id
stringlengths 2
7
| url
stringlengths 31
377
| title
stringlengths 1
209
| text
stringlengths 1
1.19M
|
|---|---|---|---|
3018 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1314 | 1314 | 1314 (MCCCXIV) salı günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
18 Mart - Son Tapınak Şövalyesi Jacques de Molay, Paris'te yakıldı.
4 Nisan - Oxford Üniversitesi'ne bağlı Exeter College kuruldu.
23 - 24 Haziran - Bannockburn Muharebesi gerçekleşti.
Vacidiye Medresesi'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
24 Haziran - Hainaultlu Philippa, İngiltere kraliçesi (ö. 1369)
tarihi bilinmeyen
I. Amda Seyon, Etiyopya'da hüküm sürmüş bir hükümdar (ö. 1344)
III. Valdemar, Danimarka kralı (ö. 1364)
Toktoa, Çin'in Yuan hanedanından devlet adamı (ö. 1356)
Ölümler
8 Şubat - Anjoulu Helen, Sırbistan kraliçesi (d. 1236)
18 Mart - Jacques de Molay, son Tapınak Şövalyesi (d. y. 1244)
20 Nisan - V. Clemens, papa (d. y. 1264)
25 Kasım - John Balliol, İskoçya Kralı (d. y. 1249)
29 Kasım - IV. Philippe, Fransa kralı (d. 1268) |
3019 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1313 | 1313 |
Olaylar
Saruhan Türkleri Manisa'yı fethetti.
Saruhanoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1412).
Doğumlar
16 Haziran - Giovanni Boccaccio, İtalyan yazar ve şair (ö. 1375)
1 Ağustos - Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ilk Kuzey Talibi (ö. 1364)
16 Kasım - Lisannüddin bin Hatip, Gırnata Emirliğinde yaşamış şair, yazar, tarihçi, filozof, fizikçi ve siyasetçi (ö. 1374)
Ölümler
24 Ağustos - VII. Heinrich, Kutsal Roma imparatoru (d. 1275)
tarihi bilinmeyen
VI. Giorgi, Bagrationi Hanedanına mensup çocuk Gürcü Kralı (d. 1308)
Arnaldus de Villa Nova, Katalan bir aileden geldiği düşünülen simyacı, gök bilimci ve fizikçi (d. y. 1235)
Guglielmo Agnelli, İtalyan heykeltıraş ve mimar (d. y. 1238) |
3020 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1312 | 1312 | 1312 (MCCCXII) cumartesi günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
15 Haziran - Rozgony Muharebesi gerçekleşti.
29 Haziran - VII. Heinrich, Kutsal Roma İmparatoru oldu.
Doğumlar
13 Kasım - III. Edward, İngiltere kralı (ö. 1377)
tarihi bilinmeyen
II. William, Atina dükü (ö. 1338)
Ölümler
7 Eylül - IV. Ferdinand, Kastilya kralı (d. 1285)
9 Kasım - III. Otto, Bavarya dükü (d. 1261)
11 Kasım - Sultan Veled, Mevlana Celaleddin Rumi'nin oğlu, Mevlevîliğin asıl kurucusu ve ikinci piri (d. 1226) |
3021 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1311 | 1311 | 1311 (MCCCXI) cuma günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
15 Mart - Halmyros Muharebesi gerçekleşti.
16 Ekim - Vienne Konsili başladı.
Bellver Kalesi'nin yapımı tamamlandı.
Doğumlar
1 Temmuz - Liu Bowen, Çinli asker (ö. 1375)
13 Ağustos - XI. Alfonso, Kastilya ve Leon Kralı (ö. 1350)
Ölümler
7 Şubat - Kutbeddin Şirazî, İranlı din ve astronomi bilgini (d. 1236)
29 Mayıs - II. James, Majorca kralı (d. 1243)
5 Eylül - Amadeus Aba, Macar hükümdar
tarihi bilinmeyen
VIII. Davit, Bagrationi Hanedanına mensup Gürcü Kralı (d. 1273)
Külüg Han, 7. ve Son Moğol imparatoru ve 3. Yuan hanedanı imparatoru, Çin imparatoru (d. 1281) |
3022 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1310 | 1310 |
Olaylar
Doğumlar
30 Nisan - Kazimir III, Polonya Kralı (ö. 1368)
30 Kasım - Frederick II, Margrave of Meissen (ö. 1349)
tarihi bilinmeyen
III. Andronikos, Trabzon imparatoru (ö. 1332)
V. Urbanus, papa (ö. 1370)
Jean de Roquetaillade, Fransız fransiskan simyacı (ö. 1366 - 1370)
Gil Alvarez De Albornoz, İspanyol kardinal
Guillaume Tirel, şef (ö. 1395)
Ölümler
1 Haziran - Marguerite Porete, Fransız mistik
1 Ekim - Burgonyalı Béatrice, Fransız soylu kadın, Bourbon hanımefendisi ve Clermont-en-Beauvaisis kontesi (d. 1257)
tarihi bilinmeyen
II. Baybars, kısa bir süre için Mısır Memlûk Sultanı
Ebü’l-Berekât Nesefî, Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi (d. 1223)
Yeoryos Pahimeris, Bizanslı tarihçi, yazar (d. 1242) |
3023 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1309 | 1309 |
Olaylar
15 Ağustos - Hospitalier Şövalyeleri, Rodos'u aldı.
Çobanoğulları Beyliği dağıldı (kuruluşu 1227).
Doğumlar
Firuz Şah Tuğluk, Delhi Sultanlığı'nın yöneten Tuğluklu hükümdarı (ö. 1388)
Ölümler
Matteo Polo, Venedikli tüccar ve kâşif (d. 1230)
Foligno'lu Angela, italyan, mistik ve yazar (d. 1248) |
3024 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1308 | 1308 |
Olaylar
Türkiye Selçuklu Devleti yıkıldı (kuruluşu 1075).
Aydınoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1426).
Doğumlar
VI. Giorgi, Bagrationi Hanedanına mensup çocuk Gürcü Kralı (ö. 1313)
Stefan Dušan, Sırpların, Yunanların, Bulgarların ve Arnavutların imparator ve otokratı (ö. 1355)
Ölümler
10 Eylül - Go-Nijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 94. imparatoru (d. 1285)
tarihi bilinmeyen
I. Albrecht, Avusturya dükü ve Germen imparatoru (d. 1255)
II. Mesud, son Anadolu Selçuklu Sultanı ve II. İzzeddin Keykavus'un oğlu
III. Vahtang, Bagrationi Hanedanına mensup Gürcü Kralı (d. 1276)
John Duns Scotus, İskoç düşünür (d. 1265) |
3025 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1307 | 1307 |
Olaylar
12 Ekim - Tapınak Şövalyeleri, Fransa kralı tarafından tutuklandı.
Doğumlar
Ölümler
10 Şubat - Temür Olcaytu Han, Çin imparatoru ve Moğol İmparatorluğu'nun büyük hanı (d. 1265)
1 Haziran - Fra Dolcino, 1300lü yıllarda bilhassa Kuzey İtalya'da yayılan ancak Katolik Kilisesince sapkın kabul edilen Dolcinoculuk akımının lideri (d. 1250)
7 Temmuz - I. Edward, İngiltere Kralı (d. 1239)
tarihi bilinmeyen
I. Benedetto Zaccaria, Ceneviz Cumhuriyeti'nin bir İtalyan amirali (d. y. 1235)
Barak Baba, ünlü bir Babai dervişi (d. 1257)
Kalem Bey, Karesi Bey'in babası |
3026 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1306 | 1306 |
Olaylar
Pendik, İstanbul Osmanlı beyliği hakimiyetine girdi.
Kınık, İzmir Karesi beyliği hakimiyetine girdi.
Osman Bey, Dinboz'da Bizans tekfurlarının kuvvetlerini mağlup etti. Kestel, Kete ve Ulubad kaleleri Osmanlı'nın eline geçti.
Ulubad tekfuruyla ilk askeri antlaşma imzalandı, antlaşmaya göre: mülteci Kite tekfuru Osmanlılara iade edilecekti, Türkler Ulubad Nehri'ni geçmeyecekti.
Doğumlar
Anna, Bizans İmparatoru III. Andronikos'un imparatoriçe eşi (ö. 1365)
Ashikaga Tadayoshi, Aşikaga şogunluğunun kurucusu Japon yönetici ve asker (ö. 1352)
Ölümler
5 Mayıs - Konstantinos Paleologos, Paleologos Hanedanı'ndan Bizanslı prens (d. 1261)
4 Ağustos - III. Wenceslaus, Macaristan ve Hırvatistan kralı (d. 1289)
tarihi bilinmeyen
Adam de la Halle, şair, müzisyen, ve Fransız seküler tiyatrosunun erken yenilikçilerinden (d. 1250) |
3027 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1305 | 1305 |
Olaylar
Doğumlar
2 Haziran - Ebû Said Bahadır, Olcaytu'nun oğlu ve İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarı (ö. 1335)
tarihi bilinmeyen
Ashikaga Takauji, imparatorluk hükûmetini devirerek 1338'den 1573'e değin Japonya'ya egemen olan Ashikaga şogunluğunu kuran savaşçı ve devlet adamı (ö. 1358)
Sadreddin Musa, Şeyh Safiyüddin İshak Erdebili'nin halefi ve oğlu (ö. 1391)
Ölümler
30 Nisan - Roger de Flor, başta Sicilya ve Bizans İmparatorluğu olmak üzere Akdeniz kıyılarında ve Anadolu topraklarında faaliyetlerde bulunmuş olan paralı asker (condottiere) (d. 1267)
23 Ağustos - William Wallace, Kral I. Edward döneminde İngiltere'ye karşı yapılan direnişte vatandaşlarına önderlik eden İskoç şövalye (d. 1272)
4 Ekim - İmparator Kameyama, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 90. imparatoru (d. 1249)
tarihi bilinmeyen
IV. İoannis, İznik İmparatoru (d. 1250)
Qian Xuan, Çinli ressam (d. 1235) |
3028 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1304 | 1304 |
Olaylar
Osman Bey, Lefke, Akhisar, Mekece ve Geyveyi fethetti.
Doğumlar
24 Şubat - İbn Battuta, Orta Çağın en büyük seyyahı ve Rıhlet-ü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarı (ö. 1369)
20 Temmuz - Petrarca, döneminin en büyük bilgini sayılan İtalyan hümanist ve şair (ö. 1374)
tarihi bilinmeyen
İbn eş-Şatir, Arap gök bilimci (ö. 1375)
Ölümler
17 Mayıs - Gazan Han, Moğol İmparatorluğunun İran'daki İlhanlı bölümünün 7. hükümdarı (d. 1272)
7 Temmuz - XI. Benedictus, papa (d. 1240)
27 Temmuz - Andrey, Rus prens, Aleksandr Nevskiy'nin oğlu (d. 1255)
17 Ağustos - İmparator Go-Fukakusa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 89. imparatoru (d. 1243) |
3029 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1303 | 1303 |
Olaylar
Fransa ile İngiltere arasında Paris Antlaşması imzalandı.
Roma La Sapienza Üniversitesi kuruldu.
1303 Girit depremi meydana geldi.
Doğumlar
Ölümler
11 Ekim - VIII. Bonifacius, papa (d. y. 1235)
tarihi bilinmeyen
III. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Sultanı ve II. İzzeddin Keykavus'un torunu |
3030 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1302 | 1302 |
Olaylar
10 Nisan - Fransa'daki ilk Genel Meclis (États-Généraux), Kral IV. "Güzel" Philippe tarafından toplandı. Ruhban sınıfı temsilcilerinin de dahil olduğu meclis, kralın Papa VIII. Bonifacius ile çatışmasını ele aldı.
27 Temmuz - Osman Gazi, Bafeus Muharebesi'nin sonunda Gemlik'i ele geçirdi.
18 Kasım - Papa VIII. Bonifacius, dünyevi güce sahip olan krallar üzerinde papanın üstünlüğünü savunan Unam sanctam kararnamesi yayınladı.
1301-1302, Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti (önceki: 1222 ; sonraki: 1378).
Osman Gazi, Koyunhisar Savaşı'nı kazandı. Bu savaş, Osmanlı Beyliği'nin Bizans'la ilk savaşıdır.
Germiyanoğulları Beyliği kuruldu (dağılışı 1428).
Doğumlar
Ölümler
tarihi bilinmeyen
I. Hâkim, Abbâsî Halifesi
Kaynakça |
3031 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1301 | 1301 |
Olaylar
1301-1302 Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti (önceki: 1222 ; sonraki : 1378 (teorik olarak)).
14 Ocak - Arpad Hanedanı yıkıldı.
Dante sürgüne yollandı.
Dündar Bey Medresesi'nin yapımı tamamlandı.
Türk şair Gülşehrî, Feleknâme adlı mesnevi eseri kaleme aldı.
Doğumlar
19 Haziran - Prince Morikuni, Japon şogun (ö. 1333)
23 Temmuz - Otto, Avusturya dükü (ö. 1339)
24 Eylül - Ralph Stafford, İngiliz asker (ö. 1372)
7 Ekim - Aleksandr Mikhailovich, Tver prensi ve Vladimir-Suzdal Knezliği knezi (ö. 1339)
tarihi bilinmeyen
Hélie de Talleyrand-Périgord, Fransız kardinal (ö. 1364)
İbn Kesir, Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi (ö. 1373)
Ni Zan, Çinli ressam (ö. 1374)
Nitta Yoshisada, Japon devlet adamı (ö. 1338)
William Montacute, İngiliz asilzade (ö. 1344)
Ölümler
14 Ocak - III. András, Macaristan kralı (d. 1265)
3 Eylül - I, Alberto della Scala, Verona lordu
tarihi bilinmeyen
I. Leo (d. 1228)
Amaury de Montfort (d. 1243)
Asukai Gayu, Japon şair (d. 1241)
Caca Bey, Türk devlet adamı, Selçuklular döneminde Keyhüsrev zamanında Kırşehir emiri (d. 1240)
False Margaret (d. 1260)
Kaydu, de facto Çağatay Hanı, Ögeday’ın torunu
Mücîrüddin Emîrşah, İlhanlıların Anadolu'daki en üst rütbeli görevlisi
* Zahid Gilani, Kürt kökenli Zahidiyye tarikatının kurucusu bilgin (d. 1216)
Violant of Aragon, Kastilya kraliçesi (d. 1236)
muhtemelen – Jean I de Grailly |
3032 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1300 | 1300 |
Olaylar
15 Haziran - Bilbao şehri kuruldu.
Çin'de nüfus sayımı yapıldı: Ülkenin o zamanlardaki nüfusu 60 milyondur.
Tarasca devleti kuruldu (dağılışı 1530).
Amsterdam şehri kuruldu.
Doğumlar
21 Mart - Henry Suso (d. 1366)
tarihi bilinmeyen
Chihab Addine Abul-Abbas Ahmad ben Fadhl Al-Umari, Arap tarihçi (d. 1384)
Dionigi di Borgo San Sepolcro, keşiş (d. 1342)
Filotheos Kokkinos, Konstantinopolis Patriği (ö. 1377 / 1378)
Geoffroi de Charny, Fransız şövalye ve yazar (d. 1356)
Jean Buridan, Fransız rahip, filozof (d. 1358)
John of Winterthur, İsveçli ressam
Laurence Minot, İngiliz şair (d. 1352)
Richard FitzRalph, Başpiskopos (d. 1360)
Taddeo Gaddi, İtalyan ressam ve mimar (d. 1366)
Ölümler
2 Mayıs - Blanche of Artois, Navarre hükümdarı
18 Temmuz - Gerard Segarelli
29 Ağustos - Guido Cavalcanti, İtalyan şair, Dolce Stil Nuovo (Tatlı Yeni Üslup) akımının önde gelen şairlerinden (b. 1255)
tarihi bilinmeyen
Çaka Nogay, İkinci Bulgar İmparatorluğu çarı (d. 1256)
Guillaume de Nangis, keşiş
Jacob van Maerlant, Hollandalı şair
Munio de Zamora
Mühezzebüddin Mesud, Pervâneoğulları beyi
Richard Middleton, İngiliz teolog ve filozof
Tran Hung Dao, Vietnamlı general
William of Nangis |
3039 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Tatarca | Tatarca | Tatarca veya İdil Tatarcası (Tatarca: татар теле veya татарча), Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.
Örnek
Äye – He/evet
Yuq – Yok/hayır
İsänme(sez)/sawmı(sız) – Merhaba/esen misiniz
Sälâm – Selam
Saw bul(ığız)/xuş(ığız) – Güle güle
Zínhar öçen – Lütfen
Räxmät – Teşekkür ederim/sağ olun
Ğafu it(egez) – Affedersiniz
Min – Ben
Sin – Sen
Ul – O
Bez – Biz
Sez – Siz
Alar – Onlar
Millät – Millet
İngiliz(çä) – İngilizce
Sesler
Sesli harfler kullanılan alfabeye göre değişir.
Tatarca ve Kırımca
Tatarca ve Kırım Tatarcası iki farklı dildir, ancak her ikisi de Kıpçak dillerine aittir.
Ayrıca bakınız
Kırım Tatar Türkçesi
Kaynakça
http://www.linguistlist.org
https://web.archive.org/web/20071222225212/http://tugan-tel.noka.ru/
Dış bağlantılar
http://www.tatarcasozluk.com – Online Tatarca - Türkçe - İngilizce Sözlük
Tatarca - Türkçe Sözlük
https://web.archive.org/web/20120829014707/http://www.kirimtatar.net/tatarca/dil.html - Kırım Tatarcası
http://alparslanfatih2007.googlepages.com/kirilalfabesi - Tataristan Kiril Alfabesi
İdil Tatarları
Kıpçak grubu |
3044 | https://tr.wikipedia.org/wiki/George%20W.%20Bush | George W. Bush | George Walker Bush (d. 6 Temmuz 1946), 2001'den 2009'a kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin 43. başkanı olarak görev yapan Amerikalı bir politikacı ve iş adamıdır. Daha evvel 1995'ten 2000'e kadar Teksas'ın 46. valisi olarak görev yapmış olan Bush, aynı zamanda Cumhuriyetçi Parti'nin ve Bush ailesinin bir üyesi, eski başkan George H. W. Bush'un oğludur.
Bush, yirmili yaşlarındayken Teksas Ulusal Hava Muhafızlarında savaş uçağı pilotu olarak görev yürüttü. 1975'te Harvard Business School'dan mezun oldu ve bunu müteakiben petrol endüstrisinde çalıştı. 1978'de Bush, Temsilciler Meclisine adaylığını koyamadı, bu sebeple iş kariyerine devam etti ve 1994'te Teksas valisi seçilmeden evvel Major League Baseball Texas Rangers'a ortak oldu. Vali olarak Bush; haksız fiil reformu, eğitim fonlarının arttırılması, okullar için daha yüksek standartlar belirlenmesi ve ceza adaleti sisteminde reform yapılması için mevzuata başarıyla sponsor oldu. 2000 başkanlık seçimlerinde Bush, Florida'da bir Yüksek Mahkemenin yeniden sayımı durdurma kararını içeren dar ve çekişmeli bir galibiyetin ardından Al Gore'u yendi.
Yaşamı
1946'da doğan George Walker Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. başkanı George H. W. Bush'un oğludur. Başkan olmadan önce 1995-2000 yılları arasında Teksas eyaletinin valiliğini yapmıştır.
2000 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığına adaylığını koymuş, Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adaylığını alabilmek için Arizona Senatörü John McCain ile kıyasıya bir çekişme yaşamış ve galip gelmiştir. 7 Kasım 2000 tarihinde yapılan genel seçimlerde rakibi Al Gore'dan daha az oy almasına rağmen hayli tartışmalı bir belirsizlik döneminden sonra Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesinin 5-4 olarak George W. Bush lehine karar vermesi sonucu başkan ilan edilmiştir.
George Walker Bush'un başkanlık döneminde yaşanan en önemli olay 11 Eylül saldırılarıdır. Bu olayın sorumlusu olarak görülen Usame bin Ladin'i yakalayarak cezalandırmak ve Taliban yönetimini görevden indirmek amacıyla 7 Ekim 2001 tarihinde Afganistan'a asker gönderdi. 20 Mart 2003 tarihinde de Irak Savaşı'nı başlattı.
2004 Kasım'ındaki Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinde George W. Bush bu sefer rakibi Massachusetts senatörü John Kerry'yi az farkla geçerek ikinci kez başkan olmaya hak kazandı. George W. Bush'un görev süresi 20 Ocak 2009 tarihinde bitti ve görevi 2008 ABD başkanlık seçimlerinde başkan seçilen Barack Obama'ya devretti.
Yeğeni ünlü moda tasarımcısı Lauren Bush'tur.
Bush dönemi kronolojisi
2001
20 Ocak: George Walker Bush, Demokrat Parti adayı Al Gore'a karşı şaibeli olduğu iddia edilen seçimin ardından 43. ABD Başkanı oldu.
29 Mart: Sera gazlarının atmosfere salımını kısıtlayan Kyoto Protokolü'nü imzalamayı reddetti. Protokol, 1998'de dönemin başkanı Bill Clinton tarafından imzalanmıştı.
10 Mayıs: 11 yıllık ve 1.350 trilyon dolarlık vergi indirimi planını kabul etti.
11 Eylül: Resmî makamlarca El-Kaide tarafından kaçırılan 4 yolcu uçağı, New York'taki Dünya Ticaret Merkezi, Washington'daki Savunma Bakanlığı binası ve Pennsylvania'da düştü: 3 bine yakın insan öldü. (Ana madde: 11 Eylül Saldırıları)
20 Eylül: Bush, El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in iadesi için Afganistan'a ültimatom verdi.
7 Ekim: Afganistan'a müdahale başladı. Başkent Kabil 13 Kasım'da düştü.
26 Ekim: Terörle mücadelede artan izleme ve baskı yetkisi veren "Patriot Act" yürürlüğe girdi.
2002
11 Ocak: Küba'daki Amerikan üssü Guantanamo'da hapishane açıldı.
29 Ocak: Bush, İran, Irak ve Kuzey Kore'yi dünya barışını tehdit eden "Şer Eksenine" yerleştirdi.
1 Haziran: Bush, ABD güvenliğini tehdit eden devletlere karşı "önleyici savaş" doktrinini açıkladı.
11 Ekim: Kongre, Irak'ın vurulmasını onayladı.
2003
22 Ocak: Dönemin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, Irak'a müdahaleye karşı çıkan Fransa ve Almanya'yı "Eski Avrupa" olarak nitelendirdi.
28 Ocak: Bush yönetimi, Afrika'daki AIDS kurbanlarına ilaç alınması için 15 milyar dolarlık bağışta bulundu.
17 Mart: Bush Saddam'a oğullarını da alarak 48 saat içerisinde ülkeyi terk etmeleri çağrısında bulundu.
20 Mart: Irak'ın işgali. Başkent Bağdat 9 Nisan'da düştü. (Irak Savaşı)
1 Mayıs: Bush, "esas çatışmaların sona erdiğini" açıkladı.
3 Ekim: Koalisyonun soruşturma komisyonu, Irak'ta savaşın gerekçesi olarak gösterilen kitle imha silahlarının bulunmadığını açıkladı.
13 Aralık: Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yakalandı.
2004
14 Ocak: Bush, Ay'a gidilmesini öngören uzay programını başlattı.
28 Nisan: Irak'taki Ebu Gureyb Cezaevi'nde Amerikan askerlerinin Iraklılara işkence yaptığını gösteren fotoğraflar bütün dünyada tepkilere neden oldu.
29 Haziran: Libya ile diplomatik ilişkiler yeniden başladı.
2 Kasım: Bush, Demokrat aday John Kerry karşısında ikinci dönem için yeniden seçildi. Cumhuriyetçiler Kongre'deki çoğunluğu korudu.
2005
29 Ağustos: Katrina Kasırgası New Orleans'ı vurdu. Bush yönetimi, çoğunluğu siyahi olan felaketzedelerin akıbetlerine kayıtsız kalmakla suçlandı.
2006
8 Kasım: Ara dönem seçimleri yapıldı. Demokrat Parti, Kongrenin iki kanadını da kazandı. Bush, Rumsfeld'i görevden aldı, yerine Robert Gates'i atadı.
30 Aralık: Saddam Hüseyin idam edildi. Bush, bunu "Irak'ta önemli bir dönem" olarak değerlendirdi.
2007
10 Ocak: Bush, öncelikle başkent Bağdat'ın güvenliğini sağlamak için öngörülen "güçlendirme planı" kapsamında Irak'a 20 bin takviye asker gönderileceğini açıkladı.
7 Mayıs: Bush, Kuzey Kore'ye enerji yardımı yapılmasına izin verdi.
2008
15 Eylül: Lehman Brothers bankasının çöküşü, dünyadaki mali kriz depremini tetikledi.
4 Kasım: Barack Obama, başkanlık seçimini kazandı.
15 Kasım: Bush Washington'da mali krizin eşiğindeki dünyanın en güçlü ekonomilerini bir araya getiren G-20 zirvesi düzenledi.
14 Aralık: Iraklı bir gazeteci Bağdat'ı ziyaret eden Bush'a ayakkabı fırlattı.
2009
20 Ocak: Bush, başkanlığı ABD'nin ilk Siyahi başkanı Barack Obama'ya devretti.
Ayrıca bakınız
Barney (köpek)
Bushizm
Kaynakça
1946 doğumlular
Amerika Birleşik Devletleri devlet başkanları
George Walker
20. yüzyıl Amerikalı siyasetçileri
21. yüzyıl Amerikalı siyasetçileri
Amerikalı pilotlar
Amerikalı Metodistler
İrlanda asıllı Amerikalılar
Hollanda asıllı Amerikalılar
Alman asıllı Amerikalılar
Harvard Üniversitesinde öğrenim görenler
Yale Üniversitesinde öğrenim görenler
Teksas valileri
Aziz George Zafer Nişanı sahipleri
Teksas'ta Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Muhafızları personeli
Yaşayan insanlar
Amerikalı siyasetçiler |
3052 | https://tr.wikipedia.org/wiki/23%20Mart | 23 Mart |
Olaylar
625 - Arabistan'da Müslümanlarla Kureyşler arasında, Uhud Savaşı başladı.
1791 - Hollandalı kadın hakları savunucusu Etta Palm d'Aelders, Gerçeğin Dostları Konfederasyonu olarak bilinen kadın kulüplerini kurdu.
1801 - I. Aleksandr, Rus İmparatorluğu'nun Çarı oldu.
1839 - "OK" sözcüğü, (oll correct) Boston Morning Post gazetesinde ilk kez kayıtlara geçti.
1848 - Macaristan, Avusturya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1855 - Dolmabahçe Camii ibadete açıldı.
1903 - Wright Kardeşler, ilk sabit kanatlı uçakları için patent başvurusunda bulundular.
1918 - Rus İç Savaşı kapsamında Beyaz Ordu'nun bölgeden çekilmesinin ardından Don Sovyet Cumhuriyeti ilan edildi.
1919 - Benito Mussolini, İtalya'da Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı (Fasci Italiani di Combattimento) partisini kurdu. 9 Kasım 1921'de ise Ulusal Faşist Parti kuruldu.
1921 - II. İnönü Muharebesi başladı. Yunan birlikleri, Uşak ve Bursa üzerinden, Afyon ve Eskişehir'e doğru iki koldan taarruz başlattı.
1923 - Mübadele sonucu Selânik'ten gelen Türkler, Didim'e ulaştılar.
1925 - Sessiz sinema döneminin en pahalı filmi olan (3.9 milyon dolar) "Ben Hur", gösterime girdi.
1931 - Türk çocuklarının ilk öğrenimlerini Türk okullarında yapmalarını zorunlu kılan kanun kabul edildi.
1933 - Alman Millî Meclisi Reichstag, Adolf Hitler'e kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi.
1946 - Zekeriya Sertel ile Sabiha Sertel, Cami Baykut ve Halil Lütfi Dördüncü, çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. Daha sonra karar, Yargıtayca bozuldu ve gazeteciler serbest bırakıldılar.
1956 - Pakistan, ilk İslam Cumhuriyeti oldu.
1959 - Ankara'da yayınlanan Öncü gazetesi, süresiz olarak kapatıldı.
1971 - Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu liderlerinden Deniz Gezmiş'in arkadaşları, Hüseyin İnan ve Mehmet Nakipoğlu yakalandı.
1972 - Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen idam cezalarını onayladı.
1974 - Hükûmet, İmralı Adası'nda gömülü olan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın mezarlarının başka bir yere taşınabilmesine izin verdi.
1977 - Liselerde okutulan "Felsefeye Başlangıç" adlı kitabın yazarı Prof. Nebahat Küyel, Aleviler'i küçük düşürme iddiasıyla yargılandı.
1979 - MSP eski Milletvekili Halit Kahraman, eroin kaçırırken Yunanistan'da yakalandı.
1982 - Uğur Mumcu, köşesinde, "Terör, öncelikle demokrasinin düşmanıdır. Bu açıdan bakarsak, «12 Eylül 1980 öncesinde Türkiye'de düşünce özgürlüğü vardır, Anayasa yürürlüktedir, demokrasi tastamam işlemektedir» diyemeyiz, dersek: inandırıcı olamayız." yazdı.
1989 - Utah Üniversitesi'nden Stanley Pons ve Martin Fleischmann, soğuk füzyon konusundaki buluşlarını açıkladılar.
1990 - Cizre'de binlerce kişi yürüyüş yaptı.
1992 - Şırnak'ın Cizre ilçesinde çıkan olaylarda, güvenlik güçleri ile göstericiler arasındaki çatışmaları izleyen Sabah Gazetesi muhabiri İzzet Kezer, başından vurularak öldü.
1994 - Meksika Başkan adayı Luis Donaldo Colosio, seçim hazırlıkları sırasında düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.
1994 - Rus Havayolları Aeroflot'a ait Airbus A310 tipi bir yolcu uçağı, Sibirya'da düştü; 75 kişi öldü.
1996 - Ankara'da öğrenciler harçları protesto eylemi yaptılar. Çıkan olaylar sonrasında Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi binasına giren Polis, 127 öğrenciyi gözaltına aldı. Olaylarda 51 polis ve 100 öğrenci yaralandı.
1996 - Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Oğuzhan Asiltürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni din düşmanlığı yapmakla suçladı.
1998 - Bakanlar Kurulunda irticayla mücadelede alınması gereken önlemleri içeren yasa tasarılarının büyük bölümü imzalandı.
1999 - Paraguay Başkan Yardımcısı Luis María Argaña, suikast sonucu öldürüldü.
2000 - Galatasaray futbol takımı, UEFA Kupası çeyrek finalinde deplasmandaki ilk maçta 4-1 yendiği Mallorca'yı, Ali Sami Yen Stadı'nda da yenip, yarı finalist oldu.
2001 - NATO, Kosova Savaşında seyreltilmiş uranyum mermisi kullandığını itiraf etti.
2001 - Sovyet uzay istasyonu Mir'in görevi sonlandırıldı.
2004 - Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı'nda Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü'nce yürütülen "Şehitler Coğrafyası" projesi kapsamında yapılan araştırmalar sonucu, iki bin askerin gömüldüğü gerçek şehitlik bulundu.
2008 - "Ergenekon" soruşturması kapsamında gözaltına alınan İlhan Selçuk, savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı ve yurt dışına çıkışı yasaklandı.
Doğumlar
1338 - Go-Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında dördüncü Kuzey Talibi idi (ö. 1374)
1614 - Cihanara Begüm, Babür İmparatoru Şah Cihan'ın kızı (ö. 1681)
1643 - María de León Bello y Delgado, Katolik rahibe ve mistik (ö. 1731)
1749 - Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi ve gök bilimci (ö. 1827)
1795 - Bernt Michael Holmboe, Norveçli matematikçi (ö. 1850)
1823 - Schuyler Colfax, Amerikalı gazeteci, iş insanı ve siyasetçi (ö. 1885)
1825 - Theodor Bilharz, Alman doktor (ö. 1862)
1829 - N. R. Pogson, İngiliz astronom (ö. 1891)
1853 - Muzaffereddin Şah, İran Şahı (ö. 1907)
1858 - Ludwig Quidde, Alman pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1941)
1864 - Sándor Simonyi-Semadam, Macar Başbakanı (ö. 1946)
1868 - Dietrich Eckart, Alman politikacı (ö. 1923)
1876 - Ziya Gökalp, Türk şair (ö. 1924)
1878 - Henry Weed Fowler, Amerikalı zoolog (ö. 1965)
1881 - Hermann Staudinger, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1965)
1881 - Roger Martin du Gard, Fransız yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1958)
1882 - Amalie Emmy Noether, Alman matematikçi (ö. 1935)
1883 - Andrey Bubnov, Ekim Devrimi önderlerinden Bolşevik devrimci, Sol Muhalefet üyesi (ö. 1938)
1887 - Josef Čapek, Çek ressam ve yazar (ö. 1945)
1887 - Juan Gris, İspanyol ressam ve heykeltıraş (ö. 1927)
1887 - Edward Courtney Boyle, Kraliyet Donanması subayı (ö. 1967)
1892 - Walter Krüger, Nazi Almanyası ve Saksonya Krallığı'nda asker (ö. 1973)
1893 - Cedric Gibbons, Amerikalı sanat yönetmeni ve yapım tasarımcısı (ö. 1960)
1898 - Erich Bey, Nazi Almanyası'nın muhrip filosu komutanı (ö. 1943)
1899 - Louis Adamic, Amerikalı gazeteci ve yazar (ö. 1951)
1900 - Erich Fromm, Amerikalı psikoanalizci ve toplum felsefecisi (ö. 1980)
1903 - Frank Sargeson, Yeni Zelandalı yazar ve romancı (ö. 1982)
1904 - Joan Crawford, Amerikalı aktris (ö. 1977)
1905 - Lale Andersen, Alman şarkıcı (Lili Marleen ile tanınan) (ö. 1972)
1907 - Daniel Bovet, İsviçreli farmakolog (ö. 1992)
1909 - Ahmet Ahundov, edebiyat eleştirmeni, yazar, şair, çevirmen ve Türkmen üniversite profesörü (ö. 1943)
1910 - Akira Kurosawa, Japon film yönetmeni (ö. 1998)
1912 - Wernher von Braun, Alman bilim insanı (ö. 1977)
1913 - Abidin Dino, Türk ressam, karikatürist, yazar ve film yönetmeni (ö. 1993)
1915 - Vasiliy Zaytsev, SSCB'li keskin nişancı (ö. 1991)
1927 - Şükran Kurdakul, Türk şair, yazar ve araştırmacı (ö. 2004)
1933 - Hayes Alan Jenkins, SSCB'li buz patenci
1933 - Philip Zimbardo, Amerikalı psikolog (Stanford hapishane deneyi ile tanınan)
1936 - Yalçın Otağ, Türk oyuncu ve komedyen (ö. 2014)
1937 - İbrahim Ebuleyş, Mısırlı iş insanı (ö. 2017)
1939 - Pervin Par, Türk sinema oyuncusu (ö. 2015)
1942 - Michael Haneke, Avusturyalı film yönetmeni
1944 - Michael Nyman, İngiliz minimal müzik bestecisi
1945 - Leyla Demiriş, Türk soprano ve opera sanatçısı (ö. 2016)
1948 - Chantal Lauby, Fransız sinema oyuncusu, senarist ve film yönetmeni
1952 - Rex Tillerson, Amerikalı iş insanı, inşaat mühendisi ve siyasetçi
1953 - Chaka Khan, Amerikalı şarkıcı
1955 - İsmail Rüştü Cirit, Türk hukukçu
1956 - Jose Manuel Durao Barroso, Portekizli politikacı
1956 - Talat Bulut, Türk tiyatrocu ve seslendirme sanatçısı
1959 - Numan Kurtulmuş, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi
1963 - Míchel, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1964 - Okan Bayülgen, Türk televizyon programcısı ve oyuncu
1965 - Aneta Kręglicka, Polonyalı 1989 Dünya Güzeli
1966 - Caner Beklim, Türk radyo yapımcısı ve müzik direktörü
1968 - Fernando Hierro, İspanyol futbolcu
1971 - Yasmeen Ghauri, Kanadalı manken
1973 - Jason Kidd, Amerikalı basketbolcu
1973 - Jerzy Dudek, Polonyalı futbolcu
1975 - Burak Gürpınar, Türk müzisyen
1976 - Chris Hoy, İskoç asıllı İngiliz bisikletçi
1976 - Michelle Monaghan, Amerikalı aktris
1976 - Keri Russell, Amerikalı oyuncudur
1977 - Maxim Marinin, Rus buz patenci
1978 - Bora Duran, Türk şarkıcı
1978 - Perez Hilton, ABD'li blog yazarı ve televizyon ünlüsü
1978 - Walter Samuel, Arjantinli futbolcu
1981 - Giuseppe Sculli, İtalyan futbolcu
1981 - Mesut Süre, Türk radyo programcısı ve stand up sanatçısı
1983 - Hakan Kadir Balta, Türk futbolcu
1983 - Mo Farah, Somali asıllı İngiliz atlet
1983 - Sascha Riether, Alman eski millî futbolcudur
1983 - Jerome Thomas, İngiliz eski futbolcudur
1985 - Bethanie Mattek-Sands, Amerikalı tenisçi
1985 - Memphis Monroe, Amerikalı porno oyuncusu
1989 - Luis Fernando Silva, Meksikalı futbolcudur
1990 - Jaime Alguersuari, İspanyol Formula 1 pilotu
1991 - Bensu Soral, Türk oyuncu
1992 - Tolga Ciğerci, Almanya'da yetişmiş Türk millî futbolcu
1992 - Kyrie Irving, Avustralya asıllı Amerikalı basketbolcudur
1993 - Aytaç Kara, Türk futbolcu
1993 - Buğrahan Tuncer, Türk basketbolcu
1994 - Nick Powell, İngiliz futbolcudur
1995 - Jan Lisiecki, Kanada doğumlu, Polonya asıllı klasik müzik piyanisti
1995 - Ozan Tufan, Türk futbolcu
1996 - Alexander Albon, Formula 1'de Red Bull Racing için yarışan Tay-İngiliz pilot
Ölümler
59 - Genç Agrippina, Roma İmparatoriçesi (d. 15)
1022 - Zhenzong, Çin'in Song Hanedanı'nın üçüncü imparatoru (d. 968)
1555 - III. Julius, 1550-1555 arasında papa (d. 1487)
1589 - Marcin Krome, Polonyalı haritacı, diplomat ve tarihçi (d. 1512)
1747 - Humbaracı Ahmed Paşa, Osmanlı Ordusu'nun ıslahı için çalışmalar yapan Fransız subay (d. 1675)
1801 - I. Pavel, Rus Çarı (d. 1754)
1819 - August von Kotzebue, Alman oyun yazarı ve yazar (d. 1761)
1829 - Richard Anthony Salisbury, İngiliz botanikçi (d. 1761)
1842 - Stendhal, Fransız yazar (d. 1783)
1854 - Johannes Søbøtker, Danimarka Batı Hint Adaları'ndaki tüccar (d. 1777)
1891 - Anne Lynch Botta, Amerikalı şair, yazar ve öğretmen (d. 1815)
1910 - Nadar, Fransız fotoğrafçı, karikatürist, roman yazarı, gazeteci ve baloncu (d. 1820)
1923 - Karekin Pastırmacıyan, Ermeni siyasetçi (d. 1872)
1923 - Hovhannes Tumanyan, Ermeni şair ve romancı (d. 1869)
1945 - Napier Shaw, İngiliz meteorolog (d. 1854)
1946 - Gilbert Lewis, Amerikalı kimyager (d. 1875)
1951 - Erich Neumann, bir Nazi politikacıydı (d. 1892)
1953 - Raoul Dufy, Fransız ressam (d. 1877)
1956 - Evariste Lévi-Provençal, Fransız Orta Çağ tarihçisi, oryantalist, Arap Dili ve Edebiyatı uzmanı ve İslam tarihçisi (d. 1894)
1958 - Florian Znaniecki, Polonyalı filozof ve sosyolog (d. 1882)
1960 - Said Nursi, İslam düşünürü ve tefsir yazarı (Risale-i Nur Külliyatı'nın yazarı ve Nur Cemaati'nin kurucu lideri) (d. 1878)
1963 - Thoralf Skolem, Norveçli matematikçi (d. 1887)
1964 - Peter Lorre, Avusturya-Macaristan asıllı Amerikalı aktör (d. 1904)
1964 - Mehmet Necati Lugal, Türk edebiyat profesörü (d. 1878)
1968 - Edwin O'Connor, Amerikalı gazeteci, romancı ve radyo yorumcusu (d. 1918)
1973 - Şevkiye May, Türk tiyatro, operet ve sinema oyuncusu (d. 1915)
1980 - Arthur Melvin Okun, Amerikalı ekonomist (d. 1928)
1981 - Beatrice Tinsley, İngiltere doğumlu Yeni Zelandalı astronom ve kozmologtur (d. 1941)
1986 - Étienne Mattler, Fransız eski millî futbolcu (d. 1905)
1986 - Anastasiya Platonovna Zuyeva, Sovyet oyuncu (d. 1896)
1987 - Nevzat Süer, Türk satranç oyuncusu (d. 1925)
1990 - John Dexter, İngiliz tiyatro, film ve opera yönetmeni (d. 1925)
1992 - Friedrich August von Hayek, Avusturyalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1899)
1992 - İzzet Kezer, Türk gazeteci (d. 1954)
1993 - Robert Crichton, Amerikalı roman yazarı (d. 1925)
1994 - Giulietta Masina, İtalyan aktris (d. 1921)
1995 - Cevad Memduh Altar, Türk sanat tarihçisi (d. 1902)
2006 - Desmond Doss, Birleşik Devletler Ordusu onbaşısı idi (d. 1919)
2006 - Pío Leyva, Kübalı müzisyen (d. 1917)
2011 - Jean Bartik, ABD'li yazılımcı (d. 1924)
2011 - Ali Teoman, Türk yazar (d. 1962)
2011 - Elizabeth Taylor, İngiliz aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1932)
2012 - Abdullahi Yusuf Ahmed, Somalili politikacı ve 6. Devlet Başkanı (d. 1934)
2012 - Naci Talib, Iraklı siyasetçi (d. 1917)
2013 - Boris Berezovski, Rus milyarder iş insanı, matematikçi (d. 1946)
2014 - Adolfo Suárez, İspanyol siyasetçi (d. 1932)
2015 - Lil’ Chris, İngiliz pop-rock şarkıcısı (d. 1990)
2015 - Søren Kam, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Waffen-SS'sinde bir Danimarkalı komutandı (d. 1921)
2015 - Lee Kuan Yew, Singapurlu devlet adamı (d. 1923)
2015 - Michael Laurence, Avustralyalı aktör, yapımcı, yönetmen ve senarist (d. 1935)
2016 - Jimmy Riley, Jamaikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1954)
2016 - Tom Whedon, Amerikalı senarist (d. 1932)
2017 - Lola Albright, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1924)
2017 - Julien Serge Doubrovsky, Fransız yazar (d. 1928)
2017 - Meir Einstein, İsrailli spor gazetecisi ve yayıncı (d. 1951)
2017 - William Henry Keeler, Amerikalı kardinal (d. 1931)
2017 - Denis McGrath, Kanadalı-Amerikalı televizyon yapımcısı, yazar ve senarist (d. 1968)
2017 - Cino Tortorella, İtalyan Tv sunucusu, oyuncu ve yapımcı (d. 1927)
2017 - Denis Nikolayeviç Voronenkov, Rus siyasetçi (d. 1971)
2018 - Ercüment Balakoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1937)
2018 - DuShon Monique Brown, Amerikalı oyuncudur (d. 1968)
2018 - Debbie Lee Carrington, Amerikalı dublör komedyen ve oyuncu (d. 1959)
2018 - Alberto Ongaro, İtalyan gazeteci, çizgi romancı ve yazardır (d. 1925)
2018 - Delores Taylor, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
2019 - Lawrence G. Cohen, Amerikalı film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1941)
2019 - Lina Çeryazova, Özbek serbest stil kadın kayakçı (d. 1968)
2019 - Jacques Dessemme, Eski Fransız erkek basketbol oyuncusudur (d. 1925)
2019 - Denise DuBarry, Amerikalı oyuncu, iş insanı, film yapımcısı ve hayırsever (d. 1956)
2019 - Rafi Eitan, İsrailli siyasetçi ve istihbaratçıdır (d. 1926)
2020 - Maurice Berger, Amerikalı sanat tarihçisi, küratör, yazar ve eleştirmen (d. 1956)
2020 - Lucia Bosè, İtalyan aktris ve model (d. 1931)
2020 - Carole Brookins, Dünya Bankası'nın Amerikalı yönetici direktörü ve küresel politik ekonomi uzman (d. 1943)
2020 - Brian Crowe, İngiliz diplomat (d. 1938)
2020 - Borja Domecq Solis, İspanyol iş insanı ve çiftlik sahibi (d. 1945)
2020 - José Folgado, İspanyol iş insanı ve siyasetçi (d. 1944)
2020 - Paul Karslak, İngiliz sanatçı, ressam (d. 1953)
2020 - Zororo Makamba, Zimbabveli gazeteci (d. 1990)
2020 - Alan Ortiz, Filipin politikaçı (d. 1953)
2020 - Usama Riaz, Pakistanlı hekim (d. 1994)
2020 - Calogero Rizzuto, İtalyan mimar ve tarihi koruma uzmanı (d. 1955)
2020 - Walter Robb, Amerikalı mühendis, yönetici ve hayırsever (d. 1928)
2020 - Mary Roman, Amerikalı emekli Olimpiyat atleti ve grup lideri (d. 1935)
2020 - Lucien Sève, Fransız filozof, komünist siyasetçi, aktivist ve politika yazarı (d. 1926)
2020 - Júlia Sigmond, Macar-Rumen kukla sanatçısı, Esperanto dilinde yazan yazar ve yayıncı (d. 1929)
2020 - Nashom Wooden, Afrikalı-Amerikalı sanatçı (d. 1969)
2021 - Basrief Arief, Endonezyalı savcıdır (d. 1947)
2021 - George Segal, Jr., Amerikalı tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı, komedyen ve müzisyen (d. 1934)
2021 - Irena Vrkljan, Hırvat yazar ve çevirmen (d. 1930)
2022 - Amina Mohamed Abdi, Somalili siyasetçi (d. 1981)
2022 - Madeleine Albright, Amerikalı siyasetçi ve 64. ABD Dışişleri bakanı (d. 1937)
2023 - Souhila Belbahar, Cezayirli ressam (d. 1934)
2023 - Marion Game, Fransız aktris (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
Dünya Meteoroloji Günü
Kozkavuran Fırtınası
0323
23 |
3053 | https://tr.wikipedia.org/wiki/24%20Mart | 24 Mart |
Olaylar
1394 - Timurlenk, Diyarbakır'ı işgal etti.
1721 - Johann Sebastian Bach, Brandenburg Markizi Christian Ludwig için yazdığı ve daha sonraları Brandenburg Konçertoları olarak adlandırılan 6 konçertolarını sundu.
1882 - Robert Koch, verem hastalığına neden olan bakteriyi (mycobacterium tuberculosis) keşfettiğini duyurdu. Bu buluşuyla, daha sonra 1905 yılında tıp alanında Nobel ödülünü aldı.
1923 - Mustafa Kemal Paşa, Time dergisine kapak oldu.
1926 - Türkiye'de petrol arama ve işletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun, TBMM'de kabul edildi.
1933 - Almanya'da Şansölye Hitler, 27 Şubat'ta gerçekleşen Reichstag Yangını'nı sebep göstererek ülkede düzeni sağlamak adına kendisine olağanüstü yetkiler tanıyan kararnamenin 24 Mart'taki kabulü ile diktatöryal güce ulaştı.
1938 - Cumhurbaşkanlığı yatı olarak satın alınan Savarona'ya, İngiltere'nin Southampton Limanı'nda törenle Türk bayrağı çekildi. 1 Haziran'da İstanbul'a getirilen Savarona, Dolmabahçe önüne demir attı. Atatürk, yatı gezerek incelemede bulundu.
1958 - Elvis Presley askere alındı ve bu durum ABD genelinde sansasyon yarattı.
1976 - Arjantin Devlet Başkanı Isabel Peron, kansız bir darbeyle devrildi. Jorge Rafael Videla, Emilio Eduardo Massera ve Orlando Ramón Agosti’den oluşan Cunta, iktidara el koydu ve yedi yıllık diktatörlük döneminde 30 bine yakın kişi kaybedildi.
1978 - Savcı Doğan Öz öldürüldü.
1998 - Hindistan'da çıkan fırtınada 250 kişi öldü, 3000 kişi de yaralandı.
1999 - NATO, Kosova'daki çatışmalar üzerine, Yugoslavya'ya karşı hava harekâtı başlattı. II. Dünya Savaşı'ndan beri Avrupa'daki en yoğun bombardıman olan Müttefik Gücü Harekatı, Kosova'nın Sırbistan'dan ayrılmasına neden oldu.
2000 - Varan Turizm'e ait bir otobüs, yolcularıyla birlikte kaçırıldı. Olaydan sonra yakalanan üç kişi, 36'şar yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
2000 - Genelkurmay Başkanlığı, Talat Aydemir'in idamıyla sonuçlanan 1963'teki darbe girişimine katılan 1459 Harp Okulu öğrencisinin haklarını 37 yıl sonra iade etti.
2001 - Apple şirketi, Mac OS X 10.0 (Cheetah)'ı piyasaya sürdü.
2006 - İspanya'daki ETA örgütü, süresiz ve kalıcı ateşkes ilan etti.
2007 - Türkiye, 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Yunanistan'ı 4-1 mağlup etti.
2009 - Ergenekon davasında 21'i tutuklu 56 sanık hakkında hazırlanan 1909 sayfalık ikinci iddianame, davaya bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede emekli Orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon, davanın bir ve iki numaralı sanıkları olarak geçiyor. Eruygur ve Tolon'un, 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması isteniyor.
2015 - Barselona-Düsseldorf seferini yapan, Lufthansa'nın yan kuruluşu olan Germanwings'e ait Airbus A320 tipi bir yolcu uçağı, Fransız Alpleri'nin güneyinde yer alan Méolans-Revel köyünün dağlık alanına düştü. Kazada 144 yolcu ve 6 mürettebat hayatını kaybetti.
2020 - 2020 Yaz Olimpiyatları koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021'e ertelendi.
Doğumlar
1494 - Georgius Agricola, Alman bilim insanı ("Mineralojinin babası") (ö. 1555)
1607 - Michiel de Ruyter, Hollandalı amiral (ö. 1676)
1718 - Leopold August Abel, Alman kemancı ve besteci (ö. 1794)
1733 - Joseph Priestley, İngiliz kimyacı ve filozof (ö. 1804)
1754 - Joel Barlow, Amerikalı şair, diplomat ve siyasetçi (ö. 1812)
1809 - Mariano José de Larra, İspanyol gazeteci ve yazar (ö. 1837)
1834 - William Morris, İngiliz şair ve ressam (ö. 1896)
1846 - Karl von Bülow, Alman mareşali (ö. 1921)
1855 - Andrew W. Mellon, Amerikalı iş insanı, endüstrici, devlet adamı, hayırsever ve sanat koleksiyoncusu (ö. 1937)
1872 - Memmed Said Ordubadi, Azeri yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteci (ö. 1950)
1874 - Harry Houdini, Amerikalı illüzyonist (ö. 1926)
1874 - Selim Sırrı Tarcan, Türk eğitmen, spor yöneticisi ve siyasetçi (ö. 1957)
1874 - Luigi Einaudi, İtalya Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı (ö. 1961)
1879 - Neyzen Tevfik, Türk neyzen ve şair (ö. 1953)
1884 - Peter Debye, Hollandalı fizikçi (ö. 1966)
1886 - Edward Weston, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1958)
1886 - Charlotte Mineau, Amerikalı oyuncu (ö. 1979)
1886 - Robert Mallet-Stevens, Fransız mimar ve tasarımcı (ö. 1945)
1887 - Roscoe Arbuckle, Amerikalı komedyen (ö. 1933)
1890 - John Rock, Amerikalı kadın doğum uzmanı ve jinekolog (ö. 1984)
1890 - Baki Vandemir, Türk asker (ö. 1963)
1891 - Charley Toorop, Hollandalı ressam (ö. 1955)
1891 - Sergey Vavilov, Sovyet fizikçi (ö. 1951)
1893 - Walter Baade, Alman astronom (ö. 1960)
1893 - Emmy Göring, Alman aktris ve sahne sanatçısı (ö. 1973)
1894 - Ralph Hammeras, Amerikalı özel efekt tasarımcısı, görüntü ve sanat yönetmeni (ö. 1970)
1897 - Wilhelm Reich, Avusturyalı-Alman-Amerikalı psikiyatrist ve psikanalist (ö. 1973)
1897 - Theodora Kroeber, Amerikalı yazar ve antropolog (ö. 1979)
1902 - Thomas E. Dewey, Amerikalı avukat, savcı ve politikacıdır (ö. 1971)
1903 - Adolf Butenandt, Alman biyokimyacı (ö. 1995)
1909 - Clyde Barrow, Amerikalı kanun kaçağı (ö. 1934)
1911 - Joseph Barbera, Amerikalı çizgi film yapımcısı, animatör ve senarist (ö. 2006)
1917 - Constantine Andreou, Yunan kökenli ressam ve heykeltıraş (ö. 2007)
1917 - John Kendrew, İngiliz biyokimyacı (ö. 1997)
1919 - Lawrence Ferlinghetti, Amerikalı şair ve ressam (ö. 2021)
1919 - Robert Heilbroner, Amerikan iktisatçı ve iktisadi düşünceler tarihçisi (ö. 2005)
1921 - Vasili Smislov, Rus satranç oyuncusu (ö. 2010)
1926 - Dario Fo, İtalyan yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2016)
1927 - Martin Walser, Alman yazar
1930 - David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi (ö. 2003)
1930 - Steve McQueen, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1980)
1935 - Rodney Bennett, Britanyalı televizyon ve film yönetmeni (ö. 2017)
1937 - İsmet Nedim, Türk müzisyen ve besteci
1938 - David Irving, bir İngiliz yazar
1942 - Jesús Alou, Dominikli beyzbol oyuncusu (ö. 2023)
1944 - R. Lee Ermey, Amerikalı asker, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2018)
1944 - Han Myeong-sook, Güney Kore Başbakanı
1944 - Vojislav Koštunica, Sırbistan Başbakanı
1945 - Curtis Hanson, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist (ö. 2016)
1947 - Meiko Kaji, Japon şarkıcı ve aktris
1948 - Jerzy Kukuczka, Polonyalı dağcı (ö. 1989)
1948 - Orhan Oğuz, Türk sinemacı
1949 - Tabitha King, Amerikalı yazar
1949 - Ruud Krol, Hollandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör
1949 - Steve Lang, Kanadalı rock müzisyenidir (ö. 2017)
1949 - Ali Ekber Salihi, İranlı politikacı, diplomat, akademisyen
1949 - Ranil Wickremesinghe, Sri Lankalı siyasetçi ve Sri Lanka devlet başkanı
1951 - Tommy Hilfiger, Amerikalı moda tasarımcısı
1953 - Louie Anderson, Amerikalı aktör ve komedyen (ö. 2022)
1954 - Rafael Orozco Maestre, Kolombiyalı bir şarkıcı ve söz yazarıdır (ö. 1992)
1955 - Celâl Şengör, Türk jeolog
1956 - İpek Bilgin, Türk tiyatro oyuncusu
1956 - Steve Ballmer, Amerikalı iş insanı
1958 - Mike Woodson, Amerikalı basketbol antrenörü ve eski profesyonel basketbol oyuncusudur
1960 - Kelly LeBrock, Amerikalı aktris ve modeldir
1960 - Nena, Alman müzisyen
1961 - Yanis Varoufakis, Yunan ekonomist ve siyasetçi
1962 - Ömer Koç, Türk iş insanı
1963 - Raimond van der Gouw, Hollandalı eski futbolcudur
1965 - The Undertaker, Amerikalı güreşçi
1967 - Anton Utkin, Rus yazar ve yönetmen
1969 - Stephan Eberharter, Avusturyalı sporcu
1969 - Ilir Meta, Arnavut siyasetçi
1969 - Andre Thysse, Güney Afrikalı profesyonel boksör
1970 - Lara Flynn Boyle, Amerikalı aktris
1972 - Christophe Dugarry, Fransız futbolcu
1973 - Jacek Bąk, Polonyalı millî futbolcudur
1973 - Steve Corica, Avustralyalı millî futbolcu ve teknik direktördür
1973 - Jim Parsons, Amerikalı televizyon dizisi ve sinema oyuncusu
1974 - Alyson Hannigan, Amerikalı oyuncu
1974 - Cenk Torun, Türk oyuncu
1976 - Aliou Cissé, Senegalli millî futbolcu ve teknik direktör
1977 - Jessica Chastain, Amerikalı oyuncu
1978 - Tomáš Ujfaluši, Çek futbolcu
1979 - Lake Bell, Amerikalı oyuncu, yazar ve yönetmen
1982 - Epico, Porto Rikolu profesyonel güreşçi
1982 - Boris Dali, Bulgar şarkıcı
1982 - Jack Swagger, Amerikan profesyonel güreşçi
1984 - Benoît Assou-Ekotto, Kamerunlu eski millî futbolcudur
1984 - Park Bom, Güney Koreli şarkıcı
1984 - Chris Bosh, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1984 - Kübra Par, Türk haber sunucu ve köşe yazarı
1985 - Lana, Amerikalı dansçı, manken, oyuncu, şarkıcı ve profesyonel güreş menajeri
1987 - Billy Jones, İngiliz futbolcu
1987 - Ramires, Brezilyalı futbolcu
1989 - Aziz Şaverşyan, Rusya doğumlu Avustralyalı vücut geliştiricisi, kişisel antrenör ve manken (d. 2011)
1990 - Lacey Evans, Amerikalı profesyonel kadın güreşçi
1990 - Keisha Castle-Hughes, Yeni Zelandalı aktris
1994 - Aslı Nemutlu, Türk millî kayakçı (ö. 2012)
1995 - Enzo Fernández, İspanyol-Fransız futbolcudur
1997 - Myoui Mina, Japon şarkıcı
Ölümler
809 - Harun Reşid, Abbâsîler'in 5. Halifesi (d. 763)
1455 - V. Nicholaus, Papa (d. 1397)
1575 - Yosef Karo, İspanyol Rabbi, Yazar, Filozof ve Kabalist (d. 1488)
1603 - I. Elizabeth, İngiltere Kraliçesi (d. 1533)
1657 - III. Parthenios, Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi'nin 202. patriği (d. ?)
1751 - János Pálffy, Macar İmparatorluk Mareşali (d. 1664)
1776 - John Harrison, İngiliz marangoz ve saat ustası (d. 1693)
1794 - Jacques-René Hébert, Fransız gazeteci ve siyasetçi (d. 1757)
1844 - Bertel Thorvaldsen, Danimarkalı-İzlandalı heykeltıraş (d. 1770)
1849 - Johann Wolfgang Döbereiner, Alman kimyacı (d. 1780)
1860 - Ii Naosuke, Japon devlet adamı (d. 1815)
1869 - Antoine-Henri Jomini, Fransız asker (d. 1779)
1882 - Henry Wadsworth Longfellow, Amerikalı şair (d. 1807)
1882 - Bertall, Fransız karikatürist, çizer ve yazar (d. 1820)
1888 - Théodore Frère, Fransız ressam (d. 1814)
1889 - Fransiscus Cornelis Donders, Hollandalı doktor (d. 1818)
1894 - Verney Lovett Cameron, İngiliz kâşif (d. 1844)
1901 - İsmail Safa, Türk yazar (d. 1867)
1905 - Jules Verne, Fransız yazar (d. 1828)
1909 - John Millington Synge, İrlandalı oyun yazarı (d. 1871)
1910 - Šimun Milinović, Hırvat din adamı (d. 1835)
1916 - Enrique Granados, İspanyol piyanist ve besteci (d. 1867)
1934 - William Joseph Hammer, Amerikalı elektrik mühendisi (d. 1858)
1946 - Alexander Alekhine, Rus satranç oyuncusu (d. 1892)
1948 - Nikolay Berdyayev, Rus teolog ve filozof (d. 1874)
1950 - Harold Joseph Laski, İngiliz siyaset bilimcisi ve siyasetçi (d. 1893)
1953 - Mary Teck, Birleşik Krallık Kraliçesi (d. 1867)
1955 - Otto Gessler, Alman siyasetçi (d. 1875)
1962 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (d. 1884)
1968 - Alice Guy-Blaché, Fransız film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1873)
1968 - Arnaldo Foschini, İtalyan mimar ve akademisyen (d. 1884)
1969 - Joseph Kasavubu, Kongo Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı (d. 1910, 1913, 1915, 1917)
1971 - Arne Jacobsen, Danimarkalı mimar ve tasarımcı (d. 1902)
1971 - Müfide Ferit Tek, Türk romancı (d. 1892)
1976 - Bernard Montgomery, İngiliz asker (d. 1887)
1978 - Doğan Öz, Türk hukukçu ve Türkiye Cumhuriyet Savcısı (d. 1934)
1980 - Óscar Romero, El Salvadorlu katolik din adamı ve aziz (d. 1917)
1984 - Sam Jaffe, Amerikalı aktör (d. 1891)
1986 - Ertuğrul Yeşiltepe, Türk gazeteci (d. 1933)
1987 - Ekrem Zeki Ün, Türk besteci (d. 1910)
1988 - Turhan Feyzioğlu, Türk hukukçu ve politikacı (d. 1922)
1995 - Joseph Needham, Britanyalı biyokimyacı, tarihçi ve sinolog (d. 1900)
1999 - Gertrud Scholtz-Klink, Nazi Almanyası'nda ateşli NSDAP üyesi ve NS-Frauenschaft lideri (d. 1902)
2002 - César Milstein, Arjantinli biyokimyacı (d. 1927)
2008 - Neil Aspinall, İngiliz müzik şirketi yöneticisi (d. 1941)
2008 - Olcay Tiryaki, Türk iç hastalıkları uzmanı ve akademisyen (d. 1955)
2008 - Richard Widmark, Amerikalı aktör (d. 1914)
2010 - Robert Culp, Amerikalı oyuncu, metin yazarı ve yönetmen (d. 1930)
2015 - Oleg Bryjak, Kazak-Alman operacı (d. 1960)
2015 - Maria Radner, Alman opera sanatçısı (d. 1981)
2016 - Maggie Blye, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2016 - Johan Cruyff, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)
2016 - Roger Cicero, Rumen piyanist (d. 1970)
2016 - Esther Herlitz, İsrailli diplomat ve politikacı (d. 1921)
2016 - Zafer Koç, Türk futbolcu (d. 1965)
2016 - Garry Shandling, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar, yapımcı ve yönetmen (d. 1949)
2017 - Leo Peelen, Hollandalı eski bisiklet sporcusu (d. 1968)
2017 - Jean Rouverol, Amerikalı oyuncu, yazar ve senarist (d. 1916)
2017 - Avraham Sharir, İsrailli siyasetçi ve eski bakan (d. 1932)
2018 - José Antonio Abreu, Venezuelalı orkestra şefi, eğitimci, piyanist, ekonomist, aktivist ve siyasetçi (d. 1939)
2018 - Lys Assia, İsviçreli şarkıcı (d. 1924)
2018 - Rim Banna, Filistinli şarkıcı, besteci, aranjör ve aktivist (d. 1966)
2018 - Arnaud Beltrame, Fransız jandarma sınıfında rütbeli asker (d. 1973)
2018 - Bernie De Koven, Amerikalı video oyun tasarımcısı, öğretim görevlisi ve eğlence kuramcısı (d. 1941)
2019 - Pancracio Celdrán, İspanyol eğitimci, yazar, tarihçi ve gazeteci (d. 1942)
2019 - Nancy Gates, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1926)
2019 - Michael Lynne, Amerikalı film yöneticisi (d. 1941)
2019 - Joseph Pilato, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1949)
2020 - Lorenzo Acquarone, İtalyan hukukçu, akademisyen ve siyasetçi (d. 1931)
2020 - Nihat Akbay, eski Türk millî futbolcu (d. 1945)
2020 - Romi Cohn, Çekoslovakya doğumlu Amerikalı haham (d. 1929)
2020 - Manu Dibango, Kamerunlu müzisyen ve söz yazarı (d. 1933)
2020 - Steven Dick, İskoç diplomat ve siyasetçi (d. 1982)
2020 - David Edwards, eski profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1971)
2020 - Mohamed Farah, Somalili millî futbolcu (d. 1961)
2020 - Alan Finder, Amerikalı gazeteci (d. 1948)
2020 - Terrence McNally, Amerikalı oyun yazarı ve senarist (d. 1938)
2020 - John F. Murray, Amerikalı pulmonolog (d. 1927)
2020 - Jenny Polanco, Dominikli moda tasarımcısı (d. 1958)
2020 - Ignacio Trelles, Meksikalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1916)
2020 - Albert Uderzo, Fransız çizgi roman sanatçısı ve senarist (d. 1927)
2021 - Jean Baudlot, Fransız şarkıcı (d. 1947)
2021 - Enrique Chazarreta, Arjantinli millî futbolcu (d. 1947)
2021 - Toshihiko Koga, Japon profesyonel judocu (d. 1967)
2021 - Haroldo Lima, Brezilyalı siyasetçi ve diktatörlük karşıtı aktivist (d. 1939)
2021 - Anna Kostivna Lypkivska, Ukraynalı tiyatro eleştirmeni, gazeteci ve yazar (d. 1967)
2021 - Vlasta Velisavljević, Sırp aktör (d. 1926)
2021 - Jessica Walter, Amerikalı aktris (d. 1941)
2022 - Dagny Carlsson, İsveçli internet ünlüsü, terzi, memur ve blog yazarı (d. 1912)
2022 - Abhishek Chatterjee, Hint aktör (d. 1964)
2022 - Denise Coffey, İngiliz aktris, yönetmen ve oyun yazarı (d. 1936)
2022 - Aydın Engin, Türk gazeteci, oyun yazarı, senarist ve politikacı (d. 1941)
2022 - Kenny McFadden, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu Yeni Zelandalı eski profesyonel basketbol oyuncusu ve antrenörü (d. 1960)
2022 - John McLeod, İskoç besteci (d.1934)
2023 - Gordon Earle Moore, bir ABD'li iş adamı (d. 1929)
2023 - Pradeep Sarkar, Hintli film yönetmeni ve senarist (d. 1955)
Tatiller ve özel günler
Dünya Verem (Tüberküloz) Günü
0324
24 |
3054 | https://tr.wikipedia.org/wiki/25%20Mart | 25 Mart |
Olaylar
1655 - Satürn'ün en büyük uydusu Titan, Christiaan Huygens tarafından keşfedildi.
1752 - İngiltere'de yılın ilk günü. İngilizlerde 1 Ocak ile başlayan ilk yıl 1752'dir.
1807 - Birleşik Krallık Parlamentosu, köle ticaretini yasakladı.
1811 - Percy Bysshe Shelley, "Tanrıtanımazlığın Gerekliliği" adlı makalesinden dolayı Oxford Üniversitesi'nden atıldı.
1821 - Yunanistan, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
1912 - Ahmet Ferit Tek, Türk Ocağı'nı kurdu.
1918 - Alman güdümünde, Belarus Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1918 - Oltu'nun kurtuluşu.
1924 - Yunanistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1929 - İtalya'da faşist yönetim, genel seçimlerde oyların yüzde 99'unu kendilerinin aldıklarını açıkladı.
1935 - Prof. Afet İnan, Türk Tarih Kurumu As Başkanlığı'na seçildi.
1936 - Saatlerin doğru olarak ayarlanabilmesi için İstanbul Rasathanesi'nce hazırlanan iki bildiriyi, Bakanlar Kurulu onayladı.
1941 - Yugoslavya Krallığı, Mihver Devletleri’ne katılma kararı aldı.
1944 - Heykeltıraş Zühtü Müritoğlu ve Hadi Bara'nın yaptıkları Barbaros Hayreddin Paşa Anıtı törenle açıldı.
1947 - Illinois'teki bir kömür madeninde meydana gelen patlamada, 111 kişi öldü.
1949 - Sovyet Hükûmetinin kararıyla; Litvanya, Estonya ve Letonya'dan 92.000 kişi sürgün edildi.
1950 - Devlet Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı Ankara'da düştü; 15 kişi öldü. Bu olay Türk sivil havacılık tarihinin ilk kazası oldu.
1951 - Millî Eğitim Bakanı Tevfik İleri, solcu öğretmenlerin tasfiyesinin sürdüğünü açıkladı.
1951 - İstanbul'da Neve Şalom Sinagogu açıldı.
1957 - Roma'da bir araya gelen Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu'nun kurulmasına ilişkin Roma Antlaşması'nı imzaladı.
1959 - Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu dergisinde yayımlanan "Menderes'in Kalesi" başlıklı yazısında, Fuad Köprülü'ye yayın yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada, bir yıl hapse mahkûm oldu. Büyük Doğu dergisi de bir ay süreyle kapatıldı.
1960 - Güney Afrika Johannesburg'da tüm siyah politik örgütler feshedildi.
1960 - İtalya'da Fernando Tambroni Başbakan oldu.
1961 - Adalet Bakanlığı, idam cezalarının cezaevi bahçelerinde infaz olunması hakkında karar aldı.
1962 - EOKA'lılar Kıbrıs'ta iki camiye bomba attı.
1968 - Şair Metin Demirtaş, Türk Solu dergisinde yayımlanan "Guevara" adlı şiirinde, komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.
1972 - Cumhuriyet Halk Partisi; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında verilen ve Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından onaylanan idam kararlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. İnfaz Savcılığı, dosyayı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'na gönderdi. Üç gün sonra Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi idamların infazına karar verdi.
1975 - Suudi Arabistan Kralı Faysal, akli dengesi bozuk olan yeğeni Prens Faysal bin Musad tarafından Riyad'da öldürüldü.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Adana ve Osmaniye Cezaevlerinden 9'u sağ, 1'i sol 10 mahkûm kaçtı.
1982 - Ankara Sıkıyönetim Savcılığı, Halkevleri hakkında kapatılma istemiyle dava açtı.
1982 - Tutuklu İsmail Beşikçi, cezaevinden yazdığı bir mektup nedeniyle 10 yıl ceza aldı.
1984 - Yerel seçimler yapıldı. Anavatan Partisi (ANAP), yüzde 41,5 oy oranı ile 54 ilde Belediye Başkanlığı aldı. Sosyal Demokrat Parti (SODEP), yüzde 23,4 oy oranı ile ikinci, Doğru Yol Partisi (DYP), yüzde 13,2 oy oranı ile seçimlerden üçüncü parti olarak çıktı. İlk kez seçime katılan Refah Partisi (RP) ise, yüzde 4,4 oy oranıyla sonuncu parti oldu.
1986 - 14. Strasbourg Film Festivali'nde Muammer Özer'in "Bir Avuç Cennet" ve Ali Özgentürk'ün "Bekçi" isimli filmleri ikinciliği paylaştı.
1986 - İşkence yaptığını itiraf eden polis memuru Sedat Caner ile bu itirafları yayımlayan "Nokta" dergisine dava açıldı.
1988 - İstanbul'daki Metris Askeri Cezaevi'nden 29 tutuklu ve hükümlü kaçtı.
1990 - New York'un Bronx semtindeki bir kulüpte çıkan yangında 87 kişi öldü.
1992 - Kozmonot Sergei Krikalyov, Mir Uzay İstasyonu'nda 10 ay kaldıktan sonra dünyaya döndü.
1994 - Aydın Ortaklar Öğretmen Lisesi'nde evci çıkan dört kız öğrenciden birinin, Emniyet yetkilileri tarafından yakalanarak bekaret kontrolüne gönderilmesi, kadınlar tarafından protesto edildi.
1996 - Türkiye'de Emek Partisi kuruldu.
1998 - Manisalı Gençler Davasında, Yargıtay'ın bozma kararından sonra beş tutuklu genç tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.
1999 - Sırbistan, NATO'ya savaş ilan edip BM'ye bildirince, NATO üyesi Türkiye de bu ülkeyle resmen savaşa girmiş oldu.
2009 - Büyük Birlik Partisi'nin kiralamış olduğu ve içerisinde BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu dahil, 6 kişinin bulunduğu helikopter, Kahramanmaraş'ta düştü. 3 gün sonra ulaşılan helikopterde, 6 kişinin de hayatını kaybettiği belirtildi.
Doğumlar
1259 - II. Andronikos, Bizans İmparatoru (ö. 1332)
1296 - III. Andronikos, Bizans İmparatoru (ö. 1341)
1347 - Siena'lı Katerina, Dominik Tarikatı'nda çalışan ama rahibe olmayan bir üyesi ve mistik (ö. 1380)
1479 - III. Vasili, Moskova Büyük Knezi (ö. 1533)
1593 - Jean de Brébeuf, Cizvit misyoner (ö. 1649)
1611 - Evliya Çelebi, Osmanlı gezgin ve yazar (ö. 1682)
1614 - Juan Carreño de Miranda, İspanyol ressam (ö. 1684)
1699 - Johann Adolph Hasse, Alman besteci (ö. 1783)
1767 - Joachim Murat, Fransız asker ve Napoli Kralı (ö. 1815)
1778 - Sophie Blanchard, Fransız kadın havacı ve balon pilotu (ö. 1819)
1782 - Caroline Bonaparte, Fransa imparatoru I. Napolyon'un kız kardeşi (ö. 1839)
1783 - Jean-Baptiste Paulin Guérin, Fransız portre ressamı (ö. 1855)
1833 - Zaynulla Rasulev, Başkurt dini lider (ö. 1917)
1835 - Adolph Wagner, Alman ekonomist ve politikacı (ö. 1917)
1852 - Gérard Cooreman, Belçikalı siyasetçi (ö. 1926)
1860 - Friedrich Naumann, Alman siyaset adamı ve kuramcı (ö. 1919)
1863 - Adalbert Czerny, Avusturyalı çocuk doktoru (ö. 1941)
1864 - Alexej von Jawlensky, Rus ressam (ö. 1941)
1867 - Arturo Toscanini, İtalyan orkestra şefi (ö. 1957)
1867 - Gutzon Borglum, Amerikalı heykeltıraş (ö. 1941)
1873 - Rudolf Rocker, Alman anarko-sendikalist (ö. 1958)
1874 - Sunjong, Kore'nin ikinci ve son imparatoru ve son Joseon hükümdarı (ö. 1926)
1874 - Zavel Kwartin, Rus asıllı yahudi şarkıcı (Hazan) ve besteci (ö. 1952)
1881 - Béla Bartók, Macar besteci (ö. 1945)
1886 - I. Athenagoras, İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin 268. Patriği (ö. 1972)
1887 - Chūichi Nagumo, Japon asker (ö. 1944)
1893 - Fedir Şçus, Mahnovşçina komutanı, Ukraynalı Anarko-Komünist devrimci (ö. 1921)
1894 - Vladimir Bodiansky, Rus inşaat mühendisi (ö. 1966)
1899 - Burt Munro, Yeni Zelandalı motosiklet yarışçısı (ö. 1978)
1901 - Ed Begley, Amerikalı aktör (ö. 1970)
1905 - Albrecht Mertz von Quirnheim, Alman asker (ö. 1944)
1906 - A.J.P. Taylor, İngiliz tarihçi (ö. 1990)
1908 - David Lean, İngiliz yönetmen (ö. 1991)
1911 - Jack Ruby, Amerikalı gece kulübü işletmecisi (Lee Harvey Oswald'ı öldüren kişi) (ö. 1967)
1914 - Norman Ernest Borlaug, Amerikalı tarım bilimci (ö. 2009)
1920 - Melih Birsel, Türk mimar (ö. 2003)
1921 - Simone Signoret, Fransız sinema oyuncusu (ö. 1985)
1925 - Flannery O'Connor, Amerikalı yazar (ö. 1964)
1925 - M. Sunullah Arısoy, Türk şair ve yazar (ö. 1989)
1928 - Jim Lovell, Amerikalı astronot
1929 - Tommy Hancock, Amerikalı müzisyen (ö. 2020)
1934 - Gloria Steinem, Amerikalı feminist, gazeteci ve kadın hakları savunucusu
1940 - Mina, İtalyan şarkıcı, televizyon sunucusu ve aktris
1941 - Hüseyin Aktaş, Türk atlet (ö. 2012)
1942 - Aretha Franklin, Amerikalı R&B şarkıcısı (ö. 2018)
1944 - Ayla Dikmen, Türk Hafif Müziği sanatçısı (ö. 1990)
1944 - Demir Karahan, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1945 - Mehmet Keskinoğlu, Türk şair, tiyatro, sinema ve seslendirme sanatçısı (ö. 2002)
1946 - Daniel Bensaïd, Fransız filozof ve Troçkist (ö. 2010)
1947 - Elton John, İngiliz pop/rock şarkıcısı, beste yazarı ve piyanist
1952 - Dursun Karataş, Türk devrimci önder (ö. 2008)
1962 - Marcia Cross, Amerikalı sinema oyuncusu
1965 - Avery Johnson, Amerikalı basketbol oyuncusu ve koçu
1965 - Sarah Jessica Parker, Amerikalı sinema oyuncusu
1965 - Stefka Kostadinova, Bulgar atlet
1966 - Jeff Healey, Kanadalı müzisyen (ö. 2008)
1968 - Deirdre O'Kane, İrlandalı komedyen ve aktris
1972 - Phil O'Donnell, İngiliz futbolcu (ö. 2007)
1973 - Dolunay Soysert, Türk oyuncu
1973 - Marcin Wrona, Polonyalı (Leh) senarist ve yönetmen (ö. 2015)
1976 - Vladimir Klitschko, Ukraynalı boksör
1977 - Darko Perić, Sırp aktör
1980 - Bartók Eszter, Macar şarkıcı
1980 - Muratcan Güler, Türk basketbolcu
1981 - Casey Neistat, Amerikalı YouTuber, film yapımcısı ve vlogcu
1982 - Danica Patrick, Amerikalı otomobil yarışçısı
1982 - Jenny Slate, Amerikalı aktris, komedyen ve yazar
1984 - Katharine McPhee, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-şarkı yazarı
1985 - Lev Yalçın, Türk futbolcu
1986 - Marco Belinelli, profesyonel İtalyan basketbolcu
1986 - Kyle Lowry, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1987 - Kim Cloutier, Kanadalı top model
1987 - Nobunari Oda, Japon buz patenci
1988 - Ryan Lewis, Amerikalı müzik yapımcısı, müzisyen ve DJ
1988 - Big Sean, Amerikalı rapçi
1989 - Alyson Michalka, Amerikalı oyuncu, bestekâr, gitarist, piyanist, şarkıcı ve manken
1989 - Scott Sinclair, İngiliz futbolcu
1990 - Mehmet Ekici, Türk futbolcu
1990 - Alexander Esswein, Alman futbolcu
1993 - Sam Johnstone, İngiliz kaleci
Ölümler
1137 - Pons, Trablus kontu (d. 1098)
1223 - II. Afonso, Portekiz'in üçüncü kralı (d. 1185)
1625 - Giambattista Marino, İtalyan şiiri (d. 1569)
1677 - Wenceslas Hollar, Bohemyalı-İngiliz oymacı (d. 1607)
1701 - Jean Renaud de Segrais, Fransız yazar (d. 1624)
1736 - Nicholas Hawksmoor, İngiliz Barok mimarı (d. 1661)
1774 - Zeynep Sultan, Osmanlı padişahı III. Ahmed'in kızı (d. 1715)
1801 - Novalis, Alman yazar ve filozof (d. 1772)
1875 - Amédée Achard, Fransız şair ve gazeteci (d. 1814)
1880 - Ludmilla Assing, Alman yazar (d. 1821)
1890 - John Turtle Wood, İngiliz mimar, mühendis ve arkeolog (d. 1821)
1914 - Frederic Mistral, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1830)
1915 - Süleyman Efendi, Osmanlı jandarma komutanı (d. ?)
1918 - Claude Debussy, Fransız besteci (d. 1862)
1966 - Vladimir Minorski, Rus doğubilimci (d. 1877)
1973 - Edward Steichen, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1879)
1975 - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı (d. 1903)
1976 - Josef Albers, Amerikalı ressam (d. 1888)
1976 - Şevket Süreyya Aydemir, Türk iktisatçı ve tarihçi (d. 1897)
1980 - Roland Barthes, Fransız felsefeci ve gösterge bilimci (d. 1915)
1988 - Leyla Arzuman, Azeri kökenli Sovyet dans öğretmeni ve koreograf (Türkiye'de klasik bale eğitiminin temelini atan ve ilk özel bale okulunu kuran) (d. 1897)
1992 - Nancy Walker, Amerikalı aktris (d. 1922)
1995 - James Samuel Coleman, Amerikalı sosyolog (d. 1926)
2001 - Tekin Siper, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1941)
2002 - Esmeray, Türk oyuncu ve vokalist (d. 1949)
2006 - Richard Fleischer, Amerikalı film yönetmeni (d. 1916)
2007 - Andranik Markaryan, Ermenistan Başbakanı (d. 1951)
2007 - Süheyl Denizci, Türk caz müzisyeni (d. 1932)
2009 - Muhsin Yazıcıoğlu, Türk siyasetçi (d. 1954)
2010 - Elisabeth Noelle-Neumann, Alman siyaset bilimci (d. 1916)
2012 - Antonio Tabucchi, İtalyan oyun yazarı, çevirmeni ve öğretim üyesi (d. 1943)
2014 - Nanda, Hint oyuncu (d. 1939)
2016 - Ebu Ali el-Enbari, Irak İslam Devleti üyesi grubun iki numaralı ismi. IŞİD lideri (d. 1957)
2016 - Tevfik İsmailov, Azeri yönetmen, senaryo yazarı ve oyuncu (d. 1939)
2016 - Jishnu, Hint film oyuncusu (d. 1979)
2017 - Giorgio Capitani, İtalyan film yönetmeni ve senarist (d. 1927)
2017 - Piers Dixon, İngiliz politikacı (d. 1928)
2017 - Sir Cuthbert Montraville Sebastian, Saint Kitts ve Nevis'in eski Genel Valisi (d. 1921)
2018 - Jerry Williams, İsveçli rock şarkıcısı ve müzisyeni (d. 1942)
2019 - Virgilio Caballero Pedraza, Meksikalı gazeteci, medya araştırmacısı ve siyasetçi (d. 1942)
2019 - Len Fontaine, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1948)
2020 - Harry Aarts, Hollandalı siyasetçi (d. 1930)
2020 - Edman Ayvazyan, İranlı-Ermeni ressam, mimar ve modacı (d. 1932)
2020 - MaryAnn Black, Amerikalı klinik psikolog, sosyal hizmetler görevlisi ve siyasetçi (d. 1943)
2020 - Mark Blum, Amerikalı aktör (d. 1950)
2020 - Floyd Cardoz, Hint-Amerikalı yemek şefi (d. 1960)
2020 - Martinho Lutero Galati, Brezilyalı orkestra şefi (d. 1953)
2020 - Paul Goma, 1989'dan önce komünist rejimin muhalif ve önde gelen rakibi olarak tanınan Rumen yazar (d. 1935)
2020 - İnna Makarova, Sovyet-Rus aktris (d. 1926)
2020 - Detto Mariano, İtalyan müzisyen (d. 1937)
2020 - Angelo Moreschi, kariyeri Etiyopya'da geçen piskopos olan İtalyan misyoneri (d. 1952)
2020 - Nimmi, Hint aktris (d. 1933)
2021 - Beverly Cleary, Amerikalı çocuk kitapları yazarı (d. 1916)
2021 - Uta Ranke-Heinemann, Alman ilahiyatçı, akademisyen ve yazar (d. 1927)
2021 - Larry McMurtry, Amerikalı yazar ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1936)
2021 - Bertrand Tavernier, Fransız film yönetmeni, prodüktör, senarist ve oyuncu (d. 1941)
2022 - Ivan Dikunov, Sovyet-Rus heykeltıraş (d. 1941)
2022 - Taylor Hawkins, Amerikalı müzisyen (d. 1972)
2022 - Kathryn Hays, Amerikalı aktris (d. 1933)
2022 - Va'ele Pa'ia'aua Iona Sekuini, Samoalı siyasetçi (d. 1964)
Tatiller ve özel günler
Manisa mesir macunu festivali
Dünya Kölelik ve Transatlantik Köle Ticareti Kurbanlarını Anma Uluslararası Günü
Erzurum'un Oltu ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Müjde Bayramı (Hristiyan Katolik Bayramı)
0325
25 |
3055 | https://tr.wikipedia.org/wiki/26%20Mart | 26 Mart |
Olaylar
1583 - İngiltere'nin Osmanlı topraklarındaki ilk Elçisi, William Harborne İstanbul'a ulaştı.
1636 - Hollanda'da Utrecht Üniversitesi kuruldu.
1812 - Venezuela'nın Karakas şehri, şiddetli bir depremle tahrip oldu.
1821 - Seyyid Ali Paşa, Sadrazamlıktan alınarak yerine Benderli Ali Paşa atandı.
1913 - Edirne, Bulgar ve Sırp kuvvetlerince teslim alındı.
1915 - I. Dünya Savaşı: Birinci Gazze Muharebesi gerçekleşti.
1917 - I. Dünya Savaşı: Çanakkale Boğazı'nın Anadolu yakasında görev yapmak üzere Osmanlı 15. Kolordusu'nun teşkili.
1931 - Türkiye'de Ölçüler Kanunu'nun kabul edilmesiyle; okka, endaze gibi eski ölçülerin yerine gram, metre, litre gibi yeni ölçülerin kullanılması öngörüldü.
1934 - Birleşik Krallık'ta ilk kez motorlu taşıt kullanacaklara, şoförlük sınavından geçme zorunluluğu getirildi.
1942 - Naziler, Yahudileri Polonya'daki Auschwitz Kampı'na götürmeye başladı.
1971 - Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, 12 Mart Muhtırası'yla istifa eden Süleyman Demirel'in yerine atanan Nihat Erim'in kabinesini onayladı.
1971 - İstanbul'da iki kıta birleşti. Boğaz Köprüsü'nün 57'nci ünitesinin de yerine konulmasıyla kentin, Asya ve Avrupa yakaları birbirine bağlandı.
1971 - Doğu Pakistan, Bangladeş'in oluşumuna yönelik olarak Pakistan'dan bağımsızlığını ilan etti.
1979 - Enver Sedat, Menahem Begin ve Jimmy Carter, Washington'da İsrail-Mısır Barış Antlaşmasını imzaladılar.
1995 - Şengen Antlaşması yürürlüğe girdi.
1996 - Uluslararası Para Fonu, Rusya'ya 10.2 milyar USD kredi verilmesini onayladı.
1999 - Melissa virüsü, tüm dünyada e-posta sistemlerini etkiledi.
1999 - Michigan'da bir Mahkeme Jürisi, Dr. Jack Kevorkian'ı ölümcül bir hastayı iğne yaparak öldürmekten (ötanazi) suçlu buldu.
2000 - Rusya'da yapılan seçimler sonucunda, Vladimir Putin Başkan oldu.
2002 - TBMM Genel Kurulu'nda, AB'ye uyum çerçevesinde hazırlanan ve sekiz yasada değişiklik yapan dokuz maddelik yasa tasarısı kabul edildi.
2002 - İsrail'de Uluslararası Geçici Mevcudiyet'e ait araca düzenlenen saldırıda, Türk Binbaşı Cengiz Toytunç öldü, Yüzbaşı Hüseyin Özarslan yaralandı.
2005 - Doctor Who dizisinin günümüz serisi, BBC Kanalında yayına girdi.
2006 - İskoçya'da kamusal alanlarda sigara içmek yasaklandı.
Doğumlar
391 - Sivaslı Petrus, Sebaste (Sivas) episkoposu (d. 340)
1516 - Conrad Gesner, İsviçreli doğa bilimci (ö. 1565)
1805 - Şirali Müslümov, Azeri çiftçi, dünyanın en yaşlı insanı olduğu iddia edilmekte (ö. 1973)
1832 - Michel Bréal, Fransız filolog (ö. 1915)
1834 - Hermann Wilhelm Vogel, Alman fotokimyacı ve fotoğrafçı (ö. 1898)
1840 - George Smith, İngiliz Asurolog ve arkeolog (ö. 1876)
1849 - Armand Peugeot, Fransız sanayici (ö. 1915)
1850 - Edward Bellamy, Amerikalı sosyalist yazar (ö. 1898)
1853 - Hugo Rheinhold, Alman heykeltıraş (ö. 1900)
1854 - Harry Furniss, İngiliz sanatçı ve illüstratör (ö. 1925)
1859 - Adolf Hurwitz, Alman matematikçi (ö. 1919)
1868 - I. Fuad (Ahmed Fuad Paşa), Mısır kralı (ö. 1936)
1871 - Rauf Yekta, Türk müzisyen, müzikolog ve besteci (ö. 1935)
1874 - Robert Frost, Amerikalı şair (ö. 1963)
1875 - Aleksey Uhtomskiy, Rus devrimci ve Sosyalist Devrimci Parti önderlerinden (ö. 1905)
1876 - Wilhelm, Arnavutluk prensi (ö. 1945)
1875 - Syngman Rhee, Güney Kore'nin ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1965)
1876 - Kate Richards O'Hare Cunningham, Amerikalı sosyalist (ö. 1948)
1880 - Alfred A. Cohn, Amerikalı yazar, gazeteci ve gazete editörü, polis komiseri (ö. 1951)
1892 - Filippo Del Giudice, İtalyan film yapımcısı (ö. 1963)
1893 - Palmiro Togliatti, İtalyan politikacı (ö. 1964)
1893 - James Bryant Conant, Amerikalı kimyager (ö. 1978)
1895 - Jimmy McMullan, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 1964)
1898 - Rudolf Dassler, Puma'nın kurucusu (ö. 1974)
1904 - Joseph Campbell, Amerikalı yazar ve mitoloji uzmanı (ö. 1987)
1911 - Tennessee Williams, Amerikalı oyun yazarı ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1983)
1913 - Paul Erdös, Macar matematikçi (ö. 1996)
1913 - Zehra Bilir, Türk türkücü (ö. 2007)
1919 - Tevhit Bilge, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1987)
1924 - Bülent Oran, Türk sinema oyuncusu ve senarist (ö. 2004)
1925 - Pierre Boulez, Fransız besteci, koro şefi, yazar ve piyanist (ö. 2016)
1929 - Natalino Pescarolo, İtalyan Katolik Piskopos (ö. 2015)
1931 - Leonard Nimoy, Amerikalı oyuncu, yönetmen, müzisyen ve fotoğrafçı (ö. 2015)
1932 - Stefan Wigger, Alman oyuncu (ö. 2013)
1933 - Tinto Brass, İtalyan yönetmen
1934 - Alan Arkin, Amerikalı aktör, yönetmen, müzisyen ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1935 - Erdal Öz, Türk yazar (ö. 2006)
1935 - Mahmud Abbas, Filistinli politikacı
1939 - Étienne Draber, Fransız oyuncu (ö. 2021)
1940 - James Caan, Amerikalı oyuncu (ö. 2022)
1940 - Nancy Pelosi, Amerikalı politikacı
1941 - Richard Dawkins, İngiliz biyolog
1942 - Ayşegül Devrim, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2009)
1942 - Erica Jong, Amerikalı şair, roman yazarı, öğretmen
1943 - Mustafa Kalemli, Türk politikacı
1943 - Bob Woodward, Amerikalı araştırmacı gazeteci ve makale yazarı
1944 - Diana Ross, Amerikalı şarkıcı, müzik yapımcısı ve oyuncu
1945 - Paul Bérenger, Mauritiuslu siyasetçi
1946 - Johnny Crawford, Amerikalı aktör, şarkıcı, müzisyen ve bando şefi (ö. 2021)
1946 - Alain Madelin, Fransız siyasetçi
1947 - Subhash Kak, Hint asıllı İngiliz şair ve oyun yazarı
1948 - Steven Tyler, Amerikalı şarkıcı, bestekâr, söz yazarı ve multi-enstrümantalist
1949 - Bärbel Dieckmann, Alman politikacı
1949 - Patrick Süskind, Alman yazar
1950 - Martin Short, Amerikalı oyuncu, senarist, program sunucusu, yapımcı, ve komedyendir
1950 - Alan Silvestri, Amerikalı film-dizi müziği bestecisi ve orkestra şefidir
1951 - Carl Wieman, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülünü sahibi
1952 - Didier Pironi, Fransız eski Formula 1 pilotu (ö. 1987)
1953 - Elaine Chao, Amerikalı siyasetçi
1954 - Savaş Ay, Türk gazeteci ve muhabir (ö. 2013)
1956 - Park Won-Soon, Güney Koreli siyasetçi, hukukçu ve aktivist
1957 - Shirin Neshat, İranlı çağdaş sanatçıdır
1958 - Elio de Angelis, İtalyan yarış pilotu (ö. 1986)
1960 - Jennifer Grey, Amerikalı oyuncudur
1962 - Falko Götz, Alman futbol adamı
1962 - John Stockton, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur
1963 - Serpil Gümülcineli Öztürk, Türk ressam
1968 - Kenny Chesney, Amerikalı country şarkıcı-söz yazarı
1968 - James Iha, Japon asıllı Amerikalı rock müzisyeni
1969 - Mahsun Kırmızıgül, Türk şarkıcı
1969 - Murat Garipağaoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1970 - Paul Bosvelt, eski Hollandalı futbolcudur
1970 - Martin McDonagh, İrlandalı çağdaş oyun yazarı, film yönetmeni ve senarist
1972 - Leslie Mann, Amerikalı aktris
1973 - Larry Page, Amerikalı iş insanı
1975 - Cyril Mennegun, Fransız film yönetmeni ve senarist
1976 - Amy Smart, Amerikalı oyuncu ve manken
1976 - Nurgül Yeşilçay, Türk sinema oyuncusu
1977 - Kevin Davies, İngiliz eski millî futbolcudur
1978 - Sandra Romain, Rumen porno yıldızı
1979 - Pierre Wome, Kamerunlu eski futbolcudur
1982 - Mikel Arteta, İspanyol eski milli futbolcudur
1982 - Andreas Hinkel, Alman futbolcu
1982 - Jay Sean, İngiliz müzisyen
1983 - Roman Bednář, Çek millî futbolcudur
1985 - Jonathan Groff, Amerikan oyuncu ve şarkıcı
1985 - Keira Knightley, İngiliz sinema oyuncusu
1986 - Rüzgar Erkoçlar, Türk oyuncu
1986 - Emma Laine, Fin profesyonel tenisçi
1987 - Steven Fletcher, İskoçyalı futbolcudur
1988 - Barış Hersek, Türk basketbolcu
1989 - Simon Kjær, Danimarkalı millî futbolcudur
1990 - Ahzee, Amerikalı müzisyen
1990 - Patrick Ekeng, Kamerunlu millî futbolcudur (ö. 2016)
1990 - Xiumin, Güney Koreli şarkıcı
1990 - Choi Woo-shik, Güney Koreli-Kanadalı oyuncu
1992 - Nina Agdal, Danimarkalı manken
1992 - Stoffel Vandoorne, Belçikalı Formula 1 pilotudur
1994 - Ali Osman Antepli, Türk futbolcu
1999 - Anel Ahmedhodžić, Bosnalı millî futbolcu
2003 - Bhad Bhabie, Amerikalı bir rapçi
Ölümler
903 - Sugawara no Michizane, Heian dönemi Japon bilgin, şair ve siyasetçi (d. 845)
922 - Hallac-ı Mansur, İranlı sûfî ve yazar (d. 858)
1211 - I. Sancho, 6 Aralık 1185 ile 26 Mart 1211 tarihleri arasında hüküm süren Portekiz kralı (d. 1154)
1350 - XI. Alfonso, Kastilya ve Leon Kralı (d. 1311)
1625 - Giambattista Marino, İtalyan şiirine egemen olan Marinizm okulunun (daha sonra Secentismo) kurucusu (d. 1569)
1649 - John Winthrop, Massachusetts Körfezi Kolonisi'ni kuran Püritenlerin lideri olan İngiliz avukat (d. 1587)
1726 - John Vanbrugh, İngiliz mimar ve oyun yazarı (d. 1664)
1797 - James Hutton, İskoç hekim, jeolog, doğa tarihçisi, kimya imalatçısı ve deneysel ziraatçi (d. 1726)
1814 - Joseph-Ignace Guillotin, Fransız doktor (d. 1738)
1827 - Ludwig van Beethoven, Alman besteci (d. 1770)
1864 - Jan Bake, Hollandalı dil bilimci (d. 1787)
1882 - Thomas Hill Green, İngiliz filozof (d. 1836)
1892 - Walt Whitman, Amerikalı şair (d. 1819)
1902 - Cecil Rhodes, İngiliz siyasetçi ve iş insanı (d. 1853)
1922 - Alfred Blaschko, Alman dermatolojist (d. 1858)
1923 - Sarah Bernhardt, Fransız tiyatro sanatçısı (d. 1884)
1926 - Konstantin Fehrenbach, Alman devlet adamı (d. 1852)
1945 - David Lloyd George, İngiliz politikacı (d. 1863)
1949 - Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından (d. 1889)
1957 - Édouard Herriot, Fransız siyasetçi (d. 1872)
1957 - Max Ophüls, Alman asıllı Fransız sinema yönetmeni ve yazar (d. 1902)
1959 - Raymond Chandler, Amerikalı yazar (d. 1888)
1959 - Suavi Tedü, Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (d. 1915)
1969 - John Kennedy Toole, Amerikalı yazar (d. 1937)
1973 - Noël Coward, İngiliz aktör, yazar ve besteci (d.1899)
1984 - Ahmed Sékou Touré, Gine Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı (d. 1922)
1987 - Mahmut Cuda, Türk ressam (d. 1904)
1993 - Tevfik Behramov, Azeri futbolcu ve yan hakem (d. 1925)
1995 - Belgin Doruk, Türk sinema sanatçısı (d. 1936)
1995 - Eazy-E, Amerikalı Hip-Hop rap sanatçısı (d. 1964)
1997 - Turhan Dilligil, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1919)
2005 - James Callaghan, İngiliz politikacı (d. 1912)
2005 - Murat Çobanoğlu, Türk halk ozanı (d. 1940)
2009 - Arne Bendiksen, Norveçli besteci ve şarkıcı (d. 1926)
2011 - Zühtü Bayar, Türk şâir ve yazar (d. 1943)
2013 - Don Payne, Amerikalı yazar ve yapımcı (d. 1964)
2015 - Tomas Tranströmer, İsveçli şair, psikolog, çevirmen ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1931)
2016 - Raúl Cárdenas, Meksikalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1928)
2016 - Norm Hadley, Kanadalı rugby oyuncusu (d. 1964)
2016 - İgor Paşkeviç, Rus buz patencisi ve çalıştırıcısı (d. 1971)
2017 - Darlene Cates, Amerikalı oyuncu (d. 1947)
2017 - Mai Dantsig, Belaruslu ressam ve sanatçı (d. 1930)
2017 - Věra Špinarová, Çek şarkıcı (d. 1951)
2017 - Roger Wilkins, Amerikalı tarih profesörü ve gazeteci (d. 1932)
2017 - Mamadou Diop, Senegalli siyasetçi (d. 1936)
2019 - Ted Burgin, İngiliz eski profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2019 - Master Fatman, Danimarkalı Film yönetmeni, müzisyen, komedyen, şarkıcı, oyuncu ve DJ (d. 1965)
2019 - Ali Mema, eski Arnavut profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1943)
2020 - Bourbon-Parma Prensesi María Teresa, İspanyol kraliyet ailesinin en küçük kolunun üyesi (d. 1933)
2020 - Menggie Cobarrubia, Filipinli aktör (d. 1953)
2020 - Ito Curata, Filipinli moda tasarımcısı (d. 1959)
2020 - Michel Hidalgo, Fransız eski futbolcu (d. 1933)
2020 - Olle Holmquist, İsveçli tromboncu (d.1936)
2020 - Naomi Munakata, Japon-Brezilyalı şef ve sanat yönetmeni (d. 1955)
2020 - Luigi Roni, İtalyan opera sanatçısı (d. 1942)
2020 - Michael Sorkin, Amerikalı mimar, yazar ve eğitimci (d. 1948)
2020 - Hamish Wilson, İskoç aktör (d. 1942)
2020 - Jon Wynne-Tyson, İngiliz yazar ve yayıncı (d. 1924)
2020 - Daniel Yuste, İspanyol bisikletçi (d. 1944)
2021 - Cornelia Catangă, Rumen şarkıcı (d. 1958)
2021 - Azade Namdari, İranlı TV sunucusu ve aktris (d. 1984)
2022 - Bang Jun-seok, Güney Koreli film müziği bestecisi, yapımcı, söz yazarı ve müzik yönetmeni (d. 1970)
2022 - Gianni Cavina, İtalyan aktör (d. 1940)
2022 - Aimé Mignot, Fransız eski profesyonel futbolcu ve teknik direktördür (d. 1932)
2023 - Köksal Engür, Türk dizi ve tiyatro sanatçısı (d. 1946)
Tatiller ve özel günler
Çaylak Fırtınası
0326
26 |
3056 | https://tr.wikipedia.org/wiki/27%20Mart | 27 Mart |
Olaylar
425 - İmparator II. Theodosius döneminde Konstantinopolis'te, Auditorium adıyla ilk yüksek okul açıldı. Okulda 31 profesör, Latince ve Grekçe hitabet ve gramer, hukuk ve felsefe dersleri vermeye başladı.
630 - Tang Hanedanı, Yin Dağları'nda (günümüzde İç Moğolistan) Doğu Göktürk Kağanlığını yendi.
1692 - Bahadırzade Arabacı Ali Paşa Sadrazamlıktan alınarak, yerine Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa atandı.
1854 - Kırım Savaşı: Birleşik Krallık, Rus İmparatorluğuna savaş ilan etti.
1890 - Louisville, Kentucky'de çıkan fırtınada 76 kişi öldü, 200 kişi de yaralandı.
1891 - Servet-i Fünûn dergisinin ilk sayısı çıktı.
1918 - Besarabya ve Moldova, Romanya'ya katıldı.
1941 - Yugoslavya’da General Dušan Simović, kansız bir darbe ile yönetimi ele geçirdi. Yeni Hükûmet, Mihver Devletleri’nden ayrılma kararı aldı.
1958 - Nikita Kruşçev, SSCB'de Başbakanlığa yükseldi.
1964 - ABD'nin Alaska eyaletinde 9,2 Mw büyüklüğünde deprem meydana geldi. 131 kişi öldü.
1969 - Koç Holding'e ait Aygaz tankeri, Ege Denizi'nde alabora oldu, 15 kişilik mürettebattan 1 kişi kurtulabildi.
1972 - Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi lideri Mahir Çayan ve arkadaşları Ünye Radar Üssü'nden 3 İngiliz teknisyeni kaçırdı.
1976 - Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil ile ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, Washington, DC'de Savunma İşbirliği Anlaşması'nı imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Türkiye üslere izin çıkaracak, ABD de buna karşılık Türkiye'ye yardımda bulunacaktı.
1977 - Tenerife faciası: Kanarya Adaları'nın Tenerife Kuzey Havalimanı'nda uçuşa geçmek üzere olan Hollanda Kraliyet Havayolları'na (KLM) ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, yine havalanmak üzere olan Pan Am'a ait başka bir Boeing ile pistte çarpıştı. Kazada 575 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.
1977 - Yengesiyle ilişki yaşayan Veli Acar, yengesinin yardımıyla öz kardeşi Recep Acar'ı uykudayken başına piknik tüpüyle vurarak öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 14. idamı: 14/15 Ekim 1978'de Ankara'da kaçırdığı sol görüşlü Veli Güneş ve Halim Kaplan'ı el ve ayaklarından bağlayıp, öldürüp, çuvala koyup bir şarampole atan sağ görüşlü militan Fikri Arkan, idam edildi.
1986 - Hayali mobilya davasında 10 yıldır yargılanan Yahya Demirel tahliye edildi.
1987 - 'Hora' (Sismik-1) gemisinin, petrol aramak için Ege'nin uluslararası karasularına açılmasının Yunanistan'ın petrol aramaları için açıkladığı tarihe rastlaması, iki ülkenin silahlı kuvvetlerini alarma geçirdi.
1994 - Eurofighter Typhoon, ilk test uçuşunu yaptı.
1999 - Nissan - Renault arasında güç birliği anlaşması imzalandı.
2012 - Türkiye, Şam Büyükelçiliği'nin bütün faaliyetlerini askıya aldı.
2020 - Kuzey Makedonya, NATO'ya üye oldu.
2023 - ABD'nin Kentucky, Tennessee, Illinois, Missouri ve Arkansas eyaletlerinde 36 farklı yerde hortum oluştu. 70'ten fazla kişi öldü.
Doğumlar
1676 - II. Ferenc Rákóczi, Macar bağımsızlık hareketinin önderi (ö. 1735)
1746 - Carl Bonapart, İtalyan avukat ve diplomat (ö. 1785)
1781 - Charles Joseph Minard, Fransız inşaat mühendisi (ö. 1870)
1785 - XVII. Louis, Kral XVI. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette'nin ikinci oğlu (ö. 1795)
1797 - Alfred de Vigny, Fransız yazar ve şair (ö. 1863)
1814 - Charles Mackay, İskoç şair, yazar, gazeteci ve şarkı yazarı (ö. 1889)
1822 - Ahmet Cevdet Paşa, Türk devlet adamı (ö. 1895)
1824 - Virginia Minor, Amerikalı eylemci ve kadınların oy hakkı mücadelesinin öncülerinden (ö. 1894)
1824 - Johann Wilhelm Hittorf, Alman fizikçi (ö. 1914)
1825 - Andrey Dostoyevski, Rus mimar, mühendis, memo ve bina tamircisi (ö. 1897)
1832 - Paul Arbaud, Fransız kitap koleksiyoncusu ve hayırsever (ö. 1911)
1839 - John Ballance, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 1893)
1839 - Gottlieb Viehe, Alman misyoner (ö. 1901)
1845 - Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1923)
1847 - Otto Wallach, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1931)
1850 - Kiyoura Keigo, Japonya'nın 13. başbakanı (ö. 1942)
1854 - Władysław Kulczyński, Polonyalı biyolog, araknolog, taksonomist, dağcı ve öğretmen (ö. 1919)
1855 - James Alfred Ewing, İskoç fizikçi ve mühendis (ö. 1935)
1863 - Henry Royce, İngiliz mühendis ve otomobil tasarımcısı (ö. 1933)
1871 - Heinrich Mann, Alman yazar (ö. 1950)
1875 - Cécile Vogt-Mugnier, Fransız nörolog (ö. 1962)
1879 - Edward Steichen, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1973)
1879 - Sándor Garbai, Macar siyasetçi (ö. 1947)
1881 - Arkadi Averçenko, Rus mizah yazarı (ö. 1925)
1886 - Clemens Holzmeister, Avusturyalı mimar ve tasarımcı (ö. 1983)
1886 - Ludwig Mies van der Rohe, Alman mimar (ö. 1969)
1886 - Sergey Mironoviç Kirov, Rus Bolşevik lider (ö. 1934)
1889 - Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve Anadolu Ajansı'nın kurucularından (ö. 1974)
1891 - Lajos Zilahy, Macar yazar (ö. 1974)
1891 - Klaudziy Duj-Duşeuski, Beyaz Rus mimar, diplomat ve gazeteci (ö. 1959)
1893 - Karl Mannheim, Alman sosyolog (ö. 1947)
1895 - Erich Abraham, Nazi Almanyası'nda Wehrmacht'ında general (ö. 1971)
1895 - Ole Peder Arvesen, Norveçli mühendis ve matematikçi (ö. 1991)
1897 - Fred Keating, Amerikalı oyuncu (ö. 1961)
1899 - Gloria Swanson, Amerikalı oyuncu (ö. 1983)
1900 - Ethel Lang, 110 yaş üstü yaşayan İngiliz kadın (ö. 2015)
1901 - Eisaku Sato, Japon siyasetçi ve 3 dönem Japonya Başbakanı (ö. 1975)
1902 - Aleksandr Kotikov, II. Dünya Savaşı sonrası 1956-1950 yılları arasında Berlin'den sorumlu askeri yetkili olan Sovyet tümgeneral (ö. 1981)
1912 - James Callaghan, İngiliz politikacı (ö. 2005)
1917 - Cyrus Vance, ABD'nin 57. Dış İşleri Bakanı (ö. 2002)
1920 - Asuman Baytop Türk botanikçi ve eczacı (ö. 2015)
1923 - Louis Simpson, Jamaika asıllı Amerikalı yazar (ö. 2012)
1924 - Sarah Vaughan, Amerikalı piyanist (ö. 1990)
1927 - Coşkun Kırca, Türk politikacı ve diplomat (ö. 2005)
1927 - Mstislav Leopoldoviç Rostropoviç, Sovyet orkestra şefi ve piyanist (ö. 2007)
1929 - Anne Ramsey, Amerikalı sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu (ö. 1988)
1931 - David Janssen, Amerikalı oyuncu (ö. 1980)
1932 - Hasan Pulur, Türk gazeteci ve köşe yazarı (ö. 2015)
1937 - Álvaro Blancarte; Meksikalı ressam, heykeltıraş ve duvar resmi sanatçısı (ö. 2021)
1939 - Kartal Tibet, Türk sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 2021)
1939 - Leyla Kasra, İranlı yazar ve şair
1941 - Ivan Gašparovič, Slovak politikacı
1944 - Yusuf Küpeli, Türk sosyalist siyasetçi, 68 kuşağı öğrenci gençlik önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kurucularından
1946 - Zeliha Berksoy, Türk tiyatro sanatçısı
1950 - Can Okanar, Türk gazeteci ve televizyoncu
1950 - Native Dancer, ABD doğumlu safkan yarış atı (ö. 1967)
1953 - Adnan Yücel, Türk yazar (ö. 2002)
1963 - Quentin Tarantino, Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi
1967 - Talisa Soto, Amerikalı oyuncu ve model
1967 - Anna-Michelle Asimakopoulo, Yunan avukat ve politikacı
1970 - Mariah Carey, Amerikalı şarkıcı
1970 - Elizabeth Mitchell, Amerikalı oyuncu
1970 - Leyla Pehlevi, İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin Farah Pehlevi'den olan en küçük kızı (ö. 2001)
1971 - David Coulthard, İskoç Formula 1 yarışçısı
1971 - Nathan Fillion, Kanadalı oyuncu
1972 - Jimmy Floyd Hasselbaink, Hollandalı futbolcu
1974 - George Koumantarakis, Yunan asıllı Güney Afrikalı millî futbolcu
1974 - Gaizka Mendieta, İspanyol futbolcu
1975 - Fergie, Amerikalı R&B şarkıcısı, oyuncu ve model
1977 - Elías Larry Ayuso, Porto Rikolu basketbolcu
1978 - Marius Bakken, Norveçli atlet
1980 - Harun Can, Türk seslendirmen
1981 - Cacau (futbolcu), Brezilya asıllı Alman eski futbolcudur
1984 - Brett Holman, İrlanda kökenli Avustralyalı eski futbolcu
1984 - Ross Ulbricht, Silk Road'un kurucusu Amerikalı
1985 - Danny Vukovic, Avustralyalı millî futbolcu
1986 - Manuel Neuer, Alman futbolcu
1987 - Polina Gagarina, Rus şarkıcı, şarkı-yazarı, oyuncu ve model
1988 - Mauro Goicoechea, Uruguaylı futbolcu
1988 - Jessie J, İngiliz şarkıcı
1988 - Brenda Song, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu
1988 - Atsuto Uchida, eski Japon millî futbolcu
1990 - Erdin Demir, Türk asıllı İsveç vatandaşı futbolcu
1990 - Facundo Píriz, Uruguaylı futbolcu
1990 - Nicolas N'Koulou, Kamerunlu millî futbolcu
1990 - Kimbra, Yeni Zelandalı şarkıcı
1992 - Marc Martínez, İspanyol futbolcudur
1993 - Matt Hobden, İngiliz kriketçi (ö. 2016)
1997 - Eda Tuğsuz, Türk atlet
1997 - Lalisa Manoban, Taylandlı k-pop idolü
Ölümler
1184 - III. Giorgi, Gürcü kralı
1378 - XI. Gregorius, 30 Aralık 1370 tarihinden ölümüne kadar Roma Katolik Kilisesi'nde papalık yapmıştır (d. 1329)
1462 - II. Vasili, 1425 ile 1462 yılları arasında hüküm süren Moskova büyük prensi (d. 1415)
1564 - Lütfi Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1488)
1625 - I. James, İskoçya, İngiltere ve İrlanda Kralı (d. 1566)
1770 - Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam (d. 1696)
1850 - Wilhelm Beer, Alman banker, astronom ve iş insanı (d. 1797)
1898 - Seyyid Ahmed Han, Hindistanlı Müslüman pragmatist, İslami reformist, düşünür ve yazar (d. 1817)
1906 - Eugène Carrière, Fransız sembolist ressam ve taşbaskı sanatçısı (d. 1849)
1923 - Ali Şükrü Bey, Türk siyasetçi (d. 1884)
1923 - James Dewar, İskoç kimyacı (d. 1842)
1926 - Georges Vézina, Kanadalı profesyonel buz hokeyi kalecisi (d. 1887)
1945 - Halit Ziya Uşaklıgil, Türk yazar (d. 1866)
1968 - Yuri Gagarin, Sovyet kozmonot (d. 1934)
1972 - Maurits Cornelis Escher, Hollandalı ressam (d. 1898)
1976 - Mukağali Makataev, Kazak şair, yazar ve çevirmen (d. 1931)
1981 - Mao Dun, Çinli yazar (d. 1895)
1986 - İhap Hulusi Görey, Türk grafik sanatçısı (d. 1898)
1991 - Aldo Ray, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
1993 - Veli Yılmaz, THKO üyesi ve Halkın Kurtuluşu gazetesi Yazı İşleri Müdürü (d. 1950)
1995 - Seyfi Kurtbek, Türk asker ve siyasetçi (d. 1905)
1998 - David McClelland, Amerikalı psikolog (d. 1917)
1998 - Ferry Porsche, Avusturyalı otomobil üreticisi (d. 1909)
2000 - Ian Dury, İngiliz rock and roll şarkıcısı, söz yazarı ve grup lideri ve aktör (d. 1942)
2002 - Milton Berle, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1908)
2002 - Dudley Moore, İngiliz oyuncu (d. 1935)
2002 - Billy Wilder, Amerikalı yönetmen ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü, En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü, En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1906)
2006 - Stanislaw Lem, Polonyalı yazar (d. 1921)
2007 - Paul Lauterbur, Amerikalı bilim insanı (d. 1929)
2010 - Vasili Smislov, Rus satranç oyuncusu (d. 1921)
2012 - Adrienne Rich, Amerikalı şair (d. 1929)
2013 - Fay Kanin, Emmy ödüllü Amerikalı senaryo yazarı (d. 1917)
2016 - Alain Decaux, Fransız tarihçi ve yazar (d. 1925)
2016 - Antoine Demoitié, Belçikalı bisikletçi (d. 1990)
2017 - Leoncio Afonso, İspanyol coğrafya profesörü (d. 1916)
2017 - Peter Bastian, Danimarkalı müzisyen (d. 1943)
2017 - Chelsea Brown, Amerikalı-Avustralyalı oyuncu ve komedyen (d. 1947)
2017 - Zaida Catalán, İsveçli siyasetçi (d. 1980)
2017 - Arun Sarma, Hint yazar ve romancı (d. 1931)
2018 - Stéphane Audran, Fransız film ve televizyon oyuncusu (d. 1932)
2019 - Türkan Aziz, İlk Kıbrıslı Türk başhemşire (d. 1917)
2019 - Friedrich Achleitner, Avusturyalı şair, eleştirmen, mimar, eğitimci ve yazar (d. 1930)
2019 - Pierre Bourguignon, Fransız siyasetçi (d. 1942)
2019 - Valeri Bıkovski, Sovyet kozmonot (d. 1934)
2019 - Jan Dydak, Polonyalı boksör (d. 1968)
2019 - Yojiro Harada, Japon dövme sanatçısı, televizyon yıldızı ve müzisyen (d. 1972)
2019 - Bruce Yardley, Avustralyalı profesyonel kriketçi ve antrenör (d. 1947)
2020 - Jacques F. Acar, Fransız tıp doktoru ve mikrobiyolog (d. 1931)
2020 - Daniel Azulay, Brezilyalı görsel sanatçı ve çizgi roman sanatçısı (d. 1947)
2020 - Mirna Doris, İtalyan şarkıcı (d. 1940)
2020 - Jesús Gayoso Rey, İspanyol Teğmen albay (d. 1971)
2020 - Hamid Karvi, Tunus eski başbakanı (d. 1927)
2020 - Stefan Lippe, Alman iş insanı (d. 1955)
2020 - Michael McKinnell, İngiliz asıllı Amerikalı mimar (d. 1935)
2020 - Thandika Mkandawire, Malavili ekonomist ve kamu entelektüeli (d. 1940)
2021 - Zafir Hadžimanov, Makedonyalı-Sırp şarkıcı, besteci ve aktör (d. 1943)
2021 - Petr Kellner, Çek milyarder girişimci (d. 1964)
2021 - Odirlei Pessoni, Brezilyalı bobsledçi (d. 1982)
2022 - Titus Buberník, Çekoslovak eski millî futbolcu (d. 1933)
2022 - Ayaz Mutallibov, Eski Azerbaycan cumhurbaşkanı (d. 1938)
2022 - Enrique Pinti, Arjantinli aktör ve komedyen (d. 1939)
2022 - Aleksandra Zabelina, eski Sovyet eskrimci (d. 1937)
Tatiller ve özel günler
Dünya Tiyatro Günü: 1961 yılından beri 48 ülkede her yıl 27 Mart Uluslararası Tiyatro Birliği'nin ulusal merkezlerinin öncülüğünde kutlanıyor.
Dünya Demiryolları Çalışanları Günü
0327
27 |
3057 | https://tr.wikipedia.org/wiki/29%20Mart | 29 Mart |
Olaylar
1430 - Osmanlı Orduları, Selânik ve İyonya'yı fethetti.
1461 - İngiltere tahtı için yapılan Güller Savaşı'ında, York Hanedanı'ından IV. Edward, Lancaster ailesinden VI. Henry'yi Towton savaşında yendi.
1903 - Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla, Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı.
1938 - Harp Okulu Mahkemesi, Nâzım Hikmet'i 28 yıl hapse mahkûm etti.
1950 - Nâzım Hikmet, Bursa Cezaevinde açlık grevine başladı.
1957 - Kıbrıs'ta gerginliğin tırmanması üzerine, Ada'da sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1966 - Leonid Brejnev, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreterliği'ne getirildi. Brejnev, ABD'nin Vietnam politikasını kınadı.
1968 - Türkiye'de ilk böbrek nakli, İstanbul'da Doktor Atıf Taykurt ve ekibi tarafından gerçekleştirildi.
1973 - Vietnam Savaşı: ABD'nin son birlikleri de Güney Vietnam'dan ayrıldı.
1979 - Uganda'da İdi Amin rejimi askeri darbeyle devrildi. İdi Amin kaçtı.
1982 - Kanada Yasası ile Kanada bağımsızlığını aldı.
1989 - Londra'da dünyanın ilk tüp beşizleri doğdu.
1989 - DYP Siirt Milletvekili Abdülrezzak Ceylan, TBMM'de Bağımsız Siirt Milletvekili Zeki Çeliker'in Siirt Milletvekili İdris Arıkan'a hakaret etmesi ile başlayan tartışmayı önlemeye çalıştığı sırada kaza kurşunu ile hayatını kaybetti. ANAP Siirt Milletvekili İdris Arıkan, olaydan sonra tutuklandı. Mahkemenin olayın kaza sonucu meydana geldiği kararından sonra tahliye edildi.
2004 - Bulgaristan, Estonya, Litvanya, Letonya, Romanya, Slovakya ve Slovenya, NATO'ya kabul edildiler.
2005 - Isparta'nın Sütçüler Kaymakamı Mustafa Altınpınar'ın, ilçedeki tüm kamu kurum ve kuruluşlarına Orhan Pamuk'un kitaplarının kütüphane ve kitaplıklardan ayıklanarak imha edilmesi talimatı verdiği ortaya çıktı. Isparta Valiliği talimatı iptal etti.
2006 - Dünya'nın büyük bir bölümünde gözlemlenen tam güneş tutulması gerçekleşti.
2009 - Türkiye'de yerel seçimler gerçekleşti. AK Parti yüzde 38,39 oy oranıyla birinci parti oldu. CHP yüzde 23,08, MHP ise yüzde 15,97 oranında oy aldı.
2010 - Moskova metrosunda gerçekleştirilen intihar saldırılarında, 40 kişi öldü.
Doğumlar
1553 - Viçenzos Kornaros, Giritli yazar (ö. 1613)
1561 - Santorio Santorio, İtalyan hekim (ö. 1636)
1712 - Atike Sultan, III. Ahmed'in kızı (ö. 1738)
1790 - John Tyler, Amerikalı politikacı ve ABD'nin 10. Başkanı (ö. 1862)
1824 - Ludwig Büchner, Alman filozof ve fizikçi (ö. 1899)
1826 - Wilhelm Liebknecht, Alman gazeteci ve politikacı (ö. 1900)
1835 - Madeleine Smith, 1857'de İskoçya'da sansasyonel bir cinayet davasında suçlanan 19. yüzyıl Glasgow sosyalisti
1869 - Kalust Sarkis Gülbenkyan, Ermeni iş insanı (ö. 1955)
1873 - Tullio Levi-Civita, İtalyan matematikçi (ö. 1941)
1883 - Memduh Şevket Esendal, Türk yazar (ö. 1952)
1899 - Lavrenti Beriya, Sovyet politikacı ve Sovyet Gizli Polis Şefi (ö. 1953)
1902 - Marcel Aymé, Fransız yazar (ö. 1967)
1915 - Antonio Hernández Gil, İspanyol yargıç
1916 - Eugene McCarthy, Amerikalı politikacı (ö. 2005)
1918 - Sam Walton, Amerikalı iş insanı (ö. 1992)
1921 - Jacqueline Joubert, Fransız televizyon yapımcısı, yönetmen ve sunucu (ö. 2005)
1927 - John Robert Vane, İngiliz farmakolog (ö. 2004)
1929 - Lennart Meri, Estonyalı yazar, film yönetmeni ve Estonya'nın 2. Cumhurbaşkanı (ö. 2006)
1937 - Gordon Milne, İngiliz futbol adamı
1939 - Terence Hill, İtalyan aktör
1940 - Astrud Gilberto, Brezilyalı şarkıcı
1943 - John Major, İngiliz devlet adamı ve Büyük Britanya Başbakanı
1943 - Vangelis, Yunan besteci
1945 - Walt Frazier, Amerikalı basketbolcu
1949 - Kayahan, Türk besteci ve şarkıcı (ö. 2015)
1950 - Mory Kanté, Malili müzisyen
1952 - Teófilo Stevenson, Kübalı amatör boksör (ö. 2012)
1953 - Güher Pekinel, Türk piyanist
1953 - Süher Pekinel, Türk piyanist
1954 - Ahmed Doğan, Türk asıllı Bulgar siyasetçi
1955 - Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş insanı (ö. 2008)
1957 - Christopher Lambert, Fransız aktör
1963 - Elle Macpherson, Avustralyalı model, oyuncu, yardımsever ve iş insanı
1967 - Michel Hazanavicius, Fransız yönetmen, yapımcı, senarist ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
1968 - Lucy Lawless, Yeni Zelandalı aktris ve şarkıcı
1972 - Rui Costa, Portekizli futbolcu
1972 - Sierra, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1973 - Brandi Love, Amerikalı porno yıldızı
1973 - Marc Overmars, Hollandalı futbolcu
1974 - Miguel Abrigo, Arjantinli futbolcu
1976 - Jennifer Capriati, Amerikalı tenisçi
1980 - Mert Turak, Türk oyuncu
1981 - Nihal Yalçın, Türk oyuncu
1983 - Ezgi Mola, Türk oyuncu
1985 - Fernando Amorebieta, Venezuelalı futbolcu
1986 - Sylvan Ebanks-Blake, Jamaika asıllı İngiliz futbolcu
1986 - İvan Uhov, Rus yüksek atlayıcı
1987 - Dimitri Payet, Fransız millî futbolcu
1987 - Romain Hamouma, Cezayir pasaportlu Fransız futbolcu
1988 - Lacey Pauletta, Bonaireli futbolcu
1988 - Sercan Konal, Türk futbolcu
1988 - Jesús Molina, Meksikalı futbolcu
1988 - Andrei Ionescu, Rumen futbolcu
1989 - James Tomkins, İngiliz futbolcu
1990 - Carlos Peña, Meksikalı futbolcu
1990 - Teemu Pukki, Finlandiyalı millî futbolcu
1991 - Fabio Borini, İtalyan futbolcu
1991 - Irene, Güney Koreli şarkıcı, rapçi ve oyuncu
1991 - Hayley McFarland, Amerikalı aktris, şarkıcı ve dansçı
1991 - N'Golo Kanté, Fransız futbolcu
1993 - Thorgan Ganael Francis Hazard, Belçikalı futbolcu
1994 - Choi Jin-ri, Güney Koreli aktris, model ve şarkıcı (ö. 2019)
Ölümler
MÖ 87 - İmparator Wu Ti, Han Hanedanı'ndan gelen Çin İmparatorluğu'nun 7. İmparatoru (d. MÖ 156)
57 - Guangwu, Han Hanedanı'na mensup Çin İmparatoru ve Doğu Han Hanedanı'nın kurucusu (d. MÖ 5)
1368 - Go-Murakami, Japonya'nın 97. İmparatoru (d. 1328)
1721 - Charles Vane, İngiliz korsan (d. ?)
1772 - Emanuel Swedenborg, İsveçli bilim insanı (d. 1688)
1792 - III. Gustav, İsveç Kralı (d. 1746)
1818 - Alexandre Pétion, Haiti'nin 1. Devlet Başkanı (d. 1770)
1891 - Georges Seurat, Fransız ressam (d. 1859)
1912 - Robert Falcon Scott, İngiliz kâşif (d. 1868)
1939 - Hafız İbrahim Demiralay, Türk politikacı ve din adamı (d. 1883)
1956 - Fuat Uzkınay, Türk yönetmen, yapımcı ve ilk Türk sinemacılardan (d. 1888)
1965 - Wilhelm Worringer, Alman sanat tarihçisi (d. 1881)
1966 - Abdullah Ziya Kozanoğlu, Türk mimar, romancı, çizgi-roman yazarı ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 11. Başkanı (d. 1906)
1970 - Ayşe Şekibe İnsel, Türk politikacı (d. 1886)
1970 - Lev Kuleşov, Sovyet sinema teorisyeni ve yönetmeni (d. 1899)
1972 - Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı (d. 1888)
1980 - Mantovani, İtalyan asıllı İngiliz besteci (d. 1905)
1982 - Carl Orff, Alman besteci (Carmina Burana'nın yaratıcısı) (d. 1895)
1984 - İlhami Bekir Tez, Türk şair
1984 - Ömer Sami Coşar, Türk gazeteci ve yazar
1989 - Mehmet Abdurrezak Ceylan, Türk siyasetçi (d. 1951)
1987 - Akaki Şanidze, Gürcü dilbilimci ve filolog (d. 1887)
1991 - Guy Bourdin, Fransız verici hikâyeler (d. 1928)
1992 - Paul Henreid, Avusturyalı aktör (d. 1908)
1993 - Alfred Preis, Avusturyalı mimar (d. 1911)
1995 - Jimmy McShane, Kuzey İrlandalı şarkıcı (d. 1957)
1999 - Gyula Zsengellér, Macar futbolcu (d. 1915)
1999 - Joe Williams, Amerikalı şarkıcı (d. 1918)
2000 - Mustafa Eremektar, Türk karikatür sanatçısı (d. 1930)
2002 - Erman Şener, Türk sinema eleştirmeni, gazeteci, senaryo ve kitap yazarı (d. 1942)
2009 - Vladimir Fedotov, Rus asıllı Sovyet millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1943)
2009 - Andy Hallett, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1975)
2009 - Maurice Jarre, Fransız besteci (d. 1924)
2012 - Luke Askew, Amerikalı oyuncu (d. 1932)
2012 - Hurşit Kemal Cantürk, Türk siyasetçi (d. 1926)
2015 - Ayla Arslancan, Türk sinema oyuncusu (d. 1936)
2016 - Patty Duke, Amerikalı oyuncu ve yazar (d. 1946)
2017 - Aleksey Abrikosov, Rus teorik fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1928)
2018 - Anita Shreve, Amerikalı yazar (d. 1946)
2018 - Sven-Olov Sjödelius, İsveçli kano yarışçısı (d. 1933)
2019 - Dobrica Erić, Sırp yazar ve şair (d. 1936)
2019 - Tao Ho, Hong Konglu mimar (d. 1936)
2019 - Shane Rimmer, Kanadalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve senarist (d. 1929)
2019 - Agnès Varda, Fransız fotoğrafçı ve sinemacı (d. 1928)
2019 - Ed Westcott, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1922)
2020 - Opoku Afriyie, Ganalı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1945)
2020 - Philip Anderson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1923)
2020 - Beryl Bernay, Amerikalı gazeteci, animasyon film yapımcısı, ressam, fotoğrafçı, oyuncu ve moda tasarımcısı (d. 1926)
2020 - José Luis Capón, İspanyol eski millî futbolcu (d. 1948)
2020 - Jean-François Cesarini, Fransız siyasetçi (d. 1970)
2020 - Patrick Devedjian, Fransız siyasetçi (d. 1944)
2020 - Joe Diffie, Amerikalı country müzik şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (d. 1958)
2020 - Robert H. Garff, Amerikalı iş insanı ve politikacı (d. 1942)
2020 - Maria Mercader, Amerikalı gazeteci ve haber yapımcısı (d. 1965)
2020 - Alan Merrill, Amerikalı vokalist, gitarist, söz yazarı, oyuncu ve model (d. 1951)
2020 - Tomas Oneborg, İsveçli fotoğrafçı (d. 1958)
2020 - Krzysztof Penderecki, Polonyalı besteci (d. 1933)
2020 - Francis Rapp, Fransız tarihçi ve akademisyen (d. 1926)
2020 - Isaac Robinson, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1975)
2020 - Angelo Rottoli, İtalyan profesyonel boksör (d. 1958)
2020 - Ken Shimura, Japon komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1950)
2020 - Henri Tincq, Fransız gazeteci (d. 1945)
2021 - Bashkim Fino, Arnavut siyasetçi (d. 1962)
2022 - Miguel Van Damme, Belçikalı profesyonel futbolcuydu (d. 1993)
2022 - Jennifer Wilson, İngiliz aktris (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
0329
29 |
3058 | https://tr.wikipedia.org/wiki/30%20Mart | 30 Mart |
Olaylar
1814 - Napolyon Savaşları: Koalisyon güçleri Paris'e girdi.
1842 - İlk kez bir ameliyatta anestezi uygulandı.
1856 - Kırım Savaşı; Rus İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve Fransa arasında Paris Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.
1858 - Hymen Lipman, silgili kurşun kalemin patentini aldı.
1863 - Türkiye'de eğitim alanında açılan ilk sivil toplum kuruluşu olan Darüşşafaka kuruldu.
1863 - Danimarka Prensi Wilhelm Georg, Yunanistan Kralı oldu.
1867 - Alaska, ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward tarafından, Rus İmparatorluğu'ndan 7.2 milyon dolara satın alındı. Kilometrekaresi 4.19 dolara gelen bu alışveriş üzerine medya bu olayı Seward'ın aptallığı olarak nitelendirdi.
1918 - Bakü ve civarında Bakü Sovyeti ve Ermeni Devrimci Federasyonu kuvvetlerinin Müsavat Partisi ve Kafkas Süvari Tümeni arasında meydana gelen çatışmalar başladı. Mart Olayları ismi verilen çatışmalar 3 Nisan 1918 tarihine kadar devam etti.
1945 - II. Dünya Savaşı: SSCB kuvvetleri, Avusturya'nın Viyana şehrine girdi.
1951 - ABD'de Ethel ve Julius Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği hesabına çalıştıkları ve ABD'nin nükleer sırlarını bu ülkeye sattıkları iddiasıyla idama mahkûm edildi. İdamlar, 1953 Haziran'ında infaz edildi.
1951 - "Remington Rand" şirketi, ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC I'i, ABD Nüfus Sayım Dairesi'ne teslim etti. UNIVAC I'i, ENIAC'ı tasarlayan mühendisler geliştirmişti.
1963 - Cumhurbaşkanı Celâl Bayar açlık grevine başladı.
1971 - Ezanın yeniden Türkçe okunması için Senato'ya yasa önerisi verildi, teklif kabul edilmedi.
1972 - Kızıldere Olayı: Mahir Çayan ve diğer dokuz militan, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde saklandıkları evde öldürüldü. Rehin alınan bir Kanadalı, iki İngiliz teknisyen de militanlar tarafından öldürüldü. Olaydan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.
1981 - ABD Başkanı Ronald Reagan, Washington, DC'de bir suikast girişimi sonucu vurularak yaralandı.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 42. idamı: 1976 yılında para karşılığı bir kişiyi ve kaçarken kendisini yakalamaya çalışan başka bir kişiyi daha öldüren Mustafa Başaran, idam edildi.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 43. idamı: Kan güttüğü ailenin bir gece evine gidip, kapıları ve pencereleri içten açılmayacak şekilde kapatıp, damdaki bacadan içeri gaz döküp, gaz bidonunu da içeri atıp evi yakan ve bir kadınla dört çocuğunun yanarak ölümüne sebep olan Hüseyin Üye, idam edildi.
1998 - AB, Kıbrıs ile üyelik görüşmelerine başladı.
2005 - Kabahatler Yasa Tasarısı, TBMM'de kabul edildi.
2006 - Marcos Pontes, uzaya çıkan ilk Brezilyalı astronot oldu.
2014 - Yerel seçimler yapıldı. AK Parti yüzde 42,87 oy oranıyla birinci parti oldu. CHP yüzde 26,34, MHP ise yüzde 17,87 oranında oy aldı.
2020 - Rusya-Suudi Arabistan petrol fiyat savaşı: Brent petrol fiyatı varil başına %9 düşerek Kasım 2002'den bu yana en düşük seviye olan $23'a düştü.
Doğumlar
1432 - Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. Padişahı (ö. 1481)
1551 - Salomon Schweigger, Alman protestan papaz ve seyyah (ö. 1622)
1674 - Jethro Tull, İngiliz tarımcı (ö. 1741)
1746 - Francisco Goya, İspanyol ressam (ö. 1828)
1754 - Jean-François Pilâtre de Rozier, ilk defa Manş denizini geçmeyi başaran havacı (ö. 1785)
1776 - Vasili Tropinin, Rus romantik ressam (ö. 1857)
1810 - Ann S. Stephens, Amerikalı romancı ve dergi editörü (ö. 1886)
1820 - Anna Sewell, İngiliz roman yazarı (ö. 1878)
1844 - Paul Verlaine, Fransız şair (ö. 1896)
1852 - James Theodore Bent, İngiliz kâşif, arkeolog ve yazar (ö. 1897)
1853 - Vincent van Gogh, Hollandalı ressam (ö. 1890)
1863 - Joseph Caillaux, Fransız Başbakanı (ö. 1944)
1864 - Franz Oppenheimer, Alman sosyolog ve politik ekonomist (ö. 1943)
1868 - Koloman Moser, Avusturyalı ressam ve tasarımcı (ö. 1918)
1878 - Franz Fredrik Wathén, Fin sürat patencisi (ö. 1914)
1880 - Sean O'Casey, İrlandalı yazar (ö. 1964)
1882 - Melanie Klein, Britanyalı psikalanist (ö. 1960)
1882 - Adolf Henryk Silberschein, Polonyalı-Yahudi avukat (ö. 1951)
1892 - Stefan Banach, Polonyalı matematikçi (ö. 1945)
1892 - Erhard Milch, Alman mareşali (ö. 1972)
1892 - Lola Cornero, Hollandalı film oyuncusu (ö. 1980)
1893 - Theodor Krancke, Nazi Almanyası Kriegsmarine Amirali (ö. 1973)
1894 - Sergey Vladimiroviç İlyuşin, Rus uçak tasarımcısı (ö. 1977)
1895 - Franz Hillinger, Avusturyalı mimar (ö. 1973)
1910 - Józef Marcinkiewicz, Polonyalı matematikçi (ö. 1940)
1910 - Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar (ö. 1957)
1911 - Ekrem Akurgal, Türk arkeolog (ö. 2002)
1922 - Turhan Bey, Türk kökenli Avusturyalı oyuncu (ö. 2012)
1926 - Ingvar Kamprad, İsveçli iş insanı ve IKEA'nın kurucusu (ö. 2018)
1927 - Greta Thyssen, Danimarka asıllı Amerikalı model ve oyuncu (ö. 2018)
1928 - Tom Sharpe, İngiliz yazar (ö. 2013)
1930 - Anna-Lisa, Amerikalı oyuncu (ö. 2018)
1930 - Bernadette Isaac-Sibille, Fransız kadın siyasetçi (ö. 2021)
1934 - Hans Hollein, Avusturyalı mimar ve tasarımcı (ö. 2014)
1934 - Mahmut Atalay, Türk Millî güreşçi, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu (ö. 2004)
1937 - Warren Beatty, Amerikalı aktör ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
1942 - Mehmet Ulusoy, Türk tiyatro yönetmeni (ö. 2005)
1945 - Eric Clapton, İngiliz müzisyen
1950 - Robbie Coltrane, İskoç oyuncu (ö. 2022)
1957 - Shen Yi-ming, Tayvanlı asker ve siyasetçi (ö. 2020)
1959 - Andrew Bailey, İngiliz bankacı
1962 - MC Hammer, Amerikalı şarkıcı
1964 - Ebu Enes el-Libi, Libyalı el-Kaide'nin üst düzey sorumlusu (ö. 2015)
1964 - Tracy Chapman, Amerikalı şarkıcı
1968 - Celine Dion, Kanadalı şarkıcı
1979 - Norah Jones, Amerikalı piyanist ve şarkıcı
1979 - Simon Webbe, İngiliz şarkıcı
1980 - Yalın, Türk pop müzik şarkıcısı ve besteci
1982 - Philippe Mexes, Fransız futbolcu
1983 - Jérémie Aliadière, Fransız futbolcu
1984 - Samantha Stosur, Avustralyalı profesyonel tenis oyuncusu
1986 - Ryan Donk, Hollandalı futbolcu
1986 - Sergio Ramos, İspanyol futbolcu
1988 - Alessandro Felipe Oltramari, Brezilyalı futbolcu
1988 - Jackie Brown, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1990 - Thomas Rhett, Amerikalı country müzik şarkıcısı-söz yazarı
1990 - Michal Březina, Çek buz patenci
1991 - NF, Amerikalı rapçi
1993 - Anitta, bir şarkıcı, söz yazarı, oyuncu, dansçı ve Brezilyalı televizyon sunucusudur
1994 - Jetro Willems, Hollandalı futbolcudur
2000 - İbrahim Ahmed Acar, Türk eskrimci
Ölümler
1486 - Thomas Bourchier, Canterbury Başpiskoposu (d. 1404)
1526 - Konrad Mutian, Alman humanist (d. 1470)
1540 - Matthäus Lang von Wellenburg, Alman politikacı ve Salzburg Başpiskoposu (d. 1469)
1559 - Adam Ries, Alman matematikçi (d. 1492)
1587 - Ralph Sadler, İngiliz politikacı (d. 1507)
1662 - François le Métel de Boisrobert, Fransız şair (d. 1592)
1689 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (d. 1634)
1707 - Sébastien Le Prestre de Vauban, Fransız mimar (d. 1633)
1746 - Ignaz Kögler, Alman Cizvit ve misyoner (d. 1680)
1764 - Pietro Locatelli, İtalyan besteci (d. 1695)
1863 - Auguste Bravais, Fransız fizikçi (d. 1811)
1873 - Bénédict Morel, Fransız hekim (d. 1809)
1873 - Abraham Salomon Kamondo, İtalyan finansör ve hayırsever (d. 1781)
1876 - Antoine Jérôme Balard, Fransız kimyacı (d. 1802)
1894 - Drengman Aaker, Amerikalı politikacı ve iş insanı (d. 1839)
1896 - Harilaos Trikupis, Yunanistan'ın eski Başbakanı (7 kez bu görevde bulundu) (d. 1832)
1925 - Rudolf Steiner, Avusturyalı filozof, eğitimci, bilim insanı, sanatçı, yazar ve antropozofitin kurucusu (d. 1861)
1940 - Walter Miller, Amerikalı sessiz film oyuncusu (d. 1892)
1941 - Vasil Kutinçev, Bulgar asker (d. 1859)
1949 - Friedrich Bergius, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1884)
1956 - Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar (d. 1885)
1956 - Duff Pattullo, Britanya Kolumbiyası'nın 22. Başbakanı (d. 1873)
1957 - Arif Dino, Türk ressam ve şair (d. 1893)
1965 - Philip Showalter Hench, Amerikalı hekim (d. 1896)
1968 - Bobby Driscoll, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1937)
1972 - Ahmet Atasoy, Marksist-Leninist devrimci önder ve THKP-C militanı (d. 1946)
1972 - Cihan Alptekin, Türk devrimci ve THKO kurucularından (d. 1947)
1972 - Ertan Saruhan, Türk öğretmen ve THKP-C'li eylemci (d. 1942)
1972 - Mahir Çayan, Türk devrimci ve THKP-C önderlerinden (d. 1946)
1977 - Abdel Halim Hafez, Mısırlı şarkıcı ve aktör (d. 1929)
1978 - Memduh Tağmaç, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 14. Genelkurmay Başkanı (d. 1904)
1986 - James Cagney, Amerikalı aktör (d. 1899)
2002 - Elizabeth Bowes Lyon, II. Elizabeth'in annesi, VI. George'un eşi (d. 1900)
2004 - Timi Yuro, Amerikalı şarkıcı (d. 1940)
2005 - Mitch Hedberg, Amerikalı komedyen (d. 1968)
2013 - Phil Ramone, Amerikalı, 14 Grammy ödüllü aranjör ve yapımcı (d. 1934)
2014 - Kate O'Mara, İngiliz oyuncu ve şarkıcı (d. 1939)
2015 - Helmut Dietl, Alman film yönetmeni ve yazar (d. 1944)
2016 - Anne Aasheim, Norveçli yazar (d. 1962)
2017 - Alfred C. Marble, Jr., Episcopal Kilisesi görevli piskopos (d. 1936)
2018 - Sabahudin Kurt, Bosnalı pop ve halk müziği sanatçısıdır (d. 1935)
2018 - Bill Maynard, İngiliz oyuncu ve komedyen (d. 1928)
2019 - Paloma Cela, İspanyol oyuncu ve model (d. 1943)
2019 - Ron Elvidge, Yeni Zelandalı eski profesyonel ragbi oyuncusu (d. 1923)
2019 - Geoff Harvey, İngiliz-Avustralyalı piyanist, orkestra şefi, müzisyen, eğitimci ve televizyoncudur (d. 1935)
2019 - Tania Mallet, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1941)
2019 - Ruben Tovmasyan, Ermeni siyasetçi (d. 1937)
2020 - Joe Ashton, İngiliz siyasetçi (d. 1933)
2020 - Maurice Bidermann, bir Fransız sanayiciydi (d. 1932)
2020 - Lorena Borjas, Meksikalı Amerikalı trans ve göçmen hakları aktivisti (d. 1960)
2020 - Wilhelm Burmann, Alman dansçı (d. 1939)
2020 - Arianne Caoili, Filipinler doğumlu Avustralyalı satranç oyuncusu (d. 1986)
2020 - Hilary Dwyer, İngiliz aktris, film yapımcısı ve iş insanı (d. 1945)
2020 - Manolis Glezos, Yunan direnişi kahramanı solcu yazar ve politikacı (d. 1922)
2020 - James T. Goodrich, Amerikalı beyin cerrahı (d. 1946)
2020 - Milutin Knežević, Sırp Ortodoks başrahip (d. 1949)
2020 - Ted Monette, Amerikan ordusu albayı (d. 1945)
2020 - Kwasi Owusu, Ganalı millî futbolcudur (d. 1945)
2020 - Manuel Adolfo Varas, Ekvadorlu yayıncı, spor gazetecisi ve avukat (d. 1943)
2020 - Bill Withers, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1938)
2020 - Joachim Yhombi-Opango, Kongolu asker ve siyasetçi (d. 1939)
2021 - Myra Frances, İngiliz aktris (d. 1943)
2022 - Juan Carlos Cárdenas, Arjantinli futbolcu ve teknik direktördür (d. 1945)
2022 - Abdulilah Muhammed Hasan, Iraklı futbol antrenörüdür (d. 1934)
2022 - Tom Parker, İngiliz şarkıcı, müzisyen, yapımcı ve ses mühendisi (d. 1988)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0330
30 |
3059 | https://tr.wikipedia.org/wiki/31%20Mart | 31 Mart |
Olaylar
1517 - Protestan Reformu sebeplerinden, Martin Luther'in 95 Tezli Katolik Kilise Eleştirisi.
1774 - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Büyük Britanya Hükûmeti, Boston limanını kapattı.
1866 - İspanyol Donanması, Şili'nin Valparaíso limanını bombaladı.
1848 - Margaret ve Kate Fox adlı iki kız kardeş, ruhlar dünyasıyla ilişki kurduklarını iddia ederek, ilk profesyonel medyumlar oldu.
1889 - Paris'te, 1789 Fransız Devrimi'nin 100. yıl dönümü için, Gustave Eiffel tarafından yapılan Eiffel Kulesi açıldı.
1909 - RMS Titanic'in yapımına başlandı.
1901 - Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Başkonsolosu Emile Jelinek'in, Daimler'e ısmarladığı dört silindirli araç, sahibine teslim edildi. Jelinek, yeni aracına kızı "Mercedes"in adını verdi.
1917 - ABD, Virgin Adaları'nın bir bölümünü, Danimarka'dan 25 milyon Amerikan doları karşılığında satın aldı.
1918 - Yaz saati uygulaması, ABD'de ilk kez uygulanmaya başlandı.
1921 - İkinci İnönü Muharebesi'nde, Türk Ordusunun karşı taarruzu başladı.
1923 - Lozan Antlaşması: Londra'da toplanan İtilaf Devletleri temsilcileri, Türkiye'nin 8 Mart'taki notasına cevap vererek, Lozan'da kesintiye uğrayan görüşmeleri sürdürmeye çağırdılar.
1925 - Şeyh Said İsyanı'nın olduğu bölgede, Divan-ı Harb'in verdiği idam cezalarının, onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.
1928 - İzmir, Torbalı'da meydan gelen 7,0 büyüklüğündeki depremde 50 kişi öldü.
1931 - Nikaragua'nın başkenti Managua'daki depremde 2000 kişi öldü.
1964 - Brezilya'da askerî darbe yaşandı.
1965 - ABD, Vietnam'a 3500 deniz piyadesi göndererek sıcak savaşa girdi.
1975 - Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Hükûmet), Süleyman Demirel Başkanlığında kuruldu.
1979 - Malta'daki son İngiliz Birlikleri de Ada'dan çekildi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Millî Savunma Bakanı Ahmet İhsan Birincioğlu'na yeni cumhurbaşkanının bir an önce seçilmesi gerektiğini söyledi. Van Cezaevi'nden 58 kişi daha kaçtı. İstanbul'da bombalı pankart indirmeye çalışan 2 polis paramparça oldu. 10 şehirde toplam 11 kişi öldürüldü.
1985 - WWE'nin ve dünyanın en prestijli güreş etkinliği olan Wrestlemania'nın birincisi yapıldı.
1990 - Dokuzuncu İstanbul Film Festivali programında yer alan Yusuf Kurçenli'nin Karartma Geceleri filmi, Denetim Kurulu tarafından yasaklandı.
2005 - Makemake (cüce gezegen), Michael E. Brown liderliğindeki bir ekip tarafından keşfedildi.
2008 - İtalyan sanatçı Pippa Bacca, Kocaeli'nin Gebze ilçesi Tavşanlı köyü yakınlarındaki ormanlık alanda ölü bulundu. Zanlı Murat K., Bacca'yı öldürdüğü iddiasıyla tutuklandı.
2014 - How I Met Your Mother‘ın son bölümü Last Forever-2 yayınladı.
2015 - Türkiye'de elektrik sistemi çöktü. 79 il genelinde 10 saate kadar uzanan kesintiler yaşandı.
2015 - Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Selim Kiraz, DHKP-C örgüt üyeleri tarafından öldürüldü.
2019 - 2019 Türkiye yerel seçimleri yapıldı.
Doğumlar
250 - Constantius Chlorus, Roma İmparatoru (ö. 306)
1499 - IV. Pius, Papa (ö. 1565)
1504 - Guru Angad, on Sih gurusundan ikincisi (ö. 1552)
1519 - II. Henri, 31 Mart 1547'den ölümüne kadar Fransa Kralı (ö. 1559)
1536 - Aşikaga Yoşiteru, Japon Hükümdar (ö. 1565)
1596 - René Descartes, Fransız filozof ve matematikçi (ö. 1650)
1675 - XIV. Benedictus, Papa (ö. 1758)
1723 - V. Frederik, Danimarka-Norveç ve Schleswig-Holstein dükü (ö. 1766)
1732 - Franz Joseph Haydn, Avusturyalı besteci (ö. 1809)
1778 - Coenraad Jacob Temminck, Hollandalı aristokrat, zoolog, ornitolog ve küratör (ö. 1858)
1809 - Nikolay Vasilyeviç Gogol, Rus yazar (ö. 1852)
1811 - Robert Wilhelm Bunsen, Alman kimyacı ve mucit (ö. 1899)
1833 - Mary Abigail Dodge, Amerikalı denemeci ve yayıncı (kadınların erkeklerden bağımsızlığını savunan) (ö. 1896)
1872 - Aleksandra Kollontay, Sovyet devrimci yazar ve diplomat (ö. 1952)
1872 - Arthur Griffith, İrlandalı yazar ve politikacı (ö. 1922)
1906 - Siniçiro Tomonaga, Japon fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1979)
1914 - Octavio Paz, Meksikalı diplomat, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1998)
1915 - Shoichi Yokoi, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri çavuşu Japon asker (ö. 1997)
1916 - Tommy Bolt, Amerikalı golfçü (ö. 2008)
1918 - Ted Post, Amerikalı Tv ve film yönetmeni (ö. 2013)
1922 - Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (ö. 1999)
1922 - Zeyyat Selimoğlu, Türk yazar ve çevirmen (ö. 2000)
1926 - John Robert Fowles, İngiliz roman ve deneme yazarı (ö. 2005)
1927 - William Daniels, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve görüntü yönetmeni
1927 - Vladimir İlyuşin, Rus test pilotu (ö. 2010)
1932 - Nagisa Oshima, Japon yönetmen (ö. 2013)
1933 - Beklan Algan, Türk oyuncu, yazar ve yönetmen (ö. 2010)
1934 - Richard Chamberlain, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1934 - Shirley Mae Jones, Amerikalı aktris ve şarkıcı
1934 - Carlo Rubbia, 1984 Nobel Fizik Ödülünü, Simon van der Meer ile paylaşan İtalyan parçacık fizikçisi ve mucit
1935 - Herb Alpert, Amerikan trompet sanatçısıdır
1936 - Marge Piercy, Amerikalı şair, yazar ve aktivisttir
1938 - Ahmet Ayık, Türk güreşçi
1939 - Sheila Dikshit, Hint siyasetçi (ö. 2019)
1939 - Zviad Gamsahurdia, Gürcü muhalif, devlet adamı ve yazar (ö. 1993)
1939 - Israel Horovitz, Amerikalı yazar (ö. 2020)
1939 - Volker Schlöndorff, Alman film yapımcısıdır
1939 - Karl-Heinz Schnellinger, eski Alman futbolcudur
1940 - Brian Ackland-Snow, İngiliz film ve sanat yönetmeni (ö. 2013)
1943 - Roy Andersson, İsveçli bir film yönetmenidir
1943 - Christopher Walken, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1945 - Engin Alan, Türk asker ve siyasetçi
1945 - Edwin Earl Catmull, Amerikalı bilgisayar bilimci
1947 - Eliyahu M. Goldratt, İsrailli iş insanıdır (ö. 2011)
1948 - Al Gore, Amerikalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi
1948 - Rhea Perlman, Amerikalı oyuncu
1948 - Sinan Bengier, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1955 - Angus Young, İskoç asıllı Avustralyalı müzisyen ve AC/DC'nin gitaristi
1955 - Anna Finocchiaro, İtalyan siyasetçi ve bakan
1961 - Howard Gordon, Amerikalı televizyon yazarı ve yapımcısı
1962 - Olli Rehn, Fin politikacı
1965 - William McNamara, Amerikalı oyuncu ve hayvan hakları aktivisti
1968 - César Sampaio, Brezilyalı millî futbolcu
1970 - Alenka Bratušek, Slovenya Başbakanı olmuş bir liberal Sloven siyasetçi
1971 - Martin Atkinson, İngiliz FIFA kokartlı Premier League futbol hakemi
1971 - Craig McCracken, Amerikalı animatör, çizgi dizi senaristi ve resimli taslak sanatçısı
1971 - Ewan McGregor, İskoç aktör
1972 - Alejandro Amenábar, İspanyol yönetmen
1972 - Facundo Arana, Arjantinli oyuncu
1972 - Evan Clark Williams, Amerikalı bilgisayar programcısı ve internet girişimcisi
1974 - Stefan Olsdal, İsveçli müzisyen
1978 - Stephen Clemence, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
1978 - Jérôme Rothen, Fransız futbolcu
1980 - Matias Concha, İsveçli millî futbolcu
1980 - Kate Micucci, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı, söz yazarı ve sanatçı
1980 - Maaya Sakamoto, Japon seslendirme sanatçısı, oyuncu ve şarkıcı
1982 - Paşhan Yılmazel, Türk oyuncu
1982 - Ambroise Michel, Fransız oyuncu ve komedyen
1982 - Tal Ben Haim, İsrailli eski futbolcu
1983 - Ashleigh Ball, Kanadalı seslendirme sanatçısı ve müzisyen
1984 - Alberto Rodríguez, Perulu futbolcu
1987 - Nordin Amrabat, Faslı futbolcu
1987 - Hugo Ayala, Meksikalı futbolcu
1987 - Georg Listing, Alman müzisyen ve Tokio Hotel'in bas gitaristi
1990 - Lyra McKee, Kuzey İrlandalı gazeteci (ö. 2019)
1991 - Rodney Sneijder, Hollandalı futbolcu
1996 - Liza Koshy, Amerikalı YouTuber, oyuncu, televizyon sunucusu ve komedyen
1999 - Brooke Scullion, İrlandalı şarkıcıdır
1999 - Japhet Tanganga, İngiliz futbolcu
Ölümler
1340 - I. İvan, Moskova Büyük Prensi (d. 1288)
1461 - Metropolit Jonah, 1448'den 1461'e Kiev ve Tüm Rusya Metropoliti idi (d. 1390)
1547 - I. François, 1515 ile 1547 yılları arasında hüküm süren Fransa Kralı (d. 1494)
1621 - III. Felipe, İspanya, Portekiz, (II. Felipe adıyla) Napoli, Sicilya, Sardinya kralı ve Milano dükü (d. 1578)
1631 - John Donne, İngiliz şair (d. 1572)
1671 - Anne Hyde, York Dükü James'in (daha sonra Kral II. James) ilk karısı olarak York ve Albany Düşesi (d. 1637)
1727 - Isaac Newton, İngiliz matematikçi ve fizikçi (d. 1643)
1751 - Frederick, Galler Prensi, İngiliz tahtının varisi (d. 1707)
1763 - Marco Foscarini, Venedik Cumhuriyeti'nin 117'inci dükü (d. 1696)
1797 - Olaudah Equiano, Gustavus Vassa olarak bilinen, özgürlüğünü ticaret yoluyla satın alan köle (d. 1745)
1837 - John Constable, İngiliz ressam (d. 1776)
1850 - John C. Calhoun, Amerikalı devlet adamı (d. 1782)
1855 - Charlotte Brontë, İngiliz romancı (Jane Eyre adlı yapıtıyla ünlü) (d. 1816)
1869 - Allan Kardec, Fransız yazar ve Deneysel Spiritüalizmin kurucusu (d. 1804)
1870 - Thomas Cooke, Kanadalı Katolik rahip ve misyoner (d. 1792)
1898 - Eleanor Marx, Marksist yazar ve politik eylemci (d. 1855)
1907 - Léo Taxil, Fransız gazeteci ve yazar (d. 1854)
1910 - Jean Moréas, Yunan asıllı Fransız şair (d. 1856)
1917 - Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1854)
1943 - Pavel Milyukov, Rus tarihçi ve liberal politikacı (d. 1859)
1945 - Anne Frank, Yahudi yazar (yazdığı günlüklerle ünlü, Yahudi Soykırımının simge isimlerinden) (d. 1929)
1945 - Hans Fischer, Alman kimyager (d. 1881)
1970 - Semyon Timoşenko, Sovyet komutan (d. 1895)
1975 - Munis Faik Ozansoy, Türk şair ve yazar (d. 1911)
1976 - Paul Strand, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1890)
1980 - Jesse Owens, Amerikalı atlet (d. 1913)
1981 - Enid Bagnold, İngiliz yazar (d. 1889)
1986 - Jerry Paris, Amerikalı aktör (d. 1925)
1993 - Brandon Lee, Çin kökenli Amerikalı aktör (d. 1965)
1995 - Selena, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1971)
2001 - Clifford Shull, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1915)
2008 - Jules Dassin, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1911)
2008 - Pippa Bacca, İtalyan sanatçı ve aktivist (d. 1974)
2009 - Atilla Konuk, Türk siyasetçi ve sporcu (d. 1923)
2009 - Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu (d. 1953)
2009 - Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi (d. 1927)
2010 - Ana Novac, Rumen yazar (d. 1929)
2010 - Alp Can, Türk gazeteci (d. 1961)
2012 - Dale R. Corson, Amerikalı fizikçi ve akademisyen (d. 1914)
2013 - Yaşar Güner, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943)
2015 - Mehmet Selim Kiraz, Türk savcı (d. 1969)
2016 - Ronnie Corbett, İskoçyalı oyuncu ve komedyen (d. 1930)
2016 - Georges Cottier, İsviçreli kardinal (d. 1922)
2016 - Hans-Dietrich Genscher, Alman politikacı (d. 1927)
2016 - Zaha Hadid, İngiliz mimar (d. 1950)
2016 - Imre Kertész, Macar yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1929)
2016 - Denise Robertson, İngiliz program sunucusu (d. 1932)
2017 - Halit Akçatepe, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1938)
2017 - Gilbert Baker, Amerikalı LGBT hakları aktivisti ve bayrak tasarımcısı (d. 1951)
2017 - William Thaddeus Coleman, Jr., Amerikalı avukat ve siyasetçi (d. 1920)
2017 - Mike Hall, Britanyalı bisiklet yarışçısı ve organizatörü (d. 1981)
2017 - Radley Metzger, Amerikalı pornografik film yapımcısı (d. 1929)
2017 - Roland W. Schmitt, Amerikalı iş uzmanı fizikçi (d. 1923)
2018 - Frank Aendenboom, Belçikalı oyuncu (d. 1941)
2018 - Margarita Carrera, Guatemalalı yazar, akademisyen ve filozof (d. 1929)
2018 - Luigi De Filippo, İtalyan oyuncu, tiyatro yönetmeni ve oyun yazarı (d. 1930)
2018 - Mükerrem Kemertaş, Türk ses sanatçısı (d. 1938)
2019 - Peter Coleman, Avustralyalı yazar, gazeteci ve siyasetçi (d. 1928)
2019 - Cesare Dujany, İtalyan siyasetçi (d. 1920)
2019 - Ralph S. Greco, Amerikalı cerrah ve heykeltıraş (d. 1942)
2019 - Nipsey Hussle, Amerikalı Hip-Hop sanatçısı (d. 1985)
2019 - Eva Moser, Avusturyalı satranç oyuncusu (d. 1982)
2019 - Yves Préfontaine, Québec doğumlu Kanadalı şair ve yazar (d. 1937)
2019 - Hedi Türki, Tunuslu sanatçı ve eğitimci (d. 1922)
2020 - Mark Azbel, Sovyet-İsrailli fizikçi (d. 1932)
2020 - Jim Bailey, Avustralyalı orta mesafe koşucusu (d. 1929)
2020 - Julie Bennett, Amerikalı aktris ve seslendirme sanatçısı (d. 1932)
2020 - Cristina, Amerikalı şarkıcı (d. 1959)
2020 - Viktar Daşkeviç, Beyaz Rus aktör (d. 1945)
2020 - Pape Diouf, Senegalli eski gazeteci ve spor yöneticisi (d. 1951)
2020 - Rafael Gómez Nieto, İspanyol asker (d. 1921)
2020 - James Stuart Gordon, Strathblane Baronu Gordon, İskoç iş insanı, siyasetçi ve yönetici (d. 1936)
2020 - Andrew Jack, İngiliz dublaj sanatçısı, eğitimci ve aktör (d. 1944)
2020 - Abdülhalim Haddam, Suriyeli siyasetçi (d. 1932)
2020 - Eva Krížiková, Slovak aktris (d. 1934)
2020 - Vincent Marzello, Amerikalı aktör (d. 1951)
2020 - Gita Ramjee, Ugandalı-Güney Afrikalı bilim insanı ve araştırmacı hekim (d. 1956)
2020 - Wallace Roney, Amerikalı caz trompetçisi (d. 1960)
2020 - Kiyoshi Sasabe, Japon film yönetmeni (d. 1958)
2020 - Peter J. N. Sinclair, İngiliz ekonomist ve profesör (d. 1946)
2020 - Michael Wakelam, Britanyalı moleküler biyolog, profesör (d. 1955)
2021 - Anzor Erkomaishvili, Gürcü şarkıcı, besteci, halk müziği araştırmacısı ve siyasetçi (d. 1940)
2021 - Kemal Ganzuri, Mısırlı bir politikacı (d. 1933)
2021 - Cleve Hall, Amerikalı özel efekt sanatçısı, makyöz ve aktör (d. 1959)
2021 - Jadwiga Wysoczanská, Çek opera sanatçısı (d. 1927)
2021 - Carlos Pedro Zilli, Brezilya doğumlu Gine-Bissauan Roma Katolik Kilise'sinin piskoposu (d. 1954)
2022 - Georgi Atanasov, Bulgar siyasetçi (d. 1933)
2022 - Rıdvan Bolatlı, Türk eski millî futbolcudur (d. 1928)
Tatiller ve özel günler
Azerbaycanlıların Soykırım Günü
0331
31 |
3060 | https://tr.wikipedia.org/wiki/22%20Mart | 22 Mart |
Olaylar
1737 - Osmanlı Devleti'nde Sadrazamlığa, Yeğen Mehmed Paşa'nın yerine Hacı İvazzade Mehmed Paşa getirildi.
1829 - Yunanistan'ın kuruluşuna ilişkin protokol, Londra'da düzenlenen konferansta Avrupa devletleri elçilerince imzalandı.
1888 - İngiltere'de, dünya futbolunun en eski futbol organizasyonu olan English Football League kuruldu.
1921 - Kurtuluş Savaşı: Kuvâ-yi Milliye güçleri, Fransız ordusu birliklerini Feke'yi terk etmek zorunda bıraktı.
1933 - İlk düzenli toplama kampı olan Dachau Toplama Kampı kuruldu.
1939 - Memel, (günümüz Klaipėda ve civarı) Almanya'ya katıldı.
1942 - II. Dünya Savaşı: İkinci Sirte Muharebesi (Kraliyet Donanması ile Regia Marina arasında meydana gelen deniz muharebesi)
1943 - Türkiye ile ABD arasında, karşılıklı radyo yayın servisi açıldı.
1944 - II. Dünya Savaşı: Monte Cassino Muharebesinde, Alman direnişi kırıldı.
1945 - Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve Yemen, Kahire'de Arap Birliği'ni kurdular.
1963 - Tarihin en iyi beş yüz albümü arasında gösterilen The Beatles'ın ilk albümü, Please Please Me piyasaya sürüldü.
1963 - Yassıada duruşmalarında idama mahkûm edilen, ancak cezası müebbet hapse çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın, tahliye kararı çıktı.
1967 - Güney Kore'de Daewoo şirketi kuruldu.
1968 - Paris'te, Nanterre Üniversitesi'nde, ABD'nin Vietnam'da yürüttüğü savaşa karşı çıkan ve eğitimde reform yapılmasını isteyen öğrenciler, Daniel Cohn-Bendit'in liderliğinde üniversitenin birinci amfisini işgal ederek, "68 olayları"nı başlattı.
1969 - Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı, İstanbul'da toplandı. Kısa adı FKF olan Fikir Kulüpleri Federasyonu lideri Yusuf Küpeli ile Deniz Gezmiş bir manifesto yayımladılar. "Tam bağımsız ve gerçekten demokratik Türkiye" hedefi için mücadele programını açıkladılar.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): TBMM'de yapılması gereken cumhurbaşkanı seçimi yapılmadı. 12 Eylül 1980'e kadar aylarca cumhurbaşkanı seçilmedi.
1986 - Mehmet Ali Ağca, İtalya'da ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
1988 - Türkiye İmar Bankası T.A.Ş kuruldu.
1993 - Intel Pentium satışa sunuldu.
1995 - Irak'ın kuzeyindeki harekâtta, 3 bin PKK mensubu çembere alındı; 200'ü öldürüldü, sekiz asker öldü ve 11 asker de yaralandı.
2001 - Diyarbakır DGM'de 5 yıl süren Yüksekova Çetesi davasında, 15 sanığa 3 ile 30 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi.
2003 - Hakkında üç ayrı gıyabi tutuklama kararı bulunan iş insanı Halil Bezmen, cezaevine konuldu.
2006 - Zamanının yaşayan en yaşlı hayvanı olarak kabul edilen Adwaitya adlı kaplumbağa 256 yaşında öldü.
2016 - Brüksel'de havalimanında gerçekleşen 2 patlamanın ardından, metro duraklarında da ikiz patlama meydana geldi. Saldırılarda en az 34 kişi hayatını kaybetti ve 136 kişi de ağır bir şekilde yaralandı.
2017 - Birleşik Krallık'ın başkenti Londra'da bir saldırgan Westminster Köprüsü üzerindeki yayaları ezip, ardından Westminster Sarayı önündeki polislere bıçakla saldırıda bulundu. Saldırıda 7 kişi öldü, saldırıdan bir gün sonra IŞİD saldırıyı üstlendi.
Doğumlar
1212 - Go-Horikawa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 86. imparatorudur (ö. 1234)
1394 - Uluğ Bey, Timur İmparatorluğu'nun 4. Sultanı, matematikçi ve gök bilimci (ö. 1449)
1459 - I. Maximilian, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1519)
1517 - Gioseffo Zarlino, İtalyan müzik teorisyeni ve Rönesans bestecisidir (ö. 1590)
1599 - Anthony van Dyck, Flaman ressam (ö. 1641)
1609 - II. Jan Kazimierz Waza, Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü (ö. 1672)
1709 - Giuseppe Zais, İtalyan Peyzaj ressamı (ö. 1784)
1728 - Anton Raphael Mengs, Alman bir ressamdır (ö. 1779)
1797 - I. Wilhelm, Prusya Kralı ve ilk Alman İmparatoru (ö. 1888)
1818 - Heinrich Zollinger, İsviçreli botanikçi (ö. 1859)
1822 - Isaäc Dignus Fransen van de Putte, Hollanda Başbakanı (ö. 1902)
1842 - Carl Rosa, Alman asıllı İngiliz opera besteci ve yöneticisi (ö. 1889)
1857 - Paul Doumer, Fransa Cumhurbaşkanı (ö. 1932)
1868 - Robert A. Millikan, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1953)
1869 - Emilio Aguinaldo, Filipinler bağımsızlık mücadelesi önderi (ö. 1964)
1872 - Salvador Toscano, Meksikalı film yapımcısı, yönetmeni ve dağıtımcısı (ö. 1947)
1875 - Anton Hanak, Avusturyalı heykeltıraş (ö. 1934)
1880 - Kuniaki Koiso, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1950)
1886 - Kálmán Darányi, Macaristan başbakanı (ö. 1939)
1887 - Chico Marx, Amerikalı komedyen ve sinema oyuncusu (ö. 1961)
1892 - Johannes Frießner, Alman Generaloberst (ö. 1971)
1893 - Abbas Mirza Şerifzade, Azeri oyuncu ve yönetmen (ö. 1938)
1896 - Joseph Schildkraut, Avusturyalı-Amerikalı bir aktör (ö. 1964)
1905 - Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni (ö. 1973)
1906 - Nurullah Berk, Türk ressam (ö. 1982)
1907 - James Maurice Gavin, Amerikalı asker (ö. 1990)
1909 - Nathan Rosen, İsrailli fizikçi (ö. 1995)
1911 - Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar (ö. 1975)
1912 - Karl Malden, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2009)
1913 - Sabiha Gökçen, Türk pilot (ö. 2001)
1913 - Vartan İhmalyan, Ermeni asıllı Türk yazar ve Türkiye Komünist Partisi üyelerinden (ö. 1987)
1917 - Ewald Cebula, Polonyalı eski millî futbolcu (ö. 2004)
1918 - Cheddi Jagan, Guyanalı siyasetçi (ö. 1997)
1920 - Fanny Waterman, İngiliz piyanist ve eğitimcidir (ö. 2020)
1922 - Osman Fahir Seden, Türk yönetmen (ö. 1998)
1923 - Marcel Marceau, Fransız pandomim sanatçısı (ö. 2007)
1925 - Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (ö. 2009)
1928 - Ed Macauley, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (ö. 2011)
1929 - Yayoi Kusama, Japon sanatçı ve yazardır
1930 - Stephen Sondheim, Amerikalı besteci ve söz yazarı
1931 - Burton Richter, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2018)
1931 - William Shatner, Emmy ve Altın Küre ödüllü film yapımcısı, yönetmen ve oyuncu
1933 - Ebu'l-Hasan Beni Sadr, İran'nın 1. Cumhurbaşkanı
1937 - Angelo Badalamenti, Amerikalı bir bestecidir (ö. 2022)
1937 - Jon Hassell, Amerikalı trompetçi ve etnomüzikologdur (ö. 2021)
1939 - Jorge Ben, Brezilyalı bir popüler müzisyen
1940 - Haing S. Ngor, Kamboçyalı Amerikalı jinekolog, kadın doğum uzmanı, oyuncu ve yazar (ö. 1996)
1941 - Bruno Ganz, İsviçreli sinema oyuncusudur (ö. 2019)
1941 - Cassam Uteem, Mauritiuslu siyasetçi
1943 - George Benson, Amerikalı gitarist, şarkıcı ve söz yazarı
1945 - Eric R. Roth, Amerikalı senarist
1947 - Érik Orsenna, Fransız politikacı ve roman yazarı
1947 - James B. Patterson, Amerikalı psikolog
1948 - Wolf Blitzer, bir Amerikalı gazeteci, haber sunucusu ve bir yazardır
1948 - Andrew Lloyd Webber, İngiliz müzisyen
1949 - Fanny Ardant, Fransız oyuncu
1949 - John Toshack, Galli futbol adamı
1950 - Hugo Egon Balder, Alman komedyen, oyuncu ve sunucu
1950 - Goran Bregović, Bosnalı Sırp-Hırvat besteci, gitarist ve şarkıcı
1955 - Lena Olin, İsveçli oyuncu
1955 - Valdis Zatlers, Letonyalı siyasetçi ve doktor
1956 - Maria Teresa, Büyük Dük Henri'nin eşi
1959 - Carlton Cuse, Meksikalı yapımcı ve senarist
1963 - Martín Vizcarra, Perulu bir mühendis ve politikacı
1966 - Artis Pabriks, Leton siyasetçi
1966 - António Pinto, Portekizli sporcu
1967 - Hiroaki Nagashima, Japon futbolcu
1968 - Euronymous (Øystein Aarseth), Norveçli gitarist ve Mayhem'in kurucularından (ö. 1993)
1968 - Mübariz Mansimov, Azeri asıllı Türk iş insanı
1969 - Tuna Arman, Türk oyuncu
1970 - Anja Kling, Alman oyuncu
1972 - Shawn Bradley, Amerikalı emekli basketbolcudu
1972 - Elvis Stojko, Kanadalı buz patenci
1974 - Marcus Camby, eski Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1974 - Philippe Clement, Belçikalı teknik direktör ve eski millî futbolcudur
1976 - Reese Witherspoon, Amerikalı aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1977 - John Otto, Amerikalı müzisyen
1984 - Piotr Trochowski, Polonya asıllı eski Alman futbolcu
1985 - Jakob Diemer Fuglsang, Danimarkalı profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1986 - Jeon Boram, Güney Koreli şarkıcı, aktris ve T-ara grubunun üyesi
1987 - Ludovic Lamine Sané, Senegalli millî futbolcu
1988 - Tania Raymonde, Amerikalı oyuncu
1992 - Walter Tavares, Yeşil Burunlu profesyonel basketbolcu
1993 - Christopher Jullien, Fransız futbolcu
1997 - İnci Ece Öztürk, Türk bocce oyuncusu
2002 - Andrey Yesipenko, Rus satranç büyükustası
Ölümler
1685 - İmparator Go-Sai veya İmparator Go-Saiin, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 111. imparatoru (d. 1638)
1687 - Jean-Baptiste Lully, İtalyan asıllı Fransız besteci, kemancı ve balet (d. 1632)
1727 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (d. 1661)
1801 - Umma Han, Avar Hanlığı'nın hükümdarı (d. 1761)
1832 - Johann Wolfgang von Goethe, Alman şair ve yazar (d. 1749)
1841 - Tokugawa Ienari, 11. Tokugawa Şogunu (d. 1773)
1852 - Auguste de Marmont, Fransız general ve asilzade (d. 1774)
1859 - Arif Hikmet Bey, Osmanlı Şeyhülislamı (d. 1786)
1881 - Koca Burun George, Birleşik Amerikalı haydut ve hayvan hırsızı (d. ?)
1953 - Ahmet Şükrü Oğuz, Türk siyasetçi (d. 1881)
1958 - Mike Todd, Amerikalı film ve tiyatro yapımcısı (d. 1909)
1959 - Olga Knipper, Sovyet aktris (d. 1868)
1965 - Mario Bonnard, İtalyan oyuncu, senarist, yapımcı ve film yönetmeni (d. 1889)
1993 - Samiha Ayverdi, Türk yazar (d. 1905)
1993 - Vezir Orucov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı (d. 1956)
1994 - Walter Lantz, Amerikalı karikatürist, animatör, film yapımcısı ve senarist (d. 1899)
2001 - Ali Rıza Çarmıklı, Türk iş insanı ve Çarmıklı Holding kurucusu (d. 1920)
2001 - Sabiha Gökçen, Türk pilot (d. 1913)
2001 - William Hanna, Amerikalı prodüktör (d. 1910)
2004 - Ahmed Yasin, Filistinli siyasetçi ve Hamas'ın kurucusu (d. 1938)
2004 - Janet Akyüz Mattei, Amerikalı astronom (d. 1943)
2005 - Kenzō Tange, Japon mimar (d. 1913)
2006 - Adwaitya, Aldabra cinsi dev kaplumbağa (d. yaklaşık 1750)
2007 - Kadir Has, Türk iş insanı (d. 1921)
2007 - Münir Ülgür, Türk akademisyen (d. 1917)
2010 - Özhan Canaydın, Türk iş insanı ve Galatasaray Spor Kulübü eski Başkanı (d. 1943)
2011 - Hamza Yanılmaz, Türk siyasetçi ve Elazığ eski Belediye Başkanı (d. 1963)
2011 - Nadia Barentin, Fransız oyuncu ve komedyen (d. 1936)
2012 - David Waltz, yapay zekâ alanına katkı yapmış Amerikalı bilgisayar bilimcisidir (d. 1943)
2014 - Patrice "Pat" Wymore, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
2015 - Arkady Arkanov, Rus oyun yazarı ve komedyen (d. 1933)
2015 - Horst Buhtz, Alman futbolcu ve teknik direktör (d. 1923)
2015 - Peter Pišťanek, Slovak yazar (d. 1960)
2016 - Richard Bradford, Amerikalı oyuncudur (d. 1934)
2016 - Glen Dawson, Amerikalı dağcı, kitap kolleksiyoncusu, yayımcı ve çevreci (d. 1912)
2016 - Santiago J. Erevia, Amerikalı asker (d. 1946)
2016 - Rob Ford, Kanadalı politikacı ve bürokra (d. 1969)
2016 - Rita Gam, Amerikalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu belgesel film yapımcısı (d. 1927)
2017 - Dallas Green, Amerikalı eski beyzbol oyuncusu, yönetici ve menajerdir (d. 1934)
2017 - Peter "Pete" Hamilton, NASCAR rallisinde yarışan Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1942)
2017 - Sven-Erik Magnusson, İsveçli şarkıcı ve müzisyendir (d. 1942)
2017 - Tomas Milian, Küba doğumlu İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu ve şarkıcıdır (d. 1933)
2018 - René Houseman, Arjantinli futbolcu (d. 1953)
2018 - Jan Kantůrek, çek çevirmen ve yazardı (d. 1948)
2018 - Daryus Şayegan, çağdaş İran ve Yakın Doğu'nun en önemli düşünürlerinden biriydi (d. 1935)
2019 - Frans Andriessen, Hollandalı siyasetçidir (d. 1929)
2019 - June Harding, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
2019 - César Lévano, Perulu gazeteci, yazar, şair ve eğitimci (d. 1926)
2019 - Scott Walker, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1943)
2020 - Germà Colón, İspanyol dilbilimci, eğitimci ve filozof (d. 1928)
2020 - Benito Joanet, İspanyol futbolcu ve menajerdir (d. 1935)
2020 - Serena Liu, Tayvanlı kadın dansçı ve oyuncu (d. 1975)
2020 - José María Loizaga Viguri, İspanyol iş insanı (d. 1936)
2020 - Mike Longo, Amerikalı caz piyanisti, besteci ve yazar (d. 1937)
2021 - Henrique do Rego Almeida, Brezilyalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1936)
2021 - Elgin Baylor, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur (d. 1934)
2021 - Susana Canales, İspanyol aktris (d. 1933)
2021 - Lorna Irungu, Kenyalı televizyon sunucusu ve gazeteci (d. 1970)
2021 - Alan Slough, İngiliz profesyonel eski futbolcu (d. 1947)
2023 - Rebecca Jones, Amerikan asıllı Meksikalı aktris ve film yapımcısı (d. 1957)
2023 - Lucy Salani, İtalyan bir aktivist (d. 1924)
2023 - Vera T. Sós, Macar matematikçi (d. 1930)
Tatiller ve özel günler
Dünya Su Günü
Dünya Çocuk Şiirleri Günü
Acil Tıp Teknisyenleri ve Teknikerleri Günü
Adana'nın Feke ilçesinden Fransız birliklerinin geri çekilişi (1922)
Kaynakça
0322
22 |
3061 | https://tr.wikipedia.org/wiki/21%20Mart | 21 Mart |
Olaylar
1590 - Osmanlı Devleti ve Safevî Devleti arasında, Ferhat Paşa Antlaşması imzalandı.
1779 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, Aynalıkavak Antlaşması imzalandı.
1788 - ABD'nin Louisiana eyaletinin New Orleans kenti, yangında tamamen yandı.
1851 - Vietnam İmparatoru Tu Duc, bütün Hristiyan rahiplerin öldürülmesini emretti.
1857 - Tokyo'da meydana gelen depremde, 100.000'den fazla kişi öldü.
1871 - Otto von Bismarck, Prens unvanını aldı.
1914 - Başyazarlığını Nigar Hanım'ın yaptığı "Kadınlık" adlı dergi, haftalık olarak yayımlanmaya başladı.
1918 - Tortum'un düşman işgalinden kurtuluşu.
1919 - Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu.
1921 - Askerî Polis Teşkilâtı'nın faaliyetlerine son verildi.
1928 - Charles Lindbergh'e, ilk trans-atlantik uçuşu gerçekleştiren kişi olması dolayısıyla şeref madalyası verildi.
1935 - Şah Rıza Pehlevi, uluslararası topluluğa seslenerek; ülkesinin "Persia" olarak değil, "Aryanların ülkesi" anlamına gelen İran olarak adlandırılmasını istedi.
1937 - Tunceli'de Dersim İsyanı başladı.
1938 - Noel Cobb, ABD doğumlu İngiliz filozof, psikiyatr ve yazar (ö. 2015)
1941 - Ankara Radyosu, yeniden Rumca yayına başladı.
1952 - 950 grostonluk Galatasaray şilebi, Karadeniz'de Kefken açıklarında battı, 15 kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
1960 - Apartheid; Sharpeville Katliamı: Güney Afrika'da polis, silahsız bir grup siyah göstericinin üzerine ateş açtı; 69 siyah öldü, 180'i de yaralandı.
1963 - Alkatraz Hapishanesi kapatıldı.
1964 - Boulanger Müzik Ödülü'nü, Türk piyanist İdil Biret kazandı.
1965 - Ranger 9, Ay'da araştırma yapmak üzere fırlatıldı.
1965 - Martin Luther King, 3200 kişilik bir grupla, insan hakları yürüyüşü için Selma, Alabama'dan Montgomery, Alabama'ya doğru yola çıktı.
1978 - Rodezya'da beyaz ırkın egemenliği sona erdi, üç siyah bakan göreve başladı.
1978 - Ankara Belediyespor kuruldu.
1979 - Atina Yüksek Mahkemesi aldığı kararla, Türkiye'nin Kıbrıs'a yaptığı müdahalenin, Zürih Antlaşması'nın IV. maddesine göre yasal olduğunu onayladı.
1980 - Jimmy Carter, ABD'nin, Sovyetlerin Afganistan'ı işgalini protesto ettiğini ve Moskova'da düzenlenen 1980 Yaz Olimpiyatları'na katılmayacağını açıkladı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Yurt sathında 8 kişi öldürüldü.
1990 - Moğolistan'da çok partili siyasi hayata geçildi.
1990 - Namibya, Güney Afrika'dan bağımsızlığını ilan etti.
1991 - Ankara'nın eski belediye başkanlarından, mimar ve yazar Vedat Dalokay ile eşi trafik kazasında öldü.
1991 - Nevruz kutlamalarında birçok il ve ilçede olaylar çıktı.
1992 - Van, Şırnak, Cizre ve Adana'da Nevruz kutlamaları sırasında çıkan olaylarda 38 kişi öldü.
1993 - Nevruz kutlamaları olaysız geçti.
1993 - Antalya'da yapılan Türk Kurultayı kutlamalarına, Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve Başbakan Süleyman Demirel de katıldı.
2006 - Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone ve Evan Williams tarafından Twitter kuruldu.
2008 - Ergenekon Çetesi suçlamasıyla İlhan Selçuk, Doğu Perinçek ve Kemal Alemdaroğlu gözaltına alındılar.
2009 - TRT Avaz yayına girdi.
2023 - Afganistan'da 6,5 şiddetinde deprem meydana geldi. 12 kişi öldü, 204 kişi yaralandı.
Doğumlar
927 - Taizu, Çin'in Song Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur (ö. 976)
1226 - I. Carlo, Fransa Kralı VIII. Louis'in en küçük oğlu (ö. 1285)
1522 - Mihrimah Sultan, Osmanlı Sultanı (ö. 1578)
1626 - Pedro de Betancur, Hristiyan azizi ve misyoner (ö. 1667)
1685 - Johann Sebastian Bach, Alman besteci (ö. 1750)
1752 - Mary Dixon Kies, Amerikalı mucit (ö. 1837)
1768 - Jean-Baptiste Joseph Fourier, Fransız matematikçi ve fizikçi (ö. 1830)
1806 - Benito Juárez, Meksikalı hukukçu ve siyasetçi (ö. 1872)
1837 - Theodore Gill, Amerikalı ihtiyolog, mamalog ve kütüphaneci (ö. 1914)
1839 - Modest Musorgski, Rus besteci (ö. 1881)
1854 - Léo Taxil, Fransız gazeteci ve yazar (ö. 1907)
1866 - Wakatsuki Reijirō, Japonya'nın 15. başbakanı (ö. 1949)
1867 - İsmail Safa, Türk şair ve yazar (ö. 1901)
1870 - Cenap Şahabettin, Türk şair ve yazar (Servet-i Fünûn dönemi şairi) (ö. 1934)
1873 - Esma Sultan, Abdülaziz'in kızı (ö. 1899)
1881 - Henri Grégoire, Belçikalı tarihçi (ö. 1964)
1884 - George David Birkhoff, Amerikalı matematikçi (ö. 1944)
1887 - Manabendra Nath Roy, Hint devrimci, teorist ve aktivist (ö. 1954)
1889 - Bernard Freyberg, Britanyalı general (ö. 1963)
1893 - Walter Schreiber, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1970)
1896 - Friedrich Waismann, Avusturyalı filozof, matematikçi ve dilbilimci (ö. 1959)
1899 - Panagiotis Pipinelis, Bir Yunan politikacı ve diplomat idi (ö. 1970)
1902 - Son House, Amerikalı blues ve country müzik efsanesi şarkıcı ve gitaristtir (ö. 1988)
1905 - Nusret Suman, Türk heykeltıraş ve ressam (ö. 1978)
1906 - Emin Türk Eliçin, Türk öğretmen ve yazar (ö. 1966)
1906 - Samed Vurgun, Azeri şair (ö. 1956)
1913 - George Abecassis, İngiliz Formula 1 pilotu (ö. 1991)
1914 - Paul Tortelier, Fransız çellist ve besteci (ö. 1990)
1915 - Cahit Irgat, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (ö. 1971)
1923 - Nizar Kabbani, Suriyeli şair, yazar ve diplomat (ö. 1998)
1923 - Rezső Nyers, Macar siyasetçi, ekonomist ve eski bakan (ö. 2018)
1923 - Abbas Sayar, Türk romancı (ö. 1999)
1925 - Beatriz Aguirre, Meksikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
1925 - Peter Brook, İngiliz oyuncu ve yönetmen
1927 - Hans-Dietrich Genscher, Alman siyasetçi (ö. 2016)
1929 - Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör (ö. 2016)
1930 - Pauline Stroud, İngiliz aktris (ö. 2022)
1931 - William Shatner, Kanadalı film yapımcısı, yönetmen ve oyuncu
1932 - Walter Gilbert, Amerikalı fizikçi, biyolog ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1933 - Michael Heseltine, Britanyalı iş insanı, muhafazakâr siyasetçi
1934 - Buta Singh, Hint siyasetçi (ö. 2021)
1935 - Brian Clough, İngiliz futbolcu (ö. 2004)
1938 - Luigi Tenco, İtalyan müzisyen (ö. 1967)
1938 - Noel Cobb, Amerikalı-İngiliz filozof, psikiyatr ve yazar (ö. 2015)
1940 - Solomon Burke, Amerikalı blues ve soul müzik şarkıcısı (ö. 2010)
1942 - Ali Abdullah Salih, Yemenli asker, siyasetçi ve Yemen Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı (ö. 2017)
1942 - Fradique de Menezes, São Tomé ve Príncipeli politikacı ve Cumhurbaşkanı
1942 - Françoise Dorléac, Fransız aktris (Catherine Deneuve'ün kızkardeşi) (ö. 1967)
1944 - Marie-Christine Barrault, Fransız bir aktris
1946 - Timothy Dalton, İngiliz oyuncu
1949 - Muammer Güler, Türk bürokrat ve siyasetçi
1949 - Eddie Money, Amerikalı rock, pop müziği sanatçısı ve söz yazarı (ö. 2019)
1949 - Slavoj Žižek, Sloven filozof
1950 - Sergey Lavrov, Rus diplomattır
1954 - Prayut Çan-oça, Taylandlı bir subay ve siyasetçi
1955 - Jair Bolsonaro, Brezilyalı subay ve siyasetçi
1955 - Philippe Troussier (Omar Tourssier), Fransız futbol teknik direktörü
1955 - Bärbel Wöckel, Doğu Alman eski atlet
1956 - Richard H. Kirk, İngiliz elektronik müzisyen (ö. 2021)
1958 - Marlies Göhr, eski Doğu Alman kısa mesafe koşucusu
1958 - Gary Oldman, İngiliz oyuncu, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1959 - Murat Ülker, Türk sanayici ve iş insanı
1960 - Ayrton Senna, Brezilyalı Formula 1 pilotu (ö. 1994)
1961 - Lothar Matthäus, Alman futbolcu
1962 - Matthew Broderick, Amerikalı oyuncu
1962 - Rosie O'Donnell, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar ve televizyon kişisi
1963 - Ronald Koeman, Hollandalı futbolcu
1963 - Yekta Saraç, Türk akademisyen
1965 - Xavier Bertrand, Fransız siyasetçidir
1966 - Benito Archundia, Meksikalı eski futbol hakemidir
1967 - Carwyn Jones, Galli politikacıdır
1968 - Dalian Atkinson, İngiliz futbolcu (ö. 2016)
1968 - Jaye Davidson, Amerikalı sinema sanatçısı
1968 - Tolunay Kafkas, Türk futbolcu ve teknik direktör
1969 - Ali Dayi, İranlı futbolcu ve teknik direktör
1970 - Cenk Uygur, Türk asıllı Amerikalı gazeteci, siyasî yorumcu, iş insanı ve politikacı
1972 - Chris Candido, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2005)
1972 - Large Professor, Amerikalı prodüktör, DJ ve rapçi
1972 - Derartu Tulu, Etiyopyalı atlet
1973 - Hozan Beşir, Kürt sanatçı
1974 - Edsel Dope, ABD'li bir müzisyen
1974 - Babek Zencani, İranlı iş insanı
1975 - Fabricio Oberto, Arjantinli basketbolcu
1976 - Bedirhan Gökçe, Türk şair
1980 - Marit Bjørgen, Norveçli sporcu
1980 - Ronaldinho, Brezilyalı futbolcu
1981 - Germano Borovicz Cardoso Schweger, Brezilyalı futbolcu
1982 - Maria Elena Camerin, İtalyan tenisçi
1984 - Guillermo Daniel Rodríguez, Uruguaylı futbolcu
1986 - Scott Eastwood, Amerikalı oyuncu ve model
1986 - Michu, İspanyol futbolcu
1986 - Bahar Saygılı, Türk triatlet
1987 - İrem Derici, Türk şarkıcı
1989 - Jordi Alba, İspanyol futbolcu
1989 - Nicolás Lodeiro, Uruguaylı millî futbolcu
1991 - Antoine Griezmann, Fransız futbolcu
1997 - Martina Stoessel, Arjantinli oyuncu, şarkıcı ve dansçı
2000 - Jace Norman, Amerikalı oyuncu
Ölümler
547 - Nursialı Benedikt, İtalya'da yaşamış hem ortodoks hem katolik mezhebine göre aziz kabul edilen bir din adamıdır (d. 480)
642 - İskenderiyeli Cyrus, İskenderiye'deki Melkani patriği (d. ?)
867 - Ælla, İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır (d. ?)
1237 - Jean de Brienne, Latin İmparatorluğu'nu yönetmiş Fransız aristokrat (d. 1170)
1617 - Pocahontas, Algonkin Kızılderilisi (d. 1596)
1653 - Tarhuncu Sarı Ahmed Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
1729 - John Law, İskoç ekonomist ve yazar (d. 1671)
1762 - Nicolas Louis de Lacaille, Fransız astronom (d. 1713)
1795 - Giovanni Arduino, İtalyan jeolog (d. 1714)
1801 - Andrea Luchesi, İtalyan besteci (d. 1741)
1805 - Jean-Baptiste Greuze, Fransız ressam (d. 1725)
1843 - Guadalupe Victoria, Meksikalı siyasetçi, asker ve avukat (d. 1786)
1864 - Luke Howard, İngiliz kimyager ve meteorolog (d. 1772)
1892 - Annibale de Gasparis, İtalyan astronom (d. 1819)
1892 - Anthon van Rappard, Hollandalı ressam (d. 1858)
1892 - Ferdinand Barbedienne, Fransız heykeltıraş, mühendis ve girişimci (d. 1810)
1896 - William Quan Judge, Amerikalı teozof (d. 1851)
1910 - Nadar, Fransız fotoğrafçı (d. 1820)
1914 - Franz Fredrik Wathén, Fin sürat patencisi (d. 1878)
1915 - Frederick Winslow Taylor, Amerikalı mühendis (d. 1856)
1936 - Alexander Glazunov, Rus besteci (d. 1865)
1939 - Ali Hikmet Ayerdem, Türk asker (d. 1877)
1942 - Hüseyin Suat Yalçın, Türk şair ve oyun yazarı (d. 1867)
1956 - Satı Çırpan, Türk politikacı ve ilk kadın milletvekillerinden (d. 1890)
1958 - Ferdi Tayfur, Türk dublaj sanatçısı (d. 1904)
1973 - Aşık Veysel, Türk halk ozanı (d. 1894)
1975 - Lore Alford Rogers, Amerikalı bakteriyolog ve süt bilimcisi (d. 1875)
1985 - Sir Michael Redgrave, İngiliz oyuncu (Vanessa Redgrave'in babası) (d. 1908)
1991 - Vedat Dalokay Türk mimar ve politikacı (d. 1927)
1998 - Galina Ulanova, Rus balerin (d. 1910)
2001 - Chung Ju-yung veya Jung Joo-young, Güney Koreli girişimci, iş insanı ve tüm Hyundai Güney Kore Gruplarının kurucusu (d. 1915)
2008 - Shusha Guppy, İranlı yazar, editör ve şarkıcı (d. 1935)
2011 - Loleatta Holloway, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarıdır (d. 1946)
2013 - Chinua Achebe, Nijeryalı yazar (d. 1930)
2013 - Pietro Mennea, İtalyan kısa mesafe koşucusu ve siyasetçi (d. 1952)
2014 - Jack Fleck, Amerikalı golfçü (d. 1921)
2014 - James Rebhorn, Amerikalı oyuncudur (d. 1948)
2015 - Pedro Aguayo Ramírez, Meksikalı profesyonel güreşçi (d. 1979)
2015 - Jørgen Ingmann, Danimarkalı şarkıcıydı (d. 1925)
2015 - Faith Susan Alberta Watson, Kanadalı televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1955)
2016 - Andrew Grove, Macaristan doğumlu Amerikalı mühendis, iş insanı ve yazar (d. 1936)
2017 - Norman Colin Dexter, İngiliz romancı (d. 1930)
2017 - Henri Emmanuelli, Fransız siyasetçi (d. 1945)
2017 - Tayfun Talipoğlu, Türk gazeteci (d.1962)
2017 - Henri Emmanuelli, Fransız siyasetçi (d. 1945)
2018 - Deniz Bölükbaşı, Türk diplomat ve siyasetçi (d. 1949)
2018 - Anna-Lisa, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
2019 - Marcel Detienne, Belçikalı akademisyen (d. 1935)
2019 - Francis Quinn, Amerikalı Roma Katolik piskopos (d. 1921)
2020 - Marguerite Aucouturier, Çek-Fransız psikanalist, çevirmen ve yaza (d. 1932)
2020 - Aileen Baviera, Filipinli siyaset bilimci, akademisyen ve sinolog (d. 1959)
2020 - Vicente Capdevila, İspanyol belediye başkanı ve siyasetçi (d. 1936)
2020 - Mariko Miyagi, Japon aktris, şarkıcı ve insan hakları aktivisti (d. 1927)
2020 - Jacques Oudin, Fransız siyasetçi (d. 1939)
2020 - Piotr Pawlukiewicz, Polonyalı bir Roma Katolik rahibi, teoloji doktoru, vaiz ve yazar (d. 1960)
2020 - Jean-Jacques Razafindranazy, Madagaskar doğumlu doktor (d. 1952)
2020 - Lorenzo Sanz, İspanyol iş insanı ve spor yöneticisi (d. 1943)
2020 - William Stern, İngiliz iş insanı (d. 1935)
2020 - Pierre Truche, Fransız yargıç (d. 1929)
2020 - Levent Ünsal, Türk oyuncu, sunucu ve seslendirme sanatçısı (d. 1965)
2021 - Nevâl es-Saadavi, Mısırlı feminist yazar, aktivist ve psikiyatrist (d. 1931)
2022 - Samuel Cabrera, Kolombiyalı profesyonel arazi bisiklet yarışçısı (d. 1960)
2022 - Soumeylou Boubèye Maïga, Malili siyasetçi (d. 1954)
2022 - Eva Ingeborg Scholz, Alman aktris (d. 1928)
2022 - Fevzi Zemzem, Türk eski millî futbolcu, teknik direktör (d. 1941)
2023 - Hezekiel Hazum, İsrailli eski millî futbolcudur (d. 1947)
2023 - Willis Reed, Amerikalı profesyonel basketbolcudur (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Dünya Irk Ayrımı İle Mücadele Günü
Nevruz Bayramı
Fırtına: Üçdokuzlar'ın 1. si
Erzurum'un Tortum ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0321
21 |
3062 | https://tr.wikipedia.org/wiki/20%20Mart | 20 Mart |
Olaylar
1602 - Hollanda Doğu Hindistan Şirketi kuruldu.
1792 - Fransa Millî Meclisi, giyotinle idamı onayladı. Adını, mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin'den alan giyotin, ilk kez 25 Nisan 1792'de kullanıldı.
1815 - Napolyon, Elbe adasından kaçışının ardından, 140.000 kişilik düzenli ordu ve 200.000 kişilik gönüllü güçler eşliğinde Paris'e girdi.
1852 - ABD'de Harriet Beecher Stowe'un ünlü kölelik karşıtı romanı, Tom Amca'nın Kulübesi ilk kez yayımlandı.
1861 - Arjantin'in Mendoza şehri, şiddetli bir depremle büyük hasar gördü.
1899 - Sing Sing Hapishanesi'nde Martha M. Place, elektrikli sandalyede idam edilen ilk kadın oldu.
1913 - Çin Milliyetçi Partisi'nin (Kuomintang) kurucusu Sung Çiao-jen, bir suikast girişiminde yaralandı ve 2 gün sonra öldü.
1916 - Albert Einstein, görecelik kuramını yayınladı.
1922 - ABD'nin ilk uçak gemisi USS Langley hizmete girdi.
1918 - Türk Kadını Dershanesi açıldı. Dershanede yabancı dil, Türkçe ve müzik dersleri ile konferanslar verildi.
1933 - Dönemin Münih Polis Şefi olan Heinrich Himmler, Naziler'in ilk toplama kampı, Dachau Toplama Kampı'nın kurulmasını emretti ve Theodor Eicke'yi de Kamp Komutanı olarak atadı.
1942 - Naziler, Polonya'nın Zgierz kentinde 100 Polonyalıyı bir çalışma kampından alıp öldürdüler.
1942 - Alman Schutzstaffel Birlikleri, batı Ukrayna'nın Rohatin kentinde 600'ü çocuk, 3000 Yahudiyi bir gün içinde öldürdüler.
1945 - Adana - Ceyhan'da meydana gelen 6 büyüklüğündeki deprem; 39 can aldı, 328 ev yıkıldı.
1956 - Tunus, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı. Tunus'un ilk Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.
1969 - John Lennon ile Yoko Ono evlendi.
1974 - Konya'da Rıdvan Karaköse adlı bir kişi, kardeşleri Cavit, Süleyman ve İsmail Karaköse ile birlikte kan davasından bir anne ve oğlunu pusu kurup öldürdü. Rıdvan, Cavit ve Süleyman Karaköse, 12 Eylül döneminde idam edildi.
1977 - "Diyarbakır" adlı yolcu uçağı, İsmail Açan ve Hanefi Güzel adlı 17 yaşındaki iki öğrenci tarafından Beyrut’a kaçırıldı. Olayda pilot Ethem Durak hafif yaralandı.
1981 - Arjantin'in eski Başkanı Isabel Peron, rüşvet suçundan 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1986 - Jacques Chirac, Fransa Başbakanı oldu.
1987 - Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi, (FDA) AIDS tedavisinde kullanılan AZT (azidothymidine) adlı ilaca onay verdi. Retrovir adıyla piyasaya verilen ilaç, onaylanmış ilk AIDS ilacı oldu.
1990 - Ferdinand Marcos'nun dul eşi İmelda Marcos; rüşvet, zimmetine para geçirme ve şantaj suçlarından mahkemeye çıkarıldı.
1995 - Tokyo metrosuna düzenlenen sarin gazı saldırısında 12 kişi öldü, 1300 kişi yaralandı.
1996 - Alternatif Bank, Anadolu Grubu tarafından satın alındı.
1996 - İngiltere'de Hükûmet, deli dana (Mad Cow Disease - MCD) hastalığının insanlara da bulaştığını açıkladı.
1997 - Robert Koçaryan, Ermenistan Başbakanı oldu.
1997 - Avrupa Birliği Ortaklık Komitesi, 106. dönem toplantısı yapıldı.
2003 - Irak Savaşı: ABD, Irak'ı istila etmeye başladı. Bağdad hava bombardıman saldırısına uğradı (Şok ve Dehşet Harekâtı).
2005 - Mersin'de Metropol miting alanında yapılan Nevruz kutlamalarının ardından, Türk bayrağını yere atıp yakma girişiminde bulunuldu. Olay, yurtta infiale yol açtı.
2005 - Japonya'nın Fukuoka şehrinde meydana gelen 6,6 şiddetindeki depremde 1 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı.
2006 - Çad'ın doğusunda 150'den fazla Çad askeri, isyancılar tarafından öldürüldü.
2015 - Tam güneş tutulması gerçekleşti. Tam tutulma, Norveç'in kuzeybatısından, İzlanda'nın güneyinden ve Svalbard'tan gözlemlenebildi.
2016 - Galatasaray - Fenerbahçe futbol maçı, İstanbul Valiliği tarafından güvenlik gerekçesiyle iptal edildi. Önce, maçın seyircisiz oynanması yönünde karar alındı. Kısa bir süre sonra ise, 'bombalı araç' istihbaratı üzerine derbi iptal edildi. İstanbul Terör Polisi, TT Arena çevresinde alarma geçti.
Doğumlar
MÖ 43 - Ovidius, Romalı şair (ö. 17)
1606 - Georg von Derfflinger, Brandenburg-Prusya ordusu feldmareşali (ö. 1695)
1612 - Anne Bradstreet, İngiliz-Amerikalı feminist şair (Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair) (ö. 1672)
1725 - I. Abdülhamid, Osmanlı'nın 27. Padişahı (ö. 1789)
1737 - I. Rama, Tayland kralı (ö. 1809)
1765 - Karl Daub, Alman filozof (ö. 1836)
1770 - Friedrich Hölderlin, Alman şair (ö. 1843)
1780 - José Joaquín de Olmedo, Ekvador devlet başkanı, avukat, politikacı ve yazar (ö. 1847)
1794 - René Primevère Lesson, Fransız cerrah, doğa bilimci, ornitolog ve herpetolog (ö. 1849)
1809 - Johann Philipp Becker, Alman devrimci (ö. 1886)
1811 - II. Napolyon, Fransa İmparatoru (ö. 1832)
1823 - Nâsıf Maluf, Lübnanlı sözlükbilimci (ö. 1865)
1828 - Henrik Ibsen, Norveçli yazar (ö. 1906)
1828 - Friedrich Karl, Prusya prensi (ö. 1885)
1840 - Franz Mertens, Polonyalı matematikçi (ö. 1927)
1851 - İsmail Gaspıralı, Kırım Tatarı gazeteci (ö. 1914)
1856 - Frederick Winslow Taylor, Amerikalı mühendis (ö. 1915)
1865 - Jeanne d'Alcy, Fransız film oyuncusu (ö. 1956)
1870 - Paul von Lettow-Vorbeck, Alman general (ö. 1964)
1879 - Hüseyngulu Sarabski, Azeri operacı, oyuncu, yönetmen (ö. 1945)
1882 - René Coty, Fransa'da Dördüncü Cumhuriyet'in son cumhurbaşkanı (ö. 1962)
1884 - Philipp Frank, Avusturyalı fizikçi, matematikçi ve akademisyen (ö. 1966)
1887 - Hovsep Orbeli, Sovyet şarkiyatçı ve akademisyen (ö. 1961)
1891 - Edmund Goulding, İngiliz film yönetmeni, oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni (ö. 1959)
1892 - Ludwig Crüwell, Alman general (ö. 1958)
1894 - Hans Langsdorff, Alman deniz subayı (ö. 1939)
1899 - Cafer Cabbarlı, Azeri şair, yazar, senaryo yazarı ve yönetmen (ö. 1934)
1904 - Jerzy Block, Polonyalı aktör ve yönetmen (ö. 1996)
1904 - Burrhus Frederic Skinner, Amerikalı ruhbilimci, yazar, mucit, sosyal reform savunucusu ve şairdir (ö. 1990)
1908 - Michael Redgrave, İngiliz oyuncu, yönetmen ve yazar (ö. 1985)
1911 - Alfonso García Robles, Meksikalı diplomat (ö. 1991)
1914 - Wendell Corey, Amerikalı oyuncu ve politikacı (ö. 1968)
1915 - Rudolf Kirchschläger, Avusturyalı diplomat (ö. 2000)
1915 - Sviatoslav Richter, Ukraynalı piyanist (ö. 1997)
1915 - Sister Rosetta Tharpe, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, gitarist ve şarkıcı (ö. 1973)
1916 - Pierre Messmer, Fransız siyasetçi (ö. 2007)
1917 - Vera Lynn, İngiliz şarkıcı ve aktris (ö. 2020)
1917 - Yigael Yadin, İsrailli asker ve arkeolog (ö. 1984)
1918 - Bernd Alois Zimmermann, Alman modern batı müziği ve opera bestecisi ve muzik öğretmeni (ö. 1970)
1919 - Gerhard Barkhorn, Nazi Almanyasının Luftwaffe as pilotu (ö. 1983)
1922 - Suphi Konak, Türk siyasetçi (ö. 1964)
1922 - Carl Reiner, Amerikalı komedyen, oyuncu, ve seslendirme sanatçısı (ö. 2020)
1926 - Marge Calhoun, Amerikalı sörfçü (ö. 2017)
1927 - John Joubert, Güney Afrika doğumlu İngiliz besteci (ö. 2019)
1929 - Germán Robles, İspanya-Meksikalı aktör (ö. 2015)
1932 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (ö. 2021)
1935 - Bettye Washington Greene, Amerikalı endüstriyel araştırma kimyacısı (ö. 1995)
1937 - Lois Lowry, Amerikalı yazar
1939 - Brian Mulroney, Kanadalı siyasetçi
1940 - Paul Neville, Avustralyalı politikacı (ö. 2019)
1943 - Cevdet Selvi, Türk siyasetçi
1944 - Erwin Neher, Alman biyolog
1945 - Pat Riley, Amerikalı basketbol oyuncusu
1948 - Bobby Orr, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu
1948 - Nikos Papazoğlu, Yunan şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve albüm yapımcısı (ö. 2011)
1950 - William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2022)
1952 - Sadettin Teksoy, Türk sunucu, gazeteci ve program yapımcısı
1953 - Sait Genay, Türk oyuncu
1955 - Zerrin Güngör, Türk hukukçu ve Danıştay Başkanı
1956 - Ayşenil Şamlıoğlu, Türk oyuncu, yönetmen ve yazar
1956 - Catherine Ashton, İngiliz politikacı
1957 - Elizabeth Bourgine, Fransız kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1957 - Oğuz Haksever, Türk haber sunucusu, muhabir ve editör
1957 - Spike Lee, Amerikalı yönetmen, prodüktör, senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi
1958 - Holly Hunter, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1961 - Maja Maranow, Alman oyuncu (ö. 2016)
1961 - Mustafa Karataş, Türk akademisyen ve hadis bilgini
1963 - David Thewlis, İngiliz oyuncu
1964 - Natacha Atlas, Mısırlı müzisyen
1968 - Paul Merson, İngiliz millî futbolcu ve teknik direktördür
1970 - Michael Rapaport, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve komedyendir
1971 - Touré, Amerikalı yazar, müzik muhabiri, eleştirmen ve sunucu
1972 - Alex Kapranos, İngiliz bir müzisyen
1974 - Carsten Ramelow, Alman millî futbolcu
1976 - Chester Bennington, Amerikalı rock solisti (ö. 2017)
1978 - Kevin Betsy, İngiliz kökenli Seyşelli millî futbolcu
1979 - Freema Agyeman, Gana kökenli İngiliz oyuncu
1980 - Jamal Crawford, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusudu
1980 - Robertas Javtokas, Litvan eski basketbolcudur
1982 - Fatma Kaplan Hürriyet, Türk siyasetçi
1982 - Tomasz Kuszczak, Polonyalı profesyonel kaleci
1983 - Selin Demiratar, Türk oyuncu
1983 - Jenni Vartiainen, Fin şarkıcı
1984 - Christy Carlson Romano, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1984 - Fernando Torres, İspanyol futbolcu
1985 - Morgan Amalfitano, Fransız eski futbolcu
1985 - Nicolas Lombaerts, Belçikalı eski futbolcu
1986 - Ruby Rose, Avustralyalı oyuncu, model ve VJ
1986 - Román Torres, Panamalı millî futbolcu
1987 - Jô, Brezilyalı futbolcu
1987 - Pedro Ken, Brezilyalı futbolcu
1989 - Xavier Dolan, Kanadalı aktör ve film yapımcısı
1990 - Marcos Rojo, Arjantinli millî futbolcu
1991 - Mattia Destro, İtalyan futbolcu
1993 - Sloane Stephens, Amerikalı tenisçi
1995 - Kei, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
2000 - Hyunjin, Güney koreli şarkıcı
Ölümler
1181 - Taira no Kiyomori, Heian döneminin sonunda Japonya'da bir askeri lider (d. 1118)
1191 - III. Clemens, 19 Aralık 1187'den ölümüne kadar papalık yaptı (d. 1130)
1239 - Hermann von Salza, Alman Haçlıları'nın kurduğu Töton Şövalyeleri adlı askeri tarikatın başkanı (1210-1239) (d. 1170)
1390 - III. Aleksios, Trabzon imparatoru (d. 1338)
1413 - IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399-1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı (d. 1367)
1568 - Albrecht, Töton Şövalyeleri'nin büyük üstadı ve Prusya'nın ilk hükümdarı (d. 1490)
1619 - Matthias, 1611-1617 Bohemya Kralı olarak hükmetti (d. 1557)
1673 - Augustyn Kordecki, Leh din adamı (d. 1603)
1816 - I. Maria, 1777-1816 yılları arasında Portekiz'in 1815-1816 yılları arasında Brezilya'nın Kraliçeliğini yapmış hükümdar (d. 1734)
1851 - Ali Paşa Rıdvanbegoviç, Hersekli siyasetçi (d. 1783)
1878 - Julius Robert von Mayer, Alman fizikçi (d. 1814)
1894 - Lajos Kossuth, Macar siyasetçi (d. 1802)
1897 - Apollon Maykov, Rus şair (d. 1821)
1898 - İvan Şişkin, Rus manzara (peyzaj) ressamı, gravürcü ve teknik çizimci (d. 1832)
1924 - Fernand Cormon, Fransız ressam (d. 1845)
1925 - George Curzon, İngiliz devlet adamı (d. 1859)
1929 - Ferdinand Foch, Fransız asker (d. 1851)
1930 - Hoca Ali Rıza, Türk ressam (d. 1858)
1931 - Hermann Müller, Alman devlet adamı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) lideri (d. 1876)
1934 - Waldeck ve Pyrmont Prensesi Emma, Hollanda Kraliçesi ve Lüksemburg Büyük Düşesi (d. 1858)
1935 - Jón Þorláksson, İzlanda eski Başbakanı (d. 1877)
1938 - Aleksandr Malinov, Bulgar siyasetçi (d. 1867)
1941 - Oskar Baum, Çek müzik eğitimcisi ve yazarı (d. 1883)
1947 - Victor Goldschmidt, Norveçli mineralog (d. 1888)
1954 - Mehmet Emin Kalmuk, Türk hendese (Geometri) muallimi ve telgraf ve telefon müderrisi (d. 1869)
1962 - C. Wright Mills, Amerikalı sosyolog (d. 1916)
1962 - Hüsrev Gerede, Türk asker ve politikacı (d. 1884)
1971 - Falih Rıfkı Atay, Türk gazeteci ve yazar (d. 1894)
1972 - Marilyn Maxwell, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1921)
1984 - Kerime Nadir, Türk romancı (d. 1917)
1987 - Towser, İskoç kedisi (d. 1963)
1990 - Lev Yaşin, Sovyet futbolcu (d. 1929)
1993 - Polykarp Kusch, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1911)
1998 - George Howard, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
2004 - Juliana, 1948'den 1980'deki feragatına kadar Hollanda kraliçesi (d. 1909)
2007 - Taha Yasin Ramazan, Iraklı siyasetçi (d. 1938)
2009 - Abdüllatif Filali, Faslı siyasetçi ve diplomat (d. 1928)
2013 - Zillur Rahman, eski Bangladeş devlet başkanı ve Avami üst düzey Başkanlık heyeti üyesi (d. 1929)
2014 - Hilderaldo Bellini, Brezilyalı futbolcu (d. 1930)
2015 - Malcolm Fraser, Avustralyalı liberal politikacı ve eski başbakan (d. 1930)
2016 - Anker Jørgensen, Danimarkalı siyasetçi (d. 1922)
2017 - David Rockefeller, Amerikalı bankacı (d. 1915)
2018 - Dilbar Abdurahmanonova, Sovyet-Özbek kemancı ve orkestra şefi (d. 1936)
2018 - Peter G. Peterson, Amerikalı bankacı (d. 1926)
2019 - Randy Jackson, Amerikalı beyzbol oyuncusudur (d. 1926)
2019 - Warnock Baronesi Mary Warnock, İngiliz filozof, yazar ve eğitimci (d. 1924)
2020 - Cengiz Bektaş, Türk mimar (d. 1934)
2020 - Amadeo Carrizo, Arjantinli millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1926)
2020 - Carlos Falcó, İspanyol aristokrat soylu, yazar ve şarap üreticisi (d. 1937)
2020 - Muhterem Nur, Türk sinema ve ses sanatçısı (d. 1932)
2020 - Marino Quaresimin, İtalyan siyasetçi (d. 1937)
2020 - Kenny Rogers, Amerikalı country ve country pop şarkıcısı, müzik yazarı ve aktör (d. 1938)
2020 - Levent Ünsal, Türk oyuncu,sunucu ve seslendirme sanatçısı (d. 1932)
2021 - Taryn Fiebig, Avustralyalı soprano ses tonunda opera ve sahne sanatçısı (d. 1972)
2021 - Anton Font, İspanyol pandomim sanatçısı, tiyatro oyuncusu ve eğitimci (d. 1932)
2021 - Milan Hurtala, Slovak kürekçi (d. 1946)
2021 - Rito Jiménez, Venezuelalı siyasetçi (d. 1951)
2021 - Vladimir Kirsanov, Sovyet-Rus koreograf ve dansçı (d. 1947)
2021 - Peter Lorimer, İskoç eski futbolcudur (d. 1946)
2021 - Richard Mendani, Papua Yeni Gineli politikacı (d. 1967)
2021 - François Nicoullaud, Fransız diplomat (d. 1940)
2021 - Dan Sartain, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1981)
2022 - Adriana Hoffmann, Şilili botanikçi, çevreci ve yazar (d. 1940)
2022 - Zeki Fatin Abdül Vahab, Mısırlı aktör ve film yönetmeni (d. 1961)
2022 - Reine Wisell, İsveçli otomobil yarışçısı (d. 1941)
2023 - Syabda Perkasa Belawa, Endonezyalı badminton oyuncusu (d. 2001)
2023 - Bryn Hargreaves, İngiliz profesyonel ragbi birliği oyuncusu (d. 1985)
2023 - Anita Thallaug, Norveçli şarkıcı (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
Sonbahar Ekinoksu (Güney Yarım Kürede)
İlkbahar Ekinoksu (Kuzey Yarım Kürede)
Dünya Mutluluk Günü
Dünya Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu Günü
Dünya Serçe Günü
Kaynakça
0320
20 |
3063 | https://tr.wikipedia.org/wiki/19%20Mart | 19 Mart |
Olaylar
1279 - Yamen Muharebesi'nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı'nı mağlup ederek tüm Çin'de hakimiyet sağladı.
1452 - III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.
1839 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.
1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.
1877 - Ayan Meclisi görevine başladı.
1883 - Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.
1899 - Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.
1915 - Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton'un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton'un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı.
1920 - ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti.
1932 - Sydney Harbour Bridge açıldı.
1945 - ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı.
1945 - SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması'nı yenilemeyeceğini bildirdi.
1955 - Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı.
1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.
1970 - Batı Almanya'nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya'nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü.
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Bakanlar Konseyi Dönem Başkanı ve Belçika Dışişleri Bakanı Leo Tindemans'la görüştü.
1998 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti.
2003 - ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı.
2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.
2007 - New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği, "Savaşa Hayır" yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı.
2007 - Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.
2011 - 2011 Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı.
2016 - İstanbul Taksim'de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu.
2016 - Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.
2023 - Ekvador'da 6,8 şiddetinde deprem meydana geldi. 15 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı.
Doğumlar
1206 - Güyük Han, Cengiz Han'ın torunu (ö. 1248)
1434 - Ashikaga Yoshikatsu, Ashikaga şogunluğunun yedinci şogunu (ö. 1443)
1496 - Mary Tudor, Fransa Kraliçesi (ö. 1533)
1534 - José de Anchieta, İspanyol Cizvit misyoner (ö. 1597)
1604 - IV. João, Braganza Dükü (ö. 1656)
1641 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (ö. 1731)
1661 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727)
1750 - Andre Joseph Abrial, Fransız siyasetçi (ö. 1828)
1792 - José María Carreño, Venezuela devlet başkanı (ö. 1849)
1801 - Salvadore Cammarano, İtalyan librettist ve oyun yazarı (ö. 1852)
1807 - Johann Nepomuk Hiedler, Adolf Hitler'in baba tarafından büyükbabası (ö. 1888)
1813 - David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (ö. 1873)
1816 - Ekaterine Dadiani, Megrelya Prensliği'nin son prensesi (ö. 1882)
1821 - Richard Francis Burton, İngiliz kâşif (ö. 1890)
1832 - Arminius Vambery, Macar oryantalist (ö. 1913)
1848 - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (ö. 1929)
1849 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (ö. 1930)
1855 - David Peck Todd, Amerikalı gök bilimci (ö. 1939)
1866 - Emilio De Bono, İtalyan Mareşal (ö. 1944)
1873 - Max Reger, Alman besteci, piyanist, orgcu, orkestra şefi ve öğretmen (ö. 1916)
1882 - Gaston Lachaise, Amerikalı figüratif heykelci (ö. 1935)
1883 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (ö. 1950)
1883 - Joseph Stilwell, Amerikalı general (ö. 1946)
1888 - Josef Albers, Amerikalı ressam (ö. 1976)
1891 - Earl Warren, Amerikalı avukat, politikacı ve hukukçuydu (ö. 1974)
1892 - Meksikalı Joe Rivers, Amerikalı hafif sıklet boksör (ö. 1957)
1894 - Sabiha Sultan, Sultan Vahdettin’in kızı (ö. 1971)
1897 - Joseph Darnand, Fransız asker (ö. 1945)
1900 - Carmen Carbonell, İspanyol tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1988)
1900 - Frédéric Joliot-Curie, Fransız fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (1958)
1905 - Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981)
1906 - Adolf Eichmann, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1962)
1912 - Adolf Galland, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe as pilotu (ö. 1996)
1914 - Leonidas Alaoğlu, Yunan asıllı Kanadalı bir matematikçi (ö. 1981)
1914 - Jiang Qing, Çinli siyasetçi ve Mao Zedong'un 3. karısı (ö. 1991)
1915 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcıdır (ö. 2018)
1917 - László Szabó, Macar satranç ustası (ö. 1998)
1919 - Larned B. Asprey, Amerikalı kim yager (ö. 2005)
1922 - Hirō Onoda, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri teğmeni Japon asker (ö. 2014)
1923 - Pamela Britton, Amerikalı oyuncu (ö. 1974)
1924 - Joe Gaetjens, Haitili futbolcudur (ö. 1964)
1924 - Abdullah Gegiç, Yugoslav asıllı Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2008)
1925 - Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (ö. 2015)
1925 - Brent Scowcroft, ABD'li asker ve siyasetçi (ö. 2020)
1928 - Hans Küng, İsviçreli Roma Katolik ilahiyatçı din adamı (ö. 2021)
1931 - Emma Andijewska, Ukrayna doğumlu Amerikalı şair, yazar ve ressam
1932 - Gay Brewer, Amerikalı golfçü (ö. 2007)
1932 - Gail Kobe, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2013)
1933 - Phyllis Newman, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2019)
1933 - Philip Roth, Amerikalı yazar (ö. 2018)
1936 - Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1977)
1936 - Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu
1937 - Egon Krenz, Doğu Alman politikacı
1938 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
1943 - Mario Molina, Meksikalı kimyager (ö. 2020)
1943 - Mario Monti, İtalyan ekonomist ve siyasetçi
1944 - Said Musa, Belizeli hukukçu ve siyasetçi
1947 - Glenn Close, Amerikalı sinema ve tiyatro sanatçısı
1952 - Harvey Weinstein, Amerikalı eski film yapımcısı
1954 - Cho Kwang-rae, Güney Koreli millî futbolcu ve teknik direktördür
1955 - Bruce Willis, Amerikalı oyuncu
1955 - Pino Daniele, İtalyan şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (ö. 2015)
1956 - Yegor Gaydar, Rus siyasetçi ve iş adamıdı (ö. 2009)
1957 - Abdülkadir Mesduva, Cezayirli bürokrat
1959 - Ralph David Abernathy III, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2016)
1963 - Neil LaBute, Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni
1963 - Mary Scheer, Amerikalı oyuncu
1964 - Mesut Bakkal, Türk teknik direktör
1971 - Faruk Beşok, Türk basketbolcu
1973 - Tolga Tekin, Türk oyuncu
1976 - Derek Chauvin, Amerikalı eski polis memuru
1976 - Andre Miller, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1976 - Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu
1978 - Lenka, Avustralyalı şarkıcı
1979 - Hidayet Türkoğlu, Türk basketbolcu
1979 - Lara, Türk şarkıcı
1979 - Hristos Paçacoglu, Yunan millî futbolcudur
1979 - Rıza Kocaoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1981 - Burcu Çetinkaya, Türk ralli pilotu
1981 - Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu
1982 - Brad Jones, Avustralyalı Futbolcu
1982 - Eduardo Saverin, Brezilya asıllı Amerikalı girişimci
1983 - Evan Bourne, Amerikalı profesyonel güreşçi
1985 - Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen
1985 - Yolanthe Cabau, İspanyol-Hollandalı oyuncu ve televizyon sunucusu
1987 - Miloš Teodosić, Sırp millî profesyonel basketbolcudur
1991 - Aleksandr Kokorin, Rus millî futbolcudur
1993 - Hakim Ziyech, Hollandalı futbolcu
Ölümler
953 - Mansur, 18 Mayıs 946 – 19 Mart 953 arasında Fatımi Devleti halifesi (d. 915)
1238 - I. Henryk, Polonya Yüksek Dükü (1232–1238) (d. 1165)
1279 - Bing, Çin'in Song Hanedanı'nın 18. ve son imparatorudur (d. 1272)
1406 - İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332)
1534 - Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı'nın ilk Valide Sultanı (d. 1479)
1698 - Władysław Konstanty, Lehistan kralı IV. Władysław Waza'nın gayrimeşru oğlu (d. 1635)
1721 - XI. Clemens, Papa (d. 1649)
1790 - Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713)
1800 - Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, sinolog ve Türkolog (d. 1721)
1865 - Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794)
1884 - Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (d. 1802)
1897 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810)
1897 - Andrey Dostoyevski, Rus bir mimar, mühendis, memo, bina tamircisi (d. 1825)
1916 - Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848)
1928 - Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861)
1930 - Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848)
1940 - Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili (d. 1862)
1943 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886)
1950 - Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar ("Tarzan"ı kaleme alan) (d. 1875)
1950 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883)
1955 - Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897)
1955 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (d. 1875)
1965 - Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901)
1968 - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911)
1980 - Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910)
1982 - Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956)
1987 - Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
1996 - Virginia Henderson, Amerikalı hemşire (d. 1897)
1997 - Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907)
1997 - Willem de Kooning, Hollanda'nın Rotterdam şehrinde dünyaya gelmiş soyut dışavurumcu ressam (d. 1904)
1998 - Hanzade Sultan, Osmanlı'nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu (d. 1923)
1999 - Tofilau Eti Alesana, Samoalı siyasetçi (d. 1924)
2003 - Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935)
2004 - Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912)
2005 - John DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu (d. 1925)
2008 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929)
2008 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (d. 1917)
2008 - Paul Scofield, İngiliz oyuncu (d. 1922)
2010 - Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947)
2015 - Margarete Bagshaw, Amerikalı bir sanatçıdır (d. 1964)
2016 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959)
2016 - José Artetxe, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1930)
2016 - Jack Mansell, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2017 - Jimmy Breslin, Amerikalı gazeteci ve yazardır (d. 1928)
2017 - Li Li-Hua, Çinli-Hong-Kong bir oyuncu (d. 1924)
2018 - Linda Bement, Amerikalı manken (d. 1941)
2018 - Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945)
2018 - Luo Fu (yazar), Tayvanlı yazar ve romancı (d. 1928)
2019 - Boris Dubrovin, Rus matematikçi (d. 1950)
2019 - Chuck Harmon, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1924)
2019 - Marlen Hutsiyev, Gürcistan doğumlu Rus film yönetmeni ve senarist (d. 1925)
2019 - Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954)
2020 - Innocenzo Donina, eski İtalyan futbolcudur (d. 1950)
2020 - Hamid Kahram, İranlı siyasetçi ve veteriner (d. 1958)
2020 - Hans Knudsen, Danimarkalı sprint kanocu (d. 1944)
2020 - Aurlus Mabélé, Kongolu şarkıcı ve besteci (d. 1953)
2020 - Antonio Michele Stanca, İtalyan genetikçi (d. 1942)
2021 - Jordi Cornet, İspanyol siyasetçi ve iş insanı (d. 1965)
2021 - Cristian Cuturrufo, Şilili caz trompetçisi (d. 1972)
2021 - Irmão Lázaro, Brezilyalı gospel şarkıcısı ve siyasetçi (d. 1966)
2022 - Lyell Cresswell, Yeni Zelandalı besteci (d. 1944)
2022 - Joel Hasse Ferreira, Portekizli siyasetçi (d. 1944)
2022 - Alan Hopwood, Avustralyalı aktör, yapımcı, senarist, yayıncı, oyun yazarı ve eğitimci (d. 1934)
2022 - Marian Zembala, Polonyalı bir kalp cerrahı, tıp profesörü (d. 1950)
2023 - Walter Gassire, Uruguaylı futbolcudur (d. 1946)
2023 - Marisol Malaret Contreras, Porto Rikolu manken (d. 1949)
2023 - Petar Nadoveza, Eski Hırvat profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1942)
2023 - Pohiva Tuʻiʻonetoa, Tongalı siyasetçi (d. 1951)
Tatiller ve özel günler
0319
19 |
3064 | https://tr.wikipedia.org/wiki/18%20Mart | 18 Mart |
Olaylar
235 - Roma İmparatoru Alexander Severus, kendi lejyonu tarafından düzenlenen bir suikast ile öldürüldü ve İmparatorluğu zayıflatan 3. yüzyıl krizi başladı.
1299 - Kutsal Roma İmparatoru II. Friedrich, kendini Kudüs Kralı ilan etti.
1438 - II. Albert, Almanya Kralı oldu.
1635 - IV. Murad komutasındaki Osmanlı Ordusu, Safevî Devleti'ne karşı Revan Seferine çıktı.
1799 - Napolyon, Osmanlı Devleti'nin yönetimindeki Akka kalesi önlerine geldi.
1850 - American Express, Henry Wells ve William Fargo tarafından kuruldu.
1871 - Paris Komünü kuruldu.
1913 - Yunan kralı I. George, Selânik'te uğradığı bir suikast sonucu öldü.
1915 - Çanakkale Deniz Harekâtı: Birleşik Donanma, Çanakkale Boğazı'nda ağır hasar gördü ve geri çekildi.
1918 - Karayazı, Narman ve Tekman'ın düşman işgalinden kurtuluşu.
1920 - Osmanlı Meclis-i Mebusanı, İstanbul'un işgali üzerine son toplantısını yaptı ve çalışmalarına ara verme kararı aldı.
1921 - SSCB ile İkinci Polonya Cumhuriyeti arasında Riga Antlaşması imzalandı.
1921 - Moğolistan Halk Ordusu kuruldu.
1925 - ABD'nin üç eyaletini (Missouri, Illinois ve Indiana) etkileyen kasırgada 695 kişi öldü.
1926 - Finike'de meydana gelen 6.9 şiddetindeki depremde, 27 kişi öldü.
1926 - Papa Eftim, Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi'ni kurdu.
1937 - Teksas'ın New London kentinde bir okulda meydana gelen doğalgaz patlamasında, çoğunluğu çocuk 300 kişi öldü.
1938 - Meksika, sınırları dahilindeki tüm yabancı petrol şirketlerini millîleştirdi.
1940 - Hitler ve Mussolini, Brenner Geçidi'nde buluştu. İtalya, Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı. Bundan dört yıl sonra aynı gün, Almanlar Macaristan'ı işgale başladı.
1953 - Balıkesir'in Gönen ilçesinde meydana gelen 7,4 şiddetindeki depremde 265 kişi öldü.
1956 - Fransa, Cezayir'e asker çıkarmaya başladı.
1962 - Cezayir Bağımsızlık Savaşı: Fransa Cezayirli direnişçilerle anlaşmaya vardı.
1965 - İnsanoğlu ilk kez uzayda yürüdü. Sovyet kozmonot Aleksey Leonov, dünyadan 2 bin 177 kilometre yükseklikte, Voskhod-II (Gündoğumu) adlı uzay aracından çıkarak 20 dakika boşlukta kaldı.
1970 - Kamboçya'da Lon Nol, Prens Norodom Sihanouk'u devirdi.
1971 - Peru'nun Yanawayin Gölü yamaçlarında toprak kayması meydana geldi. Gölde oluşan 30 metrelik dalgalar, sahilde bulunan Chungar Madencilik Şirketi (Cia Minera Chungar, SA) kampında 200 madencinin ölümüne neden oldu.
1971 - Mümtaz Soysal, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca gözaltına alınıp tutuklandı.
1974 - Pakistan'ın devrik Devlet Başkanı Zülfikar Ali Butto, muhaliflerinden birine suikast düzenlettiği iddiasıyla ölüm cezasına çarptırıldı.
1979 - İran Ordu Güçleri, Doğu Irak’ın Sıne kentini bombaladı. Bombardımanda 400'den fazla sivil hayatını kaybetti.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Siverek'teki cenaze töreninde çıkan çatışmada 5 kişi, ülkenin diğer yerlerinde 3 kişi öldürüldü.
1985 - Bankaların televizyonda reklam yapma yasağı kaldırıldı.
1986 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Ceza İnfaz Yasası'ndaki değişiklikleri onayladı ve 50.000'e yakın hükümlünün tahliye işlemleri başlatıldı.
1989 - Mısır'daki Keops piramidinde, 4400 yıllık bir mumya bulundu.
1990 - Alman yeniden birleşmesi: Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin yaptığı seçimlerden sonra, Alman Demokratik Cumhuriyeti ve Almanya Federal Cumhuriyeti birleşti.
1992 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde siyahlara eşit vatandaşlık hakkı tanıyan, Devlet Başkanı De Klerk tarafından planlanan "Anayasal Reform Tasarısı", halk oylamasıyla kabul edildi.
1997 - Antonov An-24 tipi bir Rus yolcu uçağının kuyruğu, Türkiye'ye gitmekte olduğu sırada havada koptu. Düşen uçaktaki 50 kişi öldü.
2000 - Suriye ve Türkiye'de yaşayan ve akraba olan 573 aile, iki ülkenin anlaşması sonucu sınırı geçerek bayramlaştılar.
2005 - New York'taki bir camide, Cuma namazını ilk defa bir kadın kıldırdı. 1426 yıllık İslami geleneklere göre bu bir ilk.
2010 - TRT Haber yayına başladı.
2018 - Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya'da %76.69 oy ile 3. kez Devlet Başkanı seçildi.
2020 - Eurovision Şarkı Yarışması koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021'e ertelendi.
Doğumlar
1075 - Zemahşerî, İranlı İslam bilgini (ö. 1144)
1609 - III. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1670)
1690 - Christian Goldbach, Rus matematikçi (ö. 1764)
1703 - İmpavido L'leida, İspanyol soprano (ö. 1751)
1780 - Miloş Obrenoviç, Sırp prens (ö. 1860)
1782 - John C. Calhoun, Amerikalı devlet adamı (ö. 1850)
1800 - Aleksa Simić, Sırp siyasetçi (ö. 1872)
1809 - Joseph Jenkins Roberts, Liberyalı siyasetçi (ö. 1876)
1813 - Friedrich Hebbel, Alman oyun yazarı (ö. 1863)
1826 - Joseph René Bellot, Fransız Kuzey Kutbu kâşifi (ö. 1853)
1828 - Randal Cremer, İngiliz Liberal Parlamento üyesi pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1908)
1830 - Fustel de Coulanges, Fransız tarihçisi (ö. 1889)
1837 - Grover Cleveland, ABD'nin 22. ve 24. Başkanı (ö. 1908)
1842 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (ö. 1898)
1843 - Jules Vandenpeereboom, Belçikalı siyasetçi (ö. 1917)
1844 - Nikolay Rimski-Korsakov, Rus müzisyen, besteci ve müzik eğitimcisi (ö. 1908)
1856 - Aleksandr İzvolski, Rus diplomat (ö. 1919)
1858 - Rudolf Diesel, Alman makine mühendisi ve Dizel motorun mucidi (ö. 1913)
1866 - Cemil Topuzlu, Türk hekim (Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu ve İstanbul Belediye Başkanı) (ö. 1958)
1869 - Neville Chamberlain, İngiliz politikacı (ö. 1940)
1874 - Nikolay Berdyayev, Rus teolog ve filozof (Hristiyan varoluşçuluğunun önde gelen sözcülerinden) (ö. 1948)
1877 - Edgar Cayce, Amerikalı medyum (ö. 1945)
1879 - Varaztad Kazancıyan, Türkiye Ermenisi plastik cerrahi uzmanı doktor (ö. 1968)
1880 - Walter Hohmann, Alman fizikçi (ö. 1945)
1892 - Ruşen Eşref Ünaydın, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve diplomat (ö. 1959)
1893 - Costante Girardengo, İtalyan profesyonel yol bisikleti yarışçısıydı (ö. 1978)
1903 - Galeazzo Ciano, İtalya Krallığı'nın Dışişleri bakanı ve Benito Mussolini'nin damadı (ö. 1944)
1905 - Thomas Townsend Brown, Amerikalı fizikçi (ö. 1985)
1905 - Robert Donat, İngiliz aktör (ö. 1958)
1912 - Toto Karaca, Ermeni asıllı Türk opera, tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1992)
1913 - René Clément, Fransız film yönetmeni (ö. 1996)
1913 - Werner Mölders, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası Luftwaffe Ace Pilotuydu (ö. 1941)
1915 - Refet Angın, Türk öğretmen (ö. 2015)
1919 - Elizabeth Anscombe, İngiliz analitik filozof (ö. 2001)
1922 - Seymour Martin Lipset, Amerikalı toplum bilimci (ö. 2006)
1926 - Peter Graves, Amerikalı sinema ve TV dizileri oyuncusudur (ö. 2010)
1928 - Fidel Ramos, Filipinli general ve siyasetçi (ö. 2022)
1929 - Christa Wolf, Alman romancı ve senaryo yazarı (ö. 2011)
1931 - Vlastimil Bubník, Çek buz hokeyi oyuncusu ve millî futbolcu (ö. 2015)
1932 - John Updike, Amerikalı yazar (ö. 2009)
1935 - Frances Cress Welsing, Amerikalı kadın Afrikabilimci ve psikiyatrist (d. 2016)
1936 - F.W. de Klerk, Güney Afrikalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2021)
1940 - Namık Ekin, Türk asker ve judocu
1942 - Romalı Perihan, Türk soprano, ressam, manken ve oyuncu (ö. 2016)
1953 - Nilgün Belgün, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu
1956 - Luc Besson, Fransız film yapımcısı
1959 - Gökalp Baykal, Türk müzisyen, mimar, öğretim görevlisi ve yazar
1960 - Richard Biggs, Amerikalı aktör (ö. 2004)
1965 - Robin Sharma, Hint asıllı Kanadalı yazar
1969 - Bekir Aksoy, Türk oyuncu
1969 - Vassily Ivanchuk, Ukraynalı satranç oyuncusu
1970 - Queen Latifah, Amerikan rapçi, aktris ve şarkıcı
1972 - Dane Cook, Amerikalı stand-up sanatçısı ve oyuncu
1972 - Necmi Yapıcı, Türk dizi ve sinema filmi oyuncusu
1973 - Vural Çelik, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1975 - Sutton Foster, Amerikalı aktris, şarkıcı ve dansçıdır
1977 - Willy Sagnol, Fransız eski millî futbolcudur
1977 - Danny Murphy, İngiliz eski futbolcudur
1978 - Fernandão, Brezilyalı futbolcu (ö. 2014)
1979 - Adam Levine, Amerikalı şarkıcı ve besteci
1979 - Danneel Harris, Amerikalı aktris
1980 - Sébastien Frey, Fransız futbolcu
1980 - Aleksey Yagudin, Rus buz patenci
1980 - Natalia Poklonskaya, Ukraynalı hukukçu ve Kırım Cumhuriyeti eski Başsavcısı
1981 - Fabian Cancellara, emekli İsviçreli profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1981 - Jang Na-ra, Güney Koreli şarkıcı ve aktris
1981 - Laura Pergolizzi, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1981 - Tom Starke, Alman futbolcudur
1982 - Paola Cardullo, İtalyan voleybolcu
1982 - Mantorras, Angolalı millî futbolcudur
1982 - Timo Glock, Alman F1 pilotu
1983 - Ethan Carter III, Amerikalı profesyonel güreşçi
1984 - Simone Padoin, İtalyan futbolcu
1986 - Lykke Li, İsveçli şarkıcı, söz yazarı ve model
1988 - Tanju Şahin, Türk futbolcu
1989 - Lily Collins, Amerikalı oyuncu, model ve TV muhabiri
1991 - Tijana Malešević, Sırp voleybolcu
1994 - Ali İsmail Korkmaz, Türk öğrenci (ö. 2013)
1997 - Ciara Bravo, Amerikalı seslendirme sanatçısıdır
1999 - Neslihan Demir, Türk basketbolcu
Ölümler
235 - Alexander Severus, Roma imparatoru (d. 208)
978 - Edward, 975 yılından öldürüldüğü 978 yılına kadar İngiltere Kralı (d. 962)
1227 - III. Honorius, 18 Temmuz 1216 - 18 Mart 1227 doneminde Papalık yapmıştır (d. 1148)
1314 - Jacques de Molay, Tapınak Şövalyelerinin 23. büyük üstadı
1584 - IV. İvan (Korkunç İvan), Rus Çarı (d. 1530)
1703 - Maria de Dominici, Maltalı bir ressam, heykeltıraş ve Karmelit üçüncü derecede bir rahibeydi (d. 1645)
1745 - Robert Walpole, İngiliz politikacı (d. 1676)
1768 - Laurence Sterne, İrlandalı yazar (d. 1713)
1869 - Pauline Fourès, Fransız ressam ve roman yazarı (d. 1778)
1871 - Augustus De Morgan, Britanyalı matematikçi ve mantıkçı (d. 1806)
1876 - Ferdinand Freiligrath, Alman çevirmen ve şair (d. 1810)
1913 - I. George, Yunanistan Kralı (d. 1845)
1929 - Hamza Hakimzade Niyazi, Özbek şair, yazar ve edebi çevirmen (d. 1889)
1936 - Elefterios Venizelos, Yunan politikacı (d. 1864)
1937 - Mélanie Bonis, Fransız geç romantik dönem bestecisi (d. 1858)
1945 - Teyfuk Abdul, Sovyetler Birliği Kahramanı madalyalı Kırım Tatarı askeri (d. 1915)
1964 - Norbert Wiener, Amerikalı matematikçi ve sibernetik biliminin kurucusu (d. 1894)
1965 - I. Faruk, Mısır Kralı (d. 1920)
1967 - Julio Baghy, Macar aktör (d. 1891)
1977 - Marien Ngouabi, Kongolu asker ve siyasetçi (d. 1938)
1980 - Erich Fromm, Amerikalı sosyolog (d. 1900)
1981 - Cahide Sonku, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (Türk sinemasının ilk kadın film yönetmeni ve ilk kadın yıldızı) (d. 1919)
1982 - Vasili Çuykov, Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1900)
1986 - Bernard Malamud, Amerikalı yazar (d. 1914)
1993 - Beyhan Cenkçi, Türk gazeteci (d. 1935)
1995 - Sadri Alışık, Türk sinemacı (d. 1925)
1996 - Odisseus Elitis, Yunan şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1911)
2001 - John Phillips, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1935)
2003 - Adam Osborne, İngiliz-Amerikalı yazar, yayıncı ve bilgisayar tasarımcısıdır (d. 1939)
2008 - Anthony Minghella, İngiliz film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1954)
2009 - Natasha Richardson, Britanyalı oyuncu (d. 1963)
2010 - Fess Parker, Amerikalı film ve televizyon oyuncusudur (d. 1924)
2012 - V. George Tupou, Tonga'nın eski kralı (d. 1948)
2015 - Richard Gruenther, Amerikalı bir modern pentatloncuydu (d. 1924)
2016 - Jan Němec, Çek film yönetmeni ve senarist (d. 1936)
2016 - Joe Santos, Amerikalı oyuncudur (d. 1931)
2016 - Lothar Späth, Alman siyasetçi (d. 1937)
2016 - John Urry, İngiliz toplum bilimci (d. 1946)
2016 - Guido Westerwelle, Alman hukukçu, diplomat ve siyasetçi (d. 1961)
2017 - Chuck Berry, Amerikalı müzisyen (d. 1926)
2017 - Ashwin Sundar, Hint otomobil yarışçısı (d. 1985)
2018 - Li Ao, Çinli -Tayvanlı yazar, sosyal yorumcu, tarihçi ve bağımsız politikacıdır (d. 1935)
2019 - Egon Balas, Rumen akademisyen ve matematikçidir (d. 1922)
2019 - György Baló, Macar radyo, televizyon sunucusu, gazeteci ve akademisyendir (d. 1947)
2019 - John Carl Buechler, Amerikalı özel efekt sanatçısı, senarist, film yapımcısı, yönetmeni ve oyuncu (d. 1952)
2019 - Jerrie Cobb, Amerikalı kadın havacı ve pilot (d. 1931)
2020 - Rose Marie Compaoré, Burkina Fasolu politikacı (d. 1958)
2020 - Luciano Federici, İtalyan profesyonel futbolcudur (d. 1938)
2020 - Joaquín Peiró, İspanyol eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2020 - Henri Richelet, Fransız ressam (d. 1944)
2020 - Sérgio Trindade, Brezilyalı kimya mühendisi ve araştırmacı (d. 1940)
2021 - Luis Bedoya Reyes, Perulu siyasetçi (d. 1919)
2021 - Mehmet Genç, Türk tarihçi (d. 1934)
2021 - Richard Gilliland, Amerikalı televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1950)
2022 - Boris Romançenko, Ukraynalı halk figürü, aktivist ve Holokost mağduru (d. 1926)
2023 - Vladimir Çernavin, Sovyet-Rus rütbeli asker (d. 1928)
2023 - Gloria Dea, Amerikalı aktris, dansçı ve sihirbaz (d. 1922)
2023 - Valeri Sinau, Sovyet-Rus profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1944)
2023 - Pedro Solbes, İspanyol iş adamı ve bakan (d. 1942)
2023 - Labo Yari, Nijeryalı yazar (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Türkiye - 18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü
Yaşlılara Saygı Haftası
Erzurum'un Karayazı ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Erzurum'un Narman ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Erzurum'un Tekman ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0318
18 |
3065 | https://tr.wikipedia.org/wiki/16%20Mart | 16 Mart |
Olaylar
MÖ 597 - Babil Sürgünü: Yehuda Krallığı'nın Babilliler tarafından fethedilmesi sonucu Yahudiler Babil'e sürüldü.
1521 - Ferdinand Magellan, Filipinler'deki Homonhon adasına vardı.
1909 - Almanya millî futbol takımı, tarihinin en farklı mağlubiyetini İngiltere karşısında aldı: 9-0.
1914 - Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, Şeyhülislam olarak atandı.
1920 - İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etti.
1921 - SSCB, Ankara Hükûmeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.
1924 - Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun (3 Mart) kabulünden sonra medreseler kapatıldı.
1924 - Roma Antlaşması doğrultusunda İtalya, Rijeka'yı topraklarına kattı.
1926 - Robert H. Goddard, ilk sıvı yakıtlı roketi fırlattı.
1930 - Küba millî futbol takımı, uluslararası arenada ilk maçını Jamaika karşısında yaptı ve 3-1 kazandı.
1932 - Ankara Demirspor kuruldu.
1935 - Adolf Hitler, Versay Antlaşması'nı iptal ettiğini açıkladı.
1939 - Hitler, Bohemya ve Morayva'yı Alman himayesine aldığını, Prag Kalesi'nde açıkladı.
1939 - II. Dünya Savaşı: Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal etti.
1939 - Mısır Prensesi Fevziye Fuad ile İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi evlendi.
1945 - II. Dünya Savaşı: Küçük bir Japon direnişi kaldıysa da Iwo Jima Muharebesi sona erdi.
1964 - TBMM'de gizli yapılan olağanüstü toplantıda, Hükûmete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.
1968 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Johnson, Vietnam'a 35.000 ila 50.000 asker daha göndermeye karar verdi.
1968 - Vietnam Savaşı sırasında My Lai katliamı gerçekleştirildi.
1971 - Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan, Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandı.
1972 - Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.
1978 - 16 Mart Katliamı: İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi önünde öğrencilere yönelik bombalı saldırıda 7 öğrenci öldü.
1978 - İtalya'da eski Başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar tarafından kaçırıldı.
1979 - Çin-Vietnam Savaşı: Çin Halk Kurtuluş Ordusu ülkesine geri döndü. Savaş sona erdi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Van Cezaevi'nden tünel kazılmak suretiyle 33 mahkûm kaçtı.
1988 - Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı yapıldı.
1993 - Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu: 50-48.
1994 - TBMM tarafından dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra gözaltına alınan beşi DEP'li altı milletvekili, Türk Ceza Kanunu'nun 125'inci maddesine muhalefet ettikleri gerekçesiyle DGM'ye sevk edildi. Vatana ihanetle suçlanan milletvekilleri, tutuklanarak cezaevine konuldu.
1996 - Profesör İlhan Arsel'in "Biz Profesörler" adlı kitabının davasında Savcı Abdurrahman Yılancı, Hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının Hakimi reddetmesi Türk adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.
1999 - Kosova'daki Sırp güçlerine karşı, 70 gün sürecek hava harekâtı başlatıldı.
2003 - Rachel Corrie, İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü.
2004 - Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında, 8 Çinli işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.
2005 - İsrail, Eriha'yı resmi olarak Filistin yönetimine devretti.
2014 - Kırım, tartışmalı bir referandumla Ukrayna'dan ayrılıp Rusya'ya geçmeyi kabul etti.
2022 - Japonya'nın Fukuşima şehrinde 7,3 şiddetinde deprem meydana geldi. 3 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.
Doğumlar
1399 - Xuande, Çin'in Ming Hanedanı'nın beşinci imparatoru (ö. 1435)
1750 - Caroline Herschel, Alman-İngiliz astronom (ö. 1848)
1751 - James Madison, ABD'nin 4. Başkanı (ö. 1836)
1755 - Jakob Laurenz Custer, İsviçreli bitki bilimci (ö. 1828)
1771 - Antoine-Jean Gros, Fransız ressam (ö. 1835)
1774 - Matthew Flinders, Birleşik Krallık Kraliyet Donanması albayı, denizcisi ve kartograf (ö. 1814)
1789 - Georg Ohm, Alman fizikçi (ö. 1854)
1789 - Francis Rawdon Chesney, İngiliz general ve kaşif (ö. 1872)
1794 - Ami Boué, Avusturyalı yerbilimci (ö. 1881)
1796 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1878)
1800 - Ninkō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 120. imparatoru (ö. 1846)
1810 - Robert Curzon, Britanyalı diplomat ve gezgin (ö. 1873)
1813 - Gaëtan de Rochebouët, Fransız siyasetçi (ö. 1899)
1839 - Sully Prudhomme, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1907)
1846 - Gösta Mittag-Leffler, İsveçli matematikçi (ö. 1927)
1846 - Jurgis Bielinis, Litvanya'lı yayıncı ve yazar (ö. 1918)
1853 - William Eagle Clarke, Britanyalı ornitolog (ö. 1938)
1859 - Aleksandr Stepanoviç Popov, Rus fizikçi (ö. 1906)
1862 - Wil van Gogh, Hollandalı hemşire ve erken feminist (ö. 1941)
1874 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (ö. 1958)
1878 - Henry B. Walthall, Amerikan sanatçı ve film oyuncusu (ö. 1936)
1879 - Mark Sykes, İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin (ö. 1919)
1883 - Rudolf John Gorsleben, Alman Ariosofist, Armanist (Armanen rünlerinin uygulayıcısı), dergi editörü ve oyun yazarı (ö. 1930)
1890 - Solomon Mikhoels, Sovyet Yahudi aktör ve sanat yönetmeni (ö. 1948)
1892 - César Vallejo, Perulu şair ve yazar (ö. 1938)
1896 - Otto Hofman, Nazi Almanyası'nda memur (ö. 1982)
1897 - Antonio Donghi, İtalyan ressamıydı (ö. 1963)
1907 - Arkadi Vasilyev, Sovyet yazar (ö. 1972)
1908 - Robert Rossen, Amerikalı yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 1966)
1909 - Nubar Terziyan, Ermeni asıllı Türk sinema sanatçısı (ö. 1994)
1911 - Pierre Harmel, Belçikalı bir avukat, Hristiyan Demokrat politikacı ve diplomat idi (ö. 2009)
1911 - Josef Mengele, Alman (Nazi) doktor (ö. 1979)
1912 - Pat Nixon, ABD'nin 37. Başkanı Richard Nixon'ın eşi (ö. 1993)
1915 - Haldun Taner, Türk yazar (ö. 1986)
1916 - Mercedes McCambridge, Amerikan radyo, sahne, film ve televizyon aktrisidir (ö. 2004)
1916 - Tsutomu Yamaguchi, Japon mühendis (ö. 2010)
1917 - Mehrdad Pahlbod, eski İranlı siyasetçi ve bakandır (ö. 2018)
1918 - Aldo van Eyck, Hollandalı mimardır (ö. 1999)
1918 - Frederick Reines, Amerikalı fizikçi (ö. 1998)
1920 - Traudl Junge, Aralık 1942'den Nisan 1945'e kadar Adolf Hitler'in son özel sekreteri olarak çalışan Alman bir editördü (ö. 2002)
1925 - Cornell Borchers, Litvanya doğumlu Alman oyuncu (ö. 2014)
1926 - Jerry Lewis, Amerikalı aktör, komedyen ve şarkıcı (ö. 2017)
1927 - Vladimir Komarov, Rus kozmonot (ö. 1967)
1928 - Christa Ludwig, Alman opera sanatçısı (ö. 2021)
1929 - Nadja Tiller, Avusturyalı oyuncu (ö. 2023)
1931 - Augusto Boal, Brezilyalı tiyatro insanı (ö. 2009)
1932 - Walter Cunningham, Amerikalı NASA astronotu (ö. 2023)
1933 - Teresa Berganza, İspanyol opera sanatçısı ve eğitimci (ö. 2022)
1936 - Raymond Damadian, Ermeni asıllı Amerikalı doktor, tıp doktoru (ö. 2022)
1937 - Attilio Nicora, İtalyan Vatikana bağlı din adamı ve kardinaldir (ö. 2017)
1937 - Amos Tversky, İsrailli bir bilişsel ve matematiksel psikologdur (ö. 1996)
1939 - Carlos Bilardo, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör
1940 - Vakıf Mustafazade, Azerbaycanlı besteci, piyanist (ö. 1979)
1941 - Bernardo Bertolucci, İtalyan yönetmen (ö. 2018)
1941 - Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi (ö. 2002)
1942 - Jerry Jeff Walker, Amerikalı country şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (ö. 2020)
1943 - Murat Belge, Türk yazar, çevirmen, siyasi aktivist ve akademisyen
1944 - Andrew S. Tanenbaum, ABD'li bilgisayar bilimcisi
1946 - Mustafa Alabora, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1948 - Tomris İncer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
1949 - Victor Garber, Kanadalı televizyon oyuncusu ve şarkıcıdır
1950 - Kate Nelligan, Kanadalı aktris
1951 - Abdülmecid Burbu, Cezayirli millî futbolcudur
1953 - Isabelle Huppert, Fransız oyuncu
1953 - Richard Matthew Stallman, Amerikalı özgür yazılım aktivisti ve GNU projesi ile Özgür Yazılım Vakfı'nın kurucusu
1955 - Linda Lepomme, Belçikalı şarkıcıdır
1956 - Eveline Widmer-Schlumpf, İsviçreli avukat ve siyasetçidir
1959 - Jens Stoltenberg, Norveçli ekonomist ve politikacı
1959 - Savina Yannatu, Yunan şarkıcı
1965 - Mustafa Taşkesen, Türk bürokrat
1967 - Lauren Graham, Amerikalı oyuncu
1971 - Alan Tudyk, Amerikalı aktör
1973 - Kutsi, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve söz yazarı
1974 - Anne Charrier, Fransız oyuncu
1975 - Luciano Castro, Arjantinli oyuncu
1975 - Sienna Guillory, İngiliz aktris ve modeldir
1976 - Gökcen Özdoğan Enç, Türk siyasetçi
1979 - Leena Peisa, Fin müzisyen, söz yazarı
1980 - Felipe Reyes, İspanyol basketbolcudur
1980 - Bahri Tanrıkulu, Türk tekvando sporcusu
1986 - Alexandra Daddario, Amerikalı oyuncu
1986 - Toney Douglas, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1986 - Daisuke Takahashi, Japon buz patenci
1987 - Fabien Lemoine, Fransız futbolcudur
1989 - Blake Griffin, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1989 - Jung So-min, Güney Koreli oyuncu
1989 - Theo Walcott, İngiliz futbolcudur
1990 - Josef Hušbauer, Çek futbolcu
1991 - Reggie Bullock, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Joel Embiid, Kamerunlu profesyonel basketbolcudur
1997 - Florian Neuhaus, Alman millî futbolcudur
1998 - Sefo, Türk rap şarkıcısı
Ölümler
37 - Tiberius, Roma İmparatoru (d. MÖ 42)
455 - III. Valentinianus, Batı Roma İmparatoru (d. 419)
1185 - IV. Baudouin, Kudüs Krallığı'nın 1174 ile 1185 yılları arasındaki hükümdarıdır (d. 1161)
1485 - Anne Neville, Galler Prensesi, İngiltere Kraliçesidir (d. 1456)
1608 - Seonjo, Joseon Krallığı'nın 14. kralı (d. 1552)
1649 - Jean de Brébeuf, Cizvit misyoner (d. 1593)
1664 - İvan Vıhovski, Kazak hetmanı (d. ?)
1736 - Giovanni Battista Pergolesi, İtalyan müzisyen (d. 1710)
1822 - Jeanne Louise Henriette Campan, Fransız eğitimci ve yazar (d. 1752)
1898 - Aubrey Beardsley, İngiliz illüstratör ve yazar (d. 1872)
1913 - Tatyos Efendi, Osmanlı Ermenisi müzisyen (d. 1858)
1919 - Yakov Sverdlov, Yahudi asıllı Rus devrimci (d. 1885)
1929 - Kel Hasan Efendi, Türk tuluatçı (d. 1865)
1935 - John James Richard Macleod, İskoç hekim ve fizyolog (Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi ve İnsülini bulanlardan) (d. 1876)
1938 - Egon Friedell, Avusturyalı filozof, tarihçi, gazeteci, oyuncu, kabare sanatçısı ve tiyatro eleştirmeni (d. 1878)
1940 - Selma Lagerlöf, İsveçli Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ilk kadın yazar (d. 1858)
1944 - Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin oğlu (d. 1878)
1955 - Nicolas de Staël, Fransız ressam (d. 1914)
1957 - Constantin Brâncuși, Rumen heykelci ve çağdaş soyut heykelciliğin öncülerinden (d. 1876)
1966 - Emin Türk Eliçin, Türk yazar (d. 1906)
1988 - Erich Probst, Avusturyalı futbolcu (d. 1927)
1998 - Pertev Naili Boratav, Türk halk bilim araştırmacısı (d. 1907)
2000 - Thomas Ferebee, Amerikalı pilot (Atom bombası'nı atan Enola Gay uçağının bombacısı) (d. 1918)
2003 - Rachel Corrie, Amerikalı barış aktivisti (İsrail tankları tarafından ezilerek öldürüldü) (d. 1979)
2010 - Ksenija Pajcin, Sırp şarkıcı (d. 1977)
2015 - Firuz Çilingiroğlu, Türk hukukçu ve Onursal Yargıtay Başsavcısı (d. 1924)
2016 - Frank Sinatra Jr., Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1944)
2017 - Torgny Lindgren, İsveçli yazardır (1938)
2018 - Louise Slaughter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1929)
2019 - Dick Dale, Amerikalı rock gitaristi ve müzisyeni (d. 1937)
2019 - Richard Erdman, Amerikalı oyuncu, komedyen, yapımcı ve yönetmendir (d. 1925)
2019 - Barbara Hammer, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1939)
2019 - Tom Hatten, Amerikalı sahne, televizyon, sinema oyuncusu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1926)
2019 - Yann-Fañch Kemener, Fransız şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
2019 - Muhammed Mahmud Veled Luli, Moritanyalı asker ve devlet adamı (d. 1943)
2019 - Yuliya Naçalova, Sovyet-Rus şarkıcı, aktris ve televizyon sunucusu (d. 1981)
2020 - Nicolas Alfonsi, Fransız siyasetçi ve hukukçu (d. 1936)
2020 - Sergio Bassi, İtalyan folk rock müziği şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1951)
2020 - Menachem Friedman, İsrailli sosyolog ve akademisyen (d. 1936)
2020 - Haşim Betahi Gülpayegani, Tahran Eyaleti'nin İran Uzmanlar Meclisi temsilcisiydi (d. 1941)
2020 - Francesco Saverio Pavone, İtalyan hukukçu (d. 1944)
2020 - Saskia Post, Avustralyalı aktris (d. 1961)
2020 - Fariborz Raisdana, İranlı iktisatçı, sosyalist, aktivist, profesör (d. 1945)
2020 - Stuart Whitman, Amerikalı bir aktör (d. 1928)
2021 - Amaranth Ehrenhalt, Amerikalı ressam, heykeltıraş ve yazar (d. 1928)
2021 - Mauro Favilla, İtalyan siyasetçi (d. 1934)
2021 - Erhan Önal, Türk eski futbolcu, futbol menajeri ve futbol yorumcusudur (d. 1957)
2021 - Sabine Schmitz, Alman otomobil yarışçısı ve televizyon sunucusu (d. 1969)
2022 - Slobodan Škrbić, Sırp asıllı Yugoslav eski millî futbolcu (d. 1944)
2023 - Ángel Fournier, Kübalı profesyonel kürekçi (d. 1987)
2023 - Claude Fournier, Kanadalı film yönetmeni, senarist ve görüntü yönetmeni (d. 1931)
2023 - Patrick French, İngiliz yazar, tarihçi ve akademisyen (d. 1966)
2023 - Nani Wijaya, Endonezyalı aktris ve model (d. 1944)
Tatiller ve özel günler
Dünya Vicdan Günü
Dünya Uyku Günü
Erzurum'un Horasan ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0316
16 |
3066 | https://tr.wikipedia.org/wiki/15%20Mart | 15 Mart |
Olaylar
1493 - Kristof Kolomb Yeni Dünya'ya yaptığı ilk seyahatten sonra İspanya'ya geri döndü.
1820 - Maine, Amerika Birleşik Devletleri'ne katılarak ülkenin 23. eyaleti oldu.
1848 - 1848 Macar Devrimi patlak verdi.
1892 - Jesse W. Reno tarafından yürüyen merdivenin patenti alındı.
1892 - Liverpool FC kuruldu.
1917 - II. Nikolay, kardeşi Mihail lehine tahtta çekildi.
1919 - Merzifon işgal edildi.
1920 - Birleşik Krallık otoriteleri, İstanbul'da yüz elli kişiyi tutukladı.
1921 - Osmanlı eski Sadrazamı Talat Paşa, Ermeni kırımı'nda rolü olduğu gerekçesiyle Berlin'de 23 yaşındaki Soğomon Tehliryan tarafından öldürüldü.
1928 - 15 Mart Olayı başladı. Japon İmparatorluğu'nda çok sayıda komüniste tutuklama kararı çıkarıldı.
1933 - Almanya'da Hitler, III. Reich'ı ilan etti.
1938 - SSCB'de olağanüstü mahkemede ölüm cezasına çarptırılan, aralarında Ekim Devrimi'nin önderlerinden Nikolay Buharin'in de bulunduğu 18 kişinin cezaları infaz edildi.
1939 - Cumhurbaşkanı Emil Hácha, Nazi Almanyası'nın İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'ni ilhakını kabul etti ve Bohemya ve Moravya Protektorası ilan edildi.
1945 - II. Dünya Savaşı: Sovyet güçleri Yukarı Silezya'yı Alman güçlerinden temizlemek için taarruz başlattı.
1961 - Güney Afrika, Milletler Topluluğu'ndan ayrıldı.
1961 - Turkish Daily News kuruldu. 3 Kasım 2008'den itibaren Hürriyet Daily News adını aldı.
1964 - Sinema yıldızı Elizabeth Taylor ile oyuncu Richard Burton evlendi.
1985 - İnternette ilk alan adı tescili yapıldı.
1989 - Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Galatasaray, Monaco takımı ile Köln'de bulunan Müngersdorf Stadyumu'nda yaptığı maçta 1-1 berabere kalarak, bu kupada yarı finale yükselen ilk Türk takımı oldu.
2001 - İstanbul - Moskova seferini yapan Tupolev Tu-154 tipi bir uçak, Çeçen korsanlarca kaçırıldı. Medine'ye indirilen uçağa, Suudi antiterör timlerince düzenlenen operasyonda, Türk yolcu Gürsel Kambal, Rus hostes Yuria Fomina ve bir korsan öldü.
2002 - Güneydoğu Anadolu Projesinin sulama tünellerinden T2 faaliyete geçti.
2003 - Hu Jintao, Çin'in 4. Devlet Başkanı olarak göreve başladı.
2004 - Çin Halk Cumhuriyeti'nde ilk kez bir milletvekili, ülkede yılda 10 bin insanın idam edildiğini açıkladı. Ülke, insan hakları örgütlerinin eleştirileri nedeniyle, idamla ilgili rakamlarını gizli tutuyor.
2011 - Suriye İç Savaşı'nın başlangıcı.
2011 - Kenan Evren, kurucularından biri olduğu Mehmetçik Vakfına röportaj verdi. Bu, Evren'in son röportajı oldu.
2019 - Christchurch cami saldırıları: Yeni Zelanda'nın Christchurch şehrindeki El Nur Camii ve Linwood İslam Merkezi'ne gerçekleştirilen saldırılarda, 51 kişi hayatını kaybetti, 49 kişi ise yaralandı. Olay anı, saldırgan tarafından sosyal medyadan canlı yayınlandı.
2023 - Şanlıurfa ve Adıyaman'da sel felaketi yaşandı. 21 kişi öldü.
Doğumlar
270 - Aziz Nikolaos, Yunan Hristiyan aziz ve piskopos (ö. 343)
1638 - Shunzhi, Qing Hanedanı'nın üçüncü imparatoru (ö. 1661)
1713 - Nicolas Louis de Lacaille, Fransız astronom (ö. 1762)
1738 - Cesare Beccaria, İtalyan hukukçu, filozof, ekonomist ve edebiyatçı (ö. 1794)
1746 - Giovanni Battista Venturi, İtalyan fizikçi, diplomat, bilim tarihçisi ve katolik rahip (ö. 1822)
1767 - Andrew Jackson, Amerikalı politikacı ve ABD'nin 7. Başkanı (ö. 1845)
1778 - Pauline Fourès, Fransız ressam ve roman yazarı (ö. 1869)
1821 - Johann Josef Loschmidt, Avusturyalı bilim insanı (ö. 1895)
1830 - Paul Heyse, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1914)
1830 - Élisée Reclus, Fransız coğrafyacı, tarihçi, yazar, vejetaryen ve anarşist (ö. 1905)
1833 - Géza Fejérváry, Macar general (ö. 1914)
1835 - Dürrinev Kadınefendi, Sultan Abdülaziz'in birinci eşi ve başkadınefendi (ö. 1895)
1851 - William Mitchell Ramsay, İskoç arkeolog ve Yeni Ahit uzmanı (ö. 1939)
1854 - Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1917)
1859 - Camille Jullian, Fransız tarihçi (ö. 1933)
1869 - Stanislaw Wojciechowski, Polonyalı politikacı (ö. 1953)
1872 - Boris Drangov, Bulgar Albay ve savaş pedagogu (ö. 1917)
1874 - Harold L. Ickes, Amerikalı siyaset adamı (ö. 1952)
1875 - Faik Bey Konitza, Arnavut yazar ve devlet adamı (ö. 1942)
1878 - Rıza Pehlevi, İran şahı (ö. 1944)
1879 - Yakov Ganetsky, Sovyet diplomat ve siyaset adamı (ö. 1937)
1886 - Lili Berky, Macar aktris (ö. 1958)
1887 - Lütfi Kırdar, Türk hekim, devlet adamı, asker, Manisa ve İstanbul Valisi ve Sağlık Bakanı (ö. 1961)
1887 - Leslie Knighton, İngiliz teknik direktör (ö. 1959)
1887 - Baba Salim Öğütçen, Türk halk şairi (ö. 1956)
1887 - Mustafa Merlika-Kruja, Arnavutluk Başbakanı (ö. 1958)
1888 - Refik Halit Karay, Türk yazar (ö. 1965)
1888 - Sophus Nielsen, Danimarkalı futbolcu ve teknik direktör (ö. 1963)
1892 - Laura Papo Bohoreta, Bosnalı Yahudi feministi ve yazar (ö. 1942)
1897 - Ağasadık Geraybeyli, Azeri sinemacı (ö. 1988)
1916 - Fadıl Hoca, Yugoslav siyasetçi (ö. 2001)
1916 - Harry James, ABD'li bir müzisyen (ö. 1983)
1919 - Lawrence Tierney, Amerikalı oyuncudur (ö. 2002)
1920 - E. Donnall Thomas, Amerikalı hekim (ö. 2012)
1930 - Jores Alferov, Rus fizikçi ve akademisyen (ö. 2019)
1931 - Faruk Geç, Türk gazeteci, ressam, çizgi-romancı ve illustratör (ö. 2014)
1932 - Alan Bean, Amerikan test pilotu ve NASA astronotu (ö. 2018)
1932 - Arif Mardin, Türk asıllı Amerikalı albüm yapımcısı (ö. 2006)
1933 - Philippe de Broca, Fransız sinema yönetmeni (ö. 2004)
1933 - Ruth Bader Ginsburg, Amerikalı avukat ve hukukçu (ö. 2020)
1936 - Göksel Arsoy, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1938 - Mehmet Sağlam, Türk siyasetçi
1938 - Şükrü Saban, Türk atlet
1941 - Tomris Uyar, Türk öykü yazarı ve çevirmen (ö. 2003)
1942 - Molly Peters, İngiliz oyuncu (ö. 2017)
1943 - David Cronenberg, Kanadalı sinemacı
1944 - Nebahat Çehre, Türk oyuncu ve şarkıcı
1946 - Mahir Çayan, Türk devrimci ve THKP-C lideri (ö. 1972)
1947 - Ry Cooder, Amerikalı gitarist ve şarkıcı
1948 - Övgün Ahmet Ercan, Türk bilim insanı ve jeofizik yüksek mühendisi
1952 - Cemal Gencer, Türk sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2005)
1953 - Bulut Aras, Türk sinema oyuncusu
1953 - Kumba Yalá, Gine-Bissaulu öğretim görevlisi ve siyasetçi (ö. 2014)
1953 - Erik-Jan Zürcher, Hollandalı bilim insanı
1953 - Richard Bruton, İrlandalı politikacı ve ekonomist
1956 - Hasan Akıncıoğlu, Türk iş insanı ve eski Antalyaspor Başkanı
1956 - Hasan Doğan, Türk iş insanı ve Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlarından (ö. 2008)
1957 - Joaquim de Almeida, Portekizli-Amerikalı oyuncudur
1957 - Víctor Muñoz, İspanyol millî futbolcu ve teknik direktördür
1957 - David Silverman, Amerikalı animatör
1959 - Ben Okri, Nijeryalı şair ve roman yazarı
1961 - Terry Cummings, Amerikalı emekli basketbol oyuncusu
1963 - Bret Michaels, Amerikalı müzisyen, aktör, yönetmen, senarist ve yapımcıdı
1964 - Rockwell, R&B ve pop türünde şarkı söyleyen müzisyen
1967 - Naoko Takeuchi, Japon manga sanatçısı
1968 - Sabrina Salerno, İtalyan şarkıcı ve oyuncu
1968 - Jon Schaffer, Amerikalı müzisyen
1972 - İbrahim Sediyani, Kürt asıllı Türk gazeteci, yazar, şair, seyyah ve doğa aktivisti
1975 - Veselin Topalov, Bulgar satranç büyük ustası ve eski FIDE dünya şampiyonu
1975 - Eva Longoria, Amerikalı sinema oyuncusu
1975 - will.i.am, Amerikalı hip hop müzisyeni, dansçı, söz yazarı
1977 - Joe Hahn, Kore asıllı Amerikalı DJ, turntablist ve yönetmendir
1979 - Onur Aydın, Türk basketbolcu
1981 - Young Buck, Amerikalı rapçi
1981 - Mikael Forssell, Alman asıllı Fin eski futbolcudur
1981 - Veronica Maggio, İtalyan asıllı İsveçli pop şarkıcısıdır
1982 - Tom Budge, Avustralyalı bir aktördür
1982 - Wilson Kipsang Kiprotich, Kenyalı uzun mesafeci
1983 - Umut Bulut, Türk futbolcu
1983 - Kostas Kaymakoğlu, Yunan millî basketbolcudur
1984 - Wilson Aparecido Xavier Júnior, Brezilyalı futbolcudur
1984 - Kostas Vasiliadis, Yunan profesyonel basketbolcudur
1985 - Kellan Lutz, Amerikalı oyuncu ve model
1986 - Jai Courtney, Avustralyalı oyuncu
1986 - Serkan Çalık, Türk futbolcu
1986 - Lil Dicky, Amerikalı şarkıcı
1988 - Éver Guzmán, Meksikalı futbolcudur
1989 - Sandro, Brezilyalı futbolcusu
1989 - Adrien Silva, Portekizli millî futbolcu
1991 - Xavier Henry, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1992 - Thea Garrett, Maltalı sanatçı ve söz yazarı
1993 - Alia Bhatt, Hint aktris ve şarkıcı
1993 - Paul Pogba, Fransız futbolcu
1995 - Guillermo Martínez Ayala, Meksikalı futbolcu
2000 - Kristian Kostov, Bulgar-Rus şarkıcı
Ölümler
MÖ 44 - Jül Sezar, Romalı asker ve politik lider (d. MÖ 100)
220 - Cao Cao, Doğu Han Haneda büyük güç kazanan bir Çinli savaş ağası ve Hanedanın sondan bir önceki başbakanı (d. 155)
493 - Odoacer, İtalya Kralı (d. 435)
963 - II. Romanos, 959-963 yılları arasında tahta kalan Bizans imparatoru (d. 939)
1190 - Hainault'lu Isabella Fransa Kraliçesi. II. Philip’in karısı ve VIII. Louis’in annesi.
1536 - Pargalı Damat İbrahim Paşa, Osmanlı devlet adamı ve sadrazam (d. 1493)
1833 - Kurt Polycarp Joachim Sprengel, Alman botanikçi ve doktor (d. 1766)
1842 - Luigi Cherubini, İtalyan asıllı ama çalışma hayatının önemli kısmını Fransa'da geçirmiş besteci (d. 1760)
1849 - Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan Katolik kardinal ve dil bilimci (d. 1774)
1881 - Nikolay Sablin, Rus siyasetçi (d. ?)
1891 - Joseph Bazalgette, İngiliz başmühendis (d. 1819)
1918 - Marie-Juliette Olga Lili Boulanger bilinen adı: Lili Boulanger, Rus asllı Fransız besteci (d. 1893)
1921 - Mehmed Talat Paşa, Osmanlı Sadrazamı ve İttihat ve Terakki kurucularından (d. 1874)
1937 - Howard Phillips Lovecraft, Amerikalı yazar (d. 1890)
1938 - Nikolay Buharin, Sovyet siyasetçi (d. 1888)
1939 - Deniz Kızı Eftalya, Türk kanto sanatçısı ve şarkıcı (d. 1891)
1941 - Alexej von Jawlensky, Rus ressam (d. 1864)
1942 - Alexander von Zemlinsky, Avusturyalı besteci, orkestra şefi ve müzik eğitimcisi (d. 1871)
1944 - Otto von Below, Prusyalı general (d. 1857)
1945 - Şayân Kadınefendi, V. Murad'ın üçüncü eşi (d. 1853)
1959 - Lester Young, Amerikalı müzisyen (d. 1909)
1962 - Arthur Compton, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
1970 - Arthur Adamov, Rus asıllı Fransız yazar (d. 1908)
1971 - Cevat Fehmi Başkut, Türk gazeteci ve oyun yazarı (d. 1905)
1972 - Ahmed Muradbegović, Bosnalı yazar, oyun yazarı ve romancı (d. 1898)
1975 - Aristotle Onassis, Yunan armatör (d. 1906)
1978 - Jerzy Hryniewski, Polonya Başbakanı (d. 1895)
1981 - René Clair, Fransız film yönetmeni (d. 1898)
1981 - Yaşar Nabi Nayır, Türk şair ve edebiyatçı (d. 1908)
1988 - Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (d. 1902)
1989 - Sadettin Öktenay, Türk besteci (d. 1930)
1995 - Mustafa Necati Karaer, Türk yazar, şair, oto biyografici ve eleştirmen (d. 1929)
1997 - Victor Vasarely, Macar asıllı Fransız ressam (d. 1906)
1998 - Benjamin Spock, Amerikalı pediyatrist ve yazar (d. 1903)
2000 - Mengü Ertel, Türk tasarımcı ve sanat yönetmeni (d. 1931)
2003 - Dame Thora Hird, İngiliz aktris, stand-up komedyen, sunucu ve yazar (d. 1911)
2004 - John Anthony Pople, İngiliz matematikçi, kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1925)
2006 - George Yorgo Rallis, Yunan siyasetçi (d. 1918)
2007 - Stuart Rosenberg, Amerikalı film yönetmeni (d. 1927)
2009 - Ron Silver, Amerikalı oyuncu (d. 1946)
2011 - Nate Dogg ya da doğum adıyla Nathaniel Dwayne Hale, Grammy'ye aday gösterilmiş Amerikalı R&B/hip hop şarkıcısı (d. 1969)
2014 - David Brenner, Amerikalı oyuncu, komedyen ve yazar (d. 1936)
2014 - Clarissa Dickson Wright, İngiliz gazeteci, yemek uzmanı ve TV programcısı (d. 1947)
2016 - Sylvia Anderson, İngiliz yapımcı ve aktris (d. 1927)
2016 - Ratu Seru Raveive Rabeni, Fijili rugby oyuncusu (d. 1978)
2017 - Ali Murat Daryal, Türk İlahiyat profesörü (d. 1931)
2017 - Phil Garland, Yeni Zelandalı halk müziği sanatçısı (d. 1942)
2018 - Mohamed Sayah, Tunuslu siyasetçi (d. 1933)
2019 - Okwui Enwezor, Nijeryalı yazar, şair, küratör, şair ve eğitimci (d. 1963)
2019 - Wiesław Kilian, Polonyalı siyasetçidir (d. 1952)
2020 - Muhammed Ami-Tahrani, İranlı halterci (d. 1935)
2020 - Suzy Delair, Fransız aktris ve şarkıcı (d. 1917)
2020 - Vittorio Gregotti, İtalyan mimar (d. 1927)
2020 - Aytaç Yalman, Türk asker ve Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (d. 1940)
2021 - Gilmar Fubá, Brezilyalı profesyonel futbolcu (d. 1975)
2021 - Yaphet Kotto, Amerikalı aktör (d. 1939)
2022 - Tom Barnett, eski İngiliz profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2022 - Barbara Maier Gustern, Amerikalı vokal koçu, şarkıcı ve müzisyen (d. 1935)
2022 - Anneli Sauli, Fin aktris (d. 1932)
2022 - Ma Shaoxin, Çinli aktör (d. 1936)
2023 - Roman Lentner, Polonyalı eski millî futbolcudur (d. 1937)
2023 - Mimis Papaioannou, eski Yunan millî futbolcu ve teknik adam (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Dünya Tüketiciler Günü
0315
15 |
3067 | https://tr.wikipedia.org/wiki/14%20Mart | 14 Mart |
Olaylar
1489 - Kıbrıs Krallığı'nın Kraliçesi Catherine Cornaro, Ada'yı Venedik Cumhuriyeti'ne sattı.
1794 - Eli Whitney, pamuk ayrıştırma makinesinin patentini aldı.
1827 - II. Mahmut döneminde, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane kuruldu.
1918 - Trabzon Konferansı'nın açılış oturumu başladı. Konsferans, Osmanlı İmparatorluğu ile Transkafkasya Seymi ve hükûmeti arasında gerçekleşti.
1919 - Tıp Bayramı ve Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin kuruluş yıldönümü; Hikmet Boran önderliğinde, tıp camiasının emperyalist güçlerin karşısına resmen çıkışı nedeniyle bugün Tıp Bayramı olarak kutlanmaktadır.
1919 - Yunanların İzmir'e çıkarma planı, İngiltere Başbakanı Lloyd George, Fransa Başbakanı Georges Clemenceau, İtalya Başbakanı Vittorio Emanuele Orlando ve ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından kabul edildi.
1923 - Gençlerbirliği Spor Kulübü Ankara'da kuruldu.
1939 - Slovakya Cumhuriyeti ve Karpatlar Ukraynası, Nazi Almanyasının baskısı altında Çekoslovakya'dan bağımsızlıklarını ilan etti.
1939 - Hatay Meclisi, Türk lirası'nı resmi para olarak kabul etti.
1951 - Kore Savaşı: Birleşmiş Milletler Kuvvetleri, Seul'ü geri aldı.
1953 - Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Stalin'in ölümü üzerine yerine getirilen Malenkov, görevini 8 gün sonra Kruşçev'e devretti.
1958 - ABD, Küba'daki Batista rejimine ambargo uygulamaya başladı.
1964 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Barış Gücü'nün Kıbrıs'a gitmesini kararlaştırdı.
1975 - Keşan'da askerlik yapan Fatih Laçingil, bölüğe yeni katılan Şaban Dereli'yi parasını gasbedip öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1980 - ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-130 tipi askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne iniş yaparken düştü. 18 ABD askeri öldü.
1983 - Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasını öngören yasa tasarısı, Danışma Meclisi'nde kabul edildi.
1984 - İstanbul'da Bilsak Tiyatro Atölyesi kuruldu.
1998 - İran'da Richter ölçeğine göre 6,9 büyüklüğünde deprem oldu.
1998 - YÖK, başörtüsü takmanın ve taktırmanın suç olduğunu açıkladı.
2000 - Naim Süleymanoğlu, Ankara'da devam ettiği idmanlarda koparmada 145 kg kaldırarak dünya rekoru kırdı.
2003 - Türkiye'nin 59'uncu Hükümeti, Siirt Milletvekili Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında kuruldu.
2008 - Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kapatılması için Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.
2011 - İbrahim Tatlıses, Maslak'ta program çıkışı silahlı saldırıya uğradı.
Doğumlar
1627 - Roelant Roghman, Hollandalı Hollanda Altın Çağı ressamı, çizimcisi ve oymacısı (ö. 1692)
1641 - Hyeonjong, Joseon Krallığı'nın 18. kralı (ö. 1674)
1681 - Georg Philipp Telemann, Alman besteci (ö. 1767)
1692 - Peter Van Musschenbroek, Hollandalı bilim insanı (ö. 1761)
1726 - Esma Sultan, III. Ahmed'in kızı (ö. 1788)
1742 - Ağa Muhammed Han Kaçar, İran Şahı ve Kaçar Hanedanı'nın kurucusu (ö. 1797)
1804 - Johann Strauss I, Avusturyalı besteci (ö. 1849)
1820 - II. Vittorio Emanuele, Sardinya Krallığı'nın Kralı (ö. 1878)
1821 - Jens Jacob Asmussen Worsaae, Danimarkalı arkeolog ve tarihöncesici (ö. 1885)
1827 - George Frederick Bodley, Britanyalı mimar (ö. 1907)
1835 - Giovanni Schiaparelli, İtalyan astronom (ö. 1910)
1836 - Jules Joseph Lefebvre, Fransız portre ressamı (ö. 1911)
1844 - I. Umberto, İtalya Kralı (ö. 1900)
1847 - Castro Alves, Brezilyalı şair (ö. 1871)
1853 - Ferdinand Hodler, İsviçreli ressam (ö. 1918)
1854 - Paul Ehrlich, Alman bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1915)
1854 - Thomas R. Marshall, ABD'nin 28. Başkan Yardımcısı (ö. 1925)
1854 - Alexandru Macedonski, Rumen şair, romancı, oyun yazarı ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1920)
1859 - Leonardo Bistolfi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1933)
1874 - Anton Philips, Hollanda'da Philips Electronics'in kurucusu (ö. 1951)
1876 - Lev Berg, Rus coğrafyacı, biyolog ve ihtiyolog (ö. 1950)
1879 - Albert Einstein, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1955)
1882 - Wacław Sierpiński, Polonyalı matematikçi (ö. 1969)
1886 - Firmin Lambot, Belçikalı bisiklet yarışçısı (ö. 1964)
1887 - Abdülhak Şinasi Hisar, Türk romancı ve yazar (ö. 1967)
1894 - Vladimir Triandafillov, Sovyet komutan ve teorisyen (ö. 1931)
1903 - Mustafa Barzani, Kürt politikacı (ö. 1979)
1905 - Raymond Aron, Fransız sosyolog ve filozof (ö. 1983)
1906 - Fazıl Küçük, Kıbrıslı Türk politikacı ve gazeteci (ö. 1984)
1906 - Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci (ö. 1972)
1908 - Maurice Merleau-Ponty, Fransız filozof (ö. 1961)
1911 - Akira Yoshizawa, Japonlu origami uzmanı (ö. 2005)
1912 - Cliff Bastin, İngiliz eski millî futbolcudur (ö. 1991)
1914 - Ali Tanrıyar, Türk hekim, siyasetçi ve spor adamı (ö. 2017)
1920 - Memduh Ün, Türk yönetmen (ö. 2015)
1923 - Diane Arbus, Amerikalı fotoğraf sanatçısıdır (ö. 1971)
1925 - Tarık Minkari, Türk cerrah ve yazar (ö. 2010)
1926 - Neriman Altındağ Tüfekçi, Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (ö. 2009)
1928 - Frank Borman, ABD'li test pilotu, iş adamı, çiftlik sahibi ve NASA astronotu
1929 - Bob Goalby, Amerikalı profesyonel golfçü (ö. 2022)
1933 - Michael Caine, İngiliz oyuncu ve Akademi Ödülü sahibi
1933 - Quincy Jones, Amerikalı orkestra şefi, besteci, müzisyen ve yapımcı
1934 - Eugene Cernan, Amerikalı eski deniz ve hava subayı, savaş pilotu ve NASA astronotu (ö. 2017)
1934 - Leonid İvanoviç Rogozov, Sovyet tıp doktoru (ö. 2000)
1934 - Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı (ö. 1998)
1938 - Şerafettin Elçi, Türk hukukçu ve siyasetçi (ö. 2012)
1938 - Árpád Orbán, Macar olimpiyat şampiyonu futbolcuydu (ö. 2008)
1940 - Durul Gence, Türk caz müzisyeni ve orkestra şefi
1940 - Metin Altıok, Türk şair ve ressam (ö. 1993)
1941 - Wolfgang Petersen, Alman film yönetmeni
1942 - Emin Çölaşan, Türk gazeteci ve yazar
1942 - Rita Tushingham, İngiliz aktris
1944 - Boris Brott, Kanadalı orkestra şefi, müzisyen, besteci ve motivasyon konuşmacısı (ö. 2022)
1945 - Michael Martin Murphey, Amerikalı bir şarkıcı-söz yazarıdır
1946 - Wes Unseld, Amerikalı eski basketbol oyuncusudur (ö. 2020)
1947 - Jona Lewie, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
1948 - Billy Crystal, Galli sinema oyuncusu
1948 - Theo Jansen, Hollandalı sanatçı
1950 - Rick Dees, İngiliz aktör
1950 - Ahmet Kamil Erozan, Türk siyasetçi
1952 - Sheila Abdus-Salaam, Amerikalı yargıç ve hukukçu (ö. 2017)
1952 - Mehmet Güçlü, Türk güreşçi
1957 - Franco Frattini, İtalyan siyasetçi (ö. 2022)
1958 - II. Albert, Monako Prensliği'nin hükümdarı ve Grimaldi prenslik hanedanının başı
1961 - Mike Lazaridis, Kanadalı iş insanıdır
1965 - Aamir Khan, Hint oyuncu
1967 - Gürdal Tosun, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2000)
1968 - Megan Follows, Kanadalı-ABD'li aktris
1972 - Kaan Dobra, Polonya asıllı Türk futbolcu
1974 - Santino Marella, Kanadalı profesyonel güreşçi
1975 - Steve Harper, İngiliz futbolcudur
1977 - Naoki Matsuda, Japon eski millî futbolcudur (ö. 2011)
1979 - Nicolas Anelka, Fransız futbolcu
1979 - Chris Klein, ABD'li bir oyuncu
1979 - Sead Ramoviç, Eski Bosnalı millî kaleci
1982 - François Sterchele, Belçikalı futbolcu (ö. 2008)
1985 - Eva Angelina, Amerikalı porno yıldızı
1988 - Sasha Grey, Amerikalı porno yıldızı
1988 - Stephen Curry, Amerikalı basketbolcu
1989 - Colby O'Donis, Porto Riko asıllı Amerikalı R&B ve pop şarkıcısı
1990 - Joe Allen, Galli millî futbolcudur
1990 - Kolbeinn Sigþórsson, İzlandalı futbolcu
1991 - Emir Bekrić, Sırp engelli atleti
1994 - Ansel Elgort, Amerikalı aktör ve şarkıcı
1996 - Mustafa Batuhan Altıntaş, Türk futbolcu
1997 - Simone Biles, Amerikalı jimnastikçi
1998 - Neslican Tay, Türk kanser aktivisti (ö. 2019)
2008 - Abby Ryder Fortson, Amerikalı oyuncu
Ölümler
1457 - İmparator Jingtai, Çin'in Ming Hanedanı'nın yedinci imparatoru (d. 1428)
1471 - Thomas Malory, İngiliz yazar (d. 1415)
1571 - János Zsigmond Zápolya, 1540-1571 arası Transilvanya ve Macaristan Kralı (d. 1540)
1604 - Kınalızade Hasan Çelebi, Osmanlı fıkıh ve kelâm alimi (d. 1546)
1632 - Tokugawa Hidetada, Tokugawa Hanedanlığı'nın 2. şogunu (d. 1579)
1698 - Claes Rålamb, İsveçli bir devlet adamıydı (d. 1622)
1703 - Robert Hooke, İngiliz bilim insanı (d. 1635)
1791 - Johann Salomo Semler, Alman protestan teolog (d. 1725)
1823 - Charles-François du Périer Dumouriez, Fransız generali (d. 1739)
1854 - Yekaterina Vladimirovna Apraksina, Rus soylu (d. 1770)
1883 - Karl Marx, Alman filozof ve ekonomist (d. 1818)
1932 - George Eastman, Amerikalı mucit ve sanayici (Kodak Şirketi) (d. 1854)
1932 - Frederick Jackson Turner, Amerikalı bir tarihçiydi (d. 1861)
1938 - Aleksey Rıkov, Bolşevik devrimci (d. 1881)
1940 - Gabriele Possanner, Avusturyalı hekim (d. 1860)
1944 - Katharine Elizabeth Dopp, Amerikalı eğitimci ve yazar (d. 1863)
1946 - Werner von Blomberg, Nazi Almanyası'nın Savunma Bakanı d. 1878)
1953 - Klement Gottwald, Çek devlet adamı ve gazeteci d. 1896)
1955 - Şamran Hanım, Türk besteci ve kanto sanatçısı (d. 1870)
1959 - Faik Ahmet Barutçu, Türk siyasetçi (d. 1894)
1968 - Josef Harpe, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında Alman Generaloberst (d. 1887)
1975 - Susan Hayward, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1917)
1978 - Aziz Basmacı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1912)
1995 - William Alfred Fowler, Amerikalı filozof (d. 1911)
1997 - Jurek Becker, Polonya doğumlu Alman yazar, film senaristi ve Doğu Alman muhalif (d. 1937)
1997 - Fred Zinnemann, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni (d. 1907)
2006 - Lennart Meri, Estonyalı yazar ve film yönetmeni (Estonya'nın 2. Cumhurbaşkanı) (d. 1929)
2007 - Sa'dun Hammadi, Saddam Hüseyin'in devlet başkanlığı dönemindeki eski Irak başbakanı (d. 1930)
2010 - Peter Graves, Amerikalı aktör (Görevimiz Tehlike) (d. 1926)
2011 - Jülide Gülizar, Türk sunucu, yazar, eğitmen ve TRT'nin ve Türkiye’nin ilk haber spikerlerinden (d. 1929)
2012 - Ċensu Tabone, Maltalı siyasetçi (d. 1913)
2013 - Jack Greene, Amerikalı country müzik sanatçısı (d. 1930)
2014 - İlhan Feyman, Türk caz müzisyeni ve trompetçi (d. 1930)
2016 - Peter Maxwell Davies, Britanyalı opera ve batı klasik müzik bestecisi ve orkestra şefi (d. 1934)
2017 - Luigi Pascale, İtalyan uçak tasarımcısı ve mühendis (d. 1923)
2018 - Halit Deringör, Türk futbolcu ve spor yazarı (d. 1922)
2018 - Marielle Franco, Brezilyalı aktivist ve siyasetçi (d. 1979)
2018 - Stephen Hawking, İngiliz fizikçi, evrenbilimci, astronom, teorisyen ve yazar (d. 1942)
2018 - Liam O'Flynn, İrlandalı folk müzisyenidir (d. 1945)
2019 - Kurt Armbruster, İsviçreli eski futbolcudur (d. 1934)
2019 - Birch Bayh, Amerikalı siyasetçi (d. 1928)
2019 - Godfried Danneels, Belçikalı Roma Katolik kardinal ve piskopos (d. 1933)
2019 - Pat Laffan, İrlandalı oyuncu (d. 1939)
2019 - Ralph Metzner, Alman asıllı Amerikalı psikolog ve yazar (d. 1936)
2019 - Charlie Whiting, Formula 1 Teknik Departmanı başkanı (d. 1952)
2020 - Gustavo Bebianno, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1964)
2020 - Mübaşir Hasan, Pakistanlı sosyalist görüşlü siyasetçi ve mühendis (d. 1922)
2020 - Eva Pilarová, Çek pop, caz müziği şarkıcısı, şarkıcı ve söz yazarı (d. 1939)
2020 - Genesis P-Orridge, İngiliz şarkıcı, söz yazarı, müzisyen, şair, performans sanatçısı ve okültist (d. 1950)
2020 - Piero Schlesinger, bir İtalyan hukukçu, bankacı, avukat ve akademisyen (d. 1930)
2020 - Nihal Yeğinobalı, Türk yazar ve çevirmen (d. 1927)
2021 - Aurora Cornu, Romanya doğumlu Fransız aktris, yazar, film yönetmeni ve çevirmen (d. 1931)
2021 - Henry Darrow, Amerikalı karakter oyuncusu (d. 1933)
2021 - Thione Seck, Senegalli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1955)
2022 - Scot Hall, profesyonel güreşçidir (d. 1958)
2022 - Anil Joshiyara, Hint siyasetçi ve hekim (d. 1952)
2023 - Bobby Caldwell, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1951)
2023 - Louisette Dussault, Kanadalı aktris ve yazar (d. 1940)
2023 - Antonina Uccello, Amerikalı eski siyasetçi (d. 1922)
Tatiller ve özel günler
Tıp Bayramı
Pi Günü
Dünya Rotaract Günü
Erzurum'un Hınıs ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Erzurum'un Köprüköy ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0314
14 |
3068 | https://tr.wikipedia.org/wiki/13%20Mart | 13 Mart |
Olaylar
624 - Bedir Muharebesi gerçekleştirildi.
1781 - Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs, Alman kökenli İngiliz gök bilimci, William Herschel tarafından keşfedildi.
1840 - Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî takvimi olarak Rumi Takvim, kullanılmaya başlandı.
1881 - Rus Çarı II. Aleksandr, Narodnaya Volya adlı örgütün gerçekleştirdiği bombalı bir suikast sonucunda öldü.
1899 - Mustafa Kemal, '1283' yaka numarasıyla Kara Harp Okulu'nun piyade sınıfına yazıldı.
1900 - Fransa'da çocuk ve kadınların çalışma saatleri, günde 11 saat ile sınırlandırıldı.
1919 - Kâzım Karabekir, Erzurum'da 15'inci Kolordu Komutanlığına atandı.
1926 - Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı Atay ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikâyesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli, Milliyet gazetesinde (Bugünkü Milliyet'le aynı değildir. 1935'ten itibaren Tan adıyla yayınlanan gazete) yayımlandı.
1933 - Almanya'da Joseph Goebbels, Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı oldu.
1940 - Finlandiya'nın teslim olması ile Kış Savaşı bitti.
1954 - Dien Bien Phu Muharebesi başladı.
1955 - Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde çatıştı, bir kişi öldü.
1981 - 7 Ocak 1981'de Astsubay Üstçavuş Hasan Hüseyin Özcan, Astsubay Üstçavuş Nihat Özsoy, Jandarma Er Şaban Öztürk ve Orman Muhafız Bekçisi Hayri Şimşek'i öldüren sol görüşlü militan Mustafa Özenç, ölüm cezasına çarptırıldı.
1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 11, 12 ve 13. idamları: Yasa dışı TKEP'i (Türkiye Komünist Emek Partisi) kurup örgütün adını duyurmak için 1980 yılında müteahhit Nuri Yapıcı'yı ve MHP İzmir il sekreteri eczacı Turan İbrahim'i öldüren sol görüşlü militanlar Seyit Konuk, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar, idam edildiler.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Mersin'de halka seslendi: "Eski parti yöneticileri yine gelsinler ve o tarihte olduğu gibi yine birbirleriyle çekişmelere, kavga etmeye başlasınlar, anarşi ve terörü hortlatsınlar, göz yumacak mısınız? Bakın hep bir ağızdan 'Hayır!' diyorsunuz. Bu elbette olmayacaktır."
1983 - Beylerbeyi'nde restorasyonu süren tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı, gece çıkan yangında kül oldu. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen hasar gördü.
1992 - Erzincan'da Richter ölçeğine göre 6.8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.
1994 - İstanbul Boğazı'nda iki Rum gemisinin çarpışması sonucunda yangın çıktı. 15 denizcinin öldüğü, 17 denizcinin de kaybolduğu kaza sonucu denize yayılan petrol çevre kirliliğine yol açtı.
1996 - Efes Pilsen basketbol takımı Koraç Kupası'nı aldı.
1996 - İskoçya'nın Dunblane kasabasındaki Dunblane İlkokulunda okulu basan silahlı bir kişi, 3 dakika içinde sınıf öğretmeni ve 5-6 yaşlarındaki 16 çocuğu öldürdü. Saldırıdan sonra saldırgan, kendi kafasına kurşun sıkarak yaşamına son verdi.
2006 - ABD'de 11 Eylül saldırılarının tek sanığı olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi davasında tanıkların yalan söylemeye yönlendirildiği ortaya çıktı. Yargıç, tanıklıkları iptal etti ve duruşmayı askıya aldı.
2013 - Vatikan'da yeni Papa belli oldu. Katolik dünyasının 266. Papası, Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio oldu. I. Francis ismini seçen Kardinal, 1000 yıldır Avrupa dışından seçilen ve Latin Amerikalı olan ilk Papa'dır.
2014 - Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ve Galler'de eşcinsel evlilik yasası yürürlüğe girdi.
2016 - Ankara Güvenpark'ta bomba yüklü araçla intihar saldırısı düzenlendi. Patlamada ölen kişi sayısı 37 olarak açıklandı. Saldırıdan önce sabah saatlerinde ülke genelinde Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapıldı.
2020 - COVID-19 pandemisi nedeniyle Türkiye'de yüz yüze eğitime ara verildi, uzaktan eğitime geçildi.
Doğumlar
1499 - Juan Rodríguez Cabrillo, İspanyol-Portekizli kâşif (ö. 1543)
1615 - XII. İnnocentius, Katolik Kilisesi'nin 242. Papası (ö. 1700)
1674 - Jean Louis Petit, Fransız cerrah ve vidalı turnikenin mucidi (ö. 1750)
1741 - II. Joseph, (1765-1790) döneminde Kutsal Roma-Germen imparatoru (ö. 1790)
1763 - Guillaume Marie Anne Brune, Fransız mareşal ve siyaset adamı (ö. 1815)
1764 - Charles Grey, Britanyalı siyasetçi (ö. 1845)
1800 - Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimât'ın mimarı ve devlet yöneticisi (ö. 1858)
1830 - Antônio Conselheiro, Brezilya dini lider ve vaiz (ö. 1897)
1839 - Tage Reedtz-Thott, Danimarkalı siyasetçi (ö. 1923)
1855 - Percival Lowell, Amerikalı iş insanı, yazar ve matematikçi (ö. 1912)
1870 - John Isaac Briquet, İsviçreli botanikçi (ö. 1931)
1880 - Otto Meissner, Almanya Cumhurbaşkanı Dairesi başkanı (ö. 1953)
1881 - Enrique Finochietto, Arjantinli akademisyen, doktor ve mucit (ö. 1948)
1883 - Eugen von Schobert, Alman general (ö. 1941)
1886 - Blavatniy Nikifor İvanoviç, Ukraynalı asker ve toplum eylemcisi, dramaturg, gazeteci (ö. 1941)
1889 - Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından (ö. 1949)
1892 - Pedro Calomino, Arjantinli eski millî futbolcu (ö. 1950)
1897 - Yeğişe Çarents, Ermeni şair ve yazar (ö. 1937)
1897 - Richard Hildebrandt, Nazi Almanyasında Reichstag üyesi ve siyasetçi (ö. 1952)
1898 - Henry Hathaway, Amerikalı sinema yönetmeni ve aktör (ö. 1985)
1899 - John H. van Vleck, Amerikalı fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (ö.1980)
1908 - Myrtle Bachelder, Amerikalı kimyager, akademisyen, bilim insanı ve asker (ö. 1997)
1910 - Kemal Tahir, Türk roman yazarı ve düşünür (ö. 1973)
1911 - L. Ron Hubbard, Amerikalı yazar (ö. 1986)
1913 - Sergey Mihalkov, Sovyet ve Rus yazarıydı (ö. 2009)
1915 - Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı (ö. 2002)
1916 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (ö. 2013)
1916 - Mario Ferrari Aggradi, İtalyan siyasetçi, eski bakan (ö. 1997)
1916 - Jacque Fresco, ABD'li bir endüstriyel tasarımcı, toplum mühendisi, mucit (ö. 2017)
1919 - Mualla Eyüboğlu, Türk mimar (Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından) (ö. 2009)
1921 - Al Jaffee, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2023)
1923 - Dimitrios İoannidis, Yunan asker (ö. 2010)
1925 - Roy Haynes, Amerikalı bir caz davulcusudur
1926 - Doğan Avcıoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyaset adamı (ö. 1983)
1929 - Zbigniew Messner, Polonya'da komünist bir ekonomist ve politikacı (ö. 2014)
1930 - Pamela Kosh, İngiliz karakter oyuncusu (ö. 2022)
1939 - Macit Flordun, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1996)
1939 - Neil Sedaka, Amerikalı pop şarkıcısı, piyanist ve besteci
1941 - Donella Meadows, Amerikalı bir çevre bilimcisi, eğitimci ve yazardır (ö. 2001)
1942 - Mahmut Derviş, Filistinli şair (ö. 2008)
1942 - Scatman John, Amerikalı şarkıcı (ö. 1999)
1943 - Şevket Altuğ, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1944 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 1985)
1945 - Anatoli Fomenko, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından
1947 - Beat Richner, İsviçreli pedagog ve çellisttir (ö. 2018)
1950 - Haşim Kılıç, Türk hukukçu
1950 - Charles Krauthammer, Amerikalı Pulitzer Ödülü sahibi sendikacı, köşe yazarı, yazar, siyasi yorumcu ve eski hekimdir (ö. 2018)
1950 - William H. Macy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
1953 - Deborah Raffin, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 2012)
1955 - Bruno Conti, İtalyan futbolcudur
1955 - Glenne Headly, Amerikalı oyuncudur (ö. 2017)
1956 - Dana Delany, iki zamanlı Emmy Ödülleri kazanan Amerikan oyuncu
1957 - Enver Öktem, Türk sendikacı ve siyasetçi (ö. 2017)
1960 - Adam Clayton, İrlandalı rock grubu U2'nün bas gitaristidir
1960 - Jorge Sampaoli, Arjantinli teknik direktör
1962 - Seyhan Erözçelik, Türk şair (ö. 2011)
1967 - Andrés Escobar, Kolombiyalı millî futbolcu (ö. 1994)
1968 - Ercan Saatçi, Türk müzisyen ve yapımcı
1971 - Annabeth Gish, Amerikalı oyuncudur
1971 - Günay Karacaoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1971 - Allan Nielsen, Danimarkalı millî futbolcu ve teknik direktör
1972 - Common, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve aktör
1973 - Edgar Davids, Surinam asıllı Hollandalı futbolcudur
1973 - David Draiman, Amerikalı müzisyen
1975 - Mark Clattenburg, İngiltere Futbol Federasyonu Futbol hakemidir
1976 - Maxim Gunjia, Abhazya'nın defakto hükûmetinin dış işleri bakanı
1976 - Danny Masterson, Amerikalı aktör ve disk jokeyidir
1980 - Caron Butler, Amerikalı basketbolcu
1982 - Hande Katipoğlu, Türk aktris
1982 - Gisela Mota Ocampo, Meksikalı siyasetçi (ö. 2016)
1983 - Erkan Veyseloğlu, Türk basketbolcu
1985 - Emile Hirsch, Amerikalı oyuncu
1985 - Liliane Tiger, Çek porno oyuncusu
1985 - Taner Sağır, Türk halterci
1987 - Andreas Beck, Alman Millî futbolcudur
1989 - Holger Badstuber, Alman futbolcudur
1989 - Marko Marin, Alman eski futbolcudur
1990 - Anicet Abel, Madagaskarlı millî futbolcudur
1991 - Tristan Thompson, Kanadalı profesyonel basketbolcudur
1992 - Kaya Scodelario, İngiliz oyuncu
1994 - Gerard Deulofeu, İspanyol millî futbolcudur
1998 - Jack Harlow, Amerikalı rapçidir
2004 - Coco Gauff, bir Amerikan tenis oyuncusudur
Ölümler
1352 - Ashikaga Tadayoshi, Japon yönetici ve asker (d. 1306)
1447 - Şahruh, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı (d. 1377)
1513 - Şehzade Korkut, Sultan II. Bayezid'in oğlu (d. 1467)
1619 - Richard Burbage, İngiliz oyuncu (d. 1568)
1711 - Nicolas Boileau, Fransız şair ve eleştirmen (d. 1636)
1778 - Charles le Beau, Fransız tarihçi yazar (d. 1701)
1808 - VII. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (d. 1749)
1842 - Henry Shrapnel, İngiliz Ordusu subayıdır (d. 1761)
1845 - John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi (d. 1790)
1879 - Adolf Anderssen, Alman satranç ustası (d. 1818)
1881 - II. Aleksandr, Rus Çarı (d. 1818)
1881 - İgnati Grinevitski, Polonyalı devrimci (d. 1856)
1885 - Titian Peale, Amerikalı doğa tarihçisi, entomolog ve fotoğrafçı (d. 1799)
1900 - Catherine Wolfe Bruce, Amerikalı yardımsever ve gök bilimci (d. 1816)
1901 - Benjamin Harrison, Amerikalı politikacı (d. 1833)
1901 - Fernand Pelloutier, Fransız işçi önderi ve teorisyen (Anarko-sendikalist hareketin temsilcisi) (d. 1867)
1906 - Susan B. Anthony, Amerikalı kadın hakları savunucusu (d. 1820)
1915 - Sergei Vitte, Rus politikacı (d. 1849)
1936 - Francis Bell, Yeni Zelandalı siyasetçidir (d. 1851)
1937 - Lars Edvard Phragmén, İsveçli matematikçi (d. 1863)
1938 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1870)
1952 - Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1893)
1965 - Fan Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit (d. 1882)
1970 - Adalet Cimcoz, Türk dublaj sanatçısı ve yazar (d. 1910)
1975 - İvo Andriç, Sırp yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1892)
1977 - Hikmet Onat, Türk ressam (d. 1882)
1989 - Emin Fahrettin Özdilek, Türk asker ve politikacı (d. 1898)
1990 - Bruno Bettelheim, Amerikalı psikologtur (d. 1903)
1994 - Cihat Burak, Türk ressam (d. 1915)
1996 - Krzysztof Kieślowski, Polonyalı sinemacı ve yönetmen (d. 1941)
1998 - Hans von Ohain, Alman mucit (d. 1911)
1999 - Lee Falk, Amerikalı bir yazar, tiyatro yönetmeni ve yapımcıydı (d. 1911)
2000 - Nevzat Eren, Türk tıp doktoru (d. 1937)
2002 - Hans Georg Gadamer, Alman felsefeci (d. 1900)
2006 - Jimmy Johnstone, İskoç eski futbolcudur (d. 1944)
2006 - Maureen Stapleton, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1925)
2008 - Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş insanı (d. 1955)
2009 - Betsy Blair, Amerikalı bir sinema ve tiyatro oyuncusuydu (d. 1923)
2009 - Andrew Robert Patrick Martin, Kanadalı profesyonel güreşçi (d. 1975)
2010 - He Pingping, Dünyanın en kısa boylu insanı (d. 1988)
2010 - Jean Ferrat, Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1930)
2012 - Michel Duchaussoy, Fransız oyuncu (d. 1938)
2014 - Ahmad Tejan Kabbah, Sierra Leoneli siyasetçi (d. 1932)
2015 - Suzette Jordan, Hint aktvis (d. 1974)
2016 - Hilary Putnam, Amerikalı filozof, bilişim uzmanı, matematikçi ve bilim insanı (d. 1926)
2017 - Amy Krouse Rosenthal, Amerikalı çocuk kitapları yazarı, film yapımcısı ve radyo sunucusu (d. 1965)
2019 - Frank Cali, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideridir (d. 1965)
2019 - Beril Dedeoğlu, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi (d. 1961)
2020 - Alejandro Betts, Arjantinli hava trafik kontrolörü, siyasetçi, aktivist, yazar ve tarihçi (d. 1947)
2020 - Lucien Braun, Fransız felsefe tarihçisi, filozof ve akademisyen (d. 1923)
2020 - Filippos Peçalnikos, Yunan politikacı (d. 1950)
2020 - Nasır Şabani, İranlı general (d. 1957)
2020 - Yang Mu, Tayvanlı şair, deneme yazarı, eleştirmen, Klasik Çin Edebiyatı profesörü (d. 1940)
2020 - Dana Zátopková, Çekoslovak cirit atıcı (d. 1922)
2021 - Rostyslav Bahdasarov, Ukraynalı profesyonel futbolcudur (d. 1993)
2021 - Raoul Casadei, İtalyan müzisyen ve besteci (d. 1937)
2021 - Marvin Hagler, Amerikalı eski profesyonel boksör ve film oyuncusu (d. 1954)
2021 - Obren Joksimović, Sırp cerrah ve siyasetçi (d. 1952)
2021 - Kiyoko Ono, Japon siyasetçi ve jimnastikçi (d. 1936)
2021 - Erol Toy, Türk yazar (d. 1936)
2021 - Murray Walker, Formula 1 motor sporları yorumcusu (d. 1923)
2022 - Erhard Busek, Avusturyalı siyasetçi (d. 1941)
2022 - Vic Elford, eski İngiliz spor otomobil, ralli ve Formula Bir pilotu (d. 1935)
2022 - William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1950)
2022 - Ejder İsmailov, Azeri filolog ve siyasetçi (d. 1938)
2022 - Samuel Massell, Amerikalı siyasetçi ve iş adamı (d. 1927)
2022 - Micaëla Cousiño Quiñones de León, İspanyol-Şilili soylu (d. 1938)
2022 - Ľubomír Roman , Slovak siyasetçi ve aktör (d. 1944)
2022 - Tang Chuan, Tayvanlı aktör (d. 1952)
2023 - Mabo Ismaila, Nijeryalı eski futbolcu ve teknik sorumlu (d. 1944)
2023 - Eliseu Padilha, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1945)
2023 - Joe Pepitone, Amerikalı profesyonel beyzbolcu (d. 1940)
2023 - Barbro Westerholm, İsveçli bir politikacısıdır (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Erzurum'un Pasinler ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Artvin'in Hopa ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)
0313
13 |
3069 | https://tr.wikipedia.org/wiki/12%20Mart | 12 Mart |
Olaylar
1664 - New Jersey, İngiltere Krallığının bir kolonisi oldu.
1881 - Tunus, Fransa tarafından işgal edildi.
1894 - Coca-Cola, ilk kez şişede satılmaya başlandı.
1913 - Avustralya'nın gelecekteki başkenti resmen Canberra oldu. Melbourne, geçici olarak 1927'ye kadar başkent olarak kaldı.
1918 - Moskova, Rusya'nın başkenti oldu. Sankt-Peterburg başkent statüsünü son 215 yıldır sürdürüyordu.
1921 - Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri barış önerdi.
1921 - Türk Milleti'nin İstiklâl Marşı, TBMM'de kabul edildi.
1925 - Çinli lider Sun Yat-sen öldü, yerine General Çan Kay Şek getirildi.
1928 - Kaliforniya'da St. Francis Barajı yıkıldı; 400 kişi öldü.
1930 - Hindistan'da Mahatma Gandi, tuz üretimindeki Hükûmet tekeline karşı çıkmak amacıyla, Ahmetabat'tan denize 300 millik "Tuz Yürüyüşüne" (Salt Satyagraha) başladı.
1938 - Almanya askerî birlikleri Avusturya topraklarına girdi ve ertesi gün Avusturya'yı resmen ilhak etti.
1947 - Harry Truman, ABD Kongresi'nden, Türkiye ve Yunanistan'a Sovyetler Birliği baskısından kurtarılmaları için toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu Devletlerin sivil ve askeri personeline, ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi.
1958 - 3. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi. Fransa, André Claveau'nun "Dors Mon Amour" şarkısıyla 1. oldu. 1956 yılındaki gibi bu yıl da İngilizce şarkı yoktu.
1967 - Suharto, Endonezya Devlet Başkanlığı görevini Sukarno'dan devraldı.
1971 - Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Mart Muhtırası'nı verdi. Başbakan Süleyman Demirel, bu gelişme üzerine istifa etti. Muhtıra; Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu'nun imzasını taşıyordu.
1979 - Pakistan, CENTO'dan ayrıldığını açıkladı. Bir gün sonra da İran'ın ayrılmasıyla, CENTO'nun varlığı sona erdi.
1985 - Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler, Uzay ve Savunma Sistemleri ile ilgili "Yeni Silahların Kontrolü Görüşmeleri" başladı.
1987 - Les Misérables müzikali, Broadway'de gösterime girdi.
1989 - Sir Tim Berners-Lee bir bilgi yönetim sistemi hakkındaki teklifini CERN'e sundu, bu sonradan World Wide Web'e dönüştü.
1993 - Mumbai'de Bombay saldırıları gerçekleşti.
1999 - Varşova Paktı'nın eski üyeleri; Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, NATO'ya katıldı.
2000 - Papa II. John Paul, Kilise'nin geçmişte Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı işlediği günahlardan ötürü af diledi.
2003 - Sırbistan Başbakanı Zoran Đinđić, Belgrad'da öldürüldü.
2004 - Suriye'de, Kamışlı Olayları patlak verdi.
2011 - Fukuşima I. Nükleer Santrali'nde patlama meydana geldi.Sonucunda 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi'nden bir gün sonra atmosfere radyasyon yaydı.
2020 - Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından koronavirüs nedeniyle eğitim öğretime ara verildi.
Doğumlar
1613 - André Le Nôtre, Kral Louis XIV'in peyzaj ve bahçe mimarı (ö. 1700)
1637 - Anne Hyde, York Dükü James'in (daha sonra Kral II. James) ilk karısı olarak York ve Albany Düşesi idi. (ö. 1671)
1685 - George Berkeley, İngiliz düşünür (ö. 1753)
1710 - Thomas Arne, İngiliz besteci (ö. 1778)
1784 - William Buckland, İngiliz yer bilimci (ö. 1856)
1790 - John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi (ö. 1845)
1815 - Louis-Jules Trochu, Fransız askeri lider ve politikacı (ö. 1896)
1821 - John Joseph Caldwell Abbott, Kanada Başbakanı (ö. 1893)
1824 - Gustav Kirchhoff, Alman fizikçi (ö. 1887)
1835 - Simon Newcomb, Kanadalı-Amerikalı astronom ve matematikçi (ö. 1909)
1838 - William Henry Perkin, İngiliz kimyager ve mucit (ö. 1907)
1843 - Gabriel Tarde, Fransız yazar,sosyolog, kriminolojist ve sosyal psikolog (ö. 1904)
1859 - Ernesto Cesàro, İtalyan matematikçi (ö. 1906)
1860 - Bernát Munkácsi, Macar Türkolog (ö. 1937)
1863 - Vladimir Vernadski, Ukraynalı mineralojist ve jeokimyacı (ö. 1945)
1869 - George Forbes, Yeni Zelanda Başbakanı (ö. 1947)
1877 - Wilhelm Frick, Nazi Almanyası İçişleri Bakanı (ö. 1946)
1878 - Musa Ćazim Ćatić, Bosnalı şair (ö. 1915)
1881 - Väinö Tanner, Finlandiya Başbakanı (ö. 1966)
1889 - Vaclav Nijinski, Polonyalı balet (ö. 1950)
1890 - I. İdris, Libya Kralı (ö. 1983)
1891 - Yevgeniy Polivanov, Sovyet dilbilimci (ö. 1938)
1905 - Takashi Shimura, Japon oyuncu (Yedi Samuray) (ö. 1982)
1910 - Masayoshi Ōhira, Japon siyasetçi (ö. 1980)
1911 - Gustavo Díaz Ordaz, Meksikalı siyasetçi (ö. 1979)
1912 - Fethi Çelikbaş, Türk siyasetçi (ö. 2009)
1922 - Jack Kerouac, Amerikalı yazar (ö. 1969)
1923 - Walter Schirra, Amerikalı bir deniz havacısı, test pilotu ve NASA astronotuydu (ö. 2007)
1923 - Mae Young, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2014)
1925 - Leo Esaki, Japon fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1925 - Harry Harrison, Amerikalı bilimkurgu yazarı (ö. 2012)
1926 - Arthur Hartman, Amerika Birleşik Devletleri diplomatı (ö. 2015)
1927 - Raúl Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi (ö. 2009)
1928 - Edward Albee, Amerikalı tiyatro yazarı (ö. 2016)
1930 - Antony Acland, Britanyalı siyasetçi (ö. 2021)
1930 - Ann Emery, İngiliz oyuncu (ö. 2016)
1931 - Herb Kelleher, Amerikalı girişimci, iş insanı ve yönetici (ö. 2019)
1933 - Barbara Feldon, Amerikalı film oyuncusu, manken
1936 - Michał Heller, Polonyalı bilim adamı
1937 - Zoltán Horváth, eski Macar eskrimci
1938 - Patricia Carli, İtalyan asıllı Fransız pop şarkıcısı, besteci ve şarkı sözü yazarı
1940 - Al Jarreau, Amerikalı caz müziği şarkıcısıdır (ö. 2017)
1941 - Josip Skoblar, Yugoslav millî futbolcu ve teknik direktör
1943 - Ratko Mladiç, Yugoslav asker
1944 - Nursu Marmara, Türk klinik psikolog
1946 - Dean Cundey, Amerikalı görüntü yönetmeni
1946 - Liza Minnelli, Amerikalı şarkıcı
1946 - Frank Welker, Amerikalı oyuncu
1947 - Jan-Erik Enestam, Finlandiyalı siyasetçi, eski bakan
1947 - Mitt Romney, Amerikalı politikacı
1948 - James Taylor, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist
1950 - Javier Clemente, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1952 - Hulusi Akar, Türk asker, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı
1952 - Yasuhiko Okudera, eski Japon millî futbolcusu
1953 - Ron Jeremy, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1954 - Anish Kapoor, İngiliz-Hint heykeltıraş
1956 - Steve Harris, İngiliz rock müzisyeni
1956 - Lesley Manville, İngiliz oyuncu
1956 - Tim Verbeek, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (ö. 2019)
1957 - Patrick Battiston, Fransız eski futbolcusu
1957 - Marlon Jackson, Michael Jackson'ın kardeşi ve Jacksons 5 üyesi Amerikalı şarkıcı
1958 - Dileita Mohamed Dileita, Cibutili siyasetçi
1959 - Milorad Dodik, Sırp siyasetçi
1960 - Şenol Korkmaz, Türk yönetmen ve prodüktör
1960 - Courtney B. Vance, bir Amerikalı oyuncu
1962 - Julia Campbell, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
1962 - Andreas Köpke, Alman futbolcu
1962 - Lütfi Elvan, Türk siyasetçi
1963 - Kemal Yeni, Türk asker, Ege Ordusu Komutanı
1963 - John Andretti, Amerikalı otomobil yarışçısı (ö. 2020)
1963 - Ferdi Eğilmez, Türk sinema yönetmeni ve yapımcısı
1965 - Liza Umarova, Çeçen şarkıcı ve oyuncu
1967 - Uğur Çavuşoğlu, Türk oyuncu
1968 - Aaron Eckhart, Amerikalı oyuncu
1969 - Graham Coxon, İngiliz müzisyen
1969 - Beyazıt Öztürk, Türk komedyen
1971 - Ogün Sanlısoy, Türk müzisyen
1972 - Lisa Werlinder, İsveçli caz müzisyeni ve aktris
1975 - Edgaras Jankauskas, Litvanyalı millî futbolcu ve teknik direktör
1975 - Srđan Pecelj, Bosnalı millî futbolcu
1976 - Gökhan Üçoklar, Türk basketbolcu
1976 - Zhao Wei, Çinli dizi ve sinema oyuncusu ve pop müzik şarkıcısı
1977 - Amdy Faye, Senegalli millî futbolcu
1977 - Abdulhamit Gül, Türk hukukçu ve siyasetçi
1978 - Arina Tanemura, shōjo manga sanatçısı
1979 - Gerard López, İspanyol eski futbolcu
1979 - Armand Deumi Tchani, Kamerunlu futbolcu
1981 - Hideo Itami, Japon profesyonel güreşçi
1982 - Hisato Sato, Japon millî futbolcu
1983 - Atif Aslam, Pakistanlı pop ve rock şarkıcısı, gitarist ve oyuncu
1984 - Jaimie Alexander, Amerikalı oyuncu
1984 - Shreya Ghoshal, Hint bir playback sanatçısı
1985 - Edward Clancy, İngiliz profesyonel pist ve yol bisikleti yarışçısı
1985 - Binnaz Uslu, Türk sporcu
1985 - Stromae, Belçikalı şarkıcı
1986 - František Rajtoral, Çek millî futbolcu (ö. 2017)
1987 - Teymur Recebov, Azerbaycanlı satranç büyükustası
1988 - Sebastian Brendel, Alman kanocu
1988 - Kostas Mitroğlu, Aris ve Yunanistan futbolcudur
1988 - Titi, Brezilyalı futbolcu
1989 - Jordan Adéoti, Beninli millî futbolcu
1991 - Felix Kroos, Alman futbolcu
1992 - Daniele Baselli, İtalyan futbolcu
1992 - Jiří Skalák, Çek futbolcu
1993 - Shehu Abdullahi, Nijeryalı millî futbolcu
1994 - Katie Archibald, bir İskoç ve İngiliz yarış bisikletçisi
1994 - Jerami Grant, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Christina Grimmie, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı (ö. 2016)
1996 - Kerim Hafız, Mısırlı millî futbolcudur
1996 - Robert Murić, Hırvat futbolcudur
1997 - Dean Henderson, İngiliz millî futbolcu
1997 - Allan Irénée Saint-Maximin, Fransız futbolcu
Ölümler
417 - I. İnnocentius, 401'den 417'deki ölümüne kadar Katolik Kilisesi için papalık yapmıştır
604 - I. Gregorius, Papa (d. yaklaşık 540)
1289 - II. Demetre, Gürcü kralı (d. 1259)
1507 - Cesare Borgia, Rönesans İtalya'sının asker ve siyasetçisi (d. 1475)
1832 - Frederich Kuhlau, Alman piyanist (d. 1786)
1845 - Akif Paşa, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazar (d. 1787)
1853 - Mathieu Orfila, İspanyol asıllı Fransız tıp eğitimcisi (d. 1787)
1872 - Zeng Guofan, Çinli devlet adamı ve askeri önder (d. 1811)
1898 - Zachris Topelius, Fin yazar (d. 1818)
1898 - Johann Jakob Balmer, İsviçreli matematikçi ve matematiksel fizikçi (d. 1825)
1914 - George Westinghouse, Amerikalı girişimci ve mühendis (d. 1846)
1925 - Arkadiy Timofeyeviç Averçenko, Rus mizah yazarı (d. 1881)
1925 - Sun Yat-sen, Çinli devrimci lider (d. 1866)
1929 - Asa Griggs Candler, Amerikalı meşrubat üreticisi (Coca-Cola)'yı geliştiren (d. 1851)
1942 - Robert Bosch, Alman sanayici (d. 1861)
1942 - William Henry Bragg, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1862)
1943 - Gustav Vigeland, Norveçli heykeltıraş (d. 1869)
1945 - Antonius Johannes Jurgens, Alman üretici (d. 1867)
1946 - Ferenc Szálasi, Macar faşist örgütlenme olan Ok Haç Partisi kurucusu ve lideriydi (d. 1897)
1954 - Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı müderris ve Şeyhülislam (d. 1869)
1955 - Charlie Parker, Amerikalı caz saksafonisti (d. 1920)
1956 - Bolesław Bierut, Polonyalı devlet adamı (d. 1892)
1957 - Josephine Hull, Amerikalı bir tiyatro ve sinema oyuncusuydu (d. 1877)
1971 - Eugene Lindsay Opie, Amerikalı hekim ve patolog (d. 1873)
1978 - John Cazale, Amerikalı aktör (d. 1935)
1990 - Philippe Soupault, Fransız yazar, şair ve romancı (d. 1897)
1991 - Ragnar Granit, Finlandiyalı/İsveçli fizyolog (d. 1900)
1997 - Galip Erdem, Türk gazeteci ve yazar (d. 1930)
1999 - Yehudi Menuhin, Amerikalı kemancı (d. 1916)
2001 - Robert Ludlum, Amerikalı yazar (d. 1927)
2001 - Sidney Dillon Ripley, Amerikalı ornitolog ve doğal hayatı koruma gönüllüsü (d. 1913)
2002 - Spiros Kipriyanu, Kıbrıslı politikacı (d. 1932)
2002 - Jean-Paul Riopelle, Kanadalı ressam (d. 1923)
2003 - Zoran Đinđić, Sırbistan Başbakanı (suikast) (d. 1952)
2003 - Howard Fast, Amerikalı yazar (d. 1914)
2003 - Lynne Thigpen, Amerikalı oyuncudur (d. 1948)
2005 - Kemal Türkoğlu, Türk siyasetçi (d. 1911)
2006 - Jurij Brezan, Alman yazar (d. 1916)
2007 - Önder Baysoy, Türk iş insanı ve siyasetçi (Karşıyaka Spor Kulübü eski Başkanı) (d. 1946)
2011 - Nilla Pizzi, İtalyan şarkıcı (d. 1919)
2013 - Clive Burr, İngiliz davulcusuydu (d. 1957)
2013 - Dinçer Çekmez, Türk aktör (d. 1940)
2014 - Věra Chytilová, avangart Çek film yönetmeni (d. 1929)
2014 - Richard Coogan, Amerikalı western filmleri oyuncusudur (d. 1914)
2014 - René Llense, Fransız eski millî futbolcudur (d. 1913)
2014 - Jean Vallée, Belçikalı şarkıcıdır (d. 1941)
2015 - Erol Büyükburç, Türk pop müziği sanatçısı (d. 1936)
2015 - Michael Graves, Amerikalı mimar (d. 1934)
2015 - Terry Pratchett, İngiliz fantastik komedi yazarı (d. 1948)
2016 - Lloyd Shapley, Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır (d. 1923)
2017 - Anatoli Çernyayev, Rus tarihçi, siyasetçi ve yazardır (d. 1921)
2017 - Petra Kandarr, Doğu Alman eski kısa mesafe koşucusu (d. 1950)
2018 - Craig Mack, Amerikalı rapçi (d. 1970)
2019 - John Bardo, Amerikalı eğitimci ve akademisyen (d. 1948)
2019 - Věra Bílá, Çek şarkıcı ve müzisyendir (d. 1954)
2019 - Eurico Miranda, Brezilyalı siyasetçi ve iş insanıdır (d. 1944)
2020 - Tonie Marshall, Amerikalı-Fransız oyuncu, senarist ve film yönetmeni (d. 1951)
2020 - Giovanni Battista Rabino, İtalyan siyasetçi (d. 1931)
2021 - Austen Angell, Avustralyalı kimyager (d. 1933)
2021 - Fatima Aziz, Afgan kadın fizikçi ve siyasetçi (d. 1973)
2021 - Irina Vasilevna Medvedeva, Sovyet-Rus tıp akademisyeni ve bilim insanı (d. 1958)
2022 - Traci Braxton, Amerikalı şarkıcı, televizyon yıldızı ve radyocu (d. 1971)
2022 - Vatsala Deshmukh, Hint aktris (d. 1930)
2022 - Karl Offmann, Mauritiuslu siyasetçi (d. 1940)
2023 - Franca Afegbua, Nijeryalı saç tasarımcısı ve siyasetçi (d. 1942)
2023 - Alphonse Béni, Kamerunlu aktör ve film yönetmeni (d. 1946)
2023 - Chris Cooper, İtalyan asıllı Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1978)
2023 - Marek Kopelent, Çek besteci (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
İstiklâl Marşı’nın Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’u Anma Günü
Hüsum Fırtınası
Erzurum'dan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Artvin'in Arhavi ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)
0312
12 |
3070 | https://tr.wikipedia.org/wiki/11%20Mart | 11 Mart |
Olaylar
1702 - İngiltere'nin günlük olarak yayımlanan ilk ulusal gazetesi, Daily Courant çıkmaya başladı.
1851 - Giuseppe Verdi'nin Rigoletto operası, ilk kez Venedik'te sahnelendi.
1867 - Giuseppe Verdi'nin Don Carlos operası, ilk kez Paris'te Théâtre Impérial de l’Opérada sahnelendi.
1902 - İspanya Kral Kupası (Copa del Rey) futbol turnuvası oynanmaya başladı.
1914 - Cemal Paşa, Bahriye Nazırlığına getirildi.
1917 - I. Dünya Savaşı'nda İngilizler, Bağdat'ı ele geçirdiler.
1918 - Bingöl'ün Karlıova, Erzurum'un Ilıca ve Rize'nin Fındıklı ilçelerinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi'nin Ordu birlikleri çekildi.
1928 - İzmir'de Bucaspor kulübü kuruldu.
1938 - Avusturya Şansölyesi Kurt Schuschnigg, istifa etti; yerine Alman Birliklerini, Avusturya'ya girmek üzere davet eden Nazi yanlısı Arthur Seyss-Inquart geldi.
1941 - Lend-Lease Yasası imzalandı.
1941 - Birleşik Krallık'ın Sofya Elçisi Rendell'a, İstanbul Pera Palas Oteli'nde suikast girişiminde bulunuldu. Olayda dört kişi öldü, Rendell kurtuldu.
1947 - Türkiye, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu'na (IMF) katıldı.
1949 - İsrail ve Ürdün, Rodos'ta ateşkes antlaşması imzaladı.
1951 - Hindistan Yeni Delhi'de düzenlenen ilk Asya Oyunları sona erdi.
1954 - Devlet Malzeme Ofisi kuruldu.
1958 - Türkiye, "Mısır, Suriye ve Yemen" devletlerinin oluşturduğu Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni tanıdı.
1959 - 4. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi. Hollanda, Teddy Scholten'ın seslendirdiği Een beetje şarkısı ile birinci oldu.
1970 - Saddam Hüseyin ve Mustafa Barzani arasında yapılan anlaşma sonucunda, Irak Kürdistan Özerk Bölgesi kuruldu.
1976 - Eski ABD Başkanı Richard Nixon, Şili'deki seçimler sırasında Salvador Allende'nin seçilmesini önlemek için CIA'ya emir verdiğini itiraf etti.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Yurt sathında 7'si kurşuna dizilerek olmak üzere toplam 13 kişi öldürüldü.
1981 - Şili Cumhuriyeti'nin Başkanlık Saray'ı olan ve Salvador Allende'nin öldürüldüğü, Palacio de La Moneda olarak adlandırılan binanın restorasyonu tamamlandı.
1981 - Kosova protestoları patlak verdi.
1985 - Konstantin Çernenko'nun ölümünün ardından Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği'ne getirildi.
1988 - Montajının tamamı Türkiye'de yapılan ilk F-16, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na teslim edildi.
1990 - Litvanya, Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
1990 - Augusto Pinochet'nin Şili diktatörlüğü yıkıldı.
1996 - Demokrasi ve Barış Partisi kuruldu.
2003 - Uluslararası Ceza Mahkemesi görevine başladı.
2004 - Madrid'te tren istasyonlarına yapılan bombalı saldırıda 191 kişi öldü, 1800'den fazla kişi de yaralandı.
2005 - Madrid saldırısında ölenlerin anısına, Ölmüşlerin Ormanı anıtı açıldı.
2009 - Winnenden okul katliamı: 17 Yaşındaki Tim Krestchmer okula girip kendisi dahil 16 kişiyi öldürdü ve birçok kişiyide yaraladı.
2011 - Sendai Depremi ve Tsunamisi: Japonya'da, yerel saatle 05.46'da 8.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Japonya, kayıtlı tarihi boyunca yaşadığı en büyük deprem ve tsunami felaketiyle karşılaştı.
2020 - Dünya Sağlık Örgütü COVID-19 salgınını pandemi ilan etti. Aynı gün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de ilk COVID-19 vakasının görüldüğünü açıkladı.
Doğumlar
1544 - Torquato Tasso, İtalyan şairiydi (ö. 1595)
1754 - Juan Meléndez Valdés, İspanyol neoklasik şair (ö. 1817)
1785 - John McLean, Amerikalı bir hukukçu ve politikacıydı (ö. 1861)
1811 - Urbain Le Verrier, Fransız matematikçi (ö. 1877)
1818 - Marius Petipa, Fransız balet, eğitimci ve koreograf (ö. 1910)
1838 - Ōkuma Shigenobu, Japonya'nın sekizinci Başbakanı (ö. 1922)
1847 - Sidney Sonnino, İtalya Başbakanı (ö. 1922)
1884 - Ömer Seyfettin, Türk öykücü (ö. 1920)
1886 - Kazım Orbay, Türk asker, Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve Genelkurmay Başkanlarından (ö. 1964)
1886 - Edward Rydz-Śmigły, Polonya Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı, siyasetçi, ressam ve şair (ö. 1941)
1887 - Raoul Walsh, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1980)
1890 - Vannevar Bush, Amerikalı mühendis, mucit ve bilim yöneticisiydi (ö. 1974)
1891 - Enis Behiç Koryürek, Türk şair (ö. 1949)
1891 - Michael Polanyi, Macar felsefeci (ö. 1976)
1894 - Otto Grotewohl, Alman siyasetçi (ö. 1964)
1898 - Dorothy Gish, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1968)
1898 - Yakup Satar, Türk asker (Türk Kurtuluş Savaşı ve I. Dünya Savaşı Irak Cephesi'nde savaşmış, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibi gazi) (ö. 2008)
1899 - IX. Frederik, Danimarka Kralı (ö. 1972)
1903 - Lawrence Welk, Amerikalı müzisyen ve Tv programcısı (ö. 1992)
1906 - Hasan Ferit Alnar, Türk besteci ve orkestra şefi (ö. 1978)
1907 - Helmuth James Graf von Moltke, Alman hukukçu (ö. 1945)
1908 - Matti Sippala, Fin atlet (ö. 1997)
1910 - Robert Havemann, Alman kimyacı (ö. 1982)
1916 - Harold Wilson, İngiliz siyasetçi ve Başbakan (ö. 1995)
1920 - Nicolaas Bloembergen, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2017)
1921 - Astor Piazzolla, Arjantinli besteci ve bandoneon sanatçısı (ö. 1992)
1922 - Cornelius Castoriadis, Yunan filozof (ö. 1997)
1925 - Margaret Oakley Dayhoff, Amerikalı fiziksel kimyacı (ö. 1983)
1925 - Güzin Özipek, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2000)
1925 - İlhan Selçuk, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2010)
1926 - İlhan Mimaroğlu, Türk besteci ve yazar (ö. 2012)
1926 - Ralph Abernathy, Amerikalı rahip ve Amerikan sivil haklar hareketi liderlerinden (ö. 1990)
1927 - Metin Eloğlu, Türk şair (ö. 1985)
1927 - Freda Meissner-Blau, Avusturyalı siyâsetçi (ö. 2015)
1928 - Albert Salmi, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1990)
1930 - Kemal Bayazıt, Türk hekim ve kalp cerrahı (ö. 2019)
1931 - Ion Besoiu, Rumen aktör (ö. 2017)
1937 - Aleksandra Zabelina, Sovyet eskrimci
1940 - Alberto Cortez, Arjantinli şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2019)
1947 - Füsun Önal, Türk şarkıcı, yazar ve oyuncu
1949 - Cezmi Baskın, Türk oyuncu ve yönetmen
1951 - Dominique Sanda, Fransız oyuncu ve eski manken
1952 - Douglas Adams, İngiliz yazar (ö. 2001)
1953 - James Iovine, ABD'li yapımcı, girişimci
1955 - Frances Ginsberg, Amerikalı opera şarkıcısı (ö. 2010)
1957 - Kasım Süleymani, İranlı asker (ö. 2020)
1958 - Anissa Jones, Amerikalı çocuk oyuncudur (ö. 1976)
1959 - Nina Hartley, Amerikalı pornografik film oyuncusu, pornografik film yönetmeni, feminist ve yazar
1961 - Elias Koteas, Kanadalı sinema ve dizi oyuncusu
1963 - Davis Guggenheim, Amerikalı yönetmen ve yapımcı
1963 - Alex Kingston, İngiliz sinema ve dizi film oyuncusu
1963 - Meral Konrat, Türk oyuncu, şarkıcı ve sunucu
1963 - David LaChapelle, Amerikalı fotoğrafçı ve yönetmen
1963 - Marcos Pontes, Brezilyalı ilk astronot
1964 - Vinnie Paul, Amerikalı bir bateristtir (ö. 2018)
1967 - John Barrowman, İskoçyalı oyuncu
1968 - Lisa Loeb, Amerikalı söz yazarı ve aktristir
1969 - Terrence Howard, Amerikalı oyuncu
1971 - Gülse Birsel, Türk gazeteci, oyuncu ve yazar
1971 - Johnny Knoxville, Amerikalı aktör
1972 - Emre Törün, Türk oyuncu
1976 - Thomas Gravesen, Danimarkalı eski millî futbolcudur
1976 - Mariana Díaz-Oliva, Arjantinli profesyonel tenis oyuncusu
1977 - Becky Hammo, Amerikalı basketbol antrenörü ve eski basketbolcu
1978 - Didier Drogba, Fildişili futbolcu
1978 - Hayko Cepkin, Ermeni asıllı Türk besteci, şarkıcı ve piyanist
1978 - Albert Luque, İspanyol millî futbolcudur
1979 - Elton Brand, Amerikalı basketbolcu
1979 - Joel Madden, Amerikalı müzisyen
1981 - LeToya Luckett, Amerikalı R&B ve pop şarkıcısı, söz yazarı ve oyuncu
1983 - Renato López, Meksikalı sunucu, aktör ve müzisyen (ö. 2016)
1985 - Daniel Vázquez Evuy, Ekvator Gineli futbolcudur
1985 - Stelios Malezas, Yunan eski futbolcudur
1988 - Fábio Coentrão, Portekizli futbolcu
1989 - Anton Yelchin, Rus asıllı Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
1993 - Jodie Comer, İngiliz oyuncudur
1993 - Anthony Davis, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Andrew Robertson,''' İskoç millî futbolcudur
Ölümler
222 - Elagabalus ya da Heliogabalus, 218 - 222 arası Roma İmparatoru (d. 203)
222 - Julia Soaemias, Roma İmparatorluğu saltanat vekili (d. 180)
928 - Tomislav, Hırvatistan'ın ilk kralı olmuştur
1514 - Donato Bramante, (asıl adı: Donato di Pascuccio d'Antonio), İtalyan mimarı (d. 1444)
1570 - Niccolò Franco, İtalyan yazar (d. 1515)
1646 - Stanisław Koniecpolski, Polonyalı komutan (d. 1591)
1722 - John Toland, İrlandalı akılcı filozof ve hicivciydi (d. 1670)
1803 - Şah Sultan, III. Mustafa'nın kızı (d. 1761)
1846 - Tekle, Gürcü kraliyet prensesi (batonishvili'') ve şair (d. 1776)
1883 - Aleksandr Gorçakov, Rus diplomat ve devlet adamı (d. 1798)
1898 - Dikran Çuhacıyan, Ermeni asıllı Osmanlı besteci ve orkestra şefi (d. 1837)
1907 - Jean Paul Pierre Casimir-Perier, Fransız siyasetçi ve iş insanı. Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'nin altıncı devlet başkanıydı (d. 1847)
1908 - Edmondo De Amicis, İtalyan yazar (d. 1846)
1914 - Tayyareci Nuri Bey, Türk asker ve Osmanlı'nın ilk pilotlarından (d. 1891)
1931 - F. W. Murnau, Alman sinema yönetmeni (d. 1888)
1935 - Yusuf Akçura, Türk yazar ve siyasetçi (d. 1876)
1936 - David Beatty, İngiliz Kraliyet Donanması amirali (d. 1871)
1945 - Walter Hohmann, Alman fizikçi (d. 1880)
1947 - Wilhelm Heye, Alman asker (d. 1869)
1949 - Henri Giraud, Fransız general (d. 1879)
1950 - Heinrich Mann, Alman yazar (d. 1871)
1955 - Alexander Fleming, İskoç bilim insanı (d. 1881)
1957 - Richard E. Byrd, Amerikalı amiral ve kâşif (d. 1888)
1958 - Ole Kirk Christiansen, Lego şirketinin kurucusu (d. 1891)
1965 - Malik Sayar, Türk jeolog ve akademisyen (d. 1892)
1967 - Yusuf Ziya Ortaç, Türk gazeteci ve yazar (d. 1895)
1967 - Geraldine Farrar, Amerikalı opera sanatçısı ve oyuncu (d. 1882)
1968 - Haşim İşcan (Haşim Baba), Türk siyasetçi ve İstanbul Belediye Başkanı (d. 1898)
1969 - Sadi Işılay, Türk besteci (d. 1899)
1970 - Erle Stanley Gardner, Amerikalı dedektif öyküleri yazarı (d. 1889)
1971 - Philo Farnsworth, Amerikalı mucit (d. 1906)
1976 - Boris İofan, Sovyet mimar (d. 1891)
1978 - Claude François, Fransız pop şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1939)
1980 - Zekeriya Sertel, Türk gazeteci ve yazar (d. 1890)
1983 - Galip Balkar, Türk diplomat ve Belgrad Büyükelçisi (Belgrad Saldırısı kurbanı) (d. 1936)
1992 - László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1905)
1992 - Richard Brooks, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1912)
1997 - Lars Ahlin, İsveçli yazar (d. 1915)
1998 - Ali Sururi, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1913)
1998 - Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı (d. 1934)
2002 - James Tobin, Amerikalı iktisatçı (d. 1918)
2002 - Mustafa Karahasan, Türk yazar ve gazeteci (d. 1920)
2003 - Hürrem Erman, Türk film yapımcısı (d. 1913)
2006 - Slobodan Miloseviç, Yugoslav politikacı (d. 1941)
2010 - Turhan Selçuk, Türk karikatürist (d. 1922)
2014 - Berkin Elvan, Türk vatandaşı (d. 1999)
2015 - Şadan Kalkavan, Türk armatör ve iş insanı (d. 1939)
2016 - Iolanda Balaș, Rumen atlet, yüksek atlamacı (d. 1936)
2016 - Keith Emerson, İngiliz klavyeci ve besteci (d. 1944)
2016 - Doreen Massey, İngiliz coğrafyacı ve sosyal bilimler uzmanı (d. 1944)
2017 - Kitty Courbois, Hollandalı bir aktristir (d. 1937)
2017 - Muhammed Micarul Kayes, Bangladeşli bürokrat ve diplomat (d. 1960)
2017 - András Kovács, Macar film yapımcısı, yönetmeni ve senaristtir (d. 1925)
2017 - Ángel Parra, Şilili şarkıcı ve söz yazarı (d. 1943)
2017 - Emre Saltık, Türk bağlama sanatçısı (d. 1960)
2018 - Ken Dodd, İngiliz komedyen, şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu (d. 1927)
2018 - Siegfried Rauch, Alman sinema ve dizi oyuncusudur (d. 1932)
2019 - Hal Blaine, Amerikalı rock and roll, pop-rock bateristi ve stüdyo müzisyeni (d. 1929)
2019 - Martín Chirino, İspanyol heykeltıraş (d. 1925)
2019 - Coutinho, Brezilyalı eski futbolcudur (d. 1943)
2020 - Didier Bezace, Fransız aktör (d. 1946)
2020 - Gerard du Prie, Hollandalı güreşçi, vücut geliştirme sporcusu ve halterci (d. 1937)
2020 - Burkhard Hirsch, Alman siyasetçi ve hukukçu (d. 1930)
2021 - Petar Fajfrić, Sırp hentbol antrenörü ve oyuncusu (d. 1942)
2021 - Florentín Giménez, Paraguaylı piyanist ve besteci (d. 1925)
2021 - Victor Lebedev, Sovyet-Rus besteci (d. 1935)
2021 - Isidore Mankofsky, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1931)
2021 - Peter Patzak, Avusturyalı film yönetmeni ve senarist (d. 1945)
2022 - Rupiah Banda, 2008 - 2011 yılları arası Zambiyalı politikacı ve dördüncü Zambiya Cumhurbaşkanı (d. 1937)
2022 - Rüstem İbrahimbeyov, Azerbaycan ve Sovyet drama yazarı, senaryocusu ve film yönetmeni (d. 1939)
2022 - Yves Trudel, Kanadalı aktör, komedyen ve oyun yazarı (d. 1950)
2022 - Cora Faith Walker, Amerikalı siyahi kadın siyasetçi (d. 1985)
2023 - Erik Rud Brandt, Danimarkalı moda tasarımcısı (d. 1943)
2023 - R. Dhruvanarayana, Hintli siyasetçi (d. 1961)
2023 - Amy Fuller, Amerikalı kürekçi (d. 1968)
2023 - Karoline Käfer, Avusturyalı kısa mesafe koşucusu (d. 1954)
2023 - Ignacio López Tarso, Meksikalı emektar tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1925)
2023 - Ivonne Passada, Uruguaylı akademisyen, siyasetçi ve sendikacı (d. 1956)
Tatiller ve özel günler
Kocakarı Soğuğu (Berdül aczin Başlaması)
Bingöl'ün Karlıova ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Erzurum'un Ilıca ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Rize'nin Fındıklı ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
0311
11 |
3071 | https://tr.wikipedia.org/wiki/10%20Mart | 10 Mart |
Olaylar
1864 - Ulysses S. Grant, Amerikan İç Savaşı sırasında, Abraham Lincoln tarafından Kuzeyli Birlik (Union) Genel Komutanlığı'na tayin edildi.
1876 - Graham Bell ile yardımcısı Thomas Watson, ilk telefon görüşmesini yaptılar.
1905 - İngiltere futbol kulübü olan Chelsea FC kuruldu.
1910 - Hollywood'da çekilen ilk film olan In Old California gösterime girdi.
1919 - Çin'de kölelik kaldırıldı.
1919 - Ali Fethi Okyar İngilizler tarafından tutuklandı.
1919 - Osmanlı İmparatorluğu'nda Ahmed Tevfik Paşa hükûmeti düştü yerine Damat Ferit Paşa hükûmeti kuruldu.
1920 - Yunanistan başbakanı Venizelos'un da katıldığı toplantıda, İstanbul'un resmi işgaline ve Kuvâ-yi Milliye öncülerinin tutuklanmasına karar verildi.
1939 - Büyük Temizlik toplanan Tüm Birlik Komünist Partisi (Bolşevik) 18. Kongresi başladı. Kongrede Bolşevik Parti Marşı partinin yeni marşı olarak belirlendi.
1944 - Yunan İç Savaşı: Ulusal Kurtuluş Siyasi Komitesi, Ulusal Kurtuluş Cephesi tarafından kuruldu.
1945 - II. Dünya Savaşı: ABD tarafından Tokyo Bombardımanı başladı.
1952 - Küba'da Fulgencio Batista önderliğinde askerî darbe.
1956 - Kıbrıs Başepiskoposu III. Makarios'un, 9 Mart günü sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.
1956 - ABD'nin Florida eyaletinden Fas'a giden ve iki adet nükleer başlık kapsülü taşıyan uçak Akdeniz üzerinde kayboldu, uçağın enkazı ise bulunamadı.
1969 - Amerikalı siyahi lider Martin Luther King'in katili James Earl Ray, 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
1971 - Bir gün önceki başarısız askeri darbe teşebbüsünün ardından, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç'ın Başkanlığında toplanan "Genişletilmiş Komuta Konseyi" toplantısında, "Olayları önlemede Hükümetin yetersiz kaldığı" ifade edildi ve 12 Mart günü Hükûmete muhtıra verilmesi kararı alındı.
1972 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını, 53 red, altı çekimser, 238 kabul oyuyla onayladı.
1978 - 1978 tarihli Nükleer Yayılmanın Önlenmesi Yasası yürürlüğe girdi.
2000 - Diyarbakır 1 Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ı, halkı ırk ve din farklılığı gözeterek, kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettiği gerekçesiyle bir yıl hapisle cezalandırdı.
2004 - Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, yedi TİP'li öğrenciyi öldürdüğü için yedi kez idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı'nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin kararı onadı.
2004 - Kostas Karamanlis Yunanistan başbakanı oldu.
2005 - Garri Kasparov satranç turnuvalarına katılmayacağını açıkladı.
Doğumlar
1503 - I. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (ö. 1564)
1515 - Injong, Joseon Krallığı'nın 12. Kralı (ö. 1545)
1628 - Marcello Malpighi, İtalyan biyolog (ö. 1694)
1654 - Giuseppe Bartolomeo Chiari, İtalyan ressam (ö. 1727)
1695 - Adrian Manglard, Fransız ressam (ö. 1760)
1748 - John Playfair, İskoç bilim insanı ve matematikçi (ö. 1819)
1749 - Lorenzo Da Ponte, Venedikli opera yazarı ve şair (ö. 1838)
1760 - Leandro Fernández de Moratín, İspanyol tiyatro yazarı ve şair (ö. 1828)
1775 - Marc-Antoine Jullien de Paris, Fransız eğitmen (ö. 1848)
1786 - José María Vargas, Venezuela devlet başkanı (ö. 1854)
1787 - William Etty, İngiliz ressam (ö. 1849)
1788 - Joseph Freiherr von Eichendorff, Alman yazar (ö. 1857)
1794 - Henriette d'Angeville, İsveçli tırmanıcı (ö. 1871)
1822 - Willem Roelofs, Felemenk ressam, hakkak, litografisit ve tasarımcı (ö. 1897)
1833 - Pedro Antonio de Alarcón, İspanyol romancı (ö. 1891)
1844 - Pablo de Sarasate, İspanyol kemancı ve besteci (ö. 1908)
1845 - III. Aleksandr, Rus Çarı (ö. 1894)
1845 - Hallie Quinn Brown, ABD'de siyah kadınların örgütlenmesine öncülük eden eğitimci (ö. 1949)
1850 - Mary Mills Patrick, Amerikalı öğretmen ve yazar (ö. 1940)
1858 - Henry Watson Fowler, İngiliz öğretmen, sözlükbilimci ve yorumcu (ö. 1933)
1866 - Bedros Baltazar, Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu ve operet sanatçısı (ö. 1953)
1867 - Hector Guimard, Fransız mimar (ö. 1942)
1870 - David Ryazanov, Rus Marksist ve Marksist kuramcı (ö. 1938)
1873 - Jakob Wassermann, Alman yazar (ö. 1934)
1873 - Maria Perini, İtalyan bale öğretmeni (ö. 1939)
1876 - Ali Faik Ozansoy, Türk şair (ö. 1950)
1879 - Hans Luther, Alman siyasetçi (ö. 1962)
1888 - Barry Fitzgerald, İrlandalı bir sahne, film ve televizyon oyuncusuydu (ö. 1961)
1889 - Toshitsugu Takamatsu, Japon dövüş sanatları ustası (ö. 1972)
1891 - Sam Jaffe, Amerikalı aktör (ö. 1984)
1892 - Arthur Honegger, İsviçreli besteci (ö. 1955)
1892 - Gregory La Cava, İtalyan asıllı Amerikalı film yönetmenidir (ö. 1952)
1898 - Zati Sungur, Türk illüzyonist (ö. 1984)
1903 - Bix Beiderbecke, Amerikalı müzisyen, caz tarihinin en özgün beyaz trompetçilerinden (ö. 1931)
1904 - Ralph Kronig, Alman fizikçi (ö. 1995)
1919 - Leonor Oyarzún, eski Şili First Ladysi (ö. 2022)
1920 - Boris Vian, Fransız yazar ve müzisyen (ö. 1959)
1920 - Kenan Pars, Türk oyuncu (ö. 2008)
1923 - Val Fitch, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2015)
1927 - Jupp Derwall, Alman futbolcu ve teknik direktör (ö. 2007)
1928 - Sara Montiel, İspanyol oyuncu ve şarkıcı (ö. 2013)
1930 - Galip Erdem, Türk gazeteci (ö. 1997)
1931 - Edip Günay, Türk müzikolog (ö. 2010)
1934 - Gergely Kulcsár, Macar cirit atıcı (ö. 2020)
1936 - Sepp Blatter, İsviçreli futbol adamıdır
1937 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (ö. 2004)
1940 - Chuck Norris, Amerikalı yapımcı ve oyuncu
1940 - Defne Yalnız, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1943 - Fikret Ünlü, Türk siyasetçi (ö. 2019)
1946 - Gérard Garouste, Fransız ressam ve heykaltıraş
1947 - Kim Campbell, Kanadalı siyasetçi, diplomat ve avukat
1947 - Tom Scholz, Amerikan rock müzisyeni, söz yazarı, mucit, mühendis ve hayırsever
1950 - Abdurrahman Yalçınkaya, Türk hukukçu ve eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
1951 - Gloria Diaz, Filipinli oyuncu
1952 - Morgan Tsvangirai, Zimbabve'nin eski başbakanı (ö. 2018)
1953 - Paul Haggis, Oscar ödüllü Kanadalı senarist, yapımcı ve yönetmen
1955 - Mehmet Necmettin Ahrazoğlu, Türk siyasetçi (ö. 2021)
1958 - Garth Crooks, Jamaika asıllı emekli bir İngiliz futbolcudur
1958 - Sharon Stone, Amerikalı sinema oyuncusu
1959 - Sinan Aygün, Türk iş insanı ve siyasetçi
1961 - Laurel Clark, ABD'li astronotu
1962 - Yaşar Alptekin, Türk manken, dansçı ve oyuncu
1963 - Jeff Ament, ABD'li bir müzisyen
1963 - Rick Rubin, Amerikalı müzik yapımcısıdır
1964 - Neneh Cherry, İsveçli şarkıcı
1964 - Edward, Birleşik Krallık Kralı III. Charles'ın kardeşi
1965 - Deezer D, Amerikalı aktör ve rap şarkıcısı (ö. 2021)
1968 - Pavel Srníček, Çek profesyonel kaleci (ö. 2015)
1968 - Alma Čardžić, Bosnalı sunucu ve şarkıcıdır
1971 - Jon Hamm, Amerikalı oyuncudur
1972 - Timbaland, Amerikalı yapımcı, söz yazarı ve rap şarkıcısıdır
1973 - John LeCompt, Amerikalı müzisyen
1973 - Chris Sutton, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör
1975 - DJ Aligator, İran asıllı Danimarkalı DJ ve prodüktör
1975 - Sima Sarıkaya, Türk pop müzik yorumcusu, oyuncu ve besteci
1976 - Frantz Granvorka, Fransız voleybolcu
1976 - Barbara Schett, eski Avusturyalı tenis oyuncusu
1977 - Robin Thicke, Amerikalı R&B şarkıcısı, söz yazarı, müzisyen, besteci, oyuncu
1979 - Alexander Khuon, Alman oyuncu
1981 - Samuel Eto'o, Kamerunlu futbolcu
1981 - Monika Bejnar, Leh atlet
1981 - Daniel Carvalho da Silva, Brezilyalı futbolcu
1981 - Ángel López, İspanyol millî futbolcu
1981 - Steven Reid, İrlandalı millî futbolcu ve teknik direktördür
1982 - Kwame Brown, Amerikalı eski basketbolcu
1983 - Carrie Underwood, Amerikalı şarkıcı
1983 - Matteo Bugli, San Marinolu futbolcu
1984 - Olivia Wilde, Amerikalı oyuncudur
1986 - Grete Havnesköld, İsveçli sinema oyuncusu
1986 - Samet Gül, Türk futbolcu
1986 - Gizem Yavuz, Türk basketbolcu
1988 - Ivan Rakitić, Hırvat millî futbolcudur
1992 - Neeskens Kebano, Demokratik Kongo'lu futbolcudur
1993 - Jack Butland, İngiliz millî futbolcudur
1994 - Bad Bunny, Porto Rikolu şarkıcı
1995 - Zach LaVine, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1997 - Belinda Bencic, İsviçreli tenisçi
2001 - Alyssa Carson, Amerikalı astronot
Ölümler
1291 - Argon, Moğol İmparatorluğu İlhanlılar'ın 1284 ile 1291 yılları arasındaki hükümdarı (d. 1258)
1615 - John Ogilvie, İskoç Cizvit şehidi (d. 1580)
1832 - Muzio Clementi, İtalyan besteci (d. 1752)
1861 - Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam (d. 1914)
1872 - Giuseppe Mazzini, İtalyan milliyetçisi, siyasetçi, avukat, aktivist, gazeteci, yazar ve mason (d. 1805)
1873 - Mirza Fetali Ahundov, Azerbaycan'ın ilk ateist aydını yazar ve filozof (d. 1812)
1889 - Antonio de Trueba, İspanyol şair, roman yazarı ve halkbilimci (d. 1821)
1913 - Harriet Tubman, Siyahi Amerikalı kölelik karşıtı eylemci, Süfrajet, Sivil haklar eylemcisi ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp Birlik lehine casusluk yapmış hemşire (d. 1822)
1937 - Yevgeni İvanoviç Zamyatin, Rus yazar (d. 1884)
1938 - Mehmet Şükrü Koç, Türk hukukçu ve milletvekili (d. 1887)
1940 - Mikhail Bulgakov, Rus romancı (d. 1891)
1945 - Aleksandr Hatisyan, Ermeni siyasetçi ve gazeteci (d. 1874)
1952 - Richard Hildebrandt, Nazi Almanyasında Reichstag üyesi ve siyasetçi (d. 1897)
1963 - Naci Kasım, Saatli Maarif Takvimleri'nin kurucusu (d. 1884)
1965 - Jean Boyer, Fransız film yönetmeni ve şarkı sözü yazarı (d. 1901)
1966 - Frits Zernike, Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Hollandalı fizikçi (d. 1888)
1980 - José Américo de Almeida, Brezilyalı yazar (d. 1887)
1982 - Tacülmüluk, İran Kraliçesi (d. 1896)
1985 - Konstantin Çernenko, Sovyet politikacı (d. 1911)
1986 - Ray Milland, İngiliz oyuncu (d. 1907)
1988 - Andy Gibb, Birleşik Krallık doğumlu Avustralyalı şarkıcı (Bee Gees topluluğu) (d. 1958)
1989 - Salim Ağırbaş, Türk baterist
1993 - Emil Galip Sandalcı, Türk gazeteci (d. 1922)
1996 - Marc de Jonge, Fransız aktör (d. 1949)
1998 - II. Karekin Kazancıyan, İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri Ruhani Başkanı (d. 1927)
1998 - Lloyd Bridges, Amerikalı oyuncu (d. 1913)
1999 - Salah Birsel, Türk şair ve deneme yazarı (d. 1919)
1999 - Oswaldo Guayasamin, Ekvadorlu ressam, heykeltıraş, grafik sanatçısı ve muralist (d. 1919)
2000 - Nim Chimpsky, maymun (d 1973)
2004 - Nesibe Zeynalova, Azeri oyuncu (d. 1916)
2008 - Kenan Pars, Türk oyuncu (d. 1920)
2010 - Corey Haim, Kanadalı oyuncu (d. 1971)
2012 - Jean Giraud, Fransız çizgi film yapımcısı, çizer ve yazar (d. 1938)
2013 - Metin Serezli, Türk film ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı (d. 1934)
2017 - Joni Sledge, Amerikalı siyahi kadın pop-dans müziği şarkıcısı, yapımcı ve söz yazarı (d. 1956)
2017 - John Surtees, Britanyalı motosiklet ve otomobil yarışçısı (d. 1934)
2018 - Hubert de Givenchy, Fransız moda tasarımcısı (d. 1927)
2018 - Nur Subaşı, Türk tiyatro ve seslendirme sanatçısı (d. 1942)
2019 - İrsen Küçük, Kuzey Kıbrıslı politikacı (d. 1940)
2019 - Paul Talalay, Alman asıllı Amerikalı biyolog ve bilim insanı (d. 1923)
2019 - Pius Adesanmi, Nijeryalı-Kanadalı akademisyen, yazar, edebiyat eleştirmeni, hicivci ve köşe yazarı (d. 1972)
2020 - Muhammed Kiyaveş, İranlı politikacı (d. 1930)
2020 - Marcelo Peralta, Arjantinli sanatçı, öğretmen, besteci ve aranjör (d. 1961)
2020 - Roberto Stella, İtalyan doktor (d. 1952)
2021 - Hamed Bakayoko, Fildişi Sahilli siyasetçi ve başbakan (d. 1965)
2021 - Lyudmila Lyadova, Sovyet-Rus şarkıcı, besteci ve tiyatro sanatçısı (d. 1925)
2021 - Ali Mahdi Muhammad, Somalili girişimci ve politikacı (d. 1939)
2022 - Emilio Delgado, Amerikalı aktör, dublaj sanatçısı ve şarkıcı (d. 1940)
2022 - Jürgen Grabowski, Alman futbolcudur (d. 1944)
2023 - Jesús Alou, Dominikli beyzbol oyuncusu (d. 1942)
2023 - Antonín Hájek, Çek kayaklı atlayıcı (d. 1987)
2023 - Napoleon XIV, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzik yapımıcısı (d. 1938)
2023 - Vefa Tanır, Türk siyasetçi (d. 1927)
Tatiller ve özel günler
Rize'nin Ardeşen ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Rize'nin Pazar ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
0310
10 |
3072 | https://tr.wikipedia.org/wiki/9%20Mart | 9 Mart |
Olaylar
1621 - İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa, sadrazamlıktan alınarak yerine Ohrili Hüseyin Paşa atandı.
1764 - Padişah III. Mustafa tarafından yaptırılan Laleli Camii, ibadete açıldı.
1788 - NGC 2841 çubuksuz sarmal gökadası bulundu.
1796 - Napolyon Bonapart ile Josephine evlendi.
1814 - Napolyon Ordularının sürekli yenilgiye uğrayıp geri çekildikleri bir dönemde, Viyana Kongresi toplandı.
1842 - Giuseppe Verdi'nin üçüncü opera eseri Nabucco ilk kez Milano'da sahnelendi.
1908 - İtalyan futbol kulübü, FC Internazionale Milano kuruldu.
1913 - Adapazarı İslam Ticaret Bankası kuruldu. (31 Mart 1937 tarihinde unvanı Türk Ticaret Bankası A.Ş. olarak değiştirilmiştir.)
1923 - Sovyet lideri Lenin, geçirdiği felç sonucu konuşma yeteneğini kaybetti.
1929 - İstanbul'da "Matbaacılık Mektebi" açıldı.
1930 - Atatürk, Antalya Müzesi'ni gezdikten sonra, Aspendos'ta incelemelerde bulundu.
1935 - Hitler, yeni bir hava kuvvetleri oluşturacağını ilan etti.
1943 - Şükrü Saracoğlu'nun Başbakanlığındaki 13. Türkiye Hükûmeti istifa etti ve yine Şükrü Saracoğlu Başbakanlığında 14. Türkiye Hükûmeti kuruldu.
1945 - Filistin'den gelen 36 bin diş fırçası piyasaya sürüldü.
1952 - Amerika Birleşik Devletleri'ni Türk modası sardı. Amerikan moda dergileri, İstanbul Sarısı, Türk Kırmızısı, Helva Beji, Fes Rengi gibi renklerden geçilmez oldu. Bir firma, Harem adı altında kozmetikler piyasaya sürdü.
1954 - Gazeteciler Cemiyeti ve Gazeteciler Sendikası; Meclis'te yaptığı bir konuşmada Yazı İşleri Müdürleri için "baldırı çıplak" tabirini kullanan DP İzmir Milletvekili Halil Özyörük'ü, Meclis'e ve DP Genel Başkanlığı'na çektikleri bir telgrafla protesto ettiler.
1954 - Yayın yoluyla suç işleyenlere ağır cezalar getiren yasa, Meclis'ten çıktı.
1955 - Erzurum 9. Kolordu Komutanlığı 2 Numaralı Askeri Mahkemesi'nce, idama mahkûm edilen Sovyet casusları, İvan Adamidi ve Nikola Antonov asıldı.
1956 - Kıbrıs Rum Toplumunun lideri Başpiskopos Makarios, İngiltere tarafından Seyşel Adaları'na sürgüne gönderildi.
1956 - Ali Sami Yen Stadyumu, Galatasaray'a devredildi.
1957 - Türk ordusunun ilk kadın doktor subayı Sema Aran, teğmen rütbesiyle göreve başladı.
1959 - Kıbrıs'ı Yunanistan'a bağlamak amacıyla kurulmuş olan EOKA, İngiltere'nin önerisini kabul etti; Georgios Grivas çekildi.
1961 - Cemal Gürsel, Alman gazetecilerin, "Parlamento teklif ederse Cumhurbaşkanlığını kabul edecek misiniz?" sorusuna, "Parlamento değil, millet teklif ederse hizmete hazırım" dedi.
1965 - Zonguldak Kömür İşletmeleri direnişinde Satılmış Tepe ve Mehmet Çandar adlı işçiler öldürüldü. Zonguldak Kozlu'daki Ereğli Kömür İşletmesi'nde çalışan maden işçileri, Türk-İş ve Hükûmetin kanunsuz saymasına rağmen greve gittiler. Grevci maden işçileri çalışmak isteyen işçilerin yer altına inmesini engellediler.
1967 - Gölcük Tersanesi'nde "TCG Berk (D-358)" adlı refakat fırkateyninin yapımına başlandı. Türkiye'nin kendi olanaklarını kullanarak yaptığı ilk firkateynin yapımı, 1971 yılında tamamlandı.
1971 - 19 Adalet Partili, Süleyman Demirel'in çekilmesi için bir muhtıra hazırladı.
1971 - Başsavcılık, Millî Nizam Partisi'nin (MNP) kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
1971 - Güvenlik kuvvetlerinin denetimi altındaki ODTÜ'de Mütevelli Heyeti'nin Akademik Konseyi feshetmesi üzerine Rektör Erdal İnönü, görevinden istifa etti.
1971 - Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından, başarısız bir askeri darbe teşebbüsü yapıldı.
1974 - İşverenlerin, SSK'ya 1,5 milyar lira borcu olduğu açıklandı.
1978 - Nurettin Ersin, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı.
1979 - 7 kişiyi öldürmekten sanık sağ eylemci Veli Can Oduncu, 16 yıla mahkûm oldu.
1983 - Görevini kötüye kullanmaktan Yüce Divan'da yargılanmakta olan eski Bayındırlık Bakanı Selahattin Kılıç beraat etti.
1983 - Belgrad saldırısı: Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkar, iki saldırgan tarafından yaralandı. Büyükelçi iki gün sonra öldü. Saldırıyı Ermeni Soykırımının Adalet Komandoları ve ASALA örgütü üstlendi.
1984 - Turgut Özal, Türk Ceza Kanunu'nda siyasi suç olmadığını söyledi.
1986 - Muzır Neşriyat Yasası'na ilişkin suçlamaları yanıtlayan Başbakan Turgut Özal, "Bu yasaya muzır diyen muzırdır" dedi.
1991 - Basın işkolunda kriz: Asil Nadir hakkında İngiltere'de açılan soruşturma nedeniyle; Kıbrıslı iş insanının sahip olduğu Günaydın gazetesi'nde, 350'den fazla kişinin işine son verildi. Güneş gazetesi'nde, 188 kadrolu ve 350 kadrosuz çalışanın gazeteyle ilişkisi kesildi. Gelişim yayınları, 400 olan çalışan sayısını, 300'e indirdi. Tercüman gazetesi de, çalışanların maaşlarını ve ikramiyelerini ödeyemedi.
1992 - Türk savaş uçakları, Kuzey Irak'taki iki PKK kampını bombaladı.
1995 - TBMM Malvarlığını Araştırma Komisyonunun Almanya'da bulduğu belgeler, RP'li Süleyman Mercümek'in Türkiye'de yönettiği paranın toplam 17 milyon Mark olduğunu ve bu paraların akıbetinin bilinmediğini ortaya koydu.
1996 - 1990 yılında öldürülen gazeteci Çetin Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütünün ameliyat timi sorumlusu İrfan Çağırıcı, İstanbul'da yakalandı.
2000 - Güney Kore'de saatlerce bilgisayarın önünden kalkmayan 37 yaşındaki Kim Kwang-Su, aşırı yorgunluk ve stresten öldü.
2003 - Siirt'te yapılan milletvekili ara seçimlerinde, iktidardaki AK Parti'nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da TBMM'ye girdi.
2004 - İstanbul'da bir lokantaya yapılan bombalı saldırı sonucunda 5 kişi yaralandı.
2007 - İsviçre'de, Ermeni çevrelerinin soykırım iddiasının inkârını suç sayan yasayı ihlal ettiği gerekçesiyle yargılanan İşçi Partisi lideri Doğu Perinçek, para cezasına çarptırıldı. Lozan Mahkemesi, 6 Mart'ta başlayan duruşmalar sonunda bugün verdiği kararda, Perinçek'i 90 gün hapis cezası karşılığında her günü 100 İsviçre Frangı (yaklaşık 115 YTL) olmak üzere 9 bin İsviçre Frangı para cezasına çarptırdı ve bu cezayı iki yıl tecil etti.
2020 - Demokrasi ve Atılım Partisi kuruldu.
Doğumlar
1454 - Amerigo Vespucci, İtalyan tüccar ve haritacı (ö. 1512)
1564 - David Fabricius, Friz Amatör astronom, kartograf ve Lüteriyan teologu (ö. 1617)
1568 - Aloysius Gonzaga, İsa Cemiyeti’nin üyesi ve bir İtalyan aristokrattı (ö. 1591)
1737 - Josef Mysliveček, Çek besteci (ö. 1781)
1749 - Honoré Gabriel Riqueti de Mirabeau, Fransız politikacı (ö. 1791)
1753 - Jean-Baptiste Kléber, Fransız general (ö. 1800)
1763 - William Cobbett, İngiliz gazeteci (ö. 1835)
1814 - Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam (ö. 1861)
1850 - Hamo Thornycroft, Britanyalı heykeltıraş (ö. 1925)
1856 - Edward Goodrich Acheson, Amerikalı kimyacı (ö. 1931)
1877 - Emil Abderhalden, İsviçreli biyokimyacı ve fizyolog (ö. 1950)
1881 - Ernest Bevin, İngiliz devlet adamı (ö. 1951)
1883 - Umberto Saba, İtalyan şair ve romancı (ö. 1957)
1886 - Werner Kempf, Nazi Almanyası'nın panzer generali (ö. 1964)
1890 - Vyaçeslav Molotov, Rus siyasetçi (ö. 1986)
1891 - José P. Laurel, Filipinli bir politikacı ve yargıçtı (ö. 1959)
1892 - Mátyás Rákosi, Macar komünist lider (ö. 1971)
1892 - Walter Miller, Amerikalı sessiz film oyuncusu (ö. 1940)
1895 - Albert Göring, Alman iş insanı (ö. 1966)
1896 - Robert McAlmon, Amerikalı yazar, şair ve yayıncı (ö. 1956)
1910 - Samuel Barber, Amerikalı besteci (ö. 1981)
1918 - George Lincoln Rockwell, Amerikalı aşırı sağcı bir siyasi aktivist ve Amerikan Nazi Partisi'nin kurucusuydu (ö. 1967)
1918 - Mickey Spillane, Amerikalı roman yazarı (ö. 2006)
1919 - Cengiz Dağcı, Tatar roman yazarı (ö. 2011)
1923 - Walter Kohn, John A. Pople ile birlikte 1998 Nobel Kimya Ödülü sahibi Amerikalı fizikçi (ö. 2016)
1928 - Keely Smith, Amerikalı Grammy ödüllü kadın pop ve caz müziği şarkıcısıdır (ö. 2017)
1929 - Hugh Desmond Hoyte, Guyanalı siyasetçi (ö. 2002)
1929 - Muhammed Zillurrahman, eski Bangladeş devlet başkanı (ö. 2013)
1930 - Ornette Coleman, Amerikalı caz müzisyeni (ö. 2015)
1934 - Yuri Alekseyeviç Gagarin, Sovyet kozmonot (ö. 1968)
1934 - Joyce Van Patten, Amerikalı oyuncudur
1940 - Raúl Juliá, Porto Rikolu bir aktördür (ö. 1994)
1942 - John Cale, Galli müzisyen, besteci, şarkıcı ve albüm yapımcısı
1943 - Bobby Fischer, Amerikalı satranç şampiyonu (ö. 2008)
1945 - Dennis Rader, Amerikan seri katil
1945 - Robin Trower, bir İngiliz rock gitaristi
1946 - Alexandra Bastedo, İngiliz oyuncu ve aktivist (ö. 2014)
1946 - Warren Skaaren, Amerikalı film yapımcısı ve senaryo yazarıdır (ö. 1990)
1946 - Bernd Hölzenbein, Alman millî futbolcudur
1947 - Keri Hulme, Yeni Zelandalı romancı, şair ve kısa öykü yazarı (ö. 2021)
1948 - Emma Bonino, İtalyan siyasetçidir
1950 - Etyen Mahçupyan, Türk gazeteci ve yazar
1954 - Carlos Ghosn, Lübnan asıllı Brezilyalı-Fransız iş adamı
1954 - Bobby Sands, Kuzey İrlandalı siyasetçi ve Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyesi (ö. 1981)
1958 - Linda Fiorentino, ABD'li bir oyuncu
1959 - Takaaki Kajita, Japon fizikçidir
1960 - Elsa Cayat, Fransız psikiyatr, psikanalist ve köşe yazarı (ö. 2015)
1960 - Željko Obradović, Sırp basketbol koçu ve oyuncusu
1963 - Jean Marc Vallée, Kanadalı film yönetmeni, senarist ve yapımcı (ö. 2021)
1964 - Juliette Binoche, Fransız oyuncu
1964 - Valérie Lemercier, Fransız aktris, şarkıcı, film yönetmeni ve senarist
1968 - Youri Djorkaeff, Fransız eski millî futbolcudur.
1974 - Yuriy Bilonoh, Ukraynalı gülleci
1975 - Juan Sebastián Verón, Arjantinli futbolcu
1975 - Roy Makaay, Hollandalı futbolcu
1977 - Atılay Uluışık, Türk tiyatro ve dizi oyuncusu
1978 - Lucas Neill, Avustralyalı futbolcu
1979 - Oscar Isaac, Guatemalalı oyuncu ve müzisyen
1979 - Melina Perez, Amerikalı profesyonel güreşçi
1980 - Matthew Gray Gubler, Amerikalı oyuncu
1980 - Burçin Terzioğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1983 - Clint Dempsey, Eski Amerikan profesyonel futbol oyuncusu
1983 - Emre Kızılırmak, Türk oyuncu ve model
1984 - Abdoulay Konko, Fasasıllı Fransız futbolcudur
1985 - Pastor Maldonado, Venezuelalı Formula 1 pilotu
1987 - Bow Wow, Amerikalı rapçi ve oyuncu
1989 - Kim Tae-yeon, Güney Koreli şarkıcı, dansçı ve tanıtım modeli
1990 - Daley Blind, Hollandalı futbolcu
1990 - YG, Amerikalı rapçi
1993 - Suga (Min Yoon-gi), Güney Koreli rapçı ve BTS grubu üyesi
1998 - Soojin (Soe Soo-jin), Güney Koreli şarkıcı, dansçı (G)I-DLE grubu eski üyesi
2000 - Khabane Lame, Senegalli-İtalyan bir TikTok video ünlüsüdür
Ölümler
886 - Ebû Maşer el-Belhî, Fars astronom (d. 785)
1444 - Leonardo Bruni, İtalyan hümanist, tarihçi, devlet adamıdır (d. 1370)
1463 - Bolognalı Katerina, İtalyan rahibe, mistik, tarikat kurucusu, yazar, öğretmen ve ressam (d. 1413)
1661 - Jules Mazarin, İtalyan siyasetçi (d. 1602)
1791 - Jean-André Venel, İsviçreli doktor (d. 1740)
1821 - Nicholas Pocock, İngiliz sanatçı (d. 1740)
1823 - Hans Conrad Escher von der Linth, İsviçreli bilim insanı, iş insanı, haritacı, ressam ve politikacı (d. 1767)
1825 - Anna Laetitia Barbauld, İngiliz yazar (d. 1743)
1836 - Destutt de Tracy, Fransız filozof ve ideoloji fikrinin öncü ismi (d. 1754)
1847 - Mary Anning, Britanyalı fosil koleksiyoncusu, fosil taciri ve paleontolojist (d. 1799)
1851 - Hans Christian Ørsted, Danimarkalı fizikçi ve kimyager (d. 1777)
1873 - Jules Bourcier, Fransız doğa bilimci ve sinek kuşu uzmanı (d. 1797)
1888 - I. Wilhelm, Prusya Kralı ve ilk Alman İmparatoru (d. 1797)
1895 - Leopold von Sacher-Masoch, Avusturyalı yazar (d.1836)
1897 - Cemaleddin Efganî, İranlı aktivist ve düşünür (d. 1838)
1925 - Willard Metcalf, Amerikalı sanatçı (d. 1858)
1947 - Evripidis Bakircis, Yunan subay ve politikacı (d. 1895)
1952 - Aleksandra Kollontay, Sovyet yazar (d. 1872)
1956 - Ali Ekber Dihhoda, İranlı dil bilgini (d. 1879)
1958 - Goro Yamada, Japon eski futbolcu (d. 1894)
1964 - Paul von Lettow-Vorbeck, Alman general (d. 1870)
1965 - Ömer Altuğ, Türk bestekâr (d. 1907)
1967 - Vala Nureddin, Türk gazeteci ve yazar (d. 1901)
1970 - Doris Doscher, Amerikalı aktris ve model (d. 1882)
1981 - Max Delbrück, Alman biyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1906)
1983 - Ulf von Euler, İsveçli fizyolog ve Nobel Tıp Ödülü sahibi (d. 1905)
1988 - Kurt Georg Kiesinger, Alman politikacı (d. 1904)
1988 - Stefan Ryniewicz, Polonyalı diplomat ve müsteşar (d. 1903)
1989 - Robert Mapplethorpe, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
1992 - Menahem Begin, İsrailli politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1913)
1994 - Charles Bukowski, Amerikalı yazar ve şair (d. 1920)
1994 - Fernando Rey, İspanyol aktör (d. 1917)
1996 - George Burns, Amerikalı aktör, şarkıcı ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1896)
1997 - Jean-Dominique Bauby, Fransız gazeteci ve yazar (göz kapakları yardımıyla yazdırdığı Kelebek ve Dalgıç Giysisi romanının yazarı) (d. 1952)
1997 - The Notorious B.I.G., ABD'li rapçı (d. 1972)
2004 - Albert Mol, Hollandalı sanatçı (d. 1917)
2007 - Brad Delp, Amerikalı rock müzisyeni (d. 1951)
2013 - Max Jakobson, Fin diplomat ve gazeteci (d. 1923)
2015 - Florence Arthaud, Fransız yelken sporcusu ve denizci (d. 1957)
2015 - H. H. ter Balkt, Hollandalı şair (d. 1938)
2015 - Jiří Matoušek, Çek matematikçi (d. 1963)
2015 - Camille Muffat, Fransız serbest stil yüzücü (d. 1989)
2015 - Windell D. Middlebrooks, Amerikalı oyuncudur (d. 1979)
2015 - Frei Otto, Alman mimar ve inşaat mühendisidir (d. 1925)
2015 - Alexis Vastine, Fransız boksör (d. 1986)
2016 - Jon English, İngiliz-Avustralyalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve aktör (d. 1949)
2016 - Robert Horton, Amerikalı oyuncudu (d. 1924)
2016 - Yaşar Kaya, Türk siyasetçi (d. 1938)
2017 - Anthony Delhalle, Fransız motosiklet yarışçısı (d. 1982)
2017 - Howard Hodgkin, İngiliz grafiker ve ressam (d. 1932)
2018 - Chris Gedney, Amerikan kolej ligi ve profesyonel ligde oynayan Amerikan futbolcusudur (d. 1970)
2018 - Oskar Gröning, Auschwitz toplama kampında konuşlu bir Alman eski SS-Unterscharführer (d. 1921)
2018 - Oğuz Türkmen, Türk gazeteci (d. 1939)
2019 - Jed Allan, Amerikalı oyuncu ve televizyon sunucusu (d. 1935)
2019 - Alberto Bucci, İtalyan basketbol antrenörü ve yönetici (d. 1948)
2019 - Chokoleit, Filipinli oyuncu, komedyen ve televizyon sunucusudur (d. 1970)
2019 - Bernard Dadié, Fildişi Sahilli yazar, şair ve siyasetçi (d. 1916)
2019 - Vladimir Etuş, Rus-Sovyet erkek sinema ve dizi oyuncusu (d. 1922)
2019 - Jadwiga Janus, Polonyalı heykeltıraş (d. 1931)
2020 - John Bathersby, Avustralya Roma Katolik Kilisesine bağlı başpiskopos (d. 1936)
2020 - Anton Coppola, Amerikalı orkestra şefi, yazar, yönetmen ve bestecidir (d. 1917)
2020 - Italo De Zan, İtalyan bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
2020 - José Jiménez Lozano, İspanyol yazar ve gazeteci (d. 1930)
2020 - Lee Cha-su, Güney Koreli siyasetçi ve aktivis (d. 1957)
2020 - Şevket Kazan, Türk avukat, siyasetçi ve eski Adalet Bakanı (d. 1933)
2020 - Muhammed Rıza Rahçemeni, İranlı hekim, bilim insanı ve reformcu siyasetçi (d. 1952)
2021 - Agustín Alberto Balbuena, Arjantinli futbolcu (d. 1945)
2021 - Steven Spurrier, İngiliz şarap eleştirmeni, yazar ve şarap tüccarıydı (d. 1941)
2021 - Isela Vega, Meksikalı aktris, söz yazarı ve film yapımcısı (d. 1939)
2021 - Jiří Ventruba, Çek beyin cerrahı ve siyasetçi (d. 1950)
2022 - Aijaz Ahmad, bir Hint, Marksist edebiyat kuramcısı (d. 1941)
2022 - Justice Christopher, Nijeryalı millî futbolcudur (d. 1981)
2022 - Hilman Hariwijaya, Endonezyalı yazar ve romancı (d. 1964)
2022 - Murat Özer, Türk sinema eleştirmeni (d. 1966)
2023 - Robert Blake, Amerikalı aktör (d. 1933)
2023 - Hasan Gafuriferd, İranlı siyasetçi, akademisyen ve fizikçi (d. 1943)
2023 - Robin Lumley, Britanyalı müzisyen, yapımcı ve yazar (d. 1948)
2023 - Samaraditya Pal, Hintli kıdemli hukukçu ve insan hakları savunucusu (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
Erzurum'un Çat ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Rize'nin Çayeli ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
0309
09 |
3073 | https://tr.wikipedia.org/wiki/8%20Mart | 8 Mart |
Olaylar
1010 - Firdevsî, Şehnâme adlı epik şiirini tamamladı.
1817 - New York Menkul Kıymetler Borsası kuruldu.
1899 - Almanya'nın futbol kulübü olan Eintracht Frankfurt kuruldu.
1906 - Moro Krateri Katliamı: ABD askerleri, Filipinler'de bir kraterde saklanan silahsız 600'den fazla erkek, kadın ve çocuğu öldürdü.
1917 - Rusya'da Dünya Kadınlar Günü için başkent Petrograd'da kadınların sokaklara dökülmesi Çar II. Nikolay'ın tahttan inmesine neden olan Şubat Devrimi'nin (Jülyen takvimi'ne göre 23 Şubat) başlamasına yol açtı. Bu olay ise aynı yıl gerçekleşen Ekim Devrimi ardından Sovyet Birliği'nde Dünya Kadınlar Günü için sabit bir tarih olarak 8 Mart'ın kararlaştırılmasına ve bunun üzerine Komintern kararıyla da uluslararası sosyalist ve komünist hareket tarafından dünya çapında Kadınlar Günü kutlamalarının 8 Mart'ta yapılmasına yol açtı. Fakat bu tarih ancak 1960'ların sonlarından itibaren daha geniş kabul görmeye başlayıp Birleşmiş Milletler tarafından 1977'de 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak kabul edilmesinin ardından giderek evrensel bir karakter aldı.
1919 - İngilizler Antep'te sıkı yönetim ilan ederek; şehirde ne kadar ateşli ve yaralayıcı silah varsa, 24 saat zarfında İngiliz İşgal Kuvvetleri Kumandanlığı'na teslim edilmesini istedi.
1920 - Salih Hulusi Kezrak, Sadrazamlığa getirildi.
1921 - İspanya Başbakanı Eduardo Dato, Madrid'de Parlamento Binasından çıkarken Katalan militanlarca öldürüldü.
1931 - Kubilay Olayı'ndan sonra Menemen'de uygulanan sıkıyönetim kaldırıldı.
1933 - I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.
1942 - II. Dünya Savaşı: Hollanda, Java adasında Japonlara teslim oldu.
1943 - İsmet İnönü, 7. TBMM'yi açtı ve yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Şükrü Saraçoğlu, Hükûmeti kurmakla yeniden görevlendirildi.
1944 - New York Metropolitan Operası, Taksim Gazinosu'nda bir konser verdi.
1948 - Tanımladığı bir deri hastalığı (Behçet Hastalığı) nedeniyle Dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıklar uzmanı Ordinaryüs Prof. Dr. Hulusi Behçet, kalp krizi sonucu İstanbul'da öldü.
1951 - I. Adnan Menderes Hükûmeti istifa etti. Bir gün sonra II. Menderes Hükûmeti kuruldu; Hükûmet'te, üç yeni bakan görev alırken, altı bakan yer değiştirdi.
1951 - Amerikalı keman virtüözü Yehudi Menuhin, konser vermek için İstanbul'a geldi.
1952 - Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.
1954 - Devletin siyasal prestijine ve mali gücüne zarar getirdiğine karar verilen ya da kişilerin özel hayatına tecavüz eden yazılar yazan gazetecilere, ağır cezalar öngören Basın Kanunu, TBMM'den geçti.
1954 - İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, bir basın açıklaması yaparak; Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin Nisan'da atılacağını söyledi.
1955 - Liselerde okutulması Millî Eğitim Bakanlığı'nca kabul edilen bir ders kitabında, komünizm propagandası yapılmak istendiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Astronomi adlı ders kitabında, Stalin ve Lenin'in resimlerinin yer aldığı ve bu resimlerin öğrencinin dikkatini çeksin diye bir meteor resminin ortasına yerleştirildiği tespit edildi. Konunun Ankara'daki ilgili makamlara bildirildiği ve kitabın toplattırılacağı belirtildi.
1955 - Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.
1956 - İzmir'de Demokrat Parti tarafından düzenlenen mitingde konuşan Başbakan Menderes, basını eleştiren bir konuşma yaptı. "Bu gazeteler demokrasi devriminin matbuatı olmak vasfına sahip değildir" dedi. Basını, gerçekleri değiştirmek ve DP iktidarını alaşağı etmeyi düşünmekle suçladı.
1957 - Siyasal Bilgiler Fakültesi eski Dekanı Turhan Feyzioğlu, Türk Hukuk Kurumu'ndaki konferansında "Meşrutiyati, takip eden birkaç yıl ve Demokrat Parti iktidarının ilk yılları hariç, basın hürriyete hasret kalmıştır" dedi.
1957 - Mısır, Süveyş Kanalı'nı tekrar açtı.
1962 - İstanbul-Ankara-Adana seferini yapan THY'ye ait 'Kop' uçağı, Toroslar'da düştü. Sekiz yolcu ve üç kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
1963 - Suriye'de bir darbe sonucu, Baasçılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi. Baasçı subaylar, Şubat ayında Irak'ta da yönetimi ele geçirmiş ve Başbakan Abdülkerim Kasım öldürülmüştü.
1965 - Vietnam Savaşı: 3500 ABD Deniz Piyade askeri, Güney Vietnam'ın Da Nang sahiline çıkarma yaptı.
1966 - Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mehmet Reşat Özarda, Sanayi Bakanı Mehmet Turgut hakkında Meclis soruşturması istemişti. Özarda, Başbakan Demirel'in Türkiye temsilcisi olduğu Morrison firmasına, gümrüksüz ithal edilen Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nın mallarının ve araçlarının verildiğini iddia ediyordu. Bu soruşturma isteği üzerine, AP Milletvekili Mehmet Reşat Özarda Partisinden ihraç edildi.
1971 - Antakya'nın içme suyu kaynağına, fare zehiri konulduğu yolundaki ihbar üzerine Emniyet, gece yarısı kent sakinlerine "su içmemeleri" çağrısı yaptı.
1971 - Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü'nde eğitime ara verilerek kapatıldı.
1971 - Sivas'a bağlı Yıldızeli'nde Türkiye İşçi Partisi ilçe sekreteri öldürüldü.
1972 - Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes, Ankara'da hava gazıyla intihar etti. Başbakan Adnan Menderes'in oğullarından Mutlu Menderes, 1 Mart 1978'de trafik kazasında ölmüştü. 15 Mart 1996'da ise Aydın Menderes, trafik kazası sonucu felç oldu.
1974 - Paris'in Charles de Gaulle Havalimanı hizmete girdi.
1975 - İstanbul Osmanbey'deki Dostlar Tiyatrosu'nda İlerici Kadınlar Derneği (İKD)'nin kuruluş çalışmasını yürüten kadınların girişimiyle, ilk kez kamuya açık bir "Kadınlar Günü" kutlaması düzenlendi. 400-500 kadının katıldığı toplantıda, Kadınlar Günü'nün anlam ve önemi üzerine konuşmalar yapıldı ve şiirler okundu. Aynı yıl Ankara'da da kutlaması yapıldı.
1975 - TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Süleyman Demirel'le Televizyon'da yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.
1978 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, İsmail Cem'in TRT Genel Müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu Hükûmet'e bildirdi.
1979 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ilişkin tartışmalar üzerine; "Silahlı Kuvvetlerimizi her türlü politika dışında tutmaya büyük bir dikkat ve özen göstermek hepimizin başta gelen görevi olmalıdır" dedi.
1979 - İngiliz Genelkurmay Başkanı'nın davetlisi olarak İngiltere'de bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, kendisine yöneltilen bir soru üzerine, "Türk Polis ve Jandarmasının görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve ilgililer tarafından gözden geçirilmesi gerektiğini" söyledi.
1979 - Philips Şirketi, Compact Disc'i (CD) ilk kez halka tanıttı.
1982 - Türkiye Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı kuruldu.
1983 - Ronald Reagan, SSCB'yi "Şeytan İmparatorluğu" şeklinde adlandırdı.
1984 - Yunanistan, Türk savaş gemilerinin bir Yunan Destroyerine ateş açtığı iddiası ile Ankara'daki Büyük Elçisini geri çağırdı. Gelişmeler üzerine Türkiye de Atina Büyük Elçisine ülkeye dönme talimatı verdi.
1984 - Sekiz ilde olağanüstü hâl uygulanmasıyla ilgili, Olağanüstü Hal yasaları yürürlüğe girdi.
1985 - Beyrut'ta bir caminin önünde patlayan bomba, 85 kişinin ölümüne 175 kişinin de yaralanmasına yol açtı.
1987 - Kadın Çevresi Yayıncılığın çıkarttığı, Feminist dergisi yayına başladı. Sahibi ve Yazı İşleri Müdürlüğü'nü Handan Koç'un yaptığı derginin başlıca yazarları; Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz K., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan ve Stella Ovadis idi. Dergi, Mart 1990'da yayın hayatına son verdi.
1988 - Yeni Gündem dergisi Yazı İşleri Müdürü, 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
1991 - Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın küçük oğlu Efe Özal, bir borsa şirketine ortak oldu.
1992 - Dünya Kadınlar Günü nedeniyle İstanbul ve Adana'da düzenlenen kutlama yürüyüşlerine polis müdahale etti; bazı kadınlar dövüldü, iki kadın yaralandı ve 8 kadın gözaltına alındı.
1992 - İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, özel TV'lerdeki müstehcen yayınları takibe aldı.
1996 - Lefkoşa-İstanbul seferini yapan KKTC'ye ait bir yolcu uçağı kaçırılarak; önce Sofya'ya ardından da Münih'e indirildi. Uçağı kaçıran kişinin, İngiltere'deki sevgilisinin yanına gitmek isteyen Ramazan Aydın isimli bir Türk vatandaşı olduğu anlaşıldı. Uçaktaki yolcu ve mürettebatı serbest bırakan Aydın, Alman polisi tarafından tutuklandı.
1998 - Karşıyaka Müftüsü Nadir Kuru'nun, İzmir'de Dr. Tibet Kızılcan'ın cenaze namazını kıldırırken; "İsteyen hanımlar namaza gelebilir" sözleri üzerine kadınlar, erkeklerle saf tutarak cenaze namazı kıldı.
1999 - Star gazetesi yayın hayatına başladı.
2000 - 30 yılı aşkın siyasi geçmişinde ilk kez Necmettin Erbakan'a karşı bayrak açılarak, FP'ye Genel Başkan adayı çıkarıldı. Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, adaylığını ilan etti.
2003 - İstanbul-Diyarbakır seferini yapan THY'nin RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi de yaralı kurtuldu.
2004 - Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Yönetmeliğinin gizliliğini kaldıran yasanın ardından hazırlanan yeni yönetmelik de yürürlüğe girdi. MGK Genel Sekreterliği, yönetmelikte, Başbakana bağlı bir kuruluş olarak tanımlandı.
2005 - Çeçen lider Aslan Maşadov, bir çatışmada Rus güvenlik güçlerince öldürüldü.
2006 - Papa II. Jean Paul'e yönelik suikast girişimi nedeniyle İtalya'da 24 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 14 Haziran 2000'de Türkiye'ye iade edilen, gazeteci-yazar Abdi İpekçi'nin öldürülmesi ve "gasp" suçundan Kartal H Tipi Cezaevi'nde bulunan hükümlü Mehmet Ali Ağca'nın, Cezaevi Müdürlüğünün "cezasını tamamladığı" yönündeki yazısı üzerine, Kartal Ağır Ceza Mahkemesince tahliyesine karar verildi.
2010 - Elazığ'da 6 büyüklüğünde deprem oldu. 42 kişi hayatını kaybetti.
2020 - İtalya'da koronavirüsün yayılmasını durdurmak için Lombardiya bölgesi ve çevresindeki 14 kent karantinaya alındı. Ertesi gün İtalya kırmızı bölge ilan edildi ve karantina kısıtlamaları ülke geneline yayıldı.
Doğumlar
1714 - Carl Philipp Emanuel Bach, Alman besteci (ö. 1788)
1748 - V. William, Oranj prensi (ö. 1806)
1761 - Jan Potocki, Polonyalı asilzade, etnolog, dilbilimci, gezgin ve Aydınlanma dönemi yazarı (ö. 1815)
1813 - Japetus Steenstrup, Danimarkalı bilim insanı, zoolog (ö. 1897)
1822 - Ignacy Łukasiewicz, Polonyalı eczacı ve petrol sanayiici (ö. 1882)
1839 - Josephine Cochrane, Amerikalı mucit (ö. 1913)
1841 - Wendell Holmes Jr., Amerikalı bir hukukçuydu (ö. 1935)
1865 - Frederic Goudy, Amerikalı grafik tasarımcısı ve eğitmen (ö. 1947)
1877 - Šatrijos Ragana, Litvan hümanist yazar, eğitimci (ö. 1930)
1879 - Otto Hahn, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1968)
1883 - Franco Alfano, İtalyan müzisyen (ö. 1954)
1884 - Georg Lindemann, Alman süvari subayı (ö. 1963)
1879 - Otto Hahn, Alman kimyagerdir (ö. 1968)
1886 - Edward Calvin Kendall, Amerikalı kimyager (ö. 1972)
1887 - Patrick O'Connell, İrlandalı futbolcu (ö. 1959)
1888 - Gustav Krukenberg, Alman SS komutanı (ö. 1980)
1892 - Mississippi John Hurt, Amerikalı blues şarkıcısı ve gitarist (ö. 1966)
1894 - Wäinö Aaltonen, Fin heykeltıraş (ö. 1966)
1895 - Juana de Ibarbourou, Uruguaylı şair (Güney Amerika'nın en ünlü kadın şairlerinden) (ö. 1979)
1897 - Herbert Otto Gille, Nazi Almanyası'nın generali (ö. 1966)
1898 - Theophilus Dönges, Güney Afrikalı siyasetçi (ö. 1968)
1899 - Eric Linklater, İskoç yazar (ö. 1974)
1902 - Louise Beavers, Amerikalı televizyon filmleri oyuncusu (ö. 1962)
1907 - Konstantin Karamanlis, Yunan politikacı (ö. 1998)
1910 - Claire Trevor, Amerikalı aktris (ö. 2000)
1911 - Hüseyin Hilmi Işık, Türk yazar (ö. 2001)
1918 - Poon Lim, Amerikalı denizci
1922 - Ralph H. Baer, Alman-Amerikalı bir mucit, oyun geliştiricisi ve mühendisiydi (ö. 2014)
1922 - Cyd Charisse, Amerikalı dansçı ve aktris (ö. 2008)
1924 - Anthony Caro, İngiliz soyut heykeltıraştır (ö. 2013)
1925 - Warren Bennis, Amerikalı bilim insanı (ö. 2014)
1926 - Peter Graves, Amerikalı aktör (Görevimiz Tehlike) (ö. 2010)
1926 - Francisco Rabal (Paco Rabal), İspanyol aktör (ö. 2001)
1927 - Ramon Revilla Sr., Filipinli aktör ve siyasetçi (ö. 2020)
1930 - Douglas Hurd, İngiliz muhafazakâr siyasetçi, eski bakan
1931 - Gerald Potterton, İngiliz-Kanadalı yönetmen, yapımcı, yazar ve animatör (ö. 2022)
1937 - Juvénal Habyarimana, Ruandalı asker ve siyasetçi (ö. 1994)
1939 - Jim Bouton, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu, oyuncu ve yazar (ö. 2019)
1941 - Norman Stone, İskoç tarihçi (ö. 2019)
1942 - Ann Packer, İngiliz koşucu ve uzun atlamacıdır
1943 - Lynn Redgrave, İngiliz aktris (ö. 2010)
1944 - Pepe Romero, İspanyol gitarist
1944 - Kim Won-ung, Güney Koreli siyasetçi (ö. 2022)
1945 - Anselm Kiefer, Alman ressam
1949 - Teófilo Cubillas, eski Perulu futbolcudur
1956 - David Malpass, Amerikalı bir ekonomi analisti
1957 - Ali Rıza Alaboyun, Türk siyasetçi
1957 - Clive Burr, İngiliz davulcusuydu (ö. 2013)
1957 - Cynthia Rothrock, Amerikalı sinema oyuncusu
1958 - Gary Numan, İngiliz müzisyen
1959 - Özhan Eren, Türk müzisyen ve yönetmen
1964 - Atilla Kaya, Türk taverna müziği sanatçısı (ö. 2008)
1967 - Aslı Erdoğan, Türk fizikçi ve yazar
1971 - Canan Hoşgör, Türk oyuncu
1973 - Anneke van Giersbergen, Hollandalı şarkıcı
1974 - Gökçe Fırat, Türk gazeteci ve yazar
1976 - Freddie Prinze Jr, Amerikalı oyuncudur
1977 - Johann Vogel, İsviçreli futbolcu
1978 - Ece Vahapoğlu, Türk gazeteci, yazar ve sunucu
1979 - Bülent Polat, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu
1980 - Harun Ovalıoğlu, Türk futbolcu
1983 - Seda Demir, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1983 - André Santos, Brezilyalı futbolcu
1983 - Güray Zünbül, Türk yelkenci
1988 - Juan Carlos García, Honduraslı millî futbolcu (ö. 2018)
1990 - Asier Illarramendi, İspanyol futbolcudur
1990 - Petra Kvitová, profesyonel Çek tenis oyuncusudur
1995 - Marko Gudurić, Sırp basketbolcu
1996-Feride Hilal Akın, Türk Şarkıcı
1997 - Tijana Bošković, Sırp voleybolcudur
Ölümler
1089 - Hâce Abdullah Herevî, 11. yüzyılda yaşamış sufi ve din bilgini (d. 1006)
1403 - Yıldırım Bayezid, Osmanlı'nın 4. Padişahı (d. 1360)
1844 - XIV. Karl, İsveç ve Norveç'in ilk Fransız kralı (d. 1763)
1869 - Hector Berlioz, Fransız besteci (d. 1803)
1874 - Millard Fillmore, ABD'nin 13. Başkanı (d. 1800)
1889 - John Ericsson, İsveçli kâşif (d. 1803)
1891 - Antonio Ciseri, İsviçreli sanatçı (d. 1821)
1917 - Ferdinand von Zeppelin, Alman hava taşıtları üreticisi (d. 1838)
1921 - Eduardo Dato, İspanyol politikacı ve hukukçu (d. 1856)
1923 - Johannes Diderik van der Waals, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1837)
1925 - Seyyid Bey Türk siyaset adamı ve yazar (d. 1873)
1930 - William Howard Taft, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 27. Başkanı (d. 1857)
1931 - Memmedhasan Hacınski, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı (d. 1875)
1941 - Sherwood Anderson, Amerikalı yazar (d. 1876)
1942 - José Raúl Capablanca, Kübalı Dünya satranç şampiyonu (d. 1888)
1944 - Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk edebiyatçı (d. 1864)
1948 - Hulusi Behçet, Türk dermatoloji uzmanı (d. 1889)
1956 - Drastamat Kanayan, Ermeni asker ve siyasetçi (d. 1883)
1959 - Bekir Sıtkı Kunt, Türk siyasetçi ve Cumhuriyet dönemi hikâyecilerinden (d. 1905)
1961 - Thomas Beecham, İngiliz orkestra yönetmeni (d. 1879)
1964 - Franz Alexander, Macar Psikosomatik Tıp'ın ve Psikoanaltik Kriminoloji'nin kurucusu (d. 1891)
1965 - Urho Castrén, Finlandiya Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı (d. 1886)
1971 - Harold Lloyd, Amerikalı aktör (d. 1893)
1972 - Erich von dem Bach, Alman asker (Nazi subayı) (d. 1899)
1972 - Yüksel Menderes, Türk siyasetçi (d. 1930)
1975 - George Stevens, Amerikalı sinema yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1904)
1975 - Joseph Bech, Lüksemburg eski başbakanı (d. 1887)
1977 - Fikret Ürgüp, Türk doktor ve hikâyeci (d. 1914)
1980 - Nusret Hızır, Türk felsefeci (d. 1899)
1993 - Billy Eckstine, Amerikalı müzisyen (d. 1914)
1999 - Joe DiMaggio, Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1914)
2001 - Ninette de Valois, İrlanda doğumlu İngiliz dansçı ve koreograf (d. 1898)
2004 - Ebu Abbas, Filistin Kurtuluş Cephesi lideri (d. 1948)
2005 - Aslan Maşadov, Çeçen lider (d. 1951)
2005 - Erol Mutlu, Türk akademisyen, yazar ve yönetmen (Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinin eski Dekanlarından) (d. 1949)
2008 - Sadun Aren, Türk akademisyen ve siyaset adamı (Ankara Üniversitesi SBF eski Öğretim Üyesi) (d. 1922)
2013 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (d. 1916)
2013 - Ewald-Heinrich von Kleist, 20 Temmuz Suikast Girişimi'nde Wehrmacht'ta üsteğmen rütbesiyle görev yapan bir Alman subayıydı (d. 1922)
2015 - Sam Simon, Amerikalı televizyon yapımcısı ve senarist (d. 1955)
2016 - Richard Davalos, Amerikalı oyuncudur (d. 1930)
2016 - George Martin, İngiliz müzisyen ve yapımcı (d. 1926)
2017 - Dmitri Mejeviç, Sovyet-Rus oyuncu ve halk şairidir (d. 1940)
2017 - Joseph Nicolosi, Amerikan klinik psikolog (d. 1947)
2017 - George Olah, Macar-Amerikalı kimyager (d. 1927)
2017 - Li Yuan-tsu, Çinli siyasetçidir (d. 1923)
2017 - Dave Valentin, Amerikalı latin, caz müzisyeni ve flüt sanatçısı (d. 1952)
2018 - Ercan Yazgan, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve yönetmen (d. 1946)
2019 - Mesrob Mutafyan, Ermeni din adamı ve Türkiye Ermenileri'nin 84'üncü patriğiydi (d. 1956)
2019 - Cynthia Thompson, Eski Jamaikalı kadın atlettir (d. 1922)
2020 - David Rogers, Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1955)
2020 - Max von Sydow, İsveçli sinema oyuncusu (d. 1929)
2021 - Kuryana Azis, Endonezyalı siyasetçi (d. 1952)
2021 - Adrian Bărar, Rumen gitarist ve besteci (d. 1960)
2021 - Djibril Tamsir Niane, bir Gineli tarihçi, oyun yazarı ve kısa öykü yazarıydı (d. 1932)
2021 - Rasim Öztekin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1959)
2022 - Valeriy Petrov, Sovyet-Ukraynalı profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1955)
2023 - Marcel Amont, Fransız aktör, şarkıcı ve müzisyen (d. 1929)
2023 - Hendrik Brocks, Endonezyalı bisikletçi (d. 1942)
2023 - Gianmarco Calleri, İtalyan futbolcu, girişimci ve spor yöneticisi (d. 1942)
2023 - Italo Galbiati, İtalyan eski futbolcu ve teknik adam (d. 1937)
2023 - Bert I. Gordon, Amerikalı film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1922)
2023 - Satish Kaushik, Hintli aktör, yönetmen, yapımcı, komedyen ve senarist (d. 1956)
2023 - Dolores Klaich, Amerikalı feminist yazar, aktivist, gazeteci ve eğitimci (d. 1936)
2023 - Grace Onyango, Kenyalı eğitimci ve siyasetçi (d. 1924)
2023 - Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1935)
Tatiller ve özel günler
Dünya Kadınlar Günü
Kaynakça
0308
08 |
3074 | https://tr.wikipedia.org/wiki/7%20Mart | 7 Mart |
Olaylar
161 - Marcus Aurelius, Roma İmparatoru oldu.
1864 - Adigey'de Şapsığlar için Ruslarca verilen köylerinden ayrılma süresi doldu ve terk ettirilen Şapsığ köylerinin, Rus askerlerince ateşe verilip yakılmasına başlandı.
1876 - Alexander Graham Bell, telefon buluşunun patentini aldı (patent no: 174464).
1908 - Kabataş Erkek Lisesi, Padişah II. Abdülhamid'in fermanıyla “Kabataş Mekteb-i İdâdisi” adı altında kuruldu.
1911 - Meksika Devrimi: 20. yüzyılın ilk büyük devrimi gerçekleşti.
1919 - Fransızlar Kozan'ı işgal etti.
1921 - Artvin'in düşman işgalinden kurtuluşu.
1921 - Ardanuç ve Borçka'nın düşman işgalinden kurtuluşu.
1920 - Kadirli'nin düşman işgalinden kurtuluşu.
1925 - Şeyh Said'in emrindeki 5000 kişilik bir kuvvet, Diyarbakır'a saldırdı.
1925 - İstiklal Mahkemeleri üyeleri, yapılan seçimlerle belirlendi. Denizli Milletvekili Mazhar Müfit Bey (Kansu) Mahkeme Başkanlığına, Karesi Milletvekili Süreyya Bey (Özgeevren) savcılığa getirildi. Urfa Milletvekili Ali Saip (Ursavaş) ve Kırşehir Milletvekili Lüfi Müfit beyler ise asil üyeliğe seçildi.
1927 - İstiklal Mahkemeleri'nin görevi fiilen sona erdi. Tamamen ortadan kalkması ancak 1948'de gerçekleşti.
1945 - Amerikan I. Ordusu, Remagen Köprüsü’nden Ren Nehrini geçti.
1950 - Milletvekilleri adaylarının sayısı bütün tahminleri aştı, yalnız Elazığ'dan 600 kişi aday oldu.
1951 - İran Başbakanı General Ali Razmara, radikal dinci bir militan tarafından öldürüldü.
1952 - Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü ve 222 arkadaşı, Anayasa'nın dilini yaşayan dile dönüştürmek için DP Meclis Grubu adına bir önerge hazırlayarak Meclis'e sundular. Önergede, değiştirilmesi gereken kelimeler arasında suç, bakanlar kurulu, devrim, ivedilik gibi kelimeler yer alıyordu.
1954 - Basın ve radyo yoluyla işlenecek suçların kapsamının genişletilmesi ve cezaların arttırılması hakkındaki kanun tasarısı, Mecliste görüşüldü. Tasarı, gazetecilere iddialarını ispat hakkı tanımıyordu.
1954 - Petrol işletmeciliğini, yabancı sermayeye açan Petrol Yasası kabul edildi. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu.
1957 - Ankara sokaklarında rock and roll: Gece sinemasından çıkan gençler, Bulvarda rock and roll yapmaya başlayınca zabıta tarafından durduruldular.
1958 - Akis dergisi toplatıldı; derginin satışı sekiz saat sonra serbest bırakıldı.
1959 - Yargıtay, "Nalıncı Keseri" başlıklı yazı nedeniyle Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Yazı İşleri Müdürü Ülkü Erman hakkında, Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nin verdiği mahkûmiyet kararını bozdu.
1960 - Vatan gazetesi Başyazarı Ahmet Emin Yalman, "Pulliam" davasından aldığı 15 ay 16 günlük hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi. Yalman, 4 gün sonra hastaneye kaldırıldı.
1961 - Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay, yayımladığı mesajda şöyle dedi. "Namlularını daima temiz ve süngülerini daima parlak tutan ordumuzun her türlü engelleri yok etme azmi ile bugünkü hedefi, demokrasiyi ulusuna teslim etmektir."
1963 - Anayasa Mahkemesi, İş Kanunu'ndaki grev yasağını iptal etti.
1966 - Erzurum ve Muş’ta meydana gelen depremde; 15 kişi öldü, 25 kişi de yaralandı ve 2380 ev yıkıldı.
1973 - İsmail Beşikçi, komünizm propagandasında 8 yıl hapse mahkûm oldu.
1977 - Pakistan'da seçimleri, Zülfikar Ali Butto kazandı.
1978 - Orgeneral Kenan Evren, Türk Genelkurmay Başkanlığı görevine resmen başladı.
1979 - ABD uzay aracı Voyager I, Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager I, Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya gönderdi.
1979 - İstanbul'da Taksim Meydanı'na Sular İdaresi'nin bulunduğu yere cami yapılması için, "Taksim Camii Şerifi ve Külliyesini Yaptırma ve Yaşatma Derneği" kuruldu.
1979 - Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında, petrol anlaşması imzalandı.
1980 - Uğur Mumcu, komünistleri eleştirdi: "Bunun adı solculuk mu? Yoksul erlerin üstüne kurşun yağdıran, banka soyan eşkıyalık mıdır solculuk? Böyleyse yerin dibine batsın böyle solculuk..."
1983 - Zonguldak Ereğli Kömür İşletmeleri'nin Kandilli üretim havzasındaki Armutçuk Ocağı'nda meydana gelen patlamada 102 kişi öldü, 86 kişi yaralandı.
1983 - Ahmet Necdet Sezer, Yargıtay üyeliğine seçildi.
1984 - Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in tahliyesini 23. kez reddetti.
1984 - KKTC bayrağı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından onaylandı.
1984 - Kamuoyunda "faturalı yaşam" olarak bilinen "ücretlilere vergi iadesi" hakkındaki yasanın kapsamı, Bakanlar Kurulu tarafından genişletildi. Fazla mesai, prim ve transfer ücretleri de yasa kapsamına alındı.
1984 - Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla, Gölcük Sıkıyönetim Mahkemesi'nde yargılanan şair Arif Damar beraat etti.
1985 - İstifaların ardı arkası kesilmeyen Milliyetçi Demokrasi Partisi'nden (MDP) beklenen büyük kopma gerçekleşti. Çoğu eski parlamenter ve üçü kurucu üye olan 25 milletvekili istifa etti. MDP Gemel Başkanı Turgut Sunalp'i "mecburi genel başkan" olarak niteleyen istifacılar, "Sağda barışçı, sosyal tarafı ağır basan bir partinin varlığı şarttır" dediler.
1986 - "Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi" isteğini içeren 2861 imzalı dilekçe, TBMM Başkanlığı'na verildi.
1986 - İstanbul Kandilli Lisesi'nde çıkan yangında, okulun yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı tümüyle yandı. Abdülaziz, sarayı 1876'da kızkardeşi Adile Sultan için yaptırmıştı. 1916'da Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi adıyla okula dönüştürülmüştü. Daha sonra Kandilli Kız Lisesi adını aldı.
1988 - DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, daha önce aldığı başkanlıktan çekilme kararını parti kurultayında gerçekleştirdi ve görevinden ayrıldı. Ecevit, partisinin kongresinde yaptığı konuşmada "Uzun siyasal yaşamımda en iddialı meydan okuyuşum, DSP Genel Başkanlığından ayrılmamdır" dedi. Ecevit'in yerine Genel Başkanlığa, Necdet Karababa seçildi.
1989 - Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde "dini inanç sebebiyle boyun ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını" serbest bırakan yasayı iptal etti.
1989 - İran, Birleşik Krallık ile diplomatik ilişkilerini kesti.
1989 - Çin, Lhasa-Tibet'te sıkıyönetim ilan etti.
1989 - 89 Bahar Eylemleri başladı.
1990 - Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu üyesi, gazeteci yazar Çetin Emeç ve şoförü Ali Sinan Ercan, uğradıkları silahlı saldırıda yaşamlarını yitirdi. 6 yıl sonra 9 Mart 1996'da Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütü sorumlusu İrfan Çağırıcı, İstanbul'da yakalandı.
1992 - İsrail Büyükelçiliği Koruma Amiri, Ankara'da otomobiline konan uzaktan kumandalı bombanın patlaması sonucu öldü.
1993 - İstanbul'da bir grup kadın, savaşlarda kadına tecavüze ve devletin kadın bedeni üzerindeki denetimine dikkat çekmek için Beyoğlu'nda bir sokak sergisi açtı. Aynı grup, İstiklal Caddesi'nde, devletin kadın bedeni üzerindeki denetimini simgeleyen ve ilgili yasal düzenlemeleri içeren ferman biçiminde bir bildiri de dağıttı.
1994 - Moldova'da yapılan referandum sonucu, halkın yüzde 90'ı Romanya'yla birleşmeyi reddetti.
1996 - Düşünceye Özgürlük isimli ortak kitapta yer alan yazısında, bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılanan Yaşar Kemal, 1 yıl 8 ay hapse mahkûm edildi. Ceza 5 yıl ertelendi.
1997 - İskenderun Cezaevi'nden sol görüşlü 28 mahkûm tünel kazarak kaçtı, firarilerden 8'i yakalandı.
1997 - İstanbul DGM, Avrasya feribotunu kaçıran 9 kişiye, sekiz yıl on ay yirmişer gün hapis cezası verdi.
1997 - Jean-Dominique Bauby'nin göz kapakları yardımıyla yazdırdığı kitabı, Kelebek ve Dalgıç Giysisi satışa çıktı.
2009 - Diyarbakır'dan kalkan TSK ait bir helikopter, Kayseri civarında düştü. 2 pilot hayatını kaybetti.
2014 - Ergenekon davasından yargılanan İlker Başbuğ, 26 ay sonra hak ihlali gerekçesiyle tahliye edildi.
Doğumlar
189 - Publius Septimius Geta, 209 - 211 arasında Septimius Severus ve Caracalla ile birlikte 3'lü yönetimde Roma İmparatoru (ö. 211)
1671 - Rob Roy MacGregor, İskoç halk kahramanı (ö. 1734)
1693 - XIII. Clemens, Papa (ö. 1769)
1765 - Nicéphore Niépce, Fransız mucit (ilk fotoğrafı çeken) (ö. 1833)
1785 - Alessandro Manzoni, İtalyan şair ve romancı (ö. 1873)
1788 - Antoine César Becquerel, Fransız fizikçi (ö. 1878)
1792 - John Herschel, İngiliz matematikçi, gök bilimci ve kimyager (ö. 1871)
1822 - Victor Massé, Fransız opera bestecisi ve müzik eğitimcisi (ö. 1884)
1842 - Henry Hyndman, İngiliz Marksis (ö. 1921)
1850 - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1937)
1857 - Julius Wagner-Jauregg, Avusturyalı tıp doktoru ve 1927 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi bilim insanı (ö. 1940)
1870 - Jimmy Barry, Amerikalı boksör (ö. 1943)
1872 - Piet Mondrian, Hollandalı ressam ve De stijl olarak bilinen sanat akımının öncülerinden (ö. 1944)
1872 - Howard Crosby Butler, Amerikan arkeolog (ö. 1922)
1875 - Maurice Ravel, Fransız besteci (ö. 1937)
1878 - Ahmet Ferit Tek, Türk diplomat ve siyasetçi (ö. 1971)
1885 - Milton Avery, Amerikalı ressam (ö. 1965)
1886 - Wilson Dallam Wallis, Amerikalı antropolog (ilkel bilim ve dinlere ilişkin keşifleriyle tanınan) (ö. 1970)
1886 - G. I. Taylor, İngiliz fizikçi ve matematikçi (ö. 1975)
1894 - Sergey Lazo, Rus Devrimi'nin liderliğini yapmış komünist asker (ö. 1920)
1902 - Heinz Rühmann, Alman Sinema oyuncusu (ö. 1994)
1904 - Reinhard Heydrich, Alman siyasetçi (ö. 1942)
1904 - Kurt Weitzmann, Alman-Amerikalı sanat tarihçisi (ö. 1993)
1908 - Anna Magnani, İtalyan sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1973)
1912 - Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazar (ilk kadın diplomat) (ö. 1992)
1915 - Jacques Chaban-Delmas, Fransız siyasetçi, Başbakan ve Meclis Başkanı (ö. 2000)
1917 - Elizabeth Holberton, Amerikalı bilgisayar bilimci ve insan bilgisayardır (ö. 2001)
1924 - Kobo Abe, Japon yazar (ö. 1993)
1927 - James Broderick, Amerikalı oyuncudur (ö. 1982)
1930 - Antony Armstrong-Jones, İngiliz fotoğrafçı, film yapımcısı ve soylu (ö. 2017)
1932 - Momoko Kōchi, Japon sinema oyuncusu (ö. 1998)
1934 - Adnan Binyazar, Türk yazar
1934 - Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu (ö. 2012)
1934 - Willard Scott, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2021)
1936 - Georges Perec, Fransız sosyolog ve edebiyatçı (ö. 1982)
1937 - Önder Somer, Türk sinema oyuncusu (ö. 1997)
1938 - David Baltimore, Nobel sahibi Amerikalı biyolog
1940 - Rudi Dutschke, Alman sosyolog (1960'lı yılların öğrenci hareketlerinde Almanya'nın en tanınmış lideri) (ö. 1979)
1944 - Jiuli Şartava, Abhaz siyasetçi (ö. 1993)
1946 - John Heard, Amerikalı oyuncudur (ö. 1946)
1948 - Yavuzer Çetinkaya, Türk oyuncu (ö. 1992)
1955 - El-Velid bin Talal, Suudi iş insanı ve Suudi Kral Abdullah'ın yeğeni
1956 - Bryan Cranston, Amerikalı aktör, yazar ve yönetmen
1956 - Andrea Levy, İngiliz romancıdır (ö. 2019)
1958 - Rik Mayall, İngiliz aktör ve komedyeni (ö. 2014)
1959 - Luciano Spalletti, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
1962 - Taylor Dayne, Amerikalı bir şarkıcı, söz yazarı ve aktristir
1963 - E. L. James, İngiliz yazardır
1964 - Bret Easton Ellis, Amerikalı yazar
1964 - Wanda Sykes, Amerikalı yazar, komedyen, aktris ve ses sanatçısı
1967 - Muhsin Al-Ramli, Iraklı bir şair, romancı ve çevirmen
1968 - Tarkan Tüzmen, Türk şarkıcı ve oyuncu
1971 - Peter Sarsgaard, Amerikalı oyuncu
1971 - Rachel Weisz, İngiliz oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1973 - Sébastien Izambard, Fransız şarkıcıdır
1973 - Işın Karaca, Kıbrıs Türkü pop müziği sanatçısı
1974 - Jenna Fischer, Amerikalı bir aktris
1977 - Mehmet Baransu, Türk gazeteci
1977 - Paul Cattermole, İngiliz müzisyen ve oyuncu
1978 - Mike Reese, Amerikalı siyasetçi (ö. 2021)
1979 - Rodrigo Braña, Arjantinli millî futbolcudur
1980 - Murat Boz, Türk şarkıcı ve söz yazarı
1980 - Laura Prepon, Amerikalı oyuncu
1980 - Boštjan Nachbar Sloven millî basketbolcu
1983 - Sebastián Viera, Uruguaylı millî futbolcudur
1984 - Mathieu Flamini, Fransız eski futbolcudur
1984 - Manucho, Angolalı eski millî futbolcudur
1987 - Hatem Ben Arfa, Tunus asıllı Fransız futbolcudur
1989 - İlyas Yalçıntaş, Türk şarkıcı
1994 - Jordan Pickford, İngiliz kaleci
1995 - Aboubakar Kamara, Fransız futbolcu
1998 - Amanda Gorman, Amerikalı bir şair ve aktivist
Ölümler
MÖ 322 - Aristo, Antik Yunan filozof, klasik Yunan felsefesinin kurucularından ve Platon'un öğrencisi (d. MÖ 384)
161 - Antoninus Pius, Roma İmparatoru (d. 86)
1274 - Akinolu Thomas, İtalyan din bilgini (öznelci idealizm öğretisinin önde gelen savunucularından) (d. 1225)
1752 - Pietro Grimani, Venedik Cumhuriyeti'nin 115'inci dükası (d. 1677)
1724 - XIII. İnnocentius, Papa (Katolik Kilisesi dini lideri) (d. 1655)
1875 - John Edward Gray, Britanyalı zoolog (d. 1800)
1922 - Axel Thue, Norveçli matematikçi (d. 1863)
1932 - Aristide Briand, Fransız politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1862)
1942 - Lucy Parsons, Amerikalı siyahi sendikacı (d. 1853)
1954 - Otto Diels, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1876)
1967 - Alice B. Toklas, Amerikalı yazar ve Gertrude Stein'ın hayat arkadaşı (d. 1877)
1971 - Erich Abraham, Nazi Almanyası'nda Wehrmacht'ında bir general (d. 1895)
1975 - Mikhail Bakhtin, Rus filozof ve edebiyat teorisyeni (d. 1895)
1981 - Mustafa Santur, Türk akademisyen ve İTÜ Rektörü (d. 1905)
1981 - Kiril Kondrashin, Rus orkestra yönetmeni (d. 1914)
1987 - Henri Decaë, Fransız görüntü yönetmeni (d. 1915)
1989 - Bahaeddin Ögel, Türk tarihçi (d. 1923)
1990 - Çetin Emeç, Türk gazeteci ve yazar (Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu Üyesi) (d. 1935)
1998 - Adem Jashari, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) kurucusu (d. 1955)
1999 - Stanley Kubrick, Amerikalı yönetmen (d. 1928)
2004 - Paul Edward Winfield, Amerikalı siyahi oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1939)
2005 - Debra Hill, Amerikalı senarist ve film yapımcısı (d. 1950)
2006 - Ali Farka Touré, Malili gitarist ve Afrika'nın önemli müzisyeni (d. 1939)
2012 - Włodzimierz Wojciech Smolarek, Polonyalı eski millî futbolcu (d. 1957)
2016 - Jean-Bernard Raimond, Fransız büyükelçi ve siyasetçi (d. 1926)
2016 - Paul Ryan, Amerikalı çizgi filmci ve çizer (d. 1949)
2017 - Yoshiyuki Arai, Japon siyasetçi (d. 1934)
2017 - Kamran Aziz, Kıbrıs Türkü besteci, söz yazarı ve eczacı (d. 1922)
2017 - Ron Bass (güreşçi), Eski Amerikalı profesyonel güreşçidir (d. 1948)
2017 - Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi. 1989 yılında fizik dalında Nobel Ödülü almıştır (d. 1922)
2017 - Tadeusz Rybak, Polonyalı Katolik episkoposu (d. 1929)
2017 - Lynne Irene Stewart, Amerikalı kadın savunma avukatı (d. 1939)
2018 - Reynaldo Bignone, Arjantinli eski Ordu Generali ve siyasetçidir (d. 1928)
2018 - Woody Durham, Amerikalı radyocu ve spor spikeridir (d. 1941)
2018 - Yaşar Gaga, Türk pop şarkıcısı ve menajer (d. 1966)
2018 - Charles Tone, Amerikalı siyasetçi (d. 1924)
2019 - Dick Beyer, Amerikalı eski profesyonel güreşçidir (d. 1930)
2019 - Joseph H. Boardman, Amerikalı iş insanı ve yönetici (d. 1948)
2019 - Robert Braithwaite, İngiliz girişimci ve gemi mühendisi (d. 1943)
2019 - Pino Caruso, İtalyan oyuncu ve komedyendir (d. 1934)
2019 - Kelly Catlin, Amerikalı bisiklet yarışçısıdır (d. 1995)
2019 - Guillaume Faye, Fransız gazeteci, yazar ve siyasetçi (d. 1949)
2020 - Mart Crowley, Amerikalı oyun yazarı, senarist ve yapımcı (d. 1935)
2020 - Jair Marinho, eski Brezilyalı millî futbolcudur (d. 1936)
2020 - Rıza Muhammedi Lengerudi, Ayetullah rütbesi olan İranlı din adamı (d. 1928)
2020 - Fatıma Rehber, İranlı siyasetçi (d. 1964)
2021 - Mordechai Bar-On, İsrailli tarihçi ve siyasetçi (d. 1928)
2021 - Karahan Çantay, Türk model, oyuncu ve matematik öğretmeni (d. 1973)
2021 - Olivier Dassault, Fransız siyasetçi ve iş insanı (d. 1951)
2021 - Sanja Ilić, Sırp şarkıcı ve şarkı-yazar (d. 1951)
2021 - Nikolay Smorçkov, Sovyet-Rus aktör (d. 1930)
2022 - Renny Cushing, Amerikalı Demokrat siyasetçi (d. 1952)
2022 - Yuriy Prylypko, Ukraynalı siyasetçi (d. 1960)
2022 - Muhammed Refik Tarar, Pakistanlı siyasetçi (d. 1929)
2023 - Ibtisam Abdullah, Iraklı yazar, gazeteci ve çevirmen (d. 1943)
2023 - Denise Goddard, Britanyalı artistik jimnastikçi (d. 1945)
2023 - Dmitro Kotsyubaylo, Ukraynalı rütbeli asker (d. 1995)
2023 - Augusto Lauro, İtalyan Roma Katolik din adamı (d. 1923)
Tatiller ve özel günler
Arnavutluk: Öğretmenler günü
San Francisco: Resmi "Metallica Günü"
Türkiye: Artvin'nin Kurtuluşu (1921)
Ardanuç ve Borçka'nın düşman işgalinden kurtuluşu (1921)
0307
07 |
3075 | https://tr.wikipedia.org/wiki/6%20Mart | 6 Mart |
Olaylar
1521 - Ferdinand Magellan, Guam'a vardı.
1714 - İngiliz mühendis Henry Mill, daktilo makinesinin patentini aldı.
1853 - Giuseppe Verdi'nin La Traviata operası, Venedik'te ilk kez sahnelendi.
1869 - Dimitri Mendeleyev, ilk periyodik tabloyu açıkladı.
1899 - Bayer, aspirini ticari bir marka olarak kayıt altına aldı.
1902 - Real Madrid Futbol Kulübü kuruldu.
1943 - Rommel, Alman Afrika Kolordusu Komutanlığı görevini bıraktı.
1946 - İlk başarılı yüksek hızlı elektronik bilgisayar "Eniac", ABD'de kullanıma girdi. "Eniac", elektronik-dijital bilgisayara giden yolda atılmış büyük adımlardan biri olarak 1955'e kadar kullanıldı.
1957 - İsrail Birlikleri, Sina Yarımadası'ndan çekildi.
1957 - Afrika'da "Altın Kıyısı", Gana adını alarak bağımsızlığını ilan etti.
1964 - Cassius Clay, resmi olarak Muhammet Ali adını aldı.
1974 - İngiltere'de seçimleri, İşçi Partisi kazandı. Harold Wilson Başbakan oldu.
1981 - Yunanistan, Ege hava sahasındaki bazı kısıtlamaları kaldırdığını açıkladı.
1984 - ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye'ye yapılması önerilen askeri yardımda, 39 milyon dolar kesinti yapılmasını kararlaştırarak, yardımı 716 milyon dolara indirdi.
1984 - Askeri Yargıtay, Milliyet gazetesi yazarı Metin Toker ile Yazı İşleri Müdürü Doğan Heper hakkında, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından verilen mahkûmiyet kararını bozdu.
1987 - Herald of Free Enteprise adlı İngiliz feribotu, Zeebrugge-Belçika'dan Dover-İngiltere'ye doğru yola çıktıktan 90 saniye sonra ters dönerek battı: 193 kişi öldü.
1992 - Michelangelo virüsü, bilgisayarları etkiledi.
1995 - Türkiye'nin 1963'te Ankara Antlaşması'yla başlattığı Avrupa'yla bütünleşme sürecinde bir adım daha atıldı. Avrupa Birliği üyesi 15 ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması, Dışişleri Bakanı Murat Karayalçın tarafından imzalandı.
1997 - Picasso'nun Tête de Femme adlı tablosu, Londra'daki bir galeriden çalındı. Bir hafta sonra da bulundu.
1999 - Hindistan'da bulunan Senragadha Volkanı, saat 05:45'te püskürdü.
2007 - Endonezya'da 6,3 şiddetinde deprem: En az 70 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.
Doğumlar
1475 - Michelangelo, İtalyan heykeltıraş, ressam, mimar ve şair (ö. 1564)
1483 - Francesco Guicciardini, İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı (ö. 1540)
1619 - Cyrano de Bergerac, Fransız asker, oyun yazarı ve şair (ö. 1655)
1779 - Giovanni Battista Bugatti, Papalık Devletleri'nin infazcısı ve celladı (ö. 1864)
1784 - Anselme Gaëtan Desmarest, Fransız zoolog ve yazar (ö. 1838)
1787 - Joseph von Fraunhofer, Alman fizikçi (ö. 1826)
1791 - Anna Claypoole Peale, Amerikalı ressam (ö. 1878)
1806 - Elizabeth Barrett Browning, İngiliz şair (ö. 1861)
1810 - George Robert Waterhouse, İngiliz doğa tarihçisi (ö. 1888)
1826 - Marietta Alboni, İtalyan opera şarkıcısı (ö. 1894)
1835 - Mariya Aleksandrovna Ulyanova, Rus sosyalist devrimci (ö. 1916)
1872 - Ben Harney, Amerikalı besteci ve piyanist (ö. 1938)
1886 - Saburō Kurusu, Japon diplomat (ö. 1954)
1889 - Hamza Hakimzade Niyazi, Özbek şair, yazar ve edebi çevirmen (ö. 1929)
1889 - Ulrich Grauert, Alman Luftwaffe generali (ö. 1941)
1891 - Clarence Garrett, Amerikalı beyzbol oyuncusu (ö. 1977)
1897 - Joseph Berchtold, Alman Sturmabteilung ve Schutzstaffelin kurucularından biri (ö. 1962)
1904 - José Antonio Aguirre, Bask eski politikacı, aktivist, futbolcu, avukat (ö. 1960)
1906 - Lou Castello, Amerikalı aktör ve komedyen (Abbott ve Costello ikilisinin Costello'su) (ö. 1959)
1909 - Obafemi Awolowo, Nijeryalı iş insanı, sendikacı, avukat ve siyasetçi (ö. 1987)
1909 - Stanislaw Jerzy Lec, Polonyalı şair ve yazar (ö.1966)
1911 - Frederick Charles Frank, İngiliz teorik fizikçi (ö. 1998)
1917 - Donald Davidson, Amerikalı filozoftur (ö. 2003)
1917 - Will Eisner, Amerikalı çizgi romancı, yayıncı, yazar (ö. 2005)
1924 - Ottmar Walter, Alman eski futbolcudur (ö. 2013)
1925 - Saadettin Erbil, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (Mehmet Ali Erbil'in babası) (ö. 1997)
1926 - Alan Greenspan, Amerikalı ekonomist
1926 - Andrzej Wajda, Polonyalı sinema yönetmeni (ö. 2016)
1927 - William J. Bell, Amerikalı dizi ve film yapımcısıdır (ö. 2005)
1927 - Gordon Cooper, Amerikalı bir uzay mühendisi, test pilotu, Hava Kuvvetleri pilotu (ö. 2004)
1927 - Gabriel García Márquez, Kolombiyalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2014)
1928 - Cüneyt Arcayürek, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2015)
1929 - Fazıl İskender, Abhaz yazar (Rusça yazdığı mizahi eserleriyle toplumsal sorunları eleştiren) (ö. 2016)
1932 - Felix Tarasenko, Rus matematikçi (ö. 2021)
1936 - Choummaly Sayasone, Lao siyasetçi
1937 - Ege Ernart, Türk şair, tiyatro, sinema oyuncusu ve reklamcı (ö. 2002)
1937 - Valentina Tereşkova, Sovyet kozmonot (16 Haziran 1963'te fırlatılan Vostok 6 ile uzaya çıkan ilk kadın)
1939 - Adam Osborne, İngiliz-Amerikalı yazar, yayıncı ve bilgisayar tasarımcısıdır (ö. 2003)
1944 - Richard Corliss, ABD'li gazeteci (ö. 2015)
1944 - Kiri Te Kanawa, Yeni Zelanda'lı opera sanatçısı
1944 - Mary Wilson, Amerikalı vokalist (ö. 2021)
1946 - David Gilmour, İngiliz müzisyen (Pink Floyd)
1947 - Rob Reiner, Amerikalı oyuncu, yönetmen, prodüktör ve yazardır
1949 - Şevket Aziz, Pakistanlı siyasetçi
1951 - Mahmut Gökgöz, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1953 - Carolyn Porco, Amerikalı gezegenbilimci
1954 - Harald Schumacher, Alman futbolcu
1954 - İzzet Kezer, Türk gazeteci (ö. 1992)
1954 - Joey DeMaio, Amerikalı müzisyen (Manowar)
1955 - Cyprien Ntaryamira, Burundili siyasetçi (ö. 1994)
1955 - Alberta Watson, Kanadalı televizyon ve sinema oyuncu (ö. 2015)
1967 - Onur Akın, Türk özgün müzik sanatçısı
1968 - Moira Kelly, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1968 - Oktay Mahmuti, Makedon basketbol antrenörü
1970 - Chris Broderick, Amerikalı müzisyen (Megadeth)
1972 - Shaquille O'Neal, Amerikalı basketbol oyuncusu
1973 - Michael Finley, Amerikalı basketbol oyuncusu
1974 - Beanie Sigel, Amerikalı rapçi
1974 - Miika Tenkula, Finlandiyalı söz yazarı, bestekâr ve Sentenced grubunun gitaristi (ö. 2009)
1976 - Ken Anderson (güreşçi), bir ABD'li güreşçi
1977 - Yorgos Karagunis, eski Yunan futbolcudur
1977 - Shabani Nonda, Demokratik Kongolu futbolcu
1978 - Paola Croce, İtalyan voleybolcu
1983 - Andranik Teymuryan, İranlı millî futbolcudur
1985 - Bakaye Traoré, Fransa doğumlu Malili eski futbolcudur
1987 - Kevin-Prince Boateng, Ganalı futbolcudur
1987 - Chico Flores, İspanyol eski futbolcudur
1988 - Agnes Carlsson, İsveçli şarkıcıdır
1988 - Marina Erakovic, Yeni Zelandalı tenisçi
1988 - Simon Mignolet, Belçikalı kaleci
1989 - Agnieszka Radwańska, Polonyalı tenisçi
1990 - Derek Drouin, Kanadalı yüksek atlayıcı
1991 - Tyler, The Creator, Amerikalı rapçi
1993 - Andrés Rentería, Kolombiyalı futbolcudur
1994 - Marcus Smart, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1996 - Ryota Aoki, Japon futbolcu
1996 - Timo Werner, Alman milli futbolcu
1996 - Kaede Hondo, Japon seslendirme sanatçısı
Ölümler
190 - Liu Bian, Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın 12. imparatorudur (d. 176)
1252 - Viterbolu Rosa, İtalyan Fransisken Üçüncü al Düzenli üyesi, mistik ve azize (d. 1233)
1616 - Francis Beaumont, İngiliz oyun yazarı (d. 1584)
1754 - Henry Pelham, Büyük Britanya başbakanı (d. 1694)
1812 - James Madison, İngiliz rahip (d. 1749)
1836 - Davy Crockett, Amerikalı halk kahramanı, politikacı ve asker (d. 1786)
1837 - Yuri Lisyanski, Rus Kraliyet Donanması subayı ve kaşif (d. 1773)
1866 - William Whewell, İngiliz polimat, bilim insanı, anglikan rahibi, filozof, teolog ve bilim tarihçisi (d. 1794)
1874 - Nukai Peniamina, Niue adasına Hıristiyanlığı getiren Niueli (d. ?)
1888 - Louisa May Alcott, Amerikalı yazar (ö. 1832)
1900 - Gottlieb Daimler, Alman mühendis ve sanayici (d. 1834)
1917 - Jules Vandenpeereboom, Belçikalı siyasetçi (d. 1843)
1920 - Ömer Seyfettin, Türk yazar (d. 1884)
1930 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (d. 1849)
1935 - Refik Ahmet Nuri Sekizinci, Türk tiyatro oyuncusu ve oyun yazarı (d. 1874)
1947 - İhsan Eryavuz, Türk asker, ticaret ve siyaset adamı (d. 1877)
1948 - Kemalettin Kamu, Türk şair, yazar ve gazeteci (d. 1901)
1955 - Mehmed Emin Resulzade, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kurucusu (d. 1884)
1967 - Zoltán Kodály, Macar besteci (d. 1882)
1973 - Pearl S. Buck, Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1892)
1980 - Yusuf Hikmet Bayur, Türk siyasetçi ve tarihçi (d. 1891)
1982 - Ayn Rand, Rus asıllı Amerikalı yazar (d. 1905)
1984 - Martin Niemöller, Alman Nazi karşıtı din bilgini, vaiz ve Bekennende Kirche'nin (İtiraf Kilisesi) kurucusu (d. 1892)
1986 - Egemen Bostancı, Türk organizatör (gösteri dünyasının önde gelen adlarından) (d. 1938)
1986 - Georgia O'Keeffe, Amerikalı ressam (d. 1887)
1987 - Gülistan Güzey, Türk oyuncu (d. 1927)
1988 - Mediha Demirkıran, Türk ses sanatçısı (d. 1926)
1989 - Fecri Ebcioğlu, Türk şarkı sözü yazarı ve şovmen (d. 1927)
1990 - Taro Kagawa, Japon futbolcu (d. 1922)
1994 - Melina Mercouri, Yunan oyuncu ve politikacı (d. 1920)
1995 - Nehar Tüblek, Türk karikatürist (d. 1924)
2005 - Hans Bethe, Alman fizikçi (d. 1906)
2005 - Teresa Wright, Amerikalı aktris (d. 1918)
2008 - Nedim Otyam, Türk besteci ve yönetmen (d. 1919)
2011 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (d. 1972)
2013 - Alvin Lee, (doğum adı: Graham Barnes), İngiliz gitarist ve rock müzisyeni (d. 1944)
2014 - Maurice Faure, Fransız eski siyasetçi ve direnişçi (d. 1922)
2014 - Alemayehu Atomsa, Etiyopyalı politikacı (d. 1969)
2014 - Sheila Margaret MacRae (soyadı: Stephens), İngiliz oyuncu, dansçı ve şarkıcı (d. 1921)
2016 - Nancy Reagan, ABD Başkanı Ronald Reagan'ın eşi (d. 1921)
2017 - Lars Diedricson, İsveçli müzisyen ve söz yazarı (d. 1961)
2017 - Robert Jolin Osborne, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve sinema tarihçisi (d. 1932)
2018 - Muhibbe Darga,' Türk arkeolog (d. 1921)
2018 - Peter Nicholls, Avustralyalı edebi akademisyen, eleştimen ve yazar (d. 1939)
2018 - John E. Sulston, İngiliz biyolog. 2002 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahiplerinden birisidir (d. 1942)
2019 - Ertuğrul Akbay, Türk gazeteci, yazar ve aktör (d. 1939)
2019 - Magenta De Vine, Britanyalı televizyon sunucusudur (d. 1957)
2019 - John Habgood, İngiliz Anglikan Başpiskoposu, eğitimci ve soylu kişiliktir (d. 1927)
2019 - Carolee Schneemann, Amerikan görsel sanatçı (d. 1939)
2020 - Anne-Marie Berglund, İsveçli şair, romancı, öykü yazarı ve ressam (d. 1952)
2020 - Bélgica Castro, Şilili tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1921)
2020 - David Paul, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu, yapımcı ve vücut geliştiricisi (d. 1957)
2020 - Elinor Ross, Amerikalı opera sanatçısı (d. 1926)
2021 - Bengt Åberg, İsveçli profesyonel motosiklet yarışçısı (d. 1944)
2021 - Franco Acosta, Uruguaylı profesyonel bir futbolcuydu (d. 1996)
2021 - David Bailie, Güney Afrika doğumlu İngiliz aktör, dublaj sanatçısı ve fotoğrafçı (d. 1937)
2021 - Katja Behrens, Alman yazar ve çevirmen (d. 1942)
2021 - Altan Karındaş, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1928)
2021 - Lou Ottens, Hollandalı mühendis ve mucit. Kasedin mucidi olarak tanınmaktadır (d. 1926)
2021 - Sevsen Rebi, Mısırlı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1962)
2022 - Geraldo Melo, Brezilyalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1935)
2022 - Frank O'Farrell, İrlandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2022 - Pau Riba i Romeva, İspanyol şair, müzisyen ve şarkıcı (d. 1948)
2023 - Abdulrahman el-Ensari, Suudi Arabistanlı akademisyen ve arkeolog (d. 1935)
2023 - Masum Babul, Bangladeşli yönetmen ve koreograf (d. 1962)
2023 - Georgina Beyer, Yeni Zelandalı transeksüel siyasetçidir (d. 1957)
2023 - Harvey Carignan, Amerikalı seri katil (d. 1927)
2023 - Ivana Hloužková, Ödüllü Çek aktris (d. 1960)
2023 - Benigno Luigi Papa, İtalyan Roma Katolik din adamı (d. 1935)
2023 - Gérard Pélisson, Fransız iş adamı ve yönetici (d. 1932)
2023 - Josef Vojta, eski Çek millî futbolcu (d. 1935)
Tatiller ve özel günler
3. Cemrenin Toprağa Düşmesi
0306
06 |
3076 | https://tr.wikipedia.org/wiki/5%20Mart | 5 Mart |
Olaylar
1584 - Karlstad, İsveç'te kent konumuna alındı.
1821 - James Monroe, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
1836 - Samuel Colt, ilk 34 kalibre altıpatlar (revolver) tabancanın seri üretimine başladı.
1890 - Meksika'daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar, B. Traven doğdu. Kimliğini açıklamayı reddeden ve gerçek adı asla öğrenilemeyen Traven'in kimliği hakkında kesin olarak bilinen tek şey, romanlarının çoğunun Almanca olarak yazıldığı ve ilk baskılarının Almanya'da yapıldığıydı.
1912 - İtalyan Ordusu, hava balonlarını askeri amaçlarla kullanan ilk ordu oldu. İtalyanlar bu hava taşıtlarını, Türk savunma hatlarının gerisine keşif yapmak amacıyla gönderdiler.
1917 - Woodrow Wilson, ABD Başkanlığı görevine ikinci kez getirildi.
1918 - Bolşevikler, Rusya'nın başkentini Petrograd'tan Moskova'ya taşıdılar.
1920 - Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.
1923 - Şile’de Rum Değirmenlik Mahallesi’nde çıkan yangında, çoğu terk edilmiş yaklaşık 550 Rum, 200 Müslüman hanesi, 100 dükkân, 1 cami, 2 kilise ve bazı resmi binalar yandı. Toplam 1500 kişi yangın dolayısıyla evsiz kaldı.
1924 - İstanbul'da Maarif Müdürlüğü, Tevhid-i Tedrisat Kanunu gereğince medreselere el koydu.
1924 - Şevket Vërlaci, Arnavutluk Başbakanı oldu.
1931 - Daniel Salamanca Urey, Bolivya Devlet Başkanlığı görevine getirildi.
1933 - Almanya'da 5 Mart'ta yapılan genel seçimlerde, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi, %43.9 oy alarak çoğunluk sağladı ve kesin olarak iktidara geldi.
1933 - Büyük Buhran: ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, bütün bankaları kapattı ve finansal işlemleri durdurdu.
1942 - Okul bahçelerine patates, yerelması ve fasulye gibi sebzeler dikilmeye başlandı.
1946 - II. Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen Demirperde kavramı; ilk kez İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in bir konuşmasında kullanıldı.
1950 - Eskişehir'de sel felaketi: 50 bin kişi açıkta kaldı, 2500 ev yıkıldı ve 6 kişi boğuldu. Felaketzedelere Marshall Planı'ndan yardım geldi.
1951 - Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'nden ayrılan Muhsin Ertuğrul, özel bir tiyatro kurmaya karar verdiğini açıkladı. İstanbul Beyoğlu'nda, Atlas Sineması'nın üst katında yer alması planlanan yeni tiyatronun adı "Küçük Sahne" olacak.
1952 - 74 Ticani'nin duruşmasına Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Tarikat Şeyhi Kemal Pilavoğlu, 1954 yılında mahkûm olduktan sonra Ticaniliği bıraktığını söyledi.
1953 - 1929'dan beri SSCB liderliğini elinde tutan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri Josef Stalin öldü; bir gün sonra yerine Malenkov geçti. Asıl adı Yosif Vissariyonoviç Çugaşvili olan Stalin, Pravda'daki yazılarında ve Parti içinde, Rusça "çelik adam" anlamına gelen "Stalin" mahlasını kullanmaya başladı. Lakabı ise, Gürcü dilinde "Çivi" anlamına gelen "Koba"dır.
1956 - ABD'de Yüksek Mahkeme, diğer mahkemelerin okullardaki ırk ayrımcılığını yasaklamasını onayladı.
1966 - İngiliz Hava Yolları'na (British Airways) ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Fuji dağına düştü: 124 kişi öldü.
1969 - Ant dergisi'nde yayımlanan "İşgal Toprağı, Kurt Köpeği" başlıklı yazısından ötürü yargılanan Yaşar Kemal beraat etti.
1969 - Balıkesir'de Akbaşlak Köyü Muhtarı, "aminli düğün tüzüğü" hazırladı ve mevlit okutmayan damatlara ceza kesileceğini açıkladı.
1971 - İstanbul'da Akbank'ın Selamiçeşme Şubesi silahlı 5 kişi tarafından soyuldu, soygun sanıklarından olduğu ileri sürülen Salman Kaya, Bebek'te yakalandı.
1971 - Kırıkhan'da Türkiye İşçi Partisi üyelerine saldırı düzenlendi; 3 kişi öldü, 23 kişi de yaralandı. İlçede sokağa çıkma yasağı başlatıldı.
1971 - Ankara'da önceki gün Amerikalı 4 askerin THKO örgütü mensuplarınca kaçırılması üzerine güvenlik güçlerinin ODTÜ'ye düzenlediği baskında çatışma çıktı, komando eri Mevlüt Meriç ve Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar da oldu. Kaçırılan askerler 8 Mart'ta serbest bırakıldı.
1971 - Falih Rıfkı Atay, Deniz Gezmiş ve arkadaşları hakkında yazdı: "Her zaman bir aşiretten cihangirane bir devlet çıkaramayız ya. Ama ilhamımıza sınır yoktur: Bu defa da banka soyguncusu hayduttan bir kahraman çıkardık. Solların dilinde, eski Çakırcalı gibi destan kahramanı olmuştur. Ama Çakırcalı sonunda bacaklarından baş aşağı asılmıştır. Kanlı eşkıyaların el üstünde tutulduğunu da görecekmişiz! Yazık üniversiteler için harcadığımız on milyonlarca liraya! Eşkıya yetiştirmek için üniversite kurmaya ne lüzum var? Onları dağ da yetiştirir!"
1972 - Ağustos 1971'de Sultanahmet'te esrar satarken yakalanan ve 6 yıl hapse mahkûm edilen 14 yaşındaki İngiliz çocuk, Türkiye ile İngiltere arasında sorun oldu. İngiliz basını, "Gaddar Türkler" diye manşetler attı. Bunun üzerine Başbakan Nihat Erim, programında olmasına rağmen, ABD'ye giderken Londra'ya uğramadı.
1974 - Yom Kippur Savaşı: İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batı yakasından çekildiler.
1978 - İstanbul İstinye'de yapılan 23. Balkan Kros Şampiyonası'nda; Mehmet Yurdadön 12 bin metre, Sadık Salman 8 bin metre yarışmasında birinci oldular.
1979 - Uzay sondası Voyager 1, Jüpiter'in 172000 mil yakınından geçti.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Banka soyan 3 soyguncu, 2 eri öldürdü.
1981 - İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi, yasa dışı örgüt kurmak ve komünizm propagandası yapmak suçundan, 7 Türkiye İşçi Partisi yöneticisini tutukladı.
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in eşi Sekine Evren, Ankara'da defnedildi. Törene büyük bir kalabalık katıldı. Süleyman Demirel ve Bülent Ecevit, Evren'e başsağlığı diledi.
1984 - İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, Papa'ya suikast düzenlemek suçundan Mehmet Ali Ağca hakkında açılan davada görevsizlik kararı verdi.
1986 - Yüce Divan tarafından iki yıl hapse mahkûm edilen, eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar'ın milletvekilliği, TBMM Genel Kurulu'nda düşürüldü.
1991 - Irak, Körfez Savaşı esirlerini serbest bıraktı.
1993 - Savaş uçaklarının bombaladığı Muş'un Kızılsu Vadisi'ndeki kamptan kaçmak isteyen 60 PKK militanı, patlamaların şiddetiyle kopan çığın altında kalarak öldü.
1999 - Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin de öldüğü saldırıyı, yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.
2000 - İnternet aracılığıyla uluslararası ün yapan Mahir Çağrı, Forbes Dergisi'nin en ünlü 100 kişisi arasına girdi.
2001 - Mekke'de Hac'da çıkan izdihamda, 35 hacı adayı öldü.
2007 - Türkiye'de Vatanseverler Partisi, İçişleri Bakanlığı'na kuruluş dilekçesi vererek resmen kuruldu.
2020 - Türkiye ile Rusya arasında devlet başkanları seviyesinde İdlib görüşmesi gerçekleşti.
Doğumlar
1133 - II. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1189)
1324 - II. David, İskoçya Kralı (ö. 1371)
1512 - Gerardus Mercator, Flaman kartograf (ö. 1594)
1563 - John Coke, İngiliz politikacı (ö. 1644)
1574 - William Oughtred, İngiliz matematikçi (ö. 1660)
1658 - Antoine de la Mothe Cadillac, Fransız kâşif (ö. 1730)
1685 - Georg Friedrich Händel, Alman besteci (ö.1759)
1693 - Johann Jakob Wettstein, İsviçreli teolog (ö. 1754)
1696 - Giovanni Battista Tiepolo, İtalyan ressam (ö. 1770)
1703 - Vasili Trediakovski, Rus şair (ö. 1769)
1748 - Jonas Carlsson Dryander, İsveçli botanikçi (ö. 1810)
1748 - William Shield, İngiliz müzisyen (ö. 1829)
1784 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (ö. 1835)
1794 - Jacques Babinet, Fransız fizikçi (ö. 1872)
1814 - Wilhelm von Giesebrecht, Alman tarihçi (ö. 1889)
1815 - John Wentworth, Amerikalı politikacı (ö. 1888)
1815 - Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı devlet adamı (ö. 1871)
1817 - Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (ö. 1894)
1829 - Abdullah Galib Paşa, Osmanlı siyasetçi (ö. 1905)
1853 - Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (ö. 1911)
1855 - Kamures Hanım, V. Mehmed'in ilk eşi (ö. 1921)
1862 - Peter Newell, Amerikalı sanatçı ve yazar (ö. 1924)
1866 - Alihan Bökeyhan, Kazak siyasetçi (ö. 1937)
1868 - Prosper Poullet, Belçikalı politikacı (ö. 1937)
1869 - Michael von Faulhaber, Alman kardinal ve başpiskopos (ö. 1952)
1870 - Frank Norris, Amerikalı yazar (ö. 1902)
1871 - Rosa Luxemburg, Polonyalı sosyalist devrimci (ö. 1919)
1873 - Olav Bjaaland, Norveçli kâşif (ö. 1961)
1873 - Teotig, Ermeni yazar ve salnameci (ö. 1928)
1874 - Henry Travers, İngiliz oyuncu (ö. 1965)
1878 - Dimitrios Tomprof, Yunan atlet (ö. ?)
1879 - William Beveridge, İngiliz ekonomist (ö. 1963)
1880 - Sergey Natanoviç Bernstein, Rus matematikçi (ö. 1968)
1886 - Dong Biwu, Çinli politikacı (ö. 1975)
1887 - Heitor Villa-Lobos, Brezilyalı besteci (ö. 1959)
1890 - B. Traven, Meksika'daki kırsal yaşamı dile getiren macera romanlarıyla ünlü yazar (ö. 1969)
1890 - John Aasen, Amerikalı sessiz film oyuncusu (ö. 1938)
1894 - Henry Daniell, İngiliz oyuncu (ö. 1963)
1897 - Set Persson, İsveçli politikacı (ö. 1960)
1898 - Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından ölümüne kadar "Yaşayan En Yaşlı Kişi" unvanı sahibi) (ö. 2015)
1898 - Zhou Enlai, Çinli politikacı ve Başbakan (ö. 1976)
1901 - Louis Kahn, Amerikalı mimar (ö. 1974)
1902 - Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (ö. 1988)
1904 - Karl Rahner, Alman teolog (ö. 1984)
1905 - László Benedek, Macaristan doğumlu Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1992)
1908 - Irving Fiske, Amerikalı oyun yazarı (ö. 1990)
1908 - Rex Harrison, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1990)
1915 - Laurent Schwartz, Fransız matematikçi (ö. 2002)
1915 - Mehmet Kaplan, Türk edebiyatçı ve akademisyen (ö. 1986)
1918 - James Tobin, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2002)
1920 - José Aboulker, Cezayirli anti-Nazi direnişçi (ö. 2009)
1920 - Virginia Christine, Amerikalı oyuncu (ö. 1996)
1921 - Elmer Valo, Slovak-Amerikalı beyzbolcu (ö. 1998)
1922 - Pier Paolo Pasolini, İtalyan yazar ve film yönetmeni (ö. 1975)
1923 - Laurence Tisch, Amerikalı yatırımcı (ö. 2003)
1925 - Jacques Vergès, Fransız avukat (ö. 2013)
1927 - Jack Cassidy, Amerikalı oyuncu (ö. 1976)
1933 - Hayati Hamzaoğlu, Türk sinema oyuncusu (ö. 2000)
1933 - İsmail Ogan, Türk güreşçi
1934 - Daniel Kahneman, İsrailli ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi
1934 - Halit Refiğ, Türk yönetmen (ö. 2009)
1934 - James Sikking, Amerikalı oyuncu
1936 - Canaan Banana, Zimbabveli politikacı ve Devlet Başkanı (ö. 2003)
1936 - Dean Stockwell, Amerikalı oyuncu
1937 - Olusegun Obasanjo, Nijeryalı politikacı ve Devlet Başkanı
1938 - Fred Williamson, Amerikalı Amerikan futbolcusu ve oyuncu
1939 - Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (ö. 2010)
1939 - Pierre Wynants, Belçikalı aşçı
1939 - Samantha Eggar, İngiliz oyuncu
1940 - Sepp Piontek, Alman futbol oyuncusu ve teknik direktör
1942 - Ahmet Arpad, Türk gazeteci yazar ve çevirmen
1942 - Felipe González Márquez, İspanyol politikacı ve Başbakan
1943 - Vedat Demircioğlu, Türk devrimci (İTÜ öğrencisi ve Türkiye'de 68 Kuşağının ölen ilk ismi) (ö. 1968)
1945 - Meral Çetinkaya, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı
1946 - Köksal Engür, Türk dizi ve tiyatro sanatçısı (ö. 2023)
1949 - Bernard Arnault, Fransız iş insanı
1951 - Yusuf Ziya Özcan, Türk akademisyen ve diplomat
1956 - Teena Marie, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve yapımcı (ö. 2010)
1959 - Hüseyin Çelik, Türk siyasetçi, akademisyen ve yazar
1959 - Marianna Tsoy, Rus rock yıldızı Viktor Tsoy'un eşi
1960 - Mehmet Metiner, Türk siyasetçi
1964 - Hakan Gerçek, Türk tiyatro, sinema ve TV dizileri oyuncusu
1965 - Yukiko Miyake, Japon kadın siyasetçi (ö. 2020)
1968 - Müfit Can Saçıntı, Türk yönetmen, oyuncu ve senarist
1970 - Emre Kınay, Türk oyuncu
1970 - John Frusciante, Amerikalı müzisyen ve Red Hot Chili Peppers üyesi
1973 - Nelly Arcan, Kanadalı romancı (intihar) (ö. 2009)
1973 - Nicole Pratt, Avustralyalı tenisçi
1974 - Eva Mendes, Amerikalı oyuncu
1974 - Matt Lucas, İngiliz komedyen
1975 - Jolene Blalock, Amerikalı oyuncu
1977 - Taismary Agüero, Küba asıllı İtalyan voleybolcu
1979 - Çiğdem Aysu, Türk aktris
1983 - Édgar Dueñas, Meksikalı futbolcudur
1984 - Aarthi Agarwal, Amerikalı aktris (ö. 2015)
1984 - Guillaume Hoarau, Fransız futbolcudur
1985 - David Marshal, İskoç millî futbolcudur
1985 - Kenichi Matsuyama, Japon aktördür
1986 - Adem Kılıççı, Türk boksör
1986 - Julie Henderson, Amerikalı model
1988 - Jovana Brakočević, Sırp millî voleybolcu
1988 - Liassine Cadamuro, Cezayirli millî futbolcudur
1988 - İsmail Keleş, Türk atıcı
1989 - Sterling Knight, Amerikalı aktör ve şarkıcı
1990 - Danny Drinkwater, İngiliz futbolcudur
1990 - İlham Tanui Özbilen, Türk atlet
1990 - Mason Plumlee, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1991 - Ramiro Funes Mori, Arjantinli millî futbolcudur
1993 - El-Hadji Ba, Fransız futbolcudur
1993 - Fred, Brezilyalı millî futbolcudur
1993 - Harry Maguire, İngiliz millî futbolcudur
1996 - Franco Acosta, Uruguaylı futbolcu
1996 - Taylor Hill, Amerikalı oyuncu ve manken
1996 - Emmanuel Mudiay, Kongo'lu profesyonel basketbolcudur
1998 - Merih Demiral, Türk futbolcu
Ölümler
254 - I. Lucius, Roma Episkoposu ve 22. papa (d. 200)
1417 - III. Manuil, 20 Mart 1390 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru (d. 1364)
1534 - Antonio da Correggio, İtalyan ressam (d. 1489)
1539 - Nuno da Cunha, Portekizli politikacı ve Hindistan Valisi (d. 1487)
1611 - Shimazu Yoshihisa, Japon samuray (d. 1533)
1618 - John, Östergötland dükü (d. 1589)
1622 - I. Ranuccio Farnese, İtalyan soylusu ve Parma dükü (d. 1569)
1695 - Henry Wharton, İngiliz yazar (d. 1664)
1726 - Evelyn Pierrepont, İngiliz politikacı (d. 1655)
1731 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (d. 1641)
1778 - Thomas Arne, İngiliz besteci (d. 1710)
1815 - Franz Anton Mesmer, Alman hekim (d. 1734)
1827 - Alessandro Volta, İtalyan fizikçi (d. 1745)
1827 - Pierre-Simon Laplace, Fransız matematikçi (d. 1749)
1849 - David Scott, İskoç ressam (d. 1806)
1876 - Marie d'Agoult, Alman yazar (d. 1805)
1882 - August Wilhelm Malm, İsveçli zoolog (d. 1821)
1888 - Ali Paşa Şabanagay, Arnavut komutan (d. 1828)
1893 - Hippolyte Taine, Fransız tarihçi (d. 1828)
1894 - Austen Henry Layard, İngiliz arkeolog (d. 1817)
1895 - Henry Rawlinson, İngiliz asker (d. 1810)
1895 - Nikolai Leskov, Rus gazeteci, romancı ve kısa öykü yazarı (d. 1831)
1903 - George Francis Robert Henderson, İngiliz asker (d. 1854)
1907 - Friedrich Blass, Alman filolog, akademisyen ve akademisyen (d. 1843)
1914 - Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (d. 1877)
1925 - Johan Jensen, Danimarkalı matematikçi (d. 1859)
1927 - Franz Mertens, Alman matematikçi (d. 1840)
1933 - Cavit Erdel, Türk asker ve siyasetçi (d. 1884)
1934 - Reşit Galip, Türk politikacı (d. 1893)
1940 - Cai Yuanpei, Çinli eğitimci (d. 1868)
1941 - Mehmet Rifat Börekçi, Türk din adamı ve Türkiye'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı (d. 1860)
1944 - Max Jacob, Fransız şair ve yazar (d. 1876)
1945 - Lena Baker, Amerikalı katil (d. 1901)
1947 - Alfredo Casella, İtalyan besteci (d. 1883)
1950 - Sid Grauman, Amerikalı şovmen (d. 1879)
1953 - Herman J. Mankiewicz, Amerikalı senarist ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi (d. 1897)
1953 - Josef Stalin, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (d. 1879)
1953 - Sergey Sergeviç Prokofyev, Rus besteci (d. 1891)
1963 - Patsy Cline, Amerikalı şarkıcı (d. 1932)
1965 - Chen Cheng, Çinli politikacı (d. 1897)
1965 - Pepper Martin, Amerikalı beyzbolcu (d. 1904)
1966 - Anna Akhmatova, Rus şair (d. 1889)
1974 - Sol Hurok, Rus-Amerikalı emprezaryo (d. 1888)
1977 - Tom Pryce, İngiliz Formula 1 sürücüsü (d. 1949)
1980 - Jay Silverheels, Kanadalı oyuncu (d. 1912)
1980 - Winifred Wagner, Alman opera yapımcısı (d. 1897)
1981 - Yip Harburg, Amerikalı şarkı sözü yazarı (d. 1896)
1982 - John Belushi, Amerikalı oyuncu (d. 1949)
1983 - Mustafa Uykusuz (Mim Uykusuz), Türk karikatürist (d. 1922)
1984 - Tito Gobbi, İtalyan bariton (d. 1915)
1984 - William Powell, Amerikalı oyuncu (d. 1892)
1988 - Alberto Olmedo, Arjantinli komedyen (d. 1933)
1990 - Edmund Conen, Alman futbolcu (d. 1914)
1991 - Kazım Taşkent, Türk siyasetçi, bürokrat ve Yapı ve Kredi Bankası'nın kurucusu (d. 1895)
1995 - Vivian Stanshall, İngiliz müzisyen, oyuncu ve yazar (Bonzo Dog Band üyesi) (d. 1943)
1996 - Whit Bissell, Amerikalı oyuncu (d. 1909)
1997 - Samm Sinclair Baker, Amerikalı yazar (d. 1909)
1999 - Richard Kiley, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
2000 - İzzet Baysal, Türk mimar ve sanayici (d. 1907)
2000 - Lolo Ferrari, Fransız oyuncu (d. 1962)
2001 - Necmi Rıza Ayça, Türk karikatürist (d. 1914)
2004 - Walt Gorney, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
2006 - Richard Kuklinski, Amerikalı seri katil (d. 1935)
2010 - Peter Woodcock, Kanadalı seri katil (d. 1939)
2010 - Richard Stapley, İngiliz aktör ve yazar (d. 1923)
2013 - Paul Bearer, Amerikalı profesyonel güreş menajeri (d. 1954)
2013 - Hugo Chávez, Venezuela Devlet Başkanı (d. 1954)
2016 - Mithat Danışan, Türk bas gitarist (d. 1949)
2016 - Hasan et-Turabi, Sudanlı İslami lider ve siyasetçi (d. 1932)
2016 - Raymond Samuel Tomlinson, Amsterdam, New York doğumlu bilgisayar programcısı ve "'@'" işaretini adreslerde ilk kullanan kişi (d. 1941)
2016 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1929)
2017 - Jay Lynch, Amerikalı çizer ve animatör (d. 1945)
2018 - Tomas Aguon Camacho, Kuzey Mariana Adaları vatandaşı Katolik piskopos (d. 1933)
2018 - Hayden White, Amerikalı tarihçi (d. 1928)
2019 - Chu Shijian, Çinli iş insanı ve girişimci (d. 1928)
2019 - Moris Farhi, İngiliz yazar (d. 1935)
2019 - Jacques Loussier, Fransız besteci ve piyanist (d. 1934)
2020 - Katcho Achadjian, Ermeni-Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1951)
2020 - Solomon Berewa, Sierra Leoneli siyasetçi (d. 1938)
2020 - Stanislav Bogdanoviç, Ukraynalı satranç oyuncusu (d. 1993)
2020 - Hüseyin Şeyhülislam, İranlı siyasetçi, aktivist ve diplomat (d. 1952)
2021 - Sasa Klaas, Botsvanalı şarkıcı, söz yazarı, sanatçı ve sunucu (d. 1993)
2021 - Stig Malm, İsveçli sendikacı (İsveç Metal İş Sendikası) ve siyasetçi (d. 1942)
2021 - Suna Tanaltay, Türk eğitmen, yazar ve televizyoncu
2022 - Lynda Baron, İngiliz aktris, komedyen ve şarkıcı (d. 1939)
2022 - Luz Fernandez, Filipinli aktris ve televizyon sunucusu (d. 1935)
2022 - Antonio Martino, İtalyan akademisyen, ekonomist ve siyasetçi (d. 1942)
2022 - Gladys Moisés, Arjantinli siyasetçi ve bürokrat (d. 1961)
2023 - Claire Etcherelli, Fransız roman yazarı (d. 1934)
2023 - Qavi Khan, Pakistanlı aktör (d. 1942)
2023 - Pedro Rodrigues Filho, Brezilyalı bir seri katildir (d. 1954)
2023 - Sylviane Telchid, Guadeloupelu yazar, akademisyen, çevirmen, pedagog (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
0305
05 |
3077 | https://tr.wikipedia.org/wiki/4%20Mart | 4 Mart |
Olaylar
1493 - Kaşif Kristof Kolomb, Niña adlı gemisiyle Amerika'ya ulaştı.
1656 - Vaka-i Vakvakiye: Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler.
1774 - Orion Nebulası, ilk kez William Herschel tarafından gözlemlendi.
1791 - Vermont, ABD'nin 14. eyaleti oldu.
1877 - Pyotr İlyiç Çaykovski'nin eseri Kuğu Gölü Balesi'nin ilk gösterimi.
1882 - İngiltere'de ilk elektrikli tramvay hizmete girdi.
1894 - Şanghay'da büyük yangın: 1000'den fazla bina kül oldu.
1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misak-ı İktisadî kabul edildi.
1924 - Happy Birthday to You şarkısı, Clayton F. Summy tarafından yayımlandı.
1924 - Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına çıkarıldı.
1925 - Hükûmete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
1929 - Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.
1934 - Ankara Radyosu yayınına başladı.
1940 - İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı, beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.
1946 - Frank Sinatra'nın ilk albümü The Voice of Frank Sinatra, Columbia Records tarafından yayımlandı.
1949 - Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden Dış İşleri Bakanlığı görevinden alındı.
1952 - Ronald Reagan, ikinci eşi Nancy Davis ile Los Angeles'ta evlendi.
1954 - Boston'da ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi.
1955 - Türk-Amerikan işbirliğiyle kurulan Minneapolis Moline Türk Traktör ve Ziraat Makinaları Fabrikası, montaj yaparak traktör üretimine Ankara'da başladı. Günümüzde Türk Traktör adıyla faaliyetine devam etmektedir.
1964 - BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.
1965 - Suat Hayri Ürgüplü Hükûmeti, 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği 1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.
1966 - Bir Kanada yolcu uçağı, Tokyo'ya inişi sırasında infilak etti, 64 kişi öldü.
1967 - CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"in partiden çıkarılması istendi.
1970 - Fransız denizaltısı "Eurydice" infilak etti.
1977 - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'de 7,2 şiddetinde deprem meydana geldi. 1500 kişi öldü, 11.300 kişi yaralandı.
1979 - Voyager I'in gönderdiği fotoğraflarda, Jüpiter'in halkaları görüldü.
1981 - Türkiye'nin Paris Çalışma Ataşesi Reşat Moralı, Ermeni örgütü ASALA militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı da bir gün sonra öldü.
1991 - Mardin'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. Üç gün sonra İdil'deki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı, 1 kişi öldü, 7 kişi de yaralandı.
1992 - İspanya'dan engizisyon baskısı nedeniyle kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
1995 - Michael Johnson, kapalı salonda 400 m Dünya rekoru kırdı: 44,63 s.
1997 - ABD Başkanı Bill Clinton, insan klonlama araştırmalarını yasakladı.
1997 - Hale-Bopp kuyruklu yıldızı, Güneş'in tam üzerinden geçti.
1998 - ABD Anayasa Mahkemesi, iş yerinde cinsel taciz kanunlarının, her iki tarafın aynı cins olması durumunda da geçerli olduğunu onayladı.
2000 - Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez onay verdi.
2002 - Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk Devlet Başkanı seçildi.
2003 - Filipinler'in güneyindeki bir hava alanında, bir sırt çantasına gizlenmiş bomba patladı, 21 kişi öldü.
2005 - Alman Matthias Jeschke, Toyota Landcruiser 90 V6 aracıyla Ojos del Salado'da 6358 metreye ulaşarak "bir araçla çıkılan en yüksek konum" rekorunu kırdı.
2012 - Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya'da %59,3 oyla 2. kez Devlet Başkanı seçildi.
Doğumlar
624 - Hasan bin Ali, 5. İslam Halifesi (ö. 669)
1188 - Kastilyalı Blanche, VIII Louis’in eşi olarak Fransa Kraliçesi (ö. 1252)
1394 - Gemici Henrique, Portekiz Prensi (ö. 1460)
1526 - Henry Carey, Kral VIII. Henry'nin Mary Boleyn'den olan oğlu (ö. 1596)
1574 - Carl Gyllenhielm, İsveçli asker ve politikacı (ö. 1650)
1634 - Kazimierz Łyszczyński, Leh asilzade, filozof ve asker (ö. 1689)
1678 - Antonio Vivaldi, İtalyan besteci (ö. 1741)
1769 - Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Mısır Valisi, Mısır ve Sudan'ın hidivi (ö. 1849)
1819 - Narcyza Żmichowska, Polonyalı romancı ve şair (ö. 1876)
1829 - Samuel Rawson Gardiner, İngiliz tarihçi (ö. 1902)
1854 - Napier Shaw, İngiliz meteorolog (ö. 1945)
1858 - Alfred Blaschko, Alman dermatolojist (ö. 1922)
1863 - Reginald Innes Pocock, Britanyalı zoolog (ö. 1947)
1864 - Alejandro Lerroux, İspanya Başbakanı (ö. 1949)
1874 - Jan Černý, Çekoslovakya başbakanı (ö. 1959)
1875 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (ö. 1955)
1887 - Willy Meller, Alman heykeltıraş (ö. 1974)
1889 - Hong Saik, Japon asker (ö. 1948)
1892 - Yi Kwang-su, Koreli romancı, yazar, şair ve gazeteci (ö. 1950)
1898 - Georges Dumézil, Fransız tarihçi ve dilbilimci (ö. 1986)
1898 - Hans Krebs, Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanı (ö. 1945)
1898 - Dora Diamant, Polonyalı oyuncu (ö. 1952)
1904 - Luis Carrero Blanco, İspanyol siyasetçi (ö. 1973)
1904 - George Gamow, Ukrayna asıllı Amerikalı fizikçi ve kozmolog (ö. 1968)
1910 - Tancredo Neves, Brezilyalı siyasetçi (ö. 1985)
1912 - Afro, İtalyan ressamdır (ö. 1976)
1913 - John Garfield, Amerikalı aktör (ö. 1952)
1915 - László Csatáry, Macar vatandaşı ve Nazi savaş suçlusuydu (ö. 2013)
1916 - Giorgio Bassani, İtalyan yazar ve yayımcı (ö. 2000)
1916 - Hans Eysenck, Alman kökenli İngiliz psikolog (ö. 1997)
1920 - Jean Lecanuet, Fransız devlet adamıdır (ö. 1993)
1923 - Patrick Moore, İngiliz bir amatör astronomdu (ö. 2012)
1925 - Alan R. Battersby, İngiliz organik kimyacıydı (ö. 2018)
1926 - Henri de Contenson, bir Fransız arkeolog (ö. 2019)
1926 - Bourbon-Parma Prensi Michel, Fransız soylu, iş insanı, asker ve otomobil yarışçısıdır (ö. 2018)
1926 - Richard DeVos, Amerikalı tanınmış iş insanıdır (ö. 2018)
1928 - Fikret Tabeyev, Sovyet Tatar politikacı, büyükelçi, parti lideri, Tataristan Cumhuriyeti Komünist Partisi'nin kurucusu (ö. 2015)
1929 - Bernard Haitink, Hollandalı orkestra şefi ve keman sanatçısı (ö. 2021)
1931 - William H. Keeler, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı Amerikalı din adamı ve kardinaldir (ö. 2017)
1931 - Alice Rivlin, Amerikalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2019)
1932 - Ryszard Kapuściński, Polonyalı gazeteci ve yazardır (ö. 2007)
1932 - Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı ve sivil haklar eylemcisi (ö. 2008)
1933 - Nino Vaccarella, İtalyan otomobil yarışçısı (ö. 2021)
1934 - Anne Haney, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2001)
1934 - Barbara McNair, Amerikalı müzisyen ve oyuncu (ö. 2007)
1935 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (ö. 2010)
1936 - Jim Clark, İskoç Formula 1 sürücüsü (ö. 1968)
1936 - Aribert Reimann, Alman modern batı müziği ve opera bestecisi piyanisti ve muzik öğretmeni
1938 - Alpha Condé, Gine devlet başkanı olan Gineli politikacı
1938 - Kito Lorenc, Alman yazar
1939 - Robert Shaye, Amerikalı iş insanı, film yönetmeni, film yapımcısı ve senaristtir
1947 - David Franzoni, Amerikalı senarist ve film yapımcısı
1947 - Jan Garbarek, Norveçli müzisyen
1947 - Kâmil Sönmez, Türk halk müziği sanatçısı, sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2012)
1949 - Sergey Bagapş, Abhaz siyasetçi
1951 - Kenny Dalglish, İskoç futbolcu ve teknik direktör
1953 - Agustí Villaronga, İspanyol film yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 2023)
1954 - Catherine O'Hara, Kanadalı-Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu
1954 - François Fillon, Fransız siyasetçi
1954 - Ricky Ford, Amerikalı caz müzisyeni ve saksafoncu
1955 - Dominique Pinon, Fransız oyuncu
1963 - Jason Newsted, Amerikalı müzisyen (metallica, voivod)
1966 - Wash Westmoreland, İngiliz yönetmen
1968 - Kiriakos Miçotakis, Yunan siyasetçi
1968 - Patsy Kensit, İngiliz oyuncu
1970 - Kuddusi Müftüoğlu, Türk futbol hakemi
1971 - Seher Dilovan, Türk halk müziği sanatçısı
1974 - Ariel Ortega, Arjantinli futbolcu
1974 - Mladen Krstajić, Sırp millî futbolcu ve teknik direktördür
1974 - I.C.S. Vortex, Norveçli bir müzisyendir
1975 - Patrick Femerling, Alman emekli basketbol oyuncusudur
1977 - Didem Süer, Türk basketbolcu
1977 - Ercan Yılmaz, Türk şair ve yazar
1980 - Omar Bravo, Meksikalı futbolcu
1981 - Ariza Makukula, Zaire asıllı Portekiz'li eski millî futbolcudur.
1982 - Landon Donovan, Amerikalı emekli profesyonel bir futbolcudur
1982 - Yasemin Mori, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı
1983 - Samuel Contesti, Fransız-İtalyan buz patenci
1985 - Whitney Port, Amerikalı televizyon karakteri ve model (The Hills, The City)
1985 - Angela White Avusturalyalı pornografi yıldızı
1986 - Tom De Mul, Belçikalı futbolcudur
1986 - Mike Krieger, Brezilyalı girişimci ve bilgisayar programcısı
1986 - Erin O'Kelley, Amerika güzellik kraliçesi
1986 - Margo Harshman, Amerikalı oyuncu
1987 - Tamzin Merchant, İngiliz oyuncu
1988 - Gal Mekel, İsrailli millî profesyonel basketbolcudur
1990 - Andrea Bowen, Amerikalı oyuncu
1990 - Draymond Green, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1990 - Fran Mérida, İspanyol futbolcu
1992 - Bernd Leno, Alman futbolcu
1992 - Erik Lamela, Arjantinli futbolcu
1992 - Jared Sullinger, Amerikalı basketbolcu
1993 - Bobbi Kristina Brown, Amerikalı tv yıldızı, şarkıcı ve model (ö. 2015)
1993 - Ahmet Düverioğlu, Ürdünlü basketbolcu
1995 - Chlöe Howl, İngiliz şarkıcı ve şarkı yazarı
Ölümler
1193 - Selahaddin Eyyûbî, Haçlı saldırılarına karşı duran Eyyûbî Sultanı (d. 1138)
1238 - II. Yuri, 1212-1216 ve 1218–1238 yılları arasında Moğol istilası zamanı Rusya'nın knezliğini yapmıştır (d. 1189)
1615 - Hans von Aachen, Alman ressam (d. 1552)
1832 - Jean-François Champollion, Fransız filolog (d. 1790)
1851 - James Richardson, Amerikalı kâşif (d. 1809)
1852 - Nikolay Gogol, Rus yazar (d. 1809)
1856 - Damat Gürcü Halil Rifat Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Kaptan-ı Derya (d. 1795)
1858 - Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı (d. 1794)
1906 - John Schofield, Amerikalı general ve politikacı (d. 1831)
1916 - Franz Marc, Alman ressam (d. 1880)
1936 - Lou Marsh, Kanadalı hakem ve gazeteci (d. 1879)
1941 - Ludwig Quidde, Alman pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1858)
1948 - Antonin Artaud, Fransız oyun yazarı, şair ve tiyatro oyuncusu (d. 1896)
1952 - Charles Scott Sherrington, İngiliz bakteriyolog, patolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1857)
1967 - Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (d. 1885)
1976 - Walter H. Schottky, Alman fizikçi (d. 1886)
1984 - Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (d. 1908)
1986 - Osman Kibar, Türk siyasetçi ve eski İzmir Belediye Başkanı (İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlendi) (d. 1909)
1991 - Yadigar Ejder, Türk oyuncu (d. 1951)
1993 - Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve aktör (d. 1908)
1994 - John Candy, Kanadalı sinema oyuncusu ve komedyen (d. 1950)
2010 - Vladislav Ardzinba, Abhaz siyasetçi (d. 1945)
2011 - Simon van der Meer, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1925)
2011 - Alenuş Teryan, İran Ermenisi astronom ve fizikçi (d. 1921)
2012 - Hasan Eryılmaz, Türk polis (d. 1949)
2012 - Joan Taylor, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
2016 - Thomas G. Morris, Amerikalı politikacı (d. 1919)
2016 - Bud Collins, Amerikalı gazeteci ve spor yorumcusu ve sunucusu (d. 1929)
2016 - Pat Conroy, Amerikalı romancı ve yazardır (d. 1945)
2017 - Margaret Roberts, Güney Afrikalı bitki bilimci (d. 1937)
2017 - Clayton Yeutter, Amerikalı siyasetçidir (d. 1930)
2018 - Davide Astori, İtalyan futbolcu (d. 1987)
2019 - Keith Charles Flint, İngiliz müzisyen (d. 1969)
2019 - Blake Theodore Lindsay, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1925)
2019 - Robert DeProspero, Amerikalı istihbaratçı ve ajan (d. 1938)
2019 - Luke Perry, Amerikalı oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1966)
2020 - Adelaide Chiozzo, Brezilyalı aktris ve akordeon sanatçısı (d. 1931)
2020 - Javier Pérez de Cuéllar, Perulu diplomat ve Birleşmiş Milletler'in beşinci genel sekreteri (d. 1920)
2021 - Kemal Amir, Mısırlı siyasetçi ve üst rütbeli asker (d. 1942)
2021 - Karima Brown, Güney Afrikalı gazeteci, televizyon sunucusu, radyocu (d. 1967)
2021 - Phil Chisnall, eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1942)
2021 - Osman Erbaş, Türk asker (d. 1962)
2021 - Paulette Guinchard-Kunstler, Fransız siyasetçi (d. 1949)
2021 - Heinz Klevenow Jr., Alman oyuncu ve sanat yönetmeni (d. 1940)
2022 - Guido Anzile, İtalyan-Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1928)
2022 - Anne Beaumanoir, Fransız nörolog ve insan hakları aktivisti (d. 1923)
2022 - Valentin Knış, Rus siyasetçi (d. 1937)
2022 - Akrep Nalan, Türk pop müziği şarkıcısı ve oyuncu (d. 1954)
2022 - Mitchell Ryan, Amerikalı aktör (d. 1934)
2023 - Phil Batt, Amerikan askeri ve siyasetçisi, İdaho'nun 29. Valisi (d. 1927)
2023 - Jacques Boigelot, Belçikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1929)
2023 - Roel Degamo, Filipinli siyasetçi (d. 1966)
2023 - Judith Heumann, Amerikalı engelli hakları aktivisti ve bürokrat (d. 1947)
Tatiller ve özel günler
Dünya Cinsel İstismar ile Savaşma Günü
0304
04 |
3078 | https://tr.wikipedia.org/wiki/3%20Mart | 3 Mart |
Olaylar
1845 - Florida, ABD'nin 27. eyaleti oldu.
1861 - Rus Çarlığı'nda köylüyü toprağa bağlayan serflik kaldırıldı. II. Aleksandr'ın çıkardığı yasa, 23 milyon kişiyi (nüfusun üçte biri) özgürlüğüne kavuşturdu.
1865 - HSBC'nin (Hongkong and Shanghai Banking Corporation) kuruluşu.
1875 - Kapalı alanda ilk buz hokeyi, Montreal'de oynandı.
1875 - Georges Bizet'nin Carmen Operası, Paris'te Opéra Comique'te ilk kez perdelerini açtı.
1878 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, Ayastefanos Antlaşması imzalandı. Bulgaristan özerkliğini ilan etti.
1883 - Mektebi Sanayii Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi) öğretime açıldı.
1891 - Futbolda, penaltı atışı kuralı getirildi.
1903 - Beşiktaş Jimnastik Kulübü kuruldu.
1915 - İleride NASA adını alacak olan, NACA (National Advisory Committee for Aeronautics) kuruldu.
1923 - Bölgedeki denetimini kaybetmek istemeyen Birleşik Krallık, Irak'ın Güneyinde Kürdistan Krallığı'nı kuran Şeyh Mahmut Berzenci güçlerine saldırdı. Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin başlattığı saldırılarda, Süleymaniye ve çevresindeki Kürt köyleri bombalandı ve 10000 kişi öldü. Yaşanan bu olay üzerine Şeyh Mahmut Berzenci hareketi 1924 yılında yenildi. 24 Temmuz 1924 tarihinde ise, kesin olarak Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası'na bağlandı.
1923 - Time dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
1924 - Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı Hanedanı mensuplarının Türkiye dışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi. Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu çıkarıldı. Şer'iye ve Evkaf ve Harbiye Bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve Hükûmet'ten ayrıldı.
1925 - Şeyh Said ayaklanmasının büyümesini önlemek için, Takrir-i Sükun Kanunu kabul edildi; İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
1931 - İstanbul'da toplanan Berberler Kongresi'nde, berber dükkânlarının Cuma günleri tatil edilmesi kararlaştırıldı.
1938 - Suudi Arabistan'da petrol bulundu.
1942 - Türk Ressamlar Cemiyeti İstanbul'da kuruldu. Güzel Sanatlar Birliği'nden İbrahim Çallı, D Grubu'ndan Halil Dikmen, Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nden Mahmut Cuda ve bağımsız sanatçılardan Hamit Görele tarafından kurulan Cemiyet, büyük ilgi gördü ve daha kuruluş evresinde üye sayısı 70'e ulaştı.
1945 - Bezuidenhout bombardımanı yapıldı. İngiliz bombardıman ekibi, Almanların İngiliz şehirlerini bombalamak için kurduğu V-2 fırlatma üssü olan Haagse Bos (Lahey ormanları) bombalamak istedi ama pilotlara yanlış koordinatlar iletildi. Bundan ötürü birçok Hollanda vatandaşı öldü ve birçok bina yok oldu.
1949 - Atina'da sahnelenen Madame Butterfly temsilinde baş rolü oynayan soprano Ayhan Alnar, büyük başarı kazandı. Yunan seyirciler temsil bitiminde Ayhan Alnar'ı ayakta alkışladılar.
1950 - Alaska, ABD'nin 49. eyaleti oldu.
1952 - Erzurum'un Pasinler İlçesi'nde meydana gelen Richter ölçeğiyle 5,6 şiddetindeki deprem, can ve mal kaybına yol açtı. 133 kişi öldü, 262 kişi de yaralandı.
1952 - İslam Demokrat Partisi, Mahkeme kararıyla kapatıldı. Genel Başkan Cevat Rıfat Atilhan ve 15 kurucu üye hakkında soruşturma açıldı.
1954 - İstanbul Belediyesi ile Hazine arasında ihtilaf konusu olan Çırağan Sarayı, bir kanunla İstanbul Belediyesi'ne devredildi. Çırağan Sarayı enkazı, 1955 yılı sonuna kadar otel haline getirilecek.
1962 - Anayasa ve demokratik nizama karşı fiil ve davranışları önlemek amacıyla hazırlanan "Tedbirler Kanunu", Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1955 - Elvis Presley, ilk kez televizyonda göründü.
1957 - Corry Brokken, 2. Eurovision Şarkı Yarışması'nı "Net als toen" (Önceki Gibi) şarkısıyla kazandı.
1969 - NASA, Apollo 9 uzay aracını fırlattı.
1969 - Sirhan Sirhan, Robert F. Kennedy'yi öldürdüğünü mahkemede itiraf etti.
1971 - Ankara'da 300 subaya hitaben bir konuşma yapan Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, "Gereken, gerektiği zaman yapılacaktır" dedi.
1973 - Millî Güven Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve Bağımsızlar, Cumhuriyetçi Güven Partisi'ni kurdular. Turhan Feyzioğlu Genel Başkan seçildi.
1974 - Türk Hava Yolları'nın DC-10 tipi 'Ankara' yolcu uçağı, Paris'te Orly Havalimanı yakınlarında düştü. Bu tarihe kadar dünya sivil havacılık tarihinde gerçekleşen en büyük kazada, 346 kişi öldü.
1977 - Gazeteci ve yazar Zekeriya Sertel, 25 yıl aradan sonra 1977'de Türkiye'ye geldi. Uluslararası Gazete Sahipleri Federasyonu'nun Cumhurbaşkanı'na ve Başbakan'a gönderdikleri mektuplar olumlu sonuç verdi. Zekeriya Sertel, Danıştay kararıyla 1952 yılında ayrıldığı Türkiye'ye dönebildi.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Süleyman Demirel, "Hükûmet, günahlarının içinde boğulup gidecek. 14 ay içinde meydana gelen kan denizinin başsorumlusu hükûmettir." dedi.
1980 - Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, İstanbul'da öldü. Tayfur Sökmen, İskenderun Sancağı'nın Fransızlar tarafından işgali üzerine ilk direniş hareketini örgütleyenler arasındaydı. 1938'de kurulan Hatay Devleti'nin, 1939 yılında Türkiye'ye katılıncaya kadar Cumhurbaşkanlığını yaptı. 1939-1950 yılları arasında Antalya Milletvekili, 1950-1954 yılları arasındaysa Hatay Milletvekili olarak TBMM'de bulundu. 1969-1975 yılları arasında da kontenjan senatörü olarak görev yaptı.
1981 - Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca yürütülen MHP ve yan kuruluşlarıyla ilgili soruşturmalarda, 36 cinayetin aydınlatıldığı açıklandı.
1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askerî Savcılığı, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk'e işkence yapıldığı iddialarının asılsız olduğunu bildirdi.
1984 - Başbakan Turgut Özal, yerel seçimlerle ilgili olarak muhalefet liderlerine sert yanıtlar vererek; "Bu seçimin ardından erken seçim gelir diye bekleyenler hayal ediyorlar, avuçlarını yalasınlar" dedi.
1989 - 4. Levent'te bir boya imalathanesinde patlama oldu. 3 bina çöktü, 12 kişi öldü, 40 kişi de yaralandı.
1989 - İstanbul'da Kadıköy Hal Binası dönüştürülerek, Haldun Taner Tiyatrosu açıldı.
1989 - Süleymaniye Camii'nde bir grup, tekbir getirerek "Salman Rüşdi'ye ölüm" sloganlarıyla protesto gösterisi yaptı.
1992 - Zonguldak Kozlu'da grizu faciası; 127 kişi öldü,147 kişiden umut kesildi. Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkar ve sorumsuz davrandığı belgelendi.
1993 - Cumhurbaşkanı Özal ile Başbakan Demirel arasında tırmanan gerginliğin devleti yorduğuna dikkati çeken TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, "Sıfatı olanlar, devlet hayatında üsluplarına dikkat etmelidir" dedi.
1993 - İran sınırından Türkiye'ye girerek Ağrı Dağına yerleşen yaklaşık 300 PKK militanından 38'i, savaş uçaklarının bombardımanı sonucu öldü.
1993 - Tarihi Baruthane binası, "Ataköy Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi" adıyla hizmete açıldı.
1994 - Öğretim Elemanları Sendikası kuruldu.
1994 - TBMM Genel Kurulu, DEP'li Selim Sadak ve RP'den istifa eden İstanbul Bağımsız Milletvekili Hasan Mezarcı'nın dokunulmazlığını kaldırdı.
1997 - Dünyanın güney yarım küredeki en yüksek binası, Yeni Zelanda'nın Auckland kentindeki Sky Tower, 2 buçuk yıl süren inşaatı tamamlanarak hizmete açıldı.
2001 - 3-6 Mart tarihleri arasında Hindistan’ın Kalküta kentinde düzenlenen "Seks İşçileri Karnavalı"na, dünyanın çeşitli ülkelerinden katılan 25.000’i seks işçisi olmak üzere, 50.000’in üzerindeki kişi, 3 Mart’ın “Dünya Seks İşçileri Hakları Günü” olarak kutlanmasına karar verdi. O günden sonra, 3 Mart dünyanın birçok ülkesinde seks işçilerinin haklarını dile getirdikleri bir onur günü olarak kutlanmaya başlandı.
2002 - İsviçre'de halk oylaması sonuçlandı: Birleşmiş Milletler'e üye olmaya "evet" dediler.
2005 - Steve Fossett, hiç durmaksızın ve yakıt ikmali yapmaksızın, tek başına bir uçakla, dünya turu atan ilk kişi oldu. Yolculuk 40.234 km idi ve 67 saat 2 dakika sürdü.
2006 - Randy Cunningham, rüşvet suçundan 8 yıl 4 ay hapis ile 1,8 milyon Dolar para cezasına mahkûm oldu. Savcı on yıl ceza istemişti. Bu mahkeme kararı, Amerikan tarihinde bir Kongre üyesine verilen en yüksek cezalardan biridir.
2008 - Rusya'da Devlet Başkanlığı seçimini, Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitriy Medvedev, yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı. Medvedev, 7 Mayıs'ta yemin etti.
Doğumlar
1455 - II. João, Portekiz Kralı (ö. 1495)
1520 - Matthias Flacius, Hırvat Protestan reformcu (ö. 1575)
1583 - Edward Herbert, İngiliz diplomat, şair ve filozof (ö. 1648)
1589 - Gisbertus Voetius, Hollandalı teolog (ö. 1676)
1606 - Edmund Waller, İngiliz şair (ö. 1687)
1652 - Thomas Otway, İngiliz oyun yazarı (ö. 1685)
1756 - William Godwin, İngiliz gazeteci, politik filozof ve yazar (ö. 1836)
1793 - Charles Sealsfield, Amerikalı gazeteci (ö. 1864)
1797 - Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen, Alman fizikçi ve hidrolik mühendisi (ö. 1884)
1800 - Heinrich Georg Bronn, Alman jeolog (ö. 1862)
1803 - Alexandre-Gabriel Decamps, Fransız ressamı (ö. 1860)
1805 - Jonas Furrer, İsviçreli politikacı (ö. 1861)
1831 - George Pullman, Amerikalı mucit ve sanayici (ö. 1897)
1833 - Eduard Georg von Wahl, Baltık Alman cerrah (ö. 1890)
1838 - George William Hill, Amerikalı Astronom ve Matematikçi (ö. 1914)
1839 - Camsetci Tata, Hint sanayici (ö. 1904)
1845 - Georg Cantor, Alman matematikçi (ö. 1918)
1847 - Alexander Graham Bell, İskoç mucit (ö. 1922)
1857 - Alfred Bruneau, Fransız opera ve diğer müzik bestecisi ve müzik eleştirmeni (ö. 1934)
1863 - Arthur Machen, Galli yazar (ö. 1947)
1867 - Adday Şer, Asur kökenli, Siirt Keldani Katolik Kilisesi başpiskoposu (ö. 1915)
1868 - Alain, Fransız filozof (ö. 1951)
1869 - William M. Calder, Amerikalı siyasetçi (ö. 1945)
1869 - Mezîde Kadınefendi, II. Abdülhamid'in eşi (ö. 1909)
1870 - Géza Maróczy, Macar satranç ustası (ö. 1951)
1871 - Maurice Garin, Fransız bisikletçi (ö. 1957)
1873 - William Green, Amerikalı işçi sendikası lideri (ö. 1952)
1875 - Memmedhasan Hacınski, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı (ö. 1931)
1876 - David Lindsay, İngiliz yazar (ö. 1945)
1877 - Jón Þorláksson, İzlanda eski Başbakanı (ö. 1935)
1882 - Charles Ponzi, İtalyan iş insanı ve dolandırıcı (ö. 1949)
1883 - František Drtikol, Çek fotoğrafçı (ö. 1961)
1886 - Tore Ørjasæter, Norveçli şair (ö. 1968)
1889 - Émile Henriot, Fransız şair, romancı, denemeci ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1961)
1890 - Norman Bethune, Kanadalı doktor ve hayırsever (ö. 1939)
1893 - Beatrice Wood, Amerikalı seramik sanatçısı (ö. 1998)
1894 - Goro Yamada, Japon eski futbolcu (ö. 1958)
1895 - Matthew Ridgway, Amerikalı asker ve NATO Baş Kumandanı (ö. 1993)
1895 - Ragnar Anton Kittil Frisch, Norveçli ekonomist ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 1973)
1897 - Timofey Vasilyev, Mordovyalı avukat (ö. 1939)
1898 - Ahmed Muradbegović, Bosnalı yazar, oyun yazarı ve romancı (ö. 1972)
1911 - Jean Harlow, Amerikalı oyuncu (ö. 1937)
1924 - Ottmar Walter, Alman futbolcu (ö. 2013)
1924 - Tomiichi Murayama, Japon siyasetçi
1925 - Rimma Markova, Rus oyuncu (ö. 2015)
1926 - Lys Assia, İsviçreli şarkıcı (ö. 2018)
1928 - Bernice Sandler, Amerikalı kadın hakları aktivisti, eğitimci ve yazar (ö. 2019)
1930 - Ion Iliescu, Rumen politikacı ve Devlet Başkanı
1933 - Lee Radziwill, Amerikalı moda yöneticisi
1937 - Bobby Driscoll, Amerikalı oyuncu (ö. 1968)
1938 - Bruno Bozzetto, İtalyan çizgi film animatörü
1939 - Chester Weger, Amerikan mahkum
1939 - Hussaini Abdullahi, Nijeryalı üst düzey rütbeli eski asker ve siyasetçi (ö. 2019)
1940 - Patricia Gage, Britanyalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1951 - Salih Müslim, Suriyeli politikacı
1953 - Zico, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör
1954 - Ali Ağaoğlu, Türk iş insanı
1956 - Zbigniew Boniek, Polonyalı futbolcu
1958 - Miranda Richardson, İngiliz oyuncu
1958 - Mustafa Pehlivanoğlu, Türk ülkücü (12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edilen ilk ülkücü) (ö. 1980)
1959 - Ira Glass, Amerikalı radyo programcısı
1961 - Mary Page Keller, Amerikalı oyuncu
1961 - Perry McCarthy, İngiliz yarışçı
1961 - Safiye Soyman, Türk şarkıcı
1961 - Ümit Özdağ, Türk akademisyen, siyasetçi ve yazar
1962 - Herschel Walker, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusu
1962 - Jackie Joyner-Kersee, Amerikalı atlet
1963 - Hamdi Akın İpek, Türk iş insanı
1963 - Martín Fiz, İspanyol koşucu
1963 - Naci Taşdöğen, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu
1964 - Cem Davran, Türk oyuncu
1966 - Şahap Sayılgan, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1966 - Anu Sinisalo, Fin oyuncu
1970 - Julie Bowen, Amerikalı aktris
1972 - Christian Oliver, Alman oyuncu
1973 - Killa Hakan, Türk Gangsta Rap sanatçısı ve söz yazarı
1977 - Berkun Oya, Türk tiyatrocu
1977 - Ronan Keating, İrlandalı şarkıcı
1977 - Buddy Valastro, İtalyan asllı Amerikan şef
1982 - Jessica Biel, Amerikalı oyuncu
1986 - Mehmet Topal, Türk futbolcu
1986 - Stacie Orrico, Amerikalı şarkıcı
1986 - Sibel Özkan, Türk halterci
1994 - Erdi Gülaslan, Türk basketbolcu
1997 - Camila Cabello, Kübalı-Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1991 - Park Chorong, Koreli şarkıcı, söz yazarı ve aktör
Ölümler
1111 - I. Boemondo, Antakya Prensi (d. 1054)
1239 - III. Vladimir Rurikovich, Kiev Prensi (d. 1187)
1459 - Ausiàs March, Katalan şair (d. 1397)
1578 - Sebastiano Venier, Venedik Cumhuriyeti'nin 86'ıncı dükası (d. 1496)
1592 - Michael Coxcie, Flemish ressam (d. 1499)
1605 - VIII. Clemens, İtalyan Papa (d. 1536)
1703 - Robert Hooke, İngiliz hezarfeni (d. 1635)
1706 - Johann Pachelbel, Alman besteci (d. 1653)
1707 - Alemgir Şah I, Babür İmparatorluğu'nun 6. İmparatoru (d. 1618)
1717 - Pierre Allix, Fransız Protestan rahip (d. 1641)
1744 - Jean Barbeyrac, Fransız hukukçu (d. 1674)
1765 - William Stukeley, İngiliz arkeolog (d. 1687)
1768 - Nicola Porpora, İtalyan besteci (d. 1686)
1792 - Robert Adam, İskoç mimar (d. 1728)
1842 - Ludwig von Westphalen, Prusyalı aristokrat (d. 1770)
1843 - David Porter, Amerikalı amiral (d. 1780)
1850 - Oliver Cowdery, Amerikalı dini lider (d. 1806)
1894 - Ned Williamson, Amerikalı beyzbolcu (d. 1857)
1902 - Isaäc Dignus Fransen van de Putte, Hollanda Başbakanı (d. 1822)
1905 - Antonio Annetto Caruana, Maltalı arkeolog ve yazar (d. 1830)
1924 - Viktor von Tschusi zu Schmidhoffen, Avusturyalı ornitolog (d. 1847)
1927 - J.G. Parry-Thomas, Galli motor yarışçısı (d. 1884)
1927 - Mihail Petroviç Artsıbaşev, Rus yazar (d. 1878)
1932 - Eugen d'Albert, Alman besteci (d. 1864)
1940 - Hüseyinzade Ali Turan, Türk doktor, profesör ve yazar (d. 1864)
1941 - Savarş Boğos Karakaş, Türkiye Ermenisi tiyatro oyuncusu ve rejisör (d. 1874)
1945 - William M. Calder, Amerikalı siyasetçi (d. 1869)
1948 - Ferenc Keresztes-Fischer, Macar avukat ve siyasetçi (d. 1881)
1959 - Lou Castello, Amerikalı aktör ve komedyen (Abbott ve Costello ikilisinin Costello'su) (d. 1906)
1973 - Adolfo Ruiz Cortines, 47. Meksika Devlet Başkanı (d. 1889)
1980 - Tayfur Sökmen, Türk politikacı ve Hatay Devleti Cumhurbaşkanı (d. 1891)
1982 - Georges Perec, Fransız yazar (d. 1936)
1982 - Sekine Evren, Kenan Evren'in eşi (d. 1922)
1983 - Georges Remi Hergé, Belçikalı çizer ve çizgi roman karakteri Tenten'in yaratıcısı (d. 1907)
1987 - Danny Kaye, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve komedyen (d. 1911)
1991 - İmran Aydın, Türk politik aktivist ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi üyesi (d. 1963)
1993 - Albert Sabin, Polonya asıllı Amerikalı tıp araştırmacısı (Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısını geliştirdi) (d. 1906)
1993 - Carlos Montoya, İspanyol flamenco gitaristi (d. 1903)
1994 - Bilge Olgaç, Türk sinema yönetmeni ve senarist (ilk ve en çok film çeken kadın yönetmen) (d. 1940)
1995 - Howard W. Hunter, Amerikalı dini lider (d. 1907)
1995 - Mustafa Irgat, Türk şair ve ressam (d. 1950)
1996 - Marguerite Duras, Fransız yazar (d. 1914)
1999 - Gerhard Herzberg, Alman asıllı Kanadalı fizikçi ve fiziksel kimyager (d. 1904)
2001 - Ruhi Sarıalp, Türk atlet (d. 1924)
2002 - Roy Porter, İngiliz tarihçi (d. 1946)
2003 - Horst Buchholz, Alman sinema oyuncusu (d. 1933)
2005 - Rinus Michels, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1928)
2006 - Tunç Yalman, Türk oyuncu (d. 1925)
2008 - Giuseppe Di Stefano, İtalyan opera sanatçısı ve tenor (d. 1921)
2009 - Yusuf Hayaloğlu, Türk şair (d. 1953)
2011 - Ümran Baradan, Türk resim ve seramik sanatçısı (d. 1945)
2013 - Müslüm Gürses, Türk şarkıcı ve oyuncu (d. 1953)
2014 - Christine Buchegger, Avusturyalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1942)
2014 - Altan Günbay, Türk sinema sanatçısı (d. 1931)
2016 - Eiji Ezaki, Japon profesyonel güreşçi (d. 1968)
2016 - Berta Isabel Cáceres Flores, Honduraslı ödüllü çevreci, aktivist ve yerli hakları savunucusu (d. 1973)
2016 - Martin David Crowe, Yeni Zelandalı kriketçi ve yazar (d. 1962)
2016 - Thanat Khoman, Taylandlı siyasetçi ve diplomat (d. 1914)
2016 - Sarah Anne Tait, evlilik öncesi soyadıyla Outhwaite, Avustralyalı kürekçi (d. 1983)
2016 - Ahmet Oktay, Türk şair, yazar ve gazeteci (d. 1933)
2017 - Raymond Kopa (Kopaszewski soyadıyla), Fransız futbolcu (d. 1931)
2017 - René Garcia Préval, Haitili agronomist ve siyasetçidir (d. 1943)
2018 - Sir Roger Gilbert Bannister, İngiliz bir nörolog (d. 1929)
2018 - David Allen Ogden Stiers, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1942)
2019 - Bill Bailey, Amerikalı pornografik film oyuncusu (d. 1980)
2020 - Božidar Alić, Hırvat aktör (d. 1954)
2020 - Bobbie Battista, Amerikalı gazeteci ve haber sunucusu (d. 1952)
2020 - Roscoe Born, Amerikalı aktör ve şarkı sözü yazarı (d. 1950)
2020 - Stanisław Kania, Polonyalı bir komünist politikacıydı (d. 1927)
2020 - James Otis, Amerikalı oyuncu (d. 1948)
2020 - Nicholas Tucci, Amerikalı oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1981)
2021 - Medea Abrahamyan, Ermeni çellist ve akademisyen (d. 1932)
2021 - Władysław Baka, Polonyalı ekonomist, siyasetçi ve bankacı (d. 1936)
2021 - Jim Crockett Jr., Amerikalı spor yöneticisi ve profesyonel güreş antrenörü (d. 1944)
2021 - Nicola Pagett, İngiliz aktris (d. 1945)
2022 - Josef Bauer, Avusturyalı sanatçı (d. 1934)
2022 - Şenol Birol, Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2022 - Tim Considine, Amerikalı aktör, yazar, fotoğrafçı ve otomotiv tarihçisi (d. 1940)
2022 - Hüseyin Elmalıpınar, Türk oyuncu (d. 1971)
2022 - Francesca Gargallo, İtalya doğumlu Meksikalı eğitimci, şair, yazar ve filozof (d. 1956)
2022 - Albert Pobor, Hırvat teknik direktör (d. 1956)
2022 - Luiz Pinguelli Rosa, Brezilyalı nükleer fizikçi ve akademisyen (d. 1942)
2022 - Maryan Wisnieski, Polonya asıllı Fransız eski millî futbolcudur (d. 1937)
2023 - Bruno Astorre, İtayan hesap uzmanı ve siyasetçi (d. 1963)
2023 - Barbara Everitt Bryant, Amerikalı bürokrat (d. 1926)
2023 - Hiroshi Imai, Japon siyasetçi (d. 1941)
2023 - Argentina Menis, Rumen eski disk atıcı (d. 1948)
2023 - Kenzaburo Oe, Japon romancı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1935)
2023 - Tom Sizemore, Amerikalı oyuncu ve yapımcı (d. 1961)
Tatiller ve özel günler
Dünya Yaban Hayatı Günü
Dünya Kulak ve İşitme Günü
Erzurum'un Aşkale ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Erzurum'un Pazaryolu ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
0303
03 |
3079 | https://tr.wikipedia.org/wiki/2%20Mart | 2 Mart |
Olaylar
1807 - ABD Kongresi, herhangi bir yabancı Krallık, yer veya ülkeden köle ithalatını yasakladı.
1836 - Teksas, Meksika'dan bağımsızlığını ilan etti.
1855 - II. Aleksander, Rus Çarı oldu.
1888 - Britanya İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İspanyol İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Hollanda, Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu arasında, İstanbul Antlaşması'nın (Convention of Constantinople) taslak metni imzalandı. Nihai metin ise 29 Ekim 1888 tarihinde imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
1906 - İspanyol RC Deportivo de La Coruña kulübü kuruldu.
1918 - Asker Ailelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyeti, Nuriye İsmail (Canbulat) Hanım Başkanlığında kuruldu. Cemiyet, Enver Paşa'nın eşi Naciye Sultan'ın himayesindeydi. Cemiyet, bir yıl içinde 6247 kişiye yiyecek dağıttı.
1918 - Rize'nin işgalden kurtuluşu.
1919 - İlk Komünist Enternasyonal, Moskova'da toplandı.
1924 - Halk Fırkası'nın grup toplantısında, Şer'iye ve Evkaf Vekâleti'nin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.
1933 - King Kong filmi, New York'ta gösterime girdi.
1946 - Ho Chi Minh, Kuzey Vietnam Başkanı seçildi.
1950 - Van'ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulanmadan kurşuna dizdirmek suçundan yargılanan emekli orgeneral Mustafa Muğlalı'nın yargılanması sona erdi. Genelkurmay Askeri Mahkemesi Muğlalı'ya 20 yıl hapis cezası verdi.
1956 - Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker, 1 yıl hapse mahkûm oldu.
1956 - Fas, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti.
1958 - Yunanistan'da Konstantin Karamanlis, Başbakanlıktan istifa etti.
1960 - Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk'ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.
1960 - İstanbul'da gece sessiz yürüyüş yapan 500 teknik okul öğrencisi, polis tarafından dağıtıldı.
1961 - Türkiye, demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi'ne güvence verdi.
1962 - Myanmar'da, General Ne Win önderliğindeki Ordu, yönetime el koydu.
1962 - Hindistan'da Nehru'nun Kongre Partisi, seçimleri büyük bir oy farkıyla kazandı.
1962 - Wilt Chamberlain, 100 sayı ile NBA sayı rekorunu kırdı.
1969 - Concorde, Fransa'da ilk test uçuşunu yaptı.
1970 - Rodezya, Birleşik Krallık ile ilişkilerini keserek bir Cumhuriyet olduğunu ilan etti.
1972 - Pioneer 10 uzay sondası, Florida'daki Cape Canaveral uzay üssünden fırlatıldı.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Cerrahpaşa Hastanesi personelinin maaşını getiren ambulans ve polis otomobili pusuya düşürülerek 15 milyon para çalındı.
1983 - Kapatılan Adalet Partisi Samsun Milletvekili ve eski Ulaştıma Bakanı Hüseyin Özalp ile Sinop'un Erfelek ilçesi eski Belediye Başkanı Orhan Altay hakkında, toplu silah kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla dava açıldı.
1984 - ABD Kongresi, Kıbrıs sorununda ilerleme sağlanıncaya kadar Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı yardımları askıya aldı.
1984 - DİSK'e bağlı Yeraltı Maden-İş Sendikası'nın 25 yöneticisi hakkında, İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
1985 - Orly Havalimanı saldırısı davasında karar açıklandı. ASALA örgütü militanı Varujan Garbisyan müebbet, Soner Nayır 15, Ohannes Semerciyan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 15 Temmuz 1983 tarihinde Fransa'nın Orly Havalimanı'nda ikisi Türk, 8 kişinin ölümüne yol açan bombalı saldırının sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA, ilk defa ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.
1987 - Chrysler, American Motors şirketini satın aldı.
1988 - Azerbaycan'da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği, Azerbaycan'a askeri birlikler yolladı ve sokağa çıkma yasağı kondu.
1989 - 12 AB üyesi ülkede, yüzyılın sonuna dek, tüm CFC'lerin (kloro-fluoro-carbon) üretiminin yasaklanmasını kararlaştırıldı.
1990 - Nelson Mandela, Afrika Ulusal Kongresi Başkanlığına seçildi.
1992 - Özbekistan ve Moldova, Birleşmiş Milletler üyesi oldu.
1995 - Yahoo! kuruldu.
1998 - Galileo uzay sondasından gelen bilgilere göre; Jüpiter'in uydusu Europa'nın kalın buzla kaplı yüzeyinin altında sıvı bir okyanus var.
2000 - İngiltere, 16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar verdi.
2004 - Birleşmiş Milletler'in yayımladığı rapora göre; Irak'ta kitle imha silahları yok.
2014 - İsrail'de, Yeshiva protestoları patlak verdi.
2020 - Yahoo! Zaman Kapsülü açıldı.
Doğumlar
480 - Nursialı Benedikt, Benediktin tarikatının kurucusu (ö. 547)
1316 - II. Robert, İskoç Kralı (ö. 1390)
1409 - II. John Alençon, Fransız asker (ö. 1476)
1459 - VI. Hadrianus, Hollandalı Papa (ö. 1523)
1545 - Thomas Bodley, İngiliz diplomat ve bilim insanı (Bodleian Kütüphanesi'nin kurucusu) (ö. 1613)
1577 - George Sandys, İngiliz kolonici ve şair (ö. 1644)
1705 - William Murray, İskoç hakim ve politikacı (ö. 1793)
1740 - Nicholas Pocock, İngiliz sanatçı (ö. 1821)
1756 - Vincent-Marie Viénot de Vaublanc, Fransız yazar ve siyasetçi (ö. 1845)
1760 - Camille Desmoulins, Fransız gazeteci ve politikacı (ö. 1794)
1770 - Louis-Gabriel Suchet, Fransız mareşal (ö. 1826)
1779 - Joel Roberts Poinsett, Amerikalı devlet adamı ve botanist (ö. 1851)
1790 - Jan Baptist van der Hulst, Flaman ressam ve litografi sanatçısı (ö. 1862)
1793 - Sam Houston, Amerikalı politikacı ve Texas Cumhuriyeti'nin Başkanı (ö. 1863)
1800 - Yevgeni Baratınski, Rus şair (ö. 1844)
1810 - XIII. Leo, İtalyan Papa (ö. 1903)
1812 - Carl Edvard Rotwitt, Danimarkalı politikacı (ö. 1860)
1817 - János Arany, Macar gazeteci, şair (ö. 1882)
1820 - Multatuli, Hollandalı yazar (ö. 1887)
1824 - Bedřich Smetana, Çek besteci (ö. 1884)
1829 - Carl Schurz, Alman devrimci ve devlet adamı (ö. 1906)
1848 - Ludwig Hans Fischer, Avusturyalı bir manzara ressamı, bakır oymacısı, gravür sanatçısı (ö. 1915)
1849 - Robert Means Thompson, Amerikalı asker (ö. 1930)
1859 - Sholom Aleichem, Rus romancı (ö. 1916)
1860 - Susanna M. Salter, Amerikalı politikacı (ö. 1961)
1861 - Nikola Ivanov, Bulgar general (ö. 1940)
1862 - Boris Borisovich Golitsyn, Rus fizikçi (ö. 1916)
1865 - Elise Richter, Viyana'lı filolog (ö. 1943)
1875 - Oszkár Jászi, Macar sosyal bilimci ve siyasetçi (ö. 1957)
1876 - XII. Pius, İtalyan Papa (ö. 1958)
1878 - William Kissam Vanderbilt II, Amerikalı motor yarışı tutkunu (ö. 1944)
1878 - Wander Johannes de Haas, Hollandalı fizikçi ve matematikçi (ö. 1960)
1880 - Mitsumasa Yonai, Japonya'nın 26. başbakanı (ö. 1948)
1886 - Willis O'Brien, Amerikalı özel efekt sanatçısı (ö. 1962)
1886 - Vittorio Pozzo, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 1968)
1886 - Leo Geyr von Schweppenburg, Alman asker (ö. 1974)
1886 - Kurt Grelling, Alman mantıkçı ve filozof (ö. 1942)
1886 - Ömer Hilmi Efendi, Osmanlı şehzadesi ve subay (ö. 1935)
1900 - Kurt Weill, Alman besteci (ö. 1950)
1919 - Jennifer Jones, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2009)
1922 - Hilarion Capucci, Suriyeli katolik başpiskopos (ö. 2017)
1926 - Murray Rothbard, Amerikalı ekonomist (Avusturya Okulu'nun liberteryen ekonomisti) (ö. 1995)
1927 - Fecri Ebcioğlu, Türk şarkı sözü yazarı ve şovmen (ö. 1989)
1931 - Mihail Gorbaçov, Sovyet politikacı, Devlet Başkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2022)
1937 - Abdülaziz Buteflika, Cezayirli siyasetçi (ö. 2021)
1938 - Ricardo Lagos, bir avukat, ekonomist ve 2000-2006 yılları arası Şili devlet başkanı
1940 - Aydın Ilgaz, Türk yazar ve yayıncı (Rıfat Ilgaz'ın oğlu)
1940 - Billy McNeill, İskoç futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2019)
1941 - John Cornell, Avustralyalı film yapımcısı, yönetmeni, oyuncu, senarist ve iş insanı (ö. 2021)
1941 - David Satcher, Amerikalı asker
1942 - Peter Guber, Amerikalı film yapımcısı
1942 - John Irving, Amerikalı yazar
1942 - Mir Hüseyin Musevi, İranlı bir reformist politikacı, sanatçı ve mimar
1942 - Lou Reed, Amerikalı şarkıcı ve gitarist (ö. 2013)
1943 - Peter Straub, Amerikalı yazar (ö. 2022)
1943 - Canan Karatay, Türk hekim ve kalp ve iç hastalıkları uzmanı
1947 - Şefik Döğen, Türk oyuncu (ö. 2016)
1947 - Harry Redknapp, İngiliz eski futbolcu, teknik direktör
1948 - Rory Gallagher, İrlandalı bir gitarist, şarkıcı, söz yazarı ve prodüktör (ö. 1995)
1948 - Jeff Kennett, Avustralyalı eski siyasetçi ve medya yorumcusu
1950 - Ahmet Altan, Türk yazar ve gazeteci
1950 - Karen Carpenter, Amerikalı şarkıcı ve davulcu (ö. 1983)
1952 - Hasan Erbil, Türk hukukçu ve 18. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
1953 - Ayşen Tekin, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2006)
1955 - Dale Bozzio, Amerikalı progressive rock ve new wave şarkıcısı
1956 - Mark Evans, Avustralyalı bas gitarist ve AC/DC üyesi
1957 - Hüseyin Dehkan, İran'ın eski savunma bakanı olan, eski tuğgeneral ve IRGC hava kuvvetleri askeri
1958 - Ian Woosnam, Galli golfçü
1962 - Jon Bon Jovi, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı ve oyuncu
1963 - Tanju Duru, Türk müzisyen ve besteci (Ezginin Günlüğü topluluğu eski gitaristi) (ö. 2008)
1964 - Mike Von Erich, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 1987)
1965 - Nimet Baş, Türk hukukçu ve siyasetçi
1968 - Daniel Craig, İngiliz oyuncu
1970 - Ciriaco Sforza, eski İsviçreli profesyonel futbolcu ve teknik direktördür
1971 - Ko Hyun Jung, Güney Koreli aktris
1971 - Method Man, Wu-Tang Clan üyesi Amerikalı rapçi, prodüktör ve oyuncu
1972 - Mauricio Pochettino, Arjantinli eski futbolcu
1973 - Trevor Sinclair, İngiliz millî futbolcudur
1977 - Chris Martin, İngiliz müzisyen ve Coldplay üyesi
1981 - Bryce Dallas Howard, Amerikalı oyuncu
1982 - Kevin Kurányi, Alman futbolcu
1983 - Lisandro López, Arjantinli futbolcu
1983 - Rachel Roxxx, Amerikalı porno yıldızı
1985 - Diamond Kitty, Kübalı porno yıldızı
1987 - Jonas Jerebko, İsveçli profesyonel basketbolcu
1988 - Édgar Andrade, Meksikalı futbolcu
1988 - James Arthur, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1989 - Toby Alderweireld, Belçikalı millî futbolcu
1989 - André Bernardes Santos, Portekizli futbolcu
1990 - Tiger Shroff, Hint oyuncu
1994 - Maren Aardahl, Norveçli hentbolcu
1995 - Ange-Freddy Plumain, Fransız futbolcu
1997 - Becky G, Amerikalı şarkıcı
Ölümler
276 - Mani, Maniheizm'in kurucusu (d. 216)
1127 - I. Charles, Flandre Kontu (d. 1083)
1316 - Marjorie Bruce, İskoç Kralı I. Robert'ın kızı (d. 1296)
1333 - I. Wladyslaw, Polonya kralı (d. 1261)
1430 - Emir Sultan, Muhammed'in neslinden, Yıldırım Bayezit Han'ın damadı ve İslâm Alimi (d. 1366)
1572 - Mem de Sá, Portekizli asker ve Brezilya sömürgesi Genel Valisi (d. 1500 civarı)
1589 - Alessandro Cardinal Farnese, İtalyan Kardinal (d. 1520)
1619 - Anne, İskoçya Kraliçesi ve 24 Mart 1603'ten 1619'daki ölümüne kadar İngiltere ve İrlanda Kraliçesi (d. 1574)
1729 - Francesco Bianchini, İtalyan filozof ve bilim insanı (d. 1662)
1755 - Louis de Rouvroy, Fransız oyuncu (d. 1675)
1758 - Pierre Guérin de Tencin, Fransız Kardinal (d. 1679)
1791 - John Wesley, İngiliz rahip ve Metodizm'in kurucusu (d. 1703)
1793 - Carl Gustaf Pilo, İsveçli ressam (d. 1711)
1797 - Horace Walpole, İngiliz politikacı ve oyuncu (d. 1717)
1830 - Samuel Thomas von Sömmering, Alman doktor (d. 1755)
1835 - II. Franz, Roma-Cermen İmparatoru (d. 1768)
1840 - Heinrich Wilhelm Matthäus Olbers, Alman gök bilimci (d. 1758)
1855 - I. Nikolay, Rus Çarı (d. 1796)
1865 - Carl Sylvius Völkner, Alman misyoner (d. 1819)
1880 - John MacNeill, İrlandalı inşaat mühendisi (d. 1790)
1887 - Alfred von Gutschmid, Alman tarihçi ve oryantalist (d. 1835)
1895 - Berthe Morisot, Fransız ressam (d. 1841)
1895 - İsmail Paşa, Osmanlı Mısır valisi (d. 1830)
1930 - D. H. Lawrence, İngiliz şair ve yazar (d. 1885)
1938 - Ben Harney, Amerikalı besteci ve piyanist (d. 1871)
1939 - Howard Carter, İngiliz arkeolog (d. 1874)
1943 - Gisela Januszewska, Avusturyalı doktor (d. 1867)
1946 - Fidél Pálffy, Macar soylusu Nazi taraftarı (d. 1895)
1947 - Frans Johan Louwrens Ghijsels, Hollandalı mimar ve şehir plancısı (d. 1882)
1953 - James Lightbody, Amerikalı koşucu (d. 1882)
1957 - Selim Sırrı Tarcan, Türk sporcu ve eğitmen (d. 1874)
1959 - Eric Blore, İngiliz oyuncu (d. 1887)
1960 - Stanisław Taczak, Polonyalı asker ve Genelkurmay Başkanı (d. 1874)
1962 - Charles Jean de la Vallée-Poussin, Belçikalı matematikçi (d. 1866)
1972 - Adnan Cahit Ötüken, Türk eğitimci, yazar ve Millî Kütüphane kurucularından (d. 1911)
1974 - Salvador Puig Antich, İspanyol anarşist (d. 1948)
1975 - Josiah Mwangi Kariuki, Kenyalı politikacı (d. 1929)
1982 - Philip K. Dick, Amerikalı yazar (d. 1928)
1987 - Randolph Scott, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (d. 1898)
1991 - Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı (d. 1928)
1992 - Sandy Dennis, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
1997 - Bloodshed, Amerikalı rapçi (d. 1975)
1999 - Dusty Springfield, İngiliz şarkıcı (d. 1939)
2001 - John Diamond, İngiliz gazeteci (d. 1953)
2003 - Hank Ballard, Amerikalı müzisyen (d. 1927)
2003 - Malcolm Williamson, Avustralyalı besteci (d. 1931)
2004 - Marge Schott, Amerikalı iş insanı (d. 1928)
2004 - Mercedes McCambridge, Amerikalı oyuncu (d. 1916)
2004 - Ömer İnönü, Türk iş insanı (d. 1924)
2005 - Rick Mahler, Amerikalı beyzbolcu (d. 1953)
2007 - Henri Troyat, Rusya doğumlu Ermeni asıllı Fransız yazar, tarihçi (d. 1911)
2008 - Jeff Healey, Kanadalı rock - blues ve caz müzisyeni ve gitarist (d. 1966)
2009 - João Bernardo Vieira, Gine-Bissaulu siyasetçi (d. 1939)
2010 - Yılmaz Duru, Türk oyuncu, yapımcı, yönetmen ve senarist (d. 1929)
2010 - Josef Allerberger, Alman keskin nişancı (d. 1924)
2015 - Dave Mackay, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1934)
2016 - Marion Patrick Jones, Trinidad-Tobagolu şair ve yazardır (d. 1930)
2017 - Thomas "Tommy" Gemmell, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1943)
2017 - David Rubinger, İsrailli fotoğraf sanatçısı (d. 1924)
2018 - Jesús López Cobos, İspanyol orkestra şefi (d. 1940)
2018 - Gillo Dorfles, İtalyan sanat eleştirmeni, ressam ve filozof (d. 1910)
2019 - Arnulf Baring, Alman avukat, gazeteci, siyaset bilimci, tarihçi ve yazar (d. 1932)
2019 - Fred Hill, Amerikan Futbolu ve beyzbol antrenörü (d. 1934)
2019 - Med Hondo, Moritanyalı film yönetmeni, yapımcı, senarist, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1936)
2019 - János Koós, Macar şarkıcı ve oyuncu (d. 1937)
2020 - Viktor Josef Dammertz, Alman Piskopos (d. 1929)
2020 - Maria Janion, Polonyalı akademisyen, eleştirmen, edebiyat kuramcısı ve ünlü feminist (d. 1926)
2020 - Lance James, Güney Afrikalı şarkıcı ve radyo sunucusu (d. 1938)
2020 - James Lipton, Amerikalı yazar, besteci, aktör ve televizyon sunucusu (d. 1926)
2020 - Muhammed Mirmuhammedi, İranlı siyasetçi (d. 1948)
2020 - Abdullah Turhan, Türk çizgi romancı ve yazar (d. 1933)
2020 - Ulay, Çağdaş Sanat üzerine çok yönlü çalışmalar yapan Alman sanatçı (d. 1943)
2020 - Suat Yalaz, Türk karikatürist, çizer, çizgi romancı, film yönetmeni, senarist ve film yapımcısı (d. 1932)
2021 - Christopher Barber, İngiliz caz müzisyeni, orkestra şefi ve söz yazarı (d. 1930)
2021 - Àlex Casademunt, İspanyol şarkıcı, aktör ve televizyon sunucusu (d. 1981)
2021 - Claudio Coccoluto, İtalyan DJ ve siyasetçi (d. 1962)
2021 - Gil Rogers, Amerikalı aktör (d. 1934)
2021 - Bunny Wailer, Jamaikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1947)
2021 - Zhou Yulin, Çinli matematikçi ve akademisyen (d. 1923)
2022 - Yosef Carmon, İsrailli aktör ve tiyatro yönetmeni (d. 1933)
2022 - Alan Ladd Jr., Amerikalı film endüstrisi yöneticisi ve yapımcısı (d. 1937)
2022 - Autherine Lucy, Amerikalı aktivist, akademisyen ve eğitimci (d. 1929)
2022 - Jean-Pierre Pernaut, Fransız televizyon sunucusu ve gazeteci (d. 1950)
2022 - John Stahl, İskoç aktör (d. 1953)
2022 - Volodimir Struk, Ukraynalı siyasetçi (d. 1964)
2023 - Aziz Mushabber Ahmadi, Hint hukukçu ve bürokrat (d. 1932)
2023 - María Onetto, Arjantinli sinema ve dizi oyuncusu (d. 1966)
2023 - Wayne Shorter, Amerikalı caz saksafoncusu ve besteci (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Rize'nin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Ardahan'ın Posof ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1921)
0302
02 |
3080 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1%20Mart | 1 Mart |
Olaylar
1430 - Osmanlı Padişahı II. Murad, Selânik'i fethetti.
1565 - Rio de Janeiro şehrinin kuruluşu.
1803 - Ohio, ABD'ye katılarak ülkenin 17. eyaleti oldu.
1811 - Kavalalı Mehmet Ali, Memlûkleri Kahire Kalesine davet edip imha etti.
1815 - Napolyon Bonapart, Elba'daki sürgünden Fransa'ya geri döndü.
1867 - Nebraska, ABD'ye katılarak ülkenin 37. eyaleti oldu.
1872 - Dünyanın ilk ulusal parkı olan Yellowstone Millî Parkı açıldı.
1896 - Adowa Muharebesi: Habeşistan, üstün sayıdaki İtalya kuvvetlerini yendi ve böylece I. İtalya-Habeşistan Savaşı sona erdi.
1896 - Henri Becquerel, radyoaktiviteyi keşfetti.
1901 - Avustralya Ordusu kuruldu.
1912 - Albert Berry, bir paraşüt ile uçaktan atlayan ilk kişi oldu.
1919 - Kore'nin tek taraflı bağımsızlık ilanı (bakınız 1 Mart Hareketi).
1921 - Mehmet Âkif Ersoy'un sözlerini yazdığı "İstiklâl Marşı", Maarif Vekili (Millî Eğitim Bakanı) Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından, Mecliste ilk kez okundu.
1923 - Mustafa Kemal Paşa, TBMM'nin yeni çalışma dönemini açtı. Mustafa Kemal'in açılış konuşmasını mecliste dinleyiciler balkonundan izleyen Latife Hanım, meclise gelen ilk kadın oldu.
1926 - İtalyan yasaları esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
1931 - Troçki'nin Büyükada'da kaldığı Arap İzzet Paşa Yalısı yandı.
1935 - TBMM, 5. dönem çalışmalarına başladı. Atatürk, 4. kez Cumhurbaşkanı seçildi. TBMM'de ilk kez 18 kadın milletvekili yer aldı.
1936 - ABD'de Hoover Barajı'nın inşaatı tamamlandı. O tarihte dünyanın en büyük beton yapısı ve en büyük hidroelektrik santraliydi.
1940 - Bulgaristan, Tripartite Paktı'nı imzalayarak Mihver Devletleri'ne katıldı.
1941 - Alman birlikleri Bulgaristan'a girdi.
1946 - Bank of England kamulaştırıldı.
1947 - Uluslararası para fonu (International Monetary Fund, IMF), finans işlemlerine başladı.
1947 - İffet Halim Oruz'un çıkardığı Kadın gazetesi yayına başladı. Gazete, 1979 yılına kadar, 32 yılda 1125 sayı olarak çıktı.
1951 - Hastalık ve Analık Sigortası Yasası, İstanbul, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde yürürlüğe girdi.
1952 - Dünya gazetesi yayın hayatına başladı.
1953 - Stalin kalp krizi geçirdi. Dört gün sonra da öldü.
1954 - Porto Riko'lu milliyetçiler, Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi'ne saldırdı, beş senatör yaralandı.
1958 - İzmit Körfezi'nde çalışan Üsküdar vapuru, saatteki hızı 130 kilometreyi bulan kasırga yüzünden Soğucak mevkiinde battı. Resmi rakamlara göre 300'e yakın yolcudan 272'i öldü; 21 kişi kurtuldu.
1959 - Kıbrıs'a dönen Makarios, Kıbrıslı Rumlar tarafından büyük bir tezahüratla karşılandı.
1960 - 1000 siyah öğrenci, ABD'nin Alabama eyaletinde ayrımcılığı protesto etti.
1961 - Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK) kuruldu.
1963 - İstanbul Boğazı'nda Dolmabahçe açıklarında çarpışan iki Sovyet tankerinden, denize sızan ince mazotun alev almasıyla Yüzer Karaköy İskelesi ve Kadıköy vapuru yandı.
1963 - Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Amerikan Associated Press'e verdiği bir demeçte, Irak Hükûmetinin, Kürdistan'a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi. Barzani, Irak Başbakanı Kasım'ın devrilmesinde, Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü. "Muhtar bir Kürt bölgesinin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin de akıbeti aynı olacaktır" dedi.
1966 - SSCB uzay sondası Venera 3, Venüs yüzeyine çarparak düştü.
1968 - Millî Bakiye usulünü kaldıran yeni Seçim Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
1974 - Watergate skandalı: 7 kişiye skandaldaki rolleri nedeniyle dava açıldı.
1975 - Avustralya'da renkli televizyon yayınları başladı.
1978 - Charlie Chaplin'in cenazesi, İsviçre'deki mezarlıktan çalındı.
1978 - Adnan Menderes'in oğlu, Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes, trafik kazası sonucu öldü.
1980 - Voyager 1 uzay sondası, Satürn'ün Janus adlı uydusunun varlığını tescil etti.
1983 - Hakkâri'de Bir Mevsim adlı film, Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül alarak, şenlikte en çok ödül alan birkaç filmden biri olarak sinema tarihine geçti.
1984 - TBMM'de sıkıyönetimin 13 ilde kaldırılmasını, 54 ilde ise 4 ay süreyle uzatılması kararlaştırıldı. Başbakan Turgut Özal yaptığı açıklamada, "Olaylarda yüzde 99 azalma var. Ancak aşırı sol ve bölücü örgütler faaliyetlerine yer altında devam ediyorlar" dedi.
1989 - Türkiye'nin ilk özel TV kanalı Star 1, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.
1992 - Türkiye'nin ikinci özel TV kanalı ve yarışma programlarıyla ünlü Show TV, yayın hayatına başladı.
1992 - İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu.
1992 - Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nde ayrılıkçı referandum kararı alınması ve 'Kanlı Düğün' ismiyle anılan olay Bosna Savaşı'nı tetikledi.
1994 - Nirvana, son konserini Münih'te verdi.
1996 - Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu'nda, Türkiye kara para aklayan ülkeler arasında sayıldı.
1997 - "Persona non grata" (istenmeyen kişi) ilan edilen İran'ın Erzurum Başkonsolosu Said Zare ülkesine geri döndü. İran da misilleme olarak Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Osman Korutürk ile Urumiye Başkonsolosu Ufuk Özsancak'ı "persona non grata" ilan etti.
1998 - Titanik, dünya çapında 1 milyar dolar üstü hasılat yapan ilk film oldu.
1999 - Ottawa Antlaşması yürürlüğe girdi.
2000 - Finlandiya Anayasası yeniden yazıldı.
2002 - ABD kuvvetleri Afganistan topraklarına girdi.
2002 - Çevre gözlem uydusu Envisat fırlatıldı.
2005 - Türkler: Bir İmparatorluğun Mimarları ve Mimar Sinan'ın Dehası adlı fotoğraf sergisi, Londra'da açıldı.
2006 - İngilizce Wikipedia, Jordanhill railway station maddesiyle bir milyonuncu maddeye erişti.
2007 - Danıştay 2. Daire üyelerine yönelik saldırıyla ilgili davada; savcı, olayın faili Alparslan Arslan ile Osman Yıldırım, İsmail Sağır ve Erhan Timuroğlu için anayasal düzeni cebren ortadan kaldırmak için silahlı örgüt kurmak ve yönetmek suçundan, dörder kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istedi.
2009 - Ciner Yayın Holding bünyesinde ve Fatih Altaylı'nın editörlüğünde yayınlanan Gazete Habertürk yayına başladı.
2014 - Çin'in Kunming şehrinde meydana gelen bıçaklı saldırıda 33 kişi öldü 148 kişi yaralandı.
Doğumlar
40 - Marcus Valerius Martialis, Antik Romalı şair (ö. 102 - 104)
1445 - Sandro Botticelli, İtalyan ressam (ö. 1510)
1474 - Angela Merici, İtalyan hemşire (ö. 1540)
1547 - Rudolph Goclenius, Alman filozof (ö. 1628)
1597 - Jean-Charles de la Faille, Belçikalı matematikçi (ö. 1652)
1611 - John Pell, İngiliz matematikçi (ö. 1685)
1657 - Samuel Werenfels, İsviçreli teolog (ö. 1740)
1683 - Caroline of Ansbach, Büyük Britanya Kraliçesi (ö. 1737)
1732 - William Cushing, Amerikalı hukukçu ve baş hakim (ö. 1810)
1755 - Luigi Mayer, İtalyan asıllı ressam (ö. 1803)
1760 - François Nicolas Leonard Buzot, Fransız devrimci (ö. 1794)
1769 - François Séverin Marceau-Desgraviers, Fransız general (ö. 1796)
1807 - Wilford Woodruff, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 4. başkanı (ö. 1898)
1810 - Frederic Chopin, Polonyalı piyanist ve bestecisi (ö. 1849)
1812 - Augustus Pugin, İngiliz mimar (ö. 1852)
1819 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim insanı (ö. 1890)
1821 - Joseph Hubert Reinkens, Alman din adamı ve ilk eski Katolik Başpiskoposu (ö. 1896)
1837 - William Dean Howells, Amerikalı tarihçi, editör ve politikacı (ö. 1920)
1837 - Ion Creangă, Rumen yazar, hikâyeci ve öğretmen (ö. 1889)
1842 - Nikolaos Gizis, Yunan ressam (ö. 1901)
1846 - Vasili Dokuçayev, Rus Jeolog ve coğrafyacı (ö. 1903)
1847 - Recaizade Mahmud Ekrem, Osmanlı şair ve yazar (ö. 1914)
1852 - Théophile Delcassé, Fransız devlet adamı (ö. 1923)
1855 - George Ramsay, İskoç futbolcu ve teknik direktör (ö. 1935)
1858 - Georg Simmel, Alman sosyolog ve filozof (ö. 1918)
1863 - Alexander Golovin, Rus ressam (ö. 1930)
1863 - Katharine Elizabeth Dopp, Amerikalı eğitimci ve yazar (ö. 1944)
1869 - Pietro Canonica, İtalyan heykeltıraş, ressam ve besteci (ö. 1959)
1870 - E. M. Antoniadi, Yunan astronom (ö. 1944)
1875 - Sigurður Eggerz, İzlanda Başbakanı (ö. 1945)
1876 - Henri de Baillet-Latour, Belçikalı Uluslararası Olimpiyat Komitesi Başkanı (ö. 1942)
1879 - Aleksandar Stamboliyski, Bulgar Halk Çiftçi Birliği'nin başkanı (ö. 1923)
1880 - Giles Lytton Strachey İngiliz yazar (ö. 1932)
1886 - Oskar Kokoschka, Avusturyalı ressam, grafik sanatçısı ve şair (ö. 1980)
1887 - Georg-Hans Reinhardt, Nazi Almanyası'nda komutan (ö. 1963)
1888 - Ewart Astill, İngiliz kriketçi (ö. 1948)
1889 - Tetsuro Watsuji, Japon filozof (ö. 1960)
1892 - Ryunosuke Akutagava, Japon yazar (ö. 1927)
1893 - Mercedes de Acosta, Amerikalı şair, oyun yazarı ve kostüm tasarımcısı (ö. 1968)
1896 - Dimitri Mitropoulos, Yunan besteci, piyanist ve orkestra şefi (ö. 1960)
1896 - Moriz Seeler, Alman yazar, şair ve film yapımcısı (ö. 1942)
1897 - Şevki Efendi, Bahai din adamı (ö. 1957)
1899 - Erich von dem Bach, Alman asker (Nazi subayı) (ö. 1972)
1899 - Ralf Törngren, Fin politikacı (ö. 1961)
1901 - Pietro Spiggia, İtalyan şair
1904 - Ali Avni Çelebi, Türk ressam (ö. 1993)
1904 - Glenn Miller, Amerikalı bando şefi (ö. 1944)
1910 - Archer John Porter Martin, İngiliz kimyager ve Nobel ödülü sahibi (ö. 2002)
1910 - David Niven, İngiliz aktör (ö. 1983)
1913 - Ralph Ellison, Amerikalı yazar (ö. 1994)
1917 - Robert Lowell, Amerikalı şair (ö. 1977)
1918 - Gladys Spellman, Amerikalı politikacı (ö. 1988)
1918 - João Goulart, Brezilyalı politikacı ve Devlet Başkanı (ö. 1976)
1918 - Roger Delgado, İngiliz aktör (ö. 1973)
1921 - Richard Wilbur, Amerikalı şair (ö. 2017)
1921 - Terence Cooke, Amerikalı katolik Kardinal ve New York Başpiskoposu (ö. 1983)
1922 - İzak Rabin, İsrail Başbakanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1995)
1922 - William Gaines, Amerikalı yayımcı (ö. 1992)
1923 - Péter Kuczka, Macar yazar, şair ve editör (ö. 1999)
1924 - Deke Slayton, Amerikalı astronot (ö. 1993)
1926 - Alâeddin Yavaşca, Türk tıp doktoru ve Klasik Türk müziği sanatçısı
1926 - Hasan Mutlucan, Türk Halk Müziği sanatçısı (ö. 2011)
1926 - Robert Clary, Fransız aktör
1927 - Harry Belafonte, Amerikalı müzisyen ve aktör
1928 - Jacques Rivette, Fransız film yönetmeni (ö. 2016)
1929 - Georgi Markov, Bulgar yazar ve rejim muhalifi (ö. 1978)
1929 - Nida Tüfekçi Türk saz sanatçısı (ö. 1993)
1930 - Gastone Nencini, İtalyan bisikletçi (ö. 1980)
1935 - Robert Conrad, Amerikalı oyuncu (ö. 2020)
1937 - Jed Allan, Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
1938 - Zekeriya Beyaz, Türk akademisyen ve yazar
1939 - Leo Brouwer, Kübalı besteci ve gitarist
1942 - Richard Myers, Amerikalı asker ve Genelkurmay Başkanı
1943 - Akinori Nakayama, Japon jimnastikçi
1943 - Gil Amelio, Amerikalı iş insanı ve risk sermayeci
1943 - Rashid Sunyaev, Rus fizikçi
1944 - John Breaux, Amerikalı politikacı ve Louisiana senatörü
1944 - Mike d'Abo, İngiliz şarkıcı (Manfred Mann)
1944 - Roger Daltrey, İngiliz müzisyen ve The Who üyesi
1945 - Burning Spear, Jamaikalı şarkıcı ve müzisyen
1945 - Dirk Benedict, Amerikalı oyuncu
1946 - Lana Wood, Amerikalı oyuncu
1947 - Alan Thicke, Kanadalı oyuncu ve şarkı sözü yazarı
1950 - Bülent Ortaçgil, Türk gitarist, şarkıcı ve besteci
1952 - Martin O'Neill, Kuzey İrlandalı futbolcu ve teknik direktör
1952 - Steven Barnes, Amerikalı yazar
1952 - Yakup Yavru, Türk oyuncu (ö. 2018)
1953 - Sinan Çetin, Türk yönetmen, dizi ve sinema oyuncusu
1954 - Catherine Bach, Amerikalı oyuncu
1954 - Ron Howard, Amerikalı oyuncu, yönetmen, yapımcı ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
1956 - Tim Daly, Amerikalı oyuncu
1958 - Bertrand Piccard, İsviçreli baloncu ve psikiyatrist
1958 - Chosei Komatsu, Japon orkestra şefi
1963 - Dan Michaels, Amerikalı müzisyen ve yapımcı
1963 - Aydan Şener, Türk oyuncu ve eski manken
1963 - Peker Açıkalın, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1963 - Ron Francis, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu
1963 - Thomas Anders, Alman şarkıcı ve Modern Talking üyesi
1964 - Paul Le Guen, Fransız futbolcu ve teknik direktör
1964 - Sinan Özen, Türk şarkıcı
1965 - Booker Huffman, Amerikalı profesyonel güreşçi
1965 - Stewart Elliott, Kanadalı jokey
1967 - Aron Winter, Hollandalı futbolcu
1967 - George Eads, Amerikalı oyuncu
1969 - Dafydd Ieuan, Galli davulcu ve Super Furry Animals üyesi
1969 - Doug Creek, Amerikalı beyzbolcu
1969 - Javier Bardem, İspanyol oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1969 - Litefoot, Amerikalı yerli rapçi
1971 - Ma Dong-seok, Güney Koreli aktör
1971 - Tyler Hamilton, Amerikalı bisikletçi
1973 - Carlo Resoort, Hollandalı trance DJ'i
1973 - Chris Webber, Amerikalı basketbolcu
1973 - Naoki Yoshida, Japon video oyunu yapımcısı ve tasarımcı
1973 - Ryan Peake, Kanadalı müzisyen ve Nickelback üyesi
1974 - Mark-Paul Gosselaar, Amerikalı oyuncu
1976 - Asuman Krause, Türk manken, sunucu, şarkıcı ve oyuncu
1976 - Peter Bell, Avustralyalı Amerikan futbolcusu
1977 - Esther Cañadas, İspanyol oyuncu ve süper model
1977 - Rens Blom, Hollandalı atlet
1978 - Alicia Leigh Willis, Amerikalı oyuncu
1978 - Jensen Ackles, Amerikalı oyuncu
1980 - Burcu Kara, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1980 - Djimi Traoré, Malili futbolcu
1980 - Shahid Afridi, Pakistanlı kriketçi
1981 - Adam LaVorgna, Amerikalı oyuncu
1981 - Ana Hickmann, Brezilyalı süper model
1981 - Brad Winchester, Amerikalı buz hokeyi oyuncusu
1983 - Blake Hawksworth, Kanadalı beyzbolcu
1983 - Chris Hackett, İngiliz futbolcu
1984 - Naima Mora, Amerikalı model
1985 - Andreas Ottl, Alman futbolcu
1987 - Kesha, Amerikalı şarkıcı
1988 - Katija Pevec, Amerikalı oyuncu
1989 - Carlos Vela, Meksikalı futbolcu
1989 - Sonya Kitchell, Amerikalı şarkıcı
1994 - Asanoyama Hideki, Japon profesyonel sumo güreşçisi
1994 - Justin Bieber, Kanadalı şarkıcı
Ölümler
317 - Valerius Valens, Roma İmparatoru (d. ?)
1131 - II. Stefan, Macar Kralı (d. 1101)
1510 - Francisco de Almeida, Portekizli asker ve kâşif (d. 1450)
1536 - Bernardo Accolti, İtalyan şair (d. 1465)
1546 - George Wishart, İskoç dini reformcusu (b 1513)
1620 - Thomas Campion, İngiliz şair ve besteci (d. 1567)
1633 - George Herbert, İngiliz şair ve hatip (d. 1593)
1643 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (d. 1583)
1661 - Richard Zouch, İngiliz hukukçu (d. 1590)
1671 - Leopold Wilhelm, Alman prensi (d. 1626)
1697 - Francesco Redi, İtalyan doktor (d. 1626)
1706 - Heino Heinrich Graf von Flemming, Alman asker ve Belediye Başkanı (d. 1632)
1734 - Roger North, İngiliz biyograf (d. 1653)
1757 - Edward Moore, İngiliz yazar (d. 1712)
1768 - Hermann Samuel Reimarus, Alman filozof ve yazar (d. 1694)
1773 - Luigi Vanvitelli, İtalyan mimar (d. 1700)
1777 - Georg Christoph Wagenseil, Avusturyalı besteci (d. 1715)
1779 - Kerim Han Zend, İran hükümdarı (d. 1705)
1792 - II. Leopold, Kutsal Roma imparatoru (d. 1747)
1841 - Claude Victor-Perrin, Fransız mareşal (d. 1764)
1855 - Georges Louis Duvernoy, Fransız zoolog (d. 1777)
1862 - Peter Barlow, İngiliz matematikçi (d. 1776)
1865 - Anna Pavlovna, Hollanda kraliçesi (d. 1795)
1865 - Takeda Kounsai, Mito Roninlerinden (d. 1804)
1870 - Francisco Solano López, Carlos Antonio Lopez'in büyük oğlu (d. 1827)
1875 - Tristan Corbière, Fransız şair (d. 1845)
1879 - Joachim Heer, İsviçreli politikacı (d. 1825)
1881 - Adolphe Joanne, Fransız coğrafyacı ve yazar (d. 1813)
1884 - Isaac Todhunter, İngiliz matematikçi (d. 1820)
1897 - Jules de Burlet, Belçikalı siyasetçi (d. 1844)
1898 - George Bruce Malleson, İngiliz asker ve yazar (d. 1825)
1901 - Nikolaos Gizis, Yunan ressam (d. 1842)
1905 - Eugène Guillaume, Fransız heykeltıraş (d. 1822)
1906 - José María de Pereda, İspanyol yazar (d. 1833)
1911 - Jacobus Henricus van 't Hoff, Hollandalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1852)
1912 - George Grossmith, İngiliz oyuncu ve çizgi roman yazarı (d. 1847)
1920 - John Hollis Bankhead, Amerikalı politikacı ve senatör (d. 1842)
1920 - Joseph Trumpeldor, Rus siyonist (d. 1880)
1921 - I. Nikola, Karadağ Kralı (d. 1841)
1922 - Rafael Moreno Aranzadi, İspanyol futbolcu (d. 1892)
1932 - Dino Campana, İtalyan şair (d. 1885)
1932 - Frank Teschemacher, Amerikalı caz klarnetçisi (d. 1906)
1934 - Charles Webster Leadbeater, İngiliz yazar (d. 1852)
1936 - Mikhail Kuzmin, Rus yazar (d. 1871)
1938 - Gabriele D'Annunzio, İtalyan yazar, savaş kahramanı ve politikacı (d. 1863)
1940 - Anton Hansen Tammsaare, Estonyalı yazar (d. 1878)
1943 - Alexandre Yersin, İsviçreli doktor (d. 1863)
1952 - Mariano Azuela, Meksikalı romancı (d. 1873)
1963 - Irish Meusel, Amerikalı beyzbolcu (d. 1893)
1966 - Fritz Houtermans, Alman fizikçi (d. 1903)
1970 - Lucille Hegamin, Amerikalı şarkıcı (d. 1894)
1974 - Bobby Timmons, Amerikalı caz piyanisti (d. 1935)
1974 - Hüseyin Kemal Gürmen, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)
1978 - Mutlu Menderes, Türk politikacı (d. 1937)
1979 - Mustafa Barzani, Kürt politikacı (d. 1903)
1983 - Arthur Koestler, Macar asıllı İngiliz yazar (d. 1905)
1984 - Jackie Coogan, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
1985 - A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu), Türk şair (d. 1917)
1988 - Joe Besser, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1907)
1990 - Dixie Dean, İngiliz futbolcu (d. 1907)
1991 - Edwin H. Land, Amerikalı mucit (d. 1909)
1995 - Georges J.F. Kohler, Alman biyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1946)
1995 - Vladislav Listyev, Rus televizyon habercisi (d. 1956)
1996 - Haydar Özalp, Türk siyasetçi ve eski Gümrük ve Tekel Bakanı (d. 1924)
2000 - Özay Gönlüm, Türk saz sanatçısı (d. 1940)
2006 - Harry Browne, Amerikalı politikacı ve yazar (d. 1933)
2006 - Jack Wild, İngiliz oyuncu (d. 1952)
2006 - Johnny Jackson, Amerikalı müzisyen (d. 1951)
2006 - Peter Osgood, İngiliz futbolcu (d. 1947)
2013 - Bonnie Gail Franklin, Amerikalı oyuncu (d. 1944)
2014 - Nancy Charest, Kanadalı siyasetçi (d. 1959)
2014 - Alain Resnais, Fransız yönetmen (d. 1922)
2015 - Wolfram Wuttke, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1961)
2016 - Jean Miotte, Soyut anlayışta çalışan Fransız ressam (d. 1926)
2016 - Louise Plowright, İngiliz oyuncu (d. 1956)
2016 - Tony Warren, İngiliz Tv yapımcısı ve senarist (d. 1936)
2017 - Paula Fox, Amerikalı kadın yazar ve çevirmen (d. 1923)
2017 - Richard Karron, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısıdır (d. 1934)
2017 - Yasuyuki Kuwahara, Japon eski millî futbolcudur (d. 1942)
2017 - Taarak Mehta, Hint oyun ve köşe yazarı, mizahçı (d. 1929)
2017 - Gustav Metzger, Britanyalı sanatçı ve politik aktivist (d. 1926)
2017 - David Rubinger, İsrailli ünlü fotoğraf sanatçısı (d. 1924)
2017 - Alejandra Soler, İspanyol kadın siyasetçi ve eğitimcidir (d. 1913)
2017 - Vladimir Tadej, Hırvat prodüksiyon amiri, senarist ve film yönetmenidi (d. 1925)
2017 - Yannis Çinçaris, Yunan haltercidir (d. 1962)
2018 - Diana Der Hovanessian, Ermeni kökenli Amerikalı şair, çevirmen ve yazar (d. 1934)
2018 - Anatoliy Leyn, Sovyetler Birliği doğumlu Rus-Amerikalı satranç oyuncusudur (d. 1931)
2018 - María Rubio, Meksikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1934)
2019 - Jores İvanoviç Alferov, Rusya Bilimler Akademisi üyesi fizikçi ve akademisyen (d. 1930)
2019 - Kumar Bhattacharyya, İngiliz-Hint mühendis, eğitimci ve siyasetçidir (d. 1940)
2019 - Joseph Flummerfelt, Amerikalı orkestra şefi (d. 1937)
2019 - Phaedon Georgitsis, Yunan oyuncu (d. 1939)
2019 - Elly Mayday, Kanadalı aktivist ve modeldir (d. 1988)
2019 - Kevin Roche, İrlanda asıllı Amerikalı mimar (d. 1922)
2019 - Peter van Gestel, Hollandalı yazardır (d. 1937)
2019 - Hennric David Yeboah, Ganalı siyasetçi ve iş insanı (d. 1957)
2020 - Ernesto Cardenal Martínez, Nikaragualı Katolik rahibi, şair ve siyasetçi (d. 1925)
2020 - Siyamend Rahman, İranlı paralimpik halterci (d. 1988)
2021 - Gheorghe Dănilă, Romanyalı oyuncu (d. 1949)
2021 - Emmanuel Félémou, Gineli Roma Katolik piskopos (d. 1960)
2021 - Bernard Guyot, Fransız arazi bisiklet yarışçısı (d. 1945)
2021 - Zlatko "Cico" Kranjčar, Hırvat asıllı Yugoslav millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1956)
2021 - Anatoliy Zlenko, Ukraynalı diplomat ve siyasetçi (d. 1938)
2022 - Alevtina Kolçina, Sovyet-Rus kayaklı koşucu (d. 1930)
2022 - Alfred Mayer, Avusturyalı siyasetçi (d. 1936)
2023 - Ted Donaldson, Amerikalı çocuk oyuncu (d.1933)
2023 - Just Fontaine, Fransız futbolcu ve 1958 FIFA Dünya Kupası'nın gol kralı (d.1933)
2023 - Anise Koltz, Lüksemburglu çağdaş eserler veren şair, çevirmen ve yazar (d. 1928)
2023 - Irma Serrano, Meksikalı aktris, şarkıcı,siyasetçi, gösteri sanatçısı ve yazar (d.1933)
Tatiller ve özel günler
Muhasebeciler Günü
Yeşilay Haftası (1-7 Mart)
Deprem Haftası (1-7 Mart)
Girişimcilik Haftası (1-7 Mart)
Ardahan'ın Hanak ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
Mersin'in Arslanköy ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
Bağımsızlık Günü (Bosna-Hersek)
Kaynakça
0301
01 |
3081 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Dama | Dama | Dama, iki kişinin karşı karşıya oynadığı bir masa oyunudur. Genellikle 8×8, 10×10 ya da 12×12'lik dama tahtaları üzerinde oynanır. Satrancın aksine bütün taşlar aynı biçimde hareket eder.
Çapraz damanın oynanışı
Taşlar, ancak üzerlerinde bulundukları koyu karelerde, yani çapraz olarak ve her hamlede birer kare gidecek şekilde hareket ederler. Yol üzerinde kendi renklerinden bir taş varsa bu yol, o taş çekilene kadar kapalıdır. Karşı tarafın bir taşı bulunursa ve arkasındaki kare de boşsa bu taşın üzerinden atlayıp karşı tarafın taşını tahtadan uzaklaştırabilir. Eğer taşlardan biri tahtanın karşı tarafına ulaşırsa üzerine bir tane taş daha konarak bir dama elde edilir. Dama, normal taşların aksine çaprazlar üzerinde her hamlede birden fazla kare kat ederek hareket edebilir, normal taş gibi tahtadan uzaklaştırılabilir. İki taraftan kimin bütün taşları tahtadan önce uzaklaştırılırsa oyunu kaybetmiş olur.
Türk damasının oynanışı
Taşlar bir kare ileri, sağa ve sola doğru hareket edebilir. 1. ve 8. yataya ulaşan taşlar üzerine bir taş daha koyarak dama niteliği kazanır. Dama taşı istenilen yönde istenilen kadar kare ilerler (çapraz hariç).
Dış bağlantılar
Dünya Dama Federasyonu |
3084 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Radyo | Radyo | Radyo, elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet. Türk Dili dergisinde Kırgız Türkçesinde radyo anlamında kullanılan үналгы /ünalgı/ sözünün Türkiye Türkçesinde kullanılması da gündeme getirilmiştir. Radyoyu Marconi icat etmiştir.
Radyo alıcıları
Radyolar (radyo alıcıları) elektromanyetik tayfın belli bir aralığını dinlemek üzere tasarlanır. Radyonun seçicilik ve hassaslık faktörlerine göre kalitesini değerlendirmek mümkündür - Q faktörü.
Popüler radyolar iki tür modülasyonu almak üzere dizayn edilmişlerdir: AM (Genlik Modülasyonu) ve FM (Frekans modülasyonu)
Genlik modülasyonunun; taşıyıcılı yayın, SSB (Single side bant- Tek bantlı yayın) ve CW (Continuous Wave- Daimi dalga) olmak üzere alt bölümleri vardır.
Normal bir radyo alıcısında Orta Dalga (MW- Mid Wave) ve FM, bazen de uzun dalga (LW- Long wave) bulunmaktadır.
Kısa dalga (SW- Short Wave) radyoları kalitesine ve çeşidine göre alış tayfi değişmektedir. Aşağıdaki bantlar uluslararası yayın yapan kurumlara ayrılmıştır. Bu istasyonlar genelde AM (genlik modülasyonu) (Amplitude Modulation) ile yayın yapmaktadır. Bu tür yayınları dinleyenlere SWL (Short Wave Listener - Kısa Dalga dinleyicisi) denmektedir.
Radyo dalgalarının bir başka belirleyici özelliği de genliğidir. Genlik, radyo dalgasının salınım sırasında ulaştığı en yüksek salınım şiddetidir. Radyo kanallarının şifrelenmesinde genelde frekans ve genlik değerleri kullanılır. AM radyolarda genlik değeri değiştirilerek, FM (Frequency Modulation - Frekans Modülasyonu) radyolarda da kendilerine verilen frekans aralığında dalganın frekansı değiştirilerek şifreleme yapılır.
Radyo antenleri yalnızca belirli frekanstaki yayınları almak üzere ayarlandığı için geri kalan radyo dalgalarını algılamaz. Radyo dalgaları içine gizlenmiş şifreler, alıcı tarafından çözülüp, hoparlörler üzerinden dinlenilen ses dalgalarına dönüşür.
Bu bantların arasında amatör radyoya, ticari gemilere ve askeriyeye ayrılmış bantlar bulunmaktadır. Genelde bu yayınlar SSB, CW, RTTY modülasyonlarını içermektedir. Bu tür yayınları almak için radyonun BFO (Beat Frequency Oscillator -Vuru Frekans Osilatörü) denilen ek bir devreye ihtiyacı vardır. Taşıyıcıyı suni olarak oluşturan bu devre ile gönderme sırasında bastırılan taşıyıcı tekrar ilâve edilerek, sinyallerin normal bir radyo alıcısı ile dinlenilebilmesi sağlanır. Bu tür radyolarda ses bandının genişliğini de değiştirmek mümkündür.
Yeni çıkan XM radyo türü de uydudan yüksek frekanslı sayısal yayınları almak üzere dizayn edilmiştir. Hâlen ABD'de ticarî olarak piyasaya sunulan bu radyo türünde ses kalitesi oldukça yüksektir. Hâlen aboneliğe dayalı ve belli bir ücret karşılığı tüm kıtaya kesintisiz ve reklamsız şifrelenmiş radyo yayını yapılmaktadır.
Teknolojinin son yıllarda hızla gelişmesine paralel olarak ve internet kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber, internet üzerinden yayın yapan radyoların sayıları hızla artmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kısa dalga radyo
Radyo dalgaları
Elektromanyetik
Modülasyon
Kaynakça
A História da Rádio em Datas (1819-1997) (in Portuguese) - notes on etymology
Leigh White, Buck Fuller and the Dymaxion World (refers to Waldo Warren as the inventor of the word radio), in: The Saturday Evening Post, 14 October 1944, cited in: Joachim Krausse and Claude Lichtenstein (eds.), Your Private Sky, Lars Müller Publishers, Baden/Switzerland, 1999, page 132. ISBN 3-907044-88-6
L. de Forest, article in Electrical World 22 June 1270/1 (1907), early use of word "radio".
It contains a proof that Sir Jagadish Chandra Bose invented the Mercury Coherer which was later used by Guglielmo Marconi and along with other patents.
Konuyla ilgili yayınlar
Aitkin Hugh G. J. The Continuous Wave: Technology and the American Radio, 1900-1932 (Princeton University Press, 1985).
Briggs Asa. The History of Broadcasting in the United Kingdom (Oxford University Press, 1961).
De Forest, Lee. Father of Radio: The Autobiography of Lee de Forest (1950).
Ewbank Henry and Lawton Sherman P. Broadcasting: Radio and Television (Harper & Brothers, 1952).
Fisher, Marc Something In The Air: Radio, Rock, and the Revolution That Shaped A Generation (Random House, 2007).
Leland I. Anderson (ed.), "John Stone Stone, Nikola Tesla's Priority in Radio and Continuous-Wave Radiofrequency Apparatus". The Antique Wireless Review, Vol. 1. 1986. 24 pages, illustrated.
Maclaurin W. Rupert. Invention and Innovation in the Radio Industry (The Macmillan Company, 1949).
Ray William B. FCC: The Ups and Downs of Radio-TV Regulation (Iowa State University Press, 1990).
Scannell, Paddy, and Cardiff, David. A Social History of British Broadcasting, Volume One, 1922-1939 (Basil Blackwell, 1991).
Schwoch James. The American Radio Industry and Its Latin American Activities, 1900-1939 (University of Illinois Press, 1990).
Sterling Christopher H. Electronic Media, A Guide to Trends in Broadcasting and Newer Technologies 1920-1983 (Praeger, 1984).
White Llewellyn. The American Radio (University of Chicago Press, 1947).
Ulrich L. Rohde, Jerry Whitaker "Communications Receivers, Third Edition ", McGraw Hill, New York, NY, 2001, ISBN 0-07-136121-9.
Britanyalı icatları
Haberleşme tekniği |
3085 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Nisan | Nisan | Nisan, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 4. ayı olup 30 gün çeker.
Nisan sözcüğünün, Farsça (Nisan), Süryanice (Nisanna), Sümerce (Nisag = ilk meyveler), Akadca (Nisānu) ve İbranice (nîsān) sözcüklerinden alındığı söylenebilir.
Nisan adının İngilizcesi olan April sözcüğünün Latince aprilis'den geldiği rivayet olunur. Klasik etimolojiye göre, Latince aperire (açmak); ağaçların çiçek açmaya başladığı mevsimi ima eder. Aynı tez, modern Yunancada ilkbahar anlamına gelen ἁνοιξις (açmak) ile de destek bulmaktadır. |
3086 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1%20Nisan | 1 Nisan |
Olaylar
527 - Bizans İmparatoru I. Justinus, yeğeni I. Justinianus'u veliahtı ilan etti.
1564 - İlk "1 Nisan" şakaları Fransa'da yapılmaya başlandı. Bu yıl değiştirilen takvime göre, eski yılbaşı sayılan Nisan'ın 1'i, yerini yeni yılbaşı 1 Ocak'a bırakmaktaydı. Nisan'ın ilk günü, yeni yıl kutlamaya alışmış olan halk ve yeni takvim uygulamasını beğenmeyenler, çeşitli şakalar yapmaya başladılar. Fransızlar, bu şakalara "Poisson D'avril" (Nisan balığı) adını verdiler.
1778 - Oliver Pollock, Dolar'ın simgesini yarattı.
1867 - Singapur, Birleşik Krallık Kraliyet Kolonisi oldu.
1873 - Britanya buharlı gemisi "SS Atlantic", İskoçya açıklarında battı; 547 kişi öldü.
1873 - Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre adlı oyununun ilk temsili, İstanbul'daki Gedikpaşa Tiyatrosu'nda gerçekleşti.
1916 - Mustafa Kemal, Miralaylığa (Albaylığa) yükseltildi.
1921 - Metristepe'deki 10. Yunan Tümeni'nin geri çekilmesinin ardından taarruza geçen Kuvâ-yi Milliye, İkinci İnönü Muharebesi'ni kazandı.
1924 - Münih'teki darbe girişimi dolayısıyla Nazi lideri Adolf Hitler, 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Fakat sadece 9 ay hapis kaldı ve bu sırada Mein Kampf (Kavgam) adlı kitabını yazdı.
1925 - Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi kuruldu.
1926 - Türkiye'de 30 Ağustos'un, "Zafer Bayramı" olarak kutlanması hakkındaki kanun kabul edildi.
1939 - İspanya'da milliyetçiler, İspanya İç Savaşı'nın resmi olarak bittiğini açıkladılar.
1940 - II. Dünya Savaşı: Hans Frank tarafından Varşova Gettosu kuruldu.
1941 - Altın Meydan subayları tarafından 1941 Irak darbesi gerçekleştirildi.
1947 - Çocuğu olmayan II. Georgios'un ölümünün ardından ağabeyi I. Paulos, Yunanistan Kralı oldu.
1948 - Soğuk Savaş: Sovyetler Birliği'nin direktifleri doğrultusunda Doğu Almanya Hükûmetine bağlı askeri güçler, Batı Berlin'i karadan ablukaya aldı.
1948 - İstanbul Fındıklı'daki Güzel Sanatlar Akademisi binası yandı.
1949 - Serbest İrlanda Devleti'ni oluşturan güneydeki 26 kontluk birleşerek, İrlanda Cumhuriyeti'ni oluşturdu.
1949 - Newfoundland, Kanada'ya katıldı.
1950 - BM, Kudüs'ün ikiye bölünmesi planını kabul etti.
1955 - Kıbrıs Rumları, Ada'nın Birleşik Krallık'tan bağımsız olmasını öngören, EOKA hareketini başlattılar.
1955 - Kıbrıs'ta Türk Mukavemet Teşkilatı faaliyete geçti.
1957 - Batı Almanya'da bilim insanları, nükleer silahlar üzerine çalışmayı reddetti.
1958 - Kıbrıs'ta EOKA'cılar Büyük Britanya'ya savaş ilan etti. EOKA'nın lideri Georgios Grivas, Türklere de gözdağı verdi.
1961 - Türkiye'de 27 Mayıs Darbesi'nden sonra faaliyetleri yasaklanan siyasi partilerin faaliyetleri kısmen serbest bırakıldı.
1963 - Alman kamu televizyon kanalı ZDF (Zweites Deutsches Fernsehen, Türkçe: İkinci Alman Kanalı) kuruldu.
1964 - Başpiskopos Makarios'un Kıbrıs Türk Alayı'nın Garnizonuna dönmesi önerisi, Türk Hükûmetince reddedildi.
1969 - Münir Nurettin Selçuk'un Amerika'da verdiği konser, 525 televizyon tarafından naklen yayınladı.
1970 - Richard Nixon, ABD'de satılan tütün ürünlerinde uyarı yazılarının yer almasını öngören ve televizyon ve radyoda tütün ürünlerinin reklamlarının yapılmasını yasaklayan kararnameyi imzaladı.
1971 - Robert Kolej, olaylar nedeniyle 4 günlüğüne kapatıldı.
1975 - Bursa'da Uludağ, Elazığ'da Fırat, Samsun'da Ondokuz Mayıs ve Konya'da Selçuk Üniversitelerinin kurulmasına ilişkin kanun, TBMM'nde kabul edildi.
1976 - Apple; Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından kuruldu.
1979 - Humeyni, İran'ni ilan etti.
1981 - Yaz saati uygulaması, Sovyetler Birliği'nde ilk kez hayata geçirildi.
1982 - Nokta dergisi yayın hayatına başladı.
1999 - Kuzeybatı Toprakları'ndan ayrılan Nunavut, Kanada'nın bölgesi oldu.
2001 - Yugoslavya'nın eski Başkanı Slobodan Milošević, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde yargılanmak üzere polise teslim oldu.
2001 - Hollanda, eşcinsel evliliği yasallaştıran dünyanın ilk ülkesi oldu.
2002 - Ötanazi, Hollanda'da yasallaştı.
2004 - Google, Gmail'i halka duyurdu.
2005 - 24. Uluslararası İstanbul Film Festivali "Yaşam Boyu Başarı Ödülü", sinema sanatçısı Sophia Loren'e verildi.
2005 - Türkiye'de 10 yıl süren 61 sanıklı Hizbullah davasında 22 tetikçi, ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
2009 - Hırvatistan ve Arnavutluk NATO'ya katıldı.
Doğumlar
1220 - Go-Saga, Japonya İmparatoru (ö. 1272)
1282 - IV. Ludwig (Bavyeralı), Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1347)
1578 - William Harvey, İngiliz tıp doktoru (ö. 1657)
1614 - Martin Schoock, Hollandalı filozof (ö. 1669)
1640 - Zygmunt Kazimierz, Polonyalı prens (ö. 1647)
1728 - Franz Asplmayr, Avusturyalı besteci ve keman virtüözü (ö. 1786)
1750 - Hugo Kołłątaj, Polonyalı Katolik rahip, sosyal ve politik aktivist, politik düşünür, tarihçi ve filozof (ö. 1812)
1773 - Yuri Lisyanski, Rus Kraliyet Donanması subayı ve kaşif (ö. 1837)
1776 - Sophie Germain, Fransız asıllı matematikçi, fizikçi ve filozof (ö. 1831)
1795 - Carl Anton von Meyer, Rus botanikçi ve kaşif (ö. 1855)
1815 - Otto von Bismarck, Alman politikacı (ö. 1898)
1822 - Hobart Paşa, İngiliz asıllı deniz subayı (ö. 1886)
1831 - Albert Anker, İsviçreli ressam (ö. 1910)
1852 - Edwin Austin Abbey, Amerikalı ressam (ö. 1911)
1858 - Gaetano Mosca, İtalyan siyaset bilimci, gazeteci ve bürokrat (ö. 1941)
1862 - Carl Charlier, İsveçli astronom (ö. 1934)
1865 - Richard Zsigmondy, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1929)
1866 - Ferruccio Busoni, İtalyan piyanist ve besteci (ö. 1924)
1868 - Edmond Rostand, Fransız tiyatrocu (ö. 1918)
1873 - Sergey Rahmaninov, Rus piyanist ve besteci (ö. 1943)
1878 - Ernest Mamboury, İsviçreli öğretmen (ö. 1953)
1883 - Martin Dunbar-Nasmith, Britanyalı amiral (ö. 1965)
1885 - Wallace Beery, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1949)
1887 - Leonard Bloomfield, Amerikalı dil bilimci (ö. 1949)
1888 - Kai Donner, Fin dilbilimci, etnograf ve siyasetçi (ö. 1935)
1893 - Cicely Courtneidge, İngiliz oyuncu (ö. 1980)
1894 - Eduard Wagner, II. Dünya Savaşı'nda olarak görev yapan Nazi Almanyası ordusu generali (ö. 1944)
1894 - Jørgen Jørgensen, Danimarkalı filozof (ö. 1969)
1898 - William James Sidis, Amerikalı matematikçi (ö. 1944)
1902 - Maria Poliduri, Yunan şair (ö. 1930)
1905 - Emmanuel Mounier, Fransız filozof ve ilahiyatçı (ö. 1950)
1906 - Aleksander Sergeyeviç Yakovlev, Rus mühendis ve uçak tasarımcısı (ö. 1989)
1908 - Abraham Maslow, Amerikalı bilim insanı (ö. 1970)
1917 - Hikmet Dizdaroğlu, Türk yazar, edebiyat araştırmacısı ve dil bilimci (ö. 1981)
1920 - Toşiro Mifune, Japon oyuncu (ö. 1997)
1924 - Brendan Byrne, Amerikalı siyasetçi (ö. 2018)
1926 - Reha Yurdakul, Türk sinema oyuncusu (ö. 1988)
1929 - Milan Kundera, Çek yazar
1932 - Debbie Reynolds, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcı (ö. 2016)
1933 - Pars Tuğlacı, Ermeni asıllı Türk yazar (ö. 2016)
1936 - Ahmet Sezgin, Türk halk müziği sanatçısı (ö. 2008)
1937 - Yılmaz Güney, Türk oyuncu ve yönetmen (ö. 1984)
1939 - Ali MacGraw, Amerikalı sinema oyuncusu
1942 - Hurşit Tolon, Türk asker
1942 - Savaş Dinçel, Türk oyuncu, karikatürist ve film yönetmeni (ö. 2007)
1944 - Mehmet Emin Karamehmet, Türk iş insanı
1947 - Beşir Atalay, Türk siyasetçi
1947 - Neşe Karaböcek, Türk şarkıcı
1948 - İnci Asena, Türk şair, yazar, çevirmen ve yayınevi yöneticisi
1955 - İlhan İrem, Türk ses sanatçısı ve besteci (ö. 2022)
1958 - Hıdır Aslan, Türk sosyalist devrimci (ö. 1984)
1958 - Hüseyin Altın, Türk şarkıcı ve oyuncu (ö. 2016)
1959 - Helmuth Duckadam, Rumen futbolcu
1960 - Yalçın Menteş, Türk tiyatro sanatçısı ve televizyon yıldızı (ö. 2019)
1963 - Hüner Coşkuner, Türk müziği şarkıcısı (ö. 2021)
1965 - Naşide Göktürk, Türk şair, söz yazarı, besteci ve yorumcu (ö. 2016)
1966 - Mehmet Özdilek, Türk futbolcu ve teknik direktör
1967 - Cevdet Yılmaz, Türk siyasetçi
1967 - Mehmet Taştan, Türk hukukçu ve şair
1968 - Alexander Stubb, Fin politikacı
1973 - Christian Finnegan, İngiliz komedyen ve oyuncu
1973 - Rachel Maddow, Amerikalı televizyon sunucusu, yorumcusu ve yazar
1973 - Hakan Taşıyan, Türk arabesk fantezi müzik şarkıcısı ve bestekâr
1976 - Asım Pars, Boşnak asıllı Türk basketbolcu
1976 - David Oyelowo, Britanyalı oyuncu
1976 - Clarence Seedorf, Surinam doğumlu Hollandalı futbolcu
1978 - Antonio De Nigris Guajardo, Meksikalı futbolcu (ö. 2009)
1980 - Randy Orton, Amerikalı profesyonel güreşçi
1980 - İsmail Atalan, Alman teknik direktör
1980 - Yūko Takeuchi, Japon oyuncu (ö. 2020)
1981 - Hannah Spearritt, İngiliz pop şarkıcısı ve aktris
1983 - Sergey Lazarev, Rus şarkıcı ve aktör
1986 - Haminu Dramani, Ganalı futbolcu
1990 - Zafonic, ABD doğumlu safkan yarış atı ve aygır
1991 - Duván Zapata, Kolombiyalı futbolcu
1992 - Ramazan Çevik, Türk futbolcu
1994 - Dmitri Yefremov, Rus futbolcu
1995 - Logan Paul, Amerikalı YouTuber ve internet ünlüsü
Ölümler
996 - XV. Ioannes, Ağustos 985'ten ölümüne kadar papa
1085 - Shenzong, Çin'in Song Hanedanı'nın altıncı imparatoru (d. 1048)
1204 - Eleanor, Akitanya düşesi (d. 1122)
1282 - Abaka, Cengiz Han'ın torunu (d. 1234)
1528 - Francisco de Peñalosa, İspanyol yazar (d. 1470)
1548 - I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan Kralı ve Litvanya Büyük Dükü (d. 1467)
1865 - Giuditta Negri Pasta, İtalyan şarkıcı (d. 1798)
1876 - Philipp Mainländer, Alman şair ve filozof (d. 1841)
1910 - Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı (d. 1815)
1918 - Nigâr Hanım, Türk şair (d. 1856)
1930 - Cosima Wagner, Alman piyanist ve besteci (d. 1837)
1940 - John Hobson, İngiliz ekonomist ve sosyal bilimci (d. 1858)
1944 - Hazım Körmükçü, Türk tiyatrocu (d. 1898)
1947 - II. Georgios, Yunanistan Kralı (d. 1890)
1947 - İsa Eşme, Türk profesör
1950 - Recep Peker, Türk politikacı ve eski Başbakan (d. 1889)
1952 - Ferenc Molnár, Macar yazar (Pal Sokağı Çocukları’nın yazarı) (d. 1878)
1954 - Ahmed Ağdamski, Azeri operacı, oyuncu (d. 1884)
1965 - Helena Rubinstein, Polonyalı-Yahudi asıllı Amerikalı iş insanı (d. 1870)
1976 - Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam (d. 1891)
1978 - İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Türk eğitimci, yazar, hattat ve siyasetçi (d. 1886)
1984 - Marvin Gaye, Amerikalı şarkıcı (d. 1939)
1991 - Martha Graham, Amerikalı dansçı (d. 1894)
2001 - Ayhan Şahenk, Türk iş insanı (d. 1929)
2002 - Aptullah Kuran, Türk mimarlık tarihçisi (Mimar Sinan konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan) (d. 1927)
2003 - Leslie Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve oyuncu (d. 1956)
2005 - Naci Tanrısever (Karamanoğlu Naci Bey), Türk şair ve İstiklal Madalyası sahibi (Cumhuriyetin Tapu Kadastrosunu kuran, 16 eski dil bilen hayattaki tek kişi sıfatıyla "ölene kadar emekliliği yasak" olan Millî Savunma Bakanlığı uzman bilirkişisi) (d. 1901)
2007 - John Billings, Avustralyalı doğal doğum kontrolü yönteminin mucidi (d. 1918)
2012 - Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu (d. 1934)
2014 - Jacques Le Goff, 12. ve 13. yüzyıl Orta Çağ tarihinde uzmanlaşmış, Fransız tarihçi (d. 1924)
2015 - Misao Ōkawa, Japon kadın (2013 yılından ölümüne kadar "Yaşayan En Yaşlı Kişi" unvanı sahibi) (d. 1898)
2015 - Nicolae Rainea, emekli Rumen futbol hakemi (d. 1933)
2016 - Aydın Tansel, Türk şarkıcı ve besteci (d. 1945)
2017 - Gary Austin, Amerikalı doğaçlamalı tiyatro eğitimcisi, yazarı ve yönetmeni (d. 1941)
2017 - Lonny Brooks (doğum adı: Lee Baker, Jr.), Amerikalı rock-blues müzisyeni ve gitaristi (d. 1933)
2017 - Antonio Ciliberti, İtalya Katolik piskoposu (d. 1935)
2017 - Hans Gösta Gustaf Ekman, İsveçli oyuncu (d. 1939)
2017 - Ikutaro Kakehashi, Japon mühendis ve girişimci (d. 1930)
2017 - Giovanni Sartori, demokrasi ve karşılaştırmalı siyaset alanlarında çalışmaları bulunan İtalyan siyaset bilimci (d. 1924)
2017 - Yevgeni Yevtuşenko, Sovyet şair (d. 1933)
2018 - Steven Bochco, Amerikalı yapımcı ve yazar (d. 1943)
2018 - José Efraín Ríos Montt, Guatemalalı asker ve siyasetçi (d. 1926)
2018 - Avichai Rontzki, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin Baş Askeri Hahamı (d. 1951)
2018 - Michel Sénéchal, Fransız opera şarkıcısı (d. 1927)
2018 - Ülkü Tamer, Türk şair, gazeteci, oyuncu ve çevirmen (d. 1937)
2019 - Dimitar Dobrev, Bulgar güreşçi (d. 1931)
2019 - Rafael Sánchez Ferlosio, İspanyol yazar ve romancı (d. 1927)
2019 - Vonda Neel McIntyre, Amerikalı bilimkurgu yazar (d. 1948)
2019 - Ruth-Margret Pütz, Alman opera sanatçısı ve eğitimci (d. 1930)
2020 - Dora Werzberg Amelan, Fransız hemşire ve sosyal hizmet uzmanı (d. 1920)
2020 - Branislav Blažić, Sırp cerrah ve politikacı (d. 1957)
2020 - Mario Chaldú, Arjantinli eski millî futbolcu (d. 1942)
2020 - David Driskell, Afroamerikalı sanatçı ve profesör (d. 1931)
2020 - Kevin Duffy, Amerikalı federal yargıç (d. 1933)
2020 - Bernard Epin, Fransız yazar, edebiyat eleştirmeni ve komünist aktivist (d. 1936)
2020 - Nur Hasan Hüseyin, Somalili siyasetçi (d. 1937)
2020 - Philippe Malaurie, Fransız özel hukuk profesörü (d. 1925)
2020 - Gérard Mannoni, Fransız heykeltıraş (d. 1928)
2020 - Richard Passman, Amerikalı havacılık mühendisi ve uzay bilim insanı (d. 1925)
2020 - Dirceu Pinto, Brezilyalı paralimpik boccia sporcusu (d. 1980)
2020 - Bucky Pizzarelli, Amerikalı caz gitaristi (d. 1926)
2020 - Adam Lyons Schlesinger, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, albüm yapımcısı ve gitarist (d. 1967)
2020 - Cemil Taşçıoğlu, Türk profesör doktor (d. 1952)
2021 - Lee Aaker, Amerikalı oyuncu (d. 1943)
2021 - Isamu Akasaki, yarı iletken teknoloji alanında uzmanlaşmış Japon bilim insanı ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1929)
2021 - Hanna Vasylivna Arsenych-Baran, Ukraynalı yazar (d. 1970)
2021 - Michèle Boegner, Fransız konser piyanisti (d. 1941)
2021 - Nemam Ghafouri, Irak doğumlu İsveçli Kürt hekim ve insan hakları aktivisti (d. 1968)
2021 - Patrick Juvet, İsviçreli şarkıcı ve model (d. 1950)
2022 - Jolanta Lothe, Polonyalı aktris (d. 1942)
2022 - Aleksandra Yakovleva, Sovyet-Rus aktris ve iş insanı (d. 1957)
Tatiller ve özel günler
1-7 Nisan: Kanserle savaş haftası
1 Nisan Şaka Günü
Van'ın Erciş ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Van'ın Gürpınar ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0401
01 |
3087 | https://tr.wikipedia.org/wiki/2%20Nisan | 2 Nisan |
Olaylar
1453 - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u kuşatma harekâtına başladı.
1917 - ABD, fiilen I. Dünya Savaşı'na girdi.
1918 - Van ve Muradiye'den Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi'ne ait Ordu Birlikleri'nin çekilişi.
1930 - Haile Selassie, kendini Etiyopya İmparatoru ilan etti.
1948 - Yazar Sabahattin Ali, Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken, kılavuzu Ali Ertekin tarafından öldürüldü. 28 Aralık'ta tutuklanan Ertekin'in cezası indirime uğradı. Aynı yıl çıkan af yasasıyla da serbest bırakıldı.
1948 - Ankara'da Opera Binası, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün de katıldığı bir tören ve ardından Adnan Saygun'un "Kerem" operasıyla perdelerini açtı.
1950 - Bursa Cezaevi'nde bulunan şair Nâzım Hikmet'in affı için, tanınmış sanatçı, yazar ve şair gibi toplumun ileri gelenleri, toplu olarak imzaladıkları sembolik bir dilekçe ile İsmet İnönü'ye başvuru yaptı.
1960 - Kayseri'ye giden CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün bulunduğu tren, Vali'nin emriyle durduruldu. Zorlukla yoluna devam edebilen İnönü, Kayseri'de 50 bin kişi tarafından karşılandı.
1965 - Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U Thant; Türkiye'nin, Kıbrıs özel temsilcisi Galo Plaza'nın görevine son verilmesi isteğini reddetti.
1971 - Başbakan Nihat Erim, reform programını TBMM'ye sundu.
1971 - TÜSİAD kuruldu.
1972 - Charlie Chaplin, komünist sempatizanı olduğundan kuşkulanıldığı McCarthy döneminde, 1952'de terk ettiği ABD'ye onca yıl sonra ilk kez ayak bastı. Eski ülkesine Oscar özel ödülünü almak için gelmişti.
1975 - Toronto'daki (Ontario-Kanada) CN Kulesi tamamlandı: Kule, 553,33 m ile dünyanın en yüksek 3. binası.
1975 - Rus satranç ustası Anatoli Karpov, Amerikalı Bobby Fischer'in kendisine karşı müsabakaya çıkmayı reddetmesi ile, henüz 23 yaşında "dünya satranç şampiyonu" ünvânını kazandı.
1976 - İlk Türk Turizm Kurultayı, İstanbul'da toplandı.
1976 - Doğubayazıt ve çevresinde meydana gelen 4,8 büyüklüğündeki depremde beş kişi öldü, 80 ev yıkıldı.
1977 - Ordu'da Cafer Aksu (Altuntaş) adlı bir kişi, kan davasından iki kişiyi öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1978 - Dallas dizisi, Amerikan CBS televizyonunda ilk kez yayımlandı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Bülent Ecevit, bir Belçika televizyonuna, "Cumhurbaşkanı seçimi gecikirse darbe dâhil başka ihtimaller ortaya çıkabilir. Demirel bunalım üstüne bunalım yaratıyor." dedi. Yurt sathında 11 kişi öldürüldü.
1982 - Arjantin, Falkland Adaları'nı işgâl etti.
1984 - Soyuz T-11 uzay aracının ekip lideri Rakesh Sharma, uzaya gönderilen ilk Hint ünvânını kazandı.
1987 - İstanbul'da yapılan ECO toplantısında, Türkiye, Pakistan ve İran, uzaya ortak bir haberleşme uydusu fırlatmayı kararlaştırdı.
1989 - Mihail Gorbaçov, Küba lideri Fidel Castro ile görüşmek ve iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları gidermek amacıyla Havana'ya gitti.
1992 - Mafya patronu John Gotti, "adam öldürmek" ve "haraç almak" suçlarından New York'ta tutuklandı.
1992 - Ermenistan, Kelbecer'i işgal etti.
2001 - İBDA/C örgütü lideri "Salih Mirzabeyoğlu" kod adlı Salih İzzet Erdiş, "anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye kalkışmak" suçundan idâm cezasına çarptırıldı.
2006 - ABD'de kasırga ölüm saçtı: yalnızca Tennessee'de 29 kişi öldü.
2007 - Büyük Okyanus'ta meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremin oluşturduğu tsunami, Solomon Adaları'nı vurdu: 28 kişi öldü.
2020 - Doğrulanmış COVID-19 vakalarının sayısı dünya çapında 1 milyonu geçti.
Doğumlar
742 - Şarlman, Alman Kralı (ö. 814)
1348 - IV. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru (ö. 1385)
1514 - II. Guidobaldo della Rovere, İtalyan soylusu (ö. 1574)
1647 - Maria Sibylla Merian, Alman entomolog, bilimsel illüstratör ve naturalist (ö. 1717)
1725 - Giacomo Casanova, İtalyan yazar (ö. 1798)
1770 - Alexandre Pétion, 1. Haiti Devlet Başkanı (ö. 1818)
1798 - August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, Alman şair (ö. 1874)
1805 - Hans Christian Andersen, Danimarkalı masal yazarı (ö. 1875)
1827 - William Holman Hunt, İngiliz ressam (ö. 1910)
1838 - Léon Gambetta, Fransız siyasetçi (ö. 1882)
1840 - Émile Zola, Fransız yazar (ö. 1902)
1850 - Alexandre Vallaury, Fransız asıllı mimar ve İstanbullu levanten (ö. 1921)
1862 - Nicholas Murray Butler, Amerikalı eğitimci, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1947)
1867 - Eugen Sandow, Amerikalı vücut geliştirme sporcusu (ö. 1925)
1875 - Walter Chrysler, Amerikalı otomobil üreticisi (ö. 1940)
1878 - Mehmet Necati Lugal, Türk edebiyat profesörü (ö. 1964)
1885 - Billy Hunter, İskoç futbolcu ve teknik direktör (ö. ?)
1891 - Max Ernst, Alman gerçeküstücü ressam (ö. 1976)
1896 - Soğomon Tehliryan, Ermeni komitacı (ö. 1960)
1899 - Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci (ö. 1961)
1914 - Alec Guinness, İngiliz tiyatro, sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2000)
1925 - George MacDonald Fraser, İskoç gazeteci ve yazar (ö. 2008)
1927 - Ferenc Puskás, Macar futbolcu (d. 2006)
1928 - Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı (ö. 1991)
1931 - Mauro Mendonça, Brezilyalı aktör
1939 - Marvin Gaye, Amerikalı şarkıcı (ö. 1984)
1948 - Ayşin Atav, Türk oyuncu
1950 - Eleanor Barooshian, Amerikalı şarkıcı (ö. 2016)
1960 - Muhammed Micarul Kayes, Bangladeşli bürokrat ve diplomat (ö. 2017)
1962 - Clark Gregg, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist
1967 - Ali Koç, Türk iş insanı
1969 - Mariella Ahrens, Alman oyuncu
1972 - Ashraf Saber, İtalyan atlet
1974 - Tayfun Korkut, Türk futbolcu
1975 - Pedro Pascal, Şili asıllı Amerikalı oyuncu
1976 - Korel Cezayirli, Türk oyuncu
1976 - Pattie Mallette, Kanadalı şarkıcı Justin Bieber'ın annesi
1977 - Michael Fassbender, Alman-İrlandalı aktör
1977 - Hanno Pevkur, Estonyalı siyasetçi, bakan
1979 - Aslı Tandoğan, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1979 - Bengü, Türk şarkıcı
1979 - Grafite, Brezilyalı futbolcu
1980 - Carlos Salcido, Meksikalı eski millî futbolcudur
1982 - Marco Amelia, İtalyan futbolcu
1982 - David Ferrer, İspanyol tenisçi
1984 - Engin Atsür, Türk basketbolcu
1984 - Jérémy Morel, Fransa doğumlu Madagaskarlı futbolcudur
1985 - Stéphane Lambiel, İsviçreli buz patenci
1986 - Ibrahim Afellay, Hollandalı eski futbolcudur
1986 - Andris Biedriņš, Leton basketbolcu
1986 - Selen Seyven, Türk dizi, tiyatro ve sinema oyuncusu
1986 - Mirga Gražinytė-Tyla, Litvanyalı şef
1987 - Pablo Aguilar, Paraguaylı futbolcudur
1988 - Jesse Plemons, Amerikalı oyuncu
1990 - Yevgeniya Kanayeva, Rus ritmik jimnastikçi
1990 - Miralem Pjanić, Boşnak futbolcudur
1993 - Keshorn Walcott, Trinidad ve Tobagolu cirit atıcı
1994 - Pascal Siakam, Kamerunlu profesyonel basketbolcu
1995 - Sergey Revyakin, Rus kaleci
1996 - André Onana, Kamerunlu futbolcu
1997 - Herman Tømmeraas, Norveçli aktör
Ölümler
991 - Bardas Skleros, Bizans generali
1118 - I. Boudouin, Birinci Haçlı Seferi liderlerinden (d. 1058)
1412 - Ruy Gonzáles de Clavijo, İspanyol asilzadesi
1502 - Arthur Tudor, İngiltere Kralı VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in ilk çocuğu (d. 1486)
1595 - Pasquale Cicogna, Venedik Cumhuriyeti'nin 88'inci dükası (d. 1509)
1657 - III. Ferdinand, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1608)
1665 - Jan Zamoyski, Leh soylu (d. 1627)
1738 - Atike Sultan, III. Ahmed'in kızı (d. 1712)
1791 - Honoré Gabriel Riqueti de Mirabeau, Fransız siyasetçi (d. 1749)
1861 - Peter Georg Bang, Danimarka Başbakanı (d. 1797)
1872 - Samuel Morse, Amerikalı mucit (d. 1791)
1873 - Melek Cihan Hanım, İran Şahı Muhammed Şah'ın eşi (d. 1805)
1891 - Ahmet Vefik Paşa, Osmanlı Sadrazamı (d. 1823)
1891 - Albert Pike, Amerikalı şair, general ve 33. Derece Büyük Mason Üstadı (d. 1809)
1896 - Theodore Robinson, Amerikalı ressam (d. 1852)
1914 - Paul Heyse, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1830)
1923 - Topal Osman, Türk asker (d. 1883)
1928 - Theodore Richards, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1868)
1948 - Sabahattin Ali, Türk yazar (d. 1907)
1953 - Hugo Sperrle, Alman mareşal (d. 1885)
1966 - C. S. Forester, İngiliz yazar (d. 1899)
1972 - Toshitsugu Takamatsu, Japon dövüş sanatları ustası (d. 1889)
1974 - Georges Pompidou, Fransa Cumhurbaşkanı (d. 1911)
1987 - Buddy Rich, Amerikalı müzisyen (d. 1917)
1992 - Necdet Evliyagil, Türk şair ve milletvekili (d. 1927)
1995 - Hannes Alfvén, İsveçli astrofizikçi (d. 1908)
2003 - Edwin Starr, Amerikalı şarkıcı (d. 1942)
2005 - İhsan Topaloğlu, Türk siyasetçi (d. 1915)
2005 - Papa II. John Paul, Katolik kilisesinin Polonya kökenli ilk lideri (d. 1920)
2007 - Ömer Abuşoğlu, Türk siyasetçi (d. 1951)
2008 - Yakup Satar, Türk İstiklal Madalyası sahibi ve İstiklal Savaşı'nı yaşamış son gazi (d. 1898)
2012 - Neslişah Sultan, son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin’in ve son Halîfe Abdülmecit’in torunu (d. 1921)
2013 - Jesús "Jess" Franco (Jesús Franco Manera) İspanyol yönetmen, aktör ve senarist (d. 1930)
2013 - Milo O'Shea, İrlandalı aktör (d. 1926)
2015 - Manoel Cândido Pinto de Oliveira, Portekizli tanınmış film yönetmeni (d. 1908)
2015 - Steve Stevaert, Belçikalı siyasetçi ve eski bakan (d. 1954)
2016 - Leandro Barbieri, Arjantinli caz müzisyeni, bestecisi ve saksofoncu (d. 1932)
2016 - Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör (d. 1929)
2016 - Rasım Mammadov, Azeri binbaşı (d. 1977)
2016 - Murad Mirzeyev, Azeri askeri (d. 1976)
2016 - Amber Rayne, Amerikalı pornografik film oyuncusu (d. 1984)
2016 - László Sárosi, Macar eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1932)
2017 - Kenneth J. Donnelly, Amerikalı siyasetçi (d. 1950)
2017 - Rafael Molina Morillo, Dominikli avukat, gazeteci, diplomat ve gazete editörü (d. 1930)
2017 - Hakan Oruçkaptan, Türk beyin ve sinir cerrahisi uzmanı (d. 1959)
2018 - Susan Florence Anspach, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2018 - Dursun Ali Sarıoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
2018 - Winnie Madikizela-Mandela, Güney Afrikalı siyasetçi ve aktivist (d. 1936)
2019 - Matuk Adem, Libyalı siyasetçi, eski bakan ve şair (d. 1926)
2019 - Rövşen Almuratlı, Azeri oyuncu, yönetmen ve senaryo yazarı (d.1954)
2020 - Robert Lee Beck, Amerikalı modern pentatloncu ve eskrimci (d. 1936)
2020 - Gregorio "Goyo" Benito Rubio, İspanyol millî futbolcu (d. 1946)
2020 - Patricia Bosworth, Amerikalı aktris, gazeteci ve yazar (d. 1933)
2020 - Bernardita Catalla, Filipinli diplomat ve siyasetçi (d. 1958)
2020 - Zaccaria Cometti, İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1937)
2020 - Oskar Fischer, 1975'ten 1990'a değin Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin (ADC) dışişleri bakanı olarak görev yapmış Doğu Alman politikacı (d. 1923)
2020 - Alfred William Frankland, İngiliz alerji uzmanı hekim (d. 1912)
2020 - François de Gaulle, Fransız Katolik rahip ve misyoner (d. 1922)
2020 - Juan Antonio Giménez López, Arjantinli çizgi roman sanatçısı (d. 1943)
2020 - Anick Jesdanun, Amerikalı teknoloji gazetecisi (d. 1969)
2020 - Nirmal Singh Khalsa, Hint Ragi (d. 1952)
2020 - Eddie Large, İngiliz komedyen ve aktör (d. 1941)
2020 - Maeve Kennedy McKean, Amerikalı halk sağlığı yetkilisi, insan hakları aktivisti, hukukçu ve akademisyen (d. 1979)
2020 - Feriha Öz, Türk akademisyen, patolog ve tıp profesörü (d. 1933)
2020 - Rodrigo Pesántez Rodas, Ekvadorlu yazar ve şair (d. 1937)
2020 - Sergio Rossi, İtalyan ayakkabı tasarımcısı ve iş insanı (d. 1935)
2020 - Aaron Rubashkin, Rus-Amerikalı iş insanı (d. 1927)
2020 - Arnold Sowinski, Fransız futbolcu ve teknik direktör (d. 1931)
2020 - Aptripel Tumimomor, Endonezyalı politikacı, iş insanı ve mühendis (d. 1966)
2020 - Arthur Whistler, Amerikalı etnobotanist, akademisyen ve yazar (d. 1944)
2021 - Valentin İvanoviç Afonin, Sovyet-Rus profesyonel eski futbolcu (d. 1939)
2021 - Mihailo Kuşnerenko, Ukraynalı siyasetçi (d. 1938)
2021 - Gabi Luncă, Rumen kadın şarkıcı (d. 1938)
2021 - Mohammed Oreibi Al-Khalifa, Iraklı yargıç (d. 1969)
2021 - Chepina Peralta, Meksikalı yemek şefi ve televizyon sunucusu (d. 1930)
2021 - Jean Luc Rosat, Uruguay doğumlu Brezilyalı voleybolcu (d. 1953)
2022 - Estelle Harris, Amerikalı aktris, komedyen ve dublaj sanatçısı (d. 1928)
2022 - Javier Imbroda, İspanyol basketbol antrenörü ve siyasetçi (d. 1961)
2022 - Mıgırdiç Margosyan, Türkiye Ermenisi öğretmen, yazar ve gazeteci (d. 1938)
2022 - Leonel Sánchez, Şilili eski millî futbolcudur (d. 1936)
Tatiller ve özel günler
Dünya Otizm Farkındalık Günü
Van'dan Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Van'ın Muradiye ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Van'ın kurtuluşu (1918)
0402
02 |
3088 | https://tr.wikipedia.org/wiki/3%20Nisan | 3 Nisan |
Olaylar
1043 - Günah Çıkartıcı Aziz Edward, İngiltere Kralı olarak taç giydi.
1559 - İtalya Savaşı'nı bitiren barış anlaşması imzalandı.
1879 - Sofya, Bulgaristan Prensliği'nin başkenti ilan edildi.
1906 - Lumière Kardeşler, renkli fotoğrafı icat etti.
1922 - Josef Stalin, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu.
1930 - Türkiye'de kadınlara, belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı verildi.
1937 - Türkiye'nin Demir-Çelik üreticisi Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın temeli, Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından, Karabük'te atıldı.
1948 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Harry Truman, ekonomik yardımları içeren Marshall Planı'nı imzaladı.
1954 - Adana'da, Türk Hava Yolları'na ait bir uçak düştü, 25 kişi öldü. Kazada; arkeolog, felsefeci ve siyaset adamı Remzi Oğuz Arık da 55 yaşında öldü.
1960 - Moskova'da Bolşoy Tiyatrosu'nda sahneye çıkan opera sanatçısı Leyla Gencer, Verdi'nin La Traviata adlı yapıtında büyük başarı kazandı.
1963 - Türkiye'de 27 Mayıs, Hürriyet ve Anayasa Bayramı olarak ilan edildi.
1975 - İnönü Üniversitesi, Malatya’da kuruldu.
1975 - Konya'da Kâzım Ergün adlı bir kişi, kan davasından bir aileyi öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1981 - 1981 Kosova protestoları bastırıldı, birçok kişi yaralandı veya öldü.
1986 - IBM, ilk laptop bilgisayarlarını tanıttı.
1992 - Ankara'nın Çankaya ilçesi Kaymakamlığı'na vekil olarak atanan Azize Düşer, Türkiye'nin ilk kadın kaymakamı oldu.
1996 - Theodore Kaczynski yakalandı.
2007 - Fransa'da hızlı tren, deneme sürüşünde saatte 574,8 km hıza erişerek dünya rekoru kırdı.
2010 - Apple, iPad olarak adlandırılan tablet bilgisayarların ilk serisini piyasaya sürdü.
Doğumlar
1245 - III. Philippe, Fransa Kralı (ö. 1285)
1395 - Georgios Trapezuntios, yunan filozof, alim ve hümanist (ö. 1486)
1639 - Alessandro Stradella, İtalyan besteci (ö. 1682)
1643 - V. Charles, Lorraine'in beşinci dükü (ö. 1690)
1770 - Teodoros Kolokotronis, Yunan mareşali (ö. 1843)
1783 - Washington Irving, Amerikalı yazar, denemeci, biyografi yazarı ve tarihçi (ö. 1859)
1815 - Clotilde de Vaux, Fransız şair ve yazar (ö. 1846)
1881 - Alcide De Gasperi, İtalyan devlet adamı, politikacı ve İtalya Cumhuriyeti'nin ilk Başbakanı (ö. 1954)
1883 - Ikki Kita, bir Japon yazar, entelektüel ve politik filozoftur (ö. 1937)
1885 - Jack Philby, İngiliz seyyah, yazar, istihbarat memuru, doğubilimci, kâşif ve siyaset adamı (ö. 1960)
1893 - Leslie Howard, İngiliz aktör (ö. 1943)
1894 - Neva Gerber, Amerikalı oyuncu (ö. 1974)
1914 - Marie-Madeleine Dienesch, Fransız siyasetçi, büyükelçi (ö. 1998)
1915 - İhsan Doğramacı, Iraklı Türkmen YÖK'ün ilk Başkanı, doktor ve akademisyen (ö. 2010)
1918 - Mary Anderson, Amerikalı oyuncu, eski buz patencisi (ö. 2014)
1921 - Darío Moreno, Yahudi asıllı Türk söz yazarı ve şarkıcı (ö. 1968)
1922 - Doris Day, Amerikalı oyuncu ve yapımcı (ö. 2019)
1924 - Marlon Brando, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2004)
1927 - Fethi Naci, Türk yazar ve eleştirmen (ö. 2008)
1930 - Helmut Kohl, Alman siyasetçi ve devlet adamı (ö. 2017)
1934 - Jane Goodall, İngiliz primatolog, etolog ve antropolog
1935 - Ahmet Yüksel Özemre, ilk Türk atom mühendisi, akademisyen ve yazar (ö. 2008)
1942 - Marsha Mason, Amerikalı oyuncu ve yönetmen
1942 - Wayne Newton, Amerikalı şarkıcı, müzisyen, gösteri sanatçısı ve aktör
1944 - Peter Colman, Avustralya'daki Walter ve Eliza Hall Tıbbi Araştırma Enstitüsü'nün yapısal biyoloji bölümünün başkanıdır
1946 - Hanna Suchocka, Polonyalı bir siyasi figür, avukat
1948 - Carlos Salinas de Gortari, Meksikalı iktisatçı
1948 - Jaap de Hoop Scheffer, Hollandalı siyasetçi
1948 - Hans-Georg Schwarzenbeck, Alman eski futbolcudur
1949 - Richard Thompson, İngiliz besteci, müzisyen
1956 - Miguel Bosé, İspanyol-İtalyan şarkıcı ve oyuncudur
1958 - Alec Baldwin, Amerikalı oyuncu
1961 - Eddie Murphy, Amerikalı oyuncu ve komedyen
1962 - Sophie Moressée-Pichot, Fransız eskrimci ve modern pentatloncu
1962 - Taner Yıldız, Türk elektrik mühendisi ve siyasetçi
1963 - Criss Oliva, Amerikalı müzisyen (ö. 1993)
1964 - Nigel Farage, İngiliz siyasetçi
1967 - Pervis Ellison, ABD'li profesyonel NBA basketbolcudur
1968 - Sebastian Bach, Kanadalı bir şarkıcı ve söz yazarıdır
1969 - Lance Storm, Kanadalı profesyonel güreşçi
1970 - Shinji Fujiyoshi, Japon eski futbolcu
1971 - Vitālijs Astafjevs, Leton millî futbolcu ve teknik direktör
1972 - Jennie Garth, Amerikalı oyuncu
1972 - Sandrine Testud, Fransız tenisçi
1973 - Adam Scott, Amerikalı oyuncu
1975 - Michael Olowokandi, Nijeryalı eski NBA basketbolcusu
1978 - Ceynur, Türk şarkıcı
1978 - Matthew Goode, İngiliz oyuncu
1978 - Tommy Haas, Alman tenisçi
1982 - Sofia Boutella, Fransız dansçı ve oyuncu
1982 - Fler, Alman şarkıcı
1982 - Cobie Smulders, Kanadalı oyuncu
1983 - Ben Foster, İngiliz futbolcu
1984 - Maxi López, Arjantinli futbolcu
1985 - Jari-Matti Latvala, Fin Dünya Ralli Şampiyonası pilotu
1985 - Leona Lewis, İngiliz şarkıcı
1986 - Amanda Bynes, Amerikalı oyuncu
1987 - Park Jung Min, Güney Koreli şarkıcı
1988 - Timothy Michael Krul, Hollandalı kaleci
1989 - Romain Alessandrini, Fransız futbolcu
1990 - Kerim Ensariferd, İranlı millî futbolcu
1990 - Sotiris Ninis, Yunan millî futbolcu
1990 - Ken Samaras, (bilinen adıyla: Nekfeu), Fransız rap şarkıcısı ve müzisyen
1991 - Ibrahima Conté, Gineli millî futbolcu
1991 - Heirī Kiyoko, Amerikalı oyuncu, şarkıcı-söz yazarı, müzisyen ve dansçı
1992 - Simone Benedetti, İtalyan futbolcu
1992 - Yuliya Efimova, Rus yüzücü
1993 - Konstantinos Triantafyllopoulos, Yunan futbolcu
1994 - Josip Radošević, Hırvat millî futbolcu
1994 - Srbuhi Sargsyan (bilinen adıyla: Srbuk), Ermeni şarkıcı
1995 - Adrien Rabiot, Fransız futbolcu
1996 - Naoki Nishibayashi, Japon futbolcu
1997 - Gabriel Jesus, Brezilyalı futbolcu
1998 - Paris-Michael Katherine Jackson, Amerikalı model ve oyuncu
Ölümler
1287 - Papa IV. Honorius, (d. 1210)
1325 - Nizameddin Evliya, Hindistan sufilerindendir (d. 1238)
1582 - Takeda Katsuyori, geç Sengoku döneminde daimyō (d. 1546)
1596 - Koca Sinan Paşa, Osmanlı padişahları III. Murad ve III. Mehmed'in saltanat dönemlerinde 5 defa olmak üzere toplam 8 yıl 5 ay sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı (d. 1520)
1624 - Kemankeş Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı
1680 - Shivahi Bhonsle, ilk Maratha İmparatoru (d. 1630)
1682 - Bartolomé Esteban Murillo, İspanyol Barok ressam (d. 1618)
1827 - Ernst Florens Friedrich Chladni, Alman fizikçi ve müzisyen (d. 1756)
1862 - James Clark Ross, Britanyalı deniz subayı (d. 1800)
1868 - Franz Adolf Berwald, İsveçli besteci (d. 1796)
1882 - Jesse James, Amerikalı haydut (d. 1847)
1897 - Johannes Brahms, Alman besteci (d. 1833)
1943 - Conrad Veidt, Alman sinema oyuncusu (d. 1893)
1950 - Kurt Weill, Alman besteci (d. 1900)
1954 - Remzi Oğuz Arık, Türk arkeolog, yazar ve siyaset adamı (d. 1899)
1956 - Erhard Raus, Nazi Almanyası'nda asker (d. 1889)
1960 - Cafer Seydahmet Kırımer, Kırım Tatarı ve Türk siyasetçisi ve devlet adamı (d. 1889)
1971 - Joe Michael Valachi, Amerikalı gangster (d. 1904)
1975 - Eileen Mary Ure, İskoç oyuncu (d. 1933)
1982 - Warren Oates, Amerikalı aktör (d. 1928)
1990 - Sarah Vaughan, Amerikalı caz şarkıcı (d. 1924)
1991 - Graham Greene, İngiliz yazar (d. 1904)
2000 - Terence McKenna, Amerikalı yazar ve filozof (d. 1946)
2008 - Hrvoje Ćustić, Hırvat futbolcudur (d. 1983)
2013 - Ruth Prawer Jhabvala, Alman senarist ve roman yazarı (d. 1927)
2014 - Régine Deforges, Fransız yazar ve sinema yönetmeni (d. 1935)
2015 - Robert Louis "Bob" Burns, Jr, rock müzik grubu Lynyrd Skynyrd'ın ilk bateristi ve kurucularından (d. 1950)
2015 - Kayahan, Türk pop şarkıcısı, besteci ve söz yazarı (d. 1949)
2015 - Shmuel HaLevi Wosner, Avusturya doğumlu İsrailli rahip ve din adamı (d. 1913)
2016 - Cesare Maldini, İtalyan futbolcu (d. 1932)
2016 - Zorana "Lola" Novaković, Sırp şarkıcı (d. 1935)
2017 - Michel Arrivé, Fransız romancı, kısa öykü yazarı, dilbilimci ve akademisyendir (d. 1936)
2017 - Sergio González Rodríguez, Meksikalı gazeteci ve yazardır (d. 1950)
2017 - Renate Schroeter, Alman oyuncu (d. 1939)
2018 - Lill-Babs, İsveçli şarkıcı (d. 1934)
2019 - Aleksey Buldakov, Sovyet-Rus oyuncu (d. 1951)
2019 - Maurice Pon, Fransız söz yazarı ve şair (d. 1921)
2019 - Carmelita Pope, Amerikalı oyuncudur (d. 1924)
2020 - Robert Armstrong, Baron Armstrong Ilminster, İngiliz soylu ve eski siyasetçi (d. 1927)
2020 - Helin Bölek, Türk müzisyen (d. 1991)
2020 - Arnold Demain, Amerikalı mikrobiyolog (d. 1927)
2020 - Henri Ecochard, II. Dünya Savaşı sırasında Özgür Fransız Kuvvetleri'nde görev yapan Fransız askeri subay (d. 2020)
2020 - Bob Glanzer, Amerikalı politikacı (d. 1945)
2020 - Francisco Hernando Contreras, İspanyol iş insanı (d. 1945)
2020 - Marguerite Lescop, Kanadalı yazar, editör ve konuşmacı (d. 1915)
2020 - Hans Prade, Surinamlı diplomat ve politikacı (d. 1938)
2020 - Omar Quintana, Ekvadorlu politikacı, spor yöneticisi, iş insanı (d. 1944)
2020 - Marcelle Ranson-Hervé, Fransız oyuncu (d. 1929)
2020 - Tim Robinson, İngiliz yazar ve haritacı (d. 1935)
2020 - Joel Shatzky, Amerikalı yazar (d. 1943)
2020 - Yusuf Kenan Sönmez, Türk siyasetçi (d. 1948)
2020 - Arlene Stringer-Cuevas, Amerikalı siyasetçi (d. 1933)
2020 - Eric Verdonk, Yeni Zelandalı kürekçi (d. 1959)
2020 - Frida Wattenberg, Fransız Direnişi üyesi kadın aktivist ve sanatçı (d. 1924)
2021 - Gloria Henry (doğum adı: Gloria McEniry), Amerikalı aktris (d. 1923)
2021 - Naila Isayeva, Azeri şarkı bestecisidir (d. 1947)
2021 - John Paragon, Amerikalı oyuncu, komedyen, senarist ve yönetmen (d. 1954)
2021 - Yevgeniy Zagorulko, Rus yüksek atlama antrenörü (d. 1942)
2021 - Carla Maria Zampatti, İtalyan-Avustralyalı moda tasarımcısı ve iş insanı (d. 1942)
2022 - Yamina Bachir, Cezayirli film yönetmeni, senarist ve yazar (d. 1954)
2022 - June Brown, İngiliz aktris (d. 1927)
2022 - Archie Eversole, Amerikalı hip-hop müzisyeni ve söz yazarı (d. 1984)
2022 - Lygia Fagundes Telles, Brezilyalı roman ve öykü yazarı (d. 1923)
2022 - Snežana Nikšić, Sırp sinema ve televizyon oyuncusu (d. 1943)
Tatiller ve özel günler
Van'ın Çaldıran ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Van'ın Saray ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Karabük’ün Kuruluş Yıldönümü (3 Nisan 1937)
0403
03 |
3089 | https://tr.wikipedia.org/wiki/4%20Nisan | 4 Nisan |
Olaylar
1581 - Francis Drake, dünya turunu tamamladı ve I. Elizabeth tarafından şövalyelikle ödüllendirildi.
1814 - Napolyon, tahtından ilk defa çekildi.
1905 - Hindistan'daki depremde, yaklaşık 20.000 kişi öldü.
1913 - Osmanlı İmparatorluğu'nda Kadınlar Dünyası adlı dergi kuruldu.
1929 - İstanbul'da düzenlenen Yerli Malı Kullanma ve Koruma Toplantısı'nda gençlik, yerli malı kullanmaya yemin etti.
1941 - Irak'ta eski Başbakan Reşid Ali Geylani, bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1949 - NATO kuruldu. Washington'da ABD, Belçika, Danimarka, Fransa, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz, Kuzey Atlantik Paktı Örgütünün (NATO) kuruluşunu onaylayan antlaşmayı imzaladı.
1951 - Necip Fazıl Kısakürek, kumar oynadığı gerekçesiyle 30 lira para cezasına çarptırıldı.
1953 - Deniz Kuvvetleri'ne bağlı Dumlupınar denizaltısı, NATO tatbikatından dönerken Çanakkale Boğazı'nda İsveç gemisi Naboland'la çarpışarak battı; 81 Türk denizcisinin öldüğü bugün, "Deniz Şehitlerini Anma Günü" ilan edildi.
1960 - Senegal, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
1966 - Fransa'da NATO üslerine karşı çıkılınca, Türkiye'deki üslerin durumu gündeme getirildi. Başbakan Süleyman Demirel, "Türkiye'de ABD üssü yoktur, tesisi vardır" dedi.
1968 - Martin Luther King Jr., Memphis'te öldürüldü.
1973 - 11 Eylül 2001'deki saldırılar sonucu yıkılan Dünya Ticaret Merkezi açıldı. Temelleri 1966'da atılan, inşaatına 1968'de başlanılan ve 37 milyon dolara mal olan binanın mimarı, Minuori Yamasaki idi.
1974 - Türk Hükûmeti, Yunan karasularının 12 mile çıkarılmasını kabul etmeyeceğini, Ege'nin bir Yunan gölü haline getirilmesinin söz konusu olamayacağını, diplomatik kanallarla Yunanistan'a bildirdi.
1975 - Microsoft şirketi, Bill Gates ve Paul Allen ortaklığında kuruldu.
1979 - Pakistan Başbakanı Zülfikar Ali Butto, asılarak idam edildi.
1985 - Balıkesir'de eğitim uçuşu yapan bir uçak, Marangozlar Sitesi'ne düştü. Uçağın iki pilotu ile 14 kişi öldü, 21 kişi de yaralandı.
1988 - 7. Uluslararası İstanbul Sinema Günleri'nde, iki filmin gösterilmesi müstehcenlik ve İslam'a aykırılık nedeniyle yasaklandı.
1990 - Siirt Milletvekili İdris ARIKAN, mahkemenin tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu Siirt Milletvekili Abdürrezzak CEYLAN'ın T.B.M.M'de ölümüne neden olmak kararı ile tahliye edildi.
1990 - Ankara Devlet Tiyatrosu İrfan Şahinbaş Atölye Sahnesi açıldı.
1991 - Özel üniversitelere şartlı izin verildi.
1997 - Politikaya atılan kadınları desteklemek amacıyla bir grup kadının öncülüğünde "Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği" (KADER) kuruldu.
2001 - Yargıtay Altıncı Ceza Dairesi, İtalya'dan Türkiye'ye iade edilen Mehmet Ali Ağca'nın gasp suçundan 7 yıl 2 ay ağır hapis cezasına mahkûm edildiği kararı onadı.
2002 - PKK, birçok Avrupa ülkesinde yasaklanmasının ardından, adını KADEK (Kürdistan Demokrasi ve Özgürlük Kongresi) olarak değiştirdi.
2002 - Dicle Haber Ajansı kuruldu.
2003 - Yargıtay Sekizinci Ceza Dairesi, Manisalı gençler davasında biri başkomiser 10 polisin, 60 ile 130 ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmalarına ilişkin kararı onadı.
2004 - Konyaspor Teknik Direktörü Tevfik Lav, Manisa yakınlarında geçirdiği trafik kazasında öldü.
2004 - Almanya Alevi Kadınlar Birliği, "25 Dilde Kadın Türküsü" adıyla festival düzenledi. Konserde 500 kadın aynı anda saz çalarken 300 kadın şarkı söyledi.
2006 - "4 Nisan Mayın Bilincini Geliştirme Günü" kapsamında ilk kez eylemler yapıldı. Gün, BM tarafından 8 Aralık 2005 tarihinde ilan edilmişti.
2010 - TRT'nin Arapça kanalı TRT El Arabia yayına başladı.
2023 - Finlandiya, NATO üyesi oldu.
Doğumlar
186 - Caracalla, Roma İmparatoru (ö. 217)
1646 - Antoine Galland, Fransız şarkiyatçı ve arkeolog (ö. 1715)
1780 - Edward Hicks, Amerikalı ressam ve din adamı (ö. 1849)
1802 - Dorothea Dix, Amerikalı toplumsal reformcu ve hümanist (ö. 1887)
1835 - John Hughlings Jackson, İngiliz nörolog (ö. 1911)
1846 - Comte de Lautréamont, Fransız yazar (ö. 1870)
1858 - Remy de Gourmont, Fransız şair (ö. 1915)
1884 - Isoroku Yamamoto, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri Birleşik Filosu'nun Başkomutanı (ö. 1943)
1913 - Muddy Waters, Amerikalı müzisyen (ö. 1983)
1914 - Marguerite Duras, Fransız yazar (ö. 1996)
1915 - Lars Ahlin, İsveçli yazar (ö. 1997)
1920 - Éric Rohmer, Fransız yönetmen (ö. 2010)
1922 - Hayrettin Karaca, Türk bilim insanı ve TEMA Vakfı'nın kurucularından (ö. 2020)
1926 - Zdenka Procházková, Çek aktris (ö. 2021)
1928 - İlhami Soysal, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1992)
1928 - Maya Angelou, Afroamerikan yazar, şair ve şarkıcı (ö. 2014)
1928 - Alfredo Armenteros, Kübalı müzisyen (ö. 2016)
1932 - Andrei Tarkovsky, Sovyet yönetmen (ö. 1986)
1932 - Anthony Perkins, Amerikalı aktör (ö. 1992)
1941 - Angelica Domröse, Alman aktris
1944 - Toktamış Ateş, Türk siyaset bilimi profesörü ve yazar (ö. 2013)
1945 - Daniel Cohn-Bendit, Fransız politikacı ve aktivist
1946 - Ercan Yazgan, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2018)
1947 - Işılay Saygın, Türk mimar, siyasetçi ve Türkiye'nin ilk kadın Turizm Bakanı (ö. 2019)
1948 - Şahin Mengü, Türk hukukçu ve siyasetçi
1948 - Abdullah Öcalan, PKK'nın kurucularından biri ve ilk lideri
1952 - Gary Moore, İrlandalı gitarist ve Thin Lizzy grubunun üyesi (ö. 2011)
1953 - Fahriye Güney, Türk şair, yazar ve Rumeli halk sanatçısı
1957 - Aki Kaurismäki, Fin yönetmen
1960 - Hugo Weaving, Nijerya doğumlu, İngiliz asıllı Avustralyalı aktör
1963 - Nuri Adıyeke, Girit asıllı Türk Osmanlı Dönemi tarihçisi
1963 - Dale Hawerchuk, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu ve antrenör (ö. 2020)
1963 - Semih Kaplanoğlu, Türk senarist ve yönetmen
1963 - Graham Norton, İrlandalı aktör, komedyen, televizyon sunucusu ve köşe yazarı
1964 - Branco, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör
1964 - David Cross, Amerikalı komedyen, oyuncu, komedi yazarı, prodüktör ve yönetmen
1965 - Robert Downey, Jr., Amerikalı aktör
1966 - Nancy McKeon, Amerikalı oyuncu
1966 - Mike Starr, Amerikalı müzisyen (ö. 2011)
1967 - Hakan Bilgin, Türk oyuncu
1967 - Ali Babacan, Türk politikacı ve DEVA Partisi Genel Başkanı
1970 - Barry Pepper, Amerikalı oyuncu
1970 - Çağan Irmak, Türk yönetmen
1970 - Josh Todd, Amerikalı müzisyen ve aktör
1970 - Yelena Yelesina, Rus yüksek atlamacı
1972 - Jill Scott, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve şair
1973 - David Blaine, Amerikalı sihirbaz ve sahne sanatçısı
1975 - Delphine Arnault, Fransız iş insanı
1975 - Joyce Giraud, Porto Rikolu aktris, model, hayırsever, film ve televizyon yapımcısı
1976 - Emerson Ferreira da Rosa, Brezilyalı futbolcu
1979 - Heath Ledger, Avustralyalı aktör ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2008)
1979 - Natasha Lyonne, Amerikalı oyuncu
1980 - Trevor Moore, Amerikalı komedyen, aktör, senarist, yapımcı, yönetmen ve müzisyen (ö. 2021)
1981 - Currensy, Amerikalı rapçi
1981 - Ned Vizzini, Amerikalı yazar (ö. 2013)
1983 - Ben Gordon, Amerikalı basketbolcu
1983 - Amanda Righetti, Amerikalı oyuncu
1984 - Sean May, Amerikalı basketbolcu
1984 - Arkady Vyatchanin, Rus yüzücü
1985 - Rudy Fernández, İspanyol basketbolcu
1986 - Eunhyuk, Güney Koreli rapçi, şarkıcı, söz yazarı, oyuncu, dansçı, koreograf ve konser yönetmeni
1986 - Aiden McGeady, İrlandalı futbolcu
1987 - Sarah Gadon, Kanadalı dizi ve sinema oyuncusu
1987 - Sami Khedira, eski Alman futbolcu
1987 - McDonald Mariga, Kenyalı millî futbolcu
1989 - Vurnon Anita, Hollandalı millî futbolcu
1989 - Chris Herd, Avustralyalı millî futbolcu
1991 - Jamie Lynn Spears, Amerikalı aktris ve şarkıcı
1992 - Alexa Nikolas, Amerikalı aktris
1992 - Christina Metaxa, Kıbrıslı Rum şarkıcı
1993 - Frank Kaminsky, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1996 - Austin Mahone, Amerikalı pop şarkıcısı
1999 - Mert Müldür, Türk futbolcu
Ölümler
397 - Milano'lu Ambrosius, Milano episkoposu, teolog - Kilise Babası - Kilise Doktoru (d. 340)
636 - Sevilla'lı İsidor, İlk orta çağ ansiklopedisti olarak adlandırılır - Kilise Babası - Kilise Doktoru (d. 560)
814 - Sakkudionlu Plato, Bizanslı memur, keşiş ve aziz (d. 735)
896 - Formosus, 6 Ekim 891 yılından 896 yılındaki ölümüne kadar papalık yapmıştır (d. 816)
1284 - Kastilyalı X. Alfonso, 1252-1284 yılları arasında Kastilya kralı (d. 1221)
1292 - Papa IV. Nicolaus ya da doğum adı ile Girolamo Masci, 22 Şubat 1288'den 1292'de ölümüne kadar papalık yapmıştır. Seçimle gelen ilk Fransiskan Papa'ydı (d. 1227)
1588 - II. Friedrich, 1559'dan ölümüne kadar Danimarka ve Norveç kralı ve Schleswig Dükü (d. 1534)
1609 - Charles de l'Écluse, L'Éscluse veya Carolus Clusius, Flaman hekim, botanikçi ve bahçeci (d. 1526)
1617 - John Napier, İskoç matematikçi ve logaritmanın mucidi (d. 1550)
1774 - Oliver Goldsmith, İrlandalı yazar ve şair (d. 1728)
1817 - André Masséna, Rivoli Dükü, Essling Prensi, Fransız Devrimi ve Napoléon Savaşları'nın önde gelen Fransız generallerinden biri (d. 1758)
1878 - Richard Brewer, Amerikalı kovboy ve kanun kaçağı (d. 1850)
1841 - William Henry Harrison, Amerikalı asker, siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 9. Başkanı (d. 1773)
1848 - Marc-Antoine Jullien de Paris, Fransız eğitmen (d. 1775)
1870 - Heinrich Gustav Magnus, Alman kimyacı ve fizikçi (d. 1802)
1878 - Richard Brewer, Amerikalı kovboy ve kanun kaçağı (d. 1850)
1919 - William Crookes, İngiliz kimyacı ve fizikçi (d. 1832)
1923 - John Venn, İngiliz matematikçi (d. 1834)
1923 - Julius Martov, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider (d. 1873)
1929 - Karl Benz, Alman makine mühendisi ve motor tasarımcısı (d. 1844)
1931 - André Michelin, Fransız mühendis ve sanayici (d. 1853)
1932 - Wilhelm Ostwald, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1853)
1941 - Emine Nazikeda, Sultan Vahdettin'in eşi ve Baş Kadınefendi (d. 1866)
1943 - Jimmy Barry, Amerikalı boksör (d. 1870)
1951 - George Albert Smith, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 8. başkanıdır (d. 1870)
1953 - II. Carol, Romanya Kralı (1930-1940 yılları arasında) (d. 1893)
1967 - Héctor Scarone, Uruguaylı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1898)
1968 - Martin Luther King, Jr., Afrikalı-Amerikalı Baptist papaz ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1929)
1979 - Zülfikar Ali Butto, Pakistan Başbakanı (d. 1928)
1983 - Gloria Swanson, Amerikalı aktris (d. 1899)
1984 - Maximilian Fretter-Pico, Nazi Almanyası generali (d. 1892)
1987 - Chögyam Trungpa, Budist rahip ve meditasyon öğretmenidir (d. 1939)
1991 - Max Frisch, İsviçreli yazar (d. 1911)
1992 - Muammer Hacıoğlu, Türk şair (d. 1945)
1997 - Alparslan Türkeş, Türk asker ve siyaset adamı (d. 1917)
2004 - Tevfik Lav, Türk teknik direktör (d. 1959)
2007 - Ayhan Yetkiner, Türk gazeteci (d. 1929)
2007 - Bob Clark, Amerikalı film yönetmeni (d. 1941)
2011 - Walter Scott Columbus, Amerikalı baterist (d. 1956)
2013 - Roger Joseph Ebert, Amerikalı film eleştirmeni ve senaryo yazarı (d. 1942)
2014 - İsmet Atlı, Türk güreşçi ve halk ozanı (d. 1931)
2014 - Muhammed Kutub, Mısırlı İslamcı yazar, akademisyen ve öğretmen (d. 1919)
2014 - Kumba Ialá ya da Kumba Yalá, Gine-Bissaulu öğretim görevlisi ve siyasetçi (d. 1953)
2015 - Jamaluddin Jarjis, Malezyalı politikacı, sivil aktivist ve makine mühendisi (d. 1951)
2015 - Ramón Ivanoes Barreto Ruiz, Uruguaylı futbol hakemi (d. 1939)
2016 - Chus Lampreave, İspanyol oyuncu (d. 1930)
2017 - Samir Ferid, Mısırlı yazar, film eleştirmeni, gazeteci ve film tarihçisi (d. 1943)
2017 - Giovanni Sartori, İtalyan siyaset bilimci (d. 1924)
2018 - Andres Ammas, Estonyalı siyasetçi (d. 1962)
2018 - Soon-Tek Oh, Güney Koreli-Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve oyun yazarı (d. 1932)
2018 - John L. Sullivan, Johnny Valiant ring adıyla bilinen eski Amerikalı profesyonel güreşçi ve menajer (d. 1946)
2018 - Ray Wilkins, İngiliz millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1956)
2019 - Alberto Cortez, Arjantinli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1940)
2019 - Giorgi Danelia, Gürcü sinema yönetmeni (d. 1930)
2019 - Roberta Arline Haynes, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
2019 - Marilyn Mason, Amerikalı konser organizatörü, müzisyen ve akademisyen (d. 1925)
2019 - Đồng Sĩ Nguyên, Vietnamlı eski asker ve siyasetçi (d. 1923)
2019 - Myer Skoog, Eski Amerikalı NBA basketbolcusu (d. 1926)
2020 - Thomas John Dempsey, Amerikan Futbolu oyuncusu (d. 1947)
2020 - Xavier Dor, Fransız embriyolog ve aktivist (d. 1929)
2020 - Philippe André Eugène, Baron Bodson, Belçikalı politikacı ve iş insanı (d. 1944)
2020 - Luis Eduardo Aute Gutiérrez, İspanyol şarkıcı, söz yazarı, film yönetmeni, aktör, heykeltıraş, yazar ve ressam (d. 1943)
2020 - Leïla Menchari, Tunuslu tasarımcı ve dekoratör (d. 1927)
2020 - Marcel Moreau, Belçikalı yazar (d. 1933)
2021 - Cheryl Gillan, Britanyalı siyasetçi (d. 1952)
2021 - Sugako Hashida, Japon senarist (d. 1925)
2021 - Robert Alexander Mundell, Kanadalı ekonomist (d. 1932)
2021 - Keosaychay Sayasone, eski Laos first laydsi (d. 1958)
2022 - Madeline Cain, Amerikalı siyasetçi (d. 1949)
2022 - Kathy Lamkin, Amerikalı aktris (d. 1947)
2022 - Django Sissoko, Malili bir subay ve politikacıdır (d. 1948)
Tatiller ve özel günler
NATO Günü
Dünya Çiçek Günü
Mayın Bilinci Geliştirme Günü
Deniz Şehitlerini Anma Günü
Dünya Sokak Hayvanları Günü
0404
04 |
3090 | https://tr.wikipedia.org/wiki/5%20Nisan | 5 Nisan |
Olaylar
1453 - Fatih Sultan Mehmet'in donanması, İstanbul sularına geldi.
1614 - Pocahontas ile John Rolfe evlendi. Powhatan adlı Kızılderili kabilesinin reisinin kızı, İngilizlere esir düşünce, tütün yetiştiricisi Rolfe ile tanışmıştı.
1804 - Kayıtlara geçen ilk meteor, İskoçya'ya düştü.
1909 - Osmanlı İmparatorluğu'nda İttihad-ı Muhammedi Fırkası kuruldu.
1925 - Kahramanmaraş, İstiklal Madalyası aldı.
1930 - Hindistan'da 300 millik yürüyüşünü tamamlayan Mahatma Gandhi, Dandi sahiline ulaştı.
1936 - Mississippi'de meydana gelen bir kasırgada 233 kişi öldü.
1941 - Anıtkabir için açılan proje yarışması sonuçlandı; Emin Onat ve Orhan Arda'nın teklif ettikleri proje seçildi.
1944 - II. Dünya Savaşı: Yunanistan'ın bir kasabasında 270 kişi, Naziler tarafından öldürüldü.
1945 - II. Dünya Savaşı: Tito, Sovyetler Birliği ile dostluk anlaşması imzaladı.
1946 - Missouri Zırhlısı, ABD'de ölen Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Münir Ertegün'ün naaşını İstanbul'a getirdi.
1949 - Illinois'de bir hastanede çıkan yangında 77 kişi öldü.
1951 - Ethel ve Julius Rosenberg, Sovyetler Birliği için casusluk yapma suçundan idama mahkûm edildiler.
1973 - Pierre Messmer, Fransa Başbakanı oldu.
1983 - CHP eski Genel Başkanı Bülent Ecevit'e, yurt dışına çıkış izni verildi. Ecevit, Sosyalist Enternasyonal toplantısı için Portekiz'e gitti.
1984 - Cidde-Şam seferini yapan bir yolcu uçağı, Suriye uyruklu bir hava korsanı tarafından kaçırılarak Yeşilköy'e indirildi.
Türkiye Emekli Subaylar Derneği kuruldu.
1992 - Bosna-Hersek Hükûmeti bağımsızlığını ilan etti.
1994 - Kurt Cobain'in öldüğü gün olarak belirlendi. 8 Nisan'da cesedi Seattle'daki evinin garajında bulundu.
1994 - 5 Nisan Ekonomik Önlemler Paketi uygulamaya konuldu.
1996 - Agos, İstanbul'da yayın hayatına başladı.
1998 - Japonya'daki Şikoku ve Honşu adalarını birbirine bağlayan, dünyanın en uzun asma köprüsü Akaşi Kaikyo Köprüsü hizmete açıldı.
2002 - Alice in Chains grubunun solisti Layne Staley aşırı doz dan öldü. 15 gün sonra evinde bulunduğunda, cesedi tanınmaz haldeydi. Yapılan otopsiyle, cesedi ve ölüm sebebi tanımlanabildi. Ölümü, Kurt Cobain ile aynı güne denk düşmektedir.
2009 - Türkiye'de Sağlık Bakanlığı, 40 işçinin silikozis hastalığından ölmesinin ardından, kot taşlama için kullanılan insan sağlığına zararlı maddelerin kullanımını yasakladı.
Doğumlar
1170 - Hainault'lu Isabella Fransa Kralı II. Philip’in karısı ve 1190 yılındaki ölümüne kadar Fransa Kraliçesi. VIII. Louis’in annesi.
1288 - Go-Fushimi, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 93. imparatorudur (ö. 1336)
1521 - Francesco Laparelli, İtalyan mimar, asker ve askeri mühendis (ö. 1570)
1533 - Giulio della Rovere, İtalyan kardinal ve della Rovere ailesinin üyesi (ö. 1578)
1568 - VIII. Urbanus, 6 Ağustos 1623'ten 29 Temmuz 1644'teki ölümüne kadar papa (ö. 1644)
1588 - Thomas Hobbes, İngiliz felsefeci (ö. 1679)
1622 - Vincenzo Viviani, İtalyan matematikçi ve bilim insanı (ö. 1703)
1784 - Ludwig Spohr, Alman besteci, keman virtüözü ve orkestra şefi, müzikolog (ö. 1859)
1793 - Félix de Muelenaere, Belçikalı Roma Katolik politikacı (ö. 1862)
1799 - Jacques Denys Choisy, İsviçreli Protestan din adamı ve botanikçi (ö. 1859)
1812 - Vahtang Orbeliani, Gürcü romantik şair ve asker (ö. 1890)
1816 - Samuel Freeman Miller, Amerikalı tıp doktoru ve avukat (ö. 1890)
1827 - Joseph Lister, İngiliz doktor (ö. 1912)
1832 - Jules Ferry, Fransa eski Başbakanı (ö. 1893)
1853 - Howard Pyle, Amerikalı çizer (ö. 1911)
1857 - I. Aleksandır, Bulgaristan Prensliği'nin ilk prensi (ö. 1893)
1869 - Albert Roussel, Fransız besteci (ö. 1937)
1871 - Glenn Scobey Warner, Amerikan futbolu koçu (ö. 1954)
1876 - Behiç Erkin, Türk asker, siyasetçi ve diplomat (ö. 1961)
1877 - Glenn Scobey Warner, Amerikalı genetik bilimci ve tıp doktoru (ö. 1916)
1881 - Noe Ramişvili, Gürcü siyaset adamı (ö. 1930)
1882 - Natalya Sedova, Rus devrimci Lev Troçki'nin ikinci eşi (ö. 1962)
1883 - Walter Huston, Kanada doğumlu Amerikalı oyuncu (John Huston'ın babası) (ö. 1950)
1887 - Hedwig Kohn, Alman fizikçi (ö. 1964)
1898 - Ömer Asım Aksoy, Türk dil bilimci (ö. 1993)
1899 - Alfred Blalock, Amerikalı bilim insanı ve hekim (ö. 1964)
1900 - Spencer Tracy, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1967)
1908 - Bette Davis, Amerikalı aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1989)
1908 - Herbert von Karajan, Avusturyalı orkestra şefi (ö. 1989)
1916 - Gregory Peck, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2003)
1917 - Robert Bloch, Amerikalı yazar (ö. 1994)
1920 - İlhan Arsel, Türk akademisyen, yazar, araştırmacı ve senatör (ö. 2010)
1920 - Arthur Hailey, İngiliz-Kanadalı yazar (ö. 2004)
1923 - Ernest Mandel, Belçikalı marksist teorisyen (ö. 1995)
1923 - Nguyen Van Thieu, Vietnamlı asker ve siyaset adamı (ö. 2001)
1925 - Sadri Alışık, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1995)
1926 - Ömer Faruk Akün, Türk yazar ve akademisyen (ö. 2016)
1926 - Roger Corman, Amerikalı yönetmen
1926 - Süleyman Seba, Türk futbolcu ve BJK'nin 31. Başkanı (ö. 2014)
1928 - Haldun Dormen, Türk tiyatrocu
1929 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (ö. 2008)
1929 - Ivar Giaever, Norveçli fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1929 - Nigel Hawthorne, İngiliz aktör (ö. 2001)
1931 - Genival Lacerda, Brezilyalı forró şarkıcısı ve söz yazarı (ö. 2021)
1933 - Feridun Buğeker, Türk millî futbolcu (ö. 2014)
1937 - Colin Powell, Amerika Birleşik Devletleri eski Dışişleri Bakanı (ö. 2021)
1942 - Pascal Couchepin, İsviçreli politikacı
1942 - Peter Greenaway, Galli yönetmen, ressam ve roman yazarı
1945 - Cem Karaca, Türk müzisyen ve besteci (ö. 2004)
1945 - Steve Carver, Amerikalı film yapımcısı, yönetmen ve fotoğraf sanatçısı (ö. 2021)
1946 - Björn Granath, İsveçli oyuncu (ö. 2017)
1946 - Yavuz Turgul, Türk sinema filmi yönetmeni, senarist ve gazeteci
1949 - Judith Resnik, Amerikalı mühendis ve NASA astronotu (ö. 1986)
1949 - Dominique Rouits, Fransız müzisyen, orkestra şefi
1950 - Ann C. Crispin, Amerikalı yazar (ö. 2013)
1950 - Agnetha Fältskog, İsveçli pop şarkıcısı, besteci ve yapımcı (ABBA)
1950 - Toshiko Fujita, Japon oyuncu, seslendirme sanatçısı ve şarkıcı (ö. 2018)
1950 - Nihat Özdemir, Türk iş insanı
1951 - Nedim Gürsel, Türk yazar
1952 - Mitch Pileggi, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu
1955 - Charlotte de Turckheim, Fransız oyuncu
1956 - Diamond Dallas Page, Amerikalı güreşçi ve oyuncu
1961 - Andrea Arnold, İngiliz film yapımcısı ve eski aktör
1961 - Lisa Zane, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1962 - Lana Clarkson, Amerikalı oyuncu (ö. 2003)
1965 - Aykut Kocaman, Türk eski futbolcu ve teknik direktör
1968 - Barış Özatman, Türk atlet
1969 - Diamond D, Amerikalı prodüktör ve rapçi
1970 - Aylin Arasıl, Türk oyuncu
1970 - Yaşar, Türk pop şarkıcısı
1970 - Teresa Tease, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1971 - Krista Allen, Amerikalı oyuncu ve manken
1973 - Élodie Bouchez, Fransız sinema ve dizi oyuncusu
1973 - Pharrell, Amerikalı prodüktör, şarkıcı ve rapçi (The Neptunes)
1974 - Sandra Bagarić, Hırvat opera sanatçısı ve oyuncusu
1975 - Juicy J, Amerikalı rapçi, söz yazarı ve yapımcı
1975 - Caitlin Moran, İngiliz yazar, akademisyen, televizyoncu
1976 - Sterling K. Brown, Amerikalı bir oyuncu
1976 - Simone Inzaghi, İtalyan futbolcudur
1976 - Fernando Morientes, İspanyol futbolcu
1976 - Henrik Stenson, İsveçli golfçü
1976 - Valeria Straneo, İtalyan uzun mesafeci
1977 - Daniel Majstorović, İsveçli futbolcudur
1979 - Vlada Avramov, Sırp millî futbolcudur
1979 - Timo Hildebrand, Alman futbolcu
1979 - Mitsuo Ogasawara, Japon eski millî futbolcudur
1979 - Chen Yanqing, Çinli halterci
1980 - Matt Bonner, Amerikalı profesyonel eski basketbolcudur
1980 - Thomas Hitzlsperger, Alman futbolcu
1980 - Mario Kasun, Hırvat millî basketbolcudur
1980 - Joris Mathijsen, Hollandalı futbolcudur
1981 - Marissa Nadler, Amerikalı müzisyen, söz yazarı ve ressam
1981 - Tom Riley, İngiliz oyuncu ve yapımcıdır
1982 - Hayley Atwell, İngiliz-Amerikalı oyuncu
1984 - Marshall Allman, Amerikalı oyuncu
1984 - Dejan Kelhar, Sloven millî futbolcudur
1984 - Shin Min Ah, Güney Koreli oyuncu
1984 - Aram MP3, Ermeni şarkıcı-şarkı yazarı, komedyen, şovmen ve oyuncu
1984 - Cristian Săpunaru, Rumen millî futbolcudur
1984 - Kisho Yano, Japon millî futbolcudur
1985 - Daniel Congré, Fransız futbolcudur
1986 - Charlotte Flair, Amerikalı profesyonel güreşçi
1986 - Eetu Muinonen, Fin futbolcudur
1987 - Fyodor Kudryaşov, Rus millî futbolcudur
1988 - Alisha Glass, Amerikalı voleybolcudur
1988 - Matthias Jaissle, Alman futbolcu ve teknik direktör
1988 - Jon Kwang-ik, Kuzey Koreli millî futbolcudur
1989 - Emre Güral, Türk futbolcu
1989 - Justin Holiday, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1989 - Lily James, İngiliz aktris
1990 - Haruma Miura, Japon aktör ve şarkıcı (ö. 2020)
1990 - Rhianna Ryan, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1990 - Sercan Yıldırım, Türk eski millî futbolcu
1993 - Scottie Wilbekin, Amerikalı asıllı Türk profesyonel basketbol oyuncusu
1994 - Sei Muroya, Japon milli futbolcu
1995 - Oğuzhan Kayar, Türk futbolcu
1996 - Uğurcan Çakır, Türk milli futbolcu
1997 - Borja Mayoral, İspanyol futbolcu
Ölümler
828 - I. Nikeforos, 806 ile 815 yılları arasında Rum Ortodoks Patrikhanesi, 268. patriği olarak görev yapmıştır
1205 - I. İsabella, Kudüs Krallığı 12. Kraliçesi (d. 1172)
1684 - Karl Eusebius, Lihtenştayn Prensi (d. 1611)
1697 - XI. Karl, 1660'tan ölümüne kadar İsveç kralı (d. 1655)
1794 - Georges Danton, Fransız avukat ve Fransız ihtilali'nin liderlerinden (d. 1759)
1794 - Camille Desmoulins, Fransız gazeteci ve politikacı (d. 1760)
1794 - Fabre d'Églantine, Fransız şair, oyuncu, dramaturg ve devrimci (d. 1750)
1794 - François Joseph Westermann, Fransız devrimci ve komutan (d. 1751)
1825 - Vasili Çiçerin, Rus general (d. 1754)
1846 - Clotilde de Vaux, Fransız şair ve yazar (d. 1815)
1866 - Thomas Hodgkin, İngiliz doktor (d. 1798)
1882 - Pierre Guillaume Frédéric le Play, Fransız maden mühendisi ve sosyolog (d. 1806)
1900 - Gazi Osman Paşa, Osmanlı Paşası (d. 1832)
1923 - George Herbert de Carnarvon, İngiliz mısırbilimci ve koleksiyoncu (d. 1866)
1932 - María Blanchard, İspanyol bir ressam (d. 1881)
1941 - Pervin İtisami, İran edebiyatının Meşrûtiyet Devri kadın şairidir (d. 1907)
1945 - Heinrich Borgmann, İkinci Dünya Savaşı sırasında bir Alman subayıydı (d. 1912)
1945 - Karl Otto Koch, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda Albay (d. 1897)
1945 - Heinrich Krippel, Avusturyalı heykeltıraş (d. 1883)
1954 - Märtha, 1929'dan 1954'teki ölümüne kadar gelecekteki Kral V. Olav'ın eşi ve Norveçli kraliçe (d. 1901)
1964 - Douglas MacArthur, Amerikalı general (d. 1880)
1967 - Hermann Joseph Muller, Amerikalı genetik bilgini (d. 1890)
1969 - Rómulo Gallegos, Venezuelalı romancı ve politikacı (d. 1884)
1975 - Victor Marijnen, Hollandalı siyasetçi (d. 1917)
1975 - Çan Kay-Şek, Tayvan'ın ilk Devlet Başkanı (d. 1887)
1976 - Howard Hughes, Amerikalı havacı ve iş insanı (d. 1905)
1987 - Leabua Jonathan, Lesotholu siyasetçidir (d. 1914)
1992 - Takeshi Inoue, Japon eski millî futbolcudur (d. 1928)
1992 - Sam Walton, Amerikalı iş insanı (d. 1918)
1993 - Feyyaz Kayacan, Türk yazar (d. 1919)
1994 - Kurt Cobain, Amerikalı müzisyen (Nirvana üyesi) (d. 1967)
1997 - Allen Ginsberg, Amerikalı yazar (d. 1926)
1998 - Cozy Powell, İngiliz baterist (d. 1947)
1998 - Frederick Charles Frank, İngiliz teorik fizikçi (d. 1911)
2002 - Layne Staley, Amerikalı müzisyen (d. 1967)
2005 - Saul Bellow, Amerikalı yazar (d. 1915)
2007 - Werner Maser, Alman tarihçi, gazeteci ve profesör (d. 1922)
2008 - Charlton Heston, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1923)
2011 - Ange-Félix Patassé, Orta Afrikalı siyasetçi (d. 1937)
2011 - Baruch Samuel "Barry" Blumberg, Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1925)
2012 - Bingu wa Mutharika, Malavili ekonomist ve siyasetçi (d. 1934)
2012 - Ferdinand Alexander Porsche, Alman mühendis ve otomobil tasarımcısı (d. 1935)
2013 - Regina Bianchi, İtalyan dizi ve sinema oyuncusu (d. 1921)
2014 - John Pinette, Amerikalı stand-up komedyen ve oyuncu (d. 1964)
2015 - Francesco Smalto, İtalyan modacı ve iş insanı (d. 1927)
2016 - Kostas "Koço" Kasapoğlu, Rum asıllı Türk futbolcu (d. 1935)
2017 - Arthur Bernard Bisguier, Amerikalı satranç oyuncusu (d. 1929)
2017 - Paul O’Neill, Amerikalı besteci, söz yazarı, yapımcı ve şarkı yazarı (d. 1956)
2017 - Margaret Kenyatta, Kenyalı siyasetçi ve diplomat (d. 1928)
2017 - Reginald Harold Haslam ”Tim” Parnell, İngiliz Formula 1 yarışçısı (d. 1932)
2017 - Maria Luisa Ozaita, İspanyol piyanist, müzisyen, müzikolog, şef ve besteci (d. 1939)
2017 - Amelio "Memè" Perlini, İtalyan oyuncu ve film yönetmeni (d. 1947)
2018 - Yuri Abramoçkin, Sovyet-Rus fotoğrafçı ve foto muhabiri (d. 1936)
2018 - Eric John Bristow, İngiliz profesyonel dart oyuncusu (d. 1957)
2018 - Mete Sözen, Türk bilim insanı, profesör ve inşaat mühendisi (d. 1930)
2018 - Isao Takahata, Japon anime yönetmeni (d. 1935)
2019 - Sydney Brenner, Güney Afrikalı biyolog (d. 1927)
2019 - Ib Glindemann, Danimarkalı caz müzisyeni (d. 1934)
2019 - Nina Lagergren, İsveçli iş insanı ve radyocu (d. 1921)
2019 - Lasse Pöysti, Fin oyuncu, yönetmen, tiyatro eğitimcisi ve yazar (d. 1927)
2020 - Honor Blackman, İngiliz oyuncu (d. 1925)
2020 - Eleanor Margaret Burbidge, İngiliz-Amerikalı astrofizikçi, akademisyen ve eğitimci (d. 1919)
2020 - Mahmud Cibril, Libyalı siyasetçi (d. 1952)
2020 - Shirley Douglas, Kanadalı aktivist ve oyuncu (d. 1943)
2020 - Lee Fierro, Amerikalı aktris ve tiyatro yönetmeni (d. 1929)
2020 - John Laws, Britanyalı temyiz adaleti yargıcı (d. 1945)
2020 - Michel Parisse, Fransız tarihçi ve akademisyen (d. 1936)
2021 - Joye Hummel, Amerikalı çizgi roman sanatçısı ve yazar (d. 1924)
2021 - Lefteris Mytilineos, Yunan şarkıcı ve müzisyen (d. 1946)
2021 - Paul Ritter, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1966)
2022 - Sidney Altman, Kanadalı-Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1939)
2022 - Nehemiah Persoff, Amerikalı aktör ve sanatçı (d. 1919)
Tatiller ve özel günler
Avukatlar Günü
Filistin Çocuklar Günü
0405
05 |
3091 | https://tr.wikipedia.org/wiki/6%20Nisan | 6 Nisan |
Olaylar
1326 - Orhan Bey, kuşatma altında tutulan Bursa'yı Bizanslılardan aldı. Bursa, 1326-1361 arasında Osmanlılara başkentlik yaptı.
1453 - İstanbul, Fatih Sultan Mehmet tarafından kuşatıldı.
1814 - Napolyon Bonapart, İmparatorluk tahtını bırakarak Elba Adası'na sürgüne gönderildi.
1830 - Joseph Smith, Jr. aracılığıyla İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi kuruldu.
1861 - Umman Sultanlığı, Zanzibar ve Umman olarak ikiye bölündü.
1869 - Selüloit'in patenti alındı.
1872 - Pertevniyal Lisesi, "Mahmudiye Rüştiyesi" adı altında eğitim-öğretime başladı.
1896 - İlk modern Olimpiyat Oyunları Atina'da başladı.
1909 - Robert Peary ve Matthew Henson'ın Kuzey Kutbu'na ulaştığı ileri sürüldü. Kayıtlarında titizlik göstermemiş olmaları ve bazı bilgilerin eksikliği uzmanlar arasında kuşkular yarattı ve Kuzey Kutbu'na ulaşıp ulaşmadıkları tartışmalara yol açtı.
1909 - Serbesti gazetesinde, İttihat ve Terakki Cemiyeti karşıtı yazılar yazan gazeteci Hasan Fehmi Bey öldürüldü.
1914 - Askerî Yargıtay kuruldu.
1917 - ABD, Almanya'ya savaş ilan etti ve Birinci Dünya Savaşı'na müttefiklerin yanında girdiğini açıkladı.
1920 - Anadolu Ajansı kuruldu.
1927 - Amerikalı yüzücü Johnny Weissmuller, 100 metre mesafede üç stilde üç dünya rekoru kırdı.
1941 - Mihver devletleri, Yugoslavya'yı işgal etti. Almanlar Yunanistan'a girdi, Türk deniz sınırına kadar Doğu Akdeniz'i savaş bölgesi ilan etti. Türkiye, bunun üzerine Edirne ve Uzunköprü'de demiryolu köprülerini havaya uçurdu.
1953 - Türkiye Genç Millî Futbol Takımı dünya üçüncüsü oldu.
1956 - Hayat mecmuası'nın ilk sayısı çıktı.
1972 - Anayasa Mahkemesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam kararlarını usulden iptal etti. TBMM'nin idamları yeniden görüşeceği açıklandı.
1973 - Kontenjan senatörü emekli Amiral Fahri Korutürk, 15'inci turda 365 oyla Türkiye'nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi.
1979 - Türk atlet Veli Ballı, Atina'da düzenlenen uluslararası maratonda birinci oldu.
1980 - Görev süresi sona eren Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Çankaya Köşkü'nden ayrıldı. Yerine Cumhuriyet Senatosu Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil vekâlet etmeye başladı. TBMM'de yine cumhurbaşkanı seçimi yapılmadı. 12 Eylül 1980'e kadar aylarca cumhurbaşkanı seçilemedi.
1980 - Eskişehir'de DİSK'in düzenlediği mitingte olaylar çıktı. 5 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.
1988 - Endonezya'nın Sulawesi adasında yapılan Camel Trophy yarışmasını, Türkiye'yi temsil eden Ali Deveci-Galip Gürel ekibi kazandı.
1994 - Ruanda Devlet Başkanı Juvénal Habyarimana ve Burundi Devlet Başkanı Cyprien Ntaryamira'nın bindikleri uçak, bir roket saldırısı sonucu düştü. Suikastın ardından Hutu ve Tutsi kabileleri arasında çıkan çatışmalar, yaklaşık 1 milyon kişinin katledilmesiyle sonuçlandı.
2005 - Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani, Irak Cumhurbaşkanlığı'na getirildi.
Doğumlar
1483 - Raphael, İtalyan ressam ve mimar (ö. 1520)
1812 - Alexander Herzen, Rus yazar ve düşünür (ö. 1870)
1820 - Nadar, Fransız fotoğrafçı (ö. 1910)
1849 - John William Waterhouse, İngiliz ressam (ö. 1917)
1903 - Harold Eugene Edgerton, Amerikalı elektrik mühendisi ve fotoğraf sanatçısı (ö. 1990)
1904 - Kurt Georg Kiesinger, Alman politikacı (ö. 1988)
1911 - Feodor Felix Konrad Lynen, Alman biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1979)
1915 - Tadeusz Kantor, Polonyalı ressam, asamblaj ressamı ve tiyatro yönetmeni (ö. 1990)
1920 - Edmond H. Fischer, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2021)
1927 - Gerry Mulligan (Gerald Joseph), Amerikalı caz müzisyeni (ö. 1996)
1928 - James Watson, Amerikalı bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (DNA yapısını çözen)
1929 - Nancy MacKay, Kanadalı atlet
1937 - Merle Haggard, Country müzik efsanesi Amerikalı müzisyen (ö. 2016)
1937 - Billy Dee Williams, Amerikalı aktör, sanatçı ve yazardır
1937 - Memo Morales, Venezuelalı şarkıcı (ö. 2017)
1938 - Paul Daniels, İngiliz illüzyonist ve televiyoncu (ö. 2016)
1939 - Göksel Kortay, Türk oyuncu, seslendirme sanatçısı ve çevirmen
1941 - Angeliki Laiu, Yunan Bizantolog (ö. 2008)
1941 - Zamfir, Rumen müzisyen
1942 - Barry Levinson, Akademi ödüllü film yönetmeni, senaristi, yapımcısı ve oyuncu
1942 - İlgün Soysev, Türk bestekâr
1945 - Rodney Bickerstaffe, İngiliz aktivist, yönetici ve sendikacıdır (ö. 2017)
1949 - Patrick Hernandez, Fransız bir müzisyen ve şarkıcıdır
1949 - Horst Störmer, Alman fizikçi
1952 - Udo Dirkschneider, Alman şarkıcı ve söz yazar
1952 - Marilu Henner, Amerikalı oyuncu, yazar ve televizyon yapımcısı
1955 - Michael Rooker, Amerikalı oyuncudur
1956 - Michele Bachmann, ABD'li politikaçı
1956 - Normand Corbeil, film, video oyunu ve televizyon çalışmalarıyla bilinen Kanadalı besteciydi (ö. 2013)
1957 - Mehtap Ar, Türk oyuncu ve tiyatrocu (ö. 2021)
1957 - Paolo Nespoli, İtalyan astronot ve mühendis
1962 - Yvette Bova, Amerikalı vücut geliştirmeci ve pornografik film oyuncusu
1963 - Rafael Correa, Ekvadorlu siyasetçi
1964 - David Woodard, Amerikalı orkestra şefi ve yazar
1969 - Paul Rudd, Amerikalı oyuncu
1971 - Seren Serengil, Türk sunucu, şarkıcı ve oyuncu
1972 - Anders Thomas Jensen, Danimarkalı senarist ve film yönetmeni
1972 - Yiğit Özşener, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1973 - Sun Wen, Çinli eski millî futbolcu
1975 - Murat Güloğlu, Türk haber spikeri ve TV programı yapımcısı
1975 - Zach Braff, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist
1976 - James Fox, Galli şarkıcı-şarkı yazarı
1978 - İgor Semşov, Rus eski millî futbolcu
1980 - Tommi Evilä, Finlandiyalı uzun atlamacı
1982 - Damien Walters, İngiliz serbest koşucu, dublör, trambolin uzmanı ve jimnastikçi
1983 - Diora Baird, Amerikalı oyuncu ve model
1983 - Mitsuru Nagata, Japon futbolcudur
1983 - Bobbi Starr, Amerikalı porno oyuncusu
1984 - Michaël Ciani, Fransız millî futbolcudur
1984 - Siboniso Pa Gaxa, Güney Afrikalı futbolcudur
1986 - Nikolas Asproyenus, Kıbrıslı futbolcudur
1986 - Gōeidō Gōtarō, Japon emekli profesyonel sumo güreşçisi
1986 - Ryota Moriwaki, Japon millî futbolcudur
1987 - Benjamin Corgnet, Fransız futbolcudur
1988 - Abel Masuero, Arjantinli futbolcu
1988 - Fabrice Muamba, Kongolu asıllı ngiliz futbolcudur
1992 - Ken, Koreli oyuncu ve şarkıcı
1994 - Ylli Sallahi, Avusturyalı-Kosovalı futbolcu
1995 - Serginho, Brezilyalı futbolcu
1996 - Tajmuraz Salkazanov, Özet serbest güreşçi
1998 - Peyton List, Amerikalı oyuncu ve model
1999 - Oğuz Kağan Güçtekin, Türk futbolcu
2009 - Valentina Tronel Bilinen adıyla Valentina, Fransız şarkıcı
Ölümler
885 - Methodios, Moravya ve Panonya'da Slavlar arasında Hristiyanlığın yayılmasını sağlayan misyonerler.
1199 - I. Richard (Aslan Yürekli Rişar), İngiltere'nin Fransız asıllı Kralı (d. 1157)
1340 - Basileios, Ağustos 1332 tarihinden öldüğü 1340 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru (d. 1315)
1490 - Matthias Corvinus, Macaristan Kralı (d. 1443)
1520 - Raphael, İtalyan ressam ve mimar (d. 1483)
1528 - Albrecht Dürer, Alman ressam (d. 1471)
1641 - Domenichino, tam adıyla Domenico Zampieri, İtalyan ressam (d. 1581)
1759 - Johann Gottfried Zinn, Alman anatomist ve bitki bilimci (d. 1727)
1829 - Niels Henrik Abel, Norveçli matematikçi (d. 1802)
1833 - Adamantios Korais, çağdaş Yunan edebiyat dilinin geliştirilmesine öncülük eden hümanist bilgin (d. 1748)
1844 - Friedrich Franz Xaver, Avusturyalı general (d. 1757)
1849 - Jan Svatopluk Presl, Bohemyalı doğa bilimci (d. 1791)
1886 - William Edward Forster, İngiliz siyaset adamı (d. 1818)
1875 - Moses (Moshe) Hess, Alman-Fransız-Yahudi filozof, sosyalist ve Sosyalist Siyonizm'in kurucusu (d. 1812)
1906 - Alexander Kielland, Norveçli yazar (d. 1849)
1909 - Hasan Fehmi Bey, Osmanlı gazeteci (d. 1874)
1915 - Musa Ćazim Ćatić, Bosnalı şair (d. 1878)
1935 - Ömer Hilmi Efendi, Osmanlı şehzadesi ve subay (d. 1886)
1943 - Alexandre Millerand, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı yapmış Fransız siyasetçi (d. 1859)
1947 - Herbert Backe, Alman politikacı ve savaş suçlusu SS-Obergruppenführer (d. 1896)
1961 - Jules Jean Baptiste Vincent Bordet, Belçikalı immünolojist ve mikrobiyolojist (d. 1870)
1963 - Otto Struve, Ukraynalı-Amerikalı astronom (d. 1897)
1971 - Igor Stravinsky, Rus besteci (d. 1882)
1972 - Karl Heinrich Lübke, 1959-1969 yılları arasında Batı Almanya cumhurbaşkanı olarak görev yapan Alman siyasetçi (d. 1894)
1983 - Fakihe Öymen, Türk eğitimci ve siyasetçi (Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden) (d. 1900)
1992 - Isaac Asimov, Amerikalı yazar (d. 1920)
1996 - Greer Garson, İrlandalı aktris (d. 1904)
2000 - Habib Burgiba, Tunus Devlet Başkanı (d. 1903)
2001 - Haluk Afra, Türk diplomat (d. 1925)
2005 - III. Rainier, Monako Prensi (d. 1923)
2009 - Ivy Matsepe-Casaburri, Güney Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi (d. 1937)
2009 - Jacques Hustin, Belçikalı şarkıcı (d. 1940)
2009 - Hızır Tüzel, Türk gazeteci ve yazar (d. 1956)
2014 - Mickey Rooney, Amerikalı film yönetmeni ve oyuncu (d. 1920)
2014 - Mary Anderson, Amerikalı oyuncu, eski buz patencisi (d. 1918)
2015 - James Best, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
2015 - Nevin Akkaya, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1919)
2016 - Ülkü Erakalın, Türk yönetmen (d. 1934)
2016 - Merle Ronald Haggard, Country müzik efsanesi Amerikalı müzisyen (d. 1937)
2017 - Stan Anslow, İngiliz futbolcu (d. 1931)
2017 - Bob Cerv, Amerikalı eski beyzbol oyuncusu (d. 1925)
2017 - Armand Gatti, Oyun yazarı, şair, senarist, gazeteci, film yönetmeni ve film yapımcısı (d. 1924)
2017 - Donald Jay "Don" Rickles, Amerikalı seslendirme sanatçısı, oyuncu ve komedyen (d. 1926)
2017 - Jerzy Vetulani, Polonyalı biyokimyacı, psikofarmakolog ve nörobiyolog (d. 1936)
2018 - Daniel Kahikina Akaka, Amerikalı siyasetçi (d. 1924)
2018 - Sevda Aydan, Türk oyuncu, ressam ve opera sanatçısı (d. 1930)
2018 - Jacques Joseph Victor Higelin, Fransız erkek pop şarkıcısı (d. 1940)
2018 - Pavol Paška, Slovak siyasetçi (d. 1958)
2018 - Isao Takahata, Japon anime yönetmeni (d. 1935)
2019 - Jim Glaser, Amerikalı country müziği sanatçısı (d. 1936)
2019 - Nadja Regin, Sırp oyuncu, yazar ve model (d. 1931)
2019 - David J. Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı (d. 1934)
2020 - Radomir Antić, Sırp eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1948)
2020 - M. K. Arjunan, Malayalam dilinde eser veren Hint film müziği bestecisi ve söz yazarı (d. 1936)
2020 - Helène Aylon, Amerikalı feminist yazar, multimedya ve ekofeminist sanatçı (d. 1931)
2020 - Josep Maria Benet i Jornet, İspanyol senarist ve oyun yazarı (d. 1940)
2020 - Alfonso Cortina, İspanyol iş insanı (d. 1944)
2020 - James Drury, Amerikalı aktör ve iş insanı (d. 1934)
2020 - Armando Francioli, İtalyan aktör (d. 1919)
2020 - Brahm Kanchibhotla, Hint-Amerikalı gazeteci (d. 1953)
2020 - Jacques Le Brun, Fransız tarihçi (d. 1931)
2020 - Adlin Mair-Clarke, Jamaikalı, engelli koşu ve sprint konusunda uzmanlaşmış atlet (d. 1941)
2020 - Mark Steiner, Amerika doğumlu İsrailli felsefe profesörü (d. 1942)
2020 - Stephen Sulyk, Ukrayna kökenli Amerikalı Doğu Katolik başpiskoposu (d. 1924)
2020 - Riay Tatary, Suriyeli dini lider (d. 1948)
2020 - Naek L. Tobing, Endonezyalı doktor, seksolog ve yazar (d. 1940)
2020 - Hal Willner, Amerikalı televizyon ve müzik albümü yapımcısı (d. 1956)
2021 - Prathima Devi, Hint aktris (d. 1932)
2021 - Hans Küng, İsviçreli Roma Katolik ilahiyatçı din adamı (d. 1928)
2021 - Umbu Landu Paranggi, Endonezyalı sanatçı ve yazar (d. 1943)
2022 - Rae Allen, Amerikalı aktris, şarkıcı ve tiyatro yönetmeni (d. 1926)
2022 - Helen Golden, Hollandalı şarkıcı (d. 1940)
2022 - Nicole Maestracci, Fransız yargıç (d. 1951)
2022 - David McKee, İngiliz yazar ve illüstratördür (d. 1935)
2022 - Vladimir Jirinovski, Rus politikacı, Türkolog, sosyolog ve avukattır (d. 1946)
2022 - Gerd Zimmermann, Alman profesyonel futbolcudur (d. 1949)
Tatiller ve özel günler
Öldürülen Gazeteciler Günü
0405
06 |
3092 | https://tr.wikipedia.org/wiki/7%20Nisan | 7 Nisan |
Olaylar
451 - Hun İmparatoru Attila, Franklar'ın elinde buluna Fransa'nın kuzeyindeki Metz şehrini ele geçirdi. Germen müttefikleriyle birleşerek; Reims, Mainz, Strazburg, Köln, Worms ve Trier kentleri yağmalandı.
1140 - İmparatoriçe Matilda, İngiltere'nin ilk kadın hükümdarı oldu ve "İngiliz Leydi" unvanını aldı.
1348 - Charles Üniversitesi Prag'da kuruldu.
1521 - Ferdinand Magellan, Cebu adasına ulaştı.
1712 - New York'ta köleler isyan başlattı.
1789 - Sultan I. Abdülhamid öldü, III. Selim tahta çıktı.
1795 - Fransa'da metre, uzunluk ölçüsü birimi olarak kabul edildi.
1827 - İngiliz kimyager John Walker'ın buluşu olan kibrit, İngiltere'de piyasaya sürüldü.
1906 - Vezüv Yanardağı, lav püskürttü ve Napoli şehri harabeye döndü.
1939 - II. Dünya Savaşı: İtalya, Arnavutluk'u işgal etti.
1943 - Batı Ukrayna'nın Terebovlia kentinde Naziler, 1100 Yahudiyi öldürüp toplu mezara gömdüler.
1945 - Kantaro Suzuki, Japon İmparatorluğu'nun 42. Başbakanı oldu.
1948 - Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşmiş Milletler'e bağlı olarak kuruldu.
1963 - Yugoslavya'da sosyalist cumhuriyet ilan edildi. 1946'dan bu yana "Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti" olan ülkenin adı Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak değiştirildi.
1964 - Pemba Halk Cumhuriyeti, bağımsızlığına son vererek Zanzibar ile birleşti. Zanzibar ve Pemba Adası ise, 26 Nisan 1964 tarihinde Tanganika Cumhuriyeti ile birleşerek Tanzanya devletini oluşturmuşlardır.
1969 - İnternet'in sembolik doğum günü.
1971 - ABD Başkanı Nixon, Vietnam'daki ABD birliklerinin geri çekilme hızını arttıracağını açıkladı.
1978 - Muğla'nın Yatağan ilçesinde termik santral temeli atıldı.
1978 - İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Server Tanilli, silahlı saldırı sonucu felç oldu.
1978 - ABD Başkanı Jimmy Carter, Nötron bombasının geliştirilme çalışmalarının durdurulmasına karar verdi.
1987 - Altı yıl süren Milliyetçi Hareket Partisi davası bitti. Genel Başkan Alparslan Türkeş, 11 yıl 10 ay hapse mahkûm oldu.
1994 - Almanya, sivil halka karşı kullanıldığı iddiasıyla Türkiye'ye silah ambargosu koydu.
1995 - Ankara Devlet Tiyatrosu Mahir Canova Sahnesi açıldı.
1999 - Hacıları almak için Cidde'ye gitmek üzere Adana'dan havalanan THY'ye ait "Trakya" uçağı, kalkışından kısa süre sonra düştü. Yolcusu bulunmayan uçağın altı kişilik mürettebatı öldü.
2001 - 2001 Mars Odyssey fırlatıldı.
2003 - Bağdat, tümüyle ABD'ye bağlı askeri birliklerin kontrolüne geçti.
2007 - Yıldız Geçidi SG-1 dizisi, Türkiye'de TRT 1 tarafından Türkçe seslendirmeli olarak yayınlanmaya başladı.
2011 - 11 Mart'ta Tōhoku bölgesinde meydana gelen "2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi" olarak adlandırılan ve tarihinin en büyük depremini yaşayan Japonya'da, 7.1 büyüklüğünde şiddetli bir deprem daha meydana geldi. Depremin merkez üssünün ise Miyagi bölgesinin 40 kilometre açığında denizin altında olduğu ifade edildi.
2017 - 2017 Stockholm saldırısı sonucunda beş kişi öldü ve on beş kişi yaralandı.
2017 - Mısır'ın Garbiya iline bağlı Tanta şehrinde bulunan Saint George Kilisesi'nde Tanta saldırısı gerçekleştirildi.
2019 - Atatürk Havalimanı yolculu seferlere kapatıldı. İstanbul Havalimanı tam kapasite ile seferlerine başladı.
Doğumlar
1506 - Franciscus Xaverius, Asya'da Hristiyan misyonerliğini başlatanlardan ve Cizvitler'in kurucularından (ö. 1552)
1652 - XII. Clemens, Papa (ö. 1740)
1727 - Michel Adanson, Fransız botanikçi ve doğa bilimci (ö. 1806)
1770 - William Wordsworth, İngiliz şair (ö. 1850)
1772 - Charles Fourier, Fransız ütopik sosyalist ve filozof (ö. 1837)
1786 - William R. King, Amerikalı siyasetçi ve diplomat (ö. 1853)
1798 - Pierre Leroux, Fransız filozof ve politik iktisatçı (ö. 1871)
1803 - Flora Tristan, Fransız yazar, sosyalist ve kadın hakları savunucusu (ö. 1844)
1811 - Hoca Tahsin Efendi, Osmanlı bilim insanı ve düşünür (ö. 1881)
1836 - Thomas Hill Green, İngiliz filozof (ö. 1882)
1847 - Jens Peter Jacobsen, Danimarkalı şair, yazar ve bilim insanı (ö. 1885)
1856 - Muhammed Abdullah Hasan, Somalili dini ve siyasi lider (ö. 1920)
1860 - Will Keith Kellogg, Amerikalı sanayici ve mısır gevreği üreticisi (ö. 1951)
1867 - Holger Pedersen, Danimarkalı dilbilimci (ö. 1953)
1870 - Gustav Landauer, Alman pasifist (ö. 1919)
1871 - Kajimukan Munaytpasov, Kazak güreşçi (ö. 1948)
1883 - Gino Severini, İtalyan ressam (ö. 1966)
1884 - Bronisław Malinowski, Polonyalı antropolog ve bilim insanı (ö. 1942)
1896 - Donald Winnicott, İngiliz psikanalist (ö. 1971)
1897 - Holger Pedersen, Danimarkalı dilbilimci (ö. 1953)
1878 - Ivar Tengbom, İsveçli mimar (ö. 1968)
1882 - Kurt von Schleicher, Alman asker ve Weimar Cumhuriyeti'nin son Şansölyesi (ö. 1934)
1883 - Gino Severini, İtalyan ressam (ö. 1966)
1889 - Gabriela Mistral, Şilili şair, eğitimci ve diplomat (ö. 1957)
1891 - Ole Kirk Christiansen, Lego şirketinin kurucusu (ö. 1958)
1896 - Harika Lifij, Türk ressam (ö. 1991)
1915 - Billie Holiday, Amerikalı şarkıcı (ö. 1959)
1920 - Ravi Shankar, Hint müzisyen, sitar ustası ve besteci (ö. 2012)
1921 - Feza Gürsey, Türk fizikçi (ö. 1992)
1922 - Annemarie Schimmel, Alman İslam bilimcisi (ö. 2003)
1928 - Alan J. Pakula, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1998)
1928 - James Garner, Amerikalı sinema sanatçısı (ö. 2014)
1931 - Donald Barthelme, Amerikalı kısa öykü ve roman yazarı (ö. 1989)
1932 - Abdürrahim Karakoç, Türk şair ve gazeteci (ö. 2012)
1933 - Sakıp Sabancı, Türk iş insanı (ö. 2004)
1933 - Seyyid Hüseyin Nasr, İranlı yazar, akademisyen ve İslam düşünürü
1934 - Behcet Nacar, Türk sinema oyuncusu (ö. 2014)
1939 - Francis Ford Coppola, Amerikalı sinema yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü, En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi
1941 - Yurdaer Doğulu, Türk müzisyen (ö. 1987)
1944 - Gerhard Schröder, Alman siyasetçi ve eski Almanya Başbakanı
1945 - Farid Ali, Bangladeşli oyuncu (ö. 2016)
1946 - Colette Besson, Fransız atlet (ö. 2005)
1950 - Ahmet Edip Uğur, Balıkesir eski büyükşehir belediye başkanı
1953 - Fatih Erkoç, Türk müzisyen
1954 - Jackie Chan, Hong Konglu oyuncu
1959 - Ali Sürmeli, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1960 - Buster Douglas, Amerikalı boksör
1964 - Russell Crowe, Yeni Zelandalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1967 - Bodo Illgner, Alman futbolcu
1971 - Guillaume Depardieu, Fransız oyuncu (ö. 2008)
1971 - Victor Kraatz, Kanadalı buz patenci
1973 - Marco Delvecchio, eski İtalyan futbolcudur
1975 - Karin Dreijer Andersson, İsveçli şarkıcı
1976 - Cem Cücenoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1978 - Duncan James, İngiliz şarkıcı
1980 - Bruno Covas, Brezilyalı avukat, ekonomist ve siyasetçi (ö. 2021)
1982 - Agata Mróz-Olszewska, Polonyalı voleybolcu (ö. 2008)
1983 - Marcos Alberto Angeleri, Arjantinli futbolcu
1983 - Franck Ribéry, Fransız futbolcu
1985 - Saad el-Mücerred, Faslı şarkıcı ve pasif oyuncu
1986 - Brooke Brodack, Amerikalı Youtuber
1986 - Christian Fuchs, Avusturyalı futbolcu
1986 - Jan Rosenthal, Alman futbolcu
1987 - José Martín Cáceres Silva, Uruguaylı futbolcu
1989 - Franco Di Santo, Arjantinli futbolcudur
1989 - Davide Santon, Arjantinli futbolcu
1989 - Sylwia Grzeszczak, Polonyalı müzisyen
1990 - Nickel Ashmeade, Jamaika doğumlu atlet
1991 - Luka Milivojević, Sırp futbolcu
1991 - Anne-Marie Nicholson, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1992 - William Silva de Carvalho, Portekizli futbolcu
1992 - Alexis Jordan, Amerikalı oyuncu
1992 - Guilherme Negueba, Brezilyalı futbolcudur
1995 - Sergio, Brezilyalı futbolcu
Ölümler
30 - İsa, Onun çarmıha gerilerek öldürüldüğüne inanılan gün
669 - Hasan bin Ali, 5. İslam Halifesi (d. 624)
924 - I. Berengar, 887'de İtalya'nın kralı (d. 845)
1498 - VIII. Charles, 1483 - 1498 arasında hüküm sürmüş olan Fransa kralı (d. 1470)
1503 - Zoi Palaiologina, Paleologos Hanedanı ailesi üyesi Bizans prensesi (d. 1455)
1600 - Bâki, Osmanlı şair (Divan edebiyatı şairi) (d. 1526)
1614 - El Greco, Yunan asıllı İspanyol ressam (d. 1541)
1651 - Lennart Torstensson, Ortala Kontu ve Virestad Baronu. İsveçli bir Mareşal ve askeri mühendisti (d. 1603)
1761 - Thomas Bayes, İngiliz matematikçi (d. 1701)
1789 - I. Abdülhamid, Osmanlı İmparatorluğu'nun 27. Padişahı (d. 1725)
1803 - François-Dominique Toussaint L'Ouverture, Haiti Devriminde yer almış Haitili devrimci önder ve yönetici (d. 1743)
1811 - Dositej Obradović, Sırp yazar, filozof, linguist, gezgin, poligot ve Sırbistan'ın ilk eğitim bakanı (d. 1742)
1816 - Christian Konrad Sprengel, Alman doğa bilimci, teolog ve öğretmen (d. 1750)
1823 - Jacques Charles, Fransız mucit ve bilim insanı (d. 1746)
1836 - William Godwin, İngiliz gazeteci, politik filozof ve yazar (d. 1756)
1861 - Elisha Otis, Amerikalı asansör imalatçısı (d. 1811)
1868 - Thomas D'Arcy McGee, Kanadalı yazar (d. 1825)
1891 - P. T. Barnum, Amerikalı sirk menajeri ve şovmen (d. 1810)
1928 - Aleksandr Bogdanov, Rus bilim insanı, filozof ve bilimkurgu yazarı (d. 1873)
1941 - Blavatniy Nikifor İvanoviç, Ukraynalı asker ve toplum eylemcisi, dramaturg, gazeteci (d. 1886)
1943 - Alexandre Millerand, Fransız Cumhurbaşkanı (d. 1859)
1947 - Henry Ford, Amerikalı otomobil üreticisi ve sanayicisi (d. 1863)
1950 - Walter Huston, Kanada doğumlu Amerikalı aktör (John Huston'ın babası) (d. 1884)
1954 - Saburō Kurusu, Japon diplomat (d. 1886)
1955 - Theda Bara (Theodosia Goobman), Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1885)
1980 - Mehmet İbrahim Karaca, Türk tiyatro oyuncusu (Cem Karaca'nın babası) (d. 1900)
1981 - Norman Taurog, Amerikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1899)
1981 - Seyfettin Özege, Türk bibliyograf (d. 1901)
1984 - Othmar Pferschy, Avusturyalı fotoğrafçı (d. 1898)
1986 - Leonid Vitaliyevich Kantorovich, Sovyet matematikçi ve iktisatçı (1975 Nobel Ekonomi Ödülünü Tjalling Koopmans'la paylaşan] (d. 1912)
1991 - Memduh Ünlütürk, Türk asker (d. 1913)
1998 - Sirus Kayıkran, İranlı futbolcu ve teknik direktör (d. 1962)
1999 - Muharrem Gürses, Türk senarist, oyuncu ve film yönetmeni (d. 1913)
2000 - Moacir Barbosa Nascimento, Brezilyalı millî kaleci (d. 1921)
2001 - Paul David Graf, Amerikalı oyuncu (d. 1950)
2005 - Melih Kibar, Türk müzisyen (d. 1951)
2008 - Perihan Altındağ Sözeri, Türk sanat müziği yorumcusu (d. 1925)
2014 - Peaches Honeyblossom Geldof, İngiliz köşe yazarı ve model (d. 1989)
2015 - Geoffrey Bond Lewis, Amerikalı western film oyuncusu (d. 1935)
2016 - Robert Deroy Windham, Blackjack Mulligan ring adıyla bilinen eski Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1942)
2017 - Relja Bašić, Hırvat oyuncu (d. 1930)
2017 - Christopher Morahan, İngiliz sinema ve televizyon yönetmeni (d. 1929)
2017 - Tim Pigott-Smith, İngiliz oyuncu (d. 1946)
2017 - Frans Widerberg, Norveçli ressam ve grafik sanatçısı (d. 1934)
2018 - Brigitte Ahrenholz, Eski Alman kürekçi (d. 1952)
2018 - Pyotr Brayko, Sovyet asker (d. 1919)
2018 - Peter Grünberg, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1939)
2018 - Božidar Smiljanić, Hırvat oyuncu (d. 1936)
2019 - Michael E. Busch, Amerikalı Demokrat siyasetçi (d. 1947)
2019 - Seymour Joseph Cassel, Amerikalı oyuncu (d. 1935)
2019 - Cho Yang-ho, Güney Koreli iş insanı (d. 1949)
2019 - Sandy Ratcliff, İngiliz oyuncu (d. 1948)
2019 - Hugo Ballesteros Reyes, Şilili siyasetçi ve diplomat (d. 1931)
2020 - Christian Bonnet, Fransız siyasetçi ve eski içişleri bakanı (d. 1921)
2020 - Roger Chappot, İsviçreli profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1940)
2020 - Robert Chaudenson, Fransız dilbilimci (d. 1937)
2020 - Jean-Laurent Cochet, Fransız aktör ve yönetmen (d. 1935)
2020 - Eddy Davis, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1940)
2020 - Allen Garfield (doğum adı: Allen Goorwitz), Amerikalı aktör (d. 1939)
2020 - Henry Franklin Graff, Amerikalı tarihçi (d. 1921)
2020 - Yehuda Leib ("Leibel") Groner, (Lubavitcher Rebbe) ana sekreteri olan haham ve yaza (d. 1931)
2020 - Hudeydi, ud çalan ve besteler yapan Somalili müzisyen (d. 1928)
2020 - Feriburz İsmaili, İranlı millî futbolcu (d. 1940)
2020 - Sasi Kalinga, Hint aktör (d. 1960)
2020 - Mişik Kazaryan, Ermenistan doğumlu Rus fizikçi (d. 1948)
2020 - Jan Křen, Çek tarihçi, akademisyen ve muhalif siyasi aktivist (d. 1930)
2020 - Roger Matthews, İngiliz kriminolog (d. 1948)
2020 - Yaakov Perlow, Amerikalı Hasidik haham (d. 1930)
2020 - John Prine, Amerikalı country folk şarkıcısı, gitarist, söz yazarı ve besteci (d. 1946)
2020 - Nipper Read, İngiliz polis memuru ve boks yöneticisi (d. 1925)
2020 - Donato Sabia, 800 metrede uzmanlaşmış İtalyan orta mesafe koşucusu (d. 1963)
2020 - Thomas Scully, Galya futbol menajeri, rahip ve öğretmen (d. 1930)
2020 - Barbara Smoker, İngiliz insan hakları aktivisti, filozof ve yazar (d. 1923)
2020 - Miguel Ángel Tábet, Venezuelalı ilahiyatçı (d. 1941)
2020 - Hal Willner, Amerikalı televizyon ve müzik albümü yapımcısı (d. 1956)
2021 - Ferid Alekberli, Azeri tarihçi ve profesör (d. 1964)
2021 - Karel Pacner, Çek gazeteci, ekonomist ve yazar (d. 1936)
2022 - Garibaldi Alves, Brezilyalı siyasetçi (d. 1923)
2022 - Dušan Čkrebić, Sırp siyasetçi (d. 1927)
2022 - Ludwik Dorn, Polonyalı sosyolog ve siyasetçi (d. 1954)
2022 - Miguel Ángel Estrella, Arjantinli piyanist ve insan hakları aktivisti (d. 1940)
2022 - Birgit Nordin, İsveçli opera sanatçısı (d. 1934)
Tatiller ve özel günler
Dünya Sağlık Günü
Kimyagerler Günü ve Kimyagerler Haftası
Erzurum'un Şenkaya ilçesinden Rus İmparatorluğu ve Batı Ermenistan Yönetimi ordu birliklerinin çekilişi (1918)
Dünya Yastık Savaşı Günü
Kaynakça
0407
07 |
3093 | https://tr.wikipedia.org/wiki/9%20Nisan | 9 Nisan |
Olaylar
1860 - Dünyada ilk kez bir ses kayıt altına alınabildi.
1932 - İlk kadın hakim Mürüvvet Hanım, Adana'da göreve başladı.
1936 - İstanbul Telefon Şirketi devletçe satın alındı.
1940 - II. Dünya Savaşı: Almanya; Danimarka ve Norveç istilasına başladı.
1945 - Türkiye'de yerli ampul üretimi başladı.
1952 - Şehir Tiyatroları Müdürlüğüne, Orhan Hançerlioğlu getirildi. Hançerlioğlu, daha önce İstanbul Emniyet Üçüncü Şube Müdürü'ydü.
1957 - Süveyş Kanalı batıklardan temizlenerek yeniden gemi trafiğine açıldı.
1953 - İlk üç boyutlu film olan Mumyalar Müzesi (House of Wax), Warner Brothers şirketi tarafından gösterime sunuldu.
1958 - CHP'nin yayın organı Ulus gazetesi üçüncü kez kapatıldı. Kapatmaya, Ankara Milletvekili Bülent Ecevit'in bir yazısı yol açtı.
1967 - Bugüne kadar 10575 adet üretilen (9 Nisan 2020 itibarıyla) Boeing 737 ilk uçuşunu yaptı.
1969 - İngiltere'de imal edilen ilk Concorde uçağı ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
1979 - Türkiye'de ilk kez bir hastanın kulağına kıkırdak nakli yapıldı.
1982 - Anıtkabir Müdürlüğü, Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı Anıtkabir Komutanlığına bağlandı.
1985 - Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, 4,5 yıl tutuklu kaldıktan sonra tahliye edildi.
1991 - Gürcistan'da yapılan halk oylamasıyla, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlık kararı alındı.
1991 - Paskalya için İstanbul'a gelen Yunan turistleri taşıyan otobüs, akli dengesi bozuk bir şahıs tarafından Vezneciler Hamidiye Oteli önünde kundaklandı. Olayda; 5'i çocuk 33 kişi yanarak can verdi.
2003 - Irak'ın ABD önderliğindeki koalisyon güçleri tarafından işgalinin başlamasından birkaç hafta sonra Bağdat düştü.
2011 - Alphen aan den Rijn alışveriş merkezi saldırısı: Amsterdam'ın 33 km güneybatısındaki Alphen aan den Rijn'de altı kişi Ridderhof Alışveriş Merkezi'ne giren bir katil tarafından öldürüldü.
Doğumlar
1096 - Muktefî, Abbasi halifelerinin otuzbirincisi (ö. 1160)
1285 - Buyantu Han, 8. Moğol Hanı, Yuan Hanedanının 4. İmparatoru ve Çin imparatoru (ö. 1320)
1802 - Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (ö. 1884)
1815 - Louis de Mas Latrie, Fransız tarihçi ve diplomat (ö. 1897)
1821 - Charles Baudelaire, Fransız şair (ö. 1867)
1830 - Eadweard Muybridge, İngiliz asıllı Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1904)
1835 - II. Léopold, Belçika Kralı (ö. 1909)
1865 - Erich Ludendorff, Alman general (ö. 1937)
1865 - Charles Proteus Steinmetz, Amerikalı matematikçi ve elektrik mühendisi (ö. 1923)
1867 - Chris Watson, Avustralyalı siyasetçi (ö. 1941)
1872 - Léon Blum, Fransız siyasetçi (ö. 1950)
1892 - Mary Pickford, Kanada asıllı Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1979)
1895 - Michel Simon, Fransız aktör (ö. 1975)
1898 - Paul Robeson, Amerikalı ses sanatçısı (ö. 1976)
1906 - Rafaela Aparicio, İspanyol sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1996)
1906 - Victor Vasarely, Macar asıllı Fransız ressamdır (ö. 1997)
1908 - Vecihe Daryal, Türk kanun virtüözü (ö. 1970)
1909 - Robert Helpmann, Avustralyalı dansçı, oyuncu ve yönetmen (ö. 1986)
1918 - Jørn Utzon, Danimarkalı bir mimar (ö. 2008)
1921 - Mary Jackson, Amerikalı matematikçi ve uzay mühendisi (ö. 2005)
1921 - Yitzhak Navon, İsraelli siyasetçi (ö. 2015)
1925 - Virginia Gibson, Amerikalı şarkıcı, dansçı ve oyuncu (ö. 2013)
1926 - Hugh Hefner, Amerikalı iş insanı (ö. 2017)
1928 - Tom Lehrer, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, piyanist ve matematikçidir
1930 - F. Albert Cotton, Amerikalı kimyager (ö. 2007)
1931 - Cheeta, Amerikalı şempanze (ö. 2011)
1933 - Jean Paul Belmondo, Fransız sinema oyuncusu (ö. 2021)
1933 - René Burri, İsviçreli fotoğrafçı (ö. 2014)
1934 - Les Thornton, İngiliz profesyonel güreşçi (ö. 2019)
1936 - Ferdinando Imposimato, İtalyan hukukçu, aktivist, hâkim ve siyasetçi (ö. 2018)
1936 - Ljubomir Ćipranić, Sırp aktör (ö. 2010)
1936 - Valerie Solanas, Amerikalı radikal feminist yazar (ö. 1988)
1944 - Leyla Halid, Filistin Halk Kurtuluş Örgütü'nün üyesi
1948 - Patty Pravo, İtalyan şarkıcı
1949 - Tony Cragg, Britanyalı heykeltıraş
1952 - Tania Çanaklidu, Yunan şarkıcı
1954 - Dennis Quaid, Amerikalı oyuncu
1955 - Joolz Denby, İngiliz şair ve yazar
1956 - Cahide Birgül, Türk yazar (ö. 2009)
1957 - Seve Ballesteros, İspanyol golfçü (ö. 2011)
1963 - Marc Jacobs, Amerikalı modacı
1963 - Erdal Tosun, Türk oyuncu (ö. 2016)
1965 - Mark Pellegrino, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu
1966 - Cynthia Nixon, Amerikalı oyuncu
1967 - Sam Harris, Amerikalı filozof, sinirbilimci, yazar ve podcast sunucusu
1969 - Linda Kisabaka, Alman atlet
1971 - Jacques Villeneuve, Kanadalı eski Formula 1 sürücüsü
1972 - Barış Falay, Türk oyuncu
1974 - Jenna Jameson, Amerikalı oyuncu
1974 - Aleksandr Piçuşkin, Bitsevski Manyağı ve Satranç Tahtası Katili olarak bilinen Rus seri katil
1975 - David Gordon Green, Amerikalı film yapımcısı
1976 - Jan Trousil, Çek futblocu
1976 - Serena M. Auñón; Amerikan doktor, mühendis ve NASA astronotu
1976 - Barış Şimşek, Türk futbol hakemi
1977 - Gerard Way, Amerikalı müzisyen ve My Chemical Romance vokalisti
1978 - Jorge Andrade, Portekizli eski futbolcu
1978 - Cameron Cartio, İran asıllı İsveçli vokalist
1978 - Naman Keïta, Fransız atlet
1978 - Rachel Stevens, İngiliz şarkıcı, söz yazarı, oyuncu, dansçı ve manken
1979 - Katsuni, Fransız porno oyuncusu
1980 - Luciano Galletti, Arjantinli futbolcu
1980 - Albert Hammond Jr., Amerikalı gitarist, şarkıcı, söz yazarı ve müzik yapımcısı
1981 - Ireneusz Jeleń, Polonyalı eski millî futbolcu
1982 - Jay Baruchel, Kanadalı aktör
1982 - Mohammed Dahmane, Cezayirli futbolcu
1982 - Carlos Hernández, Kosta Rikalı millî futbolcu
1985 - Antonio Nocerino, İtalyan futbolcu
1986 - Leighton Meester, Amerikalı oyuncu
1987 - Kassim Abdallah, Fransız kökenli Komorlu millî futbolcu
1987 - Jesse McCartney, Amerikalı şarkıcı ve aktör
1987 - Jazmine Sullivan, Amerikalı R&B/soul şarkıcısı ve söz yazarı
1990 - Kristen Stewart, Amerikalı oyuncu
1991 - Gai Assulin, İsrailli futbolcudur
1991 - Ryan Kelly, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1992 - Fernando Aristeguieta, Venezuelalı futbolcu
1996 - Giovani Lo Celso, Arjantinli millî futbolcudur
1998 - Elle Fanning, Amerikalı oyuncu
1998 - Enes Batur Sungurtekin, Türk Youtuber
1999 - Isaac Hempstead Wright, İngiliz oyuncu
1999 - Lil Nas X, Amerikalı rapçi, şarkıcı ve söz yazarı
Ölümler
MÖ 585 - Jimmu, Japon mitolojisinde Japonya'nın ilk kurucusu ve ilk imparatoru (d. MÖ 660)
491 - Zeno, Doğu Roma İmparatoru (d. 425)
715 - Constantinus, 25 Mart 708'den 9 Nisan 715 tarihindeki ölümüne dek papalık (d. 708)
1024 - VIII. Benedictus, 18 Mayıs 1012'den 9 Nisan 1024 tarihine kadar Papalık yapmıştır
1483 - IV. Edward, 1461–1470 döneminde birinci kez ve 1471–1483 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı (d. 1442)
1492 - Lorenzo de' Medici, İtalyan devlet adamı ve Floransa Şehir Devleti'nin Hükümdarı (d. 1449)
1550 - Elkas Mirza, Safevi şahzadesi ve Şirvan Eyaleti valisi (d. 1516)
1553 - François Rabelais, Fransız yazar (d. 1494)
1557 - Mikael Agricola, 16. yüzyılda yaşamış Fin Lüterci din adamı (d. 1510)
1626 - Francis Bacon, İngiliz devlet adamı ve filozof (d. 1561)
1754 - Christian Wolff, Alman filozof (d. 1679)
1768 - Sarah Fielding, İngiliz yazar ve romancı Henry Fielding'in kızkardeşi (d. 1710)
1806 - V. William, Oranj prensi (d. 1748)
1882 - Dante Gabriel Rossetti, İngiliz şair, ressam, çizer ve çevirmen (d. 1828)
1889 - Michel-Eugène Chevreul, Fransız kimyager (d. 1786)
1904 - II. Isabel, İspanya Kraliçesi (d. 1830)
1916 - Mehmet Muzaffer, Türk subay
1936 - Ferdinand Tönnies, Alman sosyolog (d. 1855)
1940 - Bayan Patrick Campbell, İngiliz tiyatro oyuncusu (d. 1865)
1945 - Dietrich Bonhoeffer, Alman teolog (Nazizm karşıtlığıyla bilinen) (d. 1906)
1945 - Georg Elser, Alman marangoz (Hitler'e karşı başarısız suikast girişiminde bulunan) (d. 1903)
1945 - Hans Oster, Nazi Almanyası'nda Wehrmacht generali (d. 1887)
1945 - Wilhelm Canaris, Alman amiral ve Nazi Almanyası'nda Abwehr Başkanı (d. 1887)
1950 - Cemil Cem, Türk karikatürcü (d. 1882)
1951 - Fesa Evrensev, ilk Türk savaş pilotu (d. 1878)
1959 - Frank Lloyd Wright, Amerikalı mimar (d. 1867)
1961 - Ahmet Zogoğlu, Arnavutluk Kralı (d. 1895)
1963 - Xul Solar, Arjantinli ressam ve heykeltıraş (d. 1887)
1964 - Nuriye Ulviye Mevlan Civelek, Türk gazeteci ve Türkiye'nin ilk kadın hakları savunucularından (d. 1893)
1976 - Phil Ochs, Amerikalı protest müzik sanatçısı (d. 1940)
1980 - Muhammed Bakır es-Sadr, din adamı, şii taklit mercii ve Iraklı siyasetçi (d. 1935)
1982 - Turan Güneş, Türk siyasetçi (d. 1922)
1982 - Robert Havemann, Alman kimyacı (d. 1910)
1985 - Şaziye Moral, Türk tiyatro oyuncusu (d. 1903)
1988 - Şevket Rado, Türk şair, gazeteci ve yazar (d. 1913)
1990 - James V. McConnell, Amerikalı bir biyolog, hayvan psikoloğu ve yazardır (d. 1925)
1993 - Kemal Ilıcak, Türk gazeteci ve Tercüman gazetesi sahibi (d. 1932)
2000 - Tony Cliff, Osmanlı doğumlu İngiliz Marksist siyaset kuramcısı (d. 1917)
2006 - Vilgot Sjöman, İsveçli senarist ve film yapımcısı (d. 1924)
2011 - Sidney Lumet, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1924)
2012 - Meral Okay, Türk senarist, oyuncu ve söz yazarı (d. 1959)
2012 - José Guardiola, İspanyol şarkıcı (d. 1930)
2013 - Emilio Pericoli, İtalyan şarkıcı-şarkı yazarı (d. 1928)
2014 - Arthur Robinson, Trinidad ve Tobagolu siyasetçi (d. 1926)
2015 - Nina Companéez, Fransız senarist ve film yönetmeni (d. 1937)
2016 - Arthur Anderson, Amerikalı radyo, sinema, dizi, tiyatro oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1922)
2017 - Knut Borge, Norveçli gazeteci ve televizyon sunucusu (d. 1949)
2017 - Carme Chacón, İspanyol siyasetçi ve İspanya'nın ilk kadın savunma bakanı (d. 1971)
2017 - Margarita Isabel, Ariel Ödülü sahibi Meksikalı kadın sinema ve dizi oyuncusu (d. 1941)
2018 - Felix Chen, Tayvanlı orkestra şefi (d. 1942)
2018 - Peter Grünberg, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1939)
2019 - Elwyn Ralph Berlekamp, Amerikalı matematikçi ve bilgisayar mühendisi (d. 1940)
2019 - Charles Lincoln Van Doren, Amerikalı yazar, editör ve yayıncı (d. 1926)
2019 - Nikolay Stepanoviç Gorbaçov, Rus kano yarışçısı (d. 1948)
2019 - Aykut Işıklar, Türk gazeteci, radyocu ve köşe yazarı (d. 1949)
2019 - Marilynn Smith, Amerikalı eski profesyonel golfçü (d. 1929)
2020 - Tullio Abbate, İtalyan girişimci ve motorlu tekne pilotu (d. 1944)
2020 - Reggie Bagala, Louisiana Temsilciler Meclisi'nde görev yapan Amerikalı politikacı (d. 1965)
2020 - Jocelyn Barrow, İngiliz siyasetçi, iş insanı, insan hakları aktivisti ve eğitimci (d. 1929)
2020 - Leila Benitez-McCollum, Filipin doğumlu Amerikalı radyo ve televizyon sunucusu, gazeteci ve yayıncı (d. 1930)
2020 - Marc Engels, Belçikalı film ses mühendisi (d. 1965)
2020 - Harvey Goldstein, İngiliz istatistikçi (d. 1939)
2020 - Ho Kam-ming, Makao doğumlu Kanadalı dövüş sanatçısı(d. 1925)
2020 - Lee Nurse, İngiliz kriketçi (d. 1976)
2020 - Vitor Sapienza, Brezilyalı politikacı ve ekonomist (d. 1933)
2020 - Dmitri Smirnov, Rus-İngiliz besteci ve akademisyen (d. 1948)
2021 - Raosaheb Antapurkar, Hint siyasetçi (d. 1958)
2021 - Ramsey Clark, Amerikalı hukukçu, eski kamu görevlisi ve aktivist (d. 1927)
2021 - Ekkehard Fasser, İsviçreli bobsledçi (d. 1952)
2021 - Nikki Grahame, İngiliz model ve televizyon sunucusu (d. 1982)
2021 - Prens Philip, Birleşik Krallık kraliçesi II. Elizabeth'in eşi ve Edinburgh dükü (d. 1921)
2021 - Judith Reisman, Amerikalı muhafazakar yazar (d. 1935)
2021 - Abdul Hamid Sebba, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1934)
2021 - Earl Simmons, Amerikalı hip hop müzik sanatçısı (d. 1970)
2022 - Uwe Bohm, Alman aktör (d. 1962)
2022 - Michel Delebarre, Fransız siyasetçi (d. 1946)
2022 - Chiara Frugoni, İtalyan tarihçi, yazar ve akademisyen (d. 1940)
2022 - Dwayne Haskins, Amerikan futbolcusu (d. 1997)
Tatiller ve özel günler
0409
09 |
3094 | https://tr.wikipedia.org/wiki/10%20Nisan | 10 Nisan |
Olaylar
837 - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti.
1809 - Beşinci Koalisyon Savaşı başladı.
1815 - Endonezya'da Sumbawa adasında Tambora volkanik dağı püskürdü. Dağdan çıkan lavlar, küller ve dumanların doğrudan etkilerinin yanı sıra, açlık ve salgın yaratarak 100 bin kişinin ölümüne sebep oldu.
1845 - Türk Polis Teşkilatı kuruldu.
1912 - RMS Titanic ilk seferine çıktı.
1919 - Meksikalı devrimci lider Emiliano Zapata, Hükûmet güçlerince öldürüldü.
1926 - Türk uyruğunda bulunan her türlü şirket ve müesseselerde, işlemlerin ve kayıtların Türkçe tutulması zorunluluğuna ilişkin yasa benimsendi.
1927 - Binaların numaralandırılmasına ve sokakların adlandırılmasına ilişkin yasa kabul edildi.
1928 - TBMM, Anayasa'nın ikinci maddesini değiştirdi. Söz konusu maddeden, "Türkiye Devleti'nin dini İslam'dır" bölümü çıkarıldı. Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı, yemin ederken "Vallahi" yerine "Namusum üzerine söz veririm" diyecek.
1931 - Ankara'da toplanan Türk Ocakları Olağanüstü Kurultayı, Türk Ocakları'nın feshine ve mallarının CHP'ye devredilmesine karar verdi.
1941 - Zagreb'de Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin kuruluşu ilân edildi. Ante Paveliç önderliğindeki Ustaşa rejimi, Ortodoks Sırplara karşı soykırım kampanyası başlattı.
1950 - Bursa Cezaevi'nde açlık grevine başlayan Nâzım Hikmet, sağlık durumu bozulunca gizlice İstanbul'a getirildi. Şair, açlık grevini erteledi.
1956 - Arjantin'de -38.4 dereceyle dünyanın en düşük 5. sıcaklığı seçildi.
1972 - İran'da, 7 şiddetinde deprem meydana geldi. Yaklaşık 5000 kişinin öldüğü depremde, Firuzabad ve Cehrom kentlerinde binalar yerle bir oldu.
1974 - Genel af yasa önerisi, TBMM'de kabul edildi.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Kahramanmaraş'ta mazot yokluğundan traktörlerini çalıştıramayan 1800 çiftçi, Valiliği işgal etti.
1982 - Kapatılan CHP'nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit, Norveç'te yayımlanan bir gazeteye verdiği demeç gerekçesiyle gözaltına alındı. Ecevit, 16 Nisan'da tutuklandı.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Denizli'de konuştu: "12 Eylül'den önceyse mahalleler, köyler ve hatta şehirler birbirinden ayrıldı. Kurtarılmış bölgeler hâline getirildi. Bir faydası oldu mu? Öyleyse bırakalım bunları, medeni insanlar gibi bizler de aynı ülkenin evlatları olarak kardeşçe yaşayalım."
1998 - Kuzey İrlanda'da 29 yıllık savaşı bitiren antlaşma Belfast'ta imzalandı. Antlaşma, 22 Mayıs'ta referandumla kabul edildi.
1999 - Yedi TİP'linin ve DİSK Genel Başkanlarından Kemal Türkler'in öldürülmesi davalarında gıyabi tutuklu olarak yargılanan Ünal Osmanağaoğlu yakalandı.
2002 - Danıştay 10. Dairesi, "Devlet Sanatçılığı" unvanı verilmesine ilişkin düzenleme içeren yönetmeliği iptal etti.
2003 - İzmir'in Urla ilçesinde 5.6 şiddetinde bir deprem meydana geldi.
2007 - Pegasus Havayolları'na ait ve içinde 178 yolcusu bulunan Boing 737-800 model Diyarbakır-İstanbul seferi yapan uçak, hava korsanı tarafından kaçırıldı.
2010 - Polonya'nın başkenti Varşova'dan Rusya'nın Smolensk kentine giden Rus yapımı Tupolev Tu-154 tipi uçak, havaalanına 1.5 kilometre kala düştü. Uçaktaki 94 kişiden kurtulan olmadı. Uçakta, Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczynski ve eşi de bulunuyordu.
2019 - Event Horizon Telescope projesi araştırmacıları, M87 galaksisinin ortasındaki kara deliğin fotoğrafını çekerek dünyada ilk defa bir kara delik görüntüsünü elde etmeyi başardıklarını duyurdu.
Doğumlar
401 - II. Theodosius, Doğu Roma İmparatoru (ö. 450)
1018 - Nizam-ül Mülk, Büyük Selçuklu Devleti'nin Farsi veziri (ö. 1092)
1583 - Hugo Grotius, Hollandalı filozof ve yazar (ö. 1645)
1739 - Domenico Cirillo, İtalyan doktor, böcek bilimci ve botanikçi (ö. 1799)
1740 - José Basilio da Gama, Brezilyalı yazar (ö. 1795)
1755 - Samuel Hahnemann, Alman hekim (ö. 1843)
1762 - Giovanni Aldini, İtalyan fizikçi (ö. 1834)
1769 - Jean Lannes, Fransız mareşal (ö. 1809)
1794 - Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı (ö. 1858)
1826 - Mustafa Celâleddin Paşa, Leh asıllı Osmanlı Paşası (ö. 1876)
1827 - Lewis Wallace, Amerikalı asker, devlet adamı ve yazar (Amerikan İç Savaşı'nda Birlik Kuvvetleri generali) (ö. 1905)
1844 - Jules de Burlet, Belçikalı siyasetçi (ö. 1897)
1847 - Joseph Pulitzer, Amerikalı gazeteci ve yayıncı (ö. 1911)
1856 - Abdullah Quilliam, İngiltere'deki ilk İslam merkezinin ve caminin kurucusu (ö. 1932)
1859 - Jules Payot, Fransız eğitimci ve pedagog (ö. 1940)
1863 - Paul Héroult, Fransız bilim insanı (ö. 1914)
1864 - Eugen d'Albert, Alman besteci (ö. 1932)
1864 - Michael Mayr, Avusturyalı tarihçi (ö. 1922)
1868 - George Arliss, İngiliz aktör (ö. 1946)
1873 - Kyösti Kallio, Finlandiya Cumhurbaşkanı (ö. 1940)
1876 - Şabtay Levi, Hayfa'nın ilk Yahudi belediye başkanı (ö. 1956)
1883 - Bogdan Filov, Bulgar arkeolog, sanat tarihçisi ve politikacı (ö. 1945)
1887 - Bernardo Houssay, Arjantinli fizyolog (ö. 1971)
1894 - Ben Nicholson, İngiliz soyut ressam (ö. 1982)
1908 - Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve aktör (ö. 1993)
1908 - Sezai Türkeş, Türk mühendis ve Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibi (ö. 1998)
1910 - Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör (ö. 1997)
1910 - Hüsamettin Böke, Türk millî futbolcu ve futbol hakemi (ö. 1994)
1912 - Boris Kidrič, Sloven partizan, Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı (ö. 1953)
1917 - Robert Burns Woodward, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1979)
1929 - Max von Sydow, İsveçli sinema oyuncusu (ö. 2020)
1929 - Sermet Çağan, Türk tiyatro sanatçısı ve gazeteci (ö. 1970)
1930 - Semih Sezerli, Türk sinema oyuncusu (ö. 1980)
1930 - Spede Pasanen, Fin yazar (ö. 2001)
1932 - Ömer Şerif, Lübnan asıllı Mısırlı aktör (ö. 2015)
1937 - Bella Ahmadulina, Tatar ve İtalyan kökenli şair (ö. 2010)
1940 - Algan Hacaloğlu, Türk siyasetçi
1941 - II. Hrisostomos, Kıbrıs Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu
1942 - Ian Callaghan, İngiliz eski millî futbolcudur
1942 - Erden Kıral, Türk yönetmen ve senarist
1944 - Tuncer Cücenoğlu, Türk oyun yazarı ve çevirmen (ö. 2019)
1947 - Bunny Wailer, Jamaikalı şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2021)
1951 - Cemil Usta, Türk milli futbolcu (ö. 2003)
1952 - Steven Seagal, Amerikalı aktör
1953 - Mehmet Gedik, Türk inşaat mühendisi ve siyasetçi (ö. 2011)
1954 - Paul Bearer, Amerikalı profesyonel güreş menajeri (ö. 2013)
1954 - Atilla Kart, Türk hukukçu ve siyasetçi
1954 - Peter MacNicol, Emmy Ödüllü Amerikalı oyuncudur
1956 - Carol V. Robinson, İngiliz kimyager ve Kraliyet Kimya Derneği Başkanı
1957 - Türker Ertürk, Türk asker, Deniz Harp Okulu eski Komutanı, yazar ve siyasetçi
1958 - Bob Bell, Renault Formula 1 takımının eski takım direktörü
1958 - Babyface, Amerikalı yapımcı, söz yazarı ve şarkıcı
1959 - Mona Juul, Birleşmiş milletler ESCOSOC başkanı
1960 - Steve Bisciotti, Amerikalı iş insanı ve spor yöneticisi
1963 - Doris Leuthard, İsviçreli siyasetçi ve avukat
1967 - Mete Yarar, Türk asker, güvenlik danışmanı ve yazar
1968 - Metin Göktepe, Türk gazeteci ve Evrensel gazetesi yazarı (ö. 1996)
1968 - Orlando Jones, Amerikalı oyuncu
1970 - Q-Tip, Amerikalı rapçi, prodüktör ve oyuncu
1973 - Guillaume Canet, Fransız oyuncu ve yönetmen
1973 - Roberto Carlos, Brezilyalı futbolcu
1973 - Selahattin Demirtaş, Türk Siyasetçi
1974 - Helen Jane Long, İngiliz besteci, müzisyen ve piyanist
1975 - David Harbour, Amerikalı oyuncu
1979 - Rachel Corrie, Amerikalı barış gönüllüsü (ö. 2003)
1979 - Sophie Ellis-Bextor, İngiliz şarkıcı, besteci ve model
1980 - John Baker, Amerikalı sinema oyuncusu
1980 - Charlie Hunnam, İngiliz oyuncu
1981 - Başak Daşman, Türk oyuncu
1981 - Michael Pitt, Amerikalı oyuncu, model ve müzisyen
1981 - Fábio Luís Ramim, Brezilya asıllı Azeri futbolcu
1982 - Ceyhun Fersoy, Türk oyuncu
1983 - Jamie Chung, Kore asıllı Amerikalı oyuncu
1983 - Bobby Dixon, Amerikalı basketbolcu
1984 - Jeremy Barrett, Amerikalı buz patenci
1984 - Mandy Moore, Amerikalı şarkıcı ve sinema oyuncusu
1984 - Damien Perquis, Fransa doğumlu Polonyalı eski futbolcu
1984 - Gonzalo Javier Rodríguez, Arjantinli millî futbolcu
1985 - Barkhad Abdi, 86. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterilen Somalili oyuncu
1985 - Jesús Gámez, İspanyol eski futbolcudur
1986 - Fernando Gago, Arjantinli eski millî futbolcudur
1986 - Vincent Kompany, Belçikalı eski millî futbolcudur
1987 - Shay Mitchell, Kanadalı oyuncu
1987 - Hayley Westenra, Yeni Zelandalı soprano, söz yazarı
1988 - Haley Joel Osment, Amerikalı oyuncu
1989 - Thomas Heurtel, Fransız profesyonel basketbolcu
1990 - Andile Jali, Güney Afrikalı futbolcu
1990 - Alex Pettyfer, İngiliz oyuncu
1991 - Amanda Michalka, Amerikalı oyuncu, bestekâr, müzisyen, piyanist ve şarkıcı
1992 - Sadio Mané, Senegalli futbolcu
1992 - Daisy Jazz Isobel Ridley, İngiliz aktris
1993 - Rune Dahmke, Alman hentbolcu
1994 - Emre Uğur Uruç, Türk futbolcu
1995 - Shunya Mori, Japon futbolcu
1996 - Leonardo Kalil Abdala, Brezilyalı futbolcu
1997 - Claire Wineland, Amerikalı aktivist, hayırsever ve yazar (ö. 2018)
2007 - Hollanda Prensesi Ariane, Orange-Nassau Prensesi, Hollanda kralı Willem-Alexander ve Kraliçe Máxima'nın üçüncü ve en küçük kızı
Ölümler
1553 - I. Friedrich, Danimarka ve Norveç Kralı (d. 1471)
1585 - XIII. Gregorius, Katolik Kilisesi'nin 226. Papası (d. 1502)
1813 - Joseph-Louis Lagrange, İtalyan Aydınlanma Dönemi matematikçisi ve astronomu (d. 1736)
1861 - Édouard Ménétries, Fransız entomolojist (d. 1802)
1911 - Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar (d. 1875)
1919 - Mehmed Kemal, Osmanlı bürokratı (d. 1884)
1919 - Emiliano Zapata, Meksikalı devrimci (d. 1879)
1920 - Moritz Benedikt Cantor, Alman matematik tarihçisi (d. 1829)
1931 - Halil Cibran, Lübnan asıllı Amerikalı ressam, şair ve filozof (d. 1883)
1938 - King Oliver, Amerikalı caz kornet çalıcısı ve grup lideri (d. 1881)
1950 - Fevzi Çakmak, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1876)
1954 - Auguste Lumière, Fransız sinema öncüsü (d. 1862)
1959 - Jan Černý, Çekoslovakya başbakanı (d. 1874)
1962 - Michael Curtiz, Macar asıllı Amerikalı film yönetmeni (d. 1886)
1962 - Stuart Sutcliffe, İskoç müzisyen ve sanatçı (d. 1940)
1966 - Evelyn Waugh, İngiliz yazar (d. 1903)
1979 - Nino Rota, İtalyan film müziği bestecisi ve En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü sahibi (d. 1911)
1983 - Şevket Aziz Kansu, Türk akademisyen ve Türk Tarih Kurumu Başkanı (d. 1903)
1992 - Peter Dennis Mitchell, İngiliz biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1920)
1995 - Morarji Desai, Hindistan'ın 6. Başbakanı (d. 1896)
2004 - Sakıp Sabancı, Türk iş insanı (d. 1933)
2010 - Dixie Carter, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1939)
2010 - Lech Kaczyński, Polonya cumhurbaşkanı (d. 1949)
2010 - Maria Kaczyńska, Eski Polonya Devlet başkanlarından Lech Kaczyński'nin eşi ve eski Polonya first ladysi (d. 1942)
2012 - Erdoğan Arıca, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1954)
2012 - Halim Solmaz, Beklenen yaşam süresinden çok fazla yaşamış Türk (d. 1884)
2013 - Raymond Boudon, Fransız sosyoloji uzmanı (d. 1934)
2013 - Robert G. Edwards, Büyük Britanyalı fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1925)
2014 - Dominique Baudis, Fransız siyasetçi (d. 1947)
2014 - Gül Gülgün, Türk sinema dizi ve tiyatro oyuncusu (d. 1933)
2014 - Phyllis Frelich, Amerikalı aktris (d. 1944)
2015 - Rose Francine Rogombé, Gabonlu siyasetçi (d. 1942)
2017 - Givi Berikaşvili, Sovyet Gürcü sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1933)
2017 - Bab Christensen, Norveçli aktris (d. 1928)
2017 - Arnold Clark, İskoç bilyoner iş insanı (d. 1927)
2017 - Linda Hopkins, Afro-Amerikalı tiyatro oyuncusu, blues ve gospel müziği şarkıcısı (d. 1924)
2017 - Larry Willoughby, Amerikalı tanınmış profesyonel eski güreşçi, antrenör ve menajer (d. 1950)
2018 - F'Murr, Fransız çizgi roman sanatçısı ve yazar (d. 1946)
2018 - Viliam Karmažin, Slovak besteci ve orkestra şefi (d. 1922)
2019 - Werner Bardenhewer, Alman Katolik din adamı ve hayırsever (d. 1929)
2019 - Randall C. Berg Jr., Amerikalı hukukçu ve avukat (d. 1949)
2019 - Earl Thomas Conley, Amerikalı country müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1941)
2019 - Barbara Marx Hubbard, Amerikalı fütürist, yazar, filozof ve yorumcu (d. 1929)
2020 - Bruce Baillie, Amerikalı avangart sinema sanatçısı, film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1931)
2020 - Rıfat Chadirji, Iraklı mimar, fotoğrafçı, yazar ve aktivist (d. 1926)
2020 - David Cohen, II. Dünya Savaşı'nda Amerikalı asker (d. 1917)
2020 - Frits Flinkevleugel, Hollandalı millî futbolcu (d. 1939)
2020 - Enrique Múgica, İspanyol avukat ve politikacı, eski bakan (d. 1932)
2020 - Ceybil Jefferies, Amerikalı şarkıcı (d. 1962)
2020 - Marianne Lundquist, İsveçli serbest stil kadın yüzücü (d. 1931)
2020 - Bas Mulder, Hollandalı-Surinamlı Katolik rahip ve spor organizatörü (d. 1931)
2020 - Jacob Plange-Rhule, Ganalı doktor, akademisyen ve rektör (d. 1957)
2020 - Diane Rodriguez, Amerikalı aktris, oyun yazarı ve tiyatro yönetmeni (d. 1951)
2020 - Ing Yoe Tan, Hollandalı politikacı (d. 1948)
2020 - Iris M. Zavala, Porto Rikolu yazar, şair ve eğitimci (d. 1936)
2021 - Mehtap Ar, Türk sinema ve dizi oyuncusu ve tiyatro sanatçısı (d. 1957)
2021 - Rossana Di Bello, İtalyan kadın siyasetçi (d. 1956)
2021 - Lee Dunne, İrlandalı romancı ve oyun yazarı (d. 1934)
2021 - Vito Fabris, İtalyan profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1954)
2021 - Sindisiwe van Zyl, Zimbabve doğumlu Güney Afrikalı hekim, radyocu, köşe yazarı, sağlık aktivisti ve araştırmacı (d. 1976)
2022 - Philippe Boesmans, Belçikalı klasik müzik bestecisi (d. 1936)
2022 - Estela Rodríguez, Kübalı judocu (d. 1967)
Tatiller ve özel günler
Türk Polis Teşkilatı'nın kuruluşu (1845)
0410
10 |
3095 | https://tr.wikipedia.org/wiki/11%20Nisan | 11 Nisan |
Olaylar
491 - Flavius Anastasius, Bizans İmparatoru oldu.
1899 - İspanya, Puerto Rico'yu ABD'ye bıraktı.
1905 - Einstein, İzafiyet Teorisini açıkladı.
1919 - Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) kuruldu.
1919 - Singapur, Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'ndan bağımsızlığını ilân etti.
1919 - 15'inci Kolordu Komutanlığı'na atanan Kâzım Karabekir Paşa, Mustafa Kemal Paşa'yı Şişli'deki evinde ziyaret etti.
1920 - Damat Ferid, Kuvâ-yi Milliye aleyhinde bildiri yayınladı.
1920 - Meclis-i Mebûsan kapatıldı.
1930 - Sultanahmet'te büyük kadın mitingi yapıldı. Türk Kadınlar Birliği'nin düzenlediği mitingde, "kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınması" kutlandı.
1957 - Halk gazetesi sahibi Ratip Tahir Burak, bir karikatürü nedeniyle tutuklandı.
1963 - Türkiye Zirai Donatım Kurumu (TZDK) Adapazarı Traktör Fabrikası kuruldu.
1965 - ABD'nin orta-batı eyaletlerinde çıkan kasırgalarda 256 kişi öldü.
1967 - "Kadınlar I-ıh Derse" adlı oyun İstanbul'da yasaklandı. Başrol oyuncusu Lale Oraloğlu açlık grevine başladı.
1970 - Apollo 13 uzaya fırlatıldı.
1972 - Kasım 1967'den sonra B-52'ler, Vietnam'ı ilk kez yeniden bombalamaya başladılar.
1975 - Türk-Irak petrol boru hattının Irak ayağının yapımına başlandı.
1975 - Bursa'da Uludağ, Elazığ'da Fırat, Samsun'da Ondokuz Mayıs ve Konya'da Selçuk Üniversitelerinin kurulmasına ilişkin kanun yürürlüğe girdi.
1980 - Yazar Ümit Kaftancıoğlu İstanbul'da öldürüldü. Kaftancıoğlu, İstanbul Radyosu Eğitim-Kültür Yayınları'nda programcıydı. Romanlarında, Doğu Anadolu bölgesini anlatan yazar, insanın insanla ve doğayla mücadelesine önem verdi. Alevilikteki dedelik kurumunu sorguladığı "Hakullah" röportajıyla Milliyet - Karacan Armağanı'nı kazandı.
1983 - Zonguldak Kozlu Kömür Üretim bölgesinin İhsaniye ocağında onarım çalışmaları sırasındaki patlamada, biri mühendis 10 madenci öldü, dokuz kişi de yaralandı.
1991 - Terörle Mücadele Yasası kabul edildi.
1995 - Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Harran Ovası'na ilk su verildi.
1997 - Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nün, Bosna'da görev yapan Türk Barış Gücü'ne verilmesi kararlaştırıldı.
2001 - Güney Afrika'da bir maçta taraftarlar arasında çıkan arbedede 43 kişi öldü, 100 kişi yaralandı.
2001 - Avustralya ve Amerikan Samoası arasında oynanan maçı, Avustralya 31-0 kazandı.
2002 - Tunus'ta bir Sinagog bombalandı; 21 kişi öldü.
2006 - İran Devlet Başkanı Mahmut Ahmedinejad, uranyum zenginleştirdiklerini açıkladı.
2006 - İtalya'da 43 yıldır kayıp olan ünlü mafya babası Bernardo Provenzano, Corleone köyünde bir koruma ile sebze çorbası içerken yakalandı.
2009 - Dev-Genç Birliği kuruldu.
2010 - YGS Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nın ilki yapıldı.
Doğumlar
145 - Septimius Severus, Roma İmparatoru (ö. 211)
1611 - Karl Eusebius, Lihtenştayn Prensi (ö. 1684)
1616 - Cemre Sultan, I. Ahmed ve Kösem Sultan'ın kızı (ö. 1620)
1755 - James Parkinson İngiliz doktor (ö. 1824)
1806 - Pierre Guillaume Frédéric le Play, Fransız maden mühendisi ve sosyolog (ö. 1882)
1830 - John Douglas, İngiliz mimar (ö. 1911)
1869 - Gustav Vigeland, Norveçli heykeltıraş (ö. 1943)
1905 - Attila József, Macar şair (ö. 1937)
1926 - Erwin Frühbauer, Avusturyalı siyasetçi (ö. 2010)
1928 - Ethel Kennedy, Robert F. Kennedy'nin eşi
1929 - Kenneth Z. Altshuler, Amerikalı psikolog, psikanalizci ve akademisyen (ö. 2021)
1930 - Anton Szandor LaVey, Amerikalı okültist yazar ve Şeytan Kilisesi'nin kurucusu (ö. 1997)
1931 - Maria Dolores Malumbres, İspanyol piyanist, müzik eğitimcisi ve besteci (ö. 2019)
1931 - Mustafa Dağıstanlı, Türk güreşçi ve 1956, 1960 Yaz Olimpiyatları şampiyonu (ö. 2022)
1935 - Richard Kuklinski, Amerikalı seri katil (ö. 2006)
1936 - Pekcan Koşar, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2005)
1938 - Muhammed İbrahim Kadri, Afgan güreşçi
1946 - Chris Burden, Amerikalı performans sanatçısı (ö. 2015)
1947 - Peter Riegert, Amerikalı aktör
1953 - Andrew Wiles, İngiliz matematikçi
1954 - Abdullah Atalar, Türk bilim insanı ve Bilkent Üniversitesi Rektörü
1959 - Peyami Gürel, Türk ressam
1960 - Jeremy Clarkson, İngiliz yazar
1961 - Vincent Gallo, Amerikalı senarist, yönetmen ve oyuncu
1962 - Karen Friesicke, Alman oyuncu ve komedyen (ö. 2015)
1964 - Johann Sebastian Paetsch, Amerikalı müzisyen
1968 - Sergey Lukyanenko, Rus roman yazarı
1971 - Oliver Riedel, Alman metal müzik grubunun bas gitaristi
1972 - Jon Rechart, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2016)
1973 - Jennifer Esposito, Amerikalı oyuncu
1974 - Tricia Helfer, Kanadalı oyuncu
1975 - Ufuk Özkan, Türk oyuncu
1977 - Demet Şener, Türk manken ve oyuncu
1977 - Ivonne Teichmann, Alman atlet
1980 - Keiji Tamada, Japon millî futbolcu
1981 - Alessandra Ambrosio, Brezilyalı manken
1981 - Sera Tokdemir, Türk oyuncu
1984 - Nikola Karabatić, Fransız hentbolcu
1985 - Pablo Hernández Domínguez, İspanyol futbolcu
1986 - Sarodj Bertin, Haitili manken ve eski güzellik kraliçesi
1987 - Lights, Kanadalı elektropop müzisyeni, şarkıcısı ve söz yazarı
1987 - Michelle Phan, Amerikalı girişimci ve YouTube ünlüsü
1987 - Joss Stone, İngiliz soul ve R&B şarkıcısı, söz yazarı ve oyuncu
1990 - Thulani Serero, Güney Afrikalı millî futbolcu
1991 - Thiago Alcántara, İspanyol futbolcu
1994 - Dakota Blue Richards, İngiliz oyuncu
1996 - Dele Alli, İngiliz futbolcu
1997 - Suat Serdar, Türk futbolcu
1997 - Masashi Wada, Japon futbolcu
Ölümler
618 - İmparator Yang, Çin'in Sui Hanedanı'nın ikinci imparatoru (d. 569)
678 - Donus, 2 Kasım 676 tarihinden 678 yılındaki ölümüne kadar görev yapmış olan papa
1034 - III. Romanos, Bizans İmparatoru (d. 968)
1514 - Donato Bramante, İtalyan mimarı (d. 1444)
1607 - Bento de Góis, Portekizli Cizvit misyoner ve kâşif (d. 1562)
1626 - Marino Ghetaldi, Ragusalı bilim insanı (d. 1568)
1712 - Richard Simon, Fransız katolik tefsirci, teolog, filozof ve tarihçi (d. 1638)
1716 - Christian Knaut, Alman hekim, botanikçi ve kütüphaneci (d. 1656)
1856 - Juan Santamaría, Kosta Rika Cumhuriyeti ulusal kahramanı (d. 1831)
1873 - Christopher Hansteen, Norveçli jeofizikçi ve gök bilimci (d. 1784)
1890 - Joseph Merrick, 'Fil Adam' namıyla şöhret bulmuş İngiliz vatandaşı (d. 1862)
1893 - Joseph Merrick, İngiliz vatandaşı (d. 1862)
1895 - Julius Lothar Meyer, Alman kimyager (d. 1830)
1902 - Wade Hampton III, Amerika Konfedere Devletleri askeri subayı ve Güney Karolina'dan bir politikacıydı (d. 1818)
1918 - Otto Wagner, Avusturyalı mimar (d. 1841)
1939 - Kurtdereli Mehmet Pehlivan, Türk güreşçi (d. 1864)
1953 - Boris Kidrič, Sloven partizan, Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı (d. 1912)
1967 - Donald Sangster, Jamaikalı siyasetçi (d. 1911)
1970 - Cathy O'Donnell, Amerikalı oyuncudur (d. 1923)
1970 - John O'Hara, Amerikalı yazar (d. 1907)
1977 - Jacques Prévert, Fransız şair ve senarist (d. 1900)
1980 - Ümit Kaftancıoğlu, Türk yazar, derlemeci ve radyo programcısı (d. 1935)
1983 - Dolores del Río, Meksikalı aktris (d. 1905)
1985 - Enver Hoca, Arnavutluk Devlet Başkanı (d. 1908)
1987 - Primo Levi, Yahudi asıllı İtalyan kimyager ve yazar (d. 1919)
1989 - Orhon Murat Arıburnu, Türk şair (d. 1916)
2002 - Giray Alpan, Türk sinema oyuncusu (d. 1935)
2005 - Lucien Laurent, Fransız eski millî futbolcu (d. 1907)
2006 - DeShaun Dupree Holton, sahne adıyla Proof, Amerikalı rapçi (d. 1973)
2007 - Kurt Vonnegut, Amerikalı yazar (d. 1922)
2009 - René Monory, Fransız siyasetçi ve devlet adamı (d. 1923)
2011 - Lewis Roberts Binford, Amerikalı arkeolog (d. 1931)
2011 - Ruşen Hakkı, Türk gazeteci, şair ve yazar (d. 1936)
2012 - Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk Başkanı (d. 1916)
2012 - Misbach Yusa Biran, Endonezyalı yazar, yönetmen ve eleştirmen (d. 1933)
2013 - Hilary Koprowski, Polonyalı hekim, araştırmacı ve bilim insanı (d. 1916)
2013 - Maria Tallchief, Amerikalı bale sanatçısı (d. 1925)
2013 - Jonathan Winters, Amerikalı yazar (d. 1925)
2014 - Edna Doré, İngiliz oyuncu (d. 1921)
2017 - José Ramón Gurruchaga Ezama, Perulu Katolik piskopos (d. 1931)
2017 - Edward Francis, Hint Katolik piskopos (d. 1930)
2017 - J. Geils, Amerikalı şarkıcı-şarkı yazarı ve gitarist (d. 1946)
2017 - Margit Schumann, Olimpiyat birincisi eski Alman kızak sporcusu (d. 1952)
2017 - Toby Grafftey-Smith, İngiliz müzisyen ve söz yazarı (d. 1970)
2018 - Zola Skweyiya, Güney Afrikalı politikacı (d. 1942)
2019 - Alexander V. Acebo, Amerikalı siyasetçi (d. 1927)
2019 - Can Bartu, Türk futbolcu (d. 1936)
2019 - Geoffrey Foucar Chew, Amerikalı teorik fizikçi, eğitimci ve bilim insanı (d. 1924)
2019 - Ian Cognito, İngiliz stand-up komedyen ve oyuncu (d. 1958)
2019 - Dina, Portekizli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1956)
2020 - Colby Alexander Cave, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1994)
2020 - Hélène Châtelain, Fransız aktris, yapımcı, yönetmen, çevirmen ve senarist (d. 1935)
2020 - Stanley Chera, Amerikalı emlak geliştiricisi (d. 1942)
2020 - John Horton Conway, İngiliz matematikçi (d. 1937)
2020 - Gerald O. Glenn, Amerikalı protestan evangelik pastörü (d. 1953)
2020 - Wynn Handman, Amerikalı sanat yönetmeni (d. 1922)
2020 - Simon Barrington-Ward, Anglikan piskoposu (d. 1930)
2020 - Gillian Wise, İngiliz sanatçı (d. 1936)
2021 - Leokadiya Mihaylovna Drobijeva, Sovyet-Rus sosyolog (d. 1933)
2021 - Mita Haque, Bangladeşli kadın şarkıcı, besteci ve eğitimci (d. 1962)
2021 - Füzuli Cevad oğlu Cevadov, Azerbaycanlı eski profesyonel futbolcu (d. 1950)
2021 - Joseph Siravo, Amerikalı aktör, yapımcı ve eğitimci (d. 1957)
2021 - Mauricio Goldfarb ya da Mauro Viale, Arjantinli gazeteci ve televizyon sunucusu (d. 1947)
Tatiller ve özel günler
Dünya Parkinson Günü
Şanlıurfa'dan Fransız birliklerinin geri çekilişi (1920)
0411
11 |
3096 | https://tr.wikipedia.org/wiki/12%20Nisan | 12 Nisan |
Olaylar
1861 - Amerikan İç Savaşı, Güney Carolina'da patlak verdi. Savaş sonunda toplam 620 bin kişi öldü.
1903 - 12 Nisan 1903 Ay tutulması gerçekleşti.
1931 - Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman 2. Ordusu, Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'a girdi.
1955 - Dr. Jonas Salk tarafından geliştirilen çocuk felci aşısının, güvenli ve etkili olduğu açıklandı.
1961 - Sovyetler Birliği, uzaya ilk insanı gönderdi. Vostok 1 ile uzaya giden Yuri Gagarin, uzayda 108 dakika kaldı.
1963 - Martin Luther King, Alabama'da sivil haklar yürüyüşüne öncülük ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
1963 - Sovyet nükleer denizaltısı K-33, Danimarka yakınlarında Finlandiya bandıralı yük gemisi M/S Finnclipper'la çarpıştı.
1969 - Sonradan Atatürk Kültür Merkezi adını alacak olan İstanbul Kültür Sarayı, Aida Operası ve Çeşmebaşı Balesi ile açıldı.
1981 - İlk uzay mekiği Columbia fırlatıldı.
1983 - Eski Bayındırlık Bakanlarından Şerafettin Elçi, Yüce Divan'da iki ayrı suçtan dolayı görevini kötüye kullandığı gerekçesiyle toplam 2 yıl 4 ay hapis, 4.660 lira para cezasına mahkûm edildi.
1986 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Trabzon'da konuştu: "Çocuğun da çoğu zarar verir. Eğer bakabiliyorsa, gücü varsa mesele yok. Fakat gücü yoksa herkes gücü kadar çocuk sahibi olmalı. İşte başlattığımız aile planlamasının da maksadı budur."
1991 - Ateşkes antlaşmasının yürürlüğe girmesiyle Körfez Savaşı resmen sona erdi.
1991 - İstanbul genelevi işletmecilerinden Matild Manukyan, İstanbul'da vergi rekortmeni oldu.
1993 - Türkiye İnternet'e bağlandı.
2007 - Irak Parlamentosu'nda patlama meydana geldi; üçü Milletvekili sekiz kişi öldü.
2008 - Tandoğan'da yaklaşık 300.000 kişinin katılımıyla, "Ulusal Egemenlik Mitingi" yapıldı.
2010 - Samsun'da adliye çıkışı gerçekleşen fiziksel saldırıda, Ahmet Türk'ün burnu kırıldı.
2011 - Mısır'ın devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, bir soruşturma çerçevesinde sorgulanırken kalp krizi geçirmesi üzerine hastaneye kaldırıldı ve yoğun bakıma alındı.
Doğumlar
959 - En'yū, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 64. imparatoru (ö. 991)
1577 - IV. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1648)
1803 - Johann Wilhelm Zinkeisen, Alman tarihçi (ö. 1863)
1823 - Aleksandr Ostrovski, Rus gerçekçiliğinin en büyük temsilcilerinden oyun yazarı (ö. 1868)
1871 - Yannis Metaksas, Yunan general ve devlet adamı (ö. 1941)
1903 - Jan Tinbergen, Hollandalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 1994)
1923 - Ann Miller, Amerikalı dansçı, şarkıcı ve oyuncu (ö. 2004)
1924 - Raymond Barre, Fransız siyasetçi (ö. 2007)
1925 - Evelyn Berezin, Amerikalı bilgisayar mühendisidir (ö. 2018)
1926 - Jane Withers, Amerikalı çocuk oyuncu (ö. 2021)
1928 - Hardy Krüger, Alman oyuncu (ö. 2022)
1928 - Nisa Serezli, Türk sinema, tiyatro ve seslendirme sanatçısı (ö. 1992)
1929 - Elspet Gray, İskoçyalı aktivist, oyuncu (ö. 2013)
1932 - Jean-Pierre Marielle, Fransız oyuncu (ö. 2019)
1933 - Montserrat Caballé, Katalan kökenli İspanyol kadın soprano ve opera sanatçısıdır (ö. 2018)
1936 - Charles Napier, Amerikalı oyuncudur (ö. 2011)
1936 - Kennedy Simmonds, St. Kitts ve Nevisli siyasetçi
1937 - Dennis Banks Anişinabe olarak doğan Kızılderili lider, öğretmen, konuşmacı, aktivist ve yazar (ö. 2017)
1937 - İgor Volk, Sovyet-Rus kozmonot ve test pilotu (ö. 2017)
1940 - Herbie Hancock, Amerikalı caz piyanisti ve besteci
1941 - Bobby Moore, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 1993)
1942 - Carlos Reutemann, Arjantinli eski Formula 1 pilotu (ö. 2021)
1942 - Jacob Zuma, Güney Afrikalı siyasetç
1944 - Lisa Jardine Britanyalı tarihçi, yazar ve akademisyen (ö. 2015)
1946 - Ed O'Neill, Amerikalı sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu, seslendirme sanatçısı
1946 - George Robertson, Britanyalı siyasetçi
1947 - Tom Clancy, Amerikalı yazar (ö. 2013)
1947 - David Letterman Amerikalı komedyen ve prodüktör
1948 - Jeremy Beadle, İngiliz yapımcı, oyun yazarı, radyo ve televizyon sunucusu (ö. 2008)
1948 - Joschka Fischer, Alman siyasetçi
1948 - Marcello Lippi, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör
1950 - David Cassidy, Amerikalı şarkıcı, aktör, söz yazarı ve müzisyendir (ö. 2017)
1950 - Flavio Briatore İtalyan iş insanı ve takım patronu
1950 - Joyce Banda Malavili eğitimci ve siyasetçi
1953 - Bernard Tchoullouyan, Fransız judocu (ö. 2019)
1954 - Steve Stevaert, Belçikalı siyasetçi (ö. 2015)
1956 - Andy García, Amerikalı oyuncu
1956 - Herbert Grönemeyer, Alman şarkıcı
1959 - Andy Bausch, Lüksemburglu yönetmen
1962 - Hüseyin Avni Danyal, Türk oyuncu
1963 - Lydia Cacho, Meksikali gazeteci yazar
1968 - Yeşim Salkım, Türk şarkıcı
1969 - Lucas Radebe, Güney Afrikalı eski millî futbolcudur.
1971 - Nicholas Brendon, Amerikalı aktör
1971 - Shannen Doherty, Amerikalı aktris
1972 - Şebnem Ferah, Türk rock müzik sanatçısı
1973 - Christian Panucci, İtalyan millî futbolcu ve teknik direktördür
1973 - Sylvinho, Brezilyalı futbolcu
1974 - Mete Pere, Türk müzisyen ve oyuncu
1978 - Svetlana Lapina, Rus yüksek atlamacı
1979 - Jennifer Morrison, Amerikalı oyuncu
1979 - Mateja Kežman, Sırp futbolcu
1980 - Arda Kural, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1980 - Jehan Barbur, Türk şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
1981 - Nicolás Burdisso, Arjantinli futbolcu
1983 - Sine Büyüka, Türk sunucu
1986 - Blerim Džemaili, Makedonya doğumlu Arnavut asıllı, İsviçreli millî futbolcu
1986 - Jonathan Pitroipa, Burkina Fasolu millî futbolcu
1987 - Luiz Adriano, Brezilyalı futbolcu
1987 - Brooklyn Decker, Amerikalı model
1987 - Brendon Urie, Amerikalı şarkıcı
1988 - Ricardo Álvarez, İngiliz futbolcu
1988 - Jessie James Decker, Amerikalı country pop şarkıcısı ve söz yazarı
1989 - Ádám Hanga, Macar basketbolcu
1989 - Valentin Stocker, İsviçreli millî futbolcu
1989 - Kaitlyn Weaver, Amerikalı buz patencisi
1990 - Hiroki Sakai, Japon millî futbolcu
1991 - Lionel Carole, Fransız futbolcu
1994 - Eric Bailly, Fildişi Sahilli millî futbolcu
1994 - Oh Sehun, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
1994 - Guido Rodríguez, Arjantinli futbolcu
1994 - Saoirse Ronan, İrlandalı oyuncu
1995 - Kubilay Aka, Türk oyuncu
1995 - Melissa Venema, Hollandalı trompetçi
1996 - Polina Korobeynikova, Rus buz patenci
1996 - Jan Bednarek, Polonyalı futbolcu
Ölümler
MÖ 45 - Gnaeus Pompeius, (Genç Pompey), Romalı general (d. MÖ 75 civarı)
238 - I. Gordianus, Roma İmparatoru (intihar) (d. 159)
352 - I. Julius, 6 Şubat 337 ile 12 Nisan 352 arası papalık yapmıştır
901 - Eudokia Baïana, Bizans İmparatoru VI. Leon'un üçüncü karısı
1704 - Jacques-Bénigne Bossuet, Fransız piskopos (d. 1627)
1743 - Augustine Washington, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı George Washington'un babası (d. 1694)
1782 - Pietro Metastasio, İtalyan şair ve libretto yazarı (d. 1698)
1817 - Charles Messier, Fransız gök bilimci (d. 1730)
1871 - Pierre Leroux, Fransız filozof ve politik iktisatçı (d. 1798)
1893 - Muallim Naci, Türk yazar ve şair (d. 1849)
1909 - Çaycı İzzet Paşa, Türk siyasetçi ve araştırmacı (d. 1819)
1936 - Rızaeddin Fahreddin, Tatar müftü, tarihçi (d. 1859)
1937 - Abdülhak Hamid Tarhan, Türk şair ve diplomat (Makber ve Eşber gibi yapıtlarıyla tanınan) (d. 1852)
1938 - Fyodor Şalyapin, Rus opera şarkıcısı (d. 1873)
1944 - Alois Musil, Çek bir Roma Katolik papaz, ilahiyatçı,oryantalist, kâşif (d. 1868)
1945 - Franklin Delano Roosevelt, ABD'nin 32. Başkanı (d. 1882)
1953 - Lionel Logue, Avustralyalı konuşma ve dil terapisti ve amatör sahne oyuncusu (d. 1880)
1967 - İsmail Hami Danişmend, Türk tarihçi (d. 1899)
1968 - Franz Pfeffer von Salomon, Alman Sturmabteilung'un (SA) ilk komutanı (d. 1888)
1975 - Josephine Baker, Amerikalı dansçı ve şarkıcı (d. 1906)
1980 - William R. Tolbert Jr., Liberyalı devlet adamıdır (d. 1913)
1981 - Prens Yasuhiko Asaka, Japonya prensi ve Japon İmparatorluk Ordusu generali (d. 1887)
1981 - Joe Louis, Amerikalı boksör (d. 1914)
1986 - Valentin Katayev, Rus romancı ve oyun yazarı (d. 1897)
1989 - Sugar Ray Robinson, Amerikalı boksör (d. 1921)
1998 - İsmail Baha Sürelsan, Türk besteci ve Klasik Türk Müziği sanatçısı (d. 1912)
1999 - Boxcar Willie, Amerikalı şarkıcı (d. 1931)
2008 - Cecilia Colledge, İngiliz buz patenci (d. 1920)
2008 - Patrick Hillery, İrlanda'nın 6. Cumhurbaşkanı (d. 1923)
2009 - Marilyn Chambers, Amerikalı porno yıldızı (d. 1952)
2009 - John Maddox, Galli bilim insanı ve gazeteci (d. 1925)
2010 - Evrim Alataş, Kürt asıllı Türk yazar, gazeteci ve eleştirmen (d. 1976)
2010 - Alper Balaban, Türk futbolcu (d. 1987)
2010 - Werner Schroeter, Alman film yönetmeni ve senarist (d. 1945)
2013 - Murat Gök, Türk hukukçu ve savcı (d. 1972)
2016 - Anne Jackson, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
2016 - Balls Mahoney, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1972)
2016 - Arnold Wesker, İngiliz oyun ve film senaryo yazarı (d. 1932)
2017 - Tom Coyne, Amerikalı mastering mühendisi (d. 1954)
2017 - Wayne Hardin, Amerikalı rugby oyuncusu ve çalıştırıcısı (d. 1926)
2017 - Peggy Hayama, Japon kadın şarkıcı (d. 1933)
2017 - Toshio Matsumoto, Japon film yönetmeni, senarist ve video sanatçısı (d. 1932)
2017 - Charles Q. Murphy, Amerikalı aktör, komedyen ve senarist (d. 1959)
2017 - Sheila Abdus-Salaam, Amerikalı yargıç ve hukukçu (d. 1952)
2018 - Brij Bhushan Kabra, Hint müzisyen (d. 1937)
2019 - Can Bartu, Türk futbolcu (d. 1936)
2019 - Georgia Engel, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar ve dublaj sanatçısı (d. 1948)
2019 - John McEnery, İngiliz oyuncu ve yazar (d. 1943)
2019 - Thomas Smith, İngiliz eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1945)
2020 - Francisco Aritmendi, İspanyol uzun mesafe koşucusu (d. 1938)
2020 - Eliyahu Bakshi-Doron, İsrail hahamı (d. 1941)
2020 - Maurice Barrier, Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1932)
2020 - Glenn Beckert, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1940)
2020 - Kishen Bholasing, Surinamlı-Hollandalı şarkıcı ve perküsyoncu (d. 1984)
2020 - Peter Bonetti, İngiliz millî futbolcu (d. 1941)
2020 - Tim Brooke-Taylor, İngiliz komedyen ve aktör (d 1940)
2020 - Victor Batista Falla, Kübalı editör ve yayıncı (d. 1933)
2020 - Keiji Fujiwara, Japon seslendirme sanatçısı ve oyuncu (d. 1964)
2020 - André Manaranche, Fransız rahip, ilahiyatçı ve yazar (d. 1927)
2020 - Stirling Moss, İngiliz Formula 1 yarış pilotu (d. 1929)
2020 - Jaime Ruiz Sacristán, Meksikalı iş insanı ve bankacı (d. 1949)
2020 - Carlos Seco Serrano, İspanyol tarihçi (d. 1923)
2020 - Khalif Mumin Tohow, Somalili politikacı (d. ?)
2020 - Samuel Wembé, Kamerunlu iş insanı (d. 1947)
2020 - Chung Won-shik, Güney Koreli politikacı, eğitimci, asker ve yazar (d. 1928)
2020 - Abdul Majed, Bangladeş'in kurucusu Şeyh Mujibur Rahman'ın suikastı nedeniyle hüküm giymiş Bangladeş Ordusu subayı
2021 - Nadiya Babych, Ukraynalı dilbilimci ve gazeteci (d. 1943)
2021 - Oldemiro Balói, Mozambikli siyasetçi (d. 1955)
2021 - Erzsébet Dolník, Slovak siyasetçi (d (d. 1940)
2021 - Serafima Holina, Sovyet-Rus tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1923)
2021 - Halyna Mosiychuk, Sovyet ve Ukraynalı besteci (d. ?)
2021 - Irondi Pugliesi, Brezilyalı siyasetçi (d. 1947)
2021 - Shirley Williams, Crosby Barones Williams, İngiliz eski siyasetçi (d. 1930)
2022 - Zekeriya Beyaz, Türk müftü, imam-hatip, vaiz, din sosyolojisi profesörü ve yazar (d. 1938)
2022 - Gilbert Gottfried, Amerikalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı (d. 1955)
2022 - Shirley Spork, Amerikalı profesyonel golfçü ve eğitimci (d. 1927)
2022 - Sergey Yaşin Sovyet-Rus profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1962)
Tatiller ve özel günler
Bolivya'da Çocuk Günü
Kozmonotlar Günü
Yuri Gecesi
0412
12 |
3097 | https://tr.wikipedia.org/wiki/14%20Nisan | 14 Nisan |
Olaylar
1205 - Bulgar Çarı Kaloyan komutasındaki Bulgarlar ile Latin İmparatoru I. Baudouin komutasındaki Haçlılar arasında Hadrianapolis Muharebesi yaşandı. Savaş, Kumanlar ve Bizanslı Yunanların desteği ile başarılı bir pusu kuran Bulgarlar tarafından kazanıldı.
1828 - Noah Webster, ilk İngilizce sözlük olan An American Dictionary of the English Language'''ı yayımladı.
1865 - ABD Başkanı Abraham Lincoln'e, John Wilkes Booth tarafından suikast yapıldı. Lincoln ertesi sabah öldü.
1894 - Thomas Edison, sinemanın bir öncüsü sayılabilecek "kinetoscope" adlı cihazının ilk gösterisini yaptı.
1900 - Paris Uluslararası Fuarı açıldı. Fuarda, Osmanlı Pavyonu da yer aldı.
1912 - Bir Alman şirketine 1910'da ısmarlanan Galata Köprüsü hizmete girdi. Köprüden geçiş 1930'a kadar paralı olarak sağlandı. 'Müruriye' denilen geçiş parasını, önlükler giyen tahsildarlar topluyordu.
1912 - Dönemin en büyük yolcu gemisi RMS Titanic, gece yarısından önce 23:40 sularında bir buzdağı ile çarpıştı ve batmaya başladı.
1927 - İsveç'in Göteborg şehrinde Volvo araç şirketi kuruldu.
1928 - Eski Ticaret Bakanı Ali Cenani, Bakanlık bütçesinin kullanılmasında usulsüzlük yaptığı gerekçesiyle dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan'a verildi.
1931 - İspanya'da Kral XIII. Alfonso, tahttan çekildi ve cumhuriyet ilan edildi.
1944 - Hindistan'ın Bombay Limanında gerçekleşen büyük patlama, 300 kişinin ölümüne yol açtı.
1947 - Güreşçi Yaşar Doğu Avrupa Şampiyonu oldu, Türkiye millî takımı da Avrupa üçüncülüğünü kazandı.
1956 - Chicago, Illinois'de video ilk kez halka tanıtıldı.
1963 - Türkiye Spor Yazarları ve Spor Kulübü Derneği kuruldu.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Beykoz'da 2 polis ve Şekerbank'ın eski müdürü öldürüldü. Öldürülen müdürün baş ucunda, "Beklenen gün geldi. Bir halk düşmanı daha yok oldu. Ya özgürlük ya ölüm, ihtilal yolu Çayanların yolu."'' yazılı bir kâğıt bulundu.
1981 - Bülent Ersoy, Londra'da geçirdiği ameliyatla cinsiyet değiştirdi.
1987 - Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na tam üyelik için resmen başvurdu. Türkiye'nin AET'ye tam üyelik başvurusu, Devlet Bakanı Ali Bozer tarafından Belçika Dışişleri Bakanı ve AET Dönem Başkanı Leo Tindemans'a verildi.
1992 - Başbakan Turgut Özal'a silahlı saldırıda bulunan ve 20 yıl hapis cezasına çarptırılan Kartal Demirağ, şartlı tahliyeden yararlanarak serbest kaldı.
1994 - ABD jetleri, Irak'ın kuzeyinde, üç Türk subayının da bulunduğu iki helikopteri düşürdü.
1994 - Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın grup konuşması hakkında; Devlet Güvenlik Mahkemesi, Ankara Cumhuriyet ve Yargıtay Başsavcılıkları üç ayrı soruşturma açtı.
1999 - NATO savaş uçakları, Kosovalı Arnavut mültecilerin konvoyunu bombaladı; 75 kişi öldü.
2000 - Rusya, nükleer savaş başlığı sayısının indirimini öngören START II anlaşmasını onayladı.
2007 - Ankara'nın Tandoğan meydanında Cumhuriyet Mitingi gerçekleştirildi.
2010 - Çin'in Çinghay eyaletinde, 7.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. En az 2698 kişi öldü, 12.000'den fazla kişi de yaralandı.
2020 - ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin koronavirüs pandemisini ele alma ve Çin ile ilişkisine ilişkin bir soruşturma bekleyen Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) finansmanını askıya aldığını duyurdu.
Doğumlar
1126 - İbn Rüşt, Endülüslü Arap felsefeci ve hekim (ö. 1198)
1527 - Abraham Ortelius, Flaman haritacı ve coğrafyacı (ö. 1598)
1578 - III. Felipe, İspanya kralı (ö. 1621)
1629 - Christiaan Huygens, Hollandalı gök bilimci, matematikçi ve fizikçi (ö. 1695)
1857 - Beatrice, Britanya prensesi (ö. 1944)
1866 - Anne Sullivan, İrlandalı-Amerikalı öğretmen (ö. 1936)
1886 - Edward William Charles Noel, İngiliz istihbarat subayı (ö. 1974)
1889 - Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi (ö. 1975)
1891 - Bhimrao Ramji Ambedkar, Hint politikacı, filozof ve hukukçu (ö. 1956)
1892 - Gordon Childe, Avustralyalı arkeolog (ö. 1957)
1904 - John Gielgud, İngiliz oyuncu (ö. 2000)
1906 - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı (ö. 1975)
1907 - François Duvalier, Haiti Devlet Başkanı (ö. 1971)
1921 - Thomas C. Schelling, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2016)
1925 - Rod Steiger, Amerikalı oyuncu (ö. 2002)
1926 - Arif Sami Toker, Türk bestekâr ve ses sanatçısı (ö. 1997)
1927 - David Akers-Jones, İngiliz siyasetçi (ö. 2019)
1930 - Marco Formentini, İtalyan siyasetçi (ö. 2021)
1932 - Loretta Lynn, Amerikalı şarkıcı
1933 - Yuri Oganesyan, Ermeni kökenli Rus nükleer fizikçidir
1934 - Fredric Jameson, ABD'li Marxist edebiyat kuramcısı, edebiyat eleştirmeni ve teorisyen
1935 - Erich von Däniken, İsviçreli yazar
1936 - Hilmi Yavuz, Türk yazar
1938 - Mahmud Esad Coşan, Türk akademisyen, yazar ve din adamı (ö. 2001)
1940 - Julie Christie, İngiliz aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1942 - Valeri Brumel, Rus yüksek atlamacı (ö. 2003)
1943 - Fuad Sinyora, Lübnanlı siyasetçi ve Lübnan'ın eski Geçici Cumhurbaşkanı
1945 - Ritchie Blackmore, İngiliz gitarist, Deep Purple ve Rainbow gruplarının kurucu üyesi
1945 - Besim Tibuk, Türk siyasetçi
1947 - Dominique Baudis, Fransız siyasetçi (ö. 2014)
1948 - Berry Berenson, Amerikalı şarkıcı ve manken (ö. 2001)
1950 - Péter Graf Esterházy, Macar yazar ve edebiyatçı (ö. 2016)
1951 - Gregory Winter, İngiliz biyokimyager
1951 - Julian Lloyd Webber, Klasik İngiliz müzisyen ve çellist
1952 - Ahmet Hoşsöyler, Türk yönetmen ve senarist
1957 - Ülkü Duru, Türk oyuncu
1957 - Lothaire Bluteau, Kanadalı oyuncu
1958 - Peter Capaldi, İskoç oyuncu ve yönetmen
1958 - Tarık Tarcan, Türk oyuncu ve manken
1959 - Marie-Thérèse Fortin, Kanadalı oyuncu
1960 - Osamu Sato, Japon dijital sanatçı, fotoğrafçı ve besteci
1961 - Robert Carlyle, İskoç oyuncu
1964 - Gina McKee, İngiliz oyuncu
1965 - Ümit Ünal, Türk film yönetmeni ve senarist
1967 - Julia Zemiro, Fransız-Avustralyalı sunucu
1968 - Anthony Michael Hall, Amerikalı oyuncu
1970 - Emre Altuğ, Türk şarkıcı ve oyuncu
1972 - Dean Potter, Amerikalı serbest tırmanış sporcusudur (ö. 2015)
1973 - Adrien Brody, Amerikalı oyuncu
1973 - Roberto Ayala, Arjantinli futbolcu
1974 - Da Brat, Amerikalı rapçi
1975 - Lita, Amerikalı güreşçi
1976 - Ali Lukunku, Kongolu millî futbolcu
1976 - Serkan Çınar, Türk hakem
1977 - Serkan Altuniğne, Türk karikatürist
1977 - Sarah Michelle Gellar, Amerikalı oyuncu
1979 - Kerem Tunçeri, Türk basketbolcu
1981 - Willy William, Fransız müzisyen
1981 - Jacques Houdek, Hırvat şarkıcı-şarkı yazarı
1982 - Uğur Boral, Türk futbolcu
1982 - Claudia Romani, İtalyan model
1983 - James McFadden, İskoç eski millî futbolcu
1985 - António Filipe de Carvalho, Portekizli futbolcu
1987 - Erwin Hoffer, Avusturyalı millî futbolcu
1995 - Melike Pekel, Türk kadın futbolcu
1996 - Abigail Breslin, Amerikalı aktris
1996 - Caner Koca, Türk futbolcu
1997 - Ante Ćorić, Hırvat futbolcu
1998 - Altay Bayındır, Türk milli futbolcu
Ölümler
911 - Papa III. Sergius, 29 Ocak 904'ten 911'de ölümüne kadar Papa (860)
1759 - George Frideric Handel, Alman besteci (d. 1685)
1860 - Eduard Friedrich Eversmann, Alman biyolog ve kaşif (d. 1794)
1897 - Émile Levassor, Fransız mühendis (d. 1843)
1915 - Süleyman Askerî, Osmanlı asker (d. 1884)
1917 - Ludwik Lejzer Zamenhof, Polonyalı göz doktoru ve filolog (yapay dil olan Esperanto'nun yaratıcısı) (d. 1859)
1925 - John Singer Sargent, Amerikalı ressam (d. 1856)
1930 - Vladimir Mayakovsky, Rus yazar (d. 1893)
1935 - Amalie Emmy Noether, Alman matematikçi (d. 1882)
1947 - Salvador Toscano, Meksikalı film yapımcısı, yönetmeni ve dağıtımcısı (d. 1872)
1950 - Ramana Maharshi, Hindu mistik (d. 1879)
1951 - Ernest Bevin, İngiliz devlet adamı (d. 1881)
1961 - Émile Henriot, Fransız şair, romancı, denemeci ve edebiyat eleştirmeni (d. 1889)
1963 - Arthur Jonath, Alman atlet (d. 1909)
1964 - Rachel Carson, Amerikalı yazar (d. 1907)
1975 - Fredric March, Amerikalı oyuncu (d. 1897)
1980 - Gianni Rodari, İtalyan yazar ve gazeteci (d. 1920)
1981 - Faik Kurdoğlu, Türk siyasetçi (d. 1892)
1981 - Suavi Süalp, Türk mizahçı (d. 1926)
1984 - Marianne Aminoff, İsveçli aktris (d. 1916)
1986 - Simone de Beauvoir, Fransız feminist yazar (d. 1908)
1995 - Burl Ives, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1909)
1997 - Seniye Fenmen, Türk seramik sanatçısı
1999 - Ellen Corby, Amerikalı 3 Emmy Ödülü kazanmış oyuncu (d. 1911)
2002 - Abdurrahman Palay, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı, yönetmen ve senarist (d. 1923)
2005 - Esen Ünür, Türk gazeteci ve yazar (d. 1942)
2009 - Maurice Druon, Fransız romancı (d. 1918)
2010 - Peter Steele, Amerikalı müzisyen, şarkıcı ve söz yazarı (d. 1962)
2011 - William Nunn Lipscomb, Jr., Amerikalı kimyager (d. 1919)
2012 - Jonathan Frid, Kanadalı oyuncu (d. 1924)
2012 - Piermario Morosini, İtalyan futbolcu (d. 1986)
2013 - Colin Rex Davis, İngiliz orkestra şefi (d. 1927)
2015 - Percy Sledge, Amerikalı R&B müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1940)
2016 - Liang Sili, Çinli uzay mühendisi (d. 1924)
2017 - Henry Hillman, Amerikalı milyarder iş insanı, yatırımcı, sivil lider ve hayırsever (d. 1918)
2017 - Bruce Langhorne, Amerikalı folk (halk) müzisyeni (d. 1938)
2017 - Girish Chandra Saxena, Hint bürokrat (d. 1928)
2018 - Isabella Biagini, İtalyan aktris ve şov yıldızı (d. 1943)
2018 - Hal Greer, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1936)
2018 - Robert Holmes, eski Amerikan futbolcusu (d. 1945)
2018 - Jean-Claude Malgoire, Fransız orkestra şefi (d. 1940)
2018 - Jon Michelet, Norveçli gazeteci, yazar ve romancı (d. 1944)
2019 - Bibi Andersson, İsveçli aktris (d. 1935)
2019 - Giuseppe Ciarrapico, İtalyan iş insanı spor yöneticisi ve siyasetçi (d. 1934)
2019 - David Brion Davis, Amerikalı eğitimci ve tarihçi (d. 1927)
2019 - Mirjana Marković, Sırp siyasetçi ve first lady (d. 1942)
2020 - Haydar Baş, Türk siyasetçi, iş insanı, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (d. 1947)
2020 - Miguel Ángel D'Annibale, Arjantinli Katolik piskopos (d. 1959)
2020 - Danny Delaney, Gal futbolu oyuncusu ve yönetici
2020 - Margit Feldman, Macar-Amerikalı eğitimci, aktivist ve yorumcu (d. 1929)
2020 - William H. Gerdts, Amerikalı sanat tarihçisi ve Sanat Tarihi profesörü (d. 1929)
2020 - Michael Gilkes, Karayipli edebiyat eleştirmeni, oyun yazarı, şair, film yapımcısı ve üniversite öğretim görevlisi (d. 1933)
2020 - Cyril Lawrence, İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1920)
2020 - Kerstin Meyer, İsveçli opera sanatçısı ve akademisyen (d. 1928)
2020 - Aldo di Cillo Pagotto Brezilyalı Katolik başpiskopos (d. 1949)
2020 - Namık Kemal Şentürk, Türk devlet adamı, bürokrat ve siyasetçi (d. 1922)
2020 - Maria de Sousa, Portekizli immünolog, şair ve yazar (d. 1939)
2020 - Ella King Russell Torrey, Amerikalı insan hakları aktivisti (d. 1925)
2020 - Peter Whiteside, İngiliz modern pentatloncu (d. 1952)
2021 - Yıldırım Akbulut, Türk avukat ve Türkiye'nin 20. Başbakanı (d. 1935)
2021 - Trader Faulkner, Avustralyalı-İngiliz aktör (d. 1927)
2021 - Bernard Madoff, dolandırıcı ve eski borsacı, yatırım danışmanı ve finansör olan mahkûm Amerikalı (d. 1938)
2021 - Monique Pantel, Fransız film eleştirmeni ve gazeteci (d. 1932)
2022 - Balkan Naci İslimyeli, Türk ressam ve öğretim üyesi (d. 1947)
Tatiller ve özel günler
Kutlu Doğum Haftası (14 - 20 Nisan)
Şehitler Haftası
Ağrı'nın Diyadin ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Hamur ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Patnos ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Taşlıçay ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ağrı'nın Tutak ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Dünya Yunus Günü
Tıbbi Mümessiller Günü
Kaynakça
0414
14 |
3098 | https://tr.wikipedia.org/wiki/15%20Nisan | 15 Nisan |
Olaylar
1865 - Andrew Johnson, ABD’nin 17. Başkanı oldu.
1912 - 2340 yolcusuyla ilk yolculuğuna çıkan Titanik transatlantiği, Newfoundland'ın güneyinde bir buzdağına çarparak battı; olayda, 1513 kişi öldü.
1920 - Sacco ve Vanzetti adlarındaki iki İtalyan göçmeni, Massachusetts'te cinayet ve gasp suçlarıyla tutuklandılar. Yedi yıl sonra suçlulukları konusunda derin şüpheler mevcutken idam edilmeleri, Amerikan adalet sisteminin bir ayıbı olarak kalmıştır.
1922 - Kanadalı bilim adamları Frederick G. Banting ve Charles H. Best, şeker hastalığına karşı kullanılan insülini buldu.
1923 - Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi, yeni seçimlerin yapılması kararını alarak, son oturumunu gerçekleştirdi.
1925 - Doğu'da isyan başlatan Şeyh Said yakalandı.
1929 - İstanbul'da terzilik mektebi açıldı.
1929 - Ankara Etnografya Müzesi'nde Birinci Genç Ressamlar Sergisi açıldı. Nurullah Berk, Cevat Dereli ve Refik Fazıl Epikman gibi sanatçıların eserleri sergilendi.
1933 - Ankara-İstanbul arasında tarifeli uçak seferleri başladı.
1945 - Zeytinyağı karne ile satılmaya başlandı.
1946 - Şair Necip Fazıl Kısakürek, Sümerbank’ın devlet kurumu gibi değil, bir partinin organı gibi çalıştığını söylediği gerekçesiyle üç buçuk ay hapis, 115 lira para cezasına çarptırıldı.
1946 - Millî Kütüphane Hazırlık Bürosu kuruldu. Kütüphane, 16 Ağustos 1948'de okuyuculara açıldı.
1952 - ABD'nin stratejik bombardıman uçağı B-52 Stratofortress ilk uçuşunu yaptı.
1955 - İlk McDonald's ABD'nin Illinois eyaletindeki Des Plaines'de açıldı. İlk günün kazancı 366,12 dolardı.
1967 - New York ve San Francisco'da yaklaşık 200 bin kişi, Vietnam Savaşı'nı protesto etti.
1970 - Japonlar, (Canon) hesaplama sonuçlarını ısıya duyarlı kâğıt üzerine yazan ilk elektronik hesap makinesini üretti.
1978 - Türk atlet Veli Ballı, Hollanda'da yapılan 9. Uluslararası Westland Maratonu'nda birinci oldu.
1982 - Kuzey Kore lideri Kim İl-sung'un 70. yaş gününe atfen, ülkede birçok yapının açılışı yapıldı. Bu yapıların en ünlüleri Juche Kulesi ve Büyük Halk Eğitim Evi'dir.
1983 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, vatandaşlıktan çıkarılan Yılmaz Güney ve Cem Karaca'ya ait her türlü eserin basım, yayım, dağıtım ve bulundurulmasını yasakladı.
1994 - Dünyanın en geniş kapsamlı ticaret antlaşması olan GATT, 120 ülkenin imzasıyla kabul edildi.
Doğumlar
1452 - Leonardo da Vinci, İtalyan rönesans ressamı (ö. 1519)
1469 - Guru Nanak Dev, Sihlerin ilk gurusu (ö. 1539)
1642 - II. Süleyman, Osmanlı'nın 20. Padişahı (ö. 1691)
1684 - I. Katerina, Rus Çariçesi (ö. 1727)
1707 - Leonhard Euler, İsviçreli matematikçi ve fizikçi (ö. 1783)
1710 - William Cullen, İskoç doktor (ö. 1790)
1741 - Charles Willson Peale, Amerikalı ressam, asker ve doğabilimci (ö. 1827)
1772 - Étienne Geoffroy Saint-Hilaire, Fransız doğa bilimcisi (ö. 1844)
1793 - Friedrich Georg Wilhelm von Struve, Alman-Rus gök bilimci (ö. 1864)
1795 - Maria Schicklgruber, Adolf Hitler'in babaannesi (ö. 1847)
1800 - James Clark Ross, Britanyalı deniz subayı (ö. 1862)
1843 - Henry James, Amerikalı yazar (ö. 1916)
1856 - Jean Moréas, Yunan asıllı Fransız şair (ö. 1910)
1858 - Emile Durkheim, Fransız sosyolog (ö. 1917)
1863 - Ida Freund, Avusturyalı kimyager (ö. 1915)
1874 - Johannes Stark, Alman fizikçi (ö. 1957)
1886 - Nikolay Gumilyov, Rus şair (ö. 1921)
1896 - Victoria Hazan, Türk şarkıcı, udi ve besteci (ö. 1995)
1901 - René Pleven, bir Fransız politikacıydı (ö. 1993)
1903 - John Williams, Tony ödüllü bir İngiliz tiyatro, film ve televizyon oyuncusuydu (ö. 1983)
1904 - Arshile Gorky, Ermeni asıllı ressam. Soyut ve dışavurumcu yapıtlarıyla tanınmıştır (ö. 1948)
1905 - Zeki Faik İzer, Türk ressam (ö. 1988)
1912 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kurucusu (ö. 1994)
1921 - Georgiy Beregovoy, Sovyet kozmonot (ö. 1995)
1931 - Tomas Tranströmer, İsveçli şair, psikolog, çevirmen ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2015)
1932 - Anatoliy Gromıko, Sovyet-Rus bilim insanı ve diplomat (ö. 2017)
1933 - Boris Strugatskiy, Sovyet yazar (ö. 2012)
1933 - Elizabeth Montgomery, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu (ö. 1995)
1934 - Metin Ersoy, Türk müzisyen ve şarkıcı (ö. 2017)
1934 - Andrzej Kopiczyński, Polonyalı oyuncu (ö. 2016)
1936 - Aydın Doğan, Türk iş insanı ve medya patronu
1937 - Çetin İpekkaya, Türk tiyatro yönetmeni ve oyuncu (ö. 2016)
1939 - Claudia Cardinale, Tunus doğumlu İtalyan aktris
1940 - Jeffrey Archer, bir İngiliz yazar ve eski siyasetçidir
1941 - Howard Berman, Amerikalı avukat ve siyasetçidir
1943 - Pınar Kür, Türk yazar
1943 - Robert Lefkowitz, Amerikalı tıp doktoru ve moleküler biyolog
1943 - Hugh Thompson Jr., Amerika Birleşik Devletleri Ordusu bünyesinde binbaşı (ö. 2006)
1945 - İstemihan Taviloğlu, Türk besteci ve müzik eğitimcisi (ö. 2006)
1948 - Michael Kamen, Amerikalı bestekâr, orkestra şefi, aranjör, müzik yapımcısı, şarkı sözü yazarı ve müzisyen (ö. 2003)
1949 - Kadir İnanır, Türk sinema oyuncusu
1949 - Alla Pugaçyova, Sovyet/Rus şarkıcı
1950 - Josiane Balasko, Fransız sinema oyuncusu ve yönetmen
1954 - Michelle Knotek, Amerikalı katil
1955 - Dodi Al Fayed, Mısır kökenli İngiliz iş insanı (ö. 1997)
1959 - Emma Thompson, İngiliz aktris ve Akademi Ödülü sahibi
1960 - Susanne Bier, Danimarkalı bir yönetmen, senarist ve yapımcıdır
1960 - Pedro Delgado, İspanyol eski profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1961 - Carol W. Greider, Amerikalı moleküler biyolog
1962 - Tom Roberts, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1963 - İrfan Şahin, Türk televizyoncu
1966 - Samantha Fox, İngiliz kadın pop şarkcısı ve model
1966 - Mott Green, Amerikalı iş insanı (ö. 2013)
1968 - Ed O'Brien, İngiliz bir müzisyen
1971 - Finidi George, Nijeryalı futbolcudur
1972 - Selda Özbek, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1973 - Cengiz Kapmaz, Türk gazeteci ve yazar
1974 - Danny Pino, Amerikalı oyuncu
1974 - Danny Way, Amerikalı profesyonel kaykaycı
1976 - Evrim Alataş, Kürt asıllı Türk yazar, gazeteci ve eleştirmen (ö. 2010)
1976 - Ragga Oktay, Türk şarkıcı ve oyuncu
1978 - Luis Fonsi, Porto-Rikolu şarkıcı
1979 - Luke Evans, Galli aktör
1979 - Nez, Türk şarkıcı ve dansçı
1980 - Raül López, İspanyol basketbolcu
1981 - Andrés D'Alessandro, Arjantinli futbolcu
1982 - Albert Riera, İspanyol futbolcu
1982 - Seth Rogen, Kanadalı komedyen, film yapımcısı ve oyuncu
1983 - Alice Braga, Brezilyalı oyuncu
1983 - Dudu Cearense, Brezilyalı millî futbolcu
1986 - Tom Heaton, İngiliz millî futbolcu
1986 - Sylvain Marveaux, Fransız futbolcu
1988 - Steven Defour, Belçikalı eski futbolcu
1990 - Emma Watson, İngiliz oyuncu
1991 - Javier Fernández, İspanyol buz patenci
1994 - Shaunae Miller-Uibo, 200 ve 400 metrede yarışan Bahamalı kısa mesafe koşucusu
1995 - Leander Dendoncker, Belçikalı futbolcu
1995 - Kim Namjoo, Koreli şarkıcı ve aktör
1996 - İpek Soylu, Türk millî tenisçi
1996 - Daiki Sakamoto, Japon futbolcu
1997 - Maisie Williams, İngiliz oyuncu
Ölümler
628 - İmparatoriçe Suiko, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 33. hükümdarı (d. 554)
1053 - Godwine, "Wessex" Kontu ve Edward (Günah çıkartıcı Edward)'ın kayın pederi (d. 1001)
1446 - Filippo Brunelleschi, İtalyan mimar (d. 1377)
1558 - Hürrem Sultan, Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın nikahlı eşi ve sonraki padişah II. Selim'nin annesi (d. 1502 veya 1504)
1764 - Madame de Pompadour, Fransa Kralı XV. Louis'in en ünlü gözdesi (d. 1721)
1765 - Mihail Lomonosov, Rus bilim insanı (d. 1711)
1825 - Cristóbal Bencomo y Rodríguez, İspanyol katolik rahip. VII. Fernando'ın itirafçısı (d. 1758)
1865 - Abraham Lincoln, Amerikalı hukukçu, siyasetçi ve ABD'nin 16. Başkanı (d. 1809)
1888 - Matthew Arnold, İngiliz şair ve kültür eleştirmeni (d. 1822)
1889 - Papaz Damien, Belçikalı Roma Katolik rahibi ve misyoner (d. 1840)
1912 - Thomas Andrews, İrlandalı gemi mühendisi ve iş insanı (d. 1873)
1912 - Luigi Gatti, İtalyan iş insanı ve restoran işletmecisi (d. 1875)
1912 - Ann Elizabeth Isham, RMS Titanic gemisinde yer alan yolcu (d. 1862)
1912 - Edward Smith, İngiliz deniz subayı (d. 1850)
1912 - Thomas Byles, İngiliz Katolik rahip (d. 1870)
1913 - Abdullah Tukay, Tatar şair (d. 1886)
1921 - Ahmet Anzavur, Osmanlı subayı ve Kuva-i İnzibatiye kumandanı (Kuvâ-yi Milliye hareketine karşı ayaklanma başlatan) (d. 1885)
1927 - Gaston Leroux, Fransız gazeteci ve yazar (d. 1868)
1934 - Kemalettin Sami Gökçen, Türk asker, diplomat ve siyasetçi (d. 1884)
1938 - César Vallejo, Perulu şair ve yazar (d. 1892)
1942 - Robert Musil, Avusturyalı romancı, hikâyeci ve deneme yazarı (d. 1880)
1948 - Radola Gajda, Çek komutan ve siyasetçi (d. 1892)
1949 - Wallace Beery, Amerikalı oyuncu (d. 1885)
1968 - Selahattin Güngör, Türk gazeteci, fıkra ve öykü yazarı
1969 - Yusuf Kemal Tengirşenk, Türk akademisyen ve siyasetçi (Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet dönemi bakanlarından) (d. 1878)
1975 - Richard Conte, Amerikalı aktör (d. 1910)
1980 - Jean-Paul Sartre, Fransız varoluşçu filozof, yazar ve eleştirmen (d. 1905)
1986 - Jean Genet, Fransız yazar (d. 1910)
1990 - Greta Garbo, İsveçli sinema oyuncusu (d. 1905)
1995 - Yıldız Moran, Türk fotoğrafçı, sözlük yazarı ve çevirmen (d. 1932)
1998 - Pol Pot, Kamboçyalı komünist lider (d. 1928)
2000 - Edward Gorey, Amerikalı illüstratör, yazar ve şair (d. 1925)
2000 - Hayati Hamzaoğlu, Türk sinema oyuncusu (d. 1933)
2002 - Damon Knight, Amerikalı bilimkurgu yazarı (d. 1922)
2002 - Byron White, Amerikalı avukat ve profesyonel futbolcu (d. 1917)
2004 - Suphi Karaman, Türk asker ve siyasetçi (27 Mayıs Darbesi'nin önde gelenlerinden) (d. 1920)
2009 - Salih Neftçi, Türk ekonomist ve yazar (d. 1947)
2011 - Vincenzo La Scola, İtalyan tenör (d. 1958)
2015 - Tadahiko Ueda, Japon eski millî futbolcu (d. 1947)
2017 - Allan Holdsworth, İngiliz gitarist, caz füsion-rock müzisyeni ve besteci (d. 1946)
2017 - George Clifton James, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
2017 - Emma Morano, İtalyan kadın (Ölümüne kadar "Yaşayan En Yaşlı Kişi" unvanı sahibi) (d. 1899)
2017 - Sylvia Moy, Amerikalı müzik yapımcısı ve söz yazarı (d. 1938)
2018 - Ronald Lee Ermey, eski Amerikalı asker, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1944)
2018 - Michael Alexander Kirkwood Halliday (sıklıkla M.A.K. Halliday), İngiliz dilbilimci (d. 1925)
2018 - Vittoria Taviani, İtalyan filmler yönetçi (d. 1929)
2019 - Warren Adler, Amerikalı oyun yazarı ve şair (d. 1927)
2019 - Jerry Clack, Amerikalı akademisyen ve insan hakları aktivisti (d. 1926)
2019 - Owen Kay Garriott, Amerikalı elektrik mühendisi ve NASA astronotu (d. 1930)
2020 - Adam Alsing, İsveçli televizyon ve radyo sunucusu (d. 1968)
2020 - Sean Arnold, İngiliz aktör (d. 1941)
2020 - Ülkü Azrak, Türk hukukçu ve akademisyen (d. 1933)
2020 - Allen Daviau, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1942)
2020 - William Delford Davis, Amerikan futbolcusu ve iş insanı (d. 1934)
2020 - Bernard Deconinck, Fransız yol bisiklet yarışçısı (d. 1936)
2020 - Brian Mannion Dennehy, Amerikalı oyuncu, film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1938)
2020 - Henry Grimes, Amerikalı caz çift basçı ve kemancı (d. 1935)
2020 - Dries Holten, Hollandalı şarkıcı (d. 1936)
2020 - John Houghton, Galli atmosfer fizikçisi (d. 1931)
2020 - Milena Jelinek, Çek-Amerikalı oyun yazarı, senarist ve eğitimci (d. 1935)
2020 - Lee Konitz, Amerikalı caz müziği sanatçısı, besteci ve alto saksofoncu (d. 1927)
2020 - Gérard Mulumba Kalemba, Kongolu Katolik Kilisesi piskoposu (d. 1937)
2020 - Bruce Myers, İngiliz aktör ve yönetmen (d. 1942)
2020 - John Pfahl, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1939)
2020 - Shahin Shahablou, İranlı fotoğrafçı ve aktivist (d. 1964)
2021 - Luisa Revilla, Perulu siyasetçi ve LGBT hakları aktivisti (d. 1971)
2021 - Dimitrios Talaganis, Yunan sanatçı, mimar, şair ve şehir plancısı (d. 1945)
2022 - Eunice Muñoz, Portekizli aktris (d. 1928)
2022 - Henry Plumb, Baron Plumb, İngiliz çiftçi ve siyasetçi (d. 1925)
2022 - Liz Sheridan, Amerikalı aktris ve dansçı (d. 1929)
Tatiller ve özel günler
Dünya Sanat Günü
Turizm Haftası (15-22 Nisan)
Büyümenin İzlenmesi Günü
Ağrı'dan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0415
15 |
3099 | https://tr.wikipedia.org/wiki/17%20Nisan | 17 Nisan |
Olaylar
1453 - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul adalarını fethetti.
1897 - Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan Krallığı arasında, "Otuz Gün Savaşı" olarak da adlandırılan savaş başladı.
1924 - İtalya'da genel seçimleri, Benito Mussolini'nin faşist partisi kazandı.
1925 - Ankara - Yahşihan Demiryolu hattı işletmeye açıldı.
1928 - Ankara Palas Oteli hizmete açıldı. Mimar Vedat Bey'in (Tek) tasarımıyla, 1926'da yapımına başlanan bina, çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle Mimar Kemalettin Bey'in tasarımıyla tamamlandı.
1940 - Köy Enstitüleri Kanunu kabul edildi.
1946 - Son Fransız birlikleri Suriye'den çekildi.
1954 - Çanakkale Anıtı'nın temeli atıldı.
1961 - ABD'nin desteklediği sürgündeki Kübalılar, Fidel Castro'yu devirmek üzere Küba'ya çıkarma yaptı. Domuzlar Körfezi Harekatı olarak bilinen çıkarma, Fidel Castro'nun zaferiyle sonuçlandı.
1969 - Çekoslovakya Başbakanı Aleksandr Dubçek, Sovyet askerî müdahalesinin ardından istifa etti. Yerine Gustav Husak atandı.
1972 - ABD'de, Nixon yönetiminin 1972 seçimlerinde siyasal rakiplerini yasa dışı dinleme faaliyetleri açığa çıkarıldı. Watergate adıyla anılan olaya adı karışan üç danışman ve bir savcı istifa etti.
1974 - Madaralı Roman Ödülü'nü "Demirciler Çarşısı Cinayeti" adlı eseriyle Yaşar Kemal aldı.
1982 - Kanada Anayasası kabul edildi.
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Balıkesir'de konuştu: "... 'Tek yol devrimdir!' diyerek yine Marksist-Leninist propaganda yapanlara elbette müsaade edemezdik. Çünkü Atatürk'ün koyduğu inkılapçılık, şimdiki adıyla 'devrimcilik' bu değildir."
1993 - Türkiye'nin 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal kalp yetmezliği nedeniyle öldü. Atatürk'ten sonra görev başında ölen ikinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümü nedeniyle ülke çapında 5 günlük yas ilan edildi. Yurtta ve temsilciliklerde bayraklar yarıya indirildi, maçlar iptal edildi ve radyo ve televizyonların program akışları değiştirildi.
1999 - Bakü - Supsa Boru Hattı'nın resmi açılışı yapıldı.
2005 - Bülent Dikmener Haber Ödülü, Uğur Dündar ile Sadi Özdemir'e verildi.
2005 - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini, Mehmet Ali Talat kazandı.
Doğumlar
1598 - Giovanni Riccioli, İtalyan gök bilimci (ö. 1671)
1820 - Alexander Cartwright, kimi insanlar tarafından beyzbolun babası olarak tarif edilir (ö. 1892)
1837 - John Pierpont Morgan, Amerikalı banker ve sanayici (ö. 1913)
1842 - Maurice Rouvier, Fransız devlet adamı (ö. 1911)
1849 - William R. Day, Amerikalı bir diplomat ve hukukçu (ö. 1923)
1868 - Mark Lambert Bristol, Amerikalı asker (ö. 1939)
1878 - Dimitrios Petrokokkinos, Yunan tenisçi (ö. 1942)
1890 - Cevat Şakir Kabaağaçlı, Türk roman ve hikâye yazarı (ö. 1973)
1894 - Nikita Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri (ö. 1971)
1897 - Nisargadatta Maharaj, Hint filozof, ruhsal önder (ö. 1981)
1897 - Thornton Wilder, Amerikalı oyun yazarı ve romancı (ö. 1975)
1899 - Aleksander Klumberg, Eston dekatlet (ö. 1958)
1903 - Ayşe Saffet Alpar, Türk kimyacı ve Türkiye'nin ilk kadın rektörü (ö. 1981)
1903 - Gregor Piatigorsky, Rus çellist (ö. 1976)
1909 - Alain Poher, Fransız siyasetçi (ö. 1996)
1910 - Helenio Herrera, Arjantin asıllı eski Fransız futbolcu ve teknik direktör (ö. 1997)
1915 - Regina Hazaryan, bir Ermeni ressam ve halk figürü (ö. 1999)
1916 - Sirimavo Bandaranaike, Sri Lankalı politikacı ve dünyanın ilk kadın başbakanı (ö. 2000)
1918 - William Holden, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1981)
1924 - İsmet Giritli, Türk hukuk profesörü ve yazar (1961 Anayasası'nı hazırlayan bilim adamlarından) (ö. 2007)
1926 - Joan Lorring, Amerikalı aktris ve şarkıcıydı (ö. 2014)
1927 - Margot Honecker, 1963-1989 yılları arasında Doğu Almanya Eğitim Bakanı (ö. 2016)
1929 - Odete Lara, Brezilyalı oyuncu (ö. 2015)
1929 - James Last, Alman besteci (ö. 2015)
1930 - Christopher Barber, İngiliz caz müzisyeni, orkestra şefi ve söz yazarı (ö. 2021)
1937 - Tugay Toksöz, Türk sinema oyuncusu (ö. 1988)
1940 - Charles David Menville, Amerikalı animatör ve televizyon yazarı (ö. 1992)
1942 - David Bradley, İngiliz oyuncu
1946 - Àngel Casas, İspanyol gazeteci ve yazar (ö. 2022)
1947 - Sherrie Levine, Amerikalı bir fotoğrafçı, ressam ve kavramsal sanatçı
1950 - L. Scott Caldwell, Tony ödüllü Amerikalı oyuncu
1952 - Joe Alaskey, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2016)
1952 - Željko Ražnatović, Yugoslav Savaşlarında bir milis gücü örgütleyen sırp bir paramiliter liderdi (ö. 2000)
1954 - Riccardo Patrese, İtalyan eski Formula 1 pilotu
1954 - Roddy Piper, Kanadalı eski profesyonel güreşçi ve oyuncu (ö. 2015)
1954 - Michael Sembello, Amerikalı şarkıcı, gitarist, klavyeci, söz yazarı, besteci ve yapımcı
1955 - Pete Shelley, İngiliz punk rock şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (ö. 2018)
1957 - Afrika Bambaataa, Amerikalı DJ
1957 - Nick Hornby, İngiliz roman ve deneme yazarı
1959 - Sean Bean, İngiliz oyuncu
1962 - Nikolay Kradin, Rus antropolog ve arkeolog
1963 - Özer Kızıltan, Türk yönetmen
1964 - Maynard James Keenan, Amerikalı müzisyen (Tool, A Perfect Circle ve Puscifer gruplarının üyesi)
1965 - William Mapother, Amerikalı oyuncu
1967 - Kimberly Elise, Amerikan oyuncu
1970 - Pascale Arbillot, Fransız oyuncu
1970 - Reginald "Reggie" Noble, Amerikalı rapçi, DJ, prodüktör ve aktör
1970 - Erkan Sarıyıldız, Türk yazar ve doktor
1972 - Jennifer Garner, Amerikalı oyuncu
1972 - Yuichi Nishimura, Japon futbol hakemi
1974 - Mikael Åkerfeldt, İsveçli gitarist ve Opeth'in solisti
1974 - Victoria Beckham, İngiliz sosyoelit, moda tasarımcısı, model ve şarkıcı
1977 - Frederik Magle, Danimarkalı besteci ve piyanist
1978 - Lindsay Hartley, Amerikalı aktris
1980 - Caner Cindoruk, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1980 - Fabián Andrés Vargas Rivera, Kolombiya millî futbol takımında da forma giymiş eski futbolcu
1981 - Michael Mifsud, Maltalı millî futbolcu
1981 - Hanna Pakarinen, Fin şarkıcı
1981 - Nicky Jam, Amerikalı şarkıcı
1981 - Umut Kurt, Türk oyuncu
1984 - Raffaele Palladino, İtalyan futbolcu
1985 - Rooney Mara, Amerikalı oyuncu
1985 - Luke Mitchell, Avustralya'lı bir oyuncu ve model
1985 - Jo-Wilfried Tsonga, Fransız emekli tenisçi
1986 - Romain Grosjean, Fransız yarış pilotu
1991 - Samira Efendi, Azeri şarkıcı
1992 - Emrah Başsan, Türk futbolcu
2006 - Ben's Cat, Amerikalı safkan yarış atı (ö. 2017)
Ölümler
485 - Proklos, Yunan filozof (d. 412)
744 - II. Velid veya Velid bin Yezid, on birinci Emeviler halifesi (d. 740)
858 - III. Benedictus, Roma Piskoposu ve Papalık Devleti hükümdarı
1696 - Madame de Sévigné, Fransız aristokrat (d. 1626)
1711 - I. Joseph, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1678)
1764 - Johann Mattheson, Alman besteci (d. 1681)
1764 - Pompadour, Fransız markiz (d. 1721)
1790 - Benjamin Franklin, Amerikalı bilim insanı ve siyasetçi (d. 1706)
1825 - Johann Heinrich Füssli, İsviçreli ressam (d. 1741)
1919 - J. Cleaveland Cady, Amerikalı mimar (d. 1837)
1936 - Charles Ruijs de Beerenbrouck, Hollandalı asilzade (d. 1873)
1941 - Al Bowlly, Mozambik doğumlu İngiliz şarkıcı, caz gitaristi ve kompozitör (d. 1898)
1946 - Juan Bautista Sacasa, Nikaragualı tıp doktoru ve siyasetçi (1932-36 arasında Nikaragua Başkanı) (d. 1874)
1949 - Marius Berliet, Fransız otomobil üreticisi (d. 1866)
1960 - Eddie Cochran, Amerikalı rock and roll müzisyeni (d. 1938)
1967 - Ali Fuat Başgil, Türk akademisyen (d. 1893)
1976 - Henrik Dam, Danimarkalı bilim insanı (d. 1895)
1978 - Hamit Fendoğlu, Türk politikacı ve Malatya Belediye Başkanı (d. 1919)
1981 - Şekip Ayhan Özışık, Türk besteci (d. 1932)
1990 - Ralph Abernathy, Amerikalı rahip ve Amerikan sivil haklar hareketi liderlerinden (d. 1926)
1993 - Turgut Özal, Türk bürokrat, siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı (d. 1927)
1994 - Roger Wolcott Sperry, Amerikalı nöropsikolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1913)
1996 - François-Régis Bastide, Fransız siyasetçi, edebiyatçı ve diplomat (d. 1926)
1997 - Haim Herzog, İsrail'in 6. Cumhurbaşkanı (d. 1918)
2003 - Paul Getty, ABD doğumlu İngiliz iş insanı ve sanat eserleri koleksiyoncusu (d. 1932)
2004 - Fana Koçovska, Makedon direnişçi, Yugoslav Partizanı ve Halk Kahramanı Nişanı sahibi ulusal kahraman (d. 1927)
2007 - Eralp Özgen, Türk hukukçu ve Türkiye Barolar Birliği'nin eski Başkanlarından (d. 1936)
2009 - Şirin Cemgil, Türk hukukçu ve 1968 kuşağının gençlik hareketinin öncülerinden (d. 1945)
2010 - Ali Elverdi, Türk asker ve siyasetçi (d. 1924)
2010 - Alexandru "Sandu" Neagu, Rumen eski millî futbolcu (d. 1948)
2011 - Osamu Dezaki, Japon yönetmen ve senarist (d. 1943)
2011 - Michael Sarrazin, Kanadalı (Québec) sinema ve televizyon oyuncusu (d. 1940)
2011 - Nikos Papazoğlu, Yunan şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1948)
2013 - Deanna Durbin, Kanadalı aktris (d. 1921)
2014 - Gabriel García Márquez, Kolombiyalı gazeteci, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1927)
2016 - Doris Roberts, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
2017 - Rosey (güreşçi), Samoa asıllı Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1970)
2018 - Barbara Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. Başkanı George H. W. Bush'un eşi (d. 1925)
2018 - Amoroso Katamsi, Endonezyalı şarkıcı, oyuncu ve sanatçı (d. 1938)
2018 - Cemal Safi, Türk şair (d. 1938)
2019 - Peter Cartwright, Yeni Zelandalı hukukçu (d. 1940)
2019 - Kazuo Koike, Japon çizgi roman yazarı, romancı ve eğitimci (d. 1936)
2019 - Alan Gabriel Ludwig García Pérez, eski Peru devlet başkanı (d. 1949)
2020 - Bennie G. Adkins, Eski Amerika Birleşik Devletleri Ordusu askeri (d. 1934)
2020 - Jean-François Bazin, Fransız siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1942)
2020 - Norman Hunter, İngiliz eski millî futbolcu (d. 1943)
2020 - Orhan Koloğlu, Türk tarihçi ve yazar (d. 1929)
2020 - Abba Kyari, Nijeryalı iş insanı, avukat ve hükûmet yetkilisi (d. 1952)
2020 - Giuseppi Logan, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1935)
2020 - Iris Cornelia Love, Amerikalı klasik arkeolog (d. 1933)
2020 - Lukman Niode, Endonezyalı yüzücü (d. 1963)
2020 - Arlene Saunders, Amerikalı spinto soprano opera şarkıcısı (d. 1930)
2020 - Matthew Seligman, İngiliz bas gitaristi (d. 1955)
2020 - Gene Shay, Amerikalı radyo sunucusu (d. 1935)
2020 - Jesús Vaquero Crespo, İspanyol beyin cerrahı ve profesör (d. 1950)
2021 - Hisham Bastawisy, Mısırlı yargıç ve siyasetçi (d. 1951)
2021 - Fereydoun Ghanbari, İranlı profesyonel güreşçi (d. 1977)
2021 - Kabori Sarwar, Bangladeşli aktris, siyasetçi ve sosyal hizmetler görevlisi (d. 1950)
2022 - Rada Granovskaya, Sovyet-Rus kadın psikolog ve akademisyen (d. 1929)
2022 - Ömer Kaleşi, Arnavut ve Makedon kökenli ressam (d. 1932)
2022 - Gilles Remiche, Belçikalı film yönetmeni ve aktör (d. 1979)
Tatiller ve özel günler
Dünya Hemofili Günü
Köy Enstitüleri Günü
0417
17 |
3100 | https://tr.wikipedia.org/wiki/18%20Nisan | 18 Nisan |
Olaylar
1906 - San Fransisco kenti; 7,9 büyüklüğündeki 50 saniye süren deprem ve onu izleyen yangınlarla yerle bir oldu. 28 bin bina yıkıldı, yaklaşık 3000 kişi öldü ve 100 bin kişi evsiz kaldı.
1916 - I. Dünya Savaşı: Rus İmparatorluğu, Trabzon Harekâtı'nı başlatarak Trabzon'u işgal etti.
1920 - İstanbul Hükûmeti, Millî Mücadele'yi yürüten Kuvâ-yi Milliye'ye karşı, Kuva-yi İnzibatiye'yi kurdu. Bu kuvvetler, Adapazarı dolaylarında çıkarılan isyanı destekledi; ancak Ankara Hükûmeti'nin düzenli birliklerine yenildi.
1923 - Yankee Stadyumu açıldı.
1936 - İzmit Kağıt Fabrikası'nda, ilk kâğıt imal edildi.
1942 - II. Dünya Savaşı: ABD B-25'leri ile Doolittle Baskını'nı başlatarak Japonya'yı bombaladı.
1946 - Milletler Cemiyeti dağıldı.
1951 - Paris Antlaşması'nın imzalanmasıyla, günümüz Avrupa Birliği'nin temellerini oluşturacak ilk adım olan, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kurulmuştur.
1954 - Mısır'da Cemal Abdünnasır, Muhammed Necib yerine başbakan olarak göreve başladı.
1955 - Bandung Konferansı: Endonezya'nın Bandung kentinde, 29 bağlantısız Afrika ve Asya ülkesinin bir araya geldiği konferans başladı.
1960 - CHP'yi ve basını soruşturmak üzere TBMM'de Tahkikat Komisyonu kuruldu. İnönü, "bu demokratik rejim istikametinden ayrılıp onu baskı rejimi haline götürmek tehlikeli bir şeydir. Bu yolda devam ederseniz ben de sizi kurtaramam" dedi.
1974 - İtalya'da Kızıl Tugaylar örgütü, Savcı Mario Sossi'yi kaçırdı.
1977 - Veli Ballı, Boston Maratonu'nda ikinci oldu.
1983 - Beyrut'taki ABD Elçiliği'ne düzenlenen intihar saldırısında bombacının da aralarında bulunduğu 63 kişi öldü.
1986 - Kırıkkale'nin Yahşihan beldesindeki askeri mühimmat depolarında yangın çıktı. Kasaba boşaltıldı.
1989 - Türkiye'de ilk tüp bebek, İzmir'de Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya geldi.
1989 - Çin'de binlerce öğrenci, daha geniş demokrasi talebiyle sokaklara döküldü.
1992 - General Abdül Reşid Dostum, başkent Kabil'i ele geçirmek üzere, Devlet Başkanı Muhammed Necibullah'a karşı bir isyan başlattı.
1993 - Pakistan Devlet Başkanı Gulam İshak Han, Meclisi lağvetti.
1996 - İsrail birlikleri, Lübnan'daki bir BM yerleşim birimini bombaladı: 106 sivil öldü.
1999 - Türkiye'de erken genel seçimler yapıldı: DSP birinci parti oldu.
2002 - Eski Afganistan Kralı Zahir Şah, 29 yıllık sürgünün ardından ülkesine döndü.
2007 - Zirve Yayınevi katliamı: Malatya'daki Zirve Kitabevi'ne yapılan baskında; biri Alman, ikisi Türk olmak üzere, üç Hristiyan boğazları kesilerek öldürüldü.
2009 - Kuşadası Profesyonel Aşçılar Derneği tarafından Turizm Haftası etkinlikleri kapsamında düzenlenen 5. Açık Büfe Yemek Festivali'nde hazırlanan 1028 çeşit yemeğin yer aldığı açık büfe, Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi.
Doğumlar
359 - Gratianus, Batı Roma İmparatoru (ö. 383)
1480 - Lucrezia Borgia, Papa VI. Alexander'ın kızı (ö. 1519)
1589 - John, Östergötland dükü (ö. 1618)
1590 - I. Ahmed, Osmanlı İmparatorluğu'nun 14. Padişahı (ö. 1617)
1605 - Giacomo Carissimi, İtalyan besteci ve müzik öğretmeni (ö. 1674)
1771 - Karl Philipp, Avusturyalı prens ve mareşal (ö. 1820)
1772 - David Ricardo, Britanyalı ekonomist ve politikacı (ö. 1823)
1805 - Giuseppe De Notaris, İtalyan botanikçi (ö. 1877)
1863 - Leopold Berchtold, Avusturya-Macaristanlı Siyasetçi, diplomat ve devlet adamı (ö. 1942)
1874 - Ivana Brlić-Mažuranić, Hırvat yazardır (ö. 1938)
1902 - Giuseppe Pella, İtalyan Hristiyan Demokrat politikacı ve 1953'ten 1954'e kadar İtalya başbakanı (ö. 1981)
1905 - George H. Hitchings, Amerikalı hekim ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1998)
1905 - Yavuz Abadan, Türk hukukçu, siyasetçi ve yazar (ö. 1967)
1907 - Miklós Rózsa, Macar asıllı Amerikalı film müziği bestecisi ve En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü sahibi (ö. 1995)
1918 - André Bazin, Fransız film eleştirmeni ve film kuramcısıdır (ö. 1958)
1921 - Jean Richard, Fransız oyuncu (ö. 2001)
1922 - Barbara Hale, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
1927 - Samuel P. Huntington, Amerikalı siyaset bilimci (ö. 2008)
1927 - Tadeusz Mazowiecki, Polonyalı gazeteci, siyasetçi ve devlet adamı (d. 2013)
1930 - Clive Revill, Yeni Zelandalı karakter oyuncusu
1935 - Costas Ferris, Yunan film yönetmeni
1940 - Joseph L. Goldstein, Amerikalı biyokimyacı, genetikçi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1941 - Michael D. Higgins, İrlandalı siyasetçi, şair, sosyolog, yazar ve yayıncı
1942 - Robert Christgau, Amerikalı deneme yazarı ve müzik eleştirmeni
1942 - Jochen Rindt, Avusturya adına yarışan Alman eski Formula 1 pilotu (ö. 1970)
1942 - Tınaz Titiz, Türk siyasetçi ve eski Kültür ve Turizm Bakanı
1943 - Zeki Alasya, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2015)
1946 - Hayley Mills, İngiliz oyuncu ve şarkıcı
1947 - Jerzy Stuhr, Polonyalı aktör ve yönetmen
1947 - James Woods, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu
1951 - Barış Pirhasan, Türk yönetmen, senarist ve şair
1955 - Oğuz Sarvan, Türk diş hekimi ve futbol hakemi
1956 - Eric Roberts, Amerikalı oyuncu
1963 - Conan O'Brien, Amerikalı komedyen
1963 - Eric McCormack, Kanada doğumlu Amerikalı oyuncu, televizyon yapımcısı ve yazarı
1964 - Niall Ferguson, İskoç tarihçi
1964 - Zazie (Isabelle Marie Anne de Truchis de Varennes), Fransız şarkıcı, söz yazarı ve eski manken
1967 - Mesut Yar, Türk gazeteci ve televizyoncu
1968 - Murat Kekilli, Türk şarkıcı
1969 - Serdar Deniz, Türk oyuncu
1970 - Saad Hariri, Lübnanlı siyasetçi ve iş insanı
1971 - David Tennant, İskoç aktör
1972 - Eli Roth, Amerikalı oyuncu ve yönetmen
1973 - Haile Gebrselassie, Etiyopyalı rekortmen atlet
1975 - Kerim Tekin, Türk pop müziği sanatçısı ve oyuncu (ö. 1998)
1976 - Melissa Joan Hart, Amerikalı Oyuncu
1977 - Kenan Görgün, Türk kökenli Belçikalı yazar
1981 - Derrick Obasohan, Amerikalı basketbolcu
1984 - America Ferrera, Amerikalı oyuncu
1985 - Rachel Renee Smith, Amerikalı model güzellik kraliçesi ve oyuncu
1986 - Conrad Logan, İrlandalı futbolcu
1987 - Rosie Alice Huntington-Whiteley, İngiliz model
1988 - Kayleigh McEnany, Amerikalı siyaset yorumcusu gazeteci ve yazar
1989 - Alia Martine Shawkat, Amerikalı oyuncu ve film yapımcısı
1990 - Brittany Leanna Robertson, Amerikalı oyuncu
1992 - Chloe Bennet, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1993 - Kazuki Mine, Japon futbolcu
1994 - Moises Arias, Kolombiya asıllı Amerikalı oyuncu
1995 - Lee Seung-yun, Güney Koreli okçu
1996 - Aleksey Jigalkoviç, 2007 Eurovision Çocuk Şarkı Yarışması'nı kazanan Beyaz Rus şarkıcı
1997 - Donny van de Beek, Hollandalı futbolcu
1998 - Yudai Konishi, Japon futbolcu
Ölümler
727 - Agallianos Kontoskeles, Bizans ordusu komutanı ve isyan lideri
963 - Stefanos, Bizans imparatoru I. Romanos (920–944 arası hükümdar) ile Theodora'nın ikinci oğlu ve 924 ile 945 yılları arası ortak imparator
1558 - Hürrem Sultan (Avrupa'da bilinen adıyla La Rossa veya Roxelana), I. Süleyman'ın nikâhlı eşi (d. 1502-06)
1674 - John Graunt, İngiliz istatistikçi (d. 1620)
1690 - Charles Léopold Nicolas Sixte, Lorraine'in beşinci dükü (d. 1643)
1802 - Erasmus Darwin, İngiliz hekim, doğa filozofu, fizyolog, mucit ve şair (d. 1731)
1845 - Nicolas-Théodore de Saussure, İsviçreli kimyager (d. 1767)
1853 - William R. King, Amerikalı siyasetçi ve diplomat (d. 1786)
1869 - Giuseppe Giacinto Moris, İtalyan botanikçi (d. 1796)
1871 - Ömer Lütfi Paşa, Osmanlı Devleti Serdar-ı ekremi (d. 1806)
1873 - Justus von Liebig, Alman kimyacı (d. 1803)
1898 - Gustave Moreau, Fransız sembolist ressam (d. 1826)
1936 - Ottorino Respighi, İtalyan besteci (d. 1879)
1941 - Aleksandros Koryzis, Yunanistan Başbakanı (d. 1885)
1943 - Hafız Burhan, Türk ses sanatçısı (d. 1897)
1943 - Isoroku Yamamoto, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri Birleşik Filosu'nun Başkomutanı (d. 1884)
1945 - Ernie Pyle, Pulitzer Ödüllü Amerikalı gazeteci ve savaş muhabiriydi (d. 1900)
1945 - Wilhelm, Arnavutluk prensi (d. 1876)
1949 - Leonard Bloomfield, Amerikalı dil bilimci (d. 1887)
1949 - Otto Nerz, Alman futbolcu ve Almanya millî futbol takımının ilk teknik direktörü (d. 1892)
1955 - Albert Einstein, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1879)
1958 - Maurice Gustave Gamelin, Fransız general (d. 1872)
1958 - Noah Young, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1887)
1964 - Ben Hecht, Amerikalı romancı, senarist ve yönetmen (d. 1894)
1967 - Friedrich Heiler, Alman teolog ve dinler tarihçisi (d. 1892)
1970 - Michał Kalecki, Polonyalı iktisatçı (d. 1899)
1974 - Marcel Pagnol, Fransız yazar, oyun yazarı ve yönetmen (d. 1895)
1976 - Carl Peter Henrik Dam, Danimarkalı bilim insanı (d. 1895)
1979 - Esengül, Türk şarkıcı (d. 1954)
1980 - Suut Kemal Yetkin, Türk deneme yazarı ve sanat tarihçisi (d. 1903)
1984 - Leopold Lindtberg, Avusturya asıllı İsviçreli film ve tiyatro yönetmeni (d. 1902)
1986 - Marcel Dassault, Fransız uçak üreticisi (d.1892)
1986 - Heinrich Lehmann-Willenbrock, Alman deniz subayı (d. 1911)
1988 - Oktay Rifat Horozcu, Türk şair (d. 1914)
1988 - Antonín Puč, Çek eski millî futbolcu (d. 1907)
1989 - Adil Atan, Türk güreşçi (d. 1929)
1989 - Candan Tarhan, Türk futbolcu ve teknik adam (d. 1942)
1990 - Frédéric Rossif, "sinema-gerçek"ten etkilenmiş olan belgeselci (d. 1922)
1993 - Elisabeth Jean Frink, İngiliz heykeltıraş ve tasbaskı yapımcı (d. 1930)
1995 - Arturo Frondizi, Arjantinli politikacı (d. 1909)
2002 - Thor Heyerdahl, Norveçli kâşif ve antropolog (d. 1914)
2003 - Edgar Frank "Ted" Codd, İngiliz bilgisayar bilimcisi (d. 1923)
2003 - Teoman Köprülüler, Türk siyasetçi ve eski Ticaret Bakanı (d. 1934)
2004 - Gürdal Duyar, Türk heykeltıraş (d. 1935)
2004 - Kamisese Mara, Fijili siyasetçi (d. 1920)
2007 - Ali Dinçer, Türk siyasetçi (d. 1945)
2008 - Joy Page, Amerikalı aktris (d. 1924)
2012 - Richard Wagstaff "Dick" Clark Jr., Amerikalı radyo ve televizyon yapımcısı (d. 1929)
2013 - Serkan Acar, Türk futbolcu (d. 1948)
2013 - Pierre Drai, Fransız hakim (d. 1926)
2013 - Storm Thorgerson, Britanyalı grafik tasarımcı (d. 1944)
2015 - Kayıhan Keskinok, Türk ressam (d. 1923)
2016 - Adnan Mersinli, Türk oyuncu (d. 1940)
2017 - Yvonne Monlaur, Fransız oyuncu (d. 1939)
2017 - Othman Wok, Singapurlu siyasetçi (d. 1924)
2018 - Bruno Sammartino, İtalyan asıllı Amerikalı emekli profesyonel güreşçi (d. 1935)
2018 - Ercan Vuralhan, Türk bürokrat ve siyasetçi (d. 1943)
2018 - Dale Winton, İngiliz DJ, televizyon oyuncusu ve sunucusu (d. 1955)
2019 - Lyra Catherine McKee, Kuzey İrlandalı kadın gazeteci (d. 1990)
2020 - Erik Belfrage, İsveçli diplomat, bankacı ve siyasetçi (d. 1946)
2020 - Gulshan Ewing, Hint gazeteci ve sosyetik (d. 1928)
2020 - Eva Konrad Hawkins, Macaristan doğumlu Amerikalı deniz bilimcisi, biyolog, botanikçi ve akademisyen (d. 1930)
2020 - Bob Lazier, Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1938)
2020 - Urano Navarrini ya da Urano Benigni, İtalyan profesyonel futbolcu ve menajer (d. 1945)
2020 - Jacques Rosny, Fransız oyuncu (d. 1939)
2020 - Lobsang Thubten Trinley Yarphel, Tibet'in 5. Gangchen Tulku Rinpoche'siydi. Tibet Budizmi Gelug okulunun Tibet-İtalyan lamasıydı (d. 1941)
2021 - Naïma Ababsa, Cezayirli şarkıcı (d. 1963)
2021 - Erol Demiröz, Türk aktör ve yönetmen (d. 1940)
2021 - Necdet Üruğ, Türk asker (d. 1921)
2022 - Lidiya Alfeyeva, Sovyet-Ukraynalı atlet (d. 1946)
2022 - Harrison Birtwistle, Britanyalı opera ve klasik batı müziği bestecisi (d. 1934)
2022 - Valerio Evangelisti, İtalyan yazar (d. 1952)
2022 - Vyaçeslav Trubnikov, Sovyet-Rus gazeteci, siyaset bilimci, istihbarat subayı ve diplomat (d. 1944)
Tatiller ve özel günler
Dünya Anıtlar ve Sitler Günü
Dünya Amatör Radyo ve Amatör Telsizciler Günü
Van'ın Başkale ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0418
18 |
3101 | https://tr.wikipedia.org/wiki/22%20Nisan | 22 Nisan |
Olaylar
1370 - Fransa Kralı V. Charles'ın emriyle Bastille Kalesi'nin yapımına başlandı.
1912 - SSCB Komünist Partisi'nin yayın organı Pravda gazetesinin ilk sayısı yayımlandı.
1920 - İtilaf Devletleri, Osmanlı Hükûmetini Paris'te toplanacak olan Barış Konferansı'na davet etti.
1924 - Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü kuruldu. Anadolu demiryollarının devletleştirilmesine ilişkin yasa benimsendi.
1933 - Türkiye ile Osmanlı Düyunu Umumiye Hamilleri arasında imzalanan antlaşmayla Osmanlı İmparatorluğu borçlarının tasfiyesi sağlandı.
1940 - Siirt'in güneyindeki Beşiri yakınlarındaki Raman Dağı'nda, 1042 metre derinlikte petrol bulundu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Yunanistan, Mihver devletleri tarafından işgal edildi ve teslim oldu.
1947 - Türkiye'ye yabancı sermaye girişine izin veren yasa kabul edildi.
1952 - Beşiktaş, Brezilya'nın Corinthians futbol takımını İstanbul'da 1-0 yendi.
1962 - Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Hakimler Kurulu'nun kurulmasına karar verildi.
1962 - Millî Savunma Bakanlığı, aralarında Yarbay Talat Turhan'ın da bulunduğu beş subayın, "Genç Komünistler Ordusu" imzalı bildiri dağıttıkları gerekçesiyle gözaltına alındığını açıkladı.
1970 - Dünya Günü ilk kez kutlandı.
1970 - Türkiye Gazetesi kuruldu.
1972 - THKO davası sanıkları Nahit Töre ve Osman Bahadır müebbet hapse mahkûm oldu.
1973 - Hakkâri İl Radyosu yayına başladı. Böylece, Türkiye Radyoları'nı yurt düzeyinde dinleyemeyen bölgenin kalmadığı açıklandı.
1974 - Türkiye'nin iki büyük akümülatör fabrikasından EAS'ta 90, Mutlu'da 79 gündür süren grevler, Devlet Bakanı İsmail Hakkı Birler'in aracılığıyla sona erdi.
1975 - Barbara Walters, American Broadcasting Company adlı yayın kuruluşu ile, beş yıllığına 5 milyon dolarlık anlaşma imzalayarak en yüksek ücreti alan televizyon haber sunucusu oldu.
1976 - İsrail Başbakanı İzak Rabin'in eşi bir Amerikan bankasındaki yasa dışı hesabından dolayı hapse girdi. Bunun üzerine Rabin görevinden istifa etti. Şimon Peres görevi devraldı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Yurt sathında 20 kişi öldürüldü.
1983 - Batı Almanya dergisi Der Stern, Hitler'in Günlüklerini gün ışığına çıkardığını ileri sürdü ve bazı bölümlerini yayımladı. Sonradan bu günlüklerin sahte olduğu ortaya çıktı.
1985 - Sabah Gazetesi kuruldu.
1987 - Dil Derneği kuruldu.
1992 - Meksika'nın ikinci büyük şehri Guadalajara'da, kanalizasyon sistemine karışan benzinin patlaması sonucu 206 kişi öldü, 500 kişi yaralandı ve 15.000 kişi de evsiz kaldı.
1993 - TGRT TV yayın hayatına başladı.
1994 - Ruanda Soykırımı: Ruanda'da Hutu ve Tutsi kabileleri arasındaki çatışmalarda son iki hafta içinde 100 bin kişinin öldüğü bildirildi.
1995 - Rauf Denktaş, üçüncü kez Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.
1997 - Peru'nun başkenti Lima'da Japon elçiliğinde dört aydır 72 kişiyi rehin tutan Tupac Amaru gerillalarına karşı operasyon düzenlendi, lider Néstor Cerpa Cartolini dahil 14 gerilla ve bir rehine öldürüldü.
1999 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Deniz Baykal, 18 Nisan seçimlerinde Parti'nin aldığı sonuç nedeniyle görevinden istifa etti. Türkiye'de seçim yenilgisinden sonra istifa eden ilk lider oldu.
2004 - Kuzey Kore'de iki tren çarpıştı: 150 kişi öldü.
Doğumlar
571 - Muhammed, Arap sosyal, dinî ve siyasi lider ve İslam'ın kurucusu (son Peygamber) (ö. 632)
1451 - I. Isabel, Kastilya ve León Kraliçesi (ö. 1504)
1658 - Giuseppe Torelli, İtalyan besteci (ö. 1709)
1724 - Immanuel Kant, Alman filozof (ö. 1804)
1757 - Josef Grassi, Avusturyalı ressam (ö. 1838)
1766 - Anne Louise Germaine de Staël, İsviçreli yazar (ö. 1817)
1799 - Jean Louis Marie Poiseuille, Fransız doktor (ö. 1869)
1854 - Henri La Fontaine, Belçikalı hukukçu (ö. 1943)
1870 - Vladimir İlyiç Lenin, Sovyetler Birliği'nin kurucusu (ö. 1924)
1891 - Nicola Sacco, İtalyan göçmeni Amerikalı anarşist (ö. 1927)
1899 - Vladimir Nabokov, Rus yazar (ö. 1977)
1903 - Daphne Akhurst, Avustralyalı tenisçi (ö. 1933)
1904 - Robert Oppenheimer, Amerikalı fizikçi (ö. 1967)
1906 - Eddie Albert, Amerikalı aktör (ö. 2005)
1909 - Spiros Markezinis, Yunan siyasetçi (ö. 2000)
1914 - Michael Wittmann, Alman asker (Kara Baron lakaplı II. Dünya Savaşı'nda tank komutanı) (ö. 1944)
1916 - Yehudi Menuhin, Amerikalı keman virtüözü (ö. 1999)
1917 - Sidney Nolan, Avustralyalı ressam (ö. 1992)
1919 - Donald Cram, Amerikalı kimyacı (ö. 2001)
1923 - Bettie Page, Amerikalı model (ö. 2008)
1923 - Aaron Spelling, Amerikalı sinema ve TV dizileri yapımcısı (ö. 2006)
1926 - Charlotte Rae, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve dansçıdır (ö. 2018)
1926 - James Stirling, İngiliz mimari (ö. 1992)
1927 - Lorenzo Aitken, Jamaika kökenli Ska müzik türünün öncülerinden birisidir (ö. 2005)
1928 - Estelle Harris, Amerikalı aktris, komedyen ve dublaj sanatçısı (ö. 2022)
1929 - Michael Atiyah, bir İngiliz matematikçisidir (ö. 2019)
1930 - Şarık Tara, Türk inşaat yüksek mühendisi ve Enka Holding Fahri Başkanı (ö. 2018)
1936 - Glen Campbell, Amerikalı şarkıcı, aktör ve müzisyendir (ö. 2017)
1937 - Jack Nicholson, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1939 - Jason Miller, Amerikalı aktör ve oyun yazarı (ö. 2011)
1942 - Giorgio Agamben, bir İtalyan siyaset felsefesi düşünürü ve eğitimcisi
1943 - Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf (ö. 1988)
1943 - Louise Glück, Amerikalı şair ve yazar
1946 - Paul Davies, bir İngiliz fizikçi, yazar ve yayıncı
1946 - Nicole Garcia, Fransız yönetmen ve yazar
1946 - Yusuf Sezgin, Türk sinema, dizi oyuncusu ve yönetmen
1946 - John Waters, Amerikalı yönetmen, aktör, stand-up komedyen, yazar ve gazeteci
1950 - Jancis Robinson, İngiliz şarap eleştirmeni, gazeteci ve şarap yazarıdır
1951 - Paul Carrack, İngiliz şarkıcı, şarkı yazarı ve besteci
1952 - Marilyn Chambers, Amerikalı pornografik film yıldızı, dansçı ve model (ö. 2009)
1957 - Donald Tusk, Polonyalı siyasetçi
1959 - Musa Uzunlar, Türk oyuncu
1960 - Mart Laar, Estonyalı politikacı ve tarihçi
1960 - Tatiana Thumbtzen, Amerikalı oyuncu, model ve dansçı
1962 - Anne Aasheim, Norveçli yazar (ö. 2016)
1965 - Fikret Kuşkan, Türk oyuncu
1966 - Jeffrey Dean Morgan, Amerikalı oyuncu
1972 - Anna Falchi, Fin-İtalyan oyuncu ve model
1974 - Shavo Odadjian, Ermeni asıllı Amerikalı bas gitaristi
1976 - Zeynep Mansur, Türk şarkıcı ve yazar
1977 - Mark van Bommel, Hollandalı eski futbolcu
1979 - Zoltán Gera, Macar eski futbolcu
1980 - Nicolas Douchez, Fransız kaleci
1981 - Sezin Akbaşoğulları, Türk oyuncu
1982 - Kaká, Brezilyalı futbolcu
1984 - Amelle Berrabah, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1984 - Michelle Ryan, İngiliz oyuncu
1986 - Amber Heard, Amerikalı aktris
1987 - David Luiz, Brezilyalı futbolcu
1987 - John Obi Mikel, Nijeryalı futbolcu
1990 - Richard Colson Baker, Amerikalı rap sanatçısı
1990 - Shelvin Mack, Amerikalı basketbolcu
1993 - Ryu Hwa-young, Güney Koreli şarkıcı ve eski T-ara üyesi
1994 - Sinan Bakış, Almanya doğumlu Türk futbolcu
1995 - Özge Özacar, Türk dizi oyuncusu
1995 - Mustafa Etoğlu, Türk futbolcu
1997 - Carol Biazin, Brezilyalı şarkıcı
Ölümler
296 - Caius, 17 Aralık 283'ten 296 yılındaki ölümüne dek Roma Piskoposluğu yapmış din adamı
455 - Petronius Maximus, Roma İmparatoru (d. 396)
536 - I. Agapetus, 13 Mayıs 535 ile 22 Nisan 536 tarihleri arasında görev yapan bir papadır (d. 490)
613 - Sykeonlu Teodoros, Keşiş ve Episkopos - Galatyalı bir aziz (d. ?)
835 - Kūkai, Japon Budist keşiş, şair, mühendis ve sanatçı (Japonya'da Heian döneminde yaşayan) (d. 774)
1559 - IV. İoannis Megas Komninos, Trabzon İmparatorluğu'nun İmparatoru (d. 1403)
1616 - Miguel de Cervantes, İspanyol yazar (d. 1547)
1699 - Hans Assmann Freiherr von Abschatz, Alman lirik şair ve tercüman (d. 1646)
1782 - Anne Bonny, İrlandalı kadın korsan (d. 1702)
1821 - V. Gregorios, Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi Patriği ve dini lider (d. 1746)
1833 - Richard Trevithick, İngiliz mucit ve maden mühendisi (d. 1771)
1852 - Avram Petronijević, Sırp siyasetçi (d. 1791)
1854 - Nicolás Bravo Rueda, Meksikalı asker ve siyasetçi (d. 1786)
1884 - Marie Taglioni, İtalyan balerin (d. 1804)
1889 - İvan Lariоnоv, Rus besteci ve halk bilimci (d. 1830)
1892 - Edouard Lalo, Fransız besteci (d. 1823)
1908 - Henry Campbell-Bannerman, Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1836)
1908 - Kasım Emin, Mısırlı yargıç (d. 1863)
1930 - Jeppe Aakjær, Danimarkalı şair ve yazar (d. 1866)
1930 - John Peter Russell, Avustralyalı ressam (d. 1858)
1933 - Henry Royce, İngiliz mühendis ve otomobil tasarımcısı (d. 1863)
1937 - Arthur Edmund Carewe, Amerikalı Ermeni sahne ve sinema oyuncusu (d. 1884)
1945 - Käthe Kollwitz, Alman ressam (d. 1867)
1953 - Jan Czochralski, Almanya doğumlu Polonyalı kimyager (d. 1885)
1954 - Adolf Josef Lanz, Avusturyalı yayıncı ve gazeteci (d. 1874)
1956 - Jan Šrámek, Çekoslovak siyasetçi ve Çekoslovak Halk Partisinin ilk Başkanı (d. 1870)
1969 - Christina Montt, Şilili oyuncu (d. 1895)
1969 - Markian Popov, Sovyet asker (d. 1902)
1977 - Atıf Kaptan, Türk sinema oyuncusu (d. 1908)
1983 - Earl Hines, ABD'li Caz piyanist (d. 1903)
1984 - Ansel Adams, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1902)
1986 - Mircea Eliade, din tarihçisi ve filozof (d. 1907)
1989 - Emilio Gino Segrè, İtalyan fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905)
1990 - Albert Salmi, Amerikalı aktör (d. 1928)
1991 - Feriha Tevfik, Türkiye'nin ilk güzellik kraliçesi (d. 1910)
1994 - Berin Menderes, Türkiye'nin eski Başbakanlarından Adnan Menderes'in eşi (d. 1905)
1994 - Richard Nixon, ABD'nin 37. Başkanı (d. 1913)
2002 - Linda Lovelace, Amerikalı porno film oyuncusu (d. 1949)
2005 - Eduardo Luigi Paolozzi, İtalyan asıllı İskoç heykeltıraş ve sanatçıdır (d. 1924)
2006 - Alida Valli, İtalyan aktris (d. 1921)
2008 - Edward Lorenz, Amerikan matematikçi ve meteorolog (d. 1917)
2011 - Mehmet Gedik, Türk inşaat mühendisi ve siyasetçi (d. 1953)
2013 - Burhan Apaydın, Türk hukukçu (d. 1924)
2013 - Vivi Bach, Danimarkalı oyuncu (d. 1939)
2013 - Richie Havens, Amerikalı folk müzik şarkıcısı ve gitarist (d. 1941)
2014 - Abdul Kadir, Afgan siyasetçi (d. 1944)
2014 - Selçuk Erverdi, Türk siyasetçi (d. 1927)
2015 - Tolgay Ziyal, Türk film yapımcısı ve yönetmen (d. 1939)
2017 - Miguel Abensour, Fransız filozof (d. 1939)
2017 - Sophie Lefranc-Duvillard, Fransız kadın kayakçı (d. 1971)
2017 - Erin Moran, Amerikalı oyuncu (d. 1960)
2017 - Attilio Nicora, İtalyan kardinal (d. 1937)
2017 - Witold Pyrkosz, Polonyalı aktör (d. 1926)
2017 - Gustavo Rojo, Uruguaylı oyuncu ve film yapımcısı (d. 1923)
2017 - Michele Scarponi, İtalyan bisiklet yarışçısı (d. 1979)
2018 - Demeter Bitenc, Sloven aktör (d. 1922)
2018 - Fadi Muhammed el-Batş, Filistinli bilim insanı(d. 1983)
2018 - Nino Hurtsidze, Gürcü kadın satranç oyuncusu (d. 1975)
2019 - Heather Harper, Kuzey İrlandalı opera sanatçısı (d. 1930)
2019 - Billy McNeill, İskoç futbolcu ve teknik direktör (d. 1940)
2020 - Samantha Fox, Amerikalı kadın pornografik film oyuncusu (d. 1950)
2020 - Shirley Knight, Amerikalı kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
2020 - Sedat Hüseyin, Bangladeşli bürokrat ve siyasetçi (d. 1946)
2020 - Annie Hausen, Fransız şair, senarist, eğitimci ve yazar (d. 1926)
2020 - Shirley Knight, Amerikalı kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
2020 - El Príncipe Gitano, İspanyol flamenko şarkıcısı, aktör ve dansçı (d. 1928)
2020 - Julian Perry Robinson, İngiliz kimyager ve barış araştırmacısı (d. 1941)
2021 - Selahattin Duman, Türk yazar, gazeteci, sinema eleştirmeni ve oyuncu (d. 1950)
2021 - Selma Gürbüz, Türk ressam ve heykeltıraş (d. 1960)
2022 - Guy Lafleur, Kanadalı buz hokeyi oyuncusudur (d. 1951)
2022 - Pedrie Wannenburg, Güney Afrikalı ragbi birliği oyuncusu (d. 1981)
2022 - Viktor Zvyahintsev, Sovyet-Ukraynalı profesyonel futbolcudur (d. 1950)
2023 - Barry Humphries, Avustralyalı komedyen, yazar, aktör ve drag sanatçısı (d. 1934)
Tatiller ve özel günler
Dünya Günü
Hakkâri'den Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
0422
22 |
3102 | https://tr.wikipedia.org/wiki/23%20Nisan | 23 Nisan |
Olaylar
1827 - William Rowan Hamilton, Işık Sistemleri Teorisi'ni hazırladı.
1906 - Rusya'da Çar II. Nikolay, "Temel Yasalar" olarak bilinen anayasayı ilan etti.
1920 - Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı ve ilk kez toplandı.
1923 - Lozan Barış Konferansı 23 Nisan 1923’te ikinci defa toplanarak, taraflar olan TBMM temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri aracılığıyla 24 Temmuz 1923’te sonuçlandırılmıştır.
1935 - Polonya'da anayasanın kabulü.
1945 - Doğan Kardeş dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
1948 - II. Dünya Savaşı'ndan beri kapalı tutulan Topkapı Sarayı Müzesi ve İstanbul Arkeoloji Müzesi halka açıldı.
1960 - İzmit Petrol Rafinerisi'nin temeli atıldı.
1961 - İlk TBMM binası müze haline getirildi.
1961 - Yerli yapım 27 Mayıs Treni ilk seferini yaptı.
1965 - İlk Sovyet haberleşme uydusu, Maniya-1 uzaya fırlatıldı.
1968 - ABD'deki Columbia Üniversitesi'nde bir grup Vietnam Savaşı karşıtı öğrenci, yönetim binalarını ele geçirerek üniversiteyi kapattı.
1969 - Robert Kennedy'nin katili Sirhan Bişara Sirhan, ölüm cezasına çarptırıldı.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Sıkıyönetim Koordinasyon Toplantısı'nda konuşan Adalet Bakanı Mehmet Can, "Bingöl'de okullarda İstiklal Marşı söylenmemektedir. Atatürk'ün resmi sınıflardan alınıp çamura atılmış. Öğretmen mâni olmaya kalkmış, öldürmüşler." dedi.
1979 - Türkiye'nin yedi ülke ile telefon görüşmesini sağlayacak olan uyduyla haberleşme istasyonu hizmete girdi.
1979 - 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, UNESCO'nun 1979 yılını "Çocuk Yılı" olarak duyurmasının ardından, TRT tarafından "TRT Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliği" adı ile ilk kez kutlandı.
1981 - Millî Güvenlik Konseyi, eski Gümrük ve Tekel Bakanlarından Tuncay Mataracı'nın Yüce Divan'da yargılanmasına karar verdi.
1982 - TRT, haftada iki gün renkli televizyon yayınına başladı.
1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 15. idamı: 1974 yılında başka biriyle evlenmek için karısını başına dört kurşun sıkarak öldüren Sabri Altay, idam edildi.
1984 - AIDS'e neden olan virüs belirlendi.
1984 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in öğretmenlere mesajı: "Çocuklarımıza; geçmişte varlığımıza göz diken ihanet ocaklarının pençesine düşenlerin başarısızlık, çaresizlik, kan ve gözyaşı ile noktalanan acı sonlarını hatırlatarak her zorluğu aşmada, çağdaş uygarlığa ulaşmada Atatürkçülükten başka çıkar yol olmadığını ... anlatınız."
1990 - Namibya; Birleşmiş Milletlerin 160., İngiliz Milletler Topluluğu'nun ise 50. üyesi oldu.
1992 - Sağlık kontrolü için ABD'de bulunan Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a, prostat kanseri teşhisi konuldu.
1993 - Doğu Afrika ülkesi Eritre'de, Etiyopya'dan bağımsızlık referandumu başladı.
1994 - Gagavuzya kuruldu.
1997 - Cezayir'de Ömeriye katliamı: 42 kişinin ölümü.
2001 - İntel, Pentium 4 işlemcisini piyasaya sürdü.
2003 - SARS virüsü nedeniyle Çin'de okullar iki hafta tatil edildi.
2003 - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun aldığı karar doğrultusunda; Kuzey Kıbrıs ile Kıbrıs Cumhuriyeti arasında serbest geçişler başladı.
2005 - Şair ve yazar Sunay Akın'ın kurduğu İstanbul Oyuncak Müzesi açıldı.
2006 - Merapi Yanardağı (Marapi) patladı.
Doğumlar
1170 - Isabelle de Hainaut, Fransa Kraliçesi (ö. 1190)
1775 - Joseph Mallord William Turner, İngiliz ressam (ö. 1851)
1791 - James Buchanan, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 15. Başkanı (ö. 1868)
1804 - Marie Taglioni, İtalyan balerin (ö. 1884)
1844 - Sanford B. Dole, Hawaiili siyasetçi (ö. 1926)
1857 - Ruggero Leoncavallo, İtalyan besteci (ö. 1919)
1858 - Max Planck, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1947)
1861 - Edmund Allenby, İngiliz general (ö. 1936)
1891 - Sergei Prokofiev, Rus besteci (ö. 1953)
1895 - Yusuf Ziya Ortaç, Türk şair, yazar, edebiyat öğretmeni, yayımcı ve siyasetçi (ö. 1967)
1899 - Bertil Ohlin, İsveçli iktisatçı ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 1979)
1899 - Vladimir Nabokov, Rus yazar (ö. 1977)
1902 - Halldor Laxness, İzlandalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1998)
1906 - Sâdi Yâver Ataman, Türk folklor ve halk müziği uzmanı ve derlemeci (ö. 1994)
1919 - Bülent Arel, Türk elektronik müziğin öncülerinden ve klasik batı müziği bestecisi (ö. 1990)
1926 - Suavi Süalp, Türk mizahçı (ö. 1981)
1927 - Ahmed Arif, Türk şair (ö. 1991)
1928 - Avni Anıl, Türk müzisyen (ö. 2008)
1928 - Shirley Temple, Amerikalı aktris (ö. 2014)
1929 - Mürüvvet Sim, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1983)
1934 - Ergun Köknar, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve gazeteci (ö. 2000)
1934 - Fikret Hakan, Türk sinema oyuncusu (ö. 2017)
1936 - Roy Orbison, Amerikalı şarkıcı, gitarist ve şarkı sözü yazarı (ö. 1988)
1938 - Ali Ecder Akışık, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2010)
1939 - Lee Majors, Amerikalı sinema oyuncusu
1939 - Jorge Fons, Meksikalı film yönetmeni ve senarist (ö. 2022)
1941 - Jacqueline Boyer, Fransız şarkıcı, oyuncu
1941 - Arie Den Hartog, Eski Hollandalı bisiklet yarışçısıdır (ö. 2018)
1941 - Paavo Lipponen, Fin siyasetçi ve eski muhabir
1941 - Michael Lynne, Amerikalı film yöneticisi (ö. 2019)
1941 - Ray Tomlinson, ABD'li bilgisayar programcısı (ö. 2016)
1943 - Hervé Villechaize, Fransız oyuncu (ö. 1993)
1944 - Sandra Dee, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2005)
1945 - Alev Sezer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 1997)
1947 - Blair Brown, Amerikan tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusudur
1948 - Pascal Quignard, Fransız yazar
1952 - Abdülkadir Budak, Türk şair
1952 - Pakize Suda, Türk oyuncu ve yazar (ö. 2022)
1954 - Fatih Erdoğan, Türk yazar
1954 - Michael Moore, İrlanda asıllı Amerikalı aktör, film yapımcısı ve yönetmen
1955 - Carlos María Domínguez, Arjantinli yazar ve gazeteci
1955 - Judy Davis, Avustralyalı oyuncu
1957 - Jan Hooks, Amerikalı oyuncu ve komedyen (ö. 2014)
1957 - Martha Burns, Kanadalı oyuncu
1960 - Valerie Bertinelli, Amerikalı oyuncudur
1960 - Steve Clark, İngiliz gitarist (ö. 1991)
1960 - Zekeriya Önge, Türk asker (ö. 1980)
1961 - George Lopez, Amerikalı-Meksikalı komedyen ve oyuncudur
1961 - Pierluigi Martini, eski İtalyan Formula 1 yarışçısıdır
1962 - John Hannah, İskoç dizi ve sinema oyuncusu
1963 - Paul Alexandre Belmondo, Fransız Formula 1 takımlarında yarışmış olan pilot
1966 - Michael Kraft, Alman futbolcu
1967 - Melina Kanakaredes, Amerikalı oyuncu
1968 - Timothy McVeigh, ABD'li terorist (ö. 2001)
1969 - Yelena Şuşunova, Rus jimnastikçidir (ö. 2018)
1970 - Egemen Bağış, Türk siyasetçi
1970 - Tayfur Havutçu, Türk futbolcu ve teknik direktör
1972 - Demet Akalın, Türk oyuncu, şarkıcı ve manken
1972 - Choky Ice, Macar pornografik film oyuncusu
1973 - Cem Yılmaz, Türk komedyen
1975 - Jónsi, İzlandalı şarkıcı ve gitarist
1976 - Valeska Dos Santos Menezes, Brezilyalı voleybolcu
1977 - Arash Labaf, İran kökenli İsveçli şarkıcı
1977 - John Cena, Amerikalı profesyonel güreşçi
1979 - Jaime King, Amerikalı oyuncu ve model
1979 - Lauri Ylönen, Fin şarkıcı ve The Rasmus grubunun solisti
1981 - Murat Ünalmış, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1982 - Kyle Beckerman, Amerikalı millî futbolcudur
1983 - Leon Andreasen, Danimarkalı millî futbolcudur
1983 - Daniela Hantuchova, Slovak profesyonel tenis oyuncusudur
1983 - Bartu Küçükçağlayan, Türk oyuncu ve Büyük Ev Ablukada grubunun solisti
1984 - Jesse Lee Soffer, Amerikalı oyuncudur
1985 - Jurgita Jurkutė, aktris ve Litvanya 2007 güzellik yarışmasının eski birincisi
1987 - Michael Arroyo, Ekvador'lu millî futbolcudur
1987 - John Boye, Ganalı millî futbolcudur
1988 - Victor Anichebe, Nijeryalı millî futbolcudur
1989 - Nicole Vaidišová, Çek tenisçi
1990 - Rui Fonte, Portekizli futbolcudur
1990 - Dev Patel, Hint asıllı İngiliz oyuncu
1992 - Başak Gündoğdu, Türk kadın voleybolcu
1992 - Makoto Shibahara, Japon futbolcu
1991 - Nathan Baker, İngiliz futbolcudur
1994 - Song Kang, Güney Koreli oyuncu
1995 - Gigi Hadid, Filistin asıllı Amerikalı model ve oyuncu
1999 - Son Chae-young, Koreli sanatçı Twice grubunun ana rapçisi, söz yazarı ve bestekâr
2018 - Louis Mountbatten-Windsor, Birleşik Krallık Prensi
Ölümler
303 - Yorgi, Hristiyanlıkta aziz olarak ve İslam'da velî olarak kabûl edilen Romalı bir asker
871 - I. Ethelred, Wessex Kralı
1014 - Brian Boru, İrlanda Kralı ve Munster Hanedanı'nın üyesi (d. 941)
1016 - Ethelred, Wessex kralı
1151 - Adeliza, İngiltere Kraliçesiydi (d. 1103)
1196 - III. Béla, Macaristan Kralı (d. ~1148)
1200 - Zhu Xi, Çin'in Neokonfüçyüsçülük alanındaki en önemli filozof isimlerinden biri (d. 1130)
1554 - Gaspara Stampa, İtalyan şairi (d. 1523)
1605 - Boris Godunov, Rus Çarı (d. ~1551)
1616 - William Shakespeare, İngiliz oyun yazarı (d. 1564)
1850 - William Wordsworth, İngiliz şair (d. 1770)
1939 - Saffet Atabinen, ilk Türk orkestra şefi ve flüt virtüözü (d. 1858)
1954 - Rudolf Beran, Çek siyasetçi (d. 1887)
1975 - William Hartnell, İngiliz aktör (Doctor Who dizisinin ilk doktoru) (d. 1908)
1979 - Maurice Clavel, Fransız yazar, filozof ve gazeteci (d. 1920)
1983 - Buster Crabbe, Amerikalı yüzücü ve aktör (d. 1908)
1986 - Otto Preminger, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni (d. 1906)
1990 - Paulette Goddard, Amerikalı aktris (d. 1910)
1992 - Satyajit Ray, Bangladeşli yönetmen (d. 1921)
1993 - Bertus Aafjes, Hollandalı şair (d. 1914)
1998 - Konstantin Karamanlis, Yunan siyasetçi (d. 1907)
2005 - John Mills, İngiliz aktör (d. 1908)
2007 - Boris Yeltsin, Rus devlet ve siyaset adamı (d. 1931)
2010 - Bo Hansson, İsveçli müzisyen (d. 1943)
2013 - Şahin Gök, Türk sinema yönetmeni (d. 1952)
2013 - Molla Muhammed Ömer, Taliban'ın lideri (d. 1959)
2015
Aziz Asli, İranlı eski millî futbolcu (d. 1938)
Richard Corliss, Time Dergisi yazarı (d. 1944)
Sawyer Sweeten, Amerikalı oyuncu (d. 1995)
Sixto Valencia Burgos, Meksikalı karikatürist (d. 1934)
2016 - Çetin İpekkaya, Türk tiyatro yönetmeni ve oyuncu (d. 1937)
2016 - Madeleine Sherwood, Kanadalı oyuncu (d. 1922)
2017 - Jerry Adriani (Jair Alves de Sousa), Brezilyalı şarkıcı, müzisyen ve aktör (d. 1947)
2017 - Kathleen Crowley, Amerikalı oyuncu (d. 1929)
2017 - Imre Földi, Macar halterci (d. 1938)
2017 - František Rajtoral, Çek millî futbolcu (d. 1986)
2017 - Erdoğan Teziç, Türk hukukçu ve akademisyen (d. 1936)
2018 - Bob Dorough, Amerikalı bebop havalı caz piyanisti, şarkıcı-söz yazarı, besteci, aranjör ve albüm yapımcısı (d. 1923)
2019 - Henry W. Bloch, Amerikalı hayırsever ve iş insanı (d. 1922)
2019 - Matthew Buckland, Güney Afrikalı sosyal medya girişimcisi, yönetici ve iş insanı (d. 1974)
2019 - Jean, Lüksemburg büyük dükü (d. 1921)
2019 - Terence Rawlings, İngiliz ses mühendisi ve film editörü (d. 1933)
2020 - James M. Beggs, Amerikalı siyasetçi, bürokrat ve iş insanı (d. 1923)
2020 - Peter E. Gill, İngiliz profesyonel golfçü (d. 1930)
2020 - Akira Kume, Japon aktör ve seslendirme sanatçısı (d. 1924)
2020 - Henk Overgoor, Hollandalı futbolcu (d. 1944)
2020 - Kumiko Owada, Japon oyuncu, ses sanatçısı ve TV sunucusu (d. 1956)
2020 - Frederick Thomas, Amerikalı DJ ve müzisyen (d. 1985)
2021 - Tuncay Becedek, Türk futbolcu (d. 1942)
2021 - Fredi (doğum adı: Matti Kalevi Siitonen) Fin şarkıcı (d. 1942)
2021 - Mario Andres Meoni, Arjantinli politikacı (d. 1965)
2021 - Milva, İtalyan şarkıcı, oyuncu ve televizyon sunucusuydu (d. 1939)
2022 - Arno, Belçikalı şarkıcı, müzisyen ve aktör (d. 1949)
Tatiller ve özel günler
Türkiye - 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
Dünya Kitap Günü ve Telif Hakları Günü
Almanya - Ulusal Bira Günü
0423
23 |
3103 | https://tr.wikipedia.org/wiki/24%20Nisan | 24 Nisan |
Olaylar
1512 - I. Selim, Osmanlı İmparatorluğu tahtına çıktı.
1513 - Yenişehir Muharebesi, I. Selim ile ağabeyi Ahmet Sultan arasında gerçekleşen taht kavgasının sonu.
1558 - İskoç Kraliçesi I. Mary, Dofen II. François ile Notre Dame Katedrali'nde evlendi.
1704 - Amerika'nın ilk gazetesi olan The Boston News-Letter, John Kampbell tarafından Boston'da basıldı.
1800 - Dünyanın en büyük kütüphanesi olan Kongre Kütüphanesi kuruldu.
1830 - Osmanlı Hükûmeti, Yunan Devleti'nin varlığını resmen kabul etti.
1854 - I. Franz Joseph ile Elisabeth (namıdiğer Şisi) Augustinerkirche'de evlendiler.
1877 - Rusya, Eflak ve Boğdan'a girerek Osmanlılara savaş açtı, böylece 93 Harbi olarak anılan Osmanlı-Rus savaşı başlamış oldu.
1898 - İspanya, Küba'nın bağımsızlığını destekleyen ABD'nin Ada'nın boşaltılması isteğini reddederek, ABD'ye savaş ilan etti.
1909 - İstanbul'a gelen Hareket Ordusu, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırdı.
1915 - İstanbul'da Ermeni topluluğunun önde gelenlerinden 2345 kişi tutuklandı.
1916 - Patrick Pearse önderliğindeki "İrlanda Cumhuriyetçi Kardeşliği" adlı gizli milliyetçi örgüt, Postane Baskını ile Dublin'de İngiliz egemenliğine karşı Paskalya Ayaklanması'nı başlattı.
1920 - Mustafa Kemal, Büyük Millet Meclisi Reisliği'ne seçildi.
1946 - Ulvi Cemal Erkin'in "Birinci Senfonisi", Ankara Devlet Konservatuvarı'nda ilk kez seslendirildi.
1955 - Endonezya'nın Bandung kentinde 18 Nisan'da, 29 bağlantısız Afrika ve Asya ülkesinin bir araya geldiği konferans sona erdi; sonuç bildirgesinde sömürgeciliğin ve ırkçılığın son bulması istendi. (bknz. Bandung Konferansı)
1959 - Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır, Shell ve Anglo-Egyptian petrol şirketlerini kamulaştırma emri verdi.
1967 - Sovyetler Birliği'ne ait Soyuz 1 uzay aracı, dünyaya dönüş sırasında yere çakıldı.
1972 - Türkiye Büyük Millet Meclisi; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam kararlarını yeniden onayladı.
1978 - Ereğli Kömür İşletmesi'nin Armutçuk üretim bölgesindeki grizu patlamasında, 17 işçi öldü.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, not defterine, "Durum hiç de iyi değil. Hiçbir şeyin hâlledildiği yok. Galiba sonunda bu işe müdahale etmek zorunda kalacağız." yazdı.
1980 - İran'da rehin tutulan 52 Amerikalıyı kurtarmak için girişilen kurtarma operasyonu, rehineler kurtarılamadan sekiz ABD askerinin ölümüyle sonuçlandı.
2001 - Ankara DGM Cumhuriyet Başsavcılığı, "Beyaz Enerji Operasyonu"na ilişkin soruşturmayı tamamlayarak dava açtı.
2004 - Kıbrıs'ta Annan Planı için referandum yapıldı. Türk tarafının kabul ettiği plan, Rum tarafının reddetmesi sonucu hayata geçirilemedi.
2007 - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül'ü Cumhurbaşkanlığına aday göstereceklerini açıkladı. Abdullah Gül de Türkiye'nin 11. Cumhurbaşkanı adaylığı için TBMM Başkanlığına başvurdu.
2012 - ABD Başkanı Barack Obama, Ermenilerin 1915'te yaşanan olayları anma günü olarak seçtiği 24 Nisan'daki konuşmasında, geçen yıl olduğu gibi "Büyük Felaket" anlamına gelen "Meds Yeghern" ifadesini kullandı.
Doğumlar
1533 - Sessiz William, Hollanda'nın bağımsızlığını kazandığı Seksen yıl savaşları'nın ilk ve en önemli lideridir (ö. 1584)
1562 - Xu Guangqi, vaftiz adıyla Paul, Çinli tarımbilimci, astronom, matematikçi, yazar ve devlet adamı (ö. 1633)
1575 - Jakob Böhme, Alman Hristiyan mistik (ö. 1624)
1581 - Vincent de Paul, Fransız Katolik rahip, aziz ve tarikat kurucusudur (ö. 1660)
1620 - John Graunt, İngiliz istatistikçi (ö. 1674)
1721 - Johann Kirnberger, Alman besteci ve kuramcı (ö. 1783)
1767 - Jacques-Laurent Agasse, İsviçreli ressam (ö. 1849)
1784 - Peter Vivian Daniel, Amerikalı bir hukukçuydu (ö. 1860)
1787 - Mathieu Orfila, İspanyol asıllı Fransız tıp eğitimcisi (ö. 1853)
1812 - Walthère Frère-Orban, Belçikalı siyasetçi ve devlet adamı (ö. 1896)
1825 - Robert Michael Ballantyne, İskoç yazar (ö. 1894)
1845 - Carl Spitteler, İsviçreli şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1924)
1856 - Philippe Pétain, Vichy Fransası'nın Devlet Başkanı (ö. 1951)
1862 - Tomitaro Makino, bir Japon botanikçiydi (ö. 1957)
1874 - John Russell Pope, Amerikalı mimar (d. 1937)
1876 - Erich Raeder, Alman amiral (ö. 1960)
1880 - Gideon Sundback, İsveçli mucit (ö. 1954)
1901 - Talat Artemel, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1957)
1905 - Robert Penn Warren, Amerikalı şair, kurgu yazarı ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1989)
1906 - William Joyce, Amerikalı Nazi propagandacısı (ö. 1946)
1922 - Anton Bogetić, Hırvat rahip ve piskopos
1924 - Nahuel Moreno, Arjantinli Troçkist önder (ö. 1987)
1929 - Ferit Tüzün, Türk besteci (ö. 1977)
1934 - Shirley MacLaine, Amerikalı sinema oyuncusu, yazar ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1936 - Jill Ireland, İngiliz aktris (ö. 1990)
1937 - Joe Henderson, Amerikalı caz müzisyeni (ö. 2001)
1938 - Hasanağa Turabov, Azeri oyuncu (ö. 2003)
1941 - Richard Holbrooke, Amerikalı diplomat, dergi yayımcısı ve yazar (ö. 2010)
1942 - Barbra Streisand, Amerikalı şarkıcı, oyuncu, yönetmen ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1943 - Anna Maria Cecchi, İtalyan yüzücü
1947 - Richard John Garcia, Amerikalı piskopos ve din adamı (ö. 2018)
1952 - Jean-Paul Gaultier, Fransız modacı
1960 - Philip Absolon, İngiliz ressam
1961 - Mehmet Uslu, Türk dizi ve sinema oyuncusu (ö. 2018)
1961 - Erol Budan, Arabesk müziği sanatçısı
1964 - Djimon Hounsou, Benin doğumlu Amerikalı oyuncu
1968 - Aidan Gillen, İrlandalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1968 - Haşim Taçi, Kosovalı siyasetçi ve Kosova Cumhurbaşkanı
1969 - Rebecca Martin, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1969 - Gülşah Alkoçlar, Türk oyuncu
1971 - Stefania Rocca, İtalyan oyuncu
1973 - Damon Lindelof, Amerikalı senarist ve yapımcı
1976 - Steve Finnan, İrlandalı futbolcu
1977 - Diego Placente, Arjantin millî futbol takımı futbolcusudur
1978 - Mert Kılıç, Türk oyuncu ve manken
1980 - Fernando Arce, Meksikalı futbolcudur
1980 - Pınar Soykan, Türk şarkıcı
1982 - Kelly Clarkson, Amerikalı şarkıcı
1982 - David Oliver, ABDli engelli koşu branşında yarışan atlet
1983 - Xetaq Qazyumov, Azeri güreşçi
1985 - Carlos Bellvís, İspanyol futbolcu
1985 - Ismael Gómez Falcón, İspanyol futbolcu
1987 - Rein Taaramäe, Estonyalı bir yol bisikleti yarışçısıdır
1987 - Jan Vertonghen, Belçikalı millî futbolcudur
1989 - Elina Babkina, Letonyalı profesyonel basketbolcu
1990 - Kim Tae-ri, Güney Koreli oyuncu
1990 - Jan Veselý, Çek basketbolcu
1991 - Batuhan Karadeniz, Türk futbolcu
1992 - Joe Keery, Amerikalı aktör ve müzisyen
1993 - Ben Davies, Galli millî futbolcudur
1994 - Caspar Lee, İngiltere doğumlu Güney Afrikalı YouTube şahsiyeti, vlogger ve aktördür
1994 - Vedat Muriqi, Kosovalı futbolcu
1996 - Ashleigh Barty, Avustralyalı profesyonel tenis oyuncusu ve eski kriket oyuncusu
1997 - Yuta Kamiya, Japon futbolcu
1998 - Ryan Newman, Amerikalı oyuncu ve manken
Ölümler
1513 - Ahmed Sultan, II. Bayezid'in en büyük oğlu ve Amasya Valisi
1731 - Daniel Defoe, İngiliz yazar (d. 1660)
1822 - Giovanni Battista Venturi, İtalyan fizikçi, diplomat, bilim tarihçisi ve katolik rahip (d. 1746)
1852 - Vasili Jukovski, Rus şair (d. 1783)
1884 - Marie Taglioni, İtalyan balerin (d. 1804)
1891 - Helmuth Karl Bernhard von Moltke, Prusyalı mareşal (d. 1800)
1926 - Sunjong, Kore'nin ikinci ve son imparatoru ve son Joseon hükümdarı (d. 1874)
1931 - Davit Kldiaşvili, Gürcü yazar (d. 1862)
1932 - Vasfi Mirza Paşa, Çerkes kökenli asker (d. 1837)
1935 - Anastasios Papulas, Yunan kuvvetlerinin başkomutanı (d. 1857)
1941 - Sisowath Monivong, Kamboçya Kralı (d. 1875)
1942 - Lucy Maud Montgomery, bir Kanadalı yazardır (d. 1874)
1945 - Ernst-Robert Grawitz, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda doktor (d. 1899)
1947 - Willa Cather, Amerikalı romancı (d. 1873)
1951 - Eugen Müller, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ta görev yapan Nazi generali (d. 1891)
1952 - İbrahim Halil Soğukoğlu, İslam âlimi ve Mürid Hareketi'nin lideri (d. 1901)
1960 - Max von Laue, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1879)
1960 - George Relph, İngiliz aktör (d. 1888)
1967 - Vladimir Komarov, Sovyet kozmonot ve aynı zamanda bir uzay görevi sırasında hayatını kaybeden ilk insan (d. 1927)
1974 - Bud Abbott, Amerikalı aktör ve komedyen (d. 1895)
1980 - Alejo Carpentier, Kübalı yazar (d. 1904)
1982 - Ville Ritola, Fin uzun mesafe koşucusu (d. 1896)
1983 - Erol Güngör, Türk sosyal psikoloji profesörü (d. 1938)
1984 - Ekrem Hakkı Ayverdi, Türk yazar ve mühendis (d. 1899)
1986 - Aydın Emeç, Türk gazeteci ve çevirmen
1986 - Wallis Simpson, Amerikan bir sosyete üyesidir (d. 1896)
1991 - Ali Rıza Alp, Türk gazeteci, yazar ve şair (d. 1923)
2001 - Hasan Dinçer, Türk siyasetçi (d. 1910)
2003 - Nüzhet Gökdoğan, Türk gök bilimci ve akademisyen (d. 1910)
2004 - Feridun Karakaya, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1928)
2004 - Estée Lauder, Amerikalı girişimci, güzellik uzmanı (d. 1906)
2005 - Ezer Weizman, İsrail'in 7. Cumhurbaşkanı (d. 1924)
2005 - Fei Xiaotong, Çinli sosyolog ve insanbilimci (d. 1910)
2006 - Brian Labone, İngiliz eski millî futbolcu (d. 1940)
2007 - Alan James Ball, İngiliz eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1945)
2010 - Denis Guedj, Fransız yazar (d. 1940)
2010 - Özdemir Özok, Türk hukukçu (d. 1945)
2011 - Ngô Đình Nhu, 1955'ten 1963'e kadar Güney Vietnam'ın first lady'si kabul edilmiştir (d. 1924)
2011 - Marie-France Pisier, Fransız oyuncu (d. 1944)
2011 - Sri Sathya Sai Baba, Hint guru, ruhani figür, hayırsever ve eğitimci (d. 1926)
2014 - Hans Hollein, Avusturyalı mimar ve tasarımcı (d. 1934)
2014 - Sandy Jardine, İskoç millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1948)
2014 - Michel Lang, Fransız film yönetmeni ve Tv yapımcısı (d. 1939)
2016 - Inge King, Almanya doğumlu Avustralyalı heykeltıraş ve sanatçı (d. 1915)
2016 - Jules Shungu Wembadio Pene Kikumba, bilinen adıyla: Papa Wemba, Demokratik Kongo Cumhuriyeti vatandaşı ünlü şarkıcı ve müzisyen (d. 1949)
2016 - Klaus Siebert, Alman biatloncu ve çalıştırıcısı (d. 1955)
2016 - Paul Williams, sahne adı ile Billy Paul, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (d. 1934)
2016 - Nina Arhipova, Rus aktris (d. 1921)
2017 - Don Gordon, Amerikalı erkek sinema ve dizi oyuncusu (d. 1926)
2017 - Inga Maria Ålenius, İsveçli aktris (d.1938)
2017 - Robert M. Pirsig, Amerikalı yazar ve filozof (d. 1928)
2018 - Paul Gray, Avustralyalı şarkıcı-söz yazarı, piyanist ve müzik yapımcısı (d. 1963)
2018 - Henri Michel, Fransız eski futbolcu (d. 1947)
2019 - Saleh Ahmed, Bangladeşli tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936/37)
2019 - Hubert Hahne, Alman otomobil yarışçısı (d. 1935)
2019 - Jean-Pierre Marielle, Fransız oyuncu (d. 1932)
2019 - Dick Rivers (doğum adı: Hervé Forneri), Fransız şarkıcı ve oyuncu (d. 1945)
2020 - İbrahim Amini, İranlı siyasetçi ve din adamı (d. 1925)
2020 - Namio Harukawa, Fetiş türde eserlere imza atan Japon çizer (d. 1947)
2020 - Francis Lee Strong (bilinen adıyla: Grandma Lee), Amerikalı stand-up komedyen (d. 1934)
2020 - Mircea Mureșan, Rumen film yönetmeni (d. 1928)
2020 - Yukio Okamoto, Japon diplomat, diplomatik analist (d. 1945)
2020 - Lynn Faulds Wood, İskoç televizyon sunucusu, gazeteci ve aktivist (d. 1948)
2021 - Ana María Casó, Arjantinli aktris ve tiyatro yönetmeni (d. 1937)
2021 - Kalawati Bhuria, Hint kadın siyasetçi (d. 1972)
2021 - Yves Rénier, Fransız aktör, yönetmen, senarist ve dublaj sanatçısı (d. 1942)
2022 - Willi Resetarits, Avusturyalı şarkıcı, komedyen ve insan hakları aktivisti (d. 1948)
Tatiller ve özel günler
Ermeni Soykırımını Anma Günü
Dünya Laboratuvar Hayvanları Günü
Aşı Haftası (24-30 Nisan 2016)
0424
24 |
3104 | https://tr.wikipedia.org/wiki/25%20Nisan | 25 Nisan | Alptuğ POLAT , Elazığ da doğdu
Olaylar
1719 - Daniel Defoe'nun ünlü romanı, Robinson Crusoe yayımlandı.
1859 - Kızıldeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayacak olan Süveyş Kanalı'nın kazılmasına, Mısır'ın Port Said kentinde başlandı.
1901 - New York, otomobillere plaka uygulamasını zorunlu hale getiren ilk eyalet oldu.
1915 - İngiliz - Fransız kuvvetleri, Çanakkale'ye çıkarma harekâtı başlattı. Kara savaşları başladı.
1915 - Seddülbahir Muharebeleri başladı.
1915 - Arıburnu Muharebeleri başladı.
1925 - Mareşal Hindenburg, Almanya'nın halk oyuyla seçilen ilk Cumhurbaşkanı oldu.
1926 - İran'da Rıza Han Pehlevi, kendisini "Şah" ilan etti.
1945 - 46 ülkeden gelen delegeler, Milletler Cemiyeti'nin yerini alacak olan Birleşmiş Milletler'i kurmak üzere San Fransisco'da bir araya geldiler.
1946 - İstanbul - Ankara hattında, yataklı tren seferleri başladı.
1946 - Türkiye Garanti Bankası kuruldu.
1952 - Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü, Yunanistan'a resmi ziyarette bulundu.
1953 - Cambridge Üniversitesi'nde iki bilim insanı, kalıtsal özellikleri ebeveynden çocuğa taşıyan deoksiribonükleik asit (DNA) adını verdikleri molekül yapısını buldular.
1957 - Muğla'nın Fethiye ilçesinde 7,1 büyüklüğünde bir deprem oldu: 67 kişi öldü.
1962 - Anayasa Mahkemesi kuruldu.
1968 - Andre Malraux'nun Türkçeye çevrilen "Umut" adlı kitabı "komünizm propagandası" yapıldığı gerekçesiyle toplatıldı.
1974 - Portekiz'de Karanfil Devrimi: General Antonio Spinola'nın yönettiği askeri ayaklanmayla, Salazar'ın faşist diktatörlüğü devrildi.
1975 - Portekiz'de Kurucu Meclis seçimlerini, Mario Soares'in liderliğindeki Sosyalist Parti kazandı.
1976 - Portekiz'de faşist diktatörlük sonrasında yapılan ilk Parlamento seçimlerini, Mario Soares liderliğindeki Sosyalist Parti kazandı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Sol görüşlü Seyit Konuk, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar adlı militanlar, İzmir'de müteahhit Nuri Yapıcı'yı öldürdüler. Yurt sathında 15 kişi öldürüldü.
1983 - Pioneer 10, Plüton'un yörüngesini aştı.
1990 - ABD uzay mekiği Discovery'nin mürettebatı, ilk uzay teleskobu Hubble'ı yer çevresinde yörüngeye oturtmayı başardı.
2001 - Filipinler'in eski Devlet Başkanı Joseph Estrada, ülkesinin 80 milyon dolarını hortumlamak suçlamasıyla, Manila'daki evinde yakalanarak tutuklandı.
2001 - Merkez Bankası'na özerklik getiren yasa TBMM'de kabul edildi.
2005 - Bulgaristan ve Romanya'nın, Avrupa Birliği'ne girişi için müzakereler başladı.
2005 - Japonya'da tren kazası: 107 ölü.
2015 - Nepal'de 7,8 veya 8,1 şiddetinde deprem meydana geldi, 8.000'den fazla kişi öldü. 19.000 kişi yaralandı.
2022 - Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Doğumlar
32 - Otho, Roma İmparatoru (ö. 69)
1599 - Oliver Cromwell, İngiliz siyaset adamı ve asker (İngiltere'de mutlakiyetçiliğe karşı ayaklanmanın önderi) (ö. 1658)
1657 - Tökeli İmre, Osmanlı Devletine sığınan Macar Kralı (ö. 1705)
1725 - Philipp Ludwig Statius Müller, Alman zoolog (ö. 1776)
1767 - Nicolas Oudinot, Fransız asker (ö. 1848)
1776 - Mary (Gloucester ve Edinburgh düşesi),İngiliz kraliyet ailesi üyesi (ö. 1857)
1815 - Mirza Şirazi, İslam alimi (ö. 1895)
1823 - Sultan Abdülmecit, Osmanlı'nın 31. padişahı (ö. 1861)
1824 - Gustave Boulanger, Fransız klasik figür ressamı ve doğa bilimci (ö. 1888)
1843 - Alice (Birleşik Krallık prensesi), Hessen Grandüşesi (ö. 1878)
1849 - Felix Klein, Alman matematikçi (ö. 1925)
1852 - Leopoldo Alas, İspanyol yazar (ö.1901)
1862 - Edward Grey, İngiliz liberal siyasetçi (ö. 1933)
1874 - Guglielmo Marconi, İtalyan mucit, fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1937)
1888 - Chojun Miyagi, Japon sporcu ve karateci (ö. 1953)
1897 - Mary (Kraliyet prensesi ve Harewood kontesi), İngiliz kraliyet ailesi üyesi (ö. 1965)
1900 - Wolfgang Pauli, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1958)
1903 - Andrey Kolmogorov, Sovyet matematikçi (ö. 1987)
1906 - Frank H. Netter, Amerikalı ressam ve tıp doktoru (ö. 1991)
1908 - Edward R. Murrow, Amerikalı gazeteci ve haber spikeri (ö. 1965)
1909 - William Pereira, Portekiz asıllı Amerikalı mimar (ö. 1985)
1915 - Mort Weisinger, Amerikalı dergi ve çizgi roman editörü (ö. 1978)
1917 - Ella Fitzgerald, Amerikalı şarkıcı (ö. 1996)
1920 - Sabahattin Kudret Aksal, Türk şair, öykücü ve oyun yazarı (ö. 1993)
1921 - Karel Appel, Hollandalı ressam ve heykeltıraş (ö. 2006)
1927 - Albert Uderzo, Fransız çizgi roman sanatçısı ve senarist (ö. 2020)
1931 - David Shepherd (sanatçı), İngiliz sanatçı ve ressam (ö. 2017)
1932 - Lia Manoliu, Rumen disk atıcı (ö. 1998)
1932 - Nikolay Kardaşev, Rus astrofizikçi ve mucit (ö. 2019)
1934 - Peter McParland, Kuzey İrlandalı eski milli futbolcu ve teknik direktör
1936 - Leonel Sánchez, Şilili futbolcu
1937 - Marilyn B. Young, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (ö. 2017)
1939 - Tarcisio Burgnich, İtalyan futbolcu (ö. 2021)
1940 - Al Pacino, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1941 - Bertrand Tavernier, Fransız film yönetmeni, prodüktör, senarist ve oyuncu (d. 2021)
1945 - Björn Ulvaeus, İsveçli müzisyen ve besteci
1945 - Özdemir Özok, Türk hukukçu (ö. 2010)
1946 - Vladimir Jirinovski, Yahudi asıllı Rus politikacı,türkolog ve avukat (ö. 2022)
1946 - Talia Shire, Amerikalı oyuncu
1947 - Johan Cruyff, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (ö. 2016)
1947 - Jeffrey DeMunn, Amerikalı oyuncu
1948 - Péter Andorai, Macar oyuncu (ö. 2020)
1949 - Dominique Strauss-Kahn, Fransız ekonomist,avukat ve siyasetçi
1952 - Jacques Santini, Fransız futbolcu ve teknik direktör
1952 - Vladislav Tretyak, Sovyet-Rus buz hokeyi oyuncusu
1956 - Dominique Blanc, Fransız oyuncu
1959 - Burhan Öçal, Türk perküsyon sanatçısı ve oyuncu
1960 - Paul Baloff, Amerikalı şarkıcı (ö. 2002)
1960 - Ramón Vilalta, Katalan kökenli mimar
1963 - David Moyes, İskoç futbolcu ve teknik direktör
1964 - Hank Azaria, Amerikalı oyuncu ve yönetmen
1965 - Édouard Ferrand, Fransız siyasetçi (ö. 2018)
1965 - John Henson, Amerikalı animatör ve kukla ustası (ö. 2014)
1966 - Femke Halsema, Hollandalı politikacı ve Amsterdam belediye başkanı
1968 - Thomas Strunz, Alman futbolcu
1968 - İdris Bal, Türk akademisyen ve siyasetçi
1969 - Renée Zellweger, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1970 - Jason Lee, Amerikalı oyuncu ve kaykaycı
1973 - Charlene Aspen, Amerikalı eski pornografik film oyuncusu
1976 - Tim Duncan, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1976 - Gilberto Da Silva Melo, Brezilyalı futbolcu
1977 - Marguerite Moreau, Amerikalı oyuncu
1977 - Konstandinos Hristoforu, Kıbrıs Rumu şarkıcı
1980 - Alejandro Valverde, İspanyol yol bisikleti yarışçısı
1981 - Felipe Massa, Brezilyalı Formula 1 pilotu
1986 - Raïs M'Bolhi, Cezayir asıllı Fransız futbolcu
1986 - Daniel Andrew Sharman, İngiliz oyuncu
1987 - Jay Park, Amerikalı rapçi
1988 - Laura Lepistö, Fin buz patencisi
1988 - Sara Paxton, Amerikalı oyuncu,manken ve şarkıcı
1989 - Aysel Teymurzade, Azeri şarkıcı
1991 - Hüseyin Baş, Türk siyasetçi
1991 - Alex Shibutani, Amerikalı buz patenci
1991 - Jordan Poyer, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusu
1993 - Raphaël Varane, Fransız millî futbolcu
1995 - Ellen Benediktson, İsveçli şarkıcı ve şarkı yazarı
1995 - Lewis Baker, İngiliz futbolcu
1996 - Allisyn Ashley Arm, Amerikalı oyuncu
1996 - Mack Horton, Avustralyalı serbest yüzücü
1997 - Tsukasa Morishima, Japon futbolcu
1998 - Satou Sabally, Gambiya asıllı Alman profesyonel basketbolcu
1999 - Olimpiu Moruţan, Romanyalı profesyonel futbolcu
2023 - Alptuğ Polat, Elazığlı Aslan parçası
Ölümler
1077 - I. Géza, Macaristan Krallığı'nın 7. Kralı (d. 1040)
1185 - Antoku, Japonya'nın 81. İmparatoru (d. 1178)
1342 - XII. Benedictus, Katolik Kilisesi'nin 197. Papası (d. 1285)
1472 - Leon Battista Alberti, İtalyan ressam, şair ve filozof (d. 1404)
1566 - Louise Labé, Fransız şair (d. 1524)
1644 - Chongzhen, Çin'in Ming Hanedanı'nın 16. ve son İmparatoru (d. 1611)
1667 - Pedro de Betancur, İspanyol Hristiyan azizi ve misyoner (d. 1626)
1744 - Anders Celsius, İsveçli gök bilimci (d. 1701)
1800 - William Cowper, İngiliz şair ve hümanist (d. 1731)
1820 - Constantin François de Chassebœuf, Fransız filozof, tarihçi, doğu bilimci ve politikacı (d. 1757)
1840 - Siméon Denis Poisson, Fransız matematikçi ve fizikçi (d. 1781)
1878 - Anna Sewell, İngiliz roman yazarı (d. 1820)
1914 - Géza Fejérváry, Macar asker ve Macaristan Krallığı'nın Başbakanı (d. 1833)
1928 - Pyotr Vrangel, Rus asker (Karşı devrimci Beyaz Ordu'nun liderlerinden) (d. 1878)
1941 - Salih Bozok, Türk asker, Atatürk'ün yaveri ve Milletvekili (d. 1881)
1956 - Paul Renner, Alman grafik tasarımcısı ve eğitmen (d. 1878)
1972 - George Sanders, İngiliz aktör (d. 1906)
1976 - Sir Carol Reed, İngiliz film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1906)
1982 - W.R. Burnett, Amerikalı romancı ve senaryo yazarı (d. 1899)
1988 - Clifford D. Simak, Amerikalı yazar (d. 1904)
1990 - Dexter Gordon, Amerikalı caz saksafoncusu (d. 1923)
1995 - Ginger Rogers, Amerikalı aktris ve dansçı (d. 1911)
1996 - Saul Bass, Amerikalı grafik tasarımcısı film yapımcısı ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1920)
2001 - Michele Alboreto, İtalyan yarış pilotu (d. 1956)
2002 - Lisa Lopes, Amerikalı şarkıcı (d. 1971)
2003 - Lynn Chadwick, Britanyalı heykeltıraş (d. 1914)
2006 - Jane Jacobs, Amerikalı-Kanadalı kadın gazeteci, yazar ve aktivist (d. 1916)
2007 - Alan Ball Jr., İngiliz eski millî futbolcu ve teknik direktördür (d. 1945)
2009 - Beatrice Arthur, Amerikalı aktris ve şarkıcı (d. 1922)
2011 - Osman Durali, Türk asıllı Bulgar güreşçi (d. 1939)
2011 - Güven Sazak, Türk iş insanı ve Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanı (d. 1935)
2012 - Louis le Brocquy, İrlandalı ressam (d. 1916)
2012 - Paul L. Smith, Amerikalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı (d. 1936)
2013 - Virginia Gibson, Amerikalı şarkıcı, dansçı ve oyuncu (d. 1925)
2014 - Tito Vilanova, İspanyol futbolcu ve teknik direktör (d. 1968)
2015 - Dan Fredinburg, Amerikalı bilişimci ve bilgisayar mühendisi (d. 1981)
2015 - Otakar Krámský, Çek otomobil yarışçısı (d. 1959)
2016 - Samantha Schubert, Malezyalı aktris ve Güzellik Kraliçesi (d. 1969)
2017 - Philippe Mestre, Fransız siyasetçi (d. 1927)
2017 - Yelena Rjevskaya, Sovyet yazar (d. 1919)
2017 - Munyua Waiyaki, Kenyalı siyasetçi ve hekim (d. 1925)
2018 - Şöhret Abbasov, Özbek aktör, film yönetmeni, senarist ve film yapımcısı (d. 1931)
2018 - Michael Anderson İngiliz film yönetmeni (d. 1920)
2018 - Abbas Attar, İranlı fotoğraf sanatçısı (d. 1944)
2018 - Edith MacArthur, İskoç kadın oyuncu (d. 1926)
2019 - Robbert de Graaf, Hollandalı bisiklet yarışçısı (d. 1991)
2019 - John Havlicek, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1940)
2019 - Larry Jenkins, Amerikalı oyuncu, film yapımcısı, yönetmen ve senarist (d. 1955)
2019 - Faty Papy, Burundili millî futbolcu (d. 1990)
2020 - Alan Abel, Amerikalı müzisyen, eğitimci ve mucit (d. 1928)
2020 - India Adams, Amerikalı şarkıcı, dublaj sanatçısı ve oyuncu (d. 1927)
2020 - Erin Babcock, Kanadalı hemşire ve siyasetçi (d. 1981)
2020 - Ricardo Brennand, Pernambuco eyaletinde Brezilyalı iş insanı, mühendis ve sanat koleksiyoncusu (d. 1927)
2020 - Ricardo Divila, Brezilyalı motor sporları tasarımcısı (d. 1945)
2020 - Henri Kichka, Belçikalı yazar (d. 1926)
2020 - Robert Mandell, Amerikan asıllı İngiliz orkestra şefi (d. 1929)
2020 - Gunnar Seijbold, İsveçli fotoğrafçı ve müzisyen (d. 1955)
2021 - Hamid Casimiyan, İranlı futbolcu (d. 1936)
2022 - Susan Jacks, Kanadalı şarkıcı, söz yazarı ve müzik yapımcısı (d. 1948)
2022 - Ursula Lehr, Alman akademisyen, yaş araştırmacısı ve siyasetçi (d. 1930)
2023 - François Léotard, Fransız siyasetçi (d. 1942)
2023 - Harry Belafonte, Amerikalı şarkıcı (d. 1927)
Tatiller ve özel günler
Karanfil Devrimi (Portekiz)
Dünya Penguen Günü
Kaynakça
https://tr.euronews.com/2021/04/25/dunya-penguen-gunu-kuresel-s-nma-s-n-rland-r-lamazsa-yuzde-50-si-yok-olabilir
0425
25 |
3105 | https://tr.wikipedia.org/wiki/26%20Nisan | 26 Nisan |
Olaylar
1865 - ABD Başkanı Abraham Lincoln'ü bir suikastla öldüren John Wilkes Booth, Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri askerleri tarafından on iki günlük bir insan avının sonunda, kuzey Virginia'nın kırsal kesiminde yakalandı ve öldürüldü.
1870 - Osmanlı Devleti’nde, Dârülmuallimât (Kız Öğretmen Okulu) açıldı. Sınavla 32 kız öğrenci alındı.
1903 - Ünlü İspanyol takımı Atlético Madrid kuruldu.
1912 - İlk defa, bir Osmanlı pilotu olan Fesa Bey (Evrensev), Osmanlı tayyaresi ile Türk toprakları üzerinde uçtu.
1930 - İstanbul, Mecidiyeköy'deki likör fabrikası açıldı.
1937 - Guernica Bombardımanı: General Franco'ya yardım amacıyla Hitler'in talebiyle bazı gönüllü havacıların İspanya'nın Bask bölgesindeki Guernica kentini bombalaması.
1954 - Burdur Şeker Fabrikası'nın temeli atıldı.
1954 - Kore ve Hindiçin ile ilgili Cenevre Konferansı toplandı.
1961 - Yüksek Seçim Kurulu oluşturuldu.
1964 - Tanganika Cumhuriyeti, Zanzibar ve Pemba Halk Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti kuruldu. Julius Nyerere Cumhurbaşkanı oldu.
1966 - Özbekistan'a bağlı Taşkent'te meydana gelen 7,5 Richter ölçeğindeki deprem, neredeyse kentin tamamını yerle bir etti.
1967 - Pablo Picasso'nun bir tablosu, yaşayan bir sanatçı için o güne kadarki en yüksek fiyat olan 532.000 dolara satıldı.
1971 - 11 ilde sıkıyönetim ilan edildi. Adalet Bakanı İsmail Arar, gazetecilerin "Bir isyan mı var?" sorusunu cevapsız bıraktı. Bir ay süreyle sıkıyönetim ilan edilen iller şunlar: Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Diyarbakır, Eskişehir, Hatay, Kocaeli, Sakarya, Siirt, Zonguldak.
1971 - Sıkıyönetim, Devrimci Doğu Kültür Ocakları ve Dev-Genç'i kapattı.
1972 - Yazar Sevgi Soysal, bir yıl hapse mahkûm oldu.
1977 - Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit'in seçim otobüsü, Niksar'da kurşunlandı. Saldırıda 10 kişi yaralandı.
1978 - Dr. Cengiz Taşer, TRT Genel Müdürü olarak atandı.
1979 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamalarını yasakladığını bildirdi.
1986 - Çernobil faciası: Ukrayna'nın (SSCB) Çernobil kentinde meydana gelen ve yaklaşık 7 milyon kişinin zarar gördüğü patlama nedeniyle ortaya çıkan radyoaktif bulutlardan, Türkiye de etkilendi.
1988 - Tıp Etik Kurulu, Dr. Ziya Özel'in kanserli hastaların tedavisinde kullandığı zakkum ekstresinin ilaç olmadığına karar verdi.
1991 - İstanbul Çavuşoğlu Lisesi, Dünya Liselerarası Basketbol Şampiyonu oldu.
1991 - Karabağ bölgesinde, 4 Azeri güvenlik görevlisi öldürüldü. Olayı “Karabağ Savaşçıları” adlı örgüt üstlendi.
1994 - Bir Çin uçağı, Japonya'da düştü ve 264 kişi öldü.
1994 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ilk çok ırklı seçimler yapıldı. Oyların yüzde 62'sini alan Nelson Mandela liderliğindeki Afrika Ulusal Kongresi, seçimlerin galibi oldu.
1995 - 31 Mart'ta PKK militanları tarafından kaçırılan Reuters muhabiri Fatih Sarıbaş ile Agence France-Presse (Fransız Basın Ajansı) muhabiri Kadri Gürsel serbest bırakıldı.
1995 - Türkiye'nin ilk kadın kaymakamları Elif Arslan ile Özlem Bozkurt görevlerine başladılar.
1996 - Türkiye'nin ilk üst geçit lokantası TEM otoyolu üzerinde McDonald's tarafından Sapanca'da açıldı.
1997 - Sanayi Bakanı Yalım Erez ile Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna, Refahyol Hükümetinin Cumhuriyet'in temel niteliklerini tahrip ettiğini, Türkiye için fayda değil, zarar getirdiğini açıklayarak istifa ettiler.
1999 - Çernobil Faciası'nın yıl dönümünde sanal korsanlar bilgisayarları kilitledi. Çernobil virüsü'nden 300 bin PC etkilendi. Binlerce şirkette büyük panik yaşandı. Faturası 100 milyon dolar.
2000 - Eskişehir Milletvekili Mail Büyükerman, Cumhurbaşkanlığı adaylığına tepki gösterildiği gerekçesiyle DSP'den istifa etti.
2001 - Liberal Demokrat Parti'den Junichirō Koizumi, ilk Japon Başbakanı oldu.
2004 - Karadenizliler, Çernobil faciasından tam 18 yıl sonra dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral ve Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ahmed Yüksel Özemre hakkında suç duyurusunda bulundu. Gerekçe; Karadeniz'de kanser vakalarının artması.
2005 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in veto ettiği 10 bin polis kadrosu açılmasına ve ilahiyat mezunlarının da polis olabilmesine olanak sağlayan yasa, TBMM'de aynen kabul edildi.
2005 - Birleşmiş Milletler, CHP İstanbul Milletvekili Kemal Derviş'in Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Başkanlığı'na seçildiğini resmen açıkladı.
2006 - TTNET Anonim Şirketi kuruldu.
2007 - Pekin'de Olimpiyat Oyunları ateşi yakıldı.
2010 - Mardin'in Mazıdağı İlçesi'ne bağlı Bilge Köyünde, 7'si çocuk 44 kişinin öldürülmesiyle ilgili tutuklanan 8 kişiden, 6'sına kırk dörder kez müebbet hapis verildi. Bilge Köyü Katliamı olarak tarihe geçen olayda; yaşı küçük olan bir sanığa 44 kez 15 yıl, evinde silah bulunduran sanığa ise 15 yıl hapis cezası verildi.
Doğumlar
121 - Marcus Aurelius, Roma İmparatoru (ö. 180)
757 - I. Hişâm, Endülüs Emevî Devleti'nin ikinci emiri (ö. 796)
764 - Hâdî, Dördüncü Abbasi halifesi (ö. 786)
1319 - II. Jean, Fransa Kralı (ö. 1364)
1564 - William Shakespeare, İngiliz şair, oyun yazarı ve oyuncu (ö. 1616)
1575 - Marie de 'Medici, Fransa Kralı IV. Henry'nin ikinci eşi (ö. 1642)
1710 - Thomas Reid, İskoç filozof (ö. 1796)
1725 - Pasquale Paoli, İtalyalı devlet adamı ve yurtsever (ö. 1807)
1785 - John James Audubon, Amerikalı ressam (ö. 1851)
1798 - Eugène Delacroix, Fransız ressam (ö. 1863)
1822 - Frederick Law Olmsted, Amerikalı mimar (ö. 1903)
1856 - Henry Morgenthau, Amerikalı siyasetçi (ö. 1946)
1865 - Akseli Gallen-Kallela, Fin ressamdır (ö. 1931)
1879 - Eric Campbell, İngiliz asıllı sessiz sinema dönemi oyuncusu, tiyatrocu (ö. 1917)
1879 - Owen Richardson, İngiliz fizikçi (ö. 1959)
1886 - Abdullah Tukay (Ğabdulla Tuqay), Tatar şair (ö. 1913)
1889 - Ludwig Wittgenstein, Avusturya kökenli İngiliz filozof (ö. 1951)
1894 - Rudolf Hess, Alman siyasetçi ve NSDAP Milletvekili (ö. 1987)
1896 - Ernst Udet, Alman Pilot (ö. 1941)
1897 - Douglas Sirk, Alman asıllı Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1987)
1898 - Vicente Aleixandre, İspanyol yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1984)
1900 - Charles Francis Richter, Amerikalı yer bilimci ve mucit (ö. 1985)
1904 - Ksenofon Zolotas, Yunanistan eski başbakanı (1989-90) ve ekonomist (ö. 2004)
1905 - Jean Vigo, Fransız yönetmen (ö. 1934)
1907 - Ilias Tsirimokos, bir Yunan politikacıydı (ö. 1968)
1909 - Marianne Hoppe, Alman tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur (ö. 2002)
1911 - Paul Verner, Alman komünist siyasetçi (ö. 1986)
1912 - Alfred Elton van Vogt, Amerikalı bilimkurgu yazarı (ö. 2000)
1914 - Bernard Malamud, Amerikalı romancı ve kısa öykü yazarı (ö. 1986)
1917 - Ieoh Ming Pei, Çin asıllı Amerikalı mimar ve Pritzker Mimarlık Ödülü sahibi (ö. 2019)
1918 - Fanny Blankers-Koen, Hollandalı eski atlet (ö. 2004)
1925 - Michele Ferrero, İtalyan iş insanı (ö. 2015)
1927 - Anne McLaren, İngiliz biyolog ve zoolog (ö. 2007)
1927 - Harry Gallatin, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu ve koçudur (ö. 2015)
1929 - Jerzy Turonek, Polonyalı-Belaruslu tarihçi ve yazar (ö. 2019)
1931 - John Cain, Avustralyalı siyasetçi (ö. 2019)
1932 - Francis Lai, Fransız besteci (ö. 2018)
1932 - Michael Smith, İngiliz asıllı Kanadalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 2000)
1933 - Carol Burnett, Amerikalı oyuncu, varyete sanatçısı, şarkıcı ve yazar
1933 - Arno Allan Penzias, Alman asıllı Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1933 - Filiberto Ojeda Rios, Porto Rikolu müzisyen ve Porto Riko adasının bağımsızlığı için savaşan Boricua Halk Ordusu'nun lideri (ö. 2005)
1937 - Jean-Pierre Beltoise, Fransız Formula 1 yarışçısı (ö. 2015)
1938 - Duane Eddy, Amerikalı rock and roll gitaristi
1940 - Giorgio Moroder, İtalyan söz yazarı, DJ, albüm yapımcısı, sanatçı
1941 - Claudine Auger, Fransız oyuncu (ö. 2019)
1942 - Manfred Korfmann, Alman arkeolog (ö. 2005)
1942 - Bobby Rydell, Amerikalı rock and roll şarkıcısı, baterist ve aktör (ö. 2022)
1943 - Peter Zumthor, İsviçreli mimar
1946 - Robert Anker, Hollandalı yazar (ö. 2017)
1949 - Carlos Bianchi, Arjantinli profesyonel futbolcu ve teknik direktör
1951 - Nuri Alço, Türk sinema oyuncusu
1954 - Akrep Nalan, Türk pop müzik şarkıcısı (ö. 2022)
1956 - Emrehan Halıcı, Türk siyasetçi
1956 - Koo Stark, Amerikalı fotoğrafçı ve oyuncu
1958 - Giancarlo Esposito, Amerikalı oyuncu
1959 - Gülenay Kalkan, Türk oyuncu
1960 - H. G. Carrillo, Amerikalı yazar (ö. 2020)
1960 - Roger Andrew Taylor, İngiliz müzisyen
1961 - Anthony Cumia, Amerikalı radyo programcısı
1961 - Joan Chen, Çin Halk Cumhuriyeti asıllı Amerikalı sinema oyuncusu ve yönetmeni
1963 - Jet Li, Çinli dövüş sanatları oyuncusu ve aktör
1964 - Mark Esper, Amerikalı politikacı ve iş insanı
1965 - Kevin James, Amerikalı aktör ve komedyen
1967 - Marianne Jean-Baptiste, İngiliz aktris
1967 - Kane, İspanyol asıllı Amerikalı güreşçi ve aktör
1970 - Melania Trump, Sloven asıllı Amerikalı model ve Donald Trump'ın eşi
1970 - Ümit Sayın, Türk şarkıcı
1970 - Tionne Watkins, ABD'li şarkıcı
1972 - Kiko, İspanyol futbolcu
1975 - Joey Jordison, Amerikalı müzisyen ve Slipknot bateristi (ö. 2021)
1976 - Nefise Karatay, Türk oyuncu, manken ve sunucu
1977 - Jason Earles, Amerikalı oyuncu
1977 - Tom Welling, Amerikalı oyuncu
1978 - Stana Katic, Kanadalı aktris
1978 - Peter Madsen, Danimarkalı futbolcu
1980 - Jordana Brewster, Amerikalı oyuncudur
1980 - Umut Sarıkaya, Türk karikatürist
1980 - Channing Tatum, Amerikalı aktör ve film yapımcısı
1981 - Ms. Dynamite, İngiliz hiphop müzisyeni ve rap şarkıcısı
1983 - Jessica Lynch, ABD Silahlı Kuvvetleri İstihkâm Kolordusuna bağlı eski onbaşı
1986 - Lior Refaelov, İsrailli futbolcu
1987 - Coke, İspanyol futbolcudur
1987 - Jessica Lee Rose, Amerikalı oyuncu
1988 - Manuel Viniegra, Meksikalı futbolcu
1989 - Daesung, Güney Koreli bir şarkıcı ve oyuncu
1992 - Delon Wright, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1993 - Gizem Örge, Türk voleybolcu
1994 - Daniil Kvyat, Rus Formula 1 pilotu
1995 - Tilbe Şenyürek, Türk basketbolcu
1996 - Yuma Suzuki, Japon futbolcu
1997 - Shunta Shimura, Japon futbolcu
2001 - Ekrem Sancaklı, Türk basketbolcu
2001 - Thiago Almada, Arjantinli futbolcu
Ölümler
757 - Papa II. Stephanus, Papa ve Papalık Devletlerinin ilk hükümdarı (d. ??)
1192 - Go-Shirakawa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 77. imparatoru (d. 1127)
1392 - Jeong Mong-ju, Goryeo Hanedanı döneminde yaşamış Koreli düşünür ve devlet adamı (d. 1338)
1444 - Robert Campin, Flaman ressam (d. 1378)
1478 - Giuliano de' Medici, Piero de' Medici ve Lucrezia Tornabuoni'nin ikinci çocuğu (d. 1453)
1478 - Jacopo de' Pazzi. 1464 yılında Pazzi Ailesi'nin başı (d. 1423)
1489 - Ashikaga Yoshihisa, Ashikaga şogunluğunun dokuzuncu şogunu (d. 1465)
1815 - Carsten Niebuhr, Alman matematikçi, haritacı ve kaşif (d. 1733)
1865 - John Wilkes Booth, Amerikalı tiyatro oyuncusu (ABD Başkanı Abraham Lincoln'e suikast düzenleyen) (d. 1838)
1910 - Bjørnstjerne Bjørnson, Norveçli yazar, şair, politikacı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1832)
1920 - Srinivasa Aiyangar Ramanujan, Hint matematikçi (d. 1887)
1936 - Samipaşazade Sezai, Türk öykücü ve romancı (d. 1859)
1940 - Carl Bosch, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1874)
1943 - Naşit Özcan, Türk tiyatrocu ve tulûat ustası (d. 1886)
1951 - Arnold Sommerfeld, Alman fizikçi (d. 1868)
1956 - Edward Arnold, Amerikalı aktör (d. 1890)
1956 - Gustav Oelsner, Alman mimar ve şehir planlamacı (d. 1879)
1960 - Wander Johannes de Haas, Hollandalı fizikçi ve matematikçi (d. 1878)
1966 - Tom Florie, Amerikalı futbolcu (d. 1897)
1969 - Morihei Ueshiba, Japon dövüş sanatı üstadı ve Aikidonun kurucusu (d. 1883)
1970 - Gypsy Rose Lee, Amerikalı striptiz sanatçısı (d. 1911)
1971 - Celal Sururi, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1903)
1979 - Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (d. 1879)
1980 - Cicely Courtneidge, İngiliz oyuncu (d. 1893)
1981 - Jim Davis, Amerikalı aktör (d. 1909)
1984 - Count Basie, Amerikalı caz piyanisti ve orkestra şefi (d. 1904)
1984 - Helge Løvland, Norveçli dekatloncu (d. 1890)
1985 - Aylin Urgal, Türk pop müzik sanatçısı (d. 1951)
1986 - Broderick Crawford, Amerikalı aktör (d. 1911)
1989 - Lucille Ball, Amerikalı aktris ve komedyen (d. 1911)
1991 - Carmine Coppola, Amerikalı besteci, müzik yapımcısı, söz yazarı (d. 1910)
1994 - Masutatsu Oyama, Kyokushin-kai karatesinin kurucusu (d. 1923)
1999 - Jill Dando, İngiliz gazeteci ve televizyon sunucusu (d. 1961)
2002 - Orhan Elmas, Türk oyuncu ve yönetmen (d. 1927)
2003 - Yun Hyon-seok, Güney Kore Gey şair ve yazar (d. 1984)
2004 - Hubert Selby Jr., Amerikalı yazar (d. 1928)
2005 - Augusto Roa Bastos, Paraguaylı yazar (d. 1917)
2005 - Elisabeth Domitien, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilk ve tek kadın başbakanı (d. 1925)
2005 - Maria Schell, Avusturyalı aktris (d. 1926)
2006 - Ali Ekber Çiçek, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1935)
2008 - Árpád Orbán, Macar futbolcu (d. 1938)
2009 - Macha Béranger, doğum adıyla: Michèle Riond), Fransız radyo sunucusu ve oyuncu (d. 1941)
2012 - Şahap Kocatopçu, Türk siyasetçi (d. 1916)
2014 - Gerald Guralnik, Amerikalı, Brown Üniversitesi öğretim üyesi fizikçi (d. 1936)
2014 - Rashad Harden, Amerikalı hip hop müzisyeni ve DJ (d. 1979)
2015 - Jayne Meadows (doğum adıyla: Jane Cotter), Amerikalı oyuncu (d. 1919)
2016 - Vincent Darius, Granadalı din adamı (d. 1955)
2016 - Arne Elsholtz, Alman oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1944)
2017 - Moïse Brou, Fildişi Sahili doğumlu Gabonlu millî futbolcu (d. 1982)
2017 - Jonathan Demme, Amerikalı yönetmen (d. 1944)
2018 - Jean Duprat, Fransız siyasetçi (d. 1936)
2018 - Yoshinobu Ishii, Japon eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1939)
2018 - Gianfranco Parolini, İtalyan sinema yönetmeni, senarist ve aktör (d. 1925)
2019 - James Banks, Amerikalı futbolcu (d. 1964)
2019 - Elina Bistritskaya, Sovyet-Rus oyuncu (d. 1928)
2019 - Nasır Farbod, İranlı siyasetçi ve üst düzey rütbeli asker (d. 1922)
2019 - Jessie Lawrence Ferguson, siyahi Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2019 - Mae Schmidle, Amerikalı siyasetçi (d. 1926)
2019 - Ellen Schwiers, Alman oyuncu (d. 1930)
2020 - Emilio S Allué, Katolik İspanyol piskopos (d. 1935)
2020 - Laura Bernal, Arjantinli diplomat (d. 1956)
2020 - Giulietto Chiesa, Avrupa Parlamentosu milletvekili (d. 1940)
2020 - Miquéias Fernandes, Brezilyalı politikacı ve avukat (d. 1950)
2020 - Aarón Hernán, Meksikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1930)
2020 - Claudio Risi, İtalyan film yönetmeni (d. 1948)
2020 - Badruddin Shaikh, Hint politikacı ve Hindistan Ulusal Kongresi üyesi (d. 1952)
2020 - Henri Weber, Fransız siyasetçi (d. 1944)
2021 - Vassos Lyssarides, Kıbrıslı Rum doktor ve siyasetçi (d. 1920)
2021 - Florence Piron, Fransa doğumlu Kanadalı antropolog, akademisyen ve etikçi (d. 1966)
2022 - Ann Davies, İngiliz aktris (d. 1934)
2022 - İsmail Ogan, Olimpiyat Oyunları şampiyonu Türk güreşçi (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Eczane Teknikerleri Günü
Dünya Fikri Mülkiyet Günü
Dünya Pilotlar Günü
Fırtına : Sitte-i Sevr'in Bitişi
Dünya Kıskançlık Günü
0426
26 |
3106 | https://tr.wikipedia.org/wiki/27%20Nisan | 27 Nisan | → Bu madde 27 Nisan tarihiyle ilgilidir. E-muhtıra olarak bilinen basın açıklaması için 27 Nisan Genelkurmay Başkanlığı Basın Açıklaması'na bakınız.
Olaylar
1640 - Evliya Çelebi'nin seyahat programı, Bursa-İstanbul-İzmit güzergâhı ile başladı.
1749 - Handel'in Ateş Oyunları Müziği ilk kez Londra Green Park'ta seslendirildi.
1810 - Beethoven, ünlü eseri Für Elise'''yi besteledi.
1865 - Sultana isimli ve 2300 yolcu taşıyan buharlı gemi, Mississippi Nehri'nde infilak ederek battı: 1700 kişi öldü.
1908 - 1908 Yaz Olimpiyatları, Londra'da başladı.
1909 - II. Abdülhamid tahttan indirildi; yerine V. Mehmed tahta geçti.
1927 - Türkiye'de ilk radyo yayını başladı. Türk Telsiz Telefon A.Ş. adıyla çalışmalarına başlayan özel kuruluş, yayınlarını 1938'de devlet radyosu kurulana kadar sürdürdü.
1938 - Türkiye ile Yunanistan arasında dostluk antlaşması imzalandı.
1940 - Köy Enstitüleri'nin kuruluşuna ilişkin kanun kabul edildi. Köylünün eğitilmesini, kalkınmasını ve toprağa bağlanmasını amaçlayan Köy Enstitüleri, 1946'dan sonra klasik öğretmen okullarına dönüştürüldü.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman birlikleri Atina'ya girdi.
1960 - Togo, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
1961 - Sierra Leone, İngiltere'den bağımsızlığını kazandı.
1965 - Amerika Birleşik Devletleri'nin Vietnam Savaşı'na giderek artan şekilde katılması, Fransa'da Paris sokaklarında protesto edildi.
1978 - Afganistan Devlet Başkanı Muhammed Davud Han ve Hükûmeti, saatler süren sokak çatışmalarından sonra kanlı bir darbeyle iktidardan düşürüldü.
1981 - Xerox PARC Şirketi, ilk bilgisayar faresini tanıttı.
1988 - Cardiff'te yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda ilk kez Türkiye adına uluslararası bir şampiyonaya katılan Naim Süleymanoğlu, bir dünya rekoru kırdı ve üç altın madalya kazandı.
1993 - Ankara Devlet Tiyatrosu, "kamyon tiyatrosu" uygulamasına başladı.
1994 - Güney Afrika'da siyahi vatandaşların da oy verebildiği ilk demokratik seçimler yapıldı.
2005 - Airbus A380 ilk uçuşunu yaptı.
2007 - Türk Silahlı Kuvvetleri basın açıklaması yaptı. (bkz. E-muhtıra)
2009 - İstanbul'da sabaha karşı 60 ev ve iş yerine baskınlar düzenlendi. Baskınların düzenlendiği evlerden biri olan, Bostancı Emanet Sokak’ta bir apartman dairesinde saat 05:30’da çatışma çıktı. 6 saat süren silahlı çatışmada, Devrimci Karargâh yöneticisi Orhan Yılmazkaya, çatışma sırasında başından vurulan Mazlum Şeker ve Polis Amiri Semih Balaban öldü. Çatışmada aynı zamanda 7 polis de yaralandı.
2009 - TBMM tarafından "1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü" olarak kabul edilen kanun, Resmi Gazete''de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2010 - Almanya'da ilk kez Türk kökenli bir Alman vatandaşı olan Aygül Özkan, Bakan oldu.
2016 - 469219 Kamoʻoalewa asteroiti keşfedildi.
Doğumlar
MÖ 81 - Decimus Junius Brutus Albinus, Romalı siyasetçi ve general (ö. MÖ 43)
1593 - Mümtaz Mahal, Babür İmparatorluğu'nun 5. Hükümdarı Şah Cihan'ın en gözde eşi (ö. 1631)
1737 - Edward Gibbon, İngiliz tarihçi (ö. 1794)
1748 - Adamantios Korais, çağdaş Yunan edebiyat dilinin geliştirilmesine öncülük eden hümanist bilgin (ö. 1833)
1759 - Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (ö. 1797)
1791 - Samuel Finley Breese Morse, Amerikalı mucit (ö. 1872)
1812 - Friedrich von Flotow, Alman müzisyen ve opera bestecisi (ö. 1883)
1820 - Herbert Spencer, İngiliz felsefeci (ö. 1903)
1822 - Ulysses S. Grant, Amerikalı general, siyasetçi ve ABD'nin 18. Başkanı (ö. 1885)
1856 - Tongzhi, Qing Hanedanı (Mançu) imparatoru (ö. 1875)
1857 - Theodor Kittelsen, Norveçli ressam (ö. 1914)
1876 - Claude Farrère, Fransız yazar (ö. 1957)
1902 - Fehmi Ege, Türk orkestra şefi ve tangolarıyla ünlü hafif müzik bestecisi (ö. 1978)
1903 - Rikkat Kunt, Türk tezhip sanatçısı (ö. 1986)
1913 - Philip Hauge Abelson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2004)
1922 - Jack Klugman, Amerikalı oyuncu ve Emmy ödülü sahibi (ö. 2012)
1930 - Pierre Rey, Fransız yazar (ö. 2006)
1932 - Anouk Aimée, Fransız sinema oyuncusu
1932 - Derek Minter, İngiliz motosiklet yarışçısı (ö. 2015)
1935 - Theodoros Angelopoulos, Yunan film yönetmeni (ö. 2012)
1937 - Sandy Dennis, Amerikalı aktris (ö. 1992)
1939 - Judy Carne, İngiliz oyuncu (ö. 2015)
1941 - M. Fethullah Gülen, Türk emekli vaiz, FETÖ lideri
1944 - Cuba Gooding Senior, Amerikalı soul şarkıcısı (ö. 2017)
1948 - Frank Abagnale, 1960'lı yıllarda çek dolandırıcısı
1948 - Nil Burak, Kıbrıs Türkü şarkıcı
1948 - Josef Hickersberger, Avusturyalı futbolcu ve teknik direktör
1951 - Hülya Darcan, Türk oyuncu
1952 - George Gervin, Amerikalı eski profesyonel baketbolcu
1954 - Frank Bainimarama, Fijili siyasetçi ve deniz subayı
1955 - Eric Schmidt, Amerikalı yazılım mühendisi, iş insanı ve Alphabet Inc
1956 - Kevin McNally, İngiliz oyuncu
1956 - Ramazan Kurtoğlu, Türk akademisyen, ekonomist ve Yakın Çağ siyasi tarihi uzmanı
1959 - Andrew Z. Fire, Amerikalı biyoloji profesörü
1963 - Russell T Davies, Galli yapımcı ve senaryo yazarı
1966 - Yoşihiro Togaşi, bir mangaka
1967 - Willem-Alexander, Hollanda Krallığı'nın 7. Kralı
1969 - Cory Booker, Amerikalı siyasetçi
1972 - Haruna Yukawa, Japon savaş muhabiri (ö. 2015)
1972 - Mehmet Kurtuluş, Türk kökenli Alman oyuncu
1972 - Silvia Farina Elia, İtalyan tenisçi
1972 - Zekeriya Güçlü, Türk güreşçi (ö. 2010)
1976 - Sally Cecilia Hawkins, İngiliz oyuncu
1976 - Walter Pandiani, Uruguaylı futbolcu ve teknik direktör
1978 - Neslihan Yeşilyurt, Türk yönetmen
1979 - Vladimir Kozlov, Ukraynalı oyuncu, profesyonel güreşçi ve film yapımcısı
1983 - Francis Capra, Amerikalı oyuncu
1984 - Patrick Stumph, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen, prodüktör, aktör ve müzik eleştirmeni
1985 - Sheila Vand, Amerikalı oyuncu
1986 - Jenna Coleman, İngiliz oyuncu
1986 - Dinara Safina, Rus tenis oyuncusu
1987 - Sezar Akgul, Türk serbest stil güreşçi
1987 - Fei, Çinli şarkıcı ve oyuncu
1987 - William Moseley, İngiliz oyuncu
1988 - Güliz Ayla, Türk şarkıcı
1988 - Lizzo, Amerikalı şarkıcı
1988 - Nicky Jam, İspanyol şarkıcı
1989 - Lars Bender, eski Alman millî futbolcu
1989 - Sven Bender, Alman futbolcu
1989 - Nusret Yıldırım, Türk basketbolcu
1990 - Can Çelebi, Türkiye A Milli Hentbol Takımı oyuncusu
1991 - Isaac Cuenca, İspanyol futbolcu
1995 - Nick Kyrgios, Avustralyalı tenis oyuncusu
1996 - Berk Uğurlu, Türk basketbolcu
1996 - Ko Shimura, Türk futbolcu
1997 - Evren Korkmaz, Türk futbolcu
1998 - Ahmet Canbaz, Türk futbolcu
Ölümler
630 - III. Erdeşîr, 628–630 yılları arasındaki Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarı (d. 621)
1272 - Zita, İtalyan Hristiyan azize (d. 1212)
1353 - Simeon Ivanovich Gordiy, 1340-1353 yılları arasında hüküm süren Moskova Büyük Prensi (d. 1316)
1463 - Kievli İsidoros, Paleologos Hanedanı'nın üyesi olan Rum Ortodoks patriği, Katolik kardinali, diplomat (d. 1385)
1521 - Ferdinand Magellan, Portekizli kâşif ve denizci (d. 1480)
1702 - Jean Bart, Fransız oramiral ve korsan (d. 1650)
1825 - Dominique Vivant Denon, Fransız sanatçı, ressam, diplomat ve yazar (d. 1747)
1882 - Ralph Waldo Emerson, Amerikalı yazar ve düşünür (d. 1803)
1893 - John Ballance, Yeni Zelandalı siyasetçi (d. 1839)
1894 - Charles Laval, Fransız ressam (d. 1862)
1915 - Alexander Scriabin, Rus besteci (d. 1872)
1937 - Antonio Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi ve Marksist teorisyen (d. 1891)
1938 - Edmund Husserl, Alman filozof (d. 1859)
1969 - René Barrientos, Bolivya Devlet Başkanı (d. 1919)
1972 - Kwame Nkrumah, Gana bağımsızlık lideri ve Cumhurbaşkanı (d. 1909)
1977 - Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1936)
1977 - Naşit Hakkı Uluğ, Türk gazeteci ve Milletvekili (d. 1902)
1979 - Celal Atik, Türk güreşçi ve Dünya ve Olimpiyat şampiyonu (d. 1918)
1981 - Mübin Orhon, Türk ressam (d. 1924)
1981 - Münir Nurettin Selçuk, Türk ses sanatçısı ve besteci (d. 1900)
1997 - Arif Sami Toker, Türk bestekâr (d. 1926)
1998 - Carlos Castaneda, Peru doğumlu Amerikalı yazar (d. 1925)
1999 - Al Hirt, Amerikalı trompetçi (d. 1922)
2002 - Ruth Handler, Amerikalı oyuncak üreticisi Mattel şirketinin başkanı iş insanı (d. 1916)
2007 - Mstislav Rostropovich, Rus çellist ve orkestra yönetmeni (d. 1927)
2009 - Frankie Manning, Amerikalı dansçı ve koreograf (d. 1914)
2011 - Arman Kırım, Türk akademisyen ve yazar (d. 1954)
2014 - Vujadin Boškov, Yugoslav eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1931)
2014 - Micheline Dax, Fransız tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1924)
2014 - Andrea Parisy, Fransız oyuncu (d. 1935)
2014 - Turhan Tezol, Eski profesyonel basketbolcu (d. 1932)
2015 - Jay Appleton, İngiliz coğrafyacı ve doğabilimci (d. 1919)
2015 - Suzanne J. Crough, Amerikalı oyuncu (d. 1963)
2015 - Verne Gagne, Eski Amerikalı profesyonel güreşçi ve antrenörü (d. 1926)
2015 - Andrew Lesnie, Avustralyalı görüntü yönetmeni (d. 1956)
2016 - Gabriele Sima, Avusturyalı opera şarkıcısı (d. 1955)
2017 - Vito Acconci, Amerikalı tasarımcı, mimar ve sanatçı (d. 1940)
2017 - Nikolai Arefyev, Rus millî futbolcu (d. 1979)
2017 - Vinod Khanna, Hint oyuncu ve film yapımcısı (d. 1946)
2018 - Álvaro Arzú, Guatemalalı eski Devlet Başkanı ve siyasetçi (d. 1946)
2018 - Earl Balfour, Eski Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1933)
2018 - Maya Kuliyeva, Türkmenistanlı opera sanatçısı (d. 1920)
2018 - Paul Junger Witt, Amerikalı film ve televizyon yapımcısı (d. 1941)
2018 - Vinod Khanna, Hint oyuncu ve film yapımcısı (d. 1946)
2019 - Bart Chilton, Amerikalı bürokrat (d. 1960)
2019 - Aleksey Lebed, Rus asker ve siyasetçi (d. 1955)
2019 - Negasso Gidada, Etiyopyalı doktor ve siyasetçi (d. 1943)
2020 - Marina Bazanova, Sovyet hentbolcu (d. 1962)
2020 - Mark Beech, İngiliz yazar, gazeteci, eleştirmen ve yayımcı (d. 1959)
2020 - Asdrubal Bentes, Pará eyaletinden Brezilyalı politikacı ve avukat (d. 1939)
2020 - Zafar Rasheed Bhatti, Pakistanlı gazeteci (d. 1950)
2020 - Francesco Perrone, İtalyan uzun mesafe koşucusu (d. 1930)
2020 - Troy Sneed, Amerikalı gospel müzisyeni (d. 1967)
2020 - Chavalit Soemprungsuk, Taylandlı ressam, heykeltıraş ve matbaacı (d. 1939)
2020 - Nur Yerlitaş, Türk moda tasarımcısı (d. 1955)
2020 - Dragutin Zelenović, Sırbistan'ın eski Başbakanı (d. 1928)
2021 - Jan Stefan Gałecki, Polonyalı Roma Katolik piskopos (d. 1932)
2021 - Aristóbulo Istúriz, Venezuelalı siyasetçi ve akademisyen (d. 1946)
2021 - Kahi Kavsadze, Sovyet-Gürcü tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
2022 - Carlos García Cambón, Arjantinli profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1949)
2022 - Bernard Pons, Fransız siyaset adamı (d. 1926)
Tatiller ve özel günler
Dünya İletişim Tasarımı Günü
Finlandiya: Gaziler Günü
Sierra Leone: Cumhuriyet Günü
Güney Afrika: Özgürlük günü
Hollanda, Aruba, Curaçao, Saint Martin: Kraliçe Günü
Kaynakça
0427
27 |
3107 | https://tr.wikipedia.org/wiki/28%20Nisan | 28 Nisan |
Olaylar
1915 - Birinci Kirte Muharebesi başladı.
1916 - Kût'ül-Amâre bölgesinde 5 aydır kuşatma altında bulunan İngiliz birlikleri teslim oldular.
1920 - İstanbul Hükümeti, Anadolu'da saltanatı devam ettirmek amacıyla Anadolu Fevkalade Müfettiş-i Umumiliği'ni yayınladı.
1920 - Azerbaycan, Sovyetler Birliği'ne katıldı. (1991'de tekrar ayrılmıştır.)
1935 - Hilal-i Ahmer Cemiyeti'nin adı, Kızılay olarak değiştirildi.
1936 - Mısır'da Kral Fuad'ın beklenmeyen ölümü üzerine, 16 yaşındaki Prens Faruk Kral oldu.
1941 - Memurların öğrencilik yapmaları yasaklandı.
1945 - İtalyan diktatör Benito Mussolini ile metresi Clara Petacci kurşuna dizildi. Cesetleri bir benzin istasyonunda ayaklarından asılarak teşhir edildi.
1947 - Thor Heyerdahl ve beş kişilik mürettebatı, Kon-Tiki adlı tekneyle Peru'dan yola çıktı. Amaçları, çok önceleri Peruluların Polinezya'ya yerleşmiş olduklarını kanıtlamaktı.
1950 - Nightingale Hemşire Koleji, İstanbul'da açıldı.
1956 - İstanbul İşçi Sendikaları Birliği Kongresi toplandı.
1960 - İstanbul Üniversitesi'nde çıkan olaylarda, Orman Fakültesi öğrencisi Turan Emeksiz öldü. İstanbul ve Ankara'da sıkıyönetim ilan edildi.
1963 - Topraksız köylüler Adana'da yürüyüş yaptı.
1967 - Expo '67 fuarı, Kanada'nın Montreal kentinde halkın ziyaretine açıldı.
1969 - Fransa'da yapılan referandumda, "hayır" oylarının fazla çıkması üzerine Devlet Başkanı Charles de Gaulle istifa etti.
1971 - Sıkıyönetim, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Cumhuriyet ve Akşam gazeteleri 10 gün süreyle kapatıldı.
1972 - Televizyon programlarının seyredilir hale getirilmesi için, yerli film gösterilmesi kararı alındı.
1975 - CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Erzincan'da taşlı ve silahlı saldırıya uğradı.
1977 - Batı Almanya'da Kızıl Ordu Fraksiyonu üyeleri, Gudrun Ensslin ve Jan-Carl Raspe ömür boyu hapse mahkûm oldu.
1979 - Sovyetler Birliği'nin ilk uçak gemisi 'Kiev 28', İstanbul Boğazı'ndan geçti.
1980 - Abdi İpekçi'nin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca, İstanbul'daki yargılamada gıyabında idama mahkûm edildi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Yurt sathında 21 kişi öldürüldü.
1984 - Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği Sekreteri Şadiye Yönder'in eşi olan ve aynı zamanda İran ile Türkiye arasında ticaret yapan iş insanı Işık Yönder, ASALA militanı tarafından öldürüldü.
1988 - Ermeni örgütü ASALA'nın kurucusu Agop Agopyan, Atina'da kimliği belirlenemeyen iki kişi tarafından öldürüldü.
1988 - Aloha Hava Yolları'nın 243 sefer sayılı uçuşu sırasında meydana gelen patlayıcı dekompresyon sonucu, uçağın yolcu kabininin ön kısmında 35 m²'lik bir kısım koparak uçaktan ayrıldı. Uçak, Maui adasındaki Kahului Havalimanına acil iniş yaptı.
1993 - İstanbul'daki Ümraniye çöplüğü, biriken metan gazı yüzünden patladı: 39 kişi öldü.
1996 - Avustralya, Port Arthur katliamı. 35 kişi yaşamını yitirdi.
2001 - Milyoner Dennis Tito, dünyanın ilk uzay turisti oldu.
2003 - Kıbrıs Cumhuriyeti ile serbest geçişler çerçevesinde 25 binden fazla Rum, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne geçti.
2004 - San Marino, tarihindeki ilk galibiyetini Lihtenştayn karşısında 1-0'lık skorla kazandı.
2008 - Çin'in doğusundaki Şandong bölgesinin Zibo şehrinde bir yolcu treni raydan çıkarak başka bir trene çarptı; 70 kişi öldü, 420 kişi yaralandı.
Doğumlar
1442 - IV. Edward, İngiltere Kralı (ö. 1483)
1541 - Gelibolulu Mustafa Âlî, Osmanlı şair, yazar ve tarihçi (ö. 1600)
1545 - Yi Sun-sin, Koreli Amiral (ö. 1598)
1758 - James Monroe, ABD'nin 5. Başkanı (ö. 1831)
1878 - Lionel Barrymore, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1954)
1889 - António de Oliveira Salazar, Portekizli devlet adamı (ö. 1970)
1891 - Boris İofan, Yahudi asıllı Sovyet mimar (ö. 1976)
1908 - Oskar Schindler, Alman iş insanı (Yahudileri soykırımından kurtaran) (ö. 1974)
1912 - Odette Sansom Hallowes, Fransız direniş savaşçısı (ö. 1995)
1916 - Ferruccio Lamborghini, İtalyan otomobil üreticisi (ö. 1993)
1924 - Kenneth Kaunda, Zambiya'nın ilk Başbakanı
1926 - Harper Lee, Amerikalı yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 2016)
1926 - Hulusi Sayın, Türk asker ve emekli Korgeneral (ö. 1991)
1928 - Yves Klein, Fransız ressam (ö. 1962)
1936 - Kazım Kartal, Türk sinema oyuncusu (ö. 2003)
1936 - Tarık Aziz, Iraklı siyasetçi ve eski Irak Dışişleri Bakanı (ö. 2015)
1937 - Saddam Hüseyin, Irak'ın 5. cumhurbaşkanı (ö. 2006)
1941 - Ann-Margret, İsveçli-Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve dansçı
1941 - K. Barry Sharpless, Amerikalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1948 - Terry Pratchett, İngiliz fantastik komedi yazarı (ö. 2015)
1950 - Jay Leno, Amerikalı komedyen
1966 - Todd Anthony Shaw, bilindiği sahne adıyla Too $hort, Amerikalı rapçi ve oyuncu
1967 - Kari Wührer, Amerikalı sinema oyuncusu
1968 - Howard Donald, İngiliz şarkıcı-söz yazarı, baterist, piyanist, dansçı, DJ ve ev kayıt prodüktörü
1970 - Diego Simeone, Arjantinli futbolcu
1972 - Joseph Bruce, Amerikalı yapımcı, rapçi, güreşçi ve oyuncu
1972 - Sevda Demirel, Türk model, şarkıcı, sinema oyuncusu ve program sunucusu
1973 - Jorge Garcia, Amerikalı oyuncu ve komedyen
1974 - Penélope Cruz, İspanyol sinema oyuncusu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1974 - Margo Dydek, Polonyalı basketbolcu (ö. 2011)
1978 - Nate Richert, Amerikalı eski aktör, söz yazarı, yönetmen ve müzisyen
1979 - Sofia Vitória Portekizli şarkıcı ve söz yazarı
1980 - Bradley Wiggins, Belçikalı eski profesyonel yol bisikleti ve pist bisikleti yarışçısı
1980 - Karolina Goçeva, Makedon şarkıcı
1981 - Jessica Alba, Amerikalı sinema oyuncusu
1982 - Nikki Grahame, İngiliz model ve televizyon sunucusu (ö. 2021)
1982 - Chris Kaman, ABD doğumlu Alman profesyonel basketbol oyuncusu
1983 - Roger Johnson, İngiliz eski futbolcu
1983 - Bruna Furlan, Brezilyalı siyasetçi ve hukukçu
1984 - Dmitri Torbinski, Rusya millî futbol takımı futbolcusu
1986 - Jenna Ushkowitz, Amerikalı tiyatro ve dizi oyuncusu ve şarkıcı
1987 - Zoran Tošić, Sırp millî futbolcu
1988 - Jonathan Biabiany, Fransız futbolcu
1988 - Spencer Hawes, Amerikalı basketbolcu
1988 - Juan Mata, İspanyol millî futbolcu
1989 - Kim Sung-kyu, Güney Koreli şarkıcı ve aktör
1990 - Anna Prelević, Yunan manken
1995 - Melanie Martinez, Amerikalı şarkıcı
Ölümler
224 - IV. Erdevân ya da Artabanus, Part İmparatorluğu'nun 216 - 224 yılları arasında hükümdarı
1076 - II. Svend, 1047-1076 yılları arasında Danimarka kralı (d. 1019)
1197 - Rhys ap Gruffydd, 1155'ten 1197'ye kadar Güney Galler'deki Deheubarth krallığının hükümdarı (d. 1132)
1257 - Şecerüddür, Memlûk Sultanlığı'nın ilk hükümdarı
1641 - Hans Georg von Arnim-Boitzenburg, Alman general (d. 1583)
1813 - Mihail Kutuzov, Rus mareşal (d. 1745)
1849 - René Primevère Lesson, Fransız cerrah, doğa bilimci, ornitolog ve herpetolog (d. 1794)
1853 - Ludwig Tieck, Alman yazar, şair, çevirmen ve öykücü (d. 1773)
1859 - Johannes Peter Müller, Alman fizyolog, karşılaştırmalı anatomist ve ihtiyolog (d. 1801)
1865 - Samuel Cunard, Kanada doğumlu İngiliz gemi sanayicisi (Titanic'i de üreten "Cunard Line"ın kurucusu) (d. 1787)
1870 - Karl Schapper, Alman sosyalist ve sendika lideri (d. 1812)
1903 - J. Willard Gibbs, Amerikalı bilim insanı (d. 1839)
1908 - William Arnson Willoughby, Amerikalı doktor ve siyaset adamı (d. 1844)
1912 - Jules Bonnot, Fransız anarşist ve haydut (d. 1876)
1918 - Gavrilo Princip, Sırp suikastçı (d. 1894)
1922 - Paul Deschanel, Fransa'da Üçüncü Cumhuriyet'in 10. cumhurbaşkanı (d. 1855)
1936 - I. Fuad (Ahmed Fuad Paşa), Mısır Kralı (d. 1868)
1944 - Alim Han, Buhara Emirliği'nin ve Özbek Mangıt Hanedanı'nin son emiri (d. 1880)
1945 - Benito Mussolini, İtalyan politikacı ve gazeteci (d. 1883)
1954 - Léon Jouhaux, Fransız sosyalist sendika önderi (d. 1879)
1960 - Carlos Ibáñez del Campo, Şilili asker ve siyaset adamı (d. 1877)
1960 - Turan Emeksiz, Türk öğrenci (d. 1940)
1960 - Antonie Pannekoek, Hollandalı gökbilimci, Marksist kuramcı ve devrimci (d. 1873)
1970 - Ed Begley, Amerikalı aktör (d. 1901)
1972 - Rainer von Fieandt, Finlandiya Başbakanı (d. 1890)
1978 - Muhammed Davud Han, Afganistan Devlet Başkanı (d. 1918)
1978 - Muammer Karaca, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1906)
1988 - Agop Agopyan, ASALA'nın kurucusu ve lideri (d. 1951)
1992 - Francis Bacon, İrlanda kökenli İngiliz ressam (d. 1909)
1999 - Alf Ramsey, İngiliz teknik direktör (d. 1920)
1999 - Arthur L. Schawlow, Amerikalı fizikçi (d. 1921)
2002 - Aleksander Lebed, Rus general (d. 1950)
2002 - Cüneyt Canver, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1952)
2005 - Chris Candido, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1972)
2005 - Percy Heath, Amerikalı caz müzisyeni ve "Modern Jazz Quartet" grubunun bas gitaristi (d. 1923)
2006 - Turgut Yarkent, Türk söz yazarı ("Mihrabım Diyerek Sana Yüz Vurdum", "Duydum ki Unutmuşsun Gözlerimin Rengini" adlı şarkıların sözlerine imza atmıştı.) (d. 1916)
2007 - Sabahattin Savcı, Türk siyasetçi ve eski Orman Bakanı (d. 1925)
2007 - Ümit Haluk Bayülken, Türk diplomat, siyasetçi ve eski Millî Savunma Bakanı (d. 1921)
2012 - Patricia Medina, İngiliz asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1919)
2013 - János Starker, Macar popüler çellist (d. 1924)
2015 - Ashura Hara, Japon profesyonel güreşçi ve rugby oyuncusu (d. 1947)
2016 - Jenny Diski, İngiliz romancı ve yazar (d. 1947)
2017 - Jesús Alvarado Nieves, Meksikalı Lucha libre tarzında güreşen profesyonel güreşçi (d. 1959)
2018 - Larry Harvey, Amerikalı sanatçı, hayırsever ve aktivist (d. 1948)
2019 - Bruce Bickford, Amerikalı animatör ve film yapımcısı (d. 1947)
2019 - Caroline Bittencourt, Brezilyalı model ve televizyon sunucusu (d. 1981)
2019 - Sylvia Bretschneider, Alman siyasetçi (d. 1960)
2019 - Wayson Choy, Çin asıllı Kanadalı yazar ve romancı (d. 1939)
2019 - Jo Sullivan Loesser, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1927)
2019 - John Singleton, Akademi Ödülü adaylığı bulunan film yönetmeni, senarist ve yapımcı (d. 1968)
2020 - David S. Boe, Amerikalı müzisyen (d. 1936)
2020 - Jill Gascoine, İngiliz aktris (d. 1937)
2020 - Georgianna Glose, Amerikalı aktivist (d. 1946)
2020 - Ladislav Hejdánek, Çek filozof, aktivist, eğitimci ve siyasetçi (d. 1927)
2020 - Robert May, Avustralyalı bilim insanı ve akademisyen (d. 1936)
2020 - Silas Silvius Njiru, Kenyalı Roma Katolik piskoposu (d. 1928)
2020 - Syahrul, Endonezyalı politikacı, Büyük Endonezya Hareketi Partisi üyesi (d. 1960)
2021 - Michael Collins, Amerikalı astronot (d. 1930)
2021 - Anish Deb, Bengalce yazan Hint yazar (d. 1951)
2021 - José de la Paz Herrera, Honduraslı futbolcu, teknik direktör ve siyasetçi (d. 1940)
2021 - Clyde Leon, Trinidad ve Tobagolu millî futbolcu (d. 1983)
2021 - El Risitas, İspanyol komedyen ve aktör (d. 1956)
2022 - Neal Adams, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (d. 1941)
2022 - Juan Diego, İspanyol aktör (d. 1942)
2022 - Harold Livingston, Amerikalı senarist ve romancı (d. 1924)
Tatiller ve özel günler
Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü
Kaynakça
0428
28 |
3108 | https://tr.wikipedia.org/wiki/29%20Nisan | 29 Nisan |
Olaylar
1903 - Alberta, Kanada'da meydana gelen toprak kaymasında 70 kişi öldü.
1916 - Kut'ül Ammare Kuşatmasında, Halil Kut Paşa komutasındaki 6. Ordu, Irak cephesinde Kut'ül Ammare kasabasında İngiliz Mezopotamya ordusunu teslim aldı.
1920 - TBMM, Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nu onayladı.
1939 - Avrupa Güreş Şampiyonası'nda, Türk güreşçileri Yaşar Doğu ve Mustafa Çakmak, 66 ve 87 kilolarda Avrupa ikincisi oldu.
1945 - İtalya'daki Alman birlikleri teslim oldu.
1945 - Adolf Hitler, Eva Braun ile Berlin'de evlendi ve Amiral Karl Dönitz'i veliahtı tayin etti.
1945 - Sovyet tankları Berlin'e girdi.
1945 - Dachau Toplama Kampında tutulanlar, ABD Kara Kuvvetleri'ne bağlı 42. Piyade Tümeni ve diğer 7. Ordu birlikleri tarafından kurtarıldı.
1949 - Sabahattin Ali'yi öldüren Ali Ertegin'in yargılanmasına başlandı.
1951 - Helsinki'de serbest stil kategorisinde ilk defa düzenlenen Dünya Güreş Şampiyonası'nı Türk Millî Takımı kazandı.
1955 - Güney Vietnam'da iç savaş başladı.
1968 - Hair Müzikali, Broadway'de perdelerini açtı.
1991 - Bangladeş'te meydana gelen kasırga, en az 138.000 kişinin ölümüne ve 10 milyon kişinin evsiz kalmasına neden oldu.
1992 - Los Angeles'ta çıkan halk ayaklanmasında, üç gün içinde 54 kişi öldü ve yüzlerce bina tahrip edildi.
2004 - Oldsmobile, son otomobilini üretti. Şirket, tam 107 yıldır otomobil üretimi yapıyordu.
2005 - Suriye, 29 yıl süren işgalin ardından Lübnan'dan tamamen çekildi.
2007 - İstanbul'da Çağlayan Mitingi düzenlendi.
2011 - Birleşik Krallık'ta Galler Prensi William, Kate Middleton ile evlendi.
2017 - Türkiye'de Vikipedi'ye erişim engellendi.
Doğumlar
1785 - Karl Drais, Alman mucit (ö. 1851)
1806 - Ernst von Feuchtersleben, Avusturyalı hekim, şair ve filozof (ö. 1849)
1818 - II. Aleksandr, Rus Çarı (ö. 1881)
1854 - Henri Poincaré, Fransız matematikçi (ö. 1912)
1863 - William Randolph Hearst, Amerikalı gazete yayımcısı ve siyasetçi (ö. 1961)
1880 - Ali Fethi Okyar, Türk asker ve siyaset adamı (ö. 1943)
1892 - Müfide Ferit Tek, Türk romancı (ö. 1971)
1893 - Harold Clayton Urey, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1981)
1899 - Duke Ellington, Amerikalı caz müzisyeni (ö. 1974)
1901 - Hirohito, Japonya'nın 124. İmparatoru (ö. 1989)
1906 - Eugène Ehrhart, Fransız matematikçi (ö. 2000)
1907 - Fred Zinnemann, Avusturya asıllı Amerikalı film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 1997)
1924 - Annette Chalut, Fransız hekim ve direnişçi
1943 - İlker Başbuğ, Türk orgeneral ve 26. Genelkurmay Başkanı
1954 - Jerry Seinfeld, Amerikalı komedyen
1957 - Daniel Day-Lewis, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1958 - Michelle Pfeiffer, Amerikalı sinema oyuncusu
1963 - Aykut Gürel, Türk besteci ve müzisyen
1967 - Dan Ariely, psikoloji profesörü ve davranışsal ekonomisttir
1967 - Latif Doğan, Türk şarkıcı
1967 - Master P ya da iş dünyasında kullandığı adıyla P. Miller, Amerikalı rapçi, yapımcı, aktör ve yatırımcı
1968 - Kolinda Grabar-Kitarović, Şubat 2015 yılından Şubat 2020'ye kadar Hırvatistan Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Hırvat siyasetçi
1969 - İzel Çeliköz, Türk şarkıcı
1970 - Andre Agassi, Amerikalı tenisçi
1970 - China Forbes, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1970 - Uma Thurman, Amerikalı sinema oyuncusu
1973 - David Belle, Fransız oyuncu
1974 - Anggun, Endonez-Fransız şarkıcı
1975 - Ziynet Sali, Kıbrıs Türkü müzisyen
1976 - Taner Gülleri, Türk futbolcu
1976 - Fabio Liverani, İtalyan millî futbolcu
1977 - Titus O'Neil, Amerikalı profesyonel güreşçi ve emekli profesyonel futbolcu
1979 - Lee Dong-Gook, Güney Koreli futbolcu
1980 - Bahar Yanılmaz, Türk oyuncu
1982 - Cengiz Coşkun, Türk model ve oyuncu
1982 - Kate Nauta, Amerikalı oyuncu, manken ve şarkıcı
1983 - David Lee, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1983 - Mehmet Aslan, Türk oyuncu ve siyasetçi
1983 - Semih Şentürk, Türk futbolcu
1984 - Paulius Jankunas, Litvan basketbolcu
1984 - Melike İpek Yalova, Türk oyuncu
1987 - Sara Errani, İtalyan tenisçi
1988 - Elías Hernández, Meksikalı futbolcu
1988 - Tevfik Mahlufi, Cezayirli orta mesafeci
1989 - Domagoj Vida, Hırvat futbolcu
1991 - Jung Hye-sung, Güney Koreli oyuncu
1992 - Sebastian Holmén, İsveçli futbolcu
1992 - Bilal Özhan, Türk futbolcu
1996 - Katherine Langford, Avustralyalı aktris
2006 - Xochitl Gomez, Amerikalı oyuncu
2007 - Sofía de Borbón, İspanya Kralı VI. Felipe ve Letizia Ortiz'nın ikinci çocuğu
Ölümler
1380 - Siena'lı Katerina, Dominikan Tarikatı'nda çalışan ama rahibe olmayan üyesi ve mistik (d. 1347)
1688 - Friedrich Wilhelm, Brandenburg elektörü ve Prusya Dükü (d. 1620)
1771 - Francesco Bartolomeo Rastrelli, İtalyan kökenli Rus mimar (d. 1700)
1870 - Juan Crisóstomo Falcón, Venezuela devlet başkanı (d. 1820)
1924 - Ernest Fox Nichols, Amerikalı eğitimci ve fizikçi (d. 1869)
1933 - Konstantinos Kavafis, Yunan şair (d. 1863)
1944 - Bernardino Machado, 1915-16 ve 1925-26 dönemlerinde Portekiz cumhurbaşkanı (d. 1851)
1945 - Matthias Kleinheisterkamp, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Waffen SS generali (d. 1893)
1947 - Irving Fisher, Amerikalı ekonomist (d. 1867)
1951 - Ludwig Wittgenstein, Avusturya kökenli İngiliz filozof (d. 1889)
1951 - Osman Batur, Kazak direniş lideri (Doğu Türkistan'ın bağımsızlığı için Çinlilere karşı mücadele veren halk kahramanı) (d. 1899)
1954 - Zekai Apaydın, Türk diplomat ve siyasetçi (d. 1884)
1956 - Wilhelm Ritter von Leeb, Alman mareşal (d. 1876)
1967 - Anthony Mann, Amerikalı film yönetmeni ve aktör (d. 1906)
1979 - Muhsin Ertuğrul, Türk yönetmen, oyuncu ve yapımcı (d. 1892)
1980 - Alfred Hitchcock, İngiliz sinema yönetmeni (d. 1899)
1988 - Leman Cevat Tomsu, Türk mimar ve akademisyen (Türkiye’nin ilk kadın mimarı) (d. 1913)
1992 - Burhan Uygur, Türk ressam (d. 1940)
2006 - John Kenneth Galbraith, Kanada kökenli Amerikalı ekonomist (d. 1908)
2008 - Albert Hofmann, İsviçreli bilim insanı (LSD'yi sentezleyen ilk kişi) (d. 1906)
2009 - Sedat Balkanlı, Türk futbolcu (d. 1965)
2010 - Avigdor Arikha, İsrailli-Fransız ressam, baskı sanatçısı ve sanat tarihçisi (d.1929)
2012 - Şükrü Ganem, Libyalı siyasetçi (d. 1942)
2013 - Parekura Horomia, Yeni Zelandalı siyasetçi (d. 1950)
2014 - Iveta Bartošová, Çek şarkıcı (d. 1966)
2014 - Bob Hoskins, İngiliz aktör (d. 1942)
2014 - Tahir Şeybi, Tunuslu eski millî futbolcu (d. 1946)
2014 - Gailene Stock, Avustralya-İngiliz balerin ve bale eğitmeni (d. 1946)
2016 - Alyson Bailes, İngiliz kadın diplomat, politika uzmanı, akademisyen ve dilbilimci (d. 1949)
2016 - Renato C. Corona, Filipinli yüksek mahkeme başkanlığı yapmış üst düzey hukukçu (d. 1948)
2016 - Jok Church, Amerikalı animatör ve çizgi film yapımcısı (d. 1949)
2016 - Chen Zhongshi, Çinli şair ve yazar (d. 1942)
2018 - Baki İlkin, Türk diplomat (d. 1943)
2018 - Lester James Peries, Sri Lankalı film yönetmeni, senarist ve film yapımcısı (d. 1919)
2018 - Luis García Meza Tejada, Eski bir Bolivya diktatörü (d. 1929)
2018 - Michael Martin, Britanyalı İşçi Partili siyasetçi (d. 1945)
2018 - Özden Örnek, Türk asker ve Deniz Kuvvetleri'nin 20. Komutanı (d. 1943)
2018 - Rose Laurens, Fransız kadın şarkıcı ve söz yazarı (d. 1953)
2019 - Carlo Maria Abate, İtalyan otomobil yarışçısı (d. 1932)
2019 - Dilber Ay, Türk şarkıcı, söz yazarı ve sunucu (d. 1956)
2019 - Eldon A. Bargewell, Tümgeneral rütbesindeki Amerikalı eski üst düzey asker (d. 1947)
2019 - Gino Marchetti, Amerikan futbolcusu (d. 1926)
2019 - John Llewellyn Moxey, Arjantin doğumlu İngiliz film ve televizyon yönetmeni (d. 1925)
2019 - Leslie Allan Murray, Avustralyalı şair, tarihçi, romancı, egitimci ve eleştirmen (d. 1938)
2019 - Josef Šural, Profesyonel Çek futbolcu (d. 1990)
2019 - Ellen Tauscher, Amerikalı siyasetçi ve diplomat (d. 1951)
2020 - Philippe Breton, Fransız Roma Katolik piskopos (d. 1936)
2020 - Germano Celant, İtalyan sanat tarihçisi (d. 1940)
2020 - Lenora Garfinkel, Amerikalı mimar (d. 1930)
2020 - Denis Goldberg, Güney Afrikalı insan hakları aktivisti ve siyasetçi (d. 1933)
2020 - Yahya Hassan, Filistin kökenli Danimarkalı şair ve aktivist (d. 1995)
2020 - İrrfan Khan, Hint aktörü (d. 1967)
2020 - Martin Lovett, İngiliz çellist (d. 1927)
2020 - Dick Lucas, Amerikan futbolcusu (d. 1934)
2020 - Noel Walsh, İrlandalı futbolcu (d. 1935)
2021 - Amris, Endonezyalı siyasetçi ve general (d. 1957)
2021 - Hans van Baalen, Hollandalı siyasetçi (d. 1960)
2021 - Rajendrasingh Baghel, Hint siyasetçi ve tarımcı (d. 1945)
2021 - Anne Buydens, Almanya doğumlu Belçikalı-Amerikalı aktris, hayırsever ve film yapımcısı (d. 1919)
2021 - Johnny Crawford, Amerikalı aktör, şarkıcı, müzisyen ve bando şefi (d. 1946)
2021 - Zhang Enhua, Çinli millî futbolcu (d. 1973)
2021 - Billie Hayes, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1924)
2022 - Joanna Barnes, Amerikalı aktris, gazeteci ve köşe yazarı (d. 1934)
2022 - Taz Stereo Nation, Hint asıllı İngiliz şarkıcı, besteci ve aktör (d. 1967)
Tatiller ve özel günler
Dünya Dans Günü
0429
29 |
3109 | https://tr.wikipedia.org/wiki/30%20Nisan | 30 Nisan |
Olaylar
1006 - Tarihte kayıtlara geçirilmiş en parlak Süpernova olan SN 1006, Kurt takımyıldızı içerisinde gözlemlendi.
1563 - Kral VI. Charles'ın emriyle, bütün Yahudiler Fransa'dan çıkarıldı.
1789 - George Washington, ABD'nin ilk Başkanı oldu.
1803 - ABD, Louisiana topraklarını Fransa'dan 15 milyon dolar karşılığında satın aldı. Böylelikle genç ülkenin toprakları iki katına çıkmış oldu. Bu alışverişe tarihte "Louisiana mübayaası" adı verilmektedir.
1919 - Mustafa Kemal Paşa, Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine atandı.
1920 - Paris'te toplanacak Barış Konferansı ile ilgili Ankara'da toplanan Büyük Millet Meclisi, taraf ülkelerin Dış İşleri Bakanlıklarına gönderdiği bir yazıyla, İstanbul'dan ayrı bir Hükûmetin kurulduğunu bildirdi.
1939 - Türkiye'nin de katıldığı New York Dünya Sergisi açıldı.
1945 - Adolf Hitler ve bir gün önce evlendiği Eva Braun intihar etti.
1955 - Bugün kullanılan Vietnam bayrağını, Kuzey Vietnam ilk kez resmî bayrağı olarak kabul etti.
1959 - İsmet İnönü'nün Uşak gezisinde olaylar çıktı. Polis, halkı dağıtmak için göz yaşartıcı bomba kullandı.
1960 - İstanbul'da bir gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1960 - Ali Ulvi Ersoy'nin karikatürü nedeniyle, Cumhuriyet gazetesi 10 gün süreyle kapatıldı.
1961 - İstanbul Kartal'da iki tren çarpıştı: 16 kişi öldü, 78 kişi de yaralandı.
1964 - Diyanet İşleri Başkanlığı, doğum kontrolünün uygulanmasını verdiği bir fetvayla kamuoyuna açıkladı.
1967 - CHP Dördüncü Olağanüstü Kurultayı sonuçlandı. Kurultay'da kabul edilen ortanın solu siyasetine karşı çıkan Kayseri Milletvekili Turhan Feyzioğlu'nun liderliğini yaptığı 33 Milletvekili ve 15 Senatör partiden istifa etti.
1975 - Kuzey Vietnam birlikleri, Saygon'daki Bağımsızlık Sarayı'na girerek Vietnam Savaşı'nı bitirdi.
1975 - Anayasa Mahkemesi tarafından 1971'de kapatılan Türkiye İşçi Partisi yeniden kuruldu.
1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Erzincan'da konuştu: "Bir kişi tasavvur ediniz ki eline silah alacak; sekiz kişiyi, on kişiyi, yirmi kişiyi hayvan boğazlar gibi boğazlayacak, öldürecek. Ondan sonra ben onu idam etmeyeceğim!"
1982 - 12 Eylül Darbesi'nin 16. idamı: 20 Şubat 1980'de Malatya Doğanşehir Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları Başkanı Hasan Doğan'ı öldüren sağ görüşlü militan Cengiz Baktemur, idam edildi.
1986 - Çernobil reaktör kazası sonucu meydana gelen nükleer kaza sonrasında atmosfere büyük miktarda fisyon ürünleri salındığı tüm dünya tarafından öğrenildi.
1993 - WWW ön eki ile günümüzde kullanılan internet, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) tarafından, halkın ulaşabileceği şekle getirildi.
1998 - ABD, PKK'yı en tehlikeli terör örgütleri arasında saydı.
1998 - NATO Konseyi, Kosova Bildirisi yayınladı. Şiddeti reddeden ittifak, Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'e uyarılarda bulundu.
1998 - PKK, Yunanistan'ın başkenti Atina'da bazı Yunan parlamenterlerin de katılımıyla Balkanlar Bürosu'nu açtı.
1999 - Ankara 2 Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, Abdullah Öcalan'ın yargılanmasının 31 Mayıs Pazartesi gününden itibaren İmralı Adası'nda kesintisiz olarak sürdürülmesine karar verdi.
2003 - Metrocity alışveriş merkezi İstanbul'da açıldı.
2013 - Türkiye'nin en uzun tutuklu kalan (32,5 yıl) mahkûmu, Tahir Canan tahliye edildi.
2022 - Trabzonspor, Süper Lig'deki 7. Şampiyonluğunu kazandı.
Doğumlar
1310 - III. Casimir, 1333'ten 1370'e kadar bugünkü Polonya'nın öncülü olan Lehistan Krallığı'nın hükümdarı (ö. 1370)
1662 - II. Mary, 1689'dan 1694'teki ölümüne kadar eşi III. & II. William ile birlikte hüküm süren İngiltere, İskoçya ve İrlanda Kraliçesi (ö. 1694)
1723 - Mathurin Jacques Brisson, Fransız zoolog ve doğa filozofu (ö. 1806)
1770 - David Thompson, Britanyalı-Kanadalı kürk tüccarı, kadastrocu ve harita yapımcısı (ö. 1857)
1777 - Carl Friedrich Gauss, Alman kökenli matematikçi ve bilim insanı (ö. 1855)
1803 - Albrecht von Roon, Prusyalı asker ve devlet adamı (ö. 1879)
1857 - Eugen Bleuler, İsviçreli psikiyatr (ö. 1939)
1870 - Franz Lehár, Macar besteci (ö. 1948)
1883 - Jaroslav Hašek, Çek romancı (ö. 1923)
1896 - Giuseppe Vaccaro, İtalyan mimar (ö. 1970)
1902 - Theodore Schultz, Amerikan iktisatçı ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 1998)
1916 - Bob Pirie, Kanadalı yüzücü (ö. 1984)
1916 - Claude Elwood Shannon, Amerikalı matematikçi ve elektrik mühendisi (ö. 2001)
1926 - Cloris Leachman, Amerikalı aktris, komedyen ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2021)
1933 - Willie Nelson, Amerikalı country-folk sanatçısı
1938 - Larry Niven, Amerikalı bilimkurgu yazarı
1938 - Juraj Jakubisko, Slovak yönetmen (ö. 2023)
1946 - XVI. Carl Gustaf, İsveç Kralı
1948 - Jocelyne Saab, Lübnanlı gazeteci ve film yönetmeni (ö. 2019)
1949 - António Guterres, Portekizli siyasetçi ve Birleşmiş Milletler'in 9. Genel Sekreteri
1949 - Selim İleri, Türk yazar, senarist ve eleştirmen
1952 - Jacques Audiard, Fransız film yönetmeni ve senarist
1954 - Jane Campion, Yeni Zelandalı film yönetmeni, senarist ve Oscar ödülü sahibi
1954 - Kim Darroch, Britanyalı büyükelçi
1955 - Nicolas Hulot, Fransız siyasetçi, yazar, fotoğrafçı ve gazeteci
1956 - Lars von Trier, Danimarkalı film yönetmeni ve senarist
1958 - Charles Berling, Fransız oyuncu
1959 - Stephen Harper, Kanadalı politikacı ve Kanada'nın 22. Başbakanı
1961 - Arnór Guðjohnsen, İzlandalı eski millî futbolcu
1961 - Thomas Schaaf, Alman futbolcu ve teknik direktör
1961 - Isiah Thomas, Amerikalı basketbolcu
1965 - Adrian Pasdar, Amerikalı aktör ve film yönetmeni
1969 - Paulo Jr., Brezilyalı müzisyen
1970 - Halit Ergenç, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1973 - Leigh Francis, komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1975 - Johnny Galecki, Amerikalı oyuncu
1976 - Victor J. Glover, Amerikalı astronot
1976 - Ankaralı Namık, Türk müzisyen, söz yazarı, bestekâr ve oyuncu (ö. 2015)
1976 - Amanda Palmer, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1978 - Ayça İnci, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1978 - Simone Barone, İtalyan futbolcu
1979 - Gerardo Torrado, Meksikalı eski millî futbolcu
1980 - Luis Scola, Arjantinli profesyonel basketbolcu
1980 - Jeroen Verhoeven, Hollandalı futbolcu
1981 - Rasim Ozan Kütahyalı, Türk köşe yazarı ve televizyon yorumcusu
1981 - John O'Shea, İrlandalı eski futbolcu
1982 - Kirsten Dunst, Amerikalı sinema oyuncusu
1982 - Lloyd Banks, Amerikalı rapçi ve G-Unit grubunun üyesi
1982 - Drew Seeley, Kanadalı-Amerikalı oyuncu, şarkıcı, söz yazarı ve dansçı
1983 - Tatjana Hüfner, Alman kızakçı
1985 - Gal Gadot, İsrailli oyuncu ve model
1986 - Dianna Agron, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1989 - Tunay Acar, Türk-Alman futbolcu
1990 - Michael Schulte, Alman şarkıcı
1991 - Hristos Milordos, Kıbrıs Rumu şarkıcı
1991 - Travis Scott (Jacques Webster), Amerikalı rapçi ve prodüktör
1992 - Finn Lemke, Alman hentbolcu
1992 - Marc-André ter Stegen, Alman kaleci
1992 - Paweł Wszołek, Polonyalı futbolcu
1993 - Amine Gülşe, Türk oyuncu ve manken
1994 - Chae Seo-jin, Güney Koreli aktris
1996 - Augusto Batalla, Arjantinli futbolcu
1997 - Ali Rıza Serlek, Norveçli güreşçi
1998 - Olivia DeJonge, Avustralyalı aktris
2002 - Teden Mengi, İngiliz futbolcu
Ölümler
65 - Lucan (Marcus Annaeus Lucanus), Romalı şair (d. 39)
1030 - Gazneli Mahmud, Gazne Devleti'nin kurucusu (d. 971)
1063 - Renzong, Çin'in Song Hanedanı'nın dördüncü imparatoru (d. 1010)
1305 - Roger de Flor, başta Sicilya ve Bizans İmparatorluğu olmak üzere Akdeniz kıyılarında ve Anadolu topraklarında faaliyetlerde bulunmuş olan condottiere (d. 1267)
1632 - III. Zygmunt Waza, İsveç kralı ve Finlandiya Büyük Dükü (d. 1566)
1642 - Dmitri Pojarski, 1611'den 1612'ye kadar Lehistan-Rusya Savaşı sırasında askeri liderliği ile tanınan Rus prensi (d. 1577)
1751 - Petro Lassi, 1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rus ordularına komutanlık etmiş general (d. 1678)
1792 - John Montagu, İngiliz siyasetçi ve diplomat (sandviçin mucidi) (d. 1718)
1821 - Benderli Ali Paşa, Osmanlı sadrazamı ve devlet adamı (d. ?)
1847 - Karl (Teschen Dükü), Avusturya arşidükü, askeri reformcu ve kuramcı (d. 1771)
1865 - Robert FitzRoy, İngiliz meteorolog ve denizci (d. 1805)
1883 - Édouard Manet, izlenimciliğin kurucularından Fransız ressam (d. 1832)
1885 - Jens Peter Jacobsen, Danimarkalı şair, yazar ve bilim insanı (d. 1847)
1889 - Carl Rosa, Alman asıllı İngiliz opera besteci ve yöneticisi (d. 1842)
1921 - Kamures Hanım, V. Mehmed'in ilk eşi (d. 1855)
1945 - Adolf Hitler, Avusturya doğumlu Alman politikacı ve yazar (Nazi Almanyası'nın diktatörü) (d. 1889)
1945 - Eva Braun, Adolf Hitler'in uzun süreli hayat arkadaşı ve kısa bir süre için nikahlı eşi (d. 1912)
1956 - Alben W. Barkley, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 35. başkan yardımcısı (d. 1877)
1970 - Inger Stevens, İsveç doğumlu Amerikalı aktris (d. 1934)
1974 - Agnes Moorehead, Amerikalı aktris (d. 1900)
1982 - Lester Bangs, Amerikalı müzik eleştirmeni, yazar ve müzisyen (d. 1948)
1983 - George Balanchine, Gürcü asıllı Amerikalı koreograf (d. 1904)
1983 - Muddy Waters, Amerikalı müzisyen (d. 1913)
1989 - Sergio Leone, İtalyan film yapımcısı ve yönetmen (d. 1929)
1994 - Roland Ratzenberger, Avusturyalı F1 yarışçısı (d. 1960)
1998 - Nizar Kabbani, Suriyeli şair, yazar ve diplomat (d. 1923)
2000 - Poul Hartling, Danimarkalı diplomat ve siyasetçi (d. 1914)
2007 - Gordon Scott, Amerikalı aktör (d. 1926)
2010 - Gerry Ryan, İrlandalı yazar, televizyon sunucusu ve haber spikeri (d. 1956)
2011 - Ernesto Sabato, Arjantinli yazar (d. 1911)
2012 - Benzion Netanyahu, Polonya doğumlu İsrailli tarihçi ve siyonist aktivist (d. 1910)
2015 - Ben E. King, Amerikalı soul şarkıcısı (d. 1938)
2015 - Henriette Ragon, bilinen ismiyle Patachou, Fransız şarkıcı ve oyuncu (d. 1918)
2015 - Nigel Terry, İngiliz oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1945)
2016 - Daniel Aaron, Amerikalı yazar ve akademisyen (d. 1912)
2016 - Uwe Friedrichsen, Alman sinema ve dizi oyuncusu (d. 1934)
2016 - Harry Kroto, Britanyalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1939)
2017 - Belchior, Brezilyalı şarkıcı ve besteci (d. 1946)
2017 - Lorna Gray, Amerikalı oyuncu (d. 1917)
2017 - Ueli Steck, İsviçreli dağcı ve tırmanış sporcusu (d. 1976)
2018 - Joel Kovel, Amerikalı yazar ve psikiyatrist (d. 1936)
2019 - Anémone, Fransız oyuncu (d. 1950)
2019 - Beth Carvalho, Brezilyalı kadın şarkıcı, besteci, dans müzisyeni ve siyasetçi (d. 1946)
2019 - Luciano Comaschi, İtalyan teknik direktör ve eski futbolcu (d. 1931)
2019 - Peter Mayhew, İngiliz aktör (d. 1944)
2020 - Suleiman Adamu, Nijeryalı politikacı (d. 1963)
2020 - Tony Allen, Nijeryalı baterist, besteci ve söz yazarı (d. 1940)
2020 - Óscar Chávez, Meksikalı şarkıcı, söz yazarı, besteci ve aktör (d. 1935)
2020 - Jordan Cox, İngiliz ragbi birliği oyuncusu (d. 1992)
2020 - Kundanika Kapadia, Hint romancı, öykü yazarı ve deneme yazarı (d. 1927)
2020 - Rishi Kapoor, Hint Oyuncu (d. 1952)
2020 - Sam Lloyd, Amerikalı aktör, kapella şarkıcısı ve müzisyen (d. 1963)
2020 - Jean-Marc Manducher, Fransız iş insanı ve spor yöneticisi (d. 1948)
2020 - Sylvie Vincent, Kanadalı antropolog ve etnolog (d. 1941)
2020 - Yu Lihua, Tayvanlı-Amerikalı yazar ve öğretmen (d. 1931)
2021 - Claudia Barrett, Amerikalı aktris (d. 1929)
2021 - Aleksey Bespalikov, Sovyet-Rus siyasetçi (d. 1948)
2021 - Eli Broad, Amerikalı milyarder iş insanı ve hayırsever (d. 1933)
2021 - Kęstutis Glaveckas, Litvanyalı siyasetçi (d. 1949)
2022 - Neil Campbell, İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1977)
2022 - Naomi Judd, Amerikalı country şarkıcısı, müzisyen, aktris, söz yazarı ve aktivist (d. 1946)
2022 - Mino Raiola, Futbol menajeri (d. 1967)
Tatiller ve özel günler
Uluslararası Caz Günü
Dünya Veteriner Hekimler Günü (2016)
Muş'tan Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)
Ortez Protez Günü
0430
30 |
3111 | https://tr.wikipedia.org/wiki/May%C4%B1s | Mayıs | Mayıs, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 5. ayı olup 31 gün çeker.
Mayıs adı, Roma bereket Tanrıçası Bona Dea ile birlikte tanımlanan, Yunan Tanrıçası "Maia'nın ayı" anlamında Latince maius mensis'ten gelmektedir. |
3112 | https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C4%9Fustos | Ağustos | Ağustos, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 8. ayı olup 31 gün çeker. Türkçede bu aya "Harman ayı", "Lobut ayı" da denir. Kimi yerlerde bu ay için "Temmuz" ayı gibi "Orak ayı" dendiği de olur.
Ağustos adının İngilizce karşılığı olan "August", bir rivayete göre, Roma İmparatoru Caesar Augustus’a ithafendir. Bir rivayete göre, Augustus da, tıpkı Julius Caesar’ın ayı Temmuz gibi (Julius’dan kaynaklanan July: Temmuz) kendi ayının da 31 gün çekmesini istediği için Ağustos ayında 31 gün vardır. Augustus, Cleopatra’nın öldüğü zamana denk geldiği için, bu ayın, takvimde bulunduğu yere yerleştirilmesini istemiştir. Augustus bu aya adını vermeden önce Ağustos ayı, Mart ayı ile başlayan Roma takviminin altıncı ayı olduğu için, Latince "Sextilis" olarak adlandırılmaktaydı.
Latinceden Türkçeye geçen sözcükler |
3114 | https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%20Kulesi | Kız Kulesi | Kız Kulesi, İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer alan küçük adacık üzerinde inşa edilmiş yapıdır.
Tarihçe
Kyzikos'taki deniz zaferinden sonra, MÖ 408'de Atinalı general Alkibiadis, muhtemelen Karadeniz'den gelen gemiler için Üsküdar'ın önündeki küçük bir kaya üzerine özel bir istasyon inşa etti.
Üsküdar'ın sembolü hâline gelen kule, Üsküdar’da Bizans devrinden kalan tek eserdir. MÖ 24 yıllarına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir.
1110'da Bizans İmparatoru I. Aleksios, taş duvarla korunan ahşap bir kule inşa etti. Kuleden Konstantinopolis'teki Mangana semtinde (tarihi yarımadada bir mahalle) dikilmiş başka bir kuleye uzanan bir demir zincir gerildi. Adacık daha sonra su altı kalıntıları hala görülebilen bir savunma duvarı ile Asya kıyısına bağlandı. 1453'te İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethi sırasında, kulede Venedikli Gabriele Trevisano tarafından yönetilen bir Bizans garnizonu bulunuyordu. Daha sonra yapı, Fatih Sultan Mehmed döneminde Osmanlı Türkleri tarafından gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır.
İlk olarak Yunan döneminde bir mezara ev sahipliği yapan bu ada, Bizans döneminde inşa edilen ek bina ile gümrük istasyonu olarak kullanılmıştır. Osmanlı döneminde ise gösteri platformundan savunma kalesine, sürgün istasyonundan karantina odasına kadar birçok işlev yüklenmiştir. Asli görevi olan ve yüzyıllardan beri varlığı ile insanlara, geceleri ise geçen gemilere göz kırpan feneri ile yol gösterme işlevini hiç kaybetmemiştir.
Bazı Avrupalı tarihçiler buraya Leander Kulesi derler. Kule hakkında pek çok rivayet bulunmaktadır. Antik Çağ'da arkla (küçük kale) ve damialis (dana yavrusu) adları ile anılan kule, bir ara da "Tour de Leandros" (Leandros'un Kulesi) ismi ile ünlenmiştir. Şimdi ise Kız Kulesi ismi ile bütünleşmiş ve bu ismi ile anılmaktadır.
Çok eski geçmişi olan Kız Kulesi, bir zamanlar Boğaz'dan geçen gemilerden vergi alınmak maksadı ile kullanılmıştır. Kule ile Avrupa yakası boyunca büyük bir zincir çekilmiş ve gemilerin Anadolu yakası ile Kız Kulesi arasından geçişine (O zamanlar gemi boyutları küçük olduğu için geçebilmekteydi.) izin verilmiştir. Bir süre sonra kule, zinciri taşıyamamış ve Avrupa yakasına doğru yıkılmıştır. Kuleden suyun içine bakıldığında yıkıntıları görülmektedir.
Kule 1509 depreminde yıkılmış, yeniden inşa edilmiş ve 1721'de yanmıştır. Sadrazam Damat İbrahim Paşa tarafından imar emri verilmiş ve yeni bina deniz feneri olarak kullanılmış; çevre surlar 1731 ve 1734 yıllarında onarılmıştır. Sonunda 1763'te kule daha dayanıklı taştan yeniden inşa edildi. 1829'dan itibaren karantina istasyonu olarak kullanılmış ve 1832'de Sultan II. Mahmud tarafından yeniden restore edilmiştir. 1945'te, kuleyi yamama sırası liman yönetimine geldi. Daha sonra 1998'de tekrar restore edildi, kısa bir süre önce James Bond filmi Dünya Yetmez'de yer aldı.
17 Ağustos 1999 depremi ve Marmara Denizi'ndeki tsunamiden sonra kuleyi güçlendirmek için çelik destekler eklendi. Sarayburnu'ndaki eski Roma, Bizans ve Osmanlı başkentinin manzarasına sahip iç mekan bir kafe ve restorana dönüştürülmüştür. Özel tekneler gün boyunca kule ile kıyı arasında gidip gelmektedir.
Kız Kulesi 2000 yılında restore edilerek restoran haline dönüştürülmüştür. 2021'de kuleyi restore etme çalışmaları yeniden başladı. Tamamlandığında artık içinde bir restoran olmayabilir.
Mimarisi
Bugün görülen kulenin temelleri ve alt katın önemli kısımları, II. Mehmed devri yapısıdır. Kulenin etrafındaki sahanlık geniş kaplanmıştır. Üstündeki madalyon hâlindeki bir mermer levhada, kuleye şimdiki şeklini veren Sultan II. Mahmud'un, hattat Rasim’in kaleminden çıkmış 1832 tarihli bir tuğrası vardır. Kulenin Eminönü tarafı daha genişçe olup burada bir de sarnıç vardır.
Evliya Çelebi kuleyi "Deniz içinde karadan bir ok atımı uzak, dört köşe, sanatkârane yapılmış bir yüksek kuledir. Yüksekliği tam 80 (seksen) arşındır. Sath-ı mesehası iki yüz adımdır. İki taraftan kapısı vardır." sözleriyle tarif etmiştir.
Konumu
Karadeniz'in Marmara ile birleştiği yerde, Salacak açıklarında küçük bir ada üzerinde kurulmuştur. Kız Kulesi'ne ulaşım, Salacak ve Ortaköy'den sandallarla yapılmaktadır.
Kültürel etkileri
1966-1981 yılları arasında tedavülde kalan 10 Türk lirası banknotlarının arka yüzünde, Kız Kulesi'nin bir tasviri yer alıyordu. Kulenin 1/25 ölçülerindeki maketi, Miniatürk'te sergilenmektedir.
Galeri
Kaynakça
Özel
Genel
Dış bağlantılar
Uzaydan Kız Kulesi
Konstantinopolis
Türk lirası üstünde görünen yapılar
İstanbul'daki kuleler
Marmara Denizi'ndeki adalar
İstanbul Boğazı
İstanbul iline bağlı adalar
12. yüzyılda tamamlanan ulaşım altyapısı
12. yüzyılda tamamlanan kuleler
1110'larda tamamlanan yapılar |
3116 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Eyl%C3%BCl | Eylül | Eylül, Jülyen ve Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 9. ayı olup 30 gün çeker.
Etimoloji ve diğer isimler
Türkçe'de yer alan Eylül isminin kökeni Arapçadır. Arapça eylûl (أيلول), Süryanice Arami/Süryani takviminin altıncı ayına atıfta bulunan ˀelūl (אלול) kelimesinden alıntıdır. Bu isim ise köken açısından Akadca hasat festivali ve bu festivalin yapıldığı ayı tanımlayan elūlu/elūnu kelimesinden türemiştir.
Hristiyanlar bu aya "istavroz ayı", "haç ayı" ya da Karadeniz'de değiştirilerek "istavrit ayı" olarak telaffuz ederler. Avram Galanti Bodrumlu yaptığı araştırmalar ile "Türklük İncelemeleri" kitabında Akadlıların altıncı ayı olduğunu ve "sevinçten haykırmak" anlamına geldiğini savunmuştur. Eylül adının İngilizce karşılığı olan "September", Latince 7 anlamına gelen "septem" den gelir. Eylül, M.Ö. 153'e kadar, eski Roma takviminde 7. ay idi. Roma imparatoru Septimius Severus ile aynı anlama gelir.
Kaynakça |
3118 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Kas%C4%B1m | Kasım | Kasım, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 11. ayı olup 30 gün çeker. Bir de erkek adıdır.
Etimoloji
Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Sümer-Babil-İbrani-Süryani-Arami Tişri den gelme ad ile Teşrin-i Sani olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra İkinci Teşrin, İkinciteşrin olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı kasım yapıldı.
1946 yılında, Refet Ülgen eylül ayı için ilk güz, kasım ayı içinse songüz adını önermiş; ancak bu önerisi benimsenmemiştir.
Ayın adı bir iddiaya göre Arapça kâsim قاسم, (bölen)'den gelmektedir, ama neyi bölmektedir? Oysa Anadolu'da, bu yasa çıkmadan yüzyıllar öncesinden beri halk yılı, kasım, kasım günleri ve hızır, hızır günleri diye ikiye ayırır, hızır günleri 6 Mayıs günü ile başlar ve kasım'a dek sürer.
Bir başka iddiaya göre ise, adın "koç katımı" ya da "katım ayı" olarak bilinen dönemin bu aya denk gelmesidir. T - S ses değişimi Türkçede başka kelimelerde de gözlenir.
Bu ay için kasım adının sebebi budur. Hızır, hıdır, haydar حيدر,خضر, tarihte türlü adlarla (Saint Valentine / Ermiş-Aziz Valentine, Aya Nikola / Santa Klaus/Noel Baba, Dede Korkut ...) anılan bir biçimde Bilinen vaktin günü'ne dek yaşayacak olan bir insandır, kimi inanışlar onu bir nebi/peygamber olarak sayarlar. Arapça söyleyişle Kasım قاسم, Kazım كاظم, İlyas الياس ya da İbranice Kazaam כזאם ile Ellas אללס, Alias אליאס ise Yahya Peygamber'in takma adı olarak bilinir. 6 Mayıs günü Hızır ile İlyas (Ellez)'ın buluştuğuna inanılır.
Kasım adının İngilizce karşılığı olan "November", Latince 9 anlamına gelen “novem” den gelir. Aylara bölünmemiş kış süreci, ocak ve şubat arasında bölünene kadar eski Roma takviminde kasım ayı 9. ay idi.
Kaynakça |
3120 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Aral%C4%B1k | Aralık | Aralık, Gregoryen takvime göre yılın 12. ve son ayı olup 31 gün çeker.
Etimoloji
Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Arapçada "Ocak" anlamına gelen "kânûn كانون" sözcüğünden Kânûn-i Evvel, Kanunuevvel, Kanunievvel, Kânunuevvel olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra İlk Kânun, İlkkânun olarak kullanıldı; 10 Ocak 1945'te kabul edilip 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı aralık yapıldı.
Aralık adının İngilizce karşılığı olan 'December', Latince 10 anlamına gelen "decem"den gelir. Aylara bölünmemiş kış mevsimi, ocak ve Şubat arasında bölünene kadar eski Roma takviminde aralık ayı 10. ay idi. |
3121 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Ekim | Ekim | Ekim, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 10. ayı olup 31 gün çeker.
Türkiye'de, Atatürk devrimine değin Sümer-Babil-İbrani-Süryani-Arami ad Tişri den gelme Teşrin-i Evvel olan ayın adı Cumhuriyet'ten sonra da İlk Teşrin, İlkteşrin ya da Birinci Teşrin, Birinciteşrin olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945'te kabul edilen 15 Ocak 1945'te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı ekim yapıldı. Türkçe "ekme" eyleminden türemiş olup tarlaların sürülüp ekildiği ay anlamındadır. Anadolu'da bu ay için "Gazel ayı" dendiği de olur, "gazel" "kuru yaprak" anlamına gelir. Bu ay için "Avara" diyenler de vardır. Gagauzca gibi Türkçenin kimi lehçelerinde bu aya "kasım" denir. Bu fark; Julien yöntemi Güneş takvimi ile Gregorien yöntemi Güneş takviminin bu yüzyıl (20. yüzyıl) için 13 gün farkı olması yüzündendir. "Kasım" adı "Yahya" peygamberin takma adı olduğundan, Gagauzlar bu iki Güneş takviminin gün farkından dolayı, "kasım" adını bu aya daha yakın görmüşlerdir.
Ekim adının İngilizce karşılığı olan "October", Latince 8 anlamına gelen "octo" dan gelir. Aylara bölünmemiş kış süreci, Ocak ve Şubat arasında bölünene kadar eski Roma takviminde Ekim ayı 8. ay idi. |
3122 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1%20May%C4%B1s | 1 Mayıs |
Olaylar
1707 - İngiltere, Galler ve İskoçya; Büyük Britanya olarak birleşti.
1776 - İlluminati, Adam Weishaupt tarafından kuruldu.
1786 - Wolfgang Amadeus Mozart'ın Figaro'nun Düğünü adlı operası ilk kez sahnelendi.
1840 - "Penny Black" olarak da bilinen ilk yapıştırılabilen resmi posta pulu, Birleşik Krallık'ta tedavüle çıktı.
1869 - Folies Bergère adlı ünlü müzikhol, Paris'te açıldı.
1886 - ABD'nin Chicago kentinde işçiler 8 saatlik iş günü için genel greve gittiler. Polisin ateş açması sonucu, çok sayıda işçi öldü ve yaralandı. İşçi liderlerinden Albert Parsons, August Spies, Adolph Fischer ve George Engel düzmece tanıklar ve kanıtlarla 11 Kasım 1887 tarihinde idam edildi.
1889 - 1 Mayıs, işçilerin ortak bayramı olarak kabul edildi.
1889 - Alman ilaç firması Bayer, Aspirini üretti.
1900 - Utah'ta bir maden kazasında 200 kişi öldü.
1906 - Türkiye'de günümüzde bilinen ilk 1 Mayıs İzmir'de kutlandı.
1909 - Üsküp'te 1 Mayıs etkinlikleri düzenlendi.
1909 - Selânik'te Selanik Sosyalist İşçi Federasyonu tarafından örgütlenen 1 Mayıs etkinlikleri düzenlendi.
1912 - İstanbul'da Osmanlı Sosyalist Fırkası tarafından 1 Mayıs etkinliği düzenlendi.
1918 - Brest Litovsk Barış Antlaşması sonrası Alman birlikleri Don Sovyet Cumhuriyeti'ne girdi.
1921 - Tersane İşçileri, işgal altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutladı. İştirakçi Hilmi önderliğinde Sosyalist Fırka'nın düzenlediği 1 Mayıs'a işçiler kızıl bayraklarla katıldı ve Kasımpaşa'dan Şişli Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne kadar yürüdüler.
1922 - Ankara'da Türkiye Halk İştirakiyyun Fırkası'nın örgütlediği İmalat-ı Harbiye işçileri arasında 1 Mayıs düzenlendi. Aynı zamanda Sovyet Elçiliği'nde de kutlandı.
1923 - İstanbul'da tütün işçileri, askeri fabrika ve demiryolu işçileri, fırıncılar, İstanbul tramvay, telefon, tünel, gazhane işçileri 1 Mayıs'ı sokakta kutladılar. "Yabancı şirketlere el konsun", "8 saatlik iş günü", "Hafta tatili", "Serbest Sendika ve Grev Hakkı" pankartlarını taşıdılar.
1925 - Kıbrıs, Birleşik Krallık kolonisi oldu.
1925 - Takrir-i Sükun Kanunu'yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklanınca, 1 Mayıs da kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi.
1927 - Adolf Hitler yönetimindeki Nazi Partisi, Berlin'de ilk kez miting yaptı.
1930 - Artık cüce Gezegen sınıfında sayılan Plüton gezegeni resmen isimlendirildi. Gezegen, 18 Şubat 1930'da keşfedilmişti.
1931 - New York'taki Empire State Building hizmete girdi.
1933 - Almanya'da 1 Mayıs, o günü tatil ve "Ulusal İşçi Günü" ilan eden iktidardaki Nazi Partisi'nin desteğiyle ve görkemli törenlerle kutlandı. Ertesi gün, tüm sendika merkezleri işgal edildi, varlıklarına el konuldu ve sendika liderleri tutuklandı.
1935 - Aydın demiryolu, hükûmetçe satın alındı.
1940 - 1940 Yaz Olimpiyat Oyunları savaş yüzünden iptal edildi.
1940 - İstanbul'da bar ve eğlence yerlerinde çalışan 107'si Macar 162 "artist"in bir hafta içinde Türkiye'yi terk etmesi istendi.
1941 - İktidarda yozlaşmayı anlatan ve yüzyılın en iyi filmi olarak kabul edilen, Orson Welles'in yönettiği Yurttaş Kane filmi ilk kez gösterildi.
1944 - Tokat'ta Gürmenek Barajı açıldı.
1945 - Alman Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels, Sovyet Birlikleri Berlin'e girerken karısını ve altı çocuğunu öldürerek intihar etti.
1945 - II. Dünya Savaşı'nın sonu: Zafer Sancağı, Berlin'deki Reichstag binası üzerine göndere çekildi.
1948 - Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) resmen kuruldu. Kim Il-sung, ilk Devlet Başkanı oldu.
1948 - Hürriyet gazetesi, Sedat Simavi tarafından İstanbul'da kuruldu.
1956 - Jonas Salk'ın geliştirdiği çocuk felci aşısı kullanılmaya başlandı.
1959 - CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Uşak'ta, sayıları bine yaklaşan kalabalığın saldırısına uğradı. İnönü, atılan taşla yaralandı.
1960 - Soğuk Savaş: U-2 Krizi - Francis Gary Powers'ın kullandığı Amerikan Lockheed U-2 casus uçağı, Sovyetler Birliği üzerinde düşürülünce diplomatik bir krizi başlattı.
1964 - Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), özel yasayla özerk bir kamu tüzel kişiliğine sahip olarak kuruldu.
1967 - Elvis Presley, Priscilla Beaulieu ile Las Vegas'ta evlendi.
1968 - Hürriyet Haber Ajansı (HHA) kuruldu.
1971 - Başbakan Nihat Erim, Anayasa için, "Türkiye böyle bir lüksü kaldıramaz" dedi.
1972 - Kuzey Vietnam Birlikleri, Quang Tri'yi ele geçirdi. ABD ile savaşta ele geçirdiği bu ilk büyük kent, Kuzey Vietnam'ın bütün eyalet üzerinde egemenlik kurmasını sağladı.
1976 - 50 yıllık aradan sonra 1 Mayıs İşçi Bayramı İstanbul Taksim Meydanı'nda yapılan büyük bir mitingle kutlandı. DİSK'in düzenlediği 1976 1 Mayıs'ı, Türkiye'de kitlesel 1 Mayıs kutlamalarının başlangıcı oldu.
1976 - Paris-İstanbul seferini yapan "İzmir" uçağı Zeki Ejder adlı Türk tarafından Marsilya’ya kaçırılmak istendi.
1977 - İstanbul Taksim Meydanı'nda kutlanan 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları sırasında yaşanan olaylarda 34 kişi öldü, 136 kişi yaralandı. Olay, tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçti.
1979 - İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı getirildi. Sokağa çıkan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran ve 1000'e yakın kişi gözaltına alındı. Behice Boran ve 330 Türkiye İşçi Partili 6 Mayıs'ta tutuklandı. DİSK'e bağlı bir grup sendika ise İzmir'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı.
1980 - 12 Eylül darbesinden önce son "yasal" 1 Mayıs kutlamaları yapıldı. Sıkıyönetim altındaki İstanbul, Ankara ve İzmir'de gösteriler yasaklandı. DİSK, Mersin'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı. 12 Eylül 1980 askerî darbesinden sonra, o zamana kadar "Bahar Bayramı" adıyla resmi tatil günü olan 1 Mayıs, çalışma günleri arasına dahil edildi.
1982 - Arjantin, Birleşik Krallık'a ait Falkland Adaları'na asker çıkardı. Britanya, Arjantin kuvvetlerine karşı saldırıya geçti.
1984 - Devlet Güvenlik Mahkemeleri sekiz ilde göreve başladı.
1985 - Tokat’ta, Tekel Sigara Fabrikası kuruldu.
1988 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Rize'de konuştu: "Bana şahsen her şey söyleyebilirler ancak '12 Eylül Harekâtı yapılmamalıydı.' diyemezler. Diyemezler çünkü bu millet bunu istedi."
1988 - Sosyalist feminist Kaktüs dergisi yayına başladı. Derginin yazarları, Gülnur Savran, Nesrin Tura, Sedef Öztürk, Banu Paker, Şahika Yüksel, Aksu Bora, Nural Yasin, Ayşegül Berktay, Özden Dilber, Nalan Akdeniz, Fadime Tonak'tı. Dergi Eylül 1990'a dek 12 sayı yayımladı.
1989 - İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutlamak için İstiklal Caddesi'nden Taksim'e yürümek isteyen 2000 kişilik grup, polis tarafından dağıtıldı. Olaylar sırasında alnından vurulan Mehmet Akif Dalcı adlı genç bir gün sonra öldü. 400'ü aşkın gösterici gözaltına alındı.
1990 - İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı, 2 bin kişi gözaltına alındı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu.
1991 - Vakıfbank, İsviçre'de bastırdığı 2 gram ağırlığında ve 999.9 saflığındaki 'Maşallah' altınını piyasaya sürdü. Altın, Vakıfbank şubelerinde 128 bin liradan satışa sunuldu.
1993 - Aydınlık dergisi kuruldu.
1994 - İstanbul ve Ankara'da 1 Mayıs'ı kutladıktan sonra dağılan gruplar, polis tarafından coplandı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti milletvekili Salman Kaya da polisten dayak yedi. İki gün sonra, milletvekili Salman Kaya'yı döven 3 polis ve Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar görevden alındı.
1995 - Hırvatistan Ordusu, Batı Slavonya'yı geri almak için Bljesak Operasyonu'nu başlattı.
1996 - İstanbul Kadıköy'de 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları sırasında çıkan olaylarda Dursun Adabaș, Hasan Albayrak ve Levent Yalçın isimli 3 kişi öldü. Olaylar sırasında gözaltına alınan, "Dördüncü Sol İnşa Örgütü" isimli örgütün militanı Akın Rençber isimli bir genç, gördüğü işkenceler sonucu 20 Mayıs'ta öldü.
1999 - Amsterdam Antlaşması yürürlüğe girdi.
1999 - TRT internet sitesi trt.net.tr yayına başladı.
2000 - Türk Hava Kuvvetleri; ilk saldırı, arama ve kurtarma helikopteri olan ve Fransız Eurocopter firmasınca üretilen bir adet AS 532 Cougar AL helikopterini teslim aldı.
2002 - Galatasaray ile Leeds United takımları arasındaki futbol maçı öncesinde, 2 İngiliz taraftarın ölümüyle sonuçlanan olaylara ilişkin davada, sanık Ali Ümit Demir 15 yıl ağır hapis, 6 sanık da 3 ay yirmişer gün hapis cezasına çarptırıldı.
2003 - ABD Başkanı George W. Bush, Irak'taki muharebelerin son bulduğunu açıkladı.
2003 - Bingöl'de meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki depremde; 176 kişi öldü, 521 kişi de yaralandı.
2004 - On ülke AB'ye katıldı: Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya.
2006 - ABD tarihinin en büyük grevlerinden birine tanık oldu. Göçmen yasası protesto edildi.
2006 - Porto Riko Hükûmeti maddi sıkıntı nedeniyle, tüm Hükûmet kuruluşlarını ve okulları kapattı.
2008 - Türkiye'de 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı Taksim Meydanı'nda kutlamak isteyen işçi sendikaları ile onlara izin vermeyen yürütme organı arasında yaşanan gerginlik sokaklara yansıdı. Sabah 06:30'dan itibaren Şişli ve çevresinde toplanan gruplara, polisin müdahalesi biber gazı, gaz bombası, cop, panzer, sapan ve tazyikli boyalı suyla oldu. CHP milletvekili Mehmet Ali Özpolat, sıkılan biber gazı nedeniyle kalp spazmı geçirdi. Pek çok örgüt üyesi olan veya olmayan vatandaş, ağır yaralarla hastaneye kaldırıldı ve geçici sakatlıklar yaşadı. Gün içinde DİSK, insanların ölmesinden korktuğu için, Taksim hedefinden vazgeçti.
2009 - 31 yıl sonra resmi olarak 5 bin kişilik bir grup, DİSK organizasyonuyla 1 Mayıs kutlamaları için Taksim'e çıktı.
2009 - 60. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nde kabine revizyonuna gidildi.
2010 - 32 yıl sonra Taksim'de ilk kez izinli olarak 1 Mayıs kutlamaları yapıldı.
2016 - Nail Mavuș isimli vatandaş saat 11:00 sıralarında TOMA'nın çarpması sonucu öldü.
Doğumlar
1672 - Joseph Addison, İngiliz deneme yazarı, şair ve siyasetçi (ö. 1719)
1769 - Arthur Wellesley, Britanyalı asker ve devlet adamı (ö. 1852)
1825 - Johann Jakob Balmer, İsviçreli matematikçi ve matematiksel fizikçi (ö. 1898)
1857 - Theo van Gogh, Hollandalı sanat simsarı (ö. 1891)
1883 - Drastamat Kanayan, Rus asker (ö. 1956)
1878 - Mehmet Kâmil Berk, Türk tıp doktoru (Mustafa Kemal Atatürk'ün doktorlarından) (ö. 1958)
1900 - Ignazio Silone, İtalyan yazar (ö. 1978)
1908 - Giovanni Guareschi, İtalyan mizah yazarı ve karikatürist (Don Camillonun yaratıcısı) (ö. 1968)
1909 - Yannis Ritsos, Yunan şair (ö. 1990)
1910 - Behice Boran, Türk siyasetçi ve sosyolog (ö. 1987)
1910 - Nejdet Sançar, Türk eğitimci ve yazar (ö. 1975)
1912 - Otto Kretschmer, Alman donanmasında kaptan (ö. 1998)
1915 - Mina Urgan, Türk yazar, filolog, profesör ve çevirmen (ö. 2000)
1916 - Glenn Ford, Amerikalı aktör (ö. 2006)
1919 - Dan O'Herlihy, İrlandalı sinema oyuncusu (ö. 2005)
1923 - Joseph Heller, Amerikalı hiciv ve kısa hikâye yazarı (ö. 1999)
1925 - Gabriele Amorth, İtalyan rahip ve din adamı (ö. 2016)
1927 - Albert Zafy, Madagaskarlı siyasetçi ve Madakaskar'ın 6. Devlet Başkanı (ö. 2017)
1928 - Angelo Ziccardi, İtalyan siyasetçi (ö. 2019)
1931 - Mehmet Aslan, Türk oyuncu, senarist ve yönetmen (ö. 1987)
1936 - Dilbar Abdurahmanonova, Sovyet-Özbek kemancı ve orkestra şefi (ö. 2018)
1941 - Asil Nadir, Kıbrıslı iş insanı
1941 - Nurhan Damcıoğlu, Türk kantocu, ses sanatçısı, tiyatro ve sinema oyuncusu
1947 - Jacob Bekenstein, Meksika doğumlu Amerikalı-İsrailli teorik fizikçi ve profesör (ö. 2015)
1948 - Patricia Hill Collins, Amerikalı sosyolog ve politikacı
1953 - Necati Bilgiç, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1954 - Ray Parker Jr., Amerikalı şarkıcı ve müzisyen
1954 - Menderes Samancılar, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1955 - Julie Pietri, Fransız şarkıcı
1956 - Coşkun Aral, Türk uluslararası savaş fotoğrafçısı, gezgin, gazeteci, macera insanı ve belgesel yapımcısı
1956 - Catherine Frot, Fransız oyuncu
1958 - Hulki Cevizoğlu, Türk gazeteci, yazar ve televizyon programcısı
1959 - Yasmina Reza, Fransız oyun yazarı, oyuncu, romancı ve senarist
1961 - Ziya Selçuk, Türk eğitimci ve Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanı
1962 - Maia Morgenstern, Rumen aktris
1962 - Yannis Saoulis, Yunan şarkıcı ve besteci
1963 - Erkan Mumcu, Türk politikacı, T.C Kültür ve Turizm eski bakanı, Anavatan Partisi eski genel başkanı
1964 - Birol Güven, Türk film yapımcısı, senaryo yazarı ve yönetmen
1966 - Olaf Thon, Alman futbolcu ve teknik direktör
1966 - B. Sadık Albayrak, Türk yazar ve eleştirmen
1967 - Tim McGraw, Amerikalı country şarkıcısı
1968 - Oliver Bierhoff, Alman eski futbolcu
1969 - Wes Anderson, Amerikalı yönetmen, yazar ve kısa film, sinema ve reklam yapımcısı
1971 - Didem Akın, Türk basketbol oyuncusu ve menajer
1971 - Hasret Gültekin, Türk bağlama virtüözü, şarkıcı, besteci, söz yazarı ve yapımcı (ö. 1993)
1972 - Julie Benz, Amerikalı oyuncu
1973 - İsmail Sancak, Türk belgesel yönetmeni
1973 - Oliver Neuville, Alman futbolcu
1975 - Marc-Vivien Foé, Kamerunlu millî futbolcu (ö. 2003)
1975 - Murat Han, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1975 - Aleksey Smertin, emekli Rus futbolcu
1978 - Orhan Ölmez, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı, aranjör ve sunucu
1980 - Dilek Çelebi, Türk tiyatro oyuncusu
1981 - Alyaksandr Hleb, Beyaz Rus eski futbolcu
1982 - Beto, Portekizli millî kaleci
1982 - Mark Farren, İrlandalı eski futbolcu (d. 2016)
1982 - Mehmet Muş, Türk siyasetçi ve ekonomist
1982 - Darijo Srna, Hırvatistan millî futbol takımında forma giymiş Bosnalı asıllı eski futbolcu
1983 - Alain Bernard, Fransız yüzücü
1983 - Park Hae-jin, Güney Koreli oyuncu
1983 - Anna Litvinova, Rus top model (ö. 2013)
1984 - Mišo Brečko, Sloven eski millî futbolcu
1984 - Alexander Farnerud, İsveçli millî futbolcu
1988 - Anushka Sharma, Bollywood filmlerinde rol alan Hint oyuncu ve yapımcı
1992 - Ahn Hee-yeon, daha çok bilinen sahne adıyla Hani, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
1993 - Jean-Christophe Bahebeck, Fransız millî futbolcu
1994 - İlkay Durmuş, Türk futbolcu
2004 - Charli D'Amelio, TikTok'ta video oluşturan Amerikalı sosyal medya kişiliği ve dansçısı
Ölümler
408 - Arcadius, Doğu Roma İmparatoru (d. 377/378)
1118 - Matilda, Kral I. Henry'nin ilk eşi olarak İngiltere Kraliçesi (d. 1080)
1308 - I. Albrecht, Avusturya dükü ve Germen imparatoru (d. 1255)
1539 - Portekizli Isabella, İspanyol İmparatorluğu'nun hükümdarı olan Kutsal Roma imparatoru kuzeni V. Karl'ın konsort imparatoriçe ve konsort kraliçesi (d. 1503)
1555 - Papa II. Marcellus, 5 Nisan-1 Mayıs 1555 arasında 20 gün kadar gayet kısa bir dönemde Papalık yapmıştır (d. 1501)
1572 - V. Pius, 1566-1572 arasında papa (d. 1504)
1700 - John Dryden, İngiliz şair, eleştirmen, çevirmen ve oyun yazarı (d. 1631)
1731 - Johann Ludwig Bach, Alman besteci ve kemancı (d. 1677)
1813 - Jean-Baptiste Bessières, Napolyon Dönemi'nde Fransa mareşali ve Birinci Fransa İmparatorluğu'nda Dük unvanına sahip askeri lider (d. 1768)
1850 - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız zoolog, herpetolog ve anatomist (d. 1777)
1873 - David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (d. 1813)
1899 - Ludwig Büchner, Alman düşünür ve yazar (d. 1824)
1904 - Antonín Dvořák, Çek geç romantik dönem, klasik batı müziği bestecisi ve keman ve org virtüözü (d. 1841)
1920 - Margaret, İsveç Veliaht Prensesi ve Scania Düşesi (d. 1882)
1937 - Eugene Doherty, İrlandalı Cumann na nGaedheal siyasetçi (d. 1862)
1945 - Joseph Goebbels, Nazi Almanyası siyasetçisi ve Propaganda Bakanı (intihar) (d. 1897)
1945 - Magda Goebbels, Joseph Goebbels'in eşi (d. 1901)
1950 - Memmed Said Ordubadi, Azerbaycanlı yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteci (d. 1872)
1969 - İmran Öktem, Türk hukukçu ve eski Yargıtay Başkanı (d. 1904)
1976 - Aleksandros Panagulis, Yunan politikacı ve şair (d. 1939)
1978 - Aram Khachaturian, Ermeni asıllı Sovyet besteci (d. 1903)
1979 - Morteza Motahhari, İranlı alim, din bilgini, filozof, üniversite hocası ve siyasetçi (d. 1920)
1984 - Jüri Lossmann, Eston uzun mesafe koşucusu (d. 1891)
1988 - Altan Erbulak, Türk karikatürist, oyuncu ve gazeteci (d. 1929)
1993 - Pierre Bérégovoy, Fransız siyasetçi ve eski Başbakan (d. 1925)
1994 - Ayrton Senna, Brezilyalı Formula 1 pilotu (d. 1960)
2003 - Elizabeth Ann Hulette, Miss Elizabeth ön adıyla tanınan Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1960)
2010 - Helen Wagner, Amerikalı oyuncu (d. 1918)
2012 - Cüneyt Türel, Türk Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı (d. 1942)
2013 - Kris Kross, ABD'de 1990'ların başında kurulmuş olan hip hop müzik grubu (d. 1978)
2014 - Assi Dayan, İsrailli yapımcı, yönetmen, senarist ve oyuncu (d. 1945)
2015 - Dave Goldberg, Amerikalı iş insanı (d. 1967)
2015 - Grace Lee Whitney (doğum adı: Mary Ann Chase), Amerikalı oyuncu (d. 1930)
2015 - Elizabeth Whittall, Kanadalı yüzücü (d. 1936)
2016 - Jean-Marie Girault, Fransız politikacı ve bürokrat (d. 1926)
2016 - Solomon W. Golomb, Amerikalı matematikçi ve mühendis (d. 1932)
2016 - Madeleine LeBeau, Fransız oyuncu (d. 1923)
2017 - Katy Bødtger, Danimarkalı kadın şarkıcı (d. 1932)
2017 - Yisrael Friedman, İsrailli haham ve eğitimci (d. 1923)
2017 - Pierre Gaspard-Huit Fransız yönetmen ve senarist (d. 1917)
2018 - Javier Aller, İspanyol oyuncu (d. 1972)
2018 - Elmar Altvater, Alman siyaset bilimci, akademisyen ve yazar (d. 1938)
2018 - Max Berrú, Ekvadorlu-Şilili şarkıcı ve müzisyen (d. 1942)
2018 - Pavel Pergl, Çek eski futbolcu (d. 1977)
2019 - Issa J. Boullata, Filistinli eğitimci, çevirmen ve yazar (d. 1928)
2019 - Alessandra Panaro, İtalyan oyuncu (d. 1939)
2019 - Arvi Parbo, Estonya doğumlu Avustralyalı iş insanı ve yönetici (d. 1926)
2019 - Beatrix Philipp, Alman siyasetçi (d. 1945)
2020 - Allah Yar Ansar, Pakistanlı politikacı (d. 1943)
2020 - Silvia Legrand, Arjantinli aktris (d. 1927)
2020 - África Lorente Castillo, Fas doğumlu İspanyol politikacı ve aktivist (d. 1954)
2020 - Antonina Rıjova, Eski Sovyet voleybolcu (d. 1934)
2020 - Fernando Sandoval, Brezilyalı sutopu oyuncusu (d. 1942)
2021 - Pieter Aspe, bir dizi kitabıyla bilinen Belçikalı yazar (d. 1953)
2021 - Olympia Dukakis, Yunan asıllı Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1931)
2021 - Helen Murray Free, Amerikalı kimyager, mucit, akademisyen ve eğitimci (d. 1923)
2021 - Edy Lima, Brezilyalı yazar ve gazeteci (d. 1924)
2022 - Ilan Gilon, İsrailli siyasetçi (d. 1956)
2022 - Takuya Miyamoto, Japon eski futbolcudur (d. 1983)
2022 - Ivica Osim, Bosnalı eski futbolcudur (d. 1941)
2022 - Josephine Tsang Sau-ho, Hong Konglu kadın siyasetçi ve yönetici (d. 1960)
Tatiller ve özel günler
1 Mayıs İşçi Bayramı - Emek ve Dayanışma Günü
Karayolları Güvenliği ve Trafik Haftası
Bilişim Haftası
0501
01 |
3123 | https://tr.wikipedia.org/wiki/2%20May%C4%B1s | 2 Mayıs |
Olaylar
1670 - İngiltere Kralı II. Charles, Hudson's Bay Şirketi'ne sözleşme çerçevesinde ayrıcalıklar tanıyarak, Hudson Körfezi'nin içlerine akan tüm akıntı kenarlarında bulunan Kızılderililer ile ticaret yapmasını kabul etti. Kürkçü Topluluğu bunu, dünyadaki en eski "Müessese" olarak görüyor.
1807 - Münih'te Viktualienmarkt (Münih'in içinde yer alan ve gıda maddeleri için kurulan pazar) kuruldu.
1808 - Dos de Mayo Ayaklanması: Madrid halkı, şehirlerini işgal eden Fransız ordusuna karşı ayaklanma başlattı.
1843 - İlk Alman göçmenler Şili'deki Puerto Hambre limanına vardılar. Özellikle Llanquihue Gölü çevresine yerleştiler.
1885 - Anadolu'nun ilk lisesi (idadisi) olan Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi'nin temeli törenle atıldı.
1896 - Budapeşte'te bundan böyle düzenli olarak, Avrupa kara parçaları üzerinde bağdaşan metro seferleri başladı.
1920 - Maarif Vekâleti (Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı) kuruldu. (23 Nisan 1920'de TBMM açıldıktan sonra Hükûmetin, 2 Mayıs 1920 tarih ve 3 sayılı yasası ile İcra Vekilleri Heyetinin (Bakanlar Kurulu) on bir Vekaleti'nden biri olarak "Maarif Vekaleti" örgütlenmiştir.)
1924 - Norddeutscher Rundfunk AG (NORAG), sonraki adıyla NDR televizyon kanalı yayın yapmaya başladı.
1926 - Atlas Okyanusu'nun iki yakası arasında ilk faks mesajı gönderildi.
1938 - Ordu Süvari Ekibi, Roma'da Milletler Kupası yarışlarında, altın Mussolini Kupası'nı kazandı.
1945 - İtalya'daki Alman işgal birlikleri; Müttefik ordularına, Berlin'deki Alman güçleri ise, Sovyet Mareşal Jukov'un birliklerine teslim olmaya başladı.
1953 - Uluslararası Tiyatro Enstitüsü, Türkiye Merkezi kurucuları seçildi.
1982 - Uğur Mumcu'nun 12 Eylül Askerî İdaresi değerlendirmesi: "Yönetim bu konularda gerçekten duyarlı davranıyor. Geçmiş dönemlerde bakanlarla ilgili yolsuzluk dosyalarını hemen komisyonlara gönderdiği gibi kendi yönetimindeki bir eski bakan hakkında kovuşturmaya geçmekte hiç duraksamıyor. Bu anlayışın gelecek yönetimler tarafından da benimsenmesi en içten dileğimizdir."
1998 - Brüksel'de Avrupa Birliği'nin para politikalarını yönetmesi amacıyla, Avrupa Merkez Bankası kuruldu.
1999 - Fazilet Partisi'nden Merve Kavakçı, Milletvekili yemin törenine türbanla katıldı. Olay, TBMM'de protestolarla karşılandı.
2008 - Myanmar'da Nargis kasırgası meydana geldi. 80.000'den fazla insan öldü.
2011 - Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri'nin Pakistan'ın Abbottabad şehrinde açtığı ateş sonucu, Usame bin Ladin öldürüldü.
Doğumlar
1360 - Yonglo, Çinin Ming Hanedanının üçüncü imparatoru (ö. 1424)
1458 - Portekiz'in Eleonore'sı, Portekiz Kraliçesi ve Kral II. João'ın eşi (ö. 1525)
1551 - William Camden, İngiliz tarihçi ve antikacı (ö. 1623)
1567 - Sebald de Weert, Hollandalı koramiral ve kâşif (ö. 1603)
1579 - Tokugawa Hidetada, Tokugawa Hanedanlığı'nın 2. şogunu (ö. 1632)
1601 - Athanasius Kircher, Alman Cizvit papazı ve yazıbilimci (ö. 1680)
1660 - Alessandro Scarlatti, İtalyan Barok Dönem klasik batı müziği bestecisi (ö. 1725)
1695 - Giovanni Niccolò Servandoni, Fransız mimar (ö. 1766)
1702 - Friedrich Christoph Oetinger, Alman ilâhiyatçı (ö. 1782)
1707 - Jean-Baptiste Barrière, Fransız cellist ve besteci (ö. 1747)
1729 - Katerina, Rus Çariçe (ö.1796)
1737 - William Petty, 2. Shelburne Kontu, Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1805)
1754 - Vicente Martín y Soler, İspanyol besteci (ö. 1806)
1761 - Richard Anthony Salisbury, İngiliz botanikçi (ö. 1829)
1772 - Novalis, Alman yazar ve filozof (ö. 1801)
1773 - Henrik Steffens, Norveçli filozof (ö. 1845)
1797 - Abraham Gesner, Kanadalı doktor, fizikçi ve yer bilimci (ö. 1864)
1802 - Heinrich Gustav Magnus, Alman kimyacı ve fizikçi (ö. 1870)
1810 - Hans Christian Lumbye, Danimarkalı besteci (ö. 1874)
1811 - Adolf Theer, Avusturyalı ressam ve litograf
1828 - Désiré Charnay, Fransız arkeolog (ö. 1915)
1860 - Theodor Herzl, Avusturyalı gazeteci, oyun yazarı, politik aktivist ve yazar (ö. 1904)
1873 - Jurgis Baltrušaitis, Litvan şair (ö. 1944)
1886 - Gottfried Benn, Alman doktor ve şair (ö. 1956)
1892 - Manfred von Richthofen (Kızıl Baron), Alman pilot (ö. 1918)
1901 - Edouard Zeckendorf, Belçikalı doktor ve matematikçi (ö. 1983)
1901 - Willi Bredel, Alman yazar (ö. 1964)
1902 - Brian Aherne, İngiliz oyuncu (ö. 1986)
1902 - Georg Kurlbaum, Alman politikacı (ö. 1988)
1902 - Werner Finck, Alman yazar, oyuncu ve kabare sanatçısı (ö. 1978)
1903 - Benjamin Spock, Amerikalı pediyatrist ve yazar (ö. 1998)
1905 - Alan Rawsthorne, İngiliz besteci (ö. 1971)
1905 - Charlotte Armstrong, Amerikalı dedektif romanları yazarı (ö. 1969)
1906 - Hans-Günther Sohl, Nazi Almanyasında demir çelik sanayi yöneticisi (ö. 1989)
1906 - Philippe Halsman, Leton asıllı Amerikalı portre fotoğrafçısı (ö. 1979)
1906 - Wolfgang Abendroth, Alman hukukçu ve sosyal siyaset tarihçisi (ö. 1985)
1907 - Franz Korinek, Avusturyalı hukukçu ve siyasetçi (ö. 1985)
1908 - Frank Rowlett, Amerikalı matematikçi ve kriptolog (ö. 1998)
1908 - Karl Hartung, Alman heykeltıraş (ö. 1967)
1909 - Teddy Stauffer, İsviçreli müzisyen (ö. 1991)
1910 - Edmund Bacon, Amerikalı şehir planlamacısı, mimar, eğitimci ve yazar (ö. 2005)
1911 - Marie Therese Hug, Hohenzollern Hanedanı Prensesi (ö. 2005)
1912 - Axel Springer, Alman yayımcı (ö. 1985)
1912 - Karl Adam, Alman kürek antrenörü (ö. 1976)
1912 - Marten Toonder, Hollandalı karikatürcü ve çizgi roman yazarı (ö. 2005)
1912 - Nigel Patrick, İngiliz oyuncu (d. 1981)
1913 - Aydın Sayılı, Türk bilim insanı ve akademisyen (ö. 1993)
1913 - Pietro Frua, İtalyan araba tasarımcısı (ö. 1983)
1920 - Guinn Smith, Amerikalı atlet (ö. 2004)
1920 - Jacob Gilboa, İsrailli besteci (ö. 2007)
1920 - Jean-Marie Auberson, İsviçreli orkestra şefi ve kemancı (ö. 2004)
1920 - Joe Henderson (Mr. Piano), İngiliz piyanist (ö. 1980)
1921 - Satyajit Ray, Hint yönetmen (ö. 1992)
1922 - Roscoe Lee Browne, Amerikalı oyuncu (ö. 2007)
1922 - Serge Reggiani, Fransız oyuncu ve şarkıcı (ö. 2004)
1923 - Albert Nordengen, Norveçli politikacı ve Oslo Belediye Başkanı (ö. 2004)
1923 - Fips Fleischer, Alman müzisyen ve besteci (ö. 2002)
1923 - Patrick Hillery, İrlanda'nın 6. Cumhurbaşkanı (ö. 2008)
1924 - Günter Wöhe, Alman iktisatçı (ö. 2007)
1924 - Kurt E. Ludwig, Alman oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 1995)
1924 - Theodore Bikel, Avusturyalı oyuncu, şarkıcı, besteci ve aktivist (ö. 2015)
1925 - John Neville, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2011)
1927 - Michael Broadbent, İngiliz şarap eleştirmeni ve yazar (ö. 2020)
1928 - Georges-Arthur Goldschmidt, Alman-Fransız yazar, deneme yazarı ve çevirmen
1928 - Horst Stein, Alman konser ve opera şefi (ö. 2008)
1928 - Rolf Heyne, Alman yayımcı (ö. 2000)
1929 - Édouard Balladur, Fransız politikacı ve Başbakan
1929 - Jigme Dorje Wangchuk, Bhutan Kralı (ö. 1972)
1929 - Link Wray, Amerikalı gitarist, söz yazarı ve vokalist (ö. 2005)
1930 - Öztürk Serengil, Türk sinema oyuncusu ve komedyen (ö. 1999)
1931 - Werner Titel, Alman politikacı (Doğu Almanya'nın ilk Çevre ve Su Yönetimi Bakanı) (ö. 1971)
1933 - Harry Woolf, İngiliz hukukçu ve İngiltere ve Galler'in Baş Yargıcı
1934 - Manfred Durniok, Alman film yapımcısı ve yönetmeni (ö. 2003)
1935 - II. Faysal, Irak Kralı (ö. 1958)
1935 - Luis Suárez Miramontes, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1936 - Engelbert Humperdinck, Hint asıllı Britanyalı şarkıcı ve söz yazarı
1936 - Helga Brauer, Alman şarkıcı (ö. 1991)
1936 - Michael Rabin, Amerikalı kemancı (ö. 1972)
1936 - Norma Aleandro, Arjantinli oyuncu, senarist ve tiyatro yönetmeni
1937 - Gisela Elsner, Alman yazar (ö. 1992)
1937 - Klaus Enders, Alman motosiklet yarışçısı
1937 - Thomas Billhardt, Alman fotoğrafçı ve gazeteci
1938 - II. Moshoeshoe, Lesotho Kralı (ö. 1996)
1939 - Ernesto Càstano, İtalyan futbolcu
1939 - Hans-Dieter Möller, Alman orgcu ve müzik eğitimcisi
1939 - Heinz Troll, Alman politikacı
1939 - Sumio Iijima, Japon fizikçi
1940 - Jules Albert Wijdenbosch, Surinamlı politikacı ve Surinam'ın 7. Başkanı
1941 - Eddy Louiss, Fransız caz müzisyeni (ö. 2015)
1941 - Elvira Hoffmann, Alman yazar, gazeteci ve denemeci
1941 - Franco Scoglio, İtalyan futbol antrenörü (ö. 2005)
1942 - Bernd Ziskofen, Alman motosiklet yarışçısı (ö. 1993)
1942 - Jacques Rogge, Belçikalı ortepedi cerrahı ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi Başkanı
1942 - Ömür Göksel, Türk pop müziği ses sanatçısı
1942 - Udo Ehrbar, Alman politikacı
1942 - Udo Steinke, Alman yazar (ö. 1999)
1942 - Wojciech Pszoniak, Polonyalı sinema ve tiyatro oyuncusu
1943 - Klaus Konjetzky, Alman yazar
1943 - Manfred Schnelldorfer, Alman buz kayakçısı ve Olimpiyat şampiyonu
1944 - Franz Innerhofer, Avusturyalı yazar (ö. 2002)
1945 - Bianca Jagger, Nikaragua asıllı Amerikalı oyuncu ve insan hakları savunucusu
1945 - Judge Dread, İngiliz Reggae ve Ska müzisyeni (ö. 1998)
1946 - David Suchet, İngiliz oyuncu
1946 - Lesley Gore, Amerikalı pop-blues şarkıcısı, oyuncu ve kadın hakları savunucusu (ö. 2015)
1947 - James Dyson, İngiliz mucit, girişimci ve sanatçı
1947 - Manfred Harder, Alman futbol hakemi
1947 - Philippe Herreweghe, Belçikalı orkestra şefi
1948 - Christian Hartenhauer, Alman politikacı
1948 - Larry Gatlin, Amerikalı şarkıcı
1949 - Alfons Schuhbeck, Alman şef ve yemek kitap yazarı
1950 - Angela Krauß, Alman yazar
1950 - Lou Gramm, Amerikalı şarkıcı
1950 - Manfred Maurenbrecher, Alman şarkıcı ve söz yazarı
1950 - Ulrich Goll, Alman politikacı
1952 - Christine Baranski, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1953 - Valeri Gergiyev, Rus orkestra şefi ve opera grubu yöneticisi
1955 - Donatella Versace, İtalyan moda tasarımcısı
1958 - David Anthony O'Leary, İrlandalı teknik direktör ve eski futbolcu
1961 - Stephen Daldry, İngiliz tiyatro ve film yönetmeni
1968 - Jeff Agoos, Amerikalı millî futbolcu ve teknik direktör
1972 - Dwayne Johnson, Amerikalı oyuncu, yapımcı ve profesyonel güreşçi
1973 - Florian Henckel von Donnersmarck, Alman film yönetmeni
1975 - Ahmed Hasan, Mısırlı futbolcu
1975 - David Beckham, İngiliz futbolcu
1975 - Joe Wilkinson, İngiliz komedyen, oyuncu ve yazar
1978 - Kumail Nanjiani, Pakistanlı oyuncu
1979 - Defne Joy Foster, Türk görüntü yönetmeni, oyuncu, sunucu ve eski DJ (ö. 2011)
1979 - Yasemin Dalkılıç, Türk dünya sualtı dalış rekortmeni dalgıç
1980 - Tim Borowski, Alman futbolcu
1980 - Ellie Kemper, Amerikalı oyuncu ve komedyen
1980 - Zat Knight, İngiliz futbolcu
1981 - Chris Kirkland, eski İngiliz futbolcu
1981 - Tiago Mendes, Portekizli millî futbolcu
1983 - Alessandro Diamanti, İtalyan millî futbolcu
1983 - Maynor Figueroa, Honduraslı millî futbolcu
1983 - Tina Maze, Sloven emekli Dünya Kupası alp disiplini kayakçısı
1983 - Maja Poljak, Hırvat voleybolcu
1984 - Thabo Sefolosha, İsviçreli basketbolcu
1985 - Lily Allen, İngiliz şarkıcı
1985 - Ashley Harkleroad, Amerikalı profesyonel kadın tenis oyuncusu
1985 - Sarah Hughes, Amerikalı buz patenci
1987 - Saara Aalto, Fin şarkıcı ve söz yazarı
1987 - Aziz Guliyev, Azeri futbolcu
1987 - Nana Kitade, Japon pop şarkıcısı
1990 - Paul George, Amerikalı basketbolcu
1990 - Kay Panabaker, Amerikalı oyuncu
1990 - Ozan Dolunay, Türk oyuncu
1992 - Sunmi, Güney Koreli şarkıcı dansçı ve söz yazarı
1993 - Tao, Çinli şarkıcı, söz yazarı, rapçi, prodüktör ve oyuncu
1995 - Hazal Subaşı, Türk oyuncu ve manken
1996 - Julian Brandt, Alman millî futbolcu
2015 - Charlotte Mountbatten-Windsor, Birleşik Krallık Prensesi
Ölümler
MÖ 1203 - Merneptah, II. Ramses'ten sonra tahta çıkan, 19. hanedana mensup dördüncü firavun
373 - İskenderiye'li Athanasios, İskenderiye piskoposu - Kilise Doktoru (d. yaklaşık 296-298)
907 - I. Boris (Mihail), Tuna Bulgar Devleti'nin ilk Hristiyan Hanı (d. ?)
1219 - Muhteşem I. Levon, ilk Kilikya Ermeni Kralı (d. 1150)
1519 - Leonardo da Vinci, İtalyan ressam, heykeltıraş, mimar ve mühendis (Rönesans'ı başlatan) (d. 1452)
1799 - Henri-Joseph Rigel, Alman besteci (d. 1741)
1857 - Alfred de Musset, Fransız yazar (d. 1810)
1864 - Giacomo Meyerbeer, Alman opera bestecisi (d. 1791)
1892 - Hermann Burmeister, Alman-Arjantinli zoolog, böcek bilimci, herpetolog ve botanikçi (d. 1807)
1919 - Gustav Landauer, Alman pasifist (d. 1870)
1921 - Alexandre Vallaury, Fransız asıllı mimar ve İstanbullu levanten (d. 1850)
1942 - José Abad Santos, Filipinler Yüksek Mahkemesi Başyargıcı (d. 1886)
1945 - Martin Bormann, Alman siyasetçi, Nazi Partisi sözcüsü ve Hitler'in özel sekreteri (d. 1900)
1945 - Walther Hewel, Alman diplomat (d. 1904)
1945 - Wilhelm Burgdorf, Nazi Almanyası'nda piyade orgeneral (d. 1895)
1945 - Hans Krebs, Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanı (d. 1898)
1951 - Edwin L. Marin, Amerikalı film yönetmeni (d. 1899)
1957 - Joseph Raymond McCarthy, Amerikalı senatör (d. 1908)
1969 - Franz von Papen, Alman devlet adamı ve diplomat (d. 1879)
1972 - J. Edgar Hoover, Amerikalı kamu görevlisi ve FBI Başkanı (d. 1895)
1979 - Giulio Natta, İtalyan kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1903)
1980 - George Pal, Macar asıllı Amerikalı film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1908)
1981 - David Wechsler, Rumen-Amerikalı ruhbilimci (d. 1896)
1994 - Louis Calaferte, Fransız yazar (d. 1928)
1997 - John Carew Eccles, Avustralyalı nörofizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1903)
1997 - Paulo Freire, Brezilyalı eğitimci (d. 1921)
1998 - Hideto Matsumoto, Japon müzisyen (d. 1964)
1998 - Kamil Şerbetçi, Türk iş insanı ve Gaziantep Sanayi Odası Başkanı (kalp krizi sonucu)
1999 - Oliver Reed, İngiliz oyuncu (d. 1937)
2003 - Blaga Dimitrova, Bulgar şair (d. 1922)
2009 - Yaman Tarcan, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1959)
2011 - Usame bin Ladin, El Kaide'nin kurucusu ve lideri (d. 1957)
2011 - Ion Barbu, Rumen eski millî futbolcu (d. 1938)
2011 - Shigeo Yaegashi, Japon eski millî futbolcu (d. 1933)
2012 - Tufan Miñnullin, Tatar yazar, oyun yazarı ve yayıncı (d. 1935)
2013 - Jeff Hanneman, Amerikalı müzisyen ve Slayer'ın eski gitaristi (d. 1964)
2014 - Muhammed Rıza Lütfi, İranlı müzisyen (d. 1947)
2014 - Efrem Zimbalist, Jr., Amerikalı oyuncu (d. 1918)
2015 - Guy Carawan, Amerikalı folk müzik sanatçısı ve müzikolog (d. 1927)
2015 - Maya Plisetskaya, Rus balerin (d. 1925)
2015 - Ruth Rendell, İngiliz yazar (ö. 1930)
2016 - Afeni Shakur, Amerikalı iş insanı, hayırsever, eski siyasi eylemci ve Kara Panter Partisi üyesi (d. 1947)
2016 - Ömer Faruk Akün, Türk edebiyat tarihçisi, yazar ve akademisyen (d. 1926)
2017 - Çetin Birmek, Türk bürokrat (d. 1933)
2017 - Heinz Kessler, Alman komünist devrimci ve Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin eski savunma bakanı (d. 1920)
2017 - Moray Watson, İngiliz oyuncu (d. 1928)
2018 - Gord Brown, Kanadalı siyasetçi (d. 1960)
2018 - Tony Cucchiara, İtalyan halk müziği şarkıcısı-söz yazarı, oyun yazarı ve besteci (d. 1937)
2018 - Kottayam Pushpanath, Hint yazar ve romancı (d. 1938)
2019 - Michel Crauste, Eski Fransız profesyonel ragbi oyuncusu (d. 1934)
2019 - Fatimih Dávila, Uruguaylı manken (d. 1988)
2019 - Master Hirannaiah, Hint tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1934)
2019 - Lord Toby Jug (doğum adı: Brian Borthwick), İngiliz siyasetçi (d. 1965)
2019 - Christopher Reccardi, Amerikalı animasyon film yönetmeni, animatör ve senarist (d. 1964)
2019 - John Starling, Amerikalı Bluegrass müzisyeni, besteci ve kulak-burun-boğaz uzmanı hekim (d. 1940)
2020 - Justa Barrios, "Ain't I A Woman" kampanyası için çalışan evde bakım işçisi ve işçi organizatörü (d. 1957)
2020 - James M. Cross, Amerikan buz hokeyi oyuncusu ve koçu (d. 1933)
2020 - Cady Groves, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1989)
2020 - Jim Henderson, 1985-1995 yılları arasında Ontario Yasama Meclisi'nin Liberal üyesi olarak görev yapan Kanadalı politikacı (d. 1940)
2020 - Ḥamid Ceryat, sahne adı ile Idir, Berberi asıllı Cezayirli sanatçı ve aktivist (d. 1949)
2020 - Daniel S. Kemp, Amerikalı organik kimyacı (d. 1936)
2020 - Munir Mangal, Afgan generali (d. 1950)
2020 - Ralph McGehee, Amerikalı istihbaratçı (d. 1928)
2020 - John Ogilvie, İskoç futbolcu (d. 1928)
2020 - Meyer Rubin, Amerikalı jeolog (d. 1924)
2020 - Jan-Olaf Strandberg, İsveçli aktör (d. 1926)
2020 - Erik Tandberg, Norveçli mühendis, siyasetçi, yazar, televizyoncu ve uzay bilimleri eğitimcisi (d. 1932)
2020 - Ajay Kumar Tripathi, Hint yüksek hakim ve siyasetçi (d. 1957)
2021 - Bronisław Cieślak, Polonyalı aktör ve siyasetçi (d. 1943)
2021 - Carlos Romero Barceló, Porto Rikolu siyasetçi (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
Polonya'da ülke bayrağı anısına ulusal tatil, Bayrak Bayramı.
İran'da Öğretmenler Günü
Endonezya'da Ulusal Eğitim-Öğretim Günü
Madrid (otonom bölge)'in bölgesel bayramı
0502
02 |
3124 | https://tr.wikipedia.org/wiki/3%20May%C4%B1s | 3 Mayıs |
Olaylar
1887 - Britanya Kolumbiyası'nın Nanaimo kentinde Nanaimo madeni patlaması meydana geldi: 150 madenci öldü.
1907 - Fenerbahçe Spor Kulübü kuruldu.
1915 - Arıburnu Zaferi kazanıldı.
1920 - TBMM'nin ilk Bakanlar Kurulu oluşturuldu. İcra Vekilleri Heyeti, Mustafa Kemal Başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
1920 - Türk Silahlı Kuvvetleri kuruldu.
1934 - Kayseri Uçak Fabrikası'nda yapılan ilk parti altı avcı uçağından biri, 50 dakikalık bir uçuşla, Kayseri'den Ankara'ya geldi.
1935 - Türk Hava Kurumu bünyesinde, "Türkkuşu" adıyla kurulan uçuş okulu faaliyete geçti.
1937 - Amerikalı yazar Margaret Mitchell'in yazdığı Rüzgâr Gibi Geçti romanı, Kurgu dalında Pulitzer Ödülü kazandı.
1944 - 3 Mayıs Olayları anıldı ve Türkçülük Bayramı ilan edildi
1947 - Japonya'da, II. Dünya Savaşı sonrasında yeni hazırlanan Japon Anayasası yürürlüğe girdi.
1950 - Ali Naci Karacan'ın kurduğu, Milliyet gazetesi yayın hayatına başladı.
1951 - Demokrat Parti, Meclis Grubunda din eğitiminin genişletilmesi istendi.
1956 - Gima Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Şirketi kuruldu.
1960 - Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel, Hükûmeti uyarmak için, Millî Savunma Bakanı Ethem Menderes'e mektup gönderdi.
1968 - Paris Sorbonne Üniversitesi'nde çıkan isyan, 1 aydan fazla sürdü ve Fransa'nın geneline yayıldı. Sonuçta Meclis feshedildi, pek çok sivil ve polis hayatını kaybetti.
1969 - Yargıtay Başkanı İmran Öktem'in Ankara Maltepe Camii'nde yapılan cenaze töreninde; kalabalık bir grup, cenaze namazının kılınmasını engellemeye çalıştı ve cami görevlileri, görevlerini yerine getirmekten kaçındı.
1972 - Ankara-İstanbul seferini yapan DC-9 tipi "Boğaziçi" adlı yolcu uçağı, 61 yolcu ve 5 mürettebatı ile birlikte, dört eylemci tarafından Sofya’ya kaçırıldı.
1972 - Ortadoğu Gazetesi yayın hayatına başladı.
1973 - Chicago'daki Sears Kulesi (Willis Kulesi)'nin inşaatı tamamlandı ve dünyanın en yüksek kulesi olarak tescillendi. (Bugün halâ ABD'nin en yüksek, dünyanın ise 5. en yüksek binasıdır)
1978 - Tarihte ilk kez bir bilgisayar ağı üzerinden yığın mesaj gönderildi. Sonradan spam adı verilecek olan bu ticari reklam mesajları, ABD'de o zaman kullanılan Arpanet ağı üzerindeki her adrese gönderilmişti.
1979 - Margaret Thatcher, İngiltere Başbakanı seçildi. Thatcher, İngiltere tarihinin ilk kadın Başbakanı oldu.
1986 - Çernobil nükleer kazası sonrası oluşan radyoaktif bulutların, Türkiye'ye de ulaştığı ve bazı bölgelerde radyasyonun yedi kat arttığı açıklandı.
1989 - Türkiye Kupası çeyrek final 2. maçında, Fenerbahçe, 3-0'lık skorla, ilk yarı geriye düştüğü Galatasaray maçından, ikinci yarı, 4-3'lük galibiyetle ayrıldı.
1993 - Birleşmiş Milletler, 20 Aralık 1993'te, her yıl 3 Mayıs'ın, Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak kutlanmasını kararlaştırdı.
1997 - Flash TV, İstanbul stüdyosu silahlı bir grup tarafından basıldı.
2008 - Uluslararası Gazetecileri Koruma Komitesi'nin yayınladığı bir rapora göre, 2007 yılında 65 gazeteci öldürüldü. Geçen 15 yılda öldürülen yaklaşık 500 gazetecinin, sadece 75'inin katilleri bulundu. Rapora göre, dünyada gazeteciler için en tehlikeli bölgeler; Irak, Sierra Leone ve Somali.
Doğumlar
612 - III. Konstantinos, Bizans İmparatorluğu (ö. 641)
1469 - Niccolò Machiavelli, İtalyan yazar ve politikacı (ö. 1527)
1620 - Bogusław Radziwiłł, Leh prens (ö. 1669)
1661 - Antonio Vallisneri, İtalyan tıp doktoru, doktor ve doğabilimci (ö. 1730)
1670 - Nikolas Mavrokordatos, Osmanlı Devletinin baş tercümanı, Eflak ve Boğdan voyvodası (ö. 1730)
1678 - Amaro Pargo, İspanyol korsan (ö. 1747)
1761 - August von Kotzebue, Alman oyun yazarı ve yazar (ö. 1819)
1849 - Bernhard von Bülow, Almanya Şansölyesi (ö. 1929)
1898 - Golda Meir, İsrail'in ilk kadın Başbakanı (ö. 1978)
1903 - Bing Crosby, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1977)
1903 - Georges Politzer, Fransız marksist yazar ve felsefeci (ö. 1942)
1906 - Mary Astor, Amerikalı oyuncu (ö. 1987)
1919 - Pete Seeger, Amerikalı insan hakları savunucusu ve şarkıcı (ö. 2014
1921 - Sugar Ray Robinson, Amerikalı boksör (ö. 1989)
1930 - Luce Irigaray, Fransız feminist teorisyen, psikanalizci ve edebiyat kuramcısı
1931 - Aldo Rossi, İtalyan mimar ve tasarımcı (ö. 1997)
1931 - Sait Maden, Türk şair, çevirmen, yayıncı, ressam, fotoğrafçı ve grafik tasarımcısı (ö. 2013)
1933 - James Brown, Amerikalı şarkıcı (ö. 2006)
1933 - Steven Weinberg, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2021)
1934 - Jahn Otto Johansen, Norveçli gazeteci, editör, muhabir ve yazar (ö. 2018)
1938 - Ömer Abdurrahman, Mısırlı İslami önder (ö. 2017)
1942 - Věra Čáslavská, Çek jimnastikçi (ö. 2016)
1945 - Arleta, Yunan müzisyen (ö. 2017)
1949 - Alain Lacabarats, Fransız hukukçu
1950 - Mary Hopkin, Galli folk şarkıcısı
1954 - Serruh Kaleli, Türk hukukçu ve Anayasa Mahkemesi Üyesi
1959 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (ö. 2016)
1961 - Steve McClaren, Eski İngiliz futbolcu ve teknik direktör
1961 - Leyla Zana, Kürt kökenli Türk siyasetçi
1965 - Mark Cousins, İrlandalı yönetmen ve film eleştirmeni
1965 - İğnatius II. Efram, Süryani Ortodoks Kilisesi Patriği
1965 - Mihail Prohorov, Rus milyarder girişimci
1971 - Mehmet Aycı, Türk şair ve deneme yazarı
1971 - Wang Yan, Çinli yürüyüşçü
1977 - Meryem Mirzahani, İranlı matematikçi (ö. 2017)
1978 - Paul Banks, İngiliz asıllı Amerikalı müzisyen
1980 - Alper Tezcan, Türk futbolcu
1982 - Ayçin İnci, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1983 - Romeo Castelen, Surinam asıllı Hollandalı millî futbolcu
1983 - Márton Fülöp, Macar eski millî futbolcu (ö. 2015)
1985 - Ezequiel Lavezzi, Arjantinli futbolcu
1987 - Damla Sönmez, Türk oyuncu
1989 - Katinka Hosszú, Macar yüzücü
1990 - Brooks Koepka, Amerikalı profesyonel golfçü
1993 - Nilay Deniz, Türk oyuncu, model ve manken
1994 - Famoussa Koné, Malili futbolcu
1995 - İvan Bukavşin, Rus satranç oyuncusu (ö. 2016)
1996 - Alex Iwobi, Nijeryalı millî futbolcu
1996 - Domantas Sabonis, Litvan profesyonel basketbolcu
1997 - Desiigner, Amerikalı hip hop sanatçısı
Ölümler
762 - Xuanzong, Çin'in Tang Hanedanı'nın yedinci imparatoru (d. 685)
1270 - IV. Bela, 1235'ten 1270'e kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralı (d. 1206)
1481 - Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. Padişahı (d. 1432)
1570 - Pietro Loredan, 26 Kasım 1567-3 Mayıs 1570 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 84'üncü düka (d. 1482)
1758 - Papa XIV. Benedictus, 17 Ağustos 1740 ile 3 Mayıs 1758 arasında papa (d. 1675)
1856 - Adolphe Adam, Fransız besteci (d. 1803)
1923 - Ernst Hartwig, Alman astronom (d. 1851)
1925 - Clément Ader, Fransız havacı (d. 1841)
1951 - Homero Manzi, Arjantinli şair, politikacı, senarist ve film yönetmeni (d. 1907)
1959 - Zeki Kocamemi, Türk ressam (d. 1900)
1961 - Maurice Merleau-Ponty, Fransız filozof (d. 1908)
1963 - Abdülhak Şinasi Hisar, Türk şair ve yazar (d. 1887)
1969 - Zakir Hüseyin, Hindistan'ın 3. Cumhurbaşkanı (d. 1897)
1969 - Karl Freund, Alman görüntü yönetmeni ve yönetmen (d. 1890)
1970 - Cemil Gürgen Erlertürk, Türk futbolcu ve pilot (d. 1918)
1975 - Ecvet Güresin, Türk gazeteci ve siyasetçi (d. 1919)
1976 - David Bruce, Amerikalı film oyuncusu (d. 1914)
1981 - Nargis, Hint sinema oyuncusu (d. 1929)
1987 - Dalida, Mısır doğumlu İtalyan şarkıcı (Fransa'da yaşadı ve öldü) (d. 1933)
1991 - Jerzy Kosiński, Polonya asıllı Amerikalı yazar (d. 1933)
1997 - Narciso Yepes, İspanyol klasik gitar sanatçısı (d. 1927)
1999 - Gene Sarazen, Amerikalı golfçü (d. 1902)
2002 - Mehmet Keskinoğlu, Türk şair, tiyatro, sinema ve seslendirme sanatçısı (d. 1945)
2004 - Anthony Ainley, İngiliz oyuncu (d. 1932)
2006 - Karel Appel, Hollandalı ressam ve heykelci (d. 1921)
2008 - Leopoldo Calvo-Sotelo, İspanyol siyasetçi ve eski İspanya başbakanı (d. 1926)
2012 - Jale Derviş, Kıbrıs Türkü müzisyen ve piyanist (d. 1914)
2013 - Cedric Brooks, Jamaikalı müzisyen ve saksafoncu (d. 1943)
2014 - Gary Becker, Amerikalı sosyolog ve ekonomist (d. 1930)
2015 - Revaz Çheidze, Sovyet Gürcü film yönetmeni (d. 1926)
2016 - Abel Fernandez, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
2016 - Marianne Gaba, Amerikalı oyuncu, manken ve playboy güzeli (d. 1939)
2016 - Kaname Harada, Japon savaş pilotu (d. 1916)
2017 - Mişel bin Abdülaziz el-Suud, Suudi Arabistan Kraliyet ailesi üyesi prens, iş insanı ve siyasetçi (d. 1926)
2017 - Daliah Lavi, İsrailli aktris, şarkıcı ve model (d. 1942)
2017 - Yumeji Tsukioka, Japon aktris (d. 1922)
2018 - Afonso Dhlakama, Mozambikli siyasetçi (d. 1953)
2018 - David Pines, Amerikalı fizik profesörü (d. 1924)
2019 - Gorō Shimura, Japon matematikçi ve akademisyen (d. 1930)
2020 - Selma Barkham, İngiliz-Kanadalı kadın coğrafyacı ve tarihçi (d. 1927)
2020 - Ömer Döngeloğlu, Türk ilahiyatçı ve yazar (d. 1968)
2020 - Rosalind Elias, Amerikalı opera sanatçısı (d. 1930)
2020 - John Ericson, Alman-Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1926)
2020 - Dave Greenfield, İngiliz klavyeci, şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949)
2020 - Tendol Gyalzur, Tibetli-İsviçreli, Tibet'te ilk özel yetimhaneyi kurmasıyla tanınan hümanist (d. 1951)
2020 - Mohamed Ben Omar, Nijerli politikacı (d. 1965)
2021 - Rafael Albrecht, Arjantinli eski millî futbolcu (d. 1941)
2021 - María Colombo de Acevedo, Arjantinli siyasetçi (d. 1957)
2021 - Hamid Rashid Maʽala, Iraklı siyasetçi (d. ?)
2021 - Burhanettin Uysal, Türk akademisyen, emniyet görevlisi ve siyasetçi (d. 1967)
Tatiller ve özel günler
Türkçülük Günü
Sakarya'nın Kaynarca ilçesinden Yunan birliklerinin geri çekilişi (1921)
0503
03 |
3125 | https://tr.wikipedia.org/wiki/4%20May%C4%B1s | 4 Mayıs |
Olaylar
1814 - I. Napolyon, Elba Adasının Portoferraio kasabasına vardı ve sürgün hayatı başladı.
1865 - Abraham Lincoln suikast sonucu öldürülmesinden üç hafta sonra, Springfield, Illinois'da toprağa verildi.
1904 - ABD tarafından Panama Kanalı'nın inşasına başlandı.
1904 - Almanya'nın futbol kulübü olan FC Schalke 04 kuruldu.
1912 - İtalya, Rodos'u işgal etti.
1919 - Çin Cumhuriyeti'nde yabancı malların boykot edilmesini savunan öğrenci ayaklanması.
1924 - 1924 Yaz Olimpiyatları Paris'te başladı.
1930 - Mahatma Gandi, İngilizler tarafından tutuklandı.
1931 - Mustafa Kemal Atatürk, üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi.
1932 - Al Capone, vergi kaçırma suçundan Atlanta'da hapse girdi.
1949 - İstiklal Mahkemeleri'ne ilişkin yasa yürürlükten kaldırıldı.
1953 - Ernest Hemingway, Yaşlı Adam ve Deniz adlı romanıyla Pulitzer Ödülü aldı.
1970 - ABD'de, Ohio Kent Üniversitesi'nde, ABD'nin Kamboçya'yı işgalini protesto eden öğrencilere müdahale eden güvenlik güçleri; dört öğrenciyi öldürdü, dokuzunu yaraladı.
1979 - Margaret Thatcher, İngiltere Başbakanı olarak göreve başladı. Thatcher, İngiltere tarihinin ilk kadın Başbakanı oldu.
1994 - Filistin Kurtuluş Örgütü ile İsrail, Batı Şeria ve Gazze'de yaşayan Filistinlilere özerklik verilmesini öngören antlaşmaya imza attı.
1997 - Eurovision Şarkı Yarışması'nda, Şebnem Paker'in seslendirdiği Dinle adlı şarkı üçüncü oldu.
1997 - Irak'tan Avrupa ülkelerine gitmek isteyen 25 kişiyi taşıyan iki tekne, Ege Denizi'nde battı. 17 kişi boğuldu, yedi kişi kayboldu.
2002 - Nijerya'da bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra düştü: 148 kişi öldü.
2009 - Bilge Köyü Katliamı: Mardin'in Mazıdağı ilçesine bağlı Bilge köyünde yapılan bir düğün sırasında, düğündekilere ve aynı aileden olan insanlara ateş açıldı. Saldırıda; 3'ü hamile kadın ve 6'sı çocuk olmak üzere, toplamda 44 kişi öldü.
Doğumlar
1006 - Hâce Abdullah Herevî, 11. yüzyılda yaşamış sufi ve din bilgini (d. 1089)
1008 - I. Henri, 20 Temmuz 1031'den 4 Ağustos 1060'ta ölümüne kadar Fransa kralı (ö. 1060)
1655 - Bartolomeo Cristofori, İtalyan müzik aletleri yapımcısı ve piyanonun mucidi (ö. 1731)
1733 - Jean-Charles de Borda, Fransız matematikçi, fizikçi, sosyal bilimci ve denizci (ö. 1799)
1770 - François Gérard, Fransız ressam (ö. 1837)
1825 - Thomas Henry Huxley, İngiliz biyolog (ö. 1895)
1825 - Augustus Le Plongeon, Britanyalı amatör arkeolog, eski eserler uzmanı ve fotoğrafçı (ö. 1908)
1827 - John Hanning Speke, İngiliz kâşif (ö. 1864)
1878 - Aleksandr Tamanian, Ermeni mimar ve kent bilimci (ö. 1936)
1880 - Bruno Taut, Alman mimar (ö. 1938)
1881 - Aleksandr Kerenski, Rus politikacı (ö. 1970)
1899 - Fritz von Opel, Alman otomotiv sanayicisi (ö. 1971)
1904 - Ümmü Gülsüm, Mısırlı Arap ses sanatkârı (ö. 1975)
1922 - Eugenie Clark, Amerikalı ihtiyolog (ö. 2015)
1923 - Assi Rahbani, Lübnanlı besteci ve müzisyen (ö. 1986)
1928 - Muhammed Hüsnü Mübarek, Mısırlı politikacı ve Cumhurbaşkanı (ö. 2020)
1928 - Wolfgang von Trips, Batı Almanyalı eski Formula 1 pilotu (ö. 1961)
1929 - Audrey Hepburn, Belçikalı sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1993)
1929 - Paige Rense, Amerikalı yazar ve editör (ö. 2021)
1930 - Katherine Jackson, Amerikalı Jackson ailesi üyesi
1930 - Roberta Peters, Amerikalı soprano ve opera şarkıcısı (ö. 2017)
1934 - Mehmet Genç, Türk tarihçi (ö. 2021)
1936 - Med Hondo, Moritanyalı film yönetmeni, yapımcı, senarist, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
1937 - Dick Dale, Amerikalı rock gitaristi ve müzisyeni (ö. 2019)
1939 - Amos Oz, İsrailli yazar (ö. 2018)
1940 - Robin Cook, Amerikalı doktor ve yazar
1944 - Russi Taylor, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve aktris (ö. 2019)
1946 - John Watson, Kuzey İrlanda asıllı Britanyalı yarış pilotu
1948 - V. George Tupou, Tonga'nın eski kralı (ö. 2012)
1951 - Jackie Jackson, Amerikalı şarkıcı
1954 - Hayri İnönü, Türk siyasetçi
1956 - Michael L. Gernhardt, Amerikalı NASA astronotu
1958 - Keith Haring, Amerikalı ressam, Graffiti sanatçısı ve sosyal aktivist (ö. 1990)
1960 - Werner Faymann, Avusturyalı siyasetçi
1960 - Sergey Kozlov, eski Sovyet ve Rus futbolcu ve teknik direktör
1964 - Muharrem İnce, Türk öğretmen ve siyasetçi
1964 - Rocco Siffredi, İtalyan film aktörü, yönetmeni ve yapımcısı
1966 - Ekrem Buğra Ekinci, Türk hukukçu ve akademisyen
1967 - Haydar Zorlu, Türk asıllı Alman oyuncu
1968 - Shulamit Goldstein, İsrailli Olimpik ritmik jimnastikçi ve hakem (ö. 2022)
1972 - Mike Dirnt, Amerikalı gitarist ve baterist
1973 - Guillermo Barros Schelotto, eski Arjantinli millî futbolcu
1974 - Andy Khachaturian, Ermeni asıllı Amerikalı besteci ve şarkıcı
1974 - Tony McCoy, Kuzey İrlandalı jokey
1975 - Murat Arkın, Türk oyuncu
1978 - Igor Bišćan, Hırvat eski millî futbolcu
1979 - Lance Bass, Amerikalı pop şarkıcısı, dansçı, oyuncu, film ve televizyon yapımcısı ve yazar
1981 - Eric Djemba-Djemba, Kamerunlu millî futbolcu
1981 - Derya Karadaş, Türk oyuncu
1981 - Dallon Weekes, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve plak yapımcısı
1983 - Brad Bufanda, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
1983 - Ane Halsboe-Jørgensen, Danimarkalı siyasetçi
1984 - Sarah Meier, İsviçreli buz patenci
1985 - Canan Dağdeviren, Türk fizik mühendisi
1985 - Fernandinho, Brezilyalı futbolcu
1985 - Bo McCalebb, ABD kökenli Makedon millî profesyonel basketbolcu
1986 - George Hill, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1987 - Cesc Fàbregas, İspanyol futbolcu
1988 - Nycke Groot, Hollandalı hentbolcu
1988 - Radja Nainggolan, Endonezya asıllı Belçikalı futbolcu
1989 - Burcu Biricik, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1989 - Rory McIlroy, Kuzey İrlandalı profesyonel golfçü
1991 - Yusuf Akyel, Türk futbolcu
1992 - Victor Oladipo, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1997 - Bahar Şahin, Türk dizi ve sinema oyuncusu
Ölümler
1406 - Coluccio Salutati, İtalyan hümanist (d. 1331)
1481 - Karamanlı Mehmet Paşa, II. Mehmed saltanatında 1477-1481 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı
1506 - Hüseyin Baykara, Timur İmparatorluğu Hükümdarı ve şair (d. 1438)
1519 - Lorenzo di Piero de' Medici, Floransa yöneticisi ve Urbino Dükü (d. 1492)
1811 - Nikolay Kamenski, Rus general (d. 1776)
1903 - Gotse Delçev, Bulgar devrimci (d. 1872)
1912 - Nettie Stevens, Amerikalı genetikçi (d. 1861)
1924 - Edith Nesbit, İngiliz yazar ve şair (d. 1858)
1937 - Mehmed Selim Efendi, II. Abdülhamid'in en büyük oğlu (d. 1870)
1938 - Carl von Ossietzky, Alman yazar (d. 1889)
1945 - Nadir Mutluay, Türk müftü (d. 1879)
1945 - Fedor von Bock, Alman subay (d. 1880)
1955 - George Enescu, Romanyalı besteci (d. 1881)
1955 - Louis Charles Bréguet, Fransız pilot, uçak tasarımcısı ve sanayici, Air France'nin kurucusu (d. 1880)
1962 - Cécile Vogt-Mugnier, Fransız nörolog (d. 1875)
1966 - Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (d. 1877)
1972 - Edward Calvin Kendall, Amerikalı kimyager (d. 1886)
1979 - Tezer Taşkıran, Türk öğretmen, siyasetçi, yazar ve ilk kadın milletvekillerinden (d. 1907)
1980 - Josip Broz Tito, Yugoslavya Devlet Başkanı ve Mareşal (d. 1892)
1983 - Shūji Terayama, Japon senarist ve film yapımcısı (d. 1935)
1984 - Diana Dors, İngiliz aktris (d. 1931)
1984 - László Rásonyi, Macar Türkolog (d. 1899)
1985 - Fikri Sönmez (Terzi Fikri), Fatsa eski Belediye Başkanı (d. 1938)
1988 - Stanley William Hayter, Britanyalı ressam (d. 1901)
1991 - Muhammed Abdülvahab Mısırlı şarkıcısı ve bestecisi (d. 1900)
1997 - Esin Engin, Türk müzisyen (d. 1945)
2001 - Leman Bozkurt Altınçekiç, ilk Türk kadın jet pilotu (d. 1932)
2009 - Dom DeLuise, Amerikalı aktör, komedyen yapımcı ve yönetmen (d. 1933)
2010 - Brita Borg, İsveçli şarkıcı (d. 1916)
2010 - Denis Obua, Ugandalı eski millî futbolcu (d. 1947)
2011 - Bernard Stasi, Fransız siyasetçi, eski bakan (d. 1930)
2011 - Sada Thompson, Amerikalı kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1927)
2012 - Edward Short, İngiliz siyasetçi, İşçi Partisi milletvekili ve bakan (d. 1912)
2012 - Adam Yauch, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve yönetmen (d. 1964)
2012 - Rashidi Yekini, Nijeryalı millî futbolcu (d. 1963)
2013 - Christian de Duve, Belçikalı sitolog ve biyokimyacı (d. 1917)
2014 - Elena Baltacha, Ukrayna asıllı İngiliz profesyonel tenisçi (d. 1983)
2015 - Ellen Albertini Dow, Amerikalı aktris (d. 1913)
2015 - Jivko Gospodinov, eski Bulgar millî futbolcu (d. 1957)
2015 - Joshua Ozersky, Amerikalı yemek uzmanı, yazar ve şef (d. 1967)
2016 - Jean-Baptiste Bagaza, Burundili asker ve siyasetçi (d. 1946)
2016 - Gültekin Çeki, Türk söz yazarı ve besteci (d. 1927)
2016 - Ángel de Andrés López, İspanyol aktör (d. 1951)
2017 - Victor Lanoux, Fransız oyuncu (d. 1936)
2017 - Timo Mäkinen, Finlandiyalı otomobil yarışçısı (d. 1938)
2018 - Nasır Çeşm Azer, İranlı piyanist, besteci ve aranjör (d. 1950)
2018 - Renate Dorrestein, Hollandalı feminist, gazeteci ve yazar (d. 1954)
2018 - Catherine Godbold, Avustralyalı aktris (d. 1974)
2018 - André Le Dissez, Fransız erkek bisiklet yarışçısı (d. 1929)
2018 - Abi Ofarim, İsrailli müzisyen, şarkıcı ve dansçı (d. 1937)
2018 - Alexander Tschäppät, İsviçreli siyasetçi (d. 1952)
2018 - Leman Şenalp, Türk kütüphaneci (d. 1924)
2019 - Rachel Held Evans, Amerikalı gazeteci, köşe ve blog yazarı (d. 1981)
2019 - Terje Moe Gustavsen, Norveçli siyasetçi ve bakan (d. 1954)
2019 - Prospero Nograles, Filipinli siyasetçi ve hukukçu (d. 1947)
2020 - Aldir Blanc, Brezilyalı gazeteci, şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1946)
2020 - Necef Deryabenderi, İranlı yazar ve çevirmen (d. 1929)
2020 - Motoko Fujishiro Huthwaite, Güzel Sanatlar Amerikalı öğretmen (d. 1927)
2020 - Flávio Migliaccio, Brezilyalı aktör, film yönetmeni ve senarist (d. 1934)
2020 - Anna Mohr, İsveçli arkeolog (d. 1944)
2020 - Lorne Munroe Kanadalı-Amerikalı çellist (d. 1924)
2020 - Froilan Tenorio, Amerikalı siyasetçi ve bürokrat (d. 1939)
2020 - Dragan Vučić, Makedon besteci, şarkıcı, bas gitarist, hayırsever ve TV sunucusu (d. 1955)
Tatiller ve özel günler
1979 - Star Wars Günü
Fırtına: Çiçek Fırtınası
0504
04 |
3126 | https://tr.wikipedia.org/wiki/5%20May%C4%B1s | 5 Mayıs |
Olaylar
553 - İkinci İstanbul Konsili başladı.
1260 - Kubilay Han, Moğol İmparatoru oldu.
1494 - Kristof Kolomb, Jamaika adasına ayak bastı ve adaya "Santiago" adını verdi. Karaya çıktığı koyu ise, "Saint Gloria" olarak adlandırdı.
1762 - Rusya ve Prusya, aralarındaki Yedi Yıl Savaşı'nı sona erdiren Sankt-Peterburg antlaşması imzaladılar.
1809 - İsviçre'nin Aargau kantonu, Yahudileri vatandaşlık haklarından mahrum etti.
1821 - Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart, ikinci sürgün yeri olan Güney Atlantik Okyanusu'ndaki Saint Helena Adası'nda öldü.
1835 - Kıta Avrupası'nın ilk demiryolu hattı Belçika'da açıldı. (Avrupa'nın ilki ise İngiltere'deydi)
1862 - Cinco de Mayo kutlamaları: Meksika ordusu, III. Napolyon komutasındaki Fransız ordularını Puebla'da mağlup etti.
1865 - ABD'deki ilk tren soygunu, Cincinnati (Ohio) yakınlarında gerçekleşti.
1891 - New York'taki Carnegie Hall konser salonu, Pyotr İlyiç Çaykovski'nin misafir kondüktörlüğünde ilk açılışını yaptı.
1916 - Amerikan Deniz Piyadeleri, Dominik Cumhuriyeti'ni işgal etti.
1920 - Sacco ve Vanzetti, (Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti) soygun ve cinayet suçlamalarıyla tutuklandı. Amerikan adalet sisteminin ayıbı olarak tarihe geçen davalarından sonra 1927'de idam edileceklerdir.
1921 - Parisli ünlü modacı Coco Chanel, dünyanın en ünlü parfümlerinden biri olan Chanel No. 5'i piyasaya sundu.
1925 - Atatürk Orman Çiftliği'nin kuruluş çalışmalarına başlandı.
1925 - Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
1936 - İtalyan birlikleri, Addis Ababa'yı (Etiyopya) işgal etti.
1947 - Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg ve Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyi'ni kurdu. Türkiye, Avrupa Konseyi'ne Ağustos 1949'da katıldı.
1954 - Paraguay'da askerî darbe gerçekleşti.
1955 - Batı Almanya, tam egemenlik hakkına kavuştu.
1955 - Türk Kadınlar Birliği'nin girişimiyle, her yıl Mayıs ayının ikinci Pazar gününün Anneler Günü olarak kutlanmasına karar verildi. TKB, Nene Hatun'u yılın annesi seçti. Anneler Günü'ne ilişkin ilk resmi öneri, 1872'de Amerikalı Julia Howe'dan geldi.
1960 - Sovyetler Birliği, bir süredir kayıp olan ABD'ye ait casus uçağı, U-2'yi düşürdüğünü açıkladı. Soğuk Savaşı şiddetlendiren bu olaya, U-2 Krizi adı verildi.
1961 - Alan Shepard, ABD'nin uzaya gönderdiği ilk insan oldu.
1968 - Fransa'da, Vietnam Savaşı nedeniyle ABD karşıtı gösterilerde, altı öğrencinin tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde, 30 bin öğrenci barikatlar kurarak Paris'te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
1980 - Konstantin Karamanlis, Yunanistan Devlet Başkanı seçildi.
1981 - IRA militanı Bobby Sands, açlık grevinin sonunda İngiltere'de hapishanede öldü. Sands, aynı zamanda Birleşik Krallık Parlamentosu'nun da bir üyesiydi.
1994 - Naim Süleymanoğlu, Çek Cumhuriyeti'nde yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda, 64 kiloda dünya rekoru kırarak üç altın madalya aldı.
2000 - Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, Türkiye'nin 10. cumhurbaşkanı seçildi.
2005 - İngiltere'de yapılan genel seçimleri, Tony Blair'in başında olduğu İşçi Partisi üçüncü kez kazandı.
2007 - Kamerun'un Douala kentindeki Douala Uluslararası Havalimanı'ndan, Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek üzere havalanan Kenya Havayollarına ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı düştü: 115 kişi öldü.
2018 - CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti arasında Millet İttifakı kuruldu. İttifaka daha sonrasında Demokrasi ve Atılım Partisi ile Gelecek Partisi'de katıldı.
Doğumlar
1479 - Guru Amar Das, Sih gurularının üçüncüsü (ö. 1574)
1747 - II. Leopold, Kutsal Roma imparatoru (ö. 1792)
1793 - Robert Emmett Bledsoe Baylor, Amerikalı siyasetçi (ö. 1874)
1796 - Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (ö. 1866)
1811 - John William Draper, Amerikalı bilim insanı, filozof, hekim, tarihçi, kimyager ve fotoğrafçı (ö. 1882)
1813 - Søren Kierkegaard, Danimarkalı filozof ve teolog (ö. 1855)
1818 - Karl Marx, Alman düşünür ve Marksizmin kurucusu (ö. 1883)
1846 - Henryk Sienkiewicz, Polonyalı romancı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1916)
1851 - Bidâr Kadınefendi, II. Abdülhamid'in en sevdiği ve dördüncü eşi
1864 - Nellie Bly, Amerikalı gazeteci (ö. 1922)
1865 - Albert Aurier, Fransız yazar ve sanat eleştirmeni (ö. 1892)
1873 - Leon Czolgosz, Amerikalı çelik işçisi ve anarşist (William McKinley'e suikast düzenleyen) (ö. 1901)
1877 - Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (ö. 1914)
1884 - Mazhar Osman Usman, Türk ruh ve sinir hastalıkları uzmanı (ö. 1951)
1887 - Geoffrey Fisher, İngiliz piskopos (ö. 1972)
1895 - Mahmut Yesari, Türk roman ve oyun yazarı (ö. 1945)
1900 - Paul Baumgarten, Alman mimar (ö. 1984)
1914 - Tyrone Power, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1958)
1917 - Pío Leyva, Kübalı müzisyen ve Buena Vista Social Club grubunun vokalisti (ö. 2006)
1919 - Hayri Esen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 1977)
1919 - Yorgo Papadopulos, Yunan cunta lideri (ö. 1999)
1925 - Perihan Altındağ Sözeri, Klasik Türk müziği yorumcusu (ö. 2008)
1926 - Víctor Ugarte, Bolivyalı futbolcu
1929 - Ayhan Işık, Türk sinema oyuncusu (ö. 1979)
1930 - Stanford Shaw, Amerikalı tarihçi (ö. 2006)
1931 - Stan Anslow, İngiliz futbolcu (ö. 2017)
1931 - Alev Sururi, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2013)
1934 - Henri Konan Bédié, Fildişili siyasetçi
1937 - Delia Derbyshire, İngiliz müzisyen ve besteci (ö. 2001)
1940 - Lance Henriksen, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1943 - Michael Palin, İngiliz oyuncu, yazar ve dünya gezgini
1944 - John Terry, Amerikalı aktör
1944 - Christian de Portzamparc, Fransız mimar
1946 - Jim Kelly, Amerikalı dövüş sanatları ustası, oyuncu ve sporcu (ö. 2013)
1946 - Aydın Menderes, Türk siyasetçi (Adnan Menderes'in oğlu) (ö. 2011)
1947 - Malam Bacai Sanhá, Gine Bissau Cumhurbaşkanı (ö. 2012)
1948 - Bill Ward, İngiliz davulcu müzisyen
1950 - Maggie MacNeal, Hollandalı şarkıcı
1955 - Mehmet Terzi, Türk atlet ve spor yöneticisi
1955 - Abdüsselam Baraka, Faslı siyasetçi ve diplomat
1958 - Ron Arad, İsrail Hava Kuvvetleri pilotu
1959 - Brian Williams, Amerikalı spiker
1959 - Cengiz Kurtoğlu, Türk müzisyen, piyanist ve şarkıcı
1961 - Şefika Kutluer, Türk flüt solisti
1963 - James LaBrie, Kanadalı müzisyen
1964 - Jean-François Copé, Fransız siyasetçi
1964 - Don Payne, Amerikalı yazar ve yapımcı (ö. 2013)
1966 - Shawn Drover, Kanadalı müzisyen
1966 - Sergey Stanishev, Bulgar politikacı ve Bulgaristan'ın 48. Başbakanı
1966 - Josh Weinstein, Amerikalı televizyon yazarı
1967 - Levent Kazak, Türk senaryo ve oyun yazarı
1969 - Ali Sabancı, Türk iş insanı
1970 - Kyan Douglas, Amerikalı televizyon programı sunucusu
1970 - Mahmut Özer, Türk akademisyen
1970 - Naomi Klein, Kanadalı gazeteci, yazar ve aktivist
1975 - Fırat Tanış, Türk oyuncu ve müzisyen
1976 - Dieter Brummer, Avustralyalı aktör (ö. 2021)
1976 - Juan Pablo Sorín, Arjantinli futbolcu
1977 - Jessica Schwarz, Alman oyuncu, seslendirme sanatçısı, sesli kitap konuşmacısı ve sunucu
1978 - Santiago Cabrera, Şilili oyuncu
1979 - Vincent Kartheiser, Amerikalı oyuncu
1979 - Michael Albert Yobo, Nijeryalı futbolcu ve Joseph Yobo'nun kardeşi
1980 - Yosi Benayun, emekli İsrailli profesyonel futbolcu
1980 - Anastasia Gimazetdinova, Özbek artistik buz patencisi
1981 - Craig David, İngiliz şarkıcı
1983 - Henry Cavill, İngiliz aktör
1985 - Emanuele Giaccherini, İtalyan eski futbolcu
1985 - Tsepo Masilela, Güney Afrikalı futbolcu
1985 - Orçun Arslan, Türk futbolcu
1985 - P.J. Tucker, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1987 - Graham Dorrans, İskoç futbolcu
1988 - Adele, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1988 - Ulaş Tuna Astepe, Türk oyuncu
1989 - Chris Brown, Amerikalı şarkıcı
1989 - Matteo Coppini, San Marinolu futbolcu
1990 - Martine Smeets, Hollandalı hentbolcu
1991 - Raúl Jiménez, Meksikalı futbolcu
1991 - Andrea Klikovac, Karadağlı hentbolcu
1991 - Robin de Kruijf, Hollandalı voleybolcu
1992 - Loïck Landre, Fransız futbolcu
1995 - Ibrahima Wadji, Senegalli futbolcu
1995 - Takuya Shigehiro, Japon futbolcu
1996 - Jai Hindley, Avustralyalı bisikletçi
1998 - Arina Sabalenka, Belaruslu profesyonel tenis oyuncusudur
2003 - Carlos Alcaraz, İspanyol profesyonel tenis oyuncusu
Ölümler
311 - Galerius (Gaius Galerius Valerius Maximianus), Roma İmparatoru (d. 250)
1306 - Konstantinos Paleologos, Paleologos Hanedanı'ndan Bizanslı prens (d. 1261)
1705 - I. Leopold, Habsburg Hanedanı üyesi ve Kutsal Roma İmparatoru (d. 1640)
1821 - Napolyon Bonapart, Fransız komutan (d. 1769)
1859 - Peter Gustav Lejeune Dirichlet, Alman matematikçi (d. 1805)
1883 - Eva Gonzalès, Fransız İzlenimci ressam (d. 1849)
1897 - James Theodore Bent, İngiliz kâşif, arkeolog ve yazar (d. 1852)
1900 - İvan Ayvazovski, Rus ressam (d. 1817)
1907 - Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı ressam (d. 1841)
1921 - Alfred Hermann Fried, Avusturyalı Yahudi pasifist, yayıncı ve gazeteci (d. 1864)
1959 - Carlos Saavedra Lamas, Arjantinli akademisyen, politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1878)
1953 - Orhan Burian, Türk deneme ve eleştiri yazarı ve çevirmen
1973 - Arkadaş Zekai Özger, Türk şair (d. 1948)
1977 - Ludwig Erhard, Federal Almanya Şansölyesi (d. 1897)
1979 - Kemal Aygün, Türk bürokrat (d. 1914)
1981 - Bobby Sands, Kuzey İrlandalı siyasetçi ve Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu üyesi (d. 1954)
1982 - Orhan Gündüz, Türk diplomat ve Türkiye'nin Boston Fahri Başkonsolosu
1992 - Jean-Claude Pascal, Fransız şarkıcı ve aktör (d. 1927)
1995 - Mikhail Botvinnik, Sovyet dünya satranç şampiyonu (d. 1911)
2002 - George Sidney, Amerikalı film yönetmeni (d. 1916)
2006 - Atıf Yılmaz Batıbeki, Türk yönetmen (d. 1925)
2010 - Umaru Musa Yar'Adua, Nijerya Cumhurbaşkanı (d. 1951)
2011 - Halit Çelenk, Türk avukat (d. 1922)
2011 - Dana Wynter, Alman asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1931)
2012 - Carl Johan Bernadotte, İsveç Kralı VI. Gustaf Adolf ile ilk eşi Connaught Prensesi Margaret'in dördüncü oğlu ve en küçük çocuğu (d. 1916)
2012 - George Knobel, Hollandalı eski teknik direktör (d. 1920)
2012 - Ali Uras, Tıp Profesörü, eski basketbolcu, eski Galatasaray ve TFF başkanı (d. 1923)
2013 - Hayri Sezgin, Türk güreşçi (d. 1961)
2016 - Romalı Perihan, Türk soprano, ressam, manken ve oyuncu (d. 1942)
2017 - Corinne Erhel, Fransız kadın siyasetçi (d. 1967)
2017 - Quinn O'Hara (doğum adı: Alice Jones), İskoçya doğumlu Amerikalı oyuncu (d. 1941)
2018 - Michele Castoro, Roma Katolik piskopos (d. 1952)
2018 - José María Íñigo, İspanyol radyo ve televizyon sunucusu (d. 1942)
2019 - Frank Brilando, Amerikalı eski erkek bisiklet yarışçısı (d. 1925)
2019 - Francisco Cabasés, Arjantinli eski profesyonel futbolcu (d. 1916)
2019 - Lewis A. Fidler, Amerikalı siyasetçi (d. 1956)
2019 - Norma Miller, Amerikalı dansçı, koreograf, komedyen, yazar, oyuncu, şarkıcı, söz yazarı ve sanat yönetmeni (d. 1919)
2019 - Kadir Mısıroğlu, Türk yazar (d. 1933)
2019 - Celil Oker, Türk polisiye roman yazarı (d. 1952)
2019 - Barbara Perry, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1921)
2020 - Renee Amoore, Amerikalı kadın aktivist, fizikçi ve siyasetçi (d. 1953)
2020 - Brian J. Axsmith, Amerikalı paleobotanist, paleoekolog ve biyoloji profesörü (d. 1963)
2020 - Didi Kempot, Endonezyalı şarkıcı söz yazarı ve hayırsever (d. 1966)
2020 - William Antonio Daniels, sahne adı Kiing Shooter, rap müzik yapan Amerikalı müzisyen (d. 1992)
2020 - Diran Manoukian, Fransız çim hokeyi oyuncusu (d. 1919)
2020 - Ciro Pessoa (bilinen sahne adıyla: Tenzin Chöpel), Brezilyalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist ve şair (d. 1957)
2021 - Abhilasha Patil, Hint oyuncu (d. 1974)
2021 - Fikret Koca, Azeri şair (d. 1935)
2021 - Emine Işınsu, Türk roman ve oyun yazarı, şair ve dergi editörü (d. 1938)
2021 - Feđa Stojanović, Sırp aktör (d. 1948)
2022 - Théodore Nzue Nguema, Gabonlu teknik direktör ve profesyonel futbolcudur (d. 1973)
2022 - František Plass, Çek profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1944)
2022 - Kenneth Welsh, Kanadalı-Amerikalı aktör (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Cinco de Mayo
0505
05 |
3127 | https://tr.wikipedia.org/wiki/6%20May%C4%B1s | 6 Mayıs |
Olaylar
1536 - İngiltere Kralı VIII. Henry, ülkedeki bütün kiliselerde İngilizce İncillerin bulundurulmasını emretti.
1877 - Sioux Kızılderililerinin şefi Crazy Horse (Çılgın At), ABD birliklerine Nebraska'da teslim oldu.
1889 - Eyfel Kulesi ziyaretçilere açıldı.
1889 - Osmanlı Devleti'nin de katıldığı, Uluslararası Paris Fuarı başladı.
1927 - İstanbul Radyosu ilk yayınına, Sirkeci'deki Büyük Postane binasının bodrum katında başladı.
1930 - Hakkâri'de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde, 2514 kişi öldü.
1936 - Ankara'da Türkiye'nin ilk konservatuvarı olan Ankara Devlet Konservatuvarı kuruldu.
1937 - Dünyanın en büyük zeplini olan Hindenburg, havalandıktan kısa süre sonra alev aldı ve yanarak yere çakıldı. 36 kişinin öldüğü kazadan sonra bu taşımacılık yönteminden vazgeçildi.
1940 - John Steinbeck, The Grapes of Wrath (Gazap Üzümleri) adlı romanıyla Pulitzer Ödülü aldı.
1972 - Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi.
1976 - Kuzeydoğu İtalya'nın Friuli bölgesinde meydana gelen depremde 989 kişi öldü.
1983 - Batı Almanya'da Stern dergisinin bulduğu Adolf Hitler'in günlüklerinin sahte oldukları ortaya çıktı.
1988 - Norveç'te bir yolcu uçağı düştü: 36 kişi öldü.
1994 - Manş Denizi’nin altından İngiltere ile Fransa'yı denizden birbirine bağlayan Manş Tüneli açıldı.
1996 - Eski CIA Başkanı William Colby'nin cesedi, güney Maryland'da bir nehirde bulundu.
1996 - Anayol Hükümeti Adalet Bakanı Mehmet Ağar, cezaevleri genelgesi yayımladı. "Mayıs Genelgesi" adıyla anılan düzenleme, cezaevlerinde tepkiyle karşılandı. Siyasi tutuklu ve hükümlüler, 20 Mayıs'ta açlık grevine başladı. 12 kişi öldü. 27 Temmuz'da anlaşmaya varıldı.
2001 - Suriye'ye yaptığı bir gezi sırasında bir camiyi ziyaret eden Papa II. Jan Pol, bir camiye ayak basan ilk Papa oldu.
2002 - Jean-Pierre Raffarin, Fransa Başbakanı seçildi.
2002 - Hollandalı politikacı Pim Fortuyn, bir suikast girişimi sonucu öldürüldü.
2004 - Dünyada en çok izlenen 4 televizyon dizisinden biri olan Friends bitti. Son bölümünü ABD'de 2 milyon kişi izledi.
2019 - YSK (Yüksek Seçim Kurulu), AK Parti'nin olağanüstü itirazını değerlendirerek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin iptaline karar verdi. Ekrem İmamoğlu'nun mazbatası iptal edildi. Yenilenecek seçim tarihi olarak 23 Haziran 2019 belirlendi.
Doğumlar
1501 - II. Marcellus, 5 Nisan - 1 Mayıs 1555 arasında 20 gün kadar gayet kısa bir dönemde Papalık yapmıştır (ö. 1555)
1574 - X. Innocentius, Katolik Kilisesi'nin 236. Papası (ö. 1655)
1635 - Johann Joachim Becher, Alman fizikçi, simyacı ve bilgin (ö. 1682)
1668 - Alain-René Lesage, Fransız yazar (ö. 1747)
1756 - Everard Home, İngiliz cerrah (ö. 1832)
1758 - André Masséna, Fransız Devrimi ve Napoléon Savaşları'nın önde gelen Fransız generallerinden biri (ö. 1817)
1758 - Maximilien Robespierre, Fransız devrimci (ö. 1794)
1856 - Robert Peary, Amerikalı kâşif ve Kuzey Kutbu'na ilk kez ayak basan (ö. 1920)
1856 - Sigmund Freud, Avusturyalı psikiyatrist (ö. 1939)
1861 - Motilal Nehru, Hint aktivist (ö. 1931)
1868 - Gaston Leroux, Fransız gazeteci ve yazar (ö. 1927)
1871 - Victor Grignard, Fransız kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1935)
1872 - Ahmet Cemal Paşa, Osmanlı asker ve siyaset adamı (ö. 1922)
1895 - Rudolph Valentino, İtalyan asıllı Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1926)
1902 - Max Ophüls, Alman asıllı Fransız sinema yönetmeni ve yazar (ö. 1957)
1908 - Necil Kazım Akses, Türk senfonik müzik bestecisi (ö. 1999)
1912 - Ellen Preis, Avusturyalı eskrimci (ö. 2007)
1915 - Orson Welles, Amerikalı yönetmen ve En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü sahibi (ö. 1985)
1929 - Paul Lauterbur, Amerikalı bilim insanı (ö. 2007)
1932 - Konrad Ragossnig, Avusturyalı klasik gitarist, eğitimci ve lavtacı (ö. 2018)
1932 - Alexander George Thynn, 7. Bath Markisi, İngiliz siyasetçi, yazar, sanatçı ve iş insanı (ö. 2020)
1934 - Richard Shelby, Amerikalı avukat ve politikacı
1935 - Efkan Efekan, Türk sinema oyuncusu (ö. 2005)
1937 - Rubin Carter, Amerikalı boksör (ö. 2014)
1938 - Larry Gogan, İrlandalı radyo sunucusu ve DJ (ö. 2020 )
1943 - Andreas Baader, Almanya'daki Kızıl Ordu Fraksiyonu'nun ileri gelen yöneticilerinden biri (ö. 1977)
1944 - Carl I. Hagen, Norveçli politikacı ve Norveç Parlamentosu Başkanvekili
1947 - Alan Dale, Yeni Zelandalı oyuncu
1947 - Martha Nussbaum, Amerikalı filozof ve hukuk ve felsefe bölümünde ortak olarak görevlendirildiği Chicago Üniversitesi'nde profesör
1949 - Sezer Güvenirgil, Türk oyuncu ve şarkıcı
1950 - Jeffery Deaver, Amerikalı gizem-suç öyküsü yazarı
1952 - Christian Clavier, Fransız oyuncu, yönetmen, yapımcı ve senarist
1953 - Aleksandr Akimov, Sovyet mühendis (ö. 1986)
1953 - Tony Blair, İngiltere eski Başbakanı
1953 - Graeme Souness, İskoç futbolcu, teknik direktör
1954 - Dora Bakoyanni, Yunanistan’ın ilk kadın Dışişleri Bakanı, eski milletvekili ve Atina Belediye Başkanı
1954 - Jan Vering, Alman gospel şarkıcısı, gazeteci ve oyun yazarı (ö. 2021)
1955 - Süheyl Batum, Türk hukukçu ve siyasetçi
1958 - Haluk Ulusoy, Türk iş insanı ve spor yöneticisi
1960 - Roma Downey, İngiliz-Amerikalı oyuncu, yapımcı ve şarkıcı
1960 - Anne Parillaud, Fransız oyuncu
1961 - George Clooney, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1961 - Frans Timmermans, Hollandalı siyasetçi
1971 - Doğanay, Türk şarkıcı
1971 - Chris Shiflett, Amerikalı müzisyen
1972 - Naoko Takahashi, Japon eski atlet
1976 - Iván de la Peña, İspanyol millî futbolcu
1979 - Gerd Kanter, Eston disk atıcı
1980 - Dimitris Diamandidis, Yunan basketbolcu
1980 - Ricardo Oliveira, Brezilyalı futbolcu
1983 - Dani Alves, Brezilyalı millî futbolcu
1983 - Doron Perkins, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1983 - Gabourey Sidibe, Amerikalı oyuncu
1984 - Juan Pablo Carrizo, Arjantinli millî futbolcu
1985 - Chris Paul, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1986 - Goran Dragić, Sloven basketbolcu
1987 - Dries Mertens, Belçikalı futbolcu
1987 - Meek Mill, Amerikalı rapçi
1988 - Ryan Anderson, Amerikalı basketbolcu
1988 - Dakota Kai, Yeni Zelandalı profesyonel kadın güreşçi
1992 - Byun Baek-hyun, Güney Koreli şarkıcı ve Exo müzik grubu üyesi
1992 - Jonas Valančiūnas, Litvan profesyonel basketbolcu
1992 - Nilay Aydoğan, Türk basketbolcu (ö. 2023)
1993 - Kim Dasom, Güney Koreli şarkıcı, Sistar grubunun üyesi ve oyuncu
1993 - Gustavo Gómez, Paraguaylı futbolcu
1994 - Mateo Kovačić, Hırvat millî futbolcu
2019 - Archie Harrison Mountbatten-Windsor, Sussex Dükü Harry ve Sussex Düşesi Meghan'ın oğlu, II. Elizabeth'in torunu
Ölümler
680 - Muaviye, Halife ve Emevi Hanedanının kurucusu (d. 602)
1709 - II. Alvise Mocenigo, Venedik Cumhuriyeti dükü (d. 1628)
1859 - Alexander von Humboldt, Prusyalı doğa bilimci ve kâşif (d. 1769)
1862 - Henry David Thoreau, Amerikalı yazar (d. 1817)
1862 - Pedro Gual Escandón, Venezuelalı avukat, politikacı ve diplomat (d. 1783)
1877 - Johan Ludvig Runeberg, Finlandiyalı şair (d. 1804)
1889 - Heinrich Gustav Reichenbach, Alman orkidolog (d. 1823)
1910 - VII. Edward, Büyük Britanya Kralı (d. 1841)
1932 - Paul Doumer, Fransa Cumhurbaşkanı (d. 1857)
1933 - Li Ching-Yuen, Çinli herbalist, savaş sanatçısı ve stratejist (d. 1677/1736)
1947 - Cafer Sayılır, Türk siyasetçi (d. 1888)
1951 - Henri Carton de Wiart, Belçika'nın 23'üncü Başbakanı (d. 1869)
1952 - Maria Montessori, İtalyan eğitimci (d. 1870)
1955 - Hüseyin Saadettin Arel, Türk besteci (d. 1880)
1963 - Theodore von Kármán, Macar fizikçi (d. 1881)
1970 - Feyhaman Duran, Türk ressam ve hattat (İbrahim Çallı kuşağı ressamlarından) (d. 1886)
1972 - Deniz Gezmiş, Türk Marksist-Leninist militan ve öğrenci lideri (Türkiye Halk Kurtuluş Ordusunun kurucularından), (İdam) (d. 1947)
1972 - Fulbert Youlou, Kongolu siyasetçi (d. 1917)
1972 - Hüseyin İnan, Türk Marksist-Leninist militan ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu kurucularından (İdam) (d. 1949)
1972 - Yusuf Aslan, Türk Marksist-Leninist militan ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu kurucularından (İdam) (d. 1947)
1980 - Lola Cornero, Hollandalı film oyuncusu (d. 1892)
1992 - Marlene Dietrich, Alman asıllı Amerikalı aktris (d. 1901)
1993 - Ann Todd, İngiliz aktris (d. 1909)
1996 - Haluk Eczacıbaşı, Türk iş insanı ve Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu emekli Üyesi (d. 1921)
2002 - Fayina Petryakova, Lviv Sanat Akademisi'nde etnoğrafya alanında profesör olan akademisyen (d. 1931)
2006 - Erdal Öz, Türk yazar ve yayıncı (Can Yayınları'nın kurucusu) (d. 1935)
2007 - Nükhet Ruacan, Türk caz sanatçısı (d. 1951)
2009 - Sima Eyvazova, Azerbaycanlı diplomat (d. 1933)
2012 - Lubna Agha, Pakistanlı/Amerikalı sanatçı (d. 1949)
2012 - Fehd el-Kuso, Yemenli İslamcı (d. 1974)
2012 - Yale Summers, Amerikalı oyuncu (d. 1933)
2013 - Giulio Andreotti, İtalyan Hristiyan Demokrat siyasetçi (1972-1992 arasında pek çok kez İtalya Başbakanı) (d. 1919)
2014 - Jimmy Ellis, Amerikalı ağır siklet boksör (d. 1940)
2015 - Errol Brown, Britanya asıllı Jamaikalı müzisyen ve şarkıcı (d. 1943)
2016 - Hannes Bauer, Alman caz müzisyeni ve tromboncu (d. 1954)
2016 - Patrick Ekeng, Kamerunlu millî futbolcu (d. 1990)
2016 - Margot Honecker, 1963-1989 yılları arasında Doğu Almanya Eğitim Bakanı (d. 1927)
2017 - Steven Holcomb, Amerikalı kızakçı (d. 1980)
2017 - Val Jellay, Avustralyalı karakter oyuncusu, şarkıcı, dansçı ve yazar (d. 1927)
2018 - Jack Chamangwana, Malavili millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1957)
2018 - Paolo Ferrari, İtalyan oyuncu (d. 1929)
2019 - Pekka Airaksinen, Fin elektronik, caz müzisyeni ve besteci (d. 1945)
2019 - Max Azria, Tunuslu-Amerikalı moda tasarımcısı (d. 1949)
2019 - Anur Abu Bakar, Malezyalı futbolcu ve antrenör (d. 1971)
2019 - Gjermund Eggen, Norveçli eski kayakçı (d. 1941)
2019 - John Lukacs, Macar asıllı Amerikalı tarihçi (d. 1924)
2019 - Celil Oker, Türk polisiye roman yazarı (d. 1952)
2020 - Chrystelle Trump Bond, Amerikalı kadın dansçı, koreograf, sanat tarihçisi ve yazar (d. 1938)
2020 - Dmitri Bosov, Rus sanayici ve iş insanı (d. 1968)
2020 - Brian Howe, İngiliz rock şarkıcısı, gitarist ve söz yazarı (d. 1953)
2020 - Nahum Rabinovitch, Kanada doğumlu İsrailli Ortodoks haham (d. 1928)
2020 - Jacques Reymond, İsviçreli kayak antrenörü (d. 1950)
Tatiller ve özel günler
Türk-İslam Alemi - Hıdırellez Bayramı
0506
06 |
3128 | https://tr.wikipedia.org/wiki/8%20May%C4%B1s | 8 Mayıs |
Olaylar
1861 - Amerikan İç Savaşı: Virginia eyaletinin Richmond kenti, Amerika Konfedere Devletleri'nin (Güneylilerin) başkenti olarak ilan edildi.
1867 - Osmanlı İmparatorluğu'nda Dilâver Paşa Nizamnamesi ilan edildi.
1884 - 1876 Anayasası'nın mimarı Mithat Paşa, Sultan Abdülaziz'i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış ve Taif'e sürülmüştü. Boğularak öldürülen Mithat Paşa, Taif'te gömüldü.
1886 - Atlantalı kimyacı ve eczacı John S. Pemberton, dünyanın en ünlü içeceği haline gelecek olan Coca-Cola'yı Georgia'da icat etti.
1902 - Martinik'te Pelée Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
1914 - Paramount Pictures film yapım ve dağıtım şirketi ABD'de kuruldu.
1945 - Alman General Wilhelm Keitel, Sovyet General Jukov'a teslim oldu. Almanya savaşı kaybetti. Avrupa'da savaşın bittiği bu güne "Zafer Günü" adı verildi.
1947 - Ulvi Cemal Erkin, Prag'da Çek Filarmoni Orkestrası'nı yönetti.
1949 - Doğu Berlin'deki Treptower Parkı'nda, Sovyet Savaş Anıtı'nın açılışı yapıldı.
1952 - Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü kuruldu.
1954 - Asya Futbol Konfederasyonu'nun oluşması.
1961 - Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
1970 - The Beatles dağılmalarının ardından son stüdyo albümleri "Let it Be" yi piyasaya sundu.
1972 - Bülent Ecevit ve listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine; İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün sonra CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti.
1978 - Reinhold Messner ve Peter Habeler adlı iki dağcı, ilk defa olarak Everest Dağı'na oksijen tüpleri olmaksızın tırmandılar.
1980 - Çiçek hastalığının artık yeryüzünden kökünün kazınmış olduğu, Dünya Sağlık Örgütü tarafından ilan edildi.
1982 - Gilles Villeneuve, Belçika'da Zolder pistinde yaptığı kaza sonucunda öldü.
1984 - Sovyetler Birliği, Los Angeles Olimpiyat Oyunları'nı boykot edeceğini açıkladı.
1984 - Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strazburg'daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi'nde onaylandı. 12 Eylül 1980'den beri Konsey Meclisi'nde temsil edilmeyen Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkileri yumuşama yoluna girdi.
1993 - Gökova Termik Santrali'ne karşı yaklaşık 3000 kişi eylem yaptı.
1997 - China Southern Airlines'a ait bir Boeing 737 tipi uçağı, Shenzhen Bao'an Uluslararası Havalimanına inişi sırasında fırtına nedeniyle kaza yaptı. Kazada 35 kişi yaşamını yitirdi.
2009 - TRT Türk kanalı yeniden açılış yaptı.
2010 - Bucaspor tarihinde ilk defa Süper Lig'e yükseldi.
Doğumlar
1492 - Andrea Alciato, İtalyan yazar ve hukukçu (ö. 1550)
1521 - Peter Canisius, Cizvit Profesör, vaazcı ve yazar (ö. 1597)
1622 - Claes Rålamb, İsveçli devlet adamı (ö. 1698)
1639 - Giovanni Battista Gaulli, İtalyan ressamı (ö. 1709)
1641 - Nicolaes Witsen, Hollandalı devlet adamı (ö. 1717)
1653 - Claude Louis Hector de Villars, Fransız mareşal (ö. 1734)
1698 - Henry Baker, İngiliz doğa bilimci (ö. 1774)
1753 - Miguel Hidalgo, Meksikalı nasyonalist (ö. 1811)
1828 - Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar ve iş insanı (ö. 1910)
1829 - Louis Moreau Gottschalk, Amerikalı piyanist (ö. 1869)
1884 - Harry S. Truman, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 33. Başkanı (ö. 1972)
1895 - Edmund Wilson, Amerikalı eleştirmen ve deneme yazarı (ö. 1972)
1899 - Friedrich August von Hayek, Avusturyalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 1992)
1903 - Fernandel, Fransız oyuncu (ö. 1971)
1906 - Roberto Rossellini, İtalyan yönetmen (ö. 1977)
1910 - Mary Lou Williams, Amerikalı caz piyanisti ve bestekâr (ö. 1981)
1911 - Rıfat Ilgaz, Türk şair ve yazar (ö. 1993)
1911 - Sabri Ülgener, Türk iktisat profesörü ve toplum bilimci (ö. 1983)
1914 - Romain Gary, Fransız yazar, film direktörü, savaş pilotu ve büyükelçi (ö. 1980)
1919 - Leon Festinger, Amerikalı sosyal psikolog (ö. 1989)
1920 - Sloan Wilson, Amerikalı yazar (ö. 2003)
1926 - David Attenborough, İngiliz yönetmen
1937 - Ahmet Özacar, Türk futbolcu (ö. 2005)
1937 - Thomas Pynchon, Amerikalı romancı
1940 - Peter Benchley, İngiliz yazar (ö. 2006)
1941 - Ayşegül Yüksel, Türk tiyatro eleştirmeni, yazar, akademisyen ve çevirmen
1946 - Hans Sahlin, İsveçli kızakçı
1950 - Pierre de Meuron, İsviçreli mimar
1954 - John Michael Talbot, keşiş katolik, Amerikalı şarkıcı, besteci, gitarist, Brothers and Sisters of Charity Cemaati'nin kurucsu
1955 - Ásgeir Sigurvinsson, İzlandalı futbolcu ve teknik direktör
1955 - Haşmet Babaoğlu, Türk gazeteci ve yazar
1957 - Marie Myriam, Fransız şarkıcı
1958 - Marita Marschall, Alman oyuncu
1960 - Recep Akdağ, Türk hekim ve siyasetçi
1963 - Michel Gondry, Fransız yönetmen
1964 - Metin Tekin, Türk futbolcu
1964 - Päivi Alafrantti, Finlandiyalı atlet
1966 - Cláudio Taffarel, Brezilyalı futbolcu ve antrenör
1968 - Yaşar Gürsoy, Türk gazeteci ve yazar
1970 - Luis Enrique, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1972 - Darren Hayes, Avustralyalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve besteci
1973 - Jesús Arellano, Meksikalı millî futbolcu
1975 - Enrique Iglesias, İspanyol şarkıcı ve oyuncu
1976 - Martha Wainwright, Kanadalı pop-folk şarkıcısı
1977 - Theo Papaloukas, Yunan millî basketbolcu
1978 - Lucio, Brezilyalı futbolcu
1981 - Stephen Amell, Kanadalı oyuncu
1981 - Andrea Barzagli, eski İtalyan futbolcu
1981 - Björn Dixgård, İsveçli rock müzik grubu Mando Diao'nun gitaristi ve vokalisti
1981 - Erdem Yener, Türk rock sanatçısı
1981 - Kaan Urgancıoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1982 - Adrian Gonzalez, Amerikalı beyzbolcu
1986 - Pemra Özgen, Türk millî tenisçi
1989 - C418, Alman müzisyen
1989 - Benoît Paire, Fransız profesyonel tenis oyuncusu
1990 - Io Shirai, Japon profesyonel güreşçi
1990 - Anastasia Zueva, Rus yüzücü
1990 - Kemba Walker, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1991 - Aníbal Capela, Portekizli futbolcu
1991 - Deyverson, Brezilyalı futbolcu
1991 - Nicklas Helenius, Danimarkalı millî futbolcu
1991 - Luigi Sepe, İtalyan futbolcu
1992 - Olivia Culpo, Amerikalı model
1992 - Ana Mulvoy-Ten, İngiliz oyuncu
1993 - Guillermo Celis, Kolombiyalı futbolcu
1993 - Olarenwaju Kayode, Nijeryalı futbolcu
1996 - 6ix9ine, Amerikalı rapçi
1997 - Mizuki Ichimaru, Japon futbolcu
1997 - Yuya Nakasaka, Japon futbolcu
2000 - Sandro Tonali, İtalyan millî futbolcu
2003 - Hasan, Fas tahtının varisi
Ölümler
535 - II. Ioannes, 2 Ocak 533'ten 535'teki ölümüne kadar Papalık görevinde bulunmuştur (d. 470)
685 - II. Benedictus, 26 Haziran 684'ten 8 Mayıs 685 tarihine kadar Papalık yapmıştır (d. 635)
997 - Taizong, Çin'in Song Hanedanı'nın ikinci imparatoru (d. 939)
1157 - Ahmed Sencer, Büyük Selçuklu Sultanı (d. 1086)
1794 - Antoine Lavoisier, Fransız kimyager (giyotinle idam) (d. 1743)
1873 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (d. 1806)
1880 - Gustave Flaubert, Fransız yazar (d. 1821)
1884 - Midhat Paşa, Osmanlı devlet adamı (Taif'te boğularak öldürüldü.) (d. 1822)
1903 - Paul Gaugin, Fransız ressam (d. 1848)
1904 - Eadweard Muybridge, İngiliz asıllı Amerikalı fotoğrafçı (d. 1830)
1932 - Ellen Churchill Semple, Amerikalı coğrafyacı (d. 1863)
1945 - Matthias Kleinheisterkamp, Alman Schutzstaffel subayı (d. 1893)
1952 - William Fox, Macar asıllı Amerikalı film yapımcısı (d. 1879)
1975 - Avery Brundage, Amerikalı atlet (d. 1887)
1979 - Talcott Parsons, Amerikalı sosyolog (d. 1902)
1982 - Gilles Villeneuve, Kanadalı F1 pilotu (d. 1950)
1983 - John Fante, Amerikalı yazar (d. 1909)
1987 - Elif Naci, Türk ressam ve müzeci (d. 1898)
1994 - George Peppard, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
1999 - Dirk Bogarde, İngiliz oyuncu (d. 1921)
2008 - François Sterchele, Belçikalı futbolcu (d. 1982)
2012 - Maurice Sendak, Amerikalı çocuk edebiyatı yazarı ve desinatör (d. 1928)
2013 - Wilma Jeanne Cooper, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
2015 - Zeki Alasya, Türk tiyatro, sinema sanatçısı ve yönetmeni (d. 1943)
2015 - Ilunga Mwepu, Zaireli eski millî futbolcu (d. 1949)
2016 - Tonita Castro, Meksika doğumlu Amerikalı oyuncu (d. 1953)
2016 - Nick Lashaway, Amerikalı oyuncu (d. 1988)
2017 - Curt Lowens, Polonyalı-Amerikalı oyuncu (d. 1925)
2017 - Baron Lawson Soulsby, Britanyalı mikrobiyoloji uzmanı bilim insanı ve siyasetçi (d. 1926)
2017 - Juan Carlos Tedesco, Arjantinli politikkacı (d. 1972)
2017 - Mary Tsoni, Yunan kadın şarkıcı ve aktris (d. 1987)
2018 - Anne V. Coates, İngiliz kadın film editörü (d. 1925)
2018 - Marta DuBois, Panamalı-Amerikalı oyuncu (d. 1952)
2019 - Jens Beutel, Alman siyasetçi ve satranç oyuncusu (d. 1946)
2019 - Sprent Jared Dabwido, Naurulu politikacı ve eski Nauru Devlet Başkanı (d. 1972)
2019 - Yevgeni Krılatov, Rus film müziği bestecisi (d. 1934)
2020 - Mark Barkan, Amerikalı söz yazarı ve albüm yapımcısı (d. 1934)
2020 - Lúcia Braga, Brezilyalı kadın siyasetçi, bürokrat ve hukukçu (d. 1934)
2020 - Jesus Chediak, Brezilyalı aktör, film yönetmeni, film yapımcısı, gazeteci ve tiyatro yönetmeni (d. 1941)
2020 - Vicente André Gomes, Brezilyalı politikacı ve doktor (d. 1952)
2020 - Dimitris Kremastinos, Yunan siyasetçi ve hekim (d. 1942)
2020 - Cécile Rol-Tanguy, Fransız kadın direnişçi ve asker (d. 1919)
2020 - Carl Tighe, İngiliz yazar, akademik, deneme yazarı, romancı ve şair (d. 1950)
2020 - Ritva Valkama (gerçek adı: Valkama-Palo), Fin aktris (d. 1932)
2021 - Theodoros Kaçanevas, Yunan siyasetçi, akademisyen ve ekonomist (d. 1947)
Tatiller ve özel günler
1993 - Dünya Talasemi Günü
0508
08 |
3129 | https://tr.wikipedia.org/wiki/9%20May%C4%B1s | 9 Mayıs |
Olaylar
1485 - Davutpaşa Lisesi, dönemin Sadrazamı Davut Paşa tarafından 'Mekteb-i Sübyan' adıyla kuruldu. Okul, 1847'de Rüşdiye Mektebi'ne dönüştü.
1868 - Nevada eyaletinde Reno şehri kuruldu.
1926 - Amerikalı kâşif Amiral Richard E. Byrd, Kuzey Kutbu'na doğru ilk uçuşunu yaptı.
1935 - Cumhuriyet Halk Fırkası Dördüncü Büyük Kurultayı toplandı. Kurultayda, "fırka" yerine "parti" sözcüğü benimsendi. Altı Ok daha ayrıntılı bir şekilde ele alındı. "Partinin güttüğü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek; Kemalizm, ilk kez resmi olarak tanımlandı.
1936 - Benito Mussolini, İtalya Faşist İmparatorluğu'nu ilan etti.
1936 - İtalya, resmen Etiyopya'yı ilhak etti.
1945 - Zafer Günü, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Nazi Almanyası'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı, Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gün.
1945 - Nazi gizli servisi Gestapo'nun Şefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri Komutanı Hermann Göring, ABD 7. Ordusu'na esir düştü.
1950 - Avrupa Günü, 1950'de Robert Schumann, Avrupa'nın güvenliği için kaçınılmaz olan birleşik bir Avrupa fikrini ortaya çıkardı. Schuman Bildirgesi olarak bilinen bu sunuş, Avrupa Birliği'nin temellerini attı. Sonra, 1985 Milan Zirvesi'nde de 9 Mayıs'ın Avrupa Günü olarak kutlanması kararı alındı.
1955 - Anneler Günü, Türkiye'de ilk kez kutlandı.
1955 - Batı Almanya, NATO'ya katıldı.
1958 - Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatıldı. Yazı İşleri Müdürleri; Mehmet Altan Öymen 10 ay, Tarık Holulu ise 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1960 - ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), ilk doğum kontrol hapının piyasaya sürülmesini onayladı.
1970 - Çoğu üniversite öğrencisi olan 75000-100000 dolayında savaş karşıtı kişi, Washington'da ABD'nin Vietnam Savaşı'na son vermesi için gösteri yaptı.
1971 - Darüşşafaka Lisesi'ne kız öğrenci alınması kararlaştırıldı.
1975 - Ankara ve Mersin Öğretmen Okulları'nda çıkan öğrenci çatışmalarında, 13 öğrenci yaralandı. Gazi Eğitim Enstitüsü 10 gün süreyle kapatıldı.
1978 - İtalya'da Kızıl Tugaylar örgütünün 16 Mart'ta kaçırdığı eski Başbakan Aldo Moro'nun cesedi, Roma'da bir arabanın bagajında bulundu.
1978 - Bir grup, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde dersten çıkan öğrencilerin üzerine ateş açtı: 3 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.
1979 - İstanbul'da tüm sarraf ve kuyumcular, Hükûmetin altın piyasasını kontrol altına almayı amaçlayan kararını protesto için kepenk indirdiler.
1984 - Yaşar Kemal'e, Fransız Devlet Nişanı "Legion d'Honneur" verildi.
1987 - Polonya Havayolları'na ait bir yolcu uçağı, Varşova'dan New York'a gitmek üzere havalandıktan hemen sonra düştü: 183 kişi öldü.
1988 - Mardin’in Nusaybin ilçesi Taşköyü’nün Behmenin mezrasını basan PKK'lı eylemciler, bir aileden 8’i çocuk, 2’si kadın olmak üzere, 11 kişiyi öldürdüler, 2 çocuk ağır yaralandı. Eylemcilerin Şırnak baskınında kaçırdıkları 3 kişi de ölü bulundu.
2000 - Aralarında Uğur Mumcu suikastı faillerinin de bulunduğu 9 kişinin sorgusu sürüyor. Ankara DGM Savcısı Hamza Keleş, faili meçhullerle ilgili önemli bilgilere ulaşıldığını belirtti.
2000 - İstanbul DGM'de, Susurluk sanıkları ve Alaattin Çakıcı aynı gün yargılandı.
2000 - Çankaya Köşkü'nü terk etmeden önce, 80'e yakın Devlet Başkanına veda mektubu yazan Süleyman Demirel; Hafız Esad, Muammer Kaddafi, Saddam Hüseyin, Slobodan Milošević ve Pervez Müşerref'i listesine dahil etmedi.
2000 - Devlet Bakanı Recep Önal, Türkiye - Suriye arasındaki ticaret hacmini, 1 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflediklerini açıkladı.
2000 - Macaristan'da düzenlenen ve olimpiyat elemelerine hazırlık niteliği taşıyan 17. Uluslararası Szeged Kürek Şampiyonası'nda, Türk sporcuları iki altın, dört gümüş ve üç bronz madalya kazandı. Kürekçilerimiz, Türk Kürek tarihinde de en fazla madalya kazanan ekip oldu.
2000 - Schuman Bildirgesi'nin 50. yıl dönümü, Avrupa Birliği kurumlarınca kutlandı.
2001 - Gana'nın başkenti Akra'da oynanan bir futbol maçında çıkan izdihamda, 130 kişi öldü.
2002 - Taburcu olduktan sonra çalışmalarını evinde sürdüren Başbakan Bülent Ecevit, 'görevini bırakmayacağını' söyledi.
Doğumlar
1147 - Minamoto no Yoritomo, Kamakura şogunluğunun kurucusu ve ilk şogunu (ö. 1199)
1661 - Cihandar Şah, Babür İmparatorluğu'nun sekizinci şahı (ö. 1713)
1740 - Giovanni Paisiello, İtalyan besteci (ö. 1816)
1746 - Gaspard Monge, Fransız matematikçi (ö. 1818)
1777 - Johannes Søbøtker, Danimarka Batı Hint Adaları'ndaki bir tüccar (ö. 1854)
1800 - John Brown, Amerikalı kölecilik karşıtı isyancı lider (ö. 1859)
1814 - John Brougham, İrlanda asıllı Amerikalı oyuncu ve oyun yazarı (ö. 1880)
1837 - Adam Opel, Opel'in kurucusu Alman iş insanı (ö. 1895)
1843 - Anton von Werner, Alman ressam (ö. 1915)
1860 - James Matthew Barrie, Amerikalı yazar (ö. 1937)
1860 - William Kemmler, Amerikalı suçlu katil (elektrikli sandalye ile idam edilen ilk kişi) (ö. 1890)
1866 - Léon Bakst Rus sanatçı (ö. 1924)
1866 - Lizzie Magie, Amerikalı oyun tasarımcısı, yazar, feminist ve Georgist
1870 - Hans Baluschek, Alman ressam, grafik sanatçısı ve yazar (ö. 1935)
1874 - Howard Carter, İngiliz arkeolog (ö. 1939)
1882 - Yossele Rosenblatt, Ukrayna doğumlu kantor ve besteci (ö. 1933)
1883 - Jose Ortega y Gasset, İspanyol filozof (ö. 1955)
1895 - Richard Barthelmess, Amerikalı film oyuncusu (d. 1963)
1907 - Baldur von Schirach, Nazi Almanyası'nda Hitler Gençliği lideri (ö. 1974)
1909 - Gordon Bunshaft, Amerikalı mimar (ö. 1990)
1920 - Richard Adams, İngiliz yazar (ö. 2016)
1927 - Sinan Erdem, Türk voleybolcu ve Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı (ö. 2003)
1931 - Knut Andersen, Norveçli film yönetmeni ve aktör (ö. 2019
1934 - Asuman Arsan, Türk oyuncu (ö. 1997)
1936 - Albert Finney, İngiliz oyuncu (ö. 2019)
1936 - Glenda Jackson, İngiliz politikacı, oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1937 - Rafael Moneo, İspanyol mimar
1940 - James L. Brooks, Amerikalı yapımcı, senarist ve yönetmen
1944 - Veli Küçük, Türk asker ve emekli Jandarma Tuğgenerali
1945 - Jupp Heynckes, Alman futbolcu ve teknik direktör
1945 - Cemal el-Gitani, Mısırlı şair, yazar ve gazeteci (ö. 2015)
1946 - Candice Bergen, Amerikalı oyuncu
1947 - Yukiya Amano, Japon siyasetçi ve diplomat (ö. 2019)
1948 - Tania Maria, Brezilyalı bestekâr, piyanist, caz ve pop sanatçısı
1949 - Billy Joel, Amerikalı rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı
1950 - Marcheline Bertrand, Amerikalı oyuncu (ö. 2007)
1951 - Alley Mills, Amerikalı oyuncu
1952 - Hakan Altıner, Türk, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1952 - Zdeněk Nehoda, Çek futbolcu
1956 - Frank Andersson, İsveçli güreşçi ve tv gösteri sanatçısı (ö. 2018)
1957 - Fulvio Collovati, İtalyan millî futbolcu
1959 - János Áder, Macar avukat ve politikacı
1959 - Ulrich Matthes, Alman sinema ve dizi oyuncusu
1961 - John Corbett, Amerikalı aktör ve country müzik şarkıcısı
1962 - David Gahan, İngiliz şarkıcı ve Depeche Mode solisti
1964 - Frank Pingel, Danimarkalı eski millî futbolcu
1968 - Hardy Krüger Jr., İsviçre doğumlu Alman oyuncu
1968 - Marie-José Pérec, Fransız atlet
1969 - Amber Cremers, Alman-Hollandalı kadın şarkıcı, söz yazarı ve müzik yapımcısı
1969 - Deniz Özerman, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1970 - Ghostface Killah, Wu-Tang Clan üyesi Amerikalı rapçi
1972 - Lisa Ann, Amerikalı porno yıldızı
1972 - Anna-Louise Plowman, Yeni Zelandalı kadın oyuncu
1976 - Nazan Eckes, Türk asıllı Alman televizyon sunucusu ve oyuncu
1977 - Marek Jankulovski, Çek eski futbolcu
1978 - Bebe, İspanyol müzisyen
1978 - Leandro Cufré, Arjantinli futbolcu
1978 - Anna König Jerlmyr, İsveçli politikacı
1979 - Pierre Bouvier, Fransız-Kanadalı müzisyen
1979 - Rosario Dawson, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1979 - Esin Harvey, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1980 - Nicolae Dică, Rumen eski futbolcu
1980 - Carolin Kebekus, Alman komedyen ve aktris
1982 - Rachel Boston, Amerikalı oyuncu ve yapımcı
1982 - Kim Jung-woo, Güney Koreli futbolcu
1984 - Berk Cankat, Türk oyuncu ve grafiker
1987 - Kévin Gameiro, Fransız millî futbolcu
1991 - Majlinda Kelmendi, Kosovalı-Arnavut judocu
1992 - Dan Burn, İngiliz futbolcu
1993 - Ryosuke Yamada, Japon sanatçı
Ölümler
1618 - Nicolò Donato, Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 93'üncü düka (d. 1539)
1707 - Dietrich Buxtehude, Alman besteci ve org sanatçısı (d. 1637)
1805 - Friedrich Schiller, Alman şair ve düşünür (d. 1759)
1862 - Theodor Bilharz, Alman doktor (d. 1825)
1914 - Paul Héroult, Fransız bilim insanı (d. 1863)
1919 - James Reese Europe, Amerkalı Ragtime ve erken Caz bestecisi, grup lideri ve aranjör (d. 1880)
1931 - Albert Abraham Michelson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1852)
1942 - Vedat Tek, Türk mimar (d. 1873)
1968 - Finlay Currie, İskoç sinema sanatçısı (d. 1878)
1976 - Ulrike Meinhof, Alman devrimci (d. 1934)
1977 - James Jones, Amerikalı yazar (d. 1921)
1978 - Aldo Moro, İtalya Başbakanı (d. 1916)
1979 - Gabriel Ramanantsoa, Madagaskarlı siyasetçi (d. 1906)
1985 - Edmond O'Brien, Amerikalı aktör (d. 1915)
1998 - Alice Faye, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1915)
1998 - Haşim Nezihi Okay, Türk şair (d. 1904)
2001 - Nikos Sampson, Kıbrıs Rumu siyasetçi ve EOKA-B isimli örgütün lideri (d. 1935)
2008 - Sinan Sofuoğlu, Türk motosiklet yarışçısı (d. 1982)
2010 - Lena Horne, Amerikalı şarkıcı, oyuncu, dansçı ve sivil hakları aktivisti (d. 1917)
2010 - Farzad Kamangar, İranlı Kürt öğretmen, şair, gazeteci, sendikacı, insan hakları savunucusu ve sosyal hizmet uzmanı (d. 1975)
2011 - Lidia Gueiler Tejada, Bolivya'nın 16 Kasım 1979 - 17 Temmuz 1980 tarihleri arasındaki başkanı (d. 1921)
2011 - Wouter Weylandt, Belçikalı sporcu (d. 1984)
2013 - Ottavio Missoni, İtalyan moda tasarımcısı ve iş insanı (d. 1921)
2014 - Selim Sesler, Türk müzisyen ve klarnet virtüözü (d. 1957)
2015 - Kenan Evren, Türk asker, devlet adamı ve ressam (d. 1917)
2015 - Elizabeth Wilson, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
2017 - Christopher Boykin, Amerikalı müzisyen, şovmen ve yapımcı (d. 1972)
2017 - Robert Miles, İsviçreli-İtalyan besteci, albüm yapımcısı, müzisyen ve DJ (d. 1969)
2017 - Michael Parks, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1940)
2018 - Poldine Carlo, Amerikalı yazar (d. 1920)
2018 - Ömer Davud Libyalı eski millî futbolcu (d. 1983)
2019 - Abul Khayr Alonto, Filipinli siyasetçi, avukat ve iş insanı (d. 1945)
2019 - Vasili Blagov, Sovyet-Rus buz patencisi (d. 1954)
2019 - Sergey Dorenko, Rus televizyon gazetecisi ve haber muhabiri (d. 1959)
2019 - Clement von Franckenstein, İngiliz oyuncu (d. 1944)
2019 - Arif Malikov, Azeri-Sovyet besteci (d. 1933)
2019 - Alvin Sargent, Amerikalı senarist (d. 1927)
2019 - Freddie Starr, İngiliz oyuncu, komedyen ve rock şarkıcısı (d. 1943)
2020 - Jan Aling, Hollandalı uzun mesafe arazi bisiklet yarışçısı (d. 1949)
2020 - Carlos José, Brezilyalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1934)
2020 - Ahmed Kurd, Filistinli siyasetçi ve din adamı (d. 1949)
2020 - Little Richard, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve şarkı yazarı (d. 1932)
2020 - Kristina Lugn, İsveçli şair ve yazar (d. 1948)
2020 - Abraham Palatnik, Brezilyalı sanatçı ve mucit (d. 1928)
2020 - Geno Silva, Amerikalı aktör (d. 1948)
2021 - Neil Connery, İskoç aktör (d. 1938)
2022 - Jody Lukoki, Demokratik Kongolu futbolcu (d. 1992)
Tatiller ve özel günler
Zafer Günü (Sovyetler Birliği)
Avrupa Günü (5 Mayıs ve 9 Mayıs)
Dünya İstatistik Günü
0509
09 |
3130 | https://tr.wikipedia.org/wiki/10%20May%C4%B1s | 10 Mayıs |
Olaylar
1497 - Amerigo Vespucci, Yeni Dünya'ya doğru yapacağı ilk yolculuk için İspanya'nın Cádiz kentinden ayrıldı.
1503 - Kristof Kolomb, Cayman Adaları'na geldi ve burada gördüğü sayısız deniz kaplumbağasından dolayı buraya "Las Tortugas" adını verdi.
1556 - Marmara denizi depremi meydana geldi.
1799 - Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Akka'da Napolyon Bonapart'ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı.
1824 - Londra'nın Trafalgar Meydanı'nda bulunan ünlü müzesi The National Gallery, halkın ziyaretine açıldı.
1868 - Bugünkü adı Danıştay olan Şura-yı Devlet kuruldu.
1872 - Victoria Woodhull, ABD Başkanlığı'na aday olan ilk kadın oldu.
1876 - Osmanlı Devleti'nde, basına sansür uygulaması başlatıldı.
1908 - Anneler Günü, ABD'de ilk kez Batı Virginia Eyaleti'nin Grafton kentinde kutlandı.
1919 - İtilaf Devletleri temsilcileri, Paris'te, Yunanların İzmir'i işgali konusunda karar aldı.
1920 - ABD Komünist Partisi kuruldu.
1920 - New York'ta mültimilyarder iş insanı Nelson Rockefeller, sahibi olduğu binanın ön cephesine, Meksikalı ressam Diego Rivera'nın yaptığı duvar panosunda Lenin resmi olduğu için ressamı kovdu ve panoyu parçaladı.
1921 - Mustafa Kemal Paşa, TBMM'de Müdafaayı Hukuk Grubu'nu kurdu.
1933 - Almanya'da Naziler; Heinrich Mann, Upton Sinclair, Erich Maria Remarque gibi yazarların kitaplarını yakmaya başladı.
1940 - II. Dünya Savaşı: Winston Churchill, Birleşik Krallık Başbakanı olarak görevlendirildi.
1940 - II. Dünya Savaşı: Alman birlikleri Hollanda'ya saldırdı ardından Almanya'nın Fransa Muharebesi başladı.
1941 - II. Dünya Savaşı: Rudolf Hess, Birleşik Krallık ve Almanya arasında gerçekleşebilecek bir barış antlaşmasını başlatabilmek umuduyla, İskoçya topraklarına gizlice paraşütle indi.
1941 - 550 Alman uçağı Londra'yı bombaladı, yaklaşık 1400 sivil öldü.
1960 - ABD'ye ait "USS Triton" adlı nükleer denizaltı, Dünya çevresini su altından dolaştığı ilk seferini tamamladı.
1961 - TBMM, nispi temsil seçim sistemini kabul etti.
1971 - Sıkıyönetim yasasında değişiklik yapıldı. Gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı.
1978 - İstanbul, Beyoğlu'ndaki tarihi Çiçek Pasajı çöktü. Enkaz altında kalan 12 kişi öldü, 16 kişi yaralandı.
1981 - François Mitterrand, üçüncü kez katıldığı seçimlerde Fransa Cumhurbaşkanı oldu.
1993 - Tayland'da "Kader Oyuncak Fabrikası"nda çıkan bir yangın, çoğu çocuk denecek yaşta genç kadınlardan oluşan 188 işçinin ölümüne yol açtı.
1994 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyah Devlet Başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in Başbakanlık'tan ayrılmadan 22 gün önce, örtülü ödenekten 500 milyar lira çektiği açıklandı.
2002 - Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, Paris'te bir tren garının zemininde gerçekleştirdiği fotoğraf eylemini sona erdirdi.
2010 - Deniz Baykal, CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa ettiğini açıkladı.
Doğumlar
1746 - Gaspard Monge, Fransız matematikçi ve Tasarı Geometri'nin kurucusu (ö. 1818)
1788 - Augustin-Jean Fresnel, Fransız fizikçi (ö. 1827)
1838 - John Wilkes Booth, Amerikalı tiyatro oyuncusu (ABD Başkanı Abraham Lincoln'e suikast düzenleyen) (ö. 1865)
1843 - Benito Pérez Galdós, İspanyol roman ve oyun yazarı (ö. 1920)
1872 - Marcel Mauss, Fransız sosyolog (d. 1950)
1878 - Gustav Stresemann, Alman Weimar Cumhuriyeti Şansölyesi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1929)
1890 - Clarence Brown, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1987)
1894 - Dimitri Tiomkin, Ukrayna asıllı Amerikalı besteci ve En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü sahibi (ö. 1979)
1895 - Christina Montt, Şilili oyuncu (ö. 1969)
1899 - Fred Astaire, Amerikalı sinema oyuncusu, dansçı ve şarkıcı (ö. 1987)
1900 - Cecilia Payne-Gaposchki, Britanya asıllı Amerikan gök bilimci ve astrofizikçi (ö. 1979)
1901 - John Desmond Bernal, Britanyalı fizikçi (ö. 1971)
1902 - Anatole Litvak, Yahudi asıllı Ukraynalı film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1974)
1902 - David O. Selznick, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1965)
1911 - Feridun Çölgeçen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1978)
1915 - Denis Thatcher, İngiliz iş insanı ve eski başbakan Margaret Thatcher'ın eşi (ö. 2003)
1922 - Vüs'at O. Bener, Türk yazar ve şair (ö. 2005)
1922 - Nancy Walker, Amerikalı aktris ve komedyen (ö. 1992)
1923 - Haydar Aliyev, Azeri devlet adamı ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı (ö. 2003)
1925 - Nasuh Akar, Türk güreşçi ve Olimpiyat şampiyonu (ö. 1984)
1926 - Hugo Banzer, Bolivyalı asker ve siyasetçi (ö. 2002)
1928 - Arnold Rüütel, Estonya'lı bir siyasetçi
1930 - Fernand Picot, Fransız bisiklet sporcusu (ö. 2017)
1930 - George Smith, Amerikalı fizikçi (Willard Boyle ile CCD'nin ortak mücidi ve 2009 Nobel Fizik Ödülü'nün Willard Boyle ve Charles K. Kao ile ortak sahibi)
1931 - Ettore Scola, İtalyan sinema yönetmeni ve senarist (d. 2016)
1933 - Françoise Fabian, Fransız film oyuncusu
1938 - Marina Vlady, Fransız oyuncu
1941 - Aydın Güven Gürkan, Türk akademisyen ve siyasetçi (ö. 2006)
1944 - Marie-France Pisier, Fransız oyuncu (d. 2011)
1947 - Marion Ramsey, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2021)
1948 - Meg Foster, Amerikalı oyuncu
1948 - Mustafa Akgül, Türk akademisyen ve aktivist (ö. 2017)
1949 - Yusuf Halaçoğlu, Türk tarihçi ve siyasetçi
1950 - Andrzej Szarmach, Polonyalı futbolcu
1950 - Salih Mirzabeyoğlu, Kürt asıllı Türk şair ve yazar (İslami Büyük Doğu Akıncıları Cephesi (İBDA/C) örgütü lideri) (ö. 2018)
1953 - Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu (ö. 2009)
1956 - Vladislav Listyev, Rus televizyon habercisi (ö. 1995)
1957 - Sid Vicious, Britanyalı müzisyen ve Sex Pistols basçısı (ö. 1979)
1960 - Merlene Ottey, Jamaikalı atlet
1960 - Bono, İrlandalı müzisyen ve U2 solisti
1961 - Bruno Wolkowitch, Fransız oyuncu
1966 - Mustafa Yıldızdoğan, Türk şarkıcı, besteci ve şair
1967 - Bob Sinclar, Fransız prodüktör ve DJ
1969 - Dennis Bergkamp, Hollandalı futbolcu
1969 - Judson Mills, Amerikalı oyuncu
1971 - Kim Jong-nam, Kuzey Koreli asker, siyasetçi ve Kuzey Kore eski lideri Kim Jong-il'in en büyük oğlu (ö. 2017)
1972 - Christian Wörns, Alman futbolcu
1973 - Mahmud Qurbanov, Azeri futbolcu
1973 - Rüştü Reçber, Türk futbolcu
1974 - Séverine Caneele, Belçikalı film oyuncusu
1974 - Sylvain Wiltord, Fransız futbolcu
1975 - Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
1977 - Nick Heidfeld, Alman Formula 1 pilotu
1978 - Lâlle Selma, Fas Kralı VI. Muhammed'in eşi
1978 - Mithat Demirel, Türk asıllı Alman basketbolcu
1979 - Marieke Vervoot, Belçikalı Paralimpik kadın atlet (ö. 2019)
1980 - Zaho, Cezayir asıllı Fransız şarkıcı
1981 - Humberto Suazo, Şilili futbolcu
1982 - Farid Mansurov, Azeri güreşçi
1984 - Aslı Enver, Türk oyuncu
1988 - Adam Lallana, İngiliz futbolcu
1990 - Ivana Španović, Sırp uzun atlayıcı
1991 - Tim Wellens, Belçikalı yol bisiklet yarışçısı
1995 - Missy Franklin, Amerikalı yüzücü
1995 - Aya Nakamura, Mali asıllı Fransız pop şarkıcısı
1995 - Gabriella Papadakis, Fransız buz dansçısı
1995 - Hidemasa Morita, Japon futbolcu
1997 - Enes Ünal, Türk futbolcu
2001 - Mustafa Kurtuldum, Türk basketbolcu
Ölümler
1424 - Go-Kameyama, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 99. İmparatoru (d. 1347)
1482 - Paolo dal Pozzo Toscanelli, İtalyan matematikçi, gök bilimci ve haritacı (d. 1397)
1566 - Leonhart Fuchs, Alman tıp doktoru ve botanikçi (d. 1501)
1569 - Ávilalı Yuhanna, İspanyol vaiz ve mistik (d. 1499)
1657 - Gustav Horn, İsveçli asker ve Genel Vali (d. 1592)
1696 - Jean de La Bruyere, Fransız yazar (d. 1645)
1712 - Yevdokiya Alekseyevna, Rus Çarı (d. 1650)
1737 - Nakamikado, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 114. İmparatoru (d. 1702)
1774 - XV. Louis, Fransa Kralı (d. 1710)
1798 - George Vancouver, İngiliz denizci (d. 1757)
1807 - Jean-Baptiste Donatien de Vimeur, Fransız asker (d. 1725)
1813 - Johann Karl Wilhelm Illiger, bir Alman entomolog ve zoolog (d. 1775)
1829 - Thomas Young, İngiliz bilim insanı ve dil bilimci (d. 1773)
1850 - Joseph Louis Gay-Lussac, Fransız kimyager ve fizikçi (d. 1778)
1863 - Stonewall Jackson, Amerikalı asker ve Amerika Konfedere Devletleri ordu komutanı (d. 1824)
1889 - Mihail Yevgrafoviç Saltıkov-Şçedrin, Rus hiciv ustası ve romancı (d. 1826)
1904 - Henry Morton Stanley, Amerikalı gazeteci (d. 1841)
1938 - William Eagle Clarke, Britanyalı ornitolog (d. 1853)
1959 - Leslie Knighton, İngiliz teknik direktör (d. 1887)
1974 - Hal Mohr, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1894)
1975 - Necdet Tosun, Türk sinema sanatçısı (d. 1926)
1977 - Joan Crawford, Amerikalı aktris (d. 1904)
1982 - Peter Weiss, Alman yazar (d. 1916)
2002 - Yves Robert, Fransız aktör, yönetmen ve senarist (d. 1920)
2005 - Ahmet Tufan Şentürk, Türk şair (d. 1924)
2008 - Leyla Gencer, Türk opera sanatçısı (d. 1928)
2011 - Norma Zimmer, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1923)
2012 - Günther Kaufmann, Alman oyuncu (d. 1947)
2015 - Chris Burden, Amerikalı performans sanatçısı (d. 1946)
2016 - Mustafa Bedreddin, Lübnanlı siyasetçi ve Hizbullah’ın Askeri Kuvvetler Komutanı (d. 1961)
2016 - Riki Sorsa, Fin şarkıcı (d. 1952)
2016 - Steve Smith, Kanadalı profesyonel dağ motosiklet yarışçısı (d. 1989)
2017 - Emmanuèle Bernheim, Fransız yazar ve senarist (d. 1955)
2017 - Geoffrey Bayldon, Britanyalı oyuncu (d. 1924)
2017 - Nelson Xavier, Brezilyalı oyuncu ve film yönetmeni (d. 1941)
2017 - Silvano Basagni, İtalyan atıcılık sporcusu (d. 1938)
2018 - David Goodall, İngiliz asıllı Avustralyalı çevre bilimci, botanikçi ve aktvist (d. 1914)
2018 - Scott Hutchison, İskoç şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1981)
2018 - Yevgeni Vasyukov, Rus-Sovyet satranç oyuncusu (Satranç Büyükustaları arasında yer alan) (d. 1933)
2019 - Frederick Brownell, Güney Afrikalı bayrak, silah tasarımcısı, iş insanı ve soybilimci (d. 1940)
2019 - Bert Cooper, Amerikalı profesyonel boksör (d. 1966)
2019 - Janet Kitz, İskoç asıllı Britanyalı-Kanadalı eğitimci, yazar ve tarihçi (d. 1930)
2019 - Alfredo Pérez Rubalcaba, İspanyol sosyalist siyasetçi (d. 1951)
2020 - Abdikani Mohamed Wa’ays, Somalili siyasetçi ve diplomat (d. ?)
2020 - Betty Wright, Amerikalı Soul, R&B şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1953)
2020 - David Corrêa, Brezilyalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1937)
2020 - Djoko Santoso, Endonezyalı asker ve siyasetçi (d. 1952)
2020 - Frances Kinne, Amerikalı eğitimci ve akademisyen (d. 1917)
2020 - Hari Vasudevan, Hint tarihçi (d. 1952)
2020 - Hayri Nazarova, Tacik aktris (d. 1929)
2020 - Mare Vint, Eston grafik sanatçısı (d. 1942)
2020 - Nita Pippins, Amerikalı AIDS aktivisti hemşire (d. 1927)
2020 - Sérgio Sant'Anna, Brezilyalı yazar (d. 1941)
2021 - Fortunato Franco, eski Hint millî futbolcu ve yönetici (d. 1937)
2021 - Jerome Kagan, Amerikalı bir psikologdu (d. 1929)
2021 - Abdolvahab Shahidi, İranlı berbet müzisyeni, şarkıcı (d. 1922)
2021 - Svante Thuresson, İsveçli şarkıcı (d. 1937)
2022 - Leonid Kravçuk, Ukraynalı politikacı (d. 1934)
2022 - Bob Lanier, emekli Amerikalı profesyonel basketbolcudur (d. 1948)
2022 - Ahmet Say, Türk müzik yazarı ve eleştirmeni (d. 1935)
2022 - Shivkumar Sharma, Hint besteci ve santur müzisyeni (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
0510
10 |
3131 | https://tr.wikipedia.org/wiki/11%20May%C4%B1s | 11 Mayıs |
Olaylar
330 - Konstantinopolis (İstanbul), Roma İmparatorluğunun resmi başkenti oldu. Daha önce Byzantion denen bu kente, törenle "Yeni Roma" adı verildi ama daha çok Konstantinopolis adı kullanılacaktır.
868 - Bilinen en eski kalıp baskı kitap Elmas Sutra Çin'de basıldı.
1811 - "Siyam ikizleri" diye anılacak olan Chang Bunker ve Eng Bunker kardeşler doğdu. Karınlarından yapışık olan ikizler, yüz binde bir görülen bu doğumun isim babası oldular. 63 yaşında öldüler ve 18 çocukları oldu.
1812 - Birleşik Krallık Başbakanı Spencer Perceval, Avam Kamarası'nda cinnet geçiren iş insanı John Bellingham tarafından vurularak öldürüldü.
1858 - Minnesota, Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
1867 - Lüksemburg, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.
1920 - Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'daki Divan-ı Harp tarafından idama mahkûm edildi.
1924 - Gottlieb Daimler ve Karl Benz şirketleri birleşerek, Mercedes-Benz şirketini oluşturdular.
1927 - Akademi Ödülleri'ni dağıtan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi kuruldu.
1938 - Atatürk, çiftliklerini ve taşınmazlarını ulusa bağışladı.
1939 - II. Dünya Savaşı sırasında Moğolistan - Mançurya sınırında Halhin Gol Muharebesi başladı.
1946 - Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün CHP Tüzüğü'nde yer alan "Millî Şef" ve "Değişmez Genel Başkan" unvanları kaldırıldı.
1949 - Siyam, adını resmen Tayland olarak değiştirdi.
1949 - İsrail, Birleşmiş Milletler örgütüne katıldı.
1960 - Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, Buenos Aires'te bir Mossad ekibi tarafından kaçırıldı.
1960 - İlk kez doğum kontrol hapı piyasaya verildi.
1961 - Yassıada'da Anayasa'yı ihlal davası başladı.
1963 - Başbakan İsmet İnönü, 'Kürt sorunu'nun tehlike oluşturmadığını söyledi.
1967 - Yunan iktisatçı ve sosyalist siyasetçi Andreas Papandreu, Yunan askeri cuntası tarafından Atina'da hapsedildi.
1981 - 20 Şubat 1980'de Malatya Doğanşehir Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları Başkanı Hasan Doğan'ı öldüren sağ görüşlü militan Cengiz Baktemur, ölüm cezasına çarptırıldı.
1985 - Birmingham City FC ile Leeds United arasında Birmingham'da yapılan futbol maçı sırasında yangın çıktı: 40 kişi öldü, 150 kişi yaralandı.
1987 - Eski Alman Schutzstaffel subayı ve Gestapo üyesi "Lyon Kasabı" olarak da bilinen Klaus Barbie, II. Dünya Savaşı sırasında işlediği suçlardan dolayı Fransa'nın Lyon kentinde yargılanmaya başladı.
1987 - Baltimore Maryland'de, ilk kalp-akciğer nakli gerçekleştirildi.
1988 - Britanya Gizli İstihbarat Servisi görevlisiyken Sovyetler Birliği hesabına casusluk yaptığı ortaya çıkınca bu ülkeye iltica eden Kim Philby, 76 yaşında Moskova'da öldü.
1997 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, gelmiş geçmiş en büyük satranç ustası olarak kabul edilen Gary Kasparov'u yendi.
2008 - 4. Türkiye Grand Prix'ini, üst üste 3.kez Felipe Massa kazandı.
2013 - Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde arka arkaya iki patlama oldu. Patlamada 52 kişi hayatını kaybederken, 150'nin üzerinde kişi de yaralandı.
Doğumlar
1680 - Ignaz Kögler, Alman Cizvit ve misyoner (ö. 1746)
1720 - Baron Münchausen, Alman yazar (ö. 1797)
1752 - Johann Friedrich Blumenbach, Alman hekim, doğa bilimci, fizyolog ve antropolog (ö. 1840)
1810 - Grigori Gagarin, Rus ressam, Tümgeneral ve yönetici (ö. 1893)
1824 - Jean-Léon Gérôme, Fransız ressam ve heykeltıraş (ö. 1904)
1835 - Kārlis Baumanis, Letonyalı söz yazarı (ö. 1905)
1852 - Charles Warren Fairbanks, Amerika Birleşik Devletleri'nin yirmi altıncı başkan yardımcısıdır (ö. 1918)
1881 - Theodore von Kármán, Macar fizikçi (ö. 1963)
1888 - Irving Berlin, Amerikalı besteci ve şarkı sözü yazarı (ö. 1989)
1889 - Burhan Felek, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1982)
1889 - Paul Nash, bir İngiliz manzara ressamı, sürrealist ve savaş sanatçısı (ö. 1946)
1890 - Helge Løvland, Norveçli dekatloncu (ö. 1984)
1894 - Martha Graham, Amerikalı modern dansçı ve koreograf (ö. 1991)
1895 - Jiddu Krishnamurti, Hindistan asıllı düşünür, konuşmacı ve yazar (ö. 1986)
1904 - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (ö. 1989)
1916 - Camilo José Cela, İspanyol yazar (ö. 2002)
1918 - Richard Feynman, Amerikalı fizikçi (ö. 1988)
1918 - Mrinalini Sarabhai, Hint dansçı (ö. 2016)
1920 - İzzet Özilhan, Türk sanayici ve iş insanı (ö. 2014)
1920 - Nezihe Araz, Türk yazar ve gazeteci (ö. 2009)
1924 - Antony Hewish, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1925 - Max Morlock, Alman futbolcu (ö. 1994)
1928 - Yaacov Agam, İsrailli heykeltıraş (op sanatı ve kinetik sanat eserleri veren)
1930 - Edsger Dijkstra, Hollandalı bilgisayar mühendisi (ö. 2002)
1933 - Louis Farrakhan, Amerikalı müslüman bir vaiz ve siyasi aktivist
1941 - Eric Burdon, İngiliz vokalist
1943 - Nancy Greene Raine, Kanadalı kayakçı
1945 - Şirin Cemgil, Türk hukukçu ve 1968 kuşağının gençlik hareketinin öncülerinden (ö. 2009)
1946 - Jürgen Rieger, Alman avukat ve Neo-Nazi siyasetçi (ö. 2009)
1949 - Evin Esen, Türk dizi ve tiyatro oyuncusu (ö. 2012)
1950 - Gary Alan Fine, Amerikalı sosyolog
1950 - Jeremy Paxman, İngiliz gazeteci, yazar ve TV sunucusu
1954 - John Gregory, İngiliz futbol teknik direktörü, eski futbolcudur
1954 - Hasan Mezarcı, Türk siyasetçi ve din adamı
1955 - Nihat Hatipoğlu, Türk akademisyen ve ilâhiyatçı
1963 - Natasha Richardson, Britanyalı oyuncu (ö. 2009)
1966 - Christoph Schneider, Alman baterist
1966 - Ümit Kocasakal, Türk hukukçu
1967 - Alberto García Aspe, Meksikalı millî futbolcudur
1968 - Ana Jara Velásquez, Perulu avukat ve politikacı
1970 - Ferhat Göçer, Türk şarkıcı ve tıp doktoru
1973 - Charlotta Jonsson, İsveçli oyuncu
1976 - Kardinal Offishall, Kanadalı hip hop şarkıcısı ve yapımcı
1976 - İzzet Ulvi Yönter, Türk siyasetçi
1977 - Pablo Gabriel García, Uruguaylı millî futbolcu ve teknik direktördür
1977 - Bobby Roode, Kanadalı profesyonel güreşçi
1978 - Laetitia Casta, Fransız model ve oyuncu
1978 - Ece Erken, Türk sunucu ve oyuncu
1978 - Perttu Kivilaakso, Finlandiyalı çellist
1981 - Lauren Jackson, Avustralyalı profesyonel basketbolcudur
1981 - Nadiya Savçenko, Ukraynalı siyasetçi
1982 - Cory Monteith, Kanadalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2013)
1982 - Gilles Guillain, Kolombiya asıllı Fransız oyuncu
1983 - Steven Sotloff, İsrail asıllı Amerikalı gazeteci (ö. 2014)
1983 - Holly Valance, Avustralyalı model ve oyuncu
1984 - Andrés Iniesta, İspanyol futbolcu
1984 - İlker Kaleli, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1986 - Abou Diaby, Fransız eski futbolcudur
1986 - Miguel Veloso, Portekizli futbolcudur
1988 - Blac Chyna, Amerikalı model ve girişimci
1989 - Giovani dos Santos, Meksikalı futbolcu
1992 - Thibaut Courtois, Belçikalı millî kaleci
1992 - Pablo Sarabia, İspanyol futbolcudur
1993 - Tara İmad, Mısırlı manken
1993 - Maurice José Harkless, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1994 - Courtney Williams, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1995 - Shira Haas, İsrailli aktris
1995 - Nilüfer Yanya, İngiliz şarkıcı
1997 - Lana Condor, Amerikalı aktris ve YouTuber
1998 - Görkem Doğan, Türk basketbolcu
1999 - Sabrina Carpenter, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
2000 - Yuki Tsunoda, Japon yarış pilotu
Ölümler
912 - VI. Leon, Bizans imparatoru (d. 866)
1610 - Matteo Ricci, İtalyan Cizvit misyoneri ve bilim insanı. Dinlerarası diyalogun öncilerindendir (d. 1552)
1655 - İbşir Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1607)
1812 - Spencer Perceval, İngiliz hukukçu ve devlet adamı (d. 1762)
1837 - Pierre Darcourt, 1955'ten önce Belçikalı ilk uzun yaşayan insan (d. 1729)
1849 - Otto Nicolai, Alman opera bestecisi ve orkestra şefi (d. 1810)
1871 - John Herschel, İngiliz matematikçi, gök bilimci ve kimyager (d. 1792)
1916 - Karl Schwarzschild, Alman fizikçi (d. 1873)
1916 - Max Reger, Alman besteci, piyanist, orgcu, orkestra şefi ve öğretmen (d. 1873)
1927 - Juan Gris, İspanyol ressam ve heykeltıraş (d. 1887)
1947 - Frederic Goudy, Amerikalı grafik tasarımcısı ve eğitmen (d. 1865)
1948 - Hamâmîzâde İhsan Bey, Türk şair ve fıkra yazarı (d. 1885)
1954 - Sait Faik Abasıyanık, Türk öykü yazarı (d. 1906)
1960 - John D. Rockefeller Jr., Amerikalı iş insanı (d. 1874)
1962 - Hans Luther, Alman siyasetçi (d. 1879)
1963 - Herbert Spencer Gasser, Amerikalı fizyolog (d. 1888)
1973 - Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni (d. 1905)
1973 - Lex Barker, Amerikalı oyuncu (d. 1919)
1976 - Alvar Aalto, Fin mimar (d. 1898)
1981 - Bob Marley, Jamaikalı gitarist ve şarkıcı (d. 1945)
1981 - Odd Hassel, Norveçli kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1897)
1985 - Chester Gould, Amerikalı bir karikatürist (d. 1900)
1988 - Kim Philby, İngiliz casus (d. 1912)
1991 - Jusuf Hatunić, Bosna-Hersekli futbolcu (d. 1950)
1996 - Ademir, Brezilyalı futbolcu (d. 1922)
2000 - Faruk Kenç, Türk film yönetmeni (d. 1910)
2001 - Douglas Adams, İngiliz bilimkurgu yazarı (d. 1952)
2001 - Klaus Schlesinger, Alman yazar ve gazeteci (d. 1937)
2015 - Sami Hoştan, Türk Susurluk davası hükümlüsü ve Ergenekon davası sanığı (d. 1947)
2015 - Isobel Varley, Guinnes Rekorlar Kitabı’nda dünya dövme rekortmeni olarak yer alan İngiliz kadın (d. 1937)
2017 - Alexander Bodunov, Sovyet-Rus buz hokeyi oyuncusu ve çalıştırıcı (d. 1952)
2017 - Mark Colvin, İngiltere doğumlu Avustralyalı gazeteci ve radyocu (d. 1952)
2017 - Clelio Darida İtalyan hristiyan demokrat siyasetçi (d. 1927)
2017 - İbrahim Erkal, Türk şarkıcı, söz yazarı, besteci ve oyuncu (d. 1966)
2017 - Elisabet Hermodsson, İsveçli yazar, şair, besteci ve sanatçı (d. 1927)
2018 - Gérard Genette, Fransız yazın kuramcısı (d. 1930)
2018 - Mehmed Niyazi Özdemir, Türk tarihçi ve yazar (d. 1942)
2018 - Ulla Sallert, İsveçli aktris ve şarkıcı (d. 1923)
2019 - Hector Busby, Yeni Zelandalı girişimci, mühendis ve gezgin (d. 1932)
2019 - Gianni De Michelis, İtalyan siyasetçi (d. 1940)
2019 - Peggy Lipton, Amerikalı oyuncu (d. 1946)
2019 - Pua Magasiva, Samoa doğumlu Yeni Zelandalı oyuncu ve radyocu (d. 1980)
2019 - Silver King, Meksikalı profesyonel güreşçi (d. 1968)
2020 - Francisco Javier Aguilar, İspanyol profesyonel futbolcu (d. 1949)
2020 - Alberto Carpani, İtalyan şarkıcı, DJ ve müzik yapımcısı (d. 1956)
2020 - Ann Katharine Mitchell, İngiliz kriptolog ve psikolog (d. 1922)
2020 - Roland Povinelli, Fransız siyasetçi (d. 1941)
2020 - Jerry Stiller, Amerikalı komedyen ve aktör (d. 1927)
2021 - Norman Lloyd, Amerikalı aktör, dublaj sanatçısı, film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1914)
2021 - Buddy Van Horn, Amerikalı dublör ve film yönetmeni (d. 1928)
2021 - Vladislav Yegin, Rus profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1989)
2022 - Şirin Ebu Akile, Filistinli gazeteci (d. 1971)
2022 - Sam Basil, Papua Yeni Gineli siyasetçi ve yönetici (d. 1969)
Tatiller ve özel günler
0511
11 |
3132 | https://tr.wikipedia.org/wiki/12%20May%C4%B1s | 12 Mayıs |
Olaylar
1621 - Piteå, İsveç'te şehir konumuna alındı.
1820 - Modern hemşireliğin kurucusu, Kırım Savaşı sırasında Üsküdar'daki Selimiye Kışlası'nda da görev yapan İngiliz hemşire Florence Nightingale, İtalya'nın Floransa kentinde doğdu. Kendisine "Lambalı Kadın" adı takılmıştı.
1871 - Paris Komünü, ayrılık halinde kadınlara nafaka hakkı tanıdı.
1881 - Fransızlar tarafından işgal edilen Tunus'ta, Bardo Antlaşmasıyla Tunus Fransız Protektorası kuruldu.
1916 - İrlanda'nın Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan eden Paskalya Ayaklanması'nın öncüsü ve İrlanda'nın ilk marksist işçi önderlerinden James Connolly kurşuna dizildi.
1925 - Japon İmparatorluğu'nda siyasi muhalefeti topluca bastırmak için, Barış Koruma Kanunu adlı antikomünist yasa yürürlüğe girdi.
1929 - İlk Tıp Bayramı, Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde kutlandı.
1940 - Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde, Tekirdağlı Hüseyin, altıncı kez başpehlivan oldu.
1947 - İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi'nde yetişen 10 sanatçının oluşturduğu, "Onlar Grubu" kuruldu.
1949 - Sovyetler Birliği'nin 11 ay süren Berlin ablukası kalktı.
1951 - Yıkıcı gücü, Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi, Büyük Okyanus'taki Eniwetok Atolü'nde yapıldı.
1965 - Doğu Pakistan'da (bugünkü Bangladeş) kasırga çıktı: 10 binin üzerinde insan öldü.
1965 - Sovyet uzay aracı "Luna 5", Ay yüzeyine çarptı.
1965 - Batı Almanya ile İsrail arasında diplomatik ilişki kuruldu.
1967 - CHP'den ayrılan Turhan Feyzioğlu ve arkadaşları, Güven Partisi’ni kurdu.
1967 - Pink Floyd grubu, Birleşik Krallık'ta "Queen Elizabeth Hall"da, Dünyada ilk "quadrofonik" rock konserini düzenledi. Quadraphonic sistemde ses, dört ayrı hoparlör grubuna, dört ayrı kanaldan gönderiliyordu.
1976 - Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Türkiye'de büro açma isteği kabul edildi.
1978 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nca, liselerde okutulan ahlak dersi ve müfredat programları ile ders kitapları uygulamadan kaldırıldı.
1978 - Ankara'nın Dışkapı semtindeki YIBA Çarşısı, tüp patlaması nedeniyle yandı: 49 kişi öldü, 100 kişi yaralandı.
1979 - TÜSİAD, gazetelere "Gerçekçi Çıkış Yolu" başlıklı, Ecevit Hükûmeti'ni eleştiren tam sayfa ilan verdi.
1992 - Nelson Mandela, Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nü insan hakları aksatımları nedeniyle geri çevirdi.
1994 - Kayıp olan Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, başına iki kurşun sıkılmış halde ölü bulundu.
1998 - İstanbul'da, Hollanda ve Türk polisinin ortak çalışması sonucu, deniz yoluyla İtalya ve Hollanda'ya gönderilmek istenen, uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Hüseyin Baybaşin'in amcasının oğlu Nizamettin Baybaşin'e ait 10 trilyon lira değerinde eroin ve afyon sakızı ele geçirildi.
1998 - Silahlı saldırıya uğrayan İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal, ağır yaralandı.
2001 - TBMM'de Türk Telekom'un özelleştirilmesine olanak sağlayan Telekom Yasası, 209 oyla kabul edildi.
2002 - Eski ABD Başkanlarından Jimmy Carter, Küba'ya gitti. Carter, 1959 devriminden beri Küba'yı ziyaret eden ABD Başkanlığı yapmış ilk siyasi şahsiyet oldu.
2005 - AİHM, Abdullah Öcalan'ın yargılanmasında, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılama, uzun süre gözaltında tutma, idam cezası ile yargılamayı düzenleyen üç maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme, Abdullah Öcalan'ın yeniden yargılanmasını tavsiye etti.
2006 - Almanya'da Stern dergisinin her yıl verdiği "Basın ve Düşünce Özgürlüğü Ödülü", Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'e verildi.
2006 - Batı'nın, Hamas Hükûmetine verdiği ambargo cezası, Filistin halkını açlıkla vurdu.
2005 - Taşucu'nda, Taşucu Atatürk Evi açıldı.
2008 - Çin'de Siçuan depremi: Yaklaşık 70.000 kişi öldü.
2010 - Rusya ile Türkiye arasında vize anlaşması imzalandı.
Doğumlar
1670 - II. August, Lehistan kralı (ö. 1733)
1806 - Johan Vilhelm Snellman, Fin yazar ve devlet adamı (ö. 1881)
1812 - Edward Lear, İngiliz sanatçı, illüstratör, müzisyen, yazar ve şair (ö. 1888)
1820 - Florence Nightingale, İngiliz hemşire ve hastane reformcusu (ö. 1910)
1820 - John Casey, İrlandalı geometrici (ö. 1891)
1842 - Jules Massenet, Fransız besteci (ö. 1912)
1855 - Anatoli Lyadov, Rus besteci (ö. 1914)
1879 - Muhamedjan Tınışpayev, Kazak mühendis ve aktivist
1906 - Samed Vurgun, Azeri şair (ö. 1956)
1907 - Katherine Hepburn, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2003)
1910 - Dorothy Crowfoot Hodgkin, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1994)
1914 - Bertus Aafjes, Hollandalı şair (ö. 1993)
1918 - Julius Rosenberg, Amerikalı casus (ö. 1953)
1921 - Cor van der Hoeven, Eski Hollandalı millî futbolcu (ö. 2017)
1935 - Hüseyin Alp, Türk basketbolcu (ö. 1983)
1937 - George Carlin, Amerikalı komedyen (ö. 2008)
1940 - Abbas Abdulla, Azeri şair (ö. 2019)
1942 - Ian Dury, İngiliz rock and roll şarkıcısı, söz yazarı ve grup lideri ve aktör (ö. 2000)
1942 - Michel Fugain, Fransız şarkıcı ve besteci
1945 - Alan Ball, Jr., İngiliz eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2007)
1945 - Pascal Clément, Fransız siyasetçi (ö. 2020)
1946 - Daniel Libeskind, Polonya kökenli Amerikalı mimar, sanatçı ve sahne tasarımcısı
1948 - Lindsay Crouse, Amerikalı oyuncu
1950 - Gabriel Byrne, İrlandalı oyuncu
1950 - Renate Stecher, Doğu Alman eski kısa mesafe koşucusu
1955 - Piotr Bikont, Polonyalı politika yazarı, gazeteci, yemek uzmanı ve tiyatro yönetmeni (ö. 2017)
1958 - Massimo Briaschi, İtalyan eski futbolcu
1959 - Ving Rhames, Amerikalı sahne ve sinema oyuncusu
1961 - Rafael Aranda, Katalan kökenli mimar
1962 - Emilio Estévez, Amerikalı oyuncu, film yönetmeni ve senarist
1966 - Çelik Erişçi, Türk müzisyen, şarkıcı ve besteci
1966 - Stephen Baldwin, Amerikalı oyuncu, yönetmen, yapımcı ve yazar
1966 - Bebel Gilberto, Brezilyalı şarkıcı
1966 - Deborah Kara Unger, Kanadalı oyuncu
1967 - Paul D'Amour, Amerikan müzisyen
1968 - A. Galip, Türk şair, eleştirmen, yazar ve felsefeci
1968 - Emin Gürsoy, Türk oyuncu
1968 - Tony Hawk, Amerikalı kaykaycı
1970 - Samantha Mathis, Amerikalı oyuncu
1970 - David A. R. White; Amerikalı oyuncu, film yönetmeni ve senarist
1972 - Pınar Aylin, Türk şarkıcı
1974 - Tolga Çevik, Türk komedyen ve oyuncu
1976 - Turgut Tunçalp, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1977 - Graeme Dott, İskoç profesyonel snooker oyuncusu
1977 - Onur Saylak, Türk oyuncu ve yönetmen
1978 - Malin Akerman, Kanadalı model ve oyuncu
1978 - Jason Biggs, Amerikalı oyuncu
1978 - Hüseyin Rızazade, İranlı siyasetçi, eski halterci
1978 - Amy Sloan, Kanadalı oyuncu
1981 - Astrix, İsrailli psychedelic DJ
1981 - Rami Malek, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1982 - Esra Erol, Türk sunucu ve TV programcısı
1983 - Igor De Camargo, Brezilyalı asıllı Belçikalı futbolcu
1983 - Domhnall Gleeson, İrlandalı oyuncu, yönetmen ve senarist
1983 - Baykal Kulaksızoğlu, Türk asıllı İsviçreli futbolcu
1984 - Ceyda Sinan, Türk kadın basketbolcu
1985 - Dániel Tőzsér, Macar eski millî futbolcu
1986 - Emily VanCamp, Kanadalı oyuncu
1988 - Marcelo, Brezilyalı futbolcu
1990 - Florent Amodio, Fransız buz patenci
1990 - Melih Mahmutoğlu, Türk basketbolcu
1992 - Erik Durm, Alman futbolcu
1992 - Malcolm David Kelley, Amerikalı oyuncu
Ölümler
705 - Abdülaziz bin Mervan, Mısır valisi (d. 649)
1003 - II. Silvester, 2 Nisan 999'dan 1003'teki ölümüne kadar Papa olarak görev yapmıştır (d. 946)
1465 - Thomas Paleologos, Bizans İmparatoru (d. 1409)
1641 - Thomas Wentworth, İngiliz devlet adamı (d. 1593)
1684 - Edme Mariotte, Fransız fizikçi ve Katolik papazdır (d. 1620)
1700 - John Dryden, İngiliz şair, eleştirmen, çevirmen ve oyun yazarı (d. 1631)
1859 - Sergey Aksakov, Rus yazar (d. 1791)
1884 - Bedřich Smetana, Çek besteci (d. 1824)
1897 - Willem Roelofs, Felemenk ressam, hakkak, litografisit ve tasarımcı (d. 1822)
1907 - Joris-Karl Huysmans, Fransız yazar (d. 1848)
1916 - James Connolly, İrlandalı marksist işçi lideri ve Paskalya Ayaklanması öncüsü (d. 1868)
1918 - Vasili Radlof, Rus doğu bilimci (d. 1837)
1919 - Tahsin Nahit, Türk şair ve oyun yazarı (Mîna Urgan'ın babası) (d. 1887)
1927 - Vilhelm Thomsen, Danimarkalı dil bilimci ve Türkolog (d. 1842)
1935 - Józef Piłsudski, İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (1918-1922) (d. 1867)
1957 - Erich von Stroheim, Avusturya doğumlu film yönetmeni ve aktör (d. 1885)
1966 - Felix Steiner, I. Dünya Savaşı piyade subayı ve II. Dünya Savaşı'nda Waffen-SS Generali (d. 1896)
1970 - Nelly Sachs, Alman şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1891)
1972 - Arkadiy Plastov, Rus Sovyet ressam (d. 1893)
1973 - Monika Ertl, Alman belgesel yapımcısı ve yönetmeni, eylemci ve silahlı örgüt üyesi (d. 1937)
1973 - Frances Marion, Amerikalı gazeteci, yazar ve oyun yazarı (d. 1888)
1985 - Jean Debuffet, Fransız ressam (d. 1901)
1992 - Robert Reed, Amerikalı film ve dizi oyuncusudur (d. 1932)
1994 - Erik Erikson, Danimarka ve Alman kökenli Amerikalı psikolog (d. 1902)
1994 - Eldar Hasanov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı (d. 1965)
1995 - Giorgio Belladonna, İtalyan briç oyuncusu (d. 1923)
1995 - Ştefan Kovács, Macar asıllı Rumen futbolcu ve teknik direktör (d. 1920)
1999 - Saul Steinberg, Amerikalı karikatürist (d. 1914)
2001 - Alexei Tupolev, Sovyet uçak tasarımcısı (d. 1925)
2001 - Didi, Brezilyalı futbolcu (d. 1928)
2001 - Perry Como, Amerikalı şarkıcı (d. 1912)
2005 - Ömer Kavur, Türk film yönetmeni (d. 1944)
2005 - Selahattin Hilav, Türk felsefeci, yazar ve çevirmen (d. 1928)
2007 - Irena Sendler, Polonyalı Hümaniteryanist (d. 1910)
2008 - Robert Rauschenberg, Amerikalı ressam, heykeltıraş, fotoğrafçı, baskıcı ve performans sanatçısı (d. 1925)
2011 - Harrison Chongo, Zambiyalı millî futbolcu (d. 1969)
2012 - Eddy Paape, Belçikalı çizgi roman yazarı (d. 1920)
2013 - Kenneth Waltz, Amerikalı siyasetçi (d. 1924)
2014 - Cornell Borchers, Litvanya doğumlu Alman oyuncu (d. 1925)
2014 - H. R. Giger, sürrealist ressam, heykeltıraş ve set tasarımcısı ve film yönetmeni (d. 1940)
2014 - Selim Sesler, Türk müzisyen ve klarnet virtüözü (d. 1957)
2015 - Cecil Jones Attuquayefio Ganalı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1944)
2016 - Mike Agostini, Trinidad ve Tobagolu atletizm sporcusu (d. 1935)
2016 - Heyecan Başaran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1927)
2016 - Susannah Mushatt Jones, Amerikalı en uzun yaşayan kişi (d. 1899)
2017 - Louis Boyer, Fransız fizikçi, bürokrat ve siyasetçi (d. 1921)
2017 - Mauno Koivisto, Finlandiya'nın dokuzuncu cumhurbaşkanı (d. 1923)
2017 - Henri Termeer, Amerikalı biyoteknoloji uzmanı, idareci ve girişimci (d. 1946)
2017 - Yu So-Chow Çinli aktris ve opera sanatçısı (d. 1930)
2017 - Oleksandr Zadorojniy, Ukraynalı siyasetçi (d. 1960)
2018 - Tessa Jowell, İngiliz İşçi Partisi üyesi kadın siyasetçi (d. 1947)
2018 - Antonio Mercero, İspanyol televizyon yönetmeni ve senarist (d. 1936)
2019 - Machiko Kyō, Japon aktris (d. 1924)
2019 - Nasrallah Butros Sefir, Lübnanlı Hristiyan üst düzey din adamı (d. 1920)
2020 - Renée Claude, Kanadalı aktris ve pop şarkıcıs (d. 1939)
2020 - Morris Hood III, Amerikalı politikacı (d. 1965)
2020 - Astrid Kirchher, Alman fotoğraf sanatçısı (d. 1938)
2020 - Clarence Mini, Güney Afrikalı doktor, apartheid karşıtı aktivist, özgürlük savaşçısı, insan hakları aktivisti (d. 1951)
2020 - Michel Piccoli, Fransız sinema oyuncusu (d. 1925)
2020 - Ernest Vinberg, Sovyet-Rus matematikçi (d. 1937)
2020 - Mischa de Vreede, Hollandalı şair ve yazar (d. 1936)
2021 - Tevfik Ağahüseyinov, Azerbaycanlı bir asker (d. 1923)
2021 - Vadim Logunov, Sovyet-Rus profesyonel futbolcu (d. 1968)
2021 - Tatyana Nikonova, Rus feminist, gazeteci, yazar ve cinsellik uzmanı (d. 1978)
2022 - Gino Cappelletti, Amerikan futbolu oyuncusu ve spor yöneticisi (d. 1934)
2022 - Kieran Egan, İrlandalı akademisyen yazar (d. 1942)
2022 - Ramesh Latke, Hint siyasteçi (d. 1970)
2022 - Maria Pańczyk-Pozdziej, Polonyalı siyasetçi, eğitimci ve gazeteci (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
0512
12 |
3133 | https://tr.wikipedia.org/wiki/13%20May%C4%B1s | 13 Mayıs |
Olaylar
1277 - Karamanoğlu Mehmet Bey, Konya şehrini Karamanoğulları topraklarına kattı ve Türkçeyi resmî dil ilan etti.
1846 - ABD Kongresi, sınır devriyelerine baskın yapılmasını gerekçe göstererek, Meksika'ya savaş ilan etti.
1888 - Brezilya'da kölelik kesin olarak kaldırıldı. Yasanın çıkmasında; kölelik karşıtı eylemlerin yanı sıra, köle sahibi olmanın, yeni gelen Avrupalı göçmenleri çalıştırmaktan daha masraflı olmasının da etkisi vardı.
1915 - Çanakkale'de, Binbaşı Ahmet Bey komutasındaki Muavenet-i Milliye Muhribi, HMS Goliath zırhlısını torpilleyerek batırdı.
1919 - İzmir'in işgal edileceğine ilişkin Venizelos'un beyannamesi, Aya Fotini Kilisesi'nde Yunan Albay Mavrudis tarafından yerli Rumlara okundu.
1920 - Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti, 9-13 Mayıs tarihleri arasında, 217 üye ile toplanan ve bölge ile ilgili net kararların alındığı "İkinci (Büyük) Edirne Kongresi"ni yaptı.
1929 - İran'ın Horasan bölgesinde deprem oldu: Yaklaşık 3000 kişi öldü.
1940 - Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill ünlü konuşmasını yaptı: "Size acı, kan, ter ve gözyaşından başka vadedecek bir şeyim yok."
1949 - Yazar Rıfat Ilgaz, Cumhurbaşkanı'na hakaretten üç yıl, Mısır Kralı ve İran Şahı'na hakaretten yedi ay, Aziz Nesin de Mısır Kralı ve İran Şahı'na yayın yoluyla hakaretten yedi ay hapis cezası aldı.
1950 - Ereğli Kömür İşletmeleri'nde Türkiye'nin ilk siyasal grevi yapıldı.
1955 - Türkiye Demir Çelik İşletmeleri ile Türkiye Selüloz ve Kağıt İşletmeleri (SEKA) kuruldu.
1958 - Velcro, marka olarak tescillendi.
1965 - Batı Almanya, İsrail'i tanıdı. Karar nedeniyle dokuz Arap ülkesi, Batı Almanya ile ilişkisini kesti.
1975 - Başbakan Süleyman Demirel, Vural Önsel adlı bir kişinin saldırısına uğradı. Demirel'in burun kemiği kırıldı.
1979 - Başbakan Bülent Ecevit, iş çevrelerinin Hükümet'e karşı tutumunu eleştirerek, "yeterli yardım ve kredi sağlama eşiğine gelmişken bıçaklanıyoruz. Kendimizi yabancılara haksız yere jurnal ediyoruz." dedi.
1981 - İskenderun'da 9 Haziran 1980'de sağ görüşlü Sulhi Adsoy'u öldüren sol görüşlü militan Ali Aktaş (Ağtaş), ölüm cezasına çarptırıldı.
1981 - Papa II. Jean Paul, Mehmet Ali Ağca tarafından Roma'da vurularak yaralandı.
1994 - Eski İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi (İSKİ) Genel Müdürü Ergun Göknel, klor yolsuzluğu davasında 8 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in, dolandırıcılıktan yargılanan Selçuk Parsadan'a örtülü ödenekten 5,5 milyar lira verdiği iddia edildi.
1997 - İçişleri Bakanlığı, 1993'te öldürülen Uğur Mumcu'nun ailesine, 9,5 milyar liralık maddi tazminat ödedi.
1998 - Memur Sendikaları Yasa Tasarısı'nı protesto eden memurlar hakkında, adli tarihin en geniş kapsamlı soruşturması açıldı.
2000 - Ankara Sincan'da tarlaya bırakılmış halde çok miktarda patlayıcı ve silah ele geçirildi. Patlayıcı ve silahların, yasa dışı Tevhid Selam örgütü mensubu Necdet Yüksel tarafından bırakıldığı belirlendi. Yüksel, Ahmet Taner Kışlalı'nın aracına bomba koyduğunu da itiraf etti.
2007 - Fenerbahçe, kuruluşunun 100. yılında şampiyonluğa ulaştı.
2009 - Beşiktaş, Fenerbahçe'yi 4-2 yenerek Türkiye Kupası'nı kazandı.
2010 - MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan, tarihte ilk kez Tüsiad'ı ziyaret etti. Ziyaret, basında "Tarihi Buluşma" olarak nitelendirildi.
2014 - Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen bir madende çıkan yangın sonucunda, 301 maden işçisi hayatını kaybetti, 80 işçi yaralandı.
Doğumlar
1638 - Richard Simon, Fransız katolik tefsirci, teolog, filozof ve tarihçi (ö. 1712)
1655 - XIII. İnnocentius, Katolik Kilisesi'nin 244. dini lideri (ö. 1724)
1699 - Sebastião José de Carvalho e Melo, Portekizli devlet adamı (ö. 1782)
1713 - Alexis Clairaut, Fransız matematikçi (ö. 1765)
1717 - Maria Theresia, Habsburg hanedanı İmparatoriçesi (ö. 1780)
1753 - Lazare Carnot, Fransız asker ve devlet adamı (ö. 1823)
1792 - Papa IX. Pius, Katolik Kilisesi dini lideri (en uzun süre hüküm süren) (ö. 1878)
1840 - Alphonse Daudet, Fransız yazar (ö. 1897)
1857 - Ronald Ross, İngiliz doktor ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1932)
1869 - Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve Milletvekili (ö. 1944)
1880 - Enis Akaygen, Türk siyasetçi ve diplomat (ö. 1956)
1882 - Georges Braque, Fransız ressam ve heykeltıraş (ö. 1963)
1888 - Inge Lehmann, Danimarkalı sismolog (ö. 1993)
1894 - Ásgeir Ásgeirsson, İzlanda'nın 2. Cumhurbaşkanı (ö. 1972)
1907 - Daphne du Maurier, İngiliz hikâye, roman ve oyun yazarı (ö. 1989)
1919 - Pierre Sudreau, Fransız siyasetçi ve direnişçi (ö. 2012)
1919 - Vedat Türkali, Türk şair ve yazar (ö. 2016)
1922 - Beatrice Arthur, Amerikalı aktris ve şarkıcı (ö. 2009)
1927 - Herbert Ross Amerikalı aktör, koreograf, yönetmen ve yapımcı (ö. 2001)
1928 - Édouard Molinaro, Fransız film yönetmeni ve senarist (ö. 2013)
1931 - Semih Sergen, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2022)
1937 - Roger Zelazny, Polonya asıllı Amerikalı yazar (ö. 1995)
1939 - Harvey Keitel, Amerikalı aktör
1940 - Bruce Chatwin, İngiliz romancı ve gezi yazarı (ö. 1989)
1941 - Senta Berger, Avusturyalı aktris
1941 - Ritchie Valens, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve söz yazarı (ö. 1959)
1942 - Pál Schmitt, Macar sporcu ve siyasetçi
1944 - Hacıbala Abutalibov, Azerbaycanlı siyasetçi
1945 - Sam Anderson, Amerikalı Oyuncu
1945 - Lasse Berghagen, İsveçli şarkıcı, şarkıyazarı ve müzisyen
1945 - Kathleen Neal Cleaver, Amerikalı hukuk profesörü ve Kara Panter Partisi aktivisti
1948 - Jeffrey Evans, İngiliz siyasetçi
1949 - Zoë Wanamaker, Amerikan doğumlu İngiliz aktris
1950 - Daniel Kirwan, İngiliz blues-rock gitaristi, şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2018)
1950 - Stevie Wonder, Amerikalı şarkıcı, besteci ve En İyi Özgün Şarkı Akademi Ödülü sahibi
1954 - Recep Aktuğ, Türk şarkıcı ve oyuncu (ö. 2020)
1954 - Johnny Logan, İrlandalı şarkıcı ve besteci
1955 - Perviz Meşkatyan, İranlı santuri, müzisyen, besteci, araştırmacı ve öğretim görevlisi (ö. 2009)
1956 - Vjekoslav Bevanda, Bosnalı Hırvat politikacı ve Bosna-Hersek eski Başbakanı
1957 - Alan Ball, Akademi ödüllü senarist, yönetmen, yapımcı ve oyuncu
1957 - Claudie Haigneré, Fransız astronot, bilim insanı ve siyasetçi
1957 - Stefano Tacconi, İtalyan futbolcu
1958 - Sibel Egemen, Türk ses sanatçısı
1961 - Dennis Rodman, Amerikalı basketbol oyuncusu
1964 - Stephen Colbert, Amerikalı politik satirist, oyuncu, komedyen ve yazar
1964 - Ronnie Coleman, Amerikalı vücut geliştiricisi
1965 - Lari White, Amerikalı country müziği sanatçısı ve oyuncu (ö. 2018)
1967 - Tommy Gunn, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1967 - Chuck Schuldiner, Amerikalı gitarist ve vokalist (ö. 2001)
1967 - Melanie Thornton, Amerikalı şarkıcı (ö. 2001)
1968 - Susan Floyd, Amerikalı oyuncudur
1968 - Scott Morrison, Avustralyalı siyasetçi
1968 - Sonja Zietlow, Alman televizyon sunucusu ve televizyon yapımcısı
1970 - Buckethead, Amerikalı müzisyen
1972 - Defne Halman, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı
1976 - Grzegorz Szamotulski, kaleci pozisyonunda görev yapmış Polonyalı millî futbolcu
1977 - Ilse de Lang, Hollandalı şarkıcıdır
1977 - Samantha Morton, İngiliz oyuncu
1977 - Pusha T, Amerikalı rapçi
1978 - Mike Bibby, Amerikalı basketbol oyuncusu
1979 - Carl Philip, İsveç prensi
1979 - Vyaçeslav Şevçuk, Ukraynalı eski millî futbolcudur
1980 - Sarp Akkaya, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1981 - Nicolás Frutos, Arjantinli futbolcu ve günümüzde teknik direktör
1981 - Sunny Leone, Hint aktris ve model
1981 - Boncuk Yılmaz, Türk oyuncu ve İstanbul Kraliyet Tiyatrosu oyuncusu
1982 - Albert Crusat, İspanyol eski futbolcudur
1982 - Oguchi Onyewu, Nijerya asıllı Amerikalı Futbolcu
1983 - Yaya Touré, Fildişi Sahili doğumlu futbolcusu
1985 - Javier Balboa, Ekvator Gineli millî futbol oyuncusudur
1985 - Oğuzhan Koç, Türk oyuncu ve şarkıcı
1986 - Lena Dunham, Amerikan film yapımcısı ve aktris
1986 - Robert Pattinson, İngiliz aktör ve şarkıcı
1986 - Alexander Rybak, Norveçli şarkıcı
1986 - Nino Schurter, İsviçreli bir cross-country dağ bisikleti yarışçısıdır.
1987 - Candice Accola, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1987 - Antonio Adán, İspanyol futbolcu
1987 - Hugo Becker, Fransız oyuncu ve yönetmen
1987 - Candice King, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1987 - Hunter Parrish, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1987 - Marianne Vos, Hollandalı bir cyclo-cross, dağ bisikleti, pist ve yol bisikleti yarışçısıdır
1988 - Hakan Ateş, Türk futbolcu
1991 - Francisco Lachowski, Brezilyalı model
1993 - Romelu Lukaku, Kongo asıllı Belçikalı futbolcu
1993 - Debby Ryan, Amerikalı aktris ve şarkıcı
1993 - Tones and I olarak tanınan Avustralyalı şarkıcı ve söz yazarı
Ölümler
MÖ 34 -Gaius Sallustius Crispus, Romalı tarihçi (d. MÖ 86)
1573 - Takeda Shingen, Geç Sengoku döneminde Japonya'da seçkin ve saygın daimyō (d. 1521)
1782 - Daniel Solander, İsveçli botanikçi (d. 1733)
1809 - Molla Veli Vidadî, Azeri şair ve din adamı (d. 1709)
1832 - Georges Cuvier, Fransız bilim insanı (d. 1769)
1835 - John Nash, İngiliz mimar (d. 1752)
1871 - Daniel Auber, Fransız besteci (d. 1782)
1878 - Joseph Henry, Amerikalı fizikçi (d. 1797)
1884 - Cyrus McCormick, Amerikalı mucit ve tarım makineleri üreticisi (d. 1809)
1885 - Friedrich Gustav Jakob Henle, Alman hekim (d. 1809)
1904 - Gabriel Tarde, Fransız yazar, sosyolog, kriminolojist ve sosyal psikolog (d. 1843)
1916 - Sholom Aleichem, Ukraynalı Yidiş dili yazarı (d. 1859)
1921 - Jean Aicard, Fransız roman ve oyun yazarı ve şair (d. 1848)
1929 - Arthur Scherbius, Alman elektrik mühendisi (d. 1878)
1930 - Fridtjof Nansen, Norveçli gezgin, bilim insanı, diplomat ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1861)
1938 - Charles Edouard Guillaume, İsviçreli-Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1861)
1939 - Mark Lambert Bristol, Amerikalı asker (d. 1868)
1945 - Martin Luther, Alman diplomat (d. 1895)
1956 - Aleksandr Fadeyev, Sovyet yazar (d. 1901)
1961 - Gary Cooper, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1901)
1962 - Franz Kline, Amerikalı bir ressam (d. 1910)
1963 - Alois Hudal, Avusturyalı Katolik bir piskopozdu (d. 1885)
1974 - Jaime Torres Bodet, Meksikalı diplomat, yazar ve eski UNESCO Genel Direktörü (d. 1902)
1975 - Marguerite Perey, Fransız fizikçi (d. 1909)
1980 - Erich Zepler, Elektronik mühendisi ve satranç kompozitörü (d. 1898)
1982 - Kara Karayev, Azeri besteci (d.1918)
1985 - Mildred Scheel, Almanya'nın eski first ladysi ve doktor (d. 1932)
1988 - Chet Baker, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1929)
1999 - Gene Sarazen, Amerikalı golfçü (d. 1902)
2001 - Jason Miller, Amerikalı aktör ve oyun yazarı (d. 1939)
2002 - Valeri Lobanovski, Ukrayna asıllı Sovyet eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1939)
2005 - Eddie Barclay, Fransız plak yapımcısı (d. 1921)
2005 - George Dantzig, Amerikalı matematikçi ve bilgisayar bilimcisi (d. 1914)
2008 - Saad el-Abdullah es-Salim es-Sabah, 15 Ocak 2006 – 24 Ocak 2006 tarihleri arası Kuveyt emiriydi (d. 1930)
2009 - Achille Compagnoni, İtalyan dağcı ve kayakçı (d. 1914)
2009 - Norbert Eschmann, İsviçreli eski millî futbolcu (d. 1933)
2012 - Don Ritchie, Avusturalyalı bir eski denizciydi (d. 1926)
2013 - André Bord, Fransız siyasetçi (d. 1922)
2013 - Joyce Brothers Amerikalı psikolog (d. 1927)
2015 - Nina Otkalenko, Rus atlet (d. 1928)
2016 - Rodrigo Espíndola, Arjantinli futbolcu (d. 1989)
2016 - Baba Hardev Singh, Hinli mistik ve guru (d. 1954)
2017 - John Cygan, Amerikalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı (d. 1954)
2017 - Bernard Bosson, Fransız merkez sağ siyasetçi ve eski bakan (d. 1948)
2017 - Manuel Pradal, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1964)
2018 - Edgardo Angara, Filipinli siyasetçi ve avukat (d. 1934)
2018 - Glenn Branca, Amerikalı besteci ve yazar (d. 1948)
2018 - Margaret Kidder, Kanadalı-Amerikalı oyuncu (d. 1948)
2018 - Baadur Tsuladze, Gürcü aktör, film yönetmeni, senarist ve yayıncı (d. 1935)
2019 - Unita Blackwell, Amerikalı insan hakları aktivisti, yazar ve siyasetçi (d. 1933)
2019 - Doris Day, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
2019 - Jörg Kastendiek, Alman siyasetçi (d. 1964)
2020 - Afwerki Abraha, Eritre diplomatı (d. 1949)
2020 - Anthony Bailey, İngiliz yazar ve sanat tarihçisi (d. 1933)
2020 - Gaetano Gorgoni, İtalyan siyasetçi (d. 1933)
2020 - Riyad İsmet, Suriyeli yazar, eleştirmen ve tiyatro yönetmeni, eski Kültür Bakanı (d. 1947)
2020 - Shobushi Kanji, Japon sumo güreşçisi (d. 1991)
2020 - Chedli Klibi, Tunuslu siyasetçi (d. 1925)
2020 - Keith Lyons, Galli-Avustralyalı eğitimci, yazar ve spor bilimleri uzmanı (d. 1952)
2020 - Patrick Simon, Fransız politikacı, diş hekimi (d. 1956)
2020 - Yoshio, Meksikalı şarkıcı (d. 1959)
2021 - Maria João Abreu, Portekizli tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1964)
2021 - Indu Jain, Hint medya patronu, iş insanı ve hayırsever (d. 1936)
2022 - Teresa Berganza Vargas, İspanyol opera sanatçısı ve eğitimci (d. 1933)
2022 - Ricky Gardiner, gitarist ve besteci (d. 1948)
2022 - Lil Keed, Amerikalı rapçi, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1998)
2022 - Ben R. Mottelson, ABD-Danimarkalı nükleer fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1926)
2022 - Halife bin Zayid en-Nehyan, Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı (d. 1948)
Tatiller ve özel günler
0513
13 |
3134 | https://tr.wikipedia.org/wiki/14%20May%C4%B1s | 14 Mayıs |
Olaylar
1560 - Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı donanması, Cerbe Deniz Savaşı'nı kazandı.
1643 - XIV. Louis, babası Kral XIII. Louis'nin ölümü üzerine, daha 4 yaşındayken Fransa tahtına çıktı.
1767 - İngiliz Hükûmeti'nin ithal çaya vergi koyması üzerine, Amerikan Bağımsızlık Savaşı başladı.
1796 - Edward Jenner, ilk çiçek aşısını uyguladı.
1811 - Paraguay, İspanya'dan bağımsızlığını kazandı.
1839 - Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'de ilk eczacı sınıfının açıldığı tarihi esas alınarak “Eczacılık Günü” olarak kabul ve ilan edildi.
1861 - 859 gram ağırlığında kondrit tipinde bir meteorit olan "Canellas Meteoriti", İspanya'nın Barselona kenti yakınlarında yeryüzüne çarptı.
1919 - İzmir limanında bulunan İtilaf Devletleri donanması kumandanı Amiral Caltrop, Türk ordusuna İzmir'in Yunanlar tarafından işgal edileceğini bildirdi.
1919 - İzmirli yurtseverler, gece Yahudi Mezarlığında toplanarak, Reddi İlhak ilkesini kabul etti.
1937 - Tarım Bakanlığı kuruluş kanunu kabul edildi.
1939 - Peru'da 5 yaşındayken doğum yapan Lina Medina, kayıtlara geçmiş en genç anne olarak tıp tarihinde yerini aldı.
1940 - II. Dünya Savaşı: Hollanda, Alman Hava Kuvvetleri tarafından işgal edildi. Rotterdam Bombardımanı başladı.
1946 - Türkiye Sosyalist Partisi kuruldu. Başkanlığa avukat Esat Adil Müstecaplıoğlu seçildi.
1948 - Filistin'de İngiliz egemenliği sona erdi ve İsrail bağımsızlığını ilan etti.
1948 - Arap-İsrail Savaşı başladı.
1950 - 27 yıllık Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı son buldu. Demokrat Parti, yüzde 53 oyla tek başına iktidara geldi. Türkiye'de tek parti dönemi sona erdi.
1955 - Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Sovyetler Birliği, yeni bir askeri ittifak içeren Varşova Paktı'nı imzaladılar.
1970 - Kızıl Ordu Fraksiyonu (Baader-Meinhof Grubu) adlı radikal sol örgüt, Almanya'da kuruldu.
1972 - Bülent Ecevit, CHP kurultayında Atatürk ve İsmet İnönü'den sonra CHP'nin üçüncü Genel Başkanı seçildi.
1973 - ABD'nin ilk uzay istasyonu olan Skylab fırlatıldı.
1974 - 12 Mart askeri müdahalesi sırasında tutuklananları kapsayan genel af çıktı. 141 ve 142'nci maddeler kapsam dışı kaldı.
1984 - Yaşar Kemal'in "İnce Memed" romanını sinemaya uyarlayan Peter Ustinov'un filminin galası Londra'da yapıldı.
1985 - Hüsamettin Cindoruk, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı seçildi. Cindoruk, "Bu emaneti kimseye teslim etmem. Sadece sahibine teslim ederim." dedi. Yeni Genel Başkanın lakabı "emanetçi" oldu.
1987 - TBMM, Anayasa değişikliğini kabul ederek, siyasi yasaklar için referanduma gidilmesi, milletvekili sayısının 450'ye çıkarılması ve seçmen yaşının 20'ye indirilmesini benimsedi.
1994 - Efsanevi MacGyver adlı televizyon dizisinin "Lost Treasure of Atlantis" ismindeki filmi, Türkiye'de gösterime girdi.
1997 - Danıştay, Bergama köylülerinin siyanürle altın üretimine son verilmesi talebini kabul etti.
1998 - Emmy Ödüllü Amerikan Sitcom dizisi Seinfeld'in son bölümü, NBC televizyonundan yayınlandı. Dizi, 9 yıldır yayınlanıyordu.
2006 - Galatasaray, Süper Lig'deki 16. Şampiyonluğunu kazandı.
2010 - Türkiye ile Yunanistan arasında siyasi, ticari ve kültürel işbirliğini öngören 21 adet dostluk antlaşması imzalandı.
2010 - Atlantis Uzay Mekiği son yolculuğuna çıktı.
2013 - Demi Lovato'nun DEMI adlı albümü yayınlandı.
2014 - Türkiye'de 13 Mayıs'ta Soma'da gerçekleşen maden kazasında ölen 301 madenci için, millî yas ilan edildi.
Doğumlar
1710 - Adolf Frederick, İsveç kralı (ö. 1771)
1725 - Ludovico Manin, 1789-1797 yılları arasında Venedik Cumhuriyeti "Doçe (ö. 1802)
1727 - Thomas Gainsborough, İngiliz ressamdır (ö. 1788)
1771 - Robert Owen, Galli reformcu ve sosyalisttir (ö. 1858)
1836 - Wilhelm Steinitz, Çek asıllı Amerikalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1900)
1858 - Anthon van Rappard, Hollandalı ressam (ö. 1892)
1867 - Kurt Eisner, Alman politikacı, devrimci, gazeteci ve tiyatro eleştirmeniydi (ö. 1919)
1869 - Arthur Rostron, İngiliz denizci (ö. 1940)
1880 - Wilhelm List, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın Generalfeldmareşal'i (ö. 1971)
1897 - Sidney Bechet, Amerikan caz saksofoncusu, klarnet müzisyeni ve besteciydi (ö. 1959)
1899 - Pierre Victor Auger, Fransız fizikçi (ö. 1993)
1904 - Hans Albert Einstein, İsviçreli-Amerikalı mühendis ve öğretmen (ö. 1973)
1904 - Marcel Junod, İsviçreli doktor, Uluslararası Kızıl Haç Komitesi (UKHK) delegesi (ö. 1961)
1905 - Antonio Berni, Arjantinli bir ressamdı (ö. 1981)
1905 - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (ö. 1974)
1907 - Muhammed Eyüb Han, Pakistanlı asker ve siyasetçi (ö. 1974)
1909 - Godfrey Lionel Rampling, İngiliz atlet ve subaydır (ö. 2009)
1912 - Alfredo Gobbi, Arjantinli tango müzisyeni ve besteci (ö. 1965)
1918 - Marie Smith, Eyak dilini konuşan son kişi (ö. 2008)
1922 - Franjo Tuđman, Hırvatistan'ın ilk Devlet Başkanı (ö. 1999)
1930 - Bonifácio José Tamm de Andrada, Brezilyalı siyasetçi, hukuk akademisyeni ve gazeteci (ö. 2021)
1930 - María Irene Fornés, Alman yazar (ö. 2018)
1931 - Alvin Lucier, Amerikalı besteci ve eğitimci (ö. 2021)
1934 - Can Kolukısa, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1935 - İvan Dimitrov, Bulgar millî futbolcu (ö. 2019)
1936 - Mahiru Akdağ, Türk voleybolcu ve avukat
1939 - Çiğdem Selışık Onat, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1943 - Jack Bruce, İskoç rock müzisyeni (ö. 2014)
1943 - Olafur Ragnar Grimsson, İzlandalı siyasetçi
1944 - George Lucas, Amerikalı film yönetmeni
1945 - Francesca Annis, İngiliz oyuncu
1945 - Vladislav Ardzinba, Abhaz siyasetçi (ö. 2010)
1945 - Yochanan Vollach, İsrailli futbolcu
1952 - David Byrne, İskoçya doğumlu, ABD'de yaşayan ve 1975 ile 1991 yılları arasında etkin olan New Wave grubu Talking Heads'in kurucularından olan müzisyen
1952 - Robert Zemeckis, Akademi Ödüllü Amerikalı yönetmen, yapımcı ve yazar
1953 - Tom Cochrane, Kanadalı müzisyen
1953 - Norodom Sihamoni, Kamboçya Kralı
1955 - Ali Dürüst, Türk iş insanı
1955 - Big Van Vader, Amerikalı profesyonel güreşçi ve eski Amerikan Futbolu oyuncusudu (ö. 2018)
1959 - Patrick Bruel, Fransız şarkıcı ve oyuncu
1959 - Stefano Malinverni, İtalyan atlet
1960 - Sinan Alaağaç, Türk futbolcu (ö. 1985)
1961 - Tim Roth, İngiliz sinema oyuncusu ve yönetmen
1961 - Alain Vigneault, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu ve koç
1964 - Ebu Enes el-Libi, Libyalı el-Kaide'nin üst düzey sorumlusu (ö. 2015)
1965 - Eoin Colfer, İrlandalı yazar
1966 - Marianne Denicourt, Fransız oyuncu, yönetmen ve senarist
1966 - Raphael Saadiq, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
1967 - Jenny Schily, Alman oyuncu
1969 - Cate Blanchett, Avustralyalı oyuncu
1969 - Sabine Schmitz, Alman kadın otomobil yarışçısı ve televizyon sunucusu (ö. 2021)
1971 - Deanne Bray, Amerikalı aktris
1971 - Sofia Coppola, Akademi Ödüllü Amerikalı yönetmen, oyuncu ve yapımcı
1973 - Hakan Ünsal, Türk futbolcu
1975 - Rashid Atkins, Amerikalı basketbolcu
1977 - Roy Halladay, ABD'li beyzbolcudur (ö. 2017)
1977 - Pusha T, Amerikalı rapçi
1978 - André Macanga, Angolalı millî futbolcu
1978 - Elisa Togut, İtalyan voleybolcu
1978 - Gustavo Varela, Uruguaylı millî futbolcu
1979 - Bleona Qereti, Arnavut şarkıcı
1979 - Clinton Morrison, İrlandalı eski millî futbolcudur
1979 - Carlos Tenorio, Ekvadorlu millî futbolcudur
1980 - Pavel Pondak, Estonyalı millî futbolcu
1980 - Zdeněk Grygera, Çek futbolcu
1981 - Júlia Sebestyén, Macar buz patenci
1982 - Ignacio María González, Uruguaylı futbolcu
1983 - Anahí, Bir şarkıcı-söz yazarı, Meksika ve aktris
1983 - Amber Tamblyn, Amerikalı oyuncu
1984 - Nigel Reo-Coker, Sierra Leone asıllı İngiliz futbolcu
1984 - Olly Murs, İngiliz şarkıcı
1984 - Patrick Ochs, Alman futbolcu
1984 - Michael Rensing, Alman futbolcu
1984 - Hassan Yebda, Cezayirli millî futbolcu
1984 - Mark Zuckerberg, Amerikalı bilgisayar programcısı ve iş insanı
1985 - Zack Ryder, Amerikalı profesyonel güreşçi
1986 - Marco Motta, İtalyan millî futbolcu
1987 - Adrián Calello, Arjantinli futbolcu
1989 - Jon Leuer, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1989 - Alina Talay, Beyaz Rus kısa mesafe engelli koşucusu
1990 - Emily Samuelson, Amerikalı buz patenci
1991 - Muhammed İldiz, Avusturyalı -Türk futbolcu
1993 - Miranda Cosgrove, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1993 - Kristina Mladenovic, Fransız profesyonel tenisçi
1994 - Marquinhos, Brezilyalı futbolcu
1994 - Dennis Praet, Belçikalı millî futbolcudur
1994 - Emmanouil Siopis, Yunan futbolcu
1995 - Bernardo, Brezilyalı futbolcudur
1996 - Pokimane, Fas asıllı Kanadalı Twitch yayıncısı ve YouTube ünlüsü
1996 - Martin Garrix, Hollandalı DJ
Ölümler
649 - Papa I. Theodorus, 24 Kasım 642 tarihinden öldüğü 649 yılına kadar papa (d. ?)
964 - Papa XII. Ioannes, Katolik Kilisesi'nin dini lideri (d. 937)
1610 - IV. Henry, Fransa Kralı (d. 1553)
1643 - XIII. Louis, Fransa Kralı (d. 1601)
1756 - Eğrikapılı Mehmed Rasim, Osmanlı hattat (d. 1688)
1863 - Émile Prudent, Fransız piyanist ve besteci (d. 1817)
1865 - Nâsıf Maluf, Lübnanlı sözlükbilimci (d. 1823)
1887 - Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı (d. 1808)
1893 - Eduard Kummer, Alman Matematikçi (d. 1810)
1906 - Carl Schurz, Alman devrimci ve devlet adamı (d. 1829)
1912 - August Strindberg, İsveçli oyun yazarı ve romancı (d. 1849)
1916 - William Stanley, Amerikalı fizikçi ve mucit (d. 1858)
1928 - Abdülhamid Hamdi Bey, Türk siyasetçi ve din adamı (d. 1871)
1936 - Edmund Allenby, İngiliz general (d. 1861)
1940 - Emma Goldman, Amerikalı anarşist yazar (d. 1869)
1943 - Henri La Fontaine, Belçikalı hukukçu (d. 1854)
1946 - Lee Kohlmar, Alman film yönetmeni ve sinema oyuncusu (d. 1873)
1968 - Husband Kimmel, Amerikalı komutan (d. 1882)
1970 - Billie Burke, Amerikalı aktris (d. 1884)
1975 - Ernst Alexanderson, Amerikalı elektrik mühendisi (d. 1878)
1980 - Carl Ebert, Alman tiyatro yönetmeni ve oyuncusu (d. 1887)
1980 - Hugh Griffith, Galli aktör (d. 1912)
1984 - Vasıf Öngören, Türk oyun yazarı (d. 1938)
1987 - Rita Hayworth, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1918)
1991 - Jiang Qing, Mao Zedong'un karısı (d. 1914)
1994 - Cihat Arman, Türk futbolcu (Fenerbahçe ve millî takımın eski kalecisi] (d. 1915)
1995 - Belkıs Dilligil, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1929)
1995 - Rauf Mutluay, Türk deneme ve eleştiri yazarı (d. 1925)
1998 - Frank Sinatra, Amerikalı müzisyen ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1915)
2003 - Robert Stack, Amerikalı aktör (d. 1919)
2003 - Wendy Hiller, İngiliz aktris (d. 1912)
2007 - Turan Yavuz, Türk gazeteci (d. 1956)
2009 - Monica Bleibtreu, Avusturya asıllı Alman oyuncu (d. 1944)
2012 - Taruni Sachdev, Hint çocuk oyuncu ve model (d. 1998)
2013 - Ingrid Visser, Hollandalı voleybolcu (d. 1977)
2015 - B.B. King, Amerikalı müzisyen (d. 1925)
2016 - Balázs Birtalan, Macar şair, yazar, psikoterapist ve aktivist (d. 1969)
2016 - Lasse Mårtenson, Fin şarkıcı, komedyen, besteci ve oyuncu (d. 1934)
2017 - Powers Boothe, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1948)
2017 - Frank Brian, Amerikalı eski profesyonel basketbolcu (d. 1923)
2017 - Brad Grey, Amerikalı film ve televizyon yapımcısı (d. 1957)
2017 - Bruce Hill, Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1949)
2017 - Tom McClung, Amerikalı caz piyanisti ve bestecisi (d. 1957)
2018 - Doug Ford, Amerikalı golfçü (d. 1922)
2018 - Tom Wolfe, Amerikalı gazeteci ve yazar (d. 1930)
2019 - Yuri Bohutsky, Ukraynalı siyasetçi ve eski bakan (d.1952)
2019 - Leopoldo Brizuela, Arjantinli gazeteci, şair ve çevirmen (d. 1963)
2019 - Tim Conway, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1933)
2019 - Sven Lindqvist, İsveçli yazar (d. 1932)
2019 - Étienne Perruchon, Fransız film müziği bestecisi (d. 1958)
2019 - Alice Rivlin, Amerikalı ekonomist ve siyasetçi (d. 1931)
2020 - Anisuzzaman, Bangladeşli eğitimci, yazar, aktivist ve akademisyen (d. 1937)
2020 - Teresa Aquino-Oreta, Filipinli Liberal siyasetçi (d. 1944)
2020 - Hans Cohen, Hollandalı mikrobiyolog (d. 1923)
2020 - Phyllis George, Amerikalı aktris, televizyon sunucusu, iş insanı ve eski model (d. 1949)
2020 - Joey Giambra, İtalyan Amerikalı caz müzisyeni (d. 1933)
2020 - Sally Rowley, Amerikalı mücevher üreticisi ve sivil haklar aktivisti (d. 1931)
2020 - Jorge Santana, Meksikalı müzisyen (d. 1951)
2021 - Jaime Garza, Meksikalı aktör (d. 1954)
2021 - Ester Mägi, Estonyalı-Sovyet besteci (d. 1922)
2022 - Maxi Rolón, Arjantinli profesyonel futbolcu (d. 1995)
2022 - Francesco Zerrillo, İtalyan Roma Katolik piskopos (d. 1931)
Tatiller ve özel günler
Dünya Çiftçiler Günü
Dünya Eczacılık Günü
Kaynakça
0514
14 |
3135 | https://tr.wikipedia.org/wiki/15%20May%C4%B1s | 15 Mayıs |
Olaylar
1648 - Otuz Yıl savaşlarını bitiren Vestfalya Antlaşması imzalandı.
1718 - Londralı avukat James Puckle, makineli tüfeği icat etti.
1756 - Kuzey Amerika'daki egemenlik mücadelesinde Büyük Britanya'nın Fransa Krallığı'na savaş açmasıyla, Fransa-Kızılderili savaşı olarak da bilinen Yedi Yıl Savaşı başladı.
1856 - Anadolu Feneri ve Rumeli Feneri, Fransızlar tarafından inşa edilerek işletilmeye başlandı.
1873 - Darüşşafaka Lisesi kuruldu.
1919 - Mustafa Kemal, Yıldız Sarayı Küçük Mabeyn Köşkü'nde Sultan VI. Mehmed Vahideddin ile görüştü.
1919 - İtilaf Devletleri desteğindeki Yunanlar, İzmir'i işgal etti. Gazeteci Hasan Tahsin ve Askerlik Şubesi Başkanı Albay Süleyman Fethi, Yunan askerleri tarafından öldürüldüler ve Türk Kurtuluş Savaşı'nın ilk şehitleri oldular.
1924 - Sanayi-i Nefise Mektebi öğrencileri, ilk resim sergilerini İstanbul'da açtı.
1928 - Walt Disney'in yarattığı Miki Fare karakterinin ilk kez gözüktüğü çizgi film olan Plane Crazy gösterime girdi.
1932 - Kürtçeyi latin alfabesi ile ilk kez yayınlayan Hawar dergisi yayın hayatına başladı.
1933 - Rus romancı Maksim Gorki, İtalya'dan Rusya'ya geçerken, İstanbul'a geldi ve Süleymaniye Camii ile bazı müzeleri gezdi.
1935 - Josef Stalin tarafından 1931'de inşası başlatılan ve dünyanın en büyük metrolarından biri olan Moskova metrosu hizmete açıldı.
1940 - McDonald's, Amerika'da kuruldu.
1958 - Sovyetler Birliği, Sputnik 3 uydusunu fırlattı.
1960 - Sovyetler Birliği, Sputnik 4 uydusunu fırlattı.
1963 - Amerikalı astronot Gordon Cooper, 'Mercury-Atlas 8' adlı kapsülle o güne kadar yapılmış en uzun uzay uçuşunu gerçekleştirmek üzere uzaya fırlatıldı. Cooper, uzayda 34 saat 19 dakika kaldı.
1966 - Washington, DC'de Vietnam Savaşı'nı protesto eden 8000 kişi, iki saat boyunca Beyaz Saray çevresinde gösteri yaptı.
1969 - Anayasa değişikliğinin Meclis'te kabul edilmesiyle, eski Demokrat Partililere siyasal haklarını iade etme imkânı tanındı.
1972 - 1945 yılından beri ABD işgali altında bulunan Okinawa adası, yeniden Japonya'nın idaresine verildi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Regaip Kandili için İstanbul'da bir camide okunan ve televizyondan canlı yayımlanan mevlit sonunda yapılan duada Atatürk'ün ismi geçince bir grup tarafından yuh çekildi ve "Lanet olsun!" diye bağırıldı. Olayın ardından Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren ve komutanlar toplantı yaptı.
1984 - 1256 aydın, "Türkiye'deki demokratik düzene ilişkin gözlem ve istekler" başlıklı dilekçeyi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e verdi. Aydınlar Dilekçesi olarak bilinen girişime karşı dava açıldı.
1988 - 8 yıldan fazla süren çarpışmalardan sonra Sovyet Kızıl Ordusu, Afganistan'dan çekilmeye başladı.
1990 - Vincent Van Gogh'un yapıtı olan Dr. Gachet'nin Portresi adlı tablo, o güne kadar bir resim için ödenen en yüksek fiyatla, 82,5 milyon dolara satıldı.
1991 - Edith Cresson, Fransa'nın ilk kadın Başbakanı oldu.
1995 - Almanya'da, Türkiye ve Atatürk aleyhinde kampanyalar yürüten ve kendisini halife ilan eden ve Türkiye'de 'Kara Ses' olarak adlandırılan Cemalettin Kaplan öldü.
1996 - Gözcü gazetesi yayın hayatına başladı.
1997 - Alman Kitap Yayımcıları Birliği Barış Ödülü, Yaşar Kemal'e verildi.
2004 - İstanbul'da yapılan 49. Eurovision Şarkı Yarışması'nda, Ruslana, Ukrayna'ya ilk birinciliği getirdi.
2011 - Düsseldorf'ta yapılan 56. Eurovision Şarkı Yarışması'nda, Eldar Kasımov ve Nigar Camal ikilisi, Azerbaycan'a ilk birinciliği getirdi.
Doğumlar
1397 - Sejong, Joseon Hanedanlığı′na hükmetmiş bir kraldır (ö. 1450)
1567 - Claudio Monteverdi, İtalyan besteci (ö. 1643)
1633 - Sébastien Le Prestre de Vauban, Fransız mimar (ö. 1707)
1773 - Klemens von Metternich, Avusturyalı diplomat (ö. 1859)
1808 - Michael William Balfe, İrlandalı bir müzisyen, orkestra şefi, opera şarkıcısı ve bestecidir (ö. 1870)
1845 - İlya Meçnikov, Ukraynalı mikrobiyologtur (ö. 1916)
1848 - Viktor Vasnetsov, Rus ressam (ö. 1926)
1854 - Yannis Psikaris, Yunan dilbilimci ve yazardı (ö. 1929)
1856 - Matthias Zurbriggen, İsviçreli bir dağcı (ö. 1917)
1857 - Williamina Fleming, İskoç astronom (ö. 1911)
1859 - Pierre Curie, Fransız fizikçi (ö. 1906)
1862 - Arthur Schnitzler, Avusturyalı yazar (ö. 1931)
1890 - Katherine Anne Porter, Amerikalı öykü yazarı (ö. 1980)
1891 - Mikhail Bulgakov, Rus romancı (ö. 1940)
1898 - Arletty, Fransız oyuncu ve şarkıcı (ö. 1992)
1900 - Reşit Rahmeti Arat, Türk akademisyen ve dil bilimci (ö. 1964)
1901 - Luis Monti, Arjantin asıllı İtalyan futbolcudur (ö. 1983)
1903 - Maria Reiche, Alman matematikçi ve arkeolog (ö. 1998)
1904 - Sadi Irmak, Türk tıp doktoru ve siyasetçi (Türkiye'nin eski Başbakanlarından) (ö. 1990)
1909 - James Mason, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1984)
1911 - Max Frisch, İsviçreli yazar ve mimar (ö. 1991)
1915 - Paul A. Samuelson, Amerikalı iktisatçı ve 1970 Nobel İktisat ödülü sahibi (ö. 2009)
1923 - Richard Avedon, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 2004)
1923 - Angel Mojsovski, Makedon komünist aktivist (ö. 2001)
1925 - Dündar Taşer, Türk asker, 27 Mayıs darbecisi ve Millî Birlik Komitesi üyesi (ö. 1972)
1926 - Anthony Shaffer, İngiliz oyun yazarı, romancı ve senarist (ö. 2001)
1926 - Peter Shaffer, İngiliz oyun yazarı ve senarist (ö. 2016)
1926 - Sabahattin Zaim, Türk iktisatçı ve akademisyen (ö. 2007)
1932 - Turgay Şeren, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2016)
1933 - Kemal İnci, Türk sinema oyuncusu, yönetmen ve senarist
1934 - Enver Asfandiyarov, Sovyet Rus/Başkurt bilim insanı, tarihçi ve profesör (ö. 2014)
1935 - Sezgin Burak, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı (ö. 1978)
1936 - Ralph Steadman, Amerikalı yazar
1937 - Madeleine Albright, Amerikalı siyasetçi ve 64. ABD Dışişleri bakanı (ö. 2022)
1937 - Trini López, Amerikalı şarkıcı, gitarist ve aktör (ö. 2020)
1938 - Mireille Darc, Fransız manken ve oyuncu (ö. 2017)
1939 - Gilberto Rincón Gallardo, Meksikalı politikacı (ö. 2008)
1940 - Roger Ailes, Amerikalı siyasetçi (ö. 2017)
1940 - Çetin Doğan, Türk asker
1941 - Özdemir Sabancı, Türk iş insanı (ö. 1996)
1942 - Barnabas Sibusiso Dlamini, Esvatinili siyasetçi (ö. 2018)
1944 - Ulrich Beck, Alman sosyolog, hekim ve yayımcı (ö. 2015)
1946 - Serdar Gökhan, Türk aktör
1947 - Paulo de Carvalho, Portekizli şarkıcı ve söz yazarı
1947 - Aydan Siyavuş, Türk basketbolcu ve basketbol antrenörü (ö. 1998)
1947 - Niall Duthie, İskoç roman yazarı
1948 - Brian Eno, Britanyalı kompozitör, prodüksiyoncu, klavyeci ve şarkıcı
1949 - Ersan Erdura, Türk şarkıcı ve oyuncu
1949 - Elvira Rodríguez, İspanyol ekonomist
1951 - Frank Wilczek, Nobel Fizik ödülü sahibi Amerikalı kuramsal fizikçi
1952 - Chazz Palminteri, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu
1953 - Mike Oldfield, İngiliz şarkıcı ve besteci
1954 - Eric Gerets, Belçikalı futbolcu ve teknik direktör
1955 - Muhammed El-Brahmi, Tunuslu muhalif ve siyasetçi (ö. 2013)
1955 - Claudia Roth, Alman siyasetçi
1958 - Berhan Şimşek, Türk sinema oyuncusu, yönetmen ve siyasetçi
1959 - Andrew Eldritch, İngiliz vokalist
1959 - Ronald Pofalla, Alman siyasetçi
1961 - Katrin Cartlidge, İngiliz aktris (ö. 2002)
1961 - Melle Mel, Amerikalı hip hop kayıt sanatçısı
1965 - İrina Kirillova, Rus kökenli Hırvat millî voleybolcu
1965 - Raí, Brezilyalı eski futbolcu
1967 - Simen Agdestein, Norveçli satranç büyükustası ve eski millî futbolcu
1967 - Madhuri Dixit, Hint oyuncu
1967 - Andrea Jürgens, Alman müzisyen ve şarkıcı (ö. 2017)
1970 - Frank de Boer, Hollandalı eski millî futbolcu
1970 - Ronald de Boer, Hollandalı futbolcu
1971 - Zübeyir Beye, Tunuslu eski futbolcu
1972 - Ulrike C. Tscharre, Alman oyuncu
1975 - Peter Iwers, İsveçli bass gitarist (In Flames)
1976 - Jacek Krzynówek, Polonyalı millî futbolcu
1979 - Adolfo Bautista, Meksikalı futbolcu
1981 - Patrice Evra, Fransız eski futbolcu
1981 - Renato Dirnei Florêncio, Brezilyalı orta saha oyuncusu
1982 - Segundo Castillo, Ekvadorlu millî futbolcu
1982 - Veronica Campbell, Jamaikalı sprinter
1982 - Jessica Sutta, Amerikalı şarkıcı ve bestekâr
1983 - Sibel Mirkelam, Türk şarkıcı
1983 - Josh Simpson, Kanadalı eski futbolcu
1985 - Carl Medjani, Cezayirli futbolcu
1987 - Doruk Çetin, Türk yönetmen, fotoğrafçı ve yapımcı
1987 - Ersan İlyasova, Türk millî basketbolcu
1987 - Kevin Constant, Gineli futbolcu
1987 - Thaisa Daher De Menezes, Brezilyalı voleybolcu
1987 - Andy Murray, İskoç tenisçi
1989 - James Holland, Avustralyalı millî futbolcu
1989 - Sunny, Güney Kore merkezli Amerikalı şarkıcı, aktris
1996 - Jasmine Lucilla Elizabeth Jennifer van den Bogaerde, sahne adı ile Birdy, İngiliz müzisyen
1997 - Ousmane Dembélé, Fransız futbolcu
Ölümler
392 - II. Valentinianus, 375-392 yılları arasında Roma'nın imparatorluğunu yapmıştı
884 - I. Marinus, Papa
1036 - Go-Ichijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 68. imparatoru (d. 1008)
1157 - Yuri Dolgoruki, ilk Rurikid prensidir. (d. 1099)
1174 - Nureddin Mahmud Zengi, Büyük Selçuklular'ın Halep Atabeyi (d. 1118)
1461 - Domenico Veneziano, İtalyan ressamı (d. 1410)
1470 - VIII. Karl, İsveç kralı (1448-1457, 1464-1465 ve 1467-1470) ve Norveç kralı (1449-1450) idi (d. 1408)
1634 - Hendrick Avercamp, Hollandalı ressam (d. 1585)
1782 - Sebastião José de Carvalho e Melo, Portekizli devlet adamı (d. 1699)
1850 - Nükhetsezâ Hanım, Abdülmecid'ın dokuzuncu eşi (d. 1827)
1886 - Emily Dickinson, Amerikalı şair (d. 1830)
1914 - Bahâ Tevfik, Osmanlı fikir adamı ve yazar (d. 1884)
1919 - Hasan Tahsin, Türk gazeteci (İzmir'in işgalinde ilk kurşunu atan) (d. 1888)
1919 - Süleyman Fethi Bey, Türk asker (İzmir'in işgalinde, 22 süngü darbesi ile öldürülen Osmanlı subayı) (d. 1877)
1929 - Rebeca Matte Bello, Şilili heykeltıraş (d. 1875)
1935 - Kazimir Maleviç, Rus ressam ve sanat teorisyeni (d. 1879)
1937 - Philip Snowden, İngiliz sosyalist siyaset adamı (d. 1864)
1941 - Ulrich Grauert, Alman Luftwaffe generali (d. 1889)
1967 - Edward Hopper, Amerikalı ressam ve grafiker (d. 1882)
1978 - Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı, Türk şair, kütüphaneci, mutasavvıf ve vaiz (d. 1904)
1978 - Robert Menzies, Avustralyalı avukat ve siyasetçi (d. 1894)
1986 - Elio de Angelis, Formula 1'de yarışan İtalyan yarış pilotu (d. 1958)
1989 - Johnny Green, Amerikalı söz yazarı, besteci, aranjör, orkestra şefi ve piyanistti (d. 1908)
1991 - İhsan Yüce, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1929)
1994 - Gilbert Roland, Meksika asıllı Amerikalı aktör (d. 1905)
1997 - Turhan Oğuzbaş, Türk şair (d. 1933)
1998 - Naim Talu, Türk bürokrat, siyasetçi ve Türkiye'nin eski Başbakanlarından (d. 1919)
2003 - June Carter Cash, Amerikalı müzisyen (d. 1929)
2008 - Willis Eugene Lamb, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1913)
2009 - Susanna Agnelli, İtalyan siyasetçi (d. 1922)
2010 - Besian Idrizaj, Arnavut asıllı Avusturyalı profesyonel futbolcudur (d. 1987)
2011 - Samuel Wanjiru, Kenyalı atlet (d. 1986)
2012 - Carlos Fuentes Macías, Meksikalı yazar (d. 1928)
2012 - Zekeriya Muhiddin, Mısırlı asker ve devlet adamı (d. 1918)
2013 - Henrique Rosa, Eski Gine-Bissau başbakanı (d. 1946)
2014 - Jean Luc Dehaene, Belçika Krallığı'nın 46. Başbakanı (d. 1940)
2015 - Bob Hopkins, Amerikalı eski basketbol oyuncusu ve baş antrenörü (d. 1934)
2016 - İsmail Hakkı Akansel, Türk asker ve İstanbul Belediyesi eski başkanı (d. 1924)
2016 - Oya Aydoğan, Türk sinema oyuncusu (d. 1957)
2016 - Erika Berger, Alman televizyon sunucusu ve yazar (d. 1939)
2016 - André Brahic, Fransız bir astrofizikçi (d. 1942)
2017 - Karl-Otto Apel, Alman filozof ve profesör (d. 1922)
2017 - Herbert Richard Axelrod, Amerikalı tropikal balık uzmanı, evcil hayvan kitapları yazarı, yayıncısı ve girişimci (d. 1927)
2017 - Nasır Giveçi, İranlı güreşçi (d. 1932)
2017 - Chu Ke-liang, Tayvanlı komedyen, oyuncu, Tv sunucusu ve şarkıcı (d. 1946)
2017 - Subrahmanyan Ramaswamy, Hint siyasetçi ve bürokrat (d. 1937)
2017 - Oleg Vidov, Sovyet Rus-Amerikalı oyuncu, film yapımcısı, yönetmeni ve seslendirme sanatçısı (d. 1943)
2019 - Robert LeRoy Diamond, Amerikalı oyuncu ve hukukçu (d. 1943)
2019 - Ikuo Kamei, Japon siyasetçi (d. 1933)
2019 - Charles Kittel, Amerikalı fizikçi (d. 1916)
2019 - Eduardo Alejandro Roca, Arjantinli hukukçu, akademisyen ve diplomat (d. 1921)
2020 - Claes Gustaf Borgström, İsveçli hukukçu ve siyasetçi (d. 1944)
2020 - Ezio Bosso, İtalyan besteci, orkestra şefi ve klasik müzik sanatçısı (d. 1971)
2020 - Denny DeMarchi, Kanadalı çok enstrümanlı rock müzisyeni ve söz yazarı (d. 1962)
2020 - Sergio Denis, Arjantinli pop şarkıcısı, söz yazarı, müzisyen, besteci ve aktör (d. 1949)
2020 - Franco Nenci, İtalyan orta siklet boksör (d. 1935)
2020 - Phil May, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1944)
2020 - Henrik Pontén, İsveçli hukukçu (d. 1965)
2020 - Olga Savary, Brezilyalı yazar, şair ve edebiyat eleştirmeni (d. 1933)
2020 - Frederick Charles "Fred" Willard, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1933)
2021 - Đorđe Marjanović, Sırp-Yugoslav şarkıcı (d. 1931)
2022 - Robert Cogoi, Belçikalı şarkıcıdır (d. 1939)
2022 - Ignacy Gogolewski, Polonyalı aktör (d. 1931)
2022 - Knox Martin, Amerikalı ressam ve heykeltıraş (d. 1923)
2022 - Stevan Ostojić, Sırp futbolcu ve futbol yöneticisi (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
0515
15 |
3136 | https://tr.wikipedia.org/wiki/16%20May%C4%B1s | 16 Mayıs |
Olaylar
1204 - Dördüncü Haçlı Seferi sırasında, Konstantinopolis'i alıp Latin İmparatorluğu'nu kuran I. Baudouin, ilk Latin İmparatoru olarak taç giydi.
1717 - Voltaire adıyla bilinen yazar François-Marie Arouet, din ve krallık karşıtı yazılarından ötürü Bastille Hapishanesi'ne gönderildi.
1770 - Versailles Sarayı'ında, XVI. Louis ile Marie Antoinette evlendi.
1836 - Şair ve yazar Edgar Allan Poe, 13 yaşındaki kuzeni Virginia ile evlendi.
1888 - Gramofonun mucidi Emile Berliner, Philadelphia'da geliştirdiği bu aletin tanıtımını yaptı.
1919 - Mustafa Kemal Paşa, Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatmak üzere İstanbul'dan Samsun'a doğru yola çıktı.
1926 - Vahidettin (VI. Mehmet), İtalya'nın San Remo kentinde kalp yetmezliği sebebi ile öldü.
1929 - Akademi Ödülleri, ilk olarak Hollywood, Kaliforniya'da verilmeye başlandı. 1. Akademi Ödülleri töreninde, ABD yapımı sessiz film Kanatlar (Wings), En İyi Film Akademi Ödülü'nü aldı.
1943 - Varşova Gettosu'ndaki Yahudi topluluğunun, Nazi işgaline karşı başlattığı Varşova Gettosu Ayaklanması olarak adlandırılan direnişi kırıldı. Hayatta kalanlar, Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başlandı. Alman kayıtlarına göre 56 bin kişi öldürüldü.
1952 - Birleşik Krallık'ta kadınlara eşit ücret yasalaştı.
1957 - IBM'in, yeni geliştirdiği bilgisayarın ağırlığı 21 tondu.
1960 - Sovyet lider Nikita Khrushchev, Sovyetler Birliği toprakları üzerinde uçurulan Amerikan U-2 casus uçakları için, ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower'dan özür dilemesini istedi.
1961 - Tiyatro sanatçısı Cüneyt Gökçer, Kral Learı oynamak üzere Moskova'ya gitti.
1969 - Sovyet uzay aracı "Venera 5", Venüs gezegenine iniş yaptı.
1974 - Josip Broz Tito, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti Başkanlığı'na yeniden seçildi. Tito, bu defa ömür boyu Devlet Başkanı olarak seçilmiştir.
1975 - Japon dağcı Junko Tabei, Everest'in zirvesine tırmanan ilk kadın dağcı olma unvanını kazandı.
1975 - Sikkim, referandum sonucunda 22. Eyalet olarak Hindistan'a bağlandı.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980), Piyangotepe Katliamı: Ankara Piyangotepe'de genellikle solcuların gittiği bir kahvehane, sağ görüşlü Ali Bülent Orkan ve diğer militanlar tarafından basıldı. 7 kişi öldürüldü, 2 kişi yaralandı.
1983 - 12 Eylül döneminin ardından, demokrasiye geçişte ilk siyasi parti olan Milliyetçi Demokrasi Partisi kuruldu.
1984 - Yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Cezaevi'nde dövülerek öldürülmesinden hükümlü astsubay Şükrü Bağ'ın, 10 yıl 8 aylık mahkûmiyet kararı kesinleşti.
1988 - ABD Federal sağlık yetkilisi, nikotinin bağımlılık yapıcı özelliklerinin, eroin ve kokaininkine çok benzediğini bildirdi.
1992 - Tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın sonucunda çökerek kullanılamaz hale geldi. Köprü, 1875'te İngilizler tarafından 105 bin altın karşılığı yapılmıştı.
1993 - DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel, 244 oyla Türkiye'nin dokuzuncu Cumhurbaşkanı oldu.
1996 - DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, örtülü ödenekle ilgili açıklamada bulunamayacağını ve bunun bir devlet sırrı olduğunu söyledi.
2000 - Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanlığı süresinin bitmesi ve Ahmet Necdet Sezer'in Cumhurbaşkanlığı görevine başlaması.
2001 - Bordo berelilere ait uçak Malatya'da düştü, 34 asker hayatını kaybetti.
2010 - İran ile Batılı ülkeler arasında uranyum takasını öngören; Türkiye, Brezilya ve İran'ın ortak formülü üzerinde mutabakat, 18 saatlik görüşmeler sonunda sağlandı. Mutabakatın sağlanması sonucu, Başbakan Erdoğan Tahran'a gitti.
2010 - Bursaspor, Turkcell Süper Ligde 4 büyüklerden sonra şampiyon olan ilk takım oldu.
Doğumlar
1611 - XI. Innocentius, Katolik Kilisesi'nin dini lideri (ö. 1689)
1821 - Pafnutiy Lvoviç Çebışov, Rus matematikçi (ö. 1894)
1861 - VI. Mehmed, Osmanlı İmparatorluğu son padişahı (ö. 1926)
1883 - Celâl Bayar, Türk siyasetçi ve Türkiye'nin 3. cumhurbaşkanı (ö. 1986)
1893 - Álvaro Melián Lafinur, şair ve eleştirmen (ö. 1958)
1894 - Walter Yust, Amerikalı gazeteci ve yayıncı (ö. 1960)
1898 - Kenji Mizoguchi, Japon yönetmen (ö. 1956)
1905 - Henry Fonda, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1982)
1906 - Arturo Uslar Pietri, Venezuelalı yazar, entelektüel, gazeteci, diplomat, politikacı ve devlet adamı (ö. 2001)
1909 - Margaret Sullavan, Amerikalı sahne ve sinema oyuncusu (ö. 1960)
1910 - Olga Berggolts, Sovyet şair (ö. 1975)
1915 - Illa Meery, Rus asıllı Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 2010)
1915 - Mario Monicelli, İtalyan sinema yönetmeni, senarist ve oyuncuydu (ö. 2010)
1916 - Ephraim Katzir, İsrail Devleti'nin 4. Cumhurbaşkanı (ö. 2009)
1917 - Juan Rulfo, Meksikalı yazar (ö. 1986)
1919 - Liberace, Amerikalı müzisyen (ö. 1987)
1920 - André Salvat, Fransız rütbeli asker (ö. 2017)
1923 - Merton Miller, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2000)
1924 - Dawda Jawara, Gambiyalı veteriner hekim ve siyasetçi (ö. 2019)
1925 - Nancy Roman, Amerikalı kadın astronom ve bilim insanı (ö. 2018)
1925 - Nílton Santos, Brezilyalı eski millî futbolcudur (ö. 2013)
1929 - John Conyers, Amerikalı siyasetçi (ö. 2019)
1929 - Adrienne Rich, Amerikalı şair (ö. 2012)
1931 - Vujadin Boškov, Yugoslav eski millî futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2014)
1937 - Yvonne Craig, Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
1938 - Ivan Sutherland, Amerikalı bilgisayar bilimcisi
1938 - Marco Aurelio Denegri, Perulu entelektüel, edebiyat eleştirmeni, yazar, yapımcı ve seksolog (ö. 2018)
1940 - Ole Ernst, Danimarkalı oyuncu (ö. 2013)
1944 - Antal Nagy, Macar millî futbolcudur
1944 - Danny Trejo, Amerikalı oyuncu
1946 - Robert Fripp, İngiliz gitarist ve bestekârdır
1950 - J. Georg Bednorz, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1953 - Pierce Brosnan, İrlandalı sinema oyuncusu
1953 - Richard Page, Amerikalı müzisyen
1955 - Olga Korbut, Beyaz Rus eski bir jimnastikçi
1955 - Debra Winger, ABD'li bir oyuncu
1957 - Joan Benoit, Emekli Amerikan maraton koşucusudur
1959 - Mare Winningham, Amerikalı oyuncudur
1961 - The Godfather, Amerikalı yarı emekli profesyonel güreşçi
1965 - Krist Novoselic, Amerikalı rock müzisyeni
1965 - Vincent Regan, Galli sinema oyuncusu
1966 - Janet Jackson, Amerikalı şarkıcı
1966 - Metin Şentürk, Türk şarkıcı
1969 - David Boreanaz, Amerikalı oyuncu
1969 - Tracey Claire Fisher, bilinen adı: Tracey Gold, Amerikalı oyuncu
1970 - Gabriela Sabatini, Arjantinli tenisçi
1971 - İlknur Bozkurt, Türk oyuncu, şarkıcı ve sunucu
1973 - Tori Spelling, Amerikalı oyuncu ve yazar
1974 - Laura Pausini, İtalya'nın popüler şarkıcısı
1975 - Tony Kakko, Sonata Arctica vokalisti Fin müzisyen ve söz yazarı
1977 - Melanie Lynskey, Yeni Zelandalı aktris
1977 - Emilíana Torrini, İzlandalı şarkıcı
1978 - Lionel Scaloni, Arjantinli eski futbolcu
1978 - James Sturgess, İngiliz aktör ve müzisyen
1978 - Okan Yılmaz, Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör
1981 - Ricardo Costa, Portekizli eski defans oyuncusu
1981 - Joseph Morgan, İngiliz aktör ve yönetmen
1981 - Sergei Novitski, Rus buz patenci
1981 - Ali Özen, Türk taekwondocu
1981 - Jim Sturgess, İngiliz oyuncu
1982 - Joo Ji Hoon, Güney Koreli model ve aktör
1982 - Łukasz Kubot, Polonyalı profesyonel tenis oyuncusu
1982 - Tiya Sircar, Hint asıllı Amerikalı oyuncu
1983 - Nancy Ajram, Lübnanlı şarkıcı ve iş insanı
1985 - Ricardo Jesus, Brezilyalı futbolcu
1985 - Henrique Pacheco Lima, Brezilyalı futbolcu
1985 - Minoru Suganuma, Japon eski futbolcu
1985 - Elias Mendes Trindade, Brezilyalı millî futbolcu
1985 - Stanislav Yanevski, Bulgar oyuncu
1986 - Eleni Artimata, Kıbrıs Rumu kısa mesafe koşucusu
1986 - Matías Cabrera, Uruguaylı futbolcu
1986 - Megan Fox, Amerikalı oyuncu
1987 - Can Bonomo, Türk şarkıcı, besteci ve söz yazarı
1987 - Olena Homrova, Ukraynalı eskrimci
1989 - Behati Prinsloo, Namibyalı manken
1989 - Felipe Augusto de Almeida Monteiro, Brezilyalı futbolcu
1990 - Deniz Akdeniz, Avustralyalı aktör
1990 - Ognjen Kuzmić, Sırp profesyonel basketbolcu
1990 - Gizem Memiç, Türk model ve Güzellik Kraliçesi unvanı sahibi
1990 - Thomas Brodie-Sangster, İngiliz oyuncu
1991 - Amido Baldé, Portekizli futbolcu
1991 - Grigor Dimitrov, Bulgar profesyonel tenis oyuncusu
1991 - Gueïda Fofana, Fransız eski futbolcu
1991 - Gina Gerson, Rusyalı pornografik film oyuncusu
1991 - Guzmán Pereira, Uruguaylı futbolcu
1991 - Eglė Šikšniūtė, Litvanyalı profesyonel basketbolcu
1991 - Ashley Wagner, Amerikalı buz patenci
1992 - Kervens Belfort, Haitili futbolcu
1992 - Hayato Nakama, Japon futbolcu
1993 - Ricardo Esgaio, Portekizli futbolcu
1993 - Lee Ji-eun daha çok bilinen sahne adıyla IU Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı, dansçı ve oyuncu
1993 - Atticus Mitchell, Kanadalı oyuncu
1994 - Selim Gündüz, Türk asıllı Alman futbolcu
1994 - Miles Heizer, Amerikalı oyuncu
1994 - Bryan Rabello, Şilili futbolcu
1996 - José Mauri, İtalyan futbolcu
Ölümler
290 - Sima Yan, Jin Hanedanı'nın ilk imparatorudur (d. 236)
1182 - İoannis Komnenos Vatacis, Bizanlı askerî ve siyasi karakteridir (d. 1132)
1669 - Pietro da Cortona, İtalyan Barok ressam ve mimardı (d. 1596)
1703 - Charles Perrault, Fransız yazar (d. 1628)
1798 - Joseph Hilarius Eckhel, Avusturyalı Cizvit rahip ve nümismat (d. 1737)
1818 - Matthew Gregory Lewis, İngiliz romancı ve oyun yazarı (d. 1775)
1830 - Joseph Fourier, Fransız bilimci (d. 1768)
1857 - Vasili Tropinin, Rus romantik ressam (d. 1776)
1861 - John Stevens Henslow, İngiliz botanikçi ve jeolog (d. 1796)
1862 - Jan Baptist van der Hulst, Flaman ressam ve litografi sanatçısı (d. 1790)
1891 - Ion C. Brătianu, 1876-1888 arasında görev yapmış Romanya başbakanıdır (d. 1821)
1910 - Henri-Edmond Cross, Fransız noktacı ressam (d. 1856)
1920 - Mariya Boçkaryova,' bir Rus askeriydi (d. 1889)
1920 - Levi P. Morton, Amerikalı siyasetçi (d. 1824)
1926 - VI. Mehmet (Vahidettin), Osmanlı'nın 36. ve son padişahı (d. 1861)
1936 - Leonidas Paraskevopulos, Yunan kıdemli subay ve siyasetçi (d. 1860)
1942 - Bronisław Malinowski, Polonyalı antropolog ve bilim insanı (d. 1884)
1943 - James Ewing, Amerikalı patolog, Ewing sarkomunu keşfeden kişi (d. 1885)
1947 - Frederick Gowland Hopkins, İngiliz biyokimyacı (d. 1861)
1952 - Memduh Şevket Esendal, Türk yazar (d. 1883)
1953 - Django Reinhardt, Belçikalı caz gitaristi ve besteci (d. 1910)
1957 - Eliot Ness, Amerikalı federal ajan (d. 1903)
1961 - Ralf Törngren, Fin politikacı (d. 1899)
1984 - Andy Kaufman, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1949)
1984 - Ercüment Behzat Lav, Türk şair, oyuncu ve radyocu (d. 1903)
1984 - Irwin Shaw, Amerikalı yazar (d. 1913)
1985 - Margaret Hamilton, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1902)
1989 - Seyyan Hanım (Seyyan Oskay), Türk tango şarkıcısı (d. 1913)
1990 - Sammy Davis, Jr., Amerikalı siyahi dansçı, şarkıcı, müzisyen, komedyen ve oyuncu (d. 1925)
1997 - Önder Somer, Türk sinema oyuncusu (d. 1937)
1998 - Sevim Tanürek, Türk müziği sanatçısı (d. 1934)
2007 - Gohar Gasparyan, Ermeni-Mısırlı opera şarkıcısı (d. 1924)
2008 - Robert Mondavi, Amerikan şarap yapımcısı (d. 1913)
2010 - Ronnie James Dio, Amerikalı heavy metal vokalisti (d. 1942)
2010 - Hank Jones, Amerikalı caz müzik piyanisti (d. 1918)
2013 - Heinrich Rohrer, İsviçreli bilim insanı ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1933)
2014 - Ferit Mevlüt Aslanoğlu, Türk siyasetçi (d. 1952)
2015 - Moshe Levinger, İsrailli siyonist ve ortodoks din adamı (d. 1935)
2015 - Dean Potter, Amerikalı serbest tırmanış sporcusu (d. 1972)
2016 - Romaldo Giurgola, İtalyan kökenli, sonradan önceleri ABD'de sonraları da Avustralya'da çalışmalar yürütmüş mimar, öğretim görevlisi ve yazar (d. 1920)
2017 - Alain Casabona, Fransız romancı ve kısa hikâye yazarı (d. 1950)
2017 - Outi Ojala, Finlandiyalı Sol İttifak üyesi siyasetçi (d. 1946)
2017 - Doug Somers, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1951)
2017 - Rosa Nell Speer, Amerikalı Gospel müziği şarkıcısı ve piyanist (d. 1922)
2018 - Ferenc Bréda, Rumen deneme yazarı, şair, edebiyat eleşirmeni, tarihçi, çevirmen ve teatrolog (d. 1956)
2018 - Joseph Campanella, Amerikalı oyuncu (d. 1924)
2018 - Yuriko Hoshi, Japon oyuncu (d. 1943)
2018 - Gérard Jouannest, Fransız piyanist ve besteci (d. 1933)
2018 - Eloísa Mafalda, Brezilyalı oyuncu (d. 1924)
2018 - Salih Mirzabeyoğlu, Kürt asıllı Türk şair ve yazar (İslami Büyük Doğu Akıncıları Cephesi (İBDA/C) örgütü lideri) (d. 1950)
2018 - Lucian Pintilie, Rumen film yönetmeni ve senarist (d. 1933)
2019 - Piet Blauw, Hollandalı siyasetçi ve girişimci (d. 1937)
2019 - David Cervinski, Avustralyalı eski futbolcu (d. 1970)
2019 - Bob Hawke, 1983-1991 yılları arasında hizmet veren, Avustralya Başbakanı olan eski Avustralyalı politikacı (d. 1929)
2019 - Peer Mascini, Hollandalı aktör (d. 1941)
2019 - Ashley Massaro, Amerikalı eski profesyonel güreşçi ve model (d. 1979)
2019 - Ieoh Ming Pei, Çin asıllı Amerikalı mimar ve Pritzker Mimarlık Ödülü sahibi (d. 1917)
2020 - Mário Chermont, Brezilyalı politikacı ve avukat (d. 1937)
2020 - Wilson Roosevelt Jerman, Beyaz Saray'da 11 farklı ABD başkanına hizmet eden Amerikalı uşak (d. 1929)
2020 - Pilar Pellicer, Meksikalı aktris (d. 1938)
2020 - Lynn Shelton, Amerikalı film yönetmeni, yapımcısı ve senarist (d. 1965)
2020 - Arthur Summons, Avustralyalı emekli ragbi birliği oyuncusu ve antrenör (d. 1935)
2021 - Nadia Al-Iraqia, Iraklı aktris (d. 1963)
2021 - Bruno Covas, Brezilyalı avukat, ekonomist ve siyasetçi (d. 1980)
2021 - Chetan Karki, Nepalli söz yazarı, senarist ve film yönetmeni (d. 1938)
2022 - John Aylward, Amerikalı aktör (d. 1946)
2022 - Seyyid Abdullah Fateminia, İranlı Şii din adamı, islam ahlakı profesörü, hatip, İslam tarihçisi ve arşivci (d. 1946)
2022 - Fevzi Mansuri, Cezayirli millî futbolcudur (d. 1956)
2022 - Albin Molnár, Macar yelkenci (d. 1935)
Tatiller ve özel günler
0516
16 |
3137 | https://tr.wikipedia.org/wiki/17%20May%C4%B1s | 17 Mayıs |
Olaylar
1792 - New York Borsası kuruldu.
1902 - Yunan arkeologlar, Antik Çağ'ın mekanik analog bir bilgisayarı olarak kabul edilebilecek Antikythera düzeneğini toprak altından çıkardılar.
1928 - Türkiye Cumhuriyeti Hıfzısıhha Müessesesi kuruldu.
1940 - II. Dünya Savaşı: Alman Orduları Belçika'yı işgal ederek Brüksel'e girdi.
1954 - ABD'de siyah çocukların, beyaz çocuklarla aynı okula gitmelerini önleyen yasa yürürlükten kaldırıldı.
1967 - İmam Hatip Okulu mezunlarına, üniversitelere girme hakkı tanındı.
1970 - Norveçli antropolog ve kâşif Thor Heyerdahl, papirüsten yapılmış olan "Ra II" teknesiyle Fas'tan Atlantik Okyanusu'na açıldı.
1971 - THKP-C üyesi dört militan, İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom'u kaçırdı. Militanlar, "20 Mayıs'a kadar cezaevlerindeki bütün devrimcilerin serbest bırakılmasını" istedi. Hükûmet, pazarlık yapmayacağını açıkladı.
1972 - Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın 991 milyon lirayla, zarar rekoru kırdığı açıklandı.
1982 - Türk Silahlı Kuvvetleri Mehmetçik Vakfı kuruldu. Vakıf, Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren ve diğer Millî Güvenlik Konseyi üyesi komutanların aralarında topladıkları parayla kuruldu.
1983 - Ankara Bahçelievler'de 8 Ekim 1978 tarihinde, TİP üyesi yedi kişiyi öldürmekten yargılanan Haluk Kırcı ve Ahmet Ercüment Gedikli ölüm cezasına çaptırıldı.
1983 - İsrail, Lübnan ve ABD arasında, 17 Mayıs Antlaşması imzalandı.
1989 - Çin'de 1 milyondan fazla gösterici, başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda siyasal özgürlüklerin genişletilmesi için açlık grevi yapan öğrencileri desteklemek amacıyla yürüyüş yaptı.
1989 - Çekoslovakya'da dört aydır hapiste olan yazar Vaclav Havel serbest bırakıldı.
1992 - Dünya Sağlık Örgütü (WHO), eşcinselliği akıl hastalıkları listesinden çıkardı.
1994 - Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden IMF denetimine girdi.
1995 - Nasuh Mahruki, Everest'in zirvesine çıkan ilk Türk oldu. (Bazı kaynaklar 25 Mayıs olarak yazsa da bu tarih, Nasuh Mahruki tarafından teyit edilmiştir.)
2000 - Galatasaray, UEFA Kupasını kazanarak Avrupa'da kupa kazanan ilk Türk futbol takımı unvanını aldı.
2006 - Danıştay'a avukat Alparslan Arslan tarafından düzenlenen silahlı saldırıda, Danıştay İkinci Dairesi Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin yaşamını yitirdi ve dört üye de yaralandı.
2010 - CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın istifa etmesinden sonra; CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu görevinden istifa edip Genel Başkanlık için aday olacağını açıkladı.
2010 - İran'ın uranyum takasına ilişkin ortak formülle ilgili anlaşma, Türkiye, Brezilya ve İran Dışişleri Bakanları tarafından imzalandı. Uranyum takasının Türkiye'de yapılacağı da, bu imza ile resmileşmiş oldu. İran'ın 1200 kilogram düşük seviyede zenginleştirilmiş uranyumu, yüksek seviyede zenginleştirilmiş uranyumla takas edeceği kaydedildi.
2010 - Zonguldak'taki Türkiye Taşkömürü Kurumu, Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağında patlama meydana geldi. 30 işçi göçük altında kaldı. 20 Mayıs 2010 tarihinde 28 işçinin cesedine ulaşıldı.
2021 - Memleket Partisi, Muharrem İnce önderliğinde kuruldu.
Doğumlar
1490 - Albrecht, Töton Şövalyeleri'nin büyük üstadı ve Prusya'nın ilk hükümdarı (ö. 1568)
1749 - Edward Jenner, İngiliz hekim (çiçek aşısını bulan) (ö. 1823)
1768 - Brunswick'li Caroline, Kral IV. George’un eşi olarak Birleşik Krallık ve Hanover Kraliçesiydi (ö. 1821)
1845 - Jacint Verdaguer, bir Katalan rahip ve yazar (ö. 1902)
1866 - Erik Satie, Fransız besteci (ö. 1925)
1868 - Horace Elgin Dodge, Amerikalı otomobil üreticisi (ö. 1920)
1873 - Henri Barbusse, Fransız romancı ve gazeteci (ö. 1935)
1886 - XIII. Alfonso, İspanya Kralı (ö. 1941)
1897 - Odd Hassel, Norveçli kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1981)
1904 - Jean Gabin, Fransız oyuncu (ö. 1976)
1907 - Ilona Elek, Macar eskrimci (ö. 1988)
1911 - Maureen O'Sullivan, İrlandalı kadın oyuncu (Tarzan filmlerinde Jane'i canlandırmasıyla ünlü) (ö. 1998)
1925 - Idi Amin, Ugandalı asker ve Uganda'nın 3. Devlet Başkanı (ö. 2003)
1925 - Michel de Certeau, Cizvit tarikatı mensubu olan bilim insanı, tarih, sosyoloji, felsefe, psikanaliz ve psikoloji üzerine çalışmalar yapmıştır (ö. 1986)
1926 - Dietmar Schönherr, Avusturyalı tanınmış oyuncu (ö. 2014)
1927 - Gülistan Güzey, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1987)
1929 - Branko Zebec, Yugoslav eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 1988)
1935 - Dennis Potter, İngiliz yazar (ö. 1994)
1936 - Philippe Boesmans, Belçikalı klasik müzik bestecisi
1936 - Dennis Hopper, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2010)
1936 - Graham Barnett, İngiliz futbolcu (ö. 2019)
1940 - Alan Kay, Amerikalı bilgisayar bilimcisi
1945 - Esin Engin, Türk besteci ve müzisyen (ö. 1997)
1945 - Renate Krößner, Alman oyuncu (ö. 2020)
1946 - Udo Lindenberg, Alman rock müzisyeni, yazar ve ressam
1948 - Horst Köppel, Alman millî futbolcu ve teknik direktör
1950 - Valeriya Novodvorskaya, Rus yazar ve siyasetçi (ö. 2014)
1953 - Kasım Cömert Tokayev, Kazak diplomat, siyasetçi ve Kazakistan Devlet Başkanı
1954 - Belkıs Akkale, Türk halk müziği sanatçısı, söz yazarı ve besteci
1955 - Bill Paxton, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2017)
1956 - Bob Saget, Amerikalı oyuncu ve komedyen
1958 - Paul Di'Anno, İngiliz şarkıcı
1959 - Elena Ledda, Sardinyalı sanatçı
1960 - Simon Fuller, İngiliz plak ve TV yapımcısı
1961 - Enya, İrlandalı şarkıcı
1962 - Craig Ferguson, Amerikalı komedyen
1965 - Trent Reznor, Amerikalı şarkıcı
1966 - Kusay Hüseyin, Saddam Hüseyin'in oğlu (ö. 2003)
1967 - Joseph M. Acaba, Porto Riko asıllı eğitmen, hydrogeologist ve NASA astronotu
1969 - José Chamot, Arjantinli millî futbolcu
1970 - Anjalika Ahurbaş, Beyaz Rus şarkıcı, oyuncu ve eski model
1970 - Giovanna Trillini, İtalyan eskrimci
1971 - Máxima, Kral Willem-Alexander'ın eşi
1972 - Ergün Penbe, Türk futbolcu ve teknik direktör
1972 - Antoni Vadell Ferrer, İspanyol Roma Katolik piskopos
1973 - Matthew McGrory, Amerikalı aktör (d. 2005)
1973 - Josh Homme, Amerikalı rock müzisyeni, şarkıcısı, müzik yapımcısı ve oyuncu
1974 - Eddie Lewis, Amerikalı millî futbolcudur
1974 - Sendhil Ramamurthy, Amerikalı oyuncu
1975 - Marcelo dos Santos, Brezilyalı eski futbolcudur
1975 - Laura Voutilainen, Fin şarkıcı
1979 - Ayda Field, Amerikalı televizyon oyuncusu
1979 - David Jarolím, Çek futbolcudur
1980 - Ilion Lika, Arnavutluk vatandaşı millî kaleci
1981 - Cosma Shiva Hagen, Alman-Amerikalı oyuncu
1981 - Şiri Meymon, İsrailli şarkıcı
1982 - Clarence Goodson, Amerikan millî futbolcu
1982 - Tony Parker, Fransız basketbol oyuncusu
1982 - Vjosa Osmani, Kosova Cumhurbaşkanı
1983 - Danko Lazović, Sırp forvet eski futbolcu
1984 - İgor Denisov, Rus eski millî futbolcu
1984 - Michael David Rosenberg, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
1986 - Bojan Jokić, Sloven futbolcu
1987 - Ersan Gülüm, Türk futbolcu
1988 - Nikki Reed, Amerikalı film oyuncusu ve senarist
1988 - Martin Olsson, İsveçli millî futbolcu
1989 - Michel Morganella, İsviçreli futbolcu
1989 - Tessa Virtue, Kanadalı buz patenci
1990 - Ross Butler, Amerikalı oyuncu
1990 - Will Clyburn, Amerikan profesyonel basketbolcudur.
1990 - Leven Alice Rambin, Amerikalı oyuncu
1991 - Moran Mazor, İsrailli şarkıcı
1996 - Ryan Ochoa, Amerikalı oyuncu
1998 - Abdulrahman Akkad, Suriyeli blog yazarı ve insan hakları aktivisti
Ölümler
290 - Sima Yan, Jin Hanedanı'nın ilk imparatoru (d. 236)
946 - Ebu'l-Kasım Muhammed ibn Abdullah, İsmaili mezhebine göre 12. İmamdı (d. 893)
1304 - Mahmud Gazan, Moğol İlhanlılar İmparatorluğu'nun 7. Hükümdarı (d. 1272)
1336 - Go-Fushimi, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 93. imparatoru (d. 1288)
1395 - Konstantin Dragaš, Osmanlı İmparatorluğu hükümdarlığı altında doğu Makedonya'da büyük bir vilayeti yönetmiş Dejanović Hanedanı'na mensup Sırp asildir (d. 1350)
1395 - Marko, 1371-1395 arasında de jure Sırp kralı ve Osmanlı Vasalı (d. 1335)
1510 - Sandro Botticelli, İtalyan ressam (d. 1445)
1536 - George Boleyn, İngiltere Kralı VIII. Henry'nin ikinci karısı olan Anne Boleyn'in kardeşi (d. 1504)
1551 - Shin Saimdang, Koreli filozof, sanatçı, ressam, yazar ve şair (d. 1504)
1606 - I. Dmitri, Rusya Çarı (d. 1582)
1727 - I. Katerina, Rus Çariçesi (d. 1684)
1729 - Samuel Clarke, İngiliz filozof (d. 1675)
1750 - Georg Engelhard Schröder, İsveçli portre ve tarih ressamı (d. 1684)
1765 - Alexis Clairaut, Fransız matematikçi (d. 1713)
1829 - John Jay, Amerikan devlet adamı, yurtsever ve diplomat (d. 1745)
1838 - Rene Auguste Caillie, Fransız kaşif (d. 1799)
1838 - Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, Fransız siyaset adamı (d. 1754)
1868 - Kondō Isami, Japon kılıç ustası ve Shinsengumi'nin komutanı (d. 1834)
1875 - John C. Breckinridge, Amerikalı siyasetçi, hukukçu, asker ve ABD'nin 14. başkan yardımcısı (d. 1821)
1880 - Ziya Paşa, Türk şair ve siyaset adamı (d. 1826)
1886 - John Deere, Amerikalı tarım makineleri üreticisi (d. 1804)
1919 - Guido von List, Alman filozof, tarihçi ve yazar (d. 1848)
1935 - Paul Dukas, Fransız besteci, müzisyen ve müzik eğitimcisi (d. 1865)
1936 - Panayis Çaldaris, bir Yunan politikacı (d. 1868)
1936 - Nahum Sokolow, Siyonist lider, yazar, çevirmen ve gazeteci (d. 1859)
1941 - Wil van Gogh, Hollandalı hemşire ve erken feminist (d. 1862)
1944 - Milena Jesenska, Çek gazeteci, yazar ve çevirmen (d. 1896)
1945 - Robert Sterling Yard, Amerikalı gazeteci, yazar (d. 1861)
1947 - George Forbes, Yeni Zelanda Başbakanı (d. 1869)
1951 - William Birdwood, Britanya ordusu memuruydu (d. 1865)
1951 - Ali Şefik Özdemir, Türk siyasetçi (d. 1885)
1957 - Nurullah Ataç, Türk yazar ve eleştirmen (d. 1898)
1959 - George Albert Smith, İngiliz Kraliyet Astronomi Derneği üyesi, mucit ve öncü film yönetmeni (d. 1864)
1964 - Otto Wille Kuusinen, Fin-Sovyet siyasetçi, tarihçi ve şair (d. 1881)
1974 - Refik Epikman, Türk ressam (d. 1902)
1980 - Gündüz Kılıç, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1918)
1986 - Lyudmila Pahomova, Sovyet olimpiyat şampiyonu buz patenci (d. 1946)
1987 - Gunnar Myrdal, İsveçli ekonomist ve politikacı (d. 1898)
1992 - Lawrence Welk, Amerikalı müzisyen ve Tv programcısı (d. 1903)
1993 - Handan Adalı, Türk sinema sanatçısı (d. 1922)
1999 - João Carlos de Oliveira, Brezilyalı atlet (d. 1954)
2002 - László Kubala, Macar eski futbolcudur (d. 1927)
2002 - Mahzuni Şerif, Türk halk ozanı (d. 1938)
2002 - Dave Berg, Amerikalı karikatürist (d. 1920)
2004 - Tony Randall, Amerikalı oyuncu (d. 1920)
2004 - İzzeddin Salim, Iraklı politikacı, yazar, eğitimci, İslamcı teorisyen (d. 1941)
2005 - Frank Gorshin, Amerikalı tiyatro, televizyon ve sinema oyuncusudur (d. 1933)
2005 - Melahat Pars, Türk besteci (d. 1918)
2006 - Mustafa Yücel Özbilgin, Türk hukukçu (d. 1942)
2009 - Mario Benedetti, Uruguaylı gazeteci, yazar ve şair (d. 1920)
2009 - Daniel Carasso, Fransız iş insanı (d. 1905)
2009 - Muhammed Taki Behcet Fumeni, İranlı Taklit Mercii (d. 1913)
2010 - Bobbejaan Schoepen, Belçikalı şarkıcı (d. 1925)
2011 - Johann Sterr, Alman güreşçi (d. 1933)
2012 - Warda Al-Jazairia, Cezayirli şarkıcı ve oyuncu (d. 1939)
2012 - France Clidat, Fransız piyanist (d. 1932)
2012 - Donna Summer, Amerikalı şarkıcı (d. 1948)
2013 - Kenneth Venturi, Amerikalı golfçü (d. 1931)
2013 - Jorge Rafael Videla, Arjantinli asker ve eski Devlet Başkanlarından (d. 1925)
2013 - Atanas Zabaznoski, Makedon komünist aktivist, Yugoslavya Cephesi'nde savaşan asker, Halk Kahramanı Nişanı sahibi (d. 1926)
2014 - Gerald Edelman, Amerikalı biyolog (d. 1929)
2015 - Chinx, Amerikalı rapçi (d. 1983)
2016 - Guy Clark, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1941)
2016 - Paulo Emilio, Brezilyalı eski teknik direktör (d. 1936)
2016 - Yūko Mizutani, Japon aktris, seslendirme sanatçısı ve şarkıcı (d. 1964)
2016 - Xavier de Planhol, Fransız öğretmen (d. 1926)
2016 - Müzahir Sille, Türk güreşçi (d. 1931)
2017 - Roxcy Bolton, Amerikalı feminist sivil ve kadın hakları aktivisti (d. 1926)
2017 - Viktor Gorbatko, Sovyet-Rus kozmonot (d. 1934)
2017 - Firuz Kazemzadeh, Rusya doğumlu Amerikalı tarihçi (d. 1924)
2017 - Payidar Tüfekçioğlu, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1962)
2017 - Rhodri Morgan, Galli siyasetçi ve devlet adamı (d. 1939)
2017 - Moji Olaiya, Nijeryalı aktris (d. 1975)
2017 - Todor Veselinović, Yugoslav futbolcu ve teknik direktör (d. 1930)
2018 - Nicole Fontaine, Fransız siyasetçi ve Avrupa Parlamentosu Başkanı (d. 1942)
2018 - Jürgen Marcus, Alman şarkıcı (d. 1948)
2018 - Mait Riisman, Eston-Sovyet sutopu oyuncusu (d. 1956)
2018 - Mehdi Tebatebayi, İranlı Şii din adamı ve siyasetçi (d. 1936)
2019 - Peter Dahl, Norveç doğumlu İsveçli ressam ve baskı sanatçısı (d. 1934)
2019 - Rallapalli, Hint sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (d. 1945)
2019 - Herman Wouk, Amerikalı romancı ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1915)
2020 - Wilson Braga, Brezilyalı siyasetçi, hukukçu ve iş insanı (d. 1931)
2020 - Shad Gaspard, Amerikalı profesyonel güreşçi ve aktör (d. 1981)
2020 - Ratnakar Matkari, Hint yazar, film ve oyun yapımcısı ve yönetmen (d. 1938)
2020 - Monique Mercure, Kanadalı oyuncu (d. 1930)
2020 - Lucky Peterson, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1964)
2020 - Yuri Zisser, Rus iş insanı, girişimci ve blog yazarı (d. 1960)
2021 - Magdeleine Willame-Boonen, Belçikalı siyasetçi (d. 1940)
2022 - Rolands Kalniņš, Leton film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1922)
2022 - Marnie Schulenburg, Amerikalı aktris (d. 1984)
2022 - Vangelis, Yunan bir besteci (d. 1943)
Tatiller ve özel günler
0517
17 |
3138 | https://tr.wikipedia.org/wiki/18%20May%C4%B1s | 18 Mayıs |
Olaylar
1284 - Jönköping, resmen İsveç kenti oldu.
1804 - Napolyon Bonapart, Fransa İmparatoru ilan edildi.
1871 - Paris Komünü, eşit işe eşit ücret verilmesini kabul etti.
1910 - Çıplak gözle görülebilen tek kuyruklu yıldız olan Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın çok yakınından geçti.
1929 - Sivas'ın Suşehri ilçesinde 6.1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi, 64 kişi öldü, 72'den fazla kişi ise yaralandı.
1941 - Alman zırhlısı Bismark ve ağır kruvazör Prinz Eugen, Ren Egzersizi (Rheinübung) Harekatı için denize açıldılar.
1943 - Adolf Hitler, müttefiki İtalya'nın teslim olmaya yönelmesi üzerine, Alaric Operasyonu'nu başlatarak İtalya'nın Alman ordularınca istilası emrini verdi.
1944 - Kırım Tatar Sürgünü: Josef Stalin, Kırım Tatarlarını Kırım Yarımadası'ndan sürgün etti. Sürgün edilen 193.865 Kırım Tatarının %45'i sürgünde hayatını kaybetti.
1968 - Fransa'da "Mayıs Ayaklanması" sürüyor. Devlet Başkanı Charles de Gaulle, Romanya'daki ziyaretini beklenenden 12 saat önce bitirerek ülkesine döndü. Sinemacılar, Cannes Film Festivali'ni işgal etti. Önde gelen Fransız film yönetmenleri eserlerini yarışmadan çekti ve jüri istifa ederek festivali sona erdirdi.
1969 - Apollo Projesi: Apollo 10 fırlatıldı.
1973 - Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP-ML) ve Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu'nun (TİKKO) kurucusu İbrahim Kaypakkaya, sıkıyönetimde gözaltında bulunduğu sırada gördüğü işkenceler sonucunda öldü.
1974 - Hindistan, Racastan eyaletinin Pokhran şehrinde bulunan Tar Çölü'nde ilk nükleer silah denemesini başarıyla gerçekleştirdi. "Gülümseyen Buda" adını verdikleri bu proje, Hindistan'ı nükleer silah sahibi olan 6. ülke yaptı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, kuvvet komutanları ve Jandarma Genel Komutanı toplantı yaptı. Müdahaleden başka çıkar yol olmadığına karar verildi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Muhalefet lideri Bülent Ecevit, "Demirel kadar yıkıcı bir kişi daha olsa memleket çoktan batardı." dedi.
1980 - ABD'nin Washington eyaletinde bulunan St. Helens Dağı'nda meydana gelen volkanik patlama, 57 kişinin ölümüne ve 3 milyar dolar da maddi zarara yol açtı.
1986 - Çernobil Nükleer Santrali'ndeki patlamanın ardından, Atom Enerjisi Komisyonu Başkanı Prof. Ahmet Yüksel Özemre, "radyasyonda endişe edilecek bir şey yok" dedi.
1987 - İstanbul'da ilk deniz otobüsleri işlemeye başladı. İlk seferler Bostancı-Kabataş arasında yapıldı.
1990 - Fransa'da, üzerinde değişiklik yapılmış bir TGV treni, saatte 515.3 km sürate erişerek yeni bir Demiryolu hız rekoru kırdı.
1995 - Gazi Mahallesi olaylarını protesto gösterisi sırasında gözaltına alınan ve bir daha haber alınamayan Hasan Ocak'ın Altınşehir Mezarlığı kimsesizler bölümüne gömüldüğü ortaya çıktı.
1996 - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından suikast girişiminde bulunuldu. Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu. Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı.
1997 - MHP kurultayında kavga çıktı. Kurultay, hakim kararıyla bir ay ertelendi.
2000 - Doç. Dr. Bahriye Üçok'un katledilmesinde kullanılan pakette tespit edilen parmak izinin, Umut Operasyonu çerçevesinde yakalanan Ferhan Özmen'e ait olduğu belirlendi.
2003 - Türkiye'nin ilk özel rakı fabrikasının temeli, İzmir'in Menderes ilçesi Tekeli beldesinde atıldı.
Doğumlar
1048 - Ömer Hayyam, İranlı şair, filozof, matematikçi ve Binom açılımının ilk kullanıcısı (ö. 1131)
1186 - Rostovlu Konstantin, Vladimir prensi (ö. 1218)
1692 - Joseph Butler, İngiliz filozof (ö. 1752)
1706 - Magda Logomer, komşusu tarafından büyücülük ve zehirleme yapmakla suçlanan bitki uzmanı
1711 - Ruđer Bošković, Ragusalı bilim insanı (ö. 1787)
1782 - Adolf von Lützow, Prusyalı asker (ö. 1834)
1822 - Mathew Brady, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1896)
1868 - II. Nikolay, Rus Çarı (ö. 1918)
1872 - Bertrand Russell, İngiliz filozof, matematikçi, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ve barış hareketi lideri (ö. 1970)
1883 - Walter Gropius, Alman mimar ve Bauhaus akımının kurucularından (ö. 1969)
1895 - Augusto César Sandino, Nikaragualı gerilla önderi (ö. 1934)
1897 - Frank Capra, Amerikalı film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 1991)
1898 - Faruk Nafiz Çamlıbel, Türk şair (ö. 1973)
1903 - Galeazzo Ciano, İtalya Krallığı'nın Dışişleri Bakanı (ö. 1944)
1916 - André Braunschweig, Fransız yargıç ve sendikacı.
1916 - Miriam Goldberg, Amerikalı muhabir (ö. 2017)
1919 - Margot Fonteyn, İngiliz dansçı ve Türk balesinin kurucusu (ö. 1991)
1920 - Papa II. John Paul, Katolik Kilisesi'nin Polonya kökenli ilk Papa'sı (ö. 2005)
1926 - Bob Benny, Belçikalı şarkıcı (ö. 2011)
1927 - II. Karekin Kazancıyan, İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri Ruhani Başkanı (ö. 1998)
1930 - Serafino Sprovieri, İtalyan Katolik din adamı ve piskopos (ö. 2018)
1936 - Türker İnanoğlu, Türk yönetmen ve yapımcı
1937 - Jacques Santer, Lüksemburg eski başbakanı ve Avrupa Komisyonu eski başkanı
1938 - Edwin Erickson, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2019)
1939 - Peter Grünberg, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1942 - Fazlı Keşmir, Türk büyükelçi (ö. 2019)
1942 - Nobby Stiles, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 2020)
1943 - Daniel Frank Austin, Amerikalı botanikçi (ö. 2015)
1944 - W. G. Sebald, Alman yazar ve edebiyatçı (ö. 2001)
1946 - Andreas Katsulas, Yunan asıllı Amerikalı aktör (ö. 2006)
1947 - Hugh Keays-Byrne, İngiliz-Avustralyalı aktör ve film yönetmeni (ö. 2020)
1950 - Thomas Gottschalk, Alman radyo ve televizyon sunucusu, şovmen ve aktör
1954 - Eric Gerets, Belçikalı teknik direktör ve eski futbolcu
1955 - Çov Yun Fat, Çinli oyuncu
1957 - Michael Cretu, Romanya-Bükreş doğumlu sanatçı
1960 - Ben Chafin, Amerikalı hukukçu, çiftçi ve siyasetçi (ö. 2021)
1960 - Page Hamilton, Amerikalı gitarist, solist ve prodüktör
1962 - Sandra, Alman pop şarkıcısı
1965 - Bülent Tezcan, Türk hukukçu ve siyasetçi
1967 - Heinz Harald Frentzen, Alman Formula 1 pilotu
1969 - Andras Demeter, Rumen oyuncu ve yönetmen
1969 - Melahat Abbasova, Azeri asıllı Türk oyuncu ve yönetmen
1969 - Helena Noguerra, Belçikalı tanınmış aktris, televizyon sunucusu ve şarkıcı
1970 - Tina Fey, Amerikalı yazar ve komedyen
1971 - Sebastian Bezzel, Alman oyuncu
1972 - Ruhi Sarı, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1975 - Sanem Çelik, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1975 - John Higgins, İskoç profesyonel snooker oyuncusu
1978 - Ricardo Carvalho, Portekizli futbolcu
1979 - Milivoje Novakovič, Sloven millî futbolcu
1980 - Diego Pérez, Uruguaylı futbolcu
1981 - Edu Dracena, Brezilyalı futbolcu
1984 - Daniel Baier, Alman futbolcu
1984 - Eren Bakıcı, Türk müzisyen, dansçı, oyuncu, söz yazarı ve Grup Hepsi üyesi
1986 - Kevin Anderson, Güney Afrikalı tenis oyuncusu
1987 - Luisana Lopilato, Arjantinli oyuncu
1988 - Taeyang, Koreli R&B - Hip Hop şarkıcı
1989 - Alexandru Chipciu, Rumen futbolcu
1989 - Stefan Ilsanker, Avusturyalı futbolcu
1989 - Daniel Lafferty, Kuzey İrlandalı millî futbolcu
1989 - Muhammed Reşid Mezahiri, İranlı millî futbolcu
1989 - Jonathan Rivierez, Fransız futbolcu
1990 - Mizuki Hamada, Japon futbolcu
1990 - Luke Kleintank, Amerikalı oyuncu
1990 - Yuya Osako, Japon millî futbolcu
1990 - Heo Ga Yoon, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
1991 - Celal Hasan, Iraklı futbolcu
1991 - David Pavelka, Çek futbolcu
1991 - Fernando Silva dos Santos, Brezilyalı futbolcu
1992 - Fernando Pacheco Flores, İspanyol kaleci
1993 - Alekseyev, Ukraynalı şarkıcı ve şarkı yazarı
1993 - Jiří Prskavec, Çek slalom kanocu
1993 - Ryohei Shirasaki, Japon futbolcu
1994 - Clint N'Dumba-Capela, İsviçreli profesyonel basketbolcu
1994 - Edson Castillo, Venezuelalı futbolcu
1994 - Aleksandar Čavrić, Sırp futbolcu
1994 - Ebru Şahin, Türk oyuncu
1995 - Berk Demir, Basketbol Süper Ligi takımlarından Darüşşafaka forması giyen Türk profesyonel basketbolcu
1995 - Kimmy Granger, Amerikalı porno yıldızı
1995 - Thalles Lima de Conceição Penha, Brezilyalı futbolcu (ö. 2019)
1995 - Tobias Salquist, Danimarkalı futbolcu
1997 - Alejandro Rejón Huchin, Meksikalı şair, kültür yöneticisi ve gazeteci
2000 - Ryan Sessegnon, İngiliz futbolcudur
2002 - Alina Zagitova, Rus buz patenci
Ölümler
893 - I. Stefanos, 886 ile 893 yılları arası Rum Ortodoks patriği (d. 867)
1013 - II. Hişam, 1 Ekim 976 – 15 Şubat 1009 ile 23 Temmuz 1010 – 18 Mayıs 1013 dönemlerinde iki kez Kurtuba halifesi olan Endülüs Emevi Devleti hükümdarı (d. 965)
1160 - IX. Eric, İsveç kralıdır (d. 1120)
1551 - Domenico di Pace Beccafumi, İtalyan bir ressam (d. 1486)
1799 - Pierre Beaumarchais, Fransız oyun yazarı, şair ve diplomat (d. 1732)
1800 - Alexandr Suvorov, Rus mareşal (d. 1729)
1808 - Elijah Craig, ABD'li protestan bir vaazcı. Bourbon viskinin mucidi olarak da bazen tanınmaktadır. (d. 1738/43)
1839 - Caroline Bonaparte, Fransa imparatoru I. Napolyon'un kız kardeşi (d. 1782)
1849 - José María Carreño, Venezuela devlet başkanı (d. 1792)
1909 - Isaac Albéniz, İspanyol besteci ve piyanist (d. 1860)
1910 - Eliza Orzeszkowa, Polonyalı yazar (d. 1841)
1910 - Pauline Viardot, Fransız mezzo-soprano, pedagog ve bestecisiydi (d. 1821)
1911 - Gustav Mahler, Avusturyalı besteci (d. 1860)
1922 - Charles Louis Alphonse Laveran, Fransız doktor (d. 1845)
1924 - Charles Vere Ferrers Townshend, Britanya Hint Ordusu'nda görev yapan subay ve siyasetçi (d. 1861)
1941 - Werner Sombart, Alman iktisatçı ve sosyolog (d. 1863)
1965 - Eli Cohen, İsrailli casus (d. 1924)
1973 - İbrahim Kaypakkaya, Türk devrimci ve TKP/ML'nin kurucusu (d. 1949)
1973 - Jeannette Rankin, Amerikalı feminist siyasetçi (d. 1880)
1976 - Zafer Cilasun, Türk radyo ve televizyon sunucusu (TRT'nin ilk spikerlerinden) (d. 1939)
1980 - Ian Curtis, şarkıcı, söz yazarı ve besteci (d. 1956)
1981 - Fuat Sirmen, Türk siyasetçi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) eski Başkanlarından (d. 1899)
1981 - William Saroyan, Amerikalı yazar (d. 1908)
1982 - Hamid Aytaç, Türk hattat (d. 1891)
1984 - Nasuh Akar, Türk güreşçi ve Olimpiyat şampiyonu (d. 1925)
1988 - Daws Butler, Amerikalı şarkıcı (d. 1916)
1989 - Hermann Höcherl, Alman siyasetçi (d. 1912)
1990 - Jill Ireland, İngiliz aktris (d. 1936)
1995 - Elizabeth Montgomery, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu (d. 1933)
1997 - Bridgette Andersen, Amerikalı oyuncu (d. 1975)
2004 - Çetin Alp, Türk pop müziği sanatçısı (d. 1947)
2007 - Pierre-Gilles de Gennes, Nobel ödülü kazananlar listesi'ne 1991'de giren Fransız fizikçi (d. 1932)
2009 - Türkan Saylan, Türk tıp doktoru, akademisyen, yazar, eğitimci ve eski ÇYDD Genel Başkanı (d. 1935)
2009 - Wayne Allwine, Amerikalı seslendirme sanatçısı (d. 1947)
2009 - Velupillai Prabhakaran, Tamil İlam Kurtuluş Kaplanları örgütünün kurucu lideri (d. 1954)
2012 - Dietrich Fischer-Dieskau, Alman bariton ve orkestra şefi (d. 1925)
2014 - Dobrica Ćosić, Sırp siyasetçi, yazar ve siyasi teorisyendi (d. 1921)
2015 - Halldór Ásgrímsson, İzlanda eski başbakanı ve siyasetçi (d. 1947)
2015 - Raymond Gosling, Maurice Wilkins ve Rosalind Franklin ile birlikte DNA'nın yapısını keşfeden Britanyalı bilim insanı (d. 1926)
2015 - Muzaffer Özpınar, Türk bestekâr ve tambur sanatçısı (d. 1928)
2016 - Fritz Stern, Alman tarihçi ve yazar (d. 1926)
2016 - Ian Watkin, Yeni Zelandalı aktör (d. 1940)
2017 - Roger Ailes, Amerikalı siyasetçi, Medya yöneticisi ve patronu (d. 1940)
2017 - Chris Cornell, Amerikalı müzisyen ve vokalist (d. 1964)
2017 - Anil Madhav Dave, Hindistan Halk Partisi (BJP) üyesi siyasetçi, çevreci ve bakan (d. 1956)
2017 - Jacque Fresco, Endüstriyel tasarımcı, toplum mühendisi, mucit, yazar ve konferansçı (d. 1916)
2017 - Reema Lagoo, Hint oyuncu (d. 1958)
2018 - Stephanie Adams, Amerikalı kadın model ve yazar (d. 1970)
2018 - Doğan Babacan, Türk futbolcu ve hakem (d. 1929)
2018 - İyad Fetih er-Ravi, Irak Cumhuriyet Muhafızları'ndan olan eski rütbeli üst düzey asker (d. 1942)
2018 - Darío Castrillón Hoyos, Kolombiyalı kardinal (d. 1929)
2019 - Mario Baudoin, Bolivyalı biyolog ve çevreci (d. 1942)
2019 - Jean Beaudin, Kanadalı film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1939)
2019 - Manfred Burgsmüller, Alman futbolcu (d. 1949)
2019 - Austin Eubanks, Amerikalı motivasyon konuşmacısı (d. 1981)
2019 - Analía Gadé, Arjantinli aktris (d. 1931)
2019 - Jürgen Kissner, Alman erkek bisikletçi (d. 1942)
2019 - Geneviève Waïte, İngiliz asıllı Güney Afrikalı oyuncu, manken ve şarkıcı (d. 1948)
2020 - Marko Elsner, Sloven eski millî futbolcu (d. 1960)
2020 - Bill Olner, İngiliz politikacı (d. 1942)
2020 - Ken Osmond, Amerikalı aktör ve polis memuru (d. 1943)
2020 - Willie K, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1960)
2021 - Franco Battiato, İtalyan şarkıcıdır (d. 1945)
2022 - Miguel Báez Espuny, İspanyol boğa güreşçisi (d. 1930)
2022 - Domingo Villar, İspanyol polisiye roman yazarı (d. 1971)
Tatiller ve özel günler
Bayrak Günü, Haiti
Dünya AIDS Aşısı Günü
Uluslararası Müze Günü
Türkmenistan Anayasa ve Türkmenistan Bayrak Günü
0518
18 |
3139 | https://tr.wikipedia.org/wiki/19%20May%C4%B1s | 19 Mayıs |
Olaylar
639 - Chieh-she-shuai ve yandaşları, Tang İmparatoru Tai Tsung'un yazlık sarayı olan Chiucheng Sarayı'nı bastılar.
1515 - Kemah Kuşatması
1884 - Ringling Kardeşler, ABD Baraboo'da ilk sirklerini açtılar. 1919'da Ringling Bros. and Barnum & Bailey Sirki ile birleştiler.
1897 - Oscar Wilde, 1895'ten beri "ahlak dışı yaşam" suçlamasıyla kürek cezası çekmekte olduğu Reading Zindanı'ndan çıktı.
1910 - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'ya yaklaştı.
1919 - Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu'ya Samsun'dan ayak basması ve Millî Mücadele'yi başlatması.
1924 - Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, "Haliç Konferansı" diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 Haziran'a kadar sürecek görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü.
1934 - Bulgaristan'da faşistler darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1935 - Frankfurt - Darmstadt arasında ilk Autobahn açıldı.
1938 - Atatürk, son defa Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi ve Hatay sorunu ile ilgili olarak -rahatsızlığına rağmen- Güney gezisine çıktı.
1940 - İstanbul’da Dolmabahçe Stadı’nın temeli atıldı.
1943 - Ankara'da Gençlik Parkı törenle açıldı.
1968 - Türkiye İşçi Partisi'nin Kayseri'deki toplantısına saldırıldı; konuşmacılar yaralandı, bayrak ve flamalar yırtıldı.
1975 - ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
1979 - 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.
1981 - Türkiye'de Atatürk Yılı kutlamaları kapsamında "Gençlik ve Spor Bayramı"nın adı Kenan Evren tarafından "19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi ve ülkenin her yerinde törenler yapıldı.
1981 - Atatürk'ün Selânik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk Orman Çiftliği'nde, Atatürk'ün evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Samsun'da gençlere seslendi: "Gerici, bölücü, yıkıcı ve aşırı değil; yapıcı, yaratıcı, dengeli ve yurdunu, ulusunu her şeyden çok seven, Atatürk gibi seven gerçek Atatürkçüler olunuz."
1982 - Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
1989 - Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yapılan kadın toplantısına yaklaşık 2 bin 500 kadın katıldı.
1989 - Atatürkçü Düşünce Derneği kuruldu.
1990 - Polis, Kadıköy'de bir eve baskın düzenledi. Çıkan çatışmada, Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral öldü.
1991 - Hırvatistan'da referandum yapıldı. Halkın %94’ü bağımsızlık için oy kullandı. Referanduma katılım oranı %86 oldu.
2000 - Fiji’de, silahlı bir grup parlamento binasını basıp, Başbakan Mahendra Chaudhry ile 7 bakanı rehin alarak darbe yaptı.
2004 - ABD işgal güçleri, Irak’ın batısındaki Ramadi kentinde bir eve düzenlediği bombalı saldırıda 45 kişiyi öldürdü.
2006 - Türkiye Gençlik Birliği kuruldu.
2011 - Kütahya Simav'da 5.9 şiddetinde bir deprem oldu. 3 kişi hayatını kaybetti, 120 kişi yaralandı.
Doğumlar
1584 - Miyamoto Musaşi, Japon kılıç üstadı (ö. 1645)
1701 - Alvise Giovanni Mocenigo, Venedik Dükü (ö. 1778)
1762 - Johann Gottlieb Fichte, Alman filozof (ö. 1814)
1881 - Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu (ö. 1938) (19 Mayıs, onun Samsun'a çıktığı güne atfedilmiş sembolik doğum günüdür.)
1890 - Ho Şi Mingh, Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri (ö. 1969)
1910 - Burhan Arpad, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1994)
1911 - Ahmet Orhan Arda, Türk yüksek mimar ve Anıtkabir mimarlarından (ö. 2003)
1914 - Max Perutz, Avusturyalı-İngiliz moleküler biyolog (ö. 2002)
1919 - Georgie Auld, Amerikalı Tenor Saksofon ve Klarnet müzisyeni, grup lideri (ö. 1990)
1921 - Daniel Gélin, Fransız sinema oyuncusu (ö. 2002)
1923 - Peter Lo Sui Yin, Malezyalı siyasetçi (ö. 2020)
1925 - Malcolm X, Amerikalı siyahi lider (ö. 1965)
1925 - Pol Pot, Kamboçyalı komünist lider (ö. 1998)
1946 - Antonio Gasset, İspanyol gazeteci, televizyon sunucusu ve sinema eleştirmeni
1947 - David Helfgott, Avustralyalı piyanist
1950 - Anne Brasseur, Lüksemburglu siyasetçi
1954 - Gürbüz Çapan, Türk siyasetçi ve Esenyurt Kurucu Belediye Başkanı
1954 - Nükhet Duru, Türk pop şarkıcısı
1962 - Serpil Çakmaklı, Türk sinema oyuncusu
1966 - Polly Walker, İngiliz oyuncu
1972 - Özcan Deniz, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve yönetmen
1973 - Bülent İnal, Türk oyuncu
1973 - Servet Kocakaya, Türk müzisyen
1974 - Emma Shapplin, Fransız soprano
1974 - Zhang Jin, Çinli dövüş sanatçısı
1975 - Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci
1975 - Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı
1975 - Kentaro Sakai, Japon futbolcu
1975 - Ozan Güven, Türk oyuncu
1976 - Åsa Westlund, İsveçli politikacı
1976 - Kevin Garnett, Amerikalı basketbolcu
1976 - Todor Yançev, Bulgar futbolcu
1977 - Manuel Almunia, İspanyol futbolcu
1977 - Natalia Oreiro, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu
1977 - Muharem Bazdulj, Sırp ve Boşnak yazar ve gazeteci
1978 - Marcus Bent, İngiliz futbolcu
1979 - Andrea Pirlo, İtalyan futbolcu
1979 - Bérénice Marlohe, Fransız oyuncu ve manken
1979 - Diego Forlán, Uruguaylı futbolcu
1979 - Koray Avcı, Türk futbolcu
1979 - Aysu Baçeoğlu, Türk Pop Müziği sanatçısı ve manken
1980 - Daniel Ngom Kome, Kamerunlu futbolcu
1980 - Moeneeb Josephs, Güney Afrikalı futbolcu
1981 - Doğukan Manço, Türk şarkıcı ve DJ
1981 - Isabella Ragonese, İtalyan oyuncu
1981 - Luciano Figueroa, Arjantinli futbolcu
1981 - Yo Gotti, Amerikalı rapçi
1983 - Eve Angel, Macar pornografik film oyuncusu
1983 - Facundo Erpen, Arjantinli futbolcu
1983 - Yağmur Atacan, Türk oyuncu
1984 - Jesús Dátolo, Arjantinli millî futbolcu
1984 - Julius Wobay, Sierra Leoneli millî futbolcu
1985 - Jon Kortajarena, Bask model ve aktör
1985 - Tom Budgen, Hollandalı profesyonel güreşçi
1985 - Yavuz Özkan, Türk futbolcu
1986 - Alessandro De Marchi, İtalyan profesyonel yol ve pist bisiklet yarışçısı
1986 - Dame Traoré, Katarlı futbolcu
1986 - Mario Chalmers, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1987 - Waldemar Sobota, Polonyalı futbolcu
1988 - Antonija Sandrić, Hırvat basketbolcu
1988 - Can Bozok, Türk rapçi ve söz yazarı
1989 - Alex Cisak, Polonya asıllı Avustralyalı futbolcu
1989 - Dulcita Lieggi, Dominikli manken ve oyuncu
1990 - Víctor Ibarbo, Kolombiyalı futbolcu
1991 - Álvaro Giménez, İspanyol futbolcu
1991 - Moses Sumney, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1992 - Eleanor Tomlinson, İngiliz aktris
1992 - Marshmello, Amerikalı elektronik müzik yapımcısı ve DJ
1992 - Mehdi Zeffane, Fransız futbolcu
1992 - Ola John, Hollandalı oyuncu
1992 - Sam Smith, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1993 - João Schmidt, Brezilyalı futbolcu
1993 - Josef Martínez, Venezuelalı futbolcu
1994 - Alberto Munarriz, İspanyol su topu oyuncusu
1994 - Carlos Guzmán, Meksikalı futbolcu
1994 - Cristian Benavente, Perulu futbolcu
1994 - Gabriela Guimarães, Brezilyalı voleybol oyuncusu
1994 - Shogo Nakahara, Japon futbolcu
1995 - Yahya Hassan, Filistin kökenli Danimarkalı şair ve aktivist (ö. 2020)
1996 - Brenna Harding, Avustralyalı aktris
1996 - Joao Rodríguez, Kolombiyalı futbolcu
1996 - Sarah Grey, Kanadalı oyuncu
2002 - Başar Oktar, Türk artistik buz patenci
Ölümler
639 - Chieh-she-shuai, (Kürşad) Göktürk Hükümdarı Çuluk Kağan'ın küçük oğlu (d.?)
1102 - Stephen, Blois kontu (d. 1045)
1125 - II. Vladimir Monomak, Rus Knezi (d. 1053)
1218 - IV. Otto, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1175)
1296 - V. Celestinus, 5 Temmuz 1294-13 Aralık 1294 arasında görev yapan papadır (d. 1209)
1389 - Dmitri Donskoy, 1359'dan itibaren Moskova Büyük Prensi ve 1363'ten itibaren Vladimir Büyük Prensi olarak ölümüne kadar hükmetmiştir (d. 1350)
1526 - Go-Kashiwabara, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 104. İmparatoru (d. 1462)
1536 - Anne Boleyn, İngiltere Kraliçesi (VIII. Henry'nin 2. karısı ve I. Elizabeth'in annesi) (d. 1501)
1647 - Sebastiaen Vrancx, Flaman ressam (ö. 1573)
1762 - Francesco Loredan, Venedik Cumhuriyeti'nin 106. Dükası (d. 1685)
1795 - James Boswell, İskoç avukat ve biyografi yazarı (Dr. Samuel Johnson'ın ("Sözlük Johnson") biyografi yazarı) (d. 1740)
1825 - Henri de Saint Simon, Fransız filozof ve iktisatçı (d. 1760)
1859 - Heinrich Zollinger, İsviçreli botanikçi (d. 1818)
1864 - Nathaniel Hawthorne, Amerikalı yazar (d. 1804)
1895 - Jose Julian Marti, Kübalı şair ve yazar (Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü) (d. 1853)
1898 - William Ewart Gladstone, İngiliz politikacı ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1809)
1904 - Camsetci Tata, Hint sanayici (d. 1839)
1918 - Ferdinand Hodler, İsviçreli ressam (d. 1853)
1927 - Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Türk yazar, diplomat ve Millî Edebiyat Akımı'nın öncülerinden (d. 1870)
1932 - Charles Wallace Richmond, Amerikalı ornitolog (d. 1868)
1935 - T. E. Lawrence (Arabistanlı Lawrence), İngiliz arkeolog, asker, casus ve yazar (d. 1888)
1936 - Muhammad Marmaduke Pickthall, Batılı İslam yazarı (d. 1875)
1939 - Ahmet Ağaoğlu, Türk siyaset adamı, hukukçu, yazar ve gazeteci (d. 1869)
1945 - Philipp Bouhler, Alman (Nazi) asker (d. 1889)
1946 - Booth Tarkington, Amerikalı oyun ve roman yazarı (d. 1869)
1958 - Ronald Colman, İngiliz aktör (d. 1891)
1969 - Coleman Hawkins, Amerikalı saksofoncu (d. 1904)
1973 - Osman Fuad Efendi, Osmanlı Hanedanı'ndan şehzade (d. 1895)
1986 - Behçet Uz, Türk doktor (d. 1893)
1994 - Jacques Ellul, Fransız filozof, sosyolog ve amatör ilahiyatçı (d. 1912)
1994 - Luis Ocaña, İspanyol bir yarış bisikletçisiydi (d. 1945)
1994 - Jacqueline Kennedy Onassis, 35. Amerika Birleşik Devletleri başkanı John F. Kennedy'nin dul eşi (d. 1929)
1998 - Sōsuke Uno, Japon siyasetçidir (d. 1922)
2001 - Aleksey Petroviç Maresyev, Sovyet as pilot, Sovyetler Birliği Kahramanı (d. 1916)
2002 - Leyla Yeniay Köseoğlu, Türk siyasetçi ve Anavatan Partisi kurucu üyesi (d. 1926)
2009 - Andrey Yevgenyeviç İvanov, Sovyet-Rus millî futbolcu (d. 1967)
2009 - Herbert York, Amerikalı nükleer fizikçi (d. 1921)
2009 - Robert F. Furchgott, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1916)
2011 - Garret FitzGerald, İrlandalı siyasetçi (d. 1926)
2011 - Kathy Kirby, İngiliz şarkıcı (d. 1938)
2011 - Paul Henze, Amerikalı strateji uzmanı, tarih ve jeopolitik doktoru (d. 1924)
2013 - Murat Öztürk, Türk akrobasi pilotu ve haber muhabiri (d. 1953)
2014 - Jack Brabham, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1926)
2015 - Burhan Muhammed, Endonezyalı diplomat ve bürokrat (d. 1957)
2015 - Happy Rockefeller, Amerikalı hayırsever ve Rockefeller ailesi mensubu (d. 1926)
2016 - Alexandre Astruc, Fransız yönetmen (d. 1923)
2017 - Kid Vinil, Brezilyalı şarkıcı, radyo yayıncısı, besteci ve gazeteci (d. 1955)
2017 - Noşirvan Mustafa, Iraklı Kürt entelektüel politikacı ve yazar (d. 1944)
2017 - Rich Buckler, Amerikalı çizgi roman sanatçısı ve çizer (d. 1949)
2017 - Stanislav Petrov, Sovyet asker (d. 1939)
2018 - Bernard Lewis, İngiliz asıllı Amerikalı tarihçi (d. 1916)
2018 - Harvey Hall, Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1941)
2018 - Houmane Jarir, Faslı millî futbolcu (d. 1944)
2018 - Maya Jribi, Tunuslu siyasetçi (d. 1960)
2018 - Reggie Lucas, Amerikalı müzisyen, söz yazarı ve müzik yapımcısı (d. 1953)
2019 - Carlos Altamirano, Şilili siyasetçi, eski atlet, hukukçu ve yazar (d. 1922)
2019 - Amédée Grab, İsviçreli Roma Katolik piskopos (d. 1930)
2019 - Nickey Iyambo, Namibyalı siyasetçi ve fizikçi (d. 1936)
2020 - Annie Glenn, Amerikalı aktivist ve hayırsever (d. 1920)
2020 - Ken Nightingall, İngiliz ses mühendisi (d. 1928)
2020 - Gil Vianna, Brezilyalı siyasetçi ve bürokrat (d. 1965)
2020 - Ravi Zacharias, Hindistan doğumlu Kanadalı-Amerikalı Hristiyan apolojesti (d. 1946)
2021 - Alix Dobkin, Amerikalı folk müzik şarkıcısı (d. 1940)
2021 - Piet van Eijsden, Hollandalı tenisçi (d. 1936)
2021 - Lee Evans, Amerikalı kısa mesafe koşucusu ve aktivist (d. 1947)
2021 - Jagannath Pahadia, Hint siyasetçi (d. 1932)
2021 - Tatyana Protsenko, Sovyet-Rus oyuncudur (d. 1968)
2021 - Ebubekir Şekau, Nijeryalı Boko Haram'ın lideri (d. 1965)
2021 - Oğuz Yılmaz, Türk şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1968)
2022 - Şehrazad Alam, Pakistanlı kadın seramik sanatçısı (d. 1948)
Tatiller ve özel günler
19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı
19 Mayıs Cebel Günü (Bulgaristan)
Rum Kırımı Anma Günü (Yunanistan)
Hồ Chí Minh'in Doğum Günü (Vietnam)
Malcolm X Günü (Amerika Birleşik Devletleri)
Ulusal Asya ve Pasifik Adalı HIV/AIDS Farkındalık Günü (Amerika Birleşik Devletleri)
Hepatit Test Günü (Amerika Birleşik Devletleri)
Anneler Günü (Kırgızistan)
Fırtına: Kokulya Fırtınası (2 Gün)
Ayrıca bakınız
19 Mayıs, Samsun
0519
19 |
3140 | https://tr.wikipedia.org/wiki/20%20May%C4%B1s | 20 Mayıs |
Olaylar
325 - Roma İmparatoru II. Konstantin, ilk Ekümenik Konsil'in İznik'te düzenlenmesini sağladı.
1481 - II. Beyazıt, Osmanlı Padişahı oldu.
1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı olan Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine, I. Mustafa ikinci kez tahta çıkarıldı.
1795 - Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylül'de Güney Orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky, Kuzey'e katılacaktır.
1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
1878 - II. Abdülhamit'i devirmek ve Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla, Çırağan Baskını'nı düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü.
1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir.
1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un "kinetoscope" adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi, seyirci kalabalığının üzerinde düştü ve bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux, gotik romanı Operadaki Hayaleti 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı.
1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk Başkanı oldu.
1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu.
1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret, bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
1932 - Avusturya Şansölyeliği'ne Hristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi.
1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti.
1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Millî Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi.
1953 - Amerikalı Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süpersonik hızla uçan ilk kadın oldu.
1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini, Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolü'ünde yaptı.
1963 - 20 Mayıs 1963 ayaklanması: Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
1971 - Anayasa Mahkemesi, Millî Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği kuruldu.
1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında halkın %60'ı, eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde Meclis'e verilen teklifi reddetti.
1983 - AIDS'e yol açan HIV virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler, Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
1983 - Anavatan Partisi (ANAP), Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
1989 - Aleksandr Zuyev, Soğuk Savaş'tan kaçmak için Bakü Hava Savunma Ordusu'na ait Mikoyan MiG-29 uçağını ile sınır ihlali yaparak, Sovyetler Birliği'nden kaçıp Trabzon Havalimanı'na iniş yaptı. Türkiye hükûmeti uçağı Sovyetlere geri versede, Aleksandr Zuyev ABD'ye kaçmayı başardı.
1990 - Romanya'da, Ion Iliescu Cumhurbaşkanı seçildi.
2000 - Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel Mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi de yaralandı.
2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden biri olan Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.
2013 - The Doors grubunun klavyecisi ve kurucusu Ray Manzarek, safra kanalı kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Doğumlar
1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714)
1743 - François-Dominique Toussaint L'Ouverture, Haiti Devriminde yer almış Haitili devrimci önder ve yönetici (ö. 1803)
1759 - William Thornton, Amerikalı fizikçi, mucit, ressam ve mimar (ö. 1828)
1765 - Andreas Miaoulis, Yunan amiral ve politikacıydı (ö. 1835)
1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850)
1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873)
1822 - Frédéric Passy, Fransız ekonomist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1912)
1838 - Jules Méline, 1896'dan 1898'e kadar başbakanlık yapan bir Fransız devlet adamıydı (ö. 1925)
1851 - Emile Berliner, Alman asıllı Amerikalı mucit (ö. 1929)
1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917)
1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949)
1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933)
1884 - Leon Schlesinger, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1949)
1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952)
1894 - Sri Chandrasekharendra Saraswathi, Hint dini lider ve aziz (ö. 1994)
1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981)
1908 - James Stewart, Amerikalı aktör (ö. 1997)
1913 - Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk Müziği yorumcusu (ö. 1991)
1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981)
1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim insanı (ö. 1967)
1929 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2016)
1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu
1940 - Rasim Özdenören, Türk öykü ve deneme yazarı (ö. 2022)
1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1944 - Dietrich Mateschitz, Avusturyalı milyarder iş insanı (ö. 2022)
1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014)
1945 - Anton Zeilinger, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1945 - İnci Gürbüzatik, Türk yazar ve yapımcı
1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı
1948- Jaakko Laakso, Fin siyasetçi
1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı
1966 - Ahmet Ak, Türk güreşçi
1970 - Sabahat Aslan, Türk halk müziği sanatçısı
1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011)
1979 - Aysun Kayacı, Türk model ve oyuncu
1979 - Andrew Scheer, Kanadalı siyasetçi
1979 - Yoshinari Takagi, Japon futbolcu
1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı
1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu
1981 - Silvino João de Carvalho, Brezilyalı futbolcu
1981 - Omar Anguiano, Amerikalı oyuncu
1981 - Klæmint Matras, Faroeli eski millî futbolcu
1982 - Ásmundur Sveinsson, İzlandalı heykeltıraş
1982 - Petr Čech, Çek futbolcu
1982 - Wes Hoolahan, İrlandalı futbolcu
1982 - Natalya Podolskaya, Beyaz Rus şarkıcı
1983 - Óscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu
1983 - Mehdi Taouil, Faslı eski futbolcu
1984 - Kim Dong-Hyun, Eski Güney Koreli futbolcu
1984 - Dilara Kazımova, Azerbaycanlı şarkıcı ve oyuncu
1984 - Ricardo Lobo, Brezilyalı futbolcu
1984 - Naturi Naughton, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-söz yazarı
1985 - Raúl Enríquez, Meksikalı futbolcu
1985 - Christ Froome, İngiliz yol bisikleti yarışçısı
1986 - Ahmed Samir Ferec, Mısırlı millî futbolcu
1986 - Stéphane Mbia, Kamerunlu futbolcu
1987 - Desirée van den Berg, Hollandalı manken
1987 - Marcelo Guedes, Brezilyalı futbolcu
1987 - Mike Havenaar, Japon millî futbolcu
1987 - Luboš Kalouda, Çek eski futbolcu
1988 - Magno Cruz, Brezilyalı futbolcu
1988 - Kim Lamarre, Kanadalı serbest stil kayakçı
1988 - Lana Obad, Hırvat manken
1989 - Aldo Corzo, Perulu millî futbolcu
1989 - Ahmed es-Salih, Suriyeli millî futbolcu
1990 - Alex, Brezilyalı futbolcu
1990 - Rafael Cabral, Brezilyalı futbolcu
1990 - Anderson Carvalho, Brezilyalı futbolcu
1990 - Miloš Kosanović, Sırp millî futbolcu
1990 - Bernardo Vieira de Souza, Brezilyalı futbolcu
1990 - Lucas Gomes da Silva, Brezilyalı eski futbolcu (ö. 2016)
1990 - Josh O'Connor, İngiliz oyuncu
1990 - İzzet Türkyılmaz, Türk basketbolcu
1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu
1991 - Vitor Hugo, Brezilyalı futbolcu
1991 - Mehmet Taş, Türk futbolcu
1992 - Damir Džumhur, Bosnalı profesyonel tenis oyuncusu
1992 - Jack Gleeson, İrlandalı televizyon ve sinema oyuncusu
1992 - Daniel Haber, Kanadalı futbolcu
1992 - Enes Kanter, Türk basketbolcu
1992 - Gerónimo Rulli, Arjantinli futbolcu
1993 - Sunny Dhinsa, Kanadalı profesyonel güreşçi ve eski amatör güreşçi
1993 - Juanmi, İspanyol millî futbolcu
1993 - Václav Kadlec, Çek futbolcu
1994 - Alex Høgh Andersen, Danimarkalı aktör
1994 - Okan Deniz, Türk futbolcu
1994 - Piotr Zieliński, Polonyalı millî futbolcu
1995 - Damien Inglis, Fransız profesyonel basketbolcu
1996 - Michael Brown, Amerikalı genç (ö. 2014)
1997 - Marlon, Brezilyalı futbolcu
Ölümler
794 - Æthelberht, Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz idi (d. ?)
1277 - XXI. İoannes, Lizbon doğumlu Portekizli papa (d. 1215)
1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kâşif (d. 1451)
1550 - Ashikaga Yoshiharu, Ashikaga şogunluğunun 12. şogunu (d. 1511)
1622 - II. Osman, Osmanlı'nın 16. Padişahı (d. 1604)
1648 - IV. Władysław Waza, Polonya kralı, Rus çarı ve İsveç kralıdır (d. 1595)
1793 - Charles Bonnet, Cenevreli bir doğa bilimci ve felsefi yazardır (d. 1720)
1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757)
1878 - Ali Suavi "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839)
1880 - Károly Alexy, Macar heykeltıraş (d. 1823)
1835 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (d. 1784)
1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
1909 - Ernest Hogan, Amerikalı vodvil şovmeni, şarkıcı, besteci ve şarkı söz yazarı (d. 1860)
1924 - Bogd Han, Moğolistan'ın hanıdır (d. 1869)
1940 - Verner von Heidenstam, İsveçli şair ve yazardır (d. 1859)
1942 - Hector Guimard, Fransız mimar (d. 1867)
1947 - Philipp Lenard,''' Nobel Fizik Ödülü almış Alman fizikçidir (d. 1862)
1949 - Damaskinos Papandreou, 1941'den ölümüne kadar Atina'nın başpiskoposu ve Yunanistan başbakanı idi (d. 1891)
1956 - Max Beerbohm, İngiliz yazar, karikatürcü ve tiyatro eleştirmeni (d. 1872)
1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894)
1958 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (d. 1874)
1970 - Hermann Nunberg, Polonyalı psikiyarist (d. 1884)
1974 - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (d. 1905)
1975 - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı (d. 1903)
1989 - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)
1996 - John Pertwee, İngiliz oyuncu (d. 1919)
2000 - Jean Pierre Rampal, Fransız flüt virtüözü (d. 1922)
2000 - Malik Sealy, Amerikalı basketbolcu (d. 1970)
2002 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (d. 1941)
2005 - Paul Ricoeur, Fransız filozof (d. 1913)
2009 - Lucy Gordon, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1980)
2009 - Oleg Yankovski, Rus oyuncu (d. 1944)
2011 - Randy Savage, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1952)
2012 - Robin Gibb, Birleşik Krallık doğumlu şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949)
2012 - Eugene Polley, Amerikalı bilim insanı ve mucit (d. 1915)
2013 - Ray Manzarek, Amerikalı müzisyen (d. 1939)
2013 - Zach Sobiech, Amerikalı pop şarkıcısı (d. 1995)
2014 - Barbara Murray, İngiliz oyuncu (d. 1929)
2015 - Mary Ellen Trainor, Amerikalı oyuncu (d. 1952)
2017 - Recep Adanır, Baba Recep'' lakaplı Türk futbolcu (d. 1929)
2017 - Albert Bouvet, Eski Fransız profesyonel bisiklet yarışçısı (d. 1930)
2017 - Emile Degelin, Belçikalı film yönetmeni ve romancı (d. 1926)
2017 - Victor Găureanu, Rumen eskrimci (d. 1967)
2017 - Syed Abdullah Khalid, Bangladeşli heykeltıraş (d. 1942)
2017 - Nataliya Şahovskaya, Sovyet Rus kadın çellist (d. 1935)
2017 - Aleksandr Volkov, Rusya Federasyonu'na bağlı Udmurtya cumhurbaşkanı (d. 1951)
2018 - Jaroslav Brabec, Çek atlet (d. 1949)
2018 - Billy Cannon, Eski Amerikan futbolcusu (d. 1937)
2018 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1915)
2019 - Nanni Balestrini, İtalyan deneysel şair, yazar ve görsel sanatlar sanatçısı (d. 1935)
2019 - Sandy D'Alemberte, Amerikalı hukukçu, akademisyen, siyasetçi ve eğitimci (d. 1933)
2019 - Andrew Hall, İngiliz oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1954)
2019 - Niki Lauda, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1949)
2020 - Syed Fazal Agha, Pakistanlı siyasetçi (d. 1946)
2020 - Denis Farkasfalvy, Macar-Amerikan Katolik rahibi, sistersiyen keşişi, ilahiyatçı, yazar ve çevirmen (d. 1936)
2020 - Shaheen Raza, Pakistanlı politikacı (d. 1954)
2020 - Gianfranco Terenzi, San Marino'nun naibi (d. 1941)
2021 - Sándor Puhl, Macar eski futbol hakemi (d. 1955)
Tatiller ve özel günler
0520
20 |
3141 | https://tr.wikipedia.org/wiki/21%20May%C4%B1s | 21 Mayıs |
Olaylar
996 - III. Otto, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu tacını giydi. 16 yaşındaki Otto, 3 yaşından beri Almanya Kralıydı. İmparatorluğu 6 sene sürdü.
1847 - Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu.
1864 - Çerkesler'in (kendi dillerinde Адыгэхэр ((Adiğeler), Vatanları olan Çerkesya'dan (kendi dillerinde Адыгэ Хэку (Adiğe Heku)) Çarlık Rusyası tarafından soykırıma maruz kalıp Osmanlı topraklarına sürgün edilmesi.
1881 - Amerikan Kızılhaçı, Clara Barton tarafından kuruldu.
1900 - Rusya, Çin'deki Boxer ayaklanmasını bahane ederek Mançurya'yı işgale başladı.
1904 - FIFA (Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği) Paris'te kuruldu.
1927 - Amerikalı havacı Charles Lindbergh, 'Sprit of St. Louis' adlı uçağıyla New York'tan Paris'e uçarak, Atlas Okyanusu'nu geçen ilk pilot oldu.
1960 - Harp Okulu öğrencileri, Hükûmet aleyhine sessiz yürüyüş yaptı.
1963 - Harp Okulu Komutanı Talat Aydemir, Anayasa'nın önerdiği bazı reformların gerçekleştirilmediği gerekçesiyle ikinci bir darbe girişiminde bulundu, fakat başarılı olamadı.
1979 - San Francisco, Kaliforniya'da Dan White'ın, Harvey Milk ve George Moscone cinayetlerinden minimum cezayı almasına karşı, "White Night Riots" (Beyaz Gece Ayaklanması) yaşandı.
1981 - Atatürk'ün 100. doğum yıl dönümü törenlerle kutlandı.
1983 - Avrupa Konseyi'nin, Avrupa medeniyetinin zenginliğini oluşturan kültürleri tanıtmak amacıyla düzenlediği sergilerden 18.'si İstanbul'da Anadolu Medeniyetleri Sergisi adıyla açıldı.
1991 - Hindistan Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.
1994 - Hac'da şeytan taşlama sırasında izdiham çıktı: Yedisi Türk olmak üzere 185 hacı öldü.
1996 - Örtülü ödenekten 5.5 milyar lira ile bazı kişi ve kuruluşları dolandırdığı öne sürülen Selçuk Parsadan, Balıkesir'in Altınoluk beldesinde yakalandı.
1997 - Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, Refah Partisi'nin Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiği gerekçesiyle sürekli kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne dava açtı.
2004 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Anayasa değişikliğini onayladı ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) kaldırıldı.
2017 - Fenerbahçe, Olympiakos'u yenerek EuroLeague şampiyonu oldu.
Doğumlar
1173 - Shinran, Japon Budist keşiş (ö. 1263)
1471 - Albrecht Dürer, Alman ressam ve matematikçi (ö. 1528)
1527 - II. Felipe, İspanya Kralı (ö. 1598)
1688 - Alexander Pope, İngiliz şair (ö. 1744)
1799 - Mary Anning, Britanyalı fosil koleksiyoncusu, fosil taciri ve paleontolojist (ö. 1847)
1808 - Lavrentiy Alekseyeviç Zagoskin, Rus deniz subayı ve Alaska kâşifi (ö. 1890)
1816 - Stephen Allen Benson, Liberyalı siyasetçi (ö. 1865)
1844 - Henri Rousseau, Fransız ressam (ö. 1910)
1851 - Léon Bourgeois, Fransız siyasetçi (ö. 1925)
1855 - Émile Verhaeren, Belçikalı şair (ö. 1916)
1902 - Marcel Breuer, Amerikalı mimar ve tasarımcı (ö. 1981)
1913 - Suzan Kahramaner, Türk akademisyen ve Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerinden (ö. 2006)
1916 - Harold Robbins, Amerikalı roman yazarı (ö. 1997)
1921 - Andrey Saharov, Rus fizikçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1989)
1925 - Frank Kameny, Amerikalı gök bilimci ve LGBT hakları eylemcisi (ö. 2011)
1928 - Dore Ashton, Amerikalı akademisyen, yazar, sanat tarihçisi ve eleştirmen (ö. 2017)
1933 - Richard Libertini, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2016)
1947 - İlber Ortaylı, Türk akademisyen ve tarihçi
1949 - Arno, Belçikalı şarkıcı ve aktör
1950 - Remídio José Bohn, Brezilyalı Roma Katolik piskopos (ö. 2018)
1952 - Mr. T, Amerikalı oyuncu ve profesyonel güreşçi
1955 - Ayşe Kökçü, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1955 - Sergey Şoygu, Tuva kökenli Rus asker ve siyasetçi
1957 - Renée Soutendijk, Hollandalı oyuncu
1959 - Nick Cassavetes, Amerikalı sinema oyuncusu, senaryo yazarı ve film yapımcısı
1960 - Jeffrey Dahmer, Amerikalı seri katil (ö. 1994)
1962 - Payidar Tüfekçioğlu, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2017)
1966 - Lisa Edelstein, Amerikalı aktris ve oyun yazarı
1967 - Chris Benoit, Kanadalı profesyonel güreşçi (ö. 2007)
1968 - Nasuh Mahruki, Türk dağcı, yazar ve fotoğrafçı
1968 - Nihat Odabaşı, Türk fotoğrafçı
1972 - The Notorious B.I.G., Amerikalı rapçi (d. 1997)
1973 - Stewart Cink, Amerikalı golfçü
1974 - Fairuza Balk, Amerikalı oyuncu
1974 - Havoc, Amerikalı rapçi ve yapımcı
1974 - Masaru Hashiguchi, Japon futbolcu
1976 - Carlo Ljubek, Hırvat kökenli Alman oyuncu
1976 - Stuart Bingham, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu
1979 - Hideo Hashimoto, Japon millî futbolcu
1979 - Lino Guanciale, İtalyan oyuncu
1979 - Mamadou Bagayoko, Fransız asıllı Malili futbolcu
1980 - Aydın Çetin, Türk futbolcu
1980 - Gotye, Belçikalı-Avustralyalı müzisyen, şarkı sözü yazarı ve besteci
1980 - Goran Cakic, Sırp basketbolcu
1981 - Edson Buddle, Amerikan millî futbolcu
1981 - Maximilian Mutzke, Alman şarkıcı
1982 - Saygın Soysal, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1985 - Alison Carroll, İngiliz model
1985 - Galena, Bulgar pop-folk şarkıcısı
1985 - Mark Cavendish, Man Adalı profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1985 - Mutya Buena, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve yapımcı
1986 - Mario Mandžukić, Hırvat futbolcu
1986 - Masato Morishige, Japon futbolcu
1986 - Park So-jin, Güney Koreli şarkıcı
1987 - Ashlie Brillault, Amerikalı oyuncu
1987 - Hit-Boy, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve prodüktör
1987 - Mateus de Souza, Brezilyalı futbolcu
1987 - Wilson Morelo, Kolombiyalı futbolcu
1988 - Idir Ouali, Fransız futbolcu
1988 - Kim Joo-ri, Güney Koreli manken
1988 - Muhammed Ali Atam, Türk millî futbolcu
1989 - Gülcan Mıngır, Türk atlet
1989 - Hal Robson-Kanu, Galli futbolcu
1990 - Rene Krhin, Sloven futbolcu
1991 - Abdoulay Diaby, Malili futbolcu
1991 - Guilherme, Brezilyalı futbolcu
1992 - Dylan van Baarle, Hollandalı profesyonel yol bisikletçisi
1992 - Hutch Dano, Amerikalı oyuncu ve rap sanatçısı
1992 - Juwan Staten, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1993 - Daniel Sotres, İspanyol kaleci
1993 - Luke Garbutt, İngiliz futbolcu
1993 - Matías Kranevitter, Arjantinli futbolcu
1994 - Tom Daley, İngiliz dalgıç
1996 - Dorukhan Toköz, Türk futbolcu
1996 - Eric Traoré, Burkina Fasolu futbolcu
1997 - Federico Bonazzoli, İtalyan futbolcu
1997 - Patrick Ngoma, Zambiyalı futbolcu
2002 - Adam Tučný, Slovak futbolcu
Ölümler
252 - Sun Quan, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde Wu Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur (d. 182)
987 - V. Louis, Batı Frankiya kralı (d. 967)
1086 - Wang Anshi, bir Çinli ekonomist, devlet adamı ve şair (d. 1021)
1251 - IV. Konrad, Kutsal Roma imparatoru (d. 1228)
1471 - VI. Henry, İngiltere kralı (d. 1421)
1481 - I. Christian, Danemark ve İsveç kralı (d. 1426)
1542 - Hernando de Soto, İspanyol gezgin (d. 1496)
1639 - Tommaso Campanella, Dominikan keşiş, İtalyan şair, yazar (d. 1568)
1686 - Otto von Guericke, Alman bilim insanı, mucit ve politikacı (d. 1602)
1786 - Carl Wilhelm Scheele, İsveç asıllı Alman eczacı ve kimyager (d. 1742)
1865 - Christian Jürgensen Thomsen, Danimarkalı antik çağ tarihçisi (d. 1788)
1894 - Emile Henry, Fransız eylemci ve Anarşist (d. 1872)
1895 - Franz von Suppé, Avusturyalı besteci (d. 1819)
1911 - Williamina Fleming, İskoç astronom (d. 1857)
1920 - Eleanor Hodgman Porter, Amerikalı yazar (d. 1868)
1920 - Venustiano Carranza, Meksikalı siyasetçi (d. 1859)
1922 - Michael Mayr, Avusturyalı tarihçi (d. 1864)
1935 - Jane Addams, Amerikalı toplumsal reformcu ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1860)
1935 - Hugo De Vries, Hollandalı bitkibilimci ve biyoloji uzmanıdır (d. 1848)
1949 - Klaus Mann, Alman yazar (d. 1906)
1952 - John Garfield, Amerikalı aktör (d. 1913)
1964 - James Franck, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü kazanmış bilim insanı (d. 1882)
1965 - Geoffrey de Havilland, İngiliz uçak tasarımcısı (d. 1882)
1967 - Nurettin Baransel, Türk asker ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 7. Genelkurmay Başkanı (d. 1897)
1971 - Avni Dilligil, Türk oyuncu (d. 1908)
1973 - İvan Konev, Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1897)
1982 - Giovanni Muzio, İtalyan mimar ve akademisyen (d. 1893)
1983 - Kenneth Clark, İngiliz yazar (d. 1903)
1983 - Eric Hoffer, Amerikalı yazar (d. 1902)
1991 - Rajiv Gandhi, Hindistan Başbakanı (d. 1944)
1997 - Mustafa Ekmekçi, Türk gazeteci ve yazar (d. 1924)
2000 - Barbara Cartland, İngiliz yazar (d. 1901)
2000 - John Gielgud, İngiliz oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1904)
2005 - Şevki Şenlen, Türk millî futbolcu ve spor yazarı (d. 1949)
2008 - Cengiz Keskinkılıç, Türk tiyatro ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve yönetmen (d. 1938)
2013 - Antoine Bourseiller, Fransız komedyen, tiyatro ve opera yönetmeni (d. 1930)
2014 - Jaime Lusinchi, Venezulalı siyasetçi (d. 1924)
2015 - César Boutteville, Fransız satranç oyuncusu (d. 1917)
2015 - Louis Johnson, Amerikalı bas gitarist ve müzisyen (d. 1955)
2016 - Gaston Berghmans, Flemenk kökenli Belçikalı oyuncu ve komedyen (d. 1926)
2016 - Ahtar Mansur, Taliban yöneticisi (d. 1956)
2016 - Nick Menza, Alman müzisyen (d. 1964)
2017 - Paul Judge, İngiliz iş insanı ve siyasi kişilik (d. 1949)
2017 - Jimmy LaFave, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve folk müzisyeni (d. 1955)
2017 - Philippa Roles, Galli kadın disk atma sporcusu (d. 1978)
2018 - António Arnault, Portekizli şair, yazar, avukat ve siyasetçi (d. 1936)
2018 - Anna Maria Ferrero, İtalyan oyuncu (d. 1934)
2018 - Gulam Rıza Hasani, İranlı alim (d. 1927)
2018 - Nabukazu Kuriki, Japon iş insanı ve dağcı (d. 1982)
2018 - Allyn Ann McLerie, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve dansçı (d. 1926)
2018 - Clint Walker, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1927)
2019 - Royce Mills, İngiliz sahne, televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1942)
2019 - Yavuz Özkan, Türk yönetmen, yapımcı ve senarist (d. 1942)
2020 - Kamrun Nahar Putul, Bangladeşli kadın siyasetçi (d. 1955)
2020 - Hugo Ryckeboer, Belçikalı Batı Flaman diyalektologu (d. 1935)
2020 - Oliver E. Williamson, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1932)
2021 - Tahir Salahov, Sovyet-Azeri ressam (d. 1928)
2021 - Klemen Tinal, Endonezyalı siyasetçi (d. 1970)
2022 - Marco Cornez, Şilili eski millî futbolcu (d. 1957)
Tatiller ve özel günler
Dünya Süt Günü
Diyalog ve Kalkınma için Dünya Kültürel Çeşitlilik Günü
Fırtına: Ülker Fırtınası
0521
21 |