làm họ tách biệt. Chúng tôi nói chuyện với một số người dân để xem việc này tác động thế nào tới cuộc sống hàng ngày và đối với tương lai. Vùng Catalonia, Tây Ban Nha Là vùng tự trị, Catalonia đã bầu ra người lãnh đạo ủng hộ ly khai vào tháng 9/2015 và người này đã nguyện ly khai trong vòng 18 tháng. Năm tới sẽ là một trận chiến đối với phong trào đòi độc lập mới nảy mầm. Đối với những người sống ở vùng Đông Bắc Tây Ban Nha này thì thái độ rất khác nhau. “Quan điểm của tôi dù sống ở đâu tôi theo nhân dân ở đó,” Elina Nykaenen nói, cô là người Phần Lan và là đại diện trang mạng InterNations ở Barcelona. “Tôi nghĩ rằng nhân dân có quyền lực và việc họ thể hiện quyền và nắm quyền, nếu cần thiết, là đúng.” Cờ Tây Ban Nha (trái) và Catalan (phải) bên cạnh trụ sở chính quyền địa phương Catalan(Credit: Gerard Julien/AFP/Getty) Những người khác thì do dự hơn trong việc ủng hộ vì nó đặt ra các câu hỏi là liệu nhà nước mới này có thuộc EU không và điều đó ảnh hưởng thế nào đến điều kiện làm việc. Paul Conde, người Mexico City và cũng là đại diện trang mạng InterNations, nói rằng các doanh nghiệp đã rời khỏi Barcelona khi thấy trước sự thay đổi có thể xảy ra. “Có rất nhiều sự tranh cãi về việc độc lập và tự quyết định,” ông nói. “Nhưng còn hậu quả thì thế nào, thí dụ như ra khi khỏi khu vực đồng Euro? Và những nguồn lực cần thiết để hình thành một quốc gia mới, từ đồng tiền cho tới thời gian cần thiết để thực hiện các mục tiêu đó?” Cho dù có bất chắc nhưng thủ đô của Catalonia, Barcelona, vẫn là nơi ở ngày càng được người ta ưa tới sống. Người nước ngoài đã mua rất nhiều bất động sản làm đội giá lên cao, nhưng người dân vẫn nói giá là vừa phải so với nơi khác ở châu Âu. Do làn sóng nhập cư nên việc hiểu dân địa phương có khó hơn. “Nhiều người thấy khó chịu vì người nước ngoài ở đây,” Nykaenen nói. “Rất khó để gần gũi với người Catalan hoặc được họ chấp nhận.” Nói vậy thôi chứ việc học tiếng và văn hoá Catalan cũng lâu công lắm. Gracia, 4 Km về phía Tây Bắc khu trung tâm, là vùng được người nước ngoài ưa thích. “Nơi này phù hợp với cuộc sống gia đình vì có rất nhiều quảng trường để con cái, bố mẹ, ông bà và hàng xóm láng giềng tụ tập vào buổi chiều,” Nykaenen nói. “Đó cũng là nơi phóng túng nhất của thành phố với yoga, nghệ thuật và một thái độ cởi mở hơn với kiểu sống khác.” Vila Olimpica và Poble Nou, 4 km về phía Đông, là nơi lựa chọn của những người muốn sống gần biển. Scotland, Anh quốc Dân thành phố Glasgow đang đợi bầu tại cuộc trưng cầu dân ý cho nền độc lập của Scotland (Ảnh: Jeff J Mitchell/Getty) Tháng 9/2014, cuộc trưng cầu dân ý quốc gia nêu câu hỏi cho người Scotland “Scotland có nên thành một nước độc lập không?” Gần 45% nói có, và 55% muốn ở lại với Vương Quốc Anh. Ngay cả những người dân trả lời “không” với câu hỏi của trưng cầu dân ý vì lý do kinh tế thì họ vẫn có ý thức mạnh mẽ về độc lập văn hoá. “Người dân Scotland rất tự hào về văn hoá và di sản riêng biệt và được thể hiện theo nhiều cách thức tinh tế,” Mark Ware, đại diện trang mạng InterNations ở Edinburgh, nói. “Truyền thống địa phương, món ăn và văn hoá, tất cả được tôn vinh, và người dân rất tự hào về các ngôi sao thể thao và những người khác đã làm cho Scotland có danh tiếng trên trường quốc tế.” Mặc dù người dân Edinburgh, thủ phủ của Scotland, vô cùng lịch sự, Ware nói rằng họ có thể chút ít khó gần đối với người nước ngoài, và kín kẽ hơn là dân ở Glasgow, thành phố lớn nhất của Scotland. Ware sống ở Morningside, cách Edinburgh 30 dặm về hướng tây nam. “Khu trung tâm có đầy đủ các dịch vụ, có các cửa hàng sang trọng với sản phẩm đặc biệt và dịch vụ thường nhật,” ông nói. “Các vùng lân cận thì tĩnh mịch về đêm và cũng gần trung tâm thành phố.” Khu Stockbridge, 1,3 dặm về phía tây bắc trung tâm; khu Bruntsfield, 2 dặm về phía Tây Nam; và khu Marchmont với các tòa nhà đá hồng thời Victoria 1,5 dặm về phía Nam đều là những khu ưa thích. Đảo Greenland, Đan Mạch Fiona Niviaq Berthelsen giúp mẹ bỏ phiếu bầu hộ mẹ tại cuộc trưng cầu dân ý tự quản ở vùng Nuuk, Greenland (Ảnh: Ulrik Bang/AFP/Getty) Rất giống như Scotland là một nước trong Vương Quốc Anh, Greenland là một nước tự trị thuộc Vương Quốc Đan Mạch. Mặc dù đảo này có người ở từ thời tiền sử, người Na Uy và Băng Đảo đã lập khu định cư ở đây từ năm 986 Sau Công nguyên, và nó trở thành thuộc địa của Đan Mạch từ năm 1814. Năm 2008 người Greenland đã bỏ phiếu thành công cho quyền tự trị nhiều hơn và nay kiểm soát hoàn toàn hệ thống pháp luật, sử dụng khoáng sản, hàng không và công an. Đan Mạch vẫn còn kiểm soát chính sách đối ngoại và quốc phòng, và vì dân số ít nên mối liên kết với Đan Mạch khó mà dứt bỏ. “Tất nhiên rằng tôi muốn chúng tôi độc lập càng nhiều càng tốt,” Janus Chemnitz Kleist người gốc ở Nuuk và là hướng dẫn viên du lịch nói. “Nhưng trên thực tế là rất khó vì ở Greenland chúng tôi có ít người và hệ thống phúc lợi xã hội của chúng tôi phụ thuộc nhiều vào đồng tiền Đan Mạch và người Đan Mạch làm việc ở đây.” Người Greenland tiếp tục nói về độc lập hoàn toàn, và rằng họ vẫn sẽ luôn giữ quan hệ khăng khít với Đan Mạch. Phần lớn người dân ở đây nói tiếng Đan Mạch và tiếng Anh mặc dù tiếng địa phương Kalaallisut vẫn là ngôn ngữ chính thống từ 2009. Quang cảnh làng Ilulissat (Ảnh: Joe Raedle/Getty) Nhưng đất nước này có sự khác biệt lớn về văn hoá, một phần là vì dân cư sống tập trung. “Mọi người đều biết nhau, ngay cả ở Nuuk là thành phố lớn nhất của Greenland,” Line Ehlig, người Đan Mạch và đã từng sống ở Nuuk, nói. “Tất cả người dân, người Greenland, Đan Mạch cũng như dân tộc khác, sống chung với nhau trong một cộng đồng lớn. Phần lớn những người ở Đan Mạch thậm chí không dễ chịu và cởi mở so với rất nhiều dân Greenland. Một phần ba của số 60.000 dân sống ở Nuuk, là thủ đô và thành phố lớn nhất Greenland. Người Đan Mạch tiếp tục chuyển đến đây vì lương cao và cơ hội có việc làm về ngành dầu mỏ và nông nghiệp. Phần lớn các doanh nghiệp là ở quận trung tâm Centrum của Nuuk nhưng tuyến xe buýt đi tới tất cả các quận chính. Quận Qinngorput, cách 3 km về phía Đông là nơi được ưa thích vì dân có độ tuổi trẻ và có con ở tuổi đi học. Quebec, Canada Nhà thờ Notre-Dame ở Montreal (Ảnh: Geoff Robins/AFP/Getty) Tỉnh Quebec của Canada chỉ thiếu một ít phiếu để thành quốc gia có chủ quyền vào năm 1995 khi cử tri đi bầu đạt con số kỷ lục để tranh đấu cho vấn đề này. Mặc dù số phiếu “không” thắng với tỷ số 50,58%, Quebec vẫn là một vùng rất độc lập về cả văn hoá lẫn chính trị. Trong khi phần còn lại của Canada là một “quốc gia của người nhập cư” với người nước ngoài từ tứ xứ thì Quebec là khá khác biệt vì gốc Pháp của nó. “Tiếng Pháp và hệ thống văn hoá- lối sống- giáo dục tại đây là độc đáo đối với Canada, do vậy nó làm cho tỉnh này có nét khác về văn hoá mà ta không thấy có ở nơi khác của Canada,” Christian Scott, người Guadalajara, Mexico và nay làm việc ở Montreal cho một công ty du lịch mới khởi sự Your Local Cousin với nhiệm vụ gắn kết du khách với người dân cho biết. Việc đề cao tiếng Pháp rất được chú trọng; theo luật thì các biển hiệu phải ghi bằng ngôn ngữ chính thức. Tuy nhiên ở Montreal, thành phố lớn nhất của Quebec, ta dễ dàng hỏi đường bằng tiếng Anh, và tiếng Anh thường được nghe thấy ở nhiều trường đại học và Old Port là khu đông khác du lịch. Ý thức mạnh mẽ về độc lập của Quebec dẫn đến một vài lợi thế khác. “Người Quebec mạnh mẽ và tự do trong tư tưởng,” Susanna Oreskovic, thuộc hãng Your Local Cousin, nói. “Điều này tạo điều kiện cho văn hoá và nghệ thuật phát triển. Ở Montreal có nhiều nghệ sĩ tính theo đầu người hơn bất cứ nơi nào khác của Canada.” Các con tàu lớn đi vào Cảng Cũ ở Montreal Tall ships enter the Old Port of Montreal (Ảnh: Michel Viatteau/AFP/Getty) Người dân muốn trải nghiệm nét sáng tạo của thành phố thì nên tới khu Plateau, 4 km về phía tây bắc của trung tâm, ở đó số mật độ nghệ sĩ đông gấp 10 lần so với các khu khác ở Canada. Rosemont–La Petite-Patrie ở 10 km về phía bắc trung tâm cũng là một thị trấn nói tiếng Pháp được ưa thích. Giá cả ở đây phải chăng so với khu sang trọng Mile End là khu nói tiếng Anh, nhưng có nhiều nhà hàng và cửa hiệu tốt. Notre-Dame-de-Grâce là một khu chủ yếu nói tiếng Anh khác, khoảng 10 Km về phía Tây của trung tâm, được các chuyên gia trẻ và người nhập cư nói tiếng Anh khắp nơi trên thế giới mến mộ. Đài Loan Đội quân danh dự chuẩn bị kéo cờ Đài Loan gần tòa tưởng niệm Tưởng Giới Thạch (Ảnh: Ulet Ifansasti/Getty) Tháng Một, Đảng Dân Chủ Tiến Bộ (Dân tiến) đã thắng cuộc tranh cử tổng thống ở Đài Loan, một lần nữa vấn đề độc lập với Trung Quốc của nhà nước chủ quyền này lại được chú ý. Do sự nhạy cảm của chính trị nên phần lớn người dân im lặng đối với chủ đề này, nhưng số người dân coi mình thuộc chủng tộc Đài Loan chứ không phải là người Trung Quốc tăng dần và họ có thể gây áp lực. Ở thủ đô Đài Bắc của Đài Loan là nơi dễ dàng nói về chính trị, chủ đề độc lập hoặc các chủ đề khác. “Trong quá trình bầu cử có các cuộc tụ họp đông đảo trên đường phố, biểu ngữ và cờ quốc gia treo khắp nơi,” ông Jason Warren, người Mỹ đang sống ở Đài Bắc, nói. “Tôi đã gặp một số tài xế taxi muốn nói về sức mạnh lớn lao của Mỹ, về Mỹ cần làm hơn nữa, và về Đài Loan và Mỹ cùng thích dân chủ, và chúng tôi đã tranh luận.” Một con phố ở Đài Bắc. (Ảnh: Philippe Lopez/AFP/Getty) Ngoài chính trị, dân Đài Loan thích sự phong phú về ẩm thực, có hàng nghìn món ăn gồm cả các món ăn của khắp thế giới. Warren sống ở quận trung tâm của Da’An, 3 km về phía tây của trung tâm, nên ông dễ đi bộ dạo quanh thành phố, hoặc dùng hệ thống giao thông công cộng. Những người muốn sống gần các cửa tiệm hoặc quán ăn thì nên tới khu gần trường Đại Học Quốc Gia Đài Loan, 5 Km về phía tây nam trung tâm, và khu Trung Hiếu Đôn Hoa, 2 km về phía đông trung tâm thành phố nơi có nhiều cửa hàng khá đẹp. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel	[ 108, 287, 285, 161, 6061, 535, 523, 557, 385, 159, 504, 135, 108, 121, 4654, 3122, 9390, 658, 806, 1753, 4251, 5523, 3310, 7991, 9556, 12430, 371, 1844, 180, 125, 122, 245, 110, 139, 637, 106, 592, 464, 105, 737, 1168, 126, 110, 139, 637, 164, 2446, 311, 295, 410, 346, 345, 175, 224, 143, 111, 137, 369, 107, 1459, 222, 1406, 355, 1270, 450, 921, 451, 203, 144, 2089, 575, 125, 439, 1136, 140, 154, 2089, 4276, 819, 141, 123, 443, 119, 116, 166, 111, 137, 130, 453, 156, 126, 274, 192, 175, 224, 228, 204, 307, 201, 191, 105, 195, 119, 489, 2563, 4034, 6713, 103, 658, 806, 1753, 1931, 501, 222, 1261, 6713, 115, 513, 124, 111, 261, 247, 535, 523, 1272, 550, 138, 253, 19708, 105, 111, 126, 115, 1479, 1272, 550, 113, 906, 1632, 3429, 832, 228, 134, 106, 116, 852, 242, 195, 119, 737, 1168, 808, 557, 385, 239, 3484, 4809, 112, 1558, 176, 119, 120, 111, 307, 108, 121, 501, 510, 360, 658, 806, 1753, 126, 143, 869, 359, 215, 211, 1315, 16322, 318, 104, 141, 428, 307, 108, 121, 793, 141, 181, 157, 137, 108, 121, 150, 1234, 2624, 12718, 1556, 364, 1282, 409, 7692, 231, 1720, 602, 106, 111, 2339, 695, 105, 106, 273, 681, 509, 427, 22154, 108, 121, 5776, 112, 2313, 372, 160, 157, 137, 107, 168, 265, 105, 156, 154, 136, 199, 168, 105, 1148, 1585, 323, 260, 6063, 106, 604, 1070, 6061, 658, 806, 1753, 3786, 105, 15975, 4710, 367, 810, 1266, 633, 122, 168, 439, 412, 15975, 3280, 2179, 7311, 176, 332, 161, 22872, 11987, 231, 19353, 371, 564, 111, 211, 143, 180, 382, 183, 113, 156, 535, 523, 171, 335, 632, 124, 109, 476, 419, 106, 588, 152, 142, 239, 126, 107, 624, 1252, 110, 105, 179, 150, 349, 580, 175, 224, 155, 179, 591, 140, 3069, 2896, 1528, 3262, 103, 111, 3139, 3061, 105, 127, 106, 273, 681, 509, 427, 22154, 103, 123, 160, 109, 553, 522, 115, 1165, 574, 5776, 129, 203, 226, 144, 346, 345, 107, 136, 488, 1314, 5607, 215, 158, 144, 250, 1346, 125, 156, 557, 385, 105, 222, 302, 190, 1234, 118, 454, 6298, 177, 878, 416, 143, 175, 1577, 1738, 1094, 128, 124, 129, 574, 322, 442, 210, 4429, 347, 619, 120, 774, 265, 260, 583, 130, 240, 164, 116, 198, 165, 1849, 148, 210, 379, 114, 228, 221, 390, 260, 583, 130, 223, 199, 109, 592, 464, 150, 5789, 1291, 428, 107, 295, 751, 170, 331, 709, 104, 6713, 103, 5776, 103, 244, 106, 328, 108, 121, 191, 536, 117, 111, 169, 108, 2241, 228, 2923, 606, 142, 351, 115, 702, 215, 158, 295, 192, 262, 140, 559, 314, 227, 2048, 170, 111, 137, 244, 123, 314, 106, 659, 139, 648, 119, 328, 211, 108, 121, 511, 2440, 1133, 106, 231, 1338, 669, 867, 237, 156, 524, 137, 439, 412, 107, 455, 827, 401, 3663, 111, 203, 455, 668, 171, 111, 142, 351, 108, 121, 248, 1234, 1556, 364, 1282, 409, 7692, 231, 454, 17342, 455, 130, 386, 2944, 119, 111, 15975, 451, 117, 154, 577, 238, 1070, 1524, 530, 1508, 739, 156, 214, 354, 105, 355, 1270, 15975, 127, 727, 135, 2826, 9433, 376, 7792, 1147, 1313, 320, 125, 505, 658, 360, 322, 396, 3460, 106, 501, 117, 111, 142, 351, 108, 2241, 2496, 401, 11736, 126, 1265, 279, 119, 204, 307, 165, 539, 171, 107, 215, 158, 1682, 271, 130, 219, 292, 103, 399, 4425, 118, 263, 105, 201, 3184, 1918, 2292, 1233, 495, 138, 1108, 1337, 1234, 1556, 364, 1282, 409, 7692, 231, 454, 7974, 127, 106, 328, 662, 3156, 202, 104, 164, 548, 119, 15285, 103, 877, 887, 105, 116, 869, 359, 2445, 690, 183, 119, 1138, 307, 211, 1070, 23268, 31128, 409, 105, 6210, 8007, 5141, 431, 103, 1147, 3679, 125, 505, 1921, 106, 328, 1212, 680, 104, 120, 111, 278, 307, 386, 3346, 3535, 103, 266, 198, 651, 164, 548, 11030, 167, 1390, 513, 149, 204, 1540, 352, 137, 108, 232, 114, 639, 557, 385, 104, 3535, 4251, 6816, 4131, 12481, 12430, 371, 1917, 21478, 103, 204, 1540, 352, 137, 108, 232, 198, 165, 917, 476, 419, 114, 111, 3535, 401, 28205, 107, 237, 164, 116, 142, 557, 385, 12511, 2480, 9627, 123, 107, 103, 105, 12597, 278, 108, 121, 153, 119, 1647, 162, 1909, 1580, 186, 120, 111, 137, 456, 366, 4080, 561, 119, 476, 419, 104, 1540, 352, 137, 108, 232, 171, 241, 180, 236, 216, 143, 154, 244, 107, 108, 232, 329, 417, 1369, 125, 557, 385, 355, 7605, 401, 3353, 137, 3535, 215, 222, 1406, 125, 355, 1270, 105, 791, 262, 734, 575, 105, 117, 136, 199, 181, 158, 173, 329, 777, 216, 1234, 3263, 5074, 4069, 273, 681, 509, 427, 22154, 108, 121, 9036, 103, 454, 401, 10888, 234, 439, 2600, 1246, 446, 105, 355, 5101, 525, 186, 117, 666, 2243, 103, 105, 111, 137, 215, 222, 1406, 125, 109, 1184, 350, 136, 1772, 105, 120, 111, 211, 115, 140, 114, 3535, 107, 595, 354, 159, 271, 198, 216, 1070, 1623, 428, 111, 137, 9036, 103, 331, 256, 104, 3535, 103, 616, 264, 478, 144, 103, 5074, 892, 123, 160, 154, 107, 136, 1360, 500, 455, 386, 195, 119, 111, 142, 1940, 105, 2361, 6160, 183, 106, 137, 108, 121, 11030, 103, 164, 548, 301, 202, 104, 13421, 5074, 892, 307, 108, 121, 5720, 8230, 103, 173, 9036, 1100, 4903, 125, 665, 2053, 3548, 12851, 4299, 396, 315, 107, 858, 620, 109, 414, 197, 103, 107, 109, 814, 201, 586, 308, 119, 262, 765, 634, 575, 105, 414, 197, 369, 1845, 1234, 118, 454, 4807, 501, 4060, 1352, 143, 2955, 5828, 1935, 125, 1370, 105, 127, 386, 396, 315, 164, 548, 1070, 2302, 17254, 18816, 103, 7468, 4903, 125, 505, 2053, 1908, 396, 315, 708, 322, 12982, 231, 332, 569, 7825, 103, 944, 4903, 125, 505, 658, 132, 708, 105, 322, 21581, 14033, 119, 109, 660, 152, 915, 3239, 221, 4721, 5315, 4903, 125, 505, 132, 413, 106, 120, 322, 108, 2241, 2496, 3292, 14351, 103, 3324, 4767, 22827, 4957, 3789, 409, 4529, 17360, 772, 2903, 6536, 422, 966, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 108, 978, 120, 221, 318, 211, 1481, 120, 211, 575, 125, 355, 5101, 691, 1063, 105, 122, 245, 521, 111, 137, 108, 121, 116, 328, 224, 150, 278, 715, 557, 385, 2089, 574, 109, 122, 168, 167, 1840, 1543, 2392, 248, 1498, 249, 261, 247, 6713, 278, 1272, 550, 574, 658, 806, 4452, 105, 147, 2815, 3535, 420, 229, 1540, 352, 137, 108, 232, 130, 557, 385, 574, 1909, 1 ]
vietnam-45217625	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45217625	LS Đài: Vụ xử Lê Đình Lượng 'còn nhiều bí ẩn'	Nhà hoạt động Lê Đình Lượng hôm 16/8 bị tuyên án 20 năm tù, mức án cao kỷ lục cho người bị cáo buộc tội "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân."	Nhà bất đồng chính kiến Lê Đình Lượng nghe tuyên án tài phiên toà sơ thẩm ở Nghệ An hôm 16/8. Luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân lương tâm hiện định cư ở Đức, hồi tháng Tư năm nay, cũng bị tuyên án 15 năm tù với cùng tội danh, chia sẻ nhận định của ông về sự kiện này, qua một phỏng vấn với BBC vài giờ sau khi phiên toà kéo dài vỏn vẹn nửa ngày kết thúc. BBC: Luật sư có nhận xét gì về việc cựu chiến binh Lê Đình Lượng bị tuyên án 20 năm, mức án cao nhất từ trước đến nay dành cho người bị cáo buộc tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền? LS Nguyễn Văn Đài: Tôi cho rằng đây là một bản án bất công, mang tính trù dập và khủng bố đối với ông Lê Đình Lượng, một người hoạt động chính trị đối lập ôn hoà tại Việt Nam. Bản án này không chỉ nhằm vào cá nhân ông Lê Đình Lượng mà nó còn gửi thông điệp những người hoạt động chính trị khác. Tôi cực lực phản đối bản án này. Ông Lê Đình Lượng bị 20 năm tù, án cao nhất cho giới đấu tranh Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 2) Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 1) Trần Huỳnh Duy Thức và thư viết từ nhà tù BBC:Theo lời của Luật sư Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho ông Lượng, thì mức án 20 năm tù vượt ngoài khung đề nghị 17 năm của Viện Kiểm sát. Việc này có xảy ra thường xuyên tại Việt Nam không, và theo ông thì ý nghĩa của nó là gì? LS Nguyễn Văn Đài: Việc Hội đồng xét xử quyết định mức án cao hơn rất nhiều so với đề nghị của Viện kiểm sát là điều rất hiếm hoi trong lịch sử tố tụng của Việt Nam, đặc biệt là trong các vụ án chính trị. Thông thường mức án trong các vụ án chính trị đã được các cơ quan như điều tra, an ninh, Viện kiểm sát, Toà án, ban nội chính họp và cân nhắc trước khi phiên toà diễn ra. Trong đó cơ quan an ninh Bộ công an giữ vai trò quyết định. Nhưng trong quá trình xét xử các vụ án chính trị, bao giờ cũng có an ninh từ Bộ công an ngồi trong phòng kín theo dõi diễn biến phiên toà và họ sẽ quyết định mức án dựa vào thái độ của người bị xét xử. Khi Hội đồng xét xử vào nghị án, cơ quan an ninh Bộ công an sẽ yêu cầu Hội đồng xét xử phải tuyên mức án theo quyết định của họ. Tôi không biết được diễn biến phiên toà ra sao, nhưng theo kinh nghiệm của cá nhân tôi thì trong quá trình xét xử, thái độ của ông Lê Đình Lượng đã làm những người ngồi trong phòng kín theo dõi phiên toà hết sức tức giận. Và họ đã ra tay quá nặng với ông Lê Đình Lượng. BBC:Theo dư luận thì ông Lê Đình Lượng không phải là người nổi tiếng, không là lãnh đạo một tổ chức nào, cũng không phải là người gây được ảnh hưởng rộng lớn, tại sao ông Lượnglại bị xử nặng như vậy. Luật sư nghĩ vụ này có bí ẩn gì không? LS Nguyễn Văn Đài: Đúng là trong phong trào đấu tranh dân chủ trên phạm vi cả nước thì ông Lê Đình Lượng được ít người biết đến. Nhưng ở các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh thì ông rất có uy tín với người dân và cộng đồng Công giáo. Những người đấu tranh xuất thân từ hai tỉnh nói trên đều rất kính trọng ông và ông có ảnh hưởng với họ. Trong con mắt của an ninh Bộ Công an và tỉnh Nghệ An thì ông Lê Đình Lượng là cái gai cần phải nhổ đi từ lâu. Và lần này họ mới có cơ hội thực hiện được. Đồng thời trong thời gian vừa qua, phong trào đấu tranh của người dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh lên rất mạnh trong việc bảo vệ môi trường và chống dự án luật đặc khu. Nhân vụ án này, nhà cầm quyền cộng sản muốn khủng bố tinh thần của những người đang đấu tranh ở hai tỉnh này. Và tất nhiên còn những điều bí ẩn khác mà tôi không thể trả lời trong cuộc phỏng vấn này. Ông Lê Đình Lượng với một biểu ngữ về thảm họa môi trường tại miền Trung Việt Nam BBC:Luật sư có thể phân tích những điểm tương đồng và tương phản giữa bản thân luật sư, ông Trần Huỳnh Duy Thức, và ông Lê Đình Lượng về các phương diện: việc làm, tội bị cáo buộc, bối cảnh lúc bị xét xử, ảnh hưởng cũng như bản án của mỗi người? LS Nguyễn Văn Đài: Chúng tôi đều có nét tương đồng là cùng bị cáo buộc có những hoạt động nhằm lật đổ cái gọi là"chính quyền Nhân dân". Và trên thực tế chúng tôi đều có những hoạt động nhằm cổ suý cho một nền chính trị đa nguyên, đa đảng ở Việt Nam. Chúng tôi bị cáo buộc là tham gia đảng chính trị hoặc thành lập tổ chức hội. Tất nhiên những hoạt động của chúng tôi làm nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam lo sợ, bởi những hoạt động đó đe doạ đến quyền lãnh đạo tuyệt đối của họ. Họ không bao giờ muốn trên đất nước Việt Nam có sự ra đời hay tồn tại của các tổ chức, đảng phái chính trị. Bởi hiện nay, đa số người dân Việt Nam đã bất mãn và mất niềm tin vào nhà cầm quyền cộng sản. Nếu có hoạt động của các đảng phái, tổ chức chính trị thì dần dần người dân sẽ tìm đến và đi theo. Đến một lúc nào đó sẽ hình thành một lực lượng đối lập mạnh, lúc đó chế độ độc đảng cộng sản sẽ không còn. Và với những tội ác mà đảng cộng sản Việt Nam đã gây ra cho đất nước và dân tộc, chắc chắn sẽ có một Toà án công lý để xét xử họ. Và hiển nhiên, chúng tôi đều bị mức án rất nặng là từ 15 năm trở lên. Riêng tôi, trong quá trình điều tra, họ nhiều lần đe doạ sẽ áp dụng mức rất cao 20 năm hoặc chung thân. Nhưng cuối cùng vì nhiều lý do mà họ chỉ kết án 15 năm. LS Đài: Đôi điều về một phiên tòa sắp xử ở VN Blogger Phạm Đoan Trang ẩn trốn sau khi bị thẩm vấn Bà Đoan Trang nhận giải nhân quyền của Czech Blogger Đoan Trang ‘bị tạm giữ vì cuốn sách nhạy cảm'? BBC:Theo luật sư sự kiện này sẽ ảnh hưởng lên giới bất đồng chính kiến như thế nào? Ông có lời khuyên gì cho ông Lượng và gia đình ông ấy? LS Nguyễn Văn Đài: Chắc chắn sẽ có ảnh hưởng chút ít đến tâm lý và những hoạt động của những người bất đồng chính kiến trong nước. Nhưng những mâu thuẫn về lợi ích giữa người dân và nhà cầm quyền cộng sản, sự suy đồi của chế độ cộng sản, sự yếu kém trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, bảo vệ sức khoẻ, tính mạng của người dân không được giải quyết mà ngày càng gây phẫn nộ cho Nhân dân. Do vậy sự tham gia của các từng lớp Nhân dân vào phong trào đấu tranh cho tự do, dân chủ sẽ ngày càng tăng cao chứ không hề suy giảm như mong muốn của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi khuyên họ nên chống án. Và có lẽ giải pháp vận động quốc tế để ông Lê Đình Lượng được đi tị nạn chính trị cần được cân nhắc và tính đến từ bây giờ. Bởi vì ông Lê Đình Lượng đã có tuổi và với mức án như vậy, thật bất công cho ông khi phần cuộc đời còn lại của ông phải ở trong ngục tù cộng sản. BBC:Giới bất đồng chính kiến nên rút tỉa kinh nghiệm gì sau phiên xử ngày hôm nay? LS Nguyễn Văn Đài:Chắc chắn là mọi cá nhân, tổ chức hoạt động đấu tranh cho tự do, dân chủ ở trong nước đều phải rút kinh nghiệm ngay từ sau vụ án của Hội Anh Em Dân Chủ và vụ án này. Đó là phải thay đổi phương thức tổ chức và hoạt động để phù hợp với việc đàn áp khốc liệt của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi đã soạn thảo chiến lược đấu tranh cho tự do, dân chủ ở Việt Nam trong tình hình mới áp dụng cho Hội AEDC và sẽ sớm được công khai công bố. Tất cả các tổ chức, cá nhân khác có thể tham khảo và áp dụng cho họ.	summarize: Nhà bất đồng chính kiến Lê Đình Lượng nghe tuyên án tài phiên toà sơ thẩm ở Nghệ An hôm 16/8. Luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân lương tâm hiện định cư ở Đức, hồi tháng Tư năm nay, cũng bị tuyên án 15 năm tù với cùng tội danh, chia sẻ nhận định của ông về sự kiện này, qua một phỏng vấn với BBC vài giờ sau khi phiên toà kéo dài vỏn vẹn nửa ngày kết thúc. BBC: Luật sư có nhận xét gì về việc cựu chiến binh Lê Đình Lượng bị tuyên án 20 năm, mức án cao nhất từ trước đến nay dành cho người bị cáo buộc tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền? LS Nguyễn Văn Đài: Tôi cho rằng đây là một bản án bất công, mang tính trù dập và khủng bố đối với ông Lê Đình Lượng, một người hoạt động chính trị đối lập ôn hoà tại Việt Nam. Bản án này không chỉ nhằm vào cá nhân ông Lê Đình Lượng mà nó còn gửi thông điệp những người hoạt động chính trị khác. Tôi cực lực phản đối bản án này. Ông Lê Đình Lượng bị 20 năm tù, án cao nhất cho giới đấu tranh Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 2) Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 1) Trần Huỳnh Duy Thức và thư viết từ nhà tù BBC:Theo lời của Luật sư Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho ông Lượng, thì mức án 20 năm tù vượt ngoài khung đề nghị 17 năm của Viện Kiểm sát. Việc này có xảy ra thường xuyên tại Việt Nam không, và theo ông thì ý nghĩa của nó là gì? LS Nguyễn Văn Đài: Việc Hội đồng xét xử quyết định mức án cao hơn rất nhiều so với đề nghị của Viện kiểm sát là điều rất hiếm hoi trong lịch sử tố tụng của Việt Nam, đặc biệt là trong các vụ án chính trị. Thông thường mức án trong các vụ án chính trị đã được các cơ quan như điều tra, an ninh, Viện kiểm sát, Toà án, ban nội chính họp và cân nhắc trước khi phiên toà diễn ra. Trong đó cơ quan an ninh Bộ công an giữ vai trò quyết định. Nhưng trong quá trình xét xử các vụ án chính trị, bao giờ cũng có an ninh từ Bộ công an ngồi trong phòng kín theo dõi diễn biến phiên toà và họ sẽ quyết định mức án dựa vào thái độ của người bị xét xử. Khi Hội đồng xét xử vào nghị án, cơ quan an ninh Bộ công an sẽ yêu cầu Hội đồng xét xử phải tuyên mức án theo quyết định của họ. Tôi không biết được diễn biến phiên toà ra sao, nhưng theo kinh nghiệm của cá nhân tôi thì trong quá trình xét xử, thái độ của ông Lê Đình Lượng đã làm những người ngồi trong phòng kín theo dõi phiên toà hết sức tức giận. Và họ đã ra tay quá nặng với ông Lê Đình Lượng. BBC:Theo dư luận thì ông Lê Đình Lượng không phải là người nổi tiếng, không là lãnh đạo một tổ chức nào, cũng không phải là người gây được ảnh hưởng rộng lớn, tại sao ông Lượnglại bị xử nặng như vậy. Luật sư nghĩ vụ này có bí ẩn gì không? LS Nguyễn Văn Đài: Đúng là trong phong trào đấu tranh dân chủ trên phạm vi cả nước thì ông Lê Đình Lượng được ít người biết đến. Nhưng ở các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh thì ông rất có uy tín với người dân và cộng đồng Công giáo. Những người đấu tranh xuất thân từ hai tỉnh nói trên đều rất kính trọng ông và ông có ảnh hưởng với họ. Trong con mắt của an ninh Bộ Công an và tỉnh Nghệ An thì ông Lê Đình Lượng là cái gai cần phải nhổ đi từ lâu. Và lần này họ mới có cơ hội thực hiện được. Đồng thời trong thời gian vừa qua, phong trào đấu tranh của người dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh lên rất mạnh trong việc bảo vệ môi trường và chống dự án luật đặc khu. Nhân vụ án này, nhà cầm quyền cộng sản muốn khủng bố tinh thần của những người đang đấu tranh ở hai tỉnh này. Và tất nhiên còn những điều bí ẩn khác mà tôi không thể trả lời trong cuộc phỏng vấn này. Ông Lê Đình Lượng với một biểu ngữ về thảm họa môi trường tại miền Trung Việt Nam BBC:Luật sư có thể phân tích những điểm tương đồng và tương phản giữa bản thân luật sư, ông Trần Huỳnh Duy Thức, và ông Lê Đình Lượng về các phương diện: việc làm, tội bị cáo buộc, bối cảnh lúc bị xét xử, ảnh hưởng cũng như bản án của mỗi người? LS Nguyễn Văn Đài: Chúng tôi đều có nét tương đồng là cùng bị cáo buộc có những hoạt động nhằm lật đổ cái gọi là"chính quyền Nhân dân". Và trên thực tế chúng tôi đều có những hoạt động nhằm cổ suý cho một nền chính trị đa nguyên, đa đảng ở Việt Nam. Chúng tôi bị cáo buộc là tham gia đảng chính trị hoặc thành lập tổ chức hội. Tất nhiên những hoạt động của chúng tôi làm nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam lo sợ, bởi những hoạt động đó đe doạ đến quyền lãnh đạo tuyệt đối của họ. Họ không bao giờ muốn trên đất nước Việt Nam có sự ra đời hay tồn tại của các tổ chức, đảng phái chính trị. Bởi hiện nay, đa số người dân Việt Nam đã bất mãn và mất niềm tin vào nhà cầm quyền cộng sản. Nếu có hoạt động của các đảng phái, tổ chức chính trị thì dần dần người dân sẽ tìm đến và đi theo. Đến một lúc nào đó sẽ hình thành một lực lượng đối lập mạnh, lúc đó chế độ độc đảng cộng sản sẽ không còn. Và với những tội ác mà đảng cộng sản Việt Nam đã gây ra cho đất nước và dân tộc, chắc chắn sẽ có một Toà án công lý để xét xử họ. Và hiển nhiên, chúng tôi đều bị mức án rất nặng là từ 15 năm trở lên. Riêng tôi, trong quá trình điều tra, họ nhiều lần đe doạ sẽ áp dụng mức rất cao 20 năm hoặc chung thân. Nhưng cuối cùng vì nhiều lý do mà họ chỉ kết án 15 năm. LS Đài: Đôi điều về một phiên tòa sắp xử ở VN Blogger Phạm Đoan Trang ẩn trốn sau khi bị thẩm vấn Bà Đoan Trang nhận giải nhân quyền của Czech Blogger Đoan Trang ‘bị tạm giữ vì cuốn sách nhạy cảm'? BBC:Theo luật sư sự kiện này sẽ ảnh hưởng lên giới bất đồng chính kiến như thế nào? Ông có lời khuyên gì cho ông Lượng và gia đình ông ấy? LS Nguyễn Văn Đài: Chắc chắn sẽ có ảnh hưởng chút ít đến tâm lý và những hoạt động của những người bất đồng chính kiến trong nước. Nhưng những mâu thuẫn về lợi ích giữa người dân và nhà cầm quyền cộng sản, sự suy đồi của chế độ cộng sản, sự yếu kém trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, bảo vệ sức khoẻ, tính mạng của người dân không được giải quyết mà ngày càng gây phẫn nộ cho Nhân dân. Do vậy sự tham gia của các từng lớp Nhân dân vào phong trào đấu tranh cho tự do, dân chủ sẽ ngày càng tăng cao chứ không hề suy giảm như mong muốn của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi khuyên họ nên chống án. Và có lẽ giải pháp vận động quốc tế để ông Lê Đình Lượng được đi tị nạn chính trị cần được cân nhắc và tính đến từ bây giờ. Bởi vì ông Lê Đình Lượng đã có tuổi và với mức án như vậy, thật bất công cho ông khi phần cuộc đời còn lại của ông phải ở trong ngục tù cộng sản. BBC:Giới bất đồng chính kiến nên rút tỉa kinh nghiệm gì sau phiên xử ngày hôm nay? LS Nguyễn Văn Đài:Chắc chắn là mọi cá nhân, tổ chức hoạt động đấu tranh cho tự do, dân chủ ở trong nước đều phải rút kinh nghiệm ngay từ sau vụ án của Hội Anh Em Dân Chủ và vụ án này. Đó là phải thay đổi phương thức tổ chức và hoạt động để phù hợp với việc đàn áp khốc liệt của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi đã soạn thảo chiến lược đấu tranh cho tự do, dân chủ ở Việt Nam trong tình hình mới áp dụng cho Hội AEDC và sẽ sớm được công khai công bố. Tất cả các tổ chức, cá nhân khác có thể tham khảo và áp dụng cho họ.	[ 108, 287, 285, 161, 571, 295, 210, 122, 357, 729, 1485, 4900, 701, 480, 304, 326, 928, 2188, 1046, 1208, 108, 121, 5990, 1020, 325, 13182, 112, 2587, 441, 362, 551, 762, 103, 924, 717, 157, 1024, 315, 493, 190, 867, 108, 121, 2096, 496, 253, 1005, 147, 801, 127, 133, 480, 304, 1454, 147, 717, 119, 264, 1402, 595, 103, 733, 1198, 645, 190, 104, 118, 125, 144, 1367, 474, 235, 172, 1102, 255, 119, 378, 696, 339, 187, 129, 928, 2188, 930, 677, 10042, 2829, 1457, 191, 299, 5422, 1231, 2587, 441, 107, 645, 587, 218, 125, 358, 924, 242, 1043, 729, 1485, 4900, 133, 480, 304, 1088, 1542, 537, 304, 291, 202, 148, 226, 155, 275, 1031, 114, 111, 133, 341, 1170, 1402, 381, 469, 745, 3628, 880, 122, 10328, 3884, 362, 551, 762, 161, 388, 114, 160, 248, 106, 116, 288, 304, 295, 135, 103, 518, 334, 3556, 3480, 105, 757, 399, 195, 119, 118, 729, 1485, 4900, 103, 116, 111, 381, 192, 122, 245, 195, 385, 2331, 1718, 149, 131, 629, 783, 304, 126, 110, 163, 745, 138, 499, 157, 118, 729, 1485, 4900, 145, 335, 177, 916, 206, 1641, 120, 111, 381, 192, 122, 245, 911, 388, 786, 265, 391, 195, 288, 304, 433, 208, 729, 1485, 4900, 133, 1088, 147, 3573, 304, 291, 202, 114, 249, 585, 250, 2101, 125, 717, 157, 122, 245, 312, 233, 3258, 194, 108, 121, 444, 9376, 6274, 2101, 125, 717, 157, 122, 245, 312, 233, 3258, 194, 108, 121, 444, 9376, 6261, 912, 2556, 1795, 3931, 105, 593, 508, 148, 152, 717, 1231, 2740, 366, 104, 1012, 441, 2204, 1485, 7597, 111, 1347, 1520, 114, 118, 4900, 103, 143, 537, 304, 1088, 147, 717, 1064, 351, 2494, 220, 411, 1980, 147, 104, 1348, 2304, 3070, 2219, 376, 126, 107, 488, 124, 369, 1209, 149, 243, 132, 110, 103, 105, 181, 118, 143, 108, 232, 404, 104, 335, 106, 1376, 3884, 362, 551, 762, 161, 1068, 813, 210, 587, 528, 302, 190, 537, 304, 291, 183, 215, 158, 648, 119, 220, 411, 104, 1348, 594, 338, 106, 179, 215, 2012, 4459, 113, 478, 324, 712, 2401, 104, 131, 578, 634, 575, 106, 113, 109, 197, 304, 122, 1543, 1251, 369, 537, 304, 113, 109, 197, 304, 122, 245, 115, 117, 109, 225, 146, 128, 179, 2786, 305, 3586, 1348, 594, 2978, 4212, 3071, 504, 735, 122, 720, 105, 1237, 982, 226, 129, 928, 2188, 407, 1314, 298, 150, 225, 146, 305, 672, 429, 135, 305, 533, 809, 704, 302, 1941, 311, 113, 310, 277, 587, 528, 109, 197, 304, 122, 1261, 374, 339, 127, 107, 305, 672, 148, 429, 135, 305, 1242, 113, 438, 2361, 181, 1156, 407, 625, 928, 2188, 105, 154, 134, 302, 190, 537, 304, 1105, 138, 869, 359, 104, 111, 133, 587, 5312, 707, 813, 210, 587, 528, 138, 411, 3071, 225, 146, 305, 672, 429, 135, 305, 134, 436, 352, 813, 210, 587, 528, 139, 480, 537, 304, 181, 302, 190, 104, 1078, 388, 110, 217, 117, 407, 625, 928, 2188, 124, 3470, 170, 181, 236, 830, 104, 499, 157, 141, 143, 113, 310, 277, 587, 528, 103, 869, 359, 104, 118, 729, 1485, 4900, 115, 140, 120, 111, 1242, 113, 438, 2361, 181, 1156, 928, 2188, 538, 543, 766, 11070, 619, 154, 115, 124, 600, 310, 1257, 119, 118, 729, 1485, 4900, 112, 1231, 2740, 1136, 967, 143, 118, 729, 1485, 4900, 110, 139, 106, 111, 738, 4943, 110, 106, 261, 247, 172, 420, 229, 1577, 127, 110, 139, 106, 111, 383, 117, 349, 580, 1872, 1950, 149, 350, 118, 4900, 10988, 133, 528, 2382, 128, 3168, 2587, 441, 372, 197, 126, 107, 1039, 1768, 218, 984, 3884, 362, 551, 762, 161, 2869, 106, 113, 737, 1168, 585, 250, 137, 185, 159, 473, 554, 186, 142, 143, 118, 729, 1485, 4900, 117, 500, 111, 217, 155, 112, 311, 108, 121, 109, 769, 2671, 1020, 105, 337, 3691, 143, 118, 215, 107, 108, 1593, 875, 119, 111, 137, 105, 490, 210, 487, 2485, 564, 111, 585, 250, 387, 481, 148, 196, 769, 123, 159, 413, 215, 1724, 308, 118, 105, 118, 107, 349, 580, 119, 1078, 298, 219, 1086, 104, 305, 672, 429, 487, 305, 105, 769, 2671, 1020, 143, 118, 729, 1485, 4900, 106, 292, 4275, 260, 139, 8163, 184, 148, 4420, 619, 400, 126, 154, 239, 107, 225, 213, 223, 199, 1378, 1122, 221, 113, 221, 390, 659, 1244, 737, 1168, 585, 250, 104, 111, 137, 196, 769, 2671, 1020, 105, 337, 3691, 227, 215, 417, 113, 156, 327, 647, 936, 271, 105, 424, 382, 304, 330, 634, 322, 112, 857, 197, 304, 474, 152, 898, 168, 490, 262, 278, 757, 399, 777, 860, 104, 120, 111, 167, 585, 250, 108, 121, 196, 769, 433, 619, 525, 445, 177, 120, 179, 1039, 1768, 211, 145, 141, 110, 136, 456, 366, 113, 204, 1102, 255, 433, 208, 729, 1485, 4900, 119, 172, 284, 1063, 125, 1506, 1473, 936, 271, 149, 752, 151, 243, 132, 1231, 14928, 441, 107, 136, 613, 566, 120, 318, 489, 210, 105, 489, 391, 415, 288, 481, 1023, 3665, 118, 912, 2556, 1795, 12460, 105, 118, 729, 1485, 4900, 125, 109, 412, 1359, 161, 358, 140, 103, 1402, 133, 341, 1170, 103, 1303, 313, 398, 133, 587, 528, 103, 349, 580, 127, 128, 288, 304, 104, 742, 176, 111, 347, 3884, 362, 551, 762, 161, 819, 141, 413, 107, 2479, 489, 210, 106, 264, 133, 341, 661, 107, 120, 381, 192, 745, 2040, 880, 292, 343, 106, 207, 5622, 168, 857, 7376, 619, 159, 223, 216, 174, 141, 413, 107, 120, 381, 192, 745, 874, 5674, 114, 116, 639, 122, 245, 635, 5591, 635, 283, 108, 121, 131, 629, 819, 141, 133, 341, 661, 106, 268, 165, 283, 122, 245, 451, 164, 385, 420, 229, 1637, 1567, 445, 120, 381, 192, 104, 174, 141, 140, 152, 898, 168, 490, 262, 131, 132, 650, 8295, 626, 120, 381, 192, 150, 1011, 3783, 155, 168, 261, 247, 1464, 195, 104, 1078, 719, 110, 374, 339, 278, 159, 282, 142, 131, 132, 107, 144, 124, 723, 194, 1025, 149, 104, 109, 420, 2471, 283, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 571, 381, 192, 729, 1485, 4900, 325, 13182, 133, 480, 304, 1088, 147, 3573, 537, 304, 291, 688, 1438, 114, 111, 133, 341, 1170, 1402, 189, 6911, 469, 745, 3628, 880, 122, 168, 157, 137, 294, 1 ]
081214_bay_van_interview	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/12/081214_bay_van_interview	Phỏng vấn bà Bảy Vân (21.12.2008)	'Việt Nam không có mô hình nào để đi lên, Nga đi lên theo kiểu Nga, Trung Quốc đi lên kiểu Trung Quốc, mà Trung Quốc lại càng xa vời với Việt Nam', bà Bảy Vân, phu nhân cố Tổng Bí Thư đảng Cộng Sản Lê Duẩn, đã hồi tưởng lại giai đoạn "bao cấp", trong một cuộc trao đổi với BBC Việt Ngữ hồi tháng Tám 2008.	Bà Bảy Vân, cũng từng giữ chức vụ Phó tổng Biên Tập báo Sàigòn Giải Phóng, nói tiếp: "Trung Quốc chủ trương 'Đại nhẩy vọt'- con người có thể ngồi trên mặt lúa mà lúa không gãy - nhưng tôi quan sát tận nơi, thì thực tế không phải vậy. Việt Nam cũng không thể áp dụng kiểu quản lý nông thôn của Nga". Bà nói tiếp: "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". Khi được hỏi là Việt Nam có nên bỏ hẳn lối phát triển kinh tế cũ kỹ hay không, bà Bảy Vân không trả lời thẳng vào câu hỏi, mà hồi tưởng lại giai đoạn ông Võ Văn Kiệt chủ trương hãng dệt Thành Công, "người dân mượn tiền nhà nuớc, tự đứng ra sản xuất và nuôi công nhân". Bà cũng nhắc lại giai đoạn Thành phố HCM không có gạo để ăn, phải ăn bo bo khoai mì sùng, ban lãnh đạo chủ trương mua gạo với giá thị trường theo thể thức 'mua gối đầu', và do đó, đời sống tại đô thị bớt khó khăn. Bà Bảy Vân kết luận: "Giải pháp này là đúng. Dần dần mọi chuyện mở ra. Địa phương này học theo địa phương kia, để sửa sai giai đoạn bao cấp" Nên bỏ XHCN hay không ? Bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" Trái lại theo bà Bảy Vân, "nhà nước phải quản lý chặt chẽ hơn". Bà dẫn thí dụ tình hình lúa gạo vừa qua, chính phủ "nắm" mọi việc mà để cho tin đồn này được loan truyền là "không tốt". Theo bà Bảy Vân, chính phủ phải nghĩ tận gốc rễ của vấn đề, từ vấn đề lương bổng sao cho hợp lý để cho công nhân viên chức đủ sống, chứ còn "chân ngoài dài hơn chân trong", không thể để cho tình trạng này kéo dài mãi được. Bà Bảy Vân nhấn mạnh chỉ có cải thiện đời sống cho người dân mới mong giải quyết nổi tham nhũng, chứ còn "chống cái này, chống cái kia" chỉ là hình thức thôi. "Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi," bà nói. Bà Bảy Vân dẫn chứng là ngành hải quan của Pháp đã dành phân nửa thu nhập để sung vào lương của công nhân viên hải quan, chứ không có 'nhín nhín' như Việt Nam đâu, vì như thế thì "họ thế nào cũng tìm cách ăn mà thôi". Cơ bản nhất của công cuộc bài trừ tham nhũng là giải quyết đời sống cho cán bộ công nhân viên chứ còn giáo dục chỉ là một biện pháp mà thôi, theo bà Bảy Vân. Liên hệ với Trung Quốc Hồi đó, không có ý kiến của 'Anh Ba' thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, bà Bảy Vân, phu nhân của cố Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Lê Duẩn đã hồi tưởng lại giai đoạn "nóng". Trong cuộc trao đổi dành riêng cho Ban Việt Ngữ đài BBC, bà Bảy Vân nhớ lại chồng bà đã nói "Mình phải ra đóng quân ở Trường Sa". Bà Bảy Vân nói tiếp: "Trung Quốc lấy cái thế là trước kia ông Phạm Văn Đồng có ký một văn bản cho phép Trung quốc quản lý ở Hoàng Sa vì 'ngụy' đã đóng ở đó". Và khi đất nước thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói: "Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng Sa". Nhìn vào phong trào thanh niên sinh viên phản đối Trung Quốc đã chiếm hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, bà Bảy Vân nói rằng "cái gì lãnh đạo mình hướng dẫn thì nên làm theo, chứ còn thanh niên tự ý đi chống lại cũng không có kết quả gì" Trong cuộc trao đổi này, bà Bảy Vân cho biết bà cũng có ý tưởng viết một cuốn hồi ký nhưng lo ngại là những đoạn nào có dính líu tới ông Lê Duẩn sẽ làm phật ý giới lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Thanh BachBà Bãy Vân đang ở khu Phú Mỹ Hưng theo tôi biết, ở đó những căn nhà không dươí hai triệu đô la cho nên làm sao mà bỏ XHCN được.than ôi giàu ngèo còn chênh lệch quá !!! tran van nguyen viet namThưa bà! bà sống được bao năm ở nước ngoài! tôi sông viêt nam từ lúc nhỏ tới giờ!tôi yêu viêt nam! bà có bề ngoài của người á đông!nhưng trong bà không có dòng máu của người việt nam! Trung SaigonCó những người như bà vậy nên VN ngày nay mới như vầy! Trung SaigonHy sinh 10 triệu người? mạng người mà bà nói như là 10 triệu cọng cỏ của bà trồng ở sau nhà bà vậy sao? UnreasonableBạn Thach Phong USA lo xa ý kiến mình không được đăng khi gửi BBC? Nghĩ rằng những ý kiến đóng góp hay phê phán khi đăng lên ít ra cũng phải được độc giả đánh giá là "có chất lượng" và "đáng để cùng nhau bàn luận suy ngẫm", chớ nói theo kiểu "trây trét" không có cơ sở (vd như "đồ chơi"- vũ khí- gửi về VN có thể bị tháo ra bán ve chai..." như bạn nghĩ đơn giản thì lẽ ra BBC, xin lỗi bạn, cũng không nên đăng làm gì. Conan Sài Gòn"Một thời mò mẫm", ông Xuân Hồng này chơi chữ, nghe nó nhục làm sao? Lãnh đạo một quốc gia mà lại "mò mẫm" thì làm sao quốc gia đó phát triển được? Nhân dân VN bị ĐCS dùng "quyền lực trên nòng súng" để ép đi vào con đường nghèo đói, lạc hậu, kém văn minh...để đảng lúc nào cũng được vinh quang & tồn tại muôn năm. Không biết khi nào thì nhân dân cùng khổ VN giành lại được quyền quyết định tương lai của mình & của đất nước VN? NguyenĐánh giá về Ông Lê Duẩn thật ra không qua khó kể cả công và tội. Nhưng có điều để đánh giá thật đầy đủ và chính xác công và tội của ông thì phải có cái nhìn thật công tâm và chính xác. Tôi nghĩ thái độ ca ngợi thái quá của chính quyền việt nam hay sự phê phán quá mức nhiều khi là có cả sự bôi nhọ của một số người Việt nam ở nước ngoài đều không đem lại được cho chúng ta cái nhìn tổng quát về con người này. Nguyen quang HungĐồng chí Lê Duẩn trước kia kô được lòng nhân dân. Bà Bảy vân kô nên lấy điều ấy làm ảnh hương đến cách suy nghĩ của mình. Tôi nghĩ những ngôn từ bà nói rất chủ quan. P/s: tôi cũng biết rằng BBC sẽ kô đăng tải nối dung của tôi vì ý kiến của tôi đi ngược lại mục đích chính mà BBC đề ra. Xin quý đài đừng giận vì những lời nói thẳng của tôi. Mai Chi ThoÔng Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Thach Phong USATôi đã có nhiều ý kiến rất đứng đắn nhưng chẳng bao giờ thấy được đăng. Có phải BBC khi duyệt đã coi thường ý kiến của một số độc giả không? Xin được góp ý Với anh HLONG CẦN THƠ là:"Mua và gởi về đất tổ đồ chơi xịn của Nga hoặc Mỹ để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ". Nếu chúng ta không có một chế độ có những người lãnh đạo vì dân tôc, tổ quốc và có trách nhiệm thì đồ chúng ta gởi về có bị gỡ ra bán sắt vụn ở chợ trời hay không? KimCNXH một danh từ cao đẹp của nó đã bị người ta lạm dụng lừa gạt để mưu cầu cho một mục đích của cá nhân hay đảng phái. Chúng ta không còn hoài nghi gì ở từ CNXH của bà bảy Vân- Danh từ "CNXH" ở đây phải hiểu là bất công,tụt hậu, tham nhũng với đủ mọi hình thức không tốt của một xã hội không văn minh. Đề nghị CQVN không nên lạm dụng danh từ CNXH nữa để lừa dân tôc VN mà nên tuyên xưng một danh từ thích hợp với bản chất của nó: Chẳng hạn "chế đô Nông Đức Mạnh" trên chủ thuyết quái thai Mao Trạch Đông cũng như trước năm 75 người CS đã gọi "chế độ Thiệu Kỳ" với chủ thuyết TBCN với MNVN. Leanhvu HanoiTóm lại là nghe những chuyện này chán quá rồi. Đầy rẫy sự hằn học, mà chẳng thấy đưa ra giải pháp. Dành rằng ĐCS chẳng giúp ích được gì cho sự tiến bộ của dân tộc, ai cũng thấy, nhưng còn VNCH ngày trước cũng có khá gì hơn,cướp bóc, đĩ điếm, buôn lậu, tham nhũng ... VNCH hay ĐCS đều như nhau, những chính thể này phải chịu trách nhiệm trước lịch sử, trước dân tộc vì đã đẩy nước Việt, người dân Việt đến giờ này vần là đói nghèo, lạc hậu , chậm phát triển !!! Trai QuêLời lẽ của bác Lê Duẫn gái là thành thật, không cứ gì đảng CSVN, mà các nước CS trên thế giới cũng vậy chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, sau hơn nửa thế kỷ nhìn lại đa số thấy sai thì quay lại, thiểu số vẫn không cho là sai thì càng đi càng "lạc đường", chưa biết phải "về đâu". anhphamleBà Bảy Vân” nói : "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". !! Có nghĩa là cứ tiếp tục sửa sái làm sai theo đảng csvn là đúng. NOM DE DIEU ! Còn vấn đề chống tham nhũng mà không có luật pháp được Quốc hội Dân biểu tán thành thuận theo Hiến Pháp để có thể ban hành ấp dụng thì bà nói. rất đúng “Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi". Ngoài ra bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" ….thi quá đúng; vì từ bỏ chủ nghĩa XHCN hư không tức là bỏ đảng csvn …thi bỏ mẹ rồi ! nguyenduongcuunuoc bbcÝ kiến của bà Bảy Vân cũng có sự mâu thuẫn mà bà không nhận thấy. Bà Bảy khẳng định vẫn nên duy trì chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Thế nhưng bản thân bà đi chữa bệnh, mổ tim, mổ cột sống ở Singapore, một nước tư bản. Các cháu ngoại của bà đang sinh sống ở Anh, cũng là một nước tư bản. Khi trả lời BBC, bà Bảy không chú ý đến 2 điều tế nhị này. Thanh SaigonGởi ông/bà dongta Saigon. Tôi khẳng định với ông là nếu BBC đăng hết những ý kiến mà theo ông là "hằn học chửi bới" mà không chọn lọc lại thì chắc có nhiều lời chửi bới "khó nghe" hơn bội phần. Bởi vì tôi đã từng gởi vài bài "chửi" thậm tệ hơn mà không thấy đăng. Điều đó cho thấy BBC cũng gạn lọc chỉ muốn đưa một phần ý kiến đạt "ngưỡng" mà BBC chấp nhận, chứ nếu không thì bị Bộ Thông tin Truyền thông chặn trang BBC như ở Trung Quốc. Qua diễn đàn này, ông/bà cũng nên thấy rằng nhiều ý kiến phản đối hơn ủng hộ, tức là phần đông người dân vẫn không thích chế độ hiện tại, mà muốn thay bằng một chế độ đa đảng để những sai lầm và mò mẫm như ông Lê Duẩn và chế độ của ông đã và đa! ng làm không còn hoặc giảm tối thiểu sai lầm lẽ ra tránh được. Chắc ông không sinh trưởng trong thời bao cấp, hoặc ông là người của chế độ này nên ông nói người khác là "chửi bới hằn học", chứ tôi năm nay 40 tuổi, thời trẻ đã trải qua thời đó, mà bây giờ còn nhớ như in những gì chế độ này đã gây ra cho dâ. Tôi ước gì có những bộ phim tái hiện thời kỳ đó, ông sẽ thấy "nổi da gà" và cho là "xuyên tạc, bịa đặt, bôi xấu chế độ". NobodyDù sao bà ta là vợ Lê Duẩn cũng phải nói tốt va bao biện cho chồng bà ta chứ, làm sao dám nói ngựoc lại nhủng gì chồng bà ta đã làm cho dân chúng 2 miền đau khổ gì chiến tranh vì chủ xướng của Liên Xô & Trung cộng gay chiến tranh đau thuơng cho dân tộc 2 miền Nam Bắc hơn 20 nam ,hàng triệu ngưới chết vì tham vọng của Cộng sản Quốc tế. Nếu CS Việt Nam biết thuơng dân tộc mình thì họ sẻ giải quyết Thống Nhất Dân Tộc Bằng đừơng lối Hòa bình,chứ ko phải bằng cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn ,có hàng triệu ngưòi chết, Lịch sử sẻ ko bao giờ quên được cuộc chiến giữa 2 miền Nam Bắc Việt Nam. hlong can thoBất kể chúng ta là ai,nếu là nòi giống Lạc Long Quân và Âu Cơ hãy post cách lấy lại Hoàng Sa,Ải Nam Quan và một phần Trường Sa hay bất kì tấc đất nào của cha ông ta, đừng ngồi đó mà chửi bới ai nữa. Nếu nguyền rủa ai đó mà chắc chắn lấy lại đất đã mất thì có lẽ dân Afganistan hay Iraq đã làm rồi. Theo "tối kiến" của tôi, trước hết ta phải làm giàu, thật giàu đi đã, phải thật giàu có + "đồ chơi" thứ dữ (như Nga, Mỹ, Ấn Độ...) mới bảo vệ được chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được bạn à. Bạn chế tạo được hàng "khủng" không? Bạn giàu không? Hãy mua và gửi về đất tổ "đồ chơi xịn" của Nga hoặc Mỹ đi, nhưng chưa đủ đâu bạn,cần phải trang bị cho mình "câu chuyện bó đũa" nữa bạn à. Ý bạn sao? Lý văn CôngVừa rồi tôi có nghe qua 2 lần Quý Đài phỏng vấn bà Bảy Vân, vợ của Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt nam ông Lê Duẩn (ông nầy đã chết rồi), mà hình như còn một kỳ nữa vào ngày chủ nhật tới (28/12/2008). Tôi thấy bà Bảy Vân chỉ trả lời một cách huề vốn mà thôi, qua đó tôi thấy kiến thức chính trị của bà đâu có sâu sắc gì đâu. Bà đề cao ông Lê Duẩn (chồng mình), bà nói “ không có ý kiến của Anh Ba thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, và khi đất nước đã thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói “ bằng cách nào cũng lấy lại Hòang Sa “, bà Bảy Vân nói sao dễ nghe quá nhỉ !? Sao hồi đó ông Lê Duẩn không cản luôn ông Phạm văn Đồng, đừng cho ổng ký công hàm giao Hòang Sa cho Trung Quốc để sau nầy khỏi cần “bằng cách nào” để lấy lại. ? Trời ơi, lãnh đạo một đất nước, điều hành một đất nước, những bước đi tới, hướng đi tới tòan chỉ là mò mẫm thôi thì chỉ có nước chết thôi, trời ơi những đỉnh cao trí tuệ Việt nam ! ! Quý Đài không hỏi bà Bảy Vân, Đảng Cọng Sản Việt nam trên con đường đi tới bằng cách mò mẩm, lỡ phía trước mặt là cái hố sình lầy đầy chông gai, sâu thăm thẳm, Đảng Cộng Sản Việt nam tiếp tục đi tới hay quay lui. Ở đây thời gian không bao giờ quay trở lại thì ở đây con đường Đảng Cộng sản đang đi tới đã vở lở. không thể nào quay trở lại được, thế thì có đứng tại chỗ cũng chết mà đi tới là chấp nhận đâm đầu xuống hố, hỏi bà Bảy Vân có thấy như vậy hay không, có thấy Đang Cộng Sản Việt nam đưa dân tộc Việt nam tới thảm họa hay không ? Đầu óc những đỉnh cao trí tuệ đâu mà lãnh đạo một đất nước bằng con đường mò mẩm ? Sao không có một cái nhìn hướng tới, họach định một kế họach sáng sủa trước khi đi tới để khỏi bị lầm lỡ, đất nước Việt nam bây giờ bị tuột hậu, đa số dân tình nghèo đói, phải chăng đầu óc những đỉnh cao trí tuệ u tối ? hay tham nhũng nặng nề ? HùngChào bạn Abel. Suy nghĩ của bạn là ngụy biện đó, nếu như bạn không cố ý bênh vực cho DCS. Đúng như bạn nói, không phải tất cả các nước theo CNTB đều công bằng hạnh phúc. Nhưng một điều chắc chắn là chưa có một nước nào theo CNCS mà người dân được hưởng công bằng và dân chủ. Độc giảAnh Xuân Hồng ơi ! Nếu có rãnh rỗi thì anh cố gắng về Việt nam phỏng vấn các người dân lao động hoặc phỏng vấn các cựu chiến binh đã một thơì cầm súng chiến đấu bảo vệ tổ quốc nay hoàn thành xong nhiệm vụ họ về làm người dân,anh phỏng vấn họ để nắm vững hiện tình đất nước Việt nam hiện nay anh ạ. Đằng này anh lại đi phỏng vấn một cán bộ cao cấp của đảng CS đã về hưu lại là vợ của một người đã từng giữ chức vụ cao nhất của đảng CSVN , ẽ nào bà ta phủ nhận tất cả hay sao? AbelLựa chọn XHCN hay TBCN đều giống nhau cả thôi. Bản chất của người làm chính trị về cơ bản là giống nhau. Nhiều vị đòi hỏi phải xóa bỏ XHCN để "giải phóng" dân tộc VN nhưng chả ai dám chắc là bỏ XNCN thì các vị có đủ khả năng để xây dựng 1 VN tốt đẹp hơn. Trên một mặt bằng chung, bản chất của con người ở đâu cũng thế, Mạnh hiếp yếu, Lớn hiếp bé. Chả phải vẫn còn đó bao nhiêu nước không theo XNCN mà vẫn tồn tại bất công, vẫn đầy rẫy tiêu cực, vẫn có người dân kêu ca rằng chưa được giải phóng đó thôi. Tony USAAnh Xuân Hồng quên hỏi Bà Bảy Vân là: Ai giàu, ai nghèo? Có phải là ĐCSVN giàu, còn dân thì nghèo phải không? Vậy thì duy trì ĐCS để làm lại sự cân bằng này, hai bên không ai hơn ai, phải không? Vậy là phải làm cho dân chúng giàu lên, và bên ĐCS nghèo xuống, cho đến đểm cân bằng? Có phải vậy không Bà Bảy ? Nếu đúng vậy, thì làm cách nào Bà chỉ xem!!! Sincere VNBạn Dong ta SGN, ý kiến khách quan của bạn như thế nào trong bài PV phu nhân TBT Lê Duẩn của BBC chắc nhiều độc giả muốn biết? Thiển nghĩ mỗi người có một cái nhìn riêng biệt từng nhân vật lịch sử, không ai giống ai. Tuy nhiên nếu nhân vật LS đó bị đại đa số người dân nhìn với với vẻ "hằn học, mất thiện cảm" như bạn nghĩ thì đó là điều đáng suy gẫm. Không ai phủ nhận ông Lê Duẩn giỏi trong đấu tranh chính trị, nhưng trong việc điều hành đất nước thì rõ ràng là có vấn đề. Nếu ông Lê Duẫn, sau năm 1975, không phải "mò mẫm, sai đâu sửa đó", khéo léo tài giỏi trong việc điều hành đất nước, thì chắc hẳn bạn sẽ hài lòng thấy trong diễn đàn này toàn là những lời ngợi ca Anh Ba kính mến! Vi ThanhTheo bà Bảy Vân là làm sai tới đâu sửa sai tới đó. Chỉ mò mẫm trong bóng đêm. Chúng ta có nên giữ những ông to này để đem đất nước chúng ta đến những ngõ cụt không? Việt Nam! Một đất nước nhỏ, trong đất nước rất nhỏ đó có một cái thủ đô rất to. Trong cái thủ đô rất to này có những con đường rất nhỏ. Bên những con đường rất nhỏ lại có những ngôi biệt thự rất to. Trong những ngôi biệt thự rất to có những cô vợ rất nhỏ. Những cô vợ rất nhỏ dành cho các ông quan rất to. Những ông quan to đeo những cái cặp rất nhỏ, trong những cái cặp rất nhỏ thường có những dự án rất to. Những dự án rất to nhưng hiệu quả lại rất nhỏ. Hiệu quả rất nhỏ nhưng thất thoát thì rất to , những thất thoát đó thường được coi là những lỗi rất nhỏ .... selfish JapanMột bài phỏng vấn cho ta thấy cựu phu nhân của một lảnh đạo quá thiếu kiến thức. Cuối cùng thì dân VN cũng cứ mò mẫm, cứ như vậy thì vẫn mãi đi theo sau, cứ làm tới đâu sửa tới đó. Nói chung là những người điều hành đất nước VN là những người không chuyên nghiệp. Còn chuyện Hoàng Sa thì bà Bảy Vân nên nhớ nó là của Việt Nam Cộng Hoà, một nước có chủ quyền chứ không phải của Bắc Việt. Họ không có quyền gì để công nhận quyền sở hửu cho Trung Quốc . Và bà quên nói về Ải Nam Quan, không biết nếu bị hỏi thì bà sẽ trả lời ra sao khi vùng đất đó chính do chính quyền hiện nay trao cho Trung Quốc. Khoa USABà Bảy Vân là Vợ Chánh hay Vợ thứ của Cố Tổng Bí Thư Lê Duẫn? Thanh Los AngelesXin cảm ơn BBC và anh Xuân Hồng đã làm loạt bài phỏng vấn rất có giá trị. Năm người phụ nữ anh phỏng vấn vừa qua đại diện cho những người cầm quyền, qua đó họ biện minh lại lịch sử. Tôi mong BBC và anh XH, để cho công bằng với lịch sử, phỏng vấn những vị nữ lưu, những người phía bên kia, những người ở vùng kinh tế mới, người nuôi chồng trong trại và dắt con ra biển, những người từng là cái đích của những chính sách của các vị này mang lại. Qua đó, mọi người có cái nhìn công bằng hơn. TNAi cũng biết vì có ĐCS nên mới có "giai cấp mới" với đầy đủ đặc quyền, đặc lợi dẫn đến khoảng cách giàu nghèo thế mà bà Bảy Vân bảo là không thể bãi bỏ XHCN vì giàu nghèo vẫn còn đó. Ai đã làm cho dân ta đói khổ. Nhà nước CS phải quản lý chặt chẽ hơn nữa. Hay quá, phu nhân TBT có khác. BB canadaBà Bảy đề cao chồng bà như bao đảng viên khác,cái dở của dân mình và nhất là đảng viên là không bao giờ nhận lỗi. Ai cũng cho là lổi của những kẻ khác còn tôi lúc nào cũng trúng nên cho tới bây giờ dân ta không tiến là vậy. Việt nam đã bao năm rồi cứ tìm kiếm làm sao để củng cố địa vị của một số người nắm quyền, không dám như Đông Đức, họ tự buông ra quyền hành để người dân được hưởng. Đằng này cứ trách cứ lẫn nhau vì dành quyền hoặc nhũng kẻ bị mất quyền lợi mới chỉ trich nhau, chứ không phải là lo cho dân, những kẻ tại quyền thì lo đàn áp để củng cố địa vị vây cánh. Hơn 30 năm mà vẩn mò đường đi, àm sao thấy được nếu không chịu ra khỏi vòng lẩn quẩn XHCN. Tóm lại những lời nói của bà Bảy chả giúp ích gì cho tình hình hiện tại, chỉ thần thánh hóa anh ba thôi. NobodyTrời ơi! Đảng ta lúc nào cũng hô hào dẫn dắt Nhân Dân ra biển lớn. Đi biển mà mò mẫm, dò dẫm tìm đường thì chắc chết đắm. Không biết đường thì nên để cho người biết làm hoa tiêu, cớ sao Đảng lại dành "ghế lái" làm oan uổng cho bao sinh mệnh. Topgun Hà NộiNhững lời bà Bà Bảy nói rất đúng. Để chống tham nhũng chỉ thì cách tốt nhất là cải thiện đồng lương, đời sống CBCNVC. Để họ đủ sống và có tích lũy, nếu làm được như vậy sẽ không phải hô hào như hiện nay. Batman Roysett - HanoiVâng, cái gì Đảng CSVN cũng dán thêm cái đuôi "nhân dân" đằng sau, ví dụ quân đội nhân dân dân, công an nhân dân, hội đồng nhân dân, chỉ trừ ngân hàng là ... NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC !!! BBC không cho phép nói sự thật lộ liễu. Mời các bạn hãy tự suy nghĩ thêm. Cám ơn. TỨC ANH ÁCHTừ ngàn năm giữ nước các Vua đất Việt chỉ đánh và chống Tàu cộng đến cùng để giữ từng tấc đất. Thế mà nước Việt thời nay lại có những tên Vua Cộng sản lại dâng đất, dâng hải phận cho ngoại bang !! Thật không sao hiểu nổi.. chắc cũng vì cái ghế, cái đặc lợi cho băng đảng mà thôi. Nhục nhã cho tổ tông chúng ta đã hoài công. Tony CanadaBao nhiêu máu xương của nhân dân đã đổ cho cái sự "mò mẫm" của các nhà lãnh đạo cộng sản VN. Thế mới thấy thì ra các bác lãnh đạo của ta toàn "mò" cả, cuối cùng thì lại mò ra "kinh tế thị trường" của tụi tư bản nó hay hơn cái "quốc doanh" cùa Cộng Sản nên cuối cùng thì dắt dân tộc về vị trí cũ. "Nhờ vậy" mà ta đang thua xa Thái Lan vốn còn thấp hơn miền nam VN rất nhiều (so với miền nam trước 75). KENNY USAĐọc xong bài phỏng vấn này tôi cảm thấy buồn cười. Cười cho sự thật được bóp méo và những lời lẽ dối trá của bà Bảy Vân. Tại sao bà không dám thừa nhận thứ chủ nghĩa xã hội mà chồng của bà theo đuổi đã đưa đất nước VN gần như trở về thời mông muội, mông muội vì đói nghèo và lạc hậu dưới sự lãnh đạo của ông Ba Duẩn chồng bà (ông là Tổng bí thư lâu nhất- gần 20 năm). Người VN không ít người biết 1 thời khuynh đảo và độc tài dưới sự lãnh đạo và kiềm chế cả Bộ chính trị và trung ương Đảng của bộ ba - Ba Duẩn, Sáu Búa Lê Đức Thọ và thi sĩ (thợ thơ) Tố Hữu, kể cả Chủ tịch Hồ chí Minh cũng không thể ngăn cản bàn tay bọn này thì dân thường làm được gì. Thương thay cho chủ nghĩa xã hội VN. SGN manĐọc lại những những cuốn sách do ông Lê Duẫn viết mới thấy ông đúng là một nhà tư tưởng "kiệt xuất" chủ nghĩa Mác-Lê ở tầm "vĩ đại" trong thế giới XHCN! Tiếc rằng ông mất sớm, phải chi ông còn sống đến ngày nay thì đất nước không có chuyện "kinh tế thị trường định hướng XHCN" gì cả, và nhờ đó đất nước tiến nhanh đến CNXH hơn. Cũng rất tiếc ông mất sớm để không được nhìn thấy được gia đình ông hiện nay sống giàu sang phú quý- nhất là các con ông hiện nay là những doanh nhân thành đạt và giàu có (thành phần mà ông cả đời căm thù và lên án là "tư sản bốc lột"-sản phẩm của CNTB). Bà Bảy Vân nói rằng ông Lê Duẫn có ý định lấy lại Hoàng Sa? Thật là một người VN yêu nước! Nhưng người ta thắc mắc sao năm 1974, khi TQ đánh lấy HS của ! VN thì ông chỉ khoanh tay đứng nhìn, chỉ biết nỗ lực lo chuyện đánh nhau với anh em Miền Nam của mình mà "quên" không lo giữ nước trước bọn TQ xâm lược? Một điều rất tiếc về vấn đề hòa hợp hòa giải dân tộc, đó là đến giờ này mà Bà vẫn còn gọi những người lính Miền Nam hy sinh tính mạng chống giữ Hoàng Sa lúc đó là "ngụy" thì Bà quả rất xứng đáng là phu nhân của ông trùm "Mác xít" Lê Duẫn! sapa tp. HCMNói đến gia đình ông Duẩn là thấy dị ứng, thấy hàng triệu thây người, thấy nhân quyền là từ không thể hiểu được. Bà bảy Vân là vợ thứ mấy của ông Duẩn vậy? dongta SaigonCó vẻ đây là diễn đàn dành riêng cho những người hằn học và hay chửi bới... rất nhiều lần tôi post ý kiến của mình 1 cách thật khách quan lên nhưng chưa bao giờ thấy BBC cho đăng , chắc là vì hơi thiếu tính mạt sát, kích động chăng ...đây là lần thử cuối cùng ... tranquangthien HCMCRõ khổ cho nhân dân VN. Chẳng phải bây giờ Ba Bảy Vân , phu nhân ông Ba Lê Duẫn nói ra người ta mới biết cái kiểu mò mẫm đuờng đi của các nhà lãnh đạo ĐCSVN. Nhân dân phát hiện các nhà lãnh đạo ĐCSVN bị ngọai bang xỏ mũi dẫn đi từ lâu rồi. Chua cho dân ta quá. Thế mà các người đó cứ ngồi lỳ ra đó, tuyên bố huênh hoang, rồi báo đài cứ thế hùa vào ca tụng. Một dàn đồng ca không có một trật tự nào cả. Dân ghe chán cả tai, hết chịu nổi. Các vị lãnh đạo không còn từ chối đổ thừa cho ai nói xấu các vị, nói xấu chế độ nữa nhé mà chính người trong Đảng, người đàn bà của cố Tổng Bí Thư nói ra. Cho nên CP đừng bắt oan những người nói không thuận tai với chế độ nữa, mà hãy chịu khó học hỏi nhân dân. Nhân dân sẽ chỉ cho đường các ngài đi. SAKURA Nhật BảnNgẫu hứng, dễ dãi, mất cảnh giác đến nỗi để Đất nước bị Ngoại bang xâm phạm. Rồi lại muốn"lấy lại bằng mọi giá"? Chao ôi,máu xương nhân dân còn chất như núi trong lòng đất kia, thưa mấy ông lãnh tụ! BlackJack toyama-JapanMỗi người thì có một suy nghĩ ,một nhận thức. Tùy vào trình độ khác nhau nên không có được những comment trung thực nhất. Đồng ý rằng Lê Duẩn có những sai lầm không chấp nhận được. Nhưng cũng không thể phủ nhận được những sự cứng rắn của Lê Duẩn trong thời kỳ Chống Mỹ. Xin mọi người hãy khách quan hơn trong những comment,đừng để mù mắt bởi những cái tôi ngu dốt. Đó mới là người yêu Việt Nam thực sự. QuangTôi ủng hộ bà Bảy Vân, bà đã nói lên sự thật mà không phải ai cũng dám nói. Đó là sự chính ông Đồng đã dâng hiến Hoàng Sa cho TQ, mô hình kinh tế thời vì không thể "noi gương" theo TQ hay Nga thì phải mò mẫm là đúng. Tôi rất ủng hộ bà Bảy Vân PPTBà Bảy Vân nói chuyện nhờ có ông TBT Lê Duẫn mà cứu Trường Sa. Như thế nghĩa làm sao? Chẳng lẽ đã bán Hoàng Sa ở gần mà cứu Trường Sa ở xa sao. Bà đừng ngại nếu phải nói thẳng ai đó đã bán Hoàng Sa cho TQ, và bây giờ ai đang dùng công an và tòa án cản dân để bán Trường Sa cho TQ. Bà nên nhớ đó là mảnh đất của ông cha chúng tôi, không phải của thứ chính kiến Cộng Sản phản quốc. Ông Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Đinh Trần, Nam ĐịnhTôi rất ủng hộ việc BBC phỏng vấn những người như Bà Bảy Vân. Dù sao những người như Bà ấy sẽ ít nhiều để lộ những thông tin mà có thể coi là "người trong cuộc" nói ra. Nếu nói thẳng thì những người còn đang đương chức hoặc đương sự sẽ không dám. Nếu người nghe tinh ý sẽ hiểu được những ngụ ý của người được phỏng vấn. Bình TĩnhHoan hô Xuân Hồng đã thực hiện một cuộc phỏng vấn hay và ý nghĩa. Nên tăng cường những cuộc phỏng vấn như thế này để có cái nhìn đa dạng, đa chiều hơn. Giúp bạn đọc thấy toàn cục vấn đề. Nguyên ThiệnBà Bảy Vân không hiểu gì về đời sống thực trạng của người dân Miền Tây Nam Bộ ngày nay. Bà được sinh ra ở Miền Đồng bằng sông nước Cửu Long, bà đã trải qua cuộc chiến tranh tương tàn. Ngày hôm nay người dân trong 9/11 tỉnh Miền Tây Nam Bộ, họ vẫn sống trong một thực trạng nghèo đói và lạc hậu. Nhiều tệ nạn tham nhũng bất công trong xã hội Việt Nam ngày nay đang làm băng hoại những thế hệ trẻ tương lai. Những lời nói của bà qua cuộc phỏng vấn với BBC, nó có thực sự là trung thực không? Phải chăng phóng viên của BBC phỏng vấn bà, cố tránh những đề tài gọi là nhạy cảm? Sự hiểu biết của bà Bảy Vân đối người dân Miền Tây Nam Bộ ra sao? Bà Bảy Vân có đi vào những nơi vùng sâu vùng xa trong 9/11 tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long để chứng kiến những gì mà dân đang sống hiện nay? Đỗ Phạm, USAGởi anh Xuân Hồng. Theo tôi không nên phỏng vấn những hâng người như bà Bảy Vân, làm mất đi gía trị của đài BBC lâu nay. Anh Xuân Hồng có nghe câu trả lời là không nên xóa bỏ XHCN vì giàu nghèo khoảng cách còn nhiều. Đây là một thực tế hiện trạng của xã hội hiện nay. Nó nói lên chỉ có một số ít cán bộ đảng viên cộng sản nòng cốt mới giàu có từ việc ăn cắp của cải nhân dân. BatmanĐọc bài viết mới thấy kỳ lạ cho những người CS VN. Bất kỳ cái gì người ta cũng đưa dân ra làm bình phong. Nào là lực lượng cảnh sát giao thông đang ăn của đút trên tuyến đường quốc lộ là ...cảnh sát nhân dân. Nào là mấy ông bộ đội vác súng lên xả vào đồng bào mình trong nam là...quân đội nhân dân. Nơi tiếp dân của Đảng, nơi mà Đảng viên thường vòi vĩnh dân nhất (Ủy ban) thì gọi là ủy ban nhân dân. Cái gì người ta cũng nhân danh nhân dân nhưng họ vì dân như thế nào? Con đường giàu có và phồn thịnh không phải cái gì đó bí ẩn đâu. Các vị hãy nhìn con đường Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Đức, Pháp, Sing người ta đang đi đó thôi. Giấu tênĐọc những đòng này mới thấy quý ông Duẫn. Tuy có sắt máu với dân miền Nam sau 75 nhưng vẫn có chí khí hơn nhiều các bác xôi thịt sau này. RocketCác vị lãnh đạo CS nói câu Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng sa hay câu bằng cách nào cũng thắng Mỹ thì quả nhân dân VN mang họa rồi. Kể mà các vị nên nói câu "làm thế nào để không mất Hoàng sa, làm thế nào để không có chiến tranh với Mỹ" thì dân mình đâu đến lỗi này? Tôi vẫn cho rằng lãnh đạo cộng sản đã không có con đường khôn ngoan năm 1954 để VN sa lầy vào cuộc nội chiến mà VN bị mất chủ quyền và đói nghèo như hôm nay. Chuyện bà Bảy nói không nên xóa bỏ chế độ XHCN xem ra bà vẫn chưa nói thực lòng mình. Cái tàn tích của CS này nên xóa bỏ khỏi VN để giải phóng nội lực thực sự của dân VN.	summarize: Bà Bảy Vân, cũng từng giữ chức vụ Phó tổng Biên Tập báo Sàigòn Giải Phóng, nói tiếp: "Trung Quốc chủ trương 'Đại nhẩy vọt'- con người có thể ngồi trên mặt lúa mà lúa không gãy - nhưng tôi quan sát tận nơi, thì thực tế không phải vậy. Việt Nam cũng không thể áp dụng kiểu quản lý nông thôn của Nga". Bà nói tiếp: "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". Khi được hỏi là Việt Nam có nên bỏ hẳn lối phát triển kinh tế cũ kỹ hay không, bà Bảy Vân không trả lời thẳng vào câu hỏi, mà hồi tưởng lại giai đoạn ông Võ Văn Kiệt chủ trương hãng dệt Thành Công, "người dân mượn tiền nhà nuớc, tự đứng ra sản xuất và nuôi công nhân". Bà cũng nhắc lại giai đoạn Thành phố HCM không có gạo để ăn, phải ăn bo bo khoai mì sùng, ban lãnh đạo chủ trương mua gạo với giá thị trường theo thể thức 'mua gối đầu', và do đó, đời sống tại đô thị bớt khó khăn. Bà Bảy Vân kết luận: "Giải pháp này là đúng. Dần dần mọi chuyện mở ra. Địa phương này học theo địa phương kia, để sửa sai giai đoạn bao cấp" Nên bỏ XHCN hay không ? Bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" Trái lại theo bà Bảy Vân, "nhà nước phải quản lý chặt chẽ hơn". Bà dẫn thí dụ tình hình lúa gạo vừa qua, chính phủ "nắm" mọi việc mà để cho tin đồn này được loan truyền là "không tốt". Theo bà Bảy Vân, chính phủ phải nghĩ tận gốc rễ của vấn đề, từ vấn đề lương bổng sao cho hợp lý để cho công nhân viên chức đủ sống, chứ còn "chân ngoài dài hơn chân trong", không thể để cho tình trạng này kéo dài mãi được. Bà Bảy Vân nhấn mạnh chỉ có cải thiện đời sống cho người dân mới mong giải quyết nổi tham nhũng, chứ còn "chống cái này, chống cái kia" chỉ là hình thức thôi. "Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi," bà nói. Bà Bảy Vân dẫn chứng là ngành hải quan của Pháp đã dành phân nửa thu nhập để sung vào lương của công nhân viên hải quan, chứ không có 'nhín nhín' như Việt Nam đâu, vì như thế thì "họ thế nào cũng tìm cách ăn mà thôi". Cơ bản nhất của công cuộc bài trừ tham nhũng là giải quyết đời sống cho cán bộ công nhân viên chứ còn giáo dục chỉ là một biện pháp mà thôi, theo bà Bảy Vân. Liên hệ với Trung Quốc Hồi đó, không có ý kiến của 'Anh Ba' thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, bà Bảy Vân, phu nhân của cố Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Lê Duẩn đã hồi tưởng lại giai đoạn "nóng". Trong cuộc trao đổi dành riêng cho Ban Việt Ngữ đài BBC, bà Bảy Vân nhớ lại chồng bà đã nói "Mình phải ra đóng quân ở Trường Sa". Bà Bảy Vân nói tiếp: "Trung Quốc lấy cái thế là trước kia ông Phạm Văn Đồng có ký một văn bản cho phép Trung quốc quản lý ở Hoàng Sa vì 'ngụy' đã đóng ở đó". Và khi đất nước thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói: "Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng Sa". Nhìn vào phong trào thanh niên sinh viên phản đối Trung Quốc đã chiếm hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, bà Bảy Vân nói rằng "cái gì lãnh đạo mình hướng dẫn thì nên làm theo, chứ còn thanh niên tự ý đi chống lại cũng không có kết quả gì" Trong cuộc trao đổi này, bà Bảy Vân cho biết bà cũng có ý tưởng viết một cuốn hồi ký nhưng lo ngại là những đoạn nào có dính líu tới ông Lê Duẩn sẽ làm phật ý giới lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Thanh BachBà Bãy Vân đang ở khu Phú Mỹ Hưng theo tôi biết, ở đó những căn nhà không dươí hai triệu đô la cho nên làm sao mà bỏ XHCN được.than ôi giàu ngèo còn chênh lệch quá !!! tran van nguyen viet namThưa bà! bà sống được bao năm ở nước ngoài! tôi sông viêt nam từ lúc nhỏ tới giờ!tôi yêu viêt nam! bà có bề ngoài của người á đông!nhưng trong bà không có dòng máu của người việt nam! Trung SaigonCó những người như bà vậy nên VN ngày nay mới như vầy! Trung SaigonHy sinh 10 triệu người? mạng người mà bà nói như là 10 triệu cọng cỏ của bà trồng ở sau nhà bà vậy sao? UnreasonableBạn Thach Phong USA lo xa ý kiến mình không được đăng khi gửi BBC? Nghĩ rằng những ý kiến đóng góp hay phê phán khi đăng lên ít ra cũng phải được độc giả đánh giá là "có chất lượng" và "đáng để cùng nhau bàn luận suy ngẫm", chớ nói theo kiểu "trây trét" không có cơ sở (vd như "đồ chơi"- vũ khí- gửi về VN có thể bị tháo ra bán ve chai..." như bạn nghĩ đơn giản thì lẽ ra BBC, xin lỗi bạn, cũng không nên đăng làm gì. Conan Sài Gòn"Một thời mò mẫm", ông Xuân Hồng này chơi chữ, nghe nó nhục làm sao? Lãnh đạo một quốc gia mà lại "mò mẫm" thì làm sao quốc gia đó phát triển được? Nhân dân VN bị ĐCS dùng "quyền lực trên nòng súng" để ép đi vào con đường nghèo đói, lạc hậu, kém văn minh...để đảng lúc nào cũng được vinh quang & tồn tại muôn năm. Không biết khi nào thì nhân dân cùng khổ VN giành lại được quyền quyết định tương lai của mình & của đất nước VN? NguyenĐánh giá về Ông Lê Duẩn thật ra không qua khó kể cả công và tội. Nhưng có điều để đánh giá thật đầy đủ và chính xác công và tội của ông thì phải có cái nhìn thật công tâm và chính xác. Tôi nghĩ thái độ ca ngợi thái quá của chính quyền việt nam hay sự phê phán quá mức nhiều khi là có cả sự bôi nhọ của một số người Việt nam ở nước ngoài đều không đem lại được cho chúng ta cái nhìn tổng quát về con người này. Nguyen quang HungĐồng chí Lê Duẩn trước kia kô được lòng nhân dân. Bà Bảy vân kô nên lấy điều ấy làm ảnh hương đến cách suy nghĩ của mình. Tôi nghĩ những ngôn từ bà nói rất chủ quan. P/s: tôi cũng biết rằng BBC sẽ kô đăng tải nối dung của tôi vì ý kiến của tôi đi ngược lại mục đích chính mà BBC đề ra. Xin quý đài đừng giận vì những lời nói thẳng của tôi. Mai Chi ThoÔng Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Thach Phong USATôi đã có nhiều ý kiến rất đứng đắn nhưng chẳng bao giờ thấy được đăng. Có phải BBC khi duyệt đã coi thường ý kiến của một số độc giả không? Xin được góp ý Với anh HLONG CẦN THƠ là:"Mua và gởi về đất tổ đồ chơi xịn của Nga hoặc Mỹ để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ". Nếu chúng ta không có một chế độ có những người lãnh đạo vì dân tôc, tổ quốc và có trách nhiệm thì đồ chúng ta gởi về có bị gỡ ra bán sắt vụn ở chợ trời hay không? KimCNXH một danh từ cao đẹp của nó đã bị người ta lạm dụng lừa gạt để mưu cầu cho một mục đích của cá nhân hay đảng phái. Chúng ta không còn hoài nghi gì ở từ CNXH của bà bảy Vân- Danh từ "CNXH" ở đây phải hiểu là bất công,tụt hậu, tham nhũng với đủ mọi hình thức không tốt của một xã hội không văn minh. Đề nghị CQVN không nên lạm dụng danh từ CNXH nữa để lừa dân tôc VN mà nên tuyên xưng một danh từ thích hợp với bản chất của nó: Chẳng hạn "chế đô Nông Đức Mạnh" trên chủ thuyết quái thai Mao Trạch Đông cũng như trước năm 75 người CS đã gọi "chế độ Thiệu Kỳ" với chủ thuyết TBCN với MNVN. Leanhvu HanoiTóm lại là nghe những chuyện này chán quá rồi. Đầy rẫy sự hằn học, mà chẳng thấy đưa ra giải pháp. Dành rằng ĐCS chẳng giúp ích được gì cho sự tiến bộ của dân tộc, ai cũng thấy, nhưng còn VNCH ngày trước cũng có khá gì hơn,cướp bóc, đĩ điếm, buôn lậu, tham nhũng ... VNCH hay ĐCS đều như nhau, những chính thể này phải chịu trách nhiệm trước lịch sử, trước dân tộc vì đã đẩy nước Việt, người dân Việt đến giờ này vần là đói nghèo, lạc hậu , chậm phát triển !!! Trai QuêLời lẽ của bác Lê Duẫn gái là thành thật, không cứ gì đảng CSVN, mà các nước CS trên thế giới cũng vậy chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, sau hơn nửa thế kỷ nhìn lại đa số thấy sai thì quay lại, thiểu số vẫn không cho là sai thì càng đi càng "lạc đường", chưa biết phải "về đâu". anhphamleBà Bảy Vân” nói : "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". !! Có nghĩa là cứ tiếp tục sửa sái làm sai theo đảng csvn là đúng. NOM DE DIEU ! Còn vấn đề chống tham nhũng mà không có luật pháp được Quốc hội Dân biểu tán thành thuận theo Hiến Pháp để có thể ban hành ấp dụng thì bà nói. rất đúng “Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi". Ngoài ra bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" ….thi quá đúng; vì từ bỏ chủ nghĩa XHCN hư không tức là bỏ đảng csvn …thi bỏ mẹ rồi ! nguyenduongcuunuoc bbcÝ kiến của bà Bảy Vân cũng có sự mâu thuẫn mà bà không nhận thấy. Bà Bảy khẳng định vẫn nên duy trì chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Thế nhưng bản thân bà đi chữa bệnh, mổ tim, mổ cột sống ở Singapore, một nước tư bản. Các cháu ngoại của bà đang sinh sống ở Anh, cũng là một nước tư bản. Khi trả lời BBC, bà Bảy không chú ý đến 2 điều tế nhị này. Thanh SaigonGởi ông/bà dongta Saigon. Tôi khẳng định với ông là nếu BBC đăng hết những ý kiến mà theo ông là "hằn học chửi bới" mà không chọn lọc lại thì chắc có nhiều lời chửi bới "khó nghe" hơn bội phần. Bởi vì tôi đã từng gởi vài bài "chửi" thậm tệ hơn mà không thấy đăng. Điều đó cho thấy BBC cũng gạn lọc chỉ muốn đưa một phần ý kiến đạt "ngưỡng" mà BBC chấp nhận, chứ nếu không thì bị Bộ Thông tin Truyền thông chặn trang BBC như ở Trung Quốc. Qua diễn đàn này, ông/bà cũng nên thấy rằng nhiều ý kiến phản đối hơn ủng hộ, tức là phần đông người dân vẫn không thích chế độ hiện tại, mà muốn thay bằng một chế độ đa đảng để những sai lầm và mò mẫm như ông Lê Duẩn và chế độ của ông đã và đa! ng làm không còn hoặc giảm tối thiểu sai lầm lẽ ra tránh được. Chắc ông không sinh trưởng trong thời bao cấp, hoặc ông là người của chế độ này nên ông nói người khác là "chửi bới hằn học", chứ tôi năm nay 40 tuổi, thời trẻ đã trải qua thời đó, mà bây giờ còn nhớ như in những gì chế độ này đã gây ra cho dâ. Tôi ước gì có những bộ phim tái hiện thời kỳ đó, ông sẽ thấy "nổi da gà" và cho là "xuyên tạc, bịa đặt, bôi xấu chế độ". NobodyDù sao bà ta là vợ Lê Duẩn cũng phải nói tốt va bao biện cho chồng bà ta chứ, làm sao dám nói ngựoc lại nhủng gì chồng bà ta đã làm cho dân chúng 2 miền đau khổ gì chiến tranh vì chủ xướng của Liên Xô & Trung cộng gay chiến tranh đau thuơng cho dân tộc 2 miền Nam Bắc hơn 20 nam ,hàng triệu ngưới chết vì tham vọng của Cộng sản Quốc tế. Nếu CS Việt Nam biết thuơng dân tộc mình thì họ sẻ giải quyết Thống Nhất Dân Tộc Bằng đừơng lối Hòa bình,chứ ko phải bằng cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn ,có hàng triệu ngưòi chết, Lịch sử sẻ ko bao giờ quên được cuộc chiến giữa 2 miền Nam Bắc Việt Nam. hlong can thoBất kể chúng ta là ai,nếu là nòi giống Lạc Long Quân và Âu Cơ hãy post cách lấy lại Hoàng Sa,Ải Nam Quan và một phần Trường Sa hay bất kì tấc đất nào của cha ông ta, đừng ngồi đó mà chửi bới ai nữa. Nếu nguyền rủa ai đó mà chắc chắn lấy lại đất đã mất thì có lẽ dân Afganistan hay Iraq đã làm rồi. Theo "tối kiến" của tôi, trước hết ta phải làm giàu, thật giàu đi đã, phải thật giàu có + "đồ chơi" thứ dữ (như Nga, Mỹ, Ấn Độ...) mới bảo vệ được chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được bạn à. Bạn chế tạo được hàng "khủng" không? Bạn giàu không? Hãy mua và gửi về đất tổ "đồ chơi xịn" của Nga hoặc Mỹ đi, nhưng chưa đủ đâu bạn,cần phải trang bị cho mình "câu chuyện bó đũa" nữa bạn à. Ý bạn sao? Lý văn CôngVừa rồi tôi có nghe qua 2 lần Quý Đài phỏng vấn bà Bảy Vân, vợ của Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt nam ông Lê Duẩn (ông nầy đã chết rồi), mà hình như còn một kỳ nữa vào ngày chủ nhật tới (28/12/2008). Tôi thấy bà Bảy Vân chỉ trả lời một cách huề vốn mà thôi, qua đó tôi thấy kiến thức chính trị của bà đâu có sâu sắc gì đâu. Bà đề cao ông Lê Duẩn (chồng mình), bà nói “ không có ý kiến của Anh Ba thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, và khi đất nước đã thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói “ bằng cách nào cũng lấy lại Hòang Sa “, bà Bảy Vân nói sao dễ nghe quá nhỉ !? Sao hồi đó ông Lê Duẩn không cản luôn ông Phạm văn Đồng, đừng cho ổng ký công hàm giao Hòang Sa cho Trung Quốc để sau nầy khỏi cần “bằng cách nào” để lấy lại. ? Trời ơi, lãnh đạo một đất nước, điều hành một đất nước, những bước đi tới, hướng đi tới tòan chỉ là mò mẫm thôi thì chỉ có nước chết thôi, trời ơi những đỉnh cao trí tuệ Việt nam ! ! Quý Đài không hỏi bà Bảy Vân, Đảng Cọng Sản Việt nam trên con đường đi tới bằng cách mò mẩm, lỡ phía trước mặt là cái hố sình lầy đầy chông gai, sâu thăm thẳm, Đảng Cộng Sản Việt nam tiếp tục đi tới hay quay lui. Ở đây thời gian không bao giờ quay trở lại thì ở đây con đường Đảng Cộng sản đang đi tới đã vở lở. không thể nào quay trở lại được, thế thì có đứng tại chỗ cũng chết mà đi tới là chấp nhận đâm đầu xuống hố, hỏi bà Bảy Vân có thấy như vậy hay không, có thấy Đang Cộng Sản Việt nam đưa dân tộc Việt nam tới thảm họa hay không ? Đầu óc những đỉnh cao trí tuệ đâu mà lãnh đạo một đất nước bằng con đường mò mẩm ? Sao không có một cái nhìn hướng tới, họach định một kế họach sáng sủa trước khi đi tới để khỏi bị lầm lỡ, đất nước Việt nam bây giờ bị tuột hậu, đa số dân tình nghèo đói, phải chăng đầu óc những đỉnh cao trí tuệ u tối ? hay tham nhũng nặng nề ? HùngChào bạn Abel. Suy nghĩ của bạn là ngụy biện đó, nếu như bạn không cố ý bênh vực cho DCS. Đúng như bạn nói, không phải tất cả các nước theo CNTB đều công bằng hạnh phúc. Nhưng một điều chắc chắn là chưa có một nước nào theo CNCS mà người dân được hưởng công bằng và dân chủ. Độc giảAnh Xuân Hồng ơi ! Nếu có rãnh rỗi thì anh cố gắng về Việt nam phỏng vấn các người dân lao động hoặc phỏng vấn các cựu chiến binh đã một thơì cầm súng chiến đấu bảo vệ tổ quốc nay hoàn thành xong nhiệm vụ họ về làm người dân,anh phỏng vấn họ để nắm vững hiện tình đất nước Việt nam hiện nay anh ạ. Đằng này anh lại đi phỏng vấn một cán bộ cao cấp của đảng CS đã về hưu lại là vợ của một người đã từng giữ chức vụ cao nhất của đảng CSVN , ẽ nào bà ta phủ nhận tất cả hay sao? AbelLựa chọn XHCN hay TBCN đều giống nhau cả thôi. Bản chất của người làm chính trị về cơ bản là giống nhau. Nhiều vị đòi hỏi phải xóa bỏ XHCN để "giải phóng" dân tộc VN nhưng chả ai dám chắc là bỏ XNCN thì các vị có đủ khả năng để xây dựng 1 VN tốt đẹp hơn. Trên một mặt bằng chung, bản chất của con người ở đâu cũng thế, Mạnh hiếp yếu, Lớn hiếp bé. Chả phải vẫn còn đó bao nhiêu nước không theo XNCN mà vẫn tồn tại bất công, vẫn đầy rẫy tiêu cực, vẫn có người dân kêu ca rằng chưa được giải phóng đó thôi. Tony USAAnh Xuân Hồng quên hỏi Bà Bảy Vân là: Ai giàu, ai nghèo? Có phải là ĐCSVN giàu, còn dân thì nghèo phải không? Vậy thì duy trì ĐCS để làm lại sự cân bằng này, hai bên không ai hơn ai, phải không? Vậy là phải làm cho dân chúng giàu lên, và bên ĐCS nghèo xuống, cho đến đểm cân bằng? Có phải vậy không Bà Bảy ? Nếu đúng vậy, thì làm cách nào Bà chỉ xem!!! Sincere VNBạn Dong ta SGN, ý kiến khách quan của bạn như thế nào trong bài PV phu nhân TBT Lê Duẩn của BBC chắc nhiều độc giả muốn biết? Thiển nghĩ mỗi người có một cái nhìn riêng biệt từng nhân vật lịch sử, không ai giống ai. Tuy nhiên nếu nhân vật LS đó bị đại đa số người dân nhìn với với vẻ "hằn học, mất thiện cảm" như bạn nghĩ thì đó là điều đáng suy gẫm. Không ai phủ nhận ông Lê Duẩn giỏi trong đấu tranh chính trị, nhưng trong việc điều hành đất nước thì rõ ràng là có vấn đề. Nếu ông Lê Duẫn, sau năm 1975, không phải "mò mẫm, sai đâu sửa đó", khéo léo tài giỏi trong việc điều hành đất nước, thì chắc hẳn bạn sẽ hài lòng thấy trong diễn đàn này toàn là những lời ngợi ca Anh Ba kính mến! Vi ThanhTheo bà Bảy Vân là làm sai tới đâu sửa sai tới đó. Chỉ mò mẫm trong bóng đêm. Chúng ta có nên giữ những ông to này để đem đất nước chúng ta đến những ngõ cụt không? Việt Nam! Một đất nước nhỏ, trong đất nước rất nhỏ đó có một cái thủ đô rất to. Trong cái thủ đô rất to này có những con đường rất nhỏ. Bên những con đường rất nhỏ lại có những ngôi biệt thự rất to. Trong những ngôi biệt thự rất to có những cô vợ rất nhỏ. Những cô vợ rất nhỏ dành cho các ông quan rất to. Những ông quan to đeo những cái cặp rất nhỏ, trong những cái cặp rất nhỏ thường có những dự án rất to. Những dự án rất to nhưng hiệu quả lại rất nhỏ. Hiệu quả rất nhỏ nhưng thất thoát thì rất to , những thất thoát đó thường được coi là những lỗi rất nhỏ .... selfish JapanMột bài phỏng vấn cho ta thấy cựu phu nhân của một lảnh đạo quá thiếu kiến thức. Cuối cùng thì dân VN cũng cứ mò mẫm, cứ như vậy thì vẫn mãi đi theo sau, cứ làm tới đâu sửa tới đó. Nói chung là những người điều hành đất nước VN là những người không chuyên nghiệp. Còn chuyện Hoàng Sa thì bà Bảy Vân nên nhớ nó là của Việt Nam Cộng Hoà, một nước có chủ quyền chứ không phải của Bắc Việt. Họ không có quyền gì để công nhận quyền sở hửu cho Trung Quốc . Và bà quên nói về Ải Nam Quan, không biết nếu bị hỏi thì bà sẽ trả lời ra sao khi vùng đất đó chính do chính quyền hiện nay trao cho Trung Quốc. Khoa USABà Bảy Vân là Vợ Chánh hay Vợ thứ của Cố Tổng Bí Thư Lê Duẫn? Thanh Los AngelesXin cảm ơn BBC và anh Xuân Hồng đã làm loạt bài phỏng vấn rất có giá trị. Năm người phụ nữ anh phỏng vấn vừa qua đại diện cho những người cầm quyền, qua đó họ biện minh lại lịch sử. Tôi mong BBC và anh XH, để cho công bằng với lịch sử, phỏng vấn những vị nữ lưu, những người phía bên kia, những người ở vùng kinh tế mới, người nuôi chồng trong trại và dắt con ra biển, những người từng là cái đích của những chính sách của các vị này mang lại. Qua đó, mọi người có cái nhìn công bằng hơn. TNAi cũng biết vì có ĐCS nên mới có "giai cấp mới" với đầy đủ đặc quyền, đặc lợi dẫn đến khoảng cách giàu nghèo thế mà bà Bảy Vân bảo là không thể bãi bỏ XHCN vì giàu nghèo vẫn còn đó. Ai đã làm cho dân ta đói khổ. Nhà nước CS phải quản lý chặt chẽ hơn nữa. Hay quá, phu nhân TBT có khác. BB canadaBà Bảy đề cao chồng bà như bao đảng viên khác,cái dở của dân mình và nhất là đảng viên là không bao giờ nhận lỗi. Ai cũng cho là lổi của những kẻ khác còn tôi lúc nào cũng trúng nên cho tới bây giờ dân ta không tiến là vậy. Việt nam đã bao năm rồi cứ tìm kiếm làm sao để củng cố địa vị của một số người nắm quyền, không dám như Đông Đức, họ tự buông ra quyền hành để người dân được hưởng. Đằng này cứ trách cứ lẫn nhau vì dành quyền hoặc nhũng kẻ bị mất quyền lợi mới chỉ trich nhau, chứ không phải là lo cho dân, những kẻ tại quyền thì lo đàn áp để củng cố địa vị vây cánh. Hơn 30 năm mà vẩn mò đường đi, àm sao thấy được nếu không chịu ra khỏi vòng lẩn quẩn XHCN. Tóm lại những lời nói của bà Bảy chả giúp ích gì cho tình hình hiện tại, chỉ thần thánh hóa anh ba thôi. NobodyTrời ơi! Đảng ta lúc nào cũng hô hào dẫn dắt Nhân Dân ra biển lớn. Đi biển mà mò mẫm, dò dẫm tìm đường thì chắc chết đắm. Không biết đường thì nên để cho người biết làm hoa tiêu, cớ sao Đảng lại dành "ghế lái" làm oan uổng cho bao sinh mệnh. Topgun Hà NộiNhững lời bà Bà Bảy nói rất đúng. Để chống tham nhũng chỉ thì cách tốt nhất là cải thiện đồng lương, đời sống CBCNVC. Để họ đủ sống và có tích lũy, nếu làm được như vậy sẽ không phải hô hào như hiện nay. Batman Roysett - HanoiVâng, cái gì Đảng CSVN cũng dán thêm cái đuôi "nhân dân" đằng sau, ví dụ quân đội nhân dân dân, công an nhân dân, hội đồng nhân dân, chỉ trừ ngân hàng là ... NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC !!! BBC không cho phép nói sự thật lộ liễu. Mời các bạn hãy tự suy nghĩ thêm. Cám ơn. TỨC ANH ÁCHTừ ngàn năm giữ nước các Vua đất Việt chỉ đánh và chống Tàu cộng đến cùng để giữ từng tấc đất. Thế mà nước Việt thời nay lại có những tên Vua Cộng sản lại dâng đất, dâng hải phận cho ngoại bang !! Thật không sao hiểu nổi.. chắc cũng vì cái ghế, cái đặc lợi cho băng đảng mà thôi. Nhục nhã cho tổ tông chúng ta đã hoài công. Tony CanadaBao nhiêu máu xương của nhân dân đã đổ cho cái sự "mò mẫm" của các nhà lãnh đạo cộng sản VN. Thế mới thấy thì ra các bác lãnh đạo của ta toàn "mò" cả, cuối cùng thì lại mò ra "kinh tế thị trường" của tụi tư bản nó hay hơn cái "quốc doanh" cùa Cộng Sản nên cuối cùng thì dắt dân tộc về vị trí cũ. "Nhờ vậy" mà ta đang thua xa Thái Lan vốn còn thấp hơn miền nam VN rất nhiều (so với miền nam trước 75). KENNY USAĐọc xong bài phỏng vấn này tôi cảm thấy buồn cười. Cười cho sự thật được bóp méo và những lời lẽ dối trá của bà Bảy Vân. Tại sao bà không dám thừa nhận thứ chủ nghĩa xã hội mà chồng của bà theo đuổi đã đưa đất nước VN gần như trở về thời mông muội, mông muội vì đói nghèo và lạc hậu dưới sự lãnh đạo của ông Ba Duẩn chồng bà (ông là Tổng bí thư lâu nhất- gần 20 năm). Người VN không ít người biết 1 thời khuynh đảo và độc tài dưới sự lãnh đạo và kiềm chế cả Bộ chính trị và trung ương Đảng của bộ ba - Ba Duẩn, Sáu Búa Lê Đức Thọ và thi sĩ (thợ thơ) Tố Hữu, kể cả Chủ tịch Hồ chí Minh cũng không thể ngăn cản bàn tay bọn này thì dân thường làm được gì. Thương thay cho chủ nghĩa xã hội VN. SGN manĐọc lại những những cuốn sách do ông Lê Duẫn viết mới thấy ông đúng là một nhà tư tưởng "kiệt xuất" chủ nghĩa Mác-Lê ở tầm "vĩ đại" trong thế giới XHCN! Tiếc rằng ông mất sớm, phải chi ông còn sống đến ngày nay thì đất nước không có chuyện "kinh tế thị trường định hướng XHCN" gì cả, và nhờ đó đất nước tiến nhanh đến CNXH hơn. Cũng rất tiếc ông mất sớm để không được nhìn thấy được gia đình ông hiện nay sống giàu sang phú quý- nhất là các con ông hiện nay là những doanh nhân thành đạt và giàu có (thành phần mà ông cả đời căm thù và lên án là "tư sản bốc lột"-sản phẩm của CNTB). Bà Bảy Vân nói rằng ông Lê Duẫn có ý định lấy lại Hoàng Sa? Thật là một người VN yêu nước! Nhưng người ta thắc mắc sao năm 1974, khi TQ đánh lấy HS của ! VN thì ông chỉ khoanh tay đứng nhìn, chỉ biết nỗ lực lo chuyện đánh nhau với anh em Miền Nam của mình mà "quên" không lo giữ nước trước bọn TQ xâm lược? Một điều rất tiếc về vấn đề hòa hợp hòa giải dân tộc, đó là đến giờ này mà Bà vẫn còn gọi những người lính Miền Nam hy sinh tính mạng chống giữ Hoàng Sa lúc đó là "ngụy" thì Bà quả rất xứng đáng là phu nhân của ông trùm "Mác xít" Lê Duẫn! sapa tp. HCMNói đến gia đình ông Duẩn là thấy dị ứng, thấy hàng triệu thây người, thấy nhân quyền là từ không thể hiểu được. Bà bảy Vân là vợ thứ mấy của ông Duẩn vậy? dongta SaigonCó vẻ đây là diễn đàn dành riêng cho những người hằn học và hay chửi bới... rất nhiều lần tôi post ý kiến của mình 1 cách thật khách quan lên nhưng chưa bao giờ thấy BBC cho đăng , chắc là vì hơi thiếu tính mạt sát, kích động chăng ...đây là lần thử cuối cùng ... tranquangthien HCMCRõ khổ cho nhân dân VN. Chẳng phải bây giờ Ba Bảy Vân , phu nhân ông Ba Lê Duẫn nói ra người ta mới biết cái kiểu mò mẫm đuờng đi của các nhà lãnh đạo ĐCSVN. Nhân dân phát hiện các nhà lãnh đạo ĐCSVN bị ngọai bang xỏ mũi dẫn đi từ lâu rồi. Chua cho dân ta quá. Thế mà các người đó cứ ngồi lỳ ra đó, tuyên bố huênh hoang, rồi báo đài cứ thế hùa vào ca tụng. Một dàn đồng ca không có một trật tự nào cả. Dân ghe chán cả tai, hết chịu nổi. Các vị lãnh đạo không còn từ chối đổ thừa cho ai nói xấu các vị, nói xấu chế độ nữa nhé mà chính người trong Đảng, người đàn bà của cố Tổng Bí Thư nói ra. Cho nên CP đừng bắt oan những người nói không thuận tai với chế độ nữa, mà hãy chịu khó học hỏi nhân dân. Nhân dân sẽ chỉ cho đường các ngài đi. SAKURA Nhật BảnNgẫu hứng, dễ dãi, mất cảnh giác đến nỗi để Đất nước bị Ngoại bang xâm phạm. Rồi lại muốn"lấy lại bằng mọi giá"? Chao ôi,máu xương nhân dân còn chất như núi trong lòng đất kia, thưa mấy ông lãnh tụ! BlackJack toyama-JapanMỗi người thì có một suy nghĩ ,một nhận thức. Tùy vào trình độ khác nhau nên không có được những comment trung thực nhất. Đồng ý rằng Lê Duẩn có những sai lầm không chấp nhận được. Nhưng cũng không thể phủ nhận được những sự cứng rắn của Lê Duẩn trong thời kỳ Chống Mỹ. Xin mọi người hãy khách quan hơn trong những comment,đừng để mù mắt bởi những cái tôi ngu dốt. Đó mới là người yêu Việt Nam thực sự. QuangTôi ủng hộ bà Bảy Vân, bà đã nói lên sự thật mà không phải ai cũng dám nói. Đó là sự chính ông Đồng đã dâng hiến Hoàng Sa cho TQ, mô hình kinh tế thời vì không thể "noi gương" theo TQ hay Nga thì phải mò mẫm là đúng. Tôi rất ủng hộ bà Bảy Vân PPTBà Bảy Vân nói chuyện nhờ có ông TBT Lê Duẫn mà cứu Trường Sa. Như thế nghĩa làm sao? Chẳng lẽ đã bán Hoàng Sa ở gần mà cứu Trường Sa ở xa sao. Bà đừng ngại nếu phải nói thẳng ai đó đã bán Hoàng Sa cho TQ, và bây giờ ai đang dùng công an và tòa án cản dân để bán Trường Sa cho TQ. Bà nên nhớ đó là mảnh đất của ông cha chúng tôi, không phải của thứ chính kiến Cộng Sản phản quốc. Ông Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Đinh Trần, Nam ĐịnhTôi rất ủng hộ việc BBC phỏng vấn những người như Bà Bảy Vân. Dù sao những người như Bà ấy sẽ ít nhiều để lộ những thông tin mà có thể coi là "người trong cuộc" nói ra. Nếu nói thẳng thì những người còn đang đương chức hoặc đương sự sẽ không dám. Nếu người nghe tinh ý sẽ hiểu được những ngụ ý của người được phỏng vấn. Bình TĩnhHoan hô Xuân Hồng đã thực hiện một cuộc phỏng vấn hay và ý nghĩa. Nên tăng cường những cuộc phỏng vấn như thế này để có cái nhìn đa dạng, đa chiều hơn. Giúp bạn đọc thấy toàn cục vấn đề. Nguyên ThiệnBà Bảy Vân không hiểu gì về đời sống thực trạng của người dân Miền Tây Nam Bộ ngày nay. Bà được sinh ra ở Miền Đồng bằng sông nước Cửu Long, bà đã trải qua cuộc chiến tranh tương tàn. Ngày hôm nay người dân trong 9/11 tỉnh Miền Tây Nam Bộ, họ vẫn sống trong một thực trạng nghèo đói và lạc hậu. Nhiều tệ nạn tham nhũng bất công trong xã hội Việt Nam ngày nay đang làm băng hoại những thế hệ trẻ tương lai. Những lời nói của bà qua cuộc phỏng vấn với BBC, nó có thực sự là trung thực không? Phải chăng phóng viên của BBC phỏng vấn bà, cố tránh những đề tài gọi là nhạy cảm? Sự hiểu biết của bà Bảy Vân đối người dân Miền Tây Nam Bộ ra sao? Bà Bảy Vân có đi vào những nơi vùng sâu vùng xa trong 9/11 tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long để chứng kiến những gì mà dân đang sống hiện nay? Đỗ Phạm, USAGởi anh Xuân Hồng. Theo tôi không nên phỏng vấn những hâng người như bà Bảy Vân, làm mất đi gía trị của đài BBC lâu nay. Anh Xuân Hồng có nghe câu trả lời là không nên xóa bỏ XHCN vì giàu nghèo khoảng cách còn nhiều. Đây là một thực tế hiện trạng của xã hội hiện nay. Nó nói lên chỉ có một số ít cán bộ đảng viên cộng sản nòng cốt mới giàu có từ việc ăn cắp của cải nhân dân. BatmanĐọc bài viết mới thấy kỳ lạ cho những người CS VN. Bất kỳ cái gì người ta cũng đưa dân ra làm bình phong. Nào là lực lượng cảnh sát giao thông đang ăn của đút trên tuyến đường quốc lộ là ...cảnh sát nhân dân. Nào là mấy ông bộ đội vác súng lên xả vào đồng bào mình trong nam là...quân đội nhân dân. Nơi tiếp dân của Đảng, nơi mà Đảng viên thường vòi vĩnh dân nhất (Ủy ban) thì gọi là ủy ban nhân dân. Cái gì người ta cũng nhân danh nhân dân nhưng họ vì dân như thế nào? Con đường giàu có và phồn thịnh không phải cái gì đó bí ẩn đâu. Các vị hãy nhìn con đường Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Đức, Pháp, Sing người ta đang đi đó thôi. Giấu tênĐọc những đòng này mới thấy quý ông Duẫn. Tuy có sắt máu với dân miền Nam sau 75 nhưng vẫn có chí khí hơn nhiều các bác xôi thịt sau này. RocketCác vị lãnh đạo CS nói câu Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng sa hay câu bằng cách nào cũng thắng Mỹ thì quả nhân dân VN mang họa rồi. Kể mà các vị nên nói câu "làm thế nào để không mất Hoàng sa, làm thế nào để không có chiến tranh với Mỹ" thì dân mình đâu đến lỗi này? Tôi vẫn cho rằng lãnh đạo cộng sản đã không có con đường khôn ngoan năm 1954 để VN sa lầy vào cuộc nội chiến mà VN bị mất chủ quyền và đói nghèo như hôm nay. Chuyện bà Bảy nói không nên xóa bỏ chế độ XHCN xem ra bà vẫn chưa nói thực lòng mình. Cái tàn tích của CS này nên xóa bỏ khỏi VN để giải phóng nội lực thực sự của dân VN.	[ 108, 287, 285, 161, 753, 1819, 2395, 103, 127, 434, 533, 229, 197, 1097, 497, 2102, 1391, 188, 7943, 2029, 1711, 103, 123, 6301, 189, 2635, 162, 185, 1525, 377, 6850, 21425, 4507, 257, 686, 219, 111, 107, 136, 1242, 159, 447, 3887, 145, 3887, 110, 5078, 233, 170, 141, 146, 338, 1501, 328, 103, 143, 223, 216, 110, 139, 1356, 131, 132, 127, 110, 136, 516, 286, 1138, 730, 241, 939, 2041, 104, 468, 340, 753, 123, 6301, 189, 7932, 143, 163, 4503, 17821, 1839, 110, 375, 299, 410, 117, 1138, 224, 3366, 1138, 224, 3784, 228, 1748, 485, 153, 143, 110, 203, 1265, 279, 1839, 140, 228, 793, 1298, 228, 150, 340, 707, 117, 419, 106, 131, 132, 107, 237, 306, 1545, 1195, 212, 435, 236, 216, 1363, 888, 194, 110, 103, 263, 1819, 2395, 110, 456, 366, 952, 138, 476, 4285, 145, 496, 597, 153, 1008, 780, 118, 1803, 551, 2922, 185, 1525, 833, 5161, 994, 487, 103, 3790, 137, 3521, 379, 152, 4896, 103, 222, 715, 124, 262, 387, 105, 1609, 135, 11494, 753, 127, 982, 153, 1008, 780, 994, 548, 1618, 110, 107, 2746, 130, 3253, 139, 446, 6993, 6993, 5065, 2949, 4942, 103, 504, 261, 247, 185, 1525, 702, 2746, 119, 314, 461, 271, 181, 136, 329, 20123, 5708, 178, 1452, 105, 180, 397, 723, 307, 149, 709, 461, 1911, 455, 3294, 753, 1819, 2395, 299, 4199, 189, 8700, 246, 126, 106, 3003, 8957, 1429, 389, 443, 690, 1314, 3295, 412, 126, 214, 181, 439, 412, 3600, 130, 1298, 714, 1008, 780, 374, 13918, 2701, 306, 2732, 194, 110, 108, 347, 753, 1819, 2395, 1202, 269, 190, 2341, 136, 1595, 306, 293, 213, 185, 404, 117, 171, 163, 116, 1354, 1172, 224, 185, 1525, 128, 530, 1839, 739, 177, 292, 545, 173, 1073, 1117, 177, 189, 231, 8967, 1801, 207, 114, 237, 110, 136, 306, 117, 207, 2186, 153, 181, 263, 1819, 2395, 103, 5289, 142, 139, 730, 241, 1483, 2099, 7384, 753, 458, 1738, 1094, 205, 240, 3887, 2746, 659, 1244, 122, 256, 189, 17059, 207, 389, 156, 145, 130, 114, 193, 1884, 126, 117, 2452, 425, 106, 1639, 11138, 520, 263, 1819, 2395, 103, 122, 256, 139, 372, 1501, 972, 3906, 104, 255, 220, 103, 148, 255, 220, 1024, 3805, 350, 114, 279, 241, 130, 114, 135, 157, 182, 229, 620, 2883, 739, 177, 16483, 351, 677, 183, 974, 113, 646, 110, 136, 130, 114, 205, 612, 126, 930, 677, 1676, 1378, 753, 1819, 2395, 1445, 417, 163, 107, 655, 1155, 723, 307, 114, 111, 137, 239, 872, 272, 302, 738, 268, 2161, 739, 177, 5702, 292, 474, 424, 292, 1387, 207, 163, 106, 240, 329, 1164, 189, 6896, 425, 424, 268, 2161, 163, 106, 123, 2227, 235, 9703, 263, 454, 753, 1819, 2395, 458, 463, 106, 859, 767, 146, 104, 711, 115, 1031, 613, 1457, 498, 669, 130, 1955, 138, 1024, 104, 135, 157, 182, 767, 146, 103, 739, 110, 107, 10561, 4101, 231, 8279, 231, 257, 128, 131, 132, 2327, 171, 128, 175, 143, 10678, 175, 224, 127, 370, 173, 446, 145, 10750, 1448, 288, 202, 104, 135, 204, 392, 1419, 268, 802, 106, 272, 302, 723, 307, 114, 1101, 317, 135, 157, 182, 739, 177, 309, 818, 163, 106, 116, 973, 246, 145, 1839, 181, 263, 1819, 16836, 560, 300, 119, 151, 162, 983, 397, 110, 107, 108, 232, 357, 104, 16032, 679, 257, 143, 151, 162, 115, 961, 637, 1188, 1120, 1737, 263, 1819, 2395, 103, 3041, 157, 104, 601, 408, 1197, 2626, 348, 607, 2129, 131, 132, 729, 4637, 115, 496, 597, 153, 1008, 780, 22226, 112, 298, 204, 992, 345, 1031, 734, 114, 806, 131, 4709, 1051, 2366, 263, 1819, 2395, 1057, 153, 1423, 263, 115, 123, 189, 7932, 139, 124, 609, 252, 108, 121, 1188, 1120, 340, 753, 1819, 2395, 123, 6301, 189, 2635, 162, 771, 292, 175, 106, 226, 1387, 118, 971, 551, 1122, 107, 667, 116, 355, 288, 114, 656, 151, 198, 730, 241, 108, 121, 678, 1120, 171, 27522, 257, 115, 609, 108, 121, 150, 340, 619, 129, 282, 142, 234, 202, 1737, 263, 1819, 2395, 114, 217, 118, 729, 4637, 115, 795, 189, 9016, 173, 224, 127, 139, 961, 153, 678, 1120, 340, 2351, 138, 737, 1168, 781, 778, 296, 182, 391, 195, 151, 162, 115, 961, 196, 1218, 541, 1188, 1120, 105, 678, 2712, 263, 1819, 2395, 123, 160, 8347, 218, 261, 247, 267, 665, 458, 143, 237, 140, 181, 103, 739, 177, 781, 778, 222, 108, 232, 184, 424, 153, 127, 110, 107, 299, 416, 218, 207, 298, 204, 992, 345, 474, 263, 1819, 2395, 114, 217, 263, 127, 107, 108, 232, 597, 508, 116, 1290, 496, 667, 170, 650, 755, 106, 120, 780, 224, 107, 2348, 4353, 228, 118, 729, 4637, 134, 140, 5921, 108, 232, 249, 261, 247, 131, 132, 199, 1103, 805, 12744, 8175, 1271, 17419, 2395, 167, 108, 121, 322, 1358, 200, 2450, 181, 141, 2034, 108, 121, 150, 120, 907, 152, 110, 1136, 2858, 4101, 196, 617, 709, 1193, 114, 237, 140, 350, 145, 306, 2732, 1378, 11959, 108, 6779, 1073, 25312, 177, 3888, 2641, 310, 108, 4554, 486, 231, 4988, 21542, 108, 11737, 828, 4982, 263, 794, 263, 307, 117, 374, 147, 108, 121, 142, 351, 794, 141, 1551, 554, 3580, 332, 828, 148, 398, 750, 228, 339, 794, 9138, 436, 554, 3580, 332, 828, 794, 263, 107, 2559, 351, 104, 111, 108, 2868, 823, 794, 6154, 113, 263, 110, 107, 1226, 1475, 104, 111, 2817, 828, 794, 151, 3255, 3764, 120, 111, 128, 263, 530, 237, 312, 191, 275, 239, 128, 13649, 794, 151, 3255, 16243, 296, 826, 617, 111, 347, 427, 111, 145, 263, 123, 128, 106, 826, 617, 15604, 3244, 104, 263, 2192, 108, 121, 187, 152, 263, 530, 1608, 7489, 3189, 409, 3782, 8440, 3496, 23286, 1806, 2680, 650, 797, 108, 232, 357, 267, 110, 117, 687, 129, 916, 378, 347, 8944, 160, 120, 108, 232, 357, 609, 904, 194, 997, 689, 129, 687, 227, 500, 124, 127, 139, 117, 557, 590, 403, 314, 106, 2363, 562, 423, 207, 105, 189, 6236, 130, 264, 527, 746, 410, 782, 5436, 646, 4520, 123, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 377, 4170, 132, 110, 107, 787, 240, 224, 130, 184, 2992, 468, 184, 227, 181, 1138, 1812, 151, 162, 184, 227, 1138, 151, 890, 145, 151, 162, 153, 536, 797, 2779, 119, 131, 132, 1452, 263, 1819, 2395, 103, 3041, 157, 601, 408, 1197, 2626, 283, 607, 2129, 729, 11520, 115, 496, 597, 153, 1008, 780, 17548, 373, 646, 113, 116, 204, 992, 345, 119, 378, 131, 4709, 496, 253, 2739, 4622, 1 ]
world-47986237	https://www.bbc.com/vietnamese/world-47986237	Báo cáo Mueller: Tám điều chúng ta mới được biết	Cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã vẽ nên một bức tranh hỗn tạp về hành vi của Tổng thống Donald Trump, vừa đáng ngờ vừa kỳ lạ.	'Báo cáo Mueller' trong 60 giây Bản báo cáo dài 448 trang về cáo buộc can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016 của Mỹ, vừa được công bố, đã xác nhận những gì ông Trump khẳng định ngay từ đầu: không có sự thông đồng. Cuộc điều tra cũng tạo một hồ sơ dầy cộm cho thấy rằng vị tổng thống đảng Cộng hòa cũng đã cản trở công lý, nhưng nó lại không kết luận ông Trump phạm tội. Và trong khi không có chứng cớ "nóng hổi" để ngay lập tức tiến hành các thủ tục luận tội, đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo cũng cho họ rất nhiều thông tin khác để tiếp tục sự giám sát của Quốc hội đối với ông Trump. Ông Trump 'không đồng lõa với Nga' 'Đau đầu lớn nhất của Trump không phải là Mueller' 'Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi' Báo cáo mô tả cụ thể về nỗi kinh hoàng của ngài Tổng thống với những ngôn từ chửi rủa kể từ ngày ông Trump biết một công tố viên đặc biệt đã được bổ nhiệm để điều tra ông hồi tháng 5/2017. Theo báo cáo của Mueller, khi cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions nói với ông Trump về cuộc điều tra của Mueller, ông Trump đã nói: "Ôi trời ơi! Điều này thật tồi tệ. Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi." Ông Trump văng thêm hai câu chửi tục sau đó. Ông nói thêm: "Mọi người nói với tôi nếu anh bị một trong những công tố viên độc lập này điều tra, điều đó có nghĩa là nhiệm kỳ tổng thống của anh coi như kết thúc. Nó sẽ kéo dài nhiều năm và tôi sẽ không làm gì được. Đây là điều tồi tệ nhất từng xảy ra cho tôi." 'Mueller phải ra đi' Báo cáo của Mueller cho thấy vào tháng 6/2017, tổng thống đã gọi cho cố vấn Nhà Trắng Donald McGahn từ Trại David và ra lệnh cho ông phải loại bỏ công tố viên đặc biệt. Trong cuộc gọi thứ hai, ông McGahn nói rằng tổng thống đã gia tăng áp lực, nói: "Gọi cho Rod [Phó Bộ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein], nói với Rod rằng Mueller có mâu thuẫn và không thể là Công tố viên Đặc biệt", và "Mueller phải ra đi "và" Gọi lại cho tôi khi anh làm xong điều đó." McGahn đã rất bực mình vì sự can thiệp này đến nỗi ông đe dọa sẽ bỏ việc thay vì tham gia vào những gì ông dự đoán sẽ xảy ra là một "Cuộc thảm sát đêm thứ Bảy" giống như vụ Nixon. Vào tháng 1/2018 sau khi truyền thông tiết lộ những nỗ lực của ông Trump để loại bỏ Mueller, một trong các luật sư của tổng thống đã liên lạc với ông McGahn, yêu cầu ông công khai bác bỏ thông tin đó. Nhưng McGahn, thông qua luật sư của mình, đã từ chối. Không thông đồng Báo cáo cho thấy có một số liên hệ giữa các thành viên trong nhóm của ông Trump và Nga, và báo cáo cũng phát hiện chiến dịch tranh cử của ông Trump "dự kiến sẽ có lợi về mặt bầu cử từ những thông tin bị đánh cắp và được tiết lộ thông qua các hỗ trợ của Nga". Nhóm Trump cũng "thể hiện sự quan tâm" đối với các email bị hack do Wikileaks công bố và "hoan nghênh thiệt hại có thể gây ra" cho ứng cử viên Hillary Clinton. Đảng Dân chủ gọi đó là "không yêu nước và vô đạo đức". Nhưng nhóm Mueller nói rõ rằng nó không cấu thành âm mưu hình sự. "Các mối liên hệ với Nga bao gồm các liên hệ kinh doanh, đề nghị hỗ trợ cho chiến dịch, lời mời ứng cử viên Trump và [Tổng thống Nga Vladimir] Putin gặp gỡ nhau trực tiếp, mời các quan chức chiến dịch tranh cử và đại diện của chính phủ Nga gặp gỡ, và các đề nghị chính sách giúp cải thiện Quan hệ Nga-Mỹ. "Trong khi cuộc điều tra xác định có nhiều mối liên hệ giữa các cá nhân có mối quan hệ với chính phủ Nga và các cá nhân liên quan đến chiến dịch tranh cử Trump, không có đủ các bằng chứng để cáo buộc hình sự. "Cuộc điều tra không xác định được rằng các thành viên của chiến dịch tranh cử của Trump đã âm mưu hoặc phối hợp với chính phủ Nga trong các hoạt động can thiệp bầu cử." Mueller report a "complete exoneration", says US President Trump Không minh oan việc cản trở công lý Tuy nhiên báo cáo của Mueller không hề là 'sự giải oan' như ông Trump đã tuyên bố hồi tháng trước. Báo cáo cuối cùng kết luận: "Không giống như các trường hợp mà đối tượng liên quan đã cản trở công lý để che giấu tội ác, bằng chứng chúng tôi thu thập được không cho thấy Tổng thống có liên quan đến một tội ác tiềm ẩn liên quan đến sự can thiệp bầu cử của Nga." Nhưng báo cáo cũng ghi chú rõ ràng: "Nếu chúng tôi tự tin rằng, sau khi điều tra kỹ lưỡng, Tổng thống không có hành vi cản trở công lý nào, chúng tôi đã tuyên bố như vậy. Tuy nhiên, dựa trên các sự việc và các tiêu chuẩn pháp lý hiện hành, chúng tôi không thể đưa ra phán quyết đó. Các bằng chứng chúng tôi thu thập được về các hoạt động và ý định tìm cách gây khó khăn cho chúng tôi của Tổng thống khiến chúng tôi không thể kết luận một cách thuyết phục rằn gkhông có bất kỳ hành vi phạm tội nào. " Trong khi báo cáo thừa nhận một tổng thống tại vị không thể bị truy tố, nó cũng đề cập đến việc Quốc hội có quyền điều tra và có khả năng luận tội Tổng thống: "Quốc hội có thể áp dụng luật cản trở công lý xem xét những hành vi sai phạm lạm dụng quyền lực của Tổng thống với hệ thống tam quyền phân lập (checks and balances) theo Hiến pháp của chúng ta và nguyên tắc không có ai đứng trên pháp luật." Trump cố ảnh hưởng cuộc điều tra thế nào Báo cáo trích dẫn 10 trường hợp được cho là có tiềm năng cản trở công lý của ông Trump mà nhóm Mueller điều tra. Hầu hết đã được ghi chú rất kỹ, chẳng hạn như việc Giám đốc FBI James Comey bị ông Trump sa thải. Nhưng những phát hiện cũng xác nhận các thông tin truyền thông Mỹ trước đây đã bị Nhà Trắng từ chối. Tổng thống Donald Trump (trái) và Robert Mueller Khi ông Trump biết các hãng truyền thông đã đặt câu hỏi về cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower giữa các quan chức chiến dịch vận động tranh cử cấp cao, bao gồm Donald Trump Jr., và một luật sư người Nga được cho là đang hứa hẹn sẽ tung những "tin xấu" cho đối thủ Hillary Clinton, tổng thống đã đưa ra một thông tin đánh lạc hướng, báo cáo cho biết: "Trước khi các email được công khai, Tổng thống đã chỉnh sửa một thông cáo báo chí cho Trump Jr bằng cách xóa một dòng thừa nhận rằng cuộc họp với 'một cá nhân [Trump Jr] được cho biết có thể có thông tin hữu ích cho chiến dịch' và thay vào đó chỉ nói rằng cuộc họp là về việc nhận con nuôi của Nga." Ông Trump cũng bảo cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowski yêu cầu cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions tuyên bố công khai rằng cuộc điều tra "rất không công bằng" và ông Trump đã không làm gì sai, báo cáo cho biết. Sau khi Jeff Sessions tuyên bố rút khỏi cuộc điều tra Nga, để lại một ông Trump tức giận rằng mình đang mất quyền kiểm soát cuộc điều tra, tổng thống đã ép cựu Bộ trưởng Tư pháp rằng nếu ông nghĩ lại quyết định rút khỏi cuộc điều tra đó thì ông sẽ là "anh hùng". Từ chối 'thi hành mệnh lệnh' Báo cáo của Mueller cho thấy tiềm năng cản trở công lý của tổng thống chỉ đã thất bại vì các thành viên trong chính quyền ông từ chối "thi hành mệnh lệnh", bao gồm cựu Giám đốc FBI James Comey, cựu cố vấn Nhà Trắng Don McGahn và cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowksi. Trong một đoạn văn không hay ho gì cho Trump, báo cáo viết: "Những nỗ lực của Tổng thống nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc điều tra hầu như không thành công, nhưng điều đó phần lớn là vì những người vây quanh Tổng thống đã từ chối thi hành mệnh lệnh hoặc chiều theo yêu cầu của ông. Comey đã không kết thúc cuộc điều tra cuối cùng dẫn đến việc Flynn bị truy tố và bị kết án tội nói dối với FBI. McGahn đã không nói với Bộ trưởng Tư pháp Sessions rằng Công tố viên Đặc biệt phải bị đuổi, nhưng thay vào đó, chuẩn bị từ chức nếu Tổng thống ra lệnh đó. Lewandowski và Dearborn không gửi thông điệp của Tổng thống cho Sessions rằng nên giới hạn cuộc điều tra Nga cho những cuộc bầu cử trong tương lai. Và McGahn từ chối rút lại những thông tin xoay quanh chỉ đạo loại bỏ Công tố viên Mueller của Tổng thống mặc cho Tổng thống liên tục yêu cầu ông làm như vậy. Tương tự như thế, chứng cớ chúng tôi thu thập được không hỗ trợ việc cáo buộc các trợ lý và cộng sự của Tổng thống có khả năng cản trở công lý ngoài những hồ sơ đã nộp. " 'Trả lời bằng văn bản không đầy đủ' Những người theo dõi sát sao câu chuyện Mueller có thể nhớ lại rằng vào tháng 1/2018 tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông "mong chờ" được ngồi xuống trả lời phỏng vấn với ông Mueller, rằng ông sẽ "thích làm điều đó càng sớm càng tốt", và khoe rằng ông ta sẽ trả lời câu hỏi và thề không nói dối như trước toà án. Nhưng báo cáo Mueller lại ghi chú, "sau hơn một năm thảo luận, Tổng thống đã từ chối phỏng vấn". Ông đồng ý gửi câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi của công tố viên đặc biệt cho các vấn đề liên quan đến Nga, nhưng từ chối "cung cấp câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi về chủ đề cản trở công lý hoặc câu hỏi về các sự kiện trong quá trình chuyển giao quyền lực", báo cáo lưu ý. Báo cáo của Mueller viết: "Nhận thấy rằng Tổng thống sẽ không tự nguyện trả lời phỏng vấn, chúng tôi đã xem xét liệu có nên gửi trát hầu tòa cho lời khai của ông hay không. Chúng tôi thấy các câu trả lời bằng văn bản của ông không thỏa đáng." Nhưng nhóm Mueller cho biết cuối cùng họ quyết định không triệu tập ông Trump vì việc kiện tụng sẽ gây ra sự chậm trễ đáng kể ở giai đoạn cuối của cuộc điều tra. Tại sao Sessions, Trump Jr và Kushner không bị truy tố Đội ngũ Mueller đã không truy tố Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions vì tội khai man trước Quốc hội khi ông ta làm chứng sai rằng ông ta không liên lạc với người Nga trong chiến dịch tranh cử, vì những câu hỏi dùng từ không chính xác, theo báo cáo. "Bằng chứng không đủ để chứng minh rằng Sessions có thể đưa ra câu trả lời sai cho các câu hỏi liên quan đến Nga theo cách diễn đạt và bối cảnh của những câu hỏi đó", báo cáo viết. Nó cũng làm rõ Donald Trump Jr, Jared Kushner và các nhân viên chiến dịch tranh cử khác đã đi sát ranh giới phạm luật trong cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower với một luật sư người Nga. Nhóm Mueller nói rằng họ đã không truy tố con trai cả và con rể của tổng thống vì vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử vì họ không thể chứng minh rằng những người này đã "cố tình" vi phạm luật.	summarize: 'Báo cáo Mueller' trong 60 giây Bản báo cáo dài 448 trang về cáo buộc can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016 của Mỹ, vừa được công bố, đã xác nhận những gì ông Trump khẳng định ngay từ đầu: không có sự thông đồng. Cuộc điều tra cũng tạo một hồ sơ dầy cộm cho thấy rằng vị tổng thống đảng Cộng hòa cũng đã cản trở công lý, nhưng nó lại không kết luận ông Trump phạm tội. Và trong khi không có chứng cớ "nóng hổi" để ngay lập tức tiến hành các thủ tục luận tội, đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo cũng cho họ rất nhiều thông tin khác để tiếp tục sự giám sát của Quốc hội đối với ông Trump. Ông Trump 'không đồng lõa với Nga' 'Đau đầu lớn nhất của Trump không phải là Mueller' 'Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi' Báo cáo mô tả cụ thể về nỗi kinh hoàng của ngài Tổng thống với những ngôn từ chửi rủa kể từ ngày ông Trump biết một công tố viên đặc biệt đã được bổ nhiệm để điều tra ông hồi tháng 5/2017. Theo báo cáo của Mueller, khi cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions nói với ông Trump về cuộc điều tra của Mueller, ông Trump đã nói: "Ôi trời ơi! Điều này thật tồi tệ. Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi." Ông Trump văng thêm hai câu chửi tục sau đó. Ông nói thêm: "Mọi người nói với tôi nếu anh bị một trong những công tố viên độc lập này điều tra, điều đó có nghĩa là nhiệm kỳ tổng thống của anh coi như kết thúc. Nó sẽ kéo dài nhiều năm và tôi sẽ không làm gì được. Đây là điều tồi tệ nhất từng xảy ra cho tôi." 'Mueller phải ra đi' Báo cáo của Mueller cho thấy vào tháng 6/2017, tổng thống đã gọi cho cố vấn Nhà Trắng Donald McGahn từ Trại David và ra lệnh cho ông phải loại bỏ công tố viên đặc biệt. Trong cuộc gọi thứ hai, ông McGahn nói rằng tổng thống đã gia tăng áp lực, nói: "Gọi cho Rod [Phó Bộ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein], nói với Rod rằng Mueller có mâu thuẫn và không thể là Công tố viên Đặc biệt", và "Mueller phải ra đi "và" Gọi lại cho tôi khi anh làm xong điều đó." McGahn đã rất bực mình vì sự can thiệp này đến nỗi ông đe dọa sẽ bỏ việc thay vì tham gia vào những gì ông dự đoán sẽ xảy ra là một "Cuộc thảm sát đêm thứ Bảy" giống như vụ Nixon. Vào tháng 1/2018 sau khi truyền thông tiết lộ những nỗ lực của ông Trump để loại bỏ Mueller, một trong các luật sư của tổng thống đã liên lạc với ông McGahn, yêu cầu ông công khai bác bỏ thông tin đó. Nhưng McGahn, thông qua luật sư của mình, đã từ chối. Không thông đồng Báo cáo cho thấy có một số liên hệ giữa các thành viên trong nhóm của ông Trump và Nga, và báo cáo cũng phát hiện chiến dịch tranh cử của ông Trump "dự kiến sẽ có lợi về mặt bầu cử từ những thông tin bị đánh cắp và được tiết lộ thông qua các hỗ trợ của Nga". Nhóm Trump cũng "thể hiện sự quan tâm" đối với các email bị hack do Wikileaks công bố và "hoan nghênh thiệt hại có thể gây ra" cho ứng cử viên Hillary Clinton. Đảng Dân chủ gọi đó là "không yêu nước và vô đạo đức". Nhưng nhóm Mueller nói rõ rằng nó không cấu thành âm mưu hình sự. "Các mối liên hệ với Nga bao gồm các liên hệ kinh doanh, đề nghị hỗ trợ cho chiến dịch, lời mời ứng cử viên Trump và [Tổng thống Nga Vladimir] Putin gặp gỡ nhau trực tiếp, mời các quan chức chiến dịch tranh cử và đại diện của chính phủ Nga gặp gỡ, và các đề nghị chính sách giúp cải thiện Quan hệ Nga-Mỹ. "Trong khi cuộc điều tra xác định có nhiều mối liên hệ giữa các cá nhân có mối quan hệ với chính phủ Nga và các cá nhân liên quan đến chiến dịch tranh cử Trump, không có đủ các bằng chứng để cáo buộc hình sự. "Cuộc điều tra không xác định được rằng các thành viên của chiến dịch tranh cử của Trump đã âm mưu hoặc phối hợp với chính phủ Nga trong các hoạt động can thiệp bầu cử." Mueller report a "complete exoneration", says US President Trump Không minh oan việc cản trở công lý Tuy nhiên báo cáo của Mueller không hề là 'sự giải oan' như ông Trump đã tuyên bố hồi tháng trước. Báo cáo cuối cùng kết luận: "Không giống như các trường hợp mà đối tượng liên quan đã cản trở công lý để che giấu tội ác, bằng chứng chúng tôi thu thập được không cho thấy Tổng thống có liên quan đến một tội ác tiềm ẩn liên quan đến sự can thiệp bầu cử của Nga." Nhưng báo cáo cũng ghi chú rõ ràng: "Nếu chúng tôi tự tin rằng, sau khi điều tra kỹ lưỡng, Tổng thống không có hành vi cản trở công lý nào, chúng tôi đã tuyên bố như vậy. Tuy nhiên, dựa trên các sự việc và các tiêu chuẩn pháp lý hiện hành, chúng tôi không thể đưa ra phán quyết đó. Các bằng chứng chúng tôi thu thập được về các hoạt động và ý định tìm cách gây khó khăn cho chúng tôi của Tổng thống khiến chúng tôi không thể kết luận một cách thuyết phục rằn gkhông có bất kỳ hành vi phạm tội nào. " Trong khi báo cáo thừa nhận một tổng thống tại vị không thể bị truy tố, nó cũng đề cập đến việc Quốc hội có quyền điều tra và có khả năng luận tội Tổng thống: "Quốc hội có thể áp dụng luật cản trở công lý xem xét những hành vi sai phạm lạm dụng quyền lực của Tổng thống với hệ thống tam quyền phân lập (checks and balances) theo Hiến pháp của chúng ta và nguyên tắc không có ai đứng trên pháp luật." Trump cố ảnh hưởng cuộc điều tra thế nào Báo cáo trích dẫn 10 trường hợp được cho là có tiềm năng cản trở công lý của ông Trump mà nhóm Mueller điều tra. Hầu hết đã được ghi chú rất kỹ, chẳng hạn như việc Giám đốc FBI James Comey bị ông Trump sa thải. Nhưng những phát hiện cũng xác nhận các thông tin truyền thông Mỹ trước đây đã bị Nhà Trắng từ chối. Tổng thống Donald Trump (trái) và Robert Mueller Khi ông Trump biết các hãng truyền thông đã đặt câu hỏi về cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower giữa các quan chức chiến dịch vận động tranh cử cấp cao, bao gồm Donald Trump Jr., và một luật sư người Nga được cho là đang hứa hẹn sẽ tung những "tin xấu" cho đối thủ Hillary Clinton, tổng thống đã đưa ra một thông tin đánh lạc hướng, báo cáo cho biết: "Trước khi các email được công khai, Tổng thống đã chỉnh sửa một thông cáo báo chí cho Trump Jr bằng cách xóa một dòng thừa nhận rằng cuộc họp với 'một cá nhân [Trump Jr] được cho biết có thể có thông tin hữu ích cho chiến dịch' và thay vào đó chỉ nói rằng cuộc họp là về việc nhận con nuôi của Nga." Ông Trump cũng bảo cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowski yêu cầu cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions tuyên bố công khai rằng cuộc điều tra "rất không công bằng" và ông Trump đã không làm gì sai, báo cáo cho biết. Sau khi Jeff Sessions tuyên bố rút khỏi cuộc điều tra Nga, để lại một ông Trump tức giận rằng mình đang mất quyền kiểm soát cuộc điều tra, tổng thống đã ép cựu Bộ trưởng Tư pháp rằng nếu ông nghĩ lại quyết định rút khỏi cuộc điều tra đó thì ông sẽ là "anh hùng". Từ chối 'thi hành mệnh lệnh' Báo cáo của Mueller cho thấy tiềm năng cản trở công lý của tổng thống chỉ đã thất bại vì các thành viên trong chính quyền ông từ chối "thi hành mệnh lệnh", bao gồm cựu Giám đốc FBI James Comey, cựu cố vấn Nhà Trắng Don McGahn và cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowksi. Trong một đoạn văn không hay ho gì cho Trump, báo cáo viết: "Những nỗ lực của Tổng thống nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc điều tra hầu như không thành công, nhưng điều đó phần lớn là vì những người vây quanh Tổng thống đã từ chối thi hành mệnh lệnh hoặc chiều theo yêu cầu của ông. Comey đã không kết thúc cuộc điều tra cuối cùng dẫn đến việc Flynn bị truy tố và bị kết án tội nói dối với FBI. McGahn đã không nói với Bộ trưởng Tư pháp Sessions rằng Công tố viên Đặc biệt phải bị đuổi, nhưng thay vào đó, chuẩn bị từ chức nếu Tổng thống ra lệnh đó. Lewandowski và Dearborn không gửi thông điệp của Tổng thống cho Sessions rằng nên giới hạn cuộc điều tra Nga cho những cuộc bầu cử trong tương lai. Và McGahn từ chối rút lại những thông tin xoay quanh chỉ đạo loại bỏ Công tố viên Mueller của Tổng thống mặc cho Tổng thống liên tục yêu cầu ông làm như vậy. Tương tự như thế, chứng cớ chúng tôi thu thập được không hỗ trợ việc cáo buộc các trợ lý và cộng sự của Tổng thống có khả năng cản trở công lý ngoài những hồ sơ đã nộp. " 'Trả lời bằng văn bản không đầy đủ' Những người theo dõi sát sao câu chuyện Mueller có thể nhớ lại rằng vào tháng 1/2018 tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông "mong chờ" được ngồi xuống trả lời phỏng vấn với ông Mueller, rằng ông sẽ "thích làm điều đó càng sớm càng tốt", và khoe rằng ông ta sẽ trả lời câu hỏi và thề không nói dối như trước toà án. Nhưng báo cáo Mueller lại ghi chú, "sau hơn một năm thảo luận, Tổng thống đã từ chối phỏng vấn". Ông đồng ý gửi câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi của công tố viên đặc biệt cho các vấn đề liên quan đến Nga, nhưng từ chối "cung cấp câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi về chủ đề cản trở công lý hoặc câu hỏi về các sự kiện trong quá trình chuyển giao quyền lực", báo cáo lưu ý. Báo cáo của Mueller viết: "Nhận thấy rằng Tổng thống sẽ không tự nguyện trả lời phỏng vấn, chúng tôi đã xem xét liệu có nên gửi trát hầu tòa cho lời khai của ông hay không. Chúng tôi thấy các câu trả lời bằng văn bản của ông không thỏa đáng." Nhưng nhóm Mueller cho biết cuối cùng họ quyết định không triệu tập ông Trump vì việc kiện tụng sẽ gây ra sự chậm trễ đáng kể ở giai đoạn cuối của cuộc điều tra. Tại sao Sessions, Trump Jr và Kushner không bị truy tố Đội ngũ Mueller đã không truy tố Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions vì tội khai man trước Quốc hội khi ông ta làm chứng sai rằng ông ta không liên lạc với người Nga trong chiến dịch tranh cử, vì những câu hỏi dùng từ không chính xác, theo báo cáo. "Bằng chứng không đủ để chứng minh rằng Sessions có thể đưa ra câu trả lời sai cho các câu hỏi liên quan đến Nga theo cách diễn đạt và bối cảnh của những câu hỏi đó", báo cáo viết. Nó cũng làm rõ Donald Trump Jr, Jared Kushner và các nhân viên chiến dịch tranh cử khác đã đi sát ranh giới phạm luật trong cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower với một luật sư người Nga. Nhóm Mueller nói rằng họ đã không truy tố con trai cả và con rể của tổng thống vì vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử vì họ không thể chứng minh rằng những người này đã "cố tình" vi phạm luật.	[ 108, 287, 285, 161, 377, 5627, 341, 5066, 257, 113, 2067, 3403, 783, 188, 341, 677, 1147, 8881, 509, 125, 341, 661, 1036, 1663, 104, 468, 138, 204, 513, 368, 147, 2434, 104, 968, 659, 117, 135, 3437, 115, 628, 238, 120, 218, 118, 484, 1202, 269, 190, 531, 148, 178, 161, 110, 107, 144, 206, 2931, 1503, 179, 486, 127, 394, 172, 1123, 1046, 15169, 9277, 320, 114, 203, 160, 297, 497, 234, 283, 607, 544, 127, 115, 1439, 319, 135, 2056, 170, 335, 153, 110, 299, 410, 118, 484, 473, 3616, 619, 113, 129, 110, 107, 463, 2777, 14606, 515, 12760, 207, 130, 531, 385, 766, 472, 209, 109, 331, 437, 410, 4329, 283, 651, 185, 114, 217, 288, 188, 341, 127, 114, 154, 215, 158, 206, 193, 211, 130, 270, 437, 144, 850, 338, 104, 162, 213, 195, 119, 118, 3033, 208, 484, 2762, 210, 8865, 119, 468, 257, 377, 20409, 178, 301, 202, 104, 484, 110, 139, 106, 5066, 257, 377, 17048, 393, 497, 234, 104, 141, 299, 822, 598, 257, 1110, 341, 787, 1072, 798, 136, 125, 1510, 236, 1203, 104, 2269, 408, 234, 119, 120, 691, 148, 3163, 7832, 546, 148, 191, 118, 484, 217, 116, 135, 712, 182, 634, 575, 115, 117, 1397, 517, 130, 179, 486, 118, 496, 253, 12098, 112, 520, 188, 341, 104, 5066, 103, 129, 924, 949, 395, 1005, 246, 6816, 14450, 123, 119, 118, 484, 125, 204, 179, 486, 104, 5066, 103, 118, 484, 115, 795, 189, 13559, 1467, 8709, 747, 126, 610, 2098, 6970, 11203, 320, 393, 497, 234, 104, 141, 299, 822, 8076, 208, 484, 9183, 426, 196, 476, 3163, 437, 187, 837, 208, 123, 2223, 4191, 111, 123, 119, 141, 323, 365, 133, 116, 113, 120, 135, 712, 182, 557, 385, 126, 179, 2786, 179, 150, 107, 404, 106, 517, 393, 497, 234, 104, 365, 703, 128, 299, 5422, 1447, 134, 930, 677, 158, 147, 105, 141, 134, 110, 140, 218, 1378, 834, 106, 179, 2098, 1273, 202, 434, 488, 124, 114, 4387, 7393, 431, 17726, 139, 124, 184, 257, 1110, 341, 104, 5066, 114, 203, 138, 253, 17922, 103, 497, 234, 115, 343, 114, 601, 255, 571, 2032, 1477, 27066, 148, 6015, 2004, 105, 124, 1047, 114, 118, 139, 534, 306, 135, 712, 182, 634, 4276, 298, 204, 343, 259, 3008, 118, 27066, 123, 160, 497, 234, 115, 165, 321, 516, 2541, 795, 26143, 176, 114, 10744, 1775, 14503, 2007, 949, 395, 1005, 246, 10744, 26827, 6219, 123, 119, 10744, 160, 5066, 107, 2013, 431, 1836, 105, 110, 136, 106, 487, 712, 182, 2601, 575, 646, 105, 3930, 431, 17726, 139, 124, 184, 8315, 207, 9967, 176, 153, 114, 141, 129, 365, 140, 1979, 179, 3276, 27066, 115, 215, 4260, 267, 171, 144, 1036, 1663, 126, 155, 1510, 118, 1011, 1050, 134, 306, 156, 346, 171, 268, 165, 138, 120, 218, 118, 382, 1040, 134, 488, 124, 106, 116, 189, 4239, 1506, 338, 1370, 259, 1819, 207, 855, 128, 197, 3820, 112, 1339, 253, 17661, 187, 129, 425, 206, 958, 1154, 120, 1163, 265, 104, 118, 484, 130, 534, 306, 5066, 103, 116, 113, 109, 330, 441, 104, 497, 234, 115, 316, 956, 119, 118, 27066, 103, 436, 352, 118, 135, 550, 736, 306, 206, 193, 837, 311, 27066, 103, 206, 235, 330, 441, 104, 1081, 115, 148, 9925, 724, 206, 210, 1110, 341, 114, 203, 107, 116, 166, 316, 300, 415, 109, 164, 182, 113, 491, 104, 118, 484, 105, 1812, 105, 188, 341, 127, 212, 199, 242, 414, 250, 368, 104, 118, 484, 19660, 357, 134, 107, 418, 125, 447, 513, 368, 148, 120, 206, 193, 133, 403, 2847, 105, 117, 958, 1154, 206, 235, 109, 1174, 643, 104, 468, 340, 2328, 320, 484, 127, 189, 9369, 199, 144, 146, 315, 207, 195, 119, 109, 2558, 133, 14804, 180, 13745, 135, 399, 105, 19750, 2554, 1167, 799, 107, 136, 383, 124, 207, 114, 475, 368, 182, 3453, 7454, 348, 651, 185, 343, 150, 106, 1639, 436, 142, 105, 616, 247, 1707, 340, 311, 491, 5066, 123, 450, 160, 335, 110, 1703, 164, 1065, 1563, 240, 2502, 2019, 882, 316, 300, 119, 468, 374, 770, 109, 316, 300, 236, 4932, 220, 411, 1174, 643, 114, 242, 4399, 366, 1375, 475, 368, 182, 484, 105, 1775, 5240, 234, 468, 2850, 1649, 1564, 683, 1746, 527, 821, 270, 103, 1375, 109, 146, 229, 242, 414, 250, 368, 105, 273, 681, 104, 122, 256, 468, 683, 13177, 105, 109, 220, 411, 122, 333, 422, 655, 1155, 1511, 300, 468, 12005, 112, 189, 1683, 129, 204, 179, 486, 628, 190, 107, 158, 882, 316, 300, 415, 109, 499, 157, 107, 882, 146, 300, 119, 122, 256, 468, 105, 109, 499, 157, 316, 146, 155, 242, 414, 250, 368, 2706, 110, 107, 620, 109, 281, 463, 130, 341, 661, 240, 2502, 189, 4239, 179, 486, 110, 628, 190, 117, 160, 109, 164, 182, 104, 242, 414, 250, 368, 104, 484, 115, 1065, 1563, 451, 1614, 279, 119, 122, 256, 468, 113, 109, 381, 192, 1036, 1663, 513, 368, 294, 5066, 18793, 108, 409, 189, 6291, 12498, 332, 892, 108, 5692, 2086, 1864, 6492, 646, 3067, 569, 5900, 18781, 484, 724, 494, 2397, 358, 1439, 319, 135, 241, 421, 445, 188, 341, 104, 5066, 110, 1329, 106, 377, 4209, 272, 2397, 257, 128, 118, 484, 115, 480, 399, 496, 253, 1735, 1110, 341, 608, 264, 299, 4199, 2341, 855, 128, 109, 271, 279, 145, 195, 706, 316, 146, 115, 1439, 319, 135, 241, 130, 1800, 2319, 638, 8896, 281, 463, 174, 141, 498, 1092, 117, 110, 114, 203, 408, 234, 107, 316, 146, 155, 116, 638, 108, 1673, 2072, 1768, 316, 146, 155, 144, 1036, 1663, 513, 368, 104, 468, 294, 311, 188, 341, 127, 848, 987, 450, 921, 161, 1731, 174, 141, 222, 193, 1985, 187, 129, 179, 486, 888, 2975, 103, 408, 234, 110, 107, 209, 554, 1439, 319, 135, 241, 1577, 174, 141, 115, 480, 399, 128, 1356, 421, 572, 1105, 159, 109, 144, 156, 105, 109, 464, 862, 246, 241, 199, 209, 103, 174, 141, 110, 136, 251, 124, 689, 302, 837, 303, 281, 463, 174, 141, 498, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1503, 179, 486, 104, 135, 712, 182, 634, 575, 2984, 5066, 115, 2091, 237, 116, 954, 250, 2611, 1371, 125, 209, 554, 104, 408, 234, 1477, 2706, 659, 549, 1274, 659, 393, 5160, 1 ]
121017_nguyen_tan_dung_impact	https://www.bbc.com/vietnamese/business/2012/10/121017_nguyen_tan_dung_impact	Thủ tướng và cái giá của sự 'ngạo mạn'?	Việt Nam của năm 2012 là đất nước chìm trong khối nợ xấu khổng lồ, bắt nguồn từ hệ thống ngân hàng, khối quốc doanh yếu kém, những doanh nghiệp tư nhân thoi thóp vì thiếu vốn và sự thao túng nền kinh tế của các nhóm lợi ích.	Trong bối cảnh đó, những năm qua nhiều ý kiến chỉ trích đã hướng về phía thủ tướng đương nhiệm, ông Nguyễn Tấn Dũng vì quản lý lỏng lẻo và chủ nghĩa bè phái, với cao trào là Hội nghị Trung ương 6 vừa bế mạc ngày 15/10. Bài viết nhìn lại về một vài dấu ấn của ông lên nền kinh tế Việt Nam từ lúc nhậm chức hồi năm 2006. “Thủ tướng hiện đại” Từ góc nhìn của giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Úc, ông Dũng là “Thủ tướng hiện đại đầu tiên của Việt Nam”. Là người mà Thayer gọi là “kinh tế gia theo chủ nghĩa dân tộc”, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dẫn đầu trong việc giám sát tăng trưởng kinh tế Việt Nam kể từ năm 2006 và là người lãnh đạo cao cấp trong việc lèo lái và thỏa thuận với các chính khách và nhà đầu tư nước ngoài. Ngay từ lúc nhậm chức, ưu tiên hàng đầu của ông là hỗ trợ xuất khẩu tài nguyên năng lượng, nông nghiệp, lâm nghiệp, các sản phẩm hải sản và may mặc; ngoài ra còn có phát triển những nguồn tài nguyên năng lượng đa dạng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ví dụ như thủy năng và năng lượng hạt nhân. Ngoài ra, việc đầu tư vào những công trình như nhà máy lọc dầu Dung Quất của chính phủ cho thấy xu hướng muốn tách dần ra khỏi việc xuất khẩu tài nguyên dạng thô bằng cách trang bị cho kinh tế nội địa khả năng chế biến trước khi xuất khẩu nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trên chuỗi giá trị toàn cầu. Nhận xét về những thành tựu nổi bật trong nhiệm kỳ của thủ tướng, giáo sư Carl Thayer nói: "Khi Việt Nam phải gánh chịu khủng hoảng hồi năm 2008, thủ tướng đã đề xuất và thực hiện gói kích cầu để tạo một lá chắn khá tốt cho Việt Nam." Một ý kiến khác từ chuyên gia Châu Á của hãng phân tích ONDD, ông Raphael Cecchi thì cho rằng "Nghị quyết số 11 của chính phủ vào năm ngoái đã giúp ổn định kinh tế vĩ mô đáng kể, kiềm chế thành công lạm phát". 'Ngạo mạn' Hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi lạm phát và kinh tế yếu kém trong vài năm qua. Là "một thủ tướng nhiều quyền lực nhất trong lịch sử Việt Nam và là người theo đuổi chính sách tăng trưởng nóng", tuy nhiên, “điểm yếu lớn nhất của ông Dũng là sự ngạo mạn và thiếu khả năng lắng nghe những ý kiến quan trọng,” giáo sư Carl Thayer bình luận. Để giúp tiến hành cải cách kinh tế, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã thành lập Tổ chuyên gia tư vấn về cải cách kinh tế và hành chính. Đến khi thủ tướng Phan Văn Khải kế nhiệm, ông đưa tổ chuyên gia này lên thành Ban nghiên cứu về kinh tế đối ngoại của Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng ngay khi nhậm chức, ông Dũng đã giải thể ban nghiên cứu này qua Quyết định số 1008/QĐ-TTg (ban hành ngày 28/7/2006). “Ông Dũng đã loại bỏ đội ngũ cố vấn của thế hệ đi trước và thay vào đó bằng một mạng lưới bè phái của riêng mình” – Giáo sư Carl Thayer nhận xét. Sự ngạo mạn này còn được cho là thể hiện qua cách ông đề bạt nhân sự. “Chỉ cần nhìn cách thủ tướng đề bạt người nhà và những người thân cận vào các vị trí quan trọng trong bộ máy Nhà nước và các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước cũng đủ thấy ông tự tin thế nào vào sức mạnh vây cánh của mình.” Một người có quan hệ cấp cao trong bộ máy Đảng Cộng sản bình luận với BBC. “Thực ra ngay từ lúc đầu của Hội nghị Trung ương, những người trong cuộc đều biết rằng cả ông và những người thân tín của ông trong Đảng sẽ không mất chức. Tin đồn rằng thủ tướng bị cách chức chứng tỏ dư luận vẫn còn quá ngây thơ”, người muốn ẩn danh này nói thêm. Thói quen bỏ ngoài tai những lời khuyên can đã trở thành một điều được nói đến thường xuyên của chính phủ thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong đó có những lời khuyên can về sự bành trướng của mô hình Tập đoàn Nhà nước, những đầu tư công thiếu hiệu quả, làm thâm hụt vốn, ảnh hưởng môi trường cũng như sự bùng nổ của tăng trưởng tín dụng từ những kinh tế gia, nhà khoa học trong và ngoài nước cũng như các lãnh đạo và cựu lãnh đạo quốc gia mà tiêu biểu có tướng Võ Nguyên Giáp, cựu phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình. Tín đồ của tăng trưởng nóng Ông Dũng có tham vọng biến Vinashin thành tập đoàn mạnh cấp khu vực. Theo Raphael Cecchi, "sai lầm lớn nhất của Thủ tướng Dũng là đã theo đuổi tăng trưởng bằng mọi giá, lấy trọng tâm là khối quốc doanh trong lúc nền kinh tế đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất khu vực trong suốt một thập niên qua." Không ít các ý kiến cho rằng với tham vọng tăng trưởng thần kỳ, việc ông Dũng xây dựng các tập đoàn Nhà nước lấy ý tưởng từ mô hình Chaebol của Nam Hàn để trang bị cho nền kinh tế những 'cú đấm thép' là không có gì đáng ngạc nhiên. Tương tự với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước của thủ tướng được ưu đãi những khối tín dụng khổng lồ, được đảm bảo từ phía chính phủ. Nếu tăng trưởng tín dụng trong những năm 90 chỉ có 20% thì đến năm 2010, mức này lên đến 136%. Tín dụng chủ yếu được bơm vào các doanh nghiệp Nhà nước và các thế lực đầu cơ chứng khoán, bất động sản. Tuy nhiên khác với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước Việt Nam không được hình thành qua quá trình tích tụ vốn, không đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế và không những không thay thế được nhập khẩu mà còn đẩy cán cân thương mại sang nhập siêu khi nhập khẩu quá nhiều vật liệu. Không những thế, quyết định cho phép các doanh nghiệp nhà nước đầu tư đa ngành trong phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2006 – 2010 kèm theo sự quản lý yếu kém của thủ tướng đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này lạm dụng nguồn cung cấp tín dụng dồi dào để phát triển đa ngành, lũng đoạn nền kinh tế nội địa với các công ty con làm ăn thua lỗ, khiến 70% nợ xấu trong tổng 200 nghìn tỷ nợ xấu tại các ngân hàng thuộc về khối quốc doanh. Thu hút vốn đầu tư và vay vốn lãi suất thấp từ Trung Quốc để khắc phục thâm hụt mậu dịch là một phần khác trong chiến lược tăng trưởng của thủ tướng; tuy nhiên điều này không những gây phản ứng mạnh mẽ từ dư luận trong bối cảnh tranh chấp lãnh hải trên biển Đông giữa hai nước mà còn khiến Việt Nam ngày càng phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Một ví dụ như trong 4 tháng đầu năm 2011, nhập siêu Việt Nam là gần 4,9 tỷ đôla, trong đó riêng nhập siêu từ Trung Quốc chiếm gần 4 tỷ đôla. Nhập siêu với Trung Quốc dưới thời thủ tướng Dũng cao hơn hẳn những người tiền nhiệm; riêng trong năm 2010 là ở mức 12,7 tỷ đôla , cao gấp 5 lần mức 2,67 tỷ đôla năm 2005 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải. Sự nhập siêu này được Trung tâm nghiên cứu kinh tế và Chính sách VEPR, đại học quốc gia Hà Nội lý giải là dưới thời thủ tướng Dũng, có đến 90% các dự án lớn, chủ yếu là công nghiệp thượng nguồn của các tập đoàn kinh tế Việt Nam trụ cột với giá trị trúng thầu từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đôla có nhà thầu là Trung Quốc. Điều đáng chú ý ở đây, là các nhà thầu này thường chỉ sử dụng lao động và thiết bị đem từ Trung Quốc sang, dẫn đến việc Việt Nam không được hưởng chút lợi ích nào về lao động việc làm trong các thương vụ với Trung Quốc. Trong khi đó, đầu tư nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc chỉ chiếm 1,5% tổng FDI của Việt Nam. Để bù đắp cho sai lầm trong chính sách mậu dịch với Trung Quốc, chính phủ thủ tướng Dũng đã phải tìm kiếm những khoản FDI khác từ nước này để cân bằng cán cân thương mại, bất chấp những quan ngại về sự phá hoại môi trường và an ninh quốc phòng. Tăng trưởng tín dụng của Việt Nam so với khu vực qua các năm Dự án Bauxite Tây Nguyên mà tác giả David Pilling trong bài viết đăng ngày 6/5/2009 trên Financial Times gọi là sự 'triều cống' của Việt Nam để đổi lại khoản đầu tư 15 tỷ đôla nhằm giải quyết 11 tỷ đôla nhập siêu năm đó là một trong những dự án như vậy. Để đảm bảo tăng trưởng, chính phủ Nguyễn Tấn Dũng còn phải chỉ đạo thu hồi đất nông nghiệp cho các dự án biệt thự, sân golf, công nghiệp. Nhiều vụ trong số này đã trở thành cưỡng chế bạo lực, dẫn đến những vụ như Văn Giang hồi tháng Tư năm nay. Điều này khá giống với tình hình tại Trung Quốc trong bản báo cáo mới nhất của Ân xá Quốc tế. Chỉ tính trong 5 năm từ 2006-2010, cả Việt Nam đã mất khoảng 200 nghìn ha đất cho các dự án công nghiệp, sân golf, biệt thự, dẫn đến gần 2,5 triệu lao động mất việc và người nông dân có 3-4 tháng nông nhàn mỗi năm, theo số liệu của Bộ Lao động Thương binh Xã hội. Lạm phát "quán quân" khu vực Bất ổn vĩ mô đã kéo theo biến động trong khu vực ngân hàng Việt Nam Không có nước nào trong khu vực hoặc thậm chí có điều kiện tương tự mà lạm phát liên tục cao hơn tăng trưởng như Việt Nam những năm qua Hồi tháng 10/2007, trả lời báo chí trong nước, ông Nguyễn Sinh Hùng (lúc đó là phó thủ tướng) tự tin khẳng định “chỉ tiêu tăng trưởng 9% trong năm 2008 là khiêm tốn”. Thậm chí ông cho rằng trong điều kiện thuận lợi, khả năng tăng trưởng lên đến hai con số là hoàn toàn có thể. Có lẽ lúc đó ông Hùng đã không lường trước rằng, thứ duy nhất tăng lên hai con số năm 2008 là ... lạm phát. Lạm phát năm 2007-2008 bùng nổ vì nhiều lý do, trong đó có sự tăng mạnh của mức lương tối thiểu, gia tăng giá cả của hàng hóa quốc tế và việc luồng đầu tư nước ngoài đổ vào ồ ạt sau khi Việt Nam gia nhập WTO cuối năm 2006 mà không có chính sách kiểm soát; kèm theo chính sách tiền tệ lỏng lẻo, thiếu linh hoạt cũng như tỷ giá cứng nhắc. Ngân hàng Nhà nước lúc đó phải bơm tiền đồng vào nền kinh tế để giảm nhẹ áp lực tăng tỷ giá, làm trầm trọng hơn tình trạng lạm phát, đưa lạm phát tháng Tám năm 2008 lên mức 28,2%, cao nhất kể từ năm 1993, theo số liệu từ Tổng cục thống kê. Không những thế, những chi tiêu công quá mức (chiếm khoảng 20% GDP, theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương) thiếu hiệu quả, không tạo ra sản phẩm tương ứng, không tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế cũng như các khoản vay theo quan hệ và sự độc quyền giá xăng, điện khiến lạm phát như quả bom chỉ chực bùng nổ và thực tế đã tiếp tục leo lên 23,2%, mức cao nhất Châu Á trong tháng Tám năm 2011. Cũng kể từ năm 2008, mặc dù triển vọng tăng trưởng vẫn bị hạ thường xuyên nhưng tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn liên tục trượt mốc chỉ tiêu, với tăng trưởng trượt dốc từ mức 8,2% năm 2006 xuống còn 5,2% trong năm 2012 theo báo cáo tháng Mười của Ngân hàng Thế giới. Đầu tư để kiếm lỗ? Thủ tướng Dũng trong những phút cuối diễn văn bế mạc Hội nghị Trung ương 6 của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng Một trong những dấu ấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lên kinh tế Việt Nam là việc hướng đầu tư công vào những dự án hoặc có rất ít, hoặc không có chút giá trị kinh tế nào trong khi cả người dân lẫn doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đều than vãn về hạn chế cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Chỉ số được sử dụng rộng rãi trong việc đo đạt hiểu quả đầu tư là Hệ số sử dụng vốn đầu tư (ICOR). Mục đích của hệ số này là tính ra phải mất bao nhiêu đồng vốn đầu tư mới tạo ra một đồng tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Chỉ số ICOR càng cao đồng nghĩa với vốn đầu tư được sử dụng kém hiệu quả. Nếu báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy ICOR dưới thời cố thủ tướng Võ Văn Kiệt giai đoạn 1991-1995 chỉ là 3,5 và tăng lên 3,9 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải thì dưới thời thủ tướng Dũng, hệ số ICOR tăng vọt lên 6,15 trong giai đoạn 2007-2008 và đến năm 2009 thì lên đến 8. Dù con số này đến năm 2010 đã giảm xuống mức 6,9 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Đáng chú ý hơn, ICOR của khu vực Nhà nước năm 2010 là 10,2 lần, cao gấp rưỡi hệ số chung trong khi đó, ICOR của khu vực ngoài Nhà nước năm 2010 là 3,9 lần, thấp hơn hệ số 4,9 lần của năm 2006, chứng tỏ sự vượt trội trong hiệu quả đầu tư. Ngoài ra báo cáo của sứ quán Anh hồi tháng Sáu cũng chỉ ra khoảng cách năng suất lao động của các doanh nghiệp Nhà nước so với cả khu vực doanh nghiệp nói chung tăng ngày càng lớn qua thời gian, từ 1:4 năm 2000 đến 1:8 năm 2008. Chỉ cần lấy ví dụ những công trình mà thủ tướng đích tay ký như cảng Vân Phong, với tổng mức đầu tư 3,6 tỷ đôla và lễ khởi công hoành tráng tốn kém hơn 4,144 nghìn tỷ đồng giờ chỉ còn lại "114 cọc thép và một xà lan toàn những máy móc rỉ" (theo AP); những câu chuyện như sự tiêu phí 4 tỷ đôla của Vinashin hay các dự án bỏ hoang của Vinaconex thì cũng dễ hiểu tại sao cây bút Geoffrey Cain lại phải thốt lên "Việt Nam của năm 2012 là nơi có chính phủ đưa ra quyết định xây dựng những công trình ở những vị trí kỳ cục" trong bài viết trên trang Foreign Policy hồi tháng Bảy. Sau những thành tựu Nỗ lực làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước của ông Nguyễn Phú Trọng được một số người đánh giá cao. Trong những năm gần đây, Việt Nam liên tục được “phong tặng” các danh hiệu nhất nhì bởi các tổ chức quốc tế. Về kinh tế, Việt Nam là nước thứ nhì ASEAN từ dưới đếm lên trong năng lực cạnh tranh toàn cầu, theo báo cáo tháng Chín của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF); tụt tổng cộng 16 bậc trong hai lần xếp hạng gần nhất của tổ chức này. Báo cáo hồi tháng Sáu năm nay của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cũng chỉ ra rõ những cái 'nhất' khác của kinh tế Việt Nam như lạm phát, tăng trưởng tín dụng, lãi suất và tỷ lệ nợ xấu cao nhất Châu Á những năm qua. Đó là chưa kể đến những danh hiệu phi kinh tế khác như "nước bảo vệ động vật hoang dã tồi nhất" của Quỹ bảo vệ thiên nhiên thế giới (WFF) hay vị trí 172/179 trong xếp hạng những nước thù địch tự do Internet của Tổ chứng phóng viên không biên giới (RSF). Những sai phạm nghiêm trọng trong điều hành của ông Dũng được cho là lý do khiến Trung ương Đảng phải họp kín sớm hơn dự đoán hồi đầu tháng Mười. Trả lời về kết quả Hội nghị Trung ương Sáu sau buổi bế mạc ngày 15/10, giáo sư Carl Thayer nói: "Trên thực tế, Thủ tướng Dũng đã được Trung ương trao cho một nghị trình để thực hiện. Và hội nghị trung ương lần tiếp theo, rất có thể sẽ mở ra vào tháng 12 hoặc đầu năm tới. Và từ nay tới đó, Thủ tướng Dũng phải làm tốt, căn cứ vào những gì ông ta đã hứa khi tự phê. Sẽ có nỗ lực phối hợp để xác định rõ và xử những ai bị cho là chịu trách nhiệm về Vinashin và Vinalines. Ban Kinh tế Trung ương sẽ họp để tư vấn cho Đảng qua các phân tích nhằm buộc ông Dũng phải có trách nhiệm về hành vi của mình. Bộ Chính trị cũng sẽ phải ra được một kế hoạch hành động mang tính phối hợp nhằm giải quyết các điều yếu kém đã nêu ra ở hội nghị trung ương lần này." Nhận định về người có khả năng kế nhiệm Thủ tướng Dũng, ông Thayer cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là ứng cử viên khá sáng giá, vì không những là người được ông Dũng chọn đầu tiên mà còn là phó thủ tướng duy nhất nằm trong Bộ chính trị. “Nhiều người cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người khá trung lập trong quan hệ trong Đảng cộng sản. Tuy nhiên thực tế là ông Phúc là người rất thân tín của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng,” nguồn tin giấu tên có quan hệ cấp cao trong Đảng nói. “Trong mắt ông Dũng, ông Phúc là người 'dễ bảo' và có đường lối ôn hòa.”	summarize: Trong bối cảnh đó, những năm qua nhiều ý kiến chỉ trích đã hướng về phía thủ tướng đương nhiệm, ông Nguyễn Tấn Dũng vì quản lý lỏng lẻo và chủ nghĩa bè phái, với cao trào là Hội nghị Trung ương 6 vừa bế mạc ngày 15/10. Bài viết nhìn lại về một vài dấu ấn của ông lên nền kinh tế Việt Nam từ lúc nhậm chức hồi năm 2006. “Thủ tướng hiện đại” Từ góc nhìn của giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Úc, ông Dũng là “Thủ tướng hiện đại đầu tiên của Việt Nam”. Là người mà Thayer gọi là “kinh tế gia theo chủ nghĩa dân tộc”, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dẫn đầu trong việc giám sát tăng trưởng kinh tế Việt Nam kể từ năm 2006 và là người lãnh đạo cao cấp trong việc lèo lái và thỏa thuận với các chính khách và nhà đầu tư nước ngoài. Ngay từ lúc nhậm chức, ưu tiên hàng đầu của ông là hỗ trợ xuất khẩu tài nguyên năng lượng, nông nghiệp, lâm nghiệp, các sản phẩm hải sản và may mặc; ngoài ra còn có phát triển những nguồn tài nguyên năng lượng đa dạng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ví dụ như thủy năng và năng lượng hạt nhân. Ngoài ra, việc đầu tư vào những công trình như nhà máy lọc dầu Dung Quất của chính phủ cho thấy xu hướng muốn tách dần ra khỏi việc xuất khẩu tài nguyên dạng thô bằng cách trang bị cho kinh tế nội địa khả năng chế biến trước khi xuất khẩu nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trên chuỗi giá trị toàn cầu. Nhận xét về những thành tựu nổi bật trong nhiệm kỳ của thủ tướng, giáo sư Carl Thayer nói: "Khi Việt Nam phải gánh chịu khủng hoảng hồi năm 2008, thủ tướng đã đề xuất và thực hiện gói kích cầu để tạo một lá chắn khá tốt cho Việt Nam." Một ý kiến khác từ chuyên gia Châu Á của hãng phân tích ONDD, ông Raphael Cecchi thì cho rằng "Nghị quyết số 11 của chính phủ vào năm ngoái đã giúp ổn định kinh tế vĩ mô đáng kể, kiềm chế thành công lạm phát". 'Ngạo mạn' Hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi lạm phát và kinh tế yếu kém trong vài năm qua. Là "một thủ tướng nhiều quyền lực nhất trong lịch sử Việt Nam và là người theo đuổi chính sách tăng trưởng nóng", tuy nhiên, “điểm yếu lớn nhất của ông Dũng là sự ngạo mạn và thiếu khả năng lắng nghe những ý kiến quan trọng,” giáo sư Carl Thayer bình luận. Để giúp tiến hành cải cách kinh tế, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã thành lập Tổ chuyên gia tư vấn về cải cách kinh tế và hành chính. Đến khi thủ tướng Phan Văn Khải kế nhiệm, ông đưa tổ chuyên gia này lên thành Ban nghiên cứu về kinh tế đối ngoại của Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng ngay khi nhậm chức, ông Dũng đã giải thể ban nghiên cứu này qua Quyết định số 1008/QĐ-TTg (ban hành ngày 28/7/2006). “Ông Dũng đã loại bỏ đội ngũ cố vấn của thế hệ đi trước và thay vào đó bằng một mạng lưới bè phái của riêng mình” – Giáo sư Carl Thayer nhận xét. Sự ngạo mạn này còn được cho là thể hiện qua cách ông đề bạt nhân sự. “Chỉ cần nhìn cách thủ tướng đề bạt người nhà và những người thân cận vào các vị trí quan trọng trong bộ máy Nhà nước và các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước cũng đủ thấy ông tự tin thế nào vào sức mạnh vây cánh của mình.” Một người có quan hệ cấp cao trong bộ máy Đảng Cộng sản bình luận với BBC. “Thực ra ngay từ lúc đầu của Hội nghị Trung ương, những người trong cuộc đều biết rằng cả ông và những người thân tín của ông trong Đảng sẽ không mất chức. Tin đồn rằng thủ tướng bị cách chức chứng tỏ dư luận vẫn còn quá ngây thơ”, người muốn ẩn danh này nói thêm. Thói quen bỏ ngoài tai những lời khuyên can đã trở thành một điều được nói đến thường xuyên của chính phủ thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong đó có những lời khuyên can về sự bành trướng của mô hình Tập đoàn Nhà nước, những đầu tư công thiếu hiệu quả, làm thâm hụt vốn, ảnh hưởng môi trường cũng như sự bùng nổ của tăng trưởng tín dụng từ những kinh tế gia, nhà khoa học trong và ngoài nước cũng như các lãnh đạo và cựu lãnh đạo quốc gia mà tiêu biểu có tướng Võ Nguyên Giáp, cựu phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình. Tín đồ của tăng trưởng nóng Ông Dũng có tham vọng biến Vinashin thành tập đoàn mạnh cấp khu vực. Theo Raphael Cecchi, "sai lầm lớn nhất của Thủ tướng Dũng là đã theo đuổi tăng trưởng bằng mọi giá, lấy trọng tâm là khối quốc doanh trong lúc nền kinh tế đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất khu vực trong suốt một thập niên qua." Không ít các ý kiến cho rằng với tham vọng tăng trưởng thần kỳ, việc ông Dũng xây dựng các tập đoàn Nhà nước lấy ý tưởng từ mô hình Chaebol của Nam Hàn để trang bị cho nền kinh tế những 'cú đấm thép' là không có gì đáng ngạc nhiên. Tương tự với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước của thủ tướng được ưu đãi những khối tín dụng khổng lồ, được đảm bảo từ phía chính phủ. Nếu tăng trưởng tín dụng trong những năm 90 chỉ có 20% thì đến năm 2010, mức này lên đến 136%. Tín dụng chủ yếu được bơm vào các doanh nghiệp Nhà nước và các thế lực đầu cơ chứng khoán, bất động sản. Tuy nhiên khác với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước Việt Nam không được hình thành qua quá trình tích tụ vốn, không đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế và không những không thay thế được nhập khẩu mà còn đẩy cán cân thương mại sang nhập siêu khi nhập khẩu quá nhiều vật liệu. Không những thế, quyết định cho phép các doanh nghiệp nhà nước đầu tư đa ngành trong phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2006 – 2010 kèm theo sự quản lý yếu kém của thủ tướng đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này lạm dụng nguồn cung cấp tín dụng dồi dào để phát triển đa ngành, lũng đoạn nền kinh tế nội địa với các công ty con làm ăn thua lỗ, khiến 70% nợ xấu trong tổng 200 nghìn tỷ nợ xấu tại các ngân hàng thuộc về khối quốc doanh. Thu hút vốn đầu tư và vay vốn lãi suất thấp từ Trung Quốc để khắc phục thâm hụt mậu dịch là một phần khác trong chiến lược tăng trưởng của thủ tướng; tuy nhiên điều này không những gây phản ứng mạnh mẽ từ dư luận trong bối cảnh tranh chấp lãnh hải trên biển Đông giữa hai nước mà còn khiến Việt Nam ngày càng phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Một ví dụ như trong 4 tháng đầu năm 2011, nhập siêu Việt Nam là gần 4,9 tỷ đôla, trong đó riêng nhập siêu từ Trung Quốc chiếm gần 4 tỷ đôla. Nhập siêu với Trung Quốc dưới thời thủ tướng Dũng cao hơn hẳn những người tiền nhiệm; riêng trong năm 2010 là ở mức 12,7 tỷ đôla , cao gấp 5 lần mức 2,67 tỷ đôla năm 2005 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải. Sự nhập siêu này được Trung tâm nghiên cứu kinh tế và Chính sách VEPR, đại học quốc gia Hà Nội lý giải là dưới thời thủ tướng Dũng, có đến 90% các dự án lớn, chủ yếu là công nghiệp thượng nguồn của các tập đoàn kinh tế Việt Nam trụ cột với giá trị trúng thầu từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đôla có nhà thầu là Trung Quốc. Điều đáng chú ý ở đây, là các nhà thầu này thường chỉ sử dụng lao động và thiết bị đem từ Trung Quốc sang, dẫn đến việc Việt Nam không được hưởng chút lợi ích nào về lao động việc làm trong các thương vụ với Trung Quốc. Trong khi đó, đầu tư nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc chỉ chiếm 1,5% tổng FDI của Việt Nam. Để bù đắp cho sai lầm trong chính sách mậu dịch với Trung Quốc, chính phủ thủ tướng Dũng đã phải tìm kiếm những khoản FDI khác từ nước này để cân bằng cán cân thương mại, bất chấp những quan ngại về sự phá hoại môi trường và an ninh quốc phòng. Tăng trưởng tín dụng của Việt Nam so với khu vực qua các năm Dự án Bauxite Tây Nguyên mà tác giả David Pilling trong bài viết đăng ngày 6/5/2009 trên Financial Times gọi là sự 'triều cống' của Việt Nam để đổi lại khoản đầu tư 15 tỷ đôla nhằm giải quyết 11 tỷ đôla nhập siêu năm đó là một trong những dự án như vậy. Để đảm bảo tăng trưởng, chính phủ Nguyễn Tấn Dũng còn phải chỉ đạo thu hồi đất nông nghiệp cho các dự án biệt thự, sân golf, công nghiệp. Nhiều vụ trong số này đã trở thành cưỡng chế bạo lực, dẫn đến những vụ như Văn Giang hồi tháng Tư năm nay. Điều này khá giống với tình hình tại Trung Quốc trong bản báo cáo mới nhất của Ân xá Quốc tế. Chỉ tính trong 5 năm từ 2006-2010, cả Việt Nam đã mất khoảng 200 nghìn ha đất cho các dự án công nghiệp, sân golf, biệt thự, dẫn đến gần 2,5 triệu lao động mất việc và người nông dân có 3-4 tháng nông nhàn mỗi năm, theo số liệu của Bộ Lao động Thương binh Xã hội. Lạm phát "quán quân" khu vực Bất ổn vĩ mô đã kéo theo biến động trong khu vực ngân hàng Việt Nam Không có nước nào trong khu vực hoặc thậm chí có điều kiện tương tự mà lạm phát liên tục cao hơn tăng trưởng như Việt Nam những năm qua Hồi tháng 10/2007, trả lời báo chí trong nước, ông Nguyễn Sinh Hùng (lúc đó là phó thủ tướng) tự tin khẳng định “chỉ tiêu tăng trưởng 9% trong năm 2008 là khiêm tốn”. Thậm chí ông cho rằng trong điều kiện thuận lợi, khả năng tăng trưởng lên đến hai con số là hoàn toàn có thể. Có lẽ lúc đó ông Hùng đã không lường trước rằng, thứ duy nhất tăng lên hai con số năm 2008 là ... lạm phát. Lạm phát năm 2007-2008 bùng nổ vì nhiều lý do, trong đó có sự tăng mạnh của mức lương tối thiểu, gia tăng giá cả của hàng hóa quốc tế và việc luồng đầu tư nước ngoài đổ vào ồ ạt sau khi Việt Nam gia nhập WTO cuối năm 2006 mà không có chính sách kiểm soát; kèm theo chính sách tiền tệ lỏng lẻo, thiếu linh hoạt cũng như tỷ giá cứng nhắc. Ngân hàng Nhà nước lúc đó phải bơm tiền đồng vào nền kinh tế để giảm nhẹ áp lực tăng tỷ giá, làm trầm trọng hơn tình trạng lạm phát, đưa lạm phát tháng Tám năm 2008 lên mức 28,2%, cao nhất kể từ năm 1993, theo số liệu từ Tổng cục thống kê. Không những thế, những chi tiêu công quá mức (chiếm khoảng 20% GDP, theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương) thiếu hiệu quả, không tạo ra sản phẩm tương ứng, không tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế cũng như các khoản vay theo quan hệ và sự độc quyền giá xăng, điện khiến lạm phát như quả bom chỉ chực bùng nổ và thực tế đã tiếp tục leo lên 23,2%, mức cao nhất Châu Á trong tháng Tám năm 2011. Cũng kể từ năm 2008, mặc dù triển vọng tăng trưởng vẫn bị hạ thường xuyên nhưng tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn liên tục trượt mốc chỉ tiêu, với tăng trưởng trượt dốc từ mức 8,2% năm 2006 xuống còn 5,2% trong năm 2012 theo báo cáo tháng Mười của Ngân hàng Thế giới. Đầu tư để kiếm lỗ? Thủ tướng Dũng trong những phút cuối diễn văn bế mạc Hội nghị Trung ương 6 của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng Một trong những dấu ấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lên kinh tế Việt Nam là việc hướng đầu tư công vào những dự án hoặc có rất ít, hoặc không có chút giá trị kinh tế nào trong khi cả người dân lẫn doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đều than vãn về hạn chế cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Chỉ số được sử dụng rộng rãi trong việc đo đạt hiểu quả đầu tư là Hệ số sử dụng vốn đầu tư (ICOR). Mục đích của hệ số này là tính ra phải mất bao nhiêu đồng vốn đầu tư mới tạo ra một đồng tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Chỉ số ICOR càng cao đồng nghĩa với vốn đầu tư được sử dụng kém hiệu quả. Nếu báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy ICOR dưới thời cố thủ tướng Võ Văn Kiệt giai đoạn 1991-1995 chỉ là 3,5 và tăng lên 3,9 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải thì dưới thời thủ tướng Dũng, hệ số ICOR tăng vọt lên 6,15 trong giai đoạn 2007-2008 và đến năm 2009 thì lên đến 8. Dù con số này đến năm 2010 đã giảm xuống mức 6,9 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Đáng chú ý hơn, ICOR của khu vực Nhà nước năm 2010 là 10,2 lần, cao gấp rưỡi hệ số chung trong khi đó, ICOR của khu vực ngoài Nhà nước năm 2010 là 3,9 lần, thấp hơn hệ số 4,9 lần của năm 2006, chứng tỏ sự vượt trội trong hiệu quả đầu tư. Ngoài ra báo cáo của sứ quán Anh hồi tháng Sáu cũng chỉ ra khoảng cách năng suất lao động của các doanh nghiệp Nhà nước so với cả khu vực doanh nghiệp nói chung tăng ngày càng lớn qua thời gian, từ 1:4 năm 2000 đến 1:8 năm 2008. Chỉ cần lấy ví dụ những công trình mà thủ tướng đích tay ký như cảng Vân Phong, với tổng mức đầu tư 3,6 tỷ đôla và lễ khởi công hoành tráng tốn kém hơn 4,144 nghìn tỷ đồng giờ chỉ còn lại "114 cọc thép và một xà lan toàn những máy móc rỉ" (theo AP); những câu chuyện như sự tiêu phí 4 tỷ đôla của Vinashin hay các dự án bỏ hoang của Vinaconex thì cũng dễ hiểu tại sao cây bút Geoffrey Cain lại phải thốt lên "Việt Nam của năm 2012 là nơi có chính phủ đưa ra quyết định xây dựng những công trình ở những vị trí kỳ cục" trong bài viết trên trang Foreign Policy hồi tháng Bảy. Sau những thành tựu Nỗ lực làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước của ông Nguyễn Phú Trọng được một số người đánh giá cao. Trong những năm gần đây, Việt Nam liên tục được “phong tặng” các danh hiệu nhất nhì bởi các tổ chức quốc tế. Về kinh tế, Việt Nam là nước thứ nhì ASEAN từ dưới đếm lên trong năng lực cạnh tranh toàn cầu, theo báo cáo tháng Chín của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF); tụt tổng cộng 16 bậc trong hai lần xếp hạng gần nhất của tổ chức này. Báo cáo hồi tháng Sáu năm nay của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cũng chỉ ra rõ những cái 'nhất' khác của kinh tế Việt Nam như lạm phát, tăng trưởng tín dụng, lãi suất và tỷ lệ nợ xấu cao nhất Châu Á những năm qua. Đó là chưa kể đến những danh hiệu phi kinh tế khác như "nước bảo vệ động vật hoang dã tồi nhất" của Quỹ bảo vệ thiên nhiên thế giới (WFF) hay vị trí 172/179 trong xếp hạng những nước thù địch tự do Internet của Tổ chứng phóng viên không biên giới (RSF). Những sai phạm nghiêm trọng trong điều hành của ông Dũng được cho là lý do khiến Trung ương Đảng phải họp kín sớm hơn dự đoán hồi đầu tháng Mười. Trả lời về kết quả Hội nghị Trung ương Sáu sau buổi bế mạc ngày 15/10, giáo sư Carl Thayer nói: "Trên thực tế, Thủ tướng Dũng đã được Trung ương trao cho một nghị trình để thực hiện. Và hội nghị trung ương lần tiếp theo, rất có thể sẽ mở ra vào tháng 12 hoặc đầu năm tới. Và từ nay tới đó, Thủ tướng Dũng phải làm tốt, căn cứ vào những gì ông ta đã hứa khi tự phê. Sẽ có nỗ lực phối hợp để xác định rõ và xử những ai bị cho là chịu trách nhiệm về Vinashin và Vinalines. Ban Kinh tế Trung ương sẽ họp để tư vấn cho Đảng qua các phân tích nhằm buộc ông Dũng phải có trách nhiệm về hành vi của mình. Bộ Chính trị cũng sẽ phải ra được một kế hoạch hành động mang tính phối hợp nhằm giải quyết các điều yếu kém đã nêu ra ở hội nghị trung ương lần này." Nhận định về người có khả năng kế nhiệm Thủ tướng Dũng, ông Thayer cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là ứng cử viên khá sáng giá, vì không những là người được ông Dũng chọn đầu tiên mà còn là phó thủ tướng duy nhất nằm trong Bộ chính trị. “Nhiều người cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người khá trung lập trong quan hệ trong Đảng cộng sản. Tuy nhiên thực tế là ông Phúc là người rất thân tín của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng,” nguồn tin giấu tên có quan hệ cấp cao trong Đảng nói. “Trong mắt ông Dũng, ông Phúc là người 'dễ bảo' và có đường lối ôn hòa.”	[ 108, 287, 285, 161, 298, 1303, 313, 397, 120, 147, 235, 158, 108, 232, 357, 163, 788, 115, 665, 125, 505, 331, 477, 1177, 3966, 118, 362, 1749, 1077, 171, 730, 241, 2551, 8707, 105, 185, 404, 1674, 6344, 119, 291, 1168, 106, 813, 411, 151, 929, 1413, 659, 2998, 2232, 191, 9936, 112, 1045, 508, 485, 153, 125, 116, 696, 988, 108, 1633, 104, 118, 227, 639, 236, 216, 131, 132, 148, 398, 3148, 229, 496, 147, 4861, 22316, 477, 199, 273, 561, 1069, 1869, 485, 104, 309, 441, 2880, 2935, 103, 2064, 760, 162, 438, 2717, 118, 1077, 106, 22316, 477, 199, 273, 178, 462, 104, 131, 8473, 1931, 111, 145, 2935, 343, 106, 401, 4864, 216, 165, 181, 185, 404, 137, 796, 1616, 331, 477, 362, 1749, 1077, 115, 458, 178, 113, 156, 850, 338, 321, 395, 236, 216, 131, 132, 546, 148, 147, 3524, 105, 106, 111, 261, 247, 291, 373, 113, 156, 8691, 1709, 105, 893, 899, 119, 109, 122, 547, 105, 152, 178, 276, 142, 1781, 1580, 148, 398, 3148, 2471, 1293, 462, 201, 178, 104, 118, 106, 1174, 643, 387, 910, 326, 503, 344, 423, 103, 939, 2409, 2242, 2409, 109, 262, 765, 767, 262, 105, 1436, 945, 708, 351, 124, 177, 107, 212, 435, 120, 774, 326, 503, 344, 423, 635, 1361, 130, 1174, 643, 321, 395, 236, 955, 1380, 1094, 128, 1613, 344, 105, 344, 423, 991, 1876, 1382, 1235, 156, 178, 276, 138, 120, 135, 277, 128, 152, 452, 2383, 1118, 3875, 10211, 104, 122, 256, 114, 203, 1461, 665, 278, 2089, 1429, 124, 574, 156, 387, 910, 326, 503, 1361, 2580, 281, 173, 509, 133, 114, 236, 216, 735, 439, 555, 344, 353, 625, 226, 129, 387, 910, 745, 1480, 291, 297, 512, 104, 131, 132, 159, 3141, 314, 245, 258, 2781, 4579, 231, 587, 125, 120, 164, 3385, 738, 2160, 113, 517, 393, 104, 331, 4073, 309, 441, 2880, 2935, 795, 2286, 131, 132, 139, 2570, 668, 757, 1186, 496, 147, 4128, 331, 477, 115, 220, 387, 105, 223, 199, 2418, 1058, 352, 130, 394, 116, 1176, 1037, 896, 514, 114, 131, 3718, 430, 108, 232, 357, 211, 148, 649, 165, 1151, 844, 104, 833, 613, 566, 3329, 11878, 12243, 118, 13427, 29454, 143, 114, 160, 17502, 302, 166, 1425, 104, 122, 256, 138, 147, 2042, 115, 422, 970, 190, 236, 216, 2014, 787, 549, 546, 103, 2861, 353, 164, 135, 1598, 212, 340, 16584, 6795, 3475, 257, 1521, 617, 111, 133, 349, 580, 626, 1598, 212, 105, 236, 216, 675, 1206, 113, 696, 147, 1451, 1931, 2504, 331, 477, 158, 168, 265, 202, 113, 478, 324, 131, 132, 105, 106, 111, 181, 1743, 122, 333, 321, 395, 1578, 646, 1169, 572, 401, 22390, 675, 301, 202, 104, 118, 1077, 106, 144, 6511, 3475, 105, 815, 555, 344, 1527, 701, 120, 108, 232, 357, 146, 308, 1234, 309, 441, 2880, 2935, 342, 2738, 1600, 422, 472, 209, 655, 173, 236, 955, 601, 596, 477, 1803, 551, 2922, 115, 164, 385, 1318, 649, 165, 276, 255, 125, 655, 173, 236, 216, 105, 209, 122, 112, 1967, 129, 331, 477, 1547, 551, 2771, 699, 3966, 118, 251, 420, 649, 165, 126, 227, 164, 806, 568, 402, 125, 236, 216, 195, 470, 104, 596, 477, 448, 2463, 773, 170, 531, 129, 3148, 2471, 118, 1077, 115, 272, 136, 504, 568, 402, 126, 235, 2506, 190, 166, 1460, 3401, 18949, 444, 6815, 209, 191, 12815, 7930, 831, 401, 2774, 1077, 115, 534, 306, 559, 2009, 601, 255, 104, 175, 300, 184, 226, 105, 346, 138, 150, 281, 116, 427, 2145, 1674, 1194, 104, 734, 267, 561, 1021, 754, 441, 2880, 2935, 238, 4624, 1153, 6511, 3475, 126, 177, 117, 114, 106, 136, 199, 235, 173, 118, 220, 6092, 157, 2502, 401, 3577, 260, 485, 173, 331, 477, 220, 6092, 111, 152, 105, 120, 111, 481, 1352, 138, 109, 297, 512, 146, 308, 113, 317, 452, 571, 142, 105, 109, 495, 6579, 497, 135, 457, 571, 142, 127, 620, 203, 118, 222, 193, 175, 224, 138, 543, 417, 2619, 1255, 104, 267, 1070, 430, 111, 107, 146, 300, 373, 291, 113, 317, 452, 348, 607, 262, 342, 410, 119, 2189, 401, 3827, 124, 531, 148, 398, 178, 104, 813, 411, 151, 3648, 120, 111, 113, 204, 413, 217, 160, 186, 118, 105, 120, 111, 481, 875, 104, 118, 113, 348, 134, 110, 552, 3065, 1740, 1884, 160, 331, 477, 133, 173, 229, 463, 776, 1136, 410, 244, 177, 310, 4702, 1657, 1616, 111, 278, 1768, 595, 126, 123, 1796, 1576, 12609, 1379, 306, 351, 1311, 120, 366, 2152, 1036, 115, 319, 164, 116, 179, 117, 123, 155, 369, 1209, 104, 122, 256, 331, 477, 362, 1749, 2889, 113, 150, 107, 120, 366, 2152, 1036, 125, 144, 3428, 3504, 104, 787, 240, 1391, 526, 571, 1013, 120, 178, 276, 135, 815, 614, 4072, 140, 2734, 3091, 682, 103, 349, 580, 936, 271, 127, 128, 144, 1725, 1215, 104, 321, 395, 875, 286, 148, 120, 236, 216, 1906, 152, 889, 214, 113, 105, 351, 142, 127, 128, 109, 261, 247, 105, 924, 261, 247, 198, 165, 145, 464, 284, 107, 477, 1803, 1533, 9727, 924, 1004, 185, 492, 142, 362, 1074, 5363, 3211, 905, 104, 321, 395, 1578, 208, 1077, 107, 268, 584, 625, 5438, 164, 495, 526, 417, 373, 322, 2531, 520, 13427, 29454, 103, 9671, 1472, 301, 202, 104, 596, 477, 1077, 106, 115, 181, 1743, 321, 395, 281, 389, 314, 103, 771, 308, 315, 106, 1437, 198, 553, 113, 398, 639, 236, 216, 115, 463, 357, 1606, 359, 321, 395, 875, 286, 291, 202, 322, 442, 113, 1232, 116, 1092, 778, 235, 294, 724, 500, 109, 108, 232, 357, 114, 160, 119, 268, 584, 321, 395, 860, 393, 103, 156, 118, 1077, 556, 636, 109, 495, 526, 571, 142, 771, 108, 232, 597, 148, 787, 240, 22855, 104, 132, 542, 130, 509, 133, 114, 639, 236, 216, 120, 21517, 5742, 16403, 106, 110, 107, 218, 549, 1628, 3275, 2797, 222, 119, 22855, 103, 109, 495, 526, 571, 142, 104, 331, 477, 117, 1293, 115, 176, 120, 1437, 875, 286, 1033, 515, 7986, 117, 879, 327, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 131, 132, 104, 147, 3118, 106, 282, 142, 2231, 113, 1437, 1530, 1099, 1033, 515, 7986, 290, 774, 148, 300, 234, 866, 201, 103, 1437, 198, 553, 675, 4198, 120, 553, 522, 276, 157, 10168, 22817, 171, 815, 682, 105, 144, 1772, 3156, 639, 236, 216, 104, 109, 491, 418, 6990, 1 ]
050421_nguyentrongtao	https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2005/04/050421_nguyentrongtao	Nguyễn Trọng Tạo: 'Hội nên là tiếng nói bảo vệ nhà văn'	Trước thềm Đại hội đại biểu Hội nhà văn Việt nam lần thứ 7, đài BBC đã phỏng vấn nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo, Uỷ viên Hội đồng thơ Hội nhà văn Việt Nam.	Ông nói với đài BBC rằng "Tâm tư của các nhà văn là họ không ai muốn đại hội đại biểu cả mà tất cả mọi người đều mong muốn có đại hội toàn thể như năm 1989, đại hội đầu tiên của thời kỳ đổi mới." "Nhưng mà 3 đại hội liên tục này vẫn là đại hội đại biểu thôi làm các nhà văn buồn. Họ buồn ở chỗ là họ không được gặp nhau đầy đủ. Hai nữa là những nhà văn không dự đại hội ở trung ương thì họ cũng có thiệt thòi là họ không được nói trong những diễn đàn chính thức đó những tâm tư của mình. Là nhà văn thì họ cũng cần thiết có sự giao lưu giữa những nhà văn với nhau." "Nếu mà triệu tập đại hội toàn thể trong tổng số là 830 hội viên thì cũng chỉ khoảng 600 hội viên đi thôi, cũng nhiều người già yếu, nhiều người bận công tác, nhiều người cũng đi nhiều nên họ không đi. Mà đại hội đại biểu bây giờ cộng cả khách mời và đặc cách [những người bầu không trúng thì ban chấp hành cho đặc cách để đi làm đại biểu chính thức], như vậy cũng đã 550 người, quá nửa." "Anh em khi bỏ phiếu bầu nhau thì người ta nói đùa: Trên đời nghìn vạn điều cay đắng, cay đắng chi bằng gạch tên nhau, tức bỏ phiếu là phải gạch tên nhau. Mà nhà văn thì cũng chả ai đại diện cho ai được. Mỗi cá thể là một sách tạo và những chính kiến, những vấn đề tư tưởng nghệ thuật của họ. Theo tôi đại hội này, việc đầu tiên là đại hội toàn thể đã không thực hiện được." BBC:Vì sao có quyết định không tổ chức đại hội toàn thể mà chỉ làm đại hội đại biểu, thưa ông? Cái này chắc là do chỉ đạo của trên đối với tất cả các hội văn học nghệ thuật. Hy vọng các đại hội tới có thể là đại hội toàn thể thì sẽ phấn khởi hơn. BBC:Hiện tại có một số vấn đề nổi bật nào mà các nhà văn có thể muốn trao đổi? Nguyễn Trọng Tạo: Năm năm vừa qua, nói chung văn học VN phong phú, đa dạng, nhưng số tác phẩm thật hay thì hầu như vắng mặt. Chúng ta phải nghĩ tới những sự thẩm định, những sự tiếp xúc với các văn học mới như thế nào, tôi nghĩ rằng ở Việt Nam như thế là hơi trì trệ. Đặc biệt là có những cuốn sách được dư luận rất chú ý thì lại bị đối xử ghẻ lạnh hoặc cố tình im lặng trước những cuốn sách có dư luận. BBC:Ví dụ như là cuốn nào, thưa ông? Nguyễn Trọng Tạo: Ví dụ như là cuốn Chuyện kể năm 2000 của nhà văn Bùi Ngọc Tấn, cuốn đấy là một cuốn sách đã bị thu hồi. Mặc dù bị thu hồi nhưng ở ngoài lậu sách người ta vẫn in sách lậu và bán ra nhiều. Và nói chung thì ở những người đọc ở Việt Nam, những người có quan tâm đến văn học thì họ đều đọc quyển sách ấy. Hội nhà văn đáng lẽ ra phải bảo vệ những giá trị của văn chương, bảo vệ hội viên của mình nhưng trong những việc như thế thì Hội Nhà văn gần như là đứng ngoài cuộc. BBC:Vậy với những trường hợp như thế, theo ông Hội Nhà văn có thể làm gì được ? Nguyễn Trọng Tạo: Hội Nhà văn cần mở ra những thảo luận, ví dụ quyển sách đúng sai thế nào thì phải được đưa ra công luận. Có thể là phê phán hoặc có thể là khen ngợi hoặc là có thể vừa khen ngợi vừa phê phán. Tôi nghĩ giá trị của một quyển sách cũng có thể được công khai như thế thì mới gọi là tự do sáng tác và tự do công bố. Nếu không thì các vấn đề sẽ chỉ chẳng qua là nói miệng với nhau thôi, nói cho nó sang thế thôi. Nhiều lúc có người nói là hay là thà lập một cái kiểm duyệt như thời Pháp đi, rồi kiểm duyệt, cắt bỏ đoạn nào thì phải in rõ rằng đây là kiểm duyệt cắt. Còn ở Việt Nam bây giờ chỗ này cắt, chỗ kia cắt thì in ra người đọc không biết được. Tôi nghĩ Hội Nhà văn có thể nói một tiếng nói để bảo vệ nhà văn, nhưng mà thực chất là bảo vệ sự tự do sáng tác và tự do công bố của nhà văn. Tất nhiên là nước nào cũng có luật pháp và phải tính đến luật pháp. Cái gì mà sai thì có luật pháp và cái gì đúng cũng được luật pháp bảo vệ. BBC:Vậy thưa ông hiện nay người đọc trông chờ gì ở các tác giả? Nguyễn Trọng Tạo: Tôi thấy người đọc có một truyền thống là rất tin tưởng và kỳ vọng ở nhà văn. Thế thì họ cũng hy vọng làm sao mở ra những tiếng nói mới động chạm đến những vấn đề sự thật sâu sắc hơn, bản chất hơn, vì hiện nay xã hội Việt Nam là một xã hội đang phát triển trên một nền kinh tế thị trường mà VN chưa nhiều kinh nghiệm. Chính vì thế mà vừa có cái hay của nó mà vừa có cái dở, nhà văn có dám can đảm để phản ánh xã hội hay là để hướng xã hội tới một điều gì tốt đẹp hơn, xa xăm hơn. Đó là thiên chức của nhà văn. Hội Nhà văn thì có ít tiền của Trung ương của Đảng đầu tư cho, thế rồi cũng chia nhau mỗi người được ít tiền để đầu tư vào viết lách hoặc đầu tư in sách, nhưng tất cả những cái đấy chẳng qua là một sự giúp đỡ hạn hữu thôi. Ấy thế nhưng mà nhà văn ta vì hay cảm động mà kể ra cảm động thì cũng đúng thôi. Nhưng vấn đề lớn nhất là muốn thế nào anh cũng phải nói tiếng nói thật tiếng nói từ đáy lòng anh, tiếng nói can đảm nhất để phê phán xã hội cũng như ca ngợi những gì đẹp đẽ trong cuộc đời này. Tôi nghĩ đấy cũng là mong muốn của độc giả.	summarize: Ông nói với đài BBC rằng "Tâm tư của các nhà văn là họ không ai muốn đại hội đại biểu cả mà tất cả mọi người đều mong muốn có đại hội toàn thể như năm 1989, đại hội đầu tiên của thời kỳ đổi mới." "Nhưng mà 3 đại hội liên tục này vẫn là đại hội đại biểu thôi làm các nhà văn buồn. Họ buồn ở chỗ là họ không được gặp nhau đầy đủ. Hai nữa là những nhà văn không dự đại hội ở trung ương thì họ cũng có thiệt thòi là họ không được nói trong những diễn đàn chính thức đó những tâm tư của mình. Là nhà văn thì họ cũng cần thiết có sự giao lưu giữa những nhà văn với nhau." "Nếu mà triệu tập đại hội toàn thể trong tổng số là 830 hội viên thì cũng chỉ khoảng 600 hội viên đi thôi, cũng nhiều người già yếu, nhiều người bận công tác, nhiều người cũng đi nhiều nên họ không đi. Mà đại hội đại biểu bây giờ cộng cả khách mời và đặc cách [những người bầu không trúng thì ban chấp hành cho đặc cách để đi làm đại biểu chính thức], như vậy cũng đã 550 người, quá nửa." "Anh em khi bỏ phiếu bầu nhau thì người ta nói đùa: Trên đời nghìn vạn điều cay đắng, cay đắng chi bằng gạch tên nhau, tức bỏ phiếu là phải gạch tên nhau. Mà nhà văn thì cũng chả ai đại diện cho ai được. Mỗi cá thể là một sách tạo và những chính kiến, những vấn đề tư tưởng nghệ thuật của họ. Theo tôi đại hội này, việc đầu tiên là đại hội toàn thể đã không thực hiện được." BBC:Vì sao có quyết định không tổ chức đại hội toàn thể mà chỉ làm đại hội đại biểu, thưa ông? Cái này chắc là do chỉ đạo của trên đối với tất cả các hội văn học nghệ thuật. Hy vọng các đại hội tới có thể là đại hội toàn thể thì sẽ phấn khởi hơn. BBC:Hiện tại có một số vấn đề nổi bật nào mà các nhà văn có thể muốn trao đổi? Nguyễn Trọng Tạo: Năm năm vừa qua, nói chung văn học VN phong phú, đa dạng, nhưng số tác phẩm thật hay thì hầu như vắng mặt. Chúng ta phải nghĩ tới những sự thẩm định, những sự tiếp xúc với các văn học mới như thế nào, tôi nghĩ rằng ở Việt Nam như thế là hơi trì trệ. Đặc biệt là có những cuốn sách được dư luận rất chú ý thì lại bị đối xử ghẻ lạnh hoặc cố tình im lặng trước những cuốn sách có dư luận. BBC:Ví dụ như là cuốn nào, thưa ông? Nguyễn Trọng Tạo: Ví dụ như là cuốn Chuyện kể năm 2000 của nhà văn Bùi Ngọc Tấn, cuốn đấy là một cuốn sách đã bị thu hồi. Mặc dù bị thu hồi nhưng ở ngoài lậu sách người ta vẫn in sách lậu và bán ra nhiều. Và nói chung thì ở những người đọc ở Việt Nam, những người có quan tâm đến văn học thì họ đều đọc quyển sách ấy. Hội nhà văn đáng lẽ ra phải bảo vệ những giá trị của văn chương, bảo vệ hội viên của mình nhưng trong những việc như thế thì Hội Nhà văn gần như là đứng ngoài cuộc. BBC:Vậy với những trường hợp như thế, theo ông Hội Nhà văn có thể làm gì được ? Nguyễn Trọng Tạo: Hội Nhà văn cần mở ra những thảo luận, ví dụ quyển sách đúng sai thế nào thì phải được đưa ra công luận. Có thể là phê phán hoặc có thể là khen ngợi hoặc là có thể vừa khen ngợi vừa phê phán. Tôi nghĩ giá trị của một quyển sách cũng có thể được công khai như thế thì mới gọi là tự do sáng tác và tự do công bố. Nếu không thì các vấn đề sẽ chỉ chẳng qua là nói miệng với nhau thôi, nói cho nó sang thế thôi. Nhiều lúc có người nói là hay là thà lập một cái kiểm duyệt như thời Pháp đi, rồi kiểm duyệt, cắt bỏ đoạn nào thì phải in rõ rằng đây là kiểm duyệt cắt. Còn ở Việt Nam bây giờ chỗ này cắt, chỗ kia cắt thì in ra người đọc không biết được. Tôi nghĩ Hội Nhà văn có thể nói một tiếng nói để bảo vệ nhà văn, nhưng mà thực chất là bảo vệ sự tự do sáng tác và tự do công bố của nhà văn. Tất nhiên là nước nào cũng có luật pháp và phải tính đến luật pháp. Cái gì mà sai thì có luật pháp và cái gì đúng cũng được luật pháp bảo vệ. BBC:Vậy thưa ông hiện nay người đọc trông chờ gì ở các tác giả? Nguyễn Trọng Tạo: Tôi thấy người đọc có một truyền thống là rất tin tưởng và kỳ vọng ở nhà văn. Thế thì họ cũng hy vọng làm sao mở ra những tiếng nói mới động chạm đến những vấn đề sự thật sâu sắc hơn, bản chất hơn, vì hiện nay xã hội Việt Nam là một xã hội đang phát triển trên một nền kinh tế thị trường mà VN chưa nhiều kinh nghiệm. Chính vì thế mà vừa có cái hay của nó mà vừa có cái dở, nhà văn có dám can đảm để phản ánh xã hội hay là để hướng xã hội tới một điều gì tốt đẹp hơn, xa xăm hơn. Đó là thiên chức của nhà văn. Hội Nhà văn thì có ít tiền của Trung ương của Đảng đầu tư cho, thế rồi cũng chia nhau mỗi người được ít tiền để đầu tư vào viết lách hoặc đầu tư in sách, nhưng tất cả những cái đấy chẳng qua là một sự giúp đỡ hạn hữu thôi. Ấy thế nhưng mà nhà văn ta vì hay cảm động mà kể ra cảm động thì cũng đúng thôi. Nhưng vấn đề lớn nhất là muốn thế nào anh cũng phải nói tiếng nói thật tiếng nói từ đáy lòng anh, tiếng nói can đảm nhất để phê phán xã hội cũng như ca ngợi những gì đẹp đẽ trong cuộc đời này. Tôi nghĩ đấy cũng là mong muốn của độc giả.	[ 108, 287, 285, 161, 208, 123, 405, 1051, 378, 641, 19226, 276, 104, 109, 152, 355, 106, 154, 110, 375, 1190, 273, 567, 273, 1277, 186, 145, 2309, 186, 389, 280, 1821, 872, 1190, 107, 273, 567, 258, 671, 128, 147, 4099, 103, 273, 567, 811, 462, 104, 1111, 393, 1544, 1066, 294, 1960, 145, 1096, 273, 567, 316, 437, 126, 1125, 106, 273, 567, 273, 1277, 1508, 140, 109, 152, 355, 4844, 112, 719, 4844, 449, 3335, 106, 154, 110, 363, 1213, 527, 3360, 4116, 891, 2535, 106, 479, 152, 355, 110, 1416, 273, 567, 449, 396, 929, 143, 154, 127, 107, 1882, 5069, 106, 154, 110, 363, 123, 113, 479, 1446, 685, 122, 1522, 150, 479, 315, 276, 104, 900, 1931, 152, 355, 143, 154, 127, 1312, 2414, 107, 698, 384, 931, 1529, 479, 152, 355, 405, 527, 294, 4018, 3153, 145, 1179, 1079, 273, 567, 258, 671, 113, 1670, 721, 106, 1570, 4005, 567, 182, 143, 127, 163, 545, 3824, 567, 182, 184, 1839, 127, 713, 280, 1999, 2454, 103, 713, 280, 7211, 135, 274, 103, 713, 280, 127, 184, 713, 237, 154, 110, 1933, 2264, 273, 567, 273, 1277, 969, 1602, 1107, 186, 547, 4294, 105, 1597, 173, 1775, 9448, 280, 1850, 110, 2727, 143, 504, 2093, 209, 114, 1597, 173, 570, 184, 140, 273, 1277, 122, 1522, 6219, 128, 1627, 127, 115, 13295, 280, 103, 310, 4140, 294, 4725, 640, 129, 306, 2287, 1850, 527, 143, 280, 169, 123, 3613, 161, 1601, 231, 2842, 1428, 3408, 999, 2801, 20138, 103, 2801, 20138, 692, 1588, 3864, 465, 1481, 2197, 306, 2287, 106, 139, 3864, 465, 1315, 2264, 152, 355, 143, 127, 2726, 375, 273, 1359, 114, 375, 4539, 9209, 176, 499, 671, 106, 172, 333, 394, 105, 479, 122, 13473, 479, 1067, 846, 276, 2388, 2030, 1802, 104, 1078, 520, 141, 273, 567, 474, 358, 811, 462, 106, 273, 567, 258, 671, 115, 110, 1220, 493, 363, 294, 1231, 2778, 350, 107, 1250, 190, 110, 1453, 853, 273, 567, 258, 671, 145, 163, 140, 273, 567, 273, 1277, 103, 2466, 6504, 1814, 126, 2638, 106, 180, 163, 247, 104, 159, 923, 405, 2309, 186, 109, 567, 355, 214, 2030, 7544, 1642, 584, 109, 273, 567, 839, 107, 671, 106, 273, 567, 258, 671, 143, 134, 10991, 231, 3970, 827, 1231, 14781, 149, 107, 172, 721, 1067, 846, 2499, 4828, 224, 145, 109, 152, 355, 107, 671, 1190, 992, 1544, 347, 1201, 1152, 6161, 161, 832, 147, 2049, 1244, 123, 630, 355, 214, 312, 737, 9244, 635, 8593, 170, 721, 274, 2824, 1721, 194, 143, 4598, 128, 9519, 8654, 819, 169, 139, 372, 839, 479, 698, 4466, 2376, 479, 698, 1297, 990, 405, 109, 355, 214, 1066, 128, 868, 1577, 141, 372, 641, 449, 243, 132, 128, 868, 106, 1189, 996, 8129, 112, 4890, 376, 1502, 106, 107, 479, 3582, 333, 363, 1136, 967, 1228, 987, 108, 232, 143, 153, 133, 923, 2163, 15419, 2111, 1366, 2233, 205, 108, 176, 320, 5145, 965, 479, 3582, 333, 107, 1136, 5357, 1231, 7227, 1094, 128, 106, 3582, 1577, 2466, 6504, 1201, 1152, 6161, 161, 2187, 1094, 128, 106, 3582, 6316, 1899, 147, 2750, 104, 152, 355, 1823, 1442, 4155, 103, 3582, 7960, 106, 172, 3582, 333, 115, 133, 498, 1717, 112, 2708, 376, 428, 133, 498, 1717, 170, 449, 351, 5007, 333, 280, 169, 1125, 108, 176, 231, 333, 5007, 105, 622, 124, 7289, 619, 123, 630, 143, 449, 479, 280, 901, 449, 243, 578, 479, 280, 107, 146, 315, 792, 355, 214, 143, 154, 1821, 901, 8420, 333, 12800, 1678, 152, 355, 549, 642, 124, 139, 327, 1486, 479, 314, 245, 104, 355, 741, 103, 327, 1486, 567, 182, 104, 267, 170, 113, 479, 358, 128, 868, 143, 1678, 571, 355, 1584, 128, 106, 2321, 351, 460, 112, 1231, 17569, 405, 479, 1286, 1381, 128, 5082, 181, 118, 1678, 571, 355, 107, 671, 140, 218, 363, 108, 347, 1201, 1152, 6161, 161, 1678, 571, 355, 1312, 2051, 124, 479, 843, 7519, 1380, 1094, 8420, 333, 604, 714, 868, 224, 143, 139, 363, 251, 124, 135, 5357, 615, 671, 106, 997, 689, 1366, 107, 671, 106, 2354, 5804, 1366, 106, 107, 671, 2049, 2354, 5804, 2049, 997, 5229, 388, 372, 314, 245, 104, 172, 8420, 333, 127, 107, 671, 363, 135, 550, 128, 868, 143, 1066, 343, 106, 1180, 180, 611, 274, 105, 1180, 180, 135, 7673, 2767, 431, 110, 143, 109, 1067, 846, 134, 163, 2175, 2900, 235, 106, 123, 6125, 405, 527, 1839, 123, 114, 335, 586, 868, 1164, 3362, 431, 398, 107, 280, 123, 106, 194, 106, 5025, 925, 172, 292, 2090, 4226, 128, 1111, 711, 2251, 2491, 2090, 4226, 103, 3735, 306, 780, 224, 143, 139, 108, 176, 231, 450, 641, 248, 106, 2090, 4226, 3735, 112, 927, 449, 243, 132, 969, 1602, 3335, 126, 3735, 103, 3335, 1387, 3735, 143, 108, 176, 231, 124, 280, 901, 110, 1060, 4539, 388, 372, 1678, 571, 355, 107, 671, 123, 172, 1575, 123, 570, 327, 1486, 152, 355, 103, 170, 145, 1220, 2344, 106, 327, 1486, 698, 1180, 180, 611, 274, 105, 1180, 180, 135, 1493, 104, 152, 355, 112, 6634, 332, 445, 106, 507, 224, 127, 107, 1023, 246, 105, 139, 334, 792, 1023, 2290, 1814, 218, 145, 714, 143, 107, 1023, 246, 105, 292, 218, 604, 127, 363, 1023, 246, 327, 13813, 1231, 17569, 2466, 118, 493, 275, 280, 901, 1407, 3897, 218, 449, 109, 274, 590, 347, 1201, 1152, 6161, 161, 388, 1146, 280, 901, 107, 172, 1752, 1048, 106, 1228, 193, 2388, 105, 393, 584, 449, 152, 355, 112, 1888, 143, 154, 127, 861, 584, 140, 350, 2051, 124, 479, 1575, 123, 1066, 469, 2133, 792, 479, 1067, 846, 698, 1721, 993, 3423, 975, 288, 2344, 975, 171, 493, 275, 293, 567, 243, 132, 106, 172, 293, 567, 167, 212, 1782, 159, 172, 2565, 236, 998, 461, 1286, 145, 312, 289, 713, 236, 12805, 448, 171, 868, 145, 2049, 107, 292, 194, 104, 335, 145, 2049, 107, 292, 17310, 103, 152, 355, 107, 1140, 1036, 879, 570, 391, 1342, 293, 567, 194, 106, 570, 2415, 293, 567, 839, 172, 999, 218, 2289, 1142, 975, 797, 6037, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2548, 376, 10332, 320, 440, 567, 273, 1277, 1678, 152, 355, 243, 828, 1587, 1157, 5536, 1051, 378, 115, 1102, 1067, 152, 1657, 1201, 1152, 6161, 103, 3962, 182, 1678, 1002, 1657, 1678, 152, 355, 243, 629, 1 ]
041011_asemstatement	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/10/041011_asemstatement	Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị ASEM 5	Sau hai ngày họp, hội nghị thượng đỉnh Á - Âu (ASEM) lần thứ 5 đã kết thúc ở Hà Nội hôm 9-10.	Dưới đây là toàn văn tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 5: Các vị lãnh đạo hài lòng với những tiến triển đã đạt được của tiến trình ASEM trên cơ sở các nguyên tắc đã được nhất trí tại các Hội nghị Cấp cao lần trước và trong Khuôn khổ Hợp tác Á-Âu (AECF 2000). Các vị lãnh đạo cũng đánh giá cao kết quả tích cực của các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao, Kinh tế, Tài chính, cũng như các Hội nghị Bộ trưởng Môi trường, Văn hóa và Nông nghiệp đã diễn ra từ sau Hội nghị Cấp cao ASEM 4, và đã thông qua các kiến nghị của các Bộ trưởng. 1. Tăng cường đối thoại chính trị 1.1. Xem xét những thay đổi sâu sắc và phức tạp trong tình hình quốc tế kể từ sau ASEM 4, các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng những thay đổi đó có tính đa diện và toàn cầu mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho hòa bình, an ninh thế giới, và phát triển kinh tế bền vững. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng xu hướng chủ đạo vẫn là hòa bình, hợp tác và phát triển. 1.2. Các vị lãnh đạo khẳng định quyết tâm giải quyết những thách thức và mối đe dọa toàn cầu mới như mất ổn định, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa ly khai, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, tội phạm xuyên quốc gia, khía cạnh tiêu cực của toàn cầu hóa, khoảng cách giàu nghèo đang mở rộng, các bệnh truyền nhiễm, suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu. Vì mục tiêu đó, các vị lãnh đạo nhất trí tăng cường phối hợp và hợp tác trong khuôn khổ đối thoại và hợp tác ASEM, và quan hệ đối tác Á-Âu. 1.3. Các vị lãnh đạo cho rằng những thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu và đa diện đó phải được giải quyết bằng cách tiếp cận đa phương và hành động tập thể thông qua tăng cường đối thoại và hợp tác chặt chẽ trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với chủ nghĩa đa phương hoạt động hữu hiệu và một trật tự quốc tế công bằng, hợp lý trên cơ sở các quy định, trong đó Liên Hợp Quốc đóng vai trò trung tâm. 1.4. Các vị lãnh đạo nhắc lại sự ủng hộ của mình đối với quá trình cải tổ hệ thống Liên Hợp Quốc và các cơ quan chính của Liên Hợp Quốc, kể cả Đại Hội đồng và Hội đồng Bảo an nhằm tăng cường tính đại diện, minh bạch và hiệu quả của hệ thống Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng các nước thành viên ASEM cam kết sẽ nỗ lực hết sức nhằm bảo đảm thành công của phiên họp toàn thể cấp cao của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tổ chức năm 2005, để giải quyết việc thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Thiên niên kỷ, kể cả mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và việc thực hiện các quyết định của Nhóm cao cấp về mối đe dọa thách thức và thay đổi. Các vị lãnh đạo có đề cập đến Tòa án hình sự quốc tế và thỏa thuận sẽ tiếp tục đối thoại về vấn đề này. 1.5. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường đối thoại và hợp tác đa phương trong khuôn khổ ASEM cũng như trong các khuôn khổ khu vực và liên khu vực nhằm góp phần tăng cường hệ thống đa phương toàn cầu. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh cần phối hợp hơn nữa trong các vấn đề đa phương giữa các nước đối tác ASEM và thông qua khuyến nghị của các Bộ trưởng Ngoại giao về xem xét lại các thủ tục hiện tại của ASEM với mục đích đưa ra các đề xuất tăng cường điều phối giữa các thành viên ASEM nếu thích hợp trong khuôn khổ đa phương, đặc biệt là tại Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh "Tuyên bố của ASEM về chủ nghĩa đa phương" do các Bộ trưởng Ngoại giao đưa ra tại Kildare (Ailen) tháng 4/2004. 1.6. Các vị lãnh đạo lên án các vụ tấn công khủng bố và bày tỏ sự cảm thông và chia buồn sâu sắc với những người dân bị thiệt mạng trong các vụ tấn công khủng bố, đặc biệt, là các cuộc tấn công xảy ra gần đay tại Inđônêxia, Nga và Tây Ban Nha. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình chống lại chủ nghĩa khủng bố quốc tế dưới mọi hình thức và biểu hiện, coi đó là mối đe doạ nghiêm trọng đối với hòa bình, an ninh quốc tế, phát triển bền vững và ổn định chính trị. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố đòi hỏi cách tiếp cận tổng thể, nỗ lực tập thể và hợp tác quốc tế, trong đó Liên Hợp Quốc giữ vai trò chủ đạo, có chú ý thích đáng đến nguồn gốc của khủng bố. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng cuộc chiến chống khủng bố phải được tiến hành phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và những quy định cơ bản của luật quốc tế, bao gồm cả nguyên tắc không can thiệp, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với cộng đồng quốc tế là phải bảo đảm việc ký kết và thực hiện mọi công ước và nghị định thư chống khủng bố có liên quan và thực hiện đầy đủ các Nghị quyết của Liên Hợp Quốc về chống khủng bố kể cả Nghị quyết 1373. 1.7. Khẳng định lại quyết tâm đã nêu tại Hội nghị Cấp cao ASEM 4, các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường hơn nữa các cuộc tham khảo ý kiến, hợp tác và phối hợp trong ASEM trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố bằng các sáng kiến cụ thể và các biện pháp thiết thực và viện trợ hơn nữa cho việc nâng cao năng lực ở những nơi cần thiết. Các vị lãnh đạo ghi nhận và đánh giá cao kết quả của "Hội thảo ASEM về chống khủng bố" tổ chức tại Bắc Kinh tháng 9/2003, và hy vọng hội thảo tiếp theo sẽ được tổ chức tại Đức vào tháng 10/2004. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh các sáng kiến chống chủ nghĩa khủng bố khác được triển khai gần đây trong khuôn khổ ASEM và giữa các thành viên ASEM, cũng như trong khuôn khổ khu vực của Liên minh châu Âu, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), ASEAN+3 và APEC. 1.8. Ghi nhận thảm họa do tội phạm xuyên quốc gia gây ra và mối liên hệ có thể giữa tội phạm với chủ nghĩa khủng bố, các vị lãnh đạo đã nhất trí cùng hợp tác chặt chẽ và phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế để đấu tranh có hiệu quả chống lại tội phạm xuyên quốc gia và các mối đe doạ phi truyền thống khác đối với hoà bình và an ninh quốc tế, như rửa tiền, buôn bán người và vũ khí, sản xuất và buôn lậu ma tuý, và tội phạm tin học. 1.9. Các vị lãnh đạo khẳng định một lần nữa cam kết không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và các phương tiện triển khai, và quyết tâm tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực này. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường cách tiếp cận và hợp tác đa phương cũng như các công cụ đa phương trong việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác và phương tiện triển khai, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng các nỗ lực ngăn chặn phổ biến vũ khí cần được tiến hành đồng thời với các nỗ lực giải trừ quân bị và tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và sử dụng công nghệ vì mục đích hòa bình. Các vị lãnh đạo còn tỏ ý quan ngại đối với việc buôn bán bất hợp pháp vũ khí hủy diệt hàng loạt, phương tiện triển khai và bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ không cho vũ khí hủy diệt hàng loạt và phương tiện triển khai rơi vào tay những kẻ khủng bố. 1.10. Các vị lãnh đạo ghi nhận kết quả của Hội nghị Liên Hợp Quốc về AIDS tổ chức tại Băng Cốc và bày tỏ quan ngại rằng với quy mô và tác động của nó, nạn dịch HIV/AIDS đã trở thành tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Nạn dịch này là thách thức to lớn đối với cuộc sống con người và nhân phẩm, phá hoại phát triển kinh tế và xã hội trên toàn thế giới và tác động đến mọi tầng lớp xã hội. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình thực hiện Tuyên bố cam kết được đưa ra tại Phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS và nhất trí rằng cuộc chiến chống HIV/AIDS cần phải là một điểm nổi bật của khuôn khổ hợp tác ASEM. 1.11. Các vị lãnh đạo đánh giá cao vai trò của các Bộ trưởng Môi trường ASEM đã phối hợp lập trường về những vấn đề môi trường toàn cầu đặc biệt là vấn đề thay đổi khí hậu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện và tăng cường phối hợp về những vấn đề môi trường và mong đợi kết quả của Hội nghị Bộ trưởng môi trường lần sau. Các vị lãnh đạo khẳng định rằng thay đổi khí hậu vẫn là một trong những thách thức môi trường nghiêm trọng đối với hành tinh của chúng ta. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của họ đối với Công ước khung của Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị định thư Kyôtô là thỏa thuận toàn cầu duy nhất để đạt được mục tiêu cuối cùng của Công ước khung. Các vị lãnh đạo hoan nghênh quyết định của Chính phủ Liên bang Nga đệ trình Nghị định thư Kyôtô cho Đuma quốc gia thông qua và kêu gọi các nước chưa thông qua Nghị định thư Kyôtô sớm thông qua Nghị định thư này. Các vị lãnh đạo sẽ hợp tác hoạch định khuôn khổ cho giai đoạn sau năm 2012 để có những hành động toàn cầu trên cơ sở quan hệ đối tác quốc tế. Điều này tạo điều kiện cho tất cả các nước thông qua dựa trên trách nhiệm chung nhưng khác biệt để đạt được mục tiêu của Công ước khung Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và tăng thêm hiệu quả của những biện pháp giải quyết vấn đề này. 1.12. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực di cư quốc tế thông qua những hành động cụ thể được các quan chức cao cấp ASEM phụ trách di cư hoạch định. Các vị lãnh đạo còn bày tỏ sự ủng hộ đối với các cố gắng của Liên Hợp Quốc nhằm đối phó với vấn đề di cư. 2. Quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn 2.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh vai trò ngày càng quan trọng của châu Á trong kinh tế toàn cầu và tỷ lệ tăng trưởng kinh tế chung của Liên minh châu Âu. Các vị lãnh đạo khuyến khích các đối tác châu Á tiếp tục cải cách kinh tế trong nước phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của mỗi nước nhằm bảo đảm phát triển lâu dài. 2.2. Các vị lãnh đạo khẳng định lại quyết tâm đưa quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu sang giai đoạn hợp tác toàn diện và hướng tới tương lai. Nhằm đạt được mục tiêu đó, các vị lãnh đạo thông qua "Tuyên bố Hà Nội về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn", đề ra những định hướng và biện pháp để tăng cường hợp tác kinh tế ASEM. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng nhanh chóng triển khai Tuyên bố quan trọng này. 2.3. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường và tập trung các hoạt động kinh tế ASEM vào xúc tiến và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư Á-Âu; tăng cường hợp tác và phối hợp trong các vấn đề tài chính bao gồm cả khả năng hợp tác sâu rộng hơn trên các thị trường trái phiếu khu vực; mở rộng hợp tác trong những lĩnh vực cùng quan tâm như công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế tri thức, năng lượng, giao thông, du lịch, quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp vừa và nhỏ; đối thoại về việc làm; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và giảm khoảng cách về phát triển giữa các đối tác ASEM; nâng cao vai trò và sự tham gia của giới doanh nghiệp. 2.4. Các vị lãnh đạo tỏ ý quan ngại trước việc giá dầu cao có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế. Các vị lãnh đạo thỏa thuận cần kêu gọi các nước sản xuất dầu cần cung cấp đầy đủ để bảo đảm giá dầu phải chăng và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn năng lượng và tăng hiệu quả việc sử dụng dầu ở các nước. 2.5. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những kiến nghị quan trọng và sâu sắc của Nhóm Đặc trách ASEM về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng và quan chức cao cấp xem xét và có khuyến nghị thực hiện, kể cả việc phát triển thị trường trái phiếu châu Á, nếu thấy có thực chất và khả thi, nhằm đạt được kết quả cụ thể. 2.6. Các vị lãnh đạo nhất trí thúc đẩy và tăng cường quan hệ tương tác giữa Chính phủ và giới doanh nghiệp nhằm tiến tới quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các khuyến nghị của Diễn đàn Doanh nghiệp Á-Âu lần thứ chín về vấn đề này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại nghiên cứu khả năng áp dụng của những khuyến nghị này và báo cáo ASEM-6. 2.7. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình đối với một hệ thống thương mại đa phương mở và công bằng trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác và phối hợp trong ASEM trong các vấn đề liên quan đến WTO để vòng đàm phán Doha kết thúc thành công. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc Lào và Việt Nam sớm gia nhập WTO. 2.8. Các vị lãnh đạo chúc mừng các nước thành viên WTO đã đạt được thỏa thuận về khuôn khổ cho các cuộc đàm phán Chương trình nghị sự phát triển Doha (DDA) tại Giơnevơ, và kêu gọi các nước thành viên WTO triển khai các công việc còn lại để đạt được tiến bộ cân bằng và lâu dài trong các đợt đàm phán tương lai. 2.9. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các sáng kiến về hội nhập kinh tế dựa trên chủ nghĩa khu vực không phân biệt đối xử và nhấn mạnh cần có những biện pháp bảo đảm rằng các thỏa thuận khu vực và song phương về hội nhập kinh tế phải phù hợp với các quy định của WTO. 3. Mở rộng và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác 3.1. Các vị lãnh đạo công nhận rằng đối thoại và hợp tác giữa các nền văn hóa và văn minh là một trong những biện pháp hữu hiệu để nâng cao sự hiểu biết và khoan dung và tránh sự hiểu nhầm và xung đột giữa các dân tộc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại về các nền văn hóa và văn minh trong việc bảo vệ hòa bình, an ninh thế giới và hợp tác vì phát triển đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa. 3.2. Các vị lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền Văn hóa và Văn minh, bày tỏ tin tưởng chung đối với chủ đề quan trọng này và khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với việc tăng cường hơn nữa đối thoại trong lĩnh vực này ở tất cả các cấp trong khuôn khổ ASEM trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và bình đẳng. 3.3. Các vị lãnh đạo hài lòng ghi nhận các hoạt động của ASEM trong việc thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh, ủng hộ các khuyến nghị được các Bộ trưởng thông qua tại Hội nghị ASEM lần thứ nhất về văn hoá và văn minh được tổ chức tại Bắc Kinh vào tháng 12/2003, và yêu cầu hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Pháp năm 2005 đưa ra một kế hoạch dài hạn cho đối thoại và hợp tác của ASEM trong lĩnh vực quan trọng này. Các vị lãnh đạo khuyến khích Quỹ ASEF đóng góp hơn nữa vào quá trình đối thoại này bằng việc triển khai các hoạt động và chương trình cụ thể. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh cuộc đối thoại giữa các tôn giáo dự kiến họp tại Inđônêxia năm 2005. 3.4. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng đa dạng văn hóa là di sản chung của nhân loại, và nhất trí cần tăng cường sự thống nhất trong đa dạng và tôn trọng giá trị bình đẳng của tất cả các nền văn hóa và văn minh. Các vị lãnh đạo đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, truyền thông và toàn cầu hóa, và bác bỏ sự áp đặt và phân biệt về giá trị văn hóa dưới bất kỳ hình thức và biểu hiện nào. Các vị lãnh đạo đã nhấn mạnh cam kết của mình tiếp tục đối thoại trong khuôn khổ UNESCO trong quá trình đàm phán một công ước về đa dạng văn hóa. 3.5. Công nhận tầm quan trọng và tiềm năng của hợp tác Á-Âu trong nhiều lĩnh vực như phát triển xã hội, lao động và việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, môi trường, các vị lãnh đạo nhất trí mở rộng và tăng cường hơn nữa hợp tác ASEM trong các lĩnh vực này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng đề ra các chương trình có hành động và hiệu quả thiết thực để đạt được những mục tiêu đề ra. 3.6. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những hoạt động do Quỹ ASEF triển khai nhằm thúc đẩy giao lưu nhân dân, văn hóa và tri thức giữa châu Á và châu Âu, và thông qua các khuyến nghị về "Chiến lược Quản lý và Ổn định Tài chính Lâu dài của ASEF" (phần phụ lục) nhằm khuyến khích phát triển hơn nữa các hoạt động của Quỹ phù hợp hơn nữa với tiến trình ASEM. Các vị lãnh đạo hoan nghênh việc triển khai Trang thông tin ASEM như một dự án thí điểm của ASEF và khuyến khích các nước đối tác mới tham gia ASEF và Hội đồng Thống đốc ASEF tiến hành các công việc cần thiết để đại diện của các nước thành viên ASEM mới có thể tham dự cuộc họp Hội đồng Thống đốc ASEF vào tháng 11/2004 tại Hà Nội. 4. Những diễn biến gần đây trong tình hình hai khu vực 4.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh tiến trình hội nhập của Liên minh châu Âu, kể cả việc mở rộng thành viên gần đây. Điều này góp phần tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển tại châu Âu. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh những cố gắng tiến tới hợp tác chặt chẽ hơn nữa tại châu Á, đặc biệt là quyết tâm của ASEAN nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN vào năm 2020, thể hiện cụ thể trong Hiệp ước Bali II, cũng như việc tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ASEAN+3, Đối thoại Hợp tác châu Á và hợp tác ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. 4.2. Các vị lãnh đạo ghi nhận rằng những phát triển gần đây trong tình hình châu Á và châu Âu đem lại cả cơ hội lẫn thách thức cho ASEM đang trong quá trình tăng cường đối thoại và hợp tác. Các vị lãnh đạo kêu gọi các thành viên ASEM hết sức cố gắng tận dụng mọi tiềm năng để nâng cao sức mạnh tổng hợp Á-Âu và đối phó hữu hiệu với các thách thức, kể cả hệ lụy có thể có đối với việc tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu. 4.3. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên thông qua giải pháp hòa bình và quá trình đàm phán 6 bên và kêu gọi sớm nối lại đàm phán 6 bên. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên tiếp tục có những biện pháp phối hợp giải quyết vấn đề hạt nhân và những mối quan tâm khác. Các vị lãnh đạo ủng hộ tiếp tục đối thoại và hợp tác giữa Hàn Quốc và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đóng góp vào sự nghiệp thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng chung trên bán đảo Triều Tiên. 4.4. Các vị lãnh đạo đã thảo luận tình hình Trung Đông và kêu gọi hai bên thực hiện nghĩa vụ của mình theo lộ trình nhằm dọn đường cho một giải pháp hai nhà nước. 4.5. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của mình đối với những cố gắng của Chính phủ Lâm thời Irắc nhằm bảo đảm an ninh và ổn định cho Irắc và bày tỏ ý sẵn sàng can dự cùng Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế nhằm đạt các mục tiêu này và đóng góp cho công cuộc tái thiết Irắc. Các vị lãnh đạo mong tổng tuyển cử sẽ được tổ chức tại Irắc như đã định vào tháng 1/2005 và ngay sau đó là việc thiết lập một chính phủ Irắc được bầu theo hiến pháp. 4.6. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ đối với công cuộc tái thiết và ổn định Ápganitxtan cũng như ủng hộ Chính quyền lâm thời Ápganixtan. Các vị lãnh đạo lo ngại ghi nhận mối đe dọa tiếp tục do những hoạt động khủng bố, việc sản xuất và buôn lậu thuốc phiện gây ra và nêu lại nhu cầu cần thiết phải giải trừ quân bị và phục viên toàn diện và tái hòa nhập tất cả các phe phái vũ trang. Các vị lãnh đạo hoan nghênh cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra ngày 9/10/2004 và bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ ổn định quá trình dân chủ hóa và mang lại hòa bình và an ninh cho Ápganixtan. 4.7. Các vị lãnh đạo ghi nhận thông báo của Trưởng Đoàn Mianma về tình hình chính trị gần đây ở Mianma. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên liên quan ở Mianma cùng hợp tác với nhau để đảm bảo có thành công cho quá trình hòa giải dân tộc. Đại hội Quốc dân phải là một nhân tố quan trọng trong quá trình hòa giải dân tộc và là một diễn đàn cho các cuộc thảo luận thực sự mở với sự tham gia của tất cả các nhóm chính trị khác nhau trong nước. Các vị lãnh đạo mong muốn những hạn chế đối với các đảng chính trị sẽ sớm chấm dứt như lời bảo đảm của Mianma. Các vị lãnh đạo khẳng định ủng hộ của những cố gắng của đặc phái viên của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc. 5. Thúc đẩy tiến trình ASEM 5.1. Hài lòng ghi nhận sự phát triển năng động và những kết quả quan trọng đã đạt được của tiến trình ASEM từ khi hình thành cho đến nay, các vị lãnh đạo nhấn mạnh ASEM cần trở thành nền tảng và khuôn khổ để thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa châu Á và châu Âu trong thế kỷ 21. Để đạt được mục đích đó, các vị lãnh đạo nhất trí cần làm cho Diễn đàn hợp tác ASEM sống động hơn và thực chất hơn, chuyển sang tăng cường hợp tác với những mục tiêu và chương trình, dự án cụ thể. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các quan chức cao cấp xác định những lĩnh vực hợp tác cụ thể để Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao họp tại Tôkyô năm 2005 xem xét. 5.2. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng ASEM là một tiến trình mở, tiệm tiến và không chính thức, và cần tiếp tục dựa trên những mục tiêu và nguyên tắc chính đã được đưa ra trong Khuôn khổ hợp tác Á-Âu (AECF 2000) thông qua tại ASEM 3. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết tham gia đầy đủ ở cấp cao nhất của tất cả các vị lãnh đạo đối với tiến trình ASEM cũng như sự cần thiết phải thúc đẩy hợp tác đồng đều trên cả ba trụ cột chính: củng cố đối thoại chính trị, tăng cường hợp tác kinh tế và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác. 5.3. Các vị lãnh đạo cũng nhất trí cần tiếp tục cải thiện cơ chế điều phối và điều hành trong ASEM cho tương xứng với tính chất cũng như mức độ phát triển của ASEM. Để đạt được mục tiêu trên, các vị lãnh đạo nhất trí thông qua "Khuyến nghị về Cải tiến phương thức làm việc trong ASEM" của các Bộ trưởng Ngoại giao (trong phụ lục). Khuyến nghị này được coi là một phần của AECF-2000. 6. Mở rộng ASEM 6.1. Các vị lãnh đạo nhiệt liệt chào mừng 13 thành viên mới gia nhập ASEM, đó là Vương quốc Campuchia, Cộng hòa Síp, Cộng hòa Séc, Cộng hòa Étxtônia, Cộng hòa Hunggary, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Cộng hòa Látvia, Cộng hòa Lítva, Cộng hòa Manta, Liên bang Mianma, Cộng hòa Ba Lan, Cộng hòa Xlôvakia và Cộng hòa Xlôvenia. 6.2. Các vị lãnh đạo đánh giá cao việc mở rộng thành viên này và cho rằng đây là một bước phát triển quan trọng của tiến trình ASEM, và nhấn mạnh rằng sự tham gia của 13 thành viên mới sẽ tạo ra động lực lớn hơn cho tiến trình ASEM, giúp mở rộng và nâng cao đối thoại và hợp tác Á-Âu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải giúp đỡ và tạo điều kiện cho các thành viên mới tham gia tích cực vào tiến trình ASEM, nhằm tăng cường tính thống nhất trong đa dạng của ASEM. 6.3. Đồng thời với việc nhấn mạnh nhu cầu củng cố tiến trình ASEM sau khi mở rộng, các vị lãnh đạo đồng ý xem xét việc mở rộng quá trình trong tương lai, cân nhắc tới quá trình tiếp tục mở rộng của Liên minh châu Âu và vai trò quan trọng của các ứng viên. Các vị lãnh đạo giao cho Bộ trưởng Ngoại giao, trên cơ sở những ý tưởng đề xuất tại ASEM 5, nghiên cứu và đệ trình các khuyến nghị nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế hợp tác của ASEM cùng khả năng mở rộng thành viên trong tương lai. 7. Các vị lãnh đạo đã thông qua danh sách các sáng kiến thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực (trong phụ lục) và chương trình làm việc của ASEM trong giai đoạn 2004-2006 (trong phụ lục). 8. Các vị lãnh đạo cảm ơn và chấp thuận đề nghị của Phần Lan đăng cai tổ chức Hội nghị cấp cao ASEM 6 và hẹn gặp lại vào năm 2006. Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam	summarize: Dưới đây là toàn văn tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 5: Các vị lãnh đạo hài lòng với những tiến triển đã đạt được của tiến trình ASEM trên cơ sở các nguyên tắc đã được nhất trí tại các Hội nghị Cấp cao lần trước và trong Khuôn khổ Hợp tác Á-Âu (AECF 2000). Các vị lãnh đạo cũng đánh giá cao kết quả tích cực của các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao, Kinh tế, Tài chính, cũng như các Hội nghị Bộ trưởng Môi trường, Văn hóa và Nông nghiệp đã diễn ra từ sau Hội nghị Cấp cao ASEM 4, và đã thông qua các kiến nghị của các Bộ trưởng. 1. Tăng cường đối thoại chính trị 1.1. Xem xét những thay đổi sâu sắc và phức tạp trong tình hình quốc tế kể từ sau ASEM 4, các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng những thay đổi đó có tính đa diện và toàn cầu mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho hòa bình, an ninh thế giới, và phát triển kinh tế bền vững. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng xu hướng chủ đạo vẫn là hòa bình, hợp tác và phát triển. 1.2. Các vị lãnh đạo khẳng định quyết tâm giải quyết những thách thức và mối đe dọa toàn cầu mới như mất ổn định, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa ly khai, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, tội phạm xuyên quốc gia, khía cạnh tiêu cực của toàn cầu hóa, khoảng cách giàu nghèo đang mở rộng, các bệnh truyền nhiễm, suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu. Vì mục tiêu đó, các vị lãnh đạo nhất trí tăng cường phối hợp và hợp tác trong khuôn khổ đối thoại và hợp tác ASEM, và quan hệ đối tác Á-Âu. 1.3. Các vị lãnh đạo cho rằng những thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu và đa diện đó phải được giải quyết bằng cách tiếp cận đa phương và hành động tập thể thông qua tăng cường đối thoại và hợp tác chặt chẽ trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với chủ nghĩa đa phương hoạt động hữu hiệu và một trật tự quốc tế công bằng, hợp lý trên cơ sở các quy định, trong đó Liên Hợp Quốc đóng vai trò trung tâm. 1.4. Các vị lãnh đạo nhắc lại sự ủng hộ của mình đối với quá trình cải tổ hệ thống Liên Hợp Quốc và các cơ quan chính của Liên Hợp Quốc, kể cả Đại Hội đồng và Hội đồng Bảo an nhằm tăng cường tính đại diện, minh bạch và hiệu quả của hệ thống Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng các nước thành viên ASEM cam kết sẽ nỗ lực hết sức nhằm bảo đảm thành công của phiên họp toàn thể cấp cao của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tổ chức năm 2005, để giải quyết việc thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Thiên niên kỷ, kể cả mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và việc thực hiện các quyết định của Nhóm cao cấp về mối đe dọa thách thức và thay đổi. Các vị lãnh đạo có đề cập đến Tòa án hình sự quốc tế và thỏa thuận sẽ tiếp tục đối thoại về vấn đề này. 1.5. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường đối thoại và hợp tác đa phương trong khuôn khổ ASEM cũng như trong các khuôn khổ khu vực và liên khu vực nhằm góp phần tăng cường hệ thống đa phương toàn cầu. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh cần phối hợp hơn nữa trong các vấn đề đa phương giữa các nước đối tác ASEM và thông qua khuyến nghị của các Bộ trưởng Ngoại giao về xem xét lại các thủ tục hiện tại của ASEM với mục đích đưa ra các đề xuất tăng cường điều phối giữa các thành viên ASEM nếu thích hợp trong khuôn khổ đa phương, đặc biệt là tại Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh "Tuyên bố của ASEM về chủ nghĩa đa phương" do các Bộ trưởng Ngoại giao đưa ra tại Kildare (Ailen) tháng 4/2004. 1.6. Các vị lãnh đạo lên án các vụ tấn công khủng bố và bày tỏ sự cảm thông và chia buồn sâu sắc với những người dân bị thiệt mạng trong các vụ tấn công khủng bố, đặc biệt, là các cuộc tấn công xảy ra gần đay tại Inđônêxia, Nga và Tây Ban Nha. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình chống lại chủ nghĩa khủng bố quốc tế dưới mọi hình thức và biểu hiện, coi đó là mối đe doạ nghiêm trọng đối với hòa bình, an ninh quốc tế, phát triển bền vững và ổn định chính trị. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố đòi hỏi cách tiếp cận tổng thể, nỗ lực tập thể và hợp tác quốc tế, trong đó Liên Hợp Quốc giữ vai trò chủ đạo, có chú ý thích đáng đến nguồn gốc của khủng bố. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng cuộc chiến chống khủng bố phải được tiến hành phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và những quy định cơ bản của luật quốc tế, bao gồm cả nguyên tắc không can thiệp, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với cộng đồng quốc tế là phải bảo đảm việc ký kết và thực hiện mọi công ước và nghị định thư chống khủng bố có liên quan và thực hiện đầy đủ các Nghị quyết của Liên Hợp Quốc về chống khủng bố kể cả Nghị quyết 1373. 1.7. Khẳng định lại quyết tâm đã nêu tại Hội nghị Cấp cao ASEM 4, các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường hơn nữa các cuộc tham khảo ý kiến, hợp tác và phối hợp trong ASEM trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố bằng các sáng kiến cụ thể và các biện pháp thiết thực và viện trợ hơn nữa cho việc nâng cao năng lực ở những nơi cần thiết. Các vị lãnh đạo ghi nhận và đánh giá cao kết quả của "Hội thảo ASEM về chống khủng bố" tổ chức tại Bắc Kinh tháng 9/2003, và hy vọng hội thảo tiếp theo sẽ được tổ chức tại Đức vào tháng 10/2004. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh các sáng kiến chống chủ nghĩa khủng bố khác được triển khai gần đây trong khuôn khổ ASEM và giữa các thành viên ASEM, cũng như trong khuôn khổ khu vực của Liên minh châu Âu, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), ASEAN+3 và APEC. 1.8. Ghi nhận thảm họa do tội phạm xuyên quốc gia gây ra và mối liên hệ có thể giữa tội phạm với chủ nghĩa khủng bố, các vị lãnh đạo đã nhất trí cùng hợp tác chặt chẽ và phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế để đấu tranh có hiệu quả chống lại tội phạm xuyên quốc gia và các mối đe doạ phi truyền thống khác đối với hoà bình và an ninh quốc tế, như rửa tiền, buôn bán người và vũ khí, sản xuất và buôn lậu ma tuý, và tội phạm tin học. 1.9. Các vị lãnh đạo khẳng định một lần nữa cam kết không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và các phương tiện triển khai, và quyết tâm tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực này. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường cách tiếp cận và hợp tác đa phương cũng như các công cụ đa phương trong việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác và phương tiện triển khai, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng các nỗ lực ngăn chặn phổ biến vũ khí cần được tiến hành đồng thời với các nỗ lực giải trừ quân bị và tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và sử dụng công nghệ vì mục đích hòa bình. Các vị lãnh đạo còn tỏ ý quan ngại đối với việc buôn bán bất hợp pháp vũ khí hủy diệt hàng loạt, phương tiện triển khai và bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ không cho vũ khí hủy diệt hàng loạt và phương tiện triển khai rơi vào tay những kẻ khủng bố. 1.10. Các vị lãnh đạo ghi nhận kết quả của Hội nghị Liên Hợp Quốc về AIDS tổ chức tại Băng Cốc và bày tỏ quan ngại rằng với quy mô và tác động của nó, nạn dịch HIV/AIDS đã trở thành tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Nạn dịch này là thách thức to lớn đối với cuộc sống con người và nhân phẩm, phá hoại phát triển kinh tế và xã hội trên toàn thế giới và tác động đến mọi tầng lớp xã hội. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình thực hiện Tuyên bố cam kết được đưa ra tại Phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS và nhất trí rằng cuộc chiến chống HIV/AIDS cần phải là một điểm nổi bật của khuôn khổ hợp tác ASEM. 1.11. Các vị lãnh đạo đánh giá cao vai trò của các Bộ trưởng Môi trường ASEM đã phối hợp lập trường về những vấn đề môi trường toàn cầu đặc biệt là vấn đề thay đổi khí hậu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện và tăng cường phối hợp về những vấn đề môi trường và mong đợi kết quả của Hội nghị Bộ trưởng môi trường lần sau. Các vị lãnh đạo khẳng định rằng thay đổi khí hậu vẫn là một trong những thách thức môi trường nghiêm trọng đối với hành tinh của chúng ta. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của họ đối với Công ước khung của Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị định thư Kyôtô là thỏa thuận toàn cầu duy nhất để đạt được mục tiêu cuối cùng của Công ước khung. Các vị lãnh đạo hoan nghênh quyết định của Chính phủ Liên bang Nga đệ trình Nghị định thư Kyôtô cho Đuma quốc gia thông qua và kêu gọi các nước chưa thông qua Nghị định thư Kyôtô sớm thông qua Nghị định thư này. Các vị lãnh đạo sẽ hợp tác hoạch định khuôn khổ cho giai đoạn sau năm 2012 để có những hành động toàn cầu trên cơ sở quan hệ đối tác quốc tế. Điều này tạo điều kiện cho tất cả các nước thông qua dựa trên trách nhiệm chung nhưng khác biệt để đạt được mục tiêu của Công ước khung Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và tăng thêm hiệu quả của những biện pháp giải quyết vấn đề này. 1.12. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực di cư quốc tế thông qua những hành động cụ thể được các quan chức cao cấp ASEM phụ trách di cư hoạch định. Các vị lãnh đạo còn bày tỏ sự ủng hộ đối với các cố gắng của Liên Hợp Quốc nhằm đối phó với vấn đề di cư. 2. Quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn 2.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh vai trò ngày càng quan trọng của châu Á trong kinh tế toàn cầu và tỷ lệ tăng trưởng kinh tế chung của Liên minh châu Âu. Các vị lãnh đạo khuyến khích các đối tác châu Á tiếp tục cải cách kinh tế trong nước phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của mỗi nước nhằm bảo đảm phát triển lâu dài. 2.2. Các vị lãnh đạo khẳng định lại quyết tâm đưa quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu sang giai đoạn hợp tác toàn diện và hướng tới tương lai. Nhằm đạt được mục tiêu đó, các vị lãnh đạo thông qua "Tuyên bố Hà Nội về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn", đề ra những định hướng và biện pháp để tăng cường hợp tác kinh tế ASEM. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng nhanh chóng triển khai Tuyên bố quan trọng này. 2.3. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường và tập trung các hoạt động kinh tế ASEM vào xúc tiến và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư Á-Âu; tăng cường hợp tác và phối hợp trong các vấn đề tài chính bao gồm cả khả năng hợp tác sâu rộng hơn trên các thị trường trái phiếu khu vực; mở rộng hợp tác trong những lĩnh vực cùng quan tâm như công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế tri thức, năng lượng, giao thông, du lịch, quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp vừa và nhỏ; đối thoại về việc làm; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và giảm khoảng cách về phát triển giữa các đối tác ASEM; nâng cao vai trò và sự tham gia của giới doanh nghiệp. 2.4. Các vị lãnh đạo tỏ ý quan ngại trước việc giá dầu cao có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế. Các vị lãnh đạo thỏa thuận cần kêu gọi các nước sản xuất dầu cần cung cấp đầy đủ để bảo đảm giá dầu phải chăng và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn năng lượng và tăng hiệu quả việc sử dụng dầu ở các nước. 2.5. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những kiến nghị quan trọng và sâu sắc của Nhóm Đặc trách ASEM về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng và quan chức cao cấp xem xét và có khuyến nghị thực hiện, kể cả việc phát triển thị trường trái phiếu châu Á, nếu thấy có thực chất và khả thi, nhằm đạt được kết quả cụ thể. 2.6. Các vị lãnh đạo nhất trí thúc đẩy và tăng cường quan hệ tương tác giữa Chính phủ và giới doanh nghiệp nhằm tiến tới quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các khuyến nghị của Diễn đàn Doanh nghiệp Á-Âu lần thứ chín về vấn đề này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại nghiên cứu khả năng áp dụng của những khuyến nghị này và báo cáo ASEM-6. 2.7. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình đối với một hệ thống thương mại đa phương mở và công bằng trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác và phối hợp trong ASEM trong các vấn đề liên quan đến WTO để vòng đàm phán Doha kết thúc thành công. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc Lào và Việt Nam sớm gia nhập WTO. 2.8. Các vị lãnh đạo chúc mừng các nước thành viên WTO đã đạt được thỏa thuận về khuôn khổ cho các cuộc đàm phán Chương trình nghị sự phát triển Doha (DDA) tại Giơnevơ, và kêu gọi các nước thành viên WTO triển khai các công việc còn lại để đạt được tiến bộ cân bằng và lâu dài trong các đợt đàm phán tương lai. 2.9. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các sáng kiến về hội nhập kinh tế dựa trên chủ nghĩa khu vực không phân biệt đối xử và nhấn mạnh cần có những biện pháp bảo đảm rằng các thỏa thuận khu vực và song phương về hội nhập kinh tế phải phù hợp với các quy định của WTO. 3. Mở rộng và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác 3.1. Các vị lãnh đạo công nhận rằng đối thoại và hợp tác giữa các nền văn hóa và văn minh là một trong những biện pháp hữu hiệu để nâng cao sự hiểu biết và khoan dung và tránh sự hiểu nhầm và xung đột giữa các dân tộc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại về các nền văn hóa và văn minh trong việc bảo vệ hòa bình, an ninh thế giới và hợp tác vì phát triển đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa. 3.2. Các vị lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền Văn hóa và Văn minh, bày tỏ tin tưởng chung đối với chủ đề quan trọng này và khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với việc tăng cường hơn nữa đối thoại trong lĩnh vực này ở tất cả các cấp trong khuôn khổ ASEM trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và bình đẳng. 3.3. Các vị lãnh đạo hài lòng ghi nhận các hoạt động của ASEM trong việc thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh, ủng hộ các khuyến nghị được các Bộ trưởng thông qua tại Hội nghị ASEM lần thứ nhất về văn hoá và văn minh được tổ chức tại Bắc Kinh vào tháng 12/2003, và yêu cầu hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Pháp năm 2005 đưa ra một kế hoạch dài hạn cho đối thoại và hợp tác của ASEM trong lĩnh vực quan trọng này. Các vị lãnh đạo khuyến khích Quỹ ASEF đóng góp hơn nữa vào quá trình đối thoại này bằng việc triển khai các hoạt động và chương trình cụ thể. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh cuộc đối thoại giữa các tôn giáo dự kiến họp tại Inđônêxia năm 2005. 3.4. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng đa dạng văn hóa là di sản chung của nhân loại, và nhất trí cần tăng cường sự thống nhất trong đa dạng và tôn trọng giá trị bình đẳng của tất cả các nền văn hóa và văn minh. Các vị lãnh đạo đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, truyền thông và toàn cầu hóa, và bác bỏ sự áp đặt và phân biệt về giá trị văn hóa dưới bất kỳ hình thức và biểu hiện nào. Các vị lãnh đạo đã nhấn mạnh cam kết của mình tiếp tục đối thoại trong khuôn khổ UNESCO trong quá trình đàm phán một công ước về đa dạng văn hóa. 3.5. Công nhận tầm quan trọng và tiềm năng của hợp tác Á-Âu trong nhiều lĩnh vực như phát triển xã hội, lao động và việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, môi trường, các vị lãnh đạo nhất trí mở rộng và tăng cường hơn nữa hợp tác ASEM trong các lĩnh vực này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng đề ra các chương trình có hành động và hiệu quả thiết thực để đạt được những mục tiêu đề ra. 3.6. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những hoạt động do Quỹ ASEF triển khai nhằm thúc đẩy giao lưu nhân dân, văn hóa và tri thức giữa châu Á và châu Âu, và thông qua các khuyến nghị về "Chiến lược Quản lý và Ổn định Tài chính Lâu dài của ASEF" (phần phụ lục) nhằm khuyến khích phát triển hơn nữa các hoạt động của Quỹ phù hợp hơn nữa với tiến trình ASEM. Các vị lãnh đạo hoan nghênh việc triển khai Trang thông tin ASEM như một dự án thí điểm của ASEF và khuyến khích các nước đối tác mới tham gia ASEF và Hội đồng Thống đốc ASEF tiến hành các công việc cần thiết để đại diện của các nước thành viên ASEM mới có thể tham dự cuộc họp Hội đồng Thống đốc ASEF vào tháng 11/2004 tại Hà Nội. 4. Những diễn biến gần đây trong tình hình hai khu vực 4.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh tiến trình hội nhập của Liên minh châu Âu, kể cả việc mở rộng thành viên gần đây. Điều này góp phần tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển tại châu Âu. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh những cố gắng tiến tới hợp tác chặt chẽ hơn nữa tại châu Á, đặc biệt là quyết tâm của ASEAN nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN vào năm 2020, thể hiện cụ thể trong Hiệp ước Bali II, cũng như việc tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ASEAN+3, Đối thoại Hợp tác châu Á và hợp tác ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. 4.2. Các vị lãnh đạo ghi nhận rằng những phát triển gần đây trong tình hình châu Á và châu Âu đem lại cả cơ hội lẫn thách thức cho ASEM đang trong quá trình tăng cường đối thoại và hợp tác. Các vị lãnh đạo kêu gọi các thành viên ASEM hết sức cố gắng tận dụng mọi tiềm năng để nâng cao sức mạnh tổng hợp Á-Âu và đối phó hữu hiệu với các thách thức, kể cả hệ lụy có thể có đối với việc tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu. 4.3. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên thông qua giải pháp hòa bình và quá trình đàm phán 6 bên và kêu gọi sớm nối lại đàm phán 6 bên. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên tiếp tục có những biện pháp phối hợp giải quyết vấn đề hạt nhân và những mối quan tâm khác. Các vị lãnh đạo ủng hộ tiếp tục đối thoại và hợp tác giữa Hàn Quốc và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đóng góp vào sự nghiệp thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng chung trên bán đảo Triều Tiên. 4.4. Các vị lãnh đạo đã thảo luận tình hình Trung Đông và kêu gọi hai bên thực hiện nghĩa vụ của mình theo lộ trình nhằm dọn đường cho một giải pháp hai nhà nước. 4.5. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của mình đối với những cố gắng của Chính phủ Lâm thời Irắc nhằm bảo đảm an ninh và ổn định cho Irắc và bày tỏ ý sẵn sàng can dự cùng Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế nhằm đạt các mục tiêu này và đóng góp cho công cuộc tái thiết Irắc. Các vị lãnh đạo mong tổng tuyển cử sẽ được tổ chức tại Irắc như đã định vào tháng 1/2005 và ngay sau đó là việc thiết lập một chính phủ Irắc được bầu theo hiến pháp. 4.6. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ đối với công cuộc tái thiết và ổn định Ápganitxtan cũng như ủng hộ Chính quyền lâm thời Ápganixtan. Các vị lãnh đạo lo ngại ghi nhận mối đe dọa tiếp tục do những hoạt động khủng bố, việc sản xuất và buôn lậu thuốc phiện gây ra và nêu lại nhu cầu cần thiết phải giải trừ quân bị và phục viên toàn diện và tái hòa nhập tất cả các phe phái vũ trang. Các vị lãnh đạo hoan nghênh cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra ngày 9/10/2004 và bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ ổn định quá trình dân chủ hóa và mang lại hòa bình và an ninh cho Ápganixtan. 4.7. Các vị lãnh đạo ghi nhận thông báo của Trưởng Đoàn Mianma về tình hình chính trị gần đây ở Mianma. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên liên quan ở Mianma cùng hợp tác với nhau để đảm bảo có thành công cho quá trình hòa giải dân tộc. Đại hội Quốc dân phải là một nhân tố quan trọng trong quá trình hòa giải dân tộc và là một diễn đàn cho các cuộc thảo luận thực sự mở với sự tham gia của tất cả các nhóm chính trị khác nhau trong nước. Các vị lãnh đạo mong muốn những hạn chế đối với các đảng chính trị sẽ sớm chấm dứt như lời bảo đảm của Mianma. Các vị lãnh đạo khẳng định ủng hộ của những cố gắng của đặc phái viên của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc. 5. Thúc đẩy tiến trình ASEM 5.1. Hài lòng ghi nhận sự phát triển năng động và những kết quả quan trọng đã đạt được của tiến trình ASEM từ khi hình thành cho đến nay, các vị lãnh đạo nhấn mạnh ASEM cần trở thành nền tảng và khuôn khổ để thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa châu Á và châu Âu trong thế kỷ 21. Để đạt được mục đích đó, các vị lãnh đạo nhất trí cần làm cho Diễn đàn hợp tác ASEM sống động hơn và thực chất hơn, chuyển sang tăng cường hợp tác với những mục tiêu và chương trình, dự án cụ thể. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các quan chức cao cấp xác định những lĩnh vực hợp tác cụ thể để Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao họp tại Tôkyô năm 2005 xem xét. 5.2. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng ASEM là một tiến trình mở, tiệm tiến và không chính thức, và cần tiếp tục dựa trên những mục tiêu và nguyên tắc chính đã được đưa ra trong Khuôn khổ hợp tác Á-Âu (AECF 2000) thông qua tại ASEM 3. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết tham gia đầy đủ ở cấp cao nhất của tất cả các vị lãnh đạo đối với tiến trình ASEM cũng như sự cần thiết phải thúc đẩy hợp tác đồng đều trên cả ba trụ cột chính: củng cố đối thoại chính trị, tăng cường hợp tác kinh tế và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác. 5.3. Các vị lãnh đạo cũng nhất trí cần tiếp tục cải thiện cơ chế điều phối và điều hành trong ASEM cho tương xứng với tính chất cũng như mức độ phát triển của ASEM. Để đạt được mục tiêu trên, các vị lãnh đạo nhất trí thông qua "Khuyến nghị về Cải tiến phương thức làm việc trong ASEM" của các Bộ trưởng Ngoại giao (trong phụ lục). Khuyến nghị này được coi là một phần của AECF-2000. 6. Mở rộng ASEM 6.1. Các vị lãnh đạo nhiệt liệt chào mừng 13 thành viên mới gia nhập ASEM, đó là Vương quốc Campuchia, Cộng hòa Síp, Cộng hòa Séc, Cộng hòa Étxtônia, Cộng hòa Hunggary, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Cộng hòa Látvia, Cộng hòa Lítva, Cộng hòa Manta, Liên bang Mianma, Cộng hòa Ba Lan, Cộng hòa Xlôvakia và Cộng hòa Xlôvenia. 6.2. Các vị lãnh đạo đánh giá cao việc mở rộng thành viên này và cho rằng đây là một bước phát triển quan trọng của tiến trình ASEM, và nhấn mạnh rằng sự tham gia của 13 thành viên mới sẽ tạo ra động lực lớn hơn cho tiến trình ASEM, giúp mở rộng và nâng cao đối thoại và hợp tác Á-Âu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải giúp đỡ và tạo điều kiện cho các thành viên mới tham gia tích cực vào tiến trình ASEM, nhằm tăng cường tính thống nhất trong đa dạng của ASEM. 6.3. Đồng thời với việc nhấn mạnh nhu cầu củng cố tiến trình ASEM sau khi mở rộng, các vị lãnh đạo đồng ý xem xét việc mở rộng quá trình trong tương lai, cân nhắc tới quá trình tiếp tục mở rộng của Liên minh châu Âu và vai trò quan trọng của các ứng viên. Các vị lãnh đạo giao cho Bộ trưởng Ngoại giao, trên cơ sở những ý tưởng đề xuất tại ASEM 5, nghiên cứu và đệ trình các khuyến nghị nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế hợp tác của ASEM cùng khả năng mở rộng thành viên trong tương lai. 7. Các vị lãnh đạo đã thông qua danh sách các sáng kiến thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực (trong phụ lục) và chương trình làm việc của ASEM trong giai đoạn 2004-2006 (trong phụ lục). 8. Các vị lãnh đạo cảm ơn và chấp thuận đề nghị của Phần Lan đăng cai tổ chức Hội nghị cấp cao ASEM 6 và hẹn gặp lại vào năm 2006. Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam	[ 108, 287, 285, 161, 2694, 3477, 248, 106, 258, 355, 480, 399, 104, 483, 492, 813, 411, 7868, 291, 11972, 400, 259, 985, 161, 303, 297, 261, 247, 1518, 694, 119, 120, 472, 435, 115, 764, 117, 104, 472, 277, 5889, 159, 225, 633, 109, 503, 1199, 115, 117, 202, 512, 149, 109, 813, 411, 7868, 291, 400, 226, 105, 113, 17886, 1033, 2119, 274, 11972, 444, 18100, 2179, 3505, 2750, 831, 303, 297, 261, 247, 127, 403, 314, 291, 299, 416, 566, 786, 104, 109, 813, 411, 429, 395, 836, 4169, 725, 955, 1854, 122, 103, 127, 128, 109, 813, 411, 429, 395, 3774, 2337, 551, 471, 105, 2464, 522, 115, 407, 124, 148, 187, 813, 411, 7868, 291, 5889, 5907, 105, 115, 206, 235, 109, 357, 411, 104, 109, 429, 7647, 3231, 3905, 1054, 195, 909, 122, 245, 10736, 112, 2518, 587, 120, 346, 345, 993, 1038, 105, 1662, 1371, 113, 205, 240, 198, 216, 546, 148, 187, 5889, 5907, 109, 297, 261, 247, 1445, 417, 160, 120, 346, 345, 150, 107, 334, 635, 681, 105, 258, 352, 518, 155, 186, 225, 213, 1306, 1221, 329, 114, 544, 2516, 305, 672, 175, 1555, 105, 212, 435, 236, 216, 2352, 8554, 303, 297, 261, 247, 202, 512, 160, 1461, 665, 185, 247, 244, 106, 544, 2516, 279, 274, 105, 212, 3073, 11945, 112, 303, 297, 261, 247, 1202, 269, 190, 302, 315, 272, 302, 120, 1221, 329, 105, 882, 1011, 1050, 258, 352, 239, 128, 552, 970, 2376, 185, 404, 757, 3437, 185, 404, 1272, 4265, 1456, 625, 705, 482, 1364, 2044, 201, 1130, 103, 638, 473, 1209, 198, 1906, 482, 409, 810, 464, 786, 104, 258, 352, 2092, 545, 173, 1073, 1117, 167, 690, 6330, 109, 664, 425, 8153, 782, 2234, 936, 271, 105, 625, 345, 482, 5157, 865, 592, 464, 397, 109, 297, 261, 247, 202, 512, 321, 1054, 1614, 279, 105, 279, 274, 113, 1956, 1033, 195, 909, 105, 279, 274, 5889, 103, 105, 146, 300, 195, 274, 11972, 112, 11132, 112, 303, 297, 261, 247, 114, 160, 120, 1221, 329, 849, 308, 518, 334, 258, 352, 105, 635, 681, 150, 139, 117, 272, 302, 281, 173, 270, 1352, 635, 412, 105, 209, 192, 495, 136, 206, 235, 321, 1054, 195, 909, 105, 279, 274, 1483, 2099, 159, 225, 633, 524, 217, 1306, 1481, 342, 1936, 105, 264, 107, 4570, 303, 297, 261, 247, 1202, 269, 190, 153, 1171, 299, 417, 1369, 104, 267, 195, 119, 185, 404, 635, 412, 381, 192, 943, 614, 105, 116, 2324, 222, 198, 216, 135, 281, 103, 279, 241, 159, 225, 633, 109, 565, 2376, 113, 150, 560, 2119, 162, 609, 809, 704, 396, 3667, 12357, 112, 303, 297, 261, 247, 982, 153, 144, 535, 523, 104, 267, 195, 119, 310, 277, 655, 420, 300, 234, 560, 2119, 162, 105, 109, 225, 146, 122, 104, 560, 2119, 890, 546, 186, 440, 813, 210, 105, 813, 210, 1294, 305, 745, 321, 1054, 334, 273, 5992, 494, 1943, 105, 614, 416, 104, 300, 234, 560, 2119, 942, 303, 297, 261, 247, 1445, 417, 160, 109, 142, 164, 182, 5889, 1171, 299, 134, 1163, 265, 538, 543, 745, 327, 879, 164, 135, 104, 928, 720, 258, 136, 373, 291, 104, 440, 213, 210, 560, 2119, 162, 420, 229, 147, 4798, 130, 272, 302, 156, 223, 199, 109, 1171, 299, 113, 1913, 399, 1636, 778, 6416, 546, 186, 592, 464, 212, 435, 1636, 778, 688, 105, 156, 223, 199, 109, 302, 190, 104, 2328, 320, 291, 373, 125, 882, 1011, 1050, 1221, 329, 105, 346, 2954, 303, 297, 261, 247, 107, 220, 1288, 155, 1200, 304, 240, 144, 198, 216, 105, 893, 899, 134, 270, 437, 195, 909, 125, 255, 220, 433, 8795, 112, 303, 297, 261, 247, 202, 512, 260, 321, 1054, 195, 909, 105, 279, 274, 635, 412, 113, 1956, 1033, 5889, 127, 128, 113, 109, 1956, 1033, 322, 442, 105, 316, 322, 442, 745, 904, 380, 321, 1054, 300, 234, 635, 412, 258, 2781, 303, 297, 261, 247, 177, 1445, 417, 260, 1614, 279, 183, 761, 113, 109, 255, 220, 635, 412, 415, 109, 142, 195, 274, 5889, 105, 206, 235, 1611, 231, 411, 104, 109, 429, 395, 836, 384, 125, 453, 587, 153, 109, 331, 437, 199, 149, 104, 5889, 119, 592, 1055, 251, 124, 109, 220, 387, 321, 1054, 179, 1614, 415, 109, 164, 182, 5889, 323, 581, 279, 113, 1956, 1033, 635, 2600, 634, 575, 106, 149, 560, 2119, 942, 303, 297, 261, 247, 127, 2074, 2554, 189, 6896, 399, 104, 5889, 125, 185, 404, 635, 412, 207, 180, 109, 429, 395, 836, 384, 251, 124, 149, 4773, 1034, 7626, 892, 4901, 176, 8483, 371, 253, 1147, 9127, 112, 15796, 112, 303, 297, 261, 247, 227, 304, 109, 197, 623, 135, 757, 399, 105, 1035, 776, 144, 406, 206, 105, 733, 1491, 993, 1038, 119, 120, 111, 137, 133, 1167, 427, 113, 109, 197, 623, 135, 757, 3437, 634, 3677, 106, 109, 204, 623, 135, 488, 124, 386, 635, 364, 149, 4472, 16058, 231, 3580, 2885, 7792, 468, 105, 658, 806, 6458, 303, 297, 261, 247, 1202, 269, 190, 153, 1171, 299, 417, 1369, 104, 267, 424, 153, 185, 404, 757, 399, 198, 216, 768, 389, 240, 329, 105, 284, 199, 103, 703, 150, 106, 882, 1011, 3783, 849, 308, 195, 119, 544, 2516, 305, 672, 198, 955, 212, 435, 2352, 1661, 105, 970, 190, 122, 1543, 303, 297, 261, 247, 1445, 417, 204, 242, 424, 185, 404, 757, 399, 808, 419, 173, 270, 1352, 497, 136, 103, 1163, 265, 495, 136, 105, 279, 274, 198, 955, 113, 150, 560, 2119, 162, 533, 809, 704, 185, 2758, 107, 987, 108, 232, 581, 549, 155, 774, 972, 104, 757, 3250, 303, 297, 261, 247, 1445, 417, 160, 204, 242, 424, 757, 399, 139, 117, 472, 209, 1265, 279, 119, 109, 503, 1199, 104, 1478, 741, 560, 2119, 162, 105, 120, 565, 190, 225, 288, 104, 330, 198, 955, 374, 770, 186, 503, 1199, 110, 1036, 10728, 666, 308, 258, 2829, 261, 1403, 105, 185, 168, 198, 1906, 666, 308, 157, 168, 105, 246, 1698, 303, 297, 261, 247, 177, 1445, 417, 160, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 759, 196, 191, 5116, 567, 411, 3350, 1410, 844, 233, 785, 29391, 1587, 1157, 985, 115, 1393, 822, 449, 337, 1113, 325, 21413, 112, 1 ]
151023_thao_luan_ve_dao_van	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/10/151023_thao_luan_ve_dao_van	'Nên chơi đẹp trong văn chương'	Nhà văn Thuận nhắn các bạn trẻ, "nếu cần danh vọng, cần tiền tài thì không nên viết văn viết thơ," trong Bàn tròn thứ Năm của BBC hôm 22/10 về chủ đề đạo văn.	Nhà văn Thuận tham gia thảo luận của BBC từ Paris Tác giả của nhiều tiểu thuyết xuất bản ở Việt Nam và Pháp khẳng định, "văn thơ đối với tôi là một cuộc chơi và đã chơi thì nên chơi cho đẹp." (Xem lại thảo luận tại: http://bit.ly/1NVAjfc) Nhà thơ Lý Đợi cũng cho rằng, tuy sự việc Phan Huyền Thư có lẽ đã kết thúc, "nhưng vấn đề đạo văn ở Việt Nam chưa bao giờ kết thúc mà càng lúc càng nhiều hơn vì nhiều lý do, trong đó có chuyện thành tích trong nghiên cứu, sáng tạo, những thành tích mà người cầm bút muốn hướng đến, vì thế mà rất nhiều người đã đi vào con đường đạo văn." "Chúng ta nếu soi vào các văn bản khoa học, văn bản hàn lâm ở cấp độ nghiên cứu này kia thì mức độ đạo văn vừa kinh khủng, trắng trợn mà tinh vi lắm. Cái tạm gọi là giới tinh hoa đã như vậy rồi thì cái đại chúng, cái phổ thông nó sẽ đi theo hệ quả tất yếu." nhà phê bình văn học nhận xét. Nhà thơ đương đại với bút danh Lu, cho rằng đạo văn trong thời công nghệ thông tin "là hành động rất dại dột". "Khi đạo văn người khác tức là mình đã nghĩ mình không đủ tài năng để tạo ra tác phẩm hay, hoặc là do lười biếng." Bài Bạch lộ trong tập thơ Sẹo Độc lập của Phan Huyền Thư bị cáo buộc đạo lại bài Buổi sáng của bà Phan Ngọc Thường Đoan. Hôm 20/10, Hội Nhà văn Hà Nội quyết định thu hồi giải thưởng đã trao tập thơ Sẹo Độc lập. Và đến hôm 22/10, nhà thơ Phan Huyền Thư đã chính thức xin lỗi lần thứ hai bà Phan Ngọc Thường Đoan về vụ việc này. 'Ranh giới mỏng manh'? Nhà thơ Lu Khi được hỏi đâu là ranh giới giữa việc bị ảnh hưởng, lấy cảm hứng từ một tác giả, tác phẩm nào đó và sao chép, nhà thơ Lý Đợi cho rằng, ranh giới này rất mỏng manh, dễ vỡ ở Việt Nam. Nhưng nhà thơ Lu nói tuy việc tác giả bị ảnh hưởng vẫn thường xảy ra, và ngay khi tác giả dùng ngôn ngữ đã là một sự mô phỏng, song người sáng tác cần có "nỗ lực của riêng mình, nỗ lực truyền tải cảm giác cho người khác", nhà thơ trẻ đương đại nói thêm, "và sớm muộn gì ăn cắp của người khác cũng bị phát hiện thôi". Đồng tình với quan điểm của Lu, hay tên thật là Nguyễn Hoàng Nam, nhà văn Thuận khẳng định, đây là ranh giới rất rõ ràng, "không có gì nhập nhờ". "Không một tác phẩm nghệ thuật nào xuất phát từ số 0 cả, trong mọi ngành. Bây giờ sống ở năm 2015, tất nhiên bạn có bị ảnh hưởng, nhưng nó chỉ dừng lại ở ảnh hưởng thôi." Nhà văn dẫn lại lời của tác giả Phạm Thị Hoài: "Những người như thế hệ của chị Hoài đã học được rất nhiều từ nhà thơ Trần Dần, nhưng nó chỉ là hạt giống thôi. Nếu muốn làm nên một tác phẩm thì phải bỏ sức cá nhân mình vào đó." "Sáng tác đối với tôi là công việc hoàn toàn cá nhân. Nó rất riêng tư. Tôi không hiểu làm sao có thể lấy tác phẩm của người khác và lấy tên mình vào đó." Chữ 'Đạo' Nhà phê bình Lý Đợi cho rằng, nếu có ý kiến nói những người đạo văn là 'bệnh' thì số thạc sỹ, tiến sỹ đã đạo luận văn 'còn bệnh nhiều hơn' Từ khía cạnh luật pháp, ông Phan Vũ Tuấn, chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM nhận xét, cách dùng từ đạo văn không chính xác khi pháp luật Việt Nam cũng như pháp luật quốc tế không có khái niệm này. "Chúng ta không thể quy kết một người vào tội mà pháp luật không quy định. "Sao chép như thế nào thì được coi là vi phạm? Như ở một số quốc gia, sao chép trên 20% đã bị coi là sao chép rồi. Ở Việt Nam không có quy định cụ thể về vấn đề này mà quy định là nếu sao chép phần trọng yếu của tác phẩm mới là sao chép. "Toàn bộ những sự mà chúng ta cho rằng trường hợp này có đạo thơ, đạo văn hoàn toàn là mang tính cảm tính," luật sư chuyên về bản quyền nói. Tuy nhiên nhà thơ và là một trong những thành viên chính của nhóm Mở Miệng cho rằng, cách dùng từ 'đạo' như để chỉ tới một thứ bị ăn cắp. "Chữ đạo văn ở Việt Nam, người ta muốn đánh vào yếu tố đạo đức, cách dùng của người ta cũng như đạo chích, đạo tặc vậy," anh Lý Đợi nói trong chương trình của BBC. Tác giả của Paris 11/8', và gần đây nhất là tiểu thuyết 'Chỉ còn 4 ngày là đến tháng Tư' nhận xét, chuyện ăn cắp đã quá phổ biến ở Việt Nam, đến nỗi "ăn cắp một bài thơ thì nhiều người cũng nói là thôi bỏ qua đi, phụ nữ mà". "Tôi nghĩ tinh thần làng xã, tinh thần ba phải của người Việt cũng khá cao. "Các bạn biết là làng văn làng thơ Việt Nam bây giờ nó yếu kém lắm. Tôi không hiểu là bao giờ nó sẽ mạnh lên, bao giờ sẽ đi được với các làng văn quốc tế, nhưng tôi chỉ muốn làm sao là ít ra nó yếu thì cũng phải trong sạch một chút." 'Tài sản trí tuệ' Luật sư Phan Vũ Tuấn, Chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM Luật sư Phan Vũ Tuấn bày tỏ sự bất đồng quan điểm đối với một số thông tin về bản quyền được đưa trên truyền thông Việt Nam gần đây. Anh cho rằng, một tác phẩm được bảo hộ ngay khi tác giả đặt bút xuống viết ra tác phẩm đó, mà không cần phải đăng ký bản quyền. "Khi anh đặt cây bút lên trên tờ giấy hay khi bàn phím của anh khắc được vào trong ổ cứng những dấu hiệu liên quan đến bài thơ đó thì bất cứ hình thức nào anh đã viết ra thì anh được bảo hộ ngay thời điểm đó." Việc đăng ký bản quyền sẽ giúp tác giả đó không phải chứng minh khi có tranh chấp xảy ra mà nhiệm vụ chứng minh quyền tác giả thuộc về người còn lại. "Cơ quan duy nhất tại Việt Nam có thể chứng minh rằng tờ giấy đó có hiệu lực để đẩy nghĩa vụ chứng minh thuộc về bên còn lại là Trung tâm Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và thể thức đăng ký rất rõ ràng, chi phí thấp," luật sư nhấn mạnh. Anh cũng đưa ra lời khuyên tới các nghệ sỹ 'lười' đi đăng ký bản quyền là mỗi năm tự gom tác phẩm của mình lại rồi gửi đảm bảo qua bưu điện và giữ phong bì đó làm bằng chứng. Luật sư Tuấn nói việc Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gần đây khiến người tiêu dùng Việt cũng như các nhà kinh doanh sản phẩm trí tuệ buộc phải nâng cao ý thức. "Tuy nhiên việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng phụ thuộc nhiều vào việc cộng đồng được giáo dục về sở hữu trí tuệ như thế nào. "Nếu như ngay từ nhỏ chúng ta không cho rằng sao chép bài của bạn bè là việc xấu, thì lớn lên chúng ta có thể sao chép nhiều thứ khác nhau. "Nên gọi là tài sản trí tuệ. Nếu là những gì chúng ta làm ra, là tài sản của chúng ta thì chúng ta sẽ bảo vệ nó tốt hơn, chúng ta thấy đó là tài sản của người khác thì chúng ta sẽ không xâm phạm." Xem lại toàn bộ chương trình tại: http://bit.ly/1NVAjfc. Bàn tròn thứ Năm là chương trình thảo luận về các vấn đề thời sự của Việt Nam và thế giới, phát trực tiếp vào lúc 19h30 (giờ Việt Nam), thứ Năm hàng tuần, trên kênh YouTube của BBC Tiếng Việt.	summarize: Nhà văn Thuận tham gia thảo luận của BBC từ Paris Tác giả của nhiều tiểu thuyết xuất bản ở Việt Nam và Pháp khẳng định, "văn thơ đối với tôi là một cuộc chơi và đã chơi thì nên chơi cho đẹp." (Xem lại thảo luận tại: http://bit.ly/1NVAjfc) Nhà thơ Lý Đợi cũng cho rằng, tuy sự việc Phan Huyền Thư có lẽ đã kết thúc, "nhưng vấn đề đạo văn ở Việt Nam chưa bao giờ kết thúc mà càng lúc càng nhiều hơn vì nhiều lý do, trong đó có chuyện thành tích trong nghiên cứu, sáng tạo, những thành tích mà người cầm bút muốn hướng đến, vì thế mà rất nhiều người đã đi vào con đường đạo văn." "Chúng ta nếu soi vào các văn bản khoa học, văn bản hàn lâm ở cấp độ nghiên cứu này kia thì mức độ đạo văn vừa kinh khủng, trắng trợn mà tinh vi lắm. Cái tạm gọi là giới tinh hoa đã như vậy rồi thì cái đại chúng, cái phổ thông nó sẽ đi theo hệ quả tất yếu." nhà phê bình văn học nhận xét. Nhà thơ đương đại với bút danh Lu, cho rằng đạo văn trong thời công nghệ thông tin "là hành động rất dại dột". "Khi đạo văn người khác tức là mình đã nghĩ mình không đủ tài năng để tạo ra tác phẩm hay, hoặc là do lười biếng." Bài Bạch lộ trong tập thơ Sẹo Độc lập của Phan Huyền Thư bị cáo buộc đạo lại bài Buổi sáng của bà Phan Ngọc Thường Đoan. Hôm 20/10, Hội Nhà văn Hà Nội quyết định thu hồi giải thưởng đã trao tập thơ Sẹo Độc lập. Và đến hôm 22/10, nhà thơ Phan Huyền Thư đã chính thức xin lỗi lần thứ hai bà Phan Ngọc Thường Đoan về vụ việc này. 'Ranh giới mỏng manh'? Nhà thơ Lu Khi được hỏi đâu là ranh giới giữa việc bị ảnh hưởng, lấy cảm hứng từ một tác giả, tác phẩm nào đó và sao chép, nhà thơ Lý Đợi cho rằng, ranh giới này rất mỏng manh, dễ vỡ ở Việt Nam. Nhưng nhà thơ Lu nói tuy việc tác giả bị ảnh hưởng vẫn thường xảy ra, và ngay khi tác giả dùng ngôn ngữ đã là một sự mô phỏng, song người sáng tác cần có "nỗ lực của riêng mình, nỗ lực truyền tải cảm giác cho người khác", nhà thơ trẻ đương đại nói thêm, "và sớm muộn gì ăn cắp của người khác cũng bị phát hiện thôi". Đồng tình với quan điểm của Lu, hay tên thật là Nguyễn Hoàng Nam, nhà văn Thuận khẳng định, đây là ranh giới rất rõ ràng, "không có gì nhập nhờ". "Không một tác phẩm nghệ thuật nào xuất phát từ số 0 cả, trong mọi ngành. Bây giờ sống ở năm 2015, tất nhiên bạn có bị ảnh hưởng, nhưng nó chỉ dừng lại ở ảnh hưởng thôi." Nhà văn dẫn lại lời của tác giả Phạm Thị Hoài: "Những người như thế hệ của chị Hoài đã học được rất nhiều từ nhà thơ Trần Dần, nhưng nó chỉ là hạt giống thôi. Nếu muốn làm nên một tác phẩm thì phải bỏ sức cá nhân mình vào đó." "Sáng tác đối với tôi là công việc hoàn toàn cá nhân. Nó rất riêng tư. Tôi không hiểu làm sao có thể lấy tác phẩm của người khác và lấy tên mình vào đó." Chữ 'Đạo' Nhà phê bình Lý Đợi cho rằng, nếu có ý kiến nói những người đạo văn là 'bệnh' thì số thạc sỹ, tiến sỹ đã đạo luận văn 'còn bệnh nhiều hơn' Từ khía cạnh luật pháp, ông Phan Vũ Tuấn, chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM nhận xét, cách dùng từ đạo văn không chính xác khi pháp luật Việt Nam cũng như pháp luật quốc tế không có khái niệm này. "Chúng ta không thể quy kết một người vào tội mà pháp luật không quy định. "Sao chép như thế nào thì được coi là vi phạm? Như ở một số quốc gia, sao chép trên 20% đã bị coi là sao chép rồi. Ở Việt Nam không có quy định cụ thể về vấn đề này mà quy định là nếu sao chép phần trọng yếu của tác phẩm mới là sao chép. "Toàn bộ những sự mà chúng ta cho rằng trường hợp này có đạo thơ, đạo văn hoàn toàn là mang tính cảm tính," luật sư chuyên về bản quyền nói. Tuy nhiên nhà thơ và là một trong những thành viên chính của nhóm Mở Miệng cho rằng, cách dùng từ 'đạo' như để chỉ tới một thứ bị ăn cắp. "Chữ đạo văn ở Việt Nam, người ta muốn đánh vào yếu tố đạo đức, cách dùng của người ta cũng như đạo chích, đạo tặc vậy," anh Lý Đợi nói trong chương trình của BBC. Tác giả của Paris 11/8', và gần đây nhất là tiểu thuyết 'Chỉ còn 4 ngày là đến tháng Tư' nhận xét, chuyện ăn cắp đã quá phổ biến ở Việt Nam, đến nỗi "ăn cắp một bài thơ thì nhiều người cũng nói là thôi bỏ qua đi, phụ nữ mà". "Tôi nghĩ tinh thần làng xã, tinh thần ba phải của người Việt cũng khá cao. "Các bạn biết là làng văn làng thơ Việt Nam bây giờ nó yếu kém lắm. Tôi không hiểu là bao giờ nó sẽ mạnh lên, bao giờ sẽ đi được với các làng văn quốc tế, nhưng tôi chỉ muốn làm sao là ít ra nó yếu thì cũng phải trong sạch một chút." 'Tài sản trí tuệ' Luật sư Phan Vũ Tuấn, Chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM Luật sư Phan Vũ Tuấn bày tỏ sự bất đồng quan điểm đối với một số thông tin về bản quyền được đưa trên truyền thông Việt Nam gần đây. Anh cho rằng, một tác phẩm được bảo hộ ngay khi tác giả đặt bút xuống viết ra tác phẩm đó, mà không cần phải đăng ký bản quyền. "Khi anh đặt cây bút lên trên tờ giấy hay khi bàn phím của anh khắc được vào trong ổ cứng những dấu hiệu liên quan đến bài thơ đó thì bất cứ hình thức nào anh đã viết ra thì anh được bảo hộ ngay thời điểm đó." Việc đăng ký bản quyền sẽ giúp tác giả đó không phải chứng minh khi có tranh chấp xảy ra mà nhiệm vụ chứng minh quyền tác giả thuộc về người còn lại. "Cơ quan duy nhất tại Việt Nam có thể chứng minh rằng tờ giấy đó có hiệu lực để đẩy nghĩa vụ chứng minh thuộc về bên còn lại là Trung tâm Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và thể thức đăng ký rất rõ ràng, chi phí thấp," luật sư nhấn mạnh. Anh cũng đưa ra lời khuyên tới các nghệ sỹ 'lười' đi đăng ký bản quyền là mỗi năm tự gom tác phẩm của mình lại rồi gửi đảm bảo qua bưu điện và giữ phong bì đó làm bằng chứng. Luật sư Tuấn nói việc Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gần đây khiến người tiêu dùng Việt cũng như các nhà kinh doanh sản phẩm trí tuệ buộc phải nâng cao ý thức. "Tuy nhiên việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng phụ thuộc nhiều vào việc cộng đồng được giáo dục về sở hữu trí tuệ như thế nào. "Nếu như ngay từ nhỏ chúng ta không cho rằng sao chép bài của bạn bè là việc xấu, thì lớn lên chúng ta có thể sao chép nhiều thứ khác nhau. "Nên gọi là tài sản trí tuệ. Nếu là những gì chúng ta làm ra, là tài sản của chúng ta thì chúng ta sẽ bảo vệ nó tốt hơn, chúng ta thấy đó là tài sản của người khác thì chúng ta sẽ không xâm phạm." Xem lại toàn bộ chương trình tại: http://bit.ly/1NVAjfc. Bàn tròn thứ Năm là chương trình thảo luận về các vấn đề thời sự của Việt Nam và thế giới, phát trực tiếp vào lúc 19h30 (giờ Việt Nam), thứ Năm hàng tuần, trên kênh YouTube của BBC Tiếng Việt.	[ 108, 287, 285, 161, 571, 355, 3219, 268, 165, 843, 410, 104, 378, 148, 2031, 2343, 590, 104, 158, 1159, 1026, 387, 288, 108, 121, 131, 132, 105, 711, 1202, 269, 2376, 10430, 1657, 195, 119, 141, 106, 116, 204, 1014, 105, 115, 1014, 143, 237, 1014, 114, 1142, 294, 444, 10176, 153, 843, 410, 149, 161, 9240, 31723, 371, 571, 1657, 1087, 19702, 127, 114, 1985, 1169, 144, 156, 1547, 4657, 2626, 107, 642, 115, 299, 6449, 9319, 255, 220, 247, 355, 108, 121, 131, 132, 289, 374, 339, 299, 822, 145, 536, 398, 536, 158, 183, 171, 158, 241, 2350, 113, 150, 107, 443, 164, 566, 113, 568, 4175, 611, 4030, 120, 164, 566, 145, 111, 898, 2255, 278, 665, 155, 103, 171, 175, 145, 215, 158, 111, 115, 184, 138, 219, 361, 247, 355, 294, 1007, 169, 323, 4820, 138, 109, 355, 288, 889, 1732, 355, 288, 3775, 2242, 108, 121, 373, 359, 568, 402, 126, 1387, 143, 537, 359, 247, 355, 659, 236, 757, 103, 1714, 5600, 145, 777, 554, 2826, 1814, 1119, 343, 106, 249, 777, 1414, 115, 128, 530, 598, 143, 292, 273, 174, 103, 292, 1456, 206, 335, 134, 184, 181, 300, 416, 525, 675, 294, 152, 997, 342, 355, 214, 238, 4624, 571, 1657, 1177, 273, 119, 2255, 595, 4774, 103, 114, 160, 247, 355, 113, 221, 135, 877, 206, 193, 5210, 209, 192, 215, 3853, 9742, 340, 2286, 247, 355, 111, 211, 766, 106, 267, 115, 372, 267, 110, 620, 326, 344, 130, 394, 124, 274, 765, 194, 103, 451, 106, 180, 6749, 10171, 294, 1045, 2696, 1154, 113, 495, 1657, 1783, 20161, 3095, 385, 104, 1547, 4657, 2626, 133, 341, 661, 247, 153, 392, 1271, 4148, 611, 104, 263, 1547, 1442, 2346, 4317, 112, 1131, 11428, 103, 813, 571, 355, 337, 710, 302, 190, 498, 496, 272, 1880, 115, 992, 495, 1657, 1783, 20161, 3095, 3125, 619, 155, 325, 10525, 103, 152, 1657, 1547, 4657, 2626, 115, 122, 329, 676, 1145, 400, 259, 196, 263, 1547, 1442, 2346, 4317, 125, 197, 156, 433, 12421, 10619, 249, 4252, 3311, 2810, 571, 1657, 4774, 707, 117, 419, 793, 106, 3467, 249, 415, 156, 133, 349, 580, 103, 771, 406, 2166, 148, 116, 274, 2508, 274, 765, 224, 150, 105, 350, 3134, 103, 152, 1657, 1087, 19702, 114, 1985, 3467, 249, 126, 215, 4252, 14548, 790, 2001, 108, 121, 131, 629, 311, 152, 1657, 4774, 123, 1169, 156, 274, 590, 133, 349, 580, 244, 369, 488, 1235, 105, 531, 129, 274, 590, 467, 691, 1063, 115, 106, 116, 144, 787, 1102, 103, 1455, 111, 611, 274, 260, 107, 13816, 265, 104, 734, 1081, 1163, 265, 425, 1299, 406, 1143, 114, 111, 211, 646, 152, 1657, 603, 1177, 273, 123, 5029, 8315, 1214, 3494, 218, 446, 2847, 104, 111, 211, 127, 133, 212, 199, 10750, 1122, 205, 119, 146, 318, 104, 4774, 103, 194, 465, 610, 106, 362, 678, 578, 152, 355, 3219, 1202, 269, 2376, 248, 106, 3467, 249, 215, 450, 3572, 1639, 107, 218, 669, 1211, 340, 2341, 116, 274, 765, 877, 887, 224, 387, 212, 148, 166, 108, 2966, 186, 103, 113, 389, 859, 112, 2753, 364, 339, 307, 108, 121, 147, 3374, 525, 445, 230, 107, 133, 349, 580, 103, 170, 335, 163, 1759, 153, 108, 121, 349, 580, 5424, 571, 355, 458, 153, 366, 104, 274, 590, 971, 1074, 4263, 161, 189, 1769, 111, 128, 175, 300, 104, 1304, 4263, 115, 214, 117, 215, 158, 148, 152, 1657, 912, 8957, 103, 170, 335, 163, 106, 991, 855, 1164, 631, 278, 140, 237, 116, 274, 765, 143, 139, 306, 543, 499, 157, 267, 138, 3276, 189, 8666, 274, 195, 119, 141, 106, 135, 156, 506, 258, 499, 1876, 1447, 215, 734, 4584, 388, 110, 524, 140, 350, 107, 136, 771, 274, 765, 104, 111, 211, 105, 771, 465, 267, 138, 3276, 4297, 377, 14155, 257, 571, 997, 342, 1087, 19702, 114, 1985, 323, 107, 108, 232, 357, 123, 120, 111, 247, 355, 106, 377, 14809, 257, 143, 166, 6386, 5852, 472, 817, 115, 247, 410, 355, 19242, 664, 158, 8985, 1069, 482, 409, 810, 330, 2184, 118, 1547, 1016, 5224, 2772, 551, 438, 813, 2791, 943, 3235, 3042, 3059, 238, 5543, 173, 467, 148, 247, 355, 110, 122, 628, 129, 246, 330, 131, 132, 127, 128, 246, 330, 198, 216, 110, 107, 2275, 1196, 433, 1007, 169, 110, 136, 565, 299, 116, 111, 138, 638, 145, 246, 330, 110, 565, 1941, 16501, 3134, 128, 175, 224, 143, 117, 703, 106, 554, 473, 347, 1260, 108, 121, 116, 166, 198, 1906, 350, 3134, 159, 4027, 115, 133, 703, 106, 350, 3134, 1667, 108, 978, 131, 132, 110, 107, 565, 190, 798, 136, 125, 255, 220, 126, 145, 565, 190, 106, 323, 350, 3134, 380, 308, 675, 104, 274, 765, 239, 106, 350, 3134, 112, 189, 8818, 317, 120, 144, 145, 174, 169, 114, 160, 271, 279, 126, 107, 247, 6865, 247, 355, 506, 258, 106, 518, 334, 406, 334, 519, 330, 441, 649, 125, 288, 168, 454, 421, 445, 152, 1657, 105, 106, 116, 113, 120, 164, 182, 122, 104, 491, 5090, 21911, 114, 1985, 173, 467, 148, 15171, 257, 128, 130, 163, 228, 116, 259, 133, 446, 16156, 189, 22721, 247, 355, 108, 121, 131, 578, 111, 169, 278, 403, 138, 675, 712, 247, 5493, 173, 467, 104, 111, 169, 127, 128, 247, 7747, 103, 247, 4159, 7307, 365, 1087, 19702, 123, 113, 741, 277, 104, 2189, 2343, 590, 104, 2031, 15795, 1452, 105, 386, 248, 202, 106, 1159, 1026, 377, 3577, 177, 1147, 191, 106, 155, 253, 1005, 257, 238, 5543, 443, 446, 2847, 115, 310, 1456, 625, 108, 121, 131, 578, 155, 1510, 7525, 2847, 116, 392, 1657, 143, 158, 111, 127, 123, 106, 1508, 306, 235, 2251, 573, 684, 145, 340, 800, 372, 777, 860, 1514, 293, 103, 777, 860, 459, 139, 104, 111, 131, 127, 896, 2207, 2019, 230, 217, 106, 1514, 355, 1514, 1657, 131, 132, 969, 339, 335, 675, 1206, 2826, 388, 110, 524, 106, 374, 339, 335, 134, 417, 2992, 374, 339, 134, 184, 117, 119, 109, 1514, 355, 198, 955, 170, 141, 163, 278, 140, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 571, 355, 3219, 2669, 109, 230, 3334, 7083, 260, 595, 5265, 260, 379, 326, 143, 110, 237, 508, 355, 508, 1657, 519, 113, 2101, 1867, 259, 832, 104, 378, 325, 10525, 125, 185, 220, 247, 355, 112, 1 ]
150421_buddhism_situation_vietnam_war	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/04/150421_buddhism_situation_vietnam_war	‘Ngày 30/4 gây điêu đứng cho Phật giáo VN’	Biến cố ngày 30/4 năm 1975 không chỉ là ‘bước ngoặt đau thương cho dân tộc’ mà còn ‘gây điêu đứng cho Phật giáo’, một tôn giáo đã đồng hành cùng lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc, một vị chức sắc cao cấp của Phật giáo tại hải ngoại nói với BBC.	‘Không phát triển được’ Trao đổi với BBC Việt ngữ tại chùa Bát Nhã tại miền Nam California, Hòa thượng Thích Nguyên Trí, viện chủ chùa cho biết chính ông đã ‘chịu đựng những đau thương từ sau năm 1975 cho đến năm 1981’. “Vì quá đau thương không thể xây dựng được Phật giáo trong nước nên tôi phải tìm đủ mọi cách ra hải ngoại làm việc để duy trì Phật giáo cho đến ngày hôm nay,” Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói. Chùa Bát Nhã cũng là văn phòng thường trực của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, một giáo hội bị chính quyền trong nước cấm, tại Hoa Kỳ. Hòa thượng Thích Nguyên Trí là phó chủ tịch điều hành của văn phòng này. “Cộng sản không bao giờ có tín ngưỡng cho nên khi họ đi vào đánh chiếm miềm Nam thì hầu hết các tôn giáo bị tê liệt, trong đó có tôn giáo gắn liền với lịch sử dân tộc là Phật giáo,” ông nói. Theo lời ông kể lại thì chính quyền của Đảng Cộng sản chiếm được miền Nam họ đã ‘thanh lọc những vị nào thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra một bên’ và ‘đưa vào danh sách cần phải lưu ý’. “Tất cả những hành động từ cử chỉ đi đứng tới lui sinh hoạt trong chùa chiền gần như bế tắc,” ông nói. “Họ không cho hoạt động bất cứ điều gì. Ngay các buổi lễ cũng không cho hành lễ. Những gia đình Phật tử hồi giờ sinh hoạt tại chùa cũng bị ngăn cấm. Tất cả những ban hộ niệm, những tổ chức Phật giáo bị tê liệt toàn bộ,” ông nói thêm. “Ngay cả các vị lãnh đạo, các vị thầy của chúng tôi như Hòa thượng Thích Huyền Quang, Hòa thượng Thích Quảng Độ cũng không còn cách nào phát huy tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.” “Chính vì vậy khi chúng tôi đặt chân lên bến bờ tự do thì điều trước hết là mở Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ở hải ngoại và ngày nay có mặt ở khắp nơi,” ông nói và cho biết từ ngày ông đặt chân đến Mỹ ông đã quyên góp được hơn một triệu Mỹ kim chuyển về trong nước làm từ thiện và xây dựng chùa chiền. ‘Chỉ có hình thức’ Nhận định về tình hình Phật giáo trong nước, Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói ‘làm theo chiều hướng của Đảng Cộng sản chứ không theo tinh thần của Phật giáo’. Theo lời ông giải thích thì trong thành phần lãnh đạo của giáo hội Phật giáo trong nước đều ‘đặt dưới sự chỉ đạo của Nhà nước chứ không được quyền tự bầu cử và ứng cử’. “Vấn đề thọ giới thì là những người trong tôn giáo tự sắp xếp với nhau đưa lên hàng giáo phẩm: vị nào lên hòa thượng, thượng tọa, đại đức hoàn toàn do giáo hội bổ nhiệm và suy cử chứ Nhà nước không có quyền nhúng vô,” ông nói. “Những ngày lễ như Lễ Phật đản, Lễ Vu Lan phải xin phép chính quyền và người họ đưa ra mới được quyền đứng ra trước quần chúng làm lễ,” ông nói thêm. Ngay cả các Phật viện trong nước, theo lời Hòa thượng Thích Nguyên Trí, thì các tăng ni sinh đến tu học cũng bị ‘xét lý lịch cá nhân’ chứ ‘không xét theo đạo đức thế nào’. Về đời sống của các tôn giáo trong nước hiện nay, ông nhận xét rằng ‘có phát triển’ nhưng ‘chỉ là hình thức’ vì ‘tự do không có’. “Chẳng hạn như đối với Phật giáo Hòa hảo, vị tối tôn trọng của họ là Ngài Huỳnh Giáo chủ thì ngày lễ lộc tưởng niệm hết sức khó khăn,” ông nói thêm và cho biết Nhà nước ‘theo dõi các vị chức sắc chức sắc tôn giáo xem họ phát ngôn thế nào nếu nói trật đường lối là khó sống’. Về phương châm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam do chính quyền kiểm soát là ‘Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội’, ông cho rằng do Đảng Cộng sản ‘ép buộc phải đưa chủ nghĩa cộng sản vào’ chứ ‘Đạo pháp không thể đi cùng chủ nghĩa xã hội’. “Việc này làm thành phần trí thức hiểu biết rất đau lòng,” ông nói. Cuộc phỏng vấn của BBC Việt ngữ với Hòa thượng Thích Nguyên Trí được thực hiện trong tháng Tư, 2015 tại Nam California.	summarize: ‘Không phát triển được’ Trao đổi với BBC Việt ngữ tại chùa Bát Nhã tại miền Nam California, Hòa thượng Thích Nguyên Trí, viện chủ chùa cho biết chính ông đã ‘chịu đựng những đau thương từ sau năm 1975 cho đến năm 1981’. “Vì quá đau thương không thể xây dựng được Phật giáo trong nước nên tôi phải tìm đủ mọi cách ra hải ngoại làm việc để duy trì Phật giáo cho đến ngày hôm nay,” Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói. Chùa Bát Nhã cũng là văn phòng thường trực của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, một giáo hội bị chính quyền trong nước cấm, tại Hoa Kỳ. Hòa thượng Thích Nguyên Trí là phó chủ tịch điều hành của văn phòng này. “Cộng sản không bao giờ có tín ngưỡng cho nên khi họ đi vào đánh chiếm miềm Nam thì hầu hết các tôn giáo bị tê liệt, trong đó có tôn giáo gắn liền với lịch sử dân tộc là Phật giáo,” ông nói. Theo lời ông kể lại thì chính quyền của Đảng Cộng sản chiếm được miền Nam họ đã ‘thanh lọc những vị nào thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra một bên’ và ‘đưa vào danh sách cần phải lưu ý’. “Tất cả những hành động từ cử chỉ đi đứng tới lui sinh hoạt trong chùa chiền gần như bế tắc,” ông nói. “Họ không cho hoạt động bất cứ điều gì. Ngay các buổi lễ cũng không cho hành lễ. Những gia đình Phật tử hồi giờ sinh hoạt tại chùa cũng bị ngăn cấm. Tất cả những ban hộ niệm, những tổ chức Phật giáo bị tê liệt toàn bộ,” ông nói thêm. “Ngay cả các vị lãnh đạo, các vị thầy của chúng tôi như Hòa thượng Thích Huyền Quang, Hòa thượng Thích Quảng Độ cũng không còn cách nào phát huy tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.” “Chính vì vậy khi chúng tôi đặt chân lên bến bờ tự do thì điều trước hết là mở Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ở hải ngoại và ngày nay có mặt ở khắp nơi,” ông nói và cho biết từ ngày ông đặt chân đến Mỹ ông đã quyên góp được hơn một triệu Mỹ kim chuyển về trong nước làm từ thiện và xây dựng chùa chiền. ‘Chỉ có hình thức’ Nhận định về tình hình Phật giáo trong nước, Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói ‘làm theo chiều hướng của Đảng Cộng sản chứ không theo tinh thần của Phật giáo’. Theo lời ông giải thích thì trong thành phần lãnh đạo của giáo hội Phật giáo trong nước đều ‘đặt dưới sự chỉ đạo của Nhà nước chứ không được quyền tự bầu cử và ứng cử’. “Vấn đề thọ giới thì là những người trong tôn giáo tự sắp xếp với nhau đưa lên hàng giáo phẩm: vị nào lên hòa thượng, thượng tọa, đại đức hoàn toàn do giáo hội bổ nhiệm và suy cử chứ Nhà nước không có quyền nhúng vô,” ông nói. “Những ngày lễ như Lễ Phật đản, Lễ Vu Lan phải xin phép chính quyền và người họ đưa ra mới được quyền đứng ra trước quần chúng làm lễ,” ông nói thêm. Ngay cả các Phật viện trong nước, theo lời Hòa thượng Thích Nguyên Trí, thì các tăng ni sinh đến tu học cũng bị ‘xét lý lịch cá nhân’ chứ ‘không xét theo đạo đức thế nào’. Về đời sống của các tôn giáo trong nước hiện nay, ông nhận xét rằng ‘có phát triển’ nhưng ‘chỉ là hình thức’ vì ‘tự do không có’. “Chẳng hạn như đối với Phật giáo Hòa hảo, vị tối tôn trọng của họ là Ngài Huỳnh Giáo chủ thì ngày lễ lộc tưởng niệm hết sức khó khăn,” ông nói thêm và cho biết Nhà nước ‘theo dõi các vị chức sắc chức sắc tôn giáo xem họ phát ngôn thế nào nếu nói trật đường lối là khó sống’. Về phương châm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam do chính quyền kiểm soát là ‘Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội’, ông cho rằng do Đảng Cộng sản ‘ép buộc phải đưa chủ nghĩa cộng sản vào’ chứ ‘Đạo pháp không thể đi cùng chủ nghĩa xã hội’. “Việc này làm thành phần trí thức hiểu biết rất đau lòng,” ông nói. Cuộc phỏng vấn của BBC Việt ngữ với Hòa thượng Thích Nguyên Trí được thực hiện trong tháng Tư, 2015 tại Nam California.	[ 108, 287, 285, 161, 7789, 212, 435, 117, 748, 3804, 345, 119, 378, 243, 1063, 149, 2373, 11020, 7670, 149, 752, 132, 3349, 1418, 1292, 2640, 1533, 14558, 1344, 185, 2373, 114, 217, 122, 118, 115, 743, 15772, 2686, 120, 1187, 432, 148, 187, 147, 2542, 114, 155, 147, 7172, 1435, 401, 2778, 310, 1187, 432, 110, 136, 556, 636, 117, 3587, 309, 113, 142, 237, 141, 139, 370, 620, 389, 173, 124, 767, 470, 140, 358, 130, 756, 996, 3587, 309, 114, 155, 191, 325, 275, 1234, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 454, 7238, 11020, 7670, 127, 106, 355, 438, 369, 821, 104, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 1498, 172, 309, 567, 133, 122, 168, 113, 142, 918, 103, 149, 254, 1607, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 106, 1004, 185, 492, 179, 209, 104, 355, 438, 433, 401, 14958, 262, 110, 374, 339, 107, 875, 2406, 114, 237, 129, 154, 184, 138, 403, 961, 29089, 320, 132, 143, 1098, 538, 109, 666, 309, 133, 2627, 3347, 103, 113, 150, 107, 666, 309, 1571, 2199, 119, 478, 324, 137, 1805, 106, 3587, 309, 1234, 118, 454, 520, 366, 118, 546, 153, 143, 122, 168, 104, 348, 1284, 262, 961, 117, 752, 132, 154, 115, 743, 8312, 2383, 120, 297, 224, 1182, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 202, 124, 172, 367, 748, 105, 743, 18892, 138, 595, 333, 260, 139, 931, 108, 232, 1435, 401, 3099, 186, 120, 209, 469, 148, 368, 163, 184, 715, 228, 2997, 296, 381, 113, 2373, 11864, 386, 128, 2998, 1199, 1234, 118, 454, 5808, 110, 114, 381, 469, 295, 532, 179, 1776, 1580, 109, 1108, 1083, 127, 110, 114, 209, 9818, 564, 165, 539, 3587, 693, 496, 339, 296, 381, 149, 2373, 127, 133, 963, 7547, 1567, 186, 120, 504, 1061, 2182, 103, 120, 420, 229, 3587, 309, 133, 2627, 3347, 258, 816, 1234, 118, 123, 1796, 401, 4781, 186, 109, 297, 261, 2758, 109, 297, 2136, 104, 174, 141, 128, 1418, 1292, 2640, 4657, 3953, 1418, 1292, 2640, 1335, 2141, 127, 110, 177, 173, 224, 212, 1254, 777, 860, 104, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 202, 1070, 401, 2468, 171, 1627, 129, 174, 141, 1295, 974, 227, 4066, 1777, 222, 180, 143, 179, 226, 538, 106, 690, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 202, 108, 121, 767, 470, 105, 191, 275, 107, 1109, 108, 121, 1227, 328, 1234, 118, 123, 105, 114, 217, 148, 191, 118, 1295, 974, 155, 200, 118, 115, 4194, 904, 117, 183, 172, 1179, 200, 1923, 589, 125, 113, 142, 140, 148, 2209, 105, 556, 636, 2373, 11864, 112, 743, 3577, 107, 240, 329, 748, 9348, 231, 190, 125, 205, 240, 3587, 309, 113, 1013, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 123, 10196, 320, 181, 1337, 665, 104, 348, 1284, 262, 739, 110, 181, 777, 860, 104, 3587, 309, 1435, 520, 366, 118, 272, 581, 143, 113, 164, 380, 261, 247, 104, 309, 567, 3587, 309, 113, 142, 413, 743, 19567, 768, 144, 163, 247, 104, 571, 142, 739, 110, 117, 168, 222, 513, 368, 105, 475, 368, 1435, 401, 4108, 220, 3708, 249, 143, 106, 120, 111, 113, 666, 309, 222, 1268, 1267, 119, 527, 251, 227, 201, 309, 765, 161, 297, 224, 227, 544, 1292, 103, 1292, 3158, 103, 273, 1707, 506, 258, 180, 309, 567, 1397, 1210, 105, 782, 368, 739, 571, 142, 110, 107, 168, 7052, 616, 1234, 118, 454, 401, 1769, 191, 1083, 128, 3625, 3587, 13657, 103, 3625, 6619, 695, 139, 676, 656, 122, 168, 105, 111, 154, 251, 124, 239, 117, 168, 715, 124, 226, 1218, 174, 140, 1083, 1234, 118, 123, 1796, 1580, 186, 109, 3587, 1344, 113, 1013, 181, 366, 1418, 1292, 2640, 1533, 14558, 143, 109, 321, 108, 231, 176, 296, 155, 2028, 214, 127, 133, 743, 13112, 241, 478, 499, 157, 748, 739, 4322, 587, 181, 247, 1707, 175, 224, 1435, 1264, 723, 307, 104, 109, 666, 309, 113, 142, 493, 801, 118, 645, 587, 160, 6172, 212, 435, 748, 170, 13937, 106, 240, 329, 748, 171, 743, 4142, 180, 110, 107, 1435, 6446, 1626, 576, 128, 195, 119, 3587, 309, 1418, 8397, 297, 935, 666, 308, 104, 154, 106, 2236, 2556, 754, 185, 143, 191, 1083, 17672, 597, 2182, 538, 543, 455, 1000, 1234, 118, 123, 426, 105, 114, 217, 571, 142, 743, 7694, 1156, 109, 297, 229, 1038, 229, 1038, 666, 309, 453, 154, 212, 691, 175, 224, 323, 123, 4983, 361, 1195, 106, 455, 307, 1435, 1264, 412, 3224, 104, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 180, 122, 168, 594, 820, 106, 743, 14155, 246, 686, 6387, 1805, 686, 6868, 404, 293, 567, 2687, 118, 114, 160, 180, 348, 1284, 262, 743, 11554, 1170, 139, 251, 185, 404, 1107, 262, 138, 748, 739, 743, 14155, 246, 110, 136, 184, 264, 185, 404, 293, 567, 1435, 13119, 376, 126, 140, 164, 380, 512, 329, 524, 217, 215, 1187, 694, 1234, 118, 454, 1503, 1102, 255, 104, 378, 243, 1063, 119, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 117, 223, 199, 113, 253, 2802, 2814, 149, 132, 5955, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 7296, 601, 191, 4311, 147, 2542, 110, 163, 106, 743, 9048, 11335, 1187, 432, 114, 137, 1805, 748, 145, 177, 743, 4103, 5222, 715, 114, 3587, 309, 2687, 172, 666, 309, 115, 210, 209, 264, 478, 324, 201, 926, 147, 104, 137, 6973, 172, 297, 229, 1038, 291, 373, 104, 3587, 309, 149, 767, 470, 123, 119, 2189, 1 ]
160530_nuclear-weapons-in-ten-steps_p2_vert_fut	https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/05/160530_nuclear-weapons-in-ten-steps_p2_vert_fut	Đường dẫn tới quyền lực hạt nhân	BBC Future trong Phần 1 đã giới thiệu với quý vị năm bước đi đầu tiên trong quá trình tiến tới sở hữu vũ khí hạt nhân. Dưới đây là năm bước tiếp theo.	Xem bài Mười bước để trở thành cường quốc hạt nhân (Phần 1) Bước 6: Chọn mẫu Ngay từ quá trình chờ đợi để làm giàu uranium, một quốc gia đã cần bắt đầu suy nghĩ về thiết kế bom họ sẽ làm. Trước hết là cần phải tính xem họ muốn có loại vũ khí hạt nhân gì. Nếu muốn có một thứ để có thể đe dọa ngầm, hoặc một thiết bị nhằm làm chỗ dựa cho một chế độ đang bị lung lay ở trong nước, thì vũ khí dạng súng là thích hợp. Thiết bị này đòi hỏi nhiên liệu tốn hơn gấp đôi so với vũ khí hạt nhân thông thường, và ta không thể đặt nó lên hỏa tiễn một cách dễ dàng. Tuy nhiên, thiết kế này chắc chắn sẽ thành công ở ngay trong lần bắn thử đầu tiên. Nếu muốn chế tạo thứ có thể phóng ra một cách nhanh chóng thì nên chọn mẫu vũ khí lắp ráp khép kín. Các vũ khí lắp ráp khép kín hoạt động bằng cách các khối chất nổ được xếp xung quanh một lõi uranium-235 hình cầu. Khi các khối chất nổ bị kích hoạt đồng thời, chúng sẽ nén lõi khối cầu uranium lại cho tới khi đạt mức giải thoát năng lượng. Việc này đòi hỏi phải tính toán thời gian vô cùng chính xác và cần có một thiết bị "kích nổ" neutron khó có thể bắt chước để làm ra cái tương tự, và thiết bị này sẽ khiến cho vũ khí nổ đúng lúc. Loại vũ khí lắp ráp khép kín có ưu thế là đòi hỏi ít nhiên liệu hơn và có thể gắn trên hỏa tiễn. Các bằng chứng do Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) thu thập được cho thấy Iran đang theo đuổi loại thiết kế này. Việc tự đưa ra một thiết kế đơn giản sẽ khó khăn tới mức nào? "Chả có gì khó cả," John Coster-Mullen nói. Ông là một tài xế xe tải vùng Waukesha, Wisconsin, người đã dành cả đời tìm hiểu về "Little Boy" (Nhóc con) và "Fat Man" (Gã bự), hai vũ khí hạt nhân đầu tiên từng được sử dụng. Các mẫu thiết kế mà ông đưa ra được giới chuyên gia đánh giá là đáng tin. Coster-Mullen đã mất 19 năm để đưa ra các bản vẽ, nhưng một nhóm nhỏ các kỹ sư và các chuyên gia vật lý có lẽ sẽ chỉ cần vài tháng là đạt được kết quả tương tự. Bước 7: Sản xuất Ở giai đoạn này, quốc gia muốn sở hữu vũ khí hạt nhân có lẽ đã có trong tay mẫu thiết kế cần thiết và có đủ chất uranium-235 được làm giàu. Thế nhưng mọi thứ vẫn chưa sẵn sàng. Trước tiên, nhóm các khoa học gia cần phải chuyển hoá uranium từ dạng khí sang dạng kim loại. Công thức đơn giản là chỉ cần dùng nước, acid hudrofluoric và chất magnesium. Sau khi chuyển hoá thành dạng kim loại, công việc tiếp theo là cho nó ra sản phẩm ở hình dạng thích hợp: dạng hai nửa hình cầu nếu để làm vũ khí lắp ráp khép kín, hoặc dạng đĩa cho thiết bị kiểu súng. Công đoạn này cần tiến hành hết sức cẩn thận và không được xử lý quá ồ ạt cùng lúc, theo nhà vật lý James Acton từ Carnegie Endowment for International Peace. "Nếu quý vị sơ sảy gì trong giai đoạn này thì sẽ có nguy cơ xảy ra tai nạn nghiêm trọng," ông nói. Nó sẽ không tạo thành một vụ nổ hạt nhân thực sự, nhưng đủ mạnh để phá huỷ nhà máy và có lẽ sẽ khiến cho bất kỳ ai làm việc ở đó nhiễm lượng phóng xạ gây tử vong. Bước 8: Phát triển hệ thống phóng vũ khí Nhà máy hạt nhân Chernobyl đặt tại Ukraine thuộc Liên Xô cũ đã bị nổ tung do tai nạn hồi 4/1986 Một vũ khí hạt nhân sẽ không tác dụng gì trừ phi có cách để bắn được nó vào kẻ thù. "Các quốc gia ưa vũ khí hạt nhân cũng rất thích hoả tiễn," Jeffrey Lewis nói. Hoả tiễn tầm ngắn có thể mua được từ những quốc gia ngang ngược như Bắc Hàn. Thế nhưng hoả tiễn đạn đạo tầm xa là thứ được kiểm soát chặt chẽ, và việc phát triển một hoả tiễn thì cũng khó không kém gì việc sản xuất ra vũ khí hạt nhân. Các hoả tiễn đạn đạo xuyên lục địa phải có trọng lượng càng nhẹ càng tốt, theo chuyên gia trong lĩnh vực này là David Wright từ Union of Concerned Scientists. Vấn đề là trọng lượng nhẹ khiến cho việc điều khiển hoả tiễn nhắm trúng đích là việc rất khó, và thất bại đã từng xảy ra trong những cuộc phóng thử nghiệm của Bắc Hàn. Nếu không phải là hoả tiễn đạn đạo thì có thể dùng các loại khác như vũ khí phóng đi từ tàu ngầm tàng hình hay từ tên lửa tuần du, là những thứ còn phức tạp hơn nữa, hoặc dùng tới máy bay ném bom. Lựa chọn cuối cùng, dùng máy bay ném bom, tuy chậm và có những nhược điểm nhưng có lẽ là cách hay nhất về mặt công nghệ cho một quốc gia mới bắt đầu bước vào cuộc chơi. Bước 9: Thử nghiệm Ngay cả khi đã làm ra được một vũ khí dạng súng đơn giản thì một quốc gia cũng sẽ cần tiến hành vụ thử hạt nhân. Ngày nay, các vụ thử được tiến hành dưới lòng đất để đảm bảo hạn chế mức độ lan xa của bụi phóng xạ, do đó sẽ cần đào hố hoặc tìm một hầm mỏ bỏ hoang, nơi sau này có thể được lấp lại bằng đá sỏi. Bắc Hàn đã nhiều lần tuyên bố tiến hành thử nghiệm hạt nhân Vụ thử sẽ không tạo ra một đám mây hình nấm nhưng sẽ vẫn dễ dàng bị phát hiện. Tổ chức Comprehensive Test Ban Treaty Organisation ở Vienna điều hành một mạng lưới máy đo địa chấn và máy phát hiện radionuclide toàn cầu rất nhạy cảm, có khả năng phát hiện ra những vụ nổ hạt nhân dù chỉ là rất rất nhỏ. "Tôi cho rằng hầu hết các quốc gia đều không thử nghiệm thực sự nhiều như họ tỏ vẻ," Lewis nói. Tiến hành thử nghiệm một vũ khí nghĩa là quý vị đã gửi ra một thông điệp mạnh mẽ rằng quý vị đã trở thành thành viên của câu lạc bộ hạt nhân, và do vậy, quý vị đòi các nước khác phải tôn trọng mình. Việc đó có thể cũng giúp làm tăng vị thế của quý vị trong mắt dân chúng trong nước. Tuy vậy, không phải ai cũng tiến hành thử hạt nhân. Chẳng hạn như Israel chưa bao giờ chính thức tiến hành một vụ nổ hạt nhân cả. Bước 10: 'Tận hưởng' lệnh trừng phạt Đến lúc này thì quốc gia khao khát có vũ khí hạt nhân đã trải qua nhiều năm cố gắng và đã chi nhiều triệu đô la vào chương trình hạt nhân của mình. Quý vị có thể nghĩ rằng toàn bộ những việc đã làm lẽ ra phải khiến quý vị được tán thưởng nồng nhiệt, nhưng thực ra thì nó sẽ khiến quý vị bị giáng những biện pháp trừng phạt nặng nề. Sau khi Bắc Hàn tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên hồi 10/2006, Liên hợp quốc đã áp các lệnh trừng phạt nghiêm khắc khiến cho nền kinh tế nước này suy sụp. Tương tự, Iran phải đối diện với đe doạ trừng phạt nếu không mở cửa chương trình nghiên cứu hạt nhân của mình cho các thanh sát viên quốc tế. "Tôi nghĩ là rất nhiều quốc gia, mà có lẽ là hầu hết các nước, đều có khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân," Joshua Pollack nói. Nhưng chỉ rất ít nước thực sự muốn tiến hành phát triển vũ khí hạt nhân. Pollack tin rằng đó là bởi hầu hết các quốc gia đều nhận thức được là một vũ khí hạt nhân sẽ không mấy giúp ích trong việc làm cho quốc gia đó trở nên an toàn hơn. "Một trái bom thì không giống như một chiếc xe tăng hay một chiếc máy bay - quý vị không thể bảo vệ chiến tuyến của mình bằng một trái bom được," ông nói. "Tất cả những gì quý vị có thể làm chỉ là đe doạ san phẳng đối phương mà thôi." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.	summarize: Xem bài Mười bước để trở thành cường quốc hạt nhân (Phần 1) Bước 6: Chọn mẫu Ngay từ quá trình chờ đợi để làm giàu uranium, một quốc gia đã cần bắt đầu suy nghĩ về thiết kế bom họ sẽ làm. Trước hết là cần phải tính xem họ muốn có loại vũ khí hạt nhân gì. Nếu muốn có một thứ để có thể đe dọa ngầm, hoặc một thiết bị nhằm làm chỗ dựa cho một chế độ đang bị lung lay ở trong nước, thì vũ khí dạng súng là thích hợp. Thiết bị này đòi hỏi nhiên liệu tốn hơn gấp đôi so với vũ khí hạt nhân thông thường, và ta không thể đặt nó lên hỏa tiễn một cách dễ dàng. Tuy nhiên, thiết kế này chắc chắn sẽ thành công ở ngay trong lần bắn thử đầu tiên. Nếu muốn chế tạo thứ có thể phóng ra một cách nhanh chóng thì nên chọn mẫu vũ khí lắp ráp khép kín. Các vũ khí lắp ráp khép kín hoạt động bằng cách các khối chất nổ được xếp xung quanh một lõi uranium-235 hình cầu. Khi các khối chất nổ bị kích hoạt đồng thời, chúng sẽ nén lõi khối cầu uranium lại cho tới khi đạt mức giải thoát năng lượng. Việc này đòi hỏi phải tính toán thời gian vô cùng chính xác và cần có một thiết bị "kích nổ" neutron khó có thể bắt chước để làm ra cái tương tự, và thiết bị này sẽ khiến cho vũ khí nổ đúng lúc. Loại vũ khí lắp ráp khép kín có ưu thế là đòi hỏi ít nhiên liệu hơn và có thể gắn trên hỏa tiễn. Các bằng chứng do Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) thu thập được cho thấy Iran đang theo đuổi loại thiết kế này. Việc tự đưa ra một thiết kế đơn giản sẽ khó khăn tới mức nào? "Chả có gì khó cả," John Coster-Mullen nói. Ông là một tài xế xe tải vùng Waukesha, Wisconsin, người đã dành cả đời tìm hiểu về "Little Boy" (Nhóc con) và "Fat Man" (Gã bự), hai vũ khí hạt nhân đầu tiên từng được sử dụng. Các mẫu thiết kế mà ông đưa ra được giới chuyên gia đánh giá là đáng tin. Coster-Mullen đã mất 19 năm để đưa ra các bản vẽ, nhưng một nhóm nhỏ các kỹ sư và các chuyên gia vật lý có lẽ sẽ chỉ cần vài tháng là đạt được kết quả tương tự. Bước 7: Sản xuất Ở giai đoạn này, quốc gia muốn sở hữu vũ khí hạt nhân có lẽ đã có trong tay mẫu thiết kế cần thiết và có đủ chất uranium-235 được làm giàu. Thế nhưng mọi thứ vẫn chưa sẵn sàng. Trước tiên, nhóm các khoa học gia cần phải chuyển hoá uranium từ dạng khí sang dạng kim loại. Công thức đơn giản là chỉ cần dùng nước, acid hudrofluoric và chất magnesium. Sau khi chuyển hoá thành dạng kim loại, công việc tiếp theo là cho nó ra sản phẩm ở hình dạng thích hợp: dạng hai nửa hình cầu nếu để làm vũ khí lắp ráp khép kín, hoặc dạng đĩa cho thiết bị kiểu súng. Công đoạn này cần tiến hành hết sức cẩn thận và không được xử lý quá ồ ạt cùng lúc, theo nhà vật lý James Acton từ Carnegie Endowment for International Peace. "Nếu quý vị sơ sảy gì trong giai đoạn này thì sẽ có nguy cơ xảy ra tai nạn nghiêm trọng," ông nói. Nó sẽ không tạo thành một vụ nổ hạt nhân thực sự, nhưng đủ mạnh để phá huỷ nhà máy và có lẽ sẽ khiến cho bất kỳ ai làm việc ở đó nhiễm lượng phóng xạ gây tử vong. Bước 8: Phát triển hệ thống phóng vũ khí Nhà máy hạt nhân Chernobyl đặt tại Ukraine thuộc Liên Xô cũ đã bị nổ tung do tai nạn hồi 4/1986 Một vũ khí hạt nhân sẽ không tác dụng gì trừ phi có cách để bắn được nó vào kẻ thù. "Các quốc gia ưa vũ khí hạt nhân cũng rất thích hoả tiễn," Jeffrey Lewis nói. Hoả tiễn tầm ngắn có thể mua được từ những quốc gia ngang ngược như Bắc Hàn. Thế nhưng hoả tiễn đạn đạo tầm xa là thứ được kiểm soát chặt chẽ, và việc phát triển một hoả tiễn thì cũng khó không kém gì việc sản xuất ra vũ khí hạt nhân. Các hoả tiễn đạn đạo xuyên lục địa phải có trọng lượng càng nhẹ càng tốt, theo chuyên gia trong lĩnh vực này là David Wright từ Union of Concerned Scientists. Vấn đề là trọng lượng nhẹ khiến cho việc điều khiển hoả tiễn nhắm trúng đích là việc rất khó, và thất bại đã từng xảy ra trong những cuộc phóng thử nghiệm của Bắc Hàn. Nếu không phải là hoả tiễn đạn đạo thì có thể dùng các loại khác như vũ khí phóng đi từ tàu ngầm tàng hình hay từ tên lửa tuần du, là những thứ còn phức tạp hơn nữa, hoặc dùng tới máy bay ném bom. Lựa chọn cuối cùng, dùng máy bay ném bom, tuy chậm và có những nhược điểm nhưng có lẽ là cách hay nhất về mặt công nghệ cho một quốc gia mới bắt đầu bước vào cuộc chơi. Bước 9: Thử nghiệm Ngay cả khi đã làm ra được một vũ khí dạng súng đơn giản thì một quốc gia cũng sẽ cần tiến hành vụ thử hạt nhân. Ngày nay, các vụ thử được tiến hành dưới lòng đất để đảm bảo hạn chế mức độ lan xa của bụi phóng xạ, do đó sẽ cần đào hố hoặc tìm một hầm mỏ bỏ hoang, nơi sau này có thể được lấp lại bằng đá sỏi. Bắc Hàn đã nhiều lần tuyên bố tiến hành thử nghiệm hạt nhân Vụ thử sẽ không tạo ra một đám mây hình nấm nhưng sẽ vẫn dễ dàng bị phát hiện. Tổ chức Comprehensive Test Ban Treaty Organisation ở Vienna điều hành một mạng lưới máy đo địa chấn và máy phát hiện radionuclide toàn cầu rất nhạy cảm, có khả năng phát hiện ra những vụ nổ hạt nhân dù chỉ là rất rất nhỏ. "Tôi cho rằng hầu hết các quốc gia đều không thử nghiệm thực sự nhiều như họ tỏ vẻ," Lewis nói. Tiến hành thử nghiệm một vũ khí nghĩa là quý vị đã gửi ra một thông điệp mạnh mẽ rằng quý vị đã trở thành thành viên của câu lạc bộ hạt nhân, và do vậy, quý vị đòi các nước khác phải tôn trọng mình. Việc đó có thể cũng giúp làm tăng vị thế của quý vị trong mắt dân chúng trong nước. Tuy vậy, không phải ai cũng tiến hành thử hạt nhân. Chẳng hạn như Israel chưa bao giờ chính thức tiến hành một vụ nổ hạt nhân cả. Bước 10: 'Tận hưởng' lệnh trừng phạt Đến lúc này thì quốc gia khao khát có vũ khí hạt nhân đã trải qua nhiều năm cố gắng và đã chi nhiều triệu đô la vào chương trình hạt nhân của mình. Quý vị có thể nghĩ rằng toàn bộ những việc đã làm lẽ ra phải khiến quý vị được tán thưởng nồng nhiệt, nhưng thực ra thì nó sẽ khiến quý vị bị giáng những biện pháp trừng phạt nặng nề. Sau khi Bắc Hàn tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên hồi 10/2006, Liên hợp quốc đã áp các lệnh trừng phạt nghiêm khắc khiến cho nền kinh tế nước này suy sụp. Tương tự, Iran phải đối diện với đe doạ trừng phạt nếu không mở cửa chương trình nghiên cứu hạt nhân của mình cho các thanh sát viên quốc tế. "Tôi nghĩ là rất nhiều quốc gia, mà có lẽ là hầu hết các nước, đều có khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân," Joshua Pollack nói. Nhưng chỉ rất ít nước thực sự muốn tiến hành phát triển vũ khí hạt nhân. Pollack tin rằng đó là bởi hầu hết các quốc gia đều nhận thức được là một vũ khí hạt nhân sẽ không mấy giúp ích trong việc làm cho quốc gia đó trở nên an toàn hơn. "Một trái bom thì không giống như một chiếc xe tăng hay một chiếc máy bay - quý vị không thể bảo vệ chiến tuyến của mình bằng một trái bom được," ông nói. "Tất cả những gì quý vị có thể làm chỉ là đe doạ san phẳng đối phương mà thôi." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.	[ 108, 287, 285, 161, 2518, 392, 2733, 920, 130, 319, 164, 1054, 198, 991, 157, 444, 9376, 6261, 5594, 1413, 161, 10287, 1541, 1580, 148, 310, 277, 1205, 1390, 130, 140, 1073, 5763, 103, 172, 198, 165, 115, 260, 290, 178, 782, 372, 125, 583, 699, 1238, 154, 134, 2929, 957, 538, 106, 260, 139, 334, 453, 154, 278, 107, 534, 705, 482, 991, 157, 1776, 631, 278, 107, 172, 259, 130, 107, 136, 1011, 1050, 8102, 1366, 172, 583, 133, 745, 140, 1104, 1105, 114, 172, 353, 976, 167, 133, 4899, 5831, 108, 121, 113, 1013, 143, 705, 482, 1361, 1173, 106, 581, 5356, 3974, 133, 126, 808, 419, 445, 1373, 1912, 183, 1810, 1183, 648, 119, 705, 482, 991, 157, 206, 2612, 105, 169, 110, 136, 1295, 335, 227, 1818, 2433, 172, 173, 790, 5489, 421, 572, 583, 699, 126, 751, 1037, 134, 164, 135, 108, 121, 531, 113, 400, 1158, 932, 178, 4237, 631, 278, 353, 394, 259, 107, 136, 662, 124, 172, 173, 838, 1332, 143, 237, 680, 1541, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 9019, 303, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 2361, 381, 469, 281, 173, 109, 1437, 562, 1215, 117, 1267, 1001, 1017, 172, 3596, 27916, 240, 2781, 707, 109, 1437, 562, 1215, 133, 1058, 381, 210, 221, 103, 174, 134, 5408, 3596, 1437, 352, 5763, 153, 114, 228, 129, 764, 537, 272, 1415, 344, 7667, 2219, 376, 126, 808, 419, 139, 334, 1349, 221, 390, 616, 264, 122, 628, 105, 260, 107, 172, 583, 133, 189, 9705, 1215, 207, 27018, 455, 107, 136, 290, 5121, 130, 140, 124, 292, 489, 222, 103, 105, 583, 133, 126, 134, 521, 114, 705, 482, 1215, 604, 398, 112, 4794, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 2361, 107, 1293, 175, 106, 808, 419, 500, 445, 1373, 183, 105, 107, 136, 1571, 159, 1818, 12163, 303, 281, 463, 180, 1448, 146, 1533, 693, 344, 162, 216, 23423, 498, 2039, 117, 114, 203, 1443, 167, 181, 1743, 534, 583, 699, 433, 1068, 222, 251, 124, 116, 583, 699, 652, 1395, 134, 455, 1000, 228, 537, 1684, 189, 20220, 107, 218, 455, 9677, 1546, 4460, 5604, 7498, 12914, 2435, 454, 208, 106, 116, 326, 3637, 529, 1299, 501, 6069, 431, 4308, 6670, 103, 6575, 103, 111, 115, 1031, 186, 723, 370, 524, 125, 189, 26574, 13206, 207, 6085, 772, 2007, 376, 219, 371, 105, 189, 3505, 409, 332, 3279, 207, 6771, 5017, 15117, 856, 196, 705, 482, 991, 157, 178, 462, 434, 117, 324, 2971, 303, 1541, 583, 699, 145, 118, 251, 124, 117, 249, 649, 165, 403, 314, 106, 549, 2625, 4460, 5604, 7498, 12914, 2435, 115, 552, 2239, 147, 130, 251, 124, 109, 288, 2091, 103, 170, 116, 491, 750, 109, 888, 441, 105, 109, 649, 165, 731, 241, 107, 642, 134, 163, 260, 696, 253, 106, 764, 117, 299, 416, 489, 5167, 5594, 1489, 161, 2129, 387, 108, 978, 1008, 780, 474, 198, 165, 278, 633, 943, 705, 482, 991, 157, 107, 642, 115, 107, 113, 600, 1541, 583, 699, 260, 583, 105, 107, 620, 562, 27916, 117, 140, 11484, 773, 170, 389, 259, 244, 289, 1132, 1161, 112, 957, 2836, 491, 109, 889, 214, 165, 260, 139, 589, 1270, 5763, 148, 1361, 482, 586, 1361, 1923, 5341, 487, 329, 652, 1395, 106, 163, 260, 467, 1013, 10845, 108, 9757, 3122, 21506, 12431, 376, 105, 562, 30678, 112, 759, 129, 589, 1270, 164, 1361, 1923, 534, 103, 135, 156, 270, 181, 106, 114, 335, 124, 262, 765, 108, 121, 240, 1361, 581, 279, 161, 1361, 196, 1457, 240, 352, 323, 130, 140, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 9404, 451, 1361, 3282, 114, 583, 133, 1138, 6305, 487, 780, 126, 260, 472, 209, 538, 543, 2645, 2336, 105, 110, 117, 528, 241, 310, 108, 4652, 108, 4210, 264, 398, 103, 181, 152, 731, 241, 2737, 12599, 2086, 148, 18570, 27896, 3082, 4400, 11107, 112, 1731, 1089, 297, 1046, 11690, 364, 218, 113, 1008, 780, 126, 143, 134, 107, 841, 225, 488, 124, 1311, 627, 849, 308, 519, 118, 454, 1447, 134, 110, 394, 164, 116, 197, 1215, 991, 157, 223, 144, 103, 170, 620, 417, 130, 740, 4635, 152, 452, 105, 107, 642, 134, 521, 114, 295, 393, 375, 140, 156, 108, 121, 150, 977, 423, 662, 3373, 383, 693, 4185, 5594, 1570, 161, 1327, 435, 300, 234, 662, 705, 482, 571, 452, 991, 157, 11053, 1295, 149, 1411, 1182, 560, 1223, 1363, 115, 133, 1215, 1894, 180, 1311, 627, 496, 1147, 25023, 430, 705, 482, 991, 157, 134, 110, 274, 286, 218, 1419, 894, 107, 173, 130, 1158, 117, 335, 138, 789, 5759, 2019, 198, 165, 108, 2241, 705, 482, 991, 157, 127, 215, 581, 6561, 2433, 519, 9779, 8421, 454, 9970, 2433, 1191, 1621, 107, 136, 702, 117, 148, 120, 198, 165, 1978, 1240, 128, 360, 2537, 773, 170, 6561, 2433, 1710, 247, 1191, 797, 106, 259, 117, 594, 820, 1483, 7988, 105, 156, 212, 435, 116, 6561, 2433, 143, 127, 455, 110, 1206, 218, 156, 262, 387, 124, 705, 482, 991, 1876, 303, 6561, 2433, 1710, 247, 1209, 1438, 439, 139, 107, 308, 423, 536, 1785, 536, 2311, 181, 649, 165, 113, 950, 442, 126, 106, 2004, 9783, 148, 13053, 1534, 960, 31142, 26440, 569, 112, 2131, 220, 106, 308, 423, 1785, 521, 114, 156, 179, 2684, 6561, 2433, 1831, 2727, 1055, 106, 156, 215, 455, 103, 105, 946, 1351, 115, 434, 488, 124, 113, 120, 204, 662, 932, 830, 104, 360, 2537, 631, 110, 139, 106, 6561, 2433, 1710, 247, 143, 107, 136, 467, 109, 534, 211, 128, 705, 482, 662, 184, 148, 540, 1871, 2224, 240, 194, 148, 465, 1114, 670, 744, 103, 106, 120, 259, 177, 1662, 1371, 183, 1316, 451, 467, 228, 452, 502, 2225, 7672, 11850, 409, 680, 608, 2672, 467, 452, 502, 2225, 10477, 1169, 1751, 105, 107, 120, 4467, 318, 170, 107, 642, 106, 173, 194, 202, 125, 447, 135, 877, 114, 116, 198, 165, 239, 290, 178, 920, 138, 204, 6895, 5594, 1653, 161, 3698, 830, 1580, 186, 129, 115, 140, 124, 117, 116, 705, 482, 1361, 1173, 652, 1395, 143, 116, 198, 165, 127, 134, 260, 472, 209, 197, 932, 991, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 378, 2921, 113, 2339, 876, 115, 249, 4147, 119, 1089, 297, 147, 920, 184, 178, 462, 113, 310, 277, 472, 228, 633, 943, 705, 482, 991, 1876, 2694, 3646, 248, 106, 147, 920, 270, 181, 112, 1 ]
040218_allegationupdate	https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/02/040218_allegationupdate	Luật sư nói về cáo buộc tình dục	Vụ cáo buộc xâm hại tình dục liên quan ông Lương Quốc Dũng, phó chủ nhiệm ủy ban TDTT Việt Nam, tiếp tục là chủ đề lớn trên nhiều tờ báo ở Việt Nam.	Phương tiện truyền thông trong nước đăng tin bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, 22 tuổi, đã tự nộp mình cho công an Hà Nội. Bà Nga bị cáo buộc là có vai trò môi giới trong vụ xâm hại tình dục đang gây xôn xao trong dư luận trong nước. Trước dịp Tết âm lịch, ông Lương Quốc Dũng chuẩn bị nhận một giải thưởng của chính phủ vì đóng góp cho hoạt động thanh niên và vào việc tổ chức thành công Sea Games. Tuy vậy, buổi lễ này sau đó không tiến hành. Trong số các hãng tin tiếng Anh, có hãng AFP đã đưa tin về vụ việc này. Theo hãng AFP, luật pháp Việt Nam quy định tội danh hiếp dâm trẻ dưới tuổi thành niên có thể bị xử phạt từ năm năm tù đến chung thân. Ý kiến luật sư Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ, chủ nhiệm Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội nói 'các cơ quan thông tin đại chúng phải chịu trách nhiệm về thông tin đăng tải trước pháp luật'. Ông nói nếu tin đăng không chính xác thì người bị đăng sai có quyền kiện. Ông Tỵ nói rằng “không biết các cơ quan truyền thông nắm vấn đề ở mức nào nhưng họ dường như có một cơ sở rõ ràng nào đó nên họ mới dám đăng”. Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ nói rằng việc các nhà báo viết cụ thể đến như vậy chính là ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Và ông nói thêm rằng các cơ quan tiến hành tố tụng có làm khách quan hay không lại là vấn đề khác. Còn luật sư Nguyễn Đăng Trừng, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Tp HCM, từng bào chữa cho ông Trương Văn Cam, nói rằng truyền thông không nên đăng tải như vậy. Ông Trừng nói nên để cơ quan điều tra làm cho khách quan bởi ông nói rằng truyền thông “đi trước” như vậy thì làm sao đảm bảo chính xác về thông tin. Luật sư Trừng nói rằng ông không đồng tình với việc đăng tải trên báo chí những tin như vậy bởi điều đó sẽ gây khó khăn không chỉ cho người liên quan mà cho cả luật sư sau này bào chữa cho thân chủ. Luật sư Trừng nói rằng ‘người ta phạm tội dù nghiêm trọng đến đâu cũng vẫn nên đi theo từng bước điều tra nhằm đảm bảo tính khách quan’. ......................................................................................................... Trần Dũng, TP. HCM Về cơ sở vụ án thì luật sư Trừng và cô Mai khỏi lo. Ở Việt Nam Các phóng viên phải cận thận gấp bội lần các phóng viên nước ngoài về mặt chứng cứ, đặc biệt là các vụ án liên quan đến các quan chức. Về việc luật sư Trừng sợ khó khăn cho việc bào chữa sau này, nói thật, tôi nghe nhiều bài bào chữa của luật sư qua vài vụ án kể cả của luật sư Trừng, biết rằng vai trò của luật sư là tìm mọi cách gỡ tội cho bị cáo chứ không phải là đi tìm sự thật, nhưng lý lẽ của các luật sư đến đứa con nít nghe cũng mắc cười. Phạm Liêm, Huế Theo tôi nghĩ nếu như báo chí không đăng tải thì câu chuyện vẫn nằm yên tại chỗ giống như sự "mãi lộ đường sông" của các cảnh sát (báo tuổi trẻ đăng) là dân đã phản ánh từ lâu nhưng người ta không chịu điều tra, đén khi nhà báo gõ cửa người ta mới vào cuộc. Dân đen, TP. HCM Tôi đồng ý với Vua Nói Phét ở Hà NộI là không nên bất cứ thứ gì cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hóa. Chỉ những việc gì tốt đẹp thì hãy lôi Đảng của chúng ta vào mà tô son lên, còn những việc không tốt đẹp thì có hàng trăm cái “phạm trù” để chúng ta trút bỏ lên nó. Thí dụ, nếu một cơ quan làm ăn bết bát, thất bại, lãnh đạo tham ô thì nó thuộc về phạm trù kinh tế. Còn nếu nó ăn nên làm ra thì đó là do có sự lãnh đạo sáng suất của đảng ta (nếu là quốc doanh) hoặc do chính sách thông thoáng của đảng ta (nếu là tư nhân). Học sinh mà bỏ học, thiếu văn hóa, đánh thầy thì nó thuộc vào cái phạm trù giáo dục và đạo đức, còn nếu học sinh giỏi thì là nhờ sự quan tâm đặc biệt của đảng đối với ngành giáo dục….. Sẽ còn hàng triệu thí dụ khác để ta trút bỏ cái xấu, cái sai vào các “phạm trù” dù cái xấu, cái sai ấy là của đảng ta. Nói thì như thế nhưng tôi cũng không biết cái xấu, cái sai của đảng thì chúng ta có nên lôi đảng vào cuộc hay trút bỏ nó lên cái “phạm trù” nào? Ý kiến của Vua Nói Phét có thể coi là tiêu biểu cho ý kiến của những ngườI yêu đảng. Bình, TP. HCM Ở Việt Nam nếu không làm như thế (Báo chí lên tiếng trước), thì những vụ như vậy sẽ rất dễ dàng "chìm xuồng". Tôi xin không nêu dẫn chứng. Cứ theo câu khẩu hiệu "Mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận an ninh tổ quốc" thì một nhà báo nào đó có quyền tri hô ầm lên khi họ thấy có đủ bằng chứng về tội ác. Chi, TP. HCM Tôi rất đồng ý với Luật sư Tỵ khi ông nói ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Cái bỏ qua đã nhiều quá rồi. Bỏ qua vì che chở tay chân. Bỏ qua vì mua chuộc quan chức. Bỏ qua vì áp lực với nạn nhân ... Nhưng tất cả sẽ bằng thừa. Tôi thấy có vẻ là vụ này đã thuận lợi cho ông quan thể thao rồi đấy. Đã có những bài báo đánh vào em gái nạn nhân 13 tuổi là : emm đã bỏ học từ lâu, em vẫn cứ hớn hở chứ chẳng có gì là vừa bị xâm phạm tình dục, tệ hơn nữa chính em lại đi tìm Nga "chọi" để tìm mối bán trinh ... Tất cả những điều này thấy trên vnexpress . Cuối cùng tôi tin là ông quan này bị oan. Em gái nạn nhân 13 tuổi đã trông gà hóa vịt . Mọi việc rồi sẽ êm thắm không có gì mà ầm ĩ . Giống như hoa hậu Mai Phương độ nào mà thôi. Một số người Việt hải ngoại cứ tưởng bở, cứ chờ đợi rồi tẽn tò. Lệnh Hồ, Nha Trang Tôi đồng ý với ngài Con Đỏ. Trên báo Thanh niên, cụ Trần Bạch Đằng đòi đem ông Dũng ra bắn bỏ, cũng nên nói thêm rằng cụ nói với việc làm của ông Dũng thì nếu cụ đang nằm dưới mồ cụ cũng phải mò dậy chửi, chứ đang hấp hối phải thở bằng ô xy như hiện nay thì cụ phải lên lớp cho một bài, lời lẽ có đanh thép nhưng hơi lẩm cẩm. Cụ còn nói là nếu điều tra ra đó là "âm mưu phá hoại của kẻ thù vu khống cán bộ ta" thì ....cụ thở phào nhẹ nhõm. Thật ra thì hiện nay mà tìm được một chú cán bộ coi cho được được một chút thì mới khó chứ còn những người như ông Dũng thì đâu phải hiếm. Tiến, TP. HCM Đúng là báo chí đăng lên gây khó dễ cho xét nhưng báo chí không đăng lên thì ở Vn gần như đồng nghĩa với "Chìm xuồng" Bạn chỉ có cơ may biết qua dư luận mà thôi Tiến Đạt, TP. HCM Tôi nghĩ ai làm việc gì thì phải tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình, không nên quy kết để ám chỉ điều gì khác. Thực tế cho thấy đã có nhiều người thuộc nhiều giới khác nhau cũng phạm tội thiếu đạo đức trên. Theo tôi khi sự việc chưa được xác định rõ ràng từ sự điều tra của cơ quan pháp luật thì không nên dùng phương tiện truyền thông công cộng để mượn sức ép dư luận trong trường hợp này. Sean Lê, Atlanta Về việc báo chí nêu tên tuổi của bị cáo, trong quá trình điều tra, tôi đồng ý là không nên. Nhưng đi tìm một sự công bằng trong Pháp luật của chế độ CS, thì rất là khó vì: 1- Ba ngành: Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp điều do đảng lãnh đạo. 2- Bị cáo là một cán bộ cao cấp thì liệu Tòa án CS có thể xử lý đúng mức không. Tôi còn nhớ cách đây một vài năm, có tin đồn một phụ nữ ở TP Hồ Chí Minh, bị cưỡng bức tình dục bởi một vị Chủ Tịch UBND TP, thậm chí đến nỗi chồng bà ta bị gài vào những tội phải bị bắt. Sao bao nhiêu thư kêu oan, nhưng chưa có một cuộc điều tra nào được xúc tiến, trong khi đó vị Cán bộ cao cấp nầy vẫn thăng quan tiến chức ào. Như vậy theo tôi, ở xã hội CSVN, thì pháp luật chi phối các nhà lãnh đạo thì rất hạn chế, chỉ khi nào không còn cách "bao che" thì các vị này mới bị một đòn "Giơ cao đánh khẽ" để xoa dịu sự phẩn nộ của người dân mà thôi. Nguyễn, TP. HCM Báo chí đã im lặng gần 2 tháng nay rồi. Ở Việt Nam, khi báo chí đã lên tiếng, nhất là với trường hợp vị cán bộ cao cấp này, thì chúng ta phải hiểu rằng: 01.Đây là một vụ việc nghiêm trọng và Công an hà Nội đã không thể bỏ. 02.Sau khi đã có những bằng chứng xác thực, vụ việc đã được báo cáo lên Ban Bí thư trung ương Đảng (vị này do Ban bí thư quản lý). Ban Bí thư quyết định làm rõ vụ này. Các báo thuộc hệ thống Đảng quản lý đã được bật đèn xanh. Có thế mà cũng cãi nhau. Vũ Tâm, Đan Mạch Việt nam, cũng giống như Trung Quốc,đang từng bước tập tễnh trong tiến trình xây dựng dân chủ qua một thòi gian dài ngườI dân trong nước chỉ được biết những gì mà cơ quan truyền thông “quốc doanh” đăng tải. Ngày nay, nhờ sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, phương tiện truyền thông được dể dàng và nhanh chóng, người dân được biết những gì mà xưa kia họ không được phép biết. Lời của luật sư Nguyển Đăng Trừng quá chủ quan, không đặt nặng tầm vóc quan trọng của báo chí trong sự đóng góp xây dựng, phát huy và bảo vệ pháp luật. Theo ông, trong lĩnh vực luật pháp thì đó là phạm trù cuả các luật gia chuyên nghiệp có đủ kinh nghiệm như các ông, báo chí không nên vội vàng mà phải dè dặt điều tra từng bước, tôi đồng ý điểm ấy. Nhưng trong một xã hội như VN, nơi có quá nhiều sự bất công về sự phân chia quyền lực, phân chia của cải vật chất, thì giới cầm cán cân công lý như ông, hay cao hơn nữa là cấp thượng từng luật pháp thì làm sao “đèn trời soi thấu”nếu không nhờ báo chí ở cơ sở hạ tầng tiếp tay nhanh nhẹn? Con đỏ, TP. HCM Tôi công nhận đã quá khích khi nối kết vụ LQD với chính trị, nhưng xin hỏi bạn Vua nói phét là ở VN có cái gì không gắn kết với chính trị? Ngay mới đây một lĩnh vực thuần tuý văn học là mảng phê bình văn học mà vẫn có một cái gọi là “Hội đồng lý luận trung ương” ra đời để quản lý cơ mà? Thậm chí, bạn có biết con tôi chỉ mới 12 tuổi đã được dạy phải yêu quý và biết ơn Saddam Hussen (Khăn Quàng Đỏ, trang 3, Số 126, ngày 30.10.2002). Bạn có bao giờ nghe nói đến đạo đức cách mạng chưa nhỉ? Vua nói phét, Hà Nội Tôi không thích bất cứ thứ gì người ta cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hoá sự việc như Con đỏ làm. Trong bất kỳ xã hội nào, tổ chức nào sự suy đồi đạo đức cũng cần phải lên án. Đây là phạm trù đạo đức, không phải phạm trù chính trị. Con đỏ, TP. HCM Về phương diện pháp luật, tôi đồng ý với các phát biểu của các luật sư, tuy nhiên tôi không một chút ngạc nhiên về bản tin đọc được trên nhiều tờ báo tại Việt Nam trong vài ngày qua. Tôi nghĩ rằng vị quan chức (tôi không nêu tên mặc dù báo chí VN đăng rất chi tiết và cụ thể) chẳng phải là kẻ vô nhân đầu tiên trong hàng ngũ quan chức cộng sản VN trong suốt lịch sử vẻ vang của cái đảng này. Tôi cũng không cho rằng đây là một sự thể hiện tinh thần đấu tranh chống tiêu cực và xây dựng đảng của CSVN. Có lẽ một mặt là đã đến lúc tính đảng, tính nhân dân không quan trọng bằng nhân tính (lạy trời là như vậy), hoặc là một phe nào đó đang yếu thế. Vị quan chứ chỉ là một con chốt thí ban đầu mà thôi. Tôn Thất Mai, Copenhagen Đồng ý với quan điểm của Ls. Nguyễn Trọng Tỵ và Nguyễn Đăng Trừng về việc báo chí không đuợc công khai tên tuổi và hình ảnh của bị cáo buộc và nạn nhân trong giai đoạn điều tra hay tiền cáo buộc. Hình như báo chí trong nước chưa nắm rõ nguyên tắc văn minh pháp lý này. Đó là nguyên tắc an toàn pháp lý cho mọi người và cho cơ quan tố tụng.	summarize: Phương tiện truyền thông trong nước đăng tin bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, 22 tuổi, đã tự nộp mình cho công an Hà Nội. Bà Nga bị cáo buộc là có vai trò môi giới trong vụ xâm hại tình dục đang gây xôn xao trong dư luận trong nước. Trước dịp Tết âm lịch, ông Lương Quốc Dũng chuẩn bị nhận một giải thưởng của chính phủ vì đóng góp cho hoạt động thanh niên và vào việc tổ chức thành công Sea Games. Tuy vậy, buổi lễ này sau đó không tiến hành. Trong số các hãng tin tiếng Anh, có hãng AFP đã đưa tin về vụ việc này. Theo hãng AFP, luật pháp Việt Nam quy định tội danh hiếp dâm trẻ dưới tuổi thành niên có thể bị xử phạt từ năm năm tù đến chung thân. Ý kiến luật sư Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ, chủ nhiệm Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội nói 'các cơ quan thông tin đại chúng phải chịu trách nhiệm về thông tin đăng tải trước pháp luật'. Ông nói nếu tin đăng không chính xác thì người bị đăng sai có quyền kiện. Ông Tỵ nói rằng “không biết các cơ quan truyền thông nắm vấn đề ở mức nào nhưng họ dường như có một cơ sở rõ ràng nào đó nên họ mới dám đăng”. Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ nói rằng việc các nhà báo viết cụ thể đến như vậy chính là ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Và ông nói thêm rằng các cơ quan tiến hành tố tụng có làm khách quan hay không lại là vấn đề khác. Còn luật sư Nguyễn Đăng Trừng, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Tp HCM, từng bào chữa cho ông Trương Văn Cam, nói rằng truyền thông không nên đăng tải như vậy. Ông Trừng nói nên để cơ quan điều tra làm cho khách quan bởi ông nói rằng truyền thông “đi trước” như vậy thì làm sao đảm bảo chính xác về thông tin. Luật sư Trừng nói rằng ông không đồng tình với việc đăng tải trên báo chí những tin như vậy bởi điều đó sẽ gây khó khăn không chỉ cho người liên quan mà cho cả luật sư sau này bào chữa cho thân chủ. Luật sư Trừng nói rằng ‘người ta phạm tội dù nghiêm trọng đến đâu cũng vẫn nên đi theo từng bước điều tra nhằm đảm bảo tính khách quan’. ......................................................................................................... Trần Dũng, TP. HCM Về cơ sở vụ án thì luật sư Trừng và cô Mai khỏi lo. Ở Việt Nam Các phóng viên phải cận thận gấp bội lần các phóng viên nước ngoài về mặt chứng cứ, đặc biệt là các vụ án liên quan đến các quan chức. Về việc luật sư Trừng sợ khó khăn cho việc bào chữa sau này, nói thật, tôi nghe nhiều bài bào chữa của luật sư qua vài vụ án kể cả của luật sư Trừng, biết rằng vai trò của luật sư là tìm mọi cách gỡ tội cho bị cáo chứ không phải là đi tìm sự thật, nhưng lý lẽ của các luật sư đến đứa con nít nghe cũng mắc cười. Phạm Liêm, Huế Theo tôi nghĩ nếu như báo chí không đăng tải thì câu chuyện vẫn nằm yên tại chỗ giống như sự "mãi lộ đường sông" của các cảnh sát (báo tuổi trẻ đăng) là dân đã phản ánh từ lâu nhưng người ta không chịu điều tra, đén khi nhà báo gõ cửa người ta mới vào cuộc. Dân đen, TP. HCM Tôi đồng ý với Vua Nói Phét ở Hà NộI là không nên bất cứ thứ gì cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hóa. Chỉ những việc gì tốt đẹp thì hãy lôi Đảng của chúng ta vào mà tô son lên, còn những việc không tốt đẹp thì có hàng trăm cái “phạm trù” để chúng ta trút bỏ lên nó. Thí dụ, nếu một cơ quan làm ăn bết bát, thất bại, lãnh đạo tham ô thì nó thuộc về phạm trù kinh tế. Còn nếu nó ăn nên làm ra thì đó là do có sự lãnh đạo sáng suất của đảng ta (nếu là quốc doanh) hoặc do chính sách thông thoáng của đảng ta (nếu là tư nhân). Học sinh mà bỏ học, thiếu văn hóa, đánh thầy thì nó thuộc vào cái phạm trù giáo dục và đạo đức, còn nếu học sinh giỏi thì là nhờ sự quan tâm đặc biệt của đảng đối với ngành giáo dục….. Sẽ còn hàng triệu thí dụ khác để ta trút bỏ cái xấu, cái sai vào các “phạm trù” dù cái xấu, cái sai ấy là của đảng ta. Nói thì như thế nhưng tôi cũng không biết cái xấu, cái sai của đảng thì chúng ta có nên lôi đảng vào cuộc hay trút bỏ nó lên cái “phạm trù” nào? Ý kiến của Vua Nói Phét có thể coi là tiêu biểu cho ý kiến của những ngườI yêu đảng. Bình, TP. HCM Ở Việt Nam nếu không làm như thế (Báo chí lên tiếng trước), thì những vụ như vậy sẽ rất dễ dàng "chìm xuồng". Tôi xin không nêu dẫn chứng. Cứ theo câu khẩu hiệu "Mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận an ninh tổ quốc" thì một nhà báo nào đó có quyền tri hô ầm lên khi họ thấy có đủ bằng chứng về tội ác. Chi, TP. HCM Tôi rất đồng ý với Luật sư Tỵ khi ông nói ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Cái bỏ qua đã nhiều quá rồi. Bỏ qua vì che chở tay chân. Bỏ qua vì mua chuộc quan chức. Bỏ qua vì áp lực với nạn nhân ... Nhưng tất cả sẽ bằng thừa. Tôi thấy có vẻ là vụ này đã thuận lợi cho ông quan thể thao rồi đấy. Đã có những bài báo đánh vào em gái nạn nhân 13 tuổi là : emm đã bỏ học từ lâu, em vẫn cứ hớn hở chứ chẳng có gì là vừa bị xâm phạm tình dục, tệ hơn nữa chính em lại đi tìm Nga "chọi" để tìm mối bán trinh ... Tất cả những điều này thấy trên vnexpress . Cuối cùng tôi tin là ông quan này bị oan. Em gái nạn nhân 13 tuổi đã trông gà hóa vịt . Mọi việc rồi sẽ êm thắm không có gì mà ầm ĩ . Giống như hoa hậu Mai Phương độ nào mà thôi. Một số người Việt hải ngoại cứ tưởng bở, cứ chờ đợi rồi tẽn tò. Lệnh Hồ, Nha Trang Tôi đồng ý với ngài Con Đỏ. Trên báo Thanh niên, cụ Trần Bạch Đằng đòi đem ông Dũng ra bắn bỏ, cũng nên nói thêm rằng cụ nói với việc làm của ông Dũng thì nếu cụ đang nằm dưới mồ cụ cũng phải mò dậy chửi, chứ đang hấp hối phải thở bằng ô xy như hiện nay thì cụ phải lên lớp cho một bài, lời lẽ có đanh thép nhưng hơi lẩm cẩm. Cụ còn nói là nếu điều tra ra đó là "âm mưu phá hoại của kẻ thù vu khống cán bộ ta" thì ....cụ thở phào nhẹ nhõm. Thật ra thì hiện nay mà tìm được một chú cán bộ coi cho được được một chút thì mới khó chứ còn những người như ông Dũng thì đâu phải hiếm. Tiến, TP. HCM Đúng là báo chí đăng lên gây khó dễ cho xét nhưng báo chí không đăng lên thì ở Vn gần như đồng nghĩa với "Chìm xuồng" Bạn chỉ có cơ may biết qua dư luận mà thôi Tiến Đạt, TP. HCM Tôi nghĩ ai làm việc gì thì phải tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình, không nên quy kết để ám chỉ điều gì khác. Thực tế cho thấy đã có nhiều người thuộc nhiều giới khác nhau cũng phạm tội thiếu đạo đức trên. Theo tôi khi sự việc chưa được xác định rõ ràng từ sự điều tra của cơ quan pháp luật thì không nên dùng phương tiện truyền thông công cộng để mượn sức ép dư luận trong trường hợp này. Sean Lê, Atlanta Về việc báo chí nêu tên tuổi của bị cáo, trong quá trình điều tra, tôi đồng ý là không nên. Nhưng đi tìm một sự công bằng trong Pháp luật của chế độ CS, thì rất là khó vì: 1- Ba ngành: Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp điều do đảng lãnh đạo. 2- Bị cáo là một cán bộ cao cấp thì liệu Tòa án CS có thể xử lý đúng mức không. Tôi còn nhớ cách đây một vài năm, có tin đồn một phụ nữ ở TP Hồ Chí Minh, bị cưỡng bức tình dục bởi một vị Chủ Tịch UBND TP, thậm chí đến nỗi chồng bà ta bị gài vào những tội phải bị bắt. Sao bao nhiêu thư kêu oan, nhưng chưa có một cuộc điều tra nào được xúc tiến, trong khi đó vị Cán bộ cao cấp nầy vẫn thăng quan tiến chức ào. Như vậy theo tôi, ở xã hội CSVN, thì pháp luật chi phối các nhà lãnh đạo thì rất hạn chế, chỉ khi nào không còn cách "bao che" thì các vị này mới bị một đòn "Giơ cao đánh khẽ" để xoa dịu sự phẩn nộ của người dân mà thôi. Nguyễn, TP. HCM Báo chí đã im lặng gần 2 tháng nay rồi. Ở Việt Nam, khi báo chí đã lên tiếng, nhất là với trường hợp vị cán bộ cao cấp này, thì chúng ta phải hiểu rằng: 01.Đây là một vụ việc nghiêm trọng và Công an hà Nội đã không thể bỏ. 02.Sau khi đã có những bằng chứng xác thực, vụ việc đã được báo cáo lên Ban Bí thư trung ương Đảng (vị này do Ban bí thư quản lý). Ban Bí thư quyết định làm rõ vụ này. Các báo thuộc hệ thống Đảng quản lý đã được bật đèn xanh. Có thế mà cũng cãi nhau. Vũ Tâm, Đan Mạch Việt nam, cũng giống như Trung Quốc,đang từng bước tập tễnh trong tiến trình xây dựng dân chủ qua một thòi gian dài ngườI dân trong nước chỉ được biết những gì mà cơ quan truyền thông “quốc doanh” đăng tải. Ngày nay, nhờ sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, phương tiện truyền thông được dể dàng và nhanh chóng, người dân được biết những gì mà xưa kia họ không được phép biết. Lời của luật sư Nguyển Đăng Trừng quá chủ quan, không đặt nặng tầm vóc quan trọng của báo chí trong sự đóng góp xây dựng, phát huy và bảo vệ pháp luật. Theo ông, trong lĩnh vực luật pháp thì đó là phạm trù cuả các luật gia chuyên nghiệp có đủ kinh nghiệm như các ông, báo chí không nên vội vàng mà phải dè dặt điều tra từng bước, tôi đồng ý điểm ấy. Nhưng trong một xã hội như VN, nơi có quá nhiều sự bất công về sự phân chia quyền lực, phân chia của cải vật chất, thì giới cầm cán cân công lý như ông, hay cao hơn nữa là cấp thượng từng luật pháp thì làm sao “đèn trời soi thấu”nếu không nhờ báo chí ở cơ sở hạ tầng tiếp tay nhanh nhẹn? Con đỏ, TP. HCM Tôi công nhận đã quá khích khi nối kết vụ LQD với chính trị, nhưng xin hỏi bạn Vua nói phét là ở VN có cái gì không gắn kết với chính trị? Ngay mới đây một lĩnh vực thuần tuý văn học là mảng phê bình văn học mà vẫn có một cái gọi là “Hội đồng lý luận trung ương” ra đời để quản lý cơ mà? Thậm chí, bạn có biết con tôi chỉ mới 12 tuổi đã được dạy phải yêu quý và biết ơn Saddam Hussen (Khăn Quàng Đỏ, trang 3, Số 126, ngày 30.10.2002). Bạn có bao giờ nghe nói đến đạo đức cách mạng chưa nhỉ? Vua nói phét, Hà Nội Tôi không thích bất cứ thứ gì người ta cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hoá sự việc như Con đỏ làm. Trong bất kỳ xã hội nào, tổ chức nào sự suy đồi đạo đức cũng cần phải lên án. Đây là phạm trù đạo đức, không phải phạm trù chính trị. Con đỏ, TP. HCM Về phương diện pháp luật, tôi đồng ý với các phát biểu của các luật sư, tuy nhiên tôi không một chút ngạc nhiên về bản tin đọc được trên nhiều tờ báo tại Việt Nam trong vài ngày qua. Tôi nghĩ rằng vị quan chức (tôi không nêu tên mặc dù báo chí VN đăng rất chi tiết và cụ thể) chẳng phải là kẻ vô nhân đầu tiên trong hàng ngũ quan chức cộng sản VN trong suốt lịch sử vẻ vang của cái đảng này. Tôi cũng không cho rằng đây là một sự thể hiện tinh thần đấu tranh chống tiêu cực và xây dựng đảng của CSVN. Có lẽ một mặt là đã đến lúc tính đảng, tính nhân dân không quan trọng bằng nhân tính (lạy trời là như vậy), hoặc là một phe nào đó đang yếu thế. Vị quan chứ chỉ là một con chốt thí ban đầu mà thôi. Tôn Thất Mai, Copenhagen Đồng ý với quan điểm của Ls. Nguyễn Trọng Tỵ và Nguyễn Đăng Trừng về việc báo chí không đuợc công khai tên tuổi và hình ảnh của bị cáo buộc và nạn nhân trong giai đoạn điều tra hay tiền cáo buộc. Hình như báo chí trong nước chưa nắm rõ nguyên tắc văn minh pháp lý này. Đó là nguyên tắc an toàn pháp lý cho mọi người và cho cơ quan tố tụng.	[ 108, 287, 285, 161, 1507, 3267, 1752, 206, 113, 507, 687, 193, 263, 1201, 1074, 3381, 1812, 2678, 3736, 115, 1180, 4561, 267, 114, 135, 305, 337, 3977, 753, 468, 133, 341, 1170, 106, 107, 809, 704, 936, 1128, 113, 197, 1121, 799, 205, 818, 167, 383, 6132, 4704, 113, 1136, 967, 113, 3098, 2548, 376, 1500, 7554, 1065, 6201, 118, 2405, 716, 1077, 2759, 133, 645, 172, 272, 5469, 104, 122, 256, 171, 609, 904, 114, 381, 469, 781, 778, 105, 138, 358, 1453, 853, 164, 135, 5494, 4879, 112, 421, 2465, 2980, 2865, 126, 187, 150, 110, 1765, 3520, 298, 721, 109, 833, 193, 1575, 1222, 107, 833, 3094, 115, 251, 193, 466, 197, 358, 433, 520, 833, 11654, 1023, 246, 243, 132, 565, 190, 1402, 595, 9998, 2262, 603, 2744, 2805, 164, 778, 107, 671, 133, 2163, 1029, 563, 147, 147, 717, 792, 630, 3861, 1654, 357, 330, 441, 1012, 441, 362, 1152, 8574, 103, 185, 517, 1652, 1012, 441, 994, 548, 337, 710, 123, 8565, 225, 146, 206, 193, 273, 174, 139, 668, 605, 517, 125, 206, 193, 687, 1299, 226, 246, 330, 1263, 208, 123, 323, 193, 687, 110, 122, 628, 143, 111, 133, 687, 714, 107, 168, 5760, 208, 8574, 123, 160, 4080, 217, 109, 225, 146, 425, 206, 1148, 255, 220, 108, 121, 537, 224, 170, 154, 1487, 128, 107, 116, 225, 633, 450, 921, 224, 150, 237, 154, 239, 1140, 687, 863, 1012, 441, 362, 1152, 8574, 123, 160, 156, 109, 152, 188, 508, 798, 136, 155, 128, 530, 122, 106, 743, 6786, 543, 1431, 195, 119, 109, 225, 146, 472, 209, 712, 2401, 110, 136, 306, 235, 1435, 619, 118, 123, 426, 160, 109, 225, 146, 472, 209, 712, 2401, 107, 140, 547, 146, 194, 110, 153, 106, 255, 220, 911, 927, 330, 441, 362, 2866, 13996, 103, 483, 517, 1652, 1012, 441, 6053, 4288, 434, 1347, 1520, 114, 118, 1745, 551, 9982, 123, 160, 425, 206, 110, 237, 687, 1299, 128, 1356, 208, 13996, 123, 237, 130, 225, 146, 179, 486, 140, 114, 547, 146, 626, 118, 123, 160, 425, 206, 15525, 226, 561, 128, 530, 143, 140, 350, 879, 327, 122, 628, 125, 206, 2625, 1012, 441, 13996, 123, 160, 118, 110, 210, 205, 119, 156, 687, 1299, 159, 188, 356, 120, 193, 128, 530, 626, 179, 150, 134, 383, 455, 1000, 110, 163, 114, 111, 316, 146, 145, 114, 186, 330, 441, 187, 126, 1347, 1520, 114, 481, 2120, 1012, 441, 13996, 123, 160, 743, 7004, 169, 473, 638, 428, 849, 308, 155, 793, 127, 244, 237, 184, 181, 434, 920, 179, 486, 745, 879, 327, 334, 547, 146, 1435, 108, 2562, 2562, 21547, 2562, 2562, 2562, 2562, 2263, 2889, 2246, 1618, 1264, 225, 633, 197, 304, 143, 330, 441, 13996, 105, 602, 1896, 574, 650, 112, 108, 978, 131, 132, 303, 662, 182, 139, 1352, 2336, 1810, 3815, 400, 109, 662, 182, 142, 351, 125, 447, 463, 532, 103, 634, 575, 106, 109, 197, 304, 316, 146, 155, 109, 146, 3065, 1264, 156, 330, 441, 13996, 964, 455, 1000, 114, 156, 1347, 1520, 187, 474, 123, 3068, 141, 701, 158, 392, 1347, 1520, 104, 330, 441, 235, 696, 197, 304, 546, 186, 104, 330, 441, 13996, 103, 217, 160, 809, 704, 104, 330, 441, 106, 370, 389, 173, 1746, 638, 114, 133, 341, 739, 110, 139, 106, 184, 370, 144, 3068, 170, 241, 642, 104, 109, 330, 441, 155, 1951, 219, 9514, 701, 127, 1537, 5945, 971, 5739, 103, 7337, 520, 141, 372, 323, 128, 188, 356, 110, 687, 1299, 143, 476, 443, 244, 829, 1675, 149, 1104, 855, 128, 144, 189, 25118, 1154, 361, 1551, 207, 104, 109, 313, 338, 13989, 722, 603, 687, 371, 106, 137, 115, 391, 1342, 148, 727, 170, 111, 169, 110, 668, 179, 2786, 21280, 231, 129, 152, 188, 5987, 814, 111, 169, 239, 138, 204, 112, 651, 5196, 2246, 1618, 388, 210, 108, 232, 119, 3555, 1524, 18930, 332, 108, 121, 337, 1556, 7220, 1901, 106, 110, 237, 295, 532, 259, 218, 127, 2657, 2665, 194, 122, 245, 3330, 1137, 120, 156, 218, 514, 1142, 143, 914, 2657, 348, 104, 174, 169, 138, 145, 2637, 7665, 2992, 177, 120, 156, 110, 514, 1142, 143, 107, 201, 1049, 292, 401, 12503, 3556, 561, 130, 174, 169, 8014, 306, 227, 2280, 3592, 2909, 323, 116, 225, 146, 140, 446, 16738, 4293, 103, 946, 5429, 261, 247, 268, 108, 1181, 143, 335, 624, 125, 473, 3556, 236, 1345, 927, 323, 335, 446, 237, 140, 124, 143, 150, 106, 180, 107, 144, 261, 247, 611, 1886, 104, 283, 169, 6476, 106, 198, 553, 371, 451, 180, 122, 333, 206, 4474, 104, 283, 169, 6476, 106, 276, 157, 831, 2064, 296, 145, 306, 1732, 815, 355, 2092, 403, 2136, 143, 335, 624, 138, 292, 473, 3556, 309, 818, 105, 247, 5493, 177, 323, 214, 296, 2036, 143, 106, 1211, 144, 146, 315, 634, 575, 104, 283, 195, 119, 859, 309, 818, 11068, 108, 2776, 177, 201, 617, 1738, 1094, 211, 130, 169, 8014, 306, 292, 4812, 292, 714, 138, 109, 401, 12503, 3556, 561, 428, 292, 4812, 292, 714, 728, 106, 104, 283, 2220, 1524, 143, 128, 175, 170, 141, 127, 110, 217, 292, 4812, 292, 714, 104, 283, 143, 174, 169, 107, 237, 2657, 283, 138, 204, 194, 8014, 306, 335, 227, 292, 401, 12503, 3556, 561, 1684, 1654, 357, 104, 3555, 1524, 18930, 332, 107, 136, 703, 106, 464, 284, 114, 108, 232, 357, 104, 120, 8516, 436, 3056, 2920, 2246, 1618, 108, 978, 131, 132, 323, 110, 140, 128, 175, 444, 5627, 356, 227, 354, 226, 856, 143, 120, 197, 128, 530, 134, 215, 790, 1655, 23463, 7637, 340, 388, 676, 110, 917, 458, 7312, 3683, 181, 476, 910, 614, 3930, 3023, 111, 137, 106, 116, 242, 621, 159, 447, 852, 305, 672, 420, 198, 207, 143, 116, 152, 188, 224, 150, 107, 168, 1129, 1788, 108, 3834, 227, 129, 154, 203, 107, 620, 281, 463, 125, 638, 9502, 8522, 2246, 1618, 388, 215, 210, 108, 232, 119, 1012, 441, 8574, 129, 118, 123, 743, 6786, 543, 1431, 195, 119, 109, 225, 146, 472, 209, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1269, 341, 1170, 1121, 799, 205, 818, 316, 146, 118, 2405, 716, 2889, 1004, 185, 1210, 1095, 504, 15065, 7469, 243, 578, 1297, 437, 106, 185, 846, 1400, 159, 713, 2911, 188, 449, 243, 629, 1 ]
150302_getting-exposed_vert_cap	https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/03/150302_getting-exposed_vert_cap	Đi thực nghiệm khi học MBA được lợi gì?	Trong hai năm qua Christina Walsh đã sang Nhật, vượt sa mạc Atacama ở Chi Lê, trượt tuyết ở núi Alps tại Áo và đi du lịch Vienna và Budapest.	Cô gái 29 tuổi này không đi nghỉ dài ngày hoặc nghỉ giữa kỳ của trường. Cô đang học thạc sỹ quản trị kinh doanh tại Trường Wharton School ở Đại Học Pennsylvania, Hoa Kỳ. Đối với nhiều người học lấy bằng MBA thì việc đi lại nhiều nước đã trở thành một phần chính trong kinh nghiệm của trường kinh doanh. Một phần nào, đó là suy nghĩ về yêu cầu ngày càng tăng đối với người quản lý để hiểu kinh doanh sẽ như thế nào ở các nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, một vấn đề ít người nghĩ đến, đó là liệu những chương trình như vậy thực tế có giúp ích sinh viên có được khả năng bao quát hơn trong suy nghĩ và trong thực tiễn kinh doanh hay không. Tầm quan trọng đối với Hoa Kỳ Việc nhấn mạnh tầm quan trọng đối với đi lại nhiều nước được thịnh hành nhiều hơn trong các chương trình MBA tại Mỹ so với các nước khác, Matt Symonds, Giám Đốc Fortuna Admissions, một Công ty Tư vấn đào tạo thạc sỹ, nói. Một phần cũng là vì những trường kinh doanh châu Âu thường thu hút các sinh viên tới từ rất nhiều nước và các chuyên gia của trường cũng thường hay làm việc ở các quốc gia khác hơn. Tuy nhiên ở Hoa Kỳ phần lớn các sinh viên là người Mỹ và thường ít kinh nghiệm làm việc quốc tế và đi lại trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu của các sinh viên và chủ các hãng về việc cần nhiều trải nghiệm quốc tế hơn nữa, các trường kinh doanh đã bắt đầu đưa các chương trình quốc tế vào trong giáo trình học trong khoảng mười năm gần đây. Từ các khóa ngắn hạn và các dự án tư vấn cho tới các học kỳ học ở nước ngoài, phần lớn các sinh viên MBA có thể đánh dấu vào ô để chọn cho chương trình trong hai năm học của mình. Trong khi một số chuyến đi là nặng về vui chơi thì những chuyến khác lại với dụng ý để thiết lập các mối quan hệ công việc chuyên môn và một vài chương trình thâm nhập thực tế có thể giúp xin được việc làm sau khi tốt nghiệp. “Kinh nghiệm làm việc quốc tế có thể thực sự làm thay đổi quan điểm và cho bạn thấy những cách kinh doanh kiểu khác,” Symonds nói. Thí dụ như, người Mỹ thường nghĩ Thung Lũng Silicon là đầu mối nổi trội về công nghệ, nhưng nó “không phải là văn hoá duy nhất của công nghệ,” Symonds nói. “Nếu được làm việc ở Tel Aviv hoặc Berlinhoặc Thượng Hảibạn sẽ thấy rõ ngay điều này.” Tại Trường Kinh Doanh Columbia ở New York, một chuyến du học quốc tế tới 10 ngày có bố trí để sinh viên gặp gỡ trao đổi với những quan chức của nhà nước và của tổ chức điều hành và tham quan các công ty và cơ sở văn hoá đã hoạt động quy củ của các nước như Nhật Bản, Ý và Indonesia. Một chuyến du học của Trường Kinh Doanh McCombs ở Trường Đại Học Texas- Austin có kết hợp việc học tại lớp với chuyến du học văn hoá và kinh tế chuyên sâu tại những nơi như Trung Quốc và Nam Phi. Những chương trình khác lại kết nối sinh viên với công ty ở nước ngoài trong những đề án tư vấn tại chỗ và kéo dài nhiều tuần. Có hiệu quả hay không? Tuy nhiên không phải tất cả các chuyến đi đều mang ý nghĩa đào tạo; một số chuyến là quá ngắn và quá thiên về bản tính xã hội nên khó có thể giúp sinh viên có tầm nhìn rõ nét về văn hoá và cách thức kinh doanh. Symonds nói việc này tùy thuộc các trường làm sao đảm bảo cho các chuyến du học này nêu được “cái hay và cái dở” của việc kinh doanh ở một thị trường cụ thể. Xét về góc độ học hỏi, nhà trường thực sự cần thiết kế các chuyến du học và tham quan thực tế để đảm bảo tương tác của họ với những đại diện công ty họ thăm là thực sự khai sáng và bổ ích,” Symonds nói. Những kinh nghiệm của các chuyến du học thạc sỹ khác thậm chí còn không tỏ ra có tính đào tạo, thí dụ như chuyến đi trượt tuyết, nó là một hạng mục cố định ở tất cả các trường kinh doanh. Ấy vậy mà rất nhiều sinh viên coi việc hình thành quan hệ từ những chuyến đi này cũng có giá trị không khác gì bất kỳ bài giảng trên lớp hay thực tập tại công ty khi đang đi học. “Bạn củng cố một cách rõ ràng quan hệ và sự gắn bó,” Walsh, sinh viên của trường Wharton, nói. “bạn có thể thấy họ ở trong lớp, nhưng hễ đi lại cùng với họ thì tính năng động của mối quan hệ thay đổi ngay.” Trong một số trường hợp, những quan hệ này có thể phát triển thành kết nối mang tính chuyên môn nghề nghiệp mà nó dẫn đến cơ hội kiếm việc làm và kinh doanh sau này khi vào nghề. Thâm nhập thực sự vào thực tế kinh doanh Ngoài mục đích tạo lập quan hệ, một số chương trình được thiết kế nhằm hỗ trợ sinh viên kỹ năng học kinh nghiệm ngay trong thực tế. Thí dụ, Trường Kinh Doanh Harvard có đưa ra chương trình FIELD (Kinh Nghiệm Thâm Nhập Thực Địa Để Phát Triển Năng Lực Lãnh Đạo), nó bao gồm một đề án tư vấn do các sinh viên thiết lập cho một công ty làm việc ở một thị trường mới nổi. Vincent Ho-Tin-Noe, một người tốt nghiệp năm 2013 tại Trường Kinh Doanh Harvard và người đồng sáng lập Cty tư vấn MBA Admissions Advisors, đã làm việc một tuần cho một công ty hàng tiêu dùng ở Ấn Độ. Anh cùng năm bạn học có làm việc với Phòng Lọc Nước của khách hàng về việc phân tích thị trường để hỗ trợ cho việc bán nước đã lọc ở khu vực Mumbai. “Kinh nghiệm quốc tế của tôi (trước khi học ở trường) chỉ hạn chế ở châu Âu và Bắc Mỹ, và chương trình Field đã cho tôi cơ hội thử sức ở ngoài thị trường mà tôi đã quen thuộc,” Ho-Tin-Noe nói. Chuyến du học đã đưa anh trải nghiệm thực tế ở các thị trường mới, anh nói. Như là một phần thưởng thêm, anh đã ở lại Ấn Độ hai tuần sau đề án để tham quan và học thêm về văn hoá. Anh nói một số bạn học của anh đã được chấp thuận vào làm ở dạng học việc hoặc chính thức ở những nước mà trước đó họ làm đề án. Ho-Tin-Noe, sinh ra tại Paris, nói rằng đề án là một cơ hội học hỏi những thách thức mà các hãng Ấn Độ phải đối mặt và học những mô hình kinh doanh mà chúng sẽ không thể tồn tại ở Hoa Kỳ và châu Âu. Symonds, tư vấn cho viên theo học MBA, nói rằng ngay cả những chuyến đi “chỉ để vui chơi” cũng có thể giúp mở rộng tầm nhìn cho những thế hệ các nhà lãnh đạo kinh doanh tiếp theo. “Người ta nói nhiều về ‘suy nghĩ toàn cầu, hành động theo địa phương, ông nói. “Tôi nghĩ rằng những kinh nghiệm quốc tế có thể thực sự biến câu nói này thành một thực tế sống động.” Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Capital	summarize: Cô gái 29 tuổi này không đi nghỉ dài ngày hoặc nghỉ giữa kỳ của trường. Cô đang học thạc sỹ quản trị kinh doanh tại Trường Wharton School ở Đại Học Pennsylvania, Hoa Kỳ. Đối với nhiều người học lấy bằng MBA thì việc đi lại nhiều nước đã trở thành một phần chính trong kinh nghiệm của trường kinh doanh. Một phần nào, đó là suy nghĩ về yêu cầu ngày càng tăng đối với người quản lý để hiểu kinh doanh sẽ như thế nào ở các nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, một vấn đề ít người nghĩ đến, đó là liệu những chương trình như vậy thực tế có giúp ích sinh viên có được khả năng bao quát hơn trong suy nghĩ và trong thực tiễn kinh doanh hay không. Tầm quan trọng đối với Hoa Kỳ Việc nhấn mạnh tầm quan trọng đối với đi lại nhiều nước được thịnh hành nhiều hơn trong các chương trình MBA tại Mỹ so với các nước khác, Matt Symonds, Giám Đốc Fortuna Admissions, một Công ty Tư vấn đào tạo thạc sỹ, nói. Một phần cũng là vì những trường kinh doanh châu Âu thường thu hút các sinh viên tới từ rất nhiều nước và các chuyên gia của trường cũng thường hay làm việc ở các quốc gia khác hơn. Tuy nhiên ở Hoa Kỳ phần lớn các sinh viên là người Mỹ và thường ít kinh nghiệm làm việc quốc tế và đi lại trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu của các sinh viên và chủ các hãng về việc cần nhiều trải nghiệm quốc tế hơn nữa, các trường kinh doanh đã bắt đầu đưa các chương trình quốc tế vào trong giáo trình học trong khoảng mười năm gần đây. Từ các khóa ngắn hạn và các dự án tư vấn cho tới các học kỳ học ở nước ngoài, phần lớn các sinh viên MBA có thể đánh dấu vào ô để chọn cho chương trình trong hai năm học của mình. Trong khi một số chuyến đi là nặng về vui chơi thì những chuyến khác lại với dụng ý để thiết lập các mối quan hệ công việc chuyên môn và một vài chương trình thâm nhập thực tế có thể giúp xin được việc làm sau khi tốt nghiệp. “Kinh nghiệm làm việc quốc tế có thể thực sự làm thay đổi quan điểm và cho bạn thấy những cách kinh doanh kiểu khác,” Symonds nói. Thí dụ như, người Mỹ thường nghĩ Thung Lũng Silicon là đầu mối nổi trội về công nghệ, nhưng nó “không phải là văn hoá duy nhất của công nghệ,” Symonds nói. “Nếu được làm việc ở Tel Aviv hoặc Berlinhoặc Thượng Hảibạn sẽ thấy rõ ngay điều này.” Tại Trường Kinh Doanh Columbia ở New York, một chuyến du học quốc tế tới 10 ngày có bố trí để sinh viên gặp gỡ trao đổi với những quan chức của nhà nước và của tổ chức điều hành và tham quan các công ty và cơ sở văn hoá đã hoạt động quy củ của các nước như Nhật Bản, Ý và Indonesia. Một chuyến du học của Trường Kinh Doanh McCombs ở Trường Đại Học Texas- Austin có kết hợp việc học tại lớp với chuyến du học văn hoá và kinh tế chuyên sâu tại những nơi như Trung Quốc và Nam Phi. Những chương trình khác lại kết nối sinh viên với công ty ở nước ngoài trong những đề án tư vấn tại chỗ và kéo dài nhiều tuần. Có hiệu quả hay không? Tuy nhiên không phải tất cả các chuyến đi đều mang ý nghĩa đào tạo; một số chuyến là quá ngắn và quá thiên về bản tính xã hội nên khó có thể giúp sinh viên có tầm nhìn rõ nét về văn hoá và cách thức kinh doanh. Symonds nói việc này tùy thuộc các trường làm sao đảm bảo cho các chuyến du học này nêu được “cái hay và cái dở” của việc kinh doanh ở một thị trường cụ thể. Xét về góc độ học hỏi, nhà trường thực sự cần thiết kế các chuyến du học và tham quan thực tế để đảm bảo tương tác của họ với những đại diện công ty họ thăm là thực sự khai sáng và bổ ích,” Symonds nói. Những kinh nghiệm của các chuyến du học thạc sỹ khác thậm chí còn không tỏ ra có tính đào tạo, thí dụ như chuyến đi trượt tuyết, nó là một hạng mục cố định ở tất cả các trường kinh doanh. Ấy vậy mà rất nhiều sinh viên coi việc hình thành quan hệ từ những chuyến đi này cũng có giá trị không khác gì bất kỳ bài giảng trên lớp hay thực tập tại công ty khi đang đi học. “Bạn củng cố một cách rõ ràng quan hệ và sự gắn bó,” Walsh, sinh viên của trường Wharton, nói. “bạn có thể thấy họ ở trong lớp, nhưng hễ đi lại cùng với họ thì tính năng động của mối quan hệ thay đổi ngay.” Trong một số trường hợp, những quan hệ này có thể phát triển thành kết nối mang tính chuyên môn nghề nghiệp mà nó dẫn đến cơ hội kiếm việc làm và kinh doanh sau này khi vào nghề. Thâm nhập thực sự vào thực tế kinh doanh Ngoài mục đích tạo lập quan hệ, một số chương trình được thiết kế nhằm hỗ trợ sinh viên kỹ năng học kinh nghiệm ngay trong thực tế. Thí dụ, Trường Kinh Doanh Harvard có đưa ra chương trình FIELD (Kinh Nghiệm Thâm Nhập Thực Địa Để Phát Triển Năng Lực Lãnh Đạo), nó bao gồm một đề án tư vấn do các sinh viên thiết lập cho một công ty làm việc ở một thị trường mới nổi. Vincent Ho-Tin-Noe, một người tốt nghiệp năm 2013 tại Trường Kinh Doanh Harvard và người đồng sáng lập Cty tư vấn MBA Admissions Advisors, đã làm việc một tuần cho một công ty hàng tiêu dùng ở Ấn Độ. Anh cùng năm bạn học có làm việc với Phòng Lọc Nước của khách hàng về việc phân tích thị trường để hỗ trợ cho việc bán nước đã lọc ở khu vực Mumbai. “Kinh nghiệm quốc tế của tôi (trước khi học ở trường) chỉ hạn chế ở châu Âu và Bắc Mỹ, và chương trình Field đã cho tôi cơ hội thử sức ở ngoài thị trường mà tôi đã quen thuộc,” Ho-Tin-Noe nói. Chuyến du học đã đưa anh trải nghiệm thực tế ở các thị trường mới, anh nói. Như là một phần thưởng thêm, anh đã ở lại Ấn Độ hai tuần sau đề án để tham quan và học thêm về văn hoá. Anh nói một số bạn học của anh đã được chấp thuận vào làm ở dạng học việc hoặc chính thức ở những nước mà trước đó họ làm đề án. Ho-Tin-Noe, sinh ra tại Paris, nói rằng đề án là một cơ hội học hỏi những thách thức mà các hãng Ấn Độ phải đối mặt và học những mô hình kinh doanh mà chúng sẽ không thể tồn tại ở Hoa Kỳ và châu Âu. Symonds, tư vấn cho viên theo học MBA, nói rằng ngay cả những chuyến đi “chỉ để vui chơi” cũng có thể giúp mở rộng tầm nhìn cho những thế hệ các nhà lãnh đạo kinh doanh tiếp theo. “Người ta nói nhiều về ‘suy nghĩ toàn cầu, hành động theo địa phương, ông nói. “Tôi nghĩ rằng những kinh nghiệm quốc tế có thể thực sự biến câu nói này thành một thực tế sống động.” Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Capital	[ 108, 287, 285, 161, 1861, 1204, 3149, 722, 126, 110, 184, 1207, 677, 191, 451, 1207, 415, 393, 104, 2461, 1861, 167, 214, 6386, 817, 730, 245, 236, 553, 149, 1188, 3166, 7478, 4277, 8333, 108, 121, 440, 2064, 9238, 254, 1607, 1558, 176, 119, 158, 111, 214, 771, 281, 18806, 143, 156, 184, 153, 158, 142, 115, 319, 164, 116, 380, 122, 113, 236, 830, 104, 271, 236, 6059, 430, 380, 1577, 150, 106, 782, 372, 125, 436, 352, 191, 536, 321, 195, 119, 111, 730, 241, 130, 524, 236, 553, 134, 128, 175, 224, 108, 121, 109, 639, 355, 471, 211, 1315, 421, 572, 116, 255, 220, 500, 111, 372, 155, 103, 150, 106, 588, 120, 741, 277, 128, 530, 223, 216, 107, 422, 812, 296, 182, 107, 117, 555, 344, 374, 3485, 183, 113, 782, 372, 105, 113, 223, 2433, 236, 553, 194, 1648, 9083, 146, 308, 195, 119, 254, 336, 1068, 1445, 417, 1191, 146, 308, 195, 119, 184, 153, 158, 142, 117, 2335, 209, 158, 183, 113, 109, 741, 277, 18806, 149, 200, 648, 119, 109, 142, 913, 7477, 28861, 103, 1474, 7835, 9924, 431, 231, 409, 7258, 21827, 569, 103, 116, 487, 457, 1005, 255, 1328, 394, 6386, 5852, 454, 430, 380, 127, 106, 171, 120, 271, 236, 553, 511, 785, 369, 498, 1305, 109, 296, 182, 228, 148, 215, 158, 142, 105, 109, 649, 165, 104, 271, 127, 369, 194, 140, 156, 108, 121, 109, 198, 165, 211, 827, 421, 445, 108, 121, 254, 336, 380, 301, 109, 296, 182, 106, 111, 200, 105, 369, 500, 236, 830, 140, 156, 198, 216, 105, 184, 153, 159, 175, 1326, 1600, 1280, 475, 436, 352, 104, 109, 296, 182, 105, 185, 109, 833, 125, 156, 260, 158, 1281, 830, 198, 216, 183, 1316, 109, 271, 236, 553, 115, 290, 178, 251, 109, 741, 277, 198, 216, 138, 113, 309, 277, 214, 113, 545, 3024, 147, 386, 1333, 1069, 109, 1666, 1621, 576, 105, 109, 382, 304, 276, 255, 114, 228, 109, 214, 393, 214, 108, 121, 142, 1940, 380, 301, 109, 296, 182, 18806, 107, 136, 403, 988, 138, 108, 1181, 130, 680, 114, 741, 277, 113, 196, 147, 214, 104, 900, 298, 129, 116, 166, 803, 184, 106, 1257, 125, 1276, 1014, 143, 120, 803, 211, 153, 119, 286, 108, 232, 130, 583, 385, 109, 882, 146, 300, 135, 156, 649, 1559, 105, 116, 696, 741, 277, 2734, 669, 223, 216, 107, 136, 422, 676, 117, 156, 140, 187, 129, 514, 3131, 20376, 830, 140, 156, 198, 216, 107, 136, 223, 144, 140, 346, 345, 146, 318, 105, 114, 230, 203, 120, 173, 236, 553, 1138, 211, 1234, 28861, 454, 3592, 1094, 128, 103, 111, 200, 369, 372, 7273, 20872, 8449, 106, 178, 882, 738, 4855, 125, 135, 5871, 170, 335, 4080, 139, 106, 355, 1270, 756, 202, 104, 135, 877, 1234, 28861, 454, 4257, 117, 140, 156, 108, 121, 9730, 12204, 451, 2632, 13018, 1144, 864, 11299, 134, 203, 450, 531, 179, 126, 1070, 919, 1188, 725, 2697, 7363, 108, 121, 1080, 3798, 116, 803, 744, 214, 198, 216, 228, 826, 191, 107, 399, 512, 130, 296, 182, 683, 1746, 992, 345, 119, 120, 146, 229, 104, 152, 142, 105, 104, 420, 229, 179, 209, 105, 268, 146, 109, 135, 457, 105, 225, 633, 355, 1270, 115, 381, 192, 565, 4374, 104, 109, 142, 128, 673, 2493, 1654, 105, 5468, 430, 803, 744, 214, 104, 1188, 725, 2697, 13844, 674, 320, 1470, 569, 108, 121, 1188, 440, 2064, 4249, 686, 9777, 107, 299, 279, 156, 214, 149, 1172, 119, 803, 744, 214, 355, 1270, 105, 236, 216, 649, 993, 149, 120, 328, 128, 151, 162, 105, 132, 4473, 564, 741, 277, 211, 153, 299, 1495, 296, 182, 119, 135, 457, 108, 121, 142, 351, 113, 120, 220, 304, 276, 255, 149, 1104, 105, 930, 677, 158, 4064, 615, 614, 416, 194, 984, 421, 445, 110, 139, 525, 186, 109, 803, 184, 413, 518, 108, 232, 404, 1328, 394, 708, 116, 166, 803, 106, 310, 1621, 105, 310, 1217, 125, 288, 334, 293, 213, 237, 455, 107, 136, 422, 296, 182, 107, 1191, 485, 450, 2479, 125, 355, 1270, 105, 173, 329, 236, 6059, 28861, 123, 156, 126, 1975, 624, 109, 271, 140, 350, 879, 327, 114, 109, 803, 744, 214, 126, 917, 117, 14041, 176, 194, 105, 292, 4333, 561, 104, 156, 236, 553, 108, 121, 116, 461, 271, 798, 136, 112, 4179, 332, 125, 1869, 359, 214, 4285, 152, 271, 223, 144, 260, 583, 699, 109, 803, 744, 214, 105, 268, 146, 223, 216, 130, 879, 327, 489, 274, 104, 154, 119, 120, 273, 681, 135, 457, 154, 582, 106, 223, 144, 550, 611, 105, 1397, 812, 1234, 28861, 454, 564, 236, 830, 104, 109, 803, 744, 214, 6386, 817, 211, 1042, 356, 177, 110, 776, 124, 107, 334, 1328, 4030, 1738, 1094, 128, 803, 184, 4568, 3964, 103, 335, 106, 116, 1574, 592, 601, 190, 108, 121, 525, 186, 109, 271, 236, 6059, 8214, 530, 145, 215, 158, 296, 182, 703, 156, 240, 164, 146, 300, 148, 120, 803, 184, 126, 127, 107, 314, 245, 110, 211, 218, 295, 393, 392, 2087, 159, 1172, 194, 223, 495, 149, 135, 457, 129, 167, 184, 2370, 401, 3496, 2017, 601, 116, 173, 450, 921, 146, 300, 105, 144, 1571, 2568, 1234, 16464, 103, 296, 182, 104, 271, 3166, 7478, 8239, 454, 22632, 107, 136, 203, 154, 108, 121, 113, 1172, 103, 170, 8761, 184, 153, 264, 119, 154, 143, 334, 344, 192, 104, 882, 146, 300, 346, 345, 531, 1070, 298, 116, 166, 271, 279, 103, 120, 146, 300, 126, 107, 136, 212, 435, 164, 299, 1495, 518, 334, 649, 1559, 1469, 522, 145, 335, 458, 155, 225, 213, 986, 156, 140, 105, 236, 553, 187, 126, 129, 138, 11359, 7127, 669, 223, 144, 138, 223, 216, 236, 553, 1382, 592, 1055, 394, 385, 146, 300, 103, 116, 166, 741, 277, 117, 583, 699, 745, 1174, 643, 296, 182, 888, 344, 214, 236, 830, 531, 113, 223, 1345, 3592, 2909, 1188, 725, 2697, 5687, 107, 251, 124, 741, 277, 3345, 16098, 16982, 444, 11629, 16861, 320, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 298, 196, 147, 235, 18397, 16464, 115, 586, 3150, 1064, 1692, 2232, 23420, 108, 121, 2193, 729, 103, 4568, 3964, 108, 121, 1687, 18398, 149, 4775, 105, 184, 744, 478, 7317, 105, 8066, 112, 1 ]
vietnam-42002616	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42002616	Voi VN lên tàu Ba Lan ra Bắc rồi đi đâu?	Trong một kho tư liệu ảnh về Chiến tranh Việt Nam có bức hình lạ: voi trên tàu thủy ở Việt Nam.	Một con voi của Việt Minh đem hàng lên tàu Ba Lan Kilinski năm 1955 Chú thích của hình, mà nay thuộc AFP/Getty Images, chỉ ghi ngắn gọn: "Ảnh công bố lần đầu 26/04/1955: một quản tượng Việt Nam trên tàu hơi nước Ba Lan, Kilinski để vận chuyển quân đội cộng sản ra Bắc Kỳ (Tonkin)." Khi Tổng Bí thư Đảng CS được dân mến Minh triết phương Đông giúp gì cho kinh doanh? Nam Bắc Hàn và Cuộc chiến Việt Nam Jean-Marie Le Pen từng khóc khi mất Điện Biên Một số bản đồ của Rigobert Bonne Câu chuyện tàu Jan Kilinski của Ba Lan, tham gia chiến dịch quốc tế chuyển người ở Việt Nam sau Hiệp định Geneva thì đã được nói đến nhiều. Nhưng số phận của đàn voi hoặc một vài con voi thì còn ít được nhắc tới, ít ra là ở Việt Nam. Tàu hàng thành tàu bệnh viện? Nhưng chuyện về tàu Kilinski còn được ghi lại trong lịch sử ngành y, từ một góc độ hoàn toàn khác. Carl Bartecchi, trong 'A Doctor's Vietnam Journal' (Nhật ký Việt Nam của một bác sỹ) đã mô tả lại bệnh dịch hoành hành trên con tàu Ba Lan và các chuyến hải hành cực khổ vào Nam ra Bắc, tổng cộng 370 ngày. Tàu Kilinski sang Việt Nam hai lần, năm 1955-56 và 1972 Tàu Kilinski đã thực hiện cả thảy 27 chuyến vào Nam ra Bắc, chuyên chở tới 85 ngàn bộ đội Việt Minh tập kết, theo quy định của Hiệp định Geneva. Carl Bartecchi viết một phần vì nhiều người đã mắc các bệnh nhiệt đới và không ít còn bị thương nên tình trạng của họ còn khủng khiếp hơn khi bị say sóng. Vấn đề y tế và các bệnh nhiệt đới trên tàu Kilinski được ghi nhận trong các tài liệu y tế, vì đây là một lần hiếm có khi thủy thủ đoàn toàn người châu Âu tiếp xúc và phục vụ một số lượng rất đông đảo người Việt Nam, đa số từ bưng biền đi ra, liên tục trong nhiều tháng. Thủy thủ đoàn và nhiều hành khách, mỗi chuyến tàu chở 3000 tới 4000 người, đã mắc bệnh tiêu chảy và trên con tàu không có ai là bác sỹ, theo tác giả Bartecchi. Sách của Carl Bartecchi cũng xác nhận chuyến tàu đem ra Bắc (nhưng không nói là đưa sang tận châu Âu), cả một "vườn thú nhỏ": có khỉ, voi, chim chóc. Trước khi xem lại chuyện 'vườn thú', ta hãy tìm hiểu xem các nguồn của Ba Lan viết gì về chuyến tàu lịch sử này. Nghệ sỹ Việt Nam và Thái Lan đến Warsaw Thăm Thành Cổ mới nhất thế giới ở Ba Lan Trận Ba Lan thắng Hồng quân năm 1920 Trên trang Porta Mare của ngành hàng hải Ba Lan, có cuộc phỏng vấn với chính ông Miroslaw Jurdzinski, từ tàu Kilinski năm đó. Ông Jurdzinski, người sau này thành giáo sư Đại học Bách khoa Gdansk và Học viện Hàng hải Gdynia, đã kể một số chi tiết thú vị. Các vấn đề kỹ thuật Theo ông, đây là tàu vận tải hơi nước do Mỹ sản xuất, loại Victory-C3, được một công ty hàng hải Ba Lan mua lại năm 1947. Tháng 10/1954: một đơn vị Việt Minh vào Hà Nội trên cầu Long Biên (khi đó còn có tên là cầu Paul Doumer) Tàu do thuyền trưởng Romuald Cielewicz chỉ huy đã phải chỉnh sửa ở Trung Quốc để cải tạo thành tàu chở khách trước khi sang Việt Nam. Trong 200 ngày trước khi bàn giao lại miền Nam cho quân Pháp, Việt Minh lập ra ba điểm tập kết ở Cà Mau, Vũng Tàu - ông Jurdzinski dùng từ cũ là Cap Saint Jacques - và Quy Nhơn. Các điểm này đều có thủy triều cao, hoặc sát bờ là bãi sình lầy, gây khó khăn lớn cho việc vận chuyển xe cộ, vũ khí, hàng hóa, thương binh lên tàu. Voi và thuyền được đem vào sử dụng cho việc chuyển quân và hàng ra tàu. Trang của tỉnh Cà Mau viết Bí thư Xứ ủy Lê Duẩn "lên tàu Kilinski ở cửa sông Ông Đốc, thuộc khu tập kết ở báo đảo Cà Mau nhưng nửa đêm bí mật xuống tàu ở lại". Một tài liệu khác ở Ba lan nói có 12 voi gốc từ Campuchia (hoặc từ vùng giáp biên giới) đã được Việt Minh dùng thời kháng chiến có mặt tải hàng cho tàu Kilinski. Nhưng một bài trên Tuổi Trẻ (10/2014) trích lời ông Đỗ Thái Bình kể lại về tàu Ba Lan và hai tàu Liên Xô trong chiến dịch tập kết thì bốn voi là voi Việt Nam: "Đó là những con voi Tây Nguyên được thuần hóa, đã từng băng rừng vượt suối tải gạo, tải đạn, tải thương, tham gia những chiến dịch Nguyễn Huệ, An Khê (1952)." Trên chuyến tàu cuối cùng thì cả đàn voi cũng ra Bắc luôn, theo ông Jurdzinski. Trên suốt tuyến đường ra Bắc, chiếc tàu Ba Lan không hề có bản đồ và cả hai miền Nam Bắc Việt Nam đều không có kênh thông tin hàng hải về thời tiết. Vì thế, thủy thủ đoàn Ba Lan phải lắng nghe tin radio của Hoa Kỳ bên Philippines để tránh bão, theo ông Jurdzinski. Liên Xô, Pháp, Ba Lan và Miến Điện Lý do tàu Kilinski sang Việt Nam nhận một nhiệm vụ khác thường là vì chính phủ Hồ Chí Minh nhờ Liên Xô trợ giúp cho công tác tập kết quân nhân của họ. Nhưng Liên Xô chỉ cử được hai tàu Arkhangelsk, Stavropol và yêu cầu Ba Lan giúp. Con tàu mang tên vị anh hùng Ba Lan chống lại Nga năm 1794, Jan Kilinski, người có tượng ở khu Thành Cổ Warsaw, lại tham gia một chiến dịch do Moscow chỉ đạo. Ngoài voi còn có không ít quân nhân Pháp, và trong số họ là người Pháp gốc Ba Lan, tham gia vận chuyển hàng hóa, người lên tàu. Ông Jurdzinski kể rằng các cán bộ Việt Minh không đủ trình độ để thông báo các thông số kỹ thuật về hàng hóa lên tàu. Phía Việt Minh cũng đưa cả súng đạn, xe cộ để mang ra Bắc và theo ông Jurdzinski, thật may mắn là các khối hàng "hết sức nguy hiểm" được chuyển đi an toàn qua cả các trận bão. Các lính Pháp trẻ tuổi đã thực hiện nhiều chuyến chở bộ đội Việt Minh bằng thuyền đổ bộ từ bờ ra tàu Kilinski. Cũng chính nhờ hỏi các lính Pháp gốc Ba Lan nên thủy thủ đoàn đã tổ chức tốt hơn các chuyến nhận người và hàng, cũng như tình trạng sức khoẻ của quân Việt Minh. Hoạt động của tàu Kilinski chỉ là một phần của chiến dịch lớn hơn, gồm nhiều tàu của Pháp, Liên Xô, và có tàu Mỹ (USS Bayfield) và Anh (HMS Warrior) vận chuyển người Việt Nam. Các sử liệu nói con số người dân di cư vào Nam đông gấp nhiều lần số quân nhân Việt Nam tập kết ra Bắc. Trong một chuyến từ Bắc vào Nam, tàu Kilinski đã chở đồng bào di cư từ Thanh Hóa. Trong thời gian ở Việt Nam, tàu Kilinski còn sang Miến Điện chuyển gạo về giúp chính quyền VNDCCH chống đói. Thực chất vấn đề y tế Khác với bức tranh khá đen tối mà Carl Bartecchi mô tả trong sách, dịch vụ y tế cho các chuyến tập kết được tổ chức đều, theo ông Miroslaw Jurdzinski. Ngoài một bác sỹ Pháp tên là Furlonge, còn có bác sỹ Phạm Kinh (hoặc Kính - bản tiếng Ba Lan ghi là Pham Kihn), là người Việt Nam có mặt trên tàu. Lính thủy và tàu chiến Pháp ở Vịnh Hạ Long, năm 1954 trước khi rời miền Bắc theo quy định của Hiệp định Geneva Ông Jurdzinski cũng nói ở các bến đỗ luôn có các nhóm y bác sỹ Việt Nam lên tàu kiểm tra sức khoẻ, điều trị thương binh. Nhưng bệnh tiêu chảy hoành hành là có thật. Là người có kinh nghiệm y tế ở Antwerp, Bỉ, ông Jurdzinski đã lo kiểm tra sức khoẻ cho các bộ đội Việt Nam và thủy thủ Ba Lan. Dù vậy, sau mấy tháng đi biển liên tục từ miền Nam ra Hòn Gai và quay lại hàng chục lần, trong thủy thủ đoàn tàu Ba Lan có tới 80% mắc bệnh nhiệt đới. Có một thủy thủ người gốc Hy Lạp bị suy sụp tinh thần vì lao lực và tự tử không chết. Món quà cho Ba Lan Tàu Kilinski, theo lời ông Jurdzinski, đã để lại hai "di sản" bất ngờ cho Ba Lan. Một là việc lập ra tại Gdansk trung tâm điều trị bệnh nhiệt đới đầu tiên ở Ba Lan, chỉ để chữa trị và nghiên cứu bệnh mà thủy thủ đoàn tàu Kilinski "mang về". Theo ông Jurdzinski, khi biết vườn thú Oliwia, cần động vật quý hiếm, phía Việt Nam đã tặng cho họ bảy con trăn, 12 con khỉ, 16 con chim, hai con cáo, hai con chồn và một con voi. Cả bầu đoàn voi khỉ chim chóc đó được các thủy thủ Ba Lan đã về 'quê mới' vào mùa hè năm 1956. Chuyến đi cũng được báo chí Ba Lan ghi lại, với chuyện con voi gây khốn đốn cho các thủy thủ Ba Lan. Số thân chuối tươi họ mang theo chỉ đủ cho voi ăn trong một tuần và đến Sri Lanka, tàu phải cử người lên bộ mua cỏ. Voi nghịch nước ở Vườn thú Warsaw năm 2015 - hình minh họa Nhưng voi không buồn ăn cỏ. Đến Kênh đào Suez, người Ba Lan lại lên bờ tìm mua rất nhiều bắp cải. Voi cũng không ăn bắp cải Ai Cập mà còn lấy vòi nhặt bắp cải ném vào thủy thủ. Cuối cùng thì voi Việt Nam lại thích các món Ba Lan như khoai tây và củ cải đỏ và tàu đã phải 'nhập hàng' loại này khi vào Kênh Nord-Ostsee ở Đức để nuôi voi. Về tới cảng Ba Lan, đoàn thú được đón tiếp linh đình và voi được 'nhập cảnh' với cái tên 'Partyzant' (Du kích). Chiến tranh và đình chiến là câu chuyện lớn với hàng triệu người Việt Nam nhưng số phận chú voi 'sang Ba Lan định cư' cũng rất quan trọng với dân Gdansk. Trang web thành phố đến nay rất còn tiếc rằng Con voi Du kích, "món quà oách nhất từ Việt Nam xa xôi cho sở thú Oliwia', đã không được 'nhập hộ khẩu' Gdansk. Sau khi thủy thủ đoàn được Tổng bí thư Boleslaw Bierut đón tiếp long trọng để cảm ơn thì thủ đô Warsaw cũng rước luôn chú voi về để ở vườn thú trung ương. Trang về lịch sử vườn thú Gdansk viết: "Tiếu lâm thời đó nói voi Liên Xô là người cộng sản cao to nhất thế giới, voi Cuba là cậu em của nó, còn voi Việt Nam thì không được nói đến...vì ngay lập tức chúng tôi đã phải gửi nó lên Warsaw." Vườn thứ Warsaw từng có voi Tuzinka nhưng bị quân phát-xít cướp đem về Đức hồi Thế Chiến 2. Con voi Việt Nam đã góp mặt nâng cấp vườn thú thủ đô và thu hút nhiều trẻ em đến xem. Nó qua đời hai năm sau đó và nay vẫn có một trang Wikipedia riêng bằng tiếng Ba Lan. Ba Lan mua tranh Da Vinci 'giá rẻ' Xe tăng và quân Mỹ bắt đầu tới Ba Lan Tự do báo chí ở Ba Lan tụt hạng	summarize: Một con voi của Việt Minh đem hàng lên tàu Ba Lan Kilinski năm 1955 Chú thích của hình, mà nay thuộc AFP/Getty Images, chỉ ghi ngắn gọn: "Ảnh công bố lần đầu 26/04/1955: một quản tượng Việt Nam trên tàu hơi nước Ba Lan, Kilinski để vận chuyển quân đội cộng sản ra Bắc Kỳ (Tonkin)." Khi Tổng Bí thư Đảng CS được dân mến Minh triết phương Đông giúp gì cho kinh doanh? Nam Bắc Hàn và Cuộc chiến Việt Nam Jean-Marie Le Pen từng khóc khi mất Điện Biên Một số bản đồ của Rigobert Bonne Câu chuyện tàu Jan Kilinski của Ba Lan, tham gia chiến dịch quốc tế chuyển người ở Việt Nam sau Hiệp định Geneva thì đã được nói đến nhiều. Nhưng số phận của đàn voi hoặc một vài con voi thì còn ít được nhắc tới, ít ra là ở Việt Nam. Tàu hàng thành tàu bệnh viện? Nhưng chuyện về tàu Kilinski còn được ghi lại trong lịch sử ngành y, từ một góc độ hoàn toàn khác. Carl Bartecchi, trong 'A Doctor's Vietnam Journal' (Nhật ký Việt Nam của một bác sỹ) đã mô tả lại bệnh dịch hoành hành trên con tàu Ba Lan và các chuyến hải hành cực khổ vào Nam ra Bắc, tổng cộng 370 ngày. Tàu Kilinski sang Việt Nam hai lần, năm 1955-56 và 1972 Tàu Kilinski đã thực hiện cả thảy 27 chuyến vào Nam ra Bắc, chuyên chở tới 85 ngàn bộ đội Việt Minh tập kết, theo quy định của Hiệp định Geneva. Carl Bartecchi viết một phần vì nhiều người đã mắc các bệnh nhiệt đới và không ít còn bị thương nên tình trạng của họ còn khủng khiếp hơn khi bị say sóng. Vấn đề y tế và các bệnh nhiệt đới trên tàu Kilinski được ghi nhận trong các tài liệu y tế, vì đây là một lần hiếm có khi thủy thủ đoàn toàn người châu Âu tiếp xúc và phục vụ một số lượng rất đông đảo người Việt Nam, đa số từ bưng biền đi ra, liên tục trong nhiều tháng. Thủy thủ đoàn và nhiều hành khách, mỗi chuyến tàu chở 3000 tới 4000 người, đã mắc bệnh tiêu chảy và trên con tàu không có ai là bác sỹ, theo tác giả Bartecchi. Sách của Carl Bartecchi cũng xác nhận chuyến tàu đem ra Bắc (nhưng không nói là đưa sang tận châu Âu), cả một "vườn thú nhỏ": có khỉ, voi, chim chóc. Trước khi xem lại chuyện 'vườn thú', ta hãy tìm hiểu xem các nguồn của Ba Lan viết gì về chuyến tàu lịch sử này. Nghệ sỹ Việt Nam và Thái Lan đến Warsaw Thăm Thành Cổ mới nhất thế giới ở Ba Lan Trận Ba Lan thắng Hồng quân năm 1920 Trên trang Porta Mare của ngành hàng hải Ba Lan, có cuộc phỏng vấn với chính ông Miroslaw Jurdzinski, từ tàu Kilinski năm đó. Ông Jurdzinski, người sau này thành giáo sư Đại học Bách khoa Gdansk và Học viện Hàng hải Gdynia, đã kể một số chi tiết thú vị. Các vấn đề kỹ thuật Theo ông, đây là tàu vận tải hơi nước do Mỹ sản xuất, loại Victory-C3, được một công ty hàng hải Ba Lan mua lại năm 1947. Tháng 10/1954: một đơn vị Việt Minh vào Hà Nội trên cầu Long Biên (khi đó còn có tên là cầu Paul Doumer) Tàu do thuyền trưởng Romuald Cielewicz chỉ huy đã phải chỉnh sửa ở Trung Quốc để cải tạo thành tàu chở khách trước khi sang Việt Nam. Trong 200 ngày trước khi bàn giao lại miền Nam cho quân Pháp, Việt Minh lập ra ba điểm tập kết ở Cà Mau, Vũng Tàu - ông Jurdzinski dùng từ cũ là Cap Saint Jacques - và Quy Nhơn. Các điểm này đều có thủy triều cao, hoặc sát bờ là bãi sình lầy, gây khó khăn lớn cho việc vận chuyển xe cộ, vũ khí, hàng hóa, thương binh lên tàu. Voi và thuyền được đem vào sử dụng cho việc chuyển quân và hàng ra tàu. Trang của tỉnh Cà Mau viết Bí thư Xứ ủy Lê Duẩn "lên tàu Kilinski ở cửa sông Ông Đốc, thuộc khu tập kết ở báo đảo Cà Mau nhưng nửa đêm bí mật xuống tàu ở lại". Một tài liệu khác ở Ba lan nói có 12 voi gốc từ Campuchia (hoặc từ vùng giáp biên giới) đã được Việt Minh dùng thời kháng chiến có mặt tải hàng cho tàu Kilinski. Nhưng một bài trên Tuổi Trẻ (10/2014) trích lời ông Đỗ Thái Bình kể lại về tàu Ba Lan và hai tàu Liên Xô trong chiến dịch tập kết thì bốn voi là voi Việt Nam: "Đó là những con voi Tây Nguyên được thuần hóa, đã từng băng rừng vượt suối tải gạo, tải đạn, tải thương, tham gia những chiến dịch Nguyễn Huệ, An Khê (1952)." Trên chuyến tàu cuối cùng thì cả đàn voi cũng ra Bắc luôn, theo ông Jurdzinski. Trên suốt tuyến đường ra Bắc, chiếc tàu Ba Lan không hề có bản đồ và cả hai miền Nam Bắc Việt Nam đều không có kênh thông tin hàng hải về thời tiết. Vì thế, thủy thủ đoàn Ba Lan phải lắng nghe tin radio của Hoa Kỳ bên Philippines để tránh bão, theo ông Jurdzinski. Liên Xô, Pháp, Ba Lan và Miến Điện Lý do tàu Kilinski sang Việt Nam nhận một nhiệm vụ khác thường là vì chính phủ Hồ Chí Minh nhờ Liên Xô trợ giúp cho công tác tập kết quân nhân của họ. Nhưng Liên Xô chỉ cử được hai tàu Arkhangelsk, Stavropol và yêu cầu Ba Lan giúp. Con tàu mang tên vị anh hùng Ba Lan chống lại Nga năm 1794, Jan Kilinski, người có tượng ở khu Thành Cổ Warsaw, lại tham gia một chiến dịch do Moscow chỉ đạo. Ngoài voi còn có không ít quân nhân Pháp, và trong số họ là người Pháp gốc Ba Lan, tham gia vận chuyển hàng hóa, người lên tàu. Ông Jurdzinski kể rằng các cán bộ Việt Minh không đủ trình độ để thông báo các thông số kỹ thuật về hàng hóa lên tàu. Phía Việt Minh cũng đưa cả súng đạn, xe cộ để mang ra Bắc và theo ông Jurdzinski, thật may mắn là các khối hàng "hết sức nguy hiểm" được chuyển đi an toàn qua cả các trận bão. Các lính Pháp trẻ tuổi đã thực hiện nhiều chuyến chở bộ đội Việt Minh bằng thuyền đổ bộ từ bờ ra tàu Kilinski. Cũng chính nhờ hỏi các lính Pháp gốc Ba Lan nên thủy thủ đoàn đã tổ chức tốt hơn các chuyến nhận người và hàng, cũng như tình trạng sức khoẻ của quân Việt Minh. Hoạt động của tàu Kilinski chỉ là một phần của chiến dịch lớn hơn, gồm nhiều tàu của Pháp, Liên Xô, và có tàu Mỹ (USS Bayfield) và Anh (HMS Warrior) vận chuyển người Việt Nam. Các sử liệu nói con số người dân di cư vào Nam đông gấp nhiều lần số quân nhân Việt Nam tập kết ra Bắc. Trong một chuyến từ Bắc vào Nam, tàu Kilinski đã chở đồng bào di cư từ Thanh Hóa. Trong thời gian ở Việt Nam, tàu Kilinski còn sang Miến Điện chuyển gạo về giúp chính quyền VNDCCH chống đói. Thực chất vấn đề y tế Khác với bức tranh khá đen tối mà Carl Bartecchi mô tả trong sách, dịch vụ y tế cho các chuyến tập kết được tổ chức đều, theo ông Miroslaw Jurdzinski. Ngoài một bác sỹ Pháp tên là Furlonge, còn có bác sỹ Phạm Kinh (hoặc Kính - bản tiếng Ba Lan ghi là Pham Kihn), là người Việt Nam có mặt trên tàu. Lính thủy và tàu chiến Pháp ở Vịnh Hạ Long, năm 1954 trước khi rời miền Bắc theo quy định của Hiệp định Geneva Ông Jurdzinski cũng nói ở các bến đỗ luôn có các nhóm y bác sỹ Việt Nam lên tàu kiểm tra sức khoẻ, điều trị thương binh. Nhưng bệnh tiêu chảy hoành hành là có thật. Là người có kinh nghiệm y tế ở Antwerp, Bỉ, ông Jurdzinski đã lo kiểm tra sức khoẻ cho các bộ đội Việt Nam và thủy thủ Ba Lan. Dù vậy, sau mấy tháng đi biển liên tục từ miền Nam ra Hòn Gai và quay lại hàng chục lần, trong thủy thủ đoàn tàu Ba Lan có tới 80% mắc bệnh nhiệt đới. Có một thủy thủ người gốc Hy Lạp bị suy sụp tinh thần vì lao lực và tự tử không chết. Món quà cho Ba Lan Tàu Kilinski, theo lời ông Jurdzinski, đã để lại hai "di sản" bất ngờ cho Ba Lan. Một là việc lập ra tại Gdansk trung tâm điều trị bệnh nhiệt đới đầu tiên ở Ba Lan, chỉ để chữa trị và nghiên cứu bệnh mà thủy thủ đoàn tàu Kilinski "mang về". Theo ông Jurdzinski, khi biết vườn thú Oliwia, cần động vật quý hiếm, phía Việt Nam đã tặng cho họ bảy con trăn, 12 con khỉ, 16 con chim, hai con cáo, hai con chồn và một con voi. Cả bầu đoàn voi khỉ chim chóc đó được các thủy thủ Ba Lan đã về 'quê mới' vào mùa hè năm 1956. Chuyến đi cũng được báo chí Ba Lan ghi lại, với chuyện con voi gây khốn đốn cho các thủy thủ Ba Lan. Số thân chuối tươi họ mang theo chỉ đủ cho voi ăn trong một tuần và đến Sri Lanka, tàu phải cử người lên bộ mua cỏ. Voi nghịch nước ở Vườn thú Warsaw năm 2015 - hình minh họa Nhưng voi không buồn ăn cỏ. Đến Kênh đào Suez, người Ba Lan lại lên bờ tìm mua rất nhiều bắp cải. Voi cũng không ăn bắp cải Ai Cập mà còn lấy vòi nhặt bắp cải ném vào thủy thủ. Cuối cùng thì voi Việt Nam lại thích các món Ba Lan như khoai tây và củ cải đỏ và tàu đã phải 'nhập hàng' loại này khi vào Kênh Nord-Ostsee ở Đức để nuôi voi. Về tới cảng Ba Lan, đoàn thú được đón tiếp linh đình và voi được 'nhập cảnh' với cái tên 'Partyzant' (Du kích). Chiến tranh và đình chiến là câu chuyện lớn với hàng triệu người Việt Nam nhưng số phận chú voi 'sang Ba Lan định cư' cũng rất quan trọng với dân Gdansk. Trang web thành phố đến nay rất còn tiếc rằng Con voi Du kích, "món quà oách nhất từ Việt Nam xa xôi cho sở thú Oliwia', đã không được 'nhập hộ khẩu' Gdansk. Sau khi thủy thủ đoàn được Tổng bí thư Boleslaw Bierut đón tiếp long trọng để cảm ơn thì thủ đô Warsaw cũng rước luôn chú voi về để ở vườn thú trung ương. Trang về lịch sử vườn thú Gdansk viết: "Tiếu lâm thời đó nói voi Liên Xô là người cộng sản cao to nhất thế giới, voi Cuba là cậu em của nó, còn voi Việt Nam thì không được nói đến...vì ngay lập tức chúng tôi đã phải gửi nó lên Warsaw." Vườn thứ Warsaw từng có voi Tuzinka nhưng bị quân phát-xít cướp đem về Đức hồi Thế Chiến 2. Con voi Việt Nam đã góp mặt nâng cấp vườn thú thủ đô và thu hút nhiều trẻ em đến xem. Nó qua đời hai năm sau đó và nay vẫn có một trang Wikipedia riêng bằng tiếng Ba Lan. Ba Lan mua tranh Da Vinci 'giá rẻ' Xe tăng và quân Mỹ bắt đầu tới Ba Lan Tự do báo chí ở Ba Lan tụt hạng	[ 108, 287, 285, 161, 885, 219, 3027, 104, 243, 700, 979, 201, 227, 540, 679, 695, 24880, 147, 7574, 6443, 581, 104, 240, 103, 145, 275, 1182, 3094, 12430, 7968, 103, 163, 848, 1621, 3103, 161, 189, 14633, 135, 399, 400, 178, 3013, 5671, 22294, 161, 172, 730, 706, 243, 132, 159, 540, 1189, 142, 679, 1763, 24880, 130, 1582, 589, 252, 1062, 1107, 262, 124, 360, 336, 5353, 2086, 6372, 11003, 707, 408, 1197, 593, 348, 1256, 117, 137, 3719, 700, 2901, 412, 510, 422, 218, 114, 236, 553, 347, 132, 360, 542, 105, 2226, 242, 243, 132, 8131, 20854, 2417, 7415, 434, 3259, 129, 552, 2162, 2102, 885, 166, 288, 905, 104, 3976, 269, 674, 10241, 12841, 892, 1968, 953, 540, 5479, 24880, 104, 679, 1763, 268, 165, 242, 414, 198, 216, 589, 111, 108, 121, 243, 132, 187, 1997, 190, 5181, 143, 115, 117, 123, 155, 2210, 311, 166, 2743, 104, 685, 3027, 1366, 172, 696, 219, 3027, 143, 177, 500, 117, 982, 3490, 500, 124, 106, 108, 121, 243, 629, 1859, 201, 164, 540, 1515, 1344, 347, 311, 953, 125, 540, 24880, 177, 117, 848, 153, 113, 478, 324, 859, 108, 364, 103, 148, 172, 1869, 976, 506, 258, 911, 2880, 679, 15962, 376, 4559, 103, 113, 13309, 22516, 2945, 2137, 5305, 257, 444, 12702, 667, 243, 132, 104, 172, 736, 817, 371, 115, 787, 1072, 153, 1515, 414, 4083, 209, 159, 219, 540, 679, 695, 105, 109, 803, 767, 209, 786, 1033, 138, 132, 124, 4956, 497, 1107, 15651, 2123, 1859, 24880, 586, 243, 132, 196, 4078, 147, 7574, 686, 8655, 105, 7693, 1859, 24880, 115, 223, 493, 186, 9672, 2715, 803, 138, 132, 124, 4956, 649, 1932, 228, 5548, 926, 816, 1062, 243, 700, 1079, 299, 103, 181, 565, 190, 104, 1997, 190, 13920, 2880, 679, 15962, 376, 4559, 508, 172, 380, 171, 158, 111, 115, 1537, 109, 1515, 3518, 4862, 105, 110, 500, 177, 133, 432, 237, 205, 612, 104, 154, 177, 757, 3446, 183, 129, 133, 3067, 15952, 2131, 220, 108, 364, 216, 105, 109, 1515, 3518, 4862, 159, 540, 24880, 117, 848, 645, 113, 109, 326, 1373, 108, 364, 955, 171, 248, 106, 172, 400, 2012, 107, 129, 1613, 331, 526, 258, 111, 511, 785, 270, 990, 105, 618, 197, 172, 166, 423, 215, 823, 541, 111, 243, 578, 635, 166, 148, 5060, 23237, 184, 1235, 316, 437, 113, 158, 3429, 2769, 331, 526, 105, 158, 209, 6487, 742, 176, 803, 540, 1932, 7797, 228, 9349, 111, 103, 115, 1537, 1515, 464, 2385, 105, 159, 219, 540, 110, 107, 375, 106, 736, 5852, 181, 274, 590, 679, 15962, 376, 4559, 112, 4681, 104, 2880, 679, 15962, 376, 4559, 127, 628, 645, 803, 540, 979, 124, 360, 108, 13304, 110, 123, 106, 251, 586, 3225, 511, 785, 856, 186, 172, 6628, 19053, 1441, 750, 207, 161, 107, 5291, 103, 12749, 2794, 4907, 112, 957, 129, 453, 153, 953, 11000, 19053, 15502, 103, 169, 914, 370, 524, 453, 109, 774, 104, 679, 695, 508, 218, 125, 803, 540, 478, 324, 433, 5990, 817, 243, 132, 105, 579, 695, 155, 5584, 7937, 320, 994, 3079, 239, 202, 175, 249, 108, 121, 679, 695, 7341, 679, 695, 779, 1615, 252, 147, 7922, 1601, 231, 509, 10817, 409, 5476, 892, 104, 859, 201, 767, 679, 1763, 107, 460, 1102, 255, 119, 122, 118, 15085, 674, 13823, 28259, 103, 148, 540, 24880, 147, 837, 208, 28259, 103, 111, 187, 126, 164, 309, 441, 440, 214, 4623, 889, 14855, 105, 2064, 1344, 1521, 767, 30572, 103, 115, 546, 172, 166, 692, 958, 1441, 4749, 303, 255, 220, 888, 1802, 520, 118, 103, 248, 106, 540, 1582, 1299, 1189, 142, 180, 200, 262, 387, 103, 534, 8685, 364, 7759, 9286, 117, 172, 135, 457, 201, 767, 679, 695, 702, 153, 147, 13695, 112, 1917, 826, 1296, 16145, 161, 172, 652, 297, 243, 700, 138, 337, 1113, 159, 352, 1590, 2102, 13353, 150, 177, 107, 465, 106, 352, 2896, 27195, 371, 1859, 180, 1750, 395, 15895, 431, 13841, 960, 176, 9255, 23711, 163, 1254, 115, 139, 1604, 1298, 108, 121, 151, 162, 130, 655, 394, 164, 540, 1932, 547, 226, 129, 586, 243, 629, 298, 2026, 191, 226, 129, 746, 384, 153, 752, 132, 114, 252, 1862, 243, 700, 925, 124, 459, 318, 1079, 299, 108, 121, 4490, 6246, 103, 108, 5672, 1859, 233, 118, 28259, 467, 148, 1363, 106, 16532, 8816, 8419, 233, 105, 2770, 8140, 112, 303, 318, 126, 413, 107, 1613, 2571, 2048, 1366, 338, 1777, 106, 1595, 25336, 5738, 103, 383, 455, 1000, 301, 114, 358, 1582, 589, 529, 9277, 103, 705, 4312, 201, 2092, 432, 1043, 227, 7094, 8006, 105, 1750, 117, 979, 138, 324, 286, 114, 358, 589, 252, 105, 201, 124, 7094, 1786, 104, 769, 4490, 6246, 508, 1197, 593, 10593, 1095, 729, 4637, 13871, 540, 24880, 108, 121, 814, 1551, 208, 7835, 103, 1182, 322, 1079, 299, 108, 121, 188, 541, 4490, 6246, 170, 1457, 1370, 1039, 2820, 804, 540, 108, 121, 153, 340, 885, 326, 1373, 211, 108, 121, 679, 1253, 123, 107, 1178, 3027, 972, 148, 1384, 444, 22402, 148, 501, 3341, 749, 249, 371, 115, 117, 243, 700, 467, 221, 1572, 242, 107, 1109, 1299, 201, 114, 540, 24880, 112, 311, 172, 392, 159, 2159, 2103, 9079, 5944, 371, 788, 366, 118, 2296, 579, 644, 546, 153, 125, 540, 679, 695, 105, 196, 540, 560, 1223, 113, 242, 414, 1079, 299, 143, 1112, 3027, 106, 3027, 243, 132, 161, 2620, 106, 120, 219, 3027, 658, 1533, 117, 2519, 2092, 115, 434, 1325, 1770, 1064, 6178, 1299, 8113, 1299, 8647, 1299, 4313, 268, 165, 120, 242, 414, 362, 3642, 103, 1020, 8862, 444, 27374, 11003, 1601, 231, 803, 540, 608, 264, 143, 186, 685, 3027, 127, 124, 360, 637, 103, 181, 118, 28259, 112, 1601, 231, 1232, 1490, 361, 124, 4956, 845, 540, 679, 695, 110, 1329, 107, 288, 905, 105, 186, 196, 752, 132, 360, 243, 132, 413, 110, 107, 1887, 206, 193, 201, 767, 125, 221, 7449, 865, 1672, 1613, 331, 526, 679, 695, 139, 1527, 701, 193, 5654, 104, 254, 336, 367, 1362, 130, 989, 11436, 181, 118, 28259, 112, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 298, 172, 2662, 276, 1373, 349, 125, 1323, 250, 243, 132, 107, 954, 240, 1681, 161, 3027, 159, 540, 1613, 108, 121, 243, 629, 1 ]
110421_vn_intelligentsia_cuhuyhavu	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2011/04/110421_vn_intelligentsia_cuhuyhavu	Trí thức Việt Nam và vụ Cù Huy Hà Vũ	Xã hội Việt Nam xưa tuy nói rằng có sĩ nông công thương nhưng nghề nông chiếm đa số tới 90%, và về sự quan trọng thì chỉ có sĩ là có thể gần bằng nông, đó là thời bình.	Còn trong chiến tranh chống ngoại xâm nông dân bao giờ cũng là hàng ngũ tiền phong chịu hy sinh và thiệt hại về nhân số tuyệt đối lớn, sự quan trọng lại không kém vai trò lãnh đạo, chỉ huy của Vua Quan, trí thức. Não trạng nông dân Trong hai trận chiến 1945-1954 và 1956-1975 người nông dân Việt Nam cũng đã đóng trọn vai trò của mình như tiền nhân, nhưng với sự khác biệt rất lớn: trong lịch sử chống ngoại xâm thời xưa người nông dân được các vị vua quan, trí thức chỉ huy còn trong hai trận chiến vừa kể nông dân được sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản Việt Nam. Với lòng yêu nước vô bờ bến của đại đa số nhân dân, với sự ủng hộ của đa số trí thức, Đảng Cộng sản Việt Nam với tổ chức và kỷ luật chặt chẽ đã giành được chiến thắng. Hiển nhiên là người nông dân và nông dân lên làm lãnh đạo trong Đảng Cộng sản đã đóng góp rất lớn trong chiến tranh. Nhưng khi đóng góp đó được nhắc tới thường xuyên nhưng những yếu kém, những mặt tiêu cực không hề được nói tới thì càng ngày các đóng góp đó càng trở nên như một cái bóng phủ kín bầu trời, cái bóng của con người và của lý thuyết Cộng Sản. Chúng ta đã mất trên ba mươi năm với nhiều biện luận cho đổi mới kinh tế, đổi mới tư duy nhưng cái bóng đó vẫn còn. Và hôm nay lại có phần phản cảm hơn hôm qua vì tiền càng ngày càng nhiều, rất nhiều. Công lao thì ít đòi hỏi thì nhiều, chia chác thành quả kinh tế - mà phần lớn là nhờ vay mượn, và của dân xuất khẩu lao động - để ăn chơi, thổi phồng thành quả chiến tranh lên mức vĩ cuồng rồi lấy sự vĩ cuồng đó để biện minh cho hiện hữu. Một sự hiện hữu bệnh hoạn. Không phải trí thức đã không đóng trọn vai trò của mình trong chiến tranh. Trung đoàn Thủ Đô đã hy sinh như thế nào mọi người đều biết, và còn Dương Quảng Hàm (một trí thức tên tuổi bị Pháp giết) hay Võ Nguyên Giáp, Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Mạnh Tường...tham gia kháng chiến. Càng không phải là giới lãnh đạo hồi 44-45 đã không nhìn thấy nguy hại của lý thuyết Cộng sản. Hồ Chí Minh trong một lá thư gửi Ngoại Trưởng Mỹ thời đó là James Byrnes (ngày 1 tháng 11/1945) đã đề nghị gửi 50 sinh viên - một số lượng lớn hồi đó - sang Mỹ du học. Để làm gi? Vụ xử tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ là 'xử trí thức' Việt Nam đã có chính phủ liên hiệp có Hiến pháp rất dân chủ từ 1946 và Hồ Chí Minh đã hô hào cách mạng dân tộc nhưng mọi cố gắng đều bị phá vỡ bởi ý đồ xâm lăng của Pháp Anh Mỹ. Và rồi tinh thần đoàn kết dân tộc trong đấu tranh giành độc lập lại bị phá vỡ bởi ngoại quốc, lần này chính là "anh em" Trung Hoa vĩ đại, hậu quả là đấu tố mà khẩu hiệu "trí, phú, địa hào, đào tận gốc..." tưởng là đã bị Hồ Chí Minh chôn vùi lại nhờ Mao Trạch Đông hà hơi mà đội mồ lên như một bóng ma quái dị. Quyết loại trí thức? Ở đây tôi muốn mượn ý của một cựu quân nhân nào đó để nói rằng: trí thức yêu nước chỉ mờ nhạt đi chứ không thể bị loại trừ. Chúng ta thấy sau chiến tranh, năm 1955-1956 trí thức Việt Nam ở Bắc kỳ đã lên tiếng trong Nhân Văn Giai Phẩm. Mặc dầu thấy "mưa sa trên màu cờ đỏ" và "Tôi yêu đất mẹ đây, có cỏ hoa làm chứng" nhưng trí thức hồi đó còn "tôi yêu chủ nghĩa này cờ đỏ cãi cho tôi" nên sự chống đối đã trở nên đơn độc của một nhóm và đó cũng là một lý do khiến nhiều người đã bị hành hạ tù đầy trên 20, 30 năm. Một nhóm trí thức dầu yêu nước, dầu dấn thân đến đâu mà không được nhân dân hậu thuẫn cũng không thể chống lại được một đảng có tổ chức chặt chẽ của nông dân và công nhân. Nhất là đảng đó lại đang muốn củng cố vai trò lãnh đạo mình, của nông dân và công nhân, sau 9 năm chiến tranh. Sau thời gian dài bị bóc lột trong chế độ nô lệ và sau hy sinh vì chiến tranh thì sự đòi hỏi đó có quá lố cũng vẫn có thể hiểu được. Mặt khác tình hình đất nước chia đôi khiến cho các tiếng nói phản kháng càng không có điều kiện phát triển. Tránh vết xe đổ chúng ta đã thấy trí thức yêu nước và dấn thân của Việt Nam thời sau Đổi Mới đã rất dè dặt và tuy vậy cũng từng bước nói lên quan điểm trong mọi lãnh vực liên quan đến đời sống của nhân dân. Từ "một góc nhìn của trí thức" đến cái nhìn của trí thức, thời gian cũng mất vài năm như nhất bộ nhất bái đi từ đập nước Sơn La tới sông Thị Vải. Kinh tế càng phát triển chúng ta càng có nhiều vấn đề mà không có tinh thần nghiên cứu vô tư, hiểu biết cùng sự vị tha của trí thức thì các mặt trái của phát triển sẽ càng ngày càng nặng nề, mà người chịu hậu quả cuối cùng chính là nông dân nghèo. Thiếu tiếng nói trí thức, đất nước chìm vào các mặt trái của phát triển Điều này càng ngày càng được nói tới nhiều trên báo chí, nông dân và công nhân ngày nay hiểu rất rõ điều đó. Nhưng với công an cảnh sát và tổ chức chặt chẽ Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn ngang nhiên giữ độc quyền cai trị và tham nhũng. Cộng với sự chèn ép của Trung Hoa, từ chiếm đất, chiếm đảo tới chiếm tài nguyên, nước Việt Nam trong các năm cuối thập kỷ 2010 đã gần như một nước không còn phải của toàn dân nữa. Nhóm trí thức như Viện IDS bị bắt buộc phải tự giải tán, nhưng cá nhân trí thức yêu nước, vị tha lên tiếng thì càng ngày càng nhiều, mạnh bạo và bài bản nhất phải kể Cù Huy Hà Vũ. Cù Huy Hà Vũ không đả động tới Đảng Cộng sản nhưng kiện Thủ Tướng chính là kiện bộ máy hành chánh do Đảng nắm độc quyền điều hành, kiện cách thức điều hành đất nước. Điều hành đất nước mà không nghe Dân, không nghe những Chu Văn An thì đất nước không thể khá được. Vụ kiện Thủ Tướng tưởng là một cơ hội để dân và chính quyền hiểu nhau hơn, chính quyền nhờ thế sẽ khá hơn, nhân dân cũng được nhờ. Đó là một thiện ý. Chính vì vậy Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ đã nhận được rất nhiều hoa và sự ủng hộ của nhân dân, nhưng Đảng Cộng sản nhất định giữ độc quyền cai trị, bỏ ngoài tai tiếng nói của nhân dân, kết tội Cù Huy Hà Vũ và bản án là 7 năm tù. Thế nhưng, số trí thức trong nước công khai phản đối bản án ngày càng lan rộng và nhận được sự hỗ trợ của nhiều tầng lớp khác, kể cả công nhân và nông dân. Đó là điều giống và khác nhau của hai bản án Nhân Văn Giai Phẩm và Cù Huy Hà Vũ. Đảng Cộng sản có thể bỏ tù Cù Huy Hà Vũ nhưng không thể bỏ tù hết trí thức yêu nước của Việt Nam. Vai trò lãnh đạo đất nước phải do toàn dân định đoạt nếu không thì: tổ kiến hổng sụp tan đê cũ. Cù Huy Hà Vũ đã cảnh báo và răn đe: Tổ Quốc và nhân dân sẽ phá án cho tôi. Bài đã được đăng trên trang Diễn Đàn - Forum tại Pháp, thể hiện quan điểm riêng của tác giả Hà Dương Dực. Xin xem thêm các ý kiến trong Diễn đàn BBC.	summarize: Còn trong chiến tranh chống ngoại xâm nông dân bao giờ cũng là hàng ngũ tiền phong chịu hy sinh và thiệt hại về nhân số tuyệt đối lớn, sự quan trọng lại không kém vai trò lãnh đạo, chỉ huy của Vua Quan, trí thức. Não trạng nông dân Trong hai trận chiến 1945-1954 và 1956-1975 người nông dân Việt Nam cũng đã đóng trọn vai trò của mình như tiền nhân, nhưng với sự khác biệt rất lớn: trong lịch sử chống ngoại xâm thời xưa người nông dân được các vị vua quan, trí thức chỉ huy còn trong hai trận chiến vừa kể nông dân được sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản Việt Nam. Với lòng yêu nước vô bờ bến của đại đa số nhân dân, với sự ủng hộ của đa số trí thức, Đảng Cộng sản Việt Nam với tổ chức và kỷ luật chặt chẽ đã giành được chiến thắng. Hiển nhiên là người nông dân và nông dân lên làm lãnh đạo trong Đảng Cộng sản đã đóng góp rất lớn trong chiến tranh. Nhưng khi đóng góp đó được nhắc tới thường xuyên nhưng những yếu kém, những mặt tiêu cực không hề được nói tới thì càng ngày các đóng góp đó càng trở nên như một cái bóng phủ kín bầu trời, cái bóng của con người và của lý thuyết Cộng Sản. Chúng ta đã mất trên ba mươi năm với nhiều biện luận cho đổi mới kinh tế, đổi mới tư duy nhưng cái bóng đó vẫn còn. Và hôm nay lại có phần phản cảm hơn hôm qua vì tiền càng ngày càng nhiều, rất nhiều. Công lao thì ít đòi hỏi thì nhiều, chia chác thành quả kinh tế - mà phần lớn là nhờ vay mượn, và của dân xuất khẩu lao động - để ăn chơi, thổi phồng thành quả chiến tranh lên mức vĩ cuồng rồi lấy sự vĩ cuồng đó để biện minh cho hiện hữu. Một sự hiện hữu bệnh hoạn. Không phải trí thức đã không đóng trọn vai trò của mình trong chiến tranh. Trung đoàn Thủ Đô đã hy sinh như thế nào mọi người đều biết, và còn Dương Quảng Hàm (một trí thức tên tuổi bị Pháp giết) hay Võ Nguyên Giáp, Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Mạnh Tường...tham gia kháng chiến. Càng không phải là giới lãnh đạo hồi 44-45 đã không nhìn thấy nguy hại của lý thuyết Cộng sản. Hồ Chí Minh trong một lá thư gửi Ngoại Trưởng Mỹ thời đó là James Byrnes (ngày 1 tháng 11/1945) đã đề nghị gửi 50 sinh viên - một số lượng lớn hồi đó - sang Mỹ du học. Để làm gi? Vụ xử tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ là 'xử trí thức' Việt Nam đã có chính phủ liên hiệp có Hiến pháp rất dân chủ từ 1946 và Hồ Chí Minh đã hô hào cách mạng dân tộc nhưng mọi cố gắng đều bị phá vỡ bởi ý đồ xâm lăng của Pháp Anh Mỹ. Và rồi tinh thần đoàn kết dân tộc trong đấu tranh giành độc lập lại bị phá vỡ bởi ngoại quốc, lần này chính là "anh em" Trung Hoa vĩ đại, hậu quả là đấu tố mà khẩu hiệu "trí, phú, địa hào, đào tận gốc..." tưởng là đã bị Hồ Chí Minh chôn vùi lại nhờ Mao Trạch Đông hà hơi mà đội mồ lên như một bóng ma quái dị. Quyết loại trí thức? Ở đây tôi muốn mượn ý của một cựu quân nhân nào đó để nói rằng: trí thức yêu nước chỉ mờ nhạt đi chứ không thể bị loại trừ. Chúng ta thấy sau chiến tranh, năm 1955-1956 trí thức Việt Nam ở Bắc kỳ đã lên tiếng trong Nhân Văn Giai Phẩm. Mặc dầu thấy "mưa sa trên màu cờ đỏ" và "Tôi yêu đất mẹ đây, có cỏ hoa làm chứng" nhưng trí thức hồi đó còn "tôi yêu chủ nghĩa này cờ đỏ cãi cho tôi" nên sự chống đối đã trở nên đơn độc của một nhóm và đó cũng là một lý do khiến nhiều người đã bị hành hạ tù đầy trên 20, 30 năm. Một nhóm trí thức dầu yêu nước, dầu dấn thân đến đâu mà không được nhân dân hậu thuẫn cũng không thể chống lại được một đảng có tổ chức chặt chẽ của nông dân và công nhân. Nhất là đảng đó lại đang muốn củng cố vai trò lãnh đạo mình, của nông dân và công nhân, sau 9 năm chiến tranh. Sau thời gian dài bị bóc lột trong chế độ nô lệ và sau hy sinh vì chiến tranh thì sự đòi hỏi đó có quá lố cũng vẫn có thể hiểu được. Mặt khác tình hình đất nước chia đôi khiến cho các tiếng nói phản kháng càng không có điều kiện phát triển. Tránh vết xe đổ chúng ta đã thấy trí thức yêu nước và dấn thân của Việt Nam thời sau Đổi Mới đã rất dè dặt và tuy vậy cũng từng bước nói lên quan điểm trong mọi lãnh vực liên quan đến đời sống của nhân dân. Từ "một góc nhìn của trí thức" đến cái nhìn của trí thức, thời gian cũng mất vài năm như nhất bộ nhất bái đi từ đập nước Sơn La tới sông Thị Vải. Kinh tế càng phát triển chúng ta càng có nhiều vấn đề mà không có tinh thần nghiên cứu vô tư, hiểu biết cùng sự vị tha của trí thức thì các mặt trái của phát triển sẽ càng ngày càng nặng nề, mà người chịu hậu quả cuối cùng chính là nông dân nghèo. Thiếu tiếng nói trí thức, đất nước chìm vào các mặt trái của phát triển Điều này càng ngày càng được nói tới nhiều trên báo chí, nông dân và công nhân ngày nay hiểu rất rõ điều đó. Nhưng với công an cảnh sát và tổ chức chặt chẽ Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn ngang nhiên giữ độc quyền cai trị và tham nhũng. Cộng với sự chèn ép của Trung Hoa, từ chiếm đất, chiếm đảo tới chiếm tài nguyên, nước Việt Nam trong các năm cuối thập kỷ 2010 đã gần như một nước không còn phải của toàn dân nữa. Nhóm trí thức như Viện IDS bị bắt buộc phải tự giải tán, nhưng cá nhân trí thức yêu nước, vị tha lên tiếng thì càng ngày càng nhiều, mạnh bạo và bài bản nhất phải kể Cù Huy Hà Vũ. Cù Huy Hà Vũ không đả động tới Đảng Cộng sản nhưng kiện Thủ Tướng chính là kiện bộ máy hành chánh do Đảng nắm độc quyền điều hành, kiện cách thức điều hành đất nước. Điều hành đất nước mà không nghe Dân, không nghe những Chu Văn An thì đất nước không thể khá được. Vụ kiện Thủ Tướng tưởng là một cơ hội để dân và chính quyền hiểu nhau hơn, chính quyền nhờ thế sẽ khá hơn, nhân dân cũng được nhờ. Đó là một thiện ý. Chính vì vậy Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ đã nhận được rất nhiều hoa và sự ủng hộ của nhân dân, nhưng Đảng Cộng sản nhất định giữ độc quyền cai trị, bỏ ngoài tai tiếng nói của nhân dân, kết tội Cù Huy Hà Vũ và bản án là 7 năm tù. Thế nhưng, số trí thức trong nước công khai phản đối bản án ngày càng lan rộng và nhận được sự hỗ trợ của nhiều tầng lớp khác, kể cả công nhân và nông dân. Đó là điều giống và khác nhau của hai bản án Nhân Văn Giai Phẩm và Cù Huy Hà Vũ. Đảng Cộng sản có thể bỏ tù Cù Huy Hà Vũ nhưng không thể bỏ tù hết trí thức yêu nước của Việt Nam. Vai trò lãnh đạo đất nước phải do toàn dân định đoạt nếu không thì: tổ kiến hổng sụp tan đê cũ. Cù Huy Hà Vũ đã cảnh báo và răn đe: Tổ Quốc và nhân dân sẽ phá án cho tôi. Bài đã được đăng trên trang Diễn Đàn - Forum tại Pháp, thể hiện quan điểm riêng của tác giả Hà Dương Dực. Xin xem thêm các ý kiến trong Diễn đàn BBC.	[ 108, 287, 285, 161, 927, 113, 242, 250, 424, 470, 1121, 939, 137, 374, 339, 127, 106, 201, 2009, 379, 737, 668, 861, 296, 105, 1167, 799, 125, 157, 166, 1464, 195, 1950, 144, 146, 308, 153, 110, 1206, 809, 704, 261, 2758, 163, 1254, 104, 3555, 1511, 103, 512, 3543, 15749, 612, 939, 137, 298, 196, 852, 242, 4676, 686, 16145, 105, 8616, 686, 10589, 111, 939, 137, 243, 132, 127, 115, 609, 3822, 809, 704, 104, 267, 128, 379, 1890, 170, 119, 144, 211, 575, 215, 301, 161, 113, 478, 324, 424, 470, 1121, 221, 1719, 111, 939, 137, 117, 109, 297, 1915, 146, 103, 512, 329, 163, 1254, 177, 113, 196, 852, 242, 659, 546, 939, 137, 117, 144, 261, 247, 104, 283, 607, 2129, 131, 629, 1224, 176, 694, 436, 142, 616, 1777, 4066, 104, 273, 635, 166, 157, 1422, 119, 144, 535, 523, 104, 635, 166, 512, 2590, 348, 1284, 262, 243, 132, 119, 420, 229, 105, 688, 330, 1483, 2099, 115, 1059, 117, 242, 4077, 3979, 445, 106, 111, 939, 137, 105, 939, 137, 227, 140, 261, 247, 113, 348, 1284, 262, 115, 609, 904, 215, 301, 113, 242, 3078, 311, 129, 609, 904, 150, 117, 982, 228, 369, 1209, 170, 120, 675, 4198, 120, 447, 464, 786, 110, 1329, 117, 123, 228, 143, 536, 191, 109, 609, 904, 150, 536, 319, 237, 128, 116, 292, 871, 256, 2361, 513, 5351, 292, 871, 104, 219, 111, 105, 104, 241, 1026, 607, 9937, 819, 169, 115, 552, 159, 459, 3004, 147, 119, 158, 973, 410, 114, 345, 239, 236, 955, 345, 239, 276, 756, 170, 292, 871, 150, 244, 177, 112, 619, 325, 275, 153, 107, 380, 391, 406, 183, 325, 235, 171, 379, 536, 191, 536, 158, 103, 215, 2210, 487, 825, 143, 500, 808, 419, 143, 158, 103, 733, 6763, 164, 416, 236, 216, 233, 145, 380, 301, 106, 1211, 1766, 3521, 103, 105, 104, 137, 387, 910, 825, 192, 233, 130, 446, 7141, 3285, 6499, 164, 416, 242, 250, 227, 537, 2014, 3712, 598, 771, 144, 2014, 3712, 150, 130, 973, 494, 114, 199, 7169, 430, 144, 199, 943, 664, 15946, 724, 139, 512, 329, 115, 110, 609, 3822, 809, 704, 104, 267, 113, 242, 3078, 151, 526, 596, 3009, 115, 861, 296, 128, 175, 224, 389, 111, 413, 2034, 105, 177, 1044, 1335, 337, 320, 108, 19582, 5326, 512, 329, 465, 722, 133, 711, 1116, 371, 194, 1803, 1533, 9727, 912, 440, 2538, 103, 362, 1987, 3758, 599, 9823, 165, 1572, 4298, 4490, 515, 110, 139, 106, 249, 261, 247, 496, 4759, 22659, 115, 110, 485, 203, 841, 799, 104, 241, 1026, 1284, 2140, 873, 980, 700, 113, 116, 1176, 593, 916, 836, 2127, 200, 221, 150, 106, 2737, 25289, 569, 12595, 876, 253, 1425, 8268, 371, 115, 220, 411, 916, 1591, 296, 182, 233, 116, 166, 423, 301, 496, 150, 233, 586, 200, 744, 2370, 1600, 140, 4808, 347, 1269, 528, 472, 621, 4779, 1734, 337, 1016, 106, 19220, 512, 329, 257, 131, 132, 115, 107, 122, 256, 316, 1319, 107, 1478, 246, 215, 137, 185, 148, 6598, 105, 873, 980, 700, 115, 1788, 1406, 173, 427, 137, 796, 170, 389, 601, 1258, 413, 133, 740, 2001, 626, 108, 232, 905, 1121, 2679, 104, 711, 266, 1091, 619, 598, 777, 860, 526, 299, 137, 796, 113, 585, 250, 1059, 557, 385, 153, 133, 740, 2001, 626, 470, 198, 103, 400, 126, 122, 106, 8262, 12794, 151, 254, 2014, 273, 103, 878, 416, 106, 585, 712, 145, 910, 614, 14898, 103, 9244, 439, 12272, 1328, 1501, 972, 2513, 597, 106, 115, 133, 873, 980, 700, 3031, 5795, 153, 1211, 2427, 3257, 510, 3284, 1189, 145, 559, 3456, 227, 128, 116, 871, 1747, 4421, 14636, 2506, 534, 512, 329, 347, 108, 978, 248, 141, 278, 3521, 108, 232, 104, 116, 924, 252, 157, 224, 150, 130, 123, 2602, 512, 329, 436, 142, 163, 2876, 4054, 184, 739, 110, 136, 133, 534, 1419, 112, 819, 169, 203, 187, 242, 2722, 147, 7574, 19316, 512, 329, 243, 132, 108, 121, 360, 393, 115, 227, 354, 113, 857, 551, 4574, 12061, 112, 1623, 1118, 203, 189, 320, 2241, 1692, 159, 1162, 1236, 12350, 105, 800, 436, 282, 966, 1009, 107, 3244, 1414, 140, 463, 207, 170, 512, 329, 496, 150, 177, 6950, 436, 185, 404, 126, 1236, 1565, 1346, 114, 141, 207, 237, 144, 424, 195, 115, 319, 237, 652, 557, 104, 116, 491, 105, 150, 127, 106, 116, 241, 180, 521, 158, 111, 115, 133, 209, 1030, 717, 858, 159, 6038, 1100, 1538, 430, 491, 512, 329, 1118, 436, 1013, 1118, 5766, 481, 155, 793, 145, 110, 117, 157, 137, 878, 1836, 127, 110, 136, 424, 153, 117, 116, 283, 107, 420, 229, 1483, 2099, 104, 939, 137, 105, 135, 1876, 2298, 106, 283, 150, 153, 167, 278, 2017, 601, 809, 704, 261, 247, 1081, 104, 939, 137, 105, 135, 1890, 187, 1653, 147, 242, 3078, 759, 221, 390, 677, 133, 3025, 3395, 113, 353, 359, 2852, 947, 105, 187, 861, 296, 171, 242, 250, 143, 144, 808, 419, 150, 107, 310, 6286, 127, 244, 107, 136, 524, 1378, 1993, 211, 205, 240, 282, 142, 733, 1183, 521, 114, 109, 354, 123, 391, 1572, 536, 110, 107, 179, 591, 212, 3073, 108, 9989, 2142, 529, 880, 174, 169, 115, 203, 512, 329, 436, 142, 105, 5766, 481, 104, 243, 132, 221, 187, 3830, 2392, 115, 215, 4370, 8730, 105, 1169, 530, 127, 434, 920, 123, 227, 146, 318, 113, 389, 261, 442, 316, 146, 155, 723, 307, 104, 157, 1568, 1069, 2504, 1869, 485, 104, 512, 329, 207, 155, 292, 485, 104, 512, 2590, 221, 390, 127, 552, 696, 147, 128, 202, 317, 202, 6441, 184, 148, 2071, 142, 1420, 1688, 228, 1551, 1074, 20422, 112, 725, 216, 536, 212, 435, 174, 169, 536, 107, 158, 255, 220, 145, 110, 107, 777, 860, 568, 402, 616, 3265, 524, 217, 264, 144, 297, 2021, 104, 512, 329, 143, 109, 447, 897, 104, 212, 435, 134, 536, 191, 536, 1257, 8699, 145, 111, 668, 878, 416, 608, 264, 122, 106, 939, 137, 4161, 3537, 431, 354, 123, 512, 2590, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1643, 213, 243, 132, 1719, 1169, 123, 160, 107, 621, 939, 135, 432, 170, 1469, 939, 961, 635, 166, 228, 3937, 103, 105, 125, 144, 146, 308, 143, 163, 107, 621, 106, 107, 136, 386, 281, 939, 103, 150, 106, 221, 3503, 1 ]
151016_climate_change_mekong_delta	https://www.bbc.com/vietnamese/world/2015/10/151016_climate_change_mekong_delta	Đồng bằng sông Mekong gặp nhiều hiểm họa	Cây cối ở vùng hạ lưu sông Mekong trải dài xanh ngút tầm mắt, cho thấy đất đai vùng đồng bằng này màu mỡ tới mức nào.	Những cánh đồng xanh tưởng như vô tận được điểm xuyết bởi chính nhánh sông, mà người Việt Nam gọi là Cửu Long, giải thích vì sao đây là một trong những nơi cung cấp thực phẩm chính yếu của thế giới. Ở đây có hoạt động thủy sản rất phong phú, và cũng là nơi xuất khẩu gạo thứ năm thế giới. Nhưng vẻ bề ngoài trù phú có thể khiến nhiều người nhầm tưởng. Bị nước mặn lấn dần từ phía Nam, số nhà máy thủy điện ngày càng gia tăng từ phía Bắc và nhiều hoạt động khai khoáng diện rộng đang đe dọa vùng đồng bằng, các quan chức cảnh báo. Hậu quả đáng báo động là, khoảng 500 hecta đất bị xói mòn mỗi năm, họ nói. “Mực nước biển dâng mang nước [mặn] tới nhanh đến nỗi các cách phòng ngự của chúng tôi đều thất bại,” theo ông Kỷ Quang Vinh, giám đốc Văn phòng Biến đổi Khí hậu, một cơ quan của chính phủ Việt Nam ở Cần Thơ – thành phố đông dân nhất ở vùng Mekong. “Chúng tôi đã ngưng trồng rừng ngập mặn ven biển do những cây này chỉ mọc khi mực nước biển ở dưới mức 1.6 milimet mỗi năm, và kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mức này ở Việt Nam là 5 milimet.” Cái Răng, chợ nổi bán rau và hoa quả đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long “Một số đê chắn biển của chúng tôi cũng đã sập.” Ngập mặn Nhiều nhà nông trồng lúa đã chuyển sang nuôi tôm do ngập mặn Khi nước sông bên trong nhiễm mặn, các nhà nông trồng lúa ở vùng hạ lưu đồng bằng sông Mekong phản ứng bằng cách đổi sang nuôi tôm hoặc trồng đay. Người ta thấy nước mặn đã lấn vào tới 60 kilomet. Theo Viện nghiên cứu Thủy lợi miền Nam, ngập mặn đã phá hủy hơn 6.000 hecta đồng lúa vào năm ngoái. “Gần một nửa số dân ở đồng bằng nay không có nguồn nước ngọt và điều này rất nghiêm trọng,” ông Lê Anh Tuấn, phó giám đốc Viện Biến đổi Khí hậu nói. Các nhà khoa học ở Ủy ban Sông Mekong (MRC) – tổ chức liên chính phủ - cũng cảnh báo rằng nếu mực nước biển tiếp tục tăng với tỷ lệ thặng dư ở mức khoảng một mét vào cuối thế kỷ này, gần 40% vùng đồng bằng sẽ bị xóa sổ. MRC gồm bốn quốc gia ở hạ lưu sông Mekong: Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Ảnh hưởng nghiêm trọng Đồng bằng sông Cửu Long cung cấp hơn một nửa tổng lượng và chiếm 90% lượng xuất khẩu ngũ cốc của Việt Nam Ở miền Bắc, mối lo ngại lớn nhất là tốc độ mở rộng đập thủy điện. Nhiều con đập đầu nguồn bị cho là làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của dòng sông – trải dài tới gần 5.000 kilomet từ Tây Tạng, Trung Quốc, ra tới biển. Theo International Rivers (IR), tổ chức chuyên nghiên cứu về các dòng sông xuyên lãnh thổ, Trung Quốc đã xây sáu “siêu đập thủy điện” trên sông và có kế hoạch sẽ xây thêm 14 đập khác trong 10 năm tới. “Trung Quốc xây đập ở vùng thượng nguồn sông Mekong có ảnh hưởng lớn tới dòng chảy hạ lưu, đặc biệt là ven vùng biên giới Thái Lan – Lào, nơi nhiều cộng đồng phải chịu hậu quả do giảm lượng thủy sản và thay đổi mực nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của họ,” IR viết trong một báo cáo. “Bằng cách thay đổi thủy văn, chặn dòng di chuyển của cá và làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của sông, việc xây thủy điện ở vùng hạ lưu sẽ làm tiêu nhập toàn bộ vùng lưu vực.” Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam đang có kế hoạch theo chân Trung Quốc bằng cách xây thêm nhiều đập thủy điện khác ở hạ lưu sông Mekong. Dự án xây đập thủy điện Don Sahong ở Lào, đặc biệt bị phản đối ở Campuchia và Việt Nam, hai quốc gia ở mũi phía nam vùng lưu vực. Các nhà hoạt động Campuchia đã phản ứng giận dữ khi Lào thông qua kế hoạch xây thủy điện Don Sahong gần biên giới với nước này Cũng có những bằng chứng cho thấy các con đập mới sẽ ngăn lại những chất trầm tích màu mỡ, vốn là nguồn cung cấp bổ sung dinh dưỡng cho đáy sông và là thứ mà đời sống sinh vật dưới sông cần đến. Theo Ủy ban Sông Mekong, lượng sỏi, đá cuội và cát lắng xuống sống hiện giảm đi khoảng 85 triệu tấn so với hồi 1992, chủ yếu là do việc xây các đập thủy điện và chặn hồ chứa trên thượng nguồn. “Lượng nước và trầm tích từ phía bắc xuôi xuống ít hơn có nghĩa là chất muối xâm thực từ biển vào ở phía nam sẽ nhiều hơn, gây nên thiệt hại nhiều hơn cho vùng đồng bằng và các cư dân nơi đó,” La Se Sheng từ cơ quan giám sát môi trường và tài nguyên thiên nhiên của chính phủ Việt Nam nói. Ngay cả khi Ủy ban Sông Mekong có điều phối việc phát triển các nguồn nước giữa các quốc gia thành viên trong lưu vực sông Mekong thì các nhà chỉ trích nói điều đó cũng chưa đủ để giải quyết được các tranh chấp về việc xây đập và các hậu quả phát sinh. Vùi đầu trong cát Hàng chục triệu mét khối cát bị khai thác mỗi năm ở vùng hạ sông Mekong, đoạn chảy qua Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) trong một nghiên cứu nói rằng hầu hết các hoạt động khai thác cát diễn ra tại Campuchia và Việt Nam. “Vùng châu thổ thuộc Việt Nam có trên 150 bãi khai thác cát, trải rộng trên 8.000 hecta (80 cây số vuông) bề mặt sông, do 13 tỉnh thuộc đồng bằng Cửu Long cấp phép,” bản nghiên cứu nói. Tổ hợp thủy điện Nọa Trác Độ đi vào hoạt động năm 2012, nơi đặt gần một nửa số đập cao nhất thế giới “Đến năm 2020 sẽ cần một tỷ mét khối cát đáp ứng cho nhu cầu xây dựng khu vực đồng bằng Cửu Long.” Các nhà vận động vì môi trường tại Việt Nam nói rằng chính phủ nhận thức được cái giá phải trả cho môi sinh từ việc khai thác cát, nhưng đã không có hành động gì. “Họ không thể yêu cầu giới chức địa phương rút giấy phép bởi các công ty tư nhân sẽ đòi bồi thường,” ông Dương Văn Thọ từ Liên minh Khoáng sản Việt Nam nói. Còn có thêm rủi ro khác nữa. “Một số đoạn sông nằm trong lãnh thổ chúng tôi chỉ sâu có 5f mét, cho nên tàu lớn không đi qua được,” Giám đốc cảng Cái Cui, Phan Thành Tiến, nói. “Nhưng để mở rộng khả năng hoạt động đường thủy của chúng tôi ở đây và ở nước ngoài thì chúng tôi chỉ có lựa chọn duy nhất là phải nạo vét lòng sông.” Một phần ba vùng đồng bằng sông Mekong là vùng rừng lầy, phía Bắc có những vùng ngập sâu tới 3 mét vào mùa mưa Trong lúc cả các cơ quan đại diện chính phủ lẫn các công ty tư nhân đang tham gia vào hoạt động nạo vét thì các cộng đồng sống hai bên bờ sông đang cảm thấy tâm trạng bấp bênh hơn. “Sau khi nạo vét, các tàu bè lớn bắt đầu đi vào các nhánh sông, các đoạn kênh nhỏ, khiến sóng lớn đập vào bờ, gây nước tràn vào nhà chúng tôi,” Phạm Văn Xuông, trưởng khu vực 6, An Bình, nói. Các chuyên gia nói những trận mưa rào lớn thất thường khiến tình trạng ngập lụt càng trở nên tồi tệ trong mùa mưa. Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) từ lâu nay đã cảnh báo rằng đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị tác động của tình trạng biến đổi khí hậu. Bản báo cáo thẩm định mới nhất của ủy ban này nói: “Các kế hoạch thích nghi với việc thay đổi khí hậu ở tầm quốc gia đã được đưa ra tại toàn bộ bốn quốc gia ở vùng lưu vực Hạ Sông Mekong, nhưng việc lên kế hoạch thích nghi chung ở các nước này vẫn chưa hề có.” Chỉ khi cùng chung sức chống lại tình trạng thay đổi khí hậu, các chuyên gia nói, thì các nước trong khu vực mới gắn bó đoàn kết trong tranh chấp để đối phó với việc xây đập. Càng có nhiều khác biệt giữa các nước thì những mối lo sợ cho vùng châu thổ sông Mekong càng trở nên to lớn hơn. Phóng viên môi trường của BBC Navin Singh Khadka đến Việt Nam dự một hội nghị quốc tế về sông Cửu Long trong tháng 8/2015. Bài được công bố trên các mạng tiếng Anh, Hindi, Indonesia, Trung Quốc... của BBC bắt đầu từ ngày 19/10 trước khi thế giới họp Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu tại Paris, Pháp cuối năm nay.	summarize: Những cánh đồng xanh tưởng như vô tận được điểm xuyết bởi chính nhánh sông, mà người Việt Nam gọi là Cửu Long, giải thích vì sao đây là một trong những nơi cung cấp thực phẩm chính yếu của thế giới. Ở đây có hoạt động thủy sản rất phong phú, và cũng là nơi xuất khẩu gạo thứ năm thế giới. Nhưng vẻ bề ngoài trù phú có thể khiến nhiều người nhầm tưởng. Bị nước mặn lấn dần từ phía Nam, số nhà máy thủy điện ngày càng gia tăng từ phía Bắc và nhiều hoạt động khai khoáng diện rộng đang đe dọa vùng đồng bằng, các quan chức cảnh báo. Hậu quả đáng báo động là, khoảng 500 hecta đất bị xói mòn mỗi năm, họ nói. “Mực nước biển dâng mang nước [mặn] tới nhanh đến nỗi các cách phòng ngự của chúng tôi đều thất bại,” theo ông Kỷ Quang Vinh, giám đốc Văn phòng Biến đổi Khí hậu, một cơ quan của chính phủ Việt Nam ở Cần Thơ – thành phố đông dân nhất ở vùng Mekong. “Chúng tôi đã ngưng trồng rừng ngập mặn ven biển do những cây này chỉ mọc khi mực nước biển ở dưới mức 1.6 milimet mỗi năm, và kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mức này ở Việt Nam là 5 milimet.” Cái Răng, chợ nổi bán rau và hoa quả đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long “Một số đê chắn biển của chúng tôi cũng đã sập.” Ngập mặn Nhiều nhà nông trồng lúa đã chuyển sang nuôi tôm do ngập mặn Khi nước sông bên trong nhiễm mặn, các nhà nông trồng lúa ở vùng hạ lưu đồng bằng sông Mekong phản ứng bằng cách đổi sang nuôi tôm hoặc trồng đay. Người ta thấy nước mặn đã lấn vào tới 60 kilomet. Theo Viện nghiên cứu Thủy lợi miền Nam, ngập mặn đã phá hủy hơn 6.000 hecta đồng lúa vào năm ngoái. “Gần một nửa số dân ở đồng bằng nay không có nguồn nước ngọt và điều này rất nghiêm trọng,” ông Lê Anh Tuấn, phó giám đốc Viện Biến đổi Khí hậu nói. Các nhà khoa học ở Ủy ban Sông Mekong (MRC) – tổ chức liên chính phủ - cũng cảnh báo rằng nếu mực nước biển tiếp tục tăng với tỷ lệ thặng dư ở mức khoảng một mét vào cuối thế kỷ này, gần 40% vùng đồng bằng sẽ bị xóa sổ. MRC gồm bốn quốc gia ở hạ lưu sông Mekong: Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Ảnh hưởng nghiêm trọng Đồng bằng sông Cửu Long cung cấp hơn một nửa tổng lượng và chiếm 90% lượng xuất khẩu ngũ cốc của Việt Nam Ở miền Bắc, mối lo ngại lớn nhất là tốc độ mở rộng đập thủy điện. Nhiều con đập đầu nguồn bị cho là làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của dòng sông – trải dài tới gần 5.000 kilomet từ Tây Tạng, Trung Quốc, ra tới biển. Theo International Rivers (IR), tổ chức chuyên nghiên cứu về các dòng sông xuyên lãnh thổ, Trung Quốc đã xây sáu “siêu đập thủy điện” trên sông và có kế hoạch sẽ xây thêm 14 đập khác trong 10 năm tới. “Trung Quốc xây đập ở vùng thượng nguồn sông Mekong có ảnh hưởng lớn tới dòng chảy hạ lưu, đặc biệt là ven vùng biên giới Thái Lan – Lào, nơi nhiều cộng đồng phải chịu hậu quả do giảm lượng thủy sản và thay đổi mực nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của họ,” IR viết trong một báo cáo. “Bằng cách thay đổi thủy văn, chặn dòng di chuyển của cá và làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của sông, việc xây thủy điện ở vùng hạ lưu sẽ làm tiêu nhập toàn bộ vùng lưu vực.” Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam đang có kế hoạch theo chân Trung Quốc bằng cách xây thêm nhiều đập thủy điện khác ở hạ lưu sông Mekong. Dự án xây đập thủy điện Don Sahong ở Lào, đặc biệt bị phản đối ở Campuchia và Việt Nam, hai quốc gia ở mũi phía nam vùng lưu vực. Các nhà hoạt động Campuchia đã phản ứng giận dữ khi Lào thông qua kế hoạch xây thủy điện Don Sahong gần biên giới với nước này Cũng có những bằng chứng cho thấy các con đập mới sẽ ngăn lại những chất trầm tích màu mỡ, vốn là nguồn cung cấp bổ sung dinh dưỡng cho đáy sông và là thứ mà đời sống sinh vật dưới sông cần đến. Theo Ủy ban Sông Mekong, lượng sỏi, đá cuội và cát lắng xuống sống hiện giảm đi khoảng 85 triệu tấn so với hồi 1992, chủ yếu là do việc xây các đập thủy điện và chặn hồ chứa trên thượng nguồn. “Lượng nước và trầm tích từ phía bắc xuôi xuống ít hơn có nghĩa là chất muối xâm thực từ biển vào ở phía nam sẽ nhiều hơn, gây nên thiệt hại nhiều hơn cho vùng đồng bằng và các cư dân nơi đó,” La Se Sheng từ cơ quan giám sát môi trường và tài nguyên thiên nhiên của chính phủ Việt Nam nói. Ngay cả khi Ủy ban Sông Mekong có điều phối việc phát triển các nguồn nước giữa các quốc gia thành viên trong lưu vực sông Mekong thì các nhà chỉ trích nói điều đó cũng chưa đủ để giải quyết được các tranh chấp về việc xây đập và các hậu quả phát sinh. Vùi đầu trong cát Hàng chục triệu mét khối cát bị khai thác mỗi năm ở vùng hạ sông Mekong, đoạn chảy qua Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) trong một nghiên cứu nói rằng hầu hết các hoạt động khai thác cát diễn ra tại Campuchia và Việt Nam. “Vùng châu thổ thuộc Việt Nam có trên 150 bãi khai thác cát, trải rộng trên 8.000 hecta (80 cây số vuông) bề mặt sông, do 13 tỉnh thuộc đồng bằng Cửu Long cấp phép,” bản nghiên cứu nói. Tổ hợp thủy điện Nọa Trác Độ đi vào hoạt động năm 2012, nơi đặt gần một nửa số đập cao nhất thế giới “Đến năm 2020 sẽ cần một tỷ mét khối cát đáp ứng cho nhu cầu xây dựng khu vực đồng bằng Cửu Long.” Các nhà vận động vì môi trường tại Việt Nam nói rằng chính phủ nhận thức được cái giá phải trả cho môi sinh từ việc khai thác cát, nhưng đã không có hành động gì. “Họ không thể yêu cầu giới chức địa phương rút giấy phép bởi các công ty tư nhân sẽ đòi bồi thường,” ông Dương Văn Thọ từ Liên minh Khoáng sản Việt Nam nói. Còn có thêm rủi ro khác nữa. “Một số đoạn sông nằm trong lãnh thổ chúng tôi chỉ sâu có 5f mét, cho nên tàu lớn không đi qua được,” Giám đốc cảng Cái Cui, Phan Thành Tiến, nói. “Nhưng để mở rộng khả năng hoạt động đường thủy của chúng tôi ở đây và ở nước ngoài thì chúng tôi chỉ có lựa chọn duy nhất là phải nạo vét lòng sông.” Một phần ba vùng đồng bằng sông Mekong là vùng rừng lầy, phía Bắc có những vùng ngập sâu tới 3 mét vào mùa mưa Trong lúc cả các cơ quan đại diện chính phủ lẫn các công ty tư nhân đang tham gia vào hoạt động nạo vét thì các cộng đồng sống hai bên bờ sông đang cảm thấy tâm trạng bấp bênh hơn. “Sau khi nạo vét, các tàu bè lớn bắt đầu đi vào các nhánh sông, các đoạn kênh nhỏ, khiến sóng lớn đập vào bờ, gây nước tràn vào nhà chúng tôi,” Phạm Văn Xuông, trưởng khu vực 6, An Bình, nói. Các chuyên gia nói những trận mưa rào lớn thất thường khiến tình trạng ngập lụt càng trở nên tồi tệ trong mùa mưa. Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) từ lâu nay đã cảnh báo rằng đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị tác động của tình trạng biến đổi khí hậu. Bản báo cáo thẩm định mới nhất của ủy ban này nói: “Các kế hoạch thích nghi với việc thay đổi khí hậu ở tầm quốc gia đã được đưa ra tại toàn bộ bốn quốc gia ở vùng lưu vực Hạ Sông Mekong, nhưng việc lên kế hoạch thích nghi chung ở các nước này vẫn chưa hề có.” Chỉ khi cùng chung sức chống lại tình trạng thay đổi khí hậu, các chuyên gia nói, thì các nước trong khu vực mới gắn bó đoàn kết trong tranh chấp để đối phó với việc xây đập. Càng có nhiều khác biệt giữa các nước thì những mối lo sợ cho vùng châu thổ sông Mekong càng trở nên to lớn hơn. Phóng viên môi trường của BBC Navin Singh Khadka đến Việt Nam dự một hội nghị quốc tế về sông Cửu Long trong tháng 8/2015. Bài được công bố trên các mạng tiếng Anh, Hindi, Indonesia, Trung Quốc... của BBC bắt đầu từ ngày 19/10 trước khi thế giới họp Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu tại Paris, Pháp cuối năm nay.	[ 108, 287, 285, 161, 564, 1255, 210, 1822, 597, 128, 616, 1501, 117, 318, 24761, 332, 626, 122, 3466, 8210, 145, 111, 131, 132, 343, 106, 4620, 3356, 272, 581, 171, 350, 248, 106, 116, 113, 120, 328, 870, 373, 223, 765, 122, 675, 104, 175, 1326, 108, 978, 248, 107, 381, 192, 1613, 262, 215, 737, 9244, 105, 127, 106, 328, 387, 910, 2746, 259, 147, 175, 1326, 311, 895, 2559, 351, 3556, 2334, 107, 136, 521, 158, 111, 3034, 4818, 3756, 142, 4344, 2534, 1429, 148, 505, 578, 166, 152, 452, 1613, 726, 191, 536, 165, 321, 148, 505, 360, 105, 158, 381, 192, 550, 4049, 681, 933, 167, 1011, 1050, 501, 210, 281, 103, 109, 146, 229, 313, 3726, 3551, 416, 549, 188, 192, 106, 103, 545, 2584, 11894, 282, 133, 6230, 3725, 742, 176, 1542, 154, 454, 9682, 9150, 142, 657, 3298, 518, 142, 1775, 320, 16404, 1649, 228, 838, 155, 1510, 109, 173, 438, 4167, 104, 174, 141, 413, 946, 1351, 1234, 181, 118, 4411, 1052, 2191, 103, 850, 884, 551, 438, 7296, 345, 5657, 4849, 116, 225, 146, 104, 122, 256, 131, 132, 108, 121, 2481, 3858, 1021, 164, 548, 823, 137, 202, 108, 121, 501, 12629, 401, 1898, 141, 115, 1958, 2192, 1770, 2447, 4344, 3741, 657, 180, 120, 1003, 126, 163, 4004, 129, 2307, 142, 657, 108, 121, 768, 537, 15796, 30185, 742, 176, 1542, 105, 299, 416, 568, 402, 104, 174, 141, 114, 203, 537, 126, 108, 121, 131, 132, 106, 985, 30185, 1070, 1814, 22590, 103, 2272, 738, 622, 3049, 105, 1414, 416, 634, 262, 104, 501, 210, 281, 1551, 4620, 1590, 7167, 166, 6728, 1037, 657, 104, 174, 141, 127, 115, 4856, 1070, 5588, 4765, 4344, 1115, 152, 939, 2192, 3887, 115, 589, 586, 1609, 4599, 180, 2447, 4344, 707, 142, 1551, 367, 113, 977, 4344, 103, 109, 152, 939, 2192, 3887, 108, 121, 501, 1030, 931, 210, 281, 1551, 4715, 391, 475, 281, 173, 345, 586, 1609, 4599, 451, 2192, 635, 364, 112, 606, 169, 203, 142, 4344, 115, 2534, 138, 228, 2067, 20774, 112, 520, 1348, 568, 402, 2769, 418, 752, 578, 2447, 4344, 115, 740, 1364, 183, 7869, 11894, 210, 3887, 138, 147, 2567, 401, 8503, 116, 1457, 166, 137, 108, 121, 210, 281, 275, 110, 107, 774, 142, 3636, 105, 179, 126, 215, 849, 308, 1234, 118, 729, 266, 5224, 1004, 850, 884, 1348, 7296, 345, 5657, 878, 454, 303, 152, 889, 214, 108, 121, 1053, 504, 4592, 4715, 5455, 19261, 1021, 420, 229, 316, 122, 256, 233, 127, 313, 188, 160, 323, 2307, 142, 657, 270, 437, 321, 119, 653, 947, 8688, 1136, 108, 121, 537, 545, 116, 2919, 138, 608, 175, 688, 474, 386, 4356, 501, 210, 281, 134, 133, 1851, 13897, 22970, 770, 1112, 198, 165, 108, 121, 1030, 931, 1551, 4715, 161, 579, 1763, 2285, 103, 1384, 105, 131, 629, 3904, 580, 849, 308, 1122, 281, 1551, 4620, 1590, 870, 373, 183, 116, 1457, 497, 423, 105, 961, 3937, 423, 387, 910, 2009, 5894, 104, 131, 132, 108, 978, 752, 4956, 882, 650, 755, 301, 202, 106, 1606, 359, 690, 933, 2071, 1613, 6967, 1115, 219, 2071, 178, 774, 133, 114, 106, 140, 349, 580, 228, 300, 296, 869, 104, 1226, 1551, 1021, 1281, 677, 228, 386, 5335, 20774, 148, 658, 7638, 151, 890, 124, 228, 3346, 520, 4400, 18849, 6215, 11745, 103, 420, 229, 649, 568, 402, 125, 109, 1226, 1551, 1209, 261, 6524, 151, 162, 115, 556, 1386, 401, 19957, 2071, 1613, 726, 561, 159, 1551, 105, 107, 699, 763, 134, 556, 426, 1904, 2071, 211, 113, 826, 147, 1988, 8273, 162, 556, 2071, 108, 121, 501, 1292, 774, 1551, 4715, 107, 349, 580, 301, 228, 1226, 2385, 1030, 9987, 634, 575, 106, 3741, 501, 749, 249, 579, 695, 1021, 2285, 103, 328, 158, 490, 210, 139, 668, 878, 416, 180, 558, 423, 1613, 262, 105, 346, 345, 2307, 1013, 383, 349, 580, 849, 308, 228, 204, 307, 104, 154, 1234, 108, 13272, 508, 113, 116, 188, 4696, 401, 9016, 173, 346, 345, 1613, 355, 103, 1355, 1226, 791, 589, 104, 499, 105, 140, 349, 580, 228, 300, 296, 869, 104, 8210, 156, 556, 1613, 726, 108, 121, 501, 1030, 931, 134, 140, 464, 669, 258, 317, 501, 931, 442, 1070, 2285, 103, 3553, 579, 695, 105, 131, 132, 167, 107, 699, 763, 181, 974, 151, 162, 281, 173, 556, 426, 158, 2071, 1613, 726, 211, 108, 121, 1030, 931, 1551, 12629, 1779, 304, 556, 2071, 1613, 726, 6378, 17653, 108, 121, 2285, 103, 634, 575, 133, 391, 195, 108, 121, 1384, 105, 131, 578, 196, 198, 165, 108, 121, 2766, 505, 828, 501, 931, 2531, 303, 152, 381, 192, 1384, 115, 391, 475, 2288, 1249, 129, 2285, 206, 235, 699, 763, 556, 1613, 726, 6378, 17653, 386, 749, 249, 119, 142, 126, 1185, 269, 107, 120, 281, 463, 114, 203, 109, 219, 4012, 239, 134, 963, 153, 120, 562, 2069, 566, 1162, 5026, 103, 682, 106, 774, 870, 373, 1397, 1955, 2833, 2170, 114, 3093, 1551, 105, 106, 259, 145, 723, 307, 296, 1424, 768, 1551, 260, 155, 112, 520, 1053, 504, 4592, 13912, 423, 9274, 103, 915, 3461, 16386, 105, 3680, 1527, 804, 307, 493, 558, 184, 545, 5548, 1179, 623, 648, 119, 496, 7910, 185, 675, 106, 180, 358, 556, 109, 4012, 1613, 1526, 105, 2265, 1123, 1990, 159, 1292, 774, 112, 401, 22946, 142, 105, 2069, 566, 148, 505, 1908, 6391, 804, 500, 183, 107, 404, 106, 562, 4703, 1121, 223, 148, 657, 138, 108, 121, 505, 828, 134, 158, 975, 383, 237, 1882, 799, 158, 183, 114, 501, 210, 281, 105, 109, 867, 137, 328, 150, 1234, 1688, 5406, 6264, 515, 148, 225, 146, 850, 338, 936, 271, 105, 326, 503, 1217, 445, 104, 122, 256, 243, 132, 454, 1580, 186, 129, 1053, 504, 4592, 4715, 107, 179, 1614, 358, 212, 435, 109, 774, 142, 415, 109, 198, 165, 164, 182, 113, 931, 442, 1551, 4715, 143, 109, 152, 163, 788, 123, 179, 150, 127, 289, 620, 130, 272, 302, 117, 109, 250, 577, 125, 358, 556, 4012, 105, 109, 1973, 416, 212, 4300, 1421, 5119, 176, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 5693, 5560, 108, 121, 501, 1030, 931, 1551, 4715, 1281, 677, 1822, 17139, 1191, 4990, 114, 203, 282, 1677, 501, 210, 281, 126, 1162, 5026, 228, 537, 1279, 1 ]
150125_hangout_weekend	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/01/150125_hangout_weekend	'Côn đồ hay CA được phép hành hung dân?'	Phải chăng 'côn đồ' đã đang được phép sử dụng công khai để 'hành hung, trấn áp' thường dân và các nhà hoạt động dân chủ ở Việt Nam, đó là chủ đề của cuộc Hội luận Bàn tròn http://bit.ly/1tfjna8 (Hangout) cuối tuần này giữa BBC Việt ngữ với các nhà báo độc lập từ trong nước.	Vụ bạo lực ở cuộc tưởng niệm Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01/2015 ở cạnh Hồ Gươm, Hà Nội. Trao đổi với BBC hôm 25/01/2015, các blogger, nhà báo độc lập Nguyễn Tường Thụy và JB Nguyễn Hữu Vinh khẳng định đã trực tiếp chứng kiến sự kiện mà các ông cho là người của chính quyền 'đội lốt côn đồ' để 'phá đám', 'hành hung' lễ tưởng niệm 41 năm trận Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01 vừa qua tại chân Tượng đài Vua Lý Công Uẩn, bên Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, cũng như trong sự việc một đoàn khách tới thăm nhà cựu tù nhân, Trung tá Trần Anh Kim mới đây bị hành hung ra sao. Trước hết, ông Tường Thụy, người đang là Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, một tổ chức dân sự được thành lập hồi tháng Bảy 2014: "Từ trước đến nay, trong những năm gần đây, anh em hoạt động ở Hà Nội, Sài Gòn cũng như là ở các nơi khác, nếu như có các hoạt động tưởng niệm về những vấn đề mà họ không thích như là tưởng niệm ngày 17/2 Chiến tranh Biên giới (1979), tưởng niệm ngày 19/01, đặc biệt là ngày 19/01 là ngày mất Hoàng Sa (1974). "Chúng tôi đều làm lễ tưởng niệm để tri ân những người đã bỏ mạng mình và hy sinh cho Tổ quốc và kể cả ngày 14/3 là ngày Trung Quốc tấn công Trường Sa (1988) và chiếm một số đảo của Việt Nam. "Thì tất cả những hoạt động ấy đều bị cản trở, và những người cản trở chúng tôi ít khi, rất ít khi là những người mặc sắc phục công an, hoặc là dân phòng, mà cái chính là họ cho những nhóm gọi là 'cựu chiến binh', rồi 'hội phụ nữ' chẳng hạn để mà ra quấy rối." 'Bảo kê kẻ phá rối'? Ông Thụy cho rằng kẻ quấy rối cuộc Tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa bị quấy rối ở Tượng đài Lý Thái Tổ hôm thứ Hai (19/01) 'rõ ràng' đã được chính quyền, an ninh, dân phòng 'bảo kê', 'bảo vệ'. Nhà báo độc lập nói: "Mà thậm chí sử dụng một số thành phần bất hảo để ra gây rối chúng tôi. Vậy thì vấn đề đặt ra ở chỗ này: cái điều ấy có phải là tự phát hay không? Tôi khẳng định rằng đấy không phải là quần chúng tự phát. "Mà họ đã bố trí cho những kẻ lưu manh ấy, họ không dám ra mặt, nhưng họ đứng đằng sau một cách hết sức lộ liễu. Lộ liễu ở chỗ hôm mà chúng tôi làm Lễ tưởng niệm các Tử sỹ Hoàng Sa, khi một kẻ lưu manh, côn đồ mà sau này chúng tôi, anh em phát hiện ra là đấy là một Thiếu úy quân đội ra đập vòng hoa, lăng mạ chúng tôi, chửi bới. "Thí dụ những câu như 'Tao căm thù bọn Ngụy, tao ghét bọn Ngụy, bọn Ngụy là bọn bán nước" chẳng hạn. Thì tất cả những lực lượng an ninh, những người an ninh chúng tôi đã quen mặt, dân phòng đứng xung quanh đấy để xem và ghi hình. "Như vậy nếu đó là kẻ phá rối, thì họ sẽ có hành động can thiệp, nhưng đây họ chỉ can thiệp khi mà chúng tôi bắt kẻ lưu manh này đi, thì họ mới can thiệp để giải thoát cho kẻ lưu manh này. "Một điều nữa mà mọi người hết sức dễ nhìn thấy là họ tìm cách giải thoát và đưa người này trốn chạy bằng xe của Công an Phường. Như vậy thì điều này không thể giải thích bằng cách nào hơn cả. "Tại sao họ đứng đấy họ trông cho một kẻ phá rối và khi kẻ phá rối bị chúng tôi bắt đi, giải về Công an Phường, JB Nguyễn Hữu Vinh hô là 'Giải thằng phá rối về Công an Phường!', thì tất cả ào lại để gỡ nó ra, giải thoát cho nó và cuối cùng đưa lên xe, cũng xe của Công an Phường để trốn chạy. Thế thì điều này rõ ràng rồi." 'Côn đồ hay công an?' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh và một số thành viên đoàn thăm ông Trần Anh Kim sau khi bị 'trấn áp' ở Thái Bình. Nhà báo Tường Thụy nói với Bàn tròn Cuối tuần của BBC rằng cả 'công an' và 'côn đồ' đã 'phối hợp' trong việc 'hành hung', 'trấn áp' công khai thường dân và một nhóm nhà hoạt động dân chủ khi nhóm này tới thăm nhà của cựu Trung tá quân đội, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim, người vừa được phóng thích về với gia đình ở tỉnh Thái Bình, hôm 21/01/2015. Còn nhà báo, blogger JB Nguyễn Hữu Vinh, người cũng tham gia đoàn khách thăm hôm thứ Tư, thì nói: "Nói rằng đội lốt côn đồ hoặc một người nào đó chưa xác định được, thực chất ra mà nói chúng tôi khẳng định rằng những người đánh đập chúng tôi là công an ở Tỉnh Thái Bình. "Từ đầu ngay khi họ ra chặn xe chúng tôi, đó là Công an Phường Trần Hưng Đạo, tỉnh (thành phố) Thái Bình. Khi chặn chúng tôi lại là đội dân phòng, tất cả những người đó do công an chỉ đạo, trực tiếp Thiếu tá Cao Thị Minh Toàn, cô đó... trực tiếp đứng đó chỉ đạo. "Và đồng thời khi dẫn xe chúng tôi về trước cửa Công an Phường, cách đó khoảng 100 mét thì dừng xe lại và tiếp tục đánh chúng tôi ở trước cửa Công an Phường, khi chưa mở cửa Công an Phường. "Và đặc biệt khi họ đánh đập tôi, bốn năm sáu người họ xông vào đánh đập tôi, sau đó rồi lúc bấy giờ họ mới đưa tôi vào trong sân của Công an Phường. "Đặc biệt sau đó, rất nhiều người đánh đập tôi và đưa tôi vào phòng, và tôi yêu cầu rằng tất cả những người là côn đồ đi ra khỏi Công an Phường, để có thể nói chuyện, làm việc. "Họ yêu cầu tôi làm việc, thì tôi yêu cầu như vậy, thì tất cả những người đó nói với tôi rằng chúng tôi là công an. Tôi bảo rằng nếu các anh là công an, yêu cầu mặc sắc phục đầy đủ, và tôi khẳng định lại một lần nữa, tất cả những người đánh chúng tôi đó là công an, hoặc là côn đồ cũng được lệnh của chính công an ở đó để đánh đập chúng tôi." 'Chà đạp pháp luật' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh nói ông có các bằng chứng khẳng định vụ 'bạo lực', 'trấn áp' ở Thái Bình với ông và đoàn khách thăm có những dấu hiệu 'chà đạp pháp luật' mà theo ông là nghiêm trọng vì diễn ra ở ngay một cơ quan 'công quyền' là trụ sở Công an Phường. Ông nói: "Chúng tôi khẳng định điều đó bằng rất nhiều cách, bằng rất nhiều hình ảnh, bởi vì ngay từ đầu khi xông vào cướp máy ảnh và xông vào hành hung tôi ở trước cửa nhà ông Trần Anh Kim, thì cô Cao Thị Minh Toàn là người đứng chỉ đạo ngay từ đầu ở đó. "Và vào trong đồn Công an, khi chúng tôi đòi lại tài sản, chỉ mặt rất rõ ràng rằng 'khi cô đứng ngoài đó là đóng vai một côn đồ', thì cô ta đã im lặng. Tất cả những điều đó, chúng tôi đã chứng minh rất rõ ràng bằng hình ảnh, bằng lời nói. "Đặc biệt khi chúng tôi vào trong đồn, thì rất nhiều người bị đè ra, bị dùng bạo lực để trấn lột, bị cướp lấy tài sản, điện thoại, rồi máy tính bảng và rất nhiều thứ. Và khi chúng tôi đòi lại thì cô ta trơ trẽn bảo rằng 'phải làm đơn vì chúng tôi không phải là người nhận này khác. "Thì tôi có nói với cô rằng: 'Cô đừng có trơ trẽn đến mức độ như vậy, bởi vì đây là đồn Công an, chứ không phải là hang trộm cướp.' Nhưng cô ta vẫn cố tình chầy bửa và cố cách này khác, thậm chí khi chúng tôi đang ở trong đồn thì một tên côn đồ xông vào chửi bới tục tĩu, rồi lăng mạ tất cả mọi người. "Nhưng sau đó, tôi hỏi 'Anh là ai?', thì ông ta buột miệng bảo rằng tôi là công an. Nó rất rõ ràng, trong khi tất cả công an từ Trưởng đồn, Phó đồn ngồi đó đều không có một lời nào để can thiệp. "Điều đó chứng minh và khẳng định một điều rằng những người đã đánh đập chúng tôi, đã làm những hành động trái pháp luật, chà đạp lên lương tâm của con người, chà đạp lên đạo đức của con người, chà đạp lên pháp luật chính là hàng ngũ công an ở đó, tôi khẳng định điều đấy. "Và cho đến cuối cùng, sau đó chỉ có mấy phút sau thì chính cô Cao Thị Minh Toàn, Thiếu tá, đã phải mang toàn bộ tài sản mà đã cướp giật mà cách đó mấy phút cô chối leo lẻo, cô lại đưa ra trả những người đó, trước áp lực của anh em." 'Nhà nước cảnh sát?' Các nhà báo độc lập đưa ra câu hỏi liệu có việc 'công an' Thái Bình đã được chỉ đạo tiến hành vụ 'trấn áp'. Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh cho rằng đã có sự 'núp bóng' của giới chức cảnh sát ở đây dưới vỏ bọc 'côn đồ', 'thường dân' khi tiến hành các hành động trấn áp các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Ông nói: "Điều đó chỉ nói lên một điều là ở một chế độ mà khi đã phải dùng côn đồ để thay công an, hoặc nói một cách khác là khi công an mà đã phải núp dưới danh nghĩa côn đồ, thì có nghĩa rằng dưới con mắt của người dân, cái đánh giá là 'côn đồ hơn công an' một bậc. "Thường người ta chỉ làm giả những cái hàng tốt hơn thôi!," nhà báo, ông Vinh nói thêm. BBC chưa có dịp kiểm chứng các thông tin phản ánh nói trên với chính quyền Việt Nam ở thủ đô Hà Nội hay tỉnh Thái Bình, tuy nhiên hôm thứ Sáu, trong một cuộc trao đổi với BBC, bà Lê Hiền Đức, công dân chống tham nhũng từng được Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International) trao Giải thưởng Liêm chính, nói với BBC bà sẽ báo cáo vụ việc hành hung này khi có dịp 'làm việc' với Bộ trưởng Công an. Hôm thứ Bảy, 24/01/2015, cựu Trung tá quân đội Việt Nam, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim khẳng định với BBC đã có việc đoàn khách đến thăm ông hôm thứ Tư bị bắt giữ, hành hung, trong đó ngoài các ông Nguyễn Hữu Vinh, Nguyễn Tường Thụy bị tấn công, kể cả người già 80 tuổi như Tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang cũng bị 'dọa đánh và chửi bới', trong khi phụ nữ như nữ nghệ sỹ Kim Chi và một vài người nữ giới khác cũng bị xô đẩy, chế áp. Ông Kim cũng nói từ khi ông được phóng thích về với gia đình, không ít lần các khách khứa, bạn bè tới thăm ông và gia đinh đã bị an ninh, công an gây khó khăn. Ông còn nói 'thậm chí có trường hợp' mà khách thăm đã bị 'khiêng đi như khiêng lợn', hoặc có nhân viên an ninh 'xô cửa' bước vào nhà và 'ngồi giữa nhà ông' đòi 'hỏi han, làm việc' mà không cần xin phép, báo trước cho ông. Ông Trần Anh Kim (thứ năm, phải sang) khẳng định có xảy ra vụ 'trấn áp' với đoàn khách thăm nhà ông. Mới đây, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc, cũng lên tiếng quan ngại về việc chính quyền, công an, an ninh Việt Nam thường xuyên trấn áp thường dân và các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Bài báo của ông đăng trên trang Bauxite Việt Nam và được đăng lại trên nhiều trang truyền thông mạng khác có tựa đề "Đừng biến nước ta thành Nhà nước cảnh sát!."	summarize: Vụ bạo lực ở cuộc tưởng niệm Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01/2015 ở cạnh Hồ Gươm, Hà Nội. Trao đổi với BBC hôm 25/01/2015, các blogger, nhà báo độc lập Nguyễn Tường Thụy và JB Nguyễn Hữu Vinh khẳng định đã trực tiếp chứng kiến sự kiện mà các ông cho là người của chính quyền 'đội lốt côn đồ' để 'phá đám', 'hành hung' lễ tưởng niệm 41 năm trận Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01 vừa qua tại chân Tượng đài Vua Lý Công Uẩn, bên Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, cũng như trong sự việc một đoàn khách tới thăm nhà cựu tù nhân, Trung tá Trần Anh Kim mới đây bị hành hung ra sao. Trước hết, ông Tường Thụy, người đang là Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, một tổ chức dân sự được thành lập hồi tháng Bảy 2014: "Từ trước đến nay, trong những năm gần đây, anh em hoạt động ở Hà Nội, Sài Gòn cũng như là ở các nơi khác, nếu như có các hoạt động tưởng niệm về những vấn đề mà họ không thích như là tưởng niệm ngày 17/2 Chiến tranh Biên giới (1979), tưởng niệm ngày 19/01, đặc biệt là ngày 19/01 là ngày mất Hoàng Sa (1974). "Chúng tôi đều làm lễ tưởng niệm để tri ân những người đã bỏ mạng mình và hy sinh cho Tổ quốc và kể cả ngày 14/3 là ngày Trung Quốc tấn công Trường Sa (1988) và chiếm một số đảo của Việt Nam. "Thì tất cả những hoạt động ấy đều bị cản trở, và những người cản trở chúng tôi ít khi, rất ít khi là những người mặc sắc phục công an, hoặc là dân phòng, mà cái chính là họ cho những nhóm gọi là 'cựu chiến binh', rồi 'hội phụ nữ' chẳng hạn để mà ra quấy rối." 'Bảo kê kẻ phá rối'? Ông Thụy cho rằng kẻ quấy rối cuộc Tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa bị quấy rối ở Tượng đài Lý Thái Tổ hôm thứ Hai (19/01) 'rõ ràng' đã được chính quyền, an ninh, dân phòng 'bảo kê', 'bảo vệ'. Nhà báo độc lập nói: "Mà thậm chí sử dụng một số thành phần bất hảo để ra gây rối chúng tôi. Vậy thì vấn đề đặt ra ở chỗ này: cái điều ấy có phải là tự phát hay không? Tôi khẳng định rằng đấy không phải là quần chúng tự phát. "Mà họ đã bố trí cho những kẻ lưu manh ấy, họ không dám ra mặt, nhưng họ đứng đằng sau một cách hết sức lộ liễu. Lộ liễu ở chỗ hôm mà chúng tôi làm Lễ tưởng niệm các Tử sỹ Hoàng Sa, khi một kẻ lưu manh, côn đồ mà sau này chúng tôi, anh em phát hiện ra là đấy là một Thiếu úy quân đội ra đập vòng hoa, lăng mạ chúng tôi, chửi bới. "Thí dụ những câu như 'Tao căm thù bọn Ngụy, tao ghét bọn Ngụy, bọn Ngụy là bọn bán nước" chẳng hạn. Thì tất cả những lực lượng an ninh, những người an ninh chúng tôi đã quen mặt, dân phòng đứng xung quanh đấy để xem và ghi hình. "Như vậy nếu đó là kẻ phá rối, thì họ sẽ có hành động can thiệp, nhưng đây họ chỉ can thiệp khi mà chúng tôi bắt kẻ lưu manh này đi, thì họ mới can thiệp để giải thoát cho kẻ lưu manh này. "Một điều nữa mà mọi người hết sức dễ nhìn thấy là họ tìm cách giải thoát và đưa người này trốn chạy bằng xe của Công an Phường. Như vậy thì điều này không thể giải thích bằng cách nào hơn cả. "Tại sao họ đứng đấy họ trông cho một kẻ phá rối và khi kẻ phá rối bị chúng tôi bắt đi, giải về Công an Phường, JB Nguyễn Hữu Vinh hô là 'Giải thằng phá rối về Công an Phường!', thì tất cả ào lại để gỡ nó ra, giải thoát cho nó và cuối cùng đưa lên xe, cũng xe của Công an Phường để trốn chạy. Thế thì điều này rõ ràng rồi." 'Côn đồ hay công an?' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh và một số thành viên đoàn thăm ông Trần Anh Kim sau khi bị 'trấn áp' ở Thái Bình. Nhà báo Tường Thụy nói với Bàn tròn Cuối tuần của BBC rằng cả 'công an' và 'côn đồ' đã 'phối hợp' trong việc 'hành hung', 'trấn áp' công khai thường dân và một nhóm nhà hoạt động dân chủ khi nhóm này tới thăm nhà của cựu Trung tá quân đội, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim, người vừa được phóng thích về với gia đình ở tỉnh Thái Bình, hôm 21/01/2015. Còn nhà báo, blogger JB Nguyễn Hữu Vinh, người cũng tham gia đoàn khách thăm hôm thứ Tư, thì nói: "Nói rằng đội lốt côn đồ hoặc một người nào đó chưa xác định được, thực chất ra mà nói chúng tôi khẳng định rằng những người đánh đập chúng tôi là công an ở Tỉnh Thái Bình. "Từ đầu ngay khi họ ra chặn xe chúng tôi, đó là Công an Phường Trần Hưng Đạo, tỉnh (thành phố) Thái Bình. Khi chặn chúng tôi lại là đội dân phòng, tất cả những người đó do công an chỉ đạo, trực tiếp Thiếu tá Cao Thị Minh Toàn, cô đó... trực tiếp đứng đó chỉ đạo. "Và đồng thời khi dẫn xe chúng tôi về trước cửa Công an Phường, cách đó khoảng 100 mét thì dừng xe lại và tiếp tục đánh chúng tôi ở trước cửa Công an Phường, khi chưa mở cửa Công an Phường. "Và đặc biệt khi họ đánh đập tôi, bốn năm sáu người họ xông vào đánh đập tôi, sau đó rồi lúc bấy giờ họ mới đưa tôi vào trong sân của Công an Phường. "Đặc biệt sau đó, rất nhiều người đánh đập tôi và đưa tôi vào phòng, và tôi yêu cầu rằng tất cả những người là côn đồ đi ra khỏi Công an Phường, để có thể nói chuyện, làm việc. "Họ yêu cầu tôi làm việc, thì tôi yêu cầu như vậy, thì tất cả những người đó nói với tôi rằng chúng tôi là công an. Tôi bảo rằng nếu các anh là công an, yêu cầu mặc sắc phục đầy đủ, và tôi khẳng định lại một lần nữa, tất cả những người đánh chúng tôi đó là công an, hoặc là côn đồ cũng được lệnh của chính công an ở đó để đánh đập chúng tôi." 'Chà đạp pháp luật' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh nói ông có các bằng chứng khẳng định vụ 'bạo lực', 'trấn áp' ở Thái Bình với ông và đoàn khách thăm có những dấu hiệu 'chà đạp pháp luật' mà theo ông là nghiêm trọng vì diễn ra ở ngay một cơ quan 'công quyền' là trụ sở Công an Phường. Ông nói: "Chúng tôi khẳng định điều đó bằng rất nhiều cách, bằng rất nhiều hình ảnh, bởi vì ngay từ đầu khi xông vào cướp máy ảnh và xông vào hành hung tôi ở trước cửa nhà ông Trần Anh Kim, thì cô Cao Thị Minh Toàn là người đứng chỉ đạo ngay từ đầu ở đó. "Và vào trong đồn Công an, khi chúng tôi đòi lại tài sản, chỉ mặt rất rõ ràng rằng 'khi cô đứng ngoài đó là đóng vai một côn đồ', thì cô ta đã im lặng. Tất cả những điều đó, chúng tôi đã chứng minh rất rõ ràng bằng hình ảnh, bằng lời nói. "Đặc biệt khi chúng tôi vào trong đồn, thì rất nhiều người bị đè ra, bị dùng bạo lực để trấn lột, bị cướp lấy tài sản, điện thoại, rồi máy tính bảng và rất nhiều thứ. Và khi chúng tôi đòi lại thì cô ta trơ trẽn bảo rằng 'phải làm đơn vì chúng tôi không phải là người nhận này khác. "Thì tôi có nói với cô rằng: 'Cô đừng có trơ trẽn đến mức độ như vậy, bởi vì đây là đồn Công an, chứ không phải là hang trộm cướp.' Nhưng cô ta vẫn cố tình chầy bửa và cố cách này khác, thậm chí khi chúng tôi đang ở trong đồn thì một tên côn đồ xông vào chửi bới tục tĩu, rồi lăng mạ tất cả mọi người. "Nhưng sau đó, tôi hỏi 'Anh là ai?', thì ông ta buột miệng bảo rằng tôi là công an. Nó rất rõ ràng, trong khi tất cả công an từ Trưởng đồn, Phó đồn ngồi đó đều không có một lời nào để can thiệp. "Điều đó chứng minh và khẳng định một điều rằng những người đã đánh đập chúng tôi, đã làm những hành động trái pháp luật, chà đạp lên lương tâm của con người, chà đạp lên đạo đức của con người, chà đạp lên pháp luật chính là hàng ngũ công an ở đó, tôi khẳng định điều đấy. "Và cho đến cuối cùng, sau đó chỉ có mấy phút sau thì chính cô Cao Thị Minh Toàn, Thiếu tá, đã phải mang toàn bộ tài sản mà đã cướp giật mà cách đó mấy phút cô chối leo lẻo, cô lại đưa ra trả những người đó, trước áp lực của anh em." 'Nhà nước cảnh sát?' Các nhà báo độc lập đưa ra câu hỏi liệu có việc 'công an' Thái Bình đã được chỉ đạo tiến hành vụ 'trấn áp'. Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh cho rằng đã có sự 'núp bóng' của giới chức cảnh sát ở đây dưới vỏ bọc 'côn đồ', 'thường dân' khi tiến hành các hành động trấn áp các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Ông nói: "Điều đó chỉ nói lên một điều là ở một chế độ mà khi đã phải dùng côn đồ để thay công an, hoặc nói một cách khác là khi công an mà đã phải núp dưới danh nghĩa côn đồ, thì có nghĩa rằng dưới con mắt của người dân, cái đánh giá là 'côn đồ hơn công an' một bậc. "Thường người ta chỉ làm giả những cái hàng tốt hơn thôi!," nhà báo, ông Vinh nói thêm. BBC chưa có dịp kiểm chứng các thông tin phản ánh nói trên với chính quyền Việt Nam ở thủ đô Hà Nội hay tỉnh Thái Bình, tuy nhiên hôm thứ Sáu, trong một cuộc trao đổi với BBC, bà Lê Hiền Đức, công dân chống tham nhũng từng được Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International) trao Giải thưởng Liêm chính, nói với BBC bà sẽ báo cáo vụ việc hành hung này khi có dịp 'làm việc' với Bộ trưởng Công an. Hôm thứ Bảy, 24/01/2015, cựu Trung tá quân đội Việt Nam, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim khẳng định với BBC đã có việc đoàn khách đến thăm ông hôm thứ Tư bị bắt giữ, hành hung, trong đó ngoài các ông Nguyễn Hữu Vinh, Nguyễn Tường Thụy bị tấn công, kể cả người già 80 tuổi như Tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang cũng bị 'dọa đánh và chửi bới', trong khi phụ nữ như nữ nghệ sỹ Kim Chi và một vài người nữ giới khác cũng bị xô đẩy, chế áp. Ông Kim cũng nói từ khi ông được phóng thích về với gia đình, không ít lần các khách khứa, bạn bè tới thăm ông và gia đinh đã bị an ninh, công an gây khó khăn. Ông còn nói 'thậm chí có trường hợp' mà khách thăm đã bị 'khiêng đi như khiêng lợn', hoặc có nhân viên an ninh 'xô cửa' bước vào nhà và 'ngồi giữa nhà ông' đòi 'hỏi han, làm việc' mà không cần xin phép, báo trước cho ông. Ông Trần Anh Kim (thứ năm, phải sang) khẳng định có xảy ra vụ 'trấn áp' với đoàn khách thăm nhà ông. Mới đây, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc, cũng lên tiếng quan ngại về việc chính quyền, công an, an ninh Việt Nam thường xuyên trấn áp thường dân và các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Bài báo của ông đăng trên trang Bauxite Việt Nam và được đăng lại trên nhiều trang truyền thông mạng khác có tựa đề "Đừng biến nước ta thành Nhà nước cảnh sát!."	[ 108, 287, 285, 161, 1269, 854, 265, 108, 121, 204, 597, 1196, 864, 242, 678, 1120, 325, 25405, 4892, 108, 121, 810, 873, 16116, 103, 337, 2467, 3804, 345, 119, 378, 325, 23700, 4892, 103, 109, 2362, 103, 152, 188, 557, 385, 362, 3758, 1798, 105, 20643, 362, 2139, 2191, 1202, 269, 190, 115, 821, 270, 463, 357, 144, 591, 145, 109, 118, 114, 106, 111, 104, 122, 168, 24195, 11782, 4133, 905, 257, 130, 13687, 1499, 1452, 377, 7453, 2523, 257, 1083, 597, 1196, 5185, 147, 852, 864, 242, 678, 1120, 325, 25405, 659, 235, 149, 974, 6110, 1051, 3555, 1087, 487, 3228, 8611, 103, 367, 873, 2953, 7677, 103, 337, 1981, 127, 128, 113, 144, 156, 116, 526, 547, 228, 582, 152, 924, 717, 1890, 151, 1830, 912, 266, 948, 239, 248, 133, 209, 2523, 124, 2968, 957, 2757, 118, 3758, 1798, 103, 111, 167, 106, 1097, 483, 492, 813, 571, 188, 3095, 385, 131, 578, 172, 420, 229, 137, 144, 117, 164, 925, 496, 253, 1819, 2815, 161, 4491, 226, 155, 801, 113, 120, 147, 386, 1009, 365, 640, 381, 192, 108, 121, 337, 1981, 1093, 1317, 127, 128, 106, 108, 121, 109, 328, 913, 323, 128, 107, 109, 381, 192, 597, 1196, 125, 120, 255, 220, 145, 154, 110, 581, 128, 106, 597, 1196, 191, 9861, 1323, 250, 2102, 249, 27199, 103, 597, 1196, 191, 25405, 103, 634, 575, 106, 191, 25405, 106, 191, 552, 678, 1120, 25286, 112, 1007, 141, 413, 140, 1083, 597, 1196, 130, 1129, 108, 2425, 120, 111, 115, 306, 427, 267, 105, 861, 296, 114, 1318, 198, 105, 546, 186, 191, 11247, 106, 191, 151, 162, 623, 135, 1188, 1120, 28081, 105, 961, 116, 166, 541, 104, 131, 629, 6722, 525, 186, 120, 381, 192, 728, 413, 133, 1439, 319, 103, 105, 120, 111, 1439, 319, 174, 141, 500, 129, 103, 215, 500, 129, 106, 120, 111, 945, 1038, 618, 135, 305, 103, 451, 106, 137, 3019, 145, 292, 122, 106, 154, 114, 120, 491, 343, 106, 377, 19741, 242, 1043, 1452, 598, 377, 772, 10947, 573, 684, 257, 718, 269, 576, 130, 145, 124, 3821, 1658, 294, 377, 9711, 1685, 789, 740, 1658, 2810, 208, 1798, 114, 160, 789, 3821, 1658, 204, 4717, 1196, 767, 242, 678, 1120, 133, 3821, 1658, 108, 121, 6110, 1051, 1087, 579, 1318, 325, 259, 891, 4342, 1296, 5872, 371, 377, 18897, 921, 257, 115, 117, 122, 1585, 305, 3586, 137, 438, 377, 4737, 1685, 1452, 377, 4737, 647, 1263, 571, 188, 557, 385, 795, 6947, 1042, 356, 324, 286, 116, 166, 164, 380, 295, 3036, 130, 124, 383, 1658, 174, 1986, 1509, 143, 255, 220, 632, 124, 108, 121, 1104, 4418, 292, 179, 728, 107, 139, 106, 222, 212, 194, 984, 388, 1202, 269, 190, 160, 1730, 110, 139, 106, 1218, 174, 222, 212, 112, 6947, 154, 115, 399, 512, 114, 120, 789, 931, 3311, 2845, 154, 110, 1140, 124, 4665, 170, 154, 715, 2329, 187, 116, 173, 538, 543, 1154, 7195, 112, 11192, 7195, 108, 121, 1104, 325, 145, 174, 141, 140, 3625, 597, 1196, 109, 3550, 817, 678, 2712, 129, 116, 789, 931, 14548, 4133, 905, 145, 187, 126, 174, 1278, 365, 640, 212, 199, 124, 106, 1730, 106, 116, 3537, 431, 5350, 252, 559, 124, 2071, 906, 7106, 2679, 5390, 174, 1278, 3163, 5102, 112, 19113, 1094, 120, 476, 128, 6757, 4053, 3922, 1056, 2143, 7793, 103, 8510, 2547, 2143, 7793, 103, 2143, 7793, 106, 2143, 622, 6353, 718, 269, 3328, 4832, 525, 186, 120, 265, 423, 305, 3586, 120, 111, 305, 672, 174, 141, 115, 1379, 4665, 137, 438, 715, 1001, 1017, 1730, 130, 453, 105, 848, 3138, 5490, 530, 323, 150, 106, 789, 740, 7659, 143, 154, 134, 107, 209, 192, 1036, 10728, 170, 248, 154, 163, 1036, 1663, 129, 145, 174, 141, 290, 789, 931, 3311, 126, 2251, 143, 154, 239, 1036, 1663, 130, 272, 1415, 114, 789, 931, 3311, 433, 2419, 179, 761, 145, 389, 111, 538, 543, 790, 485, 203, 106, 154, 370, 173, 272, 1415, 105, 251, 111, 126, 1893, 937, 281, 529, 104, 487, 305, 13153, 112, 1260, 530, 143, 179, 126, 110, 136, 272, 581, 281, 173, 224, 183, 1679, 189, 3165, 350, 154, 715, 1730, 154, 1407, 114, 116, 789, 740, 1658, 105, 129, 789, 740, 1658, 133, 174, 141, 290, 2251, 272, 125, 487, 305, 13153, 103, 20643, 362, 2139, 2191, 1788, 106, 377, 8700, 4206, 740, 1658, 125, 487, 305, 13153, 11666, 103, 143, 525, 186, 108, 3410, 153, 130, 1746, 335, 1235, 272, 1415, 114, 335, 105, 608, 264, 251, 227, 5300, 127, 529, 104, 487, 305, 13153, 130, 1893, 9317, 773, 143, 179, 126, 450, 921, 8076, 19919, 231, 905, 194, 135, 305, 5365, 4369, 20643, 362, 2139, 2191, 105, 116, 166, 164, 182, 526, 582, 118, 912, 266, 948, 187, 129, 133, 377, 20221, 516, 257, 108, 121, 579, 5363, 571, 188, 3758, 1798, 123, 119, 2101, 1867, 2218, 176, 670, 104, 378, 160, 186, 377, 6207, 305, 257, 105, 15233, 231, 905, 257, 115, 377, 19969, 279, 257, 113, 156, 377, 7453, 2523, 1452, 377, 20221, 516, 257, 135, 550, 369, 137, 105, 116, 491, 152, 381, 192, 137, 185, 129, 491, 126, 228, 582, 152, 104, 924, 151, 1830, 252, 4772, 924, 717, 157, 122, 245, 912, 266, 8119, 111, 659, 117, 662, 581, 125, 119, 165, 539, 108, 121, 769, 579, 2920, 325, 23354, 10932, 927, 152, 2821, 2362, 20643, 362, 2139, 2191, 103, 111, 127, 268, 165, 526, 547, 582, 325, 259, 2802, 143, 795, 5580, 160, 559, 11782, 4133, 905, 451, 116, 111, 224, 150, 289, 628, 190, 117, 103, 223, 562, 124, 145, 123, 174, 141, 1202, 269, 190, 160, 120, 111, 403, 2071, 174, 141, 106, 135, 305, 108, 121, 3164, 579, 5363, 4491, 178, 531, 129, 154, 124, 1355, 529, 174, 1278, 150, 106, 487, 305, 13153, 912, 2450, 2887, 103, 769, 444, 4223, 548, 371, 579, 5363, 707, 1355, 174, 141, 153, 106, 559, 137, 3019, 525, 186, 120, 111, 150, 180, 135, 305, 163, 2758, 821, 270, 3537, 431, 1830, 1863, 1074, 700, 10463, 602, 150, 599, 821, 270, 715, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2201, 1964, 15233, 231, 905, 257, 115, 167, 117, 656, 324, 286, 135, 550, 130, 377, 7453, 14815, 1513, 516, 257, 369, 137, 105, 109, 152, 381, 192, 137, 185, 108, 121, 131, 578, 150, 106, 185, 220, 104, 204, 813, 410, 2101, 1867, 17440, 332, 2792, 4340, 231, 409, 3401, 18532, 515, 7938, 371, 608, 670, 126, 415, 378, 131, 1063, 119, 109, 152, 188, 557, 385, 148, 113, 1018, 1 ]
060605_viet_exams	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2006/06/060605_viet_exams	Chuyện thi cử ở Việt Nam	Không phải chỉ sinh viên mà bất cứ ai khi bước chân vào môi trường học tập đều mong muốn được tiếp thu nhiều kiến thức, được quyền thể hiện ý kiến của mình, thi cử công bằng, chứ không muốn làm cái máy photocopy vô hồn, vô cảm, cuối cùng là vô kiến thức.	Tôi vừa hoàn thành một năm trời miệt mài học tập trong một ngôi trường chính quy thuộc hàng “tầm cỡ quốc gia” và tôi “ngộ” ra một điều: “Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)” Khi đã hiểu được rồi thì người nghe (đọc) mới bật ngửa ra: “Ô, sao đơn giản thế?" và học viên lại tiếp tục không hiểu là tại sao người ta không dùng từ ngữ đơn giản nói thẳng vào vấn đề cho dễ hiểu, đỡ mất thời giờ, mà cứ diễn đạt vòng vo làm gì? Lòng vòng Nội dung ôn thi tốt nghiệp là trường đã cho trước 18 câu hỏi ôn với 18 môn học khác nhau, nội dung hỏi thì bao quát toàn bộ phần lý thuyết môn học đó (với cách diễn đạt “cao siêu kiểu Tiến sĩ, Thạc sĩ” đã nói ở trên, học viên tài thánh cũng chẳng thuộc nổi) và thêm phần minh họa thực tế. Môn thi không được biết trước, đến giờ thi đại diện lớp bốc thăm trúng hai câu hỏi nào thì thi hai câu hỏi đó. Học viên phải soạn trước đáp án 18 câu hỏi, còn chuyện tự soạn hay thuê người khác soạn là chuyện ai người ấy biết. Vốn quen soạn thảo văn bản trên máy vi tính, tôi tự mình soạn bài trên máy mà không cần viết trước trên giấy, nhanh nhất mỗi câu hỏi trả lời đúng nội dung yêu cầu cũng mất một ngày (tức 8 giờ). Vậy mà những anh bạn cùng học còn bảo rằng tôi soạn khá nhanh, chớ các anh ấy còn làm chậm hơn. Soạn xong, tôi viết thử ra giấy, thấy dài quá, bèn rút ngắn cho cô đọng lại. Xong viết thử vẫn thấy dài quá, không thể viết kịp trong 210 phút thi nên tôi rút ngắn thêm một lần nữa. Nghĩa là bài soạn của tôi từ ban đầu giống như một con gà sống với bộ lông óng ả, đang cất tiếng gáy vang nhưng sau nhiều lần “gọt giũa” đã trở thành một con gà chết bị vặt trụi hết lông, cẳng, cánh, đầu, cổ không phân biệt được trống, mái gì nữa. Đi thi Vào phòng thi mới thấy đề thi y chang câu hỏi ôn thi không sai một chữ, nghĩa là để viết đủ nội dung theo yêu cầu câu hỏi bạn phải ngồi viết xuyên suốt liên tục không nghỉ ít nhất một ngày. Kiểu này người chấm bài muốn “bắt chặt bắt lỏng” chấm điểm lên xuống thế nào mà chẳng được, muốn cho là bài làm của bạn thiếu ý thì rõ ràng rành rành là thiếu ý, muốn cho đủ ý thì trong bài yêu cầu có vài chữ nói đến ý đó cũng là đủ ý thôi. Chép đề xong, mạnh ai nấy lôi “phao” ra cắm đầu cắm cổ chép liên tục ra giấy thi, tôi đã quen viết nên viết lẹ chớ người khác còn tệ hơn. Vậy mà tôi cũng phải cũng phải bỏ bớt một số ý phụ, không giải thích, lý luận gì hết mà cũng mất hơn 2 giờ đồng hồ mới tạm ổn phần lý thuyết. Thời gian còn lại viết phần minh họa thực tiễn, chữ tôi nhỏ nên tôi viết đầy 2 đôi rưỡi giấy thi. Tôi viết đến mấy ngày sau vẫn còn đau ngón tay giữa chỗ tì cây viết. Cái mà tôi nghiệm ra được trong kỳ thi này là nhà trường cố tình “làm khó” học viên, để làm gì thì không nói ra nhưng… ai cũng biết. Vì sao nên nỗi? Hồi tôi học Đại học thời bao cấp, tuy vẫn thi đề đóng nhưng năm thứ 3 là đã phân ngành xong, sinh viên biết trước sẽ thi tốt nghiệp 4 môn nào nên từ năm thứ 3 đã bắt đầu đầu tư học kỹ những môn đó. Đề thi bao giờ cũng gồm 2 phần: lý thuyết và bài tập. Người ta ra đề theo kiểu tính toán sao cho sinh viên học lực trung bình là đủ khả năng làm bài tốt nghiệp, thời gian thi 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ về đề bài, lập dàn bài rồi mới viết vào giấy thi. Ai học giỏi, thuộc bài thì chỉ cần 120 phút là làm xong bài. Ai viết nhiều nhất cũng chỉ hết 2 tờ giấy thi, bình thường chỉ viết hết 1 tờ rưỡi. Hồi đó tôi viết có 6 mặt giấy thi cũng được 8 điểm. Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi, cho dù học viên có thuộc bài làu làu tất cả 18 môn học thì cũng phải có thời gian đọc đề, nhớ lại kiến thức, suy nghĩ xem đề yêu cầu cái gì, trình bày ra sao rồi mới viết. Đằng này bài soạn sẵn, chép đề xong là lấy tài liệu ra cắm đầu chép liên tục, không có thời gian để ho, để nghỉ cho bớt đau tay. Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc, đàng hoàng. Cho nên, chuyện “chạy” Hội đồng, giám thị, giở phao ra chép, “chạy” điểm diễn ra quá thể. Nhiều người vào phòng thi viết được rất ít vì viết chậm, nhưng vẫn xin thêm nhiều giấy thi, không viết mà bỏ túi mang về. Trong giấy thi đã có chữ ký của giám thị đầy đủ, về nhà chỉ việc viết bổ sung rồi “câu móc” đánh tráo bài thi (tờ thứ 3) là xong. Cuối cùng, ai cũng tốt nghiệp vui vẻ, thậm chí nhiều người loại giỏi hẳn hoi. Dân gian có câu “Ba ông thợ giày bằng một ông Khổng Tử”, qua bài viết phân tích, đánh giá một sự kiện thực tế, đề xuất biện pháp giải quyết, người ta có thể biết được quan điểm, lập trường, kiến thức, trình độ lý luận của tác giả bài viết, và từ đó còn có thể có nhiều sáng kiến hay để áp dụng trong thực tế nữa; cần gì phải thuộc làu làu hàng đống sách vở. Nếu chỉ cần thuộc không sai một chữ, con người chúng ta không thể bằng cái máy photocopy hay máy ghi âm, và không cần phải học hành chi cho mệt, cứ photo, ghi âm lại, cần thì nhấn nút là xong. Những chuyện tiêu cực trong học hành, thi cử kia là kết quả (hay hậu quả) của kiểu ra đề thi đóng, coi trọng lý luận một cách máy móc mà quên rằng “Tất cả lý thuyết đều màu xám, chỉ có cây đời là mãi mãi xanh tươi” (Goethe). Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan trong thi cử hiện nay, tạo sự công bằng và là môi trường nuôi dưỡng, phát hiện nhân tài. Chương trình đổi mới, cải cách giáo dục của Bộ Giáo dục - Đào tạo trước tiên, theo tôi, nên bắt đầu bằng việc loại bỏ cách ra đề thi khô khan, máy móc và thay thế bằng việc “mở hóa” tất cả các loại đề thi. .......................................................... Người Quảng TrịKính gửi Ban Tiếng Việt BBC, Lâu lắm tôi mới gửi thư cho BBC. Vốn là một giáo viên đã chuyển sang nghề tiểu thương hơn 20 năm nay, tôi thấy đã ló ra tia sáng cuối "đường hầm giáo dục VN" khi Bộ Trưởng Nguyễn Thiện Nhân nhậm chức! Trong những ngày qua, theo dõi thông tin trên báo chí và truyền thanh truyền hình trong nước tôi phải ngã mũ kính phục sự dũng cảm của thầy giáo Đỗ Việt Khoa! Kính thưa quí đài BBC, tôi tin tưởng nền giáo dục VN sẽ có một sự đổi mới triệt để(thực chất là trở về với những gì đúng đắn)! Hy vọng từ 10 đến 15 năm nữa giáo dục VN sẽ giúp đất nước VN thoát khỏi tệ nạn tham nhũng, lãng phí, xuống cấp đạo đức... Tôi tin tưởng vào Ban Lãnh đạo mới của đất nước! Tôi tin tưởng tất cả người dân có Tài sẽ sát cánh với các vị lãnh đạo có Đức! Kính chào các anh chị em trong Ban Tiếng Việt! Một bạn đọc cũ của BBCVietnamese ở Quảng Trị PatriotGửi bạn Smooky: Tôi đã học không dưới 6 năm ở ĐH KHTN, trường ĐH Quốc gia đây. Tôi chưa từng thấy một đề thi mở nào trong thời gian tôi học. Nhiều thầy giáo thậm chí lên bục giảng đọc nguyên những điều đã viết trong cuốn giáo án dịch lại nham nhở từ tài liệu của người khác. Gửi bạn Một độc giả: Bạn đang quá giáo điều! Giải quốc tế có ý nghĩa gì chứ? Tôi không phủ nhận công lao của những người đã mang giải quốc tế về cho VN, nhưng hãy nhìn vào thực trạng của nền giáo dục, trình độ thực tế của người ra trường, nhìn vào vị thế mà nền giáo dục mang lại! "Xấu đều hơn tốt lỏi" bạn ạ! Bạn đang tin vào cái gì vậy? Vào một Bộ giáo dục đang hết cải đi rồi cải lại, cải tiến rồi cải lùi chương trình giáo dục mà mãi chưa xong à? Vào chủ trương giảm tải chương trình mà kết quả là chương trình ngày càng nặng và ngớ ngẩn hơn à? Vào hiệu quả sử dụng hơn 1 tỉ đô la cho việc cải tiến giáo dục mà giáo dục ngày càng thụt lùi, càng chạy theo thành tích à? Vào một ông bộ trưởng nổi cáu khi bị đại biểu quốc hội chất vấn à? Những điều bạn nói không khác gì với những văn kiện ngày nào cũng choang choang trên báo. Bạn có thể đưa ra dẫn chứng và lý lẽ bảo vệ cho quan điểm riêng của mình được không? Tôi rất sẵn sàng tranh luận với bạn. Một sinh viên, Hà NộiĐọc bài viết của Tạ Phong Tần khiến tôi muốn nói ra tất cả những điều đang bức xúc, những vấn đề mà tôi chưa bao giờ nghĩ tôi sẽ có ngày gặp phải như ngày hôm nay. Tôi là một sinh viên chính quy vừa mới tốt nghiệp, từ một trường đại học khá nổi trong nước và ngành tôi học nếu không có bằng thì không thể làm được bất cứ gì. Ngay sau lễ tốt nghiệp khi còn trong niềm vui đến khó tả tôi phát hiện ra tấm bằng đã ghi sai ngày sinh của mình. Ngay sau đó tôi đến trường trình bày và sau khi kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ kết quả là, tất cả các hồ sơ gốc đều ghi đúng, chỉ duy nhất bản danh sách do nhà trường soạn để lưu thông tin cho sinh viên từ năm thứ nhất đã ghi sai và điều tệ hại là tôi đã kí vào đó ( năm thứ nhất tôi không để ý ). Cơ quan có thẩm quyền cấp bằng của trường đã dựa vào bản danh sách đó để làm bằng nhưng tôi được biết điều đó là hoàn toàn sai nguyên tắc, đáng lẽ ra họ phải kiểm tra lại tào! n bộ hồ sơ của tôi và sư dụng hồ sơ gốc để ghi bằng nhưng do sơ xuất họ đã không làm. Bây giờ họ nói trách nhiệm hoàn toàn ở tôi và tôi có nguy cơ mất bằng vĩnh viễn. Tôi đã hỏi về việc cấp lại bằng thì được biết chỉ Bộ mới có quyền và chỉ có một vài người bị ghi sai sẽ được cấp lại, thế thì liệu có đến tôi không? Chắc chắn là không. Trong mọi trường hợp ngay cả khi tôi khống ai cũng vậy vì Bộ lo sợ bằng giả xuất hiện. Như vậy là 6 năm học đại học của tôi không còn giá trị gì hết, mọi nỗ lực bị vất xuống biển. Luật như vậy có phải thà giết nhầm còn hơn bỏ sót không? Tôi không thể chịu trách nhiệm hoàn toàn vì cơ quan cấp bằng mới là bên chịu trách nhiệm về thông tin trên bằng ( trừ khi hồ sơ gốc của tôi sai ). Tôi chỉ sống ở VN, không biết ở những nơi khác sinh viên có phải chịu cảnh như thế này không. Một độc giảTôi đã đọc bài của của các anh chị. Tôi đồng tình với một số quan điểm cho rằng giáo dục Việt Nam hiện nay còn tồn tại những thiếu sót, hiện tượng tiêu cực xảy ra không phải là ít. Nhưng xin hãy nhìn nhận một cách tươi tắn hơn cho những gì giáo dục Việt Nam đã làm được. Có thể những con số là không chính xác nhưng nó cũng phản ánh phần nào. Hằng năm chúng ta vẫn tham dự các kỳ thi quốc tế, khu vực và có những giải cao. Chúng ta có nhiều nhà khoa học giỏi thực sự, những nhà giáo đáng kính. Có thế là chưa đủ cho một nền giáo dục muốn phát triển tốt hơn như mọi người mong muốn. Nhưng đó chính là cái đích mà Đảng, Nhà Nước, nhân dân Việt Nam, và nền giáo dục Việt Nam đang hướng tới. Thêm nữa, chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là hoàn toàn tuyệt đối, có thể theo bạn là không có giá trị gì. Nhưng thực tế, phải có quá trình đào sâu, suy nghĩ ta mới tìm thấy giá trị của nó. May mắn được học trong trường Quốc Gia, tôi đã được lĩnh hội những chân giá trị, tuy không phải lúc nào tôi cũng đồng tình với quan điểm đó. Nhưng cái chính là hãy tự mình tìm ra những chân lý. Quay trở về với nền giáo dục Việt Nam nước ta hiện nay, đúng là các nhà lãnh đạo, các nhà quản lý giáo dục biết rõ về thực trạng giáo dục hơn tất cả chúng ta. Tôi tin tưởng rằng họ là những nhà khoa học, những nhà quản lý có tài. Họ đang ngày đêm suy nghĩ và tìm giải pháp cho nền giáo dục Việt Nam. Những ý kiến nhìn thẳng vào sự thật của các anh chị là rất quý giá, giúp người đọc có những cái nhìn chi tiết hơn về tình cảnh hiện tại. Nó cũng thôi thúc các nhà giáo dục cố gắng hơn nữa. Điều cần thiết bây giờ là: ủng hộ, giúp đỡ, cùng nhau đoàn kết xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh nói chung và nền giáo dục Việt Nam nói riêng. Để ngày mai chúng ta có thể tự hào là người con của Tổ quốc, tự hào vì đã đóng góp phần công sức nhỏ bé củ! a mình cho đất nước này, cho thế hệ con em của chúng ta. Nguyễn Phi, Nghệ AnTôi đã trải qua 12 năm học phổ thông, tôi thấy rằng giáo dục Việt Nam hiện tại không chú trọng vào kiến thức thực sự cho học sinh mà chỉ quan tâm đến thi cử bằng cấp thôi. Các thầy cô giáo không dạy cho học sinh cách tự tư duy sáng tạo mà chỉ "nhồi nhét" kiến thức cho học sinh một cách thụ động. Đây là nguyên nhân chính của mọi vấn đề tiêu cực trong giáo dục. Nếu cứ như thế này thì sẽ làm hỏng cả các thế hệ mai sau. SmookySao lại đăng một bài như thế này. Một cái nhìn phiến diện của một người chẳng biết là đã học được bao nhiêu trường Đại Học ở Việt Nam mà dám nói là học trường "chính qui, thuộc tầm cỡ quốc gia". Liệu bạn có lần nào học Đại học quốc gia của chúng tôi chưa? Nếu có một lần thì xin nói thật là bạn sẽ thay đổi suy nghĩ đấy. Bạn chỉ toàn học những môn học thiên về xã hội, nhưng không vì thế mà bạn có quyền ỷ lại chỉ chăm chăm vào đề cương của các thầy đưa cho. Bạn lại chỉ lo học trong đáp án, tới khi làm lại cố sức mà chép,vậy cái này là tại bạn hay tại ai? Ở trường của chúng tôi tinh thần tự học được đặt lên hàng đầu, thầy cô trên giảng đường chỉ đóng vai trò là hướng dẫn,thời gian trên lớp chẳng đáng là bao nhiêu, quá trình tự nghiên cứu mới là chủ yếu. Trong khi đó bạn chỉ lo cố mà hiểu những lời mà người khác nói, không chịu tìm hiểu ở sách vở, báo chí, tài liệu liên quan. Tới khi thấy khó hiểu thì lại nói là "Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc không ai hiểu". Nói thật tôi thấy chính bạn là người nói mà không ai hiểu đó. Dân đenGởi bạn Oleg Trần: Tôi mới vừa đọc ý kiến của bạn Oleg Trần, Czech phản đối bài viết về chuyện thi cử mà mắc cười quá chừng. Đúng như lời một bài hát “Ai cũng hiểu chỉ một người (Oleg Trần) không hiểu (cố tình)”. Nói như bạn Oleg Trần thì ai phải có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ mới có quyền phê phán người có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ, còn người khác thì không? Vừa qua, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long chua chát thừa nhận với báo chí trong nước rằng có 30% Tiến sĩ, Thạc sĩ trình độ yếu kém, tại bạn Oleg Trần không đọc báo nên không biết thông tin này. Bạn Oleg Trần chưa đọc kỹ hết bài viết đã vội “nổi nóng” nên không thấy rằng trong bài viết tác giả đã kể rõ tác giả học xong Đại học chính quy thời bao cấp rồi, sau mười mấy năm lại đi học tiếp chẳng lẽ học ngược lại trung cấp, đại học? Học ở đâu, trường nào, với cách công khai họ tên, cơ quan công tác thì “không nói ra nhưng ai cũng biết” trường đó là trường gì, bạn đọc thông minh sẽ hiểu ngay, cần gì phải nói toẹt móng heo ra. Đã là công chức Nhà nước thì “vuốt mặt phải nể mũi” chứ. Bộ bạn Oleg Trần tưởng hễ công chức Nhà nước là phải học Đại học tại chức chớ không có ai tốt nghiệp Đại học chính quy sao? Chuyện học hành, thi cử ở Việt Nam hiện nay như thế nào ai cũng biết, bạn Oleg Trần cần gì phải bênh vực chằm chặp cho cái quy chế thi cử mà mỗi ngày giở báo ra mọi tầng lớp xã hội (học sinh, sinh viên, phụ huynh, trí thức, công chức…) đều lên án Bộ GD-ĐT đến vuốt mặt không kịp, còn Bộ GD-ĐT chỉ làm được mỗi một việc là “im lặng". Xin bạn Oleg Trần hãy dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật dù sự thật ấy là đau xót, chỉ có dũng cảm đối diện với nó mới có thể sửa đổi lỗi lầm. Cuối cùng, bạn Oleg Trần không hiểu khái niệm “đề thi mở” là gì thì tôi nghĩ bạn nên đi học lại để hiểu rồi hãy tham gia tham gia tranh luận sau. Ẩn danhHồi năm nhất đại học tôi có "nghề tay trái" (ngoài nghề gia sư) là đi "giúp" các cụ thi cử. Các cụ toàn là giám đốc bự cả, tiền nhiều như nước nhưng phải lọ mọ đi kiếm cái bằng tại chức cho hợp thức hóa chức vụ. Các cụ lầm bầm chửi từng này tuổi đầu rồi mà vẫn phải học toán cao cấp với lại triết học Mác Lê nin. Tôi thường giúp các cụ ở một số môn như "Triết học" và Kinh tế chính trị học Mác Lê, Toán cao cấp, Xác suất thống kê, Hóa đại cương. Lúc ấy tôi không dám thi hộ vì nếu bị phát hiện thì chắc chắn là bị nhà trường đuổi học, nên "giúp " thôi. Đại khái thầy phát đề xong, các cụ đưa luôn đề ra cửa sổ, tôi ngồi giải rồi đưa vào cho các cụ chép lại. Thầy giáo coi thi chả nói gì vì sự việc đã đ! ược sắp xếp cả rồi, các cụ bồi dưỡng cho các thầy rất hậu hĩnh. Các thầy chỉ tha thiết "van xin" các cụ đừng bát nháo quá thôi. Mỗi buổi thi thế các cụ trả công rất hậu, tệ nhất cũng 1-2 trăm ngàn sau khi đã bia bọt ăn uống xả láng. Quả thật sau này nghĩ lại tôi thấy mình cũng sai. Nhưng cái sự đó ở VN rất là thường. Thường đến mức mình chẳng lúc nào mình tự hỏi lòng liệu mình có đang tiếp tay cho gian lận không, mặc dù tôi biết nếu tôi không "giúp" các cụ thì các cụ cũng kiếm được những người khác. Tony Nguyễn, Hoa KỳĐọc ý kiến của bạn Tạ Phong Tần về chuyện thi cử ở VN mà cười ra nước mắt. Giáo dục ở VN là một màn bi kịch cho dân tộc thì làm sao không cười ra nước mắt cho được. Thật là đau lòng khi nghĩ tới các bạn trẻ sinh viên, học sinh VN hiện thời vẫn phải bị bó buộc học thuộc lòng những lý thuyết về chủ nghĩa CS, tư tưởng Hồ Chí Minh, những lý thuyết mà thế giới đã đào thải vì những giá trị không tưởng của nó, những lý thuyết mà chính những kẻ biên tập ra đã và đang xa lánh chúng. Hùng, Hà NộiLại nói về giáo dục là một chủ đề rất bức xúc trong nhân dân, dư luận phản đối về hệ thống giáo dục rất nhiều, chương trình học quá nặng nề vậy mà vẫn tụt hậu so với thế giới? Khổ thân học thế hệ trẻ bây giờ hầu như không có tuổi thơ chỉ biết cắm đầu học như một cái máy, đến mức nhiều ngứòi nước ngời cũng phải thốt lên: nền giáo dục Việt Nam hình như chỉ chămm chú đào tạo người để sau này đi làm thuê! Ngu dânMọi vị quan chức giáo dục đều biết thực trạng tồi tệ của giáo dục nước nhà. Nhưng không thấy họ làm gì cả vì con cái các quan chức đều được gởi vào các trường quốc tế hay lớn hơn chút nữa thì gởi ra nước ngoài. Do đó, lo lắng cải tổ giáo dục nước nhà chi cho mệt vì con cháu các cụ đều học ở nước ngoài cả. Oleg Trần, CzechĐọc bài này, tuy rất tôn trọng những băn khoăn và đề xuất của tác giả nhưng tôi lại hoàn toàn không tán thành nội dung mà tác giả nêu. Tôi xin trình bày vài ý chính (tất cả các từ trong ngoặc kép là trích nguyên văn). 1- Tác giả phê phán “không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)”, tôi đồng ý. Nhưng xin hỏi lại tác giả có bằng tiến sĩ hay thạc sỹ không mà tôi khó hiểu bài báo quá. Ngay đầu tiên, tác giả kể chuyện thi cử của mình ở một trường cấp bậc nào: trung học? đại học? trường Đảng? … Bởi từng cấp độ, từng chuyên ngành sẽ có cách thi khác nhau, học luật khi thi phải khác với trường viết văn Nguyễn Du, nếu không nói rõ chuyên ngành thì khó có cơ sở phê phán cách thức thi cử. (Tôi xin mạo muội dự đoán tác giả kể chuyện học đai học tại chức kinh tế). 2- Tác giả khen thi thời bao cấp “ Người ta ra đề 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ." Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi …“ và cuối cùng tác giả đưa ra kết luận "Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc". Tôi thấy các dẫn chứnng chẳng có gì thuyết phục, nếu không nói hiểu sai vấn đề. Theo tôi thi cử là thước đo đánh giá đúng chất lượng, tìm ra người giỏi, chứ không nhất thiết ai giỏi là thi phải đạt điểm tối đa. 3. Tác giả gọi kiểu thi bắt thí sinh phải học thuộc lòng là đề thi đóng, và là gốc gây ra nhiều vấn đề, sau đó kết luận ngay "Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan." Tác giả nói thật hay đùa vậy mà nghe tự tin quá. Vậy đề thi mở là gì? hay ngược lại với đóng gọi là mở? tôi thấy tác giả hiểu vấn đề đơn giản quá. Một độc giảGiáo Dục là sản phẩm của xã hội. Tình trạng của Giáo Dục VN hiện nay như thế nào, chấn hưng hay cải cách có dược hay không thì còn tuỳ thuộc vào sự cải cách hay thay đổi của xã hội. Tiêu cực,tham nhũng tràn lan ở tất cả các ngành, thì sao ngành GD lại không. Thang giá trị, đạo đức trong xã hội đảo ngược thì tại sao yêu cầu nhà trường và giáo viên phải trong sạch! Nếu các vị cho rằng xã hội VN bây giờ là tốt đẹp thì đừng trông chờ ngành GD gì thêm. Các vị cán bộ đầu ngành GD lắc đầu không biết phải chấn hưng như thế nào, nhưng họ đều rất biết nguyên nhân vì sao!	summarize: Tôi vừa hoàn thành một năm trời miệt mài học tập trong một ngôi trường chính quy thuộc hàng “tầm cỡ quốc gia” và tôi “ngộ” ra một điều: “Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)” Khi đã hiểu được rồi thì người nghe (đọc) mới bật ngửa ra: “Ô, sao đơn giản thế?" và học viên lại tiếp tục không hiểu là tại sao người ta không dùng từ ngữ đơn giản nói thẳng vào vấn đề cho dễ hiểu, đỡ mất thời giờ, mà cứ diễn đạt vòng vo làm gì? Lòng vòng Nội dung ôn thi tốt nghiệp là trường đã cho trước 18 câu hỏi ôn với 18 môn học khác nhau, nội dung hỏi thì bao quát toàn bộ phần lý thuyết môn học đó (với cách diễn đạt “cao siêu kiểu Tiến sĩ, Thạc sĩ” đã nói ở trên, học viên tài thánh cũng chẳng thuộc nổi) và thêm phần minh họa thực tế. Môn thi không được biết trước, đến giờ thi đại diện lớp bốc thăm trúng hai câu hỏi nào thì thi hai câu hỏi đó. Học viên phải soạn trước đáp án 18 câu hỏi, còn chuyện tự soạn hay thuê người khác soạn là chuyện ai người ấy biết. Vốn quen soạn thảo văn bản trên máy vi tính, tôi tự mình soạn bài trên máy mà không cần viết trước trên giấy, nhanh nhất mỗi câu hỏi trả lời đúng nội dung yêu cầu cũng mất một ngày (tức 8 giờ). Vậy mà những anh bạn cùng học còn bảo rằng tôi soạn khá nhanh, chớ các anh ấy còn làm chậm hơn. Soạn xong, tôi viết thử ra giấy, thấy dài quá, bèn rút ngắn cho cô đọng lại. Xong viết thử vẫn thấy dài quá, không thể viết kịp trong 210 phút thi nên tôi rút ngắn thêm một lần nữa. Nghĩa là bài soạn của tôi từ ban đầu giống như một con gà sống với bộ lông óng ả, đang cất tiếng gáy vang nhưng sau nhiều lần “gọt giũa” đã trở thành một con gà chết bị vặt trụi hết lông, cẳng, cánh, đầu, cổ không phân biệt được trống, mái gì nữa. Đi thi Vào phòng thi mới thấy đề thi y chang câu hỏi ôn thi không sai một chữ, nghĩa là để viết đủ nội dung theo yêu cầu câu hỏi bạn phải ngồi viết xuyên suốt liên tục không nghỉ ít nhất một ngày. Kiểu này người chấm bài muốn “bắt chặt bắt lỏng” chấm điểm lên xuống thế nào mà chẳng được, muốn cho là bài làm của bạn thiếu ý thì rõ ràng rành rành là thiếu ý, muốn cho đủ ý thì trong bài yêu cầu có vài chữ nói đến ý đó cũng là đủ ý thôi. Chép đề xong, mạnh ai nấy lôi “phao” ra cắm đầu cắm cổ chép liên tục ra giấy thi, tôi đã quen viết nên viết lẹ chớ người khác còn tệ hơn. Vậy mà tôi cũng phải cũng phải bỏ bớt một số ý phụ, không giải thích, lý luận gì hết mà cũng mất hơn 2 giờ đồng hồ mới tạm ổn phần lý thuyết. Thời gian còn lại viết phần minh họa thực tiễn, chữ tôi nhỏ nên tôi viết đầy 2 đôi rưỡi giấy thi. Tôi viết đến mấy ngày sau vẫn còn đau ngón tay giữa chỗ tì cây viết. Cái mà tôi nghiệm ra được trong kỳ thi này là nhà trường cố tình “làm khó” học viên, để làm gì thì không nói ra nhưng… ai cũng biết. Vì sao nên nỗi? Hồi tôi học Đại học thời bao cấp, tuy vẫn thi đề đóng nhưng năm thứ 3 là đã phân ngành xong, sinh viên biết trước sẽ thi tốt nghiệp 4 môn nào nên từ năm thứ 3 đã bắt đầu đầu tư học kỹ những môn đó. Đề thi bao giờ cũng gồm 2 phần: lý thuyết và bài tập. Người ta ra đề theo kiểu tính toán sao cho sinh viên học lực trung bình là đủ khả năng làm bài tốt nghiệp, thời gian thi 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ về đề bài, lập dàn bài rồi mới viết vào giấy thi. Ai học giỏi, thuộc bài thì chỉ cần 120 phút là làm xong bài. Ai viết nhiều nhất cũng chỉ hết 2 tờ giấy thi, bình thường chỉ viết hết 1 tờ rưỡi. Hồi đó tôi viết có 6 mặt giấy thi cũng được 8 điểm. Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi, cho dù học viên có thuộc bài làu làu tất cả 18 môn học thì cũng phải có thời gian đọc đề, nhớ lại kiến thức, suy nghĩ xem đề yêu cầu cái gì, trình bày ra sao rồi mới viết. Đằng này bài soạn sẵn, chép đề xong là lấy tài liệu ra cắm đầu chép liên tục, không có thời gian để ho, để nghỉ cho bớt đau tay. Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc, đàng hoàng. Cho nên, chuyện “chạy” Hội đồng, giám thị, giở phao ra chép, “chạy” điểm diễn ra quá thể. Nhiều người vào phòng thi viết được rất ít vì viết chậm, nhưng vẫn xin thêm nhiều giấy thi, không viết mà bỏ túi mang về. Trong giấy thi đã có chữ ký của giám thị đầy đủ, về nhà chỉ việc viết bổ sung rồi “câu móc” đánh tráo bài thi (tờ thứ 3) là xong. Cuối cùng, ai cũng tốt nghiệp vui vẻ, thậm chí nhiều người loại giỏi hẳn hoi. Dân gian có câu “Ba ông thợ giày bằng một ông Khổng Tử”, qua bài viết phân tích, đánh giá một sự kiện thực tế, đề xuất biện pháp giải quyết, người ta có thể biết được quan điểm, lập trường, kiến thức, trình độ lý luận của tác giả bài viết, và từ đó còn có thể có nhiều sáng kiến hay để áp dụng trong thực tế nữa; cần gì phải thuộc làu làu hàng đống sách vở. Nếu chỉ cần thuộc không sai một chữ, con người chúng ta không thể bằng cái máy photocopy hay máy ghi âm, và không cần phải học hành chi cho mệt, cứ photo, ghi âm lại, cần thì nhấn nút là xong. Những chuyện tiêu cực trong học hành, thi cử kia là kết quả (hay hậu quả) của kiểu ra đề thi đóng, coi trọng lý luận một cách máy móc mà quên rằng “Tất cả lý thuyết đều màu xám, chỉ có cây đời là mãi mãi xanh tươi” (Goethe). Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan trong thi cử hiện nay, tạo sự công bằng và là môi trường nuôi dưỡng, phát hiện nhân tài. Chương trình đổi mới, cải cách giáo dục của Bộ Giáo dục - Đào tạo trước tiên, theo tôi, nên bắt đầu bằng việc loại bỏ cách ra đề thi khô khan, máy móc và thay thế bằng việc “mở hóa” tất cả các loại đề thi. .......................................................... Người Quảng TrịKính gửi Ban Tiếng Việt BBC, Lâu lắm tôi mới gửi thư cho BBC. Vốn là một giáo viên đã chuyển sang nghề tiểu thương hơn 20 năm nay, tôi thấy đã ló ra tia sáng cuối "đường hầm giáo dục VN" khi Bộ Trưởng Nguyễn Thiện Nhân nhậm chức! Trong những ngày qua, theo dõi thông tin trên báo chí và truyền thanh truyền hình trong nước tôi phải ngã mũ kính phục sự dũng cảm của thầy giáo Đỗ Việt Khoa! Kính thưa quí đài BBC, tôi tin tưởng nền giáo dục VN sẽ có một sự đổi mới triệt để(thực chất là trở về với những gì đúng đắn)! Hy vọng từ 10 đến 15 năm nữa giáo dục VN sẽ giúp đất nước VN thoát khỏi tệ nạn tham nhũng, lãng phí, xuống cấp đạo đức... Tôi tin tưởng vào Ban Lãnh đạo mới của đất nước! Tôi tin tưởng tất cả người dân có Tài sẽ sát cánh với các vị lãnh đạo có Đức! Kính chào các anh chị em trong Ban Tiếng Việt! Một bạn đọc cũ của BBCVietnamese ở Quảng Trị PatriotGửi bạn Smooky: Tôi đã học không dưới 6 năm ở ĐH KHTN, trường ĐH Quốc gia đây. Tôi chưa từng thấy một đề thi mở nào trong thời gian tôi học. Nhiều thầy giáo thậm chí lên bục giảng đọc nguyên những điều đã viết trong cuốn giáo án dịch lại nham nhở từ tài liệu của người khác. Gửi bạn Một độc giả: Bạn đang quá giáo điều! Giải quốc tế có ý nghĩa gì chứ? Tôi không phủ nhận công lao của những người đã mang giải quốc tế về cho VN, nhưng hãy nhìn vào thực trạng của nền giáo dục, trình độ thực tế của người ra trường, nhìn vào vị thế mà nền giáo dục mang lại! "Xấu đều hơn tốt lỏi" bạn ạ! Bạn đang tin vào cái gì vậy? Vào một Bộ giáo dục đang hết cải đi rồi cải lại, cải tiến rồi cải lùi chương trình giáo dục mà mãi chưa xong à? Vào chủ trương giảm tải chương trình mà kết quả là chương trình ngày càng nặng và ngớ ngẩn hơn à? Vào hiệu quả sử dụng hơn 1 tỉ đô la cho việc cải tiến giáo dục mà giáo dục ngày càng thụt lùi, càng chạy theo thành tích à? Vào một ông bộ trưởng nổi cáu khi bị đại biểu quốc hội chất vấn à? Những điều bạn nói không khác gì với những văn kiện ngày nào cũng choang choang trên báo. Bạn có thể đưa ra dẫn chứng và lý lẽ bảo vệ cho quan điểm riêng của mình được không? Tôi rất sẵn sàng tranh luận với bạn. Một sinh viên, Hà NộiĐọc bài viết của Tạ Phong Tần khiến tôi muốn nói ra tất cả những điều đang bức xúc, những vấn đề mà tôi chưa bao giờ nghĩ tôi sẽ có ngày gặp phải như ngày hôm nay. Tôi là một sinh viên chính quy vừa mới tốt nghiệp, từ một trường đại học khá nổi trong nước và ngành tôi học nếu không có bằng thì không thể làm được bất cứ gì. Ngay sau lễ tốt nghiệp khi còn trong niềm vui đến khó tả tôi phát hiện ra tấm bằng đã ghi sai ngày sinh của mình. Ngay sau đó tôi đến trường trình bày và sau khi kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ kết quả là, tất cả các hồ sơ gốc đều ghi đúng, chỉ duy nhất bản danh sách do nhà trường soạn để lưu thông tin cho sinh viên từ năm thứ nhất đã ghi sai và điều tệ hại là tôi đã kí vào đó ( năm thứ nhất tôi không để ý ). Cơ quan có thẩm quyền cấp bằng của trường đã dựa vào bản danh sách đó để làm bằng nhưng tôi được biết điều đó là hoàn toàn sai nguyên tắc, đáng lẽ ra họ phải kiểm tra lại tào! n bộ hồ sơ của tôi và sư dụng hồ sơ gốc để ghi bằng nhưng do sơ xuất họ đã không làm. Bây giờ họ nói trách nhiệm hoàn toàn ở tôi và tôi có nguy cơ mất bằng vĩnh viễn. Tôi đã hỏi về việc cấp lại bằng thì được biết chỉ Bộ mới có quyền và chỉ có một vài người bị ghi sai sẽ được cấp lại, thế thì liệu có đến tôi không? Chắc chắn là không. Trong mọi trường hợp ngay cả khi tôi khống ai cũng vậy vì Bộ lo sợ bằng giả xuất hiện. Như vậy là 6 năm học đại học của tôi không còn giá trị gì hết, mọi nỗ lực bị vất xuống biển. Luật như vậy có phải thà giết nhầm còn hơn bỏ sót không? Tôi không thể chịu trách nhiệm hoàn toàn vì cơ quan cấp bằng mới là bên chịu trách nhiệm về thông tin trên bằng ( trừ khi hồ sơ gốc của tôi sai ). Tôi chỉ sống ở VN, không biết ở những nơi khác sinh viên có phải chịu cảnh như thế này không. Một độc giảTôi đã đọc bài của của các anh chị. Tôi đồng tình với một số quan điểm cho rằng giáo dục Việt Nam hiện nay còn tồn tại những thiếu sót, hiện tượng tiêu cực xảy ra không phải là ít. Nhưng xin hãy nhìn nhận một cách tươi tắn hơn cho những gì giáo dục Việt Nam đã làm được. Có thể những con số là không chính xác nhưng nó cũng phản ánh phần nào. Hằng năm chúng ta vẫn tham dự các kỳ thi quốc tế, khu vực và có những giải cao. Chúng ta có nhiều nhà khoa học giỏi thực sự, những nhà giáo đáng kính. Có thế là chưa đủ cho một nền giáo dục muốn phát triển tốt hơn như mọi người mong muốn. Nhưng đó chính là cái đích mà Đảng, Nhà Nước, nhân dân Việt Nam, và nền giáo dục Việt Nam đang hướng tới. Thêm nữa, chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là hoàn toàn tuyệt đối, có thể theo bạn là không có giá trị gì. Nhưng thực tế, phải có quá trình đào sâu, suy nghĩ ta mới tìm thấy giá trị của nó. May mắn được học trong trường Quốc Gia, tôi đã được lĩnh hội những chân giá trị, tuy không phải lúc nào tôi cũng đồng tình với quan điểm đó. Nhưng cái chính là hãy tự mình tìm ra những chân lý. Quay trở về với nền giáo dục Việt Nam nước ta hiện nay, đúng là các nhà lãnh đạo, các nhà quản lý giáo dục biết rõ về thực trạng giáo dục hơn tất cả chúng ta. Tôi tin tưởng rằng họ là những nhà khoa học, những nhà quản lý có tài. Họ đang ngày đêm suy nghĩ và tìm giải pháp cho nền giáo dục Việt Nam. Những ý kiến nhìn thẳng vào sự thật của các anh chị là rất quý giá, giúp người đọc có những cái nhìn chi tiết hơn về tình cảnh hiện tại. Nó cũng thôi thúc các nhà giáo dục cố gắng hơn nữa. Điều cần thiết bây giờ là: ủng hộ, giúp đỡ, cùng nhau đoàn kết xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh nói chung và nền giáo dục Việt Nam nói riêng. Để ngày mai chúng ta có thể tự hào là người con của Tổ quốc, tự hào vì đã đóng góp phần công sức nhỏ bé củ! a mình cho đất nước này, cho thế hệ con em của chúng ta. Nguyễn Phi, Nghệ AnTôi đã trải qua 12 năm học phổ thông, tôi thấy rằng giáo dục Việt Nam hiện tại không chú trọng vào kiến thức thực sự cho học sinh mà chỉ quan tâm đến thi cử bằng cấp thôi. Các thầy cô giáo không dạy cho học sinh cách tự tư duy sáng tạo mà chỉ "nhồi nhét" kiến thức cho học sinh một cách thụ động. Đây là nguyên nhân chính của mọi vấn đề tiêu cực trong giáo dục. Nếu cứ như thế này thì sẽ làm hỏng cả các thế hệ mai sau. SmookySao lại đăng một bài như thế này. Một cái nhìn phiến diện của một người chẳng biết là đã học được bao nhiêu trường Đại Học ở Việt Nam mà dám nói là học trường "chính qui, thuộc tầm cỡ quốc gia". Liệu bạn có lần nào học Đại học quốc gia của chúng tôi chưa? Nếu có một lần thì xin nói thật là bạn sẽ thay đổi suy nghĩ đấy. Bạn chỉ toàn học những môn học thiên về xã hội, nhưng không vì thế mà bạn có quyền ỷ lại chỉ chăm chăm vào đề cương của các thầy đưa cho. Bạn lại chỉ lo học trong đáp án, tới khi làm lại cố sức mà chép,vậy cái này là tại bạn hay tại ai? Ở trường của chúng tôi tinh thần tự học được đặt lên hàng đầu, thầy cô trên giảng đường chỉ đóng vai trò là hướng dẫn,thời gian trên lớp chẳng đáng là bao nhiêu, quá trình tự nghiên cứu mới là chủ yếu. Trong khi đó bạn chỉ lo cố mà hiểu những lời mà người khác nói, không chịu tìm hiểu ở sách vở, báo chí, tài liệu liên quan. Tới khi thấy khó hiểu thì lại nói là "Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc không ai hiểu". Nói thật tôi thấy chính bạn là người nói mà không ai hiểu đó. Dân đenGởi bạn Oleg Trần: Tôi mới vừa đọc ý kiến của bạn Oleg Trần, Czech phản đối bài viết về chuyện thi cử mà mắc cười quá chừng. Đúng như lời một bài hát “Ai cũng hiểu chỉ một người (Oleg Trần) không hiểu (cố tình)”. Nói như bạn Oleg Trần thì ai phải có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ mới có quyền phê phán người có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ, còn người khác thì không? Vừa qua, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long chua chát thừa nhận với báo chí trong nước rằng có 30% Tiến sĩ, Thạc sĩ trình độ yếu kém, tại bạn Oleg Trần không đọc báo nên không biết thông tin này. Bạn Oleg Trần chưa đọc kỹ hết bài viết đã vội “nổi nóng” nên không thấy rằng trong bài viết tác giả đã kể rõ tác giả học xong Đại học chính quy thời bao cấp rồi, sau mười mấy năm lại đi học tiếp chẳng lẽ học ngược lại trung cấp, đại học? Học ở đâu, trường nào, với cách công khai họ tên, cơ quan công tác thì “không nói ra nhưng ai cũng biết” trường đó là trường gì, bạn đọc thông minh sẽ hiểu ngay, cần gì phải nói toẹt móng heo ra. Đã là công chức Nhà nước thì “vuốt mặt phải nể mũi” chứ. Bộ bạn Oleg Trần tưởng hễ công chức Nhà nước là phải học Đại học tại chức chớ không có ai tốt nghiệp Đại học chính quy sao? Chuyện học hành, thi cử ở Việt Nam hiện nay như thế nào ai cũng biết, bạn Oleg Trần cần gì phải bênh vực chằm chặp cho cái quy chế thi cử mà mỗi ngày giở báo ra mọi tầng lớp xã hội (học sinh, sinh viên, phụ huynh, trí thức, công chức…) đều lên án Bộ GD-ĐT đến vuốt mặt không kịp, còn Bộ GD-ĐT chỉ làm được mỗi một việc là “im lặng". Xin bạn Oleg Trần hãy dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật dù sự thật ấy là đau xót, chỉ có dũng cảm đối diện với nó mới có thể sửa đổi lỗi lầm. Cuối cùng, bạn Oleg Trần không hiểu khái niệm “đề thi mở” là gì thì tôi nghĩ bạn nên đi học lại để hiểu rồi hãy tham gia tham gia tranh luận sau. Ẩn danhHồi năm nhất đại học tôi có "nghề tay trái" (ngoài nghề gia sư) là đi "giúp" các cụ thi cử. Các cụ toàn là giám đốc bự cả, tiền nhiều như nước nhưng phải lọ mọ đi kiếm cái bằng tại chức cho hợp thức hóa chức vụ. Các cụ lầm bầm chửi từng này tuổi đầu rồi mà vẫn phải học toán cao cấp với lại triết học Mác Lê nin. Tôi thường giúp các cụ ở một số môn như "Triết học" và Kinh tế chính trị học Mác Lê, Toán cao cấp, Xác suất thống kê, Hóa đại cương. Lúc ấy tôi không dám thi hộ vì nếu bị phát hiện thì chắc chắn là bị nhà trường đuổi học, nên "giúp " thôi. Đại khái thầy phát đề xong, các cụ đưa luôn đề ra cửa sổ, tôi ngồi giải rồi đưa vào cho các cụ chép lại. Thầy giáo coi thi chả nói gì vì sự việc đã đ! ược sắp xếp cả rồi, các cụ bồi dưỡng cho các thầy rất hậu hĩnh. Các thầy chỉ tha thiết "van xin" các cụ đừng bát nháo quá thôi. Mỗi buổi thi thế các cụ trả công rất hậu, tệ nhất cũng 1-2 trăm ngàn sau khi đã bia bọt ăn uống xả láng. Quả thật sau này nghĩ lại tôi thấy mình cũng sai. Nhưng cái sự đó ở VN rất là thường. Thường đến mức mình chẳng lúc nào mình tự hỏi lòng liệu mình có đang tiếp tay cho gian lận không, mặc dù tôi biết nếu tôi không "giúp" các cụ thì các cụ cũng kiếm được những người khác. Tony Nguyễn, Hoa KỳĐọc ý kiến của bạn Tạ Phong Tần về chuyện thi cử ở VN mà cười ra nước mắt. Giáo dục ở VN là một màn bi kịch cho dân tộc thì làm sao không cười ra nước mắt cho được. Thật là đau lòng khi nghĩ tới các bạn trẻ sinh viên, học sinh VN hiện thời vẫn phải bị bó buộc học thuộc lòng những lý thuyết về chủ nghĩa CS, tư tưởng Hồ Chí Minh, những lý thuyết mà thế giới đã đào thải vì những giá trị không tưởng của nó, những lý thuyết mà chính những kẻ biên tập ra đã và đang xa lánh chúng. Hùng, Hà NộiLại nói về giáo dục là một chủ đề rất bức xúc trong nhân dân, dư luận phản đối về hệ thống giáo dục rất nhiều, chương trình học quá nặng nề vậy mà vẫn tụt hậu so với thế giới? Khổ thân học thế hệ trẻ bây giờ hầu như không có tuổi thơ chỉ biết cắm đầu học như một cái máy, đến mức nhiều ngứòi nước ngời cũng phải thốt lên: nền giáo dục Việt Nam hình như chỉ chămm chú đào tạo người để sau này đi làm thuê! Ngu dânMọi vị quan chức giáo dục đều biết thực trạng tồi tệ của giáo dục nước nhà. Nhưng không thấy họ làm gì cả vì con cái các quan chức đều được gởi vào các trường quốc tế hay lớn hơn chút nữa thì gởi ra nước ngoài. Do đó, lo lắng cải tổ giáo dục nước nhà chi cho mệt vì con cháu các cụ đều học ở nước ngoài cả. Oleg Trần, CzechĐọc bài này, tuy rất tôn trọng những băn khoăn và đề xuất của tác giả nhưng tôi lại hoàn toàn không tán thành nội dung mà tác giả nêu. Tôi xin trình bày vài ý chính (tất cả các từ trong ngoặc kép là trích nguyên văn). 1- Tác giả phê phán “không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)”, tôi đồng ý. Nhưng xin hỏi lại tác giả có bằng tiến sĩ hay thạc sỹ không mà tôi khó hiểu bài báo quá. Ngay đầu tiên, tác giả kể chuyện thi cử của mình ở một trường cấp bậc nào: trung học? đại học? trường Đảng? … Bởi từng cấp độ, từng chuyên ngành sẽ có cách thi khác nhau, học luật khi thi phải khác với trường viết văn Nguyễn Du, nếu không nói rõ chuyên ngành thì khó có cơ sở phê phán cách thức thi cử. (Tôi xin mạo muội dự đoán tác giả kể chuyện học đai học tại chức kinh tế). 2- Tác giả khen thi thời bao cấp “ Người ta ra đề 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ." Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi …“ và cuối cùng tác giả đưa ra kết luận "Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc". Tôi thấy các dẫn chứnng chẳng có gì thuyết phục, nếu không nói hiểu sai vấn đề. Theo tôi thi cử là thước đo đánh giá đúng chất lượng, tìm ra người giỏi, chứ không nhất thiết ai giỏi là thi phải đạt điểm tối đa. 3. Tác giả gọi kiểu thi bắt thí sinh phải học thuộc lòng là đề thi đóng, và là gốc gây ra nhiều vấn đề, sau đó kết luận ngay "Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan." Tác giả nói thật hay đùa vậy mà nghe tự tin quá. Vậy đề thi mở là gì? hay ngược lại với đóng gọi là mở? tôi thấy tác giả hiểu vấn đề đơn giản quá. Một độc giảGiáo Dục là sản phẩm của xã hội. Tình trạng của Giáo Dục VN hiện nay như thế nào, chấn hưng hay cải cách có dược hay không thì còn tuỳ thuộc vào sự cải cách hay thay đổi của xã hội. Tiêu cực,tham nhũng tràn lan ở tất cả các ngành, thì sao ngành GD lại không. Thang giá trị, đạo đức trong xã hội đảo ngược thì tại sao yêu cầu nhà trường và giáo viên phải trong sạch! Nếu các vị cho rằng xã hội VN bây giờ là tốt đẹp thì đừng trông chờ ngành GD gì thêm. Các vị cán bộ đầu ngành GD lắc đầu không biết phải chấn hưng như thế nào, nhưng họ đều rất biết nguyên nhân vì sao!	[ 108, 287, 285, 161, 388, 659, 506, 164, 116, 147, 1467, 6676, 145, 176, 214, 495, 113, 116, 1184, 271, 122, 565, 624, 201, 401, 21800, 2550, 198, 165, 561, 105, 141, 401, 515, 7220, 561, 124, 116, 179, 161, 5714, 500, 1075, 3999, 8446, 621, 106, 120, 111, 217, 407, 764, 120, 179, 652, 1395, 319, 164, 455, 524, 451, 140, 114, 110, 375, 524, 738, 23056, 561, 707, 115, 524, 117, 598, 143, 111, 701, 444, 15585, 371, 239, 2160, 7400, 124, 161, 401, 4563, 103, 350, 652, 1395, 175, 2707, 105, 214, 182, 153, 270, 437, 110, 524, 106, 149, 350, 111, 169, 110, 467, 148, 1063, 652, 1395, 123, 952, 138, 255, 220, 114, 790, 5682, 1535, 552, 221, 2655, 145, 532, 407, 764, 906, 9425, 140, 1376, 8086, 906, 710, 908, 2331, 697, 514, 522, 106, 271, 115, 114, 226, 1632, 476, 419, 2331, 119, 1632, 1559, 214, 211, 1481, 735, 908, 419, 143, 374, 3485, 258, 317, 380, 241, 1026, 1559, 214, 150, 8488, 173, 407, 764, 401, 15919, 1697, 1138, 1075, 3999, 8446, 621, 561, 115, 123, 108, 121, 159, 103, 214, 182, 326, 2215, 127, 718, 269, 624, 738, 371, 105, 426, 380, 494, 1473, 223, 1345, 3096, 697, 110, 117, 217, 1466, 155, 339, 697, 273, 681, 1172, 3716, 582, 2727, 196, 476, 419, 224, 143, 697, 196, 476, 419, 837, 2064, 182, 139, 2249, 226, 1280, 304, 1632, 476, 4285, 177, 443, 222, 2249, 194, 1651, 111, 211, 2249, 106, 443, 375, 111, 728, 1401, 9306, 1379, 2249, 843, 355, 288, 159, 452, 554, 4186, 141, 222, 267, 2249, 392, 159, 452, 145, 110, 260, 508, 226, 159, 1336, 103, 838, 202, 742, 176, 476, 419, 456, 366, 604, 735, 908, 436, 352, 127, 552, 116, 191, 4887, 1570, 339, 831, 1509, 145, 120, 365, 230, 264, 214, 177, 327, 160, 141, 2249, 896, 4609, 4520, 109, 365, 728, 177, 140, 1751, 827, 25740, 4888, 141, 508, 932, 124, 1336, 103, 203, 677, 310, 103, 1674, 231, 995, 1621, 114, 602, 4910, 1409, 20122, 508, 932, 244, 203, 677, 310, 103, 110, 136, 508, 2018, 113, 13402, 1399, 697, 237, 141, 995, 1621, 426, 116, 400, 1229, 2538, 106, 392, 2249, 104, 141, 148, 504, 178, 855, 128, 116, 219, 2316, 307, 119, 317, 4063, 108, 13110, 108, 2846, 103, 167, 2128, 354, 10773, 2428, 170, 187, 158, 400, 401, 269, 9411, 332, 23248, 561, 115, 319, 164, 116, 219, 2316, 654, 133, 5707, 10020, 538, 4063, 103, 14577, 103, 11659, 2811, 2957, 110, 613, 575, 117, 2705, 103, 2075, 218, 1229, 3258, 697, 1339, 438, 697, 239, 203, 220, 697, 108, 364, 12237, 476, 419, 2331, 697, 110, 714, 116, 1302, 103, 404, 106, 130, 508, 620, 735, 908, 181, 436, 352, 476, 419, 230, 139, 1242, 508, 1209, 1232, 316, 437, 110, 1207, 500, 202, 172, 2123, 9054, 126, 111, 1550, 392, 278, 401, 15777, 1483, 290, 2551, 561, 1550, 318, 227, 804, 175, 224, 145, 718, 269, 117, 103, 278, 114, 106, 392, 140, 104, 230, 815, 108, 232, 143, 450, 921, 5628, 5628, 106, 815, 2989, 278, 114, 620, 108, 232, 143, 113, 392, 436, 352, 107, 696, 1302, 123, 155, 108, 232, 150, 127, 106, 620, 108, 232, 1164, 22649, 962, 220, 4888, 417, 375, 7482, 2657, 401, 9546, 674, 561, 124, 3938, 178, 3938, 874, 3134, 316, 437, 124, 1336, 697, 103, 141, 115, 1379, 508, 237, 508, 8994, 4520, 111, 211, 177, 1273, 827, 1509, 145, 141, 127, 139, 127, 139, 306, 1911, 116, 166, 108, 232, 573, 103, 110, 272, 4904, 241, 410, 218, 538, 145, 127, 552, 183, 944, 339, 210, 1123, 239, 1119, 970, 380, 241, 1026, 112, 1922, 390, 177, 153, 508, 380, 494, 1473, 223, 10914, 1302, 141, 750, 237, 141, 508, 858, 944, 1183, 4994, 1336, 6364, 388, 508, 155, 938, 191, 187, 244, 177, 1187, 4782, 600, 415, 3335, 13742, 1003, 2112, 1814, 145, 141, 830, 124, 117, 113, 393, 697, 126, 106, 152, 271, 601, 205, 9273, 455, 561, 214, 2368, 130, 140, 218, 143, 110, 123, 124, 170, 599, 375, 127, 1401, 865, 350, 237, 5531, 347, 983, 141, 214, 440, 214, 221, 374, 3510, 1169, 244, 697, 220, 609, 170, 147, 259, 1096, 106, 115, 613, 859, 4888, 296, 182, 217, 226, 134, 697, 514, 522, 1147, 1559, 224, 237, 148, 147, 259, 1096, 115, 290, 178, 178, 276, 214, 888, 120, 1559, 837, 3618, 697, 374, 339, 127, 770, 944, 380, 161, 241, 1026, 105, 392, 9716, 606, 169, 124, 220, 181, 1138, 334, 1349, 350, 114, 296, 182, 214, 265, 396, 342, 106, 620, 555, 344, 140, 392, 514, 2409, 221, 390, 697, 5887, 1399, 143, 107, 1100, 1399, 114, 1738, 296, 862, 133, 103, 782, 372, 125, 220, 392, 103, 385, 2487, 392, 598, 239, 508, 138, 1336, 6364, 1561, 214, 7221, 624, 392, 143, 163, 260, 4967, 1399, 106, 140, 1979, 392, 112, 1561, 508, 158, 202, 127, 163, 538, 944, 940, 1336, 697, 103, 342, 369, 163, 508, 538, 876, 940, 16420, 983, 150, 141, 508, 107, 1413, 447, 1336, 697, 127, 117, 1570, 3823, 927, 969, 339, 271, 126, 110, 114, 217, 226, 134, 697, 944, 1559, 224, 113, 1632, 1559, 214, 397, 292, 1138, 124, 220, 697, 128, 530, 106, 5637, 6412, 782, 372, 561, 129, 140, 392, 697, 103, 114, 428, 214, 182, 107, 624, 392, 106, 431, 106, 431, 525, 186, 1632, 1559, 214, 143, 127, 139, 107, 221, 390, 901, 220, 103, 1057, 153, 357, 2590, 782, 372, 453, 220, 436, 352, 292, 2043, 277, 1035, 124, 350, 598, 239, 2112, 4511, 126, 392, 2249, 1132, 103, 3134, 220, 1979, 106, 771, 326, 588, 124, 3938, 178, 3134, 316, 437, 103, 110, 107, 221, 390, 130, 3633, 103, 130, 1207, 114, 1911, 1187, 4061, 1260, 530, 428, 230, 107, 624, 538, 392, 127, 110, 136, 140, 392, 2018, 323, 230, 697, 368, 116, 173, 849, 8193, 3841, 6432, 1291, 237, 103, 443, 22779, 561, 813, 210, 103, 850, 5285, 12215, 9593, 124, 3134, 103, 22779, 561, 318, 407, 124, 310, 671, 112, 1115, 111, 138, 438, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 724, 139, 163, 296, 182, 145, 295, 532, 375, 129, 920, 974, 138, 936, 271, 214, 495, 413, 872, 278, 117, 270, 498, 158, 357, 2590, 117, 168, 136, 199, 108, 232, 357, 104, 1081, 697, 368, 135, 281, 103, 739, 110, 278, 140, 292, 452, 17992, 616, 13587, 616, 4853, 608, 264, 106, 616, 357, 3543, 1 ]
vietnam-52963382	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52963382	Trịnh Tư Luật: 'Trung Quốc không cải tổ, Hong Kong không hy vọng'	Nhà nghiên cứu chính sách, nhà hoạt động người Hong Kong nói cơ chế "một quốc gia, hai chế độ" đã bị kết liễu và người Hong Kong cần học Đài Loan, không được thỏa hiệp với Trung Quốc.	Nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật, từng làm phó chủ tịch Công đảng, ông cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. "Không riêng gì hệ thống chính trị và pháp lý của chúng tôi bị điều khiển bởi một chính quyền bù nhìn, nền kinh tế, hệ thống giáo dục, xã hội và môi trường cũng bị khai thác", nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/6. Luật an ninh mới của Trung Quốc ‘có thể kết liễu Hong Kong’ TQ thông qua luật an ninh, Mỹ nói 'Hong Kong không còn quyền tự trị' Ông Trịnh Tư Luật (Cheng Sze Lut), sinh năm 1988, là một gương mặt nổi bật trong phong trào đấu tranh dân chủ tại Hong Kong những năm gần đây. Ông đồng thời cũng là nhà nghiên cứu chính sách, từng làm phó chủ tịch Công đảng và cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. Trung Quốc gia tăng kiểm soát Sau khi nhận chuyển giao Hong Kong từ Anh vào năm 1997, Trung Quốc liên tục gia tăng các biện pháp để kiểm soát đặc khu này dù bên ngoài vẫn tuyên bố sẽ thực thi cơ chế "một quốc gia, hai chế độ". Những bước đi mới nhất của Trung Quốc, đặc biệt là việc thúc đẩy các luật hạn chế quyền tự trị của Hong Kong, khiến giới ủng hộ dân chủ tại đặc khu lo ngại. Nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra để phản đối Bắc Kinh cũng như để bảo vệ quyền tự do cho người dân Hong Kong. Mới đây, Quốc hội Trung Quốc thông qua luật An ninh Quốc gia và dự kiến sẽ đưa vào phụ lục Luật cơ bản Hong Kong ngay trong tháng Sáu. Vào ngày 4/6, Hội đồng Lập pháp Hong Kong cũng đã bỏ phiếu (vòng 3) do dự luật Quốc ca, dự kiến sẽ được ban hành thành luật cũng trong tháng Sáu này. Một khi luật Quốc ca có hiệu lực tại Hong Kong, các hành động xúc phạm quốc ca có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt tiền và phạt tù. Với các nhà đấu tranh dân chủ, đây là những bước đi đánh dấu "sự cáo chung của Hong Kong" trong tư cách là một đặc khu với các quyền tự do được đảm bảo. Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" "Người dân Hong Kong lo ngại các luật do Bắc Kinh áp đặt một khi được ban hành sẽ kéo theo hoạt động tư pháp theo kiểu Trung Quốc", ông Trịnh Tư Luật nhận định. "Chính quyền đặc khu cũng có thể tự ban hành các luật hạn chế tự do của công dân, chẳng hạn Luật Trật tự công cộng. Tuy nhiên, dù thế thì các luật này cũng dựa trên các nguyên tắc luật pháp của hệ thống thông luật Anh mà các nước khối Thịnh vượng chung còn áp dụng". "Còn với các luật do Trung Quốc áp đặt, thật khó để đảm bảo một người được xét xử công bằng trước các tòa án do đại lục kiểm soát", ông nói thêm. Không chỉ là việc ban hành luật, Bắc Kinh còn hạn chế quyền tự trị của Hong Kong và gia tăng kiểm soát đặc khu này theo nhiều phương cách khác. "Các giáo viên đăng tải thông tin hoặc hình ảnh chống chính phủ lên Facebook, ngay lập tức họ sẽ bị phòng giáo dục cảnh cáo". Mới đây, chính quyền Hong Kong còn cấm người dân tập trung tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn. Tuy nhiên, sau đó hàng chục ngàn người đã bất chấp lệnh cấm, vẫn thực hiện cuộc tưởng niệm vào đêm 4/6. "Hành động của chính phủ là một sự khiêu khích nghiêm trọng trong lịch sử của chúng tôi. Cuộc tập trung tưởng niệm ngày 4/6 là một sự kiện quan trọng. Tôi cho rằng việc cấm đoán tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho tương lai", ông Trịnh Tư Luật đánh giá. "Cơ chế 'một quốc gia, hai chế độ' đã cáo chung hoàn toàn rồi", ông Trịnh đúc kết. 'Trung Quốc không cải tổ, Hong Kong không hy vọng' Giáo dục lòng "ái quốc" đối với học sinh và các biện pháp tuyên truyền khác cũng được Trung Quốc triển khai sâu rộng trong nhiều năm qua. Ông Trịnh đánh giá các chương trình tuyên truyền và lối giáo dục tẩy não đó không phát huy tác dụng. Dù thừa nhận trong giai đoạn 2000-2010, nhiều người dân Hong Kong trở nên ủng hộ Bắc Kinh vì ngưỡng mộ thành tựu kinh tế của Trung Quốc, nhưng ông nói thêm: "Nhiều người mong chờ Bắc Kinh sẽ cải tổ chính trị và truyền thông vào thời điểm 20 năm kể từ năm 1989. Tuy nhiên, tất cả những gì đã xảy ra thì chúng ta đều đã thấy: Chính quyền Tập Cận Bình đàn áp xã hội dân sự và truyền thông, thúc đẩy ý thức hệ yêu nước đơn nhất vốn đe dọa tự do". "Người Hong Kong đủ thực tế. Chúng tôi biết rõ rằng nếu không có tự do và cải tổ thực sự ở Trung Quốc thì làm sao đảm bảo được quyền tự trị tại Hong Kong", nhà nghiên cứu họ Trịnh nhận định. Người biểu tình ở quận Mong Kok của thành phố Nhà nghiên cứu này cũng bày tỏ lo ngại trước xu hướng ngả về Bắc Kinh của chính giới. "Có thể là việc chia sẻ quyền lực hoặc các món lợi trở nên quá hấp dẫn đối với họ", ông nói. "Nhưng tôi đặc biệt lo ngại là xu hướng các doanh nhân Hong Kong hoặc các tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động tại đặc khu trở nên thân Bắc Kinh hơn". Trong bối cảnh Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng, Hội đồng Lập pháp (Legco) của đặc khu cũng khó duy trì được tính độc lập. "Phân nửa số ghế trong Legco được bầu bởi 'các nhóm chức năng' gồm nhiều ngành nghề khác nhau. Chúng tôi đang nỗ lực hết mình để lấy lại đa số trong Legco, nhưng thật khó làm được điều này", ông Trịnh Tư Luật nói. "Mà ngay cả khi chúng tôi chiếm đa số trong hội đồng, Bắc Kinh cũng có thể sử dụng quyền lực để tước tư cách các vị tân cử sau cuộc bầu cử vào tháng chín". 'Tôi là người Hong Kong' Duy trì một "căn cước" riêng cũng nằm trong sự quan tâm của nhiều người Hong Kong. Thăm dò trên trang Pori cho thấy từ năm 1997-2019, xu hướng người dân tại vùng đặc khu nhận mình là người Trung Quốc (Trung Quốc nhân, Chinese) giảm dần, trong khi xu hướng người nhận mình là người Hong Kong (Hương Cảng nhân, Hongkongers) tăng lên. "Tất nhiên tôi là một người Hong Kong. Tôi cũng là một người thiểu số Trung Quốc. Nhưng có một điều rõ ràng, tôi không phải là một người đại lục, hoặc là một người Trung Quốc theo những điều kiện hiện nay của Bắc Kinh", ông Trịnh nói. Ông cho biết thêm, lớp người lớn tuổi thường có xu hướng coi mình là người Trung Quốc. "Bởi trải nghiệm sống của họ liên quan tới Quảng Đông hoặc các nguyên quán khác của họ. Nhưng những căn cước này không dựa trên lòng trung thành về chính trị, mà chủ yếu là gốc rễ văn hóa và bản quán". "Ngược lại, hầu hết người trẻ đều tin rằng họ là người Hong Kong và không liên quan gì với Trung Quốc cả", nghiên cứu gia họ Trịnh chia sẻ. Cảnh sát ở Hong Kong hôm 27/5. Sự khác biệt giữa các thế hệ cũng thể hiện trong cách thức mà người Hong Kong phản ứng trước các chính sách của Trung Quốc. "Phần lớn người cao tuổi nghiêng về các phương thức biểu tình truyền thống, chẳng hạn tuần hành ôn hòa, với hy vọng sẽ có câu trả lời thỏa đáng từ chính phủ", ông Trịnh Tư Luật nhận xét. "Trong khi đó, người trẻ tin rằng không có cách nào để thỏa hiệp với chế độ hiện tại". "Người lớn tuổi cũng có xu hướng thoát ly tới các quốc gia khác để sống. Nhưng đó không phải là lựa chọn của người trẻ tuổi, vốn ít có quan hệ với thời thuộc địa Anh và cũng không đủ giàu có." Ông Trịnh nhận định một số người trẻ có thể cho rằng việc thoát ly ra nước ngoài là phản bội, là sự bỏ cuộc. Hong Kong: Các cựu ngoại trưởng Anh muốn có liên minh chống luật an ninh TQ Hong Kong ‘xuống giá, bất ổn’ vì luật an ninh mới? Nhưng ở lại Hong Kong để tiếp tục tranh đấu, tương lai sẽ như thế nào? Ông Trịnh Tư Luật nói rằng tương lai rất khó đoán định, nhưng có thể học hỏi từ Đài Loan. "Đó là phải vững vàng và từ chối bất kỳ đề nghị thỏa hiệp nào với Bắc Kinh". Ông cũng cho rằng sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với đòi hỏi dân chủ của Hong Kong là quan trọng, "dù đó không phải là chiến tuyến chủ lực của chúng tôi". "Tôi mong rằng Liên minh châu Âu và nhiều quốc gia khác tiếp bước Mỹ trừng phạt Trung Quốc càng sớm càng tốt".	summarize: Nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật, từng làm phó chủ tịch Công đảng, ông cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. "Không riêng gì hệ thống chính trị và pháp lý của chúng tôi bị điều khiển bởi một chính quyền bù nhìn, nền kinh tế, hệ thống giáo dục, xã hội và môi trường cũng bị khai thác", nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/6. Luật an ninh mới của Trung Quốc ‘có thể kết liễu Hong Kong’ TQ thông qua luật an ninh, Mỹ nói 'Hong Kong không còn quyền tự trị' Ông Trịnh Tư Luật (Cheng Sze Lut), sinh năm 1988, là một gương mặt nổi bật trong phong trào đấu tranh dân chủ tại Hong Kong những năm gần đây. Ông đồng thời cũng là nhà nghiên cứu chính sách, từng làm phó chủ tịch Công đảng và cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. Trung Quốc gia tăng kiểm soát Sau khi nhận chuyển giao Hong Kong từ Anh vào năm 1997, Trung Quốc liên tục gia tăng các biện pháp để kiểm soát đặc khu này dù bên ngoài vẫn tuyên bố sẽ thực thi cơ chế "một quốc gia, hai chế độ". Những bước đi mới nhất của Trung Quốc, đặc biệt là việc thúc đẩy các luật hạn chế quyền tự trị của Hong Kong, khiến giới ủng hộ dân chủ tại đặc khu lo ngại. Nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra để phản đối Bắc Kinh cũng như để bảo vệ quyền tự do cho người dân Hong Kong. Mới đây, Quốc hội Trung Quốc thông qua luật An ninh Quốc gia và dự kiến sẽ đưa vào phụ lục Luật cơ bản Hong Kong ngay trong tháng Sáu. Vào ngày 4/6, Hội đồng Lập pháp Hong Kong cũng đã bỏ phiếu (vòng 3) do dự luật Quốc ca, dự kiến sẽ được ban hành thành luật cũng trong tháng Sáu này. Một khi luật Quốc ca có hiệu lực tại Hong Kong, các hành động xúc phạm quốc ca có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt tiền và phạt tù. Với các nhà đấu tranh dân chủ, đây là những bước đi đánh dấu "sự cáo chung của Hong Kong" trong tư cách là một đặc khu với các quyền tự do được đảm bảo. Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" "Người dân Hong Kong lo ngại các luật do Bắc Kinh áp đặt một khi được ban hành sẽ kéo theo hoạt động tư pháp theo kiểu Trung Quốc", ông Trịnh Tư Luật nhận định. "Chính quyền đặc khu cũng có thể tự ban hành các luật hạn chế tự do của công dân, chẳng hạn Luật Trật tự công cộng. Tuy nhiên, dù thế thì các luật này cũng dựa trên các nguyên tắc luật pháp của hệ thống thông luật Anh mà các nước khối Thịnh vượng chung còn áp dụng". "Còn với các luật do Trung Quốc áp đặt, thật khó để đảm bảo một người được xét xử công bằng trước các tòa án do đại lục kiểm soát", ông nói thêm. Không chỉ là việc ban hành luật, Bắc Kinh còn hạn chế quyền tự trị của Hong Kong và gia tăng kiểm soát đặc khu này theo nhiều phương cách khác. "Các giáo viên đăng tải thông tin hoặc hình ảnh chống chính phủ lên Facebook, ngay lập tức họ sẽ bị phòng giáo dục cảnh cáo". Mới đây, chính quyền Hong Kong còn cấm người dân tập trung tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn. Tuy nhiên, sau đó hàng chục ngàn người đã bất chấp lệnh cấm, vẫn thực hiện cuộc tưởng niệm vào đêm 4/6. "Hành động của chính phủ là một sự khiêu khích nghiêm trọng trong lịch sử của chúng tôi. Cuộc tập trung tưởng niệm ngày 4/6 là một sự kiện quan trọng. Tôi cho rằng việc cấm đoán tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho tương lai", ông Trịnh Tư Luật đánh giá. "Cơ chế 'một quốc gia, hai chế độ' đã cáo chung hoàn toàn rồi", ông Trịnh đúc kết. 'Trung Quốc không cải tổ, Hong Kong không hy vọng' Giáo dục lòng "ái quốc" đối với học sinh và các biện pháp tuyên truyền khác cũng được Trung Quốc triển khai sâu rộng trong nhiều năm qua. Ông Trịnh đánh giá các chương trình tuyên truyền và lối giáo dục tẩy não đó không phát huy tác dụng. Dù thừa nhận trong giai đoạn 2000-2010, nhiều người dân Hong Kong trở nên ủng hộ Bắc Kinh vì ngưỡng mộ thành tựu kinh tế của Trung Quốc, nhưng ông nói thêm: "Nhiều người mong chờ Bắc Kinh sẽ cải tổ chính trị và truyền thông vào thời điểm 20 năm kể từ năm 1989. Tuy nhiên, tất cả những gì đã xảy ra thì chúng ta đều đã thấy: Chính quyền Tập Cận Bình đàn áp xã hội dân sự và truyền thông, thúc đẩy ý thức hệ yêu nước đơn nhất vốn đe dọa tự do". "Người Hong Kong đủ thực tế. Chúng tôi biết rõ rằng nếu không có tự do và cải tổ thực sự ở Trung Quốc thì làm sao đảm bảo được quyền tự trị tại Hong Kong", nhà nghiên cứu họ Trịnh nhận định. Người biểu tình ở quận Mong Kok của thành phố Nhà nghiên cứu này cũng bày tỏ lo ngại trước xu hướng ngả về Bắc Kinh của chính giới. "Có thể là việc chia sẻ quyền lực hoặc các món lợi trở nên quá hấp dẫn đối với họ", ông nói. "Nhưng tôi đặc biệt lo ngại là xu hướng các doanh nhân Hong Kong hoặc các tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động tại đặc khu trở nên thân Bắc Kinh hơn". Trong bối cảnh Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng, Hội đồng Lập pháp (Legco) của đặc khu cũng khó duy trì được tính độc lập. "Phân nửa số ghế trong Legco được bầu bởi 'các nhóm chức năng' gồm nhiều ngành nghề khác nhau. Chúng tôi đang nỗ lực hết mình để lấy lại đa số trong Legco, nhưng thật khó làm được điều này", ông Trịnh Tư Luật nói. "Mà ngay cả khi chúng tôi chiếm đa số trong hội đồng, Bắc Kinh cũng có thể sử dụng quyền lực để tước tư cách các vị tân cử sau cuộc bầu cử vào tháng chín". 'Tôi là người Hong Kong' Duy trì một "căn cước" riêng cũng nằm trong sự quan tâm của nhiều người Hong Kong. Thăm dò trên trang Pori cho thấy từ năm 1997-2019, xu hướng người dân tại vùng đặc khu nhận mình là người Trung Quốc (Trung Quốc nhân, Chinese) giảm dần, trong khi xu hướng người nhận mình là người Hong Kong (Hương Cảng nhân, Hongkongers) tăng lên. "Tất nhiên tôi là một người Hong Kong. Tôi cũng là một người thiểu số Trung Quốc. Nhưng có một điều rõ ràng, tôi không phải là một người đại lục, hoặc là một người Trung Quốc theo những điều kiện hiện nay của Bắc Kinh", ông Trịnh nói. Ông cho biết thêm, lớp người lớn tuổi thường có xu hướng coi mình là người Trung Quốc. "Bởi trải nghiệm sống của họ liên quan tới Quảng Đông hoặc các nguyên quán khác của họ. Nhưng những căn cước này không dựa trên lòng trung thành về chính trị, mà chủ yếu là gốc rễ văn hóa và bản quán". "Ngược lại, hầu hết người trẻ đều tin rằng họ là người Hong Kong và không liên quan gì với Trung Quốc cả", nghiên cứu gia họ Trịnh chia sẻ. Cảnh sát ở Hong Kong hôm 27/5. Sự khác biệt giữa các thế hệ cũng thể hiện trong cách thức mà người Hong Kong phản ứng trước các chính sách của Trung Quốc. "Phần lớn người cao tuổi nghiêng về các phương thức biểu tình truyền thống, chẳng hạn tuần hành ôn hòa, với hy vọng sẽ có câu trả lời thỏa đáng từ chính phủ", ông Trịnh Tư Luật nhận xét. "Trong khi đó, người trẻ tin rằng không có cách nào để thỏa hiệp với chế độ hiện tại". "Người lớn tuổi cũng có xu hướng thoát ly tới các quốc gia khác để sống. Nhưng đó không phải là lựa chọn của người trẻ tuổi, vốn ít có quan hệ với thời thuộc địa Anh và cũng không đủ giàu có." Ông Trịnh nhận định một số người trẻ có thể cho rằng việc thoát ly ra nước ngoài là phản bội, là sự bỏ cuộc. Hong Kong: Các cựu ngoại trưởng Anh muốn có liên minh chống luật an ninh TQ Hong Kong ‘xuống giá, bất ổn’ vì luật an ninh mới? Nhưng ở lại Hong Kong để tiếp tục tranh đấu, tương lai sẽ như thế nào? Ông Trịnh Tư Luật nói rằng tương lai rất khó đoán định, nhưng có thể học hỏi từ Đài Loan. "Đó là phải vững vàng và từ chối bất kỳ đề nghị thỏa hiệp nào với Bắc Kinh". Ông cũng cho rằng sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với đòi hỏi dân chủ của Hong Kong là quan trọng, "dù đó không phải là chiến tuyến chủ lực của chúng tôi". "Tôi mong rằng Liên minh châu Âu và nhiều quốc gia khác tiếp bước Mỹ trừng phạt Trung Quốc càng sớm càng tốt".	[ 108, 287, 285, 161, 571, 568, 402, 1726, 1005, 1012, 103, 434, 140, 1004, 185, 492, 487, 2475, 118, 127, 106, 164, 182, 185, 2146, 104, 316, 494, 770, 1591, 491, 585, 250, 157, 168, 149, 847, 3264, 2341, 734, 218, 300, 234, 122, 245, 105, 246, 241, 104, 174, 141, 133, 179, 2684, 626, 116, 122, 168, 2195, 485, 103, 639, 236, 955, 300, 234, 309, 2648, 293, 213, 105, 936, 271, 127, 133, 550, 1569, 646, 152, 568, 402, 1726, 1005, 1012, 733, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 325, 11656, 112, 1012, 305, 672, 239, 104, 151, 162, 6172, 136, 299, 7195, 847, 1028, 748, 903, 206, 235, 330, 305, 3586, 200, 123, 377, 13622, 1028, 110, 177, 168, 222, 7214, 208, 1726, 1005, 1012, 18657, 9710, 1783, 5771, 4774, 332, 856, 296, 147, 8292, 106, 116, 2080, 447, 738, 2160, 113, 737, 1168, 585, 250, 137, 185, 149, 847, 1028, 120, 147, 386, 1333, 208, 210, 221, 127, 106, 152, 568, 402, 122, 3291, 434, 140, 1004, 185, 492, 487, 283, 105, 127, 106, 164, 182, 185, 2146, 104, 316, 494, 770, 1591, 491, 585, 250, 157, 168, 149, 847, 3264, 151, 162, 165, 321, 594, 820, 759, 129, 238, 589, 384, 847, 1028, 148, 266, 138, 147, 4339, 103, 151, 162, 316, 437, 165, 321, 109, 973, 246, 130, 594, 820, 634, 322, 126, 428, 367, 351, 244, 480, 399, 134, 223, 697, 225, 353, 2504, 198, 1906, 196, 353, 359, 340, 564, 920, 184, 239, 202, 104, 151, 890, 634, 575, 106, 156, 822, 922, 109, 330, 576, 353, 168, 222, 245, 104, 847, 2728, 521, 249, 535, 523, 137, 185, 149, 634, 322, 650, 4745, 1115, 204, 284, 205, 115, 1215, 124, 130, 391, 195, 360, 725, 127, 128, 130, 327, 647, 168, 222, 180, 114, 111, 137, 847, 3264, 2392, 1009, 162, 213, 151, 162, 206, 235, 330, 1020, 672, 162, 165, 105, 382, 357, 134, 251, 138, 573, 1438, 1012, 225, 288, 847, 1028, 531, 113, 253, 4015, 1339, 191, 11656, 103, 813, 210, 3016, 246, 847, 1028, 127, 115, 306, 775, 444, 16897, 8671, 180, 382, 330, 162, 840, 103, 382, 357, 134, 117, 504, 209, 164, 330, 127, 113, 253, 1668, 433, 430, 129, 330, 162, 840, 107, 614, 265, 149, 847, 2728, 109, 209, 192, 990, 473, 198, 840, 107, 136, 133, 1330, 402, 605, 517, 240, 144, 103, 133, 1029, 379, 105, 1029, 3109, 1224, 176, 109, 152, 585, 250, 137, 1629, 248, 106, 120, 920, 184, 403, 988, 3433, 341, 630, 104, 847, 1028, 207, 113, 276, 173, 106, 116, 634, 322, 119, 109, 168, 222, 180, 117, 879, 327, 112, 448, 245, 165, 25664, 5465, 21424, 6017, 1786, 371, 7342, 123, 160, 248, 106, 189, 6979, 1491, 1506, 202, 113, 478, 324, 847, 1028, 207, 2661, 137, 847, 1028, 650, 755, 109, 330, 180, 360, 725, 516, 632, 116, 129, 117, 504, 209, 134, 930, 181, 381, 192, 276, 246, 181, 1138, 151, 162, 646, 118, 1726, 1005, 1012, 238, 1941, 189, 2468, 168, 634, 322, 127, 107, 136, 222, 504, 209, 109, 330, 576, 353, 222, 180, 104, 135, 1422, 718, 269, 576, 1012, 20817, 222, 135, 8995, 421, 572, 428, 175, 143, 109, 330, 126, 127, 1105, 159, 109, 503, 1199, 330, 246, 104, 300, 234, 206, 330, 266, 145, 109, 142, 1437, 4057, 3488, 630, 177, 516, 286, 340, 189, 3108, 119, 109, 330, 180, 151, 162, 516, 632, 103, 610, 455, 130, 879, 327, 116, 111, 117, 587, 528, 135, 281, 226, 109, 660, 304, 180, 273, 1438, 594, 820, 646, 118, 123, 1796, 724, 163, 106, 156, 504, 209, 2775, 360, 725, 177, 576, 353, 168, 222, 245, 104, 847, 1028, 105, 165, 321, 594, 820, 634, 322, 126, 181, 158, 412, 173, 911, 2019, 309, 182, 687, 1299, 206, 193, 451, 240, 349, 424, 122, 256, 227, 4426, 531, 385, 766, 154, 134, 133, 438, 309, 818, 313, 341, 340, 2392, 1009, 122, 168, 847, 1028, 177, 918, 111, 137, 495, 396, 597, 1196, 197, 1506, 338, 1636, 1020, 11010, 421, 572, 187, 150, 201, 1166, 926, 111, 115, 295, 577, 1047, 918, 103, 244, 223, 199, 204, 597, 1196, 138, 1370, 11656, 112, 189, 6005, 192, 104, 122, 256, 106, 116, 144, 129, 2312, 1432, 849, 308, 113, 478, 324, 104, 174, 1986, 1503, 495, 396, 597, 1196, 191, 11656, 106, 116, 144, 591, 146, 1807, 388, 114, 160, 156, 918, 1040, 394, 124, 379, 947, 841, 1216, 114, 489, 1032, 646, 118, 1726, 1005, 1012, 403, 4538, 8564, 353, 6777, 198, 1906, 196, 353, 359, 257, 115, 341, 630, 506, 258, 598, 646, 118, 1726, 4246, 6409, 11885, 162, 110, 655, 420, 103, 847, 1028, 110, 861, 12111, 754, 818, 694, 189, 2636, 198, 207, 195, 119, 214, 296, 105, 109, 973, 246, 480, 425, 211, 127, 117, 151, 162, 435, 550, 993, 933, 113, 158, 147, 1451, 208, 1726, 403, 314, 109, 741, 277, 480, 425, 105, 1195, 309, 818, 3005, 1885, 150, 110, 212, 1254, 274, 2971, 1612, 1175, 238, 113, 1008, 780, 2750, 686, 9485, 103, 158, 111, 137, 847, 1028, 319, 237, 535, 523, 360, 725, 171, 2406, 2047, 164, 3385, 236, 216, 104, 151, 890, 170, 118, 123, 2223, 189, 3663, 111, 872, 1205, 360, 725, 134, 655, 420, 122, 245, 105, 425, 206, 138, 221, 318, 1088, 147, 546, 148, 147, 9180, 421, 572, 525, 186, 120, 218, 115, 488, 124, 143, 174, 169, 413, 115, 203, 161, 448, 168, 1391, 2094, 644, 685, 516, 293, 213, 137, 144, 105, 425, 206, 103, 822, 922, 108, 232, 329, 300, 436, 142, 652, 202, 682, 1011, 1050, 222, 180, 340, 2661, 847, 1028, 620, 223, 1345, 819, 141, 217, 450, 160, 323, 110, 107, 222, 180, 105, 655, 420, 223, 144, 108, 121, 151, 162, 143, 140, 350, 879, 327, 117, 168, 222, 245, 149, 847, 1028, 646, 152, 568, 402, 154, 1726, 238, 1941, 606, 284, 205, 108, 121, 2332, 3354, 12218, 104, 164, 548, 571, 568, 402, 126, 127, 1035, 776, 650, 755, 226, 1461, 665, 4098, 125, 360, 725, 104, 122, 1326, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 571, 568, 402, 122, 3291, 152, 381, 192, 111, 847, 1028, 123, 225, 353, 2504, 198, 1906, 196, 353, 14149, 115, 133, 299, 7195, 105, 111, 847, 1028, 260, 214, 762, 2703, 110, 117, 893, 1319, 119, 151, 942, 1 ]
vert-fut-44093932	https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-44093932	'Bảo tàng không gian bay trong quỹ đạo'	Vào ngày 18/05/2009, ở độ cao 570km bên ngoài Trái Đất, phi hành gia John Grunsfeld trở thành người cuối cùng chạm tay vào Kính viễn vọng Không gian Hubble.	Trước khi quay trở lại buồng khí của Tàu vũ trụ Atlantis ở chặng cuối chuyến du hành không gian đầy vất vả, ông nhắc lại lời nói của huyền thoại tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Arthur C Clarke. "Cách duy nhất để biết được giới hạn của những điều có thể đạt được là phải vượt qua chúng để vươn tới những điều không thể," ông nói qua điện đàm với các nhân vật quan trọng khi đó đang có mặt ở trung tâm điều hành. Người liều mình đi săn phóng xạ Những người đổi thay thế giới ở tuổi học trò Những sáng chế của tuổi teen cho người khuyết tật "Trong hành trình này, chúng tôi đã thử làm một số thứ mà nhiều người nói là không thể... Chúng tôi dành cho Kính viễn vọng Hubble những lời chúc tốt đẹp nhất." Phi hành đoàn thả Hubble trở lại vào quỹ đạo và khi tàu Atlantis quay đầu, chiếc kính hình trụ lấp lánh dần biến mất vào không gian. Ngày nay, với đội Tàu Con Thoi nằm yên không hoạt động, người ta không có cách nào khác để thực hiện tiếp nhiệm vụ bảo trì, sửa chữa kính Hubble. Mọi thứ đều ổn, kính Hubble sẽ vẫn hoạt động trong vài năm tới và tiếp tục tiết lộ cho chúng ta biết sự kỳ vĩ của Vũ trụ. Nhưng trong thập niên tới, các bộ phận của vệ tinh sẽ dần hỏng hóc và quỹ đạo của chiếc kính sẽ dần sai lệch. Là một trong những nỗ lực khoa học quan trọng nhất của nhân loại từ trước tới nay, số phận kính Hubble đã được định đoạt từ trước - nó sẽ vỡ tan thành từng mảnh khi đi vào bầu khí quyển của Trái Đất vào đầu thập niên 2030. Nó sẽ đi theo con đường mà rất nhiều vật thể không gian khác trong lịch sử đã trải qua - từ vệ tinh đầu tiên và "phi hành gia" chó Laika, đến Skylab và Trạm không gian Mir. Nhưng vẫn còn một cách "không thể" khác. "Đó hẳn sẽ là một kết thúc đầy đau đớn cho vật thể đáng được tôn vinh như vậy," Stuart Eves, chủ tịch diễn đàn Trao đổi Thông tin Không gian (Space Information Exchange), một tổ chức chính phủ và công nghiệp của Anh Quốc về an ninh không gian và cơ sở hạ tầng, nói. Ông cũng là kỹ sư vệ tinh và chuyên gia về mảnh vụn trong không gian. "Nhưng thay vì để nó vỡ tan, ta có thể áp dụng cách giống như cách ta đã bảo tồn những con tàu, máy bay, xe hơi và xe lửa quan trọng trong bảo tàng," ông nói, "chúng ta có thể chăm sóc kính Hubble và giữ gìn nó cho hậu thế." Tàu Con thoi đã trở về Trái Đất, nhưng còn nhiều vật dụng nhiều ý nghĩa khác vẫn đang trôi nổi trên quỹ đạo Thay vì đưa kính trở lại Trái Đất - một nhiệm vụ tốn kém và đầy thách thức (Tàu Con Thoi từng thực hiện thành công vào năm 1984 với hai vệ tinh liên lạc) - Eves kêu gọi Hoa Kỳ bảo tồn kính viễn vọng trong không gian. Trước khi kính Hubble bắt đầu nhiệm vụ cuối cùng, Nasa đã nghiên cứu khả năng sử dụng tàu vũ trụ robot để kết nối và sửa chữa vệ tinh này thay vì nhờ đến các phi hành gia. Những chiếc xe tăng nhô lên từ đầm lầy Phòng spa xa xỉ giữa mỏ phóng xạ Xô Viết Khám phá lòng Trái Đất nhờ 'bão bom' Eves muốn sử dụng công nghệ tương tự để giữ kính viễn vọng tiếp tục ở trong quỹ đạo. "Một vệ tinh có thể móc vào kính viễn vọng, chỉ nó đúng hướng đi và đẩy nó lên quỹ đạo cao hơn, để nó có thể ở vị trí đó một thời gian," ông nói. "Sau đó bạn sẽ vấp phải một vấn đề - giống như những giám tuyển bảo tàng thường làm - là phải tìm cách bảo tồn hiện vật chống lại sự tàn phá của thời gian, chẳng hạn như do tia phóng xạ, hay nguy cơ nó bị những mảnh vụn khác trong không gian va vào." Giải pháp mà ông đưa ra là phóng một vệ tinh nhỏ - loại vệ tinh có tên CubeSat có kích cỡ bằng hộp đựng giày - vào cùng quỹ đạo với kính Hubble để thực hiện vai trò bảo vệ hoặc làm giám tuyển ảo cho chiếc kính viễn vọng. "Bạn có thể phóng một camera robot nhỏ bay vòng quanh hiện vật và quay phim lại để cho khách thăm bảo tàng xem bằng kính thực tế ảo VR chẳng hạn," ông cho biết. "Ít nhất, chúng ta sẽ có thể có tài liệu ghi nhận về kính Hubble." Công nghệ vệ tinh dạng hộp cũng có thể được sử dụng để quan sát những hiện vật không gian quan trọng khác như Telstar - vệ tinh truyền hình đầu tiên - được phóng vào năm 1962 và giờ đây vẫn bay trong quỹ đạo hình ellip trong khoảng 1.000 đến 5.600km bên trên Trái Đất, hay vệ tinh Vanguard-1, vật thể không gian lâu đời nhất giờ vẫn còn bay trên quỹ đạo. Vệ tinh Vangaurd satellite - vật thể do con người tạo ra và đưa lên quỹ đạo sớm nhất - có thể trở thành một điểm thu hút du khách "Vệ tinh CubeSat đã được cân nhắc sử dụng cho việc quan sát Trạm Không gian Quốc tế," Eves cho biết. "Một camera có độ phân giải cao có thể bay vòng quanh trạm để khảo sát tình trạng của trạm và xem có hư hại gì bên ngoài mà ta phải chú ý không." Eves không chỉ muốn bảo tồn những vệ tinh trong quỹ đạo vòng quanh Trái Đất. Trạm ISS sắp rơi xuống Trái Đất Nơi sản sinh máy bay không người lái Khi thành phố được xây dựng trên biển Với kế hoạch trở lại Mặt Trăng của Nasa, người ta ngày càng quan ngại các chuyến thám hiểm không gian có con người hoặc robot sẽ bỏ lại những vật thể gây nguy hại trong vũ trụ. Một tổ chức quốc tế mới tên gọi For All Moonkind, gần đây đã kêu gọi ý thức về vấn đề này. Chẳng hạn, tổ chức này đề xuất những đạo luật mới từ Liên hiệp quốc để bảo vệ tàu hạ cánh, lá cờ, và vết chân của những phi hành gia từ tàu Apollo. Mặc dù trong tương lai, có thể sẽ đến một ngày nào đó chúng ta có bảo tàng trên Mặt Trăng, hay ít nhất là một kiểu bảo tồn nào đó cho những hiện vật không gian quan trọng, những thứ bị bỏ lại xứng đáng được đưa trở về Trái Đất. "Tôi ủng hộ ý tưởng nên có một số hoạt động giám tuyển và bảo tồn hiện vật và theo dõi những dấu vết hóa thạch như dấu chân," Eves nói. "Nhưng tôi không nghĩ chúng nên quá nghiêm ngặt tới mức ta không thể khai thác được thêm lợi ích khoa học nào từ chúng." "Một trong những đề xuất lạ lùng nhất mà tôi từng nghe là quay trở lại và nhặt những túi phân mà phi hành gia đã bỏ lại," ông nói. "Các nhà sinh học không gian sẽ rất vui tìm hiểu xem vi khuẩn trong phân sống ra sao khi phải đối mặt với môi trường không gian cực kỳ khắc nghiệt." Nó chắn chắn sẽ là một cuộc trưng bày khác thường trong bảo tàng. Những vết chân của các nhà du hành vũ trụ đi chuyến Apollo nhiều khả năng sẽ là thứ chúng ta nỗ lực bảo tồn Đây không phải là lần đầu tiên hiện vật từ Mặt Trăng trở về Trái Đất. Vào 11/1969, phi hành đoàn của tàu Apollo 12 đưa trở lại chiếc camera từ tàu thăm dò robot tên Surveyor-3 để nghiên cứu. Những phát hiện ban đầu thậm chí cho thấy chiếc máy ảnh có một quần thể vi khuẩn đã sống sót được trên Mặt Trăng. Tuy nhiên sau đó, những vi khuẩn này được xác định rằng nhiều khả năng là do tiến trình bảo đảm vệ sinh không tốt, đã có ai đó hắt hơi vào chiếc máy camera trong quá trình kiểm tra, xem xét. Trong vòng thập niên tới, rất có thể con người một lần nữa sẽ lại đặt chân lên Mặt Trăng và nhìn thấy dấu chân đầu tiên của Neil Armstrong. Nhưng liệu phi hành đoàn của Tàu Con Thoi Atlantis vào năm 2009 có phải là những người cuối cùng nhìn cận cảnh kính viễn vọng Hubble không? Không hẳn thế. Các thế hệ tương lai sẽ có thể bay vòng quanh Trái Đất trong tàu vũ trụ cá nhân để xem xét các vệ tinh. Nhưng trong thời gian trước mắt, chỉ một số ít những ai có đặc quyền mới có thể một lần nữa sẽ được nhìn cận cảnh một số hiện vật lịch sử trong không gian. "Nhiều công ty đang thảo luận nghiêm túc về việc xây khách sạn không gian, quỹ đạo họ sẽ chọn là gì?" Eves đặt câu hỏi. "Một quỹ đạo trùng với kính Hubble có thể giúp họ thấy được điều kỳ diệu bên ngoài cửa sổ - khi bạn nhìn xuống Trái Đất, sẽ thật tuyệt nếu bạn thấy Kính viễn vọng Hubble bay ngang qua." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	summarize: Trước khi quay trở lại buồng khí của Tàu vũ trụ Atlantis ở chặng cuối chuyến du hành không gian đầy vất vả, ông nhắc lại lời nói của huyền thoại tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Arthur C Clarke. "Cách duy nhất để biết được giới hạn của những điều có thể đạt được là phải vượt qua chúng để vươn tới những điều không thể," ông nói qua điện đàm với các nhân vật quan trọng khi đó đang có mặt ở trung tâm điều hành. Người liều mình đi săn phóng xạ Những người đổi thay thế giới ở tuổi học trò Những sáng chế của tuổi teen cho người khuyết tật "Trong hành trình này, chúng tôi đã thử làm một số thứ mà nhiều người nói là không thể... Chúng tôi dành cho Kính viễn vọng Hubble những lời chúc tốt đẹp nhất." Phi hành đoàn thả Hubble trở lại vào quỹ đạo và khi tàu Atlantis quay đầu, chiếc kính hình trụ lấp lánh dần biến mất vào không gian. Ngày nay, với đội Tàu Con Thoi nằm yên không hoạt động, người ta không có cách nào khác để thực hiện tiếp nhiệm vụ bảo trì, sửa chữa kính Hubble. Mọi thứ đều ổn, kính Hubble sẽ vẫn hoạt động trong vài năm tới và tiếp tục tiết lộ cho chúng ta biết sự kỳ vĩ của Vũ trụ. Nhưng trong thập niên tới, các bộ phận của vệ tinh sẽ dần hỏng hóc và quỹ đạo của chiếc kính sẽ dần sai lệch. Là một trong những nỗ lực khoa học quan trọng nhất của nhân loại từ trước tới nay, số phận kính Hubble đã được định đoạt từ trước - nó sẽ vỡ tan thành từng mảnh khi đi vào bầu khí quyển của Trái Đất vào đầu thập niên 2030. Nó sẽ đi theo con đường mà rất nhiều vật thể không gian khác trong lịch sử đã trải qua - từ vệ tinh đầu tiên và "phi hành gia" chó Laika, đến Skylab và Trạm không gian Mir. Nhưng vẫn còn một cách "không thể" khác. "Đó hẳn sẽ là một kết thúc đầy đau đớn cho vật thể đáng được tôn vinh như vậy," Stuart Eves, chủ tịch diễn đàn Trao đổi Thông tin Không gian (Space Information Exchange), một tổ chức chính phủ và công nghiệp của Anh Quốc về an ninh không gian và cơ sở hạ tầng, nói. Ông cũng là kỹ sư vệ tinh và chuyên gia về mảnh vụn trong không gian. "Nhưng thay vì để nó vỡ tan, ta có thể áp dụng cách giống như cách ta đã bảo tồn những con tàu, máy bay, xe hơi và xe lửa quan trọng trong bảo tàng," ông nói, "chúng ta có thể chăm sóc kính Hubble và giữ gìn nó cho hậu thế." Tàu Con thoi đã trở về Trái Đất, nhưng còn nhiều vật dụng nhiều ý nghĩa khác vẫn đang trôi nổi trên quỹ đạo Thay vì đưa kính trở lại Trái Đất - một nhiệm vụ tốn kém và đầy thách thức (Tàu Con Thoi từng thực hiện thành công vào năm 1984 với hai vệ tinh liên lạc) - Eves kêu gọi Hoa Kỳ bảo tồn kính viễn vọng trong không gian. Trước khi kính Hubble bắt đầu nhiệm vụ cuối cùng, Nasa đã nghiên cứu khả năng sử dụng tàu vũ trụ robot để kết nối và sửa chữa vệ tinh này thay vì nhờ đến các phi hành gia. Những chiếc xe tăng nhô lên từ đầm lầy Phòng spa xa xỉ giữa mỏ phóng xạ Xô Viết Khám phá lòng Trái Đất nhờ 'bão bom' Eves muốn sử dụng công nghệ tương tự để giữ kính viễn vọng tiếp tục ở trong quỹ đạo. "Một vệ tinh có thể móc vào kính viễn vọng, chỉ nó đúng hướng đi và đẩy nó lên quỹ đạo cao hơn, để nó có thể ở vị trí đó một thời gian," ông nói. "Sau đó bạn sẽ vấp phải một vấn đề - giống như những giám tuyển bảo tàng thường làm - là phải tìm cách bảo tồn hiện vật chống lại sự tàn phá của thời gian, chẳng hạn như do tia phóng xạ, hay nguy cơ nó bị những mảnh vụn khác trong không gian va vào." Giải pháp mà ông đưa ra là phóng một vệ tinh nhỏ - loại vệ tinh có tên CubeSat có kích cỡ bằng hộp đựng giày - vào cùng quỹ đạo với kính Hubble để thực hiện vai trò bảo vệ hoặc làm giám tuyển ảo cho chiếc kính viễn vọng. "Bạn có thể phóng một camera robot nhỏ bay vòng quanh hiện vật và quay phim lại để cho khách thăm bảo tàng xem bằng kính thực tế ảo VR chẳng hạn," ông cho biết. "Ít nhất, chúng ta sẽ có thể có tài liệu ghi nhận về kính Hubble." Công nghệ vệ tinh dạng hộp cũng có thể được sử dụng để quan sát những hiện vật không gian quan trọng khác như Telstar - vệ tinh truyền hình đầu tiên - được phóng vào năm 1962 và giờ đây vẫn bay trong quỹ đạo hình ellip trong khoảng 1.000 đến 5.600km bên trên Trái Đất, hay vệ tinh Vanguard-1, vật thể không gian lâu đời nhất giờ vẫn còn bay trên quỹ đạo. Vệ tinh Vangaurd satellite - vật thể do con người tạo ra và đưa lên quỹ đạo sớm nhất - có thể trở thành một điểm thu hút du khách "Vệ tinh CubeSat đã được cân nhắc sử dụng cho việc quan sát Trạm Không gian Quốc tế," Eves cho biết. "Một camera có độ phân giải cao có thể bay vòng quanh trạm để khảo sát tình trạng của trạm và xem có hư hại gì bên ngoài mà ta phải chú ý không." Eves không chỉ muốn bảo tồn những vệ tinh trong quỹ đạo vòng quanh Trái Đất. Trạm ISS sắp rơi xuống Trái Đất Nơi sản sinh máy bay không người lái Khi thành phố được xây dựng trên biển Với kế hoạch trở lại Mặt Trăng của Nasa, người ta ngày càng quan ngại các chuyến thám hiểm không gian có con người hoặc robot sẽ bỏ lại những vật thể gây nguy hại trong vũ trụ. Một tổ chức quốc tế mới tên gọi For All Moonkind, gần đây đã kêu gọi ý thức về vấn đề này. Chẳng hạn, tổ chức này đề xuất những đạo luật mới từ Liên hiệp quốc để bảo vệ tàu hạ cánh, lá cờ, và vết chân của những phi hành gia từ tàu Apollo. Mặc dù trong tương lai, có thể sẽ đến một ngày nào đó chúng ta có bảo tàng trên Mặt Trăng, hay ít nhất là một kiểu bảo tồn nào đó cho những hiện vật không gian quan trọng, những thứ bị bỏ lại xứng đáng được đưa trở về Trái Đất. "Tôi ủng hộ ý tưởng nên có một số hoạt động giám tuyển và bảo tồn hiện vật và theo dõi những dấu vết hóa thạch như dấu chân," Eves nói. "Nhưng tôi không nghĩ chúng nên quá nghiêm ngặt tới mức ta không thể khai thác được thêm lợi ích khoa học nào từ chúng." "Một trong những đề xuất lạ lùng nhất mà tôi từng nghe là quay trở lại và nhặt những túi phân mà phi hành gia đã bỏ lại," ông nói. "Các nhà sinh học không gian sẽ rất vui tìm hiểu xem vi khuẩn trong phân sống ra sao khi phải đối mặt với môi trường không gian cực kỳ khắc nghiệt." Nó chắn chắn sẽ là một cuộc trưng bày khác thường trong bảo tàng. Những vết chân của các nhà du hành vũ trụ đi chuyến Apollo nhiều khả năng sẽ là thứ chúng ta nỗ lực bảo tồn Đây không phải là lần đầu tiên hiện vật từ Mặt Trăng trở về Trái Đất. Vào 11/1969, phi hành đoàn của tàu Apollo 12 đưa trở lại chiếc camera từ tàu thăm dò robot tên Surveyor-3 để nghiên cứu. Những phát hiện ban đầu thậm chí cho thấy chiếc máy ảnh có một quần thể vi khuẩn đã sống sót được trên Mặt Trăng. Tuy nhiên sau đó, những vi khuẩn này được xác định rằng nhiều khả năng là do tiến trình bảo đảm vệ sinh không tốt, đã có ai đó hắt hơi vào chiếc máy camera trong quá trình kiểm tra, xem xét. Trong vòng thập niên tới, rất có thể con người một lần nữa sẽ lại đặt chân lên Mặt Trăng và nhìn thấy dấu chân đầu tiên của Neil Armstrong. Nhưng liệu phi hành đoàn của Tàu Con Thoi Atlantis vào năm 2009 có phải là những người cuối cùng nhìn cận cảnh kính viễn vọng Hubble không? Không hẳn thế. Các thế hệ tương lai sẽ có thể bay vòng quanh Trái Đất trong tàu vũ trụ cá nhân để xem xét các vệ tinh. Nhưng trong thời gian trước mắt, chỉ một số ít những ai có đặc quyền mới có thể một lần nữa sẽ được nhìn cận cảnh một số hiện vật lịch sử trong không gian. "Nhiều công ty đang thảo luận nghiêm túc về việc xây khách sạn không gian, quỹ đạo họ sẽ chọn là gì?" Eves đặt câu hỏi. "Một quỹ đạo trùng với kính Hubble có thể giúp họ thấy được điều kỳ diệu bên ngoài cửa sổ - khi bạn nhìn xuống Trái Đất, sẽ thật tuyệt nếu bạn thấy Kính viễn vọng Hubble bay ngang qua." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.	[ 108, 287, 285, 161, 957, 129, 1015, 319, 153, 6402, 482, 104, 1859, 705, 1266, 25525, 108, 121, 5311, 608, 803, 744, 209, 110, 390, 858, 3777, 12746, 118, 982, 153, 366, 123, 104, 3662, 909, 1159, 1026, 889, 214, 2058, 597, 14208, 960, 14360, 112, 2019, 772, 756, 202, 130, 217, 117, 249, 576, 104, 120, 179, 107, 136, 764, 117, 106, 139, 1064, 235, 174, 130, 3018, 228, 120, 179, 110, 136, 519, 118, 123, 235, 726, 883, 119, 109, 157, 731, 146, 308, 129, 150, 167, 107, 447, 108, 121, 396, 315, 179, 3520, 606, 2693, 267, 184, 2381, 662, 3373, 564, 111, 345, 346, 175, 249, 108, 121, 722, 214, 704, 564, 611, 353, 104, 722, 11571, 114, 111, 2748, 2969, 189, 1683, 209, 277, 474, 174, 141, 115, 932, 140, 116, 166, 259, 145, 158, 111, 123, 106, 110, 136, 599, 819, 141, 1031, 114, 5876, 2058, 584, 26824, 120, 366, 2235, 514, 1142, 10635, 1427, 209, 526, 1617, 26824, 319, 153, 138, 1928, 247, 105, 129, 540, 25525, 1015, 2811, 845, 1724, 240, 1266, 3643, 4176, 1429, 625, 552, 138, 110, 3514, 1245, 801, 119, 559, 1859, 1528, 21476, 829, 1675, 110, 381, 1971, 111, 169, 110, 107, 173, 224, 211, 130, 223, 199, 270, 517, 197, 327, 10923, 1298, 1520, 1724, 26824, 112, 2391, 259, 413, 9313, 1724, 26824, 134, 244, 381, 192, 113, 696, 147, 228, 105, 270, 437, 958, 1154, 114, 174, 169, 217, 144, 393, 2014, 104, 1016, 10015, 311, 113, 1092, 778, 3490, 109, 317, 1392, 104, 647, 777, 134, 1429, 3313, 7921, 105, 1928, 247, 104, 845, 1724, 134, 1429, 714, 2641, 112, 1931, 116, 113, 120, 1163, 265, 889, 214, 146, 308, 202, 104, 157, 534, 148, 226, 228, 801, 166, 1392, 1724, 26824, 115, 117, 190, 2190, 148, 226, 233, 335, 134, 2001, 2022, 164, 434, 2252, 129, 184, 138, 513, 482, 3302, 104, 2186, 1970, 138, 178, 1092, 778, 16996, 1447, 134, 184, 181, 219, 361, 145, 215, 158, 731, 136, 110, 390, 211, 113, 478, 324, 115, 1281, 235, 233, 148, 647, 777, 178, 462, 105, 10323, 209, 165, 207, 2618, 2155, 13588, 155, 8543, 2673, 1470, 105, 7831, 110, 390, 15085, 112, 311, 244, 177, 116, 173, 1639, 136, 207, 911, 2620, 1545, 134, 106, 116, 299, 822, 858, 1187, 4039, 114, 731, 136, 549, 117, 666, 2243, 128, 7307, 11531, 18910, 569, 103, 185, 492, 407, 685, 3804, 345, 1251, 193, 724, 390, 444, 28194, 27102, 23128, 856, 116, 420, 229, 122, 256, 105, 135, 522, 104, 266, 162, 125, 305, 672, 110, 390, 105, 225, 633, 1030, 8135, 454, 208, 127, 106, 888, 441, 647, 777, 105, 649, 165, 125, 2252, 197, 231, 113, 110, 3514, 1960, 346, 171, 130, 335, 2001, 2022, 103, 169, 107, 136, 516, 286, 173, 855, 128, 173, 169, 115, 327, 1025, 120, 219, 540, 103, 452, 4100, 529, 1189, 105, 529, 1114, 146, 308, 113, 327, 2224, 519, 118, 1720, 5553, 169, 107, 136, 1656, 1891, 1724, 26824, 105, 533, 2752, 335, 114, 878, 10012, 1859, 1528, 10168, 115, 319, 125, 2186, 10183, 170, 177, 158, 731, 286, 158, 108, 232, 404, 211, 244, 167, 2828, 738, 159, 1928, 247, 2183, 171, 251, 1724, 319, 153, 2186, 1970, 233, 116, 517, 197, 1912, 1206, 105, 858, 1221, 329, 444, 19734, 1528, 21476, 434, 223, 199, 164, 135, 138, 147, 8306, 119, 196, 647, 777, 316, 956, 371, 233, 18910, 569, 758, 343, 254, 336, 327, 1025, 1724, 2058, 584, 113, 110, 3514, 957, 129, 1724, 26824, 290, 178, 517, 197, 608, 2672, 6322, 115, 568, 402, 555, 344, 324, 286, 540, 705, 1266, 4273, 130, 299, 1495, 105, 1298, 1520, 647, 777, 126, 346, 171, 1211, 155, 109, 894, 209, 1939, 564, 845, 529, 321, 7773, 227, 148, 6226, 5738, 1866, 14632, 797, 4228, 415, 2456, 662, 3373, 1223, 3113, 11923, 740, 694, 2186, 1970, 1211, 377, 22099, 1238, 257, 18910, 569, 278, 324, 286, 135, 877, 489, 222, 130, 533, 1724, 2058, 584, 270, 437, 108, 121, 113, 1928, 3157, 2419, 647, 777, 107, 136, 3151, 138, 1724, 2058, 5265, 163, 335, 604, 665, 184, 105, 922, 335, 227, 1928, 247, 291, 975, 130, 335, 107, 136, 108, 121, 297, 512, 150, 116, 221, 390, 519, 118, 454, 3696, 150, 230, 134, 5792, 139, 116, 255, 220, 233, 855, 128, 120, 850, 1262, 327, 2224, 369, 140, 233, 106, 139, 370, 173, 327, 1025, 199, 731, 424, 153, 144, 1385, 740, 104, 221, 3445, 718, 269, 576, 128, 180, 6392, 662, 3373, 103, 194, 841, 225, 335, 133, 120, 2252, 197, 231, 211, 113, 110, 390, 2840, 138, 294, 2029, 246, 145, 118, 251, 124, 106, 662, 116, 647, 777, 750, 233, 534, 647, 777, 107, 465, 5199, 4424, 16096, 332, 107, 1058, 2550, 281, 3116, 2686, 3411, 233, 138, 264, 1928, 247, 119, 1724, 26824, 130, 223, 199, 809, 704, 327, 647, 451, 140, 850, 1262, 2723, 114, 845, 1724, 2058, 4224, 3788, 107, 136, 662, 116, 4392, 4273, 750, 502, 906, 1017, 199, 731, 105, 1015, 807, 153, 130, 114, 547, 582, 327, 2224, 453, 281, 1724, 223, 216, 2723, 1421, 3208, 718, 269, 576, 519, 118, 114, 1401, 189, 9759, 332, 1498, 174, 169, 134, 107, 136, 107, 326, 588, 848, 238, 125, 1724, 26824, 294, 487, 877, 647, 777, 1361, 3116, 127, 107, 136, 117, 324, 286, 130, 146, 338, 120, 199, 731, 110, 390, 146, 308, 211, 128, 9730, 13137, 233, 647, 777, 425, 240, 178, 462, 233, 117, 662, 138, 147, 6614, 105, 339, 248, 244, 502, 113, 1928, 247, 240, 108, 16529, 962, 113, 545, 3352, 155, 985, 14052, 4608, 367, 159, 2186, 10183, 194, 647, 777, 26061, 5206, 103, 731, 136, 110, 390, 727, 723, 202, 339, 244, 177, 502, 159, 1928, 3157, 4998, 777, 11026, 409, 431, 1134, 1230, 2765, 29965, 233, 731, 136, 180, 219, 111, 394, 124, 105, 251, 227, 1928, 247, 1214, 202, 233, 107, 136, 319, 164, 116, 318, 498, 1305, 744, 547, 5989, 4966, 777, 5199, 4424, 16096, 332, 115, 117, 1237, 982, 324, 286, 114, 156, 146, 338, 7831, 724, 390, 162, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1339, 191, 1632, 5153, 8166, 103, 108, 121, 359, 291, 985, 6019, 4608, 367, 351, 2186, 10183, 894, 209, 165, 1546, 18688, 231, 569, 18272, 319, 164, 111, 608, 264, 2133, 600, 138, 5876, 2058, 584, 724, 390, 26824, 112, 1 ]
culture-social-42265188	https://www.bbc.com/vietnamese/culture-social-42265188	'Đêm vô thức bản địa' và tiếng vọng Trống Đồng	Ngày 12/12/2017 tới đạo diễn Nguyễn Nhất Lý sẽ cho ra mắt thử nghiệm mới của ông giữa lòng Hà Nội, tác phẩm mang tên 'Đêm vô thức bản địa' do SEAPHONY thể hiện.	Dàn nhạc SEAPHONY Đến được thời điểm này đã là một thành công của tác giả mà tên tuổi gắn liền với với những tác phẩm gây tiếng vang, đột biến trên sân khấu Việt Nam như "À Ố Show", "Teh Dar","Làng Tôi". So sánh văn hóa cà phê Paris và Hà Nội Chờ Nobel Văn học và Hòa bình 2017 Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 1) Câu chuyện của nhân loại Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý ngày 4/12, chuyện trò với tôi từ Đại Lải, nơi ông đang cùng với các nghệ nhân luyện tập cho đêm diễn sắp tới: "Đặc trưng của Việt Nam là bắt chước. Bắt chước chủ nghĩa cộng sản, bắt chước mô hình kinh tế. Mà bắt chước không có cơ sở, làm không đến nơi, đến chốn, không có nền tảng. Âm nhạc cũng vậy. Copy những mô hình dàn nhạc giao hưởng, copy nhạc pop, nhạc rock, nhạc đương đại cũng copy. Tức là chỉ lấy cái hình thức để dùng, không lấy cái hồn, cái vía. Phải hỏi nhạc hip-hop phát sinh từ đâu? Dùng nhạc hip-hop ca ngợi chế độ thì còn gì là hip-hop nữa." Dàn nhạc giao hưởng cũng thế, chơi nhiều tác phẩm, nhưng giống như người ngoại quốc nói tiếng Việt, nói ngọng ấy mà. Mình chơi thế thôi, nhưng không nghe được, không sạch nước cản. Chuyện đáng làm thì không làm. Mà giỏi lắm thì như thằng Tàu con." Được hỏi, chuyện gì là đáng làm, ông nói: "Mình nói về bản sắc Việt Nam, nhưng hỏi ngược lại bản sắc Việt Nam ở đâu? Việt Nam là tổ hợp của nhiều bản sắc khác nhau. Đó là bản sắc Đông Nam Á. Cụ thể là trong âm nhạc. Các nhạc cụ bằng tre nứa, bằng đồng không có ở một nơi nào khác trên thế giới. Không giống Trung Hoa, không giống Ấn Độ, không giống người phương Tây. Đấy là cái khác biệt, đấy là bản sắc." "Mình dự án xây dựng dàn nhạc SEAPHONY là câu chuyện nghiêm túc, không phải câu chuyện của một tác giả, không phải là câu chuyện của một nước, một dân tộc, không còn là câu chuyện của Việt Nam nữa, mà câu chuyện của nhân loại.". Ông nói thêm: "Cũng như nhạc giao hưởng, nước nào dám đứng ra nhận là của mình. Ý có dám không, Đức có dám không, Pháp có dám nhận là của họ không, mặc dù gốc của nó là ở đấy." Ngoại giao Pháp và những cơ hội bị bỏ lỡ của VN Thành phố lịch sử Saint Petersburg Bảy hành tinh quanh vì sao mang tên bia Bỉ Việt Nam thiếu vắng hoàn toàn sáng tạo nghệ thuật từ 'Nắng hạn và cơn mưa' của Ea Sola? Ông Jean-Michel Puiffe, giám đốc sản xuất nghệ thuật và chương trình quốc gia Théâtre-Sénart (Ile-de-France), một trong những cây đa, cây đề trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu Pháp nhận xét bộc trực: "Tại đất nước này (Việt Nam) thiếu vắng hoàn toàn sự sáng tạo, ngoại trừ những công việc của biên đạo múa Ea Sola." Phải chăng chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam? Nét đứt gãy sáng tạo nghệ thuật sân khấu Việt Nam do đâu là một chủ đề rộng, khó lý giải trong một đôi câu. Trong một buổi trò chuyện với nhà phê bình nghệ thuật Phan Cẩm Thượng tại Hà Nội, anh nói với tôi, chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam. "Sự từ chối nền văn hoá truyền thống nó có cơ sở nhất định. Xã hội đương đại Việt Nam có những vấn đề chưa tốt, nền văn hoá, kinh tế không giải quyết được và vì thế không lôi kéo được yêu thích văn hoá Việt Nam nữa. Cũng như bố mẹ quá nghèo, bố mẹ quá hèn thì người ta không thích di sản của bố mẹ. Nghệ thuật không phải như vậy, nghệ thuật không được phép chê. Nghệ thuật chỉ có thể phát triển trên cơ sở văn hoá." Tôi đồng ý với anh và tin là nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý đã đi đúng hướng. 'Làng Tôi', 'À Ố Show', 'Teh Dar' của đạo diễn Nguyễn Nhất Lý là những bước đầu về việc tổ chức một dàn nhạc không lời với nhạc khí hoàn toàn của các dân tộc ít người Việt Nam, hay chính xác hơn cùng cộng đồng bản địa Đông Nam Á, đánh dấu sự hồi sinh trở lại của sáng tạo nghệ thuật trên sân khấu Việt Nam, đặt dấu chấm cho gián đoạn, trì trệ từ những năm 80 thế kỷ trước. Show diễn xiếc nghệ thuật Teh Dar Nói theo tiếng Pháp 'en prendre plain de gueule' (ăn một cú đấm thẳng vào mõm), là trải nghiệm của tôi khi xem 'Teh Dar' tại Sài Gòn. Chặng đường chông gai Thai nghén từ năm 2015, đạo diễn Nguyễn Nhất Lý đã gửi dự án ban đầu với cái tên S.E.A Sound South East Asian Sound (Thanh âm bản địa Đông Nam Á) tới lãnh đạo 61 tỉnh thành, đại sứ quán các nước và cơ quan ngôn luận. Song 6 tháng đợi, không một hồi âm. Dễ hiểu, cho một điều không dễ. Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý nói "công trình này không phải là một, hai năm, không phải của một vài người. Thậm chí rất dài, không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Đông Nam Á mới có thể làm được". Để xây đắp hình hài Seaphony, Nguyễn Nhất Lý cùng các nhạc sĩ tâm huyết với dự án S.E.A Sound, đã lặn lội đến các bản làng miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn, Điện Biên, Yên Bái, Hà Giang, các buôn làng Tây Nguyên Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, cùng cộng đồng Chăm ở Ninh Thuận, Bình Thuận, tìm kiếm các nghệ nhân, tuyển chọn những nhạc khí đặc trưng của các dân tộc Tày, Thái, Dao, Nùng, H'mông, Lào, M'nong, Ede, Jarai, Sê Đăng... Xây dựng dàn nhạc SEAPHONY không phải là câu chuyện của Việt Nam, mà là câu chuyện của nhân loại Ba đêm hội âm nhạc 'Đêm vô thứcTây Bắc' diễn ra 31/3/2017, 'Đêm Vô Thức Tây Nguyên' tháng 6, và 'Đêm vô thức Chăm' tháng 10/2017 có thể coi là ba mảng thử nghiệm, những khối vật liệu đầu tạo dựng lên bản giao hưởng có tên 'ĐÊM VÔ THỨC BẢN ĐỊA' diễn ra ngày 12/12/2017 dưới mái vòm nhà hát Lớn Hà Nội. Nó sẽ là viên đá khởi điểm cho chặng đường dài hơi kết nối những mảng khối âm nhạc dân tộc, các bản sắc đặc trưng vùng miền, tới khu vực Đông Nam Á mà Việt Nam là cầu nối giữa văn hóa phương Bắc của người Trung Hoa và văn hóa Phương Tây, Ấn Độ. Người xem Việt Nam phụ tình với sáng tạo nghệ thuật? Một hiện thực khắc nghiệt vẫn đã và đang tồn tại. 270.000 lượt khán giả đến thưởng thức các tác phẩm kể trên là con số vừa lớn, vừa nhỏ trong một đất nước 90 triệu dân, thu nhập trung bình. Nếu như "À Ố Show", "Teh Dar", "Làng Tôi" được chào đón, ngả mũ kính trọng ở các sân khấu Châu Âu, Châu Mỹ, trên 12 nước khắp thế giới, có những vòng lưu diễn dài đến ba năm, được Tripadvisor chấm điểm 4,5-5 sao "Excellence" liên tiếp các năm 2015, 2016, 2017, chăm sóc khách du lịch đến Việt Nam chớ bỏ qua cơ hội thưởng thức, thì trên sân nhà vẫn còn thái độ "bánh chưng ngày Tết". Cựu đại sứ Mỹ Ted Osius trải nghiệm À Ố Show Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi'. 'À Ố Show', 'Teh Dar' chỉ có khách tại Sài Gòn, chưa ra đến thủ đô. Để các nghệ sĩ được sống thật, hít thở cái không khí nơi hồn phách các dân tộc Tây Nguyên, các đạo diễn 'Teh Dar' đã đưa cả đoàn lên cao nguyên đất đỏ, góp mặt trong những lễ hội văn hóa. Họ trải những nắm đất Tây Nguyên lên tấm thảm biểu diễn trong Nhà hát Lớn để những gót chân trần nghệ sĩ giao hòa với cát bụi chân ai, tâm linh miền đất, rồi tự mình đốt thành ngọn lửa. Nghệ thuật miền đất đỏ, như nhà văn Nguyên Ngọc phân tích, làm ra không phải sản phẩm thương mại, mà vì nỗi lòng thôi thúc. Thăng hoa trong quá trình sáng tác là hạnh phúc chứ không phải lúc tác phẩm hoàn thành. Nó trùng quan điểm của nghệ thuật đương đại. Nghệ thuật là con đường chứ không phải đích đến. Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi' Chúng ta đã cảm nhận như thế? Con đường ấy hội tụ với các nghệ sĩ Chăm trong 'Đêm vô thức bản địa'. Âm nhạc mầu sắc Chăm ra sao? Liệu có phải là hơi thở, tâm hồn của một dân tộc lưu vong ngay trên quê hương mình? Những hợp âm như một Requiem hay Te Deum, nước mắt nhỏ xuống điêu tàn? Còn chúng ta? Chúng ta có tự đánh mất chính mình ngay trên mảnh đất đang tồn tại, nói như Phan Cẩm Thượng, là vẫn quay tròn trong số không? Để có một hoặc nhiều SEAPHONY hơn nữa Khát vọng nghệ thuật của Seaphony, theo lời bà Đoàn Thiên Hương, giám đốc tiếp thị Lune Production là "một hành trình trường kỳ, đầy thách thức về tổ chức, tâm lý con người, vượt qua rào cản văn hóa, ngôn ngữ, tài chính, ... và đòi hỏi thật nhiều tâm huyết, sự hy sinh về nhiều mặt, và cần mọi hỗ trợ có thể về tài chính, sức người, và cả truyền thông". Gặt hái thành công, Seaphony Việt nam ấp ủ nhân lên nhiều tế bào tương tự qua giao lưu để có 'một hoặc nhiều Seaphony' khác tại cộng đồng Đông Á. Một thử nghiệm trân trọng. Ừ mà may? Các nước Đông Nam Á khác đâu thiếu người tài, thiếu sắc dân thiểu số như Việt Nam, thậm chí còn nhiều hơn, sao chưa ai làm? Tôi chờ đợi, hy vọng. Bấy giờ, tôi sẽ có cái để khoe cùng bạn bè. Tự hào, đó là góp mặt hãnh diện của một Việt Nam độc đáo, tinh tế, quyến rũ. Tôi thầm nghe âm thanh Seaphony trong tâm thức, như tiếng vọng từ chiếc trống đồng Lạc Việt chỉ còn ngân lên tiếng cuối cùng trên triền sông Hát, nơi nữ tướng đất Việt thác vào sông núi. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của nhà báo tự do Phạm Cao Phong hiện sống tại Paris, Pháp. Xem thêm các bài về Văn hóa - Nghệ thuật: Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.1) Đặng Thế Phong - sống và chết trước khi thời cơ đến (phần 1) Đấu giá súng nạm vàng của vua Càn Long Nhạc sỹ Nguyên Lê: 'Sốc' trong lần đầu tới VN Câu chuyện của vũ công ballet	summarize: Dàn nhạc SEAPHONY Đến được thời điểm này đã là một thành công của tác giả mà tên tuổi gắn liền với với những tác phẩm gây tiếng vang, đột biến trên sân khấu Việt Nam như "À Ố Show", "Teh Dar","Làng Tôi". So sánh văn hóa cà phê Paris và Hà Nội Chờ Nobel Văn học và Hòa bình 2017 Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 1) Câu chuyện của nhân loại Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý ngày 4/12, chuyện trò với tôi từ Đại Lải, nơi ông đang cùng với các nghệ nhân luyện tập cho đêm diễn sắp tới: "Đặc trưng của Việt Nam là bắt chước. Bắt chước chủ nghĩa cộng sản, bắt chước mô hình kinh tế. Mà bắt chước không có cơ sở, làm không đến nơi, đến chốn, không có nền tảng. Âm nhạc cũng vậy. Copy những mô hình dàn nhạc giao hưởng, copy nhạc pop, nhạc rock, nhạc đương đại cũng copy. Tức là chỉ lấy cái hình thức để dùng, không lấy cái hồn, cái vía. Phải hỏi nhạc hip-hop phát sinh từ đâu? Dùng nhạc hip-hop ca ngợi chế độ thì còn gì là hip-hop nữa." Dàn nhạc giao hưởng cũng thế, chơi nhiều tác phẩm, nhưng giống như người ngoại quốc nói tiếng Việt, nói ngọng ấy mà. Mình chơi thế thôi, nhưng không nghe được, không sạch nước cản. Chuyện đáng làm thì không làm. Mà giỏi lắm thì như thằng Tàu con." Được hỏi, chuyện gì là đáng làm, ông nói: "Mình nói về bản sắc Việt Nam, nhưng hỏi ngược lại bản sắc Việt Nam ở đâu? Việt Nam là tổ hợp của nhiều bản sắc khác nhau. Đó là bản sắc Đông Nam Á. Cụ thể là trong âm nhạc. Các nhạc cụ bằng tre nứa, bằng đồng không có ở một nơi nào khác trên thế giới. Không giống Trung Hoa, không giống Ấn Độ, không giống người phương Tây. Đấy là cái khác biệt, đấy là bản sắc." "Mình dự án xây dựng dàn nhạc SEAPHONY là câu chuyện nghiêm túc, không phải câu chuyện của một tác giả, không phải là câu chuyện của một nước, một dân tộc, không còn là câu chuyện của Việt Nam nữa, mà câu chuyện của nhân loại.". Ông nói thêm: "Cũng như nhạc giao hưởng, nước nào dám đứng ra nhận là của mình. Ý có dám không, Đức có dám không, Pháp có dám nhận là của họ không, mặc dù gốc của nó là ở đấy." Ngoại giao Pháp và những cơ hội bị bỏ lỡ của VN Thành phố lịch sử Saint Petersburg Bảy hành tinh quanh vì sao mang tên bia Bỉ Việt Nam thiếu vắng hoàn toàn sáng tạo nghệ thuật từ 'Nắng hạn và cơn mưa' của Ea Sola? Ông Jean-Michel Puiffe, giám đốc sản xuất nghệ thuật và chương trình quốc gia Théâtre-Sénart (Ile-de-France), một trong những cây đa, cây đề trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu Pháp nhận xét bộc trực: "Tại đất nước này (Việt Nam) thiếu vắng hoàn toàn sự sáng tạo, ngoại trừ những công việc của biên đạo múa Ea Sola." Phải chăng chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam? Nét đứt gãy sáng tạo nghệ thuật sân khấu Việt Nam do đâu là một chủ đề rộng, khó lý giải trong một đôi câu. Trong một buổi trò chuyện với nhà phê bình nghệ thuật Phan Cẩm Thượng tại Hà Nội, anh nói với tôi, chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam. "Sự từ chối nền văn hoá truyền thống nó có cơ sở nhất định. Xã hội đương đại Việt Nam có những vấn đề chưa tốt, nền văn hoá, kinh tế không giải quyết được và vì thế không lôi kéo được yêu thích văn hoá Việt Nam nữa. Cũng như bố mẹ quá nghèo, bố mẹ quá hèn thì người ta không thích di sản của bố mẹ. Nghệ thuật không phải như vậy, nghệ thuật không được phép chê. Nghệ thuật chỉ có thể phát triển trên cơ sở văn hoá." Tôi đồng ý với anh và tin là nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý đã đi đúng hướng. 'Làng Tôi', 'À Ố Show', 'Teh Dar' của đạo diễn Nguyễn Nhất Lý là những bước đầu về việc tổ chức một dàn nhạc không lời với nhạc khí hoàn toàn của các dân tộc ít người Việt Nam, hay chính xác hơn cùng cộng đồng bản địa Đông Nam Á, đánh dấu sự hồi sinh trở lại của sáng tạo nghệ thuật trên sân khấu Việt Nam, đặt dấu chấm cho gián đoạn, trì trệ từ những năm 80 thế kỷ trước. Show diễn xiếc nghệ thuật Teh Dar Nói theo tiếng Pháp 'en prendre plain de gueule' (ăn một cú đấm thẳng vào mõm), là trải nghiệm của tôi khi xem 'Teh Dar' tại Sài Gòn. Chặng đường chông gai Thai nghén từ năm 2015, đạo diễn Nguyễn Nhất Lý đã gửi dự án ban đầu với cái tên S.E.A Sound South East Asian Sound (Thanh âm bản địa Đông Nam Á) tới lãnh đạo 61 tỉnh thành, đại sứ quán các nước và cơ quan ngôn luận. Song 6 tháng đợi, không một hồi âm. Dễ hiểu, cho một điều không dễ. Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý nói "công trình này không phải là một, hai năm, không phải của một vài người. Thậm chí rất dài, không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Đông Nam Á mới có thể làm được". Để xây đắp hình hài Seaphony, Nguyễn Nhất Lý cùng các nhạc sĩ tâm huyết với dự án S.E.A Sound, đã lặn lội đến các bản làng miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn, Điện Biên, Yên Bái, Hà Giang, các buôn làng Tây Nguyên Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, cùng cộng đồng Chăm ở Ninh Thuận, Bình Thuận, tìm kiếm các nghệ nhân, tuyển chọn những nhạc khí đặc trưng của các dân tộc Tày, Thái, Dao, Nùng, H'mông, Lào, M'nong, Ede, Jarai, Sê Đăng... Xây dựng dàn nhạc SEAPHONY không phải là câu chuyện của Việt Nam, mà là câu chuyện của nhân loại Ba đêm hội âm nhạc 'Đêm vô thứcTây Bắc' diễn ra 31/3/2017, 'Đêm Vô Thức Tây Nguyên' tháng 6, và 'Đêm vô thức Chăm' tháng 10/2017 có thể coi là ba mảng thử nghiệm, những khối vật liệu đầu tạo dựng lên bản giao hưởng có tên 'ĐÊM VÔ THỨC BẢN ĐỊA' diễn ra ngày 12/12/2017 dưới mái vòm nhà hát Lớn Hà Nội. Nó sẽ là viên đá khởi điểm cho chặng đường dài hơi kết nối những mảng khối âm nhạc dân tộc, các bản sắc đặc trưng vùng miền, tới khu vực Đông Nam Á mà Việt Nam là cầu nối giữa văn hóa phương Bắc của người Trung Hoa và văn hóa Phương Tây, Ấn Độ. Người xem Việt Nam phụ tình với sáng tạo nghệ thuật? Một hiện thực khắc nghiệt vẫn đã và đang tồn tại. 270.000 lượt khán giả đến thưởng thức các tác phẩm kể trên là con số vừa lớn, vừa nhỏ trong một đất nước 90 triệu dân, thu nhập trung bình. Nếu như "À Ố Show", "Teh Dar", "Làng Tôi" được chào đón, ngả mũ kính trọng ở các sân khấu Châu Âu, Châu Mỹ, trên 12 nước khắp thế giới, có những vòng lưu diễn dài đến ba năm, được Tripadvisor chấm điểm 4,5-5 sao "Excellence" liên tiếp các năm 2015, 2016, 2017, chăm sóc khách du lịch đến Việt Nam chớ bỏ qua cơ hội thưởng thức, thì trên sân nhà vẫn còn thái độ "bánh chưng ngày Tết". Cựu đại sứ Mỹ Ted Osius trải nghiệm À Ố Show Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi'. 'À Ố Show', 'Teh Dar' chỉ có khách tại Sài Gòn, chưa ra đến thủ đô. Để các nghệ sĩ được sống thật, hít thở cái không khí nơi hồn phách các dân tộc Tây Nguyên, các đạo diễn 'Teh Dar' đã đưa cả đoàn lên cao nguyên đất đỏ, góp mặt trong những lễ hội văn hóa. Họ trải những nắm đất Tây Nguyên lên tấm thảm biểu diễn trong Nhà hát Lớn để những gót chân trần nghệ sĩ giao hòa với cát bụi chân ai, tâm linh miền đất, rồi tự mình đốt thành ngọn lửa. Nghệ thuật miền đất đỏ, như nhà văn Nguyên Ngọc phân tích, làm ra không phải sản phẩm thương mại, mà vì nỗi lòng thôi thúc. Thăng hoa trong quá trình sáng tác là hạnh phúc chứ không phải lúc tác phẩm hoàn thành. Nó trùng quan điểm của nghệ thuật đương đại. Nghệ thuật là con đường chứ không phải đích đến. Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi' Chúng ta đã cảm nhận như thế? Con đường ấy hội tụ với các nghệ sĩ Chăm trong 'Đêm vô thức bản địa'. Âm nhạc mầu sắc Chăm ra sao? Liệu có phải là hơi thở, tâm hồn của một dân tộc lưu vong ngay trên quê hương mình? Những hợp âm như một Requiem hay Te Deum, nước mắt nhỏ xuống điêu tàn? Còn chúng ta? Chúng ta có tự đánh mất chính mình ngay trên mảnh đất đang tồn tại, nói như Phan Cẩm Thượng, là vẫn quay tròn trong số không? Để có một hoặc nhiều SEAPHONY hơn nữa Khát vọng nghệ thuật của Seaphony, theo lời bà Đoàn Thiên Hương, giám đốc tiếp thị Lune Production là "một hành trình trường kỳ, đầy thách thức về tổ chức, tâm lý con người, vượt qua rào cản văn hóa, ngôn ngữ, tài chính, ... và đòi hỏi thật nhiều tâm huyết, sự hy sinh về nhiều mặt, và cần mọi hỗ trợ có thể về tài chính, sức người, và cả truyền thông". Gặt hái thành công, Seaphony Việt nam ấp ủ nhân lên nhiều tế bào tương tự qua giao lưu để có 'một hoặc nhiều Seaphony' khác tại cộng đồng Đông Á. Một thử nghiệm trân trọng. Ừ mà may? Các nước Đông Nam Á khác đâu thiếu người tài, thiếu sắc dân thiểu số như Việt Nam, thậm chí còn nhiều hơn, sao chưa ai làm? Tôi chờ đợi, hy vọng. Bấy giờ, tôi sẽ có cái để khoe cùng bạn bè. Tự hào, đó là góp mặt hãnh diện của một Việt Nam độc đáo, tinh tế, quyến rũ. Tôi thầm nghe âm thanh Seaphony trong tâm thức, như tiếng vọng từ chiếc trống đồng Lạc Việt chỉ còn ngân lên tiếng cuối cùng trên triền sông Hát, nơi nữ tướng đất Việt thác vào sông núi. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của nhà báo tự do Phạm Cao Phong hiện sống tại Paris, Pháp. Xem thêm các bài về Văn hóa - Nghệ thuật: Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.1) Đặng Thế Phong - sống và chết trước khi thời cơ đến (phần 1) Đấu giá súng nạm vàng của vua Càn Long Nhạc sỹ Nguyên Lê: 'Sốc' trong lần đầu tới VN Câu chuyện của vũ công ballet	[ 108, 287, 285, 161, 10342, 1149, 6738, 3214, 17429, 2276, 4021, 1967, 117, 221, 318, 126, 115, 106, 172, 164, 135, 104, 274, 590, 145, 465, 722, 1571, 2199, 119, 119, 120, 274, 765, 383, 354, 2428, 103, 2293, 625, 159, 959, 4309, 243, 132, 128, 189, 10587, 108, 13317, 12806, 646, 4562, 892, 772, 8203, 207, 519, 7123, 515, 388, 340, 3245, 1596, 355, 471, 1826, 997, 2031, 105, 337, 1113, 14389, 3787, 551, 214, 105, 1418, 342, 2882, 8845, 144, 114, 2030, 1802, 161, 3793, 5389, 105, 504, 685, 23408, 444, 7973, 6261, 1968, 953, 104, 157, 534, 2887, 407, 362, 2298, 1087, 191, 12901, 103, 953, 704, 119, 141, 148, 440, 2068, 6542, 103, 328, 118, 167, 264, 119, 109, 2030, 157, 3434, 1079, 114, 1370, 407, 1268, 228, 161, 26521, 376, 1540, 104, 243, 132, 106, 290, 5121, 112, 5192, 5121, 185, 404, 1107, 2070, 290, 5121, 787, 240, 236, 1345, 2264, 290, 5121, 110, 107, 225, 633, 103, 140, 110, 155, 328, 103, 155, 15809, 110, 107, 639, 1929, 112, 6225, 1149, 127, 3168, 20675, 364, 120, 787, 240, 2487, 1149, 384, 580, 103, 11333, 1149, 9365, 103, 1149, 9396, 103, 1149, 1177, 273, 127, 11333, 112, 4013, 106, 163, 771, 292, 240, 329, 130, 467, 103, 110, 771, 292, 13587, 292, 1380, 409, 112, 2201, 419, 1149, 20496, 212, 296, 148, 2583, 6551, 1149, 20496, 840, 2095, 353, 976, 143, 177, 218, 106, 20496, 4762, 10342, 1149, 384, 580, 127, 1672, 1014, 158, 274, 4548, 170, 855, 128, 111, 470, 198, 123, 354, 243, 103, 123, 2421, 269, 728, 145, 112, 4850, 1014, 175, 1839, 170, 110, 701, 117, 103, 110, 1965, 142, 15020, 6316, 549, 140, 143, 110, 2929, 2264, 2036, 1801, 143, 128, 4206, 1859, 219, 294, 2077, 4285, 953, 218, 106, 549, 140, 103, 118, 795, 189, 7932, 123, 125, 288, 1038, 243, 578, 170, 419, 1240, 153, 288, 1038, 243, 132, 108, 121, 2583, 243, 132, 106, 420, 279, 104, 158, 288, 1038, 211, 1315, 902, 106, 288, 1038, 510, 132, 2572, 2848, 136, 106, 113, 1065, 9815, 303, 1149, 798, 281, 6054, 28029, 103, 281, 210, 110, 107, 108, 121, 172, 328, 224, 211, 159, 175, 1326, 724, 855, 151, 254, 103, 110, 855, 1071, 5626, 110, 855, 111, 412, 3578, 5219, 106, 292, 211, 7772, 1730, 106, 288, 1038, 294, 189, 7932, 382, 304, 556, 636, 2487, 1149, 6738, 3214, 17429, 2276, 4021, 106, 476, 953, 849, 8193, 110, 139, 476, 953, 104, 172, 274, 2508, 110, 139, 106, 476, 953, 104, 172, 1013, 172, 137, 6973, 110, 177, 106, 476, 953, 104, 243, 132, 1316, 145, 476, 953, 104, 157, 5341, 340, 208, 123, 2223, 3011, 4454, 128, 1149, 384, 580, 103, 142, 224, 1140, 715, 124, 645, 106, 104, 900, 1654, 107, 1140, 110, 103, 663, 107, 1140, 110, 103, 711, 107, 1140, 645, 106, 104, 154, 110, 103, 2157, 428, 972, 104, 335, 106, 108, 121, 18087, 836, 384, 711, 105, 120, 225, 567, 133, 306, 3644, 104, 312, 994, 548, 478, 324, 8816, 7322, 1819, 209, 777, 1017, 171, 350, 518, 465, 2515, 2963, 243, 132, 815, 2431, 506, 258, 611, 394, 2030, 1802, 148, 6906, 8916, 576, 105, 1756, 2206, 257, 104, 2624, 409, 12988, 409, 347, 208, 8131, 30016, 5634, 176, 5027, 4069, 850, 884, 262, 387, 877, 887, 105, 741, 277, 198, 165, 1576, 14307, 7150, 11134, 7577, 10372, 6841, 444, 31520, 856, 116, 113, 120, 1003, 635, 103, 1003, 220, 113, 950, 442, 877, 887, 959, 4309, 711, 238, 587, 4038, 821, 161, 189, 3165, 282, 142, 126, 6615, 5122, 815, 2431, 506, 258, 144, 611, 4030, 470, 1419, 120, 135, 156, 104, 749, 247, 5012, 2624, 409, 12988, 409, 294, 2201, 1964, 122, 144, 1579, 306, 355, 1270, 425, 234, 106, 503, 157, 7939, 2549, 103, 1042, 356, 139, 290, 178, 148, 166, 110, 104, 877, 887, 1177, 273, 131, 3913, 11104, 4050, 5078, 611, 394, 877, 887, 959, 4309, 131, 132, 180, 793, 106, 116, 185, 220, 6330, 455, 241, 272, 113, 116, 1183, 476, 112, 298, 116, 1108, 704, 443, 119, 152, 997, 342, 877, 887, 1547, 4695, 1144, 149, 337, 3748, 365, 123, 119, 1278, 122, 144, 1579, 306, 355, 1270, 425, 234, 106, 503, 157, 7939, 2549, 103, 1042, 356, 139, 290, 178, 148, 166, 110, 104, 877, 887, 1177, 273, 131, 629, 3893, 148, 1579, 639, 355, 1270, 425, 234, 335, 107, 225, 633, 202, 1941, 1643, 213, 1177, 273, 131, 132, 107, 120, 255, 220, 289, 2311, 639, 355, 5101, 236, 216, 110, 272, 302, 117, 105, 171, 175, 110, 2657, 930, 117, 436, 581, 355, 1270, 131, 132, 1229, 1185, 269, 128, 399, 966, 310, 3191, 399, 966, 310, 3945, 143, 111, 169, 110, 581, 791, 262, 104, 399, 6393, 2671, 887, 110, 139, 128, 934, 877, 887, 110, 117, 656, 2639, 112, 2671, 887, 163, 107, 136, 212, 435, 159, 225, 633, 355, 1270, 294, 388, 210, 108, 232, 119, 365, 105, 193, 106, 877, 621, 362, 2298, 1087, 115, 184, 604, 11170, 8226, 8296, 388, 1452, 377, 10587, 108, 13317, 12806, 1452, 6757, 892, 772, 8203, 257, 104, 247, 407, 362, 2298, 1087, 106, 120, 920, 178, 125, 156, 420, 229, 116, 2487, 1149, 110, 366, 119, 1149, 482, 506, 258, 104, 109, 137, 1805, 500, 111, 243, 578, 194, 122, 628, 183, 264, 1107, 210, 288, 439, 510, 132, 2310, 403, 988, 144, 496, 296, 319, 153, 104, 611, 394, 877, 887, 159, 959, 4309, 131, 578, 632, 988, 1550, 114, 2076, 780, 103, 996, 4792, 148, 120, 147, 2330, 175, 688, 1735, 12806, 407, 14570, 877, 887, 19095, 8203, 1524, 181, 354, 711, 377, 2435, 108, 8698, 231, 14960, 108, 23946, 2441, 108, 8351, 431, 2782, 257, 444, 6454, 172, 2378, 5742, 952, 138, 21416, 856, 106, 1281, 2065, 104, 141, 129, 453, 6757, 892, 772, 8203, 257, 149, 1093, 4522, 25811, 269, 361, 11092, 4275, 4145, 18639, 148, 147, 3374, 247, 407, 362, 2298, 1087, 115, 916, 382, 304, 504, 178, 119, 292, 465, 10935, 3519, 112, 2522, 21690, 3414, 8975, 6141, 21690, 444, 9400, 1065, 288, 439, 510, 132, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1245, 12369, 6276, 228, 247, 407, 362, 2298, 1087, 134, 114, 124, 1086, 932, 2065, 239, 104, 118, 415, 694, 337, 3748, 274, 765, 518, 465, 377, 12238, 616, 329, 288, 439, 257, 180, 6738, 3214, 17429, 2276, 4021, 136, 7592, 1 ]
business-42308871	https://www.bbc.com/vietnamese/business-42308871	Bitcoin ra mắt trên sàn giao dịch tương lai	Bitcoin đã bắt đầu giao dịch trên một sàn lớn lần đầu tiên.	Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Bitcoin được đưa lên sàn giao dịch hợp đồng tương lai CBOE (future) ở Chicago vào lúc 23:00 GMT hôm Chủ nhật, tạo điều kiện để các nhà đầu tư đặt cược vào việc giá Bitcoin sẽ tăng hay giảm. Trong thời gian trước khi có sự ra mắt cho giao dịch tương lai, giá trị của đồng tiền số này đã tăng lên. Việc đưa Bitcoin ra giao dịch tại CBOE đã được một số người xem như một bước tiến tới việc hợp pháp hoá đồng tiền. Người ta dự kiến vào tuần tới cũng sẽ có bước tương tự tại một sàn đối thủ là Chicago Mercantile Exchange. Giao dịch CBOE cho thấy hợp đồng tương lai của Bitcoin hết hạn vào tháng Một tăng 17% từ 15.000 USD lên quá 18.000 USD. Bitcoin là "mỏ vàng" hay "bong bóng"? Bitcoin là gì? Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hồi tháng 10/2017 nói việc phát hành, cung ứng, sử dụng bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150 triệu đến 200 triệu đồng. Giá Bitcoin biến động mạnh trong những ngày qua. Văn bản của Ngân hàng Nhà nước gửi cơ quan báo chí hôm 28/10 khẳng định bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên việc giao dịch bitcoin trên thị trường "chợ đen" (thông qua môi giới) đã và đang diễn ra tại Việt Nam, theo một nhà quan sát muốn ẩn danh nói với BBC. Được biết các "cò bitcoin" có tài khoản mua bán trên thị trường thế giới kinh doanh dựa vào ăn chênh lệch tỉ giá giữa bitcoin/usd trên các sàn thế giới với "tỉ giá chợ đen" dựa vào nhu cầu mua bán bitcoin của nhà đầu tư tại Việt Nam. Hiện chưa rõ có làn sóng "chốt lời" chứng khoán tại Việt Nam, vốn tăng điểm mạnh trong năm 2017, để chuyển qua buôn bán bitcoin hay không. Người phát minh Bitcoin tiết lộ danh tính Hợp đồng tương lai là gì? Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Các nhà đầu tư nay có thể đặt cược vào Bitcoin tăng hoặc giảm giá mà không thực sự sở hữu chúng. Hợp đồng tương lai thường dựa trên giá của một loại hàng hóa thực sự - chẳng hạn như dầu. Một trong những khía cạnh gây tranh cãi của Bitcoin là một số người không coi đây là một "thứ gì đó". Mặc dù được gọi là đồng tiền, nhưng người ta vẫn tranh luận là đó có phải là một tài sản, hoặc hàng hóa, mà không có bất kỳ việc sử dụng thực tế hoặc giá trị có thế đánh giá được. Một người trong cuộc cho biết việc ra mắt bắt đầu với mức điểm thấp mà không "không có rượu sâm banh" ăn mừng. Tuy nhiên, CBOE nhắn trên twitter cảnh báo rằng trang web của sàn này chạy chậm và có thể tạm thời không truy cập được. Bitcoin tăng giá hơn 6000 USD chỉ trong một tuần từ 02-08 tháng 12. Việc dự báo sự có mặt của bitcoin ở dạng niêm yết mua bán chính thống đầu tiên đã giúp đồng tiền gây tranh cãi tăng vọt lên quá mức 10.000 USD và sau đó là hơn 17.000 USD vào thứ Năm trước khi giảm xuống. Theo Coindesk.com, giá của Bitcoin đứng ở mức 16.600 USD vào thứ Hai. Nick Colas, từ hãng nghiên cứu Data Trek, cho biết việc niêm yết hợp đồng tương lai đã cho Bitcoin "tính hợp pháp và công nhận rằng đây là một tài sản người ta có thể buôn bán". Chris Ralph, giám đốc đầu tư tại St James's Place nói với chương trình Today của BBC rằng ông vẫn cẩn trọng về đồng tiền này. "Tôi không muốn dùng từ hợp pháp, nhưng có thể nó đã chuyển từ bóng tối ra ánh sáng", ông nói. "Nhưng điều tôi nghĩ là diễn biến này có nghĩa là sẽ nhiều người hơ đang làm việc trong thị trường ngân hàng đầu tư sẽ để mắt tới Bitcoin. "Nó đã từng được mô tả như là loại tài sản cho năm 2017, nhưng khi bước vào năm 2017 thì không ai gọi đó là một loại tài sản cả". Việc ra mắt Bitcoin tại CBOE và CME đã được thực hiện sau khi được Ủy ban Giao dịch Tương lai (CFTC) và Hàng hóa Mỹ phê duyệt. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo các nhà đầu tư về "mức độ biến động và rủi ro cao trong kinh doanh và giao dịch các hợp đồng này".	summarize: Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Bitcoin được đưa lên sàn giao dịch hợp đồng tương lai CBOE (future) ở Chicago vào lúc 23:00 GMT hôm Chủ nhật, tạo điều kiện để các nhà đầu tư đặt cược vào việc giá Bitcoin sẽ tăng hay giảm. Trong thời gian trước khi có sự ra mắt cho giao dịch tương lai, giá trị của đồng tiền số này đã tăng lên. Việc đưa Bitcoin ra giao dịch tại CBOE đã được một số người xem như một bước tiến tới việc hợp pháp hoá đồng tiền. Người ta dự kiến vào tuần tới cũng sẽ có bước tương tự tại một sàn đối thủ là Chicago Mercantile Exchange. Giao dịch CBOE cho thấy hợp đồng tương lai của Bitcoin hết hạn vào tháng Một tăng 17% từ 15.000 USD lên quá 18.000 USD. Bitcoin là "mỏ vàng" hay "bong bóng"? Bitcoin là gì? Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hồi tháng 10/2017 nói việc phát hành, cung ứng, sử dụng bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150 triệu đến 200 triệu đồng. Giá Bitcoin biến động mạnh trong những ngày qua. Văn bản của Ngân hàng Nhà nước gửi cơ quan báo chí hôm 28/10 khẳng định bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên việc giao dịch bitcoin trên thị trường "chợ đen" (thông qua môi giới) đã và đang diễn ra tại Việt Nam, theo một nhà quan sát muốn ẩn danh nói với BBC. Được biết các "cò bitcoin" có tài khoản mua bán trên thị trường thế giới kinh doanh dựa vào ăn chênh lệch tỉ giá giữa bitcoin/usd trên các sàn thế giới với "tỉ giá chợ đen" dựa vào nhu cầu mua bán bitcoin của nhà đầu tư tại Việt Nam. Hiện chưa rõ có làn sóng "chốt lời" chứng khoán tại Việt Nam, vốn tăng điểm mạnh trong năm 2017, để chuyển qua buôn bán bitcoin hay không. Người phát minh Bitcoin tiết lộ danh tính Hợp đồng tương lai là gì? Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Các nhà đầu tư nay có thể đặt cược vào Bitcoin tăng hoặc giảm giá mà không thực sự sở hữu chúng. Hợp đồng tương lai thường dựa trên giá của một loại hàng hóa thực sự - chẳng hạn như dầu. Một trong những khía cạnh gây tranh cãi của Bitcoin là một số người không coi đây là một "thứ gì đó". Mặc dù được gọi là đồng tiền, nhưng người ta vẫn tranh luận là đó có phải là một tài sản, hoặc hàng hóa, mà không có bất kỳ việc sử dụng thực tế hoặc giá trị có thế đánh giá được. Một người trong cuộc cho biết việc ra mắt bắt đầu với mức điểm thấp mà không "không có rượu sâm banh" ăn mừng. Tuy nhiên, CBOE nhắn trên twitter cảnh báo rằng trang web của sàn này chạy chậm và có thể tạm thời không truy cập được. Bitcoin tăng giá hơn 6000 USD chỉ trong một tuần từ 02-08 tháng 12. Việc dự báo sự có mặt của bitcoin ở dạng niêm yết mua bán chính thống đầu tiên đã giúp đồng tiền gây tranh cãi tăng vọt lên quá mức 10.000 USD và sau đó là hơn 17.000 USD vào thứ Năm trước khi giảm xuống. Theo Coindesk.com, giá của Bitcoin đứng ở mức 16.600 USD vào thứ Hai. Nick Colas, từ hãng nghiên cứu Data Trek, cho biết việc niêm yết hợp đồng tương lai đã cho Bitcoin "tính hợp pháp và công nhận rằng đây là một tài sản người ta có thể buôn bán". Chris Ralph, giám đốc đầu tư tại St James's Place nói với chương trình Today của BBC rằng ông vẫn cẩn trọng về đồng tiền này. "Tôi không muốn dùng từ hợp pháp, nhưng có thể nó đã chuyển từ bóng tối ra ánh sáng", ông nói. "Nhưng điều tôi nghĩ là diễn biến này có nghĩa là sẽ nhiều người hơ đang làm việc trong thị trường ngân hàng đầu tư sẽ để mắt tới Bitcoin. "Nó đã từng được mô tả như là loại tài sản cho năm 2017, nhưng khi bước vào năm 2017 thì không ai gọi đó là một loại tài sản cả". Việc ra mắt Bitcoin tại CBOE và CME đã được thực hiện sau khi được Ủy ban Giao dịch Tương lai (CFTC) và Hàng hóa Mỹ phê duyệt. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo các nhà đầu tư về "mức độ biến động và rủi ro cao trong kinh doanh và giao dịch các hợp đồng này".	[ 108, 287, 285, 161, 2119, 210, 489, 1032, 114, 656, 109, 152, 178, 276, 632, 5836, 138, 314, 104, 292, 218, 150, 138, 116, 191, 113, 489, 2563, 9603, 117, 251, 227, 3688, 384, 414, 279, 210, 489, 1032, 15655, 3980, 3519, 444, 8466, 11176, 371, 108, 121, 5188, 138, 398, 944, 20933, 8398, 325, 483, 4946, 394, 179, 591, 130, 109, 152, 178, 276, 632, 5836, 138, 156, 314, 9603, 134, 321, 194, 6034, 298, 221, 390, 226, 129, 107, 144, 124, 1086, 114, 384, 414, 489, 3856, 314, 245, 104, 210, 379, 166, 126, 115, 321, 2581, 1068, 251, 9603, 124, 384, 414, 149, 15655, 3980, 3519, 115, 117, 116, 166, 111, 453, 128, 116, 920, 472, 228, 156, 279, 246, 1270, 210, 3936, 606, 169, 382, 357, 138, 670, 228, 127, 134, 107, 920, 489, 222, 149, 116, 3688, 195, 331, 106, 5188, 7153, 376, 12279, 2782, 23128, 112, 2169, 414, 15655, 3980, 3519, 114, 203, 279, 210, 489, 1032, 104, 9603, 538, 576, 138, 253, 430, 321, 10639, 148, 7810, 1996, 227, 310, 13139, 4220, 9603, 106, 26908, 10126, 194, 189, 15515, 871, 4785, 9603, 106, 1376, 1462, 201, 571, 142, 131, 132, 496, 253, 13741, 123, 156, 212, 209, 103, 870, 475, 103, 324, 286, 21598, 105, 109, 534, 379, 2723, 489, 222, 211, 134, 133, 528, 1029, 554, 473, 209, 122, 537, 148, 3454, 617, 155, 2026, 617, 2931, 2745, 9603, 625, 192, 417, 113, 120, 191, 1451, 551, 288, 104, 1462, 201, 571, 142, 916, 225, 146, 188, 356, 325, 16690, 1202, 269, 190, 21598, 105, 109, 534, 379, 2723, 489, 222, 211, 110, 139, 106, 412, 1573, 781, 1349, 279, 246, 149, 131, 629, 421, 445, 156, 384, 414, 21598, 159, 461, 271, 5610, 3413, 11961, 444, 6158, 235, 936, 249, 371, 115, 105, 167, 407, 124, 149, 131, 578, 181, 116, 152, 146, 338, 278, 1768, 595, 123, 119, 2189, 2077, 217, 109, 4707, 6727, 21598, 207, 107, 326, 886, 702, 622, 159, 461, 271, 175, 249, 236, 553, 1105, 138, 446, 3888, 2641, 1494, 314, 415, 21598, 1296, 3342, 1230, 159, 109, 3688, 175, 249, 119, 189, 332, 4602, 314, 2272, 11961, 1105, 138, 1307, 352, 702, 622, 21598, 104, 152, 178, 276, 149, 131, 629, 1620, 289, 450, 107, 106, 231, 1338, 4707, 14641, 366, 207, 463, 2178, 149, 131, 578, 682, 321, 318, 417, 113, 147, 3651, 130, 589, 235, 1548, 622, 21598, 194, 1648, 606, 212, 494, 9603, 958, 1154, 595, 334, 2119, 210, 489, 1032, 106, 1376, 2119, 210, 489, 1032, 114, 656, 109, 152, 178, 276, 632, 5836, 138, 314, 104, 292, 218, 150, 138, 116, 191, 113, 489, 2563, 303, 152, 178, 276, 275, 107, 136, 632, 5836, 138, 9603, 321, 451, 558, 314, 145, 110, 223, 144, 633, 943, 3051, 2119, 210, 489, 1032, 369, 1105, 159, 314, 104, 116, 534, 201, 471, 223, 144, 233, 718, 269, 576, 128, 12030, 430, 113, 120, 482, 409, 810, 383, 250, 1346, 104, 9603, 106, 116, 166, 111, 110, 703, 248, 106, 116, 189, 22974, 218, 150, 340, 1623, 428, 117, 343, 106, 210, 3761, 170, 111, 169, 244, 250, 410, 106, 150, 107, 139, 106, 116, 326, 2070, 451, 201, 2092, 145, 110, 107, 295, 393, 156, 324, 286, 223, 216, 451, 314, 245, 107, 175, 403, 314, 1378, 430, 111, 113, 204, 114, 217, 156, 124, 1086, 290, 178, 119, 537, 318, 1192, 145, 110, 1639, 107, 1953, 15302, 504, 772, 207, 446, 8429, 421, 572, 15655, 3980, 3519, 2669, 159, 17273, 313, 188, 160, 509, 1853, 104, 3688, 126, 937, 1751, 105, 107, 136, 1119, 221, 110, 1330, 1288, 1378, 9603, 321, 314, 183, 13555, 1996, 163, 113, 116, 670, 148, 5860, 686, 8257, 253, 5525, 1068, 382, 188, 144, 107, 447, 104, 21598, 108, 121, 1361, 5177, 320, 6596, 702, 622, 122, 234, 178, 462, 115, 422, 210, 379, 383, 250, 1346, 321, 4507, 227, 310, 537, 4187, 1996, 105, 187, 150, 106, 183, 18061, 1996, 138, 259, 832, 226, 129, 558, 4560, 520, 13458, 231, 9024, 1282, 11925, 314, 104, 9603, 715, 108, 121, 537, 1910, 14052, 1996, 138, 259, 3702, 5947, 10367, 10885, 148, 833, 568, 402, 14153, 5846, 1282, 103, 114, 217, 156, 5177, 320, 6596, 279, 210, 489, 1032, 115, 114, 9603, 13573, 279, 246, 105, 135, 238, 160, 248, 106, 116, 326, 262, 111, 169, 107, 136, 1548, 622, 340, 4274, 17114, 103, 850, 884, 178, 276, 149, 2990, 2737, 2945, 16513, 123, 119, 741, 277, 9354, 104, 378, 160, 118, 244, 2645, 308, 125, 210, 379, 433, 800, 110, 278, 467, 148, 279, 2184, 170, 107, 136, 335, 115, 589, 148, 871, 935, 124, 1342, 611, 646, 118, 454, 1960, 179, 141, 372, 106, 407, 625, 126, 107, 404, 106, 134, 158, 111, 23976, 167, 140, 156, 113, 461, 271, 866, 201, 178, 276, 134, 130, 1086, 228, 9603, 112, 3487, 115, 434, 117, 787, 1072, 128, 106, 534, 326, 262, 114, 147, 3651, 170, 129, 920, 138, 147, 2882, 143, 110, 375, 343, 150, 106, 116, 534, 326, 262, 186, 340, 1068, 124, 1086, 9603, 149, 15655, 3980, 3519, 105, 9975, 3519, 115, 117, 223, 199, 187, 129, 117, 1053, 504, 2169, 414, 2797, 1032, 3844, 3505, 21237, 105, 1521, 471, 200, 997, 9516, 421, 572, 225, 146, 126, 313, 188, 109, 152, 178, 276, 125, 189, 13476, 359, 625, 192, 105, 1905, 1924, 291, 113, 236, 553, 105, 384, 414, 109, 279, 210, 4796, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 9603, 115, 290, 178, 384, 414, 159, 116, 3688, 301, 400, 178, 4237, 1 ]
061115_quochoivn_inlondon	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/11/061115_quochoivn_inlondon	Sang Anh tìm hiểu quyền của người thiểu số	Một đoàn dân biểu Việt Nam đang ở thăm Anh để tìm hiểu mô hình hoạt động các cơ quan dân cử xứ Anh.	Đoàn gồm 11 thành viên do bà Tôn Nữ Thị Ninh, phó chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội Việt Nam, dẫn đầu. Các thành viên trong đoàn làm việc trong nhiều Ủy ban khác nhau, bao gồm Luật Pháp, Các vấn đề xã hội, và Văn hóa Xã hội. Theo trưởng đoàn Việt Nam, mục đích sang Anh lần này là tìm hiểu về chính sách, hoạt động thực tế của nước Anh về dân quyền, nhân quyền, và phân quyền. Đoàn cũng quan tâm đến chính sách đối với người thiểu số, tức người di dân tại xứ Anh. Với tài trợ của Liên hiệp Âu châu, trong tuần thăm nước Anh đoàn quốc hội Việt Nam đã được giới thiệu đến thăm quan nghị viện xứ Wales, và xứ Scotland, là hai địa phương được Chính phủ Trung ương tại số 10 Downing Street phân bớt quyền lực, trao cho họ quyền quyết định lớn hơn trong các vấn đề địa phương. Như y tế, giáo dục, hay môi trường. Bộ Ngoại giao Anh cũng giới thiệu đoàn đến thăm cơ sở An Việt, một trong các tổ chức thiện nguyện của cộng đồng người Việt, do ông Vũ Khánh Thành là giám đốc. Trao đổi thẳng thắn Ông Vũ Khánh Thành, người Việt đầu tiên tại Luân Đôn nhận tước MBE -dịch ra tiếng Việt là Bảo quốc huân chương từ Nữ hoàng Anh mùa hè năm nay do các thành tích trong công tác thiện nguyện và giúp đỡ cộng đồng. Ông cũng từng giữ chức nghị viên hội đồng địa phương thành phố Hackney, một quận ở phía Đông của Luân Đôn, nơi có nhiều người Việt cư ngụ. Bản thân là ông cũng là một doanh nhân thành đạt trong tư cách chủ nhà hàng Hương Việt, cơ sở ẩm thực được tờ báo Hackney Gazette bầu chọn là nhà hàng có đồ ăn Việt ngon, và đầu bếp xuất sắc nhất. Ngoài quan sát cách làm việc của cơ quan dân cử tại Anh, đoàn Quốc hội Việt Nam muốn tìm hiểu về cuộc sống của cộng đồng người Việt tại Luân Đôn, và rộng ra, tại nước Anh. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nói đoàn quan tâm đến câu chuyện thành công trong kinh doanh, học vấn của người Việt, con em người Việt, và các vấn đề cần giải quyết trong hội nhập. Trưởng đoàn Việt Nam nói thêm nếu ông Thành có điều gì muốn đóng góp cho quốc hội trong nước, đoàn sẵn sàng lắng nghe. Ông Thành kể về lịch sử định cư của người tỵ nạn Việt Nam tại Anh mà trong nhiều năm với tư cách nhân viện liên lạc cộng đồng của Bộ Nội Vụ Anh ông đã làm việc và tiếp xúc với nhiều gia đình. Ông nói đến tính cần cù chăm chỉ của người Việt, chịu khó làm nhiều tiếng trong ngày thuở ban đầu đến Anh, và đức tính này đã giúp nhiều gia đình có thêm tiền khi họ nhận may gia công. Như thế giúp họ tạo dựng vốn liếng cần thiết để chuyển sang kinh doanh lĩnh vực khác, như mở nhà hàng, hay tiệm bán đồ ăn nhanh thời gian về sau. Khi nghề may hết việc do công ty Anh chuyển hàng sang gia công ở Trung Quốc, lập tức phong trào làm móng tay lan rộng, với tay nghề, bí quyết học từ người Việt tại Mỹ. Ban đầu thiết bị làm móng tay, hay trang trí cửa tiệm cũng nhập từ Mỹ luôn. Bản thân cơ sở An Việt của ông cũng mở các khóa đào tạo về tay nghề và vệ sinh cho công nghân người Việt. Cho đến nay, ông Thành nói, nghề này đang nuôi rất nhiều người Việt, và nhiều người đã giàu lên, chỉ một hoặc hai năm mở tiệm mà có người đã mua nhà, mua xe, vân vân... Ông Thành nhấn mạnh đến thành quả trong học vấn của nhiều con em người Việt, ông chứng kiến một số gia đình cha mẹ mù chữ, nhưng các con của họ đậu đại học với kết quả rất khá. Theo ông, do tính gia đình của người Việt cao, môi trường gia đình đã khiến cha mẹ quan tâm đến con cái, nhân tố giúp đỡ cho các em học hành tấn tới. Bà Tôn Nữ Thị Ninh hỏi về khả năng tham gia xã hội dòng chính của các con em người Việt ở Anh có khá không, ví dụ như trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, Canada, hay Úc đã có người đua tranh và thắng chức dân biểu tiểu bang, người khác thì thi thố vào các hội đồng địa phương. Người Việt tại Anh có thành công trong lĩnh vực chính trị như họ đã từng làm trong kinh doanh thương mại hay không? Theo ông Vũ Khánh Thành về mức độ thành đạt và hội nhập sâu vào dòng chính thì cộng đồng người Việt tại Anh chưa bằng được với các cộng đồng Việt Nam khác tại Mỹ và Úc. Lý do, theo ông, người ở Anh còn ít, và chưa tạo ra một thế lực thương mại mạnh để thúc đẩy các tham vọng về chính trị, dù chỉ là ở mức độ địa phương. Ông Thành thôi chức nghị viên hội đồng địa phương quận Hackney vào năm 2006 do "bận rộn" với công việc điều hành hội An Việt. Báo chí Anh nói ông là người Việt đầu tiên tại Âu châu giữ chức nghị viên của một hội đồng quận, và sau ông chưa thấy ứng viên gốc Việt nào bày tỏ ý muốn tranh cử. Vấn nạn cần sa Sau đó ông Thành chuyển sang vấn nạn trồng cần sa, theo ông, đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh của người Việt tại Anh. Ông nói đến những người Việt này là ai, họ vào Anh bằng con đường nào và phải trả chi phí bao nhiêu. Khi bị bắt thì bị đối xử như thế nào, những ai bị trục xuất thì nhận được một ngân khoản tái hòa nhập cộng đồng ra sao. Án mạng xảy ra do tranh giành băng đảng, cướp tiền thu được từ cần sa, theo ông, đối với người Anh là không thể chấp nhận được. Ông đề nghị với giới chức Anh là nên cho phép đưa lao động từ Việt Nam vào Anh hợp pháp nhằm giảm thiểu các hồ sơ đưa người đi lậu. "Gia đình họ bên VN cần phải có một cái đảm bảo nào đó là sau thời gian làm việc thì họ trở về, và cơ quan trung gian lấy tiền của họ thì cũng lấy vừa vừa phải phải thôi để cho họ còn sống nữa". Việc này, theo ông, tiến hành được một đợt rồi sau đó ngưng lại vì quá nhiều lao động Việt Nam bỏ trốn. Như thế "chẳng biết ăn nói gì được nữa". Vấn đề giải quyết các thành phần Việt Nam trồng cần sa tại Anh, ông Thành nói, có vẻ như đang bế tắc. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nhắc đến cảnh sát hai nước đã cùng làm việc để giải quyết vấn nạn này. Vì đây là một công việc kinh doanh siêu lợi nhuận cho nên nó luôn thu hút người mới. Ý kiến đóng góp Sang chủ đề khác liên quan đến những ý kiến đóng góp cho công việc của quốc hội trong nước, ông Vũ Khánh Thành nhấn mạnh đến quan ngại của ông về tham nhũng, bất công xã hội, giáo dục bị lũng đoạn, những vấn nạn, theo ông, làm cho dân tộc khó phát triển. Ông nhắc đến tư cách đạo đức của giáo viên qua việc dạy thêm, nhưng, theo ông, khó mà đổ lỗi cho họ, vì đồng lương họ nhận được quá ít. Nếu so sánh với giáo viên tại Anh, thì đồng nghiệp tại Việt Nam chỉ sống được một tuần. Còn lại phải đi kiếm thêm, gây ra xung đột lợi ích, phụ huynh nhức nhối, con em không vui. Ông Thành nói đến các vấn đề ở Việt Nam hiện giờ khó mà bóc tách ra riêng biệt, mà cần phải cải tổ cả hệ thống, từ cách điều hành cho đến người thực hiện. "Năm năm nữa người ta cứ nói là Việt Nam sẽ đuổi kịp Thái Lan nhưng trong năm năm này Thái Lan đã tiến xa rồi, coi như ta dậm chân tại chỗ" ông Thành nói. Bà Ninh nhắc với ông Thành tình hình ở Việt Nam nhìn theo cái cốc nửa đầy nửa vơi, thực ra nếu lấy mức thu nhập trong nước mà đem đi so với thế giới thì không thể so được, vì cái mức sống nó khác. "Thật sự nói thật với anh tham nhũng trong nước có, tiêu cực có nhưng đồng thời tôi luôn nói với người nước ngoài mà họ muốn hiểu được thực tế VN qua các thời kỳ chính là nhờ cái tháo vát của người Việt, mỗi người làm hai ba việc, để kiếm thêm tiền nuôi gia đình". "Mức chi cho giáo dục trong nước bây giờ đã nhiều hơn y tế rồi. Cả nước có đến một triệu giáo viên. Mà bây giờ muốn chi thêm cho giáo dục thì khó quá, và giải pháp là nhà nước không thể ôm tất cả cho nên bây giờ phải là xã hội hóa, cho tư thục, tư nhân làm" "Vấn đề trước mắt còn lại thì rất là lớn, nhưng nói rằng ở trong nước không thấy vấn đề tổng thể thì cũng không hẳn đâu. Có thấy, nhưng đôi khi chưa thống nhất về các giải pháp chiến lược. Hoặc là có thống nhất rồi nhưng cái sức lực để có thể để triển khai thực hiện là có khi nó có phần hạn chế" "Xây dựng nhà nước pháp quyền, xã hội dân chủ nhiều cái nó mới mẻ, vừa chạy vừa xếp hàng, vừa mò mẫm. Cho nên là có những cái đúng là lực bất tòng tâm, có những cái mình phải rất kiên nhẫn và kiên trì mình bền bỉ xây dựng. Chứ đừng có sốt ruột". "Nhiều khi mình phải biết sốt ruột không bình như vại được. Nhưng phải tỉnh táo để sao cho sốt ruột một cách bình tĩnh, chứ còn chỉ biết sốt ruột, chỉ bảo sao thế này, sao thế kia thì nó không giải quyết được vấn đề" -------------------------------------------- Mai Ninh, Việt NamBao nhiêu người ở trong nước đã nói về "khuyết tật trong hệ thống cai trị" thì đảng ta không thèm nghe, biểu hiện ở chỗ chưa có văn bản chính thức của đảng ta sử dụng cụm từ nói trên. Nay lại kéo cả đoàn, cả lũ sang tận bên Anh để nghe ông Việt Kiều Vũ khánh Thành nói y như vậy. Nhưng thôi, liên hiệp Âu Châu cho tiền đi học khôn thì tội gì chẳng đi một chuyến. Cái bà Tôn Nữ Thị Ninh đã du học ở Pháp thì còn lạ gì xã hội dân sự với nhà nước pháp quyền, nhưng khi được đảng ta trọng đãi thì cũng phải phục vụ đường lối bảo thủ và phản động của đảng ta mà thôi. Trách nhiệm của cái đoàn đi học khôn này là học được cái gì về nói cho dân biết, khỏi bị mọi người nghĩ là "toi cơm". Phạm Mai Hoa, Hưng YênBà Tôn Nữ Thị Ninh theo tôi hiểu là một người lịch lãm, thông minh và quyết đoán. Bà gây ấn tượng với mọi người qua chuyến đi dài ngày trên hầu khắp nước Mỹ. Nhưng bà là người biết nhìn ra bản chất vấn đề đã và đang kìm hãm sự phát triển các mối quan hệ về kinh tế, ngoại giao... để rồi người nghe hiểu được rằng: cần phát triển dân chủ, khơi thông đường lối cũng như nhận thức, trong đó có vấn đề đánh giá đúng về người Việt trên đất Mỹ. Thật tiếc rằng bà là người bị như bị nhốt trong những bức tường vô hình vì trên bà còn có các quan CS to hơn. Mong chuyến đi của bà thành công và mang về cho dân VN kinh nghiệm của các nước dân chủ về cách thức bầu cử quốc hội, các thành phần, đối tượng tham gia ứng cử vào đại biểu QH như thế nào... Buttre Trẻ, HCMTôi thấy các ông các bà quốc hội đi thăm thú hết nước này rồi nước kia hang chục năm nay rồi mà có học được cái gì đâu? Nó cũng giống như các chuyến đi " thăm là chính, làm việc là phụ" của các bác quan chức trước khi hạ cánh an toàn hàng chục năm nay rồi. Các " dân biểu" làm gì mà phải nhọc công sang tận xứ xở sương mù xa xôi mà cứ giở bản hiến pháp của nước VN năm 1946 ra rồi làm đúng những điều như đã ghi là dân chúng được nhờ rồi. Đừng tiêu tiền của dân vào những chuyến đi vô bổ như vậy!	summarize: Đoàn gồm 11 thành viên do bà Tôn Nữ Thị Ninh, phó chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội Việt Nam, dẫn đầu. Các thành viên trong đoàn làm việc trong nhiều Ủy ban khác nhau, bao gồm Luật Pháp, Các vấn đề xã hội, và Văn hóa Xã hội. Theo trưởng đoàn Việt Nam, mục đích sang Anh lần này là tìm hiểu về chính sách, hoạt động thực tế của nước Anh về dân quyền, nhân quyền, và phân quyền. Đoàn cũng quan tâm đến chính sách đối với người thiểu số, tức người di dân tại xứ Anh. Với tài trợ của Liên hiệp Âu châu, trong tuần thăm nước Anh đoàn quốc hội Việt Nam đã được giới thiệu đến thăm quan nghị viện xứ Wales, và xứ Scotland, là hai địa phương được Chính phủ Trung ương tại số 10 Downing Street phân bớt quyền lực, trao cho họ quyền quyết định lớn hơn trong các vấn đề địa phương. Như y tế, giáo dục, hay môi trường. Bộ Ngoại giao Anh cũng giới thiệu đoàn đến thăm cơ sở An Việt, một trong các tổ chức thiện nguyện của cộng đồng người Việt, do ông Vũ Khánh Thành là giám đốc. Trao đổi thẳng thắn Ông Vũ Khánh Thành, người Việt đầu tiên tại Luân Đôn nhận tước MBE -dịch ra tiếng Việt là Bảo quốc huân chương từ Nữ hoàng Anh mùa hè năm nay do các thành tích trong công tác thiện nguyện và giúp đỡ cộng đồng. Ông cũng từng giữ chức nghị viên hội đồng địa phương thành phố Hackney, một quận ở phía Đông của Luân Đôn, nơi có nhiều người Việt cư ngụ. Bản thân là ông cũng là một doanh nhân thành đạt trong tư cách chủ nhà hàng Hương Việt, cơ sở ẩm thực được tờ báo Hackney Gazette bầu chọn là nhà hàng có đồ ăn Việt ngon, và đầu bếp xuất sắc nhất. Ngoài quan sát cách làm việc của cơ quan dân cử tại Anh, đoàn Quốc hội Việt Nam muốn tìm hiểu về cuộc sống của cộng đồng người Việt tại Luân Đôn, và rộng ra, tại nước Anh. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nói đoàn quan tâm đến câu chuyện thành công trong kinh doanh, học vấn của người Việt, con em người Việt, và các vấn đề cần giải quyết trong hội nhập. Trưởng đoàn Việt Nam nói thêm nếu ông Thành có điều gì muốn đóng góp cho quốc hội trong nước, đoàn sẵn sàng lắng nghe. Ông Thành kể về lịch sử định cư của người tỵ nạn Việt Nam tại Anh mà trong nhiều năm với tư cách nhân viện liên lạc cộng đồng của Bộ Nội Vụ Anh ông đã làm việc và tiếp xúc với nhiều gia đình. Ông nói đến tính cần cù chăm chỉ của người Việt, chịu khó làm nhiều tiếng trong ngày thuở ban đầu đến Anh, và đức tính này đã giúp nhiều gia đình có thêm tiền khi họ nhận may gia công. Như thế giúp họ tạo dựng vốn liếng cần thiết để chuyển sang kinh doanh lĩnh vực khác, như mở nhà hàng, hay tiệm bán đồ ăn nhanh thời gian về sau. Khi nghề may hết việc do công ty Anh chuyển hàng sang gia công ở Trung Quốc, lập tức phong trào làm móng tay lan rộng, với tay nghề, bí quyết học từ người Việt tại Mỹ. Ban đầu thiết bị làm móng tay, hay trang trí cửa tiệm cũng nhập từ Mỹ luôn. Bản thân cơ sở An Việt của ông cũng mở các khóa đào tạo về tay nghề và vệ sinh cho công nghân người Việt. Cho đến nay, ông Thành nói, nghề này đang nuôi rất nhiều người Việt, và nhiều người đã giàu lên, chỉ một hoặc hai năm mở tiệm mà có người đã mua nhà, mua xe, vân vân... Ông Thành nhấn mạnh đến thành quả trong học vấn của nhiều con em người Việt, ông chứng kiến một số gia đình cha mẹ mù chữ, nhưng các con của họ đậu đại học với kết quả rất khá. Theo ông, do tính gia đình của người Việt cao, môi trường gia đình đã khiến cha mẹ quan tâm đến con cái, nhân tố giúp đỡ cho các em học hành tấn tới. Bà Tôn Nữ Thị Ninh hỏi về khả năng tham gia xã hội dòng chính của các con em người Việt ở Anh có khá không, ví dụ như trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, Canada, hay Úc đã có người đua tranh và thắng chức dân biểu tiểu bang, người khác thì thi thố vào các hội đồng địa phương. Người Việt tại Anh có thành công trong lĩnh vực chính trị như họ đã từng làm trong kinh doanh thương mại hay không? Theo ông Vũ Khánh Thành về mức độ thành đạt và hội nhập sâu vào dòng chính thì cộng đồng người Việt tại Anh chưa bằng được với các cộng đồng Việt Nam khác tại Mỹ và Úc. Lý do, theo ông, người ở Anh còn ít, và chưa tạo ra một thế lực thương mại mạnh để thúc đẩy các tham vọng về chính trị, dù chỉ là ở mức độ địa phương. Ông Thành thôi chức nghị viên hội đồng địa phương quận Hackney vào năm 2006 do "bận rộn" với công việc điều hành hội An Việt. Báo chí Anh nói ông là người Việt đầu tiên tại Âu châu giữ chức nghị viên của một hội đồng quận, và sau ông chưa thấy ứng viên gốc Việt nào bày tỏ ý muốn tranh cử. Vấn nạn cần sa Sau đó ông Thành chuyển sang vấn nạn trồng cần sa, theo ông, đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh của người Việt tại Anh. Ông nói đến những người Việt này là ai, họ vào Anh bằng con đường nào và phải trả chi phí bao nhiêu. Khi bị bắt thì bị đối xử như thế nào, những ai bị trục xuất thì nhận được một ngân khoản tái hòa nhập cộng đồng ra sao. Án mạng xảy ra do tranh giành băng đảng, cướp tiền thu được từ cần sa, theo ông, đối với người Anh là không thể chấp nhận được. Ông đề nghị với giới chức Anh là nên cho phép đưa lao động từ Việt Nam vào Anh hợp pháp nhằm giảm thiểu các hồ sơ đưa người đi lậu. "Gia đình họ bên VN cần phải có một cái đảm bảo nào đó là sau thời gian làm việc thì họ trở về, và cơ quan trung gian lấy tiền của họ thì cũng lấy vừa vừa phải phải thôi để cho họ còn sống nữa". Việc này, theo ông, tiến hành được một đợt rồi sau đó ngưng lại vì quá nhiều lao động Việt Nam bỏ trốn. Như thế "chẳng biết ăn nói gì được nữa". Vấn đề giải quyết các thành phần Việt Nam trồng cần sa tại Anh, ông Thành nói, có vẻ như đang bế tắc. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nhắc đến cảnh sát hai nước đã cùng làm việc để giải quyết vấn nạn này. Vì đây là một công việc kinh doanh siêu lợi nhuận cho nên nó luôn thu hút người mới. Ý kiến đóng góp Sang chủ đề khác liên quan đến những ý kiến đóng góp cho công việc của quốc hội trong nước, ông Vũ Khánh Thành nhấn mạnh đến quan ngại của ông về tham nhũng, bất công xã hội, giáo dục bị lũng đoạn, những vấn nạn, theo ông, làm cho dân tộc khó phát triển. Ông nhắc đến tư cách đạo đức của giáo viên qua việc dạy thêm, nhưng, theo ông, khó mà đổ lỗi cho họ, vì đồng lương họ nhận được quá ít. Nếu so sánh với giáo viên tại Anh, thì đồng nghiệp tại Việt Nam chỉ sống được một tuần. Còn lại phải đi kiếm thêm, gây ra xung đột lợi ích, phụ huynh nhức nhối, con em không vui. Ông Thành nói đến các vấn đề ở Việt Nam hiện giờ khó mà bóc tách ra riêng biệt, mà cần phải cải tổ cả hệ thống, từ cách điều hành cho đến người thực hiện. "Năm năm nữa người ta cứ nói là Việt Nam sẽ đuổi kịp Thái Lan nhưng trong năm năm này Thái Lan đã tiến xa rồi, coi như ta dậm chân tại chỗ" ông Thành nói. Bà Ninh nhắc với ông Thành tình hình ở Việt Nam nhìn theo cái cốc nửa đầy nửa vơi, thực ra nếu lấy mức thu nhập trong nước mà đem đi so với thế giới thì không thể so được, vì cái mức sống nó khác. "Thật sự nói thật với anh tham nhũng trong nước có, tiêu cực có nhưng đồng thời tôi luôn nói với người nước ngoài mà họ muốn hiểu được thực tế VN qua các thời kỳ chính là nhờ cái tháo vát của người Việt, mỗi người làm hai ba việc, để kiếm thêm tiền nuôi gia đình". "Mức chi cho giáo dục trong nước bây giờ đã nhiều hơn y tế rồi. Cả nước có đến một triệu giáo viên. Mà bây giờ muốn chi thêm cho giáo dục thì khó quá, và giải pháp là nhà nước không thể ôm tất cả cho nên bây giờ phải là xã hội hóa, cho tư thục, tư nhân làm" "Vấn đề trước mắt còn lại thì rất là lớn, nhưng nói rằng ở trong nước không thấy vấn đề tổng thể thì cũng không hẳn đâu. Có thấy, nhưng đôi khi chưa thống nhất về các giải pháp chiến lược. Hoặc là có thống nhất rồi nhưng cái sức lực để có thể để triển khai thực hiện là có khi nó có phần hạn chế" "Xây dựng nhà nước pháp quyền, xã hội dân chủ nhiều cái nó mới mẻ, vừa chạy vừa xếp hàng, vừa mò mẫm. Cho nên là có những cái đúng là lực bất tòng tâm, có những cái mình phải rất kiên nhẫn và kiên trì mình bền bỉ xây dựng. Chứ đừng có sốt ruột". "Nhiều khi mình phải biết sốt ruột không bình như vại được. Nhưng phải tỉnh táo để sao cho sốt ruột một cách bình tĩnh, chứ còn chỉ biết sốt ruột, chỉ bảo sao thế này, sao thế kia thì nó không giải quyết được vấn đề" -------------------------------------------- Mai Ninh, Việt NamBao nhiêu người ở trong nước đã nói về "khuyết tật trong hệ thống cai trị" thì đảng ta không thèm nghe, biểu hiện ở chỗ chưa có văn bản chính thức của đảng ta sử dụng cụm từ nói trên. Nay lại kéo cả đoàn, cả lũ sang tận bên Anh để nghe ông Việt Kiều Vũ khánh Thành nói y như vậy. Nhưng thôi, liên hiệp Âu Châu cho tiền đi học khôn thì tội gì chẳng đi một chuyến. Cái bà Tôn Nữ Thị Ninh đã du học ở Pháp thì còn lạ gì xã hội dân sự với nhà nước pháp quyền, nhưng khi được đảng ta trọng đãi thì cũng phải phục vụ đường lối bảo thủ và phản động của đảng ta mà thôi. Trách nhiệm của cái đoàn đi học khôn này là học được cái gì về nói cho dân biết, khỏi bị mọi người nghĩ là "toi cơm". Phạm Mai Hoa, Hưng YênBà Tôn Nữ Thị Ninh theo tôi hiểu là một người lịch lãm, thông minh và quyết đoán. Bà gây ấn tượng với mọi người qua chuyến đi dài ngày trên hầu khắp nước Mỹ. Nhưng bà là người biết nhìn ra bản chất vấn đề đã và đang kìm hãm sự phát triển các mối quan hệ về kinh tế, ngoại giao... để rồi người nghe hiểu được rằng: cần phát triển dân chủ, khơi thông đường lối cũng như nhận thức, trong đó có vấn đề đánh giá đúng về người Việt trên đất Mỹ. Thật tiếc rằng bà là người bị như bị nhốt trong những bức tường vô hình vì trên bà còn có các quan CS to hơn. Mong chuyến đi của bà thành công và mang về cho dân VN kinh nghiệm của các nước dân chủ về cách thức bầu cử quốc hội, các thành phần, đối tượng tham gia ứng cử vào đại biểu QH như thế nào... Buttre Trẻ, HCMTôi thấy các ông các bà quốc hội đi thăm thú hết nước này rồi nước kia hang chục năm nay rồi mà có học được cái gì đâu? Nó cũng giống như các chuyến đi " thăm là chính, làm việc là phụ" của các bác quan chức trước khi hạ cánh an toàn hàng chục năm nay rồi. Các " dân biểu" làm gì mà phải nhọc công sang tận xứ xở sương mù xa xôi mà cứ giở bản hiến pháp của nước VN năm 1946 ra rồi làm đúng những điều như đã ghi là dân chúng được nhờ rồi. Đừng tiêu tiền của dân vào những chuyến đi vô bổ như vậy!	[ 108, 287, 285, 161, 1652, 2886, 1425, 164, 182, 180, 263, 2631, 10519, 1074, 5230, 1004, 185, 1210, 1053, 504, 923, 470, 716, 567, 243, 578, 1946, 7561, 303, 164, 182, 113, 526, 140, 358, 113, 713, 1053, 504, 211, 1481, 374, 2886, 2587, 1862, 303, 1067, 846, 293, 4070, 105, 551, 471, 1643, 3462, 520, 1308, 526, 243, 578, 592, 1055, 586, 266, 1587, 126, 106, 370, 2260, 466, 122, 3291, 381, 469, 1220, 998, 104, 507, 266, 466, 137, 6578, 157, 6578, 105, 613, 4975, 1652, 127, 146, 315, 792, 122, 333, 923, 405, 280, 5324, 721, 103, 2197, 280, 791, 137, 149, 6010, 1909, 1421, 3477, 326, 1739, 104, 560, 2148, 785, 511, 103, 113, 1881, 582, 507, 266, 526, 951, 567, 243, 132, 115, 363, 1128, 4147, 792, 582, 146, 411, 1344, 6010, 8819, 105, 6010, 3535, 103, 106, 196, 439, 412, 363, 448, 256, 151, 929, 149, 721, 826, 9698, 4011, 613, 4962, 851, 13472, 992, 114, 154, 851, 1250, 190, 1400, 183, 113, 109, 1067, 846, 439, 2380, 1260, 108, 364, 3533, 309, 2648, 194, 936, 7274, 949, 836, 384, 266, 127, 1128, 4147, 526, 792, 582, 225, 2256, 1020, 243, 103, 172, 113, 109, 1453, 853, 2209, 2822, 104, 1107, 1002, 280, 243, 103, 180, 118, 1016, 2470, 994, 106, 850, 2760, 112, 3804, 1544, 3177, 12196, 208, 1016, 2470, 4687, 280, 243, 811, 462, 149, 3173, 3675, 645, 10549, 108, 13893, 3519, 233, 14159, 124, 1575, 243, 106, 1294, 951, 7827, 741, 563, 10519, 1203, 266, 1275, 2359, 147, 275, 180, 109, 164, 566, 113, 135, 274, 2209, 2822, 105, 422, 4569, 1107, 11678, 208, 127, 563, 515, 1874, 853, 411, 182, 567, 1002, 439, 412, 164, 2130, 18986, 103, 172, 4628, 449, 505, 510, 104, 3173, 3675, 103, 328, 107, 713, 280, 243, 867, 4219, 112, 783, 481, 106, 118, 127, 106, 172, 553, 157, 164, 764, 113, 276, 173, 185, 152, 201, 2569, 243, 103, 225, 2256, 18309, 1220, 363, 2911, 188, 18986, 2107, 7377, 9824, 1850, 680, 106, 152, 201, 107, 3443, 446, 243, 11883, 105, 811, 17862, 1512, 3423, 5004, 1382, 146, 338, 173, 140, 358, 104, 225, 146, 137, 1497, 149, 1222, 526, 716, 567, 243, 132, 1190, 370, 2260, 466, 460, 1631, 104, 1107, 1002, 280, 243, 149, 3173, 3675, 103, 105, 1872, 1235, 149, 507, 1909, 753, 2631, 10519, 1074, 2320, 123, 526, 146, 315, 792, 476, 953, 164, 135, 113, 236, 4932, 214, 1067, 104, 280, 243, 103, 219, 640, 280, 243, 103, 105, 109, 1067, 846, 1312, 272, 1250, 113, 567, 1324, 112, 8604, 526, 243, 132, 123, 426, 1592, 118, 994, 107, 999, 218, 1190, 609, 904, 114, 951, 567, 113, 4376, 526, 3682, 1161, 5255, 6540, 208, 994, 1899, 466, 478, 1686, 190, 867, 104, 280, 2398, 627, 243, 132, 149, 266, 145, 113, 713, 147, 405, 276, 173, 157, 1344, 316, 956, 1107, 1002, 104, 949, 1113, 1269, 266, 118, 115, 140, 358, 105, 1297, 990, 405, 713, 165, 3212, 208, 123, 792, 334, 1312, 5782, 1656, 163, 104, 280, 243, 103, 668, 455, 140, 713, 1575, 113, 191, 498, 7724, 504, 811, 792, 1222, 105, 5449, 334, 126, 115, 422, 713, 165, 539, 107, 426, 1634, 129, 154, 645, 1436, 165, 2446, 1260, 868, 422, 154, 394, 2514, 2132, 28963, 1312, 2414, 570, 2097, 586, 236, 553, 950, 1610, 913, 128, 2051, 152, 201, 103, 194, 6612, 622, 3443, 446, 838, 1111, 390, 466, 3609, 707, 5235, 1436, 2396, 358, 180, 135, 457, 266, 2097, 201, 586, 165, 135, 449, 151, 2904, 925, 2197, 737, 1168, 140, 3417, 600, 1253, 1872, 103, 405, 600, 5235, 103, 1039, 1250, 214, 563, 280, 243, 149, 1091, 806, 811, 2414, 133, 140, 3417, 3717, 194, 509, 512, 2621, 6612, 127, 1324, 563, 200, 9320, 783, 481, 225, 2256, 1020, 243, 104, 118, 127, 2051, 109, 1666, 1328, 394, 466, 600, 5235, 105, 1486, 296, 114, 135, 14634, 2425, 280, 243, 112, 1291, 792, 801, 118, 994, 1720, 5235, 126, 167, 1609, 1228, 713, 280, 243, 103, 105, 713, 280, 115, 1073, 2992, 163, 172, 1366, 196, 147, 2051, 6612, 145, 107, 280, 115, 702, 152, 103, 702, 5300, 4499, 4499, 599, 208, 994, 4088, 417, 792, 164, 416, 113, 214, 1067, 104, 713, 219, 640, 280, 243, 103, 118, 1834, 1449, 172, 721, 165, 539, 1041, 966, 2787, 4645, 103, 170, 109, 219, 104, 154, 7510, 273, 214, 405, 1393, 416, 1228, 896, 112, 520, 118, 103, 180, 334, 165, 539, 104, 280, 243, 2048, 936, 1286, 165, 539, 115, 2084, 1041, 966, 146, 315, 792, 219, 292, 103, 157, 2650, 422, 4569, 114, 109, 640, 214, 209, 1855, 4232, 753, 2631, 10519, 1074, 2320, 419, 466, 555, 344, 268, 165, 293, 567, 1226, 122, 104, 109, 219, 640, 280, 243, 449, 266, 107, 896, 110, 103, 1380, 1094, 128, 113, 1107, 1002, 280, 243, 149, 968, 3768, 194, 1219, 115, 107, 280, 1860, 250, 105, 2560, 853, 137, 1277, 4002, 5407, 280, 211, 143, 697, 2580, 7606, 138, 109, 567, 1002, 439, 2380, 2015, 243, 149, 266, 107, 164, 135, 113, 950, 1610, 122, 245, 128, 154, 115, 563, 515, 140, 113, 236, 553, 432, 835, 194, 984, 520, 118, 1016, 2470, 994, 466, 1889, 976, 164, 764, 105, 567, 1324, 993, 138, 1226, 122, 143, 1107, 1002, 280, 243, 149, 266, 289, 1588, 363, 405, 109, 1107, 1002, 243, 132, 211, 149, 200, 105, 4025, 1087, 2350, 181, 118, 103, 280, 449, 266, 177, 500, 103, 105, 289, 394, 124, 172, 868, 1248, 432, 835, 417, 570, 822, 2991, 109, 268, 584, 466, 122, 1261, 428, 163, 106, 449, 1889, 976, 439, 2380, 208, 994, 1508, 853, 411, 182, 567, 1002, 439, 412, 4628, 18986, 138, 147, 3524, 180, 5325, 6327, 11477, 207, 405, 135, 358, 999, 209, 567, 1020, 243, 112, 1110, 356, 266, 123, 118, 106, 280, 243, 811, 462, 149, 785, 511, 1874, 853, 411, 182, 104, 172, 567, 1002, 4628, 103, 105, 187, 118, 289, 1146, 1952, 182, 3848, 243, 224, 1035, 776, 108, 232, 1190, 250, 6878, 6205, 231, 627, 1312, 1692, 759, 150, 118, 994, 2097, 586, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 885, 526, 137, 1277, 243, 132, 167, 449, 582, 266, 570, 370, 2260, 787, 240, 381, 469, 109, 225, 146, 137, 1497, 6010, 1909, 1 ]
160501_the-secret-to-japanese-grilling_vert_tra	https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/05/160501_the-secret-to-japanese-grilling_vert_tra	Vị than trắng độc đáo trong đồ nướng Nhật	Quận Wakayama Prefecture, một nơi dân cư thưa thớt ở vùng Kansai của Nhật Bản, vốn nổi tiếng với món đặc sản mận và quít. Kế đến là cách làm đồ nướng ngon nhất thế giới với than hoa thuộc hàng 'danh bất hư truyền' của vùng này.	Không phải là thứ than hoa thông thường, Kishu Binchotan được quảng cáo là công hiệu đủ thứ, từ việc đóng vai trò lọc khí khử mùi, tới lọc nước và làm tăng cảm hứng cho con người. Thứ than hoa màu trắng được làm từ gỗ sồi subame đặc trưng của địa phương là loại than được cho là tốt nhất thế giới để làm món nướng, nhất là các món nướng Nhật như yakitori (gà xiên nướng) và unagi (lươn nướng). Các đầu bếp trên thế giới cả quyết rằng thứ than hoa trắng này khiến cho thịt và đồ hải sản nướng có thứ hương vị đặc biệt mà không loại than nào trên thế giới có được. Tại thành phố Wakayama, tôi tới quán yakitori Mitsuboshi (4 Chome-70 Misonocho; 073-425-0666), gọi năm xiên gà nướng và một suất bia. Khi tôi hỏi bếp trưởng tại sao họ dùng Kishu Binchotan thay vì một loại than nào khác rẻ hơn, ông nêu ra một loạt những lý do và chứng minh từng điểm một bằng những xiên gà ông đang nướng. Than trắng, ông nói, tỏa nhiệt thấp hơn, không ám khói hoặc mùi gì khác vào thức ăn, và đáng kể nhất, ông nói, nó xả ra các lớp sóng hồng ngoại, điều nghe có vẻ không thuyết phục cho lắm. Nhưng tôi phải thừa nhận là món gà bắt đầu có vẻ có vị ngon hơn khi tôi dần tin vào những gì ông nói. Sáng hôm sau, tôi lên chuyến tàu chạy dọc duyên hải từ Thành phố Wakayama tới Minabe để gặp và xem một trong những thợ đốt than Kishu Binchotan tốt nhất vùng, Mitsuo Okazai, tại xưởng đốt than của ông. Thành phố duyên hải nhỏ bé với 14 ngàn dân, được vây quanh bởi những ngọn núi và có một dòng sông cùng tên chảy ngang, là nơi sản xuất chính loại than Kishu Binchotan, nhờ nơi đây có những khu rừng nhiều cây sồi ubame không nơi nào khác trên thế giới có được. Đây cũng là nơi sản xuất ra nhiều nhất ofume, tức mận Nhật Bản. Tôi thật may mắn tới nơi vào lúc hoa mận bắt đầu nở rộ và những vạt núi trắng xoá hoa, bầu không khí thoang thoảng mùi thơm êm dịu. Tại xưởng của Okazaki, ông và thợ phụ đang bận rộn làm Kishu Binchotan, đưa củi vào lò bằng những chiếc cời sắt dài có móc. Bụi tro bay mịt mù trong không gian, tạo ra một đám khói mù khuếch tán quanh lò rồi đậu xuống khắp nơi. Tôi tự giới thiệu mình trong lúc Okazaki lấy khăn lau mặt rồi vớ lấy chai nước để sau đống gỗ sồi khổng lồ. Vào mùa đông, ông nói, độ ấm toả ra từ lò nung khiến công việc ở đây khá là dễ chịu, nhưng trong mùa hè ẩm ướt của Wakayama, mức nhiệt nóng bức khiến cho ta khó mà chịu nổi. Trong lúc chờ đợi cho đợt than cháy hết lần đầu, ông giải thích về quá trình căn bản để làm ra Kishu Binchotan. Đầu tiên, gỗ sồi ubame được 'nướng' ở nhiệt độ thấp trong lò đất sét tự tạo. Mitsuo Okazaki là một trong những thợ chính làm than Kishu Binchotan giỏi nhất vùng Nhiệt độ sau đó được tăng lên nhanh chóng, rồi đám than hồng bị lụi tắt do hết oxy khi cửa lò được đóng lại, nhờ vậy chất carbon trong gỗ được bảo toàn. Khâu cuối cùng chính là điều làm cho thứ than này khác hẳn với quá trình làm các loại than củi khác. Okazaki nói ông biết lúc nào thì gỗ đạt đến đúng cữ, nhờ việc quan sát thấy nó ngả sang màu vàng chanh. Những người thợ khi đó sẽ dùng cời kéo các khúc gỗ đang cháy hồng ra khỏi lò và đưa sang để vào đống tro lớn. Trong lúc Okazaki làm cho tôi xem, những đốm than li ti bay vung lên trong không trung. Một khi được vùi xuống dưới lớp tro, những khúc gỗ vẫn đang hồng tiếp tục bập bùng sáng, khiến cả đám cháy âm ỉ trông tràn đầy sức sống. Lớp tro khiến Kishu Binchotan dần nguội đi, để lại một thứ than có màu trắng đặc trưng. Tôi cảm thấy kinh ngạc về quá trình xử lý. Cái ấm nóng kết hợp với ánh sáng lấp lánh khiến tôi lặng đi. Tôi cảm nhận được tính căn bản của công việc, và hiểu được vì sao việc làm Kishu Binchotan của gia đình này đã được tiếp nối trong hàng trăm năm. Nhưng sự phổ biến gần đây của Kishu Binchotan, được coi như thứ thuốc trị bách bệnh trong các gia đình, được cho là có khả năng hấp thụ những hoá chất độc hại cao hơn hẳn các loại than hoa khác, đã khiến cho nhu cầu tiêu thụ thứ than này tăng vọt tới mức cung không đủ cầu, khiến những nghệ nhân như Okazaki vốn chỉ dựa vào nguồn cung ứng gỗ sồi ubame địa phương ít ỏi phải làm việc quá sức. Kishu Binchotan là loại nguyên liệu công hiệu trong nhiều loại mỹ phẩm, dầu gội đầu và kem đánh răng; phần than chưa cháy hết được để trong các góc nhà kho, trong tủ lạnh để lọc không khí và hút khử mùi hôi. Nó còn được cho là có tác dụng giúp cải thiện tâm trạng (tuy điều này nghe rất khó tin), nhờ vào thành phần ion âm tính được xả ra từ chất carbon đã hoạt hoá, và nó được cho là giúp làm tăng mức serotonin (tức kết quả của một quá trinh sinh hoá nội bộ trong cơ thể người) trong não. Khi những người thợ làm xong mẻ than tiếp theo, tôi hỏi Okazaki là ông nghĩ gì về những thứ công dụng thần kỳ mà người ta nói về nó. Ông nhún vai nói Kishu Binchotan thực sự chỉ nên để dùng vào mục đích ban đầu, là để nấu thức ăn. Về thứ thực phẩm hợp nhất để đi với Kishu Binchotan, Okazaki nêu ra một danh sách gồm món bò wagyu, cừu và yakitori, nhưng nói món saba shioyakai (cá nục muối) là tuyệt nhất khi kết hợp với hương vị của loại than này. Ông nói mùi cá nướng trên than Kishu Binchotan khiến ông nhớ về những bữa ăn mùa đông hồi ông còn bé tí. Theo Okasaki, thế hệ sau sẽ giữ gìn việc làm than Kishu Binchotan, nhưng không phải theo cách thức của lớp người cũ. Cách làm đó quá tốn sức lao động, trong lúc nay đã có những loại lò nướng công nghiệp có thể dùng được. Nhưng ông cũng tin rằng những lò nướng này sẽ đốt hết sạch sức sống của gỗ. Ông nói mỗi mẻ gỗ đều khác nhau, người thợ cần phải tự tay chạm vào gỗ để cảm nhận được sự khác biệt, để chọn cắt những đoạn gỗ đã đủ cữ, để điều chỉnh thời gian đốt và để chuyển ubame từ đoạn gỗ bình thường trở thành thứ than trắng mà không làm mất đi sức sống trong đó. Những nguyên tắc căn bản trong việc xử lý gỗ và làm ra Kishu Binchotan ta có thể học được sau độ một năm, nhưng để làm ra sản phẩm hoàn hảo lại là quá trình cần tới hàng thập niên để hoàn thiện. Những người đốt than trắng của vùng Wakayama không phải chỉ là những nghệ nhân chỉ biết đốt than. Họ còn là những người trông nom các khu rừng ubame, cẩn thận chọn lựa khi cắt đi những cành gỗ nhằm duy trì sức sống cho cây, và cùng nhau bảo vệ rừng ubame để thứ cây này không bị khai thác quá mức. Okazaki và những người thợ đốt than khác rất chú trọng tới việc duy trì tính bền vững, chất lượng sản phẩm, và về việc gìn giữ để duy trì mọi thứ cho thế hệ sau. Và đó là lời cam kết cho việc duy trì một vòng đời trọn vẹn để chúng ta tiếp tục được thưởng thức món thịt nướng tuyệt vời nhờ thứ than trắng tuyệt vời đó. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Travel.	summarize: Không phải là thứ than hoa thông thường, Kishu Binchotan được quảng cáo là công hiệu đủ thứ, từ việc đóng vai trò lọc khí khử mùi, tới lọc nước và làm tăng cảm hứng cho con người. Thứ than hoa màu trắng được làm từ gỗ sồi subame đặc trưng của địa phương là loại than được cho là tốt nhất thế giới để làm món nướng, nhất là các món nướng Nhật như yakitori (gà xiên nướng) và unagi (lươn nướng). Các đầu bếp trên thế giới cả quyết rằng thứ than hoa trắng này khiến cho thịt và đồ hải sản nướng có thứ hương vị đặc biệt mà không loại than nào trên thế giới có được. Tại thành phố Wakayama, tôi tới quán yakitori Mitsuboshi (4 Chome-70 Misonocho; 073-425-0666), gọi năm xiên gà nướng và một suất bia. Khi tôi hỏi bếp trưởng tại sao họ dùng Kishu Binchotan thay vì một loại than nào khác rẻ hơn, ông nêu ra một loạt những lý do và chứng minh từng điểm một bằng những xiên gà ông đang nướng. Than trắng, ông nói, tỏa nhiệt thấp hơn, không ám khói hoặc mùi gì khác vào thức ăn, và đáng kể nhất, ông nói, nó xả ra các lớp sóng hồng ngoại, điều nghe có vẻ không thuyết phục cho lắm. Nhưng tôi phải thừa nhận là món gà bắt đầu có vẻ có vị ngon hơn khi tôi dần tin vào những gì ông nói. Sáng hôm sau, tôi lên chuyến tàu chạy dọc duyên hải từ Thành phố Wakayama tới Minabe để gặp và xem một trong những thợ đốt than Kishu Binchotan tốt nhất vùng, Mitsuo Okazai, tại xưởng đốt than của ông. Thành phố duyên hải nhỏ bé với 14 ngàn dân, được vây quanh bởi những ngọn núi và có một dòng sông cùng tên chảy ngang, là nơi sản xuất chính loại than Kishu Binchotan, nhờ nơi đây có những khu rừng nhiều cây sồi ubame không nơi nào khác trên thế giới có được. Đây cũng là nơi sản xuất ra nhiều nhất ofume, tức mận Nhật Bản. Tôi thật may mắn tới nơi vào lúc hoa mận bắt đầu nở rộ và những vạt núi trắng xoá hoa, bầu không khí thoang thoảng mùi thơm êm dịu. Tại xưởng của Okazaki, ông và thợ phụ đang bận rộn làm Kishu Binchotan, đưa củi vào lò bằng những chiếc cời sắt dài có móc. Bụi tro bay mịt mù trong không gian, tạo ra một đám khói mù khuếch tán quanh lò rồi đậu xuống khắp nơi. Tôi tự giới thiệu mình trong lúc Okazaki lấy khăn lau mặt rồi vớ lấy chai nước để sau đống gỗ sồi khổng lồ. Vào mùa đông, ông nói, độ ấm toả ra từ lò nung khiến công việc ở đây khá là dễ chịu, nhưng trong mùa hè ẩm ướt của Wakayama, mức nhiệt nóng bức khiến cho ta khó mà chịu nổi. Trong lúc chờ đợi cho đợt than cháy hết lần đầu, ông giải thích về quá trình căn bản để làm ra Kishu Binchotan. Đầu tiên, gỗ sồi ubame được 'nướng' ở nhiệt độ thấp trong lò đất sét tự tạo. Mitsuo Okazaki là một trong những thợ chính làm than Kishu Binchotan giỏi nhất vùng Nhiệt độ sau đó được tăng lên nhanh chóng, rồi đám than hồng bị lụi tắt do hết oxy khi cửa lò được đóng lại, nhờ vậy chất carbon trong gỗ được bảo toàn. Khâu cuối cùng chính là điều làm cho thứ than này khác hẳn với quá trình làm các loại than củi khác. Okazaki nói ông biết lúc nào thì gỗ đạt đến đúng cữ, nhờ việc quan sát thấy nó ngả sang màu vàng chanh. Những người thợ khi đó sẽ dùng cời kéo các khúc gỗ đang cháy hồng ra khỏi lò và đưa sang để vào đống tro lớn. Trong lúc Okazaki làm cho tôi xem, những đốm than li ti bay vung lên trong không trung. Một khi được vùi xuống dưới lớp tro, những khúc gỗ vẫn đang hồng tiếp tục bập bùng sáng, khiến cả đám cháy âm ỉ trông tràn đầy sức sống. Lớp tro khiến Kishu Binchotan dần nguội đi, để lại một thứ than có màu trắng đặc trưng. Tôi cảm thấy kinh ngạc về quá trình xử lý. Cái ấm nóng kết hợp với ánh sáng lấp lánh khiến tôi lặng đi. Tôi cảm nhận được tính căn bản của công việc, và hiểu được vì sao việc làm Kishu Binchotan của gia đình này đã được tiếp nối trong hàng trăm năm. Nhưng sự phổ biến gần đây của Kishu Binchotan, được coi như thứ thuốc trị bách bệnh trong các gia đình, được cho là có khả năng hấp thụ những hoá chất độc hại cao hơn hẳn các loại than hoa khác, đã khiến cho nhu cầu tiêu thụ thứ than này tăng vọt tới mức cung không đủ cầu, khiến những nghệ nhân như Okazaki vốn chỉ dựa vào nguồn cung ứng gỗ sồi ubame địa phương ít ỏi phải làm việc quá sức. Kishu Binchotan là loại nguyên liệu công hiệu trong nhiều loại mỹ phẩm, dầu gội đầu và kem đánh răng; phần than chưa cháy hết được để trong các góc nhà kho, trong tủ lạnh để lọc không khí và hút khử mùi hôi. Nó còn được cho là có tác dụng giúp cải thiện tâm trạng (tuy điều này nghe rất khó tin), nhờ vào thành phần ion âm tính được xả ra từ chất carbon đã hoạt hoá, và nó được cho là giúp làm tăng mức serotonin (tức kết quả của một quá trinh sinh hoá nội bộ trong cơ thể người) trong não. Khi những người thợ làm xong mẻ than tiếp theo, tôi hỏi Okazaki là ông nghĩ gì về những thứ công dụng thần kỳ mà người ta nói về nó. Ông nhún vai nói Kishu Binchotan thực sự chỉ nên để dùng vào mục đích ban đầu, là để nấu thức ăn. Về thứ thực phẩm hợp nhất để đi với Kishu Binchotan, Okazaki nêu ra một danh sách gồm món bò wagyu, cừu và yakitori, nhưng nói món saba shioyakai (cá nục muối) là tuyệt nhất khi kết hợp với hương vị của loại than này. Ông nói mùi cá nướng trên than Kishu Binchotan khiến ông nhớ về những bữa ăn mùa đông hồi ông còn bé tí. Theo Okasaki, thế hệ sau sẽ giữ gìn việc làm than Kishu Binchotan, nhưng không phải theo cách thức của lớp người cũ. Cách làm đó quá tốn sức lao động, trong lúc nay đã có những loại lò nướng công nghiệp có thể dùng được. Nhưng ông cũng tin rằng những lò nướng này sẽ đốt hết sạch sức sống của gỗ. Ông nói mỗi mẻ gỗ đều khác nhau, người thợ cần phải tự tay chạm vào gỗ để cảm nhận được sự khác biệt, để chọn cắt những đoạn gỗ đã đủ cữ, để điều chỉnh thời gian đốt và để chuyển ubame từ đoạn gỗ bình thường trở thành thứ than trắng mà không làm mất đi sức sống trong đó. Những nguyên tắc căn bản trong việc xử lý gỗ và làm ra Kishu Binchotan ta có thể học được sau độ một năm, nhưng để làm ra sản phẩm hoàn hảo lại là quá trình cần tới hàng thập niên để hoàn thiện. Những người đốt than trắng của vùng Wakayama không phải chỉ là những nghệ nhân chỉ biết đốt than. Họ còn là những người trông nom các khu rừng ubame, cẩn thận chọn lựa khi cắt đi những cành gỗ nhằm duy trì sức sống cho cây, và cùng nhau bảo vệ rừng ubame để thứ cây này không bị khai thác quá mức. Okazaki và những người thợ đốt than khác rất chú trọng tới việc duy trì tính bền vững, chất lượng sản phẩm, và về việc gìn giữ để duy trì mọi thứ cho thế hệ sau. Và đó là lời cam kết cho việc duy trì một vòng đời trọn vẹn để chúng ta tiếp tục được thưởng thức món thịt nướng tuyệt vời nhờ thứ than trắng tuyệt vời đó. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Travel.	[ 108, 287, 285, 161, 724, 139, 106, 259, 2229, 1414, 206, 2612, 19310, 431, 26689, 117, 1682, 341, 106, 135, 614, 620, 259, 103, 148, 156, 609, 809, 704, 2383, 482, 7025, 2979, 103, 228, 2383, 142, 105, 140, 321, 406, 2166, 114, 219, 1784, 1283, 2229, 1414, 1162, 1714, 117, 140, 148, 2912, 14467, 3835, 3115, 4261, 634, 1540, 104, 439, 412, 106, 534, 2229, 117, 114, 106, 514, 202, 175, 249, 130, 140, 1246, 16163, 202, 106, 109, 1246, 4093, 673, 128, 25783, 176, 7081, 176, 444, 269, 2628, 15718, 4093, 371, 105, 108, 431, 231, 409, 269, 176, 9107, 3448, 1450, 4093, 831, 303, 178, 3464, 159, 175, 249, 186, 302, 160, 259, 2229, 1414, 1714, 126, 521, 114, 1764, 105, 905, 767, 262, 4093, 107, 259, 1517, 297, 634, 575, 145, 110, 534, 2229, 224, 159, 175, 249, 107, 1378, 919, 164, 548, 24102, 103, 141, 228, 1027, 25783, 176, 7081, 176, 19189, 3656, 5573, 8355, 1291, 4261, 17587, 4488, 3782, 674, 5461, 708, 7964, 3382, 6239, 6840, 686, 6097, 7681, 856, 343, 147, 15718, 2316, 4093, 105, 116, 1886, 16059, 707, 141, 419, 3464, 395, 149, 350, 154, 467, 19310, 431, 26689, 346, 171, 116, 534, 2229, 224, 211, 2174, 975, 118, 917, 124, 116, 1130, 120, 241, 180, 105, 463, 494, 434, 318, 116, 281, 120, 15718, 2316, 118, 167, 4093, 112, 6400, 5636, 118, 1720, 1919, 1638, 1192, 975, 110, 1948, 3451, 451, 2979, 218, 211, 138, 329, 3253, 105, 549, 546, 1498, 118, 1720, 335, 2644, 124, 109, 1172, 1338, 3239, 4596, 179, 701, 107, 895, 110, 1026, 618, 114, 2826, 311, 141, 139, 1175, 238, 106, 1246, 2316, 290, 178, 107, 895, 107, 297, 3021, 183, 129, 141, 1429, 193, 138, 120, 218, 118, 454, 3260, 325, 2681, 141, 227, 803, 540, 937, 2326, 3161, 767, 148, 994, 548, 24102, 228, 8921, 4424, 130, 683, 105, 453, 116, 113, 120, 2892, 2153, 2229, 19310, 431, 26689, 514, 202, 501, 103, 19189, 674, 13306, 7377, 3527, 103, 149, 3880, 2153, 2229, 104, 1895, 994, 548, 3161, 767, 750, 1353, 119, 1904, 926, 1422, 117, 2619, 1017, 626, 120, 2421, 1687, 105, 107, 116, 1226, 1551, 264, 465, 2385, 1978, 103, 106, 328, 262, 387, 122, 534, 2229, 19310, 431, 26689, 103, 1211, 328, 248, 107, 120, 322, 1770, 158, 1003, 14467, 108, 431, 3115, 4261, 110, 328, 224, 211, 159, 175, 249, 107, 1378, 834, 127, 106, 328, 262, 387, 124, 158, 202, 1534, 431, 4261, 103, 766, 22232, 673, 3439, 388, 610, 1436, 2403, 228, 328, 138, 398, 1414, 22232, 290, 178, 108, 231, 121, 4955, 105, 120, 11239, 1687, 1714, 4566, 7106, 513, 110, 482, 11490, 515, 3634, 2979, 5123, 108, 4024, 3909, 112, 919, 3880, 104, 24090, 103, 118, 105, 2892, 573, 167, 3378, 5059, 140, 19310, 431, 26689, 103, 251, 8724, 138, 2741, 281, 120, 845, 1236, 176, 2599, 677, 107, 3151, 112, 13682, 5139, 502, 9973, 2787, 113, 110, 3445, 394, 124, 116, 1499, 3451, 2787, 322, 8591, 1505, 1017, 2741, 598, 2952, 804, 1227, 6329, 388, 222, 249, 2230, 267, 113, 398, 24090, 771, 1000, 8144, 447, 598, 6603, 771, 3668, 142, 130, 187, 3921, 2912, 14467, 1033, 515, 8342, 1339, 1275, 4753, 118, 1720, 359, 2404, 5712, 124, 148, 2741, 10061, 521, 135, 156, 108, 121, 248, 896, 106, 790, 668, 103, 170, 113, 1275, 2359, 3193, 7149, 104, 24102, 103, 537, 1638, 1578, 954, 521, 114, 169, 455, 145, 668, 6090, 298, 398, 1205, 1390, 114, 1767, 2229, 2035, 538, 400, 2811, 118, 272, 581, 125, 310, 277, 907, 288, 130, 140, 124, 19310, 431, 26689, 112, 1984, 2836, 2912, 14467, 108, 431, 3115, 4261, 117, 377, 231, 9429, 257, 108, 121, 1638, 359, 1192, 113, 2741, 282, 6263, 222, 4985, 19189, 674, 24090, 106, 172, 113, 120, 2892, 122, 140, 2229, 19310, 431, 26689, 2036, 202, 501, 8793, 332, 359, 187, 150, 117, 321, 227, 838, 7237, 598, 1499, 2229, 3239, 133, 11685, 2459, 180, 538, 5730, 129, 814, 2741, 117, 609, 1398, 1211, 530, 562, 4319, 113, 2912, 117, 327, 3745, 25755, 608, 264, 122, 106, 179, 140, 114, 259, 2229, 126, 211, 1545, 119, 310, 277, 140, 109, 534, 2229, 8724, 911, 24090, 123, 118, 217, 398, 224, 143, 2912, 764, 155, 604, 108, 376, 8147, 103, 1211, 156, 146, 338, 203, 335, 4098, 586, 1162, 1287, 9634, 112, 564, 111, 2892, 129, 150, 134, 467, 1236, 176, 930, 109, 2474, 2912, 167, 2035, 3239, 124, 574, 2741, 105, 251, 586, 130, 138, 3921, 5139, 2008, 298, 398, 24090, 140, 114, 141, 453, 103, 120, 10288, 2229, 5369, 5028, 502, 8060, 227, 113, 110, 396, 112, 430, 129, 117, 5795, 804, 768, 1172, 5139, 103, 120, 2474, 2912, 244, 167, 3239, 270, 437, 2497, 4765, 1725, 4719, 521, 186, 1499, 2035, 1065, 108, 4602, 1407, 1837, 858, 543, 2923, 9469, 5139, 521, 19310, 431, 26689, 1429, 9697, 2251, 130, 153, 116, 259, 2229, 107, 1162, 1714, 634, 1540, 112, 388, 406, 203, 236, 1628, 125, 310, 277, 528, 2203, 1814, 2404, 1578, 299, 279, 119, 1342, 611, 3643, 4176, 521, 141, 2365, 1933, 388, 406, 238, 117, 334, 907, 288, 104, 135, 156, 103, 105, 524, 117, 171, 350, 156, 140, 19310, 431, 26689, 104, 165, 539, 126, 115, 117, 270, 1495, 113, 201, 1049, 1538, 311, 144, 1456, 625, 386, 248, 104, 19310, 431, 26689, 103, 117, 703, 128, 259, 1357, 245, 3729, 664, 113, 109, 165, 2806, 117, 114, 106, 107, 555, 344, 1916, 1816, 120, 1270, 562, 557, 799, 291, 183, 1545, 109, 534, 2229, 1414, 913, 115, 521, 114, 1307, 352, 464, 1816, 259, 2229, 126, 321, 4507, 228, 537, 870, 110, 620, 3654, 521, 120, 877, 157, 128, 24090, 682, 163, 1105, 138, 774, 870, 475, 2912, 14467, 108, 431, 3115, 4261, 439, 412, 500, 108, 5397, 139, 140, 156, 310, 543, 112, 19310, 431, 26689, 106, 534, 503, 588, 135, 614, 113, 158, 534, 3152, 4548, 1118, 22235, 178, 105, 5710, 403, 3731, 708, 380, 2229, 289, 2035, 538, 117, 130, 113, 109, 1869, 152, 2662, 103, 113, 4757, 2111, 130, 2383, 110, 482, 105, 1305, 7025, 2979, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 4062, 24102, 9500, 2792, 892, 376, 11176, 103, 116, 328, 137, 867, 2466, 10608, 108, 121, 501, 25299, 104, 673, 2493, 682, 738, 354, 119, 1246, 634, 262, 22232, 105, 2702, 332, 112, 2789, 155, 106, 173, 140, 905, 4093, 3021, 202, 175, 249, 119, 2229, 1414, 624, 201, 377, 10373, 295, 108, 2476, 425, 257, 104, 501, 433, 1 ]
business-40505278	https://www.bbc.com/vietnamese/business-40505278	Doanh nghiệp Nhật cần VN có luật pháp rõ ràng	Số liệu từ Cục đầu tư Nước ngoài của Việt Nam nói nửa đầu năm 2017 mới đây cho thấy Nhật Bản đứng vị trí thứ nhất với tổng vốn đầu tư 5,08 tỷ USD, chiếm 26,45% tổng vốn đầu tư của 94 quốc gia và vùng lãnh thổ.	Hirota Fushihara, Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam) Vào tháng Hai năm nay, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) công bố một khảo sát cho thấy năm 2016 có hơn 66,6% doanh nghiêp Nhật Bản mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cao hơn mức 63,9% của năm 2015. Tuy nhiên khảo sát này cũng nói thủ tục hành chính rườm rà, chính sách pháp luật về đầu tư, kinh doanh chưa hoàn thiện và chi phí không chính thức vẫn lớn đang làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và niềm tin của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. BBC tiếng Việt phỏng vấn doanh nhân Hirota Fushihara, hiện là đại diện Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam), ông theo học và nghiên cứu luật pháp Việt Nam tại Hà Nội và đã sống làm việc tại đây hơn 20 năm. VN: Góp ý về dự thảo 'không tố giác tội phạm BBC: Trong khi Việt Nam là điểm đầu tư khá hấp dẫn tại châu Á thì có nhiều doanh nghiệp Nhật vẫn phàn nàn về hệ thống pháp luật thiếu rõ ràng, cụ thể được thể hiện trong khảo sát của Jetro đầu năm nay thưa ông. Hirota Fushihara: Kết quả khảo sát cũng phản ánh thực tế. Cái không rõ ràng đấy có thể chia ra một số yếu tố. Tại Việt Nam trước hết là có luật, dưới đó có nghị định, sau đó là có thông tư, đều là qui phạm pháp luật. Khi chưa có luật ra thì chưa có nghị định, chưa có thông tư thì doanh nghiệp Nhật Bản không biết là mình phải làm theo cái gì, qui định gì, qui phạm gì. Theo pháp luật trước, hay theo nghị định trước …..và đó là một điều tương đối phức tạp đối với doanh nghiệp Nhật vì bên Nhật thì nghị định và thông tư sẽ không phải là văn bản qui phạm pháp luật áp dụng cho bên ngoài mà chỉ là qui định của nội bộ tổ chức hành chính. Còn pháp luật thì thường qui định chi tiết và rõ ràng như là các nội dung thông tư hay nghị định của Việt Nam đang điều chỉnh. Điểm thứ hai nữa là những câu chữ và từ ngữ được chọn để soạn thảo pháp luật nghị định thông tư tại Việt Nam thì có nhiều cái cho chúng ta đọc theo nhiều cách, nhiều cách giải nghĩa. Và thường thì các doanh nghiệp phải hỏi các quan chức hành chính, nhân viên hành chính của các cơ quan chuyên môn. Thực ra là nhiều khi và đôi khi là các vị quan chức phụ trách các mảng chuyên môn đó cũng chưa thống nhất về cách giải thích, cách giải nghĩa hay cách áp dụng những qui định đó. Đôi khi là mỗi người một kiểu hoặc ba người thì hai kiểu chẳng hạn. Điều đó là điều không rõ ràng. Thứ ba là khi có tranh chấp xảy ra kể cả trong dân sự, hành chính hay các loại giao dịch thương mại với đối tác bên trong bên ngoài và áp dụng pháp luật Việt Nam để giải quyết tại tòa án thì có một số vấn đề. Trước hết là hướng giải quyết tại tòa án ở Việt Nam chưa được công khai. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc thăm Nhật Bản tháng Sáu 2017 Tại Nhật Bản hay một số nước khác thì hầu như tất cả bản án của các cấp như sơ thẩm, phúc thẩm hay giám đốc thẩm thì đều được công khai trên mạng. Ai muốn xem cũng có thể xem được và tìm hiểu chúng ta có thể phân tích. Như vậy thì chúng ta mới có thể hiểu được pháp luật được vận dụng như thế nào, trong trường hợp nào và trong ngữ cảnh hay tình tiết nào. Cái đó thì hiện nay ở Việt Nam chưa có. Tôi cũng được biết là Tòa án Nhân dân Tối cao Việt Nam đang xem xét công khai tối đa bản án mọi tòa án đưa ra thì đó là điều đáng mừng nhưng thực tế thì có vẻ chưa có quyết định cuối cùng. Vấn đề là để doanh nghiệp hay mọi người chúng ta hiểu được bản án đó ra sao về mặt pháp lý và lý lẽ pháp lý để làm căn cứ giải quyết bản án đó thế nào thì cần phải được sâu sát hơn. Tức là việc dẫn giải và giải thích pháp lý đó phải phù hợp trong tình tiết hay sự kiện ấy. Các án lệ mà Tòa án Nhân dân Tối cao công bố thì chưa hẳn là rõ ràng về vấn đề đó. Tức là có thể nêu ra kết luận còn quá trình đi đến quyết định đó và lý luận về mặt pháp lý là chưa hẳn rõ ràng. BBC: Được biết khá nhiều doanh nghiệp Nhật sau nhiều năm làm ăn vẫn phàn nàn về sự thiếu rõ ràng về thuế ở Việt Nam? Hirota Fushihara: Điều mà doanh nghiệp Nhật Bản đang phản ánh là cái sự giải thích hay hướng dẫn cho rõ ràng để doanh nghiệp Nhật có thể hiểu từng câu chữ của các nghị định hay thông tư về thuế thì cái đó là chưa đủ. Đó là vì đôi khi thì có vẻ là rõ nhưng lại tùy theo cách đọc của doanh nghiệp. Và từ luật đấy thì có thể điều chỉnh những hành vi, hay xử lý về giấy giờ hay kế toán của công ty mình như thế nào để nộp thuế đầy đủ thì doanh nghiệp Nhật có khi là chưa được hiểu. Việc chưa được hiểu ấy không hẳn là doanh nghiệp Nhật ngu dốt mà đôi khi là Cục Thuế chưa giải thích và hướng dẫn đầy đủ. Ngoài thuế ra thì còn hải quan (cũng liên quan tới thuế nhập khẩu và xuất khẩu). Những vấn đề như vậy thì tôi cũng được một số doanh nghiệp Nhật phản ánh. Rồi cũng có các đoàn thanh tra thì không hẳn là doanh nghiệp Nhật đồng ý hay phản đối đoàn thanh tra của Cục thuế hay Hải quan mà vấn đề là vì sao, căn cứ ở đâu mà các cơ quan đó nói như vậy. Nếu có sự giải thích thật rõ ràng thì doanh nghiệp chắc là không bao giờ sẽ có sai phạm. Nhưng đôi khi sự hướng dẫn của các cơ quan này chưa hẳn rõ ràng và mỗi khi phải làm việc với các đoàn thanh tra thuế hay hải quan thì thường là tốn thời gian. Do đó cần có sự thân thiện hướng tới doanh nghiệp của các đơn vị hải quan và thuế để làm sao doanh nghiệp sẵn sàng làm việc theo tinh thần pháp luật thì đó là điều quan trọng. BBC:Theo ông quá trình xây dựng luật pháp tại Việt Nam có gì đáng chú ý? Hirota Fushihara: Trong quá trình xây dựng văn bản pháp luật thì tôi có cảm giác là chúng ta nên để cho có sự tham gia của những người đầu ngành, các chuyên gia về pháp lý. Tức là cả mặt lý luận lẫn thực hành của mỗi một ngành. Quốc hội là một cơ quan rất quan trọng nhưng Quốc hội cũng phải có cơ chế tối đa nhằm hài hòa ý kiến chuyên môn từ trong những người trong ngành.	summarize: Hirota Fushihara, Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam) Vào tháng Hai năm nay, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) công bố một khảo sát cho thấy năm 2016 có hơn 66,6% doanh nghiêp Nhật Bản mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cao hơn mức 63,9% của năm 2015. Tuy nhiên khảo sát này cũng nói thủ tục hành chính rườm rà, chính sách pháp luật về đầu tư, kinh doanh chưa hoàn thiện và chi phí không chính thức vẫn lớn đang làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và niềm tin của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. BBC tiếng Việt phỏng vấn doanh nhân Hirota Fushihara, hiện là đại diện Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam), ông theo học và nghiên cứu luật pháp Việt Nam tại Hà Nội và đã sống làm việc tại đây hơn 20 năm. VN: Góp ý về dự thảo 'không tố giác tội phạm BBC: Trong khi Việt Nam là điểm đầu tư khá hấp dẫn tại châu Á thì có nhiều doanh nghiệp Nhật vẫn phàn nàn về hệ thống pháp luật thiếu rõ ràng, cụ thể được thể hiện trong khảo sát của Jetro đầu năm nay thưa ông. Hirota Fushihara: Kết quả khảo sát cũng phản ánh thực tế. Cái không rõ ràng đấy có thể chia ra một số yếu tố. Tại Việt Nam trước hết là có luật, dưới đó có nghị định, sau đó là có thông tư, đều là qui phạm pháp luật. Khi chưa có luật ra thì chưa có nghị định, chưa có thông tư thì doanh nghiệp Nhật Bản không biết là mình phải làm theo cái gì, qui định gì, qui phạm gì. Theo pháp luật trước, hay theo nghị định trước …..và đó là một điều tương đối phức tạp đối với doanh nghiệp Nhật vì bên Nhật thì nghị định và thông tư sẽ không phải là văn bản qui phạm pháp luật áp dụng cho bên ngoài mà chỉ là qui định của nội bộ tổ chức hành chính. Còn pháp luật thì thường qui định chi tiết và rõ ràng như là các nội dung thông tư hay nghị định của Việt Nam đang điều chỉnh. Điểm thứ hai nữa là những câu chữ và từ ngữ được chọn để soạn thảo pháp luật nghị định thông tư tại Việt Nam thì có nhiều cái cho chúng ta đọc theo nhiều cách, nhiều cách giải nghĩa. Và thường thì các doanh nghiệp phải hỏi các quan chức hành chính, nhân viên hành chính của các cơ quan chuyên môn. Thực ra là nhiều khi và đôi khi là các vị quan chức phụ trách các mảng chuyên môn đó cũng chưa thống nhất về cách giải thích, cách giải nghĩa hay cách áp dụng những qui định đó. Đôi khi là mỗi người một kiểu hoặc ba người thì hai kiểu chẳng hạn. Điều đó là điều không rõ ràng. Thứ ba là khi có tranh chấp xảy ra kể cả trong dân sự, hành chính hay các loại giao dịch thương mại với đối tác bên trong bên ngoài và áp dụng pháp luật Việt Nam để giải quyết tại tòa án thì có một số vấn đề. Trước hết là hướng giải quyết tại tòa án ở Việt Nam chưa được công khai. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc thăm Nhật Bản tháng Sáu 2017 Tại Nhật Bản hay một số nước khác thì hầu như tất cả bản án của các cấp như sơ thẩm, phúc thẩm hay giám đốc thẩm thì đều được công khai trên mạng. Ai muốn xem cũng có thể xem được và tìm hiểu chúng ta có thể phân tích. Như vậy thì chúng ta mới có thể hiểu được pháp luật được vận dụng như thế nào, trong trường hợp nào và trong ngữ cảnh hay tình tiết nào. Cái đó thì hiện nay ở Việt Nam chưa có. Tôi cũng được biết là Tòa án Nhân dân Tối cao Việt Nam đang xem xét công khai tối đa bản án mọi tòa án đưa ra thì đó là điều đáng mừng nhưng thực tế thì có vẻ chưa có quyết định cuối cùng. Vấn đề là để doanh nghiệp hay mọi người chúng ta hiểu được bản án đó ra sao về mặt pháp lý và lý lẽ pháp lý để làm căn cứ giải quyết bản án đó thế nào thì cần phải được sâu sát hơn. Tức là việc dẫn giải và giải thích pháp lý đó phải phù hợp trong tình tiết hay sự kiện ấy. Các án lệ mà Tòa án Nhân dân Tối cao công bố thì chưa hẳn là rõ ràng về vấn đề đó. Tức là có thể nêu ra kết luận còn quá trình đi đến quyết định đó và lý luận về mặt pháp lý là chưa hẳn rõ ràng. BBC: Được biết khá nhiều doanh nghiệp Nhật sau nhiều năm làm ăn vẫn phàn nàn về sự thiếu rõ ràng về thuế ở Việt Nam? Hirota Fushihara: Điều mà doanh nghiệp Nhật Bản đang phản ánh là cái sự giải thích hay hướng dẫn cho rõ ràng để doanh nghiệp Nhật có thể hiểu từng câu chữ của các nghị định hay thông tư về thuế thì cái đó là chưa đủ. Đó là vì đôi khi thì có vẻ là rõ nhưng lại tùy theo cách đọc của doanh nghiệp. Và từ luật đấy thì có thể điều chỉnh những hành vi, hay xử lý về giấy giờ hay kế toán của công ty mình như thế nào để nộp thuế đầy đủ thì doanh nghiệp Nhật có khi là chưa được hiểu. Việc chưa được hiểu ấy không hẳn là doanh nghiệp Nhật ngu dốt mà đôi khi là Cục Thuế chưa giải thích và hướng dẫn đầy đủ. Ngoài thuế ra thì còn hải quan (cũng liên quan tới thuế nhập khẩu và xuất khẩu). Những vấn đề như vậy thì tôi cũng được một số doanh nghiệp Nhật phản ánh. Rồi cũng có các đoàn thanh tra thì không hẳn là doanh nghiệp Nhật đồng ý hay phản đối đoàn thanh tra của Cục thuế hay Hải quan mà vấn đề là vì sao, căn cứ ở đâu mà các cơ quan đó nói như vậy. Nếu có sự giải thích thật rõ ràng thì doanh nghiệp chắc là không bao giờ sẽ có sai phạm. Nhưng đôi khi sự hướng dẫn của các cơ quan này chưa hẳn rõ ràng và mỗi khi phải làm việc với các đoàn thanh tra thuế hay hải quan thì thường là tốn thời gian. Do đó cần có sự thân thiện hướng tới doanh nghiệp của các đơn vị hải quan và thuế để làm sao doanh nghiệp sẵn sàng làm việc theo tinh thần pháp luật thì đó là điều quan trọng. BBC:Theo ông quá trình xây dựng luật pháp tại Việt Nam có gì đáng chú ý? Hirota Fushihara: Trong quá trình xây dựng văn bản pháp luật thì tôi có cảm giác là chúng ta nên để cho có sự tham gia của những người đầu ngành, các chuyên gia về pháp lý. Tức là cả mặt lý luận lẫn thực hành của mỗi một ngành. Quốc hội là một cơ quan rất quan trọng nhưng Quốc hội cũng phải có cơ chế tối đa nhằm hài hòa ý kiến chuyên môn từ trong những người trong ngành.	[ 108, 287, 285, 161, 22256, 21880, 103, 487, 457, 1005, 255, 3228, 1901, 3767, 9690, 25033, 3754, 6982, 1901, 11504, 14309, 131, 5122, 1339, 253, 891, 147, 801, 1318, 229, 17354, 472, 432, 835, 673, 783, 10348, 15266, 3208, 15086, 135, 399, 116, 1560, 338, 114, 203, 147, 2434, 107, 183, 6326, 9944, 553, 25267, 673, 783, 872, 278, 690, 933, 381, 192, 236, 553, 149, 131, 578, 291, 183, 537, 6534, 103, 8646, 104, 147, 4375, 421, 445, 1560, 338, 126, 127, 123, 331, 437, 209, 122, 18760, 3971, 103, 122, 333, 246, 330, 125, 178, 3265, 236, 553, 289, 506, 1155, 105, 692, 1022, 110, 122, 329, 244, 301, 167, 140, 349, 580, 155, 936, 271, 178, 276, 105, 1459, 193, 104, 109, 553, 522, 673, 783, 149, 131, 629, 378, 354, 131, 1102, 255, 553, 157, 22256, 21880, 103, 199, 106, 273, 681, 487, 457, 1005, 255, 3228, 1901, 3767, 9690, 25033, 3754, 6982, 1901, 11504, 14309, 131, 13526, 118, 181, 214, 105, 568, 402, 330, 246, 131, 132, 149, 337, 710, 105, 115, 307, 140, 156, 149, 248, 183, 1088, 1538, 3641, 10023, 962, 108, 232, 125, 382, 843, 2762, 712, 1143, 638, 473, 1231, 298, 129, 131, 132, 106, 318, 178, 276, 896, 1916, 458, 149, 511, 844, 143, 107, 158, 553, 522, 673, 244, 4371, 3459, 125, 300, 234, 246, 330, 815, 450, 3572, 798, 136, 117, 136, 199, 113, 1560, 338, 104, 18883, 3122, 178, 147, 275, 2466, 1895, 22256, 21880, 161, 2073, 416, 1560, 338, 127, 391, 1342, 223, 1345, 1814, 110, 450, 921, 1730, 107, 136, 733, 124, 116, 166, 675, 8559, 919, 131, 132, 226, 538, 106, 107, 2775, 768, 150, 107, 411, 2376, 187, 150, 106, 107, 206, 3265, 413, 106, 2490, 473, 246, 3044, 707, 289, 107, 330, 124, 143, 289, 107, 411, 2376, 289, 107, 206, 276, 143, 553, 522, 673, 783, 110, 217, 106, 267, 139, 140, 181, 292, 2043, 2490, 190, 2043, 2490, 473, 1776, 520, 246, 330, 1466, 194, 181, 411, 190, 226, 108, 112, 112, 9194, 150, 106, 116, 179, 489, 195, 1662, 1371, 195, 119, 553, 522, 673, 171, 367, 673, 143, 411, 190, 105, 206, 276, 134, 110, 139, 106, 355, 288, 2490, 473, 246, 330, 516, 286, 114, 367, 351, 145, 163, 106, 2490, 190, 104, 735, 317, 420, 229, 209, 122, 112, 927, 246, 330, 143, 369, 2490, 190, 692, 958, 105, 450, 921, 128, 106, 109, 735, 908, 206, 276, 194, 411, 190, 104, 131, 132, 167, 179, 10283, 3956, 259, 196, 761, 106, 120, 476, 1302, 105, 148, 1063, 117, 680, 130, 2249, 843, 246, 330, 411, 190, 206, 276, 149, 131, 132, 143, 107, 158, 292, 114, 174, 169, 901, 181, 158, 173, 103, 158, 173, 272, 4631, 619, 369, 143, 109, 553, 522, 139, 419, 109, 146, 229, 209, 122, 103, 157, 182, 209, 122, 104, 109, 225, 146, 649, 11814, 1852, 124, 106, 158, 129, 105, 1183, 129, 106, 109, 297, 146, 229, 573, 605, 109, 3358, 649, 1559, 150, 127, 289, 234, 202, 125, 173, 272, 4904, 173, 272, 404, 194, 173, 516, 286, 120, 2490, 190, 837, 4440, 129, 106, 742, 176, 111, 116, 1138, 451, 459, 111, 143, 196, 1138, 718, 269, 3328, 747, 150, 106, 179, 110, 450, 3871, 1283, 459, 106, 129, 107, 250, 577, 488, 124, 546, 186, 113, 137, 144, 103, 209, 122, 194, 109, 534, 384, 414, 432, 835, 119, 195, 274, 367, 113, 367, 351, 105, 516, 286, 246, 330, 131, 132, 130, 272, 302, 149, 660, 304, 143, 107, 116, 166, 255, 4028, 957, 538, 106, 665, 272, 302, 149, 660, 304, 108, 121, 131, 132, 289, 117, 135, 4685, 596, 477, 131, 132, 362, 1019, 1817, 582, 673, 783, 253, 1668, 2882, 919, 673, 783, 194, 116, 166, 142, 211, 143, 1098, 128, 525, 186, 288, 304, 104, 109, 373, 128, 1046, 13846, 1405, 1208, 194, 850, 884, 1208, 143, 413, 117, 135, 550, 159, 2165, 1561, 278, 453, 127, 107, 136, 453, 117, 105, 370, 524, 174, 169, 107, 136, 613, 4160, 1260, 530, 143, 174, 169, 239, 107, 136, 524, 117, 246, 330, 117, 824, 286, 128, 175, 1577, 113, 271, 279, 224, 105, 113, 1063, 313, 194, 205, 958, 1279, 1814, 150, 143, 199, 275, 108, 121, 131, 132, 289, 107, 112, 388, 127, 117, 217, 106, 1200, 304, 857, 137, 2658, 291, 131, 132, 167, 453, 587, 135, 550, 935, 635, 288, 304, 389, 660, 304, 251, 124, 143, 150, 106, 179, 549, 1728, 170, 223, 216, 143, 107, 895, 289, 107, 302, 190, 608, 4914, 2131, 220, 106, 130, 553, 522, 194, 389, 111, 174, 169, 524, 117, 288, 304, 150, 124, 350, 125, 447, 246, 241, 105, 241, 642, 246, 241, 130, 140, 907, 532, 272, 302, 288, 304, 150, 175, 224, 143, 260, 139, 117, 993, 338, 827, 4013, 106, 156, 458, 272, 105, 272, 581, 246, 241, 150, 139, 1265, 279, 113, 205, 958, 194, 144, 591, 3210, 303, 304, 947, 145, 1200, 304, 857, 137, 2658, 291, 135, 399, 143, 289, 1545, 106, 450, 921, 125, 255, 220, 837, 4013, 106, 107, 136, 917, 124, 299, 410, 177, 310, 277, 184, 155, 302, 190, 150, 105, 241, 410, 125, 447, 246, 241, 106, 289, 1545, 450, 3871, 1231, 2077, 217, 896, 158, 553, 522, 673, 187, 158, 147, 140, 446, 244, 4371, 3459, 125, 144, 815, 450, 921, 125, 1150, 108, 121, 131, 3913, 22256, 21880, 161, 747, 145, 553, 522, 673, 783, 167, 391, 1342, 106, 292, 144, 272, 581, 194, 665, 458, 114, 450, 921, 130, 553, 522, 673, 107, 136, 524, 434, 476, 1302, 104, 109, 411, 190, 194, 206, 276, 125, 1150, 143, 292, 150, 106, 289, 4116, 902, 106, 171, 1183, 129, 143, 107, 895, 106, 450, 170, 153, 1975, 181, 173, 901, 104, 553, 3131, 619, 148, 330, 1730, 143, 107, 136, 179, 1604, 120, 209, 554, 103, 194, 528, 241, 125, 1336, 339, 194, 699, 1349, 104, 135, 457, 267, 128, 175, 224, 130, 2577, 1150, 858, 620, 143, 553, 522, 673, 107, 129, 106, 289, 117, 5909, 1068, 289, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 2172, 588, 148, 1959, 178, 276, 1902, 351, 104, 131, 132, 123, 1457, 178, 147, 2882, 239, 248, 114, 203, 673, 783, 715, 297, 512, 259, 202, 119, 497, 682, 178, 276, 5758, 8257, 653, 5112, 961, 3013, 103, 3137, 6071, 497, 682, 178, 276, 104, 10520, 198, 165, 105, 501, 261, 8384, 1 ]
080903_viet_novel_recalled	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080903_viet_novel_recalled	Thu hồi 'Thời của thánh thần'	Một cuốn tiểu thuyết viết về những đổ vỡ của một dòng họ suốt nửa thế kỷ đã bị thu hồi sau khi ra mắt được vài ngày.	Tác phẩm Thời của thánh thần của nhà văn Hoàng Minh Tường được một tờ báo mạng khen ngợi là “tiếng nổ của văn xuôi”. Nhưng cũng chính tờ Vietimes xóa đi bài viết sau khi có lệnh cấm lưu hành cuốn sách. Trang mạng được nhiều nhà văn đọc của nhà thơ Trần Nhương cho biết Cục Xuất bản chính thức có lệnh thu hồi sách. Kết quả ngày 28 tháng Tám, tác giả Hoàng Minh Tường cùng nhà văn Nguyễn Khắc Trường (người chịu trách nhiệm bản thảo) đã “đi tất cả các hiệu sách Hà Nội để thu hồi sách trôi nổi”. Tác giả tiểu thuyết xác nhận với BBC tin này nhưng không muốn trả lời phỏng vấn. Tự sát Vụ thu hồi diễn ra khá lặng lẽ và ngay cả ở Hà Nội, nhiều nhà văn cũng chưa kịp đọc cuốn sách dày 648 trang. Nhưng một số người đã đọc thì cho rằng đây có lẽ là một trong số rất ít tác phẩm văn học trong nước gần đây phê phán chủ nghĩa cộng sản công khai nhất, mạnh bạo nhất, đau đớn nhất. Cũng có người ở Sài Gòn cho biết sau khi có lệnh cấm, khi ra hiệu sách hỏi tên tác phẩm, ông vẫn được người bán "đi vào trong lấy sách đem ra đưa cho". Chuyện xoay quanh số phận của dòng họ Nguyễn Kỳ suốt mấy chục năm từ Cách mạng tháng Tám đến ngày nay. Người cha, Cử Phúc, được Việt Minh gài vào làm lý trưởng, hoạt động hai mang, vừa cho Pháp vừa cho Việt Minh. Đến hồi cải cách ruộng đất, Lý Phúc bị quy là địa chủ của giặc, bị người con nuôi vu cho bố ngủ với vợ mình. Lý Phúc phải tự sát. Tù vì chê thơ Ba người con trai ruột của ông có số phận khác nhau. Nguyễn Kỳ Khôi trở thành cán bộ cao cấp ngành tuyên huấn. Người thứ hai, Kỳ Vỹ, nhà thơ có tài, ban đầu được đưa lên làm ngọn cờ thơ ca cách mạng. Nhưng sau vì nói thật, dám chê thơ của một cán bộ cao cấp, nên ông bị thất sủng, đi tù mấy năm, trở nên buồn chán, bất lực. Người thứ ba, Kỳ Vọng, di cư vào Nam, trở thành phó giám đốc sở công chính Sài Gòn. Sau khi thống nhất, anh ở lại nhưng bị o ép, chịu không nổi đã vượt biên sang Mỹ. Riêng người con nuôi lại có số phận khác lạ. Là người đã quay lại bán đứng bố mẹ, nhưng sau hối hận, anh ta trở thành người xây dựng lại họ tộc. 'Bứt phá ngoạn mục' Trong bài điểm sách giữa tháng Tám, nhà phê bình Vũ Nho cho hay đây là dự án “dồn hết tâm lực của một đời cầm bút” của người từng đoạt giải thưởng Hội nhà văn với cuốn Thuỷ hoả đạo tặc (1997). Ông khen cuốn sách là “một bứt phá mới ngoạn mục” và nó “sẽ được độc giả đón nhận nồng nhiệt”. Trong khi đó, người ký tên Phương Ngọc viết trên báo mạng Vietimes ngày 24 tháng Tám: “Chỉ chấm phá thêm đôi nét nhưng cũng đủ để khép lại một giai đoạn văn học vết thương về Cải cách ruộng đất, mà sau này các tác giả khác không nhất thiết phải quay lại.” Tác giả khen tiếp: “Lần đầu tiên trong văn chương đương đại, sự kiện Nhân văn giai phẩm và cuộc đấu tranh với bè lũ Xét lại hiện đại, cũng như cuộc vượt biển di tản của gần hai triệu người, được nhà văn đề cập đến với cái nhìn điềm tĩnh và xa xót của một người có đủ độ lùi thời gian để phân tích, lý giải, đặng trả lại cho những nhân vật trong cuộc bức chân dung thật của họ”. Nhưng sau khi sách bị thu hồi, bài này đã biến mất trên trang mạng tờ báo trực thuộc VietNamNet. Tiểu thuyết Thời của thánh thần được nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành. Thông tin trong sách ghi người chịu trách nhiệm xuất bản là Giám đốc Trung Trung Đỉnh, chịu trách nhiệm bản thảo, ông Nguyễn Khắc Trường. Người biên tập cuốn sách là nhà văn Tạ Duy Anh, bản thân từng viết tiểu thuyết cũng bị thu hồi năm 2002, "Đi tìm nhân vật". Ông Hoàng Minh Tường, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sinh năm 1948 ở Hà Tây, tốt nghiệp cử nhân Địa lý. Ông đã viết 11 tiểu thuyết, ba tập truyện ngắn cùng bốn tập bút ký phóng sự. XYZỞ HN vẫn mua được quyển này, chịu khó vào mấy cái ngõ ở Tràng Tiền. Mỗi tội lần này mua không được giảm giá mà phải đúng giá bìa, tôi mới mua hôm qua. AlexiNỗi đau thể xác của Tư Mã Thiên e cũng khó bằng vết thương tinh thần của Hoàng Minh Tường. QACám ơn tác giả HMT và cũng đáng buồn cho HMT, bạn đã dồn hết tâm huyết cả đời để viết lên cuốn sách chấm phá quá khứ đau buồn và tang tóc của dân tộc VN, nhưng chính bạn là người phải đi thu hồi cuốn sách như giết đi đứa con của chính mình. Ai? cái gì? đã ép buộc HMT thu hồi cuốn sách. HMT ơi! nếu bạn còn dũng khí hãy nói lên sự thật. Trạng NguyênTôi nhận thấy Đảng và Nhà nước ta hãy mạnh dạn nhìn thẳng vào sự thật từ quá khứ cho đến hiện tại trong mọi vấn đề. Cụ thể như cuốn tiểu thuyết "Thời của Thánh Thần" của nhà văn Hoàng Minh Tường. Tại sao ta lại thu hồi? Chẳng khác nào Đảng và NN "sợ sự thật"! Và điều đó càng làm cho độc giả và dân chúng "giảm" lòng tin đối với mình. Nam LongTôi thấy chính quyền thật buồn cười. Trong khi hàng loạt các tác phẩm viết về thời kỳ đen tối ở TQ những năm 1960 thì cho bán công khai, còn viết về thời kỳ đen tối của ta thì lại cấm. HDĐúng như QH nói, nhiều gia đình, dòng tộc bị đè nén, kìm kẹp và rơi vào cảnh cùng quẫn, bị đày ải cho đến lúc chết. Tài sản bị cướp hết, bị đấu tố, tù đày và bị cắt cổ bêu ở chợ. Khi đi học thì bị xét lý lịch, bị loại. Chỉ làm lao động chân tay, làm phu phen sống qua ngày mà thôi. Số khác thì có thể tức thời hơn, nịnh hót, để có miếng cơm. Làm ngu dân đi, dùng thằng dốt nắm quyền và điều hành, thử hỏi làm sao mà dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng-văn minh? Vậy nhưng vẫn lừa bịp được nhiều triệu người. StanTôi cũng là 1 người có hoàn cảnh khá giống vs nhân vật trong tiểu thuyết này. Ông ngoại của tôi cũng tham gia CM nhưng cuối cùng lại bị giết bởi "bọn xấu". Cải cách ruộng đất là 1 sai lầm to lớn, Đảng CS đã nói là sửa chữa, vậy họ sửa được mạng sống của người ta chắc? Đến bậy giờ người ta nói đến lại che đậy, như thế là Đảng gì? QHCó nhiều và rất nhiều dòng tộc, gia đình có hoàn cảnh tương tự, hoặc hơn thế nữa đang sống mòn trong nỗi tủi nhục của gia tài "lý lịch" cha ông để lại; con cháu họ không có cơ hội thăng tiến, không có cơ hội để cống hiến tài năng, sức lực cho đất nước. Tại sao phải thu hồi cuốn sách? Ai đó phải sợ khi có người chấm phá đôi nét nói lên tủi hờn của khá đông người dân miền Nam VN. PinochioKhông chỉ việc thu hồi tác phẩm nhằm ngăn đến tay các bạn đọc, mà tôi còn sợ cho bản thân các vị có liên đới trách nhiệm như Tác Giả, Biên Tập, Nhà Xuất Bản ...v.v. Đúng như tựa sách "Thời của Thánh Thần", đã đụng đến "Thánh Thần" thì không tránh khỏi bị trừng phạt nặng nề! "Thánh Thần" là trên tất cả cho nên đừng giỡn mặt; cho dù "Thánh Thần" có lỗi thì cũng vẫn là "Thánh Thần". Nam Việt NamSau năm 1954 ở miền Nam chiếu phim "Chúng tôi muốn sống" trong đó có những cảnh nông dân đấu tố với nhau (dưới sự chỉ đạo của Đảng) một cách dã man những người dân vô tội bị kết án "địa chủ bốc lột", nhiều người nghĩ rằng chính quyền trong Nam phóng đại sự việc để tuyên truyền. Sự kiện đau lòng đó ngày nay được kể lại trong nhiều tiểu thuyết do chính các tác giả sống ở miền Bắc chứng kiến. Nếu NN sợ các tác phẩm lọai ấy của những nhà văn như NV HMT đến tay độc giả sẽ là vết nhơ của chế độ thì tại sao NN không ngăn chận từ đầu ở khâu kiểm duyệt? Để cho xuất bản rồi ra lệnh thu hồi thì chẳng khác nào "lăng-xê" không công cho tác giả và tác phẩm đó! Trí thức trong đó có văn nghệ sĩ là thành phần "khó bảo" nhất. Bạo lực cường quyền có thể ngăn cản nhất thời hành động của họ, nhưng không bao giờ cản ngăn được mãi mãi ý tưởng phản kháng hằn sâu trong tim óc chỉ chờ ngày bộc phát. Minh, TokyoThật đáng trân trong những ai đã bỏ công bỏ sức để đời sau hiểu thêm về giai đoạn đen tối này của Việt nam. Đã đến lúc tất cả chúng ta cùng dũng cảm nhìn lại mình, tu sửa mình, dù sự thật có tàn ác đi nữa nó vẫn là một phần của lịch sử. Tôi sẽ cố gắng tìm đọc cuốn sách này để hiểu thêm về thân phận của dân tộc. PathfinderBố tôi tham gia kháng chiến chống Pháp từng gặp cảnh lý trưởng "hai mang" bị Việt Minh xử tử nhầm, từng gặp cảnh đấu tố địa chủ kiểu "ép cung". Ông ngoại tôi từng là Chủ tịch Uỷ ban hành chính sau Cách mạng tháng 8 cũng bị "chụp mũ" là địa chủ phải bỏ trốn... Lịch sử có khi cần "tạm giấu", nhưng nay đã đến lúc cần được trả lại đúng nghĩa là lịch sử. Những người cố tình bưng bít lịch sử là những người đang sợ sự thật khai sáng tư tưởng nhân dân. Biết sai mà sửa luôn là tiến bộ. Nguyễn Trần SơnSống trong một chính thể "Nửa dơi-nửa chuột" thật là khó khăn. Những nhà văn dũng cảm như Hoàng Minh Tường thật cần cho đất nước này. Mai NamĐành phải đợi để đọc trên mạng thôi. Hoặc đợi mua giá rẻ các bản phôtocpy. Nếu không bị "thu hồi" thì chưa chắc tôi đã tìm đọc sách này. Nhưng nay thì quyết tìm đọc. ConanThế kỷ 21, thời đại thông tin, toàn cầu hoá, thế giới phẳng nhưng nói lên sự thật vẫn bị thu hồi, bị cấm. CNTB thì tiến bộ, điều chỉnh theo thời đại, còn CNXH, CNCS thì vẫn như củ (ém nhẹm, bưng bít, ngu dân, cấm đoán, đàn áp...). Thật buồn khi thế giới đã tự do, văn minh nhưng vẫn còn hơn một tỉ người (TQ, VN, Cuba, Bắc Hàn) lỡ sinh ra & sống dưới chế độ XHCN. Nếu tôi có một điều ước thì tôi sẽ ước cho nhân loại từ đây về sau sẽ không còn chế độ CS XHCN.	summarize: Tác phẩm Thời của thánh thần của nhà văn Hoàng Minh Tường được một tờ báo mạng khen ngợi là “tiếng nổ của văn xuôi”. Nhưng cũng chính tờ Vietimes xóa đi bài viết sau khi có lệnh cấm lưu hành cuốn sách. Trang mạng được nhiều nhà văn đọc của nhà thơ Trần Nhương cho biết Cục Xuất bản chính thức có lệnh thu hồi sách. Kết quả ngày 28 tháng Tám, tác giả Hoàng Minh Tường cùng nhà văn Nguyễn Khắc Trường (người chịu trách nhiệm bản thảo) đã “đi tất cả các hiệu sách Hà Nội để thu hồi sách trôi nổi”. Tác giả tiểu thuyết xác nhận với BBC tin này nhưng không muốn trả lời phỏng vấn. Tự sát Vụ thu hồi diễn ra khá lặng lẽ và ngay cả ở Hà Nội, nhiều nhà văn cũng chưa kịp đọc cuốn sách dày 648 trang. Nhưng một số người đã đọc thì cho rằng đây có lẽ là một trong số rất ít tác phẩm văn học trong nước gần đây phê phán chủ nghĩa cộng sản công khai nhất, mạnh bạo nhất, đau đớn nhất. Cũng có người ở Sài Gòn cho biết sau khi có lệnh cấm, khi ra hiệu sách hỏi tên tác phẩm, ông vẫn được người bán "đi vào trong lấy sách đem ra đưa cho". Chuyện xoay quanh số phận của dòng họ Nguyễn Kỳ suốt mấy chục năm từ Cách mạng tháng Tám đến ngày nay. Người cha, Cử Phúc, được Việt Minh gài vào làm lý trưởng, hoạt động hai mang, vừa cho Pháp vừa cho Việt Minh. Đến hồi cải cách ruộng đất, Lý Phúc bị quy là địa chủ của giặc, bị người con nuôi vu cho bố ngủ với vợ mình. Lý Phúc phải tự sát. Tù vì chê thơ Ba người con trai ruột của ông có số phận khác nhau. Nguyễn Kỳ Khôi trở thành cán bộ cao cấp ngành tuyên huấn. Người thứ hai, Kỳ Vỹ, nhà thơ có tài, ban đầu được đưa lên làm ngọn cờ thơ ca cách mạng. Nhưng sau vì nói thật, dám chê thơ của một cán bộ cao cấp, nên ông bị thất sủng, đi tù mấy năm, trở nên buồn chán, bất lực. Người thứ ba, Kỳ Vọng, di cư vào Nam, trở thành phó giám đốc sở công chính Sài Gòn. Sau khi thống nhất, anh ở lại nhưng bị o ép, chịu không nổi đã vượt biên sang Mỹ. Riêng người con nuôi lại có số phận khác lạ. Là người đã quay lại bán đứng bố mẹ, nhưng sau hối hận, anh ta trở thành người xây dựng lại họ tộc. 'Bứt phá ngoạn mục' Trong bài điểm sách giữa tháng Tám, nhà phê bình Vũ Nho cho hay đây là dự án “dồn hết tâm lực của một đời cầm bút” của người từng đoạt giải thưởng Hội nhà văn với cuốn Thuỷ hoả đạo tặc (1997). Ông khen cuốn sách là “một bứt phá mới ngoạn mục” và nó “sẽ được độc giả đón nhận nồng nhiệt”. Trong khi đó, người ký tên Phương Ngọc viết trên báo mạng Vietimes ngày 24 tháng Tám: “Chỉ chấm phá thêm đôi nét nhưng cũng đủ để khép lại một giai đoạn văn học vết thương về Cải cách ruộng đất, mà sau này các tác giả khác không nhất thiết phải quay lại.” Tác giả khen tiếp: “Lần đầu tiên trong văn chương đương đại, sự kiện Nhân văn giai phẩm và cuộc đấu tranh với bè lũ Xét lại hiện đại, cũng như cuộc vượt biển di tản của gần hai triệu người, được nhà văn đề cập đến với cái nhìn điềm tĩnh và xa xót của một người có đủ độ lùi thời gian để phân tích, lý giải, đặng trả lại cho những nhân vật trong cuộc bức chân dung thật của họ”. Nhưng sau khi sách bị thu hồi, bài này đã biến mất trên trang mạng tờ báo trực thuộc VietNamNet. Tiểu thuyết Thời của thánh thần được nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành. Thông tin trong sách ghi người chịu trách nhiệm xuất bản là Giám đốc Trung Trung Đỉnh, chịu trách nhiệm bản thảo, ông Nguyễn Khắc Trường. Người biên tập cuốn sách là nhà văn Tạ Duy Anh, bản thân từng viết tiểu thuyết cũng bị thu hồi năm 2002, "Đi tìm nhân vật". Ông Hoàng Minh Tường, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sinh năm 1948 ở Hà Tây, tốt nghiệp cử nhân Địa lý. Ông đã viết 11 tiểu thuyết, ba tập truyện ngắn cùng bốn tập bút ký phóng sự. XYZỞ HN vẫn mua được quyển này, chịu khó vào mấy cái ngõ ở Tràng Tiền. Mỗi tội lần này mua không được giảm giá mà phải đúng giá bìa, tôi mới mua hôm qua. AlexiNỗi đau thể xác của Tư Mã Thiên e cũng khó bằng vết thương tinh thần của Hoàng Minh Tường. QACám ơn tác giả HMT và cũng đáng buồn cho HMT, bạn đã dồn hết tâm huyết cả đời để viết lên cuốn sách chấm phá quá khứ đau buồn và tang tóc của dân tộc VN, nhưng chính bạn là người phải đi thu hồi cuốn sách như giết đi đứa con của chính mình. Ai? cái gì? đã ép buộc HMT thu hồi cuốn sách. HMT ơi! nếu bạn còn dũng khí hãy nói lên sự thật. Trạng NguyênTôi nhận thấy Đảng và Nhà nước ta hãy mạnh dạn nhìn thẳng vào sự thật từ quá khứ cho đến hiện tại trong mọi vấn đề. Cụ thể như cuốn tiểu thuyết "Thời của Thánh Thần" của nhà văn Hoàng Minh Tường. Tại sao ta lại thu hồi? Chẳng khác nào Đảng và NN "sợ sự thật"! Và điều đó càng làm cho độc giả và dân chúng "giảm" lòng tin đối với mình. Nam LongTôi thấy chính quyền thật buồn cười. Trong khi hàng loạt các tác phẩm viết về thời kỳ đen tối ở TQ những năm 1960 thì cho bán công khai, còn viết về thời kỳ đen tối của ta thì lại cấm. HDĐúng như QH nói, nhiều gia đình, dòng tộc bị đè nén, kìm kẹp và rơi vào cảnh cùng quẫn, bị đày ải cho đến lúc chết. Tài sản bị cướp hết, bị đấu tố, tù đày và bị cắt cổ bêu ở chợ. Khi đi học thì bị xét lý lịch, bị loại. Chỉ làm lao động chân tay, làm phu phen sống qua ngày mà thôi. Số khác thì có thể tức thời hơn, nịnh hót, để có miếng cơm. Làm ngu dân đi, dùng thằng dốt nắm quyền và điều hành, thử hỏi làm sao mà dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng-văn minh? Vậy nhưng vẫn lừa bịp được nhiều triệu người. StanTôi cũng là 1 người có hoàn cảnh khá giống vs nhân vật trong tiểu thuyết này. Ông ngoại của tôi cũng tham gia CM nhưng cuối cùng lại bị giết bởi "bọn xấu". Cải cách ruộng đất là 1 sai lầm to lớn, Đảng CS đã nói là sửa chữa, vậy họ sửa được mạng sống của người ta chắc? Đến bậy giờ người ta nói đến lại che đậy, như thế là Đảng gì? QHCó nhiều và rất nhiều dòng tộc, gia đình có hoàn cảnh tương tự, hoặc hơn thế nữa đang sống mòn trong nỗi tủi nhục của gia tài "lý lịch" cha ông để lại; con cháu họ không có cơ hội thăng tiến, không có cơ hội để cống hiến tài năng, sức lực cho đất nước. Tại sao phải thu hồi cuốn sách? Ai đó phải sợ khi có người chấm phá đôi nét nói lên tủi hờn của khá đông người dân miền Nam VN. PinochioKhông chỉ việc thu hồi tác phẩm nhằm ngăn đến tay các bạn đọc, mà tôi còn sợ cho bản thân các vị có liên đới trách nhiệm như Tác Giả, Biên Tập, Nhà Xuất Bản ...v.v. Đúng như tựa sách "Thời của Thánh Thần", đã đụng đến "Thánh Thần" thì không tránh khỏi bị trừng phạt nặng nề! "Thánh Thần" là trên tất cả cho nên đừng giỡn mặt; cho dù "Thánh Thần" có lỗi thì cũng vẫn là "Thánh Thần". Nam Việt NamSau năm 1954 ở miền Nam chiếu phim "Chúng tôi muốn sống" trong đó có những cảnh nông dân đấu tố với nhau (dưới sự chỉ đạo của Đảng) một cách dã man những người dân vô tội bị kết án "địa chủ bốc lột", nhiều người nghĩ rằng chính quyền trong Nam phóng đại sự việc để tuyên truyền. Sự kiện đau lòng đó ngày nay được kể lại trong nhiều tiểu thuyết do chính các tác giả sống ở miền Bắc chứng kiến. Nếu NN sợ các tác phẩm lọai ấy của những nhà văn như NV HMT đến tay độc giả sẽ là vết nhơ của chế độ thì tại sao NN không ngăn chận từ đầu ở khâu kiểm duyệt? Để cho xuất bản rồi ra lệnh thu hồi thì chẳng khác nào "lăng-xê" không công cho tác giả và tác phẩm đó! Trí thức trong đó có văn nghệ sĩ là thành phần "khó bảo" nhất. Bạo lực cường quyền có thể ngăn cản nhất thời hành động của họ, nhưng không bao giờ cản ngăn được mãi mãi ý tưởng phản kháng hằn sâu trong tim óc chỉ chờ ngày bộc phát. Minh, TokyoThật đáng trân trong những ai đã bỏ công bỏ sức để đời sau hiểu thêm về giai đoạn đen tối này của Việt nam. Đã đến lúc tất cả chúng ta cùng dũng cảm nhìn lại mình, tu sửa mình, dù sự thật có tàn ác đi nữa nó vẫn là một phần của lịch sử. Tôi sẽ cố gắng tìm đọc cuốn sách này để hiểu thêm về thân phận của dân tộc. PathfinderBố tôi tham gia kháng chiến chống Pháp từng gặp cảnh lý trưởng "hai mang" bị Việt Minh xử tử nhầm, từng gặp cảnh đấu tố địa chủ kiểu "ép cung". Ông ngoại tôi từng là Chủ tịch Uỷ ban hành chính sau Cách mạng tháng 8 cũng bị "chụp mũ" là địa chủ phải bỏ trốn... Lịch sử có khi cần "tạm giấu", nhưng nay đã đến lúc cần được trả lại đúng nghĩa là lịch sử. Những người cố tình bưng bít lịch sử là những người đang sợ sự thật khai sáng tư tưởng nhân dân. Biết sai mà sửa luôn là tiến bộ. Nguyễn Trần SơnSống trong một chính thể "Nửa dơi-nửa chuột" thật là khó khăn. Những nhà văn dũng cảm như Hoàng Minh Tường thật cần cho đất nước này. Mai NamĐành phải đợi để đọc trên mạng thôi. Hoặc đợi mua giá rẻ các bản phôtocpy. Nếu không bị "thu hồi" thì chưa chắc tôi đã tìm đọc sách này. Nhưng nay thì quyết tìm đọc. ConanThế kỷ 21, thời đại thông tin, toàn cầu hoá, thế giới phẳng nhưng nói lên sự thật vẫn bị thu hồi, bị cấm. CNTB thì tiến bộ, điều chỉnh theo thời đại, còn CNXH, CNCS thì vẫn như củ (ém nhẹm, bưng bít, ngu dân, cấm đoán, đàn áp...). Thật buồn khi thế giới đã tự do, văn minh nhưng vẫn còn hơn một tỉ người (TQ, VN, Cuba, Bắc Hàn) lỡ sinh ra & sống dưới chế độ XHCN. Nếu tôi có một điều ước thì tôi sẽ ước cho nhân loại từ đây về sau sẽ không còn chế độ CS XHCN.	[ 108, 287, 285, 161, 2343, 765, 1922, 104, 2215, 860, 104, 152, 355, 678, 700, 3758, 117, 116, 940, 188, 427, 2354, 2095, 106, 401, 13155, 1215, 104, 355, 6391, 863, 311, 127, 122, 940, 4305, 14127, 569, 1851, 184, 392, 508, 187, 129, 107, 1047, 918, 931, 209, 1290, 4643, 1786, 427, 117, 158, 152, 355, 901, 104, 152, 1657, 912, 1260, 7950, 114, 217, 1959, 4973, 288, 122, 329, 107, 1047, 498, 496, 4643, 2073, 416, 191, 3012, 253, 6312, 274, 590, 678, 700, 3758, 264, 152, 355, 362, 3222, 1188, 6267, 668, 605, 517, 288, 843, 371, 115, 15525, 525, 186, 109, 614, 333, 337, 710, 130, 498, 496, 333, 2828, 738, 863, 2343, 590, 1159, 1026, 628, 238, 119, 378, 193, 126, 170, 110, 278, 456, 366, 1102, 255, 112, 1844, 338, 1269, 498, 496, 407, 124, 896, 2365, 642, 105, 531, 186, 108, 121, 337, 1981, 158, 152, 355, 127, 289, 2018, 901, 1290, 333, 2808, 1413, 8881, 6693, 311, 116, 166, 111, 115, 901, 143, 114, 160, 248, 107, 642, 106, 116, 113, 166, 215, 500, 274, 765, 355, 214, 113, 142, 386, 248, 997, 689, 185, 404, 490, 262, 135, 550, 1498, 417, 854, 1498, 1187, 4039, 1704, 1185, 269, 107, 111, 108, 121, 1093, 1317, 114, 217, 187, 129, 107, 1047, 918, 103, 129, 124, 614, 333, 419, 465, 274, 4548, 118, 244, 117, 111, 622, 6590, 138, 113, 771, 333, 979, 124, 251, 114, 340, 108, 2389, 2959, 1017, 166, 1392, 104, 1226, 154, 362, 336, 1232, 938, 1166, 147, 148, 1650, 427, 253, 2739, 155, 191, 1103, 606, 8318, 4755, 5851, 117, 131, 700, 8999, 138, 140, 241, 4770, 381, 192, 196, 518, 103, 659, 114, 711, 659, 114, 131, 3614, 1967, 496, 655, 173, 2946, 3660, 1087, 1817, 133, 565, 106, 439, 185, 104, 4648, 103, 133, 111, 219, 1609, 3685, 114, 399, 1727, 119, 1350, 900, 1087, 1817, 139, 222, 3070, 12858, 171, 2639, 1657, 679, 111, 219, 1320, 3145, 104, 118, 107, 166, 1392, 211, 1315, 362, 336, 7401, 319, 164, 1101, 317, 291, 373, 859, 480, 1930, 112, 606, 259, 3008, 336, 10676, 103, 152, 1657, 107, 4699, 504, 178, 117, 251, 227, 140, 2421, 1236, 1657, 840, 173, 2165, 311, 187, 171, 123, 3068, 1140, 2639, 1657, 104, 116, 1101, 317, 291, 3510, 237, 118, 133, 946, 12480, 103, 184, 717, 938, 1542, 319, 237, 1491, 14124, 295, 2747, 606, 259, 3944, 336, 11675, 103, 791, 867, 138, 578, 319, 164, 1004, 850, 884, 633, 135, 122, 1093, 4522, 759, 129, 234, 1498, 365, 108, 121, 153, 170, 133, 108, 674, 13737, 668, 110, 738, 115, 1064, 749, 586, 1091, 2851, 111, 219, 1609, 153, 107, 166, 1392, 211, 5160, 1931, 111, 115, 1015, 153, 622, 715, 399, 4425, 170, 187, 1680, 15375, 365, 169, 319, 164, 111, 556, 636, 153, 154, 2529, 6404, 6684, 332, 740, 6295, 592, 257, 298, 392, 318, 333, 415, 253, 6312, 152, 997, 342, 1016, 6136, 114, 194, 248, 106, 382, 304, 10807, 3365, 538, 315, 265, 104, 116, 723, 898, 2255, 561, 104, 111, 434, 2190, 272, 1880, 813, 152, 355, 119, 1290, 10557, 6561, 247, 4159, 29023, 112, 208, 2354, 1290, 333, 106, 6741, 11165, 740, 239, 6295, 592, 561, 105, 335, 10366, 117, 557, 590, 1340, 238, 3855, 1638, 863, 298, 129, 397, 111, 667, 465, 1507, 1442, 508, 159, 188, 427, 4305, 14127, 569, 191, 2180, 253, 2739, 161, 401, 3577, 1550, 740, 426, 1183, 2479, 170, 127, 620, 130, 3569, 153, 116, 1008, 780, 355, 214, 2142, 432, 125, 4094, 173, 2946, 3660, 145, 187, 126, 109, 274, 590, 211, 110, 202, 583, 139, 1015, 153, 1070, 2343, 590, 2354, 6301, 401, 8035, 178, 462, 113, 355, 741, 1177, 273, 103, 144, 591, 857, 355, 1008, 765, 105, 204, 585, 250, 119, 1674, 2212, 4179, 332, 153, 199, 273, 103, 127, 128, 204, 1064, 657, 791, 3928, 104, 386, 196, 617, 111, 103, 117, 152, 355, 220, 1288, 155, 119, 292, 485, 7381, 2955, 105, 797, 3989, 104, 116, 111, 107, 620, 359, 2549, 221, 390, 130, 613, 5089, 241, 272, 103, 15762, 456, 153, 114, 120, 157, 731, 113, 204, 954, 974, 908, 610, 104, 154, 863, 311, 187, 129, 333, 133, 498, 496, 103, 392, 126, 115, 625, 552, 159, 509, 427, 940, 188, 821, 624, 15709, 112, 2800, 1026, 1922, 104, 2215, 860, 117, 152, 387, 288, 813, 571, 551, 108, 1633, 3520, 1251, 193, 113, 333, 848, 111, 668, 605, 517, 387, 288, 106, 1474, 884, 151, 151, 9706, 103, 668, 605, 517, 288, 843, 103, 118, 362, 3222, 1188, 112, 606, 749, 495, 1290, 333, 106, 152, 355, 2816, 1795, 1222, 288, 481, 434, 508, 1159, 1026, 127, 133, 498, 496, 147, 3732, 103, 11680, 370, 157, 731, 340, 208, 678, 700, 3758, 103, 213, 182, 813, 571, 355, 131, 578, 296, 147, 8164, 108, 121, 337, 3227, 514, 522, 368, 157, 3295, 2203, 208, 115, 508, 1425, 1159, 7085, 459, 495, 3837, 1621, 264, 1112, 495, 2255, 667, 662, 2502, 26308, 978, 3133, 244, 702, 117, 3302, 474, 668, 455, 138, 938, 292, 4780, 108, 121, 13905, 2616, 112, 2532, 176, 638, 400, 126, 702, 110, 117, 558, 314, 145, 139, 604, 314, 6810, 103, 141, 239, 702, 325, 1451, 5523, 176, 2276, 3023, 1187, 136, 628, 104, 1005, 2724, 1636, 108, 892, 127, 455, 281, 2142, 432, 777, 860, 104, 678, 700, 3758, 112, 108, 3652, 2522, 8893, 108, 1450, 274, 590, 17942, 2412, 105, 127, 549, 1491, 114, 17942, 2412, 103, 230, 115, 3406, 538, 315, 2855, 186, 723, 130, 508, 227, 1290, 333, 1550, 740, 310, 1937, 1187, 1491, 105, 2333, 3361, 104, 137, 796, 2038, 170, 122, 230, 106, 111, 139, 184, 498, 496, 1290, 333, 128, 1116, 184, 1951, 219, 104, 122, 900, 1561, 347, 292, 1376, 115, 1431, 661, 17942, 2412, 498, 496, 1290, 4643, 17942, 2412, 8709, 323, 230, 177, 2598, 482, 914, 123, 227, 144, 3397, 17122, 1533, 1225, 238, 203, 348, 105, 571, 142, 169, 914, 417, 4395, 485, 952, 138, 144, 610, 148, 310, 1937, 114, 155, 199, 149, 113, 389, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 430, 1290, 1159, 1026, 508, 125, 120, 880, 2001, 104, 116, 1226, 154, 1232, 1457, 175, 688, 115, 133, 498, 496, 187, 129, 124, 1086, 117, 696, 2123, 1 ]
061226_memoir_proposal	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/12/061226_memoir_proposal	Bộ Văn hóa muốn kiểm soát hồi ký	Bộ Văn hóa - Thông tin Việt Nam vừa gửi văn bản cho Bộ Chính trị Đảng Cộng sản và Thủ tướng Chính phủ, đề nghị ban hành quy định đối tượng được viết hồi ký, thời điểm viết và những nội dung được viết.	Văn bản số 4993/BVHTT-XB nói thời gian gần đây, một số cán bộ, công chức đã viết hồi ký và tự phổ biến qua nhiều kênh, ở dạng sách hoặc đưa lên mạng internet, trong đó đưa ra một số nhận định, đánh giá "mang tính cá nhân, gây dư luận xấu trong xã hội." Bộ Văn hóa - Thông tin nói cần đưa việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện vào nề nếp, hạn chế những hậu quả tiêu cực. 'Viết gì, viết lúc nào' Bộ này đề nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ban hành văn bản pháp luật để "điều chỉnh toàn bộ những đối tượng tham gia việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện liên quan đến các vấn đề lịch sử, bí mật công tác và bí mật quốc gia, trong đó quy định cụ thể đối tượng được viết hồi ký, thời điểm viết và những nội dung được viết." Theo Bộ Văn hóa - Thông tin, một văn bản như vậy sẽ tạo ra khung pháp lý nhằm "chủ động kiểm soát, hạn chế việc tùy tiện công bố bí mật công tác, bí mật quốc gia và có cơ sở để xử lý những đối tượng vi phạm các quy định của pháp luật." Nhiều cuốn hồi ký không được in chính thức nhưng được lan truyền rộng rãi thời gian qua, có thể kể đến hồi ký của cựu thứ trưởng ngoại giao Trần Quang Cơ, hay các cuốn của Hoàng Tùng, Trần Thư và Đoàn Duy Thành. Đề nghị của Bộ Văn hóa - Thông tin cho thấy Đảng Cộng sản muốn hạn chế việc viết hồi ký liên quan nhiều vấn đề nhạy cảm và đồng thời muốn răn đe những người đang và sẽ viết hồi ký trong tương lai. .............................................................. Tư DuyTôi không tin là ở Đức mà cựu thủ tướng lại ko được viết hồi ký về thủ tướng đương nhiệm. Cho dù có đi nữa thì cũng ko thể nào cấm tất cả dân Đức viết về thủ tướng. Còn việc tỷ phú gì đó, tui nghĩ ông có thể dùng tiền hoặc đe dọa người làm, nhưng trên căn bản luật pháp ông ko có cấm được (đó là vấn đề về tầm ảnh hưởng chứ ko phải chính sách của nhà nước ban hành). Bi giờ viết hồi ký mà ai đó cứ đứng sau lưng mình để có thể bỏ tù mình như chơi, thì thử hỏi ai dám viết. Ngay khi hồi ký mà chẳng liên quan gì đến chính trị nhưng phản ánh xã hội ko tươi đẹp thì cũng có thể bị cấm như thường. Lịch sử dù tốt hay đẹp thì cũng đã xảy ra rồi nhưng lịch sử thì cần phải trung thực và chính xác. Chẳng hạn như Việt Nam chúng ta, các giai đoạn như thời kì cải cách ruộng đất, nhân văn giai phẩm, bao cấp và đánh tư bản .v.v... cứ cho là những sai lầm của đảng ta nhưng nó đã là lịch sử thì phải được nói cho đúng, cho rõ ko được bưng bít hoặc bóp méo. Minh, SydneyBạn Thanh Phương, Montreal vui lòng cho đường link nói "ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm". Tôi nghĩ các độc giả ở đây cũng muốn xem thực hư chuyện này thế nào. Dẫn chứng còn lại về ông tỷ phú gì đó ở Mỹ hoàn toàn không ăn nhập gì với đề tài trên, vì (nếu có xảy ra chuyện đó) ông tỷ phú kia có thể thoả thuận với người kia không viết về mình. Ngăn chặn quyền tự do ngôn luận không thể nào đưa VN tiến gần đến xã hội dân chủ phương Tây đâu bạn ạ! Khải MinhLà một người dân Việt, đương nhiên tôi không ủng hộ cách cai trị dân của những người CS, nhưng nếu đứng trên cương vị củng cố chế độ của nhà nước CS, tôi cho rằng kiểm duyệt các hồi ký cá nhân trước khi cho xuất bản là cần thiết. Ngoài các hồi ký quan trọng mà BBC nêu ra, từ lâu nay trên các báo điện tử VN,người ta cũng đã được phép nói đến hồi ký của bà Tùng Long một nữ văn sĩ miền Nam trước kia, hồi ký của Khánh Ly một ca sĩ VN ở hải ngoại, hồi ký của Diana Ross một ca sĩ Mỹ, và gần đây nhất những người làm công tác văn hóa CS còn phải thương thảo tám tháng trời để có được quyền phổ biến bản dịch Việt ngữ hồi ký của bà Hilary ClinTon... Điều này cho thấy tác dụng của hồi ký là quan trọng để thấu hiểu ảnh hưởng đời sống giữa cá nhân và xã hội, giữa các yếu nhân và lich sử. Nhưng từ khi hồi ký của diễn viên Lê Vân được tung ra trên thị trường chữ nghĩa, đã ngẫu nhiên gây ra quá nhiều khen chê, chỉ trích cá nhân trên nhiều diễn đàn, mặc dù hồi ký này bán rất chạy, và còn bị sao chép in lậu. Tôi theo dõi hầu hết các khen chê quanh các sự kiện riêng tư của tác giả trong cuốn tự truyện này, tôi nghiệm thấy một vấn đề tiềm ẩn mà người viết, người khen, người chê đã không thể phơi bày trước công luận. Đó là nỗi ám ảnh tệ hại của chiến tranh, ám ảnh thời bao cấp, cái nền tảng u ám bao trùm xã hội dưới chế độ CS không nhiều thì ít đã gây nên những vấn nạn cho đời sống và tình cảm của tác giả, cho cha mẹ và chị em tác giả nói riêng, mặc dù họ là những đối tượng được chế độ ưu đãi, mà hồi ký này còn gợi cho ngàn đọc giả nói chung nhận diện lại thân phận của mình,của gia đình, của bạn bè, của hoàn cảnh đất nước mà những người lãnh đạo CS hiện nay đang tìm mọi cách che đậy, phủ nhận trách nhiệm. Nếu mai này lại có thêm các cựu viên chức lãnh đạo,bị lôi cuốn vào giòng "văn chương hồi ký" thì làm sao tránh khỏi những sự thật phũ phàng của lịch sử cần chối bỏ, mà người viết vì muốn biện minh cho mình, vô tình trở thành lên án đồng đảng và tạo bất ổn cho chế độ. Tôi thấy "Bộ Văn hóa muốn kiểm soát việc viết hồi ký" là đúng bổn phận đối với đảng, nhưng là phản văn hiến đối với dân tộc, phản tác dụng khi ngày nay văn hóa còn có thể trăm hoa đua nở, và toả hương trên các hệ thống điện tử toàn cầu, phủ nhận hay chấp nhận là sở thích của từng người đọc. Thanh Phương, MontrealỞ các nước phát triển cũng có những hạn chế tương tự. Ví dụ như ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm. Ở Mỹ tỷ phú Robert Murhdoch cũng dùng ảnh hưởng của mình để buộc một người làm cũ không được viết hồi ký có thể ảnh hưởng đến chuyện làm ăn của ông. Như vậy việc chính phủ Việt Nam đến giớ mới đưa ra các quy định hạn chế là việc muộn nhưng còn hơn không. Điều này cho thấy Việt Nam cũng đang tiến dần đến xã hội dân chủ như các nước tiên tiến. Trần Gia Huy, Sài GònHết cái Chỉ thị 37 gì gì đó nhằm kiểm soát báo chí, giờ lại chuyển sang kiểm soát việc viết Hồi Ký. Trong vài tháng nữa, Đảng ta vẫn chưa yên tâm, đành phải ra một cái luật để kiểm soát luôn cả nhật ký, thư từ, email, tin nhắn điện thoại. Và năm sau sẵn tiện ra luôn cái luật là: ai muốn suy nghĩ gì phải làm cái báo cáo gửi cơ quan chuyên trách về Tư Tưởng Văn Hóa luôn! Hết nói! Đúng là sống dưới một chế độ chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo tài tình của những bậc "đỉnh cao trí tuệ" và "thành phần ưu tú" cũng... sướng thiệt! U28Với đà này có khi sắp tới khi viết thư tay hoặc viết email cũng nên thông qua bộ Văn hoá thông tin cũng nên, các bác nhỉ? Đan, Hải PhòngLại thêm một bằng chứng đảng CSVN không bao giờ thay đổi bản chất của họ. Những ai yêu dân chủ, yêu tự do sẽ không có hy vọng gì vào họ. Họ đã làm gì trong quá khứ đến nỗi họ phải sợ quá khứ? Tất nhiên lịch sử sẽ nói hết thôi, nhưng không phải bây giờ. Thực thiệt thòi cho người dân ngày nay. Bình thản, BerlinTrong khi các nước dân chủ văn minh trên thế giới ngày càng phát triển các quyền căn bản của con người thì VN đi ngược lại. Tại sao đảng lúc nào cũng vỗ ngực tự xưng là mình đã từng thắng Pháp và Mỹ mà họ sợ những cái này thế nhỉ, hay là họ sợ dân tộc VN sẽ biết những cái cái phản dân tộc của họ trong quá khứ sẽ bị lòi ra ánh sáng và lịch sử sẽ phán xét họ sau này? Thêm một điều lạ nữa quan chức CSVN sợ tự do thông tin như sợ cọp thì họ biết gửi con cái họ sang các nước Mỹ, Âu châu học? trong khi đối với chính người dân trong nước thì họ dang bàn tay khổng lồ ra mà bóp chặt thêm cái cổ của báo chí, tư tưởng người dân mà vốn đã không được thở một cách thoải mái như các nước khác. Vậy tôi nên xếp hạng họ vào loại nào đây? Một tiếng nóiĐúng là vi phạm quyền tự do cá nhân. Càng sống càng thấy Việt Nam là xã hội không có nhân quyền. Chán lắm, các bạn ơi.	summarize: Văn bản số 4993/BVHTT-XB nói thời gian gần đây, một số cán bộ, công chức đã viết hồi ký và tự phổ biến qua nhiều kênh, ở dạng sách hoặc đưa lên mạng internet, trong đó đưa ra một số nhận định, đánh giá "mang tính cá nhân, gây dư luận xấu trong xã hội." Bộ Văn hóa - Thông tin nói cần đưa việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện vào nề nếp, hạn chế những hậu quả tiêu cực. 'Viết gì, viết lúc nào' Bộ này đề nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ban hành văn bản pháp luật để "điều chỉnh toàn bộ những đối tượng tham gia việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện liên quan đến các vấn đề lịch sử, bí mật công tác và bí mật quốc gia, trong đó quy định cụ thể đối tượng được viết hồi ký, thời điểm viết và những nội dung được viết." Theo Bộ Văn hóa - Thông tin, một văn bản như vậy sẽ tạo ra khung pháp lý nhằm "chủ động kiểm soát, hạn chế việc tùy tiện công bố bí mật công tác, bí mật quốc gia và có cơ sở để xử lý những đối tượng vi phạm các quy định của pháp luật." Nhiều cuốn hồi ký không được in chính thức nhưng được lan truyền rộng rãi thời gian qua, có thể kể đến hồi ký của cựu thứ trưởng ngoại giao Trần Quang Cơ, hay các cuốn của Hoàng Tùng, Trần Thư và Đoàn Duy Thành. Đề nghị của Bộ Văn hóa - Thông tin cho thấy Đảng Cộng sản muốn hạn chế việc viết hồi ký liên quan nhiều vấn đề nhạy cảm và đồng thời muốn răn đe những người đang và sẽ viết hồi ký trong tương lai. .............................................................. Tư DuyTôi không tin là ở Đức mà cựu thủ tướng lại ko được viết hồi ký về thủ tướng đương nhiệm. Cho dù có đi nữa thì cũng ko thể nào cấm tất cả dân Đức viết về thủ tướng. Còn việc tỷ phú gì đó, tui nghĩ ông có thể dùng tiền hoặc đe dọa người làm, nhưng trên căn bản luật pháp ông ko có cấm được (đó là vấn đề về tầm ảnh hưởng chứ ko phải chính sách của nhà nước ban hành). Bi giờ viết hồi ký mà ai đó cứ đứng sau lưng mình để có thể bỏ tù mình như chơi, thì thử hỏi ai dám viết. Ngay khi hồi ký mà chẳng liên quan gì đến chính trị nhưng phản ánh xã hội ko tươi đẹp thì cũng có thể bị cấm như thường. Lịch sử dù tốt hay đẹp thì cũng đã xảy ra rồi nhưng lịch sử thì cần phải trung thực và chính xác. Chẳng hạn như Việt Nam chúng ta, các giai đoạn như thời kì cải cách ruộng đất, nhân văn giai phẩm, bao cấp và đánh tư bản .v.v... cứ cho là những sai lầm của đảng ta nhưng nó đã là lịch sử thì phải được nói cho đúng, cho rõ ko được bưng bít hoặc bóp méo. Minh, SydneyBạn Thanh Phương, Montreal vui lòng cho đường link nói "ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm". Tôi nghĩ các độc giả ở đây cũng muốn xem thực hư chuyện này thế nào. Dẫn chứng còn lại về ông tỷ phú gì đó ở Mỹ hoàn toàn không ăn nhập gì với đề tài trên, vì (nếu có xảy ra chuyện đó) ông tỷ phú kia có thể thoả thuận với người kia không viết về mình. Ngăn chặn quyền tự do ngôn luận không thể nào đưa VN tiến gần đến xã hội dân chủ phương Tây đâu bạn ạ! Khải MinhLà một người dân Việt, đương nhiên tôi không ủng hộ cách cai trị dân của những người CS, nhưng nếu đứng trên cương vị củng cố chế độ của nhà nước CS, tôi cho rằng kiểm duyệt các hồi ký cá nhân trước khi cho xuất bản là cần thiết. Ngoài các hồi ký quan trọng mà BBC nêu ra, từ lâu nay trên các báo điện tử VN,người ta cũng đã được phép nói đến hồi ký của bà Tùng Long một nữ văn sĩ miền Nam trước kia, hồi ký của Khánh Ly một ca sĩ VN ở hải ngoại, hồi ký của Diana Ross một ca sĩ Mỹ, và gần đây nhất những người làm công tác văn hóa CS còn phải thương thảo tám tháng trời để có được quyền phổ biến bản dịch Việt ngữ hồi ký của bà Hilary ClinTon... Điều này cho thấy tác dụng của hồi ký là quan trọng để thấu hiểu ảnh hưởng đời sống giữa cá nhân và xã hội, giữa các yếu nhân và lich sử. Nhưng từ khi hồi ký của diễn viên Lê Vân được tung ra trên thị trường chữ nghĩa, đã ngẫu nhiên gây ra quá nhiều khen chê, chỉ trích cá nhân trên nhiều diễn đàn, mặc dù hồi ký này bán rất chạy, và còn bị sao chép in lậu. Tôi theo dõi hầu hết các khen chê quanh các sự kiện riêng tư của tác giả trong cuốn tự truyện này, tôi nghiệm thấy một vấn đề tiềm ẩn mà người viết, người khen, người chê đã không thể phơi bày trước công luận. Đó là nỗi ám ảnh tệ hại của chiến tranh, ám ảnh thời bao cấp, cái nền tảng u ám bao trùm xã hội dưới chế độ CS không nhiều thì ít đã gây nên những vấn nạn cho đời sống và tình cảm của tác giả, cho cha mẹ và chị em tác giả nói riêng, mặc dù họ là những đối tượng được chế độ ưu đãi, mà hồi ký này còn gợi cho ngàn đọc giả nói chung nhận diện lại thân phận của mình,của gia đình, của bạn bè, của hoàn cảnh đất nước mà những người lãnh đạo CS hiện nay đang tìm mọi cách che đậy, phủ nhận trách nhiệm. Nếu mai này lại có thêm các cựu viên chức lãnh đạo,bị lôi cuốn vào giòng "văn chương hồi ký" thì làm sao tránh khỏi những sự thật phũ phàng của lịch sử cần chối bỏ, mà người viết vì muốn biện minh cho mình, vô tình trở thành lên án đồng đảng và tạo bất ổn cho chế độ. Tôi thấy "Bộ Văn hóa muốn kiểm soát việc viết hồi ký" là đúng bổn phận đối với đảng, nhưng là phản văn hiến đối với dân tộc, phản tác dụng khi ngày nay văn hóa còn có thể trăm hoa đua nở, và toả hương trên các hệ thống điện tử toàn cầu, phủ nhận hay chấp nhận là sở thích của từng người đọc. Thanh Phương, MontrealỞ các nước phát triển cũng có những hạn chế tương tự. Ví dụ như ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm. Ở Mỹ tỷ phú Robert Murhdoch cũng dùng ảnh hưởng của mình để buộc một người làm cũ không được viết hồi ký có thể ảnh hưởng đến chuyện làm ăn của ông. Như vậy việc chính phủ Việt Nam đến giớ mới đưa ra các quy định hạn chế là việc muộn nhưng còn hơn không. Điều này cho thấy Việt Nam cũng đang tiến dần đến xã hội dân chủ như các nước tiên tiến. Trần Gia Huy, Sài GònHết cái Chỉ thị 37 gì gì đó nhằm kiểm soát báo chí, giờ lại chuyển sang kiểm soát việc viết Hồi Ký. Trong vài tháng nữa, Đảng ta vẫn chưa yên tâm, đành phải ra một cái luật để kiểm soát luôn cả nhật ký, thư từ, email, tin nhắn điện thoại. Và năm sau sẵn tiện ra luôn cái luật là: ai muốn suy nghĩ gì phải làm cái báo cáo gửi cơ quan chuyên trách về Tư Tưởng Văn Hóa luôn! Hết nói! Đúng là sống dưới một chế độ chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo tài tình của những bậc "đỉnh cao trí tuệ" và "thành phần ưu tú" cũng... sướng thiệt! U28Với đà này có khi sắp tới khi viết thư tay hoặc viết email cũng nên thông qua bộ Văn hoá thông tin cũng nên, các bác nhỉ? Đan, Hải PhòngLại thêm một bằng chứng đảng CSVN không bao giờ thay đổi bản chất của họ. Những ai yêu dân chủ, yêu tự do sẽ không có hy vọng gì vào họ. Họ đã làm gì trong quá khứ đến nỗi họ phải sợ quá khứ? Tất nhiên lịch sử sẽ nói hết thôi, nhưng không phải bây giờ. Thực thiệt thòi cho người dân ngày nay. Bình thản, BerlinTrong khi các nước dân chủ văn minh trên thế giới ngày càng phát triển các quyền căn bản của con người thì VN đi ngược lại. Tại sao đảng lúc nào cũng vỗ ngực tự xưng là mình đã từng thắng Pháp và Mỹ mà họ sợ những cái này thế nhỉ, hay là họ sợ dân tộc VN sẽ biết những cái cái phản dân tộc của họ trong quá khứ sẽ bị lòi ra ánh sáng và lịch sử sẽ phán xét họ sau này? Thêm một điều lạ nữa quan chức CSVN sợ tự do thông tin như sợ cọp thì họ biết gửi con cái họ sang các nước Mỹ, Âu châu học? trong khi đối với chính người dân trong nước thì họ dang bàn tay khổng lồ ra mà bóp chặt thêm cái cổ của báo chí, tư tưởng người dân mà vốn đã không được thở một cách thoải mái như các nước khác. Vậy tôi nên xếp hạng họ vào loại nào đây? Một tiếng nóiĐúng là vi phạm quyền tự do cá nhân. Càng sống càng thấy Việt Nam là xã hội không có nhân quyền. Chán lắm, các bạn ơi.	[ 108, 287, 285, 161, 551, 288, 166, 5051, 12745, 1296, 2379, 20896, 7469, 686, 4581, 2379, 123, 1111, 390, 1584, 1009, 172, 721, 1101, 7812, 135, 853, 115, 2020, 1717, 667, 105, 1180, 6099, 2315, 235, 713, 1887, 103, 449, 1361, 333, 1366, 251, 227, 427, 6148, 113, 150, 251, 124, 172, 721, 645, 2376, 403, 314, 189, 9825, 334, 499, 1890, 383, 1136, 410, 1099, 113, 293, 8885, 949, 551, 471, 233, 1251, 193, 123, 1312, 251, 358, 2020, 105, 1512, 288, 1717, 7805, 1180, 6622, 138, 2528, 6872, 103, 576, 353, 120, 878, 416, 464, 4487, 9373, 11075, 2043, 2020, 398, 224, 257, 949, 126, 846, 411, 596, 1341, 1201, 4155, 1077, 504, 209, 355, 288, 246, 1023, 570, 189, 5691, 1604, 258, 317, 120, 195, 706, 268, 165, 156, 508, 105, 387, 288, 496, 7805, 222, 3837, 316, 146, 155, 109, 255, 220, 478, 3278, 1039, 1523, 135, 274, 105, 1039, 1523, 198, 1906, 113, 150, 565, 190, 798, 136, 195, 706, 117, 508, 496, 7805, 221, 318, 508, 105, 120, 735, 908, 117, 508, 294, 520, 949, 551, 471, 233, 1251, 2720, 172, 355, 288, 128, 1627, 134, 394, 124, 2494, 246, 241, 745, 6323, 192, 594, 5263, 576, 353, 156, 1975, 1573, 135, 399, 1039, 1523, 135, 274, 103, 1039, 1523, 198, 165, 105, 107, 225, 633, 130, 528, 241, 120, 195, 706, 554, 473, 109, 565, 190, 104, 246, 330, 294, 3362, 431, 3582, 1717, 667, 110, 363, 108, 176, 231, 122, 1522, 170, 363, 1253, 1752, 1872, 2544, 1111, 390, 1244, 107, 671, 1899, 792, 1717, 667, 104, 2387, 1157, 1308, 470, 384, 2263, 1052, 1448, 103, 194, 109, 3582, 104, 678, 4469, 103, 2263, 2626, 105, 1652, 1795, 14108, 10455, 411, 104, 949, 551, 471, 233, 1251, 193, 114, 1146, 348, 1284, 262, 1190, 576, 1712, 358, 2020, 1717, 667, 316, 146, 713, 1067, 846, 2171, 406, 105, 1002, 1111, 1190, 4682, 1011, 479, 280, 167, 105, 134, 2020, 1717, 667, 113, 489, 2563, 108, 2562, 2562, 8051, 8051, 1005, 1795, 1225, 110, 193, 106, 108, 121, 663, 145, 924, 331, 477, 153, 2960, 117, 508, 496, 667, 125, 331, 477, 1177, 4402, 1291, 428, 107, 184, 761, 143, 127, 2960, 136, 224, 918, 525, 186, 137, 663, 508, 125, 331, 5416, 927, 156, 653, 2334, 218, 397, 5358, 372, 118, 107, 136, 467, 379, 451, 1011, 1050, 111, 140, 103, 170, 159, 907, 288, 330, 246, 118, 2960, 107, 918, 117, 19884, 106, 255, 220, 125, 1191, 349, 580, 739, 2960, 139, 122, 333, 104, 152, 142, 504, 209, 831, 4740, 339, 508, 496, 667, 145, 375, 150, 532, 715, 187, 2579, 267, 130, 107, 136, 306, 717, 267, 128, 7141, 143, 932, 419, 375, 1140, 2112, 1580, 129, 496, 667, 145, 718, 269, 316, 146, 218, 155, 122, 245, 170, 391, 1342, 293, 213, 2960, 2993, 1142, 143, 127, 107, 136, 133, 918, 128, 2429, 2375, 324, 428, 514, 194, 1142, 143, 127, 115, 488, 124, 598, 170, 478, 324, 143, 260, 139, 396, 223, 105, 122, 4803, 960, 1626, 576, 128, 131, 132, 174, 169, 103, 109, 1008, 780, 128, 221, 2956, 655, 173, 2946, 3660, 157, 355, 1008, 4548, 374, 373, 105, 403, 276, 288, 108, 23998, 532, 114, 106, 120, 714, 1472, 104, 283, 169, 170, 335, 115, 106, 478, 324, 143, 139, 117, 123, 114, 3366, 114, 450, 2960, 117, 5060, 5783, 451, 3678, 5039, 112, 1879, 3692, 3496, 805, 6600, 6385, 1276, 694, 114, 361, 9439, 123, 189, 121, 663, 924, 331, 477, 110, 117, 508, 496, 667, 163, 788, 103, 109, 135, 156, 107, 316, 146, 155, 9412, 192, 331, 477, 1177, 517, 340, 388, 372, 109, 557, 590, 108, 121, 248, 127, 278, 453, 223, 108, 2476, 443, 126, 175, 1279, 9859, 463, 177, 153, 125, 118, 653, 2334, 218, 150, 108, 121, 200, 506, 258, 110, 446, 669, 218, 119, 220, 326, 159, 103, 171, 6476, 107, 488, 124, 443, 150, 371, 118, 653, 2334, 1387, 107, 136, 3420, 899, 119, 111, 1387, 110, 508, 125, 900, 13470, 1355, 168, 222, 180, 691, 410, 110, 136, 224, 251, 312, 472, 386, 155, 293, 213, 137, 185, 412, 658, 793, 230, 9481, 2771, 700, 7123, 116, 111, 137, 131, 103, 1177, 445, 141, 110, 535, 523, 173, 1840, 245, 137, 104, 120, 111, 5586, 170, 323, 715, 159, 2057, 297, 2017, 601, 353, 359, 104, 152, 142, 5586, 141, 114, 160, 594, 2061, 109, 496, 667, 499, 157, 226, 129, 114, 387, 288, 106, 260, 3838, 1382, 109, 496, 667, 146, 308, 145, 378, 917, 1235, 148, 727, 275, 159, 109, 188, 726, 693, 2038, 7004, 169, 127, 115, 117, 656, 123, 155, 496, 667, 104, 263, 4469, 1590, 116, 684, 355, 621, 752, 132, 226, 3600, 496, 667, 104, 2470, 4238, 116, 840, 621, 312, 108, 121, 767, 4596, 496, 667, 104, 10317, 8534, 116, 840, 621, 968, 105, 386, 248, 202, 120, 111, 140, 135, 274, 355, 471, 1256, 177, 139, 432, 843, 2085, 253, 1467, 130, 107, 117, 168, 1456, 625, 288, 414, 131, 1063, 496, 667, 104, 263, 15129, 960, 5075, 14022, 231, 599, 747, 126, 114, 203, 274, 286, 104, 496, 667, 106, 146, 308, 130, 3978, 524, 349, 580, 723, 307, 415, 499, 157, 105, 293, 1389, 415, 109, 675, 157, 105, 108, 15641, 4055, 311, 148, 129, 496, 667, 104, 407, 182, 729, 2395, 117, 1894, 124, 159, 461, 271, 1302, 5107, 115, 4233, 445, 383, 124, 310, 158, 2354, 2639, 103, 163, 788, 499, 157, 159, 158, 407, 685, 103, 945, 428, 496, 667, 126, 622, 215, 937, 103, 105, 177, 133, 350, 3134, 108, 176, 231, 14923, 388, 181, 1156, 1098, 538, 109, 2354, 2639, 1017, 109, 144, 591, 734, 276, 104, 274, 590, 113, 1290, 222, 3837, 474, 141, 830, 203, 116, 255, 220, 2072, 1768, 145, 111, 4614, 111, 2354, 103, 111, 2639, 115, 110, 136, 4143, 1035, 226, 135, 2738, 902, 106, 1510, 1948, 349, 1273, 799, 104, 242, 2722, 1948, 349, 221, 374, 3510, 292, 639, 1929, 108, 431, 1948, 374, 3472, 293, 213, 768, 353, 359, 1256, 110, 158, 143, 500, 115, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 949, 551, 471, 233, 1251, 193, 243, 132, 2049, 2430, 355, 288, 114, 949, 448, 245, 348, 1284, 262, 105, 596, 1341, 448, 2591, 846, 411, 504, 209, 565, 190, 195, 706, 117, 508, 496, 7805, 221, 318, 508, 105, 120, 735, 908, 117, 2112, 1 ]
131211_toi_muon_vao_giup_dang	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/12/131211_toi_muon_vao_giup_dang	'Tôi đang muốn vào Đảng Cộng sản'	Trong thực tế nhiều năm qua đến nay được là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, được làm việc trong bộ máy chính quyền Việt Nam thì đó là cơ hội lớn để thăng quan tiến chức nhằm có nhiều đặc quyền, đặc lợi.	Cựu cán bộ ngành an ninh Phạm Chí Dũng đã bỏ Đảng Cộng sản Vậy mà nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng lại tuyên bố từ bỏ Đảng, chứng tỏ anh rất dũng cảm. Tôi sinh năm 1967, kém Phạm Chí Dũng một tuổi, nhưng tư cách của anh rất xứng để tôi coi anh là bậc đàn anh. Làm anh khó lắm, vì làm anh thì phải làm gương về nhiều mặt. Anh xứng đáng là tấm gương của tôi. Hành động dũng cảm ra khỏi Đảng Cộng sản của anh làm cho tôi có thêm nhiều sự hứng khởi, dũng cảm. Vào ngày nghe tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp mất, nhà báo Phạm Chí Dũng ngậm ngùi nói với tôi là anh ấy rất tiếc thương bác Võ Nguyên Giáp. Anh Phạm Chí Dũng có tâm sự một điều ước, anh ấy nói với tôi rằng là anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì anh để cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Vào ngày 22/12/1944, nhận lệnh của chủ tịch Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp đã tập hợp 34 chiến sĩ cách mạng dưới gốc đa Tân Trào để thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Đó chính là tiền thân của Nhà nước và Quân đội Nhân dân Việt Nam. Hoàn cảnh bây giờ của Việt Nam không nhất thiết là phải có đủ 34 người mới trở lại gốc đa Tân Trào xưa để tuyên thệ. Nhiều nơi khắp 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam có nhiều gốc đa lắm. Không có gốc đa thì có gốc bồ đề, gốc me, gốc mận, gốc ổi, gốc mít, gốc sầu riêng, gốc vú sữa, gốc xoài, gốc cây gì gì đó cũng được. Tôi nghĩ, nếu anh Phạm Chí Dũng ra lời kêu gọi thành lập một tổ chức gì đó tương tự như đội quân tuyên truyền giải phóng năm xưa thì sẽ có ít nhất là 340 người, nhiều có thể là 3400 người và hơn nữa tham gia. Tôi xin gợi ý cho anh Phạm Chí Dũng nên sớm thành lập Liên minh Dân chủ - Nhân quyền – Yêu nước Việt Nam. Trong những năm gần đây anh rất tích cực hoạt động, viết bài cổ động cho những hoạt động vì dân chủ, nhân quyền, yêu nước của người Việt Nam. Một cây làm chẳng nên rừng, nhiều cây hợp lại là thành rừng. Một chiếc đũa dễ bẻ gãy, một bó đũa khó bẻ gãy. Tôi nghĩ đã đến lúc mọi người, mọi nhóm hoạt động dân chủ, vì quyền con người, yêu nước Việt Nam hãy sớm đoàn kết lại. 'Anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì' Nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng có đủ tài năng, tâm huyết để lãnh đạo liên minh. Cần phải liên minh để hợp tác tốt hơn nhằm diệt tệ nạn tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu nhân dân, cản trở sự phát triển của dân tộc do một lực lượng không nhỏ quan chức chính quyền và Đảng cấu kết với nhau trục lợi đè nén nhân dân tạo nên. 'Tôi muốn làm ngược lại' Riêng tôi bây giờ lại muốn làm ngược lại 180 độ với nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Anh xin ra khỏi Đảng thì tôi lại muốn xin vào. Tôi muốn vào không phải là để tìm kiếm danh lợi cho bản thân mà hoàn toàn là vì tôi muốn cống hiến cho dân tộc Việt Nam. Tôi muốn vào để giúp Đảng tiếp tục cải cách. Từ khi Cố tổng bí thư Nguyễn Văn Linh cải cách kinh tế Việt Nam năm 1986 đến nay công cuộc này vẫn còn nửa vời, thiếu triệt để, thiếu toàn diện, mới chỉ ở phần ngọn. Cải cách tư duy nhận thức mới là cải cách ở phần gốc rễ. Đảng Cộng sản lãnh đạo toàn diện xã hội Việt Nam và lấy hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin làm nền tảng lý luận cơ bản chủ yếu để tư duy lãnh đạo. Nhưng lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin lại sai lầm và thiếu sót rất nhiều. Một số chúng tôi đã chắt lọc toàn bộ tinh hoa của hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin và nhiều tinh hoa của các chủ thuyết khác cùng với nhiều sự sáng tạo mới của chúng tôi để viết ra một hệ lý luận mới có tên là hệ lý luận Chủ nghĩa Cộng đồng. Tôi muốn trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam hoặc trở thành cố vấn cải cách của Tổng bí thư Đảng và tự nguyện làm việc không lương để phục vụ lợi ích cho nhân dân. Nếu được làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản, trong 11 tháng tôi sẽ làm cho bộ mặt dân tộc Việt Nam thay đổi rất nhiều. Tôi xin được giới thiệu công khai, rộng rãi kế hoạch cải cách Việt Nam của tôi cho toàn thể đảng viên cộng sản, công chức chính quyền, người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế tham gia phản biện tưng bừng. Dù Đảng Cộng sản và chính quyền quảng bá rầm rộ chương trình tái cấu trúc nền kinh tế nhưng từ năm 2011 Việt Nam có hơn 100 ngàn doanh nghiệp bị ngưng hoạt động, giải thể, phá sản, nền kinh tế dần đi đến bế tắc và khủng hoảng lớn. Nếu tôi được làm Tổng bí thư thì chỉ trong vòng 11 tháng tôi sẽ tái cấu trúc xong toàn diện nền kinh tế Việt Nam. Tôi đã lập kế hoạch để chỉ trong 10 đến 20 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 50 quốc gia giàu nhất thế giới, từ 20 đến 30 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 quốc gia giàu nhất thế giới. Hiện nay trên thế giới có gần 200 quốc gia, Việt Nam vẫn còn là một trong 50 quốc gia nghèo nhất thế giới. Tôi muốn nói rất nhiều, viết ra rất nhiều, cống hiến rất nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam nhưng từ những năm qua đến nay tôi bị chính quyền ngăn cản. Họ đã bắt giam tù oan, xử án oan tôi 5 năm tù giam và nay tôi ra tù nhưng vẫn bị quản chế ba năm. Chỉ vì hoạt động vì quyền con người cho nhân dân Việt Nam mà tôi bị đi tù. Tôi mong toàn thể đồng bào trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế hãy cùng bảo vệ quyền con người chính đáng của tôi, xin hãy tạo điều kiện cho tôi được cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Lời cuối bài viết này, tôi xin kêu gọi toàn thể các đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, công chức chính quyền hãy học theo tấm gương đạo đức, dũng cảm của nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Những ai còn lương tâm, còn lòng tự trọng hãy đừng đứng cùng hàng ngũ với những kẻ tham nhũng và phản bội lại lợi ích của nhân dân Việt Nam. Những ai không ra khỏi Đảng Cộng sản như nhà báo Phạm Chí Dũng thì xin hãy làm cuộc cải cách triệt để, toàn diện trong Đảng, trong bộ máy chính quyền để chống tham nhũng, lãng phí, cản trở sự phát triển của dân tộc một cách mạnh mẽ, thẳng tay. Đã đến lúc dân tộc Việt Nam cần trỗi dậy để sớm trở thành cường quốc. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Lê Thăng Long, hiện bị quản chế tại gia ở Việt Nam sau vụ xử đầu năm 2010 cùng các ông Lê Công Định, Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung.	summarize: Cựu cán bộ ngành an ninh Phạm Chí Dũng đã bỏ Đảng Cộng sản Vậy mà nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng lại tuyên bố từ bỏ Đảng, chứng tỏ anh rất dũng cảm. Tôi sinh năm 1967, kém Phạm Chí Dũng một tuổi, nhưng tư cách của anh rất xứng để tôi coi anh là bậc đàn anh. Làm anh khó lắm, vì làm anh thì phải làm gương về nhiều mặt. Anh xứng đáng là tấm gương của tôi. Hành động dũng cảm ra khỏi Đảng Cộng sản của anh làm cho tôi có thêm nhiều sự hứng khởi, dũng cảm. Vào ngày nghe tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp mất, nhà báo Phạm Chí Dũng ngậm ngùi nói với tôi là anh ấy rất tiếc thương bác Võ Nguyên Giáp. Anh Phạm Chí Dũng có tâm sự một điều ước, anh ấy nói với tôi rằng là anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì anh để cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Vào ngày 22/12/1944, nhận lệnh của chủ tịch Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp đã tập hợp 34 chiến sĩ cách mạng dưới gốc đa Tân Trào để thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Đó chính là tiền thân của Nhà nước và Quân đội Nhân dân Việt Nam. Hoàn cảnh bây giờ của Việt Nam không nhất thiết là phải có đủ 34 người mới trở lại gốc đa Tân Trào xưa để tuyên thệ. Nhiều nơi khắp 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam có nhiều gốc đa lắm. Không có gốc đa thì có gốc bồ đề, gốc me, gốc mận, gốc ổi, gốc mít, gốc sầu riêng, gốc vú sữa, gốc xoài, gốc cây gì gì đó cũng được. Tôi nghĩ, nếu anh Phạm Chí Dũng ra lời kêu gọi thành lập một tổ chức gì đó tương tự như đội quân tuyên truyền giải phóng năm xưa thì sẽ có ít nhất là 340 người, nhiều có thể là 3400 người và hơn nữa tham gia. Tôi xin gợi ý cho anh Phạm Chí Dũng nên sớm thành lập Liên minh Dân chủ - Nhân quyền – Yêu nước Việt Nam. Trong những năm gần đây anh rất tích cực hoạt động, viết bài cổ động cho những hoạt động vì dân chủ, nhân quyền, yêu nước của người Việt Nam. Một cây làm chẳng nên rừng, nhiều cây hợp lại là thành rừng. Một chiếc đũa dễ bẻ gãy, một bó đũa khó bẻ gãy. Tôi nghĩ đã đến lúc mọi người, mọi nhóm hoạt động dân chủ, vì quyền con người, yêu nước Việt Nam hãy sớm đoàn kết lại. 'Anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì' Nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng có đủ tài năng, tâm huyết để lãnh đạo liên minh. Cần phải liên minh để hợp tác tốt hơn nhằm diệt tệ nạn tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu nhân dân, cản trở sự phát triển của dân tộc do một lực lượng không nhỏ quan chức chính quyền và Đảng cấu kết với nhau trục lợi đè nén nhân dân tạo nên. 'Tôi muốn làm ngược lại' Riêng tôi bây giờ lại muốn làm ngược lại 180 độ với nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Anh xin ra khỏi Đảng thì tôi lại muốn xin vào. Tôi muốn vào không phải là để tìm kiếm danh lợi cho bản thân mà hoàn toàn là vì tôi muốn cống hiến cho dân tộc Việt Nam. Tôi muốn vào để giúp Đảng tiếp tục cải cách. Từ khi Cố tổng bí thư Nguyễn Văn Linh cải cách kinh tế Việt Nam năm 1986 đến nay công cuộc này vẫn còn nửa vời, thiếu triệt để, thiếu toàn diện, mới chỉ ở phần ngọn. Cải cách tư duy nhận thức mới là cải cách ở phần gốc rễ. Đảng Cộng sản lãnh đạo toàn diện xã hội Việt Nam và lấy hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin làm nền tảng lý luận cơ bản chủ yếu để tư duy lãnh đạo. Nhưng lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin lại sai lầm và thiếu sót rất nhiều. Một số chúng tôi đã chắt lọc toàn bộ tinh hoa của hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin và nhiều tinh hoa của các chủ thuyết khác cùng với nhiều sự sáng tạo mới của chúng tôi để viết ra một hệ lý luận mới có tên là hệ lý luận Chủ nghĩa Cộng đồng. Tôi muốn trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam hoặc trở thành cố vấn cải cách của Tổng bí thư Đảng và tự nguyện làm việc không lương để phục vụ lợi ích cho nhân dân. Nếu được làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản, trong 11 tháng tôi sẽ làm cho bộ mặt dân tộc Việt Nam thay đổi rất nhiều. Tôi xin được giới thiệu công khai, rộng rãi kế hoạch cải cách Việt Nam của tôi cho toàn thể đảng viên cộng sản, công chức chính quyền, người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế tham gia phản biện tưng bừng. Dù Đảng Cộng sản và chính quyền quảng bá rầm rộ chương trình tái cấu trúc nền kinh tế nhưng từ năm 2011 Việt Nam có hơn 100 ngàn doanh nghiệp bị ngưng hoạt động, giải thể, phá sản, nền kinh tế dần đi đến bế tắc và khủng hoảng lớn. Nếu tôi được làm Tổng bí thư thì chỉ trong vòng 11 tháng tôi sẽ tái cấu trúc xong toàn diện nền kinh tế Việt Nam. Tôi đã lập kế hoạch để chỉ trong 10 đến 20 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 50 quốc gia giàu nhất thế giới, từ 20 đến 30 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 quốc gia giàu nhất thế giới. Hiện nay trên thế giới có gần 200 quốc gia, Việt Nam vẫn còn là một trong 50 quốc gia nghèo nhất thế giới. Tôi muốn nói rất nhiều, viết ra rất nhiều, cống hiến rất nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam nhưng từ những năm qua đến nay tôi bị chính quyền ngăn cản. Họ đã bắt giam tù oan, xử án oan tôi 5 năm tù giam và nay tôi ra tù nhưng vẫn bị quản chế ba năm. Chỉ vì hoạt động vì quyền con người cho nhân dân Việt Nam mà tôi bị đi tù. Tôi mong toàn thể đồng bào trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế hãy cùng bảo vệ quyền con người chính đáng của tôi, xin hãy tạo điều kiện cho tôi được cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Lời cuối bài viết này, tôi xin kêu gọi toàn thể các đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, công chức chính quyền hãy học theo tấm gương đạo đức, dũng cảm của nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Những ai còn lương tâm, còn lòng tự trọng hãy đừng đứng cùng hàng ngũ với những kẻ tham nhũng và phản bội lại lợi ích của nhân dân Việt Nam. Những ai không ra khỏi Đảng Cộng sản như nhà báo Phạm Chí Dũng thì xin hãy làm cuộc cải cách triệt để, toàn diện trong Đảng, trong bộ máy chính quyền để chống tham nhũng, lãng phí, cản trở sự phát triển của dân tộc một cách mạnh mẽ, thẳng tay. Đã đến lúc dân tộc Việt Nam cần trỗi dậy để sớm trở thành cường quốc. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Lê Thăng Long, hiện bị quản chế tại gia ở Việt Nam sau vụ xử đầu năm 2010 cùng các ông Lê Công Định, Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung.	[ 108, 287, 285, 161, 2349, 1101, 816, 859, 305, 672, 971, 980, 1077, 115, 306, 348, 1284, 262, 1509, 145, 152, 188, 436, 142, 971, 980, 1077, 153, 480, 399, 148, 306, 1927, 463, 776, 365, 215, 2598, 5276, 388, 296, 147, 10188, 1206, 971, 980, 1077, 172, 1343, 170, 276, 173, 104, 365, 215, 2267, 130, 141, 703, 365, 106, 2274, 685, 5264, 2110, 365, 455, 3237, 171, 140, 365, 143, 139, 140, 2080, 125, 158, 4451, 266, 2267, 549, 106, 1689, 2080, 104, 1986, 2460, 192, 2598, 406, 124, 574, 348, 1284, 262, 104, 365, 140, 114, 141, 107, 426, 158, 144, 2166, 1106, 103, 2598, 5276, 1339, 191, 701, 193, 440, 477, 1803, 1533, 3594, 552, 103, 152, 188, 971, 980, 1077, 7171, 320, 9778, 123, 119, 141, 106, 365, 728, 215, 1957, 432, 736, 1803, 1533, 3594, 112, 266, 971, 980, 1077, 107, 315, 144, 116, 179, 1126, 103, 365, 728, 123, 119, 141, 160, 106, 365, 728, 352, 1479, 1557, 2576, 273, 477, 1803, 1533, 3594, 1557, 3604, 1265, 523, 359, 996, 365, 130, 3661, 1488, 158, 418, 812, 114, 137, 796, 131, 629, 1339, 191, 14297, 20889, 103, 238, 1047, 104, 185, 492, 873, 980, 1879, 1803, 1533, 3594, 115, 495, 279, 4188, 242, 621, 173, 427, 768, 972, 635, 1241, 11852, 130, 164, 385, 3567, 131, 132, 1913, 425, 2029, 662, 252, 112, 902, 122, 106, 379, 481, 104, 571, 142, 105, 1160, 559, 857, 137, 131, 629, 2953, 313, 969, 339, 104, 131, 132, 110, 202, 583, 106, 139, 107, 620, 4188, 111, 239, 319, 153, 972, 635, 1241, 11852, 1719, 130, 480, 5418, 112, 1115, 328, 1227, 6534, 4920, 164, 548, 104, 131, 132, 107, 158, 972, 635, 2826, 724, 107, 972, 635, 143, 107, 972, 6283, 220, 103, 972, 5769, 103, 972, 22232, 103, 972, 108, 9904, 103, 972, 8599, 103, 972, 11904, 4217, 972, 5646, 14001, 972, 18404, 103, 972, 1003, 218, 218, 150, 127, 1378, 388, 3659, 323, 365, 971, 980, 1077, 124, 366, 758, 343, 164, 385, 116, 420, 229, 218, 150, 489, 222, 128, 559, 252, 480, 425, 272, 662, 147, 1719, 143, 134, 107, 500, 202, 106, 18517, 111, 103, 158, 107, 136, 106, 4188, 3749, 111, 105, 183, 761, 268, 1939, 388, 676, 2390, 108, 232, 114, 365, 971, 980, 1077, 237, 1214, 164, 385, 560, 494, 651, 185, 233, 857, 168, 1021, 4802, 142, 131, 629, 298, 120, 147, 386, 248, 365, 215, 566, 786, 381, 1971, 508, 392, 874, 192, 114, 120, 381, 192, 171, 137, 1629, 157, 1585, 436, 142, 104, 111, 131, 629, 430, 1003, 140, 718, 269, 237, 6638, 158, 1003, 279, 153, 106, 164, 9364, 430, 845, 3419, 790, 5662, 5078, 103, 116, 2568, 3419, 455, 5662, 5078, 112, 388, 372, 115, 155, 398, 389, 111, 103, 389, 491, 381, 192, 137, 1629, 171, 168, 219, 111, 103, 436, 142, 131, 132, 914, 1214, 526, 299, 1409, 16032, 728, 352, 1479, 1557, 2576, 273, 477, 1803, 1533, 3594, 1557, 3604, 1265, 523, 359, 996, 257, 571, 188, 436, 142, 971, 980, 1077, 107, 620, 326, 344, 103, 315, 2855, 130, 261, 247, 316, 4043, 2481, 139, 316, 494, 130, 279, 274, 514, 183, 745, 2044, 1273, 627, 268, 2161, 2338, 5085, 802, 4180, 157, 1422, 1439, 319, 144, 212, 435, 104, 137, 796, 180, 116, 265, 423, 110, 750, 146, 229, 122, 168, 105, 348, 1703, 299, 119, 527, 1754, 418, 4150, 5408, 157, 137, 394, 237, 112, 4336, 278, 140, 1240, 153, 257, 2851, 141, 969, 339, 153, 278, 140, 1240, 153, 5887, 359, 119, 152, 188, 436, 142, 971, 980, 5551, 266, 676, 124, 574, 348, 143, 141, 153, 278, 676, 138, 112, 388, 278, 138, 110, 139, 106, 130, 370, 986, 595, 418, 114, 288, 481, 145, 506, 258, 106, 171, 141, 278, 3661, 1488, 114, 137, 796, 131, 629, 388, 278, 138, 130, 422, 348, 270, 437, 655, 173, 112, 1069, 129, 3721, 497, 1039, 593, 362, 551, 2113, 655, 173, 236, 216, 131, 132, 147, 5187, 155, 275, 135, 460, 126, 244, 177, 1457, 7725, 815, 2642, 130, 103, 815, 258, 5992, 239, 163, 108, 121, 380, 2421, 112, 4094, 173, 276, 756, 238, 329, 239, 106, 655, 173, 108, 121, 380, 972, 3906, 112, 348, 1284, 262, 261, 247, 258, 681, 293, 213, 131, 132, 105, 771, 300, 241, 410, 185, 404, 607, 262, 3825, 1021, 729, 10248, 140, 639, 1929, 241, 410, 225, 288, 185, 675, 130, 276, 756, 261, 3157, 311, 241, 410, 185, 404, 607, 262, 3825, 1021, 729, 10248, 153, 714, 1472, 105, 815, 2135, 215, 2210, 430, 166, 174, 141, 115, 11342, 2383, 258, 317, 777, 1414, 104, 300, 241, 410, 185, 404, 607, 262, 3825, 1021, 729, 10248, 105, 158, 777, 1414, 104, 109, 185, 1026, 211, 264, 119, 158, 144, 611, 394, 239, 104, 174, 141, 130, 508, 124, 116, 300, 241, 410, 239, 107, 465, 106, 300, 241, 410, 483, 404, 607, 2931, 388, 278, 319, 164, 408, 1039, 593, 348, 1284, 262, 243, 132, 451, 319, 164, 601, 255, 655, 173, 104, 408, 1039, 593, 348, 105, 222, 1479, 140, 156, 110, 1024, 130, 618, 197, 418, 812, 114, 157, 1568, 631, 117, 140, 408, 1039, 593, 348, 1284, 2070, 113, 1425, 253, 141, 134, 140, 114, 317, 447, 137, 796, 131, 132, 346, 345, 215, 2210, 388, 676, 117, 249, 2230, 135, 4265, 933, 2544, 699, 763, 655, 173, 131, 132, 104, 141, 114, 258, 136, 283, 182, 1107, 2070, 135, 229, 122, 1585, 111, 131, 132, 108, 121, 113, 142, 105, 351, 142, 264, 1674, 230, 198, 216, 268, 165, 391, 973, 11453, 7339, 112, 1612, 348, 1284, 262, 105, 122, 168, 1682, 2484, 5377, 4955, 741, 277, 1139, 1703, 1843, 639, 236, 216, 170, 148, 147, 3370, 131, 132, 107, 183, 1460, 926, 553, 522, 133, 1958, 381, 1971, 272, 136, 103, 740, 2070, 639, 236, 216, 1429, 184, 155, 2998, 1199, 105, 757, 1186, 2008, 631, 141, 117, 140, 408, 1039, 593, 143, 163, 113, 906, 1425, 253, 141, 134, 1139, 1703, 1843, 1979, 258, 681, 639, 236, 216, 131, 629, 388, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 298, 223, 216, 158, 147, 235, 155, 275, 117, 106, 283, 182, 348, 1284, 262, 243, 578, 117, 140, 156, 113, 317, 452, 122, 168, 131, 132, 143, 150, 106, 225, 213, 301, 130, 1994, 146, 472, 229, 745, 107, 158, 634, 1585, 634, 4570, 1 ]
160528_hangout_obamania_views	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/05/160528_hangout_obamania_views	'Thật đáng tiếc không cho gặp bất đồng'	Việc không cho phép một số các nhà hoạt động xã hội dân sự là khách mời của Tổng thống Mỹ được gặp ông trong chuyến thăm Việt Nam của chính khách Mỹ tại Hà Nội là 'một cách làm không chuyên nghiệp' và là điều 'rất đáng tiếc', theo các khách mời Tọa đàm của BBC.	Tổng thống Mỹ, Barack Obama, tiếp xúc với các nhà hoạt động xã hội dân sự Việt Nam sáng ngày 24/5/2016 tại Hà Nội. Trao đổi với Bàn tròn thứ Năm của BBC với chủ đề về cơn sốt Obama tại Việt Nam mới đây, một nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam từ Đại học Bình Dương, Tiến sỹ Vũ Cao Phan, nói: "Tôi không muốn bình luận một số ý kiến đề cập đến vấn đề nhân quyền bởi vì đây là vấn đề sẽ còn lâu dài, tôi chỉ bình luận sự việc cuộc gặp của Tổng thống Obama với một số người ở xã hội dân sự không thành công. "Tôi thấy đáng tiếc, thật sự đối với tôi là đáng tiếc, mà nếu nói theo thuật ngữ thời thượng bây giờ người ta nói thì việc chặn một số người mà nhất là những người có tiếng nói tương đối có trách nhiệm trong xã hội dân sự, thì đó là một cách làm không chuyên nghiệp. "Thật là đáng tiếc, trong khi Tổng thống Obama đã rất nhiệt tình và thể hiện cả sự nhún nhường nữa trong bài phát biểu đó của ông, ta có thể so sánh bài phát biểu của Obama ở Cuba nó khác bài phát biểu ở Việt Nam rất nhiều, mặc dù đề cập vấn đề giống nhau. "Chứng tỏ rằng ông Obama đã có sự nhân nhượng và tôi nghĩ rằng cuộc gặp này chắc chắn là được thỏa thuận giữa hai bên, nhưng đến phút cuối cùng thì lại không thành công, thật là đáng tiếc." 'Chuyện rành rành' Tiến sỹ Vũ Cao Phan cho rằng việc một số nhà hoạt động xã hội được mời nhưng không thể gặp Tổng thống Obama ở Hà Nội là điều 'rất đáng tiếc' và 'thiếu chuyên nghiệp'. Tại Bàn tròn hôm 26/5 của BBC, Tiến sỹ khoa học Nguyễn Quang A, một trong những khách mời của ông Obama tại cuộc tiếp xúc mà lẽ ra ông có thể gặp Tổng thống Mỹ tại Hà Nội hôm 24/5, nói: "Một chuyện rành rành, tức là an ninh Việt Nam chặn, thực sự là ngày hôm trước, tôi nhận được giấy mời từ ngày 19/5, nhưng mà bởi vì được dặn là không có tiết lộ ra, nên báo chí có hỏi thì tôi cũng lờ đi. "Nhưng đến ngày 23/5, ngày 22/5 bầu cử vẫn rất bình thường, tôi vẫn đi đủ mọi nơi, nhưng mà đến ngày 23 thì hai chục an ninh quây xung quanh nhà và thực sự là không đi ra được đâu cả, bởi vì ngày 23 tôi đã nghe được tin là nhà báo Đoan Trang đã bị câu lưu và ngày 23 tôi không đi được. "Theo hẹn, 7 giờ (sáng ngày 24/5) tôi sẽ gặp Sứ quán Mỹ, rồi Sứ quán Mỹ sẽ chở mình đến chỗ gặp mặt và 6h22 phút tôi bước ra khỏi nhà để đi, thì độ ba, bốn phút sau, khi mà đi ra đến ngã ba, thì có hơn chục người ăn mặc bình thường quăng tôi vào xe và chở lòng vòng đi (tỉnh) Hưng Yên và đợi cho đến khi mà cuộc của Tổng thống Obama xong rồi, thì họ chở tôi về. "Và về đến nhà là một giờ chiều, tức là lúc đấy là lúc Tổng thống Obama sắp sửa đi ra sân bay Nội Bài để đi vào Sài Gòn." Khi được hỏi còn có trường hợp nào khác được ông Obama mời mà không thể tới gặp Tổng thống Mỹ hôm thứ Ba, ngày 24/5, hay không, nhà vận động xã hội dân sự tại Việt Nam, ông Nguyễn Quang A, nói tiếp: "Tôi được biết là luật sư Hà Huy Sơn cũng bị chặn, không được đi, nếu như Luật sư Hà Huy Sơn mà đi thì chắc cũng lại bị bắt như tôi, rồi có một bạn trẻ nữa tên là bạn Thảo Theresa, một nhà hoạt động, thì cũng bị trường hợp như vậy." 'Gai góc, đáng tiếc' Tiến sỹ Nguyễn Quang A nói với BBC ông và một số trường hợp khác là các khách mời của ông Obama đã 'bị chặn' hoặc câu lưu, không cho tới cuộc gặp với Tổng thống Mỹ. Khi được đề nghị bình luận về sự việc này, bà Thảo Griffiths, Trưởng Đại diện Quỹ Cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam, nói: "Những người đã theo dõi quan hệ Việt - Mỹ trong suốt 21 năm qua thì đều biết rằng vấn đề quyền con người là một vấn đề gai góc trong quan hệ Việt - Mỹ, và tôi tin rằng trong chương tiếp theo của quan hệ Việt - Mỹ, vấn đề này tiếp tục là một thách thức đối với hai bên, đối với cả hai chính quyền, hai quốc gia. "Và trong chuyến thăm lần này của Tổng thống Obama cũng có một thỏa thuận mà hai bên cùng ký đó là hợp tác nâng cao năng lực thực thi pháp luật, tôi hy vọng rằng đây là một trong những chương trình tăng cường hơn nữa sự tương tác giữa hai bên, bởi vì dù cách tiếp cận của chúng ta sẽ còn khác nhau, nhưng mà chúng ta càng có nhiều sự tương tác với nhau, thì chúng ta càng xích lại gần nhau nhiều hơn trong những năm tới," bà Thảo Griffiths nói với BBC. Nhà xã hội học Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) cho hay bà chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan và cho rằng sự việc 'thật là đáng tiếc', bà nói: "Tôi nghĩ tôi cũng chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan rằng là thật là đáng tiếc, đáng tiếc rằng là cuộc gặp của những người như là Tiến sỹ Nguyễn Quang A và một số người nữa với Tổng thống Obama đã không thành hiện thực, cho dù là đã có một sự chuẩn bị trước. "Tôi cho rằng xã hội sẽ càng ngày càng đa dạng và việc nghe được những tiếng nói đa dạng là điều rất quan trọng, để mà có thể đi đến những thỏa thuận làm lợi cho tất cả mọi người. "Thế thì việc những tiếng nói khác không có cơ hội để được nói lên thì là một điều đáng tiếc cho Việt Nam," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nói với Bàn tròn của BBC. Được biết theo lịch trình chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ tại Việt Nam, được Nhà trắng công bố, vào sáng ngày 24/5, ông Obama sẽ có cuộc gặp mặt với các nhà hoạt động xã hội dân sự ở Việt Nam. Tại cuộc gặp, về phía Mỹ, ngoài Tổng thống Obama, còn có nhiều quan chức quan trọng khác của chính quyền Mỹ tham dự, trong đó có Ngoại trưởng John Kerry, bà Susan Rice, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Ted Osius và nhiều quan chức khác. Quý vị có thể theo dõi các bàn tròn của BBC liên quan chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam tại đây và tại đây.	summarize: Tổng thống Mỹ, Barack Obama, tiếp xúc với các nhà hoạt động xã hội dân sự Việt Nam sáng ngày 24/5/2016 tại Hà Nội. Trao đổi với Bàn tròn thứ Năm của BBC với chủ đề về cơn sốt Obama tại Việt Nam mới đây, một nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam từ Đại học Bình Dương, Tiến sỹ Vũ Cao Phan, nói: "Tôi không muốn bình luận một số ý kiến đề cập đến vấn đề nhân quyền bởi vì đây là vấn đề sẽ còn lâu dài, tôi chỉ bình luận sự việc cuộc gặp của Tổng thống Obama với một số người ở xã hội dân sự không thành công. "Tôi thấy đáng tiếc, thật sự đối với tôi là đáng tiếc, mà nếu nói theo thuật ngữ thời thượng bây giờ người ta nói thì việc chặn một số người mà nhất là những người có tiếng nói tương đối có trách nhiệm trong xã hội dân sự, thì đó là một cách làm không chuyên nghiệp. "Thật là đáng tiếc, trong khi Tổng thống Obama đã rất nhiệt tình và thể hiện cả sự nhún nhường nữa trong bài phát biểu đó của ông, ta có thể so sánh bài phát biểu của Obama ở Cuba nó khác bài phát biểu ở Việt Nam rất nhiều, mặc dù đề cập vấn đề giống nhau. "Chứng tỏ rằng ông Obama đã có sự nhân nhượng và tôi nghĩ rằng cuộc gặp này chắc chắn là được thỏa thuận giữa hai bên, nhưng đến phút cuối cùng thì lại không thành công, thật là đáng tiếc." 'Chuyện rành rành' Tiến sỹ Vũ Cao Phan cho rằng việc một số nhà hoạt động xã hội được mời nhưng không thể gặp Tổng thống Obama ở Hà Nội là điều 'rất đáng tiếc' và 'thiếu chuyên nghiệp'. Tại Bàn tròn hôm 26/5 của BBC, Tiến sỹ khoa học Nguyễn Quang A, một trong những khách mời của ông Obama tại cuộc tiếp xúc mà lẽ ra ông có thể gặp Tổng thống Mỹ tại Hà Nội hôm 24/5, nói: "Một chuyện rành rành, tức là an ninh Việt Nam chặn, thực sự là ngày hôm trước, tôi nhận được giấy mời từ ngày 19/5, nhưng mà bởi vì được dặn là không có tiết lộ ra, nên báo chí có hỏi thì tôi cũng lờ đi. "Nhưng đến ngày 23/5, ngày 22/5 bầu cử vẫn rất bình thường, tôi vẫn đi đủ mọi nơi, nhưng mà đến ngày 23 thì hai chục an ninh quây xung quanh nhà và thực sự là không đi ra được đâu cả, bởi vì ngày 23 tôi đã nghe được tin là nhà báo Đoan Trang đã bị câu lưu và ngày 23 tôi không đi được. "Theo hẹn, 7 giờ (sáng ngày 24/5) tôi sẽ gặp Sứ quán Mỹ, rồi Sứ quán Mỹ sẽ chở mình đến chỗ gặp mặt và 6h22 phút tôi bước ra khỏi nhà để đi, thì độ ba, bốn phút sau, khi mà đi ra đến ngã ba, thì có hơn chục người ăn mặc bình thường quăng tôi vào xe và chở lòng vòng đi (tỉnh) Hưng Yên và đợi cho đến khi mà cuộc của Tổng thống Obama xong rồi, thì họ chở tôi về. "Và về đến nhà là một giờ chiều, tức là lúc đấy là lúc Tổng thống Obama sắp sửa đi ra sân bay Nội Bài để đi vào Sài Gòn." Khi được hỏi còn có trường hợp nào khác được ông Obama mời mà không thể tới gặp Tổng thống Mỹ hôm thứ Ba, ngày 24/5, hay không, nhà vận động xã hội dân sự tại Việt Nam, ông Nguyễn Quang A, nói tiếp: "Tôi được biết là luật sư Hà Huy Sơn cũng bị chặn, không được đi, nếu như Luật sư Hà Huy Sơn mà đi thì chắc cũng lại bị bắt như tôi, rồi có một bạn trẻ nữa tên là bạn Thảo Theresa, một nhà hoạt động, thì cũng bị trường hợp như vậy." 'Gai góc, đáng tiếc' Tiến sỹ Nguyễn Quang A nói với BBC ông và một số trường hợp khác là các khách mời của ông Obama đã 'bị chặn' hoặc câu lưu, không cho tới cuộc gặp với Tổng thống Mỹ. Khi được đề nghị bình luận về sự việc này, bà Thảo Griffiths, Trưởng Đại diện Quỹ Cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam, nói: "Những người đã theo dõi quan hệ Việt - Mỹ trong suốt 21 năm qua thì đều biết rằng vấn đề quyền con người là một vấn đề gai góc trong quan hệ Việt - Mỹ, và tôi tin rằng trong chương tiếp theo của quan hệ Việt - Mỹ, vấn đề này tiếp tục là một thách thức đối với hai bên, đối với cả hai chính quyền, hai quốc gia. "Và trong chuyến thăm lần này của Tổng thống Obama cũng có một thỏa thuận mà hai bên cùng ký đó là hợp tác nâng cao năng lực thực thi pháp luật, tôi hy vọng rằng đây là một trong những chương trình tăng cường hơn nữa sự tương tác giữa hai bên, bởi vì dù cách tiếp cận của chúng ta sẽ còn khác nhau, nhưng mà chúng ta càng có nhiều sự tương tác với nhau, thì chúng ta càng xích lại gần nhau nhiều hơn trong những năm tới," bà Thảo Griffiths nói với BBC. Nhà xã hội học Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) cho hay bà chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan và cho rằng sự việc 'thật là đáng tiếc', bà nói: "Tôi nghĩ tôi cũng chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan rằng là thật là đáng tiếc, đáng tiếc rằng là cuộc gặp của những người như là Tiến sỹ Nguyễn Quang A và một số người nữa với Tổng thống Obama đã không thành hiện thực, cho dù là đã có một sự chuẩn bị trước. "Tôi cho rằng xã hội sẽ càng ngày càng đa dạng và việc nghe được những tiếng nói đa dạng là điều rất quan trọng, để mà có thể đi đến những thỏa thuận làm lợi cho tất cả mọi người. "Thế thì việc những tiếng nói khác không có cơ hội để được nói lên thì là một điều đáng tiếc cho Việt Nam," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nói với Bàn tròn của BBC. Được biết theo lịch trình chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ tại Việt Nam, được Nhà trắng công bố, vào sáng ngày 24/5, ông Obama sẽ có cuộc gặp mặt với các nhà hoạt động xã hội dân sự ở Việt Nam. Tại cuộc gặp, về phía Mỹ, ngoài Tổng thống Obama, còn có nhiều quan chức quan trọng khác của chính quyền Mỹ tham dự, trong đó có Ngoại trưởng John Kerry, bà Susan Rice, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Ted Osius và nhiều quan chức khác. Quý vị có thể theo dõi các bàn tròn của BBC liên quan chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam tại đây và tại đây.	[ 108, 287, 285, 161, 408, 234, 968, 2423, 5073, 270, 990, 119, 109, 152, 381, 192, 293, 213, 137, 144, 131, 132, 611, 191, 13804, 7020, 149, 337, 2467, 3804, 345, 119, 2101, 1867, 259, 832, 104, 378, 119, 185, 220, 125, 1756, 2933, 1141, 149, 131, 132, 239, 1009, 116, 152, 568, 402, 105, 613, 566, 122, 245, 131, 132, 148, 440, 214, 644, 3010, 1075, 817, 1016, 1863, 8784, 795, 800, 110, 278, 342, 410, 116, 166, 108, 232, 357, 220, 1288, 155, 255, 220, 157, 168, 626, 171, 248, 106, 255, 220, 134, 177, 727, 2873, 141, 163, 342, 410, 144, 156, 204, 683, 104, 408, 234, 1141, 119, 116, 166, 111, 108, 121, 293, 213, 137, 144, 110, 164, 2446, 800, 203, 549, 8720, 610, 144, 195, 119, 141, 106, 549, 8720, 145, 323, 123, 181, 887, 1063, 221, 1292, 969, 339, 111, 169, 123, 143, 156, 1355, 116, 166, 111, 145, 202, 106, 120, 111, 107, 354, 123, 489, 195, 107, 605, 517, 113, 293, 213, 137, 144, 103, 143, 150, 106, 116, 173, 140, 110, 649, 3131, 189, 3053, 106, 549, 8720, 113, 129, 408, 234, 1141, 115, 215, 1638, 205, 105, 136, 199, 186, 144, 11524, 3800, 761, 113, 392, 212, 284, 150, 104, 118, 103, 169, 107, 136, 648, 1596, 392, 212, 284, 104, 1141, 108, 121, 2078, 335, 211, 392, 212, 284, 108, 121, 131, 132, 215, 158, 103, 945, 428, 220, 1288, 255, 220, 855, 1315, 11424, 515, 776, 160, 118, 1141, 115, 107, 144, 157, 2268, 105, 141, 372, 160, 204, 683, 126, 751, 1037, 106, 117, 893, 899, 415, 196, 367, 103, 170, 155, 1399, 608, 264, 143, 153, 110, 164, 135, 103, 610, 106, 549, 1957, 294, 377, 2389, 5628, 5628, 257, 1075, 817, 1016, 1863, 1547, 114, 160, 156, 116, 166, 152, 381, 192, 293, 213, 117, 1375, 170, 110, 136, 683, 408, 234, 1141, 108, 121, 337, 710, 106, 179, 7657, 549, 1957, 257, 105, 377, 6278, 649, 522, 1263, 919, 2101, 1867, 325, 11631, 104, 2366, 1075, 817, 889, 214, 362, 1052, 6750, 116, 113, 120, 547, 1375, 104, 118, 1141, 149, 204, 270, 990, 145, 642, 124, 118, 107, 136, 683, 408, 234, 200, 149, 337, 710, 325, 13804, 103, 795, 2419, 443, 5628, 5628, 103, 766, 106, 305, 672, 131, 132, 9813, 223, 144, 106, 191, 325, 1466, 141, 238, 117, 1336, 1375, 148, 191, 12358, 103, 170, 145, 626, 171, 117, 6820, 106, 110, 107, 958, 1154, 1235, 237, 188, 356, 107, 419, 143, 141, 127, 3714, 1933, 1960, 155, 191, 11451, 103, 191, 10044, 513, 368, 244, 215, 342, 2612, 141, 244, 184, 620, 389, 328, 103, 170, 145, 155, 191, 2664, 143, 196, 1166, 305, 672, 12556, 364, 1001, 1017, 152, 105, 223, 144, 106, 110, 184, 124, 117, 793, 186, 103, 626, 171, 191, 2664, 141, 115, 701, 117, 193, 106, 152, 188, 4317, 1786, 115, 133, 476, 931, 105, 191, 2664, 141, 110, 184, 1378, 3002, 2118, 103, 1489, 339, 444, 15538, 191, 13804, 371, 141, 134, 683, 2751, 1027, 968, 598, 2751, 1027, 200, 134, 1932, 267, 155, 1104, 683, 447, 105, 1413, 772, 9389, 1399, 141, 920, 124, 574, 152, 130, 2251, 143, 359, 3944, 1112, 1399, 2681, 129, 145, 184, 124, 155, 2578, 3944, 143, 107, 183, 1166, 111, 446, 945, 342, 369, 13047, 141, 138, 529, 105, 1932, 694, 906, 184, 19868, 371, 2450, 2907, 105, 1390, 114, 155, 129, 145, 204, 104, 408, 234, 1141, 1979, 1737, 143, 154, 1932, 141, 125, 112, 2082, 125, 155, 152, 106, 116, 339, 5597, 766, 106, 398, 1730, 106, 398, 408, 234, 1141, 1268, 1298, 184, 124, 959, 502, 710, 1045, 130, 184, 138, 1093, 1317, 294, 707, 117, 419, 177, 107, 271, 279, 224, 211, 117, 118, 1141, 1375, 145, 110, 136, 228, 683, 408, 234, 200, 325, 259, 2849, 191, 13804, 103, 194, 110, 103, 152, 824, 192, 293, 213, 137, 144, 149, 131, 578, 118, 362, 1052, 6750, 123, 6301, 800, 117, 217, 106, 330, 441, 337, 1734, 1420, 127, 133, 9813, 110, 117, 2251, 323, 128, 1012, 441, 337, 1734, 1420, 145, 184, 143, 751, 127, 153, 133, 290, 128, 1278, 598, 107, 116, 230, 603, 761, 465, 106, 230, 3795, 5930, 103, 116, 152, 381, 1971, 143, 127, 133, 271, 279, 128, 5487, 9804, 3527, 1869, 103, 549, 1957, 257, 1075, 817, 362, 1052, 1644, 123, 119, 378, 118, 105, 116, 166, 271, 279, 211, 106, 109, 547, 1375, 104, 118, 1141, 115, 5180, 1355, 257, 451, 476, 9987, 110, 114, 228, 204, 683, 119, 408, 234, 1091, 707, 117, 220, 411, 342, 410, 125, 144, 156, 474, 263, 3795, 13550, 103, 2127, 440, 681, 3196, 2349, 242, 1043, 200, 149, 131, 578, 795, 189, 1769, 111, 115, 181, 1156, 146, 300, 131, 233, 200, 113, 1232, 2318, 147, 235, 143, 413, 217, 160, 255, 220, 168, 219, 111, 106, 116, 255, 220, 4275, 1869, 113, 146, 300, 131, 233, 968, 105, 141, 193, 160, 113, 741, 270, 181, 104, 146, 300, 131, 233, 968, 255, 220, 126, 270, 437, 106, 116, 1221, 329, 195, 119, 196, 367, 103, 195, 119, 186, 196, 122, 1585, 196, 198, 1939, 2082, 113, 803, 582, 400, 126, 104, 408, 234, 1141, 127, 107, 116, 893, 899, 145, 196, 367, 264, 667, 150, 106, 279, 274, 1480, 291, 344, 265, 223, 697, 246, 2775, 141, 861, 584, 160, 248, 106, 116, 113, 120, 741, 277, 321, 1054, 183, 761, 144, 489, 274, 415, 196, 367, 103, 626, 171, 428, 173, 270, 1352, 104, 174, 169, 134, 177, 211, 1481, 170, 145, 174, 169, 536, 107, 158, 144, 489, 274, 119, 1481, 143, 174, 169, 536, 3318, 153, 386, 527, 158, 183, 113, 120, 147, 228, 519, 263, 3795, 13550, 123, 119, 2189, 571, 293, 213, 214, 11706, 332, 1947, 10083, 1348, 395, 1348, 1811, 402, 1327, 435, 1643, 213, 22149, 114, 194, 263, 733, 1198, 119, 108, 232, 357, 104, 1075, 817, 1016, 1863, 1547, 105, 114, 160, 144, 156, 377, 15198, 106, 549, 1957, 1452, 263, 795, 800, 372, 141, 127, 733, 1198, 119, 108, 232, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1068, 110, 114, 656, 116, 166, 109, 152, 381, 192, 293, 213, 137, 144, 106, 547, 1375, 104, 408, 234, 200, 117, 683, 118, 113, 803, 582, 131, 132, 104, 122, 547, 200, 149, 337, 710, 106, 6777, 173, 140, 110, 649, 522, 257, 105, 106, 179, 7657, 549, 1957, 1452, 181, 109, 547, 1375, 1576, 5640, 883, 104, 2189, 1 ]
vietnam-42215964	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42215964	BOT Cai Lậy: liệu minh bạch sẽ là giải pháp?	BOT ở Cai Lậy Tiền Giang đang trở thành một 'tiền lệ' và cho thấy khả năng 'bất tuân dân sự' của người dân Việt Nam tham gia giao thông, liệu vấn đề sẽ chỉ có thể giải quyết triệt để được khi có một giải pháp mang tên gọi là 'minh bạch', ý kiến của một nhà báo tự do từ Việt Nam nói với BBC hôm thứ Bảy.	Một tài xế đang giải thích quan điểm của mình khi đi qua trạm giao thông BOT Cai Lậy, Tiền Giang, sau khi đã nộp phí và yêu cầu được 'thối lại' đúng khoản tiền lẻ mà ông có quyền nhận lại. Trao đổi với chuyên mục Điểm Tin Cuối Tuần của BBC Việt ngữ hôm 02/12/2017, nhà báo độc lập Ngô Nhật Đăng nêu quan điểm: "BBC Tiếng Việt có một bài báo nói minh bạch là một phương thuốc cho Việt Nam hiện nay, tôi cho rằng giải quyết vấn đề BOT của Cai Lậy cũng là vấn đề minh bạch. BOT Cai Lậy, Mẹ Nấm và Tuần Tin Tức BBC Luật sư Thuận: BOT điều tra kỹ là 'đại án' BOT Cai Lậy tạm ngừng, sau một ngày 'hỗn loạn' Hội luận: Phúc thẩm mẹ Nấm và chuyện Giáo dục ở VN Trạm Cai Lậy: Phản ứng của tài xế 'hiệu quả, cần thiết' Vừa mở cửa trở lại sau ba tháng, BOT Cai Lậy liên tục 'thất thủ' từ hôm 30/11 và liên tục phải xả trạm. Việt Nam: 'Minh bạch là thang thuốc tốt nhất' 'Phát hiện nhiều vi phạm trong các dự án BOT' "Tôi nghe một anh tài xế cũng đưa ra một câu hỏi thế này: chúng tôi sẵn sàng đóng phí trên các đường giao thông, nhưng cái đó phải được rõ ràng, minh bạch là nhà đầu tư đã đầu tư bao nhiêu tiền ở trên quãng đường đó và phí, thu phí là bao nhiêu? "Và các lượt phương tiện, thời gian hoàn vốn và tất cả là bao nhiêu? Tất cả mọi chuyện phải được minh bạch, nếu như hợp lý thì người ta sẽ chấp nhận." 'Mua lại và xóa sổ?' Bình luận về cách thức phản ứng các bên, trong đó có phía chính quyền và phía người tham gia giao thông bị thu phí khi đi qua trạm thu phí giao thông đường bộ BOT, như diễn ra trong thời gian gần đây và mà mấy ngày qua ở trạm BOT Tiền Giang, ông Ngô Nhật Đăng bình luận: "Về cách xử lý từ phía nhà nước, chúng ta thấy có nhiều cái có thể nói là chưa có chừng mực, ví dụ một số luật sư cho rằng đây là giao dịch dân sự mà nhà nước dùng đến lực lượng công an can thiệp thì có vẻ là hơi quá đáng. "Trước đây, có người nói tài xế sử dụng tiền lẻ để qua trạm, kéo dài thời gian tắc đường, cản trở giao thông, đấy cũng là vi phạm luật pháp, nhưng theo nhận xét của cá nhân tôi, thì đây có thể nói là một hình thức mà người ta có thể gọi là bất tuân dân sự với những cách mà những người tài xế [làm] có thể nói là rất thông minh để phản đối lại một sự vô lý. Nhà báo tự do Ngô Nhật Đăng bình luận về trạm thu phí BOT ở Tiền Giang và giải pháp xử lý bế tắc. "Rất nhiều người, nhiều chuyên gia kể cả trong nhà nước và một số trí thức bên ngoài đưa ra bài toán giải quyết làm sao cho dứt điểm về vấn đề trạm BOT ở Cai Lậy, vì đây sẽ trở thành một tiền lệ khi đứng ở giữa bài toán khó giải quyết. "Nhà nước cũng không thể ngay lập tức xóa bỏ trạm Cai Lậy và các công trình khác, vì nó nảy sinh ra một vấn đề, tức là như có một quan chức Bộ Giao Thông, Vận Tải nói rằng khi phải bỏ trạm và đưa về phía đường tránh, thì việc đó là phải điều đình và đền bù lại thiệt hại của nhà đầu tư và ngân sách hiện nay là không có và vi đó gần như là bất khả thi," nhà báo tự do nêu nhận xét. Trạm thu phí BOT không nằm ở đường tránh mà nằm ở Quốc lộ 1A Độc quyền BOT, 'sự cố' Cai Lậy và bất ổn thể chế Việt Nam: Nhiều dự án BOT ‘có vấn đề’ Vụ các trạm BOT 'nhắm vào ông Thăng'? Cuối tuần này, truyền thông Việt Nam đưa nhiều tin bài về trạm BOT ở Cai Lậy, trong đó có một số ý kiến trong giới chuyên gia và quan sát 'hiến kế' giải quyết. Hôm 03/12, trang điện tử Báo Mới dẫn lời của Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng giải pháp cho Cai Lậy là sử dụng ngân sách nhà nước thanh toán tiền đầu tư cho nhà đầu tư. Báo này cũng dẫn một ý kiến khác cho rằng sau khi mua lại, thì nhà nước nên xóa sổ các BOT: "Tôi đã sinh sống ở Lào nhiều năm, ở thời điểm hiện tại thì ở Lào không hề có các dự án BOT, ở Việt Nam chúng ta có thể tính tới phương án là nhà nước bỏ tiền ra để mua lại các trạm BOT và xóa sổ chúng," ông Nguyễn Nam Cường, nguyên Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Lào, theo Báo Mới, được trang báo điện tử này dẫn lời nói. Các dự án BOT giao thông thu phí đường bộ gây ra nhiều thất thoát, nếu xem kỹ cũng là đại án, theo Luật sư Trần Quốc Thuận. Còn về góc độ pháp lý, trong một ý kiến chia sẻ với BBC gần đây, Luật sư Trần Quốc Thuận từ Sài Gòn cho rằng có vấn đề lớn khi nhìn rộng và sâu hơn vào các công trình BOT về giao thông đường bộ ở Việt Nam: "Ở đây, tôi nghĩ nếu điều tra kỹ, thẩm tra kỹ, mà kể cả thẩm tra chất lượng yêu cầu mời quốc tế vào thẩm tra, chứ không phải giám sát rồi đi cưỡi ngựa xem hoa thì cũng không nắm được gì, thì chính cái đó mới thấy thất thoát như thế nào... "Tất cả những cái đó là thiệt hại vừa qua không phải là hàng ngàn, mà hàng vạn tỉ [đồng], cái đó là cái lớn mà nếu làm cho kỹ ra thì đó cũng là một loại Đại án," nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, nói với BBC.	summarize: Một tài xế đang giải thích quan điểm của mình khi đi qua trạm giao thông BOT Cai Lậy, Tiền Giang, sau khi đã nộp phí và yêu cầu được 'thối lại' đúng khoản tiền lẻ mà ông có quyền nhận lại. Trao đổi với chuyên mục Điểm Tin Cuối Tuần của BBC Việt ngữ hôm 02/12/2017, nhà báo độc lập Ngô Nhật Đăng nêu quan điểm: "BBC Tiếng Việt có một bài báo nói minh bạch là một phương thuốc cho Việt Nam hiện nay, tôi cho rằng giải quyết vấn đề BOT của Cai Lậy cũng là vấn đề minh bạch. BOT Cai Lậy, Mẹ Nấm và Tuần Tin Tức BBC Luật sư Thuận: BOT điều tra kỹ là 'đại án' BOT Cai Lậy tạm ngừng, sau một ngày 'hỗn loạn' Hội luận: Phúc thẩm mẹ Nấm và chuyện Giáo dục ở VN Trạm Cai Lậy: Phản ứng của tài xế 'hiệu quả, cần thiết' Vừa mở cửa trở lại sau ba tháng, BOT Cai Lậy liên tục 'thất thủ' từ hôm 30/11 và liên tục phải xả trạm. Việt Nam: 'Minh bạch là thang thuốc tốt nhất' 'Phát hiện nhiều vi phạm trong các dự án BOT' "Tôi nghe một anh tài xế cũng đưa ra một câu hỏi thế này: chúng tôi sẵn sàng đóng phí trên các đường giao thông, nhưng cái đó phải được rõ ràng, minh bạch là nhà đầu tư đã đầu tư bao nhiêu tiền ở trên quãng đường đó và phí, thu phí là bao nhiêu? "Và các lượt phương tiện, thời gian hoàn vốn và tất cả là bao nhiêu? Tất cả mọi chuyện phải được minh bạch, nếu như hợp lý thì người ta sẽ chấp nhận." 'Mua lại và xóa sổ?' Bình luận về cách thức phản ứng các bên, trong đó có phía chính quyền và phía người tham gia giao thông bị thu phí khi đi qua trạm thu phí giao thông đường bộ BOT, như diễn ra trong thời gian gần đây và mà mấy ngày qua ở trạm BOT Tiền Giang, ông Ngô Nhật Đăng bình luận: "Về cách xử lý từ phía nhà nước, chúng ta thấy có nhiều cái có thể nói là chưa có chừng mực, ví dụ một số luật sư cho rằng đây là giao dịch dân sự mà nhà nước dùng đến lực lượng công an can thiệp thì có vẻ là hơi quá đáng. "Trước đây, có người nói tài xế sử dụng tiền lẻ để qua trạm, kéo dài thời gian tắc đường, cản trở giao thông, đấy cũng là vi phạm luật pháp, nhưng theo nhận xét của cá nhân tôi, thì đây có thể nói là một hình thức mà người ta có thể gọi là bất tuân dân sự với những cách mà những người tài xế [làm] có thể nói là rất thông minh để phản đối lại một sự vô lý. Nhà báo tự do Ngô Nhật Đăng bình luận về trạm thu phí BOT ở Tiền Giang và giải pháp xử lý bế tắc. "Rất nhiều người, nhiều chuyên gia kể cả trong nhà nước và một số trí thức bên ngoài đưa ra bài toán giải quyết làm sao cho dứt điểm về vấn đề trạm BOT ở Cai Lậy, vì đây sẽ trở thành một tiền lệ khi đứng ở giữa bài toán khó giải quyết. "Nhà nước cũng không thể ngay lập tức xóa bỏ trạm Cai Lậy và các công trình khác, vì nó nảy sinh ra một vấn đề, tức là như có một quan chức Bộ Giao Thông, Vận Tải nói rằng khi phải bỏ trạm và đưa về phía đường tránh, thì việc đó là phải điều đình và đền bù lại thiệt hại của nhà đầu tư và ngân sách hiện nay là không có và vi đó gần như là bất khả thi," nhà báo tự do nêu nhận xét. Trạm thu phí BOT không nằm ở đường tránh mà nằm ở Quốc lộ 1A Độc quyền BOT, 'sự cố' Cai Lậy và bất ổn thể chế Việt Nam: Nhiều dự án BOT ‘có vấn đề’ Vụ các trạm BOT 'nhắm vào ông Thăng'? Cuối tuần này, truyền thông Việt Nam đưa nhiều tin bài về trạm BOT ở Cai Lậy, trong đó có một số ý kiến trong giới chuyên gia và quan sát 'hiến kế' giải quyết. Hôm 03/12, trang điện tử Báo Mới dẫn lời của Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng giải pháp cho Cai Lậy là sử dụng ngân sách nhà nước thanh toán tiền đầu tư cho nhà đầu tư. Báo này cũng dẫn một ý kiến khác cho rằng sau khi mua lại, thì nhà nước nên xóa sổ các BOT: "Tôi đã sinh sống ở Lào nhiều năm, ở thời điểm hiện tại thì ở Lào không hề có các dự án BOT, ở Việt Nam chúng ta có thể tính tới phương án là nhà nước bỏ tiền ra để mua lại các trạm BOT và xóa sổ chúng," ông Nguyễn Nam Cường, nguyên Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Lào, theo Báo Mới, được trang báo điện tử này dẫn lời nói. Các dự án BOT giao thông thu phí đường bộ gây ra nhiều thất thoát, nếu xem kỹ cũng là đại án, theo Luật sư Trần Quốc Thuận. Còn về góc độ pháp lý, trong một ý kiến chia sẻ với BBC gần đây, Luật sư Trần Quốc Thuận từ Sài Gòn cho rằng có vấn đề lớn khi nhìn rộng và sâu hơn vào các công trình BOT về giao thông đường bộ ở Việt Nam: "Ở đây, tôi nghĩ nếu điều tra kỹ, thẩm tra kỹ, mà kể cả thẩm tra chất lượng yêu cầu mời quốc tế vào thẩm tra, chứ không phải giám sát rồi đi cưỡi ngựa xem hoa thì cũng không nắm được gì, thì chính cái đó mới thấy thất thoát như thế nào... "Tất cả những cái đó là thiệt hại vừa qua không phải là hàng ngàn, mà hàng vạn tỉ [đồng], cái đó là cái lớn mà nếu làm cho kỹ ra thì đó cũng là một loại Đại án," nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, nói với BBC.	[ 108, 287, 285, 161, 430, 326, 3637, 167, 272, 581, 146, 318, 104, 267, 129, 184, 235, 2462, 384, 206, 4003, 5149, 7885, 103, 2616, 3867, 187, 129, 115, 2577, 1022, 105, 436, 352, 117, 4930, 16225, 153, 257, 604, 886, 379, 2606, 145, 118, 107, 168, 238, 1409, 3804, 345, 119, 649, 592, 3956, 1740, 2218, 176, 3315, 104, 378, 131, 1063, 325, 27724, 6913, 152, 188, 557, 385, 1708, 673, 2866, 917, 146, 7260, 189, 9363, 1434, 131, 107, 116, 392, 188, 123, 494, 1943, 106, 116, 412, 1357, 114, 131, 132, 199, 801, 141, 114, 160, 272, 302, 255, 220, 4003, 104, 5149, 7885, 127, 106, 255, 220, 494, 7513, 4003, 5149, 7885, 103, 2617, 4243, 105, 3315, 1740, 4013, 378, 1012, 441, 3219, 161, 4003, 179, 486, 888, 106, 377, 7242, 304, 257, 4003, 5149, 7885, 1119, 1705, 103, 187, 116, 191, 21460, 231, 17398, 813, 4199, 1817, 1208, 966, 4243, 105, 443, 754, 818, 108, 121, 312, 7831, 5149, 7885, 161, 3080, 231, 475, 104, 326, 3637, 377, 11794, 4072, 260, 583, 257, 5956, 690, 814, 319, 153, 187, 459, 253, 103, 4003, 5149, 7885, 316, 437, 377, 11146, 331, 257, 148, 325, 12442, 105, 316, 437, 139, 2644, 2462, 112, 131, 132, 161, 377, 16642, 1943, 106, 2173, 1357, 514, 8185, 377, 9647, 199, 158, 554, 473, 113, 109, 382, 304, 4003, 257, 800, 701, 116, 365, 326, 3637, 127, 251, 124, 116, 476, 419, 175, 4418, 174, 141, 1132, 1161, 609, 1022, 159, 109, 361, 384, 206, 103, 170, 292, 150, 139, 117, 450, 3572, 494, 1943, 106, 152, 178, 276, 115, 178, 276, 374, 1243, 379, 108, 121, 159, 5032, 361, 150, 105, 5085, 498, 1022, 106, 374, 10321, 2082, 109, 2254, 412, 10029, 221, 390, 506, 682, 105, 525, 186, 106, 374, 10321, 1567, 186, 389, 443, 139, 117, 494, 5318, 323, 128, 279, 241, 143, 111, 169, 134, 577, 238, 294, 7393, 431, 409, 153, 105, 1851, 2803, 5365, 644, 410, 125, 173, 329, 391, 475, 109, 367, 103, 113, 150, 107, 505, 122, 168, 105, 505, 111, 268, 165, 384, 206, 133, 498, 1022, 129, 184, 235, 2462, 498, 1022, 384, 206, 361, 317, 4003, 103, 128, 407, 124, 113, 221, 390, 386, 248, 105, 145, 938, 191, 235, 108, 121, 2462, 4003, 2616, 3867, 118, 1708, 673, 2866, 342, 4199, 189, 3274, 173, 528, 241, 148, 505, 152, 1013, 174, 169, 203, 107, 158, 292, 107, 136, 123, 106, 289, 107, 1748, 10028, 1380, 1094, 116, 166, 330, 441, 114, 160, 248, 106, 384, 414, 137, 144, 145, 152, 142, 467, 155, 265, 423, 135, 305, 1036, 1663, 143, 107, 895, 106, 1189, 310, 4839, 189, 3568, 1009, 107, 111, 123, 326, 3637, 324, 286, 379, 2606, 130, 235, 2462, 103, 930, 677, 221, 390, 1199, 4076, 1439, 319, 384, 206, 103, 1730, 127, 106, 554, 473, 330, 2184, 170, 181, 238, 587, 104, 499, 157, 1278, 143, 248, 107, 136, 123, 106, 116, 240, 329, 145, 111, 169, 107, 136, 343, 106, 295, 1715, 137, 144, 119, 120, 173, 145, 120, 111, 326, 3637, 22675, 320, 1649, 107, 136, 123, 106, 215, 206, 494, 130, 391, 195, 153, 116, 144, 616, 2203, 571, 188, 222, 180, 1708, 673, 2866, 342, 410, 125, 2462, 498, 1022, 4003, 108, 121, 2616, 1883, 105, 272, 246, 528, 241, 2998, 10027, 5605, 158, 111, 103, 158, 649, 165, 546, 186, 113, 152, 142, 105, 116, 166, 512, 329, 367, 351, 251, 124, 392, 1349, 272, 302, 140, 350, 114, 1463, 318, 125, 255, 220, 2462, 4003, 108, 121, 5149, 7885, 103, 171, 248, 134, 319, 164, 116, 379, 947, 129, 715, 108, 121, 415, 392, 1349, 455, 272, 4949, 6131, 142, 127, 110, 136, 531, 385, 766, 1851, 306, 2462, 5149, 7885, 105, 109, 135, 277, 913, 171, 335, 3484, 296, 124, 116, 255, 220, 103, 766, 106, 128, 107, 116, 146, 229, 429, 2169, 1251, 103, 3967, 21775, 123, 160, 129, 139, 306, 2462, 105, 251, 125, 505, 361, 989, 103, 143, 156, 150, 106, 139, 179, 539, 105, 2125, 2195, 153, 1167, 799, 104, 152, 178, 276, 105, 866, 333, 199, 275, 106, 110, 107, 105, 554, 150, 386, 128, 106, 295, 555, 697, 519, 152, 188, 222, 180, 917, 238, 4624, 7831, 498, 1022, 4003, 110, 829, 108, 121, 361, 989, 145, 829, 108, 121, 162, 1154, 20200, 3095, 168, 4003, 103, 377, 4209, 601, 257, 5149, 7885, 105, 295, 970, 136, 353, 131, 132, 161, 1115, 382, 304, 4003, 6172, 255, 220, 748, 1269, 109, 2462, 4003, 23038, 320, 138, 118, 2214, 2810, 2218, 176, 670, 474, 425, 206, 131, 132, 251, 158, 193, 392, 125, 2462, 4003, 108, 121, 5149, 7885, 103, 113, 150, 107, 116, 166, 108, 232, 357, 113, 249, 649, 165, 105, 146, 338, 377, 22959, 699, 257, 272, 4949, 1131, 28142, 103, 509, 726, 693, 1110, 2392, 458, 366, 104, 1075, 817, 362, 663, 4687, 1348, 395, 1348, 1811, 402, 236, 216, 105, 122, 333, 444, 6850, 214, 162, 165, 337, 9358, 114, 160, 272, 246, 114, 5149, 7885, 106, 324, 286, 866, 333, 152, 142, 781, 1349, 379, 178, 276, 114, 152, 178, 4584, 1110, 126, 127, 458, 116, 108, 232, 357, 211, 114, 160, 187, 129, 702, 1398, 143, 152, 142, 237, 1851, 2803, 109, 4003, 161, 800, 115, 296, 307, 108, 121, 2285, 158, 1542, 108, 121, 221, 318, 199, 149, 143, 108, 121, 2285, 110, 1329, 107, 109, 382, 304, 4003, 103, 108, 121, 131, 132, 174, 169, 107, 136, 334, 228, 412, 304, 106, 152, 142, 306, 379, 124, 130, 702, 153, 109, 2462, 4003, 105, 1851, 2803, 174, 519, 118, 362, 132, 8610, 503, 408, 261, 144, 1027, 131, 132, 149, 2285, 103, 181, 1110, 2392, 103, 117, 509, 188, 726, 693, 126, 458, 366, 454, 303, 382, 304, 4003, 384, 206, 498, 1022, 361, 317, 383, 124, 158, 946, 10130, 323, 453, 888, 127, 106, 273, 3071, 181, 1012, 441, 912, 162, 17431, 927, 125, 1869, 359, 246, 2056, 113, 116, 108, 232, 357, 733, 1198, 119, 378, 386, 1009, 1012, 441, 912, 162, 3219, 148, 1093, 1317, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 4003, 108, 121, 5149, 7885, 2616, 1883, 167, 319, 164, 116, 18442, 947, 257, 105, 114, 203, 555, 344, 377, 3684, 1715, 137, 144, 257, 104, 111, 137, 131, 132, 268, 165, 384, 206, 103, 588, 255, 220, 134, 163, 107, 136, 272, 302, 2642, 130, 117, 129, 107, 116, 272, 246, 518, 465, 343, 106, 108, 23037, 1943, 1452, 108, 232, 357, 104, 116, 152, 188, 222, 180, 148, 131, 132, 123, 119, 378, 325, 259, 4407, 1 ]
vietnam-56942466	https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-56942466	Phản ứng và ý kiến về vụ du học sinh VN “đạp cờ vàng” tại Úc	Một du học sinh người Việt tại Úc mới đây đã giẫm đạp lên lá cờ vàng ba sọc đỏ và liên tục có những phát ngôn bị nhiều người cho là thách thức và thù hận.	Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 5/5, ông Paul Huy Nguyễn, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales nói ông đã làm việc với hiệu trưởng của ngôi trường, cảnh sát và Bộ Di trú Úc về sự việc trên. "Nhà trường đã liên hệ với chúng tôi và thông báo đã đình chỉ ngay lập tức học sinh này vì đã có hành động không thể chấp nhận được ở Úc. Đây là hành động mạ lị, đạp lên lá cờ và chửi rủa bằng lời lẽ thô tục là điều gây tổn thương cho cộng đồng chúng tôi". 30/4: ‘Đỏ’, ‘Vàng’ và sự phân cực giữa giới trẻ Việt Nam Vì sao chính quyền Việt Nam e ngại các biểu tượng VNCH? Cùng ngày, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đánh giá với BBC: "Đây là hệ quả của vấn đề giáo dục, nhất là việc học lịch sử còn một chiều, phiến diện và sự ảnh hưởng bởi tuyên truyền của các cơ quan đoàn hội." Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh, một giảng viên đại học tại Hà Nội chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/5: "Đây là vụ việc đáng tiếc thể hiện sự giáo dục không đầy đủ và thiếu ý thức của một người trẻ Việt Nam, thế hệ sinh ra nhiều năm sau cuộc chiến." Giẫm đạp cờ vàng Trong dịp 30/4 vừa qua, một video được chia sẻ trên mạng cho thấy một nam sinh đang du học tại Úc thực hiện hành động được coi là "nhục mạ cờ vàng". Thoạt tiên, người này leo lên cột đèn giật lá cờ vàng ba sọc đỏ, lá cờ của chính thể VNCH trước kia và hiện nay là biểu tượng của nhiều cộng đồng người Việt tại nước ngoài. Sau đó, người này vừa giẫm đạp lá cờ vừa đưa ra những lời thách thức. "*** cầm cờ lên mà giải phóng đất nhà bố mày à?" người này nói (BBC News Tiếng Việt đã lược bỏ những từ tục tĩu). Người này còn nói rằng mình lên tiếng "đại diện cho 90 triệu dân Việt Nam". Trong khi du học sinh trẻ tuổi vừa vò và giẫm đạp lá cờ, một số người đi cùng đã reo hò cổ vũ. Có người kêu đốt lá cờ. Đoạn video ngắn ngay lập tức gây sóng gió dư luận. Trong khi các trang Facebook được coi là của lực lượng dư luận viên Việt Nam lên tiếng cổ xúy cho hành động của nam sinh kia, thì cộng đồng người Việt ở Úc và nhiều nơi khác lại phẫn nộ. Nhiều người không liên quan đến chính thể VNCH cũng như cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng đã bày tỏ sự bất bình trước hành động của nam sinh này. Cờ vàng ba sọc đỏ từng là quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam từ 1949 đến 1955 và của Việt Nam Cộng hòa từ 1955 đến 1975. Không lâu sau khi video được phát tán, người ta nhanh chóng dò ra lai lịch của nhân vật chính: là một học sinh tại một trường trung học ở thành phố Sydney. Trao đổi với BBC, ông Paul Huy Nguyễn cũng nói thêm, bên cạnh làm việc với nhà trường và cảnh sát, phía ông cũng gửi thông báo đến dân biểu tiểu bang và liên bang trên toàn nước Úc để bày tỏ mong muốn lấy lại danh dự cho cộng đồng người Việt tại Úc nói riêng và mọi nơi nói chung. Bà Hoa Nguyễn, một người Việt tại Úc viết trên Facebook về vụ việc: "Cháu bé giật cờ vàng đặt cộng đồng người Việt tự do ở Úc Châu vào thế vô cùng nhạy cảm...Cộng đồng ta cư xử văn minh, công bằng, phi bạo lực và chính danh. Việc yêu cầu cháu này phải xin lỗi công khai trên truyền thông là cần thiết. Nếu không làm, ta tiến hành lấy chữ ký gửi bộ di trú để hủy visa trả về nước theo luật định." 'Giáo dục lòng căm thù' Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt, từ Mỹ, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh nói: "Đầu tiên, phải đặt hành động của người này trong bối cảnh thời điểm 30/4, mà ở nước ngoài, đây không phải là dịp để ăn mừng. Tôi nghĩ đây là hành động nông nổi của một người mới ra nước ngoài và không chấp nhận được ngày 30/4 mà treo cờ vàng. Đây cũng là kết quả của việc tham gia vào những hội nhóm, các phong trào gọi là 'chống phản động' trên mạng. Tôi nghe rất kỹ những lời người này nói, rất giống lập luận, lý lẽ của dư luận viên sử dụng, tuyên truyền, xem người Việt hải ngoại là lưu vong và cờ vàng là lũ ba que." Người Việt trẻ gọi 30/4 là 'một biến cố buồn' Ngày 30/04: Hãy chung tay để lịch sử không bị đánh mất PGS-TS Nguyễn Hoàng Ánh đánh giá: "Ở đây, chúng ta thấy có hai vấn đề. Thứ nhất, học sinh này được giáo dục một ý thức hệ hết sức căm thù phía bên kia. Thứ hai, cậu ta thiếu hiểu biết đơn giản nhất của một người khi ra nước ngoài." "Có những thứ trong nước bất di bất dịch nhưng nước ngoài thì khác hẳn: bạn không có quyền động vào tài sản của người khác, mà còn quay phim, tung lên mạng. Đó là một hành động rất ngông nghênh, không màng đến pháp luật hay luân thường đạo lý. Có thể bạn ở nhà coi trời bằng vung nên vẫn như vậy khi ra nước ngoài," bà Ánh nói. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh Bà Ánh cho rằng đây không phải là hiện tượng cá biệt mà là của một nhóm vì trong video, có những người khác tham gia, cổ vũ, quay phim. "Điều này đáng sợ vì người trẻ là tương lai đất nước. Nhìn rộng ra, nếu đất nước rơi vào tay những người trẻ không cần biết về luật pháp, luân thường đạo lý, thế giới quan xung quanh thì thật đáng lo ngại," PGS Ánh nói. Bà Ánh nói thêm, trên báo chí, chính quyền Việt Nam đã có những phát ngôn nhằm xoa dịu, hướng đến hòa giải, hòa hợp nhưng về mặt giáo dục thì đúng là không có sự thay đổi nào. "Chúng ta có thể thấy các lãnh đạo ở những sự kiện nước ngoài có đầy những lời xoa dịu, nhưng thực tế chưa có phát ngôn chính thức nào. Vì vậy, chúng ta không thể hy vọng chương trình giáo dục có thể thay đổi." Bản thân bà cũng trăn trở về điều này và nhắc lại việc sách giáo khoa cho bài tập toán học để trẻ em tính xem, một dũng sĩ giết được bao nhiêu "tên Mỹ, ác ôn". "Nếu trong thời chiến, dạy trẻ em tính việc giết người, tuy không hay nhưng có thể chấp nhận được. Nhưng trong thời bình, dạy trẻ em coi mạng người như một con số như thế thì quá kinh khủng. Dù mạng xã hội lên tiếng khá nhiều nhưng cũng không có sự thay đổi. Chính giáo dục sai lầm đấy sinh ra những thanh niên đấy," bà Ánh nói. Vấn đề hoà giải, hoà hợp dân tộc 'vẫn còn nhức nhối' 30/4: Có nên chấm dứt bắn pháo hoa ăn mừng để hòa hợp, hòa giải? Theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nền giáo dục thiếu tư duy phản biện, chỉ tư duy một chiều thì sẽ tạo ra những người máy móc, không sáng tạo. "Điều này gây tác hại cho chính bản thân họ và quốc gia, không thể nào giúp đất nước đi xa trên con đường xây dựng kinh tế hay văn minh". "Vấn đề quan trọng hơn là bốn trụ cột giáo dục mà UNESCO đề ra, có trụ cột sống chung với mọi người. Nếu chúng ta có tư duy là ta thắng - người thua thì không thể nào chung sống với người khác, sẽ rơi vào cảnh thù ghét những người trái quan điểm với mình. Dạy cho lớp trẻ một tư duy thù địch, tư duy thắng thua thì không ổn. Tư duy thế giới hiện nay là win-win (cùng thắng) chứ không phải win-lose (thắng thua)," bà phân tích. Cũng theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nếu không dạy cho người trẻ tư duy mở thì sẽ mất cơ hội hợp tác, việc làm và làm cho cá nhân, doanh nghiệp, đất nước thụt lùi đi, nhất là khi các thành tựu gần đây của Việt Nam đa phần dựa vào việc hợp tác quốc tế. Vai trò của giáo dục phi chính thống PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhấn mạnh, ngoài giáo dục trên trường lớp thì còn gia đình và giáo dục phi chính thức như môi trường, bạn bè, truyền thông: "Giáo dục phi chính thức có thể giúp tẩy độc khá nhiều. Nhưng trong trường hợp của thanh niên này, giáo dục phi chính thức ấy không những không tẩy độc, mà còn đầu độc thêm." Bà Như Quỳnh lưu ý rằng các phong trào trên mạng của dư luận viên đã góp phần làm nảy sinh những đầu óc cực đoan. "Một lớp trẻ sinh sau năm 2000 có thể thấy, ngoài việc thiếu kiến thức về mặt lịch sử thì còn bị ảnh hưởng bởi những lời kêu gọi 'đấu tranh chống luận điệu sai trái' trên các diễn đàn thanh niên. Ví dụ như mỗi đoàn viên phải là chiến sĩ trên mặt trận thông tin, những điều này tuyên truyền một cách không giấu giếm. Điều này cho thấy mặc nhiên trong suy nghĩ của các bạn rằng, người Việt ở hải ngoại là phản động, lưu vong, như luận điệu trên trang Đơn vị tác chiến điện tử." Trang Facebook Đơn vị tác chiến điện tử bình luận về vụ việc theo hướng bênh vực bạn du học sinh Bà Quỳnh cũng cho rằng, xét ở khía cạnh nào đó, bạn thanh niên này nói giọng Bắc và đối với định kiến của nhiều người trong cộng đồng hải ngoại, đây là đám con ông cháu cha du học. Và hành vi này như đổ dầu vào lửa ngay dịp 30/4, khoét sâu thêm sự phân cực. Về một luồng thông tin trên mạng nói rằng sứ quán sẽ trợ giúp bạn sinh viên này, PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhận xét rằng điều này là đương nhiên khi công dân vướng vào vòng lao lý. "Tuy nhiên, tôi muốn nhắn nhủ với phụ huynh rằng khi cho con ra nước ngoài, cần dạy con mình tôn trọng luật pháp và thông lệ của quốc gia đó," bà Ánh nói. Bà Ánh dẫn lại trường hợp thanh niên người Mỹ Michael Fay bị kết tội phá hoại xe hơi và tài sản công cộng hồi năm 1994 ở Singapore. Fay bị tuyên phạt sáu roi. Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi ấy đã can thiệp ngoại giao để Fay không bị đánh nhưng chính quyền Singapore vẫn nhất quyết thi hành bản án. "Với người Mỹ, hình phạt roi công cộng như vậy rất kinh khủng. Nhưng ngay cả tổng thống Mỹ, người có quyền thế bật nhất thế giới còn không cứu được hình phạt cho công dân mình thì một nước như Việt Nam muốn đòi hỏi điều đó sẽ rất khó, nhất là khi công dân mình đã sai rõ ràng," PGS Ánh nói. Bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh cũng đồng ý kiến: "Một gia đình trước khi cho con sang nước ngoài du học và hy vọng chúng được hội nhập quốc tế thì nên hướng dẫn con tuân thủ luật pháp nước sở tại." Bà nói: "Có thể đối với nhiều người ở miền Bắc, biến cố 30/4/1975 là chiến thắng, là bên chính nghĩa nên con cái họ cũng mang theo tư tưởng như vậy, cộng thêm sự kích động của những trang hội nhóm chống phản động thì tôi nghĩ, ban đầu người này này tin rằng mình làm đúng. Nhưng tới khi có thông báo bị đình chỉ học và có thể đối mặt với án hình sự thì có lẽ người đó đã học được bài học thích đáng". Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về cờ VNCH và bạo loạn Điện Capitol?	summarize: Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 5/5, ông Paul Huy Nguyễn, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales nói ông đã làm việc với hiệu trưởng của ngôi trường, cảnh sát và Bộ Di trú Úc về sự việc trên. "Nhà trường đã liên hệ với chúng tôi và thông báo đã đình chỉ ngay lập tức học sinh này vì đã có hành động không thể chấp nhận được ở Úc. Đây là hành động mạ lị, đạp lên lá cờ và chửi rủa bằng lời lẽ thô tục là điều gây tổn thương cho cộng đồng chúng tôi". 30/4: ‘Đỏ’, ‘Vàng’ và sự phân cực giữa giới trẻ Việt Nam Vì sao chính quyền Việt Nam e ngại các biểu tượng VNCH? Cùng ngày, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đánh giá với BBC: "Đây là hệ quả của vấn đề giáo dục, nhất là việc học lịch sử còn một chiều, phiến diện và sự ảnh hưởng bởi tuyên truyền của các cơ quan đoàn hội." Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh, một giảng viên đại học tại Hà Nội chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/5: "Đây là vụ việc đáng tiếc thể hiện sự giáo dục không đầy đủ và thiếu ý thức của một người trẻ Việt Nam, thế hệ sinh ra nhiều năm sau cuộc chiến." Giẫm đạp cờ vàng Trong dịp 30/4 vừa qua, một video được chia sẻ trên mạng cho thấy một nam sinh đang du học tại Úc thực hiện hành động được coi là "nhục mạ cờ vàng". Thoạt tiên, người này leo lên cột đèn giật lá cờ vàng ba sọc đỏ, lá cờ của chính thể VNCH trước kia và hiện nay là biểu tượng của nhiều cộng đồng người Việt tại nước ngoài. Sau đó, người này vừa giẫm đạp lá cờ vừa đưa ra những lời thách thức. "*** cầm cờ lên mà giải phóng đất nhà bố mày à?" người này nói (BBC News Tiếng Việt đã lược bỏ những từ tục tĩu). Người này còn nói rằng mình lên tiếng "đại diện cho 90 triệu dân Việt Nam". Trong khi du học sinh trẻ tuổi vừa vò và giẫm đạp lá cờ, một số người đi cùng đã reo hò cổ vũ. Có người kêu đốt lá cờ. Đoạn video ngắn ngay lập tức gây sóng gió dư luận. Trong khi các trang Facebook được coi là của lực lượng dư luận viên Việt Nam lên tiếng cổ xúy cho hành động của nam sinh kia, thì cộng đồng người Việt ở Úc và nhiều nơi khác lại phẫn nộ. Nhiều người không liên quan đến chính thể VNCH cũng như cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng đã bày tỏ sự bất bình trước hành động của nam sinh này. Cờ vàng ba sọc đỏ từng là quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam từ 1949 đến 1955 và của Việt Nam Cộng hòa từ 1955 đến 1975. Không lâu sau khi video được phát tán, người ta nhanh chóng dò ra lai lịch của nhân vật chính: là một học sinh tại một trường trung học ở thành phố Sydney. Trao đổi với BBC, ông Paul Huy Nguyễn cũng nói thêm, bên cạnh làm việc với nhà trường và cảnh sát, phía ông cũng gửi thông báo đến dân biểu tiểu bang và liên bang trên toàn nước Úc để bày tỏ mong muốn lấy lại danh dự cho cộng đồng người Việt tại Úc nói riêng và mọi nơi nói chung. Bà Hoa Nguyễn, một người Việt tại Úc viết trên Facebook về vụ việc: "Cháu bé giật cờ vàng đặt cộng đồng người Việt tự do ở Úc Châu vào thế vô cùng nhạy cảm...Cộng đồng ta cư xử văn minh, công bằng, phi bạo lực và chính danh. Việc yêu cầu cháu này phải xin lỗi công khai trên truyền thông là cần thiết. Nếu không làm, ta tiến hành lấy chữ ký gửi bộ di trú để hủy visa trả về nước theo luật định." 'Giáo dục lòng căm thù' Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt, từ Mỹ, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh nói: "Đầu tiên, phải đặt hành động của người này trong bối cảnh thời điểm 30/4, mà ở nước ngoài, đây không phải là dịp để ăn mừng. Tôi nghĩ đây là hành động nông nổi của một người mới ra nước ngoài và không chấp nhận được ngày 30/4 mà treo cờ vàng. Đây cũng là kết quả của việc tham gia vào những hội nhóm, các phong trào gọi là 'chống phản động' trên mạng. Tôi nghe rất kỹ những lời người này nói, rất giống lập luận, lý lẽ của dư luận viên sử dụng, tuyên truyền, xem người Việt hải ngoại là lưu vong và cờ vàng là lũ ba que." Người Việt trẻ gọi 30/4 là 'một biến cố buồn' Ngày 30/04: Hãy chung tay để lịch sử không bị đánh mất PGS-TS Nguyễn Hoàng Ánh đánh giá: "Ở đây, chúng ta thấy có hai vấn đề. Thứ nhất, học sinh này được giáo dục một ý thức hệ hết sức căm thù phía bên kia. Thứ hai, cậu ta thiếu hiểu biết đơn giản nhất của một người khi ra nước ngoài." "Có những thứ trong nước bất di bất dịch nhưng nước ngoài thì khác hẳn: bạn không có quyền động vào tài sản của người khác, mà còn quay phim, tung lên mạng. Đó là một hành động rất ngông nghênh, không màng đến pháp luật hay luân thường đạo lý. Có thể bạn ở nhà coi trời bằng vung nên vẫn như vậy khi ra nước ngoài," bà Ánh nói. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh Bà Ánh cho rằng đây không phải là hiện tượng cá biệt mà là của một nhóm vì trong video, có những người khác tham gia, cổ vũ, quay phim. "Điều này đáng sợ vì người trẻ là tương lai đất nước. Nhìn rộng ra, nếu đất nước rơi vào tay những người trẻ không cần biết về luật pháp, luân thường đạo lý, thế giới quan xung quanh thì thật đáng lo ngại," PGS Ánh nói. Bà Ánh nói thêm, trên báo chí, chính quyền Việt Nam đã có những phát ngôn nhằm xoa dịu, hướng đến hòa giải, hòa hợp nhưng về mặt giáo dục thì đúng là không có sự thay đổi nào. "Chúng ta có thể thấy các lãnh đạo ở những sự kiện nước ngoài có đầy những lời xoa dịu, nhưng thực tế chưa có phát ngôn chính thức nào. Vì vậy, chúng ta không thể hy vọng chương trình giáo dục có thể thay đổi." Bản thân bà cũng trăn trở về điều này và nhắc lại việc sách giáo khoa cho bài tập toán học để trẻ em tính xem, một dũng sĩ giết được bao nhiêu "tên Mỹ, ác ôn". "Nếu trong thời chiến, dạy trẻ em tính việc giết người, tuy không hay nhưng có thể chấp nhận được. Nhưng trong thời bình, dạy trẻ em coi mạng người như một con số như thế thì quá kinh khủng. Dù mạng xã hội lên tiếng khá nhiều nhưng cũng không có sự thay đổi. Chính giáo dục sai lầm đấy sinh ra những thanh niên đấy," bà Ánh nói. Vấn đề hoà giải, hoà hợp dân tộc 'vẫn còn nhức nhối' 30/4: Có nên chấm dứt bắn pháo hoa ăn mừng để hòa hợp, hòa giải? Theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nền giáo dục thiếu tư duy phản biện, chỉ tư duy một chiều thì sẽ tạo ra những người máy móc, không sáng tạo. "Điều này gây tác hại cho chính bản thân họ và quốc gia, không thể nào giúp đất nước đi xa trên con đường xây dựng kinh tế hay văn minh". "Vấn đề quan trọng hơn là bốn trụ cột giáo dục mà UNESCO đề ra, có trụ cột sống chung với mọi người. Nếu chúng ta có tư duy là ta thắng - người thua thì không thể nào chung sống với người khác, sẽ rơi vào cảnh thù ghét những người trái quan điểm với mình. Dạy cho lớp trẻ một tư duy thù địch, tư duy thắng thua thì không ổn. Tư duy thế giới hiện nay là win-win (cùng thắng) chứ không phải win-lose (thắng thua)," bà phân tích. Cũng theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nếu không dạy cho người trẻ tư duy mở thì sẽ mất cơ hội hợp tác, việc làm và làm cho cá nhân, doanh nghiệp, đất nước thụt lùi đi, nhất là khi các thành tựu gần đây của Việt Nam đa phần dựa vào việc hợp tác quốc tế. Vai trò của giáo dục phi chính thống PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhấn mạnh, ngoài giáo dục trên trường lớp thì còn gia đình và giáo dục phi chính thức như môi trường, bạn bè, truyền thông: "Giáo dục phi chính thức có thể giúp tẩy độc khá nhiều. Nhưng trong trường hợp của thanh niên này, giáo dục phi chính thức ấy không những không tẩy độc, mà còn đầu độc thêm." Bà Như Quỳnh lưu ý rằng các phong trào trên mạng của dư luận viên đã góp phần làm nảy sinh những đầu óc cực đoan. "Một lớp trẻ sinh sau năm 2000 có thể thấy, ngoài việc thiếu kiến thức về mặt lịch sử thì còn bị ảnh hưởng bởi những lời kêu gọi 'đấu tranh chống luận điệu sai trái' trên các diễn đàn thanh niên. Ví dụ như mỗi đoàn viên phải là chiến sĩ trên mặt trận thông tin, những điều này tuyên truyền một cách không giấu giếm. Điều này cho thấy mặc nhiên trong suy nghĩ của các bạn rằng, người Việt ở hải ngoại là phản động, lưu vong, như luận điệu trên trang Đơn vị tác chiến điện tử." Trang Facebook Đơn vị tác chiến điện tử bình luận về vụ việc theo hướng bênh vực bạn du học sinh Bà Quỳnh cũng cho rằng, xét ở khía cạnh nào đó, bạn thanh niên này nói giọng Bắc và đối với định kiến của nhiều người trong cộng đồng hải ngoại, đây là đám con ông cháu cha du học. Và hành vi này như đổ dầu vào lửa ngay dịp 30/4, khoét sâu thêm sự phân cực. Về một luồng thông tin trên mạng nói rằng sứ quán sẽ trợ giúp bạn sinh viên này, PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhận xét rằng điều này là đương nhiên khi công dân vướng vào vòng lao lý. "Tuy nhiên, tôi muốn nhắn nhủ với phụ huynh rằng khi cho con ra nước ngoài, cần dạy con mình tôn trọng luật pháp và thông lệ của quốc gia đó," bà Ánh nói. Bà Ánh dẫn lại trường hợp thanh niên người Mỹ Michael Fay bị kết tội phá hoại xe hơi và tài sản công cộng hồi năm 1994 ở Singapore. Fay bị tuyên phạt sáu roi. Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi ấy đã can thiệp ngoại giao để Fay không bị đánh nhưng chính quyền Singapore vẫn nhất quyết thi hành bản án. "Với người Mỹ, hình phạt roi công cộng như vậy rất kinh khủng. Nhưng ngay cả tổng thống Mỹ, người có quyền thế bật nhất thế giới còn không cứu được hình phạt cho công dân mình thì một nước như Việt Nam muốn đòi hỏi điều đó sẽ rất khó, nhất là khi công dân mình đã sai rõ ràng," PGS Ánh nói. Bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh cũng đồng ý kiến: "Một gia đình trước khi cho con sang nước ngoài du học và hy vọng chúng được hội nhập quốc tế thì nên hướng dẫn con tuân thủ luật pháp nước sở tại." Bà nói: "Có thể đối với nhiều người ở miền Bắc, biến cố 30/4/1975 là chiến thắng, là bên chính nghĩa nên con cái họ cũng mang theo tư tưởng như vậy, cộng thêm sự kích động của những trang hội nhóm chống phản động thì tôi nghĩ, ban đầu người này này tin rằng mình làm đúng. Nhưng tới khi có thông báo bị đình chỉ học và có thể đối mặt với án hình sự thì có lẽ người đó đã học được bài học thích đáng". Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về cờ VNCH và bạo loạn Điện Capitol?	[ 108, 287, 285, 161, 2198, 366, 378, 1701, 1434, 131, 191, 12993, 103, 118, 2896, 1734, 362, 103, 483, 492, 607, 210, 606, 131, 1844, 180, 108, 121, 1159, 842, 1080, 3414, 5670, 123, 118, 115, 140, 156, 119, 614, 395, 104, 1184, 2337, 313, 338, 105, 429, 2442, 1820, 1219, 125, 144, 156, 3658, 6131, 271, 115, 316, 300, 119, 174, 141, 105, 206, 188, 115, 539, 163, 531, 385, 766, 214, 296, 126, 171, 115, 107, 209, 192, 110, 136, 577, 238, 117, 108, 121, 4025, 834, 106, 209, 192, 5390, 14539, 103, 2634, 227, 1176, 1236, 105, 3163, 7832, 281, 366, 642, 2580, 437, 106, 179, 383, 1858, 432, 114, 490, 210, 174, 8835, 4311, 161, 13165, 7271, 2687, 18293, 8296, 748, 105, 144, 613, 786, 415, 249, 603, 131, 132, 865, 350, 122, 168, 131, 132, 108, 892, 755, 109, 284, 706, 2211, 347, 2115, 2259, 152, 381, 192, 362, 1442, 1260, 3381, 403, 314, 119, 1231, 2277, 106, 300, 416, 104, 255, 220, 309, 2648, 202, 106, 156, 214, 478, 324, 177, 116, 5597, 2731, 681, 105, 144, 349, 580, 626, 480, 425, 104, 109, 225, 146, 526, 8885, 1097, 754, 3665, 1075, 817, 362, 678, 4106, 103, 116, 2087, 182, 273, 214, 149, 337, 710, 733, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 325, 11379, 161, 2277, 106, 197, 156, 549, 1957, 136, 199, 144, 309, 818, 110, 858, 620, 105, 815, 108, 232, 329, 104, 116, 111, 603, 131, 578, 175, 300, 296, 124, 158, 147, 187, 204, 242, 294, 4654, 12939, 2634, 1236, 1287, 298, 1500, 4311, 659, 1244, 116, 1696, 117, 733, 1198, 159, 427, 114, 203, 116, 828, 296, 167, 744, 214, 149, 1219, 223, 199, 209, 192, 117, 703, 106, 8133, 8258, 5390, 1236, 1287, 340, 10638, 332, 2836, 111, 126, 2283, 227, 3000, 2630, 3344, 1176, 1236, 1287, 459, 5096, 5036, 1176, 1236, 104, 122, 136, 2211, 226, 1387, 105, 199, 275, 106, 284, 706, 104, 158, 490, 210, 111, 131, 149, 142, 1781, 759, 397, 111, 126, 659, 12700, 320, 2634, 1176, 1236, 659, 251, 124, 120, 366, 1221, 3543, 189, 11145, 21301, 898, 1236, 227, 145, 272, 662, 282, 152, 399, 5619, 20155, 111, 126, 123, 20381, 1701, 1434, 131, 115, 1010, 306, 120, 148, 437, 18005, 831, 606, 126, 177, 123, 160, 267, 227, 354, 7348, 681, 114, 2839, 617, 137, 131, 4355, 298, 129, 744, 214, 296, 603, 722, 659, 13618, 105, 12700, 320, 2634, 1176, 1236, 103, 116, 166, 111, 184, 264, 115, 6253, 3606, 874, 705, 112, 615, 111, 758, 2153, 1176, 1236, 112, 5391, 1696, 1621, 531, 385, 766, 383, 1338, 2156, 1136, 2738, 298, 129, 109, 509, 1247, 117, 703, 106, 104, 265, 423, 1136, 410, 182, 131, 132, 227, 354, 874, 17877, 114, 209, 192, 104, 828, 296, 3600, 143, 490, 210, 111, 131, 108, 121, 1219, 105, 158, 328, 211, 153, 3312, 16893, 1115, 111, 110, 316, 146, 155, 122, 136, 2211, 127, 128, 490, 210, 111, 131, 108, 121, 767, 470, 127, 115, 1035, 776, 144, 295, 342, 226, 209, 192, 104, 828, 296, 433, 6061, 1287, 459, 5096, 1565, 434, 106, 198, 393, 104, 162, 165, 131, 132, 148, 6422, 155, 7574, 105, 104, 131, 132, 607, 544, 148, 7574, 155, 5225, 724, 727, 187, 129, 1696, 117, 212, 9712, 111, 169, 838, 1332, 1760, 124, 1032, 478, 104, 157, 731, 122, 161, 106, 116, 214, 296, 149, 116, 271, 396, 214, 108, 121, 164, 548, 3692, 112, 3804, 345, 119, 2366, 118, 2896, 1734, 362, 127, 123, 5029, 367, 810, 140, 156, 119, 152, 271, 105, 313, 2978, 505, 118, 127, 916, 206, 188, 155, 137, 284, 1159, 842, 105, 316, 842, 159, 258, 142, 1219, 130, 1035, 776, 872, 278, 771, 153, 595, 382, 114, 490, 210, 111, 131, 149, 1219, 123, 734, 105, 389, 328, 123, 3339, 753, 254, 362, 103, 116, 111, 131, 149, 1219, 508, 159, 1247, 125, 197, 156, 161, 16739, 431, 1353, 3344, 1236, 1287, 632, 490, 210, 111, 131, 222, 180, 108, 121, 1219, 1151, 138, 175, 616, 264, 2171, 406, 599, 10636, 210, 169, 867, 528, 355, 3155, 135, 281, 103, 894, 854, 265, 105, 122, 9878, 1068, 436, 352, 1536, 126, 139, 676, 1145, 135, 550, 159, 425, 206, 106, 260, 3838, 631, 110, 140, 103, 169, 472, 209, 771, 1302, 667, 916, 317, 791, 1820, 130, 1364, 3273, 456, 125, 142, 181, 330, 190, 294, 377, 7545, 818, 694, 3922, 1056, 257, 5655, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 103, 148, 968, 152, 381, 192, 362, 1442, 1260, 3381, 795, 14613, 2836, 139, 632, 209, 192, 104, 111, 126, 113, 1303, 313, 221, 318, 4311, 103, 145, 108, 121, 142, 1940, 248, 110, 139, 106, 1500, 130, 446, 8429, 388, 372, 248, 106, 209, 192, 939, 738, 104, 116, 111, 239, 124, 142, 351, 105, 110, 577, 238, 117, 191, 4311, 145, 2245, 1236, 5411, 834, 127, 106, 299, 416, 104, 156, 268, 165, 138, 120, 213, 491, 103, 109, 737, 1168, 343, 106, 9013, 391, 12224, 159, 2165, 388, 701, 215, 888, 120, 366, 111, 126, 1720, 215, 855, 385, 2517, 241, 642, 104, 1136, 410, 182, 324, 3975, 480, 425, 103, 453, 111, 131, 767, 470, 106, 931, 1440, 105, 1236, 1287, 106, 2212, 459, 10429, 294, 606, 131, 603, 343, 4311, 106, 6777, 625, 601, 1491, 257, 1245, 9114, 161, 1700, 364, 630, 600, 130, 478, 324, 110, 133, 403, 552, 108, 27185, 362, 678, 4106, 403, 314, 161, 189, 978, 1009, 174, 169, 203, 107, 196, 255, 4028, 1283, 1498, 214, 296, 126, 117, 309, 818, 116, 108, 232, 329, 300, 538, 543, 3922, 1056, 505, 367, 4001, 1283, 3008, 2536, 169, 815, 524, 217, 652, 1395, 202, 104, 116, 111, 129, 124, 142, 351, 294, 2046, 120, 259, 113, 142, 295, 791, 295, 414, 170, 142, 351, 143, 211, 1545, 161, 230, 110, 107, 168, 192, 138, 326, 262, 104, 111, 913, 145, 177, 1015, 5415, 1894, 227, 2165, 902, 106, 116, 209, 192, 215, 691, 269, 2554, 103, 110, 5395, 155, 246, 330, 194, 3710, 369, 247, 2203, 615, 136, 230, 108, 121, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 430, 744, 214, 296, 111, 131, 149, 1219, 239, 248, 115, 12700, 320, 2634, 227, 1176, 1236, 1287, 459, 5096, 1565, 105, 316, 437, 107, 120, 212, 691, 133, 158, 111, 114, 106, 1221, 329, 105, 1056, 15802, 1 ]
130306_china_npc_update	https://www.bbc.com/vietnamese/world/2013/03/130306_china_npc_update	Thủ tướng TQ hứa 'bảo vệ chủ quyền'	Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã hứa hẹn tăng trưởng bền vững, nỗ lực chống tham nhũng và điều kiện an sinh tốt hơn cũng như bảo vệ vững chắc chủ quyền đất nước trong bản báo cáo về tình hình kinh tế xã hội trước Quốc hội.	Bài diễn văn của Thủ tướng Ôn làm nhiều người dân Trung Quốc thất vọng Thủ tướng Ôn đã đọc báo cáo trong phiên khai mạc kỳ họp thường niên của Quốc hội khóa 12 hôm thứ Ba ngày 5/3. Kỳ họp Quốc hội hiện nay sẽ chứng kiến việc hoàn tất chuyển giao thế hệ lãnh đạo của Trung Quốc sau một thập kỷ. Ông Ôn cũng gọi một sự phát triển cân bằng hơn trong một bài diễn văn dài tập trung vào cả thành tích và mục tiêu. Bản báo cáo này của Thủ tướng Ôn dài 29 trang và đã được sự chuẩn thuận của lãnh đạo Đảng. Mục tiêu chủ chốt Theo đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm này là 7,5%, không thay đổi so với năm 2012, trong khi mục tiêu lạm phát là 3,5%. Bản báo cáo cũng hứa hẹn tạo thêm hơn 9 triệu việc làm mới ở khu vực thành thị. Thủ tướng Ôn cho rằng thúc đẩy tiêu dùng trong nước là điều then chốt và gọi đây là ‘chiến lược phát triển kinh tế lâu dài’. Thừa nhận những thay đổi chóng mặt trong xã hội Trung Quốc đã dẫn đến sự gia tăng thấy rõ của các vấn nạn xã hội, ông Ôn nói Chính phủ cần giải quyết các vấn đề về cuộc sống của người dân. Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa, ông phát biểu. Ông cũng đề cập đến cải thiện hệ thống hưu trí cho người nghèo và giải quyết những mặt trái của sự phát triển đối với môi trường. "Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa." Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo Tình trạng của môi trường sinh thái sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân và các thế hệ sau này cũng như tương lai của đất nước chúng ta, ông nói. Chống tham nhũng, vốn là trọng tâm của ông Tập Cận Bình sau khi ông trở thành tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi tháng 11 năm ngoái, cũng được đề cập đến trong bản báo cáo của ông Ôn. Ông kêu gọi củng cố sự ‘ngay thẳng chính trị’ và kiểm soát quyền lực tốt hơn. Chúng ta cần bảo đảm rằng các quyền lực đề ra chính sách, thực thi và giám sát phải kiểm soát lẫn nhau và có sự phối hợp, ông nói. Cũng trong bài diễn văn, Thủ tướng Ôn cam kết sẽ ‘kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc’. Lời cam kết này đã khiến toàn thể hội trường vỗ tay hoan nghênh. Sau bài diễn văn của Thủ tướng Ôn Gia Bảo, nhiều bình luận trên Weibo, mạng xã hội kiểu Twitter của Trung Quốc, thể hiện sự bất mãn rằng thủ tướng đã không đưa ra được các giải pháp cụ thể đối với các thách thức của đất nước. Một số bình luận nêu những vấn đề cụ thể của Trung Quốc, chẳng hạn như cải cách chế độ đăng ký hộ khẩu, ô nhiễm nguồn nước và không khí và khoảng cách giàu nghèo. Dù tăng trưởng kinh tế thế nào đi nữa chỉ có làm lợi cho các quan chức tham nhũng mà thôi còn dân đen thì vẫn nghèo, một bình luận trên Weibo viết. Thêm về tin này Chủ đề liên quan	summarize: Bài diễn văn của Thủ tướng Ôn làm nhiều người dân Trung Quốc thất vọng Thủ tướng Ôn đã đọc báo cáo trong phiên khai mạc kỳ họp thường niên của Quốc hội khóa 12 hôm thứ Ba ngày 5/3. Kỳ họp Quốc hội hiện nay sẽ chứng kiến việc hoàn tất chuyển giao thế hệ lãnh đạo của Trung Quốc sau một thập kỷ. Ông Ôn cũng gọi một sự phát triển cân bằng hơn trong một bài diễn văn dài tập trung vào cả thành tích và mục tiêu. Bản báo cáo này của Thủ tướng Ôn dài 29 trang và đã được sự chuẩn thuận của lãnh đạo Đảng. Mục tiêu chủ chốt Theo đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm này là 7,5%, không thay đổi so với năm 2012, trong khi mục tiêu lạm phát là 3,5%. Bản báo cáo cũng hứa hẹn tạo thêm hơn 9 triệu việc làm mới ở khu vực thành thị. Thủ tướng Ôn cho rằng thúc đẩy tiêu dùng trong nước là điều then chốt và gọi đây là ‘chiến lược phát triển kinh tế lâu dài’. Thừa nhận những thay đổi chóng mặt trong xã hội Trung Quốc đã dẫn đến sự gia tăng thấy rõ của các vấn nạn xã hội, ông Ôn nói Chính phủ cần giải quyết các vấn đề về cuộc sống của người dân. Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa, ông phát biểu. Ông cũng đề cập đến cải thiện hệ thống hưu trí cho người nghèo và giải quyết những mặt trái của sự phát triển đối với môi trường. "Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa." Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo Tình trạng của môi trường sinh thái sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân và các thế hệ sau này cũng như tương lai của đất nước chúng ta, ông nói. Chống tham nhũng, vốn là trọng tâm của ông Tập Cận Bình sau khi ông trở thành tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi tháng 11 năm ngoái, cũng được đề cập đến trong bản báo cáo của ông Ôn. Ông kêu gọi củng cố sự ‘ngay thẳng chính trị’ và kiểm soát quyền lực tốt hơn. Chúng ta cần bảo đảm rằng các quyền lực đề ra chính sách, thực thi và giám sát phải kiểm soát lẫn nhau và có sự phối hợp, ông nói. Cũng trong bài diễn văn, Thủ tướng Ôn cam kết sẽ ‘kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc’. Lời cam kết này đã khiến toàn thể hội trường vỗ tay hoan nghênh. Sau bài diễn văn của Thủ tướng Ôn Gia Bảo, nhiều bình luận trên Weibo, mạng xã hội kiểu Twitter của Trung Quốc, thể hiện sự bất mãn rằng thủ tướng đã không đưa ra được các giải pháp cụ thể đối với các thách thức của đất nước. Một số bình luận nêu những vấn đề cụ thể của Trung Quốc, chẳng hạn như cải cách chế độ đăng ký hộ khẩu, ô nhiễm nguồn nước và không khí và khoảng cách giàu nghèo. Dù tăng trưởng kinh tế thế nào đi nữa chỉ có làm lợi cho các quan chức tham nhũng mà thôi còn dân đen thì vẫn nghèo, một bình luận trên Weibo viết. Thêm về tin này Chủ đề liên quan	[ 108, 287, 285, 161, 1045, 1446, 355, 104, 596, 1341, 4527, 140, 713, 280, 137, 151, 716, 3057, 584, 596, 1341, 4527, 115, 901, 188, 341, 113, 928, 550, 2232, 393, 720, 1589, 778, 104, 716, 567, 1666, 1178, 325, 1157, 679, 191, 12550, 112, 336, 720, 716, 567, 493, 275, 134, 1834, 1449, 358, 506, 2309, 2097, 384, 868, 732, 261, 247, 104, 151, 716, 187, 172, 2039, 6743, 208, 4527, 127, 343, 172, 698, 212, 1782, 1237, 1588, 183, 113, 172, 392, 1446, 355, 677, 1079, 396, 138, 186, 164, 566, 105, 592, 464, 112, 783, 188, 341, 126, 104, 596, 1341, 4527, 677, 3149, 509, 105, 115, 363, 698, 2759, 1586, 104, 261, 247, 3054, 2653, 464, 185, 6983, 520, 397, 592, 464, 321, 1308, 236, 998, 104, 151, 716, 113, 147, 126, 106, 19676, 103, 110, 346, 1544, 648, 405, 147, 3664, 113, 129, 592, 464, 1598, 212, 106, 19678, 112, 783, 188, 341, 127, 4192, 2118, 394, 426, 183, 1653, 1179, 358, 140, 1066, 449, 322, 1610, 164, 7523, 596, 1341, 4527, 114, 641, 822, 2991, 464, 467, 113, 507, 106, 999, 4006, 6983, 105, 343, 248, 106, 743, 15922, 3530, 212, 1782, 236, 998, 727, 677, 1435, 24563, 645, 479, 346, 1544, 1332, 1109, 113, 293, 567, 151, 716, 115, 1946, 792, 698, 165, 321, 1146, 450, 104, 109, 1067, 627, 293, 4070, 118, 4527, 123, 448, 256, 1312, 272, 1250, 109, 1067, 846, 466, 460, 1631, 104, 280, 1568, 1599, 1898, 169, 139, 140, 350, 114, 358, 327, 879, 105, 655, 2209, 460, 1631, 104, 157, 137, 106, 1516, 3970, 811, 105, 592, 464, 113, 2309, 186, 109, 209, 469, 104, 448, 2591, 139, 453, 248, 106, 1293, 462, 3319, 635, 3418, 118, 212, 1277, 112, 208, 127, 846, 2798, 792, 655, 2209, 732, 1048, 2208, 512, 114, 280, 1117, 105, 272, 1250, 479, 1109, 897, 104, 698, 212, 1782, 923, 405, 936, 7274, 1007, 169, 139, 140, 350, 114, 358, 327, 879, 105, 655, 2209, 460, 1631, 104, 157, 137, 106, 1516, 3970, 811, 105, 592, 464, 113, 2309, 186, 109, 209, 469, 104, 448, 2591, 139, 453, 248, 106, 1293, 462, 3319, 635, 294, 596, 1341, 151, 716, 4527, 1716, 1294, 1599, 4989, 612, 104, 936, 1286, 296, 869, 134, 349, 2114, 792, 2344, 1669, 1631, 104, 280, 137, 105, 109, 868, 732, 187, 126, 127, 128, 489, 1032, 104, 1605, 507, 174, 169, 3418, 118, 454, 18653, 269, 268, 2161, 2132, 106, 308, 315, 104, 118, 2088, 3089, 644, 187, 129, 118, 1504, 164, 1670, 1039, 593, 348, 1284, 262, 151, 716, 1717, 253, 1425, 147, 1944, 127, 363, 846, 2798, 792, 113, 288, 188, 341, 104, 118, 4527, 112, 208, 758, 343, 2017, 2233, 698, 743, 13214, 3177, 122, 12740, 105, 2090, 820, 851, 1248, 2289, 827, 1599, 1898, 169, 1312, 327, 879, 641, 109, 851, 1248, 846, 124, 122, 3291, 1220, 697, 105, 850, 338, 139, 2090, 820, 4205, 527, 105, 107, 698, 5023, 1381, 3418, 118, 454, 1185, 269, 113, 392, 1446, 355, 103, 596, 1341, 4527, 1171, 1393, 134, 22606, 1250, 327, 1486, 185, 6578, 305, 672, 105, 258, 2829, 261, 3981, 104, 151, 716, 1435, 2068, 5984, 1171, 1393, 126, 115, 2084, 258, 671, 567, 1286, 20135, 600, 2074, 12367, 759, 392, 1446, 355, 104, 596, 1341, 4527, 1716, 13188, 713, 342, 967, 159, 5556, 103, 427, 293, 567, 4097, 2371, 104, 151, 2904, 671, 493, 698, 1539, 332, 2151, 641, 331, 1341, 115, 110, 251, 124, 363, 109, 272, 246, 798, 671, 923, 405, 109, 1221, 1522, 104, 1605, 3098, 885, 721, 342, 967, 917, 479, 1067, 846, 798, 671, 104, 151, 2904, 2175, 2900, 576, 128, 655, 173, 1712, 976, 687, 667, 1061, 3032, 103, 108, 1181, 4135, 2594, 507, 105, 110, 482, 105, 545, 173, 1073, 4161, 1599, 9774, 321, 1308, 236, 998, 868, 224, 184, 2535, 163, 107, 140, 2066, 114, 109, 146, 853, 268, 802, 145, 1508, 177, 137, 1532, 143, 1125, 1117, 3418, 172, 342, 967, 159, 5556, 2020, 112, 2005, 466, 193, 126, 483, 846, 316, 146, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 596, 1341, 151, 716, 4527, 1716, 1294, 115, 4192, 2118, 321, 1308, 10879, 6494, 103, 3562, 1248, 1664, 268, 802, 105, 999, 1367, 305, 296, 2289, 183, 127, 128, 327, 1486, 6494, 2638, 185, 851, 1605, 507, 113, 288, 188, 341, 466, 205, 240, 236, 998, 293, 567, 965, 716, 3462, 1 ]
130622_cuhuyhavu_victory	https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/06/130622_cuhuyhavu_victory	Vụ Cù Huy Hà Vũ: chỉ là bước khởi đầu	Từ 10 ngày qua dư luận trong và ngoài nước kể cả các cơ quan truyền thông, các tổ chức và cá nhân tranh đấu bảo vệ nhân quyền quốc tế đã lên tiếng khá mạnh mẽ về vụ "tuyệt thực của ông Hà Vũ". Thậm chí còn có cả một "cuộc chiến truyền thông trong dư luận" giữa truyền thông nhà nước và truyền thông mạng xã hội "lề trái" về vụ việc này.	Tuy vấn đề ông Hà Vũ thực sự có "tuyệt thực" trong tù hay không vẫn còn đang tranh cãi nhưng có một sự thật không thể nào phủ nhận được là ông Hà Vũ đã có viết "Đơn tố cáo", và đâu đó dường như ông giám thị trại giam Lường Văn Tuyến đã phải "thực hiện nghĩa vụ trả lời" như một "quan chức có trách nhiệm". Quyền và Trách Nhiệm của Nhà nước Qua vụ việc này chúng ta thấy rằng chính quyền có thể đã bắt đầu có ý thức về trách nhiệm của họ như một cơ quan công quyền của một nhà nước thực sự "của dân, do dân và vì dân", cho dù rằng người dân đó có là một công dân bình thường hay là một công dân đang phải chấp hành án như một phạm nhân. Một điều rất ư đơn giản nhưng đôi khi các viên chức nhà nước Việt Nam thường hay quên; không biết là họ vô tình hay hữu ý lạm dụng đó là "Chính quyền là cơ quan đại diện nhân dân tổ chức, quản lý và điều hành quốc gia" theo đúng Hiến pháp và pháp luật. Với tư cách trên, Chính phủ phải có trách nhiệm giải trình những công việc của mình trước nhân dân, trả lời và giải đáp thường xuyên một cách tường tận, thích đáng tất cả mọi yêu cầu, đòi hỏi chính đáng và đúng pháp luật của nhân dân. Người đang thọ án tù cũng là nhân dân cho nên họ cũng phải được đối xử đúng theo pháp luật. Chính phủ được nhân dân trao quyền thì Chính phủ phải có trách nhiệm với nhân dân. Quyền và Trách Nhiệm nói chung phải luôn song hành và thực chất tuy nó mang hai khái niệm khác nhau nhưng quy tụ chỉ là một. Một Chính phủ mà vô trách nhiệm trước nhân dân thì Chính phủ đó không xứng đáng được nhân dân trao quyền. Mà nếu Chính phủ đó vẫn còn tiếp tục tồn tại, thật ra chỉ vì nó đã tiếm quyền của nhân dân. Chính quyền đó không phải là chính quyền "của dân, do dân và vì dân" mà ra. Chính phủ của Nhà nước CHXHCNVN từ thời VNDCCH cho đến nay là một chính quyền không chính danh, không được nhân dân Việt Nam chính thức trao quyền thông qua Hiến pháp và pháp luật, cho nên, cách hành xử của họ đã thể hiện như một tổ chức nhà nước cưỡng quyền và cường quyền. Họ xuất phát từ việc "cướp chính quyền" để sau đó qua những biến cố bão táp cách mạng mà họ dựng lên đã áp đặt bằng vũ lực, ý chí và quyền cai trị của họ lên tổ quốc và nhân dân Việt Nam. Cơ hội "chuyển đổi" Rất may là từ nhiều năm gần đây, nhờ sự phát triển mạnh của cộng đồng xã hội nói chung và của Internet nói riêng, dư luận nhân dân Việt Nam đã ngày càng ý thức rõ hơn về quyền và vai trò công dân có trách nhiệm của mình cũng như đã nhận ra được những khuất tất bất cập trong tính chính danh và sự điều hành vô nguyên tắc, bất chấp luật pháp của chính quyền; một bộ phận không nhỏ trong họ đã bất chấp những khó khăn cũng như hy sinh quyền lợi cá nhân không ngừng lên tiếng đấu tranh phản biện, góp ý, xây dựng để thúc đẩy một sự chuyển đổi cần thiết và tiến bộ cho đất nước. Vụ tuyệt thực của ông Hà Vũ chỉ là một thí dụ điển hình minh họa cho làn sóng cải cách này như qua lời của chính ông: "Việc Giám thị Lường Văn Tuyến cuối cùng đã phải ra văn bản giải quyết đơn của tôi sau khi tôi tuyệt thực 25 ngày là thắng lợi của Công lý, là thắng lợi bước đầu của việc đấu tranh của tôi và của toàn thể người Việt Nam trong và ngoài nước..." Ông tiếp rằng "ông tin tưởng cuộc đấu tranh của ông và nhân dân Việt Nam vì Công lý, Dân chủ và Nhân quyền ở Việt Nam sẽ tiếp tục được ủng hộ vì cuộc đấu tranh này còn phải tiếp tục cho đến thắng lợi cuối cùng". Thật vậy, nếu việc ông Giám thị Trại giam đã ra văn bản trả lời ông Hà Vũ là đúng sự thật thì cử chỉ này rất đáng được trân trọng. Vì đây có thể được xem như là một dấu hiệu của sự "đổi mới tư duy" của quan chức Việt Nam trong cách hành xử của họ với nhân dân. Dân chủ là gì nếu người dân không được thực thi quyền làm chủ của mình khi trao đổi với chính quyền. Thái độ cần có của một "chính quyền có trách nhiệm" là phải triệt để "thực thi trách nhiệm giải trình và phúc đáp yêu cầu của nhân dân". Công lý đã thắng nhưng đây chỉ mới là bước đầu. Vì Tự do, Dân chủ và Nhân quyền cho Việt Nam, chúng ta nhất định phải tiếp tục kiên trì đấu tranh cho đến thắng lợi cuối cùng. Bài phản ánh quan điểm và văn phong của tác giả, một luật sư sống và hành nghề tại Canada.	summarize: Tuy vấn đề ông Hà Vũ thực sự có "tuyệt thực" trong tù hay không vẫn còn đang tranh cãi nhưng có một sự thật không thể nào phủ nhận được là ông Hà Vũ đã có viết "Đơn tố cáo", và đâu đó dường như ông giám thị trại giam Lường Văn Tuyến đã phải "thực hiện nghĩa vụ trả lời" như một "quan chức có trách nhiệm". Quyền và Trách Nhiệm của Nhà nước Qua vụ việc này chúng ta thấy rằng chính quyền có thể đã bắt đầu có ý thức về trách nhiệm của họ như một cơ quan công quyền của một nhà nước thực sự "của dân, do dân và vì dân", cho dù rằng người dân đó có là một công dân bình thường hay là một công dân đang phải chấp hành án như một phạm nhân. Một điều rất ư đơn giản nhưng đôi khi các viên chức nhà nước Việt Nam thường hay quên; không biết là họ vô tình hay hữu ý lạm dụng đó là "Chính quyền là cơ quan đại diện nhân dân tổ chức, quản lý và điều hành quốc gia" theo đúng Hiến pháp và pháp luật. Với tư cách trên, Chính phủ phải có trách nhiệm giải trình những công việc của mình trước nhân dân, trả lời và giải đáp thường xuyên một cách tường tận, thích đáng tất cả mọi yêu cầu, đòi hỏi chính đáng và đúng pháp luật của nhân dân. Người đang thọ án tù cũng là nhân dân cho nên họ cũng phải được đối xử đúng theo pháp luật. Chính phủ được nhân dân trao quyền thì Chính phủ phải có trách nhiệm với nhân dân. Quyền và Trách Nhiệm nói chung phải luôn song hành và thực chất tuy nó mang hai khái niệm khác nhau nhưng quy tụ chỉ là một. Một Chính phủ mà vô trách nhiệm trước nhân dân thì Chính phủ đó không xứng đáng được nhân dân trao quyền. Mà nếu Chính phủ đó vẫn còn tiếp tục tồn tại, thật ra chỉ vì nó đã tiếm quyền của nhân dân. Chính quyền đó không phải là chính quyền "của dân, do dân và vì dân" mà ra. Chính phủ của Nhà nước CHXHCNVN từ thời VNDCCH cho đến nay là một chính quyền không chính danh, không được nhân dân Việt Nam chính thức trao quyền thông qua Hiến pháp và pháp luật, cho nên, cách hành xử của họ đã thể hiện như một tổ chức nhà nước cưỡng quyền và cường quyền. Họ xuất phát từ việc "cướp chính quyền" để sau đó qua những biến cố bão táp cách mạng mà họ dựng lên đã áp đặt bằng vũ lực, ý chí và quyền cai trị của họ lên tổ quốc và nhân dân Việt Nam. Cơ hội "chuyển đổi" Rất may là từ nhiều năm gần đây, nhờ sự phát triển mạnh của cộng đồng xã hội nói chung và của Internet nói riêng, dư luận nhân dân Việt Nam đã ngày càng ý thức rõ hơn về quyền và vai trò công dân có trách nhiệm của mình cũng như đã nhận ra được những khuất tất bất cập trong tính chính danh và sự điều hành vô nguyên tắc, bất chấp luật pháp của chính quyền; một bộ phận không nhỏ trong họ đã bất chấp những khó khăn cũng như hy sinh quyền lợi cá nhân không ngừng lên tiếng đấu tranh phản biện, góp ý, xây dựng để thúc đẩy một sự chuyển đổi cần thiết và tiến bộ cho đất nước. Vụ tuyệt thực của ông Hà Vũ chỉ là một thí dụ điển hình minh họa cho làn sóng cải cách này như qua lời của chính ông: "Việc Giám thị Lường Văn Tuyến cuối cùng đã phải ra văn bản giải quyết đơn của tôi sau khi tôi tuyệt thực 25 ngày là thắng lợi của Công lý, là thắng lợi bước đầu của việc đấu tranh của tôi và của toàn thể người Việt Nam trong và ngoài nước..." Ông tiếp rằng "ông tin tưởng cuộc đấu tranh của ông và nhân dân Việt Nam vì Công lý, Dân chủ và Nhân quyền ở Việt Nam sẽ tiếp tục được ủng hộ vì cuộc đấu tranh này còn phải tiếp tục cho đến thắng lợi cuối cùng". Thật vậy, nếu việc ông Giám thị Trại giam đã ra văn bản trả lời ông Hà Vũ là đúng sự thật thì cử chỉ này rất đáng được trân trọng. Vì đây có thể được xem như là một dấu hiệu của sự "đổi mới tư duy" của quan chức Việt Nam trong cách hành xử của họ với nhân dân. Dân chủ là gì nếu người dân không được thực thi quyền làm chủ của mình khi trao đổi với chính quyền. Thái độ cần có của một "chính quyền có trách nhiệm" là phải triệt để "thực thi trách nhiệm giải trình và phúc đáp yêu cầu của nhân dân". Công lý đã thắng nhưng đây chỉ mới là bước đầu. Vì Tự do, Dân chủ và Nhân quyền cho Việt Nam, chúng ta nhất định phải tiếp tục kiên trì đấu tranh cho đến thắng lợi cuối cùng. Bài phản ánh quan điểm và văn phong của tác giả, một luật sư sống và hành nghề tại Canada.	[ 108, 287, 285, 161, 421, 255, 220, 118, 337, 1016, 223, 144, 107, 15744, 223, 207, 113, 717, 194, 110, 244, 177, 167, 250, 1346, 170, 107, 116, 144, 610, 110, 136, 224, 256, 238, 117, 106, 118, 337, 1016, 115, 107, 508, 189, 16203, 712, 341, 646, 105, 793, 150, 1487, 128, 118, 850, 461, 1322, 1090, 2068, 4118, 551, 6921, 115, 139, 6599, 493, 404, 197, 456, 366, 207, 128, 116, 5867, 229, 107, 605, 517, 340, 2659, 105, 7389, 772, 8859, 104, 571, 142, 2692, 197, 156, 126, 174, 169, 203, 160, 122, 168, 107, 136, 115, 290, 178, 107, 108, 232, 329, 125, 605, 517, 104, 154, 128, 116, 225, 146, 135, 168, 104, 116, 152, 142, 223, 144, 12725, 1422, 180, 137, 105, 171, 13615, 114, 428, 160, 111, 137, 150, 107, 106, 116, 135, 137, 342, 369, 194, 106, 116, 135, 137, 167, 139, 577, 209, 304, 128, 116, 473, 1876, 430, 179, 215, 108, 3448, 652, 1395, 170, 1183, 129, 109, 182, 229, 152, 142, 131, 132, 369, 194, 1729, 708, 110, 217, 106, 154, 616, 205, 194, 943, 108, 232, 1598, 286, 150, 106, 189, 2468, 168, 106, 225, 146, 273, 681, 157, 137, 420, 2471, 730, 241, 105, 179, 209, 198, 165, 207, 181, 604, 1478, 246, 105, 246, 3044, 1224, 176, 276, 173, 159, 103, 448, 256, 139, 107, 605, 517, 272, 277, 120, 135, 156, 104, 267, 226, 157, 1422, 456, 366, 105, 272, 1280, 369, 1209, 116, 173, 1289, 1501, 103, 581, 549, 525, 186, 389, 436, 3654, 808, 419, 122, 549, 105, 604, 246, 330, 104, 157, 1568, 606, 167, 3708, 304, 717, 127, 106, 157, 137, 114, 237, 154, 127, 139, 117, 195, 528, 604, 181, 246, 3044, 448, 256, 117, 157, 137, 992, 168, 143, 448, 256, 139, 107, 605, 517, 119, 157, 1568, 2659, 105, 7389, 772, 8859, 123, 630, 139, 637, 1455, 209, 105, 223, 562, 1169, 335, 518, 196, 2275, 1196, 211, 527, 170, 565, 1233, 163, 106, 116, 112, 430, 448, 256, 145, 616, 605, 517, 226, 157, 137, 143, 448, 256, 150, 110, 2267, 549, 117, 157, 137, 992, 1698, 2264, 323, 448, 256, 150, 244, 177, 270, 437, 1025, 149, 103, 610, 124, 163, 171, 335, 115, 15090, 320, 168, 104, 157, 1568, 448, 168, 150, 110, 139, 106, 122, 168, 12725, 1422, 180, 137, 105, 171, 6040, 145, 1314, 448, 256, 104, 571, 142, 9170, 148, 221, 7947, 114, 155, 275, 106, 116, 122, 168, 110, 122, 595, 103, 110, 117, 157, 137, 131, 132, 122, 329, 992, 168, 206, 235, 1478, 246, 105, 246, 2775, 114, 237, 103, 173, 209, 528, 104, 154, 115, 136, 199, 128, 116, 420, 229, 152, 142, 2158, 168, 105, 1054, 1698, 719, 387, 212, 148, 156, 14492, 122, 7639, 130, 187, 150, 235, 120, 625, 601, 1829, 20435, 173, 427, 145, 154, 636, 227, 115, 516, 632, 281, 705, 2541, 108, 232, 356, 105, 168, 1840, 245, 104, 154, 227, 420, 198, 105, 157, 137, 131, 629, 1448, 213, 189, 8623, 345, 207, 2488, 1436, 106, 148, 158, 147, 386, 1009, 1211, 144, 212, 435, 417, 104, 490, 210, 293, 213, 123, 630, 105, 104, 2603, 123, 4217, 1136, 410, 157, 137, 131, 132, 115, 191, 536, 108, 232, 329, 450, 183, 125, 168, 105, 809, 704, 135, 137, 107, 605, 517, 104, 267, 127, 128, 115, 238, 124, 117, 120, 3808, 525, 295, 1288, 113, 334, 122, 595, 105, 144, 179, 209, 616, 503, 6785, 295, 577, 330, 246, 104, 122, 168, 708, 116, 317, 1392, 110, 750, 113, 154, 115, 295, 577, 120, 455, 1000, 127, 128, 861, 296, 168, 418, 499, 157, 110, 1705, 227, 354, 585, 250, 391, 973, 103, 904, 2989, 556, 636, 130, 822, 922, 116, 144, 589, 345, 260, 583, 105, 472, 317, 114, 282, 1018, 1269, 1464, 223, 104, 118, 337, 1016, 163, 106, 116, 1738, 1094, 2399, 240, 494, 1473, 114, 106, 231, 1338, 655, 173, 126, 128, 235, 366, 104, 122, 118, 161, 189, 2117, 1474, 461, 2068, 4118, 551, 6921, 608, 264, 115, 139, 124, 355, 288, 272, 302, 652, 104, 141, 187, 129, 141, 1464, 223, 1998, 191, 106, 779, 418, 104, 487, 2056, 106, 779, 418, 920, 178, 104, 156, 585, 250, 104, 141, 105, 104, 258, 136, 111, 131, 132, 113, 105, 351, 142, 2513, 208, 270, 160, 6804, 193, 597, 460, 585, 250, 104, 118, 105, 157, 137, 243, 132, 171, 487, 2056, 651, 185, 105, 857, 168, 108, 121, 131, 132, 134, 270, 437, 117, 535, 1061, 171, 204, 585, 250, 126, 177, 139, 270, 437, 114, 155, 779, 418, 608, 264, 340, 1961, 934, 323, 156, 118, 1474, 461, 6015, 1090, 115, 124, 355, 288, 456, 366, 118, 337, 1016, 106, 604, 144, 610, 143, 368, 163, 126, 215, 549, 117, 3773, 1807, 865, 248, 107, 136, 117, 453, 128, 106, 116, 988, 614, 104, 144, 10863, 239, 276, 756, 207, 104, 146, 229, 131, 132, 113, 173, 209, 528, 104, 154, 119, 157, 1568, 651, 185, 106, 218, 323, 111, 137, 110, 117, 223, 697, 168, 140, 185, 104, 267, 129, 992, 345, 119, 122, 1698, 579, 359, 260, 107, 104, 116, 5190, 168, 107, 605, 517, 207, 106, 139, 2642, 130, 6599, 697, 605, 517, 272, 277, 105, 1405, 1280, 436, 352, 104, 157, 7376, 487, 241, 115, 779, 170, 248, 163, 239, 106, 920, 2656, 865, 1844, 2350, 651, 185, 105, 857, 168, 114, 131, 578, 174, 169, 202, 190, 139, 270, 437, 1846, 996, 585, 250, 114, 155, 779, 418, 608, 4914, 1045, 391, 1342, 146, 318, 105, 355, 737, 104, 274, 2508, 172, 1023, 441, 307, 105, 209, 1469, 149, 6333, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1069, 826, 191, 235, 1136, 410, 113, 105, 351, 142, 546, 186, 109, 225, 146, 425, 206, 103, 109, 420, 229, 105, 499, 157, 250, 585, 327, 647, 157, 168, 198, 216, 115, 227, 354, 896, 417, 1369, 125, 197, 15744, 223, 104, 118, 337, 1016, 340, 3270, 356, 177, 107, 186, 116, 189, 5062, 242, 425, 206, 113, 1136, 410, 207, 415, 425, 206, 152, 142, 105, 425, 206, 427, 293, 213, 15456, 897, 207, 125, 197, 156, 433, 1 ]
world-54397999	https://www.bbc.com/vietnamese/world-54397999	Virus corona: Điều gì sẽ xảy ra nếu Trump bệnh quá nặng để làm tổng thống?	Ai sẽ thay thế ông Trump, cuộc bầu cử có bị hoãn không, việc bỏ phiếu qua thư đang diễn ra thì sao... là hàng loạt câu hỏi được đặt ra.	Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Pence chính thức được Đảng Cộng hòa đề cử vào tháng Tám Chỉ vài tuần nữa là diễn ra cuộc bầu cử tổng thống, Donald Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona. Tổng thống sẽ bỏ lỡ những sự kiện chiến dịch nào? Ông Trump được yêu cầu phải tự cách ly 10 ngày kể từ khi nhận được kết quả dương tính vào 1/10, vì vậy ông vẫn có thể tham gia cuộc tranh luận tổng thống tiếp theo, dự kiến 15/10. Tổng thống Donald Trump nhập viện để điểu trị Covid-19 Covid gây nguy hiểm tới đâu cho sức khoẻ ông Trump? Một cuộc vận động dự kiến diễn ra ở Florida vào thứ Sáu đã bị hủy. Cuộc gọi hội nghị video với những người cao niên dễ bị tổn thương cũng vậy. Ông Trump có các cuộc vận động khác được lên kế hoạch trong thời gian này, giờ sẽ phải hủy bỏ hoặc hoãn lại. Cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn trong những trường hợp nào? Ông Trump mang khẩu trang đến cuộc tranh luận đầu tiên với Biden nhưng lại không đeo Khoảng thời gian tự cách ly của Tổng thống Trump rõ ràng có ảnh hưởng đến khả năng tranh cử của ông. Vì vậy, câu hỏi đã được đặt ra là liệu cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn hay không, và điều này có thể xảy ra như thế nào. Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ được tổ chức theo luật vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11, bốn năm một lần - vì vậy năm nay là vào ngày 3/11. Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân dương tính với Covid-19 Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden Việc thay đổi ngày sẽ phụ thuộc vào các nhà lập pháp Hoa Kỳ chứ không phải tổng thống. Việc này sẽ yêu cầu đa số ở cả hai viện của Quốc hội bỏ phiếu ủng hộ bất kỳ sự thay đổi ngày nào. Điều đó khó có thể xảy ra, vì sẽ phải thông qua Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát. Ngay cả khi được thay đổi, hiến pháp Hoa Kỳ quy định rằng một chính quyền tổng thống chỉ tồn tại trong bốn năm. Vì vậy, nhiệm kỳ của Tổng thống Trump sẽ tự động hết hạn vào trưa ngày 20/1/2021. Thay đổi ngày này sẽ yêu cầu sửa đổi hiến pháp. Điều này sẽ phải được sự chấp thuận của 2/3 trong số các nhà lập pháp Hoa Kỳ hoặc các cơ quan lập pháp cấp bang, sau đó là 3/4 các bang của Hoa Kỳ - điều này một lần nữa khó xảy ra. Điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Trump mất sức lao động? Hiện tại, Tổng thống Trump được cho là có "các triệu chứng nhẹ", nhưng nếu ông ấy bị ốm quá nặng để thực hiện nhiệm vụ của mình, thì đây là điều mà hiến pháp Mỹ quy định: Tu chính án thứ 25 cho phép tổng thống chuyển giao quyền lực cho phó tổng thống, có nghĩa là Mike Pence sẽ trở thành quyền tổng thống. Khi khỏi ốm, ông Trump có thể giành lại vị trí của mình. Nếu tổng thống quá ốm để giao quyền, nội các và phó tổng thống có thể tuyên bố ông không thể tiếp tục và ông Pence sẽ đảm nhận vai trò này. Nếu ông Pence cũng trở nên mất khả năng lao động, theo Đạo luật Kế vị Tổng thống, Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện - một đảng viên Dân chủ - sẽ là người tiếp theo, mặc dù các chuyên gia hiến pháp cho rằng việc chuyển giao quyền lực như vậy sẽ thúc đẩy các cuộc chiến pháp lý. Nếu bà Nancy Pelosi không muốn hoặc không thể đảm nhận vai trò này, nó sẽ được giao cho một Thượng nghị sĩ cấp cao của Đảng Cộng hòa, hiện là Charles E Grassley 87 tuổi. Điều này cũng gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý. Ông Donald Trump hiện sức khỏe ra sao? Bác sĩ của ông Trump, Sean Conley, cho biết tổng thống "không cần phải tiếp oxy, nhưng tham khảo ý kiến của các chuyên gia mà chúng tôi đã chọn để bắt đầu liệu pháp Remdesivir. Ông ấy đã hoàn thành liều đầu tiên và đang nghỉ ngơi thoải mái". Các thử nghiệm cho thấy Remdesivir, ban đầu được phát triển như một phương pháp điều trị Ebola, phá vỡ khả năng nhân đôi của virus và có thể cắt thời gian của các triệu chứng. Trước đó, vào thứ Sáu, bác sỹ Conley cho biết tổng thống đã "được dùng một liều 8g cocktail kháng thể Regeneron như một biện pháp phòng ngừa" tại Nhà Trắng. Các kháng thể bám vào virus corona, bảo vệ các tế bào của cơ thể và làm cho virus dễ nhìn thấy hơn đối với hệ thống miễn dịch. Thông báo của bác sĩ riêng cho Tổng thống Trump do Nhà Trắng công bố Tuy nhiên, việc điều trị bằng thuốc này vẫn còn đang thử nghiệm và chưa được các cơ quan quản lý chấp thuận. Mặc dù có rất nhiều hy vọng vào phương pháp điều trị này, một số bác sĩ đã bày tỏ lo ngại về việc sử dụng Regeneron cho tổng thống ở giai đoạn này. Bác sỹ Conley nói rằng ông Trump cũng đang dùng kẽm, vitamin D, famotidine, melatonin và aspirin. Nếu Trump không thể ứng cử thì sao? Phó Tổng thống Pence sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống nhưng sẽ không tự động trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa Nếu vì bất kỳ lý do gì, một ứng cử viên được một đảng chọn làm ứng cử viên tổng thống không thể hoàn thành vai trò đó, thì một số thủ tục sẽ có hiệu lực. Mặc dù Phó Tổng thống Mike Pence ban đầu sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống, nhưng ông không nhất thiết phải trở thành ứng cử viên tranh cử của đảng Cộng hòa - vì họ đã chính thức đề cử ông Trump. Theo quy định của đảng này, 168 thành viên của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa (RNC) sẽ bỏ phiếu để bầu ra một ứng cử viên tổng thống mới, với Mike Pence là một trong những ứng cử viên có khả năng. Nếu ông Pence được chọn, một người đồng hành mới sẽ phải được chọn. Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều chưa từng thay thế ứng cử viên tổng thống của họ sau khi chính thức chọn họ. Còn bỏ phiếu sớm thì sao? Theo các chuyên gia, điều này sẽ gây ra nhiều bất ổn vì hàng triệu phiếu bầu qua bưu điện đã được gửi đi với tên của các ứng cử viên do đảng của họ đề cử. Bỏ phiếu trực tiếp sớm cũng đã bắt đầu ở một số tiểu bang. Việc bỏ phiếu có thể sẽ tiếp tục với tên của ứng cử viên mất khả năng vẫn còn trên lá phiếu, Rick Hasen, giáo sư luật tại Đại học California, Irvine, viết. Nhưng sẽ có câu hỏi về việc liệu luật tiểu bang có cho phép những người được đề cử bỏ phiếu trong cử tri đoàn Hoa Kỳ - được gọi là đại cử tri tổng thống - bỏ phiếu cho ứng cử viên thay thế hay không. Còn việc đổi tên ứng cử viên, nếu một người xin rút thì sao? "Tổng thống Trump gần như chắc chắn sẽ vẫn có tên trong lá phiếu, bất kể điều gì xảy ra", Richard Pildes, một giáo sư luật có chuyên môn về bầu cử, viết. Ông chỉ ra về lý thuyết, Đảng Cộng hòa có thể xin lệnh tòa để thay đổi tên của một ứng cử viên, nhưng trên thực tế sẽ không có đủ thời gian.	summarize: Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Pence chính thức được Đảng Cộng hòa đề cử vào tháng Tám Chỉ vài tuần nữa là diễn ra cuộc bầu cử tổng thống, Donald Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona. Tổng thống sẽ bỏ lỡ những sự kiện chiến dịch nào? Ông Trump được yêu cầu phải tự cách ly 10 ngày kể từ khi nhận được kết quả dương tính vào 1/10, vì vậy ông vẫn có thể tham gia cuộc tranh luận tổng thống tiếp theo, dự kiến 15/10. Tổng thống Donald Trump nhập viện để điểu trị Covid-19 Covid gây nguy hiểm tới đâu cho sức khoẻ ông Trump? Một cuộc vận động dự kiến diễn ra ở Florida vào thứ Sáu đã bị hủy. Cuộc gọi hội nghị video với những người cao niên dễ bị tổn thương cũng vậy. Ông Trump có các cuộc vận động khác được lên kế hoạch trong thời gian này, giờ sẽ phải hủy bỏ hoặc hoãn lại. Cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn trong những trường hợp nào? Ông Trump mang khẩu trang đến cuộc tranh luận đầu tiên với Biden nhưng lại không đeo Khoảng thời gian tự cách ly của Tổng thống Trump rõ ràng có ảnh hưởng đến khả năng tranh cử của ông. Vì vậy, câu hỏi đã được đặt ra là liệu cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn hay không, và điều này có thể xảy ra như thế nào. Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ được tổ chức theo luật vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11, bốn năm một lần - vì vậy năm nay là vào ngày 3/11. Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân dương tính với Covid-19 Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden Việc thay đổi ngày sẽ phụ thuộc vào các nhà lập pháp Hoa Kỳ chứ không phải tổng thống. Việc này sẽ yêu cầu đa số ở cả hai viện của Quốc hội bỏ phiếu ủng hộ bất kỳ sự thay đổi ngày nào. Điều đó khó có thể xảy ra, vì sẽ phải thông qua Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát. Ngay cả khi được thay đổi, hiến pháp Hoa Kỳ quy định rằng một chính quyền tổng thống chỉ tồn tại trong bốn năm. Vì vậy, nhiệm kỳ của Tổng thống Trump sẽ tự động hết hạn vào trưa ngày 20/1/2021. Thay đổi ngày này sẽ yêu cầu sửa đổi hiến pháp. Điều này sẽ phải được sự chấp thuận của 2/3 trong số các nhà lập pháp Hoa Kỳ hoặc các cơ quan lập pháp cấp bang, sau đó là 3/4 các bang của Hoa Kỳ - điều này một lần nữa khó xảy ra. Điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Trump mất sức lao động? Hiện tại, Tổng thống Trump được cho là có "các triệu chứng nhẹ", nhưng nếu ông ấy bị ốm quá nặng để thực hiện nhiệm vụ của mình, thì đây là điều mà hiến pháp Mỹ quy định: Tu chính án thứ 25 cho phép tổng thống chuyển giao quyền lực cho phó tổng thống, có nghĩa là Mike Pence sẽ trở thành quyền tổng thống. Khi khỏi ốm, ông Trump có thể giành lại vị trí của mình. Nếu tổng thống quá ốm để giao quyền, nội các và phó tổng thống có thể tuyên bố ông không thể tiếp tục và ông Pence sẽ đảm nhận vai trò này. Nếu ông Pence cũng trở nên mất khả năng lao động, theo Đạo luật Kế vị Tổng thống, Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện - một đảng viên Dân chủ - sẽ là người tiếp theo, mặc dù các chuyên gia hiến pháp cho rằng việc chuyển giao quyền lực như vậy sẽ thúc đẩy các cuộc chiến pháp lý. Nếu bà Nancy Pelosi không muốn hoặc không thể đảm nhận vai trò này, nó sẽ được giao cho một Thượng nghị sĩ cấp cao của Đảng Cộng hòa, hiện là Charles E Grassley 87 tuổi. Điều này cũng gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý. Ông Donald Trump hiện sức khỏe ra sao? Bác sĩ của ông Trump, Sean Conley, cho biết tổng thống "không cần phải tiếp oxy, nhưng tham khảo ý kiến của các chuyên gia mà chúng tôi đã chọn để bắt đầu liệu pháp Remdesivir. Ông ấy đã hoàn thành liều đầu tiên và đang nghỉ ngơi thoải mái". Các thử nghiệm cho thấy Remdesivir, ban đầu được phát triển như một phương pháp điều trị Ebola, phá vỡ khả năng nhân đôi của virus và có thể cắt thời gian của các triệu chứng. Trước đó, vào thứ Sáu, bác sỹ Conley cho biết tổng thống đã "được dùng một liều 8g cocktail kháng thể Regeneron như một biện pháp phòng ngừa" tại Nhà Trắng. Các kháng thể bám vào virus corona, bảo vệ các tế bào của cơ thể và làm cho virus dễ nhìn thấy hơn đối với hệ thống miễn dịch. Thông báo của bác sĩ riêng cho Tổng thống Trump do Nhà Trắng công bố Tuy nhiên, việc điều trị bằng thuốc này vẫn còn đang thử nghiệm và chưa được các cơ quan quản lý chấp thuận. Mặc dù có rất nhiều hy vọng vào phương pháp điều trị này, một số bác sĩ đã bày tỏ lo ngại về việc sử dụng Regeneron cho tổng thống ở giai đoạn này. Bác sỹ Conley nói rằng ông Trump cũng đang dùng kẽm, vitamin D, famotidine, melatonin và aspirin. Nếu Trump không thể ứng cử thì sao? Phó Tổng thống Pence sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống nhưng sẽ không tự động trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa Nếu vì bất kỳ lý do gì, một ứng cử viên được một đảng chọn làm ứng cử viên tổng thống không thể hoàn thành vai trò đó, thì một số thủ tục sẽ có hiệu lực. Mặc dù Phó Tổng thống Mike Pence ban đầu sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống, nhưng ông không nhất thiết phải trở thành ứng cử viên tranh cử của đảng Cộng hòa - vì họ đã chính thức đề cử ông Trump. Theo quy định của đảng này, 168 thành viên của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa (RNC) sẽ bỏ phiếu để bầu ra một ứng cử viên tổng thống mới, với Mike Pence là một trong những ứng cử viên có khả năng. Nếu ông Pence được chọn, một người đồng hành mới sẽ phải được chọn. Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều chưa từng thay thế ứng cử viên tổng thống của họ sau khi chính thức chọn họ. Còn bỏ phiếu sớm thì sao? Theo các chuyên gia, điều này sẽ gây ra nhiều bất ổn vì hàng triệu phiếu bầu qua bưu điện đã được gửi đi với tên của các ứng cử viên do đảng của họ đề cử. Bỏ phiếu trực tiếp sớm cũng đã bắt đầu ở một số tiểu bang. Việc bỏ phiếu có thể sẽ tiếp tục với tên của ứng cử viên mất khả năng vẫn còn trên lá phiếu, Rick Hasen, giáo sư luật tại Đại học California, Irvine, viết. Nhưng sẽ có câu hỏi về việc liệu luật tiểu bang có cho phép những người được đề cử bỏ phiếu trong cử tri đoàn Hoa Kỳ - được gọi là đại cử tri tổng thống - bỏ phiếu cho ứng cử viên thay thế hay không. Còn việc đổi tên ứng cử viên, nếu một người xin rút thì sao? "Tổng thống Trump gần như chắc chắn sẽ vẫn có tên trong lá phiếu, bất kể điều gì xảy ra", Richard Pildes, một giáo sư luật có chuyên môn về bầu cử, viết. Ông chỉ ra về lý thuyết, Đảng Cộng hòa có thể xin lệnh tòa để thay đổi tên của một ứng cử viên, nhưng trên thực tế sẽ không có đủ thời gian.	[ 108, 287, 285, 161, 408, 234, 484, 105, 1097, 408, 234, 5777, 122, 329, 117, 348, 607, 544, 220, 368, 138, 253, 2739, 1137, 696, 670, 761, 106, 407, 124, 204, 513, 368, 497, 3351, 1477, 484, 115, 107, 299, 416, 587, 830, 1903, 334, 119, 1084, 5064, 408, 234, 134, 306, 3644, 120, 144, 591, 242, 414, 1684, 208, 484, 117, 436, 352, 139, 222, 173, 1272, 826, 191, 546, 148, 129, 238, 117, 299, 416, 1903, 334, 138, 7585, 103, 171, 530, 118, 244, 107, 136, 268, 165, 204, 250, 410, 497, 234, 270, 181, 103, 382, 357, 9936, 112, 408, 234, 1477, 484, 669, 760, 130, 13152, 245, 1581, 3232, 383, 841, 1216, 228, 793, 114, 543, 3097, 118, 10272, 430, 204, 824, 192, 382, 357, 407, 124, 108, 121, 3372, 138, 259, 1668, 115, 133, 7818, 1503, 343, 213, 411, 1696, 119, 120, 111, 291, 778, 790, 133, 1858, 432, 127, 1356, 208, 484, 107, 109, 204, 824, 192, 211, 117, 227, 699, 763, 113, 221, 390, 474, 339, 134, 139, 1364, 306, 451, 2100, 1409, 1503, 513, 368, 107, 136, 133, 996, 2100, 113, 120, 271, 279, 1684, 208, 484, 518, 910, 509, 155, 204, 250, 410, 178, 462, 119, 1566, 170, 153, 110, 2164, 2557, 221, 390, 222, 173, 1272, 104, 408, 234, 484, 450, 921, 107, 349, 580, 155, 555, 344, 250, 368, 104, 1895, 865, 934, 476, 419, 115, 117, 632, 124, 106, 588, 204, 513, 368, 107, 136, 133, 996, 2100, 194, 110, 103, 105, 179, 126, 107, 136, 488, 124, 128, 175, 1279, 1503, 513, 368, 497, 234, 254, 336, 117, 420, 229, 181, 330, 138, 259, 679, 187, 191, 259, 891, 178, 462, 104, 253, 5317, 1112, 147, 116, 400, 233, 171, 530, 147, 275, 106, 138, 191, 18741, 408, 234, 484, 105, 4675, 202, 3041, 157, 1903, 334, 119, 1581, 2110, 175, 224, 130, 989, 377, 20165, 529, 15914, 250, 410, 22187, 1068, 346, 345, 191, 134, 573, 624, 138, 109, 152, 385, 246, 254, 336, 739, 110, 139, 497, 2970, 1068, 126, 134, 436, 352, 635, 166, 108, 121, 186, 196, 760, 104, 162, 213, 306, 775, 535, 523, 295, 393, 144, 346, 345, 191, 1279, 747, 150, 455, 107, 136, 488, 1235, 171, 134, 139, 206, 235, 1722, 760, 180, 283, 651, 185, 594, 4354, 1580, 186, 129, 117, 346, 3359, 1488, 246, 254, 336, 565, 190, 160, 116, 122, 168, 497, 234, 163, 1025, 149, 113, 1112, 1538, 865, 934, 517, 393, 104, 408, 234, 484, 134, 222, 192, 538, 576, 138, 3030, 191, 1088, 19970, 112, 2183, 345, 191, 126, 134, 436, 352, 1298, 345, 1488, 2290, 747, 126, 134, 139, 117, 144, 577, 899, 104, 6256, 113, 166, 109, 152, 385, 246, 254, 336, 451, 109, 225, 146, 385, 246, 373, 5407, 187, 150, 106, 10541, 109, 842, 104, 254, 336, 233, 179, 126, 116, 400, 761, 455, 488, 1314, 747, 218, 134, 488, 124, 323, 408, 234, 484, 552, 543, 825, 192, 347, 1620, 149, 103, 408, 234, 484, 117, 114, 106, 107, 2950, 617, 463, 1785, 646, 170, 323, 118, 728, 133, 4577, 310, 1257, 130, 223, 199, 517, 197, 104, 1081, 143, 248, 106, 179, 145, 1488, 246, 200, 565, 4157, 3833, 122, 304, 259, 1998, 114, 656, 497, 234, 589, 384, 168, 265, 114, 1004, 497, 3351, 107, 404, 106, 3336, 5777, 134, 319, 164, 168, 497, 2970, 707, 574, 4577, 103, 118, 484, 107, 136, 1059, 153, 297, 512, 104, 900, 631, 497, 234, 310, 4577, 130, 384, 1585, 735, 109, 105, 1004, 497, 234, 107, 136, 480, 399, 118, 110, 136, 270, 437, 105, 118, 5777, 134, 879, 238, 809, 704, 433, 631, 118, 5777, 127, 319, 237, 552, 555, 344, 825, 1971, 181, 2887, 330, 2789, 297, 408, 3351, 6013, 5413, 103, 483, 492, 1722, 760, 233, 116, 283, 182, 651, 185, 233, 134, 106, 111, 270, 181, 103, 945, 428, 109, 649, 165, 1488, 246, 114, 160, 156, 589, 384, 168, 265, 128, 530, 134, 822, 922, 109, 204, 242, 246, 2203, 631, 263, 6013, 5413, 110, 278, 451, 110, 136, 879, 238, 809, 704, 474, 335, 134, 117, 384, 114, 116, 1144, 411, 621, 373, 291, 104, 348, 607, 3711, 199, 106, 3997, 2624, 9433, 569, 14759, 7202, 2700, 747, 126, 127, 386, 128, 751, 1037, 134, 139, 195, 447, 119, 120, 1221, 329, 246, 2203, 208, 1477, 484, 199, 543, 1309, 124, 1608, 2121, 621, 104, 118, 2706, 10267, 19674, 103, 114, 217, 497, 234, 1639, 260, 139, 270, 5730, 103, 170, 268, 1560, 108, 232, 357, 104, 109, 649, 165, 145, 174, 141, 115, 680, 130, 290, 178, 588, 246, 31034, 112, 208, 728, 115, 506, 164, 2693, 178, 462, 105, 167, 1207, 5003, 2552, 2075, 340, 303, 932, 830, 114, 203, 31034, 103, 504, 178, 117, 212, 435, 128, 116, 412, 246, 179, 245, 6584, 103, 740, 2001, 555, 344, 157, 1183, 104, 1084, 105, 107, 136, 1404, 221, 390, 104, 109, 617, 7312, 957, 397, 138, 259, 2668, 736, 817, 19674, 114, 217, 497, 234, 115, 6825, 467, 116, 2693, 1570, 269, 16427, 1572, 136, 25135, 9056, 231, 128, 116, 973, 246, 438, 2857, 207, 149, 571, 6533, 303, 1572, 136, 3014, 138, 1084, 7189, 327, 647, 109, 216, 1347, 104, 225, 136, 105, 140, 114, 1084, 790, 485, 203, 183, 195, 119, 300, 234, 1635, 3715, 1251, 188, 104, 736, 621, 734, 114, 408, 234, 484, 180, 571, 2032, 135, 399, 421, 572, 156, 179, 245, 281, 1357, 126, 244, 177, 167, 932, 830, 105, 289, 117, 109, 225, 146, 730, 241, 577, 5961, 1623, 428, 107, 215, 158, 861, 584, 138, 412, 246, 179, 245, 474, 116, 166, 736, 621, 115, 1035, 776, 650, 755, 125, 156, 324, 286, 25135, 9056, 231, 114, 497, 234, 108, 121, 1008, 780, 433, 2121, 817, 19674, 123, 160, 118, 484, 127, 167, 467, 12985, 103, 5375, 1828, 103, 11351, 320, 674, 332, 176, 15462, 103, 28353, 105, 108, 409, 15481, 6929, 112, 631, 484, 110, 136, 475, 368, 143, 1608, 1097, 408, 234, 5777, 134, 879, 238, 517, 197, 497, 234, 170, 134, 110, 1 ]	[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]	[ 1561, 134, 346, 175, 118, 2706, 204, 513, 368, 107, 133, 2100, 110, 103, 156, 306, 775, 235, 593, 167, 407, 124, 143, 350, 599, 106, 201, 1130, 476, 419, 117, 632, 1314, 1 ]

070313_oecd_interestratecaution

https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2007/03/070313_oecd_interestratecaution

OECD khuyên nên cẩn thận với lãi suất

Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển, OECD, tuyên bố tình trạng lạm phát tại khối các nước sử dụng đồng tiền chung châu Âu, eurozone, cũng như tại Mỹ và Nhật Bản không đáng sợ đến mức có thể biện minh cho việc tiếp tục tăng tỉ lệ lãi suất.

Kinh tế gia trưởng của OECD nói rằng việc tăng tỉ lệ lãi suất có thể cần thiết tại một số giai đoạn ở châu Âu, nhưng hiện nay, tình trạng lạm phát “được kiểm soát tốt”. Tổ chức này dự đoán tăng trưởng của Mỹ sẽ vẫn ở mức thấp trong tương lai gần, khiến cho việc tăng tỉ lệ lãi suất lên là không cần thiết. Tại Nhật Bản, theo OECD, tình trạng giảm phát vẫn còn và do đó cũng không nên tăng lãi suất. Ngân hàng trung ương châu Âu, ECB, tăng tỉ lệ lãi suất từ 3.5% lên 3.75% sau khi có cuộc thảo luận vào tháng Ba. Trong khi OECD nói hiện chưa cần thiết p̣hải tăng tỉ lệ lãi suất, họ cũng dự đoán rằng tỉ lệ lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể sẽ tăng lên mức 4% vào năm 2008. Thách thức của Nhật Bản Nhật Bản tăng tỉ lệ lại suất của họ lên 0.5% vào tháng Hai, khiến mức lãi suất tại đây đang ở mức cao nhất trong cả thập kỷ nay. OECD nói Ngân hàng Nhật Bản nên đợi cho đến khi lạm phát “chắc chắn là cao” hãy tăng tỉ lệ lãi suất. Tổ chức này nói thách thức chính đối với kinh tế Nhật vẫn là thúc đẩy mức chi tiêu của các hộ gia đình, vì tăng trưởng kinh tế hiện tại của Nhật dựa quá nhiều vào xuất khẩu.

summarize: Kinh tế gia trưởng của OECD nói rằng việc tăng tỉ lệ lãi suất có thể cần thiết tại một số giai đoạn ở châu Âu, nhưng hiện nay, tình trạng lạm phát “được kiểm soát tốt”. Tổ chức này dự đoán tăng trưởng của Mỹ sẽ vẫn ở mức thấp trong tương lai gần, khiến cho việc tăng tỉ lệ lãi suất lên là không cần thiết. Tại Nhật Bản, theo OECD, tình trạng giảm phát vẫn còn và do đó cũng không nên tăng lãi suất. Ngân hàng trung ương châu Âu, ECB, tăng tỉ lệ lãi suất từ 3.5% lên 3.75% sau khi có cuộc thảo luận vào tháng Ba. Trong khi OECD nói hiện chưa cần thiết p̣hải tăng tỉ lệ lãi suất, họ cũng dự đoán rằng tỉ lệ lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể sẽ tăng lên mức 4% vào năm 2008. Thách thức của Nhật Bản Nhật Bản tăng tỉ lệ lại suất của họ lên 0.5% vào tháng Hai, khiến mức lãi suất tại đây đang ở mức cao nhất trong cả thập kỷ nay. OECD nói Ngân hàng Nhật Bản nên đợi cho đến khi lạm phát “chắc chắn là cao” hãy tăng tỉ lệ lãi suất. Tổ chức này nói thách thức chính đối với kinh tế Nhật vẫn là thúc đẩy mức chi tiêu của các hộ gia đình, vì tăng trưởng kinh tế hiện tại của Nhật dựa quá nhiều vào xuất khẩu.

[ 108, 287, 285, 161, 725, 998, 165, 1308, 104, 8937, 123, 641, 358, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 107, 671, 1312, 2414, 149, 172, 721, 1008, 780, 449, 511, 2168, 170, 493, 801, 205, 612, 1598, 212, 401, 19525, 2090, 820, 2289, 863, 3969, 853, 126, 1416, 1040, 321, 1308, 104, 200, 134, 1125, 449, 1889, 4664, 113, 489, 1032, 1584, 103, 2084, 114, 358, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 227, 106, 110, 1312, 11052, 919, 1085, 2493, 181, 8937, 103, 205, 612, 558, 212, 1125, 177, 105, 180, 150, 127, 110, 237, 321, 2303, 5874, 112, 1462, 201, 396, 929, 511, 2168, 11043, 103, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 563, 3635, 6071, 227, 3635, 16910, 187, 129, 107, 460, 843, 967, 138, 253, 4007, 298, 129, 8937, 123, 493, 289, 1312, 2414, 19420, 6542, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 103, 154, 127, 1416, 1040, 641, 1494, 2138, 2303, 5874, 104, 1462, 201, 151, 929, 511, 785, 107, 671, 134, 321, 227, 1889, 8157, 138, 147, 4622, 7019, 1522, 104, 1085, 783, 1085, 783, 321, 1494, 2138, 153, 5874, 104, 154, 227, 24993, 138, 253, 2605, 2084, 1889, 2303, 5874, 149, 248, 167, 449, 1889, 291, 941, 113, 186, 2039, 688, 1103, 8937, 123, 1462, 201, 1085, 783, 237, 3840, 114, 792, 129, 1598, 212, 5637, 8648, 3386, 106, 291, 561, 914, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 112, 3969, 853, 126, 123, 1221, 1522, 122, 923, 405, 236, 998, 1085, 1125, 106, 822, 2991, 1889, 692, 464, 104, 109, 1061, 165, 2806, 171, 321, 1308, 236, 998, 493, 149, 104, 1085, 4281, 310, 713, 138, 1512, 14414, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 3969, 853, 7509, 274, 725, 998, 105, 1327, 10454, 8937, 103, 480, 1493, 205, 612, 1598, 212, 149, 3929, 109, 507, 1686, 286, 1002, 1634, 630, 511, 2168, 16963, 103, 127, 128, 149, 200, 105, 1085, 783, 110, 549, 3511, 792, 1889, 107, 671, 1873, 494, 114, 358, 1297, 437, 321, 1494, 2138, 2303, 5874, 112, 1 ]

130113_luphuong_paris1973

https://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2013/01/130113_luphuong_paris1973

'Hòa đàm Paris, cả hai phía đều vi phạm'

Nhà nghiên cứu trong nước, ông Lữ Phương khẳng định cả hai phía ký kết hiệp định Paris 1973 là chính quyền Việt Nam Cộng hòa và các lực lượng cộng sản Bắc Việt, cùng đồng minh Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam (MTDTGPMNVN) đều 'vi phạm hiệp định', nhưng cho rằng phía chính quyền của ông Thiệu có những dấu hiệu 'vi phạm trước.'

Trong cuộc trao đổi với BBC Việt ngữ trung tuần tháng 01/2013, nhân đánh dấu tròn 40 năm Hòa đàm Paris được ký kết (1973-2013), ông Phương, cựu thành viên của Mặt trận Dân tộc nói trên cho hay Mặt trận và phe Cộng sản Bắc Việt có 'thực sự' tính đến một 'kịch bản hòa giải' thông qua việc sử dụng một lực lượng trung lập được gọi là 'lực lượng thứ ba.' Tuy nhiên ông nói do có những thay đổi về tương quan lực lượng, chiến cuộc giữa hai phe Bắc và Nam Việt Nam, và thay đổi đường lối chính trị từ Hà Nội, mà kịch bản này đã thay đổi. Về các nhân vật tham gia đàm phán thuộc phe cộng sản và đồng minh ở miền Nam tại Hòa đàm Paris 1973, ông đánh giá vai trò của ông Lê Đức Thọ là "quyết định" và "tài giỏi, xoay xở," trong khi vai trò của bà Nguyễn Thị Bình chỉ là người đơn thuần "thực hiện một kịch bản" của Hà Nội và bản thân ông Thọ. Cựu thành viên Mặt trận DTGPMNVN cũng kể lại chi tiết về bữa tiệc do ông Nguyễn Hữu Thọ, sau này là một trong các Chủ Tịch Quốc Hội Việt Nam sau 30/4/1975, tổ chức để chia tay một số thành viên của "lực lượng thứ ba", cũng như "mặt trận dân tộc giải phóng", cùng liên minh của họ... trong một bối cảnh mà ông gọi là "điểu tận, cung tàn." Ở phần cuối của cuộc trao đổi với Quốc Phương của BBC, nhà nghiên cứu Lữ Phương phân tích ý đồ của Trung Quốc khi không muốn phe cộng sản Bắc Việt "chiến thắng triệt để," cũng như đề cập tới sự kiện Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa như một phần các mặc cả, thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Washington từ lâu trước cuộc Hòa đàm Paris 1973. (Xin lỗi quý vị vì chất lượng tín hiệu của cuộc phỏng vấn qua điện thoại viễn liên không được cao.)

summarize: Trong cuộc trao đổi với BBC Việt ngữ trung tuần tháng 01/2013, nhân đánh dấu tròn 40 năm Hòa đàm Paris được ký kết (1973-2013), ông Phương, cựu thành viên của Mặt trận Dân tộc nói trên cho hay Mặt trận và phe Cộng sản Bắc Việt có 'thực sự' tính đến một 'kịch bản hòa giải' thông qua việc sử dụng một lực lượng trung lập được gọi là 'lực lượng thứ ba.' Tuy nhiên ông nói do có những thay đổi về tương quan lực lượng, chiến cuộc giữa hai phe Bắc và Nam Việt Nam, và thay đổi đường lối chính trị từ Hà Nội, mà kịch bản này đã thay đổi. Về các nhân vật tham gia đàm phán thuộc phe cộng sản và đồng minh ở miền Nam tại Hòa đàm Paris 1973, ông đánh giá vai trò của ông Lê Đức Thọ là "quyết định" và "tài giỏi, xoay xở," trong khi vai trò của bà Nguyễn Thị Bình chỉ là người đơn thuần "thực hiện một kịch bản" của Hà Nội và bản thân ông Thọ. Cựu thành viên Mặt trận DTGPMNVN cũng kể lại chi tiết về bữa tiệc do ông Nguyễn Hữu Thọ, sau này là một trong các Chủ Tịch Quốc Hội Việt Nam sau 30/4/1975, tổ chức để chia tay một số thành viên của "lực lượng thứ ba", cũng như "mặt trận dân tộc giải phóng", cùng liên minh của họ... trong một bối cảnh mà ông gọi là "điểu tận, cung tàn." Ở phần cuối của cuộc trao đổi với Quốc Phương của BBC, nhà nghiên cứu Lữ Phương phân tích ý đồ của Trung Quốc khi không muốn phe cộng sản Bắc Việt "chiến thắng triệt để," cũng như đề cập tới sự kiện Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa như một phần các mặc cả, thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Washington từ lâu trước cuộc Hòa đàm Paris 1973. (Xin lỗi quý vị vì chất lượng tín hiệu của cuộc phỏng vấn qua điện thoại viễn liên không được cao.)

[ 108, 287, 285, 161, 298, 204, 992, 345, 119, 378, 131, 1063, 396, 670, 253, 5189, 5154, 103, 157, 403, 988, 1867, 1757, 147, 1418, 883, 2031, 117, 667, 299, 4342, 9378, 15992, 856, 118, 6600, 924, 164, 182, 104, 1993, 852, 651, 796, 123, 159, 114, 194, 1993, 852, 105, 1006, 607, 262, 360, 131, 107, 13562, 144, 257, 334, 155, 116, 377, 13276, 288, 544, 272, 257, 206, 235, 156, 324, 286, 116, 265, 423, 396, 385, 117, 343, 106, 377, 15222, 423, 259, 6547, 257, 421, 445, 118, 123, 180, 107, 120, 346, 345, 125, 489, 146, 265, 423, 103, 242, 204, 415, 196, 1006, 360, 105, 132, 131, 578, 105, 346, 345, 361, 1195, 122, 245, 148, 337, 1981, 145, 1690, 288, 126, 115, 346, 2954, 1264, 109, 157, 731, 268, 165, 883, 689, 624, 1006, 490, 262, 105, 210, 494, 108, 121, 752, 132, 149, 1418, 883, 2031, 9474, 118, 403, 314, 809, 704, 104, 118, 729, 663, 3570, 106, 189, 7190, 190, 207, 105, 13173, 7221, 2959, 17702, 519, 113, 129, 809, 704, 104, 263, 362, 1074, 644, 163, 106, 111, 652, 2519, 6599, 199, 116, 1690, 288, 207, 104, 337, 710, 105, 288, 481, 118, 3570, 112, 2349, 164, 182, 1993, 852, 1828, 12997, 14074, 2276, 3767, 127, 546, 153, 692, 958, 125, 2281, 3622, 180, 118, 362, 2139, 7483, 187, 126, 106, 116, 113, 109, 483, 7050, 162, 813, 131, 132, 187, 13560, 420, 229, 130, 733, 600, 116, 166, 164, 182, 104, 17675, 423, 259, 459, 646, 127, 128, 189, 13269, 852, 137, 796, 272, 662, 646, 264, 316, 494, 104, 154, 599, 113, 116, 1303, 313, 145, 118, 343, 106, 6590, 1815, 431, 1501, 103, 870, 1385, 294, 108, 978, 380, 608, 104, 204, 992, 345, 119, 162, 1507, 104, 2366, 152, 568, 402, 8689, 1507, 613, 566, 108, 232, 905, 104, 151, 162, 129, 110, 278, 1006, 490, 262, 360, 131, 6271, 779, 2642, 130, 519, 127, 128, 220, 1288, 228, 144, 591, 151, 162, 2158, 961, 678, 1120, 128, 116, 380, 109, 945, 186, 103, 893, 899, 415, 360, 725, 105, 1365, 148, 727, 226, 204, 1418, 883, 2031, 15660, 444, 3432, 1145, 1089, 297, 171, 562, 423, 875, 614, 104, 204, 1102, 255, 235, 726, 909, 2058, 316, 110, 117, 2207, 371, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 571, 568, 402, 113, 1013, 118, 8689, 1507, 1202, 269, 190, 186, 196, 505, 667, 299, 1319, 190, 2031, 6415, 106, 122, 168, 131, 132, 607, 544, 105, 109, 265, 423, 490, 262, 360, 131, 103, 264, 210, 494, 1993, 852, 651, 796, 2029, 662, 2942, 132, 131, 132, 5455, 14945, 12997, 14074, 17598, 12450, 413, 9237, 473, 1319, 190, 1452, 170, 114, 160, 505, 122, 168, 104, 118, 3914, 107, 120, 988, 614, 9237, 473, 1735, 257, 1 ]

160710_vucaophan_pca_china_philippines

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/07/160710_vucaophan_pca_china_philippines

Phán quyết của Tòa trọng tài và hệ lụy

Ngay từ đầu, Trung Quốc đã đứng ngoài vụ kiện của Philippines.

Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc, chứ không phải là ngược lại, theo TS. Vũ Cao Phan. Họ khẳng định Tòa Trọng tài không có quyền phán xử vụ này hoặc nếu cứ lập đàn tố tụng thì mọi kết quả đều vô giá trị. Như một sự nhất quán, ông Bộ trưởng Ngoại giao nước này mới đây gọi vụ kiện là một “trò hề” và yêu cầu “cần chấm dứt ngay”. Một người tiền nhiệm của ông, trong vai trò dẫn dắt một hội thảo còn tuyên bố, “các phán quyết cũng chỉ là một tờ giấy bỏ” mà thôi. Lô-gíc của lập trường này tất phải cho ra một thái độ dửng dưng, hoặc khoanh tay đứng nhìn hoặc bỏ đi chỗ khác chơi. Nhưng không, người ta đã không làm vậy, ít nhất là cho đến gần đây, khi ngày phán quyết đã tới gần và nhiều dấu hiệu cho thấy, phán quyết này sẽ nghiêng về bên thưa kiện. Tận dụng mọi diễn đàn, mọi cơ hội, người ta đề cập đến vụ kiện với tất cả sự phủ định có thể. Cả một chiến dịch được thực hiện để lôi kéo, tập hợp lực lượng khá nhọc công, mệt sức. Thậm chí, một cuộc dàn binh diễn trận thị uy ngay trước giờ G trên một khu vực trọng yếu ở Biển Đông. Vân vân và vân vân… Tất cả những điều đó chứng minh điều ngược lại: Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc. Muốn gây sức ép Tại sao? Khó có thể nhận định, bằng tất cả sự phản ứng quyết liệt của mình, Trung Quốc muốn gây sức ép lên năm vị thẩm phán Tòa Trọng tài. Nhưng dù là nước lớn, Trung Quốc cũng không thể một mình chống đỡ cả thế gian. Và một điều rất quan trọng khác là họ cần trấn an, cần giải thích, cần hướng dẫn dư luận cho cả tỉ thần dân trong nước. Từ cách thức phản ứng của Trung Quốc, nhiều nhà quan sát đã đưa ra dự báo về những kịch bản có thể, một khi có phán quyết chính thức của Tòa Trọng tài. Thái độ và ứng xử của Philippines dưới sự lãnh đạo của tân Tổng thống Rodrigo Duterte 'là có thể hiểu và chấp nhận được', theo tác giả. Tuy nhiên trong vấn đề này, có lẽ nên tìm đến một sự nhìn nhận bình tĩnh. Phản ứng như những ngày qua của Trung Quốc mang tính nhất thời, vì những mục đích cụ thể. Còn phản ứng trước phán quyết của Tòa Trọng tài sẽ mang tính chiến lược, có tác động lâu dài đến vị trí của Trung Quốc và quan hệ quốc tế mà quốc gia này theo đuổi. Một quốc gia tuyên bố trỗi dậy trong hòa bình, một quốc gia đang nổi lên với tất cả sức mạnh của mình, một quốc gia không dấu giếm tham vọng được nhìn nhận như một siêu cường chia sẻ vai trò lãnh đạo thế giới sẽ biết cần phải phản ứng như thế nào để không những không bị chê cười mà vẫn dành đủ đất trống cho cuộc chơi. Tôi không cho rằng Trung Quốc sẽ rút ra khỏi Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển (UNCLOS). Chưa phê chuẩn (như Mỹ) là một việc, còn rút khỏi Công ước lại là một việc hoàn toàn khác. Chưa nói Trung Quốc đã tham gia rất cẩn thận và chi tiết (dường như tiên liệu trước tương lai?) trong quá trình hoàn chỉnh Công ước này. Việc thiết lập một vùng nhận diện phòng không (ADIZ) cũng vậy, chưa đề cập phản ứng quốc tế, mà ngay việc xác định tính pháp lý của phạm vi khu vực nhận diện và quản lý nó cũng không hề là một công việc dễ dàng. Trung Quốc sẽ phải cân nhắc giữa được và mất. Thái độ Philippines Thái độ và ứng xử của Philippines trước ngày phán quyết là có thể hiểu và chấp nhận được. Tổng thống mới của nước này, ông Duterte chọn cách im lặng trước lời kêu gọi của Trung Quốc gạt bỏ vụ kiện để bắt đầu đàm phán giữa hai nước về các tranh chấp ở Biển Đông. Những tuyên bố của Tổng thống cho thấy, ông tỏ ra khá mềm dẻo, chấp nhận đàm phán, nhưng là trên cơ sở những gì mà Philippines nhận được qua phán quyết của Tòa Trọng tài. Cũng là trên cơ sở những gì là di sản của Aquino để lại. Vấn đề Biển Đông không phải là tranh chấp giữa Asean và Trung Quốc, nhưng rõ ràng là một vấn đề liên quan đến an ninh khu vực, một trong ba trụ cột mà ASEAN tuyên bố trong ngày ra mắt Cộng đồng kinh tế của mình (AEC), 22/11/2015. Asean có thể tránh né các tranh chấp chủ quyền nhưng không thể tránh né trước những nguy cơ bất ổn về an ninh khu vực do tranh chấp biển đảo gây ra. Hy vọng Asean sẽ ra được tuyên bố chung về vấn đề này sau phán quyết của Tòa Trọng tài, ít nhất cũng tại cuộc gặp gỡ giữa họ cuối tháng bảy này tại thủ đô Viên Chăn (Lào). Tác giả đặt câu hỏi liệu Trung Quốc tuyên bố vùng nhận diện phòng không ở khu vực Hoàng Sa, mà Trung Quốc cưỡng chiếm từ năm 1974, thì Việt Nam sẽ làm gì? Tôi không bình luận về những gì Việt Nam sẽ nhận được hay không nhận được từ phán quyết của Tòa Trọng tài, đơn giản vì việc này chưa diễn ra. Nhưng trước lời kêu gọi “tha thiết” của Trung Quốc về đàm phán song phương tại sao Việt Nam không kiên quyết nắm lấy và bắt đầu ngay với Hoàng Sa? Việt Nam có đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu đàm phán về quần đảo này. Được hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc tổ chức tập trận ở Hoàng Sa, tờ Hoàn Cầu bình luận: “Họ làm theo thông lệ” thôi. Cũng có thể hiểu tờ báo này muốn ám chỉ từ “chiếu lệ”. Đề cập đến khả năng Trung Quốc có thể lập ADIZ trên Biển Đông, một giáo sư từ Học viện Hành chính công Đại học Quốc gia Singapone cho rằng, khả năng ấy sẽ đến rõ nhất với quần đảo Hoàng Sa vì nơi này không có tranh chấp và nằm dưới quyền kiểm soát thực tế của Trung Quốc nên cả Asean và các nước lớn sẽ không thể có phản ứng gì? Việt Nam nghĩ sao? Bài viết phản ánh văn phong và thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một nhà nghiên cứu chính trị và bang giao quốc tế từ Đại học Bình Dương, Việt Nam.

summarize: Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc, chứ không phải là ngược lại, theo TS. Vũ Cao Phan. Họ khẳng định Tòa Trọng tài không có quyền phán xử vụ này hoặc nếu cứ lập đàn tố tụng thì mọi kết quả đều vô giá trị. Như một sự nhất quán, ông Bộ trưởng Ngoại giao nước này mới đây gọi vụ kiện là một “trò hề” và yêu cầu “cần chấm dứt ngay”. Một người tiền nhiệm của ông, trong vai trò dẫn dắt một hội thảo còn tuyên bố, “các phán quyết cũng chỉ là một tờ giấy bỏ” mà thôi. Lô-gíc của lập trường này tất phải cho ra một thái độ dửng dưng, hoặc khoanh tay đứng nhìn hoặc bỏ đi chỗ khác chơi. Nhưng không, người ta đã không làm vậy, ít nhất là cho đến gần đây, khi ngày phán quyết đã tới gần và nhiều dấu hiệu cho thấy, phán quyết này sẽ nghiêng về bên thưa kiện. Tận dụng mọi diễn đàn, mọi cơ hội, người ta đề cập đến vụ kiện với tất cả sự phủ định có thể. Cả một chiến dịch được thực hiện để lôi kéo, tập hợp lực lượng khá nhọc công, mệt sức. Thậm chí, một cuộc dàn binh diễn trận thị uy ngay trước giờ G trên một khu vực trọng yếu ở Biển Đông. Vân vân và vân vân… Tất cả những điều đó chứng minh điều ngược lại: Trung Quốc rất quan tâm đến tiến trình cũng như phán quyết của Tòa Trọng tài Liên hiệp quốc. Muốn gây sức ép Tại sao? Khó có thể nhận định, bằng tất cả sự phản ứng quyết liệt của mình, Trung Quốc muốn gây sức ép lên năm vị thẩm phán Tòa Trọng tài. Nhưng dù là nước lớn, Trung Quốc cũng không thể một mình chống đỡ cả thế gian. Và một điều rất quan trọng khác là họ cần trấn an, cần giải thích, cần hướng dẫn dư luận cho cả tỉ thần dân trong nước. Từ cách thức phản ứng của Trung Quốc, nhiều nhà quan sát đã đưa ra dự báo về những kịch bản có thể, một khi có phán quyết chính thức của Tòa Trọng tài. Thái độ và ứng xử của Philippines dưới sự lãnh đạo của tân Tổng thống Rodrigo Duterte 'là có thể hiểu và chấp nhận được', theo tác giả. Tuy nhiên trong vấn đề này, có lẽ nên tìm đến một sự nhìn nhận bình tĩnh. Phản ứng như những ngày qua của Trung Quốc mang tính nhất thời, vì những mục đích cụ thể. Còn phản ứng trước phán quyết của Tòa Trọng tài sẽ mang tính chiến lược, có tác động lâu dài đến vị trí của Trung Quốc và quan hệ quốc tế mà quốc gia này theo đuổi. Một quốc gia tuyên bố trỗi dậy trong hòa bình, một quốc gia đang nổi lên với tất cả sức mạnh của mình, một quốc gia không dấu giếm tham vọng được nhìn nhận như một siêu cường chia sẻ vai trò lãnh đạo thế giới sẽ biết cần phải phản ứng như thế nào để không những không bị chê cười mà vẫn dành đủ đất trống cho cuộc chơi. Tôi không cho rằng Trung Quốc sẽ rút ra khỏi Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển (UNCLOS). Chưa phê chuẩn (như Mỹ) là một việc, còn rút khỏi Công ước lại là một việc hoàn toàn khác. Chưa nói Trung Quốc đã tham gia rất cẩn thận và chi tiết (dường như tiên liệu trước tương lai?) trong quá trình hoàn chỉnh Công ước này. Việc thiết lập một vùng nhận diện phòng không (ADIZ) cũng vậy, chưa đề cập phản ứng quốc tế, mà ngay việc xác định tính pháp lý của phạm vi khu vực nhận diện và quản lý nó cũng không hề là một công việc dễ dàng. Trung Quốc sẽ phải cân nhắc giữa được và mất. Thái độ Philippines Thái độ và ứng xử của Philippines trước ngày phán quyết là có thể hiểu và chấp nhận được. Tổng thống mới của nước này, ông Duterte chọn cách im lặng trước lời kêu gọi của Trung Quốc gạt bỏ vụ kiện để bắt đầu đàm phán giữa hai nước về các tranh chấp ở Biển Đông. Những tuyên bố của Tổng thống cho thấy, ông tỏ ra khá mềm dẻo, chấp nhận đàm phán, nhưng là trên cơ sở những gì mà Philippines nhận được qua phán quyết của Tòa Trọng tài. Cũng là trên cơ sở những gì là di sản của Aquino để lại. Vấn đề Biển Đông không phải là tranh chấp giữa Asean và Trung Quốc, nhưng rõ ràng là một vấn đề liên quan đến an ninh khu vực, một trong ba trụ cột mà ASEAN tuyên bố trong ngày ra mắt Cộng đồng kinh tế của mình (AEC), 22/11/2015. Asean có thể tránh né các tranh chấp chủ quyền nhưng không thể tránh né trước những nguy cơ bất ổn về an ninh khu vực do tranh chấp biển đảo gây ra. Hy vọng Asean sẽ ra được tuyên bố chung về vấn đề này sau phán quyết của Tòa Trọng tài, ít nhất cũng tại cuộc gặp gỡ giữa họ cuối tháng bảy này tại thủ đô Viên Chăn (Lào). Tác giả đặt câu hỏi liệu Trung Quốc tuyên bố vùng nhận diện phòng không ở khu vực Hoàng Sa, mà Trung Quốc cưỡng chiếm từ năm 1974, thì Việt Nam sẽ làm gì? Tôi không bình luận về những gì Việt Nam sẽ nhận được hay không nhận được từ phán quyết của Tòa Trọng tài, đơn giản vì việc này chưa diễn ra. Nhưng trước lời kêu gọi “tha thiết” của Trung Quốc về đàm phán song phương tại sao Việt Nam không kiên quyết nắm lấy và bắt đầu ngay với Hoàng Sa? Việt Nam có đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu đàm phán về quần đảo này. Được hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc Trung Quốc tổ chức tập trận ở Hoàng Sa, tờ Hoàn Cầu bình luận: “Họ làm theo thông lệ” thôi. Cũng có thể hiểu tờ báo này muốn ám chỉ từ “chiếu lệ”. Đề cập đến khả năng Trung Quốc có thể lập ADIZ trên Biển Đông, một giáo sư từ Học viện Hành chính công Đại học Quốc gia Singapone cho rằng, khả năng ấy sẽ đến rõ nhất với quần đảo Hoàng Sa vì nơi này không có tranh chấp và nằm dưới quyền kiểm soát thực tế của Trung Quốc nên cả Asean và các nước lớn sẽ không thể có phản ứng gì? Việt Nam nghĩ sao? Bài viết phản ánh văn phong và thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một nhà nghiên cứu chính trị và bang giao quốc tế từ Đại học Bình Dương, Việt Nam.

[ 108, 287, 285, 161, 151, 162, 215, 146, 315, 155, 472, 277, 127, 128, 689, 302, 104, 1200, 1152, 326, 560, 1319, 198, 103, 739, 110, 139, 106, 1240, 1398, 181, 3899, 1016, 1863, 1547, 112, 719, 1202, 269, 190, 1200, 1152, 326, 110, 107, 168, 689, 528, 197, 126, 451, 323, 532, 385, 685, 712, 2401, 143, 389, 299, 416, 413, 616, 314, 1543, 1260, 116, 144, 202, 8991, 118, 429, 395, 836, 384, 142, 126, 239, 248, 343, 197, 591, 106, 116, 401, 20433, 1329, 561, 105, 436, 352, 16007, 1550, 1463, 531, 863, 430, 111, 379, 517, 104, 118, 103, 113, 809, 704, 458, 2795, 116, 213, 843, 177, 480, 3437, 7623, 689, 302, 127, 163, 106, 116, 940, 1336, 306, 561, 145, 1164, 7763, 686, 269, 4101, 376, 104, 385, 271, 126, 525, 139, 114, 124, 116, 869, 359, 17640, 6042, 103, 451, 108, 12033, 600, 715, 485, 451, 306, 184, 1104, 211, 6895, 311, 110, 103, 111, 169, 115, 110, 140, 934, 500, 202, 106, 114, 155, 386, 1009, 129, 191, 689, 302, 115, 228, 386, 105, 158, 988, 614, 114, 203, 103, 689, 302, 126, 134, 3836, 125, 367, 2466, 5760, 20100, 286, 389, 407, 685, 103, 389, 225, 1389, 111, 169, 220, 1288, 155, 197, 591, 119, 525, 186, 144, 256, 190, 107, 136, 112, 1744, 116, 242, 414, 117, 223, 199, 130, 2657, 930, 103, 495, 279, 265, 423, 896, 7084, 135, 103, 3296, 543, 112, 3270, 2477, 116, 204, 2487, 1043, 407, 852, 461, 108, 1593, 531, 226, 339, 2107, 159, 116, 322, 442, 308, 675, 108, 121, 784, 1865, 2395, 4499, 105, 4499, 4499, 599, 1567, 186, 120, 179, 150, 463, 494, 179, 1240, 153, 161, 151, 162, 215, 146, 315, 155, 472, 277, 127, 128, 689, 302, 104, 1200, 1152, 326, 560, 1319, 3697, 3611, 383, 543, 1431, 919, 1608, 4495, 107, 136, 238, 2376, 281, 525, 186, 144, 391, 475, 302, 1793, 104, 1081, 151, 162, 278, 383, 543, 1431, 227, 147, 297, 1208, 689, 1200, 1152, 6309, 311, 428, 106, 142, 1950, 151, 162, 127, 110, 136, 116, 267, 424, 1535, 186, 175, 3514, 619, 116, 179, 215, 146, 308, 211, 106, 154, 260, 1513, 305, 103, 260, 272, 4904, 260, 665, 458, 1136, 410, 114, 186, 1494, 860, 137, 113, 1018, 1069, 173, 329, 391, 475, 104, 151, 890, 158, 152, 146, 338, 115, 251, 124, 382, 188, 125, 120, 1690, 288, 107, 136, 103, 116, 129, 107, 689, 302, 122, 329, 104, 1200, 1152, 6309, 579, 359, 105, 475, 528, 104, 1362, 768, 144, 261, 247, 104, 1702, 408, 234, 8838, 3868, 9179, 107, 136, 524, 105, 577, 238, 117, 1452, 181, 274, 3090, 421, 445, 113, 255, 220, 474, 107, 642, 237, 370, 155, 116, 144, 485, 238, 342, 11122, 3080, 231, 475, 128, 120, 191, 235, 104, 151, 162, 518, 334, 202, 221, 103, 171, 120, 592, 1055, 798, 136, 112, 927, 391, 475, 226, 689, 302, 104, 1200, 1152, 326, 134, 518, 334, 242, 4895, 107, 274, 192, 727, 677, 155, 297, 512, 104, 151, 162, 105, 146, 300, 198, 216, 145, 198, 165, 126, 181, 11580, 430, 198, 165, 480, 399, 3268, 3023, 1870, 113, 544, 2516, 116, 198, 165, 167, 738, 227, 119, 525, 186, 543, 417, 104, 1081, 116, 198, 165, 110, 988, 12289, 268, 584, 117, 485, 238, 128, 116, 1697, 1054, 733, 1198, 809, 704, 261, 247, 175, 249, 134, 217, 260, 139, 391, 475, 128, 175, 224, 130, 110, 120, 110, 133, 2639, 1827, 145, 244, 1031, 620, 282, 2705, 114, 204, 6895, 388, 110, 114, 160, 151, 162, 134, 995, 124, 574, 487, 1126, 560, 1319, 198, 125, 1012, 657, 12896, 112, 2690, 997, 862, 3901, 6935, 106, 116, 156, 103, 177, 995, 574, 487, 1126, 153, 106, 116, 156, 506, 258, 911, 2690, 123, 151, 162, 115, 268, 165, 215, 2645, 2336, 105, 692, 958, 444, 19474, 128, 462, 588, 226, 489, 13704, 371, 113, 310, 277, 506, 1604, 487, 1126, 433, 1068, 583, 385, 116, 501, 238, 681, 438, 110, 19583, 127, 934, 289, 220, 1288, 391, 475, 198, 955, 145, 531, 156, 628, 190, 334, 246, 241, 104, 473, 554, 322, 442, 238, 681, 105, 730, 241, 335, 127, 110, 1329, 106, 116, 135, 156, 790, 5489, 151, 162, 134, 139, 1237, 982, 415, 117, 105, 5814, 579, 359, 1362, 579, 359, 105, 475, 528, 104, 1362, 226, 191, 689, 302, 106, 107, 136, 524, 105, 577, 238, 1378, 408, 234, 239, 104, 142, 474, 118, 3868, 680, 173, 108, 176, 320, 2365, 226, 366, 758, 343, 104, 151, 162, 3700, 306, 197, 591, 130, 290, 178, 883, 689, 415, 196, 142, 125, 109, 250, 577, 108, 121, 784, 1865, 564, 480, 399, 104, 408, 234, 114, 203, 103, 118, 776, 124, 896, 2413, 6790, 103, 577, 238, 883, 6088, 170, 106, 159, 225, 633, 120, 218, 145, 1362, 238, 117, 235, 689, 302, 104, 1200, 1152, 6309, 1185, 269, 106, 159, 225, 633, 120, 218, 106, 791, 262, 104, 8111, 130, 1409, 2131, 220, 784, 510, 110, 139, 106, 250, 577, 415, 2575, 105, 151, 890, 170, 450, 921, 106, 116, 255, 220, 316, 146, 155, 305, 672, 322, 3190, 116, 113, 459, 1266, 3000, 145, 1976, 480, 399, 113, 191, 124, 1086, 607, 210, 236, 216, 104, 267, 4901, 17560, 103, 11789, 10932, 2575, 107, 136, 989, 4132, 109, 250, 577, 185, 168, 170, 110, 136, 989, 4132, 226, 120, 841, 225, 295, 970, 125, 305, 672, 322, 442, 180, 250, 577, 657, 541, 383, 1314, 1642, 584, 2575, 134, 124, 117, 480, 399, 630, 125, 255, 220, 126, 187, 689, 302, 104, 1200, 1152, 4699, 500, 202, 127, 149, 204, 683, 1746, 415, 154, 608, 253, 1856, 126, 149, 331, 709, 4200, 23012, 7859, 3410, 831, 2343, 590, 632, 476, 419, 588, 151, 162, 480, 399, 501, 238, 681, 438, 110, 108, 121, 322, 442, 678, 2712, 145, 151, 162, 2158, 961, 148, 147, 4698, 103, 143, 131, 132, 134, 140, 1376, 388, 110, 342, 410, 125, 120, 218, 131, 132, 134, 238, 117, 194, 110, 238, 117, 148, 689, 302, 104, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1580, 148, 2811, 151, 162, 115, 715, 351, 197, 591, 104, 4447, 1 ]

031031_brazil_hiv

https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2003/10/031031_brazil_hiv

Brazil kêu gọi dân xét nghiệm HIV

Chiến dịch lấy khẩu hiệu là là một phần của chương trình phòng chống HIV/ADIS của Brazil vốn được Liên hiệp quốc khen ngợi là một trong những nơi thành công nhất trên thế giới.

Người ta ước tính hiện có 600.000 người Brazil bị nhiễm HIV nhưng hai phần ba không biết mình đã nhiễm. Điều đó làm gia tăng khả năng lây lan bởi vì người đã nhiễm virút có thể vô tình truyền cho người khác vì không biết. Nay chính phủ tung ra một chiến mới trên toàn quốc để cho người dân được xét nghiệm HIV miễn phí và bảo mật. Chiến dịch được quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông. Đối tượng chính là những người nghĩ rằng họ ít có nguy cơ bị lây nhiễm HIV. Chính phủ Brazil hiện đã trang trải cho các loại thuốc điều trị HIV và gia tăng sức ép buộc các công ty dược phẩm không tăng của những loại thuốc này. Người ta hy vọng chiến dịch mới sẽ khuyến khích được bốn triệu rưởi người đi xét nghiệm HIV một năm.

summarize: Người ta ước tính hiện có 600.000 người Brazil bị nhiễm HIV nhưng hai phần ba không biết mình đã nhiễm. Điều đó làm gia tăng khả năng lây lan bởi vì người đã nhiễm virút có thể vô tình truyền cho người khác vì không biết. Nay chính phủ tung ra một chiến mới trên toàn quốc để cho người dân được xét nghiệm HIV miễn phí và bảo mật. Chiến dịch được quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông. Đối tượng chính là những người nghĩ rằng họ ít có nguy cơ bị lây nhiễm HIV. Chính phủ Brazil hiện đã trang trải cho các loại thuốc điều trị HIV và gia tăng sức ép buộc các công ty dược phẩm không tăng của những loại thuốc này. Người ta hy vọng chiến dịch mới sẽ khuyến khích được bốn triệu rưởi người đi xét nghiệm HIV một năm.

[ 108, 287, 285, 161, 2015, 169, 3498, 334, 493, 107, 12299, 280, 2394, 133, 4135, 4655, 170, 196, 1552, 459, 110, 1060, 267, 115, 4135, 112, 3400, 431, 150, 140, 165, 321, 555, 344, 1603, 1253, 3088, 171, 280, 115, 4135, 17662, 107, 671, 616, 205, 1752, 114, 280, 211, 171, 110, 7324, 2124, 122, 256, 1894, 124, 172, 1076, 1066, 159, 258, 951, 570, 114, 280, 137, 363, 587, 2065, 4655, 6609, 1022, 105, 327, 13500, 4125, 414, 363, 1682, 341, 18015, 9453, 159, 109, 412, 3267, 1752, 206, 112, 5323, 176, 2819, 122, 106, 479, 280, 372, 641, 154, 500, 107, 841, 225, 133, 1603, 4135, 14016, 448, 256, 2394, 493, 115, 509, 1281, 114, 109, 534, 4415, 999, 245, 4655, 105, 165, 321, 2083, 1431, 1170, 109, 135, 457, 13647, 2824, 110, 321, 104, 479, 534, 4415, 433, 2015, 169, 861, 584, 1076, 414, 1066, 134, 4506, 231, 1432, 363, 2729, 1179, 23140, 280, 184, 587, 2065, 4655, 172, 1538, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 4125, 414, 2807, 3032, 1388, 106, 106, 172, 1552, 104, 741, 277, 438, 1664, 4655, 1296, 2522, 3297, 8379, 104, 2394, 2132, 363, 560, 2148, 951, 2354, 5804, 106, 172, 113, 479, 328, 164, 135, 941, 159, 868, 3601, 1 ]

forum-51263401

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-51263401

Virus, champagne, Đảng Xanh, dơi, chuột và lời lãnh đạo

Châu Á bước nào năm Canh Tý 2020 với nỗi lo sợ lan ra về con virus Vũ Hán.

Thủ tướng Lý Khắc Cường tới Vũ Hán hôm 27/01 giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh coronavirus Cho đến hôm nay 27/01/2020, các lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc có vẻ đã bình tâm lại, và lên tiếng chứng tỏ với dư luận quốc tế là họ vẫn sống, không vì nghỉ Tết mà quên đi đồng bào và nhân loại. Hôm trước, Chủ tịch Tập Cận Bình nêu cảnh cáo tình hình ở Vũ Hán, Hồ Bắc là "nghiêm trọng". Cuối tuần qua, thủ tướng Lý Khắc Cường chủ trì họp Ban chỉ đạo thuộc Trung ương Đảng (chú ý: ông Lý thường chỉ lo việc Quốc vụ viện, tức chính phủ, nay chỉ đạo cả bên Đảng), để ra lệnh kéo dài kỳ nghỉ Tết tới 02/02, và hạn chế giao thông nội địa ngăn virus lây lan. Virus viêm phổi corona đáng lo ngại tới đâu? Khách Vũ Hán đến Đà Nẵng là "sơ hở và nguy hiểm"? 2019-nCoV: Thị trường và giá dầu 'gặp hạn' vì virus Coronavirus: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Ngay hôm nay, ông Lý Khắc Cường tới Vũ Hán giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh. Chậm phản ứng gây cáo buộc "che đậy" Tuy thế, lãnh đạo Trung Quốc đã mất điểm nghiêm trọng qua việc xử lý, thông báo cho quốc tế rất chậm về dịch coronavirus. Trong thế giới phẳng về thông tin, và sự hiện diện của hàng vạn người nước ngoài ở chính Vũ Hán, chính quyền Trung Quốc đã phạm sai lầm là cứ làm theo cách riêng khi bất ngờ cách ly đô thị 11 triệu dân này mà không thông báo minh bạch các bước xử lý là gì. Chỉ vào các mạng xã hội tiếng Anh ở Anh tôi đã thấy đủ các loại "phóng sự nhân dân": nào là live streaming của một cô người Thổ Nhĩ Kỳ đi khắp các phố, các chợ ghi lại cảnh hoang vắng, lo ngại, nào là video đăng trên báo Hong Kong từ trong một bệnh viện ở Vũ Hán với hàng nghìn người lo âu, chầu chực để được khám nghiệm. Gần đây nhất là lời kêu gọi của một thanh niên Trung Quốc ở Vũ Hán mô tả cặn kẽ tình hình bị cách ly gây lo sợ ra sao. Dư luận quốc tế rất công bằng, nhân chứng là người Anh, người Thổ Nhĩ Kỳ, người Hán, đều được hoan nghênh, miễn là bạn đưa tin trung thực từ Vũ Hán ra cho thế giới bên ngoài. Các báo Anh cũng ngay lập tức đặt câu hỏi, "Vì sao ca mắc coronavirus đầu tiên được báo vào ngày 01/12/2019, mà qua cả kỳ nghỉ cuối năm, sang Tết Trung Hoa, chính quyền chẳng làm gì, thậm chí còn để cho 5 triệu dân Vũ Hán kịp túa đi khắp nơi?" Đây không phải là bát canh dơi 'đặc sản' được nhà hàng nào đó giới thiệu mà là hình từ Bảo tàng 'Các món ăn kinh tởm' (Disgusting Food Museum) khai trương tại Los Angeles cuối năm 2018. Một phần rất đông công chúng Âu Mỹ coi thói quen ăn thú hoang là xấu xa, tàn ác và kinh dị Nghi ngờ về chuyện Đảng Cộng sản Trung Quốc "che đậy" thông tin lan ra nhanh ngang virus. Zeng Yan, anh bạn Trung Quốc ở London giải thích với tôi: "Không phải chính quyền cố ý che giấu, mà cơ chế chính trị Trung Quốc là như thế". "Lãnh đạo tối cao đã đề ra hình ảnh rất đẹp của chế độ rồi thì quan chức Vũ Hán không ai dám báo cáo lên trung ương về thảm họa đến gần," anh giải thích. Đúng là kịch bản 'Tránh tin xấu để nhận tin cực xấu'. Zeng Yan cho hay: "Trung Quốc cấm cả Facebook, Twitter, và lãnh đạo coi mạng xã hội là nguy hiểm, chỉ quen đưa tin qua phương thức cổ điển: truyền hình, họp báo. Trong khi nhà nước lo các khâu đó, mạng Weibo, WeChat đã đầy tin thật, tin đồn, và nhiều nhất là các tư vấn phòng ngừa virus lây lan." Tóm lại là bộ máy Trung Quốc bị động, và còn tiếp tục bị động. Tin đồn thổi rằng con virus này là 'vũ khí sinh học' lọt ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán chưa được quân đội Trung Quốc bác bỏ. Kiểu xử lý khủng hoảng này không chỉ quá trễ, quá lạc hậu, đem lại "điểm xấu" cho Trung Quốc - tin mới nhất là trên mạng Weibo đang có yêu sách đòi thị trưởng Vũ Hán từ chức vì nắm sai con số khẩu trang cần thiết - mà còn gây hại cho hình ảnh nước này và những nước có lối sống tương tự. Các báo lá cải ở Anh tuần qua không đưa tin hân hoan về 'Lunar New Year' mà toàn đăng bài về "thiếu nữ Trung Hoa nhai thịt dơi". Động vật hoang dã cần được bảo tồn như loài này hiện còn sống ở Việt Nam, Lào và Nam TQ Mới hôm qua 26/01, một số báo tiếng Anh có thêm bài "Video kinh tởm cảnh một người đàn ông châu Á ăn tươi nuốt sống chuột bé" (Disgusting video: An Asian man can be seen eating an alive baby mice). Không biết có phải vì làn sóng toàn cầu phê phán thói ăn thịt động vật hoang dã hay không mà chính phủ TQ vừa ra lệnh cấm buôn bán các loài này. Trong khi đó, báo Việt Nam dịp Tết vẫn khen thú vui "săn chuột đồng" ở miền Tây, kèm ảnh trẻ em bóp chết chuột, treo thành chuỗi. Xin nhắc, câu chuyện động vật luôn nhạy cảm, ảnh hưởng đến hình ảnh các nước và người châu Á, cho dù bạn có thể nóng mặt, nói là 'unfair', là "cá nhân tôi không phải như vậy". Nhắc lại hồi 2018, dư luận châu Âu choáng váng về video trên mạng xã hội "sáu thanh niên nam ở Việt Nam giết và ăn dã man một con khỉ thuộc loài động vật quý hiếm". Những người này đã bị xử tù, nhưng dư âm xấu vẫn còn. Từ lâu rồi, giới khoa học chỉ ra việc xâm lấn vào môi trường tự nhiên, đào bới đồi núi, săn bắt động vật, rắn rết, sâu bọ không chỉ tàn phá thiên nhiên, mà còn khiến con người tiếp xúc với nhiều sinh vật hoang, tăng cao nguy cơ nhiễm virus lạ (xem thêm bài). Trong khi giới trẻ khắp nơi biểu tình vì môi trường, vì quyền của động vật và nếp ăn chay ngày càng phổ biến, hình ảnh ăn sống nuốt tươi thú rừng gây phản cảm kinh khủng. Thời nay, vì vấn đề văn hóa tế nhị, Phương Tây không gọi thẳng đó là thói man rợ, mà chỉ dùng các từ như 'disgusting' (kinh tởm, buồn nôn), 'gruesome' (ghê rợn) khi nói về chuyện làm thịt, ăn các món "đặc sản", diễn ra khá nhiều ở châu Á. Dư luận tiến bộ cũng hỏi "Vì sao chính quyền các nước đó vẫn luôn cam kết bảo vệ môi trường, đề cao lối sống văn minh mà cứ để việc như thế xảy ra?" Va chạm hai cách nhìn, hai lối sống Thế giới ngày nay như đang phân biệt ra khá rõ: Lối sống vì môi trường (đôi khi cực đoan) và Lối sống vì phát triển, tiêu dùng, xả thải. Nghị sĩ EU, Ellie Chowns (trái) và Saskia Brichmont cùng là thành viên Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị viện Châu Âu (INTA). Cả hai đều phản đối EU ký hiệp định tự do thương mại với chính phủ Việt Nam. Bà Chowns còn tự nhận là một nhà vận động xã hội (activist). Xét cho cùng, việc ăn thú rừng, săn bắt cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên cũng là một triết lý sống, không chỉ ở châu Á. Nó cho rằng đời là chuỗi trải nghiệm và sống có một lần, cần phải bắn giết, ăn của lạ mới oách. Ăn được con vật sắp tuyệt chủng cũng giống như khoe khoang các "chiến tích" kiểu bắn hổ, sư tử ở châu Phi mà thủ phạm đã bị lên án là một số du lịch thợ săn người Mỹ, người Hoa. Nhưng tư duy ích kỷ này đang ngày càng va chạm với suy nghĩ về Trái Đất, về môi trường sống, về tính chính danh của các đảng phái cầm quyền dựa trên uy tín bảo vệ môi trường, chống Biến đổi Khí hậu, chứ không phải nhờ vào các đường lối trừu tượng nào đó. Bạn là nhà chính trị tốt thì hãy tốt ngay với những người xung quanh, với động thực vật đi đã. Cũng nhân đây tôi thấy cũng cần nhìn lại vụ dân biểu Nghị viện EU, bà Ellie Chowns, trả lại món quà là chai champagne mà Sứ quán Việt Nam ở Brussels tặng. Vụ việc này xét cho cùng cũng là biểu hiện của sự va chạm hai lối nghĩ. Bà dân biểu Chowns cho rằng một số quan chức ngoại giao Việt Nam muốn "mua chuộc" bà trước vụ bỏ phiếu EVFTA. Phía phản bác lại, chủ yếu trên mạng xã hội, coi bà này quá đáng, trái thông lệ cư xử, nhận được quà rồi làm toáng lên, chính trị hóa vấn đề. Cá nhân tôi nghĩ Brussels là điểm tụ họp của lobby quốc tế, chẳng ai đi "mua chuộc" lá phiếu chỉ bằng một chai rượu. Có khi chỉ đơn giản là chuyện gửi quà hàng loạt theo một danh sách có sẵn. Thế nhưng đây là một bài học cho ngoại giao Việt Nam ở thủ đô châu Âu: tặng quà nên tìm hiểu trước xem người nhận là ai. Vào trang cá nhân của Ellie Chowns thì thấy bà dùng mạng xã hội rất nhiều, đi đâu, làm gì cũng chạy live streaming trên Twitter luôn. Ngay đầu trang của mình, Ellie Chowns nhận là 'Người mẹ, nhà vận động, người lạc quan': "Green Party MEP for the West Midlands, & Herefordshire Councillor. Mum, activist, optimist!" Đây không phải là điều lạ. Ranh giới giữa chính trị gia và giới vận động (activist) ngày nay không còn rõ rệt như xưa. Rất nhiều dân biểu, bộ trưởng ở Phương Tây "ăn ngủ trên Twitter" và dùng kênh này để đối thoại với công chúng, để đả phá đối thủ... Nếu đã biết bà Ellie Chowns 'active' trên Twitter như vậy mà vẫn tiếp xúc với bà ấy bằng kiểu giao thiệp ngoại giao truyền thống thì khó tránh khỏi sự cố 'champagnegate'. Ký kết EVFTA: Ba nghị sĩ EU chỉ trích VN Quốc tế hỏi về nhân quyền, tự do báo chí cho VN ra sao? VN dạy nhân quyền từ mẫu giáo đến đại học Vì đâu không khí Hà Nội ngày càng độc hại? Sau vụ việc này cũng không chưa thấy ai ở Việt Nam lên Twitter "đáp lời" bà dân biểu EU. Twitter chưa phổ biến ở Việt Nam - vì hạn chế số từ nên không hợp với người nói lắm? - nhưng không vì thế mà coi nhẹ nó. Lãnh đạo Trung Quốc né tránh Twitter nên liên tục bị động trước một ông Trump cao niên, mất ngủ về sáng, bắn tweet liên tiếp. Ngay cả vụ coronavirus ông ta cũng ghi điểm thay cho Tập Cận Bình qua câu khen ông Tập "hạn chế virus lây lan", trên Twitter. Dư luận chỉ đọc được lời Trump mà chẳng thấy Tập Cận Bình ở đâu, ông ta có suy nghĩ gì, cảm xúc gì không khi cả thế giới loạn vì virus? Bà Ellie Chowns 'đột nhiên nổi tiếng ở Việt Nam' chỉ còn làm dân biểu EU của Anh vài ngày nữa là hết. Anh rút khỏi mọi cơ chế chính trị EU sau tiếng chuông Brexit điểm lặng lẽ nửa đêm thứ Sáu này, giờ Brussels, khi mới 23:00 giờ London. Nhưng bài học từ vụ Việt Nam tặng 'chai rượu' Tết ở Brussels không hẳn đã mất tính thời sự. Cần tư duy mới về môi trường, và cần rất nhanh Đó là vì vai trò của Đảng Xanh đang ngày một mạnh, dù một bà Chowns có rời Nghị viện EU. Tại Đức, nước hùng mạnh nhất EU, Đảng Xanh giành 27% phiếu cử tri năm qua, trên cả đảng cầm quyền CDU của Angela Merkel, bỏ xa đảng cánh tả SPD và gấp đôi số phiếu của đảng cực hữu AfD. Ở châu Âu nay người ta coi cách mạng cộng sản là chuyện đã quá xa từ cả 100 năm trước (1917-19), cách mạng XHCN cũng đã thôi ba thập niên rồi (1989), nhưng như Emma Graham-Harrison viết trên The Guardian, cuộc Cách mạng Xanh đang diễn ra, như sóng ngầm. Biểu tình chống khai thác dầu khí trước trụ sở ENI ở Rome, Ý đầu 2019. Giới trẻ châu Âu nay đang bước vào một phong trào vì môi trường rất mạnh. Trong Nghị viện EU, sức mạnh của Đảng Xanh đến từ chỗ họ là đảng duy nhất có tiếng nói thống nhất 100% ở mọi quốc gia thành viên. Có thể nói Đảng Xanh là một trên toàn châu Âu, và các Đảng Xanh ở Đức, Anh, Pháp, Thuỵ Điển, Hà Lan...chỉ là phân bộ của họ. Nhiều ý tưởng của 'Greens' bị cho là không tưởng, là phi thực tế, hoặc chưa đến lúc, nhưng chắc chắn là họ hiện đóng vai trò "chìa khóa quyền lực" trong EU (Greens are kingmakers in the decision process - theo Centre for European Reform). Với dư luận, đảng Xanh lướt trên làn sóng chống Biến đổi Khí hậu, chống rác thải, chống năng lượng bẩn - toàn những điều thiết thân với mọi con người thời này. Bởi vậy, nhận được món quà EVFTA, chính phủ Việt Nam chắc chắn không thể bỏ qua ý kiến của các dân biểu Đảng Xanh trong quá trình áp dụng, thực thi hiệp định thương mại. Ngoài chuyện các tiêu chuẩn EU về thực phẩm, năng lượng, môi trường đất, biển...đều cao, chúng còn được sự ủng hộ của rất đông dư luận Việt Nam đang ngày càng ý thức về môi trường sống đáng có của họ. Thành tích phát triển kinh tế của Việt Nam quả là ngoạn mục, nhưng nước này đã đến lúc cần một tầm cao mới. Liên hiệp châu Âu nhiệm kỳ này tự hào về viễn kiến rằng kinh tế tốt là kinh tế phục vụ dân tốt, thân thiện với môi trường . EU đặt ra chức 'Cao ủy vì một nền kinh tế tốt cho nhân dân' (An Economy that Works for People), hiện do Valdis Dombrovskis (Latvia) nắm giữ. 'Cao ủy vì một thỏa thuận Xanh cho châu Âu' (European Green Deal) được trao cho phó chủ tịch Ủy ban EU, Frans Timmermans (Hà Lan). Cao ủy 'Môi trường và Các Đại dương' (Environment and Oceans), hiện về tay Virginijus Sinkevicius (Lithuania). Cuộc chơi với EU này rất mới, trải dài nhiều năm, trải rộng trên không gian từ Brussels tới Hà Nội, và trên cả mạng xã hội. Cùng bài học ở trên, nhân Năm mới Canh Tý, tôi rất hy vọng các nhà ngoại giao, các nhóm hoạch định chính sách, và cả cấp lãnh đạo cao cấp nhất ở Việt Nam thực sự đổi mới tư duy, nhất là tư duy môi trường. Ví dụ hiểu EU nghĩ gì thì vận động cho Biển Đông sẽ dễ, bởi họ không dính vào tranh chấp lãnh thổ nhưng tin rằng xây đảo nhân tạo là tàn phá môi trường biển. Song hành với tư duy mới đó, quan chức Việt Nam cần hiện đại hóa nhanh chóng ứng xử truyền thông, đi trước Trung Quốc thì càng hay. Lên mạng Facebook đã là nỗ lực tốt, lên Twitter, để theo (follow) các nhân vật hàng đầu ở Phương Tây, xem họ nói gì, viết gì rồi chia sẻ nhanh chóng ý kiến cá nhân, kể cả phản bác lại, sẽ tốt hơn là im. Ít ai đòi lãnh đạo Việt Nam phải chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của hàng triệu dân và hàng trăm nghìn quan chức dưới quyền. Nhưng phản ứng kịp thời của họ trước dư luận, sự can đảm dám nêu ý kiến cá nhân (personal), bớt quan cách, trịnh trọng sẽ chỉ tăng tính thuyết phục của thông điệp trong thời đại Xanh và Nhanh. Và nếu thân, tâm, ý đều vì cuộc sống của mọi người, vì môi trường thiên nhiên sạch đẹp thì điều tốt chung sẽ đến với tất cả mà chẳng cần nói quá nhiều. Tình hình lây lan của coronavirus từ Vũ Hán Xem thêm: Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới 'VN chưa quyết liệt chống buôn lậu động vật' Việt Nam tổ chức hội nghị động vật hoang dã

summarize: Thủ tướng Lý Khắc Cường tới Vũ Hán hôm 27/01 giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh coronavirus Cho đến hôm nay 27/01/2020, các lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc có vẻ đã bình tâm lại, và lên tiếng chứng tỏ với dư luận quốc tế là họ vẫn sống, không vì nghỉ Tết mà quên đi đồng bào và nhân loại. Hôm trước, Chủ tịch Tập Cận Bình nêu cảnh cáo tình hình ở Vũ Hán, Hồ Bắc là "nghiêm trọng". Cuối tuần qua, thủ tướng Lý Khắc Cường chủ trì họp Ban chỉ đạo thuộc Trung ương Đảng (chú ý: ông Lý thường chỉ lo việc Quốc vụ viện, tức chính phủ, nay chỉ đạo cả bên Đảng), để ra lệnh kéo dài kỳ nghỉ Tết tới 02/02, và hạn chế giao thông nội địa ngăn virus lây lan. Virus viêm phổi corona đáng lo ngại tới đâu? Khách Vũ Hán đến Đà Nẵng là "sơ hở và nguy hiểm"? 2019-nCoV: Thị trường và giá dầu 'gặp hạn' vì virus Coronavirus: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Ngay hôm nay, ông Lý Khắc Cường tới Vũ Hán giám sát việc xây bệnh viện để đối phó với hàng nghìn ca nhiễm bệnh. Chậm phản ứng gây cáo buộc "che đậy" Tuy thế, lãnh đạo Trung Quốc đã mất điểm nghiêm trọng qua việc xử lý, thông báo cho quốc tế rất chậm về dịch coronavirus. Trong thế giới phẳng về thông tin, và sự hiện diện của hàng vạn người nước ngoài ở chính Vũ Hán, chính quyền Trung Quốc đã phạm sai lầm là cứ làm theo cách riêng khi bất ngờ cách ly đô thị 11 triệu dân này mà không thông báo minh bạch các bước xử lý là gì. Chỉ vào các mạng xã hội tiếng Anh ở Anh tôi đã thấy đủ các loại "phóng sự nhân dân": nào là live streaming của một cô người Thổ Nhĩ Kỳ đi khắp các phố, các chợ ghi lại cảnh hoang vắng, lo ngại, nào là video đăng trên báo Hong Kong từ trong một bệnh viện ở Vũ Hán với hàng nghìn người lo âu, chầu chực để được khám nghiệm. Gần đây nhất là lời kêu gọi của một thanh niên Trung Quốc ở Vũ Hán mô tả cặn kẽ tình hình bị cách ly gây lo sợ ra sao. Dư luận quốc tế rất công bằng, nhân chứng là người Anh, người Thổ Nhĩ Kỳ, người Hán, đều được hoan nghênh, miễn là bạn đưa tin trung thực từ Vũ Hán ra cho thế giới bên ngoài. Các báo Anh cũng ngay lập tức đặt câu hỏi, "Vì sao ca mắc coronavirus đầu tiên được báo vào ngày 01/12/2019, mà qua cả kỳ nghỉ cuối năm, sang Tết Trung Hoa, chính quyền chẳng làm gì, thậm chí còn để cho 5 triệu dân Vũ Hán kịp túa đi khắp nơi?" Đây không phải là bát canh dơi 'đặc sản' được nhà hàng nào đó giới thiệu mà là hình từ Bảo tàng 'Các món ăn kinh tởm' (Disgusting Food Museum) khai trương tại Los Angeles cuối năm 2018. Một phần rất đông công chúng Âu Mỹ coi thói quen ăn thú hoang là xấu xa, tàn ác và kinh dị Nghi ngờ về chuyện Đảng Cộng sản Trung Quốc "che đậy" thông tin lan ra nhanh ngang virus. Zeng Yan, anh bạn Trung Quốc ở London giải thích với tôi: "Không phải chính quyền cố ý che giấu, mà cơ chế chính trị Trung Quốc là như thế". "Lãnh đạo tối cao đã đề ra hình ảnh rất đẹp của chế độ rồi thì quan chức Vũ Hán không ai dám báo cáo lên trung ương về thảm họa đến gần," anh giải thích. Đúng là kịch bản 'Tránh tin xấu để nhận tin cực xấu'. Zeng Yan cho hay: "Trung Quốc cấm cả Facebook, Twitter, và lãnh đạo coi mạng xã hội là nguy hiểm, chỉ quen đưa tin qua phương thức cổ điển: truyền hình, họp báo. Trong khi nhà nước lo các khâu đó, mạng Weibo, WeChat đã đầy tin thật, tin đồn, và nhiều nhất là các tư vấn phòng ngừa virus lây lan." Tóm lại là bộ máy Trung Quốc bị động, và còn tiếp tục bị động. Tin đồn thổi rằng con virus này là 'vũ khí sinh học' lọt ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán chưa được quân đội Trung Quốc bác bỏ. Kiểu xử lý khủng hoảng này không chỉ quá trễ, quá lạc hậu, đem lại "điểm xấu" cho Trung Quốc - tin mới nhất là trên mạng Weibo đang có yêu sách đòi thị trưởng Vũ Hán từ chức vì nắm sai con số khẩu trang cần thiết - mà còn gây hại cho hình ảnh nước này và những nước có lối sống tương tự. Các báo lá cải ở Anh tuần qua không đưa tin hân hoan về 'Lunar New Year' mà toàn đăng bài về "thiếu nữ Trung Hoa nhai thịt dơi". Động vật hoang dã cần được bảo tồn như loài này hiện còn sống ở Việt Nam, Lào và Nam TQ Mới hôm qua 26/01, một số báo tiếng Anh có thêm bài "Video kinh tởm cảnh một người đàn ông châu Á ăn tươi nuốt sống chuột bé" (Disgusting video: An Asian man can be seen eating an alive baby mice). Không biết có phải vì làn sóng toàn cầu phê phán thói ăn thịt động vật hoang dã hay không mà chính phủ TQ vừa ra lệnh cấm buôn bán các loài này. Trong khi đó, báo Việt Nam dịp Tết vẫn khen thú vui "săn chuột đồng" ở miền Tây, kèm ảnh trẻ em bóp chết chuột, treo thành chuỗi. Xin nhắc, câu chuyện động vật luôn nhạy cảm, ảnh hưởng đến hình ảnh các nước và người châu Á, cho dù bạn có thể nóng mặt, nói là 'unfair', là "cá nhân tôi không phải như vậy". Nhắc lại hồi 2018, dư luận châu Âu choáng váng về video trên mạng xã hội "sáu thanh niên nam ở Việt Nam giết và ăn dã man một con khỉ thuộc loài động vật quý hiếm". Những người này đã bị xử tù, nhưng dư âm xấu vẫn còn. Từ lâu rồi, giới khoa học chỉ ra việc xâm lấn vào môi trường tự nhiên, đào bới đồi núi, săn bắt động vật, rắn rết, sâu bọ không chỉ tàn phá thiên nhiên, mà còn khiến con người tiếp xúc với nhiều sinh vật hoang, tăng cao nguy cơ nhiễm virus lạ (xem thêm bài). Trong khi giới trẻ khắp nơi biểu tình vì môi trường, vì quyền của động vật và nếp ăn chay ngày càng phổ biến, hình ảnh ăn sống nuốt tươi thú rừng gây phản cảm kinh khủng. Thời nay, vì vấn đề văn hóa tế nhị, Phương Tây không gọi thẳng đó là thói man rợ, mà chỉ dùng các từ như 'disgusting' (kinh tởm, buồn nôn), 'gruesome' (ghê rợn) khi nói về chuyện làm thịt, ăn các món "đặc sản", diễn ra khá nhiều ở châu Á. Dư luận tiến bộ cũng hỏi "Vì sao chính quyền các nước đó vẫn luôn cam kết bảo vệ môi trường, đề cao lối sống văn minh mà cứ để việc như thế xảy ra?" Va chạm hai cách nhìn, hai lối sống Thế giới ngày nay như đang phân biệt ra khá rõ: Lối sống vì môi trường (đôi khi cực đoan) và Lối sống vì phát triển, tiêu dùng, xả thải. Nghị sĩ EU, Ellie Chowns (trái) và Saskia Brichmont cùng là thành viên Ủy ban Thương mại Quốc tế của Nghị viện Châu Âu (INTA). Cả hai đều phản đối EU ký hiệp định tự do thương mại với chính phủ Việt Nam. Bà Chowns còn tự nhận là một nhà vận động xã hội (activist). Xét cho cùng, việc ăn thú rừng, săn bắt cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên cũng là một triết lý sống, không chỉ ở châu Á. Nó cho rằng đời là chuỗi trải nghiệm và sống có một lần, cần phải bắn giết, ăn của lạ mới oách. Ăn được con vật sắp tuyệt chủng cũng giống như khoe khoang các "chiến tích" kiểu bắn hổ, sư tử ở châu Phi mà thủ phạm đã bị lên án là một số du lịch thợ săn người Mỹ, người Hoa. Nhưng tư duy ích kỷ này đang ngày càng va chạm với suy nghĩ về Trái Đất, về môi trường sống, về tính chính danh của các đảng phái cầm quyền dựa trên uy tín bảo vệ môi trường, chống Biến đổi Khí hậu, chứ không phải nhờ vào các đường lối trừu tượng nào đó. Bạn là nhà chính trị tốt thì hãy tốt ngay với những người xung quanh, với động thực vật đi đã. Cũng nhân đây tôi thấy cũng cần nhìn lại vụ dân biểu Nghị viện EU, bà Ellie Chowns, trả lại món quà là chai champagne mà Sứ quán Việt Nam ở Brussels tặng. Vụ việc này xét cho cùng cũng là biểu hiện của sự va chạm hai lối nghĩ. Bà dân biểu Chowns cho rằng một số quan chức ngoại giao Việt Nam muốn "mua chuộc" bà trước vụ bỏ phiếu EVFTA. Phía phản bác lại, chủ yếu trên mạng xã hội, coi bà này quá đáng, trái thông lệ cư xử, nhận được quà rồi làm toáng lên, chính trị hóa vấn đề. Cá nhân tôi nghĩ Brussels là điểm tụ họp của lobby quốc tế, chẳng ai đi "mua chuộc" lá phiếu chỉ bằng một chai rượu. Có khi chỉ đơn giản là chuyện gửi quà hàng loạt theo một danh sách có sẵn. Thế nhưng đây là một bài học cho ngoại giao Việt Nam ở thủ đô châu Âu: tặng quà nên tìm hiểu trước xem người nhận là ai. Vào trang cá nhân của Ellie Chowns thì thấy bà dùng mạng xã hội rất nhiều, đi đâu, làm gì cũng chạy live streaming trên Twitter luôn. Ngay đầu trang của mình, Ellie Chowns nhận là 'Người mẹ, nhà vận động, người lạc quan': "Green Party MEP for the West Midlands, & Herefordshire Councillor. Mum, activist, optimist!" Đây không phải là điều lạ. Ranh giới giữa chính trị gia và giới vận động (activist) ngày nay không còn rõ rệt như xưa. Rất nhiều dân biểu, bộ trưởng ở Phương Tây "ăn ngủ trên Twitter" và dùng kênh này để đối thoại với công chúng, để đả phá đối thủ... Nếu đã biết bà Ellie Chowns 'active' trên Twitter như vậy mà vẫn tiếp xúc với bà ấy bằng kiểu giao thiệp ngoại giao truyền thống thì khó tránh khỏi sự cố 'champagnegate'. Ký kết EVFTA: Ba nghị sĩ EU chỉ trích VN Quốc tế hỏi về nhân quyền, tự do báo chí cho VN ra sao? VN dạy nhân quyền từ mẫu giáo đến đại học Vì đâu không khí Hà Nội ngày càng độc hại? Sau vụ việc này cũng không chưa thấy ai ở Việt Nam lên Twitter "đáp lời" bà dân biểu EU. Twitter chưa phổ biến ở Việt Nam - vì hạn chế số từ nên không hợp với người nói lắm? - nhưng không vì thế mà coi nhẹ nó. Lãnh đạo Trung Quốc né tránh Twitter nên liên tục bị động trước một ông Trump cao niên, mất ngủ về sáng, bắn tweet liên tiếp. Ngay cả vụ coronavirus ông ta cũng ghi điểm thay cho Tập Cận Bình qua câu khen ông Tập "hạn chế virus lây lan", trên Twitter. Dư luận chỉ đọc được lời Trump mà chẳng thấy Tập Cận Bình ở đâu, ông ta có suy nghĩ gì, cảm xúc gì không khi cả thế giới loạn vì virus? Bà Ellie Chowns 'đột nhiên nổi tiếng ở Việt Nam' chỉ còn làm dân biểu EU của Anh vài ngày nữa là hết. Anh rút khỏi mọi cơ chế chính trị EU sau tiếng chuông Brexit điểm lặng lẽ nửa đêm thứ Sáu này, giờ Brussels, khi mới 23:00 giờ London. Nhưng bài học từ vụ Việt Nam tặng 'chai rượu' Tết ở Brussels không hẳn đã mất tính thời sự. Cần tư duy mới về môi trường, và cần rất nhanh Đó là vì vai trò của Đảng Xanh đang ngày một mạnh, dù một bà Chowns có rời Nghị viện EU. Tại Đức, nước hùng mạnh nhất EU, Đảng Xanh giành 27% phiếu cử tri năm qua, trên cả đảng cầm quyền CDU của Angela Merkel, bỏ xa đảng cánh tả SPD và gấp đôi số phiếu của đảng cực hữu AfD. Ở châu Âu nay người ta coi cách mạng cộng sản là chuyện đã quá xa từ cả 100 năm trước (1917-19), cách mạng XHCN cũng đã thôi ba thập niên rồi (1989), nhưng như Emma Graham-Harrison viết trên The Guardian, cuộc Cách mạng Xanh đang diễn ra, như sóng ngầm. Biểu tình chống khai thác dầu khí trước trụ sở ENI ở Rome, Ý đầu 2019. Giới trẻ châu Âu nay đang bước vào một phong trào vì môi trường rất mạnh. Trong Nghị viện EU, sức mạnh của Đảng Xanh đến từ chỗ họ là đảng duy nhất có tiếng nói thống nhất 100% ở mọi quốc gia thành viên. Có thể nói Đảng Xanh là một trên toàn châu Âu, và các Đảng Xanh ở Đức, Anh, Pháp, Thuỵ Điển, Hà Lan...chỉ là phân bộ của họ. Nhiều ý tưởng của 'Greens' bị cho là không tưởng, là phi thực tế, hoặc chưa đến lúc, nhưng chắc chắn là họ hiện đóng vai trò "chìa khóa quyền lực" trong EU (Greens are kingmakers in the decision process - theo Centre for European Reform). Với dư luận, đảng Xanh lướt trên làn sóng chống Biến đổi Khí hậu, chống rác thải, chống năng lượng bẩn - toàn những điều thiết thân với mọi con người thời này. Bởi vậy, nhận được món quà EVFTA, chính phủ Việt Nam chắc chắn không thể bỏ qua ý kiến của các dân biểu Đảng Xanh trong quá trình áp dụng, thực thi hiệp định thương mại. Ngoài chuyện các tiêu chuẩn EU về thực phẩm, năng lượng, môi trường đất, biển...đều cao, chúng còn được sự ủng hộ của rất đông dư luận Việt Nam đang ngày càng ý thức về môi trường sống đáng có của họ. Thành tích phát triển kinh tế của Việt Nam quả là ngoạn mục, nhưng nước này đã đến lúc cần một tầm cao mới. Liên hiệp châu Âu nhiệm kỳ này tự hào về viễn kiến rằng kinh tế tốt là kinh tế phục vụ dân tốt, thân thiện với môi trường . EU đặt ra chức 'Cao ủy vì một nền kinh tế tốt cho nhân dân' (An Economy that Works for People), hiện do Valdis Dombrovskis (Latvia) nắm giữ. 'Cao ủy vì một thỏa thuận Xanh cho châu Âu' (European Green Deal) được trao cho phó chủ tịch Ủy ban EU, Frans Timmermans (Hà Lan). Cao ủy 'Môi trường và Các Đại dương' (Environment and Oceans), hiện về tay Virginijus Sinkevicius (Lithuania). Cuộc chơi với EU này rất mới, trải dài nhiều năm, trải rộng trên không gian từ Brussels tới Hà Nội, và trên cả mạng xã hội. Cùng bài học ở trên, nhân Năm mới Canh Tý, tôi rất hy vọng các nhà ngoại giao, các nhóm hoạch định chính sách, và cả cấp lãnh đạo cao cấp nhất ở Việt Nam thực sự đổi mới tư duy, nhất là tư duy môi trường. Ví dụ hiểu EU nghĩ gì thì vận động cho Biển Đông sẽ dễ, bởi họ không dính vào tranh chấp lãnh thổ nhưng tin rằng xây đảo nhân tạo là tàn phá môi trường biển. Song hành với tư duy mới đó, quan chức Việt Nam cần hiện đại hóa nhanh chóng ứng xử truyền thông, đi trước Trung Quốc thì càng hay. Lên mạng Facebook đã là nỗ lực tốt, lên Twitter, để theo (follow) các nhân vật hàng đầu ở Phương Tây, xem họ nói gì, viết gì rồi chia sẻ nhanh chóng ý kiến cá nhân, kể cả phản bác lại, sẽ tốt hơn là im. Ít ai đòi lãnh đạo Việt Nam phải chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của hàng triệu dân và hàng trăm nghìn quan chức dưới quyền. Nhưng phản ứng kịp thời của họ trước dư luận, sự can đảm dám nêu ý kiến cá nhân (personal), bớt quan cách, trịnh trọng sẽ chỉ tăng tính thuyết phục của thông điệp trong thời đại Xanh và Nhanh. Và nếu thân, tâm, ý đều vì cuộc sống của mọi người, vì môi trường thiên nhiên sạch đẹp thì điều tốt chung sẽ đến với tất cả mà chẳng cần nói quá nhiều. Tình hình lây lan của coronavirus từ Vũ Hán Xem thêm: Tê tê, loài vật bị săn lùng nhất thế giới 'VN chưa quyết liệt chống buôn lậu động vật' Việt Nam tổ chức hội nghị động vật hoang dã

[ 108, 287, 285, 161, 596, 477, 1087, 3222, 3304, 228, 1016, 2520, 325, 24725, 850, 338, 358, 556, 1515, 1344, 130, 195, 1004, 119, 201, 1428, 840, 977, 1515, 11415, 1291, 155, 325, 275, 24725, 6428, 109, 261, 247, 291, 202, 104, 151, 162, 107, 895, 115, 342, 315, 1398, 105, 227, 354, 463, 776, 119, 1136, 967, 198, 216, 106, 154, 244, 2883, 110, 171, 1207, 2261, 145, 1729, 184, 210, 1347, 105, 157, 5341, 1131, 1466, 483, 492, 2088, 3089, 644, 917, 313, 341, 205, 240, 108, 121, 1016, 6293, 873, 360, 106, 11419, 308, 340, 2218, 176, 670, 1244, 331, 477, 1087, 3222, 3304, 185, 996, 720, 806, 163, 247, 1182, 151, 929, 348, 444, 1935, 5848, 9668, 118, 1087, 369, 163, 650, 358, 162, 197, 6971, 766, 122, 2591, 275, 163, 247, 186, 367, 348, 856, 130, 124, 1762, 930, 677, 393, 1207, 2261, 228, 28182, 103, 105, 576, 353, 384, 206, 1554, 439, 963, 1084, 1603, 9167, 2926, 4691, 4612, 1693, 549, 650, 755, 228, 2583, 4605, 1016, 2520, 155, 1640, 2257, 106, 5658, 2858, 108, 772, 121, 105, 841, 12541, 347, 24770, 161, 1074, 271, 105, 314, 1118, 377, 18913, 576, 257, 171, 1084, 20601, 161, 903, 918, 622, 192, 731, 1824, 2358, 159, 186, 142, 1580, 325, 801, 118, 1087, 3222, 3304, 228, 1016, 2520, 850, 338, 358, 556, 1515, 1344, 130, 195, 1004, 119, 201, 1428, 840, 977, 8149, 29124, 320, 391, 475, 383, 341, 1170, 189, 5683, 14993, 207, 421, 1672, 261, 247, 151, 162, 115, 552, 318, 849, 308, 235, 358, 528, 2056, 206, 188, 114, 198, 216, 215, 3584, 125, 414, 11415, 112, 298, 175, 249, 5530, 125, 206, 2720, 105, 144, 493, 1359, 104, 201, 3408, 111, 142, 351, 108, 121, 122, 1016, 6293, 122, 168, 151, 162, 115, 473, 714, 1472, 106, 532, 140, 181, 173, 734, 129, 295, 1274, 173, 1272, 709, 461, 1425, 1179, 137, 126, 145, 110, 206, 188, 494, 1943, 109, 920, 528, 241, 106, 1776, 1137, 138, 109, 427, 293, 567, 354, 266, 108, 121, 266, 141, 115, 203, 620, 109, 534, 189, 15797, 144, 157, 6040, 161, 224, 106, 13286, 108, 19388, 2386, 104, 172, 602, 111, 2050, 1925, 336, 184, 1227, 109, 2988, 109, 2272, 848, 153, 313, 1824, 2431, 103, 650, 755, 103, 224, 106, 1696, 687, 159, 188, 847, 1028, 148, 113, 172, 1515, 1344, 108, 121, 1016, 2520, 119, 201, 1428, 111, 650, 108, 3694, 103, 18646, 16142, 130, 117, 1914, 12805, 2480, 248, 202, 106, 366, 758, 343, 104, 172, 781, 778, 151, 162, 108, 121, 1016, 2520, 787, 1072, 22332, 231, 6160, 205, 240, 133, 173, 1272, 383, 650, 964, 124, 2968, 2694, 967, 198, 216, 215, 135, 281, 103, 157, 463, 106, 111, 1222, 111, 2050, 1925, 1433, 111, 6293, 413, 117, 2074, 2554, 103, 1635, 106, 230, 251, 193, 396, 223, 148, 1016, 2520, 124, 114, 175, 249, 367, 1781, 303, 188, 266, 127, 531, 925, 766, 1295, 476, 4285, 189, 2778, 350, 840, 1537, 11415, 178, 462, 117, 188, 138, 191, 5189, 25047, 103, 145, 235, 186, 393, 1207, 608, 1542, 586, 2261, 151, 254, 103, 122, 168, 718, 269, 140, 2043, 2540, 320, 356, 177, 130, 114, 985, 1179, 137, 1016, 2520, 2018, 4816, 409, 184, 1227, 328, 2707, 834, 110, 139, 106, 4293, 2453, 7617, 377, 18358, 9918, 117, 152, 201, 224, 150, 249, 4147, 145, 106, 240, 148, 1294, 2224, 14135, 1246, 446, 236, 6805, 257, 7953, 31386, 16650, 23814, 371, 550, 1525, 149, 3730, 5140, 608, 147, 5583, 885, 380, 215, 823, 135, 174, 785, 200, 703, 2521, 1379, 446, 1441, 1824, 106, 1099, 4164, 1385, 108, 1673, 105, 236, 2500, 3869, 1274, 125, 953, 348, 1284, 262, 151, 162, 189, 5683, 14993, 207, 206, 193, 1253, 124, 838, 1978, 6506, 9913, 515, 9587, 103, 365, 230, 151, 162, 108, 121, 1619, 272, 581, 119, 141, 161, 2341, 139, 122, 168, 601, 108, 232, 1800, 2319, 103, 145, 225, 353, 122, 245, 151, 162, 106, 128, 175, 340, 189, 10094, 247, 935, 291, 115, 220, 124, 240, 349, 215, 1142, 104, 353, 976, 598, 143, 146, 229, 1016, 2520, 110, 375, 1140, 188, 341, 227, 396, 929, 125, 1506, 1473, 155, 386, 519, 365, 272, 2496, 2869, 106, 1690, 288, 377, 9989, 193, 1099, 130, 645, 193, 786, 1099, 1263, 9913, 515, 9587, 114, 6568, 189, 2635, 162, 918, 186, 4426, 6689, 105, 261, 247, 703, 427, 293, 567, 106, 841, 5094, 163, 1379, 251, 193, 235, 412, 329, 874, 2399, 161, 425, 240, 103, 720, 3726, 298, 129, 152, 142, 650, 109, 4800, 397, 427, 5556, 103, 7727, 115, 858, 193, 11297, 193, 1884, 103, 105, 158, 202, 106, 109, 276, 255, 438, 2857, 1084, 1603, 1253, 294, 4173, 320, 153, 106, 816, 452, 151, 162, 133, 5939, 105, 177, 270, 437, 133, 4552, 1740, 1884, 3285, 160, 219, 1084, 126, 106, 377, 19250, 482, 296, 214, 257, 3075, 124, 148, 438, 1738, 2065, 1016, 2520, 289, 117, 252, 1062, 151, 162, 736, 3703, 9054, 528, 241, 757, 1186, 126, 110, 163, 310, 15898, 310, 956, 10596, 979, 153, 15448, 1099, 207, 114, 151, 162, 233, 193, 239, 202, 106, 159, 427, 5556, 167, 107, 436, 333, 808, 461, 395, 1016, 2520, 148, 229, 171, 1148, 714, 219, 166, 910, 509, 260, 583, 233, 145, 177, 383, 799, 114, 240, 349, 142, 126, 105, 120, 142, 107, 1195, 307, 489, 5167, 303, 188, 1176, 655, 108, 121, 266, 670, 235, 110, 251, 193, 108, 8357, 2074, 125, 8226, 431, 9413, 1080, 14370, 257, 145, 258, 687, 392, 125, 189, 6278, 684, 151, 254, 7750, 1764, 7617, 340, 5508, 1424, 1824, 2358, 260, 117, 327, 1025, 128, 1310, 126, 493, 177, 307, 108, 121, 243, 578, 2285, 105, 132, 903, 2392, 325, 235, 25130, 103, 172, 166, 188, 354, 266, 107, 426, 392, 189, 28659, 236, 6805, 313, 172, 111, 685, 118, 511, 844, 446, 2993, 5128, 307, 7613, 1353, 207, 7953, 31386, 1696, 161, 1020, 6141, 3544, 1036, 4601, 12811, 231, 108, 892, 15451, 305, 108, 409, 14827, 459, 1470, 364, 108, 320, 7063, 831, 724, 217, 107, 139, 171, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1151, 844, 920, 224, 147, 8579, 1576, 232, 2854, 119, 1510, 650, 964, 1253, 124, 125, 219, 1084, 1016, 8645, 1 ]

world-49658962

https://www.bbc.com/vietnamese/world-49658962

Trung Quốc: Vì sao tôi tự kiểm duyệt chính mình trên mạng?

Nhiều tháng bất ổn ở Hong Kong đã gây lo ngại ở Trung Quốc đại lục, nơi tin tức về các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ đã được sàng lọc cẩn thận trước khi bị phát tán ra mạng xã hội.

Các công ty mạng xã hội ở Trung Quốc cũng thường xóa nội dung được cho là đe dọa đến sự ổn định xã hội hoặc Đảng Cộng sản cầm quyền. Nhà báo kiêm nhà văn có trụ sở tại Bắc Kinh Karoline Kan nói rằng vì mọi người có thể gặp rắc rối với chính quyền bằng cách đăng những từ nhạy cảm, nhưng một số người dùng đã tìm ra những cách sáng tạo để vượt qua kiểm duyệt. Joshua Wong đến Đức nói về nhân quyền Joshua Wong gây ‘ấn tượng đẹp’ cho chính quyền Đức Hong Kong: Người biểu tình chế diễu quốc ca Trung Quốc

summarize: Các công ty mạng xã hội ở Trung Quốc cũng thường xóa nội dung được cho là đe dọa đến sự ổn định xã hội hoặc Đảng Cộng sản cầm quyền. Nhà báo kiêm nhà văn có trụ sở tại Bắc Kinh Karoline Kan nói rằng vì mọi người có thể gặp rắc rối với chính quyền bằng cách đăng những từ nhạy cảm, nhưng một số người dùng đã tìm ra những cách sáng tạo để vượt qua kiểm duyệt. Joshua Wong đến Đức nói về nhân quyền Joshua Wong gây ‘ấn tượng đẹp’ cho chính quyền Đức Hong Kong: Người biểu tình chế diễu quốc ca Trung Quốc

[ 108, 287, 285, 161, 303, 135, 457, 427, 293, 213, 108, 121, 151, 162, 127, 369, 1851, 735, 908, 117, 114, 106, 1011, 1050, 155, 144, 970, 190, 293, 213, 451, 348, 607, 262, 898, 1698, 571, 188, 3507, 320, 152, 355, 107, 1266, 633, 149, 360, 725, 17885, 4720, 10859, 123, 160, 171, 389, 111, 107, 136, 683, 3170, 1658, 119, 122, 168, 281, 173, 687, 120, 148, 2171, 4853, 170, 116, 166, 111, 467, 115, 370, 124, 120, 173, 611, 394, 130, 1064, 235, 594, 9516, 5743, 4543, 155, 663, 123, 125, 157, 168, 5743, 4543, 383, 743, 1633, 706, 1142, 748, 114, 122, 168, 663, 847, 5443, 606, 284, 205, 353, 3828, 198, 840, 151, 162, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1115, 253, 295, 970, 108, 121, 847, 1028, 115, 383, 650, 755, 108, 121, 151, 162, 273, 6992, 328, 193, 766, 125, 109, 204, 284, 205, 535, 523, 137, 185, 115, 117, 1161, 2383, 2645, 2336, 226, 129, 133, 212, 1505, 124, 427, 293, 1637, 1 ]

041201_assemblyhearing

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2004/12/041201_assemblyhearing

Quốc hội Việt Nam chất vấn chính phủ

Mấy ngày qua, trong khuôn khổ kỳ họp Quốc hội Việt Nam, nhiều bộ trưởng chính phủ đã trả lời các chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Các nội dung chất vấn xoay quanh các vấn đề được dư luận quan tâm như tiêu cực trong ngành thủy sản và thương mại, chất lượng giáo dục, nhà máy lọc dầu Dung Quất, vấn đề cước viễn thông... Trên danh nghĩa, đại biểu Quốc hội là người được nhân dân bầu ra, thay mặt nhân dân để giám sát bộ máy nhà nước. Việc thực hiện các phiên chất vấn trong kỳ họp Quốc hội đã được tiến hành từ mấy năm qua. Quý vị nghĩ gì về chất lượng của những phiên chất vấn này? Tác động của chúng đối với vấn đề cải thiện năng lực quản lý của bộ máy công quyền? Quí vị có ý kiến gì về vấn đề này, xin dùng hộp tiện ích kế bên để gửi thư với tiếng Việt có dấu, hoặc về vietnamese@bbc.co.uk ............................................................................................................. Minh Quang, Nha TrangTôi nghĩ các vị đại biểu quốc hội việt nam, nói thi giữ lắm nhưng làm thì chẳng bao nhiêu. Các vị cứ nhìn tinh cảnh của dân nghèo, nhất là sinh viên con nhà nghèo thì rõ, họ phải đi bán máu của bản thân để có tiền ăn học, trong khi giá cả cái gì cũng tăng cả. Các vị cứ tới mấy bệnh viện như: trung tâm truyền máu và huyết học ở đường phạm viết chánh, quận1 hay ngân hàng máu Chợ rẫy và khoa huyết học ở bệnh viện 175 đường nguyễn kiệm, gòvấp, thì có gặp sinh viên không?Thật đau lòng khi chung kiến cảnh ấy, nhất la các vị nào là đại biểu quốc hội. Nguyễn Minh, Hà NộiTôi phải công nhận rằng đất nước chúng ta đã và đang cải tiến nhiều theo chiều hướng tôt đẹp hơn. Nhưng thực sự các đồng chí lãnh đạo và cán bộ làm không hiệu quả. Các đồng chí chỉ nói tốt nhưng thực hiện thì quá tồi. Nói và hứa thì giỏi nhưng kết quả không được thì không làm cho đất nước tiến lên được. Điều đó có nghĩa rằng, đất nước chúng ta còn thiếu thực tế và tính hiệu quả quá nhiều. Tôi là một người dân rất yêu nước, nhưng nhìn lại các việc mà chính phủ, quốc hội, va đảng làm cho người dân thì quá ít, không hiệu quả chút nào. Đời sống ngừời dân vẫn khổ, thế mà cứ nói là hiện tượng xóa đói giảm nghèo giảm. Theo tôi nước ta cần phải giải quyết vấn đề chính sách, đừng để chảy máu chất xám như hiện nay. Các vị lãnh đạo làm không tốt cho về vườn luôn. Tôi được biết là trong hàng ngũ cán bộ hiện nay có rất nhiều người giỏi lại không được trọng dụng, mà những người kém năng lực hơn vẫn được cất nhắc. Một cái khó là nếu các bác chóp bu mà mắc lỗi thì ai giám khẩu đầu chảm bây giờ. Các vị dưới quyền chỉ có biết sau đó là ngậm bồ hòn thôi. Mao Trung, Hà NộiCác bộ trưởng trả lời chất vấn trong kỳ hợp quốc hội cũng giống như "xuân thu nhị kỳ, đến hẹn lại lên" vậy thôi. Nói chung là "một hình thức mị dân". Thực tế cũng có một bộ phận dân chúng trí thức và những người có máu me chính trị thì quan tâm tới, số còn lại không quan tâm và cũng không cần biết, bởi vì đâu rồi thì cũng vào đó thôi. Trả lời chất vấn một cách qua loa, né trách và đỗ trách nhiệm cho người khách hoặc cho là nguyên nhân khách quan, tiếp nữa là hứa hẹn rút kinh nghiệm bản thân và kiểm điểm tập thể. Quỳnh Mai, Hải DươngMột Thể chế chính trị đang trong thời gian xây dựng và hoàn thiện thì không thể tránh được những sai xót và cần được rút kinh nghiệm. Hiện tại tôi thấy Quốc hội Việt Nam hiện nay đang làm và làm rất tốt nhiệm vụ của mình Các phiên chất vấn các vị Bộ trưởng và Thủ tướng đều được công khai trên truyền hình Việt Nam và đài Tiếng nói Việt Nam mọi người dân đều có thể tham gia ý kiến của mình và làm cho Quốc Hội ngày càng gần dân hơn. Quốc hội Việt Nam đang làm hết sức mình cho một Việt Nam phát triển và phồn thịnh, công bằng và dân chủ Đoan Hùng, TP. HCMTheo dõi các buổi chất vấn Quý vị Bộ trưởng, tôi có vài ý kiến như sau: 1) Với Bộ trưởng Thương mại, ông cho rằng ông hoàn toàn không dính liếu đến chuyện tiêu cực trong việc phân bổ quota hàng dệt may. Cử tri chúng tôi cay đắng mà tạm tin như vậy. Làm Bộ trưởng mà cả một tập đoàn tham nhũng do một thứ trưởng cầm đầu hoành hành trong bao nhiêu năm mà Ông Bộ trưởng không biết, thì rõ ràng là ông không có năng lực. Tôi nghĩ ông nên từ chức chứ không nên tự đắc mà phát biểu như vầy: "Huy chương thì tôi từ chối,nhưng khuyết điểm thì tôi xin nhận" 2)Với các Bộ trưởng khác như Bộ Bưu chính Viễn thông, Bộ Giáo dục Đào tạo, Bộ Công nghiệp, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Thủy sản....Bộ trưởng nào cũng nêu ra hàng loạt các nguyên nhân sai phạm, chủ quan có, khách quan có....cuối cùng xin nhận khuyết điểm và rút kinh nghiệm....Cử tri chúng tôi nghĩ rằng Quý vị nên tự xét năng lực của mình để mà tự quyết định một cách sáng suốt, họp lý và dũng cảm là nên từ chức. 3) Với Quý vị Lãnh đạo cao nhất, chúng tôi thiết tha xin Quý vị mạnh dạn cách chức những người không có năng lực và công cử những nhân vật có đạo đức, có tâm huyết, có tài năng vào các chức vụ Bộ trưởng để giúp dân giúp nước. Các Bộ các ngành không phải là nơi những người không có năng lực đến thử việc, để rồi sau một thời gian xin nhận khuyết điểm, và rút kinh nghiệm. Chúng tôi rất chán nghe những điệp khúc đó rồi và rất buồn cho tiền đồ đất nước. Quốc Huy, Việt NamHình thức chất vấn công khai là một tiến bộ trong các kỳ họp Quốc hội gần đây. Tuy nhiên chất lượng thì lại quá thất vọng nếu so với tầm cỡ của một cơ quan quyền lực cao nhất đất nước, hầu hết các đại biểu Quốc hội cũng chỉ là những thành viên trong bộ máy hành pháp của Chính phủ hoặc trong các tổ chức của Đảng cho nên không có câu trả lời cụ thể, rất chung chung, hình thức và có thể gọi là bao biện. Một số vẫn tìm đủ lý do trốn tránh trả lời công khai: không đủ thời gian, cho suy nghĩ thêm, trả lời sau bằng văn bản... Đạo diễn các kỳ họp này là Uỷ ban thường vụ Quốc hội mà cụ thể là chủ tịch Quốc hội thì lại phát ngôn rất cảm tính, thiếu dân chủ và khách quan. Càng nghe các vị hỏi nhau rồi trả lời nhau thì lại càng ngán ngẩm cái tầng lớp lãnh đạo của đất nước, nhiều khi cuộc họp trở thành diễn đàn để cấp dưới nịnh cấp trên, ca ngợi “thành tích” của nhau. Mới được chất vấn lần đầu tiên, tuy không vị đại biểu nào dám hỏi căng với ông thủ tướng nhưng thủ tướng cũng đã tính dọn chỗ trước để đổ trách nhiệm: “Yếu kém có ở bộ máy chính trị nữa chứ không riêng chỉ bộ máy hành chính”, hẳn nhiên hàm ý này nhắc tới yếu kém của Đảng. Nhưng có lẽ nên kết thúc ở đây vì bàn đến lĩnh vực Đảng lại nằm ngoài khả năng của Quốc hội rồi, thực tế Đảng mới là cơ quan quyền lực cao nhất, đụng đến Đảng là vi phạm Hiến pháp ngay! Nguyễn Nam, TP. HCMTrả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Bưu chính - Viễn thông có nói rằng, ông có thiếu sót trong việc chưa phân biệt rõ giữa Công với Tư. Thiết nghĩ rằng, chuyện Công - Tư là bài học vỡ lòng khi ra làm quan của ông cha ta thuở trước. Huống hồ là ngày nay, khi mà xã hội ngày càng văn minh và hiện đại hơn. Với những ông quan đời mới như vậy, cầm quyền lại lâu nữa thì đất nước Việt nam đến bao giờ mới có thể giàu mạnh được. Cũng không thể hiểu được rằng vì sao Quốc hội lại không tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm hoặc bãi nhiệm những ông quan như thế. Cái lý do là do chưa có cơ chế bỏ phiếu tín nhiệm, hoặc số lượng đại biểu đề nghị chưa đủ phần trăm tối thiểu quả là không thuyết phục một chút nào. Là bởi vì nó quá cũ mèm. Đông Quân, Seattle, Hoa KỳTôi thấy Việt Nam ngày càng tiến bộ hơn trong việc thực hiện quy chế dân chủ. Từ đây, những phiên họp cuối năm của Quốc hội trở thành những phiên họp đề ra quyết sách, những gì có ích cho dân, cho nước. Hi vọng tương lai VN sẽ trở thành một nước có nền kinh tế vững mạnh, thể chế vững mạnh để đưa đất nước tiến lên trên đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Căn bản là nhà nước VN đã thực hiện phương châm, quan điểm "Lấy dân làm gốc" rồi. Nguyễn Cường, MontrealChất vấn là điều tốt. Nhưng trong thể chế Việt Nam theo chế độ một đảng, thì đại đa số đại biểu QH là đảng viên. Họ có câu hỏi chất vấn, nhưng vô tình họ bị ràng buộc bởi thẻ đảng nên vấn đề chất vấn không triệt để. Mọi đại biểu đều dưới sự lãnh đạo của Ban bí thư. Do đó các đại biểu phát biểu e dè, không dứt khoát. Nói tóm lại, cuộc đấu tranh để phát triển trong Quốc hội chỉ mang tính chất tạm bợ, vá víu mà thôi. Trần Minh, Việt NamLà một người dân ở một nước nghèo như VN tôi không cần biết người ta chất vấn nhau những gì trong cuộc họp, tôi đòi hỏi tính hiệu quả của chính phủ khi thực thi những chính sách đã đề ra. Tôi không thể chấp nhận những kẻ sử dụng những đặc quyền đặc lợi để mặc cả, mua chuộc lén lút với giới kinh doanh làm hại đến quyền lợi cuả đất nước, sống trên mồ hôi nước mắt của dân đen. Nói một cách khác tôi muốn biết cơ cấu tổ chức vai trò và quyền lực cuả Quốc hội Vn như thế nào?Có đủ sức để buộc tội những người đứng đầu nhà nước về những tội như tham nhũng, hối lộ hay nhận hối lộ? Khi đã kết tội liệu các nhà lập pháp có đủ quyền để bỏ phiếu bất tín nhiệm các chính trị gia hàng đầu vì họ đã không đủ sức tạo sự tin cậy với người dân, không đưa được đất nước thoát ra tệ nạn tham nhũng đã hoành hành đất nước qua nhiều năm tháng? Liệu đã có những biện pháp hữu hiệu đánh những đòn chí mạng vào giới chính khách tham nhũng để rồi bất cứ chính phủ nào lên mà không bài trừ tham nhũng hữu hiệu như đã hứa là phải giải tán nội các ngay và tiến hành bầu cử mới. Không cho phép kéo dài dây dưa bất cứ một tệ nạn nào! Từ Huy, Hoa KỳChúng ta thử nghe Ông Trương Đình Tuyển nói tại Quốc Hội : "Sau khi vụ việc bị phát hiện, tôi đã chuyển công việc của anh Dâu cho các thứ trưởng khác nhưng ai cũng từ chối. Tôi phải trực tiếp phân bổ quota 1 tháng, theo tiêu chí công khai. Các doanh nghiệp không phải đôn đáo chạy ra Hà Nội", (trích VN Express on line) Đúng rồi!! Sau khi vụ tham nhũng về phân phối quota đã bị đổ bể , thì lúc này công tác phân phối quota đâu còn béo bở gì nữa , trăm con mắt trông vào, nay lĩnh công việc này vào thì có khi mang vạ và “đi đổ vỏ”. Từ chối là thượng sách!! Tinh thần các vị thứ truởng này thật là cao và nặng lòng yêu nước!!! Quốc Bảo, Hoa KỳLại là một kỳ họp Quốc hội Việt Nam diễn ra trong một tháng. Tốn tiền nhân dân, mà tôi nghĩ cũng chẳng lợi ích gì, bài hát xưa hát lại mà thôi. Trước hết, tôi nghĩ nên đưa các đại biểu quốc hội đi du lịch đến các nước phát triển Đông Nam Á, có thể EU, và Mỹ. Xong, trở lại kỳ họp là tốt hơn. Như thế hi vọng đại biểu quốc hội sẽ có phần tiến bộ hơn, học hỏi các nước dân chủ và cải cách chính trị. Trên danh nghĩa, đại biểu QH do dân bầu. Tuy vậy, họ là những đảng viên, thì cũng là cùng một đảng, la hét to lên cũng làm buồn thiên hạ thôi, chả có chất lượng chi hết.

summarize: Các nội dung chất vấn xoay quanh các vấn đề được dư luận quan tâm như tiêu cực trong ngành thủy sản và thương mại, chất lượng giáo dục, nhà máy lọc dầu Dung Quất, vấn đề cước viễn thông... Trên danh nghĩa, đại biểu Quốc hội là người được nhân dân bầu ra, thay mặt nhân dân để giám sát bộ máy nhà nước. Việc thực hiện các phiên chất vấn trong kỳ họp Quốc hội đã được tiến hành từ mấy năm qua. Quý vị nghĩ gì về chất lượng của những phiên chất vấn này? Tác động của chúng đối với vấn đề cải thiện năng lực quản lý của bộ máy công quyền? Quí vị có ý kiến gì về vấn đề này, xin dùng hộp tiện ích kế bên để gửi thư với tiếng Việt có dấu, hoặc về vietnamese@bbc.co.uk ............................................................................................................. Minh Quang, Nha TrangTôi nghĩ các vị đại biểu quốc hội việt nam, nói thi giữ lắm nhưng làm thì chẳng bao nhiêu. Các vị cứ nhìn tinh cảnh của dân nghèo, nhất là sinh viên con nhà nghèo thì rõ, họ phải đi bán máu của bản thân để có tiền ăn học, trong khi giá cả cái gì cũng tăng cả. Các vị cứ tới mấy bệnh viện như: trung tâm truyền máu và huyết học ở đường phạm viết chánh, quận1 hay ngân hàng máu Chợ rẫy và khoa huyết học ở bệnh viện 175 đường nguyễn kiệm, gòvấp, thì có gặp sinh viên không?Thật đau lòng khi chung kiến cảnh ấy, nhất la các vị nào là đại biểu quốc hội. Nguyễn Minh, Hà NộiTôi phải công nhận rằng đất nước chúng ta đã và đang cải tiến nhiều theo chiều hướng tôt đẹp hơn. Nhưng thực sự các đồng chí lãnh đạo và cán bộ làm không hiệu quả. Các đồng chí chỉ nói tốt nhưng thực hiện thì quá tồi. Nói và hứa thì giỏi nhưng kết quả không được thì không làm cho đất nước tiến lên được. Điều đó có nghĩa rằng, đất nước chúng ta còn thiếu thực tế và tính hiệu quả quá nhiều. Tôi là một người dân rất yêu nước, nhưng nhìn lại các việc mà chính phủ, quốc hội, va đảng làm cho người dân thì quá ít, không hiệu quả chút nào. Đời sống ngừời dân vẫn khổ, thế mà cứ nói là hiện tượng xóa đói giảm nghèo giảm. Theo tôi nước ta cần phải giải quyết vấn đề chính sách, đừng để chảy máu chất xám như hiện nay. Các vị lãnh đạo làm không tốt cho về vườn luôn. Tôi được biết là trong hàng ngũ cán bộ hiện nay có rất nhiều người giỏi lại không được trọng dụng, mà những người kém năng lực hơn vẫn được cất nhắc. Một cái khó là nếu các bác chóp bu mà mắc lỗi thì ai giám khẩu đầu chảm bây giờ. Các vị dưới quyền chỉ có biết sau đó là ngậm bồ hòn thôi. Mao Trung, Hà NộiCác bộ trưởng trả lời chất vấn trong kỳ hợp quốc hội cũng giống như "xuân thu nhị kỳ, đến hẹn lại lên" vậy thôi. Nói chung là "một hình thức mị dân". Thực tế cũng có một bộ phận dân chúng trí thức và những người có máu me chính trị thì quan tâm tới, số còn lại không quan tâm và cũng không cần biết, bởi vì đâu rồi thì cũng vào đó thôi. Trả lời chất vấn một cách qua loa, né trách và đỗ trách nhiệm cho người khách hoặc cho là nguyên nhân khách quan, tiếp nữa là hứa hẹn rút kinh nghiệm bản thân và kiểm điểm tập thể. Quỳnh Mai, Hải DươngMột Thể chế chính trị đang trong thời gian xây dựng và hoàn thiện thì không thể tránh được những sai xót và cần được rút kinh nghiệm. Hiện tại tôi thấy Quốc hội Việt Nam hiện nay đang làm và làm rất tốt nhiệm vụ của mình Các phiên chất vấn các vị Bộ trưởng và Thủ tướng đều được công khai trên truyền hình Việt Nam và đài Tiếng nói Việt Nam mọi người dân đều có thể tham gia ý kiến của mình và làm cho Quốc Hội ngày càng gần dân hơn. Quốc hội Việt Nam đang làm hết sức mình cho một Việt Nam phát triển và phồn thịnh, công bằng và dân chủ Đoan Hùng, TP. HCMTheo dõi các buổi chất vấn Quý vị Bộ trưởng, tôi có vài ý kiến như sau: 1) Với Bộ trưởng Thương mại, ông cho rằng ông hoàn toàn không dính liếu đến chuyện tiêu cực trong việc phân bổ quota hàng dệt may. Cử tri chúng tôi cay đắng mà tạm tin như vậy. Làm Bộ trưởng mà cả một tập đoàn tham nhũng do một thứ trưởng cầm đầu hoành hành trong bao nhiêu năm mà Ông Bộ trưởng không biết, thì rõ ràng là ông không có năng lực. Tôi nghĩ ông nên từ chức chứ không nên tự đắc mà phát biểu như vầy: "Huy chương thì tôi từ chối,nhưng khuyết điểm thì tôi xin nhận" 2)Với các Bộ trưởng khác như Bộ Bưu chính Viễn thông, Bộ Giáo dục Đào tạo, Bộ Công nghiệp, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Thủy sản....Bộ trưởng nào cũng nêu ra hàng loạt các nguyên nhân sai phạm, chủ quan có, khách quan có....cuối cùng xin nhận khuyết điểm và rút kinh nghiệm....Cử tri chúng tôi nghĩ rằng Quý vị nên tự xét năng lực của mình để mà tự quyết định một cách sáng suốt, họp lý và dũng cảm là nên từ chức. 3) Với Quý vị Lãnh đạo cao nhất, chúng tôi thiết tha xin Quý vị mạnh dạn cách chức những người không có năng lực và công cử những nhân vật có đạo đức, có tâm huyết, có tài năng vào các chức vụ Bộ trưởng để giúp dân giúp nước. Các Bộ các ngành không phải là nơi những người không có năng lực đến thử việc, để rồi sau một thời gian xin nhận khuyết điểm, và rút kinh nghiệm. Chúng tôi rất chán nghe những điệp khúc đó rồi và rất buồn cho tiền đồ đất nước. Quốc Huy, Việt NamHình thức chất vấn công khai là một tiến bộ trong các kỳ họp Quốc hội gần đây. Tuy nhiên chất lượng thì lại quá thất vọng nếu so với tầm cỡ của một cơ quan quyền lực cao nhất đất nước, hầu hết các đại biểu Quốc hội cũng chỉ là những thành viên trong bộ máy hành pháp của Chính phủ hoặc trong các tổ chức của Đảng cho nên không có câu trả lời cụ thể, rất chung chung, hình thức và có thể gọi là bao biện. Một số vẫn tìm đủ lý do trốn tránh trả lời công khai: không đủ thời gian, cho suy nghĩ thêm, trả lời sau bằng văn bản... Đạo diễn các kỳ họp này là Uỷ ban thường vụ Quốc hội mà cụ thể là chủ tịch Quốc hội thì lại phát ngôn rất cảm tính, thiếu dân chủ và khách quan. Càng nghe các vị hỏi nhau rồi trả lời nhau thì lại càng ngán ngẩm cái tầng lớp lãnh đạo của đất nước, nhiều khi cuộc họp trở thành diễn đàn để cấp dưới nịnh cấp trên, ca ngợi “thành tích” của nhau. Mới được chất vấn lần đầu tiên, tuy không vị đại biểu nào dám hỏi căng với ông thủ tướng nhưng thủ tướng cũng đã tính dọn chỗ trước để đổ trách nhiệm: “Yếu kém có ở bộ máy chính trị nữa chứ không riêng chỉ bộ máy hành chính”, hẳn nhiên hàm ý này nhắc tới yếu kém của Đảng. Nhưng có lẽ nên kết thúc ở đây vì bàn đến lĩnh vực Đảng lại nằm ngoài khả năng của Quốc hội rồi, thực tế Đảng mới là cơ quan quyền lực cao nhất, đụng đến Đảng là vi phạm Hiến pháp ngay! Nguyễn Nam, TP. HCMTrả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Bưu chính - Viễn thông có nói rằng, ông có thiếu sót trong việc chưa phân biệt rõ giữa Công với Tư. Thiết nghĩ rằng, chuyện Công - Tư là bài học vỡ lòng khi ra làm quan của ông cha ta thuở trước. Huống hồ là ngày nay, khi mà xã hội ngày càng văn minh và hiện đại hơn. Với những ông quan đời mới như vậy, cầm quyền lại lâu nữa thì đất nước Việt nam đến bao giờ mới có thể giàu mạnh được. Cũng không thể hiểu được rằng vì sao Quốc hội lại không tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm hoặc bãi nhiệm những ông quan như thế. Cái lý do là do chưa có cơ chế bỏ phiếu tín nhiệm, hoặc số lượng đại biểu đề nghị chưa đủ phần trăm tối thiểu quả là không thuyết phục một chút nào. Là bởi vì nó quá cũ mèm. Đông Quân, Seattle, Hoa KỳTôi thấy Việt Nam ngày càng tiến bộ hơn trong việc thực hiện quy chế dân chủ. Từ đây, những phiên họp cuối năm của Quốc hội trở thành những phiên họp đề ra quyết sách, những gì có ích cho dân, cho nước. Hi vọng tương lai VN sẽ trở thành một nước có nền kinh tế vững mạnh, thể chế vững mạnh để đưa đất nước tiến lên trên đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Căn bản là nhà nước VN đã thực hiện phương châm, quan điểm "Lấy dân làm gốc" rồi. Nguyễn Cường, MontrealChất vấn là điều tốt. Nhưng trong thể chế Việt Nam theo chế độ một đảng, thì đại đa số đại biểu QH là đảng viên. Họ có câu hỏi chất vấn, nhưng vô tình họ bị ràng buộc bởi thẻ đảng nên vấn đề chất vấn không triệt để. Mọi đại biểu đều dưới sự lãnh đạo của Ban bí thư. Do đó các đại biểu phát biểu e dè, không dứt khoát. Nói tóm lại, cuộc đấu tranh để phát triển trong Quốc hội chỉ mang tính chất tạm bợ, vá víu mà thôi. Trần Minh, Việt NamLà một người dân ở một nước nghèo như VN tôi không cần biết người ta chất vấn nhau những gì trong cuộc họp, tôi đòi hỏi tính hiệu quả của chính phủ khi thực thi những chính sách đã đề ra. Tôi không thể chấp nhận những kẻ sử dụng những đặc quyền đặc lợi để mặc cả, mua chuộc lén lút với giới kinh doanh làm hại đến quyền lợi cuả đất nước, sống trên mồ hôi nước mắt của dân đen. Nói một cách khác tôi muốn biết cơ cấu tổ chức vai trò và quyền lực cuả Quốc hội Vn như thế nào?Có đủ sức để buộc tội những người đứng đầu nhà nước về những tội như tham nhũng, hối lộ hay nhận hối lộ? Khi đã kết tội liệu các nhà lập pháp có đủ quyền để bỏ phiếu bất tín nhiệm các chính trị gia hàng đầu vì họ đã không đủ sức tạo sự tin cậy với người dân, không đưa được đất nước thoát ra tệ nạn tham nhũng đã hoành hành đất nước qua nhiều năm tháng? Liệu đã có những biện pháp hữu hiệu đánh những đòn chí mạng vào giới chính khách tham nhũng để rồi bất cứ chính phủ nào lên mà không bài trừ tham nhũng hữu hiệu như đã hứa là phải giải tán nội các ngay và tiến hành bầu cử mới. Không cho phép kéo dài dây dưa bất cứ một tệ nạn nào! Từ Huy, Hoa KỳChúng ta thử nghe Ông Trương Đình Tuyển nói tại Quốc Hội : "Sau khi vụ việc bị phát hiện, tôi đã chuyển công việc của anh Dâu cho các thứ trưởng khác nhưng ai cũng từ chối. Tôi phải trực tiếp phân bổ quota 1 tháng, theo tiêu chí công khai. Các doanh nghiệp không phải đôn đáo chạy ra Hà Nội", (trích VN Express on line) Đúng rồi!! Sau khi vụ tham nhũng về phân phối quota đã bị đổ bể , thì lúc này công tác phân phối quota đâu còn béo bở gì nữa , trăm con mắt trông vào, nay lĩnh công việc này vào thì có khi mang vạ và “đi đổ vỏ”. Từ chối là thượng sách!! Tinh thần các vị thứ truởng này thật là cao và nặng lòng yêu nước!!! Quốc Bảo, Hoa KỳLại là một kỳ họp Quốc hội Việt Nam diễn ra trong một tháng. Tốn tiền nhân dân, mà tôi nghĩ cũng chẳng lợi ích gì, bài hát xưa hát lại mà thôi. Trước hết, tôi nghĩ nên đưa các đại biểu quốc hội đi du lịch đến các nước phát triển Đông Nam Á, có thể EU, và Mỹ. Xong, trở lại kỳ họp là tốt hơn. Như thế hi vọng đại biểu quốc hội sẽ có phần tiến bộ hơn, học hỏi các nước dân chủ và cải cách chính trị. Trên danh nghĩa, đại biểu QH do dân bầu. Tuy vậy, họ là những đảng viên, thì cũng là cùng một đảng, la hét to lên cũng làm buồn thiên hạ thôi, chả có chất lượng chi hết.

[ 108, 287, 285, 161, 303, 1554, 908, 2344, 1067, 2959, 1017, 109, 1067, 846, 363, 1136, 967, 146, 315, 128, 464, 3055, 113, 859, 1613, 262, 105, 432, 3760, 2344, 1669, 309, 2648, 152, 452, 2383, 1118, 3875, 10211, 103, 1067, 846, 21076, 6149, 206, 599, 1601, 231, 595, 5107, 273, 1277, 716, 567, 106, 280, 363, 157, 137, 1850, 1235, 346, 1109, 157, 137, 570, 850, 338, 816, 452, 152, 3098, 2219, 376, 1220, 493, 109, 928, 2344, 1067, 113, 393, 720, 716, 567, 115, 363, 1765, 209, 563, 3405, 147, 1451, 2237, 297, 372, 218, 466, 2344, 1669, 104, 479, 928, 2344, 1067, 3172, 2343, 469, 104, 174, 923, 405, 1067, 846, 655, 2209, 344, 1248, 730, 241, 104, 816, 452, 135, 851, 347, 7216, 297, 107, 108, 232, 1449, 218, 466, 1067, 846, 474, 676, 467, 4752, 3267, 812, 2222, 367, 570, 2430, 593, 405, 1575, 243, 107, 2917, 103, 1366, 466, 4933, 5895, 108, 2562, 2562, 8051, 8051, 8051, 2562, 2562, 700, 3953, 1753, 1786, 1225, 372, 109, 297, 273, 284, 198, 213, 2817, 3900, 123, 697, 533, 1801, 170, 140, 143, 718, 269, 374, 6480, 303, 297, 532, 485, 777, 313, 104, 137, 3191, 202, 106, 296, 182, 219, 152, 1117, 143, 450, 103, 154, 139, 184, 622, 1475, 104, 288, 481, 130, 107, 379, 446, 1732, 113, 129, 314, 186, 292, 218, 127, 321, 1679, 303, 297, 532, 228, 938, 664, 760, 128, 161, 396, 315, 425, 1475, 105, 2855, 214, 108, 121, 361, 473, 508, 13735, 2332, 3261, 194, 866, 201, 1475, 4935, 6994, 105, 889, 2855, 214, 108, 121, 664, 760, 11061, 361, 3290, 22433, 3218, 103, 8301, 1792, 3894, 103, 143, 107, 683, 296, 182, 984, 3053, 1187, 694, 129, 630, 357, 313, 2845, 202, 1193, 109, 297, 224, 106, 273, 284, 198, 1637, 1201, 1879, 337, 4616, 139, 135, 238, 160, 282, 142, 174, 169, 115, 105, 167, 655, 472, 158, 181, 1337, 665, 2637, 332, 1142, 827, 311, 223, 144, 109, 210, 356, 261, 247, 105, 1101, 317, 140, 110, 614, 3179, 303, 210, 356, 163, 123, 514, 170, 223, 199, 143, 310, 2098, 112, 1524, 105, 1723, 143, 2036, 170, 299, 416, 110, 117, 143, 110, 140, 114, 282, 142, 472, 227, 1378, 747, 150, 107, 404, 1985, 282, 142, 174, 169, 177, 815, 223, 216, 105, 334, 614, 416, 310, 2210, 388, 106, 116, 111, 137, 215, 436, 1013, 170, 485, 153, 109, 156, 145, 122, 2591, 198, 1389, 2840, 283, 140, 114, 111, 137, 143, 310, 500, 103, 110, 614, 416, 1360, 1279, 6845, 307, 9767, 8026, 137, 244, 6827, 175, 145, 532, 123, 106, 199, 706, 1851, 2003, 558, 1117, 6034, 520, 141, 142, 169, 260, 139, 272, 302, 255, 220, 122, 3291, 1301, 130, 2385, 1475, 562, 4776, 128, 199, 1103, 303, 297, 261, 247, 140, 110, 514, 114, 125, 2913, 9320, 388, 117, 217, 106, 113, 201, 2009, 1101, 317, 199, 275, 107, 215, 158, 111, 2036, 153, 110, 117, 308, 3975, 145, 120, 111, 1206, 344, 265, 183, 244, 117, 2128, 982, 112, 430, 292, 455, 106, 323, 109, 736, 7016, 5425, 145, 1537, 1145, 143, 375, 850, 910, 178, 2726, 320, 969, 3450, 303, 297, 768, 168, 163, 107, 217, 187, 150, 106, 7171, 320, 6283, 2109, 1164, 2427, 151, 103, 337, 19740, 317, 395, 456, 366, 562, 255, 113, 393, 279, 198, 213, 127, 855, 128, 8620, 431, 2425, 498, 3811, 393, 103, 155, 2118, 153, 227, 207, 530, 1164, 1524, 630, 106, 2504, 240, 329, 5828, 7376, 1852, 216, 127, 107, 116, 317, 1392, 137, 174, 512, 329, 105, 120, 111, 107, 1475, 5769, 122, 245, 143, 146, 315, 3490, 166, 177, 153, 110, 146, 315, 105, 127, 110, 260, 2034, 626, 171, 793, 598, 143, 127, 138, 150, 1164, 2198, 366, 562, 255, 116, 173, 235, 4230, 103, 4132, 605, 105, 4629, 605, 517, 114, 111, 547, 451, 114, 106, 503, 157, 547, 146, 103, 270, 761, 106, 1723, 2118, 995, 236, 830, 288, 481, 105, 594, 318, 495, 136, 112, 3381, 5052, 864, 1044, 3924, 3995, 353, 122, 245, 167, 113, 221, 390, 556, 636, 105, 506, 1155, 143, 110, 136, 989, 117, 120, 714, 3989, 105, 260, 117, 995, 236, 5266, 1620, 149, 141, 203, 162, 213, 131, 132, 199, 275, 167, 140, 105, 140, 215, 514, 517, 197, 104, 267, 303, 928, 562, 255, 109, 297, 429, 395, 105, 596, 477, 413, 117, 135, 550, 159, 425, 240, 131, 132, 105, 1051, 1434, 123, 131, 132, 389, 111, 137, 413, 107, 136, 268, 165, 108, 232, 357, 104, 267, 105, 140, 114, 162, 813, 191, 536, 386, 137, 827, 162, 213, 131, 132, 167, 140, 538, 543, 267, 114, 116, 131, 132, 212, 435, 105, 6044, 2335, 103, 135, 281, 105, 137, 185, 4317, 3919, 2246, 1618, 2740, 1156, 109, 1108, 562, 255, 2237, 297, 429, 4770, 141, 107, 696, 108, 232, 357, 128, 3135, 6261, 1224, 176, 429, 395, 1857, 3760, 118, 114, 160, 118, 506, 258, 110, 2348, 16260, 431, 155, 443, 464, 786, 113, 156, 613, 1397, 7828, 201, 5161, 16262, 4755, 1129, 174, 141, 2801, 4553, 145, 1119, 193, 128, 1356, 2110, 429, 395, 145, 186, 116, 495, 526, 268, 802, 180, 116, 259, 395, 898, 178, 4083, 209, 113, 374, 1243, 147, 145, 208, 429, 395, 110, 2034, 143, 450, 921, 106, 118, 110, 107, 344, 2747, 388, 372, 118, 237, 148, 229, 739, 110, 237, 222, 2305, 145, 212, 284, 128, 13649, 161, 189, 21845, 741, 143, 141, 148, 1579, 103, 6154, 2748, 318, 143, 141, 676, 238, 207, 6274, 10147, 176, 109, 429, 395, 211, 128, 429, 6170, 122, 5779, 206, 103, 429, 754, 818, 1983, 4030, 429, 487, 2409, 429, 2789, 763, 105, 178, 3265, 429, 2769, 2140, 599, 6663, 395, 224, 127, 917, 124, 201, 1130, 109, 503, 157, 714, 4414, 185, 146, 107, 103, 547, 146, 107, 6352, 15752, 264, 676, 238, 2748, 318, 105, 995, 236, 5266, 599, 2179, 10506, 1129, 174, 141, 372, 160, 2237, 297, 237, 222, 587, 344, 265, 104, 267, 130, 145, 222, 302, 190, 116, 173, 611, 1232, 103, 720, 241, 105, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 16999, 364, 191, 1244, 113, 1956, 3707, 393, 720, 716, 567, 243, 578, 713, 816, 1308, 122, 256, 115, 456, 1476, 109, 2344, 1067, 104, 109, 273, 1277, 716, 3462, 1 ]

040611_serb_bosnia

https://www.bbc.com/vietnamese/worldnews/story/2004/06/040611_serb_bosnia

Serbia thừa nhận trách nhiệm

Lần đầu tiên, giới chức Serbia gốc Bosnia đã thừa nhận các lực lượng của họ liên can tới vụ giết hại hàng ngàn người Hồi giáo trong trận thảm sát tồi tệ nhất tại châu Âu kể từ sau Thế chiến thứ Hai.

Hơn bảy ngàn người bị giết hại tại thị trấn Srebrenica ở phía đông Bosnia vào năm 1995. Một uỷ ban đặc biệt được giới chức Serbia Bosnia thiết lập cho biết họ đã tìm thấy những tài liệu mới liên quan tới vụ thảm sát và đã phát hiện những mộ tập thể mới. Uỷ ban kết luận rằng chiến dịch của quân đội Serbia gốc Bosnia ở quanh Srebrenica hồi tháng Bảy năm 1995 đã được lên kế hoạch gồm ba phần: tấn công vào thị trấn, tách riêng phụ nữ và trẻ em, và xử tử đàn ông. Uỷ ban nói hàng ngàn đàn ông Hồi giáo đã bị sát hại và chôn chung trong nấm mồ tập thể, vi phạm luật quốc tế về nhân quyền. Báo cáo của uỷ ban nói rằng quân đội và các đơn vị cảnh sát người Serbia gốc Bosnia, cùng các đơn vị đặc nhiệm thuộc Bộ Nội Vụ, đã tham dự vào các vụ giết người. Ủy ban cũng nói đã phát hiện ra các điểm có 32 nấm mồ tập thể mới. Đây là lần giới chức Serbia gốc Bosnia đi xa nhất trong việc thừa nhận là có can dự vào các sự kiện ở Srebrenica. Trưởng phái đoàn quốc tế tại Bosnia, Lord Ashdown, nói điều này cho thấy thái độ thiện chí của họ trong việc lãnh nhận trách nhiệm. Thế nhưng những người chỉ trích nói rằng tự bản thân uỷ ban mới chỉ được thành lập sau áp lực từ phía văn phòng nhân quyền Bosnia do quốc tế điều hành, là tổ chức đã yêu cầu giới chức Serbia phải điều tra về những gì đã xảy ra. Những người chỉ trích cũng nói rằng tiến trình thực sự sẽ chỉ có khi mà giới chức Serbia gốc Bosnia tiến hành vụ bắt giữ đầu tiên đối với một nghi phạm tội phạm chiến tranh, điều mà họ đã không làm kể từ khi kết thúc cuộc chiến hồi 8 năm rưỡi trước đây.

summarize: Hơn bảy ngàn người bị giết hại tại thị trấn Srebrenica ở phía đông Bosnia vào năm 1995. Một uỷ ban đặc biệt được giới chức Serbia Bosnia thiết lập cho biết họ đã tìm thấy những tài liệu mới liên quan tới vụ thảm sát và đã phát hiện những mộ tập thể mới. Uỷ ban kết luận rằng chiến dịch của quân đội Serbia gốc Bosnia ở quanh Srebrenica hồi tháng Bảy năm 1995 đã được lên kế hoạch gồm ba phần: tấn công vào thị trấn, tách riêng phụ nữ và trẻ em, và xử tử đàn ông. Uỷ ban nói hàng ngàn đàn ông Hồi giáo đã bị sát hại và chôn chung trong nấm mồ tập thể, vi phạm luật quốc tế về nhân quyền. Báo cáo của uỷ ban nói rằng quân đội và các đơn vị cảnh sát người Serbia gốc Bosnia, cùng các đơn vị đặc nhiệm thuộc Bộ Nội Vụ, đã tham dự vào các vụ giết người. Ủy ban cũng nói đã phát hiện ra các điểm có 32 nấm mồ tập thể mới. Đây là lần giới chức Serbia gốc Bosnia đi xa nhất trong việc thừa nhận là có can dự vào các sự kiện ở Srebrenica. Trưởng phái đoàn quốc tế tại Bosnia, Lord Ashdown, nói điều này cho thấy thái độ thiện chí của họ trong việc lãnh nhận trách nhiệm. Thế nhưng những người chỉ trích nói rằng tự bản thân uỷ ban mới chỉ được thành lập sau áp lực từ phía văn phòng nhân quyền Bosnia do quốc tế điều hành, là tổ chức đã yêu cầu giới chức Serbia phải điều tra về những gì đã xảy ra. Những người chỉ trích cũng nói rằng tiến trình thực sự sẽ chỉ có khi mà giới chức Serbia gốc Bosnia tiến hành vụ bắt giữ đầu tiên đối với một nghi phạm tội phạm chiến tranh, điều mà họ đã không làm kể từ khi kết thúc cuộc chiến hồi 8 năm rưỡi trước đây.

[ 108, 287, 285, 161, 1778, 1856, 926, 280, 133, 3100, 799, 149, 461, 4193, 21873, 449, 505, 823, 9003, 138, 147, 10630, 885, 3489, 504, 1597, 1502, 363, 1128, 853, 5054, 9003, 2414, 925, 114, 1060, 154, 115, 370, 1146, 479, 326, 1373, 1066, 316, 146, 839, 197, 1506, 338, 105, 115, 212, 493, 479, 4373, 1079, 671, 4916, 3962, 504, 1393, 967, 641, 1076, 414, 104, 252, 1062, 5054, 3848, 9003, 449, 1017, 21873, 1717, 253, 1819, 147, 4700, 115, 363, 227, 2222, 763, 2886, 459, 1552, 161, 1855, 135, 138, 461, 4193, 103, 2089, 734, 573, 2870, 105, 603, 3998, 105, 2163, 2426, 685, 1895, 3962, 504, 123, 201, 926, 685, 118, 2411, 309, 115, 133, 338, 799, 105, 3031, 630, 113, 12613, 320, 13414, 1079, 671, 103, 554, 473, 1023, 951, 998, 466, 157, 4975, 1110, 341, 104, 3489, 504, 123, 641, 252, 1062, 105, 109, 652, 297, 313, 338, 280, 5054, 3848, 9003, 103, 264, 109, 652, 297, 1597, 1210, 1182, 949, 1113, 1269, 103, 115, 268, 1416, 138, 109, 197, 3100, 5405, 1053, 504, 127, 123, 115, 212, 493, 124, 109, 1516, 107, 3617, 12613, 320, 13414, 1079, 671, 4916, 834, 106, 1587, 1128, 853, 5054, 3848, 9003, 184, 797, 941, 113, 358, 3771, 645, 106, 107, 1036, 1416, 138, 109, 698, 1367, 449, 21873, 112, 8604, 1194, 526, 951, 998, 149, 9003, 103, 6697, 8651, 11948, 103, 123, 999, 126, 114, 1146, 869, 976, 2209, 356, 104, 154, 113, 358, 261, 645, 605, 8797, 1888, 170, 479, 280, 163, 788, 123, 641, 1180, 288, 481, 3489, 504, 1066, 163, 363, 164, 925, 187, 516, 1248, 563, 505, 355, 438, 157, 851, 9003, 180, 951, 998, 999, 209, 103, 106, 1453, 853, 115, 436, 1531, 1128, 853, 5054, 139, 999, 486, 466, 479, 218, 115, 488, 1314, 2300, 280, 163, 788, 127, 123, 641, 1765, 277, 1220, 698, 134, 163, 107, 129, 145, 1128, 853, 5054, 3848, 9003, 1765, 209, 197, 1300, 1874, 811, 462, 923, 405, 172, 881, 473, 1402, 473, 1076, 2722, 999, 145, 154, 115, 110, 140, 1899, 563, 129, 1393, 822, 460, 1076, 1717, 1570, 147, 11154, 965, 1333, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 8282, 811, 2836, 1128, 853, 5054, 3848, 9003, 115, 3771, 645, 109, 1248, 1669, 104, 154, 316, 1036, 839, 197, 3100, 799, 201, 926, 280, 2411, 309, 113, 1699, 1506, 338, 6047, 2469, 941, 149, 511, 785, 1899, 563, 187, 1888, 1076, 1157, 3702, 1 ]

160919_tinh_uy_thanh_hoa_cong_van

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/09/160919_tinh_uy_thanh_hoa_cong_van

Tỉnh ủy Thanh Hóa nói về tin 'bôi nhọ'

Hôm 18/9, Tỉnh ủy Thanh Hóa vừa gửi văn bản số 296-CV/TU tới Ban Tuyên giáo Trung ương; Bộ Thông tin và Truyền thông "về việc đề nghị chỉ đạo, xử lý việc đưa tin bịa đặt, sai sự thật về Thanh Hóa của một số báo điện tử, blog, mạng xã hội".

Ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Một hôm sau đó, Tỉnh ủy Thanh Hóa lại có công văn 297-CV/TU tới các cơ quan báo chí của tỉnh và của Trung ương trên địa bàn tỉnh với nội dung tương tự. Các công văn viết: "Thời gian gần đây, một số tờ báo, nhất là các blog, mạng xã hội đã đăng những tin, bài phản ánh không đúng tình hình Thanh Hóa, trong đó có một số bài viết hoàn toàn sai sự thật, không có cơ sở, vu khống, bôi nhọ lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa. Cụ thể là thông tin vu khống về đồng chí bí thư tỉnh ủy, chủ tịch HĐND tỉnh, làm ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, môi trường đầu tư, hình ảnh, vị thế của Thanh Hóa và uy tín, hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa." Mới đây mạng xã hội rộn tin đồn ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, có bồ nhí là nhân viên Sở xây dựng Thanh Hóa. Cũng theo mạng xã hội thì người phụ nữ này hiện có số tài sản khổng lồ. Trước đó, ông Trịnh Văn Chiến cũng đã lên tiếng khẳng định thông tin trên mạng là "hoàn toàn bịa đặt nhằm bôi nhọ danh dự, vu khống lãnh đạo tỉnh". Các nhà bình luận nhận xét việc Tỉnh ủy phải gửi hai công văn về việc này cho thấy sức mạnh ngày càng lớn của mạng xã hội và truyền thông xã hội. Tin trên mạng Ông Trịnh Văn Chiến gần đây lên tiếng trong vụ tranh chấp bến thuyền ở Sầm Sơn, Thanh Hóa Cuối tuần qua mạng internet loan đi bài viết cáo buộc ông Trịnh Văn Chiến có con riêng và cung cấp tài sản “nhiều chục tỉ đồng” cho một viên chức sở xây dựng Thanh Hóa. Tối Chủ nhật 18/9, ông Chiến được báo mạng VietnamNet dẫn lời: “Đó toàn là thông tin bịa đặt, bôi nhọ cán bộ và tỉnh đã giao cơ quan chức năng vào cuộc.” Báo điện tử Một Thế Giới cũng phỏng vấn ông Chiến, dẫn lời ông rằng “đó là những thông tin bố láo, bịa đặt nên mình chẳng có gì phải quan tâm nhiều đến cái này”. Ông Chiến nói ông đã đề nghị Bộ Công an “làm rõ” vụ việc. Hồi tháng 3, tên tuổi của ông Trịnh Văn Chiến được truyền thông Việt Nam nhắc đến khi ông lên tiếng nói chuyện với người dân đấu tranh trong vụ 'thu hồi bến thuyền Sầm Sơn". Cũng liên quan đến Thanh Hoá, báo Việt Nam hôm 30/08 năm nay viết rằng Thanh Hóa 'thủng' gần 400 tỷ đồng "bảo hiểm y tế chỉ trong vòng sáu tháng" và nhiều cơ sở y tế bị phát hiện có dấu hiệu "trục lợi bảo hiểm". Chỉ mới vài hôm trước, cũng thông tin trên mạng nói nhiều người thân Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang giữ vị trí chủ chốt trong các cơ quan của tỉnh. Bí thư Triệu Tài Vinh nói việc bổ nhiệm các chức vụ đã được “UBKT trung ương đã kết luận việc bổ nhiệm cán bộ của tỉnh là đúng quy trình”.

summarize: Ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Một hôm sau đó, Tỉnh ủy Thanh Hóa lại có công văn 297-CV/TU tới các cơ quan báo chí của tỉnh và của Trung ương trên địa bàn tỉnh với nội dung tương tự. Các công văn viết: "Thời gian gần đây, một số tờ báo, nhất là các blog, mạng xã hội đã đăng những tin, bài phản ánh không đúng tình hình Thanh Hóa, trong đó có một số bài viết hoàn toàn sai sự thật, không có cơ sở, vu khống, bôi nhọ lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa. Cụ thể là thông tin vu khống về đồng chí bí thư tỉnh ủy, chủ tịch HĐND tỉnh, làm ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, môi trường đầu tư, hình ảnh, vị thế của Thanh Hóa và uy tín, hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa." Mới đây mạng xã hội rộn tin đồn ông Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, có bồ nhí là nhân viên Sở xây dựng Thanh Hóa. Cũng theo mạng xã hội thì người phụ nữ này hiện có số tài sản khổng lồ. Trước đó, ông Trịnh Văn Chiến cũng đã lên tiếng khẳng định thông tin trên mạng là "hoàn toàn bịa đặt nhằm bôi nhọ danh dự, vu khống lãnh đạo tỉnh". Các nhà bình luận nhận xét việc Tỉnh ủy phải gửi hai công văn về việc này cho thấy sức mạnh ngày càng lớn của mạng xã hội và truyền thông xã hội. Tin trên mạng Ông Trịnh Văn Chiến gần đây lên tiếng trong vụ tranh chấp bến thuyền ở Sầm Sơn, Thanh Hóa Cuối tuần qua mạng internet loan đi bài viết cáo buộc ông Trịnh Văn Chiến có con riêng và cung cấp tài sản “nhiều chục tỉ đồng” cho một viên chức sở xây dựng Thanh Hóa. Tối Chủ nhật 18/9, ông Chiến được báo mạng VietnamNet dẫn lời: “Đó toàn là thông tin bịa đặt, bôi nhọ cán bộ và tỉnh đã giao cơ quan chức năng vào cuộc.” Báo điện tử Một Thế Giới cũng phỏng vấn ông Chiến, dẫn lời ông rằng “đó là những thông tin bố láo, bịa đặt nên mình chẳng có gì phải quan tâm nhiều đến cái này”. Ông Chiến nói ông đã đề nghị Bộ Công an “làm rõ” vụ việc. Hồi tháng 3, tên tuổi của ông Trịnh Văn Chiến được truyền thông Việt Nam nhắc đến khi ông lên tiếng nói chuyện với người dân đấu tranh trong vụ 'thu hồi bến thuyền Sầm Sơn". Cũng liên quan đến Thanh Hoá, báo Việt Nam hôm 30/08 năm nay viết rằng Thanh Hóa 'thủng' gần 400 tỷ đồng "bảo hiểm y tế chỉ trong vòng sáu tháng" và nhiều cơ sở y tế bị phát hiện có dấu hiệu "trục lợi bảo hiểm". Chỉ mới vài hôm trước, cũng thông tin trên mạng nói nhiều người thân Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang giữ vị trí chủ chốt trong các cơ quan của tỉnh. Bí thư Triệu Tài Vinh nói việc bổ nhiệm các chức vụ đã được “UBKT trung ương đã kết luận việc bổ nhiệm cán bộ của tỉnh là đúng quy trình”.

[ 108, 287, 285, 161, 208, 1726, 551, 1323, 103, 1197, 593, 3164, 1095, 805, 3220, 885, 325, 187, 397, 3164, 1095, 805, 3220, 153, 107, 135, 355, 944, 10611, 7759, 3107, 1296, 2412, 3754, 228, 109, 225, 146, 188, 356, 104, 769, 105, 104, 151, 929, 159, 439, 746, 769, 119, 1554, 908, 489, 5167, 303, 135, 355, 2492, 7589, 390, 386, 1009, 116, 166, 940, 2821, 202, 106, 109, 12814, 427, 293, 213, 115, 687, 120, 2720, 392, 391, 1342, 110, 604, 205, 240, 805, 8664, 113, 150, 107, 116, 166, 392, 508, 506, 258, 714, 144, 3068, 110, 107, 225, 633, 103, 3685, 15231, 3463, 4494, 261, 247, 4920, 503, 261, 247, 769, 805, 13718, 2848, 136, 106, 206, 193, 3685, 3241, 125, 210, 356, 1039, 593, 769, 7622, 185, 492, 7941, 4920, 140, 349, 580, 301, 155, 205, 240, 305, 672, 122, 1261, 2324, 222, 305, 258, 293, 1389, 936, 271, 178, 3265, 240, 349, 103, 297, 175, 104, 805, 3220, 105, 108, 1593, 8528, 240, 349, 104, 109, 210, 356, 261, 247, 769, 805, 3220, 294, 2392, 248, 427, 293, 567, 11477, 193, 1884, 118, 1726, 551, 1323, 103, 1197, 593, 3164, 1095, 805, 8664, 107, 6283, 8279, 106, 157, 182, 2791, 556, 636, 805, 13718, 1185, 269, 181, 427, 293, 213, 143, 111, 573, 684, 126, 199, 107, 166, 326, 262, 1033, 515, 8342, 957, 397, 118, 1726, 551, 1323, 127, 115, 227, 354, 1202, 269, 190, 206, 193, 159, 427, 106, 5388, 258, 133, 409, 632, 745, 3463, 4494, 595, 382, 103, 3685, 3241, 261, 247, 769, 340, 303, 152, 342, 967, 645, 587, 358, 3164, 1095, 139, 916, 196, 135, 355, 125, 358, 126, 114, 203, 543, 417, 191, 536, 301, 104, 427, 293, 567, 105, 425, 206, 293, 3462, 1740, 159, 427, 208, 1726, 551, 1323, 386, 248, 227, 354, 113, 197, 250, 577, 4066, 1750, 108, 121, 1783, 3834, 3104, 805, 3220, 2218, 176, 670, 235, 427, 2154, 2452, 184, 392, 508, 341, 661, 118, 1726, 551, 1323, 107, 219, 734, 105, 870, 373, 326, 262, 19217, 1166, 1494, 210, 561, 114, 116, 182, 229, 633, 556, 636, 805, 13718, 2658, 483, 1845, 13598, 103, 118, 1323, 117, 188, 427, 5483, 458, 5297, 7974, 258, 106, 206, 193, 133, 409, 632, 103, 3463, 4494, 1101, 317, 105, 769, 115, 384, 225, 146, 229, 344, 138, 204, 1070, 1110, 726, 693, 430, 773, 1741, 127, 1102, 255, 118, 1323, 103, 458, 366, 118, 160, 401, 12099, 106, 120, 206, 193, 399, 8927, 103, 133, 409, 632, 237, 267, 718, 269, 107, 218, 139, 146, 315, 158, 155, 292, 10220, 208, 1323, 123, 118, 115, 220, 411, 429, 487, 305, 9273, 450, 561, 197, 3069, 983, 253, 4969, 465, 722, 104, 118, 1726, 551, 1323, 117, 425, 206, 243, 132, 982, 155, 129, 118, 227, 354, 123, 953, 119, 111, 137, 585, 250, 113, 197, 14054, 496, 4066, 1750, 1783, 3834, 1420, 340, 1185, 269, 316, 146, 155, 805, 8170, 103, 188, 243, 132, 325, 1100, 6218, 147, 275, 508, 160, 805, 3220, 20623, 515, 257, 386, 3394, 653, 210, 189, 4737, 1216, 108, 364, 216, 163, 113, 906, 1386, 253, 207, 105, 158, 225, 633, 108, 364, 216, 133, 212, 199, 107, 988, 614, 189, 13339, 418, 327, 1216, 340, 1137, 239, 696, 325, 1466, 127, 206, 193, 159, 427, 123, 158, 111, 481, 1197, 593, 3164, 1095, 337, 1883, 533, 297, 512, 185, 2146, 113, 109, 225, 146, 104, 9423, 1197, 593, 5327, 1854, 2191, 123, 156, 1397, 517, 109, 229, 197, 115, 117, 401, 22190, 396, 929, 115, 299, 410, 156, 1397, 517, 1101, 317, 104, 769, 106, 604, 565, 277, 863, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1131, 13598, 103, 3164, 1095, 805, 3220, 659, 916, 355, 288, 166, 944, 7720, 7759, 3107, 1296, 2412, 3754, 228, 806, 1913, 309, 151, 929, 708, 429, 1251, 193, 105, 1848, 206, 189, 6630, 156, 220, 411, 163, 2758, 528, 241, 156, 251, 193, 133, 409, 632, 103, 714, 144, 610, 125, 805, 3220, 104, 116, 166, 188, 726, 5498, 12814, 427, 293, 10943, 1 ]

vert-cul-38337745

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cul-38337745

Chuyến hành hương tìm bát phở 'ngon nhất Việt Nam'

Khi chủ quán ăn David Huỳnh quyết định đi chuyến hành hương ẩm thực tới Việt Nam thì ông đi với đầu óc mở và lưỡi nếm sẵn sàng.

Thủ đô Hà Nội của Việt Nam được coi là nơi sinh ra món phở Chủ nhà hàng người Canada gốc Việt, mở quán Civil Liberties ở Toronto tìm cách phát triển thêm món ăn qua việc đi sâu tìm hiểu gốc gác của món này ở quê nhà. Cha mẹ ông từ Sài Gòn di cư tới Toronto trong chiến tranh Việt Nam, có nghĩa là ông đã quen với các các món ăn Nam Việt Nam. Nhưng ông muốn học thêm. Ông dự định mở cửa hàng phở ăn nhanh do cảm kích về cách chế biến và thưởng thức món ăn nổi tiếng này ở Việt Nam. Chủ nghĩa cộng sản 'súp thịt' là gì? Thuật ứng xử của người Ba-tư Hong Kong: Món ăn, đền thờ và văn hóa Đông-Tây Phở, món quốc hồn quốc tuý của Việt Nam, được ưa thích ở khắp Việt Nam và trên thế giới. Ở thể đơn giản nhất, phở là nước dùng thơm ngon đổ lên các sợi bánh tươi bằng gạo, trên cùng có chút hành lá, một số rau, và các lát thịt ngon ngọt. Trong khi phở bò được ưa chuộng nhất và được ăn ở mọi lúc trong ngày, thì phở gà cũng được yêu thích. Người ta bảo phở gà được tạo ra năm 1939 khi chính phủ muốn ngăn chặn việc giết bò bằng cách cấm bán thịt bò vào các ngày thứ Hai và thứ Sáu. Vì nó không đậm bằng phở bò nên nó thường để ăn sáng. Nhưng phở có vô vàn cách biến thể và mỗi người có nơi ăn ưa thích riêng của mình. Chuyến đi đầu tiên tới Việt Nam kéo dài một tháng của Huỳnh đã đưa anh từ Bắc xuống Nam và qua các tỉnh ở miền trung để tìm món phở nào mà anh cho là lý tưởng. Trước tiên anh dừng chân ở Hà Nội, nơi khai sinh ra món này vào đầu thế kỷ 20. Khi Huỳnh tới vào lúc 6 giờ sáng, vừa ra khỏi xe buýt giường nằm, anh được tiếp đón nồng nhiệt ở quán 10 Lý Quốc Sư quận Hoàn Kiếm, một quán bính dân chuyên bán phở bò mà các bạn ở Việt Nam khuyên nên đến. “Bát phở làm chúng tôi tỉnh người. Chúng tôi đến lúc tinh mơ mờ đất và đây là điểm dừng đầu tiên ở Hà Nội. Ở đây chỉ có phở bò và tỷ lệ giữa thịt và bánh là mỹ mãn. Những thứ đi kèm là chanh, ớt, và trên bàn có hành muối mà trước đó tôi chưa từng thấy,” ông nói. Đi với phở đơn giản chỉ có hành lá, rau mùi, hành, chanh và ớt, tỷ lệ nước dùng và bánh là 2/1, nước dùng thì đơn giản nhưng đậm đà. Thế thôi,” ông nói. Sự đơn giản của món này ở bắc Việt Nam bắt nguồn từ cuộc chiến tranh sau 1954 và những năm sau thống nhất năm 1975. Trong thời gian đó, thực phẩm ở bắc Việt Nam phải định xuất và được Liên Xô trợ cấp, do vậy các cửa hàng phở là quốc doanh và bán phở với nước dùng nhạt nhẽo, bánh phở bằng gạo mốc và rất ít thịt. Một số hàng rong có tiếng có nâng cấp món này tý chút, và Andrea Nguyen, tác giả cuốn “Vào Bếp Việt Nam” giải thích rằng có những quán phở “bí mật” bán bánh phở ngon cho “khách quen”. Những quán không có được bánh phở ngon thì chào mời món quẩy ăn phụ thêm để bù trừ. Trung Quốc đã có ảnh hưởng đến văn hoá Việt Nam trong nhiều thế kỷ, như việc người Việt cũng ăn cháo (món ăn sáng phổ biến của Trung Quốc) và ăn quẩy trong thời kỳ đó, do vậy ăn quẩy với phở cũng là tự nhiên. Phở là món ăn nhanh Khi phở trở lại với xuất xứ ban đầu của nó với những đổi mới trong cải cách kinh tế ở những năm đầu 1980 thì quẩy đã ở lại như bản di chúc của những thời kỳ khó khăn và ngày nay nó vẫn được ăn cùng với phở. Vài hôm sau, Huỳnh được trải nghiệm một bát phở tuyệt vời nữa ở Blue Butterfly (69 Mã Mây) có đầu bếp là người Pháp. Mặc dù Huỳnh thích phở cổ điển Lý Quốc Sư hơn nhưng bánh phở ở Blue Butterfly có độ tinh tế hơn và nước dùng đậm hơn, gia vị tốt hơn; ta có thể thấy nó có “hơi hướng của đầu bếp được Pháp đào tạo”, ông nói. Huỳnh thấy ngay là nước dùng là yếu tố then chốt của thành công của món tưởng chừng đơn giản này. Việc nấu nước dùng phải rất kiên nhẫn, cần đun từ 3 tiếng cho tới đun thâu đêm. “Việc đun nước dùng lâu là bước quan trọng nhất trong việc làm phở. Trong khi phở gà chỉ cần đun xương gà lăm tăm từ 3 đến 4 tiếng, thì phở bò cần thời gian gấp đôi hoặc thậm chí suốt đêm.” Nguyễn Văn Khu, một đầu bếp ở Hà Nội, đã làm ở các nhà ăn hơn 10 năm, nói với tôi rằng thành phần truyền thống là sự kết hợp phức tạp các gia vị, gồm cả hoa hồi, quế, hạt tiêu rang, rễ rau mùi, sa trùng và hỗn hợp nướng của hẹ, hành và gừng. Những xương trong đồ nấu có thể gồm cả vó bò, sườn bò và khớp xương mà nó, theo ông Khu, có nguồn gốc từ người Pháp ở đầu thế kỷ 20. “Thực dân Pháp ở Bắc Việt Nam cho giết bò để làm thịt nướng và những món khác mà họ say mê. Xương xẩu và những thứ khó gậm được để lại cho đầu bếp Việt mà chẳng mấy họ tìm ra cách biến các thứ đầu thừa đuôi thẹo thành món phở ngon,” ông nói. “Phở được bán như món ăn đường phố không đắt mà người bán thay đổi tùy theo bữa ăn, và những người thích phở đầu tiên chắc hẳn là những người làm việc trên thuyền buôn ngược suôi sông Hồng.” Sự ưa thích phở nhanh chóng lan từ Hà Nội tới Sài Gòn (nay là TP HCM) mà ở đây người miền Nam tiếp thu nó với quan điểm hiện đại hơn. “Người Hà Nội thích nước dùng trong không có mỡ, có rắc hành lá, húng Láng, một ít rau mùi, khi ăn có thêm ớt, dấm tỏi và nước chanh vắt. Nhưng ở Sài Gòn, nước dùng sánh hơn, mỡ hơn và ăn kèm với giá đỗ, húng ngọt, bạc hà, nước sốt chua ngọt, tương ớt, và họ cho thêm khá nhiều đường vào nước dùng,” ông Khu nói. Trong chặng đi miền Nam, ông Huỳnh học thêm một lớp làm phở nữa ở Vietnam Cookery (26 Lý Tử Trọng, Bến Nghé, TP HCM) mà ông thấy có sự khác biệt rất lớn so với phở miền Bắc. Nó phong phú và ngọt vì cho thêm đường phèn vào nước dùng, và có thêm các miếng củ cải, giá đỗ, một số rau và sốt chua ngọt. Huỳnh thấy nó giống phở bán ở Bắc Mỹ. “Việc chuẩn bị nước dùng lâu công là bước quan trọng nhất để làm phở.” “Gia vị ở miền Bắc thường nhẹ hơn và chú ý để nó tinh tế hơn. Với người không sành vị thì họ có thể nói nước dùng của miền Bắc là nhạt, nhưng hoàn toàn không phải thế. Phần cơ bản của nước dùng của miền Bắc và miền Nam là như nhau, nhưng họ dùng gia vị rất khác nhau,” Huỳnh nói. Chuyến hành hương này cũng đưa ông tới Hội An, một thành phố cổ ở bờ biển miền Trung. Ở đây ông đã dùng thử một bát ở nhà hàng Morning Glory (106 Nguyễn Thái, Minh An) và thấy nó có vị ngọt như trước đó ông đã biết, nhưng cho biết là có thêm lạc rang, một thứ thường rắc lên các món bún/bánh canh ở Hội An. Mặc dù là gốc miền Nam, đến cuối chuyến đi ông Huỳnh cảm thấy hiểu thấu hơn triết lý ẩm thực của miền Bắc. Ông ưa thích quan điểm cổ điển và đơn giản, và cảm kích việc chiến tranh và sự khan hiếm lương thực đã hình thành nên cách nấu nướng Bắc Việt Nam. Dựa trên kinh nghiệm, ông dự kiến sử dụng phương pháp Bắc Việt thuần túy nhất khi xây dựng thực đơn cho dự án mới của mình. “Về phở, để chọn giữa Bắc và Nam, cái nào hơn, thì đúng là phở Bắc ngon hơn, mặc dù tôi là người Nam và quen với kiểu cách miền Nam,” ông nói. Nhưng khi xét việc hình thành món ăn hình tượng này đã trải qua suốt thời chiến và thành phần nước dùng (mặc dù có sự khác biệt ở sản phẩm đầu ra) vẫn giữ được nguyên vẹn, ta mới rõ món phở này có nhiều cách thể hiện biết nhường nào. Nó là món ăn của mọi người, thưởng thức vào bữa sáng, bữa trưa và bữa tối. Nó có thể được dùng cho cả người thanh cảnh ở miền Bắc cũng như người nhạy bén hiện đại ở miền Nam. Trên hết, nó là hiện thân của lịch sử hiện đại của đất nước này và của tinh thần kiên cường và bất khuất của Việt Nam. Bài tiếng Anh đăng trên BBC Travel

summarize: Thủ đô Hà Nội của Việt Nam được coi là nơi sinh ra món phở Chủ nhà hàng người Canada gốc Việt, mở quán Civil Liberties ở Toronto tìm cách phát triển thêm món ăn qua việc đi sâu tìm hiểu gốc gác của món này ở quê nhà. Cha mẹ ông từ Sài Gòn di cư tới Toronto trong chiến tranh Việt Nam, có nghĩa là ông đã quen với các các món ăn Nam Việt Nam. Nhưng ông muốn học thêm. Ông dự định mở cửa hàng phở ăn nhanh do cảm kích về cách chế biến và thưởng thức món ăn nổi tiếng này ở Việt Nam. Chủ nghĩa cộng sản 'súp thịt' là gì? Thuật ứng xử của người Ba-tư Hong Kong: Món ăn, đền thờ và văn hóa Đông-Tây Phở, món quốc hồn quốc tuý của Việt Nam, được ưa thích ở khắp Việt Nam và trên thế giới. Ở thể đơn giản nhất, phở là nước dùng thơm ngon đổ lên các sợi bánh tươi bằng gạo, trên cùng có chút hành lá, một số rau, và các lát thịt ngon ngọt. Trong khi phở bò được ưa chuộng nhất và được ăn ở mọi lúc trong ngày, thì phở gà cũng được yêu thích. Người ta bảo phở gà được tạo ra năm 1939 khi chính phủ muốn ngăn chặn việc giết bò bằng cách cấm bán thịt bò vào các ngày thứ Hai và thứ Sáu. Vì nó không đậm bằng phở bò nên nó thường để ăn sáng. Nhưng phở có vô vàn cách biến thể và mỗi người có nơi ăn ưa thích riêng của mình. Chuyến đi đầu tiên tới Việt Nam kéo dài một tháng của Huỳnh đã đưa anh từ Bắc xuống Nam và qua các tỉnh ở miền trung để tìm món phở nào mà anh cho là lý tưởng. Trước tiên anh dừng chân ở Hà Nội, nơi khai sinh ra món này vào đầu thế kỷ 20. Khi Huỳnh tới vào lúc 6 giờ sáng, vừa ra khỏi xe buýt giường nằm, anh được tiếp đón nồng nhiệt ở quán 10 Lý Quốc Sư quận Hoàn Kiếm, một quán bính dân chuyên bán phở bò mà các bạn ở Việt Nam khuyên nên đến. “Bát phở làm chúng tôi tỉnh người. Chúng tôi đến lúc tinh mơ mờ đất và đây là điểm dừng đầu tiên ở Hà Nội. Ở đây chỉ có phở bò và tỷ lệ giữa thịt và bánh là mỹ mãn. Những thứ đi kèm là chanh, ớt, và trên bàn có hành muối mà trước đó tôi chưa từng thấy,” ông nói. Đi với phở đơn giản chỉ có hành lá, rau mùi, hành, chanh và ớt, tỷ lệ nước dùng và bánh là 2/1, nước dùng thì đơn giản nhưng đậm đà. Thế thôi,” ông nói. Sự đơn giản của món này ở bắc Việt Nam bắt nguồn từ cuộc chiến tranh sau 1954 và những năm sau thống nhất năm 1975. Trong thời gian đó, thực phẩm ở bắc Việt Nam phải định xuất và được Liên Xô trợ cấp, do vậy các cửa hàng phở là quốc doanh và bán phở với nước dùng nhạt nhẽo, bánh phở bằng gạo mốc và rất ít thịt. Một số hàng rong có tiếng có nâng cấp món này tý chút, và Andrea Nguyen, tác giả cuốn “Vào Bếp Việt Nam” giải thích rằng có những quán phở “bí mật” bán bánh phở ngon cho “khách quen”. Những quán không có được bánh phở ngon thì chào mời món quẩy ăn phụ thêm để bù trừ. Trung Quốc đã có ảnh hưởng đến văn hoá Việt Nam trong nhiều thế kỷ, như việc người Việt cũng ăn cháo (món ăn sáng phổ biến của Trung Quốc) và ăn quẩy trong thời kỳ đó, do vậy ăn quẩy với phở cũng là tự nhiên. Phở là món ăn nhanh Khi phở trở lại với xuất xứ ban đầu của nó với những đổi mới trong cải cách kinh tế ở những năm đầu 1980 thì quẩy đã ở lại như bản di chúc của những thời kỳ khó khăn và ngày nay nó vẫn được ăn cùng với phở. Vài hôm sau, Huỳnh được trải nghiệm một bát phở tuyệt vời nữa ở Blue Butterfly (69 Mã Mây) có đầu bếp là người Pháp. Mặc dù Huỳnh thích phở cổ điển Lý Quốc Sư hơn nhưng bánh phở ở Blue Butterfly có độ tinh tế hơn và nước dùng đậm hơn, gia vị tốt hơn; ta có thể thấy nó có “hơi hướng của đầu bếp được Pháp đào tạo”, ông nói. Huỳnh thấy ngay là nước dùng là yếu tố then chốt của thành công của món tưởng chừng đơn giản này. Việc nấu nước dùng phải rất kiên nhẫn, cần đun từ 3 tiếng cho tới đun thâu đêm. “Việc đun nước dùng lâu là bước quan trọng nhất trong việc làm phở. Trong khi phở gà chỉ cần đun xương gà lăm tăm từ 3 đến 4 tiếng, thì phở bò cần thời gian gấp đôi hoặc thậm chí suốt đêm.” Nguyễn Văn Khu, một đầu bếp ở Hà Nội, đã làm ở các nhà ăn hơn 10 năm, nói với tôi rằng thành phần truyền thống là sự kết hợp phức tạp các gia vị, gồm cả hoa hồi, quế, hạt tiêu rang, rễ rau mùi, sa trùng và hỗn hợp nướng của hẹ, hành và gừng. Những xương trong đồ nấu có thể gồm cả vó bò, sườn bò và khớp xương mà nó, theo ông Khu, có nguồn gốc từ người Pháp ở đầu thế kỷ 20. “Thực dân Pháp ở Bắc Việt Nam cho giết bò để làm thịt nướng và những món khác mà họ say mê. Xương xẩu và những thứ khó gậm được để lại cho đầu bếp Việt mà chẳng mấy họ tìm ra cách biến các thứ đầu thừa đuôi thẹo thành món phở ngon,” ông nói. “Phở được bán như món ăn đường phố không đắt mà người bán thay đổi tùy theo bữa ăn, và những người thích phở đầu tiên chắc hẳn là những người làm việc trên thuyền buôn ngược suôi sông Hồng.” Sự ưa thích phở nhanh chóng lan từ Hà Nội tới Sài Gòn (nay là TP HCM) mà ở đây người miền Nam tiếp thu nó với quan điểm hiện đại hơn. “Người Hà Nội thích nước dùng trong không có mỡ, có rắc hành lá, húng Láng, một ít rau mùi, khi ăn có thêm ớt, dấm tỏi và nước chanh vắt. Nhưng ở Sài Gòn, nước dùng sánh hơn, mỡ hơn và ăn kèm với giá đỗ, húng ngọt, bạc hà, nước sốt chua ngọt, tương ớt, và họ cho thêm khá nhiều đường vào nước dùng,” ông Khu nói. Trong chặng đi miền Nam, ông Huỳnh học thêm một lớp làm phở nữa ở Vietnam Cookery (26 Lý Tử Trọng, Bến Nghé, TP HCM) mà ông thấy có sự khác biệt rất lớn so với phở miền Bắc. Nó phong phú và ngọt vì cho thêm đường phèn vào nước dùng, và có thêm các miếng củ cải, giá đỗ, một số rau và sốt chua ngọt. Huỳnh thấy nó giống phở bán ở Bắc Mỹ. “Việc chuẩn bị nước dùng lâu công là bước quan trọng nhất để làm phở.” “Gia vị ở miền Bắc thường nhẹ hơn và chú ý để nó tinh tế hơn. Với người không sành vị thì họ có thể nói nước dùng của miền Bắc là nhạt, nhưng hoàn toàn không phải thế. Phần cơ bản của nước dùng của miền Bắc và miền Nam là như nhau, nhưng họ dùng gia vị rất khác nhau,” Huỳnh nói. Chuyến hành hương này cũng đưa ông tới Hội An, một thành phố cổ ở bờ biển miền Trung. Ở đây ông đã dùng thử một bát ở nhà hàng Morning Glory (106 Nguyễn Thái, Minh An) và thấy nó có vị ngọt như trước đó ông đã biết, nhưng cho biết là có thêm lạc rang, một thứ thường rắc lên các món bún/bánh canh ở Hội An. Mặc dù là gốc miền Nam, đến cuối chuyến đi ông Huỳnh cảm thấy hiểu thấu hơn triết lý ẩm thực của miền Bắc. Ông ưa thích quan điểm cổ điển và đơn giản, và cảm kích việc chiến tranh và sự khan hiếm lương thực đã hình thành nên cách nấu nướng Bắc Việt Nam. Dựa trên kinh nghiệm, ông dự kiến sử dụng phương pháp Bắc Việt thuần túy nhất khi xây dựng thực đơn cho dự án mới của mình. “Về phở, để chọn giữa Bắc và Nam, cái nào hơn, thì đúng là phở Bắc ngon hơn, mặc dù tôi là người Nam và quen với kiểu cách miền Nam,” ông nói. Nhưng khi xét việc hình thành món ăn hình tượng này đã trải qua suốt thời chiến và thành phần nước dùng (mặc dù có sự khác biệt ở sản phẩm đầu ra) vẫn giữ được nguyên vẹn, ta mới rõ món phở này có nhiều cách thể hiện biết nhường nào. Nó là món ăn của mọi người, thưởng thức vào bữa sáng, bữa trưa và bữa tối. Nó có thể được dùng cho cả người thanh cảnh ở miền Bắc cũng như người nhạy bén hiện đại ở miền Nam. Trên hết, nó là hiện thân của lịch sử hiện đại của đất nước này và của tinh thần kiên cường và bất khuất của Việt Nam. Bài tiếng Anh đăng trên BBC Travel

[ 108, 287, 285, 161, 596, 709, 337, 710, 104, 131, 132, 117, 703, 106, 328, 296, 124, 1246, 4814, 483, 152, 201, 111, 1797, 972, 131, 103, 690, 1027, 16944, 3482, 10241, 7851, 108, 121, 7333, 370, 173, 212, 435, 426, 1246, 446, 235, 156, 184, 993, 370, 524, 972, 3175, 104, 1246, 126, 108, 121, 1321, 2667, 2511, 966, 118, 148, 1093, 1317, 791, 867, 228, 7333, 113, 242, 250, 131, 578, 107, 404, 106, 118, 115, 1379, 119, 109, 109, 1246, 446, 132, 131, 629, 311, 118, 278, 214, 1796, 208, 382, 190, 690, 814, 201, 4814, 446, 838, 180, 406, 1058, 125, 173, 353, 625, 105, 1880, 329, 1246, 446, 738, 354, 126, 108, 121, 131, 629, 483, 404, 1107, 262, 6951, 14684, 1764, 257, 106, 1376, 9738, 475, 528, 104, 111, 20273, 847, 5443, 5679, 3253, 2125, 1630, 105, 355, 471, 16437, 17035, 103, 1246, 198, 2576, 198, 5328, 104, 131, 578, 117, 108, 2241, 581, 108, 121, 1227, 131, 132, 105, 159, 175, 1326, 108, 978, 136, 652, 1395, 1498, 4814, 106, 142, 467, 5123, 3021, 880, 227, 109, 4826, 1799, 2993, 281, 8113, 159, 264, 107, 1360, 209, 1176, 103, 116, 166, 14514, 105, 109, 6196, 1764, 3021, 3636, 112, 298, 129, 4814, 2835, 117, 108, 2241, 4272, 202, 105, 117, 446, 108, 121, 389, 398, 113, 2259, 143, 4814, 2316, 127, 117, 436, 2496, 606, 169, 327, 4814, 2316, 117, 394, 124, 147, 11968, 129, 122, 256, 278, 963, 1355, 156, 1116, 2835, 281, 173, 918, 622, 1764, 2835, 138, 109, 191, 259, 891, 105, 259, 4015, 865, 335, 110, 3916, 281, 4814, 2835, 237, 335, 369, 130, 446, 5387, 311, 4814, 107, 616, 105, 231, 173, 625, 136, 105, 742, 176, 111, 107, 328, 446, 108, 2241, 581, 734, 104, 900, 3283, 231, 184, 178, 462, 228, 131, 132, 930, 677, 116, 253, 104, 2556, 115, 251, 365, 148, 360, 804, 132, 105, 235, 109, 769, 108, 121, 752, 396, 130, 370, 1246, 4814, 224, 145, 365, 114, 106, 241, 4818, 957, 462, 365, 1759, 974, 108, 121, 337, 1981, 328, 550, 296, 124, 1246, 126, 138, 178, 175, 688, 6903, 707, 2556, 228, 138, 398, 1413, 339, 4719, 659, 124, 574, 529, 3639, 3849, 829, 103, 365, 117, 270, 1340, 3855, 1638, 108, 121, 1027, 826, 1087, 162, 3994, 2332, 2953, 7677, 103, 116, 1027, 14671, 137, 649, 622, 4814, 2835, 145, 109, 230, 108, 121, 131, 132, 2152, 237, 155, 112, 10194, 2868, 332, 4814, 140, 174, 141, 769, 1784, 819, 141, 155, 398, 777, 1659, 2876, 282, 105, 248, 106, 318, 1759, 178, 462, 108, 121, 337, 2467, 108, 978, 248, 163, 107, 4814, 2835, 105, 653, 947, 415, 1764, 105, 1799, 106, 3152, 11640, 564, 259, 184, 2213, 106, 9634, 103, 16524, 105, 159, 746, 107, 209, 4703, 145, 226, 150, 141, 289, 434, 203, 1234, 118, 454, 3258, 119, 4814, 652, 1395, 163, 107, 209, 1176, 103, 3049, 2979, 103, 209, 103, 9634, 105, 16524, 653, 947, 142, 467, 105, 1799, 106, 11985, 103, 142, 467, 143, 652, 1395, 170, 3916, 2785, 112, 773, 1839, 561, 118, 454, 1153, 652, 1395, 104, 1246, 126, 108, 121, 1908, 131, 132, 290, 774, 148, 204, 242, 250, 187, 5371, 105, 120, 147, 187, 234, 202, 147, 5225, 298, 221, 390, 397, 223, 765, 108, 121, 1908, 131, 132, 139, 190, 387, 105, 117, 560, 1223, 643, 3510, 180, 530, 109, 814, 201, 4814, 106, 198, 553, 105, 622, 4814, 119, 142, 467, 4054, 13994, 103, 1799, 4814, 281, 2746, 3316, 105, 215, 500, 10858, 430, 166, 201, 108, 5252, 107, 354, 107, 1480, 373, 1246, 126, 108, 332, 232, 6275, 105, 13628, 4195, 274, 590, 1290, 401, 8825, 1271, 12006, 131, 12132, 272, 581, 160, 107, 120, 1027, 4814, 401, 18528, 1523, 561, 622, 1799, 4814, 3021, 114, 401, 15961, 1379, 863, 564, 1027, 110, 107, 117, 1799, 4814, 3021, 143, 1835, 1375, 1246, 25322, 446, 573, 426, 130, 2195, 1419, 112, 151, 162, 115, 107, 349, 580, 155, 355, 1270, 131, 132, 113, 158, 175, 6416, 128, 156, 111, 131, 127, 446, 10161, 444, 18322, 446, 611, 1456, 625, 104, 151, 8792, 105, 446, 25322, 113, 221, 393, 397, 180, 530, 446, 25322, 119, 4814, 127, 106, 222, 3275, 17035, 106, 1246, 446, 838, 707, 4814, 319, 153, 119, 387, 1790, 504, 178, 104, 335, 119, 120, 345, 239, 113, 655, 173, 236, 216, 108, 121, 120, 147, 178, 4583, 143, 25322, 115, 108, 121, 153, 128, 288, 791, 2235, 104, 120, 221, 393, 455, 1000, 105, 191, 275, 335, 244, 117, 446, 264, 119, 4814, 112, 619, 176, 325, 2681, 2556, 117, 1281, 830, 116, 4293, 4814, 1464, 2779, 761, 108, 121, 9475, 30511, 444, 9174, 2724, 11612, 371, 107, 178, 3464, 106, 111, 2973, 1623, 428, 2556, 581, 4814, 874, 2399, 1087, 162, 3994, 183, 170, 1799, 4814, 108, 121, 9475, 30511, 107, 359, 777, 216, 183, 105, 142, 467, 3916, 975, 165, 297, 514, 183, 708, 169, 107, 136, 203, 335, 107, 401, 15091, 665, 104, 178, 3464, 117, 711, 1328, 394, 1616, 118, 454, 2556, 203, 531, 106, 142, 467, 106, 675, 712, 4006, 2146, 104, 164, 135, 104, 1246, 597, 1748, 652, 1395, 433, 1068, 2691, 142, 467, 139, 215, 1846, 14044, 260, 10919, 148, 1096, 354, 114, 228, 10919, 5741, 4884, 401, 2117, 10919, 142, 467, 727, 106, 920, 146, 308, 202, 113, 156, 140, 4814, 112, 298, 129, 4814, 2316, 163, 260, 10919, 2345, 2316, 8021, 4878, 148, 1096, 155, 1147, 4943, 143, 4814, 2835, 260, 221, 390, 1810, 1183, 451, 1042, 356, 1232, 1370, 1070, 362, 551, 2302, 103, 116, 178, 3464, 108, 121, 337, 1981, 115, 140, 108, 121, 109, 152, 446, 183, 826, 1542, 123, 119, 141, 160, 164, 380, 425, 234, 106, 144, 299, 279, 1662, 1371, 109, 165, 297, 103, 770, 186, 1414, 496, 103, 15206, 103, 991, 464, 124, 515, 103, 3906, 3049, 2979, 103, 1692, 2116, 105, 2611, 279, 4093, 104, 20996, 103, 209, 105, 17645, 112, 564, 2345, 113, 905, 2691, 107, 136, 770, 186, 2444, 2007, 10436, 6778, 2835, 105, 6585, 2345, 145, 3939, 181, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 707, 185, 1027, 446, 2004, 2556, 302, 190, 184, 803, 209, 1517, 3193, 223, 228, 131, 132, 143, 118, 184, 119, 178, 108, 2007, 376, 690, 105, 3753, 6343, 1132, 1161, 112, 1 ]

130901_syria_chemical_attack_comments

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2013/09/130901_syria_chemical_attack_comments

Khủng hoảng Syria: dư luận phản ứng

Cuộc khủng hoảng về vũ khí hóa học tại Syria đang thu hút sự quan tâm rộng rãi của dư luận thế giới. Bản tin của BBC về việc Tổng thống Mỹ Barack Obama quyết định tham vấn Quốc hội về hành động quân sự tại Syria đã thu hút đến gần 1.650 lượt bình luận chỉ sau có vài giờ đăng tải. BBC Việt ngữ xin trích giới thiệu một số ý kiến:

Hầu hết các ý kiến đều lên án mạnh mẽ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syria Ramachandran Nair Mỹ là nước duy nhất có thể quyết định thế giới nên làm gì hay sao? Tôi quả là không hiểu. Mỹ và một số nước khác không thể chi phối thế giới và họ cũng không thể đảm nhận vai trò sen đầm quốc tế. Vậy Liên Hiệp Quốc tồn tại để làm gì? Liên Hiệp Quốc cần phải có sáng kiến với sự tham gia của các nước trên thế giới, trong đó có năm ủy viên thường trực, để quyết định hành động khả dĩ ngăn chặn đổ máu thường dân ở Syria. Michael Quốc hội Mỹ thực ra đang thúc đẩy Obama có hành động gì đó. Họ sẽ thông qua thôi. DJE Nếu các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc nói rằng chính phiến quân là thủ phạm thì ai sẽ ném bom họ đây? Tôi nghi ngờ điều này. Điều đáng lo ngại là các lý lẽ đã được đưa ra trước khi có báo cáo của các thanh sát viên. Các chính trị gia không thể nói: “Quý vị phải tin tưởng chúng tôi”. Hãy nhìn chuyện gì đã xảy ra với vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Iraq. Gilbert DSouza Hy vọng rằng Quốc hội Mỹ sẽ có những đánh giá khôn ngoan như Hạ viện Anh. Đừng có chõ mũi vào chuyện của người Ả Rập/Hồi giáo. morphix Người Pháp vẫn đang lâng lâng với thắng lợi chóng vánh ở Mali – nước thuộc địa cũ của họ. Họ rất nôn nóng muốn can thiệp vào Syria và giành lấy vai trò là bạn đồng hành của Mỹ từ tay nước Anh. Tôi không hiểu tại sao ngoại trừ có lẽ Tổng thống Hollande biết rằng điều đó cần thiết cho bầu cử khi mà tỷ lệ tín nhiệm của ông đang ở mức thấp. Nó cũng giúp nâng cao vị thế của nước Pháp. Suy cho cùng họ đang là cường quốc Âu châu duy nhất sở hữu hàng không mẫu hạm. informed-glasgow Quá nhiều bình luận của những người không trân trọng tự do của họ vốn sẽ bị ngăn trở nếu họ ở Syria, Nga hoặc Trung Quốc. Các vị có thể chỉ trích Mỹ nhưng nếu không có Mỹ, chúng ta đang ở đâu đây? Các vị có thật sự muốn điều ngược lại? Hãy thử nghĩ nếu Trung Quốc hay Nga là ‘sen đầm quốc tế’ thì sẽ như thế nào? Obama nói nước Mỹ không thể làm ngơ trước 'tội ác kinh hoàng của chế độ Assad morphix Obama từng nhận giải Nobel Hòa bình (chính xác là vì lẽ gì, hầu hết chúng ta vẫn không rõ), vậy mà giải pháp của ông ta cho ổn định khu vực và một quốc gia Trung Đông nhỏ xíu đang đắm chìm trong nội chiến là bắn 50 tên lửa hành trình. Giải pháp Nobel đơn giản lắm: đề nghị mua kho vũ khí hóa học của Syria để đổi lại không tấn công họ, bán lại cho Israel lấy lời và lấy số tiền đó bù đắp vào thâm hụt ngân sách của Mỹ. Douglas L Vậy nếu Quốc hội Mỹ bỏ phiếu chống hành động quân sự thì Pháp sẽ hành động một mình? Đó là vì họ đang hô hào chiến tranh. plant5man Vấn đề không phải ở nước Mỹ mà là các nước Ả Rập đã không làm gì mặc dù họ được vũ trang tốt. Rõ ràng họ muốn phương Tây hành động để họ có thể nói rằng: “bàn tay người Ả Rập không nhuốm máu, đó là tội lỗi của những kẻ ngoại đạo’. Tại sao phương Tây cần phải lo? Rõ ràng các nước Ả Rập không hề quan tâm đến việc sử dụng vũ khí hóa học. medi Barack Obama ra tranh cử tổng thống để đưa nước Mỹ ra khỏi chứ không phải quay lại chiến tranh. thegreatcob Liên Hiệp Quốc không thể làm được gì. Họ có thể ra đến 1.000 nghị quyết nhưng lại không có năng lực thực thi trừ phi các nước thành viên quyết định tự hành động. Chỉ nội các hình ảnh video thôi cũng đã chứng minh là khí độc đã được sử dụng. Nếu làm giả được một cuộc tấn công khí độc ở quy mô như thế thì quý vị thật sự giỏi hơn Hollywood rồi. unsureaboutanything Trong cuộc chiến hỗn loạn này không ai trưng ra bằng chứng cho thấy rõ ràng hung thủ đứng sau vụ tấn công này. Sự thật rõ ràng duy nhất là Obama tấn công Syria. Bằng chứng đã rõ: Obama đã nói thế trên truyền hình. Nếu có một sai lầm nữa giống như vũ khí hủy diệt hàng loạt trong cuộc xâm lược Iraq thì thế giới sẽ biết nên tìm Obama ở đâu. Nếu không có bằng chứng thì đây là hành động tội ác và ông ta phải bị bắt giữ. Lời đe dọa phản ứng quân sự của Mỹ nhận được những bình luận trái chiều DJE Nếu nhà hàng xóm của tôi bị giết hại bởi vũ khí hóa học tôi sẽ ủng hộ hành động đáp trả. Nếu Pháp hoặc một nước châu Âu nào đó dùng khí độc, tôi cũng nghĩ như vậy. Nếu một nước đồng minh nào đó xa hơn làm vậy, tôi vẫn nghĩ như thế. Vậy tại sao Syria lại không? Tôi muốn nghe lập luận tại sao hơn 100.000 người chết trước khi xảy ra cuộc tấn công hóa học này lại không khiến các nước hành động. MMA Là một người Mỹ, tôi tin rằng Tổng thống Barack Obama đã có quyết định đúng. Hồi năm 2002 Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chiến tranh Iraq. Tôi tin rằng vị tổng thống hiện tại của chúng ta đã có quyết định đúng đắn khi đưa ra Quốc hội xem xét chiến dịch quân sự này. morphix Báo chí Israel đưa tin rằng chế độ Assad lâu nay vẫn dùng vũ khí hóa học để tấn công phiến quân và đây là điều không có gì giấu giếm cả. Tuy nhiên các nước vẫn bỏ qua bởi vì ông ta dùng nó một cách chính xác và có giới hạn tránh xa các khi dân cư. Nhưng lần này đã xảy ra chuyện gì đó. Liệu đây có phải là sự thật hay chỉ là sự tuyên truyền của Israel, ai mà biết được. JoeBloggs_snr Hành động có giới hạn duy nhất có thể răn đe bất cứ cuộc tấn công hóa học nào nữa là bắn vài quả tên lửa hành trình vào gần dinh thự của Assad với hàm ý đe dọa rằng nếu tấn công hóa học thêm một lần nữa thì các tên lửa này sẽ nhằm vào ông ta và gia đình của ông ấy. Đối với các tướng lĩnh Syria cũng thế mặc dù tôi không nghĩ rằng cách này là hợp pháp. CX Bất cứ quốc gia hay dân tộc nào có trách nhiệm với thế giới cần phải bước ra ngăn chặn một tội ác dã man như thế. Vũ khí hóa học còn vô nhân đạo hơn cả vũ khí hạt nhân.

summarize: Hầu hết các ý kiến đều lên án mạnh mẽ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syria Ramachandran Nair Mỹ là nước duy nhất có thể quyết định thế giới nên làm gì hay sao? Tôi quả là không hiểu. Mỹ và một số nước khác không thể chi phối thế giới và họ cũng không thể đảm nhận vai trò sen đầm quốc tế. Vậy Liên Hiệp Quốc tồn tại để làm gì? Liên Hiệp Quốc cần phải có sáng kiến với sự tham gia của các nước trên thế giới, trong đó có năm ủy viên thường trực, để quyết định hành động khả dĩ ngăn chặn đổ máu thường dân ở Syria. Michael Quốc hội Mỹ thực ra đang thúc đẩy Obama có hành động gì đó. Họ sẽ thông qua thôi. DJE Nếu các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc nói rằng chính phiến quân là thủ phạm thì ai sẽ ném bom họ đây? Tôi nghi ngờ điều này. Điều đáng lo ngại là các lý lẽ đã được đưa ra trước khi có báo cáo của các thanh sát viên. Các chính trị gia không thể nói: “Quý vị phải tin tưởng chúng tôi”. Hãy nhìn chuyện gì đã xảy ra với vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Iraq. Gilbert DSouza Hy vọng rằng Quốc hội Mỹ sẽ có những đánh giá khôn ngoan như Hạ viện Anh. Đừng có chõ mũi vào chuyện của người Ả Rập/Hồi giáo. morphix Người Pháp vẫn đang lâng lâng với thắng lợi chóng vánh ở Mali – nước thuộc địa cũ của họ. Họ rất nôn nóng muốn can thiệp vào Syria và giành lấy vai trò là bạn đồng hành của Mỹ từ tay nước Anh. Tôi không hiểu tại sao ngoại trừ có lẽ Tổng thống Hollande biết rằng điều đó cần thiết cho bầu cử khi mà tỷ lệ tín nhiệm của ông đang ở mức thấp. Nó cũng giúp nâng cao vị thế của nước Pháp. Suy cho cùng họ đang là cường quốc Âu châu duy nhất sở hữu hàng không mẫu hạm. informed-glasgow Quá nhiều bình luận của những người không trân trọng tự do của họ vốn sẽ bị ngăn trở nếu họ ở Syria, Nga hoặc Trung Quốc. Các vị có thể chỉ trích Mỹ nhưng nếu không có Mỹ, chúng ta đang ở đâu đây? Các vị có thật sự muốn điều ngược lại? Hãy thử nghĩ nếu Trung Quốc hay Nga là ‘sen đầm quốc tế’ thì sẽ như thế nào? Obama nói nước Mỹ không thể làm ngơ trước 'tội ác kinh hoàng của chế độ Assad morphix Obama từng nhận giải Nobel Hòa bình (chính xác là vì lẽ gì, hầu hết chúng ta vẫn không rõ), vậy mà giải pháp của ông ta cho ổn định khu vực và một quốc gia Trung Đông nhỏ xíu đang đắm chìm trong nội chiến là bắn 50 tên lửa hành trình. Giải pháp Nobel đơn giản lắm: đề nghị mua kho vũ khí hóa học của Syria để đổi lại không tấn công họ, bán lại cho Israel lấy lời và lấy số tiền đó bù đắp vào thâm hụt ngân sách của Mỹ. Douglas L Vậy nếu Quốc hội Mỹ bỏ phiếu chống hành động quân sự thì Pháp sẽ hành động một mình? Đó là vì họ đang hô hào chiến tranh. plant5man Vấn đề không phải ở nước Mỹ mà là các nước Ả Rập đã không làm gì mặc dù họ được vũ trang tốt. Rõ ràng họ muốn phương Tây hành động để họ có thể nói rằng: “bàn tay người Ả Rập không nhuốm máu, đó là tội lỗi của những kẻ ngoại đạo’. Tại sao phương Tây cần phải lo? Rõ ràng các nước Ả Rập không hề quan tâm đến việc sử dụng vũ khí hóa học. medi Barack Obama ra tranh cử tổng thống để đưa nước Mỹ ra khỏi chứ không phải quay lại chiến tranh. thegreatcob Liên Hiệp Quốc không thể làm được gì. Họ có thể ra đến 1.000 nghị quyết nhưng lại không có năng lực thực thi trừ phi các nước thành viên quyết định tự hành động. Chỉ nội các hình ảnh video thôi cũng đã chứng minh là khí độc đã được sử dụng. Nếu làm giả được một cuộc tấn công khí độc ở quy mô như thế thì quý vị thật sự giỏi hơn Hollywood rồi. unsureaboutanything Trong cuộc chiến hỗn loạn này không ai trưng ra bằng chứng cho thấy rõ ràng hung thủ đứng sau vụ tấn công này. Sự thật rõ ràng duy nhất là Obama tấn công Syria. Bằng chứng đã rõ: Obama đã nói thế trên truyền hình. Nếu có một sai lầm nữa giống như vũ khí hủy diệt hàng loạt trong cuộc xâm lược Iraq thì thế giới sẽ biết nên tìm Obama ở đâu. Nếu không có bằng chứng thì đây là hành động tội ác và ông ta phải bị bắt giữ. Lời đe dọa phản ứng quân sự của Mỹ nhận được những bình luận trái chiều DJE Nếu nhà hàng xóm của tôi bị giết hại bởi vũ khí hóa học tôi sẽ ủng hộ hành động đáp trả. Nếu Pháp hoặc một nước châu Âu nào đó dùng khí độc, tôi cũng nghĩ như vậy. Nếu một nước đồng minh nào đó xa hơn làm vậy, tôi vẫn nghĩ như thế. Vậy tại sao Syria lại không? Tôi muốn nghe lập luận tại sao hơn 100.000 người chết trước khi xảy ra cuộc tấn công hóa học này lại không khiến các nước hành động. MMA Là một người Mỹ, tôi tin rằng Tổng thống Barack Obama đã có quyết định đúng. Hồi năm 2002 Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chiến tranh Iraq. Tôi tin rằng vị tổng thống hiện tại của chúng ta đã có quyết định đúng đắn khi đưa ra Quốc hội xem xét chiến dịch quân sự này. morphix Báo chí Israel đưa tin rằng chế độ Assad lâu nay vẫn dùng vũ khí hóa học để tấn công phiến quân và đây là điều không có gì giấu giếm cả. Tuy nhiên các nước vẫn bỏ qua bởi vì ông ta dùng nó một cách chính xác và có giới hạn tránh xa các khi dân cư. Nhưng lần này đã xảy ra chuyện gì đó. Liệu đây có phải là sự thật hay chỉ là sự tuyên truyền của Israel, ai mà biết được. JoeBloggs_snr Hành động có giới hạn duy nhất có thể răn đe bất cứ cuộc tấn công hóa học nào nữa là bắn vài quả tên lửa hành trình vào gần dinh thự của Assad với hàm ý đe dọa rằng nếu tấn công hóa học thêm một lần nữa thì các tên lửa này sẽ nhằm vào ông ta và gia đình của ông ấy. Đối với các tướng lĩnh Syria cũng thế mặc dù tôi không nghĩ rằng cách này là hợp pháp. CX Bất cứ quốc gia hay dân tộc nào có trách nhiệm với thế giới cần phải bước ra ngăn chặn một tội ác dã man như thế. Vũ khí hóa học còn vô nhân đạo hơn cả vũ khí hạt nhân.

[ 108, 287, 285, 161, 2825, 538, 109, 108, 232, 357, 413, 227, 304, 417, 1369, 460, 623, 135, 281, 705, 482, 471, 214, 108, 121, 1562, 16069, 5713, 21574, 231, 4847, 1134, 200, 106, 142, 756, 202, 107, 136, 302, 190, 175, 249, 237, 140, 218, 194, 1608, 388, 416, 106, 110, 5909, 200, 105, 172, 166, 142, 211, 110, 136, 692, 1614, 175, 249, 105, 154, 127, 110, 136, 879, 645, 809, 704, 11459, 6226, 198, 1345, 3932, 560, 1997, 162, 1025, 149, 130, 140, 1376, 560, 1997, 162, 260, 139, 107, 611, 357, 119, 144, 268, 165, 104, 109, 142, 159, 175, 1555, 113, 150, 107, 147, 1095, 182, 369, 821, 103, 130, 302, 190, 209, 469, 555, 2355, 963, 2265, 880, 1475, 369, 137, 108, 121, 3523, 2295, 162, 567, 200, 223, 124, 167, 822, 922, 1141, 107, 209, 469, 218, 837, 719, 134, 206, 235, 1164, 18465, 3519, 631, 109, 781, 338, 182, 560, 1997, 162, 123, 160, 122, 2731, 252, 106, 331, 473, 143, 375, 134, 2225, 1238, 154, 4713, 388, 881, 1274, 179, 433, 747, 549, 650, 755, 106, 109, 241, 642, 115, 117, 251, 124, 226, 129, 107, 188, 341, 104, 109, 781, 338, 2666, 303, 122, 245, 165, 110, 136, 795, 401, 9440, 297, 139, 193, 597, 174, 141, 863, 1700, 364, 485, 953, 218, 115, 488, 124, 119, 705, 482, 1364, 3638, 201, 1130, 108, 121, 2823, 17817, 1828, 13928, 431, 3626, 1642, 584, 160, 162, 567, 200, 134, 107, 120, 403, 314, 2416, 3178, 128, 1722, 1344, 1909, 2867, 107, 22894, 2766, 138, 953, 104, 111, 2437, 5492, 1296, 9576, 2485, 10322, 1134, 13007, 2885, 606, 711, 244, 167, 4060, 269, 4060, 269, 119, 779, 418, 1332, 14757, 108, 121, 7751, 1021, 142, 1182, 439, 1363, 104, 1078, 719, 215, 7560, 1578, 278, 1036, 3124, 138, 1562, 105, 1059, 771, 809, 704, 106, 230, 210, 209, 104, 200, 148, 600, 142, 1909, 388, 110, 524, 149, 350, 470, 1419, 107, 642, 408, 234, 6255, 217, 160, 179, 150, 260, 583, 114, 513, 368, 129, 145, 653, 2138, 875, 1210, 104, 118, 167, 108, 121, 537, 4338, 1447, 127, 422, 1480, 291, 297, 175, 104, 142, 2973, 5545, 114, 264, 154, 167, 106, 1054, 198, 785, 511, 756, 202, 633, 943, 201, 110, 1541, 2205, 112, 108, 176, 231, 13849, 2258, 686, 269, 9900, 269, 6814, 3862, 158, 342, 967, 104, 120, 111, 110, 3773, 308, 222, 180, 104, 154, 682, 134, 133, 963, 319, 323, 154, 108, 121, 3963, 468, 1366, 151, 942, 303, 297, 107, 136, 163, 788, 200, 170, 323, 110, 107, 968, 174, 169, 167, 108, 121, 793, 4713, 303, 297, 107, 1721, 144, 278, 179, 1240, 12942, 1700, 364, 932, 372, 323, 151, 162, 194, 468, 106, 743, 6536, 6226, 198, 216, 748, 143, 134, 128, 175, 1684, 1141, 123, 142, 200, 110, 136, 140, 4902, 226, 377, 15841, 108, 1673, 236, 1203, 104, 353, 976, 4690, 10322, 1134, 13007, 2885, 1141, 434, 645, 272, 3787, 1418, 342, 444, 5622, 628, 106, 171, 642, 2043, 1098, 538, 174, 169, 244, 110, 450, 856, 1627, 145, 272, 246, 104, 118, 169, 114, 970, 190, 322, 442, 105, 172, 198, 165, 151, 510, 750, 5809, 167, 5615, 2231, 113, 1554, 242, 106, 1158, 1591, 465, 1114, 209, 277, 112, 2029, 246, 3787, 652, 1395, 1801, 161, 220, 411, 702, 2662, 705, 482, 471, 214, 104, 1562, 130, 345, 153, 110, 623, 135, 1934, 622, 153, 114, 1383, 771, 366, 105, 771, 166, 379, 150, 2195, 3536, 138, 2734, 3091, 866, 333, 104, 1091, 9159, 2068, 3932, 323, 162, 567, 200, 306, 775, 424, 209, 469, 252, 144, 143, 711, 134, 209, 469, 172, 5598, 902, 106, 171, 154, 167, 1788, 1406, 242, 3078, 18701, 332, 2981, 2764, 2131, 220, 110, 139, 108, 121, 142, 200, 145, 106, 109, 142, 2437, 5492, 115, 110, 140, 218, 2157, 428, 154, 117, 705, 509, 2589, 108, 3128, 921, 154, 278, 412, 658, 209, 469, 130, 154, 107, 136, 123, 2602, 15779, 231, 600, 111, 2437, 5492, 110, 16560, 320, 6233, 150, 106, 1402, 1145, 104, 120, 789, 470, 247, 1435, 919, 350, 412, 658, 260, 139, 650, 347, 108, 3128, 921, 109, 142, 2437, 5492, 110, 1329, 146, 315, 155, 358, 324, 286, 705, 482, 471, 2370, 5769, 3320, 2423, 1141, 124, 250, 368, 497, 234, 130, 251, 142, 200, 124, 574, 739, 110, 139, 1015, 153, 242, 3078, 1430, 14239, 409, 332, 3552, 1470, 560, 1997, 162, 110, 136, 140, 117, 1776, 719, 107, 136, 124, 155, 3352, 411, 302, 170, 153, 110, 107, 344, 265, 223, 697, 1419, 894, 109, 142, 164, 182, 302, 190, 222, 209, 4552, 1137, 1554, 109, 240, 349, 1696, 1508, 127, 115, 463, 494, 106, 482, 1484, 115, 117, 324, 2971, 631, 140, 590, 117, 172, 460, 623, 135, 482, 1484, 108, 121, 565, 787, 128, 175, 143, 1089, 297, 1721, 144, 2036, 183, 5339, 1667, 108, 431, 231, 19043, 409, 3656, 431, 4980, 364, 8745, 515, 298, 460, 242, 2611, 1583, 126, 110, 375, 1540, 124, 281, 463, 114, 203, 450, 921, 2523, 331, 715, 187, 197, 623, 135, 433, 1153, 1721, 450, 921, 756, 202, 106, 1141, 623, 135, 3523, 2711, 463, 115, 450, 161, 1141, 115, 123, 175, 159, 425, 3138, 631, 107, 172, 714, 1472, 761, 855, 128, 705, 482, 1364, 3638, 201, 1130, 113, 460, 1121, 1010, 1334, 143, 175, 249, 134, 217, 237, 370, 1141, 108, 121, 1877, 631, 110, 107, 281, 463, 143, 248, 106, 209, 469, 1402, 108, 1673, 105, 118, 169, 139, 133, 290, 4446, 3526, 1011, 1050, 391, 475, 252, 144, 104, 200, 645, 117, 120, 342, 967, 897, 1337, 18465, 3519, 631, 152, 201, 3184, 104, 141, 133, 1116, 799, 626, 705, 482, 471, 214, 141, 134, 535, 1061, 209, 469, 1280, 456, 112, 631, 711, 1366, 172, 142, 511, 785, 224, 150, 467, 482, 1484, 103, 141, 127, 372, 128, 3168, 631, 172, 142, 210, 494, 224, 150, 797, 183, 140, 2465, 141, 244, 372, 128, 2177, 3932, 149, 350, 1562, 153, 984, 388, 278, 701, 925, 967, 149, 350, 183, 4633, 111, 654, 226, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2226, 757, 1186, 125, 705, 482, 471, 214, 149, 1562, 167, 498, 1305, 144, 146, 315, 1872, 2544, 104, 1136, 967, 175, 1326, 783, 193, 104, 378, 125, 358, 408, 234, 200, 2423, 1141, 302, 190, 268, 255, 162, 567, 125, 209, 469, 252, 144, 149, 1562, 115, 498, 1305, 155, 386, 15796, 5740, 2254, 342, 967, 163, 187, 107, 696, 339, 687, 6582, 378, 243, 1063, 676, 788, 249, 4147, 172, 166, 108, 232, 357, 161, 1 ]

060824_tokyo_rejects_spears

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2006/08/060824_tokyo_rejects_spears

Nhật Bản không cho quảng cáo hình bà bầu

Một pa-nô hình ca sĩ Britney Spears khỏa thân và đang có bầu bị các quan chức Nhật Bản từ chối không cho quảng cáo trong hệ thống tàu điện ngầm ở Tokyo.

Bức ảnh này đang có trên trang bìa của tạp chí Harper’s Bazaar phát hành ở Nhật Bản, và bị coi là “quá khiêu khích” nếu trưng bày nơi công cộng. Hình này trước đó cũng xuất hiện trên tạp chí này phát hành tại Mỹ trong tháng Tám. Tuy nhiên, các quan chức Nhật đã đồng ý cho quảng cáo nếu các phần ảnh của cô ca sĩ này từ khuỷu tay trở xuống được che đi. Hình đã qua kiểm duyệt sẽ có dòng chữ nói: “Chúng tôi xin lỗi vì các phần bị che trong bức ảnh đẹp của một người sắp làm mẹ này”. Ca sĩ Britney Spears năm nay 24 tuổi, cùng chồng là Kenvin Federline, 28 tuổi, đang chờ có đứa con thứ hai vào mùa thu này. Đôi vợ chồng đã có một con trai 11 tháng tuổi tên là Sean Preston.

summarize: Bức ảnh này đang có trên trang bìa của tạp chí Harper’s Bazaar phát hành ở Nhật Bản, và bị coi là “quá khiêu khích” nếu trưng bày nơi công cộng. Hình này trước đó cũng xuất hiện trên tạp chí này phát hành tại Mỹ trong tháng Tám. Tuy nhiên, các quan chức Nhật đã đồng ý cho quảng cáo nếu các phần ảnh của cô ca sĩ này từ khuỷu tay trở xuống được che đi. Hình đã qua kiểm duyệt sẽ có dòng chữ nói: “Chúng tôi xin lỗi vì các phần bị che trong bức ảnh đẹp của một người sắp làm mẹ này”. Ca sĩ Britney Spears năm nay 24 tuổi, cùng chồng là Kenvin Federline, 28 tuổi, đang chờ có đứa con thứ hai vào mùa thu này. Đôi vợ chồng đã có một con trai 11 tháng tuổi tên là Sean Preston.

[ 108, 287, 285, 161, 1271, 1789, 349, 126, 167, 107, 159, 509, 6810, 104, 1371, 356, 12788, 6491, 30389, 212, 209, 108, 121, 673, 2493, 105, 133, 703, 106, 18052, 129, 2312, 1432, 561, 323, 1540, 1035, 328, 135, 8995, 1847, 126, 226, 150, 127, 387, 199, 159, 1371, 356, 126, 212, 209, 149, 200, 113, 253, 7816, 421, 572, 109, 146, 229, 673, 115, 210, 108, 232, 114, 1682, 341, 323, 109, 380, 349, 104, 602, 840, 621, 126, 148, 20303, 600, 319, 804, 117, 1800, 1933, 1847, 115, 235, 594, 2061, 134, 107, 1226, 1302, 795, 401, 1898, 141, 676, 1145, 171, 109, 380, 133, 1800, 113, 954, 349, 1142, 104, 116, 111, 1268, 140, 966, 10220, 3310, 621, 19828, 14736, 147, 275, 2180, 1343, 264, 1423, 106, 7390, 7385, 22788, 103, 3012, 1343, 167, 1205, 107, 1951, 219, 259, 196, 138, 1275, 498, 433, 4440, 1350, 1423, 115, 107, 116, 219, 1320, 1425, 253, 722, 465, 106, 10267, 9500, 11076, 112, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 430, 8833, 686, 231, 1181, 240, 840, 621, 19828, 14736, 6117, 481, 105, 167, 107, 513, 133, 109, 146, 229, 673, 783, 148, 1579, 110, 114, 1682, 341, 113, 300, 234, 540, 726, 1871, 108, 121, 9372, 1 ]

041031_anwar

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/10/041031_anwar

Anwar gặp ủng hộ viên

Cựu phó thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nói chuyện với hàng trăm người ủng hộ ông đứng bên ngoài nhà sau chuyến giải phẫu ở Đức về.

Ông Anwar được trả tự do hồi tháng trước sau 6 năm ngồi tù, giờ tuyên bố là muốn gặp thủ tướng Abdullah Badawi để đóng góp ý kiến về quá trình cải tổ đang tiếp diễn. Trước đó, các chốt giao thông của cảnh sát ngăn chặn những người ủng hộ ông Anwar gặp ông ta ở sân bay gần Kuala Lumpur. Ông Anwar bị kết án tham nhũng năm 1999, nhưng bản án về tội kê gian được thay đổi. Ông bị cấm ra tranh cử cho đến năm 2008. Sau đó ông Anwar nói với BBC là lệnh cấm này không ngăn ông hoạt động chính trị. Ông tuyên bố vẫn tiếp tục vận động cho cải tổ dân chủ và chấm dứt tham nhũng.

summarize: Ông Anwar được trả tự do hồi tháng trước sau 6 năm ngồi tù, giờ tuyên bố là muốn gặp thủ tướng Abdullah Badawi để đóng góp ý kiến về quá trình cải tổ đang tiếp diễn. Trước đó, các chốt giao thông của cảnh sát ngăn chặn những người ủng hộ ông Anwar gặp ông ta ở sân bay gần Kuala Lumpur. Ông Anwar bị kết án tham nhũng năm 1999, nhưng bản án về tội kê gian được thay đổi. Ông bị cấm ra tranh cử cho đến năm 2008. Sau đó ông Anwar nói với BBC là lệnh cấm này không ngăn ông hoạt động chính trị. Ông tuyên bố vẫn tiếp tục vận động cho cải tổ dân chủ và chấm dứt tham nhũng.

[ 108, 287, 285, 161, 208, 8973, 363, 456, 1180, 180, 1717, 253, 965, 187, 1413, 147, 4282, 3573, 1602, 480, 1493, 106, 1190, 1213, 331, 1341, 7612, 20302, 570, 609, 904, 108, 232, 1449, 466, 310, 277, 655, 1453, 167, 1297, 1446, 112, 2548, 376, 397, 109, 6983, 384, 206, 104, 313, 338, 963, 2265, 479, 280, 535, 1061, 118, 8973, 1213, 118, 169, 449, 959, 502, 1584, 5752, 6523, 112, 208, 8973, 133, 1393, 304, 268, 802, 147, 7503, 170, 288, 304, 466, 1402, 1685, 390, 363, 346, 9713, 208, 133, 3147, 124, 250, 1497, 114, 792, 147, 4622, 759, 150, 118, 8973, 123, 405, 378, 106, 1762, 3147, 126, 110, 963, 118, 381, 469, 122, 1543, 208, 480, 1493, 1125, 1297, 437, 1582, 469, 114, 655, 1453, 137, 185, 105, 3818, 3843, 268, 2674, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 7713, 431, 1004, 331, 1341, 1780, 8973, 8832, 123, 953, 405, 201, 1049, 280, 535, 1061, 118, 2321, 367, 351, 152, 187, 2023, 272, 13233, 449, 2081, 466, 112, 1 ]

040831_spratlys

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/08/040831_spratlys

Trung Quốc, Philippines và tranh chấp Trường Sa

Ngày 1-9, tổng thống Philippines, Gloria Arroyo, sẽ bắt đầu chuyến thăm chính thức đến Trung Quốc.

Đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên của bà Gloria Arroyo kể từ sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng Năm vừa qua. Việc chọn Bắc Kinh làm điểm đến đầu tiên đã ngụ ý về vai trò quan trọng của Trung Quốc trong chính sách kinh tế và an ninh của Philippines. Tuần qua, dư luận đã chú ý tin nói rằng trong cuộc gặp với chủ tịch Hồ Cẩm Đào và các quan chức khác, tổng thống Arroyo sẽ thảo luận vấn đề liên quan quần đảo Trường Sa. Đây là khu vực tranh chấp chủ quyền giữa nhiều nước, gồm Trung Quốc, Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei. Tại khu vực Trường Sa, Philippines hiện tuyên bố chủ quyền với 50 đảo nhỏ mà họ gọi là vùng Kalayaan. Sự biến 1995Vào năm 1995, điểm bước ngoặt trong quan hệ Trung Quốc – Philippines xảy ra khi người ta phát hiện Trung Quốc đã xây cơ sở trên một rặng đá ngầm (Mischief Reef) thuộc vùng Kalayaan. Giáo sư chính trị học Benito Lim thuộc đại học Philippines nói: "Khi chính phủ Philippines phản đối, Trung Quốc nói là khu vực này có thể để cho các ngư dân bị bão vào trú tạm. Trung Quốc nói là như thế thì ngư dân của Philippines hay bất kì nước nào khác đều có thể sử dụng – họ gọi là việc sử dụng chung." "Philippines muốn ý nghĩa của việc dùng chung này được làm rõ, nhưng Trung Quốc không nói gì thêm. Vì vậy, có thể lần này bà Gloria Arroyo sẽ muốn tìm kiếm việc làm rõ vấn đề." Vào năm 1995, khi sự kiện xảy ra, tổng thống Philippines khi đó, Fidel Ramos, thậm chí đe dọa nhờ tới hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines và Hoa Kỳ, và quốc hội Philippines thông qua chương trình hai tỉ đôla để nâng cấp quân đội. Bắc Kinh sau đó đề nghị thảo luận cuộc tranh chấp biển Đông với toàn hiệp hội ASEAN tại hội nghị Bangkok 1995. Đề nghị này quan trọng ở chỗ Trung Quốc trước đó nhất quyết chỉ thực hiện các cuộc nói chuyện song phương. Tuy nhiên, có vẻ như đề nghị này chỉ mang tính chiến thuật bởi đến đầu năm 1996, Trung Quốc cho xây lại cơ sở trên rặng đá ngầm mà họ lấy từ tay Philippines. Kể từ đó đến nay, tranh chấp khu vực Trường Sa giữa Philippines và Trung Quốc có vẻ lắng dịu lại, theo lời giáo sư Ramses Amer, giáo sư chuyên vấn đề hòa bình và xung đột thuộc đại học Uppsala, Thụy Điển: "Cho đến gần đây, sự căng thẳng qua ngôn từ có giảm bớt. Và đến năm ngoái, tin cho hay có một thỏa thuận khai thác giữa Trung Quốc và Philippines trong vùng biển Đông." Đầu năm 2004, đại sứ Trung Quốc ở Philippines loan báo hai nước đã đồng ý trên nguyên tắc sẽ cùng hợp tác khai thác dầu và khí đốt ở vùng biển Nam Trung Hoa, hay Việt Nam gọi là biển Đông. Giáo sư Ramses Amer nói đến nay, không có thêm nhiều thông tin quanh việc hai nước định khai thác ở khu vực nào: "Vấn đề là không ai biết thật sự khu vực được nói là khai thác nằm ở đâu. Điều này rất quan trọng bởi vì nếu nó nằm trong quần đảo Trường Sa, thì đây sẽ là một nhượng bộ lớn của Trung Quốc. Còn nếu nó nằm giữa quần đảo Trường Sa và Philippines, thì lại là thỏa hiệp của Philippines." Khai thác chung?Liselotte Odgaard là giáo sư chính trị học thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch. Bà lấy bằng tiến sĩ với luận án về đề tài tranh chấp tại biển Đông. Liselotte Odgaard nói ý tưởng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực đã được các bên nghĩ tới từ lâu. "Trong suốt thập niên 1990, họ đặt vấn đề cùng khai thác chung lên bàn nghị trình. Nhưng việc này khó thi hành trong thực tế bởi vì vấn đề pháp lý không được giải quyết. Nên việc nước nào sở hữu cái gì đã bị xếp xó, và hiện vẫn như vậy." Stein Tonnesson, người viết nhiều về vấn đề biển Đông và là chủ tịch viện nghiên cứu hòa bình quốc tế ở Oslo, chia sẻ ý kiến này. Ông cho rằng khả năng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực trong lúc có quá nhiều nước còn tranh chấp là một viễn cảnh không khả thi: "Việc khai thác chung ở những vùng biển đang tranh chấp rất rủi ro về nhiều phương diện. Thứ nhất, giả sử tìm thấy dầu, có thể xảy ra tranh chấp giữa các bên về việc làm sao chia lợi nhuận." "Ngoài ra, quần đảo Trường Sa đặc biệt quan trọng cho nguồn hải sản. Môi trường khu vực này hiện đã chịu sức ép từ việc đánh bắt quá mức và việc xây dựng ở các rặng đá ngầm. Vấn đề này càng nghiêm trọng khi người ta chưa giải quyết được vấn đề chủ quyền, tức là ai chịu trách nhiệm cho việc bảo vệ tài nguyên ở đây." Theo bà Liselotte Odgaard thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch, mặc dù một số nước như Philippines chú ý khai thác khả năng hợp tác song phương với Trung Quốc, nhưng đột phá trong việc khai thác chung sẽ chỉ có thể xảy ra ở tầm mức giao dịch ASEAN – Trung Quốc. Lý do là vì xung đột chủ quyền chưa được giải quyết và vì đối thoại đa phương sẽ khiến các nước Đông Nam Á có vị thế mặc cả tốt hơn. "Tôi không nghĩ là việc đối đầu hiện giờ còn thích hợp. Asean và Trung Quốc đã giải quyết vấn đề đó vào cuối thập niên 1990. Nên tôi nghĩ tình hình nói chung là ổn định. Nhưng điều đó không nhất thiết chuyển thành sự hợp tác." "Tôi đoán là nhiều nước trong khối ASEAN có sự ngập ngừng bởi vì sự hợp tác của các nước yếu thế trên cơ sở song phương có thể đưa họ vào tình thế bất lợi. Họ sợ là Trung Quốc sẽ chiếm được đa số lợi ích khi hợp tác. Nên tôi không chắc là họ có thể bước sang một giai đoạn hợp tác thật sự trong tương lai gần." Tuần trước, một quan chức Philippines tuyên bố Manila sẽ không phản đối Bắc Kinh tìm kiếm dầu ở khu vực Trường Sa. Jose de Venecia, chủ tịch quốc hội Philippines, nói tổng thống Arroyo sẽ bàn khả năng khai thác chung tại Trường Sa trong chuyến thăm Trung Quốc. Ông nói giá dầu tăng cao như hiện nay sẽ là lý do thuyết phục các nước trong vùng Đông Nam Á cùng tham gia khai thác dầu ở Trường Sa. Nhưng vào đầu tuần này, ngoại trưởng Philippines, Alberto Romulo, lại nói là chuyến thăm sẽ chỉ tìm cách làm rõ vấn đề rặng đá ngầm thuộc vùng Kalayaan mà Trung Quốc chiếm từ năm 1995. Mọi việc có lẽ sẽ chỉ rõ ràng hơn sau tuyên bố của hai bên sau chuyến thăm của bà Arroyo.

summarize: Đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên của bà Gloria Arroyo kể từ sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tháng Năm vừa qua. Việc chọn Bắc Kinh làm điểm đến đầu tiên đã ngụ ý về vai trò quan trọng của Trung Quốc trong chính sách kinh tế và an ninh của Philippines. Tuần qua, dư luận đã chú ý tin nói rằng trong cuộc gặp với chủ tịch Hồ Cẩm Đào và các quan chức khác, tổng thống Arroyo sẽ thảo luận vấn đề liên quan quần đảo Trường Sa. Đây là khu vực tranh chấp chủ quyền giữa nhiều nước, gồm Trung Quốc, Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei. Tại khu vực Trường Sa, Philippines hiện tuyên bố chủ quyền với 50 đảo nhỏ mà họ gọi là vùng Kalayaan. Sự biến 1995Vào năm 1995, điểm bước ngoặt trong quan hệ Trung Quốc – Philippines xảy ra khi người ta phát hiện Trung Quốc đã xây cơ sở trên một rặng đá ngầm (Mischief Reef) thuộc vùng Kalayaan. Giáo sư chính trị học Benito Lim thuộc đại học Philippines nói: "Khi chính phủ Philippines phản đối, Trung Quốc nói là khu vực này có thể để cho các ngư dân bị bão vào trú tạm. Trung Quốc nói là như thế thì ngư dân của Philippines hay bất kì nước nào khác đều có thể sử dụng – họ gọi là việc sử dụng chung." "Philippines muốn ý nghĩa của việc dùng chung này được làm rõ, nhưng Trung Quốc không nói gì thêm. Vì vậy, có thể lần này bà Gloria Arroyo sẽ muốn tìm kiếm việc làm rõ vấn đề." Vào năm 1995, khi sự kiện xảy ra, tổng thống Philippines khi đó, Fidel Ramos, thậm chí đe dọa nhờ tới hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines và Hoa Kỳ, và quốc hội Philippines thông qua chương trình hai tỉ đôla để nâng cấp quân đội. Bắc Kinh sau đó đề nghị thảo luận cuộc tranh chấp biển Đông với toàn hiệp hội ASEAN tại hội nghị Bangkok 1995. Đề nghị này quan trọng ở chỗ Trung Quốc trước đó nhất quyết chỉ thực hiện các cuộc nói chuyện song phương. Tuy nhiên, có vẻ như đề nghị này chỉ mang tính chiến thuật bởi đến đầu năm 1996, Trung Quốc cho xây lại cơ sở trên rặng đá ngầm mà họ lấy từ tay Philippines. Kể từ đó đến nay, tranh chấp khu vực Trường Sa giữa Philippines và Trung Quốc có vẻ lắng dịu lại, theo lời giáo sư Ramses Amer, giáo sư chuyên vấn đề hòa bình và xung đột thuộc đại học Uppsala, Thụy Điển: "Cho đến gần đây, sự căng thẳng qua ngôn từ có giảm bớt. Và đến năm ngoái, tin cho hay có một thỏa thuận khai thác giữa Trung Quốc và Philippines trong vùng biển Đông." Đầu năm 2004, đại sứ Trung Quốc ở Philippines loan báo hai nước đã đồng ý trên nguyên tắc sẽ cùng hợp tác khai thác dầu và khí đốt ở vùng biển Nam Trung Hoa, hay Việt Nam gọi là biển Đông. Giáo sư Ramses Amer nói đến nay, không có thêm nhiều thông tin quanh việc hai nước định khai thác ở khu vực nào: "Vấn đề là không ai biết thật sự khu vực được nói là khai thác nằm ở đâu. Điều này rất quan trọng bởi vì nếu nó nằm trong quần đảo Trường Sa, thì đây sẽ là một nhượng bộ lớn của Trung Quốc. Còn nếu nó nằm giữa quần đảo Trường Sa và Philippines, thì lại là thỏa hiệp của Philippines." Khai thác chung?Liselotte Odgaard là giáo sư chính trị học thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch. Bà lấy bằng tiến sĩ với luận án về đề tài tranh chấp tại biển Đông. Liselotte Odgaard nói ý tưởng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực đã được các bên nghĩ tới từ lâu. "Trong suốt thập niên 1990, họ đặt vấn đề cùng khai thác chung lên bàn nghị trình. Nhưng việc này khó thi hành trong thực tế bởi vì vấn đề pháp lý không được giải quyết. Nên việc nước nào sở hữu cái gì đã bị xếp xó, và hiện vẫn như vậy." Stein Tonnesson, người viết nhiều về vấn đề biển Đông và là chủ tịch viện nghiên cứu hòa bình quốc tế ở Oslo, chia sẻ ý kiến này. Ông cho rằng khả năng khai thác chung dầu hỏa tại khu vực trong lúc có quá nhiều nước còn tranh chấp là một viễn cảnh không khả thi: "Việc khai thác chung ở những vùng biển đang tranh chấp rất rủi ro về nhiều phương diện. Thứ nhất, giả sử tìm thấy dầu, có thể xảy ra tranh chấp giữa các bên về việc làm sao chia lợi nhuận." "Ngoài ra, quần đảo Trường Sa đặc biệt quan trọng cho nguồn hải sản. Môi trường khu vực này hiện đã chịu sức ép từ việc đánh bắt quá mức và việc xây dựng ở các rặng đá ngầm. Vấn đề này càng nghiêm trọng khi người ta chưa giải quyết được vấn đề chủ quyền, tức là ai chịu trách nhiệm cho việc bảo vệ tài nguyên ở đây." Theo bà Liselotte Odgaard thuộc đại học Aarhus, Đan Mạch, mặc dù một số nước như Philippines chú ý khai thác khả năng hợp tác song phương với Trung Quốc, nhưng đột phá trong việc khai thác chung sẽ chỉ có thể xảy ra ở tầm mức giao dịch ASEAN – Trung Quốc. Lý do là vì xung đột chủ quyền chưa được giải quyết và vì đối thoại đa phương sẽ khiến các nước Đông Nam Á có vị thế mặc cả tốt hơn. "Tôi không nghĩ là việc đối đầu hiện giờ còn thích hợp. Asean và Trung Quốc đã giải quyết vấn đề đó vào cuối thập niên 1990. Nên tôi nghĩ tình hình nói chung là ổn định. Nhưng điều đó không nhất thiết chuyển thành sự hợp tác." "Tôi đoán là nhiều nước trong khối ASEAN có sự ngập ngừng bởi vì sự hợp tác của các nước yếu thế trên cơ sở song phương có thể đưa họ vào tình thế bất lợi. Họ sợ là Trung Quốc sẽ chiếm được đa số lợi ích khi hợp tác. Nên tôi không chắc là họ có thể bước sang một giai đoạn hợp tác thật sự trong tương lai gần." Tuần trước, một quan chức Philippines tuyên bố Manila sẽ không phản đối Bắc Kinh tìm kiếm dầu ở khu vực Trường Sa. Jose de Venecia, chủ tịch quốc hội Philippines, nói tổng thống Arroyo sẽ bàn khả năng khai thác chung tại Trường Sa trong chuyến thăm Trung Quốc. Ông nói giá dầu tăng cao như hiện nay sẽ là lý do thuyết phục các nước trong vùng Đông Nam Á cùng tham gia khai thác dầu ở Trường Sa. Nhưng vào đầu tuần này, ngoại trưởng Philippines, Alberto Romulo, lại nói là chuyến thăm sẽ chỉ tìm cách làm rõ vấn đề rặng đá ngầm thuộc vùng Kalayaan mà Trung Quốc chiếm từ năm 1995. Mọi việc có lẽ sẽ chỉ rõ ràng hơn sau tuyên bố của hai bên sau chuyến thăm của bà Arroyo.

[ 108, 287, 285, 161, 834, 106, 2023, 1512, 470, 811, 462, 104, 263, 17127, 9559, 1899, 563, 187, 129, 1059, 1076, 2560, 113, 460, 1850, 1497, 1670, 1048, 253, 832, 2049, 1451, 2219, 376, 680, 1374, 725, 140, 1516, 792, 811, 462, 115, 4219, 108, 232, 466, 809, 704, 146, 308, 104, 151, 716, 113, 122, 333, 236, 998, 105, 305, 672, 104, 4447, 7806, 1244, 1136, 967, 115, 987, 108, 232, 193, 123, 641, 113, 460, 1213, 405, 185, 492, 2250, 5511, 1983, 105, 109, 146, 853, 913, 1670, 1048, 9559, 134, 843, 967, 1067, 846, 316, 146, 3985, 541, 4280, 3390, 834, 106, 322, 1610, 250, 2093, 185, 851, 1529, 713, 4376, 2886, 151, 2904, 3293, 243, 578, 3566, 762, 1124, 105, 5559, 112, 919, 322, 1610, 4280, 2712, 1362, 493, 480, 1493, 185, 851, 405, 1591, 541, 750, 145, 154, 343, 106, 501, 26658, 112, 4337, 2315, 4700, 8825, 147, 4700, 103, 1516, 3188, 11335, 113, 146, 732, 151, 716, 1021, 1362, 488, 124, 129, 280, 169, 212, 493, 151, 716, 115, 556, 225, 2256, 159, 172, 15887, 269, 915, 5701, 30596, 19307, 1182, 501, 26658, 112, 754, 441, 122, 245, 214, 3321, 176, 3174, 11091, 1182, 273, 214, 1362, 795, 2286, 122, 256, 1362, 391, 923, 103, 151, 716, 123, 106, 322, 1610, 126, 107, 671, 570, 114, 109, 1825, 137, 133, 1829, 138, 1820, 1119, 112, 151, 716, 123, 106, 128, 868, 143, 1825, 137, 104, 1362, 194, 1539, 332, 2956, 507, 224, 211, 1821, 107, 671, 1686, 286, 1021, 154, 343, 106, 358, 1686, 286, 630, 294, 189, 17045, 1190, 108, 232, 404, 104, 358, 467, 630, 126, 363, 140, 450, 103, 170, 151, 716, 110, 123, 218, 1796, 865, 2465, 107, 671, 1587, 126, 263, 17127, 9559, 134, 1190, 370, 3554, 358, 140, 450, 1067, 846, 294, 1339, 147, 4700, 103, 129, 698, 1367, 488, 1235, 1670, 1048, 1362, 129, 397, 4202, 16974, 103, 2540, 320, 356, 1011, 1050, 4115, 839, 2148, 3498, 438, 331, 630, 1529, 1362, 105, 254, 1433, 105, 951, 567, 1362, 206, 235, 741, 277, 196, 1494, 1426, 570, 1480, 1553, 252, 8935, 1374, 725, 187, 150, 846, 411, 843, 967, 460, 250, 2093, 2893, 510, 405, 258, 2148, 567, 1976, 149, 567, 411, 2651, 10630, 10455, 411, 126, 146, 308, 449, 3335, 151, 716, 965, 150, 941, 1250, 163, 1220, 493, 109, 460, 123, 953, 1455, 2380, 421, 572, 107, 895, 128, 846, 411, 126, 163, 518, 334, 1076, 1802, 3088, 792, 811, 147, 9709, 151, 716, 114, 556, 153, 225, 2256, 159, 15887, 269, 915, 5701, 145, 154, 2807, 563, 600, 4447, 1313, 5736, 563, 150, 792, 801, 250, 2093, 322, 1610, 4280, 1120, 1529, 1362, 105, 151, 716, 107, 895, 5255, 3909, 1398, 181, 1476, 309, 441, 26017, 21201, 103, 309, 441, 649, 1067, 846, 544, 342, 105, 1001, 2293, 1182, 273, 214, 29689, 103, 1798, 9382, 161, 3826, 792, 1584, 1009, 698, 1135, 3177, 235, 691, 563, 107, 558, 4962, 112, 619, 792, 147, 1944, 193, 114, 194, 107, 172, 893, 1586, 550, 1569, 1529, 151, 716, 105, 1362, 113, 501, 2893, 510, 294, 8167, 147, 3046, 103, 273, 2654, 151, 716, 449, 1362, 2452, 188, 196, 507, 115, 1002, 108, 232, 159, 503, 3672, 134, 264, 1381, 274, 550, 1569, 2393, 105, 482, 7256, 449, 501, 2893, 132, 151, 254, 103, 194, 243, 132, 343, 106, 2893, 1865, 754, 441, 26017, 21201, 123, 792, 801, 110, 107, 426, 713, 206, 193, 1017, 358, 196, 507, 190, 550, 1569, 449, 322, 1610, 224, 161, 19552, 231, 846, 106, 110, 375, 1060, 1721, 698, 322, 1610, 363, 123, 106, 550, 1569, 3028, 449, 1877, 3400, 431, 126, 1228, 146, 308, 3088, 171, 1592, 335, 3028, 113, 3985, 541, 4280, 2712, 143, 248, 134, 106, 172, 7046, 816, 1400, 104, 151, 2688, 927, 1592, 335, 3028, 1529, 3985, 541, 4280, 1120, 105, 3293, 143, 153, 106, 893, 2148, 104, 1362, 294, 3907, 1569, 630, 347, 3216, 8328, 2948, 7954, 3329, 1230, 269, 409, 5541, 106, 309, 441, 122, 245, 214, 1182, 273, 214, 27850, 103, 3324, 4767, 112, 753, 2807, 1588, 1765, 621, 405, 967, 304, 466, 846, 326, 250, 2093, 149, 2893, 1865, 3482, 11178, 674, 7954, 3329, 1230, 269, 409, 5541, 123, 108, 232, 2388, 550, 1569, 630, 2393, 1818, 149, 322, 1610, 115, 363, 109, 367, 372, 839, 563, 4420, 189, 1683, 4386, 2039, 778, 4384, 154, 1295, 1067, 846, 264, 550, 1569, 630, 227, 746, 411, 277, 112, 311, 358, 126, 455, 697, 209, 113, 1220, 998, 3088, 171, 1067, 846, 246, 241, 110, 363, 272, 10475, 2701, 358, 507, 224, 2256, 3338, 292, 218, 115, 133, 4444, 13722, 103, 105, 493, 1125, 128, 1627, 294, 10472, 22487, 103, 280, 2020, 713, 466, 1067, 846, 2893, 510, 105, 106, 185, 492, 1344, 568, 1813, 544, 342, 951, 998, 449, 17600, 733, 1198, 108, 232, 1449, 433, 208, 114, 641, 555, 344, 550, 1569, 630, 2393, 1818, 149, 322, 1610, 113, 398, 107, 310, 713, 507, 177, 250, 2093, 106, 172, 6149, 313, 110, 555, 697, 161, 7303, 376, 550, 1569, 630, 449, 479, 501, 2893, 167, 250, 2093, 1228, 1905, 1924, 466, 713, 412, 14053, 3501, 5243, 590, 1686, 370, 1146, 2393, 103, 107, 671, 488, 124, 250, 2093, 1529, 109, 367, 466, 358, 140, 350, 733, 2066, 6228, 294, 189, 5555, 1235, 3985, 541, 4280, 1120, 1597, 1502, 146, 308, 114, 2594, 767, 2140, 3774, 1286, 322, 1610, 126, 493, 115, 668, 2083, 1431, 563, 358, 403, 1300, 310, 1889, 105, 358, 556, 2514, 449, 109, 15887, 269, 915, 5701, 112, 6205, 231, 846, 126, 536, 849, 308, 129, 280, 169, 289, 272, 1250, 363, 1067, 846, 185, 6578, 2197, 106, 375, 668, 605, 1210, 114, 358, 327, 1486, 326, 503, 449, 248, 294, 520, 263, 3482, 11178, 674, 7954, 3329, 1230, 269, 409, 5541, 1182, 273, 214, 27850, 103, 3324, 9246, 2157, 428, 172, 721, 507, 128, 1362, 987, 108, 232, 550, 1569, 555, 344, 1381, 274, 1455, 412, 405, 151, 2904, 170, 2293, 740, 113, 358, 550, 1569, 630, 134, 163, 107, 671, 488, 124, 449, 4301, 1889, 384, 414, 1976, 1021, 151, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1245, 876, 7143, 103, 1670, 1048, 3293, 17127, 9559, 103, 134, 1300, 811, 2023, 582, 122, 1522, 792, 151, 2688, 1 ]

vert-fut-52561896

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-52561896

Covid-19 và sự lựa chọn đau đớn cho ai sống và ai chết

Thiếu thiết bị, giường và nhân viên có nghĩa là các bác sĩ phải đưa ra một quyết định khủng khiếp giữa đại dịch Covid-19 hiện nay.

Phần lớn thiết bị cần thiết để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 bị hạn chế, buộc các bác sĩ phải quyết định ai sẽ được dùng nó Có một cái gì đó yên tĩnh lạ lùng trong việc chăm sóc bệnh nhân nhiễm virus corona ở Lodi, Ý. Mặc dù ở hành lang bệnh viện các nhân viên y tế hoạt động nhộn nhịp, các bệnh nhân vẫn gây ra ít tiếng ồn, Stefano Di Bartolomeo nói. Đối với một bác sĩ có kinh nghiệm làm việc trong các tình huống đầy mâu thuẫn thì đại dịch này là bất thường. "Mọi người đều có riêng một chiếc túi nhỏ đựng đồ dùng cá nhân để trên mặt sàn hoặc treo trên xe đẩy của họ," Di Bartolomeo, một bác sĩ gây mê làm việc tại một bệnh viện ở Lodi nói. Không ai được phép tiếp người trong gia đình mình, vì vậy điện thoại là đường dây liên lạc duy nhất. Nhiều bệnh nhân, mặc dù bị bệnh nặng, vẫn không nghĩ mình bị nặng như vậy, và một số người thậm chí không thấy mình khó thở. Có lẽ bất thường hơn hết là, mặc dù nhiều người yêu cầu một chiếc giường cấp cứu, nhưng không phải tất cả đều nhận được. Khi một chiếc giường trong phòng cấp cứu vắng chỗ, các bác sĩ phải quyết định bệnh nhân nào vào nằm. Di Bartolomeo, người có kinh nghiệm về y học nhiệt đới và dịch tễ học, bắt đầu tới bệnh viện Lodi vào giữa tháng Ba thực hiện nhiệm vụ của tổ chức Thầy thuốc Không Biên giới. Đó là một cú sốc: Các ca nhiễm đã tới 1.100 vào ngày 13/3. "Bệnh viện này đang đối phó với tình hình, nhưng đồng thời bị hoàn toàn quá tải," ông nói. Di Bartolomeo hiện đang làm việc tại một khu dành cho bệnh nhân được thở máy không xâm lấn trong khi chờ giường cấp cứu nơi họ có thể được việc đặt ống nội khí quản qua đường qua miệng. Nhưng không phải ai cũng đều được qua phòng của ông. "Một số bệnh nhân, do quá già hoặc quá ốm, họ chỉ được trợ thở oxy thôi," Di Bartolomeo nói. "Họ không phải là ứng cử viên cho các hình thức trợ thở xâm lấn khác như CPAP (áp lực khí quản dương liên tục) hoặc được trợ thở không xâm lấn." Quyết định khó khăn Vì số người đã thử nghiệm dương tính với virus corona trên toàn thế giới vượt quá 3 triệu trong tuần này, vi rút này đã đẩy dịch vụ y tế tới điểm tới ngưỡng quá tải. Tính đến ngày 28/4, hơn 212.000 người đã chết vì vi-rút. Trong các bệnh viện trên khắp 210 quốc gia bị đại dịch tấn công, các giường bệnh chứa đầy bệnh nhân Covid-19. Trong một số trường hợp, các nguồn lực quan trọng như máy thở, thiết bị bảo vệ và thậm chí nhân viên y tế đang trở nên khan hiếm. Các bác sĩ buộc phải lựa chọn ai là người được ưu tiên chăm sóc. Nhưng làm thế nào để ai đó định giá trị cuộc sống người này là hơn người kia- nói chi đến những người đã thề "không làm điều gì hại ai"? Các nhóm y tế đã cố gắng, mặc dù những hướng dẫn họ thảo ra - và cơ sở lập luận của họ - đã bị chỉ trích mạnh mẽ. Vào ngày 23/3/2020, một nhóm các bác sĩ và học giả từ khắp nơi trên thế giới đã xuất bản một bộ hướng dẫn đạo lý trên Tạp chí Y học New England (NEJM), phác thảo cách phân bổ nguồn lực trong đại dịch Covid-19. Trong số các khuyến nghị được đưa ra bởi các tác giả của bài viết này là vào những thời điểm như thế này, thì quan điểm thông thường "phục vụ theo thứ tự, người đến trước được phục vụ trước" không nên được áp dụng. Sự ưu tiên là dành cho những bệnh nhân bị ốm nặng mà họ là còn trẻ và đang có ít bệnh nền hơn. Covid-19: Kinh nghiệm từ Đại dịch cúm Tây Ban Nha Thời tiết nắng nóng có tiêu diệt được Covid-19? Có thể tập cho chó, mèo ăn chay hay không? Điều này cũng giống như những hướng dẫn đối với các bác sĩ Ý, nói rằng họ cần phải ưu tiên những người có cơ hội nhiều nhất được chữa khỏi. Được xuất bản vào ngày 6/3/2020, các hướng dẫn của Ý đã so sánh các trường hợp mà các bác sĩ và y tá đang làm việc trong "ngành y học thảm họa" và đã tuyên bố rằng "có thể sẽ cần thiết" ấn định một ranh giới độ tuổi cho những người được vào điều trị cấp cứu. "Việc cân nhắc hàng đầu là tối đa hóa lợi ích xét về số lượng mạng sống cứu được và số lượng năm sống cứu được," Ezekiel Emanuel, chủ tịch của Bộ Chính sách Y tế và Đạo đức Y khoa tại Đại Học Pennsylvania và là đồng tác giả của bài viết, nói. Việc lập luận là những người trẻ hơn, khỏe mạnh hơn có cơ hội sống sót cao hơn, và số năm sống tiếp cũng nhiều hơn. Việc chuyển hướng nguồn lực y tế ít ỏi cho những người này sẽ mang lại lợi ích cho một số lượng người lớn nhất, đó chính là lý thuyết của vấn đề này. Nhưng ngay cả đối với những người chấp nhận logic đó, nó cũng không hẳn là kín kẽ: chẳng hạn, sự liên can là một người trẻ và một người già đang được trợ thở qua máy đều có nguy cơ tử vong như nhau nếu rỡ bỏ máy, và người trẻ tuổi khi bị rỡ bỏ máy thở sẽ không có khả năng sống sót nhiều hơn hơn người già kia. Đối với một số nhân viên chăm sóc sức khỏe, sự hỗn loạn cảm xúc của đại dịch có thể có những ảnh hưởng lâu dài Tạp chí NEJM nói trên cũng kêu gọi dành cho các nhóm người đang cung cấp giá trị cao nhất trong việc chống lại đại dịch (như nhân viên y tế ở tuyến đầu và những người khác điều khiển cơ sở hạ tầng quan trọng này) sự ưu tiên được dùng thiết bị y tế và được điều trị vì công việc của họ đòi hỏi nhiều công sức đào tạo và vì họ là những người khó thay thế. "Bởi vì việc tối đa hóa lợi ích là tối quan trọng trong đại dịch, chúng tôi tin rằng việc đưa bệnh nhân ra khỏi máy thở hoặc giường cấp cứu để cung cấp cái đó cho người khác đang cần cũng là điều hợp lý và các bệnh nhân nên biết về khả năng đó khi nhập viện" các nhà nghiên cứu viết . Vấn đề đạo đức Những loại quyết định này chỉ có thể là cần thiết khi các bệnh viện và hệ thống chăm sóc sức khỏe phải chịu áp lực cao nhất, khi số lượng người nhiễm bệnh ở mức cao nhất và nguồn lực bị căng dãn đến mức tột cùng. Nhưng việc bỏ ưu tiên các bộ phận dễ tổn thương của dân số - những người lớn tuổi hoặc đang sẵn có các bệnh nền từ trước - rõ ràng đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về đạo đức. Điều đó hoàn toàn đúng hơn bởi vì những người này thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn không chỉ chết vì Covid-19, mà trước hết còn dễ bị nhiễm bệnh ngay từ đầu. Những người mà do tình trạng sức khỏe, cứ đòi hỏi phải có người khác giúp cho ăn, mặc quần áo và tắm, thì ít có khả năng dãn cách xã hội. Trong khi đó, căn bệnh này đã lây lan nhanh chóng trên khắp thế giới thông qua hàng trăm nhà dưỡng lão và chăm sóc - với kết quả tàn khốc. Ở Anh và xứ Wales, 1/3 số ca tử vong do virus corona là ở nhà dưỡng lão, thí dụ, với 2.000 ca tử vong trong một tuần. Những con số bất cân xứng như vậy cũng được thấy trên khắp châu Âu và ở Mỹ, nơi 1/4 số ca tử vong Covid-19 là ở các nhà dưỡng lão. Làm sao thoát khỏi sự thống trị của thời gian? Covid-19 ra tay tàn độc với nam giới hơn là với phụ nữ? Nghệ thuật nài nỉ của người Nhật Nhiều tổ chức hỗ trợ người già thấy lo lắng. "Trong nhiều năm, chúng ta đã biết rằng tuổi tuổi tác cao làm cho sức khỏe và khả năng kháng cự bệnh của một cá nhân rất kém- điều mà tất cả chúng ta đều thấy ở những người lớn tuổi," người đứng đầu một số tổ chức từ thiện liên quan đến tuổi của Anh, gồm cả Age UK, nói trong một tuyên bố chung. "Sự việc là ai đó cần được chăm sóc và hỗ trợ, tại nhà chăm sóc hoặc nhà riêng của họ, không nên được sử dụng như là một chỉ số đại diện cho tình trạng sức khỏe của người đó, hoặc như là chính sách được áp dụng chung - ví dụ như việc người đó có nên được nhập viện hay không." Một bức thư ngỏ gửi Hiệp hội Y khoa Anh, được đồng ký kết bởi tổ chức từ thiện Disability Rights UK, cũng nêu lên mối lo ngại rằng quyền của người khuyết tật đang không được duy trì. "Cơ hội cá nhân của chúng ta được hưởng lợi từ việc điều trị nếu chúng ta bị nhiễm Covid-19 không được bị ảnh hưởng bởi sự đánh giá của xã hội đối với cuộc sống của chúng ta," bức thư viết. Đáp lại, NHS England khăng khăng cho rằng họ đang tìm cách "bảo vệ đầy đủ quyền của người khuyết tật" trong suốt quá trình xảy ra đại dịch. Nhưng nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi vi rút corona đã thấy mình buộc phải yêu cầu các bác sĩ đưa ra những lựa chọn khó khăn về việc ưu tiên ai. Và những lựa chọn đó không phải lúc nào cũng dựa trên bằng chứng rõ ràng. Chẳng hạn, ở Mỹ một số bang đã hình thành hướng dẫn để giải quyết tình trạng thiếu tiềm năng về máy thở trước đại dịch. Một báo cáo trên Thời báo New York đã xem xét các hướng dẫn có sẵn công khai, từ Alabama, Arizona, Kansas, Louisiana, Maryland, Michigan, New York, Pennsylvania, Tennessee, Utah và bang Washington, để xem sự khác biệt trong định nghĩa việc ai được ưu tiên điều trị. Đồ bảo hộ mà nhân viên y tế phải mặc có thể khiến toàn bộ trải nghiệm trở nên đáng sợ hơn đối với bệnh nhân Covid-19 Trong một số trường hợp, các tài liệu cho thấy bệnh nhân bị suy yếu thần kinh, mất trí nhớ hoặc Aids có thể không được sự hỗ trợ máy thở ở một số tiểu bang. Kế hoạch của Alabama có viết rằng những người bị chậm phát triển tâm thần nặng, mất trí nặng hoặc chấn thương sọ não nặng có thể ít được xét để dùng máy trợ thở, nhưng lại thấy viết thêm ở câu sau là "tuổi thọ trung bình của những người chậm phát triển trí tuệ hiện đang kéo dài tới 70 năm, và những người bị suy yếu thần kinh nghiêm trọng có thể tận hưởng cuộc sống hữu ích hạnh phúc." Kế hoạch Alabama kéo dài một thập niên kể từ đó đã được thay thế bằng một bộ hướng dẫn khác sau một thách thức do các nhóm quyền người khuyết tật Hoa Kỳ đề đạt. Tuy nhiên, các hướng dẫn mới không nói gì về cách thức để các bác sĩ ưu tiên sử dụng máy thở. Các nhóm bảo vệ người khuyết tật ở Mỹ cũng đã cảnh báo chống lại "hình thức phân biệt đối xử chết người" đối mặt với người khuyết tật trong đại dịch. "Mỗi cuộc sống đều có giá trị," Neil Romano, chủ tịch Hội Đồng Quốc Gia về người khuyết tật, nói. "Trong cuộc khủng hoảng chưa từng có này, điều quan trọng là mỗi bang phải đáp ứng đối với Covid-19, không chỉ bằng cách hỗ trợ khả năng điều trị của các chuyên gia y tế, mà bằng cách cam kết bảo vệ các quyền dân sự của người khuyết tật." Paola Barbarino, giám đốc điều hành của tổ chức Alzheimer's International International, nói rằng họ đã được nghe từ các tổ chức thành viên trên khắp thế giới về các quyết định hạn chế điều trị dựa trên tuổi tác và các bệnh tiềm ẩn. "Điều quan trọng là tuổi tác và các bệnh như chứng mất trí nhớ, không được sử dụng để phân biệt đối xử hoặc từ chối sự tiếp cận điều trị," bà nói. Trong khi đó, tại Anh, Viện Sức Khỏe Và Chăm Sóc (NICE) đã ban hành hướng dẫn mới vào ngày 21/3, giải thích cách đánh giá việc đặt nội khí quản cho bệnh nhân trên 65 tuổi sao cho không bị khuyết tật ổn định lâu dài. Điều này dựa trên 'điểm số yếu đuối' được gọi là Thang Điểm Yếu Đuối Lâm Sàng, dao động từ 1 đến 9, 1 rất khỏe mạnh và 9 bị bệnh nan y. Nhưng bất kỳ sự đánh giá nào, cho dù khách quan đến đâu thì nó cũng khó thực hiện. Ví dụ, Thang Điểm Yếu Đuối yêu cầu phải biết liệu bệnh nhân có cần trợ giúp để chuẩn bị bữa ăn, hoặc để lên cầu thang hay không - là thông tin mà bác sĩ có thể chưa biết ngay được. Một bác sĩ tại một bệnh viện ở London đã nói với BBC rằng cách đánh giá theo kiểu Thang Yếu Đuối này có thể thất bại. Sau khi được hỏi bà có thể đi bộ bao xa mà không phải dừng lại để lấy hơi, một bệnh nhân đã bị coi là không phù hợp để được dùng máy thở. Nhưng khi các bác sĩ gọi điện cho gia đình bà, họ lại nhận được thêm thông tin cho thấy bà có thể không yếu đuối như đánh giá sàng lọc được đề xuất - hóa ra bệnh nhân đã trả lời các câu hỏi theo tình trạng hiện tại của bà, chứ không phải là trước đây khi bình thường. Bệnh nhân này được đặt nội khí quản vào cuối ngày hôm đó. Hiệp hội Y khoa Anh cũng đã ban hành một tài liệu hướng dẫn về đạo đức vào ngày 1 tháng 4, nói rằng "các chuyên gia y tế có thể buộc phải rút điều trị khỏi một số bệnh nhân để cho phép điều trị cho những bệnh nhân khác có xác suất sống sót cao hơn." Trong một số trường hợp, điều này có thể có nghĩa là lấy đi sự điều trị cho một người đã ổn định hoặc thậm chí đang khá hơn lên, để ưu tiên cho một bệnh nhân khác có chẩn đoán xác đáng hơn. Trên toàn thế giới, các bệnh viện và cơ quan y tế đang ban hành các hướng dẫn tương tự để giúp đội ngũ y tế của họ đưa ra các quyết định khó khăn mà họ hiện đang phải đối mặt. Họ được hiện diện để cứu con người. Đội ngũ y bác sĩ không những ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của những người có khả năng chịu thiệt thòi, mà còn làm tăng sự lo lắng của họ về việc điều gì sẽ xảy ra nếu chính y bác sĩ bị bệnh. Người ta cũng có những lo ngại về việc các quyết định này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của đội ngũ y tế. Ví dụ, một số bác sỹ đã tham gia vào các cuộc gọi hội nghị gần như hàng ngày để hỗ trợ lẫn nhau. Người ta được đào tạo trong nhiều năm để trở thành bác sĩ vì họ muốn giúp đỡ những người gặp khó khăn. Quyết định chăm sóc cho một số bệnh nhân này và không cho những bệnh nhân khác không phải là quy định mà bất kỳ bác sĩ nào cũng muốn đưa ra. Một số bác sĩ đã phải nghỉ ốm, cảm thấy không thể đối mặt với những quyết định này, theo một số bác sĩ nói với BBC Future. Tất nhiên, việc quyết định ai xứng đáng được điều trị và ai không thể được cứu không phải là điều mới mẻ - y sỹ và bác sỹ phẫu thuật chiến trường thường xuyên phải đưa ra những lựa chọn như vậy. Nhưng việc biết điều đó không làm cho nó dễ dàng hơn. Một hậu quả, Elton nói, là việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho các chuyên gia y tế có thể được ưu tiên nhiều hơn trong tương lai. "Tôi không muốn đánh giá thấp thách thức này," Elton nói. "Nhưng tôi nghĩ rằng có thể có một số ví dụ về thực hành rất tốt, mà nó có thể dẫn đến một số thay đổi thực sự tốt trong cách chúng ta hỗ trợ và chăm sóc lực lượng y tế của chúng ta." Có lẽ bằng cách ép buộc một cuộc thảo luận về giá trị mà chúng ta đặt vào cuộc sống của con người, nó cũng có thể dẫn đến những cải thiện về cách thức để có thể bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Bài tiếng Anh trên BBC Future

summarize: Phần lớn thiết bị cần thiết để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 bị hạn chế, buộc các bác sĩ phải quyết định ai sẽ được dùng nó Có một cái gì đó yên tĩnh lạ lùng trong việc chăm sóc bệnh nhân nhiễm virus corona ở Lodi, Ý. Mặc dù ở hành lang bệnh viện các nhân viên y tế hoạt động nhộn nhịp, các bệnh nhân vẫn gây ra ít tiếng ồn, Stefano Di Bartolomeo nói. Đối với một bác sĩ có kinh nghiệm làm việc trong các tình huống đầy mâu thuẫn thì đại dịch này là bất thường. "Mọi người đều có riêng một chiếc túi nhỏ đựng đồ dùng cá nhân để trên mặt sàn hoặc treo trên xe đẩy của họ," Di Bartolomeo, một bác sĩ gây mê làm việc tại một bệnh viện ở Lodi nói. Không ai được phép tiếp người trong gia đình mình, vì vậy điện thoại là đường dây liên lạc duy nhất. Nhiều bệnh nhân, mặc dù bị bệnh nặng, vẫn không nghĩ mình bị nặng như vậy, và một số người thậm chí không thấy mình khó thở. Có lẽ bất thường hơn hết là, mặc dù nhiều người yêu cầu một chiếc giường cấp cứu, nhưng không phải tất cả đều nhận được. Khi một chiếc giường trong phòng cấp cứu vắng chỗ, các bác sĩ phải quyết định bệnh nhân nào vào nằm. Di Bartolomeo, người có kinh nghiệm về y học nhiệt đới và dịch tễ học, bắt đầu tới bệnh viện Lodi vào giữa tháng Ba thực hiện nhiệm vụ của tổ chức Thầy thuốc Không Biên giới. Đó là một cú sốc: Các ca nhiễm đã tới 1.100 vào ngày 13/3. "Bệnh viện này đang đối phó với tình hình, nhưng đồng thời bị hoàn toàn quá tải," ông nói. Di Bartolomeo hiện đang làm việc tại một khu dành cho bệnh nhân được thở máy không xâm lấn trong khi chờ giường cấp cứu nơi họ có thể được việc đặt ống nội khí quản qua đường qua miệng. Nhưng không phải ai cũng đều được qua phòng của ông. "Một số bệnh nhân, do quá già hoặc quá ốm, họ chỉ được trợ thở oxy thôi," Di Bartolomeo nói. "Họ không phải là ứng cử viên cho các hình thức trợ thở xâm lấn khác như CPAP (áp lực khí quản dương liên tục) hoặc được trợ thở không xâm lấn." Quyết định khó khăn Vì số người đã thử nghiệm dương tính với virus corona trên toàn thế giới vượt quá 3 triệu trong tuần này, vi rút này đã đẩy dịch vụ y tế tới điểm tới ngưỡng quá tải. Tính đến ngày 28/4, hơn 212.000 người đã chết vì vi-rút. Trong các bệnh viện trên khắp 210 quốc gia bị đại dịch tấn công, các giường bệnh chứa đầy bệnh nhân Covid-19. Trong một số trường hợp, các nguồn lực quan trọng như máy thở, thiết bị bảo vệ và thậm chí nhân viên y tế đang trở nên khan hiếm. Các bác sĩ buộc phải lựa chọn ai là người được ưu tiên chăm sóc. Nhưng làm thế nào để ai đó định giá trị cuộc sống người này là hơn người kia- nói chi đến những người đã thề "không làm điều gì hại ai"? Các nhóm y tế đã cố gắng, mặc dù những hướng dẫn họ thảo ra - và cơ sở lập luận của họ - đã bị chỉ trích mạnh mẽ. Vào ngày 23/3/2020, một nhóm các bác sĩ và học giả từ khắp nơi trên thế giới đã xuất bản một bộ hướng dẫn đạo lý trên Tạp chí Y học New England (NEJM), phác thảo cách phân bổ nguồn lực trong đại dịch Covid-19. Trong số các khuyến nghị được đưa ra bởi các tác giả của bài viết này là vào những thời điểm như thế này, thì quan điểm thông thường "phục vụ theo thứ tự, người đến trước được phục vụ trước" không nên được áp dụng. Sự ưu tiên là dành cho những bệnh nhân bị ốm nặng mà họ là còn trẻ và đang có ít bệnh nền hơn. Covid-19: Kinh nghiệm từ Đại dịch cúm Tây Ban Nha Thời tiết nắng nóng có tiêu diệt được Covid-19? Có thể tập cho chó, mèo ăn chay hay không? Điều này cũng giống như những hướng dẫn đối với các bác sĩ Ý, nói rằng họ cần phải ưu tiên những người có cơ hội nhiều nhất được chữa khỏi. Được xuất bản vào ngày 6/3/2020, các hướng dẫn của Ý đã so sánh các trường hợp mà các bác sĩ và y tá đang làm việc trong "ngành y học thảm họa" và đã tuyên bố rằng "có thể sẽ cần thiết" ấn định một ranh giới độ tuổi cho những người được vào điều trị cấp cứu. "Việc cân nhắc hàng đầu là tối đa hóa lợi ích xét về số lượng mạng sống cứu được và số lượng năm sống cứu được," Ezekiel Emanuel, chủ tịch của Bộ Chính sách Y tế và Đạo đức Y khoa tại Đại Học Pennsylvania và là đồng tác giả của bài viết, nói. Việc lập luận là những người trẻ hơn, khỏe mạnh hơn có cơ hội sống sót cao hơn, và số năm sống tiếp cũng nhiều hơn. Việc chuyển hướng nguồn lực y tế ít ỏi cho những người này sẽ mang lại lợi ích cho một số lượng người lớn nhất, đó chính là lý thuyết của vấn đề này. Nhưng ngay cả đối với những người chấp nhận logic đó, nó cũng không hẳn là kín kẽ: chẳng hạn, sự liên can là một người trẻ và một người già đang được trợ thở qua máy đều có nguy cơ tử vong như nhau nếu rỡ bỏ máy, và người trẻ tuổi khi bị rỡ bỏ máy thở sẽ không có khả năng sống sót nhiều hơn hơn người già kia. Đối với một số nhân viên chăm sóc sức khỏe, sự hỗn loạn cảm xúc của đại dịch có thể có những ảnh hưởng lâu dài Tạp chí NEJM nói trên cũng kêu gọi dành cho các nhóm người đang cung cấp giá trị cao nhất trong việc chống lại đại dịch (như nhân viên y tế ở tuyến đầu và những người khác điều khiển cơ sở hạ tầng quan trọng này) sự ưu tiên được dùng thiết bị y tế và được điều trị vì công việc của họ đòi hỏi nhiều công sức đào tạo và vì họ là những người khó thay thế. "Bởi vì việc tối đa hóa lợi ích là tối quan trọng trong đại dịch, chúng tôi tin rằng việc đưa bệnh nhân ra khỏi máy thở hoặc giường cấp cứu để cung cấp cái đó cho người khác đang cần cũng là điều hợp lý và các bệnh nhân nên biết về khả năng đó khi nhập viện" các nhà nghiên cứu viết . Vấn đề đạo đức Những loại quyết định này chỉ có thể là cần thiết khi các bệnh viện và hệ thống chăm sóc sức khỏe phải chịu áp lực cao nhất, khi số lượng người nhiễm bệnh ở mức cao nhất và nguồn lực bị căng dãn đến mức tột cùng. Nhưng việc bỏ ưu tiên các bộ phận dễ tổn thương của dân số - những người lớn tuổi hoặc đang sẵn có các bệnh nền từ trước - rõ ràng đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về đạo đức. Điều đó hoàn toàn đúng hơn bởi vì những người này thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn không chỉ chết vì Covid-19, mà trước hết còn dễ bị nhiễm bệnh ngay từ đầu. Những người mà do tình trạng sức khỏe, cứ đòi hỏi phải có người khác giúp cho ăn, mặc quần áo và tắm, thì ít có khả năng dãn cách xã hội. Trong khi đó, căn bệnh này đã lây lan nhanh chóng trên khắp thế giới thông qua hàng trăm nhà dưỡng lão và chăm sóc - với kết quả tàn khốc. Ở Anh và xứ Wales, 1/3 số ca tử vong do virus corona là ở nhà dưỡng lão, thí dụ, với 2.000 ca tử vong trong một tuần. Những con số bất cân xứng như vậy cũng được thấy trên khắp châu Âu và ở Mỹ, nơi 1/4 số ca tử vong Covid-19 là ở các nhà dưỡng lão. Làm sao thoát khỏi sự thống trị của thời gian? Covid-19 ra tay tàn độc với nam giới hơn là với phụ nữ? Nghệ thuật nài nỉ của người Nhật Nhiều tổ chức hỗ trợ người già thấy lo lắng. "Trong nhiều năm, chúng ta đã biết rằng tuổi tuổi tác cao làm cho sức khỏe và khả năng kháng cự bệnh của một cá nhân rất kém- điều mà tất cả chúng ta đều thấy ở những người lớn tuổi," người đứng đầu một số tổ chức từ thiện liên quan đến tuổi của Anh, gồm cả Age UK, nói trong một tuyên bố chung. "Sự việc là ai đó cần được chăm sóc và hỗ trợ, tại nhà chăm sóc hoặc nhà riêng của họ, không nên được sử dụng như là một chỉ số đại diện cho tình trạng sức khỏe của người đó, hoặc như là chính sách được áp dụng chung - ví dụ như việc người đó có nên được nhập viện hay không." Một bức thư ngỏ gửi Hiệp hội Y khoa Anh, được đồng ký kết bởi tổ chức từ thiện Disability Rights UK, cũng nêu lên mối lo ngại rằng quyền của người khuyết tật đang không được duy trì. "Cơ hội cá nhân của chúng ta được hưởng lợi từ việc điều trị nếu chúng ta bị nhiễm Covid-19 không được bị ảnh hưởng bởi sự đánh giá của xã hội đối với cuộc sống của chúng ta," bức thư viết. Đáp lại, NHS England khăng khăng cho rằng họ đang tìm cách "bảo vệ đầy đủ quyền của người khuyết tật" trong suốt quá trình xảy ra đại dịch. Nhưng nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi vi rút corona đã thấy mình buộc phải yêu cầu các bác sĩ đưa ra những lựa chọn khó khăn về việc ưu tiên ai. Và những lựa chọn đó không phải lúc nào cũng dựa trên bằng chứng rõ ràng. Chẳng hạn, ở Mỹ một số bang đã hình thành hướng dẫn để giải quyết tình trạng thiếu tiềm năng về máy thở trước đại dịch. Một báo cáo trên Thời báo New York đã xem xét các hướng dẫn có sẵn công khai, từ Alabama, Arizona, Kansas, Louisiana, Maryland, Michigan, New York, Pennsylvania, Tennessee, Utah và bang Washington, để xem sự khác biệt trong định nghĩa việc ai được ưu tiên điều trị. Đồ bảo hộ mà nhân viên y tế phải mặc có thể khiến toàn bộ trải nghiệm trở nên đáng sợ hơn đối với bệnh nhân Covid-19 Trong một số trường hợp, các tài liệu cho thấy bệnh nhân bị suy yếu thần kinh, mất trí nhớ hoặc Aids có thể không được sự hỗ trợ máy thở ở một số tiểu bang. Kế hoạch của Alabama có viết rằng những người bị chậm phát triển tâm thần nặng, mất trí nặng hoặc chấn thương sọ não nặng có thể ít được xét để dùng máy trợ thở, nhưng lại thấy viết thêm ở câu sau là "tuổi thọ trung bình của những người chậm phát triển trí tuệ hiện đang kéo dài tới 70 năm, và những người bị suy yếu thần kinh nghiêm trọng có thể tận hưởng cuộc sống hữu ích hạnh phúc." Kế hoạch Alabama kéo dài một thập niên kể từ đó đã được thay thế bằng một bộ hướng dẫn khác sau một thách thức do các nhóm quyền người khuyết tật Hoa Kỳ đề đạt. Tuy nhiên, các hướng dẫn mới không nói gì về cách thức để các bác sĩ ưu tiên sử dụng máy thở. Các nhóm bảo vệ người khuyết tật ở Mỹ cũng đã cảnh báo chống lại "hình thức phân biệt đối xử chết người" đối mặt với người khuyết tật trong đại dịch. "Mỗi cuộc sống đều có giá trị," Neil Romano, chủ tịch Hội Đồng Quốc Gia về người khuyết tật, nói. "Trong cuộc khủng hoảng chưa từng có này, điều quan trọng là mỗi bang phải đáp ứng đối với Covid-19, không chỉ bằng cách hỗ trợ khả năng điều trị của các chuyên gia y tế, mà bằng cách cam kết bảo vệ các quyền dân sự của người khuyết tật." Paola Barbarino, giám đốc điều hành của tổ chức Alzheimer's International International, nói rằng họ đã được nghe từ các tổ chức thành viên trên khắp thế giới về các quyết định hạn chế điều trị dựa trên tuổi tác và các bệnh tiềm ẩn. "Điều quan trọng là tuổi tác và các bệnh như chứng mất trí nhớ, không được sử dụng để phân biệt đối xử hoặc từ chối sự tiếp cận điều trị," bà nói. Trong khi đó, tại Anh, Viện Sức Khỏe Và Chăm Sóc (NICE) đã ban hành hướng dẫn mới vào ngày 21/3, giải thích cách đánh giá việc đặt nội khí quản cho bệnh nhân trên 65 tuổi sao cho không bị khuyết tật ổn định lâu dài. Điều này dựa trên 'điểm số yếu đuối' được gọi là Thang Điểm Yếu Đuối Lâm Sàng, dao động từ 1 đến 9, 1 rất khỏe mạnh và 9 bị bệnh nan y. Nhưng bất kỳ sự đánh giá nào, cho dù khách quan đến đâu thì nó cũng khó thực hiện. Ví dụ, Thang Điểm Yếu Đuối yêu cầu phải biết liệu bệnh nhân có cần trợ giúp để chuẩn bị bữa ăn, hoặc để lên cầu thang hay không - là thông tin mà bác sĩ có thể chưa biết ngay được. Một bác sĩ tại một bệnh viện ở London đã nói với BBC rằng cách đánh giá theo kiểu Thang Yếu Đuối này có thể thất bại. Sau khi được hỏi bà có thể đi bộ bao xa mà không phải dừng lại để lấy hơi, một bệnh nhân đã bị coi là không phù hợp để được dùng máy thở. Nhưng khi các bác sĩ gọi điện cho gia đình bà, họ lại nhận được thêm thông tin cho thấy bà có thể không yếu đuối như đánh giá sàng lọc được đề xuất - hóa ra bệnh nhân đã trả lời các câu hỏi theo tình trạng hiện tại của bà, chứ không phải là trước đây khi bình thường. Bệnh nhân này được đặt nội khí quản vào cuối ngày hôm đó. Hiệp hội Y khoa Anh cũng đã ban hành một tài liệu hướng dẫn về đạo đức vào ngày 1 tháng 4, nói rằng "các chuyên gia y tế có thể buộc phải rút điều trị khỏi một số bệnh nhân để cho phép điều trị cho những bệnh nhân khác có xác suất sống sót cao hơn." Trong một số trường hợp, điều này có thể có nghĩa là lấy đi sự điều trị cho một người đã ổn định hoặc thậm chí đang khá hơn lên, để ưu tiên cho một bệnh nhân khác có chẩn đoán xác đáng hơn. Trên toàn thế giới, các bệnh viện và cơ quan y tế đang ban hành các hướng dẫn tương tự để giúp đội ngũ y tế của họ đưa ra các quyết định khó khăn mà họ hiện đang phải đối mặt. Họ được hiện diện để cứu con người. Đội ngũ y bác sĩ không những ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của những người có khả năng chịu thiệt thòi, mà còn làm tăng sự lo lắng của họ về việc điều gì sẽ xảy ra nếu chính y bác sĩ bị bệnh. Người ta cũng có những lo ngại về việc các quyết định này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của đội ngũ y tế. Ví dụ, một số bác sỹ đã tham gia vào các cuộc gọi hội nghị gần như hàng ngày để hỗ trợ lẫn nhau. Người ta được đào tạo trong nhiều năm để trở thành bác sĩ vì họ muốn giúp đỡ những người gặp khó khăn. Quyết định chăm sóc cho một số bệnh nhân này và không cho những bệnh nhân khác không phải là quy định mà bất kỳ bác sĩ nào cũng muốn đưa ra. Một số bác sĩ đã phải nghỉ ốm, cảm thấy không thể đối mặt với những quyết định này, theo một số bác sĩ nói với BBC Future. Tất nhiên, việc quyết định ai xứng đáng được điều trị và ai không thể được cứu không phải là điều mới mẻ - y sỹ và bác sỹ phẫu thuật chiến trường thường xuyên phải đưa ra những lựa chọn như vậy. Nhưng việc biết điều đó không làm cho nó dễ dàng hơn. Một hậu quả, Elton nói, là việc chăm sóc sức khỏe tâm thần cho các chuyên gia y tế có thể được ưu tiên nhiều hơn trong tương lai. "Tôi không muốn đánh giá thấp thách thức này," Elton nói. "Nhưng tôi nghĩ rằng có thể có một số ví dụ về thực hành rất tốt, mà nó có thể dẫn đến một số thay đổi thực sự tốt trong cách chúng ta hỗ trợ và chăm sóc lực lượng y tế của chúng ta." Có lẽ bằng cách ép buộc một cuộc thảo luận về giá trị mà chúng ta đặt vào cuộc sống của con người, nó cũng có thể dẫn đến những cải thiện về cách thức để có thể bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Bài tiếng Anh trên BBC Future

[ 108, 287, 285, 161, 2339, 301, 583, 133, 260, 583, 130, 179, 245, 114, 664, 157, 1581, 133, 576, 3495, 661, 109, 736, 621, 139, 302, 190, 375, 134, 117, 467, 335, 615, 116, 292, 218, 150, 1675, 2955, 1681, 3669, 113, 156, 1656, 1891, 664, 157, 977, 1084, 1693, 108, 121, 21579, 176, 103, 8124, 1623, 428, 108, 121, 209, 3048, 664, 760, 109, 157, 182, 108, 364, 216, 381, 192, 8042, 3006, 103, 109, 664, 157, 244, 383, 124, 500, 354, 22351, 13043, 674, 2442, 30841, 454, 1558, 176, 119, 116, 736, 621, 107, 236, 830, 140, 156, 113, 109, 205, 2104, 858, 2013, 431, 1836, 143, 273, 414, 126, 106, 295, 2429, 4191, 111, 413, 107, 734, 116, 845, 2282, 750, 2686, 905, 467, 499, 157, 130, 159, 447, 3688, 451, 2245, 159, 529, 922, 104, 7790, 2442, 30841, 103, 116, 736, 621, 383, 2216, 140, 156, 149, 116, 664, 760, 108, 121, 21579, 176, 454, 724, 375, 117, 656, 270, 111, 113, 165, 539, 1081, 171, 530, 726, 909, 106, 361, 1875, 316, 956, 756, 1704, 1115, 664, 1890, 945, 428, 133, 664, 6986, 244, 110, 372, 267, 133, 1257, 128, 934, 105, 116, 166, 111, 1042, 356, 110, 203, 267, 455, 10104, 615, 642, 295, 369, 183, 538, 106, 103, 945, 428, 158, 111, 436, 352, 116, 845, 3849, 373, 4175, 170, 110, 139, 525, 186, 413, 238, 1378, 707, 116, 845, 3849, 113, 438, 373, 402, 2431, 7780, 109, 736, 621, 139, 302, 190, 664, 157, 224, 138, 829, 112, 2442, 30841, 103, 111, 107, 236, 830, 125, 108, 364, 214, 1638, 4862, 105, 414, 7636, 1732, 290, 178, 228, 664, 760, 21579, 176, 138, 415, 253, 679, 223, 199, 517, 197, 104, 420, 229, 4813, 1357, 724, 2102, 1326, 902, 106, 116, 2378, 166, 376, 161, 303, 840, 977, 115, 228, 17318, 138, 191, 14306, 112, 4493, 7520, 760, 126, 167, 195, 1004, 119, 205, 240, 103, 170, 210, 221, 133, 506, 258, 310, 1299, 519, 118, 454, 2442, 30841, 199, 167, 140, 156, 149, 116, 322, 1031, 114, 664, 157, 117, 2660, 452, 110, 1121, 2534, 113, 129, 1205, 3849, 373, 402, 328, 154, 107, 136, 117, 156, 632, 2837, 735, 482, 730, 235, 361, 235, 10163, 311, 110, 139, 375, 127, 413, 117, 235, 438, 104, 1895, 2419, 166, 664, 1890, 180, 310, 1999, 451, 310, 4577, 103, 154, 163, 117, 643, 2660, 5730, 9703, 2442, 30841, 454, 2291, 110, 139, 106, 475, 368, 182, 114, 109, 240, 329, 643, 2660, 1121, 2534, 211, 128, 5499, 14777, 444, 8029, 265, 482, 730, 1903, 316, 437, 371, 451, 117, 643, 2660, 110, 1121, 2534, 294, 2506, 190, 455, 1000, 865, 166, 111, 115, 932, 830, 1903, 334, 119, 1084, 1693, 159, 258, 175, 249, 1064, 310, 1096, 617, 113, 670, 474, 554, 995, 126, 115, 922, 414, 197, 108, 364, 216, 228, 318, 228, 2406, 310, 6582, 3199, 155, 191, 13480, 103, 183, 2318, 10090, 111, 115, 654, 171, 21361, 112, 298, 109, 664, 760, 159, 1227, 13402, 198, 165, 133, 273, 414, 623, 135, 103, 109, 3849, 664, 1990, 858, 664, 157, 4679, 298, 116, 166, 271, 279, 103, 109, 774, 265, 146, 308, 128, 452, 10456, 583, 133, 327, 647, 105, 1042, 356, 157, 182, 108, 364, 216, 167, 319, 237, 6031, 10617, 303, 736, 621, 661, 139, 1212, 680, 375, 106, 111, 117, 1293, 462, 1656, 1891, 112, 311, 140, 175, 224, 130, 375, 150, 190, 314, 245, 204, 307, 111, 126, 106, 183, 111, 1387, 686, 123, 692, 155, 120, 111, 115, 4936, 1639, 140, 179, 218, 799, 375, 4785, 303, 491, 108, 364, 216, 115, 601, 1258, 103, 945, 428, 120, 665, 458, 154, 843, 124, 233, 105, 225, 633, 385, 410, 104, 154, 233, 115, 133, 163, 788, 417, 5715, 1339, 191, 11148, 6428, 116, 491, 109, 736, 621, 105, 214, 590, 148, 1227, 328, 159, 175, 249, 115, 387, 288, 116, 317, 665, 458, 247, 241, 159, 2816, 962, 356, 1646, 214, 1080, 9832, 6085, 3519, 5045, 14749, 103, 6351, 843, 173, 613, 1397, 774, 265, 113, 273, 414, 4679, 298, 166, 109, 1611, 231, 411, 117, 251, 124, 626, 109, 274, 590, 104, 392, 508, 126, 106, 138, 120, 221, 318, 128, 175, 474, 143, 146, 318, 206, 369, 13786, 197, 181, 259, 222, 103, 111, 155, 226, 117, 618, 197, 226, 207, 110, 237, 117, 516, 2971, 1153, 1293, 462, 106, 1031, 114, 120, 664, 157, 133, 4577, 1257, 145, 154, 106, 177, 603, 105, 167, 107, 500, 664, 639, 827, 1581, 161, 725, 830, 148, 440, 414, 2486, 658, 806, 1753, 1922, 958, 3512, 1578, 107, 464, 2044, 117, 10380, 615, 136, 495, 114, 10484, 3142, 446, 2987, 194, 984, 747, 126, 127, 855, 128, 120, 665, 458, 195, 119, 109, 736, 621, 4706, 123, 160, 154, 260, 139, 1293, 462, 120, 111, 107, 225, 213, 158, 202, 117, 1520, 574, 112, 2077, 387, 288, 138, 191, 15378, 6428, 109, 665, 458, 104, 1654, 115, 648, 1596, 109, 271, 279, 145, 109, 736, 621, 105, 108, 364, 1830, 167, 140, 156, 113, 189, 515, 12003, 108, 364, 214, 1506, 1473, 207, 105, 115, 480, 399, 160, 2363, 136, 134, 260, 583, 207, 108, 1633, 190, 116, 3467, 249, 359, 722, 114, 120, 111, 117, 138, 179, 245, 373, 6731, 189, 2117, 1237, 982, 201, 178, 106, 935, 635, 471, 418, 812, 587, 125, 166, 423, 427, 307, 402, 117, 105, 166, 423, 147, 307, 402, 8285, 2624, 20654, 11516, 25567, 103, 185, 492, 104, 429, 448, 333, 1646, 216, 105, 2887, 1707, 1646, 889, 149, 440, 2064, 6442, 105, 106, 210, 274, 590, 104, 392, 4614, 454, 1068, 385, 410, 106, 120, 111, 603, 975, 1309, 417, 183, 107, 225, 213, 307, 2135, 291, 975, 105, 166, 147, 307, 270, 127, 158, 827, 1068, 589, 665, 774, 265, 108, 364, 216, 500, 108, 5397, 114, 120, 111, 126, 134, 518, 153, 418, 812, 114, 116, 166, 423, 111, 301, 1498, 150, 122, 106, 241, 1026, 104, 255, 220, 433, 311, 531, 186, 195, 119, 120, 111, 577, 238, 5946, 397, 335, 127, 110, 1545, 106, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 3537, 431, 583, 133, 103, 3849, 105, 157, 182, 107, 404, 106, 109, 736, 621, 139, 251, 124, 116, 302, 190, 757, 3446, 415, 273, 414, 1581, 199, 1103, 1 ]

vietnam-45108043

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45108043

Tái cơ cấu Bộ Công an sẽ ‘xáo trộn rất lớn’

Hôm 6/8, chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 01 NĐ-CP cho thấy quyết tâm thực hiện đề án tinh giản bộ máy do Đảng ủy Công an trình và được Bộ chính trị thông qua vào tháng 4.

Bộ máy cơ cấu Bộ Công an quá cồng kềnh? Chính thức từ 7/8, Bộ Công an sẽ tái cơ cấu lại tổ chức, tinh giản bộ máy giảm 6 tổng cục, giảm gần 60 đơn vị cấp cục và gần 300 đơn vị cấp phòng nhưng vẫn giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Hai cựu quan chức cấp cao trong chính quyền Việt Nam hôm 9/8 cho BBC biết họ đánh giá cao việc thực hiện tái cơ cấu bộ máy, tuy nhiên có những lo ngại về sự xáo trộn và thiếu tính đồng bộ. Tái cơ cấu Bộ CA: ‘Nước cờ chính trị không dễ chơi’ Bộ Công an Việt Nam tổ chức lại bộ máy TBT Trọng: ‘Công an phải bảo vệ Đảng’ Cuộc cách mạng lớn của Bộ? Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc Hội Trần Quốc Thuận gọi quá trình tái cơ cấu bộ công an là "đợt tái cơ cấu bộ máy quy mô lớn nhất từ trước đến nay, không chỉ ở trong ngành công an mà cả hệ thống chính trị." Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh xây dựng lực lượng công an 'trong sạch' "Việc thu gọn sắp xếp này, hay phải gọi là 'đại sắp xếp' là cần thiết. Và một trong những nguyên nhân cho việc tái cơ cấu đó là vì có nhiều tướng lĩnh bị kỷ luật, có nhiều vụ án ngành công an xảy ra cũng cho thấy là do bộ máy tổ chức không có hiệu quả." Còn Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang thì nói: "Với tư cách là người từng phục vụ trong ngành công an được 43 năm cho tới 2003, tôi cho rằng đây là cuộc cải tổ triệt để nhất, to lớn nhất." "Tuy nhiên, tôi không rõ lý do của cuộc cải tổ này là gì nhưng tôi cảm nhận cuộc cải tổ này là nhằm để thực hiện ý muốn quyền lực, chứ không dựa trên cơ sở khoa học về tổ chức, cho nên việc này có thể nó sẽ không như ý muốn, sẽ có phản ứng ngược." "Nó sẽ làm xáo trộn bộ máy tổ chức của Bộ Công an, ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, đến cấp lãnh đạo, các cấp tướng." Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang Xáo trộn mạnh về nhân sự? "Nó sẽ xáo trộn ghê gớm lắm," Đại tá Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh. Ông lý giải rằng nếu giải thể sáu tổng cục, tức có sáu tổng cục trưởng. Mà mội tổng cục có từ 5-8 tổng cục phó, tức trung bình 42 lãnh đạo cấp tổng cục. "Những người đến tuổi về hưu rồi thì về hưu, nhưng những người còn tuổi đưa xuống cục, thì tôi không đồng tính với ông Lương Tam Quang là 'Tổng cục trưởng làm cục trưởng là bình thường'." "Tôi không nghĩ nó đơn giản như vậy đâu. Tổng cục trưởng xuống làm cục trưởng sẽ vấp phải mâu thuẫn trong luật công an là cục trưởng cao nhất chỉ được cấp hàm thiếu tướng, nhưng giờ trung tướng là cục trưởng. "Rồi tổng cục trưởng về làm cục trưởng, và cấp dưới của họ, tổng cục phó giờ cũng là cục trưởng. Và vậy thì các cục trưởng, cục phó trước đó sẽ đi về đâu?" Cuộc cải tổ sẽ rất "xáo trộn" đối với các cấp tướng của Bộ Công an? Về việc lưu chuyển bố trí cán bộ chính quy về địa phương, ông Quang nói sẽ nảy sinh ra nhiều vấn đề, như gia đình của nhiều cán bộ đang ổn định tại các thành phố lớn, giờ phải chuyển đi. "Có phải ai cũng có thể đem gia đình đi theo đâu. Nhà cửa vợ con cách mấy trăm cây số thì không yên ổn, an tâm công tác được." Ngoài ra, trước đó trong đề án cải tổ Bộ Công an, ngoài việc giải thể 6 tổng cục còn giải thể hai đơn vị cấp tổng cục là Bộ tư lệnh Cảnh sát cơ động và Bộ tư lệnh cảnh vệ. Nhưng theo Nghị định 01, hai đơn vị này vẫn được giữ nguyên. Ông phân tích, "Có thể là vì vai trò của Bộ tư lệnh cảnh vệ là để bảo vệ các cấp lãnh đạo Đảng nhà nước còn Bộ tư lệnh CSCĐ thì là để giữ gìn an ninh trật tự, bao gồm ngăn chặn các cuộc biểu tình, tụ tập đông người. Tuy nhiên cái này là phỏng đoán của tôi, cần phải theo dõi thêm." Ngoài ra, ông Quang còn nhấn mạnh vào việc cần phải đảm bảo rằng "quyền hạn và chức năng" của Bộ Công an phải không thay đổi. Tin giản biên chế - cuộc cách mạng bộ máy Việt Nam? "Trước đây Tổng cục An ninh là tổng cục phụ trách chống gián điệp nước ngoài, mà chủ yếu là gián điệp Trung Quốc. Nếu xóa bỏ Tổng cục An ninh, thì cần phải bố trí lực lượng sao đó để nó không ảnh hưởng, nếu không những người có lợi nhất chính là những tình báo Trung Quốc." 'Không chỉ dừng lại ở Bộ Công an' Đại tá Nguyễn Đăng Quang còn cho biết: "Việc tinh giản phải làm đồng bộ và kiên quyết của tất cả bộ máy nhà nước chính phủ, chứ không chỉ riêng Bộ Công an, và phải dẹp bỏ sáu tổng cục, như vậy, Đảng cho rằng là các cấp trung gian, có thể là thừa thãi, như vậy so với các bộ các ngành khác, có dẹp bỏ các cơ quan như thế không?" "Như Bộ Quốc phòng, ngoài Bộ Tổng Tham mưu và Tổng cục Chính trị, thì còn có bốn tổng cục khác, liệu có tinh giản, cải tổ như ở Bộ Công an không? Theo ý kiến ông Quang, nhân dịp tái cơ cấu Bộ Công an, thì nên sáp nhập Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Tổng cục VIII) của Bộ Công an vào Cục thi hành án của Bộ tư Pháp, để đúng với chức danh và nhiệm vụ và hạn chế được các tiêu cực. "Thường các cơ quan điều tra thường đến trại giam họ quản lý để thẩm vấn, nếu mà nhà giam của 'người nhà mình' thì dễ thực hiện mớm cung, ép cung, và tra tấn, còn các nhà giam của các bộ ngành khác thì sẽ quản lý tốt hơn rất nhiều," ông Quang lý giải. Đồng tình với ông Quang, luật sư Trần Quốc Thuận cũng cho rằng cuộc "cách mạng" này không nên chỉ dừng lại ở Bộ Công an mà "cả hệ thống chính trị cơ quan Đảng cũng phải làm và phải làm triệt để, vì ngân sách không nuôi nổi, nhân dân không nuôi nổi." Tinh giản đế lấy lại lòng dân? "Bộ máy cồng kềnh nhiều khi tập trung lại để nắm giữ củng cố quyền lực, chứ không phải thực sự phục vụ nhân dân." "Việc tinh giản là để kiểm soát lãnh đạo, thanh lọc bộ máy trong sạch, để lại những người tốt, có khả năng làm việc hiệu quả và lấy lại niềm tin của người dân với tổ chức lãnh đạo."

summarize: Bộ máy cơ cấu Bộ Công an quá cồng kềnh? Chính thức từ 7/8, Bộ Công an sẽ tái cơ cấu lại tổ chức, tinh giản bộ máy giảm 6 tổng cục, giảm gần 60 đơn vị cấp cục và gần 300 đơn vị cấp phòng nhưng vẫn giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Hai cựu quan chức cấp cao trong chính quyền Việt Nam hôm 9/8 cho BBC biết họ đánh giá cao việc thực hiện tái cơ cấu bộ máy, tuy nhiên có những lo ngại về sự xáo trộn và thiếu tính đồng bộ. Tái cơ cấu Bộ CA: ‘Nước cờ chính trị không dễ chơi’ Bộ Công an Việt Nam tổ chức lại bộ máy TBT Trọng: ‘Công an phải bảo vệ Đảng’ Cuộc cách mạng lớn của Bộ? Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc Hội Trần Quốc Thuận gọi quá trình tái cơ cấu bộ công an là "đợt tái cơ cấu bộ máy quy mô lớn nhất từ trước đến nay, không chỉ ở trong ngành công an mà cả hệ thống chính trị." Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh xây dựng lực lượng công an 'trong sạch' "Việc thu gọn sắp xếp này, hay phải gọi là 'đại sắp xếp' là cần thiết. Và một trong những nguyên nhân cho việc tái cơ cấu đó là vì có nhiều tướng lĩnh bị kỷ luật, có nhiều vụ án ngành công an xảy ra cũng cho thấy là do bộ máy tổ chức không có hiệu quả." Còn Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang thì nói: "Với tư cách là người từng phục vụ trong ngành công an được 43 năm cho tới 2003, tôi cho rằng đây là cuộc cải tổ triệt để nhất, to lớn nhất." "Tuy nhiên, tôi không rõ lý do của cuộc cải tổ này là gì nhưng tôi cảm nhận cuộc cải tổ này là nhằm để thực hiện ý muốn quyền lực, chứ không dựa trên cơ sở khoa học về tổ chức, cho nên việc này có thể nó sẽ không như ý muốn, sẽ có phản ứng ngược." "Nó sẽ làm xáo trộn bộ máy tổ chức của Bộ Công an, ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, đến cấp lãnh đạo, các cấp tướng." Đại tá an ninh Nguyễn Đăng Quang Xáo trộn mạnh về nhân sự? "Nó sẽ xáo trộn ghê gớm lắm," Đại tá Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh. Ông lý giải rằng nếu giải thể sáu tổng cục, tức có sáu tổng cục trưởng. Mà mội tổng cục có từ 5-8 tổng cục phó, tức trung bình 42 lãnh đạo cấp tổng cục. "Những người đến tuổi về hưu rồi thì về hưu, nhưng những người còn tuổi đưa xuống cục, thì tôi không đồng tính với ông Lương Tam Quang là 'Tổng cục trưởng làm cục trưởng là bình thường'." "Tôi không nghĩ nó đơn giản như vậy đâu. Tổng cục trưởng xuống làm cục trưởng sẽ vấp phải mâu thuẫn trong luật công an là cục trưởng cao nhất chỉ được cấp hàm thiếu tướng, nhưng giờ trung tướng là cục trưởng. "Rồi tổng cục trưởng về làm cục trưởng, và cấp dưới của họ, tổng cục phó giờ cũng là cục trưởng. Và vậy thì các cục trưởng, cục phó trước đó sẽ đi về đâu?" Cuộc cải tổ sẽ rất "xáo trộn" đối với các cấp tướng của Bộ Công an? Về việc lưu chuyển bố trí cán bộ chính quy về địa phương, ông Quang nói sẽ nảy sinh ra nhiều vấn đề, như gia đình của nhiều cán bộ đang ổn định tại các thành phố lớn, giờ phải chuyển đi. "Có phải ai cũng có thể đem gia đình đi theo đâu. Nhà cửa vợ con cách mấy trăm cây số thì không yên ổn, an tâm công tác được." Ngoài ra, trước đó trong đề án cải tổ Bộ Công an, ngoài việc giải thể 6 tổng cục còn giải thể hai đơn vị cấp tổng cục là Bộ tư lệnh Cảnh sát cơ động và Bộ tư lệnh cảnh vệ. Nhưng theo Nghị định 01, hai đơn vị này vẫn được giữ nguyên. Ông phân tích, "Có thể là vì vai trò của Bộ tư lệnh cảnh vệ là để bảo vệ các cấp lãnh đạo Đảng nhà nước còn Bộ tư lệnh CSCĐ thì là để giữ gìn an ninh trật tự, bao gồm ngăn chặn các cuộc biểu tình, tụ tập đông người. Tuy nhiên cái này là phỏng đoán của tôi, cần phải theo dõi thêm." Ngoài ra, ông Quang còn nhấn mạnh vào việc cần phải đảm bảo rằng "quyền hạn và chức năng" của Bộ Công an phải không thay đổi. Tin giản biên chế - cuộc cách mạng bộ máy Việt Nam? "Trước đây Tổng cục An ninh là tổng cục phụ trách chống gián điệp nước ngoài, mà chủ yếu là gián điệp Trung Quốc. Nếu xóa bỏ Tổng cục An ninh, thì cần phải bố trí lực lượng sao đó để nó không ảnh hưởng, nếu không những người có lợi nhất chính là những tình báo Trung Quốc." 'Không chỉ dừng lại ở Bộ Công an' Đại tá Nguyễn Đăng Quang còn cho biết: "Việc tinh giản phải làm đồng bộ và kiên quyết của tất cả bộ máy nhà nước chính phủ, chứ không chỉ riêng Bộ Công an, và phải dẹp bỏ sáu tổng cục, như vậy, Đảng cho rằng là các cấp trung gian, có thể là thừa thãi, như vậy so với các bộ các ngành khác, có dẹp bỏ các cơ quan như thế không?" "Như Bộ Quốc phòng, ngoài Bộ Tổng Tham mưu và Tổng cục Chính trị, thì còn có bốn tổng cục khác, liệu có tinh giản, cải tổ như ở Bộ Công an không? Theo ý kiến ông Quang, nhân dịp tái cơ cấu Bộ Công an, thì nên sáp nhập Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp (Tổng cục VIII) của Bộ Công an vào Cục thi hành án của Bộ tư Pháp, để đúng với chức danh và nhiệm vụ và hạn chế được các tiêu cực. "Thường các cơ quan điều tra thường đến trại giam họ quản lý để thẩm vấn, nếu mà nhà giam của 'người nhà mình' thì dễ thực hiện mớm cung, ép cung, và tra tấn, còn các nhà giam của các bộ ngành khác thì sẽ quản lý tốt hơn rất nhiều," ông Quang lý giải. Đồng tình với ông Quang, luật sư Trần Quốc Thuận cũng cho rằng cuộc "cách mạng" này không nên chỉ dừng lại ở Bộ Công an mà "cả hệ thống chính trị cơ quan Đảng cũng phải làm và phải làm triệt để, vì ngân sách không nuôi nổi, nhân dân không nuôi nổi." Tinh giản đế lấy lại lòng dân? "Bộ máy cồng kềnh nhiều khi tập trung lại để nắm giữ củng cố quyền lực, chứ không phải thực sự phục vụ nhân dân." "Việc tinh giản là để kiểm soát lãnh đạo, thanh lọc bộ máy trong sạch, để lại những người tốt, có khả năng làm việc hiệu quả và lấy lại niềm tin của người dân với tổ chức lãnh đạo."

[ 108, 287, 285, 161, 429, 452, 225, 1703, 429, 487, 305, 310, 9366, 12106, 347, 448, 329, 148, 12754, 103, 429, 487, 305, 134, 1139, 225, 1703, 153, 420, 2471, 777, 1395, 317, 452, 558, 1413, 497, 1794, 103, 558, 386, 2067, 652, 297, 373, 1794, 105, 386, 2796, 652, 297, 373, 438, 170, 244, 533, 503, 229, 344, 103, 517, 197, 103, 168, 3328, 891, 924, 146, 229, 373, 291, 113, 122, 168, 131, 132, 325, 13776, 114, 378, 217, 154, 403, 314, 291, 156, 223, 199, 1139, 225, 1703, 317, 452, 103, 1169, 445, 107, 120, 650, 755, 125, 144, 4177, 3308, 105, 815, 334, 210, 3946, 9845, 225, 1703, 429, 4863, 161, 743, 7246, 1236, 122, 245, 110, 790, 1014, 748, 429, 487, 305, 131, 132, 420, 229, 153, 317, 452, 3500, 1152, 161, 743, 6212, 305, 139, 327, 1486, 13118, 1503, 173, 427, 301, 104, 429, 347, 1533, 1097, 185, 517, 551, 438, 162, 813, 912, 162, 3219, 343, 310, 277, 1139, 225, 1703, 816, 135, 305, 106, 189, 23048, 1139, 225, 1703, 317, 452, 565, 787, 301, 202, 148, 226, 155, 801, 110, 163, 108, 121, 113, 859, 135, 305, 145, 186, 300, 234, 122, 8805, 408, 1197, 593, 362, 1358, 1152, 434, 1445, 417, 556, 636, 265, 423, 135, 305, 16183, 1965, 257, 189, 2117, 498, 3103, 1268, 1267, 474, 194, 139, 343, 106, 377, 7242, 1268, 1267, 257, 106, 260, 3838, 619, 116, 113, 120, 503, 157, 114, 156, 1139, 225, 1703, 150, 106, 171, 107, 158, 477, 950, 133, 688, 2775, 107, 158, 197, 304, 859, 135, 305, 488, 124, 127, 114, 203, 106, 180, 317, 452, 420, 229, 110, 107, 614, 14139, 927, 440, 1830, 305, 672, 362, 2866, 1052, 143, 795, 4058, 176, 276, 173, 106, 111, 434, 618, 197, 113, 859, 135, 305, 117, 5735, 147, 114, 228, 5120, 141, 114, 160, 248, 106, 204, 655, 420, 2642, 130, 1498, 1082, 301, 10635, 3169, 572, 141, 110, 450, 241, 180, 104, 204, 655, 420, 126, 106, 218, 170, 141, 406, 238, 204, 655, 420, 126, 106, 745, 130, 223, 199, 108, 232, 278, 168, 2541, 739, 110, 1105, 159, 225, 633, 889, 214, 125, 420, 2471, 114, 237, 156, 126, 107, 136, 335, 134, 110, 128, 108, 232, 278, 103, 134, 107, 391, 475, 1240, 294, 3487, 134, 140, 4177, 3308, 317, 452, 420, 229, 104, 429, 487, 305, 103, 349, 580, 215, 301, 155, 276, 4111, 155, 373, 261, 2758, 109, 373, 477, 294, 440, 1830, 305, 672, 362, 2866, 1052, 11710, 674, 3308, 417, 125, 157, 144, 347, 3487, 134, 4177, 3308, 3508, 5620, 3237, 207, 440, 1830, 362, 2866, 1052, 1445, 2773, 208, 241, 272, 160, 323, 272, 136, 1386, 497, 1794, 103, 766, 107, 1386, 497, 1794, 7647, 2264, 2047, 176, 497, 1794, 107, 148, 985, 6933, 497, 1794, 1004, 103, 766, 396, 342, 4550, 261, 247, 373, 497, 1794, 112, 189, 1769, 111, 155, 722, 125, 2208, 598, 143, 125, 6744, 170, 120, 111, 177, 722, 251, 804, 1794, 103, 143, 141, 110, 210, 334, 119, 118, 2405, 2721, 1052, 106, 377, 5240, 1794, 395, 140, 1794, 395, 106, 342, 369, 9109, 800, 110, 372, 335, 652, 1395, 128, 530, 1877, 408, 1794, 395, 804, 140, 1794, 395, 134, 5792, 139, 2013, 431, 1836, 113, 330, 135, 305, 106, 1794, 395, 291, 202, 163, 117, 373, 2134, 815, 4073, 170, 339, 396, 477, 106, 1794, 7647, 189, 9206, 497, 1794, 395, 125, 140, 1794, 4770, 105, 373, 768, 104, 1934, 497, 1794, 1004, 339, 127, 106, 1794, 7647, 619, 530, 143, 109, 1794, 4770, 1794, 1004, 226, 150, 134, 184, 125, 15938, 1503, 655, 420, 134, 215, 8620, 6800, 3308, 207, 195, 119, 109, 373, 477, 104, 429, 487, 305, 347, 1264, 156, 931, 589, 399, 512, 1101, 317, 122, 565, 125, 439, 2600, 118, 1052, 123, 134, 3484, 296, 124, 158, 255, 220, 103, 128, 165, 539, 104, 158, 1101, 317, 167, 970, 190, 149, 109, 164, 548, 1950, 339, 139, 589, 1933, 2046, 139, 375, 127, 107, 136, 979, 165, 539, 184, 181, 1877, 571, 814, 1350, 219, 173, 938, 1049, 1003, 166, 143, 110, 1675, 9313, 305, 315, 135, 274, 117, 294, 1382, 1235, 226, 150, 113, 220, 304, 655, 420, 429, 487, 305, 103, 351, 156, 272, 136, 1413, 497, 1794, 177, 272, 136, 196, 652, 297, 373, 497, 1794, 106, 429, 276, 1047, 1468, 338, 225, 192, 105, 429, 276, 1047, 313, 7129, 311, 181, 1594, 190, 5189, 103, 196, 652, 297, 126, 244, 117, 533, 9131, 208, 613, 5089, 2046, 136, 106, 171, 809, 704, 104, 429, 276, 1047, 313, 647, 106, 130, 327, 647, 109, 373, 261, 247, 348, 152, 142, 177, 429, 276, 1047, 1256, 2179, 4109, 143, 106, 130, 533, 2752, 305, 672, 2324, 222, 103, 374, 770, 963, 1355, 109, 204, 284, 205, 103, 1233, 495, 823, 1784, 421, 445, 292, 126, 106, 1102, 1040, 104, 1278, 260, 139, 181, 1156, 426, 294, 1382, 1235, 118, 1052, 177, 1445, 417, 138, 156, 260, 139, 879, 327, 160, 7866, 576, 105, 229, 344, 207, 104, 429, 487, 305, 139, 110, 346, 2954, 1740, 1395, 749, 353, 233, 204, 173, 427, 317, 452, 131, 3913, 189, 3568, 248, 408, 1794, 1020, 672, 106, 497, 1794, 573, 605, 424, 2076, 1641, 142, 1940, 145, 185, 675, 106, 2076, 1641, 151, 942, 631, 1851, 306, 408, 1794, 1020, 3586, 143, 260, 139, 399, 512, 265, 423, 350, 150, 130, 335, 110, 349, 580, 103, 323, 110, 120, 111, 107, 418, 202, 122, 106, 120, 205, 188, 151, 162, 294, 3640, 163, 1759, 153, 108, 121, 429, 487, 305, 257, 440, 1830, 362, 2866, 1052, 177, 114, 3389, 189, 2117, 777, 1395, 139, 140, 210, 317, 105, 1846, 302, 104, 525, 186, 317, 452, 152, 142, 122, 2591, 739, 110, 163, 734, 429, 487, 305, 103, 105, 139, 2879, 306, 1386, 497, 1794, 103, 128, 934, 348, 114, 160, 106, 109, 373, 396, 3445, 107, 136, 106, 1175, 23820, 103, 128, 530, 648, 119, 109, 317, 109, 859, 913, 107, 2879, 306, 109, 225, 146, 128, 175, 5087, 5490, 429, 162, 3019, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1131, 12494, 103, 122, 256, 131, 132, 115, 504, 209, 1594, 190, 5189, 1556, 4109, 686, 10743, 114, 203, 302, 315, 223, 199, 220, 304, 777, 1395, 317, 452, 180, 348, 1095, 487, 305, 277, 105, 117, 429, 122, 245, 206, 235, 138, 253, 4396, 1 ]

forum-52075774

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-52075774

Thư từ Mỹ : Cô Vi làm người Việt lên cơn sốt rét

Hai tuần qua ở nhà suốt, vì trường tôi đóng cửa sớm nhất trong vùng, từ ngày 11/3. Những ngày qua chỉ ra sân khi trời nắng và một lần đi chợ mua thực phẩm.

Một người trên đường phố San Francisco hôm 26/3/2020 Hôm đó trước cửa siêu thị có người xếp hàng dài ra đến bãi đậu xe, đúng tiêu chuẩn Cô Vi, mỗi người cách nhau 2 mét. Rồi loa phát thanh thông báo ai trên 60 tuổi không phải xếp hàng, được vào chợ ngay. Tôi không còn ở tuổi U60, nên mau lẹ vào mua bánh mì, patê, phô-ma, ít cây trái và rau. Hôm qua 26/3, sau mấy hôm trời âm u và mưa, có nắng lên nên tôi quyết định lái xe một vòng qua San Francisco xem tình hình thế nào với lệnh cấm ra khỏi nhà. Nước Anh chờ dịch lên đỉnh với ba lãnh đạo chống virus corona cùng dương tính Virus corona: Trump ký thành luật gói cứu trợ lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ Trên xa lộ xe chạy với vận tốc tối đa vì lưu lượng rất thưa. Nhiều bảng điện tử trước đây ghi số phút từ nơi này đến nơi kia, hôm nay chạy hàng chữ nhắc nhở rửa tay thường xuyên, giữ khoảng cách để tránh lây nhiễm Covid-19. Trạm thu phí qua cầu không còn người làm việc. Lệ phí thanh toán bằng máy có trong xe, còn không giấy tính tiền sẽ được gửi về nhà. Cơ quan thu phí muốn tránh giao tiếp với người lái xe, tránh chạm vào những đồng tiền có thể làm lây lan bệnh dịch. Lưu thông vắng hơn cả chiều Chủ Nhật hôm đầu tháng trước, khi có trận Super Bowl. Chạy trên xa lộ đoạn đường 20 dặm mà không phải dừng chỗ nào, cho đến khi vào thành phố có đèn xanh đỏ. Xa lộ Interstate 280 dẫn vào thành phố San Francisco vắng tanh hôm 26/3 Chưa bao giờ San Francisco vắng vẻ như hôm nay, kể cả sau trận động đất tháng 10/1989 hay trong thời gian khủng hoảng tài chánh năm 2008. Trưa thứ Năm, trước toà thị chính có vài người tản bộ như đang tập thể dục, dăm bảy người không nhà nằm phơi nắng trên thảm cỏ xanh. Đường Larkin nơi khu Little Saigon vắng lặng. Hầu hết cửa hàng dịch vụ và thức ăn Việt đóng cửa. Chỉ có bánh mì Lee's bán cho khách mang về. Trong tiệm quầy hàng cũng hết chỉ còn ít thức ăn nhanh. Giá cả, như ruốc cũng tăng lên. Phố Tầu San Francisco không một bóng người Con đường Embarcadero dọc theo bờ vịnh từ bến phà tới Pier 39 lác đác vài khách bộ hành và xe chạy. Có cặp tình nhân vẫn nắm tay nhau dung dăng dưới bầu trời nắng đẹp. Phố Tầu vắng lặng, không một bóng người. Như Vũ Hán hôm tết vừa qua. Lồng đèn đong đưa cùng cờ Trung Quốc phất phơ theo gió. Khu tài chính thương mại yên lặng như chưa bao giờ thấy, dù thị trường chứng khoán vẫn mở cửa giao dịch. Trung tâm mua sắm Union Square lác đác vài người đứng ngồi nơi quảng trường. Mấy cửa hàng bị trộm đập cửa kính đã có ván ép bao bọc. Tiệm bánh mì Lee's mở cửa bán thức ăn cho khách đem về San Francisco yên lặng. Cùng nước Mỹ và cả thế giới âm thầm chiến đấu với một kẻ thù vô hình. Từ khi bệnh dịch Covid-19 bùng lên tại thành phố Vũ Hán bên Trung Quốc vào cuối tháng 11 năm ngoái, đến nay nó đã làm cho thế giới đảo điên vì chưa biết cách ngăn ngừa hay chữa trị. Cô Vi đã lan đến gần như mọi quốc gia. Vào nước Mỹ từ đầu năm nay, nhưng trong ba tuần qua cô mới bùng phát khiến cả trăm nghìn người Mỹ bị nhiễm, gần hai nghìn tử vong. Mà con số vẫn chưa dừng ở đó, ngày càng tăng lên. Nhiều nơi có lệnh cấm ra đường khi không cần thiết. Các đại học đóng cửa, sinh viên chuyển qua học trực tuyến. Hơn 30 triệu học sinh phổ thông hiện nghỉ học dài hạn trong những ngày qua, nhiều nơi như California sẽ kéo dài cho đến đầu tháng 5 và có thể đến hết niên học. Vì sao một số nước đề nghị đeo khẩu trang, số khác thì không? Virus corona: Việt Nam đã nhận định “được và đúng” về tính nguy cấp Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Tình hình diễn biến liên tục từ ngày 13/3, khi Tổng thống Donald Trump thừa nhận đó là đại dịch. Từ đó, ông và ban tham mưu lo phòng chống bệnh dịch đã có họp báo mỗi ngày, kể cả cuối tuần, để trình bày hiện tình với quốc dân. Tổng thống Trump lúc nào cũng tỏ vẻ lạc quan. Ông nói sẽ vượt qua khó khăn này và kinh tế Mỹ sẽ hồi phục mau chóng. Có thể đến Lễ Phục Sinh 12/4 nhiều nơi sẽ sinh hoạt bình thường trở lại. Giới chức y tế không tin thế. Các cơ quan truyền thông như CNN, MSNBC thường chỉ trích tổng thống trong ba năm qua thì dự đoán tình hình sẽ nghiêm trọng hơn, nếu chính quyền không cấm đi lại trên toàn quốc để tránh lây lan. Người xếp hàng trước siêu thị Berkeley Bowl Nhiều hãng xưởng, dịch vụ đóng cửa. Mọi thứ đình trệ. Chứng khoán đã rớt vài nghìn điểm trong hai tuần qua. Quốc hội gấp rút soạn thảo ba luật phòng chống Cô Vi, giúp dân và cứu nguy kinh tế Mỹ. Chiều 27/3 Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch, tổng chi 2 nghìn 200 tỉ đôla. Giới tiểu thương, các hãng hàng không, chủ khách sạn và người thất nghiệp sẽ được trợ giúp tài chánh. Quang cảnh từ trên cao khu Fisherman's Wharf, nơi thường thu hút nhiều du khách, ở San Francisco. Hình chụp ngày 26/3 Dân cũng được giúp. Một gia đình với vợ chồng và hai con nhỏ, nếu tổng số lương năm ngoái hay năm trước nữa là dưới 150 nghìn đô, sẽ nhận được 3400 đô trợ cấp. Những gia đình có thu nhập cao hơn 198 nghìn đô không được nhận trợ cấp. Với ba luật vừa ban hành, phục hồi kinh tế lâu hay mau thời gian sẽ trả lời. Về y tế thì khẩn cấp nhất là tìm ra thuốc chữa bệnh. Cùng lúc đi tìm thuốc chủng ngừa cho tương lai. Tổng thống Trump đã nhắc đến liều thuốc Chloroquine chung với thuốc kháng sinh Azithromycin có thể chữa được bệnh là "một món quà Trời cho" sẽ làm thay đổi cuộc chơi - game changer. Ông Trump lạc quan tin tưởng nếu dùng chung hai loại thuốc này sẽ chữa khỏi bệnh, nên không mất gì nếu thử dùng nó lúc này. Nhiều người phản đối, chỉ trích ông đóng vai thày thuốc kiểu sơn đông mãi võ. Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch hôm 27/3 Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ. Bác sĩ Anthony Fauci, tiếng nói có thẩm quyền nhất về phòng chống bệnh dịch tại Hoa Kỳ và thường xuất hiện bên cạnh tổng thống và phó tổng thống trong những ngày qua thì lại cẩn trọng hơn. Ông nói là chưa có đủ số liệu để đưa tới kết luận là thuốc trị sốt rét có hiệu quả trong việc trị cúm Cô Vi. Cho đến nay nhiều nơi trên thế giới đang thử nghiệm có đến trên 50 loại thuốc khác nhau. Phương pháp trị liệu mà ông Trump đề cập tới và đang được thử nghiệm cho nhiều bệnh nhân ở New York chỉ là một trong số đó. Phát biểu của Tổng thống Trump đã làm sôi nổi lên những chỉ trích cho rằng ông ăn nói cẩu thả trong lĩnh vực không phải chuyên môn của mình. Những chỉ trích đó hoàn toàn đúng, ông nên để giới chức chuyên môn trả lời những câu hỏi liên quan đến phương pháp trị liệu. Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ Nhưng Trump vẫn là Trump từ khi tranh cử cho đến nay, với những phát biểu bạt mạng trong nhiều vấn đề chứ không riêng gì y tế, sức khoẻ của toàn dân. Ngay cả việc ông gọi tên "Chinese Virus" cũng là điều không nên vì sẽ gây ra những sự kì thị với người châu Á. Tôi không đồng ý với Tổng thống Trump trong cách gọi đó, vì ra đường mấy ai phân biệt được người Hoa hay Việt, Hàn, Phi, Thái, Miên, Lào, Nhật. Bạn nào ủng hộ Tổng thống Trump trong cách gọi tên như thế, hãy tìm xem phim "Who killed Vincent Chen?" về một kỹ sư người Hoa bị giết chết hồi thập niên 1980, vì kẻ giết người lầm tưởng nạn nhân là người Nhật, trong thời điểm có khuynh hướng bài chống Nhật, khi xe Nhật được nhập cảng ào ạt vào Mỹ làm cho nhiều công nhân hãng xưởng ô tô Mỹ mất việc. Virus corona: Nước Pháp gắng sống xứng tầm thử thách Virus corona: Người đã nhiễm nhưng không ho, sốt có thể lây cho người khác không? Trở lại với việc tìm thuốc trị, bên Pháp có bác sĩ Didier Raoult, một nhà chuyên môn danh tiếng về các bệnh nhiễm trùng, đã thử dùng chloroquine với kháng sinh và có kết quả khả quan cho bệnh nhân. Nhưng vì số liệu chỉ dựa trên một mẫu tập hợp nhỏ, với 36 bệnh nhân nên chưa thể đưa đến kết luận đúng với chuẩn mực khoa học. Tiểu bang Florida có bệnh nhân Giardinieri, 52 tuổi, được chữa khỏi nhờ thuốc sốt rét, tuy nhiên ông cảnh giác mọi người không nên dùng thuốc đó một cách bừa bãi mà phải tham khảo với bác sĩ. Một y tá gốc Việt làm việc tại bệnh viện ở thành phố Dallas tiểu bang Texas cho phóng viên Nửa Vòng Trái Đất TV (Nhật báo Người Việt 25/3/2020) biết nhiều trường hợp bác sĩ cho dùng thuốc sốt rét cùng với thuốc kháng sinh để chữa trị và có nhiều người hồi phục hơn. Bên Trung Quốc cũng đã cho dùng thuốc chống sốt rét để chữa bệnh Cô Vi, nhưng số liệu và kết quả chưa được công bố. Nhắc đến thuốc Chloroquine, khi bà Đồ U U của Trung Quốc đạt giải Nobel Y học năm 2015 do những nghiên cứu chiết xuất để sản xuất thuốc này thì đã có tranh cãi với Việt Nam. Trung Quốc nói đã dùng thuốc để chữa bệnh sốt rét cho nhiều bộ đội cộng sản miền Bắc Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ qua Dự án 523 do Mao đề xướng. Việt Nam phản bác lại. Đạo diễn Đặng Nhật Minh nói rằng chính bố ông là bác sĩ Đặng Văn Ngữ đã khởi động nghiên cứu tìm thuốc chữa sốt rét cho bộ đội, không phải từ những cố vấn Trung Quốc. Trên cầu Bay Brigde dẫn vào thành phố San Francisco Bệnh dịch Cô Vi đang lây lan ngày một nhiều với số người chết ngày một tăng, hiện tại là hơn nửa triệu ca nhiễm và 22 nghìn tử vong. Mỹ có số người bị nhiễm cao nhất, hơn 100 nghìn với 1600 tử vong và New York hiện là tâm điểm bùng phát. Vùng Vịnh San Francisco là khu vực đầu tiên tại Mỹ áp dụng các biện pháp giới hạn ra đường và giao tiếp xã hội sau khi có một ca tử vong ở San Jose trong ngày 9/3, là một phụ nữ 68 tuổi, khoẻ mạnh, vui vẻ, không du lịch nhưng vẫn bị lây và qua đời một tuần sau khi có triệu chứng bệnh. Hai ngày sau, 11/3 nhiều trường học trong khu vực đóng cửa. Ngày 16/3 có lệnh cấm cư dân vùng vịnh ra đường và đến ngày 19/3 Thống đốc ra lệnh cho toàn tiểu bang California cấm túc. Các biện pháp mạnh mẽ và cấp thời của California giúp cho số ca nhiễm và tử vong không tăng nhanh như New York. Cô Vi xuất hiện và đã làm đảo lộn cuộc sống từ Á sang Âu, từ rừng Amazon Nam Mỹ lên đến thành phố hoa lệ New York. Như tiếng sét tử thần nên mọi người lo sợ khi cô đến. Giới nghiên cứu lúc đầu cho rằng cô thích các bạn già, nhưng không hẳn như thế. Già hay trẻ, nam hay nữ, dân thường hay người quyền cao chức trọng, giòng dõi vua chúa đều đã có cơ hội gặp cô. Phó đại sứ Anh tại Hungary mới 37 tuổi bị cô cướp đi mạng sống. Một nữ sinh Pháp 17 tuổi đã qua đời vì cô. Cô Vi đã lây lan đến Thái tử Charles, Thủ tướng Boris Johnson của nước Anh; đến Thượng Nghị sĩ Rand Paul, Tổng Giám mục Gregory Aymond thuộc Giáo phận New Orleans của Hoa Kỳ. Chính phủ các cấp đang làm nhiều việc để giúp dân Mỹ bớt lo, giúp kinh tế khỏi suy sụp. Chính sách của Tổng thống Trump đưa ra có người đồng ý, có người mạnh mẽ lên tiếng phản bác. Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh phát biểu ý kiến chê lãnh đạo Mỹ, chê nước Mỹ cũng là quyền tự do biểu đạt của cô. Đó là điều rất bình thường trong một đất nước tự do dân chủ. Vậy mà nhiều người Việt vẫn nhất định chỉ có quan điểm, tầm nhìn của mình là đúng, là chân lý. Ai không đồng ý là ném đá, qui chụp, còn đòi đuổi Mẹ Nấm về nước. Như thế có khác gì những phát biểu của Tổng thống Trump trước đây với những người bất đồng quan điểm với ông. Chỉ trích lãnh đạo Mỹ không có nghĩa là không yêu nước Mỹ. Có yêu nước, quan tâm tới hưng thịnh của quốc gia người dân mới lên tiếng phê bình những việc làm của chính phủ. * Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả là một giảng viên đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, California.

summarize: Một người trên đường phố San Francisco hôm 26/3/2020 Hôm đó trước cửa siêu thị có người xếp hàng dài ra đến bãi đậu xe, đúng tiêu chuẩn Cô Vi, mỗi người cách nhau 2 mét. Rồi loa phát thanh thông báo ai trên 60 tuổi không phải xếp hàng, được vào chợ ngay. Tôi không còn ở tuổi U60, nên mau lẹ vào mua bánh mì, patê, phô-ma, ít cây trái và rau. Hôm qua 26/3, sau mấy hôm trời âm u và mưa, có nắng lên nên tôi quyết định lái xe một vòng qua San Francisco xem tình hình thế nào với lệnh cấm ra khỏi nhà. Nước Anh chờ dịch lên đỉnh với ba lãnh đạo chống virus corona cùng dương tính Virus corona: Trump ký thành luật gói cứu trợ lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ Trên xa lộ xe chạy với vận tốc tối đa vì lưu lượng rất thưa. Nhiều bảng điện tử trước đây ghi số phút từ nơi này đến nơi kia, hôm nay chạy hàng chữ nhắc nhở rửa tay thường xuyên, giữ khoảng cách để tránh lây nhiễm Covid-19. Trạm thu phí qua cầu không còn người làm việc. Lệ phí thanh toán bằng máy có trong xe, còn không giấy tính tiền sẽ được gửi về nhà. Cơ quan thu phí muốn tránh giao tiếp với người lái xe, tránh chạm vào những đồng tiền có thể làm lây lan bệnh dịch. Lưu thông vắng hơn cả chiều Chủ Nhật hôm đầu tháng trước, khi có trận Super Bowl. Chạy trên xa lộ đoạn đường 20 dặm mà không phải dừng chỗ nào, cho đến khi vào thành phố có đèn xanh đỏ. Xa lộ Interstate 280 dẫn vào thành phố San Francisco vắng tanh hôm 26/3 Chưa bao giờ San Francisco vắng vẻ như hôm nay, kể cả sau trận động đất tháng 10/1989 hay trong thời gian khủng hoảng tài chánh năm 2008. Trưa thứ Năm, trước toà thị chính có vài người tản bộ như đang tập thể dục, dăm bảy người không nhà nằm phơi nắng trên thảm cỏ xanh. Đường Larkin nơi khu Little Saigon vắng lặng. Hầu hết cửa hàng dịch vụ và thức ăn Việt đóng cửa. Chỉ có bánh mì Lee's bán cho khách mang về. Trong tiệm quầy hàng cũng hết chỉ còn ít thức ăn nhanh. Giá cả, như ruốc cũng tăng lên. Phố Tầu San Francisco không một bóng người Con đường Embarcadero dọc theo bờ vịnh từ bến phà tới Pier 39 lác đác vài khách bộ hành và xe chạy. Có cặp tình nhân vẫn nắm tay nhau dung dăng dưới bầu trời nắng đẹp. Phố Tầu vắng lặng, không một bóng người. Như Vũ Hán hôm tết vừa qua. Lồng đèn đong đưa cùng cờ Trung Quốc phất phơ theo gió. Khu tài chính thương mại yên lặng như chưa bao giờ thấy, dù thị trường chứng khoán vẫn mở cửa giao dịch. Trung tâm mua sắm Union Square lác đác vài người đứng ngồi nơi quảng trường. Mấy cửa hàng bị trộm đập cửa kính đã có ván ép bao bọc. Tiệm bánh mì Lee's mở cửa bán thức ăn cho khách đem về San Francisco yên lặng. Cùng nước Mỹ và cả thế giới âm thầm chiến đấu với một kẻ thù vô hình. Từ khi bệnh dịch Covid-19 bùng lên tại thành phố Vũ Hán bên Trung Quốc vào cuối tháng 11 năm ngoái, đến nay nó đã làm cho thế giới đảo điên vì chưa biết cách ngăn ngừa hay chữa trị. Cô Vi đã lan đến gần như mọi quốc gia. Vào nước Mỹ từ đầu năm nay, nhưng trong ba tuần qua cô mới bùng phát khiến cả trăm nghìn người Mỹ bị nhiễm, gần hai nghìn tử vong. Mà con số vẫn chưa dừng ở đó, ngày càng tăng lên. Nhiều nơi có lệnh cấm ra đường khi không cần thiết. Các đại học đóng cửa, sinh viên chuyển qua học trực tuyến. Hơn 30 triệu học sinh phổ thông hiện nghỉ học dài hạn trong những ngày qua, nhiều nơi như California sẽ kéo dài cho đến đầu tháng 5 và có thể đến hết niên học. Vì sao một số nước đề nghị đeo khẩu trang, số khác thì không? Virus corona: Việt Nam đã nhận định “được và đúng” về tính nguy cấp Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Tình hình diễn biến liên tục từ ngày 13/3, khi Tổng thống Donald Trump thừa nhận đó là đại dịch. Từ đó, ông và ban tham mưu lo phòng chống bệnh dịch đã có họp báo mỗi ngày, kể cả cuối tuần, để trình bày hiện tình với quốc dân. Tổng thống Trump lúc nào cũng tỏ vẻ lạc quan. Ông nói sẽ vượt qua khó khăn này và kinh tế Mỹ sẽ hồi phục mau chóng. Có thể đến Lễ Phục Sinh 12/4 nhiều nơi sẽ sinh hoạt bình thường trở lại. Giới chức y tế không tin thế. Các cơ quan truyền thông như CNN, MSNBC thường chỉ trích tổng thống trong ba năm qua thì dự đoán tình hình sẽ nghiêm trọng hơn, nếu chính quyền không cấm đi lại trên toàn quốc để tránh lây lan. Người xếp hàng trước siêu thị Berkeley Bowl Nhiều hãng xưởng, dịch vụ đóng cửa. Mọi thứ đình trệ. Chứng khoán đã rớt vài nghìn điểm trong hai tuần qua. Quốc hội gấp rút soạn thảo ba luật phòng chống Cô Vi, giúp dân và cứu nguy kinh tế Mỹ. Chiều 27/3 Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch, tổng chi 2 nghìn 200 tỉ đôla. Giới tiểu thương, các hãng hàng không, chủ khách sạn và người thất nghiệp sẽ được trợ giúp tài chánh. Quang cảnh từ trên cao khu Fisherman's Wharf, nơi thường thu hút nhiều du khách, ở San Francisco. Hình chụp ngày 26/3 Dân cũng được giúp. Một gia đình với vợ chồng và hai con nhỏ, nếu tổng số lương năm ngoái hay năm trước nữa là dưới 150 nghìn đô, sẽ nhận được 3400 đô trợ cấp. Những gia đình có thu nhập cao hơn 198 nghìn đô không được nhận trợ cấp. Với ba luật vừa ban hành, phục hồi kinh tế lâu hay mau thời gian sẽ trả lời. Về y tế thì khẩn cấp nhất là tìm ra thuốc chữa bệnh. Cùng lúc đi tìm thuốc chủng ngừa cho tương lai. Tổng thống Trump đã nhắc đến liều thuốc Chloroquine chung với thuốc kháng sinh Azithromycin có thể chữa được bệnh là "một món quà Trời cho" sẽ làm thay đổi cuộc chơi - game changer. Ông Trump lạc quan tin tưởng nếu dùng chung hai loại thuốc này sẽ chữa khỏi bệnh, nên không mất gì nếu thử dùng nó lúc này. Nhiều người phản đối, chỉ trích ông đóng vai thày thuốc kiểu sơn đông mãi võ. Tổng thống Trump ký ban hành luật trợ giúp dân và các ngành nghề bị ảnh hưởng bởi nạn dịch hôm 27/3 Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ. Bác sĩ Anthony Fauci, tiếng nói có thẩm quyền nhất về phòng chống bệnh dịch tại Hoa Kỳ và thường xuất hiện bên cạnh tổng thống và phó tổng thống trong những ngày qua thì lại cẩn trọng hơn. Ông nói là chưa có đủ số liệu để đưa tới kết luận là thuốc trị sốt rét có hiệu quả trong việc trị cúm Cô Vi. Cho đến nay nhiều nơi trên thế giới đang thử nghiệm có đến trên 50 loại thuốc khác nhau. Phương pháp trị liệu mà ông Trump đề cập tới và đang được thử nghiệm cho nhiều bệnh nhân ở New York chỉ là một trong số đó. Phát biểu của Tổng thống Trump đã làm sôi nổi lên những chỉ trích cho rằng ông ăn nói cẩu thả trong lĩnh vực không phải chuyên môn của mình. Những chỉ trích đó hoàn toàn đúng, ông nên để giới chức chuyên môn trả lời những câu hỏi liên quan đến phương pháp trị liệu. Chloroquine là thuốc trị bệnh sốt rét đã được dùng từ nhiều năm qua, nhưng phải theo toa bác sĩ Nhưng Trump vẫn là Trump từ khi tranh cử cho đến nay, với những phát biểu bạt mạng trong nhiều vấn đề chứ không riêng gì y tế, sức khoẻ của toàn dân. Ngay cả việc ông gọi tên "Chinese Virus" cũng là điều không nên vì sẽ gây ra những sự kì thị với người châu Á. Tôi không đồng ý với Tổng thống Trump trong cách gọi đó, vì ra đường mấy ai phân biệt được người Hoa hay Việt, Hàn, Phi, Thái, Miên, Lào, Nhật. Bạn nào ủng hộ Tổng thống Trump trong cách gọi tên như thế, hãy tìm xem phim "Who killed Vincent Chen?" về một kỹ sư người Hoa bị giết chết hồi thập niên 1980, vì kẻ giết người lầm tưởng nạn nhân là người Nhật, trong thời điểm có khuynh hướng bài chống Nhật, khi xe Nhật được nhập cảng ào ạt vào Mỹ làm cho nhiều công nhân hãng xưởng ô tô Mỹ mất việc. Virus corona: Nước Pháp gắng sống xứng tầm thử thách Virus corona: Người đã nhiễm nhưng không ho, sốt có thể lây cho người khác không? Trở lại với việc tìm thuốc trị, bên Pháp có bác sĩ Didier Raoult, một nhà chuyên môn danh tiếng về các bệnh nhiễm trùng, đã thử dùng chloroquine với kháng sinh và có kết quả khả quan cho bệnh nhân. Nhưng vì số liệu chỉ dựa trên một mẫu tập hợp nhỏ, với 36 bệnh nhân nên chưa thể đưa đến kết luận đúng với chuẩn mực khoa học. Tiểu bang Florida có bệnh nhân Giardinieri, 52 tuổi, được chữa khỏi nhờ thuốc sốt rét, tuy nhiên ông cảnh giác mọi người không nên dùng thuốc đó một cách bừa bãi mà phải tham khảo với bác sĩ. Một y tá gốc Việt làm việc tại bệnh viện ở thành phố Dallas tiểu bang Texas cho phóng viên Nửa Vòng Trái Đất TV (Nhật báo Người Việt 25/3/2020) biết nhiều trường hợp bác sĩ cho dùng thuốc sốt rét cùng với thuốc kháng sinh để chữa trị và có nhiều người hồi phục hơn. Bên Trung Quốc cũng đã cho dùng thuốc chống sốt rét để chữa bệnh Cô Vi, nhưng số liệu và kết quả chưa được công bố. Nhắc đến thuốc Chloroquine, khi bà Đồ U U của Trung Quốc đạt giải Nobel Y học năm 2015 do những nghiên cứu chiết xuất để sản xuất thuốc này thì đã có tranh cãi với Việt Nam. Trung Quốc nói đã dùng thuốc để chữa bệnh sốt rét cho nhiều bộ đội cộng sản miền Bắc Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ qua Dự án 523 do Mao đề xướng. Việt Nam phản bác lại. Đạo diễn Đặng Nhật Minh nói rằng chính bố ông là bác sĩ Đặng Văn Ngữ đã khởi động nghiên cứu tìm thuốc chữa sốt rét cho bộ đội, không phải từ những cố vấn Trung Quốc. Trên cầu Bay Brigde dẫn vào thành phố San Francisco Bệnh dịch Cô Vi đang lây lan ngày một nhiều với số người chết ngày một tăng, hiện tại là hơn nửa triệu ca nhiễm và 22 nghìn tử vong. Mỹ có số người bị nhiễm cao nhất, hơn 100 nghìn với 1600 tử vong và New York hiện là tâm điểm bùng phát. Vùng Vịnh San Francisco là khu vực đầu tiên tại Mỹ áp dụng các biện pháp giới hạn ra đường và giao tiếp xã hội sau khi có một ca tử vong ở San Jose trong ngày 9/3, là một phụ nữ 68 tuổi, khoẻ mạnh, vui vẻ, không du lịch nhưng vẫn bị lây và qua đời một tuần sau khi có triệu chứng bệnh. Hai ngày sau, 11/3 nhiều trường học trong khu vực đóng cửa. Ngày 16/3 có lệnh cấm cư dân vùng vịnh ra đường và đến ngày 19/3 Thống đốc ra lệnh cho toàn tiểu bang California cấm túc. Các biện pháp mạnh mẽ và cấp thời của California giúp cho số ca nhiễm và tử vong không tăng nhanh như New York. Cô Vi xuất hiện và đã làm đảo lộn cuộc sống từ Á sang Âu, từ rừng Amazon Nam Mỹ lên đến thành phố hoa lệ New York. Như tiếng sét tử thần nên mọi người lo sợ khi cô đến. Giới nghiên cứu lúc đầu cho rằng cô thích các bạn già, nhưng không hẳn như thế. Già hay trẻ, nam hay nữ, dân thường hay người quyền cao chức trọng, giòng dõi vua chúa đều đã có cơ hội gặp cô. Phó đại sứ Anh tại Hungary mới 37 tuổi bị cô cướp đi mạng sống. Một nữ sinh Pháp 17 tuổi đã qua đời vì cô. Cô Vi đã lây lan đến Thái tử Charles, Thủ tướng Boris Johnson của nước Anh; đến Thượng Nghị sĩ Rand Paul, Tổng Giám mục Gregory Aymond thuộc Giáo phận New Orleans của Hoa Kỳ. Chính phủ các cấp đang làm nhiều việc để giúp dân Mỹ bớt lo, giúp kinh tế khỏi suy sụp. Chính sách của Tổng thống Trump đưa ra có người đồng ý, có người mạnh mẽ lên tiếng phản bác. Khu phố thương mại Little Saigon, San Francisco Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh phát biểu ý kiến chê lãnh đạo Mỹ, chê nước Mỹ cũng là quyền tự do biểu đạt của cô. Đó là điều rất bình thường trong một đất nước tự do dân chủ. Vậy mà nhiều người Việt vẫn nhất định chỉ có quan điểm, tầm nhìn của mình là đúng, là chân lý. Ai không đồng ý là ném đá, qui chụp, còn đòi đuổi Mẹ Nấm về nước. Như thế có khác gì những phát biểu của Tổng thống Trump trước đây với những người bất đồng quan điểm với ông. Chỉ trích lãnh đạo Mỹ không có nghĩa là không yêu nước Mỹ. Có yêu nước, quan tâm tới hưng thịnh của quốc gia người dân mới lên tiếng phê bình những việc làm của chính phủ. * Bài viết phản ánh quan điểm riêng của tác giả là một giảng viên đại học cộng đồng và là một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, California.

[ 108, 287, 285, 161, 430, 111, 159, 361, 548, 1742, 5342, 325, 12525, 6866, 1131, 150, 226, 814, 1697, 461, 107, 111, 1267, 201, 677, 124, 155, 1595, 2952, 5300, 604, 464, 862, 1861, 2843, 103, 742, 176, 111, 173, 527, 944, 6937, 2763, 4230, 212, 781, 206, 188, 375, 159, 2067, 722, 110, 139, 1267, 201, 103, 117, 138, 2272, 5467, 388, 110, 177, 108, 121, 722, 3228, 5978, 103, 237, 4397, 8994, 138, 702, 1799, 12401, 108, 10443, 3580, 103, 4667, 686, 11252, 500, 1003, 897, 105, 3049, 112, 1131, 235, 12525, 103, 187, 938, 325, 1467, 1065, 108, 431, 105, 11014, 107, 3512, 227, 237, 141, 302, 190, 1709, 529, 116, 906, 235, 1742, 5342, 453, 205, 240, 175, 224, 119, 1047, 918, 124, 574, 2667, 1902, 266, 1205, 414, 227, 1410, 119, 459, 261, 247, 424, 1084, 1693, 264, 1903, 334, 2926, 1693, 161, 484, 667, 164, 330, 2418, 402, 643, 301, 202, 113, 478, 324, 254, 336, 1601, 231, 797, 1154, 529, 937, 119, 824, 1606, 935, 635, 171, 931, 423, 215, 2466, 112, 1115, 1458, 726, 693, 226, 248, 848, 166, 1399, 148, 328, 126, 155, 328, 3600, 325, 275, 937, 201, 1302, 982, 3238, 3140, 600, 369, 10887, 533, 545, 173, 130, 989, 1603, 977, 4679, 7831, 498, 1022, 235, 352, 110, 177, 111, 140, 3069, 8000, 1022, 781, 1349, 281, 452, 107, 113, 5300, 177, 110, 1336, 334, 379, 134, 117, 916, 125, 2667, 1448, 146, 498, 1022, 278, 989, 384, 270, 119, 111, 1709, 5300, 989, 2133, 138, 120, 210, 379, 107, 136, 140, 1603, 1253, 664, 3715, 2299, 206, 2431, 183, 186, 1337, 483, 673, 325, 178, 253, 1466, 129, 107, 852, 9077, 21235, 112, 14256, 159, 797, 1154, 780, 361, 1088, 4903, 145, 110, 139, 1759, 1104, 1577, 114, 155, 129, 138, 164, 548, 107, 2630, 1822, 6592, 8225, 2301, 10552, 20426, 16298, 458, 138, 164, 548, 1742, 5342, 2431, 13489, 325, 12525, 2690, 374, 339, 1742, 5342, 2431, 895, 128, 325, 801, 546, 186, 187, 852, 192, 282, 253, 826, 12763, 194, 113, 221, 390, 757, 1186, 326, 2772, 147, 4622, 18263, 259, 2827, 226, 2188, 461, 122, 107, 696, 111, 3928, 317, 128, 167, 495, 136, 2648, 11539, 1856, 111, 110, 152, 829, 4143, 3512, 159, 1506, 3244, 8772, 2596, 26011, 328, 322, 5629, 3255, 2431, 7231, 2825, 538, 814, 201, 414, 197, 105, 329, 446, 131, 609, 4634, 1137, 107, 1799, 2949, 3299, 2945, 622, 114, 547, 518, 125, 112, 298, 3234, 5448, 201, 127, 538, 163, 177, 500, 329, 446, 5220, 2745, 186, 103, 128, 5996, 3368, 127, 321, 2581, 5444, 11677, 1742, 5342, 110, 116, 871, 111, 1528, 361, 3200, 8040, 376, 409, 3940, 674, 2326, 181, 1777, 5131, 148, 4066, 6152, 228, 19755, 3483, 12742, 915, 376, 696, 547, 317, 209, 105, 529, 9317, 615, 2699, 205, 157, 244, 1148, 600, 527, 908, 2509, 7608, 768, 513, 1467, 3512, 5106, 5444, 11677, 2431, 8586, 110, 116, 871, 1784, 1260, 1016, 2520, 325, 216, 332, 659, 1451, 2068, 7801, 2630, 13927, 251, 264, 1236, 151, 162, 9999, 23991, 181, 13187, 2302, 326, 122, 432, 835, 1675, 2365, 128, 289, 374, 339, 203, 103, 428, 461, 271, 463, 2178, 244, 690, 814, 384, 3715, 151, 315, 702, 3377, 13053, 14210, 12742, 915, 376, 696, 111, 715, 1242, 328, 1682, 2461, 4593, 364, 814, 201, 133, 3766, 2071, 814, 1724, 115, 107, 6213, 1431, 374, 3740, 112, 18620, 1799, 2949, 3299, 2945, 690, 814, 622, 329, 446, 114, 547, 979, 125, 1742, 5342, 1675, 7231, 2115, 142, 200, 105, 186, 175, 249, 1065, 3655, 242, 585, 119, 116, 789, 1056, 616, 3138, 1069, 129, 664, 414, 1581, 1725, 227, 149, 164, 548, 1016, 2520, 367, 151, 162, 138, 608, 253, 1425, 147, 1944, 155, 275, 335, 115, 140, 114, 175, 249, 541, 3416, 171, 289, 217, 173, 963, 2857, 194, 1520, 1543, 1861, 2843, 115, 1253, 155, 386, 128, 389, 198, 1939, 1339, 142, 200, 148, 178, 147, 801, 170, 113, 459, 670, 235, 602, 239, 1725, 212, 521, 186, 1049, 1428, 111, 200, 133, 8153, 386, 196, 1428, 693, 4185, 2264, 219, 166, 244, 289, 1759, 108, 121, 397, 191, 536, 321, 2581, 1115, 328, 107, 1047, 918, 124, 361, 129, 110, 260, 3838, 303, 273, 214, 609, 4401, 296, 182, 589, 235, 214, 821, 9872, 1778, 1100, 617, 214, 296, 1456, 206, 199, 1207, 214, 677, 576, 113, 120, 191, 1244, 158, 328, 128, 2367, 134, 930, 677, 114, 155, 178, 253, 985, 105, 107, 136, 155, 538, 778, 2370, 865, 350, 116, 166, 142, 220, 411, 2164, 910, 5520, 166, 211, 143, 984, 2926, 1693, 161, 131, 132, 115, 238, 190, 17875, 105, 604, 561, 125, 334, 841, 373, 2302, 548, 432, 835, 5629, 3255, 103, 1742, 5342, 1982, 240, 407, 625, 316, 437, 148, 191, 14306, 103, 129, 408, 234, 1477, 484, 1175, 238, 150, 106, 273, 3715, 1069, 397, 118, 105, 504, 268, 1563, 650, 438, 424, 664, 414, 115, 107, 720, 188, 742, 176, 2259, 546, 186, 608, 3693, 130, 277, 1035, 199, 205, 119, 198, 1568, 408, 234, 484, 398, 224, 127, 776, 895, 956, 146, 112, 208, 123, 134, 1064, 235, 455, 1000, 126, 105, 236, 216, 200, 134, 496, 618, 4397, 5472, 615, 136, 155, 3625, 5319, 1977, 10828, 158, 328, 134, 296, 381, 342, 369, 319, 1409, 1741, 229, 108, 364, 216, 110, 193, 2177, 303, 225, 146, 425, 206, 128, 12261, 23752, 369, 163, 788, 497, 234, 113, 459, 147, 235, 143, 382, 1040, 205, 240, 134, 849, 308, 975, 323, 122, 168, 110, 918, 184, 153, 159, 258, 198, 130, 989, 1603, 9167, 606, 1267, 201, 226, 1697, 461, 8477, 21235, 1115, 833, 3880, 103, 414, 197, 609, 4634, 2391, 259, 539, 13218, 5542, 2178, 115, 5257, 696, 1428, 318, 113, 196, 670, 1451, 162, 213, 1810, 995, 2249, 843, 459, 330, 438, 424, 1861, 2843, 103, 422, 137, 105, 402, 841, 236, 216, 1091, 6559, 14110, 408, 234, 484, 667, 504, 209, 330, 643, 422, 137, 105, 109, 859, 1469, 133, 349, 580, 626, 627, 4399, 497, 692, 944, 1428, 2026, 1494, 3117, 1741, 1159, 4313, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 891, 670, 235, 108, 121, 152, 1232, 103, 171, 271, 141, 609, 814, 1214, 202, 113, 501, 103, 148, 191, 11999, 112, 564, 191, 235, 163, 124, 959, 129, 1467, 3512, 105, 116, 400, 184, 2272, 702, 223, 6626, 1 ]

world-46122217

https://www.bbc.com/vietnamese/world-46122217

Bầu cử giữa kỳ Mỹ: 5 nhận xét quan trọng

Bụi đang bắt đầu lắng xuống trên kết quả của cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ, và đó là câu chuyện về hai viện của Quốc hội.

Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Câu trả lời là có thể! Người Việt San Jose có thể mất ghế Khu vực 7 Sóng xanh hay sóng đỏ? Vì sao bầu cử giữa kỳ ở Mỹ quan trọng? Cuối cùng, kết qủa đúng như điều nhiều người dự đoán - Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên kể từ năm 2010, và đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Không có cú sốc lớn nào, nhưng rất nhiều lý thú, và dấu hiệu về những gì có thể xảy ra trong hai năm tới. Dưới đây là những nhận xét của BBC. Người Mỹ ở Thái nói gì về cuộc bầu cử giữa kỳ? Kỷ lục cho ứng cử viên nữ Số phụ nữ tranh cử năm nay ở mức cao nhất từ trước đến giờ, và triển vọng thắng cử của họ cũng cao chưa từng thấy. Trước thứ Ba, có 107 phụ nữ trong Quốc hội, và cho đến giờ số người đắc cử đang vượt con số đó. Alexandria Ocasio-Cortez phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York. Bà Stephanie Murphy Ðặng Thị Ngọc Dung, vừa tái đắc cử, là phụ nữ gốc Việt đầu tiên, và là người gốc Việt thứ hai làm dân biểu Hạ Viện Hoa Kỳ Trong số nhiều người được mệnh danh "đầu tiên" là: Hai nữ dân biểu Hồi giáo đầu tiên (Rashida Tlaib của Michigan và Ilhan Omar của Minnesota); phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York, Alexandria Ocasio-Cortez; và những phụ nữ người Mỹ bản địa đầu tiên trong Quốc hội, Debra Haaland của New Mexico và Sharice Davids của Kansas. Cũng không thể quên Jared Polis của Colorado, người trở thành vị thống đốc đồng tính đầu tiên ở Mỹ. Và phải vạch ra vai trò quan trọng của phụ nữ đảng Dân chủ trong việc chiếm lãnh địa của đảng Cộng hòa. Những ứng cử viên này thu hút cử tri đến phòng phiếu y như có ai thổi một luồng năng lượng mới vào chính trường. Một làn sóng xanh nhẹ nhàng Vào khoảng 7:45 tối giờ miền Đông nước Mỹ, ứng cử viên đảng Dân chủ Jennifer Wexton tuyên bố thắng cử dân biểu Khu vực 10 của Virginia, một vị trị được đảng Cộng hòa chiếm giữ từ năm 1980. Ngay vào thời điểm đó, người ta cho rằng có vẻ đảng Dân chủ sẽ có một đêm tuyệt vời với làn sóng xanh lớn mạnh. Nhưng thực tế không được như thế! Có một làn sóng màu xanh, nhưng làn sóng ấy không vũ bão, mà lăn nhẹ nhàng đến bờ. Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện như kỳ vọng, hoàn toàn không có cú sốc nào lớn. Nhưng lợi thế khá thoải mái để dẫn đến chiến thắng cho đảng Dân chủ rất quan trọng, bởi vì họ càng chiếm được nhiều ghế thì càng dễ cho việc thông qua hay ngăn chặn nhiều bộ luật. TNS Ted Cruz đánh bại ứng cử viên Dân chủ Beto O'Rourke Tuy nhiên những chiến dịch vận động tranh cử mang đến nguồn cảm hứng cho giới cấp tiến - Cuộc đua vào Thượng viện của Beto O'Rourke chống lại Ted Cruz, các ứng cử viên cho ghế thống đốc ở Georgia và Florida - đã không mang lại được kết qủa như ý muốn, mặc dù số phiếu sai biệt khá nhỏ. Ở cấp độ địa phương hơn, những khuôn mặt mới của đảng Dân chủ gặt hái được thành qủa tốt, nhưng không thấy có dấu hiệu nào rõ ràng hơn cho thấy liệu đảng Dân chủ sẽ tập hợp xung quanh một ứng cử viên cấp tiến cho mùa bầu cử năm 2020. Có "thành công lớn" như Trump tuyên bố? Đó là một đêm hỗn hợp - bị mất Hạ viện, nhưng thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện lại tăng lên. Hạ viện bây giờ có thể khởi động các cuộc điều tra nhắm vào tổng thống, yêu cầu ông phải công bố hồ sơ thuế, và có thể, mặc dù họ có thể sẽ quyết định không làm như vậy, luận tội (impeach) ông. Trong hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ, với đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện Quốc hội, ông Trump đã có một thời gian khá dễ dàng, thoải mái. Điều này giờ đây đã chấm dứt. Trump chắc chắn sẽ trải qua những cuộc chiến mà ông phải đối mặt trong việc thúc đẩy chương trình nghị sự, và chắc chắn sẽ cần phải có một ông ba bị nào đó để đổ lỗi. Nhưng đó cũng là một đêm tốt cho đảng Cộng hòa. Họ không chỉ giữ được đa số, mà còn tăng ghế ở Thượng viện. Tổng thống Trump gọi đó là một "thành công lớn"! Cuộc bầu cử vừa rồi là một cuộc trưng cầu dân ý về Trump. Kết quả một cuộc thăm dò của CBS phổ biến hôm thứ Ba cho thấy tổng thống là nhân tố khiến cho 65% người tham gia đi bầu (39% trong số này phản đối, và 26% ủng hộ Trump). Ông Trump đặt mình ngay vào giữa ánh đèn sân khấu trước cuộc bầu cử, đi khắp đất nước để vận động tranh cử, thường là hơn một lần một ngày. Điều đó vừa có lợi vừa gây bất lợi cho ông. Tuy nhiên, chiến lược của đảng Cộng hòa trong việc tăng đa số tại Thượng viện và lật một vài ghế của Dân chủ đã khá thành công. Một cách tổng quát, các khu vực ủng hộ Trump mạnh mẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 kỳ này tiếp tục ủng hộ ông. Thành thị và nông thôn Có vẻ đây chính là cuộc bầu cử của nông thôn chống lại thành phố và điều này tiếp tục đào sâu sự phân rẽ ngày càng lớn trên đất nước Mỹ. Những khu vực Cộng hòa truyền thống bên ngoài các thành phố lớn đã bắt đầu rời khỏi đảng. Hãy nhìn vào những gì đã xảy ra ở một số khu vực của tiểu bang Virginia, nơi đảng Cộng hòa giữ được khu vực 10 và khu vực 7 phía ngoài của Washington trong khi Richmond rơi vào tay đảng Dân chủ. Tình trạng tương tự lặp đi lặp lại ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, thường là trong những cú sốc lớn, như ở Illinois, Texas và Pennsylvania, chẳng hạn. Vậy, điều này có nghĩa gì? Đây có thể là một dấu hiệu báo trước những khó khăn của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Những cử tri tốt nghiệp đại học đảng Cộng hòa có lẽ đã miễn cưỡng ủng hộ Trump vào năm 2016. Dường như trong cuộc bầu cử này họ không làm như vậy nữa. Vậy thì đảng Cộng hòa phải làm thế nào để chinh phục họ? Số phận các thống đốc của Trump Có một phát triển thú vị trong cuộc đua của các thống đốc. Một số tiểu bang bỏ phiếu ủng hộ Trump trong năm 2016 đã không ủng hộ đảng Cộng hòa lần này. Tiểu bang Illinois - với gần 13 triệu người và thành phố Chicago, lớn thứ ba của Mỹ, đã chuyển sang đảng Dân chủ dưới sự lãnh đạo của JB Pritzker. Ở tiểu bang Kansas, đồng minh của Trump, Kris Kobach đã thua đậm trong cuộc đua vào chức thống đốc. Nhưng cũng có một số dấu hiệu tốt cho Trump. Những người ra mặt ủng hộ Trump đã giành được ghế thống đốc ở tiểu bang Georgia và Florida, sau chiến dịch tranh cử với những lời đầy rẫy phân biệt chủng tộc, và đứng vững để hỗ trợ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Các thống đốc đảng Cộng hòa ở tiểu bang Iowa và Ohio, những tiểu bang quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống, cũng đắc cử. Lý do là thống đốc có thể giúp gây quỹ và tìm tình nguyện viên trước cuộc bầu cử tổng thống, và đây là một tin tốt cho Trump.

summarize: Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Liệu kết quả bầu cử giữa kỳ có giúp đảng Dân chủ trong việc định hình và chuẩn bị cho năm 2020? Câu trả lời là có thể! Người Việt San Jose có thể mất ghế Khu vực 7 Sóng xanh hay sóng đỏ? Vì sao bầu cử giữa kỳ ở Mỹ quan trọng? Cuối cùng, kết qủa đúng như điều nhiều người dự đoán - Đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện lần đầu tiên kể từ năm 2010, và đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Không có cú sốc lớn nào, nhưng rất nhiều lý thú, và dấu hiệu về những gì có thể xảy ra trong hai năm tới. Dưới đây là những nhận xét của BBC. Người Mỹ ở Thái nói gì về cuộc bầu cử giữa kỳ? Kỷ lục cho ứng cử viên nữ Số phụ nữ tranh cử năm nay ở mức cao nhất từ trước đến giờ, và triển vọng thắng cử của họ cũng cao chưa từng thấy. Trước thứ Ba, có 107 phụ nữ trong Quốc hội, và cho đến giờ số người đắc cử đang vượt con số đó. Alexandria Ocasio-Cortez phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York. Bà Stephanie Murphy Ðặng Thị Ngọc Dung, vừa tái đắc cử, là phụ nữ gốc Việt đầu tiên, và là người gốc Việt thứ hai làm dân biểu Hạ Viện Hoa Kỳ Trong số nhiều người được mệnh danh "đầu tiên" là: Hai nữ dân biểu Hồi giáo đầu tiên (Rashida Tlaib của Michigan và Ilhan Omar của Minnesota); phụ nữ trẻ nhất được bầu vào Quốc hội New York, Alexandria Ocasio-Cortez; và những phụ nữ người Mỹ bản địa đầu tiên trong Quốc hội, Debra Haaland của New Mexico và Sharice Davids của Kansas. Cũng không thể quên Jared Polis của Colorado, người trở thành vị thống đốc đồng tính đầu tiên ở Mỹ. Và phải vạch ra vai trò quan trọng của phụ nữ đảng Dân chủ trong việc chiếm lãnh địa của đảng Cộng hòa. Những ứng cử viên này thu hút cử tri đến phòng phiếu y như có ai thổi một luồng năng lượng mới vào chính trường. Một làn sóng xanh nhẹ nhàng Vào khoảng 7:45 tối giờ miền Đông nước Mỹ, ứng cử viên đảng Dân chủ Jennifer Wexton tuyên bố thắng cử dân biểu Khu vực 10 của Virginia, một vị trị được đảng Cộng hòa chiếm giữ từ năm 1980. Ngay vào thời điểm đó, người ta cho rằng có vẻ đảng Dân chủ sẽ có một đêm tuyệt vời với làn sóng xanh lớn mạnh. Nhưng thực tế không được như thế! Có một làn sóng màu xanh, nhưng làn sóng ấy không vũ bão, mà lăn nhẹ nhàng đến bờ. Đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện như kỳ vọng, hoàn toàn không có cú sốc nào lớn. Nhưng lợi thế khá thoải mái để dẫn đến chiến thắng cho đảng Dân chủ rất quan trọng, bởi vì họ càng chiếm được nhiều ghế thì càng dễ cho việc thông qua hay ngăn chặn nhiều bộ luật. TNS Ted Cruz đánh bại ứng cử viên Dân chủ Beto O'Rourke Tuy nhiên những chiến dịch vận động tranh cử mang đến nguồn cảm hứng cho giới cấp tiến - Cuộc đua vào Thượng viện của Beto O'Rourke chống lại Ted Cruz, các ứng cử viên cho ghế thống đốc ở Georgia và Florida - đã không mang lại được kết qủa như ý muốn, mặc dù số phiếu sai biệt khá nhỏ. Ở cấp độ địa phương hơn, những khuôn mặt mới của đảng Dân chủ gặt hái được thành qủa tốt, nhưng không thấy có dấu hiệu nào rõ ràng hơn cho thấy liệu đảng Dân chủ sẽ tập hợp xung quanh một ứng cử viên cấp tiến cho mùa bầu cử năm 2020. Có "thành công lớn" như Trump tuyên bố? Đó là một đêm hỗn hợp - bị mất Hạ viện, nhưng thành viên đảng Cộng hòa ở Thượng viện lại tăng lên. Hạ viện bây giờ có thể khởi động các cuộc điều tra nhắm vào tổng thống, yêu cầu ông phải công bố hồ sơ thuế, và có thể, mặc dù họ có thể sẽ quyết định không làm như vậy, luận tội (impeach) ông. Trong hai năm đầu tiên của nhiệm kỳ, với đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện Quốc hội, ông Trump đã có một thời gian khá dễ dàng, thoải mái. Điều này giờ đây đã chấm dứt. Trump chắc chắn sẽ trải qua những cuộc chiến mà ông phải đối mặt trong việc thúc đẩy chương trình nghị sự, và chắc chắn sẽ cần phải có một ông ba bị nào đó để đổ lỗi. Nhưng đó cũng là một đêm tốt cho đảng Cộng hòa. Họ không chỉ giữ được đa số, mà còn tăng ghế ở Thượng viện. Tổng thống Trump gọi đó là một "thành công lớn"! Cuộc bầu cử vừa rồi là một cuộc trưng cầu dân ý về Trump. Kết quả một cuộc thăm dò của CBS phổ biến hôm thứ Ba cho thấy tổng thống là nhân tố khiến cho 65% người tham gia đi bầu (39% trong số này phản đối, và 26% ủng hộ Trump). Ông Trump đặt mình ngay vào giữa ánh đèn sân khấu trước cuộc bầu cử, đi khắp đất nước để vận động tranh cử, thường là hơn một lần một ngày. Điều đó vừa có lợi vừa gây bất lợi cho ông. Tuy nhiên, chiến lược của đảng Cộng hòa trong việc tăng đa số tại Thượng viện và lật một vài ghế của Dân chủ đã khá thành công. Một cách tổng quát, các khu vực ủng hộ Trump mạnh mẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 kỳ này tiếp tục ủng hộ ông. Thành thị và nông thôn Có vẻ đây chính là cuộc bầu cử của nông thôn chống lại thành phố và điều này tiếp tục đào sâu sự phân rẽ ngày càng lớn trên đất nước Mỹ. Những khu vực Cộng hòa truyền thống bên ngoài các thành phố lớn đã bắt đầu rời khỏi đảng. Hãy nhìn vào những gì đã xảy ra ở một số khu vực của tiểu bang Virginia, nơi đảng Cộng hòa giữ được khu vực 10 và khu vực 7 phía ngoài của Washington trong khi Richmond rơi vào tay đảng Dân chủ. Tình trạng tương tự lặp đi lặp lại ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, thường là trong những cú sốc lớn, như ở Illinois, Texas và Pennsylvania, chẳng hạn. Vậy, điều này có nghĩa gì? Đây có thể là một dấu hiệu báo trước những khó khăn của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Những cử tri tốt nghiệp đại học đảng Cộng hòa có lẽ đã miễn cưỡng ủng hộ Trump vào năm 2016. Dường như trong cuộc bầu cử này họ không làm như vậy nữa. Vậy thì đảng Cộng hòa phải làm thế nào để chinh phục họ? Số phận các thống đốc của Trump Có một phát triển thú vị trong cuộc đua của các thống đốc. Một số tiểu bang bỏ phiếu ủng hộ Trump trong năm 2016 đã không ủng hộ đảng Cộng hòa lần này. Tiểu bang Illinois - với gần 13 triệu người và thành phố Chicago, lớn thứ ba của Mỹ, đã chuyển sang đảng Dân chủ dưới sự lãnh đạo của JB Pritzker. Ở tiểu bang Kansas, đồng minh của Trump, Kris Kobach đã thua đậm trong cuộc đua vào chức thống đốc. Nhưng cũng có một số dấu hiệu tốt cho Trump. Những người ra mặt ủng hộ Trump đã giành được ghế thống đốc ở tiểu bang Georgia và Florida, sau chiến dịch tranh cử với những lời đầy rẫy phân biệt chủng tộc, và đứng vững để hỗ trợ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Các thống đốc đảng Cộng hòa ở tiểu bang Iowa và Ohio, những tiểu bang quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống, cũng đắc cử. Lý do là thống đốc có thể giúp gây quỹ và tìm tình nguyện viên trước cuộc bầu cử tổng thống, và đây là một tin tốt cho Trump.

[ 108, 287, 285, 161, 5980, 299, 416, 513, 368, 415, 393, 107, 422, 283, 651, 185, 113, 358, 190, 240, 105, 862, 133, 114, 147, 2854, 347, 5980, 299, 416, 513, 368, 415, 393, 107, 422, 283, 651, 185, 113, 358, 190, 240, 105, 862, 133, 114, 147, 2854, 347, 1968, 456, 366, 106, 107, 136, 794, 606, 131, 1742, 3588, 107, 136, 552, 1733, 2302, 442, 1489, 9840, 1822, 194, 1338, 1565, 347, 865, 350, 513, 368, 415, 393, 108, 121, 200, 146, 10709, 2218, 176, 2672, 299, 7757, 604, 128, 179, 158, 111, 382, 1040, 233, 348, 651, 185, 1148, 168, 594, 820, 1722, 760, 400, 178, 462, 546, 148, 147, 4270, 105, 283, 607, 544, 533, 168, 594, 820, 1144, 4139, 724, 107, 2378, 166, 376, 301, 1577, 170, 215, 158, 241, 13931, 105, 988, 614, 125, 120, 218, 107, 136, 488, 124, 113, 196, 147, 1988, 2694, 3646, 248, 106, 120, 645, 587, 104, 2189, 606, 200, 108, 121, 579, 123, 218, 125, 204, 513, 368, 415, 393, 347, 4411, 1438, 114, 475, 368, 182, 684, 2172, 573, 684, 250, 368, 147, 275, 108, 121, 537, 291, 202, 148, 226, 155, 2655, 105, 435, 584, 779, 368, 104, 154, 127, 291, 289, 434, 203, 112, 957, 259, 2849, 107, 12829, 573, 684, 113, 162, 1389, 105, 114, 155, 339, 166, 111, 2305, 368, 167, 1064, 219, 166, 837, 14096, 13744, 573, 684, 603, 202, 117, 513, 138, 162, 213, 1080, 5917, 753, 10715, 9379, 20999, 515, 1074, 1442, 6956, 659, 1139, 2305, 2595, 106, 573, 684, 972, 131, 178, 2836, 105, 106, 111, 972, 131, 259, 196, 140, 137, 284, 1722, 1348, 254, 336, 298, 166, 158, 111, 117, 5009, 595, 11707, 462, 207, 106, 161, 891, 684, 137, 284, 983, 309, 178, 462, 7086, 9530, 10700, 25221, 104, 5677, 105, 9582, 5546, 8606, 104, 10108, 5030, 573, 684, 603, 202, 117, 513, 138, 162, 213, 1080, 3798, 14096, 13744, 708, 105, 120, 573, 684, 111, 200, 288, 439, 178, 462, 113, 162, 1389, 18317, 1761, 25252, 104, 1080, 3139, 105, 5725, 17874, 2004, 569, 104, 10975, 112, 1185, 269, 110, 136, 1729, 20910, 1230, 6210, 6886, 104, 17564, 111, 319, 164, 297, 234, 884, 210, 334, 178, 462, 108, 121, 1091, 619, 139, 3559, 124, 809, 704, 146, 308, 104, 573, 684, 283, 651, 185, 113, 358, 961, 261, 439, 104, 283, 607, 4730, 564, 475, 368, 182, 126, 498, 1305, 368, 1129, 155, 438, 775, 108, 364, 128, 107, 375, 3285, 172, 4618, 344, 423, 239, 138, 122, 2461, 430, 106, 231, 1338, 1822, 1785, 4859, 1339, 545, 1489, 16418, 935, 339, 752, 510, 142, 968, 475, 368, 182, 283, 651, 185, 10985, 3166, 5692, 4277, 480, 399, 779, 368, 137, 284, 2302, 442, 826, 104, 7080, 172, 297, 245, 117, 283, 607, 544, 961, 533, 148, 147, 6920, 1580, 138, 221, 318, 397, 111, 169, 114, 160, 107, 895, 283, 651, 185, 134, 107, 116, 1370, 1464, 2779, 119, 106, 231, 1338, 1822, 301, 2773, 311, 223, 216, 110, 117, 128, 13126, 615, 116, 106, 231, 1338, 1162, 6289, 170, 106, 231, 1338, 728, 110, 705, 11436, 145, 5124, 1785, 4859, 155, 12314, 348, 651, 185, 1059, 168, 594, 820, 1722, 1344, 128, 393, 5265, 506, 258, 110, 107, 2378, 166, 376, 224, 2008, 311, 418, 175, 896, 2552, 2075, 130, 458, 155, 242, 779, 114, 283, 651, 185, 215, 146, 2060, 626, 171, 154, 536, 961, 117, 158, 1733, 143, 536, 790, 114, 358, 206, 235, 194, 963, 2265, 158, 816, 7008, 9808, 6143, 7475, 403, 1351, 475, 368, 182, 651, 185, 21436, 24779, 421, 445, 120, 242, 414, 1582, 469, 250, 368, 518, 155, 774, 406, 2166, 114, 249, 373, 472, 233, 1503, 1860, 138, 1144, 760, 104, 21436, 24779, 424, 153, 6143, 7475, 103, 109, 475, 368, 182, 114, 1733, 234, 884, 108, 121, 5057, 105, 3372, 233, 115, 110, 518, 153, 117, 299, 7757, 128, 108, 232, 278, 103, 2157, 428, 166, 775, 714, 1502, 896, 3272, 108, 978, 373, 359, 439, 412, 975, 120, 1956, 1109, 239, 104, 283, 651, 185, 22547, 4619, 117, 164, 7757, 2311, 170, 110, 203, 107, 988, 1388, 224, 450, 921, 183, 114, 203, 588, 283, 651, 185, 134, 495, 279, 1001, 1017, 116, 475, 368, 182, 373, 472, 114, 1275, 513, 368, 147, 4763, 615, 189, 4223, 135, 7096, 128, 484, 480, 399, 347, 902, 106, 116, 1370, 2611, 279, 233, 133, 552, 1722, 6971, 170, 164, 182, 283, 607, 544, 108, 121, 1144, 760, 153, 321, 2581, 1722, 1344, 969, 339, 107, 136, 1106, 192, 109, 460, 179, 486, 1831, 138, 497, 3351, 436, 352, 118, 139, 135, 399, 1123, 1046, 5486, 105, 107, 136, 103, 945, 428, 154, 107, 136, 134, 302, 190, 110, 140, 128, 2465, 410, 638, 444, 176, 320, 962, 16093, 371, 1895, 298, 196, 147, 178, 462, 104, 1210, 393, 103, 119, 283, 1284, 544, 594, 820, 186, 196, 1344, 162, 1389, 118, 484, 115, 107, 172, 221, 390, 896, 790, 9308, 2552, 8756, 747, 126, 339, 248, 115, 1550, 8652, 484, 751, 1037, 134, 1281, 235, 120, 204, 242, 145, 118, 139, 195, 447, 113, 156, 822, 922, 741, 277, 411, 144, 103, 105, 751, 1037, 134, 260, 139, 107, 116, 118, 459, 133, 224, 150, 130, 880, 7327, 311, 150, 127, 106, 116, 1370, 514, 114, 283, 1284, 4730, 719, 110, 163, 533, 117, 635, 166, 103, 145, 177, 321, 1733, 108, 121, 1144, 6730, 408, 234, 484, 343, 150, 106, 172, 189, 4223, 135, 301, 7904, 2226, 513, 368, 659, 598, 106, 116, 204, 1540, 352, 137, 108, 232, 125, 3033, 2073, 416, 116, 204, 582, 1760, 104, 9082, 1456, 625, 325, 259, 679, 114, 203, 497, 234, 106, 157, 712, 521, 114, 12318, 111, 268, 165, 184, 513, 7905, 8646, 113, 166, 126, 391, 195, 103, 105, 13597, 535, 523, 484, 831, 208, 484, 632, 267, 531, 138, 415, 1342, 2630, 959, 4309, 226, 204, 513, 2595, 184, 1227, 282, 142, 130, 1582, 469, 250, 2595, 369, 106, 183, 116, 400, 116, 2123, 747, 150, 659, 107, 418, 659, 383, 295, 418, 114, 1895, 421, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 13682, 167, 290, 178, 1527, 804, 159, 299, 416, 104, 204, 513, 368, 415, 393, 104, 968, 105, 150, 106, 476, 443, 125, 196, 1344, 104, 162, 3462, 1 ]

vert-fut-44336755

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-44336755

Mạng xã hội tốt hay xấu cho người bị trầm cảm?

Tháng 11 vừa rồi, khi mùa đông tiếp tục kéo dài và khi ánh sáng, hơi ấm trong không gian ngày càng vơi đi, tôi cảm thấy bị chìm vào hố sâu đen tối trong tâm hồn.

Tôi phải đánh vật với tình trạng trầm cảm cực kỳ nghiêm trọng. Đó là thời điểm tệ nhất suốt năm qua. Tôi cần được giúp đỡ. Nếu tình hình tệ hơn, ý nghĩ muốn tự tử trong đầu óc tôi có thể hóa thành hành động tự tử thật. Tác dụng của thiền được lăng xê quá mức? Vì sao mọi người dễ cay nghiệt khi online? Vũ khí giúp chống bệnh mất trí nhớ và trầm cảm Một trong những bác sĩ tâm lý tôi đến khám đầu tháng đó đề nghị tôi là hãy gọi cho tổng đài Samaritan nếu cảm thấy muốn tự tử. Điều đó không chỉ tốt cho tôi, mà còn giúp người yêu tôi tránh phải mang gánh nặng khi phải đối thoại với tôi trong tình huống khiến cô cảm thấy khó khăn. Không dễ dàng khi phải chứng kiến người yêu rơi vào tình huống như bào thai như vậy, không có bất cứ cảm xúc hoặc hy vọng gì, ao ước bản thân chưa bao giờ tồn tại. Tệ hơn: thường chẳng ai có thể giúp được gì. Cảm giác tuyệt vọng sẽ lây lan. Vì thế, tôi đổ mình xuống ghế sofa, gọi vào số 116 113 và chờ nghe chuông điện thoại reo. Chuông tiếp tục reo. Không ai bắt máy. Không ai quan tâm đến tôi, tôi nghĩ. Tôi gọi vào một đường dây nóng chống tự tử khác có tên "Crisis Service" (Dịch vụ khủng hoảng) từ Bệnh viện Tâm thần Bristol. Mạng xã hội có thể đem lại trải nghiệm khác biệt khi bạn bị trầm cảm Một phụ nữ trả lời: "Xin chào, bạn tên là gì?" "Alex" "Xin chào Alex, bạn có khỏe không?" "Tôi xin lỗi," tôi nói, và sau đó tôi khóc. Tôi không thể ngừng lại. Cô ấy nói mọi thứ sẽ ổn và tôi cứ khóc đi. Tâm trí quyết định sức khoẻ như thế nào? Làm sao để biết mình sẽ hạnh phúc hay không? Truyền thông xã hội bộc lộ tâm trạng của bạn? Tôi lại nghĩ khác. Thời gian chính là thứ mà những người khác không có. Với ngành Dịch vụ Y tế Quốc gia thiếu kinh phí và kéo dài, tôi đang làm mất thời gian của cô ấy và khiến đường dây bận máy trong khi người khác không thể gọi vào. Trong tâm trí tôi, những người khác hẳn đang cần dịch vụ hơn tôi. Tôi không xứng đáng. Tôi cúp máy. Cô độc và thất vọng (chủ yếu là với chính bản thân mình), tôi lên Twitter. Nếu tôi không thể nói chuyện, tôi có thể gõ bàn phím. Tôi đăng tải những gì đã xảy ra, và nói thêm tôi đang trong danh sách chờ điều trị liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) trong tám tháng. "Không có gì cả," tôi biết. Sau đó tôi chờ được ai đó phản hồi. * Mọi người phản ứng với mạng xã hội hoàn toàn khác nhau. Với bệnh trầm cảm cũng vậy. Đây là chứng bệnh của suy nghĩ và xúc cảm, của môi trường xã hội và do gene. Cách chúng tác động với mỗi người cũng khác nhau. Thật đáng ngạc nhiên, bất kỳ kết luận chung nào về phản ứng giữa mạng xã hội và bệnh trầm cảm đều không chắc chắn lắm. Tuy nhiên, cũng có một số mẫu số chung. Chẳng hạn, nhiều nghiên cứu từ năm 2010 đã đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng mạng xã hội thường xuyên - điển hình là Facebook - có thể liên quan đến trầm cảm, hoặc gây ra các triệu chứng tương tự như trầm cảm. Năm 2016, một nghiên cứu tiến hành trên 1.787 người từ 19 đến 32 tuổi ở Hoa Kỳ cho thấy mối quan hệ giữa thời gian họ lướt các trang web mạng xã hội mỗi ngày và số lượng triệu chứng trầm cảm mà họ trải qua. Càng sử dụng mạng xã hội nhiều, người ta càng cảm thấy tuyệt vọng, vô giá trị và bất lực. Học cách kiểm soát thời gian xài mạng xã hội là cách làm khôn ngoan Nhưng Liu yi Lin và những đồng nghiệp của bà từ Đại học Pittsburgh lưu ý rằng điều này không chứng minh được mạng xã hội là nguyên nhân gây hại. Có thể đơn giản là những người bị trầm cảm thường dùng mạng xã hội nhiều hơn. "Những cá nhân trầm cảm với cảm giác bản thân không còn giá trị gì có thể lên mạng xã hội để tìm kiếm tương tác để được mọi người công nhận," họ viết. Ngoài ra, mạng xã hội có vẻ thu hút hơn với những người này so với tương tác trực tiếp gặp mặt vì nó dễ tiếp cận và kiểm soát hơn. Mạng xã hội theo ý thức hệ gì? Sự buồn bực làm thay đổi não bộ thế nào 50 loại thực phẩm bổ nhất cho sức khỏe Và tình huống còn phức tạp hơn, khi có nhiều bằng chứng cho thấy thực ra mạng xã hội có thể có ích với sức khỏe tâm thần - có lẽ vì nó giúp kết nối những người cảm thấy cô độc với xung quanh. * Với tôi, mạng xã hội không có gì là tốt hay xấu. Nó dịch chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác cũng như tình trạng tinh thần của tôi. Nếu tôi thấy vui vẻ - như khi thuốc chống trầm cảm, liệu pháp điều trị và những lựa chọn trong lối sống của tôi phát huy tác dụng - thì mạng xã hội sẽ thường được dùng làm công cụ hiệu quả để cập nhật tin tức mới nhất, liên lạc với bạn bè và để đảm bảo chiến tranh hạt nhân chưa xảy ra. Tuy nhiên, nếu tôi trầm cảm, mối quan hệ này cũng trở nên rối loạn. Như những chiếc vòi bạch tuộc của con quái vật tâm lý, tâm bệnh của tôi có thể xuất hiện trong thế giới mà tôi tạo dựng trên mạng, đưa vào mạng xã hội bóng tối mà không niềm vui nào có thể xuất hiện. Ví dụ như Instagram chẳng hạn. Dù trong đời thực mọi người có đăng ảnh gì, tôi biết những bức ảnh xuất hiện trên tường nhà tôi cũng sẽ bị phủ màu u ám. Bức ảnh của một nhiếp ảnh gia chụp ảnh động vật hoang dã về một loài đang bị đe dọa - gấu Bắc cực hay loài vượn cáo tre, đã đem lại phản ứng khó chịu với những người khiến tôi cảm thấy càng tiêu cực hơn. Một con đường đông đúc đâu đó trên thế giới, tràn ngập màu sắc và sự sống, làm tôi nhớ ra mình không thể bước chân ra đường. Ảnh của bạn bè, gợi tôi nhớ lại mình không thể gặp họ. Tới mức này, tôi phải học cách tránh xa mạng xã hội và tập trung vào những phần khác trong đời sống mà tôi có thể kiểm soát được: như ăn uống, ngủ và cố gắng đi bộ ra ngoài một chút. Năm ngoái, khi cố gắng tăng cường kiểm soát mức độ sử dụng mạng xã hội, tôi đã xóa tất cả các ứng dụng trong điện thoại và các trang đánh dấu trên trình duyệt. Tài khoản mạng xã hội của tôi vẫn đang hoạt động; chỉ là khó truy cập hơn một chút. Như thay đổi nhỏ này, dù chỉ là vài click chuột, đã đem lại sự tách biệt quan trọng giữa cuộc sống của tôi và những thế giới có thể làm đảo lộn tôi. Ngoài ra, tôi không nhận được bất cứ thông báo mới nào gây kinh ngạc. Một mẹo nhỏ giúp bạn tránh truy cập mạng xã hội vô thức là xóa bỏ ứng dụng hoặc khiến việc truy cập gặp khó khăn hơn Với tôi, học cách kiểm soát thời gian trên mạng xã hội cũng giống như tìm được đúng thuốc chống trầm cảm. Một số cách chẳng có tác dụng gì. Một số cách còn khiến tình hình tệ hơn. Nhưng một cách có thể có tác dụng. Và nếu nó phát huy tác dụng, thì cần thời gian để tìm được liều lượng hợp lý - bao nhiêu, bao lâu một lần, và giờ nào trong ngày thì nên truy cập. * Trở lại tháng 11, sau khi lên Twitter, tôi nhận được một tin nhắn từ hộp thư riêng. Tôi mở ngay lập tức. Đó là tin nhắn từ một người bạn tôi quen ở trường đại học, một người mà tôi đã không hề gặp lại hoặc nói chuyện gì trong nhiều năm. Anh ấy nói rất tiếc khi nghe những chuyện đã xảy ra. Anh ấy bảo anh rảnh bất cứ khi nào tôi muốn trò chuyện. Tôi không thể trả lời - vì tôi đang khóc (lại một lần nữa). Đó là dấu hiệu cho thấy có người quan tâm, dù chỉ là chút ít. (Trầm cảm luôn có cách đánh lừa não bộ suy nghĩ theo hướng ngược lại, dù xung quanh bạn toàn những người yêu thương bạn). Tin nhắn này giúp tháo bỏ suy nghĩ đó. Chỉ trong vài giây. Với những tin nhắn liền mạch trên màn hình trước mặt tôi, thêm một giờ nữa nhanh chóng trôi qua. Sau vài ngày, tôi cảm thấy ăn ngon miệng trở lại. Giấc ngủ bình thường hơn. Sự quan tâm của tôi với thế giới xung quanh dần trở lại. Một tuần sau đó, khi tôi cảm thấy khỏe hơn, tôi truy cập vào Twitter và cảm ơn anh vì tin nhắn đó. Đây là trường hợp mà mạng xã hội thực sự giúp tôi hồi phục khi bị trầm cảm. Đó là mối quan hệ phức tạp, một thứ có thể khiến tôi chìm đắm, nhưng trong một số trường hợp hiếm hoi, lại là thứ đưa tôi trở lại cuộc sống. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Tôi phải đánh vật với tình trạng trầm cảm cực kỳ nghiêm trọng. Đó là thời điểm tệ nhất suốt năm qua. Tôi cần được giúp đỡ. Nếu tình hình tệ hơn, ý nghĩ muốn tự tử trong đầu óc tôi có thể hóa thành hành động tự tử thật. Tác dụng của thiền được lăng xê quá mức? Vì sao mọi người dễ cay nghiệt khi online? Vũ khí giúp chống bệnh mất trí nhớ và trầm cảm Một trong những bác sĩ tâm lý tôi đến khám đầu tháng đó đề nghị tôi là hãy gọi cho tổng đài Samaritan nếu cảm thấy muốn tự tử. Điều đó không chỉ tốt cho tôi, mà còn giúp người yêu tôi tránh phải mang gánh nặng khi phải đối thoại với tôi trong tình huống khiến cô cảm thấy khó khăn. Không dễ dàng khi phải chứng kiến người yêu rơi vào tình huống như bào thai như vậy, không có bất cứ cảm xúc hoặc hy vọng gì, ao ước bản thân chưa bao giờ tồn tại. Tệ hơn: thường chẳng ai có thể giúp được gì. Cảm giác tuyệt vọng sẽ lây lan. Vì thế, tôi đổ mình xuống ghế sofa, gọi vào số 116 113 và chờ nghe chuông điện thoại reo. Chuông tiếp tục reo. Không ai bắt máy. Không ai quan tâm đến tôi, tôi nghĩ. Tôi gọi vào một đường dây nóng chống tự tử khác có tên "Crisis Service" (Dịch vụ khủng hoảng) từ Bệnh viện Tâm thần Bristol. Mạng xã hội có thể đem lại trải nghiệm khác biệt khi bạn bị trầm cảm Một phụ nữ trả lời: "Xin chào, bạn tên là gì?" "Alex" "Xin chào Alex, bạn có khỏe không?" "Tôi xin lỗi," tôi nói, và sau đó tôi khóc. Tôi không thể ngừng lại. Cô ấy nói mọi thứ sẽ ổn và tôi cứ khóc đi. Tâm trí quyết định sức khoẻ như thế nào? Làm sao để biết mình sẽ hạnh phúc hay không? Truyền thông xã hội bộc lộ tâm trạng của bạn? Tôi lại nghĩ khác. Thời gian chính là thứ mà những người khác không có. Với ngành Dịch vụ Y tế Quốc gia thiếu kinh phí và kéo dài, tôi đang làm mất thời gian của cô ấy và khiến đường dây bận máy trong khi người khác không thể gọi vào. Trong tâm trí tôi, những người khác hẳn đang cần dịch vụ hơn tôi. Tôi không xứng đáng. Tôi cúp máy. Cô độc và thất vọng (chủ yếu là với chính bản thân mình), tôi lên Twitter. Nếu tôi không thể nói chuyện, tôi có thể gõ bàn phím. Tôi đăng tải những gì đã xảy ra, và nói thêm tôi đang trong danh sách chờ điều trị liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) trong tám tháng. "Không có gì cả," tôi biết. Sau đó tôi chờ được ai đó phản hồi. * Mọi người phản ứng với mạng xã hội hoàn toàn khác nhau. Với bệnh trầm cảm cũng vậy. Đây là chứng bệnh của suy nghĩ và xúc cảm, của môi trường xã hội và do gene. Cách chúng tác động với mỗi người cũng khác nhau. Thật đáng ngạc nhiên, bất kỳ kết luận chung nào về phản ứng giữa mạng xã hội và bệnh trầm cảm đều không chắc chắn lắm. Tuy nhiên, cũng có một số mẫu số chung. Chẳng hạn, nhiều nghiên cứu từ năm 2010 đã đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng mạng xã hội thường xuyên - điển hình là Facebook - có thể liên quan đến trầm cảm, hoặc gây ra các triệu chứng tương tự như trầm cảm. Năm 2016, một nghiên cứu tiến hành trên 1.787 người từ 19 đến 32 tuổi ở Hoa Kỳ cho thấy mối quan hệ giữa thời gian họ lướt các trang web mạng xã hội mỗi ngày và số lượng triệu chứng trầm cảm mà họ trải qua. Càng sử dụng mạng xã hội nhiều, người ta càng cảm thấy tuyệt vọng, vô giá trị và bất lực. Học cách kiểm soát thời gian xài mạng xã hội là cách làm khôn ngoan Nhưng Liu yi Lin và những đồng nghiệp của bà từ Đại học Pittsburgh lưu ý rằng điều này không chứng minh được mạng xã hội là nguyên nhân gây hại. Có thể đơn giản là những người bị trầm cảm thường dùng mạng xã hội nhiều hơn. "Những cá nhân trầm cảm với cảm giác bản thân không còn giá trị gì có thể lên mạng xã hội để tìm kiếm tương tác để được mọi người công nhận," họ viết. Ngoài ra, mạng xã hội có vẻ thu hút hơn với những người này so với tương tác trực tiếp gặp mặt vì nó dễ tiếp cận và kiểm soát hơn. Mạng xã hội theo ý thức hệ gì? Sự buồn bực làm thay đổi não bộ thế nào 50 loại thực phẩm bổ nhất cho sức khỏe Và tình huống còn phức tạp hơn, khi có nhiều bằng chứng cho thấy thực ra mạng xã hội có thể có ích với sức khỏe tâm thần - có lẽ vì nó giúp kết nối những người cảm thấy cô độc với xung quanh. * Với tôi, mạng xã hội không có gì là tốt hay xấu. Nó dịch chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác cũng như tình trạng tinh thần của tôi. Nếu tôi thấy vui vẻ - như khi thuốc chống trầm cảm, liệu pháp điều trị và những lựa chọn trong lối sống của tôi phát huy tác dụng - thì mạng xã hội sẽ thường được dùng làm công cụ hiệu quả để cập nhật tin tức mới nhất, liên lạc với bạn bè và để đảm bảo chiến tranh hạt nhân chưa xảy ra. Tuy nhiên, nếu tôi trầm cảm, mối quan hệ này cũng trở nên rối loạn. Như những chiếc vòi bạch tuộc của con quái vật tâm lý, tâm bệnh của tôi có thể xuất hiện trong thế giới mà tôi tạo dựng trên mạng, đưa vào mạng xã hội bóng tối mà không niềm vui nào có thể xuất hiện. Ví dụ như Instagram chẳng hạn. Dù trong đời thực mọi người có đăng ảnh gì, tôi biết những bức ảnh xuất hiện trên tường nhà tôi cũng sẽ bị phủ màu u ám. Bức ảnh của một nhiếp ảnh gia chụp ảnh động vật hoang dã về một loài đang bị đe dọa - gấu Bắc cực hay loài vượn cáo tre, đã đem lại phản ứng khó chịu với những người khiến tôi cảm thấy càng tiêu cực hơn. Một con đường đông đúc đâu đó trên thế giới, tràn ngập màu sắc và sự sống, làm tôi nhớ ra mình không thể bước chân ra đường. Ảnh của bạn bè, gợi tôi nhớ lại mình không thể gặp họ. Tới mức này, tôi phải học cách tránh xa mạng xã hội và tập trung vào những phần khác trong đời sống mà tôi có thể kiểm soát được: như ăn uống, ngủ và cố gắng đi bộ ra ngoài một chút. Năm ngoái, khi cố gắng tăng cường kiểm soát mức độ sử dụng mạng xã hội, tôi đã xóa tất cả các ứng dụng trong điện thoại và các trang đánh dấu trên trình duyệt. Tài khoản mạng xã hội của tôi vẫn đang hoạt động; chỉ là khó truy cập hơn một chút. Như thay đổi nhỏ này, dù chỉ là vài click chuột, đã đem lại sự tách biệt quan trọng giữa cuộc sống của tôi và những thế giới có thể làm đảo lộn tôi. Ngoài ra, tôi không nhận được bất cứ thông báo mới nào gây kinh ngạc. Một mẹo nhỏ giúp bạn tránh truy cập mạng xã hội vô thức là xóa bỏ ứng dụng hoặc khiến việc truy cập gặp khó khăn hơn Với tôi, học cách kiểm soát thời gian trên mạng xã hội cũng giống như tìm được đúng thuốc chống trầm cảm. Một số cách chẳng có tác dụng gì. Một số cách còn khiến tình hình tệ hơn. Nhưng một cách có thể có tác dụng. Và nếu nó phát huy tác dụng, thì cần thời gian để tìm được liều lượng hợp lý - bao nhiêu, bao lâu một lần, và giờ nào trong ngày thì nên truy cập. * Trở lại tháng 11, sau khi lên Twitter, tôi nhận được một tin nhắn từ hộp thư riêng. Tôi mở ngay lập tức. Đó là tin nhắn từ một người bạn tôi quen ở trường đại học, một người mà tôi đã không hề gặp lại hoặc nói chuyện gì trong nhiều năm. Anh ấy nói rất tiếc khi nghe những chuyện đã xảy ra. Anh ấy bảo anh rảnh bất cứ khi nào tôi muốn trò chuyện. Tôi không thể trả lời - vì tôi đang khóc (lại một lần nữa). Đó là dấu hiệu cho thấy có người quan tâm, dù chỉ là chút ít. (Trầm cảm luôn có cách đánh lừa não bộ suy nghĩ theo hướng ngược lại, dù xung quanh bạn toàn những người yêu thương bạn). Tin nhắn này giúp tháo bỏ suy nghĩ đó. Chỉ trong vài giây. Với những tin nhắn liền mạch trên màn hình trước mặt tôi, thêm một giờ nữa nhanh chóng trôi qua. Sau vài ngày, tôi cảm thấy ăn ngon miệng trở lại. Giấc ngủ bình thường hơn. Sự quan tâm của tôi với thế giới xung quanh dần trở lại. Một tuần sau đó, khi tôi cảm thấy khỏe hơn, tôi truy cập vào Twitter và cảm ơn anh vì tin nhắn đó. Đây là trường hợp mà mạng xã hội thực sự giúp tôi hồi phục khi bị trầm cảm. Đó là mối quan hệ phức tạp, một thứ có thể khiến tôi chìm đắm, nhưng trong một số trường hợp hiếm hoi, lại là thứ đưa tôi trở lại cuộc sống. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

[ 108, 287, 285, 161, 388, 139, 403, 731, 119, 205, 612, 2069, 406, 786, 393, 849, 1807, 902, 106, 221, 318, 1273, 202, 1232, 147, 1451, 388, 260, 117, 422, 7749, 631, 205, 240, 1273, 975, 108, 232, 372, 278, 222, 693, 113, 178, 108, 2007, 376, 141, 107, 136, 471, 164, 209, 192, 222, 693, 3397, 2343, 286, 104, 4999, 117, 2679, 15394, 310, 537, 347, 865, 350, 389, 111, 790, 2801, 4095, 129, 5537, 347, 1016, 482, 422, 424, 664, 552, 512, 1057, 105, 2069, 406, 430, 113, 120, 736, 621, 315, 241, 141, 155, 1914, 178, 253, 150, 220, 411, 141, 106, 914, 343, 114, 497, 1051, 20810, 4980, 323, 406, 203, 278, 222, 5786, 747, 150, 110, 163, 514, 114, 1278, 145, 177, 422, 111, 436, 141, 989, 139, 518, 2570, 1257, 129, 139, 195, 909, 119, 141, 113, 205, 2104, 521, 602, 406, 203, 455, 3294, 724, 790, 1655, 129, 139, 463, 357, 111, 436, 1471, 138, 205, 2104, 128, 1347, 2604, 128, 934, 110, 107, 295, 532, 406, 990, 451, 861, 584, 2043, 108, 4053, 1126, 288, 481, 289, 374, 339, 1025, 149, 112, 10007, 183, 161, 369, 718, 269, 375, 107, 136, 422, 117, 1776, 4130, 1143, 1464, 584, 134, 1603, 9167, 865, 1672, 141, 880, 267, 804, 1733, 21170, 103, 343, 138, 166, 13170, 13630, 105, 1205, 701, 4669, 726, 909, 6253, 112, 20116, 270, 437, 6253, 112, 724, 375, 290, 7628, 724, 375, 146, 315, 155, 1278, 141, 6647, 388, 343, 138, 116, 361, 1875, 1578, 424, 222, 693, 211, 107, 465, 3011, 6008, 176, 569, 7721, 207, 444, 18926, 197, 757, 1186, 371, 148, 3326, 772, 760, 1660, 860, 11597, 112, 3340, 293, 213, 107, 136, 979, 153, 1281, 830, 211, 575, 129, 230, 133, 2069, 406, 430, 573, 684, 456, 5297, 189, 3432, 1835, 103, 230, 465, 106, 10384, 189, 25796, 207, 189, 3432, 1835, 5523, 103, 230, 107, 1309, 5087, 800, 676, 1145, 519, 141, 1720, 105, 187, 150, 141, 11958, 388, 110, 136, 1705, 1409, 1861, 728, 123, 389, 259, 134, 970, 105, 141, 532, 3259, 1933, 1660, 512, 302, 190, 543, 3097, 128, 175, 1684, 2110, 350, 130, 217, 267, 134, 1774, 1405, 194, 984, 1848, 206, 293, 213, 4038, 1154, 315, 612, 104, 7811, 388, 153, 372, 911, 1922, 390, 122, 106, 259, 145, 120, 111, 211, 110, 107, 112, 1224, 176, 859, 3522, 197, 1646, 216, 162, 165, 815, 236, 1022, 105, 930, 2873, 141, 167, 140, 552, 221, 390, 104, 602, 728, 105, 521, 361, 1875, 3378, 452, 113, 129, 111, 211, 110, 136, 343, 138, 112, 298, 315, 512, 1278, 120, 111, 211, 1545, 167, 260, 414, 197, 183, 1986, 388, 110, 2267, 4839, 388, 5669, 7628, 1861, 557, 105, 946, 584, 11914, 675, 106, 119, 122, 288, 481, 267, 856, 141, 227, 7470, 631, 141, 110, 136, 123, 443, 103, 141, 107, 136, 5987, 746, 13471, 112, 388, 687, 1299, 120, 218, 115, 488, 1235, 105, 123, 426, 141, 167, 113, 595, 333, 1205, 179, 245, 588, 246, 209, 554, 238, 329, 444, 15909, 9532, 113, 2085, 3429, 2341, 107, 218, 9677, 141, 1401, 759, 150, 141, 1205, 117, 375, 150, 391, 8403, 7865, 2391, 111, 391, 475, 119, 427, 293, 213, 506, 258, 211, 1315, 1224, 176, 664, 2069, 406, 127, 1356, 834, 106, 463, 664, 104, 782, 372, 105, 990, 4853, 104, 936, 271, 293, 213, 105, 180, 4747, 112, 1650, 174, 274, 192, 119, 742, 176, 111, 127, 211, 1315, 1961, 549, 1628, 572, 295, 393, 299, 410, 630, 224, 125, 391, 475, 415, 427, 293, 213, 105, 664, 2069, 406, 413, 110, 751, 1037, 2826, 421, 572, 127, 107, 116, 166, 1541, 166, 3339, 960, 1626, 2384, 158, 568, 402, 148, 147, 3427, 115, 251, 124, 158, 281, 463, 114, 203, 156, 324, 286, 427, 293, 213, 369, 1209, 233, 2399, 240, 106, 1247, 233, 107, 136, 316, 146, 155, 2069, 4853, 451, 383, 124, 109, 617, 463, 489, 222, 128, 2069, 5276, 832, 3066, 116, 568, 402, 472, 209, 159, 15006, 11074, 111, 148, 2239, 155, 3617, 722, 108, 121, 254, 336, 114, 203, 882, 146, 300, 415, 221, 390, 154, 4927, 109, 509, 1853, 427, 293, 213, 742, 176, 191, 105, 166, 423, 617, 463, 2069, 406, 145, 154, 1281, 1451, 4490, 515, 324, 286, 427, 293, 213, 158, 103, 111, 169, 536, 406, 203, 1464, 5265, 616, 314, 245, 105, 295, 2747, 2064, 173, 594, 820, 221, 390, 4958, 427, 293, 213, 106, 173, 140, 2416, 3178, 311, 8127, 108, 364, 176, 6724, 105, 120, 210, 522, 104, 263, 148, 440, 214, 15995, 931, 108, 232, 160, 179, 126, 110, 463, 494, 117, 427, 293, 213, 106, 503, 157, 383, 4085, 615, 136, 652, 1395, 106, 120, 111, 133, 2069, 406, 369, 467, 427, 293, 213, 158, 827, 189, 1769, 499, 157, 2069, 406, 119, 406, 1143, 288, 481, 110, 177, 314, 245, 218, 107, 136, 227, 427, 293, 213, 130, 370, 986, 489, 274, 130, 117, 389, 111, 135, 238, 519, 154, 2112, 1382, 1235, 427, 293, 213, 107, 895, 498, 1305, 183, 119, 120, 111, 126, 648, 119, 489, 274, 821, 270, 683, 447, 171, 335, 790, 270, 1352, 105, 594, 820, 827, 3340, 293, 567, 181, 108, 232, 329, 732, 1376, 1153, 1491, 4260, 140, 346, 345, 1885, 317, 175, 224, 1591, 534, 223, 765, 1397, 202, 114, 543, 1309, 619, 205, 2104, 177, 1662, 1371, 975, 129, 107, 158, 281, 463, 114, 203, 223, 124, 427, 293, 213, 107, 136, 107, 812, 119, 543, 1309, 315, 860, 233, 107, 642, 171, 335, 422, 299, 1495, 120, 111, 406, 203, 602, 557, 119, 1001, 5684, 7865, 1224, 176, 1278, 427, 293, 213, 110, 107, 218, 106, 514, 194, 5638, 1447, 414, 589, 148, 612, 869, 126, 586, 612, 869, 211, 127, 128, 205, 612, 777, 860, 104, 1986, 631, 141, 203, 1276, 895, 233, 128, 129, 1357, 424, 2069, 4853, 588, 246, 179, 245, 105, 120, 1212, 680, 113, 1195, 307, 104, 141, 212, 1254, 274, 286, 233, 143, 427, 293, 213, 134, 369, 117, 467, 140, 135, 798, 614, 416, 130, 1288, 1845, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1917, 1425, 659, 1737, 129, 1275, 823, 270, 437, 930, 677, 105, 129, 1342, 4719, 1189, 2404, 113, 110, 390, 191, 536, 13605, 2251, 141, 406, 203, 133, 2231, 138, 4181, 993, 1532, 935, 113, 315, 2576, 112, 1 ]

150828_the_world_not_flat_any_more

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/08/150828_the_world_not_flat_any_more

Thế giới không còn phẳng nữa rồi?

Tin tức quốc tế dồn dập mấy ngày qua cho thấy thế giới ngày càng không phẳng hơn, như nhà báo Mỹ, Thomas Friedman, viết hồi 2005.

Người Syria chui rào ở từ Serbia vào Hungary Tại Úc, cảnh sát Melbourne tung ra chiến dịch khám giấy tờ để 'trông mặt mà bắt hình dong' những ai có vẻ là di dân nhập cư lậu hoặc người quá hạn visa. Chỉ sau khi bị phản đối, giới chức mới tạm ngưng vụ việc. Tại Áo, số trên 70 xác người tìm thấy trong xe đông lạnh từ Hungary sang cho thấy một vấn đề khác là làn sóng người di chuyển, thông thương xuyên biên giới trong EU gồm cả nạn nhân buôn người. Tại Hungary, chính quyền thiên hữu của ông Victor Orban chi hàng triệu USD để xây một hàng rào dây thép gai ngăn người Syria, châu Phi, châu Á vượt biên từ Serbia sang. Tại Pháp, cuộc khủng hoảng tại Calais khiến cả hai chính phủ London và Paris ra tay dựng hàng rào ngăn người vượt tường vào tuyến xe tải và đường hầm Eurotunnel nối Pháp sang Anh. Biên giới Thổ Nhĩ Kỳ với Syria Tại Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, từ mấy năm qua, dọc đường biên giới đầy bất trắc đã mọc lên các trại tỵ nạn và hàng rào với cột bê-tông và quân lính trang bị cẩn mật. Tại Venezuela, một thảm cảnh dọc biên giới cũng diễn ra với hàng nghìn người Colombia đã tạm cư nhiều năm bị trục xuất hồi hương, mang cả bàn ghế, giường tủ, cha mẹ bồng con cõng đồ đặc, tư trang lội suốt về nước. Chỗ nào đuổi được họ rồi, cảnh sát Venezuela ngay lập tức đóng cửa khẩu và tăng cường tuần tra đường biên. Tại các bang New Mexico và Arizona của Mỹ, hàng rào cao vút ngăn người nhập cư từ Mexico đã có từ lâu. Tại Singapore, chính quyền cho thanh lọc tại sân bay và ngăn không cho một con số không nhỏ du khách Việt nhập cảnh. Tại Myanmar, người Rohingya ở bang Rakhine không chỉ không được coi là công dân mà còn bị tước giấy tờ và cấm di chuyển vào các bang khác trong nước. Cảnh sát Úc Tự do và rào chắn Nhớ lại trước khi Bức tường Berlin sụp đổ, Hungary là nơi đầu tiên cho công dân Đông Đức vào tỵ nạn và mở cửa cho họ sang Áo tìm tự do. Vậy trào lưu ở châu Âu nay là gì? Xóa bỏ rào cản hay quay lại thời kỳ dựng tường, rào của Chiến tranh Lạnh? Báo Anh cũng đặt câu hỏi vì sao sau năm 1975 hàng trăm nghìn thuyền nhân Việt Nam liều chết lao ra biển thì được các nước châu Âu đón nhận, cho định cư, nhưng ngày nay thuyền nhân Libya lại không được như thế? Nhìn ngược lại thời gian, ta thử xem quan niệm 'tự do đi lại' mà khối Schengen ở châu Âu cổ vũ và là một quyền cơ bản của người châu Âu đến từ đâu. Nhắc lại thời Chiến tranh Lạnh, phe cộng sản Đông Âu bị lên án vì không cho công dân của họ tự do đi lại, cư trú. Chế độ trói buộc nhân thân với nơi cư trú mà các Nga Hoàng áp dụng với người Do Thái và nông nô được Liên Xô và khối cộng sản biến thành hộ khẩu. Tấm visa Schengen cho bạn đi lại ngược xuôi thoải mái ở châu Âu Cùng lúc, Trung Quốc và Việt Nam lại thừa hưởng chính sách thời Tần Thủy Hoàng lập hộ khẩu để giám sát dân và quản lý 'tạm trú, tạm vắng'. Nhưng năm 1974, khi đàm phán về Hiệp ước Helsinki với Phương Tây, Liên Xô đã đồng ý về điều khoản ghi các quyền tự do cư trú, đi lại của công dân để đổi lấy sự công nhận biên giới Đông Đức, Ba Lan và Cộng hòa XHCN Ukraine từ sau Thế Chiến 2. Ngay lập tức, Bonn yêu cầu Moscow cho hàng nghìn người gốc Đức từ Liên Xô sang Tây Đức tái định cư và nhận được lời đồng ý. Công dân Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc có quan hệ họ hàng với thân nhân bên Phương Tây cũng được phép xin hộ chiếu để thăm thân, và ai ở lại Phương Tây đều được quy chế tỵ nạn. Tiến thêm một bước nữa, năm 1975, Hoa Kỳ ra luật Jackson-Vanik buộc Liên Xô và khối Đông Âu nếu muốn giao thương thì phải để công dân tự do di chuyển. Luật này cũng buộc Việt Nam cho công dân tự do di chuyển, cư trú nếu muốn giao thương với Mỹ vào giai đoạn Washington bỏ cấm vận (1994) và bình thường hoá quan hệ ngoại giao (1995). Kể từ đó và sau khi Việt Nam vào ASEAN, chính sách xuất nhập cảnh của Việt Nam thay đổi rõ rệt và ngày càng cởi mở, công dân có thể xin cấp hộ chiếu để xuất ngoại. Thuyền nhân Việt ngày xưa được đón nhận ở Phương Tây tốt hơn người từ Libya ngày nay Tự do 'đừng đi'? Tuy thế nhìn từ góc độ các nước giàu có hơn thì quyền tự do 'đi lại tứ tung' nay đang tạo ra sức ép lên xã hội của họ. Hiển nhiên, không thể chọn một định nghĩa rõ ràng cho hàng trăm nghìn người di cư từ Nam Bán cầu lên phía Bắc, từ Đông sang Tây. Có người là tỵ nạn chiến tranh, nhất là các cuộc chiến Iraq, Syria và Libya mà phe tả cho là do Hoa Kỳ và Anh Quốc gây ra, hay người bị truy đuổi vì lý do tôn giáo, chính trị. Có người là di dân tìm đến bất cứ đâu để kiếm việc làm, kể cả làm lậu. Có người chỉ muốn thay đổi cuộc sống nên ra đi và tìm mọi chiêu thức phi pháp hoặc lách luật để ở lại. Có không ít bị lôi kéo vào các tuyến buôn người để cung cấp nhân lực cho nền kinh tế ngầm khắp nơi: người Việt vào EU trồng cần sa, người Ấn Độ, Bangladesh lao động, buôn bán, dân Đông Âu làm nghề phục vụ thực phẩm, phụ nữ của nhiều sắc tộc bán thân... Một mặt không thiếu các ý kiến và nghiên cứu nói người nhập cư, di cư và định cư tạo động lực cho các nền kinh tế châu Âu. Châu Âu vừa kỷ niệm Bức tường Berlin sụp đổ thì đã có các hàng rào mới Nhưng con số đến ồ ạt, đông đảo (hàng trăm nghìn vào mấy hòn đảo của Ý và Hy Lạp trong một năm) cũng gây sức ép lên các chính quyền địa phương. Mặt khác, các cộng đồng bản địa và đảng phái thiên hữu luôn lo ngại chuyện người nhập cư trái phép, ở lại làm ăn lậu, gây án. Với họ, tốt nhất là những người không có tiền đi du lịch hoặc đầu tư, làm ăn thì tốt nhất là đừng đi. Trong 10 năm qua, thế giới biến đổi thật nhanh và lòng người cũng thế. Bức tranh Thomas Friedman vẽ ra hồi 2005 cũng không sai khi ông cho rằng cùng làn sóng toàn cầu hóa và sự lan tỏa của thông tin, sự tích hợp của công nghệ, thương mại, thế giới bằng phẳng hơn. Nhưng ngay từ năm 2007 Joseph Stiglitz đã phê phán sách của Friedman rằng "thế giới kết nối hơn mà không bằng phẳng hơn". John Gray từ Trường LSE ở London cũng cho rằng 'thế giới không phẳng' như Friedman nghĩ, và thậm chí không hề bình yên hơn nhờ toàn cầu hóa. Ông cho rằng thế giới ngày càng giàu có hơn nhưng không hề tự do hơn. Có khác thì người nói đồng ý là toàn cầu hóa tăng tốc lại chỉ làm bộc lộ ra đầy các vấn đề mang tính địa phương của mọi xã hội, mọi quốc gia. Sân chơi cơ hội cho mọi người không bằng phẳng mà có chỗ rất gồ ghề, lồi lõm. Bước ra khỏi nhà có khi đã gặp rào cản giao thông, giáo dục, nạn tham nhũng, bắt chẹn, ăn chặn thì còn nói gì đến các cơ hội cao siêu. Vì thế, có lẽ ngoài chiến tranh, chính trị và xung đột sắc tộc, tôn giáo, bất bình đẳng thu nhập và thiếu vắng cơ hội là một nhân tố quan trọng khiến người ta bỏ nhà, dấn thân ra đi, là̀m 'thuyền nhân', 'tường nhân', 'lâm nhân' và 'xa nhân' thời nay. Người châu Phi vượt biển Địa Trung Hải vào Ý Xem các bài cùng tác giả về Lý Quang Diệu, Hoàng gia Anh, Thái Lan.

summarize: Người Syria chui rào ở từ Serbia vào Hungary Tại Úc, cảnh sát Melbourne tung ra chiến dịch khám giấy tờ để 'trông mặt mà bắt hình dong' những ai có vẻ là di dân nhập cư lậu hoặc người quá hạn visa. Chỉ sau khi bị phản đối, giới chức mới tạm ngưng vụ việc. Tại Áo, số trên 70 xác người tìm thấy trong xe đông lạnh từ Hungary sang cho thấy một vấn đề khác là làn sóng người di chuyển, thông thương xuyên biên giới trong EU gồm cả nạn nhân buôn người. Tại Hungary, chính quyền thiên hữu của ông Victor Orban chi hàng triệu USD để xây một hàng rào dây thép gai ngăn người Syria, châu Phi, châu Á vượt biên từ Serbia sang. Tại Pháp, cuộc khủng hoảng tại Calais khiến cả hai chính phủ London và Paris ra tay dựng hàng rào ngăn người vượt tường vào tuyến xe tải và đường hầm Eurotunnel nối Pháp sang Anh. Biên giới Thổ Nhĩ Kỳ với Syria Tại Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, từ mấy năm qua, dọc đường biên giới đầy bất trắc đã mọc lên các trại tỵ nạn và hàng rào với cột bê-tông và quân lính trang bị cẩn mật. Tại Venezuela, một thảm cảnh dọc biên giới cũng diễn ra với hàng nghìn người Colombia đã tạm cư nhiều năm bị trục xuất hồi hương, mang cả bàn ghế, giường tủ, cha mẹ bồng con cõng đồ đặc, tư trang lội suốt về nước. Chỗ nào đuổi được họ rồi, cảnh sát Venezuela ngay lập tức đóng cửa khẩu và tăng cường tuần tra đường biên. Tại các bang New Mexico và Arizona của Mỹ, hàng rào cao vút ngăn người nhập cư từ Mexico đã có từ lâu. Tại Singapore, chính quyền cho thanh lọc tại sân bay và ngăn không cho một con số không nhỏ du khách Việt nhập cảnh. Tại Myanmar, người Rohingya ở bang Rakhine không chỉ không được coi là công dân mà còn bị tước giấy tờ và cấm di chuyển vào các bang khác trong nước. Cảnh sát Úc Tự do và rào chắn Nhớ lại trước khi Bức tường Berlin sụp đổ, Hungary là nơi đầu tiên cho công dân Đông Đức vào tỵ nạn và mở cửa cho họ sang Áo tìm tự do. Vậy trào lưu ở châu Âu nay là gì? Xóa bỏ rào cản hay quay lại thời kỳ dựng tường, rào của Chiến tranh Lạnh? Báo Anh cũng đặt câu hỏi vì sao sau năm 1975 hàng trăm nghìn thuyền nhân Việt Nam liều chết lao ra biển thì được các nước châu Âu đón nhận, cho định cư, nhưng ngày nay thuyền nhân Libya lại không được như thế? Nhìn ngược lại thời gian, ta thử xem quan niệm 'tự do đi lại' mà khối Schengen ở châu Âu cổ vũ và là một quyền cơ bản của người châu Âu đến từ đâu. Nhắc lại thời Chiến tranh Lạnh, phe cộng sản Đông Âu bị lên án vì không cho công dân của họ tự do đi lại, cư trú. Chế độ trói buộc nhân thân với nơi cư trú mà các Nga Hoàng áp dụng với người Do Thái và nông nô được Liên Xô và khối cộng sản biến thành hộ khẩu. Tấm visa Schengen cho bạn đi lại ngược xuôi thoải mái ở châu Âu Cùng lúc, Trung Quốc và Việt Nam lại thừa hưởng chính sách thời Tần Thủy Hoàng lập hộ khẩu để giám sát dân và quản lý 'tạm trú, tạm vắng'. Nhưng năm 1974, khi đàm phán về Hiệp ước Helsinki với Phương Tây, Liên Xô đã đồng ý về điều khoản ghi các quyền tự do cư trú, đi lại của công dân để đổi lấy sự công nhận biên giới Đông Đức, Ba Lan và Cộng hòa XHCN Ukraine từ sau Thế Chiến 2. Ngay lập tức, Bonn yêu cầu Moscow cho hàng nghìn người gốc Đức từ Liên Xô sang Tây Đức tái định cư và nhận được lời đồng ý. Công dân Ba Lan, Hungary, Tiệp Khắc có quan hệ họ hàng với thân nhân bên Phương Tây cũng được phép xin hộ chiếu để thăm thân, và ai ở lại Phương Tây đều được quy chế tỵ nạn. Tiến thêm một bước nữa, năm 1975, Hoa Kỳ ra luật Jackson-Vanik buộc Liên Xô và khối Đông Âu nếu muốn giao thương thì phải để công dân tự do di chuyển. Luật này cũng buộc Việt Nam cho công dân tự do di chuyển, cư trú nếu muốn giao thương với Mỹ vào giai đoạn Washington bỏ cấm vận (1994) và bình thường hoá quan hệ ngoại giao (1995). Kể từ đó và sau khi Việt Nam vào ASEAN, chính sách xuất nhập cảnh của Việt Nam thay đổi rõ rệt và ngày càng cởi mở, công dân có thể xin cấp hộ chiếu để xuất ngoại. Thuyền nhân Việt ngày xưa được đón nhận ở Phương Tây tốt hơn người từ Libya ngày nay Tự do 'đừng đi'? Tuy thế nhìn từ góc độ các nước giàu có hơn thì quyền tự do 'đi lại tứ tung' nay đang tạo ra sức ép lên xã hội của họ. Hiển nhiên, không thể chọn một định nghĩa rõ ràng cho hàng trăm nghìn người di cư từ Nam Bán cầu lên phía Bắc, từ Đông sang Tây. Có người là tỵ nạn chiến tranh, nhất là các cuộc chiến Iraq, Syria và Libya mà phe tả cho là do Hoa Kỳ và Anh Quốc gây ra, hay người bị truy đuổi vì lý do tôn giáo, chính trị. Có người là di dân tìm đến bất cứ đâu để kiếm việc làm, kể cả làm lậu. Có người chỉ muốn thay đổi cuộc sống nên ra đi và tìm mọi chiêu thức phi pháp hoặc lách luật để ở lại. Có không ít bị lôi kéo vào các tuyến buôn người để cung cấp nhân lực cho nền kinh tế ngầm khắp nơi: người Việt vào EU trồng cần sa, người Ấn Độ, Bangladesh lao động, buôn bán, dân Đông Âu làm nghề phục vụ thực phẩm, phụ nữ của nhiều sắc tộc bán thân... Một mặt không thiếu các ý kiến và nghiên cứu nói người nhập cư, di cư và định cư tạo động lực cho các nền kinh tế châu Âu. Châu Âu vừa kỷ niệm Bức tường Berlin sụp đổ thì đã có các hàng rào mới Nhưng con số đến ồ ạt, đông đảo (hàng trăm nghìn vào mấy hòn đảo của Ý và Hy Lạp trong một năm) cũng gây sức ép lên các chính quyền địa phương. Mặt khác, các cộng đồng bản địa và đảng phái thiên hữu luôn lo ngại chuyện người nhập cư trái phép, ở lại làm ăn lậu, gây án. Với họ, tốt nhất là những người không có tiền đi du lịch hoặc đầu tư, làm ăn thì tốt nhất là đừng đi. Trong 10 năm qua, thế giới biến đổi thật nhanh và lòng người cũng thế. Bức tranh Thomas Friedman vẽ ra hồi 2005 cũng không sai khi ông cho rằng cùng làn sóng toàn cầu hóa và sự lan tỏa của thông tin, sự tích hợp của công nghệ, thương mại, thế giới bằng phẳng hơn. Nhưng ngay từ năm 2007 Joseph Stiglitz đã phê phán sách của Friedman rằng "thế giới kết nối hơn mà không bằng phẳng hơn". John Gray từ Trường LSE ở London cũng cho rằng 'thế giới không phẳng' như Friedman nghĩ, và thậm chí không hề bình yên hơn nhờ toàn cầu hóa. Ông cho rằng thế giới ngày càng giàu có hơn nhưng không hề tự do hơn. Có khác thì người nói đồng ý là toàn cầu hóa tăng tốc lại chỉ làm bộc lộ ra đầy các vấn đề mang tính địa phương của mọi xã hội, mọi quốc gia. Sân chơi cơ hội cho mọi người không bằng phẳng mà có chỗ rất gồ ghề, lồi lõm. Bước ra khỏi nhà có khi đã gặp rào cản giao thông, giáo dục, nạn tham nhũng, bắt chẹn, ăn chặn thì còn nói gì đến các cơ hội cao siêu. Vì thế, có lẽ ngoài chiến tranh, chính trị và xung đột sắc tộc, tôn giáo, bất bình đẳng thu nhập và thiếu vắng cơ hội là một nhân tố quan trọng khiến người ta bỏ nhà, dấn thân ra đi, là̀m 'thuyền nhân', 'tường nhân', 'lâm nhân' và 'xa nhân' thời nay. Người châu Phi vượt biển Địa Trung Hải vào Ý Xem các bài cùng tác giả về Lý Quang Diệu, Hoàng gia Anh, Thái Lan.

[ 108, 287, 285, 161, 606, 1562, 5384, 2202, 108, 121, 148, 5054, 138, 3081, 919, 2717, 313, 338, 4248, 1894, 124, 242, 414, 1914, 1336, 940, 130, 377, 16352, 1109, 145, 290, 240, 180, 515, 257, 120, 375, 107, 895, 106, 791, 137, 1324, 867, 5007, 1366, 111, 310, 576, 16874, 1137, 187, 129, 133, 391, 195, 103, 249, 229, 239, 1119, 1958, 197, 5842, 919, 10037, 166, 159, 2533, 628, 111, 370, 203, 113, 529, 823, 2111, 148, 3081, 586, 114, 203, 172, 255, 220, 211, 106, 106, 231, 1338, 111, 791, 589, 103, 206, 432, 1209, 749, 249, 113, 1252, 770, 186, 627, 157, 1548, 1784, 919, 3081, 103, 122, 168, 1217, 943, 104, 118, 8685, 19836, 692, 201, 1179, 1996, 130, 556, 172, 201, 2202, 1875, 2891, 4275, 963, 111, 3963, 511, 3647, 511, 844, 1064, 749, 148, 5054, 586, 112, 919, 1862, 460, 757, 1186, 149, 18010, 521, 186, 196, 122, 256, 1619, 105, 2031, 124, 600, 636, 201, 2202, 963, 111, 1064, 1289, 138, 1490, 529, 1299, 105, 361, 2853, 26614, 1495, 711, 586, 1909, 2102, 249, 2050, 1925, 336, 119, 1562, 919, 1562, 105, 2050, 1925, 1433, 148, 938, 147, 1244, 2326, 361, 749, 249, 858, 295, 5115, 115, 4004, 227, 109, 1322, 2398, 627, 105, 201, 2202, 119, 7257, 25224, 105, 252, 1127, 509, 133, 2645, 13500, 919, 8322, 172, 1506, 313, 2326, 749, 249, 127, 407, 124, 119, 201, 1428, 111, 4457, 115, 1119, 867, 158, 147, 133, 1754, 387, 496, 5924, 518, 186, 746, 12041, 3849, 4757, 103, 1041, 966, 14394, 219, 17374, 905, 1597, 103, 276, 509, 12764, 1232, 125, 1018, 960, 9402, 224, 1743, 117, 154, 1737, 313, 338, 2439, 531, 925, 766, 609, 814, 910, 105, 321, 1054, 670, 486, 361, 749, 112, 919, 109, 842, 1080, 3139, 105, 8369, 104, 968, 201, 2202, 291, 17915, 963, 111, 1324, 867, 148, 3139, 115, 107, 148, 4420, 919, 3029, 122, 168, 114, 781, 2383, 149, 959, 502, 105, 963, 110, 114, 172, 219, 166, 110, 750, 744, 547, 243, 1324, 313, 112, 919, 5203, 111, 4244, 108, 121, 842, 9148, 110, 163, 110, 117, 703, 106, 135, 137, 145, 177, 133, 2438, 1336, 940, 105, 918, 791, 589, 138, 109, 842, 211, 113, 1018, 1468, 338, 1219, 1844, 180, 105, 2202, 1037, 7771, 153, 226, 129, 1271, 1789, 1289, 2632, 1832, 5704, 3081, 106, 328, 178, 462, 114, 135, 137, 510, 663, 138, 2398, 627, 105, 690, 814, 114, 154, 586, 4775, 370, 222, 3734, 3932, 1168, 931, 108, 121, 511, 785, 275, 106, 1376, 13064, 409, 306, 2202, 1439, 194, 1015, 153, 221, 393, 636, 1289, 103, 2202, 104, 1323, 250, 5370, 347, 1110, 266, 127, 1295, 476, 419, 171, 350, 187, 147, 2542, 201, 1049, 1428, 1750, 157, 243, 132, 2693, 654, 825, 124, 657, 143, 117, 109, 142, 511, 785, 1340, 645, 103, 114, 190, 5507, 170, 191, 275, 1750, 157, 5505, 153, 110, 117, 128, 5737, 2351, 1240, 153, 221, 3445, 169, 932, 453, 146, 2182, 377, 4142, 180, 184, 153, 257, 145, 1437, 10772, 108, 121, 511, 785, 874, 705, 105, 106, 172, 168, 225, 288, 104, 111, 511, 785, 155, 148, 1877, 7982, 376, 153, 221, 1323, 250, 9447, 1006, 1107, 262, 510, 785, 133, 227, 304, 171, 110, 114, 135, 137, 104, 154, 222, 180, 184, 1398, 867, 9889, 4240, 976, 4731, 1170, 157, 481, 119, 328, 867, 1820, 145, 109, 468, 678, 516, 286, 119, 111, 1133, 579, 105, 939, 2852, 117, 560, 1223, 105, 1437, 1107, 262, 625, 164, 1061, 7476, 8152, 320, 3273, 10772, 114, 230, 184, 153, 1240, 6391, 2552, 2075, 108, 121, 511, 785, 2115, 398, 103, 151, 162, 105, 243, 132, 153, 1175, 580, 122, 333, 221, 4528, 2769, 678, 925, 1061, 910, 130, 850, 338, 137, 105, 730, 241, 18261, 9810, 1119, 2431, 1263, 311, 147, 4698, 103, 129, 883, 689, 125, 1997, 1126, 10971, 119, 1507, 3227, 560, 1223, 115, 210, 108, 232, 125, 179, 886, 848, 109, 168, 222, 180, 867, 9810, 184, 153, 104, 135, 137, 130, 345, 771, 144, 135, 645, 749, 249, 510, 2096, 679, 695, 105, 1284, 544, 2732, 1411, 148, 187, 773, 1323, 3277, 1580, 925, 7817, 12841, 436, 352, 1974, 114, 201, 1428, 111, 972, 663, 148, 560, 1223, 586, 658, 663, 1139, 190, 867, 105, 645, 117, 366, 210, 2856, 487, 137, 679, 1763, 3081, 103, 9417, 3222, 107, 146, 732, 154, 201, 119, 481, 157, 367, 1507, 658, 127, 117, 656, 676, 1061, 1496, 130, 582, 3794, 105, 375, 108, 121, 153, 1507, 658, 413, 117, 565, 353, 2398, 4082, 1075, 426, 172, 920, 1316, 147, 3541, 254, 336, 124, 1023, 5794, 686, 3107, 1838, 176, 1282, 1170, 560, 1223, 105, 1437, 510, 785, 323, 278, 384, 432, 143, 139, 130, 135, 137, 222, 180, 791, 589, 112, 2587, 126, 127, 1170, 243, 132, 114, 135, 137, 222, 180, 791, 589, 103, 867, 1820, 323, 278, 384, 432, 119, 200, 138, 1008, 780, 1365, 306, 918, 1582, 25292, 105, 342, 369, 1270, 146, 732, 470, 384, 27203, 112, 1313, 1815, 148, 150, 105, 187, 129, 243, 132, 138, 6706, 122, 333, 387, 1324, 313, 104, 243, 132, 346, 345, 450, 8801, 105, 191, 536, 2445, 8099, 135, 137, 107, 136, 676, 373, 1061, 1496, 130, 387, 4778, 1576, 8401, 157, 243, 191, 1719, 117, 1340, 645, 108, 121, 1507, 658, 514, 183, 111, 148, 5505, 191, 275, 1844, 180, 377, 8625, 184, 2810, 421, 175, 485, 148, 1869, 976, 109, 142, 1073, 107, 183, 143, 168, 222, 180, 7556, 153, 4197, 1894, 257, 275, 167, 394, 124, 543, 1431, 227, 293, 567, 104, 1078, 3979, 572, 110, 136, 680, 172, 190, 404, 450, 921, 114, 201, 1049, 1428, 111, 791, 867, 148, 132, 7406, 352, 227, 505, 4956, 148, 510, 586, 3578, 615, 111, 106, 2398, 627, 242, 2722, 202, 106, 109, 460, 242, 3085, 1562, 105, 5505, 145, 1006, 1072, 114, 106, 180, 254, 336, 105, 266, 162, 383, 1235, 194, 111, 133, 1330, 1743, 171, 241, 180, 666, 2244, 122, 1543, 615, 111, 106, 791, 137, 370, 155, 295, 532, 793, 130, 986, 358, 140, 103, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1740, 766, 198, 216, 3406, 7272, 938, 191, 235, 114, 203, 175, 249, 191, 536, 110, 5530, 975, 128, 152, 188, 968, 4075, 18964, 103, 508, 496, 5497, 1 ]

vert-cap-49397127

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-49397127

Cuộc phản kháng văn hoá 'kính lão đắc thọ' ở Hàn Quốc

Chẳng phải là sẽ thật tốt hay sao nếu thế hệ thiên niên kỷ (thế hệ 8x, 9x) không bị gán những mác như tham quyền cố vị, tự mãn và ngang ngạnh? Có lẽ thế, nhưng điều này khó có khả năng xảy ra.

Tuy nhiên, ở Hàn Quốc, có một nhóm người khác, khét tiếng là tự phụ - thậm chí còn quá quắt hơn nhiều so với thế hệ thiên niên kỷ. Họ được gọi là những "kkondae". Trong tiếng Hàn, kkondae hiểu một cách nôm na là "sống lâu lên lão làng", kiểu người bạn thường gặp ở vị trí quản lý cấp trung hoặc cấp cao. Con đường chinh phục thế giới của K-pop Lý do bất thường của du khách TQ đến Hàn Quốc Nhịp sống như vũ bão ở Hàn Quốc Người Hàn Quốc cấm kỵ khoe cái tôi? Danh xưng 'kkondae' thường được dùng để chỉ nam giới và hầu như luôn hàm ý xúc phạm, dè bỉu ám chỉ những vị quản lý luôn lên mặt dạy đời, chuyên đưa ra những lời khuyên không ai muốn nghe và đòi hỏi sự phục tùng tuyệt đối từ cấp dưới. Giống như hầu hết các từ mới du nhập vào ngôn ngữ của thời đại, nghĩa gốc chính xác của từ kkondae không rõ từ đâu ra. Khi mới xuất hiện, từ kkondae là từ lóng được các học sinh dùng để chỉ những giáo viên nghiêm khắc, bảo thủ và không bao dung. Đến nay, từ kkondae được sử dụng rộng rãi bên ngoài nhà trường để mô tả loại người không ai ưa nổi, đặc biệt là nơi công sở. Nó cũng được dùng để chỉ sự áp lực gây ra bởi sự khác biệt thế hệ, vốn ngày càng có vẻ sâu rộng hơn bao giờ hết. Làm việc cùng kkondae Tư tưởng chống đối lại kkondae của phần đông giới trẻ đến từ quan niệm đề cao tôn ti trật tự vốn đã ăn sâu vào đời sống xã hội Hàn Quốc, khiến người lao động trẻ cảm thấy bị chèn ép ở nơi làm việc. Trong bất kỳ tổ chức nào - công ty, trường học, hay câu lạc bộ xã hội nào đó - các thành viên đều được phân thứ bậc, và thứ bậc của bạn không đơn thuần chỉ là việc bạn phải báo cáo ai và bạn có trách nhiệm gì. Thực tế, thứ bậc thậm chí còn quy định cả việc ai sẽ là người phải ghi biên bản họp, ai gọi điện thoại đặt bàn nhà hàng ăn tối cho cả nhóm nhân viên và ai lấy đũa, thìa phục vụ mọi người trên bàn ăn (trong các quán ăn Hàn Quốc, thực khách thường tự lấy đũa thìa được đặt sẵn trong một hộp gỗ). Thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc đang hy vọng có được sự hài hoà tốt hơn giữa công việc và cuộc sống, giảm bớt những bớt gò bó trong cấu trúc văn hoá làm việc cũ - bao gồm cả việc loại bỏ các vị kkondae mà họ cứ phải răm rắp tuân theo Điều này hình thành một văn hoá chốn công sở mà đồng nghiệp chỉ trao đổi dựa trên chức vụ. Kim tự tháp cấp bậc là cẩm nang điều hành công ty, nó cho nhân viên thấy rõ họ đang ở thứ bậc nào. Các vị kkondae tạo dựng được quyền lực nhờ trật tự thứ bậc này - cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên. Mẹo lừa hữu hiệu khiến người khác làm theo ý mình Lò đào tạo người nổi tiếng kiếm triệu đô online ở Trung Quốc Cách thoát khỏi đầu óc quá bận rộn của công việc thời hiện đại Một điều nữa gây bức xúc cho giới trẻ Hàn Quốc là khoảng cách thế hệ về quan niệm giá trị của công việc, đặc biệt là lòng trung thành với công ty rất được coi trọng. "Thế hệ của tôi chỉ xem công ăn việc làm là một phần của cuộc sống, chỉ là một công cụ để tạo dựng cuộc sống mà thôi," Dayoung Ahn, 29 tuổi, nói. "Ngược lại, thế hệ đi trước lại coi công việc là phần lớn của cuộc sống ,và thường không hài lòng về việc lớp trẻ chúng tôi không tận trung với công ty giống như họ." Không như thế hệ thiên niên kỷ, thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh (1946-1964) xem trọng công việc hơn tất thảy. Họ sống trong thời chính quyền độc tài cai trị nghiêm ngặt, là cái thời mà độ dài của tóc cũng bị kiểm soát và việc đi ra nước ngoài bị hạn chế. Những người thuộc thế hệ này có ít lựa chọn cho bản thân hơn và định hướng sự nghiệp của họ bị giới hạn bởi quan niệm ngặt nghèo về một công dân tốt thời bấy giờ, đó là phải tận tụy cống hiến vì công cuộc dựng xây đất nước. Những việc làm ổn định và được kính trọng chính là nền tảng của một công dân tốt. Quan niệm cực đoan này lý giải vì sao một số vị lớn tuổi khó lòng chấp nhận những tư tưởng tự do của thế hệ thiên niên kỷ mà họ chưa từng được trải nghiệm. Như Giáo sư Xã hội học Byoung-Hoon Lee từ Đại học Chung-Ang giải thích, với thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh, mục tiêu và ý nghĩa sự nghiệp trong công việc của họ được đặt lên trên mục tiêu cá nhân. "Họ được nuôi dạy trong bầu không khí chủ nghĩa dân tộc, đặt tăng trưởng kinh tế làm ưu tiên hàng đầu", ông nói. "Nhiều người coi đó là động lực làm việc, và cho đến nay họ vẫn trung thành với công việc của mình." Những nhà lãnh đạo thuộc thế hệ trẻ hơn cũng bị xếp luôn vào guồng máy coi trọng công việc hơn cả này, cho dù họ có thích hay không. Hãy xem trường hợp của Kyoung Duk Kim, 42 tuổi. "Kể cả khi tôi làm việc trong một công ty khởi nghiệp," ông giải thích, "là một giám đốc điều hành mặc nhiên biến tôi thành một vị kkondae trong mắt những người cấp dưới ít tuổi hơn." Kkondae tạo dựng quyền lực của mình nhờ vào cấu trúc tôn ti trật tự trong môi trường làm việc ở Hàn Quốc - nơi cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên Với Kim, người tự nhận là thuộc "thế hệ X theo chủ nghĩa tự do" (thế hệ X được dùng để chỉ những người được sinh ra trong khoảng thời gian từ 1961 đến 1981), thì chuyện làm việc trong một môi trường dân chủ bình đẳng hoàn toàn không phải là vấn đề. Nhưng ông vẫn bị gán mác kkondae, bởi vì từ này đã trở thành đồng nghĩa với những cấp trên lớn tuổi và thuộc tầng lớp chỉ huy, ra lệnh cho người khác. Làn sóng phản kháng kkondae Nếp văn hoá không thể thay đổi một sớm một chiều, nên việc công khai phản kháng lại tôn ti trật tự vẫn bị coi là hành động xấu. Tuy vậy, nỗi ấm ức ngày một lớn dành cho các vị kkondae ít nhất cũng đã tạo ra một vài thay đổi. Văn hoá xếp hàng ngày nay phản ánh những gì? Để tránh kiệt sức vì công việc Cách chào cuối email có thể khiến bạn mất việc Với người ngoài cuộc, mọi sự trông như không có gì khác. Ví dụ như việc nghỉ phép, giờ đây kể cả những nhân viên mới vào làm cũng có quyền xin nghỉ phép vào bất kỳ tháng nào trong năm. "Vào thời của tôi, còn lâu mới có chuyện thích đi nghỉ lúc nào thì đi," bà Jae Eui Kim, 63 tuổi nói. "Phòng nhân sự xếp lịch nghỉ lần lượt cho từng bộ phận hoặc phòng ban để đảm bảo lúc nào cũng có người làm, công việc vận hành bình thường." Nhưng thời nay đã không còn khắt khe như trước. Trong lề lối của xã hội cũ, tự do nghỉ phép bất cứ lúc nào là một mong ước xa xỉ chỉ có trong mơ. Một ví dụ khác là số giờ làm việc. Theo chính sách mới mà chính phủ Hàn Quốc bắt đầu áp dụng từ 4/2019, số giờ làm việc tối đa được quy định là 52 giờ một tuần. Thay đổi này, cùng với việc một số công ty mới thành lập cho phép nam giới được nghỉ đẻ khi vợ sinh con, là nhằm khuyến khích thế hệ thiên niên kỷ tăng tỷ lệ sinh đẻ, vốn đang theo chiều hướng giảm dần ở Hàn Quốc. Những bậc cha mẹ tương lai này có vẻ có xu hướng kết hôn và sinh con muộn, hoặc là không kết hôn cũng chẳng sinh con, và họ thường lấy văn hoá làm việc khắc nghiệt là lý do chính để né tránh. Hiện tại, chính sách 52 giờ làm việc một tuần chỉ mới áp dụng cho những công ty lớn, sử dụng từ 300 nhân viên trở lên. Tuy vậy, riêng sự tồn tại của chính sách này cũng đủ là một tương phản lớn so với những gì mà thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh từng trải qua - họ vẫn phải làm việc nửa ngày thứ Bảy cho đến tận năm 1994, là thời điểm luật về chính sách làm việc năm ngày một tuần được thông qua. Giờ đây, thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc muốn đạt được nhiều thứ hơn so với cấu trúc làm việc truyền thống, bao gồm cả các vị kkondae mà họ phải răm rắp nghe lời. Là lực lượng lao động đang trỗi dậy nên họ cũng có những lợi thế: theo Cục Thống Kê Hàn Quốc (KOSTAT), thế hệ thiên niên kỷ chiếm 22,2% dân số Hàn Quốc, và họ đang ngày càng chiếm lĩnh nhiều hơn trong lực lượng lao động. (Ước tính sau năm 2020, thế hệ thiên niên kỷ sẽ chiếm 50% lực lượng lao động toàn cầu.) Thậm chí hiện nay còn có một từ tiếng Hàn mới thể hiện nguyện vọng của thế hệ thiên niên kỷ đối với môi trường làm việc: 'worabel', viết tắt của 'work-life balance', tức là sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. "Từ worabel mới xuất hiện này là từ hay nhất để mô tả thế hệ thiên niên kỷ," giáo sư Lee từ Đại học Chung-Ang nói. "Nó thể hiện việc đặt mục tiêu cá nhân người lao động lên trên lợi ích của chủ lao động." Cả hai từ worabel và kkondae đều là biểu tượng cho sự chuyển dịch các giá trị và kỳ vọng mà giới trẻ yêu cầu ở chủ lao động. Các doanh nghiệp đã quan tâm hơn, cố gắng điều chỉnh chính sách và tạo môi trường làm việc cởi mở hơn dù chỉ là từng chút một. Đồng nghiệp có thể xưng hô với nhau bằng tên tiếng Anh và có thể từ chối những bữa ăn tối giao lưu bắt buộc. Tuy nhiên, từ kkondae khó có khả năng sớm bị quên lãng. Nếu những điều trên khiến bạn nhụt chí thì chớ vội mất hy vọng. Kkondae chỉ là một trong những từ mới mà người dân Hàn Quốc nghĩ ra để bàn tán với hy vọng tạo cầu nối, nối liền khoảng cách giữa các thế hệ. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Workplace.

summarize: Tuy nhiên, ở Hàn Quốc, có một nhóm người khác, khét tiếng là tự phụ - thậm chí còn quá quắt hơn nhiều so với thế hệ thiên niên kỷ. Họ được gọi là những "kkondae". Trong tiếng Hàn, kkondae hiểu một cách nôm na là "sống lâu lên lão làng", kiểu người bạn thường gặp ở vị trí quản lý cấp trung hoặc cấp cao. Con đường chinh phục thế giới của K-pop Lý do bất thường của du khách TQ đến Hàn Quốc Nhịp sống như vũ bão ở Hàn Quốc Người Hàn Quốc cấm kỵ khoe cái tôi? Danh xưng 'kkondae' thường được dùng để chỉ nam giới và hầu như luôn hàm ý xúc phạm, dè bỉu ám chỉ những vị quản lý luôn lên mặt dạy đời, chuyên đưa ra những lời khuyên không ai muốn nghe và đòi hỏi sự phục tùng tuyệt đối từ cấp dưới. Giống như hầu hết các từ mới du nhập vào ngôn ngữ của thời đại, nghĩa gốc chính xác của từ kkondae không rõ từ đâu ra. Khi mới xuất hiện, từ kkondae là từ lóng được các học sinh dùng để chỉ những giáo viên nghiêm khắc, bảo thủ và không bao dung. Đến nay, từ kkondae được sử dụng rộng rãi bên ngoài nhà trường để mô tả loại người không ai ưa nổi, đặc biệt là nơi công sở. Nó cũng được dùng để chỉ sự áp lực gây ra bởi sự khác biệt thế hệ, vốn ngày càng có vẻ sâu rộng hơn bao giờ hết. Làm việc cùng kkondae Tư tưởng chống đối lại kkondae của phần đông giới trẻ đến từ quan niệm đề cao tôn ti trật tự vốn đã ăn sâu vào đời sống xã hội Hàn Quốc, khiến người lao động trẻ cảm thấy bị chèn ép ở nơi làm việc. Trong bất kỳ tổ chức nào - công ty, trường học, hay câu lạc bộ xã hội nào đó - các thành viên đều được phân thứ bậc, và thứ bậc của bạn không đơn thuần chỉ là việc bạn phải báo cáo ai và bạn có trách nhiệm gì. Thực tế, thứ bậc thậm chí còn quy định cả việc ai sẽ là người phải ghi biên bản họp, ai gọi điện thoại đặt bàn nhà hàng ăn tối cho cả nhóm nhân viên và ai lấy đũa, thìa phục vụ mọi người trên bàn ăn (trong các quán ăn Hàn Quốc, thực khách thường tự lấy đũa thìa được đặt sẵn trong một hộp gỗ). Thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc đang hy vọng có được sự hài hoà tốt hơn giữa công việc và cuộc sống, giảm bớt những bớt gò bó trong cấu trúc văn hoá làm việc cũ - bao gồm cả việc loại bỏ các vị kkondae mà họ cứ phải răm rắp tuân theo Điều này hình thành một văn hoá chốn công sở mà đồng nghiệp chỉ trao đổi dựa trên chức vụ. Kim tự tháp cấp bậc là cẩm nang điều hành công ty, nó cho nhân viên thấy rõ họ đang ở thứ bậc nào. Các vị kkondae tạo dựng được quyền lực nhờ trật tự thứ bậc này - cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên. Mẹo lừa hữu hiệu khiến người khác làm theo ý mình Lò đào tạo người nổi tiếng kiếm triệu đô online ở Trung Quốc Cách thoát khỏi đầu óc quá bận rộn của công việc thời hiện đại Một điều nữa gây bức xúc cho giới trẻ Hàn Quốc là khoảng cách thế hệ về quan niệm giá trị của công việc, đặc biệt là lòng trung thành với công ty rất được coi trọng. "Thế hệ của tôi chỉ xem công ăn việc làm là một phần của cuộc sống, chỉ là một công cụ để tạo dựng cuộc sống mà thôi," Dayoung Ahn, 29 tuổi, nói. "Ngược lại, thế hệ đi trước lại coi công việc là phần lớn của cuộc sống ,và thường không hài lòng về việc lớp trẻ chúng tôi không tận trung với công ty giống như họ." Không như thế hệ thiên niên kỷ, thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh (1946-1964) xem trọng công việc hơn tất thảy. Họ sống trong thời chính quyền độc tài cai trị nghiêm ngặt, là cái thời mà độ dài của tóc cũng bị kiểm soát và việc đi ra nước ngoài bị hạn chế. Những người thuộc thế hệ này có ít lựa chọn cho bản thân hơn và định hướng sự nghiệp của họ bị giới hạn bởi quan niệm ngặt nghèo về một công dân tốt thời bấy giờ, đó là phải tận tụy cống hiến vì công cuộc dựng xây đất nước. Những việc làm ổn định và được kính trọng chính là nền tảng của một công dân tốt. Quan niệm cực đoan này lý giải vì sao một số vị lớn tuổi khó lòng chấp nhận những tư tưởng tự do của thế hệ thiên niên kỷ mà họ chưa từng được trải nghiệm. Như Giáo sư Xã hội học Byoung-Hoon Lee từ Đại học Chung-Ang giải thích, với thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh, mục tiêu và ý nghĩa sự nghiệp trong công việc của họ được đặt lên trên mục tiêu cá nhân. "Họ được nuôi dạy trong bầu không khí chủ nghĩa dân tộc, đặt tăng trưởng kinh tế làm ưu tiên hàng đầu", ông nói. "Nhiều người coi đó là động lực làm việc, và cho đến nay họ vẫn trung thành với công việc của mình." Những nhà lãnh đạo thuộc thế hệ trẻ hơn cũng bị xếp luôn vào guồng máy coi trọng công việc hơn cả này, cho dù họ có thích hay không. Hãy xem trường hợp của Kyoung Duk Kim, 42 tuổi. "Kể cả khi tôi làm việc trong một công ty khởi nghiệp," ông giải thích, "là một giám đốc điều hành mặc nhiên biến tôi thành một vị kkondae trong mắt những người cấp dưới ít tuổi hơn." Kkondae tạo dựng quyền lực của mình nhờ vào cấu trúc tôn ti trật tự trong môi trường làm việc ở Hàn Quốc - nơi cấp dưới hầu như không được phép chất vấn cấp trên Với Kim, người tự nhận là thuộc "thế hệ X theo chủ nghĩa tự do" (thế hệ X được dùng để chỉ những người được sinh ra trong khoảng thời gian từ 1961 đến 1981), thì chuyện làm việc trong một môi trường dân chủ bình đẳng hoàn toàn không phải là vấn đề. Nhưng ông vẫn bị gán mác kkondae, bởi vì từ này đã trở thành đồng nghĩa với những cấp trên lớn tuổi và thuộc tầng lớp chỉ huy, ra lệnh cho người khác. Làn sóng phản kháng kkondae Nếp văn hoá không thể thay đổi một sớm một chiều, nên việc công khai phản kháng lại tôn ti trật tự vẫn bị coi là hành động xấu. Tuy vậy, nỗi ấm ức ngày một lớn dành cho các vị kkondae ít nhất cũng đã tạo ra một vài thay đổi. Văn hoá xếp hàng ngày nay phản ánh những gì? Để tránh kiệt sức vì công việc Cách chào cuối email có thể khiến bạn mất việc Với người ngoài cuộc, mọi sự trông như không có gì khác. Ví dụ như việc nghỉ phép, giờ đây kể cả những nhân viên mới vào làm cũng có quyền xin nghỉ phép vào bất kỳ tháng nào trong năm. "Vào thời của tôi, còn lâu mới có chuyện thích đi nghỉ lúc nào thì đi," bà Jae Eui Kim, 63 tuổi nói. "Phòng nhân sự xếp lịch nghỉ lần lượt cho từng bộ phận hoặc phòng ban để đảm bảo lúc nào cũng có người làm, công việc vận hành bình thường." Nhưng thời nay đã không còn khắt khe như trước. Trong lề lối của xã hội cũ, tự do nghỉ phép bất cứ lúc nào là một mong ước xa xỉ chỉ có trong mơ. Một ví dụ khác là số giờ làm việc. Theo chính sách mới mà chính phủ Hàn Quốc bắt đầu áp dụng từ 4/2019, số giờ làm việc tối đa được quy định là 52 giờ một tuần. Thay đổi này, cùng với việc một số công ty mới thành lập cho phép nam giới được nghỉ đẻ khi vợ sinh con, là nhằm khuyến khích thế hệ thiên niên kỷ tăng tỷ lệ sinh đẻ, vốn đang theo chiều hướng giảm dần ở Hàn Quốc. Những bậc cha mẹ tương lai này có vẻ có xu hướng kết hôn và sinh con muộn, hoặc là không kết hôn cũng chẳng sinh con, và họ thường lấy văn hoá làm việc khắc nghiệt là lý do chính để né tránh. Hiện tại, chính sách 52 giờ làm việc một tuần chỉ mới áp dụng cho những công ty lớn, sử dụng từ 300 nhân viên trở lên. Tuy vậy, riêng sự tồn tại của chính sách này cũng đủ là một tương phản lớn so với những gì mà thế hệ bùng nổ trẻ sơ sinh từng trải qua - họ vẫn phải làm việc nửa ngày thứ Bảy cho đến tận năm 1994, là thời điểm luật về chính sách làm việc năm ngày một tuần được thông qua. Giờ đây, thế hệ thiên niên kỷ ở Hàn Quốc muốn đạt được nhiều thứ hơn so với cấu trúc làm việc truyền thống, bao gồm cả các vị kkondae mà họ phải răm rắp nghe lời. Là lực lượng lao động đang trỗi dậy nên họ cũng có những lợi thế: theo Cục Thống Kê Hàn Quốc (KOSTAT), thế hệ thiên niên kỷ chiếm 22,2% dân số Hàn Quốc, và họ đang ngày càng chiếm lĩnh nhiều hơn trong lực lượng lao động. (Ước tính sau năm 2020, thế hệ thiên niên kỷ sẽ chiếm 50% lực lượng lao động toàn cầu.) Thậm chí hiện nay còn có một từ tiếng Hàn mới thể hiện nguyện vọng của thế hệ thiên niên kỷ đối với môi trường làm việc: 'worabel', viết tắt của 'work-life balance', tức là sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. "Từ worabel mới xuất hiện này là từ hay nhất để mô tả thế hệ thiên niên kỷ," giáo sư Lee từ Đại học Chung-Ang nói. "Nó thể hiện việc đặt mục tiêu cá nhân người lao động lên trên lợi ích của chủ lao động." Cả hai từ worabel và kkondae đều là biểu tượng cho sự chuyển dịch các giá trị và kỳ vọng mà giới trẻ yêu cầu ở chủ lao động. Các doanh nghiệp đã quan tâm hơn, cố gắng điều chỉnh chính sách và tạo môi trường làm việc cởi mở hơn dù chỉ là từng chút một. Đồng nghiệp có thể xưng hô với nhau bằng tên tiếng Anh và có thể từ chối những bữa ăn tối giao lưu bắt buộc. Tuy nhiên, từ kkondae khó có khả năng sớm bị quên lãng. Nếu những điều trên khiến bạn nhụt chí thì chớ vội mất hy vọng. Kkondae chỉ là một trong những từ mới mà người dân Hàn Quốc nghĩ ra để bàn tán với hy vọng tạo cầu nối, nối liền khoảng cách giữa các thế hệ. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Workplace.

[ 108, 287, 285, 161, 421, 572, 108, 121, 542, 890, 107, 116, 491, 111, 913, 6945, 354, 106, 222, 573, 233, 1042, 356, 177, 310, 21396, 183, 158, 648, 119, 175, 300, 1217, 778, 6743, 719, 117, 343, 106, 120, 7508, 3579, 231, 3591, 892, 340, 298, 354, 2564, 27014, 524, 116, 173, 11089, 5346, 106, 12893, 727, 227, 3306, 1514, 646, 1138, 111, 230, 369, 683, 108, 121, 297, 512, 730, 241, 373, 396, 451, 373, 2207, 1528, 361, 3743, 618, 175, 249, 104, 9733, 1087, 180, 295, 369, 104, 744, 547, 903, 155, 542, 162, 7471, 962, 307, 128, 705, 1829, 108, 121, 542, 162, 606, 542, 162, 918, 4925, 4056, 292, 141, 347, 2754, 3607, 10569, 3579, 231, 3591, 892, 257, 369, 117, 467, 130, 163, 828, 249, 105, 1098, 128, 637, 2134, 108, 232, 990, 4414, 4370, 20894, 1948, 163, 120, 297, 730, 241, 637, 227, 447, 1372, 3436, 649, 251, 124, 120, 366, 2152, 110, 375, 278, 701, 105, 808, 419, 144, 618, 3781, 1464, 195, 148, 373, 11655, 4047, 515, 128, 1098, 538, 109, 148, 239, 744, 669, 138, 691, 1063, 104, 221, 273, 103, 404, 972, 122, 628, 104, 148, 27014, 110, 450, 148, 793, 1314, 707, 239, 387, 199, 103, 148, 27014, 106, 148, 14580, 117, 109, 214, 296, 467, 130, 163, 120, 309, 182, 849, 15535, 327, 331, 105, 110, 374, 12281, 1967, 801, 148, 27014, 117, 324, 286, 933, 2544, 367, 351, 152, 271, 130, 787, 1072, 534, 111, 110, 375, 108, 2241, 738, 103, 634, 575, 106, 328, 135, 7480, 1447, 127, 117, 467, 130, 163, 144, 516, 265, 383, 124, 626, 144, 211, 575, 175, 300, 103, 682, 191, 536, 107, 895, 993, 933, 183, 374, 339, 3074, 2110, 156, 264, 27014, 1005, 597, 424, 195, 153, 27014, 104, 380, 823, 249, 603, 155, 148, 146, 1196, 220, 291, 666, 5028, 2324, 222, 682, 115, 446, 993, 138, 723, 307, 293, 213, 542, 890, 521, 111, 825, 192, 603, 406, 203, 133, 6910, 1431, 108, 121, 328, 140, 3069, 298, 295, 393, 420, 229, 224, 233, 135, 457, 103, 271, 1732, 194, 476, 956, 317, 293, 213, 224, 150, 233, 109, 164, 182, 413, 117, 613, 259, 2274, 103, 105, 259, 2274, 104, 230, 110, 652, 2519, 163, 106, 156, 230, 139, 188, 341, 375, 105, 230, 107, 605, 517, 1776, 1852, 955, 259, 2274, 1042, 356, 177, 565, 190, 186, 156, 375, 134, 106, 111, 139, 848, 749, 288, 5116, 375, 343, 726, 909, 632, 746, 152, 201, 446, 935, 114, 186, 491, 157, 182, 105, 375, 771, 3419, 103, 143, 409, 618, 197, 389, 111, 159, 746, 446, 5001, 109, 1027, 446, 542, 890, 223, 547, 369, 222, 771, 3419, 143, 409, 117, 632, 1132, 113, 116, 3116, 2912, 831, 773, 300, 1217, 778, 688, 108, 121, 542, 162, 167, 861, 584, 107, 117, 144, 1518, 1718, 514, 183, 415, 135, 156, 105, 204, 2883, 558, 1911, 120, 1911, 8301, 2568, 113, 1703, 1843, 355, 1270, 140, 156, 1363, 233, 374, 770, 186, 156, 534, 306, 109, 297, 27014, 145, 154, 532, 139, 19389, 16446, 1715, 181, 747, 126, 240, 164, 116, 355, 1270, 4656, 135, 633, 145, 210, 522, 163, 992, 345, 1105, 159, 229, 197, 112, 948, 222, 3281, 373, 2274, 106, 6760, 7139, 179, 209, 135, 457, 103, 335, 114, 157, 182, 203, 450, 154, 167, 108, 121, 259, 2274, 1279, 303, 297, 27014, 394, 636, 117, 168, 265, 1211, 2324, 222, 259, 2274, 126, 233, 373, 768, 1098, 128, 110, 117, 656, 562, 255, 373, 3658, 2617, 674, 2200, 943, 1388, 521, 111, 211, 140, 181, 108, 232, 267, 8834, 1328, 394, 111, 738, 354, 986, 617, 709, 5537, 108, 121, 151, 162, 1650, 1415, 574, 178, 108, 2007, 376, 310, 3378, 5059, 104, 135, 156, 221, 199, 273, 430, 179, 761, 383, 954, 990, 114, 249, 603, 542, 162, 106, 545, 173, 175, 300, 125, 146, 1196, 314, 245, 104, 135, 156, 103, 634, 575, 106, 694, 396, 164, 119, 135, 457, 215, 117, 703, 1807, 189, 3017, 300, 104, 141, 163, 453, 135, 446, 156, 140, 106, 116, 380, 104, 204, 2883, 163, 106, 116, 135, 798, 130, 394, 636, 204, 307, 145, 9703, 11570, 674, 1989, 23210, 103, 3149, 1343, 454, 4018, 3799, 1398, 175, 300, 184, 226, 153, 703, 135, 156, 106, 380, 301, 104, 204, 307, 108, 103, 5621, 369, 110, 1518, 694, 125, 156, 1172, 603, 174, 141, 110, 1501, 396, 119, 135, 457, 855, 128, 5332, 724, 128, 175, 300, 1217, 778, 6416, 175, 300, 1725, 1215, 603, 1046, 296, 4342, 8180, 3983, 7951, 371, 453, 308, 135, 156, 183, 525, 9672, 112, 719, 307, 113, 221, 122, 168, 557, 326, 1840, 245, 849, 4476, 103, 106, 292, 221, 145, 359, 677, 104, 3361, 127, 133, 594, 820, 105, 156, 184, 124, 142, 351, 133, 576, 4215, 564, 111, 624, 175, 300, 126, 107, 500, 1212, 680, 114, 288, 481, 183, 105, 190, 665, 144, 522, 104, 154, 133, 249, 576, 626, 146, 1196, 4476, 1117, 125, 116, 135, 137, 514, 221, 3309, 2655, 150, 106, 139, 1501, 12428, 3661, 1488, 171, 135, 204, 636, 556, 282, 1018, 564, 156, 140, 970, 190, 105, 117, 1724, 308, 122, 106, 639, 1929, 104, 116, 135, 137, 2589, 1511, 1196, 786, 2377, 126, 241, 272, 171, 350, 116, 166, 297, 301, 722, 455, 694, 577, 238, 120, 276, 597, 222, 180, 104, 175, 300, 1217, 778, 688, 145, 154, 289, 434, 117, 1281, 5266, 1260, 754, 441, 1643, 213, 214, 10832, 674, 1989, 8263, 10591, 3299, 148, 440, 214, 2526, 14070, 269, 272, 4904, 119, 175, 300, 1725, 1215, 603, 1046, 3747, 592, 464, 105, 108, 232, 404, 144, 522, 113, 135, 156, 104, 154, 117, 632, 227, 159, 592, 464, 499, 1876, 2291, 117, 1609, 1372, 113, 513, 110, 482, 185, 404, 137, 2483, 632, 321, 395, 236, 216, 140, 1293, 462, 201, 178, 646, 118, 454, 189, 3663, 111, 703, 150, 106, 192, 265, 140, 156, 103, 105, 114, 155, 275, 154, 244, 396, 164, 119, 135, 156, 104, 4331, 564, 152, 261, 247, 624, 175, 300, 603, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 960, 1626, 139, 106, 134, 610, 514, 194, 350, 323, 175, 300, 1217, 778, 688, 444, 8071, 300, 12324, 103, 18846, 371, 110, 133, 5396, 120, 7369, 128, 268, 168, 601, 297, 103, 222, 2151, 105, 1978, 13027, 772, 347, 615, 642, 1672, 170, 179, 126, 455, 107, 555, 344, 488, 1314, 1 ]

vert-fut-55135724

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-55135724

Khai thác vàng: Miếng mồi béo bở nhưng khó ăn

Giá vàng tăng phi mã trong thời đại dịch, nhưng việc đào vàng ngày càng khó hơn.

Trong 1.000 ngày, đoàn xe đứng đó với bảng hiệu và băng-rôn dán bên hông xe: "Chúng tôi không sợ. Đây là vùng đất của chúng tôi. Đây là nhà chúng tôi. Chúng tôi sẽ chết vì nó." Rác thải nhựa 'sẽ là vật liệu xây dựng lý tưởng' Huỷ hoại môi trường sẽ là tội hình sự quốc tế? Đập thủy điện làm thay đổi thế giới ra sao Cờ Ireland tung bay trong gió. Đó là khu vực biểu tình chống lại hoạt động đào vàng, do một nhóm người dân ở Quận Tyrone, Bắc Ireland tổ chức. Với những đường vân vàng hơn 460 triệu tuổi nằm rải rác khắp nơi dưới lớp đá nằm ngay dưới chân, triển vọng của mỏ vàng ở Curraghinalt, một hẻm núi xa xôi trên dãy núi Sperrin đã là chủ đề bàn tán trong hàng thập niên - nhưng chưa bao giờ trở thành hiện thực. Một ứng dụng gần đây do công ty khai mỏ để khai thác các vỉa kim loại quý đã khiến triển vọng này trở nên gần gũi hơn. Nếu thành công, công ty cho biết có thể tạo thêm việc làm và tiền bạc cho vùng này. Nhưng nhiều người vẫn muốn giữ nguyên hiện trạng nơi đây. "Tôi dành tất cả thời gian vào chiến dịch này. Tôi chỉ cảm thấy đây là tương lai của chúng tôi," Fidelma O'Kane, nhân viên xã hội và giảng viên đại học nghỉ hưu quan ngại đến tác động môi trường khu mỏ gây ra, nói. "Lo lắng chính của tôi là nguồn nước sẽ bị đầu độc, không khí sẽ bị đầu độc, đất sẽ ô nhiễm - và cuối cùng là sức khỏe con người sẽ bị ảnh hưởng," bà cho biết thêm, và giải thích rằng bà sẽ không bao giờ chấp nhận khu mỏ, bất cứ là loại mỏ gì, trong vùng này. Công ty đang hy vọng sẽ khai thác được kim loại quý từ nơi đây, Dalradian Gold, cho biết họ sẽ xây dựng một lớp bảo vệ môi trường, và hứa hẹn nhiều lợi ích kinh tế cho dân địa phương. Tuy nhiên, đề án trên mạng của khu mỏ này vẫn nhận được hàng chục ngàn bình luận, hầu hết là tiêu cực. Một cuộc điều tra công khai giờ đây được tiến hành để quyết định xem tương lai sẽ ra sao. Dự đoán trước tiềm năng lợi ích của Bắc Ireland, nơi cơ hội đầu tư và việc làm đã đình trệ trong 30 năm xung đột vũ trang - giai đoạn vốn thường được biết đến với tên gọi "the Troubles" - các chuyên gia cho biết Curraghinalt có thể trở thành mỏ vàng lớn nhất Liên hiệp Vương quốc Anh, nếu nó được tiến hành khai thác. Câu hỏi giờ đây treo lơ lửng trên số phận dãy núi Sperrin là, cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Câu hỏi này rất khó trả lời vào thời điểm cực đoan như hiện tại. Giá vàng tăng phi mã trong thời gian đại dịch, thúc đẩy nhu cầu mới với những dự án đào vàng và thậm chí làn sóng khai thác vàng lậu ở nhiều nơi trong rừng Amazon. Những vườn rau nổi trên 'ruộng' lục bình ở Bangladesh Loài cây quý 'chảy' ra nickel ở Indonesia Dùng sầu riêng và mít để sạc điện thoại Nhưng khai thác vàng từ mỏ trong lòng đất giờ đây rõ ràng là khó hơn bao giờ hết. Thách thức về công nghệ thì rõ rồi, nhưng những cuộc biểu tình và chính trị địa phương còn khó lường hơn. Và đến khi nào thì vàng mới không còn đáng giá khiến người ta phải khai thác? Năm ngoái, sản lượng vàng toàn thế giới giảm 1%, đợt giảm đầu tiên trong một thập niên, theo Hội đồng Vàng Thế Giới, cơ quan vốn cổ súy cho ngành công nghiệp khai thác vàng. Một số nhà phân tích tranh luận rằng chúng ta đã tiến tới "đỉnh vàng" - nghĩa là đã vượt qua tỷ lệ vàng tối đa khai thác, cho nên sản lượng vàng sẽ tiếp tục giảm, và cuối cùng, khai thác vàng sẽ sụt giảm toàn diện. Tuy nhiên, nhu cầu với vàng vẫn không hề có dấu hiệu sụt giảm. "Giống kiểu một cơn bão hoàn hảo," Matt Miller, phó chủ tịch nghiên cứu về sở hữu tài sản tại công ty nghiên cứu và phân tích đầu tư CFRA Research cho biết. "Hay, nói rõ hơn là, quy tắc cơ bản của vàng có thể chưa bao giờ mạnh như bây giờ." Theo CFRA, khoảng một nửa số vàng trên thế giới, ngoại trừ lượng vàng vẫn đang bị chôn vùi dưới lòng đất, được sử dụng trong ngành nữ trang. Trong số một nửa vàng còn lại, 1/4 do các ngân hàng trung ương lưu trữ và 1/4 còn lại do các nhà đầu tư tư nhân sở hữu hoặc sử dụng trong ngành. Miller là một trong số những người tin rằng chúng ta đã chạm tới đỉnh vàng. Giá của một ounce kim loại lấp lánh này đã vượt trần 2.000 đô la Mỹ vào mùa hè, và hiện vẫn đang thoải mái đạt mức 1.900 đô la Mỹ. Hai mươi năm trước, một ounce vàng tương đương chỉ có giá bằng dưới 1/4 giá hiện thời. Đợt sóng tăng giá vàng theo sau cơn khủng hoảng Covid-19 liên quan đến tình trạng tiền tệ suy yếu, trong đó có đồng đô la Mỹ. Các chính phủ đang vay lượng tiền khổng lồ để chi trả cho các chương trình phản ứng chống đại dịch và in tiền để lấp khoảng trống này, các nhà phân tích cho biết, điều đó có nghĩa là tiền tệ đang mất giá nhiều hơn. Mặt khác, vàng được coi là loại tài sản bền vững, chúng có số lượng xác định, nghĩa là nhà đầu tư cho rằng nó đáng tin cậy hơn. Bên dưới một mỏ vàng ở Scotland Nhưng Covid-19 đã gây ra sự gián đoạn trong hoạt động khai thác mỏ vàng và nguồn cung không có vẻ gì là sẽ tăng trở lại để đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng trong thời gian sớm hơn. Cũng tương tự, ngành công nghiệp khai thác vàng thực ra đang ngồi trên "cuộc khủng hoảng cỡ lớn", Miller cho biết. "Quan điểm của tôi là nhu cầu về vàng sẽ tiếp tục gia tăng," ông cho biết. "Ngày càng nhiều vàng sẽ đến từ vàng tái chế, đơn giản nghĩa là vàng trở thành phương tiện giao dịch trao tay." Ông dự đoán rằng tái chế nữ trang cũ, tiền xu hay thậm chí những lượng vàng cực kỳ nhỏ trong bảng mạch điện thiết bị điện tử, sẽ ngày càng trở thành nguồn cung cấp vàng đáng kể trong tương lai. Dữ liệu của CFRA cho biết khoảng 30% nguồn cung vàng trên thế giới trong 20 năm qua thực chất là từ vàng tái chế, không phải vàng khai thác mới. Quá trình tinh chế "vụn" vàng tái chế, nữ trang cũ, tiền xu và vàng thỏi - không sử dụng đến hóa chất độc hại và năng lượng trong quá trình chế biến, nhưng một số tác động môi trường có thể thấp hơn rất nhiều so với khai mỏ. Một nghiên cứu gần đây về quá trình tinh luyện vàng ở Đức cho thấy, tính trên kilogram, sản lượng của vàng 99,99% tinh khiết thông qua tái chế có hàm lượng thâm dụng carbon thấp hơn 300 lần so với khai thác vàng từ mỏ dưới lòng đất hoặc mỏ lộ thiên. Điều này nghĩa là thu thập 1kg vàng tái chế sẽ sản sinh ra 53kg lượng chất thải CO2 - nhưng việc đào ra được một kg vàng sẽ thải ra đến 16 tấn CO2. Vụn vàng tái chế từ thiết bị điện tử nằm ở khoảng giữa nhưng vẫn tốt hơn là khai mỏ - để tái chế được 1kg vàng thải ra lượng CO2 tương đương một tấn. Tương tự như những ngành công nghiệp quy mô lớn khác, khai thác vàng có thể gây ra tác động với môi trường bản địa. Sự chống đối của người dân với mỏ vàng ở nhiều nơi trên thế giới đã trở thành rào cản cho ngành sản xuất vàng, Miller lý giải. Sự phản kháng không chỉ có ở Tyrone. Ví dụ như mỏ vàng Pascua-Lama ở Chile, sau nhiều năm các nhà hoạt động biểu tình phản đối với lý do bảo vệ môi trường, dự án đã bị chính quyền cho tạm dừng. Nhu cầu với vàng tăng cao, nhưng nguồn cung vàng lại đang giảm dần Nhưng ở những nơi mỏ vàng đã xây dựng, hoạt động khai thác có thể trở thành quy mô lớn. Mỏ vàng lớn nhất thế giới sản xuất nhiều tấn vàng mỗi năm, và lớn nhất trong số đó là Mỏ Vàng Nevada ở Mỹ, cho ra hơn 100 tấn mỗi năm. Thậm chí những mỏ vàng nhỏ hơn cũng có thể giúp nhiều người sống trong cộng đồng quanh đó có sinh kế ăn theo xung quanh mỏ. Ví dụ như thành phố Val d'Or (Thung lũng Vàng) ở Quebec, Canada. Một thị trấn đã hình thành từ khi người ta tìm ra vàng vào năm 1923. Các loại kim loại khác như đồng và chì cũng đang được khai thác trong cùng khu vực này và tạo ra làn sóng việc làm về khai mỏ đã thu hút nhiều người đến Val d'Or trong vài năm qua. Đội bóng khúc côn cầu trên băng của thị trấn, đội Feoreurs thậm chí có nhân vật biểu tượng đội mmũ bảo hộ với dùng chữ "Dynamit" - gợi nhắc đến thuốc nổ [dynamite] sử dụng để phá đá trong nghề khai mỏ. Rào cản chính trị Với Curraghinalt, máu đã đổ để vàng được giữ lại trong lòng đất nhiều năm. Trong giai đoạn "Troubles", nhiều nhóm chính trị gia và đảng phái ở Bắc Ireland trở nên bạo lực, tiến hành các vụ bắn giết và đánh bom. Vì vậy khi một công ty để mắt đến tiềm năng khai mỏ tại Curraghinalt vào thập niên 1980, công ty này gặp khó khăn khi xin giấy phép chất nổ, vì rủi ro an ninh có thể xảy ra khi trữ chất nổ tại hiện trường khai mỏ. Nhưng một thập niên sau đó, Curraghinalt dường như có tương lai tươi sáng hơn, Andrian Boyce nhớ lại. Ông là giáo sư ngành địa chất ứng dụng tại Trung tâm Nghiên cứu Môi trường thuộc Các trường Đại học của Scotland. Vào khoảng thời gian ký Hiệp Ước Thứ Sáu Tốt Lành (là thỏa ước chính trị ký vào tháng 4/1998 giúp chấm dứt giai đoạn xung đột vũ trang Troubles), Boyce và đồng nghiệp có tham gia vào một sáng kiến nghiên cứu địa chất ở vùng Curraghinalt và nghiên cứu tiềm năng thương mại của nơi này. "Đó thực sự là hy vọng mới mẻ cho người dân ở Bắc Ireland và đó là tác động tôi thấy từ đó," ông nhớ lại. "Bạn biết đấy, đó là thời điểm không có nhiều người đầu tư vào Bắc Ireland." Ông đề cập đến vụ đánh bom Omagh, mà một nhóm tự xưng là Real IRA làm phát nổ một quả bom trong xe hơi vào một chiều thứ Bảy trong 8/1998, giết chết 29 người, trong đó có một phụ nữ có thai và hai đứa con song sinh của cô. Omangh nằm cách Curraghinalt 20 phút lái xe. Trong tâm trí một số người, cơ hội kinh tế mà mỏ vàng mới hứa hẹn đem lại cho Bắc Ireland sẽ giúp vùng này có cơ hội thoát khỏi quá khứ kinh hoàng - và đem lại hy vọng về kinh tế cho vùng đất này trong tương lai. Quay trở lại thập niên 1990, đó là khi giá vàng cản trở sự thịnh vượng của ngành khai mỏ, Boyce cho biết. Nhưng giờ đây không có rào cản. Và ông cho biết, quy mô của mỏ - Dalradian ước tính nơi này có thể sản xuất ra 130.000 ounce vàng (tương đương 4 tấn) mỗi năm trong 20 năm hoặc hơn - khiến mỏ vàng này là độc nhất ở Anh Quốc. "Với vàng, mỏ Curraghinalt là mỏ lớn hơn rất nhất so với mỏ vàng lớn nhất mà người ta từng tìm thấy ở Anh Quốc," Boyce cho biết. "Nó khiến mọi mỏ vàng khác đều nhỏ xíu." Nhưng câu chuyện về mỏ vàng Curraghinalt cho thấy những thách thức mà ngành công nghiệp khai thác vàng phải đối mặt trong năm 2020, đặc biệt khi khai thác ở những cộng đồng đã tồn tại trong khu vực có thắng cảnh thiên nhiên. Mỏ vàng tọa lạc ở khu vực khá xa xôi ở Bắc Ireland, bao quanh đó là nông trang và thiên nhiên hoang dã. Chẳng hạn như mỏ vàng Omagh có dân số thấp hơn 20.000 người. Từ năm 2009, Tập đoàn Dalradian đã khai thác mẫu vàng từ lòng đất trong khu mỏ ở Curraghinalt trong khi vẫn xúc tiến các kế hoạch khai mỏ với dân địa phương. Kế hoạch bao gồm xây một mỏ vàng ngầm, thay vì dự án khai mỏ lộ thiên, và khai thác quặng vàng có thể chế biến một phần ở Tyrone, một phần ở nước ngoài. Sau khi bị phản đối dữ dội, vào năm 2019, tập đoàn Dalradian hủy bỏ kế hoạch sử dụng cyanide tại mỏ này. Ở một số mỏ khai thác vàng, dung môi chứa chất cyanide được sử dụng để làm vàng tan ra từ quặng lấy từ lòng đất để chiết tách và thu thập kim loại này. Dalradian cũng cho biết họ đã giảm lượng nước sử dụng xuống khoảng 30% và giảm khí thải xuống 25%, là một phần trong nỗ lực trở thành mỏ vàng đầu tiên ở Châu Âu trung hòa về carbon. Nhưng các nhà hoạt động vẫn tiếp tục thể hiện mối quan ngại hóa chất có thể bị thoát ra sông gần đó và hủy hoại đời sống sinh vật bản địa. Ô nhiễm từ mỏ vàng cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, họ cho biết. Và họ lo ngại một đống "chất thải" - là nguyên liệu thải ra từ mỏ trong quá trình khai thác và bỏ lại trên mặt đất - sẽ làm cảnh quan vùng này bị ảnh hưởng. BBC Future sắp xếp chuyến đến thăm mỏ vàng của Tập đoàn Dalradian ở Tyrone nhưng công ty này hủy bỏ chuyến thăm chỉ hai ngày trước thời gian hẹn mà không giải thích gì. Hoạt động của con người ở vùng núi Sperrin đã có từ hàng ngàn năm trước Trong thông cáo, người phát ngôn của Dalradian cho biết: "Đây là dự án an toàn và có trách nhiệm về môi trường nhân rộng thành công từ những mỏ vàng hiện đại khác ở Châu Âu." Công ty cho biết họ có lắng nghe cộng đồng, tổ chức các chuyến đi thăm và thay đổi quy trình khai thác khi người ta nêu quan ngại. "Mọi người có thể yên tâm là dự án được thanh sát kỹ lưỡng bởi quá trình lên kế hoạch độc lập và đầy đủ vốn được thiết kế để đạt tiêu chuẩn chính xác. Chúng tôi đã tổ chức khoảng 100 cuộc gặp với các nhà làm luật và Cơ quan Sức khỏe Cộng đồng địa phương không hề có phản đối gì về phần sức khỏe cộng đồng trong dự án." Về phần chất thải: "Đống chất thải khô sẽ có độ cao trung bình 17m, sẽ được phủ xanh lại trong quá trình hoạt động, và chúng sẽ được đặt tại một hố sâu tự nhiên và chìm trong khung cảnh trong vùng." Trong đơn xin phép xả thải vật liệu gần đây, trong đó có cả kim loại nặng, thải vào dòng suối gần đó, tập đoàn Dalradian cũng đề cập đến những chất ăn mòn như axit sulphuric và sodium hydroxide. Ở điểm này, người phát ngôn từ công ty nói, "Dù họ không dự định sẽ sử dụng các loại chất này thường kỳ, vì chúng sẽ được trữ tại hiện trường, nhưng chúng phải được nêu tên trong danh sách cho phép xả thải." Ông cho biết thêm nhà máy xử lý chất thải cũng sẽ được sử dụng trong việc quản lý nguồn nước, và cho biết khu mỏ đem lại "cơ hội khổng lồ" khi nền kinh tế Bắc Ireland đối mặt với bất ổn từ việc Liên hiệp Vương Quốc Anh rời khỏi EU (Brexit). Trong khi những nhà hoạt động như O'Kane cho biết họ sẽ không chấp nhận khu mỏ dưới bất kỳ tình huống nào, dĩ nhiên vẫn có một số người chấp nhận. Khó mà biết được chính xác bao nhiêu người ở Tyrone ủng hộ hay chống lại dự án. Trang web dự án của Phòng Cơ sở Hạ tầng Bắc Ireland có hơn 41.000 bình luận về dự án của Dalradian, 90% trong số đó chống lại khu mỏ. Khi BBC Future hỏi tại sao có rất nhiều phản hồi có vẻ như là lặp lại lẫn nhau, cơ quan này cho biết họ tin rằng con số là "tổng hợp chính xác" của những thông tin đại diện mà họ nhận được. Phản hồi trùng lắp xảy ra có thể vì một số lý do, người phát ngôn của công ty cho biết; "Chúng có thể liên quan đến những người làm đại diện một lần hay nhiều lần vì có nhiều bản bổ sung khác nhau với dự án." Cuộc điều tra công khai giờ đây đã che mờ kế hoạch, mọi quyết định sẽ tùy thuộc vào chính quyền điều tra và đại diện cho quyền lợi của người dân địa phương trước khi quyết định dự án có được phép tiếp tục hay không, Boyce cho biết. "Hãy để chính trị gia làm việc mà họ được trả lương," ông cho biết thêm. Trong vài năm vừa qua, dọc vùng Biển Ireland ở Scotland, sự phản đối của người dân địa phương với các khu mỏ khác cũng tăng cao, như tại Cononish, ở Công viên Quốc gia Loch Lomond. Boyce lưu ý rằng những quan ngại về môi trường ở đó cũng được lên tiếng, nhưng cuối cùng thì dự án được ủng hộ và giấy phép dự án được thông qua. Những thỏi vàng đầu tiên từ khu mỏ này sẽ được sản xuất sớm nhất là vào khoảng tháng 11/2020. Người ta đã chứng minh mỏ vàng tại Curraghinalt có dồi dào trữ lượng, điều này tất nhiên sẽ thu hút nhà đầu tư, Chris Mancini, nhà nghiên cứu phân tích từ Quỹ Vàng Gabelli, đầu tư vào vàng, cho biết. Và ông tranh luận rằng khu mỏ này sẽ an toàn về mặt môi trường. Nhưng một số người không cho là như vậy. Fidelma O'Kane và những nhà vận động cùng bà cho biết khu mỏ đã trở thành lời nguyền ở nơi này - đe dọa đến mọi mặt của vùng đất nơi họ sinh sống. "Khu vực này tuyệt đẹp, nó được chỉ định là Vùng có Vẻ đẹp Tự nhiên Ấn tượng," O'Kane cho biết. "Chúng tôi không muốn nó bị công nghiệp hóa với ngành công nghiệp nặng. "Hình ảnh xanh, sạch của quê hương chúng tôi sẽ biến mất mãi mãi." Dù điều gì có xảy ra ra ở Curraghinalt, thì chắc chắn là nỗ lực của công ty Dalradian đã khơi mào rất nhiều tranh luận ở địa phương về điều gì khiến mọi người sẵn sàng chấp nhận. Đó là dạng tranh luận có thể trở thành phổ biến nếu giá vàng tiếp tục cao và các công ty vẫn tìm đến những mỏ vàng nhỏ nhưng béo bở ở những vùng đất ít có hoặc chưa bao giờ có truyền thống khai thác vàng. Và một lần nữa, nếu ta thực sự đã đạt tới đỉnh vàng, thì cuộc chạy đua đào vàng có thể không kéo dài lâu được. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Trong 1.000 ngày, đoàn xe đứng đó với bảng hiệu và băng-rôn dán bên hông xe: "Chúng tôi không sợ. Đây là vùng đất của chúng tôi. Đây là nhà chúng tôi. Chúng tôi sẽ chết vì nó." Rác thải nhựa 'sẽ là vật liệu xây dựng lý tưởng' Huỷ hoại môi trường sẽ là tội hình sự quốc tế? Đập thủy điện làm thay đổi thế giới ra sao Cờ Ireland tung bay trong gió. Đó là khu vực biểu tình chống lại hoạt động đào vàng, do một nhóm người dân ở Quận Tyrone, Bắc Ireland tổ chức. Với những đường vân vàng hơn 460 triệu tuổi nằm rải rác khắp nơi dưới lớp đá nằm ngay dưới chân, triển vọng của mỏ vàng ở Curraghinalt, một hẻm núi xa xôi trên dãy núi Sperrin đã là chủ đề bàn tán trong hàng thập niên - nhưng chưa bao giờ trở thành hiện thực. Một ứng dụng gần đây do công ty khai mỏ để khai thác các vỉa kim loại quý đã khiến triển vọng này trở nên gần gũi hơn. Nếu thành công, công ty cho biết có thể tạo thêm việc làm và tiền bạc cho vùng này. Nhưng nhiều người vẫn muốn giữ nguyên hiện trạng nơi đây. "Tôi dành tất cả thời gian vào chiến dịch này. Tôi chỉ cảm thấy đây là tương lai của chúng tôi," Fidelma O'Kane, nhân viên xã hội và giảng viên đại học nghỉ hưu quan ngại đến tác động môi trường khu mỏ gây ra, nói. "Lo lắng chính của tôi là nguồn nước sẽ bị đầu độc, không khí sẽ bị đầu độc, đất sẽ ô nhiễm - và cuối cùng là sức khỏe con người sẽ bị ảnh hưởng," bà cho biết thêm, và giải thích rằng bà sẽ không bao giờ chấp nhận khu mỏ, bất cứ là loại mỏ gì, trong vùng này. Công ty đang hy vọng sẽ khai thác được kim loại quý từ nơi đây, Dalradian Gold, cho biết họ sẽ xây dựng một lớp bảo vệ môi trường, và hứa hẹn nhiều lợi ích kinh tế cho dân địa phương. Tuy nhiên, đề án trên mạng của khu mỏ này vẫn nhận được hàng chục ngàn bình luận, hầu hết là tiêu cực. Một cuộc điều tra công khai giờ đây được tiến hành để quyết định xem tương lai sẽ ra sao. Dự đoán trước tiềm năng lợi ích của Bắc Ireland, nơi cơ hội đầu tư và việc làm đã đình trệ trong 30 năm xung đột vũ trang - giai đoạn vốn thường được biết đến với tên gọi "the Troubles" - các chuyên gia cho biết Curraghinalt có thể trở thành mỏ vàng lớn nhất Liên hiệp Vương quốc Anh, nếu nó được tiến hành khai thác. Câu hỏi giờ đây treo lơ lửng trên số phận dãy núi Sperrin là, cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Cái gì giá trị hơn: giữ vàng trong lòng đất, hay khai thác chúng lên? Câu hỏi này rất khó trả lời vào thời điểm cực đoan như hiện tại. Giá vàng tăng phi mã trong thời gian đại dịch, thúc đẩy nhu cầu mới với những dự án đào vàng và thậm chí làn sóng khai thác vàng lậu ở nhiều nơi trong rừng Amazon. Những vườn rau nổi trên 'ruộng' lục bình ở Bangladesh Loài cây quý 'chảy' ra nickel ở Indonesia Dùng sầu riêng và mít để sạc điện thoại Nhưng khai thác vàng từ mỏ trong lòng đất giờ đây rõ ràng là khó hơn bao giờ hết. Thách thức về công nghệ thì rõ rồi, nhưng những cuộc biểu tình và chính trị địa phương còn khó lường hơn. Và đến khi nào thì vàng mới không còn đáng giá khiến người ta phải khai thác? Năm ngoái, sản lượng vàng toàn thế giới giảm 1%, đợt giảm đầu tiên trong một thập niên, theo Hội đồng Vàng Thế Giới, cơ quan vốn cổ súy cho ngành công nghiệp khai thác vàng. Một số nhà phân tích tranh luận rằng chúng ta đã tiến tới "đỉnh vàng" - nghĩa là đã vượt qua tỷ lệ vàng tối đa khai thác, cho nên sản lượng vàng sẽ tiếp tục giảm, và cuối cùng, khai thác vàng sẽ sụt giảm toàn diện. Tuy nhiên, nhu cầu với vàng vẫn không hề có dấu hiệu sụt giảm. "Giống kiểu một cơn bão hoàn hảo," Matt Miller, phó chủ tịch nghiên cứu về sở hữu tài sản tại công ty nghiên cứu và phân tích đầu tư CFRA Research cho biết. "Hay, nói rõ hơn là, quy tắc cơ bản của vàng có thể chưa bao giờ mạnh như bây giờ." Theo CFRA, khoảng một nửa số vàng trên thế giới, ngoại trừ lượng vàng vẫn đang bị chôn vùi dưới lòng đất, được sử dụng trong ngành nữ trang. Trong số một nửa vàng còn lại, 1/4 do các ngân hàng trung ương lưu trữ và 1/4 còn lại do các nhà đầu tư tư nhân sở hữu hoặc sử dụng trong ngành. Miller là một trong số những người tin rằng chúng ta đã chạm tới đỉnh vàng. Giá của một ounce kim loại lấp lánh này đã vượt trần 2.000 đô la Mỹ vào mùa hè, và hiện vẫn đang thoải mái đạt mức 1.900 đô la Mỹ. Hai mươi năm trước, một ounce vàng tương đương chỉ có giá bằng dưới 1/4 giá hiện thời. Đợt sóng tăng giá vàng theo sau cơn khủng hoảng Covid-19 liên quan đến tình trạng tiền tệ suy yếu, trong đó có đồng đô la Mỹ. Các chính phủ đang vay lượng tiền khổng lồ để chi trả cho các chương trình phản ứng chống đại dịch và in tiền để lấp khoảng trống này, các nhà phân tích cho biết, điều đó có nghĩa là tiền tệ đang mất giá nhiều hơn. Mặt khác, vàng được coi là loại tài sản bền vững, chúng có số lượng xác định, nghĩa là nhà đầu tư cho rằng nó đáng tin cậy hơn. Bên dưới một mỏ vàng ở Scotland Nhưng Covid-19 đã gây ra sự gián đoạn trong hoạt động khai thác mỏ vàng và nguồn cung không có vẻ gì là sẽ tăng trở lại để đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng trong thời gian sớm hơn. Cũng tương tự, ngành công nghiệp khai thác vàng thực ra đang ngồi trên "cuộc khủng hoảng cỡ lớn", Miller cho biết. "Quan điểm của tôi là nhu cầu về vàng sẽ tiếp tục gia tăng," ông cho biết. "Ngày càng nhiều vàng sẽ đến từ vàng tái chế, đơn giản nghĩa là vàng trở thành phương tiện giao dịch trao tay." Ông dự đoán rằng tái chế nữ trang cũ, tiền xu hay thậm chí những lượng vàng cực kỳ nhỏ trong bảng mạch điện thiết bị điện tử, sẽ ngày càng trở thành nguồn cung cấp vàng đáng kể trong tương lai. Dữ liệu của CFRA cho biết khoảng 30% nguồn cung vàng trên thế giới trong 20 năm qua thực chất là từ vàng tái chế, không phải vàng khai thác mới. Quá trình tinh chế "vụn" vàng tái chế, nữ trang cũ, tiền xu và vàng thỏi - không sử dụng đến hóa chất độc hại và năng lượng trong quá trình chế biến, nhưng một số tác động môi trường có thể thấp hơn rất nhiều so với khai mỏ. Một nghiên cứu gần đây về quá trình tinh luyện vàng ở Đức cho thấy, tính trên kilogram, sản lượng của vàng 99,99% tinh khiết thông qua tái chế có hàm lượng thâm dụng carbon thấp hơn 300 lần so với khai thác vàng từ mỏ dưới lòng đất hoặc mỏ lộ thiên. Điều này nghĩa là thu thập 1kg vàng tái chế sẽ sản sinh ra 53kg lượng chất thải CO2 - nhưng việc đào ra được một kg vàng sẽ thải ra đến 16 tấn CO2. Vụn vàng tái chế từ thiết bị điện tử nằm ở khoảng giữa nhưng vẫn tốt hơn là khai mỏ - để tái chế được 1kg vàng thải ra lượng CO2 tương đương một tấn. Tương tự như những ngành công nghiệp quy mô lớn khác, khai thác vàng có thể gây ra tác động với môi trường bản địa. Sự chống đối của người dân với mỏ vàng ở nhiều nơi trên thế giới đã trở thành rào cản cho ngành sản xuất vàng, Miller lý giải. Sự phản kháng không chỉ có ở Tyrone. Ví dụ như mỏ vàng Pascua-Lama ở Chile, sau nhiều năm các nhà hoạt động biểu tình phản đối với lý do bảo vệ môi trường, dự án đã bị chính quyền cho tạm dừng. Nhu cầu với vàng tăng cao, nhưng nguồn cung vàng lại đang giảm dần Nhưng ở những nơi mỏ vàng đã xây dựng, hoạt động khai thác có thể trở thành quy mô lớn. Mỏ vàng lớn nhất thế giới sản xuất nhiều tấn vàng mỗi năm, và lớn nhất trong số đó là Mỏ Vàng Nevada ở Mỹ, cho ra hơn 100 tấn mỗi năm. Thậm chí những mỏ vàng nhỏ hơn cũng có thể giúp nhiều người sống trong cộng đồng quanh đó có sinh kế ăn theo xung quanh mỏ. Ví dụ như thành phố Val d'Or (Thung lũng Vàng) ở Quebec, Canada. Một thị trấn đã hình thành từ khi người ta tìm ra vàng vào năm 1923. Các loại kim loại khác như đồng và chì cũng đang được khai thác trong cùng khu vực này và tạo ra làn sóng việc làm về khai mỏ đã thu hút nhiều người đến Val d'Or trong vài năm qua. Đội bóng khúc côn cầu trên băng của thị trấn, đội Feoreurs thậm chí có nhân vật biểu tượng đội mmũ bảo hộ với dùng chữ "Dynamit" - gợi nhắc đến thuốc nổ [dynamite] sử dụng để phá đá trong nghề khai mỏ. Rào cản chính trị Với Curraghinalt, máu đã đổ để vàng được giữ lại trong lòng đất nhiều năm. Trong giai đoạn "Troubles", nhiều nhóm chính trị gia và đảng phái ở Bắc Ireland trở nên bạo lực, tiến hành các vụ bắn giết và đánh bom. Vì vậy khi một công ty để mắt đến tiềm năng khai mỏ tại Curraghinalt vào thập niên 1980, công ty này gặp khó khăn khi xin giấy phép chất nổ, vì rủi ro an ninh có thể xảy ra khi trữ chất nổ tại hiện trường khai mỏ. Nhưng một thập niên sau đó, Curraghinalt dường như có tương lai tươi sáng hơn, Andrian Boyce nhớ lại. Ông là giáo sư ngành địa chất ứng dụng tại Trung tâm Nghiên cứu Môi trường thuộc Các trường Đại học của Scotland. Vào khoảng thời gian ký Hiệp Ước Thứ Sáu Tốt Lành (là thỏa ước chính trị ký vào tháng 4/1998 giúp chấm dứt giai đoạn xung đột vũ trang Troubles), Boyce và đồng nghiệp có tham gia vào một sáng kiến nghiên cứu địa chất ở vùng Curraghinalt và nghiên cứu tiềm năng thương mại của nơi này. "Đó thực sự là hy vọng mới mẻ cho người dân ở Bắc Ireland và đó là tác động tôi thấy từ đó," ông nhớ lại. "Bạn biết đấy, đó là thời điểm không có nhiều người đầu tư vào Bắc Ireland." Ông đề cập đến vụ đánh bom Omagh, mà một nhóm tự xưng là Real IRA làm phát nổ một quả bom trong xe hơi vào một chiều thứ Bảy trong 8/1998, giết chết 29 người, trong đó có một phụ nữ có thai và hai đứa con song sinh của cô. Omangh nằm cách Curraghinalt 20 phút lái xe. Trong tâm trí một số người, cơ hội kinh tế mà mỏ vàng mới hứa hẹn đem lại cho Bắc Ireland sẽ giúp vùng này có cơ hội thoát khỏi quá khứ kinh hoàng - và đem lại hy vọng về kinh tế cho vùng đất này trong tương lai. Quay trở lại thập niên 1990, đó là khi giá vàng cản trở sự thịnh vượng của ngành khai mỏ, Boyce cho biết. Nhưng giờ đây không có rào cản. Và ông cho biết, quy mô của mỏ - Dalradian ước tính nơi này có thể sản xuất ra 130.000 ounce vàng (tương đương 4 tấn) mỗi năm trong 20 năm hoặc hơn - khiến mỏ vàng này là độc nhất ở Anh Quốc. "Với vàng, mỏ Curraghinalt là mỏ lớn hơn rất nhất so với mỏ vàng lớn nhất mà người ta từng tìm thấy ở Anh Quốc," Boyce cho biết. "Nó khiến mọi mỏ vàng khác đều nhỏ xíu." Nhưng câu chuyện về mỏ vàng Curraghinalt cho thấy những thách thức mà ngành công nghiệp khai thác vàng phải đối mặt trong năm 2020, đặc biệt khi khai thác ở những cộng đồng đã tồn tại trong khu vực có thắng cảnh thiên nhiên. Mỏ vàng tọa lạc ở khu vực khá xa xôi ở Bắc Ireland, bao quanh đó là nông trang và thiên nhiên hoang dã. Chẳng hạn như mỏ vàng Omagh có dân số thấp hơn 20.000 người. Từ năm 2009, Tập đoàn Dalradian đã khai thác mẫu vàng từ lòng đất trong khu mỏ ở Curraghinalt trong khi vẫn xúc tiến các kế hoạch khai mỏ với dân địa phương. Kế hoạch bao gồm xây một mỏ vàng ngầm, thay vì dự án khai mỏ lộ thiên, và khai thác quặng vàng có thể chế biến một phần ở Tyrone, một phần ở nước ngoài. Sau khi bị phản đối dữ dội, vào năm 2019, tập đoàn Dalradian hủy bỏ kế hoạch sử dụng cyanide tại mỏ này. Ở một số mỏ khai thác vàng, dung môi chứa chất cyanide được sử dụng để làm vàng tan ra từ quặng lấy từ lòng đất để chiết tách và thu thập kim loại này. Dalradian cũng cho biết họ đã giảm lượng nước sử dụng xuống khoảng 30% và giảm khí thải xuống 25%, là một phần trong nỗ lực trở thành mỏ vàng đầu tiên ở Châu Âu trung hòa về carbon. Nhưng các nhà hoạt động vẫn tiếp tục thể hiện mối quan ngại hóa chất có thể bị thoát ra sông gần đó và hủy hoại đời sống sinh vật bản địa. Ô nhiễm từ mỏ vàng cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người, họ cho biết. Và họ lo ngại một đống "chất thải" - là nguyên liệu thải ra từ mỏ trong quá trình khai thác và bỏ lại trên mặt đất - sẽ làm cảnh quan vùng này bị ảnh hưởng. BBC Future sắp xếp chuyến đến thăm mỏ vàng của Tập đoàn Dalradian ở Tyrone nhưng công ty này hủy bỏ chuyến thăm chỉ hai ngày trước thời gian hẹn mà không giải thích gì. Hoạt động của con người ở vùng núi Sperrin đã có từ hàng ngàn năm trước Trong thông cáo, người phát ngôn của Dalradian cho biết: "Đây là dự án an toàn và có trách nhiệm về môi trường nhân rộng thành công từ những mỏ vàng hiện đại khác ở Châu Âu." Công ty cho biết họ có lắng nghe cộng đồng, tổ chức các chuyến đi thăm và thay đổi quy trình khai thác khi người ta nêu quan ngại. "Mọi người có thể yên tâm là dự án được thanh sát kỹ lưỡng bởi quá trình lên kế hoạch độc lập và đầy đủ vốn được thiết kế để đạt tiêu chuẩn chính xác. Chúng tôi đã tổ chức khoảng 100 cuộc gặp với các nhà làm luật và Cơ quan Sức khỏe Cộng đồng địa phương không hề có phản đối gì về phần sức khỏe cộng đồng trong dự án." Về phần chất thải: "Đống chất thải khô sẽ có độ cao trung bình 17m, sẽ được phủ xanh lại trong quá trình hoạt động, và chúng sẽ được đặt tại một hố sâu tự nhiên và chìm trong khung cảnh trong vùng." Trong đơn xin phép xả thải vật liệu gần đây, trong đó có cả kim loại nặng, thải vào dòng suối gần đó, tập đoàn Dalradian cũng đề cập đến những chất ăn mòn như axit sulphuric và sodium hydroxide. Ở điểm này, người phát ngôn từ công ty nói, "Dù họ không dự định sẽ sử dụng các loại chất này thường kỳ, vì chúng sẽ được trữ tại hiện trường, nhưng chúng phải được nêu tên trong danh sách cho phép xả thải." Ông cho biết thêm nhà máy xử lý chất thải cũng sẽ được sử dụng trong việc quản lý nguồn nước, và cho biết khu mỏ đem lại "cơ hội khổng lồ" khi nền kinh tế Bắc Ireland đối mặt với bất ổn từ việc Liên hiệp Vương Quốc Anh rời khỏi EU (Brexit). Trong khi những nhà hoạt động như O'Kane cho biết họ sẽ không chấp nhận khu mỏ dưới bất kỳ tình huống nào, dĩ nhiên vẫn có một số người chấp nhận. Khó mà biết được chính xác bao nhiêu người ở Tyrone ủng hộ hay chống lại dự án. Trang web dự án của Phòng Cơ sở Hạ tầng Bắc Ireland có hơn 41.000 bình luận về dự án của Dalradian, 90% trong số đó chống lại khu mỏ. Khi BBC Future hỏi tại sao có rất nhiều phản hồi có vẻ như là lặp lại lẫn nhau, cơ quan này cho biết họ tin rằng con số là "tổng hợp chính xác" của những thông tin đại diện mà họ nhận được. Phản hồi trùng lắp xảy ra có thể vì một số lý do, người phát ngôn của công ty cho biết; "Chúng có thể liên quan đến những người làm đại diện một lần hay nhiều lần vì có nhiều bản bổ sung khác nhau với dự án." Cuộc điều tra công khai giờ đây đã che mờ kế hoạch, mọi quyết định sẽ tùy thuộc vào chính quyền điều tra và đại diện cho quyền lợi của người dân địa phương trước khi quyết định dự án có được phép tiếp tục hay không, Boyce cho biết. "Hãy để chính trị gia làm việc mà họ được trả lương," ông cho biết thêm. Trong vài năm vừa qua, dọc vùng Biển Ireland ở Scotland, sự phản đối của người dân địa phương với các khu mỏ khác cũng tăng cao, như tại Cononish, ở Công viên Quốc gia Loch Lomond. Boyce lưu ý rằng những quan ngại về môi trường ở đó cũng được lên tiếng, nhưng cuối cùng thì dự án được ủng hộ và giấy phép dự án được thông qua. Những thỏi vàng đầu tiên từ khu mỏ này sẽ được sản xuất sớm nhất là vào khoảng tháng 11/2020. Người ta đã chứng minh mỏ vàng tại Curraghinalt có dồi dào trữ lượng, điều này tất nhiên sẽ thu hút nhà đầu tư, Chris Mancini, nhà nghiên cứu phân tích từ Quỹ Vàng Gabelli, đầu tư vào vàng, cho biết. Và ông tranh luận rằng khu mỏ này sẽ an toàn về mặt môi trường. Nhưng một số người không cho là như vậy. Fidelma O'Kane và những nhà vận động cùng bà cho biết khu mỏ đã trở thành lời nguyền ở nơi này - đe dọa đến mọi mặt của vùng đất nơi họ sinh sống. "Khu vực này tuyệt đẹp, nó được chỉ định là Vùng có Vẻ đẹp Tự nhiên Ấn tượng," O'Kane cho biết. "Chúng tôi không muốn nó bị công nghiệp hóa với ngành công nghiệp nặng. "Hình ảnh xanh, sạch của quê hương chúng tôi sẽ biến mất mãi mãi." Dù điều gì có xảy ra ra ở Curraghinalt, thì chắc chắn là nỗ lực của công ty Dalradian đã khơi mào rất nhiều tranh luận ở địa phương về điều gì khiến mọi người sẵn sàng chấp nhận. Đó là dạng tranh luận có thể trở thành phổ biến nếu giá vàng tiếp tục cao và các công ty vẫn tìm đến những mỏ vàng nhỏ nhưng béo bở ở những vùng đất ít có hoặc chưa bao giờ có truyền thống khai thác vàng. Và một lần nữa, nếu ta thực sự đã đạt tới đỉnh vàng, thì cuộc chạy đua đào vàng có thể không kéo dài lâu được. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

[ 108, 287, 285, 161, 298, 3352, 2259, 526, 529, 715, 150, 119, 1458, 614, 105, 23422, 4613, 367, 1755, 269, 529, 161, 1007, 141, 110, 6754, 834, 106, 501, 282, 104, 174, 1986, 834, 106, 152, 174, 1986, 819, 141, 134, 654, 171, 9387, 21840, 1691, 3198, 7587, 106, 731, 588, 556, 636, 241, 597, 257, 5967, 6288, 2221, 936, 271, 134, 106, 638, 240, 144, 198, 11582, 108, 12150, 1613, 1526, 140, 346, 345, 175, 249, 124, 350, 6061, 3681, 1894, 502, 113, 13187, 902, 106, 322, 442, 284, 205, 424, 153, 381, 469, 1328, 4254, 180, 116, 491, 111, 137, 108, 121, 4062, 9236, 1134, 18522, 360, 3681, 420, 3065, 1224, 176, 120, 361, 4499, 1287, 183, 19948, 617, 722, 829, 3865, 2677, 1227, 328, 768, 1172, 915, 829, 531, 768, 9226, 435, 584, 104, 2456, 1287, 108, 121, 28246, 103, 116, 8536, 1687, 797, 4390, 159, 4530, 1687, 1783, 5284, 6929, 115, 106, 185, 220, 746, 1505, 113, 201, 1092, 778, 233, 170, 289, 374, 339, 319, 164, 199, 223, 112, 430, 475, 286, 386, 248, 180, 135, 457, 550, 2456, 130, 550, 1569, 109, 5451, 409, 1923, 534, 1089, 115, 521, 435, 584, 126, 319, 237, 386, 2944, 827, 631, 164, 135, 103, 135, 457, 114, 217, 107, 136, 394, 426, 156, 140, 105, 379, 1841, 114, 501, 433, 311, 158, 111, 244, 278, 533, 503, 199, 612, 328, 1333, 800, 1031, 525, 186, 221, 390, 138, 242, 414, 433, 388, 163, 406, 203, 248, 106, 489, 1032, 104, 174, 141, 519, 4202, 2941, 13705, 3325, 8903, 103, 157, 182, 293, 213, 105, 2087, 182, 273, 214, 1207, 2208, 146, 755, 155, 274, 192, 936, 271, 322, 2456, 383, 1235, 454, 20232, 1527, 122, 104, 141, 106, 774, 142, 134, 133, 178, 557, 103, 110, 482, 134, 133, 178, 557, 103, 282, 134, 108, 1181, 977, 233, 105, 608, 264, 106, 543, 1309, 219, 111, 134, 133, 349, 580, 519, 263, 114, 217, 5029, 105, 272, 581, 160, 263, 134, 110, 374, 339, 577, 238, 322, 11700, 295, 532, 106, 534, 2456, 2043, 113, 501, 433, 487, 457, 167, 861, 584, 134, 550, 1569, 117, 1923, 534, 1089, 148, 328, 1009, 29211, 14519, 103, 114, 217, 154, 134, 556, 636, 116, 1172, 327, 647, 936, 2337, 105, 1723, 2118, 158, 418, 812, 236, 216, 114, 137, 439, 2380, 421, 572, 220, 304, 159, 427, 104, 322, 2456, 126, 244, 238, 117, 201, 1166, 926, 342, 2517, 1098, 538, 106, 464, 4487, 430, 204, 179, 486, 135, 550, 339, 248, 117, 472, 209, 130, 302, 190, 453, 489, 1032, 134, 124, 2968, 1779, 1040, 226, 2072, 344, 418, 812, 104, 360, 3681, 103, 328, 225, 213, 178, 276, 105, 156, 140, 115, 539, 8129, 113, 1100, 147, 1001, 1259, 705, 509, 233, 1008, 780, 682, 369, 117, 217, 155, 119, 465, 343, 189, 7541, 2294, 17850, 6181, 207, 233, 109, 649, 165, 114, 217, 28246, 107, 136, 319, 164, 2456, 1287, 301, 202, 560, 2148, 1647, 198, 1222, 323, 335, 117, 472, 209, 550, 12842, 1968, 419, 339, 248, 2245, 5002, 8841, 159, 166, 1392, 4530, 1687, 1783, 5284, 6929, 106, 103, 292, 218, 314, 245, 183, 161, 533, 1287, 113, 694, 3660, 194, 550, 1569, 174, 227, 347, 1814, 218, 314, 245, 183, 161, 533, 1287, 113, 694, 3660, 194, 550, 1569, 174, 227, 347, 1968, 419, 126, 215, 455, 456, 366, 138, 221, 318, 786, 2377, 128, 199, 149, 112, 2745, 1287, 321, 894, 2610, 113, 221, 390, 273, 4399, 822, 922, 1307, 352, 239, 119, 120, 382, 304, 1328, 1287, 105, 1042, 356, 106, 231, 1338, 550, 1569, 1287, 3182, 108, 121, 158, 328, 113, 1770, 5079, 112, 564, 2913, 3049, 738, 159, 28894, 257, 1438, 342, 108, 121, 5430, 6966, 1003, 1089, 377, 1935, 15273, 257, 124, 13049, 108, 121, 1665, 6551, 11904, 734, 105, 8599, 130, 14329, 1526, 909, 311, 550, 1569, 1287, 148, 2456, 113, 694, 282, 339, 248, 450, 921, 106, 455, 183, 374, 339, 3074, 7019, 329, 125, 135, 877, 143, 450, 1737, 170, 120, 204, 284, 205, 105, 122, 245, 439, 412, 177, 455, 3589, 827, 619, 155, 129, 224, 143, 1287, 239, 110, 177, 549, 314, 521, 111, 169, 139, 550, 1569, 347, 832, 1944, 262, 423, 1287, 258, 175, 249, 558, 5273, 103, 1767, 558, 178, 462, 113, 116, 1092, 4105, 181, 813, 210, 3615, 773, 1741, 103, 225, 146, 682, 874, 7045, 114, 859, 135, 522, 550, 1569, 5411, 430, 166, 152, 613, 566, 250, 410, 160, 174, 169, 115, 472, 228, 21157, 10126, 233, 404, 106, 115, 1064, 235, 653, 947, 1287, 935, 635, 550, 11515, 114, 237, 262, 423, 1287, 134, 270, 437, 558, 103, 105, 608, 2672, 550, 1569, 1287, 134, 2962, 558, 258, 6538, 421, 572, 1307, 352, 119, 1287, 244, 110, 1329, 107, 988, 614, 2962, 6034, 10234, 9544, 1138, 116, 1756, 1829, 506, 3036, 519, 7477, 7065, 103, 1004, 185, 492, 568, 402, 125, 633, 943, 326, 262, 149, 135, 457, 568, 402, 105, 613, 566, 178, 276, 960, 3505, 12614, 8759, 114, 1401, 17167, 103, 123, 450, 183, 106, 103, 565, 1199, 225, 288, 104, 1287, 107, 136, 289, 374, 339, 417, 128, 969, 339, 294, 520, 960, 3505, 12614, 103, 545, 116, 1457, 166, 1287, 159, 175, 1555, 470, 1419, 423, 1287, 244, 167, 133, 3031, 5795, 768, 694, 3660, 117, 324, 286, 113, 859, 684, 6693, 298, 166, 116, 1457, 1287, 177, 1398, 7281, 180, 109, 866, 201, 396, 929, 931, 2106, 105, 7281, 177, 153, 180, 109, 152, 178, 276, 276, 157, 633, 943, 451, 324, 286, 113, 859, 112, 7065, 106, 116, 113, 166, 120, 111, 193, 160, 174, 169, 115, 2133, 228, 1410, 5411, 2745, 104, 116, 108, 17676, 1923, 534, 3643, 4176, 126, 115, 1064, 2323, 4535, 709, 1193, 200, 138, 1275, 7929, 105, 199, 244, 167, 2552, 2075, 764, 537, 876, 12735, 709, 1193, 1091, 891, 3004, 147, 1466, 116, 108, 17676, 1287, 489, 1177, 163, 107, 314, 281, 768, 7281, 314, 199, 221, 112, 8749, 332, 1338, 321, 314, 1287, 181, 187, 1756, 757, 1186, 1581, 316, 146, 155, 205, 612, 379, 1273, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2745, 1287, 321, 894, 2610, 113, 221, 273, 4399, 170, 358, 1328, 1287, 191, 536, 455, 827, 1 ]

110701_ho_dynasty_castle_unesco

https://www.bbc.com/vietnamese/culture/2011/07/110701_ho_dynasty_castle_unesco

Lưu ý trong bảo tồn, tu tạo Thành nhà Hồ

Một chuyên gia sử học làm việc trong nhiều đề án xin công nhận di sản văn hóa của một số địa danh trong nước vừa lên tiếng lưu ý các ngành chủ quản, khi phát triển các công trình dân sự tại các nơi được công nhận di sản, phải tôn trọng luật di sản văn hóa của Việt Nam và các quy định về di sản văn hóa của thế giới.

Trao đổi với BBC Việt Ngữ hôm 01 tháng Bảy, nhân sự kiện Thành nhà Hồ mới được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc, Viện trưởng Viện Việt Nam học, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết ngay tại nơi được cho là làm tốt công tác bảo tồn, khai thác, thì việc xâm phạm di tích vẫn diễn ra. "Khi tôi tới Hội An, đã có những lần chúng tôi thấy người ta đào các công trình dân sự ở ngay các phố trung tâm ở Hội An, làm xuất lộ các di tích như hệ thống thoát nước cổ và ngay cả dấu tích của các bến cảng." Tuy nhiên ông Ngọc, người trực tiếp tham gia nghiên cứu trong quá trình Việt Nam lập hồ sơ đề nghị Unesco công nhận di sản đối với Thành nhà Hồ, cho hay ông hy vọng các cơ quan hữu trách ở tỉnh Thanh Hóa, nơi quần thể di tích tọa lạc rải rác ít nhất tới 5 km vuông, sẽ có sự phối hợp tốt với các bộ, ngành hữu quan để quản lý hiệu quả cụm di tích này. Bên cạnh đó, chuyên gia sử học tỏ ra lạc quan về khả năng giúp quản lý, bảo tồn, khai thác và phát triển hiệu quả di tích mới được UNESCO công nhận hôm 27 tháng Sáu với lý do như sau: "Việc bảo tồn, phát huy các giá trị của Thành nhà Hồ so với các di sản khác, chẳng hạn như Hoàng Thành Thăng Long có thể nói là dễ hơn nhiều. "Khu Hoàng Thành Thăng Long đã trở thành phố phường. Việc xác định các vùng lõi, vùng đệm ở đó gặp khó khăn vì vướng chỗ này, chỗ kia. "Nhưng khu di tích Thành nhà Hồ có tính chất độc lập và tính toàn vẹn của nó. Ngay cả trên thế giới, có thể rất mừng mà nói rằng, có rất hiếm các khu di tích đã tồn tại trên 600 năm mà về cơ bản vẫn còn nguyên vẹn." "Thắng lợi rất lớn" Nhà nghiên cứu cho rằng việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận di sản văn hóa Thế giới là một thắng lợi của VN. Đánh giá về thực trạng khu di tích, Giáo sư Ngọc khẳng định qua khảo sát, ở vòng di tích quan trọng nhất là khu Thành Đá, trừ một vài đoạn thành đá bị sạt lở vốn "có thể khôi phục được", thì trên căn bản tòa thành còn lại "nguyên vẹn, sừng sững." "Khó có thể tìm thấy ở đâu có một tòa thành nguyên vẹn như thế và có một kỹ thuật xây dựng đạt tới đỉnh cao tính vào thời điểm đó, như vậy," ông Ngọc nhận xét thêm về di sản được xây dựng bắt đầu từ năm 1397 với nhiều dấu tích tiếp nối kiến trúc - văn hóa đời Trần. Đánh giá về ý nghĩa của việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận như một di tích có giá trị nhiều mặt như lịch sử, văn hóa, khảo cổ, kiến trúc v.v., giáo sư Ngọc khẳng định: "Đây là một thắng lợi rất lớn của Việt Nam, đánh giá rất cao tầm văn hóa của Việt Nam. "Thành nhà Hồ có thể nói là một tổng kết độc đáo các giá trị văn hóa, lịch sử của Việt Nam trong sự tiếp nối văn hóa Nhà Trần (từ các thế kỷ thứ 11, 12, 13) và mở rộng sang thế kỷ thứ 14 và 15," giáo sư Nguyễn Quang Ngọc nói.

summarize: Trao đổi với BBC Việt Ngữ hôm 01 tháng Bảy, nhân sự kiện Thành nhà Hồ mới được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc, Viện trưởng Viện Việt Nam học, thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết ngay tại nơi được cho là làm tốt công tác bảo tồn, khai thác, thì việc xâm phạm di tích vẫn diễn ra. "Khi tôi tới Hội An, đã có những lần chúng tôi thấy người ta đào các công trình dân sự ở ngay các phố trung tâm ở Hội An, làm xuất lộ các di tích như hệ thống thoát nước cổ và ngay cả dấu tích của các bến cảng." Tuy nhiên ông Ngọc, người trực tiếp tham gia nghiên cứu trong quá trình Việt Nam lập hồ sơ đề nghị Unesco công nhận di sản đối với Thành nhà Hồ, cho hay ông hy vọng các cơ quan hữu trách ở tỉnh Thanh Hóa, nơi quần thể di tích tọa lạc rải rác ít nhất tới 5 km vuông, sẽ có sự phối hợp tốt với các bộ, ngành hữu quan để quản lý hiệu quả cụm di tích này. Bên cạnh đó, chuyên gia sử học tỏ ra lạc quan về khả năng giúp quản lý, bảo tồn, khai thác và phát triển hiệu quả di tích mới được UNESCO công nhận hôm 27 tháng Sáu với lý do như sau: "Việc bảo tồn, phát huy các giá trị của Thành nhà Hồ so với các di sản khác, chẳng hạn như Hoàng Thành Thăng Long có thể nói là dễ hơn nhiều. "Khu Hoàng Thành Thăng Long đã trở thành phố phường. Việc xác định các vùng lõi, vùng đệm ở đó gặp khó khăn vì vướng chỗ này, chỗ kia. "Nhưng khu di tích Thành nhà Hồ có tính chất độc lập và tính toàn vẹn của nó. Ngay cả trên thế giới, có thể rất mừng mà nói rằng, có rất hiếm các khu di tích đã tồn tại trên 600 năm mà về cơ bản vẫn còn nguyên vẹn." "Thắng lợi rất lớn" Nhà nghiên cứu cho rằng việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận di sản văn hóa Thế giới là một thắng lợi của VN. Đánh giá về thực trạng khu di tích, Giáo sư Ngọc khẳng định qua khảo sát, ở vòng di tích quan trọng nhất là khu Thành Đá, trừ một vài đoạn thành đá bị sạt lở vốn "có thể khôi phục được", thì trên căn bản tòa thành còn lại "nguyên vẹn, sừng sững." "Khó có thể tìm thấy ở đâu có một tòa thành nguyên vẹn như thế và có một kỹ thuật xây dựng đạt tới đỉnh cao tính vào thời điểm đó, như vậy," ông Ngọc nhận xét thêm về di sản được xây dựng bắt đầu từ năm 1397 với nhiều dấu tích tiếp nối kiến trúc - văn hóa đời Trần. Đánh giá về ý nghĩa của việc Thành nhà Hồ được UNESCO công nhận như một di tích có giá trị nhiều mặt như lịch sử, văn hóa, khảo cổ, kiến trúc v.v., giáo sư Ngọc khẳng định: "Đây là một thắng lợi rất lớn của Việt Nam, đánh giá rất cao tầm văn hóa của Việt Nam. "Thành nhà Hồ có thể nói là một tổng kết độc đáo các giá trị văn hóa, lịch sử của Việt Nam trong sự tiếp nối văn hóa Nhà Trần (từ các thế kỷ thứ 11, 12, 13) và mở rộng sang thế kỷ thứ 14 và 15," giáo sư Nguyễn Quang Ngọc nói.

[ 108, 287, 285, 161, 3804, 345, 119, 378, 131, 4709, 325, 5189, 253, 2915, 157, 144, 591, 994, 152, 873, 239, 117, 8089, 135, 238, 106, 791, 262, 355, 471, 175, 1555, 754, 441, 362, 1052, 1442, 103, 1348, 395, 1348, 131, 132, 1732, 624, 440, 214, 162, 165, 337, 1981, 114, 217, 531, 149, 328, 117, 114, 106, 140, 514, 135, 274, 327, 1025, 103, 550, 11515, 143, 156, 1121, 473, 791, 566, 244, 407, 1314, 2286, 141, 228, 813, 3885, 115, 107, 120, 400, 174, 141, 203, 111, 169, 1328, 109, 135, 277, 137, 144, 108, 121, 531, 109, 548, 396, 315, 108, 121, 813, 3885, 140, 387, 1154, 109, 791, 566, 128, 300, 234, 1415, 142, 874, 105, 531, 186, 988, 566, 104, 109, 4066, 2010, 294, 421, 445, 118, 1442, 103, 111, 821, 270, 268, 165, 568, 402, 113, 310, 277, 131, 132, 385, 1123, 1046, 220, 411, 7803, 135, 238, 791, 262, 195, 119, 994, 152, 873, 103, 114, 194, 118, 861, 584, 109, 225, 146, 943, 605, 108, 121, 769, 805, 8664, 328, 1218, 136, 791, 566, 3158, 956, 3865, 2677, 500, 202, 228, 985, 3679, 10135, 134, 107, 144, 1614, 279, 514, 119, 109, 2647, 859, 943, 146, 130, 730, 241, 614, 416, 2976, 791, 566, 433, 2037, 810, 397, 649, 165, 324, 214, 776, 124, 956, 146, 125, 555, 344, 422, 730, 2056, 327, 1025, 103, 550, 1569, 105, 212, 435, 614, 416, 791, 566, 239, 117, 8089, 135, 238, 325, 2715, 253, 1668, 119, 241, 180, 128, 3135, 189, 2117, 327, 1025, 103, 212, 1254, 109, 314, 245, 104, 994, 152, 873, 648, 119, 109, 791, 262, 913, 718, 269, 576, 128, 678, 994, 2214, 1590, 107, 136, 123, 106, 790, 183, 2210, 15033, 678, 994, 2214, 1590, 115, 319, 164, 548, 3383, 112, 1068, 628, 190, 109, 501, 3596, 103, 501, 7138, 108, 121, 150, 683, 455, 1000, 171, 5138, 1104, 474, 1104, 4001, 1960, 322, 791, 566, 994, 152, 873, 107, 334, 562, 557, 385, 105, 334, 258, 2829, 104, 2280, 1580, 186, 159, 175, 1555, 107, 136, 215, 1728, 145, 123, 1985, 107, 215, 2012, 109, 322, 791, 566, 115, 1025, 149, 159, 3824, 147, 145, 125, 225, 288, 244, 177, 503, 2829, 294, 189, 21567, 418, 215, 7096, 571, 568, 402, 114, 160, 156, 994, 152, 873, 117, 8089, 135, 238, 791, 262, 355, 471, 773, 249, 106, 116, 779, 418, 104, 1878, 108, 4413, 314, 125, 223, 612, 322, 791, 5089, 754, 441, 1442, 1202, 269, 190, 235, 1560, 2978, 108, 121, 906, 791, 566, 146, 308, 202, 106, 322, 994, 3007, 103, 1419, 116, 696, 780, 164, 915, 133, 8518, 4092, 682, 2363, 136, 2996, 618, 117, 646, 143, 159, 907, 288, 660, 164, 177, 153, 18844, 2829, 103, 4689, 10515, 294, 12972, 107, 136, 370, 203, 108, 121, 793, 107, 116, 660, 164, 503, 2829, 128, 175, 105, 107, 116, 888, 887, 556, 636, 764, 228, 1410, 291, 334, 138, 221, 318, 397, 128, 7307, 118, 1442, 238, 587, 426, 125, 791, 262, 117, 556, 636, 290, 178, 148, 147, 1771, 10611, 119, 158, 988, 566, 270, 1495, 357, 1843, 233, 355, 471, 723, 912, 112, 108, 4413, 314, 125, 108, 232, 404, 104, 156, 994, 152, 873, 117, 8089, 135, 238, 128, 116, 791, 566, 107, 314, 245, 158, 447, 128, 478, 3278, 355, 2092, 1560, 9023, 357, 1843, 4834, 103, 309, 441, 1442, 1202, 269, 4157, 2277, 106, 116, 779, 418, 215, 301, 104, 131, 578, 403, 314, 215, 291, 1191, 355, 471, 104, 131, 629, 8120, 152, 873, 107, 136, 123, 106, 116, 497, 299, 557, 3236, 109, 314, 245, 355, 2092, 478, 324, 104, 131, 132, 113, 144, 270, 1495, 355, 471, 571, 912, 5718, 109, 175, 688, 259, 5317, 4680, 1771, 371, 105, 690, 933, 586, 175, 688, 259, 1904, 105, 1454, 519, 309, 441, 362, 1052, 1442, 454, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 430, 649, 165, 324, 214, 140, 156, 113, 158, 220, 304, 676, 135, 238, 791, 262, 355, 471, 104, 116, 166, 439, 595, 113, 142, 659, 227, 354, 931, 108, 232, 109, 859, 185, 730, 103, 129, 212, 435, 109, 135, 277, 137, 144, 149, 109, 328, 117, 135, 238, 791, 2070, 139, 666, 308, 330, 791, 262, 355, 471, 104, 131, 132, 105, 109, 565, 190, 125, 791, 262, 355, 471, 104, 175, 1326, 1 ]

140424_would_china_fight_for_disputed_island

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2014/04/140424_would_china_fight_for_disputed_island

TQ sẽ dùng vũ lực cho đảo tranh chấp?

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tới Nhật hôm thứ Tư 23/04 để hội đàm với đồng minh chính của họ tại châu Á. Giới lãnh đạo Trung Quốc quan sát diễn biến từ xa trong khi ông Obama nói với một tờ báo của Nhật rằng quần đảo có tranh chấp nằm trong phạm vi hiệp ước an ninh giữa hai nước, mà theo đó Mỹ sẽ có hành động nếu Nhật Bản bị tấn công.

Vùng đảo Điếu Ngư gồm năm đảo nhỏ và ba đảo đá Được biết đến với tên Điếu Ngư ở Trung Quốc, và Senkaku tại Nhật Bản, các đảo này không quá nổi trội trên bản đồ trong khu vực, nằm giữa Hoa lục và phía Nam Nhật Bản. Trong nhiều thập niên, nhà chức trách Nhật đã cai quản những đảo được cho là có vị trí chiến lược tại Biển Hoa Đông và có thể có dầu khí phía dưới. Tuy nhiên trong vài năm gần đây, Bắc Kinh đã khởi động chiến dịch khẳng định chủ quyền lịch sử đối với các đảo này. Giới lãnh đạo Trung Quốc thoạt đầu tranh cãi về quyền sở hữu của Nhật vào thập niên 1970 nhưng cả hai nước nhất trí để vấn đề này cho thế hệ tương lai giải quyết. Chủ đề lại được hâm nóng vào năm 2012 khi chính phủ Nhật mua lại các đảo này từ chủ sở hữu tư nhân. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Nhật muốn phát triển hòn đảo, theo Tokyo. Họ muốn ngưng kế hoạch này, một phần để thỏa hiệp với Trung Quốc. Không mấy ai tại Trung Quốc tin vào lời giải thích này. Thay vào đó, việc thay đổi hiện trạng này cho Trung Quốc cơ hội để thể hiện tham vọng chính trị đang gia tăng. "Khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, ông thay đổi cách tiếp cận cơ bản về chính sách ngoại giao của Trung Quốc,” giáo sư Trần Tiểu Hà từ Đại học Nhân Dân nói. “Từ việc duy trì hiện trạng tới cách tiếp cận mới không ồn ào khi làm một việc gì đó.” Trước sự thất vọng của giới lãnh đạo Trung Quốc, Nhật đã không công khai thừa nhận tuyên bố về chủ quyền của Bắc Kinh. Do đó, để tạo sức ép với Tokyo, Bắc Kinh đã đưa tàu ra tuần tra tại khu vực. Chiến đấu cơ của Trung Quốc thường xuyên bay trên vùng đảo trong khi tàu chiến hoạt động trên biển. "Nếu Nhật từ chối đối thoại về vấn đề này, Trung Quốc phải đưa tàu ra đảo Điếu Ngư để khẳng định quyền về chủ quyền,” giáo sư Lưu Giang Vĩnh từ Đại học Thanh Hoa bình luận. Tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh có động thái bất ngờ khi tuyên bố vùng Nhận dạng Phòng không bao trùm khu vực tranh chấp này. Một số quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, đã phớt lờ quy định của Trung Quốc, tuy nhiên đây là phần thuộc chiến lược lâu dài của Bắc Kinh, giáo sư Trần Tiểu Hà nói. “Cách của Trung Quốc là để bảo lưu một dạng quyền và thế tự do để có thể hành động quân sự nếu có điều gì đó xảy ra ở vùng đảo Điếu Ngư hoặc một số khu vực có tranh chấp khác,” giáo sư Cheng giải thích. 'Một tấc lãnh thổ' Tàu và phi cơ Trung Quốc thường xuyên xuất hiện ở vùng đảo tranh chấp Bên trong Trung Quốc, chính phủ dùng công cụ khác là việc tuyên truyền bài Nhật để đưa biển đảo thành vấn đề tiền tuyết trong chính sách đối ngoại. Thế hệ trẻ thậm chí thường xuyên được nhắc nhở về những căng thẳng chưa được giải quyết xuất phát từ thời Thế chiến II. "Bắn quỷ Nhật Bản, trò chơi trên mạng được tung ra hồi tháng Hai trên People.com, một trang web của chính phủ Trung Quốc. Người chơi trò này chọn các lãnh chúa Nhật và ghi điểm bằng việc dùng súng bắn những người này. Trò chơi chỉ là hoạt hình nhưng câu hỏi quan trọng là liệu chiến dịch của Bắc Kinh đơn giản chỉ là trò chơi? Liệu ông Tập Cận Bình có thực sự lâm chiến cho vùng lãnh thổ không người sinh sống hay không? Câu trả lời là có. "Có là bởi tuy là đảo nhỏ nhưng đối với Trung Quốc thì một tấc lãnh thổ cũng đủ lớn để họ giao tranh” giáo sư Trần Tiểu Hà nói. Rốt cùng thì đây là vấn đề có tính tương tác và giá trị có tính biểu trưng của những đảo này vẫn tiếp tục còn đó chừng nào cả hai nước đều muốn cai quản. "Nếu Trung Quốc và Nhật có quan hệ thân tình, lợi ích quân sự tại các đảo này sẽ giảm," giáo sư Lưu nói thêm. Tại bên ngoài tòa đại sứ Nhật ở Bắc Kinh, an ninh được điều động cẩn mật với lính gác và tường rào cao tới 4 mét để không ai nhìn được gì từ bên ngoài. Có nhiều l‎ý do vì sao Trung Quốc và Nhật Bản nên tránh chiến tranh vì lãnh thổ, bao gồm cả hoạt động mậu dịch song phương gia tăng cũng như việc Washington dọa sẽ can thiệp. Tuy nhiên, những khuôn mặt lạnh của lính gác cả bên trong lẫn bên ngoài đại sứ quán Nhật ở Bắc Kinh dường như cho thấy đối đầu quân sự nghiêm trọng sẽ không bao giờ là quá xa vời.

summarize: Vùng đảo Điếu Ngư gồm năm đảo nhỏ và ba đảo đá Được biết đến với tên Điếu Ngư ở Trung Quốc, và Senkaku tại Nhật Bản, các đảo này không quá nổi trội trên bản đồ trong khu vực, nằm giữa Hoa lục và phía Nam Nhật Bản. Trong nhiều thập niên, nhà chức trách Nhật đã cai quản những đảo được cho là có vị trí chiến lược tại Biển Hoa Đông và có thể có dầu khí phía dưới. Tuy nhiên trong vài năm gần đây, Bắc Kinh đã khởi động chiến dịch khẳng định chủ quyền lịch sử đối với các đảo này. Giới lãnh đạo Trung Quốc thoạt đầu tranh cãi về quyền sở hữu của Nhật vào thập niên 1970 nhưng cả hai nước nhất trí để vấn đề này cho thế hệ tương lai giải quyết. Chủ đề lại được hâm nóng vào năm 2012 khi chính phủ Nhật mua lại các đảo này từ chủ sở hữu tư nhân. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Nhật muốn phát triển hòn đảo, theo Tokyo. Họ muốn ngưng kế hoạch này, một phần để thỏa hiệp với Trung Quốc. Không mấy ai tại Trung Quốc tin vào lời giải thích này. Thay vào đó, việc thay đổi hiện trạng này cho Trung Quốc cơ hội để thể hiện tham vọng chính trị đang gia tăng. "Khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, ông thay đổi cách tiếp cận cơ bản về chính sách ngoại giao của Trung Quốc,” giáo sư Trần Tiểu Hà từ Đại học Nhân Dân nói. “Từ việc duy trì hiện trạng tới cách tiếp cận mới không ồn ào khi làm một việc gì đó.” Trước sự thất vọng của giới lãnh đạo Trung Quốc, Nhật đã không công khai thừa nhận tuyên bố về chủ quyền của Bắc Kinh. Do đó, để tạo sức ép với Tokyo, Bắc Kinh đã đưa tàu ra tuần tra tại khu vực. Chiến đấu cơ của Trung Quốc thường xuyên bay trên vùng đảo trong khi tàu chiến hoạt động trên biển. "Nếu Nhật từ chối đối thoại về vấn đề này, Trung Quốc phải đưa tàu ra đảo Điếu Ngư để khẳng định quyền về chủ quyền,” giáo sư Lưu Giang Vĩnh từ Đại học Thanh Hoa bình luận. Tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh có động thái bất ngờ khi tuyên bố vùng Nhận dạng Phòng không bao trùm khu vực tranh chấp này. Một số quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, đã phớt lờ quy định của Trung Quốc, tuy nhiên đây là phần thuộc chiến lược lâu dài của Bắc Kinh, giáo sư Trần Tiểu Hà nói. “Cách của Trung Quốc là để bảo lưu một dạng quyền và thế tự do để có thể hành động quân sự nếu có điều gì đó xảy ra ở vùng đảo Điếu Ngư hoặc một số khu vực có tranh chấp khác,” giáo sư Cheng giải thích. 'Một tấc lãnh thổ' Tàu và phi cơ Trung Quốc thường xuyên xuất hiện ở vùng đảo tranh chấp Bên trong Trung Quốc, chính phủ dùng công cụ khác là việc tuyên truyền bài Nhật để đưa biển đảo thành vấn đề tiền tuyết trong chính sách đối ngoại. Thế hệ trẻ thậm chí thường xuyên được nhắc nhở về những căng thẳng chưa được giải quyết xuất phát từ thời Thế chiến II. "Bắn quỷ Nhật Bản, trò chơi trên mạng được tung ra hồi tháng Hai trên People.com, một trang web của chính phủ Trung Quốc. Người chơi trò này chọn các lãnh chúa Nhật và ghi điểm bằng việc dùng súng bắn những người này. Trò chơi chỉ là hoạt hình nhưng câu hỏi quan trọng là liệu chiến dịch của Bắc Kinh đơn giản chỉ là trò chơi? Liệu ông Tập Cận Bình có thực sự lâm chiến cho vùng lãnh thổ không người sinh sống hay không? Câu trả lời là có. "Có là bởi tuy là đảo nhỏ nhưng đối với Trung Quốc thì một tấc lãnh thổ cũng đủ lớn để họ giao tranh” giáo sư Trần Tiểu Hà nói. Rốt cùng thì đây là vấn đề có tính tương tác và giá trị có tính biểu trưng của những đảo này vẫn tiếp tục còn đó chừng nào cả hai nước đều muốn cai quản. "Nếu Trung Quốc và Nhật có quan hệ thân tình, lợi ích quân sự tại các đảo này sẽ giảm," giáo sư Lưu nói thêm. Tại bên ngoài tòa đại sứ Nhật ở Bắc Kinh, an ninh được điều động cẩn mật với lính gác và tường rào cao tới 4 mét để không ai nhìn được gì từ bên ngoài. Có nhiều l‎ý do vì sao Trung Quốc và Nhật Bản nên tránh chiến tranh vì lãnh thổ, bao gồm cả hoạt động mậu dịch song phương gia tăng cũng như việc Washington dọa sẽ can thiệp. Tuy nhiên, những khuôn mặt lạnh của lính gác cả bên trong lẫn bên ngoài đại sứ quán Nhật ở Bắc Kinh dường như cho thấy đối đầu quân sự nghiêm trọng sẽ không bao giờ là quá xa vời.

[ 108, 287, 285, 161, 4034, 541, 4716, 4517, 770, 147, 541, 750, 105, 459, 541, 915, 2077, 217, 155, 119, 465, 4716, 4517, 108, 121, 151, 890, 105, 7485, 149, 673, 2493, 109, 541, 126, 110, 310, 738, 4855, 159, 288, 905, 113, 322, 3190, 829, 415, 254, 1438, 105, 505, 132, 673, 3439, 298, 158, 1092, 4105, 152, 229, 605, 673, 115, 1840, 730, 120, 541, 117, 114, 106, 107, 297, 512, 242, 1010, 149, 784, 254, 510, 105, 107, 136, 107, 1118, 482, 505, 11655, 421, 445, 113, 696, 147, 386, 1009, 360, 725, 115, 1106, 192, 242, 414, 1202, 269, 190, 185, 168, 478, 324, 195, 119, 109, 541, 433, 1741, 261, 247, 151, 162, 8891, 332, 178, 250, 1346, 125, 168, 633, 943, 104, 673, 138, 1092, 778, 5301, 170, 186, 196, 142, 202, 512, 130, 255, 220, 126, 114, 175, 300, 489, 1032, 272, 4949, 483, 220, 153, 117, 2897, 1578, 138, 147, 3118, 129, 122, 256, 673, 702, 153, 109, 541, 126, 148, 185, 633, 943, 276, 1876, 564, 111, 181, 185, 404, 137, 796, 673, 278, 212, 435, 2109, 4906, 181, 9372, 719, 278, 1958, 699, 763, 474, 116, 380, 130, 893, 1319, 119, 151, 942, 724, 938, 375, 149, 151, 162, 193, 138, 366, 272, 581, 433, 2183, 138, 397, 156, 346, 345, 199, 612, 126, 114, 151, 162, 225, 213, 130, 136, 199, 268, 584, 122, 245, 167, 165, 4035, 2286, 118, 1391, 2094, 644, 227, 1148, 1585, 118, 346, 345, 173, 270, 1352, 225, 288, 125, 122, 333, 470, 384, 104, 151, 162, 1234, 309, 441, 912, 2800, 337, 148, 440, 214, 857, 651, 454, 11851, 156, 756, 996, 199, 612, 228, 173, 270, 1352, 239, 110, 108, 3365, 108, 3410, 129, 140, 116, 156, 218, 150, 1070, 957, 144, 946, 584, 104, 249, 261, 247, 151, 890, 673, 115, 110, 135, 550, 1175, 238, 480, 399, 125, 185, 168, 104, 360, 2838, 1133, 397, 130, 394, 543, 1431, 119, 6916, 360, 725, 115, 251, 540, 124, 670, 486, 149, 322, 2531, 1323, 585, 225, 104, 151, 162, 369, 1209, 502, 159, 501, 541, 113, 129, 540, 242, 381, 192, 159, 3346, 1731, 673, 148, 1579, 195, 909, 125, 255, 220, 474, 151, 162, 139, 251, 540, 124, 541, 4716, 4517, 130, 1202, 269, 190, 168, 125, 185, 168, 1234, 309, 441, 2299, 1883, 2149, 148, 440, 214, 805, 254, 342, 2738, 1917, 1425, 147, 1944, 360, 725, 107, 192, 869, 295, 1274, 129, 480, 399, 501, 4579, 231, 1361, 1866, 110, 374, 3472, 322, 442, 250, 577, 433, 430, 166, 198, 1906, 113, 150, 107, 254, 1433, 115, 5602, 3714, 565, 190, 104, 151, 890, 1169, 445, 248, 106, 380, 624, 242, 1010, 727, 677, 104, 360, 2977, 309, 441, 912, 2800, 337, 454, 401, 5784, 104, 151, 162, 106, 130, 327, 931, 116, 1361, 168, 105, 175, 222, 180, 130, 107, 136, 209, 192, 252, 144, 323, 107, 179, 218, 150, 488, 124, 108, 121, 501, 541, 4716, 4517, 451, 116, 166, 322, 442, 107, 250, 577, 211, 1234, 309, 441, 7618, 272, 2496, 377, 3924, 7755, 261, 1403, 257, 1859, 105, 894, 225, 151, 162, 369, 1209, 387, 199, 108, 121, 501, 541, 250, 577, 2037, 113, 151, 890, 122, 256, 467, 135, 798, 211, 106, 156, 480, 425, 392, 673, 130, 251, 657, 541, 164, 255, 220, 379, 3964, 113, 122, 333, 195, 4778, 773, 300, 603, 1042, 356, 369, 1209, 117, 982, 3238, 125, 120, 1135, 952, 289, 117, 272, 302, 387, 212, 148, 221, 773, 242, 8683, 4493, 10096, 5755, 673, 2493, 704, 1014, 159, 427, 117, 1894, 124, 496, 253, 891, 159, 11557, 11925, 116, 509, 1853, 104, 122, 256, 151, 942, 606, 1014, 704, 126, 680, 109, 261, 2622, 673, 105, 848, 318, 281, 156, 467, 1173, 1158, 120, 111, 433, 11229, 1014, 163, 106, 381, 240, 170, 476, 419, 146, 308, 106, 588, 242, 414, 104, 360, 725, 652, 1395, 163, 106, 704, 1014, 347, 2593, 118, 1391, 2094, 644, 107, 223, 144, 2242, 242, 114, 501, 261, 1403, 110, 111, 296, 307, 194, 984, 1968, 456, 366, 106, 107, 112, 2046, 106, 626, 1169, 106, 541, 750, 170, 195, 119, 151, 162, 143, 116, 7755, 261, 1403, 127, 620, 301, 130, 154, 384, 250, 561, 309, 441, 912, 2800, 337, 454, 7836, 332, 264, 143, 248, 106, 255, 220, 107, 334, 489, 274, 105, 314, 245, 107, 334, 284, 1540, 104, 120, 541, 126, 244, 270, 437, 177, 150, 1748, 224, 186, 196, 142, 413, 278, 1840, 730, 112, 1731, 151, 162, 105, 673, 107, 146, 300, 481, 205, 103, 418, 812, 252, 144, 149, 109, 541, 126, 134, 558, 519, 309, 441, 2299, 123, 1796, 919, 367, 351, 660, 273, 981, 673, 108, 121, 360, 2977, 305, 672, 117, 179, 192, 2645, 1523, 119, 1127, 3175, 105, 1289, 2202, 291, 228, 1147, 2919, 130, 110, 375, 485, 117, 218, 148, 367, 1781, 615, 158, 2725, 108, 232, 180, 171, 350, 151, 162, 105, 673, 783, 237, 989, 242, 250, 171, 261, 6524, 374, 770, 186, 381, 192, 4419, 414, 1455, 412, 165, 321, 127, 128, 156, 1365, 1050, 134, 1036, 10170, 421, 572, 120, 1956, 447, 2111, 104, 1127, 3175, 186, 367, 113, 1306, 367, 351, 273, 981, 1027, 673, 108, 121, 360, 725, 1487, 128, 114, 203, 195, 178, 252, 144, 849, 308, 134, 110, 374, 339, 106, 310, 797, 7601, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 408, 234, 254, 336, 2423, 1141, 228, 673, 325, 259, 1005, 2664, 5671, 130, 213, 883, 119, 210, 494, 122, 104, 154, 149, 511, 2572, 1741, 261, 247, 151, 162, 146, 338, 407, 625, 148, 797, 113, 129, 118, 1141, 123, 119, 116, 940, 188, 104, 673, 160, 1218, 541, 107, 250, 577, 829, 113, 473, 554, 1319, 1126, 305, 672, 415, 196, 1013, 145, 181, 150, 200, 134, 107, 209, 192, 323, 673, 783, 133, 623, 2446, 1 ]

vert-fut-39967412

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-39967412

Thảm họa khi tin tặc tấn công trí thông minh nhân tạo

Hãy tưởng tượng bạn đang sống trong năm 2022. Bạn đang ngồi trong chiếc xe lái tự động trên con đường quen thuộc trong thành phố. Chiếc xe tiến gần đến một biển báo dừng lại mà nó đã đi qua hàng trăm lần - thế nhưng lần này nó lại vượt thẳng qua.

Đối với bạn, biển báo này giống hệt như những lần khác Thế nhưng đối với chiếc xe, nó hoàn toàn khác. Trước đó chỉ vài phút, một tấm giấy dán nhỏ đã được gắn lên trên biển hiệu mà cả bạn và chiếc xe đều không hề hay biết. Nó đủ nhỏ để mắt thường không nhìn thấy, nhưng đủ lớn để đánh lừa công nghệ nhận dạng. Nói cách khác, nó đủ để khiến máy tính nghĩ rằng biển báo hiệu dừng lại không phải là biển báo hiệu dừng lại. Phi cơ lớn nhất thế giới có sứ mệnh mới? Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Chiếc phi cơ Anh làm thay đổi ngành hàng không thế giới Nhiều nghiên cứu đang chỉ ra rằng trí thông minh nhân tạo có thể bị đánh lừa bằng những cách đơn giản như vậy, khi chúng nhìn thấy những điều mà mắt thường con người không nhận biết được. Trong lúc những công nghệ giúp máy tính tự học và nâng cao khả năng nhận biết đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong hệ thống giao thông, tài chính và y tế của chúng ta, các nhà khoa học máy tính đang hy vọng sẽ có thể tìm ra cách bảo vệ chúng tốt hơn trước những vụ tấn công trước khi những vụ tấn công này xảy ra trên thực tế. "Mối lo ngại này ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong cộng đồng trí thông minh nhân tạo và máy tính học, nhất là khi những thuật toán này đang được sử dụng ngày một nhiều hơn," Daniel Lowd, phó giáo sư về khoa học máy tính và thông tin tại Đại học Oregon, nói. "Nếu các thư rác vượt qua được tường lửa hoặc một vài email bị chặn, hậu quả không phải là quá lớn. Thế nhưng nếu bạn phải dựa vào hệ thống nhận biết trong xe tự động lái để biết mình đang đi về đâu và tránh tai nạn, thì lại to chuyện hơn rất nhiều." Việc máy tính bị hỏng hóc hoặc bị xâm nhập có thể tác động rất lớn đến cách mà những thuật toán máy tính học 'nhìn nhận' thế giới. Khi đó, đối với nó, một con gấu trúc có thể trông giống như một con vượn, hoặc một chiếc xe buýt trường học có thể trông giống như một con đà điểu. Trong một thử nghiệm, các nhà nghiên cứu từ Pháp và Switzerland đã chỉ ra rằng những sự phá rối như vậy có thể làm cho máy tính lẫn lộn về mặt nhận biết. Làm sao phát hiện 'tin vịt' dạy cách chữa bệnh Vì sao khó nhìn vào sự thật? Chườm đá khi căng cơ 'phản tác dụng'? Vì sao lại như vậy? Hãy liên tưởng đến việc những đứa trẻ học cách nhận biết các con số. Chúng sẽ nhìn từng con số và tìm cách ghi nhớ những điểm chung: Số 1 cao và gầy, số 6 và 9 có 1 vòng tròn trong khi số 8 có hai vòng tròn. Một khi đã nhìn thấy đủ các ví dụ, chúng có thể nhanh chóng nhận biết các số mới như 4, 8 hoặc 3 - ngay cả khi những con số này được viết dưới những phong cách khác nhau. Các thuật toán máy học cũng nhận biết thế giới thông qua một quy trình tương tự. Các nhà khoa học nạp vào máy tính hàng trăm hoặc hàng nghìn ví dụ được phân loại cụ thể về những gì họ muốn máy tính nhận biết. Máy tính sau đó lướt qua các dữ liệu được nạp và trong lúc nó phân loại đâu là con số, đâu là không - nó bắt đầu ghi nhớ những đặc điểm của đáp án đúng. Sau đó, nó bắt đầu có khả năng nhìn vào một bức hình và khẳng định rằng 'đây là một số 5' với độ chính xác cao. Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng ảnh hưởng nhiều tới đời sống con người, từ xe hơi tự lái cho tới các thiết bị gia dụng tự hoạt động trong nhà Bằng cách này, cả trẻ em lẫn máy tính có thể học cách nhận biết một số lượng lớn các vật thể, từ số cho tới thú nuôi cho tới khuôn mặt con người. Thế nhưng, không giống như một đứa trẻ, máy tính không chú ý tới những chi tiết nhỏ như cái tai đầy lông của một con mèo hoặc những góc cạnh của số 4. Nó không nhìn vào toàn bức tranh. Thay vào đó, nó nhìn vào từng ảnh điểm của các bức tranh và tìm cách phân biệt từng vật thể một cách nhanh nhất. Nếu phần lớn số 1 có cách ảnh điểm màu đen ở một số vùng và một số ảnh điểm màu trắng ở các vùng khác, máy tính sẽ đưa ra quyết định chỉ sau khi đã kiểm tra một số ít những ảnh điểm này. Công nghệ mới giúp chống tình trạng bị giám sát, theo dõi Robot liệu có cai trị con người? Con số nhiều quyền lực nhất lịch sử Hãy thử nhìn lại câu chuyện biển báo dừng lại. Chỉ cần điều chỉnh các ảnh điểm trên hình kí hiệu, máy tính sẽ tưởng rằng tấm biển này là một thứ khác. Một nghiên cứu tương tự từ Phòng Thí Nghiệm Trí Thông minh Nhân tạo Phát triển tại Đại học Wyoming và Đại học Cornell đã tạo ra một loạt các ảo ảnh cho trí thông minh nhân tạo. Những hình ảnh trừu tưởng này rất khó hiểu đối với con người, thế nhưng chúng ngay lập tức được máy tính nhận biết là những con rắn hay các khẩu súng trường. Điều này cho thấy cách mà trí thông minh nhân tạo có thể nhìn vào một cái gì đó và phán đoán ra một thứ khác xa thực tế. Đây là điểm yếu chung của tất cả các thuật toán máy học. "Tất cả các thuật toán đều có một điểm yếu," Yevgeniy Vorobeychik, phó giáo sư về khoa học máy tính tại Đại học Vanderbilt, nói. "Chúng ta sống trong một thế giới phức tạp, nhiều khía cạnh, và các thuật toán chỉ tập trung vào một phần rất nhỏ của thế giới đó." Voyobeychik 'rất tự tin' rằng nếu những điểm yếu này tồn tại, một ai đó sẽ tìm cách lợi dụng chúng. Điều này đã bắt đầu xảy ra. Ví dụ như các thuật toán nhằm sàng lọc các email không rõ nguồn gốc. Những kẻ xấu có thể vượt qua tường lửa bằng cách chỉnh sửa cách viết của một số từ, ví dụ như Vi@gra thay vì Viagra hoặc tìm cách tung hoả mù để che giấu các từ thường xuyên xuất hiện trong thư rác, ví dụ như 'nhận giải', 'mobile' hoặc 'thắng giải'. Điều gì sẽ giúp những kẻ lừa đảo này thành công? Trường hợp chiếc xe tự lái bị đánh lừa trước biển báo dừng lại là một trong những viễn cảnh phổ biến mà các chuyên gia trong ngành đã nghĩ đến. Những dữ liệu gây nhiễu có thể giúp các trang web khiêu dâm lừa được tường lửa. Những kẻ lừa đảo khác có thể tìm cách nâng giá trị của một tờ cheque hoặc chỉnh sửa mã của các phần mềm độc hại nhằm giúp chúng vượt qua hệ thống an ninh máy tính. Trên lý thuyết, những kẻ xâm nhập chỉ có thể tạo dữ liệu gây nhiễu nếu họ có trong tay thuật toán của chiếc máy tính mà họ muốn qua mặt. Tuy nhiên trên thực tế họ chỉ cần tấn công bằng một số lượng lớn các phiên bản khác nhau của email hoặc hình ảnh cho đến khi một tập tin nào đó vượt qua được tường lửa. 'Yêu' robot có đồng nghĩa với việc ngoại tình? Tám từ kỳ diệu làm thay đổi thế giới Hội chứng sợ nghe, gọi điện thoại "Các hệ thống dùng thuật toán máy học đã bị lợi dụng kể từ khi chúng ra đời," Patrick McDaniel, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Bang Pennsylvania, nói. "Chúng ta không biết là những mánh khoé này có đang được sử dụng hay không". Thế nhưng phương pháp tạo dữ liệu gây nhiễu không chỉ có lợi cho những kẻ xấu. Chúng có thể được sử dụng để giúp đỡ những người muốn tránh bị theo dõi. "Nếu bạn là một nhà hoạt động chính trị tại một quốc gia độc tài và bạn muốn tiến hành các hoạt động của mình mà không bị theo dõi, việc tránh được các công nghệ theo dõi tự động sẽ rất hữu ích," Lowd nói. Trong một dự án, được công bố vào tháng 10, các nhà nghiên cứu tại Đại học Carnegie Mellon đã chế tạo một cặp kính có khả năng đánh lừa hệ thống nhận dạng mặt - khiến cho máy tính tưởng nhầm nữ diễn viên Reese Witherspoon là Russel Crowe. Nghe thì có vẻ buồn cười, nhưng những công nghệ như vậy có thể sẽ trở nên rất hữu ích cho những ai muốn né tránh sự theo dõi của thế lực cầm quyền. Vậy làm sao để có một thuật toán không dễ bị lừa? "Cách duy nhất là có một thuật toán luôn luôn đúng," Lowd nói. Ngay cả khi chúng ta có thể tạo ra trí thông minh nhân tạo có khả năng đánh bại con người, thế giới này vẫn luôn tồn tại những trường hợp không có đáp án rõ ràng. Các thuật toán máy học thường được đánh giá bởi độ chính xác. Một chương trình có khả năng nhận biết đúng 99% rõ ràng là tốt hơn chương trình chỉ đánh giá đúng 60%. Tuy nhiên các chuyên gia giờ đây cho rằng các thuật toán cần được đánh giá dựa trên khả năng kháng cự các vụ tấn công. Một giải pháp khác đó là giả lập các vụ tấn công và chỉ cho thuật toán máy tính học thấy. Điều này có thể giúp hệ thống trở nên ngày càng vững vàng hơn. Tất nhiên là các vụ tấn công được giả lập này cũng cần giuống với các vụ tấn công có thể xảy ra trong thế giới thật. McDianiel cho rằng chúng ta nên cho phép con người can thiệp vào thuật toán trong những trường hợp cần thiết. Một số 'trợ lý thông minh' như M của Facebook, có con người đứng đằng sau để kiểm tra và tinh chỉnh các câu trả lời, trong khi một số chuyên gia khác cho rằng sự kiểm tra của con người cũng đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng nhạy cảm khác, ví dụ như quyết định của toà án. "Các hệ thống máy học là công cụ để lập luận. Chúng ta cần rất tỉnh táo trước những gì chúng ta cho chúng biết, cũng như những gì chúng cho ta biết", ông nói. "Chúng ta không nên xem chúng là những nhà tiên tri sự thật hoàn hảo". Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Đối với bạn, biển báo này giống hệt như những lần khác Thế nhưng đối với chiếc xe, nó hoàn toàn khác. Trước đó chỉ vài phút, một tấm giấy dán nhỏ đã được gắn lên trên biển hiệu mà cả bạn và chiếc xe đều không hề hay biết. Nó đủ nhỏ để mắt thường không nhìn thấy, nhưng đủ lớn để đánh lừa công nghệ nhận dạng. Nói cách khác, nó đủ để khiến máy tính nghĩ rằng biển báo hiệu dừng lại không phải là biển báo hiệu dừng lại. Phi cơ lớn nhất thế giới có sứ mệnh mới? Pháo đài bay B-52 và sứ mệnh tìm đường lên Mặt Trăng Chiếc phi cơ Anh làm thay đổi ngành hàng không thế giới Nhiều nghiên cứu đang chỉ ra rằng trí thông minh nhân tạo có thể bị đánh lừa bằng những cách đơn giản như vậy, khi chúng nhìn thấy những điều mà mắt thường con người không nhận biết được. Trong lúc những công nghệ giúp máy tính tự học và nâng cao khả năng nhận biết đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong hệ thống giao thông, tài chính và y tế của chúng ta, các nhà khoa học máy tính đang hy vọng sẽ có thể tìm ra cách bảo vệ chúng tốt hơn trước những vụ tấn công trước khi những vụ tấn công này xảy ra trên thực tế. "Mối lo ngại này ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong cộng đồng trí thông minh nhân tạo và máy tính học, nhất là khi những thuật toán này đang được sử dụng ngày một nhiều hơn," Daniel Lowd, phó giáo sư về khoa học máy tính và thông tin tại Đại học Oregon, nói. "Nếu các thư rác vượt qua được tường lửa hoặc một vài email bị chặn, hậu quả không phải là quá lớn. Thế nhưng nếu bạn phải dựa vào hệ thống nhận biết trong xe tự động lái để biết mình đang đi về đâu và tránh tai nạn, thì lại to chuyện hơn rất nhiều." Việc máy tính bị hỏng hóc hoặc bị xâm nhập có thể tác động rất lớn đến cách mà những thuật toán máy tính học 'nhìn nhận' thế giới. Khi đó, đối với nó, một con gấu trúc có thể trông giống như một con vượn, hoặc một chiếc xe buýt trường học có thể trông giống như một con đà điểu. Trong một thử nghiệm, các nhà nghiên cứu từ Pháp và Switzerland đã chỉ ra rằng những sự phá rối như vậy có thể làm cho máy tính lẫn lộn về mặt nhận biết. Làm sao phát hiện 'tin vịt' dạy cách chữa bệnh Vì sao khó nhìn vào sự thật? Chườm đá khi căng cơ 'phản tác dụng'? Vì sao lại như vậy? Hãy liên tưởng đến việc những đứa trẻ học cách nhận biết các con số. Chúng sẽ nhìn từng con số và tìm cách ghi nhớ những điểm chung: Số 1 cao và gầy, số 6 và 9 có 1 vòng tròn trong khi số 8 có hai vòng tròn. Một khi đã nhìn thấy đủ các ví dụ, chúng có thể nhanh chóng nhận biết các số mới như 4, 8 hoặc 3 - ngay cả khi những con số này được viết dưới những phong cách khác nhau. Các thuật toán máy học cũng nhận biết thế giới thông qua một quy trình tương tự. Các nhà khoa học nạp vào máy tính hàng trăm hoặc hàng nghìn ví dụ được phân loại cụ thể về những gì họ muốn máy tính nhận biết. Máy tính sau đó lướt qua các dữ liệu được nạp và trong lúc nó phân loại đâu là con số, đâu là không - nó bắt đầu ghi nhớ những đặc điểm của đáp án đúng. Sau đó, nó bắt đầu có khả năng nhìn vào một bức hình và khẳng định rằng 'đây là một số 5' với độ chính xác cao. Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng ảnh hưởng nhiều tới đời sống con người, từ xe hơi tự lái cho tới các thiết bị gia dụng tự hoạt động trong nhà Bằng cách này, cả trẻ em lẫn máy tính có thể học cách nhận biết một số lượng lớn các vật thể, từ số cho tới thú nuôi cho tới khuôn mặt con người. Thế nhưng, không giống như một đứa trẻ, máy tính không chú ý tới những chi tiết nhỏ như cái tai đầy lông của một con mèo hoặc những góc cạnh của số 4. Nó không nhìn vào toàn bức tranh. Thay vào đó, nó nhìn vào từng ảnh điểm của các bức tranh và tìm cách phân biệt từng vật thể một cách nhanh nhất. Nếu phần lớn số 1 có cách ảnh điểm màu đen ở một số vùng và một số ảnh điểm màu trắng ở các vùng khác, máy tính sẽ đưa ra quyết định chỉ sau khi đã kiểm tra một số ít những ảnh điểm này. Công nghệ mới giúp chống tình trạng bị giám sát, theo dõi Robot liệu có cai trị con người? Con số nhiều quyền lực nhất lịch sử Hãy thử nhìn lại câu chuyện biển báo dừng lại. Chỉ cần điều chỉnh các ảnh điểm trên hình kí hiệu, máy tính sẽ tưởng rằng tấm biển này là một thứ khác. Một nghiên cứu tương tự từ Phòng Thí Nghiệm Trí Thông minh Nhân tạo Phát triển tại Đại học Wyoming và Đại học Cornell đã tạo ra một loạt các ảo ảnh cho trí thông minh nhân tạo. Những hình ảnh trừu tưởng này rất khó hiểu đối với con người, thế nhưng chúng ngay lập tức được máy tính nhận biết là những con rắn hay các khẩu súng trường. Điều này cho thấy cách mà trí thông minh nhân tạo có thể nhìn vào một cái gì đó và phán đoán ra một thứ khác xa thực tế. Đây là điểm yếu chung của tất cả các thuật toán máy học. "Tất cả các thuật toán đều có một điểm yếu," Yevgeniy Vorobeychik, phó giáo sư về khoa học máy tính tại Đại học Vanderbilt, nói. "Chúng ta sống trong một thế giới phức tạp, nhiều khía cạnh, và các thuật toán chỉ tập trung vào một phần rất nhỏ của thế giới đó." Voyobeychik 'rất tự tin' rằng nếu những điểm yếu này tồn tại, một ai đó sẽ tìm cách lợi dụng chúng. Điều này đã bắt đầu xảy ra. Ví dụ như các thuật toán nhằm sàng lọc các email không rõ nguồn gốc. Những kẻ xấu có thể vượt qua tường lửa bằng cách chỉnh sửa cách viết của một số từ, ví dụ như Vi@gra thay vì Viagra hoặc tìm cách tung hoả mù để che giấu các từ thường xuyên xuất hiện trong thư rác, ví dụ như 'nhận giải', 'mobile' hoặc 'thắng giải'. Điều gì sẽ giúp những kẻ lừa đảo này thành công? Trường hợp chiếc xe tự lái bị đánh lừa trước biển báo dừng lại là một trong những viễn cảnh phổ biến mà các chuyên gia trong ngành đã nghĩ đến. Những dữ liệu gây nhiễu có thể giúp các trang web khiêu dâm lừa được tường lửa. Những kẻ lừa đảo khác có thể tìm cách nâng giá trị của một tờ cheque hoặc chỉnh sửa mã của các phần mềm độc hại nhằm giúp chúng vượt qua hệ thống an ninh máy tính. Trên lý thuyết, những kẻ xâm nhập chỉ có thể tạo dữ liệu gây nhiễu nếu họ có trong tay thuật toán của chiếc máy tính mà họ muốn qua mặt. Tuy nhiên trên thực tế họ chỉ cần tấn công bằng một số lượng lớn các phiên bản khác nhau của email hoặc hình ảnh cho đến khi một tập tin nào đó vượt qua được tường lửa. 'Yêu' robot có đồng nghĩa với việc ngoại tình? Tám từ kỳ diệu làm thay đổi thế giới Hội chứng sợ nghe, gọi điện thoại "Các hệ thống dùng thuật toán máy học đã bị lợi dụng kể từ khi chúng ra đời," Patrick McDaniel, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Bang Pennsylvania, nói. "Chúng ta không biết là những mánh khoé này có đang được sử dụng hay không". Thế nhưng phương pháp tạo dữ liệu gây nhiễu không chỉ có lợi cho những kẻ xấu. Chúng có thể được sử dụng để giúp đỡ những người muốn tránh bị theo dõi. "Nếu bạn là một nhà hoạt động chính trị tại một quốc gia độc tài và bạn muốn tiến hành các hoạt động của mình mà không bị theo dõi, việc tránh được các công nghệ theo dõi tự động sẽ rất hữu ích," Lowd nói. Trong một dự án, được công bố vào tháng 10, các nhà nghiên cứu tại Đại học Carnegie Mellon đã chế tạo một cặp kính có khả năng đánh lừa hệ thống nhận dạng mặt - khiến cho máy tính tưởng nhầm nữ diễn viên Reese Witherspoon là Russel Crowe. Nghe thì có vẻ buồn cười, nhưng những công nghệ như vậy có thể sẽ trở nên rất hữu ích cho những ai muốn né tránh sự theo dõi của thế lực cầm quyền. Vậy làm sao để có một thuật toán không dễ bị lừa? "Cách duy nhất là có một thuật toán luôn luôn đúng," Lowd nói. Ngay cả khi chúng ta có thể tạo ra trí thông minh nhân tạo có khả năng đánh bại con người, thế giới này vẫn luôn tồn tại những trường hợp không có đáp án rõ ràng. Các thuật toán máy học thường được đánh giá bởi độ chính xác. Một chương trình có khả năng nhận biết đúng 99% rõ ràng là tốt hơn chương trình chỉ đánh giá đúng 60%. Tuy nhiên các chuyên gia giờ đây cho rằng các thuật toán cần được đánh giá dựa trên khả năng kháng cự các vụ tấn công. Một giải pháp khác đó là giả lập các vụ tấn công và chỉ cho thuật toán máy tính học thấy. Điều này có thể giúp hệ thống trở nên ngày càng vững vàng hơn. Tất nhiên là các vụ tấn công được giả lập này cũng cần giuống với các vụ tấn công có thể xảy ra trong thế giới thật. McDianiel cho rằng chúng ta nên cho phép con người can thiệp vào thuật toán trong những trường hợp cần thiết. Một số 'trợ lý thông minh' như M của Facebook, có con người đứng đằng sau để kiểm tra và tinh chỉnh các câu trả lời, trong khi một số chuyên gia khác cho rằng sự kiểm tra của con người cũng đóng vai trò quan trọng trong các ứng dụng nhạy cảm khác, ví dụ như quyết định của toà án. "Các hệ thống máy học là công cụ để lập luận. Chúng ta cần rất tỉnh táo trước những gì chúng ta cho chúng biết, cũng như những gì chúng cho ta biết", ông nói. "Chúng ta không nên xem chúng là những nhà tiên tri sự thật hoàn hảo". Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

[ 108, 287, 285, 161, 1558, 176, 119, 230, 103, 657, 188, 126, 855, 7058, 128, 120, 400, 211, 773, 170, 195, 119, 845, 5300, 335, 506, 258, 911, 957, 150, 163, 696, 5988, 116, 1689, 1336, 4613, 750, 115, 117, 1571, 227, 159, 657, 614, 145, 186, 230, 105, 845, 529, 413, 110, 1329, 194, 1401, 1447, 620, 750, 130, 1086, 369, 110, 485, 203, 103, 170, 620, 301, 130, 403, 2200, 135, 877, 238, 11414, 1524, 173, 913, 335, 620, 130, 521, 452, 334, 372, 160, 657, 188, 614, 1759, 153, 110, 139, 106, 657, 188, 614, 1759, 1409, 1427, 225, 301, 202, 175, 249, 107, 981, 2167, 9639, 8575, 1051, 502, 7942, 105, 981, 2167, 370, 361, 227, 1993, 3960, 3058, 376, 894, 225, 266, 140, 346, 345, 859, 201, 110, 175, 249, 1115, 568, 402, 167, 163, 124, 160, 512, 206, 494, 157, 394, 107, 136, 133, 403, 2200, 281, 120, 173, 652, 1395, 128, 934, 129, 174, 485, 203, 120, 179, 145, 1086, 369, 219, 111, 110, 238, 217, 1378, 298, 398, 120, 135, 877, 422, 452, 334, 222, 214, 105, 1480, 291, 555, 344, 238, 217, 167, 191, 536, 117, 324, 286, 158, 183, 113, 300, 234, 384, 206, 103, 326, 122, 105, 108, 364, 216, 104, 174, 169, 103, 109, 152, 889, 214, 452, 334, 167, 861, 584, 134, 107, 136, 370, 124, 173, 327, 647, 174, 514, 183, 226, 120, 197, 623, 135, 226, 129, 120, 197, 623, 135, 126, 488, 124, 159, 223, 1345, 18536, 176, 650, 755, 126, 191, 536, 387, 199, 158, 183, 113, 490, 210, 512, 206, 494, 157, 394, 105, 452, 334, 1732, 202, 106, 129, 120, 887, 1349, 126, 167, 117, 324, 286, 191, 116, 158, 5347, 4712, 10505, 1230, 103, 1004, 309, 441, 125, 889, 214, 452, 334, 105, 206, 193, 149, 440, 214, 13930, 454, 1731, 109, 593, 2677, 1064, 235, 117, 1289, 1114, 451, 116, 696, 2558, 133, 9813, 878, 416, 110, 139, 106, 310, 2008, 773, 170, 323, 230, 139, 1105, 138, 300, 234, 238, 217, 113, 529, 222, 192, 1709, 130, 217, 267, 167, 184, 125, 793, 105, 989, 1311, 5554, 143, 153, 1082, 443, 183, 215, 158, 294, 1068, 452, 334, 133, 3313, 7921, 451, 133, 1121, 669, 107, 136, 274, 192, 215, 301, 155, 173, 145, 120, 887, 1349, 452, 334, 214, 20866, 238, 257, 175, 1326, 707, 397, 195, 119, 3939, 116, 219, 4327, 1843, 107, 136, 1407, 855, 128, 116, 219, 13953, 103, 451, 116, 845, 529, 3639, 271, 214, 107, 136, 1407, 855, 128, 116, 219, 2785, 13152, 112, 298, 116, 932, 5019, 109, 152, 568, 402, 148, 711, 105, 1783, 13721, 11377, 5098, 115, 163, 124, 160, 120, 144, 740, 1658, 128, 530, 107, 136, 140, 114, 452, 334, 1306, 2910, 125, 447, 238, 1401, 2110, 350, 212, 199, 13688, 5170, 257, 1372, 173, 1520, 664, 865, 350, 455, 485, 138, 144, 610, 347, 960, 2476, 5360, 320, 915, 129, 1135, 225, 377, 3846, 274, 286, 2810, 865, 350, 153, 128, 3001, 1700, 364, 316, 597, 155, 156, 120, 1951, 603, 214, 173, 238, 217, 109, 219, 166, 112, 819, 134, 485, 434, 219, 166, 105, 370, 173, 848, 1057, 120, 318, 630, 161, 2172, 876, 291, 105, 8636, 103, 166, 1413, 105, 1653, 107, 876, 906, 1867, 113, 129, 166, 1570, 107, 196, 906, 1867, 112, 430, 129, 115, 485, 203, 620, 109, 1380, 2909, 174, 107, 136, 838, 1332, 238, 217, 109, 166, 239, 128, 5907, 1570, 451, 1096, 233, 531, 186, 129, 120, 219, 166, 126, 117, 508, 768, 120, 737, 173, 211, 1315, 303, 887, 1349, 452, 214, 127, 238, 217, 175, 249, 206, 235, 116, 565, 277, 489, 5167, 303, 152, 889, 214, 4928, 138, 452, 334, 201, 1049, 451, 201, 1428, 1380, 1094, 117, 613, 534, 798, 136, 125, 120, 218, 154, 278, 452, 334, 238, 1401, 3829, 364, 334, 187, 150, 4927, 235, 109, 1249, 588, 117, 4928, 105, 113, 398, 335, 613, 534, 793, 106, 219, 166, 103, 793, 106, 110, 233, 335, 290, 178, 848, 1057, 120, 634, 318, 104, 1280, 304, 3003, 759, 397, 335, 290, 178, 107, 555, 344, 485, 138, 116, 954, 240, 105, 1202, 269, 190, 160, 377, 6138, 106, 116, 166, 985, 257, 119, 359, 122, 628, 2207, 3235, 3042, 157, 394, 167, 191, 536, 349, 580, 158, 228, 723, 307, 219, 111, 103, 148, 529, 1189, 222, 1709, 114, 228, 109, 583, 133, 165, 286, 222, 381, 192, 113, 152, 2711, 173, 474, 186, 603, 640, 1306, 452, 334, 107, 136, 214, 173, 238, 217, 116, 166, 423, 301, 109, 731, 136, 103, 148, 166, 114, 228, 1441, 1609, 114, 228, 1956, 447, 219, 1784, 773, 170, 103, 110, 855, 128, 116, 1951, 3334, 452, 334, 110, 987, 108, 232, 228, 120, 692, 958, 750, 128, 292, 1311, 858, 4063, 104, 116, 219, 3142, 451, 120, 1869, 810, 104, 166, 4396, 1447, 110, 485, 138, 258, 954, 3078, 2183, 138, 397, 335, 485, 138, 434, 349, 318, 104, 109, 954, 250, 105, 370, 173, 613, 575, 434, 731, 136, 116, 173, 838, 1704, 631, 380, 301, 166, 876, 107, 173, 349, 318, 1162, 1532, 108, 121, 116, 166, 501, 105, 116, 166, 349, 318, 1162, 1714, 108, 121, 109, 501, 913, 452, 334, 134, 251, 124, 302, 190, 163, 187, 129, 115, 594, 486, 116, 166, 500, 120, 349, 318, 433, 487, 877, 239, 422, 424, 205, 612, 133, 850, 2978, 181, 1156, 13574, 588, 107, 1840, 245, 219, 111, 347, 1528, 166, 158, 168, 265, 202, 478, 324, 1700, 364, 932, 485, 153, 476, 443, 657, 188, 1759, 1409, 1137, 260, 179, 1604, 109, 349, 318, 159, 240, 6461, 614, 103, 452, 334, 134, 597, 160, 1689, 657, 126, 106, 116, 259, 911, 430, 568, 402, 489, 222, 148, 1866, 3592, 16861, 320, 3235, 1251, 494, 857, 394, 1327, 435, 149, 440, 214, 19355, 105, 440, 214, 14220, 115, 394, 124, 116, 1130, 109, 2723, 349, 114, 512, 206, 494, 157, 4985, 564, 240, 349, 1419, 431, 597, 126, 215, 455, 524, 195, 119, 219, 111, 103, 175, 170, 174, 531, 385, 766, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1700, 364, 597, 706, 230, 167, 307, 113, 147, 17728, 1331, 167, 1242, 113, 845, 529, 1709, 222, 192, 159, 219, 361, 1379, 624, 113, 164, 2859, 3058, 376, 529, 472, 386, 155, 116, 657, 188, 1759, 153, 145, 335, 115, 184, 235, 201, 1049, 400, 233, 175, 170, 400, 126, 335, 153, 1064, 952, 1451, 1 ]

52450880

https://www.bbc.com/vietnamese/52450880

30/4: Người Việt trẻ hải ngoại và hành trình tìm bản sắc

Những người Việt trẻ thuộc thế hệ thứ hai tâm sự với BBC News Tiếng Việt về tác động của sự kiện 30/4/1975 lên gia đình họ và hành trình tìm kiếm bản sắc.

Adrienne Minh-Châu Lê, Alex Thái và Georgina Quach, ba người Việt hải ngoại Ba nhân vật trong bài là những người sinh sau năm 1975, thuộc thế hệ thứ hai hay một rưỡi của những người tị nạn Việt Nam. Họ trải lòng với BBC News Tiếng Việt về sự kiện 30/4/1975 đã tác động như thế nào đến gia đình họ và hành trình tìm kiếm bản sắc của họ giữa những va chạm của hai nền văn hóa, sự đứt gãy và con đường mà họ đang đi ngõ hầu hàn gắn những đứt gãy ấy với sợi dây nguồn cội. Một đoạn sử buồn Adrienne Minh-Châu Lê hiện là nghiên cứu sinh khoa Lịch sử, Đại học Columbia, Hoa Kỳ, vừa nhận học bổng Paul & Daisy Soros cho những người Mỹ mới (The Paul & Daisy Soros Fellowships for New Americans). Adrienne tốt nghiệp cử nhân lịch sử tại Đại học Yale và từng có bốn năm tham gia tư vấn chiến lược và vận động kỹ thuật số ở New York. Với Adrienne, sự kiện 30/4/1975 đã thay đổi hoàn toàn gia đình cô và ảnh hưởng đến cô - với tư cách là thế hệ thứ hai của những người Việt Nam tị nạn tại Mỹ. "30/4 là ngày Sài Gòn thất thủ, sự kiện mà nhiều người Việt Nam trên thế giới vẫn gọi là "ngày mất nước". Sự kiện này đã thay đổi hoàn toàn gia đình tôi, khiến mọi thứ gần như đảo lộn. Sau sự kiện đó, ông tôi và các chú trong gia đình tôi bị đưa đi cải tạo. Cuộc sống của cả nhà, như những gì tôi được ba mẹ kể lại, trở nên vô cùng khó khăn, đến nỗi gia đình tôi không còn con đường chọn lựa nào khác ngoài việc phải trốn chạy khỏi Việt Nam". Vài năm trước, Adrienne đã viết về những gì mà mẹ của cô đã trải qua trên hành trình trốn chạy của một thuyền nhân. Bài viết xuất hiện trên trang OnBying.org vào đúng ngày 30/4. Viết bài báo đó, cô có dịp hiểu sâu hơn về một thời đoạn trong lịch sử gia đình, "đó là lần đầu tiên tôi ghi chép và tôn vinh lịch sử gia đình tôi," Adrienne nói với BBC News Tiếng Việt. Adrienne Minh-Châu Lê Họa sĩ Ann Phong nói về ký ức 30/4 và dự án hướng về thế hệ trẻ Sài Gòn, những địa chỉ nổi tiếng trước và sau 1975 Carina Hoàng: Diễn viên Việt trên vòm trời Úc Âm nhạc và thế hệ Việt thứ hai tại Anh Còn Georgina Quach - một nhà báo người Anh gốc Việt, năm nay 22 tuổi - thì nói rằng, cô không thấy sự liên hệ giữa cá nhân cô với ngày 30/4/1975, dẫu cô có thể thấu hiểu những khó khăn của các thành viên gia đình của cô sau sự kiện đó "từ một độ gián cách". Trong một bài viết trên tạp chí văn chương Anh TLS, Georgina viện dẫn một thành ngữ mà ông bà cô vẫn nói, "Dò đá qua sông" liên hệ đến hành trình của những người tị nạn từ lúc bỏ nước ra đi dến khi tạo dựng môi trường thuận lợi để thế hệ tiếp nối gặt hái thành công trên quê mới. Nhưng, mỗi khi thế hệ sau tiến xa hơn một chút so với thế hệ đi trước trong sự hội nhập trên đất mới, họ lại rời thêm chút nữa khỏi một chốn quê hương - nơi mà với họ, từng là nhà. "Ba mẹ tôi đến đây mà không có gì trong tay cả, nhưng giờ đã tạo lập một môi trường để nuôi dạy chúng tôi trưởng thành. Tất nhiên, với thế hệ thứ hai như chúng tôi, đạt được điều đó cũng không dễ chút nào. Chúng tôi bị kéo theo hai hướng. Một mặt, chúng tôi muốn hội nhập vào cộng đồng sở tại, nhưng đồng thời, chúng tôi nhận ra rằng, phải trả giá cho điều này. Georgina lý giải cụ thể hơn: "Khi ông bà tôi quyết định rời bỏ khỏi quê hương, họ mong mỏi kiếm tìm một cuộc sống tốt hơn cho các thế hệ tương lai. Tuy nhiên, để ưu tiên cho sự thành công của con cháu họ, họ buộc phải từ bỏ cơ hội của chính mình.'' "Nhưng thế hệ thứ hai đang ngày càng trở nên xa cách với nguồn cội và đặc thù văn hóa Việt. Và dẫu chúng ta hiếm khi nghe về hệ luỵ phụ của việc hội nhập vào một nền văn hóa mới, nhưng theo thời gian, cuộc hành trình dấn bước vào tương lai vô định và bất trắc của gia đình tôi năm 1979, vẫn là một sự biến sẽ tạo ra một khoảng cách biệt khó xóa nhòa giữa các thế hệ, Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Georgina Quach (thứ hai từ phải) và gia đình tại Đại học Oxford Tiến sĩ Alex Thái sinh ra ở Quảng Ngãi, cùng gia đình sang định cư tại California, Hoa Kỳ, vào năm 1990 và hiện là nghiên cứu viên hậu tiến sĩ (Postdoctoral Fellow) tại Đại học Oregon, Hoa Kỳ. Anh tâm sự rằng, anh theo đuổi môn lịch sử về chiến tranh Việt Nam là vì trách nhiệm và đam mê. Alex Thái thố lộ với BBC News Tiếng Việt qua email: "Trách nhiệm xuất phát từ những kinh nghiệm cá nhân, tuy nhỏ bé nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến suy nghĩ và lựa chọn của mình. "Trong đời tôi có bốn sự việc ảnh hưởng quyết định này. "Một là là vào năm tôi khoảng 6-7 tuổi, bị người trong xóm gọi là "con Nguỵ", tôi không hiểu vì sao mình bị gọi vậy. Khi tôi về hỏi ba, ba bảo đừng nhắc đến hai từ đó. Nhưng cũng từ đó, hai từ "con Ngụy" với tôi đã như một ám ảnh. "Hai là khi chứng kiến cảnh người anh đau buồn đến vô vọng vì không được vào đại học dù điểm thi cao hơn điểm chuẩn, chỉ vì lý lịch gia đình. "Ba là khi học lớp 7 ở Mỹ, tôi bị một cậu bạn hỏi: "Gia đình mày là từ phía nào?" Tôi trả lời: "Miền Nam". Ngay lập tức cậu ấy la lên: "A! Vậy gia đình mày thua là xứng đáng". "Lần thứ tư, ở Đại học Berkeley, khi bị một giáo sư cho điểm "F-" cho một bài luận về chiến tranh Viết Nam, trong đó tôi có góp ý với giáo sư về những thành kiến và thiên lệch ông trong cách ông giảng dạy và đưa ra chứng cứ về chiến tranh Việt Nam. Ông trả lời rằng, nguyên do tôi có những góp ý vậy là vì tôi không thoát được những cay đắng, xuất phát từ việc gia đình tôi thuộc bên thua cuộc". "Bốn sự kiện ấy làm tôi nghĩ về lịch sử, về bản thân và về những gì mình có thể làm để hiểu rõ hơn về lịch sử, nhất là lịch sử cuộc chiến Việt Nam và những ảnh hưởng của nó, mà không bị ảnh hưởng bởi những định kiến thiên lệch. 'Có nghĩa là, dù bị ảnh hưởng bởi những sự việc trên, nhưng tôi không ghét, không thù hận, không trách móc ai. Cái tôi quan tâm là việc tìm tòi, nghiên cứu, và lưu truyền lại những câu chuyện lịch sử và xem đó như một trách nhiệm của mình. 'Trách nhiệm đó dần trở thành đam mê", Alex Thái nói. Alex Thái Giữa hai nền văn hóa Với thế hệ thứ hai, truyền thống gia đình của một người tị nạn vừa là một di sản, nhưng cũng để lại không ít những áp lực, mà bản thân họ luôn phải tìm cách vượt qua và khám phá bản sắc di sản của minh. Như Georgina tâm sự: "Lớn lên trong một khu phố gồm toàn người da trắng, tôi luôn cảm thấy áp lực phải cố gắng và hòa nhập với những bạn đồng trang lứa. Tôi nhận ra sự khác biệt của mình ngay cả từ những bữa trưa tôi mang đến trường, ngôn ngữ mà tôi nghe được ở nhà, văn hóa làm việc chăm chỉ của các thành viên trong gia đình và dĩ nhiên, cách nhìn của tôi cũng khác so với chúng bạn". Georgina kể rằng ngày nhỏ, mỗi sáng Chủ nhật, cô vẫn theo học tiếng quan thoại ở trường dạy tiếng Trung. Khi ấy, cô có cảm giác như thể trong cô có hai thế giới đang va đập vào nhau. Một mặt, cô không thấy mình thuộc môi trường của ngôi tiếng Anh, nhưng cô cũng không thực sự cảm thấy mình thuộc về ngôi trường Trung Quốc. Cứ vậy, Georgina lớn lên với những cảm xúc của sự phân đôi như vậy. Cô đã phải chịu đựng những nhận xét phân biệt chủng tộc trên đường đến trường tiếng Anh, điều mà cô cho hay rằng, mãi dến gần đây, cô vẫn gặp phải. "Và điều này vẫn thường khiến tôi cảm thấy khó chịu về nguồn gốc chủng tộc của mình", cô nói. Georgina tin rằng, điều này một phần là do cô lớn lên mà không biết nhiều về nguồn cội của mình, và bản thân cô cũng chưa biết đặt ra những câu hỏi phù hợp để khám phá di sản ấy. "Tôi không biết nhiều hành trình của cha mẹ tôi. Sau khi theo học Đại học Oxford, nơi tôi học đại học về Văn học Anh, tôi bắt đầu cảm thấy sự khác biệt. Oxford là một môi trường mà những sinh viên da trắng chiếm đa số, hầu hết họ thuộc tầng lớp trung lưu, đến từ các trường tư. "Tôi không bao giờ cảm thấy có sự khác biệt nhiều đến như vậy. Nhưng điều đó càng khiến tôi cảm thấy cấp bách hơn nhu cầu tiếp cận với di sản Việt của mình, cần phải trân trọng những gì khiến tôi trở nên riêng biệt. Tôi bắt đầu khám phá phần di sản của riêng mình. Tôi đặt những câu hỏi về gia đình mình, tôi bắt đầu viết về câu chuyện của gia đình tôi, nền văn hóa mà tôi thuộc về. Dẫu vậy, nhìn chung, tôi coi mình là người rất Tây, ngay cả bây giờ - tôi không nói tiếng Việt ở nhà rất nhiều", Georgina tâm sự. Bài báo của Georgina Quach trên tạp chí văn chương TLS ở Anh nói về hành trình của người Việt tị nạn Với Adrienne, học và nghiên cứu lịch sử lại là con đường để cô khám phá ra lịch sử và bản sắc của mình. Adrienne kể, ngay từ những năm đầu học tiểu học, cô đã nhận thấy mình khác với các bạn cùng lứa. Ở tuổi đó, cô chỉ mong được hòa nhập cũng những bạn bè người Mỹ khác. Nhưng khi lớn lên, cô học và hiểu thêm về di sản và văn hóa Việt Nam, nhưng thông qua một nhịp cầu đặc biệt - Phật giáo. Adrienne cho hay, ở quê cô - Raleigh, North Carolina - có một ngôi chùa Việt Nam mà mỗi Chủ nhật, gia đình cô vẫn hay lên chùa. Còn cô, ngay năm 7 hay 8 tuổi gì dó, đã tham gia Gia đình Phật tử. Và những ngày hè của Adrienne gắn với những mái chùa mà Thiền sư Thích Nhất Hạnh tạo lập nên ở Mỹ và Pháp. Dưới mái chùa, cô học thiền và thực hành chánh niệm. Bản thân cô đã thọ giới theo dòng Tiếp hiện. "Chính Phật giáo đã giúp tôi kết nối với gốc rễ và hiểu được một điều rằng, cuộc sống của tôi không chỉ được hoài sinh từ chiến tranh và áp bức, mà còn bằng sự màu nhiệm của sự sống sót và khởi đầu mới", Adrienne nói. Tị nạn - di sản hay gánh nặng? Georgina nói rằng, di sản là người tị nạn đã định hình toàn bộ cuộc đời cô. Là những người tị nạn, gia đình cô đã làm việc rất chăm chỉ để xây dựng một cuộc sống mới, tốt hơn cho hai anh em cô. Điều đó đã dạy cho cô bài học về sự kiên cường và ý chí. Và nay, bên cạnh viết báo, cô đang thâu nhặt những câu chuyện về người Việt tị nạn, những người mà số phận từng cá nhân khuất lấp đi sau một định danh chung chung - 'thuyền nhân': "Không có câu chuyện điển hình nào của người nhập cư hay người tị nạn có thể bao hàm được tất cả các lý do vì sao mọi người phải trốn chạy khỏi quê hương mình hay tất cả những gì họ đã gặp phải và trải qua trên vùng đất định cư mới". Georgina nói rằng, từ đó, cô nhận ra tầm quan trọng của việc kể lại những câu chuyện của chúng tôi, vì sợ phần lịch sử này trở nên lạc lõng hoặc bị xuyên tạc. Và cô đã khởi sự việc ghi lại những câu chuyện về người Việt tị nạn. "Tôi nhận được nhiều tin nhắn từ những người Việt Nam sống ở khắp nơi trên thế giới, muốn kết nối với công việc của tôi. Điều này khiến công việc của tôi - một nhà báo - trở nên hữu ích hơn rất nhiều. Mọi người nói với tôi rằng tôi đang cho người phương Tây biết sự thật về người Việt Nam", Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Với Adrienne, di sản của chiến tranh Việt Nam và những người tị nạn là rất quan trọng đối với cuộc sống và quyết định việc nghiên cứu của cô. Ở Đại học Yale, luận văn của Adrienne nghiên cứu về cách những người phụ nữ Việt Nam định hình và phản ứng lại trước những tư tưởng mới về nữ tính, đạo đức và tinh thần yêu nước trong thời kỳ thực dân Pháp. Tại Đại học Columbia, luận án Tiến sĩ của Adrienne tập trung vào xã hội dân sự trong chiến tranh Việt Nam, các phong trào chống thực dân và di cư toàn cầu. Adrienne lý giải thêm về về sự lựa chọn của cô: "Có rất nhiều điều chúng ta chưa biết về xã hội Việt Nam trong chiến tranh. Hầu hết các nhà sử học về chiến tranh Việt Nam đã viết về các khía cạnh quân sự và chính trị của cuộc chiến. Trong khi đó, trải nghiệm của những người bình dân hàng ngày đã và đang bị đánh giá thấp và bị hiểu lầm. Trong khi với tôi, một phần quan trọng của sử học là trả lời câu hỏi: Người dân thường sống như thế nào, họ tin vào điều gì và họ muốn gì cho đất nước của họ? Tôi muốn những người bình dân Việt Nam cũng có cơ hội kể về lịch sử của chính họ". Adrienne nói thêm: "Ba mẹ tôi đến Mỹ từ Việt Nam và phải tập trung làm việc chăm chỉ để bắt đầu một cuộc sống mới tại đây. Sự hy sinh của họ khi rời khỏi Việt Nam và xây dựng một cuộc sống mới ở Mỹ cho phép tôi lớn lên và thoải mái theo đuổi ước mơ của mình. Thông qua nghiên cứu và viết, tôi hy vọng sẽ góp phần bắc một nhịp cầu, để các thế hệ người Việt trẻ trên thế giới có thể hiểu thêm về lịch sử của mình, kết nối lại với nhau bằng sự sẻ chia từ chính những nỗi đau và vẻ đẹp của nó, và hiểu, họ là ai, và họ đến từ đâu". Adrienne Minh-Châu Lê (trái) và gia đình Alex Thái đang tham gia dự án Di sản Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt, thực hiện với sự hợp tác giữa Viện Nghiên cứu toàn cầu, Đại học Oregon và Hội Bảo tồn lịch sử văn hóa người Mỹ gốc Việt. Là một người Mỹ gốc Việt, ưu tư về lịch sử và con người, nên anh nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc viết và lưu truyền lịch sử về Việt Nam Cộng hòa và về người Mỹ gốc Việt. "Những trang sử về hai chủ đề ấy hiện đang rất trống, mà những người đã từng sống qua những giai đoạn lịch sử ấy đã dần qua đời hoặc cũng rất lớn tuổi. Tôi hợp tác vì muốn tận dụng cơ hội này và thời gian tới để duy trì lại lịch sử Việt Nam Cộng hòa cũng như lịch sử người Mỹ gốc Việt", Alex Thái nói. Dự án mà Alex Thái tham gia đặt mục tiêu đào tạo và khuyến khích thế hệ sử gia trẻ học, nghiên cứu và viết về Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt. Nhưng để thu hút những người trẻ quan tâm đến việc này hẳn không đơn giản. Nhưng không hẳn bởi lý do là người trẻ ít quan tâm đến lịch sử. Theo Alex Thái, công bằng mà nói, anh không tin giới trẻ ít quan tâm và thờ ơ với lịch sử, mà đúng hơn, có lẽ là do họ mất lòng tin với lịch sử, cụ thể là mất lòng tin với giới trí thức làm sử và những bài học trong giảng đường, cũng như những sản phẩm sử học được xuất bản hàng loạt mà họ biết là một chiều, áp đặt, thiếu tính khách quan và sự trung thực". Alex Thái phân tích: "Không phải ai cũng cần phải trở thành sử gia hay người viết lịch sử, nhưng điều đáng cần ở mọi người là việc quan tâm đến sử và sự cố gắng, góp tay với nhau để duy trì lịch sử. Trách nhiệm này là tất cả chúng ta. Người đi trước và những người làm sử cần tự hỏi, là liệu họ đã làm những gì để tạo cơ hội, động lực và lòng tin khiến giới trẻ quan tâm hay không? Ngược lại, người trẻ cũng cần phải hỏi mình hiểu biết gì về chính mình, về cha mẹ, ông bà mình, cũng như về đất nước, con người và những diễn biến lịch sử đã đưa đẩy ta đến cái hiện tại mà ta đang có - ở hải ngoại và cả ở Việt Nam". Anh dẫn chứng: "Trong năm, mười năm trở lại đây, cụ thể hơn, nếu nhìn danh sách hơn 30 diễn gỉa có bài tham luận tại hội thảo vừa qua về Việt Nam Cộng hòa ở Đại học Oregon, chúng ta có thể thấy hơn một nửa là những bạn trẻ, đa số sinh ra hoặc lớn lên ở Hoa Kỳ, có bạn mới trên hai mươi tuổi; ngoài ra có nhiều bạn trẻ từ Việt Nam, Úc. "Đọc những bài tham luận của họ có thể thấy năng lực, sự sáng tạo và tính đa dạng trong các chủ đề nghiên cứu. Họ là những người trẻ, nhưng họ quan tâm đến Trần Trọng Kim, đến những vấn đề chính trị, xã hội, văn hoá, nghệ thuật. "Chẳng hạn, một bạn trẻ vừa nhận bằng cử nhân, đã bỏ tiền riêng để mưa vế máy bay từ Los Angeles lên Eugene, thuê khách sạn để dự hội thảo với mong muốn học hỏi và theo con đường nghiên cứu lịch sử Việt Nam. Còn trẻ nhưng bạn ấy quân tâm, lắng nghe và đặt ra nhiều câu hỏi nhiều vấn đề rất thú vị và quan trọng. "Hay một người trẻ khác lại có những nổ lực đáng kể nhằm duy trì lịch sử và tiếng nói người Việt. Sinh năm 1987 ở Hà Nội nhưng cô lại nghiên cứu về cuộc sống người dân miền Nam trong thời chiến, một chủ đề ít người để ý nhưng không thiếu tầm quan trọng để có thể hiểu thêm về lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử cuộc chiến... "Thấy được sự đam mê của những người trẻ ấy là một niềm vui vộ tận"- nhà nghiên cứu lịch sử trẻ tuổi này nói. Còn với chúng ta, thấy được sự quan tâm đến gốc rễ và những băn khoăn về nguồn côi và bản sắc của những người trẻ gốc Việt, cũng lại là một niềm vui.

summarize: Adrienne Minh-Châu Lê, Alex Thái và Georgina Quach, ba người Việt hải ngoại Ba nhân vật trong bài là những người sinh sau năm 1975, thuộc thế hệ thứ hai hay một rưỡi của những người tị nạn Việt Nam. Họ trải lòng với BBC News Tiếng Việt về sự kiện 30/4/1975 đã tác động như thế nào đến gia đình họ và hành trình tìm kiếm bản sắc của họ giữa những va chạm của hai nền văn hóa, sự đứt gãy và con đường mà họ đang đi ngõ hầu hàn gắn những đứt gãy ấy với sợi dây nguồn cội. Một đoạn sử buồn Adrienne Minh-Châu Lê hiện là nghiên cứu sinh khoa Lịch sử, Đại học Columbia, Hoa Kỳ, vừa nhận học bổng Paul & Daisy Soros cho những người Mỹ mới (The Paul & Daisy Soros Fellowships for New Americans). Adrienne tốt nghiệp cử nhân lịch sử tại Đại học Yale và từng có bốn năm tham gia tư vấn chiến lược và vận động kỹ thuật số ở New York. Với Adrienne, sự kiện 30/4/1975 đã thay đổi hoàn toàn gia đình cô và ảnh hưởng đến cô - với tư cách là thế hệ thứ hai của những người Việt Nam tị nạn tại Mỹ. "30/4 là ngày Sài Gòn thất thủ, sự kiện mà nhiều người Việt Nam trên thế giới vẫn gọi là "ngày mất nước". Sự kiện này đã thay đổi hoàn toàn gia đình tôi, khiến mọi thứ gần như đảo lộn. Sau sự kiện đó, ông tôi và các chú trong gia đình tôi bị đưa đi cải tạo. Cuộc sống của cả nhà, như những gì tôi được ba mẹ kể lại, trở nên vô cùng khó khăn, đến nỗi gia đình tôi không còn con đường chọn lựa nào khác ngoài việc phải trốn chạy khỏi Việt Nam". Vài năm trước, Adrienne đã viết về những gì mà mẹ của cô đã trải qua trên hành trình trốn chạy của một thuyền nhân. Bài viết xuất hiện trên trang OnBying.org vào đúng ngày 30/4. Viết bài báo đó, cô có dịp hiểu sâu hơn về một thời đoạn trong lịch sử gia đình, "đó là lần đầu tiên tôi ghi chép và tôn vinh lịch sử gia đình tôi," Adrienne nói với BBC News Tiếng Việt. Adrienne Minh-Châu Lê Họa sĩ Ann Phong nói về ký ức 30/4 và dự án hướng về thế hệ trẻ Sài Gòn, những địa chỉ nổi tiếng trước và sau 1975 Carina Hoàng: Diễn viên Việt trên vòm trời Úc Âm nhạc và thế hệ Việt thứ hai tại Anh Còn Georgina Quach - một nhà báo người Anh gốc Việt, năm nay 22 tuổi - thì nói rằng, cô không thấy sự liên hệ giữa cá nhân cô với ngày 30/4/1975, dẫu cô có thể thấu hiểu những khó khăn của các thành viên gia đình của cô sau sự kiện đó "từ một độ gián cách". Trong một bài viết trên tạp chí văn chương Anh TLS, Georgina viện dẫn một thành ngữ mà ông bà cô vẫn nói, "Dò đá qua sông" liên hệ đến hành trình của những người tị nạn từ lúc bỏ nước ra đi dến khi tạo dựng môi trường thuận lợi để thế hệ tiếp nối gặt hái thành công trên quê mới. Nhưng, mỗi khi thế hệ sau tiến xa hơn một chút so với thế hệ đi trước trong sự hội nhập trên đất mới, họ lại rời thêm chút nữa khỏi một chốn quê hương - nơi mà với họ, từng là nhà. "Ba mẹ tôi đến đây mà không có gì trong tay cả, nhưng giờ đã tạo lập một môi trường để nuôi dạy chúng tôi trưởng thành. Tất nhiên, với thế hệ thứ hai như chúng tôi, đạt được điều đó cũng không dễ chút nào. Chúng tôi bị kéo theo hai hướng. Một mặt, chúng tôi muốn hội nhập vào cộng đồng sở tại, nhưng đồng thời, chúng tôi nhận ra rằng, phải trả giá cho điều này. Georgina lý giải cụ thể hơn: "Khi ông bà tôi quyết định rời bỏ khỏi quê hương, họ mong mỏi kiếm tìm một cuộc sống tốt hơn cho các thế hệ tương lai. Tuy nhiên, để ưu tiên cho sự thành công của con cháu họ, họ buộc phải từ bỏ cơ hội của chính mình.'' "Nhưng thế hệ thứ hai đang ngày càng trở nên xa cách với nguồn cội và đặc thù văn hóa Việt. Và dẫu chúng ta hiếm khi nghe về hệ luỵ phụ của việc hội nhập vào một nền văn hóa mới, nhưng theo thời gian, cuộc hành trình dấn bước vào tương lai vô định và bất trắc của gia đình tôi năm 1979, vẫn là một sự biến sẽ tạo ra một khoảng cách biệt khó xóa nhòa giữa các thế hệ, Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Georgina Quach (thứ hai từ phải) và gia đình tại Đại học Oxford Tiến sĩ Alex Thái sinh ra ở Quảng Ngãi, cùng gia đình sang định cư tại California, Hoa Kỳ, vào năm 1990 và hiện là nghiên cứu viên hậu tiến sĩ (Postdoctoral Fellow) tại Đại học Oregon, Hoa Kỳ. Anh tâm sự rằng, anh theo đuổi môn lịch sử về chiến tranh Việt Nam là vì trách nhiệm và đam mê. Alex Thái thố lộ với BBC News Tiếng Việt qua email: "Trách nhiệm xuất phát từ những kinh nghiệm cá nhân, tuy nhỏ bé nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến suy nghĩ và lựa chọn của mình. "Trong đời tôi có bốn sự việc ảnh hưởng quyết định này. "Một là là vào năm tôi khoảng 6-7 tuổi, bị người trong xóm gọi là "con Nguỵ", tôi không hiểu vì sao mình bị gọi vậy. Khi tôi về hỏi ba, ba bảo đừng nhắc đến hai từ đó. Nhưng cũng từ đó, hai từ "con Ngụy" với tôi đã như một ám ảnh. "Hai là khi chứng kiến cảnh người anh đau buồn đến vô vọng vì không được vào đại học dù điểm thi cao hơn điểm chuẩn, chỉ vì lý lịch gia đình. "Ba là khi học lớp 7 ở Mỹ, tôi bị một cậu bạn hỏi: "Gia đình mày là từ phía nào?" Tôi trả lời: "Miền Nam". Ngay lập tức cậu ấy la lên: "A! Vậy gia đình mày thua là xứng đáng". "Lần thứ tư, ở Đại học Berkeley, khi bị một giáo sư cho điểm "F-" cho một bài luận về chiến tranh Viết Nam, trong đó tôi có góp ý với giáo sư về những thành kiến và thiên lệch ông trong cách ông giảng dạy và đưa ra chứng cứ về chiến tranh Việt Nam. Ông trả lời rằng, nguyên do tôi có những góp ý vậy là vì tôi không thoát được những cay đắng, xuất phát từ việc gia đình tôi thuộc bên thua cuộc". "Bốn sự kiện ấy làm tôi nghĩ về lịch sử, về bản thân và về những gì mình có thể làm để hiểu rõ hơn về lịch sử, nhất là lịch sử cuộc chiến Việt Nam và những ảnh hưởng của nó, mà không bị ảnh hưởng bởi những định kiến thiên lệch. 'Có nghĩa là, dù bị ảnh hưởng bởi những sự việc trên, nhưng tôi không ghét, không thù hận, không trách móc ai. Cái tôi quan tâm là việc tìm tòi, nghiên cứu, và lưu truyền lại những câu chuyện lịch sử và xem đó như một trách nhiệm của mình. 'Trách nhiệm đó dần trở thành đam mê", Alex Thái nói. Alex Thái Giữa hai nền văn hóa Với thế hệ thứ hai, truyền thống gia đình của một người tị nạn vừa là một di sản, nhưng cũng để lại không ít những áp lực, mà bản thân họ luôn phải tìm cách vượt qua và khám phá bản sắc di sản của minh. Như Georgina tâm sự: "Lớn lên trong một khu phố gồm toàn người da trắng, tôi luôn cảm thấy áp lực phải cố gắng và hòa nhập với những bạn đồng trang lứa. Tôi nhận ra sự khác biệt của mình ngay cả từ những bữa trưa tôi mang đến trường, ngôn ngữ mà tôi nghe được ở nhà, văn hóa làm việc chăm chỉ của các thành viên trong gia đình và dĩ nhiên, cách nhìn của tôi cũng khác so với chúng bạn". Georgina kể rằng ngày nhỏ, mỗi sáng Chủ nhật, cô vẫn theo học tiếng quan thoại ở trường dạy tiếng Trung. Khi ấy, cô có cảm giác như thể trong cô có hai thế giới đang va đập vào nhau. Một mặt, cô không thấy mình thuộc môi trường của ngôi tiếng Anh, nhưng cô cũng không thực sự cảm thấy mình thuộc về ngôi trường Trung Quốc. Cứ vậy, Georgina lớn lên với những cảm xúc của sự phân đôi như vậy. Cô đã phải chịu đựng những nhận xét phân biệt chủng tộc trên đường đến trường tiếng Anh, điều mà cô cho hay rằng, mãi dến gần đây, cô vẫn gặp phải. "Và điều này vẫn thường khiến tôi cảm thấy khó chịu về nguồn gốc chủng tộc của mình", cô nói. Georgina tin rằng, điều này một phần là do cô lớn lên mà không biết nhiều về nguồn cội của mình, và bản thân cô cũng chưa biết đặt ra những câu hỏi phù hợp để khám phá di sản ấy. "Tôi không biết nhiều hành trình của cha mẹ tôi. Sau khi theo học Đại học Oxford, nơi tôi học đại học về Văn học Anh, tôi bắt đầu cảm thấy sự khác biệt. Oxford là một môi trường mà những sinh viên da trắng chiếm đa số, hầu hết họ thuộc tầng lớp trung lưu, đến từ các trường tư. "Tôi không bao giờ cảm thấy có sự khác biệt nhiều đến như vậy. Nhưng điều đó càng khiến tôi cảm thấy cấp bách hơn nhu cầu tiếp cận với di sản Việt của mình, cần phải trân trọng những gì khiến tôi trở nên riêng biệt. Tôi bắt đầu khám phá phần di sản của riêng mình. Tôi đặt những câu hỏi về gia đình mình, tôi bắt đầu viết về câu chuyện của gia đình tôi, nền văn hóa mà tôi thuộc về. Dẫu vậy, nhìn chung, tôi coi mình là người rất Tây, ngay cả bây giờ - tôi không nói tiếng Việt ở nhà rất nhiều", Georgina tâm sự. Bài báo của Georgina Quach trên tạp chí văn chương TLS ở Anh nói về hành trình của người Việt tị nạn Với Adrienne, học và nghiên cứu lịch sử lại là con đường để cô khám phá ra lịch sử và bản sắc của mình. Adrienne kể, ngay từ những năm đầu học tiểu học, cô đã nhận thấy mình khác với các bạn cùng lứa. Ở tuổi đó, cô chỉ mong được hòa nhập cũng những bạn bè người Mỹ khác. Nhưng khi lớn lên, cô học và hiểu thêm về di sản và văn hóa Việt Nam, nhưng thông qua một nhịp cầu đặc biệt - Phật giáo. Adrienne cho hay, ở quê cô - Raleigh, North Carolina - có một ngôi chùa Việt Nam mà mỗi Chủ nhật, gia đình cô vẫn hay lên chùa. Còn cô, ngay năm 7 hay 8 tuổi gì dó, đã tham gia Gia đình Phật tử. Và những ngày hè của Adrienne gắn với những mái chùa mà Thiền sư Thích Nhất Hạnh tạo lập nên ở Mỹ và Pháp. Dưới mái chùa, cô học thiền và thực hành chánh niệm. Bản thân cô đã thọ giới theo dòng Tiếp hiện. "Chính Phật giáo đã giúp tôi kết nối với gốc rễ và hiểu được một điều rằng, cuộc sống của tôi không chỉ được hoài sinh từ chiến tranh và áp bức, mà còn bằng sự màu nhiệm của sự sống sót và khởi đầu mới", Adrienne nói. Tị nạn - di sản hay gánh nặng? Georgina nói rằng, di sản là người tị nạn đã định hình toàn bộ cuộc đời cô. Là những người tị nạn, gia đình cô đã làm việc rất chăm chỉ để xây dựng một cuộc sống mới, tốt hơn cho hai anh em cô. Điều đó đã dạy cho cô bài học về sự kiên cường và ý chí. Và nay, bên cạnh viết báo, cô đang thâu nhặt những câu chuyện về người Việt tị nạn, những người mà số phận từng cá nhân khuất lấp đi sau một định danh chung chung - 'thuyền nhân': "Không có câu chuyện điển hình nào của người nhập cư hay người tị nạn có thể bao hàm được tất cả các lý do vì sao mọi người phải trốn chạy khỏi quê hương mình hay tất cả những gì họ đã gặp phải và trải qua trên vùng đất định cư mới". Georgina nói rằng, từ đó, cô nhận ra tầm quan trọng của việc kể lại những câu chuyện của chúng tôi, vì sợ phần lịch sử này trở nên lạc lõng hoặc bị xuyên tạc. Và cô đã khởi sự việc ghi lại những câu chuyện về người Việt tị nạn. "Tôi nhận được nhiều tin nhắn từ những người Việt Nam sống ở khắp nơi trên thế giới, muốn kết nối với công việc của tôi. Điều này khiến công việc của tôi - một nhà báo - trở nên hữu ích hơn rất nhiều. Mọi người nói với tôi rằng tôi đang cho người phương Tây biết sự thật về người Việt Nam", Georgina nói với BBC News Tiếng Việt qua phỏng vấn bằng email. Với Adrienne, di sản của chiến tranh Việt Nam và những người tị nạn là rất quan trọng đối với cuộc sống và quyết định việc nghiên cứu của cô. Ở Đại học Yale, luận văn của Adrienne nghiên cứu về cách những người phụ nữ Việt Nam định hình và phản ứng lại trước những tư tưởng mới về nữ tính, đạo đức và tinh thần yêu nước trong thời kỳ thực dân Pháp. Tại Đại học Columbia, luận án Tiến sĩ của Adrienne tập trung vào xã hội dân sự trong chiến tranh Việt Nam, các phong trào chống thực dân và di cư toàn cầu. Adrienne lý giải thêm về về sự lựa chọn của cô: "Có rất nhiều điều chúng ta chưa biết về xã hội Việt Nam trong chiến tranh. Hầu hết các nhà sử học về chiến tranh Việt Nam đã viết về các khía cạnh quân sự và chính trị của cuộc chiến. Trong khi đó, trải nghiệm của những người bình dân hàng ngày đã và đang bị đánh giá thấp và bị hiểu lầm. Trong khi với tôi, một phần quan trọng của sử học là trả lời câu hỏi: Người dân thường sống như thế nào, họ tin vào điều gì và họ muốn gì cho đất nước của họ? Tôi muốn những người bình dân Việt Nam cũng có cơ hội kể về lịch sử của chính họ". Adrienne nói thêm: "Ba mẹ tôi đến Mỹ từ Việt Nam và phải tập trung làm việc chăm chỉ để bắt đầu một cuộc sống mới tại đây. Sự hy sinh của họ khi rời khỏi Việt Nam và xây dựng một cuộc sống mới ở Mỹ cho phép tôi lớn lên và thoải mái theo đuổi ước mơ của mình. Thông qua nghiên cứu và viết, tôi hy vọng sẽ góp phần bắc một nhịp cầu, để các thế hệ người Việt trẻ trên thế giới có thể hiểu thêm về lịch sử của mình, kết nối lại với nhau bằng sự sẻ chia từ chính những nỗi đau và vẻ đẹp của nó, và hiểu, họ là ai, và họ đến từ đâu". Adrienne Minh-Châu Lê (trái) và gia đình Alex Thái đang tham gia dự án Di sản Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt, thực hiện với sự hợp tác giữa Viện Nghiên cứu toàn cầu, Đại học Oregon và Hội Bảo tồn lịch sử văn hóa người Mỹ gốc Việt. Là một người Mỹ gốc Việt, ưu tư về lịch sử và con người, nên anh nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc viết và lưu truyền lịch sử về Việt Nam Cộng hòa và về người Mỹ gốc Việt. "Những trang sử về hai chủ đề ấy hiện đang rất trống, mà những người đã từng sống qua những giai đoạn lịch sử ấy đã dần qua đời hoặc cũng rất lớn tuổi. Tôi hợp tác vì muốn tận dụng cơ hội này và thời gian tới để duy trì lại lịch sử Việt Nam Cộng hòa cũng như lịch sử người Mỹ gốc Việt", Alex Thái nói. Dự án mà Alex Thái tham gia đặt mục tiêu đào tạo và khuyến khích thế hệ sử gia trẻ học, nghiên cứu và viết về Việt Nam Cộng hòa và lịch sử người Mỹ gốc Việt. Nhưng để thu hút những người trẻ quan tâm đến việc này hẳn không đơn giản. Nhưng không hẳn bởi lý do là người trẻ ít quan tâm đến lịch sử. Theo Alex Thái, công bằng mà nói, anh không tin giới trẻ ít quan tâm và thờ ơ với lịch sử, mà đúng hơn, có lẽ là do họ mất lòng tin với lịch sử, cụ thể là mất lòng tin với giới trí thức làm sử và những bài học trong giảng đường, cũng như những sản phẩm sử học được xuất bản hàng loạt mà họ biết là một chiều, áp đặt, thiếu tính khách quan và sự trung thực". Alex Thái phân tích: "Không phải ai cũng cần phải trở thành sử gia hay người viết lịch sử, nhưng điều đáng cần ở mọi người là việc quan tâm đến sử và sự cố gắng, góp tay với nhau để duy trì lịch sử. Trách nhiệm này là tất cả chúng ta. Người đi trước và những người làm sử cần tự hỏi, là liệu họ đã làm những gì để tạo cơ hội, động lực và lòng tin khiến giới trẻ quan tâm hay không? Ngược lại, người trẻ cũng cần phải hỏi mình hiểu biết gì về chính mình, về cha mẹ, ông bà mình, cũng như về đất nước, con người và những diễn biến lịch sử đã đưa đẩy ta đến cái hiện tại mà ta đang có - ở hải ngoại và cả ở Việt Nam". Anh dẫn chứng: "Trong năm, mười năm trở lại đây, cụ thể hơn, nếu nhìn danh sách hơn 30 diễn gỉa có bài tham luận tại hội thảo vừa qua về Việt Nam Cộng hòa ở Đại học Oregon, chúng ta có thể thấy hơn một nửa là những bạn trẻ, đa số sinh ra hoặc lớn lên ở Hoa Kỳ, có bạn mới trên hai mươi tuổi; ngoài ra có nhiều bạn trẻ từ Việt Nam, Úc. "Đọc những bài tham luận của họ có thể thấy năng lực, sự sáng tạo và tính đa dạng trong các chủ đề nghiên cứu. Họ là những người trẻ, nhưng họ quan tâm đến Trần Trọng Kim, đến những vấn đề chính trị, xã hội, văn hoá, nghệ thuật. "Chẳng hạn, một bạn trẻ vừa nhận bằng cử nhân, đã bỏ tiền riêng để mưa vế máy bay từ Los Angeles lên Eugene, thuê khách sạn để dự hội thảo với mong muốn học hỏi và theo con đường nghiên cứu lịch sử Việt Nam. Còn trẻ nhưng bạn ấy quân tâm, lắng nghe và đặt ra nhiều câu hỏi nhiều vấn đề rất thú vị và quan trọng. "Hay một người trẻ khác lại có những nổ lực đáng kể nhằm duy trì lịch sử và tiếng nói người Việt. Sinh năm 1987 ở Hà Nội nhưng cô lại nghiên cứu về cuộc sống người dân miền Nam trong thời chiến, một chủ đề ít người để ý nhưng không thiếu tầm quan trọng để có thể hiểu thêm về lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử cuộc chiến... "Thấy được sự đam mê của những người trẻ ấy là một niềm vui vộ tận"- nhà nghiên cứu lịch sử trẻ tuổi này nói. Còn với chúng ta, thấy được sự quan tâm đến gốc rễ và những băn khoăn về nguồn côi và bản sắc của những người trẻ gốc Việt, cũng lại là một niềm vui.

[ 108, 287, 285, 161, 25186, 700, 686, 17086, 729, 103, 5523, 579, 105, 16576, 176, 231, 409, 2692, 1935, 103, 459, 111, 131, 767, 470, 679, 157, 731, 113, 392, 106, 120, 111, 296, 187, 147, 3541, 624, 175, 300, 259, 196, 194, 116, 4994, 104, 120, 111, 2079, 627, 131, 629, 719, 1281, 694, 119, 378, 1701, 1434, 131, 125, 144, 591, 6887, 115, 274, 192, 128, 175, 224, 155, 165, 539, 154, 105, 209, 277, 370, 986, 288, 1038, 104, 154, 415, 120, 2840, 2133, 104, 196, 639, 355, 2092, 144, 4050, 5078, 105, 219, 361, 145, 154, 167, 184, 4780, 1098, 3775, 1571, 120, 4050, 5078, 728, 119, 4826, 1875, 774, 7873, 112, 430, 780, 324, 1491, 25186, 700, 686, 17086, 729, 199, 106, 568, 402, 296, 889, 2375, 3278, 440, 214, 7363, 103, 254, 1433, 659, 238, 214, 3805, 2896, 2372, 12185, 569, 364, 11339, 114, 120, 111, 200, 239, 7241, 2896, 2372, 12185, 569, 364, 11339, 108, 30757, 569, 3082, 1080, 22362, 831, 25186, 514, 522, 368, 157, 478, 324, 149, 440, 214, 9871, 105, 434, 107, 1112, 147, 268, 165, 276, 255, 242, 1010, 105, 824, 192, 888, 887, 166, 108, 121, 1080, 5917, 1224, 176, 25186, 103, 144, 591, 6887, 115, 346, 345, 506, 258, 165, 539, 602, 105, 349, 580, 155, 602, 233, 119, 276, 173, 106, 175, 300, 259, 196, 104, 120, 111, 131, 132, 2079, 627, 149, 1091, 189, 24411, 106, 191, 1093, 1317, 946, 331, 103, 144, 591, 145, 158, 111, 131, 132, 159, 175, 249, 244, 343, 106, 189, 6979, 552, 5614, 1153, 591, 126, 115, 346, 345, 506, 258, 165, 539, 1278, 521, 389, 259, 386, 128, 541, 2910, 112, 759, 144, 591, 397, 118, 141, 105, 109, 987, 113, 165, 539, 141, 133, 251, 184, 655, 4985, 1503, 307, 104, 186, 152, 103, 128, 120, 218, 141, 117, 459, 966, 546, 1398, 319, 237, 616, 264, 455, 3409, 155, 1510, 165, 539, 141, 110, 177, 219, 361, 680, 1212, 224, 211, 351, 156, 139, 1893, 937, 574, 131, 4355, 619, 176, 147, 1466, 25186, 115, 508, 125, 120, 218, 145, 966, 104, 602, 115, 1281, 235, 159, 209, 277, 1893, 937, 104, 116, 1750, 1876, 1045, 508, 387, 199, 159, 509, 10191, 2379, 14819, 10193, 138, 604, 191, 4311, 112, 3113, 392, 188, 397, 602, 107, 1500, 524, 993, 183, 125, 116, 221, 780, 113, 478, 324, 165, 2806, 13254, 106, 400, 178, 462, 141, 848, 3134, 105, 666, 2243, 478, 324, 165, 539, 141, 519, 25186, 123, 119, 378, 1701, 1434, 131, 112, 25186, 700, 686, 17086, 729, 12164, 621, 1020, 231, 1806, 123, 125, 667, 108, 1789, 4311, 105, 382, 304, 665, 125, 175, 300, 603, 1093, 3412, 120, 439, 163, 738, 354, 226, 105, 187, 2542, 13051, 678, 161, 2742, 182, 243, 159, 8427, 1467, 1219, 6225, 1149, 105, 175, 300, 131, 259, 196, 149, 266, 927, 16576, 176, 231, 409, 2692, 1935, 233, 116, 152, 188, 111, 266, 972, 131, 103, 147, 275, 2678, 722, 233, 143, 123, 1985, 602, 110, 203, 144, 316, 300, 415, 499, 157, 602, 119, 191, 13560, 5575, 431, 602, 107, 136, 3978, 524, 120, 455, 1000, 104, 109, 164, 182, 165, 539, 104, 602, 187, 144, 591, 150, 7770, 116, 359, 2076, 173, 340, 298, 116, 392, 508, 159, 1371, 356, 355, 741, 266, 1576, 16028, 103, 16576, 176, 231, 409, 760, 458, 116, 164, 1063, 145, 118, 263, 602, 244, 1720, 7259, 6727, 915, 235, 1551, 207, 316, 300, 155, 209, 277, 104, 120, 111, 2079, 627, 148, 398, 306, 142, 124, 184, 16810, 129, 394, 636, 936, 271, 899, 418, 130, 175, 300, 270, 1495, 10847, 4619, 164, 135, 159, 1321, 1926, 311, 103, 742, 176, 129, 175, 300, 187, 472, 797, 183, 116, 1360, 648, 119, 175, 300, 184, 226, 113, 144, 213, 669, 159, 282, 1849, 154, 153, 1165, 426, 1360, 761, 574, 116, 4656, 1321, 1517, 233, 328, 145, 119, 1934, 434, 106, 2667, 9585, 966, 141, 155, 248, 145, 110, 107, 218, 113, 600, 186, 103, 170, 339, 115, 394, 385, 116, 936, 271, 130, 1609, 1372, 174, 141, 395, 164, 112, 1567, 572, 119, 175, 300, 259, 196, 128, 174, 1278, 764, 117, 179, 150, 127, 110, 790, 1360, 1279, 819, 141, 133, 930, 181, 196, 11170, 430, 4665, 174, 141, 278, 213, 669, 138, 490, 210, 633, 149, 103, 170, 210, 221, 103, 174, 141, 238, 124, 1985, 139, 456, 314, 114, 179, 433, 16576, 176, 231, 409, 241, 272, 798, 136, 183, 161, 2286, 118, 263, 141, 302, 190, 1165, 306, 574, 1321, 5924, 154, 872, 3217, 986, 370, 116, 204, 307, 514, 183, 114, 109, 175, 300, 489, 2563, 421, 572, 130, 1293, 462, 114, 144, 164, 135, 104, 219, 1536, 1934, 154, 661, 139, 148, 306, 225, 213, 104, 122, 267, 2105, 1960, 175, 300, 259, 196, 167, 191, 536, 319, 237, 797, 173, 119, 774, 7873, 105, 634, 1056, 355, 471, 131, 112, 619, 5575, 431, 174, 169, 2012, 129, 701, 125, 300, 13978, 573, 104, 156, 213, 669, 138, 116, 639, 355, 471, 1849, 170, 181, 221, 3445, 204, 209, 277, 5766, 920, 138, 489, 1032, 616, 190, 105, 295, 5115, 104, 165, 539, 141, 147, 6555, 244, 106, 116, 144, 625, 134, 394, 124, 116, 545, 173, 575, 455, 1851, 10784, 415, 109, 175, 300, 103, 16576, 176, 231, 409, 123, 119, 378, 1701, 1434, 131, 235, 1102, 255, 281, 9225, 16576, 176, 231, 409, 2692, 1935, 8264, 196, 148, 10485, 105, 165, 539, 149, 440, 214, 3915, 1075, 621, 5523, 579, 296, 124, 108, 121, 1335, 12047, 264, 165, 539, 586, 190, 867, 149, 3349, 254, 1433, 138, 147, 3955, 105, 199, 106, 568, 402, 182, 878, 472, 621, 444, 24702, 2943, 376, 332, 18546, 9272, 16671, 371, 149, 440, 214, 13930, 254, 1607, 266, 315, 144, 1985, 365, 181, 1743, 1559, 478, 324, 125, 242, 250, 131, 132, 106, 171, 605, 517, 105, 4786, 15811, 5523, 579, 17184, 1154, 119, 378, 1701, 1434, 131, 235, 2558, 161, 7121, 4435, 517, 387, 212, 148, 120, 236, 830, 499, 1890, 1169, 750, 1353, 170, 153, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 564, 111, 131, 603, 624, 175, 300, 259, 196, 315, 144, 119, 378, 1701, 1434, 131, 125, 274, 192, 104, 144, 591, 6887, 227, 165, 539, 154, 105, 209, 277, 370, 986, 288, 7352, 1 ]

151120_history_teaching_disputes

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/11/151120_history_teaching_disputes

Môn sử: hai phía tranh luận đều 'chưa chính xác'

Cả hai phía trong cuộc tranh luận khá nóng đang diễn ra về việc dạy môn lịch sử trong nhà trường ở Việt Nam đều có những điểm 'chưa chính xác', 'chưa hiểu hết' chính chủ đề, nội dung được đưa ra tranh luận, theo một nhà nghiên cứu khoa học xã hội từ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.

Nhiều môn học sẽ được tích hợp và giảng dạy theo phương pháp mới ở nhà trường phổ thông, theo Bộ Giáo dục Việt Nam. Không hề có chuyện môn sử bị 'xóa sổ' trong chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể mà Bộ Giáo dục & Đào tạo của Việt Nam đã công bố lấy ý kiến từ hơn ba tháng trước, theo một cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam từng tham gia phụ trách ủy ban Văn hóa, Giáo dục. Trao đổi tại Bàn tròn của BBC hôm 19/11 về thực hư môn lịch sử bị 'xóa sổ' hay 'cắt xén' trong nhà trường Việt Nam, Giáo sư Trần Ngọc Thêm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng của Đại học này, nói: "Tôi thấy rằng trong cuộc tranh luận này về vấn đề môn sử, nếu như ta nói cả hai phía, cuộc tranh luận nó có hai phía, tôi thấy cả hai phía đều có những cái chưa chính xác. "Thứ nhất là từ phía Hội sử học và các thầy cô dạy sử, thì tôi cảm thấy là nhiều ý kiến chưa hiểu hết chương trình này, chưa hiểu hết được cách làm chương trình này. "Mặt khác từ bên Bộ Giáo dục, những người đại diện Bộ Giáo dục, tôi thấy rằng là người đại diện Bộ Giáo dục đứng ra trả lời có vẻ như cũng không nắm vững chương trình lắm. "Và tôi so với chương trình mà tôi tự nghiên cứu tôi thấy là tôi hiểu đúng hơn so với người đại diện cho Bộ Giáo dục." Và nhà nghiên cứu từ Đại học Quốc gia TPHCM nói thêm: "Mặt khác, đấy là tôi nói cái chưa được của cả hai bên, còn cái được, tôi thấy là cả hai bên đều có phần đúng của nó. GS. Trần Ngọc Thêm cho rằng cả hai phía tranh luận về câu chuyện dạy môn sử đều có những điểm 'chưa chính xác'. "Thứ nhất là trong hoàn cảnh như tình trạng giáo dục của chúng ta (Việt Nam) lâu nay, thì họ có những nhu cầu cần phải đổi mới, cần phải làm sao giảm tải. "Giảm tải là một vấn đề rất quan trọng. "Cho nên cách làm tích hợp giúp cho chương trình được giảm tải. "Và nó cũng có một vấn đề nữa, tức là lâu nay chúng ta thấy rằng chất lượng dạy môn sử là nó có vấn đề. "Nếu mà chất lượng dạy môn sử tốt, thì sẽ không có tình trạng là các em học sinh không thích học môn sử đến cái mức mà trong một phòng thi chỉ có một thí sinh thi môn sử thôi," ông Trần Ngọc Thêm nói. Tự nhiên, xã hội Từ Sơn Tây, Hà Nội, một phụ huynh học sinh, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người cũng là giáo viên ở trường Trung học Phổ thông Sơn Tây chia sẻ trải nghiệm cá nhân với Bàn tròn của BBC về việc học sinh học tập các môn khoa học xã hội ra sao, trong đó có các môn văn, sử, địa nói chung. Bà Thanh Nhàn nói: "Nếu so sánh giữa các môn tự nhiên với các môn xã hội, thì học sinh có thiên hướng học các môn tự nhiên nhiều hơn. "Tuy nhiên cũng có các em rất yêu thích những bộ môn xã hội, vẫn có nhiều em học địa, học sử và học văn rất tốt. "Ví dụ như ở trường tôi, lớp chuyên địa, chuyên sử và chuyên văn cũng vẫn tồn tại bên cạnh các lớp như là chuyên toán, chuyên lý, chuyên hóa. Trước câu hỏi liệu học sinh ở cấp phổ thông trung học VN có bị ' phân ban quá sớm' hay không như ý kiến của một khách mời khác đặt vấn đề tại tọa đàm, từ kinh nghiệm tại trường Trung học Phổ thông nơi đang giảng dạy, bà Thanh Nhàn, nói: "Thực ra tôi nghĩ rằng là học sinh có thiên hướng học môn gì có thể là rõ rệt ngay từ cuối cấp Trung học Cơ sở, tức là từ cấp II, lên cấp III các em tiếp tục khuynh hướng của mình. Cô giáo Thanh Nhàn cho rằng vẫn có học sinh thích các môn khoa học xã hội như văn, sử, địa, mặc dù thiên hướng thích khoa học tự nhiên có thể nhiều hơn. "Chỉ có một điều mà tôi thấy là... chương trình học phổ thông của nước mình (Việt Nam) so với nước ngoài, tôi cũng được nghe nhiều người nói và tôi cũng nghĩ rằng chương trình học phổ thông của Việt Nam hiện nay đang khá nặng với học sinh." Khi được hỏi làm gì để giải quyết tình trạng 'khá nặng' này, nhà giáo từ Sơn Tây, Hà Nội, nêu quan điểm: "Khá nặng như thế này thì như cái cách của Bộ sắp tới sắp làm, tức là tích hợp bộ môn, theo tôi đấy cũng là một cách giải quyết khá tốt. "Tuy nhiên, khi tích hợp như thế thì Bộ cũng nên tính tới hướng làm sao đạt hiệu quả tốt nhất," nhà giáo Thanh Nhàn nói với BBC. Âm mưu nguy hiểm? Trở lại cuộc tranh luận về dạy sử ở nhà trường Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Việt Nam, bình luận với Bàn tròn của BBC: "Có thể nói những ý kiến trên báo chí, rồi của giới sử học đối với vị trí của môn lịch sử ở trong chương trình thì rất là nặng nề. Thậm chí cũng có ý kiến cho là đã 'xóa sổ' môn lịch sử, đã 'khai tử' môn lịch sử, rồi cũng có những ý kiến tỏ ra nghi ngờ về động cơ ở đằng sau của sự việc này," Giáo sư Thuyết nói. "Ở trên mạng, cũng có những người không ngần ngại nói rằng đây là một 'âm mưu nguy hiểm', trên báo chí người ta chỉ bảo đây là một 'sai lầm nguy hiểm', nhưng trên mạng người ta gọi đây là một 'âm mưu nguy hiểm'... "Nhưng tôi phải xin nói thế này, những ý kiến phê bình ấy, đúng như GS. Trần Ngọc Thêm đã nhận xét, chứng tỏ là những người phê bình chưa hề đọc cái Chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể của Bộ Giáo dục & Đào tạo. " Chương trình này thì Bộ Giáo dục & Đào tạo đã đưa lên mạng từ ngày 5/8 năm nay, tôi và Giáo sư Trần Ngọc Thêm, chúng tôi không dính dáng gì đến chương trình này, không được mời tham gia xây dựng, nhưng với trách nhiệm với ngành, thì tôi cũng đọc rất kỹ và có góp ý cho các anh trong ban soạn thảo này. "Thế thì tôi thấy rằng không hề có chuyện xóa sổ môn lịch sử, chuyện ấy là chuyện không đọc mà nghĩ ra như thế thôi, và dư luận thì nói theo rất nhiều. Và đây là thói quen không hay của người Việt Nam mình, tức là không chịu nghiên cứu đến nơi, đến chốn, cứ thấy ai nói một câu thì tất cả hùa nói theo như thế, thì nó thành ra một dư luận," Giáo sư Thuyết nói. Áp lực mạnh mẽ GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng không hề có chuyện xoa môn lịch sử ở trường học của Việt Nam như một số dư luận đặt vấn đề. Và vị cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam nói thêm: "Nó áp lực mạnh đến mức mà ông Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo ngày 16/11 trả lời trước Quốc hội, thì đúng như là tường thuật của Giáo sư Trần Ngọc Thêm, khi ông Chủ tịch Quốc hội dồn hỏi, ông gặng hỏi, mà theo tôi cũng có nghĩa là ông ấy 'mớm cho đấy', là 'vậy thì trong chương trình giáo dục phổ thông còn môn lịch sử không, hoặc có tên môn lịch sử không?' "Thì đến chính ông Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo cũng không dám trả lời là còn, ông lại nói loanh quanh là sẽ báo cáo ban này, ban khác, tôi nói thật là sức ép của dư luận nó ghê gớm lắm. Thế nhưng tôi thấy là thực ra không phải. "Anh Thêm đã nói rất đúng rồi, ở giáo dục Trung học Phổ thông, thì đây là bậc giáo dục định hướng nghề nghiệp, thế bây giờ các em đi học ngành y, sẽ học ngành cơ khí, thì mình không cần phải bắt các em học lịch sử sâu như là ở các em sẽ vào khối khoa học xã hội, nhân văn. "Bộ Giáo dục người ta quy định thế này, ai đi học khối xã hội nhân văn thì phải chọn môn khoa học tự nhiên, đấy là bắt buộc, tự chọn nhưng bắt buộc và chọn thêm 2 môn cùng nhóm ngành với mình, thì đấy là lịch sử, địa lý, còn môn ngữ văn thì nó là bắt buộc rồi. "Ai đi học khối khoa học tự nhiên, thì phải bắt buộc học môn khoa học xã hội, và tự chọn 2 môn khoa học tự nhiên, ví dụ lý, hóa, hay là hóa, sinh. Thế như thế thì chắc chắn là có học sử. Cái anh mà chuyên ngành khoa học xã hội, thì cả giáo dục Trung học Phổ thông là họ học tới 315 tiết sử, tôi xin nói là 315 tiết là nhiều lắm rồi chứ không phải là ít đâu, mà nếu dạy như kiểu hiện nay thì học sinh vái các vị, họ không thể học được. "Thế thì tôi xin nói rằng như vậy tức là không có chuyện xóa môn lịch sử. Thứ hai là chuyện tích hợp nội dung kiến thức lịch sử, mà cũng chỉ là một số nội dung thôi, với một số nội dung giáo dục công dân và một số nội dung giáo dục quốc phòng, an ninh, thành ra một môn mới gọi là môn "Công dân với Tổ Quốc", thì tại sao người ta lại tích hợp như thế? "Tích hợp như thế là thêm một lần học sử. Chứ không phải để bớt đi môn sử," Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói thêm. BBC cũng đã phỏng vấn một số chuyên gia, nhà nghiên cứu trong dịp này, mời quý vị theo dõi thêm tại đây và tại đây.

summarize: Nhiều môn học sẽ được tích hợp và giảng dạy theo phương pháp mới ở nhà trường phổ thông, theo Bộ Giáo dục Việt Nam. Không hề có chuyện môn sử bị 'xóa sổ' trong chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể mà Bộ Giáo dục & Đào tạo của Việt Nam đã công bố lấy ý kiến từ hơn ba tháng trước, theo một cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam từng tham gia phụ trách ủy ban Văn hóa, Giáo dục. Trao đổi tại Bàn tròn của BBC hôm 19/11 về thực hư môn lịch sử bị 'xóa sổ' hay 'cắt xén' trong nhà trường Việt Nam, Giáo sư Trần Ngọc Thêm, Giám đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng của Đại học này, nói: "Tôi thấy rằng trong cuộc tranh luận này về vấn đề môn sử, nếu như ta nói cả hai phía, cuộc tranh luận nó có hai phía, tôi thấy cả hai phía đều có những cái chưa chính xác. "Thứ nhất là từ phía Hội sử học và các thầy cô dạy sử, thì tôi cảm thấy là nhiều ý kiến chưa hiểu hết chương trình này, chưa hiểu hết được cách làm chương trình này. "Mặt khác từ bên Bộ Giáo dục, những người đại diện Bộ Giáo dục, tôi thấy rằng là người đại diện Bộ Giáo dục đứng ra trả lời có vẻ như cũng không nắm vững chương trình lắm. "Và tôi so với chương trình mà tôi tự nghiên cứu tôi thấy là tôi hiểu đúng hơn so với người đại diện cho Bộ Giáo dục." Và nhà nghiên cứu từ Đại học Quốc gia TPHCM nói thêm: "Mặt khác, đấy là tôi nói cái chưa được của cả hai bên, còn cái được, tôi thấy là cả hai bên đều có phần đúng của nó. GS. Trần Ngọc Thêm cho rằng cả hai phía tranh luận về câu chuyện dạy môn sử đều có những điểm 'chưa chính xác'. "Thứ nhất là trong hoàn cảnh như tình trạng giáo dục của chúng ta (Việt Nam) lâu nay, thì họ có những nhu cầu cần phải đổi mới, cần phải làm sao giảm tải. "Giảm tải là một vấn đề rất quan trọng. "Cho nên cách làm tích hợp giúp cho chương trình được giảm tải. "Và nó cũng có một vấn đề nữa, tức là lâu nay chúng ta thấy rằng chất lượng dạy môn sử là nó có vấn đề. "Nếu mà chất lượng dạy môn sử tốt, thì sẽ không có tình trạng là các em học sinh không thích học môn sử đến cái mức mà trong một phòng thi chỉ có một thí sinh thi môn sử thôi," ông Trần Ngọc Thêm nói. Tự nhiên, xã hội Từ Sơn Tây, Hà Nội, một phụ huynh học sinh, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, người cũng là giáo viên ở trường Trung học Phổ thông Sơn Tây chia sẻ trải nghiệm cá nhân với Bàn tròn của BBC về việc học sinh học tập các môn khoa học xã hội ra sao, trong đó có các môn văn, sử, địa nói chung. Bà Thanh Nhàn nói: "Nếu so sánh giữa các môn tự nhiên với các môn xã hội, thì học sinh có thiên hướng học các môn tự nhiên nhiều hơn. "Tuy nhiên cũng có các em rất yêu thích những bộ môn xã hội, vẫn có nhiều em học địa, học sử và học văn rất tốt. "Ví dụ như ở trường tôi, lớp chuyên địa, chuyên sử và chuyên văn cũng vẫn tồn tại bên cạnh các lớp như là chuyên toán, chuyên lý, chuyên hóa. Trước câu hỏi liệu học sinh ở cấp phổ thông trung học VN có bị ' phân ban quá sớm' hay không như ý kiến của một khách mời khác đặt vấn đề tại tọa đàm, từ kinh nghiệm tại trường Trung học Phổ thông nơi đang giảng dạy, bà Thanh Nhàn, nói: "Thực ra tôi nghĩ rằng là học sinh có thiên hướng học môn gì có thể là rõ rệt ngay từ cuối cấp Trung học Cơ sở, tức là từ cấp II, lên cấp III các em tiếp tục khuynh hướng của mình. Cô giáo Thanh Nhàn cho rằng vẫn có học sinh thích các môn khoa học xã hội như văn, sử, địa, mặc dù thiên hướng thích khoa học tự nhiên có thể nhiều hơn. "Chỉ có một điều mà tôi thấy là... chương trình học phổ thông của nước mình (Việt Nam) so với nước ngoài, tôi cũng được nghe nhiều người nói và tôi cũng nghĩ rằng chương trình học phổ thông của Việt Nam hiện nay đang khá nặng với học sinh." Khi được hỏi làm gì để giải quyết tình trạng 'khá nặng' này, nhà giáo từ Sơn Tây, Hà Nội, nêu quan điểm: "Khá nặng như thế này thì như cái cách của Bộ sắp tới sắp làm, tức là tích hợp bộ môn, theo tôi đấy cũng là một cách giải quyết khá tốt. "Tuy nhiên, khi tích hợp như thế thì Bộ cũng nên tính tới hướng làm sao đạt hiệu quả tốt nhất," nhà giáo Thanh Nhàn nói với BBC. Âm mưu nguy hiểm? Trở lại cuộc tranh luận về dạy sử ở nhà trường Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Đại biểu Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Việt Nam, bình luận với Bàn tròn của BBC: "Có thể nói những ý kiến trên báo chí, rồi của giới sử học đối với vị trí của môn lịch sử ở trong chương trình thì rất là nặng nề. Thậm chí cũng có ý kiến cho là đã 'xóa sổ' môn lịch sử, đã 'khai tử' môn lịch sử, rồi cũng có những ý kiến tỏ ra nghi ngờ về động cơ ở đằng sau của sự việc này," Giáo sư Thuyết nói. "Ở trên mạng, cũng có những người không ngần ngại nói rằng đây là một 'âm mưu nguy hiểm', trên báo chí người ta chỉ bảo đây là một 'sai lầm nguy hiểm', nhưng trên mạng người ta gọi đây là một 'âm mưu nguy hiểm'... "Nhưng tôi phải xin nói thế này, những ý kiến phê bình ấy, đúng như GS. Trần Ngọc Thêm đã nhận xét, chứng tỏ là những người phê bình chưa hề đọc cái Chương trình Giáo dục Phổ thông Tổng thể của Bộ Giáo dục & Đào tạo. " Chương trình này thì Bộ Giáo dục & Đào tạo đã đưa lên mạng từ ngày 5/8 năm nay, tôi và Giáo sư Trần Ngọc Thêm, chúng tôi không dính dáng gì đến chương trình này, không được mời tham gia xây dựng, nhưng với trách nhiệm với ngành, thì tôi cũng đọc rất kỹ và có góp ý cho các anh trong ban soạn thảo này. "Thế thì tôi thấy rằng không hề có chuyện xóa sổ môn lịch sử, chuyện ấy là chuyện không đọc mà nghĩ ra như thế thôi, và dư luận thì nói theo rất nhiều. Và đây là thói quen không hay của người Việt Nam mình, tức là không chịu nghiên cứu đến nơi, đến chốn, cứ thấy ai nói một câu thì tất cả hùa nói theo như thế, thì nó thành ra một dư luận," Giáo sư Thuyết nói. Áp lực mạnh mẽ GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng không hề có chuyện xoa môn lịch sử ở trường học của Việt Nam như một số dư luận đặt vấn đề. Và vị cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam nói thêm: "Nó áp lực mạnh đến mức mà ông Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo ngày 16/11 trả lời trước Quốc hội, thì đúng như là tường thuật của Giáo sư Trần Ngọc Thêm, khi ông Chủ tịch Quốc hội dồn hỏi, ông gặng hỏi, mà theo tôi cũng có nghĩa là ông ấy 'mớm cho đấy', là 'vậy thì trong chương trình giáo dục phổ thông còn môn lịch sử không, hoặc có tên môn lịch sử không?' "Thì đến chính ông Bộ trưởng Giáo dục & Đào tạo cũng không dám trả lời là còn, ông lại nói loanh quanh là sẽ báo cáo ban này, ban khác, tôi nói thật là sức ép của dư luận nó ghê gớm lắm. Thế nhưng tôi thấy là thực ra không phải. "Anh Thêm đã nói rất đúng rồi, ở giáo dục Trung học Phổ thông, thì đây là bậc giáo dục định hướng nghề nghiệp, thế bây giờ các em đi học ngành y, sẽ học ngành cơ khí, thì mình không cần phải bắt các em học lịch sử sâu như là ở các em sẽ vào khối khoa học xã hội, nhân văn. "Bộ Giáo dục người ta quy định thế này, ai đi học khối xã hội nhân văn thì phải chọn môn khoa học tự nhiên, đấy là bắt buộc, tự chọn nhưng bắt buộc và chọn thêm 2 môn cùng nhóm ngành với mình, thì đấy là lịch sử, địa lý, còn môn ngữ văn thì nó là bắt buộc rồi. "Ai đi học khối khoa học tự nhiên, thì phải bắt buộc học môn khoa học xã hội, và tự chọn 2 môn khoa học tự nhiên, ví dụ lý, hóa, hay là hóa, sinh. Thế như thế thì chắc chắn là có học sử. Cái anh mà chuyên ngành khoa học xã hội, thì cả giáo dục Trung học Phổ thông là họ học tới 315 tiết sử, tôi xin nói là 315 tiết là nhiều lắm rồi chứ không phải là ít đâu, mà nếu dạy như kiểu hiện nay thì học sinh vái các vị, họ không thể học được. "Thế thì tôi xin nói rằng như vậy tức là không có chuyện xóa môn lịch sử. Thứ hai là chuyện tích hợp nội dung kiến thức lịch sử, mà cũng chỉ là một số nội dung thôi, với một số nội dung giáo dục công dân và một số nội dung giáo dục quốc phòng, an ninh, thành ra một môn mới gọi là môn "Công dân với Tổ Quốc", thì tại sao người ta lại tích hợp như thế? "Tích hợp như thế là thêm một lần học sử. Chứ không phải để bớt đi môn sử," Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói thêm. BBC cũng đã phỏng vấn một số chuyên gia, nhà nghiên cứu trong dịp này, mời quý vị theo dõi thêm tại đây và tại đây.

[ 108, 287, 285, 161, 1115, 1559, 214, 134, 117, 566, 279, 105, 2087, 1372, 181, 412, 246, 239, 108, 121, 152, 271, 1456, 206, 103, 181, 429, 754, 818, 131, 629, 724, 1329, 107, 443, 1559, 324, 133, 377, 14623, 2803, 257, 113, 741, 277, 754, 818, 7404, 206, 408, 136, 145, 429, 754, 818, 2372, 1983, 394, 104, 131, 132, 115, 135, 399, 771, 108, 232, 357, 148, 183, 459, 253, 1466, 181, 116, 924, 440, 284, 162, 213, 131, 132, 434, 268, 165, 573, 605, 1095, 504, 551, 2092, 754, 3534, 3804, 345, 149, 2101, 1867, 104, 378, 325, 13908, 125, 223, 108, 2476, 1559, 478, 324, 133, 377, 14623, 2803, 257, 194, 377, 20991, 9142, 257, 113, 152, 271, 131, 578, 754, 441, 912, 1442, 2005, 103, 1474, 884, 151, 315, 551, 471, 214, 1087, 410, 105, 4174, 286, 104, 440, 214, 474, 795, 800, 203, 160, 113, 204, 250, 410, 126, 125, 255, 220, 1559, 3278, 323, 128, 169, 123, 186, 196, 505, 103, 204, 250, 410, 335, 107, 196, 505, 103, 141, 203, 186, 196, 505, 413, 107, 120, 292, 289, 122, 4803, 4733, 202, 106, 148, 505, 813, 324, 214, 105, 109, 2136, 602, 1372, 3278, 143, 141, 406, 203, 106, 158, 108, 232, 357, 289, 524, 538, 741, 277, 474, 289, 524, 538, 117, 173, 140, 741, 277, 433, 189, 9479, 211, 148, 367, 429, 754, 2648, 120, 111, 273, 681, 429, 754, 2648, 141, 203, 160, 106, 111, 273, 681, 429, 754, 818, 715, 124, 456, 366, 107, 895, 128, 127, 110, 1148, 1661, 741, 277, 2826, 2082, 141, 648, 119, 741, 277, 145, 141, 222, 568, 402, 141, 203, 106, 141, 524, 604, 183, 648, 119, 111, 273, 681, 114, 429, 754, 818, 294, 619, 152, 568, 402, 148, 440, 214, 162, 165, 3059, 123, 2223, 189, 9479, 913, 1730, 106, 141, 123, 292, 289, 117, 104, 186, 196, 367, 103, 177, 292, 117, 103, 141, 203, 106, 186, 196, 367, 413, 107, 380, 604, 104, 2280, 7061, 912, 1442, 2005, 114, 160, 186, 196, 505, 250, 410, 125, 476, 443, 1372, 1559, 324, 413, 107, 120, 318, 8544, 122, 628, 1263, 4733, 202, 106, 113, 506, 313, 128, 205, 612, 309, 818, 104, 174, 169, 6615, 5122, 727, 801, 143, 154, 107, 120, 1307, 352, 260, 139, 345, 1849, 260, 139, 140, 350, 558, 6582, 12356, 320, 1299, 106, 116, 255, 220, 215, 146, 1807, 3826, 237, 173, 140, 566, 279, 422, 114, 741, 277, 117, 558, 6582, 2082, 335, 127, 107, 116, 255, 220, 1316, 766, 106, 727, 275, 174, 169, 203, 160, 562, 423, 1372, 1559, 324, 106, 335, 107, 255, 4028, 1731, 145, 562, 423, 1372, 1559, 324, 2311, 143, 134, 110, 107, 205, 612, 106, 109, 640, 214, 296, 110, 581, 214, 1559, 324, 155, 292, 537, 145, 113, 116, 438, 697, 163, 107, 116, 1738, 296, 697, 1559, 324, 9703, 118, 912, 1442, 2005, 454, 1844, 572, 293, 213, 1069, 1420, 3227, 337, 1981, 116, 573, 3571, 214, 3747, 263, 362, 1074, 805, 571, 231, 103, 111, 127, 106, 309, 182, 108, 121, 271, 151, 214, 7404, 206, 1420, 658, 733, 1198, 1281, 830, 499, 157, 119, 2101, 1867, 104, 378, 125, 156, 214, 296, 214, 495, 109, 1559, 889, 214, 293, 213, 124, 3470, 113, 150, 107, 109, 1559, 355, 103, 3278, 439, 123, 3339, 753, 805, 571, 231, 795, 1731, 648, 1596, 415, 109, 1559, 222, 445, 119, 109, 1559, 293, 1389, 143, 214, 296, 107, 1217, 665, 214, 109, 1559, 222, 445, 158, 827, 3169, 445, 127, 107, 109, 640, 215, 436, 581, 120, 317, 1559, 293, 1389, 244, 107, 158, 640, 214, 439, 103, 214, 324, 105, 214, 355, 215, 2589, 189, 7227, 1094, 128, 108, 121, 271, 1278, 1172, 649, 439, 103, 649, 324, 105, 649, 355, 127, 244, 1025, 149, 367, 810, 109, 1172, 128, 106, 649, 7543, 649, 2056, 649, 3330, 957, 476, 419, 588, 214, 296, 108, 121, 373, 1456, 206, 396, 214, 312, 107, 133, 377, 613, 504, 310, 1214, 257, 194, 110, 128, 108, 232, 357, 104, 116, 547, 1375, 211, 632, 255, 220, 149, 3158, 883, 103, 148, 236, 830, 149, 271, 151, 214, 7404, 206, 328, 167, 2087, 1372, 103, 263, 805, 571, 231, 103, 795, 189, 3827, 124, 141, 372, 160, 106, 214, 296, 107, 1217, 665, 214, 1559, 218, 107, 136, 106, 450, 4729, 531, 148, 608, 373, 151, 214, 1448, 633, 103, 766, 106, 148, 373, 6828, 227, 373, 7878, 109, 640, 270, 437, 2934, 665, 104, 900, 1861, 309, 805, 571, 231, 114, 160, 244, 107, 214, 296, 581, 109, 1559, 889, 214, 293, 213, 128, 355, 103, 3278, 439, 103, 945, 428, 1217, 665, 581, 889, 214, 222, 445, 107, 136, 158, 827, 189, 3577, 107, 116, 179, 145, 141, 203, 106, 599, 741, 277, 214, 1456, 206, 104, 142, 267, 6615, 5122, 648, 119, 142, 1940, 141, 127, 117, 701, 158, 111, 123, 105, 141, 127, 372, 160, 741, 277, 214, 1456, 206, 104, 131, 132, 199, 275, 167, 896, 1257, 119, 214, 296, 294, 707, 117, 419, 140, 218, 130, 272, 302, 205, 612, 16734, 1257, 257, 474, 152, 309, 148, 1420, 3227, 337, 1981, 917, 146, 7260, 14365, 1257, 128, 175, 126, 143, 128, 292, 173, 104, 429, 1268, 228, 1268, 140, 103, 766, 106, 566, 279, 317, 9243, 181, 141, 1730, 127, 106, 116, 173, 272, 302, 896, 2589, 3169, 572, 129, 566, 279, 128, 175, 143, 429, 127, 237, 334, 228, 665, 140, 350, 764, 614, 416, 514, 202, 519, 152, 309, 805, 571, 231, 123, 119, 2189, 6225, 1563, 841, 1216, 347, 2294, 121, 153, 204, 250, 410, 125, 1372, 324, 108, 121, 152, 271, 131, 578, 754, 441, 362, 700, 5041, 103, 503, 440, 284, 162, 1389, 503, 1097, 483, 517, 1053, 504, 551, 2092, 754, 2648, 805, 4105, 3537, 431, 778, 105, 7263, 210, 131, 578, 342, 410, 119, 2101, 1867, 104, 1231, 2046, 136, 123, 120, 108, 232, 357, 159, 188, 2477, 598, 104, 249, 324, 214, 195, 119, 297, 512, 104, 1559, 478, 324, 108, 121, 113, 741, 277, 143, 215, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1744, 196, 505, 113, 204, 250, 410, 896, 1578, 167, 407, 124, 125, 156, 1372, 1559, 478, 324, 113, 152, 271, 108, 121, 131, 132, 413, 107, 120, 318, 8544, 122, 628, 1452, 8544, 524, 538, 257, 122, 185, 220, 103, 735, 908, 117, 251, 124, 250, 2517, 181, 116, 152, 568, 402, 889, 214, 293, 213, 148, 440, 214, 162, 165, 2246, 873, 980, 3614, 1 ]

vert-tra-54409844

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-54409844

Hộ chiếu miễn dịch có giúp việc đi lại trở nên an toàn?

Nền kinh tế toàn cầu bị ảnh hưởng nặng nề vì Covid-19, và virus này đặc biệt đã hủy hoại ngành du lịch.

Dù cuối cùng thì ngành lữ hành quốc tế cũng sẽ trở lại, nhờ vào việc chính phủ đưa tỷ lệ lây nhiễm xuống mức có thể kiểm soát được hoặc nhờ vào việc tìm ra vaccine, nhưng nhiều hãng hàng không, công ty du lịch và khách sạn vẫn phải tiếp tục chờ đợi. Ngôi làng đẹp nhất nước Áo hóa 'làng ma' vì Covid-19 Nhà hàng chỉ phục vụ một thực khách thời Covid-19 Đảo Bruny, điểm cách ly kiểm dịch đầy quyến rũ ở Úc Trong vài tháng qua, ý tưởng đưa ra hộ chiếu miễn dịch kỹ thuật số đã bắt đầu được nhắc đến như phao cứu sinh tiềm năng, có thể giúp kích cầu lại ngành du lịch nghỉ dưỡng quốc tế. "Hộ chiếu miễn dịch là bằng chứng có thể trưng ra để chứng minh rằng mình đã miễn dịch với Covid-19," Husayn Kassai, đồng sáng lập và là chủ tịch hội đồng quản trị công ty Onfido, một công ty công nghệ có trụ sở ở London chuyên về chứng chỉ nhận dạng gương mặt, cho biết. "Nó được thiết kế giúp một người có thể chứng minh rằng họ đã được xét nghiệm, kết quả xét nghiệm của họ là như thế, mà họ không cần phải chia sẻ thêm các thông tin cá nhân khác." Hộ chiếu miễn dịch hiện thời đang được cân nhắc chủ yếu để giúp ích cho nhân viên y tế tuyến đầu, cho phép họ có thể tiếp tục làm việc an toàn và giảm rủi ro xảy ra bùng phát dịch trong bệnh viện. Vào tháng Tư, Onfido được mời nộp hồ sơ chào hàng chứng chỉ sức khỏe kỹ thuật số cho Hội đồng Khoa học và Công nghệ của Quốc hội Anh. Trong hồ sơ, Onfido giới thiệu hộ chiếu miễn dịch là "điều then chốt để chúng ta có thể thích nghi với tình trạng bình thường mới". Hộ chiếu miễn dịch sẽ cho phép người dùng tạo ra danh tính kỹ thuật số thông qua việc tải lên hồ sơ chính thức (như hộ chiếu hoặc bằng lái xe) cùng với hình ảnh chụp selfie bản thân từ điện thoại, có thể xác nhận nhờ công nghệ Trí tuệ Nhân tạo AI. Danh tính sau đó sẽ được hợp nhất với chứng chỉ miễn dịch do cơ quan dịch vụ sức khỏe quốc gia phát hành. Kết quả cuối cùng là một đoạn mã trên điện thoại có thể dùng để quét qua cửa đến văn phòng, tòa nhà công cộng hay thậm chí sân bay. Onfido sẽ cung cấp công nghệ xác định danh tính người dùng, nhưng việc kiểm soát và đảm bảo an toàn cho dữ liệu sức khỏe và đưa hệ thống xét nghiệm miễn dịch vào hoạt động sẽ do chính phủ Anh đảm nhiệm. Vấn đề sử dụng hộ chiếu miễn dịch ở Anh vẫn mới ở giai đoạn đầu, và chính phủ Anh vẫn đang xem xét các hồ sơ từ các công ty chuyên về danh tính và nhận diện gương mặt khác, như Yoti, Nomidio và công ty IDnow có trụ sở ở Berlin, cũng như đánh giá của hàng loạt chuyên gia y tế và học giả về tính khả thi của mô hình này. Hội đồng phê duyệt vẫn còn đang cân nhắc liệu Anh Quốc có nên sử dụng hộ chiếu miễn dịch hay không, nhưng tiềm năng để kích cầu việc mở lại các hoạt động công cộng khác mà loại hồ sơ này mang lại đã khiến những đề xuất tương tự xuất hiện ở Đức, Indonesia, Italy, Israel, Colombia, Argentina, Estonia và Mỹ. Người ta hiện vẫn chưa rõ xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức nào và kháng thể có thể tồn tại bao lâu trong cơ thể người Một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi virus từ sớm đã nhanh chóng ứng dụng chứng chỉ sức khỏe, như Trung Quốc sử dụng một ứng dụng mã sức khỏe cho thấy liệu người dùng có thể hiện triệu chứng gì không rồi mới được vào khách sạn hoặc đi tàu điện, theo tường thuật của hãng tin Reuters. Amabie, 'bùa yểm' chống Covid-19 của người Nhật Nụ cười thời cách ly Covid-19 ở Trung Quốc Năm quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19 Dù không chính thức gọi là hộ chiếu sức khỏe, chính phủ Chile cũng đã bắt đầu phát hành chứng chỉ "không có virus" cho những công dân hồi phục sau khi nhiễm Covid-19, qua đó cho phép họ trở lại làm việc mà không bị cấm đi lại. Tấm vé hồi phục lại ngành du lịch? Hồi phục ngành du lịch là cực kỳ quan trọng, giúp hồi phục kinh tế toàn cầu. Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới, ngành du lịch năm 2019 đóng góp gần 9 nghìn tỷ đô la Mỹ cho tổng sản phẩm quốc nội trên thế giới, và đem lại 330 triệu việc làm - tức là khoảng một phần mười việc làm toàn cầu. Tuy nhiên, để ngành lữ hành có thể hoạt động trở lại hoàn toàn, cũng dễ hiểu là chính phủ các nước sẽ đòi hỏi bằng chứng là mọi người không mang Covid-19 đến quốc gia đó. Trình ra một bằng chứng miễn dịch, loại bằng chứng mà giới chức địa phương có thể thẩm tra được, có thể sẽ trở thành điều kiện bắt buộc với hành khách trước khi các hãng hàng không cho phép họ lên máy bay, tương tự như có hộ chiếu hay visa. John Holland-Kaye, CEO của sân bay đông đúc nhất Anh Quốc, phi trường Heathrow, đã hoan nghênh việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch trên tầm quốc tế, nhưng thừa nhận rằng việc mô hình này có thành công hay không sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia khác có áp dụng hệ thống tương tự hay không. "Nếu chính phủ Anh Quốc, với một trong những ngành hàng không lớn nhất thế giới, có thể phối hợp với Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ, thì giữa các khối này đã có sức mạnh kinh tế và ngoại giao để thiết lập chuẩn mực quốc tế," ông nói với Sky News vào tháng Năm. Trong lời kêu gọi các nhà đầu tư hồi tháng Tư, CEO hãng hàng không Delta Air Lines, Ed Bastian nói ông sẽ "thực hiện bất cứ thay đổi nào cần thiết trong mô hình kinh doanh", trong đó có việc áp dụng hộ chiếu miễn dịch nếu chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu. Bastian chỉ ra rằng hành khách sẵn sàng thích nghi với quy định an ninh mới mà TSA và Bộ Nội An đưa ra sau vụ tấn công 11/9, và ông cho rằng điều quan trọng nhất với hành khách, đó là họ cảm thấy tin tưởng rằng sự an toàn của họ được kiểm soát tốt. Một số quốc gia đã bắt đầu áp dụng ứng dụng sức khỏe hay chứng chỉ, trong đó có Trung Quốc và Chile Chứng chỉ sức khỏe bắt đầu được một số khách sạn đưa vào thử nghiệm. Đi du lịch trong mùa Covid-19 Covid-19: Sai lầm chết người về cách 'đọc' những con số Sidehide, một nền tảng đặt phòng trực tuyến không tiếp xúc, công bố hồi tháng Năm là họ sẽ hợp tác với Onfido để cung cấp hệ thống đặt phòng không tiếp xúc, với việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch. Người dùng có thể sử dụng mã QR để xác định tình trạng miễn dịch của họ và sau đó đặt phòng khách sạn trong mạng lưới trực tiếp thông qua ứng dụng. Khách nhận phòng qua ứng dụng và có thể đi trực tiếp đến phòng mà không cần gặp nhân viên khách sạn nào. Vấn đề xét nghiệm miễn dịch Có lẽ một trong những rào cản lớn nhất ngăn cản việc đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng là bản thân kiến thức khoa học về Covid-19. Người ta hiện vẫn chưa biết được xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức độ nào, và khi xác định là đã có kháng thể, thì kháng thể đó sẽ tồn tại trong cơ thể người đó bao lâu. Khi cơ thể người bị tấn công bởi bệnh truyền nhiễm, phản ứng của hệ thống miễn dịch là sản xuất ra kháng thể giúp truy lùng và tiêu diệt virus. Những kháng thể này có thể còn tiếp tục tồn tại trong máu một thời gian sau khi hồi phục để bảo vệ cơ thể tránh tình trạng tái nhiễm bệnh. Kháng thể là một trong những hệ thống phòng vệ cơ bản tránh bệnh truyền nhiễm, đó cũng là lý do vì sao chúng trở thành tâm điểm trong xét nghiệm. Nhưng để hộ chiếu miễn dịch có thể vận hành trong thực tế, chính phủ và các cơ quan y tế cần có kết quả xét nghiệm huyết thanh đáng tin cậy, theo đó xác định chính xác kháng thể trong máu người. Đây là điều mà Tổ chức Y tế Thế giới WHO cho rằng bất khả thi trong thời gian này. Một mô hình mà hãng khàng không Emirates dùng để kiểm tra kháng thể ở hành khách là sử dụng xét nghiệm chẩn đoán miễn dịch nhanh, đã bị thu hồi sau khi kết quả kiểm tra cho thấy chỉ có 30% xét nghiệm là chính xác. Kết quả sai sẽ dẫn đến tình trạng hành khách được coi là miễn dịch dù thậm chí họ chưa bao giờ nhiễm virus. Cung cấp bằng chứng miễn dịch có thể xác minh có thể trở thành hòi hỏi bắt buộc với hành khách trước khi hãng khàng không cho phép họ lên máy bay Việc xét nghiệm huyết thanh vẫn chưa đáng tin cậy hoàn toàn là vì Covid-19 vẫn còn rất mới và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về nó. Những người có hệ miễn dịch chống được Covid-19 Nhiễm Covid-19 sẽ bị tổn thương não nghiêm trọng? Sẽ ra sao nếu virus corona và tất cả các loại virus biến mất? Đến nay, virus này có vẻ như không tuân theo các quy tắc thông thường khi đối chiếu với các lý thuyết miễn dịch truyền thống. Các nhà khoa học đã phát hiện rằng có một số bệnh nhân hồi phục sau khi mắc bệnh nhưng lạ lùng là họ lại không hề có kháng thể nào. Các mẫu máu thu thập trước đây cho thấy đã có dấu vết của các tế bào miễn dịch Covid-19 tồn tại từ trước khi người ta phát hiện ra Covid-19. Điều này chứng tỏ một số người đã có ít nhiều khả năng miễn dịch trong cơ thể trước khi virus này xuất hiện ở Trung Quốc vào tháng 12/2019. Ngày càng có nhiều nghi vấn quanh việc nếu một người đã từng nhiễm Covid-19, người đó sẽ miễn dịch với căn bệnh được trong thời gian là bao lâu. Có một số bằng chứng cho thấy dù ta có thể tìm ra kháng thể ít nhất trong thời gian ba tháng ở bệnh nhân đã hồi phục sau khi lâm bệnh nặng vì Covid-19, nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy ở các ca bệnh nhẹ hơn, kháng thể nhanh chóng sụt giảm trong khoảng ba tháng sau khi hết bệnh. Các nhà nghiên cứu từ Đại học California, Los Angeles, những người đã tiến hành nghiên cứu về tuổi thọ của kháng thể, nói rằng cần thận trọng khi sử dụng kháng thể làm chuẩn mực cấp hộ chiếu miễn dịch. Tuy nhiên, một phần khác của hệ miễn dịch - tế bào T - cho thấy nhiều hứa hẹn hơn, vì nó là nguồn miễn dịch chống Covid-19 có tuổi thọ lâu dài hơn. Phức tạp hơn nữa là một số trường hợp bệnh nhân Covid-19 cho thấy họ vẫn tiếp tục mang virus và có thể phát tán bệnh trong khoảng ba tháng sau khi họ hồi phục. Thêm vào đó, ca bệnh tái nhiễm đầu tiên trên thế giới, với chủng Covid-19 khác, vừa được công bố ở Hong Kong. Nói tóm lại là chúng ta vẫn đang vật lộn tìm cách hiểu bản chất của phản ứng miễn dịch với bệnh Covid-19, và hiện thì việc đặt hy vọng vào kết quả xét nghiệm huyết thanh vẫn là quá sớm. Người ta cũng quan ngại là hộ chiếu miễn dịch, vốn sẽ đưa ra chỉ dấu xác nhận an toàn, có thể làm công chúng hiểu nhầm sự phức tạp của tình trạng miễn dịch, dẫn đến việc họ phớt lờ các lời khuyên về y tế cộng đồng và làm tăng rủi to tiếp tục truyền nhiễm. Nó cũng có thể tạo ra khuyến khích ngược khiến nhiều người tìm cách mắc bệnh để có thể được miễn dịch và sau đó quay trở lại "đời sống bình thường". Trong tháng Năm, một khảo sát của tờ Daily Mail cho thấy 19% người Anh sẽ cân nhắc tự làm bản thân nhiễm bệnh nếu chính phủ Anh đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng. Hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới dạng tinh hoa kháng thể Đến khi vaccine Covid-19 được phát triển thành công trong tương lai, thì có thể là chứng nhận đã tiêm ngừa tương tự với chứng chỉ tiêm ngừa bệnh vàng da sẽ được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết chuyên gia tin rằng vaccine sẽ chỉ trở nên phổ biến rộng rãi sớm nhất là vào giữa năm 2021 - thời gian chờ đợi đau đớn cho ngành du lịch - mà thậm chí đưa ra thời điểm như vậy cũng vẫn là một dự đoán tích cực. Gây trầm trọng thêm tình trạng phân biệt đối xử Các nhà ủng hộ quyền dân sự ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã cảnh báo về việc hộ chiếu miễn dịch có thể tiềm ẩn một con dốc trượt dài khác. Trong thời gian phong trào Black Lives Matter buộc thế giới phải nghiêm khắc xem xét lại tình trạng bất bình đẳng về cấu trúc xã hội, những nhóm này cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới hình thức 'tinh hoa miễn dịch'. Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) cho biết chứng chỉ miễn dịch có thể làm trầm trọng thêm tình trạng phân biệt chủng tộc vốn đã tồn tại sẵn ở Hoa Kỳ. Đó là vì các ngành công nghiệp có khả năng sẽ tìm cách có được hộ chiếu này cho những nhân viên không thể làm việc từ nhà - như trong ngành sản xuất thực phẩm, ngành vệ sinh, vận tải và chuyển phát. Những ngành này cơ bản là thuê nhân công là dân nhập cư, người da màu và phụ nữ, vốn là nhóm cư dân luôn ở trong tình trạng không thể tiếp cận hệ thống y tế một cách bình đẳng. Những công nhân này chấp nhận rủi ro nhiễm bệnh để kiếm sống và họ sẽ ít nhận được sự hỗ trợ một khi nhiễm bệnh. Công nhân sau khi mắc bệnh rồi khỏi bệnh và có miễn dịch có thể sẽ có cơ hội làm việc cao hơn so với những người chưa được miễn dịch, tạo ra tình trạng phân tầng mới. Khi đó, những công nhân chưa nhiễm bệnh sẽ phải đối mặt với lựa chọn kinh khủng, đó là hoặc tiếp tục thất nghiệp hoặc chấp nhận rủi ro bị nhiễm bệnh. Nghe thật u ám, nhưng trên thực tế thì điều này đã từng xảy ra. Khi bệnh vàng da quét qua New Orleans hồi thế kỷ 19, công nhân chưa miễn dịch bị xếp vào nhóm không thể thuê mướn. Sự không công bằng này đã ảnh hưởng đến người nhập cư và da màu, những người do hoàn cảnh sống mà buộc phải tiếp tục kiếm tiền, trong khi các gia đình da trắng giàu có và chủ doanh nghiệp có thể trốn trong nhà để bảo vệ bản thân. Nếu vaccine Covid-19 được phát triển, ta có thể sẽ thấy chứng chỉ vaccine được dùng để làm giấy thông thành, tương tự như với bệnh vàng da Xâm phạm quyền riêng tư ACLU cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể góp phần tạo ra một "hệ thống cơ sở vật chất giám sát sức khỏe kiểu mới, đe dọa đến quyền riêng tư". Mối quan ngại này được Ella Jakubowska ở tổ chức Quyền Kỹ thuật Số Châu Âu (EDRi), một tổ chức liên kết về nhân quyền và quyền dân sự ở Châu Âu chia sẻ. Jakubowska cho rằng "sự kết hợp dữ liệu sức khỏe với dữ liệu sinh trắc học giúp các quốc gia tăng cường khả năng xây dựng hệ thống dữ liệu cực kỳ chi tiết, xâm phạm đến con người", trong đó có thông tin về quá trình di chuyển, làm việc và nhà cửa. "Đến lượt nó, điều này có thể đem lại hệ quả đáng sợ về quyền biểu đạt", trong đó có nguy cơ chính phủ các nước sử dụng hộ chiếu miễn dịch để ngăn chặn tự do đi lại, với lý do là để chống dịch bệnh. Căng thẳng giữa việc phải cân bằng quyền tự do công dân với việc thu thập dữ liệu ở quy mô lớn không phải là điều gì mới mẻ. Điều đáng nói là các chính phủ duy trì tình trạng cân bằng giữa tự do và an ninh ra sao. Hệ thống giám sát quy mô lớn ở Trung Quốc, vốn từng bị truyền thông phương Tây chỉ trích là quá mức, đã cho thấy cực kỳ hiệu quả trong việc kiểm soát Covid-19. Tuy nhiên, trong phỏng vấn với BBC, Adam Schwartz, luật sư cao cấp từ Tổ chức Biên giới Điện tử ở California, cho biết trong lịch sử, các chính phủ luôn trì hoãn việc rút lại những quyền lực an ninh của mình sau khi đã tăng quyueefn này lên. "Chẳng hạn, sau vụ tấn công 11/9, chính phủ Hoa Kỳ đã tạo ra hệ thống giám sát cực kỳ lớn. Mười chín năm sau đó, những sức mạnh này vẫn chủ yếu nằm trong tay chính phủ Hoa Kỳ." Các chuyên gia cảnh báo rằng Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu Duy trì quyền lực đặc biệt này và sử dụng phục vụ vượt ra ngoại phạm vi nhiệm vụ ban đầu được gọi là tình trạng "vượt quyền", và các chuyên gia cảnh báo Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu. Các chính phủ đã ở trong vị trí cực kỳ khó khăn khi phải cân bằng sức khỏe toàn cầu với nhu cầu phục hồi nền kinh tế. Dù hộ chiếu miễn dịch có xuất hiện, trên bề nổi là liều thuốc cứu nền du lịch và một phần đáng kể của kinh tế toàn cầu, nhưng nó cũng thêm vào tình trạng phức tạp về nhân quyền, vốn đã bị ảnh hưởng trước gánh nặng từ sự kiện chưa từng xảy ra từ cả thế kỷ qua. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Dù cuối cùng thì ngành lữ hành quốc tế cũng sẽ trở lại, nhờ vào việc chính phủ đưa tỷ lệ lây nhiễm xuống mức có thể kiểm soát được hoặc nhờ vào việc tìm ra vaccine, nhưng nhiều hãng hàng không, công ty du lịch và khách sạn vẫn phải tiếp tục chờ đợi. Ngôi làng đẹp nhất nước Áo hóa 'làng ma' vì Covid-19 Nhà hàng chỉ phục vụ một thực khách thời Covid-19 Đảo Bruny, điểm cách ly kiểm dịch đầy quyến rũ ở Úc Trong vài tháng qua, ý tưởng đưa ra hộ chiếu miễn dịch kỹ thuật số đã bắt đầu được nhắc đến như phao cứu sinh tiềm năng, có thể giúp kích cầu lại ngành du lịch nghỉ dưỡng quốc tế. "Hộ chiếu miễn dịch là bằng chứng có thể trưng ra để chứng minh rằng mình đã miễn dịch với Covid-19," Husayn Kassai, đồng sáng lập và là chủ tịch hội đồng quản trị công ty Onfido, một công ty công nghệ có trụ sở ở London chuyên về chứng chỉ nhận dạng gương mặt, cho biết. "Nó được thiết kế giúp một người có thể chứng minh rằng họ đã được xét nghiệm, kết quả xét nghiệm của họ là như thế, mà họ không cần phải chia sẻ thêm các thông tin cá nhân khác." Hộ chiếu miễn dịch hiện thời đang được cân nhắc chủ yếu để giúp ích cho nhân viên y tế tuyến đầu, cho phép họ có thể tiếp tục làm việc an toàn và giảm rủi ro xảy ra bùng phát dịch trong bệnh viện. Vào tháng Tư, Onfido được mời nộp hồ sơ chào hàng chứng chỉ sức khỏe kỹ thuật số cho Hội đồng Khoa học và Công nghệ của Quốc hội Anh. Trong hồ sơ, Onfido giới thiệu hộ chiếu miễn dịch là "điều then chốt để chúng ta có thể thích nghi với tình trạng bình thường mới". Hộ chiếu miễn dịch sẽ cho phép người dùng tạo ra danh tính kỹ thuật số thông qua việc tải lên hồ sơ chính thức (như hộ chiếu hoặc bằng lái xe) cùng với hình ảnh chụp selfie bản thân từ điện thoại, có thể xác nhận nhờ công nghệ Trí tuệ Nhân tạo AI. Danh tính sau đó sẽ được hợp nhất với chứng chỉ miễn dịch do cơ quan dịch vụ sức khỏe quốc gia phát hành. Kết quả cuối cùng là một đoạn mã trên điện thoại có thể dùng để quét qua cửa đến văn phòng, tòa nhà công cộng hay thậm chí sân bay. Onfido sẽ cung cấp công nghệ xác định danh tính người dùng, nhưng việc kiểm soát và đảm bảo an toàn cho dữ liệu sức khỏe và đưa hệ thống xét nghiệm miễn dịch vào hoạt động sẽ do chính phủ Anh đảm nhiệm. Vấn đề sử dụng hộ chiếu miễn dịch ở Anh vẫn mới ở giai đoạn đầu, và chính phủ Anh vẫn đang xem xét các hồ sơ từ các công ty chuyên về danh tính và nhận diện gương mặt khác, như Yoti, Nomidio và công ty IDnow có trụ sở ở Berlin, cũng như đánh giá của hàng loạt chuyên gia y tế và học giả về tính khả thi của mô hình này. Hội đồng phê duyệt vẫn còn đang cân nhắc liệu Anh Quốc có nên sử dụng hộ chiếu miễn dịch hay không, nhưng tiềm năng để kích cầu việc mở lại các hoạt động công cộng khác mà loại hồ sơ này mang lại đã khiến những đề xuất tương tự xuất hiện ở Đức, Indonesia, Italy, Israel, Colombia, Argentina, Estonia và Mỹ. Người ta hiện vẫn chưa rõ xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức nào và kháng thể có thể tồn tại bao lâu trong cơ thể người Một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi virus từ sớm đã nhanh chóng ứng dụng chứng chỉ sức khỏe, như Trung Quốc sử dụng một ứng dụng mã sức khỏe cho thấy liệu người dùng có thể hiện triệu chứng gì không rồi mới được vào khách sạn hoặc đi tàu điện, theo tường thuật của hãng tin Reuters. Amabie, 'bùa yểm' chống Covid-19 của người Nhật Nụ cười thời cách ly Covid-19 ở Trung Quốc Năm quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19 Dù không chính thức gọi là hộ chiếu sức khỏe, chính phủ Chile cũng đã bắt đầu phát hành chứng chỉ "không có virus" cho những công dân hồi phục sau khi nhiễm Covid-19, qua đó cho phép họ trở lại làm việc mà không bị cấm đi lại. Tấm vé hồi phục lại ngành du lịch? Hồi phục ngành du lịch là cực kỳ quan trọng, giúp hồi phục kinh tế toàn cầu. Theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới, ngành du lịch năm 2019 đóng góp gần 9 nghìn tỷ đô la Mỹ cho tổng sản phẩm quốc nội trên thế giới, và đem lại 330 triệu việc làm - tức là khoảng một phần mười việc làm toàn cầu. Tuy nhiên, để ngành lữ hành có thể hoạt động trở lại hoàn toàn, cũng dễ hiểu là chính phủ các nước sẽ đòi hỏi bằng chứng là mọi người không mang Covid-19 đến quốc gia đó. Trình ra một bằng chứng miễn dịch, loại bằng chứng mà giới chức địa phương có thể thẩm tra được, có thể sẽ trở thành điều kiện bắt buộc với hành khách trước khi các hãng hàng không cho phép họ lên máy bay, tương tự như có hộ chiếu hay visa. John Holland-Kaye, CEO của sân bay đông đúc nhất Anh Quốc, phi trường Heathrow, đã hoan nghênh việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch trên tầm quốc tế, nhưng thừa nhận rằng việc mô hình này có thành công hay không sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia khác có áp dụng hệ thống tương tự hay không. "Nếu chính phủ Anh Quốc, với một trong những ngành hàng không lớn nhất thế giới, có thể phối hợp với Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ, thì giữa các khối này đã có sức mạnh kinh tế và ngoại giao để thiết lập chuẩn mực quốc tế," ông nói với Sky News vào tháng Năm. Trong lời kêu gọi các nhà đầu tư hồi tháng Tư, CEO hãng hàng không Delta Air Lines, Ed Bastian nói ông sẽ "thực hiện bất cứ thay đổi nào cần thiết trong mô hình kinh doanh", trong đó có việc áp dụng hộ chiếu miễn dịch nếu chính phủ Hoa Kỳ yêu cầu. Bastian chỉ ra rằng hành khách sẵn sàng thích nghi với quy định an ninh mới mà TSA và Bộ Nội An đưa ra sau vụ tấn công 11/9, và ông cho rằng điều quan trọng nhất với hành khách, đó là họ cảm thấy tin tưởng rằng sự an toàn của họ được kiểm soát tốt. Một số quốc gia đã bắt đầu áp dụng ứng dụng sức khỏe hay chứng chỉ, trong đó có Trung Quốc và Chile Chứng chỉ sức khỏe bắt đầu được một số khách sạn đưa vào thử nghiệm. Đi du lịch trong mùa Covid-19 Covid-19: Sai lầm chết người về cách 'đọc' những con số Sidehide, một nền tảng đặt phòng trực tuyến không tiếp xúc, công bố hồi tháng Năm là họ sẽ hợp tác với Onfido để cung cấp hệ thống đặt phòng không tiếp xúc, với việc sử dụng hộ chiếu miễn dịch. Người dùng có thể sử dụng mã QR để xác định tình trạng miễn dịch của họ và sau đó đặt phòng khách sạn trong mạng lưới trực tiếp thông qua ứng dụng. Khách nhận phòng qua ứng dụng và có thể đi trực tiếp đến phòng mà không cần gặp nhân viên khách sạn nào. Vấn đề xét nghiệm miễn dịch Có lẽ một trong những rào cản lớn nhất ngăn cản việc đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng là bản thân kiến thức khoa học về Covid-19. Người ta hiện vẫn chưa biết được xét nghiệm kháng thể chính xác đến mức độ nào, và khi xác định là đã có kháng thể, thì kháng thể đó sẽ tồn tại trong cơ thể người đó bao lâu. Khi cơ thể người bị tấn công bởi bệnh truyền nhiễm, phản ứng của hệ thống miễn dịch là sản xuất ra kháng thể giúp truy lùng và tiêu diệt virus. Những kháng thể này có thể còn tiếp tục tồn tại trong máu một thời gian sau khi hồi phục để bảo vệ cơ thể tránh tình trạng tái nhiễm bệnh. Kháng thể là một trong những hệ thống phòng vệ cơ bản tránh bệnh truyền nhiễm, đó cũng là lý do vì sao chúng trở thành tâm điểm trong xét nghiệm. Nhưng để hộ chiếu miễn dịch có thể vận hành trong thực tế, chính phủ và các cơ quan y tế cần có kết quả xét nghiệm huyết thanh đáng tin cậy, theo đó xác định chính xác kháng thể trong máu người. Đây là điều mà Tổ chức Y tế Thế giới WHO cho rằng bất khả thi trong thời gian này. Một mô hình mà hãng khàng không Emirates dùng để kiểm tra kháng thể ở hành khách là sử dụng xét nghiệm chẩn đoán miễn dịch nhanh, đã bị thu hồi sau khi kết quả kiểm tra cho thấy chỉ có 30% xét nghiệm là chính xác. Kết quả sai sẽ dẫn đến tình trạng hành khách được coi là miễn dịch dù thậm chí họ chưa bao giờ nhiễm virus. Cung cấp bằng chứng miễn dịch có thể xác minh có thể trở thành hòi hỏi bắt buộc với hành khách trước khi hãng khàng không cho phép họ lên máy bay Việc xét nghiệm huyết thanh vẫn chưa đáng tin cậy hoàn toàn là vì Covid-19 vẫn còn rất mới và các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về nó. Những người có hệ miễn dịch chống được Covid-19 Nhiễm Covid-19 sẽ bị tổn thương não nghiêm trọng? Sẽ ra sao nếu virus corona và tất cả các loại virus biến mất? Đến nay, virus này có vẻ như không tuân theo các quy tắc thông thường khi đối chiếu với các lý thuyết miễn dịch truyền thống. Các nhà khoa học đã phát hiện rằng có một số bệnh nhân hồi phục sau khi mắc bệnh nhưng lạ lùng là họ lại không hề có kháng thể nào. Các mẫu máu thu thập trước đây cho thấy đã có dấu vết của các tế bào miễn dịch Covid-19 tồn tại từ trước khi người ta phát hiện ra Covid-19. Điều này chứng tỏ một số người đã có ít nhiều khả năng miễn dịch trong cơ thể trước khi virus này xuất hiện ở Trung Quốc vào tháng 12/2019. Ngày càng có nhiều nghi vấn quanh việc nếu một người đã từng nhiễm Covid-19, người đó sẽ miễn dịch với căn bệnh được trong thời gian là bao lâu. Có một số bằng chứng cho thấy dù ta có thể tìm ra kháng thể ít nhất trong thời gian ba tháng ở bệnh nhân đã hồi phục sau khi lâm bệnh nặng vì Covid-19, nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy ở các ca bệnh nhẹ hơn, kháng thể nhanh chóng sụt giảm trong khoảng ba tháng sau khi hết bệnh. Các nhà nghiên cứu từ Đại học California, Los Angeles, những người đã tiến hành nghiên cứu về tuổi thọ của kháng thể, nói rằng cần thận trọng khi sử dụng kháng thể làm chuẩn mực cấp hộ chiếu miễn dịch. Tuy nhiên, một phần khác của hệ miễn dịch - tế bào T - cho thấy nhiều hứa hẹn hơn, vì nó là nguồn miễn dịch chống Covid-19 có tuổi thọ lâu dài hơn. Phức tạp hơn nữa là một số trường hợp bệnh nhân Covid-19 cho thấy họ vẫn tiếp tục mang virus và có thể phát tán bệnh trong khoảng ba tháng sau khi họ hồi phục. Thêm vào đó, ca bệnh tái nhiễm đầu tiên trên thế giới, với chủng Covid-19 khác, vừa được công bố ở Hong Kong. Nói tóm lại là chúng ta vẫn đang vật lộn tìm cách hiểu bản chất của phản ứng miễn dịch với bệnh Covid-19, và hiện thì việc đặt hy vọng vào kết quả xét nghiệm huyết thanh vẫn là quá sớm. Người ta cũng quan ngại là hộ chiếu miễn dịch, vốn sẽ đưa ra chỉ dấu xác nhận an toàn, có thể làm công chúng hiểu nhầm sự phức tạp của tình trạng miễn dịch, dẫn đến việc họ phớt lờ các lời khuyên về y tế cộng đồng và làm tăng rủi to tiếp tục truyền nhiễm. Nó cũng có thể tạo ra khuyến khích ngược khiến nhiều người tìm cách mắc bệnh để có thể được miễn dịch và sau đó quay trở lại "đời sống bình thường". Trong tháng Năm, một khảo sát của tờ Daily Mail cho thấy 19% người Anh sẽ cân nhắc tự làm bản thân nhiễm bệnh nếu chính phủ Anh đưa hộ chiếu miễn dịch vào sử dụng. Hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới dạng tinh hoa kháng thể Đến khi vaccine Covid-19 được phát triển thành công trong tương lai, thì có thể là chứng nhận đã tiêm ngừa tương tự với chứng chỉ tiêm ngừa bệnh vàng da sẽ được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết chuyên gia tin rằng vaccine sẽ chỉ trở nên phổ biến rộng rãi sớm nhất là vào giữa năm 2021 - thời gian chờ đợi đau đớn cho ngành du lịch - mà thậm chí đưa ra thời điểm như vậy cũng vẫn là một dự đoán tích cực. Gây trầm trọng thêm tình trạng phân biệt đối xử Các nhà ủng hộ quyền dân sự ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã cảnh báo về việc hộ chiếu miễn dịch có thể tiềm ẩn một con dốc trượt dài khác. Trong thời gian phong trào Black Lives Matter buộc thế giới phải nghiêm khắc xem xét lại tình trạng bất bình đẳng về cấu trúc xã hội, những nhóm này cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể tạo ra một dạng đặc quyền mới dưới hình thức 'tinh hoa miễn dịch'. Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) cho biết chứng chỉ miễn dịch có thể làm trầm trọng thêm tình trạng phân biệt chủng tộc vốn đã tồn tại sẵn ở Hoa Kỳ. Đó là vì các ngành công nghiệp có khả năng sẽ tìm cách có được hộ chiếu này cho những nhân viên không thể làm việc từ nhà - như trong ngành sản xuất thực phẩm, ngành vệ sinh, vận tải và chuyển phát. Những ngành này cơ bản là thuê nhân công là dân nhập cư, người da màu và phụ nữ, vốn là nhóm cư dân luôn ở trong tình trạng không thể tiếp cận hệ thống y tế một cách bình đẳng. Những công nhân này chấp nhận rủi ro nhiễm bệnh để kiếm sống và họ sẽ ít nhận được sự hỗ trợ một khi nhiễm bệnh. Công nhân sau khi mắc bệnh rồi khỏi bệnh và có miễn dịch có thể sẽ có cơ hội làm việc cao hơn so với những người chưa được miễn dịch, tạo ra tình trạng phân tầng mới. Khi đó, những công nhân chưa nhiễm bệnh sẽ phải đối mặt với lựa chọn kinh khủng, đó là hoặc tiếp tục thất nghiệp hoặc chấp nhận rủi ro bị nhiễm bệnh. Nghe thật u ám, nhưng trên thực tế thì điều này đã từng xảy ra. Khi bệnh vàng da quét qua New Orleans hồi thế kỷ 19, công nhân chưa miễn dịch bị xếp vào nhóm không thể thuê mướn. Sự không công bằng này đã ảnh hưởng đến người nhập cư và da màu, những người do hoàn cảnh sống mà buộc phải tiếp tục kiếm tiền, trong khi các gia đình da trắng giàu có và chủ doanh nghiệp có thể trốn trong nhà để bảo vệ bản thân. Nếu vaccine Covid-19 được phát triển, ta có thể sẽ thấy chứng chỉ vaccine được dùng để làm giấy thông thành, tương tự như với bệnh vàng da Xâm phạm quyền riêng tư ACLU cảnh báo rằng hộ chiếu miễn dịch có thể góp phần tạo ra một "hệ thống cơ sở vật chất giám sát sức khỏe kiểu mới, đe dọa đến quyền riêng tư". Mối quan ngại này được Ella Jakubowska ở tổ chức Quyền Kỹ thuật Số Châu Âu (EDRi), một tổ chức liên kết về nhân quyền và quyền dân sự ở Châu Âu chia sẻ. Jakubowska cho rằng "sự kết hợp dữ liệu sức khỏe với dữ liệu sinh trắc học giúp các quốc gia tăng cường khả năng xây dựng hệ thống dữ liệu cực kỳ chi tiết, xâm phạm đến con người", trong đó có thông tin về quá trình di chuyển, làm việc và nhà cửa. "Đến lượt nó, điều này có thể đem lại hệ quả đáng sợ về quyền biểu đạt", trong đó có nguy cơ chính phủ các nước sử dụng hộ chiếu miễn dịch để ngăn chặn tự do đi lại, với lý do là để chống dịch bệnh. Căng thẳng giữa việc phải cân bằng quyền tự do công dân với việc thu thập dữ liệu ở quy mô lớn không phải là điều gì mới mẻ. Điều đáng nói là các chính phủ duy trì tình trạng cân bằng giữa tự do và an ninh ra sao. Hệ thống giám sát quy mô lớn ở Trung Quốc, vốn từng bị truyền thông phương Tây chỉ trích là quá mức, đã cho thấy cực kỳ hiệu quả trong việc kiểm soát Covid-19. Tuy nhiên, trong phỏng vấn với BBC, Adam Schwartz, luật sư cao cấp từ Tổ chức Biên giới Điện tử ở California, cho biết trong lịch sử, các chính phủ luôn trì hoãn việc rút lại những quyền lực an ninh của mình sau khi đã tăng quyueefn này lên. "Chẳng hạn, sau vụ tấn công 11/9, chính phủ Hoa Kỳ đã tạo ra hệ thống giám sát cực kỳ lớn. Mười chín năm sau đó, những sức mạnh này vẫn chủ yếu nằm trong tay chính phủ Hoa Kỳ." Các chuyên gia cảnh báo rằng Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu Duy trì quyền lực đặc biệt này và sử dụng phục vụ vượt ra ngoại phạm vi nhiệm vụ ban đầu được gọi là tình trạng "vượt quyền", và các chuyên gia cảnh báo Covid-19 có thể mở ra kỷ nguyên mới về giám sát kỹ thuật số toàn cầu. Các chính phủ đã ở trong vị trí cực kỳ khó khăn khi phải cân bằng sức khỏe toàn cầu với nhu cầu phục hồi nền kinh tế. Dù hộ chiếu miễn dịch có xuất hiện, trên bề nổi là liều thuốc cứu nền du lịch và một phần đáng kể của kinh tế toàn cầu, nhưng nó cũng thêm vào tình trạng phức tạp về nhân quyền, vốn đã bị ảnh hưởng trước gánh nặng từ sự kiện chưa từng xảy ra từ cả thế kỷ qua. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

[ 108, 287, 285, 161, 1612, 608, 264, 143, 859, 6314, 209, 198, 216, 127, 134, 319, 1398, 1211, 138, 156, 122, 256, 251, 653, 947, 1603, 977, 804, 537, 107, 136, 594, 820, 117, 451, 1211, 138, 156, 370, 124, 11488, 170, 158, 833, 201, 110, 103, 135, 457, 744, 478, 105, 547, 2052, 244, 139, 270, 437, 1205, 7526, 4898, 1514, 1142, 202, 142, 4775, 471, 9179, 515, 17397, 171, 1581, 571, 201, 163, 618, 197, 116, 223, 547, 221, 1581, 3292, 24538, 103, 318, 173, 1272, 594, 414, 858, 5011, 4736, 108, 121, 1219, 298, 696, 253, 1244, 108, 232, 597, 251, 124, 523, 1496, 1635, 414, 888, 887, 166, 115, 290, 178, 117, 982, 155, 128, 9593, 402, 296, 2072, 344, 103, 107, 136, 422, 1058, 352, 153, 859, 744, 478, 1207, 2170, 198, 1345, 6459, 7220, 1496, 1635, 414, 106, 281, 463, 107, 136, 1540, 124, 130, 463, 494, 160, 267, 115, 1635, 414, 119, 1581, 519, 5967, 15668, 231, 14536, 11141, 103, 210, 611, 385, 105, 106, 185, 492, 213, 210, 730, 245, 135, 457, 10191, 5878, 13515, 116, 135, 457, 135, 877, 107, 1266, 633, 108, 121, 1619, 649, 125, 463, 163, 238, 1361, 2080, 4665, 114, 1401, 3487, 117, 583, 699, 422, 116, 111, 107, 136, 463, 494, 160, 154, 115, 117, 587, 5019, 299, 416, 587, 830, 104, 154, 106, 128, 1672, 145, 154, 110, 260, 139, 733, 1198, 426, 109, 206, 193, 499, 157, 4594, 9410, 1496, 1635, 414, 199, 221, 167, 117, 1237, 982, 185, 675, 130, 422, 812, 114, 157, 182, 108, 364, 216, 1490, 2811, 114, 656, 154, 107, 136, 270, 437, 140, 156, 305, 258, 105, 558, 1905, 1924, 488, 124, 1725, 212, 414, 113, 664, 4139, 1339, 253, 2802, 10191, 5878, 2943, 117, 1375, 2577, 1123, 1046, 1835, 201, 463, 163, 543, 1309, 888, 887, 166, 114, 813, 210, 2033, 214, 105, 487, 877, 104, 162, 213, 1909, 298, 1123, 10861, 10191, 5878, 2943, 249, 2230, 523, 1496, 1635, 414, 106, 189, 5691, 4006, 2146, 130, 174, 169, 107, 136, 581, 881, 119, 205, 612, 342, 369, 239, 340, 9410, 1496, 1635, 414, 134, 114, 656, 111, 467, 394, 124, 595, 334, 888, 887, 166, 206, 235, 156, 1299, 227, 1123, 1046, 122, 329, 3901, 523, 1496, 451, 281, 1709, 529, 371, 264, 119, 240, 349, 1417, 14215, 288, 481, 148, 726, 4433, 107, 136, 628, 238, 1211, 135, 877, 3235, 3042, 857, 394, 7068, 112, 2754, 334, 187, 150, 134, 117, 279, 202, 119, 463, 163, 1635, 414, 180, 225, 146, 414, 197, 543, 1309, 198, 165, 212, 3520, 2073, 416, 608, 264, 106, 116, 780, 2610, 159, 726, 909, 107, 136, 467, 130, 3322, 235, 814, 155, 355, 3019, 660, 152, 135, 490, 194, 1042, 356, 959, 3803, 10191, 5878, 2943, 134, 870, 373, 135, 877, 628, 190, 595, 334, 111, 467, 103, 170, 156, 594, 820, 105, 879, 327, 305, 258, 114, 1249, 588, 543, 1309, 105, 251, 300, 234, 587, 830, 1635, 414, 138, 381, 192, 134, 180, 122, 256, 266, 879, 4402, 2131, 220, 324, 286, 523, 1496, 1635, 414, 108, 121, 266, 244, 239, 108, 121, 1008, 780, 2811, 105, 122, 256, 266, 244, 167, 453, 587, 109, 1123, 1046, 148, 109, 135, 457, 649, 125, 595, 334, 105, 238, 681, 2080, 447, 913, 128, 8822, 332, 176, 103, 5141, 320, 176, 12646, 105, 135, 457, 108, 13609, 231, 6814, 107, 1266, 633, 108, 121, 5383, 127, 128, 403, 314, 104, 201, 1130, 649, 165, 108, 364, 216, 105, 214, 590, 125, 334, 555, 697, 104, 787, 240, 433, 813, 210, 997, 2061, 244, 177, 167, 1237, 982, 588, 266, 162, 107, 237, 324, 286, 523, 1496, 1635, 414, 194, 110, 103, 170, 2072, 344, 130, 1058, 352, 156, 690, 153, 109, 381, 192, 135, 490, 211, 145, 534, 1123, 1046, 126, 518, 153, 115, 521, 120, 220, 387, 489, 222, 387, 199, 108, 121, 2096, 3620, 5717, 103, 5144, 4457, 103, 11182, 7758, 105, 1091, 606, 169, 199, 244, 289, 450, 587, 830, 1572, 136, 122, 628, 155, 537, 224, 105, 1572, 136, 107, 136, 1025, 149, 374, 727, 113, 225, 136, 111, 430, 166, 198, 165, 133, 349, 580, 626, 1084, 148, 1214, 115, 838, 1332, 475, 286, 463, 163, 543, 5293, 128, 151, 162, 324, 286, 116, 475, 286, 2610, 543, 1309, 114, 203, 588, 111, 467, 107, 136, 199, 617, 463, 218, 110, 598, 239, 117, 138, 547, 2052, 451, 184, 540, 5650, 181, 1289, 887, 104, 833, 193, 4819, 21932, 103, 23640, 409, 7192, 257, 424, 1581, 104, 111, 673, 1556, 2780, 1827, 221, 173, 1272, 1581, 108, 121, 151, 162, 832, 198, 165, 134, 618, 496, 838, 202, 187, 273, 414, 1581, 1612, 110, 122, 329, 343, 106, 523, 1496, 543, 5293, 122, 256, 5173, 127, 115, 290, 178, 212, 209, 463, 163, 1639, 107, 1084, 207, 114, 120, 135, 137, 496, 618, 187, 129, 977, 4993, 235, 150, 114, 656, 154, 319, 153, 140, 156, 145, 110, 133, 918, 184, 1409, 8152, 320, 2356, 496, 618, 153, 859, 744, 478, 347, 983, 618, 859, 744, 478, 106, 786, 393, 146, 2060, 422, 496, 618, 236, 216, 258, 2781, 520, 813, 210, 2248, 478, 105, 8689, 209, 773, 1555, 859, 744, 478, 147, 3713, 609, 904, 386, 1653, 1428, 653, 709, 1193, 200, 114, 497, 262, 765, 198, 735, 159, 175, 1555, 105, 979, 153, 13205, 617, 156, 140, 233, 766, 106, 545, 116, 380, 3024, 156, 140, 258, 2781, 421, 572, 130, 859, 6314, 209, 107, 136, 381, 192, 319, 153, 506, 258, 103, 127, 790, 524, 106, 122, 256, 109, 142, 134, 808, 419, 281, 463, 106, 389, 111, 110, 518, 1581, 155, 198, 165, 837, 7971, 124, 116, 281, 463, 1635, 4399, 534, 281, 463, 145, 249, 229, 439, 412, 107, 136, 1208, 486, 117, 103, 107, 136, 134, 319, 164, 179, 591, 290, 661, 119, 209, 547, 226, 129, 109, 833, 201, 110, 114, 656, 154, 227, 452, 4100, 489, 222, 128, 107, 523, 1496, 194, 16874, 1546, 19731, 21838, 6526, 103, 5414, 104, 959, 502, 823, 4246, 202, 266, 890, 894, 271, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 4551, 236, 216, 258, 352, 133, 349, 580, 1257, 2528, 171, 4993, 105, 1084, 126, 634, 575, 115, 1364, 2221, 859, 744, 6552, 1 ]

world-51373821

https://www.bbc.com/vietnamese/world-51373821

Virus corona: Hồi chuông cảnh tỉnh từ nạn săn bắt và tiêu thụ động vật hoang dã

Các nhà khoa học nghi ngờ một chợ hải sản ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc là nguồn gốc của dịch bùng phát virus corona, đã cướp đi 427 mạng sống cho đến nay.

Việt Nam được biết đến đến là nơi tiêu thụ và trung chuyển trái phép các sản phẩm động vật hoang dã Chợ này được biết như chỗ buôn bán bất hợp pháp các loài động vật hoang dã như rắn, chồn và nhím, được nhốt trong lồng để bán làm đồ ăn hoặc thuốc, cho đến khi toàn bộ tỉnh được kiểm dịch. Trung Quốc là nước tiêu thụ sản phẩm động vật hoang dã lớn nhất thế giới, cả hợp pháp và bất hợp pháp và Việt Nam đã là một điểm lớn cung cấp nhiều loài như vậy vào thị trường Trung Quốc. Cấm tạm thời Giới chức của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết nguồn chính lây nhiễm có khả năng cao là từ dơi. Nhưng họ cho rằng virus đã xâm nhập vào loài khác, vốn chưa được xác định , trước khi lây nhiễm cho con người. Trung Quốc có truyền thống rất ưa ăn các loài động vật hoang dã. Một số động vật được ăn vì hương vị của chúng như một món ăn ngon, trong khi một số khác được tiêu thụ như thuốc y học cổ truyền. Tin cho hay các nhà hàng ở một số vùng của Trung Quốc bán các món ăn như súp dơi (với cả con trong súp), súp được nấu với tinh hoàn của hổ hoặc các bộ phận cơ thể của cầy hương. Rắn hổ mang chiên, chân gấu om, rượu ngâm xương hổ cũng có trong thực đơn của các nhà hàng vừa kể. Chợ động vật hoang dã ở khu vực sập sệ có bán chuột, mèo, rắn và nhiều loài chim bao gồm cả những loài có nguy cơ tuyệt chủng cao. Các sản phẩm động vật hoang dã cũng được sử dụng trong nhiều loại thuốc truyền thống của Trung Quốc chủ yếu với niềm tin rằng chúng có khả năng chữa trị nhiều loại bệnh, như bất lực nam, viêm khớp và bệnh gút. Việt Nam: ‘Đừng để vẻ đẹp tự nhiên biến mất' Nhân viên thương vụ VN ‘mua vây cá mập cho gia đình’ Nguy cơ tuyệt chủng Nhu cầu về vảy tê tê cho các loại thuốc này đã gần như xóa sổ loài này tại Trung Quốc và tê tê giờ đây đã trở thành động vật hoang dã bị săn trộm nhiều nhất ở các nơi khác trên thế giới. Việc sử dụng sừng tê giác không bền vững cho y học cổ truyền Trung Quốc là một ví dụ khác về thói quen khiến loài vật này trở thành một loài có nguy cơ tuyệt chủng. Việt Nam cũng là một trong những thị trường lớn cho cả vảy tê tê và sừng tê giác. Các chuyên gia động vật hoang dã cho biết, thị trường Việt Nam cũng đã nổi lên như một nơi cung cấp chính cho Trung Quốc sau khi chính quyền Trung Quốc khởi xướng một số qui định nghiêm ngặt đối với hoạt động buôn bán bất hợp pháp này trong những năm gần đây. Tất cả những hoạt động mua bán này đang diễn ra trong khi hơn 70% các ca lây nhiễm mới phát hiện ở người được cho là đến từ động vật, đặc biệt là động vật hoang dã. Sự bùng phát dịch virus corona đã và đang rọi đèn trở lại vào hoạt động buôn bán động vật hoang dã của Trung Quốc, vốn đã bị các nhóm bảo tồn chỉ trích vì đã đẩy một số loài đến bờ vực tuyệt chủng. Trước diễn biến mới nhất, chính quyền Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm tạm thời đối với buôn bán động vật hoang dã để chống lại sự lây lan của virus. Nhưng các nhà bảo tồn đang dùng cơ hội này để yêu cầu một lệnh cấm vĩnh viễn. Trung Quốc gần đây đã ra lệnh cấm hoạt động buôn bán ngà voi, trước đây được coi là hợp pháp ở trong nước Trung Quốc sẽ lắng nghe? Liệu sự bùng phát virus này có thể là một bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và rốt cục bảo vệ được sức khỏe cộng đồng hay không? Các chuyên gia nói rằng đó là thách thức lớn nhưng đó không phải là một nhiệm vụ bất khả thi. Theo giới chức WHO, các loại virus gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) cũng được cho là có nguồn gốc từ dơi nhưng chúng đã xâm nhập vào người thông qua mèo và lạc đà. "Chúng tôi đang tiếp xúc với các loài động vật hoang dã và môi trường sống của chúng mà trước đây chúng ta không tiếp xúc", Bác sĩ Ben Embarek thuộc Ban Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với BBC. "Do đó, chúng ta có một số bệnh mới liên quan đến sự liên hệ mới giữa người và virus, vi khuẩn và ký sinh trùng mà trước đây ta chưa biết đến". Một phân tích gần đây của gần 32.000 loài động vật có xương sống trên đất liền được biết đến cho thấy khoảng 20% trong số các loài này được mua và bán trên thị trường thế giới, hợp pháp hoặc bất hợp pháp. Coronavirus, súp dơi, Đảng Xanh và tầm tư duy năm mới Bắt lượng sừng tê giác kỷ lục trên đường đến VN Virus corona: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Đó là hơn 5.500 loài động vật có vú, chim, bò sát và loài lưỡng cư. Buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp được ước tính trị giá khoảng 20 tỷ đô la và là hoạt động buôn bán bất hợp pháp lớn thứ tư sau ma túy, mua bán người lậu và hàng giả. Tên Việt Nam nổi lên trong danh sách các quốc gia không thể ngăn chặn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp mặc dù cảnh báo nghiêm trọng chống lại mức độ mất đa dạng sinh học đáng báo động mà thế giới đang phải đối mặt. Ảnh sừng tê tại một làng gần Hà Nội do Ủy ban Công lý Động vật Hoang dã (WJC) cung cấp Hồi chuông cảnh tỉnh "Cuộc khủng hoảng y tế này phải đóng vai trò như một hồi chuông cảnh tỉnh", Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) cho biết trong một tuyên bố," vì cần chấm dứt sử dụng không bền vững các loài động vật đang bị đe dọa và các bộ phận của chúng, làm vật nuôi lạ, để tiêu thụ thực phẩm và dùng làm thuốc". Chính phủ Trung Quốc, tuy nhiên, đã nói rõ rằng lệnh cấm sẽ là tạm thời. "Nuôi, vận chuyển hoặc bán tất cả các loài động vật hoang dã bị cấm kể từ ngày thông báo cho đến khi tình hình dịch bệnh trong nước kết thúc", một chỉ thị được ban hành bởi ba cơ quan của chính phủ. Bắc Kinh đã tuyên bố lệnh cấm tương tự khi dịch SARS bùng phát vào năm 2002. Nhưng các nhà bảo tồn cho biết vài tháng sau khi thông báo, chính quyền nhẹ tay và thị trường động vật hoang dã đã trở lại ở Trung Quốc. Các nhà bảo tồn thiên nhiên nói rằng, điều đó cũng khuyến khích các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam tiếp tục. Một số nơi yêu cầu đóng cửa biên giới với khách đến từ Trung Quốc do lo ngại dịch bệnh Tăng cường kiểm tra Vào tháng 9 năm nay, Bắc Kinh sẽ tổ chức một hội nghị toàn cầu lớn về tài nguyên thiên nhiên và sinh học, được gọi là Công ước về Đa dạng sinh học. Theo một báo cáo liên chính phủ được công bố năm ngoái, một triệu loài có nguy cơ tuyệt chủng - là mức chưa bao giờ có trong lịch sử loài người. Sau hậu quả của sự bùng phát virus corona, các bài xã luận trên phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát của Trung Quốc đã và đang lên án thị trường động vật hoang dã bất kiểm soát tại nước này. "Chúng tôi coi đây là cơ hội cho một động thái nhằm chấm dứt vĩnh viễn việc nuôi, nhân giống, thuần hóa và sử dụng động vật hoang dã, không chỉ cho mục đích giết lấy thịt mà còn cho cả y học cổ truyền", Debbie Banks, thuộc Cơ quan Điều tra Môi trường có trụ sở tại London, nói. Bà Banks đã thực hiện các cuộc điều tra động vật hoang dã lớn ở Trung Quốc. Các chuyên gia cho biết dịch Cúm A hay cúm gia cầm đã giúp cho việc bảo tồn nhiều loài chim trong tự nhiên. Họ cũng nói về sự thành công việc Trung Quốc ra lệnh cấmc nhập khẩu ngà voi - sau nhiều năm chịu áp lực quốc tế để cứu voi khỏi sự tuyệt chủng. Tuy nhiên, trong động thái liên hệ rõ ràng về các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam, họ nhấn mạnh rằng lệnh cấm và quy định đối với các sản phẩm động vật hoang dã sẽ cần phải mang tính toàn cầu - và không chỉ ở Trung Quốc. Teresa Telecky, phó chủ tịch Hiệp hội Nhân đạo Quốc tế cho biết nói rõ ràng rằng việc cấm buôn bán chim ở Hoa Kỳ và EU (trong khi dịch Cúm A) đã mang lại lợi ích cho việc bảo tồn chim bằng cách giảm số lượng chim ra khỏi tự nhiên và giảm nguy cơ xâm lấn các loài qu‎y hiếm khác. Các chuyên gia động vật hoang dã nói rằng là thị trường lớn nhất của các sản phẩm động vật hoang dã, Trung Quốc chắc chắn có thể làm gương.

summarize: Việt Nam được biết đến đến là nơi tiêu thụ và trung chuyển trái phép các sản phẩm động vật hoang dã Chợ này được biết như chỗ buôn bán bất hợp pháp các loài động vật hoang dã như rắn, chồn và nhím, được nhốt trong lồng để bán làm đồ ăn hoặc thuốc, cho đến khi toàn bộ tỉnh được kiểm dịch. Trung Quốc là nước tiêu thụ sản phẩm động vật hoang dã lớn nhất thế giới, cả hợp pháp và bất hợp pháp và Việt Nam đã là một điểm lớn cung cấp nhiều loài như vậy vào thị trường Trung Quốc. Cấm tạm thời Giới chức của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết nguồn chính lây nhiễm có khả năng cao là từ dơi. Nhưng họ cho rằng virus đã xâm nhập vào loài khác, vốn chưa được xác định , trước khi lây nhiễm cho con người. Trung Quốc có truyền thống rất ưa ăn các loài động vật hoang dã. Một số động vật được ăn vì hương vị của chúng như một món ăn ngon, trong khi một số khác được tiêu thụ như thuốc y học cổ truyền. Tin cho hay các nhà hàng ở một số vùng của Trung Quốc bán các món ăn như súp dơi (với cả con trong súp), súp được nấu với tinh hoàn của hổ hoặc các bộ phận cơ thể của cầy hương. Rắn hổ mang chiên, chân gấu om, rượu ngâm xương hổ cũng có trong thực đơn của các nhà hàng vừa kể. Chợ động vật hoang dã ở khu vực sập sệ có bán chuột, mèo, rắn và nhiều loài chim bao gồm cả những loài có nguy cơ tuyệt chủng cao. Các sản phẩm động vật hoang dã cũng được sử dụng trong nhiều loại thuốc truyền thống của Trung Quốc chủ yếu với niềm tin rằng chúng có khả năng chữa trị nhiều loại bệnh, như bất lực nam, viêm khớp và bệnh gút. Việt Nam: ‘Đừng để vẻ đẹp tự nhiên biến mất' Nhân viên thương vụ VN ‘mua vây cá mập cho gia đình’ Nguy cơ tuyệt chủng Nhu cầu về vảy tê tê cho các loại thuốc này đã gần như xóa sổ loài này tại Trung Quốc và tê tê giờ đây đã trở thành động vật hoang dã bị săn trộm nhiều nhất ở các nơi khác trên thế giới. Việc sử dụng sừng tê giác không bền vững cho y học cổ truyền Trung Quốc là một ví dụ khác về thói quen khiến loài vật này trở thành một loài có nguy cơ tuyệt chủng. Việt Nam cũng là một trong những thị trường lớn cho cả vảy tê tê và sừng tê giác. Các chuyên gia động vật hoang dã cho biết, thị trường Việt Nam cũng đã nổi lên như một nơi cung cấp chính cho Trung Quốc sau khi chính quyền Trung Quốc khởi xướng một số qui định nghiêm ngặt đối với hoạt động buôn bán bất hợp pháp này trong những năm gần đây. Tất cả những hoạt động mua bán này đang diễn ra trong khi hơn 70% các ca lây nhiễm mới phát hiện ở người được cho là đến từ động vật, đặc biệt là động vật hoang dã. Sự bùng phát dịch virus corona đã và đang rọi đèn trở lại vào hoạt động buôn bán động vật hoang dã của Trung Quốc, vốn đã bị các nhóm bảo tồn chỉ trích vì đã đẩy một số loài đến bờ vực tuyệt chủng. Trước diễn biến mới nhất, chính quyền Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm tạm thời đối với buôn bán động vật hoang dã để chống lại sự lây lan của virus. Nhưng các nhà bảo tồn đang dùng cơ hội này để yêu cầu một lệnh cấm vĩnh viễn. Trung Quốc gần đây đã ra lệnh cấm hoạt động buôn bán ngà voi, trước đây được coi là hợp pháp ở trong nước Trung Quốc sẽ lắng nghe? Liệu sự bùng phát virus này có thể là một bước ngoặt trong nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và rốt cục bảo vệ được sức khỏe cộng đồng hay không? Các chuyên gia nói rằng đó là thách thức lớn nhưng đó không phải là một nhiệm vụ bất khả thi. Theo giới chức WHO, các loại virus gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) cũng được cho là có nguồn gốc từ dơi nhưng chúng đã xâm nhập vào người thông qua mèo và lạc đà. "Chúng tôi đang tiếp xúc với các loài động vật hoang dã và môi trường sống của chúng mà trước đây chúng ta không tiếp xúc", Bác sĩ Ben Embarek thuộc Ban Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với BBC. "Do đó, chúng ta có một số bệnh mới liên quan đến sự liên hệ mới giữa người và virus, vi khuẩn và ký sinh trùng mà trước đây ta chưa biết đến". Một phân tích gần đây của gần 32.000 loài động vật có xương sống trên đất liền được biết đến cho thấy khoảng 20% trong số các loài này được mua và bán trên thị trường thế giới, hợp pháp hoặc bất hợp pháp. Coronavirus, súp dơi, Đảng Xanh và tầm tư duy năm mới Bắt lượng sừng tê giác kỷ lục trên đường đến VN Virus corona: TQ cấm bán động vật hoang dã trên cả nước Đó là hơn 5.500 loài động vật có vú, chim, bò sát và loài lưỡng cư. Buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp được ước tính trị giá khoảng 20 tỷ đô la và là hoạt động buôn bán bất hợp pháp lớn thứ tư sau ma túy, mua bán người lậu và hàng giả. Tên Việt Nam nổi lên trong danh sách các quốc gia không thể ngăn chặn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp mặc dù cảnh báo nghiêm trọng chống lại mức độ mất đa dạng sinh học đáng báo động mà thế giới đang phải đối mặt. Ảnh sừng tê tại một làng gần Hà Nội do Ủy ban Công lý Động vật Hoang dã (WJC) cung cấp Hồi chuông cảnh tỉnh "Cuộc khủng hoảng y tế này phải đóng vai trò như một hồi chuông cảnh tỉnh", Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) cho biết trong một tuyên bố," vì cần chấm dứt sử dụng không bền vững các loài động vật đang bị đe dọa và các bộ phận của chúng, làm vật nuôi lạ, để tiêu thụ thực phẩm và dùng làm thuốc". Chính phủ Trung Quốc, tuy nhiên, đã nói rõ rằng lệnh cấm sẽ là tạm thời. "Nuôi, vận chuyển hoặc bán tất cả các loài động vật hoang dã bị cấm kể từ ngày thông báo cho đến khi tình hình dịch bệnh trong nước kết thúc", một chỉ thị được ban hành bởi ba cơ quan của chính phủ. Bắc Kinh đã tuyên bố lệnh cấm tương tự khi dịch SARS bùng phát vào năm 2002. Nhưng các nhà bảo tồn cho biết vài tháng sau khi thông báo, chính quyền nhẹ tay và thị trường động vật hoang dã đã trở lại ở Trung Quốc. Các nhà bảo tồn thiên nhiên nói rằng, điều đó cũng khuyến khích các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam tiếp tục. Một số nơi yêu cầu đóng cửa biên giới với khách đến từ Trung Quốc do lo ngại dịch bệnh Tăng cường kiểm tra Vào tháng 9 năm nay, Bắc Kinh sẽ tổ chức một hội nghị toàn cầu lớn về tài nguyên thiên nhiên và sinh học, được gọi là Công ước về Đa dạng sinh học. Theo một báo cáo liên chính phủ được công bố năm ngoái, một triệu loài có nguy cơ tuyệt chủng - là mức chưa bao giờ có trong lịch sử loài người. Sau hậu quả của sự bùng phát virus corona, các bài xã luận trên phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát của Trung Quốc đã và đang lên án thị trường động vật hoang dã bất kiểm soát tại nước này. "Chúng tôi coi đây là cơ hội cho một động thái nhằm chấm dứt vĩnh viễn việc nuôi, nhân giống, thuần hóa và sử dụng động vật hoang dã, không chỉ cho mục đích giết lấy thịt mà còn cho cả y học cổ truyền", Debbie Banks, thuộc Cơ quan Điều tra Môi trường có trụ sở tại London, nói. Bà Banks đã thực hiện các cuộc điều tra động vật hoang dã lớn ở Trung Quốc. Các chuyên gia cho biết dịch Cúm A hay cúm gia cầm đã giúp cho việc bảo tồn nhiều loài chim trong tự nhiên. Họ cũng nói về sự thành công việc Trung Quốc ra lệnh cấmc nhập khẩu ngà voi - sau nhiều năm chịu áp lực quốc tế để cứu voi khỏi sự tuyệt chủng. Tuy nhiên, trong động thái liên hệ rõ ràng về các thị trường động vật hoang dã lớn khác như Việt Nam, họ nhấn mạnh rằng lệnh cấm và quy định đối với các sản phẩm động vật hoang dã sẽ cần phải mang tính toàn cầu - và không chỉ ở Trung Quốc. Teresa Telecky, phó chủ tịch Hiệp hội Nhân đạo Quốc tế cho biết nói rõ ràng rằng việc cấm buôn bán chim ở Hoa Kỳ và EU (trong khi dịch Cúm A) đã mang lại lợi ích cho việc bảo tồn chim bằng cách giảm số lượng chim ra khỏi tự nhiên và giảm nguy cơ xâm lấn các loài qu‎y hiếm khác. Các chuyên gia động vật hoang dã nói rằng là thị trường lớn nhất của các sản phẩm động vật hoang dã, Trung Quốc chắc chắn có thể làm gương.

[ 108, 287, 285, 161, 131, 132, 117, 217, 155, 155, 106, 328, 464, 1816, 105, 396, 589, 897, 656, 109, 262, 765, 192, 731, 1824, 2358, 4935, 126, 117, 217, 128, 1104, 1548, 622, 295, 279, 246, 109, 1310, 192, 731, 1824, 2358, 128, 10820, 10198, 105, 8279, 320, 103, 117, 5471, 113, 5513, 130, 622, 140, 905, 446, 451, 9629, 114, 155, 129, 258, 317, 769, 117, 594, 3715, 151, 162, 106, 142, 464, 1816, 262, 765, 192, 731, 1824, 2358, 301, 202, 175, 1555, 186, 279, 246, 105, 295, 279, 246, 105, 131, 132, 115, 106, 116, 318, 301, 870, 373, 158, 1310, 128, 530, 138, 461, 271, 151, 942, 8436, 1119, 221, 1741, 229, 104, 1318, 229, 1646, 216, 773, 249, 114, 217, 774, 122, 1603, 977, 107, 555, 344, 291, 106, 148, 7617, 112, 311, 154, 114, 160, 1084, 115, 1121, 669, 138, 1310, 913, 682, 289, 117, 628, 190, 108, 103, 226, 129, 1603, 977, 114, 219, 1784, 151, 162, 107, 425, 234, 215, 108, 2241, 446, 109, 1310, 192, 731, 1824, 11071, 430, 166, 192, 731, 117, 446, 171, 1517, 297, 104, 174, 128, 116, 1246, 446, 11883, 113, 129, 116, 166, 211, 117, 464, 1816, 128, 1357, 108, 364, 214, 874, 425, 112, 1740, 114, 194, 109, 152, 201, 108, 121, 116, 166, 501, 104, 151, 162, 622, 109, 1246, 446, 128, 9215, 7617, 8488, 186, 219, 113, 9215, 856, 9215, 117, 2691, 119, 777, 506, 104, 2317, 451, 109, 317, 1392, 225, 136, 104, 16618, 6254, 23875, 2317, 518, 5202, 103, 974, 4327, 108, 674, 320, 103, 1953, 7445, 2345, 2317, 127, 107, 113, 223, 652, 104, 109, 152, 201, 659, 4266, 4935, 192, 731, 1824, 2358, 108, 121, 322, 442, 4856, 2765, 4966, 107, 622, 14439, 3142, 103, 2238, 105, 158, 1310, 2794, 374, 770, 186, 120, 1310, 107, 841, 225, 1464, 1519, 2207, 303, 262, 765, 192, 731, 1824, 2358, 127, 117, 324, 286, 113, 158, 534, 1357, 425, 234, 104, 151, 162, 185, 675, 119, 1459, 193, 160, 174, 107, 555, 344, 1520, 245, 158, 534, 5114, 128, 295, 265, 3900, 4691, 6585, 105, 664, 22881, 112, 131, 132, 161, 743, 7323, 130, 895, 1142, 222, 445, 625, 552, 257, 857, 182, 432, 197, 312, 743, 13599, 2619, 499, 4996, 114, 165, 539, 748, 6147, 225, 1464, 1519, 4830, 352, 125, 16721, 2627, 2627, 114, 109, 534, 1357, 126, 115, 386, 128, 1851, 2803, 1310, 126, 149, 151, 162, 105, 2627, 2627, 339, 248, 115, 319, 164, 192, 731, 1824, 2358, 133, 2381, 3766, 158, 202, 108, 121, 109, 328, 211, 159, 175, 1326, 1068, 324, 286, 4689, 2627, 1143, 110, 2352, 1661, 114, 108, 364, 214, 874, 425, 151, 162, 106, 116, 1380, 1094, 211, 125, 2521, 1379, 521, 1310, 731, 126, 319, 164, 116, 1310, 107, 841, 225, 1464, 7923, 131, 132, 127, 106, 116, 113, 120, 461, 271, 301, 114, 186, 16721, 2627, 2627, 105, 4689, 2627, 9033, 303, 649, 165, 192, 731, 1824, 2358, 114, 2034, 461, 271, 131, 132, 127, 115, 738, 227, 128, 116, 328, 870, 373, 122, 114, 151, 162, 187, 129, 122, 168, 151, 162, 1106, 4208, 116, 166, 2490, 190, 849, 4476, 195, 119, 381, 192, 1548, 622, 295, 279, 246, 126, 113, 120, 147, 386, 1333, 1567, 186, 120, 381, 192, 702, 622, 126, 167, 407, 124, 113, 129, 183, 4283, 109, 840, 1603, 977, 239, 212, 199, 108, 121, 111, 117, 114, 106, 155, 148, 192, 7107, 634, 575, 106, 192, 731, 1824, 11071, 1153, 1725, 212, 414, 1084, 1693, 115, 105, 167, 12137, 2630, 319, 153, 138, 381, 192, 1548, 622, 192, 731, 1824, 2358, 104, 151, 890, 682, 115, 133, 109, 491, 327, 1025, 163, 788, 171, 115, 922, 116, 166, 1310, 155, 1777, 442, 1464, 7923, 957, 407, 625, 239, 1498, 122, 168, 151, 162, 115, 504, 209, 1047, 918, 1119, 221, 195, 119, 1548, 622, 192, 731, 1824, 2358, 130, 424, 153, 144, 1603, 1253, 104, 6506, 311, 109, 152, 327, 1025, 167, 467, 225, 213, 126, 130, 436, 352, 116, 1047, 918, 2788, 12079, 151, 162, 386, 248, 115, 124, 1047, 918, 381, 192, 1548, 622, 5959, 12749, 226, 248, 117, 703, 106, 279, 246, 108, 121, 113, 142, 151, 162, 134, 1527, 701, 347, 2593, 144, 1725, 212, 1084, 126, 107, 136, 106, 116, 920, 5480, 113, 1163, 265, 258, 352, 745, 1550, 1463, 1548, 622, 192, 731, 1824, 2358, 295, 279, 246, 105, 4377, 1794, 327, 647, 117, 543, 1309, 490, 210, 194, 984, 303, 649, 165, 123, 160, 150, 106, 1221, 329, 301, 170, 150, 110, 139, 106, 116, 517, 197, 295, 555, 6364, 520, 249, 229, 10938, 109, 534, 1084, 383, 124, 813, 463, 1788, 1916, 373, 334, 1257, 444, 25027, 9207, 105, 813, 463, 1788, 1916, 151, 510, 5455, 11258, 9207, 127, 117, 114, 106, 107, 774, 972, 148, 7617, 170, 174, 115, 1121, 669, 138, 111, 206, 235, 3142, 105, 956, 2785, 112, 1007, 141, 167, 270, 990, 119, 109, 1310, 192, 731, 1824, 2358, 105, 936, 271, 307, 104, 174, 145, 226, 248, 174, 169, 110, 270, 990, 646, 2121, 621, 3321, 3200, 8040, 4974, 624, 806, 4534, 2170, 105, 1020, 258, 1852, 765, 104, 1318, 229, 1646, 216, 773, 249, 8800, 123, 119, 2189, 4638, 397, 174, 169, 107, 116, 166, 664, 239, 316, 146, 155, 144, 316, 300, 239, 415, 111, 105, 9409, 554, 3119, 105, 667, 296, 2116, 145, 226, 248, 169, 289, 217, 155, 340, 430, 613, 566, 386, 248, 104, 386, 1096, 10090, 1310, 192, 731, 107, 2345, 307, 159, 282, 2199, 117, 217, 155, 114, 203, 545, 4027, 113, 166, 109, 1310, 126, 117, 702, 105, 622, 159, 461, 271, 175, 1555, 279, 246, 451, 295, 279, 2290, 20601, 103, 9215, 7617, 103, 348, 5204, 105, 1191, 276, 756, 147, 239, 5192, 423, 4689, 2627, 1143, 688, 1438, 159, 361, 155, 312, 2926, 1693, 161, 903, 918, 622, 192, 731, 1824, 2358, 159, 186, 142, 902, 106, 183, 21513, 1310, 192, 731, 107, 5646, 103, 2794, 103, 2835, 338, 105, 1310, 2975, 5478, 7219, 622, 192, 731, 1824, 2358, 295, 279, 246, 117, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 303, 152, 889, 214, 881, 1274, 116, 2272, 767, 262, 108, 121, 164, 548, 1016, 2520, 104, 151, 162, 106, 774, 972, 104, 414, 1725, 212, 1084, 7189, 115, 1966, 184, 1147, 7204, 427, 307, 114, 155, 1103, 1 ]

world-54614692

https://www.bbc.com/vietnamese/world-54614692

Biểu tình Thái Lan: Sự trỗi dậy của thế hệ dám tranh đấu cho dân chủ

Tiếng hò reo, ba ngón tay giơ cao của người biểu tình khắp đường phố Bangkok là dấu hiệu bề mặt của những chuyển động quyết liệt trong lòng Thái Lan, một đất nước Phật giáo nhưng có lịch sử bất ổn chính trị.

Cảnh sát đã xịt vòi rồng và hơi cay vào người biểu tình đêm 16/10 Người biểu tình đang thách thức không chỉ chính quyền thủ tướng Prayut Chan-o-cha khi yêu cầu ông từ chức và thay máu nội các. Họ còn đòi kiềm chế quyền lực của hoàng gia. Đây là một sự kiện gây chấn động bởi người dân Thái Lan, từ khi mới lọt lòng, đã được dạy phải tôn kính và yêu mến nhà vua. Có mặt ở Thái Lan những ngày này, tôi mới hiểu được nhịp đập những tâm hồn khát khao tự do, say mê biểu đạt và tinh thần hùng hồn "Do you hear the people sing". Phá vỡ cấm kỵ Hôm 14/10, một cảnh tượng đã đi vào lịch sử: người biểu tình giơ biểu tượng ba ngón tay thách thức khi đoàn xe hoàng gia chở Hoàng hậu Suthida và Hoàng tử Dipangkorn đi ngang qua. Đây là điều chưa từng có tiền lệ tại một đất nước mà uy quyền hoàng gia hiện diện ở mọi khía cạnh xã hội như Thái Lan. Thế giới từng chứng kiến cảnh tượng hàng chục ngàn người dân Thái đổ về Bangkok khóc thương cố vương Bhumibol vài năm trước. Những người nông dân lam lũ ôm chân dung nhà vua trước ngực. Những buổi cầu nguyện trước đền thờ hoàng gia người dân quỳ lạy suốt vài tiếng đồng hồ. Nhưng giờ đây, điều cấm kỵ suốt 90 năm của đất nước đã bị phá vỡ: tôn kính được thay bằng chất vấn. Hoàng hậu Suthida được xe chở qua đám đông người biểu tình Tuần qua Bangkok mưa xối xả, nhưng hàng chục nghìn người vẫn kiên trì biểu tình đòi dân chủ. Họ giơ cao ba ngón tay - biểu tượng của phong trào được cho là lấy cảm hứng từ bộ phim Hungers Game nói về sự nổi dậy chống độc tài. Ngày 16/10 đánh dấu một bước tiến khác: Bất chấp lệnh giới nghiêm khẩn cấp, người dân vẫn xuống đường khiến chính quyền phải đóng cửa các trạm tàu điện gần điểm biểu tình. Hôm ấy tôi đứng trước cửa nhà ga phóng mắt nhìn xuống - hàng trăm bạn trẻ mặc áo học sinh trắng kiên trì đứng dày đặc. Dòng người đổ về, chì chân, không khoan nhượng. Lượng người kéo đến Pathumwan - điểm biểu tình gần trung tâm mua sắm Siam Paragon ngày càng đông khiến hệ thống tàu ga BTS và MRT phải tiếp tục đóng nhiều trạm. Cuối cùng, cảnh sát đã xịt vòi rồng để giải tán đám đông. Những bộ đồng phục của học sinh, sinh viên co lại dưới làn đạn nước. Người biểu tình chỉ có dù, áo mưa đứng sát vào nhau. Các bạn trẻ ấy có thể chọn bỏ chạy nhưng họ vẫn đứng lại, bung dù đỡ làn đạn nước. Mỗi người phải là một "mainstay" - trụ đỡ phong trào này. Người biểu tình đối đầu với cảnh sát đêm 16/10 Đêm đó, nhiều người không về nhà, nhiều người đã bị bắt. Nước mắt đã rơi. Nỗi sợ lấp ló. Thế nhưng tinh thần phản kháng cũng tăng lên. Ngày hôm sau, họ vẫn tiếp tục biểu tình, kiên định giơ cao ba ngón tay thể hiện ý chí bất phục tùng. Trên đường ra điểm biểu tình, tôi vẫn gặp các bạn rất trẻ đeo khẩu trang mặc đồng phục. Vai họ nhấp nhô giữa hàng ngàn đôi vai lô xô bước về điểm tập trung. Những đôi vai 17 tuổi, 20 tuổi, 30 tuổi ấy - đang nhận trách nhiệm đấu tranh vì dân chủ. Thủ lĩnh biểu tình nổi tiếng Mike Rayong cầm loa hô giữa dòng người: "Giống như những con chó bị dồn vào chân tường, chúng tôi chiến đấu cho đến chết". Mike nói với đám đông: "Chúng ta sẽ không lùi bước. Chúng ta sẽ không bỏ chạy". Trời mưa và vòi rồng vẫn xịt. Bạn tôi đùa, hồi tháng 4, do dịch Covid nên người Thái chưa được chơi Lễ hội Songkran, giờ họ chơi bù, chơi hết mình, vì ước muốn dân chủ cho đất nước này. Cuộc chiến giữa các thế hệ Cuộc biểu tình mà thế giới chứng kiến tại Thái Lan không chỉ diễn ra trên đường phố mà còn ở trong mỗi gia đình Thái Lan: sự chia rẽ giữa bố mẹ và con cái. Cũng giống như ở Việt Nam, chính trị là chủ đề nhạy cảm trong gia đình. Khi bạn muốn đi biểu tình, bố mẹ sẽ trăm lần ngăn cản vì lo sợ. Điều đó cũng đang diễn ra trong lòng nước Thái. Những bạn trẻ Thái Lan đang phải đối đầu trực diện với bố mẹ mình. Họ đang đối đầu với chính ông bà nội ngoại, cha mẹ, những người đã quỳ trước sân hoàng gia bốn năm trước khóc thương nhà vua Bhumibol. Họ đối mặt với xung đột thế hệ lớn chưa từng có ở Thái Lan - vấn đề về Hoàng Gia. Khác với thế hệ trước, họ được tiếp cận nhiều thông tin hơn, dũng cảm hơn và hiểu được ước muốn của bản thân hơn. Họ nói với tôi rằng họ "không thể chịu đựng thêm sự cường quyền và độc tài của chế độ hiện tại." Lướt giữa dòng người biểu tình hầu hết các gương mặt đều là các bạn trẻ 17 - 18 tuổi. Tôi chợt nhớ bản thân khi bằng tuổi họ, dường như chỉ nghĩ xem ăn gì, đi chơi đâu. Panusaya Sithijirawattanakul đọc bản tuyên ngôn 10 điểm kêu gọi cải cách chế độ quân chủ Vậy mà Thái Lan, cô gái Panusaya Sithijirawattanakul, ở tuổi 21 tuổi đã đọc bản tuyên ngôn 10 điều cần cải cách - đả động đến hoàng gia và chính quyền. Cũng như nhiều bạn trẻ khác, Panusaya cũng phải đối mặt với sự căng thẳng tột độ với bố mẹ mình. Mẹ cô kinh hoàng trước phát biểu của Panusaya và nài nỉ cô đừng tham gia biểu tình. Chiến tranh lạnh trong gia đình cũng bùng nổ. Tôi hỏi một cậu bạn 15 tuổi tham dự biểu tình ở Lat Phrao hôm 17/10 về sự chia rẽ trong gia đình, cậu nói: "Em thương và kính trọng bố mẹ nhưng không phải vì thế mà hy sinh những giá trị cốt lõi của bản thân. Bố mẹ tổn thương vì em đi biểu tình, em cũng tổn thương vì bố mẹ không ủng hộ. Điều đó nghĩa là mọi người rất yêu thương nhau, chỉ là bất đồng quan điểm. Em nghĩ trong gia đình, sự bất đồng có thể tìm cách nối kết miễn còn có tình yêu, nhưng phải từ bỏ bản thân để vui lòng bố mẹ thì đó không còn là gia đình". Điều này khiến tôi nhớ lại cuộc biểu tình ở Hong Kong năm ngoái, vào ngày 5/7/2019, hàng ngàn bố mẹ đến tọa kháng tại khu công viên nhỏ Chater Garden để ủng hộ con mình. Nếu có được sự ủng hộ của bố mẹ, liệu người trẻ Việt nam có mang nỗi sợ hay nghi hoặc bản thân khi lên tiếng về các vấn đề xã hội? Bạn biết không, vấn đề không phải chúng ta nói đúng hay sai, mà chúng ta dám đặt câu hỏi, chất vấn để tìm câu trả lời. Quá nhiều rào cản của việc "biết gì mà bàn" đã chặn họng và cướp đi tiếng nói của người trẻ Việt Nam. Trên Instagram của mình, Hoa hậu hoàn vũ Thái Lan 2017 - Maria Lyn Ehren đã đăng hình ảnh cô ở tại Victory Monument cầm bảng ủng hộ người biểu tình. Ở Thái những ngày này mới thấu được khúc hùng ca của tự do. Ngay cả người đẩy xe trái cây bán trên đường cũng cảnh báo cho người biểu tình biết cảnh sát đến. Những chú xe ôm mà bạn thấy trong phim Bad Genius cũng đợi chờ đón người biểu tình về nhà. Các nhà sư, giới nghệ sĩ cũng lên tiếng, treo avatar ủng hộ. Người biểu tình ở Thái Lan - họ không đơn độc. Sự tự trọng của báo giới Trước làn sóng biểu tình mạnh mẽ, giới chức Thái Lan đã ra lệnh điều tra bốn tờ báo nổi tiếng: Prachatai, Voice TV, The Reporters và The Standard - những kênh đã tường thuật liên tục về cuộc biểu tình. Tại thời điểm cảnh sát bắn vòi rồng vào người biểu tình, livestream của The Reporters đã thu hút hơn 200.000 người xem trực tiếp - một con số đáng nể phục và gây lo lắng cho nhà cầm quyền. Nhà báo của Prachatai đêm 17/10 đã bị bắt trong một buổi tường thuật trực tiếp. Nhiều người lo ngại về an nguy của các nhà báo. Nhưng những đồng nghiệp của tôi ở Bangkok, họ lại vẫn tiếp tục xuống đường, tiếp tục tường thuật. Phóng viên có mặt giữa cảnh sát và người biểu tình hôm 15/10 Nhiều người trong số họ đã treo avatar màu đen vào đêm xảy ra đụng độ, như một cách để tang cho nền dân chủ Thái Lan. Số khác treo avatar "Journalism is not a crime" (Báo chí không phải là tội) để củng cố tự do báo chí. Bạn tôi bảo, chúng ta là nhà báo, cần giữ trung lập nhưng không phải là làm ngơ trước sự tàn bạo của cảnh sát. Bạn nói: "Mình phẫn nộ vì người biểu tình toàn bọn trẻ, chúng không có vũ khí gì hết để chống lại với lực lượng cảnh sát đầy súng ống. Mình thực sự khóc khi thấy gương mặt hoảng loạn của mấy đứa nhỏ chạy vào trường đại học để trú thân". Theo quan sát của tôi, ở lằn ranh giữa người biểu tình và cảnh sát thường là nơi dễ xảy ra bạo lực nhất. Nhưng trong cuộc biểu tình hôm 15/10, ngay lằn ranh ấy, chỉ cần có tiếng la hét đụng độ là phóng viên ào tới. Các ống kính đủ loại, hàng chục smartphone chĩa trực diện vào cảnh sát và họ vô tình che chắn cho người biểu tình. Ở các cuộc biểu tình quy mô nhỏ hơn, có khi lượng phóng viên ngang ngửa số người biểu tình. Người biểu tình tụ tập ở Lat Phrao hôm 17/10 tiếp tục đưa ra yêu cầu đối với chính phủ của họ Điều này dường như khác hẳn ở Việt Nam. Khi các cuộc biểu tình phản đối Formosa, biểu tình chống Luật An ninh mạng và Luật đặc khu nổ ra ở Sài Gòn, nhiều nhà báo đã được nhắc nhở không tham gia. Số khác vẫn đi, họ bị bắt và không được các tòa soạn nơi họ làm việc bảo lãnh kịp thời. Hầu hết các thông tin, hình ảnh của cuộc biểu tình đều từ người dân. Báo chí ít khi đả động đến. Một số nhà báo được "chỉ thị" viết bài Sài Gòn bình yên dù cuộc biểu tình đã có người đổ máu. Nhiều người bị bắt và đánh đập vì đi biểu tình. Trong đó có cả phụ nữ và trẻ em. Tôi còn nhớ bài báo tựa đề "Công an TP HCM khẳng định Việt Tân tổ chức gây rối" đã khắc họa một bạn trẻ có tiền án, là thành phần kích động. Sau cuộc đối chất của bạn và người viết bài, nội dung này được gỡ bỏ nhưng chưa bao giờ tờ báo lên tiếng xin lỗi đến bạn trẻ kia hay độc giả. Trong khi đó ở Thái Lan, tờ Bangkok Post hôm 18/10 có bài "Protesters hit Bangkok train station" với hàm ý người biểu tình đã làm tê liệt hệ thống tàu công cộng. Nhưng thực chất chính phủ đã ra lệnh đóng tàu nhằm cản trở người dân biểu tình. Ngay khi vấp phải làn sóng chỉ trích, Bangkok Post đã đính chính và xin lỗi bạn đọc. Đó là sự sòng phẳng của báo chí với người đọc của mình. Bangkok Post đính chính và xin lỗi về bài viết tường thuật về cuộc biểu tình Cuộc biểu tình ở Thái Lan sẽ còn tiếp diễn. Nhưng để có được dân chủ, cần nhiều hơn một ý tưởng vĩ đại. Để có dân chủ cần có hàng chục nghìn người tin vào giá trị của nó mà bất chấp mưa gió, lệnh cấm để biểu tình. Để có dân chủ cần những bố mẹ có thể lắng nghe con cái dù không đồng tình với chúng. Để có dân chủ cần những phóng viên tự trọng và dũng cảm đưa tin không khoan nhượng. Để có dân chủ cần những hiệu phó như ở đại học Chiang Mai, đại học Chulalongkorn, biểu tượng của những thầy cô tuyên bố sẽ bảo vệ sinh viên mình. Để có dân chủ cần tất cả mọi người - như tượng đài Dân Chủ - một tượng đài nhỏ và đơn độc - nhưng không khuất bóng trong tâm thế của hàng chục nghìn người đổ xuống đường trong mưa gió.

summarize: Cảnh sát đã xịt vòi rồng và hơi cay vào người biểu tình đêm 16/10 Người biểu tình đang thách thức không chỉ chính quyền thủ tướng Prayut Chan-o-cha khi yêu cầu ông từ chức và thay máu nội các. Họ còn đòi kiềm chế quyền lực của hoàng gia. Đây là một sự kiện gây chấn động bởi người dân Thái Lan, từ khi mới lọt lòng, đã được dạy phải tôn kính và yêu mến nhà vua. Có mặt ở Thái Lan những ngày này, tôi mới hiểu được nhịp đập những tâm hồn khát khao tự do, say mê biểu đạt và tinh thần hùng hồn "Do you hear the people sing". Phá vỡ cấm kỵ Hôm 14/10, một cảnh tượng đã đi vào lịch sử: người biểu tình giơ biểu tượng ba ngón tay thách thức khi đoàn xe hoàng gia chở Hoàng hậu Suthida và Hoàng tử Dipangkorn đi ngang qua. Đây là điều chưa từng có tiền lệ tại một đất nước mà uy quyền hoàng gia hiện diện ở mọi khía cạnh xã hội như Thái Lan. Thế giới từng chứng kiến cảnh tượng hàng chục ngàn người dân Thái đổ về Bangkok khóc thương cố vương Bhumibol vài năm trước. Những người nông dân lam lũ ôm chân dung nhà vua trước ngực. Những buổi cầu nguyện trước đền thờ hoàng gia người dân quỳ lạy suốt vài tiếng đồng hồ. Nhưng giờ đây, điều cấm kỵ suốt 90 năm của đất nước đã bị phá vỡ: tôn kính được thay bằng chất vấn. Hoàng hậu Suthida được xe chở qua đám đông người biểu tình Tuần qua Bangkok mưa xối xả, nhưng hàng chục nghìn người vẫn kiên trì biểu tình đòi dân chủ. Họ giơ cao ba ngón tay - biểu tượng của phong trào được cho là lấy cảm hứng từ bộ phim Hungers Game nói về sự nổi dậy chống độc tài. Ngày 16/10 đánh dấu một bước tiến khác: Bất chấp lệnh giới nghiêm khẩn cấp, người dân vẫn xuống đường khiến chính quyền phải đóng cửa các trạm tàu điện gần điểm biểu tình. Hôm ấy tôi đứng trước cửa nhà ga phóng mắt nhìn xuống - hàng trăm bạn trẻ mặc áo học sinh trắng kiên trì đứng dày đặc. Dòng người đổ về, chì chân, không khoan nhượng. Lượng người kéo đến Pathumwan - điểm biểu tình gần trung tâm mua sắm Siam Paragon ngày càng đông khiến hệ thống tàu ga BTS và MRT phải tiếp tục đóng nhiều trạm. Cuối cùng, cảnh sát đã xịt vòi rồng để giải tán đám đông. Những bộ đồng phục của học sinh, sinh viên co lại dưới làn đạn nước. Người biểu tình chỉ có dù, áo mưa đứng sát vào nhau. Các bạn trẻ ấy có thể chọn bỏ chạy nhưng họ vẫn đứng lại, bung dù đỡ làn đạn nước. Mỗi người phải là một "mainstay" - trụ đỡ phong trào này. Người biểu tình đối đầu với cảnh sát đêm 16/10 Đêm đó, nhiều người không về nhà, nhiều người đã bị bắt. Nước mắt đã rơi. Nỗi sợ lấp ló. Thế nhưng tinh thần phản kháng cũng tăng lên. Ngày hôm sau, họ vẫn tiếp tục biểu tình, kiên định giơ cao ba ngón tay thể hiện ý chí bất phục tùng. Trên đường ra điểm biểu tình, tôi vẫn gặp các bạn rất trẻ đeo khẩu trang mặc đồng phục. Vai họ nhấp nhô giữa hàng ngàn đôi vai lô xô bước về điểm tập trung. Những đôi vai 17 tuổi, 20 tuổi, 30 tuổi ấy - đang nhận trách nhiệm đấu tranh vì dân chủ. Thủ lĩnh biểu tình nổi tiếng Mike Rayong cầm loa hô giữa dòng người: "Giống như những con chó bị dồn vào chân tường, chúng tôi chiến đấu cho đến chết". Mike nói với đám đông: "Chúng ta sẽ không lùi bước. Chúng ta sẽ không bỏ chạy". Trời mưa và vòi rồng vẫn xịt. Bạn tôi đùa, hồi tháng 4, do dịch Covid nên người Thái chưa được chơi Lễ hội Songkran, giờ họ chơi bù, chơi hết mình, vì ước muốn dân chủ cho đất nước này. Cuộc chiến giữa các thế hệ Cuộc biểu tình mà thế giới chứng kiến tại Thái Lan không chỉ diễn ra trên đường phố mà còn ở trong mỗi gia đình Thái Lan: sự chia rẽ giữa bố mẹ và con cái. Cũng giống như ở Việt Nam, chính trị là chủ đề nhạy cảm trong gia đình. Khi bạn muốn đi biểu tình, bố mẹ sẽ trăm lần ngăn cản vì lo sợ. Điều đó cũng đang diễn ra trong lòng nước Thái. Những bạn trẻ Thái Lan đang phải đối đầu trực diện với bố mẹ mình. Họ đang đối đầu với chính ông bà nội ngoại, cha mẹ, những người đã quỳ trước sân hoàng gia bốn năm trước khóc thương nhà vua Bhumibol. Họ đối mặt với xung đột thế hệ lớn chưa từng có ở Thái Lan - vấn đề về Hoàng Gia. Khác với thế hệ trước, họ được tiếp cận nhiều thông tin hơn, dũng cảm hơn và hiểu được ước muốn của bản thân hơn. Họ nói với tôi rằng họ "không thể chịu đựng thêm sự cường quyền và độc tài của chế độ hiện tại." Lướt giữa dòng người biểu tình hầu hết các gương mặt đều là các bạn trẻ 17 - 18 tuổi. Tôi chợt nhớ bản thân khi bằng tuổi họ, dường như chỉ nghĩ xem ăn gì, đi chơi đâu. Panusaya Sithijirawattanakul đọc bản tuyên ngôn 10 điểm kêu gọi cải cách chế độ quân chủ Vậy mà Thái Lan, cô gái Panusaya Sithijirawattanakul, ở tuổi 21 tuổi đã đọc bản tuyên ngôn 10 điều cần cải cách - đả động đến hoàng gia và chính quyền. Cũng như nhiều bạn trẻ khác, Panusaya cũng phải đối mặt với sự căng thẳng tột độ với bố mẹ mình. Mẹ cô kinh hoàng trước phát biểu của Panusaya và nài nỉ cô đừng tham gia biểu tình. Chiến tranh lạnh trong gia đình cũng bùng nổ. Tôi hỏi một cậu bạn 15 tuổi tham dự biểu tình ở Lat Phrao hôm 17/10 về sự chia rẽ trong gia đình, cậu nói: "Em thương và kính trọng bố mẹ nhưng không phải vì thế mà hy sinh những giá trị cốt lõi của bản thân. Bố mẹ tổn thương vì em đi biểu tình, em cũng tổn thương vì bố mẹ không ủng hộ. Điều đó nghĩa là mọi người rất yêu thương nhau, chỉ là bất đồng quan điểm. Em nghĩ trong gia đình, sự bất đồng có thể tìm cách nối kết miễn còn có tình yêu, nhưng phải từ bỏ bản thân để vui lòng bố mẹ thì đó không còn là gia đình". Điều này khiến tôi nhớ lại cuộc biểu tình ở Hong Kong năm ngoái, vào ngày 5/7/2019, hàng ngàn bố mẹ đến tọa kháng tại khu công viên nhỏ Chater Garden để ủng hộ con mình. Nếu có được sự ủng hộ của bố mẹ, liệu người trẻ Việt nam có mang nỗi sợ hay nghi hoặc bản thân khi lên tiếng về các vấn đề xã hội? Bạn biết không, vấn đề không phải chúng ta nói đúng hay sai, mà chúng ta dám đặt câu hỏi, chất vấn để tìm câu trả lời. Quá nhiều rào cản của việc "biết gì mà bàn" đã chặn họng và cướp đi tiếng nói của người trẻ Việt Nam. Trên Instagram của mình, Hoa hậu hoàn vũ Thái Lan 2017 - Maria Lyn Ehren đã đăng hình ảnh cô ở tại Victory Monument cầm bảng ủng hộ người biểu tình. Ở Thái những ngày này mới thấu được khúc hùng ca của tự do. Ngay cả người đẩy xe trái cây bán trên đường cũng cảnh báo cho người biểu tình biết cảnh sát đến. Những chú xe ôm mà bạn thấy trong phim Bad Genius cũng đợi chờ đón người biểu tình về nhà. Các nhà sư, giới nghệ sĩ cũng lên tiếng, treo avatar ủng hộ. Người biểu tình ở Thái Lan - họ không đơn độc. Sự tự trọng của báo giới Trước làn sóng biểu tình mạnh mẽ, giới chức Thái Lan đã ra lệnh điều tra bốn tờ báo nổi tiếng: Prachatai, Voice TV, The Reporters và The Standard - những kênh đã tường thuật liên tục về cuộc biểu tình. Tại thời điểm cảnh sát bắn vòi rồng vào người biểu tình, livestream của The Reporters đã thu hút hơn 200.000 người xem trực tiếp - một con số đáng nể phục và gây lo lắng cho nhà cầm quyền. Nhà báo của Prachatai đêm 17/10 đã bị bắt trong một buổi tường thuật trực tiếp. Nhiều người lo ngại về an nguy của các nhà báo. Nhưng những đồng nghiệp của tôi ở Bangkok, họ lại vẫn tiếp tục xuống đường, tiếp tục tường thuật. Phóng viên có mặt giữa cảnh sát và người biểu tình hôm 15/10 Nhiều người trong số họ đã treo avatar màu đen vào đêm xảy ra đụng độ, như một cách để tang cho nền dân chủ Thái Lan. Số khác treo avatar "Journalism is not a crime" (Báo chí không phải là tội) để củng cố tự do báo chí. Bạn tôi bảo, chúng ta là nhà báo, cần giữ trung lập nhưng không phải là làm ngơ trước sự tàn bạo của cảnh sát. Bạn nói: "Mình phẫn nộ vì người biểu tình toàn bọn trẻ, chúng không có vũ khí gì hết để chống lại với lực lượng cảnh sát đầy súng ống. Mình thực sự khóc khi thấy gương mặt hoảng loạn của mấy đứa nhỏ chạy vào trường đại học để trú thân". Theo quan sát của tôi, ở lằn ranh giữa người biểu tình và cảnh sát thường là nơi dễ xảy ra bạo lực nhất. Nhưng trong cuộc biểu tình hôm 15/10, ngay lằn ranh ấy, chỉ cần có tiếng la hét đụng độ là phóng viên ào tới. Các ống kính đủ loại, hàng chục smartphone chĩa trực diện vào cảnh sát và họ vô tình che chắn cho người biểu tình. Ở các cuộc biểu tình quy mô nhỏ hơn, có khi lượng phóng viên ngang ngửa số người biểu tình. Người biểu tình tụ tập ở Lat Phrao hôm 17/10 tiếp tục đưa ra yêu cầu đối với chính phủ của họ Điều này dường như khác hẳn ở Việt Nam. Khi các cuộc biểu tình phản đối Formosa, biểu tình chống Luật An ninh mạng và Luật đặc khu nổ ra ở Sài Gòn, nhiều nhà báo đã được nhắc nhở không tham gia. Số khác vẫn đi, họ bị bắt và không được các tòa soạn nơi họ làm việc bảo lãnh kịp thời. Hầu hết các thông tin, hình ảnh của cuộc biểu tình đều từ người dân. Báo chí ít khi đả động đến. Một số nhà báo được "chỉ thị" viết bài Sài Gòn bình yên dù cuộc biểu tình đã có người đổ máu. Nhiều người bị bắt và đánh đập vì đi biểu tình. Trong đó có cả phụ nữ và trẻ em. Tôi còn nhớ bài báo tựa đề "Công an TP HCM khẳng định Việt Tân tổ chức gây rối" đã khắc họa một bạn trẻ có tiền án, là thành phần kích động. Sau cuộc đối chất của bạn và người viết bài, nội dung này được gỡ bỏ nhưng chưa bao giờ tờ báo lên tiếng xin lỗi đến bạn trẻ kia hay độc giả. Trong khi đó ở Thái Lan, tờ Bangkok Post hôm 18/10 có bài "Protesters hit Bangkok train station" với hàm ý người biểu tình đã làm tê liệt hệ thống tàu công cộng. Nhưng thực chất chính phủ đã ra lệnh đóng tàu nhằm cản trở người dân biểu tình. Ngay khi vấp phải làn sóng chỉ trích, Bangkok Post đã đính chính và xin lỗi bạn đọc. Đó là sự sòng phẳng của báo chí với người đọc của mình. Bangkok Post đính chính và xin lỗi về bài viết tường thuật về cuộc biểu tình Cuộc biểu tình ở Thái Lan sẽ còn tiếp diễn. Nhưng để có được dân chủ, cần nhiều hơn một ý tưởng vĩ đại. Để có dân chủ cần có hàng chục nghìn người tin vào giá trị của nó mà bất chấp mưa gió, lệnh cấm để biểu tình. Để có dân chủ cần những bố mẹ có thể lắng nghe con cái dù không đồng tình với chúng. Để có dân chủ cần những phóng viên tự trọng và dũng cảm đưa tin không khoan nhượng. Để có dân chủ cần những hiệu phó như ở đại học Chiang Mai, đại học Chulalongkorn, biểu tượng của những thầy cô tuyên bố sẽ bảo vệ sinh viên mình. Để có dân chủ cần tất cả mọi người - như tượng đài Dân Chủ - một tượng đài nhỏ và đơn độc - nhưng không khuất bóng trong tâm thế của hàng chục nghìn người đổ xuống đường trong mưa gió.

[ 108, 287, 285, 161, 1468, 338, 115, 6651, 4913, 3973, 105, 1189, 2801, 138, 111, 284, 205, 1370, 13899, 606, 284, 205, 167, 1221, 329, 110, 163, 122, 168, 331, 477, 23396, 24444, 129, 436, 352, 118, 148, 229, 105, 346, 1475, 735, 109, 112, 719, 177, 808, 2861, 353, 168, 265, 104, 1203, 1939, 834, 106, 116, 144, 591, 383, 2306, 192, 626, 111, 137, 579, 1763, 148, 129, 239, 3075, 7265, 115, 117, 1372, 139, 666, 1724, 105, 436, 3719, 152, 12855, 615, 447, 108, 121, 579, 695, 120, 191, 474, 141, 239, 524, 117, 3006, 2071, 120, 315, 2576, 2623, 4235, 222, 2350, 3067, 2216, 284, 764, 105, 777, 860, 1645, 2576, 4638, 4952, 15323, 1430, 6735, 108, 8917, 340, 12528, 2001, 918, 4925, 1131, 14195, 103, 116, 313, 706, 115, 184, 138, 478, 324, 161, 111, 284, 205, 5361, 284, 706, 459, 4782, 600, 1221, 329, 129, 526, 529, 1203, 165, 1932, 678, 878, 28447, 105, 678, 693, 2442, 962, 4582, 25120, 184, 1978, 1451, 834, 106, 179, 289, 434, 107, 379, 947, 149, 116, 282, 142, 145, 108, 1593, 168, 1203, 165, 199, 681, 108, 121, 389, 482, 409, 810, 293, 213, 128, 579, 2458, 773, 249, 434, 463, 357, 313, 706, 201, 1166, 926, 111, 137, 579, 880, 125, 2651, 3259, 432, 601, 2527, 7880, 696, 147, 1735, 564, 111, 939, 137, 5570, 2212, 108, 3162, 974, 908, 152, 1915, 226, 4923, 112, 564, 1108, 352, 1479, 226, 2125, 1630, 1203, 165, 111, 137, 7399, 12687, 1232, 696, 354, 210, 6435, 311, 339, 1009, 179, 918, 4925, 1232, 2839, 147, 104, 282, 142, 115, 133, 740, 2001, 161, 666, 1724, 117, 346, 281, 562, 255, 112, 678, 878, 28447, 117, 529, 1932, 235, 1499, 823, 111, 284, 205, 3315, 235, 2651, 2206, 23231, 2644, 103, 170, 201, 1166, 1428, 111, 244, 1846, 996, 284, 205, 808, 137, 2120, 719, 5361, 291, 459, 4782, 600, 233, 284, 706, 104, 737, 1168, 117, 114, 106, 771, 406, 2166, 148, 317, 807, 4995, 4405, 15496, 123, 125, 144, 738, 1870, 424, 557, 6309, 1245, 13899, 403, 988, 116, 920, 472, 7430, 2585, 577, 1047, 249, 849, 1900, 3510, 111, 137, 244, 804, 361, 521, 122, 168, 139, 609, 814, 109, 2462, 540, 726, 386, 318, 284, 3176, 1131, 728, 141, 715, 226, 814, 152, 2615, 662, 1086, 485, 804, 233, 201, 1049, 230, 603, 945, 1412, 214, 296, 1714, 1846, 996, 715, 2808, 634, 112, 5938, 111, 880, 125, 103, 7179, 9226, 110, 1791, 2268, 112, 4900, 111, 930, 155, 9147, 4299, 320, 7029, 233, 318, 284, 205, 386, 396, 315, 702, 3377, 20827, 14709, 269, 2086, 191, 536, 823, 521, 300, 234, 540, 2615, 21711, 105, 27782, 139, 270, 437, 609, 158, 2462, 112, 2218, 176, 2672, 313, 338, 115, 6651, 4913, 3973, 130, 272, 1505, 1499, 4883, 564, 317, 210, 618, 104, 214, 3747, 296, 182, 3026, 153, 768, 106, 231, 1710, 1018, 606, 284, 205, 163, 107, 428, 103, 1412, 2206, 715, 338, 138, 1315, 303, 230, 603, 728, 107, 136, 680, 306, 937, 170, 154, 244, 715, 1398, 11296, 428, 1535, 106, 231, 1710, 1018, 2532, 176, 111, 139, 106, 116, 189, 11189, 231, 569, 8983, 207, 233, 1266, 1535, 737, 1168, 433, 606, 284, 205, 195, 178, 119, 313, 338, 1370, 13899, 7553, 397, 158, 111, 110, 125, 152, 103, 158, 111, 115, 133, 6203, 1902, 1086, 115, 13483, 5083, 176, 964, 3643, 2725, 2007, 112, 773, 170, 777, 860, 391, 1572, 127, 321, 2581, 1245, 325, 2681, 154, 244, 270, 437, 284, 205, 103, 1846, 190, 5361, 291, 459, 4782, 600, 136, 199, 108, 232, 356, 295, 618, 3781, 112, 1601, 231, 361, 124, 318, 284, 205, 103, 141, 244, 683, 109, 230, 215, 603, 2164, 910, 509, 945, 210, 4430, 4590, 154, 10983, 7773, 415, 201, 926, 1183, 809, 2937, 3246, 920, 125, 318, 495, 396, 112, 564, 1183, 809, 1980, 1343, 1088, 1343, 1100, 722, 728, 233, 167, 238, 605, 517, 585, 250, 171, 137, 2120, 596, 950, 284, 205, 738, 354, 3336, 9153, 3289, 898, 4230, 1788, 415, 1226, 111, 161, 10234, 9544, 128, 120, 219, 2618, 133, 3406, 138, 974, 1289, 103, 174, 141, 242, 585, 114, 155, 654, 340, 3336, 123, 119, 1499, 823, 161, 1007, 169, 134, 110, 2549, 15195, 819, 169, 134, 110, 306, 937, 340, 5070, 2206, 105, 4913, 3973, 244, 6651, 112, 1331, 141, 3613, 103, 496, 253, 5907, 180, 414, 3232, 237, 111, 579, 289, 117, 1014, 3625, 213, 28525, 103, 339, 154, 1014, 2195, 103, 1014, 538, 1081, 171, 1126, 278, 137, 185, 114, 282, 142, 433, 1503, 242, 415, 109, 175, 300, 1503, 284, 205, 145, 175, 249, 463, 357, 149, 579, 695, 110, 163, 407, 124, 159, 361, 548, 145, 177, 108, 121, 113, 742, 176, 165, 539, 579, 695, 161, 144, 733, 1907, 415, 399, 966, 105, 219, 292, 112, 1185, 269, 855, 128, 108, 121, 131, 578, 122, 245, 106, 185, 220, 2171, 406, 113, 165, 3212, 707, 230, 278, 184, 284, 205, 103, 399, 966, 134, 1049, 400, 963, 1439, 171, 650, 6754, 747, 150, 127, 167, 407, 124, 113, 694, 142, 9050, 564, 230, 603, 579, 695, 167, 139, 195, 178, 821, 681, 119, 399, 966, 900, 719, 167, 195, 178, 119, 122, 118, 263, 735, 4596, 1041, 4425, 120, 111, 115, 7399, 226, 959, 1203, 165, 1112, 147, 226, 3259, 432, 152, 1915, 7880, 112, 719, 195, 447, 119, 1001, 1259, 175, 300, 301, 289, 434, 107, 108, 121, 579, 695, 233, 255, 220, 125, 678, 1716, 112, 4343, 119, 175, 300, 1466, 154, 117, 270, 1352, 158, 206, 193, 975, 2598, 406, 183, 105, 524, 117, 1126, 278, 104, 288, 481, 827, 719, 123, 119, 141, 160, 154, 1639, 136, 668, 2686, 426, 144, 1054, 168, 105, 557, 326, 104, 353, 359, 199, 149, 294, 21769, 332, 415, 1226, 111, 284, 205, 1098, 538, 109, 2080, 447, 413, 106, 109, 230, 603, 1980, 233, 1632, 2700, 388, 6863, 1057, 288, 481, 129, 281, 722, 1934, 1487, 128, 163, 372, 453, 446, 2043, 184, 1014, 1877, 20506, 17252, 28679, 901, 288, 480, 691, 826, 318, 758, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1434, 3606, 6253, 103, 459, 4782, 600, 5361, 291, 104, 111, 284, 205, 1227, 361, 548, 2651, 106, 988, 614, 2559, 447, 104, 120, 589, 192, 302, 1793, 113, 694, 579, 1763, 116, 282, 142, 1942, 309, 170, 107, 478, 324, 295, 970, 122, 1543, 1 ]

forum-46391649

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-46391649

Luật nào khiến cô Lê Thu Hà bị đuổi hai lần khỏi tổ quốc?

Thứ năm 22/11/2018 nhật báo TAZ của Đức bình luận về việc Hà Nội trục xuất cô Lê Thu Hà như sau:

Luật sư Đài và bà Lê Thu Hà bị giới chức bắt hồi 12/201. Trong năm nay, hai người bị trục xuất sang CHLB Đức "Lê Thu Hà là công dân của nước Việt Nam, cô không có quốc tịch nào khác. Một quốc gia khước từ, không cho công dân của mình nhập cảnh là một hành vi vi phạm Công pháp quốc tế". Cô Hà sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, vì bất đồng chính kiến đã bị bắt bỏ tù và sau đó trục xuất sang Đức. Cô mong trở về Việt Nam sống với mẹ già nhưng một lần nữa lại bị trục xuất phải quay lại Đức. Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết rằng "cô Hà được Đức cấp giấy tờ có hiệu lực ba năm ở Đức bắt đầu từ ngày 1/11/2018 bao gồm sổ thông hành, giấy phép định cư, giấy phép lao động nhưng cô ấy đã không nhận…". Như thế chính phủ Đức đã thực hiện 'Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch' trợ giúp cô Lê Thu Hà. Trước tiên cần tìm hiểu về quy chế "người không quốc tịch" và luật quốc tịch tại Việt Nam hiện nay.Ta cần tìm hiểu quy chế này và luật quốc tịch xem ra sao. Giúp người không quốc tịch Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch (Convention relating to the Status of Stateless Persons) yêu cầu chính phủ các nước bảo vệ họ tối đa, hỗ trợ giấy tờ đi lại, trợ giúp hành chính, công ăn việc làm, giáo dục. Thuật ngữ "người không quốc tịch" chỉ người không được coi là công dân của bất kỳ quốc gia nào. Công ước 1961 về việc Giảm bớt người không quốc tịch nói cần giảm số người không quốc tịch, bao gồm quyền đi khỏi nơi bị truy bức cũng như quyền trở về quê hương xứ sở. Cả hai Công ước 1954 và 1961 đều chưa được chính phủ Việt Nam ký kết (xem danh sách các nước đã ký ở đây). Một số người dịch thuật ngữ "stateless person" thành "người vô tổ quốc" là không chính xác. Người Việt có thể bị tước quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam vì bất đồng chính kiến hay vì các lý do khác thì vẫn là người Việt và tổ quốc Việt Nam vẫn là tổ quốc của người Việt Nam. 'Tước quốc tịch chưa có tiền lệ ở Việt Nam' Tranh cãi quanh việc Lê Thu Hà từ Đức về VN Người Việt 'tự vẫn' trong trại ở Nhật? Quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam Quyền công dân của người Việt Nam hiện nay rất khác quốc tế và khác cả ở miền Nam Việt Nam trước 30/4/1975. Chính quyền Việt Nam đã công khai trục xuất nhiều công dân bất đồng chính kiến, buộc họ đi lưu đày, vĩnh viễn không cho về quê hương mà cô Lê Thu Hà chỉ là một trường hợp gần nhất. Theo Khoản 2 Điều 17 của Hiến pháp CHXHCN Việt Nam năm 2013 thì "Công dân Việt Nam không thể bị trục xuất, giao nộp cho nhà nước khác." Nhưng Khoản 4, Điều 88 của Hiến pháp 2013 lại cho phép Chủ tịch nước quyền "tước quốc tịch Việt Nam". Khoản 1 điều 31 Luật Quốc Tịch 2008 quy định về việc công dân CHXHCN Việt Nam bị tước quốc tịch. Nhưng việc đuổi khỏi Việt Nam xảy ra cả với những người là công dân Việt Nam. Ngày 24/4/2013, ông Phạm Văn Điệp một công dân Việt Nam sống ở Nga từ năm 1992 nhưng không xin nhập quốc tịch Nga, khi về nước đã bị chận lại và trục xuất vì "vi phạm pháp luật Việt Nam". Ông Điệp cho rằng chỉ có Chủ tịch nước mới có quyền tước quốc tịch của ông, nhưng ông vẫn bị cảnh sát áp tải ra máy bay tống khỏi Việt Nam. Ông Điệp từng tham gia đảng Dân chủ Việt Nam và có viết bài đăng trên Đàn Chim Việt và Dân Luận. Người Do Thái bị trục xuất khỏi Đức trên tàu MS St. Louis tới Antwerp, Bỉ Ông Điệp là trường hợp thứ nhất được biết tương tự với trường hợp cô Lê Thu Hà. Nhưng theo tôi biết, nhiều công dân nước CHXHCN Việt Nam khi đến tòa Đại Sứ xin gia hạn hộ chiếu mới biết họ mất quyền gia hạn. Một số công dân Việt Nam khi về lại Việt Nam bị tịch thu giấy thông hành. Một số khác mặc dù có thẻ thông hành nhưng bị cấm xuất ngoại. Luật pháp Việt Nam khá tùy tiện và như cố luật sư Ngô Bá Thành từng diễn tả là "có cả rừng luật, nhưng khi xét xử lại dùng luật rừng". Ngày 24/6/2014, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch Việt Nam năm 2008. Khoản 2, Ðiều 13 kêu gọi người Việt sống ở nước ngoài làm đơn xin giữ quốc tịch Việt Nam. Trên 4 triệu người Việt sống ở nước ngoài số người xin giữ quốc tịch không nhiều. Sau 30/4/1975, nhiều người ở miền Nam phải ra đi vì bị tù cải tạo, bị phân biệt đối xử, bị tước quyền công dân…nay đa số những ai ra nước ngoài đều đã thành công dân các quốc gia họ tỵ nạn. Nhưng có cả trường hợp họ chọn làm "người không quốc tịch" thay vì phải làm người mang quốc tịch nước CHXHCN Việt Nam. Thanh lọc công dân qua các ví dụ quốc tế Công ước 1954 ra đời để giúp đỡ các nạn nhân bị nhà cầm quyền trục xuất như trường hợp Adolf Hitler tước quốc tịch Đức, trục xuất và diệt chủng người Do Thái. Thời Chiến tranh Lạnh, Liên Xô và Đông Âu cũng tước quốc tịch và trục xuất các nhà bất đồng chính kiến, các văn nghệ sỹ và người Do Thái ra khỏi xứ. Hằng triệu công dân Liên Xô dân tộc Tatar bị cưỡng bách di dân và không được phép quay trở lại quê hương của họ. Thanh lọc sắc tộc, cưỡng bức lưu đày đã xảy ra ở Campuchia sau khi phe Khmer Đỏ chiến thắng, và ở Nam Tư cũ sau khi chế độ cộng sản tan rã. Ở Cuba vào ngày 6/4/1980, 7.000 người lao vào đại sứ quán Peru tại Havana xin tị nạn chính trị. Myanamar không công nhận quyền công dân cho người Rohingya Fidel Castro ra lệnh mở cảng Mariel và mở cửa trại tù cho bất kỳ ai muốn rời Cuba được ra đi. Kết quả chỉ hơn hai tháng có trên 125 nghìn người Cuba đã di cư sang Mỹ. Năm 1998 có xung đột biên giới Eritrea -Ethiopia, chính quyền Ethiopia đã vây bắt hàng nghìn công dân và tống họ sang Eritrea với lý do họ thuộc sắc tộc Eritrea. Myanmar cũng thanh lọc sắc tộc, khiến hơn 300 nghìn dân Hồi giáo Rohingya không được coi là công dân phải bỏ chạy sang Bangladesh hồi cuối tháng 8/2017. Sau vụ Thiên An Môn tháng 6/1989, Trung Quốc cũng đã thanh lọc nhiều công dân bất đồng chính kiến. Gần đây có tin cả triệu người Hồi giáo ở Tân Cương đã bị Bắc Kinh tước quyền công dân, đưa vào các trại cải tạo như ở Việt Nam sau 30/4/1975. Các nước đảm bảo quyền công dân Xin kể về các quyền gắn liền với quốc tịch Úc, nơi tôi đang sinh sống, để có sự so sánh Úc có truyền thống đơn tịch bắt đầu với Đạo luật Quốc tịch năm 1903 (Naturalization Act 1903). Ivana Dolezalova hồi 1968 và hiện nay. Sau khi Liên Xô đem quân vào Praha năm 1968, hàng vạn người Czech và Slovakia đã vượt biên, những người ở lại bị tước quyền xuất cảnh Khi xin gia nhập Quốc tịch Úc, người đứng đơn không bị đòi hỏi bỏ quốc tịch gốc. Năm 2002, Đạo luật Tu chính Quốc tịch Úc bỏ quy định công dân Úc đương nhiên mất quốc tịch Úc khi nhận quốc tịch của quốc gia khác. Nghĩa là Úc công nhận tình trạng song tịch hoặc đa tịch. Cuối năm 2015, tu chính Luật Quốc tịch cho phép tước quốc tịch Úc những người đã xin vào quốc tịch, còn giữ song tịch mà phạm tội hoặc liên can tới khủng bố. Còn tại Đức thời Chiến tranh Lạnh, phía Đông Đức năm 1967 đã ban hành Luật mới về quốc tịch, nhưng phía Tây Đức vẫn áp dụng Luật quốc tịch theo huyết thống từ 1913: "Mọi người Đức đều là công dân Đức". Luật quốc tịch 1913 được tiếp tục sử dụng khi nước Đức thống nhất. Luật Đức đòi hỏi khi nộp đơn xin quốc tịch Đức phải chính thức từ bỏ quốc tịch gốc. Công dân Đức bị mất quốc tịch khi trở thành công dân nước khác nhưng không thể bị tước quốc tịch hay bị trục xuất khỏi nước mình vì bất cứ lý do gì. Còn tại Hoa Kỳ, Hiến pháp định nghĩa công dân theo nguyên tắc huyết thống: con của công dân Mỹ ra đời ở mọi nơi nào trên thế giới đều mang quốc tịch Mỹ. Sau đó, để tránh trường hợp bị kỳ thị màu da, Tu chính án 14 về người da đen đã công nhận quyền công dân cho mọi người sinh ra ở Mỹ. Lợi dụng Tu chính án 14, người ngoại quốc tới Mỹ đẻ con để trẻ em được hưởng quyền công dân và sau này có thể di dân đến Mỹ. Tổng thống Trump nói sẽ ra sắc lệnh ngăn cấm việc lạm dụng này. Luật Mỹ không công nhận song tịch mà cũng không cấm song tịch. Theo Ðiều khoản 349 INA của Luật Quốc tịch Mỹ, "công dân Hoa Kỳ có thể mất quốc tịch Mỹ nếu nhập quốc tịch khác hoặc tuyên thệ trung thành với nước khác". Nhưng thông thường chỉ khi công dân Mỹ làm đơn và tuyên thệ xin từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ thì mới được xem là mất quốc tịch. Luật pháp Mỹ không cho phép bất cứ quan chức tước đoạt quyền công dân của người khác. Chỉ trong một số trường hợp công dân Mỹ không được phép hay bị cấm tới một số khu vực vì lý do an ninh hay chính trị. Quyền công dân thời Việt Nam Cộng Hòa Việt Nam Cộng Hòa sử dụng luật huyết thống nên người Việt và con cái họ mang quốc tịch Việt Nam. Thêm vào đó, ngày 7/12/1955, Tổng thống Ngô Đình Diệm còn ban hành Dụ số 10 quy định tất cả những ai sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam đều là người Việt Nam. Lãnh thổ Việt Nam trong Hiến pháp 1956 và Hiến pháp 1967 là từ Ải Nam Quan đến Mũi Cà Mau, nên người miền Bắc hay Nam đều là công dân Việt Nam. Người có quốc tịch Việt Nam sống ở bất cứ nơi vẫn là người Việt Nam và không ai có quyền tước quốc tịch của người Việt Nam. Người Bắc di cư hay vượt tuyến vào Nam đương nhiên được hưởng mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân VNCH. Chính sách chiêu hồi tạo cơ hội cho hơn 230 ngàn cán binh cộng sản trong đó rất nhiều cán binh từ miền Bắc, về hồi chánh. Họ đã được tự động nhận mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân. Theo Hiến pháp 1967 đa số người Việt hải ngoại hưởng đủ quyền bầu cử và ứng cử kể cả các chức vụ cao nhất là Tổng thống. Điều 13.2 quy định: "Mọi công dân đều có quyền bầu cử, ứng cử và tham gia công vụ trên căn bản bình đẳng theo điều kiện và thể thức luật định." Điều 53.1 quy định quyền ứng cử Tổng Thống hoặc Phó Tổng Thống cho những công dân hội đủ các điều kiện sau đây: "Có Việt tịch từ khi mới sanh ra và liên tục cư ngụ trên lãnh thổ Việt Nam ít nhất mười (10) năm tính đến ngày bầu cử. Thời gian công cán và lưu vong chánh trị tại ngoại quốc được kể như thời gian cư ngụ tại nước nhà." Vấn đề quốc tịch và tổ quốc ngày nay Người Việt hải ngoại dù là thuyền nhân, vượt biên đường bộ, đi theo diện HO, ở lại các quốc gia thuộc Liên Xô và Đông Âu hay nay bị trục xuất như cô Lê Thu Hà, theo tôi đều là tỵ nạn chính trị. Cô Lê Thu Hà muốn về Việt Nam chăm sóc mẹ già nhưng không được cho nhập cảnh Những ai ra đi chính thức nhưng có hoạt động về thông tin, văn hóa, chính trị trái ý với Đảng Cộng sản bị cấm không thể trở về Việt Nam đều có thể được xem là "lưu vong chánh trị". Những người được gia đình bảo lãnh hay sinh ra ở hải ngoại vẫn được xem là những người tỵ nạn chính trị. Khi thể chế tại Việt Nam thay đổi thì mới có được chuyển tiếp, gồm bầu ra Quốc Hội lập hiến soạn thảo hiến pháp mới cho Việt Nam. Hiến pháp mới và luật pháp tương lai nên dựa trên tinh thần nhân bản, hòa đồng dân tộc, Hiến chương LHQ và các Công ước quốc tế về quyền công dân không bị tước quốc tịch, với những điểm tương tự như Hiến pháp VNCH 1967. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Australia. Quý vị có ý kiến đồng ý hoặc phản biện lại bài này, xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk. Xem thêm: Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải Đoàn vượt biên bị đưa về trại giam Công dân Mỹ chính thức bị cấm đi Bắc Hàn

summarize: Luật sư Đài và bà Lê Thu Hà bị giới chức bắt hồi 12/201. Trong năm nay, hai người bị trục xuất sang CHLB Đức "Lê Thu Hà là công dân của nước Việt Nam, cô không có quốc tịch nào khác. Một quốc gia khước từ, không cho công dân của mình nhập cảnh là một hành vi vi phạm Công pháp quốc tế". Cô Hà sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, vì bất đồng chính kiến đã bị bắt bỏ tù và sau đó trục xuất sang Đức. Cô mong trở về Việt Nam sống với mẹ già nhưng một lần nữa lại bị trục xuất phải quay lại Đức. Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết rằng "cô Hà được Đức cấp giấy tờ có hiệu lực ba năm ở Đức bắt đầu từ ngày 1/11/2018 bao gồm sổ thông hành, giấy phép định cư, giấy phép lao động nhưng cô ấy đã không nhận…". Như thế chính phủ Đức đã thực hiện 'Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch' trợ giúp cô Lê Thu Hà. Trước tiên cần tìm hiểu về quy chế "người không quốc tịch" và luật quốc tịch tại Việt Nam hiện nay.Ta cần tìm hiểu quy chế này và luật quốc tịch xem ra sao. Giúp người không quốc tịch Công ước 1954 về Quy chế người không quốc tịch (Convention relating to the Status of Stateless Persons) yêu cầu chính phủ các nước bảo vệ họ tối đa, hỗ trợ giấy tờ đi lại, trợ giúp hành chính, công ăn việc làm, giáo dục. Thuật ngữ "người không quốc tịch" chỉ người không được coi là công dân của bất kỳ quốc gia nào. Công ước 1961 về việc Giảm bớt người không quốc tịch nói cần giảm số người không quốc tịch, bao gồm quyền đi khỏi nơi bị truy bức cũng như quyền trở về quê hương xứ sở. Cả hai Công ước 1954 và 1961 đều chưa được chính phủ Việt Nam ký kết (xem danh sách các nước đã ký ở đây). Một số người dịch thuật ngữ "stateless person" thành "người vô tổ quốc" là không chính xác. Người Việt có thể bị tước quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam vì bất đồng chính kiến hay vì các lý do khác thì vẫn là người Việt và tổ quốc Việt Nam vẫn là tổ quốc của người Việt Nam. 'Tước quốc tịch chưa có tiền lệ ở Việt Nam' Tranh cãi quanh việc Lê Thu Hà từ Đức về VN Người Việt 'tự vẫn' trong trại ở Nhật? Quyền công dân nước CHXHCN Việt Nam Quyền công dân của người Việt Nam hiện nay rất khác quốc tế và khác cả ở miền Nam Việt Nam trước 30/4/1975. Chính quyền Việt Nam đã công khai trục xuất nhiều công dân bất đồng chính kiến, buộc họ đi lưu đày, vĩnh viễn không cho về quê hương mà cô Lê Thu Hà chỉ là một trường hợp gần nhất. Theo Khoản 2 Điều 17 của Hiến pháp CHXHCN Việt Nam năm 2013 thì "Công dân Việt Nam không thể bị trục xuất, giao nộp cho nhà nước khác." Nhưng Khoản 4, Điều 88 của Hiến pháp 2013 lại cho phép Chủ tịch nước quyền "tước quốc tịch Việt Nam". Khoản 1 điều 31 Luật Quốc Tịch 2008 quy định về việc công dân CHXHCN Việt Nam bị tước quốc tịch. Nhưng việc đuổi khỏi Việt Nam xảy ra cả với những người là công dân Việt Nam. Ngày 24/4/2013, ông Phạm Văn Điệp một công dân Việt Nam sống ở Nga từ năm 1992 nhưng không xin nhập quốc tịch Nga, khi về nước đã bị chận lại và trục xuất vì "vi phạm pháp luật Việt Nam". Ông Điệp cho rằng chỉ có Chủ tịch nước mới có quyền tước quốc tịch của ông, nhưng ông vẫn bị cảnh sát áp tải ra máy bay tống khỏi Việt Nam. Ông Điệp từng tham gia đảng Dân chủ Việt Nam và có viết bài đăng trên Đàn Chim Việt và Dân Luận. Người Do Thái bị trục xuất khỏi Đức trên tàu MS St. Louis tới Antwerp, Bỉ Ông Điệp là trường hợp thứ nhất được biết tương tự với trường hợp cô Lê Thu Hà. Nhưng theo tôi biết, nhiều công dân nước CHXHCN Việt Nam khi đến tòa Đại Sứ xin gia hạn hộ chiếu mới biết họ mất quyền gia hạn. Một số công dân Việt Nam khi về lại Việt Nam bị tịch thu giấy thông hành. Một số khác mặc dù có thẻ thông hành nhưng bị cấm xuất ngoại. Luật pháp Việt Nam khá tùy tiện và như cố luật sư Ngô Bá Thành từng diễn tả là "có cả rừng luật, nhưng khi xét xử lại dùng luật rừng". Ngày 24/6/2014, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch Việt Nam năm 2008. Khoản 2, Ðiều 13 kêu gọi người Việt sống ở nước ngoài làm đơn xin giữ quốc tịch Việt Nam. Trên 4 triệu người Việt sống ở nước ngoài số người xin giữ quốc tịch không nhiều. Sau 30/4/1975, nhiều người ở miền Nam phải ra đi vì bị tù cải tạo, bị phân biệt đối xử, bị tước quyền công dân…nay đa số những ai ra nước ngoài đều đã thành công dân các quốc gia họ tỵ nạn. Nhưng có cả trường hợp họ chọn làm "người không quốc tịch" thay vì phải làm người mang quốc tịch nước CHXHCN Việt Nam. Thanh lọc công dân qua các ví dụ quốc tế Công ước 1954 ra đời để giúp đỡ các nạn nhân bị nhà cầm quyền trục xuất như trường hợp Adolf Hitler tước quốc tịch Đức, trục xuất và diệt chủng người Do Thái. Thời Chiến tranh Lạnh, Liên Xô và Đông Âu cũng tước quốc tịch và trục xuất các nhà bất đồng chính kiến, các văn nghệ sỹ và người Do Thái ra khỏi xứ. Hằng triệu công dân Liên Xô dân tộc Tatar bị cưỡng bách di dân và không được phép quay trở lại quê hương của họ. Thanh lọc sắc tộc, cưỡng bức lưu đày đã xảy ra ở Campuchia sau khi phe Khmer Đỏ chiến thắng, và ở Nam Tư cũ sau khi chế độ cộng sản tan rã. Ở Cuba vào ngày 6/4/1980, 7.000 người lao vào đại sứ quán Peru tại Havana xin tị nạn chính trị. Myanamar không công nhận quyền công dân cho người Rohingya Fidel Castro ra lệnh mở cảng Mariel và mở cửa trại tù cho bất kỳ ai muốn rời Cuba được ra đi. Kết quả chỉ hơn hai tháng có trên 125 nghìn người Cuba đã di cư sang Mỹ. Năm 1998 có xung đột biên giới Eritrea -Ethiopia, chính quyền Ethiopia đã vây bắt hàng nghìn công dân và tống họ sang Eritrea với lý do họ thuộc sắc tộc Eritrea. Myanmar cũng thanh lọc sắc tộc, khiến hơn 300 nghìn dân Hồi giáo Rohingya không được coi là công dân phải bỏ chạy sang Bangladesh hồi cuối tháng 8/2017. Sau vụ Thiên An Môn tháng 6/1989, Trung Quốc cũng đã thanh lọc nhiều công dân bất đồng chính kiến. Gần đây có tin cả triệu người Hồi giáo ở Tân Cương đã bị Bắc Kinh tước quyền công dân, đưa vào các trại cải tạo như ở Việt Nam sau 30/4/1975. Các nước đảm bảo quyền công dân Xin kể về các quyền gắn liền với quốc tịch Úc, nơi tôi đang sinh sống, để có sự so sánh Úc có truyền thống đơn tịch bắt đầu với Đạo luật Quốc tịch năm 1903 (Naturalization Act 1903). Ivana Dolezalova hồi 1968 và hiện nay. Sau khi Liên Xô đem quân vào Praha năm 1968, hàng vạn người Czech và Slovakia đã vượt biên, những người ở lại bị tước quyền xuất cảnh Khi xin gia nhập Quốc tịch Úc, người đứng đơn không bị đòi hỏi bỏ quốc tịch gốc. Năm 2002, Đạo luật Tu chính Quốc tịch Úc bỏ quy định công dân Úc đương nhiên mất quốc tịch Úc khi nhận quốc tịch của quốc gia khác. Nghĩa là Úc công nhận tình trạng song tịch hoặc đa tịch. Cuối năm 2015, tu chính Luật Quốc tịch cho phép tước quốc tịch Úc những người đã xin vào quốc tịch, còn giữ song tịch mà phạm tội hoặc liên can tới khủng bố. Còn tại Đức thời Chiến tranh Lạnh, phía Đông Đức năm 1967 đã ban hành Luật mới về quốc tịch, nhưng phía Tây Đức vẫn áp dụng Luật quốc tịch theo huyết thống từ 1913: "Mọi người Đức đều là công dân Đức". Luật quốc tịch 1913 được tiếp tục sử dụng khi nước Đức thống nhất. Luật Đức đòi hỏi khi nộp đơn xin quốc tịch Đức phải chính thức từ bỏ quốc tịch gốc. Công dân Đức bị mất quốc tịch khi trở thành công dân nước khác nhưng không thể bị tước quốc tịch hay bị trục xuất khỏi nước mình vì bất cứ lý do gì. Còn tại Hoa Kỳ, Hiến pháp định nghĩa công dân theo nguyên tắc huyết thống: con của công dân Mỹ ra đời ở mọi nơi nào trên thế giới đều mang quốc tịch Mỹ. Sau đó, để tránh trường hợp bị kỳ thị màu da, Tu chính án 14 về người da đen đã công nhận quyền công dân cho mọi người sinh ra ở Mỹ. Lợi dụng Tu chính án 14, người ngoại quốc tới Mỹ đẻ con để trẻ em được hưởng quyền công dân và sau này có thể di dân đến Mỹ. Tổng thống Trump nói sẽ ra sắc lệnh ngăn cấm việc lạm dụng này. Luật Mỹ không công nhận song tịch mà cũng không cấm song tịch. Theo Ðiều khoản 349 INA của Luật Quốc tịch Mỹ, "công dân Hoa Kỳ có thể mất quốc tịch Mỹ nếu nhập quốc tịch khác hoặc tuyên thệ trung thành với nước khác". Nhưng thông thường chỉ khi công dân Mỹ làm đơn và tuyên thệ xin từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ thì mới được xem là mất quốc tịch. Luật pháp Mỹ không cho phép bất cứ quan chức tước đoạt quyền công dân của người khác. Chỉ trong một số trường hợp công dân Mỹ không được phép hay bị cấm tới một số khu vực vì lý do an ninh hay chính trị. Quyền công dân thời Việt Nam Cộng Hòa Việt Nam Cộng Hòa sử dụng luật huyết thống nên người Việt và con cái họ mang quốc tịch Việt Nam. Thêm vào đó, ngày 7/12/1955, Tổng thống Ngô Đình Diệm còn ban hành Dụ số 10 quy định tất cả những ai sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam đều là người Việt Nam. Lãnh thổ Việt Nam trong Hiến pháp 1956 và Hiến pháp 1967 là từ Ải Nam Quan đến Mũi Cà Mau, nên người miền Bắc hay Nam đều là công dân Việt Nam. Người có quốc tịch Việt Nam sống ở bất cứ nơi vẫn là người Việt Nam và không ai có quyền tước quốc tịch của người Việt Nam. Người Bắc di cư hay vượt tuyến vào Nam đương nhiên được hưởng mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân VNCH. Chính sách chiêu hồi tạo cơ hội cho hơn 230 ngàn cán binh cộng sản trong đó rất nhiều cán binh từ miền Bắc, về hồi chánh. Họ đã được tự động nhận mọi quyền lợi và nghĩa vụ công dân. Theo Hiến pháp 1967 đa số người Việt hải ngoại hưởng đủ quyền bầu cử và ứng cử kể cả các chức vụ cao nhất là Tổng thống. Điều 13.2 quy định: "Mọi công dân đều có quyền bầu cử, ứng cử và tham gia công vụ trên căn bản bình đẳng theo điều kiện và thể thức luật định." Điều 53.1 quy định quyền ứng cử Tổng Thống hoặc Phó Tổng Thống cho những công dân hội đủ các điều kiện sau đây: "Có Việt tịch từ khi mới sanh ra và liên tục cư ngụ trên lãnh thổ Việt Nam ít nhất mười (10) năm tính đến ngày bầu cử. Thời gian công cán và lưu vong chánh trị tại ngoại quốc được kể như thời gian cư ngụ tại nước nhà." Vấn đề quốc tịch và tổ quốc ngày nay Người Việt hải ngoại dù là thuyền nhân, vượt biên đường bộ, đi theo diện HO, ở lại các quốc gia thuộc Liên Xô và Đông Âu hay nay bị trục xuất như cô Lê Thu Hà, theo tôi đều là tỵ nạn chính trị. Cô Lê Thu Hà muốn về Việt Nam chăm sóc mẹ già nhưng không được cho nhập cảnh Những ai ra đi chính thức nhưng có hoạt động về thông tin, văn hóa, chính trị trái ý với Đảng Cộng sản bị cấm không thể trở về Việt Nam đều có thể được xem là "lưu vong chánh trị". Những người được gia đình bảo lãnh hay sinh ra ở hải ngoại vẫn được xem là những người tỵ nạn chính trị. Khi thể chế tại Việt Nam thay đổi thì mới có được chuyển tiếp, gồm bầu ra Quốc Hội lập hiến soạn thảo hiến pháp mới cho Việt Nam. Hiến pháp mới và luật pháp tương lai nên dựa trên tinh thần nhân bản, hòa đồng dân tộc, Hiến chương LHQ và các Công ước quốc tế về quyền công dân không bị tước quốc tịch, với những điểm tương tự như Hiến pháp VNCH 1967. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Australia. Quý vị có ý kiến đồng ý hoặc phản biện lại bài này, xin gửi về vietnamese@bbc.co.uk. Xem thêm: Kỷ luật em trai cựu Bí thư Lê Thanh Hải Đoàn vượt biên bị đưa về trại giam Công dân Mỹ chính thức bị cấm đi Bắc Hàn

[ 108, 287, 285, 161, 2587, 441, 762, 105, 263, 729, 1947, 337, 133, 249, 229, 290, 496, 12932, 5872, 112, 298, 147, 801, 196, 111, 133, 1754, 387, 586, 10747, 2379, 663, 189, 14151, 1947, 337, 106, 135, 137, 104, 142, 131, 578, 602, 110, 107, 198, 492, 224, 911, 430, 198, 165, 8112, 148, 103, 110, 114, 135, 137, 104, 267, 669, 313, 106, 116, 209, 554, 554, 473, 487, 246, 198, 7691, 1861, 337, 296, 124, 105, 301, 227, 149, 131, 578, 171, 295, 210, 122, 357, 115, 133, 290, 306, 717, 105, 187, 150, 1754, 387, 586, 3379, 1861, 872, 319, 125, 131, 132, 307, 119, 966, 1999, 170, 116, 400, 761, 153, 133, 1754, 387, 139, 1015, 153, 3379, 1012, 441, 362, 551, 762, 114, 217, 160, 15649, 337, 117, 663, 373, 1336, 940, 107, 614, 265, 459, 147, 108, 121, 663, 290, 178, 148, 191, 12991, 5250, 374, 770, 2803, 206, 209, 103, 1336, 656, 190, 5507, 1336, 656, 825, 192, 170, 602, 728, 115, 110, 238, 10468, 1260, 175, 122, 256, 663, 115, 223, 199, 10222, 1126, 5371, 125, 2770, 353, 111, 110, 198, 492, 257, 643, 422, 602, 729, 1947, 337, 112, 957, 462, 260, 370, 524, 125, 565, 353, 3790, 110, 198, 492, 207, 105, 1023, 198, 492, 149, 131, 132, 199, 1103, 14681, 260, 370, 524, 565, 353, 126, 105, 1023, 198, 492, 453, 124, 2968, 14128, 111, 110, 198, 492, 487, 1126, 5371, 125, 2770, 353, 111, 110, 198, 492, 18305, 6280, 6257, 26961, 515, 1082, 1430, 10293, 11848, 1534, 8302, 8904, 5999, 3782, 5270, 436, 352, 122, 256, 109, 142, 327, 1486, 154, 935, 635, 103, 1174, 643, 1336, 940, 184, 1398, 643, 422, 209, 122, 103, 135, 446, 156, 140, 103, 309, 3534, 9738, 1063, 3790, 110, 198, 492, 207, 163, 111, 110, 117, 703, 106, 135, 137, 104, 295, 393, 198, 165, 1279, 487, 1126, 7654, 125, 358, 4134, 320, 1911, 111, 110, 198, 492, 123, 260, 558, 166, 111, 110, 198, 492, 103, 374, 770, 168, 184, 574, 328, 133, 1330, 954, 127, 128, 168, 319, 125, 1321, 1517, 1790, 7480, 1744, 196, 487, 1126, 5371, 105, 7654, 413, 289, 117, 122, 256, 243, 132, 667, 299, 444, 6543, 595, 333, 109, 142, 115, 667, 108, 121, 248, 831, 430, 166, 111, 414, 887, 1063, 189, 20426, 8904, 108, 5284, 3782, 207, 164, 3790, 616, 420, 198, 207, 106, 110, 122, 4803, 606, 131, 107, 136, 133, 2438, 168, 135, 137, 142, 7529, 131, 132, 171, 295, 210, 122, 357, 194, 171, 109, 241, 180, 211, 143, 244, 106, 111, 131, 105, 420, 198, 131, 132, 244, 106, 420, 198, 104, 111, 131, 629, 6757, 11460, 198, 492, 289, 107, 379, 947, 108, 121, 131, 7030, 3086, 1346, 1017, 358, 729, 1947, 337, 148, 663, 125, 312, 606, 243, 377, 4142, 244, 257, 113, 1322, 108, 121, 1085, 347, 2659, 135, 137, 142, 7529, 131, 132, 2659, 135, 137, 104, 111, 243, 132, 493, 275, 215, 211, 198, 216, 105, 211, 186, 108, 121, 752, 132, 131, 132, 226, 6887, 112, 448, 168, 243, 132, 115, 135, 550, 1754, 387, 158, 135, 137, 295, 210, 122, 3575, 1170, 154, 184, 931, 16742, 2788, 2058, 110, 114, 125, 1321, 1517, 145, 602, 729, 1947, 337, 163, 106, 172, 271, 279, 386, 1704, 520, 5576, 944, 747, 1980, 104, 1478, 246, 7529, 243, 132, 147, 3020, 143, 5340, 137, 131, 132, 110, 136, 133, 1754, 387, 103, 384, 2577, 114, 152, 142, 4594, 311, 5576, 5907, 747, 4423, 104, 1478, 246, 3020, 153, 114, 656, 483, 492, 142, 168, 189, 18531, 198, 492, 131, 4355, 5576, 876, 179, 3624, 1012, 162, 7050, 3076, 565, 190, 125, 156, 135, 137, 7529, 131, 132, 133, 2438, 198, 492, 112, 311, 358, 1743, 574, 243, 132, 488, 124, 186, 119, 120, 111, 106, 135, 137, 243, 629, 1245, 10524, 5154, 103, 118, 971, 551, 19040, 116, 135, 137, 131, 132, 307, 108, 121, 468, 148, 147, 4498, 170, 110, 676, 669, 198, 492, 1812, 129, 125, 142, 115, 133, 10553, 153, 105, 1754, 387, 171, 5916, 473, 246, 1023, 243, 4355, 208, 19040, 114, 160, 163, 107, 483, 492, 142, 239, 107, 168, 2438, 198, 492, 104, 118, 103, 170, 118, 244, 133, 313, 338, 516, 1299, 124, 452, 502, 3631, 574, 131, 629, 208, 19040, 434, 268, 165, 283, 651, 185, 243, 132, 105, 107, 508, 392, 687, 159, 6195, 8155, 243, 105, 651, 21094, 112, 606, 1133, 579, 133, 1754, 387, 574, 663, 159, 540, 16909, 8459, 5899, 228, 27032, 103, 2963, 208, 11559, 106, 271, 279, 259, 202, 117, 217, 489, 222, 119, 271, 279, 602, 729, 1947, 337, 112, 311, 181, 141, 2034, 158, 135, 137, 142, 7529, 131, 132, 129, 155, 660, 440, 2751, 676, 165, 576, 523, 1496, 239, 217, 154, 552, 168, 165, 3328, 430, 166, 135, 137, 131, 132, 129, 125, 153, 131, 132, 133, 492, 498, 1336, 206, 3520, 430, 166, 211, 945, 428, 107, 2607, 206, 209, 170, 133, 918, 387, 4778, 1012, 246, 131, 132, 896, 1975, 1573, 105, 128, 601, 330, 441, 1708, 3195, 994, 434, 407, 1072, 106, 2363, 186, 1770, 2775, 170, 129, 587, 528, 153, 467, 330, 1770, 340, 1245, 2180, 25073, 103, 162, 213, 206, 235, 1012, 1298, 3359, 1397, 1955, 116, 166, 179, 104, 1012, 198, 492, 131, 132, 147, 4622, 5576, 4448, 15686, 431, 1771, 758, 343, 111, 131, 307, 108, 121, 142, 351, 140, 652, 676, 533, 198, 492, 131, 629, 1601, 231, 1147, 617, 111, 131, 307, 108, 121, 142, 351, 166, 111, 676, 533, 198, 492, 110, 2210, 759, 13560, 158, 111, 108, 121, 752, 132, 139, 124, 184, 171, 133, 717, 655, 4030, 133, 613, 575, 195, 528, 103, 133, 2438, 168, 135, 137, 599, 7655, 635, 166, 120, 375, 124, 142, 351, 413, 115, 164, 135, 137, 109, 198, 165, 154, 2398, 4082, 311, 107, 186, 271, 279, 154, 680, 140, 3790, 110, 198, 492, 207, 346, 171, 139, 140, 111, 518, 198, 492, 142, 7529, 131, 629, 805, 2383, 135, 137, 235, 109, 1380, 1094, 198, 216, 487, 1126, 5371, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1283, 147, 11789, 5250, 1845, 188, 1576, 17010, 104, 663, 342, 410, 125, 156, 337, 710, 1754, 387, 602, 729, 1947, 337, 128, 3135, 1 ]

world-38167671

https://www.bbc.com/vietnamese/world-38167671

Trump bổ nhiệm Tướng Mattis làm bộ trưởng Quốc phòng

Tổng thống đắc cử Donald Trump bổ nhiệm Tướng James Mattis làm Bộ trưởng Quốc phòng.

Tướng James Mattis được biết đến với quan điểm thẳng thắn Tướng Mattis, người có biệt danh "Mad Dog" (Chó điên), từng công khai chỉ trích chính sách Trung Đông của chính quyền Obama, nhất là về vấn đề Iran. Ông gọi Iran là "mối đe dọa lâu dài nhất cho sự ổn định và hòa bình ở Trung Đông". Ông Trump đưa ra thông báo ở Cincinnati khi bắt đầu chuyến "USA Thank You Tour 2016" để cảm ơn những người ủng hộ trên toàn nước Mỹ. "Người ta nói rằng ông Mattis là người gần giống Tướng George Patton [chỉ huy quân đội Mỹ trong Thế Chiến hai] nhất mà chúng ta có được," ông Trump nói. Ông Trump trước đó đã mô tả Tướng Mattis, 66 tuổi, là "thực sự là một vị tướng của các tướng". Ông Mattis là tướng thủy quân lục chiến từng chỉ huy tiểu đoàn tấn công trong chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 và chỉ huy lực lượng đặc nhiệm tại miền nam Afghanistan năm 2001. Ông cũng tham gia cuộc chiến Iraq năm 2003 và đóng vai trò quan trọng trong trận Fallujah một năm sau đó. Tướng Mattis nghỉ hưu năm 2013 sau khi đạt đến vị trí chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương của quân đội Mỹ. Các phóng viên nói việc bổ nhiệm ông Mattis sẽ được quân đội Mỹ tán thành. Tuy nhiên, có một trở ngại về hiến pháp cần được giải quyết trước khi ông được tái bổ nhiệm. Theo luật Mỹ, một sĩ quan về hưu phải ra khỏi quân đội ít nhất bảy năm mới có thể được bổ nhiệm vai trò bộ trưởng quốc phòng. Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ phải thông qua việc này để Tướng Mattis nhận vai trò mới.

summarize: Tướng James Mattis được biết đến với quan điểm thẳng thắn Tướng Mattis, người có biệt danh "Mad Dog" (Chó điên), từng công khai chỉ trích chính sách Trung Đông của chính quyền Obama, nhất là về vấn đề Iran. Ông gọi Iran là "mối đe dọa lâu dài nhất cho sự ổn định và hòa bình ở Trung Đông". Ông Trump đưa ra thông báo ở Cincinnati khi bắt đầu chuyến "USA Thank You Tour 2016" để cảm ơn những người ủng hộ trên toàn nước Mỹ. "Người ta nói rằng ông Mattis là người gần giống Tướng George Patton [chỉ huy quân đội Mỹ trong Thế Chiến hai] nhất mà chúng ta có được," ông Trump nói. Ông Trump trước đó đã mô tả Tướng Mattis, 66 tuổi, là "thực sự là một vị tướng của các tướng". Ông Mattis là tướng thủy quân lục chiến từng chỉ huy tiểu đoàn tấn công trong chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 và chỉ huy lực lượng đặc nhiệm tại miền nam Afghanistan năm 2001. Ông cũng tham gia cuộc chiến Iraq năm 2003 và đóng vai trò quan trọng trong trận Fallujah một năm sau đó. Tướng Mattis nghỉ hưu năm 2013 sau khi đạt đến vị trí chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương của quân đội Mỹ. Các phóng viên nói việc bổ nhiệm ông Mattis sẽ được quân đội Mỹ tán thành. Tuy nhiên, có một trở ngại về hiến pháp cần được giải quyết trước khi ông được tái bổ nhiệm. Theo luật Mỹ, một sĩ quan về hưu phải ra khỏi quân đội ít nhất bảy năm mới có thể được bổ nhiệm vai trò bộ trưởng quốc phòng. Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ phải thông qua việc này để Tướng Mattis nhận vai trò mới.

[ 108, 287, 285, 161, 1842, 2737, 7091, 117, 217, 155, 119, 146, 318, 952, 3704, 1842, 7091, 103, 111, 107, 575, 595, 13814, 1230, 1133, 269, 207, 444, 25122, 3416, 856, 434, 135, 550, 163, 788, 122, 333, 151, 510, 104, 122, 168, 5073, 202, 106, 125, 255, 220, 4267, 208, 343, 1443, 106, 189, 7619, 1011, 1050, 727, 677, 202, 114, 144, 970, 190, 105, 544, 342, 108, 121, 151, 510, 340, 208, 484, 251, 124, 206, 188, 108, 121, 24436, 129, 290, 178, 803, 189, 18868, 108, 26161, 7783, 12659, 2434, 207, 130, 406, 108, 1450, 120, 111, 535, 523, 159, 258, 142, 1091, 2661, 169, 123, 160, 118, 7091, 106, 111, 386, 855, 1842, 2217, 23902, 1775, 11731, 1254, 252, 559, 200, 113, 773, 1323, 196, 1649, 202, 145, 174, 169, 107, 8285, 118, 484, 454, 208, 484, 226, 150, 115, 787, 1072, 1842, 7091, 103, 6326, 1343, 106, 6599, 144, 106, 116, 297, 477, 104, 109, 477, 340, 208, 7091, 106, 477, 1613, 252, 1438, 242, 434, 163, 1254, 1159, 526, 623, 135, 113, 242, 250, 501, 2652, 147, 4670, 105, 163, 1254, 265, 423, 634, 517, 149, 752, 828, 2713, 147, 7494, 208, 127, 268, 165, 204, 242, 1334, 147, 4497, 105, 609, 809, 704, 146, 308, 113, 852, 24980, 116, 147, 187, 837, 1842, 7091, 1207, 2208, 147, 3020, 187, 129, 764, 155, 297, 512, 163, 1254, 429, 1005, 1047, 151, 929, 104, 252, 559, 1091, 303, 662, 182, 123, 156, 1397, 517, 118, 7091, 134, 117, 252, 559, 200, 1505, 164, 112, 421, 572, 107, 116, 319, 755, 125, 1488, 246, 260, 117, 272, 302, 226, 129, 118, 117, 1139, 1397, 4402, 520, 330, 968, 116, 621, 146, 125, 2208, 139, 124, 574, 252, 559, 500, 202, 1856, 147, 239, 107, 136, 117, 1397, 517, 809, 704, 317, 395, 198, 4382, 162, 213, 180, 283, 607, 544, 594, 820, 134, 139, 206, 235, 156, 126, 130, 1842, 7091, 238, 809, 704, 1926, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 408, 234, 2305, 368, 1477, 484, 1397, 517, 1842, 2737, 7091, 140, 429, 395, 162, 4382, 1 ]

world-54191313

https://www.bbc.com/vietnamese/world-54191313

Nhà giàu Việt và trào lưu mua hộ chiếu ngoại 'vì tương lai con em'

Kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển, hội nhập với quốc tế thì nhu cầu định cư của người Việt diện đầu tư bắt đầu nổi lên.

Nhà giàu Việt và trào lưu mua hộ chiếu ngoại 'vì tương lai con em' Trong một thời gian dài, định cư ở Hoa Kỳ là mục tiêu của nhiều người nhưng sau khi chính sách EB-5 ở Mỹ bị thắt chặt, thì châu Âu đang trở thành miền đất hứa mới mẻ. Người ta có thể chọn mua thị thực hay hộ chiếu ở các nước châu Âu thông qua diện đầu tư hay nhiều kênh khác. Sở hữu hộ chiếu thứ hai đã len lỏi vào trong suy nghĩ của một số chính trị gia Việt Nam. Mấy năm trước, bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường, Chủ tịch HĐQT công ty TNG Holdings VN, người đã trúng cử Đại Biểu Quốc hội khóa XIV, đã từng mua quốc tịch Cộng hoà Malta thông qua hình thức đầu tư kinh doanh. Sau đó bà bị bãi nhiệm vì vi phạm Luật Quốc tịch Việt Nam. Những ai mua ‘hộ chiếu vàng’ của Cyprus? Nhập tịch vào Cyprus: nhiều câu hỏi từ trường hợp ông Phạm Phú Quốc Tháng 8/2020, có tin Đại biểu QH Phạm Phú Quốc thừa nhận việc ông có quốc tịch Cyprus từ năm 2018. Câu hỏi dư luận đặt ra là tiền ở đâu ra và làm thế nào mà ông Quốc có thể được tấm hộ chiếu với giá trị hơn 2,5 triệu USD? Tôi xin kể lại câu chuyện về nhu cầu định cư diện đầu tư và mua hộ chiếu thứ hai của giới nhà giàu người Việt tăng lên, qua kinh nghiệm tại Anh trợ giúp người quan tâm. Đầu tiên là một ví dụ cụ thể: Sau nhiều năm mong chờ, gia đình anh Đức, 38 tuổi cư ngụ tại quận Cầu Giấy Hà Nội, một doanh nhân thành đạt, đã được tấm hộ chiếu để nhập cư vào Anh theo diện doanh nhân đầu tư. Cuộc sống mới ở thủ đô London hứa hẹn sẽ mang lại cho gia đình anh nhiều cơ hội mới. Anh và vợ đặt kế hoạch cho tương lai kinh doanh cũng như tận hưởng chất lượng cuộc sống ở xứ sở sương mù, và đặt lên kế hoạch cho tương lai của hai đứa con gái mình tiếp cận nền giáo dục tiên tiến nhất, và gia đình được hưởng chính sách chăm sóc sức khỏe y tế miễn phí. Thời tiết mát mẻ với cái nắng êm dịu vào mùa hè năm 2019 ở thủ đô London làm anh vui và hứng khởi. Sau khi tôi tư vấn giúp gia đình anh hoàn tất thủ tục giấy tờ có visa theo diện doanh nhân đầu tư, tôi hẹn gặp anh vào một buổi chiều tươi đẹp để uống cafe tại Starbucks trên con phố mua sắm sầm uất và nhộn nhịp ở Sloan Square, Quận Kensington và Chelsea. “Từ nay con cái của tôi có được môi trường sống tốt và chúng tôi đã có kế hoạch cho tương lai của mình ở đây,” anh Đức tỏ bày. Theo tôi biết, gia đình anh Đức là một trong rất đông gia đình Việt di cư mỗi năm. Ra đi từ sau 1975 Chúng ta thường nghe nói về Giấc mơ người Mỹ: thuật ngữ nói về người di cư vượt qua rào cản của xã hội Mỹ và đạt được cơ hội, thịnh vượng, bình đẳng và thành công; và giúp cho kinh tế gia đình và con cái họ đi lên. Đó là một trong ước mơ của người Việt vào thập niên 1980 khi làn sóng của người Việt vượt biên bắt đầu để tìm đến vùng đất mới an lành. Giấc mơ Mỹ tập hợp các quyền tự do và bình đẳng, có cơ hội để thịnh vượng và thành công, cũng như sự thăng tiến và vươn lên trong xã hội Mỹ. Tính đến năm 2017 số người gốc Việt ở Hoa Kỳ là 1,3 triệu, chiếm 3% dân số và lớn thứ 6 đại diện cho nhóm sinh ra ở nước ngoài tại Mỹ. Trong những thập niên 1990 khi Việt Nam bắt đầu mở cửa hòa nhập với nền kinh tế thế giới, người Việt đã tìm nhiều cách để định cư nước ngoài. Phổ biến nhất là phong trào đi xuất khẩu lao động qua các nước phát triển ở khu vực châu Á như Nhật, Hàn Quốc - trước đó đã có làn sóng xuất khẩu lao động sang Liên Xô và Đông Âu – và mục tiêu ra đi vẫn luôn là để có cơ hội nghề nghiệp với mức lương tốt hơn và tương lai rộng mở. Người Việt di cư bất hợp pháp: Những giấc mơ không thành Vụ 39 người chết: Nỗi đau tột cùng của những gia đình Việt Nam Nhưng người Việt không chỉ đi xuất khẩu lao động phổ thông như trước và tìm cách ở lại qua các cách khác nhau, mà đi định cư theo diện đầu tư của các nước phát triển. Theo báo cáo của Tổ chức Di cư Quốc tế, hàng năm có hơn 100,000 người Việt di cư, và các nhà giàu người Việt Nam chọn các nước truyền thống có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Canada, Úc và châu Âu là địa điểm hàng đầu để đi định cư. Những năm gần đây, Anh Quốc, Ireland, Malta, Tây Ban Nha, Cyprus và Hy Lạp đã trở thành điểm đến ưa thích của người giàu Việt Nam nhờ quy chế cho phép nhà đầu tư và doanh nhân chỉ cần bỏ tiền ra mua bất động sản hay đầu tư vào các cổ phiếu hay mua lại doanh nghiệp có sẵn, là họ có thể có trong tay một tấm hộ chiếu có giá trị và quyền lực. Riêng với nhóm có khi điều kiện kinh tế cho phép, nhiều gia đình Việt Nam ban đầu cho con đi du học nước ngoài, rồi sau đó mở đường cho cha mẹ theo chân sang định cư. Số lượng người Việt đi dụ học ở các phương Tây tăng nhiều. Hiện tượng du học đã nổi lên rầm rộ hơn 15 năm nay, và nhiều du học sinh đi học và tìm cách ở lại. Lượng người Việt ở nước ngoài tăng lên dần theo diện đoàn tụ gia đình và vì các du học sinh ở lại. Nhà giàu Việt nay đi đâu? Vào thời điểm này, khi kinh tế VN đã hội nhập mạnh với nền kinh tế thế giới, dòng vốn đầu tư nước ngoài về Việt Nam rất nhiều thì giới nhà giàu Việt tăng lên đáng kể. Từ đó chúng ta thấy có một dòng chảy khác: dòng người ra đi. Vì sao người Việt giàu chọn nhập tịch đảo Cyprus, Saint Lucia, Bồ Đào Nha Cyprus sẽ tước 'hộ chiếu vàng' của 7 người Báo cáo của Wealth-X và Knight Frank đều nhận định rằng số lượng người siêu giàu Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh. Theo Wealth-X, người siêu giàu là các cá nhân có tài sản trên 30 triệu USD và Việt Nam nằm trong nhóm các nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng người siêu giàu nhanh nhất thế giới giai đoạn 2012-2017. Những nhà giàu có đó đã tìm cách mua nhà định cư ở nước ngoài. Theo số liệu tôi tìm hiểu thì nhóm người này đã chi ra khoảng 11-13 tỉ USD mỗi năm, thông qua các dự án đầu tư nhà đất hay các dự án nhằm hợp thức hóa thị thực định cư hay quyền thường trú nhân. Châu Âu và cơ hội định cư Trong vài năm trở lại đây, ngày càng có nhiều nhà đầu tư Việt quan tâm tới châu Âu khá nhiều. Cụ thể tôi biết về các trường hợp mong chờ cơ hội sở hữu thẻ định cư dài hạn và hộ chiếu Anh và Ireland; Giao dịch của khách hàng người Việt đến Anh Quốc tăng dần thông qua chương trình định cư vì thông điệp của Vương Quốc Anh rất rõ ràng, họ chỉ chào đón các nhà đầu tư có điều kiện và nhà giàu. Nếu bạn hơn 18 tuổi, không có tiền án, tiền sự và đem 2 triệu bảng Anh (60 tỷ VND) đầu tư vào Anh Quốc và số tiền đó phải chi vào kinh doanh, thì bạn dễ dàng được cấp thị thực diện doanh nhân định cư 3 năm và 4 tháng cho lần cấp đầu; Sau đó bạn sẽ được quyền gia hạn visa thêm hai năm ở lại Anh và sau 5 năm bạn có quyền xin thẻ định cư. Trong chương trình này bạn có thể bảo lãnh gia đình và người thân của mình đoàn tụ. Bộ Nội vụ Anh sẽ cấp cho bạn thị thực định cư vĩnh viễn nhanh hơn nếu trong trường hợp, trong vòng 3 năm đầu bạn có hơn 5 triệu bảng và chỉ 2 năm nếu như bạn có hơn 10 triệu để đầu tư. Sau khi có thẻ định cư vĩnh viễn hơn một năm, bạn có quyền xin nhập tịch và nhận hộ chiếu Anh Quốc. Một ví dụ khác là CH Ireland, nước không bắt buộc người nước ngoài phải lưu trú một số ngày nhất định trong năm mới được cấp thẻ định cư. Nếu bạn mua một căn nhà Ireland từ 2 triệu Euro, thì bạn đã có cơ hội định cư ở đất nước này. Bên cạnh đó, xu hướng “đầu tư di cư”, “hay đầu tư để nhập tịch” và “di cư vốn” cũng ngày một rõ nét hơn ở đất nước nói tiếng Anh này. Nếu các nhà giàu phải đầu tư ít nhất 1 triệu euro vào một doanh nghiệp Ireland đủ điều kiện trong ít nhất ba năm là bạn có cơ hội định cư vĩnh viễn và sau đó là có quốc tịch Ireland. Suy nghĩ của người ra đi là gì? Sau tám năm làm công việc tư vấn ở London, tôi gặp gỡ nhiều nhà đầu tư giàu có và thành đạt từ Việt Nam. Phải nhận thấy đại đa số họ luôn trăn trở là làm cách nào để con cái họ được hưởng một nền giáo dục tiên tiến, gia đình được hưởng chính sách y tế tốt nhất và miễn phí. Họ cũng than làm sao để được sống trong một xã hội văn minh và gia đình được hưởng chế độ phúc lợi và an sinh xã hội tốt, nắm trong tay những hộ chiếu hùng mạnh nhằm tạo ra lợi thế cho thế hệ sau này trong xu thế hội nhập quốc tế. Một thực tế hiện nay là hộ chiếu của Việt Nam còn rất nhiều hạn chế để tự do đi lại đến các quốc gia và vùng lãnh thổ khác. Giáo dục, chất lượng cuộc sống ở Việt Nam vẫn còn rất thấp hơn so với các nước trong khu vực. Môi trường ô nhiễm kéo dài khiến sức khỏe của con người cũng ngày càng giảm. Tôi hiểu rằng chừng nào nào những giá trị căn bản đó chưa được cải thiện, thì giới nhà giàu Việt sẽ vẫn còn đi tìm kiếm những nơi “đất lành, chim đậu”. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của ông Thoi Nguyễn, hiện sống và làm việc tại London. Tác giả cũng từng có các bài đăng trên báo Việt Nam và trang The Diplomat.

summarize: Nhà giàu Việt và trào lưu mua hộ chiếu ngoại 'vì tương lai con em' Trong một thời gian dài, định cư ở Hoa Kỳ là mục tiêu của nhiều người nhưng sau khi chính sách EB-5 ở Mỹ bị thắt chặt, thì châu Âu đang trở thành miền đất hứa mới mẻ. Người ta có thể chọn mua thị thực hay hộ chiếu ở các nước châu Âu thông qua diện đầu tư hay nhiều kênh khác. Sở hữu hộ chiếu thứ hai đã len lỏi vào trong suy nghĩ của một số chính trị gia Việt Nam. Mấy năm trước, bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường, Chủ tịch HĐQT công ty TNG Holdings VN, người đã trúng cử Đại Biểu Quốc hội khóa XIV, đã từng mua quốc tịch Cộng hoà Malta thông qua hình thức đầu tư kinh doanh. Sau đó bà bị bãi nhiệm vì vi phạm Luật Quốc tịch Việt Nam. Những ai mua ‘hộ chiếu vàng’ của Cyprus? Nhập tịch vào Cyprus: nhiều câu hỏi từ trường hợp ông Phạm Phú Quốc Tháng 8/2020, có tin Đại biểu QH Phạm Phú Quốc thừa nhận việc ông có quốc tịch Cyprus từ năm 2018. Câu hỏi dư luận đặt ra là tiền ở đâu ra và làm thế nào mà ông Quốc có thể được tấm hộ chiếu với giá trị hơn 2,5 triệu USD? Tôi xin kể lại câu chuyện về nhu cầu định cư diện đầu tư và mua hộ chiếu thứ hai của giới nhà giàu người Việt tăng lên, qua kinh nghiệm tại Anh trợ giúp người quan tâm. Đầu tiên là một ví dụ cụ thể: Sau nhiều năm mong chờ, gia đình anh Đức, 38 tuổi cư ngụ tại quận Cầu Giấy Hà Nội, một doanh nhân thành đạt, đã được tấm hộ chiếu để nhập cư vào Anh theo diện doanh nhân đầu tư. Cuộc sống mới ở thủ đô London hứa hẹn sẽ mang lại cho gia đình anh nhiều cơ hội mới. Anh và vợ đặt kế hoạch cho tương lai kinh doanh cũng như tận hưởng chất lượng cuộc sống ở xứ sở sương mù, và đặt lên kế hoạch cho tương lai của hai đứa con gái mình tiếp cận nền giáo dục tiên tiến nhất, và gia đình được hưởng chính sách chăm sóc sức khỏe y tế miễn phí. Thời tiết mát mẻ với cái nắng êm dịu vào mùa hè năm 2019 ở thủ đô London làm anh vui và hứng khởi. Sau khi tôi tư vấn giúp gia đình anh hoàn tất thủ tục giấy tờ có visa theo diện doanh nhân đầu tư, tôi hẹn gặp anh vào một buổi chiều tươi đẹp để uống cafe tại Starbucks trên con phố mua sắm sầm uất và nhộn nhịp ở Sloan Square, Quận Kensington và Chelsea. “Từ nay con cái của tôi có được môi trường sống tốt và chúng tôi đã có kế hoạch cho tương lai của mình ở đây,” anh Đức tỏ bày. Theo tôi biết, gia đình anh Đức là một trong rất đông gia đình Việt di cư mỗi năm. Ra đi từ sau 1975 Chúng ta thường nghe nói về Giấc mơ người Mỹ: thuật ngữ nói về người di cư vượt qua rào cản của xã hội Mỹ và đạt được cơ hội, thịnh vượng, bình đẳng và thành công; và giúp cho kinh tế gia đình và con cái họ đi lên. Đó là một trong ước mơ của người Việt vào thập niên 1980 khi làn sóng của người Việt vượt biên bắt đầu để tìm đến vùng đất mới an lành. Giấc mơ Mỹ tập hợp các quyền tự do và bình đẳng, có cơ hội để thịnh vượng và thành công, cũng như sự thăng tiến và vươn lên trong xã hội Mỹ. Tính đến năm 2017 số người gốc Việt ở Hoa Kỳ là 1,3 triệu, chiếm 3% dân số và lớn thứ 6 đại diện cho nhóm sinh ra ở nước ngoài tại Mỹ. Trong những thập niên 1990 khi Việt Nam bắt đầu mở cửa hòa nhập với nền kinh tế thế giới, người Việt đã tìm nhiều cách để định cư nước ngoài. Phổ biến nhất là phong trào đi xuất khẩu lao động qua các nước phát triển ở khu vực châu Á như Nhật, Hàn Quốc - trước đó đã có làn sóng xuất khẩu lao động sang Liên Xô và Đông Âu – và mục tiêu ra đi vẫn luôn là để có cơ hội nghề nghiệp với mức lương tốt hơn và tương lai rộng mở. Người Việt di cư bất hợp pháp: Những giấc mơ không thành Vụ 39 người chết: Nỗi đau tột cùng của những gia đình Việt Nam Nhưng người Việt không chỉ đi xuất khẩu lao động phổ thông như trước và tìm cách ở lại qua các cách khác nhau, mà đi định cư theo diện đầu tư của các nước phát triển. Theo báo cáo của Tổ chức Di cư Quốc tế, hàng năm có hơn 100,000 người Việt di cư, và các nhà giàu người Việt Nam chọn các nước truyền thống có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Canada, Úc và châu Âu là địa điểm hàng đầu để đi định cư. Những năm gần đây, Anh Quốc, Ireland, Malta, Tây Ban Nha, Cyprus và Hy Lạp đã trở thành điểm đến ưa thích của người giàu Việt Nam nhờ quy chế cho phép nhà đầu tư và doanh nhân chỉ cần bỏ tiền ra mua bất động sản hay đầu tư vào các cổ phiếu hay mua lại doanh nghiệp có sẵn, là họ có thể có trong tay một tấm hộ chiếu có giá trị và quyền lực. Riêng với nhóm có khi điều kiện kinh tế cho phép, nhiều gia đình Việt Nam ban đầu cho con đi du học nước ngoài, rồi sau đó mở đường cho cha mẹ theo chân sang định cư. Số lượng người Việt đi dụ học ở các phương Tây tăng nhiều. Hiện tượng du học đã nổi lên rầm rộ hơn 15 năm nay, và nhiều du học sinh đi học và tìm cách ở lại. Lượng người Việt ở nước ngoài tăng lên dần theo diện đoàn tụ gia đình và vì các du học sinh ở lại. Nhà giàu Việt nay đi đâu? Vào thời điểm này, khi kinh tế VN đã hội nhập mạnh với nền kinh tế thế giới, dòng vốn đầu tư nước ngoài về Việt Nam rất nhiều thì giới nhà giàu Việt tăng lên đáng kể. Từ đó chúng ta thấy có một dòng chảy khác: dòng người ra đi. Vì sao người Việt giàu chọn nhập tịch đảo Cyprus, Saint Lucia, Bồ Đào Nha Cyprus sẽ tước 'hộ chiếu vàng' của 7 người Báo cáo của Wealth-X và Knight Frank đều nhận định rằng số lượng người siêu giàu Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh. Theo Wealth-X, người siêu giàu là các cá nhân có tài sản trên 30 triệu USD và Việt Nam nằm trong nhóm các nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng người siêu giàu nhanh nhất thế giới giai đoạn 2012-2017. Những nhà giàu có đó đã tìm cách mua nhà định cư ở nước ngoài. Theo số liệu tôi tìm hiểu thì nhóm người này đã chi ra khoảng 11-13 tỉ USD mỗi năm, thông qua các dự án đầu tư nhà đất hay các dự án nhằm hợp thức hóa thị thực định cư hay quyền thường trú nhân. Châu Âu và cơ hội định cư Trong vài năm trở lại đây, ngày càng có nhiều nhà đầu tư Việt quan tâm tới châu Âu khá nhiều. Cụ thể tôi biết về các trường hợp mong chờ cơ hội sở hữu thẻ định cư dài hạn và hộ chiếu Anh và Ireland; Giao dịch của khách hàng người Việt đến Anh Quốc tăng dần thông qua chương trình định cư vì thông điệp của Vương Quốc Anh rất rõ ràng, họ chỉ chào đón các nhà đầu tư có điều kiện và nhà giàu. Nếu bạn hơn 18 tuổi, không có tiền án, tiền sự và đem 2 triệu bảng Anh (60 tỷ VND) đầu tư vào Anh Quốc và số tiền đó phải chi vào kinh doanh, thì bạn dễ dàng được cấp thị thực diện doanh nhân định cư 3 năm và 4 tháng cho lần cấp đầu; Sau đó bạn sẽ được quyền gia hạn visa thêm hai năm ở lại Anh và sau 5 năm bạn có quyền xin thẻ định cư. Trong chương trình này bạn có thể bảo lãnh gia đình và người thân của mình đoàn tụ. Bộ Nội vụ Anh sẽ cấp cho bạn thị thực định cư vĩnh viễn nhanh hơn nếu trong trường hợp, trong vòng 3 năm đầu bạn có hơn 5 triệu bảng và chỉ 2 năm nếu như bạn có hơn 10 triệu để đầu tư. Sau khi có thẻ định cư vĩnh viễn hơn một năm, bạn có quyền xin nhập tịch và nhận hộ chiếu Anh Quốc. Một ví dụ khác là CH Ireland, nước không bắt buộc người nước ngoài phải lưu trú một số ngày nhất định trong năm mới được cấp thẻ định cư. Nếu bạn mua một căn nhà Ireland từ 2 triệu Euro, thì bạn đã có cơ hội định cư ở đất nước này. Bên cạnh đó, xu hướng “đầu tư di cư”, “hay đầu tư để nhập tịch” và “di cư vốn” cũng ngày một rõ nét hơn ở đất nước nói tiếng Anh này. Nếu các nhà giàu phải đầu tư ít nhất 1 triệu euro vào một doanh nghiệp Ireland đủ điều kiện trong ít nhất ba năm là bạn có cơ hội định cư vĩnh viễn và sau đó là có quốc tịch Ireland. Suy nghĩ của người ra đi là gì? Sau tám năm làm công việc tư vấn ở London, tôi gặp gỡ nhiều nhà đầu tư giàu có và thành đạt từ Việt Nam. Phải nhận thấy đại đa số họ luôn trăn trở là làm cách nào để con cái họ được hưởng một nền giáo dục tiên tiến, gia đình được hưởng chính sách y tế tốt nhất và miễn phí. Họ cũng than làm sao để được sống trong một xã hội văn minh và gia đình được hưởng chế độ phúc lợi và an sinh xã hội tốt, nắm trong tay những hộ chiếu hùng mạnh nhằm tạo ra lợi thế cho thế hệ sau này trong xu thế hội nhập quốc tế. Một thực tế hiện nay là hộ chiếu của Việt Nam còn rất nhiều hạn chế để tự do đi lại đến các quốc gia và vùng lãnh thổ khác. Giáo dục, chất lượng cuộc sống ở Việt Nam vẫn còn rất thấp hơn so với các nước trong khu vực. Môi trường ô nhiễm kéo dài khiến sức khỏe của con người cũng ngày càng giảm. Tôi hiểu rằng chừng nào nào những giá trị căn bản đó chưa được cải thiện, thì giới nhà giàu Việt sẽ vẫn còn đi tìm kiếm những nơi “đất lành, chim đậu”. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của ông Thoi Nguyễn, hiện sống và làm việc tại London. Tác giả cũng từng có các bài đăng trên báo Việt Nam và trang The Diplomat.

[ 108, 287, 285, 161, 571, 1073, 243, 105, 1168, 931, 702, 523, 1496, 470, 377, 4523, 489, 1032, 219, 640, 257, 298, 172, 221, 390, 2873, 190, 867, 108, 121, 254, 336, 106, 592, 464, 104, 158, 111, 170, 187, 129, 122, 333, 28896, 108, 121, 200, 133, 3392, 1483, 103, 143, 511, 785, 167, 319, 164, 752, 282, 1723, 239, 12634, 606, 169, 107, 136, 680, 702, 461, 223, 194, 523, 1496, 108, 121, 109, 142, 511, 785, 206, 235, 681, 178, 276, 194, 158, 1887, 911, 2791, 943, 523, 1496, 259, 196, 115, 7718, 13056, 138, 113, 782, 372, 104, 116, 166, 122, 245, 165, 131, 629, 4593, 364, 147, 1466, 263, 362, 1074, 9560, 11413, 103, 483, 492, 8274, 135, 457, 1576, 5937, 18383, 2038, 111, 115, 2727, 368, 440, 2844, 162, 213, 1666, 10852, 103, 115, 434, 702, 198, 492, 607, 1718, 9163, 206, 235, 240, 329, 178, 276, 236, 6059, 759, 150, 263, 133, 1595, 517, 171, 554, 473, 1012, 162, 492, 131, 629, 564, 375, 702, 743, 772, 7220, 1496, 1287, 748, 104, 7550, 347, 9181, 492, 138, 7550, 161, 158, 476, 419, 148, 271, 279, 118, 971, 1358, 162, 1917, 23632, 103, 107, 193, 440, 284, 4544, 971, 1358, 162, 1175, 238, 156, 118, 107, 198, 492, 7550, 148, 147, 5583, 1968, 419, 1136, 967, 632, 124, 106, 379, 108, 121, 793, 124, 105, 140, 175, 224, 145, 118, 162, 107, 136, 117, 1689, 523, 1496, 119, 314, 245, 183, 7024, 1179, 1996, 347, 388, 676, 546, 153, 476, 953, 125, 1307, 352, 190, 867, 681, 178, 276, 105, 702, 523, 1496, 259, 196, 104, 249, 152, 1073, 111, 131, 321, 2992, 235, 236, 2065, 149, 266, 643, 422, 111, 146, 3667, 1984, 462, 106, 172, 1380, 1094, 798, 136, 161, 759, 158, 147, 872, 1205, 103, 165, 539, 365, 2096, 4225, 722, 867, 4219, 149, 2332, 3447, 9091, 337, 1981, 116, 553, 157, 164, 764, 103, 115, 117, 1689, 523, 1496, 130, 669, 867, 138, 266, 181, 681, 553, 157, 178, 4584, 1503, 307, 239, 108, 121, 331, 709, 1619, 1723, 2118, 134, 518, 153, 114, 165, 539, 365, 158, 225, 213, 1926, 266, 105, 1350, 632, 699, 763, 114, 489, 1032, 236, 553, 127, 128, 1501, 580, 562, 423, 204, 307, 108, 121, 1790, 633, 6946, 2787, 103, 105, 632, 227, 699, 763, 114, 489, 1032, 104, 196, 1951, 219, 1204, 267, 270, 1352, 639, 309, 818, 462, 472, 1498, 105, 165, 539, 117, 580, 122, 333, 1656, 1891, 543, 1309, 108, 364, 216, 1635, 5213, 1922, 958, 2501, 4183, 119, 292, 3512, 108, 4024, 3909, 138, 1275, 2359, 147, 3713, 108, 121, 331, 709, 1619, 140, 365, 1276, 105, 2166, 1106, 112, 759, 129, 141, 276, 255, 422, 165, 539, 365, 506, 525, 331, 437, 1336, 940, 107, 3273, 181, 681, 553, 157, 178, 3265, 141, 2118, 683, 365, 138, 116, 1108, 1337, 2993, 1142, 130, 1549, 12107, 149, 8485, 159, 219, 548, 702, 3377, 12300, 6076, 105, 8042, 3006, 108, 121, 26426, 14210, 103, 4062, 24841, 105, 16812, 11851, 275, 219, 292, 104, 141, 107, 117, 936, 271, 307, 514, 105, 174, 141, 115, 107, 699, 763, 114, 489, 1032, 104, 267, 108, 121, 248, 1234, 365, 663, 776, 1035, 112, 520, 141, 2034, 165, 539, 365, 663, 106, 116, 113, 215, 823, 165, 539, 131, 791, 867, 742, 176, 1538, 3709, 184, 148, 187, 2542, 819, 169, 369, 701, 123, 125, 6847, 376, 1659, 111, 4536, 887, 1063, 123, 125, 111, 791, 867, 1064, 235, 2202, 1439, 104, 293, 213, 200, 105, 764, 117, 225, 1389, 2335, 10682, 342, 1936, 105, 164, 135, 708, 105, 422, 114, 236, 216, 165, 539, 105, 219, 292, 154, 184, 2581, 902, 106, 116, 113, 1126, 1659, 104, 111, 131, 138, 1092, 778, 4583, 129, 106, 231, 1338, 104, 111, 131, 1064, 749, 290, 178, 130, 370, 155, 501, 282, 239, 305, 9293, 6847, 376, 1659, 200, 495, 279, 109, 168, 222, 180, 105, 342, 6560, 107, 225, 213, 130, 2335, 3488, 105, 164, 135, 103, 127, 128, 144, 1994, 472, 105, 3018, 227, 113, 293, 213, 1091, 3199, 155, 147, 2882, 166, 111, 972, 243, 108, 121, 254, 336, 106, 7468, 617, 103, 961, 6914, 137, 166, 105, 301, 259, 1413, 273, 681, 114, 491, 296, 124, 108, 121, 142, 351, 149, 1091, 298, 120, 1092, 778, 3955, 129, 243, 132, 290, 178, 690, 814, 544, 669, 119, 639, 236, 216, 175, 1555, 111, 131, 115, 370, 158, 173, 130, 190, 867, 142, 1781, 7404, 625, 202, 106, 737, 1168, 184, 387, 910, 825, 192, 235, 109, 142, 212, 435, 108, 121, 322, 442, 511, 844, 128, 3150, 542, 162, 233, 226, 150, 115, 107, 106, 231, 1338, 387, 910, 825, 469, 586, 560, 1223, 105, 510, 785, 1021, 105, 592, 464, 124, 184, 244, 637, 106, 130, 107, 225, 213, 1469, 522, 119, 537, 1024, 514, 183, 105, 489, 1032, 933, 690, 112, 606, 131, 791, 867, 295, 279, 246, 161, 564, 2573, 1659, 110, 164, 1269, 3483, 111, 654, 161, 5083, 176, 1187, 9567, 332, 264, 104, 120, 165, 539, 131, 132, 311, 111, 131, 110, 163, 184, 387, 910, 825, 192, 1456, 206, 128, 226, 105, 370, 173, 108, 121, 153, 235, 109, 173, 211, 1481, 145, 184, 190, 867, 181, 681, 178, 276, 104, 109, 142, 212, 3073, 520, 188, 341, 104, 1318, 229, 2442, 867, 162, 955, 201, 147, 107, 183, 1460, 6238, 111, 131, 791, 5507, 105, 109, 152, 1073, 111, 131, 132, 680, 109, 142, 425, 234, 107, 639, 236, 216, 212, 435, 128, 968, 3768, 1219, 105, 511, 785, 106, 439, 318, 201, 178, 130, 184, 190, 5478, 564, 147, 386, 1009, 266, 890, 3681, 103, 9163, 103, 658, 806, 4452, 7550, 105, 1642, 2586, 115, 319, 164, 318, 155, 108, 2241, 581, 104, 111, 1073, 131, 132, 1211, 565, 353, 114, 656, 152, 178, 276, 105, 553, 157, 163, 260, 306, 379, 124, 702, 295, 192, 262, 194, 178, 276, 138, 109, 874, 775, 194, 702, 153, 553, 522, 107, 1132, 103, 106, 154, 107, 136, 107, 113, 600, 116, 1689, 523, 1496, 107, 314, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 725, 216, 131, 132, 191, 536, 212, 2908, 567, 1324, 119, 198, 216, 143, 1307, 352, 190, 867, 104, 111, 131, 681, 178, 276, 290, 178, 738, 2581, 1 ]

forum-44261457

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-44261457

Sóng ngầm bên dưới Biển Đông

Vì những hành động mang tính bành trướng của Trung Quốc trong vùng biển này mà Hoa Kỳ, từ thời Tổng thống Barack Obama, đã có chính sách xoay trục để đối đầu với Trung Quốc.

Một người biểu tình ở Philippines phản đối Trung Quốc trên biển Hoa Kỳ đã mang chiến hạm vào tuần tra trong khu vực thường xuyên hơn và tàu chiến, máy bay quân sự Mỹ đã nhiều lần đi vào gần các đảo trong quần đảo Trường Sa do Trung Quốc kiểm soát, với ý định xác minh quyền tự do lưu thông trên biển cũng như trên không theo công ước quốc tế hiện hành. Biển Đông, theo cách gọi của người Việt, hay Biển Nam Trung Hoa (South China Sea), trong hơn một thập niên qua đã trở thành điểm nóng trong quan hệ giữa Trung Quốc với Việt Nam, Philippines. Đường 9 đoạn 'ăn vào 67 lô dầu khí VN'? Công lý và phán tòa VN qua hai vụ xử án Nhà văn Vũ Thư Hiên nói về Đèn Cù và Hồ Chí Minh TQ, Nga và VN nói gì về dự án khí của Rosneft? Rosneft ngại TQ khi khai thác ở Biển Đông Nga khai thác dầu khí ở vùng biển Việt Nam Đến nay, vì Hoa Kỳ không có định hướng cho chính sách cứng rắn với Trung Quốc liên quan đến Biển Đông nên Bắc Kinh tiếp tục bành trướng quân sự trên các hòn đảo đã được tôn tạo trong những năm qua. Chính sách đường lưỡi bò, còn gọi là đường 9 đoạn, của Bắc Kinh trong vùng biển Đông Nam Á đã khiến lãnh đạo thế giới, đặc biệt là Mỹ, quan ngại. Chủ trương này của Trung Quốc cũng gây chú ý cho giới nghiên cứu chính trị và lịch sử. Trung Quốc nay có còn là con hổ giấy hay đã thực sự trổi dậy để trở thành một cường quốc trên thế giới? Trong một hội thảo mới đây do Institute of East Asian Studies, Đại học Berkeley tổ chức, nhiều học giả đã nhận định rằng Trung Quốc nay đã trở lại vị trí cường quốc, ít nhất là trong khu vực, như đất nước này đã có thời thống trị châu Á trong lịch sử. Mười tám bài nghiên cứu đã được trình bày tại hội nghị và chiều ngày 15/5/2018 ban tổ chức mở ra diễn đàn công chúng có chủ đề "Maritime Asia: Securitization of the China Seas" để các học giả tóm lược tham luận đã được trình bày trong hai ngày hội nghị. Điều hợp diễn đàn là Giáo sư Wen-hsin Yeh thuộc khoa sử của Đại học Berkeley. 'Từng là đế quốc' Diễn đàn về An ninh hoá Biển Trung Quốc hôm 15/5/2018 tại Đại học Berkeley (Hình do tác giả cung cấp) Việt Nam 'bỏ Cá Rồng Đỏ' ở Biển Đông Repsol 'có cơ sở yêu cầu Việt Nam bồi thường' 'Căng thẳng biển Đông ảnh hưởng hoạt động của PVN' VN ngừng khoan dầu khí ở Biển Đông Giáo sư Par Cassel từ University of Michigan nhận xét rằng Trung Quốc đã từng là một đế quốc, đi xâm lăng nhiều nước trong vùng từ Mongolia xuống Việt Nam vào nhiều thế kỷ trước. Vài thế kỷ gần đây tàu chiến cũng như thương thuyền Trung Quốc đã cập bến các quốc gia Đông Nam Á và người Hoa đã định cư ở nhiều nơi trong khu vực. Giáo sư Cassel đặt vấn đề là lãnh đạo Trung Hoa vào những thế kỷ 16, 17 có đầu óc đế quốc xâm lăng hay đầu óc tư bản đi tìm thị trường buôn bán và những chính sách hiện tại của Bắc Kinh là phản ánh tham vọng đế quốc hay tư bản? Theo Giáo sư Cassel, đối với Bắc Kinh ngày nay vấn đề chủ quyền là quan trọng nhất. Những biến động xảy ra ở Biển Đông, Hong Kong hay Đài Loan nếu gây bất lợi, giới lãnh đạo Bắc Kinh sẽ nhân danh chủ quyền để bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc. Giáo sư Kun-Chin Lin của Đại học Cambridge so sánh sự phát triển của hải quân Trung Quốc và Hoa Kỳ trong thế kỷ 20. Lúc đó với sức mạnh của hải quân nên Mỹ đã làm chủ được nhiều đảo, từ Puerto Rico trong vùng biển Caribê đến những đảo Guam, Wake, Marshall Islands ở Thái Bình Dương để ngày nay những đảo đó được đặt dưới sự bảo hộ của Mỹ. Sức mạnh quân sự Trung Quốc nay đã vươn lên, với vũ khí hiện đại, với hàng không mẫu hạm nên trong những tranh chấp ở Biển Đông, là khu vực chiến lược, giới lãnh đạo Bắc Kinh không tôn trọng Công ước Quốc tế về Luật Biển với phán quyết của Toà án Trọng tài Quốc tế bất lợi cho Trung Quốc năm 2016. Giáo sư Yann-huei Song của Academia Sinica tỏ ra lạc quan trước những xung đột đang có vì ông nhìn vào khía cạnh hợp tác giữa các nước trong vùng biển tranh chấp, từ Biển Đông Trung Hoa (giữa Trung Quốc và Nhật) xuống Biển Nam Trung Hoa (giữa một số nước ĐNÁ và Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines). Ông lạc quan vì dù có những căng thẳng trên bề mặt, nhưng phía sau là những hợp tác kinh tế, là những ký kết để phát triển du lịch đến các đảo trong vùng tranh chấp. Ông gọi đó là "Peace through Tourism" (tạm dịch: Hòa bình thông qua Du lịch). 'Trở thành cường quốc' Chủ đề của diễn đàn hội thảo 5 điều cần biết về ngành dầu khí Việt Nam VN-TQ 'cần hợp tác khai thác chung trên biển' VN cần hợp tác khai thác hay đưa ra LHQ? Giáo sư Wen-cheng Li từ National Sun-Yat Sen University, Đài Loan bàn đến chính sách của Chủ tịch Tập Cận Bình trong quan hệ giữa Đài Loan và Bắc Kinh. Theo ông, Bắc Kinh sẽ không đặt ưu tiên thống nhất Đài Loan mà ông Tập chú trọng đến phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho dân. Ông đưa nhận xét là Đài Loan không muốn đứng về phía Mỹ trong cuộc chiến tranh mậu dịch, nhưng chính Trung Quốc đã đẩy Đài Loan về phía Hoa Kỳ. Giáo sư Yuan-kang Wang từ Western Michigan University nhìn nhận ngày nay Trung Quốc đã trở thành cường quốc, nhờ Mỹ, bắt đầu từ thời Tổng thống Bill Clinton với chính sách toàn cầu hóa vào đầu thập nên 1990, giúp cho kinh tế Trung Quốc phát triển, với hy vọng đất nước này sẽ trở thành một nền dân chủ. Ông nói chính sách đó đã thất bại vì Trung Quốc không thay đổi chính trị và đó là một thực tế mà thế giới phải nhìn vào và chính sách hiện thời của Mỹ đã không ngăn chặn được kế hoạch quân sự hoá trên Biển Đông của Bắc Kinh. Giáo sư Sarah Kirchberger thuộc Institute for Security Policy đưa ra những quan sát là ngoài căng thẳng trên mặt nổi ở Biển Đông, bên trong là một cuộc chạy đua trên nhiều mặt giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, cùng các đồng minh của Mỹ. Bắc Kinh muốn xây dựng một lực lượng hải quân và không quân hùng mạnh, phát triển kỹ thuật không gian, chiến tranh mạng, nghiên cứu khai thác đáy biển để trong trường hợp có chiến tranh và dùng tàu ngầm. Cùng lúc Trung Quốc cho xây dựng những căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo đã được bồi đắp trong những năm qua, với ra-đa và các trang thiết bị quân sự, sân bay, hoả tiễn phòng không với mục đích kiểm soát biển và vùng trời. 'Cho thấy quyết tâm' Giàn khoan Lan Tây nằm trong Lô 06.1 được vận hành bởi Rosneft ở ngoài khơi Vũng Tàu Tờ Hoàn Cầu: 'VN thiếu tự tin vụ áo lưỡi bò' Chủ quyền TQ ở Trường Sa đến từ 'lỗi dịch thuật'? Đường Lưỡi Bò từ đâu mà ra? Theo Giáo sư Kirchberger Trung Quốc sẽ không rút lại các hoạt động quân sự trên đảo ở Trường Sa. Chỉ có chiến tranh mới làm cho Trung Quốc chùn chân. Những nhận định của các học giả phản ánh chủ trương của Trung Quốc trong giai đoạn hiện tại, là nhất định giành quyền kiểm soát khu vực Biển Đông về mọi mặt, từ kinh tế đến quân sự. Năm ngoái, công ty dầu khí của Tây Ban Nha Repsol đã rút lại hợp đồng khai thác dầu khí với Việt Nam và bỏ khoan dầu trên Biển Đông do áp lực từ phía Trung Quốc. Bản tin Reuters hôm 17/5/2018 cho biết gần đây công ti dầu khí Rosneft chi nhánh Việt Nam của Nga đã bắt đầu khoan giếng dầu LD-3P trong khu vực Lan Đỏ, cách bờ biển Việt Nam 370 km, thì có quan ngại hoạt động này sẽ làm Bắc Kinh bực bội. Trước sự việc này, một lần nữa người phát ngôn của bộ ngoại giao Bắc Kinh nói rằng những việc làm như thế phải được sự chấp thuận của Trung Quốc vì nằm trong đường lưỡi bò, thuộc chủ quyền Trung Quốc. Còn Hà Nội lại lập lại quan điểm rằng việc khai thác dầu của Rosneft là trong khu vực chủ quyền của Việt Nam. Những dự án khoan và khai thác dầu của công ty Nga Rosneft, cũng như của các công ty Tây Ban Nha, Anh, Pháp và Mỹ trong vùng biển của Việt Nam có được tiến hành hay không, điều này sẽ cho thấy quyết tâm của Bắc Kinh trong việc giành chủ quyền và quyền kiểm soát trên Biển Đông. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một bây bút tự do ở California, Hoa Kỳ.

summarize: Một người biểu tình ở Philippines phản đối Trung Quốc trên biển Hoa Kỳ đã mang chiến hạm vào tuần tra trong khu vực thường xuyên hơn và tàu chiến, máy bay quân sự Mỹ đã nhiều lần đi vào gần các đảo trong quần đảo Trường Sa do Trung Quốc kiểm soát, với ý định xác minh quyền tự do lưu thông trên biển cũng như trên không theo công ước quốc tế hiện hành. Biển Đông, theo cách gọi của người Việt, hay Biển Nam Trung Hoa (South China Sea), trong hơn một thập niên qua đã trở thành điểm nóng trong quan hệ giữa Trung Quốc với Việt Nam, Philippines. Đường 9 đoạn 'ăn vào 67 lô dầu khí VN'? Công lý và phán tòa VN qua hai vụ xử án Nhà văn Vũ Thư Hiên nói về Đèn Cù và Hồ Chí Minh TQ, Nga và VN nói gì về dự án khí của Rosneft? Rosneft ngại TQ khi khai thác ở Biển Đông Nga khai thác dầu khí ở vùng biển Việt Nam Đến nay, vì Hoa Kỳ không có định hướng cho chính sách cứng rắn với Trung Quốc liên quan đến Biển Đông nên Bắc Kinh tiếp tục bành trướng quân sự trên các hòn đảo đã được tôn tạo trong những năm qua. Chính sách đường lưỡi bò, còn gọi là đường 9 đoạn, của Bắc Kinh trong vùng biển Đông Nam Á đã khiến lãnh đạo thế giới, đặc biệt là Mỹ, quan ngại. Chủ trương này của Trung Quốc cũng gây chú ý cho giới nghiên cứu chính trị và lịch sử. Trung Quốc nay có còn là con hổ giấy hay đã thực sự trổi dậy để trở thành một cường quốc trên thế giới? Trong một hội thảo mới đây do Institute of East Asian Studies, Đại học Berkeley tổ chức, nhiều học giả đã nhận định rằng Trung Quốc nay đã trở lại vị trí cường quốc, ít nhất là trong khu vực, như đất nước này đã có thời thống trị châu Á trong lịch sử. Mười tám bài nghiên cứu đã được trình bày tại hội nghị và chiều ngày 15/5/2018 ban tổ chức mở ra diễn đàn công chúng có chủ đề "Maritime Asia: Securitization of the China Seas" để các học giả tóm lược tham luận đã được trình bày trong hai ngày hội nghị. Điều hợp diễn đàn là Giáo sư Wen-hsin Yeh thuộc khoa sử của Đại học Berkeley. 'Từng là đế quốc' Diễn đàn về An ninh hoá Biển Trung Quốc hôm 15/5/2018 tại Đại học Berkeley (Hình do tác giả cung cấp) Việt Nam 'bỏ Cá Rồng Đỏ' ở Biển Đông Repsol 'có cơ sở yêu cầu Việt Nam bồi thường' 'Căng thẳng biển Đông ảnh hưởng hoạt động của PVN' VN ngừng khoan dầu khí ở Biển Đông Giáo sư Par Cassel từ University of Michigan nhận xét rằng Trung Quốc đã từng là một đế quốc, đi xâm lăng nhiều nước trong vùng từ Mongolia xuống Việt Nam vào nhiều thế kỷ trước. Vài thế kỷ gần đây tàu chiến cũng như thương thuyền Trung Quốc đã cập bến các quốc gia Đông Nam Á và người Hoa đã định cư ở nhiều nơi trong khu vực. Giáo sư Cassel đặt vấn đề là lãnh đạo Trung Hoa vào những thế kỷ 16, 17 có đầu óc đế quốc xâm lăng hay đầu óc tư bản đi tìm thị trường buôn bán và những chính sách hiện tại của Bắc Kinh là phản ánh tham vọng đế quốc hay tư bản? Theo Giáo sư Cassel, đối với Bắc Kinh ngày nay vấn đề chủ quyền là quan trọng nhất. Những biến động xảy ra ở Biển Đông, Hong Kong hay Đài Loan nếu gây bất lợi, giới lãnh đạo Bắc Kinh sẽ nhân danh chủ quyền để bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc. Giáo sư Kun-Chin Lin của Đại học Cambridge so sánh sự phát triển của hải quân Trung Quốc và Hoa Kỳ trong thế kỷ 20. Lúc đó với sức mạnh của hải quân nên Mỹ đã làm chủ được nhiều đảo, từ Puerto Rico trong vùng biển Caribê đến những đảo Guam, Wake, Marshall Islands ở Thái Bình Dương để ngày nay những đảo đó được đặt dưới sự bảo hộ của Mỹ. Sức mạnh quân sự Trung Quốc nay đã vươn lên, với vũ khí hiện đại, với hàng không mẫu hạm nên trong những tranh chấp ở Biển Đông, là khu vực chiến lược, giới lãnh đạo Bắc Kinh không tôn trọng Công ước Quốc tế về Luật Biển với phán quyết của Toà án Trọng tài Quốc tế bất lợi cho Trung Quốc năm 2016. Giáo sư Yann-huei Song của Academia Sinica tỏ ra lạc quan trước những xung đột đang có vì ông nhìn vào khía cạnh hợp tác giữa các nước trong vùng biển tranh chấp, từ Biển Đông Trung Hoa (giữa Trung Quốc và Nhật) xuống Biển Nam Trung Hoa (giữa một số nước ĐNÁ và Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines). Ông lạc quan vì dù có những căng thẳng trên bề mặt, nhưng phía sau là những hợp tác kinh tế, là những ký kết để phát triển du lịch đến các đảo trong vùng tranh chấp. Ông gọi đó là "Peace through Tourism" (tạm dịch: Hòa bình thông qua Du lịch). 'Trở thành cường quốc' Chủ đề của diễn đàn hội thảo 5 điều cần biết về ngành dầu khí Việt Nam VN-TQ 'cần hợp tác khai thác chung trên biển' VN cần hợp tác khai thác hay đưa ra LHQ? Giáo sư Wen-cheng Li từ National Sun-Yat Sen University, Đài Loan bàn đến chính sách của Chủ tịch Tập Cận Bình trong quan hệ giữa Đài Loan và Bắc Kinh. Theo ông, Bắc Kinh sẽ không đặt ưu tiên thống nhất Đài Loan mà ông Tập chú trọng đến phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho dân. Ông đưa nhận xét là Đài Loan không muốn đứng về phía Mỹ trong cuộc chiến tranh mậu dịch, nhưng chính Trung Quốc đã đẩy Đài Loan về phía Hoa Kỳ. Giáo sư Yuan-kang Wang từ Western Michigan University nhìn nhận ngày nay Trung Quốc đã trở thành cường quốc, nhờ Mỹ, bắt đầu từ thời Tổng thống Bill Clinton với chính sách toàn cầu hóa vào đầu thập nên 1990, giúp cho kinh tế Trung Quốc phát triển, với hy vọng đất nước này sẽ trở thành một nền dân chủ. Ông nói chính sách đó đã thất bại vì Trung Quốc không thay đổi chính trị và đó là một thực tế mà thế giới phải nhìn vào và chính sách hiện thời của Mỹ đã không ngăn chặn được kế hoạch quân sự hoá trên Biển Đông của Bắc Kinh. Giáo sư Sarah Kirchberger thuộc Institute for Security Policy đưa ra những quan sát là ngoài căng thẳng trên mặt nổi ở Biển Đông, bên trong là một cuộc chạy đua trên nhiều mặt giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ, cùng các đồng minh của Mỹ. Bắc Kinh muốn xây dựng một lực lượng hải quân và không quân hùng mạnh, phát triển kỹ thuật không gian, chiến tranh mạng, nghiên cứu khai thác đáy biển để trong trường hợp có chiến tranh và dùng tàu ngầm. Cùng lúc Trung Quốc cho xây dựng những căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo đã được bồi đắp trong những năm qua, với ra-đa và các trang thiết bị quân sự, sân bay, hoả tiễn phòng không với mục đích kiểm soát biển và vùng trời. 'Cho thấy quyết tâm' Giàn khoan Lan Tây nằm trong Lô 06.1 được vận hành bởi Rosneft ở ngoài khơi Vũng Tàu Tờ Hoàn Cầu: 'VN thiếu tự tin vụ áo lưỡi bò' Chủ quyền TQ ở Trường Sa đến từ 'lỗi dịch thuật'? Đường Lưỡi Bò từ đâu mà ra? Theo Giáo sư Kirchberger Trung Quốc sẽ không rút lại các hoạt động quân sự trên đảo ở Trường Sa. Chỉ có chiến tranh mới làm cho Trung Quốc chùn chân. Những nhận định của các học giả phản ánh chủ trương của Trung Quốc trong giai đoạn hiện tại, là nhất định giành quyền kiểm soát khu vực Biển Đông về mọi mặt, từ kinh tế đến quân sự. Năm ngoái, công ty dầu khí của Tây Ban Nha Repsol đã rút lại hợp đồng khai thác dầu khí với Việt Nam và bỏ khoan dầu trên Biển Đông do áp lực từ phía Trung Quốc. Bản tin Reuters hôm 17/5/2018 cho biết gần đây công ti dầu khí Rosneft chi nhánh Việt Nam của Nga đã bắt đầu khoan giếng dầu LD-3P trong khu vực Lan Đỏ, cách bờ biển Việt Nam 370 km, thì có quan ngại hoạt động này sẽ làm Bắc Kinh bực bội. Trước sự việc này, một lần nữa người phát ngôn của bộ ngoại giao Bắc Kinh nói rằng những việc làm như thế phải được sự chấp thuận của Trung Quốc vì nằm trong đường lưỡi bò, thuộc chủ quyền Trung Quốc. Còn Hà Nội lại lập lại quan điểm rằng việc khai thác dầu của Rosneft là trong khu vực chủ quyền của Việt Nam. Những dự án khoan và khai thác dầu của công ty Nga Rosneft, cũng như của các công ty Tây Ban Nha, Anh, Pháp và Mỹ trong vùng biển của Việt Nam có được tiến hành hay không, điều này sẽ cho thấy quyết tâm của Bắc Kinh trong việc giành chủ quyền và quyền kiểm soát trên Biển Đông. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, một bây bút tự do ở California, Hoa Kỳ.

[ 108, 287, 285, 161, 430, 111, 284, 205, 108, 121, 1362, 391, 195, 151, 162, 159, 657, 254, 336, 115, 518, 242, 2205, 138, 670, 486, 113, 322, 442, 369, 1209, 183, 105, 540, 242, 103, 452, 502, 252, 144, 200, 115, 158, 400, 184, 138, 386, 109, 541, 113, 1218, 541, 1188, 1120, 180, 151, 162, 594, 5263, 119, 108, 232, 190, 628, 494, 168, 222, 180, 931, 206, 159, 657, 127, 128, 159, 110, 181, 135, 1126, 198, 216, 199, 3520, 784, 1921, 181, 173, 343, 104, 111, 131, 103, 194, 784, 132, 151, 254, 444, 20604, 2884, 5494, 856, 113, 183, 116, 1092, 778, 235, 115, 319, 164, 318, 1578, 113, 146, 300, 415, 151, 162, 119, 131, 578, 4447, 2596, 1653, 780, 10822, 138, 6431, 2937, 1118, 482, 312, 2810, 487, 241, 105, 689, 660, 312, 235, 196, 197, 528, 304, 571, 355, 1016, 2626, 11540, 123, 125, 11492, 4779, 105, 873, 980, 700, 4871, 468, 105, 312, 123, 218, 125, 382, 304, 482, 104, 8308, 347, 8308, 755, 903, 129, 550, 1569, 108, 121, 784, 510, 468, 550, 1569, 1118, 482, 108, 121, 501, 657, 243, 132, 1967, 801, 171, 254, 336, 110, 107, 190, 665, 114, 122, 333, 1995, 2238, 119, 151, 162, 316, 146, 155, 784, 510, 237, 360, 725, 270, 437, 3428, 3504, 252, 144, 159, 109, 2109, 541, 115, 117, 666, 394, 113, 120, 147, 1451, 448, 333, 361, 3753, 10436, 177, 343, 106, 361, 1653, 780, 103, 104, 360, 725, 113, 501, 657, 510, 132, 844, 115, 521, 261, 247, 175, 1555, 634, 575, 106, 968, 146, 4745, 483, 1525, 126, 104, 151, 162, 127, 383, 987, 108, 232, 114, 249, 568, 402, 122, 245, 105, 478, 4055, 151, 162, 275, 107, 177, 106, 219, 2317, 1336, 194, 115, 223, 144, 13277, 176, 1870, 130, 319, 164, 116, 1054, 198, 159, 175, 10093, 298, 116, 213, 843, 239, 248, 180, 9960, 1534, 8975, 6141, 15554, 103, 440, 214, 8477, 420, 2471, 158, 214, 590, 115, 238, 190, 160, 151, 162, 275, 115, 319, 153, 297, 512, 1054, 198, 103, 500, 202, 106, 113, 322, 3190, 128, 282, 142, 126, 115, 107, 221, 234, 245, 511, 844, 113, 478, 4055, 2733, 2085, 392, 568, 402, 115, 117, 277, 1035, 149, 213, 411, 105, 1337, 191, 11210, 5250, 504, 420, 229, 690, 124, 407, 685, 135, 174, 107, 185, 220, 3930, 7374, 19097, 4835, 161, 5406, 376, 10131, 332, 17163, 1534, 1430, 2884, 5494, 569, 207, 130, 109, 214, 590, 3251, 1010, 268, 410, 115, 117, 277, 1035, 113, 196, 191, 213, 411, 112, 747, 279, 407, 685, 106, 754, 441, 11048, 27189, 11073, 772, 624, 889, 324, 104, 440, 214, 8477, 112, 17387, 515, 106, 2194, 198, 257, 2742, 685, 125, 1020, 672, 1270, 784, 151, 162, 325, 11210, 5250, 149, 440, 214, 8477, 6108, 180, 274, 590, 870, 373, 371, 131, 132, 377, 8232, 3807, 7293, 2914, 257, 108, 121, 784, 510, 6928, 4302, 225, 633, 436, 352, 131, 132, 1962, 13191, 23706, 269, 952, 657, 510, 349, 580, 381, 192, 104, 5688, 257, 312, 1705, 1791, 1118, 482, 108, 121, 784, 510, 754, 441, 7992, 10833, 11178, 148, 4639, 1534, 5677, 238, 587, 160, 151, 162, 115, 434, 106, 116, 2194, 198, 103, 184, 1121, 2679, 158, 142, 113, 501, 148, 26604, 176, 409, 804, 131, 132, 138, 158, 175, 688, 1735, 619, 176, 175, 688, 386, 248, 540, 242, 127, 128, 432, 1750, 151, 162, 115, 1288, 4066, 109, 198, 165, 510, 132, 844, 105, 111, 254, 115, 190, 867, 108, 121, 158, 328, 113, 322, 2531, 754, 441, 10833, 11178, 632, 255, 220, 106, 261, 247, 151, 254, 138, 120, 175, 688, 10479, 1980, 107, 178, 108, 2007, 376, 2194, 198, 1121, 2679, 194, 178, 108, 2007, 376, 276, 288, 184, 370, 461, 271, 1548, 622, 105, 120, 122, 333, 199, 149, 104, 360, 725, 106, 391, 1342, 268, 584, 2194, 198, 194, 276, 288, 347, 520, 754, 441, 10833, 11178, 103, 195, 119, 360, 725, 191, 275, 255, 220, 185, 168, 106, 146, 308, 1704, 564, 625, 192, 488, 124, 108, 121, 784, 1921, 847, 1028, 194, 762, 1124, 323, 383, 295, 5215, 249, 261, 247, 360, 725, 134, 157, 595, 185, 168, 130, 327, 647, 168, 418, 104, 151, 942, 754, 441, 13563, 686, 18368, 231, 6724, 104, 440, 214, 5198, 648, 1596, 144, 212, 435, 104, 767, 252, 151, 162, 105, 254, 336, 113, 175, 688, 6903, 2314, 376, 150, 119, 543, 417, 104, 767, 252, 237, 200, 115, 140, 185, 117, 158, 4906, 148, 15405, 20112, 113, 501, 657, 23741, 155, 120, 541, 10374, 103, 24250, 103, 11334, 17173, 108, 121, 579, 644, 1044, 130, 191, 275, 120, 541, 150, 117, 632, 768, 144, 327, 523, 104, 1091, 2751, 376, 417, 252, 144, 151, 162, 275, 115, 3018, 2992, 119, 705, 482, 199, 273, 103, 119, 201, 110, 1541, 2205, 237, 113, 120, 250, 577, 108, 121, 784, 1921, 106, 322, 442, 242, 4895, 249, 261, 247, 360, 725, 110, 666, 308, 487, 1126, 162, 216, 125, 1012, 784, 119, 689, 302, 104, 4212, 304, 1152, 326, 162, 216, 295, 418, 114, 151, 162, 147, 3762, 754, 441, 9587, 231, 686, 4299, 892, 176, 3154, 104, 1644, 376, 409, 3262, 320, 176, 409, 9314, 176, 376, 409, 776, 124, 956, 146, 226, 120, 1001, 1259, 167, 107, 171, 118, 485, 138, 482, 409, 810, 279, 274, 415, 109, 142, 113, 501, 657, 250, 577, 103, 148, 784, 510, 151, 254, 18169, 151, 162, 105, 673, 371, 804, 784, 132, 151, 254, 18169, 116, 166, 142, 21047, 105, 151, 890, 113, 150, 107, 131, 578, 1362, 831, 208, 956, 146, 171, 428, 107, 120, 1135, 952, 159, 2559, 4665, 170, 505, 187, 106, 120, 279, 274, 236, 955, 106, 120, 667, 299, 130, 212, 435, 744, 478, 155, 109, 541, 113, 501, 250, 6927, 208, 343, 150, 106, 10089, 892, 9880, 18989, 12659, 8521, 207, 12135, 414, 161, 1418, 342, 206, 235, 2248, 478, 831, 10173, 121, 164, 1054, 198, 257, 483, 220, 104, 407, 685, 213, 843, 985, 179, 260, 217, 125, 859, 1118, 482, 243, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 865, 120, 209, 192, 518, 334, 3428, 3504, 104, 151, 162, 113, 501, 657, 126, 145, 254, 1433, 148, 221, 408, 234, 2423, 5073, 115, 107, 122, 333, 2959, 1754, 130, 195, 178, 119, 151, 942, 1 ]

forum-45544184

https://www.bbc.com/vietnamese/forum-45544184

Sao lại đổ lỗi 'tư duy tiểu nông' làm hỏng giáo dục VN?

Về hiện tình ngành giáo dục Việt Nam, thay vì đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông," chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề.

Báo Giáo Dục Việt Nam ngày 22/09/2016, đưa nhận định của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn Phó Chủ tịch Hội Vật Lý Việt Nam "Đừng làm chương trình, sách giáo khoa bằng tư duy tiểu nông". Hai năm sau, đến ngày 12/09/2018 cũng trên Báo Giáo Dục Việt Nam, Giáo Sư Hãn lại đổ lỗi cho chương trình soạn và thẩm định sách giáo khoa theo "văn hóa tiểu nông" không khoa học nên mới dẫn đến việc khủng hoảng giáo dục. Trả lời BBC tiếng Việt, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, khoa Đông Phương học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, cũng cho biết: "Về chuyện cải cách giáo dục, tôi nhớ nhà toán học Hoàng Tụy từng nói Cải cách giáo dục của Việt Nam mấy chục năm nay thất bại vì tư duy tiểu nông, vì bóc ngắn cắn dài cắt khúc cuốn chiếu, thiếu một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." Anh: Mở trường và học không sách giáo khoa Giáo dục Việt Nam thời 'buôn chữ bán sách' Tiếng Việt thời 'Công nghệ giáo dục' Chi phí giáo dục ở nơi nào đắt nhất? Cái giá phải trả khi đất nước thay đổi chữ viết Đã nói tới khoa học thì thay vì vô cớ đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông" hay "văn hóa tiểu nông", chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề. Văn hóa tiểu nông là gì? Người Việt đa số sống bằng nghề nông. Đời sống nông dân chủ yếu là tự lực, tự cường, tự cung, tự cấp, sống thực, không hình thức, không tham lam, trao đổi với bên ngoài chỉ xảy ra khi thật sự cần thiết… Người nông dân vì thế rất độc lập, yêu quê hương, nhận trách nhiệm, sống nhân bản, hòa đồng với thiên nhiên, tôn trọng và duy trì những quy ước, những trật tự do cha ông để lại. Đương nhiên nền văn hóa nào cũng có mặt trái như bản tính của người nông dân là ngại thay đổi, không cạnh tranh, không thích hợp cho việc buôn bán, không thích đời sống ồn ào phố thị. Khi đất nước lâm nguy những nông dân sẵn sàng nhận trách nhiệm tòng quân cứu nước. Hết chiến tranh họ lại quay về lo cầy cấy ruộng vườn xây dựng gia đình và đất nước. Việt Nam được tồn tại đến ngày nay chính nhờ những nông dân tay lấm chân bùn thật thà chất phát. Nông thôn Việt Nam cho đến 1954 rất độc lập với sự quản lý của chính quyền trung ương. Xã hội Việt Nam vì thế được phân quyền một cách hết sức rõ ràng. Khi triều đình thuyết phục được tầng lớp tiểu nông thì mọi việc dù lớn thế nào cũng xong. Còn nếu như nhà Vua không hợp với lòng dân thì "phép vua thua lệ làng" việc gì cũng hỏng. Như Hội Nghị Diên Hồng thà chết không hòa. Như cải cách giáo dục tại Việt Nam trước năm 1945. Khi Vua Thành Thái ra sắc lệnh theo tân học dùng chữ Quốc Ngữ các thầy đồ ở thôn quê đồng loạt tuân theo dạy chữ Quốc Ngữ cho con em nông dân và khuyến khích nông dân cắt tóc ngắn theo tân học… Nông thôn thời đó thay đổi rất nhanh và cũng nhờ thế mà phong trào Việt Minh Cộng Sản đã nhanh chóng cướp được chính quyền khi Nhật đầu hàng Đồng Minh. Văn hóa Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa Năm 1949 khi đảng Cộng sản Trung Hoa thắng cuộc, tình hình miền Bắc Việt Nam cũng bắt đầu thay đổi. Đến năm 1952 đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu phóng tay phát động Cải Cách Ruộng Đất với chủ Trương "Trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ", toàn miền Bắc ngập trong máu và nước mắt tiểu nông. Đa số những người giàu có ở nông thôn đã rời lên thành phố tránh chiến tranh. Khi chỉ tiêu 5% dân số là địa chủ được đưa ra thì thầy giáo, tiểu nông và những người có văn hóa ở nông thôn là thành phần bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Văn hóa tiểu nông bị xóa bỏ được thay thế bằng văn hóa cách mạng nhập cảng từ Trung Hoa. Văn hóa cách mạng tôn thờ lãnh tụ, trung thành với tổ chức, trung ương tập quyền và độc quyền lãnh đạo, là hồng hơn chuyên, là tuyên truyền ngụy biện phản khoa học… Khi biến thái văn hóa này kết hợp quyền lực và quyền lợi biến thành các nhóm lợi ích chỉ biết đến quyền và tiền. Văn hóa mới cần phải có con người mới. Lớp người mới thấm nhuần văn hóa cách mạng ở nông thôn được ồ ạt đưa vào chính quyền, được đưa vào ngành giáo dục, được đưa lên thành thị. Hầu hết người thành thị tránh công sản di cư vào Nam. Lớp người mới xã hội chủ nghĩa biến thành phố ra nông thôn mang những thói quen từ thôn quê lên thành thị. Hà Nội ngàn năm văn vật biến thành Hà Nội vạn vật. Nhà nhà nuôi chó, nuôi heo, nuôi gà, nuôi vịt để ăn thịt và để tăng gia sản xuất. Hải Phòng, Vinh và các thành phố lớn cũng chịu chung số phận. Xã hội miền Bắc đảo lộn từ nông thôn đến thành thị. Văn Hóa mang màu sắc Bắc Kinh ảnh hưởng nặng nề đến giáo dục, nghệ thuật, văn nghệ, chính trị, tư tưởng, quân đội... nói chung là toàn xã hội miền Bắc bị ảnh hưởng nặng nề. Tầng lớp người mới này được đưa sang Trung Hoa, Liên Xô, Đông Âu du học trở thành tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa. Mà xã hội chủ nghĩa là cái chi chi đến nay chưa ai rõ nên bao thế hệ trí thức xã hội chủ nghĩa miền Bắc cứ thế nhắm mắt mà đi, sai đâu sửa đó càng sửa càng sai. Giáo dục Hà Giang có 'gian lận điểm thi' Ông Nhạ 'không thể không chịu trách nhiệm' Ưu tiên điểm thi đến mấy đời con cháu Bởi thế thực hiện quản trị kiểu cuốn chiếu, không đâu vào đâu, lãng phí, gian dối, thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm, thiếu lãnh đạo có tâm có tầm… thì không chỉ riêng trong ngành giáo dục mà là phương cách quản trị ngày nay. Phương cách quản trị đất nước này xuất phát từ văn hóa cách mạng xã hội chủ nghĩa không có chút tư duy tiểu nông tí nào. Nông dân vốn bản tính làm đâu ra đó, sẵn sàng nhận trách nhiệm, không gian dối, ăn chắc mặc bền, quý trọng từng hạt gạo cộng rơm, tôn trọng của công, lo chuyện làng xã, tôn trọng quy ước và lãnh đạo làng xã… Không hiểu cái gì cũng đổ lỗi cho ông bà coi chừng bị ông bà quở chết. Bà Chủ Tịch Quốc Hội nói gì về giáo dục? Trên báo Giáo Dục Việt Nam ngày 13/09/2018 Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn bắt đầu bằng lời phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: "Sách vở tôi học mấy năm sau em tôi vẫn dùng học lại được. Bây giờ mỗi năm một sách khác, tốn tiền nhân dân lắm!" Báo Lao Động nói rõ hơn về ý kiến của bà Chủ tịch Kim Ngân như sau: "Tôi thấy rất thương học sinh hiện nay học quá khổ sở. Thế hệ chúng tôi học cách đây đã 50, 60 năm nhưng kiến thức không quên điều gì. Tất cả các bài từ vỡ lòng vẫn nắm chắc. Trong đó, ba tháng hè chúng tôi vẫn được nghỉ trọn vẹn. Học sinh hiện nay không có ba tháng hè trọn vẹn, không có tuổi thơ, không có vui chơi…" Bà Kim Ngân không nói rõ là trước đây học sinh chỉ học một buổi, hoặc sáng hay chiều. Không như ngày nay các em phải học cả ngày. Thích học thêm hội họa, võ thuật, nhạc, cha mẹ cho học thêm không gò ép. Bà Kim Ngân vốn xuất thân là nông dân, cả cha mẹ đều theo cộng sản, chính quyền miền Nam biết rõ nhưng không phải vì thế mà đối xử thiếu công bằng với bà. Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm cựu Thứ Trưởng Bộ Văn Hóa Giáo Dục và Thanh Niên Việt Nam Cộng Hòa từng cho biết: "chính trị chỉ là nhất thời, tương lai của dân tộc mới trọng đại, những gì thuộc phạm vi chính trị nhất thời đều phải ngưng lại trước ngưỡng cửa học đường." Bà học xong trung học rồi vào Đại học Văn khoa Sài Gòn nhờ vậy ngày nay bà mới hiểu rõ nên nay đứng trước Quốc Hội mới tỏ bày sự luyến tiếc nền giáo dục Việt Nam Cộng Hòa. Việc bà Kim Ngân so sánh chẳng khác nào phủ nhận con đường "Bi đác" Xã Hội Chủ Nghĩa, và biểu lộ tư tưởng về nguồn lấy nền tảng triết lý giáo dục nhân bản, dân tộc và khai phóng làm căn bản. Trên trang Báo Mới bà Chủ tịch Quốc hội Kim Ngân còn cho biết: "Chúng tôi ngày xưa đi học đâu đến mức vậy mà từ tên núi, tên sông, tên cao nguyên, thể hiện trên bản đồ sẽ ở đoạn nào giờ vẫn không thể quên được, lịch sử các trận đánh, các triều đại từ Lý, Trần, Tiền Lê đến giờ cũng vẫn nhớ nguyên. Còn giờ hỏi bọn trẻ những thứ đó hầu hết đều không biết". Nghĩ thật buồn các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về. Các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về Làm toán mà đặt sai vấn đề thì đáp số đương nhiên là sai. Làm nhân văn xã hội mà nhìn sai vấn đề thì xã hội ngày càng loạn. Cách nhìn, cách đánh giá khi so sánh thể chế giáo dục Bắc Nam của bà Kim Ngân là cách nhìn đúng đắn, rất khoa học rất đáng khuyến khích. Cũng là người Việt Nam, cũng thoát khỏi sự cai trị của người Pháp, cùng chịu chiến tranh mà tại sao miền Nam thành công cho đến nay cả người theo cộng sản còn luyến tiếc. Còn miền Bắc càng cải cách càng lún sâu vào khủng hoảng. Bấy lâu nay tôi rất áy náy khi nghe nói đến cụm từ "tư duy tiểu nông", nhân cơ hội mới được tỏ bày nếu có điều chi chưa đúng hay chưa rõ rất sẵn lòng đón nhận ý kiến và trao đổi. Còn muốn có "một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." như băn khoăn của nhà toán học Hoàng Tụy thì phải trả ngay lại quyền cho người dân chọn lựa. Vì sao chúng ta nên ủng hộ dân chủ? Hết sức đơn giản vì nếu ông Tổng thống và nội các của ông ấy không làm tròn nhiệm vụ như lời hứa hẹn thì chỉ trong vòng bốn năm người dân sẽ đuổi ông ta khỏi chính quyền trao quyền cho người khác thực hiện. Vì giáo dục là trách nhiệm của toàn xã hội không phải của riêng ai, muốn thực hiện tốt ông ấy phải thăm dò ý kiến của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn, của Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, của các thầy cô khác, của phụ huynh học sinh và nhất là của người dân trong và ngoài nước để đưa ra và thực hiện những chính sách khả thi nhất trong hoàn cảnh đất nước. Có dân chủ Việt Nam mới thoát khỏi cách quản lý độc quyền thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm sai lại sửa càng sai càng sửa đất nước trải qua mấy chục năm nay. Các thế hệ con em chúng ta không còn bị biến thành khỉ vì giáo dục kiểu hiện nay (lời của Giáo Sư Hồ Ngọc Đại) hay không bị biến thành "chuột bạch" tiếp tục bị mang ra làm thí điểm cho Công nghệ giáo dục. Không con đường nào khác hơn Việt Nam phải tiến tới dân chủ tự do. Bài thể hiện quan điểm riêng và văn phong của người viết. BBC Tiếng Việt luôn hoan nghênh các ý kiến tranh luậnvề các vấn đề thời sự. Hãy gửi bài về cho chúng tôi theo địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk.

summarize: Báo Giáo Dục Việt Nam ngày 22/09/2016, đưa nhận định của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn Phó Chủ tịch Hội Vật Lý Việt Nam "Đừng làm chương trình, sách giáo khoa bằng tư duy tiểu nông". Hai năm sau, đến ngày 12/09/2018 cũng trên Báo Giáo Dục Việt Nam, Giáo Sư Hãn lại đổ lỗi cho chương trình soạn và thẩm định sách giáo khoa theo "văn hóa tiểu nông" không khoa học nên mới dẫn đến việc khủng hoảng giáo dục. Trả lời BBC tiếng Việt, Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, khoa Đông Phương học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, cũng cho biết: "Về chuyện cải cách giáo dục, tôi nhớ nhà toán học Hoàng Tụy từng nói Cải cách giáo dục của Việt Nam mấy chục năm nay thất bại vì tư duy tiểu nông, vì bóc ngắn cắn dài cắt khúc cuốn chiếu, thiếu một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." Anh: Mở trường và học không sách giáo khoa Giáo dục Việt Nam thời 'buôn chữ bán sách' Tiếng Việt thời 'Công nghệ giáo dục' Chi phí giáo dục ở nơi nào đắt nhất? Cái giá phải trả khi đất nước thay đổi chữ viết Đã nói tới khoa học thì thay vì vô cớ đổ lỗi cho "tư duy tiểu nông" hay "văn hóa tiểu nông", chúng ta thử tìm hiểu nguyên nhân trước khi dẫn đến kết luận và tìm ra giải pháp để giải quyết vấn đề. Văn hóa tiểu nông là gì? Người Việt đa số sống bằng nghề nông. Đời sống nông dân chủ yếu là tự lực, tự cường, tự cung, tự cấp, sống thực, không hình thức, không tham lam, trao đổi với bên ngoài chỉ xảy ra khi thật sự cần thiết… Người nông dân vì thế rất độc lập, yêu quê hương, nhận trách nhiệm, sống nhân bản, hòa đồng với thiên nhiên, tôn trọng và duy trì những quy ước, những trật tự do cha ông để lại. Đương nhiên nền văn hóa nào cũng có mặt trái như bản tính của người nông dân là ngại thay đổi, không cạnh tranh, không thích hợp cho việc buôn bán, không thích đời sống ồn ào phố thị. Khi đất nước lâm nguy những nông dân sẵn sàng nhận trách nhiệm tòng quân cứu nước. Hết chiến tranh họ lại quay về lo cầy cấy ruộng vườn xây dựng gia đình và đất nước. Việt Nam được tồn tại đến ngày nay chính nhờ những nông dân tay lấm chân bùn thật thà chất phát. Nông thôn Việt Nam cho đến 1954 rất độc lập với sự quản lý của chính quyền trung ương. Xã hội Việt Nam vì thế được phân quyền một cách hết sức rõ ràng. Khi triều đình thuyết phục được tầng lớp tiểu nông thì mọi việc dù lớn thế nào cũng xong. Còn nếu như nhà Vua không hợp với lòng dân thì "phép vua thua lệ làng" việc gì cũng hỏng. Như Hội Nghị Diên Hồng thà chết không hòa. Như cải cách giáo dục tại Việt Nam trước năm 1945. Khi Vua Thành Thái ra sắc lệnh theo tân học dùng chữ Quốc Ngữ các thầy đồ ở thôn quê đồng loạt tuân theo dạy chữ Quốc Ngữ cho con em nông dân và khuyến khích nông dân cắt tóc ngắn theo tân học… Nông thôn thời đó thay đổi rất nhanh và cũng nhờ thế mà phong trào Việt Minh Cộng Sản đã nhanh chóng cướp được chính quyền khi Nhật đầu hàng Đồng Minh. Văn hóa Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa Năm 1949 khi đảng Cộng sản Trung Hoa thắng cuộc, tình hình miền Bắc Việt Nam cũng bắt đầu thay đổi. Đến năm 1952 đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu phóng tay phát động Cải Cách Ruộng Đất với chủ Trương "Trí phú địa hào, đào tận gốc trốc tận rễ", toàn miền Bắc ngập trong máu và nước mắt tiểu nông. Đa số những người giàu có ở nông thôn đã rời lên thành phố tránh chiến tranh. Khi chỉ tiêu 5% dân số là địa chủ được đưa ra thì thầy giáo, tiểu nông và những người có văn hóa ở nông thôn là thành phần bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Văn hóa tiểu nông bị xóa bỏ được thay thế bằng văn hóa cách mạng nhập cảng từ Trung Hoa. Văn hóa cách mạng tôn thờ lãnh tụ, trung thành với tổ chức, trung ương tập quyền và độc quyền lãnh đạo, là hồng hơn chuyên, là tuyên truyền ngụy biện phản khoa học… Khi biến thái văn hóa này kết hợp quyền lực và quyền lợi biến thành các nhóm lợi ích chỉ biết đến quyền và tiền. Văn hóa mới cần phải có con người mới. Lớp người mới thấm nhuần văn hóa cách mạng ở nông thôn được ồ ạt đưa vào chính quyền, được đưa vào ngành giáo dục, được đưa lên thành thị. Hầu hết người thành thị tránh công sản di cư vào Nam. Lớp người mới xã hội chủ nghĩa biến thành phố ra nông thôn mang những thói quen từ thôn quê lên thành thị. Hà Nội ngàn năm văn vật biến thành Hà Nội vạn vật. Nhà nhà nuôi chó, nuôi heo, nuôi gà, nuôi vịt để ăn thịt và để tăng gia sản xuất. Hải Phòng, Vinh và các thành phố lớn cũng chịu chung số phận. Xã hội miền Bắc đảo lộn từ nông thôn đến thành thị. Văn Hóa mang màu sắc Bắc Kinh ảnh hưởng nặng nề đến giáo dục, nghệ thuật, văn nghệ, chính trị, tư tưởng, quân đội... nói chung là toàn xã hội miền Bắc bị ảnh hưởng nặng nề. Tầng lớp người mới này được đưa sang Trung Hoa, Liên Xô, Đông Âu du học trở thành tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa. Mà xã hội chủ nghĩa là cái chi chi đến nay chưa ai rõ nên bao thế hệ trí thức xã hội chủ nghĩa miền Bắc cứ thế nhắm mắt mà đi, sai đâu sửa đó càng sửa càng sai. Giáo dục Hà Giang có 'gian lận điểm thi' Ông Nhạ 'không thể không chịu trách nhiệm' Ưu tiên điểm thi đến mấy đời con cháu Bởi thế thực hiện quản trị kiểu cuốn chiếu, không đâu vào đâu, lãng phí, gian dối, thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm, thiếu lãnh đạo có tâm có tầm… thì không chỉ riêng trong ngành giáo dục mà là phương cách quản trị ngày nay. Phương cách quản trị đất nước này xuất phát từ văn hóa cách mạng xã hội chủ nghĩa không có chút tư duy tiểu nông tí nào. Nông dân vốn bản tính làm đâu ra đó, sẵn sàng nhận trách nhiệm, không gian dối, ăn chắc mặc bền, quý trọng từng hạt gạo cộng rơm, tôn trọng của công, lo chuyện làng xã, tôn trọng quy ước và lãnh đạo làng xã… Không hiểu cái gì cũng đổ lỗi cho ông bà coi chừng bị ông bà quở chết. Bà Chủ Tịch Quốc Hội nói gì về giáo dục? Trên báo Giáo Dục Việt Nam ngày 13/09/2018 Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn bắt đầu bằng lời phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: "Sách vở tôi học mấy năm sau em tôi vẫn dùng học lại được. Bây giờ mỗi năm một sách khác, tốn tiền nhân dân lắm!" Báo Lao Động nói rõ hơn về ý kiến của bà Chủ tịch Kim Ngân như sau: "Tôi thấy rất thương học sinh hiện nay học quá khổ sở. Thế hệ chúng tôi học cách đây đã 50, 60 năm nhưng kiến thức không quên điều gì. Tất cả các bài từ vỡ lòng vẫn nắm chắc. Trong đó, ba tháng hè chúng tôi vẫn được nghỉ trọn vẹn. Học sinh hiện nay không có ba tháng hè trọn vẹn, không có tuổi thơ, không có vui chơi…" Bà Kim Ngân không nói rõ là trước đây học sinh chỉ học một buổi, hoặc sáng hay chiều. Không như ngày nay các em phải học cả ngày. Thích học thêm hội họa, võ thuật, nhạc, cha mẹ cho học thêm không gò ép. Bà Kim Ngân vốn xuất thân là nông dân, cả cha mẹ đều theo cộng sản, chính quyền miền Nam biết rõ nhưng không phải vì thế mà đối xử thiếu công bằng với bà. Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm cựu Thứ Trưởng Bộ Văn Hóa Giáo Dục và Thanh Niên Việt Nam Cộng Hòa từng cho biết: "chính trị chỉ là nhất thời, tương lai của dân tộc mới trọng đại, những gì thuộc phạm vi chính trị nhất thời đều phải ngưng lại trước ngưỡng cửa học đường." Bà học xong trung học rồi vào Đại học Văn khoa Sài Gòn nhờ vậy ngày nay bà mới hiểu rõ nên nay đứng trước Quốc Hội mới tỏ bày sự luyến tiếc nền giáo dục Việt Nam Cộng Hòa. Việc bà Kim Ngân so sánh chẳng khác nào phủ nhận con đường "Bi đác" Xã Hội Chủ Nghĩa, và biểu lộ tư tưởng về nguồn lấy nền tảng triết lý giáo dục nhân bản, dân tộc và khai phóng làm căn bản. Trên trang Báo Mới bà Chủ tịch Quốc hội Kim Ngân còn cho biết: "Chúng tôi ngày xưa đi học đâu đến mức vậy mà từ tên núi, tên sông, tên cao nguyên, thể hiện trên bản đồ sẽ ở đoạn nào giờ vẫn không thể quên được, lịch sử các trận đánh, các triều đại từ Lý, Trần, Tiền Lê đến giờ cũng vẫn nhớ nguyên. Còn giờ hỏi bọn trẻ những thứ đó hầu hết đều không biết". Nghĩ thật buồn các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về. Các em ngày nay không hiểu biết về địa lý về sử ký Việt Nam thì làm sao biết được cội nguồn mà tìm về Làm toán mà đặt sai vấn đề thì đáp số đương nhiên là sai. Làm nhân văn xã hội mà nhìn sai vấn đề thì xã hội ngày càng loạn. Cách nhìn, cách đánh giá khi so sánh thể chế giáo dục Bắc Nam của bà Kim Ngân là cách nhìn đúng đắn, rất khoa học rất đáng khuyến khích. Cũng là người Việt Nam, cũng thoát khỏi sự cai trị của người Pháp, cùng chịu chiến tranh mà tại sao miền Nam thành công cho đến nay cả người theo cộng sản còn luyến tiếc. Còn miền Bắc càng cải cách càng lún sâu vào khủng hoảng. Bấy lâu nay tôi rất áy náy khi nghe nói đến cụm từ "tư duy tiểu nông", nhân cơ hội mới được tỏ bày nếu có điều chi chưa đúng hay chưa rõ rất sẵn lòng đón nhận ý kiến và trao đổi. Còn muốn có "một người nhạc trưởng có tâm, có tầm, có uy tín và uy lực, dám chịu trách nhiệm, huy động được cả tài lực lẫn vật lực của chính phủ và của xã hội." như băn khoăn của nhà toán học Hoàng Tụy thì phải trả ngay lại quyền cho người dân chọn lựa. Vì sao chúng ta nên ủng hộ dân chủ? Hết sức đơn giản vì nếu ông Tổng thống và nội các của ông ấy không làm tròn nhiệm vụ như lời hứa hẹn thì chỉ trong vòng bốn năm người dân sẽ đuổi ông ta khỏi chính quyền trao quyền cho người khác thực hiện. Vì giáo dục là trách nhiệm của toàn xã hội không phải của riêng ai, muốn thực hiện tốt ông ấy phải thăm dò ý kiến của Giáo Sư Nguyễn Xuân Hãn, của Tiến sĩ Nghiêm Thúy Hằng, của các thầy cô khác, của phụ huynh học sinh và nhất là của người dân trong và ngoài nước để đưa ra và thực hiện những chính sách khả thi nhất trong hoàn cảnh đất nước. Có dân chủ Việt Nam mới thoát khỏi cách quản lý độc quyền thiếu khoa học, thiếu viễn kiến, thiếu trách nhiệm sai lại sửa càng sai càng sửa đất nước trải qua mấy chục năm nay. Các thế hệ con em chúng ta không còn bị biến thành khỉ vì giáo dục kiểu hiện nay (lời của Giáo Sư Hồ Ngọc Đại) hay không bị biến thành "chuột bạch" tiếp tục bị mang ra làm thí điểm cho Công nghệ giáo dục. Không con đường nào khác hơn Việt Nam phải tiến tới dân chủ tự do. Bài thể hiện quan điểm riêng và văn phong của người viết. BBC Tiếng Việt luôn hoan nghênh các ý kiến tranh luậnvề các vấn đề thời sự. Hãy gửi bài về cho chúng tôi theo địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk.

[ 108, 287, 285, 161, 1110, 754, 8733, 131, 132, 191, 2678, 1296, 5925, 9064, 251, 238, 190, 104, 754, 3994, 362, 1019, 8744, 1097, 483, 492, 813, 12213, 1087, 131, 132, 8780, 140, 741, 277, 103, 333, 309, 889, 281, 276, 756, 1159, 939, 340, 891, 147, 2681, 155, 191, 1178, 29092, 127, 159, 1110, 754, 8733, 131, 578, 754, 3994, 8744, 153, 880, 1145, 114, 741, 277, 2249, 105, 1208, 190, 333, 309, 889, 181, 10430, 471, 1159, 939, 207, 110, 889, 214, 237, 239, 458, 155, 156, 757, 1186, 309, 3534, 2198, 366, 378, 354, 131, 103, 1075, 621, 7579, 3650, 12217, 889, 510, 1507, 1732, 440, 214, 2033, 214, 1643, 213, 105, 857, 355, 337, 1981, 127, 114, 3389, 189, 3274, 443, 655, 173, 309, 2648, 141, 1057, 152, 1349, 214, 678, 19035, 434, 123, 4094, 173, 309, 818, 104, 131, 132, 938, 1166, 147, 275, 946, 1351, 171, 276, 756, 1159, 939, 103, 171, 3025, 1621, 5216, 677, 1404, 2474, 1290, 13932, 815, 116, 111, 1149, 395, 107, 3460, 107, 1191, 103, 107, 108, 1593, 875, 105, 108, 1593, 2541, 1140, 668, 605, 3966, 1254, 192, 117, 186, 326, 265, 1306, 731, 265, 104, 122, 256, 105, 104, 293, 8885, 266, 161, 5090, 271, 105, 214, 110, 333, 309, 889, 754, 818, 131, 132, 221, 22592, 1302, 622, 333, 257, 1434, 131, 221, 10222, 877, 309, 13078, 2193, 1022, 309, 818, 108, 121, 328, 224, 2510, 8188, 1814, 314, 139, 456, 129, 282, 142, 346, 345, 1302, 508, 2011, 123, 228, 889, 214, 143, 346, 171, 616, 2777, 880, 1145, 114, 8682, 756, 1159, 939, 207, 194, 10430, 471, 1159, 939, 646, 174, 169, 932, 370, 524, 503, 157, 226, 129, 458, 155, 299, 410, 105, 370, 124, 272, 246, 130, 272, 302, 255, 4028, 551, 471, 1159, 939, 106, 1376, 606, 131, 635, 166, 307, 281, 1469, 939, 112, 6845, 307, 939, 137, 185, 675, 106, 222, 2541, 222, 1054, 103, 222, 870, 103, 222, 3510, 307, 223, 103, 110, 240, 2590, 110, 268, 15043, 992, 345, 119, 367, 351, 163, 488, 124, 129, 610, 144, 260, 583, 599, 606, 939, 137, 171, 175, 215, 557, 2364, 436, 1321, 5924, 238, 605, 3966, 307, 157, 3479, 544, 210, 119, 1217, 572, 666, 308, 105, 756, 996, 120, 565, 1126, 103, 120, 2324, 222, 180, 1041, 118, 130, 1409, 5819, 445, 639, 355, 471, 224, 127, 107, 447, 897, 128, 288, 334, 104, 111, 939, 137, 106, 755, 346, 3359, 110, 810, 2722, 110, 581, 279, 114, 156, 1548, 622, 103, 110, 581, 723, 307, 108, 3365, 108, 3410, 548, 7523, 707, 282, 142, 2242, 841, 120, 939, 137, 1132, 1161, 238, 605, 517, 11352, 252, 402, 1018, 10803, 242, 250, 154, 153, 1015, 125, 650, 16618, 7254, 2946, 2913, 556, 636, 165, 539, 105, 282, 1018, 131, 132, 117, 1025, 149, 155, 191, 275, 122, 1211, 120, 939, 137, 600, 17481, 320, 974, 4836, 610, 5025, 562, 212, 112, 2464, 2041, 131, 132, 114, 155, 5371, 215, 557, 385, 119, 144, 730, 241, 104, 122, 168, 396, 5259, 1643, 213, 131, 132, 171, 175, 117, 613, 168, 116, 173, 538, 543, 450, 3871, 707, 2571, 539, 1026, 618, 117, 1354, 1172, 1159, 939, 143, 389, 156, 428, 301, 175, 224, 127, 5897, 927, 323, 128, 152, 3555, 110, 279, 119, 694, 137, 143, 189, 16535, 1915, 1444, 947, 1514, 207, 156, 218, 127, 15793, 1260, 813, 1594, 8278, 1615, 5025, 654, 110, 4730, 1260, 655, 173, 309, 818, 149, 131, 132, 226, 147, 10865, 707, 3555, 994, 579, 124, 1038, 1047, 181, 1702, 214, 467, 1302, 162, 4709, 109, 2136, 905, 108, 121, 2041, 1321, 210, 1130, 1715, 181, 1372, 1302, 162, 4709, 114, 219, 640, 939, 137, 105, 1611, 231, 1432, 939, 137, 1404, 3361, 1621, 181, 1702, 214, 599, 2464, 2041, 221, 150, 346, 345, 215, 838, 105, 127, 1211, 175, 145, 737, 1168, 131, 700, 607, 2129, 115, 838, 1332, 1966, 117, 122, 168, 129, 673, 178, 201, 1122, 3614, 551, 471, 1650, 427, 1643, 213, 483, 404, 832, 6422, 129, 283, 607, 262, 151, 254, 779, 204, 103, 205, 240, 752, 360, 131, 132, 127, 290, 178, 346, 2954, 1967, 147, 11844, 283, 607, 262, 131, 132, 290, 178, 662, 600, 212, 192, 4094, 1650, 16960, 1970, 119, 185, 1745, 189, 24415, 2334, 439, 12272, 1328, 1501, 972, 24274, 1501, 3906, 646, 258, 752, 360, 2447, 113, 1475, 105, 142, 1086, 1159, 939, 112, 2566, 166, 120, 111, 1073, 107, 108, 121, 939, 2041, 115, 1165, 227, 164, 548, 989, 242, 3078, 707, 163, 464, 5095, 137, 166, 106, 439, 185, 117, 251, 124, 143, 2136, 2244, 1159, 939, 105, 120, 111, 107, 355, 471, 108, 121, 939, 2041, 106, 164, 380, 133, 349, 580, 1257, 2528, 1704, 551, 471, 1159, 939, 133, 1851, 306, 117, 346, 175, 281, 355, 471, 173, 427, 669, 2010, 148, 151, 254, 112, 551, 471, 173, 427, 666, 1630, 261, 1233, 103, 396, 164, 119, 420, 2471, 396, 929, 495, 168, 105, 557, 168, 261, 2758, 106, 3239, 183, 649, 103, 106, 480, 425, 4256, 973, 391, 889, 214, 599, 707, 625, 869, 355, 471, 126, 299, 279, 168, 265, 105, 168, 418, 625, 164, 109, 491, 418, 812, 163, 217, 155, 168, 105, 3936, 551, 471, 239, 260, 139, 107, 219, 111, 1926, 9469, 111, 239, 4259, 9664, 355, 471, 173, 427, 108, 121, 939, 2041, 117, 108, 4652, 108, 4210, 251, 138, 122, 1585, 117, 251, 138, 859, 309, 2648, 117, 251, 227, 164, 7523, 2825, 538, 111, 164, 461, 989, 135, 262, 791, 867, 138, 629, 9469, 111, 239, 293, 213, 185, 404, 625, 164, 548, 124, 939, 2041, 518, 120, 2521, 1379, 148, 2041, 1321, 227, 164, 7523, 337, 710, 926, 147, 355, 731, 625, 164, 337, 710, 3408, 9292, 571, 152, 1609, 10484, 1609, 4059, 103, 1609, 10297, 1609, 5170, 130, 446, 1764, 105, 130, 321, 165, 262, 6403, 864, 1866, 103, 2191, 105, 109, 164, 548, 301, 127, 668, 630, 166, 1392, 112, 1643, 213, 752, 360, 541, 2910, 148, 939, 2041, 155, 164, 7523, 551, 3220, 518, 1162, 1038, 360, 725, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1264, 493, 205, 859, 309, 818, 243, 578, 346, 171, 880, 1145, 114, 8682, 756, 1159, 939, 519, 174, 169, 932, 370, 524, 503, 157, 226, 129, 458, 155, 299, 410, 105, 370, 124, 272, 246, 130, 272, 302, 255, 4028, 1 ]

vietnam-57116309

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-57116309

Covid-19: Việt Nam có nên xã hội hóa vaccine?

Xã hội hóa y tế theo hướng thương mại trong thời điểm dịch covid-19 ở Việt Nam hiện nay là 'một nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng', một bác sỹ và là nhà phản biện chính sách từ Hà Nội nói với hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt hôm 13/05/2021.

Hà Nội ngày 12/5 Covid-19 bùng phát đợt 4 ở Việt Nam sau một thời kỳ nước này được cho là đã khá thành công trong việc chặn và dập dịch lan rộng. Tuy nhiên, theo tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội điều đó dẫn đến "trạng thái tâm lý trong vấn đề phòng chống dịch ở mức gọi là tự tin và nó có thể làm cho dẫn đến một sự chủ quan ngoài xã hội cộng đồng cũng như là tại các cơ sở có nguy cơ lây nhiễm cao." Điểm đáng lưu ý trong đợt bùng dịch thứ tư này, Việt Nam ghi nhận các ca lây nhiễm ra cộng đồng có nguồn gốc chính từ trong Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và có thêm nhiều bệnh nhân lây nhiễm trong Bệnh viện K. Lý giải điều này, tiến sỹ Trần Tuấn nói: "Các bệnh viện, đặc biệt các tuyến trung ương lại đã đi vào lộ trình gọi là tự chủ tự hạch toán hay nói cách khác đi là đã ngả sang hướng thương mại nhiều hơn. Thì như thế chúng ta nhận thấy là tâm lý có thêm nhiều bệnh nhân để có nguồn thu sẽ là nổi trội mà điều này mâu thuẫn với các nguyên tắc của phòng chống dịch khi chúng ta biết rằng trong nguyên tắc 5K thì có cả vấn đề về khoảng cách, vấn đề không tập trung." Như vậy, vấn đề thương mại hóa trong y tế cũng chính bắt nguồn từ chính sách xã hội hóa ngành y ở Việt Nam trong những năm gần đây. Covid-19: Thêm 35 ca nhiễm, VN tính phương án 'bầu cử an toàn' Việt Nam sẽ sử dụng vaccine ‘tự sản xuất’ trong năm 2022 Giải thích khái niệm xã hội hóa y tế, tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội, nói: "Đứng trên quan niệm gọi là để hiệu quả hóa công tác chăm sóc sứa khỏe và phòng chống dịch bệnh thì xã hội hóa công tác y tế có nghĩa là muốn tăng trách nhiệm tự bảo vệ, tự dự phòng ở cấp độ cá nhân, gia đình, cộng đồng và thúc đấy cái hệ thống mà chúng ta gọi là chăm sóc sức khỏe của chính cộng đồng." Việc này là nhằm để trách nhiệm chăm sóc sức khỏe không chỉ rơi vào ngành y tế mà là của toàn xã hội. Tuy nhiên, việc "tận dụng xã hội hóa để mà đưa y tế thương mại vào y tế công thì tính chất xã hội hóa y tế công theo kiểu như thế lại là một bất lợi cho y tế công". Hộ chiếu vaccine là gì và được dùng như thế nào? Bác sỹ Trần Tuấn lấy dẫn chứng Bệnh viện K và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương trở thành ổ dịch trong đợt bùng phát dịch covid-19 vừa rồi "một phần bị ảnh hưởng bởi chính việc đẩy y tế công sang hướng thương mại hóa dẫn đến sự cạnh tranh tăng nguồn thu và nhắm vào việc lôi cuốn khách hàng." Do đó, "dịch covid-19 này thể hiện rõ thêm rằng sự bất lợi của việc xã hội hóa hệ thống y tế đặc biệt là hệ thống bệnh viện công trong thời gian vừa qua đi theo hướng thương mại là một nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng," bác sỹ Tuấn kết luận. Xã hội hóa y tế công dẫn tới việc các bệnh viện phải "tiết kiệm và hạn chế các khoản đầu tư cho cơ sở vật chất, phải tăng số bệnh nhân và phải làm rất nhiều thứ để có đủ nguồn thu thì đầu tư chống dịch liệu có đảm bảo hay không?", tiến sỹ Khuất Thu Hồng, tham gia từ Hà Nội, bình luận từ góc nhìn xã hội học. Xã hội hóa vaccine - bao giờ người nghèo mới được tiêm? Hiện nay Việt Nam mới chỉ đang tiến hành tiêm chủng cho những đối tượng được ưu tiên, trong khi số lượng vaccine đang có rất là ít so với số dân. Việt Nam chuẩn bị cho bầu cử Quốc hội tháng 5 Vậy vấn đề đặt ra với xã hội hóa vaccine là bao giờ người nghèo, người có điều kiện khó khăn mới được tiếp cận vaccine. Từ Hà Lan bác sỹ Hoàng Tú Anh, nhà phản biện chính sách từ Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số, nói rằng nhà nước 'cần phải rất là cân nhắc' đến vấn đề xã hội hóa vaccine. "Nếu nhà nước để lại những nhóm mà phải tự tiếp cận vaccine mà chúng ta thấy rằng là những nhóm nguy cơ cao, những nhóm người bệnh, những nhóm trong các khu công nghiệp và những nhóm mà nền tảng kinh tế của người ta không cao. Nếu mà bây giờ để họ phải tự tiếp cận vaccine mà nếu người ta không tiêm thì khả năng để bảo vệ cho cả cộng đồng cũng rất là yếu." Đồng ý với bác sỹ Hoàng Tú Anh, tiến sỹ Khuất Thu Hồng bình luận: "Nếu vaccine bây giờ đóng vai trò dự phòng thì có lẽ nó phải được ưu tiên cho những người mà khó có khả năng tiếp cận, tức là khó có thể bỏ tiền ra để mà tự tiêm vaccine. Đó là những người nghèo, những người ở các khu công nghiệp rất là đông, những người bị bệnh nền, những người đang điều trị ở các cơ sở y tế, thì đấy là những người đang trong hoàn cảnh kinh tế rất là khó khăn." "Nếu chúng ta vẫn duy trì chiến lược tiêm vaccine như hiện nay, tức là ưu tiên cho một số nhóm nhất định thôi mà không chú ý đến những nhóm trên thì có lẽ họ sẽ chẳng bao giờ tiếp cận được vaccine và chắc chắn là nó sẽ lại là câu chuyện công bằng xã hội." Việc thương mại hóa tiêm chủng vaccine "rất dễ dẫn đến vấn đề có những nhóm không tiếp cận được vì vấn đề giá thành và đồng thời sự cạnh tranh giữa công và tư sẽ bị lơi lỏng", tiến sỹ Trần Tuấn nói thêm, và như vậy sẽ dẫn đến "không hiệu quả trong công tác phòng chống dịch". Với giá thành vaccine cao, việc 'huy động nguồn đóng góp của nhân dân', theo bác sỹ Hoàng Tú Anh là một giải pháp 'hợp lý', và nói thêm: "Nhưng vấn đề là huy động như thế nào, huy động theo việc chi trả trực tiếp dịch vụ hay huy động vào một quỹ mà sau đó quỹ đó được điều phối vào và việc có thêm vai trò của các đơn vị giám sát độc lập để đảm bảo quỹ đó được hoạt động hiệu quả thì lúc đấy sẽ có được xử lý công bằng và hiệu quả hơn." Một giải pháp khác, theo tiến sỹ Khuất Thu Hồng là nhà nước "nên khuyến khích người dân có điều kiện hãy tự chi trả cho vaccine của mình với điều kiện nhà nước phải quản lý về mặt kỹ thuật để đảm bảo vaccine được bảo quản, sử dụng và tiêm cho người dân đúng quy trình kỹ thuật và có các hỗ trợ cho những người nghèo không thể tiếp cận được vaccine bằng tiền túi của mình." Quý vị có thể theo dõi cuộc hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt với sự tham gia của các bác sỹ Trần Tuấn, Hoàng Tú Anh và tiến sỹ Khuất Thu Hồng.

summarize: Hà Nội ngày 12/5 Covid-19 bùng phát đợt 4 ở Việt Nam sau một thời kỳ nước này được cho là đã khá thành công trong việc chặn và dập dịch lan rộng. Tuy nhiên, theo tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội điều đó dẫn đến "trạng thái tâm lý trong vấn đề phòng chống dịch ở mức gọi là tự tin và nó có thể làm cho dẫn đến một sự chủ quan ngoài xã hội cộng đồng cũng như là tại các cơ sở có nguy cơ lây nhiễm cao." Điểm đáng lưu ý trong đợt bùng dịch thứ tư này, Việt Nam ghi nhận các ca lây nhiễm ra cộng đồng có nguồn gốc chính từ trong Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và có thêm nhiều bệnh nhân lây nhiễm trong Bệnh viện K. Lý giải điều này, tiến sỹ Trần Tuấn nói: "Các bệnh viện, đặc biệt các tuyến trung ương lại đã đi vào lộ trình gọi là tự chủ tự hạch toán hay nói cách khác đi là đã ngả sang hướng thương mại nhiều hơn. Thì như thế chúng ta nhận thấy là tâm lý có thêm nhiều bệnh nhân để có nguồn thu sẽ là nổi trội mà điều này mâu thuẫn với các nguyên tắc của phòng chống dịch khi chúng ta biết rằng trong nguyên tắc 5K thì có cả vấn đề về khoảng cách, vấn đề không tập trung." Như vậy, vấn đề thương mại hóa trong y tế cũng chính bắt nguồn từ chính sách xã hội hóa ngành y ở Việt Nam trong những năm gần đây. Covid-19: Thêm 35 ca nhiễm, VN tính phương án 'bầu cử an toàn' Việt Nam sẽ sử dụng vaccine ‘tự sản xuất’ trong năm 2022 Giải thích khái niệm xã hội hóa y tế, tiến sỹ bác sỹ Trần Tuấn từ Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội, nói: "Đứng trên quan niệm gọi là để hiệu quả hóa công tác chăm sóc sứa khỏe và phòng chống dịch bệnh thì xã hội hóa công tác y tế có nghĩa là muốn tăng trách nhiệm tự bảo vệ, tự dự phòng ở cấp độ cá nhân, gia đình, cộng đồng và thúc đấy cái hệ thống mà chúng ta gọi là chăm sóc sức khỏe của chính cộng đồng." Việc này là nhằm để trách nhiệm chăm sóc sức khỏe không chỉ rơi vào ngành y tế mà là của toàn xã hội. Tuy nhiên, việc "tận dụng xã hội hóa để mà đưa y tế thương mại vào y tế công thì tính chất xã hội hóa y tế công theo kiểu như thế lại là một bất lợi cho y tế công". Hộ chiếu vaccine là gì và được dùng như thế nào? Bác sỹ Trần Tuấn lấy dẫn chứng Bệnh viện K và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương trở thành ổ dịch trong đợt bùng phát dịch covid-19 vừa rồi "một phần bị ảnh hưởng bởi chính việc đẩy y tế công sang hướng thương mại hóa dẫn đến sự cạnh tranh tăng nguồn thu và nhắm vào việc lôi cuốn khách hàng." Do đó, "dịch covid-19 này thể hiện rõ thêm rằng sự bất lợi của việc xã hội hóa hệ thống y tế đặc biệt là hệ thống bệnh viện công trong thời gian vừa qua đi theo hướng thương mại là một nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng," bác sỹ Tuấn kết luận. Xã hội hóa y tế công dẫn tới việc các bệnh viện phải "tiết kiệm và hạn chế các khoản đầu tư cho cơ sở vật chất, phải tăng số bệnh nhân và phải làm rất nhiều thứ để có đủ nguồn thu thì đầu tư chống dịch liệu có đảm bảo hay không?", tiến sỹ Khuất Thu Hồng, tham gia từ Hà Nội, bình luận từ góc nhìn xã hội học. Xã hội hóa vaccine - bao giờ người nghèo mới được tiêm? Hiện nay Việt Nam mới chỉ đang tiến hành tiêm chủng cho những đối tượng được ưu tiên, trong khi số lượng vaccine đang có rất là ít so với số dân. Việt Nam chuẩn bị cho bầu cử Quốc hội tháng 5 Vậy vấn đề đặt ra với xã hội hóa vaccine là bao giờ người nghèo, người có điều kiện khó khăn mới được tiếp cận vaccine. Từ Hà Lan bác sỹ Hoàng Tú Anh, nhà phản biện chính sách từ Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số, nói rằng nhà nước 'cần phải rất là cân nhắc' đến vấn đề xã hội hóa vaccine. "Nếu nhà nước để lại những nhóm mà phải tự tiếp cận vaccine mà chúng ta thấy rằng là những nhóm nguy cơ cao, những nhóm người bệnh, những nhóm trong các khu công nghiệp và những nhóm mà nền tảng kinh tế của người ta không cao. Nếu mà bây giờ để họ phải tự tiếp cận vaccine mà nếu người ta không tiêm thì khả năng để bảo vệ cho cả cộng đồng cũng rất là yếu." Đồng ý với bác sỹ Hoàng Tú Anh, tiến sỹ Khuất Thu Hồng bình luận: "Nếu vaccine bây giờ đóng vai trò dự phòng thì có lẽ nó phải được ưu tiên cho những người mà khó có khả năng tiếp cận, tức là khó có thể bỏ tiền ra để mà tự tiêm vaccine. Đó là những người nghèo, những người ở các khu công nghiệp rất là đông, những người bị bệnh nền, những người đang điều trị ở các cơ sở y tế, thì đấy là những người đang trong hoàn cảnh kinh tế rất là khó khăn." "Nếu chúng ta vẫn duy trì chiến lược tiêm vaccine như hiện nay, tức là ưu tiên cho một số nhóm nhất định thôi mà không chú ý đến những nhóm trên thì có lẽ họ sẽ chẳng bao giờ tiếp cận được vaccine và chắc chắn là nó sẽ lại là câu chuyện công bằng xã hội." Việc thương mại hóa tiêm chủng vaccine "rất dễ dẫn đến vấn đề có những nhóm không tiếp cận được vì vấn đề giá thành và đồng thời sự cạnh tranh giữa công và tư sẽ bị lơi lỏng", tiến sỹ Trần Tuấn nói thêm, và như vậy sẽ dẫn đến "không hiệu quả trong công tác phòng chống dịch". Với giá thành vaccine cao, việc 'huy động nguồn đóng góp của nhân dân', theo bác sỹ Hoàng Tú Anh là một giải pháp 'hợp lý', và nói thêm: "Nhưng vấn đề là huy động như thế nào, huy động theo việc chi trả trực tiếp dịch vụ hay huy động vào một quỹ mà sau đó quỹ đó được điều phối vào và việc có thêm vai trò của các đơn vị giám sát độc lập để đảm bảo quỹ đó được hoạt động hiệu quả thì lúc đấy sẽ có được xử lý công bằng và hiệu quả hơn." Một giải pháp khác, theo tiến sỹ Khuất Thu Hồng là nhà nước "nên khuyến khích người dân có điều kiện hãy tự chi trả cho vaccine của mình với điều kiện nhà nước phải quản lý về mặt kỹ thuật để đảm bảo vaccine được bảo quản, sử dụng và tiêm cho người dân đúng quy trình kỹ thuật và có các hỗ trợ cho những người nghèo không thể tiếp cận được vaccine bằng tiền túi của mình." Quý vị có thể theo dõi cuộc hội luận chuyên đề của BBC News Tiếng Việt với sự tham gia của các bác sỹ Trần Tuấn, Hoàng Tú Anh và tiến sỹ Khuất Thu Hồng.

[ 108, 287, 285, 161, 337, 710, 191, 12244, 1581, 1725, 212, 1767, 1147, 108, 121, 131, 132, 187, 116, 221, 393, 142, 126, 117, 114, 106, 115, 896, 164, 135, 113, 156, 1355, 105, 3480, 414, 1253, 6729, 421, 572, 181, 472, 817, 736, 817, 912, 1949, 148, 560, 1319, 109, 813, 2033, 214, 1313, 3903, 887, 131, 132, 149, 337, 710, 179, 150, 458, 155, 189, 28660, 869, 315, 241, 113, 255, 220, 438, 424, 414, 108, 121, 537, 343, 106, 222, 193, 105, 335, 107, 136, 140, 114, 458, 155, 116, 144, 185, 146, 351, 293, 213, 490, 210, 127, 128, 106, 149, 109, 225, 633, 107, 841, 225, 1603, 977, 13580, 3956, 549, 931, 108, 232, 113, 1767, 1725, 414, 259, 276, 474, 131, 132, 848, 238, 109, 840, 1603, 977, 124, 490, 210, 107, 774, 972, 122, 148, 113, 3326, 772, 760, 3326, 772, 1638, 4862, 151, 929, 105, 107, 426, 158, 664, 157, 1603, 977, 113, 3326, 772, 760, 1313, 112, 1087, 272, 179, 474, 472, 817, 912, 1949, 795, 2019, 664, 3671, 634, 575, 109, 1490, 396, 929, 153, 115, 184, 138, 1154, 277, 343, 106, 222, 185, 222, 5969, 1349, 194, 123, 173, 211, 184, 106, 115, 4098, 586, 665, 432, 835, 158, 827, 4832, 128, 175, 174, 169, 238, 203, 106, 315, 241, 107, 426, 158, 664, 157, 130, 107, 774, 498, 134, 106, 738, 4855, 145, 179, 126, 2013, 431, 1836, 119, 109, 503, 1199, 104, 438, 424, 414, 129, 174, 169, 217, 160, 113, 503, 1199, 985, 3325, 143, 107, 186, 255, 220, 125, 545, 173, 103, 255, 220, 110, 495, 396, 294, 1260, 934, 255, 220, 432, 835, 471, 113, 108, 364, 216, 127, 122, 290, 774, 148, 122, 333, 293, 213, 471, 859, 108, 364, 108, 121, 131, 132, 113, 120, 147, 386, 1333, 1581, 161, 2005, 2983, 840, 8153, 312, 334, 412, 304, 24929, 368, 305, 258, 257, 131, 132, 134, 324, 286, 1706, 743, 4142, 262, 387, 748, 113, 147, 11366, 2029, 581, 2275, 1196, 293, 213, 471, 108, 364, 955, 472, 817, 736, 817, 912, 1949, 148, 560, 1319, 109, 813, 2033, 214, 1313, 3903, 887, 131, 132, 149, 337, 1981, 795, 19562, 515, 159, 146, 1196, 343, 106, 130, 614, 416, 471, 135, 274, 1656, 1891, 14779, 1309, 105, 438, 424, 414, 664, 143, 293, 213, 471, 135, 274, 108, 364, 216, 107, 404, 106, 278, 321, 605, 517, 222, 327, 647, 103, 222, 382, 438, 108, 121, 373, 359, 499, 1890, 165, 2806, 490, 210, 105, 822, 1730, 292, 300, 234, 145, 174, 169, 343, 106, 1656, 1891, 543, 1309, 104, 122, 490, 210, 294, 1068, 126, 106, 745, 130, 605, 517, 1656, 1891, 543, 1309, 110, 163, 1471, 138, 859, 108, 364, 216, 145, 106, 104, 258, 293, 1637, 421, 572, 156, 189, 20621, 286, 293, 213, 471, 130, 145, 251, 108, 364, 216, 432, 835, 138, 108, 364, 216, 135, 143, 334, 562, 293, 213, 471, 108, 364, 216, 135, 181, 1138, 128, 175, 153, 106, 116, 295, 418, 114, 108, 364, 216, 135, 340, 9410, 1496, 1706, 106, 218, 105, 117, 467, 128, 175, 1684, 2121, 817, 912, 1949, 771, 458, 463, 3326, 772, 760, 1313, 105, 3326, 772, 760, 8793, 332, 4862, 151, 929, 319, 164, 108, 3106, 414, 113, 1767, 1725, 212, 414, 22502, 3983, 659, 598, 2504, 380, 133, 349, 580, 626, 122, 156, 922, 108, 364, 216, 135, 586, 665, 432, 835, 471, 458, 155, 144, 810, 250, 321, 774, 498, 105, 1831, 138, 156, 2657, 1290, 547, 201, 294, 1133, 397, 189, 14159, 22502, 3983, 126, 136, 199, 450, 426, 160, 144, 295, 418, 104, 156, 293, 213, 471, 300, 234, 108, 364, 216, 634, 575, 106, 300, 234, 664, 760, 135, 113, 221, 390, 659, 235, 184, 181, 665, 432, 835, 106, 116, 841, 225, 114, 543, 1309, 490, 210, 519, 736, 817, 1949, 299, 2738, 1643, 213, 471, 108, 364, 216, 135, 458, 228, 156, 109, 664, 760, 139, 189, 18681, 3218, 105, 576, 353, 109, 886, 178, 276, 114, 225, 633, 731, 5228, 139, 321, 166, 664, 157, 105, 139, 140, 215, 158, 259, 130, 107, 620, 774, 498, 143, 178, 276, 424, 414, 588, 107, 879, 327, 194, 5087, 103, 472, 817, 11706, 332, 1947, 10083, 268, 165, 148, 337, 1981, 342, 410, 148, 1869, 485, 293, 213, 2370, 1643, 213, 471, 1706, 233, 374, 339, 111, 1117, 239, 117, 2024, 347, 1620, 275, 131, 132, 239, 163, 167, 472, 209, 2024, 1519, 114, 120, 195, 706, 117, 1293, 2836, 113, 129, 166, 423, 1706, 167, 107, 215, 106, 500, 648, 119, 166, 1568, 131, 132, 862, 133, 114, 513, 368, 162, 213, 253, 985, 1509, 255, 220, 632, 124, 119, 293, 213, 471, 1706, 106, 374, 339, 111, 3191, 111, 107, 179, 591, 455, 1000, 239, 117, 270, 1352, 10737, 1069, 337, 695, 736, 817, 678, 4666, 1222, 152, 391, 973, 122, 333, 148, 151, 315, 3260, 357, 2751, 376, 1309, 105, 651, 166, 103, 123, 160, 152, 142, 9565, 139, 215, 106, 1237, 982, 257, 155, 255, 220, 293, 213, 471, 10737, 1731, 152, 142, 130, 153, 120, 491, 145, 139, 222, 270, 1352, 1706, 145, 174, 169, 203, 160, 106, 120, 491, 841, 225, 2048, 120, 491, 111, 5114, 120, 491, 113, 109, 322, 135, 522, 105, 120, 491, 145, 639, 1929, 236, 216, 104, 111, 169, 110, 2207, 631, 145, 969, 339, 130, 154, 139, 222, 270, 1352, 1706, 145, 323, 111, 169, 110, 2024, 143, 555, 344, 130, 327, 647, 114, 186, 490, 210, 127, 215, 106, 675, 294, 1122, 108, 232, 119, 736, 817, 678, 4666, 1222, 472, 817, 11706, 332, 1947, 1615, 342, 4199, 1731, 1706, 969, 339, 609, 809, 704, 382, 438, 143, 107, 642, 335, 139, 117, 1293, 462, 114, 120, 111, 145, 455, 107, 555, 344, 270, 10121, 766, 106, 455, 107, 136, 306, 379, 124, 130, 145, 222, 2024, 10737, 902, 106, 120, 111, 3191, 120, 111, 108, 121, 109, 322, 135, 522, 215, 106, 4753, 120, 111, 133, 664, 639, 103, 120, 111, 167, 179, 245, 108, 121, 109, 225, 633, 108, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1643, 213, 471, 108, 364, 216, 181, 665, 432, 835, 113, 221, 318, 414, 22502, 3983, 108, 121, 131, 132, 199, 275, 106, 6777, 841, 225, 114, 543, 1309, 490, 210, 1452, 116, 736, 817, 105, 106, 152, 391, 973, 122, 333, 148, 337, 710, 123, 119, 213, 410, 649, 220, 104, 378, 1701, 1434, 131, 325, 1771, 5153, 10218, 112, 1 ]

media-42351046

https://www.bbc.com/vietnamese/media-42351046

Cô bé bị bỏ rơi ở chợ gặp bố mẹ đẻ sau 20 năm

Khi mới được ba ngày tuổi, Kati Pohler bị bỏ rơi tại một chợ cóc ở Trung Quốc. Sau đó, cô được một gia đình Mỹ nhận làm con nuôi.

Khi 20 tuổi, Kati phát hiện bố mẹ đẻ của cô đã để lại cho cô một lời nhắn. Hàng năm vào cùng một ngày, họ đến chờ gặp cô trên chiếc cầu nổi tiếng ở thành phố Hàng Châu. Các bạn cùng xem câu chuyện vô cùng cảm động khi Kati đoàn tụ với bố mẹ đẻ. Angelina Jolie: ‘Tôi luôn mang ơn Campuchia’ Có con là thần đồng sẽ rất tốn kém? Campuchia cấm xuất khẩu sữa mẹ Mùa xuân của mẹ 'tù nhân lương tâm'

summarize: Khi 20 tuổi, Kati phát hiện bố mẹ đẻ của cô đã để lại cho cô một lời nhắn. Hàng năm vào cùng một ngày, họ đến chờ gặp cô trên chiếc cầu nổi tiếng ở thành phố Hàng Châu. Các bạn cùng xem câu chuyện vô cùng cảm động khi Kati đoàn tụ với bố mẹ đẻ. Angelina Jolie: ‘Tôi luôn mang ơn Campuchia’ Có con là thần đồng sẽ rất tốn kém? Campuchia cấm xuất khẩu sữa mẹ Mùa xuân của mẹ 'tù nhân lương tâm'

[ 108, 287, 285, 161, 707, 1088, 1343, 13307, 176, 212, 493, 399, 966, 3035, 104, 602, 115, 130, 153, 114, 602, 172, 366, 2669, 112, 1521, 147, 138, 264, 172, 2259, 154, 155, 1205, 1213, 602, 159, 845, 352, 738, 354, 108, 121, 164, 548, 1521, 8074, 303, 230, 264, 453, 476, 953, 616, 264, 406, 469, 129, 13307, 176, 526, 1233, 119, 399, 966, 3035, 112, 15135, 11225, 161, 15218, 637, 518, 108, 1450, 1384, 748, 615, 219, 106, 860, 210, 134, 215, 1912, 1206, 347, 1384, 918, 387, 910, 2545, 966, 4121, 3889, 104, 966, 20934, 157, 1024, 12703, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 707, 239, 117, 459, 191, 1343, 13307, 176, 19227, 5750, 133, 306, 1471, 149, 172, 2272, 107, 376, 108, 121, 151, 942, 759, 397, 602, 117, 172, 165, 539, 200, 645, 140, 219, 15808, 1 ]

business-46411482

https://www.bbc.com/vietnamese/business-46411482

G20: Vì sao Trump và Tập sẽ không đi tới thỏa thuận nào?

Khi hai nhà lãnh đạo quyền lực nhất thế giới gặp nhau trong tuần này, cuộc chiến thương mại căng thẳng của họ là cơ sở để họ làm lành hoặc cách xa nhau hơn.

Chính quyền của ông Trump nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Donald Trump và Tập Cận Bình đã có một mối quan hệ gập ghềnh. Năm ngoái, Tổng thống Trump dường như là người xuống thang và Bắc Kinh ở thế "cửa trên". Tổng thống Trump thậm chí không đổ lỗi cho Trung Quốc gây ra thặng dư mậu dịch - nói rằng đó là lỗi của các chính quyền Mỹ trước đó. Đổi lại, Trung Quốc cho biết sẽ làm giảm rào thâm nhập thị trường đối với một số ngành, và các nhà đầu tư trên khắp thế giới thở phào nhẹ nhõm. Nhưng trong suốt năm 2018, mối quan hệ của họ rạn nứt nhanh chóng. Thuế quan trả đũa được nói trên twitter làm gia tăng một cuộc chiến thương mại đe dọa khả năng làm cho tất cả chúng ta nghèo đi. Cuộc chiến thương mại sẽ là tâm điểm khi họ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina. Biển Đông: 'Cảnh giác TQ sau sự cố Nga-Ukraine' Trung Quốc muốn kiểm soát Hoa Kỳ có mối quan ngại chính đáng về tiếp cận thị trường ở Trung Quốc, theo Viện Brookings. Nhưng thuế quan không phải lúc nào cũng là vấn đề. Trên thực tế, Bắc Kinh đã giảm thuế và trong một số lĩnh vực, thuế suất còn thấp hơn các thị trường mới nổi khác. Cái mà Trung Quốc cần phải thay đổi là làm sao chính phủ có thể giảm hạn chế sự tiếp cận của các công ty nước ngoài đối với người tiêu dùng. Có những hạn chế trực tiếp đầu tư vào các lĩnh vực từ xe hơi, dịch vụ tài chính và viễn thông. Điều đó khiến các công ty nước ngoài khó đầu tư vào Trung Quốc, và họ khó bán hàng hóa cho khách hàng Trung Quốc mà không phải tham gia một dạng công ty liên doanh nào đó. Đó là lúc mà các chủ đề chuyển giao công nghệ và các vấn đề sở hữu trí tuệ được đưa ra. Trung Quốc sẽ cần phải từ bỏ các quy định liên doanh của mình để xoa dịu Hoa Kỳ, và thật khó để nhìn thấy họ sẽ làm điều đó bởi điều mà Bắc Kinh khao khát nhất chính là kiểm soát. Nếu Bắc Kinh cho phép các công ty nước ngoài đưa ra các điều kiện để đầu tư, về cơ bản nó sẽ thay đổi cách hoạt động của Trung Quốc. Trong một thời đại mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã kiểm soát nhiều hơn đối với nền kinh tế, chứ không bớt kiểm soát, điều đó là rất khó xảy ra. Mất mặt đến thế là cùng Tổng thống Trump làm những việc mà Trung Quốc khó còn chỗ nào để giữ thể hiện. Ông đã liên tục nói rằng ông sẽ áp thêm thuế quan với Bắc Kinh nếu họ không có hành động thỏa đáng, ngay cả khi việc áp thuế này có nguy cơ làm tổn hại tới các lá phiếu cử tri của chính ông. Tại tất cả cuộc họp quốc tế lớn, Washington đã và đang nhắc nhở cộng đồng toàn cầu rằng Bắc Kinh có lỗi trong mối quan hệ này. Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Apec gần đây, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence xúc phạm Sáng kiến Vành đai và Con đường - một phần quan trọng của chính sách kinh tế và nước ngoài của Trung Quốc - nói rằng sáng kiến này sẽ dẫn đến thực trạng các quốc gia chết trong nợ nần. Ông cũng nói Hoa Kỳ đã cho đi nhiều hơn cái gọi là "vành đai thắt chặt hoặc đường một chiều". Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết các dự án của Trung Quốc thường trông vậy mà không phải vậy. Và ngay cả trước thềm của cuộc họp G20, Larry Kudlow, giám đốc của Hội đồng Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng sẽ không có thỏa thuận nào trừ khi "các vấn đề về đánh cắp tài sản trí tuệ, chuyển giao công nghệ bắt buộc và thuế quan và hàng rào phi thuế quan" được giải quyết. Đó kể như là mọi thứ đã giúp đưa nền kinh tế Trung Quốc đến được vị thế hôm nay. Trung Quốc sẽ không muốn có thỏa thuận nào mà lại không có gì bù lại. Trump 'có thể hủy gặp Putin tại G20' Hơn cả một cuộc chiến thương mại Quan hệ Mỹ-Trung là mối quan hệ chiến lược, kinh tế và chính trị quan trọng nhất của thời đại chúng ta. Trong nhiều thập niên, quan hệ đối tác này đã mang lại kết quả. Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập Nhưng trong những năm gần đây - và đặc biệt kể từ khi Chủ tịch Tập lên nắm quyền - Trung Quốc đã tự khẳng định mình trên trường quốc tế. Đôi khi điều này là do khoảng trống do Hoa Kỳ bỏ bễ tại châu Á do Washington phải bận rộn với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và các vấn đề nội địa của họ. Trung Quốc đã thế vào vai trò cứu tinh tài chính, và có một cảm giác oán giận chính đáng tại Bắc Kinh rằng họ không nhận được sự công nhận xứng đáng. Nhưng sau đó Trung Quốc cũng đã khởi động Sáng kiến Vành đai Con đường - ban đầu được định ra như một cách để tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, nhưng ngày càng được xem là chủ nghĩa thực dân kinh tế của Trung Quốc. Hành động của Trung Quốc ở Biển Đông cũng khiến nhiều người ở Washington lo ngại về mục đích thực sự của Trung Quốc trong khu vực là gì. Vì vậy, cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh không chỉ đơn giản là về thương mại. Đó là một cách để chính quyền Trump cố gắng giữ cho Trung Quốc ngồi một chỗ, một nỗi sợ hãi mà nhiều người ở Bắc Kinh có, và đó là lý do tại sao hai bên khó có thể đạt được một thỏa thuận. Và ngay cả khi Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập, chính quyền của ông nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Vì vậy, đó là một bước tiến hai bước lùi. Trong bất kỳ đàm phán nào cả hai bên đều cần phải rời bàn thương lượng với cảm giác như họ đã đạt được điều gì đó, nếu không một thỏa thuận sẽ không thể tồn tại. Đó là lý do tại sao rất nhiều người đang trông đợi vào ngày quan trọng nhất của thế giới, và tại sao gần như thượng đỉnh G20 sẽ không thể kết thúc với bất cứ điều gì ngoài một nụ hôn khách sáo, và có lẽ có cả lời tạm biệt lạnh lẽo và đắng lòng.

summarize: Chính quyền của ông Trump nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Donald Trump và Tập Cận Bình đã có một mối quan hệ gập ghềnh. Năm ngoái, Tổng thống Trump dường như là người xuống thang và Bắc Kinh ở thế "cửa trên". Tổng thống Trump thậm chí không đổ lỗi cho Trung Quốc gây ra thặng dư mậu dịch - nói rằng đó là lỗi của các chính quyền Mỹ trước đó. Đổi lại, Trung Quốc cho biết sẽ làm giảm rào thâm nhập thị trường đối với một số ngành, và các nhà đầu tư trên khắp thế giới thở phào nhẹ nhõm. Nhưng trong suốt năm 2018, mối quan hệ của họ rạn nứt nhanh chóng. Thuế quan trả đũa được nói trên twitter làm gia tăng một cuộc chiến thương mại đe dọa khả năng làm cho tất cả chúng ta nghèo đi. Cuộc chiến thương mại sẽ là tâm điểm khi họ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Argentina. Biển Đông: 'Cảnh giác TQ sau sự cố Nga-Ukraine' Trung Quốc muốn kiểm soát Hoa Kỳ có mối quan ngại chính đáng về tiếp cận thị trường ở Trung Quốc, theo Viện Brookings. Nhưng thuế quan không phải lúc nào cũng là vấn đề. Trên thực tế, Bắc Kinh đã giảm thuế và trong một số lĩnh vực, thuế suất còn thấp hơn các thị trường mới nổi khác. Cái mà Trung Quốc cần phải thay đổi là làm sao chính phủ có thể giảm hạn chế sự tiếp cận của các công ty nước ngoài đối với người tiêu dùng. Có những hạn chế trực tiếp đầu tư vào các lĩnh vực từ xe hơi, dịch vụ tài chính và viễn thông. Điều đó khiến các công ty nước ngoài khó đầu tư vào Trung Quốc, và họ khó bán hàng hóa cho khách hàng Trung Quốc mà không phải tham gia một dạng công ty liên doanh nào đó. Đó là lúc mà các chủ đề chuyển giao công nghệ và các vấn đề sở hữu trí tuệ được đưa ra. Trung Quốc sẽ cần phải từ bỏ các quy định liên doanh của mình để xoa dịu Hoa Kỳ, và thật khó để nhìn thấy họ sẽ làm điều đó bởi điều mà Bắc Kinh khao khát nhất chính là kiểm soát. Nếu Bắc Kinh cho phép các công ty nước ngoài đưa ra các điều kiện để đầu tư, về cơ bản nó sẽ thay đổi cách hoạt động của Trung Quốc. Trong một thời đại mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã kiểm soát nhiều hơn đối với nền kinh tế, chứ không bớt kiểm soát, điều đó là rất khó xảy ra. Mất mặt đến thế là cùng Tổng thống Trump làm những việc mà Trung Quốc khó còn chỗ nào để giữ thể hiện. Ông đã liên tục nói rằng ông sẽ áp thêm thuế quan với Bắc Kinh nếu họ không có hành động thỏa đáng, ngay cả khi việc áp thuế này có nguy cơ làm tổn hại tới các lá phiếu cử tri của chính ông. Tại tất cả cuộc họp quốc tế lớn, Washington đã và đang nhắc nhở cộng đồng toàn cầu rằng Bắc Kinh có lỗi trong mối quan hệ này. Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Apec gần đây, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence xúc phạm Sáng kiến Vành đai và Con đường - một phần quan trọng của chính sách kinh tế và nước ngoài của Trung Quốc - nói rằng sáng kiến này sẽ dẫn đến thực trạng các quốc gia chết trong nợ nần. Ông cũng nói Hoa Kỳ đã cho đi nhiều hơn cái gọi là "vành đai thắt chặt hoặc đường một chiều". Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết các dự án của Trung Quốc thường trông vậy mà không phải vậy. Và ngay cả trước thềm của cuộc họp G20, Larry Kudlow, giám đốc của Hội đồng Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ, đã chỉ ra rằng sẽ không có thỏa thuận nào trừ khi "các vấn đề về đánh cắp tài sản trí tuệ, chuyển giao công nghệ bắt buộc và thuế quan và hàng rào phi thuế quan" được giải quyết. Đó kể như là mọi thứ đã giúp đưa nền kinh tế Trung Quốc đến được vị thế hôm nay. Trung Quốc sẽ không muốn có thỏa thuận nào mà lại không có gì bù lại. Trump 'có thể hủy gặp Putin tại G20' Hơn cả một cuộc chiến thương mại Quan hệ Mỹ-Trung là mối quan hệ chiến lược, kinh tế và chính trị quan trọng nhất của thời đại chúng ta. Trong nhiều thập niên, quan hệ đối tác này đã mang lại kết quả. Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập Nhưng trong những năm gần đây - và đặc biệt kể từ khi Chủ tịch Tập lên nắm quyền - Trung Quốc đã tự khẳng định mình trên trường quốc tế. Đôi khi điều này là do khoảng trống do Hoa Kỳ bỏ bễ tại châu Á do Washington phải bận rộn với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và các vấn đề nội địa của họ. Trung Quốc đã thế vào vai trò cứu tinh tài chính, và có một cảm giác oán giận chính đáng tại Bắc Kinh rằng họ không nhận được sự công nhận xứng đáng. Nhưng sau đó Trung Quốc cũng đã khởi động Sáng kiến Vành đai Con đường - ban đầu được định ra như một cách để tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, nhưng ngày càng được xem là chủ nghĩa thực dân kinh tế của Trung Quốc. Hành động của Trung Quốc ở Biển Đông cũng khiến nhiều người ở Washington lo ngại về mục đích thực sự của Trung Quốc trong khu vực là gì. Vì vậy, cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh không chỉ đơn giản là về thương mại. Đó là một cách để chính quyền Trump cố gắng giữ cho Trung Quốc ngồi một chỗ, một nỗi sợ hãi mà nhiều người ở Bắc Kinh có, và đó là lý do tại sao hai bên khó có thể đạt được một thỏa thuận. Và ngay cả khi Tổng thống Trump nói rằng ông có quan hệ cá nhân tuyệt vời với Chủ tịch Tập, chính quyền của ông nói rằng Trung Quốc đã lợi dụng sự hào phóng của Hoa Kỳ và phải thay đổi điều đó. Vì vậy, đó là một bước tiến hai bước lùi. Trong bất kỳ đàm phán nào cả hai bên đều cần phải rời bàn thương lượng với cảm giác như họ đã đạt được điều gì đó, nếu không một thỏa thuận sẽ không thể tồn tại. Đó là lý do tại sao rất nhiều người đang trông đợi vào ngày quan trọng nhất của thế giới, và tại sao gần như thượng đỉnh G20 sẽ không thể kết thúc với bất cứ điều gì ngoài một nụ hôn khách sáo, và có lẽ có cả lời tạm biệt lạnh lẽo và đắng lòng.

[ 108, 287, 285, 161, 448, 168, 104, 118, 484, 123, 160, 151, 162, 115, 418, 286, 144, 1406, 662, 104, 254, 336, 105, 139, 346, 345, 179, 837, 1477, 484, 105, 1391, 2094, 644, 115, 107, 116, 882, 146, 300, 108, 19231, 17475, 112, 832, 1944, 408, 234, 484, 1487, 128, 106, 111, 804, 2173, 105, 360, 725, 108, 121, 175, 20867, 159, 340, 408, 234, 484, 1042, 356, 110, 880, 1145, 114, 151, 162, 383, 124, 8688, 1136, 7253, 414, 233, 123, 160, 150, 106, 1145, 104, 109, 122, 168, 200, 226, 837, 3830, 1398, 151, 162, 114, 217, 134, 140, 558, 2202, 2734, 669, 461, 271, 195, 119, 116, 166, 8330, 105, 109, 152, 178, 276, 159, 1227, 175, 249, 2660, 10109, 1785, 11036, 112, 311, 113, 1232, 147, 3882, 882, 146, 300, 104, 154, 5373, 5313, 838, 5472, 8095, 146, 456, 3419, 117, 123, 159, 17273, 140, 165, 321, 116, 204, 242, 432, 835, 1011, 1050, 555, 344, 140, 114, 525, 186, 174, 169, 1117, 1933, 1503, 242, 432, 835, 134, 106, 315, 318, 129, 154, 683, 527, 367, 2863, 213, 411, 1292, 1410, 5268, 108, 121, 17160, 784, 510, 161, 377, 9432, 1143, 903, 187, 144, 601, 23795, 257, 151, 162, 278, 594, 820, 254, 336, 107, 882, 146, 755, 122, 549, 125, 270, 1352, 461, 271, 108, 121, 151, 890, 181, 1348, 16439, 112, 311, 1150, 146, 110, 139, 398, 224, 127, 106, 255, 4028, 1601, 231, 223, 955, 360, 725, 115, 558, 1150, 105, 113, 116, 166, 950, 3190, 1150, 1886, 177, 1192, 183, 109, 461, 271, 239, 738, 911, 1814, 145, 151, 162, 260, 139, 346, 345, 106, 140, 350, 122, 256, 107, 136, 558, 576, 353, 144, 270, 1352, 104, 109, 135, 457, 142, 351, 195, 119, 111, 464, 7222, 615, 120, 576, 353, 821, 270, 178, 276, 138, 109, 950, 442, 148, 529, 7298, 414, 197, 326, 122, 105, 2058, 206, 112, 747, 150, 521, 109, 135, 457, 142, 351, 455, 178, 276, 138, 151, 890, 105, 154, 455, 622, 201, 471, 114, 547, 201, 151, 162, 145, 110, 139, 268, 165, 116, 1361, 135, 457, 316, 553, 224, 837, 902, 106, 398, 145, 109, 185, 220, 589, 384, 135, 877, 105, 109, 255, 220, 633, 943, 512, 3042, 117, 251, 1314, 151, 162, 134, 260, 139, 148, 306, 109, 565, 190, 316, 553, 104, 267, 130, 5304, 3909, 254, 1433, 105, 610, 455, 130, 485, 203, 154, 134, 140, 179, 150, 626, 179, 145, 360, 725, 4235, 2623, 202, 122, 106, 594, 4354, 631, 360, 725, 114, 656, 109, 135, 457, 142, 351, 251, 124, 109, 179, 1367, 130, 178, 3265, 125, 225, 288, 335, 134, 346, 345, 173, 381, 192, 104, 151, 942, 298, 116, 221, 273, 145, 483, 492, 2088, 3089, 644, 115, 594, 820, 158, 183, 195, 119, 639, 236, 955, 739, 110, 1911, 594, 5263, 179, 150, 106, 215, 455, 488, 1314, 8107, 1109, 155, 175, 106, 264, 408, 234, 484, 140, 120, 358, 145, 151, 162, 455, 177, 1104, 224, 130, 533, 136, 7592, 208, 115, 316, 437, 123, 160, 118, 134, 516, 426, 1150, 146, 119, 360, 725, 323, 154, 110, 107, 209, 469, 893, 549, 103, 531, 186, 129, 358, 516, 1150, 126, 107, 841, 225, 140, 1858, 799, 228, 109, 1176, 775, 368, 1129, 104, 122, 1895, 919, 525, 186, 204, 720, 198, 216, 1950, 1365, 115, 105, 167, 982, 3238, 490, 210, 258, 352, 160, 360, 725, 107, 1145, 113, 882, 146, 300, 433, 1327, 284, 149, 213, 411, 1292, 1410, 9910, 386, 1009, 1097, 408, 234, 254, 336, 3336, 5777, 990, 473, 3260, 357, 619, 1671, 1677, 105, 1528, 361, 233, 116, 380, 146, 308, 104, 122, 333, 236, 216, 105, 142, 351, 104, 151, 162, 233, 123, 160, 611, 357, 126, 134, 458, 155, 223, 612, 109, 198, 165, 654, 113, 1530, 9660, 112, 208, 127, 123, 254, 336, 115, 114, 184, 158, 183, 292, 343, 106, 8315, 1671, 1677, 3392, 1483, 451, 361, 116, 1337, 340, 836, 395, 254, 336, 3336, 3910, 114, 217, 109, 382, 304, 104, 151, 162, 369, 1407, 1627, 145, 110, 139, 3168, 619, 531, 186, 226, 3769, 104, 204, 720, 5268, 103, 10313, 27101, 103, 850, 884, 104, 813, 210, 725, 216, 162, 165, 254, 1433, 115, 163, 124, 160, 134, 110, 107, 893, 899, 224, 1419, 129, 2950, 255, 220, 125, 403, 2847, 326, 262, 512, 8919, 589, 384, 135, 877, 290, 661, 105, 1150, 146, 105, 201, 2202, 894, 1150, 146, 207, 117, 272, 4949, 902, 546, 128, 106, 389, 259, 115, 422, 251, 639, 236, 216, 151, 162, 155, 117, 297, 175, 325, 1103, 151, 162, 134, 110, 278, 107, 893, 899, 224, 145, 153, 110, 107, 218, 2195, 1409, 484, 4302, 136, 1364, 683, 1564, 149, 5268, 257, 1778, 186, 116, 204, 242, 432, 835, 1511, 300, 4587, 106, 882, 146, 300, 242, 4895, 236, 216, 105, 122, 245, 146, 308, 202, 104, 221, 273, 174, 2220, 298, 158, 1092, 4105, 146, 300, 195, 274, 126, 115, 518, 153, 299, 3179, 408, 234, 484, 123, 160, 118, 107, 146, 732, 499, 157, 1464, 2779, 119, 483, 492, 2088, 311, 113, 120, 147, 386, 248, 233, 105, 634, 575, 546, 148, 129, 483, 492, 2088, 227, 1148, 168, 233, 151, 162, 115, 222, 1202, 269, 190, 267, 159, 271, 198, 1345, 4440, 129, 179, 126, 106, 180, 545, 2705, 180, 254, 336, 306, 2497, 7695, 149, 511, 844, 180, 1365, 139, 7211, 5059, 119, 204, 757, 1186, 326, 122, 258, 352, 105, 109, 255, 220, 1554, 439, 104, 1078, 151, 162, 115, 175, 138, 809, 704, 402, 777, 326, 122, 103, 105, 107, 116, 406, 1143, 6345, 2288, 122, 549, 149, 360, 725, 160, 154, 110, 238, 117, 144, 135, 238, 2267, 4839, 311, 187, 150, 151, 162, 127, 115, 1106, 192, 3260, 357, 619, 1671, 1677, 1528, 361, 233, 504, 178, 117, 190, 124, 128, 116, 173, 130, 394, 899, 418, 114, 432, 835, 105, 178, 3265, 170, 191, 536, 117, 453, 106, 185, 404, 223, 137, 236, 216, 104, 151, 942, 2460, 192, 104, 151, 162, 108, 121, 784, 510, 127, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 707, 196, 152, 261, 247, 168, 265, 202, 175, 249, 683, 527, 113, 670, 474, 204, 242, 432, 835, 1135, 952, 104, 154, 106, 225, 633, 130, 154, 140, 2006, 1366, 173, 797, 527, 827, 1 ]

vietnam-52088597

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52088597

Virus corona: Ký họa từ khu cách ly của du học sinh Anh được 45.000 lượt tương tác

Trở về nước từ Anh vào ngày 16/3, Tăng Quang được cách ly tại trường Quân sự Quân khu 7 TP HCM. Anh là chủ nhân của những bức ký hoạ về đời sống trong khu cách ly đã thu hút gần 45.000 lượt tương tác trên Facebook cá nhân.

Tăng Quang đã vẽ những bức ký hoạ thu hút hàng chục ngàn lượt tương tác trên Facebook cá nhân. Tốt nghiệp Trường ĐH Kiến trúc TP Hồ Chí Minh, Tăng Quang tiếp tục theo học thạc sỹ ngành Quản lý thiết kế tại University of the Arts London (Trường ĐH Nghệ thuật London). Nội dung không có Cuối Facebook tin, 1 Khi đại dịch virus corona tấn công châu Âu, Quang phải cân nhắc rất nhiều khía cạnh mới quyết định về nước: "Tình hình dịch biến động phức tạp khiến du học sinh rất hoang mang. Lúc đó tôi cũng lo sợ nếu quay về Việt Nam thì sẽ khó quay lại Anh. Sau một thời gian cân nhắc, tôi muốn có thêm thời gian bên gia đình nên quyết định quay về", Tăng Quang chia sẻ với BBC News Tiếng Việt. Khi cách ly tại trường Quân sự Quân khu 7 cùng với các du học sinh châu Âu, Tăng Quang chứng kiến các bác sĩ, y tá, các anh bộ đội phải làm việc nhiều ca để chăm sóc và phục vụ tất cả mọi người, anh nảy sinh cảm hứng vẽ những ký hoạ. Mỗi sáng các bạn chiến sĩ phải vận chuyển nước uống, thức ăn, nhu yếu phẩm... lên 5 tầng lầu và vào từng phòng. 1 tầng 11 phòng, 1 phòng từ 3-8 người. Chỉ nhìn thôi là cũng thấy được sự vất vả, nhưng bạn nào cũng luôn vui vẻ, nhiệt tình,rất chu đáo và miệng luôn mỉm cười. "Mọi người làm việc nhiều ca trong một ngày, rất vất vả để chăm sóc cho chúng tôi nhưng họ luôn vui vẻ, nhiệt tình và thân thiện. Chị bác sỹ hay đi đo nhiệt độ cho phòng tôi chia sẻ đã không về thăm con nhỏ tới mấy tuần". "Các bạn chiến sỹ cũng xa gia đình từ đợt tập huấn mấy tháng trước chuẩn bị đón chúng tôi về. Các bạn còn đi từng phòng giới thiệu, để lại số điện thoại để mọi người liên lạc khi có nhu cầu, có phản hồi gì các anh đều ghi nhận tích cực để cải thiện. Gần đến ngày về, các anh còn mua quà tặng cho cả phòng và từng bạn. Chúng tôi được chăm sóc cả về sức khoẻ lẫn tinh thần", Tăng Quang cho biết. Đến giờ cơm trưa lại phải bê thêm 1 đợt hàng nữa, sau đó mang đến từng phòng, từ tốn chờ đợi mọi người lựa chọn. Ai có nhu cầu ăn chay, hay dị ứng, các bạn đều ghi lại, và chăm sóc tận tình. Những ngày mà đồ ăn không đủ, các bạn còn hy sinh cả phần ăn của mình. Tăng Quang cho biết thêm: "Bản thân tôi cảm thấy rất may mắn khi nhận được sự chăm sóc chu đáo của các anh chị trong trại cách ly, ở đây mình còn được cách ly với cả những lo lắng bên ngoài, trước khi về Việt Nam những biến động liên tục ở châu Âu khiến mình rất áp lực". Những bức vẽ của Tăng Quang ban đầu chỉ là những phác hoạ trong thời gian rảnh để thư giãn. Sau đó, vì được mọi người trong phòng yêu thích, động viên, Tăng Quang đã vẽ thêm khắc hoạ đời sống diễn ra trong khu cách ly hàng ngày. Gần đến ngày chia tay, các bạn đi từng phòng phát quà, nói lời cảm ơn. Hôm qua mỗi phòng được nhận 2 hộp chocolate. Hôm nay mỗi bạn được tặng 1 móc khoá hand-made theo con giáp. "Tôi muốn vẽ tặng các bạn chiến sỹ để cảm ơn sau khoảng thời gian được mọi người quan tâm, chăm sóc, hỗ trợ nhiệt tình. Ở đây mọi người có nhiều cách khác nhau để thay lời cảm ơn đến các anh, bạn thì gửi postcard, bạn làm thiệp… Tôi thích vẽ nên chọn cách này", Tăng Quang lý giải. Cách ly ở TP HCM: “Chúng tôi mới là người cần được cảm thông” Virus corona: “Xin người ngoài bao dung và người đang cách ly hãy có ý thức”. Covid-19: VN hạn chế đi lại, 'sẵn sàng cách ly Hà Nội và TP HCM' Không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc mọi người, Tăng Quang cho biết thêm các anh chiến sĩ có khi còn đứng dưới sân hát cho những người cách ly trên hành lang cùng nghe. Tăng Quang kể: "Thỉnh thoảng cũng có một vài lần các anh gửi lời chúc mừng sinh nhật đến một vài bạn. Chúng tôi đứng dọc hành lang vỗ tay, cổ vũ cho các anh thực sự rất vui. Tôi rất cảm kích sự nhiệt tình và tận tâm của các bộ nhân viên khu cách ly. Họ phải hy sinh cuộc sống cá nhân rất nhiều. Các bạn còn rất trẻ, sinh năm 1998, 1999 nhưng vô cùng chuyên nghiệp và tốt bụng. Những gì mình nhận được thật sự nằm ngoài mong đợi của bản thân." Chính vì điều này, Tăng Quang đã vẽ một chuỗi ký họa gồm 14 bức như một triển lãm thu nhỏ về trải nghiệm của anh trong thời gian cách ly. Ra cửa xếp hàng chuẩn bị được bác sỹ đo thân nhiệt. Tôi bị hốt đi một lần vì quên uống nước nên nhiệt độ đo ra 37.5°C. Bên cạnh đó, Tăng Quang vẽ thêm đời sống sinh hoạt mỗi ngày và chân dung các bạn cùng phòng của mình. Bên trái là nam thanh niên du học Pháp thông minh, sáng láng đang chăm chỉ học tập. Bên phải là thanh niên Việt kiều Đức đang nổi rần rần trên mấy cộng đồng mê trai châu Á với mấy chục nghìn lượt yêu thích. Sau khi thua vài ván bài, một thanh niên suy sụp ôm thùng rác lăn ra sàn nhà. Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 28/3, Tăng Quang nói: "Điều kiện phòng ốc thì mỗi khu đều rất khác nhau. Tôi về từ trước khi dịch trở nên quá nghiêm trọng nên điều kiện sống có phần tốt hơn. Ở khu mình có hai loại phòng, phòng ba người và phòng tám người, mỗi giường cách nhau 2 mét. Không gian sống thoáng mát, dễ chịu, gió thổi lồng lộng. Việc vệ sinh lau dọn dĩ nhiên là trách nhiệm của từng phòng rồi." Sống 4 năm ở New Zealand, 3 năm ở Anh. Hiện đang học ở Cambridge, và có một startup chuẩn bị launch. Ngày nào cũng dậy từ 5 giờ sáng, miệt mài học tập, làm việc, tập luyện thể thao. Không biết đến từ hành tinh nào mà vô tình bị cách ly ở trái đất. Những lời chú thích thú vị của Tăng Quang nhận được sự chia sẻ rộng rãi của mọi người. Chia sẻ thêm về những nỗi lo lắng trong thời gian cách ly, Tăng Quang nói: "Lúc mới vào thì mọi người cũng sợ lây chéo, nhưng các bác sỹ động viên tinh thần và xử lý vấn đề rất dứt khoát, nhanh chóng, nên sau vài ngày thì khu cách ly ổn định, mọi người đều yên tâm". Vẫn là nam thanh niên Việt kiều Đức, hùng hục tập luyện cơ bắp hằng ngày. Có năng khiếu thiên bẩm để làm lao động chân tay mà lỡ sinh ra trong một gia đình hiếu học nên đành phải đi du học, gác lại ước mơ phu hồ, bốc vác của mình. Người dùng Facebook Mai Trần bình luận: "Những quan sát rất thú vị, nhân văn mà dí dỏm, cảm ơn tác giả. Mong bạn tiếp tục vẽ tiếp và kể chuyện cho những người bên ngoài được nghe thêm, để được chia sẻ một phần những cảm xúc ấy. Chúc mọi người thật khoẻ và mỗi ngày đều thật vui". Cận cạnh sinh hoạt giường chiếu của một nam sinh trong trại cách ly Tính tới thời điểm hiện tại, bài viết của Tăng Quang trên trang cá nhân với những bức họa trên đã thu hút gần 30.000 lượt yêu thích, gần 15.000 lượt chia sẻ và 500 lượt bình luận.

summarize: Tăng Quang đã vẽ những bức ký hoạ thu hút hàng chục ngàn lượt tương tác trên Facebook cá nhân. Tốt nghiệp Trường ĐH Kiến trúc TP Hồ Chí Minh, Tăng Quang tiếp tục theo học thạc sỹ ngành Quản lý thiết kế tại University of the Arts London (Trường ĐH Nghệ thuật London). Nội dung không có Cuối Facebook tin, 1 Khi đại dịch virus corona tấn công châu Âu, Quang phải cân nhắc rất nhiều khía cạnh mới quyết định về nước: "Tình hình dịch biến động phức tạp khiến du học sinh rất hoang mang. Lúc đó tôi cũng lo sợ nếu quay về Việt Nam thì sẽ khó quay lại Anh. Sau một thời gian cân nhắc, tôi muốn có thêm thời gian bên gia đình nên quyết định quay về", Tăng Quang chia sẻ với BBC News Tiếng Việt. Khi cách ly tại trường Quân sự Quân khu 7 cùng với các du học sinh châu Âu, Tăng Quang chứng kiến các bác sĩ, y tá, các anh bộ đội phải làm việc nhiều ca để chăm sóc và phục vụ tất cả mọi người, anh nảy sinh cảm hứng vẽ những ký hoạ. Mỗi sáng các bạn chiến sĩ phải vận chuyển nước uống, thức ăn, nhu yếu phẩm... lên 5 tầng lầu và vào từng phòng. 1 tầng 11 phòng, 1 phòng từ 3-8 người. Chỉ nhìn thôi là cũng thấy được sự vất vả, nhưng bạn nào cũng luôn vui vẻ, nhiệt tình,rất chu đáo và miệng luôn mỉm cười. "Mọi người làm việc nhiều ca trong một ngày, rất vất vả để chăm sóc cho chúng tôi nhưng họ luôn vui vẻ, nhiệt tình và thân thiện. Chị bác sỹ hay đi đo nhiệt độ cho phòng tôi chia sẻ đã không về thăm con nhỏ tới mấy tuần". "Các bạn chiến sỹ cũng xa gia đình từ đợt tập huấn mấy tháng trước chuẩn bị đón chúng tôi về. Các bạn còn đi từng phòng giới thiệu, để lại số điện thoại để mọi người liên lạc khi có nhu cầu, có phản hồi gì các anh đều ghi nhận tích cực để cải thiện. Gần đến ngày về, các anh còn mua quà tặng cho cả phòng và từng bạn. Chúng tôi được chăm sóc cả về sức khoẻ lẫn tinh thần", Tăng Quang cho biết. Đến giờ cơm trưa lại phải bê thêm 1 đợt hàng nữa, sau đó mang đến từng phòng, từ tốn chờ đợi mọi người lựa chọn. Ai có nhu cầu ăn chay, hay dị ứng, các bạn đều ghi lại, và chăm sóc tận tình. Những ngày mà đồ ăn không đủ, các bạn còn hy sinh cả phần ăn của mình. Tăng Quang cho biết thêm: "Bản thân tôi cảm thấy rất may mắn khi nhận được sự chăm sóc chu đáo của các anh chị trong trại cách ly, ở đây mình còn được cách ly với cả những lo lắng bên ngoài, trước khi về Việt Nam những biến động liên tục ở châu Âu khiến mình rất áp lực". Những bức vẽ của Tăng Quang ban đầu chỉ là những phác hoạ trong thời gian rảnh để thư giãn. Sau đó, vì được mọi người trong phòng yêu thích, động viên, Tăng Quang đã vẽ thêm khắc hoạ đời sống diễn ra trong khu cách ly hàng ngày. Gần đến ngày chia tay, các bạn đi từng phòng phát quà, nói lời cảm ơn. Hôm qua mỗi phòng được nhận 2 hộp chocolate. Hôm nay mỗi bạn được tặng 1 móc khoá hand-made theo con giáp. "Tôi muốn vẽ tặng các bạn chiến sỹ để cảm ơn sau khoảng thời gian được mọi người quan tâm, chăm sóc, hỗ trợ nhiệt tình. Ở đây mọi người có nhiều cách khác nhau để thay lời cảm ơn đến các anh, bạn thì gửi postcard, bạn làm thiệp… Tôi thích vẽ nên chọn cách này", Tăng Quang lý giải. Cách ly ở TP HCM: “Chúng tôi mới là người cần được cảm thông” Virus corona: “Xin người ngoài bao dung và người đang cách ly hãy có ý thức”. Covid-19: VN hạn chế đi lại, 'sẵn sàng cách ly Hà Nội và TP HCM' Không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc mọi người, Tăng Quang cho biết thêm các anh chiến sĩ có khi còn đứng dưới sân hát cho những người cách ly trên hành lang cùng nghe. Tăng Quang kể: "Thỉnh thoảng cũng có một vài lần các anh gửi lời chúc mừng sinh nhật đến một vài bạn. Chúng tôi đứng dọc hành lang vỗ tay, cổ vũ cho các anh thực sự rất vui. Tôi rất cảm kích sự nhiệt tình và tận tâm của các bộ nhân viên khu cách ly. Họ phải hy sinh cuộc sống cá nhân rất nhiều. Các bạn còn rất trẻ, sinh năm 1998, 1999 nhưng vô cùng chuyên nghiệp và tốt bụng. Những gì mình nhận được thật sự nằm ngoài mong đợi của bản thân." Chính vì điều này, Tăng Quang đã vẽ một chuỗi ký họa gồm 14 bức như một triển lãm thu nhỏ về trải nghiệm của anh trong thời gian cách ly. Ra cửa xếp hàng chuẩn bị được bác sỹ đo thân nhiệt. Tôi bị hốt đi một lần vì quên uống nước nên nhiệt độ đo ra 37.5°C. Bên cạnh đó, Tăng Quang vẽ thêm đời sống sinh hoạt mỗi ngày và chân dung các bạn cùng phòng của mình. Bên trái là nam thanh niên du học Pháp thông minh, sáng láng đang chăm chỉ học tập. Bên phải là thanh niên Việt kiều Đức đang nổi rần rần trên mấy cộng đồng mê trai châu Á với mấy chục nghìn lượt yêu thích. Sau khi thua vài ván bài, một thanh niên suy sụp ôm thùng rác lăn ra sàn nhà. Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 28/3, Tăng Quang nói: "Điều kiện phòng ốc thì mỗi khu đều rất khác nhau. Tôi về từ trước khi dịch trở nên quá nghiêm trọng nên điều kiện sống có phần tốt hơn. Ở khu mình có hai loại phòng, phòng ba người và phòng tám người, mỗi giường cách nhau 2 mét. Không gian sống thoáng mát, dễ chịu, gió thổi lồng lộng. Việc vệ sinh lau dọn dĩ nhiên là trách nhiệm của từng phòng rồi." Sống 4 năm ở New Zealand, 3 năm ở Anh. Hiện đang học ở Cambridge, và có một startup chuẩn bị launch. Ngày nào cũng dậy từ 5 giờ sáng, miệt mài học tập, làm việc, tập luyện thể thao. Không biết đến từ hành tinh nào mà vô tình bị cách ly ở trái đất. Những lời chú thích thú vị của Tăng Quang nhận được sự chia sẻ rộng rãi của mọi người. Chia sẻ thêm về những nỗi lo lắng trong thời gian cách ly, Tăng Quang nói: "Lúc mới vào thì mọi người cũng sợ lây chéo, nhưng các bác sỹ động viên tinh thần và xử lý vấn đề rất dứt khoát, nhanh chóng, nên sau vài ngày thì khu cách ly ổn định, mọi người đều yên tâm". Vẫn là nam thanh niên Việt kiều Đức, hùng hục tập luyện cơ bắp hằng ngày. Có năng khiếu thiên bẩm để làm lao động chân tay mà lỡ sinh ra trong một gia đình hiếu học nên đành phải đi du học, gác lại ước mơ phu hồ, bốc vác của mình. Người dùng Facebook Mai Trần bình luận: "Những quan sát rất thú vị, nhân văn mà dí dỏm, cảm ơn tác giả. Mong bạn tiếp tục vẽ tiếp và kể chuyện cho những người bên ngoài được nghe thêm, để được chia sẻ một phần những cảm xúc ấy. Chúc mọi người thật khoẻ và mỗi ngày đều thật vui". Cận cạnh sinh hoạt giường chiếu của một nam sinh trong trại cách ly Tính tới thời điểm hiện tại, bài viết của Tăng Quang trên trang cá nhân với những bức họa trên đã thu hút gần 30.000 lượt yêu thích, gần 15.000 lượt chia sẻ và 500 lượt bình luận.

[ 108, 287, 285, 161, 3905, 1052, 115, 2091, 120, 954, 667, 3926, 498, 1305, 201, 1166, 926, 2254, 489, 274, 159, 1247, 499, 1876, 8233, 522, 1188, 3689, 3542, 1843, 1368, 873, 980, 1879, 3905, 1052, 270, 437, 181, 214, 6386, 817, 859, 2958, 241, 583, 699, 149, 4639, 1534, 1430, 21989, 1619, 444, 8122, 3689, 2671, 887, 1619, 831, 710, 908, 110, 107, 2218, 176, 1247, 2720, 876, 707, 273, 414, 1084, 1693, 623, 135, 511, 2168, 1052, 139, 1237, 982, 215, 158, 482, 409, 810, 239, 302, 190, 125, 142, 161, 189, 4989, 240, 414, 625, 192, 1662, 1371, 521, 744, 214, 296, 215, 1824, 518, 112, 2314, 376, 150, 141, 127, 650, 964, 323, 1015, 125, 131, 132, 143, 134, 455, 1015, 153, 1909, 759, 116, 221, 390, 1237, 982, 103, 141, 278, 107, 426, 221, 390, 367, 165, 539, 237, 302, 190, 1015, 125, 646, 3905, 1052, 733, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 112, 707, 173, 1272, 149, 271, 1160, 144, 1160, 322, 1489, 264, 119, 109, 744, 214, 296, 511, 2168, 3905, 1052, 463, 357, 109, 736, 3999, 108, 364, 1830, 103, 109, 365, 317, 559, 139, 140, 156, 158, 840, 130, 1656, 1891, 105, 618, 197, 525, 186, 389, 111, 103, 365, 3484, 296, 406, 2166, 2091, 120, 667, 3926, 112, 2532, 176, 611, 109, 230, 242, 621, 139, 824, 589, 142, 7535, 329, 3253, 1307, 675, 765, 599, 227, 985, 1354, 10800, 105, 138, 434, 4382, 876, 1354, 1425, 3019, 876, 438, 148, 1096, 6933, 1784, 1137, 485, 1508, 106, 127, 203, 117, 144, 3777, 12746, 170, 230, 224, 127, 637, 1276, 895, 103, 1638, 205, 103, 9886, 3396, 3236, 105, 2227, 637, 7578, 5945, 4191, 111, 140, 156, 158, 840, 113, 116, 2259, 215, 3777, 3415, 130, 1656, 1891, 114, 174, 141, 170, 154, 637, 1276, 895, 103, 1638, 205, 105, 481, 6113, 3599, 736, 817, 194, 184, 2503, 1638, 359, 114, 438, 141, 733, 1198, 115, 110, 125, 582, 219, 750, 228, 938, 670, 340, 2019, 230, 242, 817, 127, 797, 165, 539, 148, 1767, 495, 1930, 938, 253, 226, 862, 133, 1340, 174, 141, 125, 112, 303, 230, 177, 184, 434, 438, 249, 2230, 103, 130, 153, 166, 726, 909, 130, 389, 111, 316, 956, 129, 107, 1307, 3654, 107, 391, 496, 218, 109, 365, 413, 848, 238, 566, 786, 130, 655, 6113, 2480, 155, 191, 125, 103, 109, 365, 177, 702, 2902, 2755, 114, 186, 438, 105, 434, 2812, 819, 141, 117, 1656, 1891, 186, 125, 543, 3097, 1306, 777, 860, 646, 3905, 1052, 114, 1401, 1967, 339, 2597, 3030, 153, 139, 2443, 426, 876, 1767, 201, 1316, 187, 150, 518, 155, 434, 3019, 148, 1912, 1205, 1390, 389, 111, 1212, 5565, 1561, 107, 1307, 352, 446, 14925, 194, 2500, 475, 103, 109, 230, 413, 848, 1398, 105, 1656, 1891, 1501, 3176, 564, 191, 145, 905, 446, 110, 5639, 109, 230, 177, 861, 296, 186, 380, 446, 104, 900, 3905, 1052, 114, 217, 2223, 7717, 481, 141, 406, 203, 215, 1436, 2403, 129, 238, 117, 144, 1656, 1891, 3396, 3236, 104, 109, 365, 1304, 113, 1322, 173, 9061, 108, 121, 248, 267, 177, 117, 173, 1272, 119, 186, 120, 650, 1527, 367, 1940, 226, 129, 125, 131, 132, 120, 625, 192, 316, 437, 108, 121, 511, 785, 521, 267, 215, 516, 265, 340, 564, 954, 2091, 104, 3905, 1052, 504, 178, 163, 106, 120, 6351, 3926, 113, 221, 390, 7212, 130, 593, 3129, 112, 759, 397, 171, 117, 389, 111, 113, 438, 436, 4904, 192, 2368, 3905, 1052, 115, 2091, 426, 1408, 3926, 723, 307, 407, 124, 113, 322, 173, 1272, 201, 2123, 2480, 155, 191, 733, 3717, 109, 230, 184, 434, 438, 212, 2902, 103, 123, 366, 406, 7382, 1131, 235, 742, 176, 438, 117, 238, 944, 3116, 11757, 112, 1131, 275, 742, 176, 230, 117, 2755, 876, 3151, 4303, 19110, 686, 14609, 181, 219, 3341, 112, 800, 278, 2091, 2755, 109, 230, 242, 817, 130, 406, 108, 1450, 187, 545, 221, 390, 117, 389, 111, 146, 3460, 1656, 1891, 103, 1174, 643, 1638, 3176, 108, 978, 248, 389, 111, 107, 158, 173, 211, 527, 130, 346, 366, 406, 108, 1450, 155, 109, 365, 103, 230, 143, 916, 7473, 376, 13900, 230, 140, 1663, 599, 388, 581, 2091, 237, 680, 173, 126, 646, 3905, 1052, 241, 272, 112, 1650, 1272, 108, 121, 1368, 1618, 161, 401, 1898, 141, 239, 106, 111, 260, 117, 406, 206, 561, 2926, 1693, 161, 20187, 111, 351, 374, 908, 105, 111, 167, 173, 1272, 914, 107, 108, 232, 329, 863, 1581, 161, 312, 576, 353, 184, 1398, 377, 9310, 1161, 173, 1272, 337, 1113, 105, 1368, 1618, 257, 724, 163, 1759, 153, 108, 121, 156, 1656, 1891, 389, 111, 103, 3905, 1052, 114, 217, 426, 109, 365, 242, 621, 107, 129, 177, 715, 768, 959, 1695, 114, 120, 111, 173, 1272, 159, 209, 3048, 264, 6540, 3905, 1052, 546, 161, 189, 25417, 3634, 127, 107, 116, 696, 400, 109, 365, 916, 366, 2235, 1728, 296, 1845, 155, 116, 696, 2812, 819, 141, 715, 2326, 209, 3048, 5274, 3717, 874, 705, 114, 109, 365, 223, 144, 215, 8487, 388, 215, 406, 1058, 144, 1638, 205, 105, 1501, 315, 104, 109, 317, 157, 182, 322, 173, 9630, 719, 139, 861, 296, 204, 307, 499, 157, 215, 2210, 303, 230, 177, 215, 3334, 296, 147, 4741, 103, 6258, 170, 616, 264, 649, 522, 105, 514, 15175, 564, 218, 267, 238, 117, 610, 144, 829, 351, 872, 1390, 104, 288, 481, 294, 448, 171, 179, 474, 3905, 1052, 115, 2091, 116, 3141, 667, 1473, 770, 1904, 954, 128, 116, 435, 3254, 498, 750, 125, 1281, 830, 104, 365, 113, 221, 390, 173, 9630, 3709, 814, 1267, 201, 862, 133, 117, 736, 817, 2503, 481, 16202, 388, 133, 8221, 184, 116, 400, 171, 1729, 1549, 142, 237, 1638, 359, 2503, 124, 1096, 18361, 21686, 112, 2037, 810, 397, 3905, 1052, 2091, 426, 723, 307, 296, 381, 742, 176, 191, 105, 974, 908, 109, 230, 264, 438, 104, 900, 2037, 897, 106, 828, 781, 778, 744, 214, 711, 206, 3155, 611, 1918, 167, 1656, 163, 214, 9716, 2037, 139, 106, 781, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2294, 121, 125, 142, 148, 266, 138, 191, 11253, 103, 3905, 1052, 117, 173, 1272, 149, 271, 1160, 144, 1160, 322, 1489, 1368, 6544, 266, 106, 185, 157, 104, 120, 954, 667, 3926, 125, 723, 307, 113, 322, 173, 1272, 115, 498, 1305, 386, 20369, 2254, 489, 274, 159, 1247, 499, 1876, 1 ]

business-48891560

https://www.bbc.com/vietnamese/business-48891560

Jeff Bezos xây dựng đế chế Amazon như thế nào?

Có lẽ Jeff Bezos đã có một quả cầu pha lê.

Jeff Bezos năm 1997, năm Amazon chính thức lên sàn cổ phiếu 25 năm trước, ông đã thấy trước một tương lai rằng chỉ với một cú nhấp chuột, nó sẽ đem đến cho chúng ta bất cứ thứ gì, từ thức ăn vật cho mèo cho món đến trứng cá muối; và các trung tâm thương mại sẽ mờ nhạt dần, các cửa hàng sẽ phải cung cấp dịch vụ giải trí hoặc sản phẩm tiện lợi để tồn tại. Và ông đã xây dựng một đế chế dựa trên những hình ảnh đó. Jeff Bezos: Người giàu nhất thế giới ly hôn Google, Amazon và Facebook có nên sợ phụ nữ này? Amazon thử nghiệm robot giao hàng Amazon, doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến mà ông thành lập năm 1994, đã trở thành công ty nghìn tỷ đô la thế giới vào tháng 9/2018 (chỉ bị Apple vượt mặt trong gang tấc), chuyển đổi từ một nhà sách cũ trực tuyến thành thị trường giao dịch toàn cầu. Nhưng Bezos, hiện là người giàu nhất thế giới, tuyên bố ông có mục tiêu cao hơn là chỉ định hình lại thị trường bán lẻ thế giới. Jeff Bezos mở công ty hàng không vũ trụ Blue Origin vào 2000 Ông sở hữu tư nhân tờ báo Washington Post. Công ty hàng không vũ trụ của ông, Blue Origin, đặt mục tiêu đưa thiết bị và con người lên Mặt trăng vào năm 2024. Vào tháng 9/2018, ông đã cam kết sẽ tài trợ 2 tỷ đô la cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ (mặc dù đây là một phần trong kế hoạch làm từ thiện của vợ cũ của ông, bà Mackenzie Bezos, người thậm chí đã muốn đóng góp 37 tỷ đô la tài sản của bà). Cách đây nhiều năm, bạn gái thời trung học của Bezos đã nói với Wired rằng cô luôn biết rằng anh sẽ kiếm được tiền, theo đuổi giấc mơ khám phá ngoài vũ trụ. "Vấn đề không phải là về tiền. Mà là về những gì anh ấy sẽ làm với nó, về việc thay đổi tương lai", cô nói với tờ tạp chí. Thuộc địa không gian Tham vọng của Jeff Bezos đã xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước. Là con của một cặp cha mẹ tuổi teen đã ly dị, anh được mẹ Jackie nuôi dưỡng phần lớn ở Texas và Florida, cùng với cha dượng Mike Bezos, một giám đốc điều hành của hãng Exxon, người gốc Cuba, vốn rời Cuba thì còn thanh thiếu niên sau khi Fidel Castro lên nắm quyền. Ông đã sớm có thiên hướng về kỹ thuật và khoa học, tự tháo dỡ chiếc cũi của mình bằng tuốc nơ vít khi mới ba tuổi, theo một quyển sách tiểu sử năm 2013 của Brad Stone. Trong bài phát biểu tốt nghiệp trung học, Bezos đã vạch ra một tầm nhìn cho việc thiết lập các thuộc địa ngoài vũ trụ. Jeff Bezos ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw, họ có 4 đứa con. Tại Đại học Princeton, Bezos học ngành kỹ thuật và khoa học máy tính, sau đó sử dụng các kỹ năng của mình tại các công ty tài chính ở New York. Chính tại đó, ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw. Ở tuổi 30, ông bỏ việc sau khi đọc qua một thống kê về sự phát triển nhanh chóng của internet. Trong bài phát biểu năm 2010 tại Princeton, Bezos đã nhắc lại quyết định của mình về việc trở về miền Tây Mỹ và bắt đầu Amazon là "con đường mạo hiểm". "Tôi quyết định tôi phải thử. Tôi không nghĩ mình sẽ hối hận vì đã cố gắng và thất bại. Và tôi nghi rằng mình sẽ luôn bị ám ảnh bởi quyết định không thử làm điều đó", ông nói. Vua thương mại điện tử Amazon đầu tư nhiều vào robot và sáng chế Canh bạc của Bezos, được góp vốn với hơn 100.000 đô la tiền từ cá nhân và gia đình, đã nhanh chóng đền đáp. Trong vòng một tháng kể từ khi Amazon ra mắt (1995), nó đã chuyển đơn đặt hàng đến tất cả 50 tiểu bang của Hoa Kỳ và 45 quốc gia khác nhau, theo cuốn sách của Stone, The Things Store: Jeff Bezos và Age of Amazon. Trong 5 năm đầu tiên của Amazon, số lượng khách hàng đã tăng vọt từ 180.000 đến 17 triệu. Doanh số tăng vọt từ 511.000 đô la lên hơn 1,6 tỷ đô la. Các nhà đầu tư tên tuổi đổ xô đến công ty giữa làn sóng dot com đầu tiên bùng lên. Vào năm 1997, Amazon huy động được 54 triệu đô la và biến Bezos, người từng tự tay đóng gói các đơn hàng sách, trở thành một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới trước tuổi 35. Năm 1999, Tạp chí Time nói ông là một trong những người trẻ nhất từ trước đến nay được mệnh danh là "Người của năm" và gọi ông là "vua của thương mại điện tử". Thử nghiệm Các nhân viên Amazon buộc phải trả tiền đậu xe trong công ty Được biết đến là một ông chủ kỹ tính, Bezos đã đưa Amazon đi đến một chiến lược dài hạn và "tập trung" vào khách hàng. Trong thực tế, điều đó có nghĩa là công ty sẵn sàng chi tiền để kiếm tiền, đôi khi từ bỏ lợi nhuận hàng năm khi giảm giá, giao hàng miễn phí và dành nhiều năm để phát triển các thiết bị mới như máy đọc sách điện tử Kindle. Nhưng Amazon cũng không ngần ngại tiết kiệm ở những nơi có thể, khiến nhân viên trụ sở phải trả tiền đỗ xe, chiến đấu với các nhà cung cấp, phản đối nỗ lực tổ chức các công đoàn lao động tại kho của mình và tránh thuế càng nhiều càng tốt. Công ty đã trải qua một số thất bại, như đầu tư sớm vào các trang web như Pets.com mà sau đó bị mất tiền. Nhưng ngày nay, ngay cả những thứ đó trông giống như một dấu hiệu của tinh thần cạnh tranh không ngừng và sẵn sàng thử nghiệm. Amazon dùng gói hàng giả để bắt kẻ trộm Vợ cũ ông chủ Amazon "hiến nửa tài sản" cho từ thiện Bình luận về tin Amazon 'vào Việt Nam' Amazon có doanh thu hơn 230 tỷ đô la vào năm 2018 và tuyển dụng gần 650.000 người trên toàn thế giới. Nó cung cấp dịch vụ hậu cần, lưu trữ, cho vay và nền tảng bán hàng cho hàng trăm nghìn thương nhân bên thứ ba. Bộ phận điện toán đám mây của nó lưu giữ những khối lượng thông tin khổng lồ của thế giới doanh nghiệp trên các máy chủ dữ liệu. Amazon cung cấp xương sống cho các công ty lớn như AirBnB và Netflix cũng như hơn một triệu khách hàng khác cùng nhau trao cho Amazon "quyền kiểm soát". Chỉ riêng trong năm nay, Amazon đã mua cổ phần hoặc mua lại các công ty chuyên về robot, quảng cáo và lái xe tự động, cũng như điện toán đám mây. Và ban điều hành công ty cho biết họ luôn tìm kiếm các giao dịch khác, tham vọng và to lớn hơn. Thành viên của công đoàn thương mại và các nhà hoạt động biểu tình phản đối Amazon ở Đức Những phản ứng tiêu cực Sự trỗi dậy của Amazon, dẫn đến sự lụi tàn của các nhà bán lẻ Sears, Toy 'R' Us và Barnes & Noble, đã khiến các nhà phê bình lo ngại về sức mạnh độc quyền, vấn đề thuế và hoạt động lao động - thậm chí là trách nhiệm của họ trong việc tăng giá bất động sản ở Seattle. Amazon đã có kế hoạch đầy tham vọng để xây dựng một trụ sở lớn thứ hai ở New York, nhưng đã hủy bỏ kế hoạch này vì sự phản đối quyết liệt từ các chính trị gia tiểu bang và địa phương. Vấn đề về ưu đãi thuế mà Amazon, một trong những công ty thành công nhất thế giới đang được hưởng lợi, là một chủ đề chung của giới phê bình. Trước những chỉ trích đó, Bezos đã bắt đầu hiện diện công khai nhiều hơn trên Twitter, chia sẻ những bức ảnh của cha mẹ và video về những con chó bị trượt chân ở Na Uy. Amazon cũng chiến đấu bằng tiền mặt, tăng gấp đôi cho việc vận động hành lang kể từ năm 2014 lên khoảng 14,4 triệu đô la vào năm ngoái, theo OpenSecrets.org. Lời chỉ trích trên Twitter Tổng thống Trump đã lên Twitter chỉ trích Bezos (bìa phải) vì tờ Washington Post "tin giả" của ông Bất chấp những nỗ lực đó, Amazon có một nhà chỉ trích mà họ không dễ thu phục: Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump trên Twitter đã cáo buộc Amazon sử dũng mức giá vận chuyển quá thấp từ Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ. Tổng thống Trump cũng thường xuyên gắn liền các hoạt động của Amazon với Washington Post, mặc dù tờ báo là một khoản đầu tư tư nhân, độc lập của Bezos, người đã mua nó vào năm 2013. Với khối tài sản trị giá gần 160 tỷ USD, Bezos 55 tuổi cũng phải đối mặt với các câu hỏi về hoạt động từ thiện tương đối hạn chế của mình. Tháng 9 năm ngoái, người đàn ông giàu nhất thế giới tuyên bố sẽ trao 2 tỷ đô la tài trợ cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ. Nhưng thay vì được hoan nghênh, cam kết của người sáng lập Amazon đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội. Bezos đã nói rằng cách ông tham gia hoạt động từ thiện khác với hoạt động kinh doanh của mình, ông tập trung vào hiệu tác động tức thời thay vì những cái mang tính lâu dài. Thế giới sẽ chờ xem liệu chiến lược mới có còn thành công hay không. Bài viết này đã được chuyển thể từ một bài viết gốc của Natalie Sherman, phóng viên mảng kinh doanh, New York.

summarize: Jeff Bezos năm 1997, năm Amazon chính thức lên sàn cổ phiếu 25 năm trước, ông đã thấy trước một tương lai rằng chỉ với một cú nhấp chuột, nó sẽ đem đến cho chúng ta bất cứ thứ gì, từ thức ăn vật cho mèo cho món đến trứng cá muối; và các trung tâm thương mại sẽ mờ nhạt dần, các cửa hàng sẽ phải cung cấp dịch vụ giải trí hoặc sản phẩm tiện lợi để tồn tại. Và ông đã xây dựng một đế chế dựa trên những hình ảnh đó. Jeff Bezos: Người giàu nhất thế giới ly hôn Google, Amazon và Facebook có nên sợ phụ nữ này? Amazon thử nghiệm robot giao hàng Amazon, doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến mà ông thành lập năm 1994, đã trở thành công ty nghìn tỷ đô la thế giới vào tháng 9/2018 (chỉ bị Apple vượt mặt trong gang tấc), chuyển đổi từ một nhà sách cũ trực tuyến thành thị trường giao dịch toàn cầu. Nhưng Bezos, hiện là người giàu nhất thế giới, tuyên bố ông có mục tiêu cao hơn là chỉ định hình lại thị trường bán lẻ thế giới. Jeff Bezos mở công ty hàng không vũ trụ Blue Origin vào 2000 Ông sở hữu tư nhân tờ báo Washington Post. Công ty hàng không vũ trụ của ông, Blue Origin, đặt mục tiêu đưa thiết bị và con người lên Mặt trăng vào năm 2024. Vào tháng 9/2018, ông đã cam kết sẽ tài trợ 2 tỷ đô la cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ (mặc dù đây là một phần trong kế hoạch làm từ thiện của vợ cũ của ông, bà Mackenzie Bezos, người thậm chí đã muốn đóng góp 37 tỷ đô la tài sản của bà). Cách đây nhiều năm, bạn gái thời trung học của Bezos đã nói với Wired rằng cô luôn biết rằng anh sẽ kiếm được tiền, theo đuổi giấc mơ khám phá ngoài vũ trụ. "Vấn đề không phải là về tiền. Mà là về những gì anh ấy sẽ làm với nó, về việc thay đổi tương lai", cô nói với tờ tạp chí. Thuộc địa không gian Tham vọng của Jeff Bezos đã xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước. Là con của một cặp cha mẹ tuổi teen đã ly dị, anh được mẹ Jackie nuôi dưỡng phần lớn ở Texas và Florida, cùng với cha dượng Mike Bezos, một giám đốc điều hành của hãng Exxon, người gốc Cuba, vốn rời Cuba thì còn thanh thiếu niên sau khi Fidel Castro lên nắm quyền. Ông đã sớm có thiên hướng về kỹ thuật và khoa học, tự tháo dỡ chiếc cũi của mình bằng tuốc nơ vít khi mới ba tuổi, theo một quyển sách tiểu sử năm 2013 của Brad Stone. Trong bài phát biểu tốt nghiệp trung học, Bezos đã vạch ra một tầm nhìn cho việc thiết lập các thuộc địa ngoài vũ trụ. Jeff Bezos ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw, họ có 4 đứa con. Tại Đại học Princeton, Bezos học ngành kỹ thuật và khoa học máy tính, sau đó sử dụng các kỹ năng của mình tại các công ty tài chính ở New York. Chính tại đó, ông đã gặp vợ cũ của mình, khi đang làm việc tại quỹ phòng hộ DE Shaw. Ở tuổi 30, ông bỏ việc sau khi đọc qua một thống kê về sự phát triển nhanh chóng của internet. Trong bài phát biểu năm 2010 tại Princeton, Bezos đã nhắc lại quyết định của mình về việc trở về miền Tây Mỹ và bắt đầu Amazon là "con đường mạo hiểm". "Tôi quyết định tôi phải thử. Tôi không nghĩ mình sẽ hối hận vì đã cố gắng và thất bại. Và tôi nghi rằng mình sẽ luôn bị ám ảnh bởi quyết định không thử làm điều đó", ông nói. Vua thương mại điện tử Amazon đầu tư nhiều vào robot và sáng chế Canh bạc của Bezos, được góp vốn với hơn 100.000 đô la tiền từ cá nhân và gia đình, đã nhanh chóng đền đáp. Trong vòng một tháng kể từ khi Amazon ra mắt (1995), nó đã chuyển đơn đặt hàng đến tất cả 50 tiểu bang của Hoa Kỳ và 45 quốc gia khác nhau, theo cuốn sách của Stone, The Things Store: Jeff Bezos và Age of Amazon. Trong 5 năm đầu tiên của Amazon, số lượng khách hàng đã tăng vọt từ 180.000 đến 17 triệu. Doanh số tăng vọt từ 511.000 đô la lên hơn 1,6 tỷ đô la. Các nhà đầu tư tên tuổi đổ xô đến công ty giữa làn sóng dot com đầu tiên bùng lên. Vào năm 1997, Amazon huy động được 54 triệu đô la và biến Bezos, người từng tự tay đóng gói các đơn hàng sách, trở thành một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới trước tuổi 35. Năm 1999, Tạp chí Time nói ông là một trong những người trẻ nhất từ trước đến nay được mệnh danh là "Người của năm" và gọi ông là "vua của thương mại điện tử". Thử nghiệm Các nhân viên Amazon buộc phải trả tiền đậu xe trong công ty Được biết đến là một ông chủ kỹ tính, Bezos đã đưa Amazon đi đến một chiến lược dài hạn và "tập trung" vào khách hàng. Trong thực tế, điều đó có nghĩa là công ty sẵn sàng chi tiền để kiếm tiền, đôi khi từ bỏ lợi nhuận hàng năm khi giảm giá, giao hàng miễn phí và dành nhiều năm để phát triển các thiết bị mới như máy đọc sách điện tử Kindle. Nhưng Amazon cũng không ngần ngại tiết kiệm ở những nơi có thể, khiến nhân viên trụ sở phải trả tiền đỗ xe, chiến đấu với các nhà cung cấp, phản đối nỗ lực tổ chức các công đoàn lao động tại kho của mình và tránh thuế càng nhiều càng tốt. Công ty đã trải qua một số thất bại, như đầu tư sớm vào các trang web như Pets.com mà sau đó bị mất tiền. Nhưng ngày nay, ngay cả những thứ đó trông giống như một dấu hiệu của tinh thần cạnh tranh không ngừng và sẵn sàng thử nghiệm. Amazon dùng gói hàng giả để bắt kẻ trộm Vợ cũ ông chủ Amazon "hiến nửa tài sản" cho từ thiện Bình luận về tin Amazon 'vào Việt Nam' Amazon có doanh thu hơn 230 tỷ đô la vào năm 2018 và tuyển dụng gần 650.000 người trên toàn thế giới. Nó cung cấp dịch vụ hậu cần, lưu trữ, cho vay và nền tảng bán hàng cho hàng trăm nghìn thương nhân bên thứ ba. Bộ phận điện toán đám mây của nó lưu giữ những khối lượng thông tin khổng lồ của thế giới doanh nghiệp trên các máy chủ dữ liệu. Amazon cung cấp xương sống cho các công ty lớn như AirBnB và Netflix cũng như hơn một triệu khách hàng khác cùng nhau trao cho Amazon "quyền kiểm soát". Chỉ riêng trong năm nay, Amazon đã mua cổ phần hoặc mua lại các công ty chuyên về robot, quảng cáo và lái xe tự động, cũng như điện toán đám mây. Và ban điều hành công ty cho biết họ luôn tìm kiếm các giao dịch khác, tham vọng và to lớn hơn. Thành viên của công đoàn thương mại và các nhà hoạt động biểu tình phản đối Amazon ở Đức Những phản ứng tiêu cực Sự trỗi dậy của Amazon, dẫn đến sự lụi tàn của các nhà bán lẻ Sears, Toy 'R' Us và Barnes & Noble, đã khiến các nhà phê bình lo ngại về sức mạnh độc quyền, vấn đề thuế và hoạt động lao động - thậm chí là trách nhiệm của họ trong việc tăng giá bất động sản ở Seattle. Amazon đã có kế hoạch đầy tham vọng để xây dựng một trụ sở lớn thứ hai ở New York, nhưng đã hủy bỏ kế hoạch này vì sự phản đối quyết liệt từ các chính trị gia tiểu bang và địa phương. Vấn đề về ưu đãi thuế mà Amazon, một trong những công ty thành công nhất thế giới đang được hưởng lợi, là một chủ đề chung của giới phê bình. Trước những chỉ trích đó, Bezos đã bắt đầu hiện diện công khai nhiều hơn trên Twitter, chia sẻ những bức ảnh của cha mẹ và video về những con chó bị trượt chân ở Na Uy. Amazon cũng chiến đấu bằng tiền mặt, tăng gấp đôi cho việc vận động hành lang kể từ năm 2014 lên khoảng 14,4 triệu đô la vào năm ngoái, theo OpenSecrets.org. Lời chỉ trích trên Twitter Tổng thống Trump đã lên Twitter chỉ trích Bezos (bìa phải) vì tờ Washington Post "tin giả" của ông Bất chấp những nỗ lực đó, Amazon có một nhà chỉ trích mà họ không dễ thu phục: Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump trên Twitter đã cáo buộc Amazon sử dũng mức giá vận chuyển quá thấp từ Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ. Tổng thống Trump cũng thường xuyên gắn liền các hoạt động của Amazon với Washington Post, mặc dù tờ báo là một khoản đầu tư tư nhân, độc lập của Bezos, người đã mua nó vào năm 2013. Với khối tài sản trị giá gần 160 tỷ USD, Bezos 55 tuổi cũng phải đối mặt với các câu hỏi về hoạt động từ thiện tương đối hạn chế của mình. Tháng 9 năm ngoái, người đàn ông giàu nhất thế giới tuyên bố sẽ trao 2 tỷ đô la tài trợ cho một mạng lưới trường mầm non và giải quyết tình trạng vô gia cư ở Mỹ. Nhưng thay vì được hoan nghênh, cam kết của người sáng lập Amazon đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội. Bezos đã nói rằng cách ông tham gia hoạt động từ thiện khác với hoạt động kinh doanh của mình, ông tập trung vào hiệu tác động tức thời thay vì những cái mang tính lâu dài. Thế giới sẽ chờ xem liệu chiến lược mới có còn thành công hay không. Bài viết này đã được chuyển thể từ một bài viết gốc của Natalie Sherman, phóng viên mảng kinh doanh, New York.

[ 108, 287, 285, 161, 6816, 12567, 147, 4339, 103, 147, 5079, 122, 329, 227, 3688, 874, 775, 1998, 147, 1466, 118, 115, 203, 226, 116, 489, 1032, 160, 163, 119, 116, 2378, 10983, 14439, 335, 134, 979, 155, 114, 174, 169, 295, 532, 259, 2043, 148, 329, 446, 731, 114, 3142, 114, 1246, 155, 3136, 499, 4703, 708, 105, 109, 396, 315, 432, 835, 134, 2876, 4054, 9271, 109, 814, 201, 134, 139, 870, 373, 414, 197, 272, 512, 451, 262, 765, 1573, 418, 130, 1025, 149, 112, 619, 118, 115, 556, 636, 116, 2194, 353, 1105, 159, 120, 240, 349, 837, 6816, 12567, 161, 606, 1073, 202, 175, 249, 1272, 1755, 8320, 5079, 105, 1247, 107, 237, 964, 573, 684, 3172, 5079, 932, 2065, 4273, 384, 201, 14060, 553, 522, 622, 2606, 821, 1490, 145, 118, 164, 385, 147, 8339, 115, 319, 164, 135, 457, 1428, 653, 709, 1193, 175, 249, 138, 253, 13209, 9128, 133, 3380, 1064, 447, 113, 11449, 7755, 856, 589, 345, 148, 116, 152, 333, 1363, 821, 1490, 164, 461, 271, 384, 414, 258, 2781, 311, 12567, 103, 199, 106, 111, 1073, 202, 175, 1555, 480, 399, 118, 107, 592, 464, 291, 183, 106, 163, 190, 240, 153, 461, 271, 622, 2606, 175, 1326, 6816, 12567, 690, 135, 457, 201, 110, 705, 1266, 9475, 22272, 138, 2750, 208, 633, 943, 276, 157, 940, 188, 1365, 3314, 112, 487, 457, 201, 110, 705, 1266, 104, 118, 103, 9475, 22272, 103, 632, 592, 464, 251, 583, 133, 105, 219, 111, 227, 1993, 5503, 138, 147, 18641, 1339, 253, 13209, 103, 118, 115, 1171, 299, 134, 326, 643, 944, 653, 709, 1193, 114, 116, 427, 2145, 271, 4809, 3307, 105, 272, 302, 205, 612, 616, 165, 867, 108, 121, 200, 444, 7838, 428, 248, 106, 116, 380, 113, 699, 763, 140, 148, 1155, 104, 1350, 1363, 104, 118, 103, 263, 18167, 17557, 176, 892, 12567, 103, 111, 1042, 356, 115, 278, 609, 904, 4525, 653, 709, 1193, 326, 262, 104, 263, 831, 1650, 248, 158, 1542, 230, 1204, 221, 396, 214, 104, 12567, 115, 123, 119, 20219, 2258, 160, 602, 637, 217, 160, 365, 134, 986, 117, 3761, 181, 1743, 2573, 1659, 1914, 740, 351, 705, 10015, 189, 4108, 220, 110, 139, 106, 125, 3936, 2264, 106, 125, 120, 218, 365, 728, 134, 140, 119, 3939, 125, 156, 346, 345, 489, 1032, 646, 602, 123, 119, 940, 1371, 4461, 18412, 439, 110, 390, 2809, 584, 104, 6816, 12567, 115, 387, 199, 148, 158, 1092, 688, 1735, 1931, 219, 104, 116, 2699, 1041, 966, 722, 11571, 115, 1272, 11882, 365, 117, 966, 17004, 1609, 2170, 380, 301, 108, 121, 4249, 105, 3372, 103, 264, 119, 1041, 19194, 3336, 12567, 103, 116, 850, 884, 179, 209, 104, 833, 12122, 103, 111, 972, 6182, 682, 1165, 2078, 143, 177, 781, 815, 778, 187, 129, 4202, 3300, 227, 1148, 1698, 208, 115, 1214, 107, 1217, 665, 125, 888, 887, 105, 889, 1732, 222, 3207, 3332, 845, 1363, 176, 104, 267, 281, 2028, 3368, 11920, 1380, 332, 129, 239, 459, 1343, 181, 116, 3302, 333, 1159, 324, 147, 3020, 104, 8382, 7567, 112, 298, 392, 212, 284, 514, 522, 396, 1732, 12567, 115, 3559, 124, 116, 1191, 485, 114, 156, 583, 385, 109, 624, 439, 351, 705, 10015, 6816, 12567, 118, 115, 683, 1350, 1363, 104, 1081, 129, 167, 140, 156, 149, 1928, 438, 523, 1828, 3519, 12429, 103, 154, 107, 1147, 1951, 219, 112, 919, 440, 214, 16150, 103, 12567, 214, 859, 888, 887, 105, 889, 214, 452, 4186, 187, 150, 324, 286, 109, 888, 344, 104, 267, 149, 109, 135, 457, 326, 122, 108, 121, 1080, 5917, 448, 149, 397, 118, 115, 683, 1350, 1363, 104, 1081, 129, 167, 140, 156, 149, 1928, 438, 523, 1828, 3519, 12429, 112, 108, 978, 722, 1100, 103, 118, 306, 156, 187, 129, 901, 235, 116, 234, 1685, 125, 144, 212, 435, 838, 1332, 104, 6529, 298, 392, 212, 284, 147, 3427, 149, 16150, 103, 12567, 115, 982, 153, 302, 190, 104, 267, 125, 156, 319, 125, 752, 658, 200, 105, 290, 178, 5079, 106, 5817, 361, 2964, 1216, 340, 800, 302, 190, 141, 139, 932, 112, 388, 110, 372, 267, 134, 1680, 2609, 171, 115, 601, 1258, 105, 946, 4555, 619, 141, 881, 160, 267, 134, 637, 133, 1948, 349, 626, 302, 190, 110, 932, 140, 179, 150, 646, 118, 454, 3555, 432, 835, 726, 693, 5079, 178, 276, 158, 138, 4273, 105, 611, 353, 8579, 1841, 104, 12567, 103, 117, 904, 682, 119, 183, 4633, 709, 1193, 379, 148, 499, 157, 105, 165, 2806, 115, 838, 1332, 2125, 13636, 298, 906, 116, 253, 546, 148, 129, 5079, 124, 1086, 27203, 103, 335, 115, 589, 652, 632, 201, 155, 525, 186, 1591, 1159, 842, 104, 254, 336, 105, 3092, 198, 165, 211, 1481, 181, 1290, 333, 104, 7567, 103, 1482, 25705, 20488, 161, 6816, 12567, 105, 11198, 1534, 5079, 112, 298, 985, 147, 178, 462, 104, 14060, 166, 423, 547, 201, 115, 321, 4507, 148, 1632, 5820, 155, 1980, 617, 112, 2697, 166, 321, 4507, 148, 5976, 11698, 709, 1193, 227, 183, 9324, 653, 709, 4458, 303, 152, 178, 276, 465, 722, 880, 3246, 155, 135, 457, 415, 106, 231, 1338, 180, 332, 108, 6291, 178, 462, 1725, 2581, 1339, 147, 4339, 103, 5079, 1254, 192, 117, 5488, 617, 709, 1193, 105, 625, 12567, 103, 111, 434, 222, 600, 609, 2418, 109, 652, 201, 3291, 319, 164, 116, 113, 120, 111, 685, 118, 1073, 202, 175, 249, 226, 722, 2983, 112, 832, 7503, 2816, 962, 356, 6908, 123, 118, 106, 116, 113, 120, 111, 603, 202, 148, 226, 155, 275, 117, 2167, 595, 106, 2661, 104, 147, 207, 105, 343, 118, 106, 6628, 431, 409, 104, 432, 835, 726, 693, 340, 3698, 830, 303, 157, 182, 5079, 661, 139, 456, 379, 2952, 529, 113, 135, 457, 2077, 217, 155, 106, 116, 118, 185, 888, 4186, 12567, 115, 251, 5079, 184, 155, 116, 242, 1010, 677, 576, 105, 13468, 396, 207, 138, 547, 3982, 298, 223, 955, 179, 150, 107, 404, 106, 135, 457, 1132, 1161, 692, 379, 130, 986, 3761, 1183, 129, 148, 306, 418, 3015, 201, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 615, 642, 6816, 12567, 115, 107, 116, 416, 352, 2196, 5811, 112, 1 ]

vert-tra-50940834

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-50940834

Cá ngừ vằn nướng tái, món ăn ngon nhất Nhật Bản

Ở phía nam của đảo Shikoku, nằm lọt giữa hai bán đảo khổng lồ, Kochi là một trong những tỉnh ở Nhật Bản có ít người ghé thăm nhất - ít ra là người nước ngoài.

Đây là địa điểm quen thuộc với những Phật tử dòng Chân Ngôn Tông (Shingon) Nhật Bản hành hương tới khu 88 Ngôi Đền Shikoku nổi tiếng. Nơi xuất xứ món mỳ sợi udon ở Nhật Matcha thượng hạng chỉ có duy nhất ở Nhật Bản Đằng sau những hộp cơm bento hoàn hảo ở Nhật Nhưng nơi đây còn là địa điểm quen thuộc cho một kiểu hành hương khác. Bên trong Chợ Hirome ở Thành phố Kochi vào một buổi tối tháng Tám ẩm ướt, thực khách đã chen chúc nhau quanh những chiếc bàn chung, xung quanh là các cửa tiệm, quầy hàng. Những thực khách đói bụng ngày càng kéo tới đông thêm, và những chiếc bàn nhanh chóng được bày ra bên trong khu vực chỉ có một tầng khi giờ ăn tối đến gần. Hirome là nơi lúc nào trong năm cũng tấp nập như thế này, và bất kể là vào mùa nào thì món ăn được tìm kiếm nhiều nhất trong thị trấn vẫn luôn là katsuo-no-tataki (món cá ngừ vằn, hay trong tiếng Nhật là cá bonito, nướng tái). Chợ Hirome ở Kochi là nơi có nhà hàng Myo Zhima chuyên phục vụ món cá ngừ vằn nướng tái Được gọi là cá ngừ vằn, đây là loại họ hàng nhỏ hơn của giống cá ngừ thường. Sống ở vùng biển sâu nhưng chúng lại bơi lượn gần một cách bất thường vào sát bờ, ngay ngoài khơi Kochi. Chúng thường bơi theo sau những luồng cá trích trôi theo dòng hải lưu Kuroshio. Tại sao người Nhật sạch sẽ đến mức cực đoan Vì sao quán ăn hàng rong trở lại tại Nhật Bản Trà đạo: Một cách kinh doanh cổ ở Nhật Bản Bởi có thể đánh bắt được ở nơi rất gần cho nên cư dân Kochi được ăn thứ cá tươi nhất. Qua năm tháng, các đầu bếp địa phương ở đây đã phát triển một kỹ thuật chế biến món ăn vô cùng ấn tượng để giữ được tối đa hương vị cá ngừ. Kỹ thuật chế biến thức ăn tataki ngày nay được áp dụng trên toàn thế giới là được bắt nguồn từ đây, Kochi. Có nghĩa đen là "đánh", đây là phương pháp nướng sơ thức ăn trong một thời gian ngắn, khoảng 90 giây, trong đó cá hoặc thịt được thui đốt trên ngọn lửa rơm cháy bừng bừng. Lửa cháy bùng sẽ làm chín phần bên ngoài miếng cá, làm cháy săn phần thịt đen sẫm và khiến phần ngoài thấm đẫm hương vị hun khói, trong khi bên trong vẫn giữ được chất lượng sashimi tươi sống, mọng nước. Đầu bếp sau đó dùng dao lớn xắt cá thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng. Thường được gọi là cá ngừ vằn, loại cá ngừ này sống ở biển sâu, nhưng chúng lại bơi gần bờ tới mức khác thường ở ngoài khơi bờ biển Kochi Ngày nay, các nhà hàng Nhật Bản áp dụng kỹ thuật tataki cho cá hồi và thậm chí cả thịt bò, nhưng vị khói đặc sắc nhất phải là trên món cá ngừ vằn. Cuộc săn tìm sói ma trên núi Nhật Vụ tấn công bằng chất độc sarin ở Nhật 1995 Cách tuyển dụng truyền thống của Nhật đang mất đi? Trên thực tế, món này đã trở nên phổ biến ở Kochi đến nỗi mọi người coi nó như một biểu tượng của toàn tỉnh - và người ta đi từ nơi rất xa tới đây để được ăn nó. "Ở chỗ chúng tôi cũng có katuso-no-tataki, nhưng tôi đã nghe kể là món này ở Kochi ngon ra sao, cho nên là tôi đến chợ này," Kazuko Watanabe, người đến từ vùng Gun Gunma cách đó 800km về phía bắc, nói. "Chất lượng ở nhà rất khác biệt - ở đây ngon hơn." Watanabe đã đầu hàng cơn ghiền của mình và gọi hai phần cá ngon lành màu sẫm. Nhiều thực khách khác trong khu chợ trong nhà ồn ào này cũng làm thế, trong đó có tôi. Đầu bếp phải vừa giữ cho lửa cháy ở mức mạnh nhất, vừa lật cá để giữ cho miếng cá cháy đều Nếu bạn không chịu được nhiệt... Vào năm 2011, tôi bắt đầu chuyến đi kéo dài 100 ngày tới tất cả 47 tỉnh của Nhật Bản. Tôi đã ăn những món ăn lạ thường trên khắp đất nước, từ món kaiseki trang trí vô cùng công phu ở Kyoto, cho đến món toriwasa (gà sống) được chế biến thành nhiều kiểu ở Nagano, cho đến shirako (tinh trùng cá tuyết) ở Aomori, đến thịt bò huyền thoại ở Kobe. Tuy nhiên, món tataki ở Kochi là nhất. Một số quầy hàng trong Chợ Hirome bán món cá ngừ vằn nướng tái, nhiều nhà hàng trong thành phố cũng bán, nhưng nơi làm tôi không thể quên được - chính là nơi có hàng dài thực khách xếp hàng chờ đến lượt - là Myo Zhima. Các đầu bếp can đảm của Myo Zhima đứng trước ngọn lửa cuồng nộ, cho rơm vào trong lúc nướng bốn miếng phi-lê cùng lúc. Khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội nhất, gương mặt của khách hàng và nhân viên chìm trong màu cam. "Chúng tôi học mọi thứ, từ việc cắt cá cho đến việc giữ lửa," đầu bếp của Myo Zhima, Masayoshi Sawada, giải thích trong lúc tạm nghỉ. "Hồi lần đầu tiên làm món đó, tôi thấy rất khó - tôi nhớ là lúc đó cực kỳ nóng, tôi thật sự muốn uống chút nước." Các đầu bếp địa phương đã tìm ra kỹ thuật chế biến thức ăn độc đáo để giữ nguyên được hương vị cá ngừ vằn Công đoạn nướng cá diễn ra nhanh chóng, nhưng với ngọn lửa bùng cao đến 2m, 90 giây đó khiến ta cảm giác như kéo dài vĩnh viễn đối với đầu bếp, người phải đồng thời giữ lửa ở mức bùng cháy hung hãn nhất, lại vừa phải lật miếng cá để đảm bảo chín đều. Tuy có cả những nơi khác trong chợ cũng phục vụ món này, nhưng Myo Zhima là nơi duy nhất chế biến nó một cách đầy hoa mỹ và công khai. Quán cũng là nơi duy nhất có tàu và ngư dân riêng đi đánh bắt cá ngừ vằn mỗi ngày, rồi mang thẳng cá tươi từ biển tới quầy hàng sáng để đảm bảo giữ được độ tươi ngon nhất của sản vật vừa đánh bắt. "Tataki là đặc sản độc đáo của Kochi và tôi nghĩ rằng chúng tôi nổi tiếng vì chúng tôi chế biến thức ăn trước mặt khách hàng," Sawada nói tiếp. "Điều này gây ấn tượng rất mạnh - khoảng 90% thực khách chụp ảnh." Vào bữa tối những ngày bình thường đã có hàng dài chờ đợi bên ngoài quán, nhưng vào cuối tuần, khi chợ tấp nập khách thì hầu hết mọi người đều gọi gấp đôi để khỏi phải xếp hàng hai lần. Sawada, 24 tuổi, đã làm việc ở đây từ khi anh còn là thiếu niên. Anh cùng nhóm nhân viên nhỏ của quầy hàng nướng gần 200kg cá ngừ vằn được chuyển từ tàu Myo Zhima lên mỗi ngày. Việc phục vụ món cá từ-biển-lên-bàn, đánh bắt trong ngày này là một lý do quan trọng khiến quầy hàng này nổi tiếng đến vậy. Yuri Yamazaki từ New York hàng năm luôn cùng con gái trở về thị trấn quê hương Kochi Ăn sashimi ở nhiều nơi là một trải nghiệm tinh tế, nhưng ở đây thì không thế. Hương vị đậm đà của katsuo-no-tataki dường như phản ánh trực tiếp bầu không khí sôi động trong chợ - và những lát thịt đậm đà, tươi rói hầu như luôn được kết hợp với bia. Bên ngoài là lớp cá cháy và bên trong là vị cá tươi, ngon ngọt, đó là một trong những món ăn tuyệt vời của cuộc sống, đặc biệt là khi ăn kèm với chút muối và lát tỏi mỏng. Nếu chỉ gọi một phần cá thì quả là bạn đã tự kiểm soát thật tốt bản thân. Có những du khách thích món ăn đến nỗi họ trả thêm rất nhiều tiền để mang nó về nhà, ở các vùng khác của Nhật Bản, dẫu cho làm vậy là đã khiến giảm bớt phần tươi ngon. "Chúng tôi ăn nhiều katsuo hơn bất cứ nơi nào khác - và chúng tôi uống nhiều bia hơn," Yuri Yamazaki cười khúc khích từ cái bàn cạnh tôi, với món bonito - cá ngừ vằn đặt trước mặt. Xuất thân từ Kochi, Yamazaki đã sống ở New York từ 10 năm qua. Cô đưa cô con gái năm tuổi của mình về Kochi hàng năm kể từ khi đứa trẻ chào đời, và chắc chắn rồi, họ cũng đến Chợ Hirome. Trong chuyến đi kéo dài sáu tuần này, hai mẹ con họ đã tới đây bốn lần, và đã ba lần ăn món katsuo-no-tataki tại Myo Zhima. Liệu đây sẽ là lần cuối cùng? "À, lẽ ra là thế đấy, nhưng để xem xem," Yamazaki nói. "Tôi đã không biết rằng món này rất nổi tiếng cho đến tận khi tôi đi ra khỏi tỉnh quê nhà." Đầu bếp dùng dao lớn xắt cá đã nướng tái thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng Biểu tượng của thành phố Nguồn gốc của món katsuo-no-tataki không rõ là từ đâu; một số người tin rằng nó có gốc tích từ Sakamoto Ryoma, một samurai nổi loạn Thế kỷ 19 và là người con nổi tiếng nhất của Kochi, người bị các phe thân chính phủ ám sát vào năm 1867. Một số người cho rằng Ryoma đã được chứng kiến kỹ thuật tataki tại tỉnh Nagasaki ở miền nam Nhật Bản, một trong những nơi đầu tiên mở cửa cho người nước ngoài sau khi triều đại Sakoku (thời kỳ cô lập, bí mật của Nhật Bản, 1633-1853) chấm dứt. Dù truyền thuyết này có đúng hay không, thì không có nghi ngờ gì nữa, giống như chuyện tử vì đạo của Ryoma, nó qua năm tháng đã trở thành biểu tượng của Kochi - khuôn mặt của ông xuất hiện trên các áp phích và sản phẩm tỉnhh thành phố - và món cá nướng sơ cũng vậy. Ngay cả yuru chara của tỉnh, tức là một linh vật dễ thương được thiết kế để quảng bá du lịch, cũng là một cái đầu cá ngừ vằn bị chặt ra, đặt trên cơ thể của một người đàn ông. Những hình vẽ con cá cũng được tìm thấy trên các nắp cống tỉnh thành phố. Trong lúc mọi người đến đến đi đi quanh các bàn ăn trong chợ, tôi đã gặp một 'thổ dân' Kochi là Yoshihiro Kashiwai, 76 tuổi. Với vị nhân viên bán hàng viễn thông đã nghỉ hưu này thì việc có cá bonito ngon nhất chính là chìa khóa đem lại sự nổi tiếng cho món ăn. "Cá ở đây rất tươi, chúng bơi rất gần Kochi, vì vậy chúng tôi có thể đánh bắt chúng và bán với giá hợp lý," ông nói. "Bạn cũng có thể mua nó ở Tokyo, nhưng mà rất đắt. Tôi bắt đầu ăn món này từ khi còn nhỏ, nhưng cho đến tận ngày nay, nó vẫn là món ưa thích của tôi." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Đây là địa điểm quen thuộc với những Phật tử dòng Chân Ngôn Tông (Shingon) Nhật Bản hành hương tới khu 88 Ngôi Đền Shikoku nổi tiếng. Nơi xuất xứ món mỳ sợi udon ở Nhật Matcha thượng hạng chỉ có duy nhất ở Nhật Bản Đằng sau những hộp cơm bento hoàn hảo ở Nhật Nhưng nơi đây còn là địa điểm quen thuộc cho một kiểu hành hương khác. Bên trong Chợ Hirome ở Thành phố Kochi vào một buổi tối tháng Tám ẩm ướt, thực khách đã chen chúc nhau quanh những chiếc bàn chung, xung quanh là các cửa tiệm, quầy hàng. Những thực khách đói bụng ngày càng kéo tới đông thêm, và những chiếc bàn nhanh chóng được bày ra bên trong khu vực chỉ có một tầng khi giờ ăn tối đến gần. Hirome là nơi lúc nào trong năm cũng tấp nập như thế này, và bất kể là vào mùa nào thì món ăn được tìm kiếm nhiều nhất trong thị trấn vẫn luôn là katsuo-no-tataki (món cá ngừ vằn, hay trong tiếng Nhật là cá bonito, nướng tái). Chợ Hirome ở Kochi là nơi có nhà hàng Myo Zhima chuyên phục vụ món cá ngừ vằn nướng tái Được gọi là cá ngừ vằn, đây là loại họ hàng nhỏ hơn của giống cá ngừ thường. Sống ở vùng biển sâu nhưng chúng lại bơi lượn gần một cách bất thường vào sát bờ, ngay ngoài khơi Kochi. Chúng thường bơi theo sau những luồng cá trích trôi theo dòng hải lưu Kuroshio. Tại sao người Nhật sạch sẽ đến mức cực đoan Vì sao quán ăn hàng rong trở lại tại Nhật Bản Trà đạo: Một cách kinh doanh cổ ở Nhật Bản Bởi có thể đánh bắt được ở nơi rất gần cho nên cư dân Kochi được ăn thứ cá tươi nhất. Qua năm tháng, các đầu bếp địa phương ở đây đã phát triển một kỹ thuật chế biến món ăn vô cùng ấn tượng để giữ được tối đa hương vị cá ngừ. Kỹ thuật chế biến thức ăn tataki ngày nay được áp dụng trên toàn thế giới là được bắt nguồn từ đây, Kochi. Có nghĩa đen là "đánh", đây là phương pháp nướng sơ thức ăn trong một thời gian ngắn, khoảng 90 giây, trong đó cá hoặc thịt được thui đốt trên ngọn lửa rơm cháy bừng bừng. Lửa cháy bùng sẽ làm chín phần bên ngoài miếng cá, làm cháy săn phần thịt đen sẫm và khiến phần ngoài thấm đẫm hương vị hun khói, trong khi bên trong vẫn giữ được chất lượng sashimi tươi sống, mọng nước. Đầu bếp sau đó dùng dao lớn xắt cá thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng. Thường được gọi là cá ngừ vằn, loại cá ngừ này sống ở biển sâu, nhưng chúng lại bơi gần bờ tới mức khác thường ở ngoài khơi bờ biển Kochi Ngày nay, các nhà hàng Nhật Bản áp dụng kỹ thuật tataki cho cá hồi và thậm chí cả thịt bò, nhưng vị khói đặc sắc nhất phải là trên món cá ngừ vằn. Cuộc săn tìm sói ma trên núi Nhật Vụ tấn công bằng chất độc sarin ở Nhật 1995 Cách tuyển dụng truyền thống của Nhật đang mất đi? Trên thực tế, món này đã trở nên phổ biến ở Kochi đến nỗi mọi người coi nó như một biểu tượng của toàn tỉnh - và người ta đi từ nơi rất xa tới đây để được ăn nó. "Ở chỗ chúng tôi cũng có katuso-no-tataki, nhưng tôi đã nghe kể là món này ở Kochi ngon ra sao, cho nên là tôi đến chợ này," Kazuko Watanabe, người đến từ vùng Gun Gunma cách đó 800km về phía bắc, nói. "Chất lượng ở nhà rất khác biệt - ở đây ngon hơn." Watanabe đã đầu hàng cơn ghiền của mình và gọi hai phần cá ngon lành màu sẫm. Nhiều thực khách khác trong khu chợ trong nhà ồn ào này cũng làm thế, trong đó có tôi. Đầu bếp phải vừa giữ cho lửa cháy ở mức mạnh nhất, vừa lật cá để giữ cho miếng cá cháy đều Nếu bạn không chịu được nhiệt... Vào năm 2011, tôi bắt đầu chuyến đi kéo dài 100 ngày tới tất cả 47 tỉnh của Nhật Bản. Tôi đã ăn những món ăn lạ thường trên khắp đất nước, từ món kaiseki trang trí vô cùng công phu ở Kyoto, cho đến món toriwasa (gà sống) được chế biến thành nhiều kiểu ở Nagano, cho đến shirako (tinh trùng cá tuyết) ở Aomori, đến thịt bò huyền thoại ở Kobe. Tuy nhiên, món tataki ở Kochi là nhất. Một số quầy hàng trong Chợ Hirome bán món cá ngừ vằn nướng tái, nhiều nhà hàng trong thành phố cũng bán, nhưng nơi làm tôi không thể quên được - chính là nơi có hàng dài thực khách xếp hàng chờ đến lượt - là Myo Zhima. Các đầu bếp can đảm của Myo Zhima đứng trước ngọn lửa cuồng nộ, cho rơm vào trong lúc nướng bốn miếng phi-lê cùng lúc. Khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội nhất, gương mặt của khách hàng và nhân viên chìm trong màu cam. "Chúng tôi học mọi thứ, từ việc cắt cá cho đến việc giữ lửa," đầu bếp của Myo Zhima, Masayoshi Sawada, giải thích trong lúc tạm nghỉ. "Hồi lần đầu tiên làm món đó, tôi thấy rất khó - tôi nhớ là lúc đó cực kỳ nóng, tôi thật sự muốn uống chút nước." Các đầu bếp địa phương đã tìm ra kỹ thuật chế biến thức ăn độc đáo để giữ nguyên được hương vị cá ngừ vằn Công đoạn nướng cá diễn ra nhanh chóng, nhưng với ngọn lửa bùng cao đến 2m, 90 giây đó khiến ta cảm giác như kéo dài vĩnh viễn đối với đầu bếp, người phải đồng thời giữ lửa ở mức bùng cháy hung hãn nhất, lại vừa phải lật miếng cá để đảm bảo chín đều. Tuy có cả những nơi khác trong chợ cũng phục vụ món này, nhưng Myo Zhima là nơi duy nhất chế biến nó một cách đầy hoa mỹ và công khai. Quán cũng là nơi duy nhất có tàu và ngư dân riêng đi đánh bắt cá ngừ vằn mỗi ngày, rồi mang thẳng cá tươi từ biển tới quầy hàng sáng để đảm bảo giữ được độ tươi ngon nhất của sản vật vừa đánh bắt. "Tataki là đặc sản độc đáo của Kochi và tôi nghĩ rằng chúng tôi nổi tiếng vì chúng tôi chế biến thức ăn trước mặt khách hàng," Sawada nói tiếp. "Điều này gây ấn tượng rất mạnh - khoảng 90% thực khách chụp ảnh." Vào bữa tối những ngày bình thường đã có hàng dài chờ đợi bên ngoài quán, nhưng vào cuối tuần, khi chợ tấp nập khách thì hầu hết mọi người đều gọi gấp đôi để khỏi phải xếp hàng hai lần. Sawada, 24 tuổi, đã làm việc ở đây từ khi anh còn là thiếu niên. Anh cùng nhóm nhân viên nhỏ của quầy hàng nướng gần 200kg cá ngừ vằn được chuyển từ tàu Myo Zhima lên mỗi ngày. Việc phục vụ món cá từ-biển-lên-bàn, đánh bắt trong ngày này là một lý do quan trọng khiến quầy hàng này nổi tiếng đến vậy. Yuri Yamazaki từ New York hàng năm luôn cùng con gái trở về thị trấn quê hương Kochi Ăn sashimi ở nhiều nơi là một trải nghiệm tinh tế, nhưng ở đây thì không thế. Hương vị đậm đà của katsuo-no-tataki dường như phản ánh trực tiếp bầu không khí sôi động trong chợ - và những lát thịt đậm đà, tươi rói hầu như luôn được kết hợp với bia. Bên ngoài là lớp cá cháy và bên trong là vị cá tươi, ngon ngọt, đó là một trong những món ăn tuyệt vời của cuộc sống, đặc biệt là khi ăn kèm với chút muối và lát tỏi mỏng. Nếu chỉ gọi một phần cá thì quả là bạn đã tự kiểm soát thật tốt bản thân. Có những du khách thích món ăn đến nỗi họ trả thêm rất nhiều tiền để mang nó về nhà, ở các vùng khác của Nhật Bản, dẫu cho làm vậy là đã khiến giảm bớt phần tươi ngon. "Chúng tôi ăn nhiều katsuo hơn bất cứ nơi nào khác - và chúng tôi uống nhiều bia hơn," Yuri Yamazaki cười khúc khích từ cái bàn cạnh tôi, với món bonito - cá ngừ vằn đặt trước mặt. Xuất thân từ Kochi, Yamazaki đã sống ở New York từ 10 năm qua. Cô đưa cô con gái năm tuổi của mình về Kochi hàng năm kể từ khi đứa trẻ chào đời, và chắc chắn rồi, họ cũng đến Chợ Hirome. Trong chuyến đi kéo dài sáu tuần này, hai mẹ con họ đã tới đây bốn lần, và đã ba lần ăn món katsuo-no-tataki tại Myo Zhima. Liệu đây sẽ là lần cuối cùng? "À, lẽ ra là thế đấy, nhưng để xem xem," Yamazaki nói. "Tôi đã không biết rằng món này rất nổi tiếng cho đến tận khi tôi đi ra khỏi tỉnh quê nhà." Đầu bếp dùng dao lớn xắt cá đã nướng tái thành những lát dày, bày cùng hành lá, gừng, tỏi và nêm muối hoặc nước tương vừa miệng Biểu tượng của thành phố Nguồn gốc của món katsuo-no-tataki không rõ là từ đâu; một số người tin rằng nó có gốc tích từ Sakamoto Ryoma, một samurai nổi loạn Thế kỷ 19 và là người con nổi tiếng nhất của Kochi, người bị các phe thân chính phủ ám sát vào năm 1867. Một số người cho rằng Ryoma đã được chứng kiến kỹ thuật tataki tại tỉnh Nagasaki ở miền nam Nhật Bản, một trong những nơi đầu tiên mở cửa cho người nước ngoài sau khi triều đại Sakoku (thời kỳ cô lập, bí mật của Nhật Bản, 1633-1853) chấm dứt. Dù truyền thuyết này có đúng hay không, thì không có nghi ngờ gì nữa, giống như chuyện tử vì đạo của Ryoma, nó qua năm tháng đã trở thành biểu tượng của Kochi - khuôn mặt của ông xuất hiện trên các áp phích và sản phẩm tỉnhh thành phố - và món cá nướng sơ cũng vậy. Ngay cả yuru chara của tỉnh, tức là một linh vật dễ thương được thiết kế để quảng bá du lịch, cũng là một cái đầu cá ngừ vằn bị chặt ra, đặt trên cơ thể của một người đàn ông. Những hình vẽ con cá cũng được tìm thấy trên các nắp cống tỉnh thành phố. Trong lúc mọi người đến đến đi đi quanh các bàn ăn trong chợ, tôi đã gặp một 'thổ dân' Kochi là Yoshihiro Kashiwai, 76 tuổi. Với vị nhân viên bán hàng viễn thông đã nghỉ hưu này thì việc có cá bonito ngon nhất chính là chìa khóa đem lại sự nổi tiếng cho món ăn. "Cá ở đây rất tươi, chúng bơi rất gần Kochi, vì vậy chúng tôi có thể đánh bắt chúng và bán với giá hợp lý," ông nói. "Bạn cũng có thể mua nó ở Tokyo, nhưng mà rất đắt. Tôi bắt đầu ăn món này từ khi còn nhỏ, nhưng cho đến tận ngày nay, nó vẫn là món ưa thích của tôi." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

[ 108, 287, 285, 161, 834, 106, 439, 318, 1379, 624, 119, 120, 1942, 693, 1226, 4833, 5807, 6769, 4071, 2054, 515, 2086, 371, 673, 783, 209, 1517, 228, 322, 4423, 4898, 8657, 27443, 738, 4711, 3540, 387, 1790, 1246, 6716, 4826, 17464, 108, 121, 673, 18538, 409, 1292, 1574, 163, 107, 756, 202, 108, 121, 673, 783, 4511, 187, 120, 4752, 2597, 13330, 506, 3036, 108, 121, 1085, 311, 328, 248, 177, 106, 439, 318, 1379, 624, 114, 116, 1138, 209, 1517, 911, 2037, 113, 4935, 15820, 4261, 108, 121, 994, 548, 18363, 176, 138, 116, 1108, 935, 253, 2739, 3193, 7149, 103, 223, 547, 115, 5296, 2235, 527, 1017, 120, 845, 746, 2498, 1001, 1017, 106, 109, 814, 3234, 103, 5448, 3982, 564, 223, 547, 2003, 3952, 191, 536, 930, 228, 823, 5029, 105, 120, 845, 746, 838, 1332, 117, 1035, 124, 367, 113, 322, 442, 163, 107, 116, 1354, 129, 339, 446, 935, 155, 386, 112, 15820, 4261, 106, 328, 398, 224, 113, 147, 127, 7464, 10980, 128, 175, 474, 105, 295, 546, 106, 138, 1275, 224, 143, 1246, 446, 117, 370, 986, 158, 202, 113, 461, 1513, 244, 637, 106, 108, 24298, 31301, 444, 18322, 499, 9767, 12720, 103, 194, 113, 354, 1085, 106, 499, 13557, 176, 11380, 4093, 1139, 831, 4935, 15820, 4261, 108, 121, 18363, 176, 106, 328, 107, 152, 201, 22605, 17331, 2941, 649, 618, 197, 1246, 499, 9767, 12720, 4093, 1139, 2077, 343, 106, 499, 9767, 12720, 103, 248, 106, 534, 154, 201, 750, 183, 104, 855, 499, 9767, 2429, 5385, 108, 121, 501, 657, 993, 170, 174, 153, 3565, 8932, 386, 116, 173, 295, 369, 138, 338, 1777, 103, 531, 351, 2472, 18363, 176, 112, 819, 369, 3565, 181, 187, 120, 4618, 499, 788, 2828, 181, 1226, 767, 931, 15370, 674, 5573, 674, 112, 919, 350, 111, 673, 1965, 134, 155, 537, 786, 2377, 865, 350, 1027, 446, 201, 108, 5252, 319, 153, 149, 673, 783, 3877, 247, 161, 430, 173, 236, 553, 874, 108, 121, 673, 783, 2150, 107, 136, 403, 290, 117, 108, 121, 328, 215, 386, 114, 237, 867, 137, 18363, 176, 117, 446, 259, 499, 2993, 1704, 2692, 147, 253, 103, 109, 178, 3464, 439, 412, 108, 121, 248, 115, 212, 435, 116, 888, 887, 353, 625, 1246, 446, 616, 264, 108, 1633, 706, 130, 533, 117, 935, 635, 1517, 297, 499, 9767, 112, 1313, 3903, 887, 353, 625, 329, 446, 169, 332, 8560, 191, 275, 117, 516, 286, 159, 258, 175, 249, 106, 117, 290, 774, 148, 1009, 18363, 176, 112, 615, 404, 1532, 106, 6897, 646, 248, 106, 412, 246, 4093, 1046, 329, 446, 113, 116, 221, 390, 6277, 545, 2839, 12971, 113, 150, 499, 451, 1764, 117, 498, 176, 2153, 159, 2421, 1114, 10842, 2035, 7339, 7339, 112, 13770, 2035, 1725, 134, 140, 2000, 380, 367, 351, 3233, 499, 103, 140, 2035, 2381, 380, 1764, 1532, 10908, 105, 521, 380, 351, 4259, 4428, 1517, 297, 14047, 15614, 113, 129, 367, 113, 244, 533, 117, 562, 423, 1692, 5573, 320, 176, 2993, 2883, 22950, 1018, 1984, 3464, 187, 150, 467, 2938, 301, 18878, 332, 499, 164, 120, 6196, 2808, 103, 1035, 264, 209, 1176, 103, 17645, 103, 10180, 105, 21719, 4703, 451, 142, 489, 659, 10163, 2346, 117, 343, 106, 499, 9767, 12720, 103, 534, 499, 9767, 126, 307, 108, 121, 657, 7663, 170, 174, 153, 3565, 386, 1777, 228, 537, 211, 369, 108, 121, 351, 2472, 1777, 657, 18363, 176, 1245, 801, 109, 152, 201, 673, 783, 516, 286, 888, 887, 169, 332, 8560, 114, 499, 496, 105, 1042, 356, 186, 1764, 10436, 170, 297, 3451, 634, 1038, 202, 139, 106, 159, 1246, 499, 9767, 12720, 112, 1503, 2381, 370, 5835, 1747, 159, 1687, 673, 1269, 623, 135, 281, 562, 1484, 17483, 108, 121, 1085, 4700, 1650, 1262, 286, 425, 234, 104, 673, 167, 552, 12021, 1601, 231, 223, 955, 1246, 126, 115, 319, 237, 1456, 625, 108, 121, 18363, 176, 155, 1510, 389, 111, 703, 335, 128, 116, 284, 706, 104, 258, 769, 233, 105, 111, 169, 184, 148, 328, 215, 797, 228, 248, 130, 117, 446, 2280, 189, 978, 1104, 174, 141, 127, 107, 3333, 409, 11848, 31301, 103, 170, 141, 115, 701, 546, 106, 1246, 126, 108, 121, 18363, 176, 3021, 124, 3470, 114, 237, 106, 141, 155, 2272, 4213, 21680, 3579, 26262, 103, 111, 155, 148, 501, 14008, 14008, 2941, 173, 150, 4661, 4608, 125, 505, 8358, 454, 3011, 9809, 423, 108, 121, 152, 215, 211, 575, 233, 108, 121, 248, 3021, 3673, 26262, 115, 178, 201, 1756, 19638, 104, 267, 105, 343, 196, 380, 499, 3021, 2006, 1162, 10908, 112, 1115, 223, 547, 211, 113, 322, 2272, 113, 152, 108, 3365, 108, 3410, 126, 127, 140, 1672, 113, 150, 107, 1986, 1984, 3464, 139, 659, 533, 114, 1114, 2035, 108, 121, 537, 417, 1498, 659, 2040, 499, 130, 533, 114, 3233, 499, 2035, 413, 631, 230, 110, 668, 117, 1638, 599, 1339, 147, 3908, 141, 290, 178, 803, 184, 930, 677, 1460, 191, 228, 525, 186, 4963, 769, 104, 673, 3439, 388, 115, 446, 120, 1246, 446, 1681, 369, 159, 1227, 282, 1013, 148, 1246, 3333, 409, 8328, 4607, 509, 512, 616, 264, 135, 3041, 108, 121, 7552, 103, 114, 155, 1246, 108, 7081, 176, 5278, 3369, 444, 269, 2628, 307, 371, 117, 353, 625, 164, 158, 1138, 108, 121, 17094, 12909, 114, 155, 108, 5573, 1761, 3579, 444, 12959, 2116, 499, 3964, 371, 108, 121, 1644, 14940, 10631, 155, 1764, 2835, 3662, 909, 108, 121, 16140, 112, 421, 572, 1246, 169, 332, 8560, 108, 121, 18363, 176, 106, 1704, 430, 166, 5448, 201, 113, 4935, 15820, 4261, 622, 1246, 499, 9767, 12720, 4093, 1139, 103, 158, 152, 201, 113, 164, 548, 127, 622, 103, 170, 328, 140, 141, 110, 136, 1729, 117, 233, 122, 106, 328, 107, 201, 677, 223, 547, 1267, 201, 1205, 155, 2254, 233, 106, 22605, 17331, 2941, 112, 303, 178, 3464, 1036, 879, 104, 22605, 17331, 2941, 715, 226, 2421, 1114, 3712, 3752, 103, 114, 10842, 138, 113, 398, 4093, 1112, 3233, 894, 20355, 264, 398, 112, 707, 2421, 1114, 1725, 2035, 1249, 3801, 1498, 2080, 447, 104, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 108, 978, 505, 828, 104, 541, 27443, 103, 829, 3075, 415, 196, 622, 541, 1033, 515, 7986, 18363, 176, 106, 116, 113, 120, 769, 108, 121, 673, 783, 107, 500, 111, 3961, 582, 202, 233, 500, 124, 106, 111, 142, 1781, 1 ]

151102_syria_conflict_russian_afghan_scars

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2015/11/151102_syria_conflict_russian_afghan_scars

Nga: Bài học gì từ vết sẹo Afghanistan?

Đã hơn 26 năm kể từ khi quân đội Xô-viết rút khỏi Afghanistan. Tuy nhiên, ngày nay nước Nga lại một lần nữa đang có cuộc chiến ở bên ngoài lãnh thổ Liên Xô cũ - cuộc chiến tại Syria. Phóng viên BBC Steve Rosenberg từ Moscow đã gặp gỡ một số cựu chiến binh của cuộc chiến trước để tìm hiểu xem những bài học gì đã được rút ra.

Lính Liên Xô giao tranh tại Afghanistan hồi 1988 Nước Nga hiện đại thường nói rằng họ đã học được những bài học Afghanistan, và rằng họ sẽ không bao giờ để mình kẹt vào một cuộc chiến đẫm máu kéo dài nằm cách xa biên giới nước mình nữa. Ca sỹ, nhạc sỹ và cũng là cựu chiến binh, Vladimir Mazur hy vọng rằng đó là sự thực. "Chúng tôi đã mất quá nhiều thanh niên trai tráng tại Afghanistan," ông hát, "nhưng chẳng có gì phải đau lòng. Chúng tôi chỉ cần đảm bảo để điều đó sẽ không bao giờ lặp lại." Tại một cuộc họp cựu chiến binh ở Moscow, ông với tay lấy cây đàn guitar và hát một trong những ca khúc của mình, bài "Số liệu Afghanistan". "Chẳng người lính nào từng ở Afghanistan," ông hát, "sẽ quên được". "Cứ năm người trong số chúng tôi, thì một người nay chẳng có gì trong đời. Một phần bảy bị ly hôn." "Một phần tám trở về với huân chương, chỉ để về sau được nói cho hay rằng họ chẳng phải anh hùng." "Một phần chín vẫn còn những cơn ác mộng. Một phần mười chẳng bao giờ trở về. Chiến tranh luôn cướp đi những mạng sống." Afghanistan đã khiến hơn 15 ngàn binh lính Liên Xô thiệt mạng. Trong ca khúc của mình, Vladimir Mazur mô tả cuộc chiến Afghanistan là "một cái bẫy... một sợi thòng lòng thắt quanh cổ chúng tôi". Ông Mazur từng phục vụ hai năm tại Afghanistan. Ông đã viết hơn 150 ca khúc về cuộc xung đột này. "Mỗi người lính khi ở đó đều nghĩ về sự sống và cái chết," Vladimir nhớ lại. "Chúng tôi đều nghĩ rằng mình có lẽ sẽ không sống cho tới lúc trở về. Tôi cảm thấy cần phải để lại cái gì đó của mình. Cho nên tôi bắt đầu viết ca khúc." "Bài học chính rút ra từ Afghanistan là các chính trị gia cần phải nghĩ đi nghĩ lại trước khi tham gia vào một cuộc xung đột quân sự. Chiến tranh luôn là điều xấu xa. Nó cho thấy sự yếu kém của các chính trị gia." Tháng 5/1988: Quân Liên Xô rút khỏi Afghanistan sau gần một thập niên chiến đấu Trở lại cuộc chiến Đã một tháng nay, các máy bay ném bom của Nga đã tiến hành các cuộc không kích ở Syria, trong cái mà Moscow gọi là cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Nga nói rằng họ sẽ không triển khai binh lính trên bộ và rằng Syria sẽ không trở thành một Afghanistan thứ hai. "Chúng tôi đã có ký ức không phải chỉ về Afghanistan, mà còn về các cuộc chiến khác mà Nga có tham dự. Với chúng tôi đó là một vấn đề rất to lớn," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với tôi. "Chúng tôi không sẵn sàng, cũng không lên kế hoạch tham dự vào một cuộc chiến dài hạn. Chúng tôi đang đem đến một chiến dịch chống khủng bố tại nơi đó." Các nhà lãnh đạo phương Tây nghi rằng mục tiêu chính trong chiến dịch trên không của Nga là nhằm duy trì quyền lực cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad chứ không phải là nhằm loại trừ các thành phần khủng bố. Họ cáo buộc Moscow là đã tấn công vào các thành phần chống đối Tổng thống Assad. Nga phản đối việc bị phương Tây chỉ bảo cho biết ai là khủng bố, ai không. "Quý vị có nhớ vụ 11/9 không?" bà Zakharova hỏi. "Nga có bao giờ hỏi Hoa Kỳ xem cụ thể là Mỹ đang phải đối phó với ai không? Không, chúng tôi không hỏi. Chúng tôi hiểu rằng đây là mối đe dọa đối với Hoa Kỳ và chúng tôi hoàn toàn ủng hộ cho cuộc chiến chống khủng bố quốc tế của họ. Chúng tôi giúp đỡ hết lòng để chống lại thế lực xấu xa này." Nay, đa phần người Nga ủng hộ việc nước mình can thiệp quân sự vào Syria. Một phần là bởi cách thức mà truyền hình Nga tường thuật tình hình. Kịch tính trên truyền hình Với nhạc nền đầy kịch tính và cảnh quay từ trên không được thực hiện như trong phim ngoài rạp về chiến trường, có những lúc cuộc chiến Syria được dựng lên như trong phim Hollywood hơn là cảnh tại Homs; giống như một đoạn video nhạc pop, một trò chơi điện tử, hay một cuộc chiến trên truyền hinh mà người xem có thể tắt đi bật lại lúc nào cũng được. Tôi nói chuyện với một cựu chiến binh Liên Xô thời cuộc chiến Afghansitan khác, Vladimir Barabanov. "Hầu hết mọi người ở đây coi nó như một bộ phim hành động," Vladimir nói với tôi, "nhưng khi cuộc chiến gõ cửa nhà họ, khi những cỗ quan tài bắt đầu được đưa về, thì khi đó thực tế sẽ thức tỉnh họ." Vladimir không chấp nhận là bốn tuần không kích của Nga cùng hai chục trái hỏa tiễn tuần du được phóng đi từ biển Caspi đã giúp Nga tái khẳng định mình trên vũ đài quốc tế. "Sự vĩ đại được đo bằng tiêu chuẩn kinh tế của một quốc gia," ông nói với tôi. "Trung Quốc được kính trọng mà không cần phải có chiến tranh. Một kẻ côn đồ có thể đi gây thanh thế bằng cách đánh ai đó. Nhưng những kẻ côn đồ thường xuất thân từ những gia đình nghèo, tranh luận chủ yếu bằng nắm đấm." "Người ta sẽ chỉ ghen tỵ với nước Nga nếu như chúng tôi cải thiện được điều kiện sống trong nước. Nếu chúng tôi chỉ vung nắm đấm thì ai thèm ghen tỵ làm gì?"

summarize: Lính Liên Xô giao tranh tại Afghanistan hồi 1988 Nước Nga hiện đại thường nói rằng họ đã học được những bài học Afghanistan, và rằng họ sẽ không bao giờ để mình kẹt vào một cuộc chiến đẫm máu kéo dài nằm cách xa biên giới nước mình nữa. Ca sỹ, nhạc sỹ và cũng là cựu chiến binh, Vladimir Mazur hy vọng rằng đó là sự thực. "Chúng tôi đã mất quá nhiều thanh niên trai tráng tại Afghanistan," ông hát, "nhưng chẳng có gì phải đau lòng. Chúng tôi chỉ cần đảm bảo để điều đó sẽ không bao giờ lặp lại." Tại một cuộc họp cựu chiến binh ở Moscow, ông với tay lấy cây đàn guitar và hát một trong những ca khúc của mình, bài "Số liệu Afghanistan". "Chẳng người lính nào từng ở Afghanistan," ông hát, "sẽ quên được". "Cứ năm người trong số chúng tôi, thì một người nay chẳng có gì trong đời. Một phần bảy bị ly hôn." "Một phần tám trở về với huân chương, chỉ để về sau được nói cho hay rằng họ chẳng phải anh hùng." "Một phần chín vẫn còn những cơn ác mộng. Một phần mười chẳng bao giờ trở về. Chiến tranh luôn cướp đi những mạng sống." Afghanistan đã khiến hơn 15 ngàn binh lính Liên Xô thiệt mạng. Trong ca khúc của mình, Vladimir Mazur mô tả cuộc chiến Afghanistan là "một cái bẫy... một sợi thòng lòng thắt quanh cổ chúng tôi". Ông Mazur từng phục vụ hai năm tại Afghanistan. Ông đã viết hơn 150 ca khúc về cuộc xung đột này. "Mỗi người lính khi ở đó đều nghĩ về sự sống và cái chết," Vladimir nhớ lại. "Chúng tôi đều nghĩ rằng mình có lẽ sẽ không sống cho tới lúc trở về. Tôi cảm thấy cần phải để lại cái gì đó của mình. Cho nên tôi bắt đầu viết ca khúc." "Bài học chính rút ra từ Afghanistan là các chính trị gia cần phải nghĩ đi nghĩ lại trước khi tham gia vào một cuộc xung đột quân sự. Chiến tranh luôn là điều xấu xa. Nó cho thấy sự yếu kém của các chính trị gia." Tháng 5/1988: Quân Liên Xô rút khỏi Afghanistan sau gần một thập niên chiến đấu Trở lại cuộc chiến Đã một tháng nay, các máy bay ném bom của Nga đã tiến hành các cuộc không kích ở Syria, trong cái mà Moscow gọi là cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Nga nói rằng họ sẽ không triển khai binh lính trên bộ và rằng Syria sẽ không trở thành một Afghanistan thứ hai. "Chúng tôi đã có ký ức không phải chỉ về Afghanistan, mà còn về các cuộc chiến khác mà Nga có tham dự. Với chúng tôi đó là một vấn đề rất to lớn," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với tôi. "Chúng tôi không sẵn sàng, cũng không lên kế hoạch tham dự vào một cuộc chiến dài hạn. Chúng tôi đang đem đến một chiến dịch chống khủng bố tại nơi đó." Các nhà lãnh đạo phương Tây nghi rằng mục tiêu chính trong chiến dịch trên không của Nga là nhằm duy trì quyền lực cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad chứ không phải là nhằm loại trừ các thành phần khủng bố. Họ cáo buộc Moscow là đã tấn công vào các thành phần chống đối Tổng thống Assad. Nga phản đối việc bị phương Tây chỉ bảo cho biết ai là khủng bố, ai không. "Quý vị có nhớ vụ 11/9 không?" bà Zakharova hỏi. "Nga có bao giờ hỏi Hoa Kỳ xem cụ thể là Mỹ đang phải đối phó với ai không? Không, chúng tôi không hỏi. Chúng tôi hiểu rằng đây là mối đe dọa đối với Hoa Kỳ và chúng tôi hoàn toàn ủng hộ cho cuộc chiến chống khủng bố quốc tế của họ. Chúng tôi giúp đỡ hết lòng để chống lại thế lực xấu xa này." Nay, đa phần người Nga ủng hộ việc nước mình can thiệp quân sự vào Syria. Một phần là bởi cách thức mà truyền hình Nga tường thuật tình hình. Kịch tính trên truyền hình Với nhạc nền đầy kịch tính và cảnh quay từ trên không được thực hiện như trong phim ngoài rạp về chiến trường, có những lúc cuộc chiến Syria được dựng lên như trong phim Hollywood hơn là cảnh tại Homs; giống như một đoạn video nhạc pop, một trò chơi điện tử, hay một cuộc chiến trên truyền hinh mà người xem có thể tắt đi bật lại lúc nào cũng được. Tôi nói chuyện với một cựu chiến binh Liên Xô thời cuộc chiến Afghansitan khác, Vladimir Barabanov. "Hầu hết mọi người ở đây coi nó như một bộ phim hành động," Vladimir nói với tôi, "nhưng khi cuộc chiến gõ cửa nhà họ, khi những cỗ quan tài bắt đầu được đưa về, thì khi đó thực tế sẽ thức tỉnh họ." Vladimir không chấp nhận là bốn tuần không kích của Nga cùng hai chục trái hỏa tiễn tuần du được phóng đi từ biển Caspi đã giúp Nga tái khẳng định mình trên vũ đài quốc tế. "Sự vĩ đại được đo bằng tiêu chuẩn kinh tế của một quốc gia," ông nói với tôi. "Trung Quốc được kính trọng mà không cần phải có chiến tranh. Một kẻ côn đồ có thể đi gây thanh thế bằng cách đánh ai đó. Nhưng những kẻ côn đồ thường xuất thân từ những gia đình nghèo, tranh luận chủ yếu bằng nắm đấm." "Người ta sẽ chỉ ghen tỵ với nước Nga nếu như chúng tôi cải thiện được điều kiện sống trong nước. Nếu chúng tôi chỉ vung nắm đấm thì ai thèm ghen tỵ làm gì?"

[ 108, 287, 285, 161, 6153, 560, 1223, 384, 250, 149, 2713, 496, 6671, 1902, 468, 493, 273, 369, 123, 160, 154, 115, 214, 117, 120, 392, 214, 5970, 105, 160, 154, 134, 110, 374, 339, 130, 267, 2613, 138, 172, 460, 242, 4428, 1475, 930, 677, 829, 173, 797, 749, 249, 142, 267, 1229, 3310, 5852, 1149, 817, 105, 127, 106, 924, 242, 7200, 2850, 2360, 8598, 1134, 861, 584, 160, 150, 106, 144, 223, 112, 1007, 141, 115, 552, 310, 158, 781, 778, 1320, 4545, 149, 2713, 519, 118, 9771, 9319, 718, 269, 107, 218, 139, 1187, 5745, 819, 141, 163, 260, 879, 327, 130, 179, 150, 134, 110, 374, 339, 5716, 962, 8056, 919, 172, 460, 720, 924, 242, 1043, 108, 121, 5942, 118, 119, 600, 771, 1003, 685, 9776, 105, 1695, 172, 113, 120, 840, 2474, 104, 1081, 392, 11702, 1373, 2713, 340, 3011, 1626, 111, 1127, 224, 434, 108, 121, 2713, 519, 118, 9771, 4549, 1729, 117, 340, 14495, 147, 111, 113, 166, 174, 1278, 143, 172, 111, 275, 718, 269, 107, 218, 113, 3256, 885, 380, 1856, 133, 1272, 1755, 294, 189, 4334, 380, 2085, 319, 125, 119, 7827, 741, 103, 163, 130, 125, 187, 117, 123, 114, 194, 160, 154, 718, 269, 139, 365, 1645, 294, 189, 4334, 380, 2000, 244, 177, 120, 1756, 108, 1673, 11062, 112, 885, 380, 3024, 718, 269, 374, 339, 319, 125, 112, 1323, 250, 637, 1966, 184, 120, 427, 307, 294, 2713, 115, 521, 183, 1454, 926, 1043, 1127, 560, 1223, 1882, 2165, 298, 840, 2474, 104, 1081, 2850, 2360, 8598, 1134, 787, 1072, 460, 242, 2713, 106, 189, 3502, 292, 4708, 599, 172, 4826, 14745, 694, 3392, 1017, 874, 174, 8835, 208, 2360, 8598, 1134, 434, 618, 197, 196, 147, 149, 5579, 208, 115, 508, 183, 3454, 840, 2474, 125, 460, 1001, 2293, 433, 3930, 3023, 111, 1127, 129, 108, 121, 150, 413, 372, 125, 144, 307, 105, 292, 654, 519, 2850, 1057, 1409, 1007, 141, 413, 372, 160, 267, 107, 642, 134, 110, 307, 114, 228, 398, 319, 125, 112, 388, 406, 203, 260, 139, 130, 153, 292, 218, 150, 104, 900, 1291, 237, 141, 290, 178, 508, 840, 2474, 294, 189, 4945, 214, 122, 995, 124, 148, 2713, 106, 109, 122, 245, 165, 260, 139, 372, 184, 372, 153, 226, 129, 268, 165, 138, 172, 460, 1001, 2293, 252, 2502, 1323, 250, 637, 106, 179, 1099, 4146, 1447, 114, 203, 144, 675, 1206, 104, 109, 122, 245, 165, 294, 1917, 985, 18253, 161, 1160, 560, 1223, 995, 574, 2713, 187, 386, 172, 2039, 778, 242, 585, 2294, 121, 153, 460, 242, 2011, 172, 253, 801, 109, 452, 502, 2225, 1238, 104, 468, 115, 472, 209, 109, 460, 110, 1058, 108, 121, 3963, 113, 292, 145, 1974, 343, 106, 460, 242, 424, 185, 404, 757, 399, 198, 1345, 468, 123, 160, 154, 134, 110, 435, 550, 1043, 1127, 159, 816, 105, 160, 1562, 134, 110, 319, 164, 172, 2713, 259, 196, 112, 1007, 141, 115, 107, 667, 108, 1789, 110, 139, 163, 125, 5970, 145, 177, 125, 109, 460, 242, 211, 145, 468, 107, 268, 382, 112, 1224, 176, 174, 141, 150, 106, 172, 255, 220, 215, 1082, 11324, 212, 691, 182, 949, 836, 384, 468, 5994, 23115, 123, 119, 1986, 1007, 141, 110, 1132, 1161, 103, 127, 110, 227, 699, 763, 268, 382, 138, 172, 460, 242, 677, 3328, 819, 141, 167, 979, 155, 172, 242, 414, 424, 757, 399, 149, 328, 3276, 303, 152, 261, 247, 412, 658, 881, 160, 592, 464, 122, 113, 242, 414, 159, 110, 104, 468, 106, 745, 756, 996, 168, 265, 114, 408, 234, 1562, 6674, 6610, 739, 110, 139, 106, 745, 534, 1419, 109, 164, 380, 757, 3250, 719, 341, 1170, 1974, 106, 115, 623, 135, 138, 109, 164, 380, 424, 195, 408, 234, 4690, 112, 468, 391, 195, 358, 133, 412, 658, 163, 327, 114, 217, 375, 106, 757, 3437, 375, 1648, 189, 9440, 297, 107, 1057, 197, 9489, 5087, 263, 23115, 4924, 14140, 107, 374, 339, 419, 254, 336, 453, 798, 136, 106, 200, 167, 139, 195, 1004, 119, 375, 984, 724, 103, 174, 141, 110, 4924, 819, 141, 524, 160, 248, 106, 882, 1011, 1050, 195, 119, 254, 336, 105, 174, 141, 506, 258, 535, 1061, 114, 460, 242, 424, 757, 399, 198, 216, 104, 1078, 819, 141, 422, 1535, 538, 694, 130, 424, 153, 175, 265, 1099, 797, 2841, 2124, 103, 635, 380, 111, 468, 535, 1061, 358, 142, 267, 1036, 3124, 252, 144, 138, 3523, 885, 380, 106, 626, 173, 329, 145, 425, 240, 468, 1289, 1802, 205, 3138, 9227, 334, 159, 425, 240, 1224, 176, 1149, 639, 858, 1690, 334, 105, 313, 1015, 148, 159, 110, 117, 223, 493, 128, 113, 807, 351, 5048, 125, 242, 2337, 107, 120, 398, 460, 242, 1562, 117, 636, 227, 128, 113, 807, 5339, 183, 106, 313, 149, 26425, 708, 855, 128, 172, 780, 1696, 1149, 9365, 103, 172, 704, 1014, 1526, 5498, 194, 172, 460, 242, 159, 425, 108, 2054, 1671, 145, 111, 453, 107, 136, 2459, 184, 4828, 153, 398, 224, 127, 1378, 388, 123, 953, 119, 172, 924, 242, 1043, 560, 1223, 221, 460, 242, 20998, 569, 176, 4980, 913, 2850, 679, 1761, 6815, 674, 1792, 112, 189, 7796, 538, 389, 111, 108, 121, 248, 703, 335, 128, 172, 816, 807, 209, 469, 519, 2850, 123, 119, 1278, 9319, 129, 460, 242, 5987, 814, 152, 1934, 129, 120, 5462, 146, 326, 290, 178, 117, 251, 125, 103, 143, 129, 150, 223, 216, 134, 329, 769, 5332, 2850, 110, 577, 645, 106, 1112, 670, 110, 1058, 104, 468, 264, 196, 1166, 897, 1818, 2433, 670, 744, 117, 662, 184, 148, 657, 18033, 115, 422, 468, 1139, 1202, 269, 190, 267, 159, 705, 1051, 198, 1345, 3893, 2014, 273, 117, 2503, 281, 464, 862, 236, 216, 104, 172, 198, 165, 519, 118, 123, 119, 1986, 189, 2635, 162, 117, 1724, 308, 145, 110, 260, 139, 107, 242, 3078, 885, 789, 4133, 905, 107, 136, 184, 383, 781, 175, 281, 173, 403, 375, 837, 311, 120, 789, 4133, 905, 369, 387, 481, 148, 120, 165, 539, 3191, 250, 967, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2011, 183, 3013, 147, 546, 148, 129, 252, 1062, 10303, 995, 574, 5579, 421, 572, 191, 275, 142, 468, 153, 172, 400, 761, 167, 107, 460, 242, 108, 121, 367, 351, 261, 1403, 560, 1223, 1363, 233, 460, 242, 149, 3523, 1711, 182, 378, 5104, 16294, 148, 1974, 115, 1213, 1746, 172, 166, 924, 242, 1043, 104, 460, 242, 226, 130, 370, 524, 453, 120, 392, 214, 218, 115, 117, 995, 1314, 1 ]

150201_can_stress_turn_your_hair_grey_vert_fut

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/02/150201_can_stress_turn_your_hair_grey_vert_fut

Căng thẳng làm tóc bạc chỉ sau một đêm?

Năm 1982 cơ trưởng Eric Moody đã hoàn toàn sẵn sàng cho chuyến bay êm ả qua đêm từ Kuala Lumpur đi Perth. Bầu trời quang mây và phi hành đoàn thì phấn khởi vì họ vừa được đãi thêm món thịt nướng satay Malaysia tối hôm đó.

Nhưng khi bay qua Java thì một động cơ ngắt máy. Một cái nữa hỏng, rồi một cái nữa. Một lúc sau không còn một động cơ nào hoạt động. Trong giọng bình tĩnh nhất của phi công, cơ trưởng Moody thông báo: “Xin chào quý khách, tôi là cơ trưởng. Chúng ta đang bị trục trặc nhỏ. Bốn động cơ đã ngừng hoạt động. Chúng tôi đang làm hết sức mình để các động cơ hoạt động trở lại. Tôi tin rằng quý khách không quá lo lắng.” Eric Moody cũng tỏ ra hơi hoảng sợ khi ông tìm cách hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Jakarta, sau này ông mới phát hiện rằng các đám mây tro bụi của một núi lửa đã làm tê liệt cả bốn động cơ. Nhưng trong vòng sáu tháng sau sự cố đó ông nhận thấy phần đầu của mái tóc trên trán bị bạc đi. Và một năm sau phần còn lại của tóc ông cũng bạc trắng hết. Trường hợp của cơ trưởng Moody không phải là duy nhất. Người ta nói sự việc tương tự cũng xảy ra đối với nhiều nhân vật lịch sử, nhưng trong thời gian ngắn hơn nhiều. Khi hoàng hậu nước Pháp, Marie Antoinette bị dẫn ra máy chém lúc 37 tuổi, người ta nói rằng tóc bà đã bạc trắng vào đêm hôm trước ngày dự kiến hành quyết. Luật sư Anh, Sir Thomas More (người sau này được phong thánh) bị hành quyết trong Tòa tháp London năm 1535 và tóc ông được biết cũng bị ngả màu bạc trước khi ông chết. Đó là những mẩu chuyện kỳ dị nhưng về mặt khoa học liệu có thể như vậy được không? Tóc có thể thực sự chuyển bạc sau một đêm không? Liệu có hay không một quá trình sinh lý theo đó sự căng thẳng cực độ có thể gây ra việc chuyển đổi mầu tóc nhanh đến thế? Rụng tóc đột xuất Tóc có mầu là do hai loại sắc tố melanin: eumelanin quyết định độ đen của tóc đến mức độ nào, và pheomelanin quyết định tóc đỏ hoặc vàng đến mức độ nào. Khi càng có tuổi thì tế bào trong nang của tóc sẽ ngừng sản xuất những sắc tố này và gây ra tóc mất mầu. Rồi thì tác động chung của sự phối hợp tóc có mầu và tóc mất mầu, đặc biệt đối với người tóc đen, là tóc trở thành hoa râm/bạc. Quá trình này không được giải thích kỹ lắm. Một nghiên cứu cho thấy rằng tóc bị bạc một cách tự nhiên bởi cùng một hóa chất như hóa chất trong lọ sử dụng để tẩy tóc. Nghiên cứu thực hiện với chuột cho thấy là tế bào tạo melanin tiết ra oxy già, oxy già thường bị phân tách bởi một enzime được gọi là catalase. Tuy nhiên việc sản xuất ra enzime ít dần đi khi con người già đi, và sự tích tụ oxy già ngăn chặn việc sản xuất ra melanin. Tên y học của việc bạc tóc đột ngột là canities cubita. Sự giải thích đúng nhất cho việc trên là không phải tóc đổi mầu, mà là tóc có sắc tố bị rụng. Một căn bệnh có tên là alopecia ariata gây rụng tóc đột ngột, tạo thành những đốm hói. Người ta nghĩ rằng nguyên nhân là do phản ứng miễn dịch tự động, trong đó hệ thống tự bảo vệ của cơ thể chống lại chính nó. Phản ứng trên có thể mạnh thêm nữa do sự căng thẳng thần kinh, nó giải thích tại sao lại có sự liên hệ giữa bạc tóc và những trải nghiệm hãi hùng. Trong một số trường hợp, điều kiện này không có tác động gây bạc tóc. Vậy là một cú sốc trầm trọng có thể kích hoạt khiến rụng tóc, nhưng do chỉ những tóc sẫm mầu bị rụng nên nếu ai đã có sẵn một số tóc bạc thì người đó bị bạc trắng cả đầu. Hoặc cũng có thể phản ứng miễn dịch tấn công hệ thống sản xuất sắc tố, điều này giải thích vì sao những tóc không có nang (không sản xuất ra tóc sẫm mầu nữa) không bị tác động. 'Bị sốc' Cách giải thích này có thể lý giải những trường hợp như của cơ trưởng Eric Moody. Tóc ông phải sau một năm mới bạc hoàn toàn. Các trường hợp tóc bạc sau một đêm như của Marie Antoinette thì khó giải thích hơn. Bà bị giam tù một năm, do vậy có thể người ta không cho bà nhuộm tóc và khi bà xuất hiện trở lại trước công chúng tại buổi hành quyết với tóc bị cắt ngắn thì những chân tóc trắng lộ ra. Nhưng như thế không giải thích được các giai thoại được nghe kể khác, thí dụ ở những người còn trẻ chỉ có rất ít tóc bạc, nếu những tóc sẫm mầu rụng thì những tóc bạc còn lại sẽ trông rất thưa. Lại có một trường hợp nghiên cứu gần đây hơn của một phụ nữa 54 tuổi ở Thụy Sỹ, bà có một vùng tóc rụng nhỏ. Bà dùng thuốc steroid, nó rất hữu hiệu đối với chữa rụng tóc, nhưng chỉ vài tuần sau toàn bộ tóc bà bạc hết, mặc dù bà không bị một trải nghiệm nào hãi hùng và không rụng tóc nữa. Năm ngoái, một nghiên cứu của một nhóm các nhà khoa học do Robert Lefkowitz người nhận giải Nobel Hóa học dẫn đầu đã đưa ra một số cách giải thích. Họ đã phác thảo một cơ chế mà qua đó một dấu ấn của sự căng thẳng mãn tính gây ra sự phá hủy DNA ở chuột, nó có thể dẫn đến các căn bệnh như rụng lông. Câu hỏi liệu tóc bạn có thể bạc hay không có vẻ như một câu hỏi đơn giản đối với y học để trả lời, nhưng không phải thế. Rốt cục thì để nghiên cứu chính xác cái gì đã xảy ra thì bạn phải xem xét tóc trước và sau sự cố sốc, đánh giá kỹ lưỡng mầu và độ rậm của tóc. Tuy nhiên, những tình huống đe dọa tính mạng không những hiếm mà còn không đoán trước được và chẳng ai lại để bạn xung phong làm thí nghiệm với một phép thử hết khủng khiếp cả. Nhưng lại còn một cái gì đó về ý niệm của việc tóc đổi mầu khi trải qua cú sốc khá hấp dẫn. Có thể đó là do cơ thể bộc lộ nhiều hơn là ta nghĩ, là ở dưới cái vẻ bình thản thật ấn tượng mà nó cho phép cơ trưởng Moody cứu sống 247 hành khách, thì trong cơ thể ông ta có những diễn biến lại hoàn toàn khác. Từ chối trách nhiệm Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin chung chung, không thay thế cho cho các tư vấn về chăm sóc sức khỏe từ bác sỹ hay các chuyên gia y tế. BBC không chịu trách nhiệm về các triệu chứng mà độc giả gặp phải do làm theo các thông tin nêu trong bài, cũng không ủng hộ cho các sản phẩm hay dịch vụ nào được nêu, được tư vấn trên các trang mạng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bạn thấy lo ngại về sức khỏe cá nhân. Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Future.

summarize: Nhưng khi bay qua Java thì một động cơ ngắt máy. Một cái nữa hỏng, rồi một cái nữa. Một lúc sau không còn một động cơ nào hoạt động. Trong giọng bình tĩnh nhất của phi công, cơ trưởng Moody thông báo: “Xin chào quý khách, tôi là cơ trưởng. Chúng ta đang bị trục trặc nhỏ. Bốn động cơ đã ngừng hoạt động. Chúng tôi đang làm hết sức mình để các động cơ hoạt động trở lại. Tôi tin rằng quý khách không quá lo lắng.” Eric Moody cũng tỏ ra hơi hoảng sợ khi ông tìm cách hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Jakarta, sau này ông mới phát hiện rằng các đám mây tro bụi của một núi lửa đã làm tê liệt cả bốn động cơ. Nhưng trong vòng sáu tháng sau sự cố đó ông nhận thấy phần đầu của mái tóc trên trán bị bạc đi. Và một năm sau phần còn lại của tóc ông cũng bạc trắng hết. Trường hợp của cơ trưởng Moody không phải là duy nhất. Người ta nói sự việc tương tự cũng xảy ra đối với nhiều nhân vật lịch sử, nhưng trong thời gian ngắn hơn nhiều. Khi hoàng hậu nước Pháp, Marie Antoinette bị dẫn ra máy chém lúc 37 tuổi, người ta nói rằng tóc bà đã bạc trắng vào đêm hôm trước ngày dự kiến hành quyết. Luật sư Anh, Sir Thomas More (người sau này được phong thánh) bị hành quyết trong Tòa tháp London năm 1535 và tóc ông được biết cũng bị ngả màu bạc trước khi ông chết. Đó là những mẩu chuyện kỳ dị nhưng về mặt khoa học liệu có thể như vậy được không? Tóc có thể thực sự chuyển bạc sau một đêm không? Liệu có hay không một quá trình sinh lý theo đó sự căng thẳng cực độ có thể gây ra việc chuyển đổi mầu tóc nhanh đến thế? Rụng tóc đột xuất Tóc có mầu là do hai loại sắc tố melanin: eumelanin quyết định độ đen của tóc đến mức độ nào, và pheomelanin quyết định tóc đỏ hoặc vàng đến mức độ nào. Khi càng có tuổi thì tế bào trong nang của tóc sẽ ngừng sản xuất những sắc tố này và gây ra tóc mất mầu. Rồi thì tác động chung của sự phối hợp tóc có mầu và tóc mất mầu, đặc biệt đối với người tóc đen, là tóc trở thành hoa râm/bạc. Quá trình này không được giải thích kỹ lắm. Một nghiên cứu cho thấy rằng tóc bị bạc một cách tự nhiên bởi cùng một hóa chất như hóa chất trong lọ sử dụng để tẩy tóc. Nghiên cứu thực hiện với chuột cho thấy là tế bào tạo melanin tiết ra oxy già, oxy già thường bị phân tách bởi một enzime được gọi là catalase. Tuy nhiên việc sản xuất ra enzime ít dần đi khi con người già đi, và sự tích tụ oxy già ngăn chặn việc sản xuất ra melanin. Tên y học của việc bạc tóc đột ngột là canities cubita. Sự giải thích đúng nhất cho việc trên là không phải tóc đổi mầu, mà là tóc có sắc tố bị rụng. Một căn bệnh có tên là alopecia ariata gây rụng tóc đột ngột, tạo thành những đốm hói. Người ta nghĩ rằng nguyên nhân là do phản ứng miễn dịch tự động, trong đó hệ thống tự bảo vệ của cơ thể chống lại chính nó. Phản ứng trên có thể mạnh thêm nữa do sự căng thẳng thần kinh, nó giải thích tại sao lại có sự liên hệ giữa bạc tóc và những trải nghiệm hãi hùng. Trong một số trường hợp, điều kiện này không có tác động gây bạc tóc. Vậy là một cú sốc trầm trọng có thể kích hoạt khiến rụng tóc, nhưng do chỉ những tóc sẫm mầu bị rụng nên nếu ai đã có sẵn một số tóc bạc thì người đó bị bạc trắng cả đầu. Hoặc cũng có thể phản ứng miễn dịch tấn công hệ thống sản xuất sắc tố, điều này giải thích vì sao những tóc không có nang (không sản xuất ra tóc sẫm mầu nữa) không bị tác động. 'Bị sốc' Cách giải thích này có thể lý giải những trường hợp như của cơ trưởng Eric Moody. Tóc ông phải sau một năm mới bạc hoàn toàn. Các trường hợp tóc bạc sau một đêm như của Marie Antoinette thì khó giải thích hơn. Bà bị giam tù một năm, do vậy có thể người ta không cho bà nhuộm tóc và khi bà xuất hiện trở lại trước công chúng tại buổi hành quyết với tóc bị cắt ngắn thì những chân tóc trắng lộ ra. Nhưng như thế không giải thích được các giai thoại được nghe kể khác, thí dụ ở những người còn trẻ chỉ có rất ít tóc bạc, nếu những tóc sẫm mầu rụng thì những tóc bạc còn lại sẽ trông rất thưa. Lại có một trường hợp nghiên cứu gần đây hơn của một phụ nữa 54 tuổi ở Thụy Sỹ, bà có một vùng tóc rụng nhỏ. Bà dùng thuốc steroid, nó rất hữu hiệu đối với chữa rụng tóc, nhưng chỉ vài tuần sau toàn bộ tóc bà bạc hết, mặc dù bà không bị một trải nghiệm nào hãi hùng và không rụng tóc nữa. Năm ngoái, một nghiên cứu của một nhóm các nhà khoa học do Robert Lefkowitz người nhận giải Nobel Hóa học dẫn đầu đã đưa ra một số cách giải thích. Họ đã phác thảo một cơ chế mà qua đó một dấu ấn của sự căng thẳng mãn tính gây ra sự phá hủy DNA ở chuột, nó có thể dẫn đến các căn bệnh như rụng lông. Câu hỏi liệu tóc bạn có thể bạc hay không có vẻ như một câu hỏi đơn giản đối với y học để trả lời, nhưng không phải thế. Rốt cục thì để nghiên cứu chính xác cái gì đã xảy ra thì bạn phải xem xét tóc trước và sau sự cố sốc, đánh giá kỹ lưỡng mầu và độ rậm của tóc. Tuy nhiên, những tình huống đe dọa tính mạng không những hiếm mà còn không đoán trước được và chẳng ai lại để bạn xung phong làm thí nghiệm với một phép thử hết khủng khiếp cả. Nhưng lại còn một cái gì đó về ý niệm của việc tóc đổi mầu khi trải qua cú sốc khá hấp dẫn. Có thể đó là do cơ thể bộc lộ nhiều hơn là ta nghĩ, là ở dưới cái vẻ bình thản thật ấn tượng mà nó cho phép cơ trưởng Moody cứu sống 247 hành khách, thì trong cơ thể ông ta có những diễn biến lại hoàn toàn khác. Từ chối trách nhiệm Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin chung chung, không thay thế cho cho các tư vấn về chăm sóc sức khỏe từ bác sỹ hay các chuyên gia y tế. BBC không chịu trách nhiệm về các triệu chứng mà độc giả gặp phải do làm theo các thông tin nêu trong bài, cũng không ủng hộ cho các sản phẩm hay dịch vụ nào được nêu, được tư vấn trên các trang mạng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ nếu bạn thấy lo ngại về sức khỏe cá nhân. Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Future.

[ 108, 287, 285, 161, 311, 129, 502, 235, 7023, 143, 116, 192, 225, 6819, 7628, 430, 292, 761, 12298, 598, 116, 292, 1229, 430, 398, 187, 110, 177, 116, 192, 225, 224, 381, 2240, 298, 2347, 342, 2955, 202, 104, 894, 135, 103, 225, 395, 26436, 206, 188, 161, 20187, 1835, 1089, 6487, 141, 106, 225, 7647, 819, 169, 167, 133, 1754, 7946, 3272, 3892, 192, 225, 115, 1705, 381, 2240, 819, 141, 167, 140, 538, 543, 267, 130, 109, 192, 225, 381, 192, 319, 1409, 388, 193, 160, 1089, 547, 110, 310, 650, 1527, 1070, 6174, 26436, 127, 776, 124, 1189, 1186, 964, 129, 118, 370, 173, 1030, 1255, 1900, 373, 804, 959, 502, 4646, 103, 187, 126, 118, 239, 212, 199, 160, 109, 1499, 4449, 5139, 3143, 104, 116, 1687, 1114, 115, 140, 2627, 1793, 186, 1112, 192, 225, 112, 311, 113, 906, 1386, 253, 187, 144, 601, 150, 118, 238, 203, 380, 178, 104, 2075, 3361, 159, 6912, 133, 1841, 1933, 619, 116, 147, 187, 380, 177, 153, 104, 3361, 118, 127, 1841, 1714, 3074, 1188, 279, 104, 225, 395, 26436, 110, 139, 106, 756, 1704, 606, 169, 123, 144, 156, 489, 222, 127, 488, 124, 195, 119, 158, 157, 731, 478, 3278, 170, 113, 221, 390, 1621, 183, 2210, 707, 1203, 878, 142, 1862, 9097, 21031, 7954, 133, 458, 124, 452, 5764, 398, 4525, 1343, 111, 169, 123, 160, 3361, 263, 115, 1841, 1714, 138, 1370, 325, 226, 191, 382, 357, 209, 4949, 1012, 441, 1222, 4693, 4075, 16358, 6267, 187, 126, 117, 737, 2215, 371, 133, 209, 302, 113, 1200, 3281, 1619, 147, 1454, 7188, 105, 3361, 118, 117, 217, 127, 133, 4098, 1162, 1841, 226, 129, 118, 3050, 902, 106, 120, 7269, 443, 393, 2500, 170, 125, 447, 889, 214, 588, 107, 136, 128, 530, 117, 984, 4173, 376, 107, 136, 223, 144, 589, 1841, 187, 116, 1370, 984, 2593, 107, 194, 110, 116, 310, 277, 296, 241, 181, 150, 144, 1135, 952, 786, 359, 107, 136, 383, 124, 156, 589, 345, 5470, 3361, 838, 155, 5737, 2273, 2780, 515, 3361, 1259, 387, 4173, 376, 107, 5470, 106, 180, 196, 534, 1038, 712, 5769, 2673, 9990, 161, 108, 23373, 14063, 9990, 302, 190, 359, 1532, 104, 3361, 155, 537, 359, 1577, 105, 1006, 9882, 2673, 9990, 302, 190, 3361, 1565, 451, 1287, 155, 537, 359, 1279, 707, 536, 107, 722, 143, 216, 1347, 113, 7139, 104, 3361, 134, 1705, 262, 387, 120, 1038, 712, 126, 105, 383, 124, 3361, 552, 5470, 112, 2763, 143, 274, 192, 630, 104, 144, 1614, 279, 3361, 107, 5470, 105, 3361, 552, 5470, 103, 634, 575, 195, 119, 111, 3361, 5196, 106, 3361, 319, 164, 1414, 11096, 1296, 1470, 3896, 376, 112, 3862, 277, 126, 110, 117, 272, 581, 888, 2826, 430, 568, 402, 114, 203, 160, 3361, 133, 1841, 116, 173, 222, 445, 626, 264, 116, 471, 562, 128, 471, 562, 113, 7053, 324, 286, 130, 3005, 3361, 112, 1811, 402, 223, 199, 119, 3363, 114, 203, 106, 216, 1347, 394, 5769, 2673, 9990, 958, 124, 5730, 6660, 5730, 1999, 369, 133, 613, 2089, 626, 116, 108, 17557, 14127, 117, 343, 106, 840, 2181, 9900, 9189, 421, 445, 156, 262, 387, 124, 108, 17557, 14127, 500, 1429, 184, 129, 219, 111, 1999, 2251, 105, 144, 566, 1233, 5730, 1999, 963, 1355, 156, 262, 387, 124, 5769, 5337, 11474, 4079, 108, 364, 214, 104, 156, 1841, 3361, 1259, 4330, 106, 1036, 17581, 3461, 1470, 176, 2181, 112, 1153, 272, 581, 604, 202, 114, 156, 159, 106, 110, 139, 3361, 345, 5470, 103, 145, 106, 3361, 107, 1038, 712, 133, 9041, 112, 430, 907, 664, 107, 465, 106, 108, 409, 13593, 892, 376, 176, 409, 108, 16164, 2181, 383, 9041, 3361, 1259, 4330, 103, 394, 164, 120, 10288, 13029, 112, 606, 169, 372, 160, 503, 157, 106, 180, 391, 475, 1635, 414, 222, 1971, 113, 150, 300, 234, 222, 327, 647, 104, 225, 136, 424, 153, 122, 2280, 3080, 231, 475, 159, 107, 136, 417, 426, 761, 180, 144, 1135, 952, 860, 236, 103, 335, 272, 581, 149, 350, 153, 107, 144, 316, 300, 415, 1841, 3361, 105, 120, 1281, 830, 2830, 9933, 298, 116, 166, 271, 279, 103, 179, 591, 126, 110, 107, 274, 192, 383, 1841, 3361, 112, 1509, 106, 116, 2378, 166, 376, 2069, 308, 107, 136, 1058, 381, 521, 9041, 11816, 170, 180, 163, 120, 3361, 10908, 5470, 133, 9041, 237, 323, 375, 115, 107, 1132, 116, 166, 3361, 1841, 143, 111, 150, 133, 1841, 1714, 186, 2656, 4320, 127, 107, 136, 391, 475, 1635, 414, 623, 135, 300, 234, 262, 387, 1038, 5780, 179, 126, 272, 581, 171, 350, 120, 3361, 110, 107, 7139, 4845, 262, 387, 124, 3361, 10908, 5470, 761, 371, 110, 133, 274, 2240, 14105, 166, 376, 257, 1650, 272, 581, 126, 107, 136, 241, 272, 120, 271, 279, 128, 104, 225, 395, 6174, 26436, 112, 4173, 376, 118, 139, 187, 116, 147, 239, 1841, 506, 3745, 303, 271, 279, 3361, 1841, 187, 116, 1370, 128, 104, 9097, 21031, 7954, 143, 455, 272, 581, 827, 753, 133, 1090, 717, 116, 1542, 180, 530, 107, 136, 111, 169, 110, 114, 263, 10843, 3361, 105, 129, 263, 387, 199, 319, 153, 226, 135, 174, 149, 1108, 209, 302, 119, 3361, 133, 1404, 1621, 143, 120, 974, 3361, 1714, 1154, 1314, 311, 128, 175, 110, 272, 581, 117, 109, 1008, 909, 117, 701, 546, 913, 1738, 1094, 108, 121, 120, 111, 177, 603, 163, 107, 215, 500, 3361, 5211, 323, 120, 3361, 10908, 5470, 9041, 143, 120, 3361, 1841, 177, 153, 134, 1407, 215, 2466, 112, 4972, 107, 116, 271, 279, 568, 402, 386, 248, 183, 104, 116, 573, 761, 5488, 722, 108, 121, 1798, 8145, 263, 107, 116, 501, 3361, 9041, 3272, 753, 467, 1357, 18968, 103, 335, 215, 943, 614, 195, 119, 1520, 9041, 11816, 170, 163, 696, 670, 187, 258, 317, 3361, 263, 1841, 2757, 945, 428, 263, 110, 133, 116, 1281, 830, 224, 2830, 1645, 105, 110, 9041, 3361, 1229, 832, 1944, 116, 568, 402, 104, 116, 491, 109, 152, 889, 214, 180, 2984, 2417, 2792, 1282, 25016, 111, 238, 272, 3787, 3220, 214, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 832, 6331, 225, 395, 6174, 26436, 115, 506, 258, 1132, 1161, 114, 803, 502, 108, 4024, 108, 2846, 235, 1370, 148, 5752, 6523, 184, 16085, 112, 2906, 1467, 3127, 4449, 105, 894, 209, 526, 143, 2834, 1106, 171, 154, 659, 117, 115, 176, 426, 1246, 1764, 4093, 1692, 8983, 1780, 935, 325, 837, 1 ]

070228_ngoclan_domanhtri

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2007/02/070228_ngoclan_domanhtri

Ý nghĩa của một tiếng nói

BBC: Ông Nguyễn Ngọc Lan, một trí thức phản chiến ở miền Nam trước 1975 và sau này trở thành nhà chỉ trích Đảng Cộng sản, vừa qua đời ở tuổi 77. Ngay sau khi ông mất, báo chí nhà nước cũng đăng một số bài tưởng niệm, tuy chỉ nói thoáng qua về giai đoạn sau 1975.

BBC đăng lại một bài viết năm 1990 của Đỗ Mạnh Tri, một chuyên gia thần học hiện sống ở Pháp, như một tư liệu lịch sử. Linh mục Chân Tín và ‘người cộng sự đắc lực’ của ông, giáo sư Nguyễn Ngọc Lan, đã bị bắt ngày 16.5.1990. Cái mà Ủy ban Nhân dân TP. HCM gọi là ‘xử lý hành chính’ và báo Sài Gòn Giải Phóng coi như ‘kiên quyết và thỏa đáng với đương sự’, thực thụ chỉ là một biện pháp quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam nhằm bưng bít tiếng nói của lương tri, cũng là tiếng nói của đông đảo quần chúng. Tính cách quảng cáo rộng rãi chính quyền đã dành cho sự kiện này, trong khi hàng chục người khác có tên tuổi bị bắt giữ một cách kín đáo, chứng tỏ rằng biện pháp xử lý đã được quyết định từ những cơ quan tối cao của Đảng, chứ không phải ở cấp một Ủy ban Nhân dân thành phố. Mục đích chủ chiến dịch khủng bố này là hù dọa những ai yếu bóng vía, hoặc những người dân đen thấp cổ bé miệng đương khao khát và đòi hỏi một sự thay đổi cơ bản và toàn diện, hòng dẫn tới tự do, dân chủ. Mặt khác đó cũng là tín hiệu chính quyền chiếu cố riêng đồng bào công giáo. Với dụng ý gì? Đây là cả một vấn đề rồi sẽ phải đặt lại một cách thẳng thắn và sòng phẳng. Mực độ lưng chừng – nếu không nói là lừng khừng – của biện pháp cho thấy chính quyền chưa muốn cạn tàu ráo máng với đương sự. Không phải vì khoan hồng nhưng vì luống cuống và dao động trong cái tình trạng ‘khạc không ra nuốt chẳng vào’ đối với hai nhân vật không thể chụp cho cái mũ phản động mà cũng chẳng dễ đường uốn nắn. Tội, nếu có, đáng bỏ tù đến 15 năm, vậy ba năm quản chế và lưu đày thì ‘thỏa đáng’ ở chỗ nào? Thỏa đáng cho ai? Và ‘cương quyết’ đây có phải là cương quyết ‘giữ vững cái lập trường’ vô tưởng, lung lay và mục nát chỉ còn rơi rớt trong bộ óc luẩn quẩn của một đám người tham quyền cố vị? Đằng sau những lời vu cáo dữ tợn của bản thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM người ta thấy gì? Chỉ thấy cái ‘tội’ mà chính báo Tuổi Trẻ ngày 17.5.1990 đã ghi : "Kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền". Đảng cộng sản và Nhà nước xã hội chủ nghĩa đã xử lý một cách phi lý, lên án một cách mập mờ chính vì dân quyền và nhân quyền chỉ là những mỹ từ để che đậy những hành động của bạo lực, bao cấp, quan liêu và độc tài. Bắt Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan và một số người can đảm nói lên nguyện vọng của quần chúng, Đảng cộng sản Việt Nam đã lộ rõ bộ mặt thực của chính sách đổi mới: bảo tồn cái cũ. Từ nay, mọi người đều thấy rõ hơn chuyện đổi mới không còn là chuyện của đảng nữa. Cái lô-gích của một đảng độc tài đã biến danh từ ‘đổi mới’ thành đồ trang trí cho đặc quyền đặc lợi. Đảng chỉ đổi mới với điều kiện đảng giữ độc quyền đổi mới, nghĩa là đảng vẫn độc tài. Đã độc tài tất phải có ‘an ninh tư tưởng’, muốn có an ninh tư tưởng phải loại trừ những ai dám nghĩ khác và ngoài Đảng. Tội của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan không phải là ‘xâm phạm an ninh quốc giă’ như lời thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM. Trong cái chế độ làm giả nói giả này, ‘an ninh quốc gia’ chỉ có thể hiểu là ‘an ninh tư tưởng’. Hai ông đã dám nói điều mình nghĩ giữa một xã hội nên tránh suy nghĩ, dám nói khác Đảng trong khi Đảng luôn luôn đòi thống nhất tư tưởng và nhất là hai ông sẵn sàng trả giá cho điều mình nói trong khi cái sợ là dụng cụ thiết yếu của chính quyền. Tiếng nói của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan từ mấy chục năm qua là tiếng nói của độc lập và tự do, tiếng nói của những người không có tiếng nói. Tất nhiên, không phải chỉ có Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan. Vẫn có bao nhiêu người khác. Nhưng, đối với chúng tôi, điều cần chú ý là cái chỗ đứng của tiếng nói đó, cái nguồn gốc phát sinh một đòi hỏi thâm sâu, tuyệt đối mà Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan đã là những chứng nhân. Nếu hai ông đã mang cái tội ‘kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền’, hoặc ít nhiều đồng điệu với những tiếng nói sáng suốt và can đảm, kể cả tiéng nói của một vài đảng viên, phù hợp với nguyện vọng của dân, lợi ích của nước, thì đối với chúng tôi tiếng nói đó còn là, trước hết là và chính là tiếng nói trung thực của lương tâm công giáo. Một tiếng nói rất riêng biệt, mà vì thế không bao giờ nói riêng cho mình. Một tiếng nói đến từ cao xa mà vì thế luôn luôn gắn bó với thân phận con người. Nó vang lên từ lòng Giáo hội nhưng không nói cho Giáo hội mà cho mỗi con người, mặc dầu nó không tự hạn chế trong tầm người. Sau 1975, hai ông có thể thuận buồm xuôi gió một cách tốt đẹp. Tờ Đứng Dậy của hai ông, mặc dầu không xin, đã chẳng được mời tiếp tục! ChânTín đã chẳng là ủy viên Mặt trận Tổ quốc Trung ương? Nhưng vì trung thành với một tiếng nói mà họ có sứ mệnh rao giảng, hai ông đã sớm phải im lặng. Mặc dầu im lặng còn là một cách lên tiếng trong một cơ chế chỉ có quyền nói theo. Không được nói công khai trên mặt báo, trên những phương tiện truyền thông toàn là công cụ của Đảng, hai ông trao đổi bằng thư từ, bằng những cuộc gặp gở bình thường với giáo dân, với bạn bè. Chân Tín thường nói : "Lời Chúa không xiềng xích ta, chỉ sợ ta xiềng xích Lời Chúa." Phải tiếp tục nói. Mà phương tiện thì có gì đâu : vài tá bút ‘bic’, một cái máy chữ, mấy tờ các-bon. Nhưng tiếng nói của lóng tin và của lương tri tự nó lan ra, rộng và sâu. Vì có người nghe. Vì có người chờ đợi, muốn nghe. Phải chăng, như lời Mác dạy, nó là lương tri của một xã hội vô lương. Linh hồn của một cơ chế vô hồn... ? Từng ấy đủ cho chính quyền lo ngại và tìm cách quản chế. Nhưng quyền lực có thể quản chế được thân xác, làm sao quản chế nổi ý chí và lương tâm con người ! Nói như nhà văn Dương Thu Hương: "Súng không đẻ ra tình yêu và niềm tin, bạo lực không cưỡng hiếp được chân lý." Ngày xưa chị Nhất Chi Mai ‘chết mới được nên lời’. Hôm nay, Chân Tín bị đày, Nguyễn Ngọc Lan bị quản chế. Tiếng nói của lươg tâm công giáo, của tự do càng phải tiếp tục. Lá thư Tin Nhà nhỏ bé này muốn tiếp lời cho Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan, ao ước hòa nhịp với tất cả những tiếng nói trung thực tranh đấu cho phẩm giá của con người. Nhưng Tin Nhà có tham vọng góp phần vào tiếng nói chung, từ một chỡ đứng riêng: niềm tin Kitô giáo. Chúng tôi vẫn nghĩ rằng mặc dầu những ngộ nhận, những thiếu sót và cả những lỗi lầm, cống hiến đẹp nhất người công giáo Việt Nam có thể đem lại cho Đất nước này vẫn là tìm cách sống cho ra hồn cái Đạo của mình, ở chỗ mình sống và trong thời điểm mình sống. Điều đó đòi hỏi một cố gắng liên tục, thích ứng nhưng không nhân nhượng, khiêm tốn nhưng không mặc cảm, một hành động gắn bó với suy tư, một tin tưởng sẵn sàng đặt vấn đề. Qua những thư tù, những bài tường trình về các buổi ‘làm việc’, những trang nhật ký của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan sẽ dần dần đăng tải, qua những trao đổi, phản ứng, suy nghĩ xa gần của bạn đọc. Tin Nhà muốn góp sức vào cố gắng chung. Như vậy, lá thư này tuy nhỏ bé nhưng hoài bão của nó rất lớn : thông tin đề đem tin về một niềm tin sống động trong thử thách, luôn luôn biến đổi vì trung thành với nguồn gốc, luôn luôn thao thức vì biết rằng tin là môt hành trình chứ không phải một bến đậu. Dám nghĩ rằng, làm như vậy là làm cái bổn phận của một người công giáo Việt Nam trong lúc này. Sau bao nhiêu đổ máu, dân ta tiếp tục sống trong đau khổ. Không có niềm tin – tin vào lòng người, tin vào tương lai Đất Nước, tin vào Đức Tin – thì không bao giờ khổ đau có thể biến thành hy vọng. Tin Nhà xin nguyện là một cây nến, cùng với muôn ngàn cây nến thắp lên niềm TIN và HY VỌNG.

summarize: BBC đăng lại một bài viết năm 1990 của Đỗ Mạnh Tri, một chuyên gia thần học hiện sống ở Pháp, như một tư liệu lịch sử. Linh mục Chân Tín và ‘người cộng sự đắc lực’ của ông, giáo sư Nguyễn Ngọc Lan, đã bị bắt ngày 16.5.1990. Cái mà Ủy ban Nhân dân TP. HCM gọi là ‘xử lý hành chính’ và báo Sài Gòn Giải Phóng coi như ‘kiên quyết và thỏa đáng với đương sự’, thực thụ chỉ là một biện pháp quyền lực của Đảng cộng sản Việt Nam nhằm bưng bít tiếng nói của lương tri, cũng là tiếng nói của đông đảo quần chúng. Tính cách quảng cáo rộng rãi chính quyền đã dành cho sự kiện này, trong khi hàng chục người khác có tên tuổi bị bắt giữ một cách kín đáo, chứng tỏ rằng biện pháp xử lý đã được quyết định từ những cơ quan tối cao của Đảng, chứ không phải ở cấp một Ủy ban Nhân dân thành phố. Mục đích chủ chiến dịch khủng bố này là hù dọa những ai yếu bóng vía, hoặc những người dân đen thấp cổ bé miệng đương khao khát và đòi hỏi một sự thay đổi cơ bản và toàn diện, hòng dẫn tới tự do, dân chủ. Mặt khác đó cũng là tín hiệu chính quyền chiếu cố riêng đồng bào công giáo. Với dụng ý gì? Đây là cả một vấn đề rồi sẽ phải đặt lại một cách thẳng thắn và sòng phẳng. Mực độ lưng chừng – nếu không nói là lừng khừng – của biện pháp cho thấy chính quyền chưa muốn cạn tàu ráo máng với đương sự. Không phải vì khoan hồng nhưng vì luống cuống và dao động trong cái tình trạng ‘khạc không ra nuốt chẳng vào’ đối với hai nhân vật không thể chụp cho cái mũ phản động mà cũng chẳng dễ đường uốn nắn. Tội, nếu có, đáng bỏ tù đến 15 năm, vậy ba năm quản chế và lưu đày thì ‘thỏa đáng’ ở chỗ nào? Thỏa đáng cho ai? Và ‘cương quyết’ đây có phải là cương quyết ‘giữ vững cái lập trường’ vô tưởng, lung lay và mục nát chỉ còn rơi rớt trong bộ óc luẩn quẩn của một đám người tham quyền cố vị? Đằng sau những lời vu cáo dữ tợn của bản thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM người ta thấy gì? Chỉ thấy cái ‘tội’ mà chính báo Tuổi Trẻ ngày 17.5.1990 đã ghi : "Kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền". Đảng cộng sản và Nhà nước xã hội chủ nghĩa đã xử lý một cách phi lý, lên án một cách mập mờ chính vì dân quyền và nhân quyền chỉ là những mỹ từ để che đậy những hành động của bạo lực, bao cấp, quan liêu và độc tài. Bắt Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan và một số người can đảm nói lên nguyện vọng của quần chúng, Đảng cộng sản Việt Nam đã lộ rõ bộ mặt thực của chính sách đổi mới: bảo tồn cái cũ. Từ nay, mọi người đều thấy rõ hơn chuyện đổi mới không còn là chuyện của đảng nữa. Cái lô-gích của một đảng độc tài đã biến danh từ ‘đổi mới’ thành đồ trang trí cho đặc quyền đặc lợi. Đảng chỉ đổi mới với điều kiện đảng giữ độc quyền đổi mới, nghĩa là đảng vẫn độc tài. Đã độc tài tất phải có ‘an ninh tư tưởng’, muốn có an ninh tư tưởng phải loại trừ những ai dám nghĩ khác và ngoài Đảng. Tội của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan không phải là ‘xâm phạm an ninh quốc giă’ như lời thông cáo của Ủy ban Nhân dân Tp HCM. Trong cái chế độ làm giả nói giả này, ‘an ninh quốc gia’ chỉ có thể hiểu là ‘an ninh tư tưởng’. Hai ông đã dám nói điều mình nghĩ giữa một xã hội nên tránh suy nghĩ, dám nói khác Đảng trong khi Đảng luôn luôn đòi thống nhất tư tưởng và nhất là hai ông sẵn sàng trả giá cho điều mình nói trong khi cái sợ là dụng cụ thiết yếu của chính quyền. Tiếng nói của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan từ mấy chục năm qua là tiếng nói của độc lập và tự do, tiếng nói của những người không có tiếng nói. Tất nhiên, không phải chỉ có Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan. Vẫn có bao nhiêu người khác. Nhưng, đối với chúng tôi, điều cần chú ý là cái chỗ đứng của tiếng nói đó, cái nguồn gốc phát sinh một đòi hỏi thâm sâu, tuyệt đối mà Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan đã là những chứng nhân. Nếu hai ông đã mang cái tội ‘kích động giáo dân đòi nhân quyền và dân quyền’, hoặc ít nhiều đồng điệu với những tiếng nói sáng suốt và can đảm, kể cả tiéng nói của một vài đảng viên, phù hợp với nguyện vọng của dân, lợi ích của nước, thì đối với chúng tôi tiếng nói đó còn là, trước hết là và chính là tiếng nói trung thực của lương tâm công giáo. Một tiếng nói rất riêng biệt, mà vì thế không bao giờ nói riêng cho mình. Một tiếng nói đến từ cao xa mà vì thế luôn luôn gắn bó với thân phận con người. Nó vang lên từ lòng Giáo hội nhưng không nói cho Giáo hội mà cho mỗi con người, mặc dầu nó không tự hạn chế trong tầm người. Sau 1975, hai ông có thể thuận buồm xuôi gió một cách tốt đẹp. Tờ Đứng Dậy của hai ông, mặc dầu không xin, đã chẳng được mời tiếp tục! ChânTín đã chẳng là ủy viên Mặt trận Tổ quốc Trung ương? Nhưng vì trung thành với một tiếng nói mà họ có sứ mệnh rao giảng, hai ông đã sớm phải im lặng. Mặc dầu im lặng còn là một cách lên tiếng trong một cơ chế chỉ có quyền nói theo. Không được nói công khai trên mặt báo, trên những phương tiện truyền thông toàn là công cụ của Đảng, hai ông trao đổi bằng thư từ, bằng những cuộc gặp gở bình thường với giáo dân, với bạn bè. Chân Tín thường nói : "Lời Chúa không xiềng xích ta, chỉ sợ ta xiềng xích Lời Chúa." Phải tiếp tục nói. Mà phương tiện thì có gì đâu : vài tá bút ‘bic’, một cái máy chữ, mấy tờ các-bon. Nhưng tiếng nói của lóng tin và của lương tri tự nó lan ra, rộng và sâu. Vì có người nghe. Vì có người chờ đợi, muốn nghe. Phải chăng, như lời Mác dạy, nó là lương tri của một xã hội vô lương. Linh hồn của một cơ chế vô hồn... ? Từng ấy đủ cho chính quyền lo ngại và tìm cách quản chế. Nhưng quyền lực có thể quản chế được thân xác, làm sao quản chế nổi ý chí và lương tâm con người ! Nói như nhà văn Dương Thu Hương: "Súng không đẻ ra tình yêu và niềm tin, bạo lực không cưỡng hiếp được chân lý." Ngày xưa chị Nhất Chi Mai ‘chết mới được nên lời’. Hôm nay, Chân Tín bị đày, Nguyễn Ngọc Lan bị quản chế. Tiếng nói của lươg tâm công giáo, của tự do càng phải tiếp tục. Lá thư Tin Nhà nhỏ bé này muốn tiếp lời cho Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan, ao ước hòa nhịp với tất cả những tiếng nói trung thực tranh đấu cho phẩm giá của con người. Nhưng Tin Nhà có tham vọng góp phần vào tiếng nói chung, từ một chỡ đứng riêng: niềm tin Kitô giáo. Chúng tôi vẫn nghĩ rằng mặc dầu những ngộ nhận, những thiếu sót và cả những lỗi lầm, cống hiến đẹp nhất người công giáo Việt Nam có thể đem lại cho Đất nước này vẫn là tìm cách sống cho ra hồn cái Đạo của mình, ở chỗ mình sống và trong thời điểm mình sống. Điều đó đòi hỏi một cố gắng liên tục, thích ứng nhưng không nhân nhượng, khiêm tốn nhưng không mặc cảm, một hành động gắn bó với suy tư, một tin tưởng sẵn sàng đặt vấn đề. Qua những thư tù, những bài tường trình về các buổi ‘làm việc’, những trang nhật ký của Chân Tín và Nguyễn Ngọc Lan sẽ dần dần đăng tải, qua những trao đổi, phản ứng, suy nghĩ xa gần của bạn đọc. Tin Nhà muốn góp sức vào cố gắng chung. Như vậy, lá thư này tuy nhỏ bé nhưng hoài bão của nó rất lớn : thông tin đề đem tin về một niềm tin sống động trong thử thách, luôn luôn biến đổi vì trung thành với nguồn gốc, luôn luôn thao thức vì biết rằng tin là môt hành trình chứ không phải một bến đậu. Dám nghĩ rằng, làm như vậy là làm cái bổn phận của một người công giáo Việt Nam trong lúc này. Sau bao nhiêu đổ máu, dân ta tiếp tục sống trong đau khổ. Không có niềm tin – tin vào lòng người, tin vào tương lai Đất Nước, tin vào Đức Tin – thì không bao giờ khổ đau có thể biến thành hy vọng. Tin Nhà xin nguyện là một cây nến, cùng với muôn ngàn cây nến thắp lên niềm TIN và HY VỌNG.

[ 108, 287, 285, 161, 378, 687, 153, 116, 392, 508, 147, 3955, 104, 2296, 1987, 5193, 103, 116, 649, 165, 860, 214, 199, 307, 108, 121, 1862, 128, 116, 276, 588, 478, 4055, 2113, 592, 4833, 3211, 105, 743, 7004, 490, 144, 2305, 265, 748, 104, 118, 103, 309, 441, 362, 1442, 1763, 115, 133, 290, 191, 10067, 9408, 19706, 112, 1814, 145, 1053, 504, 857, 137, 2246, 1618, 343, 106, 743, 16360, 241, 209, 122, 748, 105, 188, 1093, 1317, 2029, 1711, 703, 128, 22606, 302, 105, 893, 549, 119, 1177, 144, 2687, 223, 1816, 163, 106, 116, 973, 246, 168, 265, 104, 348, 490, 262, 131, 132, 745, 5060, 5783, 354, 123, 104, 1024, 9454, 127, 106, 354, 123, 104, 823, 541, 1218, 3051, 3199, 173, 1682, 341, 933, 2544, 122, 168, 115, 1031, 114, 144, 591, 474, 113, 129, 201, 1166, 111, 211, 107, 465, 722, 133, 290, 533, 116, 173, 2361, 8437, 463, 776, 160, 973, 246, 528, 241, 115, 117, 302, 190, 148, 120, 225, 146, 935, 291, 104, 1927, 739, 110, 139, 108, 121, 373, 116, 1053, 504, 857, 137, 164, 2859, 2653, 1055, 185, 242, 414, 757, 399, 126, 106, 9063, 1050, 120, 375, 675, 871, 1380, 409, 103, 451, 120, 111, 137, 1532, 1192, 874, 1353, 2227, 1177, 4235, 2623, 105, 808, 419, 116, 144, 346, 345, 225, 288, 105, 258, 5992, 7764, 458, 228, 222, 2350, 137, 2120, 1993, 211, 150, 127, 106, 875, 614, 122, 168, 1496, 601, 734, 210, 1347, 135, 2485, 1224, 176, 286, 108, 232, 1376, 834, 106, 186, 116, 255, 220, 598, 134, 139, 632, 153, 116, 173, 952, 3704, 105, 5875, 5530, 112, 1808, 9150, 359, 2579, 1748, 1021, 323, 110, 123, 106, 8335, 3333, 5242, 1021, 104, 973, 246, 114, 203, 122, 168, 289, 278, 3022, 540, 5427, 16339, 119, 1177, 2502, 724, 139, 171, 1791, 3239, 170, 171, 17474, 1290, 269, 105, 2938, 192, 113, 292, 205, 612, 743, 6334, 3896, 376, 110, 124, 5128, 718, 269, 138, 748, 195, 119, 196, 157, 731, 110, 136, 1417, 114, 292, 3110, 391, 192, 145, 127, 718, 269, 790, 361, 7588, 10897, 112, 6185, 103, 323, 107, 103, 549, 306, 717, 155, 1454, 1542, 530, 459, 147, 730, 353, 105, 931, 5748, 143, 743, 10420, 549, 748, 108, 121, 1104, 1684, 3549, 549, 114, 3052, 619, 8880, 10245, 302, 748, 248, 107, 139, 106, 2057, 302, 743, 11658, 1661, 292, 385, 271, 748, 616, 4111, 4899, 5831, 105, 592, 3111, 163, 177, 1471, 5257, 113, 317, 108, 2007, 376, 2725, 9763, 6411, 104, 116, 1499, 111, 268, 168, 601, 297, 347, 4511, 187, 120, 366, 3685, 341, 1249, 14988, 104, 288, 206, 341, 104, 1053, 504, 857, 137, 6053, 1618, 111, 169, 203, 1376, 1137, 203, 292, 743, 22361, 748, 145, 122, 188, 2159, 2103, 191, 9753, 9408, 19706, 115, 848, 108, 161, 5940, 7355, 192, 309, 137, 808, 157, 168, 105, 137, 10582, 348, 490, 262, 105, 571, 142, 293, 213, 185, 404, 115, 528, 241, 116, 173, 894, 2056, 227, 304, 116, 173, 4996, 2876, 122, 171, 137, 168, 105, 157, 168, 163, 106, 120, 3152, 148, 130, 1800, 5884, 120, 209, 192, 104, 854, 2541, 374, 3510, 146, 5186, 105, 557, 6309, 5192, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 105, 116, 166, 111, 1036, 879, 123, 227, 1479, 584, 104, 1218, 174, 103, 348, 490, 262, 131, 132, 115, 1154, 450, 317, 447, 223, 104, 122, 333, 345, 239, 161, 327, 1025, 292, 4020, 1069, 801, 389, 111, 413, 203, 450, 183, 443, 345, 239, 110, 177, 106, 443, 104, 283, 1229, 1814, 28501, 772, 104, 116, 283, 557, 326, 115, 625, 595, 148, 22656, 176, 239, 748, 164, 905, 509, 512, 114, 634, 168, 634, 4570, 348, 163, 345, 239, 119, 179, 591, 283, 533, 557, 168, 345, 1849, 404, 106, 283, 244, 557, 6309, 2011, 557, 326, 525, 139, 107, 743, 1838, 672, 276, 597, 2687, 278, 107, 305, 672, 276, 597, 139, 534, 1419, 120, 375, 1140, 372, 211, 105, 351, 3054, 6185, 104, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 110, 139, 106, 743, 11501, 473, 305, 672, 198, 17664, 748, 128, 366, 206, 341, 104, 1053, 504, 857, 137, 6053, 6544, 298, 292, 353, 359, 140, 590, 123, 590, 474, 743, 1838, 672, 198, 165, 748, 163, 107, 136, 524, 106, 743, 1838, 672, 276, 597, 1435, 891, 118, 115, 1140, 123, 179, 267, 372, 415, 116, 293, 213, 237, 989, 782, 3659, 1140, 123, 211, 348, 113, 129, 348, 637, 637, 808, 234, 202, 276, 597, 105, 202, 106, 196, 118, 1132, 1161, 456, 314, 114, 179, 267, 123, 113, 129, 292, 964, 106, 286, 798, 583, 675, 104, 122, 1698, 1434, 123, 104, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 148, 938, 1166, 147, 235, 106, 354, 123, 104, 557, 385, 105, 222, 2350, 354, 123, 104, 120, 111, 110, 107, 354, 454, 1567, 572, 110, 139, 163, 107, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 2458, 3435, 231, 107, 374, 1243, 111, 911, 311, 103, 195, 119, 174, 1278, 179, 260, 987, 108, 232, 106, 292, 1104, 715, 104, 354, 123, 397, 292, 774, 972, 212, 296, 116, 808, 419, 2734, 7663, 1464, 195, 145, 4833, 3211, 105, 362, 1442, 695, 115, 106, 120, 463, 1876, 631, 196, 118, 115, 518, 292, 638, 743, 9705, 192, 309, 137, 808, 157, 168, 105, 137, 168, 2687, 451, 500, 158, 210, 2555, 119, 120, 354, 123, 611, 1232, 105, 1036, 879, 103, 546, 186, 5028, 4795, 515, 123, 104, 116, 696, 283, 2368, 1265, 279, 119, 1479, 584, 104, 1422, 418, 812, 104, 1013, 143, 195, 119, 174, 141, 354, 123, 150, 177, 106, 103, 226, 538, 106, 105, 122, 106, 354, 123, 396, 223, 104, 1024, 315, 135, 2485, 430, 354, 123, 215, 734, 3677, 145, 171, 175, 110, 374, 339, 123, 734, 114, 900, 430, 354, 123, 155, 148, 291, 797, 145, 171, 175, 637, 637, 1571, 2568, 119, 481, 1392, 219, 1784, 1447, 2428, 227, 148, 694, 754, 213, 170, 110, 123, 114, 754, 213, 145, 114, 742, 176, 219, 111, 103, 945, 1118, 335, 110, 222, 576, 353, 113, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1231, 208, 362, 1442, 1763, 116, 512, 329, 391, 242, 108, 121, 752, 132, 226, 2542, 105, 187, 126, 319, 164, 152, 163, 788, 348, 607, 2070, 659, 235, 723, 108, 121, 722, 7136, 112, 1580, 187, 129, 118, 552, 103, 188, 356, 152, 142, 127, 687, 116, 166, 392, 597, 13123, 1169, 163, 123, 4474, 235, 125, 1008, 780, 187, 5225, 1 ]

vert-cap-56490783

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-cap-56490783

Quan hệ tình dục qua mạng: Xu thế mới thời đại dịch

Khoảng ba tháng sau khi nước Anh bước vào phong tỏa, cô sinh viên Emma 26 tuổi đã đăng nhập vào cuộc họp qua Zoom với một nhóm người mà cô chỉ từng gặp qua trò chuyện qua mạng.

Được tổ chức bởi Killing Kittens, một công ty mà trước dịch Covid-19 đã tổ chức các buổi giao hoan trực tiếp với trọng tâm là tạo sức mạnh cho phụ nữ, 'tiệc ảo tại nhà' bắt đầu với trò chơi uống rượu. Nó không giống bất cứ thứ gì cô từng tham gia. Vì sao đại dịch Covid-19 khiến nhiều cặp vợ chồng đổ vỡ Lý do khiến ngày càng nhiều phụ nữ bị lừa tình qua mạng Tuổi trẻ và khách sạn 'yêu theo giờ' ở Hong Kong "Chúng tôi đã bật phim 'Never Have I Ever'," cô cho biết, "và ban tổ chức đã hỏi chúng tôi những câu hỏi kiểu như 'Bạn muốn gặp người nổi tiếng nào nhất trong tiệc Killing Kittens?'." Câu hỏi đó là để cho những người tham gia nói về những gì họ mơ tưởng và yêu thích - sự chuyển tiếp ngọt xớt đến phần ít cấu trúc hơn của buổi tiệc, khi đó một số người sẽ 'cởi quần áo', Emma nói. "Đó là tương tác thực sự tốt, khá gợi cảm với những người khác." Đó là kiểu kết nối mà Emma thèm muốn. Người bạn ở chung nhà với cô đã dọn về ở với gia đình, còn bản thân cô bị mất việc từ tháng 3, phần lớn thời gian đại dịch Emma không tiếp xúc với ai. "Có những lúc khá là cô đơn," cô nói. Mặc dù trước đây đã từng tham gia các bữa tiệc tình dục, nhưng Emma chỉ mới gia nhập Killing Kittens hồi tháng 11/2019. "Tôi cảm thấy hơi lo làm sao để cho đúng," cô nói, và khi đại dịch ập đến, cô đã lo mình sẽ bỏ lỡ cơ hội. Cô tham gia một trong những nhóm trò chuyện dành cho người độc thân của Killing Kittens và bắt đầu có bạn thân, điều này khiến cô cảm thấy đủ thoải mái để thử tham gia một bữa tiệc ảo. Trong đại dịch, cách ly xã hội cũng có nghĩa là cách ly tình dục đối với cả những cá nhân và các cặp đôi muốn thử quan hệ xác thịt. Mặc dù việc tạo lại cảm giác va chạm thể xác qua mạng không hề đơn giản, nhưng những trải nghiệm ảo - từ những buổi nói chuyện tục tĩu qua Zoom đến các bữa tiệc tình dục giống như buổi mà Emma đã tham dự - đã giúp lấp đầy sự trống trải tình cảm yêu đương nhiều người cảm thấy. Ít nhất, ở mức độ nào đó thì đối với những người tham dự và người tổ chức, quan hệ tình dục trực tuyến có thể 'bắt chước' trải nghiệm trực tiếp và đem đến sự giải tỏa tâm lý vốn rất cần, nhưng điều đó không thể thay thế cho đụng chạm thể xác. Tuy nhiên, ngoài việc chỉ là thay thế cho tình dục trong đại dịch, những trải nghiệm ảo này còn có thể cho chúng ta thấy rõ mồn một cái gì là quan trọng trong quan hệ thể xác - cả khi chúng ta bị cô lập và khi có thể tiếp xúc trực tiếp với nhau trở lại. Khám phá tình dục kỹ thuật số Gần một năm sau đại dịch, nhiều người đã tìm ra những cách để hẹn hò và tạo dựng tình cảm qua mạng. Các ứng dụng hẹn hò như Bumble hiện cho phép người dùng nói rõ sở thích hẹn hò là 'ảo thôi' hay 'giãn cách xã hội'. Theo đại diện của Bumble, cuộc gọi điện video trong ứng dụng đã tăng 42% vào tháng 5/2020 so với hồi trước thời điểm phong tỏa, tháng 3/2020. Nhưng dựng lại buổi hẹn hò đầu tiên qua trò chuyện video khác xa với việc tái tạo trải nghiệm tình dục qua mạng. Các yếu tố chính - thấy rõ nhất là sự đụng chạm thân xác - đơn giản là không thể thay thế được khi thực hiện trực tuyến. Tuy nhiên, mọi người đang gần gũi với nhau qua mạng. Vào tháng 10, công ty nước có gas Basic đã khảo sát 2.000 người độc thân dưới 35 tuổi ở Mỹ và nhận thấy rằng 58% đã quan hệ tình dục ảo trong thời gian đại dịch. Trong số đó, 77% đã làm vậy với người mà họ chưa từng quan hệ tình dục trực tiếp. Theo một cuộc khảo sát của Bumble với 5.000 người độc thân ở Anh, 32% cho rằng 'gần gũi qua mạng' rất quan trọng cho quan hệ tình cảm 'cả trong phong tỏa và khi phong tỏa được dỡ bỏ'. Đối với Emma và những người khác vốn học đòi quan hệ tình dục qua mạng trong năm qua, những thứ như là tiệc tình dục ảo, hội thảo mang tính giáo dục qua Zoom, đồ chơi tình dục điều khiển từ xa và đơn giản chỉ là tham gia vào các cộng đồng tích cực về tình dục đã chứng tỏ nó đem đến sự viên mãn về tình dục và là liều thuốc cho sự gần gũi thể xác. "Có sự thỏa mãn tình dục rất đã khi xem người khác và được người khác xem," Emma, người tự mô tả bản thân là 'thích phô diễn cơ thể', nói. Tại sao chúng ta thích có 'gấu' vào mùa đông? Dịch vụ thuê người 'cắm sừng' ở Nhật Bản Khó, dễ chuyện tìm người yêu trong thời Covid-19 Thêm nữa, xem các cặp yêu nhau thật sự quan hệ tình dục thì rất khác với việc xem phim khiêu dâm. Nó rất mang tính cá nhân - và những mối liên hệ mà Emma có được trong những không gian tích cực về tình dục này cũng mang tính cá nhân như vậy. Cô và những người bạn độc thân khác trong hội đã xây dựng "sự gắn bó bền chặt", cô cho biết, "bởi vì tất cả chúng tôi đều cùng trải qua trải nghiệm này ở mức độ rất giống nhau". Ở London, David điều hành câu lạc bộ người lớn ngoài đời thực có tên là Le Boudoir. Hồi tháng 10, khi ông bắt đầu tổ chức các bữa tiệc tình dục ảo cùng với các câu lạc bộ về cuộc sống khác ở London như Purple Mamba, ông nhận thấy những người lần đầu tiên tham dự hành xử y như ở ngoài đời. Thay vì ngồi thu mình trong góc, ban đầu họ rất ngại trò chuyện qua mạng với người khác, nhưng "bạn có thể thấy họ ấm áp suốt buổi đúng nghĩa đen", David nói. Giống như tiệc Killing Kittens, những sự kiện này bắt đầu với việc phá băng và các màn trình diễn (nhảy gợi tình), vốn giúp mọi người có có cảm hứng. Diễn tiến của những buổi vui vẻ này rất giống trong đời thực. "Đó là công nghệ bắt chước cuộc sống thực," ông nói thêm. Yếu tố an toàn Bản chất trực tuyến của những sự kiện này mở rộng thành phần người tham dự, vì vậy, nó có người tham gia đến từ nhiều nơi hơn, thuộc nhiều độ tuổi hơn và có các nhiều mức độ kinh nghiệm hơn. Người tham dự các sự kiện của Boudoir và Purple Mamba đến từ Israel, Hàn Quốc, Úc và Mỹ. Một buổi vui vẻ bắt đầu vào tối thứ Bảy, giờ Anh có thể kéo dài đến buổi tối ở Bờ Đông và trên toàn nước Mỹ. Sayle, người sáng lập và giám đốc điều hành của Killing Kittens cũng đã nhận thấy các sự kiện ảo thu hút những người trẻ tuổi - không chỉ vì chúng diễn ra trực tuyến - "đó là cách người trẻ giao tiếp," Sayle nói, mà còn vì các sự kiện trực tuyến giúp loại bỏ rào cản tài chính nếu phải xuất hiện trực tiếp tại một buổi vui vẻ. Các buổi vui vẻ trực tuyến của Killing Kittens tốn 27 đô la mỗi người, trong khi các sự kiện tham dự trực tiếp phải trả 480 đô la. Emma, vốn không sống ở thành phố lớn, thích việc không phải chi tiền đi đến dự một sự kiện ở London, bao gồm tiền khách sạn, ăn uống và quần áo mới. "Là sinh viên, điều đó rất tuyệt," cô nói. Các bữa tiệc tình dục ảo của Boudoir và Purple Mamba hiện thu hút khoảng 150 người tham dự vào một ngày thứ Bảy nào đó. Khoảng một nửa là người tham gia lần đầu. Sayle thấy sự phân hóa tương tự tại các sự kiện của Killing Kittens. "Nhiều người tham dự là những người hoàn toàn mới, vốn có lẽ chưa bao giờ nghĩ đến việc tham dự một bữa tiệc tình dục trước đây," Sayle nói. Có một 'yếu tố an toàn' trong việc xuất hiện trong cuộc gọi video, cô nói thêm: "Bạn có thể tắt màn hình bất cứ lúc nào." Đó chính xác là điều khiến cặp đôi sống tại Anh là Matt, 31 tuổi và Emily, 29 tuổi, cảm thấy thoải mái khi tham dự tiệc tình dục đầu tiên của họ trong thời đại dịch qua mạng với các câu lạc bộ Boudoir và Purple Mamba. "Bạn đang ở trong chính ngôi nhà của mình," Matt nói. "Đó là lý do khiến việc đó an toàn." Mặc dù cuối cùng có thể họ cũng sẽ đến dự một sự kiện tình dục trực tiếp, nhưng điều đó "sẽ mất nhiều thời gian hơn", Emily nói. Cho đến nay, các buổi vui vẻ trực tuyến đã cho phép cặp đôi này khám phá tình dục và mối quan hệ của họ. "Phong cách khác nhau" của mọi người đều được thể hiện, Matt cho biết, điều này dẫn trải nghiệm thật, được chia sẻ với một cặp khác - điều mà họ không nghĩ rằng họ muốn trải nghiệm trước đại dịch. Kể từ đó họ đã thay đổi suy nghĩ. Những cuộc gặp gỡ ảo cũng giúp Matt và Emily nói nên lời mong muốn của họ. Bởi vì họ phải trình bày rõ ràng với người khác từ xa, họ đã học được một số từ ngữ mô tả sở thích của họ. Điều này phù hợp với xu hướng mà nhà tình dục học Megan Stubbs ở Michigan quan sát thấy. "Tôi thấy nhiều phương cách giao tiếp đang được mở ra. Mọi người đang nói nhiều hơn và cụ thể hơn về nhu cầu của họ." Với sự cách xa thì điều này trở nên cần thiết. Khi không ở cùng phòng với bạn tình, bạn không thể dựa vào ngôn ngữ cơ thể và những gợi ý tinh tế. Tuy nhiên, bà nói thêm, "Chỉ vì hai người bạn bị ngăn cách không có nghĩa là cái việc bạn đang làm… bằng cách nào đó ít hơn so với khi thực hiện trực tiếp." 'Thiếu sự đụng chạm thể xác' Tuy nhiên, các chuyên gia và những người từng quan hệ tình dục ảo đồng ý rằng không có gì có thể thay thế hoàn toàn sự đụng chạm thể xác. Như cách nói của Sayle: "Không thể tạo dựng cuộc truy hoan trực tuyến." Điều này một phần do các quá trình phản ứng của tế bào diễn ra khi người bị chạm vào. San Tiffany, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Va chạm tại Trường Y Miller thuộc Đại học Miami, giải thích "va chạm vừa phải" sẽ kích thích các thụ thể áp lực dưới da. "Điều đó kích hoạt phản ứng dây chuyền, vốn làm chậm hệ thần kinh," bà nói. "Nhịp tim chậm lại, huyết áp chậm lại và sóng não thay đổi theo hướng giảm bớt, đó là trạng thái thư giãn." Nồng độ cortisol, hormone căng thẳng giết chết tế bào miễn dịch, giảm khi cơ thể chúng ta bị chạm vào, trong khi các tế bào sát thủ tự nhiên (tiêu diệt vi khuẩn, virus và tế bào ung thư) tăng lên, theo nghiên cứu của Field, vốn tìm hiểu liệu pháp massage. "Thật tréo ngoe, vào lúc này khi việc đụng chạm thể xác không xảy ra," bà nói, "chúng ta không còn được tế bào sát thủ tự nhiên bảo vệ để tiêu diệt virus." Dựa trên nghiên cứu của bà về "đụng chạm vừa phải", Field cho biết những người sống một mình vẫn có thể tránh tình trạng thiếu độ tiếp xúc bằng cách "tự chạm". Điều đó thậm chí bao gồm các hoạt động đơn giản như giãn người và đi bộ, vốn kích thích các thụ thể áp lực ở đáy bàn chân. Tham gia vào tình dục ảo chắc chắn thuộc loại đó, nếu người tham gia sẵn sàng tham gia tích cực. Sự thỏa mãn sâu sắc hơn Trong số những người tổ chức và tham gia trải nghiệm tình dục trực tuyến, tất cả đều nói rằng họ có thể sẽ tiếp tục với trải nghiệm ảo ngay cả khi đã an toàn để giao lưu với người lạ. Sự gần gũi trực tuyến mang đến điều gì đó độc đáo - khả năng ở nhà nhưng vẫn tham gia vào hoạt động khiến mình thỏa mãn, với nhiều người hơn ở phạm vi địa lý rộng hơn, với chi phí tối thiểu hoặc bằng không. Tuy nhiên, các sự kiện dẫn đến việc tiếp xúc trực tiếp có thể sẽ bùng nổ. "Lịch sử hàng ngàn năm về những gì xảy ra hậu đại dịch và hậu chiến cho thấy mọi người bắt đầu làm tình," Sayle nói. "Chuyện đó sẽ xảy ra." Đại dịch cũng có thể có tác động khác - có thể khiến tất cả chúng ta nhận ra rằng mình thiếu thốn đụng chạm thể xác như thế nào. Trước dịch Covid-19, chuyên gia va chạm Field và các đồng nghiệp đã thực hiện một nghiên cứu, trong đó họ quan sát mức độ mọi người chạm vào nhau tại cửa khởi hành ở sân bay. Mọi người chạm vào nhau, Field nói, chỉ 4% thời gian. Họ nói chuyện điện thoại 68% thời gian. Các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội đã khiến chúng ta cách xa nhau trước khi có dịch. Giờ đây, chúng tạo điều kiện cho mọi người bên nhau. "Tôi nghĩ những gì Covid gây ra đã làm trầm trọng thêm tình trạng mất đụng chạm," Field nói. "Có thể mọi người bắt đầu trân trọng việc họ đã mất đi sự va chạm họ từng có." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife.

summarize: Được tổ chức bởi Killing Kittens, một công ty mà trước dịch Covid-19 đã tổ chức các buổi giao hoan trực tiếp với trọng tâm là tạo sức mạnh cho phụ nữ, 'tiệc ảo tại nhà' bắt đầu với trò chơi uống rượu. Nó không giống bất cứ thứ gì cô từng tham gia. Vì sao đại dịch Covid-19 khiến nhiều cặp vợ chồng đổ vỡ Lý do khiến ngày càng nhiều phụ nữ bị lừa tình qua mạng Tuổi trẻ và khách sạn 'yêu theo giờ' ở Hong Kong "Chúng tôi đã bật phim 'Never Have I Ever'," cô cho biết, "và ban tổ chức đã hỏi chúng tôi những câu hỏi kiểu như 'Bạn muốn gặp người nổi tiếng nào nhất trong tiệc Killing Kittens?'." Câu hỏi đó là để cho những người tham gia nói về những gì họ mơ tưởng và yêu thích - sự chuyển tiếp ngọt xớt đến phần ít cấu trúc hơn của buổi tiệc, khi đó một số người sẽ 'cởi quần áo', Emma nói. "Đó là tương tác thực sự tốt, khá gợi cảm với những người khác." Đó là kiểu kết nối mà Emma thèm muốn. Người bạn ở chung nhà với cô đã dọn về ở với gia đình, còn bản thân cô bị mất việc từ tháng 3, phần lớn thời gian đại dịch Emma không tiếp xúc với ai. "Có những lúc khá là cô đơn," cô nói. Mặc dù trước đây đã từng tham gia các bữa tiệc tình dục, nhưng Emma chỉ mới gia nhập Killing Kittens hồi tháng 11/2019. "Tôi cảm thấy hơi lo làm sao để cho đúng," cô nói, và khi đại dịch ập đến, cô đã lo mình sẽ bỏ lỡ cơ hội. Cô tham gia một trong những nhóm trò chuyện dành cho người độc thân của Killing Kittens và bắt đầu có bạn thân, điều này khiến cô cảm thấy đủ thoải mái để thử tham gia một bữa tiệc ảo. Trong đại dịch, cách ly xã hội cũng có nghĩa là cách ly tình dục đối với cả những cá nhân và các cặp đôi muốn thử quan hệ xác thịt. Mặc dù việc tạo lại cảm giác va chạm thể xác qua mạng không hề đơn giản, nhưng những trải nghiệm ảo - từ những buổi nói chuyện tục tĩu qua Zoom đến các bữa tiệc tình dục giống như buổi mà Emma đã tham dự - đã giúp lấp đầy sự trống trải tình cảm yêu đương nhiều người cảm thấy. Ít nhất, ở mức độ nào đó thì đối với những người tham dự và người tổ chức, quan hệ tình dục trực tuyến có thể 'bắt chước' trải nghiệm trực tiếp và đem đến sự giải tỏa tâm lý vốn rất cần, nhưng điều đó không thể thay thế cho đụng chạm thể xác. Tuy nhiên, ngoài việc chỉ là thay thế cho tình dục trong đại dịch, những trải nghiệm ảo này còn có thể cho chúng ta thấy rõ mồn một cái gì là quan trọng trong quan hệ thể xác - cả khi chúng ta bị cô lập và khi có thể tiếp xúc trực tiếp với nhau trở lại. Khám phá tình dục kỹ thuật số Gần một năm sau đại dịch, nhiều người đã tìm ra những cách để hẹn hò và tạo dựng tình cảm qua mạng. Các ứng dụng hẹn hò như Bumble hiện cho phép người dùng nói rõ sở thích hẹn hò là 'ảo thôi' hay 'giãn cách xã hội'. Theo đại diện của Bumble, cuộc gọi điện video trong ứng dụng đã tăng 42% vào tháng 5/2020 so với hồi trước thời điểm phong tỏa, tháng 3/2020. Nhưng dựng lại buổi hẹn hò đầu tiên qua trò chuyện video khác xa với việc tái tạo trải nghiệm tình dục qua mạng. Các yếu tố chính - thấy rõ nhất là sự đụng chạm thân xác - đơn giản là không thể thay thế được khi thực hiện trực tuyến. Tuy nhiên, mọi người đang gần gũi với nhau qua mạng. Vào tháng 10, công ty nước có gas Basic đã khảo sát 2.000 người độc thân dưới 35 tuổi ở Mỹ và nhận thấy rằng 58% đã quan hệ tình dục ảo trong thời gian đại dịch. Trong số đó, 77% đã làm vậy với người mà họ chưa từng quan hệ tình dục trực tiếp. Theo một cuộc khảo sát của Bumble với 5.000 người độc thân ở Anh, 32% cho rằng 'gần gũi qua mạng' rất quan trọng cho quan hệ tình cảm 'cả trong phong tỏa và khi phong tỏa được dỡ bỏ'. Đối với Emma và những người khác vốn học đòi quan hệ tình dục qua mạng trong năm qua, những thứ như là tiệc tình dục ảo, hội thảo mang tính giáo dục qua Zoom, đồ chơi tình dục điều khiển từ xa và đơn giản chỉ là tham gia vào các cộng đồng tích cực về tình dục đã chứng tỏ nó đem đến sự viên mãn về tình dục và là liều thuốc cho sự gần gũi thể xác. "Có sự thỏa mãn tình dục rất đã khi xem người khác và được người khác xem," Emma, người tự mô tả bản thân là 'thích phô diễn cơ thể', nói. Tại sao chúng ta thích có 'gấu' vào mùa đông? Dịch vụ thuê người 'cắm sừng' ở Nhật Bản Khó, dễ chuyện tìm người yêu trong thời Covid-19 Thêm nữa, xem các cặp yêu nhau thật sự quan hệ tình dục thì rất khác với việc xem phim khiêu dâm. Nó rất mang tính cá nhân - và những mối liên hệ mà Emma có được trong những không gian tích cực về tình dục này cũng mang tính cá nhân như vậy. Cô và những người bạn độc thân khác trong hội đã xây dựng "sự gắn bó bền chặt", cô cho biết, "bởi vì tất cả chúng tôi đều cùng trải qua trải nghiệm này ở mức độ rất giống nhau". Ở London, David điều hành câu lạc bộ người lớn ngoài đời thực có tên là Le Boudoir. Hồi tháng 10, khi ông bắt đầu tổ chức các bữa tiệc tình dục ảo cùng với các câu lạc bộ về cuộc sống khác ở London như Purple Mamba, ông nhận thấy những người lần đầu tiên tham dự hành xử y như ở ngoài đời. Thay vì ngồi thu mình trong góc, ban đầu họ rất ngại trò chuyện qua mạng với người khác, nhưng "bạn có thể thấy họ ấm áp suốt buổi đúng nghĩa đen", David nói. Giống như tiệc Killing Kittens, những sự kiện này bắt đầu với việc phá băng và các màn trình diễn (nhảy gợi tình), vốn giúp mọi người có có cảm hứng. Diễn tiến của những buổi vui vẻ này rất giống trong đời thực. "Đó là công nghệ bắt chước cuộc sống thực," ông nói thêm. Yếu tố an toàn Bản chất trực tuyến của những sự kiện này mở rộng thành phần người tham dự, vì vậy, nó có người tham gia đến từ nhiều nơi hơn, thuộc nhiều độ tuổi hơn và có các nhiều mức độ kinh nghiệm hơn. Người tham dự các sự kiện của Boudoir và Purple Mamba đến từ Israel, Hàn Quốc, Úc và Mỹ. Một buổi vui vẻ bắt đầu vào tối thứ Bảy, giờ Anh có thể kéo dài đến buổi tối ở Bờ Đông và trên toàn nước Mỹ. Sayle, người sáng lập và giám đốc điều hành của Killing Kittens cũng đã nhận thấy các sự kiện ảo thu hút những người trẻ tuổi - không chỉ vì chúng diễn ra trực tuyến - "đó là cách người trẻ giao tiếp," Sayle nói, mà còn vì các sự kiện trực tuyến giúp loại bỏ rào cản tài chính nếu phải xuất hiện trực tiếp tại một buổi vui vẻ. Các buổi vui vẻ trực tuyến của Killing Kittens tốn 27 đô la mỗi người, trong khi các sự kiện tham dự trực tiếp phải trả 480 đô la. Emma, vốn không sống ở thành phố lớn, thích việc không phải chi tiền đi đến dự một sự kiện ở London, bao gồm tiền khách sạn, ăn uống và quần áo mới. "Là sinh viên, điều đó rất tuyệt," cô nói. Các bữa tiệc tình dục ảo của Boudoir và Purple Mamba hiện thu hút khoảng 150 người tham dự vào một ngày thứ Bảy nào đó. Khoảng một nửa là người tham gia lần đầu. Sayle thấy sự phân hóa tương tự tại các sự kiện của Killing Kittens. "Nhiều người tham dự là những người hoàn toàn mới, vốn có lẽ chưa bao giờ nghĩ đến việc tham dự một bữa tiệc tình dục trước đây," Sayle nói. Có một 'yếu tố an toàn' trong việc xuất hiện trong cuộc gọi video, cô nói thêm: "Bạn có thể tắt màn hình bất cứ lúc nào." Đó chính xác là điều khiến cặp đôi sống tại Anh là Matt, 31 tuổi và Emily, 29 tuổi, cảm thấy thoải mái khi tham dự tiệc tình dục đầu tiên của họ trong thời đại dịch qua mạng với các câu lạc bộ Boudoir và Purple Mamba. "Bạn đang ở trong chính ngôi nhà của mình," Matt nói. "Đó là lý do khiến việc đó an toàn." Mặc dù cuối cùng có thể họ cũng sẽ đến dự một sự kiện tình dục trực tiếp, nhưng điều đó "sẽ mất nhiều thời gian hơn", Emily nói. Cho đến nay, các buổi vui vẻ trực tuyến đã cho phép cặp đôi này khám phá tình dục và mối quan hệ của họ. "Phong cách khác nhau" của mọi người đều được thể hiện, Matt cho biết, điều này dẫn trải nghiệm thật, được chia sẻ với một cặp khác - điều mà họ không nghĩ rằng họ muốn trải nghiệm trước đại dịch. Kể từ đó họ đã thay đổi suy nghĩ. Những cuộc gặp gỡ ảo cũng giúp Matt và Emily nói nên lời mong muốn của họ. Bởi vì họ phải trình bày rõ ràng với người khác từ xa, họ đã học được một số từ ngữ mô tả sở thích của họ. Điều này phù hợp với xu hướng mà nhà tình dục học Megan Stubbs ở Michigan quan sát thấy. "Tôi thấy nhiều phương cách giao tiếp đang được mở ra. Mọi người đang nói nhiều hơn và cụ thể hơn về nhu cầu của họ." Với sự cách xa thì điều này trở nên cần thiết. Khi không ở cùng phòng với bạn tình, bạn không thể dựa vào ngôn ngữ cơ thể và những gợi ý tinh tế. Tuy nhiên, bà nói thêm, "Chỉ vì hai người bạn bị ngăn cách không có nghĩa là cái việc bạn đang làm… bằng cách nào đó ít hơn so với khi thực hiện trực tiếp." 'Thiếu sự đụng chạm thể xác' Tuy nhiên, các chuyên gia và những người từng quan hệ tình dục ảo đồng ý rằng không có gì có thể thay thế hoàn toàn sự đụng chạm thể xác. Như cách nói của Sayle: "Không thể tạo dựng cuộc truy hoan trực tuyến." Điều này một phần do các quá trình phản ứng của tế bào diễn ra khi người bị chạm vào. San Tiffany, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Va chạm tại Trường Y Miller thuộc Đại học Miami, giải thích "va chạm vừa phải" sẽ kích thích các thụ thể áp lực dưới da. "Điều đó kích hoạt phản ứng dây chuyền, vốn làm chậm hệ thần kinh," bà nói. "Nhịp tim chậm lại, huyết áp chậm lại và sóng não thay đổi theo hướng giảm bớt, đó là trạng thái thư giãn." Nồng độ cortisol, hormone căng thẳng giết chết tế bào miễn dịch, giảm khi cơ thể chúng ta bị chạm vào, trong khi các tế bào sát thủ tự nhiên (tiêu diệt vi khuẩn, virus và tế bào ung thư) tăng lên, theo nghiên cứu của Field, vốn tìm hiểu liệu pháp massage. "Thật tréo ngoe, vào lúc này khi việc đụng chạm thể xác không xảy ra," bà nói, "chúng ta không còn được tế bào sát thủ tự nhiên bảo vệ để tiêu diệt virus." Dựa trên nghiên cứu của bà về "đụng chạm vừa phải", Field cho biết những người sống một mình vẫn có thể tránh tình trạng thiếu độ tiếp xúc bằng cách "tự chạm". Điều đó thậm chí bao gồm các hoạt động đơn giản như giãn người và đi bộ, vốn kích thích các thụ thể áp lực ở đáy bàn chân. Tham gia vào tình dục ảo chắc chắn thuộc loại đó, nếu người tham gia sẵn sàng tham gia tích cực. Sự thỏa mãn sâu sắc hơn Trong số những người tổ chức và tham gia trải nghiệm tình dục trực tuyến, tất cả đều nói rằng họ có thể sẽ tiếp tục với trải nghiệm ảo ngay cả khi đã an toàn để giao lưu với người lạ. Sự gần gũi trực tuyến mang đến điều gì đó độc đáo - khả năng ở nhà nhưng vẫn tham gia vào hoạt động khiến mình thỏa mãn, với nhiều người hơn ở phạm vi địa lý rộng hơn, với chi phí tối thiểu hoặc bằng không. Tuy nhiên, các sự kiện dẫn đến việc tiếp xúc trực tiếp có thể sẽ bùng nổ. "Lịch sử hàng ngàn năm về những gì xảy ra hậu đại dịch và hậu chiến cho thấy mọi người bắt đầu làm tình," Sayle nói. "Chuyện đó sẽ xảy ra." Đại dịch cũng có thể có tác động khác - có thể khiến tất cả chúng ta nhận ra rằng mình thiếu thốn đụng chạm thể xác như thế nào. Trước dịch Covid-19, chuyên gia va chạm Field và các đồng nghiệp đã thực hiện một nghiên cứu, trong đó họ quan sát mức độ mọi người chạm vào nhau tại cửa khởi hành ở sân bay. Mọi người chạm vào nhau, Field nói, chỉ 4% thời gian. Họ nói chuyện điện thoại 68% thời gian. Các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội đã khiến chúng ta cách xa nhau trước khi có dịch. Giờ đây, chúng tạo điều kiện cho mọi người bên nhau. "Tôi nghĩ những gì Covid gây ra đã làm trầm trọng thêm tình trạng mất đụng chạm," Field nói. "Có thể mọi người bắt đầu trân trọng việc họ đã mất đi sự va chạm họ từng có." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC WorkLife.

[ 108, 287, 285, 161, 2077, 420, 229, 626, 25284, 16244, 332, 8600, 103, 116, 135, 457, 145, 226, 414, 1581, 115, 420, 229, 109, 1108, 384, 2074, 821, 270, 119, 308, 315, 106, 394, 543, 417, 114, 573, 4271, 4930, 21297, 2723, 149, 152, 257, 290, 178, 119, 704, 1014, 1549, 10806, 1447, 110, 855, 295, 532, 259, 218, 602, 434, 268, 1939, 865, 350, 273, 414, 1581, 521, 158, 6513, 1350, 1423, 880, 2001, 1087, 180, 521, 191, 536, 158, 573, 684, 133, 2200, 205, 235, 427, 2159, 603, 105, 547, 2052, 16811, 181, 339, 257, 108, 121, 847, 1028, 1007, 141, 115, 2160, 807, 6906, 11376, 3852, 4114, 2027, 16179, 10876, 602, 114, 2034, 8315, 504, 420, 229, 115, 419, 174, 141, 120, 476, 419, 1138, 128, 377, 3496, 278, 683, 111, 738, 354, 224, 202, 113, 3622, 25284, 16244, 332, 8600, 5365, 294, 1968, 419, 150, 106, 130, 114, 120, 111, 268, 165, 123, 125, 120, 218, 154, 1659, 597, 105, 436, 581, 233, 144, 589, 270, 3636, 4437, 4921, 332, 155, 380, 500, 1703, 1843, 183, 104, 1108, 3622, 103, 129, 150, 116, 166, 111, 134, 377, 17201, 1218, 1412, 1452, 13089, 454, 2620, 106, 489, 274, 223, 144, 2311, 896, 2390, 406, 119, 120, 111, 4594, 902, 106, 1138, 299, 1495, 145, 13089, 3751, 6072, 606, 230, 108, 121, 630, 152, 119, 602, 115, 2967, 125, 108, 121, 119, 165, 2806, 177, 288, 481, 602, 133, 552, 156, 148, 253, 4969, 380, 301, 221, 390, 273, 414, 13089, 110, 270, 990, 119, 4502, 2046, 120, 398, 896, 106, 602, 652, 519, 602, 454, 1623, 428, 226, 248, 115, 434, 268, 165, 109, 2281, 3622, 205, 2648, 170, 13089, 163, 239, 165, 669, 25284, 16244, 332, 8600, 496, 253, 18461, 112, 800, 406, 203, 1189, 650, 140, 350, 130, 114, 604, 519, 602, 1720, 105, 129, 273, 414, 108, 4765, 155, 103, 602, 115, 650, 267, 134, 306, 3644, 225, 1637, 1861, 268, 165, 116, 113, 120, 491, 704, 443, 1031, 114, 111, 557, 481, 104, 25284, 16244, 332, 8600, 105, 290, 178, 107, 230, 3794, 179, 126, 521, 602, 406, 203, 620, 2552, 2075, 130, 932, 268, 165, 116, 2281, 3622, 13220, 298, 273, 4399, 173, 1272, 293, 213, 127, 107, 404, 106, 173, 1272, 205, 818, 195, 119, 186, 120, 499, 157, 105, 109, 2699, 1183, 278, 932, 146, 300, 628, 10858, 1623, 428, 156, 394, 153, 406, 1143, 2840, 2133, 136, 628, 235, 427, 110, 1329, 652, 5540, 170, 120, 1281, 830, 2723, 233, 148, 120, 1108, 123, 443, 437, 18005, 235, 12782, 155, 109, 2281, 3622, 205, 818, 855, 128, 1108, 145, 13089, 115, 268, 382, 233, 115, 422, 3643, 858, 144, 2705, 1281, 205, 406, 436, 1177, 158, 111, 406, 203, 112, 2932, 332, 1498, 108, 121, 537, 359, 224, 150, 143, 195, 119, 120, 111, 268, 382, 105, 111, 420, 2471, 146, 300, 205, 818, 821, 1490, 107, 136, 6751, 5121, 257, 1281, 830, 821, 270, 105, 979, 155, 144, 272, 1919, 315, 241, 682, 215, 260, 103, 170, 179, 150, 110, 136, 346, 175, 114, 1991, 2133, 136, 4803, 421, 572, 351, 156, 163, 106, 346, 175, 114, 205, 818, 113, 273, 4399, 120, 1281, 830, 2723, 126, 177, 107, 136, 114, 174, 169, 203, 450, 3456, 231, 116, 292, 218, 106, 146, 308, 113, 146, 300, 136, 628, 233, 186, 129, 174, 169, 133, 602, 385, 105, 129, 107, 136, 270, 990, 821, 270, 119, 527, 319, 1409, 11923, 740, 205, 818, 888, 887, 166, 2480, 116, 147, 187, 273, 4399, 158, 111, 115, 370, 124, 120, 173, 130, 2118, 3606, 105, 394, 636, 205, 406, 235, 2165, 303, 475, 286, 2118, 3606, 128, 7743, 320, 8007, 199, 114, 656, 111, 467, 123, 450, 633, 581, 2118, 3606, 106, 377, 12015, 1508, 257, 194, 28546, 173, 293, 213, 1263, 520, 273, 681, 104, 1271, 12912, 10140, 204, 343, 726, 1696, 113, 475, 286, 115, 321, 14776, 138, 253, 22121, 648, 119, 496, 226, 221, 318, 737, 9106, 253, 19283, 112, 311, 636, 153, 1108, 2118, 3606, 178, 462, 235, 704, 443, 1696, 211, 797, 119, 156, 1139, 394, 1281, 830, 205, 818, 235, 2165, 303, 675, 712, 122, 233, 203, 450, 202, 106, 144, 1991, 2133, 481, 628, 233, 652, 1395, 106, 110, 136, 346, 175, 117, 129, 223, 199, 821, 9872, 421, 572, 389, 111, 167, 386, 2944, 119, 527, 235, 2165, 1339, 253, 5864, 135, 457, 142, 107, 6324, 108, 28597, 115, 1560, 338, 4535, 111, 557, 481, 768, 2983, 722, 108, 121, 200, 105, 238, 203, 160, 17369, 115, 146, 300, 205, 818, 2723, 113, 221, 390, 273, 3715, 298, 166, 397, 20880, 115, 140, 530, 119, 111, 145, 154, 289, 434, 146, 300, 205, 818, 821, 4368, 520, 116, 204, 1560, 338, 104, 7743, 320, 8007, 119, 5335, 111, 557, 481, 108, 121, 1222, 15343, 114, 160, 16009, 2944, 235, 11500, 215, 146, 308, 114, 146, 300, 205, 406, 9289, 113, 737, 1919, 105, 129, 737, 1919, 117, 3332, 306, 1263, 1558, 176, 119, 13089, 105, 120, 111, 211, 682, 214, 808, 146, 300, 205, 818, 235, 427, 113, 147, 1244, 120, 259, 128, 106, 3622, 205, 818, 2723, 103, 213, 843, 518, 334, 309, 818, 235, 12782, 103, 905, 1014, 205, 818, 179, 2684, 148, 797, 105, 652, 1395, 163, 106, 268, 165, 138, 109, 490, 210, 566, 786, 125, 205, 818, 115, 463, 776, 335, 979, 155, 144, 182, 2151, 125, 205, 818, 105, 106, 2693, 1357, 114, 144, 386, 2944, 136, 4803, 2046, 144, 893, 2151, 205, 818, 215, 115, 129, 453, 111, 211, 105, 117, 111, 211, 453, 519, 13089, 103, 111, 222, 787, 1072, 288, 481, 106, 25132, 4667, 407, 225, 136, 1452, 454, 919, 350, 174, 169, 581, 107, 377, 269, 3546, 257, 138, 1275, 823, 347, 3522, 197, 1651, 111, 24328, 320, 4689, 257, 108, 121, 1085, 783, 4495, 103, 790, 953, 370, 111, 436, 113, 221, 1581, 2005, 1316, 453, 109, 2699, 436, 527, 610, 144, 146, 300, 205, 818, 143, 215, 211, 119, 156, 453, 807, 129, 2312, 7940, 1447, 215, 518, 334, 499, 157, 233, 105, 120, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2557, 459, 253, 187, 129, 142, 266, 920, 138, 737, 9106, 602, 296, 182, 13089, 3013, 722, 115, 687, 669, 138, 204, 720, 235, 12782, 119, 116, 491, 111, 145, 602, 163, 434, 683, 235, 704, 443, 235, 2165, 1 ]

world-48018980

https://www.bbc.com/vietnamese/world-48018980

Kim Jong un và Vladimir Putin sẽ gặp lần đầu ở Vladivostok

Thông tấn xã Bắc Hàn xác nhận ông Kim Jong-un sẽ tới Nga sớm trong cuộc gặp đầu tiên với Tổng thống Vladimir Putin.

Hai nhà lãnh đạo được nhìn nhận là 'cứng rắn' như nhau nhưng có các chương trình nghị sự rất khác nhau Mặc dù chưa công bố chính thức ngày cụ thể, Điện Kremlin cũng cho biết hai người sẽ gặp nhau "vào nửa cuối tháng Tư". Bất kỳ cuộc gặp nào giữa hai đồng minh cũ cũng sẽ diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Bắc Hàn, sau khi hội nghị thượng đỉnh với Mỹ thất bại hồi tháng Hai ở Hà Nội. VN: Thủ tướng Phúc sẽ dự Diễn đàn 'Vành đai, Con đường' ở TQ TBT Trọng gửi điện 'chúc mừng lãnh đạo Triều Tiên' Bắc Hàn thử vũ khí dẫn đường mới Bắc Hàn họp bàn cải cách đất nước Nhưng Nga và Bắc Hàn có những chương trình nghị sự khác nhau, được đưa vào các cuộc đàm phán, dự kiến diễn ra tại thành phố Vladivostok phía đông của Nga. Moscow ảnh hưởng như thế nào với Bắc Hàn? Liên Xô từng là đồng minh lớn của Bắc Hàn về hợp tác kinh tế, trao đổi văn hóa và viện trợ. Liên Xô cũng cung cấp cho Bắc Hàn những bí quyết hạt nhân ban đầu. Nhưng kể từ sự sụp đổ của Bức màn sắt (the Iron Curtain), mối quan hệ giữa hai nước chịu nhiều tổn thất. Với các ràng buộc về hệ tư tưởng yếu dần đi, không có lý do gì để sửa chữa mối quan hệ này. Và xét theo phương diện đối tác thương mại, Bắc Hàn không hấp dẫn lắm đối với Nga, vì Bắc Hàn không thể chi trả mức giá của thị trường quốc tế. Trong thời Chiến Tranh Lạnh, hai nước từng là đồng minh thân thiết Kể từ khi mối bất hòa giữa Nga và phương Tây lớn dần từ đầu những năm 2000, mối quan hệ Nga-Triều bắt đầu được cải thiện. Moscow ủng hộ các quốc gia "dựa trên logic cũ rằng kẻ thù của kẻ thù là bạn của tôi", giáo sư Andrei Lankov của Đại học Kookmin tại Seoul giải thích. Cuộc gặp song phương cuối cùng giữa Bắc Hàn với Nga diễn ra năm 2011, khi đó, Tổng thống Dmitry Medvedev gặp cha của ông Kim, ông Kim Jong-il. Mối quan hệ của họ có ý nghĩa về mặt địa lý - họ chia sẻ một đường biên giới ngắn không xa thành phố cảng Vladivostok quan trọng của Nga, nơi ông Kim Jong-un và ông Vladimir Putin dự kiến sẽ gặp nhau. Theo Bộ Ngoại giao Nga, khoảng 8.000 lao động nhập cư Bắc Hàn đang làm việc tại Nga, gửi tiền về nước. Một số thống kê khác ước tính rằng con số đó thực tế còn lớn hơn nhiều. Theo lệnh trừng phạt hiện tại của Liên Hiệp Quốc, tất cả những lao động này sẽ bị gửi trả lại Bắc Hàn vào cuối năm nay. Bắc Hàn muốn gì? Hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội giữa ông Kim Jong-un và ông Donald Trump thất bại, không đạt được bất kỳ thỏa thuận hay tiến bộ nào về chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Đó là một kết quả mà các lãnh đạo Bắc Hàn không ngờ tới. Bắc Hàn hy vọng đạt được một thỏa thuận nới lỏng một số lệnh trừng phạt đang gây tổn hại cho nền kinh tế nước này. Hội nghị Thượng đỉnh tại Hà Nội tháng 2/2019 thất bại Giáo sư Lankov nói: "Các lệnh trừng phạt quốc tế đang bắt đầu có hiệu lực và không có sự thay đổi trong quan điểm của Mỹ, rất khó có khả năng các lệnh trừng phạt này được dỡ bỏ và Bắc Hàn sẽ được giao thương với thế giới bên ngoài". Vì vậy, Bắc Hàn cần liên hệ với tất cả những ai có thể hữu ích cho việc đạt được mục tiêu đó. Bất cứ điều gì từ các tiến bộ thực tế tới các hỗ trợ ngoại giao mang tính biểu tượng đều có ích cho Bình Nhưỡng. Alexey Muraviev thuộc Đại học Curtain ở Perth, Australia, nói rằng Bắc Hàn phải cho Mỹ thấy "họ không bị cô lập". "Nếu họ có thể chứng tỏ rằng các cường quốc vẫn đang ủng hộ họ, điều này sẽ giúp họ có thêm quyền lực để đàm phán với Mỹ và Trung Quốc." Vì vậy, Nga là một lựa chọn hấp dẫn. "Ông Kim cần được đánh giá cao," ông Muraviev nói. "Ông ấy khá khéo léo trong các tình huống ngoại giao khó khăn vì lợi ích kinh tế của Bắc Hàn - và cho sự sống còn của chế độ của ông ta." Việc tán tỉnh các đối tác đi đôi với việc đổi mới các hoạt động thử tên lửa để gây áp lực buộc Washington quay trở lại bàn đàm phán. "Chiến lược của Bắc Hàn luôn luôn là 'đi trên dây' giữa các cuộc xung đột của các cường quốc thế giới và nhận được những nhượng bộ theo cách đó," Park Young-ja, nhà nghiên cứu tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói với BBC Tiếng Hàn: "Vì vậy, cuộc gặp với Nga có thể là một lá bài mà Bắc Hàn bày ra để đối đầu với Trung Quốc và Mỹ." Moscow muốn gì? Tổng thống Putin từ lâu đã háo hức được gặp nhà lãnh đạo Bắc Hàn. Tuy nhiên, trong hai hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim, điện Kremlin phần nào bị gạt ra bên lề. Vì vậy, sau cuộc hội đàm thất bại tại Hà Nội, cuộc gặp với Kim Jong-un là cơ hội tốt để ông Putin đưa Moscow trở lại sân chơi. Nga không cho rằng Bắc Hàn sẽ từ bỏ vũ khí hạt nhân Giống như Mỹ và Trung Quốc, Nga không thoải mái với việc Bắc Hàn là một quốc gia hạt nhân và kể từ đầu những năm 2000, Nga đã tham gia các cuộc đàm phán sáu bên vốn thất bại, sau khi Bình Nhưỡng rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân. Nhưng không giống như Washington, Moscow muốn chấp nhận thực trạng: phi hạt nhân hóa được coi là một mục tiêu phi thực tế, nên Kremlin thay vào đó muốn đàm phán với Bình Nhưỡng nhằm ổn định tình hình. Sự tham gia của Nga cũng là vấn đề về uy tín và danh tiếng. Bất kể mối quan hệ giữa Mỹ và Bắc Hàn sẽ phát triển như thế nào, Nga rất muốn được tham gia ít nhất ở một mức độ nào đó. Nếu ông Putin cố gắng góp mặt được một chút trong tình huống này, ông có thể cho thấy rằng Nga vẫn còn hiện diện trong khu vực. Và thậm chí còn tốt hơn nếu Kremlin đóng góp một cách có ý nghĩa để giải quyết tình hình Bắc Hàn. Kết quả dự kiến của đàm phán Kim-Putin? Các dự đoán hầu hết cho rằng sẽ không có bất kỳ thỏa thuận chính nào đạt được giữa hai nước. Bên cạnh việc nhận được một số sự công nhận và đòn bẩy quốc tế cho các cuộc đàm phán trong tương lai với Washington, Bắc Hàn chủ yếu quan tâm đến tiền. Bắc Hàn coi vũ khí hạt nhân là chìa khóa quân sự Ông Lankov nói: "Tình hình kinh tế của đất nước rất tồi tệ và Bình Nhưỡng rất muốn nới lỏng các lệnh trừng phạt để có thể thực hiện hoạt động thương mại. Bắc Hàn cũng muốn nhận tiền miễn phí dưới dạng viện trợ." Tuy nhiên, không có khả năng các điều nói trên sẽ đến từ Moscow. Ông Lankov nói rằng Moscow vẫn giữ cảm giác chủ đạo rằng Bắc Hàn là một quốc gia không đáng tin cậy và không thể quản lý được, nện họ sẽ không chi nhiều tiền cho Bắc Hàn. Trong khi tiền là thứ Bắc Hàn cần nhất. "Tôi không nghĩ Bắc Hàn có thể nhận được nhiều từ Nga", Lee Jai-chun, cựu đại sứ Hàn Quốc tại Nga, nói với BBC Tiếng Hàn. "Nền kinh tế Nga đang ở trong tình trạng khó khăn sau các lệnh trừng phạt đối với Crimea. Cuộc gặp sẽ là chỉ là một cách ra hiệu nhắm đến chính quyền Trump và Hàn Quốc." Một cuộc họp cũng sẽ có các tác động trong nước, ông nói. "Người dân Bắc Hàn biết rằng hội nghị thượng đỉnh với Mỹ đã thất bại nên cuộc gặp với Nga có thể là một 'vở diễn' với họ." Về quan hệ kinh tế, Nga bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. "Nga sẽ không chính thức vi phạm các biện pháp trừng phạt đó", ông Lankov nói. "Moscow cùng lắm chỉ có thể nhắm mắt làm ngơ trước một số vi phạm lệnh trừng phạt nhỏ." Các vi phạm công khai sẽ chỉ làm tổn hại lợi ích của Nga trong khi mang lại rất ít lợi ích: Bắc Hàn không phải là thị trường xuất khẩu quan trọng của Nga, và không có sản phẩm chính nào hữu ích cho Nga. "Vì vậy, nhiều nhất, sẽ có một số lời hứa viện trợ tượng trưng nhỏ," ông Lankov bình luận, "rất nhiều hứa hẹn với rất ít hành động". "Moscow cảnh giác chi tiền cho một quốc gia được coi là cực kỳ không đáng tin cậy, đặc biệt là vào thời điểm mà chính Nga đang phải chịu các lệnh trừng phạt quốc tế." Vì vậy, cuối cùng, Nga có thể chỉ là một tiếng nói khác thúc giục Bắc Hàn chống lại các căng thẳng leo thang trong khi Kim Jong-un thì hy vọng cuộc gặp có thể đưa ông ta vào một vòng đàm phán tốt hơn với Washington.

summarize: Hai nhà lãnh đạo được nhìn nhận là 'cứng rắn' như nhau nhưng có các chương trình nghị sự rất khác nhau Mặc dù chưa công bố chính thức ngày cụ thể, Điện Kremlin cũng cho biết hai người sẽ gặp nhau "vào nửa cuối tháng Tư". Bất kỳ cuộc gặp nào giữa hai đồng minh cũ cũng sẽ diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với Bắc Hàn, sau khi hội nghị thượng đỉnh với Mỹ thất bại hồi tháng Hai ở Hà Nội. VN: Thủ tướng Phúc sẽ dự Diễn đàn 'Vành đai, Con đường' ở TQ TBT Trọng gửi điện 'chúc mừng lãnh đạo Triều Tiên' Bắc Hàn thử vũ khí dẫn đường mới Bắc Hàn họp bàn cải cách đất nước Nhưng Nga và Bắc Hàn có những chương trình nghị sự khác nhau, được đưa vào các cuộc đàm phán, dự kiến diễn ra tại thành phố Vladivostok phía đông của Nga. Moscow ảnh hưởng như thế nào với Bắc Hàn? Liên Xô từng là đồng minh lớn của Bắc Hàn về hợp tác kinh tế, trao đổi văn hóa và viện trợ. Liên Xô cũng cung cấp cho Bắc Hàn những bí quyết hạt nhân ban đầu. Nhưng kể từ sự sụp đổ của Bức màn sắt (the Iron Curtain), mối quan hệ giữa hai nước chịu nhiều tổn thất. Với các ràng buộc về hệ tư tưởng yếu dần đi, không có lý do gì để sửa chữa mối quan hệ này. Và xét theo phương diện đối tác thương mại, Bắc Hàn không hấp dẫn lắm đối với Nga, vì Bắc Hàn không thể chi trả mức giá của thị trường quốc tế. Trong thời Chiến Tranh Lạnh, hai nước từng là đồng minh thân thiết Kể từ khi mối bất hòa giữa Nga và phương Tây lớn dần từ đầu những năm 2000, mối quan hệ Nga-Triều bắt đầu được cải thiện. Moscow ủng hộ các quốc gia "dựa trên logic cũ rằng kẻ thù của kẻ thù là bạn của tôi", giáo sư Andrei Lankov của Đại học Kookmin tại Seoul giải thích. Cuộc gặp song phương cuối cùng giữa Bắc Hàn với Nga diễn ra năm 2011, khi đó, Tổng thống Dmitry Medvedev gặp cha của ông Kim, ông Kim Jong-il. Mối quan hệ của họ có ý nghĩa về mặt địa lý - họ chia sẻ một đường biên giới ngắn không xa thành phố cảng Vladivostok quan trọng của Nga, nơi ông Kim Jong-un và ông Vladimir Putin dự kiến sẽ gặp nhau. Theo Bộ Ngoại giao Nga, khoảng 8.000 lao động nhập cư Bắc Hàn đang làm việc tại Nga, gửi tiền về nước. Một số thống kê khác ước tính rằng con số đó thực tế còn lớn hơn nhiều. Theo lệnh trừng phạt hiện tại của Liên Hiệp Quốc, tất cả những lao động này sẽ bị gửi trả lại Bắc Hàn vào cuối năm nay. Bắc Hàn muốn gì? Hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội giữa ông Kim Jong-un và ông Donald Trump thất bại, không đạt được bất kỳ thỏa thuận hay tiến bộ nào về chương trình hạt nhân của Bắc Hàn. Đó là một kết quả mà các lãnh đạo Bắc Hàn không ngờ tới. Bắc Hàn hy vọng đạt được một thỏa thuận nới lỏng một số lệnh trừng phạt đang gây tổn hại cho nền kinh tế nước này. Hội nghị Thượng đỉnh tại Hà Nội tháng 2/2019 thất bại Giáo sư Lankov nói: "Các lệnh trừng phạt quốc tế đang bắt đầu có hiệu lực và không có sự thay đổi trong quan điểm của Mỹ, rất khó có khả năng các lệnh trừng phạt này được dỡ bỏ và Bắc Hàn sẽ được giao thương với thế giới bên ngoài". Vì vậy, Bắc Hàn cần liên hệ với tất cả những ai có thể hữu ích cho việc đạt được mục tiêu đó. Bất cứ điều gì từ các tiến bộ thực tế tới các hỗ trợ ngoại giao mang tính biểu tượng đều có ích cho Bình Nhưỡng. Alexey Muraviev thuộc Đại học Curtain ở Perth, Australia, nói rằng Bắc Hàn phải cho Mỹ thấy "họ không bị cô lập". "Nếu họ có thể chứng tỏ rằng các cường quốc vẫn đang ủng hộ họ, điều này sẽ giúp họ có thêm quyền lực để đàm phán với Mỹ và Trung Quốc." Vì vậy, Nga là một lựa chọn hấp dẫn. "Ông Kim cần được đánh giá cao," ông Muraviev nói. "Ông ấy khá khéo léo trong các tình huống ngoại giao khó khăn vì lợi ích kinh tế của Bắc Hàn - và cho sự sống còn của chế độ của ông ta." Việc tán tỉnh các đối tác đi đôi với việc đổi mới các hoạt động thử tên lửa để gây áp lực buộc Washington quay trở lại bàn đàm phán. "Chiến lược của Bắc Hàn luôn luôn là 'đi trên dây' giữa các cuộc xung đột của các cường quốc thế giới và nhận được những nhượng bộ theo cách đó," Park Young-ja, nhà nghiên cứu tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói với BBC Tiếng Hàn: "Vì vậy, cuộc gặp với Nga có thể là một lá bài mà Bắc Hàn bày ra để đối đầu với Trung Quốc và Mỹ." Moscow muốn gì? Tổng thống Putin từ lâu đã háo hức được gặp nhà lãnh đạo Bắc Hàn. Tuy nhiên, trong hai hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim, điện Kremlin phần nào bị gạt ra bên lề. Vì vậy, sau cuộc hội đàm thất bại tại Hà Nội, cuộc gặp với Kim Jong-un là cơ hội tốt để ông Putin đưa Moscow trở lại sân chơi. Nga không cho rằng Bắc Hàn sẽ từ bỏ vũ khí hạt nhân Giống như Mỹ và Trung Quốc, Nga không thoải mái với việc Bắc Hàn là một quốc gia hạt nhân và kể từ đầu những năm 2000, Nga đã tham gia các cuộc đàm phán sáu bên vốn thất bại, sau khi Bình Nhưỡng rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân. Nhưng không giống như Washington, Moscow muốn chấp nhận thực trạng: phi hạt nhân hóa được coi là một mục tiêu phi thực tế, nên Kremlin thay vào đó muốn đàm phán với Bình Nhưỡng nhằm ổn định tình hình. Sự tham gia của Nga cũng là vấn đề về uy tín và danh tiếng. Bất kể mối quan hệ giữa Mỹ và Bắc Hàn sẽ phát triển như thế nào, Nga rất muốn được tham gia ít nhất ở một mức độ nào đó. Nếu ông Putin cố gắng góp mặt được một chút trong tình huống này, ông có thể cho thấy rằng Nga vẫn còn hiện diện trong khu vực. Và thậm chí còn tốt hơn nếu Kremlin đóng góp một cách có ý nghĩa để giải quyết tình hình Bắc Hàn. Kết quả dự kiến của đàm phán Kim-Putin? Các dự đoán hầu hết cho rằng sẽ không có bất kỳ thỏa thuận chính nào đạt được giữa hai nước. Bên cạnh việc nhận được một số sự công nhận và đòn bẩy quốc tế cho các cuộc đàm phán trong tương lai với Washington, Bắc Hàn chủ yếu quan tâm đến tiền. Bắc Hàn coi vũ khí hạt nhân là chìa khóa quân sự Ông Lankov nói: "Tình hình kinh tế của đất nước rất tồi tệ và Bình Nhưỡng rất muốn nới lỏng các lệnh trừng phạt để có thể thực hiện hoạt động thương mại. Bắc Hàn cũng muốn nhận tiền miễn phí dưới dạng viện trợ." Tuy nhiên, không có khả năng các điều nói trên sẽ đến từ Moscow. Ông Lankov nói rằng Moscow vẫn giữ cảm giác chủ đạo rằng Bắc Hàn là một quốc gia không đáng tin cậy và không thể quản lý được, nện họ sẽ không chi nhiều tiền cho Bắc Hàn. Trong khi tiền là thứ Bắc Hàn cần nhất. "Tôi không nghĩ Bắc Hàn có thể nhận được nhiều từ Nga", Lee Jai-chun, cựu đại sứ Hàn Quốc tại Nga, nói với BBC Tiếng Hàn. "Nền kinh tế Nga đang ở trong tình trạng khó khăn sau các lệnh trừng phạt đối với Crimea. Cuộc gặp sẽ là chỉ là một cách ra hiệu nhắm đến chính quyền Trump và Hàn Quốc." Một cuộc họp cũng sẽ có các tác động trong nước, ông nói. "Người dân Bắc Hàn biết rằng hội nghị thượng đỉnh với Mỹ đã thất bại nên cuộc gặp với Nga có thể là một 'vở diễn' với họ." Về quan hệ kinh tế, Nga bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. "Nga sẽ không chính thức vi phạm các biện pháp trừng phạt đó", ông Lankov nói. "Moscow cùng lắm chỉ có thể nhắm mắt làm ngơ trước một số vi phạm lệnh trừng phạt nhỏ." Các vi phạm công khai sẽ chỉ làm tổn hại lợi ích của Nga trong khi mang lại rất ít lợi ích: Bắc Hàn không phải là thị trường xuất khẩu quan trọng của Nga, và không có sản phẩm chính nào hữu ích cho Nga. "Vì vậy, nhiều nhất, sẽ có một số lời hứa viện trợ tượng trưng nhỏ," ông Lankov bình luận, "rất nhiều hứa hẹn với rất ít hành động". "Moscow cảnh giác chi tiền cho một quốc gia được coi là cực kỳ không đáng tin cậy, đặc biệt là vào thời điểm mà chính Nga đang phải chịu các lệnh trừng phạt quốc tế." Vì vậy, cuối cùng, Nga có thể chỉ là một tiếng nói khác thúc giục Bắc Hàn chống lại các căng thẳng leo thang trong khi Kim Jong-un thì hy vọng cuộc gặp có thể đưa ông ta vào một vòng đàm phán tốt hơn với Washington.

[ 108, 287, 285, 161, 891, 152, 261, 247, 117, 485, 238, 106, 18600, 2238, 257, 128, 527, 170, 107, 109, 741, 277, 411, 144, 215, 211, 527, 1623, 428, 289, 135, 399, 122, 329, 191, 798, 136, 103, 1972, 3779, 127, 114, 217, 196, 111, 134, 683, 527, 189, 10492, 1457, 608, 253, 1005, 340, 2585, 393, 204, 683, 224, 415, 196, 210, 494, 1363, 127, 134, 407, 124, 138, 221, 318, 146, 308, 195, 119, 360, 2564, 187, 129, 213, 411, 1292, 1410, 119, 200, 946, 1351, 496, 253, 891, 108, 121, 337, 2467, 3641, 596, 477, 1817, 134, 382, 2742, 685, 13904, 772, 4127, 1528, 12979, 108, 121, 903, 3500, 1152, 916, 1526, 25852, 376, 1728, 261, 247, 1694, 1736, 257, 360, 542, 932, 705, 482, 458, 361, 239, 360, 542, 720, 746, 655, 173, 282, 142, 311, 468, 105, 360, 542, 107, 120, 741, 277, 411, 144, 211, 1481, 117, 251, 138, 109, 204, 883, 6088, 382, 357, 407, 124, 149, 164, 548, 12466, 505, 823, 104, 2062, 1974, 349, 580, 128, 175, 224, 119, 360, 542, 347, 560, 1223, 434, 106, 210, 494, 301, 104, 360, 542, 125, 279, 274, 236, 955, 992, 345, 355, 471, 105, 760, 5233, 560, 1223, 127, 870, 373, 114, 360, 542, 120, 1039, 302, 991, 157, 504, 2656, 311, 546, 148, 144, 1832, 880, 104, 1271, 1789, 2045, 2599, 16497, 20587, 14533, 8888, 231, 856, 882, 146, 300, 415, 196, 142, 668, 158, 1858, 946, 112, 1224, 176, 109, 921, 661, 125, 300, 276, 597, 675, 1429, 2251, 110, 107, 241, 180, 218, 130, 1298, 1520, 882, 146, 300, 433, 619, 587, 181, 412, 681, 195, 274, 432, 3760, 360, 542, 110, 1916, 458, 1801, 195, 119, 1812, 171, 360, 542, 110, 136, 692, 456, 537, 314, 104, 461, 271, 198, 1345, 298, 221, 1323, 3086, 9447, 196, 142, 434, 106, 210, 494, 481, 583, 1313, 1815, 148, 129, 882, 295, 544, 415, 468, 105, 412, 658, 301, 1429, 148, 178, 120, 147, 2750, 103, 882, 146, 300, 468, 686, 24029, 290, 178, 117, 655, 6113, 1974, 535, 523, 109, 198, 165, 19444, 159, 5946, 1363, 160, 789, 1056, 104, 789, 1056, 106, 230, 104, 141, 646, 309, 441, 9877, 695, 6798, 104, 440, 214, 29363, 149, 3491, 272, 2496, 1503, 683, 1455, 412, 608, 264, 415, 360, 542, 119, 468, 407, 124, 147, 3908, 129, 397, 408, 234, 7206, 364, 5566, 683, 1041, 104, 118, 8119, 118, 948, 6835, 112, 4874, 176, 146, 300, 104, 154, 107, 108, 232, 404, 125, 447, 439, 241, 233, 154, 733, 1198, 116, 361, 749, 249, 1621, 110, 797, 164, 548, 2010, 12466, 146, 308, 104, 1812, 328, 118, 948, 2449, 105, 118, 2850, 1564, 382, 357, 134, 683, 1315, 520, 429, 836, 384, 1812, 545, 9850, 825, 192, 669, 867, 360, 542, 167, 140, 156, 149, 1812, 916, 379, 125, 1018, 430, 166, 234, 1685, 211, 1126, 334, 160, 219, 166, 150, 223, 216, 177, 301, 183, 2210, 520, 1047, 1465, 1029, 199, 149, 104, 560, 1239, 890, 525, 186, 120, 825, 192, 126, 134, 133, 916, 456, 153, 360, 542, 138, 608, 147, 1103, 360, 542, 278, 1376, 813, 411, 1292, 1410, 149, 337, 710, 415, 118, 948, 2449, 105, 118, 1477, 484, 946, 5429, 110, 764, 117, 295, 393, 893, 899, 194, 472, 317, 224, 125, 741, 277, 991, 157, 104, 360, 2537, 902, 106, 116, 299, 416, 145, 109, 261, 247, 360, 542, 110, 1274, 1988, 360, 542, 861, 584, 764, 117, 116, 893, 899, 3183, 2551, 116, 166, 1047, 1465, 1029, 167, 383, 1858, 799, 114, 639, 236, 216, 142, 433, 813, 411, 1144, 1410, 149, 337, 710, 253, 16394, 946, 1351, 754, 441, 695, 6798, 795, 2019, 1047, 1465, 1029, 198, 216, 167, 290, 178, 107, 614, 265, 105, 110, 107, 144, 346, 345, 113, 146, 318, 104, 968, 215, 455, 107, 555, 344, 109, 1047, 1465, 1029, 126, 117, 3332, 306, 105, 360, 542, 134, 117, 384, 432, 119, 175, 249, 367, 12152, 865, 934, 360, 542, 260, 316, 300, 119, 525, 186, 120, 375, 107, 136, 943, 812, 114, 156, 764, 117, 592, 464, 837, 2585, 532, 179, 218, 148, 109, 472, 317, 223, 216, 228, 109, 1174, 643, 470, 384, 518, 334, 284, 706, 413, 107, 812, 114, 644, 6981, 5523, 5948, 19730, 1792, 16918, 624, 440, 214, 14533, 8888, 231, 108, 121, 16085, 103, 8109, 123, 160, 360, 542, 139, 114, 200, 203, 10678, 110, 133, 602, 385, 340, 1731, 154, 107, 136, 463, 776, 160, 109, 1054, 198, 244, 167, 535, 523, 1934, 179, 126, 134, 422, 154, 107, 426, 168, 265, 130, 883, 689, 119, 200, 105, 151, 162, 294, 865, 934, 468, 106, 116, 1212, 680, 1916, 458, 112, 2455, 948, 260, 117, 403, 314, 291, 519, 118, 19730, 1792, 16918, 454, 2455, 728, 896, 3303, 5623, 113, 109, 205, 2104, 470, 384, 455, 1000, 171, 418, 812, 236, 216, 104, 360, 542, 233, 105, 114, 144, 307, 177, 104, 353, 359, 104, 118, 7326, 1068, 1505, 769, 109, 195, 274, 184, 1183, 119, 156, 345, 239, 109, 381, 192, 932, 465, 1114, 130, 383, 516, 265, 661, 1365, 1015, 319, 153, 746, 883, 5229, 189, 6184, 1010, 104, 360, 542, 637, 637, 106, 7556, 159, 1875, 257, 415, 109, 204, 1001, 1259, 104, 109, 1054, 198, 175, 249, 105, 238, 117, 120, 2268, 317, 181, 173, 4881, 2507, 8870, 686, 4575, 103, 152, 568, 402, 149, 1348, 1897, 202, 162, 165, 542, 890, 123, 119, 378, 1434, 542, 161, 189, 2778, 934, 204, 683, 119, 468, 107, 136, 106, 116, 1176, 392, 145, 360, 542, 1035, 124, 130, 195, 178, 119, 151, 162, 105, 9686, 1974, 278, 1376, 408, 234, 1564, 148, 727, 115, 7077, 108, 7658, 117, 683, 152, 261, 247, 360, 2537, 421, 572, 113, 196, 213, 411, 1292, 1410, 8137, 103, 726, 3779, 380, 224, 133, 3700, 124, 367, 2863, 112, 865, 934, 187, 204, 213, 883, 946, 1351, 149, 337, 1981, 204, 683, 119, 948, 2449, 106, 225, 213, 514, 130, 118, 1564, 251, 1974, 319, 153, 959, 6895, 468, 110, 114, 160, 360, 542, 134, 148, 306, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1251, 623, 293, 360, 542, 628, 238, 118, 948, 2449, 134, 228, 468, 1214, 113, 204, 683, 178, 462, 119, 408, 234, 2850, 7217, 1 ]

041125_aseanopening

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/11/041125_aseanopening

Hội nghị ASEAN khai mạc

Hội nghị thường niên khối ASEAN đã khai mạc ở thủ đô Vientiane của Lào, với nghị trình bao gồm các vấn đề như khu vực mậu dịch tự do, thỏa thuận chống khủng bố và có thể cả vấn đề Miến Điện thiếu tiến bộ trong cải cách dân chủ.

Thành phố Vientiane đã được sửa sang trước kỳ hội nghị, phụ nữ Lào được yêu cầu mặc váy quấn truyền thống, các quán bar bị đóng cửa và hạn chế giao thông. Tháng trước chính phủ Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng họ có trong tay thông tin nói có thể hội nghị ASEAN sẽ bị tấn công. Đài tiếng nói của chính phủ Lào tuần này cũng cho biết "các phần tử xấu" có thể sẽ cố gắng gây bất ổn. Phó thị trưởng Vientiane Boonchan Singhawong, được hãng Associated Press trích lời, nói: "Nhiệm vụ của nhân dân Lào là làm sao để hội nghị ASEAN có thể diễn ra tốt đẹp". "Người dân phải tuyệt đối chấp hành lệnh để thành phố sạch đẹp". Chính phủ Lào cũng hy vọng hội nghị này sẽ giúp quảng bá du lịch cho đất nước. Chủ đề chính Nghị trình hội nghị, với các cuộc họp Ngoại trưởng vào thứ Bảy và họp thượng đỉnh vào thứ Hai tới, là thảo luận hiệp định thương mại tự do giữa khu vực Đông Nam Á với Trung Quốc, và thỏa thuận chống khủng bố giữa ASEAN với Nhật Bản. Cũng có thông tin nói đã có nỗ lực vận động để các thành viên ASEAN rời bỏ nguyên tắc không can thiệp vào chuyện nội bộ của các nước khác và gây áp lực đòi hỏi cải cách dân chủ ở Miến Điện. Miến Điện vừa có vị Thủ tướng mới, với chính sách còn cứng rắn hơn người tiền nhiệm. Thế nhưng một quan chức ngoại giao cao cấp của nước này, ông Thuang Tun, nói với hãng thông tấn AP rằng ông không nghĩ ASEAN sẽ đề cập đến chủ đề này. "Tôi không nghĩ rằng ASEAN muốn bàn tới các vấn đề có tính nội bộ của các nước. Nước nào cũng có chuyện nội bộ của mình thế nhưng nước nào cũng có những thay đổi, cả Miến Điện cũng vậy". Có lẽ để đề phòng bị chỉ trích trong hội nghị, Miến Điện đã trả tự do cho một vài tù chính trị hồi cuối tuần rồi, kể cả cựu thủ lĩnh sinh viên Min Ko Naing. Tăng cường an ninh An ninh khá nghiêm ngặt trong hội nghị và các điểm kiểm soát đã được thiết lập ở nhiều ngả đường hạn chế dân từ các khu vực nông thôn và miền núi vào thành phố. Khách du lịch cũng được khuyến cáo không nên tới Vientiane vì không đủ phòng nghỉ. Ở Lào đã từng xảy ra nhiều vụ tấn công bằng bom mà nhà chức trách nói là do "các phần tử xấu" gây ra. Thường thì đây là các nhóm người Hmong, từng hậu thuẫn cho quân Mỹ hồi cuộc chiến Việt Nam và cáo buộc là bị chính phủ Lào phân biệt đối xử.

summarize: Thành phố Vientiane đã được sửa sang trước kỳ hội nghị, phụ nữ Lào được yêu cầu mặc váy quấn truyền thống, các quán bar bị đóng cửa và hạn chế giao thông. Tháng trước chính phủ Hoa Kỳ đã cảnh báo rằng họ có trong tay thông tin nói có thể hội nghị ASEAN sẽ bị tấn công. Đài tiếng nói của chính phủ Lào tuần này cũng cho biết "các phần tử xấu" có thể sẽ cố gắng gây bất ổn. Phó thị trưởng Vientiane Boonchan Singhawong, được hãng Associated Press trích lời, nói: "Nhiệm vụ của nhân dân Lào là làm sao để hội nghị ASEAN có thể diễn ra tốt đẹp". "Người dân phải tuyệt đối chấp hành lệnh để thành phố sạch đẹp". Chính phủ Lào cũng hy vọng hội nghị này sẽ giúp quảng bá du lịch cho đất nước. Chủ đề chính Nghị trình hội nghị, với các cuộc họp Ngoại trưởng vào thứ Bảy và họp thượng đỉnh vào thứ Hai tới, là thảo luận hiệp định thương mại tự do giữa khu vực Đông Nam Á với Trung Quốc, và thỏa thuận chống khủng bố giữa ASEAN với Nhật Bản. Cũng có thông tin nói đã có nỗ lực vận động để các thành viên ASEAN rời bỏ nguyên tắc không can thiệp vào chuyện nội bộ của các nước khác và gây áp lực đòi hỏi cải cách dân chủ ở Miến Điện. Miến Điện vừa có vị Thủ tướng mới, với chính sách còn cứng rắn hơn người tiền nhiệm. Thế nhưng một quan chức ngoại giao cao cấp của nước này, ông Thuang Tun, nói với hãng thông tấn AP rằng ông không nghĩ ASEAN sẽ đề cập đến chủ đề này. "Tôi không nghĩ rằng ASEAN muốn bàn tới các vấn đề có tính nội bộ của các nước. Nước nào cũng có chuyện nội bộ của mình thế nhưng nước nào cũng có những thay đổi, cả Miến Điện cũng vậy". Có lẽ để đề phòng bị chỉ trích trong hội nghị, Miến Điện đã trả tự do cho một vài tù chính trị hồi cuối tuần rồi, kể cả cựu thủ lĩnh sinh viên Min Ko Naing. Tăng cường an ninh An ninh khá nghiêm ngặt trong hội nghị và các điểm kiểm soát đã được thiết lập ở nhiều ngả đường hạn chế dân từ các khu vực nông thôn và miền núi vào thành phố. Khách du lịch cũng được khuyến cáo không nên tới Vientiane vì không đủ phòng nghỉ. Ở Lào đã từng xảy ra nhiều vụ tấn công bằng bom mà nhà chức trách nói là do "các phần tử xấu" gây ra. Thường thì đây là các nhóm người Hmong, từng hậu thuẫn cho quân Mỹ hồi cuộc chiến Việt Nam và cáo buộc là bị chính phủ Lào phân biệt đối xử.

[ 108, 287, 285, 161, 994, 2130, 17786, 115, 363, 5506, 586, 965, 393, 567, 411, 103, 573, 2870, 2285, 363, 436, 1531, 2157, 7111, 20169, 231, 1752, 11813, 109, 1027, 5435, 133, 609, 2621, 105, 576, 1712, 384, 206, 112, 1917, 965, 122, 256, 254, 336, 115, 313, 188, 641, 154, 107, 113, 600, 206, 193, 123, 107, 671, 567, 411, 1976, 134, 133, 1855, 2446, 762, 1575, 123, 104, 122, 256, 2285, 1881, 126, 127, 114, 1060, 2950, 1552, 2426, 3814, 207, 107, 671, 134, 2233, 4190, 383, 1539, 332, 3063, 112, 1097, 461, 1308, 17786, 16391, 9986, 8325, 10164, 9136, 363, 833, 8417, 1230, 5975, 788, 1476, 103, 795, 15822, 176, 14957, 197, 104, 157, 137, 2285, 106, 140, 350, 570, 567, 411, 1976, 107, 671, 1446, 124, 2289, 1142, 340, 11781, 137, 139, 3525, 923, 2093, 209, 1762, 570, 164, 2130, 1965, 1142, 340, 448, 256, 2285, 127, 861, 584, 567, 411, 126, 134, 422, 1682, 2484, 744, 478, 114, 1605, 3098, 483, 846, 122, 1594, 277, 567, 411, 103, 405, 109, 460, 720, 836, 1308, 138, 1157, 1819, 105, 720, 3350, 1410, 138, 1157, 891, 9336, 106, 843, 967, 2148, 190, 432, 835, 1180, 180, 1529, 322, 1610, 510, 132, 844, 405, 151, 2904, 105, 893, 1586, 1664, 757, 1493, 1529, 1976, 405, 1085, 3439, 1185, 269, 107, 206, 193, 123, 115, 107, 3562, 1248, 1582, 469, 570, 109, 164, 182, 1976, 3809, 306, 503, 3672, 110, 1036, 3124, 138, 953, 1554, 816, 104, 109, 507, 211, 105, 383, 516, 1248, 808, 419, 655, 173, 137, 185, 449, 2530, 6984, 2530, 2162, 2049, 107, 297, 596, 1341, 6227, 405, 122, 333, 177, 5535, 6242, 183, 280, 1634, 8797, 1888, 170, 172, 146, 853, 470, 384, 291, 1553, 104, 507, 474, 118, 1947, 4582, 3833, 231, 103, 123, 405, 833, 206, 1855, 3181, 641, 118, 110, 372, 1976, 134, 846, 2798, 792, 185, 846, 433, 800, 110, 372, 641, 1976, 1190, 746, 839, 109, 1067, 846, 107, 334, 1554, 816, 104, 109, 3098, 7521, 224, 127, 107, 953, 1554, 816, 104, 267, 868, 170, 507, 224, 127, 107, 479, 346, 13848, 186, 2530, 2162, 127, 1627, 340, 615, 642, 570, 846, 438, 133, 163, 788, 113, 567, 411, 103, 2530, 2162, 115, 456, 1180, 180, 114, 172, 696, 717, 122, 245, 1717, 1954, 1881, 6606, 1899, 186, 2387, 331, 950, 296, 182, 6224, 4964, 17701, 112, 3905, 3444, 305, 672, 1020, 672, 896, 849, 9380, 113, 567, 411, 105, 109, 1516, 2090, 820, 115, 363, 2414, 925, 449, 713, 4098, 1625, 576, 1712, 137, 563, 109, 322, 1610, 939, 2041, 105, 2176, 1687, 138, 164, 8525, 4605, 744, 478, 127, 363, 4506, 231, 341, 110, 237, 839, 17786, 171, 110, 620, 438, 10117, 108, 3854, 2285, 115, 563, 515, 488, 124, 713, 197, 1855, 135, 1588, 1238, 145, 152, 853, 605, 123, 106, 180, 2950, 1552, 2426, 3814, 207, 383, 1314, 8866, 143, 248, 106, 109, 491, 280, 4872, 103, 563, 515, 1973, 4837, 114, 252, 200, 1717, 460, 1076, 243, 132, 105, 341, 1170, 106, 133, 122, 256, 2285, 613, 1502, 923, 13265, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1678, 411, 1589, 778, 3929, 1976, 115, 550, 2232, 449, 331, 709, 17786, 104, 2285, 103, 405, 411, 277, 374, 2886, 109, 1067, 846, 128, 322, 1610, 7253, 414, 1180, 2350, 893, 1586, 1664, 757, 1493, 105, 107, 671, 186, 1067, 846, 2530, 2162, 2965, 1765, 816, 113, 655, 173, 137, 2120, 1 ]

041228_tourismimpact

https://www.bbc.com/vietnamese/business/story/2004/12/041228_tourismimpact

1 triệu người có thể bỏ du lịch Thái Lan

Hiệp hội các đại lý du lịch Thái Lan nói khoảng 1.2 triệu du khách nước ngoài có thể hủy vé đặt trước đến Thái Lan do hậu quả thiên tai hôm Chủ nhật.

Báo The Nation của Thái Lan dẫn lời tổng thư ký hiệp hội, Chidchai Sakormbadee, rằng khoảng 10% của ước đoán 12 triệu khách đến Thái Lan sẽ thay đổi kế hoạch. Nếu điều này xảy ra, nó sẽ gây thiệt hại khoảng 30 tỉ baht. Ông này nói riêng Phuket đã thường tiếp đón 1.5 triệu du khách trong bốn tháng từ 11 đến tháng Hai và nay khu vực này có nguy cơ thiệt hại nhiều nhất. Các tường thuật nói rằng 10 khách sạn và khu nghỉ mát ở Phuket đã bị thiệt hại nặng. Đối với thị trường nội địa, Hiệp hội quảng bá du lịch nội địa Thái cho biết người Thái Lan đã hủy kế hoạch đến Phuket trong tương lai trước mắt. Hiệp hội này cũng ước tính thu nhập du lịch nội địa năm nay sẽ giảm 10%, tương đương 30 tỉ baht.

summarize: Báo The Nation của Thái Lan dẫn lời tổng thư ký hiệp hội, Chidchai Sakormbadee, rằng khoảng 10% của ước đoán 12 triệu khách đến Thái Lan sẽ thay đổi kế hoạch. Nếu điều này xảy ra, nó sẽ gây thiệt hại khoảng 30 tỉ baht. Ông này nói riêng Phuket đã thường tiếp đón 1.5 triệu du khách trong bốn tháng từ 11 đến tháng Hai và nay khu vực này có nguy cơ thiệt hại nhiều nhất. Các tường thuật nói rằng 10 khách sạn và khu nghỉ mát ở Phuket đã bị thiệt hại nặng. Đối với thị trường nội địa, Hiệp hội quảng bá du lịch nội địa Thái cho biết người Thái Lan đã hủy kế hoạch đến Phuket trong tương lai trước mắt. Hiệp hội này cũng ước tính thu nhập du lịch nội địa năm nay sẽ giảm 10%, tương đương 30 tỉ baht.

[ 108, 287, 285, 161, 1110, 1482, 10699, 104, 579, 695, 1946, 1476, 1670, 593, 667, 2148, 4070, 29041, 176, 20693, 2689, 320, 3115, 20223, 103, 641, 545, 3442, 104, 3498, 1040, 1178, 1179, 547, 792, 579, 695, 134, 346, 1544, 2222, 9135, 2767, 431, 999, 126, 488, 1235, 335, 134, 383, 1882, 799, 545, 1100, 1494, 11604, 112, 208, 126, 123, 734, 14987, 115, 1589, 1297, 1340, 8795, 1179, 744, 547, 113, 2729, 253, 563, 1425, 792, 253, 891, 105, 275, 322, 1610, 126, 107, 841, 225, 1882, 799, 713, 5004, 303, 4065, 1802, 123, 641, 826, 547, 2052, 105, 322, 1207, 2501, 449, 14987, 115, 133, 1882, 799, 11011, 5323, 176, 405, 461, 1286, 1554, 439, 103, 1997, 567, 1682, 2484, 744, 478, 1554, 439, 579, 114, 1060, 280, 579, 695, 115, 1364, 2222, 763, 792, 14987, 113, 489, 1032, 965, 3791, 112, 1997, 567, 126, 127, 3498, 334, 498, 1324, 744, 478, 1554, 439, 147, 275, 134, 558, 3442, 103, 489, 1177, 1100, 1494, 11604, 112, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1997, 567, 109, 273, 241, 744, 478, 579, 695, 123, 545, 11945, 1179, 744, 547, 507, 351, 107, 671, 1364, 2356, 1295, 965, 792, 579, 695, 180, 1973, 416, 1217, 1311, 325, 483, 15053, 1 ]

vert-tra-39572210

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-39572210

Những biển báo hài hước ở Bhutan

Vùng đất Rồng Sấm, đó là tên của vương quốc Bhutan nằm dưới dãy Himalaya được phiên dịch đầy đủ sang tiếng Anh, nổi tiếng vì có một đời sống hiện đại chậm rãi hơn phần lớn thế giới bên ngoài.

Truyền hình và internet chỉ mới có từ năm 1999, và mạng điện thoại di động chỉ có bốn năm sau đó. Và không thể tin được, mãi đến năm 1960, công trình xây dựng con đường đầu tiên của quốc gia này mới được khởi công. Trước thời đó, cách duy nhất để đi vòng quanh Bhutan là đi bộ và băng qua những con đường sỏi đá quanh co giữa cảnh núi non trùng điệp. Nhưng đã có hơn 1.500km đường được xây dựng kể từ thời đó, và có những điều vui vẻ đặc biệt cho những ai lái xe trên những cung đường: đó là một số biển hiệu trên đường gây bất ngờ. Nơi người ta không thích nói ‘không’ Nơi người lao động xin làm việc không công Mekong, dòng sông của 60 triệu người Thường chúng rất hài hước, ngớ ngẩn và rất nổi bật, đó là một phần của Dự Án Dantak, một sáng kiến tài trợ của chính phủ Ấn Độ từ Tổ chức Đường xá Biên giới (BRO), trong hơn nửa thế kỷ qua nhằm giúp Bhutan vững vàng tiến tới thời kỳ hiện đại nhờ vào các dự án xây dựng và phát triển. Ở thành phố thứ hai của Bhutan có tên là Paro, nơi duy nhất có sân bay ở quốc gia này, chỉ có 12 phi công được phép thực hiện hạ cánh thủ công trên đường băng ngắn không cách gì nhìn rõ được giữa các dãy núi. Và ở đoạn uốn khúc gần đó trên con đường ngay bên dưới đường bay, nơi xe hơi dừng lại để ngắm cảnh tượng đẹp hoàn hảo của tháp canh Ta-Dzong có từ thế kỷ 17 tại thành phố này, tài xế sẽ nhìn thấy những biển báo hiệu thơ mộng cảnh báo về sự nguy hiểm khi lái xe trong lúc say xỉn, một kiểu điển hình trong các biển hiệu đường xá ở Bhutan. 'Sau khi uống whiskey, ngồi lái xe rất ghê' Các biển hiệu thường viết bằng tiếng Anh và thỉnh thoảng cũng có cả tiếng Dzhongka, ngôn ngữ chính thức của người Bhutan. Những tấm bảng này có khi thiếu dấu câu, chúng được cố ý làm vậy với mục đích làm dễ nhớ, nhờ vào các cụm từ được biến đổi gọn gàng và có lẽ không lường trước được dưới ngòi bút của các quan chức. 'Để lái xe đến nơi, chớ uống cồn chơi vơi' Chỉ có 75.000 xe hơi ở đất nước có tổng số 750.000 dân, với kích cỡ nhỏ bằng Thụy Sỹ, đường sá hầu như luôn vắng người. Không có nhiều biển báo hiệu giao thông trên đường. Thủ đô Thimpu là nơi duy nhất có một cây đèn hiệu giao thông - chỉ trong 24 giờ. Sau đó cây đèn này được thay thế bằng một cảnh sát giao thông nổi tiếng điều hành giao thông bằng các động tác thú vị với đôi tay có đeo găng tay trắng trên giao lộ nơi nhiều con đường đông đúc nhất thành phố băng qua. Giờ thì bạn hiểu rồi đó. Cùng với những cung đường núi luôn đầy gió, tốc độ là một trong những chủ đề thường được đề cập tới trên các bảng hiệu. Các kiểu biển hiệu vần điệu lại xuất hiện với những tấm bảng ghi "Lái xe nhanh thì gặp nạn nhanh" (Going faster will see disaster), hoặc những câu ít ghê rợn hơn như "Vào khúc quanh, chậm lại anh" (On the bend, go slow friend). Các biển hiệu có thể sáo mòn một cách cực đoan, đặc biệt khi nhằm cảnh báo nguy cơ không 'đi đến nơi về đến chốn'. "Cuộc đời là một chuyến đi, hãy đi cho hết" (Life is a journey, complete it), hoặc "Thời gian là tiền bạc, nhưng sự sống thì vô giá" (Time is money, but life is precious) nhằm nhắc nhở rằng mục đích cuối cùng là người lái xe phải về tới nơi an toàn. Vần điệu có thể đạt tới đỉnh cao, ví dụ như tấm biển hiệu, "Đừng vội, bình tĩnh, thiên đường hết chỗ rồi" (Don't hurry, be cool, since heaven is already full), nhưng thông điệp vẫn rất rõ ràng. Dự án Dantak cũng có chút gì lãng mạn khi nhắc nhở tài xế về người thân yêu của họ để đảm bảo cánh tài xế tuân thủ vận tốc: 'Nếu bạn đã kết hôn, hãy thôi chạy quá bon' Có một vài biển hiệu ở khu vực xa xôi ở miền đông nam Bhutan đạt tới đỉnh cao của sự hài hước. Nơi này rõ ràng người ta không ai cần phải vội vàng gì, nếu điều đó có nghĩa là bạn sẽ đến nơi an toàn: 'Người anh em, thà là kẻ trễ tràng, còn hơn làm kẻ lỡ làng' và cũng có những biển hiệu khơi gợi sự tưởng tượng như thế này: "Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng". 'Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng' Ở những nơi khác, đường từ Thimphu tới cố đô Punakha đi qua một trong những điểm dừng chân đẹp nhất thế giới trên Đèo Dochula, nơi dãy núi Jigme Singye Wangchuck Himalayan và công viên quốc gia kéo dài đến tận chân trời. Nhưng tất cả các tài xế người Bhutan đều biết, "Núi non chỉ đẹp khi bạn lái xe thong dong". Những tấm bảng chỉ đường không chỉ báo hiệu an toàn trên hành trình, mà môi trường trong lành cũng là một trong những niềm hạnh phúc của Bhutan, với những biển hiệu viết: "Đừng xả rác, để đời bạn bớt tan tác" (Don't litter, it will make your life bitter). Thậm chí còn có tấm biển hiệu kín đáo thể hiện niềm tự hào với thành tựu của họ, như: "Đường phê, lái đê mê" (Smooth road for your smooth ride). Trong nhiều năm, Tổ chức Đường sá Biên Giới đã xây dựng và bảo dưỡng đường sá ở nhiều quốc gia trong khu vực như Ấn Độ, Afghanistan, Myanmar và Sri Lanka. Ngày nay, hầu hết họ thuê công nhân địa phương, nhưng trong lịch sử, rất nhiều người Ấn Độ nhận lãnh công việc khó khăn và nguy hiểm này. Tính cách hài hước của họ thách thức hoàn cảnh khó khăn thể hiện rõ ràng trên những biển hiệu đường xá hay ho, và trong cả sứ mệnh của họ: "Chúng ta không thể quên những con đường trong vùng đất hiểm trở này, được xây lên không chỉ bằng xi măng và bê tông, mà còn bằng máu của những người công nhân từ Tổ chức Đường sá Biên Giới của Ấn Độ. Rất nhiều người đã thiệt mạng khi thực hiện nghĩa vụ theo dự án. Với họ, những người luôn đối mặt với hiểm nguy và cười trên cái chết, nhiệm vụ là điều quan trọng nhất. Đó là sự hi sinh mà người dân Bhutan vẫn tiếp tục trân trọng và vinh danh hơn nửa thế kỷ qua, với thêm nhiều tiếng cười dọc theo những con đường. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Truyền hình và internet chỉ mới có từ năm 1999, và mạng điện thoại di động chỉ có bốn năm sau đó. Và không thể tin được, mãi đến năm 1960, công trình xây dựng con đường đầu tiên của quốc gia này mới được khởi công. Trước thời đó, cách duy nhất để đi vòng quanh Bhutan là đi bộ và băng qua những con đường sỏi đá quanh co giữa cảnh núi non trùng điệp. Nhưng đã có hơn 1.500km đường được xây dựng kể từ thời đó, và có những điều vui vẻ đặc biệt cho những ai lái xe trên những cung đường: đó là một số biển hiệu trên đường gây bất ngờ. Nơi người ta không thích nói ‘không’ Nơi người lao động xin làm việc không công Mekong, dòng sông của 60 triệu người Thường chúng rất hài hước, ngớ ngẩn và rất nổi bật, đó là một phần của Dự Án Dantak, một sáng kiến tài trợ của chính phủ Ấn Độ từ Tổ chức Đường xá Biên giới (BRO), trong hơn nửa thế kỷ qua nhằm giúp Bhutan vững vàng tiến tới thời kỳ hiện đại nhờ vào các dự án xây dựng và phát triển. Ở thành phố thứ hai của Bhutan có tên là Paro, nơi duy nhất có sân bay ở quốc gia này, chỉ có 12 phi công được phép thực hiện hạ cánh thủ công trên đường băng ngắn không cách gì nhìn rõ được giữa các dãy núi. Và ở đoạn uốn khúc gần đó trên con đường ngay bên dưới đường bay, nơi xe hơi dừng lại để ngắm cảnh tượng đẹp hoàn hảo của tháp canh Ta-Dzong có từ thế kỷ 17 tại thành phố này, tài xế sẽ nhìn thấy những biển báo hiệu thơ mộng cảnh báo về sự nguy hiểm khi lái xe trong lúc say xỉn, một kiểu điển hình trong các biển hiệu đường xá ở Bhutan. 'Sau khi uống whiskey, ngồi lái xe rất ghê' Các biển hiệu thường viết bằng tiếng Anh và thỉnh thoảng cũng có cả tiếng Dzhongka, ngôn ngữ chính thức của người Bhutan. Những tấm bảng này có khi thiếu dấu câu, chúng được cố ý làm vậy với mục đích làm dễ nhớ, nhờ vào các cụm từ được biến đổi gọn gàng và có lẽ không lường trước được dưới ngòi bút của các quan chức. 'Để lái xe đến nơi, chớ uống cồn chơi vơi' Chỉ có 75.000 xe hơi ở đất nước có tổng số 750.000 dân, với kích cỡ nhỏ bằng Thụy Sỹ, đường sá hầu như luôn vắng người. Không có nhiều biển báo hiệu giao thông trên đường. Thủ đô Thimpu là nơi duy nhất có một cây đèn hiệu giao thông - chỉ trong 24 giờ. Sau đó cây đèn này được thay thế bằng một cảnh sát giao thông nổi tiếng điều hành giao thông bằng các động tác thú vị với đôi tay có đeo găng tay trắng trên giao lộ nơi nhiều con đường đông đúc nhất thành phố băng qua. Giờ thì bạn hiểu rồi đó. Cùng với những cung đường núi luôn đầy gió, tốc độ là một trong những chủ đề thường được đề cập tới trên các bảng hiệu. Các kiểu biển hiệu vần điệu lại xuất hiện với những tấm bảng ghi "Lái xe nhanh thì gặp nạn nhanh" (Going faster will see disaster), hoặc những câu ít ghê rợn hơn như "Vào khúc quanh, chậm lại anh" (On the bend, go slow friend). Các biển hiệu có thể sáo mòn một cách cực đoan, đặc biệt khi nhằm cảnh báo nguy cơ không 'đi đến nơi về đến chốn'. "Cuộc đời là một chuyến đi, hãy đi cho hết" (Life is a journey, complete it), hoặc "Thời gian là tiền bạc, nhưng sự sống thì vô giá" (Time is money, but life is precious) nhằm nhắc nhở rằng mục đích cuối cùng là người lái xe phải về tới nơi an toàn. Vần điệu có thể đạt tới đỉnh cao, ví dụ như tấm biển hiệu, "Đừng vội, bình tĩnh, thiên đường hết chỗ rồi" (Don't hurry, be cool, since heaven is already full), nhưng thông điệp vẫn rất rõ ràng. Dự án Dantak cũng có chút gì lãng mạn khi nhắc nhở tài xế về người thân yêu của họ để đảm bảo cánh tài xế tuân thủ vận tốc: 'Nếu bạn đã kết hôn, hãy thôi chạy quá bon' Có một vài biển hiệu ở khu vực xa xôi ở miền đông nam Bhutan đạt tới đỉnh cao của sự hài hước. Nơi này rõ ràng người ta không ai cần phải vội vàng gì, nếu điều đó có nghĩa là bạn sẽ đến nơi an toàn: 'Người anh em, thà là kẻ trễ tràng, còn hơn làm kẻ lỡ làng' và cũng có những biển hiệu khơi gợi sự tưởng tượng như thế này: "Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng". 'Người anh em, hãy nhẹ nhàng trên đường cong dịu dàng' Ở những nơi khác, đường từ Thimphu tới cố đô Punakha đi qua một trong những điểm dừng chân đẹp nhất thế giới trên Đèo Dochula, nơi dãy núi Jigme Singye Wangchuck Himalayan và công viên quốc gia kéo dài đến tận chân trời. Nhưng tất cả các tài xế người Bhutan đều biết, "Núi non chỉ đẹp khi bạn lái xe thong dong". Những tấm bảng chỉ đường không chỉ báo hiệu an toàn trên hành trình, mà môi trường trong lành cũng là một trong những niềm hạnh phúc của Bhutan, với những biển hiệu viết: "Đừng xả rác, để đời bạn bớt tan tác" (Don't litter, it will make your life bitter). Thậm chí còn có tấm biển hiệu kín đáo thể hiện niềm tự hào với thành tựu của họ, như: "Đường phê, lái đê mê" (Smooth road for your smooth ride). Trong nhiều năm, Tổ chức Đường sá Biên Giới đã xây dựng và bảo dưỡng đường sá ở nhiều quốc gia trong khu vực như Ấn Độ, Afghanistan, Myanmar và Sri Lanka. Ngày nay, hầu hết họ thuê công nhân địa phương, nhưng trong lịch sử, rất nhiều người Ấn Độ nhận lãnh công việc khó khăn và nguy hiểm này. Tính cách hài hước của họ thách thức hoàn cảnh khó khăn thể hiện rõ ràng trên những biển hiệu đường xá hay ho, và trong cả sứ mệnh của họ: "Chúng ta không thể quên những con đường trong vùng đất hiểm trở này, được xây lên không chỉ bằng xi măng và bê tông, mà còn bằng máu của những người công nhân từ Tổ chức Đường sá Biên Giới của Ấn Độ. Rất nhiều người đã thiệt mạng khi thực hiện nghĩa vụ theo dự án. Với họ, những người luôn đối mặt với hiểm nguy và cười trên cái chết, nhiệm vụ là điều quan trọng nhất. Đó là sự hi sinh mà người dân Bhutan vẫn tiếp tục trân trọng và vinh danh hơn nửa thế kỷ qua, với thêm nhiều tiếng cười dọc theo những con đường. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

[ 108, 287, 285, 161, 1848, 240, 105, 2154, 163, 239, 107, 148, 147, 7503, 105, 427, 726, 909, 791, 192, 163, 107, 1112, 147, 187, 837, 619, 110, 136, 193, 117, 103, 1676, 155, 147, 6292, 135, 277, 556, 636, 219, 361, 178, 462, 104, 198, 165, 126, 239, 117, 1106, 2446, 957, 221, 397, 173, 756, 202, 130, 184, 906, 1017, 9468, 106, 184, 317, 105, 1325, 235, 120, 219, 361, 9274, 915, 1017, 3026, 415, 313, 1687, 3307, 2116, 16071, 311, 115, 107, 183, 7645, 4608, 361, 117, 556, 636, 546, 148, 221, 397, 105, 107, 120, 179, 1276, 895, 634, 575, 114, 120, 375, 1709, 529, 159, 120, 870, 361, 161, 150, 106, 116, 166, 657, 614, 159, 361, 383, 295, 6039, 3540, 111, 169, 110, 581, 123, 4322, 748, 3540, 111, 825, 192, 676, 140, 156, 110, 135, 13912, 1226, 1551, 104, 2067, 617, 111, 2346, 174, 215, 1518, 17093, 9000, 6134, 105, 215, 738, 2160, 103, 150, 106, 116, 380, 104, 1779, 7624, 4793, 332, 12462, 116, 611, 357, 326, 643, 104, 122, 256, 1071, 1492, 148, 1318, 229, 2596, 2340, 2102, 249, 5174, 3208, 15086, 103, 113, 183, 1457, 175, 688, 235, 745, 422, 9468, 1661, 1287, 472, 228, 221, 393, 199, 273, 1211, 138, 109, 382, 304, 556, 636, 105, 212, 3073, 108, 978, 164, 548, 259, 196, 104, 9468, 107, 465, 106, 4724, 12537, 328, 756, 202, 107, 959, 502, 108, 121, 198, 165, 474, 163, 107, 1178, 894, 135, 117, 656, 223, 199, 1030, 1255, 331, 135, 159, 361, 1325, 1621, 110, 173, 218, 485, 450, 117, 415, 109, 4530, 10336, 619, 108, 121, 780, 7588, 2474, 386, 150, 159, 219, 361, 531, 367, 768, 361, 4100, 328, 529, 1189, 1759, 153, 130, 4617, 313, 706, 1142, 506, 3036, 104, 3281, 2453, 2682, 11281, 7507, 515, 107, 148, 175, 688, 1980, 149, 164, 548, 474, 326, 3637, 134, 485, 203, 120, 657, 188, 614, 1657, 4496, 313, 188, 125, 144, 841, 1216, 129, 1709, 529, 113, 398, 3067, 12194, 103, 116, 1138, 2399, 240, 113, 109, 657, 614, 361, 2340, 108, 121, 9468, 112, 377, 5280, 129, 1549, 28271, 103, 1242, 1709, 529, 215, 3508, 257, 303, 657, 614, 369, 508, 281, 354, 266, 105, 3371, 3634, 127, 107, 186, 354, 1828, 26504, 13588, 691, 1063, 122, 329, 104, 111, 9468, 112, 564, 1689, 1458, 126, 107, 129, 815, 988, 476, 103, 174, 117, 601, 108, 232, 140, 530, 119, 592, 1055, 140, 790, 9282, 1211, 138, 109, 2976, 148, 117, 625, 345, 3103, 11508, 105, 107, 642, 110, 3589, 226, 117, 768, 4321, 2255, 104, 109, 146, 3065, 377, 4234, 1709, 529, 155, 328, 103, 4520, 1549, 6366, 1014, 13605, 257, 1137, 107, 19212, 529, 1189, 108, 121, 282, 142, 107, 497, 166, 23236, 1422, 119, 1058, 2550, 750, 281, 1798, 8145, 361, 7354, 1098, 128, 637, 2431, 1784, 724, 107, 158, 657, 188, 614, 384, 206, 159, 4347, 596, 709, 3367, 320, 962, 431, 106, 328, 756, 202, 107, 116, 1003, 2630, 614, 384, 206, 233, 163, 113, 2180, 3450, 759, 150, 1003, 2630, 126, 117, 346, 175, 281, 116, 313, 338, 384, 206, 738, 354, 179, 209, 384, 206, 281, 109, 192, 274, 1441, 297, 119, 1183, 600, 107, 2164, 9158, 600, 1714, 159, 384, 1154, 328, 158, 219, 361, 823, 4246, 202, 164, 548, 1325, 1451, 3060, 143, 230, 524, 598, 837, 2115, 119, 120, 870, 361, 1687, 637, 858, 12416, 1606, 359, 106, 116, 113, 120, 185, 220, 369, 117, 220, 1288, 228, 159, 109, 1458, 614, 112, 303, 1138, 657, 614, 7653, 2555, 153, 387, 199, 119, 120, 1689, 1458, 848, 20411, 176, 529, 838, 143, 683, 627, 838, 207, 6771, 674, 2386, 11351, 5604, 9388, 12811, 791, 3369, 5604, 856, 451, 120, 476, 500, 3508, 9484, 183, 128, 2082, 674, 2474, 8381, 1751, 153, 365, 207, 9266, 231, 1430, 2497, 7113, 103, 5933, 2765, 10435, 16187, 176, 7113, 831, 303, 657, 614, 107, 136, 7615, 3725, 116, 173, 786, 7064, 634, 575, 129, 745, 313, 188, 841, 225, 110, 7556, 155, 328, 125, 155, 4656, 1263, 189, 4239, 723, 106, 116, 803, 2251, 914, 184, 114, 538, 207, 444, 16703, 108, 176, 569, 108, 409, 108, 25036, 6972, 103, 24910, 892, 108, 176, 332, 856, 451, 7589, 390, 106, 379, 5211, 170, 144, 307, 143, 616, 314, 207, 5353, 14127, 108, 176, 569, 19001, 103, 8186, 13678, 108, 176, 569, 108, 8698, 376, 17710, 371, 745, 982, 3238, 160, 592, 1055, 608, 264, 106, 111, 1709, 529, 139, 125, 228, 328, 305, 3745, 1421, 9137, 2555, 107, 136, 764, 228, 1410, 2048, 1380, 1094, 128, 1689, 657, 614, 103, 8780, 3114, 103, 342, 7421, 1217, 361, 538, 1104, 598, 207, 444, 20957, 108, 4299, 10812, 103, 4601, 3026, 16050, 20322, 108, 4540, 409, 6280, 108, 176, 569, 26640, 108, 13939, 856, 170, 206, 1641, 244, 215, 450, 3871, 1779, 304, 4793, 2181, 1282, 127, 107, 1360, 218, 2338, 3475, 129, 982, 3238, 326, 3637, 125, 111, 481, 436, 104, 154, 130, 879, 327, 1255, 326, 3637, 1715, 331, 824, 1606, 161, 377, 3247, 230, 115, 299, 12231, 914, 1508, 937, 310, 13557, 257, 615, 116, 696, 657, 614, 108, 121, 322, 442, 797, 4390, 108, 121, 752, 823, 828, 9468, 764, 228, 1410, 291, 104, 144, 1518, 6874, 112, 3540, 126, 450, 921, 111, 169, 110, 375, 260, 139, 3114, 1287, 2043, 323, 179, 150, 107, 404, 106, 230, 134, 155, 328, 305, 258, 161, 7155, 365, 3998, 5025, 106, 789, 3902, 9204, 103, 177, 183, 140, 789, 3644, 1514, 257, 105, 127, 107, 120, 657, 614, 2472, 2390, 144, 597, 706, 128, 175, 4418, 2661, 365, 3998, 914, 1785, 4859, 159, 361, 6569, 3909, 1655, 340, 7155, 365, 3998, 914, 1785, 4859, 159, 361, 6569, 3909, 1655, 257, 108, 978, 120, 328, 913, 361, 148, 3367, 320, 19538, 228, 601, 709, 17973, 409, 13701, 184, 235, 116, 113, 120, 318, 1759, 974, 1142, 202, 175, 249, 159, 20983, 674, 1133, 8063, 11667, 328, 4530, 1687, 10071, 269, 4261, 8894, 6526, 7239, 1935, 10383, 9253, 231, 105, 135, 182, 198, 165, 930, 677, 155, 1501, 974, 5549, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 4034, 282, 7293, 1783, 6412, 103, 150, 106, 465, 104, 2527, 198, 9468, 829, 768, 4530, 9253, 117, 928, 414, 858, 620, 586, 354, 1222, 738, 354, 171, 107, 116, 723, 307, 199, 273, 1751, 2544, 183, 380, 301, 175, 249, 367, 1781, 1 ]

150226_cao_phong_on_le_trong_nghia

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2015/02/150226_cao_phong_on_le_trong_nghia

Đại tá là 'người lính của Tổ Quốc'

Đại tá Lê Trọng Nghĩa là một trong số những người ít ỏi mà tôi có tình cảm đặc biệt.

Ông Lê Trọng Nghĩa khi còn trẻ Đã hơn hai mươi năm tôi không về Hà Nội ăn Tết và cũng từng ấy năm không gặp cụ. Ngày mở đầu năm Ất Mùi tôi tìm cách đến chúc sức khỏe cụ. Cụ lúc này yếu, đang nằm cấp cứu trong bệnh viện Việt -Xô. Gặp được cụ là cả một vấn đề. Quy định của Viện ghi thành biển báo ngay cửa ra vào là mở cửa tự do thăm bệnh nhân thoải mái trong dịp lễ và ngày nghỉ. Sự giao lưu với người thân trong y học vẫn được hiểu là một trong những phương pháp trị liệu. Hôm đó là ngày mùng một. Tám tầng gác của bệnh viện đều mở thông thống trong tòa nhà tồi tàn, thiếu tu sửa, gồm có chín tầng. Riêng cả hai cầu thang dẫn lên tầng 7, nơi cụ nằm đều khóa chặt. Hình như đối với con người như cụ thời gian như ỳ ra, không trôi kể từ năm 1968, khi cụ bị bắt và chụp lên đầu tội chống đảng. Các cấp lãnh đạo cũng hoán chuyển, song sinh mạng chính trị của một con người như cụ chắc không phải là điều đáng bận tâm. Ở Việt Nam văn hóa xin lỗi bị mất chỗ bởi tính ích kỷ và sự vô ơn. 'Nụ cười cuối cùng' Cụ như có ý đợi. Đôi mắt chợt vui lên với nụ cười lấp lánh bên trong. Cụ nói với tôi bằng một thứ tiếng Pháp tròn trặn, như nhắc khéo, kèm theo cái đánh mắt tinh nghịch: - Cháu cẩn thận. Ông Lê Trọng Nghĩa ký tặng sách khi 'người giúp việc' nằm giường kế bên Con người đã đọc được những kế hoạch sâu kín nhất của những tướng lĩnh Pháp, giải những hằng số mã hóa như những phương trình toán học cao cấp nhìn thấy dễ dàng cái sơ khai vô duyên của người giúp việc cao lớn nằm giường bên cạnh. Anh tên là Tới, theo như lời anh nói. Một cái tên xa lạ với người miền Bắc. Tời thì đúng hơn. Một danh từ chỉ tên một loại dây lớn hơn dây thừng dùng để kéo pháo vào trận địa mà tướng Giáp đã dùng lại để đưa những khẩu đại bác nặng hơn những con voi vượt núi vào đánh Điện Biên. Một loại dây chắc và rất bền pháo không khẩu nào rơi xuống vực. Trước mặt tôi là một con người gầy gò,nhưng rất tỉnh táo. - Bác bây giờ còn được bao nhiêu cân? - Hiện giờ còn khoảng 38 cân. Trước đây 65 cân. Họ cấm tôi đi lại vì bị suy tim nặng. - Bác có khó thở không? - Khó thở lắm, nó đau ở trong. Chữ ký của cụ vào quyển sách cụ viết tặng tôi là chữ ký cuối cùng của cuộc đời. Nét chữ rõ ràng, cứng cáp. Cái cứng cáp, dũng khí đến ngày cụ quyết định ra đi ở tuổi 93. - Hôm nào bác được ra viện? Tôi hỏi bác lại bằng tiếng Pháp. - Không ra nữa đâu. Cháu ở Paris à? Mọi người có nói gì không? Tôi gật đầu và nhận được nụ cười của cụ. Có thể là nụ cười cuối cùng. Tôi không nghĩ đó là cuộc gặp gỡ cuối cùng. Linh cảm đã đánh lừa tôi. Sau đó cụ không tiếp thêm một ai và gạt phắt những mũi kim những người y tá muốn giúp đỡ. Hai hôm sau cụ ra đi vĩnh viễn Người sĩ quan tận tụy với tướng Giáp và dân tộc ra đi vào ngày hóa vàng theo phong tục Tết. 'Vì mảnh đất cha ông' Đám tang ông có gia đình tướng Giáp, anh Điện Biên đến. Vợ nhà báo Trần Đĩnh, gia đình nhạc sĩ Văn Cao cũng vào đưa cụ đi. Bộ Quốc Phòng cử người của Tổng cục 2 [Tổng cục Tình báo quốc phòng] đến viết vào sổ tang. Nhưng ông Nguyễn Xuân Long không trực tiếp viết mà dành việc đó cho người thư ký đi cùng rồi ký phía dưới. Ông Long ngồi rất lâu bên bàn ghi sổ tang chẳng biết dụng ý gì, làm mọi người phát bực vì phải chờ đến lượt viết mấy chữ cho người đi xa. Tôi gặp một nhà báo, một trí thức kỳ cựu hoạt động nhiều năm trong phong trào Việt Minh sau đó làm tổng biên tập một tờ báo. Ông nói: "Lê Trọng Nghĩa là trí thức, học luật, lúc ấy được giao vào thuyết phục Phan Kế Toại giao chính quyền. "Phan Kế Toại cỡ tuổi bố ông Nghĩa, hàm còn cao hơn, là đại thần của Vua Bảo Đại, hàm Khâm sai Đại thần. "Nghĩa đúng tuổi con ông ấy, như Phan Kế An mà vào thuyết phục giao chính quyền Bắc Bộ Phủ này cho Việt Minh. Nói thế cũng đủ rồi." Ông Nghĩa thuộc vào diện công thần. Nói cho xứng, đám tang của ông ấy phải bằng mười đám tang của Nguyễn Bá Thanh. Tầm cỡ ông Nghĩa như tầm cỡ Trần Độ. Ông ấy là đại tá, vì lúc ấy đại tá là to. Như Vũ Đình Huỳnh bộ trưởng cũng chỉ là đại tá. Buồn làm gì. Chết là hết. Nguyễn Hữu Đang cũng thế. Người tổ chức cho ông Hồ đứng trên kỳ đài là Nguyễn Hữu Đang. Thế nhưng Nguyễn Hữu Đang chết khổ hơn. Chết bên bụi tre rìa làng. Người Đại tá đầy ắp những sự kiện sống trong một căn phòng rỗng tuếch, chẳng có một thứ đồ đạc gì. Ngay bàn viết của ông cũng bé nhỏ, chỉ để một cái điện thoại cũng hết chỗ. Loại điện thoại vô dụng, thường hay nghỉ, đau quặt quẹo không dùng được mỗi khi cần. Đáng giá nhất nếu ăn cắp có vào là bức tượng bán thân tướng Võ Nguyên Giáp mà vợ ông, bà Bích Hà tặng ngày cuối năm vừa qua. Anh Lê Trọng Huấn con trai trưởng của đại tá Lê Trọng Nghĩa tâm sự với tôi : "Ông luôn gương mẫu và dìu dắt tôi trong cuộc sống. Sống trung thực theo đúng lý tưởng vì nhân dân, vì mảnh đất cha ông chúng ta để lại." Giờ gió và đất trời đã mang âm hưởng tuẫn tiết và những bụi tro của ông đi, hòa quyện với cát bụi của những người vô danh xả thân vì mảnh đất hình chữ S cong cong như hình một con đê chắn sóng. Không một bài viết nào trên báo chí của Hà Nội. Cánh tay của tướng Giáp, người đã cùng người con trai của làng cát trắng Lệ Thủy nâng cây bút Tả Thiên Thanh dựng bên đền Ngọc Sơn với giọt mực của Hồ Gươm viết lên vòm trời những vần thơ hào hùng nhất của dân tộc, ghi tên Tổ quốc trên nền mây trắng. Cụ ơi, cụ đi nhé.

summarize: Ông Lê Trọng Nghĩa khi còn trẻ Đã hơn hai mươi năm tôi không về Hà Nội ăn Tết và cũng từng ấy năm không gặp cụ. Ngày mở đầu năm Ất Mùi tôi tìm cách đến chúc sức khỏe cụ. Cụ lúc này yếu, đang nằm cấp cứu trong bệnh viện Việt -Xô. Gặp được cụ là cả một vấn đề. Quy định của Viện ghi thành biển báo ngay cửa ra vào là mở cửa tự do thăm bệnh nhân thoải mái trong dịp lễ và ngày nghỉ. Sự giao lưu với người thân trong y học vẫn được hiểu là một trong những phương pháp trị liệu. Hôm đó là ngày mùng một. Tám tầng gác của bệnh viện đều mở thông thống trong tòa nhà tồi tàn, thiếu tu sửa, gồm có chín tầng. Riêng cả hai cầu thang dẫn lên tầng 7, nơi cụ nằm đều khóa chặt. Hình như đối với con người như cụ thời gian như ỳ ra, không trôi kể từ năm 1968, khi cụ bị bắt và chụp lên đầu tội chống đảng. Các cấp lãnh đạo cũng hoán chuyển, song sinh mạng chính trị của một con người như cụ chắc không phải là điều đáng bận tâm. Ở Việt Nam văn hóa xin lỗi bị mất chỗ bởi tính ích kỷ và sự vô ơn. 'Nụ cười cuối cùng' Cụ như có ý đợi. Đôi mắt chợt vui lên với nụ cười lấp lánh bên trong. Cụ nói với tôi bằng một thứ tiếng Pháp tròn trặn, như nhắc khéo, kèm theo cái đánh mắt tinh nghịch: - Cháu cẩn thận. Ông Lê Trọng Nghĩa ký tặng sách khi 'người giúp việc' nằm giường kế bên Con người đã đọc được những kế hoạch sâu kín nhất của những tướng lĩnh Pháp, giải những hằng số mã hóa như những phương trình toán học cao cấp nhìn thấy dễ dàng cái sơ khai vô duyên của người giúp việc cao lớn nằm giường bên cạnh. Anh tên là Tới, theo như lời anh nói. Một cái tên xa lạ với người miền Bắc. Tời thì đúng hơn. Một danh từ chỉ tên một loại dây lớn hơn dây thừng dùng để kéo pháo vào trận địa mà tướng Giáp đã dùng lại để đưa những khẩu đại bác nặng hơn những con voi vượt núi vào đánh Điện Biên. Một loại dây chắc và rất bền pháo không khẩu nào rơi xuống vực. Trước mặt tôi là một con người gầy gò,nhưng rất tỉnh táo. - Bác bây giờ còn được bao nhiêu cân? - Hiện giờ còn khoảng 38 cân. Trước đây 65 cân. Họ cấm tôi đi lại vì bị suy tim nặng. - Bác có khó thở không? - Khó thở lắm, nó đau ở trong. Chữ ký của cụ vào quyển sách cụ viết tặng tôi là chữ ký cuối cùng của cuộc đời. Nét chữ rõ ràng, cứng cáp. Cái cứng cáp, dũng khí đến ngày cụ quyết định ra đi ở tuổi 93. - Hôm nào bác được ra viện? Tôi hỏi bác lại bằng tiếng Pháp. - Không ra nữa đâu. Cháu ở Paris à? Mọi người có nói gì không? Tôi gật đầu và nhận được nụ cười của cụ. Có thể là nụ cười cuối cùng. Tôi không nghĩ đó là cuộc gặp gỡ cuối cùng. Linh cảm đã đánh lừa tôi. Sau đó cụ không tiếp thêm một ai và gạt phắt những mũi kim những người y tá muốn giúp đỡ. Hai hôm sau cụ ra đi vĩnh viễn Người sĩ quan tận tụy với tướng Giáp và dân tộc ra đi vào ngày hóa vàng theo phong tục Tết. 'Vì mảnh đất cha ông' Đám tang ông có gia đình tướng Giáp, anh Điện Biên đến. Vợ nhà báo Trần Đĩnh, gia đình nhạc sĩ Văn Cao cũng vào đưa cụ đi. Bộ Quốc Phòng cử người của Tổng cục 2 [Tổng cục Tình báo quốc phòng] đến viết vào sổ tang. Nhưng ông Nguyễn Xuân Long không trực tiếp viết mà dành việc đó cho người thư ký đi cùng rồi ký phía dưới. Ông Long ngồi rất lâu bên bàn ghi sổ tang chẳng biết dụng ý gì, làm mọi người phát bực vì phải chờ đến lượt viết mấy chữ cho người đi xa. Tôi gặp một nhà báo, một trí thức kỳ cựu hoạt động nhiều năm trong phong trào Việt Minh sau đó làm tổng biên tập một tờ báo. Ông nói: "Lê Trọng Nghĩa là trí thức, học luật, lúc ấy được giao vào thuyết phục Phan Kế Toại giao chính quyền. "Phan Kế Toại cỡ tuổi bố ông Nghĩa, hàm còn cao hơn, là đại thần của Vua Bảo Đại, hàm Khâm sai Đại thần. "Nghĩa đúng tuổi con ông ấy, như Phan Kế An mà vào thuyết phục giao chính quyền Bắc Bộ Phủ này cho Việt Minh. Nói thế cũng đủ rồi." Ông Nghĩa thuộc vào diện công thần. Nói cho xứng, đám tang của ông ấy phải bằng mười đám tang của Nguyễn Bá Thanh. Tầm cỡ ông Nghĩa như tầm cỡ Trần Độ. Ông ấy là đại tá, vì lúc ấy đại tá là to. Như Vũ Đình Huỳnh bộ trưởng cũng chỉ là đại tá. Buồn làm gì. Chết là hết. Nguyễn Hữu Đang cũng thế. Người tổ chức cho ông Hồ đứng trên kỳ đài là Nguyễn Hữu Đang. Thế nhưng Nguyễn Hữu Đang chết khổ hơn. Chết bên bụi tre rìa làng. Người Đại tá đầy ắp những sự kiện sống trong một căn phòng rỗng tuếch, chẳng có một thứ đồ đạc gì. Ngay bàn viết của ông cũng bé nhỏ, chỉ để một cái điện thoại cũng hết chỗ. Loại điện thoại vô dụng, thường hay nghỉ, đau quặt quẹo không dùng được mỗi khi cần. Đáng giá nhất nếu ăn cắp có vào là bức tượng bán thân tướng Võ Nguyên Giáp mà vợ ông, bà Bích Hà tặng ngày cuối năm vừa qua. Anh Lê Trọng Huấn con trai trưởng của đại tá Lê Trọng Nghĩa tâm sự với tôi : "Ông luôn gương mẫu và dìu dắt tôi trong cuộc sống. Sống trung thực theo đúng lý tưởng vì nhân dân, vì mảnh đất cha ông chúng ta để lại." Giờ gió và đất trời đã mang âm hưởng tuẫn tiết và những bụi tro của ông đi, hòa quyện với cát bụi của những người vô danh xả thân vì mảnh đất hình chữ S cong cong như hình một con đê chắn sóng. Không một bài viết nào trên báo chí của Hà Nội. Cánh tay của tướng Giáp, người đã cùng người con trai của làng cát trắng Lệ Thủy nâng cây bút Tả Thiên Thanh dựng bên đền Ngọc Sơn với giọt mực của Hồ Gươm viết lên vòm trời những vần thơ hào hùng nhất của dân tộc, ghi tên Tổ quốc trên nền mây trắng. Cụ ơi, cụ đi nhé.

[ 108, 287, 285, 161, 208, 729, 1152, 2538, 129, 177, 603, 2011, 183, 196, 3004, 147, 141, 110, 125, 337, 710, 446, 2261, 105, 127, 434, 728, 147, 110, 683, 798, 112, 1245, 690, 178, 147, 19829, 12874, 141, 370, 173, 155, 2235, 543, 1309, 798, 112, 2848, 398, 126, 5724, 167, 829, 373, 402, 113, 664, 760, 131, 108, 23058, 112, 12130, 117, 798, 106, 186, 116, 255, 4028, 2770, 190, 104, 1348, 848, 164, 657, 188, 531, 814, 124, 138, 106, 690, 814, 222, 180, 582, 664, 157, 2552, 2075, 113, 1500, 1083, 105, 191, 10117, 1153, 384, 931, 119, 111, 481, 113, 108, 364, 214, 244, 117, 524, 106, 116, 113, 120, 412, 246, 245, 8955, 1131, 150, 106, 191, 8356, 116, 112, 2739, 1354, 3175, 104, 664, 760, 413, 690, 206, 234, 113, 660, 152, 2098, 1385, 103, 815, 2028, 1298, 103, 770, 107, 2000, 12273, 2851, 186, 196, 352, 2173, 458, 227, 1354, 5536, 328, 798, 829, 413, 1666, 1483, 112, 1847, 128, 195, 119, 219, 111, 128, 798, 221, 390, 128, 108, 10840, 1235, 110, 2828, 546, 148, 147, 8445, 129, 798, 133, 290, 105, 1417, 227, 178, 638, 424, 3056, 303, 373, 261, 247, 127, 1270, 231, 589, 103, 1455, 296, 427, 122, 245, 104, 116, 219, 111, 128, 798, 751, 110, 139, 106, 179, 549, 3378, 3667, 108, 978, 131, 132, 355, 471, 676, 1145, 133, 552, 1104, 626, 334, 812, 688, 105, 144, 616, 7382, 6906, 2780, 1827, 608, 264, 257, 2848, 128, 107, 108, 232, 7526, 4440, 1086, 6863, 1276, 227, 119, 108, 231, 2780, 1827, 3643, 4176, 367, 113, 112, 2848, 123, 119, 141, 281, 116, 259, 354, 711, 1867, 3268, 16404, 103, 128, 982, 3303, 103, 2213, 181, 292, 403, 1086, 777, 3357, 161, 233, 7593, 431, 2645, 13612, 208, 729, 1152, 2538, 667, 2755, 333, 129, 5977, 422, 156, 257, 829, 3849, 699, 367, 1528, 111, 115, 901, 117, 120, 699, 763, 993, 2361, 202, 104, 120, 477, 950, 1862, 272, 120, 4408, 166, 2610, 471, 128, 120, 412, 277, 1349, 214, 291, 373, 485, 203, 790, 1655, 292, 1046, 550, 616, 3161, 104, 111, 422, 156, 291, 301, 829, 3849, 367, 810, 112, 266, 465, 106, 4761, 103, 181, 128, 366, 365, 454, 430, 292, 465, 797, 1681, 119, 111, 752, 5269, 2818, 176, 143, 604, 827, 430, 595, 148, 163, 465, 116, 534, 1875, 301, 183, 1875, 7196, 467, 130, 930, 2271, 138, 852, 439, 145, 477, 3594, 115, 467, 153, 130, 251, 120, 910, 273, 736, 1257, 183, 120, 219, 3027, 1064, 1687, 138, 403, 1972, 2102, 112, 430, 534, 1875, 751, 105, 215, 2352, 2271, 110, 910, 224, 1471, 804, 2531, 957, 447, 141, 106, 116, 219, 111, 8636, 8301, 103, 6154, 215, 769, 3585, 112, 233, 2121, 969, 339, 177, 117, 374, 1243, 1237, 347, 233, 1620, 339, 177, 545, 4225, 1237, 112, 957, 248, 4044, 1237, 112, 719, 918, 141, 184, 153, 171, 133, 782, 2374, 6702, 233, 2121, 107, 455, 2660, 984, 233, 4495, 2660, 3237, 335, 1187, 108, 121, 113, 112, 4297, 667, 104, 798, 138, 3302, 333, 798, 508, 2755, 141, 106, 1302, 667, 608, 264, 104, 204, 3256, 11104, 1302, 450, 3572, 1995, 4705, 112, 1814, 1995, 4705, 103, 2598, 482, 155, 191, 798, 302, 190, 124, 184, 108, 121, 722, 9652, 112, 233, 1131, 224, 736, 117, 124, 760, 347, 388, 419, 736, 153, 281, 354, 2973, 233, 724, 124, 761, 1877, 7593, 431, 108, 121, 2031, 5534, 2391, 111, 107, 123, 218, 984, 388, 9009, 178, 105, 238, 117, 108, 231, 2780, 1827, 104, 798, 112, 615, 136, 106, 108, 231, 2780, 1827, 608, 4914, 388, 110, 372, 150, 106, 204, 683, 1746, 608, 4914, 2113, 406, 115, 403, 2200, 1986, 759, 150, 798, 110, 270, 426, 116, 375, 105, 3700, 25092, 332, 120, 2766, 1923, 120, 111, 108, 364, 1830, 278, 422, 7749, 891, 325, 187, 798, 124, 184, 2788, 2058, 606, 621, 146, 1501, 12428, 119, 477, 3594, 105, 137, 796, 124, 184, 138, 191, 471, 1287, 181, 737, 437, 11728, 377, 2778, 2252, 282, 1041, 118, 257, 3007, 320, 2333, 118, 107, 165, 539, 477, 9727, 365, 1972, 2102, 155, 112, 5208, 152, 188, 912, 14334, 103, 165, 539, 1149, 621, 551, 1863, 127, 138, 251, 798, 1933, 429, 162, 1866, 368, 111, 104, 408, 1794, 944, 1775, 5240, 1794, 1982, 188, 198, 438, 1649, 155, 508, 138, 2803, 14811, 311, 118, 362, 1019, 1590, 110, 821, 270, 508, 145, 1031, 156, 150, 114, 111, 593, 667, 184, 264, 598, 667, 505, 11655, 208, 1590, 1242, 215, 727, 367, 746, 848, 2803, 2333, 718, 269, 217, 286, 108, 232, 2043, 140, 389, 111, 212, 4260, 171, 139, 1205, 155, 2254, 508, 938, 1302, 114, 111, 184, 4146, 388, 683, 116, 152, 2821, 116, 512, 329, 393, 924, 381, 192, 158, 147, 113, 737, 1168, 131, 700, 187, 150, 140, 497, 749, 495, 116, 940, 3726, 208, 795, 189, 14151, 1152, 2538, 106, 512, 2590, 214, 2775, 398, 728, 117, 384, 138, 1026, 618, 1547, 2789, 17295, 384, 122, 1698, 189, 22987, 2789, 17295, 2550, 722, 399, 118, 2538, 103, 2134, 177, 291, 975, 106, 273, 860, 104, 3555, 1294, 440, 103, 2134, 5997, 714, 440, 6252, 189, 14017, 604, 722, 219, 118, 2845, 128, 1547, 2789, 1020, 145, 138, 1026, 618, 384, 122, 168, 360, 429, 3252, 126, 114, 131, 3614, 1524, 175, 127, 620, 8076, 208, 2538, 624, 138, 681, 135, 6252, 1524, 114, 2267, 103, 1499, 2333, 104, 118, 728, 139, 281, 3024, 1499, 2333, 104, 362, 3195, 8775, 9083, 2550, 118, 2538, 128, 1191, 2550, 912, 5110, 208, 728, 106, 273, 1830, 103, 171, 398, 728, 273, 1830, 106, 12341, 1260, 1016, 1485, 2556, 317, 395, 127, 163, 106, 273, 1830, 112, 8182, 140, 1776, 11365, 106, 3074, 362, 2139, 5127, 127, 2177, 606, 420, 229, 114, 118, 873, 715, 159, 393, 1051, 106, 362, 2139, 5127, 112, 773, 170, 362, 2139, 5127, 654, 1033, 827, 11365, 367, 3143, 6054, 6217, 8712, 606, 440, 1830, 858, 108, 4842, 120, 144, 591, 307, 113, 116, 907, 438, 7005, 21411, 103, 718, 269, 107, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 440, 1830, 729, 1152, 2538, 106, 116, 113, 166, 120, 111, 500, 108, 5397, 145, 141, 107, 205, 406, 634, 4276, 1 ]

080318_taiwanolympic

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2008/03/080318_taiwanolympic

Đài Loan 'có thể tẩy chay' Olympics

Ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử tổng thống ở Đài Loan, ông Mã Anh Cửu của Quốc dân đảng nói rằng trong trường hợp ông thắng cử mà tình hình Tây Tạng vẫn xấu đi, ông không loại trừ khả năng Đài Loan sẽ tẩy chay thế vận hội Bắc Kinh.

Ông Mã lên tiếng như vậy sau khi phe đối lập cho rằng việc ông quá mềm mỏng với Trung Quốc sẽ không thể bảo vệ được các quyền lợi của hòn đảo trước người láng giềng hùng mạnh. Phóng viên BBC ở Đài Loan, Caroline Gluck, nói tuyên bố mạnh mẽ của ông Mã Anh Cửu được coi là một nỗ lực tìm lại lợi thế của ông trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Ông Mã cũng mạnh mẽ lên án tình trạng bạo lực ở Tây Tạng đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế. Trợ lý của ông Mã nói rằng ông sẽ tham gia đốt nến cầu nguyện vì Tây Tạng tại Đài Bắc trong buổi tối hôm nay. Tuy nhiên, cho dù còn những bất ổn, ông Mã nhấn mạnh rằng ông muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế sâu sát hơn với Trung Quốc đồng thời vẫn tiếp tục theo đuổi một thỏa hiệp hòa bình cuối cùng. Đối thủ của ông Mã, ông Frank Hsieh, của đảng cầm quyền Dân tiến cũng đã tham dự một buổi lễ tương tự hôm thứ hai. Ông Hsieh cảnh báo rằng những sự kiện tương tự như ở Tây Tạng có thể có tác động tới Đài Loan, đồng thời nhấn mạnh rằng ông là ứng cử viên có thể bảo vệ mọi quyền lợi của Đài Loan trước những đe dọa từ Trung Quốc đại lục. Bạo lực ở Tây Tạng đã trở thành một vấn đề tranh cử ở Đài Loan, nhưng chưa rõ là liệu vấn đề đó ảnh hưởng ra sao tới quan điểm của các cử tri. Trong khi đó Bộ trưởng Anh phụ trách châu Phi, châu Á và các vấn đề LHQ, Mark Malloch-Brown, cảnh báo hình ảnh quốc tế của Trung Quốc đang có nguy cơ bị ảnh hưởng ngay trước kỳ Olympic nếu như tình hình bạo lực Tây Tạng tăng lên. Tuy nhiên 27 bộ trưởng thể thao của các nước châu Âu đã bác bỏ khả năng tẩy chay Olympic Bắc Kinh vì vấn đề Tây Tạng. Ông Pat Hickey, chủ tịch Ủy ban Olympic châu Âu, nói: "Những người bị thiệt hại nhiều nhất trong một cuộc tẩy chay chính là các vận động viên".

summarize: Ông Mã lên tiếng như vậy sau khi phe đối lập cho rằng việc ông quá mềm mỏng với Trung Quốc sẽ không thể bảo vệ được các quyền lợi của hòn đảo trước người láng giềng hùng mạnh. Phóng viên BBC ở Đài Loan, Caroline Gluck, nói tuyên bố mạnh mẽ của ông Mã Anh Cửu được coi là một nỗ lực tìm lại lợi thế của ông trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Ông Mã cũng mạnh mẽ lên án tình trạng bạo lực ở Tây Tạng đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế. Trợ lý của ông Mã nói rằng ông sẽ tham gia đốt nến cầu nguyện vì Tây Tạng tại Đài Bắc trong buổi tối hôm nay. Tuy nhiên, cho dù còn những bất ổn, ông Mã nhấn mạnh rằng ông muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế sâu sát hơn với Trung Quốc đồng thời vẫn tiếp tục theo đuổi một thỏa hiệp hòa bình cuối cùng. Đối thủ của ông Mã, ông Frank Hsieh, của đảng cầm quyền Dân tiến cũng đã tham dự một buổi lễ tương tự hôm thứ hai. Ông Hsieh cảnh báo rằng những sự kiện tương tự như ở Tây Tạng có thể có tác động tới Đài Loan, đồng thời nhấn mạnh rằng ông là ứng cử viên có thể bảo vệ mọi quyền lợi của Đài Loan trước những đe dọa từ Trung Quốc đại lục. Bạo lực ở Tây Tạng đã trở thành một vấn đề tranh cử ở Đài Loan, nhưng chưa rõ là liệu vấn đề đó ảnh hưởng ra sao tới quan điểm của các cử tri. Trong khi đó Bộ trưởng Anh phụ trách châu Phi, châu Á và các vấn đề LHQ, Mark Malloch-Brown, cảnh báo hình ảnh quốc tế của Trung Quốc đang có nguy cơ bị ảnh hưởng ngay trước kỳ Olympic nếu như tình hình bạo lực Tây Tạng tăng lên. Tuy nhiên 27 bộ trưởng thể thao của các nước châu Âu đã bác bỏ khả năng tẩy chay Olympic Bắc Kinh vì vấn đề Tây Tạng. Ông Pat Hickey, chủ tịch Ủy ban Olympic châu Âu, nói: "Những người bị thiệt hại nhiều nhất trong một cuộc tẩy chay chính là các vận động viên".

[ 108, 287, 285, 161, 208, 2724, 227, 354, 128, 530, 187, 129, 1006, 195, 385, 114, 160, 156, 118, 310, 2413, 4252, 119, 151, 162, 134, 110, 136, 327, 647, 117, 109, 168, 418, 104, 2109, 541, 226, 111, 1918, 2292, 1645, 2773, 1711, 182, 378, 449, 762, 2703, 15293, 2107, 1034, 10383, 103, 123, 480, 399, 417, 1369, 104, 118, 2724, 266, 4620, 117, 703, 106, 116, 1163, 265, 370, 153, 418, 175, 104, 118, 113, 120, 191, 608, 264, 104, 242, 414, 250, 2539, 208, 2724, 127, 417, 1369, 227, 304, 205, 612, 854, 265, 108, 121, 658, 2961, 210, 221, 758, 343, 109, 367, 2861, 4215, 2294, 3413, 241, 104, 118, 2724, 123, 160, 118, 134, 268, 165, 2153, 7730, 352, 1479, 171, 658, 2961, 149, 762, 360, 113, 1108, 935, 325, 1103, 421, 572, 114, 428, 177, 120, 295, 9313, 118, 2724, 1445, 417, 160, 118, 278, 822, 922, 146, 300, 236, 216, 993, 338, 183, 119, 151, 162, 210, 221, 244, 270, 437, 181, 1743, 116, 893, 1319, 544, 342, 608, 4914, 1558, 176, 331, 104, 118, 12696, 118, 4822, 28492, 103, 104, 283, 898, 168, 651, 472, 127, 115, 268, 382, 116, 1108, 1083, 489, 222, 325, 259, 196, 112, 208, 28492, 313, 188, 160, 120, 144, 591, 489, 222, 128, 108, 121, 658, 2961, 107, 136, 107, 274, 192, 228, 762, 2703, 210, 221, 1445, 417, 160, 118, 106, 475, 368, 182, 107, 136, 327, 647, 389, 168, 418, 104, 762, 1124, 226, 120, 1011, 1050, 148, 151, 162, 273, 5431, 6764, 674, 265, 108, 121, 658, 2961, 115, 319, 164, 116, 255, 220, 250, 368, 108, 121, 762, 2703, 170, 289, 450, 106, 588, 255, 220, 150, 349, 580, 124, 350, 228, 146, 318, 104, 109, 368, 7671, 298, 129, 150, 949, 1308, 266, 573, 605, 511, 3647, 511, 844, 105, 109, 1067, 846, 5774, 3263, 12370, 674, 1935, 686, 2379, 8117, 231, 103, 313, 188, 240, 349, 951, 998, 104, 151, 716, 167, 107, 841, 225, 133, 349, 2114, 531, 965, 393, 3509, 1592, 128, 205, 240, 854, 1248, 658, 2961, 321, 2581, 421, 445, 2715, 816, 1308, 671, 1772, 104, 109, 507, 511, 785, 115, 736, 306, 555, 344, 8215, 2987, 3509, 1374, 725, 171, 1067, 846, 658, 7558, 208, 9147, 2016, 6490, 12220, 185, 492, 1053, 504, 3509, 511, 2168, 795, 189, 7633, 280, 133, 1882, 799, 713, 941, 113, 172, 460, 8215, 2987, 122, 106, 109, 1582, 469, 182, 340, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 4174, 368, 182, 201, 178, 113, 204, 1850, 1497, 1670, 1048, 449, 762, 2703, 118, 2724, 266, 4620, 104, 162, 137, 283, 123, 160, 113, 271, 279, 118, 779, 368, 145, 205, 240, 658, 2961, 244, 1099, 2251, 118, 110, 534, 1419, 555, 344, 762, 1124, 134, 3005, 2987, 175, 824, 213, 360, 2838, 1 ]

160519_forum_us_vietnam_obama_visit

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/05/160519_forum_us_vietnam_obama_visit

"Xin chào đồng chí Obama!"

Tôi biết nước Mỹ từ lúc còn bé tí khi đất nước còn chia đôi và tôi cùng gia đình sống ở nửa phần phía Bắc.

Thời ấy, tôi biết đến nước Mỹ, cụ thể hơn là người Mỹ, qua các bộ phim của Trung Quốc, Việt Nam hay Triều Tiên và qua cả những gì người lớn đang nói. Thời chiến Những ám ảnh ấy đưa tôi vào những cơn ác mộng. Nhiều đêm tôi khóc thét khi mơ thấy những tên lính Mỹ mặt mũi râu ria gian ác đứng ngay ngoài cửa sổ đầu giường đang cầm súng chĩa vào mặt mình. Lớn lên chút nữa thì tôi còn biết thêm được là Mỹ có một "Tổng thống ngu xuẩn nhất nhì" qua câu thơ của nhà thơ cùng trang lứa Trần Đăng Khoa. Và cũng thời gian ấy tôi biết đến Mỹ qua những chiếc máy bay đen sì gầm rú tít trên trời cao và tiếng bom đạn rào rào quanh cái hầm nơi mình cùng bố, mẹ và các anh chị mình đang trú ẩn. Có lần tôi và mẹ suýt chết vì bom Mỹ trên đường đi sơ tán. Tôi cũng biết đến Mỹ qua hình ảnh những con phố Hà Nội, Hải Phòng bỗng chốc hóa thành những đống bùn đất hòa lẫn với máu sau những đợt bom được ném theo kiểu "rải thảm" từ những chiếc "pháo đài bay" của Mỹ và nhìn thấy cả cảnh người chết vì bom đạn Mỹ. Tôi cũng biết được nước Mỹ có tên trung úy William Calley cùng với trung đội đao phủ của y đã tham gia giết hại hàng trăm người dân vô tội tại Sơn Mỹ, Quảng Ngãi. Rồi tôi cũng biết có những người Mỹ khác tham gia biểu tình phản chiến, đòi chính quyền Mỹ chấm dứt chiến tranh và rút quân Mỹ khỏi Việt Nam, trong đó có những người rất nổi tiếng như nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng Jane Fonda. Rồi đất nước hòa bình và thống nhất. Mỹ đã rút, “ngụy” đã nhào. Khi ấy tôi 16 tuổi và tiếc không còn cơ hội để đi bộ đội "đánh Mỹ" nữa. Không còn tiếng gào rú của máy bay Mỹ hay tiếng nổ của bom đạn Mỹ nữa nhưng một thời gian dài sau đó nước Mỹ vẫn hiện lên trong tôi như một thứ gì đó xấu xa, như một cường quốc hung bạo, một xã hội "cá lớn nuốt cá bé", đầy rẫy bất công nơi chủ nghĩa tư bản đang đi vào giai đoạn "giãy chết". Những điều ấy tôi biết được qua các khóa học tập chính trị giành cho sinh viên và cán bộ công chức hay qua sách báo chính thống trong nước. Hậu chiến Nhưng rồi không biết từ lúc nào, nước Mỹ cứ tự nhiên "diễn biến" và "chuyển hóa" dần trong đầu óc tôi. Có lẽ sự "chuyển hóa" ấy bắt đầu từ câu chuyện của nhà văn Lê Lựu tôi nghe được qua băng ghi âm ông kể về chuyến thăm Mỹ và chuyến thăm Liên Xô của ông vào những năm 1980, trong đó tôi nhớ nhất câu ông nói đại ý khi sang Mỹ thì có cảm giác như đang ở "Liên Xô", còn khi sang Liên Xô thì cứ nghĩ như mình đang ở nước "Mỹ". Người nghe tất nhiên ai cũng hiểu "Liên Xô" và "Mỹ" được bỏ trong ngoặc kép ở trên chỉ là "Liên Xô" và "Mỹ" theo cách mô tả của sách báo nhà nước thời ấy. Rồi tôi còn biết được nước Mỹ không phải chỉ có những kẻ như viên trung úy William Calley gây tội ác với dân thường năm nào tại Sơn Mỹ mà còn có cả viên chuẩn úy phi công Hugh Thompson đã dũng cảm ngăn cản đồng đội của mình giết dân thường như thế nào. Hành động anh hùng ấy của anh cùng 2 đồng đội khác đã cứu được hàng chục người dân lương thiện và vì thế mà họ đã được quân đội Mỹ vinh danh bằng tấm huân chương "Chiến Sĩ". Rồi tôi được biết nữ nghệ sĩ điện ảnh Jane Fonda không chỉ là người đã lên án các cuộc ném bom của máy bay Mỹ vào dân thường Việt Nam ngày xưa mà còn là người đã bày tỏ sự đồng cảm với những người Việt Nam phải chạy khỏi Tổ quốc cuối những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ trước và lên án những điều mà bà cho là nguyên nhân gây ra thảm cảnh ấy. Và tôi cũng được biết nước Mỹ không chỉ có ông tổng thống Nixon "ngu xuẩn nhất nhì" theo đánh giá của nhà thơ Trần Đăng Khoa ngày xưa mà còn có những vị tổng thống khác như cựu tài tử điện ảnh Ronald Reagan được thế giới bây giờ vinh danh là một trong những người có công lớn nhất trong việc thay đổi thế giới bằng việc chấm dứt cuộc chiến tranh lạnh, như ông Bill Clinton hào hoa, đẹp trai đã từng được người Hà Nội chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm Việt Nam năm nào... Và qua hồi ký của ông Bill Clinton, tôi lại cũng biết ông ta từng tham gia phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam năm xưa. Tôi lại cũng biết không phải tất cả những người tham gia cuộc phản chiến ấy đều là những người "ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam" theo tiêu chuẩn đánh giá của Nhà nước Việt Nam mà đơn giản chỉ là vì ông ta coi cuộc chiến ấy chẳng mang lại điều gì cho nước Mỹ trong khi ông vẫn trung thành với "sự nghiệp chính nghĩa" theo tiêu chuẩn riêng của nước Mỹ. Tôi cũng còn biết nước Mỹ là địa chỉ du học đáng mơ ước nhất của lớp trẻ Việt Nam hiện nay, cho dù họ là con em những người nông dân nghèo hay con em cán bộ cấp cao trong đảng. Đối trọng Còn rất nhiều điều khác nữa về nước Mỹ mà tôi đã và đang nhận ra. Nhưng có điều vô cùng quan trọng tôi đã nhận biết được là trong lịch sử hàng nghìn, hàng trăm năm trở lại đây, chưa bao giờ nước Mỹ có tham vọng về lãnh thổ đối với Việt Nam, chưa bao giờ xâm chiếm một tấc đất của Việt Nam. Và điều quan trọng nhất hiện nay là chỉ nước Mỹ mới là đối trọng để cân bằng sức mạnh của Trung Quốc là kẻ trong thực tế đã và đang có những hành động bành trướng ở Biển Đông, xâm lấn lãnh hải của Việt Nam và các nước trong khu vực. Tất nhiên, tôi cũng được biết sự khác biệt hiện nay giữa hai nước, nói chính xác hơn là giữa 2 thể chế Việt Nam và Mỹ. Trung Quốc đẩy mạnh việc cải tạo đảo và xây đường băng phi cơ ở Biển Đông Nhưng tôi lại cũng mới được biết hóa ra đó không phải là sự khác biệt về ý thức hệ giữa một bên là Chủ nghĩa xã hội (CNXH) và một bên là Chủ nghĩa tư bản (CNTB) như lâu nay sách báo đã đề cập - thì như chính một người "phe ta" là ông Vũ Ngọc Hoàng, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung Ương đã viết trong một bài báo gần đây rằng "chính các nước tư bản phát triển là các nước gần nhất với CNXH” còn “nước ta đang ở giai đoạn đầu của nhóm thứ hai…, còn rất xa để có thể đến được XHCN" đấy thôi! Trong số các nước "tư bản chủ nghĩa phát triển" như ông Hoàng đề cập ấy, không ai có thể phủ nhận Mỹ đang ở vị trí số 1. Nếu vậy thì sự khác biệt giữa Việt Nam và Mỹ chỉ là sự khác biệt giữa CNXH đang còn là ước vọng cao xa ở Việt Nam và CNXH đã ở khoảng cách rất gần ở Mỹ mà thôi. Phải chăng vì thế mà xét trên cả hai mục tiêu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và tiến lên CNXH như Cương lĩnh của đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ thì Mỹ mới xứng đáng là đồng minh số 1 hiện nay của cả Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Và ai mà vẫn còn nói đi với Mỹ bây giờ thì mất CNXH thì xin hãy đọc bài báo gần đây của đồng chí Vũ Ngọc Hoàng (bài ‘ Tự ái dân tộc và áp lực vượt vũ môn' trên Tuần Việt Nam). Vậy thì chẳng có lý do gì mà không đón chào Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm sắp tới của ông tới Việt Nam bằng một khẩu hiệu thật trang trọng với dòng chữ: Xin chào đồng chí Obama!

summarize: Thời ấy, tôi biết đến nước Mỹ, cụ thể hơn là người Mỹ, qua các bộ phim của Trung Quốc, Việt Nam hay Triều Tiên và qua cả những gì người lớn đang nói. Thời chiến Những ám ảnh ấy đưa tôi vào những cơn ác mộng. Nhiều đêm tôi khóc thét khi mơ thấy những tên lính Mỹ mặt mũi râu ria gian ác đứng ngay ngoài cửa sổ đầu giường đang cầm súng chĩa vào mặt mình. Lớn lên chút nữa thì tôi còn biết thêm được là Mỹ có một "Tổng thống ngu xuẩn nhất nhì" qua câu thơ của nhà thơ cùng trang lứa Trần Đăng Khoa. Và cũng thời gian ấy tôi biết đến Mỹ qua những chiếc máy bay đen sì gầm rú tít trên trời cao và tiếng bom đạn rào rào quanh cái hầm nơi mình cùng bố, mẹ và các anh chị mình đang trú ẩn. Có lần tôi và mẹ suýt chết vì bom Mỹ trên đường đi sơ tán. Tôi cũng biết đến Mỹ qua hình ảnh những con phố Hà Nội, Hải Phòng bỗng chốc hóa thành những đống bùn đất hòa lẫn với máu sau những đợt bom được ném theo kiểu "rải thảm" từ những chiếc "pháo đài bay" của Mỹ và nhìn thấy cả cảnh người chết vì bom đạn Mỹ. Tôi cũng biết được nước Mỹ có tên trung úy William Calley cùng với trung đội đao phủ của y đã tham gia giết hại hàng trăm người dân vô tội tại Sơn Mỹ, Quảng Ngãi. Rồi tôi cũng biết có những người Mỹ khác tham gia biểu tình phản chiến, đòi chính quyền Mỹ chấm dứt chiến tranh và rút quân Mỹ khỏi Việt Nam, trong đó có những người rất nổi tiếng như nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng Jane Fonda. Rồi đất nước hòa bình và thống nhất. Mỹ đã rút, “ngụy” đã nhào. Khi ấy tôi 16 tuổi và tiếc không còn cơ hội để đi bộ đội "đánh Mỹ" nữa. Không còn tiếng gào rú của máy bay Mỹ hay tiếng nổ của bom đạn Mỹ nữa nhưng một thời gian dài sau đó nước Mỹ vẫn hiện lên trong tôi như một thứ gì đó xấu xa, như một cường quốc hung bạo, một xã hội "cá lớn nuốt cá bé", đầy rẫy bất công nơi chủ nghĩa tư bản đang đi vào giai đoạn "giãy chết". Những điều ấy tôi biết được qua các khóa học tập chính trị giành cho sinh viên và cán bộ công chức hay qua sách báo chính thống trong nước. Hậu chiến Nhưng rồi không biết từ lúc nào, nước Mỹ cứ tự nhiên "diễn biến" và "chuyển hóa" dần trong đầu óc tôi. Có lẽ sự "chuyển hóa" ấy bắt đầu từ câu chuyện của nhà văn Lê Lựu tôi nghe được qua băng ghi âm ông kể về chuyến thăm Mỹ và chuyến thăm Liên Xô của ông vào những năm 1980, trong đó tôi nhớ nhất câu ông nói đại ý khi sang Mỹ thì có cảm giác như đang ở "Liên Xô", còn khi sang Liên Xô thì cứ nghĩ như mình đang ở nước "Mỹ". Người nghe tất nhiên ai cũng hiểu "Liên Xô" và "Mỹ" được bỏ trong ngoặc kép ở trên chỉ là "Liên Xô" và "Mỹ" theo cách mô tả của sách báo nhà nước thời ấy. Rồi tôi còn biết được nước Mỹ không phải chỉ có những kẻ như viên trung úy William Calley gây tội ác với dân thường năm nào tại Sơn Mỹ mà còn có cả viên chuẩn úy phi công Hugh Thompson đã dũng cảm ngăn cản đồng đội của mình giết dân thường như thế nào. Hành động anh hùng ấy của anh cùng 2 đồng đội khác đã cứu được hàng chục người dân lương thiện và vì thế mà họ đã được quân đội Mỹ vinh danh bằng tấm huân chương "Chiến Sĩ". Rồi tôi được biết nữ nghệ sĩ điện ảnh Jane Fonda không chỉ là người đã lên án các cuộc ném bom của máy bay Mỹ vào dân thường Việt Nam ngày xưa mà còn là người đã bày tỏ sự đồng cảm với những người Việt Nam phải chạy khỏi Tổ quốc cuối những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ trước và lên án những điều mà bà cho là nguyên nhân gây ra thảm cảnh ấy. Và tôi cũng được biết nước Mỹ không chỉ có ông tổng thống Nixon "ngu xuẩn nhất nhì" theo đánh giá của nhà thơ Trần Đăng Khoa ngày xưa mà còn có những vị tổng thống khác như cựu tài tử điện ảnh Ronald Reagan được thế giới bây giờ vinh danh là một trong những người có công lớn nhất trong việc thay đổi thế giới bằng việc chấm dứt cuộc chiến tranh lạnh, như ông Bill Clinton hào hoa, đẹp trai đã từng được người Hà Nội chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm Việt Nam năm nào... Và qua hồi ký của ông Bill Clinton, tôi lại cũng biết ông ta từng tham gia phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam năm xưa. Tôi lại cũng biết không phải tất cả những người tham gia cuộc phản chiến ấy đều là những người "ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam" theo tiêu chuẩn đánh giá của Nhà nước Việt Nam mà đơn giản chỉ là vì ông ta coi cuộc chiến ấy chẳng mang lại điều gì cho nước Mỹ trong khi ông vẫn trung thành với "sự nghiệp chính nghĩa" theo tiêu chuẩn riêng của nước Mỹ. Tôi cũng còn biết nước Mỹ là địa chỉ du học đáng mơ ước nhất của lớp trẻ Việt Nam hiện nay, cho dù họ là con em những người nông dân nghèo hay con em cán bộ cấp cao trong đảng. Đối trọng Còn rất nhiều điều khác nữa về nước Mỹ mà tôi đã và đang nhận ra. Nhưng có điều vô cùng quan trọng tôi đã nhận biết được là trong lịch sử hàng nghìn, hàng trăm năm trở lại đây, chưa bao giờ nước Mỹ có tham vọng về lãnh thổ đối với Việt Nam, chưa bao giờ xâm chiếm một tấc đất của Việt Nam. Và điều quan trọng nhất hiện nay là chỉ nước Mỹ mới là đối trọng để cân bằng sức mạnh của Trung Quốc là kẻ trong thực tế đã và đang có những hành động bành trướng ở Biển Đông, xâm lấn lãnh hải của Việt Nam và các nước trong khu vực. Tất nhiên, tôi cũng được biết sự khác biệt hiện nay giữa hai nước, nói chính xác hơn là giữa 2 thể chế Việt Nam và Mỹ. Trung Quốc đẩy mạnh việc cải tạo đảo và xây đường băng phi cơ ở Biển Đông Nhưng tôi lại cũng mới được biết hóa ra đó không phải là sự khác biệt về ý thức hệ giữa một bên là Chủ nghĩa xã hội (CNXH) và một bên là Chủ nghĩa tư bản (CNTB) như lâu nay sách báo đã đề cập - thì như chính một người "phe ta" là ông Vũ Ngọc Hoàng, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung Ương đã viết trong một bài báo gần đây rằng "chính các nước tư bản phát triển là các nước gần nhất với CNXH” còn “nước ta đang ở giai đoạn đầu của nhóm thứ hai…, còn rất xa để có thể đến được XHCN" đấy thôi! Trong số các nước "tư bản chủ nghĩa phát triển" như ông Hoàng đề cập ấy, không ai có thể phủ nhận Mỹ đang ở vị trí số 1. Nếu vậy thì sự khác biệt giữa Việt Nam và Mỹ chỉ là sự khác biệt giữa CNXH đang còn là ước vọng cao xa ở Việt Nam và CNXH đã ở khoảng cách rất gần ở Mỹ mà thôi. Phải chăng vì thế mà xét trên cả hai mục tiêu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và tiến lên CNXH như Cương lĩnh của đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ thì Mỹ mới xứng đáng là đồng minh số 1 hiện nay của cả Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Và ai mà vẫn còn nói đi với Mỹ bây giờ thì mất CNXH thì xin hãy đọc bài báo gần đây của đồng chí Vũ Ngọc Hoàng (bài ‘ Tự ái dân tộc và áp lực vượt vũ môn' trên Tuần Việt Nam). Vậy thì chẳng có lý do gì mà không đón chào Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm sắp tới của ông tới Việt Nam bằng một khẩu hiệu thật trang trọng với dòng chữ: Xin chào đồng chí Obama!

[ 108, 287, 285, 161, 1922, 2845, 141, 217, 155, 142, 968, 798, 136, 183, 106, 111, 968, 235, 109, 317, 807, 104, 151, 890, 131, 132, 194, 1694, 1736, 105, 235, 186, 120, 218, 111, 301, 167, 454, 1922, 242, 564, 1948, 349, 728, 251, 141, 138, 120, 1756, 108, 1673, 4496, 112, 1115, 1370, 141, 3259, 9422, 129, 1659, 203, 120, 465, 1127, 200, 447, 2766, 7487, 108, 7870, 390, 108, 1673, 715, 531, 351, 814, 2803, 178, 3849, 167, 898, 1173, 9464, 138, 447, 900, 5589, 227, 1360, 761, 143, 141, 177, 217, 426, 117, 106, 200, 107, 116, 189, 5240, 234, 3290, 12682, 202, 3229, 207, 235, 476, 1657, 104, 152, 1657, 264, 509, 4804, 912, 2866, 2033, 112, 619, 127, 221, 390, 728, 141, 217, 155, 200, 235, 120, 845, 452, 502, 1532, 2765, 4889, 9470, 10707, 6767, 159, 1467, 291, 105, 354, 1238, 1710, 2202, 2202, 1017, 292, 2853, 328, 267, 264, 3437, 966, 105, 109, 365, 1304, 267, 167, 1820, 9901, 615, 400, 141, 105, 966, 5674, 332, 654, 171, 1238, 200, 159, 361, 184, 1046, 6958, 388, 127, 217, 155, 200, 235, 240, 349, 120, 219, 548, 337, 1981, 864, 1866, 4585, 7784, 471, 164, 120, 3921, 4836, 282, 544, 1306, 119, 1475, 187, 120, 1767, 1238, 117, 2225, 181, 1138, 7504, 6542, 1506, 207, 148, 120, 845, 9301, 674, 1051, 502, 207, 104, 200, 105, 485, 203, 186, 313, 111, 654, 171, 1238, 1710, 1091, 388, 127, 217, 117, 142, 200, 107, 465, 396, 5350, 3440, 13481, 5477, 264, 119, 396, 559, 8711, 256, 104, 108, 364, 115, 268, 165, 1116, 799, 201, 1049, 111, 137, 616, 638, 149, 1420, 968, 1335, 6527, 112, 2763, 141, 127, 217, 107, 120, 111, 200, 211, 268, 165, 284, 205, 391, 242, 103, 808, 122, 168, 200, 1550, 1463, 242, 250, 105, 995, 252, 200, 574, 131, 578, 113, 150, 107, 120, 111, 215, 738, 354, 128, 684, 407, 182, 726, 349, 738, 354, 9435, 20058, 112, 2763, 282, 142, 544, 342, 105, 234, 1704, 200, 115, 995, 103, 401, 515, 2780, 364, 561, 115, 152, 674, 112, 707, 728, 141, 1910, 722, 105, 1957, 110, 177, 225, 213, 130, 184, 317, 559, 6897, 11084, 1229, 724, 177, 354, 6259, 10707, 104, 452, 502, 200, 194, 354, 1215, 104, 1238, 1710, 200, 761, 170, 116, 221, 390, 677, 187, 150, 142, 200, 244, 199, 227, 113, 141, 128, 116, 259, 218, 150, 1099, 4164, 128, 116, 1054, 198, 2523, 854, 103, 116, 293, 213, 14412, 301, 5128, 499, 1353, 646, 858, 6994, 295, 135, 328, 185, 404, 276, 288, 167, 184, 138, 1008, 780, 189, 25855, 364, 654, 340, 564, 179, 728, 141, 217, 117, 235, 109, 1666, 214, 495, 122, 245, 1059, 114, 296, 182, 105, 1101, 317, 135, 229, 194, 235, 333, 188, 122, 234, 113, 1018, 3551, 242, 311, 598, 110, 217, 148, 398, 1577, 142, 200, 532, 222, 445, 12316, 625, 207, 105, 189, 8623, 6631, 1429, 113, 178, 108, 2007, 376, 1986, 615, 642, 144, 189, 8623, 6631, 728, 290, 178, 148, 476, 443, 104, 152, 355, 729, 11850, 431, 141, 701, 117, 235, 1325, 848, 1065, 118, 546, 125, 803, 582, 200, 105, 803, 582, 560, 1223, 104, 118, 138, 120, 147, 5088, 113, 150, 141, 1057, 202, 476, 118, 123, 273, 108, 232, 129, 586, 200, 143, 107, 406, 1143, 128, 167, 108, 121, 189, 8376, 1223, 646, 177, 129, 586, 560, 1223, 143, 532, 372, 128, 267, 167, 108, 121, 142, 9572, 340, 606, 701, 525, 445, 375, 127, 524, 189, 8376, 1223, 207, 105, 9572, 207, 117, 306, 113, 11976, 6067, 108, 121, 159, 163, 106, 189, 8376, 1223, 207, 105, 9572, 207, 181, 173, 787, 1072, 104, 333, 188, 152, 142, 221, 3210, 2763, 141, 177, 217, 117, 142, 200, 110, 139, 163, 107, 120, 789, 128, 182, 396, 5350, 3440, 13481, 5477, 383, 638, 108, 1673, 119, 137, 369, 147, 224, 149, 1420, 200, 145, 177, 107, 186, 182, 862, 5350, 894, 135, 13533, 8633, 115, 2598, 406, 963, 1439, 210, 559, 104, 267, 1116, 137, 369, 128, 175, 1279, 2460, 192, 365, 1645, 728, 104, 365, 264, 944, 210, 559, 211, 115, 402, 117, 201, 1166, 111, 137, 1024, 1155, 105, 171, 175, 145, 154, 115, 117, 252, 559, 200, 2243, 595, 281, 1689, 7827, 741, 189, 6184, 3180, 340, 2763, 141, 117, 217, 684, 877, 621, 726, 349, 9435, 20058, 110, 163, 106, 111, 115, 227, 304, 109, 204, 2225, 1238, 104, 452, 502, 200, 138, 137, 369, 131, 132, 191, 1719, 145, 177, 106, 111, 115, 1035, 776, 144, 210, 406, 119, 120, 111, 131, 132, 139, 937, 574, 1318, 198, 608, 120, 147, 11215, 178, 120, 147, 2330, 104, 175, 688, 226, 105, 227, 304, 120, 179, 145, 263, 114, 106, 503, 157, 383, 124, 1506, 313, 3210, 619, 141, 127, 117, 217, 142, 200, 110, 163, 107, 118, 497, 234, 3820, 18916, 12682, 202, 3229, 207, 181, 403, 314, 104, 152, 1657, 912, 2866, 2033, 191, 1719, 145, 177, 107, 120, 297, 497, 234, 211, 128, 924, 326, 693, 726, 349, 7066, 6262, 117, 175, 249, 969, 339, 2243, 595, 106, 116, 113, 120, 111, 107, 135, 301, 202, 113, 156, 346, 345, 175, 249, 281, 156, 1550, 1463, 204, 242, 250, 7135, 128, 118, 2663, 1963, 1406, 7106, 1142, 1320, 115, 434, 117, 111, 337, 710, 1835, 1340, 3855, 1638, 113, 803, 582, 131, 132, 147, 224, 599, 619, 235, 496, 667, 104, 118, 2663, 6457, 141, 153, 127, 217, 118, 169, 434, 268, 165, 737, 1168, 391, 195, 242, 250, 108, 121, 131, 132, 147, 6016, 388, 153, 127, 217, 110, 139, 525, 186, 120, 111, 268, 165, 204, 391, 242, 728, 413, 106, 120, 111, 13796, 523, 144, 522, 122, 404, 104, 157, 137, 131, 6041, 181, 464, 862, 403, 314, 104, 571, 142, 131, 132, 145, 652, 1395, 163, 106, 171, 118, 169, 703, 204, 242, 728, 718, 269, 518, 153, 179, 218, 114, 142, 200, 113, 129, 118, 244, 396, 164, 119, 3433, 522, 122, 13217, 181, 464, 862, 734, 104, 142, 1091, 388, 127, 177, 217, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 388, 217, 142, 200, 148, 398, 177, 1353, 3873, 129, 282, 142, 177, 733, 1183, 105, 141, 264, 165, 539, 307, 108, 121, 1457, 380, 505, 5269, 1 ]

151005_world_bank_asia_pacific_econ

https://www.bbc.com/vietnamese/business/2015/10/151005_world_bank_asia_pacific_econ

World Bank giảm dự báo tăng trưởng châu Á

Ngân hàng Thế giới đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương trong năm nay và năm tới, vì những rủi ro từ kinh tế bị tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc và Hoa Kỳ tăng lãi suất.

Thị trường tài chính tại Trung Quốc biến động mạnh trong nhiều tuần qua. Ngân hàng Thế giới đã nay dự kiến tăng trưởng trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương là 6,5% trong năm nay và 6,4% trong năm 2016, giảm so với dự báo trước đó là 6,7%. Ước tính mới nhất thậm chí còn thấp hơn so với mức tăng trưởng 6,8% trong năm ngoái. Các ngân hàng phát triển lớn gần đây đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của họ xuống. Tháng trước, Ngân hàng Phát triển châu Á cho biết tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc sẽ làm tăng trưởng tại các nước đang phát triển trong khu vực xuống 5,8% trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế hồi tháng Chín rằng cũng cảnh báo chậm tăng trưởng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tạo ra một mối đe dọa cho nền kinh tế toàn cầu. Đông Á chiếm gần hai phần năm tăng trưởng kinh tế của thế giới, theo Ngân hàng Thế giới. Trong khi đó lãi suất ở Mỹ theo dự kiến sẽ tăng lần đầu tiên trong gần một thập niên trong những tháng tới, theo đó có thể dẫn đến việc rút vốn ồ ạt khỏi thị trường mới nổi do các đồng tiền tại châu Á sẽ bị ảnh hưởng.

summarize: Thị trường tài chính tại Trung Quốc biến động mạnh trong nhiều tuần qua. Ngân hàng Thế giới đã nay dự kiến tăng trưởng trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương là 6,5% trong năm nay và 6,4% trong năm 2016, giảm so với dự báo trước đó là 6,7%. Ước tính mới nhất thậm chí còn thấp hơn so với mức tăng trưởng 6,8% trong năm ngoái. Các ngân hàng phát triển lớn gần đây đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng của họ xuống. Tháng trước, Ngân hàng Phát triển châu Á cho biết tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc sẽ làm tăng trưởng tại các nước đang phát triển trong khu vực xuống 5,8% trong năm nay. Quỹ Tiền tệ Quốc tế hồi tháng Chín rằng cũng cảnh báo chậm tăng trưởng tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tạo ra một mối đe dọa cho nền kinh tế toàn cầu. Đông Á chiếm gần hai phần năm tăng trưởng kinh tế của thế giới, theo Ngân hàng Thế giới. Trong khi đó lãi suất ở Mỹ theo dự kiến sẽ tăng lần đầu tiên trong gần một thập niên trong những tháng tới, theo đó có thể dẫn đến việc rút vốn ồ ạt khỏi thị trường mới nổi do các đồng tiền tại châu Á sẽ bị ảnh hưởng.

[ 108, 287, 285, 161, 1074, 271, 326, 122, 149, 151, 162, 625, 192, 417, 113, 158, 670, 1451, 1462, 201, 773, 249, 115, 275, 382, 357, 321, 395, 113, 322, 442, 510, 844, 105, 579, 644, 1044, 106, 18470, 113, 147, 275, 105, 1413, 11172, 113, 147, 3066, 558, 648, 119, 382, 188, 226, 150, 106, 6135, 16347, 5118, 334, 239, 202, 1042, 356, 177, 1192, 183, 648, 119, 537, 321, 395, 22610, 113, 147, 2567, 303, 866, 201, 212, 435, 301, 386, 248, 115, 179, 1604, 558, 382, 188, 321, 395, 104, 154, 4560, 1917, 1466, 1462, 201, 1327, 435, 511, 844, 114, 217, 321, 395, 1751, 153, 108, 121, 151, 162, 134, 140, 321, 395, 149, 109, 142, 167, 212, 435, 113, 322, 442, 804, 24634, 113, 147, 1103, 3196, 2616, 1273, 162, 216, 496, 253, 3077, 160, 127, 313, 188, 1751, 321, 395, 149, 639, 236, 216, 301, 259, 196, 175, 249, 394, 124, 116, 882, 1011, 1050, 114, 639, 236, 216, 258, 2781, 510, 844, 961, 386, 196, 380, 147, 321, 395, 236, 216, 104, 175, 1555, 181, 1462, 201, 773, 1326, 298, 129, 150, 2303, 1886, 108, 121, 200, 181, 382, 357, 134, 321, 400, 178, 462, 113, 386, 116, 1092, 778, 113, 120, 253, 3490, 181, 150, 107, 136, 458, 155, 156, 995, 682, 108, 4652, 108, 4210, 574, 461, 271, 239, 738, 180, 109, 210, 379, 149, 511, 844, 134, 133, 349, 5785, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1462, 201, 773, 249, 115, 1404, 558, 382, 188, 321, 395, 236, 216, 149, 322, 442, 1151, 844, 579, 644, 1044, 113, 147, 275, 105, 147, 3490, 171, 120, 1905, 1924, 148, 236, 216, 133, 321, 395, 1751, 153, 108, 121, 151, 162, 105, 254, 336, 321, 2303, 14326, 1 ]

070629_gapgovannghetudo

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2007/06/070629_gapgovannghetudo

Tự cùng nhau mở các Tiểu Diên Hồng

Một cuộc đại hội thảo và những cuộc gặp gỡ văn nghệ tự do. Tại sao không?

Bằng nhiều cách, các nhà nước liên quan đến cuộc chiến Việt Nam trước đây đã cố gắng quên đi hoặc vượt qua cuộc chiến này để hướng tới tương lai. Mỹ và Việt Nam đã bình thường hoá quan hệ ngoại giao hơn 10 năm nay. Việt Nam đã đón tiếp hai Tổng thống Mỹ Clinton và Bush. Hai năm trước, Thủ tướng Việt Nam Phan Văn Khải và bây giờ là Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đi thăm Mỹ. Trung Quốc từ khi “môi hở răng lạnh” và “dạy cho Việt Nam một bài học” không lấy gì làm hay ho bằng cuộc chiến biên giới năm 1979 cũng đã xây dựng lại tình “láng giềng hữu nghị”. Các nước đồng minh khác của Mỹ trước đây đều đã có quan hệ ngoại giao và kinh tế với Việt Nam. Cho dù bên dưới những điều này là toan tính hay âm mưu thủ đoạn gì ở một số đối tượng nhưng trên bề mặt rõ ràng là một hiện tượng đáng mừng vì các quốc gia cựu thù đã xoá bỏ được các ngăn cách, định kiến và mặc cảm của quá khứ chiến tranh để cùng sống chung trong một thế giới hội nhập và hướng tới hoà bình. Nếu không có gì đột biến và mối quan hệ này trở nên tốt đẹp, bền vững, không thể đảo ngược thì đó chính là hạnh phúc cho Việt Nam và các nước đã có thời là kẻ thù. Về phương diện cá nhân, sự chuyển biến nhanh hơn vì không bị ràng buộc bởi đường lối chính sách của các nhà nước và với sự thúc đẩy nội tâm của lương tri và những giá trị đạo đức vĩnh cửu, không biên giới, những cựu binh Mỹ và các nước đồng minh đã đến Việt Nam để sám hối bên những nấm mồ của người dân Việt Nam bị thảm sát ở Mỹ Lai hay trên những chiến trường xưa. Đồng thời họ cũng đã cố gắng làm các việc cụ thể để mong góp phần chữa lành những vết thương và tai hoạ do cuộc chiến - họ đã dự phần - để lại rất lâu dài trong lòng đất nước này. Chưa một lời tạ lỗi Thế nhưng rất nhiều người Việt Nam đã không làm được như vậy. Hầu như chưa thấy người lính Việt Nam nào, ở cả hai bên chiến tuyến trước đây, nói lời tạ lỗi hay thắp một nén nhang cho những người - những anh em đồng bào - mình đã bắn giết trong cuộc chiến. Cuộc chiến mà nói gì thì nói, nhân danh bất cứ điều gì, đó là một cuộc chiến có mang tính nội chiến, huynh đệ tương tàn. Cũng có thể có những người đã nghĩ hay đã làm trong im lặng, vì một hoàn cảnh kỳ lạ đau đớn của đất nước Việt Nam là dù bất cứ ở đâu, ngay cả ở nước ngoài, người ta cũng không có tự do để làm điều này. Ngược lại, một cuộc chiến mới lại mở rộng giữa người Việt và người Việt. Đây là cuộc chiến ngôn từ và tư tưởng. Dĩ nhiên ngôn từ chuyên chở nội dung tư tưởng và ở đây, trong bài viết này, tôi chỉ đề cập khía cạnh này. Cuộc chiến này tiếp nối cuộc chiến cũ, vẫn còn mang tính ý thức hệ, cộng thêm những hận thù do cuộc chiến quá khứ để lại và nhất là những đau thương uất hận vẫn diễn ra từ sau khi chiến tranh chấm dứt do chính sách sai lầm của nhà cầm quyền và sự độc quyền chân lý, độc quyền thống trị của người chiến thắng. Nhà nước cộng sản không bao giờ ngưng cảnh giác và tấn công trước những tư tưởng gọi là “thù địch và diễn biến hoà bình”. Người chống cộng thề không đợi trời chung với người cộng sản và những người chống cộng cũng đả kích nhau không thương tiếc khi người khác không chống giống mình. “Thành phần thứ ba” vẫn bị những người chống cộng lên án, gọi đích danh là “đâm sau lưng chiến sĩ” và người cộng sản hoài nghi, trù dập khi họ tiếp tục sự phản kháng trước cái xấu mới đang thay thế cái xấu cũ mà họ đã góp phần đạp đổ. Không phải tất cả mọi người Việt Nam, vì bao giờ cũng có đám đông thầm lặng có suy nghĩ khác, nhưng những thành phần tham dự cuộc chiến này là những người ồn ào nhất và làm chủ, khuấy động dư luận trên các phương tiện thông tin đại chúng. Từ khi có Internet, nhiều trang web được mở ra và bất cứ ai có điều kiện tối thiểu để tham gia không gian ảo này, đều có thể phát biểu ý kiến của mình một cách tự do, đôi khi vô trách nhiệm, vô văn hoá và vô đạo đức, nhất là khi người phát biểu ẩn danh hoặc nói dưới một cái tên giả. Độc quyền chân lý Trong cuộc chiến tư tưởng và ngôn từ này, trừ một số rất ít thực sự cầu thị, nhận ra đúng sai trong tranh luận, phần lớn ở bất kỳ phe nào, đều có thái độ độc quyền chân lý và bị chi phối bởi những định kiến, mặc cảm trong quá khứ. Ngay cả đối với những người vừa mới nằm xuống, mồ chưa xanh cỏ, dĩ nhiên là không thể đối thoại, vẫn bị tấn công bằng những lời lẽ nặng nề nhất, vẫn bị sỉ nhục như trường hợp Nguyễn Ngọc Lan. Cho dù ông có thể được đánh giá khác nhau từ những quan điểm trái ngược, nhưng không ai có thể phủ nhận ông là một trí thức đã dùng ngòi bút trọn đời dấn thân một cách trong sáng nhất cho niềm tin, lý tưởng của mình và đã chết trong bệnh tật và đau đớn. Thậm chí người ta còn đem cả sự đau đớn và cái chết ra để mỉa mai! Tự do ngôn luận đôi khi cũng phải trả cái giá quá đắt khi nó làm tổn thương đến con người và những giá trị nhân bản mà lẽ ra sự tự do này phải góp phần gìn giữ. Nhiều luận điểm và ngôn từ mang tính thù hận cũ rích từ hơn 30 năm qua vẫn được đem ra dùng lại, tấn công đối phương, với sự khoái trá hả hê không che giấu, làm như chưa hề biết cuộc chiến máu lửa đã ngưng lại từ ngần ấy năm. Hình như ở một số người tư duy đã bị đông cứng, không có khả năng lắng lòng lại để chiêm nghiệm về bi kịch lịch sử mà nhân dân Việt Nam đã gánh chịu, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Cái gọi là “chính nghĩa” mà các bên đã nhân danh và tự hào lại chính là bình phong cho những thủ phạm giấu mặt nguy hiểm nhất gây ra biết bao tai hoạ. Sự bảo thủ và cưỡng bức chân lý hình như không phải là độc quyền của riêng ai. Vì đủ mọi thứ lý do, sự giải thích và diễn dịch quá khứ hầu như không thể đạt đến sự đồng thuận nơi phần lớn thế hệ đã từng kinh qua cuộc chiến. Vậy thì có lẽ không nên tiếp tục tranh cãi về quá khứ. Hãy để thế hệ sau phán xét, những người không bị cuộc chiến trói buộc sẽ vô tư và công bình hơn. Nhưng còn hiện tại và tương lai? Cũng như trong quá khứ, mỗi người dù làm gì hay không làm gì, làm như thế nào đều có trách nhiệm và góp phần chi phối tình hình đối với hiện tại và tương lai của đất nước. Không thể đổ lỗi cho ai khác nếu ta chưa đóng góp được phần mình. Nếu dân tộc này quay lưng lại số phận của mình, sống như lục bình trên dòng nước chảy thì việc gánh chịu thảm kịch là điều đương nhiên. Không ai cứu vớt được ta nếu chính ta không ra sức vùng vẫy để làm chủ số phận. Dân tộc chỉ có thể bước tới nếu không bị chia rẽ và xung đột, làm suy yếu tiềm lực. Cùng nhau tự họp Do vậy, dù sao đi nữa, tự do tưởng và tự do ngôn luận vẫn là niềm hi vọng và phương tiện gần như duy nhất để con người, đặc biệt là người Việt Nam đi đến một đồng thuận cho tương lai của mình, nhất là trong hoàn cảnh cực kỳ phức tạp như hiện nay. Có lẽ chính vì thế mà Bùi Tín đã đưa ra một đề nghị và kêu gọi thảo luận trong bài viết “Những vấn đề cần làm rõ về cách mạng dân tộc dân chủ ở Việt Nam”. Cuộc nói chuyện điện thoại của Lê Hồng Hà với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu, sau đó nội dung đã được văn bản hoá và đưa lên mạng, thực chất cũng là một đề nghị tương tự với nội dung đầy đủ hơn và biện pháp đề xuất cụ thể hơn. Tuy nhiên đáng tiếc đề nghị của Bùi Tín không được hưởng ứng rộng rãi, một phần do cách đặt vấn đề của ông. (Trong số ít các ý kiến về bài viết của Bùi Tín có bài của Lại Nguyên Ân rất thẳng thắn, chính xác và dũng cảm.) Hà Sĩ Phu đã tiếp tục cuộc trao đổi với một loạt bài viết công phu nhưng một vài bài trên mạng mới đây tranh luận với Hà Sĩ Phu, vô tình hay cố ý, hay vì những hậu ý nào đó, muốn dẫn cuộc trao đổi đi chệch hướng, không mang lại lợi ích gì thiết thực. Ở đây tôi cũng muốn đưa ra một đề nghị. Trước nhiều ý kiến bất đồng lâu nay về những vấn đề lớn của đất nước đã được đưa ra trong nhiều bài viết đơn lẻ hay nhiều cuộc tranh luận riêng rẽ, tại sao ta không tập trung vào trong một cuộc đại hội thảo để tất cả mọi người có thiện ý đều có thể tham dự. Tôi thử phác hoạ một số vấn đề chung quanh cuộc đại hội thảo này, tạm gọi là “Đại hội thảo về hiện tình và tương lai Việt Nam” Mục tiêu: Tự do, dân chủ, hoà bình và phát triển cho Việt Nam. Chủ đề: Hiện tình và tương lai Việt Nam. (Về mặt thời gian, hiện tình có thể chỉ xác định từ năm nay 2007, hay tính từ 2001, đầu thiên niên kỷ, để tránh bị phân tán bởi những vấn đề đã được nói đến quá nhiều hay đã khẳng định.) Lập trường dân tộc: Đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết khi xem xét mọi vấn đề. Không đặt thành tiên quyết việc chống cộng hay không, chống hay “cứu” Đảng Cộng sản hay bất cứ tiền đề nào khác. Tính chất: Đây là một hội thảo mang tính tư tưởng, không phải là một cuộc vận động chính trị, không ủng hộ hay đả kích bất cứ phe phái nào mà chỉ nhằm tìm ra chân lý, xác định đúng đắn nhất hướng đi cho tương lai đất nước. Những người hoạt động chính trị có thể tìm được những điều bổ ích nào đó từ kết quả của cuộc hội thảo nhưng đây không phải là mục đích của việc hội thảo. Người tổ chức: Ban biên tập các trang web riêng rẽ hay liên kết chủ trì cuộc hội thảo hoặc những người hoạt động dân chủ lâu nay cử ra một ban điều hành để chủ trì và các trang web hỗ trợ. Các trang web này có thể ở ngoài hay trong nước, bất cứ ai có thiện chí và khả năng đều có thể làm, kể cả trang web của Đảng Cộng sản, nếu Đảng thực tâm muốn lắng nghe ý kiến của toàn dân. Người tham dự: Mọi người Việt Nam có nhận thức và ưu tư về tình hình đất nước, không phân biệt trong hay ngoài nước, cộng sản hay không cộng sản, quan chức hay dân thường. Phương pháp: Có thể ban điều hành hội thảo đưa ra một đề cương chung hoặc bất cứ ai tham gia cũng có thể đưa lên bài viết của mình, có tính cách tổng hợp hay về một đề tài cụ thể. Sau từng thời gian tranh luận, ban điều hành sẽ rút ra kết luận tạm thời cho từng vấn đề và gợi ý tiếp. Thái độ: Cầu thị, tôn trọng người đối thoại, tuyệt đối không dùng lời lẽ gay gắt có tính cách phỉ báng cá nhân hay thiếu văn hoá dù ý kiến mâu thuẫn. Ban điều hành sẽ có biện pháp để ngăn chặn những bài viết vi phạm quy định này. Thực ra nhận định về hiện tình và tương lai Việt Nam đã có nhiều tổ chức và cá nhân đưa ra: Nghị quyết đại hội của Đảng Cộng sản, Cương lĩnh chính trị của Tập hợp Dân chủ Đa nguyên, các công trình nghiên cứu của nhóm Dân chủ và Phát triển, Tuyên ngôn của nhóm 8406, gợi ý của “nhóm Đà Lạt” về tư tưởng Phan Chu Trinh và con đường dân chủ xã hội, cũng như văn kiện của các tổ chức đảng phái, các nhóm đấu tranh dân chủ và bài viết của vô số cá nhân trong và ngoài nước, trong đó có những bài rất xuất sắc. Tuy nhiên những nhận định đưa ra chưa có sự đồng thuận cao của toàn xã hội hoặc đang có sự đánh giá rất khác nhau hoặc chưa được thảo luận đến nơi đến chốn. Nhà nước thường đề cao thành tích tăng trưởng kinh tế, xoá đói giảm nghèo, hội nhập quốc tế trong khi những người chống đối nêu bật chuyện vi phạm nhân quyền, nạn tham nhũng và những tệ nạn xã hội khác. Hai mặt này phải được đánh giá như thế nào cho khỏi thiên lệch. Đi vào từng vấn đề cụ thể cũng chưa dễ đồng thuận. Tăng trưởng kinh tế với mức độ hiện nay so với xuất phát điểm có thực sự là thành tích và có tính bền vững không? Sự phân hoá giàu nghèo và bất công xã hội ở mức độ nào, tiềm ẩn nguy cơ gì? Nạn tham nhũng có giải quyết được không khi còn độc đảng? Nhân dân Việt Nam có thực sự cảm thấy hạnh phúc, hài lòng với cuộc sống như một tổ chức nước ngoài nào đó đã tổ chức thăm dò và kết luận? Nghĩ gì về các hiện tượng nghịch lý đang diễn ra trong xã hội như hiện tượng những người đấu tranh dân chủ ra toà và vào tù, hàng trăm“dân oan” đi khiếu kiện lay lắt ngày đêm ở công viên, trong khi hàng ngàn dân chơi uống thuốc lắc nhảy nhót trong vũ trường, hàng vạn người đi du lịch, nghỉ dưỡng trong các ngày lễ, hàng triệu thanh niên vào mạng chơi game hay tham gia các blog… Có vô số vấn đề tổng thể và cụ thể trên tất cả mọi lãnh vực cần phân tích, trao đổi một cách thấu đáo chứ không thể chỉ kết luận theo chủ quan hay cảm tính. Thích nghi hoặc bị đào thải Cuộc sống là một dòng chảy vận động không ngừng nên dù muốn dù không, ai không thay đổi, thích nghi sẽ bị đào thải, nhanh hay chậm. Tôi mới được nghe một chuyện thú vị. Một giáo viên kể lại lời của quan chức tuyên huấn giảng bài trong lớp học chính trị mới đây đề cập đến “Bác Hồ”: Đừng gọi Bác Hồ là cha già dân tộc nữa. Bác không thể là cha mà chỉ là người con ưu tú của dân tộc. Bác không phải là thần thánh mà cũng chỉ là một người bình thường như mọi người… Thật là “tiến bộ”. Tôi không tin ông cán bộ tuyên huấn này dám nói ý kiến cá nhân mà là nói theo chỉ đạo vì đây là lớp học chính trị cho giáo viên. Thế thì sẽ không lâu nữa người ta buộc phải thôi thần thánh hoá Bác Hồ để nhìn nhận những gì mà thực tiễn đã có minh chứng hùng hồn không thể chối cãi. Tuy vậy không thể lạc quan sớm. Sau khi nội dung cuộc trao đổi giữa Lê Hồng Hà với Hà Sĩ Phu và Bùi Minh Quốc được đưa lên Internet, mới đây hai ông sau được công an triệu tập lên “làm việc”. Những người trong “nhóm Đà Lạt” lâu nay thỉnh thoảng vẫn được mời lên “làm việc”, “hỏi thăm sức khoẻ” hay “bảo vệ an ninh trước nhà” là chuyện bình thường dù họ đã hết bị quản chế chính thức. Tuy nhiên cuộc làm việc với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu mới đây cho thấy hình như người ta lo ngại “nhóm Đà Lạt” đang tiến hành một cuộc vận động dân chủ mới sau khi những tổ chức dân chủ khác đã bị dẹp tan và nêu vấn đề kiểm soát việc phát biểu trên Internet. “Nhóm Đà Lạt”, một cách gọi, thực ra chẳng có phe đảng, tổ chức gì cả. Chúng tôi chỉ là những người cầm bút tự do, có tính cách, quá khứ và sở trường khác nhau, quan điểm về những vấn đề lớn cũng có độ chênh nhất định nhưng “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Khi có bài, tác phẩm mới viết hoặc có rượu ngon, có bạn ở xa đến, chúng tôi họp nhau để trao đổi, tâm tình và bàn chuyện thế sự. Từ 20 năm nay chúng tôi vẫn làm như thế dù có một khoảng thời gian 8 năm, chỉ mấy người trong cùng một thành phố nhỏ xíu, nhà cách nhau chỉ có mấy cây số, nhưng không gặp được nhau đầy đủ vì khi người này bị tù, lúc người kia bị quản chế. Nếu quy bày tỏ tư tưởng là vận động chính trị thì chúng tôi đã làm như thế từ bao năm nay, không có gì mới. Chúng tôi đã và sẽ luôn nói và viết lên quan điểm độc lập của mình về mọi vấn đề, không coi điều gì là cấm kỵ. Còn chuyện kiểm soát Internet? Kiểm soát để ngăn chặn hoạt động khủng bố hay đồi truỵ thì hoan nghênh nhưng nếu để ngăn chặn thông tin, khống chế tự do tư tưởng, tự do ngôn luận thì đó là hành vi “phản động”, vì đi ngược lại hiến pháp và pháp luật quốc gia, pháp luật quốc tế và xu hướng chung của toàn nhân loại. Việc đó cũng khó làm được như ý muốn vì không khác gì việc “một tay che mặt trời” trong thời đại “thế giới số và thế giới phẳng” này mà còn có tác dụng ngược. Cuộc đại hội thảo này có thể thực hiện được không? Tôi không biết, vì nó tuỳ thuộc vào khả năng của những người đứng ra tổ chức. Tôi chỉ là người gợi ý. Tuy nhiên điều dễ dàng, ở quy mô nhỏ hơn, là trở thành chuyên mục trong một trang web nào đó có uy tín và nhiều người đọc. Thí dụ phải chăng talawas nên mở thêm chuyên mục “Hiện tình và tương lai Việt Nam” hoặc ngưng chuyên mục “Chiến tranh nhìn từ nhiều phía” để mở chuyên mục này sau khi đã tạm cung cấp khá đầy đủ nhiều quan điểm khác biệt về cuộc chiến tranh. Bắt đầu từ văn hóa Song song với cuộc đại hội thảo này, một công việc trên lãnh vực văn học nghệ thuật có thể thực hiện được để tạo ra sự thông cảm, hoà hợp và phát triển là việc hình thành những cuộc gặp gỡ văn nghệ tự do. Văn học nghệ thuật vốn không biên cương và có khả năng nhanh chóng tạo ra sự đồng cảm, giao hoà. Chúng ta đã có những sự kiện khởi đầu rất có ý nghĩa và khả năng hiện thực. Hơn 30 năm trước, ngay trong cuộc chiến, một sĩ quan Việt Nam Cộng hoà và một sĩ quan Mỹ đã giữ gìn nhật ký của một bác sĩ cộng sản Đặng Thuỳ Trâm. Tương tự, hai sĩ quan VNCH khác đã bảo quản nhật ký của nhà văn cộng sản Chu Cẩm Phong. Đến bây giờ, khi hai cuốn nhật ký đó được trả về nguồn cội và được công bố, dù ở phía nào, ai cũng nhận đây là những hành vi nhân văn cao đẹp vượt lên trên chính trị nhất thời mà chỉ có văn học mới có thể tạo ra. Sau này nhiều hoạt động giao lưu văn học nghệ thuật giữa trong và ngoài nước, giữa Việt Nam và Mỹ cũng như một số nước khác đã được tổ chức và có hiệu quả rất đáng mừng. Nhà văn Hồ Anh Thái ở trong nước liên kết với các nhà văn cựu binh Mỹ để dịch, xuất bản sách chung giữa các nhà văn trước đây là cựu thù trên chiến trường. Nhiều trường đại học và tổ chức văn học nghệ thuật của Mỹ mời văn nghệ sĩ Việt Nam sang giao lưu. Nhóm Khánh Trường ở Mỹ xây dựng tạp chí Hợp Lưu đăng tải tác phẩm của các nhà văn trong và ngoài nước. Một số nhà xuất bản ở hải ngoại in sách của các tác giả trong nước như Dương Thu Hương, Bùi Minh Quốc, Hà Sĩ Phu, Bùi Ngọc Tấn, Nguyễn Viện, Tiêu Dao Bảo Cự… Cuốn sách Nếu đi hết biển của đạo diễn Trần Văn Thuỷ xuất bản năm 2003 viết về các cuộc gặp gỡ, trao đổi với một số nhà văn hải ngoại như Hoàng Khởi Phong, Cao Xuân Huy, Nhật Tiến, Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Nguyễn Mộng Giác, Trương Vũ… trong chuyến đi nghiên cứu do Trung tâm William Joiner Nghiên cứu về chiến tranh và hậu quả chiến tranh của Đại học Massachusetts Boston tổ chức… Một số tác phẩm của các nhà văn hải ngoại và ngay cả tác phẩm xuất bản ở miền Nam trước 1975 cũng đã được in hoặc tái bản trong nước như sách của các tác giả Nguyễn Mộng Giác, Mai Ninh, Nam Dao, Dương Nghiễm Mậu… “Ngày thơ Việt Nam” mới đây tổ chức ở Hà Nội cũng đã giới thiệu một số nhà thơ miền Nam trước đây. ...Trang web talawas đang làm công việc giới thiệu lại những tác phẩm và tư liệu văn học giá trị bất kể trong Nam hay ngoài Bắc giúp người đọc có cái nhìn toàn cảnh và thực chất về văn học Việt Nam hiện đại. Mới đây nhất, cuộc gặp gỡ giữa các nhà thơ hải ngoại Du Tử Lê, Nguyễn Đức Tùng với các nhà thơ trong nước Thanh Thảo, Nguyễn Thuỵ Kha, Nguyễn Trọng Tạo, Trần Mạnh Hảo là một cuộc gặp vô cùng thú vị với một nội dung trò chuyện chan hoà tính nhân văn và dân tộc hiếm thấy. Hiện tượng các ca, nhạc sĩ trong nước ra biểu diễn ở hải ngoại và ca, nhạc sĩ hải ngoại trở về nước tuy chưa phải là hiện tượng phổ biến nhưng đã có không ít. Vượt lên trên những hậu ý hoặc phê phán với ý đồ và mang màu sắc chính trị, những hiện tượng này rõ ràng mang lại hiệu quả hoà giải hoà hợp rất tốt. Dân tộc là một Nếu đã nói “Dân tộc Việt Nam là một, đất nước Việt Nam là một…”, người Việt ở nước ngoài là một bộ phận không thể thiếu của dân tộc Việt Nam, là “khúc ruột ngàn dặm”… thì không có lý do nào để gạt ra, không công nhận văn học nghệ thuật ở miền Nam trước 1975 và ở hải ngoại hiện nay. Chính qua toàn bộ những tác phẩm và hoạt động văn học nghệ thuật này, chúng ta hiện nay, và các thế hệ Việt Nam mai sau mới có thể nhận ra, hình dung được diện mạo, tư tưởng, tâm hồn của toàn dân tộc trong một giai đoạn lịch sử phân ly bi thảm nhất để góp phần xây dựng một tương lai thực sự hoà hợp, hoà bình cho đất nước. Vậy thì hôm nay tại sao văn nghệ sĩ và công chúng không tự mình làm công việc hoà giải hoà hợp này. Tôi có ý kiến hơi khác với Bùi Minh Quốc và Nguyễn Kim Bình về việc xin phép tổ chức một cuộc gặp gỡ văn nghệ đông đảo, chính thức. Nếu làm được như thế cũng tốt. Nhưng luật pháp không cấm, nhà nước không cấm, tại sao chúng ta không tự làm? Chúng ta cứ tự do tổ chức những cuộc gặp mặt giữa văn nghệ sĩ với nhau, với công chúng thuộc mọi miền, mọi thành phần để trò chuyện và trao đổi tâm tình. Gặp mặt ở nhà riêng, ở quán café, ở nhà hàng, ở trường đại học, ở các cơ sở văn hoá, trên các tạp chí, trên không gian ảo… với năm ba người, năm ba chục người… và công bố nội dung như cách làm trên talawas vừa qua. Ai cấm cản điều này nếu không phải là chính ta tự mình đứng trong vòng vôi cấm? Trong những cuộc gặp này, chúng ta không cần tuyên ngôn tuyên bố chống ai, ủng hộ ai cả mà chỉ để cảm thông và chia sẻ. Sự hoà giải hoà hợp thực sự của nhân dân sẽ chống lại mọi chủ trương hay âm mưu chia cắt, thúc đẩy sự chuyển biến của tình hình chung, mang lại hoà bình trong lòng người và cho đất nước. Nếu chúng ta không làm, nhân dân không làm, tình hình chung của đất nước sẽ còn trì trệ, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Đà Lạt cuối tháng 6-2007 Bài viết thể hiện quan điểm và cách nhìn của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin chia sẻ với Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Lan Nguyen, PhápTự Do, Dân Chủ và Phát Triển. Đó là mục tiêu của hội thảo mà TDBC muốn có? tôi tin chắc rằng nhà nước ta không bao giờ cho phép. Vì không phải nhà nước đứng ra làm. Và nếu để cho việc này xảy ra thì nó đồng nghĩa với việc nhà nước CHXHCN Vietnam đã và đang lãnh đạo Đất Nước một cách tồi tệ. Hy vọng rằng tôi hiểu sai. PinochioBài viết thì rất hay nhưng thật sự có làm đuợc không? Cho rằng những người yêu nước thương nòi thật sự (không làm chính trị) chiếm đến 80% đi, nhưng chỉ với 10% cầm quyền cũng đủ khiến 80% kia không thể làm gì được. Đừng nói đến chuyện đa số ở đây, thực tế khi giới cầm quyền không muốn thay đổi thì sẽ không có thay đổi. Mà chính quyền có muốn thay đổi không? Đọc bài của tác giả thì đã rút ra được kết luận. Như nhiều người thường nói: chuyện của VN thì phải để người VN giải quyết, cho nên những chuyện quan hệ tốt đẹp với các nước cựu thù vẫn không ảnh hưởng nhiều đến chuyện thâm thù nhau của 2 phe Việt Nam nội chiến nhau trong hơn 30 năm qua. Mọi sự cố gắng hoà giải đều bị phe bảo thủ của 2 phe phá hoại triệt để, mà chỉ một bên nhường bứoc thì không đủ. Hễ bên nào nhường bước trước thì bên kia lại lấn tới, như thế thì phe bảo thủ lại có cớ để chỉ trích phe cấp tiến. Có người bảo chờ cho đến khi những người bảo thủ của cả 2 phía - những người trực tiếp tham gia chống nhau - chết đi thì mới có cơ may hoà giải được. Vậy thì bao nhiêu năm nửa? Lạc quan thì cũng phải 20 năm sau để những thế hệ tiếp nối có được quan hệ và tiếng nói đồng thuận, tại sao tôi nói vậy? Tại vì những hành động thù nghịch chống đối nhau hiện tại vẫn có ảnh hưởng đến những người hoàn toàn không biết gì về cuộc nội chiến tương tàn kia (có người còn không chấp nhận gọi là nội chiến). Những chuyện đàn áp chính trị, nhân quyền trong nước làm một số người trẻ ở nước ngoài bức xúc và đi theo phe bảo thủ. Việc biểu tình, chống đối cực đoan ở nước ngoài đối với chính quyền VN làm cho nhiều người trẻ trong nước có cái nhìn ác cảm đối với Việt kiều. Những tuyên truyền tô hồng bôi đen của cả 2 phía càng làm tình hình thêm xấu, không ai có đủ uy tín, thế lực để đưa ra một cái nhìn lịch sử không bị bóp méo nhằm làm cho giới trẻ 2 phía thấy được sự thật của cuộc chiến, thấy được sự thật của Việt Nam trong những năm qua. Hiện giờ trong nước thì chỉ được nhìn qua lăng kính của Đảng CSVN đưa ra, còn ngoài nước thì nhìn qua lăng kính của những người chống Cộng cực đoan (thật và giả). Nhìn qua những lăng kính này thì có một ít sự thật trong đó nhưng phải biết lọc lựa ra, nhưng ai sẽ lọc lựa và nói ra để mọi người tin đây? Không nêu tênHoan hô ông Bảo Cự! Nhưng e rằng chúng ta vẫn cần có thời gian! Cuộc chiến 1954-1975 là cuộc chiến của 2 luồng tư tưởng, họ đã chém giết nhau vì hận thù suốt 21 năm, bây giờ kẻ thắng vẫn còn hận thù, người thua thì ngoài hận thù lại thêm sự cay cú và hằn học vì thất bại, làm sao mà bảo họ ngồi lại và chấp nhận nhau được? Chân lí thuộc về kẻ mạnh (dù ta có bất bình đến mấy đó vẫn là sự thật), chỉ có chuyện người thắng trận tha chết cho kẻ thua chứ đã bao giờ có chuyện kẻ thua được ngồi ngang hàng với người thắng? Còn không bàn cãi về quá khứ? Không thể được, đó là một phần (dù đau đớn) của Lịch sử nước nhà! Cho nên chúng ta đành phải chờ đợi cho thế hệ của những người đã chém giết vì hận thù ra đi, rồi các thế hệ sau, như ông nói, sẽ phán xét. Sĩ PhúRất tâm huyết! Nhưng quá ảo tưởng! Tiêu Dao Bảo Cự có thể cho biết người dân tại VN muốn truy cập các trang web hải ngoại để đọc hoặc đăng ý kiến, ví dụ như trang Talawas, thì phải làm cách nào?! Bình ĐôngHình như ông đang hiểu sai từ Diên Hồng thì phải. Diên Hồng là hội nghị để thể hiện sự đại đoàn kết dân tộc chống lại kẻ thù xâm lược chung, chứ không phải để phá khối đoàn kết đó. Đỗ Thế KỷKêu gọi thành lập một "hội nghị Diên Hồng" là một lời kêu gọi cứu quốc của Bá quan văn võ ta ngày xưa. Tại sao lại có một hội nghị Diên Hồng lúc đó? Phải chăng là thời thế lúc đó Vua Chúa cùng Quan quân đã hoàn toàn kiệt sức và không còn cảm thấy tự tin nơì mình nên mới kêu gọi long dân và sự hy sinh của dân. Thực chất của Hội Nghị Diên hồng lúc đó là cứu Chúa sau đó đến cứu Quốc, trong bối cảnh lúc đó, nếu không có một cuộc chiến "một mất một còn" với giặc ngoại xâm thì "Chúa cũng chết, Quốc cũng vong". Đó là ngày xưa. Ngày nay có biết bao nhiêu lời kêu gọi cho một "Hội nghị Diên Hồng" trong thời đại mới và theo kiểu mới. Có phải chăng đất nước VN nay cũng sẽ bị vong mất chăng? nếu qủa thực đất nước ta cần phải có một "hội nghị Diên Hồng" để cứu quốc thì đảng CSVN ngày nay phải được gọi là "giặc Nội xâm" .. Kêu gọi tổ chức một "Hội nghị Diên hồng mới" không khó nhưng cái khó là giặc là ai? Nếu giặc là người anh em ta, cùng giòng máu với ta thì sức mạnh và tinh thần của Hội Nghị Diên hồng mới này có còn mạnh như lời kêu gọi không? Tôi rất ủng hộ tinh thần lời kêu gọi của Cụ Tiêu Dao Bảo Cự về một "Đại Hội Thảo" mà cụ đề xuất. Trong các mục từ Chủ đề đến Thái độ của "Đại Hội Thảo "này tôi thắc mắc về thành phần Tham dự như Cụ đã nêu là toàn thể người dân trong và ngoài nước, kg phân biệt đảng phái chính trị và tôn giáo thậm chí tuổi tác. Cụ đã đúc kết khối người tham dự này thành một sợi dây xích dài để kéo Dân Tộc và Đất nước đi về phía trước, nhưng tiếc thay đảng CS và người CS cũng là một mắt xích trong sợi dây xích này và họ tự đặt họ ra ngoài dây xích mà Cụ đã hình dung trong viễn tưởng của Cụ. Tôi thắc mắc là cụ sẽ có ý kiến hoặc lập trường như thế nào về " cái mắt xích" tự đặt mình ra khỏi qũy đạo đoàn kết này? Tôi cũng nhấn mạnh rằng nhiều đảng viên nòng cốt của đảng CS khi nắm chức nắm quyền họ không bao giờ lên tiếng hoặc đi ngược "xu hướng chỉ đạo" của đảng, nhưng khi họ đã " hạ cánh an toàn " rồi thì họ mới hé miệng nhưng vẫn còn trong e dè sợ sệt thậm chí bênh vực cái sai trái đi ngược dòng tiến bộ loài người. Xin Cụ TDBC cho biết lời kêu gọi của cụ nếu được các giới trong và ngoài nước hưởng ứng nhưng thiếu thành phần tham dự từ đảng CSVN hoặc những thành phần này tham dự với sự e dè và lo sợ trong ý kiến của mình, như thế buồi "Đai Hội Thảo" này có thành công hay không?

summarize: Bằng nhiều cách, các nhà nước liên quan đến cuộc chiến Việt Nam trước đây đã cố gắng quên đi hoặc vượt qua cuộc chiến này để hướng tới tương lai. Mỹ và Việt Nam đã bình thường hoá quan hệ ngoại giao hơn 10 năm nay. Việt Nam đã đón tiếp hai Tổng thống Mỹ Clinton và Bush. Hai năm trước, Thủ tướng Việt Nam Phan Văn Khải và bây giờ là Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đi thăm Mỹ. Trung Quốc từ khi “môi hở răng lạnh” và “dạy cho Việt Nam một bài học” không lấy gì làm hay ho bằng cuộc chiến biên giới năm 1979 cũng đã xây dựng lại tình “láng giềng hữu nghị”. Các nước đồng minh khác của Mỹ trước đây đều đã có quan hệ ngoại giao và kinh tế với Việt Nam. Cho dù bên dưới những điều này là toan tính hay âm mưu thủ đoạn gì ở một số đối tượng nhưng trên bề mặt rõ ràng là một hiện tượng đáng mừng vì các quốc gia cựu thù đã xoá bỏ được các ngăn cách, định kiến và mặc cảm của quá khứ chiến tranh để cùng sống chung trong một thế giới hội nhập và hướng tới hoà bình. Nếu không có gì đột biến và mối quan hệ này trở nên tốt đẹp, bền vững, không thể đảo ngược thì đó chính là hạnh phúc cho Việt Nam và các nước đã có thời là kẻ thù. Về phương diện cá nhân, sự chuyển biến nhanh hơn vì không bị ràng buộc bởi đường lối chính sách của các nhà nước và với sự thúc đẩy nội tâm của lương tri và những giá trị đạo đức vĩnh cửu, không biên giới, những cựu binh Mỹ và các nước đồng minh đã đến Việt Nam để sám hối bên những nấm mồ của người dân Việt Nam bị thảm sát ở Mỹ Lai hay trên những chiến trường xưa. Đồng thời họ cũng đã cố gắng làm các việc cụ thể để mong góp phần chữa lành những vết thương và tai hoạ do cuộc chiến - họ đã dự phần - để lại rất lâu dài trong lòng đất nước này. Chưa một lời tạ lỗi Thế nhưng rất nhiều người Việt Nam đã không làm được như vậy. Hầu như chưa thấy người lính Việt Nam nào, ở cả hai bên chiến tuyến trước đây, nói lời tạ lỗi hay thắp một nén nhang cho những người - những anh em đồng bào - mình đã bắn giết trong cuộc chiến. Cuộc chiến mà nói gì thì nói, nhân danh bất cứ điều gì, đó là một cuộc chiến có mang tính nội chiến, huynh đệ tương tàn. Cũng có thể có những người đã nghĩ hay đã làm trong im lặng, vì một hoàn cảnh kỳ lạ đau đớn của đất nước Việt Nam là dù bất cứ ở đâu, ngay cả ở nước ngoài, người ta cũng không có tự do để làm điều này. Ngược lại, một cuộc chiến mới lại mở rộng giữa người Việt và người Việt. Đây là cuộc chiến ngôn từ và tư tưởng. Dĩ nhiên ngôn từ chuyên chở nội dung tư tưởng và ở đây, trong bài viết này, tôi chỉ đề cập khía cạnh này. Cuộc chiến này tiếp nối cuộc chiến cũ, vẫn còn mang tính ý thức hệ, cộng thêm những hận thù do cuộc chiến quá khứ để lại và nhất là những đau thương uất hận vẫn diễn ra từ sau khi chiến tranh chấm dứt do chính sách sai lầm của nhà cầm quyền và sự độc quyền chân lý, độc quyền thống trị của người chiến thắng. Nhà nước cộng sản không bao giờ ngưng cảnh giác và tấn công trước những tư tưởng gọi là “thù địch và diễn biến hoà bình”. Người chống cộng thề không đợi trời chung với người cộng sản và những người chống cộng cũng đả kích nhau không thương tiếc khi người khác không chống giống mình. “Thành phần thứ ba” vẫn bị những người chống cộng lên án, gọi đích danh là “đâm sau lưng chiến sĩ” và người cộng sản hoài nghi, trù dập khi họ tiếp tục sự phản kháng trước cái xấu mới đang thay thế cái xấu cũ mà họ đã góp phần đạp đổ. Không phải tất cả mọi người Việt Nam, vì bao giờ cũng có đám đông thầm lặng có suy nghĩ khác, nhưng những thành phần tham dự cuộc chiến này là những người ồn ào nhất và làm chủ, khuấy động dư luận trên các phương tiện thông tin đại chúng. Từ khi có Internet, nhiều trang web được mở ra và bất cứ ai có điều kiện tối thiểu để tham gia không gian ảo này, đều có thể phát biểu ý kiến của mình một cách tự do, đôi khi vô trách nhiệm, vô văn hoá và vô đạo đức, nhất là khi người phát biểu ẩn danh hoặc nói dưới một cái tên giả. Độc quyền chân lý Trong cuộc chiến tư tưởng và ngôn từ này, trừ một số rất ít thực sự cầu thị, nhận ra đúng sai trong tranh luận, phần lớn ở bất kỳ phe nào, đều có thái độ độc quyền chân lý và bị chi phối bởi những định kiến, mặc cảm trong quá khứ. Ngay cả đối với những người vừa mới nằm xuống, mồ chưa xanh cỏ, dĩ nhiên là không thể đối thoại, vẫn bị tấn công bằng những lời lẽ nặng nề nhất, vẫn bị sỉ nhục như trường hợp Nguyễn Ngọc Lan. Cho dù ông có thể được đánh giá khác nhau từ những quan điểm trái ngược, nhưng không ai có thể phủ nhận ông là một trí thức đã dùng ngòi bút trọn đời dấn thân một cách trong sáng nhất cho niềm tin, lý tưởng của mình và đã chết trong bệnh tật và đau đớn. Thậm chí người ta còn đem cả sự đau đớn và cái chết ra để mỉa mai! Tự do ngôn luận đôi khi cũng phải trả cái giá quá đắt khi nó làm tổn thương đến con người và những giá trị nhân bản mà lẽ ra sự tự do này phải góp phần gìn giữ. Nhiều luận điểm và ngôn từ mang tính thù hận cũ rích từ hơn 30 năm qua vẫn được đem ra dùng lại, tấn công đối phương, với sự khoái trá hả hê không che giấu, làm như chưa hề biết cuộc chiến máu lửa đã ngưng lại từ ngần ấy năm. Hình như ở một số người tư duy đã bị đông cứng, không có khả năng lắng lòng lại để chiêm nghiệm về bi kịch lịch sử mà nhân dân Việt Nam đã gánh chịu, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Cái gọi là “chính nghĩa” mà các bên đã nhân danh và tự hào lại chính là bình phong cho những thủ phạm giấu mặt nguy hiểm nhất gây ra biết bao tai hoạ. Sự bảo thủ và cưỡng bức chân lý hình như không phải là độc quyền của riêng ai. Vì đủ mọi thứ lý do, sự giải thích và diễn dịch quá khứ hầu như không thể đạt đến sự đồng thuận nơi phần lớn thế hệ đã từng kinh qua cuộc chiến. Vậy thì có lẽ không nên tiếp tục tranh cãi về quá khứ. Hãy để thế hệ sau phán xét, những người không bị cuộc chiến trói buộc sẽ vô tư và công bình hơn. Nhưng còn hiện tại và tương lai? Cũng như trong quá khứ, mỗi người dù làm gì hay không làm gì, làm như thế nào đều có trách nhiệm và góp phần chi phối tình hình đối với hiện tại và tương lai của đất nước. Không thể đổ lỗi cho ai khác nếu ta chưa đóng góp được phần mình. Nếu dân tộc này quay lưng lại số phận của mình, sống như lục bình trên dòng nước chảy thì việc gánh chịu thảm kịch là điều đương nhiên. Không ai cứu vớt được ta nếu chính ta không ra sức vùng vẫy để làm chủ số phận. Dân tộc chỉ có thể bước tới nếu không bị chia rẽ và xung đột, làm suy yếu tiềm lực. Cùng nhau tự họp Do vậy, dù sao đi nữa, tự do tưởng và tự do ngôn luận vẫn là niềm hi vọng và phương tiện gần như duy nhất để con người, đặc biệt là người Việt Nam đi đến một đồng thuận cho tương lai của mình, nhất là trong hoàn cảnh cực kỳ phức tạp như hiện nay. Có lẽ chính vì thế mà Bùi Tín đã đưa ra một đề nghị và kêu gọi thảo luận trong bài viết “Những vấn đề cần làm rõ về cách mạng dân tộc dân chủ ở Việt Nam”. Cuộc nói chuyện điện thoại của Lê Hồng Hà với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu, sau đó nội dung đã được văn bản hoá và đưa lên mạng, thực chất cũng là một đề nghị tương tự với nội dung đầy đủ hơn và biện pháp đề xuất cụ thể hơn. Tuy nhiên đáng tiếc đề nghị của Bùi Tín không được hưởng ứng rộng rãi, một phần do cách đặt vấn đề của ông. (Trong số ít các ý kiến về bài viết của Bùi Tín có bài của Lại Nguyên Ân rất thẳng thắn, chính xác và dũng cảm.) Hà Sĩ Phu đã tiếp tục cuộc trao đổi với một loạt bài viết công phu nhưng một vài bài trên mạng mới đây tranh luận với Hà Sĩ Phu, vô tình hay cố ý, hay vì những hậu ý nào đó, muốn dẫn cuộc trao đổi đi chệch hướng, không mang lại lợi ích gì thiết thực. Ở đây tôi cũng muốn đưa ra một đề nghị. Trước nhiều ý kiến bất đồng lâu nay về những vấn đề lớn của đất nước đã được đưa ra trong nhiều bài viết đơn lẻ hay nhiều cuộc tranh luận riêng rẽ, tại sao ta không tập trung vào trong một cuộc đại hội thảo để tất cả mọi người có thiện ý đều có thể tham dự. Tôi thử phác hoạ một số vấn đề chung quanh cuộc đại hội thảo này, tạm gọi là “Đại hội thảo về hiện tình và tương lai Việt Nam” Mục tiêu: Tự do, dân chủ, hoà bình và phát triển cho Việt Nam. Chủ đề: Hiện tình và tương lai Việt Nam. (Về mặt thời gian, hiện tình có thể chỉ xác định từ năm nay 2007, hay tính từ 2001, đầu thiên niên kỷ, để tránh bị phân tán bởi những vấn đề đã được nói đến quá nhiều hay đã khẳng định.) Lập trường dân tộc: Đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết khi xem xét mọi vấn đề. Không đặt thành tiên quyết việc chống cộng hay không, chống hay “cứu” Đảng Cộng sản hay bất cứ tiền đề nào khác. Tính chất: Đây là một hội thảo mang tính tư tưởng, không phải là một cuộc vận động chính trị, không ủng hộ hay đả kích bất cứ phe phái nào mà chỉ nhằm tìm ra chân lý, xác định đúng đắn nhất hướng đi cho tương lai đất nước. Những người hoạt động chính trị có thể tìm được những điều bổ ích nào đó từ kết quả của cuộc hội thảo nhưng đây không phải là mục đích của việc hội thảo. Người tổ chức: Ban biên tập các trang web riêng rẽ hay liên kết chủ trì cuộc hội thảo hoặc những người hoạt động dân chủ lâu nay cử ra một ban điều hành để chủ trì và các trang web hỗ trợ. Các trang web này có thể ở ngoài hay trong nước, bất cứ ai có thiện chí và khả năng đều có thể làm, kể cả trang web của Đảng Cộng sản, nếu Đảng thực tâm muốn lắng nghe ý kiến của toàn dân. Người tham dự: Mọi người Việt Nam có nhận thức và ưu tư về tình hình đất nước, không phân biệt trong hay ngoài nước, cộng sản hay không cộng sản, quan chức hay dân thường. Phương pháp: Có thể ban điều hành hội thảo đưa ra một đề cương chung hoặc bất cứ ai tham gia cũng có thể đưa lên bài viết của mình, có tính cách tổng hợp hay về một đề tài cụ thể. Sau từng thời gian tranh luận, ban điều hành sẽ rút ra kết luận tạm thời cho từng vấn đề và gợi ý tiếp. Thái độ: Cầu thị, tôn trọng người đối thoại, tuyệt đối không dùng lời lẽ gay gắt có tính cách phỉ báng cá nhân hay thiếu văn hoá dù ý kiến mâu thuẫn. Ban điều hành sẽ có biện pháp để ngăn chặn những bài viết vi phạm quy định này. Thực ra nhận định về hiện tình và tương lai Việt Nam đã có nhiều tổ chức và cá nhân đưa ra: Nghị quyết đại hội của Đảng Cộng sản, Cương lĩnh chính trị của Tập hợp Dân chủ Đa nguyên, các công trình nghiên cứu của nhóm Dân chủ và Phát triển, Tuyên ngôn của nhóm 8406, gợi ý của “nhóm Đà Lạt” về tư tưởng Phan Chu Trinh và con đường dân chủ xã hội, cũng như văn kiện của các tổ chức đảng phái, các nhóm đấu tranh dân chủ và bài viết của vô số cá nhân trong và ngoài nước, trong đó có những bài rất xuất sắc. Tuy nhiên những nhận định đưa ra chưa có sự đồng thuận cao của toàn xã hội hoặc đang có sự đánh giá rất khác nhau hoặc chưa được thảo luận đến nơi đến chốn. Nhà nước thường đề cao thành tích tăng trưởng kinh tế, xoá đói giảm nghèo, hội nhập quốc tế trong khi những người chống đối nêu bật chuyện vi phạm nhân quyền, nạn tham nhũng và những tệ nạn xã hội khác. Hai mặt này phải được đánh giá như thế nào cho khỏi thiên lệch. Đi vào từng vấn đề cụ thể cũng chưa dễ đồng thuận. Tăng trưởng kinh tế với mức độ hiện nay so với xuất phát điểm có thực sự là thành tích và có tính bền vững không? Sự phân hoá giàu nghèo và bất công xã hội ở mức độ nào, tiềm ẩn nguy cơ gì? Nạn tham nhũng có giải quyết được không khi còn độc đảng? Nhân dân Việt Nam có thực sự cảm thấy hạnh phúc, hài lòng với cuộc sống như một tổ chức nước ngoài nào đó đã tổ chức thăm dò và kết luận? Nghĩ gì về các hiện tượng nghịch lý đang diễn ra trong xã hội như hiện tượng những người đấu tranh dân chủ ra toà và vào tù, hàng trăm“dân oan” đi khiếu kiện lay lắt ngày đêm ở công viên, trong khi hàng ngàn dân chơi uống thuốc lắc nhảy nhót trong vũ trường, hàng vạn người đi du lịch, nghỉ dưỡng trong các ngày lễ, hàng triệu thanh niên vào mạng chơi game hay tham gia các blog… Có vô số vấn đề tổng thể và cụ thể trên tất cả mọi lãnh vực cần phân tích, trao đổi một cách thấu đáo chứ không thể chỉ kết luận theo chủ quan hay cảm tính. Thích nghi hoặc bị đào thải Cuộc sống là một dòng chảy vận động không ngừng nên dù muốn dù không, ai không thay đổi, thích nghi sẽ bị đào thải, nhanh hay chậm. Tôi mới được nghe một chuyện thú vị. Một giáo viên kể lại lời của quan chức tuyên huấn giảng bài trong lớp học chính trị mới đây đề cập đến “Bác Hồ”: Đừng gọi Bác Hồ là cha già dân tộc nữa. Bác không thể là cha mà chỉ là người con ưu tú của dân tộc. Bác không phải là thần thánh mà cũng chỉ là một người bình thường như mọi người… Thật là “tiến bộ”. Tôi không tin ông cán bộ tuyên huấn này dám nói ý kiến cá nhân mà là nói theo chỉ đạo vì đây là lớp học chính trị cho giáo viên. Thế thì sẽ không lâu nữa người ta buộc phải thôi thần thánh hoá Bác Hồ để nhìn nhận những gì mà thực tiễn đã có minh chứng hùng hồn không thể chối cãi. Tuy vậy không thể lạc quan sớm. Sau khi nội dung cuộc trao đổi giữa Lê Hồng Hà với Hà Sĩ Phu và Bùi Minh Quốc được đưa lên Internet, mới đây hai ông sau được công an triệu tập lên “làm việc”. Những người trong “nhóm Đà Lạt” lâu nay thỉnh thoảng vẫn được mời lên “làm việc”, “hỏi thăm sức khoẻ” hay “bảo vệ an ninh trước nhà” là chuyện bình thường dù họ đã hết bị quản chế chính thức. Tuy nhiên cuộc làm việc với Bùi Minh Quốc và Hà Sĩ Phu mới đây cho thấy hình như người ta lo ngại “nhóm Đà Lạt” đang tiến hành một cuộc vận động dân chủ mới sau khi những tổ chức dân chủ khác đã bị dẹp tan và nêu vấn đề kiểm soát việc phát biểu trên Internet. “Nhóm Đà Lạt”, một cách gọi, thực ra chẳng có phe đảng, tổ chức gì cả. Chúng tôi chỉ là những người cầm bút tự do, có tính cách, quá khứ và sở trường khác nhau, quan điểm về những vấn đề lớn cũng có độ chênh nhất định nhưng “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”. Khi có bài, tác phẩm mới viết hoặc có rượu ngon, có bạn ở xa đến, chúng tôi họp nhau để trao đổi, tâm tình và bàn chuyện thế sự. Từ 20 năm nay chúng tôi vẫn làm như thế dù có một khoảng thời gian 8 năm, chỉ mấy người trong cùng một thành phố nhỏ xíu, nhà cách nhau chỉ có mấy cây số, nhưng không gặp được nhau đầy đủ vì khi người này bị tù, lúc người kia bị quản chế. Nếu quy bày tỏ tư tưởng là vận động chính trị thì chúng tôi đã làm như thế từ bao năm nay, không có gì mới. Chúng tôi đã và sẽ luôn nói và viết lên quan điểm độc lập của mình về mọi vấn đề, không coi điều gì là cấm kỵ. Còn chuyện kiểm soát Internet? Kiểm soát để ngăn chặn hoạt động khủng bố hay đồi truỵ thì hoan nghênh nhưng nếu để ngăn chặn thông tin, khống chế tự do tư tưởng, tự do ngôn luận thì đó là hành vi “phản động”, vì đi ngược lại hiến pháp và pháp luật quốc gia, pháp luật quốc tế và xu hướng chung của toàn nhân loại. Việc đó cũng khó làm được như ý muốn vì không khác gì việc “một tay che mặt trời” trong thời đại “thế giới số và thế giới phẳng” này mà còn có tác dụng ngược. Cuộc đại hội thảo này có thể thực hiện được không? Tôi không biết, vì nó tuỳ thuộc vào khả năng của những người đứng ra tổ chức. Tôi chỉ là người gợi ý. Tuy nhiên điều dễ dàng, ở quy mô nhỏ hơn, là trở thành chuyên mục trong một trang web nào đó có uy tín và nhiều người đọc. Thí dụ phải chăng talawas nên mở thêm chuyên mục “Hiện tình và tương lai Việt Nam” hoặc ngưng chuyên mục “Chiến tranh nhìn từ nhiều phía” để mở chuyên mục này sau khi đã tạm cung cấp khá đầy đủ nhiều quan điểm khác biệt về cuộc chiến tranh. Bắt đầu từ văn hóa Song song với cuộc đại hội thảo này, một công việc trên lãnh vực văn học nghệ thuật có thể thực hiện được để tạo ra sự thông cảm, hoà hợp và phát triển là việc hình thành những cuộc gặp gỡ văn nghệ tự do. Văn học nghệ thuật vốn không biên cương và có khả năng nhanh chóng tạo ra sự đồng cảm, giao hoà. Chúng ta đã có những sự kiện khởi đầu rất có ý nghĩa và khả năng hiện thực. Hơn 30 năm trước, ngay trong cuộc chiến, một sĩ quan Việt Nam Cộng hoà và một sĩ quan Mỹ đã giữ gìn nhật ký của một bác sĩ cộng sản Đặng Thuỳ Trâm. Tương tự, hai sĩ quan VNCH khác đã bảo quản nhật ký của nhà văn cộng sản Chu Cẩm Phong. Đến bây giờ, khi hai cuốn nhật ký đó được trả về nguồn cội và được công bố, dù ở phía nào, ai cũng nhận đây là những hành vi nhân văn cao đẹp vượt lên trên chính trị nhất thời mà chỉ có văn học mới có thể tạo ra. Sau này nhiều hoạt động giao lưu văn học nghệ thuật giữa trong và ngoài nước, giữa Việt Nam và Mỹ cũng như một số nước khác đã được tổ chức và có hiệu quả rất đáng mừng. Nhà văn Hồ Anh Thái ở trong nước liên kết với các nhà văn cựu binh Mỹ để dịch, xuất bản sách chung giữa các nhà văn trước đây là cựu thù trên chiến trường. Nhiều trường đại học và tổ chức văn học nghệ thuật của Mỹ mời văn nghệ sĩ Việt Nam sang giao lưu. Nhóm Khánh Trường ở Mỹ xây dựng tạp chí Hợp Lưu đăng tải tác phẩm của các nhà văn trong và ngoài nước. Một số nhà xuất bản ở hải ngoại in sách của các tác giả trong nước như Dương Thu Hương, Bùi Minh Quốc, Hà Sĩ Phu, Bùi Ngọc Tấn, Nguyễn Viện, Tiêu Dao Bảo Cự… Cuốn sách Nếu đi hết biển của đạo diễn Trần Văn Thuỷ xuất bản năm 2003 viết về các cuộc gặp gỡ, trao đổi với một số nhà văn hải ngoại như Hoàng Khởi Phong, Cao Xuân Huy, Nhật Tiến, Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Nguyễn Mộng Giác, Trương Vũ… trong chuyến đi nghiên cứu do Trung tâm William Joiner Nghiên cứu về chiến tranh và hậu quả chiến tranh của Đại học Massachusetts Boston tổ chức… Một số tác phẩm của các nhà văn hải ngoại và ngay cả tác phẩm xuất bản ở miền Nam trước 1975 cũng đã được in hoặc tái bản trong nước như sách của các tác giả Nguyễn Mộng Giác, Mai Ninh, Nam Dao, Dương Nghiễm Mậu… “Ngày thơ Việt Nam” mới đây tổ chức ở Hà Nội cũng đã giới thiệu một số nhà thơ miền Nam trước đây. ...Trang web talawas đang làm công việc giới thiệu lại những tác phẩm và tư liệu văn học giá trị bất kể trong Nam hay ngoài Bắc giúp người đọc có cái nhìn toàn cảnh và thực chất về văn học Việt Nam hiện đại. Mới đây nhất, cuộc gặp gỡ giữa các nhà thơ hải ngoại Du Tử Lê, Nguyễn Đức Tùng với các nhà thơ trong nước Thanh Thảo, Nguyễn Thuỵ Kha, Nguyễn Trọng Tạo, Trần Mạnh Hảo là một cuộc gặp vô cùng thú vị với một nội dung trò chuyện chan hoà tính nhân văn và dân tộc hiếm thấy. Hiện tượng các ca, nhạc sĩ trong nước ra biểu diễn ở hải ngoại và ca, nhạc sĩ hải ngoại trở về nước tuy chưa phải là hiện tượng phổ biến nhưng đã có không ít. Vượt lên trên những hậu ý hoặc phê phán với ý đồ và mang màu sắc chính trị, những hiện tượng này rõ ràng mang lại hiệu quả hoà giải hoà hợp rất tốt. Dân tộc là một Nếu đã nói “Dân tộc Việt Nam là một, đất nước Việt Nam là một…”, người Việt ở nước ngoài là một bộ phận không thể thiếu của dân tộc Việt Nam, là “khúc ruột ngàn dặm”… thì không có lý do nào để gạt ra, không công nhận văn học nghệ thuật ở miền Nam trước 1975 và ở hải ngoại hiện nay. Chính qua toàn bộ những tác phẩm và hoạt động văn học nghệ thuật này, chúng ta hiện nay, và các thế hệ Việt Nam mai sau mới có thể nhận ra, hình dung được diện mạo, tư tưởng, tâm hồn của toàn dân tộc trong một giai đoạn lịch sử phân ly bi thảm nhất để góp phần xây dựng một tương lai thực sự hoà hợp, hoà bình cho đất nước. Vậy thì hôm nay tại sao văn nghệ sĩ và công chúng không tự mình làm công việc hoà giải hoà hợp này. Tôi có ý kiến hơi khác với Bùi Minh Quốc và Nguyễn Kim Bình về việc xin phép tổ chức một cuộc gặp gỡ văn nghệ đông đảo, chính thức. Nếu làm được như thế cũng tốt. Nhưng luật pháp không cấm, nhà nước không cấm, tại sao chúng ta không tự làm? Chúng ta cứ tự do tổ chức những cuộc gặp mặt giữa văn nghệ sĩ với nhau, với công chúng thuộc mọi miền, mọi thành phần để trò chuyện và trao đổi tâm tình. Gặp mặt ở nhà riêng, ở quán café, ở nhà hàng, ở trường đại học, ở các cơ sở văn hoá, trên các tạp chí, trên không gian ảo… với năm ba người, năm ba chục người… và công bố nội dung như cách làm trên talawas vừa qua. Ai cấm cản điều này nếu không phải là chính ta tự mình đứng trong vòng vôi cấm? Trong những cuộc gặp này, chúng ta không cần tuyên ngôn tuyên bố chống ai, ủng hộ ai cả mà chỉ để cảm thông và chia sẻ. Sự hoà giải hoà hợp thực sự của nhân dân sẽ chống lại mọi chủ trương hay âm mưu chia cắt, thúc đẩy sự chuyển biến của tình hình chung, mang lại hoà bình trong lòng người và cho đất nước. Nếu chúng ta không làm, nhân dân không làm, tình hình chung của đất nước sẽ còn trì trệ, trong đó mỗi người đều có phần trách nhiệm của mình. Đà Lạt cuối tháng 6-2007 Bài viết thể hiện quan điểm và cách nhìn của tác giả. Quý vị có ý kiến gì xin chia sẻ với Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk. Lan Nguyen, PhápTự Do, Dân Chủ và Phát Triển. Đó là mục tiêu của hội thảo mà TDBC muốn có? tôi tin chắc rằng nhà nước ta không bao giờ cho phép. Vì không phải nhà nước đứng ra làm. Và nếu để cho việc này xảy ra thì nó đồng nghĩa với việc nhà nước CHXHCN Vietnam đã và đang lãnh đạo Đất Nước một cách tồi tệ. Hy vọng rằng tôi hiểu sai. PinochioBài viết thì rất hay nhưng thật sự có làm đuợc không? Cho rằng những người yêu nước thương nòi thật sự (không làm chính trị) chiếm đến 80% đi, nhưng chỉ với 10% cầm quyền cũng đủ khiến 80% kia không thể làm gì được. Đừng nói đến chuyện đa số ở đây, thực tế khi giới cầm quyền không muốn thay đổi thì sẽ không có thay đổi. Mà chính quyền có muốn thay đổi không? Đọc bài của tác giả thì đã rút ra được kết luận. Như nhiều người thường nói: chuyện của VN thì phải để người VN giải quyết, cho nên những chuyện quan hệ tốt đẹp với các nước cựu thù vẫn không ảnh hưởng nhiều đến chuyện thâm thù nhau của 2 phe Việt Nam nội chiến nhau trong hơn 30 năm qua. Mọi sự cố gắng hoà giải đều bị phe bảo thủ của 2 phe phá hoại triệt để, mà chỉ một bên nhường bứoc thì không đủ. Hễ bên nào nhường bước trước thì bên kia lại lấn tới, như thế thì phe bảo thủ lại có cớ để chỉ trích phe cấp tiến. Có người bảo chờ cho đến khi những người bảo thủ của cả 2 phía - những người trực tiếp tham gia chống nhau - chết đi thì mới có cơ may hoà giải được. Vậy thì bao nhiêu năm nửa? Lạc quan thì cũng phải 20 năm sau để những thế hệ tiếp nối có được quan hệ và tiếng nói đồng thuận, tại sao tôi nói vậy? Tại vì những hành động thù nghịch chống đối nhau hiện tại vẫn có ảnh hưởng đến những người hoàn toàn không biết gì về cuộc nội chiến tương tàn kia (có người còn không chấp nhận gọi là nội chiến). Những chuyện đàn áp chính trị, nhân quyền trong nước làm một số người trẻ ở nước ngoài bức xúc và đi theo phe bảo thủ. Việc biểu tình, chống đối cực đoan ở nước ngoài đối với chính quyền VN làm cho nhiều người trẻ trong nước có cái nhìn ác cảm đối với Việt kiều. Những tuyên truyền tô hồng bôi đen của cả 2 phía càng làm tình hình thêm xấu, không ai có đủ uy tín, thế lực để đưa ra một cái nhìn lịch sử không bị bóp méo nhằm làm cho giới trẻ 2 phía thấy được sự thật của cuộc chiến, thấy được sự thật của Việt Nam trong những năm qua. Hiện giờ trong nước thì chỉ được nhìn qua lăng kính của Đảng CSVN đưa ra, còn ngoài nước thì nhìn qua lăng kính của những người chống Cộng cực đoan (thật và giả). Nhìn qua những lăng kính này thì có một ít sự thật trong đó nhưng phải biết lọc lựa ra, nhưng ai sẽ lọc lựa và nói ra để mọi người tin đây? Không nêu tênHoan hô ông Bảo Cự! Nhưng e rằng chúng ta vẫn cần có thời gian! Cuộc chiến 1954-1975 là cuộc chiến của 2 luồng tư tưởng, họ đã chém giết nhau vì hận thù suốt 21 năm, bây giờ kẻ thắng vẫn còn hận thù, người thua thì ngoài hận thù lại thêm sự cay cú và hằn học vì thất bại, làm sao mà bảo họ ngồi lại và chấp nhận nhau được? Chân lí thuộc về kẻ mạnh (dù ta có bất bình đến mấy đó vẫn là sự thật), chỉ có chuyện người thắng trận tha chết cho kẻ thua chứ đã bao giờ có chuyện kẻ thua được ngồi ngang hàng với người thắng? Còn không bàn cãi về quá khứ? Không thể được, đó là một phần (dù đau đớn) của Lịch sử nước nhà! Cho nên chúng ta đành phải chờ đợi cho thế hệ của những người đã chém giết vì hận thù ra đi, rồi các thế hệ sau, như ông nói, sẽ phán xét. Sĩ PhúRất tâm huyết! Nhưng quá ảo tưởng! Tiêu Dao Bảo Cự có thể cho biết người dân tại VN muốn truy cập các trang web hải ngoại để đọc hoặc đăng ý kiến, ví dụ như trang Talawas, thì phải làm cách nào?! Bình ĐôngHình như ông đang hiểu sai từ Diên Hồng thì phải. Diên Hồng là hội nghị để thể hiện sự đại đoàn kết dân tộc chống lại kẻ thù xâm lược chung, chứ không phải để phá khối đoàn kết đó. Đỗ Thế KỷKêu gọi thành lập một "hội nghị Diên Hồng" là một lời kêu gọi cứu quốc của Bá quan văn võ ta ngày xưa. Tại sao lại có một hội nghị Diên Hồng lúc đó? Phải chăng là thời thế lúc đó Vua Chúa cùng Quan quân đã hoàn toàn kiệt sức và không còn cảm thấy tự tin nơì mình nên mới kêu gọi long dân và sự hy sinh của dân. Thực chất của Hội Nghị Diên hồng lúc đó là cứu Chúa sau đó đến cứu Quốc, trong bối cảnh lúc đó, nếu không có một cuộc chiến "một mất một còn" với giặc ngoại xâm thì "Chúa cũng chết, Quốc cũng vong". Đó là ngày xưa. Ngày nay có biết bao nhiêu lời kêu gọi cho một "Hội nghị Diên Hồng" trong thời đại mới và theo kiểu mới. Có phải chăng đất nước VN nay cũng sẽ bị vong mất chăng? nếu qủa thực đất nước ta cần phải có một "hội nghị Diên Hồng" để cứu quốc thì đảng CSVN ngày nay phải được gọi là "giặc Nội xâm" .. Kêu gọi tổ chức một "Hội nghị Diên hồng mới" không khó nhưng cái khó là giặc là ai? Nếu giặc là người anh em ta, cùng giòng máu với ta thì sức mạnh và tinh thần của Hội Nghị Diên hồng mới này có còn mạnh như lời kêu gọi không? Tôi rất ủng hộ tinh thần lời kêu gọi của Cụ Tiêu Dao Bảo Cự về một "Đại Hội Thảo" mà cụ đề xuất. Trong các mục từ Chủ đề đến Thái độ của "Đại Hội Thảo "này tôi thắc mắc về thành phần Tham dự như Cụ đã nêu là toàn thể người dân trong và ngoài nước, kg phân biệt đảng phái chính trị và tôn giáo thậm chí tuổi tác. Cụ đã đúc kết khối người tham dự này thành một sợi dây xích dài để kéo Dân Tộc và Đất nước đi về phía trước, nhưng tiếc thay đảng CS và người CS cũng là một mắt xích trong sợi dây xích này và họ tự đặt họ ra ngoài dây xích mà Cụ đã hình dung trong viễn tưởng của Cụ. Tôi thắc mắc là cụ sẽ có ý kiến hoặc lập trường như thế nào về " cái mắt xích" tự đặt mình ra khỏi qũy đạo đoàn kết này? Tôi cũng nhấn mạnh rằng nhiều đảng viên nòng cốt của đảng CS khi nắm chức nắm quyền họ không bao giờ lên tiếng hoặc đi ngược "xu hướng chỉ đạo" của đảng, nhưng khi họ đã " hạ cánh an toàn " rồi thì họ mới hé miệng nhưng vẫn còn trong e dè sợ sệt thậm chí bênh vực cái sai trái đi ngược dòng tiến bộ loài người. Xin Cụ TDBC cho biết lời kêu gọi của cụ nếu được các giới trong và ngoài nước hưởng ứng nhưng thiếu thành phần tham dự từ đảng CSVN hoặc những thành phần này tham dự với sự e dè và lo sợ trong ý kiến của mình, như thế buồi "Đai Hội Thảo" này có thành công hay không?

[ 108, 287, 285, 161, 2711, 158, 173, 103, 109, 152, 142, 316, 146, 155, 204, 242, 131, 132, 226, 248, 115, 601, 1258, 1729, 184, 451, 1064, 235, 204, 242, 126, 130, 665, 228, 489, 2563, 200, 105, 131, 132, 115, 342, 369, 1270, 146, 300, 470, 384, 183, 826, 147, 1103, 131, 132, 115, 1340, 270, 196, 408, 234, 200, 1963, 105, 6573, 891, 147, 1466, 596, 477, 131, 132, 1547, 551, 2771, 105, 969, 339, 106, 483, 492, 142, 362, 700, 3476, 184, 582, 1091, 151, 162, 148, 129, 401, 320, 6779, 108, 772, 121, 3731, 2111, 561, 105, 26030, 114, 131, 132, 116, 392, 214, 561, 110, 771, 218, 140, 194, 3633, 281, 204, 242, 749, 249, 147, 3706, 127, 115, 556, 636, 153, 205, 23675, 515, 2292, 943, 411, 863, 303, 142, 210, 494, 211, 104, 200, 226, 248, 413, 115, 107, 146, 300, 470, 384, 105, 236, 216, 119, 131, 629, 1291, 428, 367, 768, 120, 179, 126, 106, 5463, 334, 194, 1065, 1563, 331, 780, 218, 108, 121, 116, 166, 195, 706, 170, 159, 2559, 447, 450, 921, 106, 116, 199, 706, 549, 1728, 171, 109, 198, 165, 924, 1056, 115, 4566, 306, 117, 109, 963, 173, 103, 190, 357, 105, 945, 406, 104, 310, 1937, 242, 250, 130, 264, 307, 630, 113, 116, 175, 249, 213, 669, 105, 665, 228, 1718, 3503, 631, 110, 107, 218, 1259, 625, 105, 882, 146, 300, 126, 319, 237, 514, 3860, 2352, 8777, 110, 136, 541, 1240, 143, 150, 122, 106, 1774, 1405, 114, 131, 132, 105, 109, 142, 115, 107, 221, 106, 789, 5759, 1264, 412, 681, 499, 1890, 144, 589, 625, 838, 183, 171, 110, 133, 921, 661, 626, 361, 1195, 122, 333, 104, 109, 152, 142, 105, 119, 144, 822, 922, 735, 315, 104, 1024, 1129, 105, 120, 314, 245, 247, 1707, 2788, 7437, 103, 110, 749, 1555, 120, 924, 1043, 200, 105, 109, 142, 210, 494, 115, 155, 131, 132, 130, 7354, 320, 1680, 367, 120, 5171, 3456, 104, 111, 137, 131, 132, 133, 1506, 338, 108, 121, 200, 2155, 194, 159, 120, 242, 271, 6016, 1122, 221, 154, 127, 115, 601, 1258, 140, 109, 156, 798, 136, 130, 872, 904, 380, 1520, 2006, 120, 2142, 432, 105, 1311, 3926, 180, 204, 242, 233, 154, 115, 382, 380, 233, 130, 153, 215, 727, 677, 113, 694, 282, 142, 433, 2690, 172, 1476, 5635, 3851, 773, 170, 215, 158, 111, 131, 132, 115, 110, 140, 117, 128, 1356, 2825, 128, 289, 203, 111, 1127, 131, 132, 1577, 108, 121, 186, 196, 367, 242, 1490, 226, 1009, 123, 366, 5635, 1145, 194, 5781, 116, 5408, 8435, 114, 120, 111, 233, 120, 365, 640, 210, 1347, 233, 267, 115, 1158, 1116, 113, 204, 4298, 1503, 242, 145, 123, 218, 143, 1720, 157, 595, 295, 532, 179, 2043, 150, 106, 116, 204, 242, 107, 518, 334, 735, 242, 103, 3571, 3286, 489, 14890, 1185, 269, 107, 136, 107, 120, 111, 115, 372, 194, 115, 140, 113, 108, 176, 320, 8586, 171, 116, 506, 313, 393, 1681, 1187, 4039, 104, 282, 142, 131, 132, 106, 428, 295, 532, 108, 121, 2327, 531, 186, 108, 121, 142, 1940, 111, 169, 127, 110, 107, 222, 180, 130, 140, 179, 433, 1556, 3799, 1398, 116, 204, 242, 239, 153, 690, 933, 415, 111, 131, 105, 111, 131, 112, 834, 106, 204, 242, 691, 148, 105, 276, 4818, 4456, 445, 691, 148, 649, 1932, 735, 908, 276, 597, 105, 108, 121, 1009, 113, 392, 508, 474, 141, 163, 220, 1288, 482, 409, 810, 433, 1503, 242, 126, 270, 1495, 204, 242, 3629, 244, 177, 518, 334, 108, 232, 329, 300, 103, 490, 426, 120, 2609, 1056, 180, 204, 242, 310, 1937, 130, 153, 105, 202, 106, 120, 1187, 432, 6076, 2609, 244, 407, 124, 148, 187, 129, 242, 250, 1550, 1463, 180, 122, 333, 714, 1472, 104, 152, 898, 168, 105, 144, 557, 168, 974, 2056, 557, 168, 234, 245, 104, 111, 242, 4077, 571, 142, 490, 262, 110, 374, 339, 1958, 313, 1143, 105, 623, 135, 226, 120, 276, 597, 343, 106, 401, 21856, 1809, 105, 407, 625, 1718, 342, 863, 606, 424, 490, 4936, 110, 1390, 1467, 630, 119, 111, 490, 262, 105, 120, 111, 424, 490, 127, 3538, 1058, 527, 110, 432, 1957, 129, 111, 211, 110, 424, 855, 900, 401, 9337, 380, 259, 459, 561, 244, 133, 120, 111, 424, 490, 227, 3071, 343, 1055, 595, 106, 401, 22122, 187, 2579, 242, 621, 561, 105, 111, 490, 262, 2875, 881, 103, 3556, 3480, 129, 154, 270, 437, 144, 391, 1572, 226, 292, 1099, 239, 167, 346, 175, 292, 1099, 1363, 145, 154, 115, 904, 380, 2634, 5772, 724, 139, 525, 186, 389, 111, 131, 578, 171, 374, 339, 127, 107, 1499, 823, 3655, 2365, 107, 782, 372, 913, 170, 120, 164, 380, 268, 382, 204, 242, 126, 106, 120, 111, 108, 3365, 108, 3410, 202, 105, 140, 1629, 9175, 192, 1136, 410, 159, 109, 412, 1573, 206, 193, 273, 3051, 1069, 129, 107, 8511, 158, 509, 1853, 117, 690, 124, 105, 295, 532, 375, 107, 179, 591, 935, 1713, 130, 268, 165, 110, 390, 2723, 474, 413, 107, 136, 212, 284, 108, 232, 357, 104, 267, 116, 173, 222, 2350, 1183, 129, 616, 605, 3966, 616, 355, 1270, 105, 616, 247, 5493, 202, 106, 129, 111, 212, 284, 1768, 595, 451, 123, 768, 116, 292, 465, 3090, 7054, 851, 974, 241, 298, 204, 242, 276, 597, 105, 691, 148, 474, 1419, 116, 166, 215, 500, 223, 144, 352, 5285, 238, 124, 604, 714, 113, 250, 2517, 380, 301, 108, 121, 295, 393, 1006, 1577, 413, 107, 869, 359, 557, 168, 974, 241, 105, 133, 692, 1614, 626, 120, 190, 3575, 945, 406, 113, 310, 5015, 1580, 186, 195, 119, 120, 111, 659, 239, 829, 4678, 3456, 289, 1822, 11944, 2355, 445, 106, 110, 136, 195, 4433, 244, 133, 623, 135, 281, 120, 366, 642, 1257, 2528, 1498, 244, 133, 5442, 2410, 128, 271, 279, 362, 1442, 2458, 1291, 428, 118, 107, 136, 117, 403, 314, 211, 527, 148, 120, 146, 318, 897, 1240, 103, 170, 110, 375, 107, 136, 256, 238, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 430, 204, 273, 213, 843, 105, 120, 204, 683, 1746, 355, 877, 222, 3734, 919, 350, 984, 1 ]

060310_nguyenbinh_tientrung

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2006/03/060310_nguyenbinh_tientrung

Nguyễn Bình phản hồi cùng Nguyễn Tiến Trung

Chào bạn Trung! Hiện tại công việc của tôi khá bận rộn.

Nhưng đứng trước những ý tưởng quá khác xa với chính kiến của mình và cùng là người con đất việt, tôi vội viết ra đây để có thể nào (1 cách tự do ngôn luận) cùng bạn xem xét cả hai mặt của một vấn đề. Do sợ rằng sẽ áp đặt những chứng kiến của mình nên tôi đã đọc qua những phản hồi của độc giả (khen có, chê có) đối với lá thư của bạn. Nhưng quả thật tôi khó mà tìm thấy sự đồng cảm lớn về quan điểm của bạn. Với tư cách là một sinh viên khoa công nghệ thông tin những góp ý của bạn lại chẳng liên quan gì đến chuyên môn- một ngành đang được xem là mũi nhọn của đất nước. Và như vậy những kiến thức của bạn về lĩnh vực lịch sử, chính trị hoàn toàn có thể khiến bạn đọc nghi ngờ....Những nội dung giáo dục bạn phản ánh không chính xác. Hệ thống giáo dục VN dạy nhiều lý thuyết, giáo điều và đang là lĩnh vực “chậm đổi mới” nhất nhưng không ai đi dạy “cái ác”, sự hằn thù và lật ngược lịch sử ...Ai dạy bạn mà bạn vui mừng trước thảm họa 11/9 (phần đông người chết là người các nước đến Mỹ làm việc). Bạn có biết, khi hỏi một công dân Mỹ về nghĩa trang lính Mỹ tử trận ở VN ngay trung tâm Mỹ, ông ta bảo rằng “đó là những công dân gương mẫu, còn phải trái là ở Chính Phủ”. Chính Tổng thống Clinton khi sang thăm VN cũng đã bảo “chúng ta không thể thay đổi lịch sử”. Toàn thể nhân dân VN đã khép lại lịch sử đau thương lâu rồi, đang ra sức hội nhập với cộng đồng thế giới. Và bạn dừng như đã “lạc loài” trong thế hệ thanh niên ấy. Với những thống kê có uy tín của các tổ chức quốc tế, tôi xin chính thức thông báo với bạn rằng không nơi nào (trong các hệ thống kinh tế chuyển đổi) có chính sách chăm lo người lao động tốt như VN đang làm (mua cổ phần nhà nước, miễn thuế, đào tạo, trợ cấp....). Hiện nay, VN là nước ít nợ nước ngoài và có mức độ tín nhiệm cao (loại BB do tổ chức Standard and Poor xếp loại). Bằng chứng là đợt phát phiếu của chính phủ VN mới đây trên đất Mỹ đã thành công trên mong đợi. Sau khi hòa bình, đứng trước những khó khăn mà có lúc đất nước có nguy cơ sụp đổ thì cũng chính những người cách mạng (dũng sĩ năm xưa) đứng ra gánh vác, cải tổ (khoán nông, củng cố xuất khẩu, phá bỏ giá kế hoạch..). Sao bạn biết lại cho rằng họ dửng dưng trước “thất bại cải cách ruộng đất”, vấn đề “thuyền nhân”? Tất cả chung quy cũng là máu và nước mắt của người VN. Mọi nỗ lực đang thực hiện để hàn gắn nỗi đau đó. Chính phủ đã có các quyết định trả lại tài sản, mời gọi việt kiều về nước, trân trọng những đóng góp... Sao bạn cứ mãi soi vào mất mát đó với sự thù hằn? Cuối cùng, quan trọng hơn, nếu những lý lẽ của bạn chính trực, bạn hẳn là đã nhận được hồi âm của Ông Doanh, của Bác Trung...Họ - những con người đã và còn đang tiếp tục làm việc trong bộ máy nhà nước VN, đã thẳng thắn nêu ra ra những mặt sai trái, tiêu cực trong xã hội. Bạn có biết trong những phê bình đó, ai cũng đọc được sự xót xa...phê phán đấy nhưng cũng tràn đầy tình người! Có thể nói rằng những gì bạn muốn góp ý (nếu thực sự như vậy) đã có người thấy và đang ráo riết cải thiện tình hình. Tôi không mong bạn sẽ thay đổi suy nghĩ quá bi đát của mình nhưng tôi chỉ muốn nhắc “đừng quên bạn là người Việt” và bạn còn nhớ câu hát thủa xưa chứ “Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi. Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người”.

summarize: Nhưng đứng trước những ý tưởng quá khác xa với chính kiến của mình và cùng là người con đất việt, tôi vội viết ra đây để có thể nào (1 cách tự do ngôn luận) cùng bạn xem xét cả hai mặt của một vấn đề. Do sợ rằng sẽ áp đặt những chứng kiến của mình nên tôi đã đọc qua những phản hồi của độc giả (khen có, chê có) đối với lá thư của bạn. Nhưng quả thật tôi khó mà tìm thấy sự đồng cảm lớn về quan điểm của bạn. Với tư cách là một sinh viên khoa công nghệ thông tin những góp ý của bạn lại chẳng liên quan gì đến chuyên môn- một ngành đang được xem là mũi nhọn của đất nước. Và như vậy những kiến thức của bạn về lĩnh vực lịch sử, chính trị hoàn toàn có thể khiến bạn đọc nghi ngờ....Những nội dung giáo dục bạn phản ánh không chính xác. Hệ thống giáo dục VN dạy nhiều lý thuyết, giáo điều và đang là lĩnh vực “chậm đổi mới” nhất nhưng không ai đi dạy “cái ác”, sự hằn thù và lật ngược lịch sử ...Ai dạy bạn mà bạn vui mừng trước thảm họa 11/9 (phần đông người chết là người các nước đến Mỹ làm việc). Bạn có biết, khi hỏi một công dân Mỹ về nghĩa trang lính Mỹ tử trận ở VN ngay trung tâm Mỹ, ông ta bảo rằng “đó là những công dân gương mẫu, còn phải trái là ở Chính Phủ”. Chính Tổng thống Clinton khi sang thăm VN cũng đã bảo “chúng ta không thể thay đổi lịch sử”. Toàn thể nhân dân VN đã khép lại lịch sử đau thương lâu rồi, đang ra sức hội nhập với cộng đồng thế giới. Và bạn dừng như đã “lạc loài” trong thế hệ thanh niên ấy. Với những thống kê có uy tín của các tổ chức quốc tế, tôi xin chính thức thông báo với bạn rằng không nơi nào (trong các hệ thống kinh tế chuyển đổi) có chính sách chăm lo người lao động tốt như VN đang làm (mua cổ phần nhà nước, miễn thuế, đào tạo, trợ cấp....). Hiện nay, VN là nước ít nợ nước ngoài và có mức độ tín nhiệm cao (loại BB do tổ chức Standard and Poor xếp loại). Bằng chứng là đợt phát phiếu của chính phủ VN mới đây trên đất Mỹ đã thành công trên mong đợi. Sau khi hòa bình, đứng trước những khó khăn mà có lúc đất nước có nguy cơ sụp đổ thì cũng chính những người cách mạng (dũng sĩ năm xưa) đứng ra gánh vác, cải tổ (khoán nông, củng cố xuất khẩu, phá bỏ giá kế hoạch..). Sao bạn biết lại cho rằng họ dửng dưng trước “thất bại cải cách ruộng đất”, vấn đề “thuyền nhân”? Tất cả chung quy cũng là máu và nước mắt của người VN. Mọi nỗ lực đang thực hiện để hàn gắn nỗi đau đó. Chính phủ đã có các quyết định trả lại tài sản, mời gọi việt kiều về nước, trân trọng những đóng góp... Sao bạn cứ mãi soi vào mất mát đó với sự thù hằn? Cuối cùng, quan trọng hơn, nếu những lý lẽ của bạn chính trực, bạn hẳn là đã nhận được hồi âm của Ông Doanh, của Bác Trung...Họ - những con người đã và còn đang tiếp tục làm việc trong bộ máy nhà nước VN, đã thẳng thắn nêu ra ra những mặt sai trái, tiêu cực trong xã hội. Bạn có biết trong những phê bình đó, ai cũng đọc được sự xót xa...phê phán đấy nhưng cũng tràn đầy tình người! Có thể nói rằng những gì bạn muốn góp ý (nếu thực sự như vậy) đã có người thấy và đang ráo riết cải thiện tình hình. Tôi không mong bạn sẽ thay đổi suy nghĩ quá bi đát của mình nhưng tôi chỉ muốn nhắc “đừng quên bạn là người Việt” và bạn còn nhớ câu hát thủa xưa chứ “Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi. Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người”.

[ 108, 287, 285, 161, 311, 715, 226, 120, 108, 232, 597, 310, 211, 797, 119, 122, 357, 104, 267, 105, 264, 106, 111, 219, 282, 2817, 103, 141, 3114, 508, 124, 248, 130, 107, 136, 224, 6502, 173, 222, 180, 691, 410, 371, 264, 230, 453, 587, 186, 196, 447, 104, 116, 255, 4028, 1133, 964, 160, 134, 516, 632, 120, 463, 357, 104, 267, 237, 141, 115, 901, 235, 120, 391, 496, 104, 557, 590, 11513, 8281, 107, 103, 2639, 107, 371, 195, 119, 1176, 593, 104, 2812, 311, 416, 610, 141, 455, 145, 370, 203, 144, 210, 406, 301, 125, 146, 318, 104, 2812, 1224, 176, 276, 173, 106, 116, 296, 182, 889, 135, 877, 206, 193, 120, 904, 108, 232, 104, 230, 153, 718, 269, 316, 146, 218, 155, 649, 1559, 686, 116, 859, 167, 117, 453, 106, 2766, 6938, 104, 282, 1018, 619, 128, 530, 120, 357, 329, 104, 230, 125, 950, 442, 478, 3278, 122, 245, 506, 258, 107, 136, 521, 230, 901, 881, 6039, 599, 1769, 735, 908, 309, 818, 230, 391, 1342, 110, 122, 4803, 3337, 234, 309, 818, 312, 1372, 158, 241, 7085, 309, 179, 105, 167, 106, 950, 442, 5637, 16843, 345, 239, 561, 202, 170, 110, 375, 184, 1372, 14041, 176, 108, 1673, 1616, 144, 4893, 1056, 105, 2040, 1240, 478, 324, 1804, 8380, 1372, 230, 145, 230, 1276, 1728, 226, 1506, 1473, 9489, 444, 7973, 823, 111, 654, 106, 111, 109, 142, 155, 200, 140, 156, 831, 1331, 107, 2034, 129, 419, 116, 135, 137, 200, 125, 404, 509, 1127, 200, 693, 852, 108, 121, 312, 531, 396, 315, 968, 118, 169, 327, 160, 401, 12099, 106, 120, 135, 137, 2080, 1541, 103, 177, 139, 897, 106, 108, 121, 448, 3252, 863, 448, 408, 234, 1963, 129, 586, 582, 312, 127, 115, 327, 401, 6782, 169, 110, 136, 346, 345, 478, 324, 863, 2308, 136, 157, 137, 312, 115, 3569, 153, 478, 324, 1187, 432, 727, 1737, 167, 124, 543, 213, 669, 119, 490, 210, 175, 1326, 619, 230, 1759, 128, 115, 401, 13452, 1310, 561, 113, 175, 300, 781, 778, 3210, 1224, 176, 120, 234, 1685, 107, 108, 1593, 875, 104, 109, 420, 229, 198, 955, 141, 676, 122, 329, 206, 188, 119, 230, 160, 110, 328, 224, 5001, 109, 300, 234, 236, 216, 589, 345, 371, 107, 122, 333, 1656, 650, 111, 825, 192, 514, 128, 312, 167, 140, 444, 13599, 874, 380, 152, 1013, 1635, 5486, 1328, 4030, 643, 3959, 9401, 1620, 801, 312, 106, 142, 500, 1530, 142, 351, 105, 107, 537, 359, 875, 517, 291, 444, 14931, 14179, 180, 420, 229, 12202, 1868, 19204, 1267, 534, 831, 2711, 463, 106, 1767, 212, 775, 104, 122, 256, 312, 239, 248, 159, 282, 200, 115, 164, 135, 159, 872, 7526, 759, 129, 544, 2516, 715, 226, 120, 455, 1000, 145, 107, 398, 282, 142, 107, 841, 225, 1832, 880, 143, 127, 122, 120, 111, 173, 427, 444, 20914, 621, 147, 1719, 371, 715, 124, 2570, 5572, 103, 655, 420, 444, 10786, 5163, 939, 103, 2017, 601, 387, 7931, 740, 306, 314, 699, 9135, 112, 831, 2982, 230, 217, 153, 114, 160, 154, 17640, 6042, 226, 401, 11146, 1351, 655, 173, 2946, 282, 1616, 255, 220, 401, 19263, 157, 10378, 1567, 186, 630, 565, 127, 106, 1475, 105, 142, 1086, 104, 111, 1878, 2391, 1163, 265, 167, 223, 199, 130, 3775, 1571, 1510, 1187, 837, 448, 256, 115, 107, 109, 302, 190, 456, 153, 326, 2070, 1375, 343, 2817, 2270, 125, 1013, 3773, 308, 120, 609, 904, 599, 2982, 230, 532, 1676, 4820, 138, 552, 2501, 150, 119, 144, 1056, 4893, 347, 2218, 176, 2672, 146, 308, 975, 323, 120, 241, 642, 104, 230, 122, 821, 103, 230, 1545, 106, 115, 238, 117, 496, 1065, 104, 208, 2697, 103, 104, 2121, 151, 22646, 233, 120, 219, 111, 115, 105, 177, 167, 270, 437, 140, 156, 113, 317, 452, 152, 142, 2038, 115, 952, 3704, 917, 124, 124, 120, 447, 714, 7119, 464, 786, 113, 293, 1637, 1331, 107, 217, 113, 120, 997, 342, 397, 375, 127, 901, 117, 144, 3989, 797, 599, 12728, 689, 1730, 170, 127, 1837, 858, 205, 111, 794, 615, 136, 123, 160, 120, 218, 230, 278, 904, 108, 232, 6476, 223, 144, 128, 530, 371, 115, 107, 111, 203, 105, 167, 5427, 8249, 655, 1155, 205, 3138, 388, 110, 872, 230, 134, 346, 345, 782, 372, 310, 2342, 915, 332, 104, 267, 170, 141, 163, 278, 982, 401, 8625, 1729, 230, 106, 111, 131, 561, 105, 230, 177, 1057, 476, 1695, 331, 409, 1719, 739, 401, 17563, 1517, 742, 176, 111, 163, 116, 103, 128, 106, 163, 116, 966, 1164, 7287, 1517, 323, 375, 110, 9282, 134, 110, 301, 738, 164, 111, 863, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 11717, 230, 151, 794, 1620, 149, 135, 156, 104, 141, 896, 3378, 5059, 112, 1 ]

world-46601415

https://www.bbc.com/vietnamese/world-46601415

Trung Quốc bắt giữ mục sư trước Giáng sinh gây quan ngại

Các cuộc đàn áp nhà thờ của cảnh sát tại Trung Quốc làm dấy lên lo ngại chính quyền Bắc Kinh khắt khe hơn với các hoạt động Thiên Chúa giáo vốn không được thừa nhận.

Wang Yi là một vị mục sư nổi tiếng thẳng thắn của một nhà thờ "không được thừa nhận" có tầm ảnh hưởng lớn ở Trung Quốc Trong số những người bị bắt giữ có một mục sư nổi tiếng và vợ của ông, của nhà thờ Early Rain Covenant ở Tứ Xuyên. Cả hai bị buộc tội lật đổ nhà nước. Và vào sáng thứ Bảy vừa rồi, hàng chục cảnh sát đã đột kích một lớp học Kinh thánh của trẻ em tại nhà thờ Rongguili ở Quảng Châu. Bản chất của CNXH đặc sắc Trung Quốc là gì? Google có định trở lại Trung Quốc? Trung Quốc giận dữ với nhà hoạt động Hong Kong Trung Quốc chính thức là một quốc gia vô thần, mặc dù nói rằng cho phép tự do tôn giáo. Nhưng trong nhiều năm qua, đã có nhiều động thái chống lại các nhà lãnh đạo tôn giáo mà Bắc Kinh cho là đe dọa đến chính quyền hoặc sự ổn định của nhà nước. Nhưng theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền thì cho rằng những hành động này là sự "tự chế giễu về tuyên bố của chính phủ rằng họ tôn trọng tự do tôn giáo". Chính phủ Trung Quốc đang tìm cách gây sức ép buộc những người theo đạo phải gia nhập một trong ba nhà thờ Ái quốc Tam tự, một cơ quán giáo hội Kito được Bắc Kinh công nhận và thường tuân theo các đường lối của Đảng Cộng sản và được lãnh đạo bởi các linh mục được Đảng chỉ định. Làm câm lặng giới chỉ trích Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant đăng hình các buổi cầu nguyện công cộng của họ trên Facebook Mặc dù vậy, số người theo Kitô giáo vẫn tăng trưởng đều đặn trong những năm gần đây. Hiện tại có khoảng 100 triệu Kitô hữu ở Trung Quốc, nhiều người trong số họ thờ phượng tại những nơi được gọi là 'nhà thờ ngầm'. Wang Yi là lãnh đạo của một nhà thờ như vậy, Nhà thờ Early Rain Covenant ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Sichuan phía tây nam Tứ Xuyên. Nhà thờ này khác thường ở chỗ thờ phượng công khai và cung cấp tài liệu truyền giáo hoàn toàn trên mạng. Nhà thờ cho biết có khoảng 800 tín đồ khắp thành phố. Nhà thờ cũng mở một trường học nhỏ. Mục sư Wang cũng nổi tiếng là người thẳng thắn - ông đã chỉ trích gay gắt sự kiểm soát tôn giáo của chính quyền. Ông cũng đưa ra một bản kiến nghị được chia sẻ rộng rãi chống lại luật mới được áp dụng trong năm nay. Luật này cho phép giám sát các nhà thờ chặt chẽ hơn và đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với những người được cho là vi phạm. Hôm 9/12, cảnh sát đã đột kích nhà thờ và bắt Mục sư Wang và vợ ông, bà Jiang Rong. Trong hai ngày sau đó, ít nhất 100 thành viên nhà thờ, bao gồm cả trợ lý của ông Wang đã bị bắt. Một thành viên của nhà thờ, người yêu cầu không được xác định danh tính vì sợ bị trả thù, nói với BBC rằng khóa của trường học của nhà thờ bị phá. Nhà thờ đăng ảnh cho cho thấy các vết thương của những người đã bị cảnh sát bắt giữ trước đó Nhà của các tín đồ bị lục soát và một số người "bị quản thúc tại gia hoặc bị theo dõi mọi lúc". Bà nói rằng cảnh sát và các quan chức khác đã đến nhà của các giáo dân để gây áp lực buộc họ ký các tài liệu cam kết từ bỏ nhà thờ và đưa con cái họ ra khỏi trường." "Vào Chủ nhật, một số thành viên đã cố gắng tụ tập ở những nơi khác để cầu nguyện, nhưng cũng bị bắt." "Tòa nhà Giáo xứ bị vây quanh bởi cảnh sát mặc sắc phục lẫn thường phục, không cho phép bất cứ ai vào làm lễ." Nhà thờ cáo buộc rằng một số người được thả sau đó đã bị đánh đập, ngược đãi khi bị giam giữ. Bốn mươi tám giờ sau khi bị bắt, Nhà thờ Early Rain Covenant công bố một lá thư từ Mục sư Wang, vốn đã được viết sẵn phòng trường hợp sự việc như thế này xảy ra với ông. Trong đó, ông nói rằng ông tôn trọng chính quyền Trung Quốc và "không quan tâm đến việc thay đổi bất kỳ thể chế chính trị hoặc pháp lý nào ở Trung Quốc". Jin Mingri phản đối việc chính quyền đòi lắp đặt camera trong nhà thờ Zion của ông Nhưng ông nói rằng ông "rất giận dữ và ghê tởm trước cuộc đàn áp nhà thờ bởi chế độ Cộng sản này". "Là một mục sư của một nhà thờ Cơ đốc, tôi phải tố cáo sự gian ác này một cách công khai và nghiêm khắc. Những lời đề nghị mà tôi nhận được đòi hỏi tôi phải sử dụng các phương pháp bất bạo động để bất tuân những luật lệ của con người, mà những luật lệ này bất tuân Kinh thánh và Thiên Chúa", ông nói. Mục sư Wang và vợ bị buộc tội kích động lật đổ nhà nước, một trong những tội nghiêm trọng nhất chống lại nhà nước và là một cáo buộc thường được sử dụng để bịt miệng những người bất đồng chính kiến. Họ có thể phải đối mặt với án tù 15 năm. Một số thành viên khác của nhà thờ cũng đối mặt với cáo buộc tương tự. Trên khắp Quảng Châu, một nhà thờ khác cũng bị đóng cửa, niêm phong. Hôm thứ Bảy, lớp Kinh Thánh cho trẻ em của Nhà thờ Rongguili cũng bị gián đoạn bởi sự xuất hiện của hàng chục cảnh sát. Các nhân chứng cho biết cảnh sát tuyên bố nhà thờ là một cuộc tụ tập bất trái phép, họ tịch thu Kinh Thánh và các tài liệu khác và đóng cửa nhà thờ. Cảnh sát sau đó lấy tên và địa chỉ và ra lệnh tất cả những người có mặt phải bàn giao điện thoại của họ. Trước đó vào tháng Chín, nhà thờ Zion, một trong những nhà thờ không chính thức lớn nhất ở Bắc Kinh đã đột ngột bị đóng cửa. Gần đây, nhà thờ cũng đã từ chối yêu cầu của chính phủ về việc lắp đặt camera an ninh nhằm giám sát các hoạt động của nhà thờ này. "Tôi sợ rằng không có cách nào để chúng tôi giải quyết vấn đề này với chính quyền," Mục sư Jin Mingri nói với hãng tin Reuters vào thời điểm đó. Trong năm nay, hàng loạt nhà thờ cũng đã bị phá hủy, bỏ thập tự giá và nhiều người bị bắt giữ. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các cuộc đột kích vào Nhà thờ Early Rain Covenant và Nhà thờ Rongguili là một dấu hiệu nữa cho thấy dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đang tìm cách thắt chặt kiểm soát mọi lĩnh vực của xã hội. "Khi các ngày lễ lớn ở nhiều nơi trên thế giới - Giáng sinh và Năm mới - đang đến gần, chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục chú ý đến tình hình các nhà thờ độc lập của Trung Quốc và lên tiếng chống lại sự đàn áp của chính phủ Trung Quốc," Nhà nghiên cứu Yaqiu Wang nói. Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant muốn giấu tên nói rằng ý tưởng gia nhập dòng Ái quốc Tam tự là "nực cười", nói rằng Ái quốc Tam tự "không truyền bá Phúc Âm chân chính, mà truyền bá những suy nghĩ yêu Đảng, yêu đất nước". Một Kitô hữu khác ở Thành Đô nói với BBC rằng các nhà thờ như vậy là "chống lại Jesus, chống lại Phúc Âm". Ông mô tả quy mô của các hoạt động chống lại Nhà thờ Ái quốc Tam tự là "chưa từng có", nhưng nói rằng họ cũng biết nhiều cuộc đàn áp sẽ tiếp tục diễn ra. "Tôi rất may mắn vì họ chưa tìm ra tôi." Cộng đồng Early Rain Covenant sẽ tiếp tục tồn tại, ông nói, nhưng bây giờ sẽ "ẩn mình" hơn. "Chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc họp mặt. Nhà thờ đã đóng cửa nên không thể có một cuộc tụ họp lớn, nhưng sẽ có những cuộc tụ họp nhỏ vào Chủ nhật và vào Ngày Giáng sinh." Cuối cùng, ông nói, sự đàn áp chỉ làm tăng hồ sơ vi phạm tự do tín ngưỡng của Trung Quốc. "Không có sự đàn áp, mọi người có thể nghi ngờ về tôn giáo của chúng tôi. Nhưng khi sự đàn áp xảy ra, phản ứng của các mục sư và các thành viên sẽ khiến những người không tin vào Chúa Jesus nhận ra sự hấp dẫn của Kitô giáo."

summarize: Wang Yi là một vị mục sư nổi tiếng thẳng thắn của một nhà thờ "không được thừa nhận" có tầm ảnh hưởng lớn ở Trung Quốc Trong số những người bị bắt giữ có một mục sư nổi tiếng và vợ của ông, của nhà thờ Early Rain Covenant ở Tứ Xuyên. Cả hai bị buộc tội lật đổ nhà nước. Và vào sáng thứ Bảy vừa rồi, hàng chục cảnh sát đã đột kích một lớp học Kinh thánh của trẻ em tại nhà thờ Rongguili ở Quảng Châu. Bản chất của CNXH đặc sắc Trung Quốc là gì? Google có định trở lại Trung Quốc? Trung Quốc giận dữ với nhà hoạt động Hong Kong Trung Quốc chính thức là một quốc gia vô thần, mặc dù nói rằng cho phép tự do tôn giáo. Nhưng trong nhiều năm qua, đã có nhiều động thái chống lại các nhà lãnh đạo tôn giáo mà Bắc Kinh cho là đe dọa đến chính quyền hoặc sự ổn định của nhà nước. Nhưng theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền thì cho rằng những hành động này là sự "tự chế giễu về tuyên bố của chính phủ rằng họ tôn trọng tự do tôn giáo". Chính phủ Trung Quốc đang tìm cách gây sức ép buộc những người theo đạo phải gia nhập một trong ba nhà thờ Ái quốc Tam tự, một cơ quán giáo hội Kito được Bắc Kinh công nhận và thường tuân theo các đường lối của Đảng Cộng sản và được lãnh đạo bởi các linh mục được Đảng chỉ định. Làm câm lặng giới chỉ trích Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant đăng hình các buổi cầu nguyện công cộng của họ trên Facebook Mặc dù vậy, số người theo Kitô giáo vẫn tăng trưởng đều đặn trong những năm gần đây. Hiện tại có khoảng 100 triệu Kitô hữu ở Trung Quốc, nhiều người trong số họ thờ phượng tại những nơi được gọi là 'nhà thờ ngầm'. Wang Yi là lãnh đạo của một nhà thờ như vậy, Nhà thờ Early Rain Covenant ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Sichuan phía tây nam Tứ Xuyên. Nhà thờ này khác thường ở chỗ thờ phượng công khai và cung cấp tài liệu truyền giáo hoàn toàn trên mạng. Nhà thờ cho biết có khoảng 800 tín đồ khắp thành phố. Nhà thờ cũng mở một trường học nhỏ. Mục sư Wang cũng nổi tiếng là người thẳng thắn - ông đã chỉ trích gay gắt sự kiểm soát tôn giáo của chính quyền. Ông cũng đưa ra một bản kiến nghị được chia sẻ rộng rãi chống lại luật mới được áp dụng trong năm nay. Luật này cho phép giám sát các nhà thờ chặt chẽ hơn và đưa ra các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn đối với những người được cho là vi phạm. Hôm 9/12, cảnh sát đã đột kích nhà thờ và bắt Mục sư Wang và vợ ông, bà Jiang Rong. Trong hai ngày sau đó, ít nhất 100 thành viên nhà thờ, bao gồm cả trợ lý của ông Wang đã bị bắt. Một thành viên của nhà thờ, người yêu cầu không được xác định danh tính vì sợ bị trả thù, nói với BBC rằng khóa của trường học của nhà thờ bị phá. Nhà thờ đăng ảnh cho cho thấy các vết thương của những người đã bị cảnh sát bắt giữ trước đó Nhà của các tín đồ bị lục soát và một số người "bị quản thúc tại gia hoặc bị theo dõi mọi lúc". Bà nói rằng cảnh sát và các quan chức khác đã đến nhà của các giáo dân để gây áp lực buộc họ ký các tài liệu cam kết từ bỏ nhà thờ và đưa con cái họ ra khỏi trường." "Vào Chủ nhật, một số thành viên đã cố gắng tụ tập ở những nơi khác để cầu nguyện, nhưng cũng bị bắt." "Tòa nhà Giáo xứ bị vây quanh bởi cảnh sát mặc sắc phục lẫn thường phục, không cho phép bất cứ ai vào làm lễ." Nhà thờ cáo buộc rằng một số người được thả sau đó đã bị đánh đập, ngược đãi khi bị giam giữ. Bốn mươi tám giờ sau khi bị bắt, Nhà thờ Early Rain Covenant công bố một lá thư từ Mục sư Wang, vốn đã được viết sẵn phòng trường hợp sự việc như thế này xảy ra với ông. Trong đó, ông nói rằng ông tôn trọng chính quyền Trung Quốc và "không quan tâm đến việc thay đổi bất kỳ thể chế chính trị hoặc pháp lý nào ở Trung Quốc". Jin Mingri phản đối việc chính quyền đòi lắp đặt camera trong nhà thờ Zion của ông Nhưng ông nói rằng ông "rất giận dữ và ghê tởm trước cuộc đàn áp nhà thờ bởi chế độ Cộng sản này". "Là một mục sư của một nhà thờ Cơ đốc, tôi phải tố cáo sự gian ác này một cách công khai và nghiêm khắc. Những lời đề nghị mà tôi nhận được đòi hỏi tôi phải sử dụng các phương pháp bất bạo động để bất tuân những luật lệ của con người, mà những luật lệ này bất tuân Kinh thánh và Thiên Chúa", ông nói. Mục sư Wang và vợ bị buộc tội kích động lật đổ nhà nước, một trong những tội nghiêm trọng nhất chống lại nhà nước và là một cáo buộc thường được sử dụng để bịt miệng những người bất đồng chính kiến. Họ có thể phải đối mặt với án tù 15 năm. Một số thành viên khác của nhà thờ cũng đối mặt với cáo buộc tương tự. Trên khắp Quảng Châu, một nhà thờ khác cũng bị đóng cửa, niêm phong. Hôm thứ Bảy, lớp Kinh Thánh cho trẻ em của Nhà thờ Rongguili cũng bị gián đoạn bởi sự xuất hiện của hàng chục cảnh sát. Các nhân chứng cho biết cảnh sát tuyên bố nhà thờ là một cuộc tụ tập bất trái phép, họ tịch thu Kinh Thánh và các tài liệu khác và đóng cửa nhà thờ. Cảnh sát sau đó lấy tên và địa chỉ và ra lệnh tất cả những người có mặt phải bàn giao điện thoại của họ. Trước đó vào tháng Chín, nhà thờ Zion, một trong những nhà thờ không chính thức lớn nhất ở Bắc Kinh đã đột ngột bị đóng cửa. Gần đây, nhà thờ cũng đã từ chối yêu cầu của chính phủ về việc lắp đặt camera an ninh nhằm giám sát các hoạt động của nhà thờ này. "Tôi sợ rằng không có cách nào để chúng tôi giải quyết vấn đề này với chính quyền," Mục sư Jin Mingri nói với hãng tin Reuters vào thời điểm đó. Trong năm nay, hàng loạt nhà thờ cũng đã bị phá hủy, bỏ thập tự giá và nhiều người bị bắt giữ. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các cuộc đột kích vào Nhà thờ Early Rain Covenant và Nhà thờ Rongguili là một dấu hiệu nữa cho thấy dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đang tìm cách thắt chặt kiểm soát mọi lĩnh vực của xã hội. "Khi các ngày lễ lớn ở nhiều nơi trên thế giới - Giáng sinh và Năm mới - đang đến gần, chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục chú ý đến tình hình các nhà thờ độc lập của Trung Quốc và lên tiếng chống lại sự đàn áp của chính phủ Trung Quốc," Nhà nghiên cứu Yaqiu Wang nói. Giáo dân Nhà thờ Early Rain Covenant muốn giấu tên nói rằng ý tưởng gia nhập dòng Ái quốc Tam tự là "nực cười", nói rằng Ái quốc Tam tự "không truyền bá Phúc Âm chân chính, mà truyền bá những suy nghĩ yêu Đảng, yêu đất nước". Một Kitô hữu khác ở Thành Đô nói với BBC rằng các nhà thờ như vậy là "chống lại Jesus, chống lại Phúc Âm". Ông mô tả quy mô của các hoạt động chống lại Nhà thờ Ái quốc Tam tự là "chưa từng có", nhưng nói rằng họ cũng biết nhiều cuộc đàn áp sẽ tiếp tục diễn ra. "Tôi rất may mắn vì họ chưa tìm ra tôi." Cộng đồng Early Rain Covenant sẽ tiếp tục tồn tại, ông nói, nhưng bây giờ sẽ "ẩn mình" hơn. "Chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc họp mặt. Nhà thờ đã đóng cửa nên không thể có một cuộc tụ họp lớn, nhưng sẽ có những cuộc tụ họp nhỏ vào Chủ nhật và vào Ngày Giáng sinh." Cuối cùng, ông nói, sự đàn áp chỉ làm tăng hồ sơ vi phạm tự do tín ngưỡng của Trung Quốc. "Không có sự đàn áp, mọi người có thể nghi ngờ về tôn giáo của chúng tôi. Nhưng khi sự đàn áp xảy ra, phản ứng của các mục sư và các thành viên sẽ khiến những người không tin vào Chúa Jesus nhận ra sự hấp dẫn của Kitô giáo."

[ 108, 287, 285, 161, 7239, 10120, 106, 116, 297, 592, 441, 738, 354, 952, 3704, 104, 116, 152, 1630, 1639, 117, 1175, 238, 207, 107, 1191, 349, 580, 301, 108, 121, 151, 162, 298, 166, 120, 111, 133, 290, 533, 107, 116, 592, 441, 738, 354, 105, 1350, 104, 118, 103, 104, 152, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 108, 121, 4315, 17097, 1744, 196, 133, 661, 638, 2040, 880, 152, 1018, 619, 138, 611, 259, 1819, 659, 1737, 201, 1166, 313, 338, 115, 1259, 1058, 116, 1172, 214, 725, 2215, 104, 603, 640, 149, 152, 1630, 15495, 269, 431, 176, 1034, 176, 108, 121, 1335, 8074, 783, 562, 104, 4514, 634, 1038, 151, 162, 106, 1376, 2874, 107, 190, 319, 153, 151, 6789, 151, 162, 2288, 1249, 119, 152, 381, 192, 847, 1028, 151, 162, 122, 329, 106, 116, 198, 165, 616, 5869, 945, 428, 123, 160, 114, 656, 222, 180, 666, 2485, 311, 113, 158, 147, 1244, 115, 107, 158, 192, 869, 424, 153, 109, 152, 261, 247, 666, 309, 145, 360, 725, 114, 106, 1011, 1050, 155, 122, 168, 451, 144, 970, 190, 104, 152, 1018, 311, 181, 1318, 229, 520, 1156, 857, 168, 143, 114, 160, 120, 209, 192, 126, 106, 144, 3972, 353, 9381, 125, 480, 399, 104, 122, 256, 160, 154, 666, 308, 222, 180, 666, 309, 340, 448, 256, 151, 162, 167, 370, 173, 383, 543, 1431, 661, 120, 111, 181, 247, 139, 165, 669, 116, 113, 459, 152, 1630, 5130, 198, 2721, 222, 103, 116, 225, 1027, 309, 213, 16244, 674, 117, 360, 725, 135, 238, 105, 369, 1715, 181, 109, 361, 1195, 104, 348, 607, 262, 105, 117, 261, 247, 626, 109, 1557, 592, 117, 348, 163, 1941, 2110, 9741, 2365, 249, 163, 788, 754, 137, 571, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 687, 240, 109, 1108, 352, 1479, 135, 490, 104, 154, 159, 1247, 1623, 428, 934, 166, 111, 181, 10263, 309, 244, 321, 395, 413, 7392, 113, 120, 147, 386, 1333, 1620, 149, 107, 545, 1460, 617, 10263, 943, 108, 121, 151, 890, 158, 111, 113, 166, 154, 1630, 9006, 149, 120, 328, 117, 343, 106, 9385, 1630, 1871, 1263, 7239, 10120, 106, 261, 247, 104, 116, 152, 1630, 128, 934, 571, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 108, 121, 994, 3009, 103, 331, 256, 104, 769, 108, 30787, 505, 2053, 828, 4315, 17097, 571, 1630, 126, 211, 369, 108, 121, 1104, 1630, 9006, 135, 550, 105, 870, 373, 326, 588, 425, 309, 506, 258, 159, 2165, 571, 1630, 114, 217, 107, 545, 4661, 875, 905, 1227, 164, 2859, 571, 1630, 127, 690, 116, 271, 214, 3272, 2653, 441, 7239, 127, 738, 354, 106, 111, 952, 3704, 233, 118, 115, 163, 788, 2936, 3438, 144, 594, 820, 666, 309, 104, 122, 1698, 208, 127, 251, 124, 116, 288, 357, 411, 117, 733, 1198, 933, 2544, 424, 153, 330, 239, 117, 516, 286, 113, 147, 1103, 1012, 126, 114, 656, 850, 338, 109, 152, 1630, 1483, 2099, 183, 105, 251, 124, 109, 973, 246, 1465, 1029, 1995, 2238, 183, 195, 119, 120, 111, 117, 114, 106, 554, 3947, 1131, 13496, 103, 313, 338, 115, 1259, 1058, 152, 1630, 105, 290, 2653, 441, 7239, 105, 1350, 118, 103, 263, 19052, 15495, 112, 298, 196, 191, 187, 397, 500, 202, 1460, 164, 182, 152, 8912, 374, 770, 186, 643, 241, 104, 118, 7239, 115, 133, 6203, 430, 164, 182, 104, 152, 8912, 111, 436, 352, 110, 117, 628, 190, 595, 334, 171, 964, 133, 456, 5979, 123, 119, 378, 160, 1666, 104, 271, 214, 104, 152, 1630, 133, 7161, 571, 1630, 687, 349, 114, 114, 203, 109, 2142, 432, 104, 120, 111, 115, 133, 313, 338, 290, 533, 226, 150, 571, 104, 109, 875, 905, 133, 1438, 820, 105, 116, 166, 111, 5035, 730, 822, 149, 165, 451, 133, 181, 1156, 389, 398, 340, 753, 123, 160, 313, 338, 105, 109, 146, 229, 211, 115, 155, 152, 104, 109, 309, 137, 130, 383, 516, 265, 661, 154, 667, 109, 326, 588, 1171, 299, 148, 306, 152, 1630, 105, 251, 219, 292, 154, 124, 574, 271, 294, 2082, 674, 483, 4946, 116, 166, 164, 182, 115, 601, 1258, 1233, 495, 108, 121, 120, 328, 211, 130, 352, 10651, 170, 127, 133, 290, 294, 189, 10681, 152, 754, 1790, 133, 2619, 1017, 626, 313, 338, 945, 1038, 618, 1306, 369, 6826, 110, 114, 656, 295, 532, 375, 138, 140, 1083, 294, 571, 1630, 341, 661, 160, 116, 166, 111, 117, 1617, 187, 150, 115, 133, 403, 10502, 1240, 115, 176, 129, 133, 1090, 4446, 3892, 3004, 2085, 339, 187, 129, 133, 290, 103, 571, 1630, 18840, 364, 17255, 28482, 135, 399, 116, 1176, 593, 148, 2653, 441, 7239, 103, 682, 115, 117, 508, 1132, 438, 271, 279, 144, 156, 128, 175, 126, 488, 124, 119, 1895, 298, 397, 118, 123, 160, 118, 666, 308, 122, 168, 151, 162, 105, 1639, 146, 315, 155, 156, 346, 345, 295, 393, 136, 353, 122, 245, 451, 246, 241, 224, 108, 121, 151, 5952, 10486, 14015, 1134, 176, 391, 195, 156, 122, 168, 808, 3083, 632, 4392, 113, 152, 1630, 9648, 2086, 104, 118, 311, 118, 123, 160, 118, 4255, 2288, 1249, 105, 3508, 6805, 226, 204, 685, 516, 152, 1630, 626, 353, 359, 607, 262, 4796, 6593, 116, 592, 441, 104, 116, 152, 1630, 1448, 884, 103, 141, 139, 712, 341, 144, 390, 108, 1673, 126, 116, 173, 135, 550, 105, 849, 14395, 564, 366, 220, 411, 145, 141, 238, 117, 808, 419, 141, 139, 324, 286, 109, 412, 246, 295, 854, 192, 130, 295, 1715, 120, 330, 947, 104, 219, 111, 103, 145, 120, 330, 947, 126, 295, 1715, 725, 2215, 105, 1636, 2525, 646, 118, 454, 2653, 441, 7239, 105, 1350, 133, 661, 638, 1058, 192, 2040, 880, 152, 1013, 116, 113, 120, 638, 849, 308, 202, 424, 153, 152, 142, 105, 106, 116, 341, 661, 369, 117, 324, 286, 130, 133, 332, 2227, 120, 111, 295, 210, 122, 4416, 719, 107, 136, 139, 195, 447, 119, 304, 717, 1454, 1538, 430, 166, 164, 182, 211, 104, 152, 1630, 127, 195, 447, 119, 341, 661, 489, 5167, 1601, 231, 1227, 1335, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 303, 204, 685, 516, 152, 1630, 104, 313, 338, 149, 151, 162, 140, 4393, 227, 650, 755, 122, 168, 360, 725, 6613, 4508, 183, 119, 109, 381, 192, 1636, 2525, 309, 682, 110, 117, 1175, 3348, 1 ]

world-57256990

https://www.bbc.com/vietnamese/world-57256990

Vụ bắt Roman Protasevich từ máy bay Ryanair: Tổng thống Belarus tính nước cờ gì?

Vụ cưỡng bức một phi cơ của Ryanair phải đáp khẩn cấp xuống Minsk để an ninh Belarus có thể bắt đi hai hành khách, là sự kiện tiếp tục gây chấn động châu Âu.

Vụ buộc phi cơ Ryanair hạ cánh chệch đường bay xuống Minsk để bắt Roman Protasevich gây khủng hoảng cho quan hệ Belarus - EU Các báo châu Âu và Hoa Kỳ đặt ra hai câu hỏi chính về vụ ép buộc hoặc đánh lừa hãng hàng không Ryanair trên tuyến Athen-Vilnius hôm 23/05/2021. -Vì sao ông Alexander Lukashenko quyết định làm vụ "bắt cóc phi cơ EU" táo tợn như vậy? -Vai trò của Nga, cụ thể là tổng thống Vladimir Putin có gì trong vụ này hay không, và dù có hay là không thì nước Nga sẽ xử lý cuộc khủng hoảng Belarus gây ra với EU trước cuộc gặp của ông với ông Lukashenko tuần này ra sao? Động cơ của Lukashenko là gì? Theo báo Anh, The Guardian (26/05) thì bằng vụ "không tặc cấp nhà nước", tổng thống Belarus muốn gửi ra thông điệp với người dân và các nhà hoạt động phe đối lập tại nước ông là "chống lại sẽ bị truy bắt" bất kể bạn đang ở đâu. Nhưng hệ quả của vụ việc là bầu trời Belarus trở thành khoảng trắng trên không phận châu Âu vì nhiều nước đồng loạt cấm hàng không mang cờ của họ bay qua vùng xảy ra vụ "không tặc" (air piracy) bằng không quân Belarus. Belarus: Khi phi cơ quân sự chặn máy bay dân dụng Gia đình đau buồn vì hai người con bị giam giữ ở Belarus Biểu tình ở Belarus và Thái Lan trong mắt nhà tâm lý học người Việt Với ngân sách ngày càng eo hẹp của Belarus, thất thu từ hàng không và các biện pháp cấm vận đã và đang có, đây là bài toán khó ông Lukashenko tự tạo cho mình. Chính vì vậy, các báo Âu-Mỹ đồng loạt hỏi "Vì sao ông Lukashenko có tính toán như vậy?" John Herbst, Giám đốc Trung tâm Eurasia Center, Atlantic Council viết trên trang của thinktank này lời giải thích: "Vụ bắt giữ ông Roman Protasevich, cựu trưởng biên tập kênh Nexta trên Telegram, người đang tỵ nạn ở Lithuania, là nhằm bẻ gãy ý chí phe đối lập". Theo ông John Herbst, tổng thống Lukashenko vừa "vượt qua mấy tháng biểu tình trong nước ông" và đang tìm cách ổn định tình hình. Nhưng sự có mặt của các nhân vật đấu tranh trẻ tuổi (Roman Protasevich sinh năm 1995), năng động, nổi tiếng đang tá túc tại EU khiến Lukashenko không yên tâm. Phong trào biểu tình có thể bùng lại bất cứ lúc nào. Ngoài ra, có thể KGB của Belarus muốn "khai thác thêm thông tin gì từ Roman Protasevich" nên đã sẵn sàng bắt cóc ông khi đi máy bay, bất chấp hậu quả quốc tế. Bà Ekaterina Zolotova, chuyên gia phân tích của trang Geopolitical Futures thì cho hay sau vụ việc, có luồng dư luận tại các nước nói tiếng Nga rằng để bắt Roman Protasevich, bản thân Lukashenko phải cảm thấy chế độ của ông bị đe dọa, vị thế cá nhân ông "đã rất yếu". Tuy thế, cách giải thích này có vẻ không đúng với tình hình Belarus: biểu tình đã giảm, các nhà hoạt động hầu hết đã bị bắt hoặc chạy ra nước ngoài. Bởi thế, có cách giải thích thứ nhì, theo bà Zolotova là "Minsk thực sự tin là trên máy bay có bom, và theo Bộ Giao thông nước này thì có người xưng là thuộc Hamas dọa đánh bom vì vấn đề Gaza". Nhưng Hamas sau đó đã bác bỏ việc lôi họ vào vụ việc, và các nhà quan sát khác cho rằng đổ lỗi cho Hamas xem ra "chệch thời gian" vì khi vụ việc xảy ra trên bầu trời châu Âu, Hamas đã đồng ý hưu chiến với Israel. Tuy vậy, bà Zolotova không loại trừ khả năng ông Lukashenko đã bị khủng hoảng tâm lý, nhìn đâu cũng thấy kẻ thù...trừ nước Nga. Nước Nga không liên quan? Và câu hỏi thứ nhì chính là nước Nga của ông Putin có biết vụ việc này trước khi nó xảy ra hay không? Đây cũng là câu hỏi Thủ tướng Angela Merkel tiết lộ là các lãnh đạo EU hỏi nhau hôm thứ Ba 25/05. Theo đài Deutsche Welle của Đức, bà Merkel xác nhận rằng mối liên quan đến Nga (Kremlin connection) được EU thảo luận khi bàn về vụ buộc phi cơ Ryanair đổi đường bay và vụ bắt nhà bất đồng chính kiến trên máy bay. "Chúng tôi hỏi liệu Nga có liên quan gì hay không. Chúng tôi chưa thấy có bằng chứng rõ về vai trò của Nga." Tuy thế, theo đài Deutsche Welle, vì Putin là người bảo trợ chính về kinh tế và chính trị cho ông Lukashenko, nước Nga phải có trách nhiệm về vụ việc. Một số báo châu Âu đăng biếm họa vẽ hai thợ săn: Putin và Lukashenko, vác súng và mỗi người cầm một con ngỗng trời đã bị bắn hạ. Trong tay hình Putin là con ngỗng có dòng chữ MH17, và trong tay Lukashenko là 'thành quả Ryanair'. Một khả năng nữa, vẫn theo nhà phân tích Ekaterina Zolotova thì ông Lukashenko hay có biểu hiện bất thường, và sẵn sàng làm những việc quá đà, bất kể đối tác Nga có biết hay không, và báo chí Nga xem ra cũng ngạc nhiên về "độ liều lĩnh" của không quân Belarus. Dù có hay không liên hệ với Nga, vụ cưỡng bức máy bay của EU chắc chắn sẽ được "Lukashenko và Putin thảo luận" nếu như họ gặp mặt thứ Sáu tuần này, theo suy đoán của một số nguồn tại Nga. Hệ quả chung cho hai nước Nga và Belarus Trang Flightradar24 cho thấy không phận Belarus vắng vẻ hôm 24/05 Thiệt hại về kinh tế cho Belarus vì EU cấm bay qua không phận nước này là rất lớn, nếu ta mới chỉ nhìn vào phí hàng không quá cảnh. Tiền thu về từ mỗi máy bay bay qua Belarus là 770 USD, và vì nằm trên tuyến đường xuyên Âu-Á, và Nam-Bắc Âu, có ngày Belarus cho bay qua 400 phi cơ dân dụng. Hãng Belavia của Belarus cũng bị cấm bay vào nhiều nước, khiến quốc gia hậu Xô Viết có 9,5 triệu dân thêm khó khăn kinh tế. Hãng hàng không của Belarus này, trước vụ cấm bay đã tuyên bố sa thải 50% nhân viên, vì ảnh hưởng của dịch Covid. Nhưng Nga cũng sẽ bị ảnh hưởng vì nhiều đường bay "tránh Belarus" sẽ tránh luôn cả Nga. Ngoài ra, kinh tế Belarus càng bết bát thì gánh nặng cho Nga, nước vẫn đang bán dầu giá "ưu tiên" cho chế độ ở Minsk, sẽ càng tăng. Các báo Anh cho rằng càng bị cấm vận, ông Lukashenko sẽ càng phải "rơi vào vòng tay của Putin" (beholden to Putin). Biểu tình chống Lukashenko năm 2020 ngay đã giảm sau khi công an bắt chừng 35 nghìn người Một báo Ba Lan, tờ onet.pl còn trích lời một số bình luận từ nước láng giềng của Belarus cho rằng trong tương lai không xa, Belarus sẽ "gia nhập Liên bang Nga", vì đó là cách duy nhất để chế độ Lukashenko tồn tại. Nhà báo Ba Lan Jacek Fraczyk trích các chuyên gia của nước ông cho hay hai quốc gia Belarus và Nga đã soạn bản đồ đường bộ thống nhất với nhau, và "một ngày không xa, biên giới Ba Lan với Liên bang Nga sẽ tăng lên, không còn 210 km như hiện nay (Ba Lan giáp đặc khu Kaliningrad của Nga bên bờ Baltic), mà lên 418 km". Tuy các báo châu Âu khác không nói về giả thuyết này, trang Geopolitical Futures trích nguồn tiếng Nga nói rằng việc kéo Minsk vào quỹ đạo của Moscow là điều tất yếu. Mới đây nhất, Nga cho triển khai tuyến hỏa xa nối Moscow với Minsk, giá vé "rẻ kỳ cục: 30 đôla cho tuyến đường 7 giờ liền". Kremlin cũng phải phê chuẩn thêm một khoản 500 triệu USD tiền cho vay, để ông Lukashenko trả lương công chức, an ninh, quân đội. Cùng lúc, xu hướng kéo xã hội Belarus về phía EU lại là điều phe đấu tranh mong muốn hơn là kết nối chặt với Nga. Hiện cảnh sát Belarus đã bắt 35 nghìn người, gồm cả ông Alexander Feduta, cựu phát ngôn viên cho tổng thống Lukashenko vì "hoạt động chống đối". Việc người từng thân cận với Lukashenko cũng bị bắt vì phản đối ông cho thấy rạn nứt bên trong chính hệ thống của Belarus, điều mà vụ "không tặc nhà nước" xảy ra với chuyến bay Ryanair vừa qua sẽ không giúp hàn gắn, mà chỉ làm nghiêm trọng thêm. Bài do BBC News Tiếng Việt tổng hợp. Xem thêm: Quanh tin Việt Nam vinh danh 12 cán bộ an ninh 'vì vụ bắt cóc ở Đức' Belarus: Biểu tình lớn phản đối TT Lukashenko Putin 'cam kết hỗ trợ' cho tổng thống Belarus

summarize: Vụ buộc phi cơ Ryanair hạ cánh chệch đường bay xuống Minsk để bắt Roman Protasevich gây khủng hoảng cho quan hệ Belarus - EU Các báo châu Âu và Hoa Kỳ đặt ra hai câu hỏi chính về vụ ép buộc hoặc đánh lừa hãng hàng không Ryanair trên tuyến Athen-Vilnius hôm 23/05/2021. -Vì sao ông Alexander Lukashenko quyết định làm vụ "bắt cóc phi cơ EU" táo tợn như vậy? -Vai trò của Nga, cụ thể là tổng thống Vladimir Putin có gì trong vụ này hay không, và dù có hay là không thì nước Nga sẽ xử lý cuộc khủng hoảng Belarus gây ra với EU trước cuộc gặp của ông với ông Lukashenko tuần này ra sao? Động cơ của Lukashenko là gì? Theo báo Anh, The Guardian (26/05) thì bằng vụ "không tặc cấp nhà nước", tổng thống Belarus muốn gửi ra thông điệp với người dân và các nhà hoạt động phe đối lập tại nước ông là "chống lại sẽ bị truy bắt" bất kể bạn đang ở đâu. Nhưng hệ quả của vụ việc là bầu trời Belarus trở thành khoảng trắng trên không phận châu Âu vì nhiều nước đồng loạt cấm hàng không mang cờ của họ bay qua vùng xảy ra vụ "không tặc" (air piracy) bằng không quân Belarus. Belarus: Khi phi cơ quân sự chặn máy bay dân dụng Gia đình đau buồn vì hai người con bị giam giữ ở Belarus Biểu tình ở Belarus và Thái Lan trong mắt nhà tâm lý học người Việt Với ngân sách ngày càng eo hẹp của Belarus, thất thu từ hàng không và các biện pháp cấm vận đã và đang có, đây là bài toán khó ông Lukashenko tự tạo cho mình. Chính vì vậy, các báo Âu-Mỹ đồng loạt hỏi "Vì sao ông Lukashenko có tính toán như vậy?" John Herbst, Giám đốc Trung tâm Eurasia Center, Atlantic Council viết trên trang của thinktank này lời giải thích: "Vụ bắt giữ ông Roman Protasevich, cựu trưởng biên tập kênh Nexta trên Telegram, người đang tỵ nạn ở Lithuania, là nhằm bẻ gãy ý chí phe đối lập". Theo ông John Herbst, tổng thống Lukashenko vừa "vượt qua mấy tháng biểu tình trong nước ông" và đang tìm cách ổn định tình hình. Nhưng sự có mặt của các nhân vật đấu tranh trẻ tuổi (Roman Protasevich sinh năm 1995), năng động, nổi tiếng đang tá túc tại EU khiến Lukashenko không yên tâm. Phong trào biểu tình có thể bùng lại bất cứ lúc nào. Ngoài ra, có thể KGB của Belarus muốn "khai thác thêm thông tin gì từ Roman Protasevich" nên đã sẵn sàng bắt cóc ông khi đi máy bay, bất chấp hậu quả quốc tế. Bà Ekaterina Zolotova, chuyên gia phân tích của trang Geopolitical Futures thì cho hay sau vụ việc, có luồng dư luận tại các nước nói tiếng Nga rằng để bắt Roman Protasevich, bản thân Lukashenko phải cảm thấy chế độ của ông bị đe dọa, vị thế cá nhân ông "đã rất yếu". Tuy thế, cách giải thích này có vẻ không đúng với tình hình Belarus: biểu tình đã giảm, các nhà hoạt động hầu hết đã bị bắt hoặc chạy ra nước ngoài. Bởi thế, có cách giải thích thứ nhì, theo bà Zolotova là "Minsk thực sự tin là trên máy bay có bom, và theo Bộ Giao thông nước này thì có người xưng là thuộc Hamas dọa đánh bom vì vấn đề Gaza". Nhưng Hamas sau đó đã bác bỏ việc lôi họ vào vụ việc, và các nhà quan sát khác cho rằng đổ lỗi cho Hamas xem ra "chệch thời gian" vì khi vụ việc xảy ra trên bầu trời châu Âu, Hamas đã đồng ý hưu chiến với Israel. Tuy vậy, bà Zolotova không loại trừ khả năng ông Lukashenko đã bị khủng hoảng tâm lý, nhìn đâu cũng thấy kẻ thù...trừ nước Nga. Nước Nga không liên quan? Và câu hỏi thứ nhì chính là nước Nga của ông Putin có biết vụ việc này trước khi nó xảy ra hay không? Đây cũng là câu hỏi Thủ tướng Angela Merkel tiết lộ là các lãnh đạo EU hỏi nhau hôm thứ Ba 25/05. Theo đài Deutsche Welle của Đức, bà Merkel xác nhận rằng mối liên quan đến Nga (Kremlin connection) được EU thảo luận khi bàn về vụ buộc phi cơ Ryanair đổi đường bay và vụ bắt nhà bất đồng chính kiến trên máy bay. "Chúng tôi hỏi liệu Nga có liên quan gì hay không. Chúng tôi chưa thấy có bằng chứng rõ về vai trò của Nga." Tuy thế, theo đài Deutsche Welle, vì Putin là người bảo trợ chính về kinh tế và chính trị cho ông Lukashenko, nước Nga phải có trách nhiệm về vụ việc. Một số báo châu Âu đăng biếm họa vẽ hai thợ săn: Putin và Lukashenko, vác súng và mỗi người cầm một con ngỗng trời đã bị bắn hạ. Trong tay hình Putin là con ngỗng có dòng chữ MH17, và trong tay Lukashenko là 'thành quả Ryanair'. Một khả năng nữa, vẫn theo nhà phân tích Ekaterina Zolotova thì ông Lukashenko hay có biểu hiện bất thường, và sẵn sàng làm những việc quá đà, bất kể đối tác Nga có biết hay không, và báo chí Nga xem ra cũng ngạc nhiên về "độ liều lĩnh" của không quân Belarus. Dù có hay không liên hệ với Nga, vụ cưỡng bức máy bay của EU chắc chắn sẽ được "Lukashenko và Putin thảo luận" nếu như họ gặp mặt thứ Sáu tuần này, theo suy đoán của một số nguồn tại Nga. Hệ quả chung cho hai nước Nga và Belarus Trang Flightradar24 cho thấy không phận Belarus vắng vẻ hôm 24/05 Thiệt hại về kinh tế cho Belarus vì EU cấm bay qua không phận nước này là rất lớn, nếu ta mới chỉ nhìn vào phí hàng không quá cảnh. Tiền thu về từ mỗi máy bay bay qua Belarus là 770 USD, và vì nằm trên tuyến đường xuyên Âu-Á, và Nam-Bắc Âu, có ngày Belarus cho bay qua 400 phi cơ dân dụng. Hãng Belavia của Belarus cũng bị cấm bay vào nhiều nước, khiến quốc gia hậu Xô Viết có 9,5 triệu dân thêm khó khăn kinh tế. Hãng hàng không của Belarus này, trước vụ cấm bay đã tuyên bố sa thải 50% nhân viên, vì ảnh hưởng của dịch Covid. Nhưng Nga cũng sẽ bị ảnh hưởng vì nhiều đường bay "tránh Belarus" sẽ tránh luôn cả Nga. Ngoài ra, kinh tế Belarus càng bết bát thì gánh nặng cho Nga, nước vẫn đang bán dầu giá "ưu tiên" cho chế độ ở Minsk, sẽ càng tăng. Các báo Anh cho rằng càng bị cấm vận, ông Lukashenko sẽ càng phải "rơi vào vòng tay của Putin" (beholden to Putin). Biểu tình chống Lukashenko năm 2020 ngay đã giảm sau khi công an bắt chừng 35 nghìn người Một báo Ba Lan, tờ onet.pl còn trích lời một số bình luận từ nước láng giềng của Belarus cho rằng trong tương lai không xa, Belarus sẽ "gia nhập Liên bang Nga", vì đó là cách duy nhất để chế độ Lukashenko tồn tại. Nhà báo Ba Lan Jacek Fraczyk trích các chuyên gia của nước ông cho hay hai quốc gia Belarus và Nga đã soạn bản đồ đường bộ thống nhất với nhau, và "một ngày không xa, biên giới Ba Lan với Liên bang Nga sẽ tăng lên, không còn 210 km như hiện nay (Ba Lan giáp đặc khu Kaliningrad của Nga bên bờ Baltic), mà lên 418 km". Tuy các báo châu Âu khác không nói về giả thuyết này, trang Geopolitical Futures trích nguồn tiếng Nga nói rằng việc kéo Minsk vào quỹ đạo của Moscow là điều tất yếu. Mới đây nhất, Nga cho triển khai tuyến hỏa xa nối Moscow với Minsk, giá vé "rẻ kỳ cục: 30 đôla cho tuyến đường 7 giờ liền". Kremlin cũng phải phê chuẩn thêm một khoản 500 triệu USD tiền cho vay, để ông Lukashenko trả lương công chức, an ninh, quân đội. Cùng lúc, xu hướng kéo xã hội Belarus về phía EU lại là điều phe đấu tranh mong muốn hơn là kết nối chặt với Nga. Hiện cảnh sát Belarus đã bắt 35 nghìn người, gồm cả ông Alexander Feduta, cựu phát ngôn viên cho tổng thống Lukashenko vì "hoạt động chống đối". Việc người từng thân cận với Lukashenko cũng bị bắt vì phản đối ông cho thấy rạn nứt bên trong chính hệ thống của Belarus, điều mà vụ "không tặc nhà nước" xảy ra với chuyến bay Ryanair vừa qua sẽ không giúp hàn gắn, mà chỉ làm nghiêm trọng thêm. Bài do BBC News Tiếng Việt tổng hợp. Xem thêm: Quanh tin Việt Nam vinh danh 12 cán bộ an ninh 'vì vụ bắt cóc ở Đức' Belarus: Biểu tình lớn phản đối TT Lukashenko Putin 'cam kết hỗ trợ' cho tổng thống Belarus

[ 108, 287, 285, 161, 1269, 1170, 894, 225, 18993, 1030, 1255, 2175, 19766, 361, 502, 804, 8736, 130, 290, 11140, 18948, 383, 757, 1186, 114, 146, 732, 4279, 233, 1252, 303, 188, 511, 785, 105, 254, 336, 1295, 124, 196, 476, 419, 122, 125, 197, 1431, 1170, 1366, 403, 2200, 833, 201, 110, 18993, 159, 1490, 1644, 7541, 231, 686, 3107, 176, 1034, 231, 12264, 325, 24262, 10218, 112, 233, 2778, 350, 118, 4129, 6595, 302, 190, 140, 197, 7762, 107, 376, 894, 225, 1252, 207, 3585, 14988, 128, 11818, 233, 17088, 704, 104, 1812, 798, 136, 106, 497, 234, 2850, 1564, 107, 218, 113, 197, 126, 194, 110, 103, 105, 428, 107, 194, 106, 110, 143, 142, 468, 134, 528, 241, 460, 757, 1186, 4279, 383, 124, 119, 1252, 226, 460, 1213, 104, 118, 119, 118, 6595, 670, 126, 124, 1608, 5508, 225, 104, 6595, 106, 1376, 520, 188, 1222, 1482, 5076, 17945, 5153, 371, 143, 281, 197, 1639, 7882, 373, 152, 142, 646, 497, 234, 4279, 278, 916, 124, 206, 2768, 119, 111, 137, 105, 109, 152, 381, 469, 1006, 195, 925, 149, 142, 118, 106, 5702, 153, 134, 133, 1330, 290, 207, 295, 546, 230, 167, 108, 121, 1877, 311, 732, 416, 104, 197, 358, 106, 513, 1467, 4279, 319, 164, 545, 1714, 159, 110, 2743, 511, 785, 171, 158, 142, 210, 1130, 918, 201, 110, 518, 1236, 104, 154, 502, 235, 501, 488, 124, 197, 1639, 7882, 207, 444, 13509, 108, 962, 176, 1761, 22674, 281, 110, 252, 13392, 4279, 161, 707, 894, 225, 252, 144, 1355, 452, 502, 137, 286, 1716, 539, 1187, 1491, 171, 196, 111, 219, 133, 1090, 533, 108, 121, 4279, 2844, 205, 108, 121, 4279, 105, 579, 695, 113, 1086, 152, 315, 241, 214, 111, 131, 1224, 176, 866, 333, 191, 536, 108, 3393, 2736, 104, 10696, 946, 498, 148, 201, 110, 105, 109, 1873, 246, 918, 1582, 115, 105, 167, 107, 103, 248, 106, 392, 1349, 455, 118, 6595, 222, 394, 114, 900, 448, 171, 2465, 109, 188, 21420, 210, 1130, 419, 189, 2778, 350, 118, 6595, 107, 334, 1349, 128, 11818, 207, 1546, 29980, 103, 1474, 884, 151, 315, 22157, 9780, 103, 14563, 15852, 508, 159, 509, 104, 11847, 22071, 126, 366, 272, 6796, 189, 5014, 290, 533, 118, 11140, 18948, 103, 924, 395, 749, 1079, 1887, 18795, 409, 159, 14336, 103, 111, 167, 2398, 627, 108, 121, 16833, 106, 745, 5662, 5078, 108, 232, 356, 1006, 195, 925, 340, 520, 118, 1546, 29980, 103, 497, 234, 6595, 659, 189, 10598, 235, 938, 253, 284, 205, 113, 142, 118, 207, 105, 167, 370, 173, 970, 190, 205, 3138, 311, 144, 107, 1109, 104, 109, 157, 1424, 585, 250, 603, 722, 7086, 674, 2764, 18948, 296, 147, 4700, 856, 344, 5939, 738, 354, 167, 1830, 2325, 149, 1252, 521, 6595, 110, 1675, 3667, 1806, 1168, 284, 205, 107, 136, 1725, 153, 295, 532, 398, 1279, 1382, 1235, 107, 136, 7092, 104, 4279, 278, 14617, 1569, 426, 206, 193, 218, 148, 11140, 18948, 207, 237, 115, 1132, 1161, 290, 107, 376, 118, 129, 184, 452, 4100, 295, 577, 1973, 416, 198, 1345, 753, 30930, 30583, 103, 649, 165, 613, 566, 104, 509, 15879, 22397, 2921, 569, 143, 114, 194, 187, 197, 358, 103, 107, 4618, 1136, 967, 149, 109, 142, 123, 354, 468, 160, 130, 290, 11140, 18948, 103, 288, 481, 6595, 139, 406, 203, 353, 976, 104, 118, 133, 1011, 7837, 297, 175, 499, 157, 118, 3870, 215, 675, 340, 421, 1672, 173, 272, 581, 126, 107, 895, 110, 604, 119, 205, 240, 4279, 161, 284, 205, 115, 558, 103, 109, 152, 381, 469, 1098, 538, 115, 133, 290, 1366, 937, 124, 142, 1781, 2150, 1672, 107, 173, 272, 581, 259, 10404, 181, 263, 30583, 106, 3930, 176, 231, 569, 1282, 223, 144, 193, 106, 159, 452, 502, 107, 10477, 105, 181, 949, 2169, 206, 142, 126, 143, 107, 111, 3607, 106, 1182, 2862, 1050, 403, 1238, 171, 255, 220, 3471, 340, 311, 2862, 187, 150, 115, 736, 306, 358, 2657, 154, 138, 197, 358, 103, 105, 109, 152, 146, 338, 211, 114, 160, 880, 1145, 114, 2862, 453, 124, 5610, 19766, 221, 390, 207, 171, 129, 197, 358, 488, 124, 159, 513, 1467, 511, 2168, 2862, 115, 210, 108, 232, 2208, 242, 119, 4630, 421, 2465, 263, 30583, 110, 534, 1419, 555, 344, 118, 6595, 115, 133, 757, 1186, 315, 2056, 485, 793, 127, 203, 789, 1056, 599, 11404, 142, 2062, 1902, 468, 110, 316, 146, 347, 619, 476, 419, 259, 3229, 122, 106, 142, 468, 104, 118, 1564, 107, 217, 197, 358, 126, 226, 129, 335, 488, 124, 194, 984, 834, 127, 106, 476, 419, 596, 477, 4296, 3421, 958, 2301, 106, 109, 261, 247, 1252, 419, 527, 325, 259, 679, 1998, 5153, 112, 520, 1051, 14487, 19323, 104, 2096, 263, 3421, 628, 645, 160, 882, 316, 146, 155, 468, 7134, 3189, 320, 5075, 108, 26914, 4860, 371, 117, 1252, 843, 967, 129, 746, 125, 197, 1170, 894, 225, 18993, 345, 361, 502, 105, 197, 290, 152, 295, 210, 122, 357, 159, 452, 3803, 1007, 141, 419, 1373, 468, 107, 316, 146, 218, 194, 1648, 819, 141, 289, 203, 107, 281, 463, 450, 125, 809, 704, 104, 468, 294, 421, 1672, 181, 1051, 14487, 19323, 103, 171, 1564, 106, 111, 327, 643, 122, 125, 236, 216, 105, 122, 245, 114, 118, 6595, 103, 142, 468, 139, 107, 605, 1210, 125, 197, 5842, 885, 166, 188, 511, 785, 687, 5661, 1473, 2091, 196, 2892, 2381, 161, 1564, 105, 6595, 103, 5572, 1173, 105, 742, 176, 111, 898, 172, 219, 17129, 1467, 115, 133, 1158, 11142, 298, 600, 240, 1564, 106, 219, 17129, 107, 1226, 1302, 12390, 103, 105, 113, 600, 6595, 106, 377, 4223, 416, 18993, 1263, 885, 555, 344, 1316, 244, 181, 152, 613, 566, 30930, 30583, 143, 118, 6595, 194, 107, 284, 493, 295, 2612, 105, 1132, 1161, 140, 120, 358, 310, 2785, 103, 295, 546, 195, 274, 468, 107, 217, 194, 110, 103, 105, 188, 356, 468, 453, 124, 127, 1628, 445, 125, 22732, 2693, 950, 207, 104, 110, 252, 13392, 1612, 107, 194, 110, 316, 732, 119, 1812, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1269, 2158, 954, 172, 894, 225, 104, 18993, 139, 1280, 1900, 373, 804, 8736, 130, 305, 672, 4279, 107, 136, 290, 184, 196, 209, 6487, 106, 144, 1367, 270, 437, 383, 2306, 469, 511, 2440, 1 ]

world-52750644

https://www.bbc.com/vietnamese/world-52750644

Luật an ninh mới của Trung Quốc ‘có thể kết liễu Hong Kong’

Các nhà hoạt động dân chủ đã bày tỏ quan ngại về "sự cáo chung của Hong Kong" sau khi Trung Quốc công bố kế hoạch xây dựng luật an ninh mới.

Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" Phía Hoa Kỳ thì nói rằng động thái này có thể "gây bất ổn cao" và làm xói mòn các cam kết từ Trung Quốc đối với quyền tự trị của Hong Kong. Đại hội Đại biểu Toàn quốc (Quốc hội, NPC) đang tranh luận về luật này vào thứ Sáu, nhằm mục đích ngăn chặn hoạt động dấy loạn và lật đổ. Người ủng hộ cho rằng cần phải chặn đứng bạo lực trong các cuộc biểu tình chính trị nổ ra vào năm ngoái. Những người phản đối lo ngại luật mới sẽ được sử dụng để loại bỏ các quyền tự do cơ bản. Tại sao tranh cãi? Hong Kong đã thực hành chính sách "một quốc gia, hai chế độ" và "một nền tự trị mức độ cao" kể từ khi Anh trả lại chủ quyền vùng đất này cho Trung Quốc vào năm 1997. Nhưng các nhà hoạt động và phong trào dân chủ cảm thấy rằng Bắc Kinh đang hủy hoại điều đó. Năm ngoái, hàng triệu người đã xuống đường trong suốt bảy tháng để phản đối dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc đại lục. Nhiều cuộc biểu tình đã trở nên bạo lực. Cuối cùng, người ta đã phải đình chỉ và sau đó rút lại dự luật dẫn độ. Luật an ninh đang được đề xuất còn gây tranh cãi nhiều hơn. Theo Luật cơ bản, gọi là tiểu hiến pháp của vùng lãnh thổ, chính quyền Hong Kong phải thông qua luật an ninh quốc gia. Tuy nhiên, vào năm 2003, nỗ lực ban hành luật đã thất bại sau khi có 500.000 người xuống đường phản đối. Đó là lý do tại sao nỗ lực hiện tại nhằm ban hành luật an ninh quốc gia lại gây ra sự phẫn nộ như vậy. Hôm thứ Năm, một nhà lập pháp đã gọi đây là "vấn đề gây tranh cãi nhất ở Hong Kong kể từ khi chuyển giao". Phóng viên BBC đặc trách Trung Quốc, Robin Brant, nói rằng điều làm cho tình hình trở nên tồi tệ là Bắc Kinh có thể dửng dưng qua mặt các vị dân cử ở Hong Kong và áp đặt thay đổi. Trung Quốc có thể đặt các quy định này vào Phụ lục III của Luật cơ bản, bao gồm các luật quốc gia mà Hong Kong phải thực thi - dưới hình thức luật hoặc sắc lệnh. Các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ lo ngại luật pháp sẽ được sử dụng để dẹp các hoạt động phản đối bất chấp quyền tự do đã được ghi trong Luật cơ bản, như cách mà các luật tương tự ở Trung Quốc được sử dụng để dập tắt sự phản đối nhằm vào đảng Cộng sản. Người phản đối nói gì? Một số nhân vật ủng hộ dân chủ ở Hong Kong, bao gồm nhà lãnh đạo đảng Dân chủ Wu Chi-wai, cho biết việc ban hành luật là sự cáo chung của "một quốc gia, hai chế độ". Nhà lập pháp thuộc đảng Công dân (Civic Party) Dennis Kwok nói rằng "một khi chuyện này được thực hiện, thì 'một quốc gia, hai chế độ' sẽ chính thức bị xóa sổ. Đây là sự cáo chung của Hong Kong." Đồng nghiệp của ông là bà Tanya Chan nói thêm rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong". Trên trang Twitter của mình, nhà hoạt động sinh viên và chính trị gia Joshua Wong viết rằng với hành động này, Bắc Kinh muốn "dùng vũ lực và sự sợ hãi để trấn áp tiếng nói phê phán của người Hong Kong". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cảnh báo "mọi nỗ lực áp đặt luật an ninh quốc gia không phản ánh ý chí của người dân Hong Kong sẽ gây bất ổn cao, và có thể bị lên án mạnh mẽ". Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ phản ứng mạnh nếu Trung Quốc một mực triển khai dự luật này, nhưng ông không đi vào chi tiết. Hoa Kỳ hiện đang xem xét liệu có tiếp tục gia hạn các đặc quyền đầu tư và giao dịch ưu đãi của Hong Kong hay không. Quyết định này phải được chốt vào cuối tháng. Thống đốc cuối cùng của Anh tại Hong Kong, ông Chris Patten, gọi động thái của Trung Quốc là "cuộc tấn công toàn diện vào quyền tự trị của thành phố". Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Anh cho biết Anh kỳ vọng Trung Quốc "tôn trọng các quyền và tự do của Hong Kong và mức độ tự trị cao". Lập trường của Trung Quốc là gì? Các nguồn từ Quốc hội từng cho biết Bắc Kinh không muốn tiếp tục chờ Hong Kong thông qua luật riêng của mình, và cũng không muốn tiếp tục đứng nhìn sự phát triển của phong trào bạo lực chống lại chính phủ. Một nguồn tin nói với báo South China Morning Post: "Chúng tôi không tiếp tục cho phép các hành vi như xúc phạm quốc kỳ hoặc biểu tượng quốc gia xảy ra ở Hong Kong." Ông Zhang Yesui thông báo kế hoạch trước phiên khai mạc Quốc hội Bắc Kinh cũng có thể đang lo ngại cuộc bầu cử tháng Chín của cơ quan lập pháp Hong Kong. Nếu các đảng ủng hộ dân chủ thành công như họ đã từng trong các cuộc bầu cử cấp quận hồi năm ngoái, các dự luật của chính quyền có khả năng bị chặn đứng. Thông báo về động thái của Trung Quốc vào hôm thứ Năm, phát ngôn viên Zhang Yesui không đưa nhiều chi tiết, chỉ nói rằng biện pháp mới là sự "cải thiện" trên nền tảng một quốc gia, hai chế độ. Ông Zhang nói: "An ninh quốc gia là nền tảng cho sự ổn định của đất nước. Bảo vệ an ninh quốc gia phục vụ lợi ích cơ bản của tất cả người dân Trung Quốc, đồng bào Hong Kong của chúng tôi". Sau khi thảo luận, Quốc hội - vốn là cơ quan được sử dụng để hợp thức hóa các quyết định đã được thống nhất trước đó - sẽ bỏ phiếu vào tuần tới. Vấn đề sẽ được chốt lại vào tháng Sáu, khi dự luật được trình lên Ủy ban Thường vụ. Một bài xã luận trên tờ China Daily của nhà nước khẳng định với luật mới, "những ai thách thức an ninh quốc gia nhất thiết phải chịu trách nhiệm cho hành vi của mình". Tại Hong Kong, Liên minh Dân kiến (DAB) thân Bắc Kinh cho biết "hoàn toàn ủng hộ" các đề xuất sắp được ban hành "để đáp lại tình hình chính trị đang xấu đi nhanh chóng trong những năm gần đây tại Hong Kong". Nhà lập pháp ủng hộ Bắc Kinh Christopher Cheung nói với Reuters: "Ban hành luật này là cần thiết và nên có càng sớm càng tốt". Tình trạng pháp lý của Hong Kong Hong Kong là thuộc địa nằm dưới quyền cai trị của Anh trong hơn 150 năm cho đến năm 1997. Chính phủ Anh và Trung Quốc đã ký một hiệp ước, Tuyên bố chung Trung - Anh, trong đó hai bên đồng ý Hong Kong sẽ duy trì "mức độ tự trị cao, ngoại trừ trong các vấn đề đối ngoại và quốc phòng", trong 50 năm. Điều này được quy định trong Luật cơ bản, có hiệu lực đến năm 2047. Do đó, hệ thống pháp lý, biên giới và quyền của Hong Kong - bao gồm quyền tự do hội họp và tự do ngôn luận - được bảo vệ. Biểu tình Hong Kong: Cơ quan giám sát 'giải tội' cho cảnh sát Nghị viện Hong Kong xô xát, các nhà lập pháp dân chủ bị khiêng ra ngoài Nhưng Bắc Kinh có quyền phủ quyết bất kỳ thay đổi nào đối với hệ thống chính trị và, chẳng hạn, đã loại trừ việc bầu trực tiếp chức danh đặc khu trưởng. Năm 2019, hàng loạt cuộc biểu tình chính trị đã nổ ra và lan rộng tại Hong Kong nhưng đại dịch virus corona đã khiến các cuộc biểu tình này phải thu hẹp quy mô. Tuy nhiên, hỗn loạn đã xảy ra tại viện lập pháp Hong Kong vào hôm thứ Hai, khi một số nhà lập pháp ủng hộ dân chủ đã bị khiêng ra ngoài trong cuộc tranh cãi về một dự luật cấm coi thường quốc ca. Hôm thứ Hai, 15 nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng cũng đã phải trình diện tại tòa với tội danh tổ chức và tham gia các cuộc biểu tình bất hợp pháp hồi năm ngoái.

summarize: Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" Phía Hoa Kỳ thì nói rằng động thái này có thể "gây bất ổn cao" và làm xói mòn các cam kết từ Trung Quốc đối với quyền tự trị của Hong Kong. Đại hội Đại biểu Toàn quốc (Quốc hội, NPC) đang tranh luận về luật này vào thứ Sáu, nhằm mục đích ngăn chặn hoạt động dấy loạn và lật đổ. Người ủng hộ cho rằng cần phải chặn đứng bạo lực trong các cuộc biểu tình chính trị nổ ra vào năm ngoái. Những người phản đối lo ngại luật mới sẽ được sử dụng để loại bỏ các quyền tự do cơ bản. Tại sao tranh cãi? Hong Kong đã thực hành chính sách "một quốc gia, hai chế độ" và "một nền tự trị mức độ cao" kể từ khi Anh trả lại chủ quyền vùng đất này cho Trung Quốc vào năm 1997. Nhưng các nhà hoạt động và phong trào dân chủ cảm thấy rằng Bắc Kinh đang hủy hoại điều đó. Năm ngoái, hàng triệu người đã xuống đường trong suốt bảy tháng để phản đối dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc đại lục. Nhiều cuộc biểu tình đã trở nên bạo lực. Cuối cùng, người ta đã phải đình chỉ và sau đó rút lại dự luật dẫn độ. Luật an ninh đang được đề xuất còn gây tranh cãi nhiều hơn. Theo Luật cơ bản, gọi là tiểu hiến pháp của vùng lãnh thổ, chính quyền Hong Kong phải thông qua luật an ninh quốc gia. Tuy nhiên, vào năm 2003, nỗ lực ban hành luật đã thất bại sau khi có 500.000 người xuống đường phản đối. Đó là lý do tại sao nỗ lực hiện tại nhằm ban hành luật an ninh quốc gia lại gây ra sự phẫn nộ như vậy. Hôm thứ Năm, một nhà lập pháp đã gọi đây là "vấn đề gây tranh cãi nhất ở Hong Kong kể từ khi chuyển giao". Phóng viên BBC đặc trách Trung Quốc, Robin Brant, nói rằng điều làm cho tình hình trở nên tồi tệ là Bắc Kinh có thể dửng dưng qua mặt các vị dân cử ở Hong Kong và áp đặt thay đổi. Trung Quốc có thể đặt các quy định này vào Phụ lục III của Luật cơ bản, bao gồm các luật quốc gia mà Hong Kong phải thực thi - dưới hình thức luật hoặc sắc lệnh. Các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ lo ngại luật pháp sẽ được sử dụng để dẹp các hoạt động phản đối bất chấp quyền tự do đã được ghi trong Luật cơ bản, như cách mà các luật tương tự ở Trung Quốc được sử dụng để dập tắt sự phản đối nhằm vào đảng Cộng sản. Người phản đối nói gì? Một số nhân vật ủng hộ dân chủ ở Hong Kong, bao gồm nhà lãnh đạo đảng Dân chủ Wu Chi-wai, cho biết việc ban hành luật là sự cáo chung của "một quốc gia, hai chế độ". Nhà lập pháp thuộc đảng Công dân (Civic Party) Dennis Kwok nói rằng "một khi chuyện này được thực hiện, thì 'một quốc gia, hai chế độ' sẽ chính thức bị xóa sổ. Đây là sự cáo chung của Hong Kong." Đồng nghiệp của ông là bà Tanya Chan nói thêm rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong". Trên trang Twitter của mình, nhà hoạt động sinh viên và chính trị gia Joshua Wong viết rằng với hành động này, Bắc Kinh muốn "dùng vũ lực và sự sợ hãi để trấn áp tiếng nói phê phán của người Hong Kong". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cảnh báo "mọi nỗ lực áp đặt luật an ninh quốc gia không phản ánh ý chí của người dân Hong Kong sẽ gây bất ổn cao, và có thể bị lên án mạnh mẽ". Tổng thống Donald Trump cho biết Mỹ sẽ phản ứng mạnh nếu Trung Quốc một mực triển khai dự luật này, nhưng ông không đi vào chi tiết. Hoa Kỳ hiện đang xem xét liệu có tiếp tục gia hạn các đặc quyền đầu tư và giao dịch ưu đãi của Hong Kong hay không. Quyết định này phải được chốt vào cuối tháng. Thống đốc cuối cùng của Anh tại Hong Kong, ông Chris Patten, gọi động thái của Trung Quốc là "cuộc tấn công toàn diện vào quyền tự trị của thành phố". Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Anh cho biết Anh kỳ vọng Trung Quốc "tôn trọng các quyền và tự do của Hong Kong và mức độ tự trị cao". Lập trường của Trung Quốc là gì? Các nguồn từ Quốc hội từng cho biết Bắc Kinh không muốn tiếp tục chờ Hong Kong thông qua luật riêng của mình, và cũng không muốn tiếp tục đứng nhìn sự phát triển của phong trào bạo lực chống lại chính phủ. Một nguồn tin nói với báo South China Morning Post: "Chúng tôi không tiếp tục cho phép các hành vi như xúc phạm quốc kỳ hoặc biểu tượng quốc gia xảy ra ở Hong Kong." Ông Zhang Yesui thông báo kế hoạch trước phiên khai mạc Quốc hội Bắc Kinh cũng có thể đang lo ngại cuộc bầu cử tháng Chín của cơ quan lập pháp Hong Kong. Nếu các đảng ủng hộ dân chủ thành công như họ đã từng trong các cuộc bầu cử cấp quận hồi năm ngoái, các dự luật của chính quyền có khả năng bị chặn đứng. Thông báo về động thái của Trung Quốc vào hôm thứ Năm, phát ngôn viên Zhang Yesui không đưa nhiều chi tiết, chỉ nói rằng biện pháp mới là sự "cải thiện" trên nền tảng một quốc gia, hai chế độ. Ông Zhang nói: "An ninh quốc gia là nền tảng cho sự ổn định của đất nước. Bảo vệ an ninh quốc gia phục vụ lợi ích cơ bản của tất cả người dân Trung Quốc, đồng bào Hong Kong của chúng tôi". Sau khi thảo luận, Quốc hội - vốn là cơ quan được sử dụng để hợp thức hóa các quyết định đã được thống nhất trước đó - sẽ bỏ phiếu vào tuần tới. Vấn đề sẽ được chốt lại vào tháng Sáu, khi dự luật được trình lên Ủy ban Thường vụ. Một bài xã luận trên tờ China Daily của nhà nước khẳng định với luật mới, "những ai thách thức an ninh quốc gia nhất thiết phải chịu trách nhiệm cho hành vi của mình". Tại Hong Kong, Liên minh Dân kiến (DAB) thân Bắc Kinh cho biết "hoàn toàn ủng hộ" các đề xuất sắp được ban hành "để đáp lại tình hình chính trị đang xấu đi nhanh chóng trong những năm gần đây tại Hong Kong". Nhà lập pháp ủng hộ Bắc Kinh Christopher Cheung nói với Reuters: "Ban hành luật này là cần thiết và nên có càng sớm càng tốt". Tình trạng pháp lý của Hong Kong Hong Kong là thuộc địa nằm dưới quyền cai trị của Anh trong hơn 150 năm cho đến năm 1997. Chính phủ Anh và Trung Quốc đã ký một hiệp ước, Tuyên bố chung Trung - Anh, trong đó hai bên đồng ý Hong Kong sẽ duy trì "mức độ tự trị cao, ngoại trừ trong các vấn đề đối ngoại và quốc phòng", trong 50 năm. Điều này được quy định trong Luật cơ bản, có hiệu lực đến năm 2047. Do đó, hệ thống pháp lý, biên giới và quyền của Hong Kong - bao gồm quyền tự do hội họp và tự do ngôn luận - được bảo vệ. Biểu tình Hong Kong: Cơ quan giám sát 'giải tội' cho cảnh sát Nghị viện Hong Kong xô xát, các nhà lập pháp dân chủ bị khiêng ra ngoài Nhưng Bắc Kinh có quyền phủ quyết bất kỳ thay đổi nào đối với hệ thống chính trị và, chẳng hạn, đã loại trừ việc bầu trực tiếp chức danh đặc khu trưởng. Năm 2019, hàng loạt cuộc biểu tình chính trị đã nổ ra và lan rộng tại Hong Kong nhưng đại dịch virus corona đã khiến các cuộc biểu tình này phải thu hẹp quy mô. Tuy nhiên, hỗn loạn đã xảy ra tại viện lập pháp Hong Kong vào hôm thứ Hai, khi một số nhà lập pháp ủng hộ dân chủ đã bị khiêng ra ngoài trong cuộc tranh cãi về một dự luật cấm coi thường quốc ca. Hôm thứ Hai, 15 nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng cũng đã phải trình diện tại tòa với tội danh tổ chức và tham gia các cuộc biểu tình bất hợp pháp hồi năm ngoái.

[ 108, 287, 285, 161, 448, 245, 165, 25664, 5465, 21424, 6017, 1786, 371, 7342, 123, 160, 248, 106, 189, 6979, 1491, 1506, 202, 113, 478, 324, 847, 1028, 207, 3087, 409, 254, 336, 143, 123, 160, 192, 869, 126, 107, 136, 189, 4103, 295, 970, 12348, 105, 140, 6230, 3725, 109, 1171, 299, 148, 151, 162, 195, 119, 168, 222, 245, 104, 847, 3264, 440, 213, 440, 284, 2308, 198, 444, 5801, 1389, 1556, 22037, 167, 250, 410, 125, 330, 126, 138, 259, 2668, 745, 592, 1055, 963, 1355, 381, 192, 4393, 1583, 105, 2040, 5772, 606, 535, 523, 114, 160, 260, 139, 1355, 715, 854, 265, 113, 109, 204, 284, 205, 122, 245, 1215, 124, 138, 147, 2567, 564, 111, 391, 195, 650, 755, 330, 239, 134, 117, 324, 286, 130, 534, 306, 109, 168, 222, 180, 225, 4595, 919, 350, 250, 1346, 347, 847, 1028, 115, 223, 209, 122, 333, 2504, 198, 1906, 196, 353, 14149, 105, 2504, 639, 222, 245, 537, 359, 12348, 546, 148, 129, 266, 456, 153, 185, 168, 501, 282, 126, 114, 151, 162, 138, 147, 8416, 311, 109, 152, 381, 192, 105, 737, 1168, 137, 185, 406, 203, 160, 360, 725, 167, 1364, 2221, 179, 837, 832, 1944, 201, 617, 111, 115, 804, 361, 113, 1232, 1856, 253, 130, 391, 195, 382, 330, 114, 656, 458, 359, 586, 151, 162, 273, 5431, 1115, 204, 284, 205, 115, 319, 237, 854, 2747, 2218, 176, 2672, 111, 169, 115, 139, 539, 163, 105, 187, 150, 995, 153, 382, 330, 458, 4221, 1012, 305, 672, 167, 117, 220, 387, 177, 383, 250, 1346, 158, 827, 520, 1012, 225, 3479, 343, 106, 1159, 1488, 246, 104, 501, 261, 6524, 122, 168, 847, 1028, 139, 206, 235, 330, 305, 672, 198, 1939, 421, 572, 138, 147, 5120, 1163, 265, 504, 209, 330, 115, 946, 1351, 187, 129, 107, 7660, 111, 804, 361, 391, 195, 112, 902, 106, 241, 180, 149, 350, 1163, 265, 199, 149, 745, 504, 209, 330, 305, 672, 198, 165, 153, 383, 124, 144, 3312, 3752, 128, 1356, 1131, 259, 2827, 116, 152, 385, 246, 115, 343, 248, 106, 189, 7455, 220, 383, 250, 1346, 202, 108, 121, 847, 1028, 546, 148, 129, 589, 384, 340, 1711, 182, 378, 634, 605, 151, 890, 11177, 17609, 332, 103, 123, 160, 179, 140, 114, 205, 240, 319, 237, 2098, 1273, 106, 360, 725, 107, 136, 17640, 6042, 235, 447, 109, 297, 137, 368, 108, 121, 847, 1028, 105, 516, 632, 346, 2954, 151, 162, 107, 136, 632, 109, 565, 190, 126, 138, 3192, 1438, 7878, 104, 1012, 225, 3479, 374, 770, 109, 330, 198, 165, 145, 847, 1028, 139, 223, 697, 233, 768, 240, 329, 330, 451, 1038, 1047, 112, 303, 152, 381, 192, 535, 523, 137, 185, 650, 755, 330, 246, 134, 117, 324, 286, 130, 2879, 109, 381, 192, 391, 195, 295, 577, 168, 222, 180, 115, 117, 848, 113, 1012, 225, 3479, 128, 173, 145, 109, 330, 489, 222, 108, 121, 151, 162, 117, 324, 286, 130, 3480, 2459, 144, 391, 195, 745, 138, 283, 607, 2140, 606, 391, 195, 123, 1376, 430, 166, 157, 731, 535, 523, 137, 185, 108, 121, 847, 2728, 374, 770, 152, 261, 247, 283, 651, 185, 8348, 2193, 686, 11703, 103, 114, 217, 156, 504, 209, 330, 106, 144, 341, 630, 104, 2504, 198, 1906, 196, 353, 359, 340, 571, 385, 246, 624, 283, 487, 137, 3844, 176, 3789, 376, 11344, 371, 12384, 23153, 123, 160, 2504, 129, 443, 126, 117, 223, 199, 103, 143, 6777, 198, 1906, 196, 353, 359, 257, 134, 122, 329, 133, 1851, 13897, 834, 106, 144, 341, 630, 104, 847, 1028, 294, 1122, 522, 104, 118, 106, 263, 25664, 5465, 123, 426, 160, 248, 106, 189, 6979, 1491, 1506, 202, 113, 478, 324, 847, 1028, 340, 1601, 231, 509, 2371, 104, 1081, 152, 381, 192, 296, 182, 105, 122, 245, 165, 5743, 4543, 508, 160, 119, 209, 192, 474, 360, 725, 278, 189, 8941, 705, 265, 105, 144, 964, 2830, 130, 1513, 516, 354, 123, 997, 689, 104, 111, 847, 1028, 340, 298, 129, 397, 429, 836, 384, 254, 336, 313, 188, 189, 7226, 1163, 265, 516, 632, 330, 305, 672, 198, 165, 110, 391, 1342, 108, 232, 356, 104, 111, 137, 847, 1028, 134, 383, 295, 970, 2048, 105, 107, 136, 133, 227, 304, 417, 1369, 340, 408, 234, 1477, 484, 114, 217, 200, 134, 391, 475, 417, 323, 151, 162, 116, 2307, 435, 550, 382, 330, 474, 170, 118, 110, 184, 138, 692, 7449, 254, 336, 199, 167, 453, 587, 588, 107, 270, 437, 165, 576, 109, 634, 168, 178, 276, 105, 384, 414, 1293, 115, 176, 104, 847, 1028, 194, 1648, 2506, 190, 126, 139, 117, 2146, 138, 608, 3429, 1897, 884, 608, 264, 104, 266, 149, 847, 2728, 118, 4274, 15990, 103, 343, 192, 869, 104, 151, 162, 106, 189, 5062, 623, 135, 258, 681, 138, 168, 222, 245, 104, 164, 548, 340, 606, 212, 691, 429, 836, 384, 266, 114, 217, 266, 393, 584, 151, 162, 11234, 308, 109, 168, 105, 222, 180, 104, 847, 1028, 105, 537, 359, 222, 245, 291, 340, 3016, 271, 104, 151, 162, 106, 1376, 303, 774, 148, 162, 213, 434, 114, 217, 360, 725, 110, 278, 270, 437, 1205, 847, 1028, 206, 235, 330, 734, 104, 1081, 105, 127, 110, 278, 270, 437, 715, 485, 144, 212, 435, 104, 737, 1168, 854, 265, 424, 153, 122, 2463, 430, 774, 193, 123, 119, 188, 3414, 2884, 5720, 3314, 161, 1007, 141, 110, 270, 437, 114, 656, 109, 209, 554, 128, 990, 473, 198, 393, 451, 284, 706, 198, 165, 488, 124, 108, 121, 847, 1028, 294, 208, 7883, 11073, 5366, 176, 206, 188, 699, 763, 226, 928, 550, 2232, 162, 213, 360, 725, 127, 107, 136, 167, 650, 755, 204, 513, 368, 253, 3077, 104, 225, 146, 385, 246, 847, 3264, 631, 109, 283, 535, 523, 137, 185, 164, 135, 128, 154, 115, 434, 113, 109, 204, 513, 368, 373, 2332, 496, 147, 1944, 109, 382, 330, 104, 122, 168, 107, 555, 344, 133, 1355, 715, 112, 1251, 188, 125, 192, 869, 104, 151, 162, 138, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 303, 152, 381, 192, 137, 185, 115, 1035, 776, 146, 755, 125, 3433, 341, 630, 104, 847, 1028, 207, 187, 129, 151, 162, 135, 399, 699, 763, 556, 636, 330, 305, 672, 1926, 1 ]

160130_doanxuantuan_post_congress12

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/01/160130_doanxuantuan_post_congress12

'Ông Trọng cũng vậy, mà ông Dũng cũng thế'?

Rồi cũng qua đi màn bầu bán nhân sự đại hội ĐCSVN và những bàn tán ồn ào quanh nó.

Ông Nguyễn Phú Trọng tái đắc cử chức Tổng bí thư Đảng CSVN ở Đại hội 12. Nhiều người trong số hơn 1500 đại biểu trên số 4,5 triệu đảng viên đã lục tục ra về trên những 'khoang hạng nhất quyền lực', nơi mà họ có thể lim dim mắt thoải mái nghĩ về những món quà Tết 'hậu hĩnh' mà sắp đến họ có thể được nhận từ 'thuộc cấp, đệ tử'. Ông Trọng thắng cũng vậy mà ông Dũng đi cũng thế, bởi vì “bàn tiệc chỉ dành riêng cho họ - các đảng viên” – như lời của một nhà báo ngoại quốc, ông Thomas Bass đăng trên tờ Foreign Policy mới đây. Quân khu thủ đô và công an Hà Nội cũng vậy. Trên dưới 5.200 binh lính và công an có nhiệm vụ “bảo vệ đại hội đảng” chống biểu tình cũng sẽ có số đông ra về với gia đình của họ hoặc về doanh trại trong tiếng thở phào: lượng dân oan đã được thu gom, phần lớn trong số đó chẳng còn đủ sức lê thân sau cả 15 – 20 năm mòn mỏi sống cảnh màn trời chiếu đất để mong tìm sự công bằng từ những cấp cao nhất. Tiếng kêu của họ là vô vọng. Vô vọng vì đại hội đã vẫn luôn “thành công rực rỡ”, vẫn “quán triệt, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin”, vẫn “16 chữ vàng”, vẫn “4 tốt, 5,6,7 tuyệt vời”… Điều mà nhiều người cho rằng là những khẩu hiệu 'sáo rỗng'. Còn vô vọng là vì “Cán bộ và nhân dân cả nước đang kỳ vọng vào lá phiếu đầy tinh thần trách nhiệm của các đại biểu để Đảng ta có một Ban lãnh đạo gồm những người trí tuệ, tài năng và đôi bàn tay sạch, đủ bản lĩnh, tận tâm tận lực đưa đất nước tiếp tục sự nghiệp đổi mới” như bài báo trên Dân Trí và VOV mới đưa. Nhưng cái được gọi là “nhân dân cả nước” kia không bao gồm số người thất thểu ngoài kia, không bao gồm những nông dân mất đất, những ngư dân mà toàn bộ gia sản chìm dưới lòng Biển Đông sau lần 'chạm mặt' bạn vàng với những cú đâm thẳng của 'Tàu lạ'. Cái “nhân dân cả nước” ấy là tất cả những người còn lại sắp bận bịu với chuyện Tết nhất sắp đến, với những bữa tiệc tất niên, những bàn nhậu 'phê phủ', 'quắc cần câu'. “Đại hội thành công rực rỡ” sẽ chẳng làm thay đổi được những phận đời như gia đình ngư dân Trương Đình Bảy, người bị “tàu lạ” bắn chết hồi tháng 11. Công lý cũng sẽ chẳng đến với những dân oan như Đoàn Thanh Giang, Trương Thị Quý, Cấn Thị Thêu v.v... Qua những lời bàn tán, đồn đoán mới rộ lên mấy tuần rồi về nhân sự 'chóp bu' của đảng, có thể dễ dàng nhận thấy rằng số người dân và cả các nhà đấu tranh dân chủ và nhân quyền - dù rằng họ chẳng có chút quyền gì, tiếng nói gì, vai trò gì trong chuyện bầu bán này - ủng hộ ông Nguyễn Tấn Dũng hơn xa Nguyễn Phú Trọng. Thực chất sự lựa chọn Một lý do dễ hiểu có lẽ là trong sự 'tồi tệ', người ta phải chọn cái 'ít tồi tệ hơn'. Thế nhưng sự lựa chọn đó thực chất biểu hiện điều gì? Một bên là ông TBT Nguyễn Phú Trọng, ngoài chuyện ông được coi là một người giáo điều, bảo thủ và “kiên định CNCS”, ông cũng còn được cho là đại diện cho những thành phần sẵn sàng 'thỏa hiệp, sẵn sàng cúi đầu' trước những lấn áp của Trung Quốc đối với Việt Nam, chỉ để giữ an toàn cho đảng và giữ ghế cho mình. (Điều này sẽ không khó để chứng minh qua những phát biểu gần đây của ông trước và sau đại hội Đảng.) Có người lại cho rằng ông Trọng là người quyết liệt với nạn tham nhũng. Tuy nhiên nhìn vào những thành quả của ông Trọng sau bấy nhiêu năm làm trưởng ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng thì ta thấy những gì ông làm được hết sức khiêm tốn nếu không nói là 'bất lực', bất chấp những tuyên bố này kia của chính ông. Phía bên kia, ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thực chất cũng không hơn gì ông Trọng bao nhiêu trong cái ý chí đề kháng Trung Quốc. Ông Dũng được cho là người đã tạo nhiều điều kiện để người Trung Quốc có mặt khắp nơi ở Việt Nam trong những dự án khổng lồ như Bauxite Tây Nguyên, Formosa Hà Tĩnh v.v... Ông Dũng cũng còn được coi là người đại diện cho những gì là 'tham nhũng, gia đình trị, tư bản thân hữu'. Thế nhưng quần chúng hầu như sẵn sàng quên đi những điều đó chỉ vì ông Dũng tỏ ra 'cứng rắn' với Trung Quốc hơn ông Trọng. Đã có dư luận cho rằng có một cuộc 'cạnh tranh quyết liệt' vị trí Tổng bí thư trong kỳ đại hội 12, điều mà giới chức ĐCSVN nhiều lần bác bỏ. Nhưng thực sự ông Dũng đã làm được gì ngoài một câu nói khá trễ tràng trong chuyến thăm Philippines năm 2014, khi những cuộc biểu tình lớn hiếm hoi của dân chúng nổ ra tại VN phản đối Trung quốc vụ HD-981: “chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển đảo là thiêng liêng, nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này để nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc nào đó”? Để rồi chỉ hơn một năm sau đó, khi kêu gọi các nước ủng hộ Việt Nam tại Diễn Đàn Kinh tế biển ở Lisbon, Bồ Đào Nha, ông Dũng đã chẳng dám nêu đích danh Trung Quốc trong toàn bài phát biểu của mình dù chỉ một lần. Hy vọng 'nảy mầm' Quan sát mạng xã hội, nhiều người tỏ ra thất vọng khi ông Nguyễn Phú Trọng vẫn tại vị và ông Nguyễn Tấn Dũng phải ra đi sau Đại hội 12. Đối với họ, Việt Nam có vẻ sẽ ngày càng lệ thuộc hơn vào Trung Quốc dưới tay triều đình ông Trọng. Biển đảo có lẽ sẽ mất dần và cái ngày Việt Nam trở thành 'một Tân Cương, Tây Tạng' không còn xa. Thế nhưng, nếu ta quay lại cái lý do số đông quần chúng VN ủng hộ ông Dũng ở trên thì ta có thể thực sự tự cho phép mình lạc quan hơn hay không. Tôi nghĩ là có. Vì sao? Vì nếu chỉ vì một câu nói mị dân của ông Nguyễn Tấn Dũng mà người ta có thể sẵn sàng tha thứ, quên đi chuyện 'tham nhũng, tư lợi' và mong muốn ông tiếp tục nắm quyền thay vì ông Nguyễn Phú Trọng bởi vì với họ, 'kẻ thù chính', kẻ thu hút sự quan tâm hàng đầu của họ là Trung Quốc. Cho nên, ông Trọng và 'bộ sậu' của ông ta sẽ không chỉ phải đối đầu với các “đồng chí” của mình trong hàng ngũ đảng mà là sức mạnh của quần chúng nếu như ông có động thái quá nhún nhường và lùi bước trước những tham vọng lấn chiếm của Trung Quốc. Như người Anh thường nói: “Every cloud has a silver lining” – trong hiểm hoạ luôn tàng ẩn một cơ hội. Với một giàn lãnh đạo nhiệm kỳ mới mà trong đó có không ít tướng công an, có thể chính quyền sẽ tỏ ra cứng rắn hơn với giới hoạt động dân chủ, nhân quyền. Có lẽ sẽ không ít bắt bớ, hành hung, tù ngục… Thế nhưng, bằng vào mức độ theo dõi và quan tâm của người dân trong thời gian qua, chúng ta có thể nói một cách lạc quan rằng càng đè nén thì sức bật lại càng lớn. Với các phương tiện truyền thông xã hội hiện đại, chính quyền sẽ phải đối mặt với một công chúng Việt Nam mà nay đã ngày càng trở nên đông đảo hơn, tự tin hơn, có tiếng nói mạnh mẽ, thống nhất hơn và bắt đầu biết đòi hỏi chính quyền phải có trách nhiệm hơn. Và bởi vậy, giới cầm quyền sẽ phải ngày càng e dè hơn trước dân trong những hành động của mình. Hy vọng rằng đây sẽ là thời gian nảy mầm và lớn mạnh của những hạt giống Dân chủ ở Việt Nam cho một giai đoạn mới, tuy còn cam go, nhưng là điều bất khả đảo ngược trên mảnh đất hình chữ S. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, đang sinh sống tại Anh quốc, bài hưởng ứng chuyên mục viết về Đại hội 12 Đảng CSVN của BBC Việt ngữ. Quý vị có thể đọc thêm bài viết từ trước của tác giả tại đây và tại đây.

summarize: Ông Nguyễn Phú Trọng tái đắc cử chức Tổng bí thư Đảng CSVN ở Đại hội 12. Nhiều người trong số hơn 1500 đại biểu trên số 4,5 triệu đảng viên đã lục tục ra về trên những 'khoang hạng nhất quyền lực', nơi mà họ có thể lim dim mắt thoải mái nghĩ về những món quà Tết 'hậu hĩnh' mà sắp đến họ có thể được nhận từ 'thuộc cấp, đệ tử'. Ông Trọng thắng cũng vậy mà ông Dũng đi cũng thế, bởi vì “bàn tiệc chỉ dành riêng cho họ - các đảng viên” – như lời của một nhà báo ngoại quốc, ông Thomas Bass đăng trên tờ Foreign Policy mới đây. Quân khu thủ đô và công an Hà Nội cũng vậy. Trên dưới 5.200 binh lính và công an có nhiệm vụ “bảo vệ đại hội đảng” chống biểu tình cũng sẽ có số đông ra về với gia đình của họ hoặc về doanh trại trong tiếng thở phào: lượng dân oan đã được thu gom, phần lớn trong số đó chẳng còn đủ sức lê thân sau cả 15 – 20 năm mòn mỏi sống cảnh màn trời chiếu đất để mong tìm sự công bằng từ những cấp cao nhất. Tiếng kêu của họ là vô vọng. Vô vọng vì đại hội đã vẫn luôn “thành công rực rỡ”, vẫn “quán triệt, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin”, vẫn “16 chữ vàng”, vẫn “4 tốt, 5,6,7 tuyệt vời”… Điều mà nhiều người cho rằng là những khẩu hiệu 'sáo rỗng'. Còn vô vọng là vì “Cán bộ và nhân dân cả nước đang kỳ vọng vào lá phiếu đầy tinh thần trách nhiệm của các đại biểu để Đảng ta có một Ban lãnh đạo gồm những người trí tuệ, tài năng và đôi bàn tay sạch, đủ bản lĩnh, tận tâm tận lực đưa đất nước tiếp tục sự nghiệp đổi mới” như bài báo trên Dân Trí và VOV mới đưa. Nhưng cái được gọi là “nhân dân cả nước” kia không bao gồm số người thất thểu ngoài kia, không bao gồm những nông dân mất đất, những ngư dân mà toàn bộ gia sản chìm dưới lòng Biển Đông sau lần 'chạm mặt' bạn vàng với những cú đâm thẳng của 'Tàu lạ'. Cái “nhân dân cả nước” ấy là tất cả những người còn lại sắp bận bịu với chuyện Tết nhất sắp đến, với những bữa tiệc tất niên, những bàn nhậu 'phê phủ', 'quắc cần câu'. “Đại hội thành công rực rỡ” sẽ chẳng làm thay đổi được những phận đời như gia đình ngư dân Trương Đình Bảy, người bị “tàu lạ” bắn chết hồi tháng 11. Công lý cũng sẽ chẳng đến với những dân oan như Đoàn Thanh Giang, Trương Thị Quý, Cấn Thị Thêu v.v... Qua những lời bàn tán, đồn đoán mới rộ lên mấy tuần rồi về nhân sự 'chóp bu' của đảng, có thể dễ dàng nhận thấy rằng số người dân và cả các nhà đấu tranh dân chủ và nhân quyền - dù rằng họ chẳng có chút quyền gì, tiếng nói gì, vai trò gì trong chuyện bầu bán này - ủng hộ ông Nguyễn Tấn Dũng hơn xa Nguyễn Phú Trọng. Thực chất sự lựa chọn Một lý do dễ hiểu có lẽ là trong sự 'tồi tệ', người ta phải chọn cái 'ít tồi tệ hơn'. Thế nhưng sự lựa chọn đó thực chất biểu hiện điều gì? Một bên là ông TBT Nguyễn Phú Trọng, ngoài chuyện ông được coi là một người giáo điều, bảo thủ và “kiên định CNCS”, ông cũng còn được cho là đại diện cho những thành phần sẵn sàng 'thỏa hiệp, sẵn sàng cúi đầu' trước những lấn áp của Trung Quốc đối với Việt Nam, chỉ để giữ an toàn cho đảng và giữ ghế cho mình. (Điều này sẽ không khó để chứng minh qua những phát biểu gần đây của ông trước và sau đại hội Đảng.) Có người lại cho rằng ông Trọng là người quyết liệt với nạn tham nhũng. Tuy nhiên nhìn vào những thành quả của ông Trọng sau bấy nhiêu năm làm trưởng ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng thì ta thấy những gì ông làm được hết sức khiêm tốn nếu không nói là 'bất lực', bất chấp những tuyên bố này kia của chính ông. Phía bên kia, ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thực chất cũng không hơn gì ông Trọng bao nhiêu trong cái ý chí đề kháng Trung Quốc. Ông Dũng được cho là người đã tạo nhiều điều kiện để người Trung Quốc có mặt khắp nơi ở Việt Nam trong những dự án khổng lồ như Bauxite Tây Nguyên, Formosa Hà Tĩnh v.v... Ông Dũng cũng còn được coi là người đại diện cho những gì là 'tham nhũng, gia đình trị, tư bản thân hữu'. Thế nhưng quần chúng hầu như sẵn sàng quên đi những điều đó chỉ vì ông Dũng tỏ ra 'cứng rắn' với Trung Quốc hơn ông Trọng. Đã có dư luận cho rằng có một cuộc 'cạnh tranh quyết liệt' vị trí Tổng bí thư trong kỳ đại hội 12, điều mà giới chức ĐCSVN nhiều lần bác bỏ. Nhưng thực sự ông Dũng đã làm được gì ngoài một câu nói khá trễ tràng trong chuyến thăm Philippines năm 2014, khi những cuộc biểu tình lớn hiếm hoi của dân chúng nổ ra tại VN phản đối Trung quốc vụ HD-981: “chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển đảo là thiêng liêng, nhất định không chấp nhận đánh đổi điều thiêng liêng này để nhận lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông, lệ thuộc nào đó”? Để rồi chỉ hơn một năm sau đó, khi kêu gọi các nước ủng hộ Việt Nam tại Diễn Đàn Kinh tế biển ở Lisbon, Bồ Đào Nha, ông Dũng đã chẳng dám nêu đích danh Trung Quốc trong toàn bài phát biểu của mình dù chỉ một lần. Hy vọng 'nảy mầm' Quan sát mạng xã hội, nhiều người tỏ ra thất vọng khi ông Nguyễn Phú Trọng vẫn tại vị và ông Nguyễn Tấn Dũng phải ra đi sau Đại hội 12. Đối với họ, Việt Nam có vẻ sẽ ngày càng lệ thuộc hơn vào Trung Quốc dưới tay triều đình ông Trọng. Biển đảo có lẽ sẽ mất dần và cái ngày Việt Nam trở thành 'một Tân Cương, Tây Tạng' không còn xa. Thế nhưng, nếu ta quay lại cái lý do số đông quần chúng VN ủng hộ ông Dũng ở trên thì ta có thể thực sự tự cho phép mình lạc quan hơn hay không. Tôi nghĩ là có. Vì sao? Vì nếu chỉ vì một câu nói mị dân của ông Nguyễn Tấn Dũng mà người ta có thể sẵn sàng tha thứ, quên đi chuyện 'tham nhũng, tư lợi' và mong muốn ông tiếp tục nắm quyền thay vì ông Nguyễn Phú Trọng bởi vì với họ, 'kẻ thù chính', kẻ thu hút sự quan tâm hàng đầu của họ là Trung Quốc. Cho nên, ông Trọng và 'bộ sậu' của ông ta sẽ không chỉ phải đối đầu với các “đồng chí” của mình trong hàng ngũ đảng mà là sức mạnh của quần chúng nếu như ông có động thái quá nhún nhường và lùi bước trước những tham vọng lấn chiếm của Trung Quốc. Như người Anh thường nói: “Every cloud has a silver lining” – trong hiểm hoạ luôn tàng ẩn một cơ hội. Với một giàn lãnh đạo nhiệm kỳ mới mà trong đó có không ít tướng công an, có thể chính quyền sẽ tỏ ra cứng rắn hơn với giới hoạt động dân chủ, nhân quyền. Có lẽ sẽ không ít bắt bớ, hành hung, tù ngục… Thế nhưng, bằng vào mức độ theo dõi và quan tâm của người dân trong thời gian qua, chúng ta có thể nói một cách lạc quan rằng càng đè nén thì sức bật lại càng lớn. Với các phương tiện truyền thông xã hội hiện đại, chính quyền sẽ phải đối mặt với một công chúng Việt Nam mà nay đã ngày càng trở nên đông đảo hơn, tự tin hơn, có tiếng nói mạnh mẽ, thống nhất hơn và bắt đầu biết đòi hỏi chính quyền phải có trách nhiệm hơn. Và bởi vậy, giới cầm quyền sẽ phải ngày càng e dè hơn trước dân trong những hành động của mình. Hy vọng rằng đây sẽ là thời gian nảy mầm và lớn mạnh của những hạt giống Dân chủ ở Việt Nam cho một giai đoạn mới, tuy còn cam go, nhưng là điều bất khả đảo ngược trên mảnh đất hình chữ S. Bài viết thể hiện quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, đang sinh sống tại Anh quốc, bài hưởng ứng chuyên mục viết về Đại hội 12 Đảng CSVN của BBC Việt ngữ. Quý vị có thể đọc thêm bài viết từ trước của tác giả tại đây và tại đây.

[ 108, 287, 285, 161, 208, 362, 1358, 1152, 1139, 2305, 368, 229, 408, 1039, 593, 348, 1787, 108, 121, 440, 213, 5525, 1115, 111, 113, 166, 183, 11027, 273, 284, 159, 166, 10756, 617, 283, 182, 115, 1438, 437, 124, 125, 159, 120, 10569, 19337, 1574, 202, 168, 265, 1452, 328, 145, 154, 107, 136, 108, 9571, 791, 320, 1086, 2552, 2075, 372, 125, 120, 1246, 2902, 2261, 22930, 17998, 257, 145, 1268, 155, 154, 107, 136, 117, 238, 148, 377, 10039, 3510, 3286, 693, 1263, 208, 1152, 779, 127, 530, 145, 118, 1077, 184, 127, 1672, 626, 171, 15779, 231, 3622, 163, 1031, 734, 114, 154, 233, 109, 283, 182, 561, 1021, 128, 366, 104, 116, 152, 188, 470, 198, 103, 118, 4075, 10296, 687, 159, 940, 10785, 10358, 239, 1333, 1160, 322, 331, 709, 105, 135, 305, 337, 710, 127, 1356, 1601, 231, 768, 108, 24665, 1043, 1127, 105, 135, 305, 107, 517, 197, 401, 4737, 647, 273, 213, 283, 561, 424, 284, 205, 127, 134, 107, 166, 823, 124, 125, 119, 165, 539, 104, 154, 451, 125, 553, 1322, 113, 354, 2660, 10109, 161, 423, 137, 2397, 115, 117, 498, 6644, 103, 380, 301, 113, 166, 150, 718, 269, 177, 620, 543, 5811, 481, 187, 186, 1454, 1021, 1088, 147, 3725, 3217, 307, 313, 2045, 1467, 1496, 282, 130, 872, 370, 144, 135, 281, 148, 120, 373, 291, 1704, 1434, 758, 104, 154, 106, 616, 4224, 5086, 584, 171, 273, 213, 115, 244, 637, 401, 4223, 135, 4854, 5773, 1616, 244, 18052, 231, 2642, 103, 1846, 190, 185, 404, 10056, 1616, 244, 401, 6173, 1302, 1287, 1616, 244, 401, 3137, 2311, 5758, 17750, 1464, 2779, 11346, 747, 145, 158, 111, 114, 160, 106, 120, 910, 614, 6951, 6800, 7005, 1263, 927, 616, 584, 106, 171, 18671, 231, 317, 105, 157, 137, 186, 142, 167, 393, 584, 138, 1176, 775, 858, 777, 860, 605, 517, 104, 109, 273, 284, 130, 348, 169, 107, 116, 806, 261, 247, 770, 120, 111, 512, 8919, 326, 344, 105, 1183, 746, 600, 6485, 620, 288, 950, 103, 1501, 315, 1501, 265, 251, 282, 142, 270, 437, 144, 522, 345, 239, 561, 128, 392, 188, 159, 651, 3235, 105, 9866, 239, 251, 112, 311, 292, 117, 343, 106, 13789, 137, 186, 142, 561, 1387, 110, 374, 770, 166, 111, 946, 136, 431, 351, 3600, 110, 374, 770, 120, 939, 137, 552, 3660, 120, 1825, 137, 145, 258, 317, 165, 262, 2231, 768, 694, 784, 510, 187, 400, 5585, 19720, 447, 257, 230, 1287, 119, 120, 2378, 2756, 952, 104, 377, 19734, 1681, 1263, 1814, 13789, 137, 186, 142, 561, 728, 106, 525, 186, 120, 111, 177, 153, 1268, 3378, 133, 431, 119, 443, 2261, 202, 1268, 155, 103, 119, 120, 2281, 3622, 525, 4105, 120, 746, 6905, 377, 12728, 256, 1452, 377, 8212, 6802, 260, 476, 1263, 401, 6850, 213, 164, 135, 4854, 5773, 561, 134, 718, 269, 140, 346, 345, 117, 120, 1392, 723, 128, 165, 539, 1825, 137, 1745, 1485, 2915, 111, 133, 401, 11562, 1681, 561, 1158, 654, 496, 253, 4934, 487, 241, 127, 134, 718, 269, 155, 119, 120, 137, 2397, 128, 1652, 805, 3867, 1745, 1074, 2237, 103, 12263, 1074, 9615, 2927, 2692, 120, 366, 746, 9712, 1884, 1040, 239, 4955, 227, 938, 670, 598, 125, 157, 144, 377, 29103, 5425, 257, 104, 2475, 107, 136, 790, 1655, 238, 203, 160, 166, 111, 137, 105, 186, 109, 152, 585, 250, 137, 185, 105, 157, 168, 233, 428, 160, 154, 718, 269, 107, 1360, 168, 2043, 354, 123, 2043, 809, 704, 218, 113, 443, 513, 622, 126, 233, 535, 523, 118, 362, 1749, 1077, 183, 797, 362, 1358, 10032, 1852, 562, 144, 1212, 680, 430, 241, 180, 790, 524, 107, 642, 106, 113, 144, 4930, 8670, 1273, 1452, 111, 169, 139, 680, 292, 377, 8128, 2098, 1273, 183, 1263, 773, 170, 144, 1212, 680, 150, 223, 562, 284, 199, 179, 1376, 430, 367, 106, 118, 3500, 362, 1358, 5309, 351, 443, 118, 117, 703, 106, 116, 111, 309, 179, 103, 327, 331, 105, 401, 16206, 190, 6949, 1616, 118, 127, 177, 117, 114, 106, 273, 681, 114, 120, 164, 380, 1132, 1161, 377, 10420, 1319, 103, 1132, 1161, 4986, 178, 257, 226, 120, 2534, 516, 104, 151, 162, 195, 119, 131, 578, 163, 130, 533, 305, 258, 114, 283, 105, 533, 1733, 114, 900, 444, 4453, 126, 134, 110, 455, 130, 463, 494, 235, 120, 212, 284, 386, 248, 104, 118, 226, 105, 187, 273, 213, 3054, 371, 615, 111, 153, 114, 160, 118, 1152, 106, 111, 302, 1793, 119, 627, 268, 2674, 421, 445, 485, 138, 120, 164, 416, 104, 118, 1152, 187, 3309, 1243, 147, 140, 395, 504, 163, 247, 396, 929, 125, 438, 424, 268, 802, 143, 169, 203, 120, 218, 118, 140, 117, 538, 543, 3701, 1912, 323, 110, 123, 106, 377, 3684, 265, 1452, 295, 577, 120, 480, 399, 126, 1387, 104, 122, 1895, 3087, 409, 367, 3600, 118, 596, 477, 362, 1749, 1077, 223, 562, 127, 110, 183, 218, 118, 1152, 374, 1243, 113, 292, 108, 232, 356, 220, 1572, 151, 942, 208, 1077, 117, 114, 106, 111, 115, 394, 158, 179, 591, 130, 111, 151, 162, 107, 447, 1227, 328, 108, 121, 131, 132, 113, 120, 382, 304, 1033, 515, 1892, 128, 11327, 658, 5447, 3037, 337, 3691, 2927, 208, 1077, 127, 177, 117, 703, 106, 111, 273, 681, 114, 120, 218, 106, 13252, 2161, 165, 539, 1261, 276, 288, 481, 943, 1263, 773, 170, 1218, 174, 1098, 128, 1132, 1161, 1729, 184, 120, 179, 150, 163, 171, 118, 1077, 776, 124, 18600, 2238, 257, 119, 151, 162, 183, 118, 10032, 2011, 107, 1136, 410, 114, 160, 107, 116, 204, 377, 17596, 250, 302, 1793, 257, 297, 512, 408, 1039, 593, 113, 393, 273, 213, 4680, 179, 145, 249, 229, 2665, 158, 400, 736, 3703, 311, 223, 144, 118, 1077, 115, 140, 117, 218, 351, 116, 476, 123, 896, 3902, 9204, 113, 803, 582, 1362, 147, 3425, 129, 120, 204, 284, 205, 301, 2012, 4459, 104, 137, 174, 1215, 124, 149, 312, 391, 195, 151, 198, 197, 10770, 161, 11915, 168, 261, 6524, 185, 168, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2763, 127, 235, 184, 2045, 513, 622, 157, 144, 273, 213, 2665, 105, 120, 746, 1505, 108, 3365, 108, 3410, 1017, 2280, 1 ]

world-47664909

https://www.bbc.com/vietnamese/world-47664909

Lý Tống: cựu phi công 'kiêu hùng' cuối cùng của VNCH

9 giờ 16 phút tối 5/4, giờ Cali, cựu sĩ quan phi công có biệt hiệu Ó Đen của không lực Việt Nam Cộng Hòa đã chính thức ra đi.

Lý Tống lật xem cuốn sách nói về những cuộc đấu tranh cho tự do của ông Tám giờ đêm 21/3 khi tôi đặt bút bắt đầu viết những giòng này thì Lý Tống đang chìm sâu vào giấc ngủ dài, vương vấn trần gian tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego, Nam California, Hoa Kỳ. Kể từ cuối tháng Ba, báo chí Việt Nam ở hải ngoại cũng như các trang mạng xã hội, Facebook đã tràn ngập tin tức nói về tiểu sử, thân phận của ông. Viet Film Fest 2018 ở California và người Việt khắp thế giới Ông John McCain là cầu nối Mỹ-Việt Việt kiều Mỹ phản đối TQ đầu tư ở Quận Cam Nghị viện California: Nguyễn đi ra, Diệp bước vào Tuổi trẻ đào hoa và hào hùng Lý Tống tên thật là Lê Văn Tống, sinh ngày 1/9 năm 1948 tại làng An Cựu, huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên - Huế, gia nhập Không lực Việt Nam Cộng Hoà năm 1965 khi vừa tròn 17 tuổi, và tốt nghiệp khoá 65 A. Cấp bậc cuối cùng của ông trước khi rời quân ngũ là đại uý. Tuy thế có bức thư của người anh ruột nói ông sinh năm 1946. Hội trưởng Hội Không quân Việt Nam Cộng Hoà tại San Diego, ông Cù Thái Hòa, cho biết Lý Tống được đưa vào bệnh viện hôm 7/3 vì thở yếu. Bác sĩ trực bệnh viện nói Lý Tống rơi vào trạng thái hôn mê hôm thứ Ba 19/3 và đang phải thở bằng máy. Phải đọc bài tâm sự rất dài của ông Lê Xuân Nhuận, anh trai của Lý Tống, mọi người mới có thể hiểu phần nào về tuổi trẻ của ông, một sĩ quan không quân quả cảm, hào hùng. Khi còn trong độ tuổi thanh niên, Lý Tống đã nhận thức về nghĩa vụ của chàng trai thời chiến, chỉ muốn tung hoành ngang dọc và kiên tâm theo đuổi lý tưởng chống cộng sản, không sợ hãi, không nản lòng trước mọi hoàn cảnh. Gác bút nghiêng khi vừa tròn 18 tuổi, ông đi một vòng từ miền Trung ra đến tận vùng cao nguyên thăm anh ruột là ông Lê Xuân Nhuận, dự một bữa tiệc tại Ty Cảnh sát Quốc gia tỉnh Quảng Đức và có dịp gặp gỡ nhiều yếu nhân tại đây để chuyện trò, trước khi vào Sài Gòn xin gia nhập binh chủng Không quân, chính thức bước vào con đường binh nghiệp. Ông Nhuận kể, trong khoảng thời gian từ năm 1970 đến 1973, Lý Tống thường ghé văn phòng Đặc Cảnh vùng II thăm người anh, mỗi lần đến là dắt theo một cô bạn gái mới. Không chỉ nổi tiếng đào hoa, Lý Tống thường phóng xe hơi như bay, ít chịu dừng lại trạm kiểm soát quân cảnh, nên người anh của ông thường bị than phiền. Trả lời thắc mắc của các cháu nhỏ gọi bằng chú rằng vì sao ông lái xe như bay, Lý Tống thản nhiên đáp rằng ông "đang bay." Cũng theo lời kể của ông Lê Xuân Nhuận, Lý Tống chưa bao giờ quỳ gối khi bị bắt buộc trong thời gian bị giam cầm ở trại A-30. Trái lại, ông luôn dõng dạc thách thức "bắn đi" và không hề tỏ ra sợ hãi. Lý Tống tham dự cuộc diễn hành của cộng đồng người Cuba tại Little Havana, Miami Bốn lần kết án, 32 năm tù giam Tên tuổi của Lý Tống đi vào lịch sử của những tấm gương được người Việt hải ngoại một thời ghi nhận là một người 'chống Cộng kiêu hùng', luôn tìm cách tấn công vào hệ thống cộng sản ở bất cứ đâu, không chỉ ở Việt Nam. Tạp chí Reader's Digest có bài viết về cuộc vượt ngục của Lý Tống với tựa đề "Ly Tong's The long trek to freedom." New York Times có bài "An old soldier still fights Vietnam War". Orange County Register có bài "Ly Tong is a hero, symbol, renegade", và còn nhiều bài khác nữa. Cũng không thiếu người cho Lý Tống là kẻ ngông cuồng, nhưng điều ai cũng đồng ý là không mấy ai quyết lòng theo đuổi lý tưởng chống Cộng đến cùng như ông. Tháng 4 năm 1975, khi bộ đội Bắc Việt tiến vào miền Nam, Lý Tống không di tản, mà lái chiếc A-37 của biên đội Ó Đen dội bom khu vực đóng quân của bộ đội Bắc Việt. Phi cơ bị bắn rơi, Lý Tống bị ngồi tù 5 năm, giai đoạn đầu tiên ông bị giam cầm. Tại đây, Lý Tống vượt ngục sang Campuchia, đến Thái Lan, và cuối cùng xin tị nạn chính trị tại Singapore. Ông sang Hoa Kỳ định cư từ năm 1984, theo học bậc cao học tại trường đại học New Orleans, Florida. Không yên phận của một người lính "rã hàng," Lý Tống tiếp tục lao vào cuộc chiến đấu. Hình như ở ông lúc nào sục sôi nỗi căm thù chế độ cộng sản, chỉ muốn lật đổ họ bằng mọi cách. Ba lần 'cướp máy bay' Năm 1992, trong một chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines, Lý Tống uy hiếp phi công lái chiếc phi cơ A 310 bay vòng vòng không phận Sài Gòn để ông thả truyền đơn kêu gọi người dân Việt Nam nổi dậy lật đổ nhà cầm quyền cộng sản. Sau đó, ông nhảy dù rơi xuống một ao rau muống. Lý Tống bị đưa ra toà kết án 20 năm tù về tội không tặc. Cựu đại sứ Ted Osius nói về ‘người Việt nhập cư bị trục xuất’ 'Tôi không hạnh phúc ở Mỹ nên đã đến Việt Nam' Việt kiều Mỹ sống với nỗi lo bị trục xuất Từ Mỹ nhìn về giáo dục ở Việt Nam Tháng 9 năm 1998, nhà cầm quyền Việt Nam phóng thích và trục xuất Lý Tống trở về Hoa Kỳ nhân một đợt đặc xá tù nhân. Vẫn không chịu ngơi nghỉ, cũng trong năm đó, Lý Tống lái phi cơ đột nhập lãnh thổ Cuba để rải truyền đơn. Chưa dừng lại ở đây, trong ngày đầu năm mới, 1 tháng Giêng năm 2000, Lý Tống lái một chiếc phi cơ loại nhỏ cất cánh từ Florida bay sang La Habana để rải truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi quay trở về, Lý Tống bị Cục Di trú và Hải quan Hoa Kỳ bắt giữ để thẩm vấn. Ông được phóng thích nhưng bị Cục Hàng không Dân dụng liên bang Hoa Kỳ FAA thu hồi bằng lái, mặc dù được người Cuba chống cộng sản coi như là anh hùng. Lý Tống, lúc ấy 58 tuổi, được đưa từ nhà tù Thái Lan ra toà án, tháng 9/2006 Chưa chịu dừng lại, 11 tháng sau, Lý Tống sang Thái Lan đánh cướp một chiếc phi cơ loại nhỏ bay sang Sài Gòn, vòng vòng trên không phận để thả xuống hơn 50,000 tờ truyền đơn kêu gọi nhân dân Việt Nam nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi phi cơ hạ cánh xuống phi trường của Thái Lan, ông bị bắt đưa ra toà kết án 7 năm tù, bản án thứ ba dành cho ông. Lý Tống đã làm sôi động dư luận hải ngoại không ngớt tranh đấu để đưa ông ra khỏi nhà tù và tránh bị chính phủ Thái Lan dẫn độ về Việt Nam. Cuộc tranh đấu trong đó có biện pháp tuyệt thực tại nhà tù Rayong tháng 3 năm 2006 cuối cùng đã đưa ông trở về Hoa Kỳ an toàn. Tòa án Thái Lan từ chối yêu cầu dẫn độ Lý Tống về Việt Nam vì lý do ông không làm hại gì đến tình hình an ninh của Thái Lan. Với tinh thần chiến đấu chống cộng sản đến cùng, ngày 24 tháng 8 năm 2008, Lý Tống lại thuê một chiếc phi cơ huấn luyện của Nam Hàn định lái đi rải truyền đơn trên không phận Bắc Hàn. Tuy nhiên, ông bị bắt tại phi trường Seoul trước khi hành động, không bị kết án vì chưa thực hiện hành vi. Ngày 19 tháng 7 năm 2010, Lý Tống tranh đấu trực diện bằng cách tấn công ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng mà ông cho là văn nô cộng sản. Lý Tống mặc váy, trét phấn thoa son giả dạng một phụ nữ tham dự chương trình trình diễn của ca sĩ họ Đàm tại San Jose. Ông cầm bó hoa lên tặng và lợi dụng cơ hội này để xịt hơi cay vào mặt Đàm Vĩnh Hưng. Lý Tống bị bắt, ra toà ngày 21 tháng 7 năm 2012 bị kết án 6 tháng tù và 3 năm quản thúc về tội tấn công người khác, bản án thứ tư dành cho ông. Lý Tống đã làm quá nhiều việc khó có người bình thường nào có thể làm được. Tin tưởng vào Thiên Chúa, công lý và nhiệm vụ chống cộng của chính mình, ông là một trong số ít nhân vật kiên quyết chống chủ nghĩa đó theo cách của mình, ở khắp nơi, từ Việt Nam, Cuba, đến Bắc Hàn. Tôi xin trân trọng kính chào vĩnh biệt ông, người với tôi là một anh hùng bất khuất của quân đội Việt Nam Cộng Hoà. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của bà Phụng Linh tức Võ Thị Hai, hiện cư ngụ tại Nam California, Hoa Kỳ. Bà từng làm báo ở VN và tiếp tục cầm bút sau khi sang Mỹ định cư từ năm 2004. Xem lại bài: Việt kiều viết về Lý Tống (2012) Vụ Lý Tống tấn công Đàm Vĩnh Hưng (2010) Thái Lan không trao Lý Tống cho chính phủ VN (2007) Ông Lý Tống đã trở về Mỹ (2007)

summarize: Lý Tống lật xem cuốn sách nói về những cuộc đấu tranh cho tự do của ông Tám giờ đêm 21/3 khi tôi đặt bút bắt đầu viết những giòng này thì Lý Tống đang chìm sâu vào giấc ngủ dài, vương vấn trần gian tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego, Nam California, Hoa Kỳ. Kể từ cuối tháng Ba, báo chí Việt Nam ở hải ngoại cũng như các trang mạng xã hội, Facebook đã tràn ngập tin tức nói về tiểu sử, thân phận của ông. Viet Film Fest 2018 ở California và người Việt khắp thế giới Ông John McCain là cầu nối Mỹ-Việt Việt kiều Mỹ phản đối TQ đầu tư ở Quận Cam Nghị viện California: Nguyễn đi ra, Diệp bước vào Tuổi trẻ đào hoa và hào hùng Lý Tống tên thật là Lê Văn Tống, sinh ngày 1/9 năm 1948 tại làng An Cựu, huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên - Huế, gia nhập Không lực Việt Nam Cộng Hoà năm 1965 khi vừa tròn 17 tuổi, và tốt nghiệp khoá 65 A. Cấp bậc cuối cùng của ông trước khi rời quân ngũ là đại uý. Tuy thế có bức thư của người anh ruột nói ông sinh năm 1946. Hội trưởng Hội Không quân Việt Nam Cộng Hoà tại San Diego, ông Cù Thái Hòa, cho biết Lý Tống được đưa vào bệnh viện hôm 7/3 vì thở yếu. Bác sĩ trực bệnh viện nói Lý Tống rơi vào trạng thái hôn mê hôm thứ Ba 19/3 và đang phải thở bằng máy. Phải đọc bài tâm sự rất dài của ông Lê Xuân Nhuận, anh trai của Lý Tống, mọi người mới có thể hiểu phần nào về tuổi trẻ của ông, một sĩ quan không quân quả cảm, hào hùng. Khi còn trong độ tuổi thanh niên, Lý Tống đã nhận thức về nghĩa vụ của chàng trai thời chiến, chỉ muốn tung hoành ngang dọc và kiên tâm theo đuổi lý tưởng chống cộng sản, không sợ hãi, không nản lòng trước mọi hoàn cảnh. Gác bút nghiêng khi vừa tròn 18 tuổi, ông đi một vòng từ miền Trung ra đến tận vùng cao nguyên thăm anh ruột là ông Lê Xuân Nhuận, dự một bữa tiệc tại Ty Cảnh sát Quốc gia tỉnh Quảng Đức và có dịp gặp gỡ nhiều yếu nhân tại đây để chuyện trò, trước khi vào Sài Gòn xin gia nhập binh chủng Không quân, chính thức bước vào con đường binh nghiệp. Ông Nhuận kể, trong khoảng thời gian từ năm 1970 đến 1973, Lý Tống thường ghé văn phòng Đặc Cảnh vùng II thăm người anh, mỗi lần đến là dắt theo một cô bạn gái mới. Không chỉ nổi tiếng đào hoa, Lý Tống thường phóng xe hơi như bay, ít chịu dừng lại trạm kiểm soát quân cảnh, nên người anh của ông thường bị than phiền. Trả lời thắc mắc của các cháu nhỏ gọi bằng chú rằng vì sao ông lái xe như bay, Lý Tống thản nhiên đáp rằng ông "đang bay." Cũng theo lời kể của ông Lê Xuân Nhuận, Lý Tống chưa bao giờ quỳ gối khi bị bắt buộc trong thời gian bị giam cầm ở trại A-30. Trái lại, ông luôn dõng dạc thách thức "bắn đi" và không hề tỏ ra sợ hãi. Lý Tống tham dự cuộc diễn hành của cộng đồng người Cuba tại Little Havana, Miami Bốn lần kết án, 32 năm tù giam Tên tuổi của Lý Tống đi vào lịch sử của những tấm gương được người Việt hải ngoại một thời ghi nhận là một người 'chống Cộng kiêu hùng', luôn tìm cách tấn công vào hệ thống cộng sản ở bất cứ đâu, không chỉ ở Việt Nam. Tạp chí Reader's Digest có bài viết về cuộc vượt ngục của Lý Tống với tựa đề "Ly Tong's The long trek to freedom." New York Times có bài "An old soldier still fights Vietnam War". Orange County Register có bài "Ly Tong is a hero, symbol, renegade", và còn nhiều bài khác nữa. Cũng không thiếu người cho Lý Tống là kẻ ngông cuồng, nhưng điều ai cũng đồng ý là không mấy ai quyết lòng theo đuổi lý tưởng chống Cộng đến cùng như ông. Tháng 4 năm 1975, khi bộ đội Bắc Việt tiến vào miền Nam, Lý Tống không di tản, mà lái chiếc A-37 của biên đội Ó Đen dội bom khu vực đóng quân của bộ đội Bắc Việt. Phi cơ bị bắn rơi, Lý Tống bị ngồi tù 5 năm, giai đoạn đầu tiên ông bị giam cầm. Tại đây, Lý Tống vượt ngục sang Campuchia, đến Thái Lan, và cuối cùng xin tị nạn chính trị tại Singapore. Ông sang Hoa Kỳ định cư từ năm 1984, theo học bậc cao học tại trường đại học New Orleans, Florida. Không yên phận của một người lính "rã hàng," Lý Tống tiếp tục lao vào cuộc chiến đấu. Hình như ở ông lúc nào sục sôi nỗi căm thù chế độ cộng sản, chỉ muốn lật đổ họ bằng mọi cách. Ba lần 'cướp máy bay' Năm 1992, trong một chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines, Lý Tống uy hiếp phi công lái chiếc phi cơ A 310 bay vòng vòng không phận Sài Gòn để ông thả truyền đơn kêu gọi người dân Việt Nam nổi dậy lật đổ nhà cầm quyền cộng sản. Sau đó, ông nhảy dù rơi xuống một ao rau muống. Lý Tống bị đưa ra toà kết án 20 năm tù về tội không tặc. Cựu đại sứ Ted Osius nói về ‘người Việt nhập cư bị trục xuất’ 'Tôi không hạnh phúc ở Mỹ nên đã đến Việt Nam' Việt kiều Mỹ sống với nỗi lo bị trục xuất Từ Mỹ nhìn về giáo dục ở Việt Nam Tháng 9 năm 1998, nhà cầm quyền Việt Nam phóng thích và trục xuất Lý Tống trở về Hoa Kỳ nhân một đợt đặc xá tù nhân. Vẫn không chịu ngơi nghỉ, cũng trong năm đó, Lý Tống lái phi cơ đột nhập lãnh thổ Cuba để rải truyền đơn. Chưa dừng lại ở đây, trong ngày đầu năm mới, 1 tháng Giêng năm 2000, Lý Tống lái một chiếc phi cơ loại nhỏ cất cánh từ Florida bay sang La Habana để rải truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi quay trở về, Lý Tống bị Cục Di trú và Hải quan Hoa Kỳ bắt giữ để thẩm vấn. Ông được phóng thích nhưng bị Cục Hàng không Dân dụng liên bang Hoa Kỳ FAA thu hồi bằng lái, mặc dù được người Cuba chống cộng sản coi như là anh hùng. Lý Tống, lúc ấy 58 tuổi, được đưa từ nhà tù Thái Lan ra toà án, tháng 9/2006 Chưa chịu dừng lại, 11 tháng sau, Lý Tống sang Thái Lan đánh cướp một chiếc phi cơ loại nhỏ bay sang Sài Gòn, vòng vòng trên không phận để thả xuống hơn 50,000 tờ truyền đơn kêu gọi nhân dân Việt Nam nổi dậy lật đổ chính quyền cộng sản. Khi phi cơ hạ cánh xuống phi trường của Thái Lan, ông bị bắt đưa ra toà kết án 7 năm tù, bản án thứ ba dành cho ông. Lý Tống đã làm sôi động dư luận hải ngoại không ngớt tranh đấu để đưa ông ra khỏi nhà tù và tránh bị chính phủ Thái Lan dẫn độ về Việt Nam. Cuộc tranh đấu trong đó có biện pháp tuyệt thực tại nhà tù Rayong tháng 3 năm 2006 cuối cùng đã đưa ông trở về Hoa Kỳ an toàn. Tòa án Thái Lan từ chối yêu cầu dẫn độ Lý Tống về Việt Nam vì lý do ông không làm hại gì đến tình hình an ninh của Thái Lan. Với tinh thần chiến đấu chống cộng sản đến cùng, ngày 24 tháng 8 năm 2008, Lý Tống lại thuê một chiếc phi cơ huấn luyện của Nam Hàn định lái đi rải truyền đơn trên không phận Bắc Hàn. Tuy nhiên, ông bị bắt tại phi trường Seoul trước khi hành động, không bị kết án vì chưa thực hiện hành vi. Ngày 19 tháng 7 năm 2010, Lý Tống tranh đấu trực diện bằng cách tấn công ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng mà ông cho là văn nô cộng sản. Lý Tống mặc váy, trét phấn thoa son giả dạng một phụ nữ tham dự chương trình trình diễn của ca sĩ họ Đàm tại San Jose. Ông cầm bó hoa lên tặng và lợi dụng cơ hội này để xịt hơi cay vào mặt Đàm Vĩnh Hưng. Lý Tống bị bắt, ra toà ngày 21 tháng 7 năm 2012 bị kết án 6 tháng tù và 3 năm quản thúc về tội tấn công người khác, bản án thứ tư dành cho ông. Lý Tống đã làm quá nhiều việc khó có người bình thường nào có thể làm được. Tin tưởng vào Thiên Chúa, công lý và nhiệm vụ chống cộng của chính mình, ông là một trong số ít nhân vật kiên quyết chống chủ nghĩa đó theo cách của mình, ở khắp nơi, từ Việt Nam, Cuba, đến Bắc Hàn. Tôi xin trân trọng kính chào vĩnh biệt ông, người với tôi là một anh hùng bất khuất của quân đội Việt Nam Cộng Hoà. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của bà Phụng Linh tức Võ Thị Hai, hiện cư ngụ tại Nam California, Hoa Kỳ. Bà từng làm báo ở VN và tiếp tục cầm bút sau khi sang Mỹ định cư từ năm 2004. Xem lại bài: Việt kiều viết về Lý Tống (2012) Vụ Lý Tống tấn công Đàm Vĩnh Hưng (2010) Thái Lan không trao Lý Tống cho chính phủ VN (2007) Ông Lý Tống đã trở về Mỹ (2007)

[ 108, 287, 285, 161, 1087, 3676, 3628, 453, 1290, 333, 123, 125, 120, 460, 585, 250, 114, 222, 180, 104, 118, 2739, 339, 1370, 17478, 129, 141, 632, 2255, 290, 178, 508, 120, 7223, 269, 126, 143, 1087, 3676, 167, 2231, 993, 138, 2573, 1727, 2873, 2527, 255, 2323, 390, 149, 664, 760, 16031, 24799, 23124, 103, 1742, 6078, 103, 132, 3349, 254, 1607, 1313, 1815, 148, 608, 253, 2849, 188, 356, 131, 132, 108, 121, 767, 470, 127, 128, 109, 509, 427, 293, 1389, 1247, 115, 1837, 2447, 193, 766, 123, 125, 1159, 3278, 481, 1392, 104, 1895, 4305, 17641, 3345, 5557, 2698, 108, 121, 2367, 105, 111, 131, 1227, 175, 249, 208, 1546, 2512, 106, 352, 1495, 9930, 131, 2270, 200, 391, 195, 903, 178, 276, 108, 121, 4062, 2683, 1594, 1344, 2367, 161, 362, 184, 1235, 13441, 920, 138, 2159, 603, 1328, 1414, 105, 1406, 1645, 1087, 3676, 465, 610, 106, 729, 551, 3676, 103, 296, 191, 12269, 147, 8164, 149, 1514, 1020, 2349, 103, 2284, 2569, 10557, 103, 769, 7183, 1636, 233, 7122, 165, 669, 724, 265, 131, 132, 607, 3847, 147, 6405, 129, 659, 1867, 1980, 1343, 105, 514, 522, 4303, 4044, 8781, 7868, 2274, 608, 264, 104, 118, 226, 129, 1165, 252, 2009, 106, 273, 108, 431, 232, 112, 421, 175, 107, 954, 593, 104, 111, 365, 3145, 123, 118, 296, 147, 6598, 112, 813, 395, 813, 724, 252, 131, 132, 607, 3847, 149, 1742, 6078, 103, 118, 4779, 579, 4823, 114, 217, 1087, 3676, 117, 251, 138, 664, 760, 325, 18352, 171, 2660, 5829, 2121, 621, 821, 664, 760, 123, 1087, 3676, 1471, 138, 612, 869, 1755, 2216, 325, 259, 679, 12883, 105, 167, 139, 2660, 281, 7628, 2201, 901, 392, 315, 144, 215, 677, 104, 118, 729, 1019, 18025, 103, 365, 1320, 104, 1087, 3676, 103, 389, 111, 239, 107, 136, 524, 380, 224, 125, 722, 603, 104, 118, 103, 116, 621, 146, 110, 252, 416, 4853, 1406, 9933, 707, 177, 113, 359, 722, 781, 4105, 1087, 3676, 115, 238, 329, 125, 404, 197, 104, 3806, 1320, 221, 242, 103, 163, 278, 1894, 4083, 1978, 2326, 105, 1846, 315, 181, 1743, 241, 597, 424, 490, 2070, 110, 964, 8742, 110, 5601, 694, 226, 389, 506, 313, 112, 2107, 1673, 2255, 3836, 129, 659, 1867, 1632, 1343, 118, 184, 116, 906, 148, 752, 151, 124, 155, 1501, 501, 291, 503, 582, 365, 3145, 106, 118, 729, 1019, 18025, 103, 382, 116, 2281, 3622, 149, 9236, 1468, 338, 162, 165, 769, 1335, 663, 105, 107, 1500, 683, 1746, 158, 675, 157, 149, 248, 130, 443, 704, 103, 226, 129, 138, 1093, 1317, 676, 165, 669, 1043, 1519, 724, 252, 103, 122, 329, 920, 138, 219, 361, 1043, 3131, 208, 18025, 546, 103, 113, 545, 221, 390, 148, 147, 5301, 155, 9474, 1087, 3676, 369, 3961, 355, 438, 2601, 1468, 501, 3430, 582, 111, 365, 103, 742, 176, 400, 155, 106, 2795, 181, 116, 602, 230, 1204, 1926, 724, 163, 738, 354, 1328, 7106, 1087, 3676, 369, 662, 529, 1189, 128, 4100, 500, 668, 1759, 153, 2462, 594, 820, 252, 313, 103, 237, 111, 365, 104, 118, 369, 133, 2229, 3215, 112, 2198, 366, 4151, 376, 1537, 104, 109, 1536, 750, 343, 281, 987, 160, 171, 350, 118, 1709, 529, 128, 4100, 1087, 3676, 6587, 445, 1280, 160, 118, 7115, 502, 294, 1185, 269, 181, 366, 546, 104, 118, 729, 1019, 18025, 103, 1087, 3676, 289, 374, 339, 7399, 5708, 129, 133, 290, 661, 113, 221, 390, 133, 1090, 898, 108, 121, 1322, 1644, 12739, 112, 2186, 1398, 118, 637, 25241, 4987, 376, 1221, 329, 26888, 184, 207, 105, 110, 1329, 776, 124, 964, 10088, 1087, 3676, 268, 382, 460, 407, 209, 104, 1107, 210, 111, 2078, 149, 5629, 6036, 103, 8513, 3892, 400, 299, 3071, 3617, 147, 717, 1090, 4079, 722, 104, 1087, 3676, 184, 138, 478, 324, 104, 120, 1689, 2080, 117, 111, 243, 767, 470, 172, 221, 848, 645, 106, 172, 111, 9013, 607, 6030, 1645, 1452, 637, 370, 173, 623, 135, 138, 732, 234, 490, 262, 108, 121, 295, 532, 2327, 110, 163, 108, 121, 243, 629, 2816, 962, 356, 15760, 1864, 2945, 27615, 107, 392, 508, 125, 204, 1064, 5824, 104, 1087, 3676, 119, 3271, 220, 6430, 364, 10902, 2945, 1482, 4284, 6054, 1282, 1082, 108, 30003, 294, 1080, 1773, 2144, 107, 392, 16385, 108, 7994, 2765, 7994, 6507, 16605, 19871, 569, 2137, 5074, 340, 8842, 11647, 26670, 107, 392, 6430, 364, 10902, 108, 176, 569, 108, 409, 7441, 674, 103, 2765, 364, 320, 1470, 16050, 10658, 10657, 3262, 646, 105, 177, 158, 392, 211, 1229, 1185, 269, 110, 815, 111, 114, 1087, 3676, 106, 789, 691, 269, 3712, 103, 170, 179, 375, 127, 210, 108, 232, 106, 110, 938, 375, 302, 694, 181, 1743, 241, 597, 424, 607, 155, 264, 128, 1895, 1917, 1147, 147, 3541, 129, 317, 559, 360, 131, 472, 138, 752, 578, 1087, 3676, 110, 791, 3928, 103, 145, 1709, 845, 1644, 686, 9191, 104, 749, 559, 108, 14650, 6095, 3801, 1238, 322, 442, 609, 252, 104, 317, 559, 360, 131, 112, 1427, 225, 133, 1158, 1471, 103, 1087, 3676, 133, 1242, 717, 985, 1542, 1008, 780, 178, 462, 118, 133, 1090, 898, 112, 919, 1009, 1087, 3676, 1064, 5824, 586, 3553, 155, 579, 1763, 105, 608, 264, 676, 2079, 627, 122, 245, 149, 4470, 208, 586, 254, 336, 190, 867, 148, 147, 11653, 181, 214, 2274, 291, 214, 149, 271, 273, 214, 1080, 10050, 103, 10878, 724, 1675, 1392, 104, 116, 111, 1127, 7504, 5017, 201, 519, 1087, 3676, 270, 437, 825, 138, 204, 242, 5331, 1847, 128, 108, 121, 118, 398, 224, 8280, 2831, 1510, 3922, 1056, 353, 359, 490, 2070, 163, 278, 2040, 880, 154, 281, 389, 173, 112, 679, 400, 377, 15339, 452, 502, 257, 832, 7910, 113, 116, 803, 502, 104, 833, 201, 110, 2137, 10551, 1087, 3676, 108, 1593, 3120, 894, 135, 1709, 845, 894, 225, 1644, 22899, 502, 906, 906, 110, 1392, 1093, 1317, 130, 118, 1617, 425, 652, 758, 343, 111, 137, 131, 132, 738, 1870, 2040, 880, 152, 898, 168, 490, 2140, 759, 397, 118, 2473, 428, 1471, 804, 116, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1653, 339, 1910, 1399, 935, 11391, 103, 339, 6732, 103, 924, 621, 146, 894, 135, 107, 1502, 1388, 108, 14650, 6095, 104, 110, 265, 131, 132, 607, 1418, 115, 122, 329, 124, 1933, 1 ]

050620_phanvankhai

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2005/06/050620_phanvankhai

Thủ tướng Việt Nam đến Hoa Kỳ

Thủ tướng Việt Nam, ông Phan Văn Khải, đã bắt đầu chuyến công du chính thức đến Hoa Kỳ, khởi đầu tại tiểu bang Washington.

Ông sẽ là lãnh tụ cao cấp nhất của Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ kể từ khi cuộc chiến chấm dứt cách đây 30 năm. Ông Khải được dự trù sẽ đến Washington vào thứ ba để gặp Tổng thống George W. Bush của Hoa kỳ. Hai ông sẽ thảo luận về mậu dịch, an ninh vùng, hợp tác quân sự và nhân quyền. Chuyến viếng thăm đánh dấu 10 năm ngày bình thường hoá liên hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Một giai đoạn mới Ông Khải, năm nay 77 tuổi, nói "Trong 10 năm qua, chúng tôi đã tiến xa trên đường tạo một nền tảng để thúc đẩy liên hệ đến một giai đoạn mới... liên hệ hữu nghị... một sự hợp tác toàn diện cho ổn định lâu dài mà cả hai bên đều có lợi". Kể từ khi đó, mậu dịch song phương đã tăng từ 1,5 tỷ đô la năm 2001 đến 7 tỷ năm 2004. Xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hoa Kỳ là cá, tôm, bàn ghế, và cà phê. "Hoa Kỳ là một bạn hàng quan trọng của Việt Nam", ông Khải tuyên bố trước khi lên đường. Ông Khải cũng được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để thúc đẩy điều đình với Hoa Kỳ về ước muốn gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO của Việt Nam. Ông Khải nói là việc Việt Nam tham gia WTO sẽ có lợi cho cả hai bên và sẽ "tạo cơ hội cho các công ty Hoa Kỳ dễ vào làm ăn ở Việt Nam hơn". Washington được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để tăng cường an ninh và hợp tác chống khủng bố ở trong vùng Đông Á, cũng như đưa ra những quan ngại về thành tích nhân quyền của Việt Nam, đặc biệt là về tự do tôn giáo. Nhưng di sản của chiến tranh vẫn còn ám ảnh hai quốc gia. Ông Khải cũng được dự trù sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld để thảo luận về liên hệ quân sự, tìm kiếm những binh sĩ Hoa Kỳ bị mất tích, và bồi thường cho nạn nhân của chất độc da cam. .................................................................... Trần Thắng, TP. HCMSư kiện ông Khải đi Mỹ được chuẩn bị khá kỹ về mặt dư luận, chính quyền thậm chí còn đổi tên cầu Nguyễn Văn Trỗi ở TP HCM lại tên cũ là cầu Công Lý! Điều đó chứng tỏ là các nhà lãnh đạo CS ở VN vẫn rất nhanh nhạy trong chuyện thay đổi đường lối của mình. Thái HânTheo tôi chuyến đi này của ông Khải sẽ chẳng đạt được mục đích gì cả. Nhân quyền ư? Tự do tôn giáo ư? Những thứ này sao quá xa vời đối với nhân dân sống ở trong nước. Trần Nhân, WestminsterLiên hệ đến việc Thủ tướng Phan văn Khải sang Mỹ tôi có ý kiến nhỏ như thế này: Khi hô hào tham gia biểu tình cần phải nhấn mạnh động lực chính là tinh thần yêu nước, không phải do thù hận giữa chế độ cũ và mới. Chính quyền cộng sản sẽ khai thác vấn đề thù hận để dành sự đồng tình của giới trẻ vô tư không hận thù. Cần phải tổ chức một cuộc tranh luận giữa ông Phan Văn Khải và người Việt hải ngoại dưới sự tham gia đông đảo đồng bào hải ngoại. Với sự tổ chức này nghĩa là đấu tranh với chính quyền CS một cách ôn hòa, nhưng có chiều sâu, đồng thời gỡ một thông điệp giá trị đến nhân dân và cán bộ trong nước. Minh Nam, Hà NộiĐối thoại một cách văn hoá trong tinh thần tôn trọng đối phương bao giờ cũng là cách tốt nhất để giải quyết mọi bất đồng. Ông Khải chấp nhận đối thoại là phải, nếu không thế rõ ràng là ông và đảng CS thiếu chính nghĩa. Cố nhiên đồng bào hải ngoại cũng nên tránh mọi quá khích để cơ hội hoà giải rất hiếm hoi này trở thành hiện thực. Dù gì, nếu ông Khải thay mặt đảng CS nhận một vài lỗi và hứa đa nguyên và tự do báo chí, tôi tin chắc kỷ nguyên mới sẽ bắt đầu. Lưu Vinh, TP. HCMTại sao các ngài cứ liên tục dòi hỏi tự do và nhân quyền, lại đòi Thủ tướng phải "điều trần" về vấn đề đó khi đến Mỹ. Nên nhớ rằng "Con cá chỉ tự do khi bơi dưới nước và con chim chỉ tự do khi bay trên trời". tại sao chúng ta không cùng nhau xây dựng, bảo vệ tự do và nhân quyền của người Việt Nam mà lại hùa theo người khác áp đặt một thứ tự do khác cho dân tộc mình. Liệu hàng triệu con người Việt Nam có được tự do và nhân quyền không khi mà áp đặt thứ tự do kiểu Mỹ ấy cho dân tộc Việt Nam. Dân đenÔng Khải nói "Chúng tôi cũng sẵn sàng trao đổi với phía Hoa Kỳ những vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo và dân tộc ...", nhưng người ta phải hiểu là ông sẽ lập đi,lập lại quan điểm riêng của nhà nước CS về nhân quyền và tôn giáo như tất cả những quan chức VN đã giao giảng trước đây mà thôi. Mà tại sao lại phải trao đổi với Hoa Kỳ, mà không trao đổi với đồng bào trong nước ? Vậy là dân VN chỉ còn hy vọng ở những diễn tiến toàn cầu sẽ tác động mạnh vào chế độ cai trị hiện nay để có cải tiến tốt cho đời sống tương lai đất nước VN. Dân Đen Tony, CanadaCàng phân tích chuyến đi của ông Khải tôi thấy càng lộ ra cái khó tiến thoái lưỡng nan cho ông. Nếu ông coi ông có tư cách đại diện chính phủ và đảng cộng sản VN thì chắc chắn ông sẽ không dám có những hứa hẹn cởi mở về dân chủ ở VN vì đó không là chủ trương của đảng và nhà nước. Còn nếu ông dùng tư cách cá nhân của ông mà đối chất thì có 2 tình huống xảy ra: 1-Ông sẽ có thái độ đẹp lòng đảng bằng cách phủ nhận hoàn toàn các cáo buộc về dân chủ và nhân quyền.Lúc đó hình ảnh của thủ tướng sẽ tầm thường thậm chí xấu đi trong lòng dân chúng nhất là người Việt hải ngoại. Như vậy dù có đạt được mục đích vào WTO thì cá nhân ông Khải sau đó cũng chìm vào quên lãng sau khi ông hưu trí. 2-Là ông dám khẳng định mình là đại diện hợp pháp của chính phủ VN và ĐCSVN, tuyên bố sẵn sàng có những động thái cởi mở hơn về dân chủ và nhân quyền. Lúc này chắc chắn nhân dân trong nước và nước ngoài đều vui mừng và coi ông như anh hùng dân tộc nhưng vị anh hùng này sau khi về nước có thể sẽ bị chỉ trích. Tôi hy vọng ông Khải thấy ra vấn đề mà dự phòng, vì cả hai trường hợp thì đều có lợi cho phe bảo thủ trong đảng mà đều có hại cho ông. Trương Việt, Hà NộiThủ tướng đến thăm Hoa Kỳ, điều đó chứng tỏ ông đã có ý muốn mở rộng quan hệ hơn đối với Hoa Kỳ, gác lại quá khứ. Càng chứng tỏ rằng chính quyền VN muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới. Ở cách VN nửa vòng trái đất, một số Việt kiều sinh sống ở Hoa Kỳ chắc chắn không thể hiểu hết nhứng gì đang diễn ra ở VN, hơn nữa lại tiếp xúc với nhiều dư luận "chống cộng", nên không thể có một cái nhìn khách quan. Tại sao 30 năm không thể khép lại một quá khứ, khi mà hiện tại và tương lai đang mở ra trước mắt mỗi người Việt chúng ta. Nếu vì đất nước VN mấy nghìn năm lịch sử văn hiến này, mỗi người Việt chúng ta cần phải khép lại quá khứ, và hơn bao giờ hết phải hiêu rõ bài học đoàn kết, bởi vì nước Việt Nam chỉ thực sự trường tồn khi nước Việt Nam đoàn kết và thống nhất. Vì vậy, tôi phản đối mọi cuộc biểu tình của Việt Kiều chống lại chuyến thăm của thủ tướng.

summarize: Ông sẽ là lãnh tụ cao cấp nhất của Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ kể từ khi cuộc chiến chấm dứt cách đây 30 năm. Ông Khải được dự trù sẽ đến Washington vào thứ ba để gặp Tổng thống George W. Bush của Hoa kỳ. Hai ông sẽ thảo luận về mậu dịch, an ninh vùng, hợp tác quân sự và nhân quyền. Chuyến viếng thăm đánh dấu 10 năm ngày bình thường hoá liên hệ ngoại giao giữa hai quốc gia. Một giai đoạn mới Ông Khải, năm nay 77 tuổi, nói "Trong 10 năm qua, chúng tôi đã tiến xa trên đường tạo một nền tảng để thúc đẩy liên hệ đến một giai đoạn mới... liên hệ hữu nghị... một sự hợp tác toàn diện cho ổn định lâu dài mà cả hai bên đều có lợi". Kể từ khi đó, mậu dịch song phương đã tăng từ 1,5 tỷ đô la năm 2001 đến 7 tỷ năm 2004. Xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hoa Kỳ là cá, tôm, bàn ghế, và cà phê. "Hoa Kỳ là một bạn hàng quan trọng của Việt Nam", ông Khải tuyên bố trước khi lên đường. Ông Khải cũng được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để thúc đẩy điều đình với Hoa Kỳ về ước muốn gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO của Việt Nam. Ông Khải nói là việc Việt Nam tham gia WTO sẽ có lợi cho cả hai bên và sẽ "tạo cơ hội cho các công ty Hoa Kỳ dễ vào làm ăn ở Việt Nam hơn". Washington được chờ đợi sẽ dùng chuyến công du này để tăng cường an ninh và hợp tác chống khủng bố ở trong vùng Đông Á, cũng như đưa ra những quan ngại về thành tích nhân quyền của Việt Nam, đặc biệt là về tự do tôn giáo. Nhưng di sản của chiến tranh vẫn còn ám ảnh hai quốc gia. Ông Khải cũng được dự trù sẽ gặp Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld để thảo luận về liên hệ quân sự, tìm kiếm những binh sĩ Hoa Kỳ bị mất tích, và bồi thường cho nạn nhân của chất độc da cam. .................................................................... Trần Thắng, TP. HCMSư kiện ông Khải đi Mỹ được chuẩn bị khá kỹ về mặt dư luận, chính quyền thậm chí còn đổi tên cầu Nguyễn Văn Trỗi ở TP HCM lại tên cũ là cầu Công Lý! Điều đó chứng tỏ là các nhà lãnh đạo CS ở VN vẫn rất nhanh nhạy trong chuyện thay đổi đường lối của mình. Thái HânTheo tôi chuyến đi này của ông Khải sẽ chẳng đạt được mục đích gì cả. Nhân quyền ư? Tự do tôn giáo ư? Những thứ này sao quá xa vời đối với nhân dân sống ở trong nước. Trần Nhân, WestminsterLiên hệ đến việc Thủ tướng Phan văn Khải sang Mỹ tôi có ý kiến nhỏ như thế này: Khi hô hào tham gia biểu tình cần phải nhấn mạnh động lực chính là tinh thần yêu nước, không phải do thù hận giữa chế độ cũ và mới. Chính quyền cộng sản sẽ khai thác vấn đề thù hận để dành sự đồng tình của giới trẻ vô tư không hận thù. Cần phải tổ chức một cuộc tranh luận giữa ông Phan Văn Khải và người Việt hải ngoại dưới sự tham gia đông đảo đồng bào hải ngoại. Với sự tổ chức này nghĩa là đấu tranh với chính quyền CS một cách ôn hòa, nhưng có chiều sâu, đồng thời gỡ một thông điệp giá trị đến nhân dân và cán bộ trong nước. Minh Nam, Hà NộiĐối thoại một cách văn hoá trong tinh thần tôn trọng đối phương bao giờ cũng là cách tốt nhất để giải quyết mọi bất đồng. Ông Khải chấp nhận đối thoại là phải, nếu không thế rõ ràng là ông và đảng CS thiếu chính nghĩa. Cố nhiên đồng bào hải ngoại cũng nên tránh mọi quá khích để cơ hội hoà giải rất hiếm hoi này trở thành hiện thực. Dù gì, nếu ông Khải thay mặt đảng CS nhận một vài lỗi và hứa đa nguyên và tự do báo chí, tôi tin chắc kỷ nguyên mới sẽ bắt đầu. Lưu Vinh, TP. HCMTại sao các ngài cứ liên tục dòi hỏi tự do và nhân quyền, lại đòi Thủ tướng phải "điều trần" về vấn đề đó khi đến Mỹ. Nên nhớ rằng "Con cá chỉ tự do khi bơi dưới nước và con chim chỉ tự do khi bay trên trời". tại sao chúng ta không cùng nhau xây dựng, bảo vệ tự do và nhân quyền của người Việt Nam mà lại hùa theo người khác áp đặt một thứ tự do khác cho dân tộc mình. Liệu hàng triệu con người Việt Nam có được tự do và nhân quyền không khi mà áp đặt thứ tự do kiểu Mỹ ấy cho dân tộc Việt Nam. Dân đenÔng Khải nói "Chúng tôi cũng sẵn sàng trao đổi với phía Hoa Kỳ những vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo và dân tộc ...", nhưng người ta phải hiểu là ông sẽ lập đi,lập lại quan điểm riêng của nhà nước CS về nhân quyền và tôn giáo như tất cả những quan chức VN đã giao giảng trước đây mà thôi. Mà tại sao lại phải trao đổi với Hoa Kỳ, mà không trao đổi với đồng bào trong nước ? Vậy là dân VN chỉ còn hy vọng ở những diễn tiến toàn cầu sẽ tác động mạnh vào chế độ cai trị hiện nay để có cải tiến tốt cho đời sống tương lai đất nước VN. Dân Đen Tony, CanadaCàng phân tích chuyến đi của ông Khải tôi thấy càng lộ ra cái khó tiến thoái lưỡng nan cho ông. Nếu ông coi ông có tư cách đại diện chính phủ và đảng cộng sản VN thì chắc chắn ông sẽ không dám có những hứa hẹn cởi mở về dân chủ ở VN vì đó không là chủ trương của đảng và nhà nước. Còn nếu ông dùng tư cách cá nhân của ông mà đối chất thì có 2 tình huống xảy ra: 1-Ông sẽ có thái độ đẹp lòng đảng bằng cách phủ nhận hoàn toàn các cáo buộc về dân chủ và nhân quyền.Lúc đó hình ảnh của thủ tướng sẽ tầm thường thậm chí xấu đi trong lòng dân chúng nhất là người Việt hải ngoại. Như vậy dù có đạt được mục đích vào WTO thì cá nhân ông Khải sau đó cũng chìm vào quên lãng sau khi ông hưu trí. 2-Là ông dám khẳng định mình là đại diện hợp pháp của chính phủ VN và ĐCSVN, tuyên bố sẵn sàng có những động thái cởi mở hơn về dân chủ và nhân quyền. Lúc này chắc chắn nhân dân trong nước và nước ngoài đều vui mừng và coi ông như anh hùng dân tộc nhưng vị anh hùng này sau khi về nước có thể sẽ bị chỉ trích. Tôi hy vọng ông Khải thấy ra vấn đề mà dự phòng, vì cả hai trường hợp thì đều có lợi cho phe bảo thủ trong đảng mà đều có hại cho ông. Trương Việt, Hà NộiThủ tướng đến thăm Hoa Kỳ, điều đó chứng tỏ ông đã có ý muốn mở rộng quan hệ hơn đối với Hoa Kỳ, gác lại quá khứ. Càng chứng tỏ rằng chính quyền VN muốn làm bạn với tất cả các nước trên thế giới. Ở cách VN nửa vòng trái đất, một số Việt kiều sinh sống ở Hoa Kỳ chắc chắn không thể hiểu hết nhứng gì đang diễn ra ở VN, hơn nữa lại tiếp xúc với nhiều dư luận "chống cộng", nên không thể có một cái nhìn khách quan. Tại sao 30 năm không thể khép lại một quá khứ, khi mà hiện tại và tương lai đang mở ra trước mắt mỗi người Việt chúng ta. Nếu vì đất nước VN mấy nghìn năm lịch sử văn hiến này, mỗi người Việt chúng ta cần phải khép lại quá khứ, và hơn bao giờ hết phải hiêu rõ bài học đoàn kết, bởi vì nước Việt Nam chỉ thực sự trường tồn khi nước Việt Nam đoàn kết và thống nhất. Vì vậy, tôi phản đối mọi cuộc biểu tình của Việt Kiều chống lại chuyến thăm của thủ tướng.

[ 108, 287, 285, 161, 208, 134, 106, 261, 1233, 291, 1553, 941, 104, 243, 132, 792, 582, 254, 336, 1899, 563, 129, 460, 1076, 3818, 3843, 173, 248, 1100, 1538, 208, 2771, 363, 1416, 3556, 134, 792, 1365, 138, 1157, 459, 570, 1213, 1622, 1048, 2217, 6659, 1394, 104, 254, 7753, 891, 118, 134, 843, 967, 466, 7253, 4399, 305, 672, 501, 103, 1381, 274, 252, 698, 105, 157, 4975, 960, 6565, 6465, 582, 403, 2917, 826, 147, 191, 342, 1589, 1270, 316, 732, 470, 384, 1529, 196, 951, 1939, 885, 1008, 780, 1066, 208, 8508, 147, 275, 7136, 3736, 123, 189, 1683, 826, 147, 1244, 174, 141, 115, 1765, 797, 159, 1625, 394, 172, 2565, 1929, 570, 822, 2991, 316, 732, 792, 172, 1008, 780, 1066, 599, 316, 732, 3338, 411, 599, 172, 698, 1381, 274, 258, 1359, 114, 3063, 190, 727, 677, 145, 186, 196, 367, 1821, 107, 2066, 340, 1313, 5736, 563, 129, 397, 7253, 414, 1455, 412, 115, 321, 563, 5315, 653, 709, 1193, 147, 5267, 792, 1489, 653, 147, 6479, 19423, 3032, 122, 104, 243, 132, 586, 254, 336, 106, 499, 103, 15687, 746, 5700, 103, 105, 1826, 15030, 6339, 336, 106, 172, 230, 201, 146, 308, 104, 243, 9242, 118, 2771, 480, 1493, 965, 129, 227, 13045, 208, 2771, 127, 363, 3897, 3840, 134, 467, 2023, 135, 744, 126, 570, 822, 2991, 999, 539, 405, 254, 336, 466, 3498, 1190, 165, 1324, 3969, 18262, 8763, 3522, 1888, 4216, 2482, 104, 243, 629, 208, 2771, 123, 106, 358, 243, 132, 268, 165, 2482, 134, 107, 2066, 114, 186, 196, 367, 105, 134, 189, 7288, 225, 567, 114, 109, 135, 457, 254, 336, 3317, 138, 140, 446, 449, 243, 132, 7384, 1365, 363, 3897, 3840, 134, 467, 2023, 135, 744, 126, 570, 321, 3444, 305, 672, 105, 1381, 274, 1664, 757, 1493, 449, 113, 501, 510, 2310, 127, 128, 251, 124, 479, 146, 755, 466, 164, 566, 157, 851, 104, 243, 578, 1597, 1502, 106, 466, 1180, 180, 666, 2485, 311, 791, 262, 104, 1076, 250, 1125, 177, 1948, 349, 196, 951, 1939, 208, 2771, 127, 363, 1416, 3556, 134, 1213, 949, 1308, 716, 438, 1477, 8017, 570, 843, 967, 466, 316, 732, 252, 698, 103, 370, 3554, 479, 1043, 621, 254, 336, 133, 2126, 5089, 105, 6964, 1589, 114, 627, 157, 104, 2344, 1484, 1285, 10345, 1804, 112, 2562, 2562, 2562, 2562, 2263, 8194, 103, 2246, 1618, 2972, 3448, 591, 118, 2771, 184, 200, 117, 862, 133, 896, 888, 125, 447, 1136, 2517, 122, 168, 1042, 356, 177, 345, 465, 352, 362, 551, 2294, 13158, 108, 121, 1368, 1618, 153, 465, 1363, 106, 352, 487, 1087, 794, 747, 150, 463, 776, 106, 109, 152, 261, 247, 1256, 108, 121, 312, 244, 215, 838, 2171, 113, 443, 346, 345, 361, 1195, 104, 900, 579, 13998, 2740, 141, 803, 184, 126, 104, 118, 2771, 134, 718, 269, 764, 117, 592, 1055, 218, 1679, 857, 168, 4379, 1844, 180, 666, 309, 4379, 564, 259, 126, 350, 310, 797, 2779, 195, 119, 157, 137, 307, 108, 121, 113, 1018, 2263, 8470, 5374, 8376, 300, 155, 156, 596, 477, 1547, 355, 2771, 586, 200, 141, 107, 108, 232, 357, 750, 128, 175, 4418, 707, 1788, 1406, 268, 165, 284, 205, 260, 139, 1445, 417, 192, 265, 122, 106, 777, 860, 436, 1013, 110, 139, 180, 1056, 2609, 415, 353, 359, 1363, 105, 1926, 448, 168, 490, 262, 134, 550, 1569, 255, 220, 1056, 2609, 130, 1031, 144, 210, 205, 104, 249, 603, 616, 276, 110, 2609, 5759, 2481, 139, 420, 229, 116, 204, 250, 410, 415, 118, 1547, 551, 2771, 105, 111, 131, 767, 470, 768, 144, 268, 165, 823, 541, 210, 1347, 767, 4778, 1224, 176, 144, 420, 229, 126, 404, 106, 585, 250, 119, 122, 168, 1256, 116, 173, 2331, 3711, 170, 107, 1337, 7663, 210, 221, 5651, 116, 206, 1641, 314, 245, 155, 157, 137, 105, 1101, 317, 113, 1018, 700, 578, 337, 1113, 15350, 176, 909, 116, 173, 355, 1270, 113, 777, 860, 666, 308, 195, 412, 374, 339, 127, 106, 173, 514, 202, 130, 272, 302, 389, 295, 2931, 208, 2771, 577, 238, 195, 909, 106, 139, 103, 323, 110, 175, 450, 921, 106, 118, 105, 283, 1256, 815, 122, 4631, 3721, 445, 210, 1347, 767, 470, 127, 237, 989, 389, 310, 1432, 130, 225, 213, 1718, 272, 215, 2012, 4459, 126, 319, 164, 199, 223, 112, 1612, 2043, 323, 118, 2771, 346, 447, 283, 1256, 238, 116, 696, 1145, 105, 1723, 635, 503, 105, 222, 180, 188, 2477, 141, 193, 751, 688, 503, 239, 134, 290, 2656, 2299, 2191, 103, 2246, 1618, 3165, 350, 109, 2269, 532, 316, 437, 1760, 176, 419, 222, 180, 105, 157, 1585, 153, 808, 596, 477, 139, 189, 5691, 2323, 207, 125, 255, 220, 150, 129, 155, 1091, 2701, 1057, 160, 5644, 499, 163, 222, 180, 129, 3565, 768, 142, 105, 219, 2794, 163, 222, 180, 129, 502, 159, 1467, 340, 149, 350, 174, 169, 110, 264, 527, 556, 5379, 327, 647, 222, 180, 105, 157, 168, 104, 111, 131, 132, 145, 153, 10614, 181, 111, 211, 516, 632, 116, 259, 222, 180, 211, 114, 137, 796, 900, 2593, 201, 617, 219, 111, 131, 132, 107, 117, 222, 180, 105, 157, 168, 110, 129, 145, 516, 632, 259, 222, 180, 1138, 200, 728, 114, 137, 796, 131, 629, 651, 1532, 2774, 2771, 123, 1007, 141, 127, 3682, 1161, 992, 1544, 405, 505, 254, 336, 479, 1067, 846, 137, 1629, 157, 6578, 666, 309, 105, 137, 1805, 1804, 646, 170, 111, 169, 139, 524, 106, 118, 134, 385, 2251, 11348, 153, 146, 318, 734, 104, 152, 142, 1256, 125, 157, 168, 105, 666, 309, 128, 525, 186, 120, 146, 229, 312, 115, 384, 2087, 226, 248, 145, 1164, 2264, 149, 350, 153, 139, 992, 345, 119, 254, 1433, 145, 110, 992, 345, 119, 210, 1347, 113, 142, 108, 347, 1509, 106, 137, 312, 163, 177, 861, 584, 108, 121, 120, 407, 472, 258, 352, 134, 274, 192, 417, 138, 353, 359, 1840, 245, 199, 275, 130, 107, 655, 472, 514, 114, 723, 307, 489, 1032, 282, 142, 1878, 651, 6095, 11937, 1797, 2179, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 596, 1341, 243, 578, 118, 1547, 551, 8508, 115, 1300, 811, 2023, 135, 744, 122, 1522, 792, 254, 1433, 3970, 811, 149, 4002, 842, 4897, 1 ]

vert-earth-45740566

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-45740566

Cần làm gì để cá voi chịu giao phối nhiều hơn

Tổng số cá voi đầu bò trên toàn thế giới hiện chỉ còn 450 cá thể, và tình thế của chúng ngày càng xấu đi.

Sau năm 2017 đầy thảm họa, là năm có 17 cá thể cá voi đầu bò chết được ghi nhận, người ta không tìm thấy một cá voi con nào được sinh ra sau thời gian đó. Khi khủng long lang thang ở Nam Cực Nếu bạn biết trước khi nào mình sẽ lìa đời 'Mầm sống' to nhất và nhỏ nhất thế giới Tình trạng không sinh sản của cá voi đã khiến các nhà khoa học nghiên cứu loài động vật khổng lồ này lo lắng. Liệu ta có thể làm gì để khuyến khích cá voi đầu bò tiếp tục sinh sản? Đó là câu hỏi thích hợp dành cho Moira Brown từ Trung tâm Anderson Cabot về Sinh vật Biển thuộc New England Aquarium. Hai cá thể cá voi cái chết năm ngoái khi đang trong độ tuổi sinh sản tốt nhất, bà nói. Cái chết khiến số lượng cá voi đầu bò cái còn tồn tại ở Bắc Đại Tây Dương chỉ còn khoảng 100 cá thể. "Tương lai của loài này đang dựa vào chúng - 100 cá thể cá cái trong độ tuổi trưởng thành không phải là nhiều và con số đó có thể giảm đi rất nhanh," Brown cho biết. Lấy ví dụ từ loài cá heo cá heo chuột Vaquita hiện đang trong tình trạng bị đe doạ khẩn cấp - một loài có 600 cá thể hồi 20 năm về trước. Giờ đây, con số chỉ còn lại 30. Từ lâu các loài động vật biển có vú nổi tiếng với số lượng là chỉ còn lại với số lượng vô cùng ít ỏi và rất dễ bị tổn thương. Đó là lý do một số nhà khoa học đã ước tính cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương sẽ tuyệt chủng chỉ trong chừng 23 năm tới, trừ khi số phận chúng gặp nhiều chuyện may mắn hơn. Người ta thấy cá heo đầu bò Đại Tây Dương ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Floria và Georgia, và ở Vịnh St Lawrence ở Canada Cá voi thường sinh nở trong vùng nước ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Florida và Georgia, tuy nhiên, chúng lại kiếm ăn ở nơi khác. Con người trông sẽ thế nào sau 1 triệu năm nữa? Khi huyền thoại hóa ra là sự thật Thoát chết sau khi bị nuốt chửng Khu vực kiếm ăn của chúng thay đổi theo thời gian, ví dụ như năm ngoái, người ta thấy số lượng cá voi nhiều hơn dự tính tại Vịnh St Lawrence của Canada. Có một số tường thuật nói về tình trạng cá voi đầu bò bị mắc kẹt trong lưới đánh cá ở vùng này và một số con do vậy mà chết. Nhưng cho dù cá voi không bị kẹt vào lưới cá và chết thì lưới đánh cá vẫn gây ra tác động đáng kể đến khả năng sinh sản của chúng. Dù vài đoạn lưới đánh cá trông chẳng có vẻ ảnh hưởng gì nhiều, nhưng chúng lại là vật liệu nặng và khó chịu đáng kinh ngạc. Khi quấn quanh cơ thể cá voi, lưới sẽ cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và tăng lực cản khi cá bơi. Gần đây, những người cứu hộ cá voi đã cố gắng gỡ lưới cho một cá voi đầu bò cái ở Bắc Đại Tây Dương có tên Kleenex, và cá thể này đã được gỡ lưới trong ít nhất 4 năm. Dù một đoạn lưới đánh cá trông có vẻ chẳng ảnh hưởng gì nhiều, thì thực ra chúng là những chất liệu nặng, khó chịu và gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển của sinh vật biển Michael Moore từ Học viện Hải dương học Woods Hole (WHOI) đã nghiên cứu ảnh hưởng lâu dài của những tác động trên. "Với một cá voi đầu bò cái, nó sẽ từ bỏ điều gì khi bản thân cạn kiệt năng lượng? Câu trả lời là nó sẽ không mang thai nữa," ông giải thích. Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Tại sao sinh vật biển ăn đồ nhựa đến chết? Khi chuồn chuồn săn ếch và nhện ăn chuột Morore và các nhà khoa học nghiên cứu cá voi khác cùng đồng tình với nhau rằng sự hỗ trợ quan trọng nhất mà chúng ta có thể giúp giống loài này là giảm tình trạng mắc kẹt lưới cá, tránh xa khỏi đường đi của chúng, và hy vọng chúng sẽ có đủ năng lượng để sinh sản. Chính phủ Canada gần đây vừa đưa ra những quy định mới về vấn đề này, trong đó có việc quy định thời gian bắt đầu và kết thúc mùa đánh bắt cua tuyết năm nay sẽ sớm hơn thông lệ. Lưới dùng để đánh bắt cua tuyết thường được cột vào dây nối chúng với phao nổi trên mặt nước. Tất nhiên điều này sẽ tạo ra một bức tường dây dài bên dưới mặt nước khiến cá voi có thể mắc kẹt vào. Có một ý tưởng được đưa ra, đó là ta có thể sử dụng các loại dây có thể tự đứt khi có một lực nhất định nào đó tác động lên dây, Phil Hamilton cũng từ Trung tâm Anderson Cabot thuộc New England Aquarium giải thích. "Cơ bản là họ chỉ cần cắt [sợi dây] và lồng chúng vào vỏ bọc có thể đứt khi có áp lực 1.700lbs tác động", ông giải thích. "Vỏ bọc dây chỉ như tờ đô-la." Giảm tình trạng ô nhiễm đại dương, cùng với việc tránh mắc kẹt lưới có thể là câu trả lời giúp tăng cường khả năng sinh sản cho cá voi Đại Tây Dương Một nghiên cứu do đồng nghiệp của Hamilton thực hiện ước tính rằng quy định này có thể giảm thiểu tình trạng mắc kẹt lưới gây nguy hiểm cho cá voi có thể giảm tới 72%. Một khả năng khác là sử dụng lưới cá có thể nổi lên mặt nước mà không cần phải kéo bằng dây - WHOI và Trung tâm Anderson Cabot đang nghiên cứu cùng thực hiện ý tưởng này. Nhưng còn điều gì khác nữa mà con người có thể can thiệp để khuyến khích và kích thích loài cá voi này sinh sản? Câu trả lời, theo Moore, Hamilton và Brown là "không" - rất rõ ràng. Đây là loài động vật có vú đại dương khổng lồ, với sự đa dạng quá lớn. Không có phương pháp cụ thể và hữu ích nào mà ta có thể can thiệp giúp chúng. Chúng cũng là loài ăn rất nhiều vì vậy những phương pháp như tăng cường nguồn thực phẩm theo các nhân tạo cho chúng cũng có thể phải trả giá đắt. Có lẽ phương pháp rẻ hơn là mua lại những công ty đánh cá và gỡ bỏ lưới trong khu vực mà cá voi tụ tập, Moore đề nghị. Hamilton lại có ý tưởng khác. Ông chỉ ra rằng cá voi thường bị căng thẳng vì tiếng ồn quá mức trong đại dương - phần lớn là vì các công trình công nghiệp và tàu bè qua lại. Nếu chúng ta có thể giảm mức tiếng ồn, điều này có thể dẫn đến tác động tích cực đến xu hướng sinh sản của chúng, mặc dù điều này vẫn còn chưa chắc chắn. Nhưng vẫn còn hy vọng cho cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương. Trong thực tế, số lượng cá thể loài này từng thấp hơn ngày nay và đã có tăng lên, Brown cho biết. Hồi 1990, người ta chỉ biết có 270 cá thể. Con số này tăng lên trong 20 năm tiếp theo - và ngay cả trong những thời kỳ khốn khó khi số lượng sinh sản rất thấp. Trong năm 2000, người ta chỉ thấy có một cá con ra đời. "Nhưng một năm kế tiếp chúng ta có 31 con con," Brown nói, cho thấy loài này có thể khó đoán tới mức nào. Và Hamilton nói vẫn còn có cơ hội ngoài kia có thể có một hai chú cá voi con ra đời trong vài tháng qua, có lẽ ở những vùng sinh sản bất thường, và chỉ là ta không thấy chúng thôi. "Cá nhân tôi vẫn giữ hy vọng là sẽ có một hoặc hai cá voi con được tìm thấy trong mùa xuân và mùa hè," ông nói. Theo lịch sử số lượng cá thể luôn biến động của loài này, có rất nhiều lý do để ta tin rằng những phương pháp hữu ích mà ta thực hiện ngày nay có thể sẽ đem lại hiệu ứng như mong đợi," Brown nhận định. "Số lượng loài này từng tăng trưởng trở lại trước đó," bà cho hay. "Vì vậy không ai từ bỏ hy vọng." Ảnh trong bài của Wildest Animal/Getty Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.

summarize: Sau năm 2017 đầy thảm họa, là năm có 17 cá thể cá voi đầu bò chết được ghi nhận, người ta không tìm thấy một cá voi con nào được sinh ra sau thời gian đó. Khi khủng long lang thang ở Nam Cực Nếu bạn biết trước khi nào mình sẽ lìa đời 'Mầm sống' to nhất và nhỏ nhất thế giới Tình trạng không sinh sản của cá voi đã khiến các nhà khoa học nghiên cứu loài động vật khổng lồ này lo lắng. Liệu ta có thể làm gì để khuyến khích cá voi đầu bò tiếp tục sinh sản? Đó là câu hỏi thích hợp dành cho Moira Brown từ Trung tâm Anderson Cabot về Sinh vật Biển thuộc New England Aquarium. Hai cá thể cá voi cái chết năm ngoái khi đang trong độ tuổi sinh sản tốt nhất, bà nói. Cái chết khiến số lượng cá voi đầu bò cái còn tồn tại ở Bắc Đại Tây Dương chỉ còn khoảng 100 cá thể. "Tương lai của loài này đang dựa vào chúng - 100 cá thể cá cái trong độ tuổi trưởng thành không phải là nhiều và con số đó có thể giảm đi rất nhanh," Brown cho biết. Lấy ví dụ từ loài cá heo cá heo chuột Vaquita hiện đang trong tình trạng bị đe doạ khẩn cấp - một loài có 600 cá thể hồi 20 năm về trước. Giờ đây, con số chỉ còn lại 30. Từ lâu các loài động vật biển có vú nổi tiếng với số lượng là chỉ còn lại với số lượng vô cùng ít ỏi và rất dễ bị tổn thương. Đó là lý do một số nhà khoa học đã ước tính cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương sẽ tuyệt chủng chỉ trong chừng 23 năm tới, trừ khi số phận chúng gặp nhiều chuyện may mắn hơn. Người ta thấy cá heo đầu bò Đại Tây Dương ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Floria và Georgia, và ở Vịnh St Lawrence ở Canada Cá voi thường sinh nở trong vùng nước ở bờ biển đông nam Hoa Kỳ, gần Florida và Georgia, tuy nhiên, chúng lại kiếm ăn ở nơi khác. Con người trông sẽ thế nào sau 1 triệu năm nữa? Khi huyền thoại hóa ra là sự thật Thoát chết sau khi bị nuốt chửng Khu vực kiếm ăn của chúng thay đổi theo thời gian, ví dụ như năm ngoái, người ta thấy số lượng cá voi nhiều hơn dự tính tại Vịnh St Lawrence của Canada. Có một số tường thuật nói về tình trạng cá voi đầu bò bị mắc kẹt trong lưới đánh cá ở vùng này và một số con do vậy mà chết. Nhưng cho dù cá voi không bị kẹt vào lưới cá và chết thì lưới đánh cá vẫn gây ra tác động đáng kể đến khả năng sinh sản của chúng. Dù vài đoạn lưới đánh cá trông chẳng có vẻ ảnh hưởng gì nhiều, nhưng chúng lại là vật liệu nặng và khó chịu đáng kinh ngạc. Khi quấn quanh cơ thể cá voi, lưới sẽ cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và tăng lực cản khi cá bơi. Gần đây, những người cứu hộ cá voi đã cố gắng gỡ lưới cho một cá voi đầu bò cái ở Bắc Đại Tây Dương có tên Kleenex, và cá thể này đã được gỡ lưới trong ít nhất 4 năm. Dù một đoạn lưới đánh cá trông có vẻ chẳng ảnh hưởng gì nhiều, thì thực ra chúng là những chất liệu nặng, khó chịu và gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng di chuyển của sinh vật biển Michael Moore từ Học viện Hải dương học Woods Hole (WHOI) đã nghiên cứu ảnh hưởng lâu dài của những tác động trên. "Với một cá voi đầu bò cái, nó sẽ từ bỏ điều gì khi bản thân cạn kiệt năng lượng? Câu trả lời là nó sẽ không mang thai nữa," ông giải thích. Lịch sử nhân loại dưới tán cây bồ đề Tại sao sinh vật biển ăn đồ nhựa đến chết? Khi chuồn chuồn săn ếch và nhện ăn chuột Morore và các nhà khoa học nghiên cứu cá voi khác cùng đồng tình với nhau rằng sự hỗ trợ quan trọng nhất mà chúng ta có thể giúp giống loài này là giảm tình trạng mắc kẹt lưới cá, tránh xa khỏi đường đi của chúng, và hy vọng chúng sẽ có đủ năng lượng để sinh sản. Chính phủ Canada gần đây vừa đưa ra những quy định mới về vấn đề này, trong đó có việc quy định thời gian bắt đầu và kết thúc mùa đánh bắt cua tuyết năm nay sẽ sớm hơn thông lệ. Lưới dùng để đánh bắt cua tuyết thường được cột vào dây nối chúng với phao nổi trên mặt nước. Tất nhiên điều này sẽ tạo ra một bức tường dây dài bên dưới mặt nước khiến cá voi có thể mắc kẹt vào. Có một ý tưởng được đưa ra, đó là ta có thể sử dụng các loại dây có thể tự đứt khi có một lực nhất định nào đó tác động lên dây, Phil Hamilton cũng từ Trung tâm Anderson Cabot thuộc New England Aquarium giải thích. "Cơ bản là họ chỉ cần cắt [sợi dây] và lồng chúng vào vỏ bọc có thể đứt khi có áp lực 1.700lbs tác động", ông giải thích. "Vỏ bọc dây chỉ như tờ đô-la." Giảm tình trạng ô nhiễm đại dương, cùng với việc tránh mắc kẹt lưới có thể là câu trả lời giúp tăng cường khả năng sinh sản cho cá voi Đại Tây Dương Một nghiên cứu do đồng nghiệp của Hamilton thực hiện ước tính rằng quy định này có thể giảm thiểu tình trạng mắc kẹt lưới gây nguy hiểm cho cá voi có thể giảm tới 72%. Một khả năng khác là sử dụng lưới cá có thể nổi lên mặt nước mà không cần phải kéo bằng dây - WHOI và Trung tâm Anderson Cabot đang nghiên cứu cùng thực hiện ý tưởng này. Nhưng còn điều gì khác nữa mà con người có thể can thiệp để khuyến khích và kích thích loài cá voi này sinh sản? Câu trả lời, theo Moore, Hamilton và Brown là "không" - rất rõ ràng. Đây là loài động vật có vú đại dương khổng lồ, với sự đa dạng quá lớn. Không có phương pháp cụ thể và hữu ích nào mà ta có thể can thiệp giúp chúng. Chúng cũng là loài ăn rất nhiều vì vậy những phương pháp như tăng cường nguồn thực phẩm theo các nhân tạo cho chúng cũng có thể phải trả giá đắt. Có lẽ phương pháp rẻ hơn là mua lại những công ty đánh cá và gỡ bỏ lưới trong khu vực mà cá voi tụ tập, Moore đề nghị. Hamilton lại có ý tưởng khác. Ông chỉ ra rằng cá voi thường bị căng thẳng vì tiếng ồn quá mức trong đại dương - phần lớn là vì các công trình công nghiệp và tàu bè qua lại. Nếu chúng ta có thể giảm mức tiếng ồn, điều này có thể dẫn đến tác động tích cực đến xu hướng sinh sản của chúng, mặc dù điều này vẫn còn chưa chắc chắn. Nhưng vẫn còn hy vọng cho cá voi đầu bò ở Bắc Đại Tây Dương. Trong thực tế, số lượng cá thể loài này từng thấp hơn ngày nay và đã có tăng lên, Brown cho biết. Hồi 1990, người ta chỉ biết có 270 cá thể. Con số này tăng lên trong 20 năm tiếp theo - và ngay cả trong những thời kỳ khốn khó khi số lượng sinh sản rất thấp. Trong năm 2000, người ta chỉ thấy có một cá con ra đời. "Nhưng một năm kế tiếp chúng ta có 31 con con," Brown nói, cho thấy loài này có thể khó đoán tới mức nào. Và Hamilton nói vẫn còn có cơ hội ngoài kia có thể có một hai chú cá voi con ra đời trong vài tháng qua, có lẽ ở những vùng sinh sản bất thường, và chỉ là ta không thấy chúng thôi. "Cá nhân tôi vẫn giữ hy vọng là sẽ có một hoặc hai cá voi con được tìm thấy trong mùa xuân và mùa hè," ông nói. Theo lịch sử số lượng cá thể luôn biến động của loài này, có rất nhiều lý do để ta tin rằng những phương pháp hữu ích mà ta thực hiện ngày nay có thể sẽ đem lại hiệu ứng như mong đợi," Brown nhận định. "Số lượng loài này từng tăng trưởng trở lại trước đó," bà cho hay. "Vì vậy không ai từ bỏ hy vọng." Ảnh trong bài của Wildest Animal/Getty Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.

[ 108, 287, 285, 161, 759, 147, 2882, 858, 1506, 11846, 106, 147, 107, 1980, 499, 136, 499, 3027, 178, 2835, 654, 117, 848, 238, 103, 111, 169, 110, 370, 203, 116, 499, 3027, 219, 224, 117, 296, 124, 187, 221, 390, 837, 707, 757, 4284, 3048, 2173, 108, 121, 132, 4165, 631, 230, 217, 226, 129, 224, 267, 134, 10106, 723, 7393, 3834, 307, 257, 1082, 202, 105, 750, 202, 175, 249, 1982, 612, 110, 296, 262, 104, 499, 3027, 115, 521, 109, 152, 889, 214, 568, 402, 1310, 192, 731, 1033, 515, 1892, 126, 650, 7627, 2593, 169, 107, 136, 140, 218, 130, 1611, 231, 1432, 499, 3027, 178, 2835, 270, 437, 296, 262, 347, 902, 106, 476, 419, 581, 279, 1031, 114, 4441, 176, 1761, 3375, 148, 151, 315, 11608, 24216, 125, 1977, 731, 784, 624, 1080, 9832, 23014, 7374, 431, 320, 112, 891, 499, 136, 499, 3027, 292, 654, 147, 2042, 129, 167, 113, 359, 722, 296, 262, 514, 1498, 263, 454, 1814, 654, 521, 166, 423, 499, 3027, 178, 2835, 292, 177, 1025, 149, 108, 121, 360, 440, 658, 1044, 163, 177, 545, 1460, 499, 136, 112, 189, 13365, 1032, 104, 1310, 126, 167, 1105, 138, 174, 233, 1460, 499, 136, 499, 292, 113, 359, 722, 395, 164, 110, 139, 106, 158, 105, 219, 166, 150, 107, 136, 558, 184, 215, 838, 519, 3375, 114, 1401, 6337, 364, 1380, 1094, 148, 1310, 499, 4059, 499, 4059, 3363, 7644, 8527, 2181, 199, 167, 113, 205, 612, 133, 1011, 3783, 1900, 373, 233, 116, 1310, 107, 3824, 499, 136, 496, 1088, 147, 125, 1735, 3060, 1009, 219, 166, 163, 177, 153, 1100, 112, 1069, 727, 109, 1310, 192, 731, 657, 107, 5646, 738, 354, 119, 166, 423, 106, 163, 177, 153, 119, 166, 423, 616, 264, 500, 108, 5397, 105, 215, 790, 133, 1858, 3203, 902, 106, 241, 180, 116, 166, 152, 889, 214, 115, 1126, 334, 499, 3027, 178, 2835, 108, 121, 360, 440, 658, 1044, 134, 1464, 1519, 163, 113, 1748, 2664, 147, 3490, 1419, 129, 166, 1392, 174, 683, 158, 443, 1436, 2403, 827, 606, 169, 203, 499, 4059, 178, 2835, 440, 658, 1044, 108, 121, 1777, 657, 823, 828, 254, 1433, 386, 7336, 19954, 105, 8706, 105, 108, 121, 2652, 2990, 12053, 108, 121, 1797, 3807, 3027, 369, 296, 108, 231, 121, 113, 501, 142, 108, 121, 1777, 657, 823, 828, 254, 1433, 386, 3372, 105, 8706, 1169, 572, 174, 153, 986, 446, 108, 121, 328, 911, 1528, 111, 1407, 134, 175, 224, 187, 876, 617, 147, 5732, 707, 3662, 909, 471, 124, 106, 144, 610, 12112, 332, 654, 187, 129, 133, 5128, 11099, 2302, 442, 986, 446, 104, 174, 346, 345, 181, 221, 3445, 1380, 1094, 128, 147, 1944, 111, 169, 203, 166, 423, 499, 3027, 158, 183, 382, 334, 149, 2652, 2990, 12053, 104, 6333, 615, 116, 166, 1289, 887, 123, 125, 205, 612, 499, 3027, 178, 2835, 133, 1537, 2613, 113, 2145, 403, 499, 108, 121, 501, 126, 105, 116, 166, 219, 180, 530, 145, 3050, 311, 114, 428, 499, 3027, 110, 133, 2613, 138, 2145, 499, 105, 654, 143, 2145, 403, 499, 244, 383, 124, 274, 192, 549, 546, 155, 555, 344, 296, 262, 104, 3051, 1612, 696, 780, 2145, 403, 499, 1407, 718, 269, 107, 895, 349, 580, 218, 158, 103, 170, 174, 153, 106, 731, 588, 1257, 105, 455, 668, 549, 236, 13010, 707, 8867, 1017, 225, 136, 499, 12749, 2145, 134, 1439, 319, 849, 308, 155, 555, 344, 791, 589, 105, 321, 265, 1439, 129, 499, 3565, 112, 2480, 1009, 120, 111, 402, 523, 499, 3027, 115, 601, 1258, 1746, 2145, 114, 116, 499, 3027, 178, 2835, 292, 108, 121, 360, 440, 658, 1044, 107, 465, 1313, 13400, 231, 5692, 103, 105, 499, 136, 126, 115, 117, 1746, 2145, 113, 500, 202, 1147, 1538, 1612, 116, 780, 2145, 403, 499, 1407, 107, 895, 718, 269, 349, 580, 218, 158, 103, 143, 223, 124, 174, 106, 120, 562, 588, 6986, 455, 668, 105, 383, 1439, 319, 849, 308, 155, 555, 344, 791, 589, 104, 296, 731, 657, 2295, 10045, 148, 2064, 760, 864, 1903, 214, 16406, 10074, 892, 8329, 17429, 11285, 115, 568, 402, 349, 580, 727, 677, 104, 120, 274, 192, 3658, 4058, 176, 116, 499, 3027, 178, 2835, 292, 103, 335, 134, 148, 306, 179, 218, 129, 288, 481, 3022, 3197, 344, 423, 347, 1968, 456, 366, 106, 335, 134, 110, 518, 2604, 7405, 118, 272, 2496, 2375, 324, 157, 534, 768, 1505, 1003, 6283, 220, 919, 350, 296, 731, 657, 446, 905, 3198, 155, 13951, 707, 13629, 13629, 2381, 9495, 105, 7611, 446, 3363, 23635, 3189, 105, 109, 152, 889, 214, 568, 402, 499, 3027, 211, 264, 210, 205, 119, 527, 160, 144, 1174, 643, 146, 308, 202, 145, 174, 169, 107, 136, 422, 855, 1310, 126, 106, 558, 205, 612, 1537, 2613, 2145, 499, 103, 989, 797, 574, 361, 184, 104, 174, 103, 105, 861, 584, 174, 134, 107, 620, 344, 423, 130, 296, 2140, 448, 256, 1797, 386, 248, 659, 251, 124, 120, 565, 190, 239, 125, 255, 220, 474, 113, 150, 107, 156, 565, 190, 221, 390, 290, 178, 105, 299, 822, 1275, 403, 290, 6539, 3964, 147, 275, 134, 1214, 183, 206, 5232, 21769, 176, 467, 130, 403, 290, 6539, 3964, 369, 117, 3000, 138, 1875, 1495, 174, 119, 9593, 738, 159, 447, 1018, 1567, 445, 179, 126, 134, 394, 124, 116, 954, 1289, 1875, 677, 367, 768, 447, 142, 521, 499, 3027, 107, 136, 1537, 2613, 138, 112, 615, 116, 108, 232, 597, 117, 251, 1235, 150, 106, 169, 107, 136, 324, 286, 109, 534, 1875, 107, 136, 222, 4050, 129, 107, 116, 265, 202, 190, 224, 150, 274, 192, 227, 1875, 103, 6692, 15558, 127, 148, 151, 315, 11608, 24216, 624, 1080, 9832, 23014, 7374, 431, 320, 272, 2496, 8564, 288, 106, 154, 163, 260, 1404, 1775, 569, 3413, 176, 1875, 1649, 105, 5513, 174, 138, 3364, 3740, 107, 136, 4050, 129, 107, 516, 265, 15440, 1034, 1470, 569, 274, 192, 646, 118, 272, 2496, 5989, 7271, 3740, 1875, 163, 128, 940, 7423, 294, 4134, 320, 205, 612, 108, 1181, 977, 273, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 408, 166, 499, 3027, 178, 2835, 159, 258, 175, 249, 199, 163, 177, 9441, 499, 136, 103, 105, 205, 175, 104, 174, 191, 536, 1099, 1933, 1 ]

080611_vovankiet

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2008/06/080611_vovankiet

Vài ghi nhận khi nghe tin ông Kiệt từ trần

Sáng ngày 11/6, trời Sài Gòn kéo mây và mưa dầm dề suốt cả ngày.

Từ các máy điện thoại di động, tin về sự ra đi của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đến rất sớm với những ai quan tâm. Người Sài Gòn vẫn còn thói quen gọi người lãnh đạo cộng sản này là ông Sáu Dân. Và thật sự trong nhận thức đại bộ phận dân chúng Sài Gòn, kể cả những người khác chính kiến, vị cựu thủ tướng này chưa bao giờ là nhân vật lãnh đạo lão thành, ông luôn ở trung tâm của các sự kiện nóng nhất của chế độ. Ở quán cà phê Highland Diamond, ông D, một doanh nhân chỉ tay qua Nhà Văn Hóa Thanh Niên nói: “Hồi năm 76, tụi này gọi ổng là chú Sáu, còn ổng nâng cấp cho tụi này là thanh niên thế hệ thứ tư. Hồi đó, đứa Thanh Niên Xung Phong nào cũng mê ổng hết!'' Ông M, một cựu lính VNCH, nay chạy xe ôm nói: “Ổng là người cuối cùng trong số những người nổi tiếng như ông Linh, ông Hùng, ông Trà, không có mấy ổng làm đổi mới chắc chết quá!'' Cùng quan điểm trên, nhạc sĩ BC nói với bạn bè bằng ngôn ngữ điện ảnh: ''Đó là người thủ lĩnh cuối cùng.'' Ngay từ lúc giữ chức Bí thư thành phố Hồ Chí Minh, tầm nhìn chính trị, năng lực quán xuyến những chuyển động của vận mạng chế độ, trong con mắt của số đông công chúng, ông Kiệt là một người cộng sản cấp tiến. Có lúc trải qua những thời kỳ dễ thở, không ít trí thức và tầng lớp trung lưu Sài Gòn gởi gắm quá nhiều kỳ vọng vào ông. Họ tin rằng, trên cương vị thủ tướng, ông Kiệt là nhân vật đủ uy tín và tầm ảnh hưởng đặt nền tảng về sự cấp bách xây dựng những giá trị của một xã hội dân sự. Liên quan tới cuộc chiến đã qua, người Việt Nam sẽ nhớ ông là người đầu tiên trong hàng ngũ các nhà cộng sản cấp cao đã có những phát biểu xác định tinh thần và ý thức hòa giải dân tộc qua câu nói: “…Vì thế, một sự kiện liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn…” Nếu một số người gọi tinh thần hòa giải của ông cựu thủ tướng chỉ nhằm mục đích xoa dịu thì sự xoa dịu đó, dưới áp lực của những quan điểm cực đoan, tự thân điều đó đã trở thành một giá trị mở đường. Có một dòng dư luận mang tâm trạng: ''Thật không hay chút nào khi ông Võ Văn Kiệt ra đi trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng này.'' ''Đi cùng với nỗi lo sợ về bóng ma siêu lạm phát thời bao cấp trở lại là những ký ức tốt đẹp, về thế hệ những nhà lãnh đạo đã đặt nền tảng cho những thành tựu kinh tế hôm nay.'' Về cái chết của nguyên Thủ Tướng Vỏ Văn Kiệt, một trí thức nói: ''Đó là người có trái tim và cái đầu lớn của chế độ.'' ''Trước nhận đinh trên nhiều người không khỏi tự hỏi rằng vì sao vẫn còn sự phân biệt giữa nhân vật lịch sử của chế độ và nhân vật lịch sử của dân tộc.'' ''Và người Việt Nam hôm nay lại thấy cần thiết phải trân trọng những giá trị hòa hợp hòa giải dân tộc của ông,'' nhà trí thức này nói. Nếu quý vị muốn chia sẻ suy nghĩ về tin cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt qua đời, xin gửi cho Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải. Robert Nguyen, U.STôi vượt biên lúc ông Kiệt là bí thư thành ủy TP HCM năm 1978. Dù sao ông là một trong những kiến trúc sư của sự đổi mới làm cho đời sống dân Sài Gòn dễ thở hơn nhiều khi ông lên Thủ Tướng. Phải chi lúc đó ông Kiệt và ông Kỳ nói chuyện hòa giải hòa hợp thì tốt cho dân tộc biết chừng nào. Locvp, Đà NẵngKhông hiểu việc không đưa tin bác Kiệt mất (ngày đầu) vì lý do gì? Nhưng chả lẽ không đưa tin thì không ai biết hay sao? Ngẫm ra mới thấy đất nước Việt Nam còn nghèo vì cái ấu trĩ của những người lãnh đạo. vietquoc, Bình ThuậnTiết thương vô cùng bác sáu Dân! Bác là một người cộng sản cấp tiến mà nhân dân mong chờ có thể thay đổi dần thể chế chính trị hay chí ít người dân dần được dân chủ hơn. Nay bác mất rồi thì ai sẽ đỡ đầu cho phái cấp tiến trong đảng khi mà cả hai thái thượng hoàng vẫn còn đó. Một lần nữa cho tôi được chia sẽ nỗi đau cùng gia quyến! Giai Ha NoiMọi người đang cư xử kiểu gì vậy? Hãy thử nghĩ rằng ngay sau ngày mất của bố các người, hàng xóm tới chửi bố các người lên , các người có thấy dễ chịu không. Nếu là người Việt Nam thì đừng làm như thế vào lúc này. Vo Van TuongTại sao lại có danh từ Đổi Mới? Nguyên nhân là do LÀM SAI thì phải sửa. Cớ sao làm sai khi sửa chữa thì không nhận mà khi sửa lại tự phong cho mình là đổi mới hỡi các ông lãnh đạo. Xin chia buồn cùng Gia quyến cựu TT VVK. Nhưng thực ra Ông cũng khi không còn tác dụng nữa mới dám nói những điều mà khi sống ông cũng mũ ni che tai mà thôi. Tôi nghĩ các Ông đang đương quyền cũng giống ông vì sợ mất quyền lợi. Chúng tôi không tin gì ở các ông cả nhất là sau vụ bắt hai nhà báo và thả Nguyễn Việt Tiến. Minh Binh, Việt NamBác là người hiểu được tầm quan trọng của toàn cầu hóa. Trước khi đi, bác đã cho chúng ta thấy bác sáng suốt đến mức nào, bác đã phản đối việc mở rộng Hà Nội trong bối cảnh nền kinh tế đang lâm vào bất ổn. Tôi đồng quan điểm với bác. Mai DanhTôi cho rằng, khi còn đương chức, ông Kiệt cũng như mọi Đảng viên khác phải làm việc theo sự chỉ đạo của cấp trên nên trong lòng dù có bức xúc vẫn không thể nói ra được. Cũng vì thế, một số quyết định do ông kí chưa hẳn đã là của ông để mà quy trách nhiệm. Dù sao ông cũng là một nhà lãnh đạo đáng kính khi dám công khai nói ra nhiều sự thật, lúc đã rời chính trường. Muộn còn hơn không. Xin chia buồn cùng gia đình và mong ông yên nghỉ được thoải mái nơi vĩnh hằng. Mai Ninh, Việt NamThương tiếc cụ Võ Văn Kiệt. Ít ai ngờ cụ mất đột ngột như vậy. Có lẽ do trời mưa to quá khiến đảng ta không thể báo sớm cho dân biết. Nhưng có người lại bảo quốc tế gởi điện chia buồn nhiều quá, đọc không xuể, cho nên chưa thể báo tin kịp thời cho dân. Các ý tưởng, đề nghị của cụ Kiệt dân rất hiểu, rất đồng tình, nhưng cơ quan đại diện cho dân lại không phản ảnh được. Hai chuyện gần đây nhất là phá hội trường Ba Đình và thôn tính Hà Tây vào Hà Nội đã được hai khoá Quốc hội làm hợp pháp hoá. Hiện nay, đảng ta đang cân nhắc từng chữ trong điếu văn, chúng ta cũng sẽ mang kính lúp làm như vậy vì muốn hiểu ý đảng, chớ lòng dân thì chúng ta quá rõ: chính chúng ta là dân. Walter TaTheo ý kiến một số bạn đã bênh vực thái độ của Báo Chí, nói đúng hơn của Bộ Chính Trị của Đảng CSVN trong việc thông tin trễ sự ra đi vĩnh viễn của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt là đúng đắn thì cho tôi xin có vài lời: hóa ra Nhân Dân Việt Nam - những người Chủ của đất nước Việt Nam - không được quyền biết trước nhân dân nước ngoài về sự ra đi của một cựu Thủ Tướng nổi tiếng của mình sao? Vì sao vậy? Những người Chủ đất nước này không đáng được hưởng quyền đó chăng? Hay chúng ta luôn phải sống theo những thông tin bên ngoài; những thông tin vỉa hè mà Nhà Nước gọi là không đáng tin cậy? Gần đây Nhà Nước còn đổ tội cho chuyện người dân chỉ lo nghe tin đồn mà làm giá gạo tăng đột biến, nhưng truyền thông của chúng ta có nhanh nhạy và đáp ứng thông tin cho Nhân Dân hay chưa? Tại sao tôi lại phải kiếm tin trên BBC, trên trang web của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, trên trang web của Bloomberg...để xác minh là cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đã thật sự ra đi? Giữa chuyện biểu tượng của Đảng và quyền lợi của Nhân Dân thì họ đã bỏ đi quyền lợi của Nhân Dân, đó là cái Nhân Dân không chấp nhận được, chuyện Đảng lo tang lễ cho Đảng Viên của mình là chuyện bình thường nhưng đây là cựu Thủ Tướng của Nhân Dân Việt Nam chứ không chỉ là Đảng viên của Đảng CSVN, Nhân Dân Việt Nam có quyền biết được thông tin về Ông trước tiên; trước các đài nước ngoài như BBC. Thật xấu hổ khi bạn bè ngoại quốc gọi điện thoại hỏi thì tôi cũng chả biết gì, phải cấp tốc vào trang web BBC mới biết chuyện. Nếu cho đó là việc làm đúng thì tôi xin miễn bình luận. Lê Huy Hoàng, MontrealTrước những việc làm cơ bản như công báo và tổ chức tang lễ cho một vị công thần già 86 tuổi chết vì bệnh, đảng CS và chính quyền VN hiện nay có những hành xử không được tự nhiên lắm. Nhưng điều chúng ta phải quan tâm cho tương lai đất nước là sự yếu kém, thiếu tự do của hệ thống truyền thông bên nước nhà. Phải chăng thời kỳ "cởi trói" của cụ Võ Văn Kiệt nay đã bị khựng lại? NTT, HCM cityXin thành thật chia buồn cùng gia đình ông Võ Văn Kiệt. Ông là người đã dám làm những điều mà tư duy cũ cho là sai, là người đã đưa đất nước qua những ngày tháng đen tối của chế độ bao cấp và là người đã đặt những nền móng đầu tiên cho nước Việt Nam mở cửa. Xin chân thành cảm ơn ông vì công trình thoát lũ biển Tây và ngọt hoá vùng tứ giác Long Xuyên, cảm ơn ông vì đường dây tải điện 500kv Bắc-Nam và cảm ơn ông vì đã không ngừng nghỉ đóng góp trí tuệ của mình cho đất nước ngay cả khi đã nghỉ hưu. Sự ra đi của ông là một mất mát vô cùng to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Joe, Việt NamXin chia sẻ với sự nghiệp của ông, một người cũng giống như chúng tôi, vì chén cơm manh áo phải ngậm "bồ hòn" làm ngọt. Và chắc là đến cuối đời thì chúng tôi sẽ nói và làm những điều mà đáng lẽ ra phải nói và làm ở lúc sinh thời. Đau đớn lắm thay! Xin thành thật chia buồn đến gia quyến người "thủ lĩnh" cuối cùng, và tất cả những người thật sự quí mến ông. TNCó lẽ cần công tâm nhìn ông Kiệt dưới hai góc độ: Góc độ lớn (so sánh với các vị TT nước khác) thì ông Kiệt không làm được gì đáng kể lúc đương quyền, chỉ có tính cách vụn vặt và đầy sai trái. Đổi mới không phải là tác phẩm của ông mà là có sự đồng ý của cấp trên nhằm duy trì sự tồn tại của Đảng sau đó dân được dễ thở hơn, ngoài ra đổi mới cũng giúp phần lớn đảng viên giàu có thêm một cách công khai. Làm sai thì phải sửa lại, nói đổi mới thì hơi quá đáng. Ở góc độ nhỏ có nghĩa là dưới một chế độ độc đảng bảo thủ, những lời tuyên bố lúc về hưu của ông được nhiều người xem là một thành tích đáng khen. Dẫu sao chúng ta có thể tin chắc một điều sẽ xảy ra là thế giới tương lai không phải là đất đứng cho những kẻ tham quyền, bảo thủ. Ý kiếnÝ kiến BBC trích dẫn trong bài viết rằng một đồng nghiệp tại VN nói là 7pm ngày 12/06 mới được đưa tin bác Kiệt mất là không đúng. Khoảng 2 giờ chiều, các tổng biên tập đều nhận được chỉ đạo từ Trung ương và ngay sau đó, các toà soạn đều đã có cuộc họp riêng. Tuy nhiên, không hề có chỉ đạo là phải đưa tin vào lúc 7pm. Chiều hôm nay 12/06 VietnamNet đăng tin này đầu tiên, đến 7pm thì bản tin thời sự VTV chính thức phát tin. Một ý kiếnBác Kiệt nhập viện BV Thống Nhất vào ngày 9-6, ngay đêm hôm đó, bác ấy được chuyển sang Singapore. Căn bệnh ung thư phổi của bác ấy đã ở vào thời kì nguy kịch. Ngay khi bác ấy mất vào sáng 11-6 thì trong ngày hôm đó thi thể bác ấy đã được chuyển về VN và được bảo quản ở BV Thống Nhất TPHCM cho đến hôm nay. Long Phan, EnglandTôi thấy nhiều bạn quá lời rồi, các báo đã đưa tin rồi đấy thôi. Linh cữu của cựu thủ tướng đã được đưa về Việt Nam và sẽ được tổ chức nghi lễ Quốc tang. Việc ra thông cáo Nhà nước Việt Nam muốn chính thức đưa tin, chứ không muốn các báo đưa tin việc quan trọng này. Nhà báo Bùi Tín hôm thứ Tư giải thích với BBC từ Paris rằng việc lập ban tang lễ nhà nước, ra thông cáo, cáo phó, quyết định chôn cất ở đâu đều rất quan trọng trong trường hợp các nhà lãnh đạo Việt Nam. Nguyen Hy VongBạn BCM và bạn Lê Huy SG nói rất đúng, việc gì cũng phải chờ đợi bộ Chính trị và ông đầu não Đảng cho phép, cho dù là cái chết của một vị cựu Thủ tướng có công trạng với đất nước! Mặc dù rằng trong Hiếp Pháp có nêu, quyền nắm các phương tiện truyền thông, báo chí, truyền hình là dưới quyền Thủ tướng chính phủ, nhưng CP phải xin phép Bí Thư vì vấn đề liên quan đến chính trị!Xin mọi người vì cái chết của cố thủ tướng của Đổi mới mà ủng hộ giúp cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vượt qua cơn sóng gió lạm phát, khủng hoảng hiện thời…để còn TT Dũng còn tiếp tục con đường muộn mằn của bác Võ Văn Kiệt hằng mơ ước thực hiện… Đổi mới, đổi mới…để cứu giúp dân! Và hãy quyết liệt với kẻ ôm chân giặc Tàu cướp đất nước ta! Xin đa tạ! Minh, MelbourneMấy tờ báo mạng phải gỡ tin ông Sáu Dân qua đời vì can tội "cầm đèn chạy trước ôtô". Cho đến giờ phút này vẫn chưa báo nào nhúc nhích. Trong khi đó LHQ, Hoa Kỳ và Singapore thì đã chính thức bày tỏ sự thương tiếc. Việc này ví như ông nội mới mất con cháu trong nhà bị bác trưởng họ chỉ thị không được biết, phải đến khi hàng xóm sang chia buồn mới biết là ông mất. Thật chả ra thể thống gì nữa! Quân, SydneyĐã hai ngày rồi kể từ lúc ông lâm chung, vậy mà trên các trang tin tức Việt Nam không có một dòng ai điếu. Đối với một người có công với đất nước như ông mà bị đối xử như vậy thì thật là bạc bẽo cho cái sự đời. Đối với đồng chí mà còn như vậy thì còn kêu gọi ai góp tay xây dựng quê hương. HT, Sài GònViệc 600 tờ báo VN đều không đưa tin ông cựu TT VVK qua đời làm cho mọi người bi quan về vấn đề tự do báo chí & chế độ chính trị của VN hiện tại và tương lai. Nhiều việc xảy ra trong khoãng thời gian ngắn từ đầu năm 2008 đến nay làm cho nhân dân VN lo lắng. Thị trường CK tuột dốc không phanh. Thị thường BĐS bong bóng sau đó đóng băng. Lạm phát phi mã. Thả ông Nguyễn Việt Tiến. Bắt hai nhà báo TT & TN vì đưa tin về tham nhũng. Thăng chức tướng Oánh (bị nghi liên quan vụ PMU 18), bắt tướng Quắc (người điều tra PMU 18). Bây giờ ông Kiệt qua đời không báo đài nào đưa tin. Một xã hội mà nhà cầm quyền hành xử như thế này thì gọi là vinh quang, tốt đẹp sao? Không biết Bác Hồ hồi xưa có dạy về tự do báo chí không? Vovn, SingaporeBất cứ nhà chính trị nào cũng có công và tội, ông Võ Văn Kiệt lại là người được đa số tôn vinh là thủ lãnh. Ngòai những việc làm lớn lao ông đã cống hiến cho đất nước, ông đã từng là cứu tinh cho những người là con cháu ngụy, người dám kí nhiều thư bảo lãnh cho họ để họ có cơ hội học hành. Ông dám thẳng tay triệt hạ những kẻ cơ hội luồn lách bất tài ngay trong bộ máy. Có hàng triệu người VN nhờ ông mà thóat khổ, và ông cũng có những kẻ thù vì đã ngáng chân trên đà thăng tiến của họ. Ông cũng đã để lại nhiều hậu quả xấu, trong những thứ đó là tệ tham nhũng dối trá bắt đầu từ thời của ông bùng phát. Lan tràn cho đến ngày nay không thể ngăn chặn. Hai Vu, USATôi đồng ý với bạn NMP Saigon, hầu như toàn miền Nam đã trải qua những năm tháng khủng khiếp nhất từ sau năm 1975 cho đến khi có những đổi mới từ ông Kiệt. Có nhiều kỳ vọng được đặt nơi ông. Nhưng rất tiếc việc đổi mới quá chậm chạp, những kẻ kế vị đã không bắt kịp tiến độ của thế giới. Nhưng dầu sao ông Kiệt cũng đã là người gióng lên tiếng chuông cảnh tỉnh đầu tiên cho chế độ. Xin chia buồn cùng tang quyến của ông. PinochioCó lẽ các bạn ở nước ngoài không cảm thấy mất mát nhiều như chúng tôi trong nước, cho dù ông Kiệt đã về hưu nhưng ảnh hưởng của ông vẫn còn; nó vẫn lôi kéo được nhiều tầng lớp nhân dân: đặc biệt là trí thức miền Nam tập hợp sau lưng ông. Ngay trong giai đoạn này, sự ra đi của ông là một tổn thất rất to lớn cho sự cải cách đổi mới của VN. Trong tình hình hiện nay, khi kinh tế; tài chính VN đang lâm vào tình trạng gặp khó khăn thì có rất nhiều người muốn đặt lại vấn đề cải cách, đổi mới. Mất ông, mất một tiếng nói trung thực và có uy tín để giữ cuộc cải cách đổi mới ở VN chống đỡ lại những tư tưởng hoài nghi nó. Xin cúi đầu tiễn biệt lần cuối người Cộng Sản Chân Chính biết yêu tổ quốc và đồng bào. Minh Melbourne - AustraliaÔng Kiệt sau loạt bài trả lời phỏng vấn trên BBC và những lần bày tỏ ý kiến cá nhân "phi chính thống" sở dĩ không bị công an sách nhiễu như những người bất đồng chính kiến bởi vì ông là người có công lớn với chế độ. Thế nhưng trước khi nhắm mắt xuôi tay ông cũng không thể hình dung nổi cái chế độ mà ông cả đời phụng sự lại cho gỡ bỏ ngay tin trên các mạng thông báo (hoặc trì hoãn việc đưa tin) ông đã qua đời. Thành ra việc này bà con hải ngoại lại biết trước đa số đồng bào trong nước. Thật là ngoài ngõ đã hay mà trong nhà chưa tỏ. Xin có đôi lời phân ưu với gia đình một Kiến Trúc Sư nòng cốt của công cuộc đổi mới (thực ra là sửa sai) của Việt Nam. NMP, Sài GònTin ông Võ Văn Kiệt mất không được đăng trên một tờ báo nào, kể cả báo điện tử cho đến giờ phút này, có vẻ như là một chuyện không bình thường. Chắc hẳn các nhà báo ở VN đã được chỉ huy bởi các ông đảng viên lãnh đạo CS về cách thức đưa tin. Nếu đúng thế, tôi thấy buồn cho nghề báo chí tại VN, đồng thời khinh khi tâm hồn nhỏ nhen của các nhà lãnh đạo đảng CS hiện nay. Thật đáng tiếc đến nghẹn ngào khi biết Ông đã ra đi đột ngột như thế. Tôi cũng như nhiều người Sài Gòn khác, đã chịu nhiều mất mát và đau thương vì chế độ CS, chưa bao giờ nghĩ mình lại có thể thương mến và đặt nhiều kỳ vọng vào ông, như một nhà phản biện có tầm nhìn và lý luận sắc sảo. Xin nhờ BBC diễn đàn này, tôi thành kính chia buồn với thân nhân của ông và bày tỏ sự ngưỡng mộ một nhân cách lớn, thương tiếc sâu sắc đối với sự ra đi của ông. Zin ZinCó lẽ BBC phải bận rộn vô cùng trong giờ phút này vì hàng ngàn email gửi về. Thật kỳ lạ, những người yêu mến hay ghét ông Võ Văn Kiệt, muốn được chia sẻ với gia quyến của người đã mất, phải tìm diễn đàn BBC để thổ lộ. Người ta có thể không thích những lời nói trái tai nhưng lẽ nào lại không cho dân chia buồn vào lúc này. Phong tục VN đã ngàn đời, nghe tin người một người chết, cả làng kéo đến không chậm trễ. Hành xử như thế này thì đừng hỏi tại sao những nhà dân chủ hay dân hải ngoại ghét. Ông Kiệt mất đi chúng ta mới thấy ảnh hưởng của ông to lớn với Việt Nam. Mong muốn hàn gắn vết thương trong lòng dân tộc vốn bị chia rẽ bởi chiến tranh thực sự đi vào trái tim người. Người trong nước đi ra bên ngoài và người hải ngoại quay về một cách dễ dàng hơn. Ông VVK được nhiều người tiếc thương từ tận đáy lòng. Những lời điếu sáo rỗng được chuẩn bị công phu khó có thể so sánh với tiếng khóc trong lòng dân. Tôi nghĩ, ông là người hạnh phúc cả khi ông vắng bóng trên thế gian này. Ngọc Lan, Lạng SơnKhi tôi viết những dòng này thì đã bước sang 2h40 sáng ngày 12.06, nhưng trên tất cả phương tiện thông tin đại chúng của VN tuyệt nhiên không thấy bất cứ một dòng tin nào nói về sự ra đi của ông Võ Văn Kiệt. Trong khi đó thông tin về cô diễn viên Hàn Quốc Lee Young Ae thì được đăng ngay trang nhất cũng như trên truyền hình VN, mọi chi tiết mỗi bước đi của cô Lee Young Ae được mô tả thật tỉ mỉ. Thật là không tài nào hiểu nổi ! Phạm Xuân Thủy, Sài GònTuy tuổi đã già nhưng ông rất có uy tín trong việc góp tiếng nói trong nhiều chính sách có liên quan tới hoạch định phát triển xã hội - dân sinh, và mới đây nhất là bài phản biện về việc mở rộng thủ đô Hà Nội – hiện thân của một nhà kỹ trị. Ông là người được coi là có tư tưởng cởi mở nhất trong số các nguyên thủ quốc gia ở Việt Nam đối với các nhà bất đồng chính kiến: “Chính kiến khác nhau, ý kiến khác nhau là bình thường, và điều quan trọng là cần phải có đối thoại, nói chuyện với nhau một cách sòng phẳng". Thương tiếc Ông vô cùng, ông Sáu Dân ơi! Lai, Mỹ Tho, Việt NamThật vô cùng xúc động khi hay tin ông qua đời. Hôm rồi nhìn ảnh ông ngày càng già đi, tôi lo lắng có ngày sẽ mất đi một lãnh đạo kiệt xuất, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới cho đất nước, và gần đây có viết những bài báo hợp lòng dân. Người ta trách ông sao khi tại vị không làm, bây giờ về hưu thì nói, tôi nghĩ ông rất khéo, tìm đúng lúc để tiếng nói của mình được chấp nhận nhiều nhất...và điểm lại chỉ thấy có mình ông dám nói dù cho là hơi muộn. Người ta đồn thổi ông có con cháu kinh doanh dự án đất đai, tham quyền... Không biết có không, riêng tôi chỉ nghe ông nói "...liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn..." chỉ nhiêu đó thôi, tôi nhớ mãi và kính trọng ông... Ông có một cái nhìn rất nhân bản, độ lượng. Nhiều lãnh đạo có tầm nhìn như ông, phía hải ngoại lại có nhiều ông Nguyễn Cao Kỳ ...thì việc hòa hợp dân tộc chỉ trong ngày một. Vết thương chiến tranh trong lòng dân tộc sẽ lành hẳn. Sau cùng, nếu như linh cữu ông được được đặt tại TP HCM, nhà nước và gia đình cho phép người dân đến thăm viếng tự do, thì tôi nguyện từ nơi quê này sẽ lặng lội tìm đến nhà ông để xin đốt 1 nén nhang cho ông. Xin Vĩnh Biệt ông. TNTại sao cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt từ trần mà các báo không hề thông tin, trong khi BBC, một hãng tin nứơc ngoài lại đăng tin đầu tiên?! Thật khó hiểu? Chả lẽ EURO, iPhone2.... đáng đăng hơn? Chả lẽ phải cần kiểm duyệt thông tin? Xin chia buồn cùng gia đình cựu Thủ Tướng. Nguyễn Việt, tp Hồ Chí MinhNhiều người VN cho rằng ông Kiệt có công lao rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam, nhưng họ quên đi một chuyện: Sau khi khối XHCN sụp độ thì "Đổi mới hay là chết“ là khẩu hiệu của đảng CSVN vào thời điểm đó, cho nên ông Kiệt hay người khác cũng phải làm như ông Kiệt mà thôi. Ngoài ra ông Kiệt là 1 trong Bộ Ba Mười-Kiệt-Anh mở đầu trong cuộc đi đêm cho việc "Đàm Phán Biên Giời VN/TQ. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi ông Kiệt câm như hến về vấn đề Trường Sa/ Hoàng Sa nhập vào Tam-Sa. Có lẽ Bùi Tín là người đánh giá ông Kiệt trong chừng mực nào đó khách quan hơn: Ông Võ Văn Kiệt vừa có bài đòi quan tâm đến người nghèo, nhưng ai đã nhân danh Thủ tướng để ký Nghị định dựng lên cái Tổng cục 2, để cho nó lộng hành, đánh đập dân oan, tra tấn các chiến sỹ dân chủ, còn viện an ninh Trung Quốc ra dọa dân Việt Nam, và nay ông thản nhiên để nó mặc sức gây tội ác? Lời kêu gọi hòa hợp dân tộc của ông vẫn gượng gạo, trịch thượng khi ông không hề tỏ ra hối hận về chủ trương”trả thù, chiếm đóng và tự thực dân hóa miền Nam” hồi 1975 như nhà báo Pháp Jean Lacouture nhận định rất sâu sắc. BCMXin cảm ơn BBC đã đưa tin kịp thời, suốt cả ngày tôi theo dõi tin tức thời sự trên truyền hình và phát thanh mà chẳng hay biết gì. Tôi không hiểu tại sao một tin buồn như vậy mà Bộ Chính trị còn phải xem xét, cân nhắc rồi vẫn chưa cho các phương tiện truyền thông đưa tin, hay là dù về hưu rồi ông Kiệt vẫn ủng hộ nhân dân chỉ trích những sai lầm của Đảng nên còn phải xem đã? Tôi chợt nghĩ liệu sau này tướng Giáp qua đời có thể cả thế giới biết tin mà nhân dân Việt Nam trong nước vẫn chưa biết. Sharkkingi, Việt NamThật sự đáng tiếc cho sự mất mát này! Người cuối cùng còn khả năng lên tiếng thì đã không còn nữa! Rồi đây đất nước VN sẽ như thế nào trong thời kỳ tham nhũng đang chi phối một số nhà lãnh đạo cao cấp VN!Cuộc sống của người dân không biết bao giờ mới được tự do dân chủ, công bằng thực sự đây! Xin thành thật chia buồn gia đình của bác Sáu Dân, người cộng sản dám đấu tranh vì lợi ích của dân tộc! Vũ Tuấn Anh, Hà NộiXin được chân thành chia buồn cùng gia đình cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Tôi không muốn nói đến công hay tội của ông Võ Văn kiệt, nhưng sự ra đi của ông làm tôi và rất nhiều người Việt Nam thương tiếc. Tôi luôn nhất trí và ủng hộ quan điểm hoà hợp dân tộc của ông, mặc dù tôi là một cựu sỹ quan tình báo Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ông là con người giàu nhân tính, ông biết tôn trọng những người lính Việt Nam Cộng hoà, cho dù họ ở phía bên kia chiến tuyến. Tôi muốn được cùng ông chia sẻ với những người lính Việt Nam đã hy sinh ở hai bờ chiến tuyến. Dù sao chúng ta đều là những người lính chiến đấu vì lý tưởng cho dân tộc và cho Tổ quốc. Chỉ tiếc rằng ít nhà lãnh đạo cao cấp của hai bên làm việc này trước năm 1975. Xin nhờ Thủ tướng Võ Văn Kiệt chuyển lời thăm viếng tâm linh và trân trọng của tôi đến với những người lính đã ngã xuống ở hai bờ chiến tuyến. Lê Huy, Sài GònThật kỳ lạ. Hơn 16 giờ sau khi ông Kiệt mất (theo BBC) thì vẫn chưa có báo nào của VN đang tin cả. Trong khi đó vụ cháy nhà ở phố Tây balô chiều nay thì đều có tin cả. Nếu tin ông Kiệt mất không phải tin vịt thì sự kiểm soát của ĐCS với báo chí VN khủng khiếp thật. Đảng chưa cho phép báo sẽ bịt mắt che tai. Khi nào được Đảng bật đèn xanh thì báo chí mới tha hồ bốc phét. foolmostTôi thấy lạ là không báo chí nào trong nước đưa tin về cựu thủ tướng qua đời. Trên tranh nhất các báo tính đến giờ này ( 21 h 11/6/2008 ) chỉ có các tin về bóng đá hoặc điểm thi bổ túc. Thật kỳ là phải tìm hiểu các sự kiện của nước mình qua báo chí nước ngoài. Có lẽ các báo mình còn phải chờ quyết định của Ban Tư Tưởng Văn hóa Trung ương xem chi tiếtnào về ông Kiệt được phép đăng, chi tiết nào không được đăng. Nhạy cảm , rón rén quá thì các bác báo mình cứ đăng mỗi tin là Bác Kiệt từ trần thôi. Cứ thế này,tôi lại đâm ra nghi ngờ BBC đăng tin vịt. Vanxuan, SG“Nghĩa tử là nghĩa tận” đó là đạo lý của người VN. Xin chia buồn cùng gia quyến ông VVK và những người hâm mộ ông. Nhưng tôi không tán thành cách đánh giá phiến diện của một số người về ông, coi ông như vĩ nhân. Thực ra ông cũng là một TT bình thường, có công và cũng có không ít lỗi. Trước hết, trong chính thể VN thì không thể có người ngoài đảng làm cải tổ được; Thứ hai, không cá nhân nào có thể khởi động đổi mới nếu không có chủ trương của đảng (Bộ Chính trị); Thứ ba, VN phải cải tổ vì không thể có cách nào khác để tồn tại sau khi khối Soviet tan rã; Thứ tư, người có quyết định cực kỳ quan trọng trong tiến trình mở cửa nền kinh tế là cựu TBT ĐCS, ông Đỗ Mười, người ba lần mời TT Singapore, ông Lý Quang Diệu làm cố vấn giúp VN cải cách nền kinh tế (Hồi ký Lý Quang Diệu); Thứ năm, ông VVK và gia đình thâu tóm rất nhiều đất đai ở SG và có tác động lớn trong việc đầu tư hạ tầng nhằm tăng giá trị đất đai của ông ở Cần Giờ; Thứ sáu, ông K là người nâng đỡ, tiến cử ông Ng. Tấn Dũng, một người không có tài và học vấn kém cỏi, thực ra là do gởi gắm từ cha ông D trước khi hy sinh; Vì bất cứ lý do gì cũng cần nhìn nhận một cách công bằng và không nên đánh giá bằng cảm tính, như nước Nga nhìn nhận về Yosip Stalin, hay như thế giới nhìn nhận về Phidel Castro... Humanrights, SaigonChính trường Việt Nam sẽ đi về đâu khi ông Kiệt qua đời? Mặc dù ông Kiệt đã về hưu từ lâu nhưng tiếng nói của ông luôn có một sức nặng đối với Bộ chính trị và ĐCSVN.Ông luôn được báo chí lấy ra để làm "bình phong" khi nói đến các vấn đề nhạy cảm của đất nước như vấn đề dân chủ, nhân quyền, đổi mới trong tư duy lãnh đạo, quản lý. Tôi đang lo khi ông mất đi rồi thì báo chí Việt Nam không biết dựa vào ai để "châm ngòi" cho các phong trào dân chủ và đổi mới chính trị tại Việt Nam. Liệu tình hình dân chủ ở Việt Nam có bị phe bảo thủ siết chặt hơn khi ông Kiệt đã qua đời? Dù sao tôi cũng cám ơn ông đã nói lên khác vọng của người dân về những vấn đề mà người khác biết nhưng không thể nói được hoặc dám nói nhưng không một tờ báo trong nước nào dám đăng. MekongLúc còn đương quyền, ông Kiệt cũng có nhiều vụ lùm xùm, tuy nhiên, có lẽ công của ông lớn hơn tội. Tiếng nói của ông đủ mạnh làm cân bằng quyền lực giữa phe bảo thủ và phe đổi mới. Sự ra đi của ông cũng đồng nghĩa với môi trường chính trị VN mất đi một tiếng nói của một người không còn biết sợ. Xin chia buồn cùng gia đình ông. Đặng Thanh, Hà NộiTheo tôi ông Võ Văn Kiệt là một nhà lãnh đạo Việt Nam nổi bật nhất trong hơn 20 năm gần đây. Ông là một con người có tư duy cởi mở và rất quyết đoán, có thể nói công lao của Ông là rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam. Bằng những ý kiến phản biện rất sắc bén, những đóng góp của ông Kiệt trong thời gian về hưu không kém những đóng góp thời gian còn giữ chức vụ. Tuy nhiên ông Kiệt cũng mắc một số khuyết điểm của những nhà lãnh đạo Cộng sản đó là tham quyền, cố vị. Cái chết của ông Kiệt thật bất ngờ và có nhiều nghi vấn. Chí Tôn, Việt NamÔng Kiệt lúc tại chức điều hành đất nước cũng giống như những ngừơi cộng sản khác mà thôi, có ai dám nói gì khác ngoài sự chỉ đạo của Đảng, làm sai bị khai trừ thì toi đời. Chính vì thế dù trong lúc tại vị có bất mãn cũng câm mồm chịu đấm mà ăn xôi, nhưng đến khi về hưu rồi thì mới dám nói vì để giải tỏa những ấm ức trong lòng. Nhưng cũng có nhiều người về hưu mà cũng không dám hé răng, vậy có nói còn hơn không. Ông Kiệt là một trong số ít những người dám nói sau khi về hưu. Ước gì ông Kiệt còn sống thêm vài năm nữa để xem bọn tham nhũng nó làm cuộc cách mạng trừng trị những kẻ dám chống tham nhũng, đấu tranh cho không còn chỗ tránh nữa. Không nêu tênNguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt được biết đến như là một kiến trúc sư của quá trình đổi mới của Việt Nam. Ông có quan điểm gần gũi với nhiều người Việt Nam yêu nước không phải là Cộng sản. Tuy đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn có nhiều ý kiến về nhiều vấn đề gai góc, nhậy cảm của đất nước. Những ý kiến đó của ông gần đây tuy không được các vị lãnh đạo đất nước hiện nay thực hiện hay ông có nhiều ý kiến trái chiều với đội ngũ lãnh đạo hiện nay nhưng tựu chung lại có lẽ đó là những ý kiến xây dựng và được nhiều người đồng tình. Ông mất đi để lại niềm tiếc thương cho nhiều người dân Việt Nam mà điều này chưa chắc đã có đối với nhiều vị lãnh đạo cùng thời kỳ với ông. Xin gửi lời chia buồn xâu sắc tới gia đình ông. HuGo, Hà NộiThực sự là đọc xong tin này, tôi cảm thấy vô cùng thương tiếc, tiếc cho một vị lãnh đạo tài ba một thời, và cho tới giờ, tiếng nói của ông vẫn còn có sức nặng và giá trị. Ông có những tư duy, quan điểm tân tiến về sự thay đổi trước vận mệnh của đất nước Việt Nam cũng như là sự cố gắng của mình trong sứ mệnh hòa giải dân tộc. Vô cùng tiếc thương trước sự ra đi của ông cũng như sự cung kính cảm phục giành tới ông.. Mr Phan, TP HCMKhi nghe tin ông qua đời tôi thấy lòng mình trống trải vô cùng. Đất nước này không còn mấy người tâm huyết, dám nói thẳng, nói thật như ông. Tôi nghĩ chắc một số quan tham trong chính phủ hiện hành rất vui vì không còn ai giám nói điều thật về những việc làm không hợp lòng dân của họ như ông Kiệt. Kính gửi lời tri ân đến hương hồn bác Sáu Dân. PGC, Việt NamTôi rất bất ngờ và hụt hẫng khi đọc tin này. Ở VN lúc này vẫn chưa có báo nào đăng tin nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt qua đời cả . Ông là một nhà lãnh đạo xuất sắc nhất của VN thời kỳ đổi mới. Dù đã nghỉ hưu, nhưng ông luôn quan tâm tới việc Dân, việc Nước, có nhiều bài viết và phỏng vấn tràn đầy nhiệt huyết với Tổ quốc và Dân tộc.Sự ra đi của Ông là một mất mát lớn cho Nhân dân VN. Xin vĩnh biệt một vị lãnh tụ tài ba của VN trong xây dựng đất nước sau chiến tranh. Phong Trần, Hà NộiMột con người đứng đầu phong trào đổi mới đã ra đi, một con người luôn đấu tranh cho nền xã hội dân chủ, tiến bộ của Việt Nam. NCT, Hà NộiTại sao ông Kiệt không làm những việc ông góp ý khi đã nghỉ hưu như hoà giải dân tộc từ lúc ông còn đương chức? Phải chăng chỉ khi ông trở thành thường dân ông mới hiểu được cần làm điều đó? Liệu các vị lãnh đạo đương chức có nghĩ như ông Kiệt không? anh.scmTại sao bạn NTC không đặt câu hỏi là "Tại sao ông Kiệt nghỉ hưu rồi mà còn tích cực làm việc giúp dân giúp nước?" Những câu hỏi tại sao thật vô nghĩa. Ông mất đi rồi, thật là một mất mát lớn cho nhân dân miền Nam. Henry Nguyen, CaliforniaMột mất mát lớn cho đất nước, sự ra đi của ông trong giờ phút này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến những quan ngại của ông về những điều chưa tốt trong các dự án và điều hành của chính phủ. Viet Nam Hà NộiChưa bao giờ gặp bác ngoài đời thực một lần nhưng hình ảnh một vị thủ tướng đáng kính của dân tộc luôn là một hình ảnh tôn nghiêm trong trái tim tôi. Cả tuổi trẻ, cả cuộc đời bác hi sinh cho sự nghiệp của dân tộc. Tầng lớp những người dân Việt Nam mẫu mực như bác dần dần ra đi. Đất nước lại mất đi một con người vĩ đại, một người cầm lái con thuyền đất nước. Kính mong bác an nghỉ bình an nơi vĩnh hằng! Và cầu mong cho lớp thanh niên Việt Nam như chúng tôi được thừa hưởng thật nhiều những đức tính, sự thông thái, lòng yêu nước và dũng cảm của những con người ấy, để tương lai Việt Nam tươi sáng hơn. Không nêu tênTôi rất đau buồn khi nhận được tin này, chúng ta vừa mất đi một con người tài năng, một con người có tâm, có tầm, một vị thủ tướng đáng kính trọng. Tôi xin cúi đầu trước sự kiện đau buồn này và cầu mong cho nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt yên nghỉ bình an. Nguyen Suu, Việt NamNghe tin. Tôi không cầm được nước mắt. Đau lòng quá. Thật sự Tôi chỉ tin và đang hy vọng nhiều vào Ông. Tra Bay, TP HCMLời đầu tiên tôi thật lòng chia buồn đến gia đình bác Sáu. Bác ra đi trong giai đoạn này là một tổn thất lớn với nhân dân Việt Nam nói chung và Miền Nam nói riêng. Sự đóng góp thẳng thắng, chân tình của các đã làm cảm kích thế hệ chúng tôi và chúng tôi hứa sẽ tiếp bước con đường của bác Sáu. Nguyễn An Huy, Sài GònXin thắp một nén hương chân thành tới gia đình bác Kiệt , bác là một nhà cách mạng uy tín, không sợ sệt đảng phái nào , nêu cao quan điểm của mình, là tấm gương cho các cán bộ nhà nước học tập. Xin gởi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình bác Kiệt, và cũng mong lắm có những cán bộ như bác. Miền Nam này phát triển cũng là công lớn của bác, bác Kiệt ra đi rồi không biết có còn lãnh đạo nào miền Nam có đủ tài năng như bác không?

summarize: Từ các máy điện thoại di động, tin về sự ra đi của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đến rất sớm với những ai quan tâm. Người Sài Gòn vẫn còn thói quen gọi người lãnh đạo cộng sản này là ông Sáu Dân. Và thật sự trong nhận thức đại bộ phận dân chúng Sài Gòn, kể cả những người khác chính kiến, vị cựu thủ tướng này chưa bao giờ là nhân vật lãnh đạo lão thành, ông luôn ở trung tâm của các sự kiện nóng nhất của chế độ. Ở quán cà phê Highland Diamond, ông D, một doanh nhân chỉ tay qua Nhà Văn Hóa Thanh Niên nói: “Hồi năm 76, tụi này gọi ổng là chú Sáu, còn ổng nâng cấp cho tụi này là thanh niên thế hệ thứ tư. Hồi đó, đứa Thanh Niên Xung Phong nào cũng mê ổng hết!'' Ông M, một cựu lính VNCH, nay chạy xe ôm nói: “Ổng là người cuối cùng trong số những người nổi tiếng như ông Linh, ông Hùng, ông Trà, không có mấy ổng làm đổi mới chắc chết quá!'' Cùng quan điểm trên, nhạc sĩ BC nói với bạn bè bằng ngôn ngữ điện ảnh: ''Đó là người thủ lĩnh cuối cùng.'' Ngay từ lúc giữ chức Bí thư thành phố Hồ Chí Minh, tầm nhìn chính trị, năng lực quán xuyến những chuyển động của vận mạng chế độ, trong con mắt của số đông công chúng, ông Kiệt là một người cộng sản cấp tiến. Có lúc trải qua những thời kỳ dễ thở, không ít trí thức và tầng lớp trung lưu Sài Gòn gởi gắm quá nhiều kỳ vọng vào ông. Họ tin rằng, trên cương vị thủ tướng, ông Kiệt là nhân vật đủ uy tín và tầm ảnh hưởng đặt nền tảng về sự cấp bách xây dựng những giá trị của một xã hội dân sự. Liên quan tới cuộc chiến đã qua, người Việt Nam sẽ nhớ ông là người đầu tiên trong hàng ngũ các nhà cộng sản cấp cao đã có những phát biểu xác định tinh thần và ý thức hòa giải dân tộc qua câu nói: “…Vì thế, một sự kiện liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn…” Nếu một số người gọi tinh thần hòa giải của ông cựu thủ tướng chỉ nhằm mục đích xoa dịu thì sự xoa dịu đó, dưới áp lực của những quan điểm cực đoan, tự thân điều đó đã trở thành một giá trị mở đường. Có một dòng dư luận mang tâm trạng: ''Thật không hay chút nào khi ông Võ Văn Kiệt ra đi trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng này.'' ''Đi cùng với nỗi lo sợ về bóng ma siêu lạm phát thời bao cấp trở lại là những ký ức tốt đẹp, về thế hệ những nhà lãnh đạo đã đặt nền tảng cho những thành tựu kinh tế hôm nay.'' Về cái chết của nguyên Thủ Tướng Vỏ Văn Kiệt, một trí thức nói: ''Đó là người có trái tim và cái đầu lớn của chế độ.'' ''Trước nhận đinh trên nhiều người không khỏi tự hỏi rằng vì sao vẫn còn sự phân biệt giữa nhân vật lịch sử của chế độ và nhân vật lịch sử của dân tộc.'' ''Và người Việt Nam hôm nay lại thấy cần thiết phải trân trọng những giá trị hòa hợp hòa giải dân tộc của ông,'' nhà trí thức này nói. Nếu quý vị muốn chia sẻ suy nghĩ về tin cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt qua đời, xin gửi cho Diễn đàn BBC ở địa chỉ vietnamese@bbc.co.uk hoặc dùng hộp tiện ích bên tay phải. Robert Nguyen, U.STôi vượt biên lúc ông Kiệt là bí thư thành ủy TP HCM năm 1978. Dù sao ông là một trong những kiến trúc sư của sự đổi mới làm cho đời sống dân Sài Gòn dễ thở hơn nhiều khi ông lên Thủ Tướng. Phải chi lúc đó ông Kiệt và ông Kỳ nói chuyện hòa giải hòa hợp thì tốt cho dân tộc biết chừng nào. Locvp, Đà NẵngKhông hiểu việc không đưa tin bác Kiệt mất (ngày đầu) vì lý do gì? Nhưng chả lẽ không đưa tin thì không ai biết hay sao? Ngẫm ra mới thấy đất nước Việt Nam còn nghèo vì cái ấu trĩ của những người lãnh đạo. vietquoc, Bình ThuậnTiết thương vô cùng bác sáu Dân! Bác là một người cộng sản cấp tiến mà nhân dân mong chờ có thể thay đổi dần thể chế chính trị hay chí ít người dân dần được dân chủ hơn. Nay bác mất rồi thì ai sẽ đỡ đầu cho phái cấp tiến trong đảng khi mà cả hai thái thượng hoàng vẫn còn đó. Một lần nữa cho tôi được chia sẽ nỗi đau cùng gia quyến! Giai Ha NoiMọi người đang cư xử kiểu gì vậy? Hãy thử nghĩ rằng ngay sau ngày mất của bố các người, hàng xóm tới chửi bố các người lên , các người có thấy dễ chịu không. Nếu là người Việt Nam thì đừng làm như thế vào lúc này. Vo Van TuongTại sao lại có danh từ Đổi Mới? Nguyên nhân là do LÀM SAI thì phải sửa. Cớ sao làm sai khi sửa chữa thì không nhận mà khi sửa lại tự phong cho mình là đổi mới hỡi các ông lãnh đạo. Xin chia buồn cùng Gia quyến cựu TT VVK. Nhưng thực ra Ông cũng khi không còn tác dụng nữa mới dám nói những điều mà khi sống ông cũng mũ ni che tai mà thôi. Tôi nghĩ các Ông đang đương quyền cũng giống ông vì sợ mất quyền lợi. Chúng tôi không tin gì ở các ông cả nhất là sau vụ bắt hai nhà báo và thả Nguyễn Việt Tiến. Minh Binh, Việt NamBác là người hiểu được tầm quan trọng của toàn cầu hóa. Trước khi đi, bác đã cho chúng ta thấy bác sáng suốt đến mức nào, bác đã phản đối việc mở rộng Hà Nội trong bối cảnh nền kinh tế đang lâm vào bất ổn. Tôi đồng quan điểm với bác. Mai DanhTôi cho rằng, khi còn đương chức, ông Kiệt cũng như mọi Đảng viên khác phải làm việc theo sự chỉ đạo của cấp trên nên trong lòng dù có bức xúc vẫn không thể nói ra được. Cũng vì thế, một số quyết định do ông kí chưa hẳn đã là của ông để mà quy trách nhiệm. Dù sao ông cũng là một nhà lãnh đạo đáng kính khi dám công khai nói ra nhiều sự thật, lúc đã rời chính trường. Muộn còn hơn không. Xin chia buồn cùng gia đình và mong ông yên nghỉ được thoải mái nơi vĩnh hằng. Mai Ninh, Việt NamThương tiếc cụ Võ Văn Kiệt. Ít ai ngờ cụ mất đột ngột như vậy. Có lẽ do trời mưa to quá khiến đảng ta không thể báo sớm cho dân biết. Nhưng có người lại bảo quốc tế gởi điện chia buồn nhiều quá, đọc không xuể, cho nên chưa thể báo tin kịp thời cho dân. Các ý tưởng, đề nghị của cụ Kiệt dân rất hiểu, rất đồng tình, nhưng cơ quan đại diện cho dân lại không phản ảnh được. Hai chuyện gần đây nhất là phá hội trường Ba Đình và thôn tính Hà Tây vào Hà Nội đã được hai khoá Quốc hội làm hợp pháp hoá. Hiện nay, đảng ta đang cân nhắc từng chữ trong điếu văn, chúng ta cũng sẽ mang kính lúp làm như vậy vì muốn hiểu ý đảng, chớ lòng dân thì chúng ta quá rõ: chính chúng ta là dân. Walter TaTheo ý kiến một số bạn đã bênh vực thái độ của Báo Chí, nói đúng hơn của Bộ Chính Trị của Đảng CSVN trong việc thông tin trễ sự ra đi vĩnh viễn của cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt là đúng đắn thì cho tôi xin có vài lời: hóa ra Nhân Dân Việt Nam - những người Chủ của đất nước Việt Nam - không được quyền biết trước nhân dân nước ngoài về sự ra đi của một cựu Thủ Tướng nổi tiếng của mình sao? Vì sao vậy? Những người Chủ đất nước này không đáng được hưởng quyền đó chăng? Hay chúng ta luôn phải sống theo những thông tin bên ngoài; những thông tin vỉa hè mà Nhà Nước gọi là không đáng tin cậy? Gần đây Nhà Nước còn đổ tội cho chuyện người dân chỉ lo nghe tin đồn mà làm giá gạo tăng đột biến, nhưng truyền thông của chúng ta có nhanh nhạy và đáp ứng thông tin cho Nhân Dân hay chưa? Tại sao tôi lại phải kiếm tin trên BBC, trên trang web của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, trên trang web của Bloomberg...để xác minh là cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt đã thật sự ra đi? Giữa chuyện biểu tượng của Đảng và quyền lợi của Nhân Dân thì họ đã bỏ đi quyền lợi của Nhân Dân, đó là cái Nhân Dân không chấp nhận được, chuyện Đảng lo tang lễ cho Đảng Viên của mình là chuyện bình thường nhưng đây là cựu Thủ Tướng của Nhân Dân Việt Nam chứ không chỉ là Đảng viên của Đảng CSVN, Nhân Dân Việt Nam có quyền biết được thông tin về Ông trước tiên; trước các đài nước ngoài như BBC. Thật xấu hổ khi bạn bè ngoại quốc gọi điện thoại hỏi thì tôi cũng chả biết gì, phải cấp tốc vào trang web BBC mới biết chuyện. Nếu cho đó là việc làm đúng thì tôi xin miễn bình luận. Lê Huy Hoàng, MontrealTrước những việc làm cơ bản như công báo và tổ chức tang lễ cho một vị công thần già 86 tuổi chết vì bệnh, đảng CS và chính quyền VN hiện nay có những hành xử không được tự nhiên lắm. Nhưng điều chúng ta phải quan tâm cho tương lai đất nước là sự yếu kém, thiếu tự do của hệ thống truyền thông bên nước nhà. Phải chăng thời kỳ "cởi trói" của cụ Võ Văn Kiệt nay đã bị khựng lại? NTT, HCM cityXin thành thật chia buồn cùng gia đình ông Võ Văn Kiệt. Ông là người đã dám làm những điều mà tư duy cũ cho là sai, là người đã đưa đất nước qua những ngày tháng đen tối của chế độ bao cấp và là người đã đặt những nền móng đầu tiên cho nước Việt Nam mở cửa. Xin chân thành cảm ơn ông vì công trình thoát lũ biển Tây và ngọt hoá vùng tứ giác Long Xuyên, cảm ơn ông vì đường dây tải điện 500kv Bắc-Nam và cảm ơn ông vì đã không ngừng nghỉ đóng góp trí tuệ của mình cho đất nước ngay cả khi đã nghỉ hưu. Sự ra đi của ông là một mất mát vô cùng to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Joe, Việt NamXin chia sẻ với sự nghiệp của ông, một người cũng giống như chúng tôi, vì chén cơm manh áo phải ngậm "bồ hòn" làm ngọt. Và chắc là đến cuối đời thì chúng tôi sẽ nói và làm những điều mà đáng lẽ ra phải nói và làm ở lúc sinh thời. Đau đớn lắm thay! Xin thành thật chia buồn đến gia quyến người "thủ lĩnh" cuối cùng, và tất cả những người thật sự quí mến ông. TNCó lẽ cần công tâm nhìn ông Kiệt dưới hai góc độ: Góc độ lớn (so sánh với các vị TT nước khác) thì ông Kiệt không làm được gì đáng kể lúc đương quyền, chỉ có tính cách vụn vặt và đầy sai trái. Đổi mới không phải là tác phẩm của ông mà là có sự đồng ý của cấp trên nhằm duy trì sự tồn tại của Đảng sau đó dân được dễ thở hơn, ngoài ra đổi mới cũng giúp phần lớn đảng viên giàu có thêm một cách công khai. Làm sai thì phải sửa lại, nói đổi mới thì hơi quá đáng. Ở góc độ nhỏ có nghĩa là dưới một chế độ độc đảng bảo thủ, những lời tuyên bố lúc về hưu của ông được nhiều người xem là một thành tích đáng khen. Dẫu sao chúng ta có thể tin chắc một điều sẽ xảy ra là thế giới tương lai không phải là đất đứng cho những kẻ tham quyền, bảo thủ. Ý kiếnÝ kiến BBC trích dẫn trong bài viết rằng một đồng nghiệp tại VN nói là 7pm ngày 12/06 mới được đưa tin bác Kiệt mất là không đúng. Khoảng 2 giờ chiều, các tổng biên tập đều nhận được chỉ đạo từ Trung ương và ngay sau đó, các toà soạn đều đã có cuộc họp riêng. Tuy nhiên, không hề có chỉ đạo là phải đưa tin vào lúc 7pm. Chiều hôm nay 12/06 VietnamNet đăng tin này đầu tiên, đến 7pm thì bản tin thời sự VTV chính thức phát tin. Một ý kiếnBác Kiệt nhập viện BV Thống Nhất vào ngày 9-6, ngay đêm hôm đó, bác ấy được chuyển sang Singapore. Căn bệnh ung thư phổi của bác ấy đã ở vào thời kì nguy kịch. Ngay khi bác ấy mất vào sáng 11-6 thì trong ngày hôm đó thi thể bác ấy đã được chuyển về VN và được bảo quản ở BV Thống Nhất TPHCM cho đến hôm nay. Long Phan, EnglandTôi thấy nhiều bạn quá lời rồi, các báo đã đưa tin rồi đấy thôi. Linh cữu của cựu thủ tướng đã được đưa về Việt Nam và sẽ được tổ chức nghi lễ Quốc tang. Việc ra thông cáo Nhà nước Việt Nam muốn chính thức đưa tin, chứ không muốn các báo đưa tin việc quan trọng này. Nhà báo Bùi Tín hôm thứ Tư giải thích với BBC từ Paris rằng việc lập ban tang lễ nhà nước, ra thông cáo, cáo phó, quyết định chôn cất ở đâu đều rất quan trọng trong trường hợp các nhà lãnh đạo Việt Nam. Nguyen Hy VongBạn BCM và bạn Lê Huy SG nói rất đúng, việc gì cũng phải chờ đợi bộ Chính trị và ông đầu não Đảng cho phép, cho dù là cái chết của một vị cựu Thủ tướng có công trạng với đất nước! Mặc dù rằng trong Hiếp Pháp có nêu, quyền nắm các phương tiện truyền thông, báo chí, truyền hình là dưới quyền Thủ tướng chính phủ, nhưng CP phải xin phép Bí Thư vì vấn đề liên quan đến chính trị!Xin mọi người vì cái chết của cố thủ tướng của Đổi mới mà ủng hộ giúp cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vượt qua cơn sóng gió lạm phát, khủng hoảng hiện thời…để còn TT Dũng còn tiếp tục con đường muộn mằn của bác Võ Văn Kiệt hằng mơ ước thực hiện… Đổi mới, đổi mới…để cứu giúp dân! Và hãy quyết liệt với kẻ ôm chân giặc Tàu cướp đất nước ta! Xin đa tạ! Minh, MelbourneMấy tờ báo mạng phải gỡ tin ông Sáu Dân qua đời vì can tội "cầm đèn chạy trước ôtô". Cho đến giờ phút này vẫn chưa báo nào nhúc nhích. Trong khi đó LHQ, Hoa Kỳ và Singapore thì đã chính thức bày tỏ sự thương tiếc. Việc này ví như ông nội mới mất con cháu trong nhà bị bác trưởng họ chỉ thị không được biết, phải đến khi hàng xóm sang chia buồn mới biết là ông mất. Thật chả ra thể thống gì nữa! Quân, SydneyĐã hai ngày rồi kể từ lúc ông lâm chung, vậy mà trên các trang tin tức Việt Nam không có một dòng ai điếu. Đối với một người có công với đất nước như ông mà bị đối xử như vậy thì thật là bạc bẽo cho cái sự đời. Đối với đồng chí mà còn như vậy thì còn kêu gọi ai góp tay xây dựng quê hương. HT, Sài GònViệc 600 tờ báo VN đều không đưa tin ông cựu TT VVK qua đời làm cho mọi người bi quan về vấn đề tự do báo chí & chế độ chính trị của VN hiện tại và tương lai. Nhiều việc xảy ra trong khoãng thời gian ngắn từ đầu năm 2008 đến nay làm cho nhân dân VN lo lắng. Thị trường CK tuột dốc không phanh. Thị thường BĐS bong bóng sau đó đóng băng. Lạm phát phi mã. Thả ông Nguyễn Việt Tiến. Bắt hai nhà báo TT & TN vì đưa tin về tham nhũng. Thăng chức tướng Oánh (bị nghi liên quan vụ PMU 18), bắt tướng Quắc (người điều tra PMU 18). Bây giờ ông Kiệt qua đời không báo đài nào đưa tin. Một xã hội mà nhà cầm quyền hành xử như thế này thì gọi là vinh quang, tốt đẹp sao? Không biết Bác Hồ hồi xưa có dạy về tự do báo chí không? Vovn, SingaporeBất cứ nhà chính trị nào cũng có công và tội, ông Võ Văn Kiệt lại là người được đa số tôn vinh là thủ lãnh. Ngòai những việc làm lớn lao ông đã cống hiến cho đất nước, ông đã từng là cứu tinh cho những người là con cháu ngụy, người dám kí nhiều thư bảo lãnh cho họ để họ có cơ hội học hành. Ông dám thẳng tay triệt hạ những kẻ cơ hội luồn lách bất tài ngay trong bộ máy. Có hàng triệu người VN nhờ ông mà thóat khổ, và ông cũng có những kẻ thù vì đã ngáng chân trên đà thăng tiến của họ. Ông cũng đã để lại nhiều hậu quả xấu, trong những thứ đó là tệ tham nhũng dối trá bắt đầu từ thời của ông bùng phát. Lan tràn cho đến ngày nay không thể ngăn chặn. Hai Vu, USATôi đồng ý với bạn NMP Saigon, hầu như toàn miền Nam đã trải qua những năm tháng khủng khiếp nhất từ sau năm 1975 cho đến khi có những đổi mới từ ông Kiệt. Có nhiều kỳ vọng được đặt nơi ông. Nhưng rất tiếc việc đổi mới quá chậm chạp, những kẻ kế vị đã không bắt kịp tiến độ của thế giới. Nhưng dầu sao ông Kiệt cũng đã là người gióng lên tiếng chuông cảnh tỉnh đầu tiên cho chế độ. Xin chia buồn cùng tang quyến của ông. PinochioCó lẽ các bạn ở nước ngoài không cảm thấy mất mát nhiều như chúng tôi trong nước, cho dù ông Kiệt đã về hưu nhưng ảnh hưởng của ông vẫn còn; nó vẫn lôi kéo được nhiều tầng lớp nhân dân: đặc biệt là trí thức miền Nam tập hợp sau lưng ông. Ngay trong giai đoạn này, sự ra đi của ông là một tổn thất rất to lớn cho sự cải cách đổi mới của VN. Trong tình hình hiện nay, khi kinh tế; tài chính VN đang lâm vào tình trạng gặp khó khăn thì có rất nhiều người muốn đặt lại vấn đề cải cách, đổi mới. Mất ông, mất một tiếng nói trung thực và có uy tín để giữ cuộc cải cách đổi mới ở VN chống đỡ lại những tư tưởng hoài nghi nó. Xin cúi đầu tiễn biệt lần cuối người Cộng Sản Chân Chính biết yêu tổ quốc và đồng bào. Minh Melbourne - AustraliaÔng Kiệt sau loạt bài trả lời phỏng vấn trên BBC và những lần bày tỏ ý kiến cá nhân "phi chính thống" sở dĩ không bị công an sách nhiễu như những người bất đồng chính kiến bởi vì ông là người có công lớn với chế độ. Thế nhưng trước khi nhắm mắt xuôi tay ông cũng không thể hình dung nổi cái chế độ mà ông cả đời phụng sự lại cho gỡ bỏ ngay tin trên các mạng thông báo (hoặc trì hoãn việc đưa tin) ông đã qua đời. Thành ra việc này bà con hải ngoại lại biết trước đa số đồng bào trong nước. Thật là ngoài ngõ đã hay mà trong nhà chưa tỏ. Xin có đôi lời phân ưu với gia đình một Kiến Trúc Sư nòng cốt của công cuộc đổi mới (thực ra là sửa sai) của Việt Nam. NMP, Sài GònTin ông Võ Văn Kiệt mất không được đăng trên một tờ báo nào, kể cả báo điện tử cho đến giờ phút này, có vẻ như là một chuyện không bình thường. Chắc hẳn các nhà báo ở VN đã được chỉ huy bởi các ông đảng viên lãnh đạo CS về cách thức đưa tin. Nếu đúng thế, tôi thấy buồn cho nghề báo chí tại VN, đồng thời khinh khi tâm hồn nhỏ nhen của các nhà lãnh đạo đảng CS hiện nay. Thật đáng tiếc đến nghẹn ngào khi biết Ông đã ra đi đột ngột như thế. Tôi cũng như nhiều người Sài Gòn khác, đã chịu nhiều mất mát và đau thương vì chế độ CS, chưa bao giờ nghĩ mình lại có thể thương mến và đặt nhiều kỳ vọng vào ông, như một nhà phản biện có tầm nhìn và lý luận sắc sảo. Xin nhờ BBC diễn đàn này, tôi thành kính chia buồn với thân nhân của ông và bày tỏ sự ngưỡng mộ một nhân cách lớn, thương tiếc sâu sắc đối với sự ra đi của ông. Zin ZinCó lẽ BBC phải bận rộn vô cùng trong giờ phút này vì hàng ngàn email gửi về. Thật kỳ lạ, những người yêu mến hay ghét ông Võ Văn Kiệt, muốn được chia sẻ với gia quyến của người đã mất, phải tìm diễn đàn BBC để thổ lộ. Người ta có thể không thích những lời nói trái tai nhưng lẽ nào lại không cho dân chia buồn vào lúc này. Phong tục VN đã ngàn đời, nghe tin người một người chết, cả làng kéo đến không chậm trễ. Hành xử như thế này thì đừng hỏi tại sao những nhà dân chủ hay dân hải ngoại ghét. Ông Kiệt mất đi chúng ta mới thấy ảnh hưởng của ông to lớn với Việt Nam. Mong muốn hàn gắn vết thương trong lòng dân tộc vốn bị chia rẽ bởi chiến tranh thực sự đi vào trái tim người. Người trong nước đi ra bên ngoài và người hải ngoại quay về một cách dễ dàng hơn. Ông VVK được nhiều người tiếc thương từ tận đáy lòng. Những lời điếu sáo rỗng được chuẩn bị công phu khó có thể so sánh với tiếng khóc trong lòng dân. Tôi nghĩ, ông là người hạnh phúc cả khi ông vắng bóng trên thế gian này. Ngọc Lan, Lạng SơnKhi tôi viết những dòng này thì đã bước sang 2h40 sáng ngày 12.06, nhưng trên tất cả phương tiện thông tin đại chúng của VN tuyệt nhiên không thấy bất cứ một dòng tin nào nói về sự ra đi của ông Võ Văn Kiệt. Trong khi đó thông tin về cô diễn viên Hàn Quốc Lee Young Ae thì được đăng ngay trang nhất cũng như trên truyền hình VN, mọi chi tiết mỗi bước đi của cô Lee Young Ae được mô tả thật tỉ mỉ. Thật là không tài nào hiểu nổi ! Phạm Xuân Thủy, Sài GònTuy tuổi đã già nhưng ông rất có uy tín trong việc góp tiếng nói trong nhiều chính sách có liên quan tới hoạch định phát triển xã hội - dân sinh, và mới đây nhất là bài phản biện về việc mở rộng thủ đô Hà Nội – hiện thân của một nhà kỹ trị. Ông là người được coi là có tư tưởng cởi mở nhất trong số các nguyên thủ quốc gia ở Việt Nam đối với các nhà bất đồng chính kiến: “Chính kiến khác nhau, ý kiến khác nhau là bình thường, và điều quan trọng là cần phải có đối thoại, nói chuyện với nhau một cách sòng phẳng". Thương tiếc Ông vô cùng, ông Sáu Dân ơi! Lai, Mỹ Tho, Việt NamThật vô cùng xúc động khi hay tin ông qua đời. Hôm rồi nhìn ảnh ông ngày càng già đi, tôi lo lắng có ngày sẽ mất đi một lãnh đạo kiệt xuất, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới cho đất nước, và gần đây có viết những bài báo hợp lòng dân. Người ta trách ông sao khi tại vị không làm, bây giờ về hưu thì nói, tôi nghĩ ông rất khéo, tìm đúng lúc để tiếng nói của mình được chấp nhận nhiều nhất...và điểm lại chỉ thấy có mình ông dám nói dù cho là hơi muộn. Người ta đồn thổi ông có con cháu kinh doanh dự án đất đai, tham quyền... Không biết có không, riêng tôi chỉ nghe ông nói "...liên quan đến chiến tranh, khi nhắc lại có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn..." chỉ nhiêu đó thôi, tôi nhớ mãi và kính trọng ông... Ông có một cái nhìn rất nhân bản, độ lượng. Nhiều lãnh đạo có tầm nhìn như ông, phía hải ngoại lại có nhiều ông Nguyễn Cao Kỳ ...thì việc hòa hợp dân tộc chỉ trong ngày một. Vết thương chiến tranh trong lòng dân tộc sẽ lành hẳn. Sau cùng, nếu như linh cữu ông được được đặt tại TP HCM, nhà nước và gia đình cho phép người dân đến thăm viếng tự do, thì tôi nguyện từ nơi quê này sẽ lặng lội tìm đến nhà ông để xin đốt 1 nén nhang cho ông. Xin Vĩnh Biệt ông. TNTại sao cựu Thủ Tướng Võ Văn Kiệt từ trần mà các báo không hề thông tin, trong khi BBC, một hãng tin nứơc ngoài lại đăng tin đầu tiên?! Thật khó hiểu? Chả lẽ EURO, iPhone2.... đáng đăng hơn? Chả lẽ phải cần kiểm duyệt thông tin? Xin chia buồn cùng gia đình cựu Thủ Tướng. Nguyễn Việt, tp Hồ Chí MinhNhiều người VN cho rằng ông Kiệt có công lao rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam, nhưng họ quên đi một chuyện: Sau khi khối XHCN sụp độ thì "Đổi mới hay là chết“ là khẩu hiệu của đảng CSVN vào thời điểm đó, cho nên ông Kiệt hay người khác cũng phải làm như ông Kiệt mà thôi. Ngoài ra ông Kiệt là 1 trong Bộ Ba Mười-Kiệt-Anh mở đầu trong cuộc đi đêm cho việc "Đàm Phán Biên Giời VN/TQ. Cho nên không có gì ngạc nhiên khi ông Kiệt câm như hến về vấn đề Trường Sa/ Hoàng Sa nhập vào Tam-Sa. Có lẽ Bùi Tín là người đánh giá ông Kiệt trong chừng mực nào đó khách quan hơn: Ông Võ Văn Kiệt vừa có bài đòi quan tâm đến người nghèo, nhưng ai đã nhân danh Thủ tướng để ký Nghị định dựng lên cái Tổng cục 2, để cho nó lộng hành, đánh đập dân oan, tra tấn các chiến sỹ dân chủ, còn viện an ninh Trung Quốc ra dọa dân Việt Nam, và nay ông thản nhiên để nó mặc sức gây tội ác? Lời kêu gọi hòa hợp dân tộc của ông vẫn gượng gạo, trịch thượng khi ông không hề tỏ ra hối hận về chủ trương”trả thù, chiếm đóng và tự thực dân hóa miền Nam” hồi 1975 như nhà báo Pháp Jean Lacouture nhận định rất sâu sắc. BCMXin cảm ơn BBC đã đưa tin kịp thời, suốt cả ngày tôi theo dõi tin tức thời sự trên truyền hình và phát thanh mà chẳng hay biết gì. Tôi không hiểu tại sao một tin buồn như vậy mà Bộ Chính trị còn phải xem xét, cân nhắc rồi vẫn chưa cho các phương tiện truyền thông đưa tin, hay là dù về hưu rồi ông Kiệt vẫn ủng hộ nhân dân chỉ trích những sai lầm của Đảng nên còn phải xem đã? Tôi chợt nghĩ liệu sau này tướng Giáp qua đời có thể cả thế giới biết tin mà nhân dân Việt Nam trong nước vẫn chưa biết. Sharkkingi, Việt NamThật sự đáng tiếc cho sự mất mát này! Người cuối cùng còn khả năng lên tiếng thì đã không còn nữa! Rồi đây đất nước VN sẽ như thế nào trong thời kỳ tham nhũng đang chi phối một số nhà lãnh đạo cao cấp VN!Cuộc sống của người dân không biết bao giờ mới được tự do dân chủ, công bằng thực sự đây! Xin thành thật chia buồn gia đình của bác Sáu Dân, người cộng sản dám đấu tranh vì lợi ích của dân tộc! Vũ Tuấn Anh, Hà NộiXin được chân thành chia buồn cùng gia đình cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Tôi không muốn nói đến công hay tội của ông Võ Văn kiệt, nhưng sự ra đi của ông làm tôi và rất nhiều người Việt Nam thương tiếc. Tôi luôn nhất trí và ủng hộ quan điểm hoà hợp dân tộc của ông, mặc dù tôi là một cựu sỹ quan tình báo Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ông là con người giàu nhân tính, ông biết tôn trọng những người lính Việt Nam Cộng hoà, cho dù họ ở phía bên kia chiến tuyến. Tôi muốn được cùng ông chia sẻ với những người lính Việt Nam đã hy sinh ở hai bờ chiến tuyến. Dù sao chúng ta đều là những người lính chiến đấu vì lý tưởng cho dân tộc và cho Tổ quốc. Chỉ tiếc rằng ít nhà lãnh đạo cao cấp của hai bên làm việc này trước năm 1975. Xin nhờ Thủ tướng Võ Văn Kiệt chuyển lời thăm viếng tâm linh và trân trọng của tôi đến với những người lính đã ngã xuống ở hai bờ chiến tuyến. Lê Huy, Sài GònThật kỳ lạ. Hơn 16 giờ sau khi ông Kiệt mất (theo BBC) thì vẫn chưa có báo nào của VN đang tin cả. Trong khi đó vụ cháy nhà ở phố Tây balô chiều nay thì đều có tin cả. Nếu tin ông Kiệt mất không phải tin vịt thì sự kiểm soát của ĐCS với báo chí VN khủng khiếp thật. Đảng chưa cho phép báo sẽ bịt mắt che tai. Khi nào được Đảng bật đèn xanh thì báo chí mới tha hồ bốc phét. foolmostTôi thấy lạ là không báo chí nào trong nước đưa tin về cựu thủ tướng qua đời. Trên tranh nhất các báo tính đến giờ này ( 21 h 11/6/2008 ) chỉ có các tin về bóng đá hoặc điểm thi bổ túc. Thật kỳ là phải tìm hiểu các sự kiện của nước mình qua báo chí nước ngoài. Có lẽ các báo mình còn phải chờ quyết định của Ban Tư Tưởng Văn hóa Trung ương xem chi tiếtnào về ông Kiệt được phép đăng, chi tiết nào không được đăng. Nhạy cảm , rón rén quá thì các bác báo mình cứ đăng mỗi tin là Bác Kiệt từ trần thôi. Cứ thế này,tôi lại đâm ra nghi ngờ BBC đăng tin vịt. Vanxuan, SG“Nghĩa tử là nghĩa tận” đó là đạo lý của người VN. Xin chia buồn cùng gia quyến ông VVK và những người hâm mộ ông. Nhưng tôi không tán thành cách đánh giá phiến diện của một số người về ông, coi ông như vĩ nhân. Thực ra ông cũng là một TT bình thường, có công và cũng có không ít lỗi. Trước hết, trong chính thể VN thì không thể có người ngoài đảng làm cải tổ được; Thứ hai, không cá nhân nào có thể khởi động đổi mới nếu không có chủ trương của đảng (Bộ Chính trị); Thứ ba, VN phải cải tổ vì không thể có cách nào khác để tồn tại sau khi khối Soviet tan rã; Thứ tư, người có quyết định cực kỳ quan trọng trong tiến trình mở cửa nền kinh tế là cựu TBT ĐCS, ông Đỗ Mười, người ba lần mời TT Singapore, ông Lý Quang Diệu làm cố vấn giúp VN cải cách nền kinh tế (Hồi ký Lý Quang Diệu); Thứ năm, ông VVK và gia đình thâu tóm rất nhiều đất đai ở SG và có tác động lớn trong việc đầu tư hạ tầng nhằm tăng giá trị đất đai của ông ở Cần Giờ; Thứ sáu, ông K là người nâng đỡ, tiến cử ông Ng. Tấn Dũng, một người không có tài và học vấn kém cỏi, thực ra là do gởi gắm từ cha ông D trước khi hy sinh; Vì bất cứ lý do gì cũng cần nhìn nhận một cách công bằng và không nên đánh giá bằng cảm tính, như nước Nga nhìn nhận về Yosip Stalin, hay như thế giới nhìn nhận về Phidel Castro... Humanrights, SaigonChính trường Việt Nam sẽ đi về đâu khi ông Kiệt qua đời? Mặc dù ông Kiệt đã về hưu từ lâu nhưng tiếng nói của ông luôn có một sức nặng đối với Bộ chính trị và ĐCSVN.Ông luôn được báo chí lấy ra để làm "bình phong" khi nói đến các vấn đề nhạy cảm của đất nước như vấn đề dân chủ, nhân quyền, đổi mới trong tư duy lãnh đạo, quản lý. Tôi đang lo khi ông mất đi rồi thì báo chí Việt Nam không biết dựa vào ai để "châm ngòi" cho các phong trào dân chủ và đổi mới chính trị tại Việt Nam. Liệu tình hình dân chủ ở Việt Nam có bị phe bảo thủ siết chặt hơn khi ông Kiệt đã qua đời? Dù sao tôi cũng cám ơn ông đã nói lên khác vọng của người dân về những vấn đề mà người khác biết nhưng không thể nói được hoặc dám nói nhưng không một tờ báo trong nước nào dám đăng. MekongLúc còn đương quyền, ông Kiệt cũng có nhiều vụ lùm xùm, tuy nhiên, có lẽ công của ông lớn hơn tội. Tiếng nói của ông đủ mạnh làm cân bằng quyền lực giữa phe bảo thủ và phe đổi mới. Sự ra đi của ông cũng đồng nghĩa với môi trường chính trị VN mất đi một tiếng nói của một người không còn biết sợ. Xin chia buồn cùng gia đình ông. Đặng Thanh, Hà NộiTheo tôi ông Võ Văn Kiệt là một nhà lãnh đạo Việt Nam nổi bật nhất trong hơn 20 năm gần đây. Ông là một con người có tư duy cởi mở và rất quyết đoán, có thể nói công lao của Ông là rất to lớn trong cải cách kinh tế ở Việt Nam. Bằng những ý kiến phản biện rất sắc bén, những đóng góp của ông Kiệt trong thời gian về hưu không kém những đóng góp thời gian còn giữ chức vụ. Tuy nhiên ông Kiệt cũng mắc một số khuyết điểm của những nhà lãnh đạo Cộng sản đó là tham quyền, cố vị. Cái chết của ông Kiệt thật bất ngờ và có nhiều nghi vấn. Chí Tôn, Việt NamÔng Kiệt lúc tại chức điều hành đất nước cũng giống như những ngừơi cộng sản khác mà thôi, có ai dám nói gì khác ngoài sự chỉ đạo của Đảng, làm sai bị khai trừ thì toi đời. Chính vì thế dù trong lúc tại vị có bất mãn cũng câm mồm chịu đấm mà ăn xôi, nhưng đến khi về hưu rồi thì mới dám nói vì để giải tỏa những ấm ức trong lòng. Nhưng cũng có nhiều người về hưu mà cũng không dám hé răng, vậy có nói còn hơn không. Ông Kiệt là một trong số ít những người dám nói sau khi về hưu. Ước gì ông Kiệt còn sống thêm vài năm nữa để xem bọn tham nhũng nó làm cuộc cách mạng trừng trị những kẻ dám chống tham nhũng, đấu tranh cho không còn chỗ tránh nữa. Không nêu tênNguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt được biết đến như là một kiến trúc sư của quá trình đổi mới của Việt Nam. Ông có quan điểm gần gũi với nhiều người Việt Nam yêu nước không phải là Cộng sản. Tuy đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn có nhiều ý kiến về nhiều vấn đề gai góc, nhậy cảm của đất nước. Những ý kiến đó của ông gần đây tuy không được các vị lãnh đạo đất nước hiện nay thực hiện hay ông có nhiều ý kiến trái chiều với đội ngũ lãnh đạo hiện nay nhưng tựu chung lại có lẽ đó là những ý kiến xây dựng và được nhiều người đồng tình. Ông mất đi để lại niềm tiếc thương cho nhiều người dân Việt Nam mà điều này chưa chắc đã có đối với nhiều vị lãnh đạo cùng thời kỳ với ông. Xin gửi lời chia buồn xâu sắc tới gia đình ông. HuGo, Hà NộiThực sự là đọc xong tin này, tôi cảm thấy vô cùng thương tiếc, tiếc cho một vị lãnh đạo tài ba một thời, và cho tới giờ, tiếng nói của ông vẫn còn có sức nặng và giá trị. Ông có những tư duy, quan điểm tân tiến về sự thay đổi trước vận mệnh của đất nước Việt Nam cũng như là sự cố gắng của mình trong sứ mệnh hòa giải dân tộc. Vô cùng tiếc thương trước sự ra đi của ông cũng như sự cung kính cảm phục giành tới ông.. Mr Phan, TP HCMKhi nghe tin ông qua đời tôi thấy lòng mình trống trải vô cùng. Đất nước này không còn mấy người tâm huyết, dám nói thẳng, nói thật như ông. Tôi nghĩ chắc một số quan tham trong chính phủ hiện hành rất vui vì không còn ai giám nói điều thật về những việc làm không hợp lòng dân của họ như ông Kiệt. Kính gửi lời tri ân đến hương hồn bác Sáu Dân. PGC, Việt NamTôi rất bất ngờ và hụt hẫng khi đọc tin này. Ở VN lúc này vẫn chưa có báo nào đăng tin nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt qua đời cả . Ông là một nhà lãnh đạo xuất sắc nhất của VN thời kỳ đổi mới. Dù đã nghỉ hưu, nhưng ông luôn quan tâm tới việc Dân, việc Nước, có nhiều bài viết và phỏng vấn tràn đầy nhiệt huyết với Tổ quốc và Dân tộc.Sự ra đi của Ông là một mất mát lớn cho Nhân dân VN. Xin vĩnh biệt một vị lãnh tụ tài ba của VN trong xây dựng đất nước sau chiến tranh. Phong Trần, Hà NộiMột con người đứng đầu phong trào đổi mới đã ra đi, một con người luôn đấu tranh cho nền xã hội dân chủ, tiến bộ của Việt Nam. NCT, Hà NộiTại sao ông Kiệt không làm những việc ông góp ý khi đã nghỉ hưu như hoà giải dân tộc từ lúc ông còn đương chức? Phải chăng chỉ khi ông trở thành thường dân ông mới hiểu được cần làm điều đó? Liệu các vị lãnh đạo đương chức có nghĩ như ông Kiệt không? anh.scmTại sao bạn NTC không đặt câu hỏi là "Tại sao ông Kiệt nghỉ hưu rồi mà còn tích cực làm việc giúp dân giúp nước?" Những câu hỏi tại sao thật vô nghĩa. Ông mất đi rồi, thật là một mất mát lớn cho nhân dân miền Nam. Henry Nguyen, CaliforniaMột mất mát lớn cho đất nước, sự ra đi của ông trong giờ phút này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến những quan ngại của ông về những điều chưa tốt trong các dự án và điều hành của chính phủ. Viet Nam Hà NộiChưa bao giờ gặp bác ngoài đời thực một lần nhưng hình ảnh một vị thủ tướng đáng kính của dân tộc luôn là một hình ảnh tôn nghiêm trong trái tim tôi. Cả tuổi trẻ, cả cuộc đời bác hi sinh cho sự nghiệp của dân tộc. Tầng lớp những người dân Việt Nam mẫu mực như bác dần dần ra đi. Đất nước lại mất đi một con người vĩ đại, một người cầm lái con thuyền đất nước. Kính mong bác an nghỉ bình an nơi vĩnh hằng! Và cầu mong cho lớp thanh niên Việt Nam như chúng tôi được thừa hưởng thật nhiều những đức tính, sự thông thái, lòng yêu nước và dũng cảm của những con người ấy, để tương lai Việt Nam tươi sáng hơn. Không nêu tênTôi rất đau buồn khi nhận được tin này, chúng ta vừa mất đi một con người tài năng, một con người có tâm, có tầm, một vị thủ tướng đáng kính trọng. Tôi xin cúi đầu trước sự kiện đau buồn này và cầu mong cho nguyên Thủ Tướng Võ Văn Kiệt yên nghỉ bình an. Nguyen Suu, Việt NamNghe tin. Tôi không cầm được nước mắt. Đau lòng quá. Thật sự Tôi chỉ tin và đang hy vọng nhiều vào Ông. Tra Bay, TP HCMLời đầu tiên tôi thật lòng chia buồn đến gia đình bác Sáu. Bác ra đi trong giai đoạn này là một tổn thất lớn với nhân dân Việt Nam nói chung và Miền Nam nói riêng. Sự đóng góp thẳng thắng, chân tình của các đã làm cảm kích thế hệ chúng tôi và chúng tôi hứa sẽ tiếp bước con đường của bác Sáu. Nguyễn An Huy, Sài GònXin thắp một nén hương chân thành tới gia đình bác Kiệt , bác là một nhà cách mạng uy tín, không sợ sệt đảng phái nào , nêu cao quan điểm của mình, là tấm gương cho các cán bộ nhà nước học tập. Xin gởi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình bác Kiệt, và cũng mong lắm có những cán bộ như bác. Miền Nam này phát triển cũng là công lớn của bác, bác Kiệt ra đi rồi không biết có còn lãnh đạo nào miền Nam có đủ tài năng như bác không?

[ 108, 287, 285, 161, 1069, 109, 452, 726, 909, 791, 1971, 193, 125, 144, 124, 184, 104, 924, 596, 1842, 1803, 551, 2922, 155, 215, 1214, 119, 120, 375, 146, 3667, 606, 1093, 1317, 244, 177, 2521, 1379, 343, 111, 261, 247, 490, 262, 126, 106, 118, 1668, 651, 112, 619, 610, 144, 113, 238, 329, 273, 317, 1392, 137, 174, 1093, 3412, 546, 186, 120, 111, 211, 122, 3575, 297, 924, 331, 477, 126, 289, 374, 339, 106, 157, 731, 261, 247, 3306, 164, 103, 118, 637, 108, 121, 396, 315, 104, 109, 144, 591, 1578, 202, 104, 353, 4221, 108, 978, 1027, 1826, 997, 11620, 5098, 13430, 103, 118, 1828, 103, 116, 553, 157, 163, 600, 235, 571, 551, 3220, 805, 3167, 795, 401, 9576, 147, 6417, 103, 1233, 176, 126, 343, 970, 269, 106, 987, 2668, 177, 970, 269, 1480, 373, 114, 1233, 176, 126, 106, 781, 778, 175, 300, 259, 4584, 983, 397, 1951, 805, 3167, 6535, 1806, 224, 127, 2216, 970, 269, 538, 794, 2974, 208, 1808, 103, 116, 924, 1127, 8270, 275, 937, 529, 108, 3162, 795, 401, 15488, 515, 106, 111, 608, 264, 113, 166, 120, 111, 738, 354, 128, 118, 4746, 118, 3919, 118, 3877, 103, 110, 107, 938, 970, 269, 140, 345, 239, 751, 654, 8856, 2974, 2115, 146, 318, 159, 103, 1149, 621, 108, 7862, 123, 119, 230, 1674, 281, 691, 1063, 726, 349, 161, 23890, 106, 111, 331, 950, 608, 264, 2105, 1580, 148, 398, 533, 229, 1197, 593, 164, 2130, 873, 980, 1879, 1191, 485, 122, 1261, 344, 265, 1027, 24761, 231, 120, 589, 192, 104, 824, 427, 353, 4589, 113, 219, 1086, 104, 166, 823, 135, 174, 103, 118, 2922, 106, 116, 111, 490, 262, 373, 472, 112, 615, 398, 1281, 235, 120, 221, 393, 790, 10456, 110, 500, 512, 329, 105, 1354, 1172, 396, 931, 1093, 1317, 3792, 14461, 310, 158, 393, 584, 138, 1895, 719, 193, 1985, 159, 2057, 297, 331, 4073, 118, 5890, 106, 157, 731, 620, 108, 1593, 875, 105, 1191, 349, 580, 632, 639, 1929, 125, 144, 373, 3729, 556, 636, 120, 314, 245, 104, 116, 293, 213, 137, 2502, 560, 146, 228, 204, 242, 115, 1244, 111, 131, 132, 134, 1057, 118, 106, 111, 178, 462, 113, 201, 2009, 109, 152, 490, 262, 373, 291, 115, 107, 120, 212, 284, 628, 190, 777, 860, 105, 108, 232, 329, 544, 272, 137, 796, 235, 476, 795, 401, 599, 2778, 1672, 116, 144, 591, 316, 146, 155, 242, 2722, 129, 982, 153, 107, 201, 617, 111, 1276, 145, 127, 107, 201, 617, 111, 1491, 6746, 631, 116, 166, 111, 343, 777, 860, 544, 272, 104, 118, 924, 331, 477, 163, 745, 592, 1055, 5304, 3909, 143, 144, 5304, 3909, 397, 768, 516, 265, 104, 120, 146, 318, 786, 7064, 222, 481, 179, 150, 115, 319, 164, 116, 314, 245, 690, 4347, 615, 116, 1226, 1136, 410, 518, 315, 612, 161, 1624, 3053, 110, 194, 1360, 224, 129, 118, 1803, 551, 2922, 124, 184, 113, 1303, 313, 236, 216, 757, 1186, 126, 2105, 19675, 176, 264, 119, 1510, 650, 964, 125, 871, 1747, 1697, 1598, 212, 221, 374, 373, 319, 153, 106, 120, 667, 108, 1789, 514, 3860, 125, 175, 300, 120, 152, 261, 247, 115, 632, 639, 1929, 114, 120, 164, 3385, 236, 216, 325, 275, 2105, 1264, 292, 654, 104, 503, 596, 1842, 23258, 551, 9239, 116, 512, 329, 795, 23890, 106, 111, 107, 897, 2374, 105, 292, 178, 301, 104, 353, 359, 2105, 1624, 3568, 238, 6098, 159, 158, 111, 110, 574, 222, 419, 160, 171, 350, 244, 177, 144, 613, 575, 415, 157, 731, 478, 324, 104, 353, 359, 105, 157, 731, 478, 324, 104, 137, 796, 2105, 22678, 111, 131, 132, 325, 275, 153, 203, 260, 583, 139, 3773, 308, 120, 314, 245, 544, 279, 544, 272, 137, 796, 104, 118, 6269, 152, 512, 1522, 126, 454, 2767, 431, 1089, 297, 1190, 733, 1198, 782, 372, 466, 193, 2387, 596, 1341, 1803, 551, 5890, 235, 14071, 676, 2430, 114, 5849, 685, 378, 449, 439, 163, 4933, 5895, 1366, 467, 4752, 3267, 812, 367, 600, 139, 112, 2984, 4195, 3228, 112, 2972, 1225, 1064, 749, 398, 118, 2922, 106, 1039, 593, 164, 1095, 1368, 1618, 147, 7038, 112, 1612, 350, 118, 106, 116, 113, 120, 357, 1843, 441, 104, 144, 345, 239, 140, 114, 723, 307, 137, 1093, 1317, 790, 2660, 183, 158, 129, 118, 227, 596, 1842, 112, 2201, 692, 398, 150, 118, 2922, 105, 118, 336, 123, 443, 544, 272, 544, 279, 143, 514, 114, 137, 796, 217, 1748, 1279, 3287, 376, 1792, 962, 103, 1640, 2257, 4031, 524, 156, 110, 251, 193, 736, 2922, 552, 12595, 811, 371, 171, 241, 180, 1376, 311, 2726, 642, 110, 251, 193, 143, 110, 375, 217, 194, 1608, 21071, 124, 239, 203, 282, 142, 131, 132, 177, 1117, 171, 292, 108, 3546, 8245, 104, 120, 111, 261, 3157, 108, 11737, 16563, 376, 103, 644, 3219, 2412, 14282, 432, 616, 264, 736, 1386, 651, 794, 2121, 106, 116, 111, 490, 262, 373, 472, 145, 157, 137, 872, 1205, 107, 136, 346, 345, 1429, 136, 353, 122, 245, 194, 356, 500, 111, 137, 1429, 117, 137, 185, 827, 2124, 736, 552, 598, 143, 375, 134, 1535, 178, 114, 1194, 373, 472, 113, 283, 129, 145, 186, 196, 869, 1292, 1203, 244, 177, 837, 430, 400, 761, 114, 141, 117, 733, 134, 5531, 1187, 264, 165, 5011, 794, 4574, 3852, 10566, 7203, 111, 167, 867, 528, 1138, 218, 3001, 1700, 364, 932, 372, 160, 531, 187, 191, 552, 104, 399, 109, 111, 103, 201, 3184, 228, 3163, 399, 109, 111, 227, 108, 103, 109, 111, 107, 203, 790, 668, 1648, 631, 106, 111, 131, 132, 143, 1301, 140, 128, 175, 138, 398, 433, 7540, 3785, 23926, 3165, 350, 153, 107, 595, 148, 10055, 6287, 347, 1533, 157, 106, 180, 19184, 25030, 143, 139, 1298, 112, 960, 4921, 350, 140, 714, 129, 1298, 1520, 143, 110, 238, 145, 129, 1298, 153, 222, 737, 114, 267, 106, 345, 239, 12293, 109, 118, 261, 3157, 1833, 733, 1491, 264, 1716, 5011, 924, 2122, 23781, 112, 311, 223, 124, 208, 127, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 3260, 191, 11799, 103, 1467, 1093, 1317, 930, 4449, 105, 2206, 17594, 320, 2509, 4758, 1232, 186, 2123, 1 ]

vert-earth-38431152

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-earth-38431152

Những động vật tự ăn thịt mình

Thế giới tự nhiên vốn dĩ tàn nhẫn. Không có cách gì tránh được thực tế đó. Một số sinh vật khiến cho các sinh vật khác chịu đủ mọi cực hình khốc hại để có cái ăn và để sinh sản hay thậm chí chỉ là để chơi đùa.

Chú gấu đen Á châu này (Ursus thibetanus) có lẽ đã bị mất chân trong một lần sập bẫy Nhiều loài trong thế giới động vật là những loài ăn thịt đồng loại để sinh tồn hay để giữ vị trí thống trị. Tuy nhiên còn có một hành vi thậm chí còn cực đoan hơn cả ăn thịt đồng loại. Một số động vật đôi khi còn có thể ăn chính các bộ phận cơ thể chúng. Hành vi kỳ lạ này được gọi là ‘tự ăn thịt mình’. Để thoát hiểm Chúng tôi hỏi độc giả rằng họ có từng nghe qua các động vật tự ăn thịt mình hay không. “Tôi không nghĩ rằng loài nào đó có thể cố tình ăn thịt cơ thể mình để duy trì sự sống. Đó là sự thất bại nếu sự sinh tồn lại phụ thuộc vào hành vi tuyệt vọng như vậy,” Selina Tick Konkin nói. “Tuy nhiên rất nhiều loài có thể gặm chân hoặc đuôi của mình để thoát khỏi cái bẫy.” Điều này là có thật và được ghi chép lại rất rõ ràng. Chó, gấu và khỉ thường xuyên được thấy đã gặm phần da, cơ, gân và xương của phần chân bị dính bẫy để thoát khỏi bẫy. Một con hổ không may ở Công viên Quốc gia Tesso Nilo ở miền trung đảo Sumatra được ghi lại hình ảnh bị mất một móng chân trước vào năm 2007. Rõ ràng nó đã nhai đi phần móng đó để thoát bẫy. Tuy nhiên, những trường hợp này không thuộc về “tự ăn thịt mình”. Những con vật kể trên không ăn bộ phận cơ thể mình mà chúng chỉ loại bỏ những bộ phận đó đi. Mặc dù hành động tự ăn thịt cực đoan như vậy nhưng nó có lý do rõ ràng. Suy cho cùng, mất đi một phần chi vẫn tốt hơn là mất cả mạng sống. Tuy nhiên, những loài khác ăn các bộ phận cơ thể mình với những lý do dường như là hoàn toàn không thể hiểu được. Một phần của vòng đời Ấu trùng hải tiêu (Salpa maxima) có 'xương sống' nhìn được rõ rệt William T. Terrell qua Facebook đã kể cho chúng tôi nghe về một trường hợp như vậy: “Loài hải tiêu (sea squirt) tự ăn não mình và hành vi này nằm trong vòng đời của chúng.” Hải tiêu lúc đầu đời là những ấu trùng bơi lội dưới biển. Chúng trông giống những con nòng nọc tí hon. Mỗi ấu trùng bám vào một phiến đá hoặc một bề mặt nào khác và sau đó chúng không bao giờ di chuyển nữa. Cũng giống như loài sâu bướm sống trên cạn, hải tiêu cũng trải qua quá trình biến hình và trở nên khác biệt đến mức khó có thể nhận ra. Con trưởng thành trông giống như những chiếc túi nhỏ phồng lên và chúng sinh tồn bằng cách lọc tìm thức ăn từ môi trường nước xung quanh. Cách duy trì sự sống khác nhau có nghĩa là giai đoạn ấu trùng và giai đoạn trưởng thành của hải tiêu có khác biệt rất lớn bên trong cơ thể. “Cơ thể ấu trùng có cấu trúc đơn giản với một dây thần kinh chạy dọc sống lưng gần giống như xương sống ở những động vật phức tạp hơn,” ông John Bishop thuộc Hiệp hội Sinh học Biển, cho biết. “Ở mặt trước của dây thần kinh này là một hạch các ‘bọng túi não’ và các cơ quan cảm ứng ánh sáng và trọng lực giúp chúng tìm được nơi để chúng làm nhà.” Hầu hết những đặc điểm cơ thể này sẽ mất đi khi chúng trưởng thành. Hải tiêu khi trưởng thành (Polycarpa aurata) sẽ tự mất đi 'xương sống' của chúng “Một khi đã bám được vào bề mặt nào đó, con trưởng thành sẽ không cần đến các cơ quan cảm ứng, dây thần kinh và ngay cả đuôi nữa, do đó chúng sẽ ăn những bộ phận này,” Bishop nói. “Các bọng não được biến thành hạch thần kinh với chức năng nhằm giúp con trưởng thành giờ đã bất động một chỗ tìm thức ăn.” Như vậy, việc hải tiêu ăn các bộ phận cơ thể thật ra cũng không phải là ghê gớm gì cho lắm như khi thoáng nghe. Chúng không hẳn là "ăn" hay "tiêu hoá" phần não đơn giản của mình, mà là "tái sử dụng" phần này để tạo ra những bộ phận cơ thể khác có ích hơn. Rắn ăn đuôi Tuy nhiên có những loài khét tiếng với hành vi ăn chính chiếc đuôi của mình. “Các loài rắn ăn thịt loài rắn khác sẽ lầm tưởng chiếc đuôi của mình là con rắn khác và chúng sẽ tự ăn chiếc đuôi đó,” John Allen Gordon-Levitt Gerlach, viết. “Có một từ Hy Lạp để gọi hành vi này: ‘ouroboros’ và nó tượng trưng cho chu kỳ sinh tử.” Chú rắn hổ mang chúa này (Ophiophagus hannah) đang ăn thịt một con rắn cái, nhưng liệu một con rắn có tự ăn đuôi của mình không? Một người khác bình luận trên Facebook rằng con rắn của ông đã ăn hơn phân nửa cơ thể của nó và do đó nó đã bị chết ngạt. Liệu một số loài rắn có ngốc đến nỗi chúng tưởng lầm bản thân là thức ăn? “Đa số các loài rắn sử dụng chức năng cảm ứng nhiệt để phát hiện con mồi. Do đó đuôi của chúng không thể khiến chúng chú ý được,” Sally South thuộc Bảo tàng Nam Úc ở Adelaide, nói. "Tuy nhiên một số ít loài rắn lại dùng đuôi để thu hút con mồi bằng cách vẫy đuôi nhanh. Một số loài thậm chí vẫy đuôi khi chúng chỉ cảm thấy kích động. Rắn có bộ não nhỏ và chúng thiên về phản xạ hơn là tự chủ trong hành động. Do đó hành động vẫy đuôi này có thể khiến chúng chú ý và nghĩ rằng đó là ‘con mồi’." Tương tự, James B. Murphy thuộc Bảo tàng Smithsonia về Lịch sử Tự nhiên ở Adelaide ở Washington DC từng có một con rắn đang lột da và bắt đầu ăn phần da lột khi nó vẫn còn nằm trên thân gần đoạn đuôi. “Nó tiếp tục nuốt cơ thể mình từ phần đuôi cho đến khi tôi can thiệp.” Ăn nhau thai Murphy có một kiến giải tại sao loài rắn lại làm như vậy. “Mùi của con mồi trên cơ thể chúng, nhất là những con rắn thường xiết con mồi, có thể khiến rắn lầm tưởng là chúng đang nuốt mồi,” ông giải thích. Nói cách khác, mặc dù loài rắn có thể tìm cách tự ăn mình từ lần này đến lần khác nhưng hành động này không hề chủ ý. Vậy còn những loài gần hơn với con người thì sao? Các loài động vật hữu nhũ có bao giờ tự ăn thịt bản thân không? “Các động vật tiêu hóa các bộ phận cơ thể chúng rất thường xuyên do nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như thú mẹ (ví dụ như mèo) ăn nhau thai sau khi sinh con,” Charity Young viết trên Facebook. Một con mèo nhà đang ăn nhau thai sau khi sinh con Hành vi này là khá phổ biến. “Đa số các loài động vật hữu nhũ có nhau thai thường ăn nhau thai và nước ối của chúng trong khi sinh nở,” Cynthia W. Coyle ở Trường Y Feinberg thuộc Đại học Tây Bắc ở thành phố Chicago, bang Illinois, Hoa Kỳ, cho biết. “Có nhiều giả thiết giải thích tại sao điều này lại có ích cho chúng nhưng các giả thiết này không đúng với tất cả các loài.” Mark Kristal thuộc Đại học Buffalo ở New York cho rằng hành động ăn nhau thai là để giúp giảm đau khi sinh nở. Nghiên cứu của Kristal tập trung chủ yếu vào các loài gặm nhấm nhưng cũng tìm hiểu những loài có vú phức tạp hơn vốn đôi khi cũng ăn nhau thai. Con người thì sao? Trong một nghiên cứu hồi năm 2015, Coyle và đồng sự của bà đã tìm hiểu hành vi ăn nhau thai ở người và nhận thấy rằng đó là việc hiếm khi xảy ra. Đó cũng là một hiện tượng tương đối mới mặc dù một số bác sỹ và chuyên gia y tế khuyến khích hành động này như một điều tự nhiên và truyền thống. “Chúng tôi không tìm thấy bất cứ tư liệu lịch sử nào được ghi chép lại trong các nền văn hóa khác nhau cho thấy người mẹ có hành động này,” Coyle cho biết. “Hành vi này dường như chỉ mới xuất hiện tương đối gần đây, chủ yếu trong nền văn hóa phương Tây.” Bà cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy ăn nhau thai có ích về mặt sức khỏe cho con người. “Những người cổ súy việc ăn nhau thai thường lấy dẫn chứng từ những nghiên cứu ở động vật để chứng minh cho lợi ích tương tự ở con người,” Coyle nói. “Tuy nhiên những lợi ích này, trong đó có việc ngăn ngừa trầm cảm và làm tăng sự chảy sữa và tăng cường năng lượng, chưa hề được nghiên cứu hay chứng minh ở động vật.” Nếu Coyle đúng thì có nghĩa là hành vi ăn nhau thai ở người là những ví dụ hiếm hoi về việc động vật cố tình ăn một phần cơ thể mình. Tuy nhiên, khác với con báo bị mắc bẫy, có lẽ con người không có lý do cực kỳ hợp lý cho hành động này. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Earth.

summarize: Chú gấu đen Á châu này (Ursus thibetanus) có lẽ đã bị mất chân trong một lần sập bẫy Nhiều loài trong thế giới động vật là những loài ăn thịt đồng loại để sinh tồn hay để giữ vị trí thống trị. Tuy nhiên còn có một hành vi thậm chí còn cực đoan hơn cả ăn thịt đồng loại. Một số động vật đôi khi còn có thể ăn chính các bộ phận cơ thể chúng. Hành vi kỳ lạ này được gọi là ‘tự ăn thịt mình’. Để thoát hiểm Chúng tôi hỏi độc giả rằng họ có từng nghe qua các động vật tự ăn thịt mình hay không. “Tôi không nghĩ rằng loài nào đó có thể cố tình ăn thịt cơ thể mình để duy trì sự sống. Đó là sự thất bại nếu sự sinh tồn lại phụ thuộc vào hành vi tuyệt vọng như vậy,” Selina Tick Konkin nói. “Tuy nhiên rất nhiều loài có thể gặm chân hoặc đuôi của mình để thoát khỏi cái bẫy.” Điều này là có thật và được ghi chép lại rất rõ ràng. Chó, gấu và khỉ thường xuyên được thấy đã gặm phần da, cơ, gân và xương của phần chân bị dính bẫy để thoát khỏi bẫy. Một con hổ không may ở Công viên Quốc gia Tesso Nilo ở miền trung đảo Sumatra được ghi lại hình ảnh bị mất một móng chân trước vào năm 2007. Rõ ràng nó đã nhai đi phần móng đó để thoát bẫy. Tuy nhiên, những trường hợp này không thuộc về “tự ăn thịt mình”. Những con vật kể trên không ăn bộ phận cơ thể mình mà chúng chỉ loại bỏ những bộ phận đó đi. Mặc dù hành động tự ăn thịt cực đoan như vậy nhưng nó có lý do rõ ràng. Suy cho cùng, mất đi một phần chi vẫn tốt hơn là mất cả mạng sống. Tuy nhiên, những loài khác ăn các bộ phận cơ thể mình với những lý do dường như là hoàn toàn không thể hiểu được. Một phần của vòng đời Ấu trùng hải tiêu (Salpa maxima) có 'xương sống' nhìn được rõ rệt William T. Terrell qua Facebook đã kể cho chúng tôi nghe về một trường hợp như vậy: “Loài hải tiêu (sea squirt) tự ăn não mình và hành vi này nằm trong vòng đời của chúng.” Hải tiêu lúc đầu đời là những ấu trùng bơi lội dưới biển. Chúng trông giống những con nòng nọc tí hon. Mỗi ấu trùng bám vào một phiến đá hoặc một bề mặt nào khác và sau đó chúng không bao giờ di chuyển nữa. Cũng giống như loài sâu bướm sống trên cạn, hải tiêu cũng trải qua quá trình biến hình và trở nên khác biệt đến mức khó có thể nhận ra. Con trưởng thành trông giống như những chiếc túi nhỏ phồng lên và chúng sinh tồn bằng cách lọc tìm thức ăn từ môi trường nước xung quanh. Cách duy trì sự sống khác nhau có nghĩa là giai đoạn ấu trùng và giai đoạn trưởng thành của hải tiêu có khác biệt rất lớn bên trong cơ thể. “Cơ thể ấu trùng có cấu trúc đơn giản với một dây thần kinh chạy dọc sống lưng gần giống như xương sống ở những động vật phức tạp hơn,” ông John Bishop thuộc Hiệp hội Sinh học Biển, cho biết. “Ở mặt trước của dây thần kinh này là một hạch các ‘bọng túi não’ và các cơ quan cảm ứng ánh sáng và trọng lực giúp chúng tìm được nơi để chúng làm nhà.” Hầu hết những đặc điểm cơ thể này sẽ mất đi khi chúng trưởng thành. Hải tiêu khi trưởng thành (Polycarpa aurata) sẽ tự mất đi 'xương sống' của chúng “Một khi đã bám được vào bề mặt nào đó, con trưởng thành sẽ không cần đến các cơ quan cảm ứng, dây thần kinh và ngay cả đuôi nữa, do đó chúng sẽ ăn những bộ phận này,” Bishop nói. “Các bọng não được biến thành hạch thần kinh với chức năng nhằm giúp con trưởng thành giờ đã bất động một chỗ tìm thức ăn.” Như vậy, việc hải tiêu ăn các bộ phận cơ thể thật ra cũng không phải là ghê gớm gì cho lắm như khi thoáng nghe. Chúng không hẳn là "ăn" hay "tiêu hoá" phần não đơn giản của mình, mà là "tái sử dụng" phần này để tạo ra những bộ phận cơ thể khác có ích hơn. Rắn ăn đuôi Tuy nhiên có những loài khét tiếng với hành vi ăn chính chiếc đuôi của mình. “Các loài rắn ăn thịt loài rắn khác sẽ lầm tưởng chiếc đuôi của mình là con rắn khác và chúng sẽ tự ăn chiếc đuôi đó,” John Allen Gordon-Levitt Gerlach, viết. “Có một từ Hy Lạp để gọi hành vi này: ‘ouroboros’ và nó tượng trưng cho chu kỳ sinh tử.” Chú rắn hổ mang chúa này (Ophiophagus hannah) đang ăn thịt một con rắn cái, nhưng liệu một con rắn có tự ăn đuôi của mình không? Một người khác bình luận trên Facebook rằng con rắn của ông đã ăn hơn phân nửa cơ thể của nó và do đó nó đã bị chết ngạt. Liệu một số loài rắn có ngốc đến nỗi chúng tưởng lầm bản thân là thức ăn? “Đa số các loài rắn sử dụng chức năng cảm ứng nhiệt để phát hiện con mồi. Do đó đuôi của chúng không thể khiến chúng chú ý được,” Sally South thuộc Bảo tàng Nam Úc ở Adelaide, nói. "Tuy nhiên một số ít loài rắn lại dùng đuôi để thu hút con mồi bằng cách vẫy đuôi nhanh. Một số loài thậm chí vẫy đuôi khi chúng chỉ cảm thấy kích động. Rắn có bộ não nhỏ và chúng thiên về phản xạ hơn là tự chủ trong hành động. Do đó hành động vẫy đuôi này có thể khiến chúng chú ý và nghĩ rằng đó là ‘con mồi’." Tương tự, James B. Murphy thuộc Bảo tàng Smithsonia về Lịch sử Tự nhiên ở Adelaide ở Washington DC từng có một con rắn đang lột da và bắt đầu ăn phần da lột khi nó vẫn còn nằm trên thân gần đoạn đuôi. “Nó tiếp tục nuốt cơ thể mình từ phần đuôi cho đến khi tôi can thiệp.” Ăn nhau thai Murphy có một kiến giải tại sao loài rắn lại làm như vậy. “Mùi của con mồi trên cơ thể chúng, nhất là những con rắn thường xiết con mồi, có thể khiến rắn lầm tưởng là chúng đang nuốt mồi,” ông giải thích. Nói cách khác, mặc dù loài rắn có thể tìm cách tự ăn mình từ lần này đến lần khác nhưng hành động này không hề chủ ý. Vậy còn những loài gần hơn với con người thì sao? Các loài động vật hữu nhũ có bao giờ tự ăn thịt bản thân không? “Các động vật tiêu hóa các bộ phận cơ thể chúng rất thường xuyên do nhiều lý do khác nhau, chẳng hạn như thú mẹ (ví dụ như mèo) ăn nhau thai sau khi sinh con,” Charity Young viết trên Facebook. Một con mèo nhà đang ăn nhau thai sau khi sinh con Hành vi này là khá phổ biến. “Đa số các loài động vật hữu nhũ có nhau thai thường ăn nhau thai và nước ối của chúng trong khi sinh nở,” Cynthia W. Coyle ở Trường Y Feinberg thuộc Đại học Tây Bắc ở thành phố Chicago, bang Illinois, Hoa Kỳ, cho biết. “Có nhiều giả thiết giải thích tại sao điều này lại có ích cho chúng nhưng các giả thiết này không đúng với tất cả các loài.” Mark Kristal thuộc Đại học Buffalo ở New York cho rằng hành động ăn nhau thai là để giúp giảm đau khi sinh nở. Nghiên cứu của Kristal tập trung chủ yếu vào các loài gặm nhấm nhưng cũng tìm hiểu những loài có vú phức tạp hơn vốn đôi khi cũng ăn nhau thai. Con người thì sao? Trong một nghiên cứu hồi năm 2015, Coyle và đồng sự của bà đã tìm hiểu hành vi ăn nhau thai ở người và nhận thấy rằng đó là việc hiếm khi xảy ra. Đó cũng là một hiện tượng tương đối mới mặc dù một số bác sỹ và chuyên gia y tế khuyến khích hành động này như một điều tự nhiên và truyền thống. “Chúng tôi không tìm thấy bất cứ tư liệu lịch sử nào được ghi chép lại trong các nền văn hóa khác nhau cho thấy người mẹ có hành động này,” Coyle cho biết. “Hành vi này dường như chỉ mới xuất hiện tương đối gần đây, chủ yếu trong nền văn hóa phương Tây.” Bà cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy ăn nhau thai có ích về mặt sức khỏe cho con người. “Những người cổ súy việc ăn nhau thai thường lấy dẫn chứng từ những nghiên cứu ở động vật để chứng minh cho lợi ích tương tự ở con người,” Coyle nói. “Tuy nhiên những lợi ích này, trong đó có việc ngăn ngừa trầm cảm và làm tăng sự chảy sữa và tăng cường năng lượng, chưa hề được nghiên cứu hay chứng minh ở động vật.” Nếu Coyle đúng thì có nghĩa là hành vi ăn nhau thai ở người là những ví dụ hiếm hoi về việc động vật cố tình ăn một phần cơ thể mình. Tuy nhiên, khác với con báo bị mắc bẫy, có lẽ con người không có lý do cực kỳ hợp lý cho hành động này. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Earth.

[ 108, 287, 285, 161, 6443, 4327, 1532, 844, 511, 126, 9690, 1134, 569, 3342, 697, 4424, 4980, 16088, 107, 642, 115, 133, 552, 974, 113, 116, 400, 9786, 4708, 1115, 1310, 113, 175, 249, 192, 731, 106, 120, 1310, 446, 1764, 210, 534, 130, 296, 1025, 194, 130, 533, 297, 512, 234, 1543, 421, 445, 177, 107, 116, 209, 554, 1042, 356, 177, 786, 2377, 183, 186, 446, 1764, 210, 5341, 430, 166, 192, 731, 1183, 129, 177, 107, 136, 446, 122, 109, 317, 1392, 225, 136, 3051, 2460, 554, 393, 1681, 126, 117, 343, 106, 743, 4142, 446, 1764, 267, 1435, 1600, 1415, 1216, 819, 141, 419, 557, 590, 160, 154, 107, 434, 701, 235, 109, 192, 731, 222, 446, 1764, 267, 194, 1648, 2313, 110, 372, 160, 1310, 224, 150, 107, 136, 601, 205, 446, 1764, 225, 136, 267, 130, 756, 996, 144, 2923, 902, 106, 144, 946, 1351, 323, 144, 296, 1025, 153, 573, 624, 138, 209, 554, 1464, 584, 128, 934, 561, 5406, 12718, 1576, 6490, 9626, 6372, 454, 9905, 445, 215, 158, 1310, 107, 136, 10841, 974, 451, 3895, 104, 267, 130, 1415, 574, 292, 4708, 1070, 747, 126, 106, 107, 610, 105, 117, 848, 3134, 153, 215, 450, 3871, 15029, 103, 4327, 105, 5291, 369, 1209, 117, 203, 115, 10841, 380, 11663, 225, 103, 7918, 105, 2345, 104, 380, 974, 133, 2348, 4708, 130, 1415, 574, 4708, 112, 430, 219, 2317, 110, 1436, 108, 121, 487, 182, 162, 165, 1576, 7997, 674, 4957, 2948, 108, 121, 752, 396, 541, 12948, 117, 848, 153, 240, 349, 133, 552, 116, 3417, 974, 226, 138, 147, 5345, 108, 3128, 921, 335, 115, 7750, 184, 380, 3417, 150, 130, 1415, 4708, 112, 421, 572, 120, 271, 279, 126, 110, 624, 125, 401, 4142, 446, 1764, 14937, 564, 219, 731, 546, 159, 110, 446, 317, 1392, 225, 136, 267, 145, 174, 163, 534, 306, 120, 317, 1392, 150, 1933, 1623, 428, 209, 192, 222, 446, 1764, 786, 2377, 128, 530, 170, 335, 107, 241, 180, 450, 3871, 5545, 114, 2672, 552, 184, 116, 380, 692, 244, 514, 183, 106, 552, 186, 427, 2923, 421, 572, 120, 1310, 211, 446, 109, 317, 1392, 225, 136, 267, 119, 120, 241, 180, 1487, 128, 106, 506, 258, 110, 136, 524, 1378, 430, 380, 104, 906, 723, 24552, 2116, 767, 464, 4071, 24419, 1747, 6794, 2941, 371, 107, 11998, 10245, 307, 257, 485, 117, 450, 4729, 3440, 1576, 112, 10900, 13212, 235, 1247, 115, 546, 114, 174, 141, 701, 125, 116, 271, 279, 128, 530, 161, 11489, 21295, 767, 464, 444, 16853, 2765, 8527, 1134, 332, 371, 222, 446, 1885, 267, 105, 209, 554, 126, 829, 113, 906, 723, 104, 174, 1070, 864, 464, 398, 178, 723, 106, 120, 108, 3546, 2116, 3565, 5466, 768, 3346, 819, 1407, 855, 120, 219, 7090, 12095, 3873, 3633, 231, 112, 2532, 176, 108, 3546, 2116, 3014, 138, 116, 2731, 915, 451, 116, 2559, 447, 224, 211, 105, 187, 150, 174, 110, 374, 339, 791, 589, 1229, 1185, 269, 855, 128, 1310, 993, 11669, 307, 159, 3022, 103, 767, 464, 127, 1281, 235, 310, 277, 625, 240, 105, 319, 237, 211, 575, 155, 537, 455, 107, 136, 238, 1314, 1528, 395, 164, 1407, 855, 128, 120, 845, 2282, 750, 6499, 227, 105, 174, 296, 1025, 281, 173, 2383, 370, 329, 446, 148, 936, 271, 142, 1001, 5684, 1650, 756, 996, 144, 307, 211, 527, 107, 404, 106, 1008, 780, 108, 3546, 2116, 105, 1008, 780, 395, 164, 104, 767, 464, 107, 211, 575, 215, 301, 367, 113, 225, 136, 112, 22073, 136, 108, 3546, 2116, 107, 1703, 1843, 652, 1395, 119, 116, 1875, 860, 236, 937, 2326, 307, 2579, 386, 855, 128, 2345, 307, 108, 121, 120, 192, 731, 1662, 1371, 183, 1234, 118, 1546, 18578, 624, 1239, 213, 1977, 214, 784, 103, 114, 1401, 401, 978, 447, 226, 104, 1875, 860, 236, 126, 106, 116, 5969, 109, 11740, 16422, 2282, 1885, 748, 105, 109, 225, 146, 406, 475, 1342, 611, 105, 308, 265, 422, 174, 370, 117, 328, 130, 174, 140, 152, 1070, 2825, 538, 120, 634, 318, 225, 136, 126, 134, 552, 184, 129, 174, 395, 164, 112, 864, 464, 129, 395, 164, 5386, 674, 3185, 10427, 962, 409, 108, 409, 431, 1761, 2181, 371, 134, 222, 552, 184, 11998, 10245, 307, 257, 104, 174, 7167, 129, 115, 3014, 117, 138, 2559, 447, 224, 397, 219, 395, 164, 134, 110, 260, 155, 109, 225, 146, 406, 475, 103, 1875, 860, 236, 105, 531, 186, 3895, 1316, 180, 150, 174, 134, 446, 120, 317, 1392, 126, 1234, 18578, 454, 4807, 2143, 269, 1885, 117, 625, 164, 5969, 860, 236, 119, 229, 344, 745, 422, 219, 395, 164, 339, 115, 295, 192, 116, 1104, 370, 329, 446, 1070, 1260, 934, 156, 767, 464, 446, 109, 317, 1392, 225, 136, 610, 124, 127, 110, 139, 106, 3508, 5620, 218, 114, 1801, 128, 129, 4474, 6540, 819, 110, 1545, 106, 7525, 207, 194, 11618, 14290, 380, 1885, 652, 1395, 104, 1081, 145, 106, 189, 13381, 324, 286, 207, 380, 126, 130, 394, 124, 120, 317, 1392, 225, 136, 211, 107, 812, 827, 23875, 446, 3895, 421, 445, 107, 120, 1310, 6945, 354, 119, 209, 554, 446, 122, 845, 3895, 104, 900, 4807, 1310, 2238, 446, 1764, 1310, 2238, 211, 134, 1472, 597, 845, 3895, 104, 267, 106, 219, 2238, 211, 105, 174, 134, 222, 446, 845, 3895, 150, 1234, 1546, 9826, 5400, 686, 30411, 11025, 1034, 20383, 2112, 5607, 116, 148, 1642, 2586, 130, 343, 209, 554, 4418, 743, 4694, 674, 3656, 9556, 748, 105, 335, 706, 1540, 114, 3396, 393, 296, 693, 1070, 6443, 2238, 2317, 518, 2622, 126, 9266, 13007, 674, 9546, 269, 3342, 108, 772, 12859, 772, 371, 167, 446, 1764, 116, 219, 2238, 292, 103, 170, 588, 116, 219, 2238, 107, 222, 446, 3895, 104, 267, 984, 430, 111, 211, 342, 410, 159, 1247, 160, 219, 2238, 104, 118, 115, 446, 183, 613, 1457, 225, 136, 104, 335, 105, 180, 150, 335, 115, 133, 654, 6531, 112, 2593, 116, 166, 1310, 2238, 107, 7463, 155, 1510, 174, 597, 1472, 288, 481, 106, 329, 446, 347, 8184, 409, 166, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 773, 249, 222, 445, 682, 2355, 1385, 17591, 724, 107, 173, 218, 989, 117, 223, 216, 837, 430, 166, 296, 731, 521, 114, 109, 296, 731, 211, 668, 620, 389, 786, 240, 3657, 799, 130, 107, 292, 446, 105, 130, 296, 262, 194, 1042, 356, 163, 106, 130, 1014, 13287, 1 ]

world-55640631

https://www.bbc.com/vietnamese/world-55640631

Anh: Đảng Bảo thủ đòi 'tái định hình' chính sách với Trung Quốc

Các quan chức cao cấp trong đảng Bảo thủ cầm quyền kêu gọi cần phải "làm lại từ đầu" chính sách của Anh Quốc đối với Trung Quốc, trong đó bao gồm cả việc áp lệnh trừng phạt đối với các quan chức phải chịu trách nhiệm về tình trạng vi phạm nhân quyền.

Ủy ban Nhân quyền của đảng Bảo thủ đòi phải cân nhắc lại mối quan hệ với Bắc Kinh sau khi được nghe những bằng chứng về các vụ ngược đãi ở Trung Quốc, từ tình trạng tra tấn cho tới nạn nô lệ hiện đại. Bông vải Tân Cương 'nhuốm màu' lao động cưỡng bức Mỹ thúc đẩy quy định mới cho các công ty Trung Quốc TQ bác bỏ chỉ trích của Giáo hoàng về người Uighur Ủy ban thúc giục Anh Quốc phải hợp tác với các đồng minh để có thái độ phản ứng trước cách hành xử của Trung Quốc. Ngoại trưởng Dominic Raab nói rằng Anh Quốc giữ "vai trò đi đầu" trong việc làm rõ tình trạng vi phạm nhân quyền trên thế giới. Ủy ban đưa ra những khuyến nghị trong một bản phúc trình mới, được hai cựu ngoại trưởng Bảo thủ là Lord Hague và Sir Malcolm Rifkind hậu thuẫn. Ủy ban nói thêm rằng những áp lực nội bộ từ các thành viên cao cấp của đảng Bảo thủ đang ngày càng gia tăng lên chính phủ trong việc đòi phải cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Ủy ban nói rằng họ đã được nghe những bằng chứng trực tiếp về tình trạng vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc, xảy ra với giới bất đồng chính kiến, luật sư và các nhà hoạt động nhân quyền. Việc này bao gồm cả tình trạng vi phạm quyền tự do báo chí, trấn áp người Hồi giáo Uighur, sử dụng nô lệ thời hiện đại, và việc thành lập một "nhà nước theo dõi kiểu Orwell", ủy ban nói thêm. Ủy ban nói điều này cho thấy thực sự là cần phải tiến hành "rà soát toàn diện" chính sách đối với Trung Quốc ở toàn bộ các bộ ngành của Anh Quốc. Ủy ban cũng kêu gọi Anh phải đa dạng hóa các nguồn cung ứng nhằm giảm bớt "sự phụ thuộc chiến lược" vào Trung Quốc, và có thêm các nỗ lực nhằm làm rõ các vấn đề nhân quyền tại Liên Hiệp Quốc. Ông Raab hôm thứ Ba tuyên bố sẽ áp các khoản phạt đối với các công ty của Anh có làm ăn với Trung Quốc, nếu các công ty này không chứng minh được rằng sản phẩm của họ không liên hệ gì tới tình trạng lao động cưỡng bức ở vùng Tân Cương, Trung Quốc. Hồi tháng 12, BBC công bố những bằng chứng mới cho thấy Trung Quốc đang cưỡng bức hàng trăm ngàn người Uighur và các sắc tộc thiểu số khác phải làm các công việc chân tay nặng nhọc trên những cánh đồng bông ở Tân Cương. Ủy ban Nhân quyền của Đảng Bảo thủ được thành lập năm 2005 với mục đích nhằm nêu những quan ngại về nhân quyền và bảo đảm chủ đề này được đề cao trong nghị trình hoạt động của đảng.

summarize: Ủy ban Nhân quyền của đảng Bảo thủ đòi phải cân nhắc lại mối quan hệ với Bắc Kinh sau khi được nghe những bằng chứng về các vụ ngược đãi ở Trung Quốc, từ tình trạng tra tấn cho tới nạn nô lệ hiện đại. Bông vải Tân Cương 'nhuốm màu' lao động cưỡng bức Mỹ thúc đẩy quy định mới cho các công ty Trung Quốc TQ bác bỏ chỉ trích của Giáo hoàng về người Uighur Ủy ban thúc giục Anh Quốc phải hợp tác với các đồng minh để có thái độ phản ứng trước cách hành xử của Trung Quốc. Ngoại trưởng Dominic Raab nói rằng Anh Quốc giữ "vai trò đi đầu" trong việc làm rõ tình trạng vi phạm nhân quyền trên thế giới. Ủy ban đưa ra những khuyến nghị trong một bản phúc trình mới, được hai cựu ngoại trưởng Bảo thủ là Lord Hague và Sir Malcolm Rifkind hậu thuẫn. Ủy ban nói thêm rằng những áp lực nội bộ từ các thành viên cao cấp của đảng Bảo thủ đang ngày càng gia tăng lên chính phủ trong việc đòi phải cứng rắn hơn đối với Trung Quốc. Ủy ban nói rằng họ đã được nghe những bằng chứng trực tiếp về tình trạng vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc, xảy ra với giới bất đồng chính kiến, luật sư và các nhà hoạt động nhân quyền. Việc này bao gồm cả tình trạng vi phạm quyền tự do báo chí, trấn áp người Hồi giáo Uighur, sử dụng nô lệ thời hiện đại, và việc thành lập một "nhà nước theo dõi kiểu Orwell", ủy ban nói thêm. Ủy ban nói điều này cho thấy thực sự là cần phải tiến hành "rà soát toàn diện" chính sách đối với Trung Quốc ở toàn bộ các bộ ngành của Anh Quốc. Ủy ban cũng kêu gọi Anh phải đa dạng hóa các nguồn cung ứng nhằm giảm bớt "sự phụ thuộc chiến lược" vào Trung Quốc, và có thêm các nỗ lực nhằm làm rõ các vấn đề nhân quyền tại Liên Hiệp Quốc. Ông Raab hôm thứ Ba tuyên bố sẽ áp các khoản phạt đối với các công ty của Anh có làm ăn với Trung Quốc, nếu các công ty này không chứng minh được rằng sản phẩm của họ không liên hệ gì tới tình trạng lao động cưỡng bức ở vùng Tân Cương, Trung Quốc. Hồi tháng 12, BBC công bố những bằng chứng mới cho thấy Trung Quốc đang cưỡng bức hàng trăm ngàn người Uighur và các sắc tộc thiểu số khác phải làm các công việc chân tay nặng nhọc trên những cánh đồng bông ở Tân Cương. Ủy ban Nhân quyền của Đảng Bảo thủ được thành lập năm 2005 với mục đích nhằm nêu những quan ngại về nhân quyền và bảo đảm chủ đề này được đề cao trong nghị trình hoạt động của đảng.

[ 108, 287, 285, 161, 1053, 504, 857, 168, 104, 283, 1294, 331, 808, 139, 1237, 982, 153, 882, 146, 300, 119, 360, 725, 187, 129, 117, 701, 120, 281, 463, 125, 109, 197, 1240, 115, 176, 108, 121, 151, 890, 148, 205, 612, 486, 623, 114, 228, 627, 2852, 947, 493, 3850, 14002, 4686, 1241, 2793, 10561, 431, 3879, 320, 1162, 257, 825, 469, 2158, 954, 200, 822, 922, 565, 190, 239, 114, 109, 135, 457, 151, 162, 903, 736, 306, 163, 788, 104, 754, 1203, 125, 111, 3934, 1053, 504, 822, 2704, 266, 162, 139, 279, 274, 119, 109, 210, 494, 130, 107, 869, 976, 391, 475, 226, 173, 209, 528, 104, 151, 942, 836, 395, 10428, 12953, 123, 160, 266, 162, 533, 189, 14800, 704, 184, 178, 207, 113, 156, 140, 450, 205, 612, 554, 473, 157, 168, 159, 175, 1326, 1053, 504, 251, 124, 120, 1611, 231, 411, 113, 116, 288, 1405, 277, 1849, 117, 196, 924, 470, 395, 1294, 331, 106, 6697, 7474, 105, 4693, 14081, 3976, 2792, 23050, 878, 10394, 1053, 504, 123, 426, 160, 120, 516, 265, 735, 317, 148, 109, 164, 182, 291, 373, 104, 283, 1294, 331, 167, 191, 536, 165, 321, 227, 122, 256, 113, 156, 808, 139, 1995, 2238, 183, 195, 119, 151, 942, 1053, 504, 123, 160, 154, 115, 117, 701, 120, 281, 463, 821, 270, 125, 205, 612, 554, 473, 157, 168, 149, 151, 890, 488, 124, 119, 249, 295, 210, 122, 3575, 330, 441, 105, 109, 152, 381, 192, 157, 1698, 1068, 126, 374, 770, 186, 205, 612, 554, 473, 168, 222, 180, 188, 2477, 1513, 516, 111, 983, 309, 3934, 103, 324, 286, 2852, 947, 221, 199, 273, 103, 105, 156, 164, 385, 116, 5289, 142, 181, 1156, 1138, 18022, 646, 1095, 504, 123, 1796, 1053, 504, 123, 179, 126, 114, 203, 223, 144, 106, 260, 139, 472, 209, 7504, 2628, 820, 258, 14711, 122, 333, 195, 119, 151, 162, 108, 121, 258, 317, 109, 816, 859, 104, 266, 942, 1053, 504, 127, 758, 343, 266, 139, 635, 1361, 471, 109, 774, 870, 475, 745, 558, 1911, 3433, 573, 624, 242, 10884, 138, 151, 890, 105, 107, 426, 109, 1163, 265, 745, 140, 450, 109, 255, 220, 157, 168, 149, 560, 1239, 942, 208, 12953, 325, 259, 679, 480, 399, 134, 516, 109, 886, 1029, 195, 119, 109, 135, 457, 104, 266, 107, 140, 446, 119, 151, 890, 323, 109, 135, 457, 126, 110, 463, 494, 117, 160, 262, 765, 104, 154, 110, 316, 300, 218, 228, 205, 612, 825, 192, 2158, 954, 108, 121, 501, 1241, 6302, 151, 942, 983, 253, 4680, 378, 135, 399, 120, 281, 463, 239, 114, 203, 151, 162, 167, 2158, 954, 201, 1049, 926, 111, 3934, 105, 109, 1038, 796, 1713, 166, 211, 139, 140, 109, 135, 156, 974, 600, 1257, 7084, 159, 120, 1255, 210, 3990, 108, 121, 1241, 8353, 1053, 504, 857, 168, 104, 348, 1294, 331, 117, 164, 385, 147, 3666, 119, 592, 1055, 745, 917, 120, 146, 755, 125, 157, 168, 105, 327, 879, 185, 220, 126, 117, 220, 291, 113, 411, 277, 381, 192, 104, 3056, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 303, 146, 229, 291, 373, 113, 283, 1294, 331, 898, 168, 758, 343, 260, 139, 3832, 153, 148, 178, 207, 122, 333, 104, 266, 162, 195, 119, 151, 890, 113, 150, 374, 770, 186, 156, 516, 1047, 1465, 1029, 195, 119, 109, 146, 229, 139, 668, 605, 517, 125, 205, 612, 554, 473, 157, 1698, 1 ]

vert-tra-52606523

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-tra-52606523

Bethlehem linh thiêng: Phục hưng giữa vùng chiến sự

Singer Café giống như nhiều nơi thời thượng mà bạn có thể tìm thấy ở các góc mang tính quốc tế gần đó của Israel: một gia đình cùng ăn món shakshuka (trứng sốt cà) cho bữa sáng muộn; một du khách châu Âu đang viết kịch bản trên máy tính xách tay; và một cặp hẹn hò đang tìm hiểu nhau qua một đĩa mezze (nhiều món khai vị) thịnh soạn.

Có những tác phẩm nghệ thuật địa phương ấn tượng trên tường, và bầu không khí lạc quan, tùy hứng của quán được thể hiện trên bảng hiệu viết: 'nhiều espresso hơn, ít depresso (trầm cảm) hơn'. Ở những nơi lòng tốt lên ngôi Lễ Quốc khánh của một quốc gia không tồn tại Bức tường cắt đôi ngôi làng 'Tiểu Berlin' của Đức 'Phép lạ' đang diễn ra Nhưng người Israel nhìn chung bị chính phủ cấm đến thăm ốc đảo yên bình ấm cúng đặc biệt này. Đó là vì Singer nằm ở ngoại ô Beit Sahour, ngoại thành, chỉ cách Bethlehem vài bước chân - bản thân nó cũng nằm ở ngoại ô Jerusalem - trong khu Bờ Tây bị chiếm đóng vốn đã được quân đội Israel kiểm soát kể từ Cuộc chiến Sáu ngày hồi 1967. Quán Singer có lẽ có cà phê espresso ngon nhất ở bất kỳ khu vực chiến sự nào trên thế giới. Được biết đến là quê hương của Vua David và là nơi sinh của Chúa Jesus, thị trấn Bethlehem nhỏ bé trong Kinh Thánh vẫn nhộn nhịp có một phép lạ đang diễn ra: sự phục hưng của văn hóa và sức lôi cuốn Palestine. Cuộc chiến đường biên Mỹ-Canada ít ai biết Chính quyền Myanmar đối phó với các hồn ma Vùng đất không tồn tại của nước Ý Giống như đế đỏ biểu tượng của giày Christian Louboutin, giữa lòng Bethlehem đã hình thành một cụm tinh tế thời thượng ngay cả dưới sự chiếm đóng của Israel - đến nỗi Liên đoàn Ả Rập gồm 22 quốc gia, theo một chương trình của Unesco, đã tuyên bố Bethlehem là thủ đô của văn hóa Ả Rập vào năm 2020. "Điều đầu tiên mà sự chiếm đóng của Israel muốn là chấm dứt nghệ thuật và văn hóa của chúng tôi," Baha' AbuShanab, quản lý quán Singer có mái tóc bù xù nói. "Đó là cách họ khử trùng xã hội." Mặc dù vùng chiếm đóng chiếm hơn một phần tư diện tích của Israel - và trong những tháng gần đây, chính phủ Israel đã chớp cơ hội sáp nhập một phần lớn của Bờ Tây bị chiếm đóng - nhưng cuộc sống dưới sự kiểm soát của Israel đặc biệt thể hiện rõ ở Bethlehem. Nơi đây, một hàng rào ngăn cách bằng bê tông cao 8 mét được Israel xây dựng vào năm 2002 với mục đích được tuyên bố là ngăn chặn các vụ đánh bom và tấn công tự sát (Israel nói rằng đây là cách ngăn chặn hiệu quả). Tuy nhiên, nền văn hóa đã thăng hoa kể từ đó lại giống với phong cách tự mày mò lập dị của Havana, Valparaiso hay Đông Berlin trước đây: bông hoa nở trong đống đổ nát. Nghệ sĩ nổi tiếng phá cách người Anh, người lấy nghệ danh là Banksy, lần đầu tiên dựng lên tác phẩm nghệ thuật chính trị ở Bethlehem vào năm 2005: chín bức vẽ graffiti trên tường bắt đầu xuất hiện trên hàng rào ngăn cách. Năm 2017, sự hiện diện của Banksy - cũng như chính trị - đã được đẩy lên cao trào với việc khai trương Walled Off Hotel, khách sạn phong cách có chín phòng tự hào có 'hướng nhìn xấu nhất thế giới' do nhìn thẳng vào hàng rào. Dự án lúc đầu được xây lên một cách tự phát nhưng nó đã trở thành công trình cố định của thị trấn, kéo đến một làn sóng du khách cạnh tranh với Nhà thờ Giáng sinh lịch sử của Bethlehem. Nếu không phải là ở số lượng đơn thuần, thì chắc chắn đó là sự canh tranh về mức lan tỏa trên mạng xã hội. Khách sạn Walled Off cũng trở thành nơi mở phòng triển lãm cho các nghệ sĩ địa phương, vận hành một bảo tàng về lịch sử của bức tường và thực hiện các chuyến tham quan hai lần mỗi ngày đến trại tị nạn Aida Palestin gần đó. Lợi nhuận mà khách sạn thu được được dùng để tài trợ cho các dự án địa phương. Sức mạnh của nghệ thuật Khách sạn Walled Off nhìn thẳng vào bước tường rào ngăn cách bằng xi măng cao 8m "Chúng tôi đang giao tiếp với thế giới thông qua sự sáng tạo," Wisam Salsaa, quản lý khách sạn, cho biết. "Chúng tôi đang đưa ra một bài học trên thế giới về việc sống như thế nào. Chúng tôi có thể không có gì vẫn sống được, không có gì vẫn làm được." Những năm gần đây đặc biệt thay đổi mọi thứ, ông nói thêm. "Năm năm trước, nếu bạn đi vào trung tâm Bethlehem, nó trông giống như Afghanistan. Bây giờ nó giống như Havana. Có phụ nữ mặc váy hoặc quần jean và đàn ông đeo khuyên tai," ông nói. "Bạn có thể phản đối ở Gaza, chiến đấu, bị bắn, bị bắt bớ... và tất cả những điều như thế vẫn không đạt được hiệu quả mạnh mẽ như một bức tranh hay một bài thơ. Đó là sức mạnh của nghệ thuật - không chỉ là cái đẹp, mà còn là sức mạnh. Nó đánh vào nhân bản của bạn, vào nhân bản chung của chúng ta." Nhưng Banksy không tạo ra sự phục hưng văn hóa của Bethlehem mà chỉ là chất xúc tác cho điều đã được khuấy động lên. Tại Rewined, một quán bar gần trại tị nạn Al Aza, khách hàng được chào đón bằng bảng hiệu neon màu vàng rực rỡ với từ tiếng Ả Rập 'tuz', có nghĩa là - theo cách dịch lịch sự nhất - 'bất cứ điều gì'. Tại quán Singer, một bảng hiệu tương tự bằng tiếng Anh ghi là: 'Chính thống à? Không, cảm ơn!'. Và ở Nhà Trọ Hosh Al-Syrian, một khách sạn lãng mạn có từ Thế kỷ 18 nằm gọn trên một con hẻm bụi bặm ở trung tâm thị trấn, nhà hàng cao cấp vốn chỉ nhận phục vụ khách đặt bàn trước, thì được đặt tên là Fawda, trong tiếng Ả Rập có nghĩa là 'hỗn loạn'. Trong sảnh của khách sạn Walled Off Trong tất cả những trường hợp này, người dân Bethlehem đã viết lại câu chuyện của họ bằng cách tái chiếm hữu và giành lại cuộc sống bất định, bất an của họ. 'Tuz' khác xa với sự cam chịu thờ ơ; đúng hơn là một tuyên bố táo bạo về sự kiên cường cùng với nhận thức khôn ngoan rằng nghệ thuật là hình thức bạo lực quyến rũ nhất và sống tốt là cách trả thù tốt nhất. Tinh thần sumud Nguyên tắc chi phối của sự phục hưng này là sumud, một khái niệm đoàn kết của người Palestine bằng cách sống tự hào và kiên cường. Sumud là sự chỉnh trang đầy kịch tính mới đây của con đường Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph khi họ tìm phòng tại một quán trọ. Sự chỉnh trang đó đem lại cuộc sống và ý nghĩa mới cho con đường đã có hàng thế kỷ, bao gồm một loạt các lễ hội mới. Đó là khai trương nhà triển lãm nghệ thuật Bab idDeir vào năm 2017 và cuộc triển lãm ảnh mới đây về các anh hùng cộng đồng ở địa phương. Và đó là những người phụ nữ mặc những chiếc váy có in bản đồ bị cấm của Palestine, những người lính Israel cả gan xé chúng để tịch thu. Nadya Hazbunova, nhà thiết kế thời trang ở Bethlehem, có một dòng bông tai bằng gỗ ô liu có gắn vào những dòng chữ Ả Rập mang nặng ý nghĩa sumud, trong đó có câu 'Tôi tự do' và 'Tôi sẽ mơ'. Về mặt lịch sử, một trong những màn thể hiện sặc sỡ nhất của sumud là khi người dân Bethlehem chấp nhận dưa hấu trong những năm từ 1980 đến 1993, khi những màu sơn như đen, xanh lá cây, đỏ và trắng - màu cờ của Palestine - bị Israel cấm sử dụng trong bất kỳ hình thức nghệ thuật nào 'có ý nghĩa chính trị' (bên cạnh bản thân lá cờ bị cấm từ năm 1967). Trong biên niên sử về phản kháng phi bạo lực, Gandhi có lời kêu gọi nổi tiếng rằng mọi người hãy trở thành sự thay đổi mà họ muốn thấy trên thế giới. Sumud, trái lại, là thay đổi thế giới bằng cách chỉ cần được nhìn thấy. "Tôi sẽ không đi đâu cả," Dalia Dabdoub, chủ của Rewined nói. "Tôi có kế hoạch mở rộng tới Abu Dhabi - trong vòng 10 năm nữa," cô nói thêm với một nụ cười. Kiểu phục hưng phản trực giác này phổ biến đáng ngạc nhiên khi mọi người cảm thấy quyền con người của họ bị hạn chế dữ dội. Ở Melinka, một trại tù Chile cũ, các tù nhân tổ chức chương trình xiếc hàng tuần. Tại Heart Mountain, một trại giam giữ Mỹ-Nhật, các tù nhân đấu võ sumo và trình diễn các điệu múa dân gian Bon Odori. Ngay cả giữa nỗi kinh hoàng Đức Quốc xã ở trại tập trung Auschwitz, các tù nhân đã truyền tay nhau thơ và nhạc và họ có nguy cơ bị tra tấn nếu bị bắt gặp. Như Salsaa đã nói: "Ngay khi có không gian, mọi người sẽ lấp đầy nó bằng cuộc sống." 'Tự do của tâm hồn' Bên trong quán The Singer Cafe Andrea Pitzer, tác giả của cuốn 'Một đêm dài: Lịch sử toàn cầu về các trại tập trung', đồng ý. "Tự do của tâm hồn trở nên quan trọng khi tự do di chuyển không còn nữa. Nó giống như là bác bỏ sự giam giữ. Không có gì đáng ngạc nhiên khi nó càng đẩy mạnh lên ở Bethlehem sau khi bức tường được dựng lên. Nếu cuộc sống của tôi bị hạn chế, thì đó sẽ là cuộc sống trọn vẹn nhất có thể trong phạm vi những giới hạn," bà nói. "Các hạn chế được sử dụng để bẻ gãy ý chí, vì vậy, sự tự do của tâm hồn có cảm giác gần giống như lời khẳng định nền tảng về nhân bản, để họ vẫn có thể vẫn là con người có khả năng đóng góp cho thế giới." Thực sự có một rạp xiếc tại trại Aida, nhưng Bethlehem cũng có một trường nghệ thuật chính thức, Đại học Dar al-Kalima, vốn bắt đầu như là một trường cao đẳng cộng đồng vào năm 2006 và được ra mắt trở thành trường đại học vào năm 2013. Và việc chuyển địa chi nhánh Bethlehem của Nhạc viện Quốc gia Edward Said danh tiếng hồi năm 2012 đã kích hoạt sự hồi sinh của cả nhạc cổ điển và nhạc jazz hồi hộp qua nhiều buổi trình diễn. Spotify ra mắt ở thế giới Ả Rập vào năm 2018, giúp gia tăng đáng kể lượng khán giả của Palestine Street, một nhóm nhạc hip-hop được thành lập bởi những cậu bé tuổi teen trong trại tị nạn Dheisheh ở Bethlehem; và nhóm nhạc Shoruq (tức 'bình minh' trong tiếng Ả Rập), nhóm hip-hop toàn nữ mà họ bồi dưỡng trong trại. Các nhạc sĩ được công nhận trên toàn cầu - Elton John, Flea, Trent Reznor - thậm chí còn tổ chức các buổi trình diễn ở Bethlehem, bằng một cách là lập trình từ xa cho một cây đàn piano tự động trong sảnh của khách sạn Walled Off. Bức tường ngăn cách được trang trí bằng các bức tranh graffiti và các thông điệp của các nghệ sỹ đường phố cùng các nhóm ủng hộ từ khắp nơi trên thế giới Chỉ mấy bước chân cách những chiếc xe buýt chở đầy khách Mỹ, Brazil, Anh, Chile, Philippines, Ý, Hàn Quốc, Mexico, Nigeria và Nga đang tràn ngập Quảng trường Manger, Fadi Kattan, đầu bếp của nhà hàng Fawda, giải thích về lợi ích của du lịch: "Kể từ thời Chúa Jesus đã có ảnh hưởng nước ngoài ở Bethlehem. Hành hương và ngoại kiều tác động cả hai hướng," ông nói. "Nhưng chúng tôi phục vụ không chỉ những người hành hương." Mở cửa Bethlehem, một phim tài liệu làm năm 2014 của Leila Sansour, đã được trình chiếu tại các liên hoan phim toàn cầu. Câu chuyện trong đó về bảy năm thay đổi ở Bethlehem đã thể hiện được sự thức tỉnh sớm của phong trào phục hưng mà giờ đây đang thăng hoa. 'Bước ra ánh sáng' "Chúng tôi đã chiến đấu cho các yêu sách chính trị như thế lâu đến nỗi gần như linh hồn chúng tôi đã thụt lùi, đánh mất đi bản ngã của mình," Sansour nói. "Nghệ thuật đã đem lại cho chúng tôi thực chất của mình, làm cho cuộc sống của chúng tôi có ý nghĩa trở lại." Mùa hè này, bà và Jacob Norris, nhà sử học người Anh nghiên cứu chuyên sâu về Bethlehem, sẽ cho ra mắt Planet Bethlehem, kho lưu trữ văn hóa kỹ thuật số, là hồ sơ dữ liệu sẽ làm nguồn cho sự hồi sinh mới bằng cách cung cấp lịch sử và các tư liệu liên quan cho cộng đồng người Bethlehem toàn cầu. "Đó là một thị trấn địa phương đã bị cuốn vào toàn cầu hóa trong 150 năm qua," Norris nói. "Bethlehem luôn có vị trí đặc biệt trong Đế chế Ottoman, từ việc là thành trì của Công giáo La Mã hồi Thế kỷ 16 cho đến việc nó trở nên toàn cầu hóa kể từ Thế kỷ 19 cho đến nay, khi sự độc đáo của nó là bức tường cắt ngang qua trung tâm thành phố." Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph, đã được tân trang với các căn nhà có tường đá ở mặt tiền với lớp sơn mới Dĩ nhiên, lịch sử trải qua hàng thế kỷ - thậm chí chỉ là đoạn lịch sử trong Thế kỷ 20 - có ý nghĩa khác đối với Bishara Salameh, người quản lý 22 tuổi thuộc thế hệ thứ năm của Afteem, một nhà hàng falafel (đậu nghiền vo viên) nổi tiếng ngay ngoài Quảng trường Manger. "Chúng tôi không thể đi ra ngoài," Salameh nói, nhắc đến những lệnh giới nghiêm sau phong trào nổi dậy Intifada vốn kết thúc vào năm 2005. "Chúng tôi đã sống qua cái bóng của Intifada và bây giờ chúng tôi đã bước ra ánh sáng, ánh sáng của chính chúng tôi." Khoe những chiếc túi za'atar (hỗn hợp thảo dược với nhiều cỏ xạ hương) và những chiếc vớ mà cửa hàng của anh bán trên đó có in hình falafel xanh lá cây và nâu, anh nói tiếp: "Chúng tôi không chỉ làm nghệ thuật trong sự chiếm đóng. Chúng tôi đang làm nghệ thuật về sự chiếm đóng. Chúng tôi sử dụng nghệ thuật để đương đầu với tình trạng bị chiếm đóng. Chúng tôi không phải là tù nhân. Chúng tôi không phải là những con số. Chúng tôi có linh hồn. Chúng tôi làm nghệ thuật, làm văn hóa, vui đùa, làm món ăn, tạo nên cuộc sống. Ngay cả trong một thế giới mà chúng tôi không có được sự ổn định cơ bản." "Chúng tôi không kiểm soát được quá khứ của mình. Nó là chuyện đã qua," Salameh nói. "Chúng tôi có quyền kiểm soát hạn chế đối với tương lai của mình vì những áp đặt của Israel. Vì vậy, tất cả những gì còn lại là kiểm soát hiện tại của chúng tôi, sống trong khoảnh khắc hiện tại và phát triển trong hiện tại." Bản tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Có những tác phẩm nghệ thuật địa phương ấn tượng trên tường, và bầu không khí lạc quan, tùy hứng của quán được thể hiện trên bảng hiệu viết: 'nhiều espresso hơn, ít depresso (trầm cảm) hơn'. Ở những nơi lòng tốt lên ngôi Lễ Quốc khánh của một quốc gia không tồn tại Bức tường cắt đôi ngôi làng 'Tiểu Berlin' của Đức 'Phép lạ' đang diễn ra Nhưng người Israel nhìn chung bị chính phủ cấm đến thăm ốc đảo yên bình ấm cúng đặc biệt này. Đó là vì Singer nằm ở ngoại ô Beit Sahour, ngoại thành, chỉ cách Bethlehem vài bước chân - bản thân nó cũng nằm ở ngoại ô Jerusalem - trong khu Bờ Tây bị chiếm đóng vốn đã được quân đội Israel kiểm soát kể từ Cuộc chiến Sáu ngày hồi 1967. Quán Singer có lẽ có cà phê espresso ngon nhất ở bất kỳ khu vực chiến sự nào trên thế giới. Được biết đến là quê hương của Vua David và là nơi sinh của Chúa Jesus, thị trấn Bethlehem nhỏ bé trong Kinh Thánh vẫn nhộn nhịp có một phép lạ đang diễn ra: sự phục hưng của văn hóa và sức lôi cuốn Palestine. Cuộc chiến đường biên Mỹ-Canada ít ai biết Chính quyền Myanmar đối phó với các hồn ma Vùng đất không tồn tại của nước Ý Giống như đế đỏ biểu tượng của giày Christian Louboutin, giữa lòng Bethlehem đã hình thành một cụm tinh tế thời thượng ngay cả dưới sự chiếm đóng của Israel - đến nỗi Liên đoàn Ả Rập gồm 22 quốc gia, theo một chương trình của Unesco, đã tuyên bố Bethlehem là thủ đô của văn hóa Ả Rập vào năm 2020. "Điều đầu tiên mà sự chiếm đóng của Israel muốn là chấm dứt nghệ thuật và văn hóa của chúng tôi," Baha' AbuShanab, quản lý quán Singer có mái tóc bù xù nói. "Đó là cách họ khử trùng xã hội." Mặc dù vùng chiếm đóng chiếm hơn một phần tư diện tích của Israel - và trong những tháng gần đây, chính phủ Israel đã chớp cơ hội sáp nhập một phần lớn của Bờ Tây bị chiếm đóng - nhưng cuộc sống dưới sự kiểm soát của Israel đặc biệt thể hiện rõ ở Bethlehem. Nơi đây, một hàng rào ngăn cách bằng bê tông cao 8 mét được Israel xây dựng vào năm 2002 với mục đích được tuyên bố là ngăn chặn các vụ đánh bom và tấn công tự sát (Israel nói rằng đây là cách ngăn chặn hiệu quả). Tuy nhiên, nền văn hóa đã thăng hoa kể từ đó lại giống với phong cách tự mày mò lập dị của Havana, Valparaiso hay Đông Berlin trước đây: bông hoa nở trong đống đổ nát. Nghệ sĩ nổi tiếng phá cách người Anh, người lấy nghệ danh là Banksy, lần đầu tiên dựng lên tác phẩm nghệ thuật chính trị ở Bethlehem vào năm 2005: chín bức vẽ graffiti trên tường bắt đầu xuất hiện trên hàng rào ngăn cách. Năm 2017, sự hiện diện của Banksy - cũng như chính trị - đã được đẩy lên cao trào với việc khai trương Walled Off Hotel, khách sạn phong cách có chín phòng tự hào có 'hướng nhìn xấu nhất thế giới' do nhìn thẳng vào hàng rào. Dự án lúc đầu được xây lên một cách tự phát nhưng nó đã trở thành công trình cố định của thị trấn, kéo đến một làn sóng du khách cạnh tranh với Nhà thờ Giáng sinh lịch sử của Bethlehem. Nếu không phải là ở số lượng đơn thuần, thì chắc chắn đó là sự canh tranh về mức lan tỏa trên mạng xã hội. Khách sạn Walled Off cũng trở thành nơi mở phòng triển lãm cho các nghệ sĩ địa phương, vận hành một bảo tàng về lịch sử của bức tường và thực hiện các chuyến tham quan hai lần mỗi ngày đến trại tị nạn Aida Palestin gần đó. Lợi nhuận mà khách sạn thu được được dùng để tài trợ cho các dự án địa phương. Sức mạnh của nghệ thuật Khách sạn Walled Off nhìn thẳng vào bước tường rào ngăn cách bằng xi măng cao 8m "Chúng tôi đang giao tiếp với thế giới thông qua sự sáng tạo," Wisam Salsaa, quản lý khách sạn, cho biết. "Chúng tôi đang đưa ra một bài học trên thế giới về việc sống như thế nào. Chúng tôi có thể không có gì vẫn sống được, không có gì vẫn làm được." Những năm gần đây đặc biệt thay đổi mọi thứ, ông nói thêm. "Năm năm trước, nếu bạn đi vào trung tâm Bethlehem, nó trông giống như Afghanistan. Bây giờ nó giống như Havana. Có phụ nữ mặc váy hoặc quần jean và đàn ông đeo khuyên tai," ông nói. "Bạn có thể phản đối ở Gaza, chiến đấu, bị bắn, bị bắt bớ... và tất cả những điều như thế vẫn không đạt được hiệu quả mạnh mẽ như một bức tranh hay một bài thơ. Đó là sức mạnh của nghệ thuật - không chỉ là cái đẹp, mà còn là sức mạnh. Nó đánh vào nhân bản của bạn, vào nhân bản chung của chúng ta." Nhưng Banksy không tạo ra sự phục hưng văn hóa của Bethlehem mà chỉ là chất xúc tác cho điều đã được khuấy động lên. Tại Rewined, một quán bar gần trại tị nạn Al Aza, khách hàng được chào đón bằng bảng hiệu neon màu vàng rực rỡ với từ tiếng Ả Rập 'tuz', có nghĩa là - theo cách dịch lịch sự nhất - 'bất cứ điều gì'. Tại quán Singer, một bảng hiệu tương tự bằng tiếng Anh ghi là: 'Chính thống à? Không, cảm ơn!'. Và ở Nhà Trọ Hosh Al-Syrian, một khách sạn lãng mạn có từ Thế kỷ 18 nằm gọn trên một con hẻm bụi bặm ở trung tâm thị trấn, nhà hàng cao cấp vốn chỉ nhận phục vụ khách đặt bàn trước, thì được đặt tên là Fawda, trong tiếng Ả Rập có nghĩa là 'hỗn loạn'. Trong sảnh của khách sạn Walled Off Trong tất cả những trường hợp này, người dân Bethlehem đã viết lại câu chuyện của họ bằng cách tái chiếm hữu và giành lại cuộc sống bất định, bất an của họ. 'Tuz' khác xa với sự cam chịu thờ ơ; đúng hơn là một tuyên bố táo bạo về sự kiên cường cùng với nhận thức khôn ngoan rằng nghệ thuật là hình thức bạo lực quyến rũ nhất và sống tốt là cách trả thù tốt nhất. Tinh thần sumud Nguyên tắc chi phối của sự phục hưng này là sumud, một khái niệm đoàn kết của người Palestine bằng cách sống tự hào và kiên cường. Sumud là sự chỉnh trang đầy kịch tính mới đây của con đường Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph khi họ tìm phòng tại một quán trọ. Sự chỉnh trang đó đem lại cuộc sống và ý nghĩa mới cho con đường đã có hàng thế kỷ, bao gồm một loạt các lễ hội mới. Đó là khai trương nhà triển lãm nghệ thuật Bab idDeir vào năm 2017 và cuộc triển lãm ảnh mới đây về các anh hùng cộng đồng ở địa phương. Và đó là những người phụ nữ mặc những chiếc váy có in bản đồ bị cấm của Palestine, những người lính Israel cả gan xé chúng để tịch thu. Nadya Hazbunova, nhà thiết kế thời trang ở Bethlehem, có một dòng bông tai bằng gỗ ô liu có gắn vào những dòng chữ Ả Rập mang nặng ý nghĩa sumud, trong đó có câu 'Tôi tự do' và 'Tôi sẽ mơ'. Về mặt lịch sử, một trong những màn thể hiện sặc sỡ nhất của sumud là khi người dân Bethlehem chấp nhận dưa hấu trong những năm từ 1980 đến 1993, khi những màu sơn như đen, xanh lá cây, đỏ và trắng - màu cờ của Palestine - bị Israel cấm sử dụng trong bất kỳ hình thức nghệ thuật nào 'có ý nghĩa chính trị' (bên cạnh bản thân lá cờ bị cấm từ năm 1967). Trong biên niên sử về phản kháng phi bạo lực, Gandhi có lời kêu gọi nổi tiếng rằng mọi người hãy trở thành sự thay đổi mà họ muốn thấy trên thế giới. Sumud, trái lại, là thay đổi thế giới bằng cách chỉ cần được nhìn thấy. "Tôi sẽ không đi đâu cả," Dalia Dabdoub, chủ của Rewined nói. "Tôi có kế hoạch mở rộng tới Abu Dhabi - trong vòng 10 năm nữa," cô nói thêm với một nụ cười. Kiểu phục hưng phản trực giác này phổ biến đáng ngạc nhiên khi mọi người cảm thấy quyền con người của họ bị hạn chế dữ dội. Ở Melinka, một trại tù Chile cũ, các tù nhân tổ chức chương trình xiếc hàng tuần. Tại Heart Mountain, một trại giam giữ Mỹ-Nhật, các tù nhân đấu võ sumo và trình diễn các điệu múa dân gian Bon Odori. Ngay cả giữa nỗi kinh hoàng Đức Quốc xã ở trại tập trung Auschwitz, các tù nhân đã truyền tay nhau thơ và nhạc và họ có nguy cơ bị tra tấn nếu bị bắt gặp. Như Salsaa đã nói: "Ngay khi có không gian, mọi người sẽ lấp đầy nó bằng cuộc sống." 'Tự do của tâm hồn' Bên trong quán The Singer Cafe Andrea Pitzer, tác giả của cuốn 'Một đêm dài: Lịch sử toàn cầu về các trại tập trung', đồng ý. "Tự do của tâm hồn trở nên quan trọng khi tự do di chuyển không còn nữa. Nó giống như là bác bỏ sự giam giữ. Không có gì đáng ngạc nhiên khi nó càng đẩy mạnh lên ở Bethlehem sau khi bức tường được dựng lên. Nếu cuộc sống của tôi bị hạn chế, thì đó sẽ là cuộc sống trọn vẹn nhất có thể trong phạm vi những giới hạn," bà nói. "Các hạn chế được sử dụng để bẻ gãy ý chí, vì vậy, sự tự do của tâm hồn có cảm giác gần giống như lời khẳng định nền tảng về nhân bản, để họ vẫn có thể vẫn là con người có khả năng đóng góp cho thế giới." Thực sự có một rạp xiếc tại trại Aida, nhưng Bethlehem cũng có một trường nghệ thuật chính thức, Đại học Dar al-Kalima, vốn bắt đầu như là một trường cao đẳng cộng đồng vào năm 2006 và được ra mắt trở thành trường đại học vào năm 2013. Và việc chuyển địa chi nhánh Bethlehem của Nhạc viện Quốc gia Edward Said danh tiếng hồi năm 2012 đã kích hoạt sự hồi sinh của cả nhạc cổ điển và nhạc jazz hồi hộp qua nhiều buổi trình diễn. Spotify ra mắt ở thế giới Ả Rập vào năm 2018, giúp gia tăng đáng kể lượng khán giả của Palestine Street, một nhóm nhạc hip-hop được thành lập bởi những cậu bé tuổi teen trong trại tị nạn Dheisheh ở Bethlehem; và nhóm nhạc Shoruq (tức 'bình minh' trong tiếng Ả Rập), nhóm hip-hop toàn nữ mà họ bồi dưỡng trong trại. Các nhạc sĩ được công nhận trên toàn cầu - Elton John, Flea, Trent Reznor - thậm chí còn tổ chức các buổi trình diễn ở Bethlehem, bằng một cách là lập trình từ xa cho một cây đàn piano tự động trong sảnh của khách sạn Walled Off. Bức tường ngăn cách được trang trí bằng các bức tranh graffiti và các thông điệp của các nghệ sỹ đường phố cùng các nhóm ủng hộ từ khắp nơi trên thế giới Chỉ mấy bước chân cách những chiếc xe buýt chở đầy khách Mỹ, Brazil, Anh, Chile, Philippines, Ý, Hàn Quốc, Mexico, Nigeria và Nga đang tràn ngập Quảng trường Manger, Fadi Kattan, đầu bếp của nhà hàng Fawda, giải thích về lợi ích của du lịch: "Kể từ thời Chúa Jesus đã có ảnh hưởng nước ngoài ở Bethlehem. Hành hương và ngoại kiều tác động cả hai hướng," ông nói. "Nhưng chúng tôi phục vụ không chỉ những người hành hương." Mở cửa Bethlehem, một phim tài liệu làm năm 2014 của Leila Sansour, đã được trình chiếu tại các liên hoan phim toàn cầu. Câu chuyện trong đó về bảy năm thay đổi ở Bethlehem đã thể hiện được sự thức tỉnh sớm của phong trào phục hưng mà giờ đây đang thăng hoa. 'Bước ra ánh sáng' "Chúng tôi đã chiến đấu cho các yêu sách chính trị như thế lâu đến nỗi gần như linh hồn chúng tôi đã thụt lùi, đánh mất đi bản ngã của mình," Sansour nói. "Nghệ thuật đã đem lại cho chúng tôi thực chất của mình, làm cho cuộc sống của chúng tôi có ý nghĩa trở lại." Mùa hè này, bà và Jacob Norris, nhà sử học người Anh nghiên cứu chuyên sâu về Bethlehem, sẽ cho ra mắt Planet Bethlehem, kho lưu trữ văn hóa kỹ thuật số, là hồ sơ dữ liệu sẽ làm nguồn cho sự hồi sinh mới bằng cách cung cấp lịch sử và các tư liệu liên quan cho cộng đồng người Bethlehem toàn cầu. "Đó là một thị trấn địa phương đã bị cuốn vào toàn cầu hóa trong 150 năm qua," Norris nói. "Bethlehem luôn có vị trí đặc biệt trong Đế chế Ottoman, từ việc là thành trì của Công giáo La Mã hồi Thế kỷ 16 cho đến việc nó trở nên toàn cầu hóa kể từ Thế kỷ 19 cho đến nay, khi sự độc đáo của nó là bức tường cắt ngang qua trung tâm thành phố." Star Street, con đường hành hương của Mary và Joseph, đã được tân trang với các căn nhà có tường đá ở mặt tiền với lớp sơn mới Dĩ nhiên, lịch sử trải qua hàng thế kỷ - thậm chí chỉ là đoạn lịch sử trong Thế kỷ 20 - có ý nghĩa khác đối với Bishara Salameh, người quản lý 22 tuổi thuộc thế hệ thứ năm của Afteem, một nhà hàng falafel (đậu nghiền vo viên) nổi tiếng ngay ngoài Quảng trường Manger. "Chúng tôi không thể đi ra ngoài," Salameh nói, nhắc đến những lệnh giới nghiêm sau phong trào nổi dậy Intifada vốn kết thúc vào năm 2005. "Chúng tôi đã sống qua cái bóng của Intifada và bây giờ chúng tôi đã bước ra ánh sáng, ánh sáng của chính chúng tôi." Khoe những chiếc túi za'atar (hỗn hợp thảo dược với nhiều cỏ xạ hương) và những chiếc vớ mà cửa hàng của anh bán trên đó có in hình falafel xanh lá cây và nâu, anh nói tiếp: "Chúng tôi không chỉ làm nghệ thuật trong sự chiếm đóng. Chúng tôi đang làm nghệ thuật về sự chiếm đóng. Chúng tôi sử dụng nghệ thuật để đương đầu với tình trạng bị chiếm đóng. Chúng tôi không phải là tù nhân. Chúng tôi không phải là những con số. Chúng tôi có linh hồn. Chúng tôi làm nghệ thuật, làm văn hóa, vui đùa, làm món ăn, tạo nên cuộc sống. Ngay cả trong một thế giới mà chúng tôi không có được sự ổn định cơ bản." "Chúng tôi không kiểm soát được quá khứ của mình. Nó là chuyện đã qua," Salameh nói. "Chúng tôi có quyền kiểm soát hạn chế đối với tương lai của mình vì những áp đặt của Israel. Vì vậy, tất cả những gì còn lại là kiểm soát hiện tại của chúng tôi, sống trong khoảnh khắc hiện tại và phát triển trong hiện tại." Bản tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

[ 108, 287, 285, 161, 615, 120, 274, 765, 877, 887, 439, 412, 108, 1633, 706, 159, 1289, 103, 105, 513, 110, 482, 956, 146, 103, 1975, 2166, 104, 1027, 117, 136, 199, 159, 1458, 614, 2492, 15013, 23428, 975, 500, 2441, 11809, 674, 444, 26499, 406, 371, 183, 1263, 108, 978, 120, 328, 694, 514, 227, 1184, 3625, 162, 4482, 104, 116, 198, 165, 110, 1025, 149, 1271, 1789, 1289, 1404, 1183, 1184, 1514, 377, 19963, 2632, 257, 104, 663, 17404, 11554, 1681, 257, 167, 407, 124, 311, 111, 1383, 485, 630, 133, 122, 256, 918, 155, 582, 108, 3368, 541, 1675, 342, 2404, 5533, 634, 575, 433, 902, 106, 171, 8894, 1864, 829, 108, 121, 470, 108, 1181, 20592, 1120, 772, 4694, 103, 470, 164, 103, 163, 173, 16936, 696, 920, 974, 233, 288, 481, 335, 127, 829, 108, 121, 470, 108, 1181, 5080, 233, 113, 322, 6518, 658, 133, 961, 609, 682, 115, 117, 252, 559, 1383, 594, 820, 546, 148, 1503, 242, 1668, 191, 496, 7114, 112, 5822, 8894, 1864, 107, 642, 107, 1826, 997, 23428, 3021, 202, 108, 121, 295, 393, 322, 442, 242, 144, 224, 159, 175, 1326, 2077, 217, 155, 106, 1321, 1517, 104, 3555, 2004, 105, 106, 328, 296, 104, 2525, 12485, 103, 461, 1513, 16936, 750, 1353, 113, 725, 2719, 244, 8042, 3006, 107, 116, 656, 1681, 167, 407, 124, 161, 144, 618, 108, 4938, 104, 355, 471, 105, 543, 2657, 1290, 8085, 1503, 242, 361, 749, 200, 686, 18133, 500, 375, 217, 448, 168, 2059, 195, 1004, 119, 109, 2576, 1747, 4034, 282, 110, 1025, 149, 104, 142, 1654, 4047, 515, 128, 2194, 1565, 284, 706, 104, 3411, 7132, 14393, 1470, 7938, 5698, 415, 694, 16936, 115, 240, 164, 116, 2976, 777, 216, 221, 1292, 531, 186, 768, 144, 961, 609, 104, 1383, 233, 155, 1510, 560, 526, 2437, 4250, 770, 2678, 198, 1906, 181, 116, 741, 277, 104, 7803, 103, 115, 480, 399, 16936, 106, 331, 709, 104, 355, 471, 2437, 4250, 138, 147, 4763, 2643, 178, 462, 145, 144, 961, 609, 104, 1383, 278, 106, 1550, 1463, 877, 887, 105, 355, 471, 104, 174, 141, 519, 679, 3493, 257, 5290, 2972, 5546, 409, 1470, 103, 730, 241, 1027, 8894, 1864, 107, 2075, 3361, 2195, 12193, 454, 2620, 106, 173, 154, 7025, 2116, 293, 8885, 1623, 428, 501, 961, 609, 961, 183, 116, 380, 276, 681, 566, 104, 1383, 233, 105, 113, 120, 253, 386, 1009, 122, 256, 1383, 115, 7199, 225, 213, 4112, 669, 116, 380, 301, 104, 6518, 658, 133, 961, 609, 233, 170, 204, 307, 768, 144, 594, 820, 104, 1383, 634, 575, 136, 199, 450, 108, 121, 16936, 112, 3540, 1009, 116, 201, 2202, 963, 173, 281, 2443, 4258, 291, 1570, 2919, 117, 1383, 556, 636, 138, 147, 3732, 119, 592, 1055, 117, 480, 399, 106, 963, 1355, 109, 197, 403, 1238, 105, 623, 135, 222, 338, 444, 17722, 123, 160, 248, 106, 173, 963, 1355, 614, 416, 831, 421, 572, 639, 355, 471, 115, 1994, 1414, 546, 148, 150, 153, 855, 119, 737, 173, 222, 5619, 4503, 385, 2500, 104, 6036, 103, 8265, 7991, 3527, 4462, 194, 510, 2632, 226, 7933, 3990, 1414, 108, 231, 121, 113, 3921, 880, 8918, 2671, 621, 738, 354, 740, 173, 111, 1222, 111, 771, 877, 595, 106, 19126, 364, 103, 400, 178, 462, 636, 227, 274, 765, 877, 887, 122, 245, 108, 121, 16936, 138, 147, 3666, 161, 2000, 954, 2091, 21310, 159, 1289, 290, 178, 387, 199, 159, 201, 2202, 963, 173, 112, 832, 3651, 144, 199, 681, 104, 19126, 364, 233, 127, 128, 122, 245, 233, 115, 117, 922, 227, 291, 1168, 119, 156, 550, 1525, 4229, 2258, 19287, 16967, 103, 547, 2052, 737, 173, 107, 2000, 438, 222, 1406, 107, 377, 18703, 485, 1099, 202, 175, 12282, 180, 485, 952, 138, 201, 2202, 112, 1779, 304, 398, 178, 117, 556, 227, 116, 173, 222, 212, 170, 335, 115, 319, 164, 135, 277, 601, 190, 104, 461, 1513, 103, 930, 155, 116, 106, 231, 1338, 744, 547, 810, 250, 119, 571, 1630, 3515, 296, 478, 324, 104, 16936, 112, 631, 110, 139, 106, 108, 121, 166, 423, 652, 2519, 103, 143, 751, 1037, 150, 106, 144, 2453, 250, 125, 537, 1253, 1919, 159, 427, 293, 1637, 4605, 2052, 4229, 2258, 19287, 127, 319, 164, 328, 690, 438, 435, 3254, 114, 109, 877, 621, 439, 2600, 824, 209, 116, 327, 2224, 125, 478, 324, 104, 954, 1289, 105, 223, 199, 109, 803, 268, 146, 196, 400, 742, 176, 191, 155, 1322, 2079, 627, 1561, 3591, 12375, 386, 837, 4022, 3015, 145, 547, 2052, 498, 117, 117, 467, 130, 326, 643, 114, 109, 382, 304, 439, 2380, 2751, 376, 417, 104, 877, 887, 4605, 2052, 4229, 2258, 19287, 485, 952, 138, 920, 1289, 2202, 963, 173, 281, 6532, 6963, 291, 1570, 320, 1007, 141, 167, 384, 270, 119, 175, 249, 206, 235, 144, 611, 394, 519, 18327, 2905, 9444, 3369, 409, 103, 730, 241, 547, 7493, 114, 1401, 1007, 141, 167, 251, 124, 116, 392, 214, 159, 175, 249, 125, 156, 307, 128, 175, 1279, 819, 141, 107, 136, 110, 107, 218, 244, 307, 117, 103, 110, 107, 218, 244, 140, 117, 294, 564, 147, 386, 248, 634, 575, 346, 345, 389, 259, 103, 118, 123, 1796, 6811, 147, 1466, 323, 230, 184, 138, 396, 315, 16936, 103, 335, 1407, 855, 128, 5579, 2753, 364, 339, 335, 855, 128, 6036, 112, 615, 573, 684, 945, 7111, 451, 1218, 21302, 105, 685, 118, 2164, 2152, 1311, 519, 118, 454, 3788, 107, 136, 391, 195, 108, 121, 8710, 242, 6437, 133, 1158, 103, 133, 290, 4289, 599, 105, 525, 186, 120, 179, 128, 175, 244, 110, 764, 117, 614, 416, 417, 1369, 128, 116, 954, 250, 194, 116, 392, 12158, 902, 106, 543, 417, 104, 877, 887, 233, 110, 163, 106, 292, 3860, 145, 177, 106, 543, 2773, 1447, 403, 138, 157, 288, 104, 230, 103, 138, 157, 288, 630, 104, 174, 7326, 311, 19126, 364, 110, 394, 124, 144, 618, 108, 4938, 355, 471, 104, 16936, 145, 163, 106, 562, 990, 274, 114, 179, 115, 117, 9175, 192, 2581, 919, 4880, 9443, 2258, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 8894, 1864, 22171, 855, 128, 158, 328, 221, 1292, 145, 230, 107, 136, 370, 203, 108, 121, 109, 1869, 518, 334, 198, 216, 386, 150, 104, 1383, 161, 116, 165, 539, 264, 446, 1246, 2765, 772, 19266, 772, 12453, 11263, 9060, 2933, 1826, 371, 114, 2281, 611, 3494, 708, 116, 744, 547, 511, 785, 167, 508, 1690, 288, 159, 452, 334, 5334, 600, 708, 105, 116, 2699, 2118, 3606, 167, 370, 524, 527, 235, 116, 3282, 5769, 12610, 892, 17860, 1246, 550, 297, 371, 2335, 2249, 112, 1 ]

vietnam-52467194

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52467194

Virus corona: Nhờ Covid-19, ĐCSVN giành lại niềm tin ngoài mong đợi từ người dân?

Một số nhà quan sát quốc tế cho rằng dường như ĐCSVN đã giành lại được niềm tin ngoài mong đợi từ người dân nhờ đại dịch Covid-19.

Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng họp Quốc hội ngày 20/5 Bình luận với BBC News Tiếng Việt qua email, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt nói: "Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) không thể chịu được việc họ sẽ thất bại trong cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng này." "Thời gian vừa qua, đã có lúc các cuộc biểu tình của người dân chống lại chính phủ gia tăng. Cộng thêm việc có vẻ như sự lạc quan vào chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng đang giảm dần. Tiếp nữa là và nền kinh tế bắt đầu xuất hiện các vấn đề." "Nếu ĐCSVN không làm tốt trong việc xử lý cuộc khủng hoảng này, và rồi lại kéo theo sau cái đuôi khủng hoảng kinh tế nữa, thì tôi cho rằng thậm chí sẽ có nhiều người Việt Nam hơn nữa đòi có những cải cách về chính trị." "Nhưng phản ứng vừa qua của chính phủ Việt Nam với vụ dịch đã khiến đảng này có thể thở phào đôi chút." 'Tuyệt vọng cải thiện hình ảnh' Theo tác giả Mai Trương trong một bài viết mới đây trên the Diplomat, đại dịch virus corona đã mang lại cho ĐCSVN cơ hội duy nhất để củng cố tính chính danh trong bối cảnh đang bị chỉ trích nặng nề vì cách họ xử lý các vấn đề của đất nước cuối 2019 đầu 2020. Biển Đông: VN làm gì để giữ chủ quyền khi 'ở vào thế yếu'? Bennet Murray: Việt Nam có 'đồng minh' mới trên Biển Đông? Biển Đông: Các bản đồ cổ giúp gì VN trong cuộc chiến pháp lý với TQ? Mai Trương chỉ ra rằng, ĐCSVN không may mắn trong khoảng thời gian nói trên, trên nhiều mặt trận. Ở mặt trận kinh tế, thảm kịch 39 người chết trong xe thùng ở Anh Quốc đã làm dấy lên câu hỏi các chính sách kinh tế của đảng này có mang lại cơ hội công bằng cho các tầng lớp khác nhau trong xã hội hay không. Biểu tình phản đối Formosa đã nổ ra ở Việt Nam năm 2016 Trên mặt trận xã hội, ĐCSVN bị chỉ trích vì phản ứng chậm trễ với các vấn đề ô nhiễm ở thủ đô Hà Nội, bao gồm ô nhiễm nguồn nước máy ở khu vực đông nam thành phố và sự cố cháy nổ nhà máy bóng đèn Rạng Đông ở quận Thanh Xuân. Tiếp đó là vụ đụng độ chết người giữa chính quyền và người dân Đồng Tâm, Hà Nội, đã kéo theo các chỉ trích nặng nề từ các lực lượng ủng hộ dân chủ đối với các chính sách đất đai của chính phủ và tham nhũng tràn lan ở cấp địa phương. Tất cả những điều này làm dấy lên nghi ngờ về lực lượng lãnh đạo ĐCSVN, Mai Trương, hiện là nghiên cứu sinh tiến sỹ tại Mỹ, bình luận. Bổ sung thêm vào danh sách các sự kiện khiến niềm tin trong dân chúng đối với ĐCSVN lung lay, trong bài "Coronavirus Loosens Lips in Hanoi" trên Foreign Policy, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt đề cập đến nỗ lực che đậy vụ xả thải của Formosa năm 2016 và một số vụ việc khác, dẫn đến biểu tình nổ ra ở nhiều tỉnh thành. Nhà báo Mỹ nhắc lại rằng chính phủ Việt Nam từ lâu bị dân chúng cho là tham nhũng và không minh bạch, bị chỉ trích "là tay sai của Trung Quốc". Chính vì thế, ĐCSVN trong nhiều năm qua đã mất đi tính chính danh với tư cách là tổ chức thống nhất Việt Nam sau nhiều thập kỷ chiến tranh và chia ly, là tổ chức duy nhất của chủ nghĩa dân tộc và là đại diện cho người dân. Và đã không còn độc quyền chiếm tinh thần dân tộc nữa. Tác giả Mai Trương kết luận rằng, đại dịch Covid-19 toàn cầu xảy ra đúng lúc ĐCSVN đang tuyệt vọng vượt qua các sự kiện này và cải thiện hình ảnh trong mắt người Việt Nam. 'Giành lại niềm tin ngoài mong đợi' Theo tác giả Mai Trương thì cho đến nay ĐCSVN đã thành công với mục đích nói trên. So sánh cuộc chiến chống Covid-19 của chính phủ Việt Nam với cuộc chiến mà ĐCSVN lãnh đạo chống Pháp và Mỹ trong thế kỷ 20, Mai Trương cho rằng ĐCSVN một lần nữa lại dựa vào chiến lược tổng động viên, huy động toàn xã hội bao gồm lực lượng quân đội, an ninh, chính quyền các cấp, và mọi cá nhân, để chống dịch. Tác giả Mai Trương viết trên the Diplomat: "Ở nhiều nơi, công an và tổ trưởng dân phố đến từng nhà để kiểm tra có ai về từ nước ngoài không. Hàng xóm cũng để mắt tới nhau để xem có ai có triệu chứng gì hay mới đi nước ngoài về là báo ngay cho chính quyền để cho đi cách ly." "Chiến lược này, lần nữa, lại chứng tỏ hiệu quả." Không có ca tử vong nào cho tới nay, và nhiều ngày không ghi nhận ca nhiễm mới từ cộng đồng. "Trên mặt trận truyền thông, báo chí nhà nước ngầm đặt cạnh nhau các con số người nhiễm tăng không kiểm soát ở các nước khác, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ, trong khi tình hình ở Việt Nam thì kiểm soát được." "Truyền thông Việt Nam cũng gây cảm giác rằng thậm chí cả người Việt hải ngoại cũng "chạy về nước" để tránh dịch và để được điều trị. Các bài báo với các tít khơi gợi cảm xúc như "cuối cùng tôi đã sống sót", và "cảm ơn đất nước tôi đã cứu sống tôi" được chia sẻ rộng rãi trên các báo chính thống và mạng xã hội. Chiến dịch này đã làm khơi gợi tình cảm dân tộc và sự gắn bó với ĐCS và đất nước. Trên mạng xã hội tràn ngập các khẩu hiệu "Tự hào Việt Nam", "Tôi thật tự hào vì sống ở Việt Nam", "Tôi tự hào về chính phủ Việt Nam". "Bất cứ ai chỉ trích điều kiện trong các khu cách ly tập trung hay chính sách của đảng sẽ đối mặt với nguy cơ làm bùng nổ sự giận giữ trong cộng đồng mạng và bị dán nhãn là sính Tây hay không yêu nước. Chẳng hạn, một video cho thấy cảnh một phụ nữ Việt Nam sống tại Ba Lan đang cãi nhau với cảnh sát ở sân bay Nội Bài đã nhận được hơn 500 bình luận. Nhiều bình luận đòi người này phải biết ơn đất nước đã sẵn lòng đón bà trở về trong khi châu Âu 'bỏ rơi' bà." "Và để phản hồi lại vài du học sinh phàn nàn về điều kiện nơi cách ly, một giáo viên cấp hai đã làm một bài thơ hỏi những người than vãn rằng "các bạn đã đóng góp được gì cho đất nước?". Bài thơ này sau đó đã được chia sẻ mạnh mẽ trên mạng xã hội với hình ảnh thủ tướng và khẩu hiệu "Việt Nam không bỏ ai lại phía sau!". "Dịch Covid-19 cũng mang lại cho quân đội cơ hội cải thiện hình ảnh. Truyền thông nhà nước và mạng xã hội đầy hình ảnh cảnh sát và bộ đội đang làm nhiệm vụ. Người dùng mạng bắt đầu gọi họ là 'lính cụ Hồ. Có lẽ, nhiều người đã quên rằng chỉ mới một tháng trước, cũng chính những "lính cụ Hồ" này có thể đã được triển khai để vào làng Đồng Tâm trong một vụ tranh chấp đất đai ở ngoại thành Hà Nội." "Đại dịch Covid-19 đã giúp ĐCS VN giành lại niềm tin của người dân ngoài mong đợi và khẳng định vai trò lãnh đạo đất nước của mình," Mai Trương bình luận. Liệu niềm tin có kéo dài? Mặc dù khẳng định rằng "không quá khi nói Đảng Cộng sản chưa từng được lòng như thế kể từ thời chiến tranh Việt Nam," cây bút David Hutt hoài nghi "liệu điều này có kéo dài sau khi đại dịch kết thúc hay không?" Băn khoăn của David Hutt dựa trên thực tế là dù mới giành lại được niềm tin từ người dân, đội ngũ lãnh đạo ĐCSVN hiện nay, đứng đầu là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, vẫn mang "một hệ tư tưởng già nua từ giới tinh hoa cũ của Hà Nội." Bàn quanh vấn đề này với BBC News Tiếng Việt, ông David Hutt nói: "Trong khủng hoảng vừa qua do đại dịch virus corona, ĐCSVN đã hành động có trách nhiệm và đặt người dân làm mối quan tâm hàng đầu. Tất nhiên có những mức độ ủng hộ khác nhau đối với ĐCSVN, tùy theo vùng địa lý - cũng như độ tuổi và nghề nghiệp." "Nếu ĐCSVN có thể duy trì một mức độ xét nghiệm virus và các kết quả chống Covid-19 như hiện nay, nó sẽ là một trong những thành tựu tốt nhất, hơn bất kỳ nước nào ở châu Á (có vẻ Việt Nam sẽ hồi phục nhanh hơn hầu hết các nền kinh tế Đông Nam Á khác). "Tôi nghĩ rằng danh tiếng của ĐCSVN sẽ lớn mạnh lên trên khắp cả nước." "Tuy nhiên, tôi sẽ nói rằng như họ đã thể hiện trong vụ dịch này, ĐCSVN phải tuân thủ chính sách minh bạch, cởi mở, và quản trị công bằng - vốn không phải là các đặc trưng của đảng này - và đừng có lại quay ngược lại cách cai trị độc tài và không minh bạch." "Cuộc khủng hoảng này là thời điểm để người Việt Nam đoàn kết lại, như một. Bất kể Bắc hay Nam." "Phản ứng của chính phủ Việt Nam với đại dịch Covid-19 gần giống như những cái mà chính trị thực sự nên làm. Chính phủ, và đảng cầm quyền, cũng như các đại biểu nhân dân, cần làm mọi điều có thể để bảo vệ công dân của mình. Và người dân, với một chính phủ được tin tưởng, có thể cảm thấy chính họ đang được bảo vệ. Việt Nam đã chưa từng làm được điều đó." "Nhưng để xem niềm tin mới giành lại được có kéo dài được không, phải chờ đến Đại hội đảng toàn quốc vào tháng Giêng năm tới, xem đội ngũ lãnh đạo mới là ai," David Hutt nói với BBC.

summarize: Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng họp Quốc hội ngày 20/5 Bình luận với BBC News Tiếng Việt qua email, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt nói: "Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) không thể chịu được việc họ sẽ thất bại trong cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng này." "Thời gian vừa qua, đã có lúc các cuộc biểu tình của người dân chống lại chính phủ gia tăng. Cộng thêm việc có vẻ như sự lạc quan vào chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng đang giảm dần. Tiếp nữa là và nền kinh tế bắt đầu xuất hiện các vấn đề." "Nếu ĐCSVN không làm tốt trong việc xử lý cuộc khủng hoảng này, và rồi lại kéo theo sau cái đuôi khủng hoảng kinh tế nữa, thì tôi cho rằng thậm chí sẽ có nhiều người Việt Nam hơn nữa đòi có những cải cách về chính trị." "Nhưng phản ứng vừa qua của chính phủ Việt Nam với vụ dịch đã khiến đảng này có thể thở phào đôi chút." 'Tuyệt vọng cải thiện hình ảnh' Theo tác giả Mai Trương trong một bài viết mới đây trên the Diplomat, đại dịch virus corona đã mang lại cho ĐCSVN cơ hội duy nhất để củng cố tính chính danh trong bối cảnh đang bị chỉ trích nặng nề vì cách họ xử lý các vấn đề của đất nước cuối 2019 đầu 2020. Biển Đông: VN làm gì để giữ chủ quyền khi 'ở vào thế yếu'? Bennet Murray: Việt Nam có 'đồng minh' mới trên Biển Đông? Biển Đông: Các bản đồ cổ giúp gì VN trong cuộc chiến pháp lý với TQ? Mai Trương chỉ ra rằng, ĐCSVN không may mắn trong khoảng thời gian nói trên, trên nhiều mặt trận. Ở mặt trận kinh tế, thảm kịch 39 người chết trong xe thùng ở Anh Quốc đã làm dấy lên câu hỏi các chính sách kinh tế của đảng này có mang lại cơ hội công bằng cho các tầng lớp khác nhau trong xã hội hay không. Biểu tình phản đối Formosa đã nổ ra ở Việt Nam năm 2016 Trên mặt trận xã hội, ĐCSVN bị chỉ trích vì phản ứng chậm trễ với các vấn đề ô nhiễm ở thủ đô Hà Nội, bao gồm ô nhiễm nguồn nước máy ở khu vực đông nam thành phố và sự cố cháy nổ nhà máy bóng đèn Rạng Đông ở quận Thanh Xuân. Tiếp đó là vụ đụng độ chết người giữa chính quyền và người dân Đồng Tâm, Hà Nội, đã kéo theo các chỉ trích nặng nề từ các lực lượng ủng hộ dân chủ đối với các chính sách đất đai của chính phủ và tham nhũng tràn lan ở cấp địa phương. Tất cả những điều này làm dấy lên nghi ngờ về lực lượng lãnh đạo ĐCSVN, Mai Trương, hiện là nghiên cứu sinh tiến sỹ tại Mỹ, bình luận. Bổ sung thêm vào danh sách các sự kiện khiến niềm tin trong dân chúng đối với ĐCSVN lung lay, trong bài "Coronavirus Loosens Lips in Hanoi" trên Foreign Policy, nhà báo chuyên về chính trị Đông Nam Á David Hutt đề cập đến nỗ lực che đậy vụ xả thải của Formosa năm 2016 và một số vụ việc khác, dẫn đến biểu tình nổ ra ở nhiều tỉnh thành. Nhà báo Mỹ nhắc lại rằng chính phủ Việt Nam từ lâu bị dân chúng cho là tham nhũng và không minh bạch, bị chỉ trích "là tay sai của Trung Quốc". Chính vì thế, ĐCSVN trong nhiều năm qua đã mất đi tính chính danh với tư cách là tổ chức thống nhất Việt Nam sau nhiều thập kỷ chiến tranh và chia ly, là tổ chức duy nhất của chủ nghĩa dân tộc và là đại diện cho người dân. Và đã không còn độc quyền chiếm tinh thần dân tộc nữa. Tác giả Mai Trương kết luận rằng, đại dịch Covid-19 toàn cầu xảy ra đúng lúc ĐCSVN đang tuyệt vọng vượt qua các sự kiện này và cải thiện hình ảnh trong mắt người Việt Nam. 'Giành lại niềm tin ngoài mong đợi' Theo tác giả Mai Trương thì cho đến nay ĐCSVN đã thành công với mục đích nói trên. So sánh cuộc chiến chống Covid-19 của chính phủ Việt Nam với cuộc chiến mà ĐCSVN lãnh đạo chống Pháp và Mỹ trong thế kỷ 20, Mai Trương cho rằng ĐCSVN một lần nữa lại dựa vào chiến lược tổng động viên, huy động toàn xã hội bao gồm lực lượng quân đội, an ninh, chính quyền các cấp, và mọi cá nhân, để chống dịch. Tác giả Mai Trương viết trên the Diplomat: "Ở nhiều nơi, công an và tổ trưởng dân phố đến từng nhà để kiểm tra có ai về từ nước ngoài không. Hàng xóm cũng để mắt tới nhau để xem có ai có triệu chứng gì hay mới đi nước ngoài về là báo ngay cho chính quyền để cho đi cách ly." "Chiến lược này, lần nữa, lại chứng tỏ hiệu quả." Không có ca tử vong nào cho tới nay, và nhiều ngày không ghi nhận ca nhiễm mới từ cộng đồng. "Trên mặt trận truyền thông, báo chí nhà nước ngầm đặt cạnh nhau các con số người nhiễm tăng không kiểm soát ở các nước khác, đặc biệt là ở châu Âu và Mỹ, trong khi tình hình ở Việt Nam thì kiểm soát được." "Truyền thông Việt Nam cũng gây cảm giác rằng thậm chí cả người Việt hải ngoại cũng "chạy về nước" để tránh dịch và để được điều trị. Các bài báo với các tít khơi gợi cảm xúc như "cuối cùng tôi đã sống sót", và "cảm ơn đất nước tôi đã cứu sống tôi" được chia sẻ rộng rãi trên các báo chính thống và mạng xã hội. Chiến dịch này đã làm khơi gợi tình cảm dân tộc và sự gắn bó với ĐCS và đất nước. Trên mạng xã hội tràn ngập các khẩu hiệu "Tự hào Việt Nam", "Tôi thật tự hào vì sống ở Việt Nam", "Tôi tự hào về chính phủ Việt Nam". "Bất cứ ai chỉ trích điều kiện trong các khu cách ly tập trung hay chính sách của đảng sẽ đối mặt với nguy cơ làm bùng nổ sự giận giữ trong cộng đồng mạng và bị dán nhãn là sính Tây hay không yêu nước. Chẳng hạn, một video cho thấy cảnh một phụ nữ Việt Nam sống tại Ba Lan đang cãi nhau với cảnh sát ở sân bay Nội Bài đã nhận được hơn 500 bình luận. Nhiều bình luận đòi người này phải biết ơn đất nước đã sẵn lòng đón bà trở về trong khi châu Âu 'bỏ rơi' bà." "Và để phản hồi lại vài du học sinh phàn nàn về điều kiện nơi cách ly, một giáo viên cấp hai đã làm một bài thơ hỏi những người than vãn rằng "các bạn đã đóng góp được gì cho đất nước?". Bài thơ này sau đó đã được chia sẻ mạnh mẽ trên mạng xã hội với hình ảnh thủ tướng và khẩu hiệu "Việt Nam không bỏ ai lại phía sau!". "Dịch Covid-19 cũng mang lại cho quân đội cơ hội cải thiện hình ảnh. Truyền thông nhà nước và mạng xã hội đầy hình ảnh cảnh sát và bộ đội đang làm nhiệm vụ. Người dùng mạng bắt đầu gọi họ là 'lính cụ Hồ. Có lẽ, nhiều người đã quên rằng chỉ mới một tháng trước, cũng chính những "lính cụ Hồ" này có thể đã được triển khai để vào làng Đồng Tâm trong một vụ tranh chấp đất đai ở ngoại thành Hà Nội." "Đại dịch Covid-19 đã giúp ĐCS VN giành lại niềm tin của người dân ngoài mong đợi và khẳng định vai trò lãnh đạo đất nước của mình," Mai Trương bình luận. Liệu niềm tin có kéo dài? Mặc dù khẳng định rằng "không quá khi nói Đảng Cộng sản chưa từng được lòng như thế kể từ thời chiến tranh Việt Nam," cây bút David Hutt hoài nghi "liệu điều này có kéo dài sau khi đại dịch kết thúc hay không?" Băn khoăn của David Hutt dựa trên thực tế là dù mới giành lại được niềm tin từ người dân, đội ngũ lãnh đạo ĐCSVN hiện nay, đứng đầu là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, vẫn mang "một hệ tư tưởng già nua từ giới tinh hoa cũ của Hà Nội." Bàn quanh vấn đề này với BBC News Tiếng Việt, ông David Hutt nói: "Trong khủng hoảng vừa qua do đại dịch virus corona, ĐCSVN đã hành động có trách nhiệm và đặt người dân làm mối quan tâm hàng đầu. Tất nhiên có những mức độ ủng hộ khác nhau đối với ĐCSVN, tùy theo vùng địa lý - cũng như độ tuổi và nghề nghiệp." "Nếu ĐCSVN có thể duy trì một mức độ xét nghiệm virus và các kết quả chống Covid-19 như hiện nay, nó sẽ là một trong những thành tựu tốt nhất, hơn bất kỳ nước nào ở châu Á (có vẻ Việt Nam sẽ hồi phục nhanh hơn hầu hết các nền kinh tế Đông Nam Á khác). "Tôi nghĩ rằng danh tiếng của ĐCSVN sẽ lớn mạnh lên trên khắp cả nước." "Tuy nhiên, tôi sẽ nói rằng như họ đã thể hiện trong vụ dịch này, ĐCSVN phải tuân thủ chính sách minh bạch, cởi mở, và quản trị công bằng - vốn không phải là các đặc trưng của đảng này - và đừng có lại quay ngược lại cách cai trị độc tài và không minh bạch." "Cuộc khủng hoảng này là thời điểm để người Việt Nam đoàn kết lại, như một. Bất kể Bắc hay Nam." "Phản ứng của chính phủ Việt Nam với đại dịch Covid-19 gần giống như những cái mà chính trị thực sự nên làm. Chính phủ, và đảng cầm quyền, cũng như các đại biểu nhân dân, cần làm mọi điều có thể để bảo vệ công dân của mình. Và người dân, với một chính phủ được tin tưởng, có thể cảm thấy chính họ đang được bảo vệ. Việt Nam đã chưa từng làm được điều đó." "Nhưng để xem niềm tin mới giành lại được có kéo dài được không, phải chờ đến Đại hội đảng toàn quốc vào tháng Giêng năm tới, xem đội ngũ lãnh đạo mới là ai," David Hutt nói với BBC.

[ 108, 287, 285, 161, 483, 492, 142, 362, 1358, 1152, 720, 162, 213, 191, 9531, 644, 410, 119, 378, 1701, 1434, 131, 235, 12074, 152, 188, 649, 125, 122, 245, 510, 132, 844, 2004, 10622, 795, 6130, 607, 262, 131, 132, 25651, 110, 136, 668, 117, 156, 154, 134, 946, 1351, 113, 204, 757, 1186, 543, 1309, 490, 210, 2841, 7589, 390, 659, 1244, 115, 107, 398, 109, 204, 284, 205, 104, 111, 137, 424, 153, 122, 256, 165, 4035, 607, 426, 156, 107, 895, 128, 144, 956, 146, 138, 242, 414, 424, 268, 802, 104, 118, 1152, 167, 558, 8933, 3619, 761, 106, 105, 639, 236, 216, 290, 178, 387, 199, 109, 255, 220, 294, 1731, 2665, 110, 140, 514, 113, 156, 528, 241, 204, 757, 1186, 474, 105, 598, 153, 930, 181, 187, 292, 3895, 757, 1186, 236, 216, 1316, 143, 141, 114, 160, 1042, 356, 134, 107, 158, 111, 131, 132, 183, 761, 808, 107, 120, 655, 173, 125, 122, 8805, 1960, 391, 475, 659, 235, 104, 122, 256, 131, 132, 119, 197, 414, 115, 521, 283, 126, 107, 136, 2660, 10109, 1183, 1360, 294, 377, 21535, 584, 655, 1155, 240, 349, 257, 520, 274, 590, 1896, 1745, 113, 116, 392, 508, 239, 248, 159, 1430, 9211, 103, 273, 414, 1084, 1693, 115, 518, 153, 114, 2665, 225, 213, 756, 202, 130, 2017, 601, 334, 122, 595, 113, 1303, 313, 167, 133, 163, 788, 1257, 2528, 171, 173, 154, 528, 241, 109, 255, 220, 104, 282, 142, 608, 3713, 178, 4763, 784, 510, 161, 312, 140, 218, 130, 533, 185, 168, 129, 377, 121, 138, 175, 675, 2810, 20251, 7733, 161, 131, 132, 107, 9362, 14059, 239, 159, 784, 7198, 784, 510, 161, 303, 288, 905, 874, 422, 218, 312, 113, 204, 242, 246, 241, 119, 8507, 1896, 1745, 163, 124, 1985, 2665, 110, 1436, 2403, 113, 545, 221, 390, 123, 159, 103, 159, 158, 447, 9051, 108, 978, 447, 852, 236, 955, 1506, 1690, 3483, 111, 654, 113, 529, 2894, 108, 121, 266, 162, 115, 140, 4393, 227, 476, 419, 109, 122, 333, 236, 216, 104, 283, 126, 107, 518, 153, 225, 213, 135, 281, 114, 109, 1354, 1172, 211, 527, 113, 293, 213, 194, 1648, 2844, 205, 391, 195, 3037, 115, 1215, 124, 108, 121, 131, 132, 147, 2434, 1601, 231, 447, 852, 293, 1389, 2665, 133, 163, 788, 171, 391, 475, 1751, 3902, 119, 109, 255, 220, 108, 1181, 977, 108, 121, 331, 709, 337, 1981, 374, 770, 108, 1181, 977, 774, 142, 452, 108, 121, 322, 442, 823, 828, 164, 548, 105, 144, 601, 2035, 1215, 152, 452, 871, 2630, 15563, 510, 108, 121, 2332, 805, 1019, 112, 3619, 150, 106, 197, 1991, 359, 654, 111, 415, 122, 168, 105, 111, 137, 1122, 4383, 337, 1981, 115, 930, 181, 109, 163, 788, 1257, 2528, 148, 109, 265, 423, 535, 523, 137, 185, 195, 119, 109, 122, 333, 282, 1677, 104, 122, 256, 105, 268, 802, 1837, 1253, 108, 121, 373, 439, 2380, 1567, 186, 120, 179, 126, 140, 4393, 227, 881, 1274, 125, 265, 423, 261, 247, 12799, 1896, 1745, 103, 199, 106, 568, 402, 296, 472, 817, 149, 968, 342, 2738, 19764, 1955, 426, 138, 595, 333, 109, 144, 591, 521, 1459, 193, 113, 137, 174, 195, 119, 2665, 4899, 5831, 103, 113, 392, 189, 30812, 3287, 674, 6536, 569, 2068, 21098, 108, 176, 231, 4659, 207, 159, 10785, 10358, 103, 152, 188, 649, 125, 122, 245, 510, 132, 844, 2004, 10622, 220, 1288, 155, 1163, 265, 1800, 5884, 197, 2644, 1691, 104, 3037, 147, 2434, 105, 116, 166, 197, 156, 913, 458, 155, 284, 205, 1215, 124, 108, 121, 158, 769, 164, 112, 571, 188, 200, 982, 153, 160, 122, 256, 131, 132, 148, 727, 133, 137, 174, 114, 106, 268, 802, 105, 110, 494, 5318, 133, 163, 788, 5210, 600, 714, 104, 151, 5952, 448, 171, 1672, 2665, 113, 158, 147, 235, 115, 552, 184, 334, 122, 595, 119, 276, 173, 106, 420, 229, 234, 202, 131, 132, 187, 158, 1092, 688, 242, 250, 105, 733, 9061, 106, 420, 229, 756, 202, 104, 185, 404, 137, 796, 105, 106, 273, 681, 114, 111, 1568, 619, 115, 110, 177, 557, 168, 961, 777, 860, 137, 796, 1229, 2343, 590, 1896, 1745, 299, 410, 1985, 273, 414, 1581, 258, 352, 488, 124, 604, 398, 2665, 167, 1464, 584, 1064, 235, 109, 144, 591, 126, 105, 655, 1155, 240, 349, 113, 1086, 111, 131, 629, 377, 29543, 772, 153, 1459, 193, 351, 872, 1390, 257, 520, 274, 590, 1896, 1745, 143, 114, 155, 275, 2665, 115, 164, 135, 119, 592, 1055, 123, 3658, 3245, 1596, 204, 242, 424, 1581, 104, 122, 256, 131, 132, 119, 204, 242, 145, 2665, 261, 247, 424, 711, 105, 200, 113, 175, 688, 6038, 1896, 1745, 114, 160, 2665, 116, 400, 761, 153, 1105, 138, 242, 1010, 497, 192, 2368, 1254, 192, 258, 293, 213, 374, 770, 265, 423, 252, 4772, 305, 3586, 122, 168, 109, 3510, 105, 389, 499, 1890, 130, 424, 3715, 2343, 590, 1896, 1745, 508, 159, 1430, 9211, 161, 189, 978, 158, 328, 103, 135, 305, 105, 420, 395, 137, 548, 155, 434, 152, 130, 594, 486, 107, 375, 125, 148, 142, 351, 1648, 1521, 3184, 127, 130, 1086, 228, 527, 130, 453, 107, 375, 107, 617, 463, 218, 194, 239, 184, 142, 351, 125, 106, 188, 531, 114, 122, 168, 130, 114, 184, 173, 1272, 294, 189, 6184, 1010, 474, 400, 1316, 153, 463, 776, 614, 14139, 724, 107, 840, 693, 1440, 224, 114, 228, 801, 105, 158, 191, 110, 848, 238, 840, 977, 239, 148, 490, 2931, 7594, 231, 447, 852, 425, 206, 103, 188, 356, 152, 142, 1871, 632, 810, 527, 109, 219, 166, 111, 977, 321, 110, 594, 820, 108, 121, 109, 142, 913, 634, 575, 106, 108, 121, 511, 785, 105, 968, 113, 129, 205, 240, 108, 121, 131, 132, 143, 594, 820, 117, 294, 189, 10888, 206, 131, 132, 127, 383, 406, 1143, 160, 1042, 356, 186, 111, 131, 767, 470, 127, 14082, 125, 6353, 130, 989, 414, 105, 130, 117, 179, 1543, 303, 392, 188, 119, 109, 6767, 2472, 2390, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 430, 166, 152, 146, 338, 198, 216, 114, 160, 1487, 128, 2665, 115, 1059, 153, 117, 1459, 193, 351, 872, 1390, 148, 111, 137, 1211, 273, 414, 4679, 1 ]

160220_living-in-places-seeking-freedom_vert_tra

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/02/160220_living-in-places-seeking-freedom_vert_tra

Sống ở những nơi đang đòi độc lập

Ở những thời điểm khác nhau, những khác biệt về văn hoá, ngôn ngữ và chính trị khiến người dân ở một nơi nào đó muốn đứng độc lập tách khỏi các chính quyền đang cai trị. Mới đây nhất, giới lãnh đạo Catalonia muốn ly khai khỏi Tây Ban Nha, và năm 2014 Scotland tổ chức trưng cầu dân ý để độc lập khỏi Anh.

Cờ ủng hộ độc lập trên ban công ở Girona, Tây Ban Nha (Ảnh: Alex Caparros/Getty) Tự do về chính trị không phải luôn là mục tiêu và phong trào này không phải luôn thành công. Nhưng bất luận thay đổi thế nào thì người dân thường có niềm tự hào văn hoá rõ ràng hoặc thấy sự tách biệt về địa dư làm họ tách biệt. Chúng tôi nói chuyện với một số người dân để xem việc này tác động thế nào tới cuộc sống hàng ngày và đối với tương lai. Vùng Catalonia, Tây Ban Nha Là vùng tự trị, Catalonia đã bầu ra người lãnh đạo ủng hộ ly khai vào tháng 9/2015 và người này đã nguyện ly khai trong vòng 18 tháng. Năm tới sẽ là một trận chiến đối với phong trào đòi độc lập mới nảy mầm. Đối với những người sống ở vùng Đông Bắc Tây Ban Nha này thì thái độ rất khác nhau. “Quan điểm của tôi dù sống ở đâu tôi theo nhân dân ở đó,” Elina Nykaenen nói, cô là người Phần Lan và là đại diện trang mạng InterNations ở Barcelona. “Tôi nghĩ rằng nhân dân có quyền lực và việc họ thể hiện quyền và nắm quyền, nếu cần thiết, là đúng.” Cờ Tây Ban Nha (trái) và Catalan (phải) bên cạnh trụ sở chính quyền địa phương Catalan(Credit: Gerard Julien/AFP/Getty) Những người khác thì do dự hơn trong việc ủng hộ vì nó đặt ra các câu hỏi là liệu nhà nước mới này có thuộc EU không và điều đó ảnh hưởng thế nào đến điều kiện làm việc. Paul Conde, người Mexico City và cũng là đại diện trang mạng InterNations, nói rằng các doanh nghiệp đã rời khỏi Barcelona khi thấy trước sự thay đổi có thể xảy ra. “Có rất nhiều sự tranh cãi về việc độc lập và tự quyết định,” ông nói. “Nhưng còn hậu quả thì thế nào, thí dụ như ra khi khỏi khu vực đồng Euro? Và những nguồn lực cần thiết để hình thành một quốc gia mới, từ đồng tiền cho tới thời gian cần thiết để thực hiện các mục tiêu đó?” Cho dù có bất chắc nhưng thủ đô của Catalonia, Barcelona, vẫn là nơi ở ngày càng được người ta ưa tới sống. Người nước ngoài đã mua rất nhiều bất động sản làm đội giá lên cao, nhưng người dân vẫn nói giá là vừa phải so với nơi khác ở châu Âu. Do làn sóng nhập cư nên việc hiểu dân địa phương có khó hơn. “Nhiều người thấy khó chịu vì người nước ngoài ở đây,” Nykaenen nói. “Rất khó để gần gũi với người Catalan hoặc được họ chấp nhận.” Nói vậy thôi chứ việc học tiếng và văn hoá Catalan cũng lâu công lắm. Gracia, 4 Km về phía Tây Bắc khu trung tâm, là vùng được người nước ngoài ưa thích. “Nơi này phù hợp với cuộc sống gia đình vì có rất nhiều quảng trường để con cái, bố mẹ, ông bà và hàng xóm láng giềng tụ tập vào buổi chiều,” Nykaenen nói. “Đó cũng là nơi phóng túng nhất của thành phố với yoga, nghệ thuật và một thái độ cởi mở hơn với kiểu sống khác.” Vila Olimpica và Poble Nou, 4 km về phía Đông, là nơi lựa chọn của những người muốn sống gần biển. Scotland, Anh quốc Dân thành phố Glasgow đang đợi bầu tại cuộc trưng cầu dân ý cho nền độc lập của Scotland (Ảnh: Jeff J Mitchell/Getty) Tháng 9/2014, cuộc trưng cầu dân ý quốc gia nêu câu hỏi cho người Scotland “Scotland có nên thành một nước độc lập không?” Gần 45% nói có, và 55% muốn ở lại với Vương Quốc Anh. Ngay cả những người dân trả lời “không” với câu hỏi của trưng cầu dân ý vì lý do kinh tế thì họ vẫn có ý thức mạnh mẽ về độc lập văn hoá. “Người dân Scotland rất tự hào về văn hoá và di sản riêng biệt và được thể hiện theo nhiều cách thức tinh tế,” Mark Ware, đại diện trang mạng InterNations ở Edinburgh, nói. “Truyền thống địa phương, món ăn và văn hoá, tất cả được tôn vinh, và người dân rất tự hào về các ngôi sao thể thao và những người khác đã làm cho Scotland có danh tiếng trên trường quốc tế.” Mặc dù người dân Edinburgh, thủ phủ của Scotland, vô cùng lịch sự, Ware nói rằng họ có thể chút ít khó gần đối với người nước ngoài, và kín kẽ hơn là dân ở Glasgow, thành phố lớn nhất của Scotland. Ware sống ở Morningside, cách Edinburgh 30 dặm về hướng tây nam. “Khu trung tâm có đầy đủ các dịch vụ, có các cửa hàng sang trọng với sản phẩm đặc biệt và dịch vụ thường nhật,” ông nói. “Các vùng lân cận thì tĩnh mịch về đêm và cũng gần trung tâm thành phố.” Khu Stockbridge, 1,3 dặm về phía tây bắc trung tâm; khu Bruntsfield, 2 dặm về phía Tây Nam; và khu Marchmont với các tòa nhà đá hồng thời Victoria 1,5 dặm về phía Nam đều là những khu ưa thích. Đảo Greenland, Đan Mạch Fiona Niviaq Berthelsen giúp mẹ bỏ phiếu bầu hộ mẹ tại cuộc trưng cầu dân ý tự quản ở vùng Nuuk, Greenland (Ảnh: Ulrik Bang/AFP/Getty) Rất giống như Scotland là một nước trong Vương Quốc Anh, Greenland là một nước tự trị thuộc Vương Quốc Đan Mạch. Mặc dù đảo này có người ở từ thời tiền sử, người Na Uy và Băng Đảo đã lập khu định cư ở đây từ năm 986 Sau Công nguyên, và nó trở thành thuộc địa của Đan Mạch từ năm 1814. Năm 2008 người Greenland đã bỏ phiếu thành công cho quyền tự trị nhiều hơn và nay kiểm soát hoàn toàn hệ thống pháp luật, sử dụng khoáng sản, hàng không và công an. Đan Mạch vẫn còn kiểm soát chính sách đối ngoại và quốc phòng, và vì dân số ít nên mối liên kết với Đan Mạch khó mà dứt bỏ. “Tất nhiên rằng tôi muốn chúng tôi độc lập càng nhiều càng tốt,” Janus Chemnitz Kleist người gốc ở Nuuk và là hướng dẫn viên du lịch nói. “Nhưng trên thực tế là rất khó vì ở Greenland chúng tôi có ít người và hệ thống phúc lợi xã hội của chúng tôi phụ thuộc nhiều vào đồng tiền Đan Mạch và người Đan Mạch làm việc ở đây.” Người Greenland tiếp tục nói về độc lập hoàn toàn, và rằng họ vẫn sẽ luôn giữ quan hệ khăng khít với Đan Mạch. Phần lớn người dân ở đây nói tiếng Đan Mạch và tiếng Anh mặc dù tiếng địa phương Kalaallisut vẫn là ngôn ngữ chính thống từ 2009. Quang cảnh làng Ilulissat (Ảnh: Joe Raedle/Getty) Nhưng đất nước này có sự khác biệt lớn về văn hoá, một phần là vì dân cư sống tập trung. “Mọi người đều biết nhau, ngay cả ở Nuuk là thành phố lớn nhất của Greenland,” Line Ehlig, người Đan Mạch và đã từng sống ở Nuuk, nói. “Tất cả người dân, người Greenland, Đan Mạch cũng như dân tộc khác, sống chung với nhau trong một cộng đồng lớn. Phần lớn những người ở Đan Mạch thậm chí không dễ chịu và cởi mở so với rất nhiều dân Greenland. Một phần ba của số 60.000 dân sống ở Nuuk, là thủ đô và thành phố lớn nhất Greenland. Người Đan Mạch tiếp tục chuyển đến đây vì lương cao và cơ hội có việc làm về ngành dầu mỏ và nông nghiệp. Phần lớn các doanh nghiệp là ở quận trung tâm Centrum của Nuuk nhưng tuyến xe buýt đi tới tất cả các quận chính. Quận Qinngorput, cách 3 km về phía Đông là nơi được ưa thích vì dân có độ tuổi trẻ và có con ở tuổi đi học. Quebec, Canada Nhà thờ Notre-Dame ở Montreal (Ảnh: Geoff Robins/AFP/Getty) Tỉnh Quebec của Canada chỉ thiếu một ít phiếu để thành quốc gia có chủ quyền vào năm 1995 khi cử tri đi bầu đạt con số kỷ lục để tranh đấu cho vấn đề này. Mặc dù số phiếu “không” thắng với tỷ số 50,58%, Quebec vẫn là một vùng rất độc lập về cả văn hoá lẫn chính trị. Trong khi phần còn lại của Canada là một “quốc gia của người nhập cư” với người nước ngoài từ tứ xứ thì Quebec là khá khác biệt vì gốc Pháp của nó. “Tiếng Pháp và hệ thống văn hoá- lối sống- giáo dục tại đây là độc đáo đối với Canada, do vậy nó làm cho tỉnh này có nét khác về văn hoá mà ta không thấy có ở nơi khác của Canada,” Christian Scott, người Guadalajara, Mexico và nay làm việc ở Montreal cho một công ty du lịch mới khởi sự Your Local Cousin với nhiệm vụ gắn kết du khách với người dân cho biết. Việc đề cao tiếng Pháp rất được chú trọng; theo luật thì các biển hiệu phải ghi bằng ngôn ngữ chính thức. Tuy nhiên ở Montreal, thành phố lớn nhất của Quebec, ta dễ dàng hỏi đường bằng tiếng Anh, và tiếng Anh thường được nghe thấy ở nhiều trường đại học và Old Port là khu đông khác du lịch. Ý thức mạnh mẽ về độc lập của Quebec dẫn đến một vài lợi thế khác. “Người Quebec mạnh mẽ và tự do trong tư tưởng,” Susanna Oreskovic, thuộc hãng Your Local Cousin, nói. “Điều này tạo điều kiện cho văn hoá và nghệ thuật phát triển. Ở Montreal có nhiều nghệ sĩ tính theo đầu người hơn bất cứ nơi nào khác của Canada.” Các con tàu lớn đi vào Cảng Cũ ở Montreal Tall ships enter the Old Port of Montreal (Ảnh: Michel Viatteau/AFP/Getty) Người dân muốn trải nghiệm nét sáng tạo của thành phố thì nên tới khu Plateau, 4 km về phía tây bắc của trung tâm, ở đó số mật độ nghệ sĩ đông gấp 10 lần so với các khu khác ở Canada. Rosemont–La Petite-Patrie ở 10 km về phía bắc trung tâm cũng là một thị trấn nói tiếng Pháp được ưa thích. Giá cả ở đây phải chăng so với khu sang trọng Mile End là khu nói tiếng Anh, nhưng có nhiều nhà hàng và cửa hiệu tốt. Notre-Dame-de-Grâce là một khu chủ yếu nói tiếng Anh khác, khoảng 10 Km về phía Tây của trung tâm, được các chuyên gia trẻ và người nhập cư nói tiếng Anh khắp nơi trên thế giới mến mộ. Đài Loan Đội quân danh dự chuẩn bị kéo cờ Đài Loan gần tòa tưởng niệm Tưởng Giới Thạch (Ảnh: Ulet Ifansasti/Getty) Tháng Một, Đảng Dân Chủ Tiến Bộ (Dân tiến) đã thắng cuộc tranh cử tổng thống ở Đài Loan, một lần nữa vấn đề độc lập với Trung Quốc của nhà nước chủ quyền này lại được chú ý. Do sự nhạy cảm của chính trị nên phần lớn người dân im lặng đối với chủ đề này, nhưng số người dân coi mình thuộc chủng tộc Đài Loan chứ không phải là người Trung Quốc tăng dần và họ có thể gây áp lực. Ở thủ đô Đài Bắc của Đài Loan là nơi dễ dàng nói về chính trị, chủ đề độc lập hoặc các chủ đề khác. “Trong quá trình bầu cử có các cuộc tụ họp đông đảo trên đường phố, biểu ngữ và cờ quốc gia treo khắp nơi,” ông Jason Warren, người Mỹ đang sống ở Đài Bắc, nói. “Tôi đã gặp một số tài xế taxi muốn nói về sức mạnh lớn lao của Mỹ, về Mỹ cần làm hơn nữa, và về Đài Loan và Mỹ cùng thích dân chủ, và chúng tôi đã tranh luận.” Một con phố ở Đài Bắc. (Ảnh: Philippe Lopez/AFP/Getty) Ngoài chính trị, dân Đài Loan thích sự phong phú về ẩm thực, có hàng nghìn món ăn gồm cả các món ăn của khắp thế giới. Warren sống ở quận trung tâm của Da’An, 3 km về phía tây của trung tâm, nên ông dễ đi bộ dạo quanh thành phố, hoặc dùng hệ thống giao thông công cộng. Những người muốn sống gần các cửa tiệm hoặc quán ăn thì nên tới khu gần trường Đại Học Quốc Gia Đài Loan, 5 Km về phía tây nam trung tâm, và khu Trung Hiếu Đôn Hoa, 2 km về phía đông trung tâm thành phố nơi có nhiều cửa hàng khá đẹp. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel

summarize: Cờ ủng hộ độc lập trên ban công ở Girona, Tây Ban Nha (Ảnh: Alex Caparros/Getty) Tự do về chính trị không phải luôn là mục tiêu và phong trào này không phải luôn thành công. Nhưng bất luận thay đổi thế nào thì người dân thường có niềm tự hào văn hoá rõ ràng hoặc thấy sự tách biệt về địa dư làm họ tách biệt. Chúng tôi nói chuyện với một số người dân để xem việc này tác động thế nào tới cuộc sống hàng ngày và đối với tương lai. Vùng Catalonia, Tây Ban Nha Là vùng tự trị, Catalonia đã bầu ra người lãnh đạo ủng hộ ly khai vào tháng 9/2015 và người này đã nguyện ly khai trong vòng 18 tháng. Năm tới sẽ là một trận chiến đối với phong trào đòi độc lập mới nảy mầm. Đối với những người sống ở vùng Đông Bắc Tây Ban Nha này thì thái độ rất khác nhau. “Quan điểm của tôi dù sống ở đâu tôi theo nhân dân ở đó,” Elina Nykaenen nói, cô là người Phần Lan và là đại diện trang mạng InterNations ở Barcelona. “Tôi nghĩ rằng nhân dân có quyền lực và việc họ thể hiện quyền và nắm quyền, nếu cần thiết, là đúng.” Cờ Tây Ban Nha (trái) và Catalan (phải) bên cạnh trụ sở chính quyền địa phương Catalan(Credit: Gerard Julien/AFP/Getty) Những người khác thì do dự hơn trong việc ủng hộ vì nó đặt ra các câu hỏi là liệu nhà nước mới này có thuộc EU không và điều đó ảnh hưởng thế nào đến điều kiện làm việc. Paul Conde, người Mexico City và cũng là đại diện trang mạng InterNations, nói rằng các doanh nghiệp đã rời khỏi Barcelona khi thấy trước sự thay đổi có thể xảy ra. “Có rất nhiều sự tranh cãi về việc độc lập và tự quyết định,” ông nói. “Nhưng còn hậu quả thì thế nào, thí dụ như ra khi khỏi khu vực đồng Euro? Và những nguồn lực cần thiết để hình thành một quốc gia mới, từ đồng tiền cho tới thời gian cần thiết để thực hiện các mục tiêu đó?” Cho dù có bất chắc nhưng thủ đô của Catalonia, Barcelona, vẫn là nơi ở ngày càng được người ta ưa tới sống. Người nước ngoài đã mua rất nhiều bất động sản làm đội giá lên cao, nhưng người dân vẫn nói giá là vừa phải so với nơi khác ở châu Âu. Do làn sóng nhập cư nên việc hiểu dân địa phương có khó hơn. “Nhiều người thấy khó chịu vì người nước ngoài ở đây,” Nykaenen nói. “Rất khó để gần gũi với người Catalan hoặc được họ chấp nhận.” Nói vậy thôi chứ việc học tiếng và văn hoá Catalan cũng lâu công lắm. Gracia, 4 Km về phía Tây Bắc khu trung tâm, là vùng được người nước ngoài ưa thích. “Nơi này phù hợp với cuộc sống gia đình vì có rất nhiều quảng trường để con cái, bố mẹ, ông bà và hàng xóm láng giềng tụ tập vào buổi chiều,” Nykaenen nói. “Đó cũng là nơi phóng túng nhất của thành phố với yoga, nghệ thuật và một thái độ cởi mở hơn với kiểu sống khác.” Vila Olimpica và Poble Nou, 4 km về phía Đông, là nơi lựa chọn của những người muốn sống gần biển. Scotland, Anh quốc Dân thành phố Glasgow đang đợi bầu tại cuộc trưng cầu dân ý cho nền độc lập của Scotland (Ảnh: Jeff J Mitchell/Getty) Tháng 9/2014, cuộc trưng cầu dân ý quốc gia nêu câu hỏi cho người Scotland “Scotland có nên thành một nước độc lập không?” Gần 45% nói có, và 55% muốn ở lại với Vương Quốc Anh. Ngay cả những người dân trả lời “không” với câu hỏi của trưng cầu dân ý vì lý do kinh tế thì họ vẫn có ý thức mạnh mẽ về độc lập văn hoá. “Người dân Scotland rất tự hào về văn hoá và di sản riêng biệt và được thể hiện theo nhiều cách thức tinh tế,” Mark Ware, đại diện trang mạng InterNations ở Edinburgh, nói. “Truyền thống địa phương, món ăn và văn hoá, tất cả được tôn vinh, và người dân rất tự hào về các ngôi sao thể thao và những người khác đã làm cho Scotland có danh tiếng trên trường quốc tế.” Mặc dù người dân Edinburgh, thủ phủ của Scotland, vô cùng lịch sự, Ware nói rằng họ có thể chút ít khó gần đối với người nước ngoài, và kín kẽ hơn là dân ở Glasgow, thành phố lớn nhất của Scotland. Ware sống ở Morningside, cách Edinburgh 30 dặm về hướng tây nam. “Khu trung tâm có đầy đủ các dịch vụ, có các cửa hàng sang trọng với sản phẩm đặc biệt và dịch vụ thường nhật,” ông nói. “Các vùng lân cận thì tĩnh mịch về đêm và cũng gần trung tâm thành phố.” Khu Stockbridge, 1,3 dặm về phía tây bắc trung tâm; khu Bruntsfield, 2 dặm về phía Tây Nam; và khu Marchmont với các tòa nhà đá hồng thời Victoria 1,5 dặm về phía Nam đều là những khu ưa thích. Đảo Greenland, Đan Mạch Fiona Niviaq Berthelsen giúp mẹ bỏ phiếu bầu hộ mẹ tại cuộc trưng cầu dân ý tự quản ở vùng Nuuk, Greenland (Ảnh: Ulrik Bang/AFP/Getty) Rất giống như Scotland là một nước trong Vương Quốc Anh, Greenland là một nước tự trị thuộc Vương Quốc Đan Mạch. Mặc dù đảo này có người ở từ thời tiền sử, người Na Uy và Băng Đảo đã lập khu định cư ở đây từ năm 986 Sau Công nguyên, và nó trở thành thuộc địa của Đan Mạch từ năm 1814. Năm 2008 người Greenland đã bỏ phiếu thành công cho quyền tự trị nhiều hơn và nay kiểm soát hoàn toàn hệ thống pháp luật, sử dụng khoáng sản, hàng không và công an. Đan Mạch vẫn còn kiểm soát chính sách đối ngoại và quốc phòng, và vì dân số ít nên mối liên kết với Đan Mạch khó mà dứt bỏ. “Tất nhiên rằng tôi muốn chúng tôi độc lập càng nhiều càng tốt,” Janus Chemnitz Kleist người gốc ở Nuuk và là hướng dẫn viên du lịch nói. “Nhưng trên thực tế là rất khó vì ở Greenland chúng tôi có ít người và hệ thống phúc lợi xã hội của chúng tôi phụ thuộc nhiều vào đồng tiền Đan Mạch và người Đan Mạch làm việc ở đây.” Người Greenland tiếp tục nói về độc lập hoàn toàn, và rằng họ vẫn sẽ luôn giữ quan hệ khăng khít với Đan Mạch. Phần lớn người dân ở đây nói tiếng Đan Mạch và tiếng Anh mặc dù tiếng địa phương Kalaallisut vẫn là ngôn ngữ chính thống từ 2009. Quang cảnh làng Ilulissat (Ảnh: Joe Raedle/Getty) Nhưng đất nước này có sự khác biệt lớn về văn hoá, một phần là vì dân cư sống tập trung. “Mọi người đều biết nhau, ngay cả ở Nuuk là thành phố lớn nhất của Greenland,” Line Ehlig, người Đan Mạch và đã từng sống ở Nuuk, nói. “Tất cả người dân, người Greenland, Đan Mạch cũng như dân tộc khác, sống chung với nhau trong một cộng đồng lớn. Phần lớn những người ở Đan Mạch thậm chí không dễ chịu và cởi mở so với rất nhiều dân Greenland. Một phần ba của số 60.000 dân sống ở Nuuk, là thủ đô và thành phố lớn nhất Greenland. Người Đan Mạch tiếp tục chuyển đến đây vì lương cao và cơ hội có việc làm về ngành dầu mỏ và nông nghiệp. Phần lớn các doanh nghiệp là ở quận trung tâm Centrum của Nuuk nhưng tuyến xe buýt đi tới tất cả các quận chính. Quận Qinngorput, cách 3 km về phía Đông là nơi được ưa thích vì dân có độ tuổi trẻ và có con ở tuổi đi học. Quebec, Canada Nhà thờ Notre-Dame ở Montreal (Ảnh: Geoff Robins/AFP/Getty) Tỉnh Quebec của Canada chỉ thiếu một ít phiếu để thành quốc gia có chủ quyền vào năm 1995 khi cử tri đi bầu đạt con số kỷ lục để tranh đấu cho vấn đề này. Mặc dù số phiếu “không” thắng với tỷ số 50,58%, Quebec vẫn là một vùng rất độc lập về cả văn hoá lẫn chính trị. Trong khi phần còn lại của Canada là một “quốc gia của người nhập cư” với người nước ngoài từ tứ xứ thì Quebec là khá khác biệt vì gốc Pháp của nó. “Tiếng Pháp và hệ thống văn hoá- lối sống- giáo dục tại đây là độc đáo đối với Canada, do vậy nó làm cho tỉnh này có nét khác về văn hoá mà ta không thấy có ở nơi khác của Canada,” Christian Scott, người Guadalajara, Mexico và nay làm việc ở Montreal cho một công ty du lịch mới khởi sự Your Local Cousin với nhiệm vụ gắn kết du khách với người dân cho biết. Việc đề cao tiếng Pháp rất được chú trọng; theo luật thì các biển hiệu phải ghi bằng ngôn ngữ chính thức. Tuy nhiên ở Montreal, thành phố lớn nhất của Quebec, ta dễ dàng hỏi đường bằng tiếng Anh, và tiếng Anh thường được nghe thấy ở nhiều trường đại học và Old Port là khu đông khác du lịch. Ý thức mạnh mẽ về độc lập của Quebec dẫn đến một vài lợi thế khác. “Người Quebec mạnh mẽ và tự do trong tư tưởng,” Susanna Oreskovic, thuộc hãng Your Local Cousin, nói. “Điều này tạo điều kiện cho văn hoá và nghệ thuật phát triển. Ở Montreal có nhiều nghệ sĩ tính theo đầu người hơn bất cứ nơi nào khác của Canada.” Các con tàu lớn đi vào Cảng Cũ ở Montreal Tall ships enter the Old Port of Montreal (Ảnh: Michel Viatteau/AFP/Getty) Người dân muốn trải nghiệm nét sáng tạo của thành phố thì nên tới khu Plateau, 4 km về phía tây bắc của trung tâm, ở đó số mật độ nghệ sĩ đông gấp 10 lần so với các khu khác ở Canada. Rosemont–La Petite-Patrie ở 10 km về phía bắc trung tâm cũng là một thị trấn nói tiếng Pháp được ưa thích. Giá cả ở đây phải chăng so với khu sang trọng Mile End là khu nói tiếng Anh, nhưng có nhiều nhà hàng và cửa hiệu tốt. Notre-Dame-de-Grâce là một khu chủ yếu nói tiếng Anh khác, khoảng 10 Km về phía Tây của trung tâm, được các chuyên gia trẻ và người nhập cư nói tiếng Anh khắp nơi trên thế giới mến mộ. Đài Loan Đội quân danh dự chuẩn bị kéo cờ Đài Loan gần tòa tưởng niệm Tưởng Giới Thạch (Ảnh: Ulet Ifansasti/Getty) Tháng Một, Đảng Dân Chủ Tiến Bộ (Dân tiến) đã thắng cuộc tranh cử tổng thống ở Đài Loan, một lần nữa vấn đề độc lập với Trung Quốc của nhà nước chủ quyền này lại được chú ý. Do sự nhạy cảm của chính trị nên phần lớn người dân im lặng đối với chủ đề này, nhưng số người dân coi mình thuộc chủng tộc Đài Loan chứ không phải là người Trung Quốc tăng dần và họ có thể gây áp lực. Ở thủ đô Đài Bắc của Đài Loan là nơi dễ dàng nói về chính trị, chủ đề độc lập hoặc các chủ đề khác. “Trong quá trình bầu cử có các cuộc tụ họp đông đảo trên đường phố, biểu ngữ và cờ quốc gia treo khắp nơi,” ông Jason Warren, người Mỹ đang sống ở Đài Bắc, nói. “Tôi đã gặp một số tài xế taxi muốn nói về sức mạnh lớn lao của Mỹ, về Mỹ cần làm hơn nữa, và về Đài Loan và Mỹ cùng thích dân chủ, và chúng tôi đã tranh luận.” Một con phố ở Đài Bắc. (Ảnh: Philippe Lopez/AFP/Getty) Ngoài chính trị, dân Đài Loan thích sự phong phú về ẩm thực, có hàng nghìn món ăn gồm cả các món ăn của khắp thế giới. Warren sống ở quận trung tâm của Da’An, 3 km về phía tây của trung tâm, nên ông dễ đi bộ dạo quanh thành phố, hoặc dùng hệ thống giao thông công cộng. Những người muốn sống gần các cửa tiệm hoặc quán ăn thì nên tới khu gần trường Đại Học Quốc Gia Đài Loan, 5 Km về phía tây nam trung tâm, và khu Trung Hiếu Đôn Hoa, 2 km về phía đông trung tâm thành phố nơi có nhiều cửa hàng khá đẹp. Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel

[ 108, 287, 285, 161, 6061, 535, 523, 557, 385, 159, 504, 135, 108, 121, 4654, 3122, 9390, 658, 806, 1753, 4251, 5523, 3310, 7991, 9556, 12430, 371, 1844, 180, 125, 122, 245, 110, 139, 637, 106, 592, 464, 105, 737, 1168, 126, 110, 139, 637, 164, 2446, 311, 295, 410, 346, 345, 175, 224, 143, 111, 137, 369, 107, 1459, 222, 1406, 355, 1270, 450, 921, 451, 203, 144, 2089, 575, 125, 439, 1136, 140, 154, 2089, 4276, 819, 141, 123, 443, 119, 116, 166, 111, 137, 130, 453, 156, 126, 274, 192, 175, 224, 228, 204, 307, 201, 191, 105, 195, 119, 489, 2563, 4034, 6713, 103, 658, 806, 1753, 1931, 501, 222, 1261, 6713, 115, 513, 124, 111, 261, 247, 535, 523, 1272, 550, 138, 253, 19708, 105, 111, 126, 115, 1479, 1272, 550, 113, 906, 1632, 3429, 832, 228, 134, 106, 116, 852, 242, 195, 119, 737, 1168, 808, 557, 385, 239, 3484, 4809, 112, 1558, 176, 119, 120, 111, 307, 108, 121, 501, 510, 360, 658, 806, 1753, 126, 143, 869, 359, 215, 211, 1315, 16322, 318, 104, 141, 428, 307, 108, 121, 793, 141, 181, 157, 137, 108, 121, 150, 1234, 2624, 12718, 1556, 364, 1282, 409, 7692, 231, 1720, 602, 106, 111, 2339, 695, 105, 106, 273, 681, 509, 427, 22154, 108, 121, 5776, 112, 2313, 372, 160, 157, 137, 107, 168, 265, 105, 156, 154, 136, 199, 168, 105, 1148, 1585, 323, 260, 6063, 106, 604, 1070, 6061, 658, 806, 1753, 3786, 105, 15975, 4710, 367, 810, 1266, 633, 122, 168, 439, 412, 15975, 3280, 2179, 7311, 176, 332, 161, 22872, 11987, 231, 19353, 371, 564, 111, 211, 143, 180, 382, 183, 113, 156, 535, 523, 171, 335, 632, 124, 109, 476, 419, 106, 588, 152, 142, 239, 126, 107, 624, 1252, 110, 105, 179, 150, 349, 580, 175, 224, 155, 179, 591, 140, 3069, 2896, 1528, 3262, 103, 111, 3139, 3061, 105, 127, 106, 273, 681, 509, 427, 22154, 103, 123, 160, 109, 553, 522, 115, 1165, 574, 5776, 129, 203, 226, 144, 346, 345, 107, 136, 488, 1314, 5607, 215, 158, 144, 250, 1346, 125, 156, 557, 385, 105, 222, 302, 190, 1234, 118, 454, 6298, 177, 878, 416, 143, 175, 1577, 1738, 1094, 128, 124, 129, 574, 322, 442, 210, 4429, 347, 619, 120, 774, 265, 260, 583, 130, 240, 164, 116, 198, 165, 1849, 148, 210, 379, 114, 228, 221, 390, 260, 583, 130, 223, 199, 109, 592, 464, 150, 5789, 1291, 428, 107, 295, 751, 170, 331, 709, 104, 6713, 103, 5776, 103, 244, 106, 328, 108, 121, 191, 536, 117, 111, 169, 108, 2241, 228, 2923, 606, 142, 351, 115, 702, 215, 158, 295, 192, 262, 140, 559, 314, 227, 2048, 170, 111, 137, 244, 123, 314, 106, 659, 139, 648, 119, 328, 211, 108, 121, 511, 2440, 1133, 106, 231, 1338, 669, 867, 237, 156, 524, 137, 439, 412, 107, 455, 827, 401, 3663, 111, 203, 455, 668, 171, 111, 142, 351, 108, 121, 248, 1234, 1556, 364, 1282, 409, 7692, 231, 454, 17342, 455, 130, 386, 2944, 119, 111, 15975, 451, 117, 154, 577, 238, 1070, 1524, 530, 1508, 739, 156, 214, 354, 105, 355, 1270, 15975, 127, 727, 135, 2826, 9433, 376, 7792, 1147, 1313, 320, 125, 505, 658, 360, 322, 396, 3460, 106, 501, 117, 111, 142, 351, 108, 2241, 2496, 401, 11736, 126, 1265, 279, 119, 204, 307, 165, 539, 171, 107, 215, 158, 1682, 271, 130, 219, 292, 103, 399, 4425, 118, 263, 105, 201, 3184, 1918, 2292, 1233, 495, 138, 1108, 1337, 1234, 1556, 364, 1282, 409, 7692, 231, 454, 7974, 127, 106, 328, 662, 3156, 202, 104, 164, 548, 119, 15285, 103, 877, 887, 105, 116, 869, 359, 2445, 690, 183, 119, 1138, 307, 211, 1070, 23268, 31128, 409, 105, 6210, 8007, 5141, 431, 103, 1147, 3679, 125, 505, 1921, 106, 328, 1212, 680, 104, 120, 111, 278, 307, 386, 3346, 3535, 103, 266, 198, 651, 164, 548, 11030, 167, 1390, 513, 149, 204, 1540, 352, 137, 108, 232, 114, 639, 557, 385, 104, 3535, 4251, 6816, 4131, 12481, 12430, 371, 1917, 21478, 103, 204, 1540, 352, 137, 108, 232, 198, 165, 917, 476, 419, 114, 111, 3535, 401, 28205, 107, 237, 164, 116, 142, 557, 385, 12511, 2480, 9627, 123, 107, 103, 105, 12597, 278, 108, 121, 153, 119, 1647, 162, 1909, 1580, 186, 120, 111, 137, 456, 366, 4080, 561, 119, 476, 419, 104, 1540, 352, 137, 108, 232, 171, 241, 180, 236, 216, 143, 154, 244, 107, 108, 232, 329, 417, 1369, 125, 557, 385, 355, 7605, 401, 3353, 137, 3535, 215, 222, 1406, 125, 355, 1270, 105, 791, 262, 734, 575, 105, 117, 136, 199, 181, 158, 173, 329, 777, 216, 1234, 3263, 5074, 4069, 273, 681, 509, 427, 22154, 108, 121, 9036, 103, 454, 401, 10888, 234, 439, 2600, 1246, 446, 105, 355, 5101, 525, 186, 117, 666, 2243, 103, 105, 111, 137, 215, 222, 1406, 125, 109, 1184, 350, 136, 1772, 105, 120, 111, 211, 115, 140, 114, 3535, 107, 595, 354, 159, 271, 198, 216, 1070, 1623, 428, 111, 137, 9036, 103, 331, 256, 104, 3535, 103, 616, 264, 478, 144, 103, 5074, 892, 123, 160, 154, 107, 136, 1360, 500, 455, 386, 195, 119, 111, 142, 1940, 105, 2361, 6160, 183, 106, 137, 108, 121, 11030, 103, 164, 548, 301, 202, 104, 13421, 5074, 892, 307, 108, 121, 5720, 8230, 103, 173, 9036, 1100, 4903, 125, 665, 2053, 3548, 12851, 4299, 396, 315, 107, 858, 620, 109, 414, 197, 103, 107, 109, 814, 201, 586, 308, 119, 262, 765, 634, 575, 105, 414, 197, 369, 1845, 1234, 118, 454, 4807, 501, 4060, 1352, 143, 2955, 5828, 1935, 125, 1370, 105, 127, 386, 396, 315, 164, 548, 1070, 2302, 17254, 18816, 103, 7468, 4903, 125, 505, 2053, 1908, 396, 315, 708, 322, 12982, 231, 332, 569, 7825, 103, 944, 4903, 125, 505, 658, 132, 708, 105, 322, 21581, 14033, 119, 109, 660, 152, 915, 3239, 221, 4721, 5315, 4903, 125, 505, 132, 413, 106, 120, 322, 108, 2241, 2496, 3292, 14351, 103, 3324, 4767, 22827, 4957, 3789, 409, 4529, 17360, 772, 2903, 6536, 422, 966, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 108, 978, 120, 221, 318, 211, 1481, 120, 211, 575, 125, 355, 5101, 691, 1063, 105, 122, 245, 521, 111, 137, 108, 121, 116, 328, 224, 150, 278, 715, 557, 385, 2089, 574, 109, 122, 168, 167, 1840, 1543, 2392, 248, 1498, 249, 261, 247, 6713, 278, 1272, 550, 574, 658, 806, 4452, 105, 147, 2815, 3535, 420, 229, 1540, 352, 137, 108, 232, 130, 557, 385, 574, 1909, 1 ]

vietnam-45217625

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-45217625

LS Đài: Vụ xử Lê Đình Lượng 'còn nhiều bí ẩn'

Nhà hoạt động Lê Đình Lượng hôm 16/8 bị tuyên án 20 năm tù, mức án cao kỷ lục cho người bị cáo buộc tội "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân."

Nhà bất đồng chính kiến Lê Đình Lượng nghe tuyên án tài phiên toà sơ thẩm ở Nghệ An hôm 16/8. Luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân lương tâm hiện định cư ở Đức, hồi tháng Tư năm nay, cũng bị tuyên án 15 năm tù với cùng tội danh, chia sẻ nhận định của ông về sự kiện này, qua một phỏng vấn với BBC vài giờ sau khi phiên toà kéo dài vỏn vẹn nửa ngày kết thúc. BBC: Luật sư có nhận xét gì về việc cựu chiến binh Lê Đình Lượng bị tuyên án 20 năm, mức án cao nhất từ trước đến nay dành cho người bị cáo buộc tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền? LS Nguyễn Văn Đài: Tôi cho rằng đây là một bản án bất công, mang tính trù dập và khủng bố đối với ông Lê Đình Lượng, một người hoạt động chính trị đối lập ôn hoà tại Việt Nam. Bản án này không chỉ nhằm vào cá nhân ông Lê Đình Lượng mà nó còn gửi thông điệp những người hoạt động chính trị khác. Tôi cực lực phản đối bản án này. Ông Lê Đình Lượng bị 20 năm tù, án cao nhất cho giới đấu tranh Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 2) Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 1) Trần Huỳnh Duy Thức và thư viết từ nhà tù BBC:Theo lời của Luật sư Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho ông Lượng, thì mức án 20 năm tù vượt ngoài khung đề nghị 17 năm của Viện Kiểm sát. Việc này có xảy ra thường xuyên tại Việt Nam không, và theo ông thì ý nghĩa của nó là gì? LS Nguyễn Văn Đài: Việc Hội đồng xét xử quyết định mức án cao hơn rất nhiều so với đề nghị của Viện kiểm sát là điều rất hiếm hoi trong lịch sử tố tụng của Việt Nam, đặc biệt là trong các vụ án chính trị. Thông thường mức án trong các vụ án chính trị đã được các cơ quan như điều tra, an ninh, Viện kiểm sát, Toà án, ban nội chính họp và cân nhắc trước khi phiên toà diễn ra. Trong đó cơ quan an ninh Bộ công an giữ vai trò quyết định. Nhưng trong quá trình xét xử các vụ án chính trị, bao giờ cũng có an ninh từ Bộ công an ngồi trong phòng kín theo dõi diễn biến phiên toà và họ sẽ quyết định mức án dựa vào thái độ của người bị xét xử. Khi Hội đồng xét xử vào nghị án, cơ quan an ninh Bộ công an sẽ yêu cầu Hội đồng xét xử phải tuyên mức án theo quyết định của họ. Tôi không biết được diễn biến phiên toà ra sao, nhưng theo kinh nghiệm của cá nhân tôi thì trong quá trình xét xử, thái độ của ông Lê Đình Lượng đã làm những người ngồi trong phòng kín theo dõi phiên toà hết sức tức giận. Và họ đã ra tay quá nặng với ông Lê Đình Lượng. BBC:Theo dư luận thì ông Lê Đình Lượng không phải là người nổi tiếng, không là lãnh đạo một tổ chức nào, cũng không phải là người gây được ảnh hưởng rộng lớn, tại sao ông Lượnglại bị xử nặng như vậy. Luật sư nghĩ vụ này có bí ẩn gì không? LS Nguyễn Văn Đài: Đúng là trong phong trào đấu tranh dân chủ trên phạm vi cả nước thì ông Lê Đình Lượng được ít người biết đến. Nhưng ở các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh thì ông rất có uy tín với người dân và cộng đồng Công giáo. Những người đấu tranh xuất thân từ hai tỉnh nói trên đều rất kính trọng ông và ông có ảnh hưởng với họ. Trong con mắt của an ninh Bộ Công an và tỉnh Nghệ An thì ông Lê Đình Lượng là cái gai cần phải nhổ đi từ lâu. Và lần này họ mới có cơ hội thực hiện được. Đồng thời trong thời gian vừa qua, phong trào đấu tranh của người dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh lên rất mạnh trong việc bảo vệ môi trường và chống dự án luật đặc khu. Nhân vụ án này, nhà cầm quyền cộng sản muốn khủng bố tinh thần của những người đang đấu tranh ở hai tỉnh này. Và tất nhiên còn những điều bí ẩn khác mà tôi không thể trả lời trong cuộc phỏng vấn này. Ông Lê Đình Lượng với một biểu ngữ về thảm họa môi trường tại miền Trung Việt Nam BBC:Luật sư có thể phân tích những điểm tương đồng và tương phản giữa bản thân luật sư, ông Trần Huỳnh Duy Thức, và ông Lê Đình Lượng về các phương diện: việc làm, tội bị cáo buộc, bối cảnh lúc bị xét xử, ảnh hưởng cũng như bản án của mỗi người? LS Nguyễn Văn Đài: Chúng tôi đều có nét tương đồng là cùng bị cáo buộc có những hoạt động nhằm lật đổ cái gọi là"chính quyền Nhân dân". Và trên thực tế chúng tôi đều có những hoạt động nhằm cổ suý cho một nền chính trị đa nguyên, đa đảng ở Việt Nam. Chúng tôi bị cáo buộc là tham gia đảng chính trị hoặc thành lập tổ chức hội. Tất nhiên những hoạt động của chúng tôi làm nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam lo sợ, bởi những hoạt động đó đe doạ đến quyền lãnh đạo tuyệt đối của họ. Họ không bao giờ muốn trên đất nước Việt Nam có sự ra đời hay tồn tại của các tổ chức, đảng phái chính trị. Bởi hiện nay, đa số người dân Việt Nam đã bất mãn và mất niềm tin vào nhà cầm quyền cộng sản. Nếu có hoạt động của các đảng phái, tổ chức chính trị thì dần dần người dân sẽ tìm đến và đi theo. Đến một lúc nào đó sẽ hình thành một lực lượng đối lập mạnh, lúc đó chế độ độc đảng cộng sản sẽ không còn. Và với những tội ác mà đảng cộng sản Việt Nam đã gây ra cho đất nước và dân tộc, chắc chắn sẽ có một Toà án công lý để xét xử họ. Và hiển nhiên, chúng tôi đều bị mức án rất nặng là từ 15 năm trở lên. Riêng tôi, trong quá trình điều tra, họ nhiều lần đe doạ sẽ áp dụng mức rất cao 20 năm hoặc chung thân. Nhưng cuối cùng vì nhiều lý do mà họ chỉ kết án 15 năm. LS Đài: Đôi điều về một phiên tòa sắp xử ở VN Blogger Phạm Đoan Trang ẩn trốn sau khi bị thẩm vấn Bà Đoan Trang nhận giải nhân quyền của Czech Blogger Đoan Trang ‘bị tạm giữ vì cuốn sách nhạy cảm'? BBC:Theo luật sư sự kiện này sẽ ảnh hưởng lên giới bất đồng chính kiến như thế nào? Ông có lời khuyên gì cho ông Lượng và gia đình ông ấy? LS Nguyễn Văn Đài: Chắc chắn sẽ có ảnh hưởng chút ít đến tâm lý và những hoạt động của những người bất đồng chính kiến trong nước. Nhưng những mâu thuẫn về lợi ích giữa người dân và nhà cầm quyền cộng sản, sự suy đồi của chế độ cộng sản, sự yếu kém trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, bảo vệ sức khoẻ, tính mạng của người dân không được giải quyết mà ngày càng gây phẫn nộ cho Nhân dân. Do vậy sự tham gia của các từng lớp Nhân dân vào phong trào đấu tranh cho tự do, dân chủ sẽ ngày càng tăng cao chứ không hề suy giảm như mong muốn của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi khuyên họ nên chống án. Và có lẽ giải pháp vận động quốc tế để ông Lê Đình Lượng được đi tị nạn chính trị cần được cân nhắc và tính đến từ bây giờ. Bởi vì ông Lê Đình Lượng đã có tuổi và với mức án như vậy, thật bất công cho ông khi phần cuộc đời còn lại của ông phải ở trong ngục tù cộng sản. BBC:Giới bất đồng chính kiến nên rút tỉa kinh nghiệm gì sau phiên xử ngày hôm nay? LS Nguyễn Văn Đài:Chắc chắn là mọi cá nhân, tổ chức hoạt động đấu tranh cho tự do, dân chủ ở trong nước đều phải rút kinh nghiệm ngay từ sau vụ án của Hội Anh Em Dân Chủ và vụ án này. Đó là phải thay đổi phương thức tổ chức và hoạt động để phù hợp với việc đàn áp khốc liệt của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi đã soạn thảo chiến lược đấu tranh cho tự do, dân chủ ở Việt Nam trong tình hình mới áp dụng cho Hội AEDC và sẽ sớm được công khai công bố. Tất cả các tổ chức, cá nhân khác có thể tham khảo và áp dụng cho họ.

summarize: Nhà bất đồng chính kiến Lê Đình Lượng nghe tuyên án tài phiên toà sơ thẩm ở Nghệ An hôm 16/8. Luật sư Nguyễn Văn Đài, cựu tù nhân lương tâm hiện định cư ở Đức, hồi tháng Tư năm nay, cũng bị tuyên án 15 năm tù với cùng tội danh, chia sẻ nhận định của ông về sự kiện này, qua một phỏng vấn với BBC vài giờ sau khi phiên toà kéo dài vỏn vẹn nửa ngày kết thúc. BBC: Luật sư có nhận xét gì về việc cựu chiến binh Lê Đình Lượng bị tuyên án 20 năm, mức án cao nhất từ trước đến nay dành cho người bị cáo buộc tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền? LS Nguyễn Văn Đài: Tôi cho rằng đây là một bản án bất công, mang tính trù dập và khủng bố đối với ông Lê Đình Lượng, một người hoạt động chính trị đối lập ôn hoà tại Việt Nam. Bản án này không chỉ nhằm vào cá nhân ông Lê Đình Lượng mà nó còn gửi thông điệp những người hoạt động chính trị khác. Tôi cực lực phản đối bản án này. Ông Lê Đình Lượng bị 20 năm tù, án cao nhất cho giới đấu tranh Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 2) Bàn về tù nhân chính trị VN - Đi hay ở (Phần 1) Trần Huỳnh Duy Thức và thư viết từ nhà tù BBC:Theo lời của Luật sư Đặng Đình Mạnh, người bào chữa cho ông Lượng, thì mức án 20 năm tù vượt ngoài khung đề nghị 17 năm của Viện Kiểm sát. Việc này có xảy ra thường xuyên tại Việt Nam không, và theo ông thì ý nghĩa của nó là gì? LS Nguyễn Văn Đài: Việc Hội đồng xét xử quyết định mức án cao hơn rất nhiều so với đề nghị của Viện kiểm sát là điều rất hiếm hoi trong lịch sử tố tụng của Việt Nam, đặc biệt là trong các vụ án chính trị. Thông thường mức án trong các vụ án chính trị đã được các cơ quan như điều tra, an ninh, Viện kiểm sát, Toà án, ban nội chính họp và cân nhắc trước khi phiên toà diễn ra. Trong đó cơ quan an ninh Bộ công an giữ vai trò quyết định. Nhưng trong quá trình xét xử các vụ án chính trị, bao giờ cũng có an ninh từ Bộ công an ngồi trong phòng kín theo dõi diễn biến phiên toà và họ sẽ quyết định mức án dựa vào thái độ của người bị xét xử. Khi Hội đồng xét xử vào nghị án, cơ quan an ninh Bộ công an sẽ yêu cầu Hội đồng xét xử phải tuyên mức án theo quyết định của họ. Tôi không biết được diễn biến phiên toà ra sao, nhưng theo kinh nghiệm của cá nhân tôi thì trong quá trình xét xử, thái độ của ông Lê Đình Lượng đã làm những người ngồi trong phòng kín theo dõi phiên toà hết sức tức giận. Và họ đã ra tay quá nặng với ông Lê Đình Lượng. BBC:Theo dư luận thì ông Lê Đình Lượng không phải là người nổi tiếng, không là lãnh đạo một tổ chức nào, cũng không phải là người gây được ảnh hưởng rộng lớn, tại sao ông Lượnglại bị xử nặng như vậy. Luật sư nghĩ vụ này có bí ẩn gì không? LS Nguyễn Văn Đài: Đúng là trong phong trào đấu tranh dân chủ trên phạm vi cả nước thì ông Lê Đình Lượng được ít người biết đến. Nhưng ở các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh thì ông rất có uy tín với người dân và cộng đồng Công giáo. Những người đấu tranh xuất thân từ hai tỉnh nói trên đều rất kính trọng ông và ông có ảnh hưởng với họ. Trong con mắt của an ninh Bộ Công an và tỉnh Nghệ An thì ông Lê Đình Lượng là cái gai cần phải nhổ đi từ lâu. Và lần này họ mới có cơ hội thực hiện được. Đồng thời trong thời gian vừa qua, phong trào đấu tranh của người dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh lên rất mạnh trong việc bảo vệ môi trường và chống dự án luật đặc khu. Nhân vụ án này, nhà cầm quyền cộng sản muốn khủng bố tinh thần của những người đang đấu tranh ở hai tỉnh này. Và tất nhiên còn những điều bí ẩn khác mà tôi không thể trả lời trong cuộc phỏng vấn này. Ông Lê Đình Lượng với một biểu ngữ về thảm họa môi trường tại miền Trung Việt Nam BBC:Luật sư có thể phân tích những điểm tương đồng và tương phản giữa bản thân luật sư, ông Trần Huỳnh Duy Thức, và ông Lê Đình Lượng về các phương diện: việc làm, tội bị cáo buộc, bối cảnh lúc bị xét xử, ảnh hưởng cũng như bản án của mỗi người? LS Nguyễn Văn Đài: Chúng tôi đều có nét tương đồng là cùng bị cáo buộc có những hoạt động nhằm lật đổ cái gọi là"chính quyền Nhân dân". Và trên thực tế chúng tôi đều có những hoạt động nhằm cổ suý cho một nền chính trị đa nguyên, đa đảng ở Việt Nam. Chúng tôi bị cáo buộc là tham gia đảng chính trị hoặc thành lập tổ chức hội. Tất nhiên những hoạt động của chúng tôi làm nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam lo sợ, bởi những hoạt động đó đe doạ đến quyền lãnh đạo tuyệt đối của họ. Họ không bao giờ muốn trên đất nước Việt Nam có sự ra đời hay tồn tại của các tổ chức, đảng phái chính trị. Bởi hiện nay, đa số người dân Việt Nam đã bất mãn và mất niềm tin vào nhà cầm quyền cộng sản. Nếu có hoạt động của các đảng phái, tổ chức chính trị thì dần dần người dân sẽ tìm đến và đi theo. Đến một lúc nào đó sẽ hình thành một lực lượng đối lập mạnh, lúc đó chế độ độc đảng cộng sản sẽ không còn. Và với những tội ác mà đảng cộng sản Việt Nam đã gây ra cho đất nước và dân tộc, chắc chắn sẽ có một Toà án công lý để xét xử họ. Và hiển nhiên, chúng tôi đều bị mức án rất nặng là từ 15 năm trở lên. Riêng tôi, trong quá trình điều tra, họ nhiều lần đe doạ sẽ áp dụng mức rất cao 20 năm hoặc chung thân. Nhưng cuối cùng vì nhiều lý do mà họ chỉ kết án 15 năm. LS Đài: Đôi điều về một phiên tòa sắp xử ở VN Blogger Phạm Đoan Trang ẩn trốn sau khi bị thẩm vấn Bà Đoan Trang nhận giải nhân quyền của Czech Blogger Đoan Trang ‘bị tạm giữ vì cuốn sách nhạy cảm'? BBC:Theo luật sư sự kiện này sẽ ảnh hưởng lên giới bất đồng chính kiến như thế nào? Ông có lời khuyên gì cho ông Lượng và gia đình ông ấy? LS Nguyễn Văn Đài: Chắc chắn sẽ có ảnh hưởng chút ít đến tâm lý và những hoạt động của những người bất đồng chính kiến trong nước. Nhưng những mâu thuẫn về lợi ích giữa người dân và nhà cầm quyền cộng sản, sự suy đồi của chế độ cộng sản, sự yếu kém trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, bảo vệ sức khoẻ, tính mạng của người dân không được giải quyết mà ngày càng gây phẫn nộ cho Nhân dân. Do vậy sự tham gia của các từng lớp Nhân dân vào phong trào đấu tranh cho tự do, dân chủ sẽ ngày càng tăng cao chứ không hề suy giảm như mong muốn của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi khuyên họ nên chống án. Và có lẽ giải pháp vận động quốc tế để ông Lê Đình Lượng được đi tị nạn chính trị cần được cân nhắc và tính đến từ bây giờ. Bởi vì ông Lê Đình Lượng đã có tuổi và với mức án như vậy, thật bất công cho ông khi phần cuộc đời còn lại của ông phải ở trong ngục tù cộng sản. BBC:Giới bất đồng chính kiến nên rút tỉa kinh nghiệm gì sau phiên xử ngày hôm nay? LS Nguyễn Văn Đài:Chắc chắn là mọi cá nhân, tổ chức hoạt động đấu tranh cho tự do, dân chủ ở trong nước đều phải rút kinh nghiệm ngay từ sau vụ án của Hội Anh Em Dân Chủ và vụ án này. Đó là phải thay đổi phương thức tổ chức và hoạt động để phù hợp với việc đàn áp khốc liệt của nhà cầm quyền cộng sản. Tôi đã soạn thảo chiến lược đấu tranh cho tự do, dân chủ ở Việt Nam trong tình hình mới áp dụng cho Hội AEDC và sẽ sớm được công khai công bố. Tất cả các tổ chức, cá nhân khác có thể tham khảo và áp dụng cho họ.

[ 108, 287, 285, 161, 571, 295, 210, 122, 357, 729, 1485, 4900, 701, 480, 304, 326, 928, 2188, 1046, 1208, 108, 121, 5990, 1020, 325, 13182, 112, 2587, 441, 362, 551, 762, 103, 924, 717, 157, 1024, 315, 493, 190, 867, 108, 121, 2096, 496, 253, 1005, 147, 801, 127, 133, 480, 304, 1454, 147, 717, 119, 264, 1402, 595, 103, 733, 1198, 645, 190, 104, 118, 125, 144, 1367, 474, 235, 172, 1102, 255, 119, 378, 696, 339, 187, 129, 928, 2188, 930, 677, 10042, 2829, 1457, 191, 299, 5422, 1231, 2587, 441, 107, 645, 587, 218, 125, 358, 924, 242, 1043, 729, 1485, 4900, 133, 480, 304, 1088, 1542, 537, 304, 291, 202, 148, 226, 155, 275, 1031, 114, 111, 133, 341, 1170, 1402, 381, 469, 745, 3628, 880, 122, 10328, 3884, 362, 551, 762, 161, 388, 114, 160, 248, 106, 116, 288, 304, 295, 135, 103, 518, 334, 3556, 3480, 105, 757, 399, 195, 119, 118, 729, 1485, 4900, 103, 116, 111, 381, 192, 122, 245, 195, 385, 2331, 1718, 149, 131, 629, 783, 304, 126, 110, 163, 745, 138, 499, 157, 118, 729, 1485, 4900, 145, 335, 177, 916, 206, 1641, 120, 111, 381, 192, 122, 245, 911, 388, 786, 265, 391, 195, 288, 304, 433, 208, 729, 1485, 4900, 133, 1088, 147, 3573, 304, 291, 202, 114, 249, 585, 250, 2101, 125, 717, 157, 122, 245, 312, 233, 3258, 194, 108, 121, 444, 9376, 6274, 2101, 125, 717, 157, 122, 245, 312, 233, 3258, 194, 108, 121, 444, 9376, 6261, 912, 2556, 1795, 3931, 105, 593, 508, 148, 152, 717, 1231, 2740, 366, 104, 1012, 441, 2204, 1485, 7597, 111, 1347, 1520, 114, 118, 4900, 103, 143, 537, 304, 1088, 147, 717, 1064, 351, 2494, 220, 411, 1980, 147, 104, 1348, 2304, 3070, 2219, 376, 126, 107, 488, 124, 369, 1209, 149, 243, 132, 110, 103, 105, 181, 118, 143, 108, 232, 404, 104, 335, 106, 1376, 3884, 362, 551, 762, 161, 1068, 813, 210, 587, 528, 302, 190, 537, 304, 291, 183, 215, 158, 648, 119, 220, 411, 104, 1348, 594, 338, 106, 179, 215, 2012, 4459, 113, 478, 324, 712, 2401, 104, 131, 578, 634, 575, 106, 113, 109, 197, 304, 122, 1543, 1251, 369, 537, 304, 113, 109, 197, 304, 122, 245, 115, 117, 109, 225, 146, 128, 179, 2786, 305, 3586, 1348, 594, 2978, 4212, 3071, 504, 735, 122, 720, 105, 1237, 982, 226, 129, 928, 2188, 407, 1314, 298, 150, 225, 146, 305, 672, 429, 135, 305, 533, 809, 704, 302, 1941, 311, 113, 310, 277, 587, 528, 109, 197, 304, 122, 1261, 374, 339, 127, 107, 305, 672, 148, 429, 135, 305, 1242, 113, 438, 2361, 181, 1156, 407, 625, 928, 2188, 105, 154, 134, 302, 190, 537, 304, 1105, 138, 869, 359, 104, 111, 133, 587, 5312, 707, 813, 210, 587, 528, 138, 411, 3071, 225, 146, 305, 672, 429, 135, 305, 134, 436, 352, 813, 210, 587, 528, 139, 480, 537, 304, 181, 302, 190, 104, 1078, 388, 110, 217, 117, 407, 625, 928, 2188, 124, 3470, 170, 181, 236, 830, 104, 499, 157, 141, 143, 113, 310, 277, 587, 528, 103, 869, 359, 104, 118, 729, 1485, 4900, 115, 140, 120, 111, 1242, 113, 438, 2361, 181, 1156, 928, 2188, 538, 543, 766, 11070, 619, 154, 115, 124, 600, 310, 1257, 119, 118, 729, 1485, 4900, 112, 1231, 2740, 1136, 967, 143, 118, 729, 1485, 4900, 110, 139, 106, 111, 738, 4943, 110, 106, 261, 247, 172, 420, 229, 1577, 127, 110, 139, 106, 111, 383, 117, 349, 580, 1872, 1950, 149, 350, 118, 4900, 10988, 133, 528, 2382, 128, 3168, 2587, 441, 372, 197, 126, 107, 1039, 1768, 218, 984, 3884, 362, 551, 762, 161, 2869, 106, 113, 737, 1168, 585, 250, 137, 185, 159, 473, 554, 186, 142, 143, 118, 729, 1485, 4900, 117, 500, 111, 217, 155, 112, 311, 108, 121, 109, 769, 2671, 1020, 105, 337, 3691, 143, 118, 215, 107, 108, 1593, 875, 119, 111, 137, 105, 490, 210, 487, 2485, 564, 111, 585, 250, 387, 481, 148, 196, 769, 123, 159, 413, 215, 1724, 308, 118, 105, 118, 107, 349, 580, 119, 1078, 298, 219, 1086, 104, 305, 672, 429, 487, 305, 105, 769, 2671, 1020, 143, 118, 729, 1485, 4900, 106, 292, 4275, 260, 139, 8163, 184, 148, 4420, 619, 400, 126, 154, 239, 107, 225, 213, 223, 199, 1378, 1122, 221, 113, 221, 390, 659, 1244, 737, 1168, 585, 250, 104, 111, 137, 196, 769, 2671, 1020, 105, 337, 3691, 227, 215, 417, 113, 156, 327, 647, 936, 271, 105, 424, 382, 304, 330, 634, 322, 112, 857, 197, 304, 474, 152, 898, 168, 490, 262, 278, 757, 399, 777, 860, 104, 120, 111, 167, 585, 250, 108, 121, 196, 769, 433, 619, 525, 445, 177, 120, 179, 1039, 1768, 211, 145, 141, 110, 136, 456, 366, 113, 204, 1102, 255, 433, 208, 729, 1485, 4900, 119, 172, 284, 1063, 125, 1506, 1473, 936, 271, 149, 752, 151, 243, 132, 1231, 14928, 441, 107, 136, 613, 566, 120, 318, 489, 210, 105, 489, 391, 415, 288, 481, 1023, 3665, 118, 912, 2556, 1795, 12460, 105, 118, 729, 1485, 4900, 125, 109, 412, 1359, 161, 358, 140, 103, 1402, 133, 341, 1170, 103, 1303, 313, 398, 133, 587, 528, 103, 349, 580, 127, 128, 288, 304, 104, 742, 176, 111, 347, 3884, 362, 551, 762, 161, 819, 141, 413, 107, 2479, 489, 210, 106, 264, 133, 341, 661, 107, 120, 381, 192, 745, 2040, 880, 292, 343, 106, 207, 5622, 168, 857, 7376, 619, 159, 223, 216, 174, 141, 413, 107, 120, 381, 192, 745, 874, 5674, 114, 116, 639, 122, 245, 635, 5591, 635, 283, 108, 121, 131, 629, 819, 141, 133, 341, 661, 106, 268, 165, 283, 122, 245, 451, 164, 385, 420, 229, 1637, 1567, 445, 120, 381, 192, 104, 174, 141, 140, 152, 898, 168, 490, 262, 131, 132, 650, 8295, 626, 120, 381, 192, 150, 1011, 3783, 155, 168, 261, 247, 1464, 195, 104, 1078, 719, 110, 374, 339, 278, 159, 282, 142, 131, 132, 107, 144, 124, 723, 194, 1025, 149, 104, 109, 420, 2471, 283, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 571, 381, 192, 729, 1485, 4900, 325, 13182, 133, 480, 304, 1088, 147, 3573, 537, 304, 291, 688, 1438, 114, 111, 133, 341, 1170, 1402, 189, 6911, 469, 745, 3628, 880, 122, 168, 157, 137, 294, 1 ]

081214_bay_van_interview

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/12/081214_bay_van_interview

Phỏng vấn bà Bảy Vân (21.12.2008)

'Việt Nam không có mô hình nào để đi lên, Nga đi lên theo kiểu Nga, Trung Quốc đi lên kiểu Trung Quốc, mà Trung Quốc lại càng xa vời với Việt Nam', bà Bảy Vân, phu nhân cố Tổng Bí Thư đảng Cộng Sản Lê Duẩn, đã hồi tưởng lại giai đoạn "bao cấp", trong một cuộc trao đổi với BBC Việt Ngữ hồi tháng Tám 2008.

Bà Bảy Vân, cũng từng giữ chức vụ Phó tổng Biên Tập báo Sàigòn Giải Phóng, nói tiếp: "Trung Quốc chủ trương 'Đại nhẩy vọt'- con người có thể ngồi trên mặt lúa mà lúa không gãy - nhưng tôi quan sát tận nơi, thì thực tế không phải vậy. Việt Nam cũng không thể áp dụng kiểu quản lý nông thôn của Nga". Bà nói tiếp: "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". Khi được hỏi là Việt Nam có nên bỏ hẳn lối phát triển kinh tế cũ kỹ hay không, bà Bảy Vân không trả lời thẳng vào câu hỏi, mà hồi tưởng lại giai đoạn ông Võ Văn Kiệt chủ trương hãng dệt Thành Công, "người dân mượn tiền nhà nuớc, tự đứng ra sản xuất và nuôi công nhân". Bà cũng nhắc lại giai đoạn Thành phố HCM không có gạo để ăn, phải ăn bo bo khoai mì sùng, ban lãnh đạo chủ trương mua gạo với giá thị trường theo thể thức 'mua gối đầu', và do đó, đời sống tại đô thị bớt khó khăn. Bà Bảy Vân kết luận: "Giải pháp này là đúng. Dần dần mọi chuyện mở ra. Địa phương này học theo địa phương kia, để sửa sai giai đoạn bao cấp" Nên bỏ XHCN hay không ? Bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" Trái lại theo bà Bảy Vân, "nhà nước phải quản lý chặt chẽ hơn". Bà dẫn thí dụ tình hình lúa gạo vừa qua, chính phủ "nắm" mọi việc mà để cho tin đồn này được loan truyền là "không tốt". Theo bà Bảy Vân, chính phủ phải nghĩ tận gốc rễ của vấn đề, từ vấn đề lương bổng sao cho hợp lý để cho công nhân viên chức đủ sống, chứ còn "chân ngoài dài hơn chân trong", không thể để cho tình trạng này kéo dài mãi được. Bà Bảy Vân nhấn mạnh chỉ có cải thiện đời sống cho người dân mới mong giải quyết nổi tham nhũng, chứ còn "chống cái này, chống cái kia" chỉ là hình thức thôi. "Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi," bà nói. Bà Bảy Vân dẫn chứng là ngành hải quan của Pháp đã dành phân nửa thu nhập để sung vào lương của công nhân viên hải quan, chứ không có 'nhín nhín' như Việt Nam đâu, vì như thế thì "họ thế nào cũng tìm cách ăn mà thôi". Cơ bản nhất của công cuộc bài trừ tham nhũng là giải quyết đời sống cho cán bộ công nhân viên chứ còn giáo dục chỉ là một biện pháp mà thôi, theo bà Bảy Vân. Liên hệ với Trung Quốc Hồi đó, không có ý kiến của 'Anh Ba' thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, bà Bảy Vân, phu nhân của cố Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Lê Duẩn đã hồi tưởng lại giai đoạn "nóng". Trong cuộc trao đổi dành riêng cho Ban Việt Ngữ đài BBC, bà Bảy Vân nhớ lại chồng bà đã nói "Mình phải ra đóng quân ở Trường Sa". Bà Bảy Vân nói tiếp: "Trung Quốc lấy cái thế là trước kia ông Phạm Văn Đồng có ký một văn bản cho phép Trung quốc quản lý ở Hoàng Sa vì 'ngụy' đã đóng ở đó". Và khi đất nước thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói: "Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng Sa". Nhìn vào phong trào thanh niên sinh viên phản đối Trung Quốc đã chiếm hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, bà Bảy Vân nói rằng "cái gì lãnh đạo mình hướng dẫn thì nên làm theo, chứ còn thanh niên tự ý đi chống lại cũng không có kết quả gì" Trong cuộc trao đổi này, bà Bảy Vân cho biết bà cũng có ý tưởng viết một cuốn hồi ký nhưng lo ngại là những đoạn nào có dính líu tới ông Lê Duẩn sẽ làm phật ý giới lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Thanh BachBà Bãy Vân đang ở khu Phú Mỹ Hưng theo tôi biết, ở đó những căn nhà không dươí hai triệu đô la cho nên làm sao mà bỏ XHCN được.than ôi giàu ngèo còn chênh lệch quá !!! tran van nguyen viet namThưa bà! bà sống được bao năm ở nước ngoài! tôi sông viêt nam từ lúc nhỏ tới giờ!tôi yêu viêt nam! bà có bề ngoài của người á đông!nhưng trong bà không có dòng máu của người việt nam! Trung SaigonCó những người như bà vậy nên VN ngày nay mới như vầy! Trung SaigonHy sinh 10 triệu người? mạng người mà bà nói như là 10 triệu cọng cỏ của bà trồng ở sau nhà bà vậy sao? UnreasonableBạn Thach Phong USA lo xa ý kiến mình không được đăng khi gửi BBC? Nghĩ rằng những ý kiến đóng góp hay phê phán khi đăng lên ít ra cũng phải được độc giả đánh giá là "có chất lượng" và "đáng để cùng nhau bàn luận suy ngẫm", chớ nói theo kiểu "trây trét" không có cơ sở (vd như "đồ chơi"- vũ khí- gửi về VN có thể bị tháo ra bán ve chai..." như bạn nghĩ đơn giản thì lẽ ra BBC, xin lỗi bạn, cũng không nên đăng làm gì. Conan Sài Gòn"Một thời mò mẫm", ông Xuân Hồng này chơi chữ, nghe nó nhục làm sao? Lãnh đạo một quốc gia mà lại "mò mẫm" thì làm sao quốc gia đó phát triển được? Nhân dân VN bị ĐCS dùng "quyền lực trên nòng súng" để ép đi vào con đường nghèo đói, lạc hậu, kém văn minh...để đảng lúc nào cũng được vinh quang & tồn tại muôn năm. Không biết khi nào thì nhân dân cùng khổ VN giành lại được quyền quyết định tương lai của mình & của đất nước VN? NguyenĐánh giá về Ông Lê Duẩn thật ra không qua khó kể cả công và tội. Nhưng có điều để đánh giá thật đầy đủ và chính xác công và tội của ông thì phải có cái nhìn thật công tâm và chính xác. Tôi nghĩ thái độ ca ngợi thái quá của chính quyền việt nam hay sự phê phán quá mức nhiều khi là có cả sự bôi nhọ của một số người Việt nam ở nước ngoài đều không đem lại được cho chúng ta cái nhìn tổng quát về con người này. Nguyen quang HungĐồng chí Lê Duẩn trước kia kô được lòng nhân dân. Bà Bảy vân kô nên lấy điều ấy làm ảnh hương đến cách suy nghĩ của mình. Tôi nghĩ những ngôn từ bà nói rất chủ quan. P/s: tôi cũng biết rằng BBC sẽ kô đăng tải nối dung của tôi vì ý kiến của tôi đi ngược lại mục đích chính mà BBC đề ra. Xin quý đài đừng giận vì những lời nói thẳng của tôi. Mai Chi ThoÔng Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Thach Phong USATôi đã có nhiều ý kiến rất đứng đắn nhưng chẳng bao giờ thấy được đăng. Có phải BBC khi duyệt đã coi thường ý kiến của một số độc giả không? Xin được góp ý Với anh HLONG CẦN THƠ là:"Mua và gởi về đất tổ đồ chơi xịn của Nga hoặc Mỹ để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ". Nếu chúng ta không có một chế độ có những người lãnh đạo vì dân tôc, tổ quốc và có trách nhiệm thì đồ chúng ta gởi về có bị gỡ ra bán sắt vụn ở chợ trời hay không? KimCNXH một danh từ cao đẹp của nó đã bị người ta lạm dụng lừa gạt để mưu cầu cho một mục đích của cá nhân hay đảng phái. Chúng ta không còn hoài nghi gì ở từ CNXH của bà bảy Vân- Danh từ "CNXH" ở đây phải hiểu là bất công,tụt hậu, tham nhũng với đủ mọi hình thức không tốt của một xã hội không văn minh. Đề nghị CQVN không nên lạm dụng danh từ CNXH nữa để lừa dân tôc VN mà nên tuyên xưng một danh từ thích hợp với bản chất của nó: Chẳng hạn "chế đô Nông Đức Mạnh" trên chủ thuyết quái thai Mao Trạch Đông cũng như trước năm 75 người CS đã gọi "chế độ Thiệu Kỳ" với chủ thuyết TBCN với MNVN. Leanhvu HanoiTóm lại là nghe những chuyện này chán quá rồi. Đầy rẫy sự hằn học, mà chẳng thấy đưa ra giải pháp. Dành rằng ĐCS chẳng giúp ích được gì cho sự tiến bộ của dân tộc, ai cũng thấy, nhưng còn VNCH ngày trước cũng có khá gì hơn,cướp bóc, đĩ điếm, buôn lậu, tham nhũng ... VNCH hay ĐCS đều như nhau, những chính thể này phải chịu trách nhiệm trước lịch sử, trước dân tộc vì đã đẩy nước Việt, người dân Việt đến giờ này vần là đói nghèo, lạc hậu , chậm phát triển !!! Trai QuêLời lẽ của bác Lê Duẫn gái là thành thật, không cứ gì đảng CSVN, mà các nước CS trên thế giới cũng vậy chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, sau hơn nửa thế kỷ nhìn lại đa số thấy sai thì quay lại, thiểu số vẫn không cho là sai thì càng đi càng "lạc đường", chưa biết phải "về đâu". anhphamleBà Bảy Vân” nói : "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". !! Có nghĩa là cứ tiếp tục sửa sái làm sai theo đảng csvn là đúng. NOM DE DIEU ! Còn vấn đề chống tham nhũng mà không có luật pháp được Quốc hội Dân biểu tán thành thuận theo Hiến Pháp để có thể ban hành ấp dụng thì bà nói. rất đúng “Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi". Ngoài ra bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" ….thi quá đúng; vì từ bỏ chủ nghĩa XHCN hư không tức là bỏ đảng csvn …thi bỏ mẹ rồi ! nguyenduongcuunuoc bbcÝ kiến của bà Bảy Vân cũng có sự mâu thuẫn mà bà không nhận thấy. Bà Bảy khẳng định vẫn nên duy trì chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Thế nhưng bản thân bà đi chữa bệnh, mổ tim, mổ cột sống ở Singapore, một nước tư bản. Các cháu ngoại của bà đang sinh sống ở Anh, cũng là một nước tư bản. Khi trả lời BBC, bà Bảy không chú ý đến 2 điều tế nhị này. Thanh SaigonGởi ông/bà dongta Saigon. Tôi khẳng định với ông là nếu BBC đăng hết những ý kiến mà theo ông là "hằn học chửi bới" mà không chọn lọc lại thì chắc có nhiều lời chửi bới "khó nghe" hơn bội phần. Bởi vì tôi đã từng gởi vài bài "chửi" thậm tệ hơn mà không thấy đăng. Điều đó cho thấy BBC cũng gạn lọc chỉ muốn đưa một phần ý kiến đạt "ngưỡng" mà BBC chấp nhận, chứ nếu không thì bị Bộ Thông tin Truyền thông chặn trang BBC như ở Trung Quốc. Qua diễn đàn này, ông/bà cũng nên thấy rằng nhiều ý kiến phản đối hơn ủng hộ, tức là phần đông người dân vẫn không thích chế độ hiện tại, mà muốn thay bằng một chế độ đa đảng để những sai lầm và mò mẫm như ông Lê Duẩn và chế độ của ông đã và đa! ng làm không còn hoặc giảm tối thiểu sai lầm lẽ ra tránh được. Chắc ông không sinh trưởng trong thời bao cấp, hoặc ông là người của chế độ này nên ông nói người khác là "chửi bới hằn học", chứ tôi năm nay 40 tuổi, thời trẻ đã trải qua thời đó, mà bây giờ còn nhớ như in những gì chế độ này đã gây ra cho dâ. Tôi ước gì có những bộ phim tái hiện thời kỳ đó, ông sẽ thấy "nổi da gà" và cho là "xuyên tạc, bịa đặt, bôi xấu chế độ". NobodyDù sao bà ta là vợ Lê Duẩn cũng phải nói tốt va bao biện cho chồng bà ta chứ, làm sao dám nói ngựoc lại nhủng gì chồng bà ta đã làm cho dân chúng 2 miền đau khổ gì chiến tranh vì chủ xướng của Liên Xô & Trung cộng gay chiến tranh đau thuơng cho dân tộc 2 miền Nam Bắc hơn 20 nam ,hàng triệu ngưới chết vì tham vọng của Cộng sản Quốc tế. Nếu CS Việt Nam biết thuơng dân tộc mình thì họ sẻ giải quyết Thống Nhất Dân Tộc Bằng đừơng lối Hòa bình,chứ ko phải bằng cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn ,có hàng triệu ngưòi chết, Lịch sử sẻ ko bao giờ quên được cuộc chiến giữa 2 miền Nam Bắc Việt Nam. hlong can thoBất kể chúng ta là ai,nếu là nòi giống Lạc Long Quân và Âu Cơ hãy post cách lấy lại Hoàng Sa,Ải Nam Quan và một phần Trường Sa hay bất kì tấc đất nào của cha ông ta, đừng ngồi đó mà chửi bới ai nữa. Nếu nguyền rủa ai đó mà chắc chắn lấy lại đất đã mất thì có lẽ dân Afganistan hay Iraq đã làm rồi. Theo "tối kiến" của tôi, trước hết ta phải làm giàu, thật giàu đi đã, phải thật giàu có + "đồ chơi" thứ dữ (như Nga, Mỹ, Ấn Độ...) mới bảo vệ được chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được bạn à. Bạn chế tạo được hàng "khủng" không? Bạn giàu không? Hãy mua và gửi về đất tổ "đồ chơi xịn" của Nga hoặc Mỹ đi, nhưng chưa đủ đâu bạn,cần phải trang bị cho mình "câu chuyện bó đũa" nữa bạn à. Ý bạn sao? Lý văn CôngVừa rồi tôi có nghe qua 2 lần Quý Đài phỏng vấn bà Bảy Vân, vợ của Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt nam ông Lê Duẩn (ông nầy đã chết rồi), mà hình như còn một kỳ nữa vào ngày chủ nhật tới (28/12/2008). Tôi thấy bà Bảy Vân chỉ trả lời một cách huề vốn mà thôi, qua đó tôi thấy kiến thức chính trị của bà đâu có sâu sắc gì đâu. Bà đề cao ông Lê Duẩn (chồng mình), bà nói “ không có ý kiến của Anh Ba thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, và khi đất nước đã thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói “ bằng cách nào cũng lấy lại Hòang Sa “, bà Bảy Vân nói sao dễ nghe quá nhỉ !? Sao hồi đó ông Lê Duẩn không cản luôn ông Phạm văn Đồng, đừng cho ổng ký công hàm giao Hòang Sa cho Trung Quốc để sau nầy khỏi cần “bằng cách nào” để lấy lại. ? Trời ơi, lãnh đạo một đất nước, điều hành một đất nước, những bước đi tới, hướng đi tới tòan chỉ là mò mẫm thôi thì chỉ có nước chết thôi, trời ơi những đỉnh cao trí tuệ Việt nam ! ! Quý Đài không hỏi bà Bảy Vân, Đảng Cọng Sản Việt nam trên con đường đi tới bằng cách mò mẩm, lỡ phía trước mặt là cái hố sình lầy đầy chông gai, sâu thăm thẳm, Đảng Cộng Sản Việt nam tiếp tục đi tới hay quay lui. Ở đây thời gian không bao giờ quay trở lại thì ở đây con đường Đảng Cộng sản đang đi tới đã vở lở. không thể nào quay trở lại được, thế thì có đứng tại chỗ cũng chết mà đi tới là chấp nhận đâm đầu xuống hố, hỏi bà Bảy Vân có thấy như vậy hay không, có thấy Đang Cộng Sản Việt nam đưa dân tộc Việt nam tới thảm họa hay không ? Đầu óc những đỉnh cao trí tuệ đâu mà lãnh đạo một đất nước bằng con đường mò mẩm ? Sao không có một cái nhìn hướng tới, họach định một kế họach sáng sủa trước khi đi tới để khỏi bị lầm lỡ, đất nước Việt nam bây giờ bị tuột hậu, đa số dân tình nghèo đói, phải chăng đầu óc những đỉnh cao trí tuệ u tối ? hay tham nhũng nặng nề ? HùngChào bạn Abel. Suy nghĩ của bạn là ngụy biện đó, nếu như bạn không cố ý bênh vực cho DCS. Đúng như bạn nói, không phải tất cả các nước theo CNTB đều công bằng hạnh phúc. Nhưng một điều chắc chắn là chưa có một nước nào theo CNCS mà người dân được hưởng công bằng và dân chủ. Độc giảAnh Xuân Hồng ơi ! Nếu có rãnh rỗi thì anh cố gắng về Việt nam phỏng vấn các người dân lao động hoặc phỏng vấn các cựu chiến binh đã một thơì cầm súng chiến đấu bảo vệ tổ quốc nay hoàn thành xong nhiệm vụ họ về làm người dân,anh phỏng vấn họ để nắm vững hiện tình đất nước Việt nam hiện nay anh ạ. Đằng này anh lại đi phỏng vấn một cán bộ cao cấp của đảng CS đã về hưu lại là vợ của một người đã từng giữ chức vụ cao nhất của đảng CSVN , ẽ nào bà ta phủ nhận tất cả hay sao? AbelLựa chọn XHCN hay TBCN đều giống nhau cả thôi. Bản chất của người làm chính trị về cơ bản là giống nhau. Nhiều vị đòi hỏi phải xóa bỏ XHCN để "giải phóng" dân tộc VN nhưng chả ai dám chắc là bỏ XNCN thì các vị có đủ khả năng để xây dựng 1 VN tốt đẹp hơn. Trên một mặt bằng chung, bản chất của con người ở đâu cũng thế, Mạnh hiếp yếu, Lớn hiếp bé. Chả phải vẫn còn đó bao nhiêu nước không theo XNCN mà vẫn tồn tại bất công, vẫn đầy rẫy tiêu cực, vẫn có người dân kêu ca rằng chưa được giải phóng đó thôi. Tony USAAnh Xuân Hồng quên hỏi Bà Bảy Vân là: Ai giàu, ai nghèo? Có phải là ĐCSVN giàu, còn dân thì nghèo phải không? Vậy thì duy trì ĐCS để làm lại sự cân bằng này, hai bên không ai hơn ai, phải không? Vậy là phải làm cho dân chúng giàu lên, và bên ĐCS nghèo xuống, cho đến đểm cân bằng? Có phải vậy không Bà Bảy ? Nếu đúng vậy, thì làm cách nào Bà chỉ xem!!! Sincere VNBạn Dong ta SGN, ý kiến khách quan của bạn như thế nào trong bài PV phu nhân TBT Lê Duẩn của BBC chắc nhiều độc giả muốn biết? Thiển nghĩ mỗi người có một cái nhìn riêng biệt từng nhân vật lịch sử, không ai giống ai. Tuy nhiên nếu nhân vật LS đó bị đại đa số người dân nhìn với với vẻ "hằn học, mất thiện cảm" như bạn nghĩ thì đó là điều đáng suy gẫm. Không ai phủ nhận ông Lê Duẩn giỏi trong đấu tranh chính trị, nhưng trong việc điều hành đất nước thì rõ ràng là có vấn đề. Nếu ông Lê Duẫn, sau năm 1975, không phải "mò mẫm, sai đâu sửa đó", khéo léo tài giỏi trong việc điều hành đất nước, thì chắc hẳn bạn sẽ hài lòng thấy trong diễn đàn này toàn là những lời ngợi ca Anh Ba kính mến! Vi ThanhTheo bà Bảy Vân là làm sai tới đâu sửa sai tới đó. Chỉ mò mẫm trong bóng đêm. Chúng ta có nên giữ những ông to này để đem đất nước chúng ta đến những ngõ cụt không? Việt Nam! Một đất nước nhỏ, trong đất nước rất nhỏ đó có một cái thủ đô rất to. Trong cái thủ đô rất to này có những con đường rất nhỏ. Bên những con đường rất nhỏ lại có những ngôi biệt thự rất to. Trong những ngôi biệt thự rất to có những cô vợ rất nhỏ. Những cô vợ rất nhỏ dành cho các ông quan rất to. Những ông quan to đeo những cái cặp rất nhỏ, trong những cái cặp rất nhỏ thường có những dự án rất to. Những dự án rất to nhưng hiệu quả lại rất nhỏ. Hiệu quả rất nhỏ nhưng thất thoát thì rất to , những thất thoát đó thường được coi là những lỗi rất nhỏ .... selfish JapanMột bài phỏng vấn cho ta thấy cựu phu nhân của một lảnh đạo quá thiếu kiến thức. Cuối cùng thì dân VN cũng cứ mò mẫm, cứ như vậy thì vẫn mãi đi theo sau, cứ làm tới đâu sửa tới đó. Nói chung là những người điều hành đất nước VN là những người không chuyên nghiệp. Còn chuyện Hoàng Sa thì bà Bảy Vân nên nhớ nó là của Việt Nam Cộng Hoà, một nước có chủ quyền chứ không phải của Bắc Việt. Họ không có quyền gì để công nhận quyền sở hửu cho Trung Quốc . Và bà quên nói về Ải Nam Quan, không biết nếu bị hỏi thì bà sẽ trả lời ra sao khi vùng đất đó chính do chính quyền hiện nay trao cho Trung Quốc. Khoa USABà Bảy Vân là Vợ Chánh hay Vợ thứ của Cố Tổng Bí Thư Lê Duẫn? Thanh Los AngelesXin cảm ơn BBC và anh Xuân Hồng đã làm loạt bài phỏng vấn rất có giá trị. Năm người phụ nữ anh phỏng vấn vừa qua đại diện cho những người cầm quyền, qua đó họ biện minh lại lịch sử. Tôi mong BBC và anh XH, để cho công bằng với lịch sử, phỏng vấn những vị nữ lưu, những người phía bên kia, những người ở vùng kinh tế mới, người nuôi chồng trong trại và dắt con ra biển, những người từng là cái đích của những chính sách của các vị này mang lại. Qua đó, mọi người có cái nhìn công bằng hơn. TNAi cũng biết vì có ĐCS nên mới có "giai cấp mới" với đầy đủ đặc quyền, đặc lợi dẫn đến khoảng cách giàu nghèo thế mà bà Bảy Vân bảo là không thể bãi bỏ XHCN vì giàu nghèo vẫn còn đó. Ai đã làm cho dân ta đói khổ. Nhà nước CS phải quản lý chặt chẽ hơn nữa. Hay quá, phu nhân TBT có khác. BB canadaBà Bảy đề cao chồng bà như bao đảng viên khác,cái dở của dân mình và nhất là đảng viên là không bao giờ nhận lỗi. Ai cũng cho là lổi của những kẻ khác còn tôi lúc nào cũng trúng nên cho tới bây giờ dân ta không tiến là vậy. Việt nam đã bao năm rồi cứ tìm kiếm làm sao để củng cố địa vị của một số người nắm quyền, không dám như Đông Đức, họ tự buông ra quyền hành để người dân được hưởng. Đằng này cứ trách cứ lẫn nhau vì dành quyền hoặc nhũng kẻ bị mất quyền lợi mới chỉ trich nhau, chứ không phải là lo cho dân, những kẻ tại quyền thì lo đàn áp để củng cố địa vị vây cánh. Hơn 30 năm mà vẩn mò đường đi, àm sao thấy được nếu không chịu ra khỏi vòng lẩn quẩn XHCN. Tóm lại những lời nói của bà Bảy chả giúp ích gì cho tình hình hiện tại, chỉ thần thánh hóa anh ba thôi. NobodyTrời ơi! Đảng ta lúc nào cũng hô hào dẫn dắt Nhân Dân ra biển lớn. Đi biển mà mò mẫm, dò dẫm tìm đường thì chắc chết đắm. Không biết đường thì nên để cho người biết làm hoa tiêu, cớ sao Đảng lại dành "ghế lái" làm oan uổng cho bao sinh mệnh. Topgun Hà NộiNhững lời bà Bà Bảy nói rất đúng. Để chống tham nhũng chỉ thì cách tốt nhất là cải thiện đồng lương, đời sống CBCNVC. Để họ đủ sống và có tích lũy, nếu làm được như vậy sẽ không phải hô hào như hiện nay. Batman Roysett - HanoiVâng, cái gì Đảng CSVN cũng dán thêm cái đuôi "nhân dân" đằng sau, ví dụ quân đội nhân dân dân, công an nhân dân, hội đồng nhân dân, chỉ trừ ngân hàng là ... NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC !!! BBC không cho phép nói sự thật lộ liễu. Mời các bạn hãy tự suy nghĩ thêm. Cám ơn. TỨC ANH ÁCHTừ ngàn năm giữ nước các Vua đất Việt chỉ đánh và chống Tàu cộng đến cùng để giữ từng tấc đất. Thế mà nước Việt thời nay lại có những tên Vua Cộng sản lại dâng đất, dâng hải phận cho ngoại bang !! Thật không sao hiểu nổi.. chắc cũng vì cái ghế, cái đặc lợi cho băng đảng mà thôi. Nhục nhã cho tổ tông chúng ta đã hoài công. Tony CanadaBao nhiêu máu xương của nhân dân đã đổ cho cái sự "mò mẫm" của các nhà lãnh đạo cộng sản VN. Thế mới thấy thì ra các bác lãnh đạo của ta toàn "mò" cả, cuối cùng thì lại mò ra "kinh tế thị trường" của tụi tư bản nó hay hơn cái "quốc doanh" cùa Cộng Sản nên cuối cùng thì dắt dân tộc về vị trí cũ. "Nhờ vậy" mà ta đang thua xa Thái Lan vốn còn thấp hơn miền nam VN rất nhiều (so với miền nam trước 75). KENNY USAĐọc xong bài phỏng vấn này tôi cảm thấy buồn cười. Cười cho sự thật được bóp méo và những lời lẽ dối trá của bà Bảy Vân. Tại sao bà không dám thừa nhận thứ chủ nghĩa xã hội mà chồng của bà theo đuổi đã đưa đất nước VN gần như trở về thời mông muội, mông muội vì đói nghèo và lạc hậu dưới sự lãnh đạo của ông Ba Duẩn chồng bà (ông là Tổng bí thư lâu nhất- gần 20 năm). Người VN không ít người biết 1 thời khuynh đảo và độc tài dưới sự lãnh đạo và kiềm chế cả Bộ chính trị và trung ương Đảng của bộ ba - Ba Duẩn, Sáu Búa Lê Đức Thọ và thi sĩ (thợ thơ) Tố Hữu, kể cả Chủ tịch Hồ chí Minh cũng không thể ngăn cản bàn tay bọn này thì dân thường làm được gì. Thương thay cho chủ nghĩa xã hội VN. SGN manĐọc lại những những cuốn sách do ông Lê Duẫn viết mới thấy ông đúng là một nhà tư tưởng "kiệt xuất" chủ nghĩa Mác-Lê ở tầm "vĩ đại" trong thế giới XHCN! Tiếc rằng ông mất sớm, phải chi ông còn sống đến ngày nay thì đất nước không có chuyện "kinh tế thị trường định hướng XHCN" gì cả, và nhờ đó đất nước tiến nhanh đến CNXH hơn. Cũng rất tiếc ông mất sớm để không được nhìn thấy được gia đình ông hiện nay sống giàu sang phú quý- nhất là các con ông hiện nay là những doanh nhân thành đạt và giàu có (thành phần mà ông cả đời căm thù và lên án là "tư sản bốc lột"-sản phẩm của CNTB). Bà Bảy Vân nói rằng ông Lê Duẫn có ý định lấy lại Hoàng Sa? Thật là một người VN yêu nước! Nhưng người ta thắc mắc sao năm 1974, khi TQ đánh lấy HS của ! VN thì ông chỉ khoanh tay đứng nhìn, chỉ biết nỗ lực lo chuyện đánh nhau với anh em Miền Nam của mình mà "quên" không lo giữ nước trước bọn TQ xâm lược? Một điều rất tiếc về vấn đề hòa hợp hòa giải dân tộc, đó là đến giờ này mà Bà vẫn còn gọi những người lính Miền Nam hy sinh tính mạng chống giữ Hoàng Sa lúc đó là "ngụy" thì Bà quả rất xứng đáng là phu nhân của ông trùm "Mác xít" Lê Duẫn! sapa tp. HCMNói đến gia đình ông Duẩn là thấy dị ứng, thấy hàng triệu thây người, thấy nhân quyền là từ không thể hiểu được. Bà bảy Vân là vợ thứ mấy của ông Duẩn vậy? dongta SaigonCó vẻ đây là diễn đàn dành riêng cho những người hằn học và hay chửi bới... rất nhiều lần tôi post ý kiến của mình 1 cách thật khách quan lên nhưng chưa bao giờ thấy BBC cho đăng , chắc là vì hơi thiếu tính mạt sát, kích động chăng ...đây là lần thử cuối cùng ... tranquangthien HCMCRõ khổ cho nhân dân VN. Chẳng phải bây giờ Ba Bảy Vân , phu nhân ông Ba Lê Duẫn nói ra người ta mới biết cái kiểu mò mẫm đuờng đi của các nhà lãnh đạo ĐCSVN. Nhân dân phát hiện các nhà lãnh đạo ĐCSVN bị ngọai bang xỏ mũi dẫn đi từ lâu rồi. Chua cho dân ta quá. Thế mà các người đó cứ ngồi lỳ ra đó, tuyên bố huênh hoang, rồi báo đài cứ thế hùa vào ca tụng. Một dàn đồng ca không có một trật tự nào cả. Dân ghe chán cả tai, hết chịu nổi. Các vị lãnh đạo không còn từ chối đổ thừa cho ai nói xấu các vị, nói xấu chế độ nữa nhé mà chính người trong Đảng, người đàn bà của cố Tổng Bí Thư nói ra. Cho nên CP đừng bắt oan những người nói không thuận tai với chế độ nữa, mà hãy chịu khó học hỏi nhân dân. Nhân dân sẽ chỉ cho đường các ngài đi. SAKURA Nhật BảnNgẫu hứng, dễ dãi, mất cảnh giác đến nỗi để Đất nước bị Ngoại bang xâm phạm. Rồi lại muốn"lấy lại bằng mọi giá"? Chao ôi,máu xương nhân dân còn chất như núi trong lòng đất kia, thưa mấy ông lãnh tụ! BlackJack toyama-JapanMỗi người thì có một suy nghĩ ,một nhận thức. Tùy vào trình độ khác nhau nên không có được những comment trung thực nhất. Đồng ý rằng Lê Duẩn có những sai lầm không chấp nhận được. Nhưng cũng không thể phủ nhận được những sự cứng rắn của Lê Duẩn trong thời kỳ Chống Mỹ. Xin mọi người hãy khách quan hơn trong những comment,đừng để mù mắt bởi những cái tôi ngu dốt. Đó mới là người yêu Việt Nam thực sự. QuangTôi ủng hộ bà Bảy Vân, bà đã nói lên sự thật mà không phải ai cũng dám nói. Đó là sự chính ông Đồng đã dâng hiến Hoàng Sa cho TQ, mô hình kinh tế thời vì không thể "noi gương" theo TQ hay Nga thì phải mò mẫm là đúng. Tôi rất ủng hộ bà Bảy Vân PPTBà Bảy Vân nói chuyện nhờ có ông TBT Lê Duẫn mà cứu Trường Sa. Như thế nghĩa làm sao? Chẳng lẽ đã bán Hoàng Sa ở gần mà cứu Trường Sa ở xa sao. Bà đừng ngại nếu phải nói thẳng ai đó đã bán Hoàng Sa cho TQ, và bây giờ ai đang dùng công an và tòa án cản dân để bán Trường Sa cho TQ. Bà nên nhớ đó là mảnh đất của ông cha chúng tôi, không phải của thứ chính kiến Cộng Sản phản quốc. Ông Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Đinh Trần, Nam ĐịnhTôi rất ủng hộ việc BBC phỏng vấn những người như Bà Bảy Vân. Dù sao những người như Bà ấy sẽ ít nhiều để lộ những thông tin mà có thể coi là "người trong cuộc" nói ra. Nếu nói thẳng thì những người còn đang đương chức hoặc đương sự sẽ không dám. Nếu người nghe tinh ý sẽ hiểu được những ngụ ý của người được phỏng vấn. Bình TĩnhHoan hô Xuân Hồng đã thực hiện một cuộc phỏng vấn hay và ý nghĩa. Nên tăng cường những cuộc phỏng vấn như thế này để có cái nhìn đa dạng, đa chiều hơn. Giúp bạn đọc thấy toàn cục vấn đề. Nguyên ThiệnBà Bảy Vân không hiểu gì về đời sống thực trạng của người dân Miền Tây Nam Bộ ngày nay. Bà được sinh ra ở Miền Đồng bằng sông nước Cửu Long, bà đã trải qua cuộc chiến tranh tương tàn. Ngày hôm nay người dân trong 9/11 tỉnh Miền Tây Nam Bộ, họ vẫn sống trong một thực trạng nghèo đói và lạc hậu. Nhiều tệ nạn tham nhũng bất công trong xã hội Việt Nam ngày nay đang làm băng hoại những thế hệ trẻ tương lai. Những lời nói của bà qua cuộc phỏng vấn với BBC, nó có thực sự là trung thực không? Phải chăng phóng viên của BBC phỏng vấn bà, cố tránh những đề tài gọi là nhạy cảm? Sự hiểu biết của bà Bảy Vân đối người dân Miền Tây Nam Bộ ra sao? Bà Bảy Vân có đi vào những nơi vùng sâu vùng xa trong 9/11 tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long để chứng kiến những gì mà dân đang sống hiện nay? Đỗ Phạm, USAGởi anh Xuân Hồng. Theo tôi không nên phỏng vấn những hâng người như bà Bảy Vân, làm mất đi gía trị của đài BBC lâu nay. Anh Xuân Hồng có nghe câu trả lời là không nên xóa bỏ XHCN vì giàu nghèo khoảng cách còn nhiều. Đây là một thực tế hiện trạng của xã hội hiện nay. Nó nói lên chỉ có một số ít cán bộ đảng viên cộng sản nòng cốt mới giàu có từ việc ăn cắp của cải nhân dân. BatmanĐọc bài viết mới thấy kỳ lạ cho những người CS VN. Bất kỳ cái gì người ta cũng đưa dân ra làm bình phong. Nào là lực lượng cảnh sát giao thông đang ăn của đút trên tuyến đường quốc lộ là ...cảnh sát nhân dân. Nào là mấy ông bộ đội vác súng lên xả vào đồng bào mình trong nam là...quân đội nhân dân. Nơi tiếp dân của Đảng, nơi mà Đảng viên thường vòi vĩnh dân nhất (Ủy ban) thì gọi là ủy ban nhân dân. Cái gì người ta cũng nhân danh nhân dân nhưng họ vì dân như thế nào? Con đường giàu có và phồn thịnh không phải cái gì đó bí ẩn đâu. Các vị hãy nhìn con đường Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Đức, Pháp, Sing người ta đang đi đó thôi. Giấu tênĐọc những đòng này mới thấy quý ông Duẫn. Tuy có sắt máu với dân miền Nam sau 75 nhưng vẫn có chí khí hơn nhiều các bác xôi thịt sau này. RocketCác vị lãnh đạo CS nói câu Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng sa hay câu bằng cách nào cũng thắng Mỹ thì quả nhân dân VN mang họa rồi. Kể mà các vị nên nói câu "làm thế nào để không mất Hoàng sa, làm thế nào để không có chiến tranh với Mỹ" thì dân mình đâu đến lỗi này? Tôi vẫn cho rằng lãnh đạo cộng sản đã không có con đường khôn ngoan năm 1954 để VN sa lầy vào cuộc nội chiến mà VN bị mất chủ quyền và đói nghèo như hôm nay. Chuyện bà Bảy nói không nên xóa bỏ chế độ XHCN xem ra bà vẫn chưa nói thực lòng mình. Cái tàn tích của CS này nên xóa bỏ khỏi VN để giải phóng nội lực thực sự của dân VN.

summarize: Bà Bảy Vân, cũng từng giữ chức vụ Phó tổng Biên Tập báo Sàigòn Giải Phóng, nói tiếp: "Trung Quốc chủ trương 'Đại nhẩy vọt'- con người có thể ngồi trên mặt lúa mà lúa không gãy - nhưng tôi quan sát tận nơi, thì thực tế không phải vậy. Việt Nam cũng không thể áp dụng kiểu quản lý nông thôn của Nga". Bà nói tiếp: "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". Khi được hỏi là Việt Nam có nên bỏ hẳn lối phát triển kinh tế cũ kỹ hay không, bà Bảy Vân không trả lời thẳng vào câu hỏi, mà hồi tưởng lại giai đoạn ông Võ Văn Kiệt chủ trương hãng dệt Thành Công, "người dân mượn tiền nhà nuớc, tự đứng ra sản xuất và nuôi công nhân". Bà cũng nhắc lại giai đoạn Thành phố HCM không có gạo để ăn, phải ăn bo bo khoai mì sùng, ban lãnh đạo chủ trương mua gạo với giá thị trường theo thể thức 'mua gối đầu', và do đó, đời sống tại đô thị bớt khó khăn. Bà Bảy Vân kết luận: "Giải pháp này là đúng. Dần dần mọi chuyện mở ra. Địa phương này học theo địa phương kia, để sửa sai giai đoạn bao cấp" Nên bỏ XHCN hay không ? Bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" Trái lại theo bà Bảy Vân, "nhà nước phải quản lý chặt chẽ hơn". Bà dẫn thí dụ tình hình lúa gạo vừa qua, chính phủ "nắm" mọi việc mà để cho tin đồn này được loan truyền là "không tốt". Theo bà Bảy Vân, chính phủ phải nghĩ tận gốc rễ của vấn đề, từ vấn đề lương bổng sao cho hợp lý để cho công nhân viên chức đủ sống, chứ còn "chân ngoài dài hơn chân trong", không thể để cho tình trạng này kéo dài mãi được. Bà Bảy Vân nhấn mạnh chỉ có cải thiện đời sống cho người dân mới mong giải quyết nổi tham nhũng, chứ còn "chống cái này, chống cái kia" chỉ là hình thức thôi. "Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi," bà nói. Bà Bảy Vân dẫn chứng là ngành hải quan của Pháp đã dành phân nửa thu nhập để sung vào lương của công nhân viên hải quan, chứ không có 'nhín nhín' như Việt Nam đâu, vì như thế thì "họ thế nào cũng tìm cách ăn mà thôi". Cơ bản nhất của công cuộc bài trừ tham nhũng là giải quyết đời sống cho cán bộ công nhân viên chứ còn giáo dục chỉ là một biện pháp mà thôi, theo bà Bảy Vân. Liên hệ với Trung Quốc Hồi đó, không có ý kiến của 'Anh Ba' thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, bà Bảy Vân, phu nhân của cố Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Lê Duẩn đã hồi tưởng lại giai đoạn "nóng". Trong cuộc trao đổi dành riêng cho Ban Việt Ngữ đài BBC, bà Bảy Vân nhớ lại chồng bà đã nói "Mình phải ra đóng quân ở Trường Sa". Bà Bảy Vân nói tiếp: "Trung Quốc lấy cái thế là trước kia ông Phạm Văn Đồng có ký một văn bản cho phép Trung quốc quản lý ở Hoàng Sa vì 'ngụy' đã đóng ở đó". Và khi đất nước thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói: "Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng Sa". Nhìn vào phong trào thanh niên sinh viên phản đối Trung Quốc đã chiếm hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, bà Bảy Vân nói rằng "cái gì lãnh đạo mình hướng dẫn thì nên làm theo, chứ còn thanh niên tự ý đi chống lại cũng không có kết quả gì" Trong cuộc trao đổi này, bà Bảy Vân cho biết bà cũng có ý tưởng viết một cuốn hồi ký nhưng lo ngại là những đoạn nào có dính líu tới ông Lê Duẩn sẽ làm phật ý giới lãnh đạo Việt Nam hiện nay. Thanh BachBà Bãy Vân đang ở khu Phú Mỹ Hưng theo tôi biết, ở đó những căn nhà không dươí hai triệu đô la cho nên làm sao mà bỏ XHCN được.than ôi giàu ngèo còn chênh lệch quá !!! tran van nguyen viet namThưa bà! bà sống được bao năm ở nước ngoài! tôi sông viêt nam từ lúc nhỏ tới giờ!tôi yêu viêt nam! bà có bề ngoài của người á đông!nhưng trong bà không có dòng máu của người việt nam! Trung SaigonCó những người như bà vậy nên VN ngày nay mới như vầy! Trung SaigonHy sinh 10 triệu người? mạng người mà bà nói như là 10 triệu cọng cỏ của bà trồng ở sau nhà bà vậy sao? UnreasonableBạn Thach Phong USA lo xa ý kiến mình không được đăng khi gửi BBC? Nghĩ rằng những ý kiến đóng góp hay phê phán khi đăng lên ít ra cũng phải được độc giả đánh giá là "có chất lượng" và "đáng để cùng nhau bàn luận suy ngẫm", chớ nói theo kiểu "trây trét" không có cơ sở (vd như "đồ chơi"- vũ khí- gửi về VN có thể bị tháo ra bán ve chai..." như bạn nghĩ đơn giản thì lẽ ra BBC, xin lỗi bạn, cũng không nên đăng làm gì. Conan Sài Gòn"Một thời mò mẫm", ông Xuân Hồng này chơi chữ, nghe nó nhục làm sao? Lãnh đạo một quốc gia mà lại "mò mẫm" thì làm sao quốc gia đó phát triển được? Nhân dân VN bị ĐCS dùng "quyền lực trên nòng súng" để ép đi vào con đường nghèo đói, lạc hậu, kém văn minh...để đảng lúc nào cũng được vinh quang & tồn tại muôn năm. Không biết khi nào thì nhân dân cùng khổ VN giành lại được quyền quyết định tương lai của mình & của đất nước VN? NguyenĐánh giá về Ông Lê Duẩn thật ra không qua khó kể cả công và tội. Nhưng có điều để đánh giá thật đầy đủ và chính xác công và tội của ông thì phải có cái nhìn thật công tâm và chính xác. Tôi nghĩ thái độ ca ngợi thái quá của chính quyền việt nam hay sự phê phán quá mức nhiều khi là có cả sự bôi nhọ của một số người Việt nam ở nước ngoài đều không đem lại được cho chúng ta cái nhìn tổng quát về con người này. Nguyen quang HungĐồng chí Lê Duẩn trước kia kô được lòng nhân dân. Bà Bảy vân kô nên lấy điều ấy làm ảnh hương đến cách suy nghĩ của mình. Tôi nghĩ những ngôn từ bà nói rất chủ quan. P/s: tôi cũng biết rằng BBC sẽ kô đăng tải nối dung của tôi vì ý kiến của tôi đi ngược lại mục đích chính mà BBC đề ra. Xin quý đài đừng giận vì những lời nói thẳng của tôi. Mai Chi ThoÔng Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Thach Phong USATôi đã có nhiều ý kiến rất đứng đắn nhưng chẳng bao giờ thấy được đăng. Có phải BBC khi duyệt đã coi thường ý kiến của một số độc giả không? Xin được góp ý Với anh HLONG CẦN THƠ là:"Mua và gởi về đất tổ đồ chơi xịn của Nga hoặc Mỹ để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ". Nếu chúng ta không có một chế độ có những người lãnh đạo vì dân tôc, tổ quốc và có trách nhiệm thì đồ chúng ta gởi về có bị gỡ ra bán sắt vụn ở chợ trời hay không? KimCNXH một danh từ cao đẹp của nó đã bị người ta lạm dụng lừa gạt để mưu cầu cho một mục đích của cá nhân hay đảng phái. Chúng ta không còn hoài nghi gì ở từ CNXH của bà bảy Vân- Danh từ "CNXH" ở đây phải hiểu là bất công,tụt hậu, tham nhũng với đủ mọi hình thức không tốt của một xã hội không văn minh. Đề nghị CQVN không nên lạm dụng danh từ CNXH nữa để lừa dân tôc VN mà nên tuyên xưng một danh từ thích hợp với bản chất của nó: Chẳng hạn "chế đô Nông Đức Mạnh" trên chủ thuyết quái thai Mao Trạch Đông cũng như trước năm 75 người CS đã gọi "chế độ Thiệu Kỳ" với chủ thuyết TBCN với MNVN. Leanhvu HanoiTóm lại là nghe những chuyện này chán quá rồi. Đầy rẫy sự hằn học, mà chẳng thấy đưa ra giải pháp. Dành rằng ĐCS chẳng giúp ích được gì cho sự tiến bộ của dân tộc, ai cũng thấy, nhưng còn VNCH ngày trước cũng có khá gì hơn,cướp bóc, đĩ điếm, buôn lậu, tham nhũng ... VNCH hay ĐCS đều như nhau, những chính thể này phải chịu trách nhiệm trước lịch sử, trước dân tộc vì đã đẩy nước Việt, người dân Việt đến giờ này vần là đói nghèo, lạc hậu , chậm phát triển !!! Trai QuêLời lẽ của bác Lê Duẫn gái là thành thật, không cứ gì đảng CSVN, mà các nước CS trên thế giới cũng vậy chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, sau hơn nửa thế kỷ nhìn lại đa số thấy sai thì quay lại, thiểu số vẫn không cho là sai thì càng đi càng "lạc đường", chưa biết phải "về đâu". anhphamleBà Bảy Vân” nói : "Mình thì chỉ mò mẫm thôi, không ai kết luận được kiểu nào đúng, kiểu nào sai, tới chừng nhìn lại thì không thấy phù hợp thôi, làm tới đâu sửa tới đó". !! Có nghĩa là cứ tiếp tục sửa sái làm sai theo đảng csvn là đúng. NOM DE DIEU ! Còn vấn đề chống tham nhũng mà không có luật pháp được Quốc hội Dân biểu tán thành thuận theo Hiến Pháp để có thể ban hành ấp dụng thì bà nói. rất đúng “Tuyên truyền chống tham nhũng, chỉ là nói miệng qua thôi". Ngoài ra bà Bảy Vân khẳng định "Không thể bãi bỏ xã hội chủ nghĩa được vì chỉ một tầng lớp nào chủ trương như vậy thôi, chứ còn cái khoảng cách giàu nghèo còn "nặng lắm" cho nên không thể bỏ được" ….thi quá đúng; vì từ bỏ chủ nghĩa XHCN hư không tức là bỏ đảng csvn …thi bỏ mẹ rồi ! nguyenduongcuunuoc bbcÝ kiến của bà Bảy Vân cũng có sự mâu thuẫn mà bà không nhận thấy. Bà Bảy khẳng định vẫn nên duy trì chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Thế nhưng bản thân bà đi chữa bệnh, mổ tim, mổ cột sống ở Singapore, một nước tư bản. Các cháu ngoại của bà đang sinh sống ở Anh, cũng là một nước tư bản. Khi trả lời BBC, bà Bảy không chú ý đến 2 điều tế nhị này. Thanh SaigonGởi ông/bà dongta Saigon. Tôi khẳng định với ông là nếu BBC đăng hết những ý kiến mà theo ông là "hằn học chửi bới" mà không chọn lọc lại thì chắc có nhiều lời chửi bới "khó nghe" hơn bội phần. Bởi vì tôi đã từng gởi vài bài "chửi" thậm tệ hơn mà không thấy đăng. Điều đó cho thấy BBC cũng gạn lọc chỉ muốn đưa một phần ý kiến đạt "ngưỡng" mà BBC chấp nhận, chứ nếu không thì bị Bộ Thông tin Truyền thông chặn trang BBC như ở Trung Quốc. Qua diễn đàn này, ông/bà cũng nên thấy rằng nhiều ý kiến phản đối hơn ủng hộ, tức là phần đông người dân vẫn không thích chế độ hiện tại, mà muốn thay bằng một chế độ đa đảng để những sai lầm và mò mẫm như ông Lê Duẩn và chế độ của ông đã và đa! ng làm không còn hoặc giảm tối thiểu sai lầm lẽ ra tránh được. Chắc ông không sinh trưởng trong thời bao cấp, hoặc ông là người của chế độ này nên ông nói người khác là "chửi bới hằn học", chứ tôi năm nay 40 tuổi, thời trẻ đã trải qua thời đó, mà bây giờ còn nhớ như in những gì chế độ này đã gây ra cho dâ. Tôi ước gì có những bộ phim tái hiện thời kỳ đó, ông sẽ thấy "nổi da gà" và cho là "xuyên tạc, bịa đặt, bôi xấu chế độ". NobodyDù sao bà ta là vợ Lê Duẩn cũng phải nói tốt va bao biện cho chồng bà ta chứ, làm sao dám nói ngựoc lại nhủng gì chồng bà ta đã làm cho dân chúng 2 miền đau khổ gì chiến tranh vì chủ xướng của Liên Xô & Trung cộng gay chiến tranh đau thuơng cho dân tộc 2 miền Nam Bắc hơn 20 nam ,hàng triệu ngưới chết vì tham vọng của Cộng sản Quốc tế. Nếu CS Việt Nam biết thuơng dân tộc mình thì họ sẻ giải quyết Thống Nhất Dân Tộc Bằng đừơng lối Hòa bình,chứ ko phải bằng cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn ,có hàng triệu ngưòi chết, Lịch sử sẻ ko bao giờ quên được cuộc chiến giữa 2 miền Nam Bắc Việt Nam. hlong can thoBất kể chúng ta là ai,nếu là nòi giống Lạc Long Quân và Âu Cơ hãy post cách lấy lại Hoàng Sa,Ải Nam Quan và một phần Trường Sa hay bất kì tấc đất nào của cha ông ta, đừng ngồi đó mà chửi bới ai nữa. Nếu nguyền rủa ai đó mà chắc chắn lấy lại đất đã mất thì có lẽ dân Afganistan hay Iraq đã làm rồi. Theo "tối kiến" của tôi, trước hết ta phải làm giàu, thật giàu đi đã, phải thật giàu có + "đồ chơi" thứ dữ (như Nga, Mỹ, Ấn Độ...) mới bảo vệ được chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được bạn à. Bạn chế tạo được hàng "khủng" không? Bạn giàu không? Hãy mua và gửi về đất tổ "đồ chơi xịn" của Nga hoặc Mỹ đi, nhưng chưa đủ đâu bạn,cần phải trang bị cho mình "câu chuyện bó đũa" nữa bạn à. Ý bạn sao? Lý văn CôngVừa rồi tôi có nghe qua 2 lần Quý Đài phỏng vấn bà Bảy Vân, vợ của Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt nam ông Lê Duẩn (ông nầy đã chết rồi), mà hình như còn một kỳ nữa vào ngày chủ nhật tới (28/12/2008). Tôi thấy bà Bảy Vân chỉ trả lời một cách huề vốn mà thôi, qua đó tôi thấy kiến thức chính trị của bà đâu có sâu sắc gì đâu. Bà đề cao ông Lê Duẩn (chồng mình), bà nói “ không có ý kiến của Anh Ba thì Trung Quốc đã chiếm luôn Trường Sa rồi, và khi đất nước đã thống nhất rồi, bà Bảy Vân cho biết ông Lê Duẩn đã nói “ bằng cách nào cũng lấy lại Hòang Sa “, bà Bảy Vân nói sao dễ nghe quá nhỉ !? Sao hồi đó ông Lê Duẩn không cản luôn ông Phạm văn Đồng, đừng cho ổng ký công hàm giao Hòang Sa cho Trung Quốc để sau nầy khỏi cần “bằng cách nào” để lấy lại. ? Trời ơi, lãnh đạo một đất nước, điều hành một đất nước, những bước đi tới, hướng đi tới tòan chỉ là mò mẫm thôi thì chỉ có nước chết thôi, trời ơi những đỉnh cao trí tuệ Việt nam ! ! Quý Đài không hỏi bà Bảy Vân, Đảng Cọng Sản Việt nam trên con đường đi tới bằng cách mò mẩm, lỡ phía trước mặt là cái hố sình lầy đầy chông gai, sâu thăm thẳm, Đảng Cộng Sản Việt nam tiếp tục đi tới hay quay lui. Ở đây thời gian không bao giờ quay trở lại thì ở đây con đường Đảng Cộng sản đang đi tới đã vở lở. không thể nào quay trở lại được, thế thì có đứng tại chỗ cũng chết mà đi tới là chấp nhận đâm đầu xuống hố, hỏi bà Bảy Vân có thấy như vậy hay không, có thấy Đang Cộng Sản Việt nam đưa dân tộc Việt nam tới thảm họa hay không ? Đầu óc những đỉnh cao trí tuệ đâu mà lãnh đạo một đất nước bằng con đường mò mẩm ? Sao không có một cái nhìn hướng tới, họach định một kế họach sáng sủa trước khi đi tới để khỏi bị lầm lỡ, đất nước Việt nam bây giờ bị tuột hậu, đa số dân tình nghèo đói, phải chăng đầu óc những đỉnh cao trí tuệ u tối ? hay tham nhũng nặng nề ? HùngChào bạn Abel. Suy nghĩ của bạn là ngụy biện đó, nếu như bạn không cố ý bênh vực cho DCS. Đúng như bạn nói, không phải tất cả các nước theo CNTB đều công bằng hạnh phúc. Nhưng một điều chắc chắn là chưa có một nước nào theo CNCS mà người dân được hưởng công bằng và dân chủ. Độc giảAnh Xuân Hồng ơi ! Nếu có rãnh rỗi thì anh cố gắng về Việt nam phỏng vấn các người dân lao động hoặc phỏng vấn các cựu chiến binh đã một thơì cầm súng chiến đấu bảo vệ tổ quốc nay hoàn thành xong nhiệm vụ họ về làm người dân,anh phỏng vấn họ để nắm vững hiện tình đất nước Việt nam hiện nay anh ạ. Đằng này anh lại đi phỏng vấn một cán bộ cao cấp của đảng CS đã về hưu lại là vợ của một người đã từng giữ chức vụ cao nhất của đảng CSVN , ẽ nào bà ta phủ nhận tất cả hay sao? AbelLựa chọn XHCN hay TBCN đều giống nhau cả thôi. Bản chất của người làm chính trị về cơ bản là giống nhau. Nhiều vị đòi hỏi phải xóa bỏ XHCN để "giải phóng" dân tộc VN nhưng chả ai dám chắc là bỏ XNCN thì các vị có đủ khả năng để xây dựng 1 VN tốt đẹp hơn. Trên một mặt bằng chung, bản chất của con người ở đâu cũng thế, Mạnh hiếp yếu, Lớn hiếp bé. Chả phải vẫn còn đó bao nhiêu nước không theo XNCN mà vẫn tồn tại bất công, vẫn đầy rẫy tiêu cực, vẫn có người dân kêu ca rằng chưa được giải phóng đó thôi. Tony USAAnh Xuân Hồng quên hỏi Bà Bảy Vân là: Ai giàu, ai nghèo? Có phải là ĐCSVN giàu, còn dân thì nghèo phải không? Vậy thì duy trì ĐCS để làm lại sự cân bằng này, hai bên không ai hơn ai, phải không? Vậy là phải làm cho dân chúng giàu lên, và bên ĐCS nghèo xuống, cho đến đểm cân bằng? Có phải vậy không Bà Bảy ? Nếu đúng vậy, thì làm cách nào Bà chỉ xem!!! Sincere VNBạn Dong ta SGN, ý kiến khách quan của bạn như thế nào trong bài PV phu nhân TBT Lê Duẩn của BBC chắc nhiều độc giả muốn biết? Thiển nghĩ mỗi người có một cái nhìn riêng biệt từng nhân vật lịch sử, không ai giống ai. Tuy nhiên nếu nhân vật LS đó bị đại đa số người dân nhìn với với vẻ "hằn học, mất thiện cảm" như bạn nghĩ thì đó là điều đáng suy gẫm. Không ai phủ nhận ông Lê Duẩn giỏi trong đấu tranh chính trị, nhưng trong việc điều hành đất nước thì rõ ràng là có vấn đề. Nếu ông Lê Duẫn, sau năm 1975, không phải "mò mẫm, sai đâu sửa đó", khéo léo tài giỏi trong việc điều hành đất nước, thì chắc hẳn bạn sẽ hài lòng thấy trong diễn đàn này toàn là những lời ngợi ca Anh Ba kính mến! Vi ThanhTheo bà Bảy Vân là làm sai tới đâu sửa sai tới đó. Chỉ mò mẫm trong bóng đêm. Chúng ta có nên giữ những ông to này để đem đất nước chúng ta đến những ngõ cụt không? Việt Nam! Một đất nước nhỏ, trong đất nước rất nhỏ đó có một cái thủ đô rất to. Trong cái thủ đô rất to này có những con đường rất nhỏ. Bên những con đường rất nhỏ lại có những ngôi biệt thự rất to. Trong những ngôi biệt thự rất to có những cô vợ rất nhỏ. Những cô vợ rất nhỏ dành cho các ông quan rất to. Những ông quan to đeo những cái cặp rất nhỏ, trong những cái cặp rất nhỏ thường có những dự án rất to. Những dự án rất to nhưng hiệu quả lại rất nhỏ. Hiệu quả rất nhỏ nhưng thất thoát thì rất to , những thất thoát đó thường được coi là những lỗi rất nhỏ .... selfish JapanMột bài phỏng vấn cho ta thấy cựu phu nhân của một lảnh đạo quá thiếu kiến thức. Cuối cùng thì dân VN cũng cứ mò mẫm, cứ như vậy thì vẫn mãi đi theo sau, cứ làm tới đâu sửa tới đó. Nói chung là những người điều hành đất nước VN là những người không chuyên nghiệp. Còn chuyện Hoàng Sa thì bà Bảy Vân nên nhớ nó là của Việt Nam Cộng Hoà, một nước có chủ quyền chứ không phải của Bắc Việt. Họ không có quyền gì để công nhận quyền sở hửu cho Trung Quốc . Và bà quên nói về Ải Nam Quan, không biết nếu bị hỏi thì bà sẽ trả lời ra sao khi vùng đất đó chính do chính quyền hiện nay trao cho Trung Quốc. Khoa USABà Bảy Vân là Vợ Chánh hay Vợ thứ của Cố Tổng Bí Thư Lê Duẫn? Thanh Los AngelesXin cảm ơn BBC và anh Xuân Hồng đã làm loạt bài phỏng vấn rất có giá trị. Năm người phụ nữ anh phỏng vấn vừa qua đại diện cho những người cầm quyền, qua đó họ biện minh lại lịch sử. Tôi mong BBC và anh XH, để cho công bằng với lịch sử, phỏng vấn những vị nữ lưu, những người phía bên kia, những người ở vùng kinh tế mới, người nuôi chồng trong trại và dắt con ra biển, những người từng là cái đích của những chính sách của các vị này mang lại. Qua đó, mọi người có cái nhìn công bằng hơn. TNAi cũng biết vì có ĐCS nên mới có "giai cấp mới" với đầy đủ đặc quyền, đặc lợi dẫn đến khoảng cách giàu nghèo thế mà bà Bảy Vân bảo là không thể bãi bỏ XHCN vì giàu nghèo vẫn còn đó. Ai đã làm cho dân ta đói khổ. Nhà nước CS phải quản lý chặt chẽ hơn nữa. Hay quá, phu nhân TBT có khác. BB canadaBà Bảy đề cao chồng bà như bao đảng viên khác,cái dở của dân mình và nhất là đảng viên là không bao giờ nhận lỗi. Ai cũng cho là lổi của những kẻ khác còn tôi lúc nào cũng trúng nên cho tới bây giờ dân ta không tiến là vậy. Việt nam đã bao năm rồi cứ tìm kiếm làm sao để củng cố địa vị của một số người nắm quyền, không dám như Đông Đức, họ tự buông ra quyền hành để người dân được hưởng. Đằng này cứ trách cứ lẫn nhau vì dành quyền hoặc nhũng kẻ bị mất quyền lợi mới chỉ trich nhau, chứ không phải là lo cho dân, những kẻ tại quyền thì lo đàn áp để củng cố địa vị vây cánh. Hơn 30 năm mà vẩn mò đường đi, àm sao thấy được nếu không chịu ra khỏi vòng lẩn quẩn XHCN. Tóm lại những lời nói của bà Bảy chả giúp ích gì cho tình hình hiện tại, chỉ thần thánh hóa anh ba thôi. NobodyTrời ơi! Đảng ta lúc nào cũng hô hào dẫn dắt Nhân Dân ra biển lớn. Đi biển mà mò mẫm, dò dẫm tìm đường thì chắc chết đắm. Không biết đường thì nên để cho người biết làm hoa tiêu, cớ sao Đảng lại dành "ghế lái" làm oan uổng cho bao sinh mệnh. Topgun Hà NộiNhững lời bà Bà Bảy nói rất đúng. Để chống tham nhũng chỉ thì cách tốt nhất là cải thiện đồng lương, đời sống CBCNVC. Để họ đủ sống và có tích lũy, nếu làm được như vậy sẽ không phải hô hào như hiện nay. Batman Roysett - HanoiVâng, cái gì Đảng CSVN cũng dán thêm cái đuôi "nhân dân" đằng sau, ví dụ quân đội nhân dân dân, công an nhân dân, hội đồng nhân dân, chỉ trừ ngân hàng là ... NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC !!! BBC không cho phép nói sự thật lộ liễu. Mời các bạn hãy tự suy nghĩ thêm. Cám ơn. TỨC ANH ÁCHTừ ngàn năm giữ nước các Vua đất Việt chỉ đánh và chống Tàu cộng đến cùng để giữ từng tấc đất. Thế mà nước Việt thời nay lại có những tên Vua Cộng sản lại dâng đất, dâng hải phận cho ngoại bang !! Thật không sao hiểu nổi.. chắc cũng vì cái ghế, cái đặc lợi cho băng đảng mà thôi. Nhục nhã cho tổ tông chúng ta đã hoài công. Tony CanadaBao nhiêu máu xương của nhân dân đã đổ cho cái sự "mò mẫm" của các nhà lãnh đạo cộng sản VN. Thế mới thấy thì ra các bác lãnh đạo của ta toàn "mò" cả, cuối cùng thì lại mò ra "kinh tế thị trường" của tụi tư bản nó hay hơn cái "quốc doanh" cùa Cộng Sản nên cuối cùng thì dắt dân tộc về vị trí cũ. "Nhờ vậy" mà ta đang thua xa Thái Lan vốn còn thấp hơn miền nam VN rất nhiều (so với miền nam trước 75). KENNY USAĐọc xong bài phỏng vấn này tôi cảm thấy buồn cười. Cười cho sự thật được bóp méo và những lời lẽ dối trá của bà Bảy Vân. Tại sao bà không dám thừa nhận thứ chủ nghĩa xã hội mà chồng của bà theo đuổi đã đưa đất nước VN gần như trở về thời mông muội, mông muội vì đói nghèo và lạc hậu dưới sự lãnh đạo của ông Ba Duẩn chồng bà (ông là Tổng bí thư lâu nhất- gần 20 năm). Người VN không ít người biết 1 thời khuynh đảo và độc tài dưới sự lãnh đạo và kiềm chế cả Bộ chính trị và trung ương Đảng của bộ ba - Ba Duẩn, Sáu Búa Lê Đức Thọ và thi sĩ (thợ thơ) Tố Hữu, kể cả Chủ tịch Hồ chí Minh cũng không thể ngăn cản bàn tay bọn này thì dân thường làm được gì. Thương thay cho chủ nghĩa xã hội VN. SGN manĐọc lại những những cuốn sách do ông Lê Duẫn viết mới thấy ông đúng là một nhà tư tưởng "kiệt xuất" chủ nghĩa Mác-Lê ở tầm "vĩ đại" trong thế giới XHCN! Tiếc rằng ông mất sớm, phải chi ông còn sống đến ngày nay thì đất nước không có chuyện "kinh tế thị trường định hướng XHCN" gì cả, và nhờ đó đất nước tiến nhanh đến CNXH hơn. Cũng rất tiếc ông mất sớm để không được nhìn thấy được gia đình ông hiện nay sống giàu sang phú quý- nhất là các con ông hiện nay là những doanh nhân thành đạt và giàu có (thành phần mà ông cả đời căm thù và lên án là "tư sản bốc lột"-sản phẩm của CNTB). Bà Bảy Vân nói rằng ông Lê Duẫn có ý định lấy lại Hoàng Sa? Thật là một người VN yêu nước! Nhưng người ta thắc mắc sao năm 1974, khi TQ đánh lấy HS của ! VN thì ông chỉ khoanh tay đứng nhìn, chỉ biết nỗ lực lo chuyện đánh nhau với anh em Miền Nam của mình mà "quên" không lo giữ nước trước bọn TQ xâm lược? Một điều rất tiếc về vấn đề hòa hợp hòa giải dân tộc, đó là đến giờ này mà Bà vẫn còn gọi những người lính Miền Nam hy sinh tính mạng chống giữ Hoàng Sa lúc đó là "ngụy" thì Bà quả rất xứng đáng là phu nhân của ông trùm "Mác xít" Lê Duẫn! sapa tp. HCMNói đến gia đình ông Duẩn là thấy dị ứng, thấy hàng triệu thây người, thấy nhân quyền là từ không thể hiểu được. Bà bảy Vân là vợ thứ mấy của ông Duẩn vậy? dongta SaigonCó vẻ đây là diễn đàn dành riêng cho những người hằn học và hay chửi bới... rất nhiều lần tôi post ý kiến của mình 1 cách thật khách quan lên nhưng chưa bao giờ thấy BBC cho đăng , chắc là vì hơi thiếu tính mạt sát, kích động chăng ...đây là lần thử cuối cùng ... tranquangthien HCMCRõ khổ cho nhân dân VN. Chẳng phải bây giờ Ba Bảy Vân , phu nhân ông Ba Lê Duẫn nói ra người ta mới biết cái kiểu mò mẫm đuờng đi của các nhà lãnh đạo ĐCSVN. Nhân dân phát hiện các nhà lãnh đạo ĐCSVN bị ngọai bang xỏ mũi dẫn đi từ lâu rồi. Chua cho dân ta quá. Thế mà các người đó cứ ngồi lỳ ra đó, tuyên bố huênh hoang, rồi báo đài cứ thế hùa vào ca tụng. Một dàn đồng ca không có một trật tự nào cả. Dân ghe chán cả tai, hết chịu nổi. Các vị lãnh đạo không còn từ chối đổ thừa cho ai nói xấu các vị, nói xấu chế độ nữa nhé mà chính người trong Đảng, người đàn bà của cố Tổng Bí Thư nói ra. Cho nên CP đừng bắt oan những người nói không thuận tai với chế độ nữa, mà hãy chịu khó học hỏi nhân dân. Nhân dân sẽ chỉ cho đường các ngài đi. SAKURA Nhật BảnNgẫu hứng, dễ dãi, mất cảnh giác đến nỗi để Đất nước bị Ngoại bang xâm phạm. Rồi lại muốn"lấy lại bằng mọi giá"? Chao ôi,máu xương nhân dân còn chất như núi trong lòng đất kia, thưa mấy ông lãnh tụ! BlackJack toyama-JapanMỗi người thì có một suy nghĩ ,một nhận thức. Tùy vào trình độ khác nhau nên không có được những comment trung thực nhất. Đồng ý rằng Lê Duẩn có những sai lầm không chấp nhận được. Nhưng cũng không thể phủ nhận được những sự cứng rắn của Lê Duẩn trong thời kỳ Chống Mỹ. Xin mọi người hãy khách quan hơn trong những comment,đừng để mù mắt bởi những cái tôi ngu dốt. Đó mới là người yêu Việt Nam thực sự. QuangTôi ủng hộ bà Bảy Vân, bà đã nói lên sự thật mà không phải ai cũng dám nói. Đó là sự chính ông Đồng đã dâng hiến Hoàng Sa cho TQ, mô hình kinh tế thời vì không thể "noi gương" theo TQ hay Nga thì phải mò mẫm là đúng. Tôi rất ủng hộ bà Bảy Vân PPTBà Bảy Vân nói chuyện nhờ có ông TBT Lê Duẫn mà cứu Trường Sa. Như thế nghĩa làm sao? Chẳng lẽ đã bán Hoàng Sa ở gần mà cứu Trường Sa ở xa sao. Bà đừng ngại nếu phải nói thẳng ai đó đã bán Hoàng Sa cho TQ, và bây giờ ai đang dùng công an và tòa án cản dân để bán Trường Sa cho TQ. Bà nên nhớ đó là mảnh đất của ông cha chúng tôi, không phải của thứ chính kiến Cộng Sản phản quốc. Ông Đồng không thể lí giải Hoàng sa là do chính phủ Sài Gòn quản lí để mà đem bán được! Còn việc bà tiết lộ ông chồng đã phải mò mẫm mô hình kinh tế gì đó thì cứ mò. Chính lời bà nói ra làm người dân, kể các đảng viên thành tín nhất mất hết sự ngưỡng vọng vào cố TBT Lê Duẩn, tôi nói cả những con người quê hương Quảng Trị. Đinh Trần, Nam ĐịnhTôi rất ủng hộ việc BBC phỏng vấn những người như Bà Bảy Vân. Dù sao những người như Bà ấy sẽ ít nhiều để lộ những thông tin mà có thể coi là "người trong cuộc" nói ra. Nếu nói thẳng thì những người còn đang đương chức hoặc đương sự sẽ không dám. Nếu người nghe tinh ý sẽ hiểu được những ngụ ý của người được phỏng vấn. Bình TĩnhHoan hô Xuân Hồng đã thực hiện một cuộc phỏng vấn hay và ý nghĩa. Nên tăng cường những cuộc phỏng vấn như thế này để có cái nhìn đa dạng, đa chiều hơn. Giúp bạn đọc thấy toàn cục vấn đề. Nguyên ThiệnBà Bảy Vân không hiểu gì về đời sống thực trạng của người dân Miền Tây Nam Bộ ngày nay. Bà được sinh ra ở Miền Đồng bằng sông nước Cửu Long, bà đã trải qua cuộc chiến tranh tương tàn. Ngày hôm nay người dân trong 9/11 tỉnh Miền Tây Nam Bộ, họ vẫn sống trong một thực trạng nghèo đói và lạc hậu. Nhiều tệ nạn tham nhũng bất công trong xã hội Việt Nam ngày nay đang làm băng hoại những thế hệ trẻ tương lai. Những lời nói của bà qua cuộc phỏng vấn với BBC, nó có thực sự là trung thực không? Phải chăng phóng viên của BBC phỏng vấn bà, cố tránh những đề tài gọi là nhạy cảm? Sự hiểu biết của bà Bảy Vân đối người dân Miền Tây Nam Bộ ra sao? Bà Bảy Vân có đi vào những nơi vùng sâu vùng xa trong 9/11 tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long để chứng kiến những gì mà dân đang sống hiện nay? Đỗ Phạm, USAGởi anh Xuân Hồng. Theo tôi không nên phỏng vấn những hâng người như bà Bảy Vân, làm mất đi gía trị của đài BBC lâu nay. Anh Xuân Hồng có nghe câu trả lời là không nên xóa bỏ XHCN vì giàu nghèo khoảng cách còn nhiều. Đây là một thực tế hiện trạng của xã hội hiện nay. Nó nói lên chỉ có một số ít cán bộ đảng viên cộng sản nòng cốt mới giàu có từ việc ăn cắp của cải nhân dân. BatmanĐọc bài viết mới thấy kỳ lạ cho những người CS VN. Bất kỳ cái gì người ta cũng đưa dân ra làm bình phong. Nào là lực lượng cảnh sát giao thông đang ăn của đút trên tuyến đường quốc lộ là ...cảnh sát nhân dân. Nào là mấy ông bộ đội vác súng lên xả vào đồng bào mình trong nam là...quân đội nhân dân. Nơi tiếp dân của Đảng, nơi mà Đảng viên thường vòi vĩnh dân nhất (Ủy ban) thì gọi là ủy ban nhân dân. Cái gì người ta cũng nhân danh nhân dân nhưng họ vì dân như thế nào? Con đường giàu có và phồn thịnh không phải cái gì đó bí ẩn đâu. Các vị hãy nhìn con đường Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Đức, Pháp, Sing người ta đang đi đó thôi. Giấu tênĐọc những đòng này mới thấy quý ông Duẫn. Tuy có sắt máu với dân miền Nam sau 75 nhưng vẫn có chí khí hơn nhiều các bác xôi thịt sau này. RocketCác vị lãnh đạo CS nói câu Bằng cách nào cũng phải chiếm lại Hoàng sa hay câu bằng cách nào cũng thắng Mỹ thì quả nhân dân VN mang họa rồi. Kể mà các vị nên nói câu "làm thế nào để không mất Hoàng sa, làm thế nào để không có chiến tranh với Mỹ" thì dân mình đâu đến lỗi này? Tôi vẫn cho rằng lãnh đạo cộng sản đã không có con đường khôn ngoan năm 1954 để VN sa lầy vào cuộc nội chiến mà VN bị mất chủ quyền và đói nghèo như hôm nay. Chuyện bà Bảy nói không nên xóa bỏ chế độ XHCN xem ra bà vẫn chưa nói thực lòng mình. Cái tàn tích của CS này nên xóa bỏ khỏi VN để giải phóng nội lực thực sự của dân VN.

[ 108, 287, 285, 161, 753, 1819, 2395, 103, 127, 434, 533, 229, 197, 1097, 497, 2102, 1391, 188, 7943, 2029, 1711, 103, 123, 6301, 189, 2635, 162, 185, 1525, 377, 6850, 21425, 4507, 257, 686, 219, 111, 107, 136, 1242, 159, 447, 3887, 145, 3887, 110, 5078, 233, 170, 141, 146, 338, 1501, 328, 103, 143, 223, 216, 110, 139, 1356, 131, 132, 127, 110, 136, 516, 286, 1138, 730, 241, 939, 2041, 104, 468, 340, 753, 123, 6301, 189, 7932, 143, 163, 4503, 17821, 1839, 110, 375, 299, 410, 117, 1138, 224, 3366, 1138, 224, 3784, 228, 1748, 485, 153, 143, 110, 203, 1265, 279, 1839, 140, 228, 793, 1298, 228, 150, 340, 707, 117, 419, 106, 131, 132, 107, 237, 306, 1545, 1195, 212, 435, 236, 216, 1363, 888, 194, 110, 103, 263, 1819, 2395, 110, 456, 366, 952, 138, 476, 4285, 145, 496, 597, 153, 1008, 780, 118, 1803, 551, 2922, 185, 1525, 833, 5161, 994, 487, 103, 3790, 137, 3521, 379, 152, 4896, 103, 222, 715, 124, 262, 387, 105, 1609, 135, 11494, 753, 127, 982, 153, 1008, 780, 994, 548, 1618, 110, 107, 2746, 130, 3253, 139, 446, 6993, 6993, 5065, 2949, 4942, 103, 504, 261, 247, 185, 1525, 702, 2746, 119, 314, 461, 271, 181, 136, 329, 20123, 5708, 178, 1452, 105, 180, 397, 723, 307, 149, 709, 461, 1911, 455, 3294, 753, 1819, 2395, 299, 4199, 189, 8700, 246, 126, 106, 3003, 8957, 1429, 389, 443, 690, 1314, 3295, 412, 126, 214, 181, 439, 412, 3600, 130, 1298, 714, 1008, 780, 374, 13918, 2701, 306, 2732, 194, 110, 108, 347, 753, 1819, 2395, 1202, 269, 190, 2341, 136, 1595, 306, 293, 213, 185, 404, 117, 171, 163, 116, 1354, 1172, 224, 185, 1525, 128, 530, 1839, 739, 177, 292, 545, 173, 1073, 1117, 177, 189, 231, 8967, 1801, 207, 114, 237, 110, 136, 306, 117, 207, 2186, 153, 181, 263, 1819, 2395, 103, 5289, 142, 139, 730, 241, 1483, 2099, 7384, 753, 458, 1738, 1094, 205, 240, 3887, 2746, 659, 1244, 122, 256, 189, 17059, 207, 389, 156, 145, 130, 114, 193, 1884, 126, 117, 2452, 425, 106, 1639, 11138, 520, 263, 1819, 2395, 103, 122, 256, 139, 372, 1501, 972, 3906, 104, 255, 220, 103, 148, 255, 220, 1024, 3805, 350, 114, 279, 241, 130, 114, 135, 157, 182, 229, 620, 2883, 739, 177, 16483, 351, 677, 183, 974, 113, 646, 110, 136, 130, 114, 205, 612, 126, 930, 677, 1676, 1378, 753, 1819, 2395, 1445, 417, 163, 107, 655, 1155, 723, 307, 114, 111, 137, 239, 872, 272, 302, 738, 268, 2161, 739, 177, 5702, 292, 474, 424, 292, 1387, 207, 163, 106, 240, 329, 1164, 189, 6896, 425, 424, 268, 2161, 163, 106, 123, 2227, 235, 9703, 263, 454, 753, 1819, 2395, 458, 463, 106, 859, 767, 146, 104, 711, 115, 1031, 613, 1457, 498, 669, 130, 1955, 138, 1024, 104, 135, 157, 182, 767, 146, 103, 739, 110, 107, 10561, 4101, 231, 8279, 231, 257, 128, 131, 132, 2327, 171, 128, 175, 143, 10678, 175, 224, 127, 370, 173, 446, 145, 10750, 1448, 288, 202, 104, 135, 204, 392, 1419, 268, 802, 106, 272, 302, 723, 307, 114, 1101, 317, 135, 157, 182, 739, 177, 309, 818, 163, 106, 116, 973, 246, 145, 1839, 181, 263, 1819, 16836, 560, 300, 119, 151, 162, 983, 397, 110, 107, 108, 232, 357, 104, 16032, 679, 257, 143, 151, 162, 115, 961, 637, 1188, 1120, 1737, 263, 1819, 2395, 103, 3041, 157, 104, 601, 408, 1197, 2626, 348, 607, 2129, 131, 132, 729, 4637, 115, 496, 597, 153, 1008, 780, 22226, 112, 298, 204, 992, 345, 1031, 734, 114, 806, 131, 4709, 1051, 2366, 263, 1819, 2395, 1057, 153, 1423, 263, 115, 123, 189, 7932, 139, 124, 609, 252, 108, 121, 1188, 1120, 340, 753, 1819, 2395, 123, 6301, 189, 2635, 162, 771, 292, 175, 106, 226, 1387, 118, 971, 551, 1122, 107, 667, 116, 355, 288, 114, 656, 151, 198, 730, 241, 108, 121, 678, 1120, 171, 27522, 257, 115, 609, 108, 121, 150, 340, 619, 129, 282, 142, 234, 202, 1737, 263, 1819, 2395, 114, 217, 118, 729, 4637, 115, 795, 189, 9016, 173, 224, 127, 139, 961, 153, 678, 1120, 340, 2351, 138, 737, 1168, 781, 778, 296, 182, 391, 195, 151, 162, 115, 961, 196, 1218, 541, 1188, 1120, 105, 678, 2712, 263, 1819, 2395, 123, 160, 8347, 218, 261, 247, 267, 665, 458, 143, 237, 140, 181, 103, 739, 177, 781, 778, 222, 108, 232, 184, 424, 153, 127, 110, 107, 299, 416, 218, 207, 298, 204, 992, 345, 474, 263, 1819, 2395, 114, 217, 263, 127, 107, 108, 232, 597, 508, 116, 1290, 496, 667, 170, 650, 755, 106, 120, 780, 224, 107, 2348, 4353, 228, 118, 729, 4637, 134, 140, 5921, 108, 232, 249, 261, 247, 131, 132, 199, 1103, 805, 12744, 8175, 1271, 17419, 2395, 167, 108, 121, 322, 1358, 200, 2450, 181, 141, 2034, 108, 121, 150, 120, 907, 152, 110, 1136, 2858, 4101, 196, 617, 709, 1193, 114, 237, 140, 350, 145, 306, 2732, 1378, 11959, 108, 6779, 1073, 25312, 177, 3888, 2641, 310, 108, 4554, 486, 231, 4988, 21542, 108, 11737, 828, 4982, 263, 794, 263, 307, 117, 374, 147, 108, 121, 142, 351, 794, 141, 1551, 554, 3580, 332, 828, 148, 398, 750, 228, 339, 794, 9138, 436, 554, 3580, 332, 828, 794, 263, 107, 2559, 351, 104, 111, 108, 2868, 823, 794, 6154, 113, 263, 110, 107, 1226, 1475, 104, 111, 2817, 828, 794, 151, 3255, 3764, 120, 111, 128, 263, 530, 237, 312, 191, 275, 239, 128, 13649, 794, 151, 3255, 16243, 296, 826, 617, 111, 347, 427, 111, 145, 263, 123, 128, 106, 826, 617, 15604, 3244, 104, 263, 2192, 108, 121, 187, 152, 263, 530, 1608, 7489, 3189, 409, 3782, 8440, 3496, 23286, 1806, 2680, 650, 797, 108, 232, 357, 267, 110, 117, 687, 129, 916, 378, 347, 8944, 160, 120, 108, 232, 357, 609, 904, 194, 997, 689, 129, 687, 227, 500, 124, 127, 139, 117, 557, 590, 403, 314, 106, 2363, 562, 423, 207, 105, 189, 6236, 130, 264, 527, 746, 410, 782, 5436, 646, 4520, 123, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 377, 4170, 132, 110, 107, 787, 240, 224, 130, 184, 2992, 468, 184, 227, 181, 1138, 1812, 151, 162, 184, 227, 1138, 151, 890, 145, 151, 162, 153, 536, 797, 2779, 119, 131, 132, 1452, 263, 1819, 2395, 103, 3041, 157, 601, 408, 1197, 2626, 283, 607, 2129, 729, 11520, 115, 496, 597, 153, 1008, 780, 17548, 373, 646, 113, 116, 204, 992, 345, 119, 378, 131, 4709, 496, 253, 2739, 4622, 1 ]

world-47986237

https://www.bbc.com/vietnamese/world-47986237

Báo cáo Mueller: Tám điều chúng ta mới được biết

Cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã vẽ nên một bức tranh hỗn tạp về hành vi của Tổng thống Donald Trump, vừa đáng ngờ vừa kỳ lạ.

'Báo cáo Mueller' trong 60 giây Bản báo cáo dài 448 trang về cáo buộc can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016 của Mỹ, vừa được công bố, đã xác nhận những gì ông Trump khẳng định ngay từ đầu: không có sự thông đồng. Cuộc điều tra cũng tạo một hồ sơ dầy cộm cho thấy rằng vị tổng thống đảng Cộng hòa cũng đã cản trở công lý, nhưng nó lại không kết luận ông Trump phạm tội. Và trong khi không có chứng cớ "nóng hổi" để ngay lập tức tiến hành các thủ tục luận tội, đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo cũng cho họ rất nhiều thông tin khác để tiếp tục sự giám sát của Quốc hội đối với ông Trump. Ông Trump 'không đồng lõa với Nga' 'Đau đầu lớn nhất của Trump không phải là Mueller' 'Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi' Báo cáo mô tả cụ thể về nỗi kinh hoàng của ngài Tổng thống với những ngôn từ chửi rủa kể từ ngày ông Trump biết một công tố viên đặc biệt đã được bổ nhiệm để điều tra ông hồi tháng 5/2017. Theo báo cáo của Mueller, khi cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions nói với ông Trump về cuộc điều tra của Mueller, ông Trump đã nói: "Ôi trời ơi! Điều này thật tồi tệ. Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi." Ông Trump văng thêm hai câu chửi tục sau đó. Ông nói thêm: "Mọi người nói với tôi nếu anh bị một trong những công tố viên độc lập này điều tra, điều đó có nghĩa là nhiệm kỳ tổng thống của anh coi như kết thúc. Nó sẽ kéo dài nhiều năm và tôi sẽ không làm gì được. Đây là điều tồi tệ nhất từng xảy ra cho tôi." 'Mueller phải ra đi' Báo cáo của Mueller cho thấy vào tháng 6/2017, tổng thống đã gọi cho cố vấn Nhà Trắng Donald McGahn từ Trại David và ra lệnh cho ông phải loại bỏ công tố viên đặc biệt. Trong cuộc gọi thứ hai, ông McGahn nói rằng tổng thống đã gia tăng áp lực, nói: "Gọi cho Rod [Phó Bộ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein], nói với Rod rằng Mueller có mâu thuẫn và không thể là Công tố viên Đặc biệt", và "Mueller phải ra đi "và" Gọi lại cho tôi khi anh làm xong điều đó." McGahn đã rất bực mình vì sự can thiệp này đến nỗi ông đe dọa sẽ bỏ việc thay vì tham gia vào những gì ông dự đoán sẽ xảy ra là một "Cuộc thảm sát đêm thứ Bảy" giống như vụ Nixon. Vào tháng 1/2018 sau khi truyền thông tiết lộ những nỗ lực của ông Trump để loại bỏ Mueller, một trong các luật sư của tổng thống đã liên lạc với ông McGahn, yêu cầu ông công khai bác bỏ thông tin đó. Nhưng McGahn, thông qua luật sư của mình, đã từ chối. Không thông đồng Báo cáo cho thấy có một số liên hệ giữa các thành viên trong nhóm của ông Trump và Nga, và báo cáo cũng phát hiện chiến dịch tranh cử của ông Trump "dự kiến sẽ có lợi về mặt bầu cử từ những thông tin bị đánh cắp và được tiết lộ thông qua các hỗ trợ của Nga". Nhóm Trump cũng "thể hiện sự quan tâm" đối với các email bị hack do Wikileaks công bố và "hoan nghênh thiệt hại có thể gây ra" cho ứng cử viên Hillary Clinton. Đảng Dân chủ gọi đó là "không yêu nước và vô đạo đức". Nhưng nhóm Mueller nói rõ rằng nó không cấu thành âm mưu hình sự. "Các mối liên hệ với Nga bao gồm các liên hệ kinh doanh, đề nghị hỗ trợ cho chiến dịch, lời mời ứng cử viên Trump và [Tổng thống Nga Vladimir] Putin gặp gỡ nhau trực tiếp, mời các quan chức chiến dịch tranh cử và đại diện của chính phủ Nga gặp gỡ, và các đề nghị chính sách giúp cải thiện Quan hệ Nga-Mỹ. "Trong khi cuộc điều tra xác định có nhiều mối liên hệ giữa các cá nhân có mối quan hệ với chính phủ Nga và các cá nhân liên quan đến chiến dịch tranh cử Trump, không có đủ các bằng chứng để cáo buộc hình sự. "Cuộc điều tra không xác định được rằng các thành viên của chiến dịch tranh cử của Trump đã âm mưu hoặc phối hợp với chính phủ Nga trong các hoạt động can thiệp bầu cử." Mueller report a "complete exoneration", says US President Trump Không minh oan việc cản trở công lý Tuy nhiên báo cáo của Mueller không hề là 'sự giải oan' như ông Trump đã tuyên bố hồi tháng trước. Báo cáo cuối cùng kết luận: "Không giống như các trường hợp mà đối tượng liên quan đã cản trở công lý để che giấu tội ác, bằng chứng chúng tôi thu thập được không cho thấy Tổng thống có liên quan đến một tội ác tiềm ẩn liên quan đến sự can thiệp bầu cử của Nga." Nhưng báo cáo cũng ghi chú rõ ràng: "Nếu chúng tôi tự tin rằng, sau khi điều tra kỹ lưỡng, Tổng thống không có hành vi cản trở công lý nào, chúng tôi đã tuyên bố như vậy. Tuy nhiên, dựa trên các sự việc và các tiêu chuẩn pháp lý hiện hành, chúng tôi không thể đưa ra phán quyết đó. Các bằng chứng chúng tôi thu thập được về các hoạt động và ý định tìm cách gây khó khăn cho chúng tôi của Tổng thống khiến chúng tôi không thể kết luận một cách thuyết phục rằn gkhông có bất kỳ hành vi phạm tội nào. " Trong khi báo cáo thừa nhận một tổng thống tại vị không thể bị truy tố, nó cũng đề cập đến việc Quốc hội có quyền điều tra và có khả năng luận tội Tổng thống: "Quốc hội có thể áp dụng luật cản trở công lý xem xét những hành vi sai phạm lạm dụng quyền lực của Tổng thống với hệ thống tam quyền phân lập (checks and balances) theo Hiến pháp của chúng ta và nguyên tắc không có ai đứng trên pháp luật." Trump cố ảnh hưởng cuộc điều tra thế nào Báo cáo trích dẫn 10 trường hợp được cho là có tiềm năng cản trở công lý của ông Trump mà nhóm Mueller điều tra. Hầu hết đã được ghi chú rất kỹ, chẳng hạn như việc Giám đốc FBI James Comey bị ông Trump sa thải. Nhưng những phát hiện cũng xác nhận các thông tin truyền thông Mỹ trước đây đã bị Nhà Trắng từ chối. Tổng thống Donald Trump (trái) và Robert Mueller Khi ông Trump biết các hãng truyền thông đã đặt câu hỏi về cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower giữa các quan chức chiến dịch vận động tranh cử cấp cao, bao gồm Donald Trump Jr., và một luật sư người Nga được cho là đang hứa hẹn sẽ tung những "tin xấu" cho đối thủ Hillary Clinton, tổng thống đã đưa ra một thông tin đánh lạc hướng, báo cáo cho biết: "Trước khi các email được công khai, Tổng thống đã chỉnh sửa một thông cáo báo chí cho Trump Jr bằng cách xóa một dòng thừa nhận rằng cuộc họp với 'một cá nhân [Trump Jr] được cho biết có thể có thông tin hữu ích cho chiến dịch' và thay vào đó chỉ nói rằng cuộc họp là về việc nhận con nuôi của Nga." Ông Trump cũng bảo cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowski yêu cầu cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions tuyên bố công khai rằng cuộc điều tra "rất không công bằng" và ông Trump đã không làm gì sai, báo cáo cho biết. Sau khi Jeff Sessions tuyên bố rút khỏi cuộc điều tra Nga, để lại một ông Trump tức giận rằng mình đang mất quyền kiểm soát cuộc điều tra, tổng thống đã ép cựu Bộ trưởng Tư pháp rằng nếu ông nghĩ lại quyết định rút khỏi cuộc điều tra đó thì ông sẽ là "anh hùng". Từ chối 'thi hành mệnh lệnh' Báo cáo của Mueller cho thấy tiềm năng cản trở công lý của tổng thống chỉ đã thất bại vì các thành viên trong chính quyền ông từ chối "thi hành mệnh lệnh", bao gồm cựu Giám đốc FBI James Comey, cựu cố vấn Nhà Trắng Don McGahn và cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowksi. Trong một đoạn văn không hay ho gì cho Trump, báo cáo viết: "Những nỗ lực của Tổng thống nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc điều tra hầu như không thành công, nhưng điều đó phần lớn là vì những người vây quanh Tổng thống đã từ chối thi hành mệnh lệnh hoặc chiều theo yêu cầu của ông. Comey đã không kết thúc cuộc điều tra cuối cùng dẫn đến việc Flynn bị truy tố và bị kết án tội nói dối với FBI. McGahn đã không nói với Bộ trưởng Tư pháp Sessions rằng Công tố viên Đặc biệt phải bị đuổi, nhưng thay vào đó, chuẩn bị từ chức nếu Tổng thống ra lệnh đó. Lewandowski và Dearborn không gửi thông điệp của Tổng thống cho Sessions rằng nên giới hạn cuộc điều tra Nga cho những cuộc bầu cử trong tương lai. Và McGahn từ chối rút lại những thông tin xoay quanh chỉ đạo loại bỏ Công tố viên Mueller của Tổng thống mặc cho Tổng thống liên tục yêu cầu ông làm như vậy. Tương tự như thế, chứng cớ chúng tôi thu thập được không hỗ trợ việc cáo buộc các trợ lý và cộng sự của Tổng thống có khả năng cản trở công lý ngoài những hồ sơ đã nộp. " 'Trả lời bằng văn bản không đầy đủ' Những người theo dõi sát sao câu chuyện Mueller có thể nhớ lại rằng vào tháng 1/2018 tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông "mong chờ" được ngồi xuống trả lời phỏng vấn với ông Mueller, rằng ông sẽ "thích làm điều đó càng sớm càng tốt", và khoe rằng ông ta sẽ trả lời câu hỏi và thề không nói dối như trước toà án. Nhưng báo cáo Mueller lại ghi chú, "sau hơn một năm thảo luận, Tổng thống đã từ chối phỏng vấn". Ông đồng ý gửi câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi của công tố viên đặc biệt cho các vấn đề liên quan đến Nga, nhưng từ chối "cung cấp câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi về chủ đề cản trở công lý hoặc câu hỏi về các sự kiện trong quá trình chuyển giao quyền lực", báo cáo lưu ý. Báo cáo của Mueller viết: "Nhận thấy rằng Tổng thống sẽ không tự nguyện trả lời phỏng vấn, chúng tôi đã xem xét liệu có nên gửi trát hầu tòa cho lời khai của ông hay không. Chúng tôi thấy các câu trả lời bằng văn bản của ông không thỏa đáng." Nhưng nhóm Mueller cho biết cuối cùng họ quyết định không triệu tập ông Trump vì việc kiện tụng sẽ gây ra sự chậm trễ đáng kể ở giai đoạn cuối của cuộc điều tra. Tại sao Sessions, Trump Jr và Kushner không bị truy tố Đội ngũ Mueller đã không truy tố Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions vì tội khai man trước Quốc hội khi ông ta làm chứng sai rằng ông ta không liên lạc với người Nga trong chiến dịch tranh cử, vì những câu hỏi dùng từ không chính xác, theo báo cáo. "Bằng chứng không đủ để chứng minh rằng Sessions có thể đưa ra câu trả lời sai cho các câu hỏi liên quan đến Nga theo cách diễn đạt và bối cảnh của những câu hỏi đó", báo cáo viết. Nó cũng làm rõ Donald Trump Jr, Jared Kushner và các nhân viên chiến dịch tranh cử khác đã đi sát ranh giới phạm luật trong cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower với một luật sư người Nga. Nhóm Mueller nói rằng họ đã không truy tố con trai cả và con rể của tổng thống vì vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử vì họ không thể chứng minh rằng những người này đã "cố tình" vi phạm luật.

summarize: 'Báo cáo Mueller' trong 60 giây Bản báo cáo dài 448 trang về cáo buộc can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016 của Mỹ, vừa được công bố, đã xác nhận những gì ông Trump khẳng định ngay từ đầu: không có sự thông đồng. Cuộc điều tra cũng tạo một hồ sơ dầy cộm cho thấy rằng vị tổng thống đảng Cộng hòa cũng đã cản trở công lý, nhưng nó lại không kết luận ông Trump phạm tội. Và trong khi không có chứng cớ "nóng hổi" để ngay lập tức tiến hành các thủ tục luận tội, đảng Dân chủ cho biết bản báo cáo cũng cho họ rất nhiều thông tin khác để tiếp tục sự giám sát của Quốc hội đối với ông Trump. Ông Trump 'không đồng lõa với Nga' 'Đau đầu lớn nhất của Trump không phải là Mueller' 'Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi' Báo cáo mô tả cụ thể về nỗi kinh hoàng của ngài Tổng thống với những ngôn từ chửi rủa kể từ ngày ông Trump biết một công tố viên đặc biệt đã được bổ nhiệm để điều tra ông hồi tháng 5/2017. Theo báo cáo của Mueller, khi cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions nói với ông Trump về cuộc điều tra của Mueller, ông Trump đã nói: "Ôi trời ơi! Điều này thật tồi tệ. Nhiệm kỳ tổng thống của tôi kết thúc rồi." Ông Trump văng thêm hai câu chửi tục sau đó. Ông nói thêm: "Mọi người nói với tôi nếu anh bị một trong những công tố viên độc lập này điều tra, điều đó có nghĩa là nhiệm kỳ tổng thống của anh coi như kết thúc. Nó sẽ kéo dài nhiều năm và tôi sẽ không làm gì được. Đây là điều tồi tệ nhất từng xảy ra cho tôi." 'Mueller phải ra đi' Báo cáo của Mueller cho thấy vào tháng 6/2017, tổng thống đã gọi cho cố vấn Nhà Trắng Donald McGahn từ Trại David và ra lệnh cho ông phải loại bỏ công tố viên đặc biệt. Trong cuộc gọi thứ hai, ông McGahn nói rằng tổng thống đã gia tăng áp lực, nói: "Gọi cho Rod [Phó Bộ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein], nói với Rod rằng Mueller có mâu thuẫn và không thể là Công tố viên Đặc biệt", và "Mueller phải ra đi "và" Gọi lại cho tôi khi anh làm xong điều đó." McGahn đã rất bực mình vì sự can thiệp này đến nỗi ông đe dọa sẽ bỏ việc thay vì tham gia vào những gì ông dự đoán sẽ xảy ra là một "Cuộc thảm sát đêm thứ Bảy" giống như vụ Nixon. Vào tháng 1/2018 sau khi truyền thông tiết lộ những nỗ lực của ông Trump để loại bỏ Mueller, một trong các luật sư của tổng thống đã liên lạc với ông McGahn, yêu cầu ông công khai bác bỏ thông tin đó. Nhưng McGahn, thông qua luật sư của mình, đã từ chối. Không thông đồng Báo cáo cho thấy có một số liên hệ giữa các thành viên trong nhóm của ông Trump và Nga, và báo cáo cũng phát hiện chiến dịch tranh cử của ông Trump "dự kiến sẽ có lợi về mặt bầu cử từ những thông tin bị đánh cắp và được tiết lộ thông qua các hỗ trợ của Nga". Nhóm Trump cũng "thể hiện sự quan tâm" đối với các email bị hack do Wikileaks công bố và "hoan nghênh thiệt hại có thể gây ra" cho ứng cử viên Hillary Clinton. Đảng Dân chủ gọi đó là "không yêu nước và vô đạo đức". Nhưng nhóm Mueller nói rõ rằng nó không cấu thành âm mưu hình sự. "Các mối liên hệ với Nga bao gồm các liên hệ kinh doanh, đề nghị hỗ trợ cho chiến dịch, lời mời ứng cử viên Trump và [Tổng thống Nga Vladimir] Putin gặp gỡ nhau trực tiếp, mời các quan chức chiến dịch tranh cử và đại diện của chính phủ Nga gặp gỡ, và các đề nghị chính sách giúp cải thiện Quan hệ Nga-Mỹ. "Trong khi cuộc điều tra xác định có nhiều mối liên hệ giữa các cá nhân có mối quan hệ với chính phủ Nga và các cá nhân liên quan đến chiến dịch tranh cử Trump, không có đủ các bằng chứng để cáo buộc hình sự. "Cuộc điều tra không xác định được rằng các thành viên của chiến dịch tranh cử của Trump đã âm mưu hoặc phối hợp với chính phủ Nga trong các hoạt động can thiệp bầu cử." Mueller report a "complete exoneration", says US President Trump Không minh oan việc cản trở công lý Tuy nhiên báo cáo của Mueller không hề là 'sự giải oan' như ông Trump đã tuyên bố hồi tháng trước. Báo cáo cuối cùng kết luận: "Không giống như các trường hợp mà đối tượng liên quan đã cản trở công lý để che giấu tội ác, bằng chứng chúng tôi thu thập được không cho thấy Tổng thống có liên quan đến một tội ác tiềm ẩn liên quan đến sự can thiệp bầu cử của Nga." Nhưng báo cáo cũng ghi chú rõ ràng: "Nếu chúng tôi tự tin rằng, sau khi điều tra kỹ lưỡng, Tổng thống không có hành vi cản trở công lý nào, chúng tôi đã tuyên bố như vậy. Tuy nhiên, dựa trên các sự việc và các tiêu chuẩn pháp lý hiện hành, chúng tôi không thể đưa ra phán quyết đó. Các bằng chứng chúng tôi thu thập được về các hoạt động và ý định tìm cách gây khó khăn cho chúng tôi của Tổng thống khiến chúng tôi không thể kết luận một cách thuyết phục rằn gkhông có bất kỳ hành vi phạm tội nào. " Trong khi báo cáo thừa nhận một tổng thống tại vị không thể bị truy tố, nó cũng đề cập đến việc Quốc hội có quyền điều tra và có khả năng luận tội Tổng thống: "Quốc hội có thể áp dụng luật cản trở công lý xem xét những hành vi sai phạm lạm dụng quyền lực của Tổng thống với hệ thống tam quyền phân lập (checks and balances) theo Hiến pháp của chúng ta và nguyên tắc không có ai đứng trên pháp luật." Trump cố ảnh hưởng cuộc điều tra thế nào Báo cáo trích dẫn 10 trường hợp được cho là có tiềm năng cản trở công lý của ông Trump mà nhóm Mueller điều tra. Hầu hết đã được ghi chú rất kỹ, chẳng hạn như việc Giám đốc FBI James Comey bị ông Trump sa thải. Nhưng những phát hiện cũng xác nhận các thông tin truyền thông Mỹ trước đây đã bị Nhà Trắng từ chối. Tổng thống Donald Trump (trái) và Robert Mueller Khi ông Trump biết các hãng truyền thông đã đặt câu hỏi về cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower giữa các quan chức chiến dịch vận động tranh cử cấp cao, bao gồm Donald Trump Jr., và một luật sư người Nga được cho là đang hứa hẹn sẽ tung những "tin xấu" cho đối thủ Hillary Clinton, tổng thống đã đưa ra một thông tin đánh lạc hướng, báo cáo cho biết: "Trước khi các email được công khai, Tổng thống đã chỉnh sửa một thông cáo báo chí cho Trump Jr bằng cách xóa một dòng thừa nhận rằng cuộc họp với 'một cá nhân [Trump Jr] được cho biết có thể có thông tin hữu ích cho chiến dịch' và thay vào đó chỉ nói rằng cuộc họp là về việc nhận con nuôi của Nga." Ông Trump cũng bảo cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowski yêu cầu cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions tuyên bố công khai rằng cuộc điều tra "rất không công bằng" và ông Trump đã không làm gì sai, báo cáo cho biết. Sau khi Jeff Sessions tuyên bố rút khỏi cuộc điều tra Nga, để lại một ông Trump tức giận rằng mình đang mất quyền kiểm soát cuộc điều tra, tổng thống đã ép cựu Bộ trưởng Tư pháp rằng nếu ông nghĩ lại quyết định rút khỏi cuộc điều tra đó thì ông sẽ là "anh hùng". Từ chối 'thi hành mệnh lệnh' Báo cáo của Mueller cho thấy tiềm năng cản trở công lý của tổng thống chỉ đã thất bại vì các thành viên trong chính quyền ông từ chối "thi hành mệnh lệnh", bao gồm cựu Giám đốc FBI James Comey, cựu cố vấn Nhà Trắng Don McGahn và cựu quản lý chiến dịch tranh cử Corey Lewandowksi. Trong một đoạn văn không hay ho gì cho Trump, báo cáo viết: "Những nỗ lực của Tổng thống nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc điều tra hầu như không thành công, nhưng điều đó phần lớn là vì những người vây quanh Tổng thống đã từ chối thi hành mệnh lệnh hoặc chiều theo yêu cầu của ông. Comey đã không kết thúc cuộc điều tra cuối cùng dẫn đến việc Flynn bị truy tố và bị kết án tội nói dối với FBI. McGahn đã không nói với Bộ trưởng Tư pháp Sessions rằng Công tố viên Đặc biệt phải bị đuổi, nhưng thay vào đó, chuẩn bị từ chức nếu Tổng thống ra lệnh đó. Lewandowski và Dearborn không gửi thông điệp của Tổng thống cho Sessions rằng nên giới hạn cuộc điều tra Nga cho những cuộc bầu cử trong tương lai. Và McGahn từ chối rút lại những thông tin xoay quanh chỉ đạo loại bỏ Công tố viên Mueller của Tổng thống mặc cho Tổng thống liên tục yêu cầu ông làm như vậy. Tương tự như thế, chứng cớ chúng tôi thu thập được không hỗ trợ việc cáo buộc các trợ lý và cộng sự của Tổng thống có khả năng cản trở công lý ngoài những hồ sơ đã nộp. " 'Trả lời bằng văn bản không đầy đủ' Những người theo dõi sát sao câu chuyện Mueller có thể nhớ lại rằng vào tháng 1/2018 tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng ông "mong chờ" được ngồi xuống trả lời phỏng vấn với ông Mueller, rằng ông sẽ "thích làm điều đó càng sớm càng tốt", và khoe rằng ông ta sẽ trả lời câu hỏi và thề không nói dối như trước toà án. Nhưng báo cáo Mueller lại ghi chú, "sau hơn một năm thảo luận, Tổng thống đã từ chối phỏng vấn". Ông đồng ý gửi câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi của công tố viên đặc biệt cho các vấn đề liên quan đến Nga, nhưng từ chối "cung cấp câu trả lời bằng văn bản cho các câu hỏi về chủ đề cản trở công lý hoặc câu hỏi về các sự kiện trong quá trình chuyển giao quyền lực", báo cáo lưu ý. Báo cáo của Mueller viết: "Nhận thấy rằng Tổng thống sẽ không tự nguyện trả lời phỏng vấn, chúng tôi đã xem xét liệu có nên gửi trát hầu tòa cho lời khai của ông hay không. Chúng tôi thấy các câu trả lời bằng văn bản của ông không thỏa đáng." Nhưng nhóm Mueller cho biết cuối cùng họ quyết định không triệu tập ông Trump vì việc kiện tụng sẽ gây ra sự chậm trễ đáng kể ở giai đoạn cuối của cuộc điều tra. Tại sao Sessions, Trump Jr và Kushner không bị truy tố Đội ngũ Mueller đã không truy tố Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions vì tội khai man trước Quốc hội khi ông ta làm chứng sai rằng ông ta không liên lạc với người Nga trong chiến dịch tranh cử, vì những câu hỏi dùng từ không chính xác, theo báo cáo. "Bằng chứng không đủ để chứng minh rằng Sessions có thể đưa ra câu trả lời sai cho các câu hỏi liên quan đến Nga theo cách diễn đạt và bối cảnh của những câu hỏi đó", báo cáo viết. Nó cũng làm rõ Donald Trump Jr, Jared Kushner và các nhân viên chiến dịch tranh cử khác đã đi sát ranh giới phạm luật trong cuộc họp tháng 6/2016 tại Trump Tower với một luật sư người Nga. Nhóm Mueller nói rằng họ đã không truy tố con trai cả và con rể của tổng thống vì vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử vì họ không thể chứng minh rằng những người này đã "cố tình" vi phạm luật.

[ 108, 287, 285, 161, 377, 5627, 341, 5066, 257, 113, 2067, 3403, 783, 188, 341, 677, 1147, 8881, 509, 125, 341, 661, 1036, 1663, 104, 468, 138, 204, 513, 368, 147, 2434, 104, 968, 659, 117, 135, 3437, 115, 628, 238, 120, 218, 118, 484, 1202, 269, 190, 531, 148, 178, 161, 110, 107, 144, 206, 2931, 1503, 179, 486, 127, 394, 172, 1123, 1046, 15169, 9277, 320, 114, 203, 160, 297, 497, 234, 283, 607, 544, 127, 115, 1439, 319, 135, 2056, 170, 335, 153, 110, 299, 410, 118, 484, 473, 3616, 619, 113, 129, 110, 107, 463, 2777, 14606, 515, 12760, 207, 130, 531, 385, 766, 472, 209, 109, 331, 437, 410, 4329, 283, 651, 185, 114, 217, 288, 188, 341, 127, 114, 154, 215, 158, 206, 193, 211, 130, 270, 437, 144, 850, 338, 104, 162, 213, 195, 119, 118, 3033, 208, 484, 2762, 210, 8865, 119, 468, 257, 377, 20409, 178, 301, 202, 104, 484, 110, 139, 106, 5066, 257, 377, 17048, 393, 497, 234, 104, 141, 299, 822, 598, 257, 1110, 341, 787, 1072, 798, 136, 125, 1510, 236, 1203, 104, 2269, 408, 234, 119, 120, 691, 148, 3163, 7832, 546, 148, 191, 118, 484, 217, 116, 135, 712, 182, 634, 575, 115, 117, 1397, 517, 130, 179, 486, 118, 496, 253, 12098, 112, 520, 188, 341, 104, 5066, 103, 129, 924, 949, 395, 1005, 246, 6816, 14450, 123, 119, 118, 484, 125, 204, 179, 486, 104, 5066, 103, 118, 484, 115, 795, 189, 13559, 1467, 8709, 747, 126, 610, 2098, 6970, 11203, 320, 393, 497, 234, 104, 141, 299, 822, 8076, 208, 484, 9183, 426, 196, 476, 3163, 437, 187, 837, 208, 123, 2223, 4191, 111, 123, 119, 141, 323, 365, 133, 116, 113, 120, 135, 712, 182, 557, 385, 126, 179, 2786, 179, 150, 107, 404, 106, 517, 393, 497, 234, 104, 365, 703, 128, 299, 5422, 1447, 134, 930, 677, 158, 147, 105, 141, 134, 110, 140, 218, 1378, 834, 106, 179, 2098, 1273, 202, 434, 488, 124, 114, 4387, 7393, 431, 17726, 139, 124, 184, 257, 1110, 341, 104, 5066, 114, 203, 138, 253, 17922, 103, 497, 234, 115, 343, 114, 601, 255, 571, 2032, 1477, 27066, 148, 6015, 2004, 105, 124, 1047, 114, 118, 139, 534, 306, 135, 712, 182, 634, 4276, 298, 204, 343, 259, 3008, 118, 27066, 123, 160, 497, 234, 115, 165, 321, 516, 2541, 795, 26143, 176, 114, 10744, 1775, 14503, 2007, 949, 395, 1005, 246, 10744, 26827, 6219, 123, 119, 10744, 160, 5066, 107, 2013, 431, 1836, 105, 110, 136, 106, 487, 712, 182, 2601, 575, 646, 105, 3930, 431, 17726, 139, 124, 184, 8315, 207, 9967, 176, 153, 114, 141, 129, 365, 140, 1979, 179, 3276, 27066, 115, 215, 4260, 267, 171, 144, 1036, 1663, 126, 155, 1510, 118, 1011, 1050, 134, 306, 156, 346, 171, 268, 165, 138, 120, 218, 118, 382, 1040, 134, 488, 124, 106, 116, 189, 4239, 1506, 338, 1370, 259, 1819, 207, 855, 128, 197, 3820, 112, 1339, 253, 17661, 187, 129, 425, 206, 958, 1154, 120, 1163, 265, 104, 118, 484, 130, 534, 306, 5066, 103, 116, 113, 109, 330, 441, 104, 497, 234, 115, 316, 956, 119, 118, 27066, 103, 436, 352, 118, 135, 550, 736, 306, 206, 193, 837, 311, 27066, 103, 206, 235, 330, 441, 104, 1081, 115, 148, 9925, 724, 206, 210, 1110, 341, 114, 203, 107, 116, 166, 316, 300, 415, 109, 164, 182, 113, 491, 104, 118, 484, 105, 1812, 105, 188, 341, 127, 212, 199, 242, 414, 250, 368, 104, 118, 484, 19660, 357, 134, 107, 418, 125, 447, 513, 368, 148, 120, 206, 193, 133, 403, 2847, 105, 117, 958, 1154, 206, 235, 109, 1174, 643, 104, 468, 340, 2328, 320, 484, 127, 189, 9369, 199, 144, 146, 315, 207, 195, 119, 109, 2558, 133, 14804, 180, 13745, 135, 399, 105, 19750, 2554, 1167, 799, 107, 136, 383, 124, 207, 114, 475, 368, 182, 3453, 7454, 348, 651, 185, 343, 150, 106, 1639, 436, 142, 105, 616, 247, 1707, 340, 311, 491, 5066, 123, 450, 160, 335, 110, 1703, 164, 1065, 1563, 240, 2502, 2019, 882, 316, 300, 119, 468, 374, 770, 109, 316, 300, 236, 4932, 220, 411, 1174, 643, 114, 242, 4399, 366, 1375, 475, 368, 182, 484, 105, 1775, 5240, 234, 468, 2850, 1649, 1564, 683, 1746, 527, 821, 270, 103, 1375, 109, 146, 229, 242, 414, 250, 368, 105, 273, 681, 104, 122, 256, 468, 683, 13177, 105, 109, 220, 411, 122, 333, 422, 655, 1155, 1511, 300, 468, 12005, 112, 189, 1683, 129, 204, 179, 486, 628, 190, 107, 158, 882, 316, 300, 415, 109, 499, 157, 107, 882, 146, 300, 119, 122, 256, 468, 105, 109, 499, 157, 316, 146, 155, 242, 414, 250, 368, 2706, 110, 107, 620, 109, 281, 463, 130, 341, 661, 240, 2502, 189, 4239, 179, 486, 110, 628, 190, 117, 160, 109, 164, 182, 104, 242, 414, 250, 368, 104, 484, 115, 1065, 1563, 451, 1614, 279, 119, 122, 256, 468, 113, 109, 381, 192, 1036, 1663, 513, 368, 294, 5066, 18793, 108, 409, 189, 6291, 12498, 332, 892, 108, 5692, 2086, 1864, 6492, 646, 3067, 569, 5900, 18781, 484, 724, 494, 2397, 358, 1439, 319, 135, 241, 421, 445, 188, 341, 104, 5066, 110, 1329, 106, 377, 4209, 272, 2397, 257, 128, 118, 484, 115, 480, 399, 496, 253, 1735, 1110, 341, 608, 264, 299, 4199, 2341, 855, 128, 109, 271, 279, 145, 195, 706, 316, 146, 115, 1439, 319, 135, 241, 130, 1800, 2319, 638, 8896, 281, 463, 174, 141, 498, 1092, 117, 110, 114, 203, 408, 234, 107, 316, 146, 155, 116, 638, 108, 1673, 2072, 1768, 316, 146, 155, 144, 1036, 1663, 513, 368, 104, 468, 294, 311, 188, 341, 127, 848, 987, 450, 921, 161, 1731, 174, 141, 222, 193, 1985, 187, 129, 179, 486, 888, 2975, 103, 408, 234, 110, 107, 209, 554, 1439, 319, 135, 241, 1577, 174, 141, 115, 480, 399, 128, 1356, 421, 572, 1105, 159, 109, 144, 156, 105, 109, 464, 862, 246, 241, 199, 209, 103, 174, 141, 110, 136, 251, 124, 689, 302, 837, 303, 281, 463, 174, 141, 498, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1503, 179, 486, 104, 135, 712, 182, 634, 575, 2984, 5066, 115, 2091, 237, 116, 954, 250, 2611, 1371, 125, 209, 554, 104, 408, 234, 1477, 2706, 659, 549, 1274, 659, 393, 5160, 1 ]

121017_nguyen_tan_dung_impact

https://www.bbc.com/vietnamese/business/2012/10/121017_nguyen_tan_dung_impact

Thủ tướng và cái giá của sự 'ngạo mạn'?

Việt Nam của năm 2012 là đất nước chìm trong khối nợ xấu khổng lồ, bắt nguồn từ hệ thống ngân hàng, khối quốc doanh yếu kém, những doanh nghiệp tư nhân thoi thóp vì thiếu vốn và sự thao túng nền kinh tế của các nhóm lợi ích.

Trong bối cảnh đó, những năm qua nhiều ý kiến chỉ trích đã hướng về phía thủ tướng đương nhiệm, ông Nguyễn Tấn Dũng vì quản lý lỏng lẻo và chủ nghĩa bè phái, với cao trào là Hội nghị Trung ương 6 vừa bế mạc ngày 15/10. Bài viết nhìn lại về một vài dấu ấn của ông lên nền kinh tế Việt Nam từ lúc nhậm chức hồi năm 2006. “Thủ tướng hiện đại” Từ góc nhìn của giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Úc, ông Dũng là “Thủ tướng hiện đại đầu tiên của Việt Nam”. Là người mà Thayer gọi là “kinh tế gia theo chủ nghĩa dân tộc”, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dẫn đầu trong việc giám sát tăng trưởng kinh tế Việt Nam kể từ năm 2006 và là người lãnh đạo cao cấp trong việc lèo lái và thỏa thuận với các chính khách và nhà đầu tư nước ngoài. Ngay từ lúc nhậm chức, ưu tiên hàng đầu của ông là hỗ trợ xuất khẩu tài nguyên năng lượng, nông nghiệp, lâm nghiệp, các sản phẩm hải sản và may mặc; ngoài ra còn có phát triển những nguồn tài nguyên năng lượng đa dạng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ví dụ như thủy năng và năng lượng hạt nhân. Ngoài ra, việc đầu tư vào những công trình như nhà máy lọc dầu Dung Quất của chính phủ cho thấy xu hướng muốn tách dần ra khỏi việc xuất khẩu tài nguyên dạng thô bằng cách trang bị cho kinh tế nội địa khả năng chế biến trước khi xuất khẩu nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trên chuỗi giá trị toàn cầu. Nhận xét về những thành tựu nổi bật trong nhiệm kỳ của thủ tướng, giáo sư Carl Thayer nói: "Khi Việt Nam phải gánh chịu khủng hoảng hồi năm 2008, thủ tướng đã đề xuất và thực hiện gói kích cầu để tạo một lá chắn khá tốt cho Việt Nam." Một ý kiến khác từ chuyên gia Châu Á của hãng phân tích ONDD, ông Raphael Cecchi thì cho rằng "Nghị quyết số 11 của chính phủ vào năm ngoái đã giúp ổn định kinh tế vĩ mô đáng kể, kiềm chế thành công lạm phát". 'Ngạo mạn' Hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi lạm phát và kinh tế yếu kém trong vài năm qua. Là "một thủ tướng nhiều quyền lực nhất trong lịch sử Việt Nam và là người theo đuổi chính sách tăng trưởng nóng", tuy nhiên, “điểm yếu lớn nhất của ông Dũng là sự ngạo mạn và thiếu khả năng lắng nghe những ý kiến quan trọng,” giáo sư Carl Thayer bình luận. Để giúp tiến hành cải cách kinh tế, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã thành lập Tổ chuyên gia tư vấn về cải cách kinh tế và hành chính. Đến khi thủ tướng Phan Văn Khải kế nhiệm, ông đưa tổ chuyên gia này lên thành Ban nghiên cứu về kinh tế đối ngoại của Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng ngay khi nhậm chức, ông Dũng đã giải thể ban nghiên cứu này qua Quyết định số 1008/QĐ-TTg (ban hành ngày 28/7/2006). “Ông Dũng đã loại bỏ đội ngũ cố vấn của thế hệ đi trước và thay vào đó bằng một mạng lưới bè phái của riêng mình” – Giáo sư Carl Thayer nhận xét. Sự ngạo mạn này còn được cho là thể hiện qua cách ông đề bạt nhân sự. “Chỉ cần nhìn cách thủ tướng đề bạt người nhà và những người thân cận vào các vị trí quan trọng trong bộ máy Nhà nước và các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước cũng đủ thấy ông tự tin thế nào vào sức mạnh vây cánh của mình.” Một người có quan hệ cấp cao trong bộ máy Đảng Cộng sản bình luận với BBC. “Thực ra ngay từ lúc đầu của Hội nghị Trung ương, những người trong cuộc đều biết rằng cả ông và những người thân tín của ông trong Đảng sẽ không mất chức. Tin đồn rằng thủ tướng bị cách chức chứng tỏ dư luận vẫn còn quá ngây thơ”, người muốn ẩn danh này nói thêm. Thói quen bỏ ngoài tai những lời khuyên can đã trở thành một điều được nói đến thường xuyên của chính phủ thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong đó có những lời khuyên can về sự bành trướng của mô hình Tập đoàn Nhà nước, những đầu tư công thiếu hiệu quả, làm thâm hụt vốn, ảnh hưởng môi trường cũng như sự bùng nổ của tăng trưởng tín dụng từ những kinh tế gia, nhà khoa học trong và ngoài nước cũng như các lãnh đạo và cựu lãnh đạo quốc gia mà tiêu biểu có tướng Võ Nguyên Giáp, cựu phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình. Tín đồ của tăng trưởng nóng Ông Dũng có tham vọng biến Vinashin thành tập đoàn mạnh cấp khu vực. Theo Raphael Cecchi, "sai lầm lớn nhất của Thủ tướng Dũng là đã theo đuổi tăng trưởng bằng mọi giá, lấy trọng tâm là khối quốc doanh trong lúc nền kinh tế đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất khu vực trong suốt một thập niên qua." Không ít các ý kiến cho rằng với tham vọng tăng trưởng thần kỳ, việc ông Dũng xây dựng các tập đoàn Nhà nước lấy ý tưởng từ mô hình Chaebol của Nam Hàn để trang bị cho nền kinh tế những 'cú đấm thép' là không có gì đáng ngạc nhiên. Tương tự với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước của thủ tướng được ưu đãi những khối tín dụng khổng lồ, được đảm bảo từ phía chính phủ. Nếu tăng trưởng tín dụng trong những năm 90 chỉ có 20% thì đến năm 2010, mức này lên đến 136%. Tín dụng chủ yếu được bơm vào các doanh nghiệp Nhà nước và các thế lực đầu cơ chứng khoán, bất động sản. Tuy nhiên khác với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước Việt Nam không được hình thành qua quá trình tích tụ vốn, không đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế và không những không thay thế được nhập khẩu mà còn đẩy cán cân thương mại sang nhập siêu khi nhập khẩu quá nhiều vật liệu. Không những thế, quyết định cho phép các doanh nghiệp nhà nước đầu tư đa ngành trong phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2006 – 2010 kèm theo sự quản lý yếu kém của thủ tướng đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này lạm dụng nguồn cung cấp tín dụng dồi dào để phát triển đa ngành, lũng đoạn nền kinh tế nội địa với các công ty con làm ăn thua lỗ, khiến 70% nợ xấu trong tổng 200 nghìn tỷ nợ xấu tại các ngân hàng thuộc về khối quốc doanh. Thu hút vốn đầu tư và vay vốn lãi suất thấp từ Trung Quốc để khắc phục thâm hụt mậu dịch là một phần khác trong chiến lược tăng trưởng của thủ tướng; tuy nhiên điều này không những gây phản ứng mạnh mẽ từ dư luận trong bối cảnh tranh chấp lãnh hải trên biển Đông giữa hai nước mà còn khiến Việt Nam ngày càng phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Một ví dụ như trong 4 tháng đầu năm 2011, nhập siêu Việt Nam là gần 4,9 tỷ đôla, trong đó riêng nhập siêu từ Trung Quốc chiếm gần 4 tỷ đôla. Nhập siêu với Trung Quốc dưới thời thủ tướng Dũng cao hơn hẳn những người tiền nhiệm; riêng trong năm 2010 là ở mức 12,7 tỷ đôla , cao gấp 5 lần mức 2,67 tỷ đôla năm 2005 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải. Sự nhập siêu này được Trung tâm nghiên cứu kinh tế và Chính sách VEPR, đại học quốc gia Hà Nội lý giải là dưới thời thủ tướng Dũng, có đến 90% các dự án lớn, chủ yếu là công nghiệp thượng nguồn của các tập đoàn kinh tế Việt Nam trụ cột với giá trị trúng thầu từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đôla có nhà thầu là Trung Quốc. Điều đáng chú ý ở đây, là các nhà thầu này thường chỉ sử dụng lao động và thiết bị đem từ Trung Quốc sang, dẫn đến việc Việt Nam không được hưởng chút lợi ích nào về lao động việc làm trong các thương vụ với Trung Quốc. Trong khi đó, đầu tư nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc chỉ chiếm 1,5% tổng FDI của Việt Nam. Để bù đắp cho sai lầm trong chính sách mậu dịch với Trung Quốc, chính phủ thủ tướng Dũng đã phải tìm kiếm những khoản FDI khác từ nước này để cân bằng cán cân thương mại, bất chấp những quan ngại về sự phá hoại môi trường và an ninh quốc phòng. Tăng trưởng tín dụng của Việt Nam so với khu vực qua các năm Dự án Bauxite Tây Nguyên mà tác giả David Pilling trong bài viết đăng ngày 6/5/2009 trên Financial Times gọi là sự 'triều cống' của Việt Nam để đổi lại khoản đầu tư 15 tỷ đôla nhằm giải quyết 11 tỷ đôla nhập siêu năm đó là một trong những dự án như vậy. Để đảm bảo tăng trưởng, chính phủ Nguyễn Tấn Dũng còn phải chỉ đạo thu hồi đất nông nghiệp cho các dự án biệt thự, sân golf, công nghiệp. Nhiều vụ trong số này đã trở thành cưỡng chế bạo lực, dẫn đến những vụ như Văn Giang hồi tháng Tư năm nay. Điều này khá giống với tình hình tại Trung Quốc trong bản báo cáo mới nhất của Ân xá Quốc tế. Chỉ tính trong 5 năm từ 2006-2010, cả Việt Nam đã mất khoảng 200 nghìn ha đất cho các dự án công nghiệp, sân golf, biệt thự, dẫn đến gần 2,5 triệu lao động mất việc và người nông dân có 3-4 tháng nông nhàn mỗi năm, theo số liệu của Bộ Lao động Thương binh Xã hội. Lạm phát "quán quân" khu vực Bất ổn vĩ mô đã kéo theo biến động trong khu vực ngân hàng Việt Nam Không có nước nào trong khu vực hoặc thậm chí có điều kiện tương tự mà lạm phát liên tục cao hơn tăng trưởng như Việt Nam những năm qua Hồi tháng 10/2007, trả lời báo chí trong nước, ông Nguyễn Sinh Hùng (lúc đó là phó thủ tướng) tự tin khẳng định “chỉ tiêu tăng trưởng 9% trong năm 2008 là khiêm tốn”. Thậm chí ông cho rằng trong điều kiện thuận lợi, khả năng tăng trưởng lên đến hai con số là hoàn toàn có thể. Có lẽ lúc đó ông Hùng đã không lường trước rằng, thứ duy nhất tăng lên hai con số năm 2008 là ... lạm phát. Lạm phát năm 2007-2008 bùng nổ vì nhiều lý do, trong đó có sự tăng mạnh của mức lương tối thiểu, gia tăng giá cả của hàng hóa quốc tế và việc luồng đầu tư nước ngoài đổ vào ồ ạt sau khi Việt Nam gia nhập WTO cuối năm 2006 mà không có chính sách kiểm soát; kèm theo chính sách tiền tệ lỏng lẻo, thiếu linh hoạt cũng như tỷ giá cứng nhắc. Ngân hàng Nhà nước lúc đó phải bơm tiền đồng vào nền kinh tế để giảm nhẹ áp lực tăng tỷ giá, làm trầm trọng hơn tình trạng lạm phát, đưa lạm phát tháng Tám năm 2008 lên mức 28,2%, cao nhất kể từ năm 1993, theo số liệu từ Tổng cục thống kê. Không những thế, những chi tiêu công quá mức (chiếm khoảng 20% GDP, theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương) thiếu hiệu quả, không tạo ra sản phẩm tương ứng, không tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế cũng như các khoản vay theo quan hệ và sự độc quyền giá xăng, điện khiến lạm phát như quả bom chỉ chực bùng nổ và thực tế đã tiếp tục leo lên 23,2%, mức cao nhất Châu Á trong tháng Tám năm 2011. Cũng kể từ năm 2008, mặc dù triển vọng tăng trưởng vẫn bị hạ thường xuyên nhưng tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn liên tục trượt mốc chỉ tiêu, với tăng trưởng trượt dốc từ mức 8,2% năm 2006 xuống còn 5,2% trong năm 2012 theo báo cáo tháng Mười của Ngân hàng Thế giới. Đầu tư để kiếm lỗ? Thủ tướng Dũng trong những phút cuối diễn văn bế mạc Hội nghị Trung ương 6 của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng Một trong những dấu ấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lên kinh tế Việt Nam là việc hướng đầu tư công vào những dự án hoặc có rất ít, hoặc không có chút giá trị kinh tế nào trong khi cả người dân lẫn doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đều than vãn về hạn chế cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Chỉ số được sử dụng rộng rãi trong việc đo đạt hiểu quả đầu tư là Hệ số sử dụng vốn đầu tư (ICOR). Mục đích của hệ số này là tính ra phải mất bao nhiêu đồng vốn đầu tư mới tạo ra một đồng tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Chỉ số ICOR càng cao đồng nghĩa với vốn đầu tư được sử dụng kém hiệu quả. Nếu báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy ICOR dưới thời cố thủ tướng Võ Văn Kiệt giai đoạn 1991-1995 chỉ là 3,5 và tăng lên 3,9 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải thì dưới thời thủ tướng Dũng, hệ số ICOR tăng vọt lên 6,15 trong giai đoạn 2007-2008 và đến năm 2009 thì lên đến 8. Dù con số này đến năm 2010 đã giảm xuống mức 6,9 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Đáng chú ý hơn, ICOR của khu vực Nhà nước năm 2010 là 10,2 lần, cao gấp rưỡi hệ số chung trong khi đó, ICOR của khu vực ngoài Nhà nước năm 2010 là 3,9 lần, thấp hơn hệ số 4,9 lần của năm 2006, chứng tỏ sự vượt trội trong hiệu quả đầu tư. Ngoài ra báo cáo của sứ quán Anh hồi tháng Sáu cũng chỉ ra khoảng cách năng suất lao động của các doanh nghiệp Nhà nước so với cả khu vực doanh nghiệp nói chung tăng ngày càng lớn qua thời gian, từ 1:4 năm 2000 đến 1:8 năm 2008. Chỉ cần lấy ví dụ những công trình mà thủ tướng đích tay ký như cảng Vân Phong, với tổng mức đầu tư 3,6 tỷ đôla và lễ khởi công hoành tráng tốn kém hơn 4,144 nghìn tỷ đồng giờ chỉ còn lại "114 cọc thép và một xà lan toàn những máy móc rỉ" (theo AP); những câu chuyện như sự tiêu phí 4 tỷ đôla của Vinashin hay các dự án bỏ hoang của Vinaconex thì cũng dễ hiểu tại sao cây bút Geoffrey Cain lại phải thốt lên "Việt Nam của năm 2012 là nơi có chính phủ đưa ra quyết định xây dựng những công trình ở những vị trí kỳ cục" trong bài viết trên trang Foreign Policy hồi tháng Bảy. Sau những thành tựu Nỗ lực làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước của ông Nguyễn Phú Trọng được một số người đánh giá cao. Trong những năm gần đây, Việt Nam liên tục được “phong tặng” các danh hiệu nhất nhì bởi các tổ chức quốc tế. Về kinh tế, Việt Nam là nước thứ nhì ASEAN từ dưới đếm lên trong năng lực cạnh tranh toàn cầu, theo báo cáo tháng Chín của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF); tụt tổng cộng 16 bậc trong hai lần xếp hạng gần nhất của tổ chức này. Báo cáo hồi tháng Sáu năm nay của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cũng chỉ ra rõ những cái 'nhất' khác của kinh tế Việt Nam như lạm phát, tăng trưởng tín dụng, lãi suất và tỷ lệ nợ xấu cao nhất Châu Á những năm qua. Đó là chưa kể đến những danh hiệu phi kinh tế khác như "nước bảo vệ động vật hoang dã tồi nhất" của Quỹ bảo vệ thiên nhiên thế giới (WFF) hay vị trí 172/179 trong xếp hạng những nước thù địch tự do Internet của Tổ chứng phóng viên không biên giới (RSF). Những sai phạm nghiêm trọng trong điều hành của ông Dũng được cho là lý do khiến Trung ương Đảng phải họp kín sớm hơn dự đoán hồi đầu tháng Mười. Trả lời về kết quả Hội nghị Trung ương Sáu sau buổi bế mạc ngày 15/10, giáo sư Carl Thayer nói: "Trên thực tế, Thủ tướng Dũng đã được Trung ương trao cho một nghị trình để thực hiện. Và hội nghị trung ương lần tiếp theo, rất có thể sẽ mở ra vào tháng 12 hoặc đầu năm tới. Và từ nay tới đó, Thủ tướng Dũng phải làm tốt, căn cứ vào những gì ông ta đã hứa khi tự phê. Sẽ có nỗ lực phối hợp để xác định rõ và xử những ai bị cho là chịu trách nhiệm về Vinashin và Vinalines. Ban Kinh tế Trung ương sẽ họp để tư vấn cho Đảng qua các phân tích nhằm buộc ông Dũng phải có trách nhiệm về hành vi của mình. Bộ Chính trị cũng sẽ phải ra được một kế hoạch hành động mang tính phối hợp nhằm giải quyết các điều yếu kém đã nêu ra ở hội nghị trung ương lần này." Nhận định về người có khả năng kế nhiệm Thủ tướng Dũng, ông Thayer cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là ứng cử viên khá sáng giá, vì không những là người được ông Dũng chọn đầu tiên mà còn là phó thủ tướng duy nhất nằm trong Bộ chính trị. “Nhiều người cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người khá trung lập trong quan hệ trong Đảng cộng sản. Tuy nhiên thực tế là ông Phúc là người rất thân tín của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng,” nguồn tin giấu tên có quan hệ cấp cao trong Đảng nói. “Trong mắt ông Dũng, ông Phúc là người 'dễ bảo' và có đường lối ôn hòa.”

summarize: Trong bối cảnh đó, những năm qua nhiều ý kiến chỉ trích đã hướng về phía thủ tướng đương nhiệm, ông Nguyễn Tấn Dũng vì quản lý lỏng lẻo và chủ nghĩa bè phái, với cao trào là Hội nghị Trung ương 6 vừa bế mạc ngày 15/10. Bài viết nhìn lại về một vài dấu ấn của ông lên nền kinh tế Việt Nam từ lúc nhậm chức hồi năm 2006. “Thủ tướng hiện đại” Từ góc nhìn của giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Úc, ông Dũng là “Thủ tướng hiện đại đầu tiên của Việt Nam”. Là người mà Thayer gọi là “kinh tế gia theo chủ nghĩa dân tộc”, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dẫn đầu trong việc giám sát tăng trưởng kinh tế Việt Nam kể từ năm 2006 và là người lãnh đạo cao cấp trong việc lèo lái và thỏa thuận với các chính khách và nhà đầu tư nước ngoài. Ngay từ lúc nhậm chức, ưu tiên hàng đầu của ông là hỗ trợ xuất khẩu tài nguyên năng lượng, nông nghiệp, lâm nghiệp, các sản phẩm hải sản và may mặc; ngoài ra còn có phát triển những nguồn tài nguyên năng lượng đa dạng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ví dụ như thủy năng và năng lượng hạt nhân. Ngoài ra, việc đầu tư vào những công trình như nhà máy lọc dầu Dung Quất của chính phủ cho thấy xu hướng muốn tách dần ra khỏi việc xuất khẩu tài nguyên dạng thô bằng cách trang bị cho kinh tế nội địa khả năng chế biến trước khi xuất khẩu nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trên chuỗi giá trị toàn cầu. Nhận xét về những thành tựu nổi bật trong nhiệm kỳ của thủ tướng, giáo sư Carl Thayer nói: "Khi Việt Nam phải gánh chịu khủng hoảng hồi năm 2008, thủ tướng đã đề xuất và thực hiện gói kích cầu để tạo một lá chắn khá tốt cho Việt Nam." Một ý kiến khác từ chuyên gia Châu Á của hãng phân tích ONDD, ông Raphael Cecchi thì cho rằng "Nghị quyết số 11 của chính phủ vào năm ngoái đã giúp ổn định kinh tế vĩ mô đáng kể, kiềm chế thành công lạm phát". 'Ngạo mạn' Hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi lạm phát và kinh tế yếu kém trong vài năm qua. Là "một thủ tướng nhiều quyền lực nhất trong lịch sử Việt Nam và là người theo đuổi chính sách tăng trưởng nóng", tuy nhiên, “điểm yếu lớn nhất của ông Dũng là sự ngạo mạn và thiếu khả năng lắng nghe những ý kiến quan trọng,” giáo sư Carl Thayer bình luận. Để giúp tiến hành cải cách kinh tế, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã thành lập Tổ chuyên gia tư vấn về cải cách kinh tế và hành chính. Đến khi thủ tướng Phan Văn Khải kế nhiệm, ông đưa tổ chuyên gia này lên thành Ban nghiên cứu về kinh tế đối ngoại của Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng ngay khi nhậm chức, ông Dũng đã giải thể ban nghiên cứu này qua Quyết định số 1008/QĐ-TTg (ban hành ngày 28/7/2006). “Ông Dũng đã loại bỏ đội ngũ cố vấn của thế hệ đi trước và thay vào đó bằng một mạng lưới bè phái của riêng mình” – Giáo sư Carl Thayer nhận xét. Sự ngạo mạn này còn được cho là thể hiện qua cách ông đề bạt nhân sự. “Chỉ cần nhìn cách thủ tướng đề bạt người nhà và những người thân cận vào các vị trí quan trọng trong bộ máy Nhà nước và các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước cũng đủ thấy ông tự tin thế nào vào sức mạnh vây cánh của mình.” Một người có quan hệ cấp cao trong bộ máy Đảng Cộng sản bình luận với BBC. “Thực ra ngay từ lúc đầu của Hội nghị Trung ương, những người trong cuộc đều biết rằng cả ông và những người thân tín của ông trong Đảng sẽ không mất chức. Tin đồn rằng thủ tướng bị cách chức chứng tỏ dư luận vẫn còn quá ngây thơ”, người muốn ẩn danh này nói thêm. Thói quen bỏ ngoài tai những lời khuyên can đã trở thành một điều được nói đến thường xuyên của chính phủ thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong đó có những lời khuyên can về sự bành trướng của mô hình Tập đoàn Nhà nước, những đầu tư công thiếu hiệu quả, làm thâm hụt vốn, ảnh hưởng môi trường cũng như sự bùng nổ của tăng trưởng tín dụng từ những kinh tế gia, nhà khoa học trong và ngoài nước cũng như các lãnh đạo và cựu lãnh đạo quốc gia mà tiêu biểu có tướng Võ Nguyên Giáp, cựu phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình. Tín đồ của tăng trưởng nóng Ông Dũng có tham vọng biến Vinashin thành tập đoàn mạnh cấp khu vực. Theo Raphael Cecchi, "sai lầm lớn nhất của Thủ tướng Dũng là đã theo đuổi tăng trưởng bằng mọi giá, lấy trọng tâm là khối quốc doanh trong lúc nền kinh tế đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất khu vực trong suốt một thập niên qua." Không ít các ý kiến cho rằng với tham vọng tăng trưởng thần kỳ, việc ông Dũng xây dựng các tập đoàn Nhà nước lấy ý tưởng từ mô hình Chaebol của Nam Hàn để trang bị cho nền kinh tế những 'cú đấm thép' là không có gì đáng ngạc nhiên. Tương tự với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước của thủ tướng được ưu đãi những khối tín dụng khổng lồ, được đảm bảo từ phía chính phủ. Nếu tăng trưởng tín dụng trong những năm 90 chỉ có 20% thì đến năm 2010, mức này lên đến 136%. Tín dụng chủ yếu được bơm vào các doanh nghiệp Nhà nước và các thế lực đầu cơ chứng khoán, bất động sản. Tuy nhiên khác với Chaebol, các tập đoàn Nhà nước Việt Nam không được hình thành qua quá trình tích tụ vốn, không đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế và không những không thay thế được nhập khẩu mà còn đẩy cán cân thương mại sang nhập siêu khi nhập khẩu quá nhiều vật liệu. Không những thế, quyết định cho phép các doanh nghiệp nhà nước đầu tư đa ngành trong phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2006 – 2010 kèm theo sự quản lý yếu kém của thủ tướng đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này lạm dụng nguồn cung cấp tín dụng dồi dào để phát triển đa ngành, lũng đoạn nền kinh tế nội địa với các công ty con làm ăn thua lỗ, khiến 70% nợ xấu trong tổng 200 nghìn tỷ nợ xấu tại các ngân hàng thuộc về khối quốc doanh. Thu hút vốn đầu tư và vay vốn lãi suất thấp từ Trung Quốc để khắc phục thâm hụt mậu dịch là một phần khác trong chiến lược tăng trưởng của thủ tướng; tuy nhiên điều này không những gây phản ứng mạnh mẽ từ dư luận trong bối cảnh tranh chấp lãnh hải trên biển Đông giữa hai nước mà còn khiến Việt Nam ngày càng phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Một ví dụ như trong 4 tháng đầu năm 2011, nhập siêu Việt Nam là gần 4,9 tỷ đôla, trong đó riêng nhập siêu từ Trung Quốc chiếm gần 4 tỷ đôla. Nhập siêu với Trung Quốc dưới thời thủ tướng Dũng cao hơn hẳn những người tiền nhiệm; riêng trong năm 2010 là ở mức 12,7 tỷ đôla , cao gấp 5 lần mức 2,67 tỷ đôla năm 2005 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải. Sự nhập siêu này được Trung tâm nghiên cứu kinh tế và Chính sách VEPR, đại học quốc gia Hà Nội lý giải là dưới thời thủ tướng Dũng, có đến 90% các dự án lớn, chủ yếu là công nghiệp thượng nguồn của các tập đoàn kinh tế Việt Nam trụ cột với giá trị trúng thầu từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đôla có nhà thầu là Trung Quốc. Điều đáng chú ý ở đây, là các nhà thầu này thường chỉ sử dụng lao động và thiết bị đem từ Trung Quốc sang, dẫn đến việc Việt Nam không được hưởng chút lợi ích nào về lao động việc làm trong các thương vụ với Trung Quốc. Trong khi đó, đầu tư nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc chỉ chiếm 1,5% tổng FDI của Việt Nam. Để bù đắp cho sai lầm trong chính sách mậu dịch với Trung Quốc, chính phủ thủ tướng Dũng đã phải tìm kiếm những khoản FDI khác từ nước này để cân bằng cán cân thương mại, bất chấp những quan ngại về sự phá hoại môi trường và an ninh quốc phòng. Tăng trưởng tín dụng của Việt Nam so với khu vực qua các năm Dự án Bauxite Tây Nguyên mà tác giả David Pilling trong bài viết đăng ngày 6/5/2009 trên Financial Times gọi là sự 'triều cống' của Việt Nam để đổi lại khoản đầu tư 15 tỷ đôla nhằm giải quyết 11 tỷ đôla nhập siêu năm đó là một trong những dự án như vậy. Để đảm bảo tăng trưởng, chính phủ Nguyễn Tấn Dũng còn phải chỉ đạo thu hồi đất nông nghiệp cho các dự án biệt thự, sân golf, công nghiệp. Nhiều vụ trong số này đã trở thành cưỡng chế bạo lực, dẫn đến những vụ như Văn Giang hồi tháng Tư năm nay. Điều này khá giống với tình hình tại Trung Quốc trong bản báo cáo mới nhất của Ân xá Quốc tế. Chỉ tính trong 5 năm từ 2006-2010, cả Việt Nam đã mất khoảng 200 nghìn ha đất cho các dự án công nghiệp, sân golf, biệt thự, dẫn đến gần 2,5 triệu lao động mất việc và người nông dân có 3-4 tháng nông nhàn mỗi năm, theo số liệu của Bộ Lao động Thương binh Xã hội. Lạm phát "quán quân" khu vực Bất ổn vĩ mô đã kéo theo biến động trong khu vực ngân hàng Việt Nam Không có nước nào trong khu vực hoặc thậm chí có điều kiện tương tự mà lạm phát liên tục cao hơn tăng trưởng như Việt Nam những năm qua Hồi tháng 10/2007, trả lời báo chí trong nước, ông Nguyễn Sinh Hùng (lúc đó là phó thủ tướng) tự tin khẳng định “chỉ tiêu tăng trưởng 9% trong năm 2008 là khiêm tốn”. Thậm chí ông cho rằng trong điều kiện thuận lợi, khả năng tăng trưởng lên đến hai con số là hoàn toàn có thể. Có lẽ lúc đó ông Hùng đã không lường trước rằng, thứ duy nhất tăng lên hai con số năm 2008 là ... lạm phát. Lạm phát năm 2007-2008 bùng nổ vì nhiều lý do, trong đó có sự tăng mạnh của mức lương tối thiểu, gia tăng giá cả của hàng hóa quốc tế và việc luồng đầu tư nước ngoài đổ vào ồ ạt sau khi Việt Nam gia nhập WTO cuối năm 2006 mà không có chính sách kiểm soát; kèm theo chính sách tiền tệ lỏng lẻo, thiếu linh hoạt cũng như tỷ giá cứng nhắc. Ngân hàng Nhà nước lúc đó phải bơm tiền đồng vào nền kinh tế để giảm nhẹ áp lực tăng tỷ giá, làm trầm trọng hơn tình trạng lạm phát, đưa lạm phát tháng Tám năm 2008 lên mức 28,2%, cao nhất kể từ năm 1993, theo số liệu từ Tổng cục thống kê. Không những thế, những chi tiêu công quá mức (chiếm khoảng 20% GDP, theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương) thiếu hiệu quả, không tạo ra sản phẩm tương ứng, không tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho nền kinh tế cũng như các khoản vay theo quan hệ và sự độc quyền giá xăng, điện khiến lạm phát như quả bom chỉ chực bùng nổ và thực tế đã tiếp tục leo lên 23,2%, mức cao nhất Châu Á trong tháng Tám năm 2011. Cũng kể từ năm 2008, mặc dù triển vọng tăng trưởng vẫn bị hạ thường xuyên nhưng tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn liên tục trượt mốc chỉ tiêu, với tăng trưởng trượt dốc từ mức 8,2% năm 2006 xuống còn 5,2% trong năm 2012 theo báo cáo tháng Mười của Ngân hàng Thế giới. Đầu tư để kiếm lỗ? Thủ tướng Dũng trong những phút cuối diễn văn bế mạc Hội nghị Trung ương 6 của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng Một trong những dấu ấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lên kinh tế Việt Nam là việc hướng đầu tư công vào những dự án hoặc có rất ít, hoặc không có chút giá trị kinh tế nào trong khi cả người dân lẫn doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đều than vãn về hạn chế cơ sở hạ tầng của Việt Nam. Chỉ số được sử dụng rộng rãi trong việc đo đạt hiểu quả đầu tư là Hệ số sử dụng vốn đầu tư (ICOR). Mục đích của hệ số này là tính ra phải mất bao nhiêu đồng vốn đầu tư mới tạo ra một đồng tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Chỉ số ICOR càng cao đồng nghĩa với vốn đầu tư được sử dụng kém hiệu quả. Nếu báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy ICOR dưới thời cố thủ tướng Võ Văn Kiệt giai đoạn 1991-1995 chỉ là 3,5 và tăng lên 3,9 trong nhiệm kỳ của thủ tướng Phan Văn Khải thì dưới thời thủ tướng Dũng, hệ số ICOR tăng vọt lên 6,15 trong giai đoạn 2007-2008 và đến năm 2009 thì lên đến 8. Dù con số này đến năm 2010 đã giảm xuống mức 6,9 nhưng vẫn cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Đáng chú ý hơn, ICOR của khu vực Nhà nước năm 2010 là 10,2 lần, cao gấp rưỡi hệ số chung trong khi đó, ICOR của khu vực ngoài Nhà nước năm 2010 là 3,9 lần, thấp hơn hệ số 4,9 lần của năm 2006, chứng tỏ sự vượt trội trong hiệu quả đầu tư. Ngoài ra báo cáo của sứ quán Anh hồi tháng Sáu cũng chỉ ra khoảng cách năng suất lao động của các doanh nghiệp Nhà nước so với cả khu vực doanh nghiệp nói chung tăng ngày càng lớn qua thời gian, từ 1:4 năm 2000 đến 1:8 năm 2008. Chỉ cần lấy ví dụ những công trình mà thủ tướng đích tay ký như cảng Vân Phong, với tổng mức đầu tư 3,6 tỷ đôla và lễ khởi công hoành tráng tốn kém hơn 4,144 nghìn tỷ đồng giờ chỉ còn lại "114 cọc thép và một xà lan toàn những máy móc rỉ" (theo AP); những câu chuyện như sự tiêu phí 4 tỷ đôla của Vinashin hay các dự án bỏ hoang của Vinaconex thì cũng dễ hiểu tại sao cây bút Geoffrey Cain lại phải thốt lên "Việt Nam của năm 2012 là nơi có chính phủ đưa ra quyết định xây dựng những công trình ở những vị trí kỳ cục" trong bài viết trên trang Foreign Policy hồi tháng Bảy. Sau những thành tựu Nỗ lực làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước của ông Nguyễn Phú Trọng được một số người đánh giá cao. Trong những năm gần đây, Việt Nam liên tục được “phong tặng” các danh hiệu nhất nhì bởi các tổ chức quốc tế. Về kinh tế, Việt Nam là nước thứ nhì ASEAN từ dưới đếm lên trong năng lực cạnh tranh toàn cầu, theo báo cáo tháng Chín của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF); tụt tổng cộng 16 bậc trong hai lần xếp hạng gần nhất của tổ chức này. Báo cáo hồi tháng Sáu năm nay của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cũng chỉ ra rõ những cái 'nhất' khác của kinh tế Việt Nam như lạm phát, tăng trưởng tín dụng, lãi suất và tỷ lệ nợ xấu cao nhất Châu Á những năm qua. Đó là chưa kể đến những danh hiệu phi kinh tế khác như "nước bảo vệ động vật hoang dã tồi nhất" của Quỹ bảo vệ thiên nhiên thế giới (WFF) hay vị trí 172/179 trong xếp hạng những nước thù địch tự do Internet của Tổ chứng phóng viên không biên giới (RSF). Những sai phạm nghiêm trọng trong điều hành của ông Dũng được cho là lý do khiến Trung ương Đảng phải họp kín sớm hơn dự đoán hồi đầu tháng Mười. Trả lời về kết quả Hội nghị Trung ương Sáu sau buổi bế mạc ngày 15/10, giáo sư Carl Thayer nói: "Trên thực tế, Thủ tướng Dũng đã được Trung ương trao cho một nghị trình để thực hiện. Và hội nghị trung ương lần tiếp theo, rất có thể sẽ mở ra vào tháng 12 hoặc đầu năm tới. Và từ nay tới đó, Thủ tướng Dũng phải làm tốt, căn cứ vào những gì ông ta đã hứa khi tự phê. Sẽ có nỗ lực phối hợp để xác định rõ và xử những ai bị cho là chịu trách nhiệm về Vinashin và Vinalines. Ban Kinh tế Trung ương sẽ họp để tư vấn cho Đảng qua các phân tích nhằm buộc ông Dũng phải có trách nhiệm về hành vi của mình. Bộ Chính trị cũng sẽ phải ra được một kế hoạch hành động mang tính phối hợp nhằm giải quyết các điều yếu kém đã nêu ra ở hội nghị trung ương lần này." Nhận định về người có khả năng kế nhiệm Thủ tướng Dũng, ông Thayer cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là ứng cử viên khá sáng giá, vì không những là người được ông Dũng chọn đầu tiên mà còn là phó thủ tướng duy nhất nằm trong Bộ chính trị. “Nhiều người cho rằng phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người khá trung lập trong quan hệ trong Đảng cộng sản. Tuy nhiên thực tế là ông Phúc là người rất thân tín của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng,” nguồn tin giấu tên có quan hệ cấp cao trong Đảng nói. “Trong mắt ông Dũng, ông Phúc là người 'dễ bảo' và có đường lối ôn hòa.”

[ 108, 287, 285, 161, 298, 1303, 313, 397, 120, 147, 235, 158, 108, 232, 357, 163, 788, 115, 665, 125, 505, 331, 477, 1177, 3966, 118, 362, 1749, 1077, 171, 730, 241, 2551, 8707, 105, 185, 404, 1674, 6344, 119, 291, 1168, 106, 813, 411, 151, 929, 1413, 659, 2998, 2232, 191, 9936, 112, 1045, 508, 485, 153, 125, 116, 696, 988, 108, 1633, 104, 118, 227, 639, 236, 216, 131, 132, 148, 398, 3148, 229, 496, 147, 4861, 22316, 477, 199, 273, 561, 1069, 1869, 485, 104, 309, 441, 2880, 2935, 103, 2064, 760, 162, 438, 2717, 118, 1077, 106, 22316, 477, 199, 273, 178, 462, 104, 131, 8473, 1931, 111, 145, 2935, 343, 106, 401, 4864, 216, 165, 181, 185, 404, 137, 796, 1616, 331, 477, 362, 1749, 1077, 115, 458, 178, 113, 156, 850, 338, 321, 395, 236, 216, 131, 132, 546, 148, 147, 3524, 105, 106, 111, 261, 247, 291, 373, 113, 156, 8691, 1709, 105, 893, 899, 119, 109, 122, 547, 105, 152, 178, 276, 142, 1781, 1580, 148, 398, 3148, 2471, 1293, 462, 201, 178, 104, 118, 106, 1174, 643, 387, 910, 326, 503, 344, 423, 103, 939, 2409, 2242, 2409, 109, 262, 765, 767, 262, 105, 1436, 945, 708, 351, 124, 177, 107, 212, 435, 120, 774, 326, 503, 344, 423, 635, 1361, 130, 1174, 643, 321, 395, 236, 955, 1380, 1094, 128, 1613, 344, 105, 344, 423, 991, 1876, 1382, 1235, 156, 178, 276, 138, 120, 135, 277, 128, 152, 452, 2383, 1118, 3875, 10211, 104, 122, 256, 114, 203, 1461, 665, 278, 2089, 1429, 124, 574, 156, 387, 910, 326, 503, 1361, 2580, 281, 173, 509, 133, 114, 236, 216, 735, 439, 555, 344, 353, 625, 226, 129, 387, 910, 745, 1480, 291, 297, 512, 104, 131, 132, 159, 3141, 314, 245, 258, 2781, 4579, 231, 587, 125, 120, 164, 3385, 738, 2160, 113, 517, 393, 104, 331, 4073, 309, 441, 2880, 2935, 795, 2286, 131, 132, 139, 2570, 668, 757, 1186, 496, 147, 4128, 331, 477, 115, 220, 387, 105, 223, 199, 2418, 1058, 352, 130, 394, 116, 1176, 1037, 896, 514, 114, 131, 3718, 430, 108, 232, 357, 211, 148, 649, 165, 1151, 844, 104, 833, 613, 566, 3329, 11878, 12243, 118, 13427, 29454, 143, 114, 160, 17502, 302, 166, 1425, 104, 122, 256, 138, 147, 2042, 115, 422, 970, 190, 236, 216, 2014, 787, 549, 546, 103, 2861, 353, 164, 135, 1598, 212, 340, 16584, 6795, 3475, 257, 1521, 617, 111, 133, 349, 580, 626, 1598, 212, 105, 236, 216, 675, 1206, 113, 696, 147, 1451, 1931, 2504, 331, 477, 158, 168, 265, 202, 113, 478, 324, 131, 132, 105, 106, 111, 181, 1743, 122, 333, 321, 395, 1578, 646, 1169, 572, 401, 22390, 675, 301, 202, 104, 118, 1077, 106, 144, 6511, 3475, 105, 815, 555, 344, 1527, 701, 120, 108, 232, 357, 146, 308, 1234, 309, 441, 2880, 2935, 342, 2738, 1600, 422, 472, 209, 655, 173, 236, 955, 601, 596, 477, 1803, 551, 2922, 115, 164, 385, 1318, 649, 165, 276, 255, 125, 655, 173, 236, 216, 105, 209, 122, 112, 1967, 129, 331, 477, 1547, 551, 2771, 699, 3966, 118, 251, 420, 649, 165, 126, 227, 164, 806, 568, 402, 125, 236, 216, 195, 470, 104, 596, 477, 448, 2463, 773, 170, 531, 129, 3148, 2471, 118, 1077, 115, 272, 136, 504, 568, 402, 126, 235, 2506, 190, 166, 1460, 3401, 18949, 444, 6815, 209, 191, 12815, 7930, 831, 401, 2774, 1077, 115, 534, 306, 559, 2009, 601, 255, 104, 175, 300, 184, 226, 105, 346, 138, 150, 281, 116, 427, 2145, 1674, 1194, 104, 734, 267, 561, 1021, 754, 441, 2880, 2935, 238, 4624, 1153, 6511, 3475, 126, 177, 117, 114, 106, 136, 199, 235, 173, 118, 220, 6092, 157, 2502, 401, 3577, 260, 485, 173, 331, 477, 220, 6092, 111, 152, 105, 120, 111, 481, 1352, 138, 109, 297, 512, 146, 308, 113, 317, 452, 571, 142, 105, 109, 495, 6579, 497, 135, 457, 571, 142, 127, 620, 203, 118, 222, 193, 175, 224, 138, 543, 417, 2619, 1255, 104, 267, 1070, 430, 111, 107, 146, 300, 373, 291, 113, 317, 452, 348, 607, 262, 342, 410, 119, 2189, 401, 3827, 124, 531, 148, 398, 178, 104, 813, 411, 151, 3648, 120, 111, 113, 204, 413, 217, 160, 186, 118, 105, 120, 111, 481, 875, 104, 118, 113, 348, 134, 110, 552, 3065, 1740, 1884, 160, 331, 477, 133, 173, 229, 463, 776, 1136, 410, 244, 177, 310, 4702, 1657, 1616, 111, 278, 1768, 595, 126, 123, 1796, 1576, 12609, 1379, 306, 351, 1311, 120, 366, 2152, 1036, 115, 319, 164, 116, 179, 117, 123, 155, 369, 1209, 104, 122, 256, 331, 477, 362, 1749, 2889, 113, 150, 107, 120, 366, 2152, 1036, 125, 144, 3428, 3504, 104, 787, 240, 1391, 526, 571, 1013, 120, 178, 276, 135, 815, 614, 4072, 140, 2734, 3091, 682, 103, 349, 580, 936, 271, 127, 128, 144, 1725, 1215, 104, 321, 395, 875, 286, 148, 120, 236, 216, 1906, 152, 889, 214, 113, 105, 351, 142, 127, 128, 109, 261, 247, 105, 924, 261, 247, 198, 165, 145, 464, 284, 107, 477, 1803, 1533, 9727, 924, 1004, 185, 492, 142, 362, 1074, 5363, 3211, 905, 104, 321, 395, 1578, 208, 1077, 107, 268, 584, 625, 5438, 164, 495, 526, 417, 373, 322, 2531, 520, 13427, 29454, 103, 9671, 1472, 301, 202, 104, 596, 477, 1077, 106, 115, 181, 1743, 321, 395, 281, 389, 314, 103, 771, 308, 315, 106, 1437, 198, 553, 113, 398, 639, 236, 216, 115, 463, 357, 1606, 359, 321, 395, 875, 286, 291, 202, 322, 442, 113, 1232, 116, 1092, 778, 235, 294, 724, 500, 109, 108, 232, 357, 114, 160, 119, 268, 584, 321, 395, 860, 393, 103, 156, 118, 1077, 556, 636, 109, 495, 526, 571, 142, 771, 108, 232, 597, 148, 787, 240, 22855, 104, 132, 542, 130, 509, 133, 114, 639, 236, 216, 120, 21517, 5742, 16403, 106, 110, 107, 218, 549, 1628, 3275, 2797, 222, 119, 22855, 103, 109, 495, 526, 571, 142, 104, 331, 477, 117, 1293, 115, 176, 120, 1437, 875, 286, 1033, 515, 7986, 117, 879, 327, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 131, 132, 104, 147, 3118, 106, 282, 142, 2231, 113, 1437, 1530, 1099, 1033, 515, 7986, 290, 774, 148, 300, 234, 866, 201, 103, 1437, 198, 553, 675, 4198, 120, 553, 522, 276, 157, 10168, 22817, 171, 815, 682, 105, 144, 1772, 3156, 639, 236, 216, 104, 109, 491, 418, 6990, 1 ]

050421_nguyentrongtao

https://www.bbc.com/vietnamese/entertainment/story/2005/04/050421_nguyentrongtao

Nguyễn Trọng Tạo: 'Hội nên là tiếng nói bảo vệ nhà văn'

Trước thềm Đại hội đại biểu Hội nhà văn Việt nam lần thứ 7, đài BBC đã phỏng vấn nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo, Uỷ viên Hội đồng thơ Hội nhà văn Việt Nam.

Ông nói với đài BBC rằng "Tâm tư của các nhà văn là họ không ai muốn đại hội đại biểu cả mà tất cả mọi người đều mong muốn có đại hội toàn thể như năm 1989, đại hội đầu tiên của thời kỳ đổi mới." "Nhưng mà 3 đại hội liên tục này vẫn là đại hội đại biểu thôi làm các nhà văn buồn. Họ buồn ở chỗ là họ không được gặp nhau đầy đủ. Hai nữa là những nhà văn không dự đại hội ở trung ương thì họ cũng có thiệt thòi là họ không được nói trong những diễn đàn chính thức đó những tâm tư của mình. Là nhà văn thì họ cũng cần thiết có sự giao lưu giữa những nhà văn với nhau." "Nếu mà triệu tập đại hội toàn thể trong tổng số là 830 hội viên thì cũng chỉ khoảng 600 hội viên đi thôi, cũng nhiều người già yếu, nhiều người bận công tác, nhiều người cũng đi nhiều nên họ không đi. Mà đại hội đại biểu bây giờ cộng cả khách mời và đặc cách [những người bầu không trúng thì ban chấp hành cho đặc cách để đi làm đại biểu chính thức], như vậy cũng đã 550 người, quá nửa." "Anh em khi bỏ phiếu bầu nhau thì người ta nói đùa: Trên đời nghìn vạn điều cay đắng, cay đắng chi bằng gạch tên nhau, tức bỏ phiếu là phải gạch tên nhau. Mà nhà văn thì cũng chả ai đại diện cho ai được. Mỗi cá thể là một sách tạo và những chính kiến, những vấn đề tư tưởng nghệ thuật của họ. Theo tôi đại hội này, việc đầu tiên là đại hội toàn thể đã không thực hiện được." BBC:Vì sao có quyết định không tổ chức đại hội toàn thể mà chỉ làm đại hội đại biểu, thưa ông? Cái này chắc là do chỉ đạo của trên đối với tất cả các hội văn học nghệ thuật. Hy vọng các đại hội tới có thể là đại hội toàn thể thì sẽ phấn khởi hơn. BBC:Hiện tại có một số vấn đề nổi bật nào mà các nhà văn có thể muốn trao đổi? Nguyễn Trọng Tạo: Năm năm vừa qua, nói chung văn học VN phong phú, đa dạng, nhưng số tác phẩm thật hay thì hầu như vắng mặt. Chúng ta phải nghĩ tới những sự thẩm định, những sự tiếp xúc với các văn học mới như thế nào, tôi nghĩ rằng ở Việt Nam như thế là hơi trì trệ. Đặc biệt là có những cuốn sách được dư luận rất chú ý thì lại bị đối xử ghẻ lạnh hoặc cố tình im lặng trước những cuốn sách có dư luận. BBC:Ví dụ như là cuốn nào, thưa ông? Nguyễn Trọng Tạo: Ví dụ như là cuốn Chuyện kể năm 2000 của nhà văn Bùi Ngọc Tấn, cuốn đấy là một cuốn sách đã bị thu hồi. Mặc dù bị thu hồi nhưng ở ngoài lậu sách người ta vẫn in sách lậu và bán ra nhiều. Và nói chung thì ở những người đọc ở Việt Nam, những người có quan tâm đến văn học thì họ đều đọc quyển sách ấy. Hội nhà văn đáng lẽ ra phải bảo vệ những giá trị của văn chương, bảo vệ hội viên của mình nhưng trong những việc như thế thì Hội Nhà văn gần như là đứng ngoài cuộc. BBC:Vậy với những trường hợp như thế, theo ông Hội Nhà văn có thể làm gì được ? Nguyễn Trọng Tạo: Hội Nhà văn cần mở ra những thảo luận, ví dụ quyển sách đúng sai thế nào thì phải được đưa ra công luận. Có thể là phê phán hoặc có thể là khen ngợi hoặc là có thể vừa khen ngợi vừa phê phán. Tôi nghĩ giá trị của một quyển sách cũng có thể được công khai như thế thì mới gọi là tự do sáng tác và tự do công bố. Nếu không thì các vấn đề sẽ chỉ chẳng qua là nói miệng với nhau thôi, nói cho nó sang thế thôi. Nhiều lúc có người nói là hay là thà lập một cái kiểm duyệt như thời Pháp đi, rồi kiểm duyệt, cắt bỏ đoạn nào thì phải in rõ rằng đây là kiểm duyệt cắt. Còn ở Việt Nam bây giờ chỗ này cắt, chỗ kia cắt thì in ra người đọc không biết được. Tôi nghĩ Hội Nhà văn có thể nói một tiếng nói để bảo vệ nhà văn, nhưng mà thực chất là bảo vệ sự tự do sáng tác và tự do công bố của nhà văn. Tất nhiên là nước nào cũng có luật pháp và phải tính đến luật pháp. Cái gì mà sai thì có luật pháp và cái gì đúng cũng được luật pháp bảo vệ. BBC:Vậy thưa ông hiện nay người đọc trông chờ gì ở các tác giả? Nguyễn Trọng Tạo: Tôi thấy người đọc có một truyền thống là rất tin tưởng và kỳ vọng ở nhà văn. Thế thì họ cũng hy vọng làm sao mở ra những tiếng nói mới động chạm đến những vấn đề sự thật sâu sắc hơn, bản chất hơn, vì hiện nay xã hội Việt Nam là một xã hội đang phát triển trên một nền kinh tế thị trường mà VN chưa nhiều kinh nghiệm. Chính vì thế mà vừa có cái hay của nó mà vừa có cái dở, nhà văn có dám can đảm để phản ánh xã hội hay là để hướng xã hội tới một điều gì tốt đẹp hơn, xa xăm hơn. Đó là thiên chức của nhà văn. Hội Nhà văn thì có ít tiền của Trung ương của Đảng đầu tư cho, thế rồi cũng chia nhau mỗi người được ít tiền để đầu tư vào viết lách hoặc đầu tư in sách, nhưng tất cả những cái đấy chẳng qua là một sự giúp đỡ hạn hữu thôi. Ấy thế nhưng mà nhà văn ta vì hay cảm động mà kể ra cảm động thì cũng đúng thôi. Nhưng vấn đề lớn nhất là muốn thế nào anh cũng phải nói tiếng nói thật tiếng nói từ đáy lòng anh, tiếng nói can đảm nhất để phê phán xã hội cũng như ca ngợi những gì đẹp đẽ trong cuộc đời này. Tôi nghĩ đấy cũng là mong muốn của độc giả.

summarize: Ông nói với đài BBC rằng "Tâm tư của các nhà văn là họ không ai muốn đại hội đại biểu cả mà tất cả mọi người đều mong muốn có đại hội toàn thể như năm 1989, đại hội đầu tiên của thời kỳ đổi mới." "Nhưng mà 3 đại hội liên tục này vẫn là đại hội đại biểu thôi làm các nhà văn buồn. Họ buồn ở chỗ là họ không được gặp nhau đầy đủ. Hai nữa là những nhà văn không dự đại hội ở trung ương thì họ cũng có thiệt thòi là họ không được nói trong những diễn đàn chính thức đó những tâm tư của mình. Là nhà văn thì họ cũng cần thiết có sự giao lưu giữa những nhà văn với nhau." "Nếu mà triệu tập đại hội toàn thể trong tổng số là 830 hội viên thì cũng chỉ khoảng 600 hội viên đi thôi, cũng nhiều người già yếu, nhiều người bận công tác, nhiều người cũng đi nhiều nên họ không đi. Mà đại hội đại biểu bây giờ cộng cả khách mời và đặc cách [những người bầu không trúng thì ban chấp hành cho đặc cách để đi làm đại biểu chính thức], như vậy cũng đã 550 người, quá nửa." "Anh em khi bỏ phiếu bầu nhau thì người ta nói đùa: Trên đời nghìn vạn điều cay đắng, cay đắng chi bằng gạch tên nhau, tức bỏ phiếu là phải gạch tên nhau. Mà nhà văn thì cũng chả ai đại diện cho ai được. Mỗi cá thể là một sách tạo và những chính kiến, những vấn đề tư tưởng nghệ thuật của họ. Theo tôi đại hội này, việc đầu tiên là đại hội toàn thể đã không thực hiện được." BBC:Vì sao có quyết định không tổ chức đại hội toàn thể mà chỉ làm đại hội đại biểu, thưa ông? Cái này chắc là do chỉ đạo của trên đối với tất cả các hội văn học nghệ thuật. Hy vọng các đại hội tới có thể là đại hội toàn thể thì sẽ phấn khởi hơn. BBC:Hiện tại có một số vấn đề nổi bật nào mà các nhà văn có thể muốn trao đổi? Nguyễn Trọng Tạo: Năm năm vừa qua, nói chung văn học VN phong phú, đa dạng, nhưng số tác phẩm thật hay thì hầu như vắng mặt. Chúng ta phải nghĩ tới những sự thẩm định, những sự tiếp xúc với các văn học mới như thế nào, tôi nghĩ rằng ở Việt Nam như thế là hơi trì trệ. Đặc biệt là có những cuốn sách được dư luận rất chú ý thì lại bị đối xử ghẻ lạnh hoặc cố tình im lặng trước những cuốn sách có dư luận. BBC:Ví dụ như là cuốn nào, thưa ông? Nguyễn Trọng Tạo: Ví dụ như là cuốn Chuyện kể năm 2000 của nhà văn Bùi Ngọc Tấn, cuốn đấy là một cuốn sách đã bị thu hồi. Mặc dù bị thu hồi nhưng ở ngoài lậu sách người ta vẫn in sách lậu và bán ra nhiều. Và nói chung thì ở những người đọc ở Việt Nam, những người có quan tâm đến văn học thì họ đều đọc quyển sách ấy. Hội nhà văn đáng lẽ ra phải bảo vệ những giá trị của văn chương, bảo vệ hội viên của mình nhưng trong những việc như thế thì Hội Nhà văn gần như là đứng ngoài cuộc. BBC:Vậy với những trường hợp như thế, theo ông Hội Nhà văn có thể làm gì được ? Nguyễn Trọng Tạo: Hội Nhà văn cần mở ra những thảo luận, ví dụ quyển sách đúng sai thế nào thì phải được đưa ra công luận. Có thể là phê phán hoặc có thể là khen ngợi hoặc là có thể vừa khen ngợi vừa phê phán. Tôi nghĩ giá trị của một quyển sách cũng có thể được công khai như thế thì mới gọi là tự do sáng tác và tự do công bố. Nếu không thì các vấn đề sẽ chỉ chẳng qua là nói miệng với nhau thôi, nói cho nó sang thế thôi. Nhiều lúc có người nói là hay là thà lập một cái kiểm duyệt như thời Pháp đi, rồi kiểm duyệt, cắt bỏ đoạn nào thì phải in rõ rằng đây là kiểm duyệt cắt. Còn ở Việt Nam bây giờ chỗ này cắt, chỗ kia cắt thì in ra người đọc không biết được. Tôi nghĩ Hội Nhà văn có thể nói một tiếng nói để bảo vệ nhà văn, nhưng mà thực chất là bảo vệ sự tự do sáng tác và tự do công bố của nhà văn. Tất nhiên là nước nào cũng có luật pháp và phải tính đến luật pháp. Cái gì mà sai thì có luật pháp và cái gì đúng cũng được luật pháp bảo vệ. BBC:Vậy thưa ông hiện nay người đọc trông chờ gì ở các tác giả? Nguyễn Trọng Tạo: Tôi thấy người đọc có một truyền thống là rất tin tưởng và kỳ vọng ở nhà văn. Thế thì họ cũng hy vọng làm sao mở ra những tiếng nói mới động chạm đến những vấn đề sự thật sâu sắc hơn, bản chất hơn, vì hiện nay xã hội Việt Nam là một xã hội đang phát triển trên một nền kinh tế thị trường mà VN chưa nhiều kinh nghiệm. Chính vì thế mà vừa có cái hay của nó mà vừa có cái dở, nhà văn có dám can đảm để phản ánh xã hội hay là để hướng xã hội tới một điều gì tốt đẹp hơn, xa xăm hơn. Đó là thiên chức của nhà văn. Hội Nhà văn thì có ít tiền của Trung ương của Đảng đầu tư cho, thế rồi cũng chia nhau mỗi người được ít tiền để đầu tư vào viết lách hoặc đầu tư in sách, nhưng tất cả những cái đấy chẳng qua là một sự giúp đỡ hạn hữu thôi. Ấy thế nhưng mà nhà văn ta vì hay cảm động mà kể ra cảm động thì cũng đúng thôi. Nhưng vấn đề lớn nhất là muốn thế nào anh cũng phải nói tiếng nói thật tiếng nói từ đáy lòng anh, tiếng nói can đảm nhất để phê phán xã hội cũng như ca ngợi những gì đẹp đẽ trong cuộc đời này. Tôi nghĩ đấy cũng là mong muốn của độc giả.

[ 108, 287, 285, 161, 208, 123, 405, 1051, 378, 641, 19226, 276, 104, 109, 152, 355, 106, 154, 110, 375, 1190, 273, 567, 273, 1277, 186, 145, 2309, 186, 389, 280, 1821, 872, 1190, 107, 273, 567, 258, 671, 128, 147, 4099, 103, 273, 567, 811, 462, 104, 1111, 393, 1544, 1066, 294, 1960, 145, 1096, 273, 567, 316, 437, 126, 1125, 106, 273, 567, 273, 1277, 1508, 140, 109, 152, 355, 4844, 112, 719, 4844, 449, 3335, 106, 154, 110, 363, 1213, 527, 3360, 4116, 891, 2535, 106, 479, 152, 355, 110, 1416, 273, 567, 449, 396, 929, 143, 154, 127, 107, 1882, 5069, 106, 154, 110, 363, 123, 113, 479, 1446, 685, 122, 1522, 150, 479, 315, 276, 104, 900, 1931, 152, 355, 143, 154, 127, 1312, 2414, 107, 698, 384, 931, 1529, 479, 152, 355, 405, 527, 294, 4018, 3153, 145, 1179, 1079, 273, 567, 258, 671, 113, 1670, 721, 106, 1570, 4005, 567, 182, 143, 127, 163, 545, 3824, 567, 182, 184, 1839, 127, 713, 280, 1999, 2454, 103, 713, 280, 7211, 135, 274, 103, 713, 280, 127, 184, 713, 237, 154, 110, 1933, 2264, 273, 567, 273, 1277, 969, 1602, 1107, 186, 547, 4294, 105, 1597, 173, 1775, 9448, 280, 1850, 110, 2727, 143, 504, 2093, 209, 114, 1597, 173, 570, 184, 140, 273, 1277, 122, 1522, 6219, 128, 1627, 127, 115, 13295, 280, 103, 310, 4140, 294, 4725, 640, 129, 306, 2287, 1850, 527, 143, 280, 169, 123, 3613, 161, 1601, 231, 2842, 1428, 3408, 999, 2801, 20138, 103, 2801, 20138, 692, 1588, 3864, 465, 1481, 2197, 306, 2287, 106, 139, 3864, 465, 1315, 2264, 152, 355, 143, 127, 2726, 375, 273, 1359, 114, 375, 4539, 9209, 176, 499, 671, 106, 172, 333, 394, 105, 479, 122, 13473, 479, 1067, 846, 276, 2388, 2030, 1802, 104, 1078, 520, 141, 273, 567, 474, 358, 811, 462, 106, 273, 567, 258, 671, 115, 110, 1220, 493, 363, 294, 1231, 2778, 350, 107, 1250, 190, 110, 1453, 853, 273, 567, 258, 671, 145, 163, 140, 273, 567, 273, 1277, 103, 2466, 6504, 1814, 126, 2638, 106, 180, 163, 247, 104, 159, 923, 405, 2309, 186, 109, 567, 355, 214, 2030, 7544, 1642, 584, 109, 273, 567, 839, 107, 671, 106, 273, 567, 258, 671, 143, 134, 10991, 231, 3970, 827, 1231, 14781, 149, 107, 172, 721, 1067, 846, 2499, 4828, 224, 145, 109, 152, 355, 107, 671, 1190, 992, 1544, 347, 1201, 1152, 6161, 161, 832, 147, 2049, 1244, 123, 630, 355, 214, 312, 737, 9244, 635, 8593, 170, 721, 274, 2824, 1721, 194, 143, 4598, 128, 9519, 8654, 819, 169, 139, 372, 839, 479, 698, 4466, 2376, 479, 698, 1297, 990, 405, 109, 355, 214, 1066, 128, 868, 1577, 141, 372, 641, 449, 243, 132, 128, 868, 106, 1189, 996, 8129, 112, 4890, 376, 1502, 106, 107, 479, 3582, 333, 363, 1136, 967, 1228, 987, 108, 232, 143, 153, 133, 923, 2163, 15419, 2111, 1366, 2233, 205, 108, 176, 320, 5145, 965, 479, 3582, 333, 107, 1136, 5357, 1231, 7227, 1094, 128, 106, 3582, 1577, 2466, 6504, 1201, 1152, 6161, 161, 2187, 1094, 128, 106, 3582, 6316, 1899, 147, 2750, 104, 152, 355, 1823, 1442, 4155, 103, 3582, 7960, 106, 172, 3582, 333, 115, 133, 498, 1717, 112, 2708, 376, 428, 133, 498, 1717, 170, 449, 351, 5007, 333, 280, 169, 1125, 108, 176, 231, 333, 5007, 105, 622, 124, 7289, 619, 123, 630, 143, 449, 479, 280, 901, 449, 243, 578, 479, 280, 107, 146, 315, 792, 355, 214, 143, 154, 1821, 901, 8420, 333, 12800, 1678, 152, 355, 549, 642, 124, 139, 327, 1486, 479, 314, 245, 104, 355, 741, 103, 327, 1486, 567, 182, 104, 267, 170, 113, 479, 358, 128, 868, 143, 1678, 571, 355, 1584, 128, 106, 2321, 351, 460, 112, 1231, 17569, 405, 479, 1286, 1381, 128, 5082, 181, 118, 1678, 571, 355, 107, 671, 140, 218, 363, 108, 347, 1201, 1152, 6161, 161, 1678, 571, 355, 1312, 2051, 124, 479, 843, 7519, 1380, 1094, 8420, 333, 604, 714, 868, 224, 143, 139, 363, 251, 124, 135, 5357, 615, 671, 106, 997, 689, 1366, 107, 671, 106, 2354, 5804, 1366, 106, 107, 671, 2049, 2354, 5804, 2049, 997, 5229, 388, 372, 314, 245, 104, 172, 8420, 333, 127, 107, 671, 363, 135, 550, 128, 868, 143, 1066, 343, 106, 1180, 180, 611, 274, 105, 1180, 180, 135, 7673, 2767, 431, 110, 143, 109, 1067, 846, 134, 163, 2175, 2900, 235, 106, 123, 6125, 405, 527, 1839, 123, 114, 335, 586, 868, 1164, 3362, 431, 398, 107, 280, 123, 106, 194, 106, 5025, 925, 172, 292, 2090, 4226, 128, 1111, 711, 2251, 2491, 2090, 4226, 103, 3735, 306, 780, 224, 143, 139, 108, 176, 231, 450, 641, 248, 106, 2090, 4226, 3735, 112, 927, 449, 243, 132, 969, 1602, 3335, 126, 3735, 103, 3335, 1387, 3735, 143, 108, 176, 231, 124, 280, 901, 110, 1060, 4539, 388, 372, 1678, 571, 355, 107, 671, 123, 172, 1575, 123, 570, 327, 1486, 152, 355, 103, 170, 145, 1220, 2344, 106, 327, 1486, 698, 1180, 180, 611, 274, 105, 1180, 180, 135, 1493, 104, 152, 355, 112, 6634, 332, 445, 106, 507, 224, 127, 107, 1023, 246, 105, 139, 334, 792, 1023, 2290, 1814, 218, 145, 714, 143, 107, 1023, 246, 105, 292, 218, 604, 127, 363, 1023, 246, 327, 13813, 1231, 17569, 2466, 118, 493, 275, 280, 901, 1407, 3897, 218, 449, 109, 274, 590, 347, 1201, 1152, 6161, 161, 388, 1146, 280, 901, 107, 172, 1752, 1048, 106, 1228, 193, 2388, 105, 393, 584, 449, 152, 355, 112, 1888, 143, 154, 127, 861, 584, 140, 350, 2051, 124, 479, 1575, 123, 1066, 469, 2133, 792, 479, 1067, 846, 698, 1721, 993, 3423, 975, 288, 2344, 975, 171, 493, 275, 293, 567, 243, 132, 106, 172, 293, 567, 167, 212, 1782, 159, 172, 2565, 236, 998, 461, 1286, 145, 312, 289, 713, 236, 12805, 448, 171, 868, 145, 2049, 107, 292, 194, 104, 335, 145, 2049, 107, 292, 17310, 103, 152, 355, 107, 1140, 1036, 879, 570, 391, 1342, 293, 567, 194, 106, 570, 2415, 293, 567, 839, 172, 999, 218, 2289, 1142, 975, 797, 6037, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2548, 376, 10332, 320, 440, 567, 273, 1277, 1678, 152, 355, 243, 828, 1587, 1157, 5536, 1051, 378, 115, 1102, 1067, 152, 1657, 1201, 1152, 6161, 103, 3962, 182, 1678, 1002, 1657, 1678, 152, 355, 243, 629, 1 ]

041011_asemstatement

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/10/041011_asemstatement

Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị ASEM 5

Sau hai ngày họp, hội nghị thượng đỉnh Á - Âu (ASEM) lần thứ 5 đã kết thúc ở Hà Nội hôm 9-10.

Dưới đây là toàn văn tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 5: Các vị lãnh đạo hài lòng với những tiến triển đã đạt được của tiến trình ASEM trên cơ sở các nguyên tắc đã được nhất trí tại các Hội nghị Cấp cao lần trước và trong Khuôn khổ Hợp tác Á-Âu (AECF 2000). Các vị lãnh đạo cũng đánh giá cao kết quả tích cực của các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao, Kinh tế, Tài chính, cũng như các Hội nghị Bộ trưởng Môi trường, Văn hóa và Nông nghiệp đã diễn ra từ sau Hội nghị Cấp cao ASEM 4, và đã thông qua các kiến nghị của các Bộ trưởng. 1. Tăng cường đối thoại chính trị 1.1. Xem xét những thay đổi sâu sắc và phức tạp trong tình hình quốc tế kể từ sau ASEM 4, các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng những thay đổi đó có tính đa diện và toàn cầu mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho hòa bình, an ninh thế giới, và phát triển kinh tế bền vững. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng xu hướng chủ đạo vẫn là hòa bình, hợp tác và phát triển. 1.2. Các vị lãnh đạo khẳng định quyết tâm giải quyết những thách thức và mối đe dọa toàn cầu mới như mất ổn định, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa ly khai, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, tội phạm xuyên quốc gia, khía cạnh tiêu cực của toàn cầu hóa, khoảng cách giàu nghèo đang mở rộng, các bệnh truyền nhiễm, suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu. Vì mục tiêu đó, các vị lãnh đạo nhất trí tăng cường phối hợp và hợp tác trong khuôn khổ đối thoại và hợp tác ASEM, và quan hệ đối tác Á-Âu. 1.3. Các vị lãnh đạo cho rằng những thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu và đa diện đó phải được giải quyết bằng cách tiếp cận đa phương và hành động tập thể thông qua tăng cường đối thoại và hợp tác chặt chẽ trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với chủ nghĩa đa phương hoạt động hữu hiệu và một trật tự quốc tế công bằng, hợp lý trên cơ sở các quy định, trong đó Liên Hợp Quốc đóng vai trò trung tâm. 1.4. Các vị lãnh đạo nhắc lại sự ủng hộ của mình đối với quá trình cải tổ hệ thống Liên Hợp Quốc và các cơ quan chính của Liên Hợp Quốc, kể cả Đại Hội đồng và Hội đồng Bảo an nhằm tăng cường tính đại diện, minh bạch và hiệu quả của hệ thống Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng các nước thành viên ASEM cam kết sẽ nỗ lực hết sức nhằm bảo đảm thành công của phiên họp toàn thể cấp cao của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tổ chức năm 2005, để giải quyết việc thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Thiên niên kỷ, kể cả mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và việc thực hiện các quyết định của Nhóm cao cấp về mối đe dọa thách thức và thay đổi. Các vị lãnh đạo có đề cập đến Tòa án hình sự quốc tế và thỏa thuận sẽ tiếp tục đối thoại về vấn đề này. 1.5. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường đối thoại và hợp tác đa phương trong khuôn khổ ASEM cũng như trong các khuôn khổ khu vực và liên khu vực nhằm góp phần tăng cường hệ thống đa phương toàn cầu. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh cần phối hợp hơn nữa trong các vấn đề đa phương giữa các nước đối tác ASEM và thông qua khuyến nghị của các Bộ trưởng Ngoại giao về xem xét lại các thủ tục hiện tại của ASEM với mục đích đưa ra các đề xuất tăng cường điều phối giữa các thành viên ASEM nếu thích hợp trong khuôn khổ đa phương, đặc biệt là tại Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh "Tuyên bố của ASEM về chủ nghĩa đa phương" do các Bộ trưởng Ngoại giao đưa ra tại Kildare (Ailen) tháng 4/2004. 1.6. Các vị lãnh đạo lên án các vụ tấn công khủng bố và bày tỏ sự cảm thông và chia buồn sâu sắc với những người dân bị thiệt mạng trong các vụ tấn công khủng bố, đặc biệt, là các cuộc tấn công xảy ra gần đay tại Inđônêxia, Nga và Tây Ban Nha. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình chống lại chủ nghĩa khủng bố quốc tế dưới mọi hình thức và biểu hiện, coi đó là mối đe doạ nghiêm trọng đối với hòa bình, an ninh quốc tế, phát triển bền vững và ổn định chính trị. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố đòi hỏi cách tiếp cận tổng thể, nỗ lực tập thể và hợp tác quốc tế, trong đó Liên Hợp Quốc giữ vai trò chủ đạo, có chú ý thích đáng đến nguồn gốc của khủng bố. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng cuộc chiến chống khủng bố phải được tiến hành phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và những quy định cơ bản của luật quốc tế, bao gồm cả nguyên tắc không can thiệp, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với cộng đồng quốc tế là phải bảo đảm việc ký kết và thực hiện mọi công ước và nghị định thư chống khủng bố có liên quan và thực hiện đầy đủ các Nghị quyết của Liên Hợp Quốc về chống khủng bố kể cả Nghị quyết 1373. 1.7. Khẳng định lại quyết tâm đã nêu tại Hội nghị Cấp cao ASEM 4, các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường hơn nữa các cuộc tham khảo ý kiến, hợp tác và phối hợp trong ASEM trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố bằng các sáng kiến cụ thể và các biện pháp thiết thực và viện trợ hơn nữa cho việc nâng cao năng lực ở những nơi cần thiết. Các vị lãnh đạo ghi nhận và đánh giá cao kết quả của "Hội thảo ASEM về chống khủng bố" tổ chức tại Bắc Kinh tháng 9/2003, và hy vọng hội thảo tiếp theo sẽ được tổ chức tại Đức vào tháng 10/2004. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh các sáng kiến chống chủ nghĩa khủng bố khác được triển khai gần đây trong khuôn khổ ASEM và giữa các thành viên ASEM, cũng như trong khuôn khổ khu vực của Liên minh châu Âu, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), ASEAN+3 và APEC. 1.8. Ghi nhận thảm họa do tội phạm xuyên quốc gia gây ra và mối liên hệ có thể giữa tội phạm với chủ nghĩa khủng bố, các vị lãnh đạo đã nhất trí cùng hợp tác chặt chẽ và phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế để đấu tranh có hiệu quả chống lại tội phạm xuyên quốc gia và các mối đe doạ phi truyền thống khác đối với hoà bình và an ninh quốc tế, như rửa tiền, buôn bán người và vũ khí, sản xuất và buôn lậu ma tuý, và tội phạm tin học. 1.9. Các vị lãnh đạo khẳng định một lần nữa cam kết không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và các phương tiện triển khai, và quyết tâm tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực này. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường cách tiếp cận và hợp tác đa phương cũng như các công cụ đa phương trong việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác và phương tiện triển khai, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng các nỗ lực ngăn chặn phổ biến vũ khí cần được tiến hành đồng thời với các nỗ lực giải trừ quân bị và tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và sử dụng công nghệ vì mục đích hòa bình. Các vị lãnh đạo còn tỏ ý quan ngại đối với việc buôn bán bất hợp pháp vũ khí hủy diệt hàng loạt, phương tiện triển khai và bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ không cho vũ khí hủy diệt hàng loạt và phương tiện triển khai rơi vào tay những kẻ khủng bố. 1.10. Các vị lãnh đạo ghi nhận kết quả của Hội nghị Liên Hợp Quốc về AIDS tổ chức tại Băng Cốc và bày tỏ quan ngại rằng với quy mô và tác động của nó, nạn dịch HIV/AIDS đã trở thành tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Nạn dịch này là thách thức to lớn đối với cuộc sống con người và nhân phẩm, phá hoại phát triển kinh tế và xã hội trên toàn thế giới và tác động đến mọi tầng lớp xã hội. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình thực hiện Tuyên bố cam kết được đưa ra tại Phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS và nhất trí rằng cuộc chiến chống HIV/AIDS cần phải là một điểm nổi bật của khuôn khổ hợp tác ASEM. 1.11. Các vị lãnh đạo đánh giá cao vai trò của các Bộ trưởng Môi trường ASEM đã phối hợp lập trường về những vấn đề môi trường toàn cầu đặc biệt là vấn đề thay đổi khí hậu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện và tăng cường phối hợp về những vấn đề môi trường và mong đợi kết quả của Hội nghị Bộ trưởng môi trường lần sau. Các vị lãnh đạo khẳng định rằng thay đổi khí hậu vẫn là một trong những thách thức môi trường nghiêm trọng đối với hành tinh của chúng ta. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của họ đối với Công ước khung của Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị định thư Kyôtô là thỏa thuận toàn cầu duy nhất để đạt được mục tiêu cuối cùng của Công ước khung. Các vị lãnh đạo hoan nghênh quyết định của Chính phủ Liên bang Nga đệ trình Nghị định thư Kyôtô cho Đuma quốc gia thông qua và kêu gọi các nước chưa thông qua Nghị định thư Kyôtô sớm thông qua Nghị định thư này. Các vị lãnh đạo sẽ hợp tác hoạch định khuôn khổ cho giai đoạn sau năm 2012 để có những hành động toàn cầu trên cơ sở quan hệ đối tác quốc tế. Điều này tạo điều kiện cho tất cả các nước thông qua dựa trên trách nhiệm chung nhưng khác biệt để đạt được mục tiêu của Công ước khung Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và tăng thêm hiệu quả của những biện pháp giải quyết vấn đề này. 1.12. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực di cư quốc tế thông qua những hành động cụ thể được các quan chức cao cấp ASEM phụ trách di cư hoạch định. Các vị lãnh đạo còn bày tỏ sự ủng hộ đối với các cố gắng của Liên Hợp Quốc nhằm đối phó với vấn đề di cư. 2. Quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn 2.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh vai trò ngày càng quan trọng của châu Á trong kinh tế toàn cầu và tỷ lệ tăng trưởng kinh tế chung của Liên minh châu Âu. Các vị lãnh đạo khuyến khích các đối tác châu Á tiếp tục cải cách kinh tế trong nước phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của mỗi nước nhằm bảo đảm phát triển lâu dài. 2.2. Các vị lãnh đạo khẳng định lại quyết tâm đưa quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu sang giai đoạn hợp tác toàn diện và hướng tới tương lai. Nhằm đạt được mục tiêu đó, các vị lãnh đạo thông qua "Tuyên bố Hà Nội về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn", đề ra những định hướng và biện pháp để tăng cường hợp tác kinh tế ASEM. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng nhanh chóng triển khai Tuyên bố quan trọng này. 2.3. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường và tập trung các hoạt động kinh tế ASEM vào xúc tiến và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư Á-Âu; tăng cường hợp tác và phối hợp trong các vấn đề tài chính bao gồm cả khả năng hợp tác sâu rộng hơn trên các thị trường trái phiếu khu vực; mở rộng hợp tác trong những lĩnh vực cùng quan tâm như công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế tri thức, năng lượng, giao thông, du lịch, quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp vừa và nhỏ; đối thoại về việc làm; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và giảm khoảng cách về phát triển giữa các đối tác ASEM; nâng cao vai trò và sự tham gia của giới doanh nghiệp. 2.4. Các vị lãnh đạo tỏ ý quan ngại trước việc giá dầu cao có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế. Các vị lãnh đạo thỏa thuận cần kêu gọi các nước sản xuất dầu cần cung cấp đầy đủ để bảo đảm giá dầu phải chăng và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn năng lượng và tăng hiệu quả việc sử dụng dầu ở các nước. 2.5. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những kiến nghị quan trọng và sâu sắc của Nhóm Đặc trách ASEM về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng và quan chức cao cấp xem xét và có khuyến nghị thực hiện, kể cả việc phát triển thị trường trái phiếu châu Á, nếu thấy có thực chất và khả thi, nhằm đạt được kết quả cụ thể. 2.6. Các vị lãnh đạo nhất trí thúc đẩy và tăng cường quan hệ tương tác giữa Chính phủ và giới doanh nghiệp nhằm tiến tới quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các khuyến nghị của Diễn đàn Doanh nghiệp Á-Âu lần thứ chín về vấn đề này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại nghiên cứu khả năng áp dụng của những khuyến nghị này và báo cáo ASEM-6. 2.7. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình đối với một hệ thống thương mại đa phương mở và công bằng trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác và phối hợp trong ASEM trong các vấn đề liên quan đến WTO để vòng đàm phán Doha kết thúc thành công. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc Lào và Việt Nam sớm gia nhập WTO. 2.8. Các vị lãnh đạo chúc mừng các nước thành viên WTO đã đạt được thỏa thuận về khuôn khổ cho các cuộc đàm phán Chương trình nghị sự phát triển Doha (DDA) tại Giơnevơ, và kêu gọi các nước thành viên WTO triển khai các công việc còn lại để đạt được tiến bộ cân bằng và lâu dài trong các đợt đàm phán tương lai. 2.9. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các sáng kiến về hội nhập kinh tế dựa trên chủ nghĩa khu vực không phân biệt đối xử và nhấn mạnh cần có những biện pháp bảo đảm rằng các thỏa thuận khu vực và song phương về hội nhập kinh tế phải phù hợp với các quy định của WTO. 3. Mở rộng và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác 3.1. Các vị lãnh đạo công nhận rằng đối thoại và hợp tác giữa các nền văn hóa và văn minh là một trong những biện pháp hữu hiệu để nâng cao sự hiểu biết và khoan dung và tránh sự hiểu nhầm và xung đột giữa các dân tộc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại về các nền văn hóa và văn minh trong việc bảo vệ hòa bình, an ninh thế giới và hợp tác vì phát triển đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa. 3.2. Các vị lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền Văn hóa và Văn minh, bày tỏ tin tưởng chung đối với chủ đề quan trọng này và khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với việc tăng cường hơn nữa đối thoại trong lĩnh vực này ở tất cả các cấp trong khuôn khổ ASEM trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và bình đẳng. 3.3. Các vị lãnh đạo hài lòng ghi nhận các hoạt động của ASEM trong việc thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh, ủng hộ các khuyến nghị được các Bộ trưởng thông qua tại Hội nghị ASEM lần thứ nhất về văn hoá và văn minh được tổ chức tại Bắc Kinh vào tháng 12/2003, và yêu cầu hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Pháp năm 2005 đưa ra một kế hoạch dài hạn cho đối thoại và hợp tác của ASEM trong lĩnh vực quan trọng này. Các vị lãnh đạo khuyến khích Quỹ ASEF đóng góp hơn nữa vào quá trình đối thoại này bằng việc triển khai các hoạt động và chương trình cụ thể. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh cuộc đối thoại giữa các tôn giáo dự kiến họp tại Inđônêxia năm 2005. 3.4. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng đa dạng văn hóa là di sản chung của nhân loại, và nhất trí cần tăng cường sự thống nhất trong đa dạng và tôn trọng giá trị bình đẳng của tất cả các nền văn hóa và văn minh. Các vị lãnh đạo đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, truyền thông và toàn cầu hóa, và bác bỏ sự áp đặt và phân biệt về giá trị văn hóa dưới bất kỳ hình thức và biểu hiện nào. Các vị lãnh đạo đã nhấn mạnh cam kết của mình tiếp tục đối thoại trong khuôn khổ UNESCO trong quá trình đàm phán một công ước về đa dạng văn hóa. 3.5. Công nhận tầm quan trọng và tiềm năng của hợp tác Á-Âu trong nhiều lĩnh vực như phát triển xã hội, lao động và việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, môi trường, các vị lãnh đạo nhất trí mở rộng và tăng cường hơn nữa hợp tác ASEM trong các lĩnh vực này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng đề ra các chương trình có hành động và hiệu quả thiết thực để đạt được những mục tiêu đề ra. 3.6. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những hoạt động do Quỹ ASEF triển khai nhằm thúc đẩy giao lưu nhân dân, văn hóa và tri thức giữa châu Á và châu Âu, và thông qua các khuyến nghị về "Chiến lược Quản lý và Ổn định Tài chính Lâu dài của ASEF" (phần phụ lục) nhằm khuyến khích phát triển hơn nữa các hoạt động của Quỹ phù hợp hơn nữa với tiến trình ASEM. Các vị lãnh đạo hoan nghênh việc triển khai Trang thông tin ASEM như một dự án thí điểm của ASEF và khuyến khích các nước đối tác mới tham gia ASEF và Hội đồng Thống đốc ASEF tiến hành các công việc cần thiết để đại diện của các nước thành viên ASEM mới có thể tham dự cuộc họp Hội đồng Thống đốc ASEF vào tháng 11/2004 tại Hà Nội. 4. Những diễn biến gần đây trong tình hình hai khu vực 4.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh tiến trình hội nhập của Liên minh châu Âu, kể cả việc mở rộng thành viên gần đây. Điều này góp phần tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển tại châu Âu. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh những cố gắng tiến tới hợp tác chặt chẽ hơn nữa tại châu Á, đặc biệt là quyết tâm của ASEAN nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN vào năm 2020, thể hiện cụ thể trong Hiệp ước Bali II, cũng như việc tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ASEAN+3, Đối thoại Hợp tác châu Á và hợp tác ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. 4.2. Các vị lãnh đạo ghi nhận rằng những phát triển gần đây trong tình hình châu Á và châu Âu đem lại cả cơ hội lẫn thách thức cho ASEM đang trong quá trình tăng cường đối thoại và hợp tác. Các vị lãnh đạo kêu gọi các thành viên ASEM hết sức cố gắng tận dụng mọi tiềm năng để nâng cao sức mạnh tổng hợp Á-Âu và đối phó hữu hiệu với các thách thức, kể cả hệ lụy có thể có đối với việc tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu. 4.3. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên thông qua giải pháp hòa bình và quá trình đàm phán 6 bên và kêu gọi sớm nối lại đàm phán 6 bên. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên tiếp tục có những biện pháp phối hợp giải quyết vấn đề hạt nhân và những mối quan tâm khác. Các vị lãnh đạo ủng hộ tiếp tục đối thoại và hợp tác giữa Hàn Quốc và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đóng góp vào sự nghiệp thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng chung trên bán đảo Triều Tiên. 4.4. Các vị lãnh đạo đã thảo luận tình hình Trung Đông và kêu gọi hai bên thực hiện nghĩa vụ của mình theo lộ trình nhằm dọn đường cho một giải pháp hai nhà nước. 4.5. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của mình đối với những cố gắng của Chính phủ Lâm thời Irắc nhằm bảo đảm an ninh và ổn định cho Irắc và bày tỏ ý sẵn sàng can dự cùng Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế nhằm đạt các mục tiêu này và đóng góp cho công cuộc tái thiết Irắc. Các vị lãnh đạo mong tổng tuyển cử sẽ được tổ chức tại Irắc như đã định vào tháng 1/2005 và ngay sau đó là việc thiết lập một chính phủ Irắc được bầu theo hiến pháp. 4.6. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ đối với công cuộc tái thiết và ổn định Ápganitxtan cũng như ủng hộ Chính quyền lâm thời Ápganixtan. Các vị lãnh đạo lo ngại ghi nhận mối đe dọa tiếp tục do những hoạt động khủng bố, việc sản xuất và buôn lậu thuốc phiện gây ra và nêu lại nhu cầu cần thiết phải giải trừ quân bị và phục viên toàn diện và tái hòa nhập tất cả các phe phái vũ trang. Các vị lãnh đạo hoan nghênh cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra ngày 9/10/2004 và bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ ổn định quá trình dân chủ hóa và mang lại hòa bình và an ninh cho Ápganixtan. 4.7. Các vị lãnh đạo ghi nhận thông báo của Trưởng Đoàn Mianma về tình hình chính trị gần đây ở Mianma. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên liên quan ở Mianma cùng hợp tác với nhau để đảm bảo có thành công cho quá trình hòa giải dân tộc. Đại hội Quốc dân phải là một nhân tố quan trọng trong quá trình hòa giải dân tộc và là một diễn đàn cho các cuộc thảo luận thực sự mở với sự tham gia của tất cả các nhóm chính trị khác nhau trong nước. Các vị lãnh đạo mong muốn những hạn chế đối với các đảng chính trị sẽ sớm chấm dứt như lời bảo đảm của Mianma. Các vị lãnh đạo khẳng định ủng hộ của những cố gắng của đặc phái viên của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc. 5. Thúc đẩy tiến trình ASEM 5.1. Hài lòng ghi nhận sự phát triển năng động và những kết quả quan trọng đã đạt được của tiến trình ASEM từ khi hình thành cho đến nay, các vị lãnh đạo nhấn mạnh ASEM cần trở thành nền tảng và khuôn khổ để thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa châu Á và châu Âu trong thế kỷ 21. Để đạt được mục đích đó, các vị lãnh đạo nhất trí cần làm cho Diễn đàn hợp tác ASEM sống động hơn và thực chất hơn, chuyển sang tăng cường hợp tác với những mục tiêu và chương trình, dự án cụ thể. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các quan chức cao cấp xác định những lĩnh vực hợp tác cụ thể để Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao họp tại Tôkyô năm 2005 xem xét. 5.2. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng ASEM là một tiến trình mở, tiệm tiến và không chính thức, và cần tiếp tục dựa trên những mục tiêu và nguyên tắc chính đã được đưa ra trong Khuôn khổ hợp tác Á-Âu (AECF 2000) thông qua tại ASEM 3. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết tham gia đầy đủ ở cấp cao nhất của tất cả các vị lãnh đạo đối với tiến trình ASEM cũng như sự cần thiết phải thúc đẩy hợp tác đồng đều trên cả ba trụ cột chính: củng cố đối thoại chính trị, tăng cường hợp tác kinh tế và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác. 5.3. Các vị lãnh đạo cũng nhất trí cần tiếp tục cải thiện cơ chế điều phối và điều hành trong ASEM cho tương xứng với tính chất cũng như mức độ phát triển của ASEM. Để đạt được mục tiêu trên, các vị lãnh đạo nhất trí thông qua "Khuyến nghị về Cải tiến phương thức làm việc trong ASEM" của các Bộ trưởng Ngoại giao (trong phụ lục). Khuyến nghị này được coi là một phần của AECF-2000. 6. Mở rộng ASEM 6.1. Các vị lãnh đạo nhiệt liệt chào mừng 13 thành viên mới gia nhập ASEM, đó là Vương quốc Campuchia, Cộng hòa Síp, Cộng hòa Séc, Cộng hòa Étxtônia, Cộng hòa Hunggary, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Cộng hòa Látvia, Cộng hòa Lítva, Cộng hòa Manta, Liên bang Mianma, Cộng hòa Ba Lan, Cộng hòa Xlôvakia và Cộng hòa Xlôvenia. 6.2. Các vị lãnh đạo đánh giá cao việc mở rộng thành viên này và cho rằng đây là một bước phát triển quan trọng của tiến trình ASEM, và nhấn mạnh rằng sự tham gia của 13 thành viên mới sẽ tạo ra động lực lớn hơn cho tiến trình ASEM, giúp mở rộng và nâng cao đối thoại và hợp tác Á-Âu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải giúp đỡ và tạo điều kiện cho các thành viên mới tham gia tích cực vào tiến trình ASEM, nhằm tăng cường tính thống nhất trong đa dạng của ASEM. 6.3. Đồng thời với việc nhấn mạnh nhu cầu củng cố tiến trình ASEM sau khi mở rộng, các vị lãnh đạo đồng ý xem xét việc mở rộng quá trình trong tương lai, cân nhắc tới quá trình tiếp tục mở rộng của Liên minh châu Âu và vai trò quan trọng của các ứng viên. Các vị lãnh đạo giao cho Bộ trưởng Ngoại giao, trên cơ sở những ý tưởng đề xuất tại ASEM 5, nghiên cứu và đệ trình các khuyến nghị nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế hợp tác của ASEM cùng khả năng mở rộng thành viên trong tương lai. 7. Các vị lãnh đạo đã thông qua danh sách các sáng kiến thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực (trong phụ lục) và chương trình làm việc của ASEM trong giai đoạn 2004-2006 (trong phụ lục). 8. Các vị lãnh đạo cảm ơn và chấp thuận đề nghị của Phần Lan đăng cai tổ chức Hội nghị cấp cao ASEM 6 và hẹn gặp lại vào năm 2006. Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam

summarize: Dưới đây là toàn văn tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 5: Các vị lãnh đạo hài lòng với những tiến triển đã đạt được của tiến trình ASEM trên cơ sở các nguyên tắc đã được nhất trí tại các Hội nghị Cấp cao lần trước và trong Khuôn khổ Hợp tác Á-Âu (AECF 2000). Các vị lãnh đạo cũng đánh giá cao kết quả tích cực của các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao, Kinh tế, Tài chính, cũng như các Hội nghị Bộ trưởng Môi trường, Văn hóa và Nông nghiệp đã diễn ra từ sau Hội nghị Cấp cao ASEM 4, và đã thông qua các kiến nghị của các Bộ trưởng. 1. Tăng cường đối thoại chính trị 1.1. Xem xét những thay đổi sâu sắc và phức tạp trong tình hình quốc tế kể từ sau ASEM 4, các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng những thay đổi đó có tính đa diện và toàn cầu mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho hòa bình, an ninh thế giới, và phát triển kinh tế bền vững. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng xu hướng chủ đạo vẫn là hòa bình, hợp tác và phát triển. 1.2. Các vị lãnh đạo khẳng định quyết tâm giải quyết những thách thức và mối đe dọa toàn cầu mới như mất ổn định, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa ly khai, phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, tội phạm xuyên quốc gia, khía cạnh tiêu cực của toàn cầu hóa, khoảng cách giàu nghèo đang mở rộng, các bệnh truyền nhiễm, suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu. Vì mục tiêu đó, các vị lãnh đạo nhất trí tăng cường phối hợp và hợp tác trong khuôn khổ đối thoại và hợp tác ASEM, và quan hệ đối tác Á-Âu. 1.3. Các vị lãnh đạo cho rằng những thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu và đa diện đó phải được giải quyết bằng cách tiếp cận đa phương và hành động tập thể thông qua tăng cường đối thoại và hợp tác chặt chẽ trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với chủ nghĩa đa phương hoạt động hữu hiệu và một trật tự quốc tế công bằng, hợp lý trên cơ sở các quy định, trong đó Liên Hợp Quốc đóng vai trò trung tâm. 1.4. Các vị lãnh đạo nhắc lại sự ủng hộ của mình đối với quá trình cải tổ hệ thống Liên Hợp Quốc và các cơ quan chính của Liên Hợp Quốc, kể cả Đại Hội đồng và Hội đồng Bảo an nhằm tăng cường tính đại diện, minh bạch và hiệu quả của hệ thống Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng các nước thành viên ASEM cam kết sẽ nỗ lực hết sức nhằm bảo đảm thành công của phiên họp toàn thể cấp cao của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tổ chức năm 2005, để giải quyết việc thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Thiên niên kỷ, kể cả mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và việc thực hiện các quyết định của Nhóm cao cấp về mối đe dọa thách thức và thay đổi. Các vị lãnh đạo có đề cập đến Tòa án hình sự quốc tế và thỏa thuận sẽ tiếp tục đối thoại về vấn đề này. 1.5. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường đối thoại và hợp tác đa phương trong khuôn khổ ASEM cũng như trong các khuôn khổ khu vực và liên khu vực nhằm góp phần tăng cường hệ thống đa phương toàn cầu. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh cần phối hợp hơn nữa trong các vấn đề đa phương giữa các nước đối tác ASEM và thông qua khuyến nghị của các Bộ trưởng Ngoại giao về xem xét lại các thủ tục hiện tại của ASEM với mục đích đưa ra các đề xuất tăng cường điều phối giữa các thành viên ASEM nếu thích hợp trong khuôn khổ đa phương, đặc biệt là tại Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh "Tuyên bố của ASEM về chủ nghĩa đa phương" do các Bộ trưởng Ngoại giao đưa ra tại Kildare (Ailen) tháng 4/2004. 1.6. Các vị lãnh đạo lên án các vụ tấn công khủng bố và bày tỏ sự cảm thông và chia buồn sâu sắc với những người dân bị thiệt mạng trong các vụ tấn công khủng bố, đặc biệt, là các cuộc tấn công xảy ra gần đay tại Inđônêxia, Nga và Tây Ban Nha. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình chống lại chủ nghĩa khủng bố quốc tế dưới mọi hình thức và biểu hiện, coi đó là mối đe doạ nghiêm trọng đối với hòa bình, an ninh quốc tế, phát triển bền vững và ổn định chính trị. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố đòi hỏi cách tiếp cận tổng thể, nỗ lực tập thể và hợp tác quốc tế, trong đó Liên Hợp Quốc giữ vai trò chủ đạo, có chú ý thích đáng đến nguồn gốc của khủng bố. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng cuộc chiến chống khủng bố phải được tiến hành phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và những quy định cơ bản của luật quốc tế, bao gồm cả nguyên tắc không can thiệp, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Các vị lãnh đạo còn nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với cộng đồng quốc tế là phải bảo đảm việc ký kết và thực hiện mọi công ước và nghị định thư chống khủng bố có liên quan và thực hiện đầy đủ các Nghị quyết của Liên Hợp Quốc về chống khủng bố kể cả Nghị quyết 1373. 1.7. Khẳng định lại quyết tâm đã nêu tại Hội nghị Cấp cao ASEM 4, các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường hơn nữa các cuộc tham khảo ý kiến, hợp tác và phối hợp trong ASEM trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố bằng các sáng kiến cụ thể và các biện pháp thiết thực và viện trợ hơn nữa cho việc nâng cao năng lực ở những nơi cần thiết. Các vị lãnh đạo ghi nhận và đánh giá cao kết quả của "Hội thảo ASEM về chống khủng bố" tổ chức tại Bắc Kinh tháng 9/2003, và hy vọng hội thảo tiếp theo sẽ được tổ chức tại Đức vào tháng 10/2004. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh các sáng kiến chống chủ nghĩa khủng bố khác được triển khai gần đây trong khuôn khổ ASEM và giữa các thành viên ASEM, cũng như trong khuôn khổ khu vực của Liên minh châu Âu, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), ASEAN+3 và APEC. 1.8. Ghi nhận thảm họa do tội phạm xuyên quốc gia gây ra và mối liên hệ có thể giữa tội phạm với chủ nghĩa khủng bố, các vị lãnh đạo đã nhất trí cùng hợp tác chặt chẽ và phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế để đấu tranh có hiệu quả chống lại tội phạm xuyên quốc gia và các mối đe doạ phi truyền thống khác đối với hoà bình và an ninh quốc tế, như rửa tiền, buôn bán người và vũ khí, sản xuất và buôn lậu ma tuý, và tội phạm tin học. 1.9. Các vị lãnh đạo khẳng định một lần nữa cam kết không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và các phương tiện triển khai, và quyết tâm tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực này. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường cách tiếp cận và hợp tác đa phương cũng như các công cụ đa phương trong việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và các vũ khí hủy diệt hàng loạt khác và phương tiện triển khai, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Liên Hợp Quốc. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng các nỗ lực ngăn chặn phổ biến vũ khí cần được tiến hành đồng thời với các nỗ lực giải trừ quân bị và tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và sử dụng công nghệ vì mục đích hòa bình. Các vị lãnh đạo còn tỏ ý quan ngại đối với việc buôn bán bất hợp pháp vũ khí hủy diệt hàng loạt, phương tiện triển khai và bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ không cho vũ khí hủy diệt hàng loạt và phương tiện triển khai rơi vào tay những kẻ khủng bố. 1.10. Các vị lãnh đạo ghi nhận kết quả của Hội nghị Liên Hợp Quốc về AIDS tổ chức tại Băng Cốc và bày tỏ quan ngại rằng với quy mô và tác động của nó, nạn dịch HIV/AIDS đã trở thành tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Nạn dịch này là thách thức to lớn đối với cuộc sống con người và nhân phẩm, phá hoại phát triển kinh tế và xã hội trên toàn thế giới và tác động đến mọi tầng lớp xã hội. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình thực hiện Tuyên bố cam kết được đưa ra tại Phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS và nhất trí rằng cuộc chiến chống HIV/AIDS cần phải là một điểm nổi bật của khuôn khổ hợp tác ASEM. 1.11. Các vị lãnh đạo đánh giá cao vai trò của các Bộ trưởng Môi trường ASEM đã phối hợp lập trường về những vấn đề môi trường toàn cầu đặc biệt là vấn đề thay đổi khí hậu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện và tăng cường phối hợp về những vấn đề môi trường và mong đợi kết quả của Hội nghị Bộ trưởng môi trường lần sau. Các vị lãnh đạo khẳng định rằng thay đổi khí hậu vẫn là một trong những thách thức môi trường nghiêm trọng đối với hành tinh của chúng ta. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của họ đối với Công ước khung của Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị định thư Kyôtô là thỏa thuận toàn cầu duy nhất để đạt được mục tiêu cuối cùng của Công ước khung. Các vị lãnh đạo hoan nghênh quyết định của Chính phủ Liên bang Nga đệ trình Nghị định thư Kyôtô cho Đuma quốc gia thông qua và kêu gọi các nước chưa thông qua Nghị định thư Kyôtô sớm thông qua Nghị định thư này. Các vị lãnh đạo sẽ hợp tác hoạch định khuôn khổ cho giai đoạn sau năm 2012 để có những hành động toàn cầu trên cơ sở quan hệ đối tác quốc tế. Điều này tạo điều kiện cho tất cả các nước thông qua dựa trên trách nhiệm chung nhưng khác biệt để đạt được mục tiêu của Công ước khung Liên Hợp Quốc về thay đổi khí hậu và tăng thêm hiệu quả của những biện pháp giải quyết vấn đề này. 1.12. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực di cư quốc tế thông qua những hành động cụ thể được các quan chức cao cấp ASEM phụ trách di cư hoạch định. Các vị lãnh đạo còn bày tỏ sự ủng hộ đối với các cố gắng của Liên Hợp Quốc nhằm đối phó với vấn đề di cư. 2. Quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn 2.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh vai trò ngày càng quan trọng của châu Á trong kinh tế toàn cầu và tỷ lệ tăng trưởng kinh tế chung của Liên minh châu Âu. Các vị lãnh đạo khuyến khích các đối tác châu Á tiếp tục cải cách kinh tế trong nước phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của mỗi nước nhằm bảo đảm phát triển lâu dài. 2.2. Các vị lãnh đạo khẳng định lại quyết tâm đưa quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu sang giai đoạn hợp tác toàn diện và hướng tới tương lai. Nhằm đạt được mục tiêu đó, các vị lãnh đạo thông qua "Tuyên bố Hà Nội về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn", đề ra những định hướng và biện pháp để tăng cường hợp tác kinh tế ASEM. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng nhanh chóng triển khai Tuyên bố quan trọng này. 2.3. Các vị lãnh đạo nhất trí cần tăng cường và tập trung các hoạt động kinh tế ASEM vào xúc tiến và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư Á-Âu; tăng cường hợp tác và phối hợp trong các vấn đề tài chính bao gồm cả khả năng hợp tác sâu rộng hơn trên các thị trường trái phiếu khu vực; mở rộng hợp tác trong những lĩnh vực cùng quan tâm như công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế tri thức, năng lượng, giao thông, du lịch, quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp vừa và nhỏ; đối thoại về việc làm; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và giảm khoảng cách về phát triển giữa các đối tác ASEM; nâng cao vai trò và sự tham gia của giới doanh nghiệp. 2.4. Các vị lãnh đạo tỏ ý quan ngại trước việc giá dầu cao có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế. Các vị lãnh đạo thỏa thuận cần kêu gọi các nước sản xuất dầu cần cung cấp đầy đủ để bảo đảm giá dầu phải chăng và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn năng lượng và tăng hiệu quả việc sử dụng dầu ở các nước. 2.5. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những kiến nghị quan trọng và sâu sắc của Nhóm Đặc trách ASEM về quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng và quan chức cao cấp xem xét và có khuyến nghị thực hiện, kể cả việc phát triển thị trường trái phiếu châu Á, nếu thấy có thực chất và khả thi, nhằm đạt được kết quả cụ thể. 2.6. Các vị lãnh đạo nhất trí thúc đẩy và tăng cường quan hệ tương tác giữa Chính phủ và giới doanh nghiệp nhằm tiến tới quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các khuyến nghị của Diễn đàn Doanh nghiệp Á-Âu lần thứ chín về vấn đề này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại nghiên cứu khả năng áp dụng của những khuyến nghị này và báo cáo ASEM-6. 2.7. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình đối với một hệ thống thương mại đa phương mở và công bằng trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác và phối hợp trong ASEM trong các vấn đề liên quan đến WTO để vòng đàm phán Doha kết thúc thành công. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc Lào và Việt Nam sớm gia nhập WTO. 2.8. Các vị lãnh đạo chúc mừng các nước thành viên WTO đã đạt được thỏa thuận về khuôn khổ cho các cuộc đàm phán Chương trình nghị sự phát triển Doha (DDA) tại Giơnevơ, và kêu gọi các nước thành viên WTO triển khai các công việc còn lại để đạt được tiến bộ cân bằng và lâu dài trong các đợt đàm phán tương lai. 2.9. Các vị lãnh đạo hoan nghênh các sáng kiến về hội nhập kinh tế dựa trên chủ nghĩa khu vực không phân biệt đối xử và nhấn mạnh cần có những biện pháp bảo đảm rằng các thỏa thuận khu vực và song phương về hội nhập kinh tế phải phù hợp với các quy định của WTO. 3. Mở rộng và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác 3.1. Các vị lãnh đạo công nhận rằng đối thoại và hợp tác giữa các nền văn hóa và văn minh là một trong những biện pháp hữu hiệu để nâng cao sự hiểu biết và khoan dung và tránh sự hiểu nhầm và xung đột giữa các dân tộc. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại về các nền văn hóa và văn minh trong việc bảo vệ hòa bình, an ninh thế giới và hợp tác vì phát triển đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa. 3.2. Các vị lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền Văn hóa và Văn minh, bày tỏ tin tưởng chung đối với chủ đề quan trọng này và khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với việc tăng cường hơn nữa đối thoại trong lĩnh vực này ở tất cả các cấp trong khuôn khổ ASEM trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và bình đẳng. 3.3. Các vị lãnh đạo hài lòng ghi nhận các hoạt động của ASEM trong việc thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh, ủng hộ các khuyến nghị được các Bộ trưởng thông qua tại Hội nghị ASEM lần thứ nhất về văn hoá và văn minh được tổ chức tại Bắc Kinh vào tháng 12/2003, và yêu cầu hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Pháp năm 2005 đưa ra một kế hoạch dài hạn cho đối thoại và hợp tác của ASEM trong lĩnh vực quan trọng này. Các vị lãnh đạo khuyến khích Quỹ ASEF đóng góp hơn nữa vào quá trình đối thoại này bằng việc triển khai các hoạt động và chương trình cụ thể. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh cuộc đối thoại giữa các tôn giáo dự kiến họp tại Inđônêxia năm 2005. 3.4. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh rằng đa dạng văn hóa là di sản chung của nhân loại, và nhất trí cần tăng cường sự thống nhất trong đa dạng và tôn trọng giá trị bình đẳng của tất cả các nền văn hóa và văn minh. Các vị lãnh đạo đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, truyền thông và toàn cầu hóa, và bác bỏ sự áp đặt và phân biệt về giá trị văn hóa dưới bất kỳ hình thức và biểu hiện nào. Các vị lãnh đạo đã nhấn mạnh cam kết của mình tiếp tục đối thoại trong khuôn khổ UNESCO trong quá trình đàm phán một công ước về đa dạng văn hóa. 3.5. Công nhận tầm quan trọng và tiềm năng của hợp tác Á-Âu trong nhiều lĩnh vực như phát triển xã hội, lao động và việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, môi trường, các vị lãnh đạo nhất trí mở rộng và tăng cường hơn nữa hợp tác ASEM trong các lĩnh vực này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng đề ra các chương trình có hành động và hiệu quả thiết thực để đạt được những mục tiêu đề ra. 3.6. Các vị lãnh đạo đánh giá cao những hoạt động do Quỹ ASEF triển khai nhằm thúc đẩy giao lưu nhân dân, văn hóa và tri thức giữa châu Á và châu Âu, và thông qua các khuyến nghị về "Chiến lược Quản lý và Ổn định Tài chính Lâu dài của ASEF" (phần phụ lục) nhằm khuyến khích phát triển hơn nữa các hoạt động của Quỹ phù hợp hơn nữa với tiến trình ASEM. Các vị lãnh đạo hoan nghênh việc triển khai Trang thông tin ASEM như một dự án thí điểm của ASEF và khuyến khích các nước đối tác mới tham gia ASEF và Hội đồng Thống đốc ASEF tiến hành các công việc cần thiết để đại diện của các nước thành viên ASEM mới có thể tham dự cuộc họp Hội đồng Thống đốc ASEF vào tháng 11/2004 tại Hà Nội. 4. Những diễn biến gần đây trong tình hình hai khu vực 4.1. Các vị lãnh đạo hoan nghênh tiến trình hội nhập của Liên minh châu Âu, kể cả việc mở rộng thành viên gần đây. Điều này góp phần tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển tại châu Âu. Các vị lãnh đạo cũng hoan nghênh những cố gắng tiến tới hợp tác chặt chẽ hơn nữa tại châu Á, đặc biệt là quyết tâm của ASEAN nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN vào năm 2020, thể hiện cụ thể trong Hiệp ước Bali II, cũng như việc tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ASEAN+3, Đối thoại Hợp tác châu Á và hợp tác ba bên giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. 4.2. Các vị lãnh đạo ghi nhận rằng những phát triển gần đây trong tình hình châu Á và châu Âu đem lại cả cơ hội lẫn thách thức cho ASEM đang trong quá trình tăng cường đối thoại và hợp tác. Các vị lãnh đạo kêu gọi các thành viên ASEM hết sức cố gắng tận dụng mọi tiềm năng để nâng cao sức mạnh tổng hợp Á-Âu và đối phó hữu hiệu với các thách thức, kể cả hệ lụy có thể có đối với việc tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu. 4.3. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên thông qua giải pháp hòa bình và quá trình đàm phán 6 bên và kêu gọi sớm nối lại đàm phán 6 bên. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên tiếp tục có những biện pháp phối hợp giải quyết vấn đề hạt nhân và những mối quan tâm khác. Các vị lãnh đạo ủng hộ tiếp tục đối thoại và hợp tác giữa Hàn Quốc và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đóng góp vào sự nghiệp thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng chung trên bán đảo Triều Tiên. 4.4. Các vị lãnh đạo đã thảo luận tình hình Trung Đông và kêu gọi hai bên thực hiện nghĩa vụ của mình theo lộ trình nhằm dọn đường cho một giải pháp hai nhà nước. 4.5. Các vị lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của mình đối với những cố gắng của Chính phủ Lâm thời Irắc nhằm bảo đảm an ninh và ổn định cho Irắc và bày tỏ ý sẵn sàng can dự cùng Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế nhằm đạt các mục tiêu này và đóng góp cho công cuộc tái thiết Irắc. Các vị lãnh đạo mong tổng tuyển cử sẽ được tổ chức tại Irắc như đã định vào tháng 1/2005 và ngay sau đó là việc thiết lập một chính phủ Irắc được bầu theo hiến pháp. 4.6. Các vị lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ đối với công cuộc tái thiết và ổn định Ápganitxtan cũng như ủng hộ Chính quyền lâm thời Ápganixtan. Các vị lãnh đạo lo ngại ghi nhận mối đe dọa tiếp tục do những hoạt động khủng bố, việc sản xuất và buôn lậu thuốc phiện gây ra và nêu lại nhu cầu cần thiết phải giải trừ quân bị và phục viên toàn diện và tái hòa nhập tất cả các phe phái vũ trang. Các vị lãnh đạo hoan nghênh cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra ngày 9/10/2004 và bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ ổn định quá trình dân chủ hóa và mang lại hòa bình và an ninh cho Ápganixtan. 4.7. Các vị lãnh đạo ghi nhận thông báo của Trưởng Đoàn Mianma về tình hình chính trị gần đây ở Mianma. Các vị lãnh đạo khuyến khích các bên liên quan ở Mianma cùng hợp tác với nhau để đảm bảo có thành công cho quá trình hòa giải dân tộc. Đại hội Quốc dân phải là một nhân tố quan trọng trong quá trình hòa giải dân tộc và là một diễn đàn cho các cuộc thảo luận thực sự mở với sự tham gia của tất cả các nhóm chính trị khác nhau trong nước. Các vị lãnh đạo mong muốn những hạn chế đối với các đảng chính trị sẽ sớm chấm dứt như lời bảo đảm của Mianma. Các vị lãnh đạo khẳng định ủng hộ của những cố gắng của đặc phái viên của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc. 5. Thúc đẩy tiến trình ASEM 5.1. Hài lòng ghi nhận sự phát triển năng động và những kết quả quan trọng đã đạt được của tiến trình ASEM từ khi hình thành cho đến nay, các vị lãnh đạo nhấn mạnh ASEM cần trở thành nền tảng và khuôn khổ để thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa châu Á và châu Âu trong thế kỷ 21. Để đạt được mục đích đó, các vị lãnh đạo nhất trí cần làm cho Diễn đàn hợp tác ASEM sống động hơn và thực chất hơn, chuyển sang tăng cường hợp tác với những mục tiêu và chương trình, dự án cụ thể. Các vị lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các quan chức cao cấp xác định những lĩnh vực hợp tác cụ thể để Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao họp tại Tôkyô năm 2005 xem xét. 5.2. Các vị lãnh đạo nhất trí rằng ASEM là một tiến trình mở, tiệm tiến và không chính thức, và cần tiếp tục dựa trên những mục tiêu và nguyên tắc chính đã được đưa ra trong Khuôn khổ hợp tác Á-Âu (AECF 2000) thông qua tại ASEM 3. Các vị lãnh đạo khẳng định lại cam kết tham gia đầy đủ ở cấp cao nhất của tất cả các vị lãnh đạo đối với tiến trình ASEM cũng như sự cần thiết phải thúc đẩy hợp tác đồng đều trên cả ba trụ cột chính: củng cố đối thoại chính trị, tăng cường hợp tác kinh tế và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác. 5.3. Các vị lãnh đạo cũng nhất trí cần tiếp tục cải thiện cơ chế điều phối và điều hành trong ASEM cho tương xứng với tính chất cũng như mức độ phát triển của ASEM. Để đạt được mục tiêu trên, các vị lãnh đạo nhất trí thông qua "Khuyến nghị về Cải tiến phương thức làm việc trong ASEM" của các Bộ trưởng Ngoại giao (trong phụ lục). Khuyến nghị này được coi là một phần của AECF-2000. 6. Mở rộng ASEM 6.1. Các vị lãnh đạo nhiệt liệt chào mừng 13 thành viên mới gia nhập ASEM, đó là Vương quốc Campuchia, Cộng hòa Síp, Cộng hòa Séc, Cộng hòa Étxtônia, Cộng hòa Hunggary, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Cộng hòa Látvia, Cộng hòa Lítva, Cộng hòa Manta, Liên bang Mianma, Cộng hòa Ba Lan, Cộng hòa Xlôvakia và Cộng hòa Xlôvenia. 6.2. Các vị lãnh đạo đánh giá cao việc mở rộng thành viên này và cho rằng đây là một bước phát triển quan trọng của tiến trình ASEM, và nhấn mạnh rằng sự tham gia của 13 thành viên mới sẽ tạo ra động lực lớn hơn cho tiến trình ASEM, giúp mở rộng và nâng cao đối thoại và hợp tác Á-Âu. Các vị lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải giúp đỡ và tạo điều kiện cho các thành viên mới tham gia tích cực vào tiến trình ASEM, nhằm tăng cường tính thống nhất trong đa dạng của ASEM. 6.3. Đồng thời với việc nhấn mạnh nhu cầu củng cố tiến trình ASEM sau khi mở rộng, các vị lãnh đạo đồng ý xem xét việc mở rộng quá trình trong tương lai, cân nhắc tới quá trình tiếp tục mở rộng của Liên minh châu Âu và vai trò quan trọng của các ứng viên. Các vị lãnh đạo giao cho Bộ trưởng Ngoại giao, trên cơ sở những ý tưởng đề xuất tại ASEM 5, nghiên cứu và đệ trình các khuyến nghị nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế hợp tác của ASEM cùng khả năng mở rộng thành viên trong tương lai. 7. Các vị lãnh đạo đã thông qua danh sách các sáng kiến thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực (trong phụ lục) và chương trình làm việc của ASEM trong giai đoạn 2004-2006 (trong phụ lục). 8. Các vị lãnh đạo cảm ơn và chấp thuận đề nghị của Phần Lan đăng cai tổ chức Hội nghị cấp cao ASEM 6 và hẹn gặp lại vào năm 2006. Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam

[ 108, 287, 285, 161, 2694, 3477, 248, 106, 258, 355, 480, 399, 104, 483, 492, 813, 411, 7868, 291, 11972, 400, 259, 985, 161, 303, 297, 261, 247, 1518, 694, 119, 120, 472, 435, 115, 764, 117, 104, 472, 277, 5889, 159, 225, 633, 109, 503, 1199, 115, 117, 202, 512, 149, 109, 813, 411, 7868, 291, 400, 226, 105, 113, 17886, 1033, 2119, 274, 11972, 444, 18100, 2179, 3505, 2750, 831, 303, 297, 261, 247, 127, 403, 314, 291, 299, 416, 566, 786, 104, 109, 813, 411, 429, 395, 836, 4169, 725, 955, 1854, 122, 103, 127, 128, 109, 813, 411, 429, 395, 3774, 2337, 551, 471, 105, 2464, 522, 115, 407, 124, 148, 187, 813, 411, 7868, 291, 5889, 5907, 105, 115, 206, 235, 109, 357, 411, 104, 109, 429, 7647, 3231, 3905, 1054, 195, 909, 122, 245, 10736, 112, 2518, 587, 120, 346, 345, 993, 1038, 105, 1662, 1371, 113, 205, 240, 198, 216, 546, 148, 187, 5889, 5907, 109, 297, 261, 247, 1445, 417, 160, 120, 346, 345, 150, 107, 334, 635, 681, 105, 258, 352, 518, 155, 186, 225, 213, 1306, 1221, 329, 114, 544, 2516, 305, 672, 175, 1555, 105, 212, 435, 236, 216, 2352, 8554, 303, 297, 261, 247, 202, 512, 160, 1461, 665, 185, 247, 244, 106, 544, 2516, 279, 274, 105, 212, 3073, 11945, 112, 303, 297, 261, 247, 1202, 269, 190, 302, 315, 272, 302, 120, 1221, 329, 105, 882, 1011, 1050, 258, 352, 239, 128, 552, 970, 2376, 185, 404, 757, 3437, 185, 404, 1272, 4265, 1456, 625, 705, 482, 1364, 2044, 201, 1130, 103, 638, 473, 1209, 198, 1906, 482, 409, 810, 464, 786, 104, 258, 352, 2092, 545, 173, 1073, 1117, 167, 690, 6330, 109, 664, 425, 8153, 782, 2234, 936, 271, 105, 625, 345, 482, 5157, 865, 592, 464, 397, 109, 297, 261, 247, 202, 512, 321, 1054, 1614, 279, 105, 279, 274, 113, 1956, 1033, 195, 909, 105, 279, 274, 5889, 103, 105, 146, 300, 195, 274, 11972, 112, 11132, 112, 303, 297, 261, 247, 114, 160, 120, 1221, 329, 849, 308, 518, 334, 258, 352, 105, 635, 681, 150, 139, 117, 272, 302, 281, 173, 270, 1352, 635, 412, 105, 209, 192, 495, 136, 206, 235, 321, 1054, 195, 909, 105, 279, 274, 1483, 2099, 159, 225, 633, 524, 217, 1306, 1481, 342, 1936, 105, 264, 107, 4570, 303, 297, 261, 247, 1202, 269, 190, 153, 1171, 299, 417, 1369, 104, 267, 195, 119, 185, 404, 635, 412, 381, 192, 943, 614, 105, 116, 2324, 222, 198, 216, 135, 281, 103, 279, 241, 159, 225, 633, 109, 565, 2376, 113, 150, 560, 2119, 162, 609, 809, 704, 396, 3667, 12357, 112, 303, 297, 261, 247, 982, 153, 144, 535, 523, 104, 267, 195, 119, 310, 277, 655, 420, 300, 234, 560, 2119, 162, 105, 109, 225, 146, 122, 104, 560, 2119, 890, 546, 186, 440, 813, 210, 105, 813, 210, 1294, 305, 745, 321, 1054, 334, 273, 5992, 494, 1943, 105, 614, 416, 104, 300, 234, 560, 2119, 942, 303, 297, 261, 247, 1445, 417, 160, 109, 142, 164, 182, 5889, 1171, 299, 134, 1163, 265, 538, 543, 745, 327, 879, 164, 135, 104, 928, 720, 258, 136, 373, 291, 104, 440, 213, 210, 560, 2119, 162, 420, 229, 147, 4798, 130, 272, 302, 156, 223, 199, 109, 1171, 299, 113, 1913, 399, 1636, 778, 6416, 546, 186, 592, 464, 212, 435, 1636, 778, 688, 105, 156, 223, 199, 109, 302, 190, 104, 2328, 320, 291, 373, 125, 882, 1011, 1050, 1221, 329, 105, 346, 2954, 303, 297, 261, 247, 107, 220, 1288, 155, 1200, 304, 240, 144, 198, 216, 105, 893, 899, 134, 270, 437, 195, 909, 125, 255, 220, 433, 8795, 112, 303, 297, 261, 247, 202, 512, 260, 321, 1054, 195, 909, 105, 279, 274, 635, 412, 113, 1956, 1033, 5889, 127, 128, 113, 109, 1956, 1033, 322, 442, 105, 316, 322, 442, 745, 904, 380, 321, 1054, 300, 234, 635, 412, 258, 2781, 303, 297, 261, 247, 177, 1445, 417, 260, 1614, 279, 183, 761, 113, 109, 255, 220, 635, 412, 415, 109, 142, 195, 274, 5889, 105, 206, 235, 1611, 231, 411, 104, 109, 429, 395, 836, 384, 125, 453, 587, 153, 109, 331, 437, 199, 149, 104, 5889, 119, 592, 1055, 251, 124, 109, 220, 387, 321, 1054, 179, 1614, 415, 109, 164, 182, 5889, 323, 581, 279, 113, 1956, 1033, 635, 2600, 634, 575, 106, 149, 560, 2119, 942, 303, 297, 261, 247, 127, 2074, 2554, 189, 6896, 399, 104, 5889, 125, 185, 404, 635, 412, 207, 180, 109, 429, 395, 836, 384, 251, 124, 149, 4773, 1034, 7626, 892, 4901, 176, 8483, 371, 253, 1147, 9127, 112, 15796, 112, 303, 297, 261, 247, 227, 304, 109, 197, 623, 135, 757, 399, 105, 1035, 776, 144, 406, 206, 105, 733, 1491, 993, 1038, 119, 120, 111, 137, 133, 1167, 427, 113, 109, 197, 623, 135, 757, 3437, 634, 3677, 106, 109, 204, 623, 135, 488, 124, 386, 635, 364, 149, 4472, 16058, 231, 3580, 2885, 7792, 468, 105, 658, 806, 6458, 303, 297, 261, 247, 1202, 269, 190, 153, 1171, 299, 417, 1369, 104, 267, 424, 153, 185, 404, 757, 399, 198, 216, 768, 389, 240, 329, 105, 284, 199, 103, 703, 150, 106, 882, 1011, 3783, 849, 308, 195, 119, 544, 2516, 305, 672, 198, 955, 212, 435, 2352, 1661, 105, 970, 190, 122, 1543, 303, 297, 261, 247, 1445, 417, 204, 242, 424, 185, 404, 757, 399, 808, 419, 173, 270, 1352, 497, 136, 103, 1163, 265, 495, 136, 105, 279, 274, 198, 955, 113, 150, 560, 2119, 162, 533, 809, 704, 185, 2758, 107, 987, 108, 232, 581, 549, 155, 774, 972, 104, 757, 3250, 303, 297, 261, 247, 1445, 417, 160, 204, 242, 424, 757, 399, 139, 117, 472, 209, 1265, 279, 119, 109, 503, 1199, 104, 1478, 741, 560, 2119, 162, 105, 120, 565, 190, 225, 288, 104, 330, 198, 955, 374, 770, 186, 503, 1199, 110, 1036, 10728, 666, 308, 258, 2829, 261, 1403, 105, 185, 168, 198, 1906, 666, 308, 157, 168, 105, 246, 1698, 303, 297, 261, 247, 177, 1445, 417, 160, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 759, 196, 191, 5116, 567, 411, 3350, 1410, 844, 233, 785, 29391, 1587, 1157, 985, 115, 1393, 822, 449, 337, 1113, 325, 21413, 112, 1 ]

151023_thao_luan_ve_dao_van

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/10/151023_thao_luan_ve_dao_van

'Nên chơi đẹp trong văn chương'

Nhà văn Thuận nhắn các bạn trẻ, "nếu cần danh vọng, cần tiền tài thì không nên viết văn viết thơ," trong Bàn tròn thứ Năm của BBC hôm 22/10 về chủ đề đạo văn.

Nhà văn Thuận tham gia thảo luận của BBC từ Paris Tác giả của nhiều tiểu thuyết xuất bản ở Việt Nam và Pháp khẳng định, "văn thơ đối với tôi là một cuộc chơi và đã chơi thì nên chơi cho đẹp." (Xem lại thảo luận tại: http://bit.ly/1NVAjfc) Nhà thơ Lý Đợi cũng cho rằng, tuy sự việc Phan Huyền Thư có lẽ đã kết thúc, "nhưng vấn đề đạo văn ở Việt Nam chưa bao giờ kết thúc mà càng lúc càng nhiều hơn vì nhiều lý do, trong đó có chuyện thành tích trong nghiên cứu, sáng tạo, những thành tích mà người cầm bút muốn hướng đến, vì thế mà rất nhiều người đã đi vào con đường đạo văn." "Chúng ta nếu soi vào các văn bản khoa học, văn bản hàn lâm ở cấp độ nghiên cứu này kia thì mức độ đạo văn vừa kinh khủng, trắng trợn mà tinh vi lắm. Cái tạm gọi là giới tinh hoa đã như vậy rồi thì cái đại chúng, cái phổ thông nó sẽ đi theo hệ quả tất yếu." nhà phê bình văn học nhận xét. Nhà thơ đương đại với bút danh Lu, cho rằng đạo văn trong thời công nghệ thông tin "là hành động rất dại dột". "Khi đạo văn người khác tức là mình đã nghĩ mình không đủ tài năng để tạo ra tác phẩm hay, hoặc là do lười biếng." Bài Bạch lộ trong tập thơ Sẹo Độc lập của Phan Huyền Thư bị cáo buộc đạo lại bài Buổi sáng của bà Phan Ngọc Thường Đoan. Hôm 20/10, Hội Nhà văn Hà Nội quyết định thu hồi giải thưởng đã trao tập thơ Sẹo Độc lập. Và đến hôm 22/10, nhà thơ Phan Huyền Thư đã chính thức xin lỗi lần thứ hai bà Phan Ngọc Thường Đoan về vụ việc này. 'Ranh giới mỏng manh'? Nhà thơ Lu Khi được hỏi đâu là ranh giới giữa việc bị ảnh hưởng, lấy cảm hứng từ một tác giả, tác phẩm nào đó và sao chép, nhà thơ Lý Đợi cho rằng, ranh giới này rất mỏng manh, dễ vỡ ở Việt Nam. Nhưng nhà thơ Lu nói tuy việc tác giả bị ảnh hưởng vẫn thường xảy ra, và ngay khi tác giả dùng ngôn ngữ đã là một sự mô phỏng, song người sáng tác cần có "nỗ lực của riêng mình, nỗ lực truyền tải cảm giác cho người khác", nhà thơ trẻ đương đại nói thêm, "và sớm muộn gì ăn cắp của người khác cũng bị phát hiện thôi". Đồng tình với quan điểm của Lu, hay tên thật là Nguyễn Hoàng Nam, nhà văn Thuận khẳng định, đây là ranh giới rất rõ ràng, "không có gì nhập nhờ". "Không một tác phẩm nghệ thuật nào xuất phát từ số 0 cả, trong mọi ngành. Bây giờ sống ở năm 2015, tất nhiên bạn có bị ảnh hưởng, nhưng nó chỉ dừng lại ở ảnh hưởng thôi." Nhà văn dẫn lại lời của tác giả Phạm Thị Hoài: "Những người như thế hệ của chị Hoài đã học được rất nhiều từ nhà thơ Trần Dần, nhưng nó chỉ là hạt giống thôi. Nếu muốn làm nên một tác phẩm thì phải bỏ sức cá nhân mình vào đó." "Sáng tác đối với tôi là công việc hoàn toàn cá nhân. Nó rất riêng tư. Tôi không hiểu làm sao có thể lấy tác phẩm của người khác và lấy tên mình vào đó." Chữ 'Đạo' Nhà phê bình Lý Đợi cho rằng, nếu có ý kiến nói những người đạo văn là 'bệnh' thì số thạc sỹ, tiến sỹ đã đạo luận văn 'còn bệnh nhiều hơn' Từ khía cạnh luật pháp, ông Phan Vũ Tuấn, chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM nhận xét, cách dùng từ đạo văn không chính xác khi pháp luật Việt Nam cũng như pháp luật quốc tế không có khái niệm này. "Chúng ta không thể quy kết một người vào tội mà pháp luật không quy định. "Sao chép như thế nào thì được coi là vi phạm? Như ở một số quốc gia, sao chép trên 20% đã bị coi là sao chép rồi. Ở Việt Nam không có quy định cụ thể về vấn đề này mà quy định là nếu sao chép phần trọng yếu của tác phẩm mới là sao chép. "Toàn bộ những sự mà chúng ta cho rằng trường hợp này có đạo thơ, đạo văn hoàn toàn là mang tính cảm tính," luật sư chuyên về bản quyền nói. Tuy nhiên nhà thơ và là một trong những thành viên chính của nhóm Mở Miệng cho rằng, cách dùng từ 'đạo' như để chỉ tới một thứ bị ăn cắp. "Chữ đạo văn ở Việt Nam, người ta muốn đánh vào yếu tố đạo đức, cách dùng của người ta cũng như đạo chích, đạo tặc vậy," anh Lý Đợi nói trong chương trình của BBC. Tác giả của Paris 11/8', và gần đây nhất là tiểu thuyết 'Chỉ còn 4 ngày là đến tháng Tư' nhận xét, chuyện ăn cắp đã quá phổ biến ở Việt Nam, đến nỗi "ăn cắp một bài thơ thì nhiều người cũng nói là thôi bỏ qua đi, phụ nữ mà". "Tôi nghĩ tinh thần làng xã, tinh thần ba phải của người Việt cũng khá cao. "Các bạn biết là làng văn làng thơ Việt Nam bây giờ nó yếu kém lắm. Tôi không hiểu là bao giờ nó sẽ mạnh lên, bao giờ sẽ đi được với các làng văn quốc tế, nhưng tôi chỉ muốn làm sao là ít ra nó yếu thì cũng phải trong sạch một chút." 'Tài sản trí tuệ' Luật sư Phan Vũ Tuấn, Chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM Luật sư Phan Vũ Tuấn bày tỏ sự bất đồng quan điểm đối với một số thông tin về bản quyền được đưa trên truyền thông Việt Nam gần đây. Anh cho rằng, một tác phẩm được bảo hộ ngay khi tác giả đặt bút xuống viết ra tác phẩm đó, mà không cần phải đăng ký bản quyền. "Khi anh đặt cây bút lên trên tờ giấy hay khi bàn phím của anh khắc được vào trong ổ cứng những dấu hiệu liên quan đến bài thơ đó thì bất cứ hình thức nào anh đã viết ra thì anh được bảo hộ ngay thời điểm đó." Việc đăng ký bản quyền sẽ giúp tác giả đó không phải chứng minh khi có tranh chấp xảy ra mà nhiệm vụ chứng minh quyền tác giả thuộc về người còn lại. "Cơ quan duy nhất tại Việt Nam có thể chứng minh rằng tờ giấy đó có hiệu lực để đẩy nghĩa vụ chứng minh thuộc về bên còn lại là Trung tâm Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và thể thức đăng ký rất rõ ràng, chi phí thấp," luật sư nhấn mạnh. Anh cũng đưa ra lời khuyên tới các nghệ sỹ 'lười' đi đăng ký bản quyền là mỗi năm tự gom tác phẩm của mình lại rồi gửi đảm bảo qua bưu điện và giữ phong bì đó làm bằng chứng. Luật sư Tuấn nói việc Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gần đây khiến người tiêu dùng Việt cũng như các nhà kinh doanh sản phẩm trí tuệ buộc phải nâng cao ý thức. "Tuy nhiên việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng phụ thuộc nhiều vào việc cộng đồng được giáo dục về sở hữu trí tuệ như thế nào. "Nếu như ngay từ nhỏ chúng ta không cho rằng sao chép bài của bạn bè là việc xấu, thì lớn lên chúng ta có thể sao chép nhiều thứ khác nhau. "Nên gọi là tài sản trí tuệ. Nếu là những gì chúng ta làm ra, là tài sản của chúng ta thì chúng ta sẽ bảo vệ nó tốt hơn, chúng ta thấy đó là tài sản của người khác thì chúng ta sẽ không xâm phạm." Xem lại toàn bộ chương trình tại: http://bit.ly/1NVAjfc. Bàn tròn thứ Năm là chương trình thảo luận về các vấn đề thời sự của Việt Nam và thế giới, phát trực tiếp vào lúc 19h30 (giờ Việt Nam), thứ Năm hàng tuần, trên kênh YouTube của BBC Tiếng Việt.

summarize: Nhà văn Thuận tham gia thảo luận của BBC từ Paris Tác giả của nhiều tiểu thuyết xuất bản ở Việt Nam và Pháp khẳng định, "văn thơ đối với tôi là một cuộc chơi và đã chơi thì nên chơi cho đẹp." (Xem lại thảo luận tại: http://bit.ly/1NVAjfc) Nhà thơ Lý Đợi cũng cho rằng, tuy sự việc Phan Huyền Thư có lẽ đã kết thúc, "nhưng vấn đề đạo văn ở Việt Nam chưa bao giờ kết thúc mà càng lúc càng nhiều hơn vì nhiều lý do, trong đó có chuyện thành tích trong nghiên cứu, sáng tạo, những thành tích mà người cầm bút muốn hướng đến, vì thế mà rất nhiều người đã đi vào con đường đạo văn." "Chúng ta nếu soi vào các văn bản khoa học, văn bản hàn lâm ở cấp độ nghiên cứu này kia thì mức độ đạo văn vừa kinh khủng, trắng trợn mà tinh vi lắm. Cái tạm gọi là giới tinh hoa đã như vậy rồi thì cái đại chúng, cái phổ thông nó sẽ đi theo hệ quả tất yếu." nhà phê bình văn học nhận xét. Nhà thơ đương đại với bút danh Lu, cho rằng đạo văn trong thời công nghệ thông tin "là hành động rất dại dột". "Khi đạo văn người khác tức là mình đã nghĩ mình không đủ tài năng để tạo ra tác phẩm hay, hoặc là do lười biếng." Bài Bạch lộ trong tập thơ Sẹo Độc lập của Phan Huyền Thư bị cáo buộc đạo lại bài Buổi sáng của bà Phan Ngọc Thường Đoan. Hôm 20/10, Hội Nhà văn Hà Nội quyết định thu hồi giải thưởng đã trao tập thơ Sẹo Độc lập. Và đến hôm 22/10, nhà thơ Phan Huyền Thư đã chính thức xin lỗi lần thứ hai bà Phan Ngọc Thường Đoan về vụ việc này. 'Ranh giới mỏng manh'? Nhà thơ Lu Khi được hỏi đâu là ranh giới giữa việc bị ảnh hưởng, lấy cảm hứng từ một tác giả, tác phẩm nào đó và sao chép, nhà thơ Lý Đợi cho rằng, ranh giới này rất mỏng manh, dễ vỡ ở Việt Nam. Nhưng nhà thơ Lu nói tuy việc tác giả bị ảnh hưởng vẫn thường xảy ra, và ngay khi tác giả dùng ngôn ngữ đã là một sự mô phỏng, song người sáng tác cần có "nỗ lực của riêng mình, nỗ lực truyền tải cảm giác cho người khác", nhà thơ trẻ đương đại nói thêm, "và sớm muộn gì ăn cắp của người khác cũng bị phát hiện thôi". Đồng tình với quan điểm của Lu, hay tên thật là Nguyễn Hoàng Nam, nhà văn Thuận khẳng định, đây là ranh giới rất rõ ràng, "không có gì nhập nhờ". "Không một tác phẩm nghệ thuật nào xuất phát từ số 0 cả, trong mọi ngành. Bây giờ sống ở năm 2015, tất nhiên bạn có bị ảnh hưởng, nhưng nó chỉ dừng lại ở ảnh hưởng thôi." Nhà văn dẫn lại lời của tác giả Phạm Thị Hoài: "Những người như thế hệ của chị Hoài đã học được rất nhiều từ nhà thơ Trần Dần, nhưng nó chỉ là hạt giống thôi. Nếu muốn làm nên một tác phẩm thì phải bỏ sức cá nhân mình vào đó." "Sáng tác đối với tôi là công việc hoàn toàn cá nhân. Nó rất riêng tư. Tôi không hiểu làm sao có thể lấy tác phẩm của người khác và lấy tên mình vào đó." Chữ 'Đạo' Nhà phê bình Lý Đợi cho rằng, nếu có ý kiến nói những người đạo văn là 'bệnh' thì số thạc sỹ, tiến sỹ đã đạo luận văn 'còn bệnh nhiều hơn' Từ khía cạnh luật pháp, ông Phan Vũ Tuấn, chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM nhận xét, cách dùng từ đạo văn không chính xác khi pháp luật Việt Nam cũng như pháp luật quốc tế không có khái niệm này. "Chúng ta không thể quy kết một người vào tội mà pháp luật không quy định. "Sao chép như thế nào thì được coi là vi phạm? Như ở một số quốc gia, sao chép trên 20% đã bị coi là sao chép rồi. Ở Việt Nam không có quy định cụ thể về vấn đề này mà quy định là nếu sao chép phần trọng yếu của tác phẩm mới là sao chép. "Toàn bộ những sự mà chúng ta cho rằng trường hợp này có đạo thơ, đạo văn hoàn toàn là mang tính cảm tính," luật sư chuyên về bản quyền nói. Tuy nhiên nhà thơ và là một trong những thành viên chính của nhóm Mở Miệng cho rằng, cách dùng từ 'đạo' như để chỉ tới một thứ bị ăn cắp. "Chữ đạo văn ở Việt Nam, người ta muốn đánh vào yếu tố đạo đức, cách dùng của người ta cũng như đạo chích, đạo tặc vậy," anh Lý Đợi nói trong chương trình của BBC. Tác giả của Paris 11/8', và gần đây nhất là tiểu thuyết 'Chỉ còn 4 ngày là đến tháng Tư' nhận xét, chuyện ăn cắp đã quá phổ biến ở Việt Nam, đến nỗi "ăn cắp một bài thơ thì nhiều người cũng nói là thôi bỏ qua đi, phụ nữ mà". "Tôi nghĩ tinh thần làng xã, tinh thần ba phải của người Việt cũng khá cao. "Các bạn biết là làng văn làng thơ Việt Nam bây giờ nó yếu kém lắm. Tôi không hiểu là bao giờ nó sẽ mạnh lên, bao giờ sẽ đi được với các làng văn quốc tế, nhưng tôi chỉ muốn làm sao là ít ra nó yếu thì cũng phải trong sạch một chút." 'Tài sản trí tuệ' Luật sư Phan Vũ Tuấn, Chánh Văn phòng Hội Sở hữu Trí tuệ TPHCM Luật sư Phan Vũ Tuấn bày tỏ sự bất đồng quan điểm đối với một số thông tin về bản quyền được đưa trên truyền thông Việt Nam gần đây. Anh cho rằng, một tác phẩm được bảo hộ ngay khi tác giả đặt bút xuống viết ra tác phẩm đó, mà không cần phải đăng ký bản quyền. "Khi anh đặt cây bút lên trên tờ giấy hay khi bàn phím của anh khắc được vào trong ổ cứng những dấu hiệu liên quan đến bài thơ đó thì bất cứ hình thức nào anh đã viết ra thì anh được bảo hộ ngay thời điểm đó." Việc đăng ký bản quyền sẽ giúp tác giả đó không phải chứng minh khi có tranh chấp xảy ra mà nhiệm vụ chứng minh quyền tác giả thuộc về người còn lại. "Cơ quan duy nhất tại Việt Nam có thể chứng minh rằng tờ giấy đó có hiệu lực để đẩy nghĩa vụ chứng minh thuộc về bên còn lại là Trung tâm Bản quyền tác giả thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và thể thức đăng ký rất rõ ràng, chi phí thấp," luật sư nhấn mạnh. Anh cũng đưa ra lời khuyên tới các nghệ sỹ 'lười' đi đăng ký bản quyền là mỗi năm tự gom tác phẩm của mình lại rồi gửi đảm bảo qua bưu điện và giữ phong bì đó làm bằng chứng. Luật sư Tuấn nói việc Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gần đây khiến người tiêu dùng Việt cũng như các nhà kinh doanh sản phẩm trí tuệ buộc phải nâng cao ý thức. "Tuy nhiên việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng phụ thuộc nhiều vào việc cộng đồng được giáo dục về sở hữu trí tuệ như thế nào. "Nếu như ngay từ nhỏ chúng ta không cho rằng sao chép bài của bạn bè là việc xấu, thì lớn lên chúng ta có thể sao chép nhiều thứ khác nhau. "Nên gọi là tài sản trí tuệ. Nếu là những gì chúng ta làm ra, là tài sản của chúng ta thì chúng ta sẽ bảo vệ nó tốt hơn, chúng ta thấy đó là tài sản của người khác thì chúng ta sẽ không xâm phạm." Xem lại toàn bộ chương trình tại: http://bit.ly/1NVAjfc. Bàn tròn thứ Năm là chương trình thảo luận về các vấn đề thời sự của Việt Nam và thế giới, phát trực tiếp vào lúc 19h30 (giờ Việt Nam), thứ Năm hàng tuần, trên kênh YouTube của BBC Tiếng Việt.

[ 108, 287, 285, 161, 571, 355, 3219, 268, 165, 843, 410, 104, 378, 148, 2031, 2343, 590, 104, 158, 1159, 1026, 387, 288, 108, 121, 131, 132, 105, 711, 1202, 269, 2376, 10430, 1657, 195, 119, 141, 106, 116, 204, 1014, 105, 115, 1014, 143, 237, 1014, 114, 1142, 294, 444, 10176, 153, 843, 410, 149, 161, 9240, 31723, 371, 571, 1657, 1087, 19702, 127, 114, 1985, 1169, 144, 156, 1547, 4657, 2626, 107, 642, 115, 299, 6449, 9319, 255, 220, 247, 355, 108, 121, 131, 132, 289, 374, 339, 299, 822, 145, 536, 398, 536, 158, 183, 171, 158, 241, 2350, 113, 150, 107, 443, 164, 566, 113, 568, 4175, 611, 4030, 120, 164, 566, 145, 111, 898, 2255, 278, 665, 155, 103, 171, 175, 145, 215, 158, 111, 115, 184, 138, 219, 361, 247, 355, 294, 1007, 169, 323, 4820, 138, 109, 355, 288, 889, 1732, 355, 288, 3775, 2242, 108, 121, 373, 359, 568, 402, 126, 1387, 143, 537, 359, 247, 355, 659, 236, 757, 103, 1714, 5600, 145, 777, 554, 2826, 1814, 1119, 343, 106, 249, 777, 1414, 115, 128, 530, 598, 143, 292, 273, 174, 103, 292, 1456, 206, 335, 134, 184, 181, 300, 416, 525, 675, 294, 152, 997, 342, 355, 214, 238, 4624, 571, 1657, 1177, 273, 119, 2255, 595, 4774, 103, 114, 160, 247, 355, 113, 221, 135, 877, 206, 193, 5210, 209, 192, 215, 3853, 9742, 340, 2286, 247, 355, 111, 211, 766, 106, 267, 115, 372, 267, 110, 620, 326, 344, 130, 394, 124, 274, 765, 194, 103, 451, 106, 180, 6749, 10171, 294, 1045, 2696, 1154, 113, 495, 1657, 1783, 20161, 3095, 385, 104, 1547, 4657, 2626, 133, 341, 661, 247, 153, 392, 1271, 4148, 611, 104, 263, 1547, 1442, 2346, 4317, 112, 1131, 11428, 103, 813, 571, 355, 337, 710, 302, 190, 498, 496, 272, 1880, 115, 992, 495, 1657, 1783, 20161, 3095, 3125, 619, 155, 325, 10525, 103, 152, 1657, 1547, 4657, 2626, 115, 122, 329, 676, 1145, 400, 259, 196, 263, 1547, 1442, 2346, 4317, 125, 197, 156, 433, 12421, 10619, 249, 4252, 3311, 2810, 571, 1657, 4774, 707, 117, 419, 793, 106, 3467, 249, 415, 156, 133, 349, 580, 103, 771, 406, 2166, 148, 116, 274, 2508, 274, 765, 224, 150, 105, 350, 3134, 103, 152, 1657, 1087, 19702, 114, 1985, 3467, 249, 126, 215, 4252, 14548, 790, 2001, 108, 121, 131, 629, 311, 152, 1657, 4774, 123, 1169, 156, 274, 590, 133, 349, 580, 244, 369, 488, 1235, 105, 531, 129, 274, 590, 467, 691, 1063, 115, 106, 116, 144, 787, 1102, 103, 1455, 111, 611, 274, 260, 107, 13816, 265, 104, 734, 1081, 1163, 265, 425, 1299, 406, 1143, 114, 111, 211, 646, 152, 1657, 603, 1177, 273, 123, 5029, 8315, 1214, 3494, 218, 446, 2847, 104, 111, 211, 127, 133, 212, 199, 10750, 1122, 205, 119, 146, 318, 104, 4774, 103, 194, 465, 610, 106, 362, 678, 578, 152, 355, 3219, 1202, 269, 2376, 248, 106, 3467, 249, 215, 450, 3572, 1639, 107, 218, 669, 1211, 340, 2341, 116, 274, 765, 877, 887, 224, 387, 212, 148, 166, 108, 2966, 186, 103, 113, 389, 859, 112, 2753, 364, 339, 307, 108, 121, 147, 3374, 525, 445, 230, 107, 133, 349, 580, 103, 170, 335, 163, 1759, 153, 108, 121, 349, 580, 5424, 571, 355, 458, 153, 366, 104, 274, 590, 971, 1074, 4263, 161, 189, 1769, 111, 128, 175, 300, 104, 1304, 4263, 115, 214, 117, 215, 158, 148, 152, 1657, 912, 8957, 103, 170, 335, 163, 106, 991, 855, 1164, 631, 278, 140, 237, 116, 274, 765, 143, 139, 306, 543, 499, 157, 267, 138, 3276, 189, 8666, 274, 195, 119, 141, 106, 135, 156, 506, 258, 499, 1876, 1447, 215, 734, 4584, 388, 110, 524, 140, 350, 107, 136, 771, 274, 765, 104, 111, 211, 105, 771, 465, 267, 138, 3276, 4297, 377, 14155, 257, 571, 997, 342, 1087, 19702, 114, 1985, 323, 107, 108, 232, 357, 123, 120, 111, 247, 355, 106, 377, 14809, 257, 143, 166, 6386, 5852, 472, 817, 115, 247, 410, 355, 19242, 664, 158, 8985, 1069, 482, 409, 810, 330, 2184, 118, 1547, 1016, 5224, 2772, 551, 438, 813, 2791, 943, 3235, 3042, 3059, 238, 5543, 173, 467, 148, 247, 355, 110, 122, 628, 129, 246, 330, 131, 132, 127, 128, 246, 330, 198, 216, 110, 107, 2275, 1196, 433, 1007, 169, 110, 136, 565, 299, 116, 111, 138, 638, 145, 246, 330, 110, 565, 1941, 16501, 3134, 128, 175, 224, 143, 117, 703, 106, 554, 473, 347, 1260, 108, 121, 116, 166, 198, 1906, 350, 3134, 159, 4027, 115, 133, 703, 106, 350, 3134, 1667, 108, 978, 131, 132, 110, 107, 565, 190, 798, 136, 125, 255, 220, 126, 145, 565, 190, 106, 323, 350, 3134, 380, 308, 675, 104, 274, 765, 239, 106, 350, 3134, 112, 189, 8818, 317, 120, 144, 145, 174, 169, 114, 160, 271, 279, 126, 107, 247, 6865, 247, 355, 506, 258, 106, 518, 334, 406, 334, 519, 330, 441, 649, 125, 288, 168, 454, 421, 445, 152, 1657, 105, 106, 116, 113, 120, 164, 182, 122, 104, 491, 5090, 21911, 114, 1985, 173, 467, 148, 15171, 257, 128, 130, 163, 228, 116, 259, 133, 446, 16156, 189, 22721, 247, 355, 108, 121, 131, 578, 111, 169, 278, 403, 138, 675, 712, 247, 5493, 173, 467, 104, 111, 169, 127, 128, 247, 7747, 103, 247, 4159, 7307, 365, 1087, 19702, 123, 113, 741, 277, 104, 2189, 2343, 590, 104, 2031, 15795, 1452, 105, 386, 248, 202, 106, 1159, 1026, 377, 3577, 177, 1147, 191, 106, 155, 253, 1005, 257, 238, 5543, 443, 446, 2847, 115, 310, 1456, 625, 108, 121, 131, 578, 155, 1510, 7525, 2847, 116, 392, 1657, 143, 158, 111, 127, 123, 106, 1508, 306, 235, 2251, 573, 684, 145, 340, 800, 372, 777, 860, 1514, 293, 103, 777, 860, 459, 139, 104, 111, 131, 127, 896, 2207, 2019, 230, 217, 106, 1514, 355, 1514, 1657, 131, 132, 969, 339, 335, 675, 1206, 2826, 388, 110, 524, 106, 374, 339, 335, 134, 417, 2992, 374, 339, 134, 184, 117, 119, 109, 1514, 355, 198, 955, 170, 141, 163, 278, 140, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 571, 355, 3219, 2669, 109, 230, 3334, 7083, 260, 595, 5265, 260, 379, 326, 143, 110, 237, 508, 355, 508, 1657, 519, 113, 2101, 1867, 259, 832, 104, 378, 325, 10525, 125, 185, 220, 247, 355, 112, 1 ]

150421_buddhism_situation_vietnam_war

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/04/150421_buddhism_situation_vietnam_war

‘Ngày 30/4 gây điêu đứng cho Phật giáo VN’

Biến cố ngày 30/4 năm 1975 không chỉ là ‘bước ngoặt đau thương cho dân tộc’ mà còn ‘gây điêu đứng cho Phật giáo’, một tôn giáo đã đồng hành cùng lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc, một vị chức sắc cao cấp của Phật giáo tại hải ngoại nói với BBC.

‘Không phát triển được’ Trao đổi với BBC Việt ngữ tại chùa Bát Nhã tại miền Nam California, Hòa thượng Thích Nguyên Trí, viện chủ chùa cho biết chính ông đã ‘chịu đựng những đau thương từ sau năm 1975 cho đến năm 1981’. “Vì quá đau thương không thể xây dựng được Phật giáo trong nước nên tôi phải tìm đủ mọi cách ra hải ngoại làm việc để duy trì Phật giáo cho đến ngày hôm nay,” Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói. Chùa Bát Nhã cũng là văn phòng thường trực của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, một giáo hội bị chính quyền trong nước cấm, tại Hoa Kỳ. Hòa thượng Thích Nguyên Trí là phó chủ tịch điều hành của văn phòng này. “Cộng sản không bao giờ có tín ngưỡng cho nên khi họ đi vào đánh chiếm miềm Nam thì hầu hết các tôn giáo bị tê liệt, trong đó có tôn giáo gắn liền với lịch sử dân tộc là Phật giáo,” ông nói. Theo lời ông kể lại thì chính quyền của Đảng Cộng sản chiếm được miền Nam họ đã ‘thanh lọc những vị nào thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra một bên’ và ‘đưa vào danh sách cần phải lưu ý’. “Tất cả những hành động từ cử chỉ đi đứng tới lui sinh hoạt trong chùa chiền gần như bế tắc,” ông nói. “Họ không cho hoạt động bất cứ điều gì. Ngay các buổi lễ cũng không cho hành lễ. Những gia đình Phật tử hồi giờ sinh hoạt tại chùa cũng bị ngăn cấm. Tất cả những ban hộ niệm, những tổ chức Phật giáo bị tê liệt toàn bộ,” ông nói thêm. “Ngay cả các vị lãnh đạo, các vị thầy của chúng tôi như Hòa thượng Thích Huyền Quang, Hòa thượng Thích Quảng Độ cũng không còn cách nào phát huy tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.” “Chính vì vậy khi chúng tôi đặt chân lên bến bờ tự do thì điều trước hết là mở Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ở hải ngoại và ngày nay có mặt ở khắp nơi,” ông nói và cho biết từ ngày ông đặt chân đến Mỹ ông đã quyên góp được hơn một triệu Mỹ kim chuyển về trong nước làm từ thiện và xây dựng chùa chiền. ‘Chỉ có hình thức’ Nhận định về tình hình Phật giáo trong nước, Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói ‘làm theo chiều hướng của Đảng Cộng sản chứ không theo tinh thần của Phật giáo’. Theo lời ông giải thích thì trong thành phần lãnh đạo của giáo hội Phật giáo trong nước đều ‘đặt dưới sự chỉ đạo của Nhà nước chứ không được quyền tự bầu cử và ứng cử’. “Vấn đề thọ giới thì là những người trong tôn giáo tự sắp xếp với nhau đưa lên hàng giáo phẩm: vị nào lên hòa thượng, thượng tọa, đại đức hoàn toàn do giáo hội bổ nhiệm và suy cử chứ Nhà nước không có quyền nhúng vô,” ông nói. “Những ngày lễ như Lễ Phật đản, Lễ Vu Lan phải xin phép chính quyền và người họ đưa ra mới được quyền đứng ra trước quần chúng làm lễ,” ông nói thêm. Ngay cả các Phật viện trong nước, theo lời Hòa thượng Thích Nguyên Trí, thì các tăng ni sinh đến tu học cũng bị ‘xét lý lịch cá nhân’ chứ ‘không xét theo đạo đức thế nào’. Về đời sống của các tôn giáo trong nước hiện nay, ông nhận xét rằng ‘có phát triển’ nhưng ‘chỉ là hình thức’ vì ‘tự do không có’. “Chẳng hạn như đối với Phật giáo Hòa hảo, vị tối tôn trọng của họ là Ngài Huỳnh Giáo chủ thì ngày lễ lộc tưởng niệm hết sức khó khăn,” ông nói thêm và cho biết Nhà nước ‘theo dõi các vị chức sắc chức sắc tôn giáo xem họ phát ngôn thế nào nếu nói trật đường lối là khó sống’. Về phương châm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam do chính quyền kiểm soát là ‘Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội’, ông cho rằng do Đảng Cộng sản ‘ép buộc phải đưa chủ nghĩa cộng sản vào’ chứ ‘Đạo pháp không thể đi cùng chủ nghĩa xã hội’. “Việc này làm thành phần trí thức hiểu biết rất đau lòng,” ông nói. Cuộc phỏng vấn của BBC Việt ngữ với Hòa thượng Thích Nguyên Trí được thực hiện trong tháng Tư, 2015 tại Nam California.

summarize: ‘Không phát triển được’ Trao đổi với BBC Việt ngữ tại chùa Bát Nhã tại miền Nam California, Hòa thượng Thích Nguyên Trí, viện chủ chùa cho biết chính ông đã ‘chịu đựng những đau thương từ sau năm 1975 cho đến năm 1981’. “Vì quá đau thương không thể xây dựng được Phật giáo trong nước nên tôi phải tìm đủ mọi cách ra hải ngoại làm việc để duy trì Phật giáo cho đến ngày hôm nay,” Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói. Chùa Bát Nhã cũng là văn phòng thường trực của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, một giáo hội bị chính quyền trong nước cấm, tại Hoa Kỳ. Hòa thượng Thích Nguyên Trí là phó chủ tịch điều hành của văn phòng này. “Cộng sản không bao giờ có tín ngưỡng cho nên khi họ đi vào đánh chiếm miềm Nam thì hầu hết các tôn giáo bị tê liệt, trong đó có tôn giáo gắn liền với lịch sử dân tộc là Phật giáo,” ông nói. Theo lời ông kể lại thì chính quyền của Đảng Cộng sản chiếm được miền Nam họ đã ‘thanh lọc những vị nào thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra một bên’ và ‘đưa vào danh sách cần phải lưu ý’. “Tất cả những hành động từ cử chỉ đi đứng tới lui sinh hoạt trong chùa chiền gần như bế tắc,” ông nói. “Họ không cho hoạt động bất cứ điều gì. Ngay các buổi lễ cũng không cho hành lễ. Những gia đình Phật tử hồi giờ sinh hoạt tại chùa cũng bị ngăn cấm. Tất cả những ban hộ niệm, những tổ chức Phật giáo bị tê liệt toàn bộ,” ông nói thêm. “Ngay cả các vị lãnh đạo, các vị thầy của chúng tôi như Hòa thượng Thích Huyền Quang, Hòa thượng Thích Quảng Độ cũng không còn cách nào phát huy tinh thần của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.” “Chính vì vậy khi chúng tôi đặt chân lên bến bờ tự do thì điều trước hết là mở Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ở hải ngoại và ngày nay có mặt ở khắp nơi,” ông nói và cho biết từ ngày ông đặt chân đến Mỹ ông đã quyên góp được hơn một triệu Mỹ kim chuyển về trong nước làm từ thiện và xây dựng chùa chiền. ‘Chỉ có hình thức’ Nhận định về tình hình Phật giáo trong nước, Hòa thượng Thích Nguyên Trí nói ‘làm theo chiều hướng của Đảng Cộng sản chứ không theo tinh thần của Phật giáo’. Theo lời ông giải thích thì trong thành phần lãnh đạo của giáo hội Phật giáo trong nước đều ‘đặt dưới sự chỉ đạo của Nhà nước chứ không được quyền tự bầu cử và ứng cử’. “Vấn đề thọ giới thì là những người trong tôn giáo tự sắp xếp với nhau đưa lên hàng giáo phẩm: vị nào lên hòa thượng, thượng tọa, đại đức hoàn toàn do giáo hội bổ nhiệm và suy cử chứ Nhà nước không có quyền nhúng vô,” ông nói. “Những ngày lễ như Lễ Phật đản, Lễ Vu Lan phải xin phép chính quyền và người họ đưa ra mới được quyền đứng ra trước quần chúng làm lễ,” ông nói thêm. Ngay cả các Phật viện trong nước, theo lời Hòa thượng Thích Nguyên Trí, thì các tăng ni sinh đến tu học cũng bị ‘xét lý lịch cá nhân’ chứ ‘không xét theo đạo đức thế nào’. Về đời sống của các tôn giáo trong nước hiện nay, ông nhận xét rằng ‘có phát triển’ nhưng ‘chỉ là hình thức’ vì ‘tự do không có’. “Chẳng hạn như đối với Phật giáo Hòa hảo, vị tối tôn trọng của họ là Ngài Huỳnh Giáo chủ thì ngày lễ lộc tưởng niệm hết sức khó khăn,” ông nói thêm và cho biết Nhà nước ‘theo dõi các vị chức sắc chức sắc tôn giáo xem họ phát ngôn thế nào nếu nói trật đường lối là khó sống’. Về phương châm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam do chính quyền kiểm soát là ‘Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội’, ông cho rằng do Đảng Cộng sản ‘ép buộc phải đưa chủ nghĩa cộng sản vào’ chứ ‘Đạo pháp không thể đi cùng chủ nghĩa xã hội’. “Việc này làm thành phần trí thức hiểu biết rất đau lòng,” ông nói. Cuộc phỏng vấn của BBC Việt ngữ với Hòa thượng Thích Nguyên Trí được thực hiện trong tháng Tư, 2015 tại Nam California.

[ 108, 287, 285, 161, 7789, 212, 435, 117, 748, 3804, 345, 119, 378, 243, 1063, 149, 2373, 11020, 7670, 149, 752, 132, 3349, 1418, 1292, 2640, 1533, 14558, 1344, 185, 2373, 114, 217, 122, 118, 115, 743, 15772, 2686, 120, 1187, 432, 148, 187, 147, 2542, 114, 155, 147, 7172, 1435, 401, 2778, 310, 1187, 432, 110, 136, 556, 636, 117, 3587, 309, 113, 142, 237, 141, 139, 370, 620, 389, 173, 124, 767, 470, 140, 358, 130, 756, 996, 3587, 309, 114, 155, 191, 325, 275, 1234, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 454, 7238, 11020, 7670, 127, 106, 355, 438, 369, 821, 104, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 1498, 172, 309, 567, 133, 122, 168, 113, 142, 918, 103, 149, 254, 1607, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 106, 1004, 185, 492, 179, 209, 104, 355, 438, 433, 401, 14958, 262, 110, 374, 339, 107, 875, 2406, 114, 237, 129, 154, 184, 138, 403, 961, 29089, 320, 132, 143, 1098, 538, 109, 666, 309, 133, 2627, 3347, 103, 113, 150, 107, 666, 309, 1571, 2199, 119, 478, 324, 137, 1805, 106, 3587, 309, 1234, 118, 454, 520, 366, 118, 546, 153, 143, 122, 168, 104, 348, 1284, 262, 961, 117, 752, 132, 154, 115, 743, 8312, 2383, 120, 297, 224, 1182, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 202, 124, 172, 367, 748, 105, 743, 18892, 138, 595, 333, 260, 139, 931, 108, 232, 1435, 401, 3099, 186, 120, 209, 469, 148, 368, 163, 184, 715, 228, 2997, 296, 381, 113, 2373, 11864, 386, 128, 2998, 1199, 1234, 118, 454, 5808, 110, 114, 381, 469, 295, 532, 179, 1776, 1580, 109, 1108, 1083, 127, 110, 114, 209, 9818, 564, 165, 539, 3587, 693, 496, 339, 296, 381, 149, 2373, 127, 133, 963, 7547, 1567, 186, 120, 504, 1061, 2182, 103, 120, 420, 229, 3587, 309, 133, 2627, 3347, 258, 816, 1234, 118, 123, 1796, 401, 4781, 186, 109, 297, 261, 2758, 109, 297, 2136, 104, 174, 141, 128, 1418, 1292, 2640, 4657, 3953, 1418, 1292, 2640, 1335, 2141, 127, 110, 177, 173, 224, 212, 1254, 777, 860, 104, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 202, 1070, 401, 2468, 171, 1627, 129, 174, 141, 1295, 974, 227, 4066, 1777, 222, 180, 143, 179, 226, 538, 106, 690, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 1897, 202, 108, 121, 767, 470, 105, 191, 275, 107, 1109, 108, 121, 1227, 328, 1234, 118, 123, 105, 114, 217, 148, 191, 118, 1295, 974, 155, 200, 118, 115, 4194, 904, 117, 183, 172, 1179, 200, 1923, 589, 125, 113, 142, 140, 148, 2209, 105, 556, 636, 2373, 11864, 112, 743, 3577, 107, 240, 329, 748, 9348, 231, 190, 125, 205, 240, 3587, 309, 113, 1013, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 123, 10196, 320, 181, 1337, 665, 104, 348, 1284, 262, 739, 110, 181, 777, 860, 104, 3587, 309, 1435, 520, 366, 118, 272, 581, 143, 113, 164, 380, 261, 247, 104, 309, 567, 3587, 309, 113, 142, 413, 743, 19567, 768, 144, 163, 247, 104, 571, 142, 739, 110, 117, 168, 222, 513, 368, 105, 475, 368, 1435, 401, 4108, 220, 3708, 249, 143, 106, 120, 111, 113, 666, 309, 222, 1268, 1267, 119, 527, 251, 227, 201, 309, 765, 161, 297, 224, 227, 544, 1292, 103, 1292, 3158, 103, 273, 1707, 506, 258, 180, 309, 567, 1397, 1210, 105, 782, 368, 739, 571, 142, 110, 107, 168, 7052, 616, 1234, 118, 454, 401, 1769, 191, 1083, 128, 3625, 3587, 13657, 103, 3625, 6619, 695, 139, 676, 656, 122, 168, 105, 111, 154, 251, 124, 239, 117, 168, 715, 124, 226, 1218, 174, 140, 1083, 1234, 118, 123, 1796, 1580, 186, 109, 3587, 1344, 113, 1013, 181, 366, 1418, 1292, 2640, 1533, 14558, 143, 109, 321, 108, 231, 176, 296, 155, 2028, 214, 127, 133, 743, 13112, 241, 478, 499, 157, 748, 739, 4322, 587, 181, 247, 1707, 175, 224, 1435, 1264, 723, 307, 104, 109, 666, 309, 113, 142, 493, 801, 118, 645, 587, 160, 6172, 212, 435, 748, 170, 13937, 106, 240, 329, 748, 171, 743, 4142, 180, 110, 107, 1435, 6446, 1626, 576, 128, 195, 119, 3587, 309, 1418, 8397, 297, 935, 666, 308, 104, 154, 106, 2236, 2556, 754, 185, 143, 191, 1083, 17672, 597, 2182, 538, 543, 455, 1000, 1234, 118, 123, 426, 105, 114, 217, 571, 142, 743, 7694, 1156, 109, 297, 229, 1038, 229, 1038, 666, 309, 453, 154, 212, 691, 175, 224, 323, 123, 4983, 361, 1195, 106, 455, 307, 1435, 1264, 412, 3224, 104, 754, 567, 3587, 309, 243, 132, 180, 122, 168, 594, 820, 106, 743, 14155, 246, 686, 6387, 1805, 686, 6868, 404, 293, 567, 2687, 118, 114, 160, 180, 348, 1284, 262, 743, 11554, 1170, 139, 251, 185, 404, 1107, 262, 138, 748, 739, 743, 14155, 246, 110, 136, 184, 264, 185, 404, 293, 567, 1435, 13119, 376, 126, 140, 164, 380, 512, 329, 524, 217, 215, 1187, 694, 1234, 118, 454, 1503, 1102, 255, 104, 378, 243, 1063, 119, 1418, 1292, 2640, 1533, 3235, 117, 223, 199, 113, 253, 2802, 2814, 149, 132, 5955, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 7296, 601, 191, 4311, 147, 2542, 110, 163, 106, 743, 9048, 11335, 1187, 432, 114, 137, 1805, 748, 145, 177, 743, 4103, 5222, 715, 114, 3587, 309, 2687, 172, 666, 309, 115, 210, 209, 264, 478, 324, 201, 926, 147, 104, 137, 6973, 172, 297, 229, 1038, 291, 373, 104, 3587, 309, 149, 767, 470, 123, 119, 2189, 1 ]

160530_nuclear-weapons-in-ten-steps_p2_vert_fut

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/05/160530_nuclear-weapons-in-ten-steps_p2_vert_fut

Đường dẫn tới quyền lực hạt nhân

BBC Future trong Phần 1 đã giới thiệu với quý vị năm bước đi đầu tiên trong quá trình tiến tới sở hữu vũ khí hạt nhân. Dưới đây là năm bước tiếp theo.

Xem bài Mười bước để trở thành cường quốc hạt nhân (Phần 1) Bước 6: Chọn mẫu Ngay từ quá trình chờ đợi để làm giàu uranium, một quốc gia đã cần bắt đầu suy nghĩ về thiết kế bom họ sẽ làm. Trước hết là cần phải tính xem họ muốn có loại vũ khí hạt nhân gì. Nếu muốn có một thứ để có thể đe dọa ngầm, hoặc một thiết bị nhằm làm chỗ dựa cho một chế độ đang bị lung lay ở trong nước, thì vũ khí dạng súng là thích hợp. Thiết bị này đòi hỏi nhiên liệu tốn hơn gấp đôi so với vũ khí hạt nhân thông thường, và ta không thể đặt nó lên hỏa tiễn một cách dễ dàng. Tuy nhiên, thiết kế này chắc chắn sẽ thành công ở ngay trong lần bắn thử đầu tiên. Nếu muốn chế tạo thứ có thể phóng ra một cách nhanh chóng thì nên chọn mẫu vũ khí lắp ráp khép kín. Các vũ khí lắp ráp khép kín hoạt động bằng cách các khối chất nổ được xếp xung quanh một lõi uranium-235 hình cầu. Khi các khối chất nổ bị kích hoạt đồng thời, chúng sẽ nén lõi khối cầu uranium lại cho tới khi đạt mức giải thoát năng lượng. Việc này đòi hỏi phải tính toán thời gian vô cùng chính xác và cần có một thiết bị "kích nổ" neutron khó có thể bắt chước để làm ra cái tương tự, và thiết bị này sẽ khiến cho vũ khí nổ đúng lúc. Loại vũ khí lắp ráp khép kín có ưu thế là đòi hỏi ít nhiên liệu hơn và có thể gắn trên hỏa tiễn. Các bằng chứng do Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) thu thập được cho thấy Iran đang theo đuổi loại thiết kế này. Việc tự đưa ra một thiết kế đơn giản sẽ khó khăn tới mức nào? "Chả có gì khó cả," John Coster-Mullen nói. Ông là một tài xế xe tải vùng Waukesha, Wisconsin, người đã dành cả đời tìm hiểu về "Little Boy" (Nhóc con) và "Fat Man" (Gã bự), hai vũ khí hạt nhân đầu tiên từng được sử dụng. Các mẫu thiết kế mà ông đưa ra được giới chuyên gia đánh giá là đáng tin. Coster-Mullen đã mất 19 năm để đưa ra các bản vẽ, nhưng một nhóm nhỏ các kỹ sư và các chuyên gia vật lý có lẽ sẽ chỉ cần vài tháng là đạt được kết quả tương tự. Bước 7: Sản xuất Ở giai đoạn này, quốc gia muốn sở hữu vũ khí hạt nhân có lẽ đã có trong tay mẫu thiết kế cần thiết và có đủ chất uranium-235 được làm giàu. Thế nhưng mọi thứ vẫn chưa sẵn sàng. Trước tiên, nhóm các khoa học gia cần phải chuyển hoá uranium từ dạng khí sang dạng kim loại. Công thức đơn giản là chỉ cần dùng nước, acid hudrofluoric và chất magnesium. Sau khi chuyển hoá thành dạng kim loại, công việc tiếp theo là cho nó ra sản phẩm ở hình dạng thích hợp: dạng hai nửa hình cầu nếu để làm vũ khí lắp ráp khép kín, hoặc dạng đĩa cho thiết bị kiểu súng. Công đoạn này cần tiến hành hết sức cẩn thận và không được xử lý quá ồ ạt cùng lúc, theo nhà vật lý James Acton từ Carnegie Endowment for International Peace. "Nếu quý vị sơ sảy gì trong giai đoạn này thì sẽ có nguy cơ xảy ra tai nạn nghiêm trọng," ông nói. Nó sẽ không tạo thành một vụ nổ hạt nhân thực sự, nhưng đủ mạnh để phá huỷ nhà máy và có lẽ sẽ khiến cho bất kỳ ai làm việc ở đó nhiễm lượng phóng xạ gây tử vong. Bước 8: Phát triển hệ thống phóng vũ khí Nhà máy hạt nhân Chernobyl đặt tại Ukraine thuộc Liên Xô cũ đã bị nổ tung do tai nạn hồi 4/1986 Một vũ khí hạt nhân sẽ không tác dụng gì trừ phi có cách để bắn được nó vào kẻ thù. "Các quốc gia ưa vũ khí hạt nhân cũng rất thích hoả tiễn," Jeffrey Lewis nói. Hoả tiễn tầm ngắn có thể mua được từ những quốc gia ngang ngược như Bắc Hàn. Thế nhưng hoả tiễn đạn đạo tầm xa là thứ được kiểm soát chặt chẽ, và việc phát triển một hoả tiễn thì cũng khó không kém gì việc sản xuất ra vũ khí hạt nhân. Các hoả tiễn đạn đạo xuyên lục địa phải có trọng lượng càng nhẹ càng tốt, theo chuyên gia trong lĩnh vực này là David Wright từ Union of Concerned Scientists. Vấn đề là trọng lượng nhẹ khiến cho việc điều khiển hoả tiễn nhắm trúng đích là việc rất khó, và thất bại đã từng xảy ra trong những cuộc phóng thử nghiệm của Bắc Hàn. Nếu không phải là hoả tiễn đạn đạo thì có thể dùng các loại khác như vũ khí phóng đi từ tàu ngầm tàng hình hay từ tên lửa tuần du, là những thứ còn phức tạp hơn nữa, hoặc dùng tới máy bay ném bom. Lựa chọn cuối cùng, dùng máy bay ném bom, tuy chậm và có những nhược điểm nhưng có lẽ là cách hay nhất về mặt công nghệ cho một quốc gia mới bắt đầu bước vào cuộc chơi. Bước 9: Thử nghiệm Ngay cả khi đã làm ra được một vũ khí dạng súng đơn giản thì một quốc gia cũng sẽ cần tiến hành vụ thử hạt nhân. Ngày nay, các vụ thử được tiến hành dưới lòng đất để đảm bảo hạn chế mức độ lan xa của bụi phóng xạ, do đó sẽ cần đào hố hoặc tìm một hầm mỏ bỏ hoang, nơi sau này có thể được lấp lại bằng đá sỏi. Bắc Hàn đã nhiều lần tuyên bố tiến hành thử nghiệm hạt nhân Vụ thử sẽ không tạo ra một đám mây hình nấm nhưng sẽ vẫn dễ dàng bị phát hiện. Tổ chức Comprehensive Test Ban Treaty Organisation ở Vienna điều hành một mạng lưới máy đo địa chấn và máy phát hiện radionuclide toàn cầu rất nhạy cảm, có khả năng phát hiện ra những vụ nổ hạt nhân dù chỉ là rất rất nhỏ. "Tôi cho rằng hầu hết các quốc gia đều không thử nghiệm thực sự nhiều như họ tỏ vẻ," Lewis nói. Tiến hành thử nghiệm một vũ khí nghĩa là quý vị đã gửi ra một thông điệp mạnh mẽ rằng quý vị đã trở thành thành viên của câu lạc bộ hạt nhân, và do vậy, quý vị đòi các nước khác phải tôn trọng mình. Việc đó có thể cũng giúp làm tăng vị thế của quý vị trong mắt dân chúng trong nước. Tuy vậy, không phải ai cũng tiến hành thử hạt nhân. Chẳng hạn như Israel chưa bao giờ chính thức tiến hành một vụ nổ hạt nhân cả. Bước 10: 'Tận hưởng' lệnh trừng phạt Đến lúc này thì quốc gia khao khát có vũ khí hạt nhân đã trải qua nhiều năm cố gắng và đã chi nhiều triệu đô la vào chương trình hạt nhân của mình. Quý vị có thể nghĩ rằng toàn bộ những việc đã làm lẽ ra phải khiến quý vị được tán thưởng nồng nhiệt, nhưng thực ra thì nó sẽ khiến quý vị bị giáng những biện pháp trừng phạt nặng nề. Sau khi Bắc Hàn tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên hồi 10/2006, Liên hợp quốc đã áp các lệnh trừng phạt nghiêm khắc khiến cho nền kinh tế nước này suy sụp. Tương tự, Iran phải đối diện với đe doạ trừng phạt nếu không mở cửa chương trình nghiên cứu hạt nhân của mình cho các thanh sát viên quốc tế. "Tôi nghĩ là rất nhiều quốc gia, mà có lẽ là hầu hết các nước, đều có khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân," Joshua Pollack nói. Nhưng chỉ rất ít nước thực sự muốn tiến hành phát triển vũ khí hạt nhân. Pollack tin rằng đó là bởi hầu hết các quốc gia đều nhận thức được là một vũ khí hạt nhân sẽ không mấy giúp ích trong việc làm cho quốc gia đó trở nên an toàn hơn. "Một trái bom thì không giống như một chiếc xe tăng hay một chiếc máy bay - quý vị không thể bảo vệ chiến tuyến của mình bằng một trái bom được," ông nói. "Tất cả những gì quý vị có thể làm chỉ là đe doạ san phẳng đối phương mà thôi." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.

summarize: Xem bài Mười bước để trở thành cường quốc hạt nhân (Phần 1) Bước 6: Chọn mẫu Ngay từ quá trình chờ đợi để làm giàu uranium, một quốc gia đã cần bắt đầu suy nghĩ về thiết kế bom họ sẽ làm. Trước hết là cần phải tính xem họ muốn có loại vũ khí hạt nhân gì. Nếu muốn có một thứ để có thể đe dọa ngầm, hoặc một thiết bị nhằm làm chỗ dựa cho một chế độ đang bị lung lay ở trong nước, thì vũ khí dạng súng là thích hợp. Thiết bị này đòi hỏi nhiên liệu tốn hơn gấp đôi so với vũ khí hạt nhân thông thường, và ta không thể đặt nó lên hỏa tiễn một cách dễ dàng. Tuy nhiên, thiết kế này chắc chắn sẽ thành công ở ngay trong lần bắn thử đầu tiên. Nếu muốn chế tạo thứ có thể phóng ra một cách nhanh chóng thì nên chọn mẫu vũ khí lắp ráp khép kín. Các vũ khí lắp ráp khép kín hoạt động bằng cách các khối chất nổ được xếp xung quanh một lõi uranium-235 hình cầu. Khi các khối chất nổ bị kích hoạt đồng thời, chúng sẽ nén lõi khối cầu uranium lại cho tới khi đạt mức giải thoát năng lượng. Việc này đòi hỏi phải tính toán thời gian vô cùng chính xác và cần có một thiết bị "kích nổ" neutron khó có thể bắt chước để làm ra cái tương tự, và thiết bị này sẽ khiến cho vũ khí nổ đúng lúc. Loại vũ khí lắp ráp khép kín có ưu thế là đòi hỏi ít nhiên liệu hơn và có thể gắn trên hỏa tiễn. Các bằng chứng do Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế (IAEA) thu thập được cho thấy Iran đang theo đuổi loại thiết kế này. Việc tự đưa ra một thiết kế đơn giản sẽ khó khăn tới mức nào? "Chả có gì khó cả," John Coster-Mullen nói. Ông là một tài xế xe tải vùng Waukesha, Wisconsin, người đã dành cả đời tìm hiểu về "Little Boy" (Nhóc con) và "Fat Man" (Gã bự), hai vũ khí hạt nhân đầu tiên từng được sử dụng. Các mẫu thiết kế mà ông đưa ra được giới chuyên gia đánh giá là đáng tin. Coster-Mullen đã mất 19 năm để đưa ra các bản vẽ, nhưng một nhóm nhỏ các kỹ sư và các chuyên gia vật lý có lẽ sẽ chỉ cần vài tháng là đạt được kết quả tương tự. Bước 7: Sản xuất Ở giai đoạn này, quốc gia muốn sở hữu vũ khí hạt nhân có lẽ đã có trong tay mẫu thiết kế cần thiết và có đủ chất uranium-235 được làm giàu. Thế nhưng mọi thứ vẫn chưa sẵn sàng. Trước tiên, nhóm các khoa học gia cần phải chuyển hoá uranium từ dạng khí sang dạng kim loại. Công thức đơn giản là chỉ cần dùng nước, acid hudrofluoric và chất magnesium. Sau khi chuyển hoá thành dạng kim loại, công việc tiếp theo là cho nó ra sản phẩm ở hình dạng thích hợp: dạng hai nửa hình cầu nếu để làm vũ khí lắp ráp khép kín, hoặc dạng đĩa cho thiết bị kiểu súng. Công đoạn này cần tiến hành hết sức cẩn thận và không được xử lý quá ồ ạt cùng lúc, theo nhà vật lý James Acton từ Carnegie Endowment for International Peace. "Nếu quý vị sơ sảy gì trong giai đoạn này thì sẽ có nguy cơ xảy ra tai nạn nghiêm trọng," ông nói. Nó sẽ không tạo thành một vụ nổ hạt nhân thực sự, nhưng đủ mạnh để phá huỷ nhà máy và có lẽ sẽ khiến cho bất kỳ ai làm việc ở đó nhiễm lượng phóng xạ gây tử vong. Bước 8: Phát triển hệ thống phóng vũ khí Nhà máy hạt nhân Chernobyl đặt tại Ukraine thuộc Liên Xô cũ đã bị nổ tung do tai nạn hồi 4/1986 Một vũ khí hạt nhân sẽ không tác dụng gì trừ phi có cách để bắn được nó vào kẻ thù. "Các quốc gia ưa vũ khí hạt nhân cũng rất thích hoả tiễn," Jeffrey Lewis nói. Hoả tiễn tầm ngắn có thể mua được từ những quốc gia ngang ngược như Bắc Hàn. Thế nhưng hoả tiễn đạn đạo tầm xa là thứ được kiểm soát chặt chẽ, và việc phát triển một hoả tiễn thì cũng khó không kém gì việc sản xuất ra vũ khí hạt nhân. Các hoả tiễn đạn đạo xuyên lục địa phải có trọng lượng càng nhẹ càng tốt, theo chuyên gia trong lĩnh vực này là David Wright từ Union of Concerned Scientists. Vấn đề là trọng lượng nhẹ khiến cho việc điều khiển hoả tiễn nhắm trúng đích là việc rất khó, và thất bại đã từng xảy ra trong những cuộc phóng thử nghiệm của Bắc Hàn. Nếu không phải là hoả tiễn đạn đạo thì có thể dùng các loại khác như vũ khí phóng đi từ tàu ngầm tàng hình hay từ tên lửa tuần du, là những thứ còn phức tạp hơn nữa, hoặc dùng tới máy bay ném bom. Lựa chọn cuối cùng, dùng máy bay ném bom, tuy chậm và có những nhược điểm nhưng có lẽ là cách hay nhất về mặt công nghệ cho một quốc gia mới bắt đầu bước vào cuộc chơi. Bước 9: Thử nghiệm Ngay cả khi đã làm ra được một vũ khí dạng súng đơn giản thì một quốc gia cũng sẽ cần tiến hành vụ thử hạt nhân. Ngày nay, các vụ thử được tiến hành dưới lòng đất để đảm bảo hạn chế mức độ lan xa của bụi phóng xạ, do đó sẽ cần đào hố hoặc tìm một hầm mỏ bỏ hoang, nơi sau này có thể được lấp lại bằng đá sỏi. Bắc Hàn đã nhiều lần tuyên bố tiến hành thử nghiệm hạt nhân Vụ thử sẽ không tạo ra một đám mây hình nấm nhưng sẽ vẫn dễ dàng bị phát hiện. Tổ chức Comprehensive Test Ban Treaty Organisation ở Vienna điều hành một mạng lưới máy đo địa chấn và máy phát hiện radionuclide toàn cầu rất nhạy cảm, có khả năng phát hiện ra những vụ nổ hạt nhân dù chỉ là rất rất nhỏ. "Tôi cho rằng hầu hết các quốc gia đều không thử nghiệm thực sự nhiều như họ tỏ vẻ," Lewis nói. Tiến hành thử nghiệm một vũ khí nghĩa là quý vị đã gửi ra một thông điệp mạnh mẽ rằng quý vị đã trở thành thành viên của câu lạc bộ hạt nhân, và do vậy, quý vị đòi các nước khác phải tôn trọng mình. Việc đó có thể cũng giúp làm tăng vị thế của quý vị trong mắt dân chúng trong nước. Tuy vậy, không phải ai cũng tiến hành thử hạt nhân. Chẳng hạn như Israel chưa bao giờ chính thức tiến hành một vụ nổ hạt nhân cả. Bước 10: 'Tận hưởng' lệnh trừng phạt Đến lúc này thì quốc gia khao khát có vũ khí hạt nhân đã trải qua nhiều năm cố gắng và đã chi nhiều triệu đô la vào chương trình hạt nhân của mình. Quý vị có thể nghĩ rằng toàn bộ những việc đã làm lẽ ra phải khiến quý vị được tán thưởng nồng nhiệt, nhưng thực ra thì nó sẽ khiến quý vị bị giáng những biện pháp trừng phạt nặng nề. Sau khi Bắc Hàn tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên hồi 10/2006, Liên hợp quốc đã áp các lệnh trừng phạt nghiêm khắc khiến cho nền kinh tế nước này suy sụp. Tương tự, Iran phải đối diện với đe doạ trừng phạt nếu không mở cửa chương trình nghiên cứu hạt nhân của mình cho các thanh sát viên quốc tế. "Tôi nghĩ là rất nhiều quốc gia, mà có lẽ là hầu hết các nước, đều có khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân," Joshua Pollack nói. Nhưng chỉ rất ít nước thực sự muốn tiến hành phát triển vũ khí hạt nhân. Pollack tin rằng đó là bởi hầu hết các quốc gia đều nhận thức được là một vũ khí hạt nhân sẽ không mấy giúp ích trong việc làm cho quốc gia đó trở nên an toàn hơn. "Một trái bom thì không giống như một chiếc xe tăng hay một chiếc máy bay - quý vị không thể bảo vệ chiến tuyến của mình bằng một trái bom được," ông nói. "Tất cả những gì quý vị có thể làm chỉ là đe doạ san phẳng đối phương mà thôi." Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Future.

[ 108, 287, 285, 161, 2518, 392, 2733, 920, 130, 319, 164, 1054, 198, 991, 157, 444, 9376, 6261, 5594, 1413, 161, 10287, 1541, 1580, 148, 310, 277, 1205, 1390, 130, 140, 1073, 5763, 103, 172, 198, 165, 115, 260, 290, 178, 782, 372, 125, 583, 699, 1238, 154, 134, 2929, 957, 538, 106, 260, 139, 334, 453, 154, 278, 107, 534, 705, 482, 991, 157, 1776, 631, 278, 107, 172, 259, 130, 107, 136, 1011, 1050, 8102, 1366, 172, 583, 133, 745, 140, 1104, 1105, 114, 172, 353, 976, 167, 133, 4899, 5831, 108, 121, 113, 1013, 143, 705, 482, 1361, 1173, 106, 581, 5356, 3974, 133, 126, 808, 419, 445, 1373, 1912, 183, 1810, 1183, 648, 119, 705, 482, 991, 157, 206, 2612, 105, 169, 110, 136, 1295, 335, 227, 1818, 2433, 172, 173, 790, 5489, 421, 572, 583, 699, 126, 751, 1037, 134, 164, 135, 108, 121, 531, 113, 400, 1158, 932, 178, 4237, 631, 278, 353, 394, 259, 107, 136, 662, 124, 172, 173, 838, 1332, 143, 237, 680, 1541, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 9019, 303, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 2361, 381, 469, 281, 173, 109, 1437, 562, 1215, 117, 1267, 1001, 1017, 172, 3596, 27916, 240, 2781, 707, 109, 1437, 562, 1215, 133, 1058, 381, 210, 221, 103, 174, 134, 5408, 3596, 1437, 352, 5763, 153, 114, 228, 129, 764, 537, 272, 1415, 344, 7667, 2219, 376, 126, 808, 419, 139, 334, 1349, 221, 390, 616, 264, 122, 628, 105, 260, 107, 172, 583, 133, 189, 9705, 1215, 207, 27018, 455, 107, 136, 290, 5121, 130, 140, 124, 292, 489, 222, 103, 105, 583, 133, 126, 134, 521, 114, 705, 482, 1215, 604, 398, 112, 4794, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 2361, 107, 1293, 175, 106, 808, 419, 500, 445, 1373, 183, 105, 107, 136, 1571, 159, 1818, 12163, 303, 281, 463, 180, 1448, 146, 1533, 693, 344, 162, 216, 23423, 498, 2039, 117, 114, 203, 1443, 167, 181, 1743, 534, 583, 699, 433, 1068, 222, 251, 124, 116, 583, 699, 652, 1395, 134, 455, 1000, 228, 537, 1684, 189, 20220, 107, 218, 455, 9677, 1546, 4460, 5604, 7498, 12914, 2435, 454, 208, 106, 116, 326, 3637, 529, 1299, 501, 6069, 431, 4308, 6670, 103, 6575, 103, 111, 115, 1031, 186, 723, 370, 524, 125, 189, 26574, 13206, 207, 6085, 772, 2007, 376, 219, 371, 105, 189, 3505, 409, 332, 3279, 207, 6771, 5017, 15117, 856, 196, 705, 482, 991, 157, 178, 462, 434, 117, 324, 2971, 303, 1541, 583, 699, 145, 118, 251, 124, 117, 249, 649, 165, 403, 314, 106, 549, 2625, 4460, 5604, 7498, 12914, 2435, 115, 552, 2239, 147, 130, 251, 124, 109, 288, 2091, 103, 170, 116, 491, 750, 109, 888, 441, 105, 109, 649, 165, 731, 241, 107, 642, 134, 163, 260, 696, 253, 106, 764, 117, 299, 416, 489, 5167, 5594, 1489, 161, 2129, 387, 108, 978, 1008, 780, 474, 198, 165, 278, 633, 943, 705, 482, 991, 157, 107, 642, 115, 107, 113, 600, 1541, 583, 699, 260, 583, 105, 107, 620, 562, 27916, 117, 140, 11484, 773, 170, 389, 259, 244, 289, 1132, 1161, 112, 957, 2836, 491, 109, 889, 214, 165, 260, 139, 589, 1270, 5763, 148, 1361, 482, 586, 1361, 1923, 5341, 487, 329, 652, 1395, 106, 163, 260, 467, 1013, 10845, 108, 9757, 3122, 21506, 12431, 376, 105, 562, 30678, 112, 759, 129, 589, 1270, 164, 1361, 1923, 534, 103, 135, 156, 270, 181, 106, 114, 335, 124, 262, 765, 108, 121, 240, 1361, 581, 279, 161, 1361, 196, 1457, 240, 352, 323, 130, 140, 705, 482, 3083, 4153, 3569, 9404, 451, 1361, 3282, 114, 583, 133, 1138, 6305, 487, 780, 126, 260, 472, 209, 538, 543, 2645, 2336, 105, 110, 117, 528, 241, 310, 108, 4652, 108, 4210, 264, 398, 103, 181, 152, 731, 241, 2737, 12599, 2086, 148, 18570, 27896, 3082, 4400, 11107, 112, 1731, 1089, 297, 1046, 11690, 364, 218, 113, 1008, 780, 126, 143, 134, 107, 841, 225, 488, 124, 1311, 627, 849, 308, 519, 118, 454, 1447, 134, 110, 394, 164, 116, 197, 1215, 991, 157, 223, 144, 103, 170, 620, 417, 130, 740, 4635, 152, 452, 105, 107, 642, 134, 521, 114, 295, 393, 375, 140, 156, 108, 121, 150, 977, 423, 662, 3373, 383, 693, 4185, 5594, 1570, 161, 1327, 435, 300, 234, 662, 705, 482, 571, 452, 991, 157, 11053, 1295, 149, 1411, 1182, 560, 1223, 1363, 115, 133, 1215, 1894, 180, 1311, 627, 496, 1147, 25023, 430, 705, 482, 991, 157, 134, 110, 274, 286, 218, 1419, 894, 107, 173, 130, 1158, 117, 335, 138, 789, 5759, 2019, 198, 165, 108, 2241, 705, 482, 991, 157, 127, 215, 581, 6561, 2433, 519, 9779, 8421, 454, 9970, 2433, 1191, 1621, 107, 136, 702, 117, 148, 120, 198, 165, 1978, 1240, 128, 360, 2537, 773, 170, 6561, 2433, 1710, 247, 1191, 797, 106, 259, 117, 594, 820, 1483, 7988, 105, 156, 212, 435, 116, 6561, 2433, 143, 127, 455, 110, 1206, 218, 156, 262, 387, 124, 705, 482, 991, 1876, 303, 6561, 2433, 1710, 247, 1209, 1438, 439, 139, 107, 308, 423, 536, 1785, 536, 2311, 181, 649, 165, 113, 950, 442, 126, 106, 2004, 9783, 148, 13053, 1534, 960, 31142, 26440, 569, 112, 2131, 220, 106, 308, 423, 1785, 521, 114, 156, 179, 2684, 6561, 2433, 1831, 2727, 1055, 106, 156, 215, 455, 103, 105, 946, 1351, 115, 434, 488, 124, 113, 120, 204, 662, 932, 830, 104, 360, 2537, 631, 110, 139, 106, 6561, 2433, 1710, 247, 143, 107, 136, 467, 109, 534, 211, 128, 705, 482, 662, 184, 148, 540, 1871, 2224, 240, 194, 148, 465, 1114, 670, 744, 103, 106, 120, 259, 177, 1662, 1371, 183, 1316, 451, 467, 228, 452, 502, 2225, 7672, 11850, 409, 680, 608, 2672, 467, 452, 502, 2225, 10477, 1169, 1751, 105, 107, 120, 4467, 318, 170, 107, 642, 106, 173, 194, 202, 125, 447, 135, 877, 114, 116, 198, 165, 239, 290, 178, 920, 138, 204, 6895, 5594, 1653, 161, 3698, 830, 1580, 186, 129, 115, 140, 124, 117, 116, 705, 482, 1361, 1173, 652, 1395, 143, 116, 198, 165, 127, 134, 260, 472, 209, 197, 932, 991, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 378, 2921, 113, 2339, 876, 115, 249, 4147, 119, 1089, 297, 147, 920, 184, 178, 462, 113, 310, 277, 472, 228, 633, 943, 705, 482, 991, 1876, 2694, 3646, 248, 106, 147, 920, 270, 181, 112, 1 ]

040218_allegationupdate

https://www.bbc.com/vietnamese/regionalnews/story/2004/02/040218_allegationupdate

Luật sư nói về cáo buộc tình dục

Vụ cáo buộc xâm hại tình dục liên quan ông Lương Quốc Dũng, phó chủ nhiệm ủy ban TDTT Việt Nam, tiếp tục là chủ đề lớn trên nhiều tờ báo ở Việt Nam.

Phương tiện truyền thông trong nước đăng tin bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, 22 tuổi, đã tự nộp mình cho công an Hà Nội. Bà Nga bị cáo buộc là có vai trò môi giới trong vụ xâm hại tình dục đang gây xôn xao trong dư luận trong nước. Trước dịp Tết âm lịch, ông Lương Quốc Dũng chuẩn bị nhận một giải thưởng của chính phủ vì đóng góp cho hoạt động thanh niên và vào việc tổ chức thành công Sea Games. Tuy vậy, buổi lễ này sau đó không tiến hành. Trong số các hãng tin tiếng Anh, có hãng AFP đã đưa tin về vụ việc này. Theo hãng AFP, luật pháp Việt Nam quy định tội danh hiếp dâm trẻ dưới tuổi thành niên có thể bị xử phạt từ năm năm tù đến chung thân. Ý kiến luật sư Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ, chủ nhiệm Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội nói 'các cơ quan thông tin đại chúng phải chịu trách nhiệm về thông tin đăng tải trước pháp luật'. Ông nói nếu tin đăng không chính xác thì người bị đăng sai có quyền kiện. Ông Tỵ nói rằng “không biết các cơ quan truyền thông nắm vấn đề ở mức nào nhưng họ dường như có một cơ sở rõ ràng nào đó nên họ mới dám đăng”. Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ nói rằng việc các nhà báo viết cụ thể đến như vậy chính là ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Và ông nói thêm rằng các cơ quan tiến hành tố tụng có làm khách quan hay không lại là vấn đề khác. Còn luật sư Nguyễn Đăng Trừng, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Tp HCM, từng bào chữa cho ông Trương Văn Cam, nói rằng truyền thông không nên đăng tải như vậy. Ông Trừng nói nên để cơ quan điều tra làm cho khách quan bởi ông nói rằng truyền thông “đi trước” như vậy thì làm sao đảm bảo chính xác về thông tin. Luật sư Trừng nói rằng ông không đồng tình với việc đăng tải trên báo chí những tin như vậy bởi điều đó sẽ gây khó khăn không chỉ cho người liên quan mà cho cả luật sư sau này bào chữa cho thân chủ. Luật sư Trừng nói rằng ‘người ta phạm tội dù nghiêm trọng đến đâu cũng vẫn nên đi theo từng bước điều tra nhằm đảm bảo tính khách quan’. ......................................................................................................... Trần Dũng, TP. HCM Về cơ sở vụ án thì luật sư Trừng và cô Mai khỏi lo. Ở Việt Nam Các phóng viên phải cận thận gấp bội lần các phóng viên nước ngoài về mặt chứng cứ, đặc biệt là các vụ án liên quan đến các quan chức. Về việc luật sư Trừng sợ khó khăn cho việc bào chữa sau này, nói thật, tôi nghe nhiều bài bào chữa của luật sư qua vài vụ án kể cả của luật sư Trừng, biết rằng vai trò của luật sư là tìm mọi cách gỡ tội cho bị cáo chứ không phải là đi tìm sự thật, nhưng lý lẽ của các luật sư đến đứa con nít nghe cũng mắc cười. Phạm Liêm, Huế Theo tôi nghĩ nếu như báo chí không đăng tải thì câu chuyện vẫn nằm yên tại chỗ giống như sự "mãi lộ đường sông" của các cảnh sát (báo tuổi trẻ đăng) là dân đã phản ánh từ lâu nhưng người ta không chịu điều tra, đén khi nhà báo gõ cửa người ta mới vào cuộc. Dân đen, TP. HCM Tôi đồng ý với Vua Nói Phét ở Hà NộI là không nên bất cứ thứ gì cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hóa. Chỉ những việc gì tốt đẹp thì hãy lôi Đảng của chúng ta vào mà tô son lên, còn những việc không tốt đẹp thì có hàng trăm cái “phạm trù” để chúng ta trút bỏ lên nó. Thí dụ, nếu một cơ quan làm ăn bết bát, thất bại, lãnh đạo tham ô thì nó thuộc về phạm trù kinh tế. Còn nếu nó ăn nên làm ra thì đó là do có sự lãnh đạo sáng suất của đảng ta (nếu là quốc doanh) hoặc do chính sách thông thoáng của đảng ta (nếu là tư nhân). Học sinh mà bỏ học, thiếu văn hóa, đánh thầy thì nó thuộc vào cái phạm trù giáo dục và đạo đức, còn nếu học sinh giỏi thì là nhờ sự quan tâm đặc biệt của đảng đối với ngành giáo dục….. Sẽ còn hàng triệu thí dụ khác để ta trút bỏ cái xấu, cái sai vào các “phạm trù” dù cái xấu, cái sai ấy là của đảng ta. Nói thì như thế nhưng tôi cũng không biết cái xấu, cái sai của đảng thì chúng ta có nên lôi đảng vào cuộc hay trút bỏ nó lên cái “phạm trù” nào? Ý kiến của Vua Nói Phét có thể coi là tiêu biểu cho ý kiến của những ngườI yêu đảng. Bình, TP. HCM Ở Việt Nam nếu không làm như thế (Báo chí lên tiếng trước), thì những vụ như vậy sẽ rất dễ dàng "chìm xuồng". Tôi xin không nêu dẫn chứng. Cứ theo câu khẩu hiệu "Mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận an ninh tổ quốc" thì một nhà báo nào đó có quyền tri hô ầm lên khi họ thấy có đủ bằng chứng về tội ác. Chi, TP. HCM Tôi rất đồng ý với Luật sư Tỵ khi ông nói ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Cái bỏ qua đã nhiều quá rồi. Bỏ qua vì che chở tay chân. Bỏ qua vì mua chuộc quan chức. Bỏ qua vì áp lực với nạn nhân ... Nhưng tất cả sẽ bằng thừa. Tôi thấy có vẻ là vụ này đã thuận lợi cho ông quan thể thao rồi đấy. Đã có những bài báo đánh vào em gái nạn nhân 13 tuổi là : emm đã bỏ học từ lâu, em vẫn cứ hớn hở chứ chẳng có gì là vừa bị xâm phạm tình dục, tệ hơn nữa chính em lại đi tìm Nga "chọi" để tìm mối bán trinh ... Tất cả những điều này thấy trên vnexpress . Cuối cùng tôi tin là ông quan này bị oan. Em gái nạn nhân 13 tuổi đã trông gà hóa vịt . Mọi việc rồi sẽ êm thắm không có gì mà ầm ĩ . Giống như hoa hậu Mai Phương độ nào mà thôi. Một số người Việt hải ngoại cứ tưởng bở, cứ chờ đợi rồi tẽn tò. Lệnh Hồ, Nha Trang Tôi đồng ý với ngài Con Đỏ. Trên báo Thanh niên, cụ Trần Bạch Đằng đòi đem ông Dũng ra bắn bỏ, cũng nên nói thêm rằng cụ nói với việc làm của ông Dũng thì nếu cụ đang nằm dưới mồ cụ cũng phải mò dậy chửi, chứ đang hấp hối phải thở bằng ô xy như hiện nay thì cụ phải lên lớp cho một bài, lời lẽ có đanh thép nhưng hơi lẩm cẩm. Cụ còn nói là nếu điều tra ra đó là "âm mưu phá hoại của kẻ thù vu khống cán bộ ta" thì ....cụ thở phào nhẹ nhõm. Thật ra thì hiện nay mà tìm được một chú cán bộ coi cho được được một chút thì mới khó chứ còn những người như ông Dũng thì đâu phải hiếm. Tiến, TP. HCM Đúng là báo chí đăng lên gây khó dễ cho xét nhưng báo chí không đăng lên thì ở Vn gần như đồng nghĩa với "Chìm xuồng" Bạn chỉ có cơ may biết qua dư luận mà thôi Tiến Đạt, TP. HCM Tôi nghĩ ai làm việc gì thì phải tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình, không nên quy kết để ám chỉ điều gì khác. Thực tế cho thấy đã có nhiều người thuộc nhiều giới khác nhau cũng phạm tội thiếu đạo đức trên. Theo tôi khi sự việc chưa được xác định rõ ràng từ sự điều tra của cơ quan pháp luật thì không nên dùng phương tiện truyền thông công cộng để mượn sức ép dư luận trong trường hợp này. Sean Lê, Atlanta Về việc báo chí nêu tên tuổi của bị cáo, trong quá trình điều tra, tôi đồng ý là không nên. Nhưng đi tìm một sự công bằng trong Pháp luật của chế độ CS, thì rất là khó vì: 1- Ba ngành: Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp điều do đảng lãnh đạo. 2- Bị cáo là một cán bộ cao cấp thì liệu Tòa án CS có thể xử lý đúng mức không. Tôi còn nhớ cách đây một vài năm, có tin đồn một phụ nữ ở TP Hồ Chí Minh, bị cưỡng bức tình dục bởi một vị Chủ Tịch UBND TP, thậm chí đến nỗi chồng bà ta bị gài vào những tội phải bị bắt. Sao bao nhiêu thư kêu oan, nhưng chưa có một cuộc điều tra nào được xúc tiến, trong khi đó vị Cán bộ cao cấp nầy vẫn thăng quan tiến chức ào. Như vậy theo tôi, ở xã hội CSVN, thì pháp luật chi phối các nhà lãnh đạo thì rất hạn chế, chỉ khi nào không còn cách "bao che" thì các vị này mới bị một đòn "Giơ cao đánh khẽ" để xoa dịu sự phẩn nộ của người dân mà thôi. Nguyễn, TP. HCM Báo chí đã im lặng gần 2 tháng nay rồi. Ở Việt Nam, khi báo chí đã lên tiếng, nhất là với trường hợp vị cán bộ cao cấp này, thì chúng ta phải hiểu rằng: 01.Đây là một vụ việc nghiêm trọng và Công an hà Nội đã không thể bỏ. 02.Sau khi đã có những bằng chứng xác thực, vụ việc đã được báo cáo lên Ban Bí thư trung ương Đảng (vị này do Ban bí thư quản lý). Ban Bí thư quyết định làm rõ vụ này. Các báo thuộc hệ thống Đảng quản lý đã được bật đèn xanh. Có thế mà cũng cãi nhau. Vũ Tâm, Đan Mạch Việt nam, cũng giống như Trung Quốc,đang từng bước tập tễnh trong tiến trình xây dựng dân chủ qua một thòi gian dài ngườI dân trong nước chỉ được biết những gì mà cơ quan truyền thông “quốc doanh” đăng tải. Ngày nay, nhờ sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, phương tiện truyền thông được dể dàng và nhanh chóng, người dân được biết những gì mà xưa kia họ không được phép biết. Lời của luật sư Nguyển Đăng Trừng quá chủ quan, không đặt nặng tầm vóc quan trọng của báo chí trong sự đóng góp xây dựng, phát huy và bảo vệ pháp luật. Theo ông, trong lĩnh vực luật pháp thì đó là phạm trù cuả các luật gia chuyên nghiệp có đủ kinh nghiệm như các ông, báo chí không nên vội vàng mà phải dè dặt điều tra từng bước, tôi đồng ý điểm ấy. Nhưng trong một xã hội như VN, nơi có quá nhiều sự bất công về sự phân chia quyền lực, phân chia của cải vật chất, thì giới cầm cán cân công lý như ông, hay cao hơn nữa là cấp thượng từng luật pháp thì làm sao “đèn trời soi thấu”nếu không nhờ báo chí ở cơ sở hạ tầng tiếp tay nhanh nhẹn? Con đỏ, TP. HCM Tôi công nhận đã quá khích khi nối kết vụ LQD với chính trị, nhưng xin hỏi bạn Vua nói phét là ở VN có cái gì không gắn kết với chính trị? Ngay mới đây một lĩnh vực thuần tuý văn học là mảng phê bình văn học mà vẫn có một cái gọi là “Hội đồng lý luận trung ương” ra đời để quản lý cơ mà? Thậm chí, bạn có biết con tôi chỉ mới 12 tuổi đã được dạy phải yêu quý và biết ơn Saddam Hussen (Khăn Quàng Đỏ, trang 3, Số 126, ngày 30.10.2002). Bạn có bao giờ nghe nói đến đạo đức cách mạng chưa nhỉ? Vua nói phét, Hà Nội Tôi không thích bất cứ thứ gì người ta cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hoá sự việc như Con đỏ làm. Trong bất kỳ xã hội nào, tổ chức nào sự suy đồi đạo đức cũng cần phải lên án. Đây là phạm trù đạo đức, không phải phạm trù chính trị. Con đỏ, TP. HCM Về phương diện pháp luật, tôi đồng ý với các phát biểu của các luật sư, tuy nhiên tôi không một chút ngạc nhiên về bản tin đọc được trên nhiều tờ báo tại Việt Nam trong vài ngày qua. Tôi nghĩ rằng vị quan chức (tôi không nêu tên mặc dù báo chí VN đăng rất chi tiết và cụ thể) chẳng phải là kẻ vô nhân đầu tiên trong hàng ngũ quan chức cộng sản VN trong suốt lịch sử vẻ vang của cái đảng này. Tôi cũng không cho rằng đây là một sự thể hiện tinh thần đấu tranh chống tiêu cực và xây dựng đảng của CSVN. Có lẽ một mặt là đã đến lúc tính đảng, tính nhân dân không quan trọng bằng nhân tính (lạy trời là như vậy), hoặc là một phe nào đó đang yếu thế. Vị quan chứ chỉ là một con chốt thí ban đầu mà thôi. Tôn Thất Mai, Copenhagen Đồng ý với quan điểm của Ls. Nguyễn Trọng Tỵ và Nguyễn Đăng Trừng về việc báo chí không đuợc công khai tên tuổi và hình ảnh của bị cáo buộc và nạn nhân trong giai đoạn điều tra hay tiền cáo buộc. Hình như báo chí trong nước chưa nắm rõ nguyên tắc văn minh pháp lý này. Đó là nguyên tắc an toàn pháp lý cho mọi người và cho cơ quan tố tụng.

summarize: Phương tiện truyền thông trong nước đăng tin bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, 22 tuổi, đã tự nộp mình cho công an Hà Nội. Bà Nga bị cáo buộc là có vai trò môi giới trong vụ xâm hại tình dục đang gây xôn xao trong dư luận trong nước. Trước dịp Tết âm lịch, ông Lương Quốc Dũng chuẩn bị nhận một giải thưởng của chính phủ vì đóng góp cho hoạt động thanh niên và vào việc tổ chức thành công Sea Games. Tuy vậy, buổi lễ này sau đó không tiến hành. Trong số các hãng tin tiếng Anh, có hãng AFP đã đưa tin về vụ việc này. Theo hãng AFP, luật pháp Việt Nam quy định tội danh hiếp dâm trẻ dưới tuổi thành niên có thể bị xử phạt từ năm năm tù đến chung thân. Ý kiến luật sư Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ, chủ nhiệm Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội nói 'các cơ quan thông tin đại chúng phải chịu trách nhiệm về thông tin đăng tải trước pháp luật'. Ông nói nếu tin đăng không chính xác thì người bị đăng sai có quyền kiện. Ông Tỵ nói rằng “không biết các cơ quan truyền thông nắm vấn đề ở mức nào nhưng họ dường như có một cơ sở rõ ràng nào đó nên họ mới dám đăng”. Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ nói rằng việc các nhà báo viết cụ thể đến như vậy chính là ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Và ông nói thêm rằng các cơ quan tiến hành tố tụng có làm khách quan hay không lại là vấn đề khác. Còn luật sư Nguyễn Đăng Trừng, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Tp HCM, từng bào chữa cho ông Trương Văn Cam, nói rằng truyền thông không nên đăng tải như vậy. Ông Trừng nói nên để cơ quan điều tra làm cho khách quan bởi ông nói rằng truyền thông “đi trước” như vậy thì làm sao đảm bảo chính xác về thông tin. Luật sư Trừng nói rằng ông không đồng tình với việc đăng tải trên báo chí những tin như vậy bởi điều đó sẽ gây khó khăn không chỉ cho người liên quan mà cho cả luật sư sau này bào chữa cho thân chủ. Luật sư Trừng nói rằng ‘người ta phạm tội dù nghiêm trọng đến đâu cũng vẫn nên đi theo từng bước điều tra nhằm đảm bảo tính khách quan’. ......................................................................................................... Trần Dũng, TP. HCM Về cơ sở vụ án thì luật sư Trừng và cô Mai khỏi lo. Ở Việt Nam Các phóng viên phải cận thận gấp bội lần các phóng viên nước ngoài về mặt chứng cứ, đặc biệt là các vụ án liên quan đến các quan chức. Về việc luật sư Trừng sợ khó khăn cho việc bào chữa sau này, nói thật, tôi nghe nhiều bài bào chữa của luật sư qua vài vụ án kể cả của luật sư Trừng, biết rằng vai trò của luật sư là tìm mọi cách gỡ tội cho bị cáo chứ không phải là đi tìm sự thật, nhưng lý lẽ của các luật sư đến đứa con nít nghe cũng mắc cười. Phạm Liêm, Huế Theo tôi nghĩ nếu như báo chí không đăng tải thì câu chuyện vẫn nằm yên tại chỗ giống như sự "mãi lộ đường sông" của các cảnh sát (báo tuổi trẻ đăng) là dân đã phản ánh từ lâu nhưng người ta không chịu điều tra, đén khi nhà báo gõ cửa người ta mới vào cuộc. Dân đen, TP. HCM Tôi đồng ý với Vua Nói Phét ở Hà NộI là không nên bất cứ thứ gì cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hóa. Chỉ những việc gì tốt đẹp thì hãy lôi Đảng của chúng ta vào mà tô son lên, còn những việc không tốt đẹp thì có hàng trăm cái “phạm trù” để chúng ta trút bỏ lên nó. Thí dụ, nếu một cơ quan làm ăn bết bát, thất bại, lãnh đạo tham ô thì nó thuộc về phạm trù kinh tế. Còn nếu nó ăn nên làm ra thì đó là do có sự lãnh đạo sáng suất của đảng ta (nếu là quốc doanh) hoặc do chính sách thông thoáng của đảng ta (nếu là tư nhân). Học sinh mà bỏ học, thiếu văn hóa, đánh thầy thì nó thuộc vào cái phạm trù giáo dục và đạo đức, còn nếu học sinh giỏi thì là nhờ sự quan tâm đặc biệt của đảng đối với ngành giáo dục….. Sẽ còn hàng triệu thí dụ khác để ta trút bỏ cái xấu, cái sai vào các “phạm trù” dù cái xấu, cái sai ấy là của đảng ta. Nói thì như thế nhưng tôi cũng không biết cái xấu, cái sai của đảng thì chúng ta có nên lôi đảng vào cuộc hay trút bỏ nó lên cái “phạm trù” nào? Ý kiến của Vua Nói Phét có thể coi là tiêu biểu cho ý kiến của những ngườI yêu đảng. Bình, TP. HCM Ở Việt Nam nếu không làm như thế (Báo chí lên tiếng trước), thì những vụ như vậy sẽ rất dễ dàng "chìm xuồng". Tôi xin không nêu dẫn chứng. Cứ theo câu khẩu hiệu "Mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận an ninh tổ quốc" thì một nhà báo nào đó có quyền tri hô ầm lên khi họ thấy có đủ bằng chứng về tội ác. Chi, TP. HCM Tôi rất đồng ý với Luật sư Tỵ khi ông nói ‘một sức ép đối với các cơ quan tiến hành tố tụng không thể bỏ qua’. Cái bỏ qua đã nhiều quá rồi. Bỏ qua vì che chở tay chân. Bỏ qua vì mua chuộc quan chức. Bỏ qua vì áp lực với nạn nhân ... Nhưng tất cả sẽ bằng thừa. Tôi thấy có vẻ là vụ này đã thuận lợi cho ông quan thể thao rồi đấy. Đã có những bài báo đánh vào em gái nạn nhân 13 tuổi là : emm đã bỏ học từ lâu, em vẫn cứ hớn hở chứ chẳng có gì là vừa bị xâm phạm tình dục, tệ hơn nữa chính em lại đi tìm Nga "chọi" để tìm mối bán trinh ... Tất cả những điều này thấy trên vnexpress . Cuối cùng tôi tin là ông quan này bị oan. Em gái nạn nhân 13 tuổi đã trông gà hóa vịt . Mọi việc rồi sẽ êm thắm không có gì mà ầm ĩ . Giống như hoa hậu Mai Phương độ nào mà thôi. Một số người Việt hải ngoại cứ tưởng bở, cứ chờ đợi rồi tẽn tò. Lệnh Hồ, Nha Trang Tôi đồng ý với ngài Con Đỏ. Trên báo Thanh niên, cụ Trần Bạch Đằng đòi đem ông Dũng ra bắn bỏ, cũng nên nói thêm rằng cụ nói với việc làm của ông Dũng thì nếu cụ đang nằm dưới mồ cụ cũng phải mò dậy chửi, chứ đang hấp hối phải thở bằng ô xy như hiện nay thì cụ phải lên lớp cho một bài, lời lẽ có đanh thép nhưng hơi lẩm cẩm. Cụ còn nói là nếu điều tra ra đó là "âm mưu phá hoại của kẻ thù vu khống cán bộ ta" thì ....cụ thở phào nhẹ nhõm. Thật ra thì hiện nay mà tìm được một chú cán bộ coi cho được được một chút thì mới khó chứ còn những người như ông Dũng thì đâu phải hiếm. Tiến, TP. HCM Đúng là báo chí đăng lên gây khó dễ cho xét nhưng báo chí không đăng lên thì ở Vn gần như đồng nghĩa với "Chìm xuồng" Bạn chỉ có cơ may biết qua dư luận mà thôi Tiến Đạt, TP. HCM Tôi nghĩ ai làm việc gì thì phải tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình, không nên quy kết để ám chỉ điều gì khác. Thực tế cho thấy đã có nhiều người thuộc nhiều giới khác nhau cũng phạm tội thiếu đạo đức trên. Theo tôi khi sự việc chưa được xác định rõ ràng từ sự điều tra của cơ quan pháp luật thì không nên dùng phương tiện truyền thông công cộng để mượn sức ép dư luận trong trường hợp này. Sean Lê, Atlanta Về việc báo chí nêu tên tuổi của bị cáo, trong quá trình điều tra, tôi đồng ý là không nên. Nhưng đi tìm một sự công bằng trong Pháp luật của chế độ CS, thì rất là khó vì: 1- Ba ngành: Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp điều do đảng lãnh đạo. 2- Bị cáo là một cán bộ cao cấp thì liệu Tòa án CS có thể xử lý đúng mức không. Tôi còn nhớ cách đây một vài năm, có tin đồn một phụ nữ ở TP Hồ Chí Minh, bị cưỡng bức tình dục bởi một vị Chủ Tịch UBND TP, thậm chí đến nỗi chồng bà ta bị gài vào những tội phải bị bắt. Sao bao nhiêu thư kêu oan, nhưng chưa có một cuộc điều tra nào được xúc tiến, trong khi đó vị Cán bộ cao cấp nầy vẫn thăng quan tiến chức ào. Như vậy theo tôi, ở xã hội CSVN, thì pháp luật chi phối các nhà lãnh đạo thì rất hạn chế, chỉ khi nào không còn cách "bao che" thì các vị này mới bị một đòn "Giơ cao đánh khẽ" để xoa dịu sự phẩn nộ của người dân mà thôi. Nguyễn, TP. HCM Báo chí đã im lặng gần 2 tháng nay rồi. Ở Việt Nam, khi báo chí đã lên tiếng, nhất là với trường hợp vị cán bộ cao cấp này, thì chúng ta phải hiểu rằng: 01.Đây là một vụ việc nghiêm trọng và Công an hà Nội đã không thể bỏ. 02.Sau khi đã có những bằng chứng xác thực, vụ việc đã được báo cáo lên Ban Bí thư trung ương Đảng (vị này do Ban bí thư quản lý). Ban Bí thư quyết định làm rõ vụ này. Các báo thuộc hệ thống Đảng quản lý đã được bật đèn xanh. Có thế mà cũng cãi nhau. Vũ Tâm, Đan Mạch Việt nam, cũng giống như Trung Quốc,đang từng bước tập tễnh trong tiến trình xây dựng dân chủ qua một thòi gian dài ngườI dân trong nước chỉ được biết những gì mà cơ quan truyền thông “quốc doanh” đăng tải. Ngày nay, nhờ sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, phương tiện truyền thông được dể dàng và nhanh chóng, người dân được biết những gì mà xưa kia họ không được phép biết. Lời của luật sư Nguyển Đăng Trừng quá chủ quan, không đặt nặng tầm vóc quan trọng của báo chí trong sự đóng góp xây dựng, phát huy và bảo vệ pháp luật. Theo ông, trong lĩnh vực luật pháp thì đó là phạm trù cuả các luật gia chuyên nghiệp có đủ kinh nghiệm như các ông, báo chí không nên vội vàng mà phải dè dặt điều tra từng bước, tôi đồng ý điểm ấy. Nhưng trong một xã hội như VN, nơi có quá nhiều sự bất công về sự phân chia quyền lực, phân chia của cải vật chất, thì giới cầm cán cân công lý như ông, hay cao hơn nữa là cấp thượng từng luật pháp thì làm sao “đèn trời soi thấu”nếu không nhờ báo chí ở cơ sở hạ tầng tiếp tay nhanh nhẹn? Con đỏ, TP. HCM Tôi công nhận đã quá khích khi nối kết vụ LQD với chính trị, nhưng xin hỏi bạn Vua nói phét là ở VN có cái gì không gắn kết với chính trị? Ngay mới đây một lĩnh vực thuần tuý văn học là mảng phê bình văn học mà vẫn có một cái gọi là “Hội đồng lý luận trung ương” ra đời để quản lý cơ mà? Thậm chí, bạn có biết con tôi chỉ mới 12 tuổi đã được dạy phải yêu quý và biết ơn Saddam Hussen (Khăn Quàng Đỏ, trang 3, Số 126, ngày 30.10.2002). Bạn có bao giờ nghe nói đến đạo đức cách mạng chưa nhỉ? Vua nói phét, Hà Nội Tôi không thích bất cứ thứ gì người ta cũng lôi ĐCSVN hay chính trị hoá sự việc như Con đỏ làm. Trong bất kỳ xã hội nào, tổ chức nào sự suy đồi đạo đức cũng cần phải lên án. Đây là phạm trù đạo đức, không phải phạm trù chính trị. Con đỏ, TP. HCM Về phương diện pháp luật, tôi đồng ý với các phát biểu của các luật sư, tuy nhiên tôi không một chút ngạc nhiên về bản tin đọc được trên nhiều tờ báo tại Việt Nam trong vài ngày qua. Tôi nghĩ rằng vị quan chức (tôi không nêu tên mặc dù báo chí VN đăng rất chi tiết và cụ thể) chẳng phải là kẻ vô nhân đầu tiên trong hàng ngũ quan chức cộng sản VN trong suốt lịch sử vẻ vang của cái đảng này. Tôi cũng không cho rằng đây là một sự thể hiện tinh thần đấu tranh chống tiêu cực và xây dựng đảng của CSVN. Có lẽ một mặt là đã đến lúc tính đảng, tính nhân dân không quan trọng bằng nhân tính (lạy trời là như vậy), hoặc là một phe nào đó đang yếu thế. Vị quan chứ chỉ là một con chốt thí ban đầu mà thôi. Tôn Thất Mai, Copenhagen Đồng ý với quan điểm của Ls. Nguyễn Trọng Tỵ và Nguyễn Đăng Trừng về việc báo chí không đuợc công khai tên tuổi và hình ảnh của bị cáo buộc và nạn nhân trong giai đoạn điều tra hay tiền cáo buộc. Hình như báo chí trong nước chưa nắm rõ nguyên tắc văn minh pháp lý này. Đó là nguyên tắc an toàn pháp lý cho mọi người và cho cơ quan tố tụng.

[ 108, 287, 285, 161, 1507, 3267, 1752, 206, 113, 507, 687, 193, 263, 1201, 1074, 3381, 1812, 2678, 3736, 115, 1180, 4561, 267, 114, 135, 305, 337, 3977, 753, 468, 133, 341, 1170, 106, 107, 809, 704, 936, 1128, 113, 197, 1121, 799, 205, 818, 167, 383, 6132, 4704, 113, 1136, 967, 113, 3098, 2548, 376, 1500, 7554, 1065, 6201, 118, 2405, 716, 1077, 2759, 133, 645, 172, 272, 5469, 104, 122, 256, 171, 609, 904, 114, 381, 469, 781, 778, 105, 138, 358, 1453, 853, 164, 135, 5494, 4879, 112, 421, 2465, 2980, 2865, 126, 187, 150, 110, 1765, 3520, 298, 721, 109, 833, 193, 1575, 1222, 107, 833, 3094, 115, 251, 193, 466, 197, 358, 433, 520, 833, 11654, 1023, 246, 243, 132, 565, 190, 1402, 595, 9998, 2262, 603, 2744, 2805, 164, 778, 107, 671, 133, 2163, 1029, 563, 147, 147, 717, 792, 630, 3861, 1654, 357, 330, 441, 1012, 441, 362, 1152, 8574, 103, 185, 517, 1652, 1012, 441, 994, 548, 337, 710, 123, 8565, 225, 146, 206, 193, 273, 174, 139, 668, 605, 517, 125, 206, 193, 687, 1299, 226, 246, 330, 1263, 208, 123, 323, 193, 687, 110, 122, 628, 143, 111, 133, 687, 714, 107, 168, 5760, 208, 8574, 123, 160, 4080, 217, 109, 225, 146, 425, 206, 1148, 255, 220, 108, 121, 537, 224, 170, 154, 1487, 128, 107, 116, 225, 633, 450, 921, 224, 150, 237, 154, 239, 1140, 687, 863, 1012, 441, 362, 1152, 8574, 123, 160, 156, 109, 152, 188, 508, 798, 136, 155, 128, 530, 122, 106, 743, 6786, 543, 1431, 195, 119, 109, 225, 146, 472, 209, 712, 2401, 110, 136, 306, 235, 1435, 619, 118, 123, 426, 160, 109, 225, 146, 472, 209, 712, 2401, 107, 140, 547, 146, 194, 110, 153, 106, 255, 220, 911, 927, 330, 441, 362, 2866, 13996, 103, 483, 517, 1652, 1012, 441, 6053, 4288, 434, 1347, 1520, 114, 118, 1745, 551, 9982, 123, 160, 425, 206, 110, 237, 687, 1299, 128, 1356, 208, 13996, 123, 237, 130, 225, 146, 179, 486, 140, 114, 547, 146, 626, 118, 123, 160, 425, 206, 15525, 226, 561, 128, 530, 143, 140, 350, 879, 327, 122, 628, 125, 206, 2625, 1012, 441, 13996, 123, 160, 118, 110, 210, 205, 119, 156, 687, 1299, 159, 188, 356, 120, 193, 128, 530, 626, 179, 150, 134, 383, 455, 1000, 110, 163, 114, 111, 316, 146, 145, 114, 186, 330, 441, 187, 126, 1347, 1520, 114, 481, 2120, 1012, 441, 13996, 123, 160, 743, 7004, 169, 473, 638, 428, 849, 308, 155, 793, 127, 244, 237, 184, 181, 434, 920, 179, 486, 745, 879, 327, 334, 547, 146, 1435, 108, 2562, 2562, 21547, 2562, 2562, 2562, 2562, 2263, 2889, 2246, 1618, 1264, 225, 633, 197, 304, 143, 330, 441, 13996, 105, 602, 1896, 574, 650, 112, 108, 978, 131, 132, 303, 662, 182, 139, 1352, 2336, 1810, 3815, 400, 109, 662, 182, 142, 351, 125, 447, 463, 532, 103, 634, 575, 106, 109, 197, 304, 316, 146, 155, 109, 146, 3065, 1264, 156, 330, 441, 13996, 964, 455, 1000, 114, 156, 1347, 1520, 187, 474, 123, 3068, 141, 701, 158, 392, 1347, 1520, 104, 330, 441, 235, 696, 197, 304, 546, 186, 104, 330, 441, 13996, 103, 217, 160, 809, 704, 104, 330, 441, 106, 370, 389, 173, 1746, 638, 114, 133, 341, 739, 110, 139, 106, 184, 370, 144, 3068, 170, 241, 642, 104, 109, 330, 441, 155, 1951, 219, 9514, 701, 127, 1537, 5945, 971, 5739, 103, 7337, 520, 141, 372, 323, 128, 188, 356, 110, 687, 1299, 143, 476, 443, 244, 829, 1675, 149, 1104, 855, 128, 144, 189, 25118, 1154, 361, 1551, 207, 104, 109, 313, 338, 13989, 722, 603, 687, 371, 106, 137, 115, 391, 1342, 148, 727, 170, 111, 169, 110, 668, 179, 2786, 21280, 231, 129, 152, 188, 5987, 814, 111, 169, 239, 138, 204, 112, 651, 5196, 2246, 1618, 388, 210, 108, 232, 119, 3555, 1524, 18930, 332, 108, 121, 337, 1556, 7220, 1901, 106, 110, 237, 295, 532, 259, 218, 127, 2657, 2665, 194, 122, 245, 3330, 1137, 120, 156, 218, 514, 1142, 143, 914, 2657, 348, 104, 174, 169, 138, 145, 2637, 7665, 2992, 177, 120, 156, 110, 514, 1142, 143, 107, 201, 1049, 292, 401, 12503, 3556, 561, 130, 174, 169, 8014, 306, 227, 2280, 3592, 2909, 323, 116, 225, 146, 140, 446, 16738, 4293, 103, 946, 5429, 261, 247, 268, 108, 1181, 143, 335, 624, 125, 473, 3556, 236, 1345, 927, 323, 335, 446, 237, 140, 124, 143, 150, 106, 180, 107, 144, 261, 247, 611, 1886, 104, 283, 169, 6476, 106, 198, 553, 371, 451, 180, 122, 333, 206, 4474, 104, 283, 169, 6476, 106, 276, 157, 831, 2064, 296, 145, 306, 1732, 815, 355, 2092, 403, 2136, 143, 335, 624, 138, 292, 473, 3556, 309, 818, 105, 247, 5493, 177, 323, 214, 296, 2036, 143, 106, 1211, 144, 146, 315, 634, 575, 104, 283, 195, 119, 859, 309, 818, 11068, 108, 2776, 177, 201, 617, 1738, 1094, 211, 130, 169, 8014, 306, 292, 4812, 292, 714, 138, 109, 401, 12503, 3556, 561, 428, 292, 4812, 292, 714, 728, 106, 104, 283, 2220, 1524, 143, 128, 175, 170, 141, 127, 110, 217, 292, 4812, 292, 714, 104, 283, 143, 174, 169, 107, 237, 2657, 283, 138, 204, 194, 8014, 306, 335, 227, 292, 401, 12503, 3556, 561, 1684, 1654, 357, 104, 3555, 1524, 18930, 332, 107, 136, 703, 106, 464, 284, 114, 108, 232, 357, 104, 120, 8516, 436, 3056, 2920, 2246, 1618, 108, 978, 131, 132, 323, 110, 140, 128, 175, 444, 5627, 356, 227, 354, 226, 856, 143, 120, 197, 128, 530, 134, 215, 790, 1655, 23463, 7637, 340, 388, 676, 110, 917, 458, 7312, 3683, 181, 476, 910, 614, 3930, 3023, 111, 137, 106, 116, 242, 621, 159, 447, 852, 305, 672, 420, 198, 207, 143, 116, 152, 188, 224, 150, 107, 168, 1129, 1788, 108, 3834, 227, 129, 154, 203, 107, 620, 281, 463, 125, 638, 9502, 8522, 2246, 1618, 388, 215, 210, 108, 232, 119, 1012, 441, 8574, 129, 118, 123, 743, 6786, 543, 1431, 195, 119, 109, 225, 146, 472, 209, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1269, 341, 1170, 1121, 799, 205, 818, 316, 146, 118, 2405, 716, 2889, 1004, 185, 1210, 1095, 504, 15065, 7469, 243, 578, 1297, 437, 106, 185, 846, 1400, 159, 713, 2911, 188, 449, 243, 629, 1 ]

150302_getting-exposed_vert_cap

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2015/03/150302_getting-exposed_vert_cap

Đi thực nghiệm khi học MBA được lợi gì?

Trong hai năm qua Christina Walsh đã sang Nhật, vượt sa mạc Atacama ở Chi Lê, trượt tuyết ở núi Alps tại Áo và đi du lịch Vienna và Budapest.

Cô gái 29 tuổi này không đi nghỉ dài ngày hoặc nghỉ giữa kỳ của trường. Cô đang học thạc sỹ quản trị kinh doanh tại Trường Wharton School ở Đại Học Pennsylvania, Hoa Kỳ. Đối với nhiều người học lấy bằng MBA thì việc đi lại nhiều nước đã trở thành một phần chính trong kinh nghiệm của trường kinh doanh. Một phần nào, đó là suy nghĩ về yêu cầu ngày càng tăng đối với người quản lý để hiểu kinh doanh sẽ như thế nào ở các nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, một vấn đề ít người nghĩ đến, đó là liệu những chương trình như vậy thực tế có giúp ích sinh viên có được khả năng bao quát hơn trong suy nghĩ và trong thực tiễn kinh doanh hay không. Tầm quan trọng đối với Hoa Kỳ Việc nhấn mạnh tầm quan trọng đối với đi lại nhiều nước được thịnh hành nhiều hơn trong các chương trình MBA tại Mỹ so với các nước khác, Matt Symonds, Giám Đốc Fortuna Admissions, một Công ty Tư vấn đào tạo thạc sỹ, nói. Một phần cũng là vì những trường kinh doanh châu Âu thường thu hút các sinh viên tới từ rất nhiều nước và các chuyên gia của trường cũng thường hay làm việc ở các quốc gia khác hơn. Tuy nhiên ở Hoa Kỳ phần lớn các sinh viên là người Mỹ và thường ít kinh nghiệm làm việc quốc tế và đi lại trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu của các sinh viên và chủ các hãng về việc cần nhiều trải nghiệm quốc tế hơn nữa, các trường kinh doanh đã bắt đầu đưa các chương trình quốc tế vào trong giáo trình học trong khoảng mười năm gần đây. Từ các khóa ngắn hạn và các dự án tư vấn cho tới các học kỳ học ở nước ngoài, phần lớn các sinh viên MBA có thể đánh dấu vào ô để chọn cho chương trình trong hai năm học của mình. Trong khi một số chuyến đi là nặng về vui chơi thì những chuyến khác lại với dụng ý để thiết lập các mối quan hệ công việc chuyên môn và một vài chương trình thâm nhập thực tế có thể giúp xin được việc làm sau khi tốt nghiệp. “Kinh nghiệm làm việc quốc tế có thể thực sự làm thay đổi quan điểm và cho bạn thấy những cách kinh doanh kiểu khác,” Symonds nói. Thí dụ như, người Mỹ thường nghĩ Thung Lũng Silicon là đầu mối nổi trội về công nghệ, nhưng nó “không phải là văn hoá duy nhất của công nghệ,” Symonds nói. “Nếu được làm việc ở Tel Aviv hoặc Berlinhoặc Thượng Hảibạn sẽ thấy rõ ngay điều này.” Tại Trường Kinh Doanh Columbia ở New York, một chuyến du học quốc tế tới 10 ngày có bố trí để sinh viên gặp gỡ trao đổi với những quan chức của nhà nước và của tổ chức điều hành và tham quan các công ty và cơ sở văn hoá đã hoạt động quy củ của các nước như Nhật Bản, Ý và Indonesia. Một chuyến du học của Trường Kinh Doanh McCombs ở Trường Đại Học Texas- Austin có kết hợp việc học tại lớp với chuyến du học văn hoá và kinh tế chuyên sâu tại những nơi như Trung Quốc và Nam Phi. Những chương trình khác lại kết nối sinh viên với công ty ở nước ngoài trong những đề án tư vấn tại chỗ và kéo dài nhiều tuần. Có hiệu quả hay không? Tuy nhiên không phải tất cả các chuyến đi đều mang ý nghĩa đào tạo; một số chuyến là quá ngắn và quá thiên về bản tính xã hội nên khó có thể giúp sinh viên có tầm nhìn rõ nét về văn hoá và cách thức kinh doanh. Symonds nói việc này tùy thuộc các trường làm sao đảm bảo cho các chuyến du học này nêu được “cái hay và cái dở” của việc kinh doanh ở một thị trường cụ thể. Xét về góc độ học hỏi, nhà trường thực sự cần thiết kế các chuyến du học và tham quan thực tế để đảm bảo tương tác của họ với những đại diện công ty họ thăm là thực sự khai sáng và bổ ích,” Symonds nói. Những kinh nghiệm của các chuyến du học thạc sỹ khác thậm chí còn không tỏ ra có tính đào tạo, thí dụ như chuyến đi trượt tuyết, nó là một hạng mục cố định ở tất cả các trường kinh doanh. Ấy vậy mà rất nhiều sinh viên coi việc hình thành quan hệ từ những chuyến đi này cũng có giá trị không khác gì bất kỳ bài giảng trên lớp hay thực tập tại công ty khi đang đi học. “Bạn củng cố một cách rõ ràng quan hệ và sự gắn bó,” Walsh, sinh viên của trường Wharton, nói. “bạn có thể thấy họ ở trong lớp, nhưng hễ đi lại cùng với họ thì tính năng động của mối quan hệ thay đổi ngay.” Trong một số trường hợp, những quan hệ này có thể phát triển thành kết nối mang tính chuyên môn nghề nghiệp mà nó dẫn đến cơ hội kiếm việc làm và kinh doanh sau này khi vào nghề. Thâm nhập thực sự vào thực tế kinh doanh Ngoài mục đích tạo lập quan hệ, một số chương trình được thiết kế nhằm hỗ trợ sinh viên kỹ năng học kinh nghiệm ngay trong thực tế. Thí dụ, Trường Kinh Doanh Harvard có đưa ra chương trình FIELD (Kinh Nghiệm Thâm Nhập Thực Địa Để Phát Triển Năng Lực Lãnh Đạo), nó bao gồm một đề án tư vấn do các sinh viên thiết lập cho một công ty làm việc ở một thị trường mới nổi. Vincent Ho-Tin-Noe, một người tốt nghiệp năm 2013 tại Trường Kinh Doanh Harvard và người đồng sáng lập Cty tư vấn MBA Admissions Advisors, đã làm việc một tuần cho một công ty hàng tiêu dùng ở Ấn Độ. Anh cùng năm bạn học có làm việc với Phòng Lọc Nước của khách hàng về việc phân tích thị trường để hỗ trợ cho việc bán nước đã lọc ở khu vực Mumbai. “Kinh nghiệm quốc tế của tôi (trước khi học ở trường) chỉ hạn chế ở châu Âu và Bắc Mỹ, và chương trình Field đã cho tôi cơ hội thử sức ở ngoài thị trường mà tôi đã quen thuộc,” Ho-Tin-Noe nói. Chuyến du học đã đưa anh trải nghiệm thực tế ở các thị trường mới, anh nói. Như là một phần thưởng thêm, anh đã ở lại Ấn Độ hai tuần sau đề án để tham quan và học thêm về văn hoá. Anh nói một số bạn học của anh đã được chấp thuận vào làm ở dạng học việc hoặc chính thức ở những nước mà trước đó họ làm đề án. Ho-Tin-Noe, sinh ra tại Paris, nói rằng đề án là một cơ hội học hỏi những thách thức mà các hãng Ấn Độ phải đối mặt và học những mô hình kinh doanh mà chúng sẽ không thể tồn tại ở Hoa Kỳ và châu Âu. Symonds, tư vấn cho viên theo học MBA, nói rằng ngay cả những chuyến đi “chỉ để vui chơi” cũng có thể giúp mở rộng tầm nhìn cho những thế hệ các nhà lãnh đạo kinh doanh tiếp theo. “Người ta nói nhiều về ‘suy nghĩ toàn cầu, hành động theo địa phương, ông nói. “Tôi nghĩ rằng những kinh nghiệm quốc tế có thể thực sự biến câu nói này thành một thực tế sống động.” Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Capital

summarize: Cô gái 29 tuổi này không đi nghỉ dài ngày hoặc nghỉ giữa kỳ của trường. Cô đang học thạc sỹ quản trị kinh doanh tại Trường Wharton School ở Đại Học Pennsylvania, Hoa Kỳ. Đối với nhiều người học lấy bằng MBA thì việc đi lại nhiều nước đã trở thành một phần chính trong kinh nghiệm của trường kinh doanh. Một phần nào, đó là suy nghĩ về yêu cầu ngày càng tăng đối với người quản lý để hiểu kinh doanh sẽ như thế nào ở các nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, một vấn đề ít người nghĩ đến, đó là liệu những chương trình như vậy thực tế có giúp ích sinh viên có được khả năng bao quát hơn trong suy nghĩ và trong thực tiễn kinh doanh hay không. Tầm quan trọng đối với Hoa Kỳ Việc nhấn mạnh tầm quan trọng đối với đi lại nhiều nước được thịnh hành nhiều hơn trong các chương trình MBA tại Mỹ so với các nước khác, Matt Symonds, Giám Đốc Fortuna Admissions, một Công ty Tư vấn đào tạo thạc sỹ, nói. Một phần cũng là vì những trường kinh doanh châu Âu thường thu hút các sinh viên tới từ rất nhiều nước và các chuyên gia của trường cũng thường hay làm việc ở các quốc gia khác hơn. Tuy nhiên ở Hoa Kỳ phần lớn các sinh viên là người Mỹ và thường ít kinh nghiệm làm việc quốc tế và đi lại trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu của các sinh viên và chủ các hãng về việc cần nhiều trải nghiệm quốc tế hơn nữa, các trường kinh doanh đã bắt đầu đưa các chương trình quốc tế vào trong giáo trình học trong khoảng mười năm gần đây. Từ các khóa ngắn hạn và các dự án tư vấn cho tới các học kỳ học ở nước ngoài, phần lớn các sinh viên MBA có thể đánh dấu vào ô để chọn cho chương trình trong hai năm học của mình. Trong khi một số chuyến đi là nặng về vui chơi thì những chuyến khác lại với dụng ý để thiết lập các mối quan hệ công việc chuyên môn và một vài chương trình thâm nhập thực tế có thể giúp xin được việc làm sau khi tốt nghiệp. “Kinh nghiệm làm việc quốc tế có thể thực sự làm thay đổi quan điểm và cho bạn thấy những cách kinh doanh kiểu khác,” Symonds nói. Thí dụ như, người Mỹ thường nghĩ Thung Lũng Silicon là đầu mối nổi trội về công nghệ, nhưng nó “không phải là văn hoá duy nhất của công nghệ,” Symonds nói. “Nếu được làm việc ở Tel Aviv hoặc Berlinhoặc Thượng Hảibạn sẽ thấy rõ ngay điều này.” Tại Trường Kinh Doanh Columbia ở New York, một chuyến du học quốc tế tới 10 ngày có bố trí để sinh viên gặp gỡ trao đổi với những quan chức của nhà nước và của tổ chức điều hành và tham quan các công ty và cơ sở văn hoá đã hoạt động quy củ của các nước như Nhật Bản, Ý và Indonesia. Một chuyến du học của Trường Kinh Doanh McCombs ở Trường Đại Học Texas- Austin có kết hợp việc học tại lớp với chuyến du học văn hoá và kinh tế chuyên sâu tại những nơi như Trung Quốc và Nam Phi. Những chương trình khác lại kết nối sinh viên với công ty ở nước ngoài trong những đề án tư vấn tại chỗ và kéo dài nhiều tuần. Có hiệu quả hay không? Tuy nhiên không phải tất cả các chuyến đi đều mang ý nghĩa đào tạo; một số chuyến là quá ngắn và quá thiên về bản tính xã hội nên khó có thể giúp sinh viên có tầm nhìn rõ nét về văn hoá và cách thức kinh doanh. Symonds nói việc này tùy thuộc các trường làm sao đảm bảo cho các chuyến du học này nêu được “cái hay và cái dở” của việc kinh doanh ở một thị trường cụ thể. Xét về góc độ học hỏi, nhà trường thực sự cần thiết kế các chuyến du học và tham quan thực tế để đảm bảo tương tác của họ với những đại diện công ty họ thăm là thực sự khai sáng và bổ ích,” Symonds nói. Những kinh nghiệm của các chuyến du học thạc sỹ khác thậm chí còn không tỏ ra có tính đào tạo, thí dụ như chuyến đi trượt tuyết, nó là một hạng mục cố định ở tất cả các trường kinh doanh. Ấy vậy mà rất nhiều sinh viên coi việc hình thành quan hệ từ những chuyến đi này cũng có giá trị không khác gì bất kỳ bài giảng trên lớp hay thực tập tại công ty khi đang đi học. “Bạn củng cố một cách rõ ràng quan hệ và sự gắn bó,” Walsh, sinh viên của trường Wharton, nói. “bạn có thể thấy họ ở trong lớp, nhưng hễ đi lại cùng với họ thì tính năng động của mối quan hệ thay đổi ngay.” Trong một số trường hợp, những quan hệ này có thể phát triển thành kết nối mang tính chuyên môn nghề nghiệp mà nó dẫn đến cơ hội kiếm việc làm và kinh doanh sau này khi vào nghề. Thâm nhập thực sự vào thực tế kinh doanh Ngoài mục đích tạo lập quan hệ, một số chương trình được thiết kế nhằm hỗ trợ sinh viên kỹ năng học kinh nghiệm ngay trong thực tế. Thí dụ, Trường Kinh Doanh Harvard có đưa ra chương trình FIELD (Kinh Nghiệm Thâm Nhập Thực Địa Để Phát Triển Năng Lực Lãnh Đạo), nó bao gồm một đề án tư vấn do các sinh viên thiết lập cho một công ty làm việc ở một thị trường mới nổi. Vincent Ho-Tin-Noe, một người tốt nghiệp năm 2013 tại Trường Kinh Doanh Harvard và người đồng sáng lập Cty tư vấn MBA Admissions Advisors, đã làm việc một tuần cho một công ty hàng tiêu dùng ở Ấn Độ. Anh cùng năm bạn học có làm việc với Phòng Lọc Nước của khách hàng về việc phân tích thị trường để hỗ trợ cho việc bán nước đã lọc ở khu vực Mumbai. “Kinh nghiệm quốc tế của tôi (trước khi học ở trường) chỉ hạn chế ở châu Âu và Bắc Mỹ, và chương trình Field đã cho tôi cơ hội thử sức ở ngoài thị trường mà tôi đã quen thuộc,” Ho-Tin-Noe nói. Chuyến du học đã đưa anh trải nghiệm thực tế ở các thị trường mới, anh nói. Như là một phần thưởng thêm, anh đã ở lại Ấn Độ hai tuần sau đề án để tham quan và học thêm về văn hoá. Anh nói một số bạn học của anh đã được chấp thuận vào làm ở dạng học việc hoặc chính thức ở những nước mà trước đó họ làm đề án. Ho-Tin-Noe, sinh ra tại Paris, nói rằng đề án là một cơ hội học hỏi những thách thức mà các hãng Ấn Độ phải đối mặt và học những mô hình kinh doanh mà chúng sẽ không thể tồn tại ở Hoa Kỳ và châu Âu. Symonds, tư vấn cho viên theo học MBA, nói rằng ngay cả những chuyến đi “chỉ để vui chơi” cũng có thể giúp mở rộng tầm nhìn cho những thế hệ các nhà lãnh đạo kinh doanh tiếp theo. “Người ta nói nhiều về ‘suy nghĩ toàn cầu, hành động theo địa phương, ông nói. “Tôi nghĩ rằng những kinh nghiệm quốc tế có thể thực sự biến câu nói này thành một thực tế sống động.” Bài gốc tiếng Anh đã được đăng trên BBC Capital

[ 108, 287, 285, 161, 1861, 1204, 3149, 722, 126, 110, 184, 1207, 677, 191, 451, 1207, 415, 393, 104, 2461, 1861, 167, 214, 6386, 817, 730, 245, 236, 553, 149, 1188, 3166, 7478, 4277, 8333, 108, 121, 440, 2064, 9238, 254, 1607, 1558, 176, 119, 158, 111, 214, 771, 281, 18806, 143, 156, 184, 153, 158, 142, 115, 319, 164, 116, 380, 122, 113, 236, 830, 104, 271, 236, 6059, 430, 380, 1577, 150, 106, 782, 372, 125, 436, 352, 191, 536, 321, 195, 119, 111, 730, 241, 130, 524, 236, 553, 134, 128, 175, 224, 108, 121, 109, 639, 355, 471, 211, 1315, 421, 572, 116, 255, 220, 500, 111, 372, 155, 103, 150, 106, 588, 120, 741, 277, 128, 530, 223, 216, 107, 422, 812, 296, 182, 107, 117, 555, 344, 374, 3485, 183, 113, 782, 372, 105, 113, 223, 2433, 236, 553, 194, 1648, 9083, 146, 308, 195, 119, 254, 336, 1068, 1445, 417, 1191, 146, 308, 195, 119, 184, 153, 158, 142, 117, 2335, 209, 158, 183, 113, 109, 741, 277, 18806, 149, 200, 648, 119, 109, 142, 913, 7477, 28861, 103, 1474, 7835, 9924, 431, 231, 409, 7258, 21827, 569, 103, 116, 487, 457, 1005, 255, 1328, 394, 6386, 5852, 454, 430, 380, 127, 106, 171, 120, 271, 236, 553, 511, 785, 369, 498, 1305, 109, 296, 182, 228, 148, 215, 158, 142, 105, 109, 649, 165, 104, 271, 127, 369, 194, 140, 156, 108, 121, 109, 198, 165, 211, 827, 421, 445, 108, 121, 254, 336, 380, 301, 109, 296, 182, 106, 111, 200, 105, 369, 500, 236, 830, 140, 156, 198, 216, 105, 184, 153, 159, 175, 1326, 1600, 1280, 475, 436, 352, 104, 109, 296, 182, 105, 185, 109, 833, 125, 156, 260, 158, 1281, 830, 198, 216, 183, 1316, 109, 271, 236, 553, 115, 290, 178, 251, 109, 741, 277, 198, 216, 138, 113, 309, 277, 214, 113, 545, 3024, 147, 386, 1333, 1069, 109, 1666, 1621, 576, 105, 109, 382, 304, 276, 255, 114, 228, 109, 214, 393, 214, 108, 121, 142, 1940, 380, 301, 109, 296, 182, 18806, 107, 136, 403, 988, 138, 108, 1181, 130, 680, 114, 741, 277, 113, 196, 147, 214, 104, 900, 298, 129, 116, 166, 803, 184, 106, 1257, 125, 1276, 1014, 143, 120, 803, 211, 153, 119, 286, 108, 232, 130, 583, 385, 109, 882, 146, 300, 135, 156, 649, 1559, 105, 116, 696, 741, 277, 2734, 669, 223, 216, 107, 136, 422, 676, 117, 156, 140, 187, 129, 514, 3131, 20376, 830, 140, 156, 198, 216, 107, 136, 223, 144, 140, 346, 345, 146, 318, 105, 114, 230, 203, 120, 173, 236, 553, 1138, 211, 1234, 28861, 454, 3592, 1094, 128, 103, 111, 200, 369, 372, 7273, 20872, 8449, 106, 178, 882, 738, 4855, 125, 135, 5871, 170, 335, 4080, 139, 106, 355, 1270, 756, 202, 104, 135, 877, 1234, 28861, 454, 4257, 117, 140, 156, 108, 121, 9730, 12204, 451, 2632, 13018, 1144, 864, 11299, 134, 203, 450, 531, 179, 126, 1070, 919, 1188, 725, 2697, 7363, 108, 121, 1080, 3798, 116, 803, 744, 214, 198, 216, 228, 826, 191, 107, 399, 512, 130, 296, 182, 683, 1746, 992, 345, 119, 120, 146, 229, 104, 152, 142, 105, 104, 420, 229, 179, 209, 105, 268, 146, 109, 135, 457, 105, 225, 633, 355, 1270, 115, 381, 192, 565, 4374, 104, 109, 142, 128, 673, 2493, 1654, 105, 5468, 430, 803, 744, 214, 104, 1188, 725, 2697, 13844, 674, 320, 1470, 569, 108, 121, 1188, 440, 2064, 4249, 686, 9777, 107, 299, 279, 156, 214, 149, 1172, 119, 803, 744, 214, 355, 1270, 105, 236, 216, 649, 993, 149, 120, 328, 128, 151, 162, 105, 132, 4473, 564, 741, 277, 211, 153, 299, 1495, 296, 182, 119, 135, 457, 108, 121, 142, 351, 113, 120, 220, 304, 276, 255, 149, 1104, 105, 930, 677, 158, 4064, 615, 614, 416, 194, 984, 421, 445, 110, 139, 525, 186, 109, 803, 184, 413, 518, 108, 232, 404, 1328, 394, 708, 116, 166, 803, 106, 310, 1621, 105, 310, 1217, 125, 288, 334, 293, 213, 237, 455, 107, 136, 422, 296, 182, 107, 1191, 485, 450, 2479, 125, 355, 1270, 105, 173, 329, 236, 6059, 28861, 123, 156, 126, 1975, 624, 109, 271, 140, 350, 879, 327, 114, 109, 803, 744, 214, 126, 917, 117, 14041, 176, 194, 105, 292, 4333, 561, 104, 156, 236, 553, 108, 121, 116, 461, 271, 798, 136, 112, 4179, 332, 125, 1869, 359, 214, 4285, 152, 271, 223, 144, 260, 583, 699, 109, 803, 744, 214, 105, 268, 146, 223, 216, 130, 879, 327, 489, 274, 104, 154, 119, 120, 273, 681, 135, 457, 154, 582, 106, 223, 144, 550, 611, 105, 1397, 812, 1234, 28861, 454, 564, 236, 830, 104, 109, 803, 744, 214, 6386, 817, 211, 1042, 356, 177, 110, 776, 124, 107, 334, 1328, 4030, 1738, 1094, 128, 803, 184, 4568, 3964, 103, 335, 106, 116, 1574, 592, 601, 190, 108, 121, 525, 186, 109, 271, 236, 6059, 8214, 530, 145, 215, 158, 296, 182, 703, 156, 240, 164, 146, 300, 148, 120, 803, 184, 126, 127, 107, 314, 245, 110, 211, 218, 295, 393, 392, 2087, 159, 1172, 194, 223, 495, 149, 135, 457, 129, 167, 184, 2370, 401, 3496, 2017, 601, 116, 173, 450, 921, 146, 300, 105, 144, 1571, 2568, 1234, 16464, 103, 296, 182, 104, 271, 3166, 7478, 8239, 454, 22632, 107, 136, 203, 154, 108, 121, 113, 1172, 103, 170, 8761, 184, 153, 264, 119, 154, 143, 334, 344, 192, 104, 882, 146, 300, 346, 345, 531, 1070, 298, 116, 166, 271, 279, 103, 120, 146, 300, 126, 107, 136, 212, 435, 164, 299, 1495, 518, 334, 649, 1559, 1469, 522, 145, 335, 458, 155, 225, 213, 986, 156, 140, 105, 236, 553, 187, 126, 129, 138, 11359, 7127, 669, 223, 144, 138, 223, 216, 236, 553, 1382, 592, 1055, 394, 385, 146, 300, 103, 116, 166, 741, 277, 117, 583, 699, 745, 1174, 643, 296, 182, 888, 344, 214, 236, 830, 531, 113, 223, 1345, 3592, 2909, 1188, 725, 2697, 5687, 107, 251, 124, 741, 277, 3345, 16098, 16982, 444, 11629, 16861, 320, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 298, 196, 147, 235, 18397, 16464, 115, 586, 3150, 1064, 1692, 2232, 23420, 108, 121, 2193, 729, 103, 4568, 3964, 108, 121, 1687, 18398, 149, 4775, 105, 184, 744, 478, 7317, 105, 8066, 112, 1 ]

vietnam-42002616

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42002616

Voi VN lên tàu Ba Lan ra Bắc rồi đi đâu?

Trong một kho tư liệu ảnh về Chiến tranh Việt Nam có bức hình lạ: voi trên tàu thủy ở Việt Nam.

Một con voi của Việt Minh đem hàng lên tàu Ba Lan Kilinski năm 1955 Chú thích của hình, mà nay thuộc AFP/Getty Images, chỉ ghi ngắn gọn: "Ảnh công bố lần đầu 26/04/1955: một quản tượng Việt Nam trên tàu hơi nước Ba Lan, Kilinski để vận chuyển quân đội cộng sản ra Bắc Kỳ (Tonkin)." Khi Tổng Bí thư Đảng CS được dân mến Minh triết phương Đông giúp gì cho kinh doanh? Nam Bắc Hàn và Cuộc chiến Việt Nam Jean-Marie Le Pen từng khóc khi mất Điện Biên Một số bản đồ của Rigobert Bonne Câu chuyện tàu Jan Kilinski của Ba Lan, tham gia chiến dịch quốc tế chuyển người ở Việt Nam sau Hiệp định Geneva thì đã được nói đến nhiều. Nhưng số phận của đàn voi hoặc một vài con voi thì còn ít được nhắc tới, ít ra là ở Việt Nam. Tàu hàng thành tàu bệnh viện? Nhưng chuyện về tàu Kilinski còn được ghi lại trong lịch sử ngành y, từ một góc độ hoàn toàn khác. Carl Bartecchi, trong 'A Doctor's Vietnam Journal' (Nhật ký Việt Nam của một bác sỹ) đã mô tả lại bệnh dịch hoành hành trên con tàu Ba Lan và các chuyến hải hành cực khổ vào Nam ra Bắc, tổng cộng 370 ngày. Tàu Kilinski sang Việt Nam hai lần, năm 1955-56 và 1972 Tàu Kilinski đã thực hiện cả thảy 27 chuyến vào Nam ra Bắc, chuyên chở tới 85 ngàn bộ đội Việt Minh tập kết, theo quy định của Hiệp định Geneva. Carl Bartecchi viết một phần vì nhiều người đã mắc các bệnh nhiệt đới và không ít còn bị thương nên tình trạng của họ còn khủng khiếp hơn khi bị say sóng. Vấn đề y tế và các bệnh nhiệt đới trên tàu Kilinski được ghi nhận trong các tài liệu y tế, vì đây là một lần hiếm có khi thủy thủ đoàn toàn người châu Âu tiếp xúc và phục vụ một số lượng rất đông đảo người Việt Nam, đa số từ bưng biền đi ra, liên tục trong nhiều tháng. Thủy thủ đoàn và nhiều hành khách, mỗi chuyến tàu chở 3000 tới 4000 người, đã mắc bệnh tiêu chảy và trên con tàu không có ai là bác sỹ, theo tác giả Bartecchi. Sách của Carl Bartecchi cũng xác nhận chuyến tàu đem ra Bắc (nhưng không nói là đưa sang tận châu Âu), cả một "vườn thú nhỏ": có khỉ, voi, chim chóc. Trước khi xem lại chuyện 'vườn thú', ta hãy tìm hiểu xem các nguồn của Ba Lan viết gì về chuyến tàu lịch sử này. Nghệ sỹ Việt Nam và Thái Lan đến Warsaw Thăm Thành Cổ mới nhất thế giới ở Ba Lan Trận Ba Lan thắng Hồng quân năm 1920 Trên trang Porta Mare của ngành hàng hải Ba Lan, có cuộc phỏng vấn với chính ông Miroslaw Jurdzinski, từ tàu Kilinski năm đó. Ông Jurdzinski, người sau này thành giáo sư Đại học Bách khoa Gdansk và Học viện Hàng hải Gdynia, đã kể một số chi tiết thú vị. Các vấn đề kỹ thuật Theo ông, đây là tàu vận tải hơi nước do Mỹ sản xuất, loại Victory-C3, được một công ty hàng hải Ba Lan mua lại năm 1947. Tháng 10/1954: một đơn vị Việt Minh vào Hà Nội trên cầu Long Biên (khi đó còn có tên là cầu Paul Doumer) Tàu do thuyền trưởng Romuald Cielewicz chỉ huy đã phải chỉnh sửa ở Trung Quốc để cải tạo thành tàu chở khách trước khi sang Việt Nam. Trong 200 ngày trước khi bàn giao lại miền Nam cho quân Pháp, Việt Minh lập ra ba điểm tập kết ở Cà Mau, Vũng Tàu - ông Jurdzinski dùng từ cũ là Cap Saint Jacques - và Quy Nhơn. Các điểm này đều có thủy triều cao, hoặc sát bờ là bãi sình lầy, gây khó khăn lớn cho việc vận chuyển xe cộ, vũ khí, hàng hóa, thương binh lên tàu. Voi và thuyền được đem vào sử dụng cho việc chuyển quân và hàng ra tàu. Trang của tỉnh Cà Mau viết Bí thư Xứ ủy Lê Duẩn "lên tàu Kilinski ở cửa sông Ông Đốc, thuộc khu tập kết ở báo đảo Cà Mau nhưng nửa đêm bí mật xuống tàu ở lại". Một tài liệu khác ở Ba lan nói có 12 voi gốc từ Campuchia (hoặc từ vùng giáp biên giới) đã được Việt Minh dùng thời kháng chiến có mặt tải hàng cho tàu Kilinski. Nhưng một bài trên Tuổi Trẻ (10/2014) trích lời ông Đỗ Thái Bình kể lại về tàu Ba Lan và hai tàu Liên Xô trong chiến dịch tập kết thì bốn voi là voi Việt Nam: "Đó là những con voi Tây Nguyên được thuần hóa, đã từng băng rừng vượt suối tải gạo, tải đạn, tải thương, tham gia những chiến dịch Nguyễn Huệ, An Khê (1952)." Trên chuyến tàu cuối cùng thì cả đàn voi cũng ra Bắc luôn, theo ông Jurdzinski. Trên suốt tuyến đường ra Bắc, chiếc tàu Ba Lan không hề có bản đồ và cả hai miền Nam Bắc Việt Nam đều không có kênh thông tin hàng hải về thời tiết. Vì thế, thủy thủ đoàn Ba Lan phải lắng nghe tin radio của Hoa Kỳ bên Philippines để tránh bão, theo ông Jurdzinski. Liên Xô, Pháp, Ba Lan và Miến Điện Lý do tàu Kilinski sang Việt Nam nhận một nhiệm vụ khác thường là vì chính phủ Hồ Chí Minh nhờ Liên Xô trợ giúp cho công tác tập kết quân nhân của họ. Nhưng Liên Xô chỉ cử được hai tàu Arkhangelsk, Stavropol và yêu cầu Ba Lan giúp. Con tàu mang tên vị anh hùng Ba Lan chống lại Nga năm 1794, Jan Kilinski, người có tượng ở khu Thành Cổ Warsaw, lại tham gia một chiến dịch do Moscow chỉ đạo. Ngoài voi còn có không ít quân nhân Pháp, và trong số họ là người Pháp gốc Ba Lan, tham gia vận chuyển hàng hóa, người lên tàu. Ông Jurdzinski kể rằng các cán bộ Việt Minh không đủ trình độ để thông báo các thông số kỹ thuật về hàng hóa lên tàu. Phía Việt Minh cũng đưa cả súng đạn, xe cộ để mang ra Bắc và theo ông Jurdzinski, thật may mắn là các khối hàng "hết sức nguy hiểm" được chuyển đi an toàn qua cả các trận bão. Các lính Pháp trẻ tuổi đã thực hiện nhiều chuyến chở bộ đội Việt Minh bằng thuyền đổ bộ từ bờ ra tàu Kilinski. Cũng chính nhờ hỏi các lính Pháp gốc Ba Lan nên thủy thủ đoàn đã tổ chức tốt hơn các chuyến nhận người và hàng, cũng như tình trạng sức khoẻ của quân Việt Minh. Hoạt động của tàu Kilinski chỉ là một phần của chiến dịch lớn hơn, gồm nhiều tàu của Pháp, Liên Xô, và có tàu Mỹ (USS Bayfield) và Anh (HMS Warrior) vận chuyển người Việt Nam. Các sử liệu nói con số người dân di cư vào Nam đông gấp nhiều lần số quân nhân Việt Nam tập kết ra Bắc. Trong một chuyến từ Bắc vào Nam, tàu Kilinski đã chở đồng bào di cư từ Thanh Hóa. Trong thời gian ở Việt Nam, tàu Kilinski còn sang Miến Điện chuyển gạo về giúp chính quyền VNDCCH chống đói. Thực chất vấn đề y tế Khác với bức tranh khá đen tối mà Carl Bartecchi mô tả trong sách, dịch vụ y tế cho các chuyến tập kết được tổ chức đều, theo ông Miroslaw Jurdzinski. Ngoài một bác sỹ Pháp tên là Furlonge, còn có bác sỹ Phạm Kinh (hoặc Kính - bản tiếng Ba Lan ghi là Pham Kihn), là người Việt Nam có mặt trên tàu. Lính thủy và tàu chiến Pháp ở Vịnh Hạ Long, năm 1954 trước khi rời miền Bắc theo quy định của Hiệp định Geneva Ông Jurdzinski cũng nói ở các bến đỗ luôn có các nhóm y bác sỹ Việt Nam lên tàu kiểm tra sức khoẻ, điều trị thương binh. Nhưng bệnh tiêu chảy hoành hành là có thật. Là người có kinh nghiệm y tế ở Antwerp, Bỉ, ông Jurdzinski đã lo kiểm tra sức khoẻ cho các bộ đội Việt Nam và thủy thủ Ba Lan. Dù vậy, sau mấy tháng đi biển liên tục từ miền Nam ra Hòn Gai và quay lại hàng chục lần, trong thủy thủ đoàn tàu Ba Lan có tới 80% mắc bệnh nhiệt đới. Có một thủy thủ người gốc Hy Lạp bị suy sụp tinh thần vì lao lực và tự tử không chết. Món quà cho Ba Lan Tàu Kilinski, theo lời ông Jurdzinski, đã để lại hai "di sản" bất ngờ cho Ba Lan. Một là việc lập ra tại Gdansk trung tâm điều trị bệnh nhiệt đới đầu tiên ở Ba Lan, chỉ để chữa trị và nghiên cứu bệnh mà thủy thủ đoàn tàu Kilinski "mang về". Theo ông Jurdzinski, khi biết vườn thú Oliwia, cần động vật quý hiếm, phía Việt Nam đã tặng cho họ bảy con trăn, 12 con khỉ, 16 con chim, hai con cáo, hai con chồn và một con voi. Cả bầu đoàn voi khỉ chim chóc đó được các thủy thủ Ba Lan đã về 'quê mới' vào mùa hè năm 1956. Chuyến đi cũng được báo chí Ba Lan ghi lại, với chuyện con voi gây khốn đốn cho các thủy thủ Ba Lan. Số thân chuối tươi họ mang theo chỉ đủ cho voi ăn trong một tuần và đến Sri Lanka, tàu phải cử người lên bộ mua cỏ. Voi nghịch nước ở Vườn thú Warsaw năm 2015 - hình minh họa Nhưng voi không buồn ăn cỏ. Đến Kênh đào Suez, người Ba Lan lại lên bờ tìm mua rất nhiều bắp cải. Voi cũng không ăn bắp cải Ai Cập mà còn lấy vòi nhặt bắp cải ném vào thủy thủ. Cuối cùng thì voi Việt Nam lại thích các món Ba Lan như khoai tây và củ cải đỏ và tàu đã phải 'nhập hàng' loại này khi vào Kênh Nord-Ostsee ở Đức để nuôi voi. Về tới cảng Ba Lan, đoàn thú được đón tiếp linh đình và voi được 'nhập cảnh' với cái tên 'Partyzant' (Du kích). Chiến tranh và đình chiến là câu chuyện lớn với hàng triệu người Việt Nam nhưng số phận chú voi 'sang Ba Lan định cư' cũng rất quan trọng với dân Gdansk. Trang web thành phố đến nay rất còn tiếc rằng Con voi Du kích, "món quà oách nhất từ Việt Nam xa xôi cho sở thú Oliwia', đã không được 'nhập hộ khẩu' Gdansk. Sau khi thủy thủ đoàn được Tổng bí thư Boleslaw Bierut đón tiếp long trọng để cảm ơn thì thủ đô Warsaw cũng rước luôn chú voi về để ở vườn thú trung ương. Trang về lịch sử vườn thú Gdansk viết: "Tiếu lâm thời đó nói voi Liên Xô là người cộng sản cao to nhất thế giới, voi Cuba là cậu em của nó, còn voi Việt Nam thì không được nói đến...vì ngay lập tức chúng tôi đã phải gửi nó lên Warsaw." Vườn thứ Warsaw từng có voi Tuzinka nhưng bị quân phát-xít cướp đem về Đức hồi Thế Chiến 2. Con voi Việt Nam đã góp mặt nâng cấp vườn thú thủ đô và thu hút nhiều trẻ em đến xem. Nó qua đời hai năm sau đó và nay vẫn có một trang Wikipedia riêng bằng tiếng Ba Lan. Ba Lan mua tranh Da Vinci 'giá rẻ' Xe tăng và quân Mỹ bắt đầu tới Ba Lan Tự do báo chí ở Ba Lan tụt hạng

summarize: Một con voi của Việt Minh đem hàng lên tàu Ba Lan Kilinski năm 1955 Chú thích của hình, mà nay thuộc AFP/Getty Images, chỉ ghi ngắn gọn: "Ảnh công bố lần đầu 26/04/1955: một quản tượng Việt Nam trên tàu hơi nước Ba Lan, Kilinski để vận chuyển quân đội cộng sản ra Bắc Kỳ (Tonkin)." Khi Tổng Bí thư Đảng CS được dân mến Minh triết phương Đông giúp gì cho kinh doanh? Nam Bắc Hàn và Cuộc chiến Việt Nam Jean-Marie Le Pen từng khóc khi mất Điện Biên Một số bản đồ của Rigobert Bonne Câu chuyện tàu Jan Kilinski của Ba Lan, tham gia chiến dịch quốc tế chuyển người ở Việt Nam sau Hiệp định Geneva thì đã được nói đến nhiều. Nhưng số phận của đàn voi hoặc một vài con voi thì còn ít được nhắc tới, ít ra là ở Việt Nam. Tàu hàng thành tàu bệnh viện? Nhưng chuyện về tàu Kilinski còn được ghi lại trong lịch sử ngành y, từ một góc độ hoàn toàn khác. Carl Bartecchi, trong 'A Doctor's Vietnam Journal' (Nhật ký Việt Nam của một bác sỹ) đã mô tả lại bệnh dịch hoành hành trên con tàu Ba Lan và các chuyến hải hành cực khổ vào Nam ra Bắc, tổng cộng 370 ngày. Tàu Kilinski sang Việt Nam hai lần, năm 1955-56 và 1972 Tàu Kilinski đã thực hiện cả thảy 27 chuyến vào Nam ra Bắc, chuyên chở tới 85 ngàn bộ đội Việt Minh tập kết, theo quy định của Hiệp định Geneva. Carl Bartecchi viết một phần vì nhiều người đã mắc các bệnh nhiệt đới và không ít còn bị thương nên tình trạng của họ còn khủng khiếp hơn khi bị say sóng. Vấn đề y tế và các bệnh nhiệt đới trên tàu Kilinski được ghi nhận trong các tài liệu y tế, vì đây là một lần hiếm có khi thủy thủ đoàn toàn người châu Âu tiếp xúc và phục vụ một số lượng rất đông đảo người Việt Nam, đa số từ bưng biền đi ra, liên tục trong nhiều tháng. Thủy thủ đoàn và nhiều hành khách, mỗi chuyến tàu chở 3000 tới 4000 người, đã mắc bệnh tiêu chảy và trên con tàu không có ai là bác sỹ, theo tác giả Bartecchi. Sách của Carl Bartecchi cũng xác nhận chuyến tàu đem ra Bắc (nhưng không nói là đưa sang tận châu Âu), cả một "vườn thú nhỏ": có khỉ, voi, chim chóc. Trước khi xem lại chuyện 'vườn thú', ta hãy tìm hiểu xem các nguồn của Ba Lan viết gì về chuyến tàu lịch sử này. Nghệ sỹ Việt Nam và Thái Lan đến Warsaw Thăm Thành Cổ mới nhất thế giới ở Ba Lan Trận Ba Lan thắng Hồng quân năm 1920 Trên trang Porta Mare của ngành hàng hải Ba Lan, có cuộc phỏng vấn với chính ông Miroslaw Jurdzinski, từ tàu Kilinski năm đó. Ông Jurdzinski, người sau này thành giáo sư Đại học Bách khoa Gdansk và Học viện Hàng hải Gdynia, đã kể một số chi tiết thú vị. Các vấn đề kỹ thuật Theo ông, đây là tàu vận tải hơi nước do Mỹ sản xuất, loại Victory-C3, được một công ty hàng hải Ba Lan mua lại năm 1947. Tháng 10/1954: một đơn vị Việt Minh vào Hà Nội trên cầu Long Biên (khi đó còn có tên là cầu Paul Doumer) Tàu do thuyền trưởng Romuald Cielewicz chỉ huy đã phải chỉnh sửa ở Trung Quốc để cải tạo thành tàu chở khách trước khi sang Việt Nam. Trong 200 ngày trước khi bàn giao lại miền Nam cho quân Pháp, Việt Minh lập ra ba điểm tập kết ở Cà Mau, Vũng Tàu - ông Jurdzinski dùng từ cũ là Cap Saint Jacques - và Quy Nhơn. Các điểm này đều có thủy triều cao, hoặc sát bờ là bãi sình lầy, gây khó khăn lớn cho việc vận chuyển xe cộ, vũ khí, hàng hóa, thương binh lên tàu. Voi và thuyền được đem vào sử dụng cho việc chuyển quân và hàng ra tàu. Trang của tỉnh Cà Mau viết Bí thư Xứ ủy Lê Duẩn "lên tàu Kilinski ở cửa sông Ông Đốc, thuộc khu tập kết ở báo đảo Cà Mau nhưng nửa đêm bí mật xuống tàu ở lại". Một tài liệu khác ở Ba lan nói có 12 voi gốc từ Campuchia (hoặc từ vùng giáp biên giới) đã được Việt Minh dùng thời kháng chiến có mặt tải hàng cho tàu Kilinski. Nhưng một bài trên Tuổi Trẻ (10/2014) trích lời ông Đỗ Thái Bình kể lại về tàu Ba Lan và hai tàu Liên Xô trong chiến dịch tập kết thì bốn voi là voi Việt Nam: "Đó là những con voi Tây Nguyên được thuần hóa, đã từng băng rừng vượt suối tải gạo, tải đạn, tải thương, tham gia những chiến dịch Nguyễn Huệ, An Khê (1952)." Trên chuyến tàu cuối cùng thì cả đàn voi cũng ra Bắc luôn, theo ông Jurdzinski. Trên suốt tuyến đường ra Bắc, chiếc tàu Ba Lan không hề có bản đồ và cả hai miền Nam Bắc Việt Nam đều không có kênh thông tin hàng hải về thời tiết. Vì thế, thủy thủ đoàn Ba Lan phải lắng nghe tin radio của Hoa Kỳ bên Philippines để tránh bão, theo ông Jurdzinski. Liên Xô, Pháp, Ba Lan và Miến Điện Lý do tàu Kilinski sang Việt Nam nhận một nhiệm vụ khác thường là vì chính phủ Hồ Chí Minh nhờ Liên Xô trợ giúp cho công tác tập kết quân nhân của họ. Nhưng Liên Xô chỉ cử được hai tàu Arkhangelsk, Stavropol và yêu cầu Ba Lan giúp. Con tàu mang tên vị anh hùng Ba Lan chống lại Nga năm 1794, Jan Kilinski, người có tượng ở khu Thành Cổ Warsaw, lại tham gia một chiến dịch do Moscow chỉ đạo. Ngoài voi còn có không ít quân nhân Pháp, và trong số họ là người Pháp gốc Ba Lan, tham gia vận chuyển hàng hóa, người lên tàu. Ông Jurdzinski kể rằng các cán bộ Việt Minh không đủ trình độ để thông báo các thông số kỹ thuật về hàng hóa lên tàu. Phía Việt Minh cũng đưa cả súng đạn, xe cộ để mang ra Bắc và theo ông Jurdzinski, thật may mắn là các khối hàng "hết sức nguy hiểm" được chuyển đi an toàn qua cả các trận bão. Các lính Pháp trẻ tuổi đã thực hiện nhiều chuyến chở bộ đội Việt Minh bằng thuyền đổ bộ từ bờ ra tàu Kilinski. Cũng chính nhờ hỏi các lính Pháp gốc Ba Lan nên thủy thủ đoàn đã tổ chức tốt hơn các chuyến nhận người và hàng, cũng như tình trạng sức khoẻ của quân Việt Minh. Hoạt động của tàu Kilinski chỉ là một phần của chiến dịch lớn hơn, gồm nhiều tàu của Pháp, Liên Xô, và có tàu Mỹ (USS Bayfield) và Anh (HMS Warrior) vận chuyển người Việt Nam. Các sử liệu nói con số người dân di cư vào Nam đông gấp nhiều lần số quân nhân Việt Nam tập kết ra Bắc. Trong một chuyến từ Bắc vào Nam, tàu Kilinski đã chở đồng bào di cư từ Thanh Hóa. Trong thời gian ở Việt Nam, tàu Kilinski còn sang Miến Điện chuyển gạo về giúp chính quyền VNDCCH chống đói. Thực chất vấn đề y tế Khác với bức tranh khá đen tối mà Carl Bartecchi mô tả trong sách, dịch vụ y tế cho các chuyến tập kết được tổ chức đều, theo ông Miroslaw Jurdzinski. Ngoài một bác sỹ Pháp tên là Furlonge, còn có bác sỹ Phạm Kinh (hoặc Kính - bản tiếng Ba Lan ghi là Pham Kihn), là người Việt Nam có mặt trên tàu. Lính thủy và tàu chiến Pháp ở Vịnh Hạ Long, năm 1954 trước khi rời miền Bắc theo quy định của Hiệp định Geneva Ông Jurdzinski cũng nói ở các bến đỗ luôn có các nhóm y bác sỹ Việt Nam lên tàu kiểm tra sức khoẻ, điều trị thương binh. Nhưng bệnh tiêu chảy hoành hành là có thật. Là người có kinh nghiệm y tế ở Antwerp, Bỉ, ông Jurdzinski đã lo kiểm tra sức khoẻ cho các bộ đội Việt Nam và thủy thủ Ba Lan. Dù vậy, sau mấy tháng đi biển liên tục từ miền Nam ra Hòn Gai và quay lại hàng chục lần, trong thủy thủ đoàn tàu Ba Lan có tới 80% mắc bệnh nhiệt đới. Có một thủy thủ người gốc Hy Lạp bị suy sụp tinh thần vì lao lực và tự tử không chết. Món quà cho Ba Lan Tàu Kilinski, theo lời ông Jurdzinski, đã để lại hai "di sản" bất ngờ cho Ba Lan. Một là việc lập ra tại Gdansk trung tâm điều trị bệnh nhiệt đới đầu tiên ở Ba Lan, chỉ để chữa trị và nghiên cứu bệnh mà thủy thủ đoàn tàu Kilinski "mang về". Theo ông Jurdzinski, khi biết vườn thú Oliwia, cần động vật quý hiếm, phía Việt Nam đã tặng cho họ bảy con trăn, 12 con khỉ, 16 con chim, hai con cáo, hai con chồn và một con voi. Cả bầu đoàn voi khỉ chim chóc đó được các thủy thủ Ba Lan đã về 'quê mới' vào mùa hè năm 1956. Chuyến đi cũng được báo chí Ba Lan ghi lại, với chuyện con voi gây khốn đốn cho các thủy thủ Ba Lan. Số thân chuối tươi họ mang theo chỉ đủ cho voi ăn trong một tuần và đến Sri Lanka, tàu phải cử người lên bộ mua cỏ. Voi nghịch nước ở Vườn thú Warsaw năm 2015 - hình minh họa Nhưng voi không buồn ăn cỏ. Đến Kênh đào Suez, người Ba Lan lại lên bờ tìm mua rất nhiều bắp cải. Voi cũng không ăn bắp cải Ai Cập mà còn lấy vòi nhặt bắp cải ném vào thủy thủ. Cuối cùng thì voi Việt Nam lại thích các món Ba Lan như khoai tây và củ cải đỏ và tàu đã phải 'nhập hàng' loại này khi vào Kênh Nord-Ostsee ở Đức để nuôi voi. Về tới cảng Ba Lan, đoàn thú được đón tiếp linh đình và voi được 'nhập cảnh' với cái tên 'Partyzant' (Du kích). Chiến tranh và đình chiến là câu chuyện lớn với hàng triệu người Việt Nam nhưng số phận chú voi 'sang Ba Lan định cư' cũng rất quan trọng với dân Gdansk. Trang web thành phố đến nay rất còn tiếc rằng Con voi Du kích, "món quà oách nhất từ Việt Nam xa xôi cho sở thú Oliwia', đã không được 'nhập hộ khẩu' Gdansk. Sau khi thủy thủ đoàn được Tổng bí thư Boleslaw Bierut đón tiếp long trọng để cảm ơn thì thủ đô Warsaw cũng rước luôn chú voi về để ở vườn thú trung ương. Trang về lịch sử vườn thú Gdansk viết: "Tiếu lâm thời đó nói voi Liên Xô là người cộng sản cao to nhất thế giới, voi Cuba là cậu em của nó, còn voi Việt Nam thì không được nói đến...vì ngay lập tức chúng tôi đã phải gửi nó lên Warsaw." Vườn thứ Warsaw từng có voi Tuzinka nhưng bị quân phát-xít cướp đem về Đức hồi Thế Chiến 2. Con voi Việt Nam đã góp mặt nâng cấp vườn thú thủ đô và thu hút nhiều trẻ em đến xem. Nó qua đời hai năm sau đó và nay vẫn có một trang Wikipedia riêng bằng tiếng Ba Lan. Ba Lan mua tranh Da Vinci 'giá rẻ' Xe tăng và quân Mỹ bắt đầu tới Ba Lan Tự do báo chí ở Ba Lan tụt hạng

[ 108, 287, 285, 161, 885, 219, 3027, 104, 243, 700, 979, 201, 227, 540, 679, 695, 24880, 147, 7574, 6443, 581, 104, 240, 103, 145, 275, 1182, 3094, 12430, 7968, 103, 163, 848, 1621, 3103, 161, 189, 14633, 135, 399, 400, 178, 3013, 5671, 22294, 161, 172, 730, 706, 243, 132, 159, 540, 1189, 142, 679, 1763, 24880, 130, 1582, 589, 252, 1062, 1107, 262, 124, 360, 336, 5353, 2086, 6372, 11003, 707, 408, 1197, 593, 348, 1256, 117, 137, 3719, 700, 2901, 412, 510, 422, 218, 114, 236, 553, 347, 132, 360, 542, 105, 2226, 242, 243, 132, 8131, 20854, 2417, 7415, 434, 3259, 129, 552, 2162, 2102, 885, 166, 288, 905, 104, 3976, 269, 674, 10241, 12841, 892, 1968, 953, 540, 5479, 24880, 104, 679, 1763, 268, 165, 242, 414, 198, 216, 589, 111, 108, 121, 243, 132, 187, 1997, 190, 5181, 143, 115, 117, 123, 155, 2210, 311, 166, 2743, 104, 685, 3027, 1366, 172, 696, 219, 3027, 143, 177, 500, 117, 982, 3490, 500, 124, 106, 108, 121, 243, 629, 1859, 201, 164, 540, 1515, 1344, 347, 311, 953, 125, 540, 24880, 177, 117, 848, 153, 113, 478, 324, 859, 108, 364, 103, 148, 172, 1869, 976, 506, 258, 911, 2880, 679, 15962, 376, 4559, 103, 113, 13309, 22516, 2945, 2137, 5305, 257, 444, 12702, 667, 243, 132, 104, 172, 736, 817, 371, 115, 787, 1072, 153, 1515, 414, 4083, 209, 159, 219, 540, 679, 695, 105, 109, 803, 767, 209, 786, 1033, 138, 132, 124, 4956, 497, 1107, 15651, 2123, 1859, 24880, 586, 243, 132, 196, 4078, 147, 7574, 686, 8655, 105, 7693, 1859, 24880, 115, 223, 493, 186, 9672, 2715, 803, 138, 132, 124, 4956, 649, 1932, 228, 5548, 926, 816, 1062, 243, 700, 1079, 299, 103, 181, 565, 190, 104, 1997, 190, 13920, 2880, 679, 15962, 376, 4559, 508, 172, 380, 171, 158, 111, 115, 1537, 109, 1515, 3518, 4862, 105, 110, 500, 177, 133, 432, 237, 205, 612, 104, 154, 177, 757, 3446, 183, 129, 133, 3067, 15952, 2131, 220, 108, 364, 216, 105, 109, 1515, 3518, 4862, 159, 540, 24880, 117, 848, 645, 113, 109, 326, 1373, 108, 364, 955, 171, 248, 106, 172, 400, 2012, 107, 129, 1613, 331, 526, 258, 111, 511, 785, 270, 990, 105, 618, 197, 172, 166, 423, 215, 823, 541, 111, 243, 578, 635, 166, 148, 5060, 23237, 184, 1235, 316, 437, 113, 158, 3429, 2769, 331, 526, 105, 158, 209, 6487, 742, 176, 803, 540, 1932, 7797, 228, 9349, 111, 103, 115, 1537, 1515, 464, 2385, 105, 159, 219, 540, 110, 107, 375, 106, 736, 5852, 181, 274, 590, 679, 15962, 376, 4559, 112, 4681, 104, 2880, 679, 15962, 376, 4559, 127, 628, 645, 803, 540, 979, 124, 360, 108, 13304, 110, 123, 106, 251, 586, 3225, 511, 785, 856, 186, 172, 6628, 19053, 1441, 750, 207, 161, 107, 5291, 103, 12749, 2794, 4907, 112, 957, 129, 453, 153, 953, 11000, 19053, 15502, 103, 169, 914, 370, 524, 453, 109, 774, 104, 679, 695, 508, 218, 125, 803, 540, 478, 324, 433, 5990, 817, 243, 132, 105, 579, 695, 155, 5584, 7937, 320, 994, 3079, 239, 202, 175, 249, 108, 121, 679, 695, 7341, 679, 695, 779, 1615, 252, 147, 7922, 1601, 231, 509, 10817, 409, 5476, 892, 104, 859, 201, 767, 679, 1763, 107, 460, 1102, 255, 119, 122, 118, 15085, 674, 13823, 28259, 103, 148, 540, 24880, 147, 837, 208, 28259, 103, 111, 187, 126, 164, 309, 441, 440, 214, 4623, 889, 14855, 105, 2064, 1344, 1521, 767, 30572, 103, 115, 546, 172, 166, 692, 958, 1441, 4749, 303, 255, 220, 888, 1802, 520, 118, 103, 248, 106, 540, 1582, 1299, 1189, 142, 180, 200, 262, 387, 103, 534, 8685, 364, 7759, 9286, 117, 172, 135, 457, 201, 767, 679, 695, 702, 153, 147, 13695, 112, 1917, 826, 1296, 16145, 161, 172, 652, 297, 243, 700, 138, 337, 1113, 159, 352, 1590, 2102, 13353, 150, 177, 107, 465, 106, 352, 2896, 27195, 371, 1859, 180, 1750, 395, 15895, 431, 13841, 960, 176, 9255, 23711, 163, 1254, 115, 139, 1604, 1298, 108, 121, 151, 162, 130, 655, 394, 164, 540, 1932, 547, 226, 129, 586, 243, 629, 298, 2026, 191, 226, 129, 746, 384, 153, 752, 132, 114, 252, 1862, 243, 700, 925, 124, 459, 318, 1079, 299, 108, 121, 4490, 6246, 103, 108, 5672, 1859, 233, 118, 28259, 467, 148, 1363, 106, 16532, 8816, 8419, 233, 105, 2770, 8140, 112, 303, 318, 126, 413, 107, 1613, 2571, 2048, 1366, 338, 1777, 106, 1595, 25336, 5738, 103, 383, 455, 1000, 301, 114, 358, 1582, 589, 529, 9277, 103, 705, 4312, 201, 2092, 432, 1043, 227, 7094, 8006, 105, 1750, 117, 979, 138, 324, 286, 114, 358, 589, 252, 105, 201, 124, 7094, 1786, 104, 769, 4490, 6246, 508, 1197, 593, 10593, 1095, 729, 4637, 13871, 540, 24880, 108, 121, 814, 1551, 208, 7835, 103, 1182, 322, 1079, 299, 108, 121, 188, 541, 4490, 6246, 170, 1457, 1370, 1039, 2820, 804, 540, 108, 121, 153, 340, 885, 326, 1373, 211, 108, 121, 679, 1253, 123, 107, 1178, 3027, 972, 148, 1384, 444, 22402, 148, 501, 3341, 749, 249, 371, 115, 117, 243, 700, 467, 221, 1572, 242, 107, 1109, 1299, 201, 114, 540, 24880, 112, 311, 172, 392, 159, 2159, 2103, 9079, 5944, 371, 788, 366, 118, 2296, 579, 644, 546, 153, 125, 540, 679, 695, 105, 196, 540, 560, 1223, 113, 242, 414, 1079, 299, 143, 1112, 3027, 106, 3027, 243, 132, 161, 2620, 106, 120, 219, 3027, 658, 1533, 117, 2519, 2092, 115, 434, 1325, 1770, 1064, 6178, 1299, 8113, 1299, 8647, 1299, 4313, 268, 165, 120, 242, 414, 362, 3642, 103, 1020, 8862, 444, 27374, 11003, 1601, 231, 803, 540, 608, 264, 143, 186, 685, 3027, 127, 124, 360, 637, 103, 181, 118, 28259, 112, 1601, 231, 1232, 1490, 361, 124, 4956, 845, 540, 679, 695, 110, 1329, 107, 288, 905, 105, 186, 196, 752, 132, 360, 243, 132, 413, 110, 107, 1887, 206, 193, 201, 767, 125, 221, 7449, 865, 1672, 1613, 331, 526, 679, 695, 139, 1527, 701, 193, 5654, 104, 254, 336, 367, 1362, 130, 989, 11436, 181, 118, 28259, 112, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 298, 172, 2662, 276, 1373, 349, 125, 1323, 250, 243, 132, 107, 954, 240, 1681, 161, 3027, 159, 540, 1613, 108, 121, 243, 629, 1 ]

110421_vn_intelligentsia_cuhuyhavu

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2011/04/110421_vn_intelligentsia_cuhuyhavu

Trí thức Việt Nam và vụ Cù Huy Hà Vũ

Xã hội Việt Nam xưa tuy nói rằng có sĩ nông công thương nhưng nghề nông chiếm đa số tới 90%, và về sự quan trọng thì chỉ có sĩ là có thể gần bằng nông, đó là thời bình.

Còn trong chiến tranh chống ngoại xâm nông dân bao giờ cũng là hàng ngũ tiền phong chịu hy sinh và thiệt hại về nhân số tuyệt đối lớn, sự quan trọng lại không kém vai trò lãnh đạo, chỉ huy của Vua Quan, trí thức. Não trạng nông dân Trong hai trận chiến 1945-1954 và 1956-1975 người nông dân Việt Nam cũng đã đóng trọn vai trò của mình như tiền nhân, nhưng với sự khác biệt rất lớn: trong lịch sử chống ngoại xâm thời xưa người nông dân được các vị vua quan, trí thức chỉ huy còn trong hai trận chiến vừa kể nông dân được sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản Việt Nam. Với lòng yêu nước vô bờ bến của đại đa số nhân dân, với sự ủng hộ của đa số trí thức, Đảng Cộng sản Việt Nam với tổ chức và kỷ luật chặt chẽ đã giành được chiến thắng. Hiển nhiên là người nông dân và nông dân lên làm lãnh đạo trong Đảng Cộng sản đã đóng góp rất lớn trong chiến tranh. Nhưng khi đóng góp đó được nhắc tới thường xuyên nhưng những yếu kém, những mặt tiêu cực không hề được nói tới thì càng ngày các đóng góp đó càng trở nên như một cái bóng phủ kín bầu trời, cái bóng của con người và của lý thuyết Cộng Sản. Chúng ta đã mất trên ba mươi năm với nhiều biện luận cho đổi mới kinh tế, đổi mới tư duy nhưng cái bóng đó vẫn còn. Và hôm nay lại có phần phản cảm hơn hôm qua vì tiền càng ngày càng nhiều, rất nhiều. Công lao thì ít đòi hỏi thì nhiều, chia chác thành quả kinh tế - mà phần lớn là nhờ vay mượn, và của dân xuất khẩu lao động - để ăn chơi, thổi phồng thành quả chiến tranh lên mức vĩ cuồng rồi lấy sự vĩ cuồng đó để biện minh cho hiện hữu. Một sự hiện hữu bệnh hoạn. Không phải trí thức đã không đóng trọn vai trò của mình trong chiến tranh. Trung đoàn Thủ Đô đã hy sinh như thế nào mọi người đều biết, và còn Dương Quảng Hàm (một trí thức tên tuổi bị Pháp giết) hay Võ Nguyên Giáp, Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Mạnh Tường...tham gia kháng chiến. Càng không phải là giới lãnh đạo hồi 44-45 đã không nhìn thấy nguy hại của lý thuyết Cộng sản. Hồ Chí Minh trong một lá thư gửi Ngoại Trưởng Mỹ thời đó là James Byrnes (ngày 1 tháng 11/1945) đã đề nghị gửi 50 sinh viên - một số lượng lớn hồi đó - sang Mỹ du học. Để làm gi? Vụ xử tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ là 'xử trí thức' Việt Nam đã có chính phủ liên hiệp có Hiến pháp rất dân chủ từ 1946 và Hồ Chí Minh đã hô hào cách mạng dân tộc nhưng mọi cố gắng đều bị phá vỡ bởi ý đồ xâm lăng của Pháp Anh Mỹ. Và rồi tinh thần đoàn kết dân tộc trong đấu tranh giành độc lập lại bị phá vỡ bởi ngoại quốc, lần này chính là "anh em" Trung Hoa vĩ đại, hậu quả là đấu tố mà khẩu hiệu "trí, phú, địa hào, đào tận gốc..." tưởng là đã bị Hồ Chí Minh chôn vùi lại nhờ Mao Trạch Đông hà hơi mà đội mồ lên như một bóng ma quái dị. Quyết loại trí thức? Ở đây tôi muốn mượn ý của một cựu quân nhân nào đó để nói rằng: trí thức yêu nước chỉ mờ nhạt đi chứ không thể bị loại trừ. Chúng ta thấy sau chiến tranh, năm 1955-1956 trí thức Việt Nam ở Bắc kỳ đã lên tiếng trong Nhân Văn Giai Phẩm. Mặc dầu thấy "mưa sa trên màu cờ đỏ" và "Tôi yêu đất mẹ đây, có cỏ hoa làm chứng" nhưng trí thức hồi đó còn "tôi yêu chủ nghĩa này cờ đỏ cãi cho tôi" nên sự chống đối đã trở nên đơn độc của một nhóm và đó cũng là một lý do khiến nhiều người đã bị hành hạ tù đầy trên 20, 30 năm. Một nhóm trí thức dầu yêu nước, dầu dấn thân đến đâu mà không được nhân dân hậu thuẫn cũng không thể chống lại được một đảng có tổ chức chặt chẽ của nông dân và công nhân. Nhất là đảng đó lại đang muốn củng cố vai trò lãnh đạo mình, của nông dân và công nhân, sau 9 năm chiến tranh. Sau thời gian dài bị bóc lột trong chế độ nô lệ và sau hy sinh vì chiến tranh thì sự đòi hỏi đó có quá lố cũng vẫn có thể hiểu được. Mặt khác tình hình đất nước chia đôi khiến cho các tiếng nói phản kháng càng không có điều kiện phát triển. Tránh vết xe đổ chúng ta đã thấy trí thức yêu nước và dấn thân của Việt Nam thời sau Đổi Mới đã rất dè dặt và tuy vậy cũng từng bước nói lên quan điểm trong mọi lãnh vực liên quan đến đời sống của nhân dân. Từ "một góc nhìn của trí thức" đến cái nhìn của trí thức, thời gian cũng mất vài năm như nhất bộ nhất bái đi từ đập nước Sơn La tới sông Thị Vải. Kinh tế càng phát triển chúng ta càng có nhiều vấn đề mà không có tinh thần nghiên cứu vô tư, hiểu biết cùng sự vị tha của trí thức thì các mặt trái của phát triển sẽ càng ngày càng nặng nề, mà người chịu hậu quả cuối cùng chính là nông dân nghèo. Thiếu tiếng nói trí thức, đất nước chìm vào các mặt trái của phát triển Điều này càng ngày càng được nói tới nhiều trên báo chí, nông dân và công nhân ngày nay hiểu rất rõ điều đó. Nhưng với công an cảnh sát và tổ chức chặt chẽ Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn ngang nhiên giữ độc quyền cai trị và tham nhũng. Cộng với sự chèn ép của Trung Hoa, từ chiếm đất, chiếm đảo tới chiếm tài nguyên, nước Việt Nam trong các năm cuối thập kỷ 2010 đã gần như một nước không còn phải của toàn dân nữa. Nhóm trí thức như Viện IDS bị bắt buộc phải tự giải tán, nhưng cá nhân trí thức yêu nước, vị tha lên tiếng thì càng ngày càng nhiều, mạnh bạo và bài bản nhất phải kể Cù Huy Hà Vũ. Cù Huy Hà Vũ không đả động tới Đảng Cộng sản nhưng kiện Thủ Tướng chính là kiện bộ máy hành chánh do Đảng nắm độc quyền điều hành, kiện cách thức điều hành đất nước. Điều hành đất nước mà không nghe Dân, không nghe những Chu Văn An thì đất nước không thể khá được. Vụ kiện Thủ Tướng tưởng là một cơ hội để dân và chính quyền hiểu nhau hơn, chính quyền nhờ thế sẽ khá hơn, nhân dân cũng được nhờ. Đó là một thiện ý. Chính vì vậy Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ đã nhận được rất nhiều hoa và sự ủng hộ của nhân dân, nhưng Đảng Cộng sản nhất định giữ độc quyền cai trị, bỏ ngoài tai tiếng nói của nhân dân, kết tội Cù Huy Hà Vũ và bản án là 7 năm tù. Thế nhưng, số trí thức trong nước công khai phản đối bản án ngày càng lan rộng và nhận được sự hỗ trợ của nhiều tầng lớp khác, kể cả công nhân và nông dân. Đó là điều giống và khác nhau của hai bản án Nhân Văn Giai Phẩm và Cù Huy Hà Vũ. Đảng Cộng sản có thể bỏ tù Cù Huy Hà Vũ nhưng không thể bỏ tù hết trí thức yêu nước của Việt Nam. Vai trò lãnh đạo đất nước phải do toàn dân định đoạt nếu không thì: tổ kiến hổng sụp tan đê cũ. Cù Huy Hà Vũ đã cảnh báo và răn đe: Tổ Quốc và nhân dân sẽ phá án cho tôi. Bài đã được đăng trên trang Diễn Đàn - Forum tại Pháp, thể hiện quan điểm riêng của tác giả Hà Dương Dực. Xin xem thêm các ý kiến trong Diễn đàn BBC.

summarize: Còn trong chiến tranh chống ngoại xâm nông dân bao giờ cũng là hàng ngũ tiền phong chịu hy sinh và thiệt hại về nhân số tuyệt đối lớn, sự quan trọng lại không kém vai trò lãnh đạo, chỉ huy của Vua Quan, trí thức. Não trạng nông dân Trong hai trận chiến 1945-1954 và 1956-1975 người nông dân Việt Nam cũng đã đóng trọn vai trò của mình như tiền nhân, nhưng với sự khác biệt rất lớn: trong lịch sử chống ngoại xâm thời xưa người nông dân được các vị vua quan, trí thức chỉ huy còn trong hai trận chiến vừa kể nông dân được sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản Việt Nam. Với lòng yêu nước vô bờ bến của đại đa số nhân dân, với sự ủng hộ của đa số trí thức, Đảng Cộng sản Việt Nam với tổ chức và kỷ luật chặt chẽ đã giành được chiến thắng. Hiển nhiên là người nông dân và nông dân lên làm lãnh đạo trong Đảng Cộng sản đã đóng góp rất lớn trong chiến tranh. Nhưng khi đóng góp đó được nhắc tới thường xuyên nhưng những yếu kém, những mặt tiêu cực không hề được nói tới thì càng ngày các đóng góp đó càng trở nên như một cái bóng phủ kín bầu trời, cái bóng của con người và của lý thuyết Cộng Sản. Chúng ta đã mất trên ba mươi năm với nhiều biện luận cho đổi mới kinh tế, đổi mới tư duy nhưng cái bóng đó vẫn còn. Và hôm nay lại có phần phản cảm hơn hôm qua vì tiền càng ngày càng nhiều, rất nhiều. Công lao thì ít đòi hỏi thì nhiều, chia chác thành quả kinh tế - mà phần lớn là nhờ vay mượn, và của dân xuất khẩu lao động - để ăn chơi, thổi phồng thành quả chiến tranh lên mức vĩ cuồng rồi lấy sự vĩ cuồng đó để biện minh cho hiện hữu. Một sự hiện hữu bệnh hoạn. Không phải trí thức đã không đóng trọn vai trò của mình trong chiến tranh. Trung đoàn Thủ Đô đã hy sinh như thế nào mọi người đều biết, và còn Dương Quảng Hàm (một trí thức tên tuổi bị Pháp giết) hay Võ Nguyên Giáp, Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Mạnh Tường...tham gia kháng chiến. Càng không phải là giới lãnh đạo hồi 44-45 đã không nhìn thấy nguy hại của lý thuyết Cộng sản. Hồ Chí Minh trong một lá thư gửi Ngoại Trưởng Mỹ thời đó là James Byrnes (ngày 1 tháng 11/1945) đã đề nghị gửi 50 sinh viên - một số lượng lớn hồi đó - sang Mỹ du học. Để làm gi? Vụ xử tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ là 'xử trí thức' Việt Nam đã có chính phủ liên hiệp có Hiến pháp rất dân chủ từ 1946 và Hồ Chí Minh đã hô hào cách mạng dân tộc nhưng mọi cố gắng đều bị phá vỡ bởi ý đồ xâm lăng của Pháp Anh Mỹ. Và rồi tinh thần đoàn kết dân tộc trong đấu tranh giành độc lập lại bị phá vỡ bởi ngoại quốc, lần này chính là "anh em" Trung Hoa vĩ đại, hậu quả là đấu tố mà khẩu hiệu "trí, phú, địa hào, đào tận gốc..." tưởng là đã bị Hồ Chí Minh chôn vùi lại nhờ Mao Trạch Đông hà hơi mà đội mồ lên như một bóng ma quái dị. Quyết loại trí thức? Ở đây tôi muốn mượn ý của một cựu quân nhân nào đó để nói rằng: trí thức yêu nước chỉ mờ nhạt đi chứ không thể bị loại trừ. Chúng ta thấy sau chiến tranh, năm 1955-1956 trí thức Việt Nam ở Bắc kỳ đã lên tiếng trong Nhân Văn Giai Phẩm. Mặc dầu thấy "mưa sa trên màu cờ đỏ" và "Tôi yêu đất mẹ đây, có cỏ hoa làm chứng" nhưng trí thức hồi đó còn "tôi yêu chủ nghĩa này cờ đỏ cãi cho tôi" nên sự chống đối đã trở nên đơn độc của một nhóm và đó cũng là một lý do khiến nhiều người đã bị hành hạ tù đầy trên 20, 30 năm. Một nhóm trí thức dầu yêu nước, dầu dấn thân đến đâu mà không được nhân dân hậu thuẫn cũng không thể chống lại được một đảng có tổ chức chặt chẽ của nông dân và công nhân. Nhất là đảng đó lại đang muốn củng cố vai trò lãnh đạo mình, của nông dân và công nhân, sau 9 năm chiến tranh. Sau thời gian dài bị bóc lột trong chế độ nô lệ và sau hy sinh vì chiến tranh thì sự đòi hỏi đó có quá lố cũng vẫn có thể hiểu được. Mặt khác tình hình đất nước chia đôi khiến cho các tiếng nói phản kháng càng không có điều kiện phát triển. Tránh vết xe đổ chúng ta đã thấy trí thức yêu nước và dấn thân của Việt Nam thời sau Đổi Mới đã rất dè dặt và tuy vậy cũng từng bước nói lên quan điểm trong mọi lãnh vực liên quan đến đời sống của nhân dân. Từ "một góc nhìn của trí thức" đến cái nhìn của trí thức, thời gian cũng mất vài năm như nhất bộ nhất bái đi từ đập nước Sơn La tới sông Thị Vải. Kinh tế càng phát triển chúng ta càng có nhiều vấn đề mà không có tinh thần nghiên cứu vô tư, hiểu biết cùng sự vị tha của trí thức thì các mặt trái của phát triển sẽ càng ngày càng nặng nề, mà người chịu hậu quả cuối cùng chính là nông dân nghèo. Thiếu tiếng nói trí thức, đất nước chìm vào các mặt trái của phát triển Điều này càng ngày càng được nói tới nhiều trên báo chí, nông dân và công nhân ngày nay hiểu rất rõ điều đó. Nhưng với công an cảnh sát và tổ chức chặt chẽ Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn ngang nhiên giữ độc quyền cai trị và tham nhũng. Cộng với sự chèn ép của Trung Hoa, từ chiếm đất, chiếm đảo tới chiếm tài nguyên, nước Việt Nam trong các năm cuối thập kỷ 2010 đã gần như một nước không còn phải của toàn dân nữa. Nhóm trí thức như Viện IDS bị bắt buộc phải tự giải tán, nhưng cá nhân trí thức yêu nước, vị tha lên tiếng thì càng ngày càng nhiều, mạnh bạo và bài bản nhất phải kể Cù Huy Hà Vũ. Cù Huy Hà Vũ không đả động tới Đảng Cộng sản nhưng kiện Thủ Tướng chính là kiện bộ máy hành chánh do Đảng nắm độc quyền điều hành, kiện cách thức điều hành đất nước. Điều hành đất nước mà không nghe Dân, không nghe những Chu Văn An thì đất nước không thể khá được. Vụ kiện Thủ Tướng tưởng là một cơ hội để dân và chính quyền hiểu nhau hơn, chính quyền nhờ thế sẽ khá hơn, nhân dân cũng được nhờ. Đó là một thiện ý. Chính vì vậy Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ đã nhận được rất nhiều hoa và sự ủng hộ của nhân dân, nhưng Đảng Cộng sản nhất định giữ độc quyền cai trị, bỏ ngoài tai tiếng nói của nhân dân, kết tội Cù Huy Hà Vũ và bản án là 7 năm tù. Thế nhưng, số trí thức trong nước công khai phản đối bản án ngày càng lan rộng và nhận được sự hỗ trợ của nhiều tầng lớp khác, kể cả công nhân và nông dân. Đó là điều giống và khác nhau của hai bản án Nhân Văn Giai Phẩm và Cù Huy Hà Vũ. Đảng Cộng sản có thể bỏ tù Cù Huy Hà Vũ nhưng không thể bỏ tù hết trí thức yêu nước của Việt Nam. Vai trò lãnh đạo đất nước phải do toàn dân định đoạt nếu không thì: tổ kiến hổng sụp tan đê cũ. Cù Huy Hà Vũ đã cảnh báo và răn đe: Tổ Quốc và nhân dân sẽ phá án cho tôi. Bài đã được đăng trên trang Diễn Đàn - Forum tại Pháp, thể hiện quan điểm riêng của tác giả Hà Dương Dực. Xin xem thêm các ý kiến trong Diễn đàn BBC.

[ 108, 287, 285, 161, 927, 113, 242, 250, 424, 470, 1121, 939, 137, 374, 339, 127, 106, 201, 2009, 379, 737, 668, 861, 296, 105, 1167, 799, 125, 157, 166, 1464, 195, 1950, 144, 146, 308, 153, 110, 1206, 809, 704, 261, 2758, 163, 1254, 104, 3555, 1511, 103, 512, 3543, 15749, 612, 939, 137, 298, 196, 852, 242, 4676, 686, 16145, 105, 8616, 686, 10589, 111, 939, 137, 243, 132, 127, 115, 609, 3822, 809, 704, 104, 267, 128, 379, 1890, 170, 119, 144, 211, 575, 215, 301, 161, 113, 478, 324, 424, 470, 1121, 221, 1719, 111, 939, 137, 117, 109, 297, 1915, 146, 103, 512, 329, 163, 1254, 177, 113, 196, 852, 242, 659, 546, 939, 137, 117, 144, 261, 247, 104, 283, 607, 2129, 131, 629, 1224, 176, 694, 436, 142, 616, 1777, 4066, 104, 273, 635, 166, 157, 1422, 119, 144, 535, 523, 104, 635, 166, 512, 2590, 348, 1284, 262, 243, 132, 119, 420, 229, 105, 688, 330, 1483, 2099, 115, 1059, 117, 242, 4077, 3979, 445, 106, 111, 939, 137, 105, 939, 137, 227, 140, 261, 247, 113, 348, 1284, 262, 115, 609, 904, 215, 301, 113, 242, 3078, 311, 129, 609, 904, 150, 117, 982, 228, 369, 1209, 170, 120, 675, 4198, 120, 447, 464, 786, 110, 1329, 117, 123, 228, 143, 536, 191, 109, 609, 904, 150, 536, 319, 237, 128, 116, 292, 871, 256, 2361, 513, 5351, 292, 871, 104, 219, 111, 105, 104, 241, 1026, 607, 9937, 819, 169, 115, 552, 159, 459, 3004, 147, 119, 158, 973, 410, 114, 345, 239, 236, 955, 345, 239, 276, 756, 170, 292, 871, 150, 244, 177, 112, 619, 325, 275, 153, 107, 380, 391, 406, 183, 325, 235, 171, 379, 536, 191, 536, 158, 103, 215, 2210, 487, 825, 143, 500, 808, 419, 143, 158, 103, 733, 6763, 164, 416, 236, 216, 233, 145, 380, 301, 106, 1211, 1766, 3521, 103, 105, 104, 137, 387, 910, 825, 192, 233, 130, 446, 7141, 3285, 6499, 164, 416, 242, 250, 227, 537, 2014, 3712, 598, 771, 144, 2014, 3712, 150, 130, 973, 494, 114, 199, 7169, 430, 144, 199, 943, 664, 15946, 724, 139, 512, 329, 115, 110, 609, 3822, 809, 704, 104, 267, 113, 242, 3078, 151, 526, 596, 3009, 115, 861, 296, 128, 175, 224, 389, 111, 413, 2034, 105, 177, 1044, 1335, 337, 320, 108, 19582, 5326, 512, 329, 465, 722, 133, 711, 1116, 371, 194, 1803, 1533, 9727, 912, 440, 2538, 103, 362, 1987, 3758, 599, 9823, 165, 1572, 4298, 4490, 515, 110, 139, 106, 249, 261, 247, 496, 4759, 22659, 115, 110, 485, 203, 841, 799, 104, 241, 1026, 1284, 2140, 873, 980, 700, 113, 116, 1176, 593, 916, 836, 2127, 200, 221, 150, 106, 2737, 25289, 569, 12595, 876, 253, 1425, 8268, 371, 115, 220, 411, 916, 1591, 296, 182, 233, 116, 166, 423, 301, 496, 150, 233, 586, 200, 744, 2370, 1600, 140, 4808, 347, 1269, 528, 472, 621, 4779, 1734, 337, 1016, 106, 19220, 512, 329, 257, 131, 132, 115, 107, 122, 256, 316, 1319, 107, 1478, 246, 215, 137, 185, 148, 6598, 105, 873, 980, 700, 115, 1788, 1406, 173, 427, 137, 796, 170, 389, 601, 1258, 413, 133, 740, 2001, 626, 108, 232, 905, 1121, 2679, 104, 711, 266, 1091, 619, 598, 777, 860, 526, 299, 137, 796, 113, 585, 250, 1059, 557, 385, 153, 133, 740, 2001, 626, 470, 198, 103, 400, 126, 122, 106, 8262, 12794, 151, 254, 2014, 273, 103, 878, 416, 106, 585, 712, 145, 910, 614, 14898, 103, 9244, 439, 12272, 1328, 1501, 972, 2513, 597, 106, 115, 133, 873, 980, 700, 3031, 5795, 153, 1211, 2427, 3257, 510, 3284, 1189, 145, 559, 3456, 227, 128, 116, 871, 1747, 4421, 14636, 2506, 534, 512, 329, 347, 108, 978, 248, 141, 278, 3521, 108, 232, 104, 116, 924, 252, 157, 224, 150, 130, 123, 2602, 512, 329, 436, 142, 163, 2876, 4054, 184, 739, 110, 136, 133, 534, 1419, 112, 819, 169, 203, 187, 242, 2722, 147, 7574, 19316, 512, 329, 243, 132, 108, 121, 360, 393, 115, 227, 354, 113, 857, 551, 4574, 12061, 112, 1623, 1118, 203, 189, 320, 2241, 1692, 159, 1162, 1236, 12350, 105, 800, 436, 282, 966, 1009, 107, 3244, 1414, 140, 463, 207, 170, 512, 329, 496, 150, 177, 6950, 436, 185, 404, 126, 1236, 1565, 1346, 114, 141, 207, 237, 144, 424, 195, 115, 319, 237, 652, 557, 104, 116, 491, 105, 150, 127, 106, 116, 241, 180, 521, 158, 111, 115, 133, 209, 1030, 717, 858, 159, 6038, 1100, 1538, 430, 491, 512, 329, 1118, 436, 1013, 1118, 5766, 481, 155, 793, 145, 110, 117, 157, 137, 878, 1836, 127, 110, 136, 424, 153, 117, 116, 283, 107, 420, 229, 1483, 2099, 104, 939, 137, 105, 135, 1876, 2298, 106, 283, 150, 153, 167, 278, 2017, 601, 809, 704, 261, 247, 1081, 104, 939, 137, 105, 135, 1890, 187, 1653, 147, 242, 3078, 759, 221, 390, 677, 133, 3025, 3395, 113, 353, 359, 2852, 947, 105, 187, 861, 296, 171, 242, 250, 143, 144, 808, 419, 150, 107, 310, 6286, 127, 244, 107, 136, 524, 1378, 1993, 211, 205, 240, 282, 142, 733, 1183, 521, 114, 109, 354, 123, 391, 1572, 536, 110, 107, 179, 591, 212, 3073, 108, 9989, 2142, 529, 880, 174, 169, 115, 203, 512, 329, 436, 142, 105, 5766, 481, 104, 243, 132, 221, 187, 3830, 2392, 115, 215, 4370, 8730, 105, 1169, 530, 127, 434, 920, 123, 227, 146, 318, 113, 389, 261, 442, 316, 146, 155, 723, 307, 104, 157, 1568, 1069, 2504, 1869, 485, 104, 512, 329, 207, 155, 292, 485, 104, 512, 2590, 221, 390, 127, 552, 696, 147, 128, 202, 317, 202, 6441, 184, 148, 2071, 142, 1420, 1688, 228, 1551, 1074, 20422, 112, 725, 216, 536, 212, 435, 174, 169, 536, 107, 158, 255, 220, 145, 110, 107, 777, 860, 568, 402, 616, 3265, 524, 217, 264, 144, 297, 2021, 104, 512, 329, 143, 109, 447, 897, 104, 212, 435, 134, 536, 191, 536, 1257, 8699, 145, 111, 668, 878, 416, 608, 264, 122, 106, 939, 137, 4161, 3537, 431, 354, 123, 512, 2590, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1643, 213, 243, 132, 1719, 1169, 123, 160, 107, 621, 939, 135, 432, 170, 1469, 939, 961, 635, 166, 228, 3937, 103, 105, 125, 144, 146, 308, 143, 163, 107, 621, 106, 107, 136, 386, 281, 939, 103, 150, 106, 221, 3503, 1 ]

151016_climate_change_mekong_delta

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2015/10/151016_climate_change_mekong_delta

Đồng bằng sông Mekong gặp nhiều hiểm họa

Cây cối ở vùng hạ lưu sông Mekong trải dài xanh ngút tầm mắt, cho thấy đất đai vùng đồng bằng này màu mỡ tới mức nào.

Những cánh đồng xanh tưởng như vô tận được điểm xuyết bởi chính nhánh sông, mà người Việt Nam gọi là Cửu Long, giải thích vì sao đây là một trong những nơi cung cấp thực phẩm chính yếu của thế giới. Ở đây có hoạt động thủy sản rất phong phú, và cũng là nơi xuất khẩu gạo thứ năm thế giới. Nhưng vẻ bề ngoài trù phú có thể khiến nhiều người nhầm tưởng. Bị nước mặn lấn dần từ phía Nam, số nhà máy thủy điện ngày càng gia tăng từ phía Bắc và nhiều hoạt động khai khoáng diện rộng đang đe dọa vùng đồng bằng, các quan chức cảnh báo. Hậu quả đáng báo động là, khoảng 500 hecta đất bị xói mòn mỗi năm, họ nói. “Mực nước biển dâng mang nước [mặn] tới nhanh đến nỗi các cách phòng ngự của chúng tôi đều thất bại,” theo ông Kỷ Quang Vinh, giám đốc Văn phòng Biến đổi Khí hậu, một cơ quan của chính phủ Việt Nam ở Cần Thơ – thành phố đông dân nhất ở vùng Mekong. “Chúng tôi đã ngưng trồng rừng ngập mặn ven biển do những cây này chỉ mọc khi mực nước biển ở dưới mức 1.6 milimet mỗi năm, và kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mức này ở Việt Nam là 5 milimet.” Cái Răng, chợ nổi bán rau và hoa quả đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long “Một số đê chắn biển của chúng tôi cũng đã sập.” Ngập mặn Nhiều nhà nông trồng lúa đã chuyển sang nuôi tôm do ngập mặn Khi nước sông bên trong nhiễm mặn, các nhà nông trồng lúa ở vùng hạ lưu đồng bằng sông Mekong phản ứng bằng cách đổi sang nuôi tôm hoặc trồng đay. Người ta thấy nước mặn đã lấn vào tới 60 kilomet. Theo Viện nghiên cứu Thủy lợi miền Nam, ngập mặn đã phá hủy hơn 6.000 hecta đồng lúa vào năm ngoái. “Gần một nửa số dân ở đồng bằng nay không có nguồn nước ngọt và điều này rất nghiêm trọng,” ông Lê Anh Tuấn, phó giám đốc Viện Biến đổi Khí hậu nói. Các nhà khoa học ở Ủy ban Sông Mekong (MRC) – tổ chức liên chính phủ - cũng cảnh báo rằng nếu mực nước biển tiếp tục tăng với tỷ lệ thặng dư ở mức khoảng một mét vào cuối thế kỷ này, gần 40% vùng đồng bằng sẽ bị xóa sổ. MRC gồm bốn quốc gia ở hạ lưu sông Mekong: Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Ảnh hưởng nghiêm trọng Đồng bằng sông Cửu Long cung cấp hơn một nửa tổng lượng và chiếm 90% lượng xuất khẩu ngũ cốc của Việt Nam Ở miền Bắc, mối lo ngại lớn nhất là tốc độ mở rộng đập thủy điện. Nhiều con đập đầu nguồn bị cho là làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của dòng sông – trải dài tới gần 5.000 kilomet từ Tây Tạng, Trung Quốc, ra tới biển. Theo International Rivers (IR), tổ chức chuyên nghiên cứu về các dòng sông xuyên lãnh thổ, Trung Quốc đã xây sáu “siêu đập thủy điện” trên sông và có kế hoạch sẽ xây thêm 14 đập khác trong 10 năm tới. “Trung Quốc xây đập ở vùng thượng nguồn sông Mekong có ảnh hưởng lớn tới dòng chảy hạ lưu, đặc biệt là ven vùng biên giới Thái Lan – Lào, nơi nhiều cộng đồng phải chịu hậu quả do giảm lượng thủy sản và thay đổi mực nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của họ,” IR viết trong một báo cáo. “Bằng cách thay đổi thủy văn, chặn dòng di chuyển của cá và làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của sông, việc xây thủy điện ở vùng hạ lưu sẽ làm tiêu nhập toàn bộ vùng lưu vực.” Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam đang có kế hoạch theo chân Trung Quốc bằng cách xây thêm nhiều đập thủy điện khác ở hạ lưu sông Mekong. Dự án xây đập thủy điện Don Sahong ở Lào, đặc biệt bị phản đối ở Campuchia và Việt Nam, hai quốc gia ở mũi phía nam vùng lưu vực. Các nhà hoạt động Campuchia đã phản ứng giận dữ khi Lào thông qua kế hoạch xây thủy điện Don Sahong gần biên giới với nước này Cũng có những bằng chứng cho thấy các con đập mới sẽ ngăn lại những chất trầm tích màu mỡ, vốn là nguồn cung cấp bổ sung dinh dưỡng cho đáy sông và là thứ mà đời sống sinh vật dưới sông cần đến. Theo Ủy ban Sông Mekong, lượng sỏi, đá cuội và cát lắng xuống sống hiện giảm đi khoảng 85 triệu tấn so với hồi 1992, chủ yếu là do việc xây các đập thủy điện và chặn hồ chứa trên thượng nguồn. “Lượng nước và trầm tích từ phía bắc xuôi xuống ít hơn có nghĩa là chất muối xâm thực từ biển vào ở phía nam sẽ nhiều hơn, gây nên thiệt hại nhiều hơn cho vùng đồng bằng và các cư dân nơi đó,” La Se Sheng từ cơ quan giám sát môi trường và tài nguyên thiên nhiên của chính phủ Việt Nam nói. Ngay cả khi Ủy ban Sông Mekong có điều phối việc phát triển các nguồn nước giữa các quốc gia thành viên trong lưu vực sông Mekong thì các nhà chỉ trích nói điều đó cũng chưa đủ để giải quyết được các tranh chấp về việc xây đập và các hậu quả phát sinh. Vùi đầu trong cát Hàng chục triệu mét khối cát bị khai thác mỗi năm ở vùng hạ sông Mekong, đoạn chảy qua Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) trong một nghiên cứu nói rằng hầu hết các hoạt động khai thác cát diễn ra tại Campuchia và Việt Nam. “Vùng châu thổ thuộc Việt Nam có trên 150 bãi khai thác cát, trải rộng trên 8.000 hecta (80 cây số vuông) bề mặt sông, do 13 tỉnh thuộc đồng bằng Cửu Long cấp phép,” bản nghiên cứu nói. Tổ hợp thủy điện Nọa Trác Độ đi vào hoạt động năm 2012, nơi đặt gần một nửa số đập cao nhất thế giới “Đến năm 2020 sẽ cần một tỷ mét khối cát đáp ứng cho nhu cầu xây dựng khu vực đồng bằng Cửu Long.” Các nhà vận động vì môi trường tại Việt Nam nói rằng chính phủ nhận thức được cái giá phải trả cho môi sinh từ việc khai thác cát, nhưng đã không có hành động gì. “Họ không thể yêu cầu giới chức địa phương rút giấy phép bởi các công ty tư nhân sẽ đòi bồi thường,” ông Dương Văn Thọ từ Liên minh Khoáng sản Việt Nam nói. Còn có thêm rủi ro khác nữa. “Một số đoạn sông nằm trong lãnh thổ chúng tôi chỉ sâu có 5f mét, cho nên tàu lớn không đi qua được,” Giám đốc cảng Cái Cui, Phan Thành Tiến, nói. “Nhưng để mở rộng khả năng hoạt động đường thủy của chúng tôi ở đây và ở nước ngoài thì chúng tôi chỉ có lựa chọn duy nhất là phải nạo vét lòng sông.” Một phần ba vùng đồng bằng sông Mekong là vùng rừng lầy, phía Bắc có những vùng ngập sâu tới 3 mét vào mùa mưa Trong lúc cả các cơ quan đại diện chính phủ lẫn các công ty tư nhân đang tham gia vào hoạt động nạo vét thì các cộng đồng sống hai bên bờ sông đang cảm thấy tâm trạng bấp bênh hơn. “Sau khi nạo vét, các tàu bè lớn bắt đầu đi vào các nhánh sông, các đoạn kênh nhỏ, khiến sóng lớn đập vào bờ, gây nước tràn vào nhà chúng tôi,” Phạm Văn Xuông, trưởng khu vực 6, An Bình, nói. Các chuyên gia nói những trận mưa rào lớn thất thường khiến tình trạng ngập lụt càng trở nên tồi tệ trong mùa mưa. Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) từ lâu nay đã cảnh báo rằng đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị tác động của tình trạng biến đổi khí hậu. Bản báo cáo thẩm định mới nhất của ủy ban này nói: “Các kế hoạch thích nghi với việc thay đổi khí hậu ở tầm quốc gia đã được đưa ra tại toàn bộ bốn quốc gia ở vùng lưu vực Hạ Sông Mekong, nhưng việc lên kế hoạch thích nghi chung ở các nước này vẫn chưa hề có.” Chỉ khi cùng chung sức chống lại tình trạng thay đổi khí hậu, các chuyên gia nói, thì các nước trong khu vực mới gắn bó đoàn kết trong tranh chấp để đối phó với việc xây đập. Càng có nhiều khác biệt giữa các nước thì những mối lo sợ cho vùng châu thổ sông Mekong càng trở nên to lớn hơn. Phóng viên môi trường của BBC Navin Singh Khadka đến Việt Nam dự một hội nghị quốc tế về sông Cửu Long trong tháng 8/2015. Bài được công bố trên các mạng tiếng Anh, Hindi, Indonesia, Trung Quốc... của BBC bắt đầu từ ngày 19/10 trước khi thế giới họp Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu tại Paris, Pháp cuối năm nay.

summarize: Những cánh đồng xanh tưởng như vô tận được điểm xuyết bởi chính nhánh sông, mà người Việt Nam gọi là Cửu Long, giải thích vì sao đây là một trong những nơi cung cấp thực phẩm chính yếu của thế giới. Ở đây có hoạt động thủy sản rất phong phú, và cũng là nơi xuất khẩu gạo thứ năm thế giới. Nhưng vẻ bề ngoài trù phú có thể khiến nhiều người nhầm tưởng. Bị nước mặn lấn dần từ phía Nam, số nhà máy thủy điện ngày càng gia tăng từ phía Bắc và nhiều hoạt động khai khoáng diện rộng đang đe dọa vùng đồng bằng, các quan chức cảnh báo. Hậu quả đáng báo động là, khoảng 500 hecta đất bị xói mòn mỗi năm, họ nói. “Mực nước biển dâng mang nước [mặn] tới nhanh đến nỗi các cách phòng ngự của chúng tôi đều thất bại,” theo ông Kỷ Quang Vinh, giám đốc Văn phòng Biến đổi Khí hậu, một cơ quan của chính phủ Việt Nam ở Cần Thơ – thành phố đông dân nhất ở vùng Mekong. “Chúng tôi đã ngưng trồng rừng ngập mặn ven biển do những cây này chỉ mọc khi mực nước biển ở dưới mức 1.6 milimet mỗi năm, và kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mức này ở Việt Nam là 5 milimet.” Cái Răng, chợ nổi bán rau và hoa quả đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long “Một số đê chắn biển của chúng tôi cũng đã sập.” Ngập mặn Nhiều nhà nông trồng lúa đã chuyển sang nuôi tôm do ngập mặn Khi nước sông bên trong nhiễm mặn, các nhà nông trồng lúa ở vùng hạ lưu đồng bằng sông Mekong phản ứng bằng cách đổi sang nuôi tôm hoặc trồng đay. Người ta thấy nước mặn đã lấn vào tới 60 kilomet. Theo Viện nghiên cứu Thủy lợi miền Nam, ngập mặn đã phá hủy hơn 6.000 hecta đồng lúa vào năm ngoái. “Gần một nửa số dân ở đồng bằng nay không có nguồn nước ngọt và điều này rất nghiêm trọng,” ông Lê Anh Tuấn, phó giám đốc Viện Biến đổi Khí hậu nói. Các nhà khoa học ở Ủy ban Sông Mekong (MRC) – tổ chức liên chính phủ - cũng cảnh báo rằng nếu mực nước biển tiếp tục tăng với tỷ lệ thặng dư ở mức khoảng một mét vào cuối thế kỷ này, gần 40% vùng đồng bằng sẽ bị xóa sổ. MRC gồm bốn quốc gia ở hạ lưu sông Mekong: Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam. Ảnh hưởng nghiêm trọng Đồng bằng sông Cửu Long cung cấp hơn một nửa tổng lượng và chiếm 90% lượng xuất khẩu ngũ cốc của Việt Nam Ở miền Bắc, mối lo ngại lớn nhất là tốc độ mở rộng đập thủy điện. Nhiều con đập đầu nguồn bị cho là làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của dòng sông – trải dài tới gần 5.000 kilomet từ Tây Tạng, Trung Quốc, ra tới biển. Theo International Rivers (IR), tổ chức chuyên nghiên cứu về các dòng sông xuyên lãnh thổ, Trung Quốc đã xây sáu “siêu đập thủy điện” trên sông và có kế hoạch sẽ xây thêm 14 đập khác trong 10 năm tới. “Trung Quốc xây đập ở vùng thượng nguồn sông Mekong có ảnh hưởng lớn tới dòng chảy hạ lưu, đặc biệt là ven vùng biên giới Thái Lan – Lào, nơi nhiều cộng đồng phải chịu hậu quả do giảm lượng thủy sản và thay đổi mực nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của họ,” IR viết trong một báo cáo. “Bằng cách thay đổi thủy văn, chặn dòng di chuyển của cá và làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của sông, việc xây thủy điện ở vùng hạ lưu sẽ làm tiêu nhập toàn bộ vùng lưu vực.” Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam đang có kế hoạch theo chân Trung Quốc bằng cách xây thêm nhiều đập thủy điện khác ở hạ lưu sông Mekong. Dự án xây đập thủy điện Don Sahong ở Lào, đặc biệt bị phản đối ở Campuchia và Việt Nam, hai quốc gia ở mũi phía nam vùng lưu vực. Các nhà hoạt động Campuchia đã phản ứng giận dữ khi Lào thông qua kế hoạch xây thủy điện Don Sahong gần biên giới với nước này Cũng có những bằng chứng cho thấy các con đập mới sẽ ngăn lại những chất trầm tích màu mỡ, vốn là nguồn cung cấp bổ sung dinh dưỡng cho đáy sông và là thứ mà đời sống sinh vật dưới sông cần đến. Theo Ủy ban Sông Mekong, lượng sỏi, đá cuội và cát lắng xuống sống hiện giảm đi khoảng 85 triệu tấn so với hồi 1992, chủ yếu là do việc xây các đập thủy điện và chặn hồ chứa trên thượng nguồn. “Lượng nước và trầm tích từ phía bắc xuôi xuống ít hơn có nghĩa là chất muối xâm thực từ biển vào ở phía nam sẽ nhiều hơn, gây nên thiệt hại nhiều hơn cho vùng đồng bằng và các cư dân nơi đó,” La Se Sheng từ cơ quan giám sát môi trường và tài nguyên thiên nhiên của chính phủ Việt Nam nói. Ngay cả khi Ủy ban Sông Mekong có điều phối việc phát triển các nguồn nước giữa các quốc gia thành viên trong lưu vực sông Mekong thì các nhà chỉ trích nói điều đó cũng chưa đủ để giải quyết được các tranh chấp về việc xây đập và các hậu quả phát sinh. Vùi đầu trong cát Hàng chục triệu mét khối cát bị khai thác mỗi năm ở vùng hạ sông Mekong, đoạn chảy qua Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) trong một nghiên cứu nói rằng hầu hết các hoạt động khai thác cát diễn ra tại Campuchia và Việt Nam. “Vùng châu thổ thuộc Việt Nam có trên 150 bãi khai thác cát, trải rộng trên 8.000 hecta (80 cây số vuông) bề mặt sông, do 13 tỉnh thuộc đồng bằng Cửu Long cấp phép,” bản nghiên cứu nói. Tổ hợp thủy điện Nọa Trác Độ đi vào hoạt động năm 2012, nơi đặt gần một nửa số đập cao nhất thế giới “Đến năm 2020 sẽ cần một tỷ mét khối cát đáp ứng cho nhu cầu xây dựng khu vực đồng bằng Cửu Long.” Các nhà vận động vì môi trường tại Việt Nam nói rằng chính phủ nhận thức được cái giá phải trả cho môi sinh từ việc khai thác cát, nhưng đã không có hành động gì. “Họ không thể yêu cầu giới chức địa phương rút giấy phép bởi các công ty tư nhân sẽ đòi bồi thường,” ông Dương Văn Thọ từ Liên minh Khoáng sản Việt Nam nói. Còn có thêm rủi ro khác nữa. “Một số đoạn sông nằm trong lãnh thổ chúng tôi chỉ sâu có 5f mét, cho nên tàu lớn không đi qua được,” Giám đốc cảng Cái Cui, Phan Thành Tiến, nói. “Nhưng để mở rộng khả năng hoạt động đường thủy của chúng tôi ở đây và ở nước ngoài thì chúng tôi chỉ có lựa chọn duy nhất là phải nạo vét lòng sông.” Một phần ba vùng đồng bằng sông Mekong là vùng rừng lầy, phía Bắc có những vùng ngập sâu tới 3 mét vào mùa mưa Trong lúc cả các cơ quan đại diện chính phủ lẫn các công ty tư nhân đang tham gia vào hoạt động nạo vét thì các cộng đồng sống hai bên bờ sông đang cảm thấy tâm trạng bấp bênh hơn. “Sau khi nạo vét, các tàu bè lớn bắt đầu đi vào các nhánh sông, các đoạn kênh nhỏ, khiến sóng lớn đập vào bờ, gây nước tràn vào nhà chúng tôi,” Phạm Văn Xuông, trưởng khu vực 6, An Bình, nói. Các chuyên gia nói những trận mưa rào lớn thất thường khiến tình trạng ngập lụt càng trở nên tồi tệ trong mùa mưa. Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) từ lâu nay đã cảnh báo rằng đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị tác động của tình trạng biến đổi khí hậu. Bản báo cáo thẩm định mới nhất của ủy ban này nói: “Các kế hoạch thích nghi với việc thay đổi khí hậu ở tầm quốc gia đã được đưa ra tại toàn bộ bốn quốc gia ở vùng lưu vực Hạ Sông Mekong, nhưng việc lên kế hoạch thích nghi chung ở các nước này vẫn chưa hề có.” Chỉ khi cùng chung sức chống lại tình trạng thay đổi khí hậu, các chuyên gia nói, thì các nước trong khu vực mới gắn bó đoàn kết trong tranh chấp để đối phó với việc xây đập. Càng có nhiều khác biệt giữa các nước thì những mối lo sợ cho vùng châu thổ sông Mekong càng trở nên to lớn hơn. Phóng viên môi trường của BBC Navin Singh Khadka đến Việt Nam dự một hội nghị quốc tế về sông Cửu Long trong tháng 8/2015. Bài được công bố trên các mạng tiếng Anh, Hindi, Indonesia, Trung Quốc... của BBC bắt đầu từ ngày 19/10 trước khi thế giới họp Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu tại Paris, Pháp cuối năm nay.

[ 108, 287, 285, 161, 564, 1255, 210, 1822, 597, 128, 616, 1501, 117, 318, 24761, 332, 626, 122, 3466, 8210, 145, 111, 131, 132, 343, 106, 4620, 3356, 272, 581, 171, 350, 248, 106, 116, 113, 120, 328, 870, 373, 223, 765, 122, 675, 104, 175, 1326, 108, 978, 248, 107, 381, 192, 1613, 262, 215, 737, 9244, 105, 127, 106, 328, 387, 910, 2746, 259, 147, 175, 1326, 311, 895, 2559, 351, 3556, 2334, 107, 136, 521, 158, 111, 3034, 4818, 3756, 142, 4344, 2534, 1429, 148, 505, 578, 166, 152, 452, 1613, 726, 191, 536, 165, 321, 148, 505, 360, 105, 158, 381, 192, 550, 4049, 681, 933, 167, 1011, 1050, 501, 210, 281, 103, 109, 146, 229, 313, 3726, 3551, 416, 549, 188, 192, 106, 103, 545, 2584, 11894, 282, 133, 6230, 3725, 742, 176, 1542, 154, 454, 9682, 9150, 142, 657, 3298, 518, 142, 1775, 320, 16404, 1649, 228, 838, 155, 1510, 109, 173, 438, 4167, 104, 174, 141, 413, 946, 1351, 1234, 181, 118, 4411, 1052, 2191, 103, 850, 884, 551, 438, 7296, 345, 5657, 4849, 116, 225, 146, 104, 122, 256, 131, 132, 108, 121, 2481, 3858, 1021, 164, 548, 823, 137, 202, 108, 121, 501, 12629, 401, 1898, 141, 115, 1958, 2192, 1770, 2447, 4344, 3741, 657, 180, 120, 1003, 126, 163, 4004, 129, 2307, 142, 657, 108, 121, 768, 537, 15796, 30185, 742, 176, 1542, 105, 299, 416, 568, 402, 104, 174, 141, 114, 203, 537, 126, 108, 121, 131, 132, 106, 985, 30185, 1070, 1814, 22590, 103, 2272, 738, 622, 3049, 105, 1414, 416, 634, 262, 104, 501, 210, 281, 1551, 4620, 1590, 7167, 166, 6728, 1037, 657, 104, 174, 141, 127, 115, 4856, 1070, 5588, 4765, 4344, 1115, 152, 939, 2192, 3887, 115, 589, 586, 1609, 4599, 180, 2447, 4344, 707, 142, 1551, 367, 113, 977, 4344, 103, 109, 152, 939, 2192, 3887, 108, 121, 501, 1030, 931, 210, 281, 1551, 4715, 391, 475, 281, 173, 345, 586, 1609, 4599, 451, 2192, 635, 364, 112, 606, 169, 203, 142, 4344, 115, 2534, 138, 228, 2067, 20774, 112, 520, 1348, 568, 402, 2769, 418, 752, 578, 2447, 4344, 115, 740, 1364, 183, 7869, 11894, 210, 3887, 138, 147, 2567, 401, 8503, 116, 1457, 166, 137, 108, 121, 210, 281, 275, 110, 107, 774, 142, 3636, 105, 179, 126, 215, 849, 308, 1234, 118, 729, 266, 5224, 1004, 850, 884, 1348, 7296, 345, 5657, 878, 454, 303, 152, 889, 214, 108, 121, 1053, 504, 4592, 4715, 5455, 19261, 1021, 420, 229, 316, 122, 256, 233, 127, 313, 188, 160, 323, 2307, 142, 657, 270, 437, 321, 119, 653, 947, 8688, 1136, 108, 121, 537, 545, 116, 2919, 138, 608, 175, 688, 474, 386, 4356, 501, 210, 281, 134, 133, 1851, 13897, 22970, 770, 1112, 198, 165, 108, 121, 1030, 931, 1551, 4715, 161, 579, 1763, 2285, 103, 1384, 105, 131, 629, 3904, 580, 849, 308, 1122, 281, 1551, 4620, 1590, 870, 373, 183, 116, 1457, 497, 423, 105, 961, 3937, 423, 387, 910, 2009, 5894, 104, 131, 132, 108, 978, 752, 4956, 882, 650, 755, 301, 202, 106, 1606, 359, 690, 933, 2071, 1613, 6967, 1115, 219, 2071, 178, 774, 133, 114, 106, 140, 349, 580, 228, 300, 296, 869, 104, 1226, 1551, 1021, 1281, 677, 228, 386, 5335, 20774, 148, 658, 7638, 151, 890, 124, 228, 3346, 520, 4400, 18849, 6215, 11745, 103, 420, 229, 649, 568, 402, 125, 109, 1226, 1551, 1209, 261, 6524, 151, 162, 115, 556, 1386, 401, 19957, 2071, 1613, 726, 561, 159, 1551, 105, 107, 699, 763, 134, 556, 426, 1904, 2071, 211, 113, 826, 147, 1988, 8273, 162, 556, 2071, 108, 121, 501, 1292, 774, 1551, 4715, 107, 349, 580, 301, 228, 1226, 2385, 1030, 9987, 634, 575, 106, 3741, 501, 749, 249, 579, 695, 1021, 2285, 103, 328, 158, 490, 210, 139, 668, 878, 416, 180, 558, 423, 1613, 262, 105, 346, 345, 2307, 1013, 383, 349, 580, 849, 308, 228, 204, 307, 104, 154, 1234, 108, 13272, 508, 113, 116, 188, 4696, 401, 9016, 173, 346, 345, 1613, 355, 103, 1355, 1226, 791, 589, 104, 499, 105, 140, 349, 580, 228, 300, 296, 869, 104, 8210, 156, 556, 1613, 726, 108, 121, 501, 1030, 931, 134, 140, 464, 669, 258, 317, 501, 931, 442, 1070, 2285, 103, 3553, 579, 695, 105, 131, 132, 167, 107, 699, 763, 181, 974, 151, 162, 281, 173, 556, 426, 158, 2071, 1613, 726, 211, 108, 121, 1030, 931, 1551, 12629, 1779, 304, 556, 2071, 1613, 726, 6378, 17653, 108, 121, 2285, 103, 634, 575, 133, 391, 195, 108, 121, 1384, 105, 131, 578, 196, 198, 165, 108, 121, 2766, 505, 828, 501, 931, 2531, 303, 152, 381, 192, 1384, 115, 391, 475, 2288, 1249, 129, 2285, 206, 235, 699, 763, 556, 1613, 726, 6378, 17653, 386, 749, 249, 119, 142, 126, 1185, 269, 107, 120, 281, 463, 114, 203, 109, 219, 4012, 239, 134, 963, 153, 120, 562, 2069, 566, 1162, 5026, 103, 682, 106, 774, 870, 373, 1397, 1955, 2833, 2170, 114, 3093, 1551, 105, 106, 259, 145, 723, 307, 296, 1424, 768, 1551, 260, 155, 112, 520, 1053, 504, 4592, 13912, 423, 9274, 103, 915, 3461, 16386, 105, 3680, 1527, 804, 307, 493, 558, 184, 545, 5548, 1179, 623, 648, 119, 496, 7910, 185, 675, 106, 180, 358, 556, 109, 4012, 1613, 1526, 105, 2265, 1123, 1990, 159, 1292, 774, 112, 401, 22946, 142, 105, 2069, 566, 148, 505, 1908, 6391, 804, 500, 183, 107, 404, 106, 562, 4703, 1121, 223, 148, 657, 138, 108, 121, 505, 828, 134, 158, 975, 383, 237, 1882, 799, 158, 183, 114, 501, 210, 281, 105, 109, 867, 137, 328, 150, 1234, 1688, 5406, 6264, 515, 148, 225, 146, 850, 338, 936, 271, 105, 326, 503, 1217, 445, 104, 122, 256, 243, 132, 454, 1580, 186, 129, 1053, 504, 4592, 4715, 107, 179, 1614, 358, 212, 435, 109, 774, 142, 415, 109, 198, 165, 164, 182, 113, 931, 442, 1551, 4715, 143, 109, 152, 163, 788, 123, 179, 150, 127, 289, 620, 130, 272, 302, 117, 109, 250, 577, 125, 358, 556, 4012, 105, 109, 1973, 416, 212, 4300, 1421, 5119, 176, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 5693, 5560, 108, 121, 501, 1030, 931, 1551, 4715, 1281, 677, 1822, 17139, 1191, 4990, 114, 203, 282, 1677, 501, 210, 281, 126, 1162, 5026, 228, 537, 1279, 1 ]

150125_hangout_weekend

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2015/01/150125_hangout_weekend

'Côn đồ hay CA được phép hành hung dân?'

Phải chăng 'côn đồ' đã đang được phép sử dụng công khai để 'hành hung, trấn áp' thường dân và các nhà hoạt động dân chủ ở Việt Nam, đó là chủ đề của cuộc Hội luận Bàn tròn http://bit.ly/1tfjna8 (Hangout) cuối tuần này giữa BBC Việt ngữ với các nhà báo độc lập từ trong nước.

Vụ bạo lực ở cuộc tưởng niệm Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01/2015 ở cạnh Hồ Gươm, Hà Nội. Trao đổi với BBC hôm 25/01/2015, các blogger, nhà báo độc lập Nguyễn Tường Thụy và JB Nguyễn Hữu Vinh khẳng định đã trực tiếp chứng kiến sự kiện mà các ông cho là người của chính quyền 'đội lốt côn đồ' để 'phá đám', 'hành hung' lễ tưởng niệm 41 năm trận Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01 vừa qua tại chân Tượng đài Vua Lý Công Uẩn, bên Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, cũng như trong sự việc một đoàn khách tới thăm nhà cựu tù nhân, Trung tá Trần Anh Kim mới đây bị hành hung ra sao. Trước hết, ông Tường Thụy, người đang là Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, một tổ chức dân sự được thành lập hồi tháng Bảy 2014: "Từ trước đến nay, trong những năm gần đây, anh em hoạt động ở Hà Nội, Sài Gòn cũng như là ở các nơi khác, nếu như có các hoạt động tưởng niệm về những vấn đề mà họ không thích như là tưởng niệm ngày 17/2 Chiến tranh Biên giới (1979), tưởng niệm ngày 19/01, đặc biệt là ngày 19/01 là ngày mất Hoàng Sa (1974). "Chúng tôi đều làm lễ tưởng niệm để tri ân những người đã bỏ mạng mình và hy sinh cho Tổ quốc và kể cả ngày 14/3 là ngày Trung Quốc tấn công Trường Sa (1988) và chiếm một số đảo của Việt Nam. "Thì tất cả những hoạt động ấy đều bị cản trở, và những người cản trở chúng tôi ít khi, rất ít khi là những người mặc sắc phục công an, hoặc là dân phòng, mà cái chính là họ cho những nhóm gọi là 'cựu chiến binh', rồi 'hội phụ nữ' chẳng hạn để mà ra quấy rối." 'Bảo kê kẻ phá rối'? Ông Thụy cho rằng kẻ quấy rối cuộc Tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa bị quấy rối ở Tượng đài Lý Thái Tổ hôm thứ Hai (19/01) 'rõ ràng' đã được chính quyền, an ninh, dân phòng 'bảo kê', 'bảo vệ'. Nhà báo độc lập nói: "Mà thậm chí sử dụng một số thành phần bất hảo để ra gây rối chúng tôi. Vậy thì vấn đề đặt ra ở chỗ này: cái điều ấy có phải là tự phát hay không? Tôi khẳng định rằng đấy không phải là quần chúng tự phát. "Mà họ đã bố trí cho những kẻ lưu manh ấy, họ không dám ra mặt, nhưng họ đứng đằng sau một cách hết sức lộ liễu. Lộ liễu ở chỗ hôm mà chúng tôi làm Lễ tưởng niệm các Tử sỹ Hoàng Sa, khi một kẻ lưu manh, côn đồ mà sau này chúng tôi, anh em phát hiện ra là đấy là một Thiếu úy quân đội ra đập vòng hoa, lăng mạ chúng tôi, chửi bới. "Thí dụ những câu như 'Tao căm thù bọn Ngụy, tao ghét bọn Ngụy, bọn Ngụy là bọn bán nước" chẳng hạn. Thì tất cả những lực lượng an ninh, những người an ninh chúng tôi đã quen mặt, dân phòng đứng xung quanh đấy để xem và ghi hình. "Như vậy nếu đó là kẻ phá rối, thì họ sẽ có hành động can thiệp, nhưng đây họ chỉ can thiệp khi mà chúng tôi bắt kẻ lưu manh này đi, thì họ mới can thiệp để giải thoát cho kẻ lưu manh này. "Một điều nữa mà mọi người hết sức dễ nhìn thấy là họ tìm cách giải thoát và đưa người này trốn chạy bằng xe của Công an Phường. Như vậy thì điều này không thể giải thích bằng cách nào hơn cả. "Tại sao họ đứng đấy họ trông cho một kẻ phá rối và khi kẻ phá rối bị chúng tôi bắt đi, giải về Công an Phường, JB Nguyễn Hữu Vinh hô là 'Giải thằng phá rối về Công an Phường!', thì tất cả ào lại để gỡ nó ra, giải thoát cho nó và cuối cùng đưa lên xe, cũng xe của Công an Phường để trốn chạy. Thế thì điều này rõ ràng rồi." 'Côn đồ hay công an?' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh và một số thành viên đoàn thăm ông Trần Anh Kim sau khi bị 'trấn áp' ở Thái Bình. Nhà báo Tường Thụy nói với Bàn tròn Cuối tuần của BBC rằng cả 'công an' và 'côn đồ' đã 'phối hợp' trong việc 'hành hung', 'trấn áp' công khai thường dân và một nhóm nhà hoạt động dân chủ khi nhóm này tới thăm nhà của cựu Trung tá quân đội, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim, người vừa được phóng thích về với gia đình ở tỉnh Thái Bình, hôm 21/01/2015. Còn nhà báo, blogger JB Nguyễn Hữu Vinh, người cũng tham gia đoàn khách thăm hôm thứ Tư, thì nói: "Nói rằng đội lốt côn đồ hoặc một người nào đó chưa xác định được, thực chất ra mà nói chúng tôi khẳng định rằng những người đánh đập chúng tôi là công an ở Tỉnh Thái Bình. "Từ đầu ngay khi họ ra chặn xe chúng tôi, đó là Công an Phường Trần Hưng Đạo, tỉnh (thành phố) Thái Bình. Khi chặn chúng tôi lại là đội dân phòng, tất cả những người đó do công an chỉ đạo, trực tiếp Thiếu tá Cao Thị Minh Toàn, cô đó... trực tiếp đứng đó chỉ đạo. "Và đồng thời khi dẫn xe chúng tôi về trước cửa Công an Phường, cách đó khoảng 100 mét thì dừng xe lại và tiếp tục đánh chúng tôi ở trước cửa Công an Phường, khi chưa mở cửa Công an Phường. "Và đặc biệt khi họ đánh đập tôi, bốn năm sáu người họ xông vào đánh đập tôi, sau đó rồi lúc bấy giờ họ mới đưa tôi vào trong sân của Công an Phường. "Đặc biệt sau đó, rất nhiều người đánh đập tôi và đưa tôi vào phòng, và tôi yêu cầu rằng tất cả những người là côn đồ đi ra khỏi Công an Phường, để có thể nói chuyện, làm việc. "Họ yêu cầu tôi làm việc, thì tôi yêu cầu như vậy, thì tất cả những người đó nói với tôi rằng chúng tôi là công an. Tôi bảo rằng nếu các anh là công an, yêu cầu mặc sắc phục đầy đủ, và tôi khẳng định lại một lần nữa, tất cả những người đánh chúng tôi đó là công an, hoặc là côn đồ cũng được lệnh của chính công an ở đó để đánh đập chúng tôi." 'Chà đạp pháp luật' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh nói ông có các bằng chứng khẳng định vụ 'bạo lực', 'trấn áp' ở Thái Bình với ông và đoàn khách thăm có những dấu hiệu 'chà đạp pháp luật' mà theo ông là nghiêm trọng vì diễn ra ở ngay một cơ quan 'công quyền' là trụ sở Công an Phường. Ông nói: "Chúng tôi khẳng định điều đó bằng rất nhiều cách, bằng rất nhiều hình ảnh, bởi vì ngay từ đầu khi xông vào cướp máy ảnh và xông vào hành hung tôi ở trước cửa nhà ông Trần Anh Kim, thì cô Cao Thị Minh Toàn là người đứng chỉ đạo ngay từ đầu ở đó. "Và vào trong đồn Công an, khi chúng tôi đòi lại tài sản, chỉ mặt rất rõ ràng rằng 'khi cô đứng ngoài đó là đóng vai một côn đồ', thì cô ta đã im lặng. Tất cả những điều đó, chúng tôi đã chứng minh rất rõ ràng bằng hình ảnh, bằng lời nói. "Đặc biệt khi chúng tôi vào trong đồn, thì rất nhiều người bị đè ra, bị dùng bạo lực để trấn lột, bị cướp lấy tài sản, điện thoại, rồi máy tính bảng và rất nhiều thứ. Và khi chúng tôi đòi lại thì cô ta trơ trẽn bảo rằng 'phải làm đơn vì chúng tôi không phải là người nhận này khác. "Thì tôi có nói với cô rằng: 'Cô đừng có trơ trẽn đến mức độ như vậy, bởi vì đây là đồn Công an, chứ không phải là hang trộm cướp.' Nhưng cô ta vẫn cố tình chầy bửa và cố cách này khác, thậm chí khi chúng tôi đang ở trong đồn thì một tên côn đồ xông vào chửi bới tục tĩu, rồi lăng mạ tất cả mọi người. "Nhưng sau đó, tôi hỏi 'Anh là ai?', thì ông ta buột miệng bảo rằng tôi là công an. Nó rất rõ ràng, trong khi tất cả công an từ Trưởng đồn, Phó đồn ngồi đó đều không có một lời nào để can thiệp. "Điều đó chứng minh và khẳng định một điều rằng những người đã đánh đập chúng tôi, đã làm những hành động trái pháp luật, chà đạp lên lương tâm của con người, chà đạp lên đạo đức của con người, chà đạp lên pháp luật chính là hàng ngũ công an ở đó, tôi khẳng định điều đấy. "Và cho đến cuối cùng, sau đó chỉ có mấy phút sau thì chính cô Cao Thị Minh Toàn, Thiếu tá, đã phải mang toàn bộ tài sản mà đã cướp giật mà cách đó mấy phút cô chối leo lẻo, cô lại đưa ra trả những người đó, trước áp lực của anh em." 'Nhà nước cảnh sát?' Các nhà báo độc lập đưa ra câu hỏi liệu có việc 'công an' Thái Bình đã được chỉ đạo tiến hành vụ 'trấn áp'. Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh cho rằng đã có sự 'núp bóng' của giới chức cảnh sát ở đây dưới vỏ bọc 'côn đồ', 'thường dân' khi tiến hành các hành động trấn áp các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Ông nói: "Điều đó chỉ nói lên một điều là ở một chế độ mà khi đã phải dùng côn đồ để thay công an, hoặc nói một cách khác là khi công an mà đã phải núp dưới danh nghĩa côn đồ, thì có nghĩa rằng dưới con mắt của người dân, cái đánh giá là 'côn đồ hơn công an' một bậc. "Thường người ta chỉ làm giả những cái hàng tốt hơn thôi!," nhà báo, ông Vinh nói thêm. BBC chưa có dịp kiểm chứng các thông tin phản ánh nói trên với chính quyền Việt Nam ở thủ đô Hà Nội hay tỉnh Thái Bình, tuy nhiên hôm thứ Sáu, trong một cuộc trao đổi với BBC, bà Lê Hiền Đức, công dân chống tham nhũng từng được Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International) trao Giải thưởng Liêm chính, nói với BBC bà sẽ báo cáo vụ việc hành hung này khi có dịp 'làm việc' với Bộ trưởng Công an. Hôm thứ Bảy, 24/01/2015, cựu Trung tá quân đội Việt Nam, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim khẳng định với BBC đã có việc đoàn khách đến thăm ông hôm thứ Tư bị bắt giữ, hành hung, trong đó ngoài các ông Nguyễn Hữu Vinh, Nguyễn Tường Thụy bị tấn công, kể cả người già 80 tuổi như Tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang cũng bị 'dọa đánh và chửi bới', trong khi phụ nữ như nữ nghệ sỹ Kim Chi và một vài người nữ giới khác cũng bị xô đẩy, chế áp. Ông Kim cũng nói từ khi ông được phóng thích về với gia đình, không ít lần các khách khứa, bạn bè tới thăm ông và gia đinh đã bị an ninh, công an gây khó khăn. Ông còn nói 'thậm chí có trường hợp' mà khách thăm đã bị 'khiêng đi như khiêng lợn', hoặc có nhân viên an ninh 'xô cửa' bước vào nhà và 'ngồi giữa nhà ông' đòi 'hỏi han, làm việc' mà không cần xin phép, báo trước cho ông. Ông Trần Anh Kim (thứ năm, phải sang) khẳng định có xảy ra vụ 'trấn áp' với đoàn khách thăm nhà ông. Mới đây, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc, cũng lên tiếng quan ngại về việc chính quyền, công an, an ninh Việt Nam thường xuyên trấn áp thường dân và các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Bài báo của ông đăng trên trang Bauxite Việt Nam và được đăng lại trên nhiều trang truyền thông mạng khác có tựa đề "Đừng biến nước ta thành Nhà nước cảnh sát!."

summarize: Vụ bạo lực ở cuộc tưởng niệm Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01/2015 ở cạnh Hồ Gươm, Hà Nội. Trao đổi với BBC hôm 25/01/2015, các blogger, nhà báo độc lập Nguyễn Tường Thụy và JB Nguyễn Hữu Vinh khẳng định đã trực tiếp chứng kiến sự kiện mà các ông cho là người của chính quyền 'đội lốt côn đồ' để 'phá đám', 'hành hung' lễ tưởng niệm 41 năm trận Hải chiến Hoàng Sa hôm 19/01 vừa qua tại chân Tượng đài Vua Lý Công Uẩn, bên Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, cũng như trong sự việc một đoàn khách tới thăm nhà cựu tù nhân, Trung tá Trần Anh Kim mới đây bị hành hung ra sao. Trước hết, ông Tường Thụy, người đang là Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, một tổ chức dân sự được thành lập hồi tháng Bảy 2014: "Từ trước đến nay, trong những năm gần đây, anh em hoạt động ở Hà Nội, Sài Gòn cũng như là ở các nơi khác, nếu như có các hoạt động tưởng niệm về những vấn đề mà họ không thích như là tưởng niệm ngày 17/2 Chiến tranh Biên giới (1979), tưởng niệm ngày 19/01, đặc biệt là ngày 19/01 là ngày mất Hoàng Sa (1974). "Chúng tôi đều làm lễ tưởng niệm để tri ân những người đã bỏ mạng mình và hy sinh cho Tổ quốc và kể cả ngày 14/3 là ngày Trung Quốc tấn công Trường Sa (1988) và chiếm một số đảo của Việt Nam. "Thì tất cả những hoạt động ấy đều bị cản trở, và những người cản trở chúng tôi ít khi, rất ít khi là những người mặc sắc phục công an, hoặc là dân phòng, mà cái chính là họ cho những nhóm gọi là 'cựu chiến binh', rồi 'hội phụ nữ' chẳng hạn để mà ra quấy rối." 'Bảo kê kẻ phá rối'? Ông Thụy cho rằng kẻ quấy rối cuộc Tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa bị quấy rối ở Tượng đài Lý Thái Tổ hôm thứ Hai (19/01) 'rõ ràng' đã được chính quyền, an ninh, dân phòng 'bảo kê', 'bảo vệ'. Nhà báo độc lập nói: "Mà thậm chí sử dụng một số thành phần bất hảo để ra gây rối chúng tôi. Vậy thì vấn đề đặt ra ở chỗ này: cái điều ấy có phải là tự phát hay không? Tôi khẳng định rằng đấy không phải là quần chúng tự phát. "Mà họ đã bố trí cho những kẻ lưu manh ấy, họ không dám ra mặt, nhưng họ đứng đằng sau một cách hết sức lộ liễu. Lộ liễu ở chỗ hôm mà chúng tôi làm Lễ tưởng niệm các Tử sỹ Hoàng Sa, khi một kẻ lưu manh, côn đồ mà sau này chúng tôi, anh em phát hiện ra là đấy là một Thiếu úy quân đội ra đập vòng hoa, lăng mạ chúng tôi, chửi bới. "Thí dụ những câu như 'Tao căm thù bọn Ngụy, tao ghét bọn Ngụy, bọn Ngụy là bọn bán nước" chẳng hạn. Thì tất cả những lực lượng an ninh, những người an ninh chúng tôi đã quen mặt, dân phòng đứng xung quanh đấy để xem và ghi hình. "Như vậy nếu đó là kẻ phá rối, thì họ sẽ có hành động can thiệp, nhưng đây họ chỉ can thiệp khi mà chúng tôi bắt kẻ lưu manh này đi, thì họ mới can thiệp để giải thoát cho kẻ lưu manh này. "Một điều nữa mà mọi người hết sức dễ nhìn thấy là họ tìm cách giải thoát và đưa người này trốn chạy bằng xe của Công an Phường. Như vậy thì điều này không thể giải thích bằng cách nào hơn cả. "Tại sao họ đứng đấy họ trông cho một kẻ phá rối và khi kẻ phá rối bị chúng tôi bắt đi, giải về Công an Phường, JB Nguyễn Hữu Vinh hô là 'Giải thằng phá rối về Công an Phường!', thì tất cả ào lại để gỡ nó ra, giải thoát cho nó và cuối cùng đưa lên xe, cũng xe của Công an Phường để trốn chạy. Thế thì điều này rõ ràng rồi." 'Côn đồ hay công an?' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh và một số thành viên đoàn thăm ông Trần Anh Kim sau khi bị 'trấn áp' ở Thái Bình. Nhà báo Tường Thụy nói với Bàn tròn Cuối tuần của BBC rằng cả 'công an' và 'côn đồ' đã 'phối hợp' trong việc 'hành hung', 'trấn áp' công khai thường dân và một nhóm nhà hoạt động dân chủ khi nhóm này tới thăm nhà của cựu Trung tá quân đội, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim, người vừa được phóng thích về với gia đình ở tỉnh Thái Bình, hôm 21/01/2015. Còn nhà báo, blogger JB Nguyễn Hữu Vinh, người cũng tham gia đoàn khách thăm hôm thứ Tư, thì nói: "Nói rằng đội lốt côn đồ hoặc một người nào đó chưa xác định được, thực chất ra mà nói chúng tôi khẳng định rằng những người đánh đập chúng tôi là công an ở Tỉnh Thái Bình. "Từ đầu ngay khi họ ra chặn xe chúng tôi, đó là Công an Phường Trần Hưng Đạo, tỉnh (thành phố) Thái Bình. Khi chặn chúng tôi lại là đội dân phòng, tất cả những người đó do công an chỉ đạo, trực tiếp Thiếu tá Cao Thị Minh Toàn, cô đó... trực tiếp đứng đó chỉ đạo. "Và đồng thời khi dẫn xe chúng tôi về trước cửa Công an Phường, cách đó khoảng 100 mét thì dừng xe lại và tiếp tục đánh chúng tôi ở trước cửa Công an Phường, khi chưa mở cửa Công an Phường. "Và đặc biệt khi họ đánh đập tôi, bốn năm sáu người họ xông vào đánh đập tôi, sau đó rồi lúc bấy giờ họ mới đưa tôi vào trong sân của Công an Phường. "Đặc biệt sau đó, rất nhiều người đánh đập tôi và đưa tôi vào phòng, và tôi yêu cầu rằng tất cả những người là côn đồ đi ra khỏi Công an Phường, để có thể nói chuyện, làm việc. "Họ yêu cầu tôi làm việc, thì tôi yêu cầu như vậy, thì tất cả những người đó nói với tôi rằng chúng tôi là công an. Tôi bảo rằng nếu các anh là công an, yêu cầu mặc sắc phục đầy đủ, và tôi khẳng định lại một lần nữa, tất cả những người đánh chúng tôi đó là công an, hoặc là côn đồ cũng được lệnh của chính công an ở đó để đánh đập chúng tôi." 'Chà đạp pháp luật' Blogger JB Nguyễn Hữu Vinh nói ông có các bằng chứng khẳng định vụ 'bạo lực', 'trấn áp' ở Thái Bình với ông và đoàn khách thăm có những dấu hiệu 'chà đạp pháp luật' mà theo ông là nghiêm trọng vì diễn ra ở ngay một cơ quan 'công quyền' là trụ sở Công an Phường. Ông nói: "Chúng tôi khẳng định điều đó bằng rất nhiều cách, bằng rất nhiều hình ảnh, bởi vì ngay từ đầu khi xông vào cướp máy ảnh và xông vào hành hung tôi ở trước cửa nhà ông Trần Anh Kim, thì cô Cao Thị Minh Toàn là người đứng chỉ đạo ngay từ đầu ở đó. "Và vào trong đồn Công an, khi chúng tôi đòi lại tài sản, chỉ mặt rất rõ ràng rằng 'khi cô đứng ngoài đó là đóng vai một côn đồ', thì cô ta đã im lặng. Tất cả những điều đó, chúng tôi đã chứng minh rất rõ ràng bằng hình ảnh, bằng lời nói. "Đặc biệt khi chúng tôi vào trong đồn, thì rất nhiều người bị đè ra, bị dùng bạo lực để trấn lột, bị cướp lấy tài sản, điện thoại, rồi máy tính bảng và rất nhiều thứ. Và khi chúng tôi đòi lại thì cô ta trơ trẽn bảo rằng 'phải làm đơn vì chúng tôi không phải là người nhận này khác. "Thì tôi có nói với cô rằng: 'Cô đừng có trơ trẽn đến mức độ như vậy, bởi vì đây là đồn Công an, chứ không phải là hang trộm cướp.' Nhưng cô ta vẫn cố tình chầy bửa và cố cách này khác, thậm chí khi chúng tôi đang ở trong đồn thì một tên côn đồ xông vào chửi bới tục tĩu, rồi lăng mạ tất cả mọi người. "Nhưng sau đó, tôi hỏi 'Anh là ai?', thì ông ta buột miệng bảo rằng tôi là công an. Nó rất rõ ràng, trong khi tất cả công an từ Trưởng đồn, Phó đồn ngồi đó đều không có một lời nào để can thiệp. "Điều đó chứng minh và khẳng định một điều rằng những người đã đánh đập chúng tôi, đã làm những hành động trái pháp luật, chà đạp lên lương tâm của con người, chà đạp lên đạo đức của con người, chà đạp lên pháp luật chính là hàng ngũ công an ở đó, tôi khẳng định điều đấy. "Và cho đến cuối cùng, sau đó chỉ có mấy phút sau thì chính cô Cao Thị Minh Toàn, Thiếu tá, đã phải mang toàn bộ tài sản mà đã cướp giật mà cách đó mấy phút cô chối leo lẻo, cô lại đưa ra trả những người đó, trước áp lực của anh em." 'Nhà nước cảnh sát?' Các nhà báo độc lập đưa ra câu hỏi liệu có việc 'công an' Thái Bình đã được chỉ đạo tiến hành vụ 'trấn áp'. Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh cho rằng đã có sự 'núp bóng' của giới chức cảnh sát ở đây dưới vỏ bọc 'côn đồ', 'thường dân' khi tiến hành các hành động trấn áp các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Ông nói: "Điều đó chỉ nói lên một điều là ở một chế độ mà khi đã phải dùng côn đồ để thay công an, hoặc nói một cách khác là khi công an mà đã phải núp dưới danh nghĩa côn đồ, thì có nghĩa rằng dưới con mắt của người dân, cái đánh giá là 'côn đồ hơn công an' một bậc. "Thường người ta chỉ làm giả những cái hàng tốt hơn thôi!," nhà báo, ông Vinh nói thêm. BBC chưa có dịp kiểm chứng các thông tin phản ánh nói trên với chính quyền Việt Nam ở thủ đô Hà Nội hay tỉnh Thái Bình, tuy nhiên hôm thứ Sáu, trong một cuộc trao đổi với BBC, bà Lê Hiền Đức, công dân chống tham nhũng từng được Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International) trao Giải thưởng Liêm chính, nói với BBC bà sẽ báo cáo vụ việc hành hung này khi có dịp 'làm việc' với Bộ trưởng Công an. Hôm thứ Bảy, 24/01/2015, cựu Trung tá quân đội Việt Nam, cựu tù nhân chính trị Trần Anh Kim khẳng định với BBC đã có việc đoàn khách đến thăm ông hôm thứ Tư bị bắt giữ, hành hung, trong đó ngoài các ông Nguyễn Hữu Vinh, Nguyễn Tường Thụy bị tấn công, kể cả người già 80 tuổi như Tiến sỹ Nguyễn Thanh Giang cũng bị 'dọa đánh và chửi bới', trong khi phụ nữ như nữ nghệ sỹ Kim Chi và một vài người nữ giới khác cũng bị xô đẩy, chế áp. Ông Kim cũng nói từ khi ông được phóng thích về với gia đình, không ít lần các khách khứa, bạn bè tới thăm ông và gia đinh đã bị an ninh, công an gây khó khăn. Ông còn nói 'thậm chí có trường hợp' mà khách thăm đã bị 'khiêng đi như khiêng lợn', hoặc có nhân viên an ninh 'xô cửa' bước vào nhà và 'ngồi giữa nhà ông' đòi 'hỏi han, làm việc' mà không cần xin phép, báo trước cho ông. Ông Trần Anh Kim (thứ năm, phải sang) khẳng định có xảy ra vụ 'trấn áp' với đoàn khách thăm nhà ông. Mới đây, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc, cũng lên tiếng quan ngại về việc chính quyền, công an, an ninh Việt Nam thường xuyên trấn áp thường dân và các nhà vận động dân chủ, nhân quyền. Bài báo của ông đăng trên trang Bauxite Việt Nam và được đăng lại trên nhiều trang truyền thông mạng khác có tựa đề "Đừng biến nước ta thành Nhà nước cảnh sát!."

[ 108, 287, 285, 161, 1269, 854, 265, 108, 121, 204, 597, 1196, 864, 242, 678, 1120, 325, 25405, 4892, 108, 121, 810, 873, 16116, 103, 337, 2467, 3804, 345, 119, 378, 325, 23700, 4892, 103, 109, 2362, 103, 152, 188, 557, 385, 362, 3758, 1798, 105, 20643, 362, 2139, 2191, 1202, 269, 190, 115, 821, 270, 463, 357, 144, 591, 145, 109, 118, 114, 106, 111, 104, 122, 168, 24195, 11782, 4133, 905, 257, 130, 13687, 1499, 1452, 377, 7453, 2523, 257, 1083, 597, 1196, 5185, 147, 852, 864, 242, 678, 1120, 325, 25405, 659, 235, 149, 974, 6110, 1051, 3555, 1087, 487, 3228, 8611, 103, 367, 873, 2953, 7677, 103, 337, 1981, 127, 128, 113, 144, 156, 116, 526, 547, 228, 582, 152, 924, 717, 1890, 151, 1830, 912, 266, 948, 239, 248, 133, 209, 2523, 124, 2968, 957, 2757, 118, 3758, 1798, 103, 111, 167, 106, 1097, 483, 492, 813, 571, 188, 3095, 385, 131, 578, 172, 420, 229, 137, 144, 117, 164, 925, 496, 253, 1819, 2815, 161, 4491, 226, 155, 801, 113, 120, 147, 386, 1009, 365, 640, 381, 192, 108, 121, 337, 1981, 1093, 1317, 127, 128, 106, 108, 121, 109, 328, 913, 323, 128, 107, 109, 381, 192, 597, 1196, 125, 120, 255, 220, 145, 154, 110, 581, 128, 106, 597, 1196, 191, 9861, 1323, 250, 2102, 249, 27199, 103, 597, 1196, 191, 25405, 103, 634, 575, 106, 191, 25405, 106, 191, 552, 678, 1120, 25286, 112, 1007, 141, 413, 140, 1083, 597, 1196, 130, 1129, 108, 2425, 120, 111, 115, 306, 427, 267, 105, 861, 296, 114, 1318, 198, 105, 546, 186, 191, 11247, 106, 191, 151, 162, 623, 135, 1188, 1120, 28081, 105, 961, 116, 166, 541, 104, 131, 629, 6722, 525, 186, 120, 381, 192, 728, 413, 133, 1439, 319, 103, 105, 120, 111, 1439, 319, 174, 141, 500, 129, 103, 215, 500, 129, 106, 120, 111, 945, 1038, 618, 135, 305, 103, 451, 106, 137, 3019, 145, 292, 122, 106, 154, 114, 120, 491, 343, 106, 377, 19741, 242, 1043, 1452, 598, 377, 772, 10947, 573, 684, 257, 718, 269, 576, 130, 145, 124, 3821, 1658, 294, 377, 9711, 1685, 789, 740, 1658, 2810, 208, 1798, 114, 160, 789, 3821, 1658, 204, 4717, 1196, 767, 242, 678, 1120, 133, 3821, 1658, 108, 121, 6110, 1051, 1087, 579, 1318, 325, 259, 891, 4342, 1296, 5872, 371, 377, 18897, 921, 257, 115, 117, 122, 1585, 305, 3586, 137, 438, 377, 4737, 1685, 1452, 377, 4737, 647, 1263, 571, 188, 557, 385, 795, 6947, 1042, 356, 324, 286, 116, 166, 164, 380, 295, 3036, 130, 124, 383, 1658, 174, 1986, 1509, 143, 255, 220, 632, 124, 108, 121, 1104, 4418, 292, 179, 728, 107, 139, 106, 222, 212, 194, 984, 388, 1202, 269, 190, 160, 1730, 110, 139, 106, 1218, 174, 222, 212, 112, 6947, 154, 115, 399, 512, 114, 120, 789, 931, 3311, 2845, 154, 110, 1140, 124, 4665, 170, 154, 715, 2329, 187, 116, 173, 538, 543, 1154, 7195, 112, 11192, 7195, 108, 121, 1104, 325, 145, 174, 141, 140, 3625, 597, 1196, 109, 3550, 817, 678, 2712, 129, 116, 789, 931, 14548, 4133, 905, 145, 187, 126, 174, 1278, 365, 640, 212, 199, 124, 106, 1730, 106, 116, 3537, 431, 5350, 252, 559, 124, 2071, 906, 7106, 2679, 5390, 174, 1278, 3163, 5102, 112, 19113, 1094, 120, 476, 128, 6757, 4053, 3922, 1056, 2143, 7793, 103, 8510, 2547, 2143, 7793, 103, 2143, 7793, 106, 2143, 622, 6353, 718, 269, 3328, 4832, 525, 186, 120, 265, 423, 305, 3586, 120, 111, 305, 672, 174, 141, 115, 1379, 4665, 137, 438, 715, 1001, 1017, 1730, 130, 453, 105, 848, 3138, 5490, 530, 323, 150, 106, 789, 740, 7659, 143, 154, 134, 107, 209, 192, 1036, 10728, 170, 248, 154, 163, 1036, 1663, 129, 145, 174, 141, 290, 789, 931, 3311, 126, 2251, 143, 154, 239, 1036, 1663, 130, 272, 1415, 114, 789, 931, 3311, 433, 2419, 179, 761, 145, 389, 111, 538, 543, 790, 485, 203, 106, 154, 370, 173, 272, 1415, 105, 251, 111, 126, 1893, 937, 281, 529, 104, 487, 305, 13153, 112, 1260, 530, 143, 179, 126, 110, 136, 272, 581, 281, 173, 224, 183, 1679, 189, 3165, 350, 154, 715, 1730, 154, 1407, 114, 116, 789, 740, 1658, 105, 129, 789, 740, 1658, 133, 174, 141, 290, 2251, 272, 125, 487, 305, 13153, 103, 20643, 362, 2139, 2191, 1788, 106, 377, 8700, 4206, 740, 1658, 125, 487, 305, 13153, 11666, 103, 143, 525, 186, 108, 3410, 153, 130, 1746, 335, 1235, 272, 1415, 114, 335, 105, 608, 264, 251, 227, 5300, 127, 529, 104, 487, 305, 13153, 130, 1893, 9317, 773, 143, 179, 126, 450, 921, 8076, 19919, 231, 905, 194, 135, 305, 5365, 4369, 20643, 362, 2139, 2191, 105, 116, 166, 164, 182, 526, 582, 118, 912, 266, 948, 187, 129, 133, 377, 20221, 516, 257, 108, 121, 579, 5363, 571, 188, 3758, 1798, 123, 119, 2101, 1867, 2218, 176, 670, 104, 378, 160, 186, 377, 6207, 305, 257, 105, 15233, 231, 905, 257, 115, 377, 19969, 279, 257, 113, 156, 377, 7453, 2523, 1452, 377, 20221, 516, 257, 135, 550, 369, 137, 105, 116, 491, 152, 381, 192, 137, 185, 129, 491, 126, 228, 582, 152, 104, 924, 151, 1830, 252, 4772, 924, 717, 157, 122, 245, 912, 266, 8119, 111, 659, 117, 662, 581, 125, 119, 165, 539, 108, 121, 769, 579, 2920, 325, 23354, 10932, 927, 152, 2821, 2362, 20643, 362, 2139, 2191, 103, 111, 127, 268, 165, 526, 547, 582, 325, 259, 2802, 143, 795, 5580, 160, 559, 11782, 4133, 905, 451, 116, 111, 224, 150, 289, 628, 190, 117, 103, 223, 562, 124, 145, 123, 174, 141, 1202, 269, 190, 160, 120, 111, 403, 2071, 174, 141, 106, 135, 305, 108, 121, 3164, 579, 5363, 4491, 178, 531, 129, 154, 124, 1355, 529, 174, 1278, 150, 106, 487, 305, 13153, 912, 2450, 2887, 103, 769, 444, 4223, 548, 371, 579, 5363, 707, 1355, 174, 141, 153, 106, 559, 137, 3019, 525, 186, 120, 111, 150, 180, 135, 305, 163, 2758, 821, 270, 3537, 431, 1830, 1863, 1074, 700, 10463, 602, 150, 599, 821, 270, 715, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2201, 1964, 15233, 231, 905, 257, 115, 167, 117, 656, 324, 286, 135, 550, 130, 377, 7453, 14815, 1513, 516, 257, 369, 137, 105, 109, 152, 381, 192, 137, 185, 108, 121, 131, 578, 150, 106, 185, 220, 104, 204, 813, 410, 2101, 1867, 17440, 332, 2792, 4340, 231, 409, 3401, 18532, 515, 7938, 371, 608, 670, 126, 415, 378, 131, 1063, 119, 109, 152, 188, 557, 385, 148, 113, 1018, 1 ]

060605_viet_exams

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/story/2006/06/060605_viet_exams

Chuyện thi cử ở Việt Nam

Không phải chỉ sinh viên mà bất cứ ai khi bước chân vào môi trường học tập đều mong muốn được tiếp thu nhiều kiến thức, được quyền thể hiện ý kiến của mình, thi cử công bằng, chứ không muốn làm cái máy photocopy vô hồn, vô cảm, cuối cùng là vô kiến thức.

Tôi vừa hoàn thành một năm trời miệt mài học tập trong một ngôi trường chính quy thuộc hàng “tầm cỡ quốc gia” và tôi “ngộ” ra một điều: “Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)” Khi đã hiểu được rồi thì người nghe (đọc) mới bật ngửa ra: “Ô, sao đơn giản thế?" và học viên lại tiếp tục không hiểu là tại sao người ta không dùng từ ngữ đơn giản nói thẳng vào vấn đề cho dễ hiểu, đỡ mất thời giờ, mà cứ diễn đạt vòng vo làm gì? Lòng vòng Nội dung ôn thi tốt nghiệp là trường đã cho trước 18 câu hỏi ôn với 18 môn học khác nhau, nội dung hỏi thì bao quát toàn bộ phần lý thuyết môn học đó (với cách diễn đạt “cao siêu kiểu Tiến sĩ, Thạc sĩ” đã nói ở trên, học viên tài thánh cũng chẳng thuộc nổi) và thêm phần minh họa thực tế. Môn thi không được biết trước, đến giờ thi đại diện lớp bốc thăm trúng hai câu hỏi nào thì thi hai câu hỏi đó. Học viên phải soạn trước đáp án 18 câu hỏi, còn chuyện tự soạn hay thuê người khác soạn là chuyện ai người ấy biết. Vốn quen soạn thảo văn bản trên máy vi tính, tôi tự mình soạn bài trên máy mà không cần viết trước trên giấy, nhanh nhất mỗi câu hỏi trả lời đúng nội dung yêu cầu cũng mất một ngày (tức 8 giờ). Vậy mà những anh bạn cùng học còn bảo rằng tôi soạn khá nhanh, chớ các anh ấy còn làm chậm hơn. Soạn xong, tôi viết thử ra giấy, thấy dài quá, bèn rút ngắn cho cô đọng lại. Xong viết thử vẫn thấy dài quá, không thể viết kịp trong 210 phút thi nên tôi rút ngắn thêm một lần nữa. Nghĩa là bài soạn của tôi từ ban đầu giống như một con gà sống với bộ lông óng ả, đang cất tiếng gáy vang nhưng sau nhiều lần “gọt giũa” đã trở thành một con gà chết bị vặt trụi hết lông, cẳng, cánh, đầu, cổ không phân biệt được trống, mái gì nữa. Đi thi Vào phòng thi mới thấy đề thi y chang câu hỏi ôn thi không sai một chữ, nghĩa là để viết đủ nội dung theo yêu cầu câu hỏi bạn phải ngồi viết xuyên suốt liên tục không nghỉ ít nhất một ngày. Kiểu này người chấm bài muốn “bắt chặt bắt lỏng” chấm điểm lên xuống thế nào mà chẳng được, muốn cho là bài làm của bạn thiếu ý thì rõ ràng rành rành là thiếu ý, muốn cho đủ ý thì trong bài yêu cầu có vài chữ nói đến ý đó cũng là đủ ý thôi. Chép đề xong, mạnh ai nấy lôi “phao” ra cắm đầu cắm cổ chép liên tục ra giấy thi, tôi đã quen viết nên viết lẹ chớ người khác còn tệ hơn. Vậy mà tôi cũng phải cũng phải bỏ bớt một số ý phụ, không giải thích, lý luận gì hết mà cũng mất hơn 2 giờ đồng hồ mới tạm ổn phần lý thuyết. Thời gian còn lại viết phần minh họa thực tiễn, chữ tôi nhỏ nên tôi viết đầy 2 đôi rưỡi giấy thi. Tôi viết đến mấy ngày sau vẫn còn đau ngón tay giữa chỗ tì cây viết. Cái mà tôi nghiệm ra được trong kỳ thi này là nhà trường cố tình “làm khó” học viên, để làm gì thì không nói ra nhưng… ai cũng biết. Vì sao nên nỗi? Hồi tôi học Đại học thời bao cấp, tuy vẫn thi đề đóng nhưng năm thứ 3 là đã phân ngành xong, sinh viên biết trước sẽ thi tốt nghiệp 4 môn nào nên từ năm thứ 3 đã bắt đầu đầu tư học kỹ những môn đó. Đề thi bao giờ cũng gồm 2 phần: lý thuyết và bài tập. Người ta ra đề theo kiểu tính toán sao cho sinh viên học lực trung bình là đủ khả năng làm bài tốt nghiệp, thời gian thi 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ về đề bài, lập dàn bài rồi mới viết vào giấy thi. Ai học giỏi, thuộc bài thì chỉ cần 120 phút là làm xong bài. Ai viết nhiều nhất cũng chỉ hết 2 tờ giấy thi, bình thường chỉ viết hết 1 tờ rưỡi. Hồi đó tôi viết có 6 mặt giấy thi cũng được 8 điểm. Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi, cho dù học viên có thuộc bài làu làu tất cả 18 môn học thì cũng phải có thời gian đọc đề, nhớ lại kiến thức, suy nghĩ xem đề yêu cầu cái gì, trình bày ra sao rồi mới viết. Đằng này bài soạn sẵn, chép đề xong là lấy tài liệu ra cắm đầu chép liên tục, không có thời gian để ho, để nghỉ cho bớt đau tay. Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc, đàng hoàng. Cho nên, chuyện “chạy” Hội đồng, giám thị, giở phao ra chép, “chạy” điểm diễn ra quá thể. Nhiều người vào phòng thi viết được rất ít vì viết chậm, nhưng vẫn xin thêm nhiều giấy thi, không viết mà bỏ túi mang về. Trong giấy thi đã có chữ ký của giám thị đầy đủ, về nhà chỉ việc viết bổ sung rồi “câu móc” đánh tráo bài thi (tờ thứ 3) là xong. Cuối cùng, ai cũng tốt nghiệp vui vẻ, thậm chí nhiều người loại giỏi hẳn hoi. Dân gian có câu “Ba ông thợ giày bằng một ông Khổng Tử”, qua bài viết phân tích, đánh giá một sự kiện thực tế, đề xuất biện pháp giải quyết, người ta có thể biết được quan điểm, lập trường, kiến thức, trình độ lý luận của tác giả bài viết, và từ đó còn có thể có nhiều sáng kiến hay để áp dụng trong thực tế nữa; cần gì phải thuộc làu làu hàng đống sách vở. Nếu chỉ cần thuộc không sai một chữ, con người chúng ta không thể bằng cái máy photocopy hay máy ghi âm, và không cần phải học hành chi cho mệt, cứ photo, ghi âm lại, cần thì nhấn nút là xong. Những chuyện tiêu cực trong học hành, thi cử kia là kết quả (hay hậu quả) của kiểu ra đề thi đóng, coi trọng lý luận một cách máy móc mà quên rằng “Tất cả lý thuyết đều màu xám, chỉ có cây đời là mãi mãi xanh tươi” (Goethe). Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan trong thi cử hiện nay, tạo sự công bằng và là môi trường nuôi dưỡng, phát hiện nhân tài. Chương trình đổi mới, cải cách giáo dục của Bộ Giáo dục - Đào tạo trước tiên, theo tôi, nên bắt đầu bằng việc loại bỏ cách ra đề thi khô khan, máy móc và thay thế bằng việc “mở hóa” tất cả các loại đề thi. .......................................................... Người Quảng TrịKính gửi Ban Tiếng Việt BBC, Lâu lắm tôi mới gửi thư cho BBC. Vốn là một giáo viên đã chuyển sang nghề tiểu thương hơn 20 năm nay, tôi thấy đã ló ra tia sáng cuối "đường hầm giáo dục VN" khi Bộ Trưởng Nguyễn Thiện Nhân nhậm chức! Trong những ngày qua, theo dõi thông tin trên báo chí và truyền thanh truyền hình trong nước tôi phải ngã mũ kính phục sự dũng cảm của thầy giáo Đỗ Việt Khoa! Kính thưa quí đài BBC, tôi tin tưởng nền giáo dục VN sẽ có một sự đổi mới triệt để(thực chất là trở về với những gì đúng đắn)! Hy vọng từ 10 đến 15 năm nữa giáo dục VN sẽ giúp đất nước VN thoát khỏi tệ nạn tham nhũng, lãng phí, xuống cấp đạo đức... Tôi tin tưởng vào Ban Lãnh đạo mới của đất nước! Tôi tin tưởng tất cả người dân có Tài sẽ sát cánh với các vị lãnh đạo có Đức! Kính chào các anh chị em trong Ban Tiếng Việt! Một bạn đọc cũ của BBCVietnamese ở Quảng Trị PatriotGửi bạn Smooky: Tôi đã học không dưới 6 năm ở ĐH KHTN, trường ĐH Quốc gia đây. Tôi chưa từng thấy một đề thi mở nào trong thời gian tôi học. Nhiều thầy giáo thậm chí lên bục giảng đọc nguyên những điều đã viết trong cuốn giáo án dịch lại nham nhở từ tài liệu của người khác. Gửi bạn Một độc giả: Bạn đang quá giáo điều! Giải quốc tế có ý nghĩa gì chứ? Tôi không phủ nhận công lao của những người đã mang giải quốc tế về cho VN, nhưng hãy nhìn vào thực trạng của nền giáo dục, trình độ thực tế của người ra trường, nhìn vào vị thế mà nền giáo dục mang lại! "Xấu đều hơn tốt lỏi" bạn ạ! Bạn đang tin vào cái gì vậy? Vào một Bộ giáo dục đang hết cải đi rồi cải lại, cải tiến rồi cải lùi chương trình giáo dục mà mãi chưa xong à? Vào chủ trương giảm tải chương trình mà kết quả là chương trình ngày càng nặng và ngớ ngẩn hơn à? Vào hiệu quả sử dụng hơn 1 tỉ đô la cho việc cải tiến giáo dục mà giáo dục ngày càng thụt lùi, càng chạy theo thành tích à? Vào một ông bộ trưởng nổi cáu khi bị đại biểu quốc hội chất vấn à? Những điều bạn nói không khác gì với những văn kiện ngày nào cũng choang choang trên báo. Bạn có thể đưa ra dẫn chứng và lý lẽ bảo vệ cho quan điểm riêng của mình được không? Tôi rất sẵn sàng tranh luận với bạn. Một sinh viên, Hà NộiĐọc bài viết của Tạ Phong Tần khiến tôi muốn nói ra tất cả những điều đang bức xúc, những vấn đề mà tôi chưa bao giờ nghĩ tôi sẽ có ngày gặp phải như ngày hôm nay. Tôi là một sinh viên chính quy vừa mới tốt nghiệp, từ một trường đại học khá nổi trong nước và ngành tôi học nếu không có bằng thì không thể làm được bất cứ gì. Ngay sau lễ tốt nghiệp khi còn trong niềm vui đến khó tả tôi phát hiện ra tấm bằng đã ghi sai ngày sinh của mình. Ngay sau đó tôi đến trường trình bày và sau khi kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ kết quả là, tất cả các hồ sơ gốc đều ghi đúng, chỉ duy nhất bản danh sách do nhà trường soạn để lưu thông tin cho sinh viên từ năm thứ nhất đã ghi sai và điều tệ hại là tôi đã kí vào đó ( năm thứ nhất tôi không để ý ). Cơ quan có thẩm quyền cấp bằng của trường đã dựa vào bản danh sách đó để làm bằng nhưng tôi được biết điều đó là hoàn toàn sai nguyên tắc, đáng lẽ ra họ phải kiểm tra lại tào! n bộ hồ sơ của tôi và sư dụng hồ sơ gốc để ghi bằng nhưng do sơ xuất họ đã không làm. Bây giờ họ nói trách nhiệm hoàn toàn ở tôi và tôi có nguy cơ mất bằng vĩnh viễn. Tôi đã hỏi về việc cấp lại bằng thì được biết chỉ Bộ mới có quyền và chỉ có một vài người bị ghi sai sẽ được cấp lại, thế thì liệu có đến tôi không? Chắc chắn là không. Trong mọi trường hợp ngay cả khi tôi khống ai cũng vậy vì Bộ lo sợ bằng giả xuất hiện. Như vậy là 6 năm học đại học của tôi không còn giá trị gì hết, mọi nỗ lực bị vất xuống biển. Luật như vậy có phải thà giết nhầm còn hơn bỏ sót không? Tôi không thể chịu trách nhiệm hoàn toàn vì cơ quan cấp bằng mới là bên chịu trách nhiệm về thông tin trên bằng ( trừ khi hồ sơ gốc của tôi sai ). Tôi chỉ sống ở VN, không biết ở những nơi khác sinh viên có phải chịu cảnh như thế này không. Một độc giảTôi đã đọc bài của của các anh chị. Tôi đồng tình với một số quan điểm cho rằng giáo dục Việt Nam hiện nay còn tồn tại những thiếu sót, hiện tượng tiêu cực xảy ra không phải là ít. Nhưng xin hãy nhìn nhận một cách tươi tắn hơn cho những gì giáo dục Việt Nam đã làm được. Có thể những con số là không chính xác nhưng nó cũng phản ánh phần nào. Hằng năm chúng ta vẫn tham dự các kỳ thi quốc tế, khu vực và có những giải cao. Chúng ta có nhiều nhà khoa học giỏi thực sự, những nhà giáo đáng kính. Có thế là chưa đủ cho một nền giáo dục muốn phát triển tốt hơn như mọi người mong muốn. Nhưng đó chính là cái đích mà Đảng, Nhà Nước, nhân dân Việt Nam, và nền giáo dục Việt Nam đang hướng tới. Thêm nữa, chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là hoàn toàn tuyệt đối, có thể theo bạn là không có giá trị gì. Nhưng thực tế, phải có quá trình đào sâu, suy nghĩ ta mới tìm thấy giá trị của nó. May mắn được học trong trường Quốc Gia, tôi đã được lĩnh hội những chân giá trị, tuy không phải lúc nào tôi cũng đồng tình với quan điểm đó. Nhưng cái chính là hãy tự mình tìm ra những chân lý. Quay trở về với nền giáo dục Việt Nam nước ta hiện nay, đúng là các nhà lãnh đạo, các nhà quản lý giáo dục biết rõ về thực trạng giáo dục hơn tất cả chúng ta. Tôi tin tưởng rằng họ là những nhà khoa học, những nhà quản lý có tài. Họ đang ngày đêm suy nghĩ và tìm giải pháp cho nền giáo dục Việt Nam. Những ý kiến nhìn thẳng vào sự thật của các anh chị là rất quý giá, giúp người đọc có những cái nhìn chi tiết hơn về tình cảnh hiện tại. Nó cũng thôi thúc các nhà giáo dục cố gắng hơn nữa. Điều cần thiết bây giờ là: ủng hộ, giúp đỡ, cùng nhau đoàn kết xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh nói chung và nền giáo dục Việt Nam nói riêng. Để ngày mai chúng ta có thể tự hào là người con của Tổ quốc, tự hào vì đã đóng góp phần công sức nhỏ bé củ! a mình cho đất nước này, cho thế hệ con em của chúng ta. Nguyễn Phi, Nghệ AnTôi đã trải qua 12 năm học phổ thông, tôi thấy rằng giáo dục Việt Nam hiện tại không chú trọng vào kiến thức thực sự cho học sinh mà chỉ quan tâm đến thi cử bằng cấp thôi. Các thầy cô giáo không dạy cho học sinh cách tự tư duy sáng tạo mà chỉ "nhồi nhét" kiến thức cho học sinh một cách thụ động. Đây là nguyên nhân chính của mọi vấn đề tiêu cực trong giáo dục. Nếu cứ như thế này thì sẽ làm hỏng cả các thế hệ mai sau. SmookySao lại đăng một bài như thế này. Một cái nhìn phiến diện của một người chẳng biết là đã học được bao nhiêu trường Đại Học ở Việt Nam mà dám nói là học trường "chính qui, thuộc tầm cỡ quốc gia". Liệu bạn có lần nào học Đại học quốc gia của chúng tôi chưa? Nếu có một lần thì xin nói thật là bạn sẽ thay đổi suy nghĩ đấy. Bạn chỉ toàn học những môn học thiên về xã hội, nhưng không vì thế mà bạn có quyền ỷ lại chỉ chăm chăm vào đề cương của các thầy đưa cho. Bạn lại chỉ lo học trong đáp án, tới khi làm lại cố sức mà chép,vậy cái này là tại bạn hay tại ai? Ở trường của chúng tôi tinh thần tự học được đặt lên hàng đầu, thầy cô trên giảng đường chỉ đóng vai trò là hướng dẫn,thời gian trên lớp chẳng đáng là bao nhiêu, quá trình tự nghiên cứu mới là chủ yếu. Trong khi đó bạn chỉ lo cố mà hiểu những lời mà người khác nói, không chịu tìm hiểu ở sách vở, báo chí, tài liệu liên quan. Tới khi thấy khó hiểu thì lại nói là "Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc không ai hiểu". Nói thật tôi thấy chính bạn là người nói mà không ai hiểu đó. Dân đenGởi bạn Oleg Trần: Tôi mới vừa đọc ý kiến của bạn Oleg Trần, Czech phản đối bài viết về chuyện thi cử mà mắc cười quá chừng. Đúng như lời một bài hát “Ai cũng hiểu chỉ một người (Oleg Trần) không hiểu (cố tình)”. Nói như bạn Oleg Trần thì ai phải có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ mới có quyền phê phán người có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ, còn người khác thì không? Vừa qua, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long chua chát thừa nhận với báo chí trong nước rằng có 30% Tiến sĩ, Thạc sĩ trình độ yếu kém, tại bạn Oleg Trần không đọc báo nên không biết thông tin này. Bạn Oleg Trần chưa đọc kỹ hết bài viết đã vội “nổi nóng” nên không thấy rằng trong bài viết tác giả đã kể rõ tác giả học xong Đại học chính quy thời bao cấp rồi, sau mười mấy năm lại đi học tiếp chẳng lẽ học ngược lại trung cấp, đại học? Học ở đâu, trường nào, với cách công khai họ tên, cơ quan công tác thì “không nói ra nhưng ai cũng biết” trường đó là trường gì, bạn đọc thông minh sẽ hiểu ngay, cần gì phải nói toẹt móng heo ra. Đã là công chức Nhà nước thì “vuốt mặt phải nể mũi” chứ. Bộ bạn Oleg Trần tưởng hễ công chức Nhà nước là phải học Đại học tại chức chớ không có ai tốt nghiệp Đại học chính quy sao? Chuyện học hành, thi cử ở Việt Nam hiện nay như thế nào ai cũng biết, bạn Oleg Trần cần gì phải bênh vực chằm chặp cho cái quy chế thi cử mà mỗi ngày giở báo ra mọi tầng lớp xã hội (học sinh, sinh viên, phụ huynh, trí thức, công chức…) đều lên án Bộ GD-ĐT đến vuốt mặt không kịp, còn Bộ GD-ĐT chỉ làm được mỗi một việc là “im lặng". Xin bạn Oleg Trần hãy dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật dù sự thật ấy là đau xót, chỉ có dũng cảm đối diện với nó mới có thể sửa đổi lỗi lầm. Cuối cùng, bạn Oleg Trần không hiểu khái niệm “đề thi mở” là gì thì tôi nghĩ bạn nên đi học lại để hiểu rồi hãy tham gia tham gia tranh luận sau. Ẩn danhHồi năm nhất đại học tôi có "nghề tay trái" (ngoài nghề gia sư) là đi "giúp" các cụ thi cử. Các cụ toàn là giám đốc bự cả, tiền nhiều như nước nhưng phải lọ mọ đi kiếm cái bằng tại chức cho hợp thức hóa chức vụ. Các cụ lầm bầm chửi từng này tuổi đầu rồi mà vẫn phải học toán cao cấp với lại triết học Mác Lê nin. Tôi thường giúp các cụ ở một số môn như "Triết học" và Kinh tế chính trị học Mác Lê, Toán cao cấp, Xác suất thống kê, Hóa đại cương. Lúc ấy tôi không dám thi hộ vì nếu bị phát hiện thì chắc chắn là bị nhà trường đuổi học, nên "giúp " thôi. Đại khái thầy phát đề xong, các cụ đưa luôn đề ra cửa sổ, tôi ngồi giải rồi đưa vào cho các cụ chép lại. Thầy giáo coi thi chả nói gì vì sự việc đã đ! ược sắp xếp cả rồi, các cụ bồi dưỡng cho các thầy rất hậu hĩnh. Các thầy chỉ tha thiết "van xin" các cụ đừng bát nháo quá thôi. Mỗi buổi thi thế các cụ trả công rất hậu, tệ nhất cũng 1-2 trăm ngàn sau khi đã bia bọt ăn uống xả láng. Quả thật sau này nghĩ lại tôi thấy mình cũng sai. Nhưng cái sự đó ở VN rất là thường. Thường đến mức mình chẳng lúc nào mình tự hỏi lòng liệu mình có đang tiếp tay cho gian lận không, mặc dù tôi biết nếu tôi không "giúp" các cụ thì các cụ cũng kiếm được những người khác. Tony Nguyễn, Hoa KỳĐọc ý kiến của bạn Tạ Phong Tần về chuyện thi cử ở VN mà cười ra nước mắt. Giáo dục ở VN là một màn bi kịch cho dân tộc thì làm sao không cười ra nước mắt cho được. Thật là đau lòng khi nghĩ tới các bạn trẻ sinh viên, học sinh VN hiện thời vẫn phải bị bó buộc học thuộc lòng những lý thuyết về chủ nghĩa CS, tư tưởng Hồ Chí Minh, những lý thuyết mà thế giới đã đào thải vì những giá trị không tưởng của nó, những lý thuyết mà chính những kẻ biên tập ra đã và đang xa lánh chúng. Hùng, Hà NộiLại nói về giáo dục là một chủ đề rất bức xúc trong nhân dân, dư luận phản đối về hệ thống giáo dục rất nhiều, chương trình học quá nặng nề vậy mà vẫn tụt hậu so với thế giới? Khổ thân học thế hệ trẻ bây giờ hầu như không có tuổi thơ chỉ biết cắm đầu học như một cái máy, đến mức nhiều ngứòi nước ngời cũng phải thốt lên: nền giáo dục Việt Nam hình như chỉ chămm chú đào tạo người để sau này đi làm thuê! Ngu dânMọi vị quan chức giáo dục đều biết thực trạng tồi tệ của giáo dục nước nhà. Nhưng không thấy họ làm gì cả vì con cái các quan chức đều được gởi vào các trường quốc tế hay lớn hơn chút nữa thì gởi ra nước ngoài. Do đó, lo lắng cải tổ giáo dục nước nhà chi cho mệt vì con cháu các cụ đều học ở nước ngoài cả. Oleg Trần, CzechĐọc bài này, tuy rất tôn trọng những băn khoăn và đề xuất của tác giả nhưng tôi lại hoàn toàn không tán thành nội dung mà tác giả nêu. Tôi xin trình bày vài ý chính (tất cả các từ trong ngoặc kép là trích nguyên văn). 1- Tác giả phê phán “không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)”, tôi đồng ý. Nhưng xin hỏi lại tác giả có bằng tiến sĩ hay thạc sỹ không mà tôi khó hiểu bài báo quá. Ngay đầu tiên, tác giả kể chuyện thi cử của mình ở một trường cấp bậc nào: trung học? đại học? trường Đảng? … Bởi từng cấp độ, từng chuyên ngành sẽ có cách thi khác nhau, học luật khi thi phải khác với trường viết văn Nguyễn Du, nếu không nói rõ chuyên ngành thì khó có cơ sở phê phán cách thức thi cử. (Tôi xin mạo muội dự đoán tác giả kể chuyện học đai học tại chức kinh tế). 2- Tác giả khen thi thời bao cấp “ Người ta ra đề 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ." Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi …“ và cuối cùng tác giả đưa ra kết luận "Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc". Tôi thấy các dẫn chứnng chẳng có gì thuyết phục, nếu không nói hiểu sai vấn đề. Theo tôi thi cử là thước đo đánh giá đúng chất lượng, tìm ra người giỏi, chứ không nhất thiết ai giỏi là thi phải đạt điểm tối đa. 3. Tác giả gọi kiểu thi bắt thí sinh phải học thuộc lòng là đề thi đóng, và là gốc gây ra nhiều vấn đề, sau đó kết luận ngay "Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan." Tác giả nói thật hay đùa vậy mà nghe tự tin quá. Vậy đề thi mở là gì? hay ngược lại với đóng gọi là mở? tôi thấy tác giả hiểu vấn đề đơn giản quá. Một độc giảGiáo Dục là sản phẩm của xã hội. Tình trạng của Giáo Dục VN hiện nay như thế nào, chấn hưng hay cải cách có dược hay không thì còn tuỳ thuộc vào sự cải cách hay thay đổi của xã hội. Tiêu cực,tham nhũng tràn lan ở tất cả các ngành, thì sao ngành GD lại không. Thang giá trị, đạo đức trong xã hội đảo ngược thì tại sao yêu cầu nhà trường và giáo viên phải trong sạch! Nếu các vị cho rằng xã hội VN bây giờ là tốt đẹp thì đừng trông chờ ngành GD gì thêm. Các vị cán bộ đầu ngành GD lắc đầu không biết phải chấn hưng như thế nào, nhưng họ đều rất biết nguyên nhân vì sao!

summarize: Tôi vừa hoàn thành một năm trời miệt mài học tập trong một ngôi trường chính quy thuộc hàng “tầm cỡ quốc gia” và tôi “ngộ” ra một điều: “Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)” Khi đã hiểu được rồi thì người nghe (đọc) mới bật ngửa ra: “Ô, sao đơn giản thế?" và học viên lại tiếp tục không hiểu là tại sao người ta không dùng từ ngữ đơn giản nói thẳng vào vấn đề cho dễ hiểu, đỡ mất thời giờ, mà cứ diễn đạt vòng vo làm gì? Lòng vòng Nội dung ôn thi tốt nghiệp là trường đã cho trước 18 câu hỏi ôn với 18 môn học khác nhau, nội dung hỏi thì bao quát toàn bộ phần lý thuyết môn học đó (với cách diễn đạt “cao siêu kiểu Tiến sĩ, Thạc sĩ” đã nói ở trên, học viên tài thánh cũng chẳng thuộc nổi) và thêm phần minh họa thực tế. Môn thi không được biết trước, đến giờ thi đại diện lớp bốc thăm trúng hai câu hỏi nào thì thi hai câu hỏi đó. Học viên phải soạn trước đáp án 18 câu hỏi, còn chuyện tự soạn hay thuê người khác soạn là chuyện ai người ấy biết. Vốn quen soạn thảo văn bản trên máy vi tính, tôi tự mình soạn bài trên máy mà không cần viết trước trên giấy, nhanh nhất mỗi câu hỏi trả lời đúng nội dung yêu cầu cũng mất một ngày (tức 8 giờ). Vậy mà những anh bạn cùng học còn bảo rằng tôi soạn khá nhanh, chớ các anh ấy còn làm chậm hơn. Soạn xong, tôi viết thử ra giấy, thấy dài quá, bèn rút ngắn cho cô đọng lại. Xong viết thử vẫn thấy dài quá, không thể viết kịp trong 210 phút thi nên tôi rút ngắn thêm một lần nữa. Nghĩa là bài soạn của tôi từ ban đầu giống như một con gà sống với bộ lông óng ả, đang cất tiếng gáy vang nhưng sau nhiều lần “gọt giũa” đã trở thành một con gà chết bị vặt trụi hết lông, cẳng, cánh, đầu, cổ không phân biệt được trống, mái gì nữa. Đi thi Vào phòng thi mới thấy đề thi y chang câu hỏi ôn thi không sai một chữ, nghĩa là để viết đủ nội dung theo yêu cầu câu hỏi bạn phải ngồi viết xuyên suốt liên tục không nghỉ ít nhất một ngày. Kiểu này người chấm bài muốn “bắt chặt bắt lỏng” chấm điểm lên xuống thế nào mà chẳng được, muốn cho là bài làm của bạn thiếu ý thì rõ ràng rành rành là thiếu ý, muốn cho đủ ý thì trong bài yêu cầu có vài chữ nói đến ý đó cũng là đủ ý thôi. Chép đề xong, mạnh ai nấy lôi “phao” ra cắm đầu cắm cổ chép liên tục ra giấy thi, tôi đã quen viết nên viết lẹ chớ người khác còn tệ hơn. Vậy mà tôi cũng phải cũng phải bỏ bớt một số ý phụ, không giải thích, lý luận gì hết mà cũng mất hơn 2 giờ đồng hồ mới tạm ổn phần lý thuyết. Thời gian còn lại viết phần minh họa thực tiễn, chữ tôi nhỏ nên tôi viết đầy 2 đôi rưỡi giấy thi. Tôi viết đến mấy ngày sau vẫn còn đau ngón tay giữa chỗ tì cây viết. Cái mà tôi nghiệm ra được trong kỳ thi này là nhà trường cố tình “làm khó” học viên, để làm gì thì không nói ra nhưng… ai cũng biết. Vì sao nên nỗi? Hồi tôi học Đại học thời bao cấp, tuy vẫn thi đề đóng nhưng năm thứ 3 là đã phân ngành xong, sinh viên biết trước sẽ thi tốt nghiệp 4 môn nào nên từ năm thứ 3 đã bắt đầu đầu tư học kỹ những môn đó. Đề thi bao giờ cũng gồm 2 phần: lý thuyết và bài tập. Người ta ra đề theo kiểu tính toán sao cho sinh viên học lực trung bình là đủ khả năng làm bài tốt nghiệp, thời gian thi 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ về đề bài, lập dàn bài rồi mới viết vào giấy thi. Ai học giỏi, thuộc bài thì chỉ cần 120 phút là làm xong bài. Ai viết nhiều nhất cũng chỉ hết 2 tờ giấy thi, bình thường chỉ viết hết 1 tờ rưỡi. Hồi đó tôi viết có 6 mặt giấy thi cũng được 8 điểm. Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi, cho dù học viên có thuộc bài làu làu tất cả 18 môn học thì cũng phải có thời gian đọc đề, nhớ lại kiến thức, suy nghĩ xem đề yêu cầu cái gì, trình bày ra sao rồi mới viết. Đằng này bài soạn sẵn, chép đề xong là lấy tài liệu ra cắm đầu chép liên tục, không có thời gian để ho, để nghỉ cho bớt đau tay. Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc, đàng hoàng. Cho nên, chuyện “chạy” Hội đồng, giám thị, giở phao ra chép, “chạy” điểm diễn ra quá thể. Nhiều người vào phòng thi viết được rất ít vì viết chậm, nhưng vẫn xin thêm nhiều giấy thi, không viết mà bỏ túi mang về. Trong giấy thi đã có chữ ký của giám thị đầy đủ, về nhà chỉ việc viết bổ sung rồi “câu móc” đánh tráo bài thi (tờ thứ 3) là xong. Cuối cùng, ai cũng tốt nghiệp vui vẻ, thậm chí nhiều người loại giỏi hẳn hoi. Dân gian có câu “Ba ông thợ giày bằng một ông Khổng Tử”, qua bài viết phân tích, đánh giá một sự kiện thực tế, đề xuất biện pháp giải quyết, người ta có thể biết được quan điểm, lập trường, kiến thức, trình độ lý luận của tác giả bài viết, và từ đó còn có thể có nhiều sáng kiến hay để áp dụng trong thực tế nữa; cần gì phải thuộc làu làu hàng đống sách vở. Nếu chỉ cần thuộc không sai một chữ, con người chúng ta không thể bằng cái máy photocopy hay máy ghi âm, và không cần phải học hành chi cho mệt, cứ photo, ghi âm lại, cần thì nhấn nút là xong. Những chuyện tiêu cực trong học hành, thi cử kia là kết quả (hay hậu quả) của kiểu ra đề thi đóng, coi trọng lý luận một cách máy móc mà quên rằng “Tất cả lý thuyết đều màu xám, chỉ có cây đời là mãi mãi xanh tươi” (Goethe). Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan trong thi cử hiện nay, tạo sự công bằng và là môi trường nuôi dưỡng, phát hiện nhân tài. Chương trình đổi mới, cải cách giáo dục của Bộ Giáo dục - Đào tạo trước tiên, theo tôi, nên bắt đầu bằng việc loại bỏ cách ra đề thi khô khan, máy móc và thay thế bằng việc “mở hóa” tất cả các loại đề thi. .......................................................... Người Quảng TrịKính gửi Ban Tiếng Việt BBC, Lâu lắm tôi mới gửi thư cho BBC. Vốn là một giáo viên đã chuyển sang nghề tiểu thương hơn 20 năm nay, tôi thấy đã ló ra tia sáng cuối "đường hầm giáo dục VN" khi Bộ Trưởng Nguyễn Thiện Nhân nhậm chức! Trong những ngày qua, theo dõi thông tin trên báo chí và truyền thanh truyền hình trong nước tôi phải ngã mũ kính phục sự dũng cảm của thầy giáo Đỗ Việt Khoa! Kính thưa quí đài BBC, tôi tin tưởng nền giáo dục VN sẽ có một sự đổi mới triệt để(thực chất là trở về với những gì đúng đắn)! Hy vọng từ 10 đến 15 năm nữa giáo dục VN sẽ giúp đất nước VN thoát khỏi tệ nạn tham nhũng, lãng phí, xuống cấp đạo đức... Tôi tin tưởng vào Ban Lãnh đạo mới của đất nước! Tôi tin tưởng tất cả người dân có Tài sẽ sát cánh với các vị lãnh đạo có Đức! Kính chào các anh chị em trong Ban Tiếng Việt! Một bạn đọc cũ của BBCVietnamese ở Quảng Trị PatriotGửi bạn Smooky: Tôi đã học không dưới 6 năm ở ĐH KHTN, trường ĐH Quốc gia đây. Tôi chưa từng thấy một đề thi mở nào trong thời gian tôi học. Nhiều thầy giáo thậm chí lên bục giảng đọc nguyên những điều đã viết trong cuốn giáo án dịch lại nham nhở từ tài liệu của người khác. Gửi bạn Một độc giả: Bạn đang quá giáo điều! Giải quốc tế có ý nghĩa gì chứ? Tôi không phủ nhận công lao của những người đã mang giải quốc tế về cho VN, nhưng hãy nhìn vào thực trạng của nền giáo dục, trình độ thực tế của người ra trường, nhìn vào vị thế mà nền giáo dục mang lại! "Xấu đều hơn tốt lỏi" bạn ạ! Bạn đang tin vào cái gì vậy? Vào một Bộ giáo dục đang hết cải đi rồi cải lại, cải tiến rồi cải lùi chương trình giáo dục mà mãi chưa xong à? Vào chủ trương giảm tải chương trình mà kết quả là chương trình ngày càng nặng và ngớ ngẩn hơn à? Vào hiệu quả sử dụng hơn 1 tỉ đô la cho việc cải tiến giáo dục mà giáo dục ngày càng thụt lùi, càng chạy theo thành tích à? Vào một ông bộ trưởng nổi cáu khi bị đại biểu quốc hội chất vấn à? Những điều bạn nói không khác gì với những văn kiện ngày nào cũng choang choang trên báo. Bạn có thể đưa ra dẫn chứng và lý lẽ bảo vệ cho quan điểm riêng của mình được không? Tôi rất sẵn sàng tranh luận với bạn. Một sinh viên, Hà NộiĐọc bài viết của Tạ Phong Tần khiến tôi muốn nói ra tất cả những điều đang bức xúc, những vấn đề mà tôi chưa bao giờ nghĩ tôi sẽ có ngày gặp phải như ngày hôm nay. Tôi là một sinh viên chính quy vừa mới tốt nghiệp, từ một trường đại học khá nổi trong nước và ngành tôi học nếu không có bằng thì không thể làm được bất cứ gì. Ngay sau lễ tốt nghiệp khi còn trong niềm vui đến khó tả tôi phát hiện ra tấm bằng đã ghi sai ngày sinh của mình. Ngay sau đó tôi đến trường trình bày và sau khi kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ kết quả là, tất cả các hồ sơ gốc đều ghi đúng, chỉ duy nhất bản danh sách do nhà trường soạn để lưu thông tin cho sinh viên từ năm thứ nhất đã ghi sai và điều tệ hại là tôi đã kí vào đó ( năm thứ nhất tôi không để ý ). Cơ quan có thẩm quyền cấp bằng của trường đã dựa vào bản danh sách đó để làm bằng nhưng tôi được biết điều đó là hoàn toàn sai nguyên tắc, đáng lẽ ra họ phải kiểm tra lại tào! n bộ hồ sơ của tôi và sư dụng hồ sơ gốc để ghi bằng nhưng do sơ xuất họ đã không làm. Bây giờ họ nói trách nhiệm hoàn toàn ở tôi và tôi có nguy cơ mất bằng vĩnh viễn. Tôi đã hỏi về việc cấp lại bằng thì được biết chỉ Bộ mới có quyền và chỉ có một vài người bị ghi sai sẽ được cấp lại, thế thì liệu có đến tôi không? Chắc chắn là không. Trong mọi trường hợp ngay cả khi tôi khống ai cũng vậy vì Bộ lo sợ bằng giả xuất hiện. Như vậy là 6 năm học đại học của tôi không còn giá trị gì hết, mọi nỗ lực bị vất xuống biển. Luật như vậy có phải thà giết nhầm còn hơn bỏ sót không? Tôi không thể chịu trách nhiệm hoàn toàn vì cơ quan cấp bằng mới là bên chịu trách nhiệm về thông tin trên bằng ( trừ khi hồ sơ gốc của tôi sai ). Tôi chỉ sống ở VN, không biết ở những nơi khác sinh viên có phải chịu cảnh như thế này không. Một độc giảTôi đã đọc bài của của các anh chị. Tôi đồng tình với một số quan điểm cho rằng giáo dục Việt Nam hiện nay còn tồn tại những thiếu sót, hiện tượng tiêu cực xảy ra không phải là ít. Nhưng xin hãy nhìn nhận một cách tươi tắn hơn cho những gì giáo dục Việt Nam đã làm được. Có thể những con số là không chính xác nhưng nó cũng phản ánh phần nào. Hằng năm chúng ta vẫn tham dự các kỳ thi quốc tế, khu vực và có những giải cao. Chúng ta có nhiều nhà khoa học giỏi thực sự, những nhà giáo đáng kính. Có thế là chưa đủ cho một nền giáo dục muốn phát triển tốt hơn như mọi người mong muốn. Nhưng đó chính là cái đích mà Đảng, Nhà Nước, nhân dân Việt Nam, và nền giáo dục Việt Nam đang hướng tới. Thêm nữa, chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là hoàn toàn tuyệt đối, có thể theo bạn là không có giá trị gì. Nhưng thực tế, phải có quá trình đào sâu, suy nghĩ ta mới tìm thấy giá trị của nó. May mắn được học trong trường Quốc Gia, tôi đã được lĩnh hội những chân giá trị, tuy không phải lúc nào tôi cũng đồng tình với quan điểm đó. Nhưng cái chính là hãy tự mình tìm ra những chân lý. Quay trở về với nền giáo dục Việt Nam nước ta hiện nay, đúng là các nhà lãnh đạo, các nhà quản lý giáo dục biết rõ về thực trạng giáo dục hơn tất cả chúng ta. Tôi tin tưởng rằng họ là những nhà khoa học, những nhà quản lý có tài. Họ đang ngày đêm suy nghĩ và tìm giải pháp cho nền giáo dục Việt Nam. Những ý kiến nhìn thẳng vào sự thật của các anh chị là rất quý giá, giúp người đọc có những cái nhìn chi tiết hơn về tình cảnh hiện tại. Nó cũng thôi thúc các nhà giáo dục cố gắng hơn nữa. Điều cần thiết bây giờ là: ủng hộ, giúp đỡ, cùng nhau đoàn kết xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh nói chung và nền giáo dục Việt Nam nói riêng. Để ngày mai chúng ta có thể tự hào là người con của Tổ quốc, tự hào vì đã đóng góp phần công sức nhỏ bé củ! a mình cho đất nước này, cho thế hệ con em của chúng ta. Nguyễn Phi, Nghệ AnTôi đã trải qua 12 năm học phổ thông, tôi thấy rằng giáo dục Việt Nam hiện tại không chú trọng vào kiến thức thực sự cho học sinh mà chỉ quan tâm đến thi cử bằng cấp thôi. Các thầy cô giáo không dạy cho học sinh cách tự tư duy sáng tạo mà chỉ "nhồi nhét" kiến thức cho học sinh một cách thụ động. Đây là nguyên nhân chính của mọi vấn đề tiêu cực trong giáo dục. Nếu cứ như thế này thì sẽ làm hỏng cả các thế hệ mai sau. SmookySao lại đăng một bài như thế này. Một cái nhìn phiến diện của một người chẳng biết là đã học được bao nhiêu trường Đại Học ở Việt Nam mà dám nói là học trường "chính qui, thuộc tầm cỡ quốc gia". Liệu bạn có lần nào học Đại học quốc gia của chúng tôi chưa? Nếu có một lần thì xin nói thật là bạn sẽ thay đổi suy nghĩ đấy. Bạn chỉ toàn học những môn học thiên về xã hội, nhưng không vì thế mà bạn có quyền ỷ lại chỉ chăm chăm vào đề cương của các thầy đưa cho. Bạn lại chỉ lo học trong đáp án, tới khi làm lại cố sức mà chép,vậy cái này là tại bạn hay tại ai? Ở trường của chúng tôi tinh thần tự học được đặt lên hàng đầu, thầy cô trên giảng đường chỉ đóng vai trò là hướng dẫn,thời gian trên lớp chẳng đáng là bao nhiêu, quá trình tự nghiên cứu mới là chủ yếu. Trong khi đó bạn chỉ lo cố mà hiểu những lời mà người khác nói, không chịu tìm hiểu ở sách vở, báo chí, tài liệu liên quan. Tới khi thấy khó hiểu thì lại nói là "Không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc không ai hiểu". Nói thật tôi thấy chính bạn là người nói mà không ai hiểu đó. Dân đenGởi bạn Oleg Trần: Tôi mới vừa đọc ý kiến của bạn Oleg Trần, Czech phản đối bài viết về chuyện thi cử mà mắc cười quá chừng. Đúng như lời một bài hát “Ai cũng hiểu chỉ một người (Oleg Trần) không hiểu (cố tình)”. Nói như bạn Oleg Trần thì ai phải có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ mới có quyền phê phán người có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ, còn người khác thì không? Vừa qua, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long chua chát thừa nhận với báo chí trong nước rằng có 30% Tiến sĩ, Thạc sĩ trình độ yếu kém, tại bạn Oleg Trần không đọc báo nên không biết thông tin này. Bạn Oleg Trần chưa đọc kỹ hết bài viết đã vội “nổi nóng” nên không thấy rằng trong bài viết tác giả đã kể rõ tác giả học xong Đại học chính quy thời bao cấp rồi, sau mười mấy năm lại đi học tiếp chẳng lẽ học ngược lại trung cấp, đại học? Học ở đâu, trường nào, với cách công khai họ tên, cơ quan công tác thì “không nói ra nhưng ai cũng biết” trường đó là trường gì, bạn đọc thông minh sẽ hiểu ngay, cần gì phải nói toẹt móng heo ra. Đã là công chức Nhà nước thì “vuốt mặt phải nể mũi” chứ. Bộ bạn Oleg Trần tưởng hễ công chức Nhà nước là phải học Đại học tại chức chớ không có ai tốt nghiệp Đại học chính quy sao? Chuyện học hành, thi cử ở Việt Nam hiện nay như thế nào ai cũng biết, bạn Oleg Trần cần gì phải bênh vực chằm chặp cho cái quy chế thi cử mà mỗi ngày giở báo ra mọi tầng lớp xã hội (học sinh, sinh viên, phụ huynh, trí thức, công chức…) đều lên án Bộ GD-ĐT đến vuốt mặt không kịp, còn Bộ GD-ĐT chỉ làm được mỗi một việc là “im lặng". Xin bạn Oleg Trần hãy dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật dù sự thật ấy là đau xót, chỉ có dũng cảm đối diện với nó mới có thể sửa đổi lỗi lầm. Cuối cùng, bạn Oleg Trần không hiểu khái niệm “đề thi mở” là gì thì tôi nghĩ bạn nên đi học lại để hiểu rồi hãy tham gia tham gia tranh luận sau. Ẩn danhHồi năm nhất đại học tôi có "nghề tay trái" (ngoài nghề gia sư) là đi "giúp" các cụ thi cử. Các cụ toàn là giám đốc bự cả, tiền nhiều như nước nhưng phải lọ mọ đi kiếm cái bằng tại chức cho hợp thức hóa chức vụ. Các cụ lầm bầm chửi từng này tuổi đầu rồi mà vẫn phải học toán cao cấp với lại triết học Mác Lê nin. Tôi thường giúp các cụ ở một số môn như "Triết học" và Kinh tế chính trị học Mác Lê, Toán cao cấp, Xác suất thống kê, Hóa đại cương. Lúc ấy tôi không dám thi hộ vì nếu bị phát hiện thì chắc chắn là bị nhà trường đuổi học, nên "giúp " thôi. Đại khái thầy phát đề xong, các cụ đưa luôn đề ra cửa sổ, tôi ngồi giải rồi đưa vào cho các cụ chép lại. Thầy giáo coi thi chả nói gì vì sự việc đã đ! ược sắp xếp cả rồi, các cụ bồi dưỡng cho các thầy rất hậu hĩnh. Các thầy chỉ tha thiết "van xin" các cụ đừng bát nháo quá thôi. Mỗi buổi thi thế các cụ trả công rất hậu, tệ nhất cũng 1-2 trăm ngàn sau khi đã bia bọt ăn uống xả láng. Quả thật sau này nghĩ lại tôi thấy mình cũng sai. Nhưng cái sự đó ở VN rất là thường. Thường đến mức mình chẳng lúc nào mình tự hỏi lòng liệu mình có đang tiếp tay cho gian lận không, mặc dù tôi biết nếu tôi không "giúp" các cụ thì các cụ cũng kiếm được những người khác. Tony Nguyễn, Hoa KỳĐọc ý kiến của bạn Tạ Phong Tần về chuyện thi cử ở VN mà cười ra nước mắt. Giáo dục ở VN là một màn bi kịch cho dân tộc thì làm sao không cười ra nước mắt cho được. Thật là đau lòng khi nghĩ tới các bạn trẻ sinh viên, học sinh VN hiện thời vẫn phải bị bó buộc học thuộc lòng những lý thuyết về chủ nghĩa CS, tư tưởng Hồ Chí Minh, những lý thuyết mà thế giới đã đào thải vì những giá trị không tưởng của nó, những lý thuyết mà chính những kẻ biên tập ra đã và đang xa lánh chúng. Hùng, Hà NộiLại nói về giáo dục là một chủ đề rất bức xúc trong nhân dân, dư luận phản đối về hệ thống giáo dục rất nhiều, chương trình học quá nặng nề vậy mà vẫn tụt hậu so với thế giới? Khổ thân học thế hệ trẻ bây giờ hầu như không có tuổi thơ chỉ biết cắm đầu học như một cái máy, đến mức nhiều ngứòi nước ngời cũng phải thốt lên: nền giáo dục Việt Nam hình như chỉ chămm chú đào tạo người để sau này đi làm thuê! Ngu dânMọi vị quan chức giáo dục đều biết thực trạng tồi tệ của giáo dục nước nhà. Nhưng không thấy họ làm gì cả vì con cái các quan chức đều được gởi vào các trường quốc tế hay lớn hơn chút nữa thì gởi ra nước ngoài. Do đó, lo lắng cải tổ giáo dục nước nhà chi cho mệt vì con cháu các cụ đều học ở nước ngoài cả. Oleg Trần, CzechĐọc bài này, tuy rất tôn trọng những băn khoăn và đề xuất của tác giả nhưng tôi lại hoàn toàn không tán thành nội dung mà tác giả nêu. Tôi xin trình bày vài ý chính (tất cả các từ trong ngoặc kép là trích nguyên văn). 1- Tác giả phê phán “không ít Tiến sĩ, Thạc sĩ là những người biết diễn đạt những điều đơn giản trở thành khó hiểu hoặc làm cho không ai hiểu nổi(!)”, tôi đồng ý. Nhưng xin hỏi lại tác giả có bằng tiến sĩ hay thạc sỹ không mà tôi khó hiểu bài báo quá. Ngay đầu tiên, tác giả kể chuyện thi cử của mình ở một trường cấp bậc nào: trung học? đại học? trường Đảng? … Bởi từng cấp độ, từng chuyên ngành sẽ có cách thi khác nhau, học luật khi thi phải khác với trường viết văn Nguyễn Du, nếu không nói rõ chuyên ngành thì khó có cơ sở phê phán cách thức thi cử. (Tôi xin mạo muội dự đoán tác giả kể chuyện học đai học tại chức kinh tế). 2- Tác giả khen thi thời bao cấp “ Người ta ra đề 180 phút thì có 30 phút cho thí sinh chuẩn bị, suy nghĩ." Còn bây giờ trường này không cho biết trước sẽ thi 2 môn nào trong 18 môn học đó, cái kiểu ra đề thi như vậy là “cấm suy nghĩ” khi làm bài thi …“ và cuối cùng tác giả đưa ra kết luận "Như vậy dù bạn có thuộc hết bài cũng không thể làm bài kịp nếu bạn thi cử một cách nghiêm túc". Tôi thấy các dẫn chứnng chẳng có gì thuyết phục, nếu không nói hiểu sai vấn đề. Theo tôi thi cử là thước đo đánh giá đúng chất lượng, tìm ra người giỏi, chứ không nhất thiết ai giỏi là thi phải đạt điểm tối đa. 3. Tác giả gọi kiểu thi bắt thí sinh phải học thuộc lòng là đề thi đóng, và là gốc gây ra nhiều vấn đề, sau đó kết luận ngay "Đề thi mở không những làm cho người học có hứng thú, sáng tạo trong học tập, mà còn góp phần giảm thiểu các hiện tượng tiêu cực tràn lan." Tác giả nói thật hay đùa vậy mà nghe tự tin quá. Vậy đề thi mở là gì? hay ngược lại với đóng gọi là mở? tôi thấy tác giả hiểu vấn đề đơn giản quá. Một độc giảGiáo Dục là sản phẩm của xã hội. Tình trạng của Giáo Dục VN hiện nay như thế nào, chấn hưng hay cải cách có dược hay không thì còn tuỳ thuộc vào sự cải cách hay thay đổi của xã hội. Tiêu cực,tham nhũng tràn lan ở tất cả các ngành, thì sao ngành GD lại không. Thang giá trị, đạo đức trong xã hội đảo ngược thì tại sao yêu cầu nhà trường và giáo viên phải trong sạch! Nếu các vị cho rằng xã hội VN bây giờ là tốt đẹp thì đừng trông chờ ngành GD gì thêm. Các vị cán bộ đầu ngành GD lắc đầu không biết phải chấn hưng như thế nào, nhưng họ đều rất biết nguyên nhân vì sao!

[ 108, 287, 285, 161, 388, 659, 506, 164, 116, 147, 1467, 6676, 145, 176, 214, 495, 113, 116, 1184, 271, 122, 565, 624, 201, 401, 21800, 2550, 198, 165, 561, 105, 141, 401, 515, 7220, 561, 124, 116, 179, 161, 5714, 500, 1075, 3999, 8446, 621, 106, 120, 111, 217, 407, 764, 120, 179, 652, 1395, 319, 164, 455, 524, 451, 140, 114, 110, 375, 524, 738, 23056, 561, 707, 115, 524, 117, 598, 143, 111, 701, 444, 15585, 371, 239, 2160, 7400, 124, 161, 401, 4563, 103, 350, 652, 1395, 175, 2707, 105, 214, 182, 153, 270, 437, 110, 524, 106, 149, 350, 111, 169, 110, 467, 148, 1063, 652, 1395, 123, 952, 138, 255, 220, 114, 790, 5682, 1535, 552, 221, 2655, 145, 532, 407, 764, 906, 9425, 140, 1376, 8086, 906, 710, 908, 2331, 697, 514, 522, 106, 271, 115, 114, 226, 1632, 476, 419, 2331, 119, 1632, 1559, 214, 211, 1481, 735, 908, 419, 143, 374, 3485, 258, 317, 380, 241, 1026, 1559, 214, 150, 8488, 173, 407, 764, 401, 15919, 1697, 1138, 1075, 3999, 8446, 621, 561, 115, 123, 108, 121, 159, 103, 214, 182, 326, 2215, 127, 718, 269, 624, 738, 371, 105, 426, 380, 494, 1473, 223, 1345, 3096, 697, 110, 117, 217, 1466, 155, 339, 697, 273, 681, 1172, 3716, 582, 2727, 196, 476, 419, 224, 143, 697, 196, 476, 419, 837, 2064, 182, 139, 2249, 226, 1280, 304, 1632, 476, 4285, 177, 443, 222, 2249, 194, 1651, 111, 211, 2249, 106, 443, 375, 111, 728, 1401, 9306, 1379, 2249, 843, 355, 288, 159, 452, 554, 4186, 141, 222, 267, 2249, 392, 159, 452, 145, 110, 260, 508, 226, 159, 1336, 103, 838, 202, 742, 176, 476, 419, 456, 366, 604, 735, 908, 436, 352, 127, 552, 116, 191, 4887, 1570, 339, 831, 1509, 145, 120, 365, 230, 264, 214, 177, 327, 160, 141, 2249, 896, 4609, 4520, 109, 365, 728, 177, 140, 1751, 827, 25740, 4888, 141, 508, 932, 124, 1336, 103, 203, 677, 310, 103, 1674, 231, 995, 1621, 114, 602, 4910, 1409, 20122, 508, 932, 244, 203, 677, 310, 103, 110, 136, 508, 2018, 113, 13402, 1399, 697, 237, 141, 995, 1621, 426, 116, 400, 1229, 2538, 106, 392, 2249, 104, 141, 148, 504, 178, 855, 128, 116, 219, 2316, 307, 119, 317, 4063, 108, 13110, 108, 2846, 103, 167, 2128, 354, 10773, 2428, 170, 187, 158, 400, 401, 269, 9411, 332, 23248, 561, 115, 319, 164, 116, 219, 2316, 654, 133, 5707, 10020, 538, 4063, 103, 14577, 103, 11659, 2811, 2957, 110, 613, 575, 117, 2705, 103, 2075, 218, 1229, 3258, 697, 1339, 438, 697, 239, 203, 220, 697, 108, 364, 12237, 476, 419, 2331, 697, 110, 714, 116, 1302, 103, 404, 106, 130, 508, 620, 735, 908, 181, 436, 352, 476, 419, 230, 139, 1242, 508, 1209, 1232, 316, 437, 110, 1207, 500, 202, 172, 2123, 9054, 126, 111, 1550, 392, 278, 401, 15777, 1483, 290, 2551, 561, 1550, 318, 227, 804, 175, 224, 145, 718, 269, 117, 103, 278, 114, 106, 392, 140, 104, 230, 815, 108, 232, 143, 450, 921, 5628, 5628, 106, 815, 2989, 278, 114, 620, 108, 232, 143, 113, 392, 436, 352, 107, 696, 1302, 123, 155, 108, 232, 150, 127, 106, 620, 108, 232, 1164, 22649, 962, 220, 4888, 417, 375, 7482, 2657, 401, 9546, 674, 561, 124, 3938, 178, 3938, 874, 3134, 316, 437, 124, 1336, 697, 103, 141, 115, 1379, 508, 237, 508, 8994, 4520, 111, 211, 177, 1273, 827, 1509, 145, 141, 127, 139, 127, 139, 306, 1911, 116, 166, 108, 232, 573, 103, 110, 272, 4904, 241, 410, 218, 538, 145, 127, 552, 183, 944, 339, 210, 1123, 239, 1119, 970, 380, 241, 1026, 112, 1922, 390, 177, 153, 508, 380, 494, 1473, 223, 10914, 1302, 141, 750, 237, 141, 508, 858, 944, 1183, 4994, 1336, 6364, 388, 508, 155, 938, 191, 187, 244, 177, 1187, 4782, 600, 415, 3335, 13742, 1003, 2112, 1814, 145, 141, 830, 124, 117, 113, 393, 697, 126, 106, 152, 271, 601, 205, 9273, 455, 561, 214, 2368, 130, 140, 218, 143, 110, 123, 124, 170, 599, 375, 127, 1401, 865, 350, 237, 5531, 347, 983, 141, 214, 440, 214, 221, 374, 3510, 1169, 244, 697, 220, 609, 170, 147, 259, 1096, 106, 115, 613, 859, 4888, 296, 182, 217, 226, 134, 697, 514, 522, 1147, 1559, 224, 237, 148, 147, 259, 1096, 115, 290, 178, 178, 276, 214, 888, 120, 1559, 837, 3618, 697, 374, 339, 127, 770, 944, 380, 161, 241, 1026, 105, 392, 9716, 606, 169, 124, 220, 181, 1138, 334, 1349, 350, 114, 296, 182, 214, 265, 396, 342, 106, 620, 555, 344, 140, 392, 514, 2409, 221, 390, 697, 5887, 1399, 143, 107, 1100, 1399, 114, 1738, 296, 862, 133, 103, 782, 372, 125, 220, 392, 103, 385, 2487, 392, 598, 239, 508, 138, 1336, 6364, 1561, 214, 7221, 624, 392, 143, 163, 260, 4967, 1399, 106, 140, 1979, 392, 112, 1561, 508, 158, 202, 127, 163, 538, 944, 940, 1336, 697, 103, 342, 369, 163, 508, 538, 876, 940, 16420, 983, 150, 141, 508, 107, 1413, 447, 1336, 697, 127, 117, 1570, 3823, 927, 969, 339, 271, 126, 110, 114, 217, 226, 134, 697, 944, 1559, 224, 113, 1632, 1559, 214, 397, 292, 1138, 124, 220, 697, 128, 530, 106, 5637, 6412, 782, 372, 561, 129, 140, 392, 697, 103, 114, 428, 214, 182, 107, 624, 392, 106, 431, 106, 431, 525, 186, 1632, 1559, 214, 143, 127, 139, 107, 221, 390, 901, 220, 103, 1057, 153, 357, 2590, 782, 372, 453, 220, 436, 352, 292, 2043, 277, 1035, 124, 350, 598, 239, 2112, 4511, 126, 392, 2249, 1132, 103, 3134, 220, 1979, 106, 771, 326, 588, 124, 3938, 178, 3134, 316, 437, 103, 110, 107, 221, 390, 130, 3633, 103, 130, 1207, 114, 1911, 1187, 4061, 1260, 530, 428, 230, 107, 624, 538, 392, 127, 110, 136, 140, 392, 2018, 323, 230, 697, 368, 116, 173, 849, 8193, 3841, 6432, 1291, 237, 103, 443, 22779, 561, 813, 210, 103, 850, 5285, 12215, 9593, 124, 3134, 103, 22779, 561, 318, 407, 124, 310, 671, 112, 1115, 111, 138, 438, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 724, 139, 163, 296, 182, 145, 295, 532, 375, 129, 920, 974, 138, 936, 271, 214, 495, 413, 872, 278, 117, 270, 498, 158, 357, 2590, 117, 168, 136, 199, 108, 232, 357, 104, 1081, 697, 368, 135, 281, 103, 739, 110, 278, 140, 292, 452, 17992, 616, 13587, 616, 4853, 608, 264, 106, 616, 357, 3543, 1 ]

vietnam-52963382

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-52963382

Trịnh Tư Luật: 'Trung Quốc không cải tổ, Hong Kong không hy vọng'

Nhà nghiên cứu chính sách, nhà hoạt động người Hong Kong nói cơ chế "một quốc gia, hai chế độ" đã bị kết liễu và người Hong Kong cần học Đài Loan, không được thỏa hiệp với Trung Quốc.

Nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật, từng làm phó chủ tịch Công đảng, ông cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. "Không riêng gì hệ thống chính trị và pháp lý của chúng tôi bị điều khiển bởi một chính quyền bù nhìn, nền kinh tế, hệ thống giáo dục, xã hội và môi trường cũng bị khai thác", nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/6. Luật an ninh mới của Trung Quốc ‘có thể kết liễu Hong Kong’ TQ thông qua luật an ninh, Mỹ nói 'Hong Kong không còn quyền tự trị' Ông Trịnh Tư Luật (Cheng Sze Lut), sinh năm 1988, là một gương mặt nổi bật trong phong trào đấu tranh dân chủ tại Hong Kong những năm gần đây. Ông đồng thời cũng là nhà nghiên cứu chính sách, từng làm phó chủ tịch Công đảng và cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. Trung Quốc gia tăng kiểm soát Sau khi nhận chuyển giao Hong Kong từ Anh vào năm 1997, Trung Quốc liên tục gia tăng các biện pháp để kiểm soát đặc khu này dù bên ngoài vẫn tuyên bố sẽ thực thi cơ chế "một quốc gia, hai chế độ". Những bước đi mới nhất của Trung Quốc, đặc biệt là việc thúc đẩy các luật hạn chế quyền tự trị của Hong Kong, khiến giới ủng hộ dân chủ tại đặc khu lo ngại. Nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra để phản đối Bắc Kinh cũng như để bảo vệ quyền tự do cho người dân Hong Kong. Mới đây, Quốc hội Trung Quốc thông qua luật An ninh Quốc gia và dự kiến sẽ đưa vào phụ lục Luật cơ bản Hong Kong ngay trong tháng Sáu. Vào ngày 4/6, Hội đồng Lập pháp Hong Kong cũng đã bỏ phiếu (vòng 3) do dự luật Quốc ca, dự kiến sẽ được ban hành thành luật cũng trong tháng Sáu này. Một khi luật Quốc ca có hiệu lực tại Hong Kong, các hành động xúc phạm quốc ca có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt tiền và phạt tù. Với các nhà đấu tranh dân chủ, đây là những bước đi đánh dấu "sự cáo chung của Hong Kong" trong tư cách là một đặc khu với các quyền tự do được đảm bảo. Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" "Người dân Hong Kong lo ngại các luật do Bắc Kinh áp đặt một khi được ban hành sẽ kéo theo hoạt động tư pháp theo kiểu Trung Quốc", ông Trịnh Tư Luật nhận định. "Chính quyền đặc khu cũng có thể tự ban hành các luật hạn chế tự do của công dân, chẳng hạn Luật Trật tự công cộng. Tuy nhiên, dù thế thì các luật này cũng dựa trên các nguyên tắc luật pháp của hệ thống thông luật Anh mà các nước khối Thịnh vượng chung còn áp dụng". "Còn với các luật do Trung Quốc áp đặt, thật khó để đảm bảo một người được xét xử công bằng trước các tòa án do đại lục kiểm soát", ông nói thêm. Không chỉ là việc ban hành luật, Bắc Kinh còn hạn chế quyền tự trị của Hong Kong và gia tăng kiểm soát đặc khu này theo nhiều phương cách khác. "Các giáo viên đăng tải thông tin hoặc hình ảnh chống chính phủ lên Facebook, ngay lập tức họ sẽ bị phòng giáo dục cảnh cáo". Mới đây, chính quyền Hong Kong còn cấm người dân tập trung tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn. Tuy nhiên, sau đó hàng chục ngàn người đã bất chấp lệnh cấm, vẫn thực hiện cuộc tưởng niệm vào đêm 4/6. "Hành động của chính phủ là một sự khiêu khích nghiêm trọng trong lịch sử của chúng tôi. Cuộc tập trung tưởng niệm ngày 4/6 là một sự kiện quan trọng. Tôi cho rằng việc cấm đoán tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho tương lai", ông Trịnh Tư Luật đánh giá. "Cơ chế 'một quốc gia, hai chế độ' đã cáo chung hoàn toàn rồi", ông Trịnh đúc kết. 'Trung Quốc không cải tổ, Hong Kong không hy vọng' Giáo dục lòng "ái quốc" đối với học sinh và các biện pháp tuyên truyền khác cũng được Trung Quốc triển khai sâu rộng trong nhiều năm qua. Ông Trịnh đánh giá các chương trình tuyên truyền và lối giáo dục tẩy não đó không phát huy tác dụng. Dù thừa nhận trong giai đoạn 2000-2010, nhiều người dân Hong Kong trở nên ủng hộ Bắc Kinh vì ngưỡng mộ thành tựu kinh tế của Trung Quốc, nhưng ông nói thêm: "Nhiều người mong chờ Bắc Kinh sẽ cải tổ chính trị và truyền thông vào thời điểm 20 năm kể từ năm 1989. Tuy nhiên, tất cả những gì đã xảy ra thì chúng ta đều đã thấy: Chính quyền Tập Cận Bình đàn áp xã hội dân sự và truyền thông, thúc đẩy ý thức hệ yêu nước đơn nhất vốn đe dọa tự do". "Người Hong Kong đủ thực tế. Chúng tôi biết rõ rằng nếu không có tự do và cải tổ thực sự ở Trung Quốc thì làm sao đảm bảo được quyền tự trị tại Hong Kong", nhà nghiên cứu họ Trịnh nhận định. Người biểu tình ở quận Mong Kok của thành phố Nhà nghiên cứu này cũng bày tỏ lo ngại trước xu hướng ngả về Bắc Kinh của chính giới. "Có thể là việc chia sẻ quyền lực hoặc các món lợi trở nên quá hấp dẫn đối với họ", ông nói. "Nhưng tôi đặc biệt lo ngại là xu hướng các doanh nhân Hong Kong hoặc các tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động tại đặc khu trở nên thân Bắc Kinh hơn". Trong bối cảnh Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng, Hội đồng Lập pháp (Legco) của đặc khu cũng khó duy trì được tính độc lập. "Phân nửa số ghế trong Legco được bầu bởi 'các nhóm chức năng' gồm nhiều ngành nghề khác nhau. Chúng tôi đang nỗ lực hết mình để lấy lại đa số trong Legco, nhưng thật khó làm được điều này", ông Trịnh Tư Luật nói. "Mà ngay cả khi chúng tôi chiếm đa số trong hội đồng, Bắc Kinh cũng có thể sử dụng quyền lực để tước tư cách các vị tân cử sau cuộc bầu cử vào tháng chín". 'Tôi là người Hong Kong' Duy trì một "căn cước" riêng cũng nằm trong sự quan tâm của nhiều người Hong Kong. Thăm dò trên trang Pori cho thấy từ năm 1997-2019, xu hướng người dân tại vùng đặc khu nhận mình là người Trung Quốc (Trung Quốc nhân, Chinese) giảm dần, trong khi xu hướng người nhận mình là người Hong Kong (Hương Cảng nhân, Hongkongers) tăng lên. "Tất nhiên tôi là một người Hong Kong. Tôi cũng là một người thiểu số Trung Quốc. Nhưng có một điều rõ ràng, tôi không phải là một người đại lục, hoặc là một người Trung Quốc theo những điều kiện hiện nay của Bắc Kinh", ông Trịnh nói. Ông cho biết thêm, lớp người lớn tuổi thường có xu hướng coi mình là người Trung Quốc. "Bởi trải nghiệm sống của họ liên quan tới Quảng Đông hoặc các nguyên quán khác của họ. Nhưng những căn cước này không dựa trên lòng trung thành về chính trị, mà chủ yếu là gốc rễ văn hóa và bản quán". "Ngược lại, hầu hết người trẻ đều tin rằng họ là người Hong Kong và không liên quan gì với Trung Quốc cả", nghiên cứu gia họ Trịnh chia sẻ. Cảnh sát ở Hong Kong hôm 27/5. Sự khác biệt giữa các thế hệ cũng thể hiện trong cách thức mà người Hong Kong phản ứng trước các chính sách của Trung Quốc. "Phần lớn người cao tuổi nghiêng về các phương thức biểu tình truyền thống, chẳng hạn tuần hành ôn hòa, với hy vọng sẽ có câu trả lời thỏa đáng từ chính phủ", ông Trịnh Tư Luật nhận xét. "Trong khi đó, người trẻ tin rằng không có cách nào để thỏa hiệp với chế độ hiện tại". "Người lớn tuổi cũng có xu hướng thoát ly tới các quốc gia khác để sống. Nhưng đó không phải là lựa chọn của người trẻ tuổi, vốn ít có quan hệ với thời thuộc địa Anh và cũng không đủ giàu có." Ông Trịnh nhận định một số người trẻ có thể cho rằng việc thoát ly ra nước ngoài là phản bội, là sự bỏ cuộc. Hong Kong: Các cựu ngoại trưởng Anh muốn có liên minh chống luật an ninh TQ Hong Kong ‘xuống giá, bất ổn’ vì luật an ninh mới? Nhưng ở lại Hong Kong để tiếp tục tranh đấu, tương lai sẽ như thế nào? Ông Trịnh Tư Luật nói rằng tương lai rất khó đoán định, nhưng có thể học hỏi từ Đài Loan. "Đó là phải vững vàng và từ chối bất kỳ đề nghị thỏa hiệp nào với Bắc Kinh". Ông cũng cho rằng sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với đòi hỏi dân chủ của Hong Kong là quan trọng, "dù đó không phải là chiến tuyến chủ lực của chúng tôi". "Tôi mong rằng Liên minh châu Âu và nhiều quốc gia khác tiếp bước Mỹ trừng phạt Trung Quốc càng sớm càng tốt".

summarize: Nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật, từng làm phó chủ tịch Công đảng, ông cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. "Không riêng gì hệ thống chính trị và pháp lý của chúng tôi bị điều khiển bởi một chính quyền bù nhìn, nền kinh tế, hệ thống giáo dục, xã hội và môi trường cũng bị khai thác", nhà nghiên cứu Trịnh Tư Luật chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/6. Luật an ninh mới của Trung Quốc ‘có thể kết liễu Hong Kong’ TQ thông qua luật an ninh, Mỹ nói 'Hong Kong không còn quyền tự trị' Ông Trịnh Tư Luật (Cheng Sze Lut), sinh năm 1988, là một gương mặt nổi bật trong phong trào đấu tranh dân chủ tại Hong Kong những năm gần đây. Ông đồng thời cũng là nhà nghiên cứu chính sách, từng làm phó chủ tịch Công đảng và cũng là thành viên chủ chốt của liên minh gồm 50 nhóm đấu tranh nhân quyền tại Hong Kong. Trung Quốc gia tăng kiểm soát Sau khi nhận chuyển giao Hong Kong từ Anh vào năm 1997, Trung Quốc liên tục gia tăng các biện pháp để kiểm soát đặc khu này dù bên ngoài vẫn tuyên bố sẽ thực thi cơ chế "một quốc gia, hai chế độ". Những bước đi mới nhất của Trung Quốc, đặc biệt là việc thúc đẩy các luật hạn chế quyền tự trị của Hong Kong, khiến giới ủng hộ dân chủ tại đặc khu lo ngại. Nhiều cuộc biểu tình đã nổ ra để phản đối Bắc Kinh cũng như để bảo vệ quyền tự do cho người dân Hong Kong. Mới đây, Quốc hội Trung Quốc thông qua luật An ninh Quốc gia và dự kiến sẽ đưa vào phụ lục Luật cơ bản Hong Kong ngay trong tháng Sáu. Vào ngày 4/6, Hội đồng Lập pháp Hong Kong cũng đã bỏ phiếu (vòng 3) do dự luật Quốc ca, dự kiến sẽ được ban hành thành luật cũng trong tháng Sáu này. Một khi luật Quốc ca có hiệu lực tại Hong Kong, các hành động xúc phạm quốc ca có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt tiền và phạt tù. Với các nhà đấu tranh dân chủ, đây là những bước đi đánh dấu "sự cáo chung của Hong Kong" trong tư cách là một đặc khu với các quyền tự do được đảm bảo. Chính trị gia Tanya Chan (Trần Thục Trang) (giữa) nói rằng đây là "ngày buồn thảm nhất trong lịch sử Hong Kong" "Người dân Hong Kong lo ngại các luật do Bắc Kinh áp đặt một khi được ban hành sẽ kéo theo hoạt động tư pháp theo kiểu Trung Quốc", ông Trịnh Tư Luật nhận định. "Chính quyền đặc khu cũng có thể tự ban hành các luật hạn chế tự do của công dân, chẳng hạn Luật Trật tự công cộng. Tuy nhiên, dù thế thì các luật này cũng dựa trên các nguyên tắc luật pháp của hệ thống thông luật Anh mà các nước khối Thịnh vượng chung còn áp dụng". "Còn với các luật do Trung Quốc áp đặt, thật khó để đảm bảo một người được xét xử công bằng trước các tòa án do đại lục kiểm soát", ông nói thêm. Không chỉ là việc ban hành luật, Bắc Kinh còn hạn chế quyền tự trị của Hong Kong và gia tăng kiểm soát đặc khu này theo nhiều phương cách khác. "Các giáo viên đăng tải thông tin hoặc hình ảnh chống chính phủ lên Facebook, ngay lập tức họ sẽ bị phòng giáo dục cảnh cáo". Mới đây, chính quyền Hong Kong còn cấm người dân tập trung tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn. Tuy nhiên, sau đó hàng chục ngàn người đã bất chấp lệnh cấm, vẫn thực hiện cuộc tưởng niệm vào đêm 4/6. "Hành động của chính phủ là một sự khiêu khích nghiêm trọng trong lịch sử của chúng tôi. Cuộc tập trung tưởng niệm ngày 4/6 là một sự kiện quan trọng. Tôi cho rằng việc cấm đoán tạo ra tiền lệ nguy hiểm cho tương lai", ông Trịnh Tư Luật đánh giá. "Cơ chế 'một quốc gia, hai chế độ' đã cáo chung hoàn toàn rồi", ông Trịnh đúc kết. 'Trung Quốc không cải tổ, Hong Kong không hy vọng' Giáo dục lòng "ái quốc" đối với học sinh và các biện pháp tuyên truyền khác cũng được Trung Quốc triển khai sâu rộng trong nhiều năm qua. Ông Trịnh đánh giá các chương trình tuyên truyền và lối giáo dục tẩy não đó không phát huy tác dụng. Dù thừa nhận trong giai đoạn 2000-2010, nhiều người dân Hong Kong trở nên ủng hộ Bắc Kinh vì ngưỡng mộ thành tựu kinh tế của Trung Quốc, nhưng ông nói thêm: "Nhiều người mong chờ Bắc Kinh sẽ cải tổ chính trị và truyền thông vào thời điểm 20 năm kể từ năm 1989. Tuy nhiên, tất cả những gì đã xảy ra thì chúng ta đều đã thấy: Chính quyền Tập Cận Bình đàn áp xã hội dân sự và truyền thông, thúc đẩy ý thức hệ yêu nước đơn nhất vốn đe dọa tự do". "Người Hong Kong đủ thực tế. Chúng tôi biết rõ rằng nếu không có tự do và cải tổ thực sự ở Trung Quốc thì làm sao đảm bảo được quyền tự trị tại Hong Kong", nhà nghiên cứu họ Trịnh nhận định. Người biểu tình ở quận Mong Kok của thành phố Nhà nghiên cứu này cũng bày tỏ lo ngại trước xu hướng ngả về Bắc Kinh của chính giới. "Có thể là việc chia sẻ quyền lực hoặc các món lợi trở nên quá hấp dẫn đối với họ", ông nói. "Nhưng tôi đặc biệt lo ngại là xu hướng các doanh nhân Hong Kong hoặc các tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động tại đặc khu trở nên thân Bắc Kinh hơn". Trong bối cảnh Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng, Hội đồng Lập pháp (Legco) của đặc khu cũng khó duy trì được tính độc lập. "Phân nửa số ghế trong Legco được bầu bởi 'các nhóm chức năng' gồm nhiều ngành nghề khác nhau. Chúng tôi đang nỗ lực hết mình để lấy lại đa số trong Legco, nhưng thật khó làm được điều này", ông Trịnh Tư Luật nói. "Mà ngay cả khi chúng tôi chiếm đa số trong hội đồng, Bắc Kinh cũng có thể sử dụng quyền lực để tước tư cách các vị tân cử sau cuộc bầu cử vào tháng chín". 'Tôi là người Hong Kong' Duy trì một "căn cước" riêng cũng nằm trong sự quan tâm của nhiều người Hong Kong. Thăm dò trên trang Pori cho thấy từ năm 1997-2019, xu hướng người dân tại vùng đặc khu nhận mình là người Trung Quốc (Trung Quốc nhân, Chinese) giảm dần, trong khi xu hướng người nhận mình là người Hong Kong (Hương Cảng nhân, Hongkongers) tăng lên. "Tất nhiên tôi là một người Hong Kong. Tôi cũng là một người thiểu số Trung Quốc. Nhưng có một điều rõ ràng, tôi không phải là một người đại lục, hoặc là một người Trung Quốc theo những điều kiện hiện nay của Bắc Kinh", ông Trịnh nói. Ông cho biết thêm, lớp người lớn tuổi thường có xu hướng coi mình là người Trung Quốc. "Bởi trải nghiệm sống của họ liên quan tới Quảng Đông hoặc các nguyên quán khác của họ. Nhưng những căn cước này không dựa trên lòng trung thành về chính trị, mà chủ yếu là gốc rễ văn hóa và bản quán". "Ngược lại, hầu hết người trẻ đều tin rằng họ là người Hong Kong và không liên quan gì với Trung Quốc cả", nghiên cứu gia họ Trịnh chia sẻ. Cảnh sát ở Hong Kong hôm 27/5. Sự khác biệt giữa các thế hệ cũng thể hiện trong cách thức mà người Hong Kong phản ứng trước các chính sách của Trung Quốc. "Phần lớn người cao tuổi nghiêng về các phương thức biểu tình truyền thống, chẳng hạn tuần hành ôn hòa, với hy vọng sẽ có câu trả lời thỏa đáng từ chính phủ", ông Trịnh Tư Luật nhận xét. "Trong khi đó, người trẻ tin rằng không có cách nào để thỏa hiệp với chế độ hiện tại". "Người lớn tuổi cũng có xu hướng thoát ly tới các quốc gia khác để sống. Nhưng đó không phải là lựa chọn của người trẻ tuổi, vốn ít có quan hệ với thời thuộc địa Anh và cũng không đủ giàu có." Ông Trịnh nhận định một số người trẻ có thể cho rằng việc thoát ly ra nước ngoài là phản bội, là sự bỏ cuộc. Hong Kong: Các cựu ngoại trưởng Anh muốn có liên minh chống luật an ninh TQ Hong Kong ‘xuống giá, bất ổn’ vì luật an ninh mới? Nhưng ở lại Hong Kong để tiếp tục tranh đấu, tương lai sẽ như thế nào? Ông Trịnh Tư Luật nói rằng tương lai rất khó đoán định, nhưng có thể học hỏi từ Đài Loan. "Đó là phải vững vàng và từ chối bất kỳ đề nghị thỏa hiệp nào với Bắc Kinh". Ông cũng cho rằng sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với đòi hỏi dân chủ của Hong Kong là quan trọng, "dù đó không phải là chiến tuyến chủ lực của chúng tôi". "Tôi mong rằng Liên minh châu Âu và nhiều quốc gia khác tiếp bước Mỹ trừng phạt Trung Quốc càng sớm càng tốt".

[ 108, 287, 285, 161, 571, 568, 402, 1726, 1005, 1012, 103, 434, 140, 1004, 185, 492, 487, 2475, 118, 127, 106, 164, 182, 185, 2146, 104, 316, 494, 770, 1591, 491, 585, 250, 157, 168, 149, 847, 3264, 2341, 734, 218, 300, 234, 122, 245, 105, 246, 241, 104, 174, 141, 133, 179, 2684, 626, 116, 122, 168, 2195, 485, 103, 639, 236, 955, 300, 234, 309, 2648, 293, 213, 105, 936, 271, 127, 133, 550, 1569, 646, 152, 568, 402, 1726, 1005, 1012, 733, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 325, 11656, 112, 1012, 305, 672, 239, 104, 151, 162, 6172, 136, 299, 7195, 847, 1028, 748, 903, 206, 235, 330, 305, 3586, 200, 123, 377, 13622, 1028, 110, 177, 168, 222, 7214, 208, 1726, 1005, 1012, 18657, 9710, 1783, 5771, 4774, 332, 856, 296, 147, 8292, 106, 116, 2080, 447, 738, 2160, 113, 737, 1168, 585, 250, 137, 185, 149, 847, 1028, 120, 147, 386, 1333, 208, 210, 221, 127, 106, 152, 568, 402, 122, 3291, 434, 140, 1004, 185, 492, 487, 283, 105, 127, 106, 164, 182, 185, 2146, 104, 316, 494, 770, 1591, 491, 585, 250, 157, 168, 149, 847, 3264, 151, 162, 165, 321, 594, 820, 759, 129, 238, 589, 384, 847, 1028, 148, 266, 138, 147, 4339, 103, 151, 162, 316, 437, 165, 321, 109, 973, 246, 130, 594, 820, 634, 322, 126, 428, 367, 351, 244, 480, 399, 134, 223, 697, 225, 353, 2504, 198, 1906, 196, 353, 359, 340, 564, 920, 184, 239, 202, 104, 151, 890, 634, 575, 106, 156, 822, 922, 109, 330, 576, 353, 168, 222, 245, 104, 847, 2728, 521, 249, 535, 523, 137, 185, 149, 634, 322, 650, 4745, 1115, 204, 284, 205, 115, 1215, 124, 130, 391, 195, 360, 725, 127, 128, 130, 327, 647, 168, 222, 180, 114, 111, 137, 847, 3264, 2392, 1009, 162, 213, 151, 162, 206, 235, 330, 1020, 672, 162, 165, 105, 382, 357, 134, 251, 138, 573, 1438, 1012, 225, 288, 847, 1028, 531, 113, 253, 4015, 1339, 191, 11656, 103, 813, 210, 3016, 246, 847, 1028, 127, 115, 306, 775, 444, 16897, 8671, 180, 382, 330, 162, 840, 103, 382, 357, 134, 117, 504, 209, 164, 330, 127, 113, 253, 1668, 433, 430, 129, 330, 162, 840, 107, 614, 265, 149, 847, 2728, 109, 209, 192, 990, 473, 198, 840, 107, 136, 133, 1330, 402, 605, 517, 240, 144, 103, 133, 1029, 379, 105, 1029, 3109, 1224, 176, 109, 152, 585, 250, 137, 1629, 248, 106, 120, 920, 184, 403, 988, 3433, 341, 630, 104, 847, 1028, 207, 113, 276, 173, 106, 116, 634, 322, 119, 109, 168, 222, 180, 117, 879, 327, 112, 448, 245, 165, 25664, 5465, 21424, 6017, 1786, 371, 7342, 123, 160, 248, 106, 189, 6979, 1491, 1506, 202, 113, 478, 324, 847, 1028, 207, 2661, 137, 847, 1028, 650, 755, 109, 330, 180, 360, 725, 516, 632, 116, 129, 117, 504, 209, 134, 930, 181, 381, 192, 276, 246, 181, 1138, 151, 162, 646, 118, 1726, 1005, 1012, 238, 1941, 189, 2468, 168, 634, 322, 127, 107, 136, 222, 504, 209, 109, 330, 576, 353, 222, 180, 104, 135, 1422, 718, 269, 576, 1012, 20817, 222, 135, 8995, 421, 572, 428, 175, 143, 109, 330, 126, 127, 1105, 159, 109, 503, 1199, 330, 246, 104, 300, 234, 206, 330, 266, 145, 109, 142, 1437, 4057, 3488, 630, 177, 516, 286, 340, 189, 3108, 119, 109, 330, 180, 151, 162, 516, 632, 103, 610, 455, 130, 879, 327, 116, 111, 117, 587, 528, 135, 281, 226, 109, 660, 304, 180, 273, 1438, 594, 820, 646, 118, 123, 1796, 724, 163, 106, 156, 504, 209, 2775, 360, 725, 177, 576, 353, 168, 222, 245, 104, 847, 1028, 105, 165, 321, 594, 820, 634, 322, 126, 181, 158, 412, 173, 911, 2019, 309, 182, 687, 1299, 206, 193, 451, 240, 349, 424, 122, 256, 227, 4426, 531, 385, 766, 154, 134, 133, 438, 309, 818, 313, 341, 340, 2392, 1009, 122, 168, 847, 1028, 177, 918, 111, 137, 495, 396, 597, 1196, 197, 1506, 338, 1636, 1020, 11010, 421, 572, 187, 150, 201, 1166, 926, 111, 115, 295, 577, 1047, 918, 103, 244, 223, 199, 204, 597, 1196, 138, 1370, 11656, 112, 189, 6005, 192, 104, 122, 256, 106, 116, 144, 129, 2312, 1432, 849, 308, 113, 478, 324, 104, 174, 1986, 1503, 495, 396, 597, 1196, 191, 11656, 106, 116, 144, 591, 146, 1807, 388, 114, 160, 156, 918, 1040, 394, 124, 379, 947, 841, 1216, 114, 489, 1032, 646, 118, 1726, 1005, 1012, 403, 4538, 8564, 353, 6777, 198, 1906, 196, 353, 359, 257, 115, 341, 630, 506, 258, 598, 646, 118, 1726, 4246, 6409, 11885, 162, 110, 655, 420, 103, 847, 1028, 110, 861, 12111, 754, 818, 694, 189, 2636, 198, 207, 195, 119, 214, 296, 105, 109, 973, 246, 480, 425, 211, 127, 117, 151, 162, 435, 550, 993, 933, 113, 158, 147, 1451, 208, 1726, 403, 314, 109, 741, 277, 480, 425, 105, 1195, 309, 818, 3005, 1885, 150, 110, 212, 1254, 274, 2971, 1612, 1175, 238, 113, 1008, 780, 2750, 686, 9485, 103, 158, 111, 137, 847, 1028, 319, 237, 535, 523, 360, 725, 171, 2406, 2047, 164, 3385, 236, 216, 104, 151, 890, 170, 118, 123, 2223, 189, 3663, 111, 872, 1205, 360, 725, 134, 655, 420, 122, 245, 105, 425, 206, 138, 221, 318, 1088, 147, 546, 148, 147, 9180, 421, 572, 525, 186, 120, 218, 115, 488, 124, 143, 174, 169, 413, 115, 203, 161, 448, 168, 1391, 2094, 644, 685, 516, 293, 213, 137, 144, 105, 425, 206, 103, 822, 922, 108, 232, 329, 300, 436, 142, 652, 202, 682, 1011, 1050, 222, 180, 340, 2661, 847, 1028, 620, 223, 1345, 819, 141, 217, 450, 160, 323, 110, 107, 222, 180, 105, 655, 420, 223, 144, 108, 121, 151, 162, 143, 140, 350, 879, 327, 117, 168, 222, 245, 149, 847, 1028, 646, 152, 568, 402, 154, 1726, 238, 1941, 606, 284, 205, 108, 121, 2332, 3354, 12218, 104, 164, 548, 571, 568, 402, 126, 127, 1035, 776, 650, 755, 226, 1461, 665, 4098, 125, 360, 725, 104, 122, 1326, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 571, 568, 402, 122, 3291, 152, 381, 192, 111, 847, 1028, 123, 225, 353, 2504, 198, 1906, 196, 353, 14149, 115, 133, 299, 7195, 105, 111, 847, 1028, 260, 214, 762, 2703, 110, 117, 893, 1319, 119, 151, 942, 1 ]

vert-fut-44093932

https://www.bbc.com/vietnamese/vert-fut-44093932

'Bảo tàng không gian bay trong quỹ đạo'

Vào ngày 18/05/2009, ở độ cao 570km bên ngoài Trái Đất, phi hành gia John Grunsfeld trở thành người cuối cùng chạm tay vào Kính viễn vọng Không gian Hubble.

Trước khi quay trở lại buồng khí của Tàu vũ trụ Atlantis ở chặng cuối chuyến du hành không gian đầy vất vả, ông nhắc lại lời nói của huyền thoại tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Arthur C Clarke. "Cách duy nhất để biết được giới hạn của những điều có thể đạt được là phải vượt qua chúng để vươn tới những điều không thể," ông nói qua điện đàm với các nhân vật quan trọng khi đó đang có mặt ở trung tâm điều hành. Người liều mình đi săn phóng xạ Những người đổi thay thế giới ở tuổi học trò Những sáng chế của tuổi teen cho người khuyết tật "Trong hành trình này, chúng tôi đã thử làm một số thứ mà nhiều người nói là không thể... Chúng tôi dành cho Kính viễn vọng Hubble những lời chúc tốt đẹp nhất." Phi hành đoàn thả Hubble trở lại vào quỹ đạo và khi tàu Atlantis quay đầu, chiếc kính hình trụ lấp lánh dần biến mất vào không gian. Ngày nay, với đội Tàu Con Thoi nằm yên không hoạt động, người ta không có cách nào khác để thực hiện tiếp nhiệm vụ bảo trì, sửa chữa kính Hubble. Mọi thứ đều ổn, kính Hubble sẽ vẫn hoạt động trong vài năm tới và tiếp tục tiết lộ cho chúng ta biết sự kỳ vĩ của Vũ trụ. Nhưng trong thập niên tới, các bộ phận của vệ tinh sẽ dần hỏng hóc và quỹ đạo của chiếc kính sẽ dần sai lệch. Là một trong những nỗ lực khoa học quan trọng nhất của nhân loại từ trước tới nay, số phận kính Hubble đã được định đoạt từ trước - nó sẽ vỡ tan thành từng mảnh khi đi vào bầu khí quyển của Trái Đất vào đầu thập niên 2030. Nó sẽ đi theo con đường mà rất nhiều vật thể không gian khác trong lịch sử đã trải qua - từ vệ tinh đầu tiên và "phi hành gia" chó Laika, đến Skylab và Trạm không gian Mir. Nhưng vẫn còn một cách "không thể" khác. "Đó hẳn sẽ là một kết thúc đầy đau đớn cho vật thể đáng được tôn vinh như vậy," Stuart Eves, chủ tịch diễn đàn Trao đổi Thông tin Không gian (Space Information Exchange), một tổ chức chính phủ và công nghiệp của Anh Quốc về an ninh không gian và cơ sở hạ tầng, nói. Ông cũng là kỹ sư vệ tinh và chuyên gia về mảnh vụn trong không gian. "Nhưng thay vì để nó vỡ tan, ta có thể áp dụng cách giống như cách ta đã bảo tồn những con tàu, máy bay, xe hơi và xe lửa quan trọng trong bảo tàng," ông nói, "chúng ta có thể chăm sóc kính Hubble và giữ gìn nó cho hậu thế." Tàu Con thoi đã trở về Trái Đất, nhưng còn nhiều vật dụng nhiều ý nghĩa khác vẫn đang trôi nổi trên quỹ đạo Thay vì đưa kính trở lại Trái Đất - một nhiệm vụ tốn kém và đầy thách thức (Tàu Con Thoi từng thực hiện thành công vào năm 1984 với hai vệ tinh liên lạc) - Eves kêu gọi Hoa Kỳ bảo tồn kính viễn vọng trong không gian. Trước khi kính Hubble bắt đầu nhiệm vụ cuối cùng, Nasa đã nghiên cứu khả năng sử dụng tàu vũ trụ robot để kết nối và sửa chữa vệ tinh này thay vì nhờ đến các phi hành gia. Những chiếc xe tăng nhô lên từ đầm lầy Phòng spa xa xỉ giữa mỏ phóng xạ Xô Viết Khám phá lòng Trái Đất nhờ 'bão bom' Eves muốn sử dụng công nghệ tương tự để giữ kính viễn vọng tiếp tục ở trong quỹ đạo. "Một vệ tinh có thể móc vào kính viễn vọng, chỉ nó đúng hướng đi và đẩy nó lên quỹ đạo cao hơn, để nó có thể ở vị trí đó một thời gian," ông nói. "Sau đó bạn sẽ vấp phải một vấn đề - giống như những giám tuyển bảo tàng thường làm - là phải tìm cách bảo tồn hiện vật chống lại sự tàn phá của thời gian, chẳng hạn như do tia phóng xạ, hay nguy cơ nó bị những mảnh vụn khác trong không gian va vào." Giải pháp mà ông đưa ra là phóng một vệ tinh nhỏ - loại vệ tinh có tên CubeSat có kích cỡ bằng hộp đựng giày - vào cùng quỹ đạo với kính Hubble để thực hiện vai trò bảo vệ hoặc làm giám tuyển ảo cho chiếc kính viễn vọng. "Bạn có thể phóng một camera robot nhỏ bay vòng quanh hiện vật và quay phim lại để cho khách thăm bảo tàng xem bằng kính thực tế ảo VR chẳng hạn," ông cho biết. "Ít nhất, chúng ta sẽ có thể có tài liệu ghi nhận về kính Hubble." Công nghệ vệ tinh dạng hộp cũng có thể được sử dụng để quan sát những hiện vật không gian quan trọng khác như Telstar - vệ tinh truyền hình đầu tiên - được phóng vào năm 1962 và giờ đây vẫn bay trong quỹ đạo hình ellip trong khoảng 1.000 đến 5.600km bên trên Trái Đất, hay vệ tinh Vanguard-1, vật thể không gian lâu đời nhất giờ vẫn còn bay trên quỹ đạo. Vệ tinh Vangaurd satellite - vật thể do con người tạo ra và đưa lên quỹ đạo sớm nhất - có thể trở thành một điểm thu hút du khách "Vệ tinh CubeSat đã được cân nhắc sử dụng cho việc quan sát Trạm Không gian Quốc tế," Eves cho biết. "Một camera có độ phân giải cao có thể bay vòng quanh trạm để khảo sát tình trạng của trạm và xem có hư hại gì bên ngoài mà ta phải chú ý không." Eves không chỉ muốn bảo tồn những vệ tinh trong quỹ đạo vòng quanh Trái Đất. Trạm ISS sắp rơi xuống Trái Đất Nơi sản sinh máy bay không người lái Khi thành phố được xây dựng trên biển Với kế hoạch trở lại Mặt Trăng của Nasa, người ta ngày càng quan ngại các chuyến thám hiểm không gian có con người hoặc robot sẽ bỏ lại những vật thể gây nguy hại trong vũ trụ. Một tổ chức quốc tế mới tên gọi For All Moonkind, gần đây đã kêu gọi ý thức về vấn đề này. Chẳng hạn, tổ chức này đề xuất những đạo luật mới từ Liên hiệp quốc để bảo vệ tàu hạ cánh, lá cờ, và vết chân của những phi hành gia từ tàu Apollo. Mặc dù trong tương lai, có thể sẽ đến một ngày nào đó chúng ta có bảo tàng trên Mặt Trăng, hay ít nhất là một kiểu bảo tồn nào đó cho những hiện vật không gian quan trọng, những thứ bị bỏ lại xứng đáng được đưa trở về Trái Đất. "Tôi ủng hộ ý tưởng nên có một số hoạt động giám tuyển và bảo tồn hiện vật và theo dõi những dấu vết hóa thạch như dấu chân," Eves nói. "Nhưng tôi không nghĩ chúng nên quá nghiêm ngặt tới mức ta không thể khai thác được thêm lợi ích khoa học nào từ chúng." "Một trong những đề xuất lạ lùng nhất mà tôi từng nghe là quay trở lại và nhặt những túi phân mà phi hành gia đã bỏ lại," ông nói. "Các nhà sinh học không gian sẽ rất vui tìm hiểu xem vi khuẩn trong phân sống ra sao khi phải đối mặt với môi trường không gian cực kỳ khắc nghiệt." Nó chắn chắn sẽ là một cuộc trưng bày khác thường trong bảo tàng. Những vết chân của các nhà du hành vũ trụ đi chuyến Apollo nhiều khả năng sẽ là thứ chúng ta nỗ lực bảo tồn Đây không phải là lần đầu tiên hiện vật từ Mặt Trăng trở về Trái Đất. Vào 11/1969, phi hành đoàn của tàu Apollo 12 đưa trở lại chiếc camera từ tàu thăm dò robot tên Surveyor-3 để nghiên cứu. Những phát hiện ban đầu thậm chí cho thấy chiếc máy ảnh có một quần thể vi khuẩn đã sống sót được trên Mặt Trăng. Tuy nhiên sau đó, những vi khuẩn này được xác định rằng nhiều khả năng là do tiến trình bảo đảm vệ sinh không tốt, đã có ai đó hắt hơi vào chiếc máy camera trong quá trình kiểm tra, xem xét. Trong vòng thập niên tới, rất có thể con người một lần nữa sẽ lại đặt chân lên Mặt Trăng và nhìn thấy dấu chân đầu tiên của Neil Armstrong. Nhưng liệu phi hành đoàn của Tàu Con Thoi Atlantis vào năm 2009 có phải là những người cuối cùng nhìn cận cảnh kính viễn vọng Hubble không? Không hẳn thế. Các thế hệ tương lai sẽ có thể bay vòng quanh Trái Đất trong tàu vũ trụ cá nhân để xem xét các vệ tinh. Nhưng trong thời gian trước mắt, chỉ một số ít những ai có đặc quyền mới có thể một lần nữa sẽ được nhìn cận cảnh một số hiện vật lịch sử trong không gian. "Nhiều công ty đang thảo luận nghiêm túc về việc xây khách sạn không gian, quỹ đạo họ sẽ chọn là gì?" Eves đặt câu hỏi. "Một quỹ đạo trùng với kính Hubble có thể giúp họ thấy được điều kỳ diệu bên ngoài cửa sổ - khi bạn nhìn xuống Trái Đất, sẽ thật tuyệt nếu bạn thấy Kính viễn vọng Hubble bay ngang qua." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

summarize: Trước khi quay trở lại buồng khí của Tàu vũ trụ Atlantis ở chặng cuối chuyến du hành không gian đầy vất vả, ông nhắc lại lời nói của huyền thoại tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Arthur C Clarke. "Cách duy nhất để biết được giới hạn của những điều có thể đạt được là phải vượt qua chúng để vươn tới những điều không thể," ông nói qua điện đàm với các nhân vật quan trọng khi đó đang có mặt ở trung tâm điều hành. Người liều mình đi săn phóng xạ Những người đổi thay thế giới ở tuổi học trò Những sáng chế của tuổi teen cho người khuyết tật "Trong hành trình này, chúng tôi đã thử làm một số thứ mà nhiều người nói là không thể... Chúng tôi dành cho Kính viễn vọng Hubble những lời chúc tốt đẹp nhất." Phi hành đoàn thả Hubble trở lại vào quỹ đạo và khi tàu Atlantis quay đầu, chiếc kính hình trụ lấp lánh dần biến mất vào không gian. Ngày nay, với đội Tàu Con Thoi nằm yên không hoạt động, người ta không có cách nào khác để thực hiện tiếp nhiệm vụ bảo trì, sửa chữa kính Hubble. Mọi thứ đều ổn, kính Hubble sẽ vẫn hoạt động trong vài năm tới và tiếp tục tiết lộ cho chúng ta biết sự kỳ vĩ của Vũ trụ. Nhưng trong thập niên tới, các bộ phận của vệ tinh sẽ dần hỏng hóc và quỹ đạo của chiếc kính sẽ dần sai lệch. Là một trong những nỗ lực khoa học quan trọng nhất của nhân loại từ trước tới nay, số phận kính Hubble đã được định đoạt từ trước - nó sẽ vỡ tan thành từng mảnh khi đi vào bầu khí quyển của Trái Đất vào đầu thập niên 2030. Nó sẽ đi theo con đường mà rất nhiều vật thể không gian khác trong lịch sử đã trải qua - từ vệ tinh đầu tiên và "phi hành gia" chó Laika, đến Skylab và Trạm không gian Mir. Nhưng vẫn còn một cách "không thể" khác. "Đó hẳn sẽ là một kết thúc đầy đau đớn cho vật thể đáng được tôn vinh như vậy," Stuart Eves, chủ tịch diễn đàn Trao đổi Thông tin Không gian (Space Information Exchange), một tổ chức chính phủ và công nghiệp của Anh Quốc về an ninh không gian và cơ sở hạ tầng, nói. Ông cũng là kỹ sư vệ tinh và chuyên gia về mảnh vụn trong không gian. "Nhưng thay vì để nó vỡ tan, ta có thể áp dụng cách giống như cách ta đã bảo tồn những con tàu, máy bay, xe hơi và xe lửa quan trọng trong bảo tàng," ông nói, "chúng ta có thể chăm sóc kính Hubble và giữ gìn nó cho hậu thế." Tàu Con thoi đã trở về Trái Đất, nhưng còn nhiều vật dụng nhiều ý nghĩa khác vẫn đang trôi nổi trên quỹ đạo Thay vì đưa kính trở lại Trái Đất - một nhiệm vụ tốn kém và đầy thách thức (Tàu Con Thoi từng thực hiện thành công vào năm 1984 với hai vệ tinh liên lạc) - Eves kêu gọi Hoa Kỳ bảo tồn kính viễn vọng trong không gian. Trước khi kính Hubble bắt đầu nhiệm vụ cuối cùng, Nasa đã nghiên cứu khả năng sử dụng tàu vũ trụ robot để kết nối và sửa chữa vệ tinh này thay vì nhờ đến các phi hành gia. Những chiếc xe tăng nhô lên từ đầm lầy Phòng spa xa xỉ giữa mỏ phóng xạ Xô Viết Khám phá lòng Trái Đất nhờ 'bão bom' Eves muốn sử dụng công nghệ tương tự để giữ kính viễn vọng tiếp tục ở trong quỹ đạo. "Một vệ tinh có thể móc vào kính viễn vọng, chỉ nó đúng hướng đi và đẩy nó lên quỹ đạo cao hơn, để nó có thể ở vị trí đó một thời gian," ông nói. "Sau đó bạn sẽ vấp phải một vấn đề - giống như những giám tuyển bảo tàng thường làm - là phải tìm cách bảo tồn hiện vật chống lại sự tàn phá của thời gian, chẳng hạn như do tia phóng xạ, hay nguy cơ nó bị những mảnh vụn khác trong không gian va vào." Giải pháp mà ông đưa ra là phóng một vệ tinh nhỏ - loại vệ tinh có tên CubeSat có kích cỡ bằng hộp đựng giày - vào cùng quỹ đạo với kính Hubble để thực hiện vai trò bảo vệ hoặc làm giám tuyển ảo cho chiếc kính viễn vọng. "Bạn có thể phóng một camera robot nhỏ bay vòng quanh hiện vật và quay phim lại để cho khách thăm bảo tàng xem bằng kính thực tế ảo VR chẳng hạn," ông cho biết. "Ít nhất, chúng ta sẽ có thể có tài liệu ghi nhận về kính Hubble." Công nghệ vệ tinh dạng hộp cũng có thể được sử dụng để quan sát những hiện vật không gian quan trọng khác như Telstar - vệ tinh truyền hình đầu tiên - được phóng vào năm 1962 và giờ đây vẫn bay trong quỹ đạo hình ellip trong khoảng 1.000 đến 5.600km bên trên Trái Đất, hay vệ tinh Vanguard-1, vật thể không gian lâu đời nhất giờ vẫn còn bay trên quỹ đạo. Vệ tinh Vangaurd satellite - vật thể do con người tạo ra và đưa lên quỹ đạo sớm nhất - có thể trở thành một điểm thu hút du khách "Vệ tinh CubeSat đã được cân nhắc sử dụng cho việc quan sát Trạm Không gian Quốc tế," Eves cho biết. "Một camera có độ phân giải cao có thể bay vòng quanh trạm để khảo sát tình trạng của trạm và xem có hư hại gì bên ngoài mà ta phải chú ý không." Eves không chỉ muốn bảo tồn những vệ tinh trong quỹ đạo vòng quanh Trái Đất. Trạm ISS sắp rơi xuống Trái Đất Nơi sản sinh máy bay không người lái Khi thành phố được xây dựng trên biển Với kế hoạch trở lại Mặt Trăng của Nasa, người ta ngày càng quan ngại các chuyến thám hiểm không gian có con người hoặc robot sẽ bỏ lại những vật thể gây nguy hại trong vũ trụ. Một tổ chức quốc tế mới tên gọi For All Moonkind, gần đây đã kêu gọi ý thức về vấn đề này. Chẳng hạn, tổ chức này đề xuất những đạo luật mới từ Liên hiệp quốc để bảo vệ tàu hạ cánh, lá cờ, và vết chân của những phi hành gia từ tàu Apollo. Mặc dù trong tương lai, có thể sẽ đến một ngày nào đó chúng ta có bảo tàng trên Mặt Trăng, hay ít nhất là một kiểu bảo tồn nào đó cho những hiện vật không gian quan trọng, những thứ bị bỏ lại xứng đáng được đưa trở về Trái Đất. "Tôi ủng hộ ý tưởng nên có một số hoạt động giám tuyển và bảo tồn hiện vật và theo dõi những dấu vết hóa thạch như dấu chân," Eves nói. "Nhưng tôi không nghĩ chúng nên quá nghiêm ngặt tới mức ta không thể khai thác được thêm lợi ích khoa học nào từ chúng." "Một trong những đề xuất lạ lùng nhất mà tôi từng nghe là quay trở lại và nhặt những túi phân mà phi hành gia đã bỏ lại," ông nói. "Các nhà sinh học không gian sẽ rất vui tìm hiểu xem vi khuẩn trong phân sống ra sao khi phải đối mặt với môi trường không gian cực kỳ khắc nghiệt." Nó chắn chắn sẽ là một cuộc trưng bày khác thường trong bảo tàng. Những vết chân của các nhà du hành vũ trụ đi chuyến Apollo nhiều khả năng sẽ là thứ chúng ta nỗ lực bảo tồn Đây không phải là lần đầu tiên hiện vật từ Mặt Trăng trở về Trái Đất. Vào 11/1969, phi hành đoàn của tàu Apollo 12 đưa trở lại chiếc camera từ tàu thăm dò robot tên Surveyor-3 để nghiên cứu. Những phát hiện ban đầu thậm chí cho thấy chiếc máy ảnh có một quần thể vi khuẩn đã sống sót được trên Mặt Trăng. Tuy nhiên sau đó, những vi khuẩn này được xác định rằng nhiều khả năng là do tiến trình bảo đảm vệ sinh không tốt, đã có ai đó hắt hơi vào chiếc máy camera trong quá trình kiểm tra, xem xét. Trong vòng thập niên tới, rất có thể con người một lần nữa sẽ lại đặt chân lên Mặt Trăng và nhìn thấy dấu chân đầu tiên của Neil Armstrong. Nhưng liệu phi hành đoàn của Tàu Con Thoi Atlantis vào năm 2009 có phải là những người cuối cùng nhìn cận cảnh kính viễn vọng Hubble không? Không hẳn thế. Các thế hệ tương lai sẽ có thể bay vòng quanh Trái Đất trong tàu vũ trụ cá nhân để xem xét các vệ tinh. Nhưng trong thời gian trước mắt, chỉ một số ít những ai có đặc quyền mới có thể một lần nữa sẽ được nhìn cận cảnh một số hiện vật lịch sử trong không gian. "Nhiều công ty đang thảo luận nghiêm túc về việc xây khách sạn không gian, quỹ đạo họ sẽ chọn là gì?" Eves đặt câu hỏi. "Một quỹ đạo trùng với kính Hubble có thể giúp họ thấy được điều kỳ diệu bên ngoài cửa sổ - khi bạn nhìn xuống Trái Đất, sẽ thật tuyệt nếu bạn thấy Kính viễn vọng Hubble bay ngang qua." Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.

[ 108, 287, 285, 161, 957, 129, 1015, 319, 153, 6402, 482, 104, 1859, 705, 1266, 25525, 108, 121, 5311, 608, 803, 744, 209, 110, 390, 858, 3777, 12746, 118, 982, 153, 366, 123, 104, 3662, 909, 1159, 1026, 889, 214, 2058, 597, 14208, 960, 14360, 112, 2019, 772, 756, 202, 130, 217, 117, 249, 576, 104, 120, 179, 107, 136, 764, 117, 106, 139, 1064, 235, 174, 130, 3018, 228, 120, 179, 110, 136, 519, 118, 123, 235, 726, 883, 119, 109, 157, 731, 146, 308, 129, 150, 167, 107, 447, 108, 121, 396, 315, 179, 3520, 606, 2693, 267, 184, 2381, 662, 3373, 564, 111, 345, 346, 175, 249, 108, 121, 722, 214, 704, 564, 611, 353, 104, 722, 11571, 114, 111, 2748, 2969, 189, 1683, 209, 277, 474, 174, 141, 115, 932, 140, 116, 166, 259, 145, 158, 111, 123, 106, 110, 136, 599, 819, 141, 1031, 114, 5876, 2058, 584, 26824, 120, 366, 2235, 514, 1142, 10635, 1427, 209, 526, 1617, 26824, 319, 153, 138, 1928, 247, 105, 129, 540, 25525, 1015, 2811, 845, 1724, 240, 1266, 3643, 4176, 1429, 625, 552, 138, 110, 3514, 1245, 801, 119, 559, 1859, 1528, 21476, 829, 1675, 110, 381, 1971, 111, 169, 110, 107, 173, 224, 211, 130, 223, 199, 270, 517, 197, 327, 10923, 1298, 1520, 1724, 26824, 112, 2391, 259, 413, 9313, 1724, 26824, 134, 244, 381, 192, 113, 696, 147, 228, 105, 270, 437, 958, 1154, 114, 174, 169, 217, 144, 393, 2014, 104, 1016, 10015, 311, 113, 1092, 778, 3490, 109, 317, 1392, 104, 647, 777, 134, 1429, 3313, 7921, 105, 1928, 247, 104, 845, 1724, 134, 1429, 714, 2641, 112, 1931, 116, 113, 120, 1163, 265, 889, 214, 146, 308, 202, 104, 157, 534, 148, 226, 228, 801, 166, 1392, 1724, 26824, 115, 117, 190, 2190, 148, 226, 233, 335, 134, 2001, 2022, 164, 434, 2252, 129, 184, 138, 513, 482, 3302, 104, 2186, 1970, 138, 178, 1092, 778, 16996, 1447, 134, 184, 181, 219, 361, 145, 215, 158, 731, 136, 110, 390, 211, 113, 478, 324, 115, 1281, 235, 233, 148, 647, 777, 178, 462, 105, 10323, 209, 165, 207, 2618, 2155, 13588, 155, 8543, 2673, 1470, 105, 7831, 110, 390, 15085, 112, 311, 244, 177, 116, 173, 1639, 136, 207, 911, 2620, 1545, 134, 106, 116, 299, 822, 858, 1187, 4039, 114, 731, 136, 549, 117, 666, 2243, 128, 7307, 11531, 18910, 569, 103, 185, 492, 407, 685, 3804, 345, 1251, 193, 724, 390, 444, 28194, 27102, 23128, 856, 116, 420, 229, 122, 256, 105, 135, 522, 104, 266, 162, 125, 305, 672, 110, 390, 105, 225, 633, 1030, 8135, 454, 208, 127, 106, 888, 441, 647, 777, 105, 649, 165, 125, 2252, 197, 231, 113, 110, 3514, 1960, 346, 171, 130, 335, 2001, 2022, 103, 169, 107, 136, 516, 286, 173, 855, 128, 173, 169, 115, 327, 1025, 120, 219, 540, 103, 452, 4100, 529, 1189, 105, 529, 1114, 146, 308, 113, 327, 2224, 519, 118, 1720, 5553, 169, 107, 136, 1656, 1891, 1724, 26824, 105, 533, 2752, 335, 114, 878, 10012, 1859, 1528, 10168, 115, 319, 125, 2186, 10183, 170, 177, 158, 731, 286, 158, 108, 232, 404, 211, 244, 167, 2828, 738, 159, 1928, 247, 2183, 171, 251, 1724, 319, 153, 2186, 1970, 233, 116, 517, 197, 1912, 1206, 105, 858, 1221, 329, 444, 19734, 1528, 21476, 434, 223, 199, 164, 135, 138, 147, 8306, 119, 196, 647, 777, 316, 956, 371, 233, 18910, 569, 758, 343, 254, 336, 327, 1025, 1724, 2058, 584, 113, 110, 3514, 957, 129, 1724, 26824, 290, 178, 517, 197, 608, 2672, 6322, 115, 568, 402, 555, 344, 324, 286, 540, 705, 1266, 4273, 130, 299, 1495, 105, 1298, 1520, 647, 777, 126, 346, 171, 1211, 155, 109, 894, 209, 1939, 564, 845, 529, 321, 7773, 227, 148, 6226, 5738, 1866, 14632, 797, 4228, 415, 2456, 662, 3373, 1223, 3113, 11923, 740, 694, 2186, 1970, 1211, 377, 22099, 1238, 257, 18910, 569, 278, 324, 286, 135, 877, 489, 222, 130, 533, 1724, 2058, 584, 270, 437, 108, 121, 113, 1928, 3157, 2419, 647, 777, 107, 136, 3151, 138, 1724, 2058, 5265, 163, 335, 604, 665, 184, 105, 922, 335, 227, 1928, 247, 291, 975, 130, 335, 107, 136, 108, 121, 297, 512, 150, 116, 221, 390, 519, 118, 454, 3696, 150, 230, 134, 5792, 139, 116, 255, 220, 233, 855, 128, 120, 850, 1262, 327, 2224, 369, 140, 233, 106, 139, 370, 173, 327, 1025, 199, 731, 424, 153, 144, 1385, 740, 104, 221, 3445, 718, 269, 576, 128, 180, 6392, 662, 3373, 103, 194, 841, 225, 335, 133, 120, 2252, 197, 231, 211, 113, 110, 390, 2840, 138, 294, 2029, 246, 145, 118, 251, 124, 106, 662, 116, 647, 777, 750, 233, 534, 647, 777, 107, 465, 5199, 4424, 16096, 332, 107, 1058, 2550, 281, 3116, 2686, 3411, 233, 138, 264, 1928, 247, 119, 1724, 26824, 130, 223, 199, 809, 704, 327, 647, 451, 140, 850, 1262, 2723, 114, 845, 1724, 2058, 4224, 3788, 107, 136, 662, 116, 4392, 4273, 750, 502, 906, 1017, 199, 731, 105, 1015, 807, 153, 130, 114, 547, 582, 327, 2224, 453, 281, 1724, 223, 216, 2723, 1421, 3208, 718, 269, 576, 519, 118, 114, 1401, 189, 9759, 332, 1498, 174, 169, 134, 107, 136, 107, 326, 588, 848, 238, 125, 1724, 26824, 294, 487, 877, 647, 777, 1361, 3116, 127, 107, 136, 117, 324, 286, 130, 146, 338, 120, 199, 731, 110, 390, 146, 308, 211, 128, 9730, 13137, 233, 647, 777, 425, 240, 178, 462, 233, 117, 662, 138, 147, 6614, 105, 339, 248, 244, 502, 113, 1928, 247, 240, 108, 16529, 962, 113, 545, 3352, 155, 985, 14052, 4608, 367, 159, 2186, 10183, 194, 647, 777, 26061, 5206, 103, 731, 136, 110, 390, 727, 723, 202, 339, 244, 177, 502, 159, 1928, 3157, 4998, 777, 11026, 409, 431, 1134, 1230, 2765, 29965, 233, 731, 136, 180, 219, 111, 394, 124, 105, 251, 227, 1928, 247, 1214, 202, 233, 107, 136, 319, 164, 116, 318, 498, 1305, 744, 547, 5989, 4966, 777, 5199, 4424, 16096, 332, 115, 117, 1237, 982, 324, 286, 114, 156, 146, 338, 7831, 724, 390, 162, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1339, 191, 1632, 5153, 8166, 103, 108, 121, 359, 291, 985, 6019, 4608, 367, 351, 2186, 10183, 894, 209, 165, 1546, 18688, 231, 569, 18272, 319, 164, 111, 608, 264, 2133, 600, 138, 5876, 2058, 584, 724, 390, 26824, 112, 1 ]

culture-social-42265188

https://www.bbc.com/vietnamese/culture-social-42265188

'Đêm vô thức bản địa' và tiếng vọng Trống Đồng

Ngày 12/12/2017 tới đạo diễn Nguyễn Nhất Lý sẽ cho ra mắt thử nghiệm mới của ông giữa lòng Hà Nội, tác phẩm mang tên 'Đêm vô thức bản địa' do SEAPHONY thể hiện.

Dàn nhạc SEAPHONY Đến được thời điểm này đã là một thành công của tác giả mà tên tuổi gắn liền với với những tác phẩm gây tiếng vang, đột biến trên sân khấu Việt Nam như "À Ố Show", "Teh Dar","Làng Tôi". So sánh văn hóa cà phê Paris và Hà Nội Chờ Nobel Văn học và Hòa bình 2017 Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 1) Câu chuyện của nhân loại Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý ngày 4/12, chuyện trò với tôi từ Đại Lải, nơi ông đang cùng với các nghệ nhân luyện tập cho đêm diễn sắp tới: "Đặc trưng của Việt Nam là bắt chước. Bắt chước chủ nghĩa cộng sản, bắt chước mô hình kinh tế. Mà bắt chước không có cơ sở, làm không đến nơi, đến chốn, không có nền tảng. Âm nhạc cũng vậy. Copy những mô hình dàn nhạc giao hưởng, copy nhạc pop, nhạc rock, nhạc đương đại cũng copy. Tức là chỉ lấy cái hình thức để dùng, không lấy cái hồn, cái vía. Phải hỏi nhạc hip-hop phát sinh từ đâu? Dùng nhạc hip-hop ca ngợi chế độ thì còn gì là hip-hop nữa." Dàn nhạc giao hưởng cũng thế, chơi nhiều tác phẩm, nhưng giống như người ngoại quốc nói tiếng Việt, nói ngọng ấy mà. Mình chơi thế thôi, nhưng không nghe được, không sạch nước cản. Chuyện đáng làm thì không làm. Mà giỏi lắm thì như thằng Tàu con." Được hỏi, chuyện gì là đáng làm, ông nói: "Mình nói về bản sắc Việt Nam, nhưng hỏi ngược lại bản sắc Việt Nam ở đâu? Việt Nam là tổ hợp của nhiều bản sắc khác nhau. Đó là bản sắc Đông Nam Á. Cụ thể là trong âm nhạc. Các nhạc cụ bằng tre nứa, bằng đồng không có ở một nơi nào khác trên thế giới. Không giống Trung Hoa, không giống Ấn Độ, không giống người phương Tây. Đấy là cái khác biệt, đấy là bản sắc." "Mình dự án xây dựng dàn nhạc SEAPHONY là câu chuyện nghiêm túc, không phải câu chuyện của một tác giả, không phải là câu chuyện của một nước, một dân tộc, không còn là câu chuyện của Việt Nam nữa, mà câu chuyện của nhân loại.". Ông nói thêm: "Cũng như nhạc giao hưởng, nước nào dám đứng ra nhận là của mình. Ý có dám không, Đức có dám không, Pháp có dám nhận là của họ không, mặc dù gốc của nó là ở đấy." Ngoại giao Pháp và những cơ hội bị bỏ lỡ của VN Thành phố lịch sử Saint Petersburg Bảy hành tinh quanh vì sao mang tên bia Bỉ Việt Nam thiếu vắng hoàn toàn sáng tạo nghệ thuật từ 'Nắng hạn và cơn mưa' của Ea Sola? Ông Jean-Michel Puiffe, giám đốc sản xuất nghệ thuật và chương trình quốc gia Théâtre-Sénart (Ile-de-France), một trong những cây đa, cây đề trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu Pháp nhận xét bộc trực: "Tại đất nước này (Việt Nam) thiếu vắng hoàn toàn sự sáng tạo, ngoại trừ những công việc của biên đạo múa Ea Sola." Phải chăng chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam? Nét đứt gãy sáng tạo nghệ thuật sân khấu Việt Nam do đâu là một chủ đề rộng, khó lý giải trong một đôi câu. Trong một buổi trò chuyện với nhà phê bình nghệ thuật Phan Cẩm Thượng tại Hà Nội, anh nói với tôi, chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam. "Sự từ chối nền văn hoá truyền thống nó có cơ sở nhất định. Xã hội đương đại Việt Nam có những vấn đề chưa tốt, nền văn hoá, kinh tế không giải quyết được và vì thế không lôi kéo được yêu thích văn hoá Việt Nam nữa. Cũng như bố mẹ quá nghèo, bố mẹ quá hèn thì người ta không thích di sản của bố mẹ. Nghệ thuật không phải như vậy, nghệ thuật không được phép chê. Nghệ thuật chỉ có thể phát triển trên cơ sở văn hoá." Tôi đồng ý với anh và tin là nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý đã đi đúng hướng. 'Làng Tôi', 'À Ố Show', 'Teh Dar' của đạo diễn Nguyễn Nhất Lý là những bước đầu về việc tổ chức một dàn nhạc không lời với nhạc khí hoàn toàn của các dân tộc ít người Việt Nam, hay chính xác hơn cùng cộng đồng bản địa Đông Nam Á, đánh dấu sự hồi sinh trở lại của sáng tạo nghệ thuật trên sân khấu Việt Nam, đặt dấu chấm cho gián đoạn, trì trệ từ những năm 80 thế kỷ trước. Show diễn xiếc nghệ thuật Teh Dar Nói theo tiếng Pháp 'en prendre plain de gueule' (ăn một cú đấm thẳng vào mõm), là trải nghiệm của tôi khi xem 'Teh Dar' tại Sài Gòn. Chặng đường chông gai Thai nghén từ năm 2015, đạo diễn Nguyễn Nhất Lý đã gửi dự án ban đầu với cái tên S.E.A Sound South East Asian Sound (Thanh âm bản địa Đông Nam Á) tới lãnh đạo 61 tỉnh thành, đại sứ quán các nước và cơ quan ngôn luận. Song 6 tháng đợi, không một hồi âm. Dễ hiểu, cho một điều không dễ. Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý nói "công trình này không phải là một, hai năm, không phải của một vài người. Thậm chí rất dài, không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Đông Nam Á mới có thể làm được". Để xây đắp hình hài Seaphony, Nguyễn Nhất Lý cùng các nhạc sĩ tâm huyết với dự án S.E.A Sound, đã lặn lội đến các bản làng miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn, Điện Biên, Yên Bái, Hà Giang, các buôn làng Tây Nguyên Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, cùng cộng đồng Chăm ở Ninh Thuận, Bình Thuận, tìm kiếm các nghệ nhân, tuyển chọn những nhạc khí đặc trưng của các dân tộc Tày, Thái, Dao, Nùng, H'mông, Lào, M'nong, Ede, Jarai, Sê Đăng... Xây dựng dàn nhạc SEAPHONY không phải là câu chuyện của Việt Nam, mà là câu chuyện của nhân loại Ba đêm hội âm nhạc 'Đêm vô thứcTây Bắc' diễn ra 31/3/2017, 'Đêm Vô Thức Tây Nguyên' tháng 6, và 'Đêm vô thức Chăm' tháng 10/2017 có thể coi là ba mảng thử nghiệm, những khối vật liệu đầu tạo dựng lên bản giao hưởng có tên 'ĐÊM VÔ THỨC BẢN ĐỊA' diễn ra ngày 12/12/2017 dưới mái vòm nhà hát Lớn Hà Nội. Nó sẽ là viên đá khởi điểm cho chặng đường dài hơi kết nối những mảng khối âm nhạc dân tộc, các bản sắc đặc trưng vùng miền, tới khu vực Đông Nam Á mà Việt Nam là cầu nối giữa văn hóa phương Bắc của người Trung Hoa và văn hóa Phương Tây, Ấn Độ. Người xem Việt Nam phụ tình với sáng tạo nghệ thuật? Một hiện thực khắc nghiệt vẫn đã và đang tồn tại. 270.000 lượt khán giả đến thưởng thức các tác phẩm kể trên là con số vừa lớn, vừa nhỏ trong một đất nước 90 triệu dân, thu nhập trung bình. Nếu như "À Ố Show", "Teh Dar", "Làng Tôi" được chào đón, ngả mũ kính trọng ở các sân khấu Châu Âu, Châu Mỹ, trên 12 nước khắp thế giới, có những vòng lưu diễn dài đến ba năm, được Tripadvisor chấm điểm 4,5-5 sao "Excellence" liên tiếp các năm 2015, 2016, 2017, chăm sóc khách du lịch đến Việt Nam chớ bỏ qua cơ hội thưởng thức, thì trên sân nhà vẫn còn thái độ "bánh chưng ngày Tết". Cựu đại sứ Mỹ Ted Osius trải nghiệm À Ố Show Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi'. 'À Ố Show', 'Teh Dar' chỉ có khách tại Sài Gòn, chưa ra đến thủ đô. Để các nghệ sĩ được sống thật, hít thở cái không khí nơi hồn phách các dân tộc Tây Nguyên, các đạo diễn 'Teh Dar' đã đưa cả đoàn lên cao nguyên đất đỏ, góp mặt trong những lễ hội văn hóa. Họ trải những nắm đất Tây Nguyên lên tấm thảm biểu diễn trong Nhà hát Lớn để những gót chân trần nghệ sĩ giao hòa với cát bụi chân ai, tâm linh miền đất, rồi tự mình đốt thành ngọn lửa. Nghệ thuật miền đất đỏ, như nhà văn Nguyên Ngọc phân tích, làm ra không phải sản phẩm thương mại, mà vì nỗi lòng thôi thúc. Thăng hoa trong quá trình sáng tác là hạnh phúc chứ không phải lúc tác phẩm hoàn thành. Nó trùng quan điểm của nghệ thuật đương đại. Nghệ thuật là con đường chứ không phải đích đến. Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi' Chúng ta đã cảm nhận như thế? Con đường ấy hội tụ với các nghệ sĩ Chăm trong 'Đêm vô thức bản địa'. Âm nhạc mầu sắc Chăm ra sao? Liệu có phải là hơi thở, tâm hồn của một dân tộc lưu vong ngay trên quê hương mình? Những hợp âm như một Requiem hay Te Deum, nước mắt nhỏ xuống điêu tàn? Còn chúng ta? Chúng ta có tự đánh mất chính mình ngay trên mảnh đất đang tồn tại, nói như Phan Cẩm Thượng, là vẫn quay tròn trong số không? Để có một hoặc nhiều SEAPHONY hơn nữa Khát vọng nghệ thuật của Seaphony, theo lời bà Đoàn Thiên Hương, giám đốc tiếp thị Lune Production là "một hành trình trường kỳ, đầy thách thức về tổ chức, tâm lý con người, vượt qua rào cản văn hóa, ngôn ngữ, tài chính, ... và đòi hỏi thật nhiều tâm huyết, sự hy sinh về nhiều mặt, và cần mọi hỗ trợ có thể về tài chính, sức người, và cả truyền thông". Gặt hái thành công, Seaphony Việt nam ấp ủ nhân lên nhiều tế bào tương tự qua giao lưu để có 'một hoặc nhiều Seaphony' khác tại cộng đồng Đông Á. Một thử nghiệm trân trọng. Ừ mà may? Các nước Đông Nam Á khác đâu thiếu người tài, thiếu sắc dân thiểu số như Việt Nam, thậm chí còn nhiều hơn, sao chưa ai làm? Tôi chờ đợi, hy vọng. Bấy giờ, tôi sẽ có cái để khoe cùng bạn bè. Tự hào, đó là góp mặt hãnh diện của một Việt Nam độc đáo, tinh tế, quyến rũ. Tôi thầm nghe âm thanh Seaphony trong tâm thức, như tiếng vọng từ chiếc trống đồng Lạc Việt chỉ còn ngân lên tiếng cuối cùng trên triền sông Hát, nơi nữ tướng đất Việt thác vào sông núi. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của nhà báo tự do Phạm Cao Phong hiện sống tại Paris, Pháp. Xem thêm các bài về Văn hóa - Nghệ thuật: Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.1) Đặng Thế Phong - sống và chết trước khi thời cơ đến (phần 1) Đấu giá súng nạm vàng của vua Càn Long Nhạc sỹ Nguyên Lê: 'Sốc' trong lần đầu tới VN Câu chuyện của vũ công ballet

summarize: Dàn nhạc SEAPHONY Đến được thời điểm này đã là một thành công của tác giả mà tên tuổi gắn liền với với những tác phẩm gây tiếng vang, đột biến trên sân khấu Việt Nam như "À Ố Show", "Teh Dar","Làng Tôi". So sánh văn hóa cà phê Paris và Hà Nội Chờ Nobel Văn học và Hòa bình 2017 Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 1) Câu chuyện của nhân loại Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý ngày 4/12, chuyện trò với tôi từ Đại Lải, nơi ông đang cùng với các nghệ nhân luyện tập cho đêm diễn sắp tới: "Đặc trưng của Việt Nam là bắt chước. Bắt chước chủ nghĩa cộng sản, bắt chước mô hình kinh tế. Mà bắt chước không có cơ sở, làm không đến nơi, đến chốn, không có nền tảng. Âm nhạc cũng vậy. Copy những mô hình dàn nhạc giao hưởng, copy nhạc pop, nhạc rock, nhạc đương đại cũng copy. Tức là chỉ lấy cái hình thức để dùng, không lấy cái hồn, cái vía. Phải hỏi nhạc hip-hop phát sinh từ đâu? Dùng nhạc hip-hop ca ngợi chế độ thì còn gì là hip-hop nữa." Dàn nhạc giao hưởng cũng thế, chơi nhiều tác phẩm, nhưng giống như người ngoại quốc nói tiếng Việt, nói ngọng ấy mà. Mình chơi thế thôi, nhưng không nghe được, không sạch nước cản. Chuyện đáng làm thì không làm. Mà giỏi lắm thì như thằng Tàu con." Được hỏi, chuyện gì là đáng làm, ông nói: "Mình nói về bản sắc Việt Nam, nhưng hỏi ngược lại bản sắc Việt Nam ở đâu? Việt Nam là tổ hợp của nhiều bản sắc khác nhau. Đó là bản sắc Đông Nam Á. Cụ thể là trong âm nhạc. Các nhạc cụ bằng tre nứa, bằng đồng không có ở một nơi nào khác trên thế giới. Không giống Trung Hoa, không giống Ấn Độ, không giống người phương Tây. Đấy là cái khác biệt, đấy là bản sắc." "Mình dự án xây dựng dàn nhạc SEAPHONY là câu chuyện nghiêm túc, không phải câu chuyện của một tác giả, không phải là câu chuyện của một nước, một dân tộc, không còn là câu chuyện của Việt Nam nữa, mà câu chuyện của nhân loại.". Ông nói thêm: "Cũng như nhạc giao hưởng, nước nào dám đứng ra nhận là của mình. Ý có dám không, Đức có dám không, Pháp có dám nhận là của họ không, mặc dù gốc của nó là ở đấy." Ngoại giao Pháp và những cơ hội bị bỏ lỡ của VN Thành phố lịch sử Saint Petersburg Bảy hành tinh quanh vì sao mang tên bia Bỉ Việt Nam thiếu vắng hoàn toàn sáng tạo nghệ thuật từ 'Nắng hạn và cơn mưa' của Ea Sola? Ông Jean-Michel Puiffe, giám đốc sản xuất nghệ thuật và chương trình quốc gia Théâtre-Sénart (Ile-de-France), một trong những cây đa, cây đề trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu Pháp nhận xét bộc trực: "Tại đất nước này (Việt Nam) thiếu vắng hoàn toàn sự sáng tạo, ngoại trừ những công việc của biên đạo múa Ea Sola." Phải chăng chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam? Nét đứt gãy sáng tạo nghệ thuật sân khấu Việt Nam do đâu là một chủ đề rộng, khó lý giải trong một đôi câu. Trong một buổi trò chuyện với nhà phê bình nghệ thuật Phan Cẩm Thượng tại Hà Nội, anh nói với tôi, chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam. "Sự từ chối nền văn hoá truyền thống nó có cơ sở nhất định. Xã hội đương đại Việt Nam có những vấn đề chưa tốt, nền văn hoá, kinh tế không giải quyết được và vì thế không lôi kéo được yêu thích văn hoá Việt Nam nữa. Cũng như bố mẹ quá nghèo, bố mẹ quá hèn thì người ta không thích di sản của bố mẹ. Nghệ thuật không phải như vậy, nghệ thuật không được phép chê. Nghệ thuật chỉ có thể phát triển trên cơ sở văn hoá." Tôi đồng ý với anh và tin là nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý đã đi đúng hướng. 'Làng Tôi', 'À Ố Show', 'Teh Dar' của đạo diễn Nguyễn Nhất Lý là những bước đầu về việc tổ chức một dàn nhạc không lời với nhạc khí hoàn toàn của các dân tộc ít người Việt Nam, hay chính xác hơn cùng cộng đồng bản địa Đông Nam Á, đánh dấu sự hồi sinh trở lại của sáng tạo nghệ thuật trên sân khấu Việt Nam, đặt dấu chấm cho gián đoạn, trì trệ từ những năm 80 thế kỷ trước. Show diễn xiếc nghệ thuật Teh Dar Nói theo tiếng Pháp 'en prendre plain de gueule' (ăn một cú đấm thẳng vào mõm), là trải nghiệm của tôi khi xem 'Teh Dar' tại Sài Gòn. Chặng đường chông gai Thai nghén từ năm 2015, đạo diễn Nguyễn Nhất Lý đã gửi dự án ban đầu với cái tên S.E.A Sound South East Asian Sound (Thanh âm bản địa Đông Nam Á) tới lãnh đạo 61 tỉnh thành, đại sứ quán các nước và cơ quan ngôn luận. Song 6 tháng đợi, không một hồi âm. Dễ hiểu, cho một điều không dễ. Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý nói "công trình này không phải là một, hai năm, không phải của một vài người. Thậm chí rất dài, không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Đông Nam Á mới có thể làm được". Để xây đắp hình hài Seaphony, Nguyễn Nhất Lý cùng các nhạc sĩ tâm huyết với dự án S.E.A Sound, đã lặn lội đến các bản làng miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn, Điện Biên, Yên Bái, Hà Giang, các buôn làng Tây Nguyên Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, cùng cộng đồng Chăm ở Ninh Thuận, Bình Thuận, tìm kiếm các nghệ nhân, tuyển chọn những nhạc khí đặc trưng của các dân tộc Tày, Thái, Dao, Nùng, H'mông, Lào, M'nong, Ede, Jarai, Sê Đăng... Xây dựng dàn nhạc SEAPHONY không phải là câu chuyện của Việt Nam, mà là câu chuyện của nhân loại Ba đêm hội âm nhạc 'Đêm vô thứcTây Bắc' diễn ra 31/3/2017, 'Đêm Vô Thức Tây Nguyên' tháng 6, và 'Đêm vô thức Chăm' tháng 10/2017 có thể coi là ba mảng thử nghiệm, những khối vật liệu đầu tạo dựng lên bản giao hưởng có tên 'ĐÊM VÔ THỨC BẢN ĐỊA' diễn ra ngày 12/12/2017 dưới mái vòm nhà hát Lớn Hà Nội. Nó sẽ là viên đá khởi điểm cho chặng đường dài hơi kết nối những mảng khối âm nhạc dân tộc, các bản sắc đặc trưng vùng miền, tới khu vực Đông Nam Á mà Việt Nam là cầu nối giữa văn hóa phương Bắc của người Trung Hoa và văn hóa Phương Tây, Ấn Độ. Người xem Việt Nam phụ tình với sáng tạo nghệ thuật? Một hiện thực khắc nghiệt vẫn đã và đang tồn tại. 270.000 lượt khán giả đến thưởng thức các tác phẩm kể trên là con số vừa lớn, vừa nhỏ trong một đất nước 90 triệu dân, thu nhập trung bình. Nếu như "À Ố Show", "Teh Dar", "Làng Tôi" được chào đón, ngả mũ kính trọng ở các sân khấu Châu Âu, Châu Mỹ, trên 12 nước khắp thế giới, có những vòng lưu diễn dài đến ba năm, được Tripadvisor chấm điểm 4,5-5 sao "Excellence" liên tiếp các năm 2015, 2016, 2017, chăm sóc khách du lịch đến Việt Nam chớ bỏ qua cơ hội thưởng thức, thì trên sân nhà vẫn còn thái độ "bánh chưng ngày Tết". Cựu đại sứ Mỹ Ted Osius trải nghiệm À Ố Show Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi'. 'À Ố Show', 'Teh Dar' chỉ có khách tại Sài Gòn, chưa ra đến thủ đô. Để các nghệ sĩ được sống thật, hít thở cái không khí nơi hồn phách các dân tộc Tây Nguyên, các đạo diễn 'Teh Dar' đã đưa cả đoàn lên cao nguyên đất đỏ, góp mặt trong những lễ hội văn hóa. Họ trải những nắm đất Tây Nguyên lên tấm thảm biểu diễn trong Nhà hát Lớn để những gót chân trần nghệ sĩ giao hòa với cát bụi chân ai, tâm linh miền đất, rồi tự mình đốt thành ngọn lửa. Nghệ thuật miền đất đỏ, như nhà văn Nguyên Ngọc phân tích, làm ra không phải sản phẩm thương mại, mà vì nỗi lòng thôi thúc. Thăng hoa trong quá trình sáng tác là hạnh phúc chứ không phải lúc tác phẩm hoàn thành. Nó trùng quan điểm của nghệ thuật đương đại. Nghệ thuật là con đường chứ không phải đích đến. Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi' Chúng ta đã cảm nhận như thế? Con đường ấy hội tụ với các nghệ sĩ Chăm trong 'Đêm vô thức bản địa'. Âm nhạc mầu sắc Chăm ra sao? Liệu có phải là hơi thở, tâm hồn của một dân tộc lưu vong ngay trên quê hương mình? Những hợp âm như một Requiem hay Te Deum, nước mắt nhỏ xuống điêu tàn? Còn chúng ta? Chúng ta có tự đánh mất chính mình ngay trên mảnh đất đang tồn tại, nói như Phan Cẩm Thượng, là vẫn quay tròn trong số không? Để có một hoặc nhiều SEAPHONY hơn nữa Khát vọng nghệ thuật của Seaphony, theo lời bà Đoàn Thiên Hương, giám đốc tiếp thị Lune Production là "một hành trình trường kỳ, đầy thách thức về tổ chức, tâm lý con người, vượt qua rào cản văn hóa, ngôn ngữ, tài chính, ... và đòi hỏi thật nhiều tâm huyết, sự hy sinh về nhiều mặt, và cần mọi hỗ trợ có thể về tài chính, sức người, và cả truyền thông". Gặt hái thành công, Seaphony Việt nam ấp ủ nhân lên nhiều tế bào tương tự qua giao lưu để có 'một hoặc nhiều Seaphony' khác tại cộng đồng Đông Á. Một thử nghiệm trân trọng. Ừ mà may? Các nước Đông Nam Á khác đâu thiếu người tài, thiếu sắc dân thiểu số như Việt Nam, thậm chí còn nhiều hơn, sao chưa ai làm? Tôi chờ đợi, hy vọng. Bấy giờ, tôi sẽ có cái để khoe cùng bạn bè. Tự hào, đó là góp mặt hãnh diện của một Việt Nam độc đáo, tinh tế, quyến rũ. Tôi thầm nghe âm thanh Seaphony trong tâm thức, như tiếng vọng từ chiếc trống đồng Lạc Việt chỉ còn ngân lên tiếng cuối cùng trên triền sông Hát, nơi nữ tướng đất Việt thác vào sông núi. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của nhà báo tự do Phạm Cao Phong hiện sống tại Paris, Pháp. Xem thêm các bài về Văn hóa - Nghệ thuật: Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.1) Đặng Thế Phong - sống và chết trước khi thời cơ đến (phần 1) Đấu giá súng nạm vàng của vua Càn Long Nhạc sỹ Nguyên Lê: 'Sốc' trong lần đầu tới VN Câu chuyện của vũ công ballet

[ 108, 287, 285, 161, 10342, 1149, 6738, 3214, 17429, 2276, 4021, 1967, 117, 221, 318, 126, 115, 106, 172, 164, 135, 104, 274, 590, 145, 465, 722, 1571, 2199, 119, 119, 120, 274, 765, 383, 354, 2428, 103, 2293, 625, 159, 959, 4309, 243, 132, 128, 189, 10587, 108, 13317, 12806, 646, 4562, 892, 772, 8203, 207, 519, 7123, 515, 388, 340, 3245, 1596, 355, 471, 1826, 997, 2031, 105, 337, 1113, 14389, 3787, 551, 214, 105, 1418, 342, 2882, 8845, 144, 114, 2030, 1802, 161, 3793, 5389, 105, 504, 685, 23408, 444, 7973, 6261, 1968, 953, 104, 157, 534, 2887, 407, 362, 2298, 1087, 191, 12901, 103, 953, 704, 119, 141, 148, 440, 2068, 6542, 103, 328, 118, 167, 264, 119, 109, 2030, 157, 3434, 1079, 114, 1370, 407, 1268, 228, 161, 26521, 376, 1540, 104, 243, 132, 106, 290, 5121, 112, 5192, 5121, 185, 404, 1107, 2070, 290, 5121, 787, 240, 236, 1345, 2264, 290, 5121, 110, 107, 225, 633, 103, 140, 110, 155, 328, 103, 155, 15809, 110, 107, 639, 1929, 112, 6225, 1149, 127, 3168, 20675, 364, 120, 787, 240, 2487, 1149, 384, 580, 103, 11333, 1149, 9365, 103, 1149, 9396, 103, 1149, 1177, 273, 127, 11333, 112, 4013, 106, 163, 771, 292, 240, 329, 130, 467, 103, 110, 771, 292, 13587, 292, 1380, 409, 112, 2201, 419, 1149, 20496, 212, 296, 148, 2583, 6551, 1149, 20496, 840, 2095, 353, 976, 143, 177, 218, 106, 20496, 4762, 10342, 1149, 384, 580, 127, 1672, 1014, 158, 274, 4548, 170, 855, 128, 111, 470, 198, 123, 354, 243, 103, 123, 2421, 269, 728, 145, 112, 4850, 1014, 175, 1839, 170, 110, 701, 117, 103, 110, 1965, 142, 15020, 6316, 549, 140, 143, 110, 2929, 2264, 2036, 1801, 143, 128, 4206, 1859, 219, 294, 2077, 4285, 953, 218, 106, 549, 140, 103, 118, 795, 189, 7932, 123, 125, 288, 1038, 243, 578, 170, 419, 1240, 153, 288, 1038, 243, 132, 108, 121, 2583, 243, 132, 106, 420, 279, 104, 158, 288, 1038, 211, 1315, 902, 106, 288, 1038, 510, 132, 2572, 2848, 136, 106, 113, 1065, 9815, 303, 1149, 798, 281, 6054, 28029, 103, 281, 210, 110, 107, 108, 121, 172, 328, 224, 211, 159, 175, 1326, 724, 855, 151, 254, 103, 110, 855, 1071, 5626, 110, 855, 111, 412, 3578, 5219, 106, 292, 211, 7772, 1730, 106, 288, 1038, 294, 189, 7932, 382, 304, 556, 636, 2487, 1149, 6738, 3214, 17429, 2276, 4021, 106, 476, 953, 849, 8193, 110, 139, 476, 953, 104, 172, 274, 2508, 110, 139, 106, 476, 953, 104, 172, 1013, 172, 137, 6973, 110, 177, 106, 476, 953, 104, 243, 132, 1316, 145, 476, 953, 104, 157, 5341, 340, 208, 123, 2223, 3011, 4454, 128, 1149, 384, 580, 103, 142, 224, 1140, 715, 124, 645, 106, 104, 900, 1654, 107, 1140, 110, 103, 663, 107, 1140, 110, 103, 711, 107, 1140, 645, 106, 104, 154, 110, 103, 2157, 428, 972, 104, 335, 106, 108, 121, 18087, 836, 384, 711, 105, 120, 225, 567, 133, 306, 3644, 104, 312, 994, 548, 478, 324, 8816, 7322, 1819, 209, 777, 1017, 171, 350, 518, 465, 2515, 2963, 243, 132, 815, 2431, 506, 258, 611, 394, 2030, 1802, 148, 6906, 8916, 576, 105, 1756, 2206, 257, 104, 2624, 409, 12988, 409, 347, 208, 8131, 30016, 5634, 176, 5027, 4069, 850, 884, 262, 387, 877, 887, 105, 741, 277, 198, 165, 1576, 14307, 7150, 11134, 7577, 10372, 6841, 444, 31520, 856, 116, 113, 120, 1003, 635, 103, 1003, 220, 113, 950, 442, 877, 887, 959, 4309, 711, 238, 587, 4038, 821, 161, 189, 3165, 282, 142, 126, 6615, 5122, 815, 2431, 506, 258, 144, 611, 4030, 470, 1419, 120, 135, 156, 104, 749, 247, 5012, 2624, 409, 12988, 409, 294, 2201, 1964, 122, 144, 1579, 306, 355, 1270, 425, 234, 106, 503, 157, 7939, 2549, 103, 1042, 356, 139, 290, 178, 148, 166, 110, 104, 877, 887, 1177, 273, 131, 3913, 11104, 4050, 5078, 611, 394, 877, 887, 959, 4309, 131, 132, 180, 793, 106, 116, 185, 220, 6330, 455, 241, 272, 113, 116, 1183, 476, 112, 298, 116, 1108, 704, 443, 119, 152, 997, 342, 877, 887, 1547, 4695, 1144, 149, 337, 3748, 365, 123, 119, 1278, 122, 144, 1579, 306, 355, 1270, 425, 234, 106, 503, 157, 7939, 2549, 103, 1042, 356, 139, 290, 178, 148, 166, 110, 104, 877, 887, 1177, 273, 131, 629, 3893, 148, 1579, 639, 355, 1270, 425, 234, 335, 107, 225, 633, 202, 1941, 1643, 213, 1177, 273, 131, 132, 107, 120, 255, 220, 289, 2311, 639, 355, 5101, 236, 216, 110, 272, 302, 117, 105, 171, 175, 110, 2657, 930, 117, 436, 581, 355, 1270, 131, 132, 1229, 1185, 269, 128, 399, 966, 310, 3191, 399, 966, 310, 3945, 143, 111, 169, 110, 581, 791, 262, 104, 399, 6393, 2671, 887, 110, 139, 128, 934, 877, 887, 110, 117, 656, 2639, 112, 2671, 887, 163, 107, 136, 212, 435, 159, 225, 633, 355, 1270, 294, 388, 210, 108, 232, 119, 365, 105, 193, 106, 877, 621, 362, 2298, 1087, 115, 184, 604, 11170, 8226, 8296, 388, 1452, 377, 10587, 108, 13317, 12806, 1452, 6757, 892, 772, 8203, 257, 104, 247, 407, 362, 2298, 1087, 106, 120, 920, 178, 125, 156, 420, 229, 116, 2487, 1149, 110, 366, 119, 1149, 482, 506, 258, 104, 109, 137, 1805, 500, 111, 243, 578, 194, 122, 628, 183, 264, 1107, 210, 288, 439, 510, 132, 2310, 403, 988, 144, 496, 296, 319, 153, 104, 611, 394, 877, 887, 159, 959, 4309, 131, 578, 632, 988, 1550, 114, 2076, 780, 103, 996, 4792, 148, 120, 147, 2330, 175, 688, 1735, 12806, 407, 14570, 877, 887, 19095, 8203, 1524, 181, 354, 711, 377, 2435, 108, 8698, 231, 14960, 108, 23946, 2441, 108, 8351, 431, 2782, 257, 444, 6454, 172, 2378, 5742, 952, 138, 21416, 856, 106, 1281, 2065, 104, 141, 129, 453, 6757, 892, 772, 8203, 257, 149, 1093, 4522, 25811, 269, 361, 11092, 4275, 4145, 18639, 148, 147, 3374, 247, 407, 362, 2298, 1087, 115, 916, 382, 304, 504, 178, 119, 292, 465, 10935, 3519, 112, 2522, 21690, 3414, 8975, 6141, 21690, 444, 9400, 1065, 288, 439, 510, 132, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1245, 12369, 6276, 228, 247, 407, 362, 2298, 1087, 134, 114, 124, 1086, 932, 2065, 239, 104, 118, 415, 694, 337, 3748, 274, 765, 518, 465, 377, 12238, 616, 329, 288, 439, 257, 180, 6738, 3214, 17429, 2276, 4021, 136, 7592, 1 ]

business-42308871

https://www.bbc.com/vietnamese/business-42308871

Bitcoin ra mắt trên sàn giao dịch tương lai

Bitcoin đã bắt đầu giao dịch trên một sàn lớn lần đầu tiên.

Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Bitcoin được đưa lên sàn giao dịch hợp đồng tương lai CBOE (future) ở Chicago vào lúc 23:00 GMT hôm Chủ nhật, tạo điều kiện để các nhà đầu tư đặt cược vào việc giá Bitcoin sẽ tăng hay giảm. Trong thời gian trước khi có sự ra mắt cho giao dịch tương lai, giá trị của đồng tiền số này đã tăng lên. Việc đưa Bitcoin ra giao dịch tại CBOE đã được một số người xem như một bước tiến tới việc hợp pháp hoá đồng tiền. Người ta dự kiến vào tuần tới cũng sẽ có bước tương tự tại một sàn đối thủ là Chicago Mercantile Exchange. Giao dịch CBOE cho thấy hợp đồng tương lai của Bitcoin hết hạn vào tháng Một tăng 17% từ 15.000 USD lên quá 18.000 USD. Bitcoin là "mỏ vàng" hay "bong bóng"? Bitcoin là gì? Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hồi tháng 10/2017 nói việc phát hành, cung ứng, sử dụng bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150 triệu đến 200 triệu đồng. Giá Bitcoin biến động mạnh trong những ngày qua. Văn bản của Ngân hàng Nhà nước gửi cơ quan báo chí hôm 28/10 khẳng định bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên việc giao dịch bitcoin trên thị trường "chợ đen" (thông qua môi giới) đã và đang diễn ra tại Việt Nam, theo một nhà quan sát muốn ẩn danh nói với BBC. Được biết các "cò bitcoin" có tài khoản mua bán trên thị trường thế giới kinh doanh dựa vào ăn chênh lệch tỉ giá giữa bitcoin/usd trên các sàn thế giới với "tỉ giá chợ đen" dựa vào nhu cầu mua bán bitcoin của nhà đầu tư tại Việt Nam. Hiện chưa rõ có làn sóng "chốt lời" chứng khoán tại Việt Nam, vốn tăng điểm mạnh trong năm 2017, để chuyển qua buôn bán bitcoin hay không. Người phát minh Bitcoin tiết lộ danh tính Hợp đồng tương lai là gì? Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Các nhà đầu tư nay có thể đặt cược vào Bitcoin tăng hoặc giảm giá mà không thực sự sở hữu chúng. Hợp đồng tương lai thường dựa trên giá của một loại hàng hóa thực sự - chẳng hạn như dầu. Một trong những khía cạnh gây tranh cãi của Bitcoin là một số người không coi đây là một "thứ gì đó". Mặc dù được gọi là đồng tiền, nhưng người ta vẫn tranh luận là đó có phải là một tài sản, hoặc hàng hóa, mà không có bất kỳ việc sử dụng thực tế hoặc giá trị có thế đánh giá được. Một người trong cuộc cho biết việc ra mắt bắt đầu với mức điểm thấp mà không "không có rượu sâm banh" ăn mừng. Tuy nhiên, CBOE nhắn trên twitter cảnh báo rằng trang web của sàn này chạy chậm và có thể tạm thời không truy cập được. Bitcoin tăng giá hơn 6000 USD chỉ trong một tuần từ 02-08 tháng 12. Việc dự báo sự có mặt của bitcoin ở dạng niêm yết mua bán chính thống đầu tiên đã giúp đồng tiền gây tranh cãi tăng vọt lên quá mức 10.000 USD và sau đó là hơn 17.000 USD vào thứ Năm trước khi giảm xuống. Theo Coindesk.com, giá của Bitcoin đứng ở mức 16.600 USD vào thứ Hai. Nick Colas, từ hãng nghiên cứu Data Trek, cho biết việc niêm yết hợp đồng tương lai đã cho Bitcoin "tính hợp pháp và công nhận rằng đây là một tài sản người ta có thể buôn bán". Chris Ralph, giám đốc đầu tư tại St James's Place nói với chương trình Today của BBC rằng ông vẫn cẩn trọng về đồng tiền này. "Tôi không muốn dùng từ hợp pháp, nhưng có thể nó đã chuyển từ bóng tối ra ánh sáng", ông nói. "Nhưng điều tôi nghĩ là diễn biến này có nghĩa là sẽ nhiều người hơ đang làm việc trong thị trường ngân hàng đầu tư sẽ để mắt tới Bitcoin. "Nó đã từng được mô tả như là loại tài sản cho năm 2017, nhưng khi bước vào năm 2017 thì không ai gọi đó là một loại tài sản cả". Việc ra mắt Bitcoin tại CBOE và CME đã được thực hiện sau khi được Ủy ban Giao dịch Tương lai (CFTC) và Hàng hóa Mỹ phê duyệt. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo các nhà đầu tư về "mức độ biến động và rủi ro cao trong kinh doanh và giao dịch các hợp đồng này".

summarize: Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Bitcoin được đưa lên sàn giao dịch hợp đồng tương lai CBOE (future) ở Chicago vào lúc 23:00 GMT hôm Chủ nhật, tạo điều kiện để các nhà đầu tư đặt cược vào việc giá Bitcoin sẽ tăng hay giảm. Trong thời gian trước khi có sự ra mắt cho giao dịch tương lai, giá trị của đồng tiền số này đã tăng lên. Việc đưa Bitcoin ra giao dịch tại CBOE đã được một số người xem như một bước tiến tới việc hợp pháp hoá đồng tiền. Người ta dự kiến vào tuần tới cũng sẽ có bước tương tự tại một sàn đối thủ là Chicago Mercantile Exchange. Giao dịch CBOE cho thấy hợp đồng tương lai của Bitcoin hết hạn vào tháng Một tăng 17% từ 15.000 USD lên quá 18.000 USD. Bitcoin là "mỏ vàng" hay "bong bóng"? Bitcoin là gì? Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hồi tháng 10/2017 nói việc phát hành, cung ứng, sử dụng bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính mức từ 150 triệu đến 200 triệu đồng. Giá Bitcoin biến động mạnh trong những ngày qua. Văn bản của Ngân hàng Nhà nước gửi cơ quan báo chí hôm 28/10 khẳng định bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên việc giao dịch bitcoin trên thị trường "chợ đen" (thông qua môi giới) đã và đang diễn ra tại Việt Nam, theo một nhà quan sát muốn ẩn danh nói với BBC. Được biết các "cò bitcoin" có tài khoản mua bán trên thị trường thế giới kinh doanh dựa vào ăn chênh lệch tỉ giá giữa bitcoin/usd trên các sàn thế giới với "tỉ giá chợ đen" dựa vào nhu cầu mua bán bitcoin của nhà đầu tư tại Việt Nam. Hiện chưa rõ có làn sóng "chốt lời" chứng khoán tại Việt Nam, vốn tăng điểm mạnh trong năm 2017, để chuyển qua buôn bán bitcoin hay không. Người phát minh Bitcoin tiết lộ danh tính Hợp đồng tương lai là gì? Hợp đồng tương lai cho phép các nhà đầu tư đặt cược vào giá của cái gì đó vào một ngày trong tương lai. Các nhà đầu tư nay có thể đặt cược vào Bitcoin tăng hoặc giảm giá mà không thực sự sở hữu chúng. Hợp đồng tương lai thường dựa trên giá của một loại hàng hóa thực sự - chẳng hạn như dầu. Một trong những khía cạnh gây tranh cãi của Bitcoin là một số người không coi đây là một "thứ gì đó". Mặc dù được gọi là đồng tiền, nhưng người ta vẫn tranh luận là đó có phải là một tài sản, hoặc hàng hóa, mà không có bất kỳ việc sử dụng thực tế hoặc giá trị có thế đánh giá được. Một người trong cuộc cho biết việc ra mắt bắt đầu với mức điểm thấp mà không "không có rượu sâm banh" ăn mừng. Tuy nhiên, CBOE nhắn trên twitter cảnh báo rằng trang web của sàn này chạy chậm và có thể tạm thời không truy cập được. Bitcoin tăng giá hơn 6000 USD chỉ trong một tuần từ 02-08 tháng 12. Việc dự báo sự có mặt của bitcoin ở dạng niêm yết mua bán chính thống đầu tiên đã giúp đồng tiền gây tranh cãi tăng vọt lên quá mức 10.000 USD và sau đó là hơn 17.000 USD vào thứ Năm trước khi giảm xuống. Theo Coindesk.com, giá của Bitcoin đứng ở mức 16.600 USD vào thứ Hai. Nick Colas, từ hãng nghiên cứu Data Trek, cho biết việc niêm yết hợp đồng tương lai đã cho Bitcoin "tính hợp pháp và công nhận rằng đây là một tài sản người ta có thể buôn bán". Chris Ralph, giám đốc đầu tư tại St James's Place nói với chương trình Today của BBC rằng ông vẫn cẩn trọng về đồng tiền này. "Tôi không muốn dùng từ hợp pháp, nhưng có thể nó đã chuyển từ bóng tối ra ánh sáng", ông nói. "Nhưng điều tôi nghĩ là diễn biến này có nghĩa là sẽ nhiều người hơ đang làm việc trong thị trường ngân hàng đầu tư sẽ để mắt tới Bitcoin. "Nó đã từng được mô tả như là loại tài sản cho năm 2017, nhưng khi bước vào năm 2017 thì không ai gọi đó là một loại tài sản cả". Việc ra mắt Bitcoin tại CBOE và CME đã được thực hiện sau khi được Ủy ban Giao dịch Tương lai (CFTC) và Hàng hóa Mỹ phê duyệt. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo các nhà đầu tư về "mức độ biến động và rủi ro cao trong kinh doanh và giao dịch các hợp đồng này".

[ 108, 287, 285, 161, 2119, 210, 489, 1032, 114, 656, 109, 152, 178, 276, 632, 5836, 138, 314, 104, 292, 218, 150, 138, 116, 191, 113, 489, 2563, 9603, 117, 251, 227, 3688, 384, 414, 279, 210, 489, 1032, 15655, 3980, 3519, 444, 8466, 11176, 371, 108, 121, 5188, 138, 398, 944, 20933, 8398, 325, 483, 4946, 394, 179, 591, 130, 109, 152, 178, 276, 632, 5836, 138, 156, 314, 9603, 134, 321, 194, 6034, 298, 221, 390, 226, 129, 107, 144, 124, 1086, 114, 384, 414, 489, 3856, 314, 245, 104, 210, 379, 166, 126, 115, 321, 2581, 1068, 251, 9603, 124, 384, 414, 149, 15655, 3980, 3519, 115, 117, 116, 166, 111, 453, 128, 116, 920, 472, 228, 156, 279, 246, 1270, 210, 3936, 606, 169, 382, 357, 138, 670, 228, 127, 134, 107, 920, 489, 222, 149, 116, 3688, 195, 331, 106, 5188, 7153, 376, 12279, 2782, 23128, 112, 2169, 414, 15655, 3980, 3519, 114, 203, 279, 210, 489, 1032, 104, 9603, 538, 576, 138, 253, 430, 321, 10639, 148, 7810, 1996, 227, 310, 13139, 4220, 9603, 106, 26908, 10126, 194, 189, 15515, 871, 4785, 9603, 106, 1376, 1462, 201, 571, 142, 131, 132, 496, 253, 13741, 123, 156, 212, 209, 103, 870, 475, 103, 324, 286, 21598, 105, 109, 534, 379, 2723, 489, 222, 211, 134, 133, 528, 1029, 554, 473, 209, 122, 537, 148, 3454, 617, 155, 2026, 617, 2931, 2745, 9603, 625, 192, 417, 113, 120, 191, 1451, 551, 288, 104, 1462, 201, 571, 142, 916, 225, 146, 188, 356, 325, 16690, 1202, 269, 190, 21598, 105, 109, 534, 379, 2723, 489, 222, 211, 110, 139, 106, 412, 1573, 781, 1349, 279, 246, 149, 131, 629, 421, 445, 156, 384, 414, 21598, 159, 461, 271, 5610, 3413, 11961, 444, 6158, 235, 936, 249, 371, 115, 105, 167, 407, 124, 149, 131, 578, 181, 116, 152, 146, 338, 278, 1768, 595, 123, 119, 2189, 2077, 217, 109, 4707, 6727, 21598, 207, 107, 326, 886, 702, 622, 159, 461, 271, 175, 249, 236, 553, 1105, 138, 446, 3888, 2641, 1494, 314, 415, 21598, 1296, 3342, 1230, 159, 109, 3688, 175, 249, 119, 189, 332, 4602, 314, 2272, 11961, 1105, 138, 1307, 352, 702, 622, 21598, 104, 152, 178, 276, 149, 131, 629, 1620, 289, 450, 107, 106, 231, 1338, 4707, 14641, 366, 207, 463, 2178, 149, 131, 578, 682, 321, 318, 417, 113, 147, 3651, 130, 589, 235, 1548, 622, 21598, 194, 1648, 606, 212, 494, 9603, 958, 1154, 595, 334, 2119, 210, 489, 1032, 106, 1376, 2119, 210, 489, 1032, 114, 656, 109, 152, 178, 276, 632, 5836, 138, 314, 104, 292, 218, 150, 138, 116, 191, 113, 489, 2563, 303, 152, 178, 276, 275, 107, 136, 632, 5836, 138, 9603, 321, 451, 558, 314, 145, 110, 223, 144, 633, 943, 3051, 2119, 210, 489, 1032, 369, 1105, 159, 314, 104, 116, 534, 201, 471, 223, 144, 233, 718, 269, 576, 128, 12030, 430, 113, 120, 482, 409, 810, 383, 250, 1346, 104, 9603, 106, 116, 166, 111, 110, 703, 248, 106, 116, 189, 22974, 218, 150, 340, 1623, 428, 117, 343, 106, 210, 3761, 170, 111, 169, 244, 250, 410, 106, 150, 107, 139, 106, 116, 326, 2070, 451, 201, 2092, 145, 110, 107, 295, 393, 156, 324, 286, 223, 216, 451, 314, 245, 107, 175, 403, 314, 1378, 430, 111, 113, 204, 114, 217, 156, 124, 1086, 290, 178, 119, 537, 318, 1192, 145, 110, 1639, 107, 1953, 15302, 504, 772, 207, 446, 8429, 421, 572, 15655, 3980, 3519, 2669, 159, 17273, 313, 188, 160, 509, 1853, 104, 3688, 126, 937, 1751, 105, 107, 136, 1119, 221, 110, 1330, 1288, 1378, 9603, 321, 314, 183, 13555, 1996, 163, 113, 116, 670, 148, 5860, 686, 8257, 253, 5525, 1068, 382, 188, 144, 107, 447, 104, 21598, 108, 121, 1361, 5177, 320, 6596, 702, 622, 122, 234, 178, 462, 115, 422, 210, 379, 383, 250, 1346, 321, 4507, 227, 310, 537, 4187, 1996, 105, 187, 150, 106, 183, 18061, 1996, 138, 259, 832, 226, 129, 558, 4560, 520, 13458, 231, 9024, 1282, 11925, 314, 104, 9603, 715, 108, 121, 537, 1910, 14052, 1996, 138, 259, 3702, 5947, 10367, 10885, 148, 833, 568, 402, 14153, 5846, 1282, 103, 114, 217, 156, 5177, 320, 6596, 279, 210, 489, 1032, 115, 114, 9603, 13573, 279, 246, 105, 135, 238, 160, 248, 106, 116, 326, 262, 111, 169, 107, 136, 1548, 622, 340, 4274, 17114, 103, 850, 884, 178, 276, 149, 2990, 2737, 2945, 16513, 123, 119, 741, 277, 9354, 104, 378, 160, 118, 244, 2645, 308, 125, 210, 379, 433, 800, 110, 278, 467, 148, 279, 2184, 170, 107, 136, 335, 115, 589, 148, 871, 935, 124, 1342, 611, 646, 118, 454, 1960, 179, 141, 372, 106, 407, 625, 126, 107, 404, 106, 134, 158, 111, 23976, 167, 140, 156, 113, 461, 271, 866, 201, 178, 276, 134, 130, 1086, 228, 9603, 112, 3487, 115, 434, 117, 787, 1072, 128, 106, 534, 326, 262, 114, 147, 3651, 170, 129, 920, 138, 147, 2882, 143, 110, 375, 343, 150, 106, 116, 534, 326, 262, 186, 340, 1068, 124, 1086, 9603, 149, 15655, 3980, 3519, 105, 9975, 3519, 115, 117, 223, 199, 187, 129, 117, 1053, 504, 2169, 414, 2797, 1032, 3844, 3505, 21237, 105, 1521, 471, 200, 997, 9516, 421, 572, 225, 146, 126, 313, 188, 109, 152, 178, 276, 125, 189, 13476, 359, 625, 192, 105, 1905, 1924, 291, 113, 236, 553, 105, 384, 414, 109, 279, 210, 4796, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 9603, 115, 290, 178, 384, 414, 159, 116, 3688, 301, 400, 178, 4237, 1 ]

061115_quochoivn_inlondon

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/11/061115_quochoivn_inlondon

Sang Anh tìm hiểu quyền của người thiểu số

Một đoàn dân biểu Việt Nam đang ở thăm Anh để tìm hiểu mô hình hoạt động các cơ quan dân cử xứ Anh.

Đoàn gồm 11 thành viên do bà Tôn Nữ Thị Ninh, phó chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội Việt Nam, dẫn đầu. Các thành viên trong đoàn làm việc trong nhiều Ủy ban khác nhau, bao gồm Luật Pháp, Các vấn đề xã hội, và Văn hóa Xã hội. Theo trưởng đoàn Việt Nam, mục đích sang Anh lần này là tìm hiểu về chính sách, hoạt động thực tế của nước Anh về dân quyền, nhân quyền, và phân quyền. Đoàn cũng quan tâm đến chính sách đối với người thiểu số, tức người di dân tại xứ Anh. Với tài trợ của Liên hiệp Âu châu, trong tuần thăm nước Anh đoàn quốc hội Việt Nam đã được giới thiệu đến thăm quan nghị viện xứ Wales, và xứ Scotland, là hai địa phương được Chính phủ Trung ương tại số 10 Downing Street phân bớt quyền lực, trao cho họ quyền quyết định lớn hơn trong các vấn đề địa phương. Như y tế, giáo dục, hay môi trường. Bộ Ngoại giao Anh cũng giới thiệu đoàn đến thăm cơ sở An Việt, một trong các tổ chức thiện nguyện của cộng đồng người Việt, do ông Vũ Khánh Thành là giám đốc. Trao đổi thẳng thắn Ông Vũ Khánh Thành, người Việt đầu tiên tại Luân Đôn nhận tước MBE -dịch ra tiếng Việt là Bảo quốc huân chương từ Nữ hoàng Anh mùa hè năm nay do các thành tích trong công tác thiện nguyện và giúp đỡ cộng đồng. Ông cũng từng giữ chức nghị viên hội đồng địa phương thành phố Hackney, một quận ở phía Đông của Luân Đôn, nơi có nhiều người Việt cư ngụ. Bản thân là ông cũng là một doanh nhân thành đạt trong tư cách chủ nhà hàng Hương Việt, cơ sở ẩm thực được tờ báo Hackney Gazette bầu chọn là nhà hàng có đồ ăn Việt ngon, và đầu bếp xuất sắc nhất. Ngoài quan sát cách làm việc của cơ quan dân cử tại Anh, đoàn Quốc hội Việt Nam muốn tìm hiểu về cuộc sống của cộng đồng người Việt tại Luân Đôn, và rộng ra, tại nước Anh. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nói đoàn quan tâm đến câu chuyện thành công trong kinh doanh, học vấn của người Việt, con em người Việt, và các vấn đề cần giải quyết trong hội nhập. Trưởng đoàn Việt Nam nói thêm nếu ông Thành có điều gì muốn đóng góp cho quốc hội trong nước, đoàn sẵn sàng lắng nghe. Ông Thành kể về lịch sử định cư của người tỵ nạn Việt Nam tại Anh mà trong nhiều năm với tư cách nhân viện liên lạc cộng đồng của Bộ Nội Vụ Anh ông đã làm việc và tiếp xúc với nhiều gia đình. Ông nói đến tính cần cù chăm chỉ của người Việt, chịu khó làm nhiều tiếng trong ngày thuở ban đầu đến Anh, và đức tính này đã giúp nhiều gia đình có thêm tiền khi họ nhận may gia công. Như thế giúp họ tạo dựng vốn liếng cần thiết để chuyển sang kinh doanh lĩnh vực khác, như mở nhà hàng, hay tiệm bán đồ ăn nhanh thời gian về sau. Khi nghề may hết việc do công ty Anh chuyển hàng sang gia công ở Trung Quốc, lập tức phong trào làm móng tay lan rộng, với tay nghề, bí quyết học từ người Việt tại Mỹ. Ban đầu thiết bị làm móng tay, hay trang trí cửa tiệm cũng nhập từ Mỹ luôn. Bản thân cơ sở An Việt của ông cũng mở các khóa đào tạo về tay nghề và vệ sinh cho công nghân người Việt. Cho đến nay, ông Thành nói, nghề này đang nuôi rất nhiều người Việt, và nhiều người đã giàu lên, chỉ một hoặc hai năm mở tiệm mà có người đã mua nhà, mua xe, vân vân... Ông Thành nhấn mạnh đến thành quả trong học vấn của nhiều con em người Việt, ông chứng kiến một số gia đình cha mẹ mù chữ, nhưng các con của họ đậu đại học với kết quả rất khá. Theo ông, do tính gia đình của người Việt cao, môi trường gia đình đã khiến cha mẹ quan tâm đến con cái, nhân tố giúp đỡ cho các em học hành tấn tới. Bà Tôn Nữ Thị Ninh hỏi về khả năng tham gia xã hội dòng chính của các con em người Việt ở Anh có khá không, ví dụ như trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, Canada, hay Úc đã có người đua tranh và thắng chức dân biểu tiểu bang, người khác thì thi thố vào các hội đồng địa phương. Người Việt tại Anh có thành công trong lĩnh vực chính trị như họ đã từng làm trong kinh doanh thương mại hay không? Theo ông Vũ Khánh Thành về mức độ thành đạt và hội nhập sâu vào dòng chính thì cộng đồng người Việt tại Anh chưa bằng được với các cộng đồng Việt Nam khác tại Mỹ và Úc. Lý do, theo ông, người ở Anh còn ít, và chưa tạo ra một thế lực thương mại mạnh để thúc đẩy các tham vọng về chính trị, dù chỉ là ở mức độ địa phương. Ông Thành thôi chức nghị viên hội đồng địa phương quận Hackney vào năm 2006 do "bận rộn" với công việc điều hành hội An Việt. Báo chí Anh nói ông là người Việt đầu tiên tại Âu châu giữ chức nghị viên của một hội đồng quận, và sau ông chưa thấy ứng viên gốc Việt nào bày tỏ ý muốn tranh cử. Vấn nạn cần sa Sau đó ông Thành chuyển sang vấn nạn trồng cần sa, theo ông, đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh của người Việt tại Anh. Ông nói đến những người Việt này là ai, họ vào Anh bằng con đường nào và phải trả chi phí bao nhiêu. Khi bị bắt thì bị đối xử như thế nào, những ai bị trục xuất thì nhận được một ngân khoản tái hòa nhập cộng đồng ra sao. Án mạng xảy ra do tranh giành băng đảng, cướp tiền thu được từ cần sa, theo ông, đối với người Anh là không thể chấp nhận được. Ông đề nghị với giới chức Anh là nên cho phép đưa lao động từ Việt Nam vào Anh hợp pháp nhằm giảm thiểu các hồ sơ đưa người đi lậu. "Gia đình họ bên VN cần phải có một cái đảm bảo nào đó là sau thời gian làm việc thì họ trở về, và cơ quan trung gian lấy tiền của họ thì cũng lấy vừa vừa phải phải thôi để cho họ còn sống nữa". Việc này, theo ông, tiến hành được một đợt rồi sau đó ngưng lại vì quá nhiều lao động Việt Nam bỏ trốn. Như thế "chẳng biết ăn nói gì được nữa". Vấn đề giải quyết các thành phần Việt Nam trồng cần sa tại Anh, ông Thành nói, có vẻ như đang bế tắc. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nhắc đến cảnh sát hai nước đã cùng làm việc để giải quyết vấn nạn này. Vì đây là một công việc kinh doanh siêu lợi nhuận cho nên nó luôn thu hút người mới. Ý kiến đóng góp Sang chủ đề khác liên quan đến những ý kiến đóng góp cho công việc của quốc hội trong nước, ông Vũ Khánh Thành nhấn mạnh đến quan ngại của ông về tham nhũng, bất công xã hội, giáo dục bị lũng đoạn, những vấn nạn, theo ông, làm cho dân tộc khó phát triển. Ông nhắc đến tư cách đạo đức của giáo viên qua việc dạy thêm, nhưng, theo ông, khó mà đổ lỗi cho họ, vì đồng lương họ nhận được quá ít. Nếu so sánh với giáo viên tại Anh, thì đồng nghiệp tại Việt Nam chỉ sống được một tuần. Còn lại phải đi kiếm thêm, gây ra xung đột lợi ích, phụ huynh nhức nhối, con em không vui. Ông Thành nói đến các vấn đề ở Việt Nam hiện giờ khó mà bóc tách ra riêng biệt, mà cần phải cải tổ cả hệ thống, từ cách điều hành cho đến người thực hiện. "Năm năm nữa người ta cứ nói là Việt Nam sẽ đuổi kịp Thái Lan nhưng trong năm năm này Thái Lan đã tiến xa rồi, coi như ta dậm chân tại chỗ" ông Thành nói. Bà Ninh nhắc với ông Thành tình hình ở Việt Nam nhìn theo cái cốc nửa đầy nửa vơi, thực ra nếu lấy mức thu nhập trong nước mà đem đi so với thế giới thì không thể so được, vì cái mức sống nó khác. "Thật sự nói thật với anh tham nhũng trong nước có, tiêu cực có nhưng đồng thời tôi luôn nói với người nước ngoài mà họ muốn hiểu được thực tế VN qua các thời kỳ chính là nhờ cái tháo vát của người Việt, mỗi người làm hai ba việc, để kiếm thêm tiền nuôi gia đình". "Mức chi cho giáo dục trong nước bây giờ đã nhiều hơn y tế rồi. Cả nước có đến một triệu giáo viên. Mà bây giờ muốn chi thêm cho giáo dục thì khó quá, và giải pháp là nhà nước không thể ôm tất cả cho nên bây giờ phải là xã hội hóa, cho tư thục, tư nhân làm" "Vấn đề trước mắt còn lại thì rất là lớn, nhưng nói rằng ở trong nước không thấy vấn đề tổng thể thì cũng không hẳn đâu. Có thấy, nhưng đôi khi chưa thống nhất về các giải pháp chiến lược. Hoặc là có thống nhất rồi nhưng cái sức lực để có thể để triển khai thực hiện là có khi nó có phần hạn chế" "Xây dựng nhà nước pháp quyền, xã hội dân chủ nhiều cái nó mới mẻ, vừa chạy vừa xếp hàng, vừa mò mẫm. Cho nên là có những cái đúng là lực bất tòng tâm, có những cái mình phải rất kiên nhẫn và kiên trì mình bền bỉ xây dựng. Chứ đừng có sốt ruột". "Nhiều khi mình phải biết sốt ruột không bình như vại được. Nhưng phải tỉnh táo để sao cho sốt ruột một cách bình tĩnh, chứ còn chỉ biết sốt ruột, chỉ bảo sao thế này, sao thế kia thì nó không giải quyết được vấn đề" -------------------------------------------- Mai Ninh, Việt NamBao nhiêu người ở trong nước đã nói về "khuyết tật trong hệ thống cai trị" thì đảng ta không thèm nghe, biểu hiện ở chỗ chưa có văn bản chính thức của đảng ta sử dụng cụm từ nói trên. Nay lại kéo cả đoàn, cả lũ sang tận bên Anh để nghe ông Việt Kiều Vũ khánh Thành nói y như vậy. Nhưng thôi, liên hiệp Âu Châu cho tiền đi học khôn thì tội gì chẳng đi một chuyến. Cái bà Tôn Nữ Thị Ninh đã du học ở Pháp thì còn lạ gì xã hội dân sự với nhà nước pháp quyền, nhưng khi được đảng ta trọng đãi thì cũng phải phục vụ đường lối bảo thủ và phản động của đảng ta mà thôi. Trách nhiệm của cái đoàn đi học khôn này là học được cái gì về nói cho dân biết, khỏi bị mọi người nghĩ là "toi cơm". Phạm Mai Hoa, Hưng YênBà Tôn Nữ Thị Ninh theo tôi hiểu là một người lịch lãm, thông minh và quyết đoán. Bà gây ấn tượng với mọi người qua chuyến đi dài ngày trên hầu khắp nước Mỹ. Nhưng bà là người biết nhìn ra bản chất vấn đề đã và đang kìm hãm sự phát triển các mối quan hệ về kinh tế, ngoại giao... để rồi người nghe hiểu được rằng: cần phát triển dân chủ, khơi thông đường lối cũng như nhận thức, trong đó có vấn đề đánh giá đúng về người Việt trên đất Mỹ. Thật tiếc rằng bà là người bị như bị nhốt trong những bức tường vô hình vì trên bà còn có các quan CS to hơn. Mong chuyến đi của bà thành công và mang về cho dân VN kinh nghiệm của các nước dân chủ về cách thức bầu cử quốc hội, các thành phần, đối tượng tham gia ứng cử vào đại biểu QH như thế nào... Buttre Trẻ, HCMTôi thấy các ông các bà quốc hội đi thăm thú hết nước này rồi nước kia hang chục năm nay rồi mà có học được cái gì đâu? Nó cũng giống như các chuyến đi " thăm là chính, làm việc là phụ" của các bác quan chức trước khi hạ cánh an toàn hàng chục năm nay rồi. Các " dân biểu" làm gì mà phải nhọc công sang tận xứ xở sương mù xa xôi mà cứ giở bản hiến pháp của nước VN năm 1946 ra rồi làm đúng những điều như đã ghi là dân chúng được nhờ rồi. Đừng tiêu tiền của dân vào những chuyến đi vô bổ như vậy!

summarize: Đoàn gồm 11 thành viên do bà Tôn Nữ Thị Ninh, phó chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội Việt Nam, dẫn đầu. Các thành viên trong đoàn làm việc trong nhiều Ủy ban khác nhau, bao gồm Luật Pháp, Các vấn đề xã hội, và Văn hóa Xã hội. Theo trưởng đoàn Việt Nam, mục đích sang Anh lần này là tìm hiểu về chính sách, hoạt động thực tế của nước Anh về dân quyền, nhân quyền, và phân quyền. Đoàn cũng quan tâm đến chính sách đối với người thiểu số, tức người di dân tại xứ Anh. Với tài trợ của Liên hiệp Âu châu, trong tuần thăm nước Anh đoàn quốc hội Việt Nam đã được giới thiệu đến thăm quan nghị viện xứ Wales, và xứ Scotland, là hai địa phương được Chính phủ Trung ương tại số 10 Downing Street phân bớt quyền lực, trao cho họ quyền quyết định lớn hơn trong các vấn đề địa phương. Như y tế, giáo dục, hay môi trường. Bộ Ngoại giao Anh cũng giới thiệu đoàn đến thăm cơ sở An Việt, một trong các tổ chức thiện nguyện của cộng đồng người Việt, do ông Vũ Khánh Thành là giám đốc. Trao đổi thẳng thắn Ông Vũ Khánh Thành, người Việt đầu tiên tại Luân Đôn nhận tước MBE -dịch ra tiếng Việt là Bảo quốc huân chương từ Nữ hoàng Anh mùa hè năm nay do các thành tích trong công tác thiện nguyện và giúp đỡ cộng đồng. Ông cũng từng giữ chức nghị viên hội đồng địa phương thành phố Hackney, một quận ở phía Đông của Luân Đôn, nơi có nhiều người Việt cư ngụ. Bản thân là ông cũng là một doanh nhân thành đạt trong tư cách chủ nhà hàng Hương Việt, cơ sở ẩm thực được tờ báo Hackney Gazette bầu chọn là nhà hàng có đồ ăn Việt ngon, và đầu bếp xuất sắc nhất. Ngoài quan sát cách làm việc của cơ quan dân cử tại Anh, đoàn Quốc hội Việt Nam muốn tìm hiểu về cuộc sống của cộng đồng người Việt tại Luân Đôn, và rộng ra, tại nước Anh. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nói đoàn quan tâm đến câu chuyện thành công trong kinh doanh, học vấn của người Việt, con em người Việt, và các vấn đề cần giải quyết trong hội nhập. Trưởng đoàn Việt Nam nói thêm nếu ông Thành có điều gì muốn đóng góp cho quốc hội trong nước, đoàn sẵn sàng lắng nghe. Ông Thành kể về lịch sử định cư của người tỵ nạn Việt Nam tại Anh mà trong nhiều năm với tư cách nhân viện liên lạc cộng đồng của Bộ Nội Vụ Anh ông đã làm việc và tiếp xúc với nhiều gia đình. Ông nói đến tính cần cù chăm chỉ của người Việt, chịu khó làm nhiều tiếng trong ngày thuở ban đầu đến Anh, và đức tính này đã giúp nhiều gia đình có thêm tiền khi họ nhận may gia công. Như thế giúp họ tạo dựng vốn liếng cần thiết để chuyển sang kinh doanh lĩnh vực khác, như mở nhà hàng, hay tiệm bán đồ ăn nhanh thời gian về sau. Khi nghề may hết việc do công ty Anh chuyển hàng sang gia công ở Trung Quốc, lập tức phong trào làm móng tay lan rộng, với tay nghề, bí quyết học từ người Việt tại Mỹ. Ban đầu thiết bị làm móng tay, hay trang trí cửa tiệm cũng nhập từ Mỹ luôn. Bản thân cơ sở An Việt của ông cũng mở các khóa đào tạo về tay nghề và vệ sinh cho công nghân người Việt. Cho đến nay, ông Thành nói, nghề này đang nuôi rất nhiều người Việt, và nhiều người đã giàu lên, chỉ một hoặc hai năm mở tiệm mà có người đã mua nhà, mua xe, vân vân... Ông Thành nhấn mạnh đến thành quả trong học vấn của nhiều con em người Việt, ông chứng kiến một số gia đình cha mẹ mù chữ, nhưng các con của họ đậu đại học với kết quả rất khá. Theo ông, do tính gia đình của người Việt cao, môi trường gia đình đã khiến cha mẹ quan tâm đến con cái, nhân tố giúp đỡ cho các em học hành tấn tới. Bà Tôn Nữ Thị Ninh hỏi về khả năng tham gia xã hội dòng chính của các con em người Việt ở Anh có khá không, ví dụ như trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, Canada, hay Úc đã có người đua tranh và thắng chức dân biểu tiểu bang, người khác thì thi thố vào các hội đồng địa phương. Người Việt tại Anh có thành công trong lĩnh vực chính trị như họ đã từng làm trong kinh doanh thương mại hay không? Theo ông Vũ Khánh Thành về mức độ thành đạt và hội nhập sâu vào dòng chính thì cộng đồng người Việt tại Anh chưa bằng được với các cộng đồng Việt Nam khác tại Mỹ và Úc. Lý do, theo ông, người ở Anh còn ít, và chưa tạo ra một thế lực thương mại mạnh để thúc đẩy các tham vọng về chính trị, dù chỉ là ở mức độ địa phương. Ông Thành thôi chức nghị viên hội đồng địa phương quận Hackney vào năm 2006 do "bận rộn" với công việc điều hành hội An Việt. Báo chí Anh nói ông là người Việt đầu tiên tại Âu châu giữ chức nghị viên của một hội đồng quận, và sau ông chưa thấy ứng viên gốc Việt nào bày tỏ ý muốn tranh cử. Vấn nạn cần sa Sau đó ông Thành chuyển sang vấn nạn trồng cần sa, theo ông, đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh của người Việt tại Anh. Ông nói đến những người Việt này là ai, họ vào Anh bằng con đường nào và phải trả chi phí bao nhiêu. Khi bị bắt thì bị đối xử như thế nào, những ai bị trục xuất thì nhận được một ngân khoản tái hòa nhập cộng đồng ra sao. Án mạng xảy ra do tranh giành băng đảng, cướp tiền thu được từ cần sa, theo ông, đối với người Anh là không thể chấp nhận được. Ông đề nghị với giới chức Anh là nên cho phép đưa lao động từ Việt Nam vào Anh hợp pháp nhằm giảm thiểu các hồ sơ đưa người đi lậu. "Gia đình họ bên VN cần phải có một cái đảm bảo nào đó là sau thời gian làm việc thì họ trở về, và cơ quan trung gian lấy tiền của họ thì cũng lấy vừa vừa phải phải thôi để cho họ còn sống nữa". Việc này, theo ông, tiến hành được một đợt rồi sau đó ngưng lại vì quá nhiều lao động Việt Nam bỏ trốn. Như thế "chẳng biết ăn nói gì được nữa". Vấn đề giải quyết các thành phần Việt Nam trồng cần sa tại Anh, ông Thành nói, có vẻ như đang bế tắc. Bà Tôn Nữ Thị Ninh nhắc đến cảnh sát hai nước đã cùng làm việc để giải quyết vấn nạn này. Vì đây là một công việc kinh doanh siêu lợi nhuận cho nên nó luôn thu hút người mới. Ý kiến đóng góp Sang chủ đề khác liên quan đến những ý kiến đóng góp cho công việc của quốc hội trong nước, ông Vũ Khánh Thành nhấn mạnh đến quan ngại của ông về tham nhũng, bất công xã hội, giáo dục bị lũng đoạn, những vấn nạn, theo ông, làm cho dân tộc khó phát triển. Ông nhắc đến tư cách đạo đức của giáo viên qua việc dạy thêm, nhưng, theo ông, khó mà đổ lỗi cho họ, vì đồng lương họ nhận được quá ít. Nếu so sánh với giáo viên tại Anh, thì đồng nghiệp tại Việt Nam chỉ sống được một tuần. Còn lại phải đi kiếm thêm, gây ra xung đột lợi ích, phụ huynh nhức nhối, con em không vui. Ông Thành nói đến các vấn đề ở Việt Nam hiện giờ khó mà bóc tách ra riêng biệt, mà cần phải cải tổ cả hệ thống, từ cách điều hành cho đến người thực hiện. "Năm năm nữa người ta cứ nói là Việt Nam sẽ đuổi kịp Thái Lan nhưng trong năm năm này Thái Lan đã tiến xa rồi, coi như ta dậm chân tại chỗ" ông Thành nói. Bà Ninh nhắc với ông Thành tình hình ở Việt Nam nhìn theo cái cốc nửa đầy nửa vơi, thực ra nếu lấy mức thu nhập trong nước mà đem đi so với thế giới thì không thể so được, vì cái mức sống nó khác. "Thật sự nói thật với anh tham nhũng trong nước có, tiêu cực có nhưng đồng thời tôi luôn nói với người nước ngoài mà họ muốn hiểu được thực tế VN qua các thời kỳ chính là nhờ cái tháo vát của người Việt, mỗi người làm hai ba việc, để kiếm thêm tiền nuôi gia đình". "Mức chi cho giáo dục trong nước bây giờ đã nhiều hơn y tế rồi. Cả nước có đến một triệu giáo viên. Mà bây giờ muốn chi thêm cho giáo dục thì khó quá, và giải pháp là nhà nước không thể ôm tất cả cho nên bây giờ phải là xã hội hóa, cho tư thục, tư nhân làm" "Vấn đề trước mắt còn lại thì rất là lớn, nhưng nói rằng ở trong nước không thấy vấn đề tổng thể thì cũng không hẳn đâu. Có thấy, nhưng đôi khi chưa thống nhất về các giải pháp chiến lược. Hoặc là có thống nhất rồi nhưng cái sức lực để có thể để triển khai thực hiện là có khi nó có phần hạn chế" "Xây dựng nhà nước pháp quyền, xã hội dân chủ nhiều cái nó mới mẻ, vừa chạy vừa xếp hàng, vừa mò mẫm. Cho nên là có những cái đúng là lực bất tòng tâm, có những cái mình phải rất kiên nhẫn và kiên trì mình bền bỉ xây dựng. Chứ đừng có sốt ruột". "Nhiều khi mình phải biết sốt ruột không bình như vại được. Nhưng phải tỉnh táo để sao cho sốt ruột một cách bình tĩnh, chứ còn chỉ biết sốt ruột, chỉ bảo sao thế này, sao thế kia thì nó không giải quyết được vấn đề" -------------------------------------------- Mai Ninh, Việt NamBao nhiêu người ở trong nước đã nói về "khuyết tật trong hệ thống cai trị" thì đảng ta không thèm nghe, biểu hiện ở chỗ chưa có văn bản chính thức của đảng ta sử dụng cụm từ nói trên. Nay lại kéo cả đoàn, cả lũ sang tận bên Anh để nghe ông Việt Kiều Vũ khánh Thành nói y như vậy. Nhưng thôi, liên hiệp Âu Châu cho tiền đi học khôn thì tội gì chẳng đi một chuyến. Cái bà Tôn Nữ Thị Ninh đã du học ở Pháp thì còn lạ gì xã hội dân sự với nhà nước pháp quyền, nhưng khi được đảng ta trọng đãi thì cũng phải phục vụ đường lối bảo thủ và phản động của đảng ta mà thôi. Trách nhiệm của cái đoàn đi học khôn này là học được cái gì về nói cho dân biết, khỏi bị mọi người nghĩ là "toi cơm". Phạm Mai Hoa, Hưng YênBà Tôn Nữ Thị Ninh theo tôi hiểu là một người lịch lãm, thông minh và quyết đoán. Bà gây ấn tượng với mọi người qua chuyến đi dài ngày trên hầu khắp nước Mỹ. Nhưng bà là người biết nhìn ra bản chất vấn đề đã và đang kìm hãm sự phát triển các mối quan hệ về kinh tế, ngoại giao... để rồi người nghe hiểu được rằng: cần phát triển dân chủ, khơi thông đường lối cũng như nhận thức, trong đó có vấn đề đánh giá đúng về người Việt trên đất Mỹ. Thật tiếc rằng bà là người bị như bị nhốt trong những bức tường vô hình vì trên bà còn có các quan CS to hơn. Mong chuyến đi của bà thành công và mang về cho dân VN kinh nghiệm của các nước dân chủ về cách thức bầu cử quốc hội, các thành phần, đối tượng tham gia ứng cử vào đại biểu QH như thế nào... Buttre Trẻ, HCMTôi thấy các ông các bà quốc hội đi thăm thú hết nước này rồi nước kia hang chục năm nay rồi mà có học được cái gì đâu? Nó cũng giống như các chuyến đi " thăm là chính, làm việc là phụ" của các bác quan chức trước khi hạ cánh an toàn hàng chục năm nay rồi. Các " dân biểu" làm gì mà phải nhọc công sang tận xứ xở sương mù xa xôi mà cứ giở bản hiến pháp của nước VN năm 1946 ra rồi làm đúng những điều như đã ghi là dân chúng được nhờ rồi. Đừng tiêu tiền của dân vào những chuyến đi vô bổ như vậy!

[ 108, 287, 285, 161, 1652, 2886, 1425, 164, 182, 180, 263, 2631, 10519, 1074, 5230, 1004, 185, 1210, 1053, 504, 923, 470, 716, 567, 243, 578, 1946, 7561, 303, 164, 182, 113, 526, 140, 358, 113, 713, 1053, 504, 211, 1481, 374, 2886, 2587, 1862, 303, 1067, 846, 293, 4070, 105, 551, 471, 1643, 3462, 520, 1308, 526, 243, 578, 592, 1055, 586, 266, 1587, 126, 106, 370, 2260, 466, 122, 3291, 381, 469, 1220, 998, 104, 507, 266, 466, 137, 6578, 157, 6578, 105, 613, 4975, 1652, 127, 146, 315, 792, 122, 333, 923, 405, 280, 5324, 721, 103, 2197, 280, 791, 137, 149, 6010, 1909, 1421, 3477, 326, 1739, 104, 560, 2148, 785, 511, 103, 113, 1881, 582, 507, 266, 526, 951, 567, 243, 132, 115, 363, 1128, 4147, 792, 582, 146, 411, 1344, 6010, 8819, 105, 6010, 3535, 103, 106, 196, 439, 412, 363, 448, 256, 151, 929, 149, 721, 826, 9698, 4011, 613, 4962, 851, 13472, 992, 114, 154, 851, 1250, 190, 1400, 183, 113, 109, 1067, 846, 439, 2380, 1260, 108, 364, 3533, 309, 2648, 194, 936, 7274, 949, 836, 384, 266, 127, 1128, 4147, 526, 792, 582, 225, 2256, 1020, 243, 103, 172, 113, 109, 1453, 853, 2209, 2822, 104, 1107, 1002, 280, 243, 103, 180, 118, 1016, 2470, 994, 106, 850, 2760, 112, 3804, 1544, 3177, 12196, 208, 1016, 2470, 4687, 280, 243, 811, 462, 149, 3173, 3675, 645, 10549, 108, 13893, 3519, 233, 14159, 124, 1575, 243, 106, 1294, 951, 7827, 741, 563, 10519, 1203, 266, 1275, 2359, 147, 275, 180, 109, 164, 566, 113, 135, 274, 2209, 2822, 105, 422, 4569, 1107, 11678, 208, 127, 563, 515, 1874, 853, 411, 182, 567, 1002, 439, 412, 164, 2130, 18986, 103, 172, 4628, 449, 505, 510, 104, 3173, 3675, 103, 328, 107, 713, 280, 243, 867, 4219, 112, 783, 481, 106, 118, 127, 106, 172, 553, 157, 164, 764, 113, 276, 173, 185, 152, 201, 2569, 243, 103, 225, 2256, 18309, 1220, 363, 2911, 188, 18986, 2107, 7377, 9824, 1850, 680, 106, 152, 201, 107, 3443, 446, 243, 11883, 105, 811, 17862, 1512, 3423, 5004, 1382, 146, 338, 173, 140, 358, 104, 225, 146, 137, 1497, 149, 1222, 526, 716, 567, 243, 132, 1190, 370, 2260, 466, 460, 1631, 104, 1107, 1002, 280, 243, 149, 3173, 3675, 103, 105, 1872, 1235, 149, 507, 1909, 753, 2631, 10519, 1074, 2320, 123, 526, 146, 315, 792, 476, 953, 164, 135, 113, 236, 4932, 214, 1067, 104, 280, 243, 103, 219, 640, 280, 243, 103, 105, 109, 1067, 846, 1312, 272, 1250, 113, 567, 1324, 112, 8604, 526, 243, 132, 123, 426, 1592, 118, 994, 107, 999, 218, 1190, 609, 904, 114, 951, 567, 113, 4376, 526, 3682, 1161, 5255, 6540, 208, 994, 1899, 466, 478, 1686, 190, 867, 104, 280, 2398, 627, 243, 132, 149, 266, 145, 113, 713, 147, 405, 276, 173, 157, 1344, 316, 956, 1107, 1002, 104, 949, 1113, 1269, 266, 118, 115, 140, 358, 105, 1297, 990, 405, 713, 165, 3212, 208, 123, 792, 334, 1312, 5782, 1656, 163, 104, 280, 243, 103, 668, 455, 140, 713, 1575, 113, 191, 498, 7724, 504, 811, 792, 1222, 105, 5449, 334, 126, 115, 422, 713, 165, 539, 107, 426, 1634, 129, 154, 645, 1436, 165, 2446, 1260, 868, 422, 154, 394, 2514, 2132, 28963, 1312, 2414, 570, 2097, 586, 236, 553, 950, 1610, 913, 128, 2051, 152, 201, 103, 194, 6612, 622, 3443, 446, 838, 1111, 390, 466, 3609, 707, 5235, 1436, 2396, 358, 180, 135, 457, 266, 2097, 201, 586, 165, 135, 449, 151, 2904, 925, 2197, 737, 1168, 140, 3417, 600, 1253, 1872, 103, 405, 600, 5235, 103, 1039, 1250, 214, 563, 280, 243, 149, 1091, 806, 811, 2414, 133, 140, 3417, 3717, 194, 509, 512, 2621, 6612, 127, 1324, 563, 200, 9320, 783, 481, 225, 2256, 1020, 243, 104, 118, 127, 2051, 109, 1666, 1328, 394, 466, 600, 5235, 105, 1486, 296, 114, 135, 14634, 2425, 280, 243, 112, 1291, 792, 801, 118, 994, 1720, 5235, 126, 167, 1609, 1228, 713, 280, 243, 103, 105, 713, 280, 115, 1073, 2992, 163, 172, 1366, 196, 147, 2051, 6612, 145, 107, 280, 115, 702, 152, 103, 702, 5300, 4499, 4499, 599, 208, 994, 4088, 417, 792, 164, 416, 113, 214, 1067, 104, 713, 219, 640, 280, 243, 103, 118, 1834, 1449, 172, 721, 165, 539, 1041, 966, 2787, 4645, 103, 170, 109, 219, 104, 154, 7510, 273, 214, 405, 1393, 416, 1228, 896, 112, 520, 118, 103, 180, 334, 165, 539, 104, 280, 243, 2048, 936, 1286, 165, 539, 115, 2084, 1041, 966, 146, 315, 792, 219, 292, 103, 157, 2650, 422, 4569, 114, 109, 640, 214, 209, 1855, 4232, 753, 2631, 10519, 1074, 2320, 419, 466, 555, 344, 268, 165, 293, 567, 1226, 122, 104, 109, 219, 640, 280, 243, 449, 266, 107, 896, 110, 103, 1380, 1094, 128, 113, 1107, 1002, 280, 243, 149, 968, 3768, 194, 1219, 115, 107, 280, 1860, 250, 105, 2560, 853, 137, 1277, 4002, 5407, 280, 211, 143, 697, 2580, 7606, 138, 109, 567, 1002, 439, 2380, 2015, 243, 149, 266, 107, 164, 135, 113, 950, 1610, 122, 245, 128, 154, 115, 563, 515, 140, 113, 236, 553, 432, 835, 194, 984, 520, 118, 1016, 2470, 994, 466, 1889, 976, 164, 764, 105, 567, 1324, 993, 138, 1226, 122, 143, 1107, 1002, 280, 243, 149, 266, 289, 1588, 363, 405, 109, 1107, 1002, 243, 132, 211, 149, 200, 105, 4025, 1087, 2350, 181, 118, 103, 280, 449, 266, 177, 500, 103, 105, 289, 394, 124, 172, 868, 1248, 432, 835, 417, 570, 822, 2991, 109, 268, 584, 466, 122, 1261, 428, 163, 106, 449, 1889, 976, 439, 2380, 208, 994, 1508, 853, 411, 182, 567, 1002, 439, 412, 4628, 18986, 138, 147, 3524, 180, 5325, 6327, 11477, 207, 405, 135, 358, 999, 209, 567, 1020, 243, 112, 1110, 356, 266, 123, 118, 106, 280, 243, 811, 462, 149, 785, 511, 1874, 853, 411, 182, 104, 172, 567, 1002, 4628, 103, 105, 187, 118, 289, 1146, 1952, 182, 3848, 243, 224, 1035, 776, 108, 232, 1190, 250, 6878, 6205, 231, 627, 1312, 1692, 759, 150, 118, 994, 2097, 586, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 885, 526, 137, 1277, 243, 132, 167, 449, 582, 266, 570, 370, 2260, 787, 240, 381, 469, 109, 225, 146, 137, 1497, 6010, 1909, 1 ]

160501_the-secret-to-japanese-grilling_vert_tra

https://www.bbc.com/vietnamese/culture_social/2016/05/160501_the-secret-to-japanese-grilling_vert_tra

Vị than trắng độc đáo trong đồ nướng Nhật

Quận Wakayama Prefecture, một nơi dân cư thưa thớt ở vùng Kansai của Nhật Bản, vốn nổi tiếng với món đặc sản mận và quít. Kế đến là cách làm đồ nướng ngon nhất thế giới với than hoa thuộc hàng 'danh bất hư truyền' của vùng này.

Không phải là thứ than hoa thông thường, Kishu Binchotan được quảng cáo là công hiệu đủ thứ, từ việc đóng vai trò lọc khí khử mùi, tới lọc nước và làm tăng cảm hứng cho con người. Thứ than hoa màu trắng được làm từ gỗ sồi subame đặc trưng của địa phương là loại than được cho là tốt nhất thế giới để làm món nướng, nhất là các món nướng Nhật như yakitori (gà xiên nướng) và unagi (lươn nướng). Các đầu bếp trên thế giới cả quyết rằng thứ than hoa trắng này khiến cho thịt và đồ hải sản nướng có thứ hương vị đặc biệt mà không loại than nào trên thế giới có được. Tại thành phố Wakayama, tôi tới quán yakitori Mitsuboshi (4 Chome-70 Misonocho; 073-425-0666), gọi năm xiên gà nướng và một suất bia. Khi tôi hỏi bếp trưởng tại sao họ dùng Kishu Binchotan thay vì một loại than nào khác rẻ hơn, ông nêu ra một loạt những lý do và chứng minh từng điểm một bằng những xiên gà ông đang nướng. Than trắng, ông nói, tỏa nhiệt thấp hơn, không ám khói hoặc mùi gì khác vào thức ăn, và đáng kể nhất, ông nói, nó xả ra các lớp sóng hồng ngoại, điều nghe có vẻ không thuyết phục cho lắm. Nhưng tôi phải thừa nhận là món gà bắt đầu có vẻ có vị ngon hơn khi tôi dần tin vào những gì ông nói. Sáng hôm sau, tôi lên chuyến tàu chạy dọc duyên hải từ Thành phố Wakayama tới Minabe để gặp và xem một trong những thợ đốt than Kishu Binchotan tốt nhất vùng, Mitsuo Okazai, tại xưởng đốt than của ông. Thành phố duyên hải nhỏ bé với 14 ngàn dân, được vây quanh bởi những ngọn núi và có một dòng sông cùng tên chảy ngang, là nơi sản xuất chính loại than Kishu Binchotan, nhờ nơi đây có những khu rừng nhiều cây sồi ubame không nơi nào khác trên thế giới có được. Đây cũng là nơi sản xuất ra nhiều nhất ofume, tức mận Nhật Bản. Tôi thật may mắn tới nơi vào lúc hoa mận bắt đầu nở rộ và những vạt núi trắng xoá hoa, bầu không khí thoang thoảng mùi thơm êm dịu. Tại xưởng của Okazaki, ông và thợ phụ đang bận rộn làm Kishu Binchotan, đưa củi vào lò bằng những chiếc cời sắt dài có móc. Bụi tro bay mịt mù trong không gian, tạo ra một đám khói mù khuếch tán quanh lò rồi đậu xuống khắp nơi. Tôi tự giới thiệu mình trong lúc Okazaki lấy khăn lau mặt rồi vớ lấy chai nước để sau đống gỗ sồi khổng lồ. Vào mùa đông, ông nói, độ ấm toả ra từ lò nung khiến công việc ở đây khá là dễ chịu, nhưng trong mùa hè ẩm ướt của Wakayama, mức nhiệt nóng bức khiến cho ta khó mà chịu nổi. Trong lúc chờ đợi cho đợt than cháy hết lần đầu, ông giải thích về quá trình căn bản để làm ra Kishu Binchotan. Đầu tiên, gỗ sồi ubame được 'nướng' ở nhiệt độ thấp trong lò đất sét tự tạo. Mitsuo Okazaki là một trong những thợ chính làm than Kishu Binchotan giỏi nhất vùng Nhiệt độ sau đó được tăng lên nhanh chóng, rồi đám than hồng bị lụi tắt do hết oxy khi cửa lò được đóng lại, nhờ vậy chất carbon trong gỗ được bảo toàn. Khâu cuối cùng chính là điều làm cho thứ than này khác hẳn với quá trình làm các loại than củi khác. Okazaki nói ông biết lúc nào thì gỗ đạt đến đúng cữ, nhờ việc quan sát thấy nó ngả sang màu vàng chanh. Những người thợ khi đó sẽ dùng cời kéo các khúc gỗ đang cháy hồng ra khỏi lò và đưa sang để vào đống tro lớn. Trong lúc Okazaki làm cho tôi xem, những đốm than li ti bay vung lên trong không trung. Một khi được vùi xuống dưới lớp tro, những khúc gỗ vẫn đang hồng tiếp tục bập bùng sáng, khiến cả đám cháy âm ỉ trông tràn đầy sức sống. Lớp tro khiến Kishu Binchotan dần nguội đi, để lại một thứ than có màu trắng đặc trưng. Tôi cảm thấy kinh ngạc về quá trình xử lý. Cái ấm nóng kết hợp với ánh sáng lấp lánh khiến tôi lặng đi. Tôi cảm nhận được tính căn bản của công việc, và hiểu được vì sao việc làm Kishu Binchotan của gia đình này đã được tiếp nối trong hàng trăm năm. Nhưng sự phổ biến gần đây của Kishu Binchotan, được coi như thứ thuốc trị bách bệnh trong các gia đình, được cho là có khả năng hấp thụ những hoá chất độc hại cao hơn hẳn các loại than hoa khác, đã khiến cho nhu cầu tiêu thụ thứ than này tăng vọt tới mức cung không đủ cầu, khiến những nghệ nhân như Okazaki vốn chỉ dựa vào nguồn cung ứng gỗ sồi ubame địa phương ít ỏi phải làm việc quá sức. Kishu Binchotan là loại nguyên liệu công hiệu trong nhiều loại mỹ phẩm, dầu gội đầu và kem đánh răng; phần than chưa cháy hết được để trong các góc nhà kho, trong tủ lạnh để lọc không khí và hút khử mùi hôi. Nó còn được cho là có tác dụng giúp cải thiện tâm trạng (tuy điều này nghe rất khó tin), nhờ vào thành phần ion âm tính được xả ra từ chất carbon đã hoạt hoá, và nó được cho là giúp làm tăng mức serotonin (tức kết quả của một quá trinh sinh hoá nội bộ trong cơ thể người) trong não. Khi những người thợ làm xong mẻ than tiếp theo, tôi hỏi Okazaki là ông nghĩ gì về những thứ công dụng thần kỳ mà người ta nói về nó. Ông nhún vai nói Kishu Binchotan thực sự chỉ nên để dùng vào mục đích ban đầu, là để nấu thức ăn. Về thứ thực phẩm hợp nhất để đi với Kishu Binchotan, Okazaki nêu ra một danh sách gồm món bò wagyu, cừu và yakitori, nhưng nói món saba shioyakai (cá nục muối) là tuyệt nhất khi kết hợp với hương vị của loại than này. Ông nói mùi cá nướng trên than Kishu Binchotan khiến ông nhớ về những bữa ăn mùa đông hồi ông còn bé tí. Theo Okasaki, thế hệ sau sẽ giữ gìn việc làm than Kishu Binchotan, nhưng không phải theo cách thức của lớp người cũ. Cách làm đó quá tốn sức lao động, trong lúc nay đã có những loại lò nướng công nghiệp có thể dùng được. Nhưng ông cũng tin rằng những lò nướng này sẽ đốt hết sạch sức sống của gỗ. Ông nói mỗi mẻ gỗ đều khác nhau, người thợ cần phải tự tay chạm vào gỗ để cảm nhận được sự khác biệt, để chọn cắt những đoạn gỗ đã đủ cữ, để điều chỉnh thời gian đốt và để chuyển ubame từ đoạn gỗ bình thường trở thành thứ than trắng mà không làm mất đi sức sống trong đó. Những nguyên tắc căn bản trong việc xử lý gỗ và làm ra Kishu Binchotan ta có thể học được sau độ một năm, nhưng để làm ra sản phẩm hoàn hảo lại là quá trình cần tới hàng thập niên để hoàn thiện. Những người đốt than trắng của vùng Wakayama không phải chỉ là những nghệ nhân chỉ biết đốt than. Họ còn là những người trông nom các khu rừng ubame, cẩn thận chọn lựa khi cắt đi những cành gỗ nhằm duy trì sức sống cho cây, và cùng nhau bảo vệ rừng ubame để thứ cây này không bị khai thác quá mức. Okazaki và những người thợ đốt than khác rất chú trọng tới việc duy trì tính bền vững, chất lượng sản phẩm, và về việc gìn giữ để duy trì mọi thứ cho thế hệ sau. Và đó là lời cam kết cho việc duy trì một vòng đời trọn vẹn để chúng ta tiếp tục được thưởng thức món thịt nướng tuyệt vời nhờ thứ than trắng tuyệt vời đó. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Travel.

summarize: Không phải là thứ than hoa thông thường, Kishu Binchotan được quảng cáo là công hiệu đủ thứ, từ việc đóng vai trò lọc khí khử mùi, tới lọc nước và làm tăng cảm hứng cho con người. Thứ than hoa màu trắng được làm từ gỗ sồi subame đặc trưng của địa phương là loại than được cho là tốt nhất thế giới để làm món nướng, nhất là các món nướng Nhật như yakitori (gà xiên nướng) và unagi (lươn nướng). Các đầu bếp trên thế giới cả quyết rằng thứ than hoa trắng này khiến cho thịt và đồ hải sản nướng có thứ hương vị đặc biệt mà không loại than nào trên thế giới có được. Tại thành phố Wakayama, tôi tới quán yakitori Mitsuboshi (4 Chome-70 Misonocho; 073-425-0666), gọi năm xiên gà nướng và một suất bia. Khi tôi hỏi bếp trưởng tại sao họ dùng Kishu Binchotan thay vì một loại than nào khác rẻ hơn, ông nêu ra một loạt những lý do và chứng minh từng điểm một bằng những xiên gà ông đang nướng. Than trắng, ông nói, tỏa nhiệt thấp hơn, không ám khói hoặc mùi gì khác vào thức ăn, và đáng kể nhất, ông nói, nó xả ra các lớp sóng hồng ngoại, điều nghe có vẻ không thuyết phục cho lắm. Nhưng tôi phải thừa nhận là món gà bắt đầu có vẻ có vị ngon hơn khi tôi dần tin vào những gì ông nói. Sáng hôm sau, tôi lên chuyến tàu chạy dọc duyên hải từ Thành phố Wakayama tới Minabe để gặp và xem một trong những thợ đốt than Kishu Binchotan tốt nhất vùng, Mitsuo Okazai, tại xưởng đốt than của ông. Thành phố duyên hải nhỏ bé với 14 ngàn dân, được vây quanh bởi những ngọn núi và có một dòng sông cùng tên chảy ngang, là nơi sản xuất chính loại than Kishu Binchotan, nhờ nơi đây có những khu rừng nhiều cây sồi ubame không nơi nào khác trên thế giới có được. Đây cũng là nơi sản xuất ra nhiều nhất ofume, tức mận Nhật Bản. Tôi thật may mắn tới nơi vào lúc hoa mận bắt đầu nở rộ và những vạt núi trắng xoá hoa, bầu không khí thoang thoảng mùi thơm êm dịu. Tại xưởng của Okazaki, ông và thợ phụ đang bận rộn làm Kishu Binchotan, đưa củi vào lò bằng những chiếc cời sắt dài có móc. Bụi tro bay mịt mù trong không gian, tạo ra một đám khói mù khuếch tán quanh lò rồi đậu xuống khắp nơi. Tôi tự giới thiệu mình trong lúc Okazaki lấy khăn lau mặt rồi vớ lấy chai nước để sau đống gỗ sồi khổng lồ. Vào mùa đông, ông nói, độ ấm toả ra từ lò nung khiến công việc ở đây khá là dễ chịu, nhưng trong mùa hè ẩm ướt của Wakayama, mức nhiệt nóng bức khiến cho ta khó mà chịu nổi. Trong lúc chờ đợi cho đợt than cháy hết lần đầu, ông giải thích về quá trình căn bản để làm ra Kishu Binchotan. Đầu tiên, gỗ sồi ubame được 'nướng' ở nhiệt độ thấp trong lò đất sét tự tạo. Mitsuo Okazaki là một trong những thợ chính làm than Kishu Binchotan giỏi nhất vùng Nhiệt độ sau đó được tăng lên nhanh chóng, rồi đám than hồng bị lụi tắt do hết oxy khi cửa lò được đóng lại, nhờ vậy chất carbon trong gỗ được bảo toàn. Khâu cuối cùng chính là điều làm cho thứ than này khác hẳn với quá trình làm các loại than củi khác. Okazaki nói ông biết lúc nào thì gỗ đạt đến đúng cữ, nhờ việc quan sát thấy nó ngả sang màu vàng chanh. Những người thợ khi đó sẽ dùng cời kéo các khúc gỗ đang cháy hồng ra khỏi lò và đưa sang để vào đống tro lớn. Trong lúc Okazaki làm cho tôi xem, những đốm than li ti bay vung lên trong không trung. Một khi được vùi xuống dưới lớp tro, những khúc gỗ vẫn đang hồng tiếp tục bập bùng sáng, khiến cả đám cháy âm ỉ trông tràn đầy sức sống. Lớp tro khiến Kishu Binchotan dần nguội đi, để lại một thứ than có màu trắng đặc trưng. Tôi cảm thấy kinh ngạc về quá trình xử lý. Cái ấm nóng kết hợp với ánh sáng lấp lánh khiến tôi lặng đi. Tôi cảm nhận được tính căn bản của công việc, và hiểu được vì sao việc làm Kishu Binchotan của gia đình này đã được tiếp nối trong hàng trăm năm. Nhưng sự phổ biến gần đây của Kishu Binchotan, được coi như thứ thuốc trị bách bệnh trong các gia đình, được cho là có khả năng hấp thụ những hoá chất độc hại cao hơn hẳn các loại than hoa khác, đã khiến cho nhu cầu tiêu thụ thứ than này tăng vọt tới mức cung không đủ cầu, khiến những nghệ nhân như Okazaki vốn chỉ dựa vào nguồn cung ứng gỗ sồi ubame địa phương ít ỏi phải làm việc quá sức. Kishu Binchotan là loại nguyên liệu công hiệu trong nhiều loại mỹ phẩm, dầu gội đầu và kem đánh răng; phần than chưa cháy hết được để trong các góc nhà kho, trong tủ lạnh để lọc không khí và hút khử mùi hôi. Nó còn được cho là có tác dụng giúp cải thiện tâm trạng (tuy điều này nghe rất khó tin), nhờ vào thành phần ion âm tính được xả ra từ chất carbon đã hoạt hoá, và nó được cho là giúp làm tăng mức serotonin (tức kết quả của một quá trinh sinh hoá nội bộ trong cơ thể người) trong não. Khi những người thợ làm xong mẻ than tiếp theo, tôi hỏi Okazaki là ông nghĩ gì về những thứ công dụng thần kỳ mà người ta nói về nó. Ông nhún vai nói Kishu Binchotan thực sự chỉ nên để dùng vào mục đích ban đầu, là để nấu thức ăn. Về thứ thực phẩm hợp nhất để đi với Kishu Binchotan, Okazaki nêu ra một danh sách gồm món bò wagyu, cừu và yakitori, nhưng nói món saba shioyakai (cá nục muối) là tuyệt nhất khi kết hợp với hương vị của loại than này. Ông nói mùi cá nướng trên than Kishu Binchotan khiến ông nhớ về những bữa ăn mùa đông hồi ông còn bé tí. Theo Okasaki, thế hệ sau sẽ giữ gìn việc làm than Kishu Binchotan, nhưng không phải theo cách thức của lớp người cũ. Cách làm đó quá tốn sức lao động, trong lúc nay đã có những loại lò nướng công nghiệp có thể dùng được. Nhưng ông cũng tin rằng những lò nướng này sẽ đốt hết sạch sức sống của gỗ. Ông nói mỗi mẻ gỗ đều khác nhau, người thợ cần phải tự tay chạm vào gỗ để cảm nhận được sự khác biệt, để chọn cắt những đoạn gỗ đã đủ cữ, để điều chỉnh thời gian đốt và để chuyển ubame từ đoạn gỗ bình thường trở thành thứ than trắng mà không làm mất đi sức sống trong đó. Những nguyên tắc căn bản trong việc xử lý gỗ và làm ra Kishu Binchotan ta có thể học được sau độ một năm, nhưng để làm ra sản phẩm hoàn hảo lại là quá trình cần tới hàng thập niên để hoàn thiện. Những người đốt than trắng của vùng Wakayama không phải chỉ là những nghệ nhân chỉ biết đốt than. Họ còn là những người trông nom các khu rừng ubame, cẩn thận chọn lựa khi cắt đi những cành gỗ nhằm duy trì sức sống cho cây, và cùng nhau bảo vệ rừng ubame để thứ cây này không bị khai thác quá mức. Okazaki và những người thợ đốt than khác rất chú trọng tới việc duy trì tính bền vững, chất lượng sản phẩm, và về việc gìn giữ để duy trì mọi thứ cho thế hệ sau. Và đó là lời cam kết cho việc duy trì một vòng đời trọn vẹn để chúng ta tiếp tục được thưởng thức món thịt nướng tuyệt vời nhờ thứ than trắng tuyệt vời đó. Bản tiếng Anh bài này đã đăng trên BBC Travel.

[ 108, 287, 285, 161, 724, 139, 106, 259, 2229, 1414, 206, 2612, 19310, 431, 26689, 117, 1682, 341, 106, 135, 614, 620, 259, 103, 148, 156, 609, 809, 704, 2383, 482, 7025, 2979, 103, 228, 2383, 142, 105, 140, 321, 406, 2166, 114, 219, 1784, 1283, 2229, 1414, 1162, 1714, 117, 140, 148, 2912, 14467, 3835, 3115, 4261, 634, 1540, 104, 439, 412, 106, 534, 2229, 117, 114, 106, 514, 202, 175, 249, 130, 140, 1246, 16163, 202, 106, 109, 1246, 4093, 673, 128, 25783, 176, 7081, 176, 444, 269, 2628, 15718, 4093, 371, 105, 108, 431, 231, 409, 269, 176, 9107, 3448, 1450, 4093, 831, 303, 178, 3464, 159, 175, 249, 186, 302, 160, 259, 2229, 1414, 1714, 126, 521, 114, 1764, 105, 905, 767, 262, 4093, 107, 259, 1517, 297, 634, 575, 145, 110, 534, 2229, 224, 159, 175, 249, 107, 1378, 919, 164, 548, 24102, 103, 141, 228, 1027, 25783, 176, 7081, 176, 19189, 3656, 5573, 8355, 1291, 4261, 17587, 4488, 3782, 674, 5461, 708, 7964, 3382, 6239, 6840, 686, 6097, 7681, 856, 343, 147, 15718, 2316, 4093, 105, 116, 1886, 16059, 707, 141, 419, 3464, 395, 149, 350, 154, 467, 19310, 431, 26689, 346, 171, 116, 534, 2229, 224, 211, 2174, 975, 118, 917, 124, 116, 1130, 120, 241, 180, 105, 463, 494, 434, 318, 116, 281, 120, 15718, 2316, 118, 167, 4093, 112, 6400, 5636, 118, 1720, 1919, 1638, 1192, 975, 110, 1948, 3451, 451, 2979, 218, 211, 138, 329, 3253, 105, 549, 546, 1498, 118, 1720, 335, 2644, 124, 109, 1172, 1338, 3239, 4596, 179, 701, 107, 895, 110, 1026, 618, 114, 2826, 311, 141, 139, 1175, 238, 106, 1246, 2316, 290, 178, 107, 895, 107, 297, 3021, 183, 129, 141, 1429, 193, 138, 120, 218, 118, 454, 3260, 325, 2681, 141, 227, 803, 540, 937, 2326, 3161, 767, 148, 994, 548, 24102, 228, 8921, 4424, 130, 683, 105, 453, 116, 113, 120, 2892, 2153, 2229, 19310, 431, 26689, 514, 202, 501, 103, 19189, 674, 13306, 7377, 3527, 103, 149, 3880, 2153, 2229, 104, 1895, 994, 548, 3161, 767, 750, 1353, 119, 1904, 926, 1422, 117, 2619, 1017, 626, 120, 2421, 1687, 105, 107, 116, 1226, 1551, 264, 465, 2385, 1978, 103, 106, 328, 262, 387, 122, 534, 2229, 19310, 431, 26689, 103, 1211, 328, 248, 107, 120, 322, 1770, 158, 1003, 14467, 108, 431, 3115, 4261, 110, 328, 224, 211, 159, 175, 249, 107, 1378, 834, 127, 106, 328, 262, 387, 124, 158, 202, 1534, 431, 4261, 103, 766, 22232, 673, 3439, 388, 610, 1436, 2403, 228, 328, 138, 398, 1414, 22232, 290, 178, 108, 231, 121, 4955, 105, 120, 11239, 1687, 1714, 4566, 7106, 513, 110, 482, 11490, 515, 3634, 2979, 5123, 108, 4024, 3909, 112, 919, 3880, 104, 24090, 103, 118, 105, 2892, 573, 167, 3378, 5059, 140, 19310, 431, 26689, 103, 251, 8724, 138, 2741, 281, 120, 845, 1236, 176, 2599, 677, 107, 3151, 112, 13682, 5139, 502, 9973, 2787, 113, 110, 3445, 394, 124, 116, 1499, 3451, 2787, 322, 8591, 1505, 1017, 2741, 598, 2952, 804, 1227, 6329, 388, 222, 249, 2230, 267, 113, 398, 24090, 771, 1000, 8144, 447, 598, 6603, 771, 3668, 142, 130, 187, 3921, 2912, 14467, 1033, 515, 8342, 1339, 1275, 4753, 118, 1720, 359, 2404, 5712, 124, 148, 2741, 10061, 521, 135, 156, 108, 121, 248, 896, 106, 790, 668, 103, 170, 113, 1275, 2359, 3193, 7149, 104, 24102, 103, 537, 1638, 1578, 954, 521, 114, 169, 455, 145, 668, 6090, 298, 398, 1205, 1390, 114, 1767, 2229, 2035, 538, 400, 2811, 118, 272, 581, 125, 310, 277, 907, 288, 130, 140, 124, 19310, 431, 26689, 112, 1984, 2836, 2912, 14467, 108, 431, 3115, 4261, 117, 377, 231, 9429, 257, 108, 121, 1638, 359, 1192, 113, 2741, 282, 6263, 222, 4985, 19189, 674, 24090, 106, 172, 113, 120, 2892, 122, 140, 2229, 19310, 431, 26689, 2036, 202, 501, 8793, 332, 359, 187, 150, 117, 321, 227, 838, 7237, 598, 1499, 2229, 3239, 133, 11685, 2459, 180, 538, 5730, 129, 814, 2741, 117, 609, 1398, 1211, 530, 562, 4319, 113, 2912, 117, 327, 3745, 25755, 608, 264, 122, 106, 179, 140, 114, 259, 2229, 126, 211, 1545, 119, 310, 277, 140, 109, 534, 2229, 8724, 911, 24090, 123, 118, 217, 398, 224, 143, 2912, 764, 155, 604, 108, 376, 8147, 103, 1211, 156, 146, 338, 203, 335, 4098, 586, 1162, 1287, 9634, 112, 564, 111, 2892, 129, 150, 134, 467, 1236, 176, 930, 109, 2474, 2912, 167, 2035, 3239, 124, 574, 2741, 105, 251, 586, 130, 138, 3921, 5139, 2008, 298, 398, 24090, 140, 114, 141, 453, 103, 120, 10288, 2229, 5369, 5028, 502, 8060, 227, 113, 110, 396, 112, 430, 129, 117, 5795, 804, 768, 1172, 5139, 103, 120, 2474, 2912, 244, 167, 3239, 270, 437, 2497, 4765, 1725, 4719, 521, 186, 1499, 2035, 1065, 108, 4602, 1407, 1837, 858, 543, 2923, 9469, 5139, 521, 19310, 431, 26689, 1429, 9697, 2251, 130, 153, 116, 259, 2229, 107, 1162, 1714, 634, 1540, 112, 388, 406, 203, 236, 1628, 125, 310, 277, 528, 2203, 1814, 2404, 1578, 299, 279, 119, 1342, 611, 3643, 4176, 521, 141, 2365, 1933, 388, 406, 238, 117, 334, 907, 288, 104, 135, 156, 103, 105, 524, 117, 171, 350, 156, 140, 19310, 431, 26689, 104, 165, 539, 126, 115, 117, 270, 1495, 113, 201, 1049, 1538, 311, 144, 1456, 625, 386, 248, 104, 19310, 431, 26689, 103, 117, 703, 128, 259, 1357, 245, 3729, 664, 113, 109, 165, 2806, 117, 114, 106, 107, 555, 344, 1916, 1816, 120, 1270, 562, 557, 799, 291, 183, 1545, 109, 534, 2229, 1414, 913, 115, 521, 114, 1307, 352, 464, 1816, 259, 2229, 126, 321, 4507, 228, 537, 870, 110, 620, 3654, 521, 120, 877, 157, 128, 24090, 682, 163, 1105, 138, 774, 870, 475, 2912, 14467, 108, 431, 3115, 4261, 439, 412, 500, 108, 5397, 139, 140, 156, 310, 543, 112, 19310, 431, 26689, 106, 534, 503, 588, 135, 614, 113, 158, 534, 3152, 4548, 1118, 22235, 178, 105, 5710, 403, 3731, 708, 380, 2229, 289, 2035, 538, 117, 130, 113, 109, 1869, 152, 2662, 103, 113, 4757, 2111, 130, 2383, 110, 482, 105, 1305, 7025, 2979, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 4062, 24102, 9500, 2792, 892, 376, 11176, 103, 116, 328, 137, 867, 2466, 10608, 108, 121, 501, 25299, 104, 673, 2493, 682, 738, 354, 119, 1246, 634, 262, 22232, 105, 2702, 332, 112, 2789, 155, 106, 173, 140, 905, 4093, 3021, 202, 175, 249, 119, 2229, 1414, 624, 201, 377, 10373, 295, 108, 2476, 425, 257, 104, 501, 433, 1 ]

business-40505278

https://www.bbc.com/vietnamese/business-40505278

Doanh nghiệp Nhật cần VN có luật pháp rõ ràng

Số liệu từ Cục đầu tư Nước ngoài của Việt Nam nói nửa đầu năm 2017 mới đây cho thấy Nhật Bản đứng vị trí thứ nhất với tổng vốn đầu tư 5,08 tỷ USD, chiếm 26,45% tổng vốn đầu tư của 94 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Hirota Fushihara, Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam) Vào tháng Hai năm nay, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) công bố một khảo sát cho thấy năm 2016 có hơn 66,6% doanh nghiêp Nhật Bản mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cao hơn mức 63,9% của năm 2015. Tuy nhiên khảo sát này cũng nói thủ tục hành chính rườm rà, chính sách pháp luật về đầu tư, kinh doanh chưa hoàn thiện và chi phí không chính thức vẫn lớn đang làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và niềm tin của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. BBC tiếng Việt phỏng vấn doanh nhân Hirota Fushihara, hiện là đại diện Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam), ông theo học và nghiên cứu luật pháp Việt Nam tại Hà Nội và đã sống làm việc tại đây hơn 20 năm. VN: Góp ý về dự thảo 'không tố giác tội phạm BBC: Trong khi Việt Nam là điểm đầu tư khá hấp dẫn tại châu Á thì có nhiều doanh nghiệp Nhật vẫn phàn nàn về hệ thống pháp luật thiếu rõ ràng, cụ thể được thể hiện trong khảo sát của Jetro đầu năm nay thưa ông. Hirota Fushihara: Kết quả khảo sát cũng phản ánh thực tế. Cái không rõ ràng đấy có thể chia ra một số yếu tố. Tại Việt Nam trước hết là có luật, dưới đó có nghị định, sau đó là có thông tư, đều là qui phạm pháp luật. Khi chưa có luật ra thì chưa có nghị định, chưa có thông tư thì doanh nghiệp Nhật Bản không biết là mình phải làm theo cái gì, qui định gì, qui phạm gì. Theo pháp luật trước, hay theo nghị định trước …..và đó là một điều tương đối phức tạp đối với doanh nghiệp Nhật vì bên Nhật thì nghị định và thông tư sẽ không phải là văn bản qui phạm pháp luật áp dụng cho bên ngoài mà chỉ là qui định của nội bộ tổ chức hành chính. Còn pháp luật thì thường qui định chi tiết và rõ ràng như là các nội dung thông tư hay nghị định của Việt Nam đang điều chỉnh. Điểm thứ hai nữa là những câu chữ và từ ngữ được chọn để soạn thảo pháp luật nghị định thông tư tại Việt Nam thì có nhiều cái cho chúng ta đọc theo nhiều cách, nhiều cách giải nghĩa. Và thường thì các doanh nghiệp phải hỏi các quan chức hành chính, nhân viên hành chính của các cơ quan chuyên môn. Thực ra là nhiều khi và đôi khi là các vị quan chức phụ trách các mảng chuyên môn đó cũng chưa thống nhất về cách giải thích, cách giải nghĩa hay cách áp dụng những qui định đó. Đôi khi là mỗi người một kiểu hoặc ba người thì hai kiểu chẳng hạn. Điều đó là điều không rõ ràng. Thứ ba là khi có tranh chấp xảy ra kể cả trong dân sự, hành chính hay các loại giao dịch thương mại với đối tác bên trong bên ngoài và áp dụng pháp luật Việt Nam để giải quyết tại tòa án thì có một số vấn đề. Trước hết là hướng giải quyết tại tòa án ở Việt Nam chưa được công khai. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc thăm Nhật Bản tháng Sáu 2017 Tại Nhật Bản hay một số nước khác thì hầu như tất cả bản án của các cấp như sơ thẩm, phúc thẩm hay giám đốc thẩm thì đều được công khai trên mạng. Ai muốn xem cũng có thể xem được và tìm hiểu chúng ta có thể phân tích. Như vậy thì chúng ta mới có thể hiểu được pháp luật được vận dụng như thế nào, trong trường hợp nào và trong ngữ cảnh hay tình tiết nào. Cái đó thì hiện nay ở Việt Nam chưa có. Tôi cũng được biết là Tòa án Nhân dân Tối cao Việt Nam đang xem xét công khai tối đa bản án mọi tòa án đưa ra thì đó là điều đáng mừng nhưng thực tế thì có vẻ chưa có quyết định cuối cùng. Vấn đề là để doanh nghiệp hay mọi người chúng ta hiểu được bản án đó ra sao về mặt pháp lý và lý lẽ pháp lý để làm căn cứ giải quyết bản án đó thế nào thì cần phải được sâu sát hơn. Tức là việc dẫn giải và giải thích pháp lý đó phải phù hợp trong tình tiết hay sự kiện ấy. Các án lệ mà Tòa án Nhân dân Tối cao công bố thì chưa hẳn là rõ ràng về vấn đề đó. Tức là có thể nêu ra kết luận còn quá trình đi đến quyết định đó và lý luận về mặt pháp lý là chưa hẳn rõ ràng. BBC: Được biết khá nhiều doanh nghiệp Nhật sau nhiều năm làm ăn vẫn phàn nàn về sự thiếu rõ ràng về thuế ở Việt Nam? Hirota Fushihara: Điều mà doanh nghiệp Nhật Bản đang phản ánh là cái sự giải thích hay hướng dẫn cho rõ ràng để doanh nghiệp Nhật có thể hiểu từng câu chữ của các nghị định hay thông tư về thuế thì cái đó là chưa đủ. Đó là vì đôi khi thì có vẻ là rõ nhưng lại tùy theo cách đọc của doanh nghiệp. Và từ luật đấy thì có thể điều chỉnh những hành vi, hay xử lý về giấy giờ hay kế toán của công ty mình như thế nào để nộp thuế đầy đủ thì doanh nghiệp Nhật có khi là chưa được hiểu. Việc chưa được hiểu ấy không hẳn là doanh nghiệp Nhật ngu dốt mà đôi khi là Cục Thuế chưa giải thích và hướng dẫn đầy đủ. Ngoài thuế ra thì còn hải quan (cũng liên quan tới thuế nhập khẩu và xuất khẩu). Những vấn đề như vậy thì tôi cũng được một số doanh nghiệp Nhật phản ánh. Rồi cũng có các đoàn thanh tra thì không hẳn là doanh nghiệp Nhật đồng ý hay phản đối đoàn thanh tra của Cục thuế hay Hải quan mà vấn đề là vì sao, căn cứ ở đâu mà các cơ quan đó nói như vậy. Nếu có sự giải thích thật rõ ràng thì doanh nghiệp chắc là không bao giờ sẽ có sai phạm. Nhưng đôi khi sự hướng dẫn của các cơ quan này chưa hẳn rõ ràng và mỗi khi phải làm việc với các đoàn thanh tra thuế hay hải quan thì thường là tốn thời gian. Do đó cần có sự thân thiện hướng tới doanh nghiệp của các đơn vị hải quan và thuế để làm sao doanh nghiệp sẵn sàng làm việc theo tinh thần pháp luật thì đó là điều quan trọng. BBC:Theo ông quá trình xây dựng luật pháp tại Việt Nam có gì đáng chú ý? Hirota Fushihara: Trong quá trình xây dựng văn bản pháp luật thì tôi có cảm giác là chúng ta nên để cho có sự tham gia của những người đầu ngành, các chuyên gia về pháp lý. Tức là cả mặt lý luận lẫn thực hành của mỗi một ngành. Quốc hội là một cơ quan rất quan trọng nhưng Quốc hội cũng phải có cơ chế tối đa nhằm hài hòa ý kiến chuyên môn từ trong những người trong ngành.

summarize: Hirota Fushihara, Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam) Vào tháng Hai năm nay, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) công bố một khảo sát cho thấy năm 2016 có hơn 66,6% doanh nghiêp Nhật Bản mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cao hơn mức 63,9% của năm 2015. Tuy nhiên khảo sát này cũng nói thủ tục hành chính rườm rà, chính sách pháp luật về đầu tư, kinh doanh chưa hoàn thiện và chi phí không chính thức vẫn lớn đang làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và niềm tin của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam. BBC tiếng Việt phỏng vấn doanh nhân Hirota Fushihara, hiện là đại diện Công ty Tư vấn UIVN (URYU&ITOGA Việt Nam), ông theo học và nghiên cứu luật pháp Việt Nam tại Hà Nội và đã sống làm việc tại đây hơn 20 năm. VN: Góp ý về dự thảo 'không tố giác tội phạm BBC: Trong khi Việt Nam là điểm đầu tư khá hấp dẫn tại châu Á thì có nhiều doanh nghiệp Nhật vẫn phàn nàn về hệ thống pháp luật thiếu rõ ràng, cụ thể được thể hiện trong khảo sát của Jetro đầu năm nay thưa ông. Hirota Fushihara: Kết quả khảo sát cũng phản ánh thực tế. Cái không rõ ràng đấy có thể chia ra một số yếu tố. Tại Việt Nam trước hết là có luật, dưới đó có nghị định, sau đó là có thông tư, đều là qui phạm pháp luật. Khi chưa có luật ra thì chưa có nghị định, chưa có thông tư thì doanh nghiệp Nhật Bản không biết là mình phải làm theo cái gì, qui định gì, qui phạm gì. Theo pháp luật trước, hay theo nghị định trước …..và đó là một điều tương đối phức tạp đối với doanh nghiệp Nhật vì bên Nhật thì nghị định và thông tư sẽ không phải là văn bản qui phạm pháp luật áp dụng cho bên ngoài mà chỉ là qui định của nội bộ tổ chức hành chính. Còn pháp luật thì thường qui định chi tiết và rõ ràng như là các nội dung thông tư hay nghị định của Việt Nam đang điều chỉnh. Điểm thứ hai nữa là những câu chữ và từ ngữ được chọn để soạn thảo pháp luật nghị định thông tư tại Việt Nam thì có nhiều cái cho chúng ta đọc theo nhiều cách, nhiều cách giải nghĩa. Và thường thì các doanh nghiệp phải hỏi các quan chức hành chính, nhân viên hành chính của các cơ quan chuyên môn. Thực ra là nhiều khi và đôi khi là các vị quan chức phụ trách các mảng chuyên môn đó cũng chưa thống nhất về cách giải thích, cách giải nghĩa hay cách áp dụng những qui định đó. Đôi khi là mỗi người một kiểu hoặc ba người thì hai kiểu chẳng hạn. Điều đó là điều không rõ ràng. Thứ ba là khi có tranh chấp xảy ra kể cả trong dân sự, hành chính hay các loại giao dịch thương mại với đối tác bên trong bên ngoài và áp dụng pháp luật Việt Nam để giải quyết tại tòa án thì có một số vấn đề. Trước hết là hướng giải quyết tại tòa án ở Việt Nam chưa được công khai. Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc thăm Nhật Bản tháng Sáu 2017 Tại Nhật Bản hay một số nước khác thì hầu như tất cả bản án của các cấp như sơ thẩm, phúc thẩm hay giám đốc thẩm thì đều được công khai trên mạng. Ai muốn xem cũng có thể xem được và tìm hiểu chúng ta có thể phân tích. Như vậy thì chúng ta mới có thể hiểu được pháp luật được vận dụng như thế nào, trong trường hợp nào và trong ngữ cảnh hay tình tiết nào. Cái đó thì hiện nay ở Việt Nam chưa có. Tôi cũng được biết là Tòa án Nhân dân Tối cao Việt Nam đang xem xét công khai tối đa bản án mọi tòa án đưa ra thì đó là điều đáng mừng nhưng thực tế thì có vẻ chưa có quyết định cuối cùng. Vấn đề là để doanh nghiệp hay mọi người chúng ta hiểu được bản án đó ra sao về mặt pháp lý và lý lẽ pháp lý để làm căn cứ giải quyết bản án đó thế nào thì cần phải được sâu sát hơn. Tức là việc dẫn giải và giải thích pháp lý đó phải phù hợp trong tình tiết hay sự kiện ấy. Các án lệ mà Tòa án Nhân dân Tối cao công bố thì chưa hẳn là rõ ràng về vấn đề đó. Tức là có thể nêu ra kết luận còn quá trình đi đến quyết định đó và lý luận về mặt pháp lý là chưa hẳn rõ ràng. BBC: Được biết khá nhiều doanh nghiệp Nhật sau nhiều năm làm ăn vẫn phàn nàn về sự thiếu rõ ràng về thuế ở Việt Nam? Hirota Fushihara: Điều mà doanh nghiệp Nhật Bản đang phản ánh là cái sự giải thích hay hướng dẫn cho rõ ràng để doanh nghiệp Nhật có thể hiểu từng câu chữ của các nghị định hay thông tư về thuế thì cái đó là chưa đủ. Đó là vì đôi khi thì có vẻ là rõ nhưng lại tùy theo cách đọc của doanh nghiệp. Và từ luật đấy thì có thể điều chỉnh những hành vi, hay xử lý về giấy giờ hay kế toán của công ty mình như thế nào để nộp thuế đầy đủ thì doanh nghiệp Nhật có khi là chưa được hiểu. Việc chưa được hiểu ấy không hẳn là doanh nghiệp Nhật ngu dốt mà đôi khi là Cục Thuế chưa giải thích và hướng dẫn đầy đủ. Ngoài thuế ra thì còn hải quan (cũng liên quan tới thuế nhập khẩu và xuất khẩu). Những vấn đề như vậy thì tôi cũng được một số doanh nghiệp Nhật phản ánh. Rồi cũng có các đoàn thanh tra thì không hẳn là doanh nghiệp Nhật đồng ý hay phản đối đoàn thanh tra của Cục thuế hay Hải quan mà vấn đề là vì sao, căn cứ ở đâu mà các cơ quan đó nói như vậy. Nếu có sự giải thích thật rõ ràng thì doanh nghiệp chắc là không bao giờ sẽ có sai phạm. Nhưng đôi khi sự hướng dẫn của các cơ quan này chưa hẳn rõ ràng và mỗi khi phải làm việc với các đoàn thanh tra thuế hay hải quan thì thường là tốn thời gian. Do đó cần có sự thân thiện hướng tới doanh nghiệp của các đơn vị hải quan và thuế để làm sao doanh nghiệp sẵn sàng làm việc theo tinh thần pháp luật thì đó là điều quan trọng. BBC:Theo ông quá trình xây dựng luật pháp tại Việt Nam có gì đáng chú ý? Hirota Fushihara: Trong quá trình xây dựng văn bản pháp luật thì tôi có cảm giác là chúng ta nên để cho có sự tham gia của những người đầu ngành, các chuyên gia về pháp lý. Tức là cả mặt lý luận lẫn thực hành của mỗi một ngành. Quốc hội là một cơ quan rất quan trọng nhưng Quốc hội cũng phải có cơ chế tối đa nhằm hài hòa ý kiến chuyên môn từ trong những người trong ngành.

[ 108, 287, 285, 161, 22256, 21880, 103, 487, 457, 1005, 255, 3228, 1901, 3767, 9690, 25033, 3754, 6982, 1901, 11504, 14309, 131, 5122, 1339, 253, 891, 147, 801, 1318, 229, 17354, 472, 432, 835, 673, 783, 10348, 15266, 3208, 15086, 135, 399, 116, 1560, 338, 114, 203, 147, 2434, 107, 183, 6326, 9944, 553, 25267, 673, 783, 872, 278, 690, 933, 381, 192, 236, 553, 149, 131, 578, 291, 183, 537, 6534, 103, 8646, 104, 147, 4375, 421, 445, 1560, 338, 126, 127, 123, 331, 437, 209, 122, 18760, 3971, 103, 122, 333, 246, 330, 125, 178, 3265, 236, 553, 289, 506, 1155, 105, 692, 1022, 110, 122, 329, 244, 301, 167, 140, 349, 580, 155, 936, 271, 178, 276, 105, 1459, 193, 104, 109, 553, 522, 673, 783, 149, 131, 629, 378, 354, 131, 1102, 255, 553, 157, 22256, 21880, 103, 199, 106, 273, 681, 487, 457, 1005, 255, 3228, 1901, 3767, 9690, 25033, 3754, 6982, 1901, 11504, 14309, 131, 13526, 118, 181, 214, 105, 568, 402, 330, 246, 131, 132, 149, 337, 710, 105, 115, 307, 140, 156, 149, 248, 183, 1088, 1538, 3641, 10023, 962, 108, 232, 125, 382, 843, 2762, 712, 1143, 638, 473, 1231, 298, 129, 131, 132, 106, 318, 178, 276, 896, 1916, 458, 149, 511, 844, 143, 107, 158, 553, 522, 673, 244, 4371, 3459, 125, 300, 234, 246, 330, 815, 450, 3572, 798, 136, 117, 136, 199, 113, 1560, 338, 104, 18883, 3122, 178, 147, 275, 2466, 1895, 22256, 21880, 161, 2073, 416, 1560, 338, 127, 391, 1342, 223, 1345, 1814, 110, 450, 921, 1730, 107, 136, 733, 124, 116, 166, 675, 8559, 919, 131, 132, 226, 538, 106, 107, 2775, 768, 150, 107, 411, 2376, 187, 150, 106, 107, 206, 3265, 413, 106, 2490, 473, 246, 3044, 707, 289, 107, 330, 124, 143, 289, 107, 411, 2376, 289, 107, 206, 276, 143, 553, 522, 673, 783, 110, 217, 106, 267, 139, 140, 181, 292, 2043, 2490, 190, 2043, 2490, 473, 1776, 520, 246, 330, 1466, 194, 181, 411, 190, 226, 108, 112, 112, 9194, 150, 106, 116, 179, 489, 195, 1662, 1371, 195, 119, 553, 522, 673, 171, 367, 673, 143, 411, 190, 105, 206, 276, 134, 110, 139, 106, 355, 288, 2490, 473, 246, 330, 516, 286, 114, 367, 351, 145, 163, 106, 2490, 190, 104, 735, 317, 420, 229, 209, 122, 112, 927, 246, 330, 143, 369, 2490, 190, 692, 958, 105, 450, 921, 128, 106, 109, 735, 908, 206, 276, 194, 411, 190, 104, 131, 132, 167, 179, 10283, 3956, 259, 196, 761, 106, 120, 476, 1302, 105, 148, 1063, 117, 680, 130, 2249, 843, 246, 330, 411, 190, 206, 276, 149, 131, 132, 143, 107, 158, 292, 114, 174, 169, 901, 181, 158, 173, 103, 158, 173, 272, 4631, 619, 369, 143, 109, 553, 522, 139, 419, 109, 146, 229, 209, 122, 103, 157, 182, 209, 122, 104, 109, 225, 146, 649, 11814, 1852, 124, 106, 158, 129, 105, 1183, 129, 106, 109, 297, 146, 229, 573, 605, 109, 3358, 649, 1559, 150, 127, 289, 234, 202, 125, 173, 272, 4904, 173, 272, 404, 194, 173, 516, 286, 120, 2490, 190, 837, 4440, 129, 106, 742, 176, 111, 116, 1138, 451, 459, 111, 143, 196, 1138, 718, 269, 3328, 747, 150, 106, 179, 110, 450, 3871, 1283, 459, 106, 129, 107, 250, 577, 488, 124, 546, 186, 113, 137, 144, 103, 209, 122, 194, 109, 534, 384, 414, 432, 835, 119, 195, 274, 367, 113, 367, 351, 105, 516, 286, 246, 330, 131, 132, 130, 272, 302, 149, 660, 304, 143, 107, 116, 166, 255, 4028, 957, 538, 106, 665, 272, 302, 149, 660, 304, 108, 121, 131, 132, 289, 117, 135, 4685, 596, 477, 131, 132, 362, 1019, 1817, 582, 673, 783, 253, 1668, 2882, 919, 673, 783, 194, 116, 166, 142, 211, 143, 1098, 128, 525, 186, 288, 304, 104, 109, 373, 128, 1046, 13846, 1405, 1208, 194, 850, 884, 1208, 143, 413, 117, 135, 550, 159, 2165, 1561, 278, 453, 127, 107, 136, 453, 117, 105, 370, 524, 174, 169, 107, 136, 613, 4160, 1260, 530, 143, 174, 169, 239, 107, 136, 524, 117, 246, 330, 117, 824, 286, 128, 175, 1577, 113, 271, 279, 224, 105, 113, 1063, 313, 194, 205, 958, 1279, 1814, 150, 143, 199, 275, 108, 121, 131, 132, 289, 107, 112, 388, 127, 117, 217, 106, 1200, 304, 857, 137, 2658, 291, 131, 132, 167, 453, 587, 135, 550, 935, 635, 288, 304, 389, 660, 304, 251, 124, 143, 150, 106, 179, 549, 1728, 170, 223, 216, 143, 107, 895, 289, 107, 302, 190, 608, 4914, 2131, 220, 106, 130, 553, 522, 194, 389, 111, 174, 169, 524, 117, 288, 304, 150, 124, 350, 125, 447, 246, 241, 105, 241, 642, 246, 241, 130, 140, 907, 532, 272, 302, 288, 304, 150, 175, 224, 143, 260, 139, 117, 993, 338, 827, 4013, 106, 156, 458, 272, 105, 272, 581, 246, 241, 150, 139, 1265, 279, 113, 205, 958, 194, 144, 591, 3210, 303, 304, 947, 145, 1200, 304, 857, 137, 2658, 291, 135, 399, 143, 289, 1545, 106, 450, 921, 125, 255, 220, 837, 4013, 106, 107, 136, 917, 124, 299, 410, 177, 310, 277, 184, 155, 302, 190, 150, 105, 241, 410, 125, 447, 246, 241, 106, 289, 1545, 450, 3871, 1231, 2077, 217, 896, 158, 553, 522, 673, 187, 158, 147, 140, 446, 244, 4371, 3459, 125, 144, 815, 450, 921, 125, 1150, 108, 121, 131, 3913, 22256, 21880, 161, 747, 145, 553, 522, 673, 783, 167, 391, 1342, 106, 292, 144, 272, 581, 194, 665, 458, 114, 450, 921, 130, 553, 522, 673, 107, 136, 524, 434, 476, 1302, 104, 109, 411, 190, 194, 206, 276, 125, 1150, 143, 292, 150, 106, 289, 4116, 902, 106, 171, 1183, 129, 143, 107, 895, 106, 450, 170, 153, 1975, 181, 173, 901, 104, 553, 3131, 619, 148, 330, 1730, 143, 107, 136, 179, 1604, 120, 209, 554, 103, 194, 528, 241, 125, 1336, 339, 194, 699, 1349, 104, 135, 457, 267, 128, 175, 224, 130, 2577, 1150, 858, 620, 143, 553, 522, 673, 107, 129, 106, 289, 117, 5909, 1068, 289, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 2172, 588, 148, 1959, 178, 276, 1902, 351, 104, 131, 132, 123, 1457, 178, 147, 2882, 239, 248, 114, 203, 673, 783, 715, 297, 512, 259, 202, 119, 497, 682, 178, 276, 5758, 8257, 653, 5112, 961, 3013, 103, 3137, 6071, 497, 682, 178, 276, 104, 10520, 198, 165, 105, 501, 261, 8384, 1 ]

080903_viet_novel_recalled

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2008/09/080903_viet_novel_recalled

Thu hồi 'Thời của thánh thần'

Một cuốn tiểu thuyết viết về những đổ vỡ của một dòng họ suốt nửa thế kỷ đã bị thu hồi sau khi ra mắt được vài ngày.

Tác phẩm Thời của thánh thần của nhà văn Hoàng Minh Tường được một tờ báo mạng khen ngợi là “tiếng nổ của văn xuôi”. Nhưng cũng chính tờ Vietimes xóa đi bài viết sau khi có lệnh cấm lưu hành cuốn sách. Trang mạng được nhiều nhà văn đọc của nhà thơ Trần Nhương cho biết Cục Xuất bản chính thức có lệnh thu hồi sách. Kết quả ngày 28 tháng Tám, tác giả Hoàng Minh Tường cùng nhà văn Nguyễn Khắc Trường (người chịu trách nhiệm bản thảo) đã “đi tất cả các hiệu sách Hà Nội để thu hồi sách trôi nổi”. Tác giả tiểu thuyết xác nhận với BBC tin này nhưng không muốn trả lời phỏng vấn. Tự sát Vụ thu hồi diễn ra khá lặng lẽ và ngay cả ở Hà Nội, nhiều nhà văn cũng chưa kịp đọc cuốn sách dày 648 trang. Nhưng một số người đã đọc thì cho rằng đây có lẽ là một trong số rất ít tác phẩm văn học trong nước gần đây phê phán chủ nghĩa cộng sản công khai nhất, mạnh bạo nhất, đau đớn nhất. Cũng có người ở Sài Gòn cho biết sau khi có lệnh cấm, khi ra hiệu sách hỏi tên tác phẩm, ông vẫn được người bán "đi vào trong lấy sách đem ra đưa cho". Chuyện xoay quanh số phận của dòng họ Nguyễn Kỳ suốt mấy chục năm từ Cách mạng tháng Tám đến ngày nay. Người cha, Cử Phúc, được Việt Minh gài vào làm lý trưởng, hoạt động hai mang, vừa cho Pháp vừa cho Việt Minh. Đến hồi cải cách ruộng đất, Lý Phúc bị quy là địa chủ của giặc, bị người con nuôi vu cho bố ngủ với vợ mình. Lý Phúc phải tự sát. Tù vì chê thơ Ba người con trai ruột của ông có số phận khác nhau. Nguyễn Kỳ Khôi trở thành cán bộ cao cấp ngành tuyên huấn. Người thứ hai, Kỳ Vỹ, nhà thơ có tài, ban đầu được đưa lên làm ngọn cờ thơ ca cách mạng. Nhưng sau vì nói thật, dám chê thơ của một cán bộ cao cấp, nên ông bị thất sủng, đi tù mấy năm, trở nên buồn chán, bất lực. Người thứ ba, Kỳ Vọng, di cư vào Nam, trở thành phó giám đốc sở công chính Sài Gòn. Sau khi thống nhất, anh ở lại nhưng bị o ép, chịu không nổi đã vượt biên sang Mỹ. Riêng người con nuôi lại có số phận khác lạ. Là người đã quay lại bán đứng bố mẹ, nhưng sau hối hận, anh ta trở thành người xây dựng lại họ tộc. 'Bứt phá ngoạn mục' Trong bài điểm sách giữa tháng Tám, nhà phê bình Vũ Nho cho hay đây là dự án “dồn hết tâm lực của một đời cầm bút” của người từng đoạt giải thưởng Hội nhà văn với cuốn Thuỷ hoả đạo tặc (1997). Ông khen cuốn sách là “một bứt phá mới ngoạn mục” và nó “sẽ được độc giả đón nhận nồng nhiệt”. Trong khi đó, người ký tên Phương Ngọc viết trên báo mạng Vietimes ngày 24 tháng Tám: “Chỉ chấm phá thêm đôi nét nhưng cũng đủ để khép lại một giai đoạn văn học vết thương về Cải cách ruộng đất, mà sau này các tác giả khác không nhất thiết phải quay lại.” Tác giả khen tiếp: “Lần đầu tiên trong văn chương đương đại, sự kiện Nhân văn giai phẩm và cuộc đấu tranh với bè lũ Xét lại hiện đại, cũng như cuộc vượt biển di tản của gần hai triệu người, được nhà văn đề cập đến với cái nhìn điềm tĩnh và xa xót của một người có đủ độ lùi thời gian để phân tích, lý giải, đặng trả lại cho những nhân vật trong cuộc bức chân dung thật của họ”. Nhưng sau khi sách bị thu hồi, bài này đã biến mất trên trang mạng tờ báo trực thuộc VietNamNet. Tiểu thuyết Thời của thánh thần được nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành. Thông tin trong sách ghi người chịu trách nhiệm xuất bản là Giám đốc Trung Trung Đỉnh, chịu trách nhiệm bản thảo, ông Nguyễn Khắc Trường. Người biên tập cuốn sách là nhà văn Tạ Duy Anh, bản thân từng viết tiểu thuyết cũng bị thu hồi năm 2002, "Đi tìm nhân vật". Ông Hoàng Minh Tường, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sinh năm 1948 ở Hà Tây, tốt nghiệp cử nhân Địa lý. Ông đã viết 11 tiểu thuyết, ba tập truyện ngắn cùng bốn tập bút ký phóng sự. XYZỞ HN vẫn mua được quyển này, chịu khó vào mấy cái ngõ ở Tràng Tiền. Mỗi tội lần này mua không được giảm giá mà phải đúng giá bìa, tôi mới mua hôm qua. AlexiNỗi đau thể xác của Tư Mã Thiên e cũng khó bằng vết thương tinh thần của Hoàng Minh Tường. QACám ơn tác giả HMT và cũng đáng buồn cho HMT, bạn đã dồn hết tâm huyết cả đời để viết lên cuốn sách chấm phá quá khứ đau buồn và tang tóc của dân tộc VN, nhưng chính bạn là người phải đi thu hồi cuốn sách như giết đi đứa con của chính mình. Ai? cái gì? đã ép buộc HMT thu hồi cuốn sách. HMT ơi! nếu bạn còn dũng khí hãy nói lên sự thật. Trạng NguyênTôi nhận thấy Đảng và Nhà nước ta hãy mạnh dạn nhìn thẳng vào sự thật từ quá khứ cho đến hiện tại trong mọi vấn đề. Cụ thể như cuốn tiểu thuyết "Thời của Thánh Thần" của nhà văn Hoàng Minh Tường. Tại sao ta lại thu hồi? Chẳng khác nào Đảng và NN "sợ sự thật"! Và điều đó càng làm cho độc giả và dân chúng "giảm" lòng tin đối với mình. Nam LongTôi thấy chính quyền thật buồn cười. Trong khi hàng loạt các tác phẩm viết về thời kỳ đen tối ở TQ những năm 1960 thì cho bán công khai, còn viết về thời kỳ đen tối của ta thì lại cấm. HDĐúng như QH nói, nhiều gia đình, dòng tộc bị đè nén, kìm kẹp và rơi vào cảnh cùng quẫn, bị đày ải cho đến lúc chết. Tài sản bị cướp hết, bị đấu tố, tù đày và bị cắt cổ bêu ở chợ. Khi đi học thì bị xét lý lịch, bị loại. Chỉ làm lao động chân tay, làm phu phen sống qua ngày mà thôi. Số khác thì có thể tức thời hơn, nịnh hót, để có miếng cơm. Làm ngu dân đi, dùng thằng dốt nắm quyền và điều hành, thử hỏi làm sao mà dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng-văn minh? Vậy nhưng vẫn lừa bịp được nhiều triệu người. StanTôi cũng là 1 người có hoàn cảnh khá giống vs nhân vật trong tiểu thuyết này. Ông ngoại của tôi cũng tham gia CM nhưng cuối cùng lại bị giết bởi "bọn xấu". Cải cách ruộng đất là 1 sai lầm to lớn, Đảng CS đã nói là sửa chữa, vậy họ sửa được mạng sống của người ta chắc? Đến bậy giờ người ta nói đến lại che đậy, như thế là Đảng gì? QHCó nhiều và rất nhiều dòng tộc, gia đình có hoàn cảnh tương tự, hoặc hơn thế nữa đang sống mòn trong nỗi tủi nhục của gia tài "lý lịch" cha ông để lại; con cháu họ không có cơ hội thăng tiến, không có cơ hội để cống hiến tài năng, sức lực cho đất nước. Tại sao phải thu hồi cuốn sách? Ai đó phải sợ khi có người chấm phá đôi nét nói lên tủi hờn của khá đông người dân miền Nam VN. PinochioKhông chỉ việc thu hồi tác phẩm nhằm ngăn đến tay các bạn đọc, mà tôi còn sợ cho bản thân các vị có liên đới trách nhiệm như Tác Giả, Biên Tập, Nhà Xuất Bản ...v.v. Đúng như tựa sách "Thời của Thánh Thần", đã đụng đến "Thánh Thần" thì không tránh khỏi bị trừng phạt nặng nề! "Thánh Thần" là trên tất cả cho nên đừng giỡn mặt; cho dù "Thánh Thần" có lỗi thì cũng vẫn là "Thánh Thần". Nam Việt NamSau năm 1954 ở miền Nam chiếu phim "Chúng tôi muốn sống" trong đó có những cảnh nông dân đấu tố với nhau (dưới sự chỉ đạo của Đảng) một cách dã man những người dân vô tội bị kết án "địa chủ bốc lột", nhiều người nghĩ rằng chính quyền trong Nam phóng đại sự việc để tuyên truyền. Sự kiện đau lòng đó ngày nay được kể lại trong nhiều tiểu thuyết do chính các tác giả sống ở miền Bắc chứng kiến. Nếu NN sợ các tác phẩm lọai ấy của những nhà văn như NV HMT đến tay độc giả sẽ là vết nhơ của chế độ thì tại sao NN không ngăn chận từ đầu ở khâu kiểm duyệt? Để cho xuất bản rồi ra lệnh thu hồi thì chẳng khác nào "lăng-xê" không công cho tác giả và tác phẩm đó! Trí thức trong đó có văn nghệ sĩ là thành phần "khó bảo" nhất. Bạo lực cường quyền có thể ngăn cản nhất thời hành động của họ, nhưng không bao giờ cản ngăn được mãi mãi ý tưởng phản kháng hằn sâu trong tim óc chỉ chờ ngày bộc phát. Minh, TokyoThật đáng trân trong những ai đã bỏ công bỏ sức để đời sau hiểu thêm về giai đoạn đen tối này của Việt nam. Đã đến lúc tất cả chúng ta cùng dũng cảm nhìn lại mình, tu sửa mình, dù sự thật có tàn ác đi nữa nó vẫn là một phần của lịch sử. Tôi sẽ cố gắng tìm đọc cuốn sách này để hiểu thêm về thân phận của dân tộc. PathfinderBố tôi tham gia kháng chiến chống Pháp từng gặp cảnh lý trưởng "hai mang" bị Việt Minh xử tử nhầm, từng gặp cảnh đấu tố địa chủ kiểu "ép cung". Ông ngoại tôi từng là Chủ tịch Uỷ ban hành chính sau Cách mạng tháng 8 cũng bị "chụp mũ" là địa chủ phải bỏ trốn... Lịch sử có khi cần "tạm giấu", nhưng nay đã đến lúc cần được trả lại đúng nghĩa là lịch sử. Những người cố tình bưng bít lịch sử là những người đang sợ sự thật khai sáng tư tưởng nhân dân. Biết sai mà sửa luôn là tiến bộ. Nguyễn Trần SơnSống trong một chính thể "Nửa dơi-nửa chuột" thật là khó khăn. Những nhà văn dũng cảm như Hoàng Minh Tường thật cần cho đất nước này. Mai NamĐành phải đợi để đọc trên mạng thôi. Hoặc đợi mua giá rẻ các bản phôtocpy. Nếu không bị "thu hồi" thì chưa chắc tôi đã tìm đọc sách này. Nhưng nay thì quyết tìm đọc. ConanThế kỷ 21, thời đại thông tin, toàn cầu hoá, thế giới phẳng nhưng nói lên sự thật vẫn bị thu hồi, bị cấm. CNTB thì tiến bộ, điều chỉnh theo thời đại, còn CNXH, CNCS thì vẫn như củ (ém nhẹm, bưng bít, ngu dân, cấm đoán, đàn áp...). Thật buồn khi thế giới đã tự do, văn minh nhưng vẫn còn hơn một tỉ người (TQ, VN, Cuba, Bắc Hàn) lỡ sinh ra & sống dưới chế độ XHCN. Nếu tôi có một điều ước thì tôi sẽ ước cho nhân loại từ đây về sau sẽ không còn chế độ CS XHCN.

summarize: Tác phẩm Thời của thánh thần của nhà văn Hoàng Minh Tường được một tờ báo mạng khen ngợi là “tiếng nổ của văn xuôi”. Nhưng cũng chính tờ Vietimes xóa đi bài viết sau khi có lệnh cấm lưu hành cuốn sách. Trang mạng được nhiều nhà văn đọc của nhà thơ Trần Nhương cho biết Cục Xuất bản chính thức có lệnh thu hồi sách. Kết quả ngày 28 tháng Tám, tác giả Hoàng Minh Tường cùng nhà văn Nguyễn Khắc Trường (người chịu trách nhiệm bản thảo) đã “đi tất cả các hiệu sách Hà Nội để thu hồi sách trôi nổi”. Tác giả tiểu thuyết xác nhận với BBC tin này nhưng không muốn trả lời phỏng vấn. Tự sát Vụ thu hồi diễn ra khá lặng lẽ và ngay cả ở Hà Nội, nhiều nhà văn cũng chưa kịp đọc cuốn sách dày 648 trang. Nhưng một số người đã đọc thì cho rằng đây có lẽ là một trong số rất ít tác phẩm văn học trong nước gần đây phê phán chủ nghĩa cộng sản công khai nhất, mạnh bạo nhất, đau đớn nhất. Cũng có người ở Sài Gòn cho biết sau khi có lệnh cấm, khi ra hiệu sách hỏi tên tác phẩm, ông vẫn được người bán "đi vào trong lấy sách đem ra đưa cho". Chuyện xoay quanh số phận của dòng họ Nguyễn Kỳ suốt mấy chục năm từ Cách mạng tháng Tám đến ngày nay. Người cha, Cử Phúc, được Việt Minh gài vào làm lý trưởng, hoạt động hai mang, vừa cho Pháp vừa cho Việt Minh. Đến hồi cải cách ruộng đất, Lý Phúc bị quy là địa chủ của giặc, bị người con nuôi vu cho bố ngủ với vợ mình. Lý Phúc phải tự sát. Tù vì chê thơ Ba người con trai ruột của ông có số phận khác nhau. Nguyễn Kỳ Khôi trở thành cán bộ cao cấp ngành tuyên huấn. Người thứ hai, Kỳ Vỹ, nhà thơ có tài, ban đầu được đưa lên làm ngọn cờ thơ ca cách mạng. Nhưng sau vì nói thật, dám chê thơ của một cán bộ cao cấp, nên ông bị thất sủng, đi tù mấy năm, trở nên buồn chán, bất lực. Người thứ ba, Kỳ Vọng, di cư vào Nam, trở thành phó giám đốc sở công chính Sài Gòn. Sau khi thống nhất, anh ở lại nhưng bị o ép, chịu không nổi đã vượt biên sang Mỹ. Riêng người con nuôi lại có số phận khác lạ. Là người đã quay lại bán đứng bố mẹ, nhưng sau hối hận, anh ta trở thành người xây dựng lại họ tộc. 'Bứt phá ngoạn mục' Trong bài điểm sách giữa tháng Tám, nhà phê bình Vũ Nho cho hay đây là dự án “dồn hết tâm lực của một đời cầm bút” của người từng đoạt giải thưởng Hội nhà văn với cuốn Thuỷ hoả đạo tặc (1997). Ông khen cuốn sách là “một bứt phá mới ngoạn mục” và nó “sẽ được độc giả đón nhận nồng nhiệt”. Trong khi đó, người ký tên Phương Ngọc viết trên báo mạng Vietimes ngày 24 tháng Tám: “Chỉ chấm phá thêm đôi nét nhưng cũng đủ để khép lại một giai đoạn văn học vết thương về Cải cách ruộng đất, mà sau này các tác giả khác không nhất thiết phải quay lại.” Tác giả khen tiếp: “Lần đầu tiên trong văn chương đương đại, sự kiện Nhân văn giai phẩm và cuộc đấu tranh với bè lũ Xét lại hiện đại, cũng như cuộc vượt biển di tản của gần hai triệu người, được nhà văn đề cập đến với cái nhìn điềm tĩnh và xa xót của một người có đủ độ lùi thời gian để phân tích, lý giải, đặng trả lại cho những nhân vật trong cuộc bức chân dung thật của họ”. Nhưng sau khi sách bị thu hồi, bài này đã biến mất trên trang mạng tờ báo trực thuộc VietNamNet. Tiểu thuyết Thời của thánh thần được nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành. Thông tin trong sách ghi người chịu trách nhiệm xuất bản là Giám đốc Trung Trung Đỉnh, chịu trách nhiệm bản thảo, ông Nguyễn Khắc Trường. Người biên tập cuốn sách là nhà văn Tạ Duy Anh, bản thân từng viết tiểu thuyết cũng bị thu hồi năm 2002, "Đi tìm nhân vật". Ông Hoàng Minh Tường, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, sinh năm 1948 ở Hà Tây, tốt nghiệp cử nhân Địa lý. Ông đã viết 11 tiểu thuyết, ba tập truyện ngắn cùng bốn tập bút ký phóng sự. XYZỞ HN vẫn mua được quyển này, chịu khó vào mấy cái ngõ ở Tràng Tiền. Mỗi tội lần này mua không được giảm giá mà phải đúng giá bìa, tôi mới mua hôm qua. AlexiNỗi đau thể xác của Tư Mã Thiên e cũng khó bằng vết thương tinh thần của Hoàng Minh Tường. QACám ơn tác giả HMT và cũng đáng buồn cho HMT, bạn đã dồn hết tâm huyết cả đời để viết lên cuốn sách chấm phá quá khứ đau buồn và tang tóc của dân tộc VN, nhưng chính bạn là người phải đi thu hồi cuốn sách như giết đi đứa con của chính mình. Ai? cái gì? đã ép buộc HMT thu hồi cuốn sách. HMT ơi! nếu bạn còn dũng khí hãy nói lên sự thật. Trạng NguyênTôi nhận thấy Đảng và Nhà nước ta hãy mạnh dạn nhìn thẳng vào sự thật từ quá khứ cho đến hiện tại trong mọi vấn đề. Cụ thể như cuốn tiểu thuyết "Thời của Thánh Thần" của nhà văn Hoàng Minh Tường. Tại sao ta lại thu hồi? Chẳng khác nào Đảng và NN "sợ sự thật"! Và điều đó càng làm cho độc giả và dân chúng "giảm" lòng tin đối với mình. Nam LongTôi thấy chính quyền thật buồn cười. Trong khi hàng loạt các tác phẩm viết về thời kỳ đen tối ở TQ những năm 1960 thì cho bán công khai, còn viết về thời kỳ đen tối của ta thì lại cấm. HDĐúng như QH nói, nhiều gia đình, dòng tộc bị đè nén, kìm kẹp và rơi vào cảnh cùng quẫn, bị đày ải cho đến lúc chết. Tài sản bị cướp hết, bị đấu tố, tù đày và bị cắt cổ bêu ở chợ. Khi đi học thì bị xét lý lịch, bị loại. Chỉ làm lao động chân tay, làm phu phen sống qua ngày mà thôi. Số khác thì có thể tức thời hơn, nịnh hót, để có miếng cơm. Làm ngu dân đi, dùng thằng dốt nắm quyền và điều hành, thử hỏi làm sao mà dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng-văn minh? Vậy nhưng vẫn lừa bịp được nhiều triệu người. StanTôi cũng là 1 người có hoàn cảnh khá giống vs nhân vật trong tiểu thuyết này. Ông ngoại của tôi cũng tham gia CM nhưng cuối cùng lại bị giết bởi "bọn xấu". Cải cách ruộng đất là 1 sai lầm to lớn, Đảng CS đã nói là sửa chữa, vậy họ sửa được mạng sống của người ta chắc? Đến bậy giờ người ta nói đến lại che đậy, như thế là Đảng gì? QHCó nhiều và rất nhiều dòng tộc, gia đình có hoàn cảnh tương tự, hoặc hơn thế nữa đang sống mòn trong nỗi tủi nhục của gia tài "lý lịch" cha ông để lại; con cháu họ không có cơ hội thăng tiến, không có cơ hội để cống hiến tài năng, sức lực cho đất nước. Tại sao phải thu hồi cuốn sách? Ai đó phải sợ khi có người chấm phá đôi nét nói lên tủi hờn của khá đông người dân miền Nam VN. PinochioKhông chỉ việc thu hồi tác phẩm nhằm ngăn đến tay các bạn đọc, mà tôi còn sợ cho bản thân các vị có liên đới trách nhiệm như Tác Giả, Biên Tập, Nhà Xuất Bản ...v.v. Đúng như tựa sách "Thời của Thánh Thần", đã đụng đến "Thánh Thần" thì không tránh khỏi bị trừng phạt nặng nề! "Thánh Thần" là trên tất cả cho nên đừng giỡn mặt; cho dù "Thánh Thần" có lỗi thì cũng vẫn là "Thánh Thần". Nam Việt NamSau năm 1954 ở miền Nam chiếu phim "Chúng tôi muốn sống" trong đó có những cảnh nông dân đấu tố với nhau (dưới sự chỉ đạo của Đảng) một cách dã man những người dân vô tội bị kết án "địa chủ bốc lột", nhiều người nghĩ rằng chính quyền trong Nam phóng đại sự việc để tuyên truyền. Sự kiện đau lòng đó ngày nay được kể lại trong nhiều tiểu thuyết do chính các tác giả sống ở miền Bắc chứng kiến. Nếu NN sợ các tác phẩm lọai ấy của những nhà văn như NV HMT đến tay độc giả sẽ là vết nhơ của chế độ thì tại sao NN không ngăn chận từ đầu ở khâu kiểm duyệt? Để cho xuất bản rồi ra lệnh thu hồi thì chẳng khác nào "lăng-xê" không công cho tác giả và tác phẩm đó! Trí thức trong đó có văn nghệ sĩ là thành phần "khó bảo" nhất. Bạo lực cường quyền có thể ngăn cản nhất thời hành động của họ, nhưng không bao giờ cản ngăn được mãi mãi ý tưởng phản kháng hằn sâu trong tim óc chỉ chờ ngày bộc phát. Minh, TokyoThật đáng trân trong những ai đã bỏ công bỏ sức để đời sau hiểu thêm về giai đoạn đen tối này của Việt nam. Đã đến lúc tất cả chúng ta cùng dũng cảm nhìn lại mình, tu sửa mình, dù sự thật có tàn ác đi nữa nó vẫn là một phần của lịch sử. Tôi sẽ cố gắng tìm đọc cuốn sách này để hiểu thêm về thân phận của dân tộc. PathfinderBố tôi tham gia kháng chiến chống Pháp từng gặp cảnh lý trưởng "hai mang" bị Việt Minh xử tử nhầm, từng gặp cảnh đấu tố địa chủ kiểu "ép cung". Ông ngoại tôi từng là Chủ tịch Uỷ ban hành chính sau Cách mạng tháng 8 cũng bị "chụp mũ" là địa chủ phải bỏ trốn... Lịch sử có khi cần "tạm giấu", nhưng nay đã đến lúc cần được trả lại đúng nghĩa là lịch sử. Những người cố tình bưng bít lịch sử là những người đang sợ sự thật khai sáng tư tưởng nhân dân. Biết sai mà sửa luôn là tiến bộ. Nguyễn Trần SơnSống trong một chính thể "Nửa dơi-nửa chuột" thật là khó khăn. Những nhà văn dũng cảm như Hoàng Minh Tường thật cần cho đất nước này. Mai NamĐành phải đợi để đọc trên mạng thôi. Hoặc đợi mua giá rẻ các bản phôtocpy. Nếu không bị "thu hồi" thì chưa chắc tôi đã tìm đọc sách này. Nhưng nay thì quyết tìm đọc. ConanThế kỷ 21, thời đại thông tin, toàn cầu hoá, thế giới phẳng nhưng nói lên sự thật vẫn bị thu hồi, bị cấm. CNTB thì tiến bộ, điều chỉnh theo thời đại, còn CNXH, CNCS thì vẫn như củ (ém nhẹm, bưng bít, ngu dân, cấm đoán, đàn áp...). Thật buồn khi thế giới đã tự do, văn minh nhưng vẫn còn hơn một tỉ người (TQ, VN, Cuba, Bắc Hàn) lỡ sinh ra & sống dưới chế độ XHCN. Nếu tôi có một điều ước thì tôi sẽ ước cho nhân loại từ đây về sau sẽ không còn chế độ CS XHCN.

[ 108, 287, 285, 161, 2343, 765, 1922, 104, 2215, 860, 104, 152, 355, 678, 700, 3758, 117, 116, 940, 188, 427, 2354, 2095, 106, 401, 13155, 1215, 104, 355, 6391, 863, 311, 127, 122, 940, 4305, 14127, 569, 1851, 184, 392, 508, 187, 129, 107, 1047, 918, 931, 209, 1290, 4643, 1786, 427, 117, 158, 152, 355, 901, 104, 152, 1657, 912, 1260, 7950, 114, 217, 1959, 4973, 288, 122, 329, 107, 1047, 498, 496, 4643, 2073, 416, 191, 3012, 253, 6312, 274, 590, 678, 700, 3758, 264, 152, 355, 362, 3222, 1188, 6267, 668, 605, 517, 288, 843, 371, 115, 15525, 525, 186, 109, 614, 333, 337, 710, 130, 498, 496, 333, 2828, 738, 863, 2343, 590, 1159, 1026, 628, 238, 119, 378, 193, 126, 170, 110, 278, 456, 366, 1102, 255, 112, 1844, 338, 1269, 498, 496, 407, 124, 896, 2365, 642, 105, 531, 186, 108, 121, 337, 1981, 158, 152, 355, 127, 289, 2018, 901, 1290, 333, 2808, 1413, 8881, 6693, 311, 116, 166, 111, 115, 901, 143, 114, 160, 248, 107, 642, 106, 116, 113, 166, 215, 500, 274, 765, 355, 214, 113, 142, 386, 248, 997, 689, 185, 404, 490, 262, 135, 550, 1498, 417, 854, 1498, 1187, 4039, 1704, 1185, 269, 107, 111, 108, 121, 1093, 1317, 114, 217, 187, 129, 107, 1047, 918, 103, 129, 124, 614, 333, 419, 465, 274, 4548, 118, 244, 117, 111, 622, 6590, 138, 113, 771, 333, 979, 124, 251, 114, 340, 108, 2389, 2959, 1017, 166, 1392, 104, 1226, 154, 362, 336, 1232, 938, 1166, 147, 148, 1650, 427, 253, 2739, 155, 191, 1103, 606, 8318, 4755, 5851, 117, 131, 700, 8999, 138, 140, 241, 4770, 381, 192, 196, 518, 103, 659, 114, 711, 659, 114, 131, 3614, 1967, 496, 655, 173, 2946, 3660, 1087, 1817, 133, 565, 106, 439, 185, 104, 4648, 103, 133, 111, 219, 1609, 3685, 114, 399, 1727, 119, 1350, 900, 1087, 1817, 139, 222, 3070, 12858, 171, 2639, 1657, 679, 111, 219, 1320, 3145, 104, 118, 107, 166, 1392, 211, 1315, 362, 336, 7401, 319, 164, 1101, 317, 291, 373, 859, 480, 1930, 112, 606, 259, 3008, 336, 10676, 103, 152, 1657, 107, 4699, 504, 178, 117, 251, 227, 140, 2421, 1236, 1657, 840, 173, 2165, 311, 187, 171, 123, 3068, 1140, 2639, 1657, 104, 116, 1101, 317, 291, 3510, 237, 118, 133, 946, 12480, 103, 184, 717, 938, 1542, 319, 237, 1491, 14124, 295, 2747, 606, 259, 3944, 336, 11675, 103, 791, 867, 138, 578, 319, 164, 1004, 850, 884, 633, 135, 122, 1093, 4522, 759, 129, 234, 1498, 365, 108, 121, 153, 170, 133, 108, 674, 13737, 668, 110, 738, 115, 1064, 749, 586, 1091, 2851, 111, 219, 1609, 153, 107, 166, 1392, 211, 5160, 1931, 111, 115, 1015, 153, 622, 715, 399, 4425, 170, 187, 1680, 15375, 365, 169, 319, 164, 111, 556, 636, 153, 154, 2529, 6404, 6684, 332, 740, 6295, 592, 257, 298, 392, 318, 333, 415, 253, 6312, 152, 997, 342, 1016, 6136, 114, 194, 248, 106, 382, 304, 10807, 3365, 538, 315, 265, 104, 116, 723, 898, 2255, 561, 104, 111, 434, 2190, 272, 1880, 813, 152, 355, 119, 1290, 10557, 6561, 247, 4159, 29023, 112, 208, 2354, 1290, 333, 106, 6741, 11165, 740, 239, 6295, 592, 561, 105, 335, 10366, 117, 557, 590, 1340, 238, 3855, 1638, 863, 298, 129, 397, 111, 667, 465, 1507, 1442, 508, 159, 188, 427, 4305, 14127, 569, 191, 2180, 253, 2739, 161, 401, 3577, 1550, 740, 426, 1183, 2479, 170, 127, 620, 130, 3569, 153, 116, 1008, 780, 355, 214, 2142, 432, 125, 4094, 173, 2946, 3660, 145, 187, 126, 109, 274, 590, 211, 110, 202, 583, 139, 1015, 153, 1070, 2343, 590, 2354, 6301, 401, 8035, 178, 462, 113, 355, 741, 1177, 273, 103, 144, 591, 857, 355, 1008, 765, 105, 204, 585, 250, 119, 1674, 2212, 4179, 332, 153, 199, 273, 103, 127, 128, 204, 1064, 657, 791, 3928, 104, 386, 196, 617, 111, 103, 117, 152, 355, 220, 1288, 155, 119, 292, 485, 7381, 2955, 105, 797, 3989, 104, 116, 111, 107, 620, 359, 2549, 221, 390, 130, 613, 5089, 241, 272, 103, 15762, 456, 153, 114, 120, 157, 731, 113, 204, 954, 974, 908, 610, 104, 154, 863, 311, 187, 129, 333, 133, 498, 496, 103, 392, 126, 115, 625, 552, 159, 509, 427, 940, 188, 821, 624, 15709, 112, 2800, 1026, 1922, 104, 2215, 860, 117, 152, 387, 288, 813, 571, 551, 108, 1633, 3520, 1251, 193, 113, 333, 848, 111, 668, 605, 517, 387, 288, 106, 1474, 884, 151, 151, 9706, 103, 668, 605, 517, 288, 843, 103, 118, 362, 3222, 1188, 112, 606, 749, 495, 1290, 333, 106, 152, 355, 2816, 1795, 1222, 288, 481, 434, 508, 1159, 1026, 127, 133, 498, 496, 147, 3732, 103, 11680, 370, 157, 731, 340, 208, 678, 700, 3758, 103, 213, 182, 813, 571, 355, 131, 578, 296, 147, 8164, 108, 121, 337, 3227, 514, 522, 368, 157, 3295, 2203, 208, 115, 508, 1425, 1159, 7085, 459, 495, 3837, 1621, 264, 1112, 495, 2255, 667, 662, 2502, 26308, 978, 3133, 244, 702, 117, 3302, 474, 668, 455, 138, 938, 292, 4780, 108, 121, 13905, 2616, 112, 2532, 176, 638, 400, 126, 702, 110, 117, 558, 314, 145, 139, 604, 314, 6810, 103, 141, 239, 702, 325, 1451, 5523, 176, 2276, 3023, 1187, 136, 628, 104, 1005, 2724, 1636, 108, 892, 127, 455, 281, 2142, 432, 777, 860, 104, 678, 700, 3758, 112, 108, 3652, 2522, 8893, 108, 1450, 274, 590, 17942, 2412, 105, 127, 549, 1491, 114, 17942, 2412, 103, 230, 115, 3406, 538, 315, 2855, 186, 723, 130, 508, 227, 1290, 333, 1550, 740, 310, 1937, 1187, 1491, 105, 2333, 3361, 104, 137, 796, 2038, 170, 122, 230, 106, 111, 139, 184, 498, 496, 1290, 333, 128, 1116, 184, 1951, 219, 104, 122, 900, 1561, 347, 292, 1376, 115, 1431, 661, 17942, 2412, 498, 496, 1290, 4643, 17942, 2412, 8709, 323, 230, 177, 2598, 482, 914, 123, 227, 144, 3397, 17122, 1533, 1225, 238, 203, 348, 105, 571, 142, 169, 914, 417, 4395, 485, 952, 138, 144, 610, 148, 310, 1937, 114, 155, 199, 149, 113, 389, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 430, 1290, 1159, 1026, 508, 125, 120, 880, 2001, 104, 116, 1226, 154, 1232, 1457, 175, 688, 115, 133, 498, 496, 187, 129, 124, 1086, 117, 696, 2123, 1 ]

061226_memoir_proposal

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/12/061226_memoir_proposal

Bộ Văn hóa muốn kiểm soát hồi ký

Bộ Văn hóa - Thông tin Việt Nam vừa gửi văn bản cho Bộ Chính trị Đảng Cộng sản và Thủ tướng Chính phủ, đề nghị ban hành quy định đối tượng được viết hồi ký, thời điểm viết và những nội dung được viết.

Văn bản số 4993/BVHTT-XB nói thời gian gần đây, một số cán bộ, công chức đã viết hồi ký và tự phổ biến qua nhiều kênh, ở dạng sách hoặc đưa lên mạng internet, trong đó đưa ra một số nhận định, đánh giá "mang tính cá nhân, gây dư luận xấu trong xã hội." Bộ Văn hóa - Thông tin nói cần đưa việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện vào nề nếp, hạn chế những hậu quả tiêu cực. 'Viết gì, viết lúc nào' Bộ này đề nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ban hành văn bản pháp luật để "điều chỉnh toàn bộ những đối tượng tham gia việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện liên quan đến các vấn đề lịch sử, bí mật công tác và bí mật quốc gia, trong đó quy định cụ thể đối tượng được viết hồi ký, thời điểm viết và những nội dung được viết." Theo Bộ Văn hóa - Thông tin, một văn bản như vậy sẽ tạo ra khung pháp lý nhằm "chủ động kiểm soát, hạn chế việc tùy tiện công bố bí mật công tác, bí mật quốc gia và có cơ sở để xử lý những đối tượng vi phạm các quy định của pháp luật." Nhiều cuốn hồi ký không được in chính thức nhưng được lan truyền rộng rãi thời gian qua, có thể kể đến hồi ký của cựu thứ trưởng ngoại giao Trần Quang Cơ, hay các cuốn của Hoàng Tùng, Trần Thư và Đoàn Duy Thành. Đề nghị của Bộ Văn hóa - Thông tin cho thấy Đảng Cộng sản muốn hạn chế việc viết hồi ký liên quan nhiều vấn đề nhạy cảm và đồng thời muốn răn đe những người đang và sẽ viết hồi ký trong tương lai. .............................................................. Tư DuyTôi không tin là ở Đức mà cựu thủ tướng lại ko được viết hồi ký về thủ tướng đương nhiệm. Cho dù có đi nữa thì cũng ko thể nào cấm tất cả dân Đức viết về thủ tướng. Còn việc tỷ phú gì đó, tui nghĩ ông có thể dùng tiền hoặc đe dọa người làm, nhưng trên căn bản luật pháp ông ko có cấm được (đó là vấn đề về tầm ảnh hưởng chứ ko phải chính sách của nhà nước ban hành). Bi giờ viết hồi ký mà ai đó cứ đứng sau lưng mình để có thể bỏ tù mình như chơi, thì thử hỏi ai dám viết. Ngay khi hồi ký mà chẳng liên quan gì đến chính trị nhưng phản ánh xã hội ko tươi đẹp thì cũng có thể bị cấm như thường. Lịch sử dù tốt hay đẹp thì cũng đã xảy ra rồi nhưng lịch sử thì cần phải trung thực và chính xác. Chẳng hạn như Việt Nam chúng ta, các giai đoạn như thời kì cải cách ruộng đất, nhân văn giai phẩm, bao cấp và đánh tư bản .v.v... cứ cho là những sai lầm của đảng ta nhưng nó đã là lịch sử thì phải được nói cho đúng, cho rõ ko được bưng bít hoặc bóp méo. Minh, SydneyBạn Thanh Phương, Montreal vui lòng cho đường link nói "ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm". Tôi nghĩ các độc giả ở đây cũng muốn xem thực hư chuyện này thế nào. Dẫn chứng còn lại về ông tỷ phú gì đó ở Mỹ hoàn toàn không ăn nhập gì với đề tài trên, vì (nếu có xảy ra chuyện đó) ông tỷ phú kia có thể thoả thuận với người kia không viết về mình. Ngăn chặn quyền tự do ngôn luận không thể nào đưa VN tiến gần đến xã hội dân chủ phương Tây đâu bạn ạ! Khải MinhLà một người dân Việt, đương nhiên tôi không ủng hộ cách cai trị dân của những người CS, nhưng nếu đứng trên cương vị củng cố chế độ của nhà nước CS, tôi cho rằng kiểm duyệt các hồi ký cá nhân trước khi cho xuất bản là cần thiết. Ngoài các hồi ký quan trọng mà BBC nêu ra, từ lâu nay trên các báo điện tử VN,người ta cũng đã được phép nói đến hồi ký của bà Tùng Long một nữ văn sĩ miền Nam trước kia, hồi ký của Khánh Ly một ca sĩ VN ở hải ngoại, hồi ký của Diana Ross một ca sĩ Mỹ, và gần đây nhất những người làm công tác văn hóa CS còn phải thương thảo tám tháng trời để có được quyền phổ biến bản dịch Việt ngữ hồi ký của bà Hilary ClinTon... Điều này cho thấy tác dụng của hồi ký là quan trọng để thấu hiểu ảnh hưởng đời sống giữa cá nhân và xã hội, giữa các yếu nhân và lich sử. Nhưng từ khi hồi ký của diễn viên Lê Vân được tung ra trên thị trường chữ nghĩa, đã ngẫu nhiên gây ra quá nhiều khen chê, chỉ trích cá nhân trên nhiều diễn đàn, mặc dù hồi ký này bán rất chạy, và còn bị sao chép in lậu. Tôi theo dõi hầu hết các khen chê quanh các sự kiện riêng tư của tác giả trong cuốn tự truyện này, tôi nghiệm thấy một vấn đề tiềm ẩn mà người viết, người khen, người chê đã không thể phơi bày trước công luận. Đó là nỗi ám ảnh tệ hại của chiến tranh, ám ảnh thời bao cấp, cái nền tảng u ám bao trùm xã hội dưới chế độ CS không nhiều thì ít đã gây nên những vấn nạn cho đời sống và tình cảm của tác giả, cho cha mẹ và chị em tác giả nói riêng, mặc dù họ là những đối tượng được chế độ ưu đãi, mà hồi ký này còn gợi cho ngàn đọc giả nói chung nhận diện lại thân phận của mình,của gia đình, của bạn bè, của hoàn cảnh đất nước mà những người lãnh đạo CS hiện nay đang tìm mọi cách che đậy, phủ nhận trách nhiệm. Nếu mai này lại có thêm các cựu viên chức lãnh đạo,bị lôi cuốn vào giòng "văn chương hồi ký" thì làm sao tránh khỏi những sự thật phũ phàng của lịch sử cần chối bỏ, mà người viết vì muốn biện minh cho mình, vô tình trở thành lên án đồng đảng và tạo bất ổn cho chế độ. Tôi thấy "Bộ Văn hóa muốn kiểm soát việc viết hồi ký" là đúng bổn phận đối với đảng, nhưng là phản văn hiến đối với dân tộc, phản tác dụng khi ngày nay văn hóa còn có thể trăm hoa đua nở, và toả hương trên các hệ thống điện tử toàn cầu, phủ nhận hay chấp nhận là sở thích của từng người đọc. Thanh Phương, MontrealỞ các nước phát triển cũng có những hạn chế tương tự. Ví dụ như ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm. Ở Mỹ tỷ phú Robert Murhdoch cũng dùng ảnh hưởng của mình để buộc một người làm cũ không được viết hồi ký có thể ảnh hưởng đến chuyện làm ăn của ông. Như vậy việc chính phủ Việt Nam đến giớ mới đưa ra các quy định hạn chế là việc muộn nhưng còn hơn không. Điều này cho thấy Việt Nam cũng đang tiến dần đến xã hội dân chủ như các nước tiên tiến. Trần Gia Huy, Sài GònHết cái Chỉ thị 37 gì gì đó nhằm kiểm soát báo chí, giờ lại chuyển sang kiểm soát việc viết Hồi Ký. Trong vài tháng nữa, Đảng ta vẫn chưa yên tâm, đành phải ra một cái luật để kiểm soát luôn cả nhật ký, thư từ, email, tin nhắn điện thoại. Và năm sau sẵn tiện ra luôn cái luật là: ai muốn suy nghĩ gì phải làm cái báo cáo gửi cơ quan chuyên trách về Tư Tưởng Văn Hóa luôn! Hết nói! Đúng là sống dưới một chế độ chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo tài tình của những bậc "đỉnh cao trí tuệ" và "thành phần ưu tú" cũng... sướng thiệt! U28Với đà này có khi sắp tới khi viết thư tay hoặc viết email cũng nên thông qua bộ Văn hoá thông tin cũng nên, các bác nhỉ? Đan, Hải PhòngLại thêm một bằng chứng đảng CSVN không bao giờ thay đổi bản chất của họ. Những ai yêu dân chủ, yêu tự do sẽ không có hy vọng gì vào họ. Họ đã làm gì trong quá khứ đến nỗi họ phải sợ quá khứ? Tất nhiên lịch sử sẽ nói hết thôi, nhưng không phải bây giờ. Thực thiệt thòi cho người dân ngày nay. Bình thản, BerlinTrong khi các nước dân chủ văn minh trên thế giới ngày càng phát triển các quyền căn bản của con người thì VN đi ngược lại. Tại sao đảng lúc nào cũng vỗ ngực tự xưng là mình đã từng thắng Pháp và Mỹ mà họ sợ những cái này thế nhỉ, hay là họ sợ dân tộc VN sẽ biết những cái cái phản dân tộc của họ trong quá khứ sẽ bị lòi ra ánh sáng và lịch sử sẽ phán xét họ sau này? Thêm một điều lạ nữa quan chức CSVN sợ tự do thông tin như sợ cọp thì họ biết gửi con cái họ sang các nước Mỹ, Âu châu học? trong khi đối với chính người dân trong nước thì họ dang bàn tay khổng lồ ra mà bóp chặt thêm cái cổ của báo chí, tư tưởng người dân mà vốn đã không được thở một cách thoải mái như các nước khác. Vậy tôi nên xếp hạng họ vào loại nào đây? Một tiếng nóiĐúng là vi phạm quyền tự do cá nhân. Càng sống càng thấy Việt Nam là xã hội không có nhân quyền. Chán lắm, các bạn ơi.

summarize: Văn bản số 4993/BVHTT-XB nói thời gian gần đây, một số cán bộ, công chức đã viết hồi ký và tự phổ biến qua nhiều kênh, ở dạng sách hoặc đưa lên mạng internet, trong đó đưa ra một số nhận định, đánh giá "mang tính cá nhân, gây dư luận xấu trong xã hội." Bộ Văn hóa - Thông tin nói cần đưa việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện vào nề nếp, hạn chế những hậu quả tiêu cực. 'Viết gì, viết lúc nào' Bộ này đề nghị Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ban hành văn bản pháp luật để "điều chỉnh toàn bộ những đối tượng tham gia việc viết và xuất bản hồi ký, tự truyện liên quan đến các vấn đề lịch sử, bí mật công tác và bí mật quốc gia, trong đó quy định cụ thể đối tượng được viết hồi ký, thời điểm viết và những nội dung được viết." Theo Bộ Văn hóa - Thông tin, một văn bản như vậy sẽ tạo ra khung pháp lý nhằm "chủ động kiểm soát, hạn chế việc tùy tiện công bố bí mật công tác, bí mật quốc gia và có cơ sở để xử lý những đối tượng vi phạm các quy định của pháp luật." Nhiều cuốn hồi ký không được in chính thức nhưng được lan truyền rộng rãi thời gian qua, có thể kể đến hồi ký của cựu thứ trưởng ngoại giao Trần Quang Cơ, hay các cuốn của Hoàng Tùng, Trần Thư và Đoàn Duy Thành. Đề nghị của Bộ Văn hóa - Thông tin cho thấy Đảng Cộng sản muốn hạn chế việc viết hồi ký liên quan nhiều vấn đề nhạy cảm và đồng thời muốn răn đe những người đang và sẽ viết hồi ký trong tương lai. .............................................................. Tư DuyTôi không tin là ở Đức mà cựu thủ tướng lại ko được viết hồi ký về thủ tướng đương nhiệm. Cho dù có đi nữa thì cũng ko thể nào cấm tất cả dân Đức viết về thủ tướng. Còn việc tỷ phú gì đó, tui nghĩ ông có thể dùng tiền hoặc đe dọa người làm, nhưng trên căn bản luật pháp ông ko có cấm được (đó là vấn đề về tầm ảnh hưởng chứ ko phải chính sách của nhà nước ban hành). Bi giờ viết hồi ký mà ai đó cứ đứng sau lưng mình để có thể bỏ tù mình như chơi, thì thử hỏi ai dám viết. Ngay khi hồi ký mà chẳng liên quan gì đến chính trị nhưng phản ánh xã hội ko tươi đẹp thì cũng có thể bị cấm như thường. Lịch sử dù tốt hay đẹp thì cũng đã xảy ra rồi nhưng lịch sử thì cần phải trung thực và chính xác. Chẳng hạn như Việt Nam chúng ta, các giai đoạn như thời kì cải cách ruộng đất, nhân văn giai phẩm, bao cấp và đánh tư bản .v.v... cứ cho là những sai lầm của đảng ta nhưng nó đã là lịch sử thì phải được nói cho đúng, cho rõ ko được bưng bít hoặc bóp méo. Minh, SydneyBạn Thanh Phương, Montreal vui lòng cho đường link nói "ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm". Tôi nghĩ các độc giả ở đây cũng muốn xem thực hư chuyện này thế nào. Dẫn chứng còn lại về ông tỷ phú gì đó ở Mỹ hoàn toàn không ăn nhập gì với đề tài trên, vì (nếu có xảy ra chuyện đó) ông tỷ phú kia có thể thoả thuận với người kia không viết về mình. Ngăn chặn quyền tự do ngôn luận không thể nào đưa VN tiến gần đến xã hội dân chủ phương Tây đâu bạn ạ! Khải MinhLà một người dân Việt, đương nhiên tôi không ủng hộ cách cai trị dân của những người CS, nhưng nếu đứng trên cương vị củng cố chế độ của nhà nước CS, tôi cho rằng kiểm duyệt các hồi ký cá nhân trước khi cho xuất bản là cần thiết. Ngoài các hồi ký quan trọng mà BBC nêu ra, từ lâu nay trên các báo điện tử VN,người ta cũng đã được phép nói đến hồi ký của bà Tùng Long một nữ văn sĩ miền Nam trước kia, hồi ký của Khánh Ly một ca sĩ VN ở hải ngoại, hồi ký của Diana Ross một ca sĩ Mỹ, và gần đây nhất những người làm công tác văn hóa CS còn phải thương thảo tám tháng trời để có được quyền phổ biến bản dịch Việt ngữ hồi ký của bà Hilary ClinTon... Điều này cho thấy tác dụng của hồi ký là quan trọng để thấu hiểu ảnh hưởng đời sống giữa cá nhân và xã hội, giữa các yếu nhân và lich sử. Nhưng từ khi hồi ký của diễn viên Lê Vân được tung ra trên thị trường chữ nghĩa, đã ngẫu nhiên gây ra quá nhiều khen chê, chỉ trích cá nhân trên nhiều diễn đàn, mặc dù hồi ký này bán rất chạy, và còn bị sao chép in lậu. Tôi theo dõi hầu hết các khen chê quanh các sự kiện riêng tư của tác giả trong cuốn tự truyện này, tôi nghiệm thấy một vấn đề tiềm ẩn mà người viết, người khen, người chê đã không thể phơi bày trước công luận. Đó là nỗi ám ảnh tệ hại của chiến tranh, ám ảnh thời bao cấp, cái nền tảng u ám bao trùm xã hội dưới chế độ CS không nhiều thì ít đã gây nên những vấn nạn cho đời sống và tình cảm của tác giả, cho cha mẹ và chị em tác giả nói riêng, mặc dù họ là những đối tượng được chế độ ưu đãi, mà hồi ký này còn gợi cho ngàn đọc giả nói chung nhận diện lại thân phận của mình,của gia đình, của bạn bè, của hoàn cảnh đất nước mà những người lãnh đạo CS hiện nay đang tìm mọi cách che đậy, phủ nhận trách nhiệm. Nếu mai này lại có thêm các cựu viên chức lãnh đạo,bị lôi cuốn vào giòng "văn chương hồi ký" thì làm sao tránh khỏi những sự thật phũ phàng của lịch sử cần chối bỏ, mà người viết vì muốn biện minh cho mình, vô tình trở thành lên án đồng đảng và tạo bất ổn cho chế độ. Tôi thấy "Bộ Văn hóa muốn kiểm soát việc viết hồi ký" là đúng bổn phận đối với đảng, nhưng là phản văn hiến đối với dân tộc, phản tác dụng khi ngày nay văn hóa còn có thể trăm hoa đua nở, và toả hương trên các hệ thống điện tử toàn cầu, phủ nhận hay chấp nhận là sở thích của từng người đọc. Thanh Phương, MontrealỞ các nước phát triển cũng có những hạn chế tương tự. Ví dụ như ở Đức cựu thủ tướng không được viết hồi ký chỉ trích, các công việc có liên quan đến họat động thủ tướng đương nhiệm. Ở Mỹ tỷ phú Robert Murhdoch cũng dùng ảnh hưởng của mình để buộc một người làm cũ không được viết hồi ký có thể ảnh hưởng đến chuyện làm ăn của ông. Như vậy việc chính phủ Việt Nam đến giớ mới đưa ra các quy định hạn chế là việc muộn nhưng còn hơn không. Điều này cho thấy Việt Nam cũng đang tiến dần đến xã hội dân chủ như các nước tiên tiến. Trần Gia Huy, Sài GònHết cái Chỉ thị 37 gì gì đó nhằm kiểm soát báo chí, giờ lại chuyển sang kiểm soát việc viết Hồi Ký. Trong vài tháng nữa, Đảng ta vẫn chưa yên tâm, đành phải ra một cái luật để kiểm soát luôn cả nhật ký, thư từ, email, tin nhắn điện thoại. Và năm sau sẵn tiện ra luôn cái luật là: ai muốn suy nghĩ gì phải làm cái báo cáo gửi cơ quan chuyên trách về Tư Tưởng Văn Hóa luôn! Hết nói! Đúng là sống dưới một chế độ chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo tài tình của những bậc "đỉnh cao trí tuệ" và "thành phần ưu tú" cũng... sướng thiệt! U28Với đà này có khi sắp tới khi viết thư tay hoặc viết email cũng nên thông qua bộ Văn hoá thông tin cũng nên, các bác nhỉ? Đan, Hải PhòngLại thêm một bằng chứng đảng CSVN không bao giờ thay đổi bản chất của họ. Những ai yêu dân chủ, yêu tự do sẽ không có hy vọng gì vào họ. Họ đã làm gì trong quá khứ đến nỗi họ phải sợ quá khứ? Tất nhiên lịch sử sẽ nói hết thôi, nhưng không phải bây giờ. Thực thiệt thòi cho người dân ngày nay. Bình thản, BerlinTrong khi các nước dân chủ văn minh trên thế giới ngày càng phát triển các quyền căn bản của con người thì VN đi ngược lại. Tại sao đảng lúc nào cũng vỗ ngực tự xưng là mình đã từng thắng Pháp và Mỹ mà họ sợ những cái này thế nhỉ, hay là họ sợ dân tộc VN sẽ biết những cái cái phản dân tộc của họ trong quá khứ sẽ bị lòi ra ánh sáng và lịch sử sẽ phán xét họ sau này? Thêm một điều lạ nữa quan chức CSVN sợ tự do thông tin như sợ cọp thì họ biết gửi con cái họ sang các nước Mỹ, Âu châu học? trong khi đối với chính người dân trong nước thì họ dang bàn tay khổng lồ ra mà bóp chặt thêm cái cổ của báo chí, tư tưởng người dân mà vốn đã không được thở một cách thoải mái như các nước khác. Vậy tôi nên xếp hạng họ vào loại nào đây? Một tiếng nóiĐúng là vi phạm quyền tự do cá nhân. Càng sống càng thấy Việt Nam là xã hội không có nhân quyền. Chán lắm, các bạn ơi.

[ 108, 287, 285, 161, 551, 288, 166, 5051, 12745, 1296, 2379, 20896, 7469, 686, 4581, 2379, 123, 1111, 390, 1584, 1009, 172, 721, 1101, 7812, 135, 853, 115, 2020, 1717, 667, 105, 1180, 6099, 2315, 235, 713, 1887, 103, 449, 1361, 333, 1366, 251, 227, 427, 6148, 113, 150, 251, 124, 172, 721, 645, 2376, 403, 314, 189, 9825, 334, 499, 1890, 383, 1136, 410, 1099, 113, 293, 8885, 949, 551, 471, 233, 1251, 193, 123, 1312, 251, 358, 2020, 105, 1512, 288, 1717, 7805, 1180, 6622, 138, 2528, 6872, 103, 576, 353, 120, 878, 416, 464, 4487, 9373, 11075, 2043, 2020, 398, 224, 257, 949, 126, 846, 411, 596, 1341, 1201, 4155, 1077, 504, 209, 355, 288, 246, 1023, 570, 189, 5691, 1604, 258, 317, 120, 195, 706, 268, 165, 156, 508, 105, 387, 288, 496, 7805, 222, 3837, 316, 146, 155, 109, 255, 220, 478, 3278, 1039, 1523, 135, 274, 105, 1039, 1523, 198, 1906, 113, 150, 565, 190, 798, 136, 195, 706, 117, 508, 496, 7805, 221, 318, 508, 105, 120, 735, 908, 117, 508, 294, 520, 949, 551, 471, 233, 1251, 2720, 172, 355, 288, 128, 1627, 134, 394, 124, 2494, 246, 241, 745, 6323, 192, 594, 5263, 576, 353, 156, 1975, 1573, 135, 399, 1039, 1523, 135, 274, 103, 1039, 1523, 198, 165, 105, 107, 225, 633, 130, 528, 241, 120, 195, 706, 554, 473, 109, 565, 190, 104, 246, 330, 294, 3362, 431, 3582, 1717, 667, 110, 363, 108, 176, 231, 122, 1522, 170, 363, 1253, 1752, 1872, 2544, 1111, 390, 1244, 107, 671, 1899, 792, 1717, 667, 104, 2387, 1157, 1308, 470, 384, 2263, 1052, 1448, 103, 194, 109, 3582, 104, 678, 4469, 103, 2263, 2626, 105, 1652, 1795, 14108, 10455, 411, 104, 949, 551, 471, 233, 1251, 193, 114, 1146, 348, 1284, 262, 1190, 576, 1712, 358, 2020, 1717, 667, 316, 146, 713, 1067, 846, 2171, 406, 105, 1002, 1111, 1190, 4682, 1011, 479, 280, 167, 105, 134, 2020, 1717, 667, 113, 489, 2563, 108, 2562, 2562, 8051, 8051, 1005, 1795, 1225, 110, 193, 106, 108, 121, 663, 145, 924, 331, 477, 153, 2960, 117, 508, 496, 667, 125, 331, 477, 1177, 4402, 1291, 428, 107, 184, 761, 143, 127, 2960, 136, 224, 918, 525, 186, 137, 663, 508, 125, 331, 5416, 927, 156, 653, 2334, 218, 397, 5358, 372, 118, 107, 136, 467, 379, 451, 1011, 1050, 111, 140, 103, 170, 159, 907, 288, 330, 246, 118, 2960, 107, 918, 117, 19884, 106, 255, 220, 125, 1191, 349, 580, 739, 2960, 139, 122, 333, 104, 152, 142, 504, 209, 831, 4740, 339, 508, 496, 667, 145, 375, 150, 532, 715, 187, 2579, 267, 130, 107, 136, 306, 717, 267, 128, 7141, 143, 932, 419, 375, 1140, 2112, 1580, 129, 496, 667, 145, 718, 269, 316, 146, 218, 155, 122, 245, 170, 391, 1342, 293, 213, 2960, 2993, 1142, 143, 127, 107, 136, 133, 918, 128, 2429, 2375, 324, 428, 514, 194, 1142, 143, 127, 115, 488, 124, 598, 170, 478, 324, 143, 260, 139, 396, 223, 105, 122, 4803, 960, 1626, 576, 128, 131, 132, 174, 169, 103, 109, 1008, 780, 128, 221, 2956, 655, 173, 2946, 3660, 157, 355, 1008, 4548, 374, 373, 105, 403, 276, 288, 108, 23998, 532, 114, 106, 120, 714, 1472, 104, 283, 169, 170, 335, 115, 106, 478, 324, 143, 139, 117, 123, 114, 3366, 114, 450, 2960, 117, 5060, 5783, 451, 3678, 5039, 112, 1879, 3692, 3496, 805, 6600, 6385, 1276, 694, 114, 361, 9439, 123, 189, 121, 663, 924, 331, 477, 110, 117, 508, 496, 667, 163, 788, 103, 109, 135, 156, 107, 316, 146, 155, 9412, 192, 331, 477, 1177, 517, 340, 388, 372, 109, 557, 590, 108, 121, 248, 127, 278, 453, 223, 108, 2476, 443, 126, 175, 1279, 9859, 463, 177, 153, 125, 118, 653, 2334, 218, 150, 108, 121, 200, 506, 258, 110, 446, 669, 218, 119, 220, 326, 159, 103, 171, 6476, 107, 488, 124, 443, 150, 371, 118, 653, 2334, 1387, 107, 136, 3420, 899, 119, 111, 1387, 110, 508, 125, 900, 13470, 1355, 168, 222, 180, 691, 410, 110, 136, 224, 251, 312, 472, 386, 155, 293, 213, 137, 185, 412, 658, 793, 230, 9481, 2771, 700, 7123, 116, 111, 137, 131, 103, 1177, 445, 141, 110, 535, 523, 173, 1840, 245, 137, 104, 120, 111, 5586, 170, 323, 715, 159, 2057, 297, 2017, 601, 353, 359, 104, 152, 142, 5586, 141, 114, 160, 594, 2061, 109, 496, 667, 499, 157, 226, 129, 114, 387, 288, 106, 260, 3838, 1382, 109, 496, 667, 146, 308, 145, 378, 917, 1235, 148, 727, 275, 159, 109, 188, 726, 693, 2038, 7004, 169, 127, 115, 117, 656, 123, 155, 496, 667, 104, 263, 4469, 1590, 116, 684, 355, 621, 752, 132, 226, 3600, 496, 667, 104, 2470, 4238, 116, 840, 621, 312, 108, 121, 767, 4596, 496, 667, 104, 10317, 8534, 116, 840, 621, 968, 105, 386, 248, 202, 120, 111, 140, 135, 274, 355, 471, 1256, 177, 139, 432, 843, 2085, 253, 1467, 130, 107, 117, 168, 1456, 625, 288, 414, 131, 1063, 496, 667, 104, 263, 15129, 960, 5075, 14022, 231, 599, 747, 126, 114, 203, 274, 286, 104, 496, 667, 106, 146, 308, 130, 3978, 524, 349, 580, 723, 307, 415, 499, 157, 105, 293, 1389, 415, 109, 675, 157, 105, 108, 15641, 4055, 311, 148, 129, 496, 667, 104, 407, 182, 729, 2395, 117, 1894, 124, 159, 461, 271, 1302, 5107, 115, 4233, 445, 383, 124, 310, 158, 2354, 2639, 103, 163, 788, 499, 157, 159, 158, 407, 685, 103, 945, 428, 496, 667, 126, 622, 215, 937, 103, 105, 177, 133, 350, 3134, 108, 176, 231, 14923, 388, 181, 1156, 1098, 538, 109, 2354, 2639, 1017, 109, 144, 591, 734, 276, 104, 274, 590, 113, 1290, 222, 3837, 474, 141, 830, 203, 116, 255, 220, 2072, 1768, 145, 111, 4614, 111, 2354, 103, 111, 2639, 115, 110, 136, 4143, 1035, 226, 135, 2738, 902, 106, 1510, 1948, 349, 1273, 799, 104, 242, 2722, 1948, 349, 221, 374, 3510, 292, 639, 1929, 108, 431, 1948, 374, 3472, 293, 213, 768, 353, 359, 1256, 110, 158, 143, 500, 115, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 949, 551, 471, 233, 1251, 193, 243, 132, 2049, 2430, 355, 288, 114, 949, 448, 245, 348, 1284, 262, 105, 596, 1341, 448, 2591, 846, 411, 504, 209, 565, 190, 195, 706, 117, 508, 496, 7805, 221, 318, 508, 105, 120, 735, 908, 117, 2112, 1 ]

131211_toi_muon_vao_giup_dang

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/12/131211_toi_muon_vao_giup_dang

'Tôi đang muốn vào Đảng Cộng sản'

Trong thực tế nhiều năm qua đến nay được là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, được làm việc trong bộ máy chính quyền Việt Nam thì đó là cơ hội lớn để thăng quan tiến chức nhằm có nhiều đặc quyền, đặc lợi.

Cựu cán bộ ngành an ninh Phạm Chí Dũng đã bỏ Đảng Cộng sản Vậy mà nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng lại tuyên bố từ bỏ Đảng, chứng tỏ anh rất dũng cảm. Tôi sinh năm 1967, kém Phạm Chí Dũng một tuổi, nhưng tư cách của anh rất xứng để tôi coi anh là bậc đàn anh. Làm anh khó lắm, vì làm anh thì phải làm gương về nhiều mặt. Anh xứng đáng là tấm gương của tôi. Hành động dũng cảm ra khỏi Đảng Cộng sản của anh làm cho tôi có thêm nhiều sự hứng khởi, dũng cảm. Vào ngày nghe tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp mất, nhà báo Phạm Chí Dũng ngậm ngùi nói với tôi là anh ấy rất tiếc thương bác Võ Nguyên Giáp. Anh Phạm Chí Dũng có tâm sự một điều ước, anh ấy nói với tôi rằng là anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì anh để cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Vào ngày 22/12/1944, nhận lệnh của chủ tịch Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp đã tập hợp 34 chiến sĩ cách mạng dưới gốc đa Tân Trào để thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Đó chính là tiền thân của Nhà nước và Quân đội Nhân dân Việt Nam. Hoàn cảnh bây giờ của Việt Nam không nhất thiết là phải có đủ 34 người mới trở lại gốc đa Tân Trào xưa để tuyên thệ. Nhiều nơi khắp 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam có nhiều gốc đa lắm. Không có gốc đa thì có gốc bồ đề, gốc me, gốc mận, gốc ổi, gốc mít, gốc sầu riêng, gốc vú sữa, gốc xoài, gốc cây gì gì đó cũng được. Tôi nghĩ, nếu anh Phạm Chí Dũng ra lời kêu gọi thành lập một tổ chức gì đó tương tự như đội quân tuyên truyền giải phóng năm xưa thì sẽ có ít nhất là 340 người, nhiều có thể là 3400 người và hơn nữa tham gia. Tôi xin gợi ý cho anh Phạm Chí Dũng nên sớm thành lập Liên minh Dân chủ - Nhân quyền – Yêu nước Việt Nam. Trong những năm gần đây anh rất tích cực hoạt động, viết bài cổ động cho những hoạt động vì dân chủ, nhân quyền, yêu nước của người Việt Nam. Một cây làm chẳng nên rừng, nhiều cây hợp lại là thành rừng. Một chiếc đũa dễ bẻ gãy, một bó đũa khó bẻ gãy. Tôi nghĩ đã đến lúc mọi người, mọi nhóm hoạt động dân chủ, vì quyền con người, yêu nước Việt Nam hãy sớm đoàn kết lại. 'Anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì' Nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng có đủ tài năng, tâm huyết để lãnh đạo liên minh. Cần phải liên minh để hợp tác tốt hơn nhằm diệt tệ nạn tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu nhân dân, cản trở sự phát triển của dân tộc do một lực lượng không nhỏ quan chức chính quyền và Đảng cấu kết với nhau trục lợi đè nén nhân dân tạo nên. 'Tôi muốn làm ngược lại' Riêng tôi bây giờ lại muốn làm ngược lại 180 độ với nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Anh xin ra khỏi Đảng thì tôi lại muốn xin vào. Tôi muốn vào không phải là để tìm kiếm danh lợi cho bản thân mà hoàn toàn là vì tôi muốn cống hiến cho dân tộc Việt Nam. Tôi muốn vào để giúp Đảng tiếp tục cải cách. Từ khi Cố tổng bí thư Nguyễn Văn Linh cải cách kinh tế Việt Nam năm 1986 đến nay công cuộc này vẫn còn nửa vời, thiếu triệt để, thiếu toàn diện, mới chỉ ở phần ngọn. Cải cách tư duy nhận thức mới là cải cách ở phần gốc rễ. Đảng Cộng sản lãnh đạo toàn diện xã hội Việt Nam và lấy hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin làm nền tảng lý luận cơ bản chủ yếu để tư duy lãnh đạo. Nhưng lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin lại sai lầm và thiếu sót rất nhiều. Một số chúng tôi đã chắt lọc toàn bộ tinh hoa của hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin và nhiều tinh hoa của các chủ thuyết khác cùng với nhiều sự sáng tạo mới của chúng tôi để viết ra một hệ lý luận mới có tên là hệ lý luận Chủ nghĩa Cộng đồng. Tôi muốn trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam hoặc trở thành cố vấn cải cách của Tổng bí thư Đảng và tự nguyện làm việc không lương để phục vụ lợi ích cho nhân dân. Nếu được làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản, trong 11 tháng tôi sẽ làm cho bộ mặt dân tộc Việt Nam thay đổi rất nhiều. Tôi xin được giới thiệu công khai, rộng rãi kế hoạch cải cách Việt Nam của tôi cho toàn thể đảng viên cộng sản, công chức chính quyền, người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế tham gia phản biện tưng bừng. Dù Đảng Cộng sản và chính quyền quảng bá rầm rộ chương trình tái cấu trúc nền kinh tế nhưng từ năm 2011 Việt Nam có hơn 100 ngàn doanh nghiệp bị ngưng hoạt động, giải thể, phá sản, nền kinh tế dần đi đến bế tắc và khủng hoảng lớn. Nếu tôi được làm Tổng bí thư thì chỉ trong vòng 11 tháng tôi sẽ tái cấu trúc xong toàn diện nền kinh tế Việt Nam. Tôi đã lập kế hoạch để chỉ trong 10 đến 20 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 50 quốc gia giàu nhất thế giới, từ 20 đến 30 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 quốc gia giàu nhất thế giới. Hiện nay trên thế giới có gần 200 quốc gia, Việt Nam vẫn còn là một trong 50 quốc gia nghèo nhất thế giới. Tôi muốn nói rất nhiều, viết ra rất nhiều, cống hiến rất nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam nhưng từ những năm qua đến nay tôi bị chính quyền ngăn cản. Họ đã bắt giam tù oan, xử án oan tôi 5 năm tù giam và nay tôi ra tù nhưng vẫn bị quản chế ba năm. Chỉ vì hoạt động vì quyền con người cho nhân dân Việt Nam mà tôi bị đi tù. Tôi mong toàn thể đồng bào trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế hãy cùng bảo vệ quyền con người chính đáng của tôi, xin hãy tạo điều kiện cho tôi được cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Lời cuối bài viết này, tôi xin kêu gọi toàn thể các đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, công chức chính quyền hãy học theo tấm gương đạo đức, dũng cảm của nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Những ai còn lương tâm, còn lòng tự trọng hãy đừng đứng cùng hàng ngũ với những kẻ tham nhũng và phản bội lại lợi ích của nhân dân Việt Nam. Những ai không ra khỏi Đảng Cộng sản như nhà báo Phạm Chí Dũng thì xin hãy làm cuộc cải cách triệt để, toàn diện trong Đảng, trong bộ máy chính quyền để chống tham nhũng, lãng phí, cản trở sự phát triển của dân tộc một cách mạnh mẽ, thẳng tay. Đã đến lúc dân tộc Việt Nam cần trỗi dậy để sớm trở thành cường quốc. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Lê Thăng Long, hiện bị quản chế tại gia ở Việt Nam sau vụ xử đầu năm 2010 cùng các ông Lê Công Định, Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung.

summarize: Cựu cán bộ ngành an ninh Phạm Chí Dũng đã bỏ Đảng Cộng sản Vậy mà nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng lại tuyên bố từ bỏ Đảng, chứng tỏ anh rất dũng cảm. Tôi sinh năm 1967, kém Phạm Chí Dũng một tuổi, nhưng tư cách của anh rất xứng để tôi coi anh là bậc đàn anh. Làm anh khó lắm, vì làm anh thì phải làm gương về nhiều mặt. Anh xứng đáng là tấm gương của tôi. Hành động dũng cảm ra khỏi Đảng Cộng sản của anh làm cho tôi có thêm nhiều sự hứng khởi, dũng cảm. Vào ngày nghe tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp mất, nhà báo Phạm Chí Dũng ngậm ngùi nói với tôi là anh ấy rất tiếc thương bác Võ Nguyên Giáp. Anh Phạm Chí Dũng có tâm sự một điều ước, anh ấy nói với tôi rằng là anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì anh để cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Vào ngày 22/12/1944, nhận lệnh của chủ tịch Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp đã tập hợp 34 chiến sĩ cách mạng dưới gốc đa Tân Trào để thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Đó chính là tiền thân của Nhà nước và Quân đội Nhân dân Việt Nam. Hoàn cảnh bây giờ của Việt Nam không nhất thiết là phải có đủ 34 người mới trở lại gốc đa Tân Trào xưa để tuyên thệ. Nhiều nơi khắp 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam có nhiều gốc đa lắm. Không có gốc đa thì có gốc bồ đề, gốc me, gốc mận, gốc ổi, gốc mít, gốc sầu riêng, gốc vú sữa, gốc xoài, gốc cây gì gì đó cũng được. Tôi nghĩ, nếu anh Phạm Chí Dũng ra lời kêu gọi thành lập một tổ chức gì đó tương tự như đội quân tuyên truyền giải phóng năm xưa thì sẽ có ít nhất là 340 người, nhiều có thể là 3400 người và hơn nữa tham gia. Tôi xin gợi ý cho anh Phạm Chí Dũng nên sớm thành lập Liên minh Dân chủ - Nhân quyền – Yêu nước Việt Nam. Trong những năm gần đây anh rất tích cực hoạt động, viết bài cổ động cho những hoạt động vì dân chủ, nhân quyền, yêu nước của người Việt Nam. Một cây làm chẳng nên rừng, nhiều cây hợp lại là thành rừng. Một chiếc đũa dễ bẻ gãy, một bó đũa khó bẻ gãy. Tôi nghĩ đã đến lúc mọi người, mọi nhóm hoạt động dân chủ, vì quyền con người, yêu nước Việt Nam hãy sớm đoàn kết lại. 'Anh ấy cầu nguyện linh hồn đại tướng Võ Nguyên Giáp linh thiêng phù hộ độ trì' Nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng có đủ tài năng, tâm huyết để lãnh đạo liên minh. Cần phải liên minh để hợp tác tốt hơn nhằm diệt tệ nạn tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu nhân dân, cản trở sự phát triển của dân tộc do một lực lượng không nhỏ quan chức chính quyền và Đảng cấu kết với nhau trục lợi đè nén nhân dân tạo nên. 'Tôi muốn làm ngược lại' Riêng tôi bây giờ lại muốn làm ngược lại 180 độ với nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Anh xin ra khỏi Đảng thì tôi lại muốn xin vào. Tôi muốn vào không phải là để tìm kiếm danh lợi cho bản thân mà hoàn toàn là vì tôi muốn cống hiến cho dân tộc Việt Nam. Tôi muốn vào để giúp Đảng tiếp tục cải cách. Từ khi Cố tổng bí thư Nguyễn Văn Linh cải cách kinh tế Việt Nam năm 1986 đến nay công cuộc này vẫn còn nửa vời, thiếu triệt để, thiếu toàn diện, mới chỉ ở phần ngọn. Cải cách tư duy nhận thức mới là cải cách ở phần gốc rễ. Đảng Cộng sản lãnh đạo toàn diện xã hội Việt Nam và lấy hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin làm nền tảng lý luận cơ bản chủ yếu để tư duy lãnh đạo. Nhưng lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin lại sai lầm và thiếu sót rất nhiều. Một số chúng tôi đã chắt lọc toàn bộ tinh hoa của hệ lý luận chủ nghĩa Cộng sản Mác – Lê Nin và nhiều tinh hoa của các chủ thuyết khác cùng với nhiều sự sáng tạo mới của chúng tôi để viết ra một hệ lý luận mới có tên là hệ lý luận Chủ nghĩa Cộng đồng. Tôi muốn trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam hoặc trở thành cố vấn cải cách của Tổng bí thư Đảng và tự nguyện làm việc không lương để phục vụ lợi ích cho nhân dân. Nếu được làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản, trong 11 tháng tôi sẽ làm cho bộ mặt dân tộc Việt Nam thay đổi rất nhiều. Tôi xin được giới thiệu công khai, rộng rãi kế hoạch cải cách Việt Nam của tôi cho toàn thể đảng viên cộng sản, công chức chính quyền, người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế tham gia phản biện tưng bừng. Dù Đảng Cộng sản và chính quyền quảng bá rầm rộ chương trình tái cấu trúc nền kinh tế nhưng từ năm 2011 Việt Nam có hơn 100 ngàn doanh nghiệp bị ngưng hoạt động, giải thể, phá sản, nền kinh tế dần đi đến bế tắc và khủng hoảng lớn. Nếu tôi được làm Tổng bí thư thì chỉ trong vòng 11 tháng tôi sẽ tái cấu trúc xong toàn diện nền kinh tế Việt Nam. Tôi đã lập kế hoạch để chỉ trong 10 đến 20 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 50 quốc gia giàu nhất thế giới, từ 20 đến 30 năm Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 quốc gia giàu nhất thế giới. Hiện nay trên thế giới có gần 200 quốc gia, Việt Nam vẫn còn là một trong 50 quốc gia nghèo nhất thế giới. Tôi muốn nói rất nhiều, viết ra rất nhiều, cống hiến rất nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam nhưng từ những năm qua đến nay tôi bị chính quyền ngăn cản. Họ đã bắt giam tù oan, xử án oan tôi 5 năm tù giam và nay tôi ra tù nhưng vẫn bị quản chế ba năm. Chỉ vì hoạt động vì quyền con người cho nhân dân Việt Nam mà tôi bị đi tù. Tôi mong toàn thể đồng bào trong nước và ngoài nước cùng bè bạn quốc tế hãy cùng bảo vệ quyền con người chính đáng của tôi, xin hãy tạo điều kiện cho tôi được cống hiến nhiều lợi ích cho dân tộc Việt Nam. Lời cuối bài viết này, tôi xin kêu gọi toàn thể các đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, công chức chính quyền hãy học theo tấm gương đạo đức, dũng cảm của nhà báo yêu nước Phạm Chí Dũng. Những ai còn lương tâm, còn lòng tự trọng hãy đừng đứng cùng hàng ngũ với những kẻ tham nhũng và phản bội lại lợi ích của nhân dân Việt Nam. Những ai không ra khỏi Đảng Cộng sản như nhà báo Phạm Chí Dũng thì xin hãy làm cuộc cải cách triệt để, toàn diện trong Đảng, trong bộ máy chính quyền để chống tham nhũng, lãng phí, cản trở sự phát triển của dân tộc một cách mạnh mẽ, thẳng tay. Đã đến lúc dân tộc Việt Nam cần trỗi dậy để sớm trở thành cường quốc. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Lê Thăng Long, hiện bị quản chế tại gia ở Việt Nam sau vụ xử đầu năm 2010 cùng các ông Lê Công Định, Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung.

[ 108, 287, 285, 161, 2349, 1101, 816, 859, 305, 672, 971, 980, 1077, 115, 306, 348, 1284, 262, 1509, 145, 152, 188, 436, 142, 971, 980, 1077, 153, 480, 399, 148, 306, 1927, 463, 776, 365, 215, 2598, 5276, 388, 296, 147, 10188, 1206, 971, 980, 1077, 172, 1343, 170, 276, 173, 104, 365, 215, 2267, 130, 141, 703, 365, 106, 2274, 685, 5264, 2110, 365, 455, 3237, 171, 140, 365, 143, 139, 140, 2080, 125, 158, 4451, 266, 2267, 549, 106, 1689, 2080, 104, 1986, 2460, 192, 2598, 406, 124, 574, 348, 1284, 262, 104, 365, 140, 114, 141, 107, 426, 158, 144, 2166, 1106, 103, 2598, 5276, 1339, 191, 701, 193, 440, 477, 1803, 1533, 3594, 552, 103, 152, 188, 971, 980, 1077, 7171, 320, 9778, 123, 119, 141, 106, 365, 728, 215, 1957, 432, 736, 1803, 1533, 3594, 112, 266, 971, 980, 1077, 107, 315, 144, 116, 179, 1126, 103, 365, 728, 123, 119, 141, 160, 106, 365, 728, 352, 1479, 1557, 2576, 273, 477, 1803, 1533, 3594, 1557, 3604, 1265, 523, 359, 996, 365, 130, 3661, 1488, 158, 418, 812, 114, 137, 796, 131, 629, 1339, 191, 14297, 20889, 103, 238, 1047, 104, 185, 492, 873, 980, 1879, 1803, 1533, 3594, 115, 495, 279, 4188, 242, 621, 173, 427, 768, 972, 635, 1241, 11852, 130, 164, 385, 3567, 131, 132, 1913, 425, 2029, 662, 252, 112, 902, 122, 106, 379, 481, 104, 571, 142, 105, 1160, 559, 857, 137, 131, 629, 2953, 313, 969, 339, 104, 131, 132, 110, 202, 583, 106, 139, 107, 620, 4188, 111, 239, 319, 153, 972, 635, 1241, 11852, 1719, 130, 480, 5418, 112, 1115, 328, 1227, 6534, 4920, 164, 548, 104, 131, 132, 107, 158, 972, 635, 2826, 724, 107, 972, 635, 143, 107, 972, 6283, 220, 103, 972, 5769, 103, 972, 22232, 103, 972, 108, 9904, 103, 972, 8599, 103, 972, 11904, 4217, 972, 5646, 14001, 972, 18404, 103, 972, 1003, 218, 218, 150, 127, 1378, 388, 3659, 323, 365, 971, 980, 1077, 124, 366, 758, 343, 164, 385, 116, 420, 229, 218, 150, 489, 222, 128, 559, 252, 480, 425, 272, 662, 147, 1719, 143, 134, 107, 500, 202, 106, 18517, 111, 103, 158, 107, 136, 106, 4188, 3749, 111, 105, 183, 761, 268, 1939, 388, 676, 2390, 108, 232, 114, 365, 971, 980, 1077, 237, 1214, 164, 385, 560, 494, 651, 185, 233, 857, 168, 1021, 4802, 142, 131, 629, 298, 120, 147, 386, 248, 365, 215, 566, 786, 381, 1971, 508, 392, 874, 192, 114, 120, 381, 192, 171, 137, 1629, 157, 1585, 436, 142, 104, 111, 131, 629, 430, 1003, 140, 718, 269, 237, 6638, 158, 1003, 279, 153, 106, 164, 9364, 430, 845, 3419, 790, 5662, 5078, 103, 116, 2568, 3419, 455, 5662, 5078, 112, 388, 372, 115, 155, 398, 389, 111, 103, 389, 491, 381, 192, 137, 1629, 171, 168, 219, 111, 103, 436, 142, 131, 132, 914, 1214, 526, 299, 1409, 16032, 728, 352, 1479, 1557, 2576, 273, 477, 1803, 1533, 3594, 1557, 3604, 1265, 523, 359, 996, 257, 571, 188, 436, 142, 971, 980, 1077, 107, 620, 326, 344, 103, 315, 2855, 130, 261, 247, 316, 4043, 2481, 139, 316, 494, 130, 279, 274, 514, 183, 745, 2044, 1273, 627, 268, 2161, 2338, 5085, 802, 4180, 157, 1422, 1439, 319, 144, 212, 435, 104, 137, 796, 180, 116, 265, 423, 110, 750, 146, 229, 122, 168, 105, 348, 1703, 299, 119, 527, 1754, 418, 4150, 5408, 157, 137, 394, 237, 112, 4336, 278, 140, 1240, 153, 257, 2851, 141, 969, 339, 153, 278, 140, 1240, 153, 5887, 359, 119, 152, 188, 436, 142, 971, 980, 5551, 266, 676, 124, 574, 348, 143, 141, 153, 278, 676, 138, 112, 388, 278, 138, 110, 139, 106, 130, 370, 986, 595, 418, 114, 288, 481, 145, 506, 258, 106, 171, 141, 278, 3661, 1488, 114, 137, 796, 131, 629, 388, 278, 138, 130, 422, 348, 270, 437, 655, 173, 112, 1069, 129, 3721, 497, 1039, 593, 362, 551, 2113, 655, 173, 236, 216, 131, 132, 147, 5187, 155, 275, 135, 460, 126, 244, 177, 1457, 7725, 815, 2642, 130, 103, 815, 258, 5992, 239, 163, 108, 121, 380, 2421, 112, 4094, 173, 276, 756, 238, 329, 239, 106, 655, 173, 108, 121, 380, 972, 3906, 112, 348, 1284, 262, 261, 247, 258, 681, 293, 213, 131, 132, 105, 771, 300, 241, 410, 185, 404, 607, 262, 3825, 1021, 729, 10248, 140, 639, 1929, 241, 410, 225, 288, 185, 675, 130, 276, 756, 261, 3157, 311, 241, 410, 185, 404, 607, 262, 3825, 1021, 729, 10248, 153, 714, 1472, 105, 815, 2135, 215, 2210, 430, 166, 174, 141, 115, 11342, 2383, 258, 317, 777, 1414, 104, 300, 241, 410, 185, 404, 607, 262, 3825, 1021, 729, 10248, 105, 158, 777, 1414, 104, 109, 185, 1026, 211, 264, 119, 158, 144, 611, 394, 239, 104, 174, 141, 130, 508, 124, 116, 300, 241, 410, 239, 107, 465, 106, 300, 241, 410, 483, 404, 607, 2931, 388, 278, 319, 164, 408, 1039, 593, 348, 1284, 262, 243, 132, 451, 319, 164, 601, 255, 655, 173, 104, 408, 1039, 593, 348, 105, 222, 1479, 140, 156, 110, 1024, 130, 618, 197, 418, 812, 114, 157, 1568, 631, 117, 140, 408, 1039, 593, 348, 1284, 2070, 113, 1425, 253, 141, 134, 140, 114, 317, 447, 137, 796, 131, 132, 346, 345, 215, 2210, 388, 676, 117, 249, 2230, 135, 4265, 933, 2544, 699, 763, 655, 173, 131, 132, 104, 141, 114, 258, 136, 283, 182, 1107, 2070, 135, 229, 122, 1585, 111, 131, 132, 108, 121, 113, 142, 105, 351, 142, 264, 1674, 230, 198, 216, 268, 165, 391, 973, 11453, 7339, 112, 1612, 348, 1284, 262, 105, 122, 168, 1682, 2484, 5377, 4955, 741, 277, 1139, 1703, 1843, 639, 236, 216, 170, 148, 147, 3370, 131, 132, 107, 183, 1460, 926, 553, 522, 133, 1958, 381, 1971, 272, 136, 103, 740, 2070, 639, 236, 216, 1429, 184, 155, 2998, 1199, 105, 757, 1186, 2008, 631, 141, 117, 140, 408, 1039, 593, 143, 163, 113, 906, 1425, 253, 141, 134, 1139, 1703, 1843, 1979, 258, 681, 639, 236, 216, 131, 629, 388, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 298, 223, 216, 158, 147, 235, 155, 275, 117, 106, 283, 182, 348, 1284, 262, 243, 578, 117, 140, 156, 113, 317, 452, 122, 168, 131, 132, 143, 150, 106, 225, 213, 301, 130, 1994, 146, 472, 229, 745, 107, 158, 634, 1585, 634, 4570, 1 ]

160528_hangout_obamania_views

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/05/160528_hangout_obamania_views

'Thật đáng tiếc không cho gặp bất đồng'

Việc không cho phép một số các nhà hoạt động xã hội dân sự là khách mời của Tổng thống Mỹ được gặp ông trong chuyến thăm Việt Nam của chính khách Mỹ tại Hà Nội là 'một cách làm không chuyên nghiệp' và là điều 'rất đáng tiếc', theo các khách mời Tọa đàm của BBC.

Tổng thống Mỹ, Barack Obama, tiếp xúc với các nhà hoạt động xã hội dân sự Việt Nam sáng ngày 24/5/2016 tại Hà Nội. Trao đổi với Bàn tròn thứ Năm của BBC với chủ đề về cơn sốt Obama tại Việt Nam mới đây, một nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam từ Đại học Bình Dương, Tiến sỹ Vũ Cao Phan, nói: "Tôi không muốn bình luận một số ý kiến đề cập đến vấn đề nhân quyền bởi vì đây là vấn đề sẽ còn lâu dài, tôi chỉ bình luận sự việc cuộc gặp của Tổng thống Obama với một số người ở xã hội dân sự không thành công. "Tôi thấy đáng tiếc, thật sự đối với tôi là đáng tiếc, mà nếu nói theo thuật ngữ thời thượng bây giờ người ta nói thì việc chặn một số người mà nhất là những người có tiếng nói tương đối có trách nhiệm trong xã hội dân sự, thì đó là một cách làm không chuyên nghiệp. "Thật là đáng tiếc, trong khi Tổng thống Obama đã rất nhiệt tình và thể hiện cả sự nhún nhường nữa trong bài phát biểu đó của ông, ta có thể so sánh bài phát biểu của Obama ở Cuba nó khác bài phát biểu ở Việt Nam rất nhiều, mặc dù đề cập vấn đề giống nhau. "Chứng tỏ rằng ông Obama đã có sự nhân nhượng và tôi nghĩ rằng cuộc gặp này chắc chắn là được thỏa thuận giữa hai bên, nhưng đến phút cuối cùng thì lại không thành công, thật là đáng tiếc." 'Chuyện rành rành' Tiến sỹ Vũ Cao Phan cho rằng việc một số nhà hoạt động xã hội được mời nhưng không thể gặp Tổng thống Obama ở Hà Nội là điều 'rất đáng tiếc' và 'thiếu chuyên nghiệp'. Tại Bàn tròn hôm 26/5 của BBC, Tiến sỹ khoa học Nguyễn Quang A, một trong những khách mời của ông Obama tại cuộc tiếp xúc mà lẽ ra ông có thể gặp Tổng thống Mỹ tại Hà Nội hôm 24/5, nói: "Một chuyện rành rành, tức là an ninh Việt Nam chặn, thực sự là ngày hôm trước, tôi nhận được giấy mời từ ngày 19/5, nhưng mà bởi vì được dặn là không có tiết lộ ra, nên báo chí có hỏi thì tôi cũng lờ đi. "Nhưng đến ngày 23/5, ngày 22/5 bầu cử vẫn rất bình thường, tôi vẫn đi đủ mọi nơi, nhưng mà đến ngày 23 thì hai chục an ninh quây xung quanh nhà và thực sự là không đi ra được đâu cả, bởi vì ngày 23 tôi đã nghe được tin là nhà báo Đoan Trang đã bị câu lưu và ngày 23 tôi không đi được. "Theo hẹn, 7 giờ (sáng ngày 24/5) tôi sẽ gặp Sứ quán Mỹ, rồi Sứ quán Mỹ sẽ chở mình đến chỗ gặp mặt và 6h22 phút tôi bước ra khỏi nhà để đi, thì độ ba, bốn phút sau, khi mà đi ra đến ngã ba, thì có hơn chục người ăn mặc bình thường quăng tôi vào xe và chở lòng vòng đi (tỉnh) Hưng Yên và đợi cho đến khi mà cuộc của Tổng thống Obama xong rồi, thì họ chở tôi về. "Và về đến nhà là một giờ chiều, tức là lúc đấy là lúc Tổng thống Obama sắp sửa đi ra sân bay Nội Bài để đi vào Sài Gòn." Khi được hỏi còn có trường hợp nào khác được ông Obama mời mà không thể tới gặp Tổng thống Mỹ hôm thứ Ba, ngày 24/5, hay không, nhà vận động xã hội dân sự tại Việt Nam, ông Nguyễn Quang A, nói tiếp: "Tôi được biết là luật sư Hà Huy Sơn cũng bị chặn, không được đi, nếu như Luật sư Hà Huy Sơn mà đi thì chắc cũng lại bị bắt như tôi, rồi có một bạn trẻ nữa tên là bạn Thảo Theresa, một nhà hoạt động, thì cũng bị trường hợp như vậy." 'Gai góc, đáng tiếc' Tiến sỹ Nguyễn Quang A nói với BBC ông và một số trường hợp khác là các khách mời của ông Obama đã 'bị chặn' hoặc câu lưu, không cho tới cuộc gặp với Tổng thống Mỹ. Khi được đề nghị bình luận về sự việc này, bà Thảo Griffiths, Trưởng Đại diện Quỹ Cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam, nói: "Những người đã theo dõi quan hệ Việt - Mỹ trong suốt 21 năm qua thì đều biết rằng vấn đề quyền con người là một vấn đề gai góc trong quan hệ Việt - Mỹ, và tôi tin rằng trong chương tiếp theo của quan hệ Việt - Mỹ, vấn đề này tiếp tục là một thách thức đối với hai bên, đối với cả hai chính quyền, hai quốc gia. "Và trong chuyến thăm lần này của Tổng thống Obama cũng có một thỏa thuận mà hai bên cùng ký đó là hợp tác nâng cao năng lực thực thi pháp luật, tôi hy vọng rằng đây là một trong những chương trình tăng cường hơn nữa sự tương tác giữa hai bên, bởi vì dù cách tiếp cận của chúng ta sẽ còn khác nhau, nhưng mà chúng ta càng có nhiều sự tương tác với nhau, thì chúng ta càng xích lại gần nhau nhiều hơn trong những năm tới," bà Thảo Griffiths nói với BBC. Nhà xã hội học Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) cho hay bà chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan và cho rằng sự việc 'thật là đáng tiếc', bà nói: "Tôi nghĩ tôi cũng chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan rằng là thật là đáng tiếc, đáng tiếc rằng là cuộc gặp của những người như là Tiến sỹ Nguyễn Quang A và một số người nữa với Tổng thống Obama đã không thành hiện thực, cho dù là đã có một sự chuẩn bị trước. "Tôi cho rằng xã hội sẽ càng ngày càng đa dạng và việc nghe được những tiếng nói đa dạng là điều rất quan trọng, để mà có thể đi đến những thỏa thuận làm lợi cho tất cả mọi người. "Thế thì việc những tiếng nói khác không có cơ hội để được nói lên thì là một điều đáng tiếc cho Việt Nam," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nói với Bàn tròn của BBC. Được biết theo lịch trình chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ tại Việt Nam, được Nhà trắng công bố, vào sáng ngày 24/5, ông Obama sẽ có cuộc gặp mặt với các nhà hoạt động xã hội dân sự ở Việt Nam. Tại cuộc gặp, về phía Mỹ, ngoài Tổng thống Obama, còn có nhiều quan chức quan trọng khác của chính quyền Mỹ tham dự, trong đó có Ngoại trưởng John Kerry, bà Susan Rice, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Ted Osius và nhiều quan chức khác. Quý vị có thể theo dõi các bàn tròn của BBC liên quan chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam tại đây và tại đây.

summarize: Tổng thống Mỹ, Barack Obama, tiếp xúc với các nhà hoạt động xã hội dân sự Việt Nam sáng ngày 24/5/2016 tại Hà Nội. Trao đổi với Bàn tròn thứ Năm của BBC với chủ đề về cơn sốt Obama tại Việt Nam mới đây, một nhà nghiên cứu và phân tích chính trị Việt Nam từ Đại học Bình Dương, Tiến sỹ Vũ Cao Phan, nói: "Tôi không muốn bình luận một số ý kiến đề cập đến vấn đề nhân quyền bởi vì đây là vấn đề sẽ còn lâu dài, tôi chỉ bình luận sự việc cuộc gặp của Tổng thống Obama với một số người ở xã hội dân sự không thành công. "Tôi thấy đáng tiếc, thật sự đối với tôi là đáng tiếc, mà nếu nói theo thuật ngữ thời thượng bây giờ người ta nói thì việc chặn một số người mà nhất là những người có tiếng nói tương đối có trách nhiệm trong xã hội dân sự, thì đó là một cách làm không chuyên nghiệp. "Thật là đáng tiếc, trong khi Tổng thống Obama đã rất nhiệt tình và thể hiện cả sự nhún nhường nữa trong bài phát biểu đó của ông, ta có thể so sánh bài phát biểu của Obama ở Cuba nó khác bài phát biểu ở Việt Nam rất nhiều, mặc dù đề cập vấn đề giống nhau. "Chứng tỏ rằng ông Obama đã có sự nhân nhượng và tôi nghĩ rằng cuộc gặp này chắc chắn là được thỏa thuận giữa hai bên, nhưng đến phút cuối cùng thì lại không thành công, thật là đáng tiếc." 'Chuyện rành rành' Tiến sỹ Vũ Cao Phan cho rằng việc một số nhà hoạt động xã hội được mời nhưng không thể gặp Tổng thống Obama ở Hà Nội là điều 'rất đáng tiếc' và 'thiếu chuyên nghiệp'. Tại Bàn tròn hôm 26/5 của BBC, Tiến sỹ khoa học Nguyễn Quang A, một trong những khách mời của ông Obama tại cuộc tiếp xúc mà lẽ ra ông có thể gặp Tổng thống Mỹ tại Hà Nội hôm 24/5, nói: "Một chuyện rành rành, tức là an ninh Việt Nam chặn, thực sự là ngày hôm trước, tôi nhận được giấy mời từ ngày 19/5, nhưng mà bởi vì được dặn là không có tiết lộ ra, nên báo chí có hỏi thì tôi cũng lờ đi. "Nhưng đến ngày 23/5, ngày 22/5 bầu cử vẫn rất bình thường, tôi vẫn đi đủ mọi nơi, nhưng mà đến ngày 23 thì hai chục an ninh quây xung quanh nhà và thực sự là không đi ra được đâu cả, bởi vì ngày 23 tôi đã nghe được tin là nhà báo Đoan Trang đã bị câu lưu và ngày 23 tôi không đi được. "Theo hẹn, 7 giờ (sáng ngày 24/5) tôi sẽ gặp Sứ quán Mỹ, rồi Sứ quán Mỹ sẽ chở mình đến chỗ gặp mặt và 6h22 phút tôi bước ra khỏi nhà để đi, thì độ ba, bốn phút sau, khi mà đi ra đến ngã ba, thì có hơn chục người ăn mặc bình thường quăng tôi vào xe và chở lòng vòng đi (tỉnh) Hưng Yên và đợi cho đến khi mà cuộc của Tổng thống Obama xong rồi, thì họ chở tôi về. "Và về đến nhà là một giờ chiều, tức là lúc đấy là lúc Tổng thống Obama sắp sửa đi ra sân bay Nội Bài để đi vào Sài Gòn." Khi được hỏi còn có trường hợp nào khác được ông Obama mời mà không thể tới gặp Tổng thống Mỹ hôm thứ Ba, ngày 24/5, hay không, nhà vận động xã hội dân sự tại Việt Nam, ông Nguyễn Quang A, nói tiếp: "Tôi được biết là luật sư Hà Huy Sơn cũng bị chặn, không được đi, nếu như Luật sư Hà Huy Sơn mà đi thì chắc cũng lại bị bắt như tôi, rồi có một bạn trẻ nữa tên là bạn Thảo Theresa, một nhà hoạt động, thì cũng bị trường hợp như vậy." 'Gai góc, đáng tiếc' Tiến sỹ Nguyễn Quang A nói với BBC ông và một số trường hợp khác là các khách mời của ông Obama đã 'bị chặn' hoặc câu lưu, không cho tới cuộc gặp với Tổng thống Mỹ. Khi được đề nghị bình luận về sự việc này, bà Thảo Griffiths, Trưởng Đại diện Quỹ Cựu chiến binh Mỹ tại Việt Nam, nói: "Những người đã theo dõi quan hệ Việt - Mỹ trong suốt 21 năm qua thì đều biết rằng vấn đề quyền con người là một vấn đề gai góc trong quan hệ Việt - Mỹ, và tôi tin rằng trong chương tiếp theo của quan hệ Việt - Mỹ, vấn đề này tiếp tục là một thách thức đối với hai bên, đối với cả hai chính quyền, hai quốc gia. "Và trong chuyến thăm lần này của Tổng thống Obama cũng có một thỏa thuận mà hai bên cùng ký đó là hợp tác nâng cao năng lực thực thi pháp luật, tôi hy vọng rằng đây là một trong những chương trình tăng cường hơn nữa sự tương tác giữa hai bên, bởi vì dù cách tiếp cận của chúng ta sẽ còn khác nhau, nhưng mà chúng ta càng có nhiều sự tương tác với nhau, thì chúng ta càng xích lại gần nhau nhiều hơn trong những năm tới," bà Thảo Griffiths nói với BBC. Nhà xã hội học Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) cho hay bà chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan và cho rằng sự việc 'thật là đáng tiếc', bà nói: "Tôi nghĩ tôi cũng chia sẻ với ý kiến của Tiến sỹ Vũ Cao Phan rằng là thật là đáng tiếc, đáng tiếc rằng là cuộc gặp của những người như là Tiến sỹ Nguyễn Quang A và một số người nữa với Tổng thống Obama đã không thành hiện thực, cho dù là đã có một sự chuẩn bị trước. "Tôi cho rằng xã hội sẽ càng ngày càng đa dạng và việc nghe được những tiếng nói đa dạng là điều rất quan trọng, để mà có thể đi đến những thỏa thuận làm lợi cho tất cả mọi người. "Thế thì việc những tiếng nói khác không có cơ hội để được nói lên thì là một điều đáng tiếc cho Việt Nam," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nói với Bàn tròn của BBC. Được biết theo lịch trình chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ tại Việt Nam, được Nhà trắng công bố, vào sáng ngày 24/5, ông Obama sẽ có cuộc gặp mặt với các nhà hoạt động xã hội dân sự ở Việt Nam. Tại cuộc gặp, về phía Mỹ, ngoài Tổng thống Obama, còn có nhiều quan chức quan trọng khác của chính quyền Mỹ tham dự, trong đó có Ngoại trưởng John Kerry, bà Susan Rice, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Ted Osius và nhiều quan chức khác. Quý vị có thể theo dõi các bàn tròn của BBC liên quan chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam tại đây và tại đây.

[ 108, 287, 285, 161, 408, 234, 968, 2423, 5073, 270, 990, 119, 109, 152, 381, 192, 293, 213, 137, 144, 131, 132, 611, 191, 13804, 7020, 149, 337, 2467, 3804, 345, 119, 2101, 1867, 259, 832, 104, 378, 119, 185, 220, 125, 1756, 2933, 1141, 149, 131, 132, 239, 1009, 116, 152, 568, 402, 105, 613, 566, 122, 245, 131, 132, 148, 440, 214, 644, 3010, 1075, 817, 1016, 1863, 8784, 795, 800, 110, 278, 342, 410, 116, 166, 108, 232, 357, 220, 1288, 155, 255, 220, 157, 168, 626, 171, 248, 106, 255, 220, 134, 177, 727, 2873, 141, 163, 342, 410, 144, 156, 204, 683, 104, 408, 234, 1141, 119, 116, 166, 111, 108, 121, 293, 213, 137, 144, 110, 164, 2446, 800, 203, 549, 8720, 610, 144, 195, 119, 141, 106, 549, 8720, 145, 323, 123, 181, 887, 1063, 221, 1292, 969, 339, 111, 169, 123, 143, 156, 1355, 116, 166, 111, 145, 202, 106, 120, 111, 107, 354, 123, 489, 195, 107, 605, 517, 113, 293, 213, 137, 144, 103, 143, 150, 106, 116, 173, 140, 110, 649, 3131, 189, 3053, 106, 549, 8720, 113, 129, 408, 234, 1141, 115, 215, 1638, 205, 105, 136, 199, 186, 144, 11524, 3800, 761, 113, 392, 212, 284, 150, 104, 118, 103, 169, 107, 136, 648, 1596, 392, 212, 284, 104, 1141, 108, 121, 2078, 335, 211, 392, 212, 284, 108, 121, 131, 132, 215, 158, 103, 945, 428, 220, 1288, 255, 220, 855, 1315, 11424, 515, 776, 160, 118, 1141, 115, 107, 144, 157, 2268, 105, 141, 372, 160, 204, 683, 126, 751, 1037, 106, 117, 893, 899, 415, 196, 367, 103, 170, 155, 1399, 608, 264, 143, 153, 110, 164, 135, 103, 610, 106, 549, 1957, 294, 377, 2389, 5628, 5628, 257, 1075, 817, 1016, 1863, 1547, 114, 160, 156, 116, 166, 152, 381, 192, 293, 213, 117, 1375, 170, 110, 136, 683, 408, 234, 1141, 108, 121, 337, 710, 106, 179, 7657, 549, 1957, 257, 105, 377, 6278, 649, 522, 1263, 919, 2101, 1867, 325, 11631, 104, 2366, 1075, 817, 889, 214, 362, 1052, 6750, 116, 113, 120, 547, 1375, 104, 118, 1141, 149, 204, 270, 990, 145, 642, 124, 118, 107, 136, 683, 408, 234, 200, 149, 337, 710, 325, 13804, 103, 795, 2419, 443, 5628, 5628, 103, 766, 106, 305, 672, 131, 132, 9813, 223, 144, 106, 191, 325, 1466, 141, 238, 117, 1336, 1375, 148, 191, 12358, 103, 170, 145, 626, 171, 117, 6820, 106, 110, 107, 958, 1154, 1235, 237, 188, 356, 107, 419, 143, 141, 127, 3714, 1933, 1960, 155, 191, 11451, 103, 191, 10044, 513, 368, 244, 215, 342, 2612, 141, 244, 184, 620, 389, 328, 103, 170, 145, 155, 191, 2664, 143, 196, 1166, 305, 672, 12556, 364, 1001, 1017, 152, 105, 223, 144, 106, 110, 184, 124, 117, 793, 186, 103, 626, 171, 191, 2664, 141, 115, 701, 117, 193, 106, 152, 188, 4317, 1786, 115, 133, 476, 931, 105, 191, 2664, 141, 110, 184, 1378, 3002, 2118, 103, 1489, 339, 444, 15538, 191, 13804, 371, 141, 134, 683, 2751, 1027, 968, 598, 2751, 1027, 200, 134, 1932, 267, 155, 1104, 683, 447, 105, 1413, 772, 9389, 1399, 141, 920, 124, 574, 152, 130, 2251, 143, 359, 3944, 1112, 1399, 2681, 129, 145, 184, 124, 155, 2578, 3944, 143, 107, 183, 1166, 111, 446, 945, 342, 369, 13047, 141, 138, 529, 105, 1932, 694, 906, 184, 19868, 371, 2450, 2907, 105, 1390, 114, 155, 129, 145, 204, 104, 408, 234, 1141, 1979, 1737, 143, 154, 1932, 141, 125, 112, 2082, 125, 155, 152, 106, 116, 339, 5597, 766, 106, 398, 1730, 106, 398, 408, 234, 1141, 1268, 1298, 184, 124, 959, 502, 710, 1045, 130, 184, 138, 1093, 1317, 294, 707, 117, 419, 177, 107, 271, 279, 224, 211, 117, 118, 1141, 1375, 145, 110, 136, 228, 683, 408, 234, 200, 325, 259, 2849, 191, 13804, 103, 194, 110, 103, 152, 824, 192, 293, 213, 137, 144, 149, 131, 578, 118, 362, 1052, 6750, 123, 6301, 800, 117, 217, 106, 330, 441, 337, 1734, 1420, 127, 133, 9813, 110, 117, 2251, 323, 128, 1012, 441, 337, 1734, 1420, 145, 184, 143, 751, 127, 153, 133, 290, 128, 1278, 598, 107, 116, 230, 603, 761, 465, 106, 230, 3795, 5930, 103, 116, 152, 381, 1971, 143, 127, 133, 271, 279, 128, 5487, 9804, 3527, 1869, 103, 549, 1957, 257, 1075, 817, 362, 1052, 1644, 123, 119, 378, 118, 105, 116, 166, 271, 279, 211, 106, 109, 547, 1375, 104, 118, 1141, 115, 5180, 1355, 257, 451, 476, 9987, 110, 114, 228, 204, 683, 119, 408, 234, 1091, 707, 117, 220, 411, 342, 410, 125, 144, 156, 474, 263, 3795, 13550, 103, 2127, 440, 681, 3196, 2349, 242, 1043, 200, 149, 131, 578, 795, 189, 1769, 111, 115, 181, 1156, 146, 300, 131, 233, 200, 113, 1232, 2318, 147, 235, 143, 413, 217, 160, 255, 220, 168, 219, 111, 106, 116, 255, 220, 4275, 1869, 113, 146, 300, 131, 233, 968, 105, 141, 193, 160, 113, 741, 270, 181, 104, 146, 300, 131, 233, 968, 255, 220, 126, 270, 437, 106, 116, 1221, 329, 195, 119, 196, 367, 103, 195, 119, 186, 196, 122, 1585, 196, 198, 1939, 2082, 113, 803, 582, 400, 126, 104, 408, 234, 1141, 127, 107, 116, 893, 899, 145, 196, 367, 264, 667, 150, 106, 279, 274, 1480, 291, 344, 265, 223, 697, 246, 2775, 141, 861, 584, 160, 248, 106, 116, 113, 120, 741, 277, 321, 1054, 183, 761, 144, 489, 274, 415, 196, 367, 103, 626, 171, 428, 173, 270, 1352, 104, 174, 169, 134, 177, 211, 1481, 170, 145, 174, 169, 536, 107, 158, 144, 489, 274, 119, 1481, 143, 174, 169, 536, 3318, 153, 386, 527, 158, 183, 113, 120, 147, 228, 519, 263, 3795, 13550, 123, 119, 2189, 571, 293, 213, 214, 11706, 332, 1947, 10083, 1348, 395, 1348, 1811, 402, 1327, 435, 1643, 213, 22149, 114, 194, 263, 733, 1198, 119, 108, 232, 357, 104, 1075, 817, 1016, 1863, 1547, 105, 114, 160, 144, 156, 377, 15198, 106, 549, 1957, 1452, 263, 795, 800, 372, 141, 127, 733, 1198, 119, 108, 232, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1068, 110, 114, 656, 116, 166, 109, 152, 381, 192, 293, 213, 137, 144, 106, 547, 1375, 104, 408, 234, 200, 117, 683, 118, 113, 803, 582, 131, 132, 104, 122, 547, 200, 149, 337, 710, 106, 6777, 173, 140, 110, 649, 522, 257, 105, 106, 179, 7657, 549, 1957, 1452, 181, 109, 547, 1375, 1576, 5640, 883, 104, 2189, 1 ]

vietnam-42215964

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42215964

BOT Cai Lậy: liệu minh bạch sẽ là giải pháp?

BOT ở Cai Lậy Tiền Giang đang trở thành một 'tiền lệ' và cho thấy khả năng 'bất tuân dân sự' của người dân Việt Nam tham gia giao thông, liệu vấn đề sẽ chỉ có thể giải quyết triệt để được khi có một giải pháp mang tên gọi là 'minh bạch', ý kiến của một nhà báo tự do từ Việt Nam nói với BBC hôm thứ Bảy.

Một tài xế đang giải thích quan điểm của mình khi đi qua trạm giao thông BOT Cai Lậy, Tiền Giang, sau khi đã nộp phí và yêu cầu được 'thối lại' đúng khoản tiền lẻ mà ông có quyền nhận lại. Trao đổi với chuyên mục Điểm Tin Cuối Tuần của BBC Việt ngữ hôm 02/12/2017, nhà báo độc lập Ngô Nhật Đăng nêu quan điểm: "BBC Tiếng Việt có một bài báo nói minh bạch là một phương thuốc cho Việt Nam hiện nay, tôi cho rằng giải quyết vấn đề BOT của Cai Lậy cũng là vấn đề minh bạch. BOT Cai Lậy, Mẹ Nấm và Tuần Tin Tức BBC Luật sư Thuận: BOT điều tra kỹ là 'đại án' BOT Cai Lậy tạm ngừng, sau một ngày 'hỗn loạn' Hội luận: Phúc thẩm mẹ Nấm và chuyện Giáo dục ở VN Trạm Cai Lậy: Phản ứng của tài xế 'hiệu quả, cần thiết' Vừa mở cửa trở lại sau ba tháng, BOT Cai Lậy liên tục 'thất thủ' từ hôm 30/11 và liên tục phải xả trạm. Việt Nam: 'Minh bạch là thang thuốc tốt nhất' 'Phát hiện nhiều vi phạm trong các dự án BOT' "Tôi nghe một anh tài xế cũng đưa ra một câu hỏi thế này: chúng tôi sẵn sàng đóng phí trên các đường giao thông, nhưng cái đó phải được rõ ràng, minh bạch là nhà đầu tư đã đầu tư bao nhiêu tiền ở trên quãng đường đó và phí, thu phí là bao nhiêu? "Và các lượt phương tiện, thời gian hoàn vốn và tất cả là bao nhiêu? Tất cả mọi chuyện phải được minh bạch, nếu như hợp lý thì người ta sẽ chấp nhận." 'Mua lại và xóa sổ?' Bình luận về cách thức phản ứng các bên, trong đó có phía chính quyền và phía người tham gia giao thông bị thu phí khi đi qua trạm thu phí giao thông đường bộ BOT, như diễn ra trong thời gian gần đây và mà mấy ngày qua ở trạm BOT Tiền Giang, ông Ngô Nhật Đăng bình luận: "Về cách xử lý từ phía nhà nước, chúng ta thấy có nhiều cái có thể nói là chưa có chừng mực, ví dụ một số luật sư cho rằng đây là giao dịch dân sự mà nhà nước dùng đến lực lượng công an can thiệp thì có vẻ là hơi quá đáng. "Trước đây, có người nói tài xế sử dụng tiền lẻ để qua trạm, kéo dài thời gian tắc đường, cản trở giao thông, đấy cũng là vi phạm luật pháp, nhưng theo nhận xét của cá nhân tôi, thì đây có thể nói là một hình thức mà người ta có thể gọi là bất tuân dân sự với những cách mà những người tài xế [làm] có thể nói là rất thông minh để phản đối lại một sự vô lý. Nhà báo tự do Ngô Nhật Đăng bình luận về trạm thu phí BOT ở Tiền Giang và giải pháp xử lý bế tắc. "Rất nhiều người, nhiều chuyên gia kể cả trong nhà nước và một số trí thức bên ngoài đưa ra bài toán giải quyết làm sao cho dứt điểm về vấn đề trạm BOT ở Cai Lậy, vì đây sẽ trở thành một tiền lệ khi đứng ở giữa bài toán khó giải quyết. "Nhà nước cũng không thể ngay lập tức xóa bỏ trạm Cai Lậy và các công trình khác, vì nó nảy sinh ra một vấn đề, tức là như có một quan chức Bộ Giao Thông, Vận Tải nói rằng khi phải bỏ trạm và đưa về phía đường tránh, thì việc đó là phải điều đình và đền bù lại thiệt hại của nhà đầu tư và ngân sách hiện nay là không có và vi đó gần như là bất khả thi," nhà báo tự do nêu nhận xét. Trạm thu phí BOT không nằm ở đường tránh mà nằm ở Quốc lộ 1A Độc quyền BOT, 'sự cố' Cai Lậy và bất ổn thể chế Việt Nam: Nhiều dự án BOT ‘có vấn đề’ Vụ các trạm BOT 'nhắm vào ông Thăng'? Cuối tuần này, truyền thông Việt Nam đưa nhiều tin bài về trạm BOT ở Cai Lậy, trong đó có một số ý kiến trong giới chuyên gia và quan sát 'hiến kế' giải quyết. Hôm 03/12, trang điện tử Báo Mới dẫn lời của Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng giải pháp cho Cai Lậy là sử dụng ngân sách nhà nước thanh toán tiền đầu tư cho nhà đầu tư. Báo này cũng dẫn một ý kiến khác cho rằng sau khi mua lại, thì nhà nước nên xóa sổ các BOT: "Tôi đã sinh sống ở Lào nhiều năm, ở thời điểm hiện tại thì ở Lào không hề có các dự án BOT, ở Việt Nam chúng ta có thể tính tới phương án là nhà nước bỏ tiền ra để mua lại các trạm BOT và xóa sổ chúng," ông Nguyễn Nam Cường, nguyên Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Lào, theo Báo Mới, được trang báo điện tử này dẫn lời nói. Các dự án BOT giao thông thu phí đường bộ gây ra nhiều thất thoát, nếu xem kỹ cũng là đại án, theo Luật sư Trần Quốc Thuận. Còn về góc độ pháp lý, trong một ý kiến chia sẻ với BBC gần đây, Luật sư Trần Quốc Thuận từ Sài Gòn cho rằng có vấn đề lớn khi nhìn rộng và sâu hơn vào các công trình BOT về giao thông đường bộ ở Việt Nam: "Ở đây, tôi nghĩ nếu điều tra kỹ, thẩm tra kỹ, mà kể cả thẩm tra chất lượng yêu cầu mời quốc tế vào thẩm tra, chứ không phải giám sát rồi đi cưỡi ngựa xem hoa thì cũng không nắm được gì, thì chính cái đó mới thấy thất thoát như thế nào... "Tất cả những cái đó là thiệt hại vừa qua không phải là hàng ngàn, mà hàng vạn tỉ [đồng], cái đó là cái lớn mà nếu làm cho kỹ ra thì đó cũng là một loại Đại án," nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, nói với BBC.

summarize: Một tài xế đang giải thích quan điểm của mình khi đi qua trạm giao thông BOT Cai Lậy, Tiền Giang, sau khi đã nộp phí và yêu cầu được 'thối lại' đúng khoản tiền lẻ mà ông có quyền nhận lại. Trao đổi với chuyên mục Điểm Tin Cuối Tuần của BBC Việt ngữ hôm 02/12/2017, nhà báo độc lập Ngô Nhật Đăng nêu quan điểm: "BBC Tiếng Việt có một bài báo nói minh bạch là một phương thuốc cho Việt Nam hiện nay, tôi cho rằng giải quyết vấn đề BOT của Cai Lậy cũng là vấn đề minh bạch. BOT Cai Lậy, Mẹ Nấm và Tuần Tin Tức BBC Luật sư Thuận: BOT điều tra kỹ là 'đại án' BOT Cai Lậy tạm ngừng, sau một ngày 'hỗn loạn' Hội luận: Phúc thẩm mẹ Nấm và chuyện Giáo dục ở VN Trạm Cai Lậy: Phản ứng của tài xế 'hiệu quả, cần thiết' Vừa mở cửa trở lại sau ba tháng, BOT Cai Lậy liên tục 'thất thủ' từ hôm 30/11 và liên tục phải xả trạm. Việt Nam: 'Minh bạch là thang thuốc tốt nhất' 'Phát hiện nhiều vi phạm trong các dự án BOT' "Tôi nghe một anh tài xế cũng đưa ra một câu hỏi thế này: chúng tôi sẵn sàng đóng phí trên các đường giao thông, nhưng cái đó phải được rõ ràng, minh bạch là nhà đầu tư đã đầu tư bao nhiêu tiền ở trên quãng đường đó và phí, thu phí là bao nhiêu? "Và các lượt phương tiện, thời gian hoàn vốn và tất cả là bao nhiêu? Tất cả mọi chuyện phải được minh bạch, nếu như hợp lý thì người ta sẽ chấp nhận." 'Mua lại và xóa sổ?' Bình luận về cách thức phản ứng các bên, trong đó có phía chính quyền và phía người tham gia giao thông bị thu phí khi đi qua trạm thu phí giao thông đường bộ BOT, như diễn ra trong thời gian gần đây và mà mấy ngày qua ở trạm BOT Tiền Giang, ông Ngô Nhật Đăng bình luận: "Về cách xử lý từ phía nhà nước, chúng ta thấy có nhiều cái có thể nói là chưa có chừng mực, ví dụ một số luật sư cho rằng đây là giao dịch dân sự mà nhà nước dùng đến lực lượng công an can thiệp thì có vẻ là hơi quá đáng. "Trước đây, có người nói tài xế sử dụng tiền lẻ để qua trạm, kéo dài thời gian tắc đường, cản trở giao thông, đấy cũng là vi phạm luật pháp, nhưng theo nhận xét của cá nhân tôi, thì đây có thể nói là một hình thức mà người ta có thể gọi là bất tuân dân sự với những cách mà những người tài xế [làm] có thể nói là rất thông minh để phản đối lại một sự vô lý. Nhà báo tự do Ngô Nhật Đăng bình luận về trạm thu phí BOT ở Tiền Giang và giải pháp xử lý bế tắc. "Rất nhiều người, nhiều chuyên gia kể cả trong nhà nước và một số trí thức bên ngoài đưa ra bài toán giải quyết làm sao cho dứt điểm về vấn đề trạm BOT ở Cai Lậy, vì đây sẽ trở thành một tiền lệ khi đứng ở giữa bài toán khó giải quyết. "Nhà nước cũng không thể ngay lập tức xóa bỏ trạm Cai Lậy và các công trình khác, vì nó nảy sinh ra một vấn đề, tức là như có một quan chức Bộ Giao Thông, Vận Tải nói rằng khi phải bỏ trạm và đưa về phía đường tránh, thì việc đó là phải điều đình và đền bù lại thiệt hại của nhà đầu tư và ngân sách hiện nay là không có và vi đó gần như là bất khả thi," nhà báo tự do nêu nhận xét. Trạm thu phí BOT không nằm ở đường tránh mà nằm ở Quốc lộ 1A Độc quyền BOT, 'sự cố' Cai Lậy và bất ổn thể chế Việt Nam: Nhiều dự án BOT ‘có vấn đề’ Vụ các trạm BOT 'nhắm vào ông Thăng'? Cuối tuần này, truyền thông Việt Nam đưa nhiều tin bài về trạm BOT ở Cai Lậy, trong đó có một số ý kiến trong giới chuyên gia và quan sát 'hiến kế' giải quyết. Hôm 03/12, trang điện tử Báo Mới dẫn lời của Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng giải pháp cho Cai Lậy là sử dụng ngân sách nhà nước thanh toán tiền đầu tư cho nhà đầu tư. Báo này cũng dẫn một ý kiến khác cho rằng sau khi mua lại, thì nhà nước nên xóa sổ các BOT: "Tôi đã sinh sống ở Lào nhiều năm, ở thời điểm hiện tại thì ở Lào không hề có các dự án BOT, ở Việt Nam chúng ta có thể tính tới phương án là nhà nước bỏ tiền ra để mua lại các trạm BOT và xóa sổ chúng," ông Nguyễn Nam Cường, nguyên Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Lào, theo Báo Mới, được trang báo điện tử này dẫn lời nói. Các dự án BOT giao thông thu phí đường bộ gây ra nhiều thất thoát, nếu xem kỹ cũng là đại án, theo Luật sư Trần Quốc Thuận. Còn về góc độ pháp lý, trong một ý kiến chia sẻ với BBC gần đây, Luật sư Trần Quốc Thuận từ Sài Gòn cho rằng có vấn đề lớn khi nhìn rộng và sâu hơn vào các công trình BOT về giao thông đường bộ ở Việt Nam: "Ở đây, tôi nghĩ nếu điều tra kỹ, thẩm tra kỹ, mà kể cả thẩm tra chất lượng yêu cầu mời quốc tế vào thẩm tra, chứ không phải giám sát rồi đi cưỡi ngựa xem hoa thì cũng không nắm được gì, thì chính cái đó mới thấy thất thoát như thế nào... "Tất cả những cái đó là thiệt hại vừa qua không phải là hàng ngàn, mà hàng vạn tỉ [đồng], cái đó là cái lớn mà nếu làm cho kỹ ra thì đó cũng là một loại Đại án," nguyên Phó Chủ nhiệm thường trực Văn phòng Quốc hội Việt Nam, nói với BBC.

[ 108, 287, 285, 161, 430, 326, 3637, 167, 272, 581, 146, 318, 104, 267, 129, 184, 235, 2462, 384, 206, 4003, 5149, 7885, 103, 2616, 3867, 187, 129, 115, 2577, 1022, 105, 436, 352, 117, 4930, 16225, 153, 257, 604, 886, 379, 2606, 145, 118, 107, 168, 238, 1409, 3804, 345, 119, 649, 592, 3956, 1740, 2218, 176, 3315, 104, 378, 131, 1063, 325, 27724, 6913, 152, 188, 557, 385, 1708, 673, 2866, 917, 146, 7260, 189, 9363, 1434, 131, 107, 116, 392, 188, 123, 494, 1943, 106, 116, 412, 1357, 114, 131, 132, 199, 801, 141, 114, 160, 272, 302, 255, 220, 4003, 104, 5149, 7885, 127, 106, 255, 220, 494, 7513, 4003, 5149, 7885, 103, 2617, 4243, 105, 3315, 1740, 4013, 378, 1012, 441, 3219, 161, 4003, 179, 486, 888, 106, 377, 7242, 304, 257, 4003, 5149, 7885, 1119, 1705, 103, 187, 116, 191, 21460, 231, 17398, 813, 4199, 1817, 1208, 966, 4243, 105, 443, 754, 818, 108, 121, 312, 7831, 5149, 7885, 161, 3080, 231, 475, 104, 326, 3637, 377, 11794, 4072, 260, 583, 257, 5956, 690, 814, 319, 153, 187, 459, 253, 103, 4003, 5149, 7885, 316, 437, 377, 11146, 331, 257, 148, 325, 12442, 105, 316, 437, 139, 2644, 2462, 112, 131, 132, 161, 377, 16642, 1943, 106, 2173, 1357, 514, 8185, 377, 9647, 199, 158, 554, 473, 113, 109, 382, 304, 4003, 257, 800, 701, 116, 365, 326, 3637, 127, 251, 124, 116, 476, 419, 175, 4418, 174, 141, 1132, 1161, 609, 1022, 159, 109, 361, 384, 206, 103, 170, 292, 150, 139, 117, 450, 3572, 494, 1943, 106, 152, 178, 276, 115, 178, 276, 374, 1243, 379, 108, 121, 159, 5032, 361, 150, 105, 5085, 498, 1022, 106, 374, 10321, 2082, 109, 2254, 412, 10029, 221, 390, 506, 682, 105, 525, 186, 106, 374, 10321, 1567, 186, 389, 443, 139, 117, 494, 5318, 323, 128, 279, 241, 143, 111, 169, 134, 577, 238, 294, 7393, 431, 409, 153, 105, 1851, 2803, 5365, 644, 410, 125, 173, 329, 391, 475, 109, 367, 103, 113, 150, 107, 505, 122, 168, 105, 505, 111, 268, 165, 384, 206, 133, 498, 1022, 129, 184, 235, 2462, 498, 1022, 384, 206, 361, 317, 4003, 103, 128, 407, 124, 113, 221, 390, 386, 248, 105, 145, 938, 191, 235, 108, 121, 2462, 4003, 2616, 3867, 118, 1708, 673, 2866, 342, 4199, 189, 3274, 173, 528, 241, 148, 505, 152, 1013, 174, 169, 203, 107, 158, 292, 107, 136, 123, 106, 289, 107, 1748, 10028, 1380, 1094, 116, 166, 330, 441, 114, 160, 248, 106, 384, 414, 137, 144, 145, 152, 142, 467, 155, 265, 423, 135, 305, 1036, 1663, 143, 107, 895, 106, 1189, 310, 4839, 189, 3568, 1009, 107, 111, 123, 326, 3637, 324, 286, 379, 2606, 130, 235, 2462, 103, 930, 677, 221, 390, 1199, 4076, 1439, 319, 384, 206, 103, 1730, 127, 106, 554, 473, 330, 2184, 170, 181, 238, 587, 104, 499, 157, 1278, 143, 248, 107, 136, 123, 106, 116, 240, 329, 145, 111, 169, 107, 136, 343, 106, 295, 1715, 137, 144, 119, 120, 173, 145, 120, 111, 326, 3637, 22675, 320, 1649, 107, 136, 123, 106, 215, 206, 494, 130, 391, 195, 153, 116, 144, 616, 2203, 571, 188, 222, 180, 1708, 673, 2866, 342, 410, 125, 2462, 498, 1022, 4003, 108, 121, 2616, 1883, 105, 272, 246, 528, 241, 2998, 10027, 5605, 158, 111, 103, 158, 649, 165, 546, 186, 113, 152, 142, 105, 116, 166, 512, 329, 367, 351, 251, 124, 392, 1349, 272, 302, 140, 350, 114, 1463, 318, 125, 255, 220, 2462, 4003, 108, 121, 5149, 7885, 103, 171, 248, 134, 319, 164, 116, 379, 947, 129, 715, 108, 121, 415, 392, 1349, 455, 272, 4949, 6131, 142, 127, 110, 136, 531, 385, 766, 1851, 306, 2462, 5149, 7885, 105, 109, 135, 277, 913, 171, 335, 3484, 296, 124, 116, 255, 220, 103, 766, 106, 128, 107, 116, 146, 229, 429, 2169, 1251, 103, 3967, 21775, 123, 160, 129, 139, 306, 2462, 105, 251, 125, 505, 361, 989, 103, 143, 156, 150, 106, 139, 179, 539, 105, 2125, 2195, 153, 1167, 799, 104, 152, 178, 276, 105, 866, 333, 199, 275, 106, 110, 107, 105, 554, 150, 386, 128, 106, 295, 555, 697, 519, 152, 188, 222, 180, 917, 238, 4624, 7831, 498, 1022, 4003, 110, 829, 108, 121, 361, 989, 145, 829, 108, 121, 162, 1154, 20200, 3095, 168, 4003, 103, 377, 4209, 601, 257, 5149, 7885, 105, 295, 970, 136, 353, 131, 132, 161, 1115, 382, 304, 4003, 6172, 255, 220, 748, 1269, 109, 2462, 4003, 23038, 320, 138, 118, 2214, 2810, 2218, 176, 670, 474, 425, 206, 131, 132, 251, 158, 193, 392, 125, 2462, 4003, 108, 121, 5149, 7885, 103, 113, 150, 107, 116, 166, 108, 232, 357, 113, 249, 649, 165, 105, 146, 338, 377, 22959, 699, 257, 272, 4949, 1131, 28142, 103, 509, 726, 693, 1110, 2392, 458, 366, 104, 1075, 817, 362, 663, 4687, 1348, 395, 1348, 1811, 402, 236, 216, 105, 122, 333, 444, 6850, 214, 162, 165, 337, 9358, 114, 160, 272, 246, 114, 5149, 7885, 106, 324, 286, 866, 333, 152, 142, 781, 1349, 379, 178, 276, 114, 152, 178, 4584, 1110, 126, 127, 458, 116, 108, 232, 357, 211, 114, 160, 187, 129, 702, 1398, 143, 152, 142, 237, 1851, 2803, 109, 4003, 161, 800, 115, 296, 307, 108, 121, 2285, 158, 1542, 108, 121, 221, 318, 199, 149, 143, 108, 121, 2285, 110, 1329, 107, 109, 382, 304, 4003, 103, 108, 121, 131, 132, 174, 169, 107, 136, 334, 228, 412, 304, 106, 152, 142, 306, 379, 124, 130, 702, 153, 109, 2462, 4003, 105, 1851, 2803, 174, 519, 118, 362, 132, 8610, 503, 408, 261, 144, 1027, 131, 132, 149, 2285, 103, 181, 1110, 2392, 103, 117, 509, 188, 726, 693, 126, 458, 366, 454, 303, 382, 304, 4003, 384, 206, 498, 1022, 361, 317, 383, 124, 158, 946, 10130, 323, 453, 888, 127, 106, 273, 3071, 181, 1012, 441, 912, 162, 17431, 927, 125, 1869, 359, 246, 2056, 113, 116, 108, 232, 357, 733, 1198, 119, 378, 386, 1009, 1012, 441, 912, 162, 3219, 148, 1093, 1317, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 4003, 108, 121, 5149, 7885, 2616, 1883, 167, 319, 164, 116, 18442, 947, 257, 105, 114, 203, 555, 344, 377, 3684, 1715, 137, 144, 257, 104, 111, 137, 131, 132, 268, 165, 384, 206, 103, 588, 255, 220, 134, 163, 107, 136, 272, 302, 2642, 130, 117, 129, 107, 116, 272, 246, 518, 465, 343, 106, 108, 23037, 1943, 1452, 108, 232, 357, 104, 116, 152, 188, 222, 180, 148, 131, 132, 123, 119, 378, 325, 259, 4407, 1 ]

vietnam-56942466

https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-56942466

Phản ứng và ý kiến về vụ du học sinh VN “đạp cờ vàng” tại Úc

Một du học sinh người Việt tại Úc mới đây đã giẫm đạp lên lá cờ vàng ba sọc đỏ và liên tục có những phát ngôn bị nhiều người cho là thách thức và thù hận.

Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 5/5, ông Paul Huy Nguyễn, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales nói ông đã làm việc với hiệu trưởng của ngôi trường, cảnh sát và Bộ Di trú Úc về sự việc trên. "Nhà trường đã liên hệ với chúng tôi và thông báo đã đình chỉ ngay lập tức học sinh này vì đã có hành động không thể chấp nhận được ở Úc. Đây là hành động mạ lị, đạp lên lá cờ và chửi rủa bằng lời lẽ thô tục là điều gây tổn thương cho cộng đồng chúng tôi". 30/4: ‘Đỏ’, ‘Vàng’ và sự phân cực giữa giới trẻ Việt Nam Vì sao chính quyền Việt Nam e ngại các biểu tượng VNCH? Cùng ngày, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đánh giá với BBC: "Đây là hệ quả của vấn đề giáo dục, nhất là việc học lịch sử còn một chiều, phiến diện và sự ảnh hưởng bởi tuyên truyền của các cơ quan đoàn hội." Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh, một giảng viên đại học tại Hà Nội chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/5: "Đây là vụ việc đáng tiếc thể hiện sự giáo dục không đầy đủ và thiếu ý thức của một người trẻ Việt Nam, thế hệ sinh ra nhiều năm sau cuộc chiến." Giẫm đạp cờ vàng Trong dịp 30/4 vừa qua, một video được chia sẻ trên mạng cho thấy một nam sinh đang du học tại Úc thực hiện hành động được coi là "nhục mạ cờ vàng". Thoạt tiên, người này leo lên cột đèn giật lá cờ vàng ba sọc đỏ, lá cờ của chính thể VNCH trước kia và hiện nay là biểu tượng của nhiều cộng đồng người Việt tại nước ngoài. Sau đó, người này vừa giẫm đạp lá cờ vừa đưa ra những lời thách thức. "*** cầm cờ lên mà giải phóng đất nhà bố mày à?" người này nói (BBC News Tiếng Việt đã lược bỏ những từ tục tĩu). Người này còn nói rằng mình lên tiếng "đại diện cho 90 triệu dân Việt Nam". Trong khi du học sinh trẻ tuổi vừa vò và giẫm đạp lá cờ, một số người đi cùng đã reo hò cổ vũ. Có người kêu đốt lá cờ. Đoạn video ngắn ngay lập tức gây sóng gió dư luận. Trong khi các trang Facebook được coi là của lực lượng dư luận viên Việt Nam lên tiếng cổ xúy cho hành động của nam sinh kia, thì cộng đồng người Việt ở Úc và nhiều nơi khác lại phẫn nộ. Nhiều người không liên quan đến chính thể VNCH cũng như cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng đã bày tỏ sự bất bình trước hành động của nam sinh này. Cờ vàng ba sọc đỏ từng là quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam từ 1949 đến 1955 và của Việt Nam Cộng hòa từ 1955 đến 1975. Không lâu sau khi video được phát tán, người ta nhanh chóng dò ra lai lịch của nhân vật chính: là một học sinh tại một trường trung học ở thành phố Sydney. Trao đổi với BBC, ông Paul Huy Nguyễn cũng nói thêm, bên cạnh làm việc với nhà trường và cảnh sát, phía ông cũng gửi thông báo đến dân biểu tiểu bang và liên bang trên toàn nước Úc để bày tỏ mong muốn lấy lại danh dự cho cộng đồng người Việt tại Úc nói riêng và mọi nơi nói chung. Bà Hoa Nguyễn, một người Việt tại Úc viết trên Facebook về vụ việc: "Cháu bé giật cờ vàng đặt cộng đồng người Việt tự do ở Úc Châu vào thế vô cùng nhạy cảm...Cộng đồng ta cư xử văn minh, công bằng, phi bạo lực và chính danh. Việc yêu cầu cháu này phải xin lỗi công khai trên truyền thông là cần thiết. Nếu không làm, ta tiến hành lấy chữ ký gửi bộ di trú để hủy visa trả về nước theo luật định." 'Giáo dục lòng căm thù' Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt, từ Mỹ, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh nói: "Đầu tiên, phải đặt hành động của người này trong bối cảnh thời điểm 30/4, mà ở nước ngoài, đây không phải là dịp để ăn mừng. Tôi nghĩ đây là hành động nông nổi của một người mới ra nước ngoài và không chấp nhận được ngày 30/4 mà treo cờ vàng. Đây cũng là kết quả của việc tham gia vào những hội nhóm, các phong trào gọi là 'chống phản động' trên mạng. Tôi nghe rất kỹ những lời người này nói, rất giống lập luận, lý lẽ của dư luận viên sử dụng, tuyên truyền, xem người Việt hải ngoại là lưu vong và cờ vàng là lũ ba que." Người Việt trẻ gọi 30/4 là 'một biến cố buồn' Ngày 30/04: Hãy chung tay để lịch sử không bị đánh mất PGS-TS Nguyễn Hoàng Ánh đánh giá: "Ở đây, chúng ta thấy có hai vấn đề. Thứ nhất, học sinh này được giáo dục một ý thức hệ hết sức căm thù phía bên kia. Thứ hai, cậu ta thiếu hiểu biết đơn giản nhất của một người khi ra nước ngoài." "Có những thứ trong nước bất di bất dịch nhưng nước ngoài thì khác hẳn: bạn không có quyền động vào tài sản của người khác, mà còn quay phim, tung lên mạng. Đó là một hành động rất ngông nghênh, không màng đến pháp luật hay luân thường đạo lý. Có thể bạn ở nhà coi trời bằng vung nên vẫn như vậy khi ra nước ngoài," bà Ánh nói. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh Bà Ánh cho rằng đây không phải là hiện tượng cá biệt mà là của một nhóm vì trong video, có những người khác tham gia, cổ vũ, quay phim. "Điều này đáng sợ vì người trẻ là tương lai đất nước. Nhìn rộng ra, nếu đất nước rơi vào tay những người trẻ không cần biết về luật pháp, luân thường đạo lý, thế giới quan xung quanh thì thật đáng lo ngại," PGS Ánh nói. Bà Ánh nói thêm, trên báo chí, chính quyền Việt Nam đã có những phát ngôn nhằm xoa dịu, hướng đến hòa giải, hòa hợp nhưng về mặt giáo dục thì đúng là không có sự thay đổi nào. "Chúng ta có thể thấy các lãnh đạo ở những sự kiện nước ngoài có đầy những lời xoa dịu, nhưng thực tế chưa có phát ngôn chính thức nào. Vì vậy, chúng ta không thể hy vọng chương trình giáo dục có thể thay đổi." Bản thân bà cũng trăn trở về điều này và nhắc lại việc sách giáo khoa cho bài tập toán học để trẻ em tính xem, một dũng sĩ giết được bao nhiêu "tên Mỹ, ác ôn". "Nếu trong thời chiến, dạy trẻ em tính việc giết người, tuy không hay nhưng có thể chấp nhận được. Nhưng trong thời bình, dạy trẻ em coi mạng người như một con số như thế thì quá kinh khủng. Dù mạng xã hội lên tiếng khá nhiều nhưng cũng không có sự thay đổi. Chính giáo dục sai lầm đấy sinh ra những thanh niên đấy," bà Ánh nói. Vấn đề hoà giải, hoà hợp dân tộc 'vẫn còn nhức nhối' 30/4: Có nên chấm dứt bắn pháo hoa ăn mừng để hòa hợp, hòa giải? Theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nền giáo dục thiếu tư duy phản biện, chỉ tư duy một chiều thì sẽ tạo ra những người máy móc, không sáng tạo. "Điều này gây tác hại cho chính bản thân họ và quốc gia, không thể nào giúp đất nước đi xa trên con đường xây dựng kinh tế hay văn minh". "Vấn đề quan trọng hơn là bốn trụ cột giáo dục mà UNESCO đề ra, có trụ cột sống chung với mọi người. Nếu chúng ta có tư duy là ta thắng - người thua thì không thể nào chung sống với người khác, sẽ rơi vào cảnh thù ghét những người trái quan điểm với mình. Dạy cho lớp trẻ một tư duy thù địch, tư duy thắng thua thì không ổn. Tư duy thế giới hiện nay là win-win (cùng thắng) chứ không phải win-lose (thắng thua)," bà phân tích. Cũng theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nếu không dạy cho người trẻ tư duy mở thì sẽ mất cơ hội hợp tác, việc làm và làm cho cá nhân, doanh nghiệp, đất nước thụt lùi đi, nhất là khi các thành tựu gần đây của Việt Nam đa phần dựa vào việc hợp tác quốc tế. Vai trò của giáo dục phi chính thống PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhấn mạnh, ngoài giáo dục trên trường lớp thì còn gia đình và giáo dục phi chính thức như môi trường, bạn bè, truyền thông: "Giáo dục phi chính thức có thể giúp tẩy độc khá nhiều. Nhưng trong trường hợp của thanh niên này, giáo dục phi chính thức ấy không những không tẩy độc, mà còn đầu độc thêm." Bà Như Quỳnh lưu ý rằng các phong trào trên mạng của dư luận viên đã góp phần làm nảy sinh những đầu óc cực đoan. "Một lớp trẻ sinh sau năm 2000 có thể thấy, ngoài việc thiếu kiến thức về mặt lịch sử thì còn bị ảnh hưởng bởi những lời kêu gọi 'đấu tranh chống luận điệu sai trái' trên các diễn đàn thanh niên. Ví dụ như mỗi đoàn viên phải là chiến sĩ trên mặt trận thông tin, những điều này tuyên truyền một cách không giấu giếm. Điều này cho thấy mặc nhiên trong suy nghĩ của các bạn rằng, người Việt ở hải ngoại là phản động, lưu vong, như luận điệu trên trang Đơn vị tác chiến điện tử." Trang Facebook Đơn vị tác chiến điện tử bình luận về vụ việc theo hướng bênh vực bạn du học sinh Bà Quỳnh cũng cho rằng, xét ở khía cạnh nào đó, bạn thanh niên này nói giọng Bắc và đối với định kiến của nhiều người trong cộng đồng hải ngoại, đây là đám con ông cháu cha du học. Và hành vi này như đổ dầu vào lửa ngay dịp 30/4, khoét sâu thêm sự phân cực. Về một luồng thông tin trên mạng nói rằng sứ quán sẽ trợ giúp bạn sinh viên này, PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhận xét rằng điều này là đương nhiên khi công dân vướng vào vòng lao lý. "Tuy nhiên, tôi muốn nhắn nhủ với phụ huynh rằng khi cho con ra nước ngoài, cần dạy con mình tôn trọng luật pháp và thông lệ của quốc gia đó," bà Ánh nói. Bà Ánh dẫn lại trường hợp thanh niên người Mỹ Michael Fay bị kết tội phá hoại xe hơi và tài sản công cộng hồi năm 1994 ở Singapore. Fay bị tuyên phạt sáu roi. Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi ấy đã can thiệp ngoại giao để Fay không bị đánh nhưng chính quyền Singapore vẫn nhất quyết thi hành bản án. "Với người Mỹ, hình phạt roi công cộng như vậy rất kinh khủng. Nhưng ngay cả tổng thống Mỹ, người có quyền thế bật nhất thế giới còn không cứu được hình phạt cho công dân mình thì một nước như Việt Nam muốn đòi hỏi điều đó sẽ rất khó, nhất là khi công dân mình đã sai rõ ràng," PGS Ánh nói. Bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh cũng đồng ý kiến: "Một gia đình trước khi cho con sang nước ngoài du học và hy vọng chúng được hội nhập quốc tế thì nên hướng dẫn con tuân thủ luật pháp nước sở tại." Bà nói: "Có thể đối với nhiều người ở miền Bắc, biến cố 30/4/1975 là chiến thắng, là bên chính nghĩa nên con cái họ cũng mang theo tư tưởng như vậy, cộng thêm sự kích động của những trang hội nhóm chống phản động thì tôi nghĩ, ban đầu người này này tin rằng mình làm đúng. Nhưng tới khi có thông báo bị đình chỉ học và có thể đối mặt với án hình sự thì có lẽ người đó đã học được bài học thích đáng". Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về cờ VNCH và bạo loạn Điện Capitol?

summarize: Trả lời BBC News Tiếng Việt ngày 5/5, ông Paul Huy Nguyễn, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales nói ông đã làm việc với hiệu trưởng của ngôi trường, cảnh sát và Bộ Di trú Úc về sự việc trên. "Nhà trường đã liên hệ với chúng tôi và thông báo đã đình chỉ ngay lập tức học sinh này vì đã có hành động không thể chấp nhận được ở Úc. Đây là hành động mạ lị, đạp lên lá cờ và chửi rủa bằng lời lẽ thô tục là điều gây tổn thương cho cộng đồng chúng tôi". 30/4: ‘Đỏ’, ‘Vàng’ và sự phân cực giữa giới trẻ Việt Nam Vì sao chính quyền Việt Nam e ngại các biểu tượng VNCH? Cùng ngày, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đánh giá với BBC: "Đây là hệ quả của vấn đề giáo dục, nhất là việc học lịch sử còn một chiều, phiến diện và sự ảnh hưởng bởi tuyên truyền của các cơ quan đoàn hội." Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh, một giảng viên đại học tại Hà Nội chia sẻ với BBC News Tiếng Việt hôm 4/5: "Đây là vụ việc đáng tiếc thể hiện sự giáo dục không đầy đủ và thiếu ý thức của một người trẻ Việt Nam, thế hệ sinh ra nhiều năm sau cuộc chiến." Giẫm đạp cờ vàng Trong dịp 30/4 vừa qua, một video được chia sẻ trên mạng cho thấy một nam sinh đang du học tại Úc thực hiện hành động được coi là "nhục mạ cờ vàng". Thoạt tiên, người này leo lên cột đèn giật lá cờ vàng ba sọc đỏ, lá cờ của chính thể VNCH trước kia và hiện nay là biểu tượng của nhiều cộng đồng người Việt tại nước ngoài. Sau đó, người này vừa giẫm đạp lá cờ vừa đưa ra những lời thách thức. "*** cầm cờ lên mà giải phóng đất nhà bố mày à?" người này nói (BBC News Tiếng Việt đã lược bỏ những từ tục tĩu). Người này còn nói rằng mình lên tiếng "đại diện cho 90 triệu dân Việt Nam". Trong khi du học sinh trẻ tuổi vừa vò và giẫm đạp lá cờ, một số người đi cùng đã reo hò cổ vũ. Có người kêu đốt lá cờ. Đoạn video ngắn ngay lập tức gây sóng gió dư luận. Trong khi các trang Facebook được coi là của lực lượng dư luận viên Việt Nam lên tiếng cổ xúy cho hành động của nam sinh kia, thì cộng đồng người Việt ở Úc và nhiều nơi khác lại phẫn nộ. Nhiều người không liên quan đến chính thể VNCH cũng như cộng đồng người Việt ở hải ngoại cũng đã bày tỏ sự bất bình trước hành động của nam sinh này. Cờ vàng ba sọc đỏ từng là quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam từ 1949 đến 1955 và của Việt Nam Cộng hòa từ 1955 đến 1975. Không lâu sau khi video được phát tán, người ta nhanh chóng dò ra lai lịch của nhân vật chính: là một học sinh tại một trường trung học ở thành phố Sydney. Trao đổi với BBC, ông Paul Huy Nguyễn cũng nói thêm, bên cạnh làm việc với nhà trường và cảnh sát, phía ông cũng gửi thông báo đến dân biểu tiểu bang và liên bang trên toàn nước Úc để bày tỏ mong muốn lấy lại danh dự cho cộng đồng người Việt tại Úc nói riêng và mọi nơi nói chung. Bà Hoa Nguyễn, một người Việt tại Úc viết trên Facebook về vụ việc: "Cháu bé giật cờ vàng đặt cộng đồng người Việt tự do ở Úc Châu vào thế vô cùng nhạy cảm...Cộng đồng ta cư xử văn minh, công bằng, phi bạo lực và chính danh. Việc yêu cầu cháu này phải xin lỗi công khai trên truyền thông là cần thiết. Nếu không làm, ta tiến hành lấy chữ ký gửi bộ di trú để hủy visa trả về nước theo luật định." 'Giáo dục lòng căm thù' Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt, từ Mỹ, nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh nói: "Đầu tiên, phải đặt hành động của người này trong bối cảnh thời điểm 30/4, mà ở nước ngoài, đây không phải là dịp để ăn mừng. Tôi nghĩ đây là hành động nông nổi của một người mới ra nước ngoài và không chấp nhận được ngày 30/4 mà treo cờ vàng. Đây cũng là kết quả của việc tham gia vào những hội nhóm, các phong trào gọi là 'chống phản động' trên mạng. Tôi nghe rất kỹ những lời người này nói, rất giống lập luận, lý lẽ của dư luận viên sử dụng, tuyên truyền, xem người Việt hải ngoại là lưu vong và cờ vàng là lũ ba que." Người Việt trẻ gọi 30/4 là 'một biến cố buồn' Ngày 30/04: Hãy chung tay để lịch sử không bị đánh mất PGS-TS Nguyễn Hoàng Ánh đánh giá: "Ở đây, chúng ta thấy có hai vấn đề. Thứ nhất, học sinh này được giáo dục một ý thức hệ hết sức căm thù phía bên kia. Thứ hai, cậu ta thiếu hiểu biết đơn giản nhất của một người khi ra nước ngoài." "Có những thứ trong nước bất di bất dịch nhưng nước ngoài thì khác hẳn: bạn không có quyền động vào tài sản của người khác, mà còn quay phim, tung lên mạng. Đó là một hành động rất ngông nghênh, không màng đến pháp luật hay luân thường đạo lý. Có thể bạn ở nhà coi trời bằng vung nên vẫn như vậy khi ra nước ngoài," bà Ánh nói. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hoàng Ánh Bà Ánh cho rằng đây không phải là hiện tượng cá biệt mà là của một nhóm vì trong video, có những người khác tham gia, cổ vũ, quay phim. "Điều này đáng sợ vì người trẻ là tương lai đất nước. Nhìn rộng ra, nếu đất nước rơi vào tay những người trẻ không cần biết về luật pháp, luân thường đạo lý, thế giới quan xung quanh thì thật đáng lo ngại," PGS Ánh nói. Bà Ánh nói thêm, trên báo chí, chính quyền Việt Nam đã có những phát ngôn nhằm xoa dịu, hướng đến hòa giải, hòa hợp nhưng về mặt giáo dục thì đúng là không có sự thay đổi nào. "Chúng ta có thể thấy các lãnh đạo ở những sự kiện nước ngoài có đầy những lời xoa dịu, nhưng thực tế chưa có phát ngôn chính thức nào. Vì vậy, chúng ta không thể hy vọng chương trình giáo dục có thể thay đổi." Bản thân bà cũng trăn trở về điều này và nhắc lại việc sách giáo khoa cho bài tập toán học để trẻ em tính xem, một dũng sĩ giết được bao nhiêu "tên Mỹ, ác ôn". "Nếu trong thời chiến, dạy trẻ em tính việc giết người, tuy không hay nhưng có thể chấp nhận được. Nhưng trong thời bình, dạy trẻ em coi mạng người như một con số như thế thì quá kinh khủng. Dù mạng xã hội lên tiếng khá nhiều nhưng cũng không có sự thay đổi. Chính giáo dục sai lầm đấy sinh ra những thanh niên đấy," bà Ánh nói. Vấn đề hoà giải, hoà hợp dân tộc 'vẫn còn nhức nhối' 30/4: Có nên chấm dứt bắn pháo hoa ăn mừng để hòa hợp, hòa giải? Theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nền giáo dục thiếu tư duy phản biện, chỉ tư duy một chiều thì sẽ tạo ra những người máy móc, không sáng tạo. "Điều này gây tác hại cho chính bản thân họ và quốc gia, không thể nào giúp đất nước đi xa trên con đường xây dựng kinh tế hay văn minh". "Vấn đề quan trọng hơn là bốn trụ cột giáo dục mà UNESCO đề ra, có trụ cột sống chung với mọi người. Nếu chúng ta có tư duy là ta thắng - người thua thì không thể nào chung sống với người khác, sẽ rơi vào cảnh thù ghét những người trái quan điểm với mình. Dạy cho lớp trẻ một tư duy thù địch, tư duy thắng thua thì không ổn. Tư duy thế giới hiện nay là win-win (cùng thắng) chứ không phải win-lose (thắng thua)," bà phân tích. Cũng theo PGS Nguyễn Hoàng Ánh, nếu không dạy cho người trẻ tư duy mở thì sẽ mất cơ hội hợp tác, việc làm và làm cho cá nhân, doanh nghiệp, đất nước thụt lùi đi, nhất là khi các thành tựu gần đây của Việt Nam đa phần dựa vào việc hợp tác quốc tế. Vai trò của giáo dục phi chính thống PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhấn mạnh, ngoài giáo dục trên trường lớp thì còn gia đình và giáo dục phi chính thức như môi trường, bạn bè, truyền thông: "Giáo dục phi chính thức có thể giúp tẩy độc khá nhiều. Nhưng trong trường hợp của thanh niên này, giáo dục phi chính thức ấy không những không tẩy độc, mà còn đầu độc thêm." Bà Như Quỳnh lưu ý rằng các phong trào trên mạng của dư luận viên đã góp phần làm nảy sinh những đầu óc cực đoan. "Một lớp trẻ sinh sau năm 2000 có thể thấy, ngoài việc thiếu kiến thức về mặt lịch sử thì còn bị ảnh hưởng bởi những lời kêu gọi 'đấu tranh chống luận điệu sai trái' trên các diễn đàn thanh niên. Ví dụ như mỗi đoàn viên phải là chiến sĩ trên mặt trận thông tin, những điều này tuyên truyền một cách không giấu giếm. Điều này cho thấy mặc nhiên trong suy nghĩ của các bạn rằng, người Việt ở hải ngoại là phản động, lưu vong, như luận điệu trên trang Đơn vị tác chiến điện tử." Trang Facebook Đơn vị tác chiến điện tử bình luận về vụ việc theo hướng bênh vực bạn du học sinh Bà Quỳnh cũng cho rằng, xét ở khía cạnh nào đó, bạn thanh niên này nói giọng Bắc và đối với định kiến của nhiều người trong cộng đồng hải ngoại, đây là đám con ông cháu cha du học. Và hành vi này như đổ dầu vào lửa ngay dịp 30/4, khoét sâu thêm sự phân cực. Về một luồng thông tin trên mạng nói rằng sứ quán sẽ trợ giúp bạn sinh viên này, PGS Nguyễn Hoàng Ánh nhận xét rằng điều này là đương nhiên khi công dân vướng vào vòng lao lý. "Tuy nhiên, tôi muốn nhắn nhủ với phụ huynh rằng khi cho con ra nước ngoài, cần dạy con mình tôn trọng luật pháp và thông lệ của quốc gia đó," bà Ánh nói. Bà Ánh dẫn lại trường hợp thanh niên người Mỹ Michael Fay bị kết tội phá hoại xe hơi và tài sản công cộng hồi năm 1994 ở Singapore. Fay bị tuyên phạt sáu roi. Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi ấy đã can thiệp ngoại giao để Fay không bị đánh nhưng chính quyền Singapore vẫn nhất quyết thi hành bản án. "Với người Mỹ, hình phạt roi công cộng như vậy rất kinh khủng. Nhưng ngay cả tổng thống Mỹ, người có quyền thế bật nhất thế giới còn không cứu được hình phạt cho công dân mình thì một nước như Việt Nam muốn đòi hỏi điều đó sẽ rất khó, nhất là khi công dân mình đã sai rõ ràng," PGS Ánh nói. Bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh cũng đồng ý kiến: "Một gia đình trước khi cho con sang nước ngoài du học và hy vọng chúng được hội nhập quốc tế thì nên hướng dẫn con tuân thủ luật pháp nước sở tại." Bà nói: "Có thể đối với nhiều người ở miền Bắc, biến cố 30/4/1975 là chiến thắng, là bên chính nghĩa nên con cái họ cũng mang theo tư tưởng như vậy, cộng thêm sự kích động của những trang hội nhóm chống phản động thì tôi nghĩ, ban đầu người này này tin rằng mình làm đúng. Nhưng tới khi có thông báo bị đình chỉ học và có thể đối mặt với án hình sự thì có lẽ người đó đã học được bài học thích đáng". Người Mỹ gốc Việt nghĩ gì về cờ VNCH và bạo loạn Điện Capitol?

[ 108, 287, 285, 161, 2198, 366, 378, 1701, 1434, 131, 191, 12993, 103, 118, 2896, 1734, 362, 103, 483, 492, 607, 210, 606, 131, 1844, 180, 108, 121, 1159, 842, 1080, 3414, 5670, 123, 118, 115, 140, 156, 119, 614, 395, 104, 1184, 2337, 313, 338, 105, 429, 2442, 1820, 1219, 125, 144, 156, 3658, 6131, 271, 115, 316, 300, 119, 174, 141, 105, 206, 188, 115, 539, 163, 531, 385, 766, 214, 296, 126, 171, 115, 107, 209, 192, 110, 136, 577, 238, 117, 108, 121, 4025, 834, 106, 209, 192, 5390, 14539, 103, 2634, 227, 1176, 1236, 105, 3163, 7832, 281, 366, 642, 2580, 437, 106, 179, 383, 1858, 432, 114, 490, 210, 174, 8835, 4311, 161, 13165, 7271, 2687, 18293, 8296, 748, 105, 144, 613, 786, 415, 249, 603, 131, 132, 865, 350, 122, 168, 131, 132, 108, 892, 755, 109, 284, 706, 2211, 347, 2115, 2259, 152, 381, 192, 362, 1442, 1260, 3381, 403, 314, 119, 1231, 2277, 106, 300, 416, 104, 255, 220, 309, 2648, 202, 106, 156, 214, 478, 324, 177, 116, 5597, 2731, 681, 105, 144, 349, 580, 626, 480, 425, 104, 109, 225, 146, 526, 8885, 1097, 754, 3665, 1075, 817, 362, 678, 4106, 103, 116, 2087, 182, 273, 214, 149, 337, 710, 733, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 325, 11379, 161, 2277, 106, 197, 156, 549, 1957, 136, 199, 144, 309, 818, 110, 858, 620, 105, 815, 108, 232, 329, 104, 116, 111, 603, 131, 578, 175, 300, 296, 124, 158, 147, 187, 204, 242, 294, 4654, 12939, 2634, 1236, 1287, 298, 1500, 4311, 659, 1244, 116, 1696, 117, 733, 1198, 159, 427, 114, 203, 116, 828, 296, 167, 744, 214, 149, 1219, 223, 199, 209, 192, 117, 703, 106, 8133, 8258, 5390, 1236, 1287, 340, 10638, 332, 2836, 111, 126, 2283, 227, 3000, 2630, 3344, 1176, 1236, 1287, 459, 5096, 5036, 1176, 1236, 104, 122, 136, 2211, 226, 1387, 105, 199, 275, 106, 284, 706, 104, 158, 490, 210, 111, 131, 149, 142, 1781, 759, 397, 111, 126, 659, 12700, 320, 2634, 1176, 1236, 659, 251, 124, 120, 366, 1221, 3543, 189, 11145, 21301, 898, 1236, 227, 145, 272, 662, 282, 152, 399, 5619, 20155, 111, 126, 123, 20381, 1701, 1434, 131, 115, 1010, 306, 120, 148, 437, 18005, 831, 606, 126, 177, 123, 160, 267, 227, 354, 7348, 681, 114, 2839, 617, 137, 131, 4355, 298, 129, 744, 214, 296, 603, 722, 659, 13618, 105, 12700, 320, 2634, 1176, 1236, 103, 116, 166, 111, 184, 264, 115, 6253, 3606, 874, 705, 112, 615, 111, 758, 2153, 1176, 1236, 112, 5391, 1696, 1621, 531, 385, 766, 383, 1338, 2156, 1136, 2738, 298, 129, 109, 509, 1247, 117, 703, 106, 104, 265, 423, 1136, 410, 182, 131, 132, 227, 354, 874, 17877, 114, 209, 192, 104, 828, 296, 3600, 143, 490, 210, 111, 131, 108, 121, 1219, 105, 158, 328, 211, 153, 3312, 16893, 1115, 111, 110, 316, 146, 155, 122, 136, 2211, 127, 128, 490, 210, 111, 131, 108, 121, 767, 470, 127, 115, 1035, 776, 144, 295, 342, 226, 209, 192, 104, 828, 296, 433, 6061, 1287, 459, 5096, 1565, 434, 106, 198, 393, 104, 162, 165, 131, 132, 148, 6422, 155, 7574, 105, 104, 131, 132, 607, 544, 148, 7574, 155, 5225, 724, 727, 187, 129, 1696, 117, 212, 9712, 111, 169, 838, 1332, 1760, 124, 1032, 478, 104, 157, 731, 122, 161, 106, 116, 214, 296, 149, 116, 271, 396, 214, 108, 121, 164, 548, 3692, 112, 3804, 345, 119, 2366, 118, 2896, 1734, 362, 127, 123, 5029, 367, 810, 140, 156, 119, 152, 271, 105, 313, 2978, 505, 118, 127, 916, 206, 188, 155, 137, 284, 1159, 842, 105, 316, 842, 159, 258, 142, 1219, 130, 1035, 776, 872, 278, 771, 153, 595, 382, 114, 490, 210, 111, 131, 149, 1219, 123, 734, 105, 389, 328, 123, 3339, 753, 254, 362, 103, 116, 111, 131, 149, 1219, 508, 159, 1247, 125, 197, 156, 161, 16739, 431, 1353, 3344, 1236, 1287, 632, 490, 210, 111, 131, 222, 180, 108, 121, 1219, 1151, 138, 175, 616, 264, 2171, 406, 599, 10636, 210, 169, 867, 528, 355, 3155, 135, 281, 103, 894, 854, 265, 105, 122, 9878, 1068, 436, 352, 1536, 126, 139, 676, 1145, 135, 550, 159, 425, 206, 106, 260, 3838, 631, 110, 140, 103, 169, 472, 209, 771, 1302, 667, 916, 317, 791, 1820, 130, 1364, 3273, 456, 125, 142, 181, 330, 190, 294, 377, 7545, 818, 694, 3922, 1056, 257, 5655, 1198, 119, 378, 1701, 1434, 131, 103, 148, 968, 152, 381, 192, 362, 1442, 1260, 3381, 795, 14613, 2836, 139, 632, 209, 192, 104, 111, 126, 113, 1303, 313, 221, 318, 4311, 103, 145, 108, 121, 142, 1940, 248, 110, 139, 106, 1500, 130, 446, 8429, 388, 372, 248, 106, 209, 192, 939, 738, 104, 116, 111, 239, 124, 142, 351, 105, 110, 577, 238, 117, 191, 4311, 145, 2245, 1236, 5411, 834, 127, 106, 299, 416, 104, 156, 268, 165, 138, 120, 213, 491, 103, 109, 737, 1168, 343, 106, 9013, 391, 12224, 159, 2165, 388, 701, 215, 888, 120, 366, 111, 126, 1720, 215, 855, 385, 2517, 241, 642, 104, 1136, 410, 182, 324, 3975, 480, 425, 103, 453, 111, 131, 767, 470, 106, 931, 1440, 105, 1236, 1287, 106, 2212, 459, 10429, 294, 606, 131, 603, 343, 4311, 106, 6777, 625, 601, 1491, 257, 1245, 9114, 161, 1700, 364, 630, 600, 130, 478, 324, 110, 133, 403, 552, 108, 27185, 362, 678, 4106, 403, 314, 161, 189, 978, 1009, 174, 169, 203, 107, 196, 255, 4028, 1283, 1498, 214, 296, 126, 117, 309, 818, 116, 108, 232, 329, 300, 538, 543, 3922, 1056, 505, 367, 4001, 1283, 3008, 2536, 169, 815, 524, 217, 652, 1395, 202, 104, 116, 111, 129, 124, 142, 351, 294, 2046, 120, 259, 113, 142, 295, 791, 295, 414, 170, 142, 351, 143, 211, 1545, 161, 230, 110, 107, 168, 192, 138, 326, 262, 104, 111, 913, 145, 177, 1015, 5415, 1894, 227, 2165, 902, 106, 116, 209, 192, 215, 691, 269, 2554, 103, 110, 5395, 155, 246, 330, 194, 3710, 369, 247, 2203, 615, 136, 230, 108, 121, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 430, 744, 214, 296, 111, 131, 149, 1219, 239, 248, 115, 12700, 320, 2634, 227, 1176, 1236, 1287, 459, 5096, 1565, 105, 316, 437, 107, 120, 212, 691, 133, 158, 111, 114, 106, 1221, 329, 105, 1056, 15802, 1 ]

130306_china_npc_update

https://www.bbc.com/vietnamese/world/2013/03/130306_china_npc_update

Thủ tướng TQ hứa 'bảo vệ chủ quyền'

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã hứa hẹn tăng trưởng bền vững, nỗ lực chống tham nhũng và điều kiện an sinh tốt hơn cũng như bảo vệ vững chắc chủ quyền đất nước trong bản báo cáo về tình hình kinh tế xã hội trước Quốc hội.

Bài diễn văn của Thủ tướng Ôn làm nhiều người dân Trung Quốc thất vọng Thủ tướng Ôn đã đọc báo cáo trong phiên khai mạc kỳ họp thường niên của Quốc hội khóa 12 hôm thứ Ba ngày 5/3. Kỳ họp Quốc hội hiện nay sẽ chứng kiến việc hoàn tất chuyển giao thế hệ lãnh đạo của Trung Quốc sau một thập kỷ. Ông Ôn cũng gọi một sự phát triển cân bằng hơn trong một bài diễn văn dài tập trung vào cả thành tích và mục tiêu. Bản báo cáo này của Thủ tướng Ôn dài 29 trang và đã được sự chuẩn thuận của lãnh đạo Đảng. Mục tiêu chủ chốt Theo đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm này là 7,5%, không thay đổi so với năm 2012, trong khi mục tiêu lạm phát là 3,5%. Bản báo cáo cũng hứa hẹn tạo thêm hơn 9 triệu việc làm mới ở khu vực thành thị. Thủ tướng Ôn cho rằng thúc đẩy tiêu dùng trong nước là điều then chốt và gọi đây là ‘chiến lược phát triển kinh tế lâu dài’. Thừa nhận những thay đổi chóng mặt trong xã hội Trung Quốc đã dẫn đến sự gia tăng thấy rõ của các vấn nạn xã hội, ông Ôn nói Chính phủ cần giải quyết các vấn đề về cuộc sống của người dân. Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa, ông phát biểu. Ông cũng đề cập đến cải thiện hệ thống hưu trí cho người nghèo và giải quyết những mặt trái của sự phát triển đối với môi trường. "Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa." Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo Tình trạng của môi trường sinh thái sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân và các thế hệ sau này cũng như tương lai của đất nước chúng ta, ông nói. Chống tham nhũng, vốn là trọng tâm của ông Tập Cận Bình sau khi ông trở thành tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi tháng 11 năm ngoái, cũng được đề cập đến trong bản báo cáo của ông Ôn. Ông kêu gọi củng cố sự ‘ngay thẳng chính trị’ và kiểm soát quyền lực tốt hơn. Chúng ta cần bảo đảm rằng các quyền lực đề ra chính sách, thực thi và giám sát phải kiểm soát lẫn nhau và có sự phối hợp, ông nói. Cũng trong bài diễn văn, Thủ tướng Ôn cam kết sẽ ‘kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc’. Lời cam kết này đã khiến toàn thể hội trường vỗ tay hoan nghênh. Sau bài diễn văn của Thủ tướng Ôn Gia Bảo, nhiều bình luận trên Weibo, mạng xã hội kiểu Twitter của Trung Quốc, thể hiện sự bất mãn rằng thủ tướng đã không đưa ra được các giải pháp cụ thể đối với các thách thức của đất nước. Một số bình luận nêu những vấn đề cụ thể của Trung Quốc, chẳng hạn như cải cách chế độ đăng ký hộ khẩu, ô nhiễm nguồn nước và không khí và khoảng cách giàu nghèo. Dù tăng trưởng kinh tế thế nào đi nữa chỉ có làm lợi cho các quan chức tham nhũng mà thôi còn dân đen thì vẫn nghèo, một bình luận trên Weibo viết. Thêm về tin này Chủ đề liên quan

summarize: Bài diễn văn của Thủ tướng Ôn làm nhiều người dân Trung Quốc thất vọng Thủ tướng Ôn đã đọc báo cáo trong phiên khai mạc kỳ họp thường niên của Quốc hội khóa 12 hôm thứ Ba ngày 5/3. Kỳ họp Quốc hội hiện nay sẽ chứng kiến việc hoàn tất chuyển giao thế hệ lãnh đạo của Trung Quốc sau một thập kỷ. Ông Ôn cũng gọi một sự phát triển cân bằng hơn trong một bài diễn văn dài tập trung vào cả thành tích và mục tiêu. Bản báo cáo này của Thủ tướng Ôn dài 29 trang và đã được sự chuẩn thuận của lãnh đạo Đảng. Mục tiêu chủ chốt Theo đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm này là 7,5%, không thay đổi so với năm 2012, trong khi mục tiêu lạm phát là 3,5%. Bản báo cáo cũng hứa hẹn tạo thêm hơn 9 triệu việc làm mới ở khu vực thành thị. Thủ tướng Ôn cho rằng thúc đẩy tiêu dùng trong nước là điều then chốt và gọi đây là ‘chiến lược phát triển kinh tế lâu dài’. Thừa nhận những thay đổi chóng mặt trong xã hội Trung Quốc đã dẫn đến sự gia tăng thấy rõ của các vấn nạn xã hội, ông Ôn nói Chính phủ cần giải quyết các vấn đề về cuộc sống của người dân. Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa, ông phát biểu. Ông cũng đề cập đến cải thiện hệ thống hưu trí cho người nghèo và giải quyết những mặt trái của sự phát triển đối với môi trường. "Chúng ta phải làm sao cho việc bảo đảm và cải thiện cuộc sống của nhân dân là điểm khởi đầu và mục tiêu trong tất cả các hành động của Chính phủ, phải xem đây là ưu tiên tối đa." Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo Tình trạng của môi trường sinh thái sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân và các thế hệ sau này cũng như tương lai của đất nước chúng ta, ông nói. Chống tham nhũng, vốn là trọng tâm của ông Tập Cận Bình sau khi ông trở thành tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi tháng 11 năm ngoái, cũng được đề cập đến trong bản báo cáo của ông Ôn. Ông kêu gọi củng cố sự ‘ngay thẳng chính trị’ và kiểm soát quyền lực tốt hơn. Chúng ta cần bảo đảm rằng các quyền lực đề ra chính sách, thực thi và giám sát phải kiểm soát lẫn nhau và có sự phối hợp, ông nói. Cũng trong bài diễn văn, Thủ tướng Ôn cam kết sẽ ‘kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc’. Lời cam kết này đã khiến toàn thể hội trường vỗ tay hoan nghênh. Sau bài diễn văn của Thủ tướng Ôn Gia Bảo, nhiều bình luận trên Weibo, mạng xã hội kiểu Twitter của Trung Quốc, thể hiện sự bất mãn rằng thủ tướng đã không đưa ra được các giải pháp cụ thể đối với các thách thức của đất nước. Một số bình luận nêu những vấn đề cụ thể của Trung Quốc, chẳng hạn như cải cách chế độ đăng ký hộ khẩu, ô nhiễm nguồn nước và không khí và khoảng cách giàu nghèo. Dù tăng trưởng kinh tế thế nào đi nữa chỉ có làm lợi cho các quan chức tham nhũng mà thôi còn dân đen thì vẫn nghèo, một bình luận trên Weibo viết. Thêm về tin này Chủ đề liên quan

[ 108, 287, 285, 161, 1045, 1446, 355, 104, 596, 1341, 4527, 140, 713, 280, 137, 151, 716, 3057, 584, 596, 1341, 4527, 115, 901, 188, 341, 113, 928, 550, 2232, 393, 720, 1589, 778, 104, 716, 567, 1666, 1178, 325, 1157, 679, 191, 12550, 112, 336, 720, 716, 567, 493, 275, 134, 1834, 1449, 358, 506, 2309, 2097, 384, 868, 732, 261, 247, 104, 151, 716, 187, 172, 2039, 6743, 208, 4527, 127, 343, 172, 698, 212, 1782, 1237, 1588, 183, 113, 172, 392, 1446, 355, 677, 1079, 396, 138, 186, 164, 566, 105, 592, 464, 112, 783, 188, 341, 126, 104, 596, 1341, 4527, 677, 3149, 509, 105, 115, 363, 698, 2759, 1586, 104, 261, 247, 3054, 2653, 464, 185, 6983, 520, 397, 592, 464, 321, 1308, 236, 998, 104, 151, 716, 113, 147, 126, 106, 19676, 103, 110, 346, 1544, 648, 405, 147, 3664, 113, 129, 592, 464, 1598, 212, 106, 19678, 112, 783, 188, 341, 127, 4192, 2118, 394, 426, 183, 1653, 1179, 358, 140, 1066, 449, 322, 1610, 164, 7523, 596, 1341, 4527, 114, 641, 822, 2991, 464, 467, 113, 507, 106, 999, 4006, 6983, 105, 343, 248, 106, 743, 15922, 3530, 212, 1782, 236, 998, 727, 677, 1435, 24563, 645, 479, 346, 1544, 1332, 1109, 113, 293, 567, 151, 716, 115, 1946, 792, 698, 165, 321, 1146, 450, 104, 109, 1067, 627, 293, 4070, 118, 4527, 123, 448, 256, 1312, 272, 1250, 109, 1067, 846, 466, 460, 1631, 104, 280, 1568, 1599, 1898, 169, 139, 140, 350, 114, 358, 327, 879, 105, 655, 2209, 460, 1631, 104, 157, 137, 106, 1516, 3970, 811, 105, 592, 464, 113, 2309, 186, 109, 209, 469, 104, 448, 2591, 139, 453, 248, 106, 1293, 462, 3319, 635, 3418, 118, 212, 1277, 112, 208, 127, 846, 2798, 792, 655, 2209, 732, 1048, 2208, 512, 114, 280, 1117, 105, 272, 1250, 479, 1109, 897, 104, 698, 212, 1782, 923, 405, 936, 7274, 1007, 169, 139, 140, 350, 114, 358, 327, 879, 105, 655, 2209, 460, 1631, 104, 157, 137, 106, 1516, 3970, 811, 105, 592, 464, 113, 2309, 186, 109, 209, 469, 104, 448, 2591, 139, 453, 248, 106, 1293, 462, 3319, 635, 294, 596, 1341, 151, 716, 4527, 1716, 1294, 1599, 4989, 612, 104, 936, 1286, 296, 869, 134, 349, 2114, 792, 2344, 1669, 1631, 104, 280, 137, 105, 109, 868, 732, 187, 126, 127, 128, 489, 1032, 104, 1605, 507, 174, 169, 3418, 118, 454, 18653, 269, 268, 2161, 2132, 106, 308, 315, 104, 118, 2088, 3089, 644, 187, 129, 118, 1504, 164, 1670, 1039, 593, 348, 1284, 262, 151, 716, 1717, 253, 1425, 147, 1944, 127, 363, 846, 2798, 792, 113, 288, 188, 341, 104, 118, 4527, 112, 208, 758, 343, 2017, 2233, 698, 743, 13214, 3177, 122, 12740, 105, 2090, 820, 851, 1248, 2289, 827, 1599, 1898, 169, 1312, 327, 879, 641, 109, 851, 1248, 846, 124, 122, 3291, 1220, 697, 105, 850, 338, 139, 2090, 820, 4205, 527, 105, 107, 698, 5023, 1381, 3418, 118, 454, 1185, 269, 113, 392, 1446, 355, 103, 596, 1341, 4527, 1171, 1393, 134, 22606, 1250, 327, 1486, 185, 6578, 305, 672, 105, 258, 2829, 261, 3981, 104, 151, 716, 1435, 2068, 5984, 1171, 1393, 126, 115, 2084, 258, 671, 567, 1286, 20135, 600, 2074, 12367, 759, 392, 1446, 355, 104, 596, 1341, 4527, 1716, 13188, 713, 342, 967, 159, 5556, 103, 427, 293, 567, 4097, 2371, 104, 151, 2904, 671, 493, 698, 1539, 332, 2151, 641, 331, 1341, 115, 110, 251, 124, 363, 109, 272, 246, 798, 671, 923, 405, 109, 1221, 1522, 104, 1605, 3098, 885, 721, 342, 967, 917, 479, 1067, 846, 798, 671, 104, 151, 2904, 2175, 2900, 576, 128, 655, 173, 1712, 976, 687, 667, 1061, 3032, 103, 108, 1181, 4135, 2594, 507, 105, 110, 482, 105, 545, 173, 1073, 4161, 1599, 9774, 321, 1308, 236, 998, 868, 224, 184, 2535, 163, 107, 140, 2066, 114, 109, 146, 853, 268, 802, 145, 1508, 177, 137, 1532, 143, 1125, 1117, 3418, 172, 342, 967, 159, 5556, 2020, 112, 2005, 466, 193, 126, 483, 846, 316, 146, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 596, 1341, 151, 716, 4527, 1716, 1294, 115, 4192, 2118, 321, 1308, 10879, 6494, 103, 3562, 1248, 1664, 268, 802, 105, 999, 1367, 305, 296, 2289, 183, 127, 128, 327, 1486, 6494, 2638, 185, 851, 1605, 507, 113, 288, 188, 341, 466, 205, 240, 236, 998, 293, 567, 965, 716, 3462, 1 ]

130622_cuhuyhavu_victory

https://www.bbc.com/vietnamese/forum/2013/06/130622_cuhuyhavu_victory

Vụ Cù Huy Hà Vũ: chỉ là bước khởi đầu

Từ 10 ngày qua dư luận trong và ngoài nước kể cả các cơ quan truyền thông, các tổ chức và cá nhân tranh đấu bảo vệ nhân quyền quốc tế đã lên tiếng khá mạnh mẽ về vụ "tuyệt thực của ông Hà Vũ". Thậm chí còn có cả một "cuộc chiến truyền thông trong dư luận" giữa truyền thông nhà nước và truyền thông mạng xã hội "lề trái" về vụ việc này.

Tuy vấn đề ông Hà Vũ thực sự có "tuyệt thực" trong tù hay không vẫn còn đang tranh cãi nhưng có một sự thật không thể nào phủ nhận được là ông Hà Vũ đã có viết "Đơn tố cáo", và đâu đó dường như ông giám thị trại giam Lường Văn Tuyến đã phải "thực hiện nghĩa vụ trả lời" như một "quan chức có trách nhiệm". Quyền và Trách Nhiệm của Nhà nước Qua vụ việc này chúng ta thấy rằng chính quyền có thể đã bắt đầu có ý thức về trách nhiệm của họ như một cơ quan công quyền của một nhà nước thực sự "của dân, do dân và vì dân", cho dù rằng người dân đó có là một công dân bình thường hay là một công dân đang phải chấp hành án như một phạm nhân. Một điều rất ư đơn giản nhưng đôi khi các viên chức nhà nước Việt Nam thường hay quên; không biết là họ vô tình hay hữu ý lạm dụng đó là "Chính quyền là cơ quan đại diện nhân dân tổ chức, quản lý và điều hành quốc gia" theo đúng Hiến pháp và pháp luật. Với tư cách trên, Chính phủ phải có trách nhiệm giải trình những công việc của mình trước nhân dân, trả lời và giải đáp thường xuyên một cách tường tận, thích đáng tất cả mọi yêu cầu, đòi hỏi chính đáng và đúng pháp luật của nhân dân. Người đang thọ án tù cũng là nhân dân cho nên họ cũng phải được đối xử đúng theo pháp luật. Chính phủ được nhân dân trao quyền thì Chính phủ phải có trách nhiệm với nhân dân. Quyền và Trách Nhiệm nói chung phải luôn song hành và thực chất tuy nó mang hai khái niệm khác nhau nhưng quy tụ chỉ là một. Một Chính phủ mà vô trách nhiệm trước nhân dân thì Chính phủ đó không xứng đáng được nhân dân trao quyền. Mà nếu Chính phủ đó vẫn còn tiếp tục tồn tại, thật ra chỉ vì nó đã tiếm quyền của nhân dân. Chính quyền đó không phải là chính quyền "của dân, do dân và vì dân" mà ra. Chính phủ của Nhà nước CHXHCNVN từ thời VNDCCH cho đến nay là một chính quyền không chính danh, không được nhân dân Việt Nam chính thức trao quyền thông qua Hiến pháp và pháp luật, cho nên, cách hành xử của họ đã thể hiện như một tổ chức nhà nước cưỡng quyền và cường quyền. Họ xuất phát từ việc "cướp chính quyền" để sau đó qua những biến cố bão táp cách mạng mà họ dựng lên đã áp đặt bằng vũ lực, ý chí và quyền cai trị của họ lên tổ quốc và nhân dân Việt Nam. Cơ hội "chuyển đổi" Rất may là từ nhiều năm gần đây, nhờ sự phát triển mạnh của cộng đồng xã hội nói chung và của Internet nói riêng, dư luận nhân dân Việt Nam đã ngày càng ý thức rõ hơn về quyền và vai trò công dân có trách nhiệm của mình cũng như đã nhận ra được những khuất tất bất cập trong tính chính danh và sự điều hành vô nguyên tắc, bất chấp luật pháp của chính quyền; một bộ phận không nhỏ trong họ đã bất chấp những khó khăn cũng như hy sinh quyền lợi cá nhân không ngừng lên tiếng đấu tranh phản biện, góp ý, xây dựng để thúc đẩy một sự chuyển đổi cần thiết và tiến bộ cho đất nước. Vụ tuyệt thực của ông Hà Vũ chỉ là một thí dụ điển hình minh họa cho làn sóng cải cách này như qua lời của chính ông: "Việc Giám thị Lường Văn Tuyến cuối cùng đã phải ra văn bản giải quyết đơn của tôi sau khi tôi tuyệt thực 25 ngày là thắng lợi của Công lý, là thắng lợi bước đầu của việc đấu tranh của tôi và của toàn thể người Việt Nam trong và ngoài nước..." Ông tiếp rằng "ông tin tưởng cuộc đấu tranh của ông và nhân dân Việt Nam vì Công lý, Dân chủ và Nhân quyền ở Việt Nam sẽ tiếp tục được ủng hộ vì cuộc đấu tranh này còn phải tiếp tục cho đến thắng lợi cuối cùng". Thật vậy, nếu việc ông Giám thị Trại giam đã ra văn bản trả lời ông Hà Vũ là đúng sự thật thì cử chỉ này rất đáng được trân trọng. Vì đây có thể được xem như là một dấu hiệu của sự "đổi mới tư duy" của quan chức Việt Nam trong cách hành xử của họ với nhân dân. Dân chủ là gì nếu người dân không được thực thi quyền làm chủ của mình khi trao đổi với chính quyền. Thái độ cần có của một "chính quyền có trách nhiệm" là phải triệt để "thực thi trách nhiệm giải trình và phúc đáp yêu cầu của nhân dân". Công lý đã thắng nhưng đây chỉ mới là bước đầu. Vì Tự do, Dân chủ và Nhân quyền cho Việt Nam, chúng ta nhất định phải tiếp tục kiên trì đấu tranh cho đến thắng lợi cuối cùng. Bài phản ánh quan điểm và văn phong của tác giả, một luật sư sống và hành nghề tại Canada.

summarize: Tuy vấn đề ông Hà Vũ thực sự có "tuyệt thực" trong tù hay không vẫn còn đang tranh cãi nhưng có một sự thật không thể nào phủ nhận được là ông Hà Vũ đã có viết "Đơn tố cáo", và đâu đó dường như ông giám thị trại giam Lường Văn Tuyến đã phải "thực hiện nghĩa vụ trả lời" như một "quan chức có trách nhiệm". Quyền và Trách Nhiệm của Nhà nước Qua vụ việc này chúng ta thấy rằng chính quyền có thể đã bắt đầu có ý thức về trách nhiệm của họ như một cơ quan công quyền của một nhà nước thực sự "của dân, do dân và vì dân", cho dù rằng người dân đó có là một công dân bình thường hay là một công dân đang phải chấp hành án như một phạm nhân. Một điều rất ư đơn giản nhưng đôi khi các viên chức nhà nước Việt Nam thường hay quên; không biết là họ vô tình hay hữu ý lạm dụng đó là "Chính quyền là cơ quan đại diện nhân dân tổ chức, quản lý và điều hành quốc gia" theo đúng Hiến pháp và pháp luật. Với tư cách trên, Chính phủ phải có trách nhiệm giải trình những công việc của mình trước nhân dân, trả lời và giải đáp thường xuyên một cách tường tận, thích đáng tất cả mọi yêu cầu, đòi hỏi chính đáng và đúng pháp luật của nhân dân. Người đang thọ án tù cũng là nhân dân cho nên họ cũng phải được đối xử đúng theo pháp luật. Chính phủ được nhân dân trao quyền thì Chính phủ phải có trách nhiệm với nhân dân. Quyền và Trách Nhiệm nói chung phải luôn song hành và thực chất tuy nó mang hai khái niệm khác nhau nhưng quy tụ chỉ là một. Một Chính phủ mà vô trách nhiệm trước nhân dân thì Chính phủ đó không xứng đáng được nhân dân trao quyền. Mà nếu Chính phủ đó vẫn còn tiếp tục tồn tại, thật ra chỉ vì nó đã tiếm quyền của nhân dân. Chính quyền đó không phải là chính quyền "của dân, do dân và vì dân" mà ra. Chính phủ của Nhà nước CHXHCNVN từ thời VNDCCH cho đến nay là một chính quyền không chính danh, không được nhân dân Việt Nam chính thức trao quyền thông qua Hiến pháp và pháp luật, cho nên, cách hành xử của họ đã thể hiện như một tổ chức nhà nước cưỡng quyền và cường quyền. Họ xuất phát từ việc "cướp chính quyền" để sau đó qua những biến cố bão táp cách mạng mà họ dựng lên đã áp đặt bằng vũ lực, ý chí và quyền cai trị của họ lên tổ quốc và nhân dân Việt Nam. Cơ hội "chuyển đổi" Rất may là từ nhiều năm gần đây, nhờ sự phát triển mạnh của cộng đồng xã hội nói chung và của Internet nói riêng, dư luận nhân dân Việt Nam đã ngày càng ý thức rõ hơn về quyền và vai trò công dân có trách nhiệm của mình cũng như đã nhận ra được những khuất tất bất cập trong tính chính danh và sự điều hành vô nguyên tắc, bất chấp luật pháp của chính quyền; một bộ phận không nhỏ trong họ đã bất chấp những khó khăn cũng như hy sinh quyền lợi cá nhân không ngừng lên tiếng đấu tranh phản biện, góp ý, xây dựng để thúc đẩy một sự chuyển đổi cần thiết và tiến bộ cho đất nước. Vụ tuyệt thực của ông Hà Vũ chỉ là một thí dụ điển hình minh họa cho làn sóng cải cách này như qua lời của chính ông: "Việc Giám thị Lường Văn Tuyến cuối cùng đã phải ra văn bản giải quyết đơn của tôi sau khi tôi tuyệt thực 25 ngày là thắng lợi của Công lý, là thắng lợi bước đầu của việc đấu tranh của tôi và của toàn thể người Việt Nam trong và ngoài nước..." Ông tiếp rằng "ông tin tưởng cuộc đấu tranh của ông và nhân dân Việt Nam vì Công lý, Dân chủ và Nhân quyền ở Việt Nam sẽ tiếp tục được ủng hộ vì cuộc đấu tranh này còn phải tiếp tục cho đến thắng lợi cuối cùng". Thật vậy, nếu việc ông Giám thị Trại giam đã ra văn bản trả lời ông Hà Vũ là đúng sự thật thì cử chỉ này rất đáng được trân trọng. Vì đây có thể được xem như là một dấu hiệu của sự "đổi mới tư duy" của quan chức Việt Nam trong cách hành xử của họ với nhân dân. Dân chủ là gì nếu người dân không được thực thi quyền làm chủ của mình khi trao đổi với chính quyền. Thái độ cần có của một "chính quyền có trách nhiệm" là phải triệt để "thực thi trách nhiệm giải trình và phúc đáp yêu cầu của nhân dân". Công lý đã thắng nhưng đây chỉ mới là bước đầu. Vì Tự do, Dân chủ và Nhân quyền cho Việt Nam, chúng ta nhất định phải tiếp tục kiên trì đấu tranh cho đến thắng lợi cuối cùng. Bài phản ánh quan điểm và văn phong của tác giả, một luật sư sống và hành nghề tại Canada.

[ 108, 287, 285, 161, 421, 255, 220, 118, 337, 1016, 223, 144, 107, 15744, 223, 207, 113, 717, 194, 110, 244, 177, 167, 250, 1346, 170, 107, 116, 144, 610, 110, 136, 224, 256, 238, 117, 106, 118, 337, 1016, 115, 107, 508, 189, 16203, 712, 341, 646, 105, 793, 150, 1487, 128, 118, 850, 461, 1322, 1090, 2068, 4118, 551, 6921, 115, 139, 6599, 493, 404, 197, 456, 366, 207, 128, 116, 5867, 229, 107, 605, 517, 340, 2659, 105, 7389, 772, 8859, 104, 571, 142, 2692, 197, 156, 126, 174, 169, 203, 160, 122, 168, 107, 136, 115, 290, 178, 107, 108, 232, 329, 125, 605, 517, 104, 154, 128, 116, 225, 146, 135, 168, 104, 116, 152, 142, 223, 144, 12725, 1422, 180, 137, 105, 171, 13615, 114, 428, 160, 111, 137, 150, 107, 106, 116, 135, 137, 342, 369, 194, 106, 116, 135, 137, 167, 139, 577, 209, 304, 128, 116, 473, 1876, 430, 179, 215, 108, 3448, 652, 1395, 170, 1183, 129, 109, 182, 229, 152, 142, 131, 132, 369, 194, 1729, 708, 110, 217, 106, 154, 616, 205, 194, 943, 108, 232, 1598, 286, 150, 106, 189, 2468, 168, 106, 225, 146, 273, 681, 157, 137, 420, 2471, 730, 241, 105, 179, 209, 198, 165, 207, 181, 604, 1478, 246, 105, 246, 3044, 1224, 176, 276, 173, 159, 103, 448, 256, 139, 107, 605, 517, 272, 277, 120, 135, 156, 104, 267, 226, 157, 1422, 456, 366, 105, 272, 1280, 369, 1209, 116, 173, 1289, 1501, 103, 581, 549, 525, 186, 389, 436, 3654, 808, 419, 122, 549, 105, 604, 246, 330, 104, 157, 1568, 606, 167, 3708, 304, 717, 127, 106, 157, 137, 114, 237, 154, 127, 139, 117, 195, 528, 604, 181, 246, 3044, 448, 256, 117, 157, 137, 992, 168, 143, 448, 256, 139, 107, 605, 517, 119, 157, 1568, 2659, 105, 7389, 772, 8859, 123, 630, 139, 637, 1455, 209, 105, 223, 562, 1169, 335, 518, 196, 2275, 1196, 211, 527, 170, 565, 1233, 163, 106, 116, 112, 430, 448, 256, 145, 616, 605, 517, 226, 157, 137, 143, 448, 256, 150, 110, 2267, 549, 117, 157, 137, 992, 1698, 2264, 323, 448, 256, 150, 244, 177, 270, 437, 1025, 149, 103, 610, 124, 163, 171, 335, 115, 15090, 320, 168, 104, 157, 1568, 448, 168, 150, 110, 139, 106, 122, 168, 12725, 1422, 180, 137, 105, 171, 6040, 145, 1314, 448, 256, 104, 571, 142, 9170, 148, 221, 7947, 114, 155, 275, 106, 116, 122, 168, 110, 122, 595, 103, 110, 117, 157, 137, 131, 132, 122, 329, 992, 168, 206, 235, 1478, 246, 105, 246, 2775, 114, 237, 103, 173, 209, 528, 104, 154, 115, 136, 199, 128, 116, 420, 229, 152, 142, 2158, 168, 105, 1054, 1698, 719, 387, 212, 148, 156, 14492, 122, 7639, 130, 187, 150, 235, 120, 625, 601, 1829, 20435, 173, 427, 145, 154, 636, 227, 115, 516, 632, 281, 705, 2541, 108, 232, 356, 105, 168, 1840, 245, 104, 154, 227, 420, 198, 105, 157, 137, 131, 629, 1448, 213, 189, 8623, 345, 207, 2488, 1436, 106, 148, 158, 147, 386, 1009, 1211, 144, 212, 435, 417, 104, 490, 210, 293, 213, 123, 630, 105, 104, 2603, 123, 4217, 1136, 410, 157, 137, 131, 132, 115, 191, 536, 108, 232, 329, 450, 183, 125, 168, 105, 809, 704, 135, 137, 107, 605, 517, 104, 267, 127, 128, 115, 238, 124, 117, 120, 3808, 525, 295, 1288, 113, 334, 122, 595, 105, 144, 179, 209, 616, 503, 6785, 295, 577, 330, 246, 104, 122, 168, 708, 116, 317, 1392, 110, 750, 113, 154, 115, 295, 577, 120, 455, 1000, 127, 128, 861, 296, 168, 418, 499, 157, 110, 1705, 227, 354, 585, 250, 391, 973, 103, 904, 2989, 556, 636, 130, 822, 922, 116, 144, 589, 345, 260, 583, 105, 472, 317, 114, 282, 1018, 1269, 1464, 223, 104, 118, 337, 1016, 163, 106, 116, 1738, 1094, 2399, 240, 494, 1473, 114, 106, 231, 1338, 655, 173, 126, 128, 235, 366, 104, 122, 118, 161, 189, 2117, 1474, 461, 2068, 4118, 551, 6921, 608, 264, 115, 139, 124, 355, 288, 272, 302, 652, 104, 141, 187, 129, 141, 1464, 223, 1998, 191, 106, 779, 418, 104, 487, 2056, 106, 779, 418, 920, 178, 104, 156, 585, 250, 104, 141, 105, 104, 258, 136, 111, 131, 132, 113, 105, 351, 142, 2513, 208, 270, 160, 6804, 193, 597, 460, 585, 250, 104, 118, 105, 157, 137, 243, 132, 171, 487, 2056, 651, 185, 105, 857, 168, 108, 121, 131, 132, 134, 270, 437, 117, 535, 1061, 171, 204, 585, 250, 126, 177, 139, 270, 437, 114, 155, 779, 418, 608, 264, 340, 1961, 934, 323, 156, 118, 1474, 461, 6015, 1090, 115, 124, 355, 288, 456, 366, 118, 337, 1016, 106, 604, 144, 610, 143, 368, 163, 126, 215, 549, 117, 3773, 1807, 865, 248, 107, 136, 117, 453, 128, 106, 116, 988, 614, 104, 144, 10863, 239, 276, 756, 207, 104, 146, 229, 131, 132, 113, 173, 209, 528, 104, 154, 119, 157, 1568, 651, 185, 106, 218, 323, 111, 137, 110, 117, 223, 697, 168, 140, 185, 104, 267, 129, 992, 345, 119, 122, 1698, 579, 359, 260, 107, 104, 116, 5190, 168, 107, 605, 517, 207, 106, 139, 2642, 130, 6599, 697, 605, 517, 272, 277, 105, 1405, 1280, 436, 352, 104, 157, 7376, 487, 241, 115, 779, 170, 248, 163, 239, 106, 920, 2656, 865, 1844, 2350, 651, 185, 105, 857, 168, 114, 131, 578, 174, 169, 202, 190, 139, 270, 437, 1846, 996, 585, 250, 114, 155, 779, 418, 608, 4914, 1045, 391, 1342, 146, 318, 105, 355, 737, 104, 274, 2508, 172, 1023, 441, 307, 105, 209, 1469, 149, 6333, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1069, 826, 191, 235, 1136, 410, 113, 105, 351, 142, 546, 186, 109, 225, 146, 425, 206, 103, 109, 420, 229, 105, 499, 157, 250, 585, 327, 647, 157, 168, 198, 216, 115, 227, 354, 896, 417, 1369, 125, 197, 15744, 223, 104, 118, 337, 1016, 340, 3270, 356, 177, 107, 186, 116, 189, 5062, 242, 425, 206, 113, 1136, 410, 207, 415, 425, 206, 152, 142, 105, 425, 206, 427, 293, 213, 15456, 897, 207, 125, 197, 156, 433, 1 ]

world-54397999

https://www.bbc.com/vietnamese/world-54397999

Virus corona: Điều gì sẽ xảy ra nếu Trump bệnh quá nặng để làm tổng thống?

Ai sẽ thay thế ông Trump, cuộc bầu cử có bị hoãn không, việc bỏ phiếu qua thư đang diễn ra thì sao... là hàng loạt câu hỏi được đặt ra.

Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Pence chính thức được Đảng Cộng hòa đề cử vào tháng Tám Chỉ vài tuần nữa là diễn ra cuộc bầu cử tổng thống, Donald Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona. Tổng thống sẽ bỏ lỡ những sự kiện chiến dịch nào? Ông Trump được yêu cầu phải tự cách ly 10 ngày kể từ khi nhận được kết quả dương tính vào 1/10, vì vậy ông vẫn có thể tham gia cuộc tranh luận tổng thống tiếp theo, dự kiến 15/10. Tổng thống Donald Trump nhập viện để điểu trị Covid-19 Covid gây nguy hiểm tới đâu cho sức khoẻ ông Trump? Một cuộc vận động dự kiến diễn ra ở Florida vào thứ Sáu đã bị hủy. Cuộc gọi hội nghị video với những người cao niên dễ bị tổn thương cũng vậy. Ông Trump có các cuộc vận động khác được lên kế hoạch trong thời gian này, giờ sẽ phải hủy bỏ hoặc hoãn lại. Cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn trong những trường hợp nào? Ông Trump mang khẩu trang đến cuộc tranh luận đầu tiên với Biden nhưng lại không đeo Khoảng thời gian tự cách ly của Tổng thống Trump rõ ràng có ảnh hưởng đến khả năng tranh cử của ông. Vì vậy, câu hỏi đã được đặt ra là liệu cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn hay không, và điều này có thể xảy ra như thế nào. Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ được tổ chức theo luật vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11, bốn năm một lần - vì vậy năm nay là vào ngày 3/11. Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân dương tính với Covid-19 Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden Việc thay đổi ngày sẽ phụ thuộc vào các nhà lập pháp Hoa Kỳ chứ không phải tổng thống. Việc này sẽ yêu cầu đa số ở cả hai viện của Quốc hội bỏ phiếu ủng hộ bất kỳ sự thay đổi ngày nào. Điều đó khó có thể xảy ra, vì sẽ phải thông qua Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát. Ngay cả khi được thay đổi, hiến pháp Hoa Kỳ quy định rằng một chính quyền tổng thống chỉ tồn tại trong bốn năm. Vì vậy, nhiệm kỳ của Tổng thống Trump sẽ tự động hết hạn vào trưa ngày 20/1/2021. Thay đổi ngày này sẽ yêu cầu sửa đổi hiến pháp. Điều này sẽ phải được sự chấp thuận của 2/3 trong số các nhà lập pháp Hoa Kỳ hoặc các cơ quan lập pháp cấp bang, sau đó là 3/4 các bang của Hoa Kỳ - điều này một lần nữa khó xảy ra. Điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Trump mất sức lao động? Hiện tại, Tổng thống Trump được cho là có "các triệu chứng nhẹ", nhưng nếu ông ấy bị ốm quá nặng để thực hiện nhiệm vụ của mình, thì đây là điều mà hiến pháp Mỹ quy định: Tu chính án thứ 25 cho phép tổng thống chuyển giao quyền lực cho phó tổng thống, có nghĩa là Mike Pence sẽ trở thành quyền tổng thống. Khi khỏi ốm, ông Trump có thể giành lại vị trí của mình. Nếu tổng thống quá ốm để giao quyền, nội các và phó tổng thống có thể tuyên bố ông không thể tiếp tục và ông Pence sẽ đảm nhận vai trò này. Nếu ông Pence cũng trở nên mất khả năng lao động, theo Đạo luật Kế vị Tổng thống, Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện - một đảng viên Dân chủ - sẽ là người tiếp theo, mặc dù các chuyên gia hiến pháp cho rằng việc chuyển giao quyền lực như vậy sẽ thúc đẩy các cuộc chiến pháp lý. Nếu bà Nancy Pelosi không muốn hoặc không thể đảm nhận vai trò này, nó sẽ được giao cho một Thượng nghị sĩ cấp cao của Đảng Cộng hòa, hiện là Charles E Grassley 87 tuổi. Điều này cũng gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý. Ông Donald Trump hiện sức khỏe ra sao? Bác sĩ của ông Trump, Sean Conley, cho biết tổng thống "không cần phải tiếp oxy, nhưng tham khảo ý kiến của các chuyên gia mà chúng tôi đã chọn để bắt đầu liệu pháp Remdesivir. Ông ấy đã hoàn thành liều đầu tiên và đang nghỉ ngơi thoải mái". Các thử nghiệm cho thấy Remdesivir, ban đầu được phát triển như một phương pháp điều trị Ebola, phá vỡ khả năng nhân đôi của virus và có thể cắt thời gian của các triệu chứng. Trước đó, vào thứ Sáu, bác sỹ Conley cho biết tổng thống đã "được dùng một liều 8g cocktail kháng thể Regeneron như một biện pháp phòng ngừa" tại Nhà Trắng. Các kháng thể bám vào virus corona, bảo vệ các tế bào của cơ thể và làm cho virus dễ nhìn thấy hơn đối với hệ thống miễn dịch. Thông báo của bác sĩ riêng cho Tổng thống Trump do Nhà Trắng công bố Tuy nhiên, việc điều trị bằng thuốc này vẫn còn đang thử nghiệm và chưa được các cơ quan quản lý chấp thuận. Mặc dù có rất nhiều hy vọng vào phương pháp điều trị này, một số bác sĩ đã bày tỏ lo ngại về việc sử dụng Regeneron cho tổng thống ở giai đoạn này. Bác sỹ Conley nói rằng ông Trump cũng đang dùng kẽm, vitamin D, famotidine, melatonin và aspirin. Nếu Trump không thể ứng cử thì sao? Phó Tổng thống Pence sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống nhưng sẽ không tự động trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa Nếu vì bất kỳ lý do gì, một ứng cử viên được một đảng chọn làm ứng cử viên tổng thống không thể hoàn thành vai trò đó, thì một số thủ tục sẽ có hiệu lực. Mặc dù Phó Tổng thống Mike Pence ban đầu sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống, nhưng ông không nhất thiết phải trở thành ứng cử viên tranh cử của đảng Cộng hòa - vì họ đã chính thức đề cử ông Trump. Theo quy định của đảng này, 168 thành viên của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa (RNC) sẽ bỏ phiếu để bầu ra một ứng cử viên tổng thống mới, với Mike Pence là một trong những ứng cử viên có khả năng. Nếu ông Pence được chọn, một người đồng hành mới sẽ phải được chọn. Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều chưa từng thay thế ứng cử viên tổng thống của họ sau khi chính thức chọn họ. Còn bỏ phiếu sớm thì sao? Theo các chuyên gia, điều này sẽ gây ra nhiều bất ổn vì hàng triệu phiếu bầu qua bưu điện đã được gửi đi với tên của các ứng cử viên do đảng của họ đề cử. Bỏ phiếu trực tiếp sớm cũng đã bắt đầu ở một số tiểu bang. Việc bỏ phiếu có thể sẽ tiếp tục với tên của ứng cử viên mất khả năng vẫn còn trên lá phiếu, Rick Hasen, giáo sư luật tại Đại học California, Irvine, viết. Nhưng sẽ có câu hỏi về việc liệu luật tiểu bang có cho phép những người được đề cử bỏ phiếu trong cử tri đoàn Hoa Kỳ - được gọi là đại cử tri tổng thống - bỏ phiếu cho ứng cử viên thay thế hay không. Còn việc đổi tên ứng cử viên, nếu một người xin rút thì sao? "Tổng thống Trump gần như chắc chắn sẽ vẫn có tên trong lá phiếu, bất kể điều gì xảy ra", Richard Pildes, một giáo sư luật có chuyên môn về bầu cử, viết. Ông chỉ ra về lý thuyết, Đảng Cộng hòa có thể xin lệnh tòa để thay đổi tên của một ứng cử viên, nhưng trên thực tế sẽ không có đủ thời gian.

summarize: Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Pence chính thức được Đảng Cộng hòa đề cử vào tháng Tám Chỉ vài tuần nữa là diễn ra cuộc bầu cử tổng thống, Donald Trump đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona. Tổng thống sẽ bỏ lỡ những sự kiện chiến dịch nào? Ông Trump được yêu cầu phải tự cách ly 10 ngày kể từ khi nhận được kết quả dương tính vào 1/10, vì vậy ông vẫn có thể tham gia cuộc tranh luận tổng thống tiếp theo, dự kiến 15/10. Tổng thống Donald Trump nhập viện để điểu trị Covid-19 Covid gây nguy hiểm tới đâu cho sức khoẻ ông Trump? Một cuộc vận động dự kiến diễn ra ở Florida vào thứ Sáu đã bị hủy. Cuộc gọi hội nghị video với những người cao niên dễ bị tổn thương cũng vậy. Ông Trump có các cuộc vận động khác được lên kế hoạch trong thời gian này, giờ sẽ phải hủy bỏ hoặc hoãn lại. Cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn trong những trường hợp nào? Ông Trump mang khẩu trang đến cuộc tranh luận đầu tiên với Biden nhưng lại không đeo Khoảng thời gian tự cách ly của Tổng thống Trump rõ ràng có ảnh hưởng đến khả năng tranh cử của ông. Vì vậy, câu hỏi đã được đặt ra là liệu cuộc bầu cử có thể bị trì hoãn hay không, và điều này có thể xảy ra như thế nào. Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ được tổ chức theo luật vào thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11, bốn năm một lần - vì vậy năm nay là vào ngày 3/11. Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân dương tính với Covid-19 Làm thế nào để tránh 'vết xe đổ' tranh luận Trump-Biden Việc thay đổi ngày sẽ phụ thuộc vào các nhà lập pháp Hoa Kỳ chứ không phải tổng thống. Việc này sẽ yêu cầu đa số ở cả hai viện của Quốc hội bỏ phiếu ủng hộ bất kỳ sự thay đổi ngày nào. Điều đó khó có thể xảy ra, vì sẽ phải thông qua Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát. Ngay cả khi được thay đổi, hiến pháp Hoa Kỳ quy định rằng một chính quyền tổng thống chỉ tồn tại trong bốn năm. Vì vậy, nhiệm kỳ của Tổng thống Trump sẽ tự động hết hạn vào trưa ngày 20/1/2021. Thay đổi ngày này sẽ yêu cầu sửa đổi hiến pháp. Điều này sẽ phải được sự chấp thuận của 2/3 trong số các nhà lập pháp Hoa Kỳ hoặc các cơ quan lập pháp cấp bang, sau đó là 3/4 các bang của Hoa Kỳ - điều này một lần nữa khó xảy ra. Điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Trump mất sức lao động? Hiện tại, Tổng thống Trump được cho là có "các triệu chứng nhẹ", nhưng nếu ông ấy bị ốm quá nặng để thực hiện nhiệm vụ của mình, thì đây là điều mà hiến pháp Mỹ quy định: Tu chính án thứ 25 cho phép tổng thống chuyển giao quyền lực cho phó tổng thống, có nghĩa là Mike Pence sẽ trở thành quyền tổng thống. Khi khỏi ốm, ông Trump có thể giành lại vị trí của mình. Nếu tổng thống quá ốm để giao quyền, nội các và phó tổng thống có thể tuyên bố ông không thể tiếp tục và ông Pence sẽ đảm nhận vai trò này. Nếu ông Pence cũng trở nên mất khả năng lao động, theo Đạo luật Kế vị Tổng thống, Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện - một đảng viên Dân chủ - sẽ là người tiếp theo, mặc dù các chuyên gia hiến pháp cho rằng việc chuyển giao quyền lực như vậy sẽ thúc đẩy các cuộc chiến pháp lý. Nếu bà Nancy Pelosi không muốn hoặc không thể đảm nhận vai trò này, nó sẽ được giao cho một Thượng nghị sĩ cấp cao của Đảng Cộng hòa, hiện là Charles E Grassley 87 tuổi. Điều này cũng gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý. Ông Donald Trump hiện sức khỏe ra sao? Bác sĩ của ông Trump, Sean Conley, cho biết tổng thống "không cần phải tiếp oxy, nhưng tham khảo ý kiến của các chuyên gia mà chúng tôi đã chọn để bắt đầu liệu pháp Remdesivir. Ông ấy đã hoàn thành liều đầu tiên và đang nghỉ ngơi thoải mái". Các thử nghiệm cho thấy Remdesivir, ban đầu được phát triển như một phương pháp điều trị Ebola, phá vỡ khả năng nhân đôi của virus và có thể cắt thời gian của các triệu chứng. Trước đó, vào thứ Sáu, bác sỹ Conley cho biết tổng thống đã "được dùng một liều 8g cocktail kháng thể Regeneron như một biện pháp phòng ngừa" tại Nhà Trắng. Các kháng thể bám vào virus corona, bảo vệ các tế bào của cơ thể và làm cho virus dễ nhìn thấy hơn đối với hệ thống miễn dịch. Thông báo của bác sĩ riêng cho Tổng thống Trump do Nhà Trắng công bố Tuy nhiên, việc điều trị bằng thuốc này vẫn còn đang thử nghiệm và chưa được các cơ quan quản lý chấp thuận. Mặc dù có rất nhiều hy vọng vào phương pháp điều trị này, một số bác sĩ đã bày tỏ lo ngại về việc sử dụng Regeneron cho tổng thống ở giai đoạn này. Bác sỹ Conley nói rằng ông Trump cũng đang dùng kẽm, vitamin D, famotidine, melatonin và aspirin. Nếu Trump không thể ứng cử thì sao? Phó Tổng thống Pence sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống nhưng sẽ không tự động trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa Nếu vì bất kỳ lý do gì, một ứng cử viên được một đảng chọn làm ứng cử viên tổng thống không thể hoàn thành vai trò đó, thì một số thủ tục sẽ có hiệu lực. Mặc dù Phó Tổng thống Mike Pence ban đầu sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổng thống, nhưng ông không nhất thiết phải trở thành ứng cử viên tranh cử của đảng Cộng hòa - vì họ đã chính thức đề cử ông Trump. Theo quy định của đảng này, 168 thành viên của Ủy ban Quốc gia Cộng hòa (RNC) sẽ bỏ phiếu để bầu ra một ứng cử viên tổng thống mới, với Mike Pence là một trong những ứng cử viên có khả năng. Nếu ông Pence được chọn, một người đồng hành mới sẽ phải được chọn. Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều chưa từng thay thế ứng cử viên tổng thống của họ sau khi chính thức chọn họ. Còn bỏ phiếu sớm thì sao? Theo các chuyên gia, điều này sẽ gây ra nhiều bất ổn vì hàng triệu phiếu bầu qua bưu điện đã được gửi đi với tên của các ứng cử viên do đảng của họ đề cử. Bỏ phiếu trực tiếp sớm cũng đã bắt đầu ở một số tiểu bang. Việc bỏ phiếu có thể sẽ tiếp tục với tên của ứng cử viên mất khả năng vẫn còn trên lá phiếu, Rick Hasen, giáo sư luật tại Đại học California, Irvine, viết. Nhưng sẽ có câu hỏi về việc liệu luật tiểu bang có cho phép những người được đề cử bỏ phiếu trong cử tri đoàn Hoa Kỳ - được gọi là đại cử tri tổng thống - bỏ phiếu cho ứng cử viên thay thế hay không. Còn việc đổi tên ứng cử viên, nếu một người xin rút thì sao? "Tổng thống Trump gần như chắc chắn sẽ vẫn có tên trong lá phiếu, bất kể điều gì xảy ra", Richard Pildes, một giáo sư luật có chuyên môn về bầu cử, viết. Ông chỉ ra về lý thuyết, Đảng Cộng hòa có thể xin lệnh tòa để thay đổi tên của một ứng cử viên, nhưng trên thực tế sẽ không có đủ thời gian.

[ 108, 287, 285, 161, 408, 234, 484, 105, 1097, 408, 234, 5777, 122, 329, 117, 348, 607, 544, 220, 368, 138, 253, 2739, 1137, 696, 670, 761, 106, 407, 124, 204, 513, 368, 497, 3351, 1477, 484, 115, 107, 299, 416, 587, 830, 1903, 334, 119, 1084, 5064, 408, 234, 134, 306, 3644, 120, 144, 591, 242, 414, 1684, 208, 484, 117, 436, 352, 139, 222, 173, 1272, 826, 191, 546, 148, 129, 238, 117, 299, 416, 1903, 334, 138, 7585, 103, 171, 530, 118, 244, 107, 136, 268, 165, 204, 250, 410, 497, 234, 270, 181, 103, 382, 357, 9936, 112, 408, 234, 1477, 484, 669, 760, 130, 13152, 245, 1581, 3232, 383, 841, 1216, 228, 793, 114, 543, 3097, 118, 10272, 430, 204, 824, 192, 382, 357, 407, 124, 108, 121, 3372, 138, 259, 1668, 115, 133, 7818, 1503, 343, 213, 411, 1696, 119, 120, 111, 291, 778, 790, 133, 1858, 432, 127, 1356, 208, 484, 107, 109, 204, 824, 192, 211, 117, 227, 699, 763, 113, 221, 390, 474, 339, 134, 139, 1364, 306, 451, 2100, 1409, 1503, 513, 368, 107, 136, 133, 996, 2100, 113, 120, 271, 279, 1684, 208, 484, 518, 910, 509, 155, 204, 250, 410, 178, 462, 119, 1566, 170, 153, 110, 2164, 2557, 221, 390, 222, 173, 1272, 104, 408, 234, 484, 450, 921, 107, 349, 580, 155, 555, 344, 250, 368, 104, 1895, 865, 934, 476, 419, 115, 117, 632, 124, 106, 588, 204, 513, 368, 107, 136, 133, 996, 2100, 194, 110, 103, 105, 179, 126, 107, 136, 488, 124, 128, 175, 1279, 1503, 513, 368, 497, 234, 254, 336, 117, 420, 229, 181, 330, 138, 259, 679, 187, 191, 259, 891, 178, 462, 104, 253, 5317, 1112, 147, 116, 400, 233, 171, 530, 147, 275, 106, 138, 191, 18741, 408, 234, 484, 105, 4675, 202, 3041, 157, 1903, 334, 119, 1581, 2110, 175, 224, 130, 989, 377, 20165, 529, 15914, 250, 410, 22187, 1068, 346, 345, 191, 134, 573, 624, 138, 109, 152, 385, 246, 254, 336, 739, 110, 139, 497, 2970, 1068, 126, 134, 436, 352, 635, 166, 108, 121, 186, 196, 760, 104, 162, 213, 306, 775, 535, 523, 295, 393, 144, 346, 345, 191, 1279, 747, 150, 455, 107, 136, 488, 1235, 171, 134, 139, 206, 235, 1722, 760, 180, 283, 651, 185, 594, 4354, 1580, 186, 129, 117, 346, 3359, 1488, 246, 254, 336, 565, 190, 160, 116, 122, 168, 497, 234, 163, 1025, 149, 113, 1112, 1538, 865, 934, 517, 393, 104, 408, 234, 484, 134, 222, 192, 538, 576, 138, 3030, 191, 1088, 19970, 112, 2183, 345, 191, 126, 134, 436, 352, 1298, 345, 1488, 2290, 747, 126, 134, 139, 117, 144, 577, 899, 104, 6256, 113, 166, 109, 152, 385, 246, 254, 336, 451, 109, 225, 146, 385, 246, 373, 5407, 187, 150, 106, 10541, 109, 842, 104, 254, 336, 233, 179, 126, 116, 400, 761, 455, 488, 1314, 747, 218, 134, 488, 124, 323, 408, 234, 484, 552, 543, 825, 192, 347, 1620, 149, 103, 408, 234, 484, 117, 114, 106, 107, 2950, 617, 463, 1785, 646, 170, 323, 118, 728, 133, 4577, 310, 1257, 130, 223, 199, 517, 197, 104, 1081, 143, 248, 106, 179, 145, 1488, 246, 200, 565, 4157, 3833, 122, 304, 259, 1998, 114, 656, 497, 234, 589, 384, 168, 265, 114, 1004, 497, 3351, 107, 404, 106, 3336, 5777, 134, 319, 164, 168, 497, 2970, 707, 574, 4577, 103, 118, 484, 107, 136, 1059, 153, 297, 512, 104, 900, 631, 497, 234, 310, 4577, 130, 384, 1585, 735, 109, 105, 1004, 497, 234, 107, 136, 480, 399, 118, 110, 136, 270, 437, 105, 118, 5777, 134, 879, 238, 809, 704, 433, 631, 118, 5777, 127, 319, 237, 552, 555, 344, 825, 1971, 181, 2887, 330, 2789, 297, 408, 3351, 6013, 5413, 103, 483, 492, 1722, 760, 233, 116, 283, 182, 651, 185, 233, 134, 106, 111, 270, 181, 103, 945, 428, 109, 649, 165, 1488, 246, 114, 160, 156, 589, 384, 168, 265, 128, 530, 134, 822, 922, 109, 204, 242, 246, 2203, 631, 263, 6013, 5413, 110, 278, 451, 110, 136, 879, 238, 809, 704, 474, 335, 134, 117, 384, 114, 116, 1144, 411, 621, 373, 291, 104, 348, 607, 3711, 199, 106, 3997, 2624, 9433, 569, 14759, 7202, 2700, 747, 126, 127, 386, 128, 751, 1037, 134, 139, 195, 447, 119, 120, 1221, 329, 246, 2203, 208, 1477, 484, 199, 543, 1309, 124, 1608, 2121, 621, 104, 118, 2706, 10267, 19674, 103, 114, 217, 497, 234, 1639, 260, 139, 270, 5730, 103, 170, 268, 1560, 108, 232, 357, 104, 109, 649, 165, 145, 174, 141, 115, 680, 130, 290, 178, 588, 246, 31034, 112, 208, 728, 115, 506, 164, 2693, 178, 462, 105, 167, 1207, 5003, 2552, 2075, 340, 303, 932, 830, 114, 203, 31034, 103, 504, 178, 117, 212, 435, 128, 116, 412, 246, 179, 245, 6584, 103, 740, 2001, 555, 344, 157, 1183, 104, 1084, 105, 107, 136, 1404, 221, 390, 104, 109, 617, 7312, 957, 397, 138, 259, 2668, 736, 817, 19674, 114, 217, 497, 234, 115, 6825, 467, 116, 2693, 1570, 269, 16427, 1572, 136, 25135, 9056, 231, 128, 116, 973, 246, 438, 2857, 207, 149, 571, 6533, 303, 1572, 136, 3014, 138, 1084, 7189, 327, 647, 109, 216, 1347, 104, 225, 136, 105, 140, 114, 1084, 790, 485, 203, 183, 195, 119, 300, 234, 1635, 3715, 1251, 188, 104, 736, 621, 734, 114, 408, 234, 484, 180, 571, 2032, 135, 399, 421, 572, 156, 179, 245, 281, 1357, 126, 244, 177, 167, 932, 830, 105, 289, 117, 109, 225, 146, 730, 241, 577, 5961, 1623, 428, 107, 215, 158, 861, 584, 138, 412, 246, 179, 245, 474, 116, 166, 736, 621, 115, 1035, 776, 650, 755, 125, 156, 324, 286, 25135, 9056, 231, 114, 497, 234, 108, 121, 1008, 780, 433, 2121, 817, 19674, 123, 160, 118, 484, 127, 167, 467, 12985, 103, 5375, 1828, 103, 11351, 320, 674, 332, 176, 15462, 103, 28353, 105, 108, 409, 15481, 6929, 112, 631, 484, 110, 136, 475, 368, 143, 1608, 1097, 408, 234, 5777, 134, 879, 238, 517, 197, 497, 234, 170, 134, 110, 1 ]

[ 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1, 1 ]

[ 1561, 134, 346, 175, 118, 2706, 204, 513, 368, 107, 133, 2100, 110, 103, 156, 306, 775, 235, 593, 167, 407, 124, 143, 350, 599, 106, 201, 1130, 476, 419, 117, 632, 1314, 1 ]