Datasets:

malaysia-ai

/

crawl-malaysian-hansard

like 0

DR.31.10.2018 135 Tuan Loke Siew Fook: Dalam perbahasan sebelum ini, Yang Berhormat Putatan membangkitkan isu projek menaik taraf Pelabuhan Kontena Sepanggar Bay, Sabah. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, Pelabuhan Sepanggar adalah pelabuhan yang terletak di bawah tanggungjawab dan bidang kuasa Kerajaan Negeri Sabah dan dikawal selia melalui Lembaga Pelabuhan-pelabuhan Sabah. Manakala Syarikat Sabah Ports Sdn Bhd merupakan syarikat operator yang dilantik oleh Kerajaan Negeri Sabah dalam mengendalikan operasi Pelabuhan Sepanggar. Projek menaik taraf Pelabuhan Kontena Sepanggar merupakan projek yang telah diluluskan oleh kerajaan terdahulu dengan anggaran kos sebanyak RM1.027 bilion. Projek ini ditadbir urus oleh Sabah Economic Development and Investment Authority (SEDIA). Berdasarkan kepada kemajuan projek yang dilaporkan oleh Unit Perancang Ekonomi, kajian-kajian di antaranya kajian tanah dan kerja ukur tanah yang melibatkan topographical survey, hydrological survey dan utility mapping telah dilaksanakan. ■2120 Manakala, kajian impak alam sekitar (EIA) dijangka selesai pada bulan November 2018. Walau bagaimanapun, disebabkan kekangan kewangan Kerajaan Persekutuan buat masa ini, maka peruntukan perbelanjaan bagi tahun 2018 bagi pelaksanaan Projek Pelabuhan Sepanggar, Sabah di tangguhkan dengan serahan siling kepada Kementerian Kewangan sebanyak RM2.99 juta. Kementerian dimaklumkan bahawa proses lantikan perunding kejuruteraan dan perunding pakar melalui perolehan secara tender terbuka bagi projek tersebut akan dibuat pada awal tahun 2019. Menurut Unit Perancang Ekonomi juga, sehingga 30 Jun 2018, projek ini telah berbelanja sebanyak RM3.4 juta. Tuan Yang di-Pertua, perkara ketiga mengenai Maritim Pelabuhan Kuantan. Saya juga ingin menjawab soalan daripada Yang Berhormat Bagan Serai bersekali dengan Yang Berhormat Rompin dan Yang Berhormat Kuala Terengganu kerana isunya adalah berkaitan. Mengenai soalan Yang Berhormat Bagan Serai tentang adakah pelabuhan selain Pelabuhan Kuantan di Pantai Timur? Saya ingin memaklumkan bahawa kita mempunyai sebuah lagi pelabuhan laut dalam di Pantai Timur iaitu Pelabuhan Kemaman yang mampu mengendalikan pelbagai jenis kargo, termasuk kargo am, dry bulk dan juga liquid bulk. Jumlah pendapatan daripada pengendalian kargo di Pelabuhan Kemaman pada tahun 2017 adalah sebanyak RM58.7 juta bagi 5.5 juta tan kargo kendalian. Mengenai dengan isu menaik taraf Pelabuhan Kuantan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Rompin dan merancakkan peranan pelabuhan di Pantai Timur oleh Yang Berhormat Kuala Terengganu. Saya ingin memaklumkan Dewan yang mulia ini bahawa bagi merancakkan pembangunan ekonomi di wilayah ekonomi Pantai Timur yang mana secara langsung akan memberikan spillover effect kepada aktiviti Pelabuhan Kuantan, operator Pelabuhan Kuantan Port Consortium (KPC) sedang membangunkan Terminal Baru Laut Dalam, New Deep Water Terminal (NDWT). Berdasarkan rancangan pembangunan KPC menjelang tahun 2020, beting wharf akan diperluaskan sehingga dua kilometer bagi membolehkan kapal-kapal besar yang berkapasiti 16,000 TEU ke atas dapat berlabuh di Pelabuhan Kuantan. Tuan Yang di-Pertua, saya ingin masuk ke isu rail dan pengangkutan awam. Yang Berhormat Tanjong dalam perbahasan turut memohon pertimbangan kerajaan untuk memberikan kelulusan kepada permohonan pihak kerajaan negeri untuk melaksanakan projek-projek di bawah Penang Transport Master Plan, termasuklah Projek Jajaran Transit Aliran Ringan LRT dari Georgetown ke Bayan Lepas. Untuk makluman Yang Berhormat Tanjong, Kementerian Pengangkutan dan Suruhanjaya Pengangkutan Awam Darat mengalu-alukan usaha Kerajaan Negeri Pulau Pinang dalam perancangan untuk melaksanakan pembangunan kemudahan pengangkutan awam di Pulau Pinang. Saya ingin menyatakan bahawa perbincangan yang lanjut sedang diadakan. Saya pun sendiri telah berjumpa dengan Yang Berhormat Tanjong untuk membincangkan pelan rancangan daripada Kerajaan Negeri Pulau Pinang dan pihak SPAD sedang memproses permohonan mereka dan menunggu laporan seterusnya daripada pihak Kerajaan Negeri Pulau Pinang. Berkenaan dengan bas percuma dan bas Go KL. Yang Berhormat Permatang Pauh dan Yang Berhormat Setiawangsa dalam perbahasan telah membangkitkan isu-isu berkaitan perkhidmatan bas iaitu bas percuma dan bas Go KL. Untuk makluman Yang Berhormat Permatang Pauh dan Yang Berhormat Setiawangsa, buat masa ini perkhidmatan bas

Tuan Loke Siew Fook: Dalam perbahasan sebelum ini, Yang Berhormat Putatan. membangkitkan isu projek menaik taraf Pelabuhan Kontena Sepanggar Bay, Sabah. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, Pelabuhan Sepanggar adalah pelabuhan yang terletak di bawah tanggungjawab dan bidang kuasa Kerajaan Negeri Sabah dan dikawal selia melalui Lembaga Pelabuhan-pelabuhan Sabah. Manakala Syarikat Sabah Ports Sdn Bhd merupakan syarikat operator yang dilantik oleh Kerajaan Negeri Sabah dalam mengendalikan operasi Pelabuhan Sepanggar. Projek menaik taraf Pelabuhan Kontena Sepanggar merupakan projek yang telah diluluskan oleh kerajaan terdahulu dengan anggaran kos sebanyak RM1.027 bilion. Projek ini ditadbir urus oleh Sabah Economic Development and Investment Authority (SEDIA). Berdasarkan kepada kemajuan projek yang dilaporkan oleh Unit Perancang Ekonomi, kajian-kajian di antaranya kajian tanah dan kerja ukur tanah yang melibatkan topographical survey, hydrological survey dan utility mapping telah dilaksanakan. #2120. Manakala, kajian impak alam sekitar (EIA) dijangka selesai pada bulan November 2018. Walau bagaimanapun, disebabkan kekangan kewangan Kerajaan Persekutuan buat masa ini, maka peruntukan perbelanjaan bagi tahun 2018 bagi pelaksanaan Projek Pelabuhan Sepanggar, Sabah di tangguhkan dengan serahan siling kepada Kementerian Kewangan sebanyak RM2.99 juta. Kementerian dimaklumkan bahawa proses lantikan perunding kejuruteraan dan perunding pakar melalui perolehan secara tender terbuka bagi projek tersebut akan dibuat pada awal tahun 2019. Menurut Unit Perancang Ekonomi juga, sehingga 30 Jun 2018, projek ini telah berbelanja sebanyak RM3.4 juta. Tuan Yang di-Pertua, perkara ketiga mengenai Maritim Pelabuhan Kuantan. Saya juga ingin menjawab soalan daripada Yang Berhormat Bagan Serai bersekali dengan Yang Berhormat Rompin dan Yang Berhormat Kuala Terengganu kerana isunya adalah berkaitan. Mengenai soalan Yang Berhormat Bagan Serai tentang adakah pelabuhan selain Pelabuhan Kuantan di Pantai Timur? Saya ingin memaklumkan bahawa kita mempunyai sebuah lagi pelabuhan laut dalam di Pantai Timur iaitu Pelabuhan Kemaman yang mampu mengendalikan pelbagai jenis kargo, termasuk kargo am, dry bulk dan juga liquid bulk. Jumlah pendapatan daripada pengendalian kargo di Pelabuhan Kemaman pada tahun 2017 adalah sebanyak RM58.7 juta bagi 5.5 juta tan kargo kendalian. Mengenai dengan isu menaik taraf Pelabuhan Kuantan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Rompin dan merancakkan peranan pelabuhan di Pantai Timur oleh Yang Berhormat Kuala Terengganu. Saya ingin memaklumkan Dewan yang mulia ini bahawa bagi merancakkan pembangunan ekonomi di wilayah ekonomi Pantai Timur yang mana secara langsung akan memberikan spillover effect kepada aktiviti Pelabuhan Kuantan, operator Pelabuhan Kuantan Port Consortium (KPC) sedang membangunkan Terminal Baru Laut Dalam, New Deep Water Terminal (NDWT). Berdasarkan rancangan pembangunan KPC menjelang tahun 2020, beting wharf akan diperluaskan sehingga dua kilometer bagi membolehkan kapal-kapal besar yang berkapasiti 16,000 TEU ke atas dapat berlabuh di Pelabuhan Kuantan. Tuan Yang di-Pertua, saya ingin masuk ke isu rail dan pengangkutan awam. Yang Berhormat Tanjong dalam perbahasan turut memohon pertimbangan kerajaan untuk memberikan kelulusan kepada permohonan pihak kerajaan negeri untuk melaksanakan projek-projek di bawah Penang Transport Master Plan, termasuklah Projek Jajaran Transit Aliran Ringan LRT dari Georgetown ke Bayan Lepas. Untuk makluman Yang Berhormat Tanjong, Kementerian Pengangkutan dan Suruhanjaya Pengangkutan Awam Darat mengalu-alukan usaha Kerajaan Negeri Pulau Pinang dalam perancangan untuk melaksanakan pembangunan kemudahan pengangkutan awam di Pulau Pinang. Saya ingin menyatakan bahawa perbincangan yang lanjut sedang diadakan. Saya pun sendiri telah berjumpa dengan Yang Berhormat Tanjong untuk membincangkan pelan rancangan daripada Kerajaan Negeri Pulau Pinang dan pihak SPAD sedang memproses permohonan mereka dan menunggu laporan seterusnya daripada pihak Kerajaan Negeri Pulau Pinang. Berkenaan dengan bas percuma dan bas Go KL. Yang Berhormat Permatang Pauh dan Yang Berhormat Setiawangsa dalam perbahasan telah membangkitkan isu-isu berkaitan perkhidmatan bas iaitu bas percuma dan bas Go KL. Untuk makluman Yang Berhormat Permatang Pauh dan Yang Berhormat Setiawangsa, buat masa ini perkhidmatan bas.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

136 DR.31.10.2018 percuma adalah perkhidmatan bas Go KL yang bertumpu di kawasan perniagaan atau pun central business district di Kuala Lumpur dan SMART Selangor di negeri Selangor. Bagi SMART Selangor, pengurusan pembiayaan kos operasi bas percuma adalah di bawah bidang kuasa pihak berkuasa tempatan di bawah Kerajaan Negeri Selangor. Pengurusan perkhidmatan bas Go KL pula akan diserahkan kepada Dewan Bandaraya Kuala Lumpur mulai Januari 2019. Seperti yang telah pun diumumkan oleh Yang Berhormat Menteri Wilayah Persekutuan tadi bahawa Dewan Bandaraya Kuala Lumpur akan mengambil alih perkhidmatan bas Go KL dengan peruntukan sebanyak RM20 juta daripada DBKL. Saya ingin merakamkan penghargaan dan terima kasih kepada Kementerian Wilayah Persekutuan, khususnya kepada DBKL kerana meneruskan perkhidmatan bas percuma Go KL ini di bandar raya Kuala Lumpur. [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan integrasi pengangkutan awam. Yang Berhormat Ayer Hitam membangkitkan dalam ucapan beliau mengenai keperluan untuk mengintegrasikan perkhidmatan pengangkutan awam di negara ini. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, integrasi pengangkutan awam tetap menjadi salah satu elemen penting yang dititik beratkan dalam perancangan pembangunan negara. Keputusan kerajaan untuk meneruskan Projek Pembangunan MRT Sungai Buloh – Serdang – Putrajaya (SSP) dan LRT 3, menunjukkan usaha Kerajaan Pakatan Harapan untuk terus memastikan pembangunan pengangkutan awam yang bersepadu, relevan serta cost-effective dapat dilaksanakan. Saya yakin banyak lagi inisiatif untuk menambah baik pengangkutan awam, khususnya di bandar- bandar besar akan diumumkan dalam pembentangan belanjawan pada hari Jumaat ini. Selain itu, untuk jangka masa panjang, kerajaan juga... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri, sikit. Pontian. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pontian. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tadi Yang Berhormat Menteri menyebut kemungkinan akan ada pengumuman-pengumuman yang menarik hari Jumaat ini mengenai peningkatan pengangkutan awam di bandar-bandar besar. Setiausaha Politik kepada Menteri Kewangan juga ada menyebut perkara yang sama dua hari lepas. Pengangkutan ini bukan hanya melibatkan bandar-bandar besar. Ia juga melibatkan bandar- bandar kecil dan juga pekan-pekan kecil pengangkutan awam. Saya harap bandar kecil dan pekan kecil ini tidak ditinggalkan hanya kerana memikirkan peruntukan yang banyak bilion yang dicurahkan di bandar-bandar besar. Itu harapan saya lah. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat Pontian, memang kita tidak akan melupakan bandar-bandar kecil juga. Yang Berhormat Pontian, saya juga Ahli Parlimen dari Seremban, bukan daripada bandar besar. Di Seremban juga memerlukan perkhidmatan bas juga, sama juga di Pontian dan di tempat-tempat lain. Memang kita di peringkat Kementerian Pengangkutan akan terus memastikan bahawa perkhidmatan bas berhenti- henti ini akan dapat diteruskan di kawasan-kawasan luar bandar dan di bandar-bandar kecil. Itu sebab nya peruntukan untuk Interim Stage Bus Support Fund (ISBSF) akan dapat diteruskan pada tahun-tahun akan datang supaya dapat menyokong atau pun memberikan subsidi kepada pengusaha bas-bas di bandar-bandar kecil dan juga di kawasan luar bandar. Di negeri Johor, Kerajaan Negeri Johor juga ada inisiatif untuk menawarkan pelbagai perkhidmatan bas percuma melalui khidmat mereka iaitu bas percuma yang akan disediakan oleh pihak Kerajaan Negeri Johor. Saya yakin Kerajaan Negeri Johor akan terus memberikan peruntukan untuk menambah baik perkhidmatan bas, khususnya dari bandar- bandar di negeri Johor. Selain itu, untuk jangka masa panjang, kerajaan juga sedang membangunkan sistem pembayaran tanpa tunai bersepadu, The Integrated Common Payment System (ICPS) bagi menyatupadukan semua sistem tambang rel bandar dan bas transit di Lembah Klang. Apabila dilaksanakan, ICPS akan menyediakan perjalanan yang lancar dan mudah untuk pengguna. Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan sistem pembayaran ini, memang kita tahu bahawa kita hendak mengguna pakai atau mengaplikasikan sistem pembayaran yang moden tanpa tunai dan sebagainya. Memang kita mendapat banyak cadangan dan juga proposal dari syarikat-syarikat payment swasta untuk menawarkan perkhidmatan itu kepada pihak kerajaan. Kita terbuka dan kita akan mengguna pakai lebih banyak sistem supaya memberikan perkhidmatan yang lebih baik kepada pengguna. Mereka bolehlah

percuma adalah perkhidmatan bas Go KL yang bertumpu di kawasan perniagaan atau pun central business district di Kuala Lumpur dan SMART Selangor di negeri Selangor. Bagi SMART Selangor, pengurusan pembiayaan kos operasi bas percuma adalah di bawah bidang kuasa pihak berkuasa tempatan di bawah Kerajaan Negeri Selangor. Pengurusan perkhidmatan bas Go KL pula akan diserahkan kepada Dewan Bandaraya Kuala Lumpur mulai Januari 2019. Seperti yang telah pun diumumkan oleh Yang Berhormat Menteri Wilayah Persekutuan tadi bahawa Dewan Bandaraya Kuala Lumpur akan mengambil alih perkhidmatan bas Go KL dengan peruntukan sebanyak RM20 juta daripada DBKL. Saya ingin merakamkan penghargaan dan terima kasih kepada Kementerian Wilayah Persekutuan, khususnya kepada DBKL kerana meneruskan perkhidmatan bas percuma Go KL ini di bandar raya Kuala Lumpur. [Tepuk]. Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan integrasi pengangkutan awam. Yang Berhormat Ayer Hitam membangkitkan dalam ucapan beliau mengenai keperluan untuk mengintegrasikan perkhidmatan pengangkutan awam di negara ini. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, integrasi pengangkutan awam tetap menjadi salah satu elemen penting yang dititik beratkan dalam perancangan pembangunan negara. Keputusan kerajaan untuk meneruskan Projek Pembangunan MRT Sungai Buloh- Serdang- Putrajaya (SSP) dan LRT 3, menunjukkan usaha Kerajaan Pakatan Harapan untuk terus memastikan pembangunan pengangkutan awam yang bersepadu, relevan serta cost-effective dapat dilaksanakan. Saya yakin banyak lagi inisiatif untuk menambah baik pengangkutan awam, khususnya di bandar- bandar besar akan diumumkan dalam pembentangan belanjawan pada hari Jumaat ini. Selain itu, untuk jangka masa panjang, kerajaan juga... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri, sikit. Pontian. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pontian. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tadi Yang Berhormat Menteri menyebut kemungkinan akan ada pengumuman-pengumuman yang menarik hari Jumaat ini mengenai peningkatan pengangkutan awam di bandar-bandar besar. Setiausaha Politik kepada Menteri Kewangan juga ada menyebut perkara yang sama dua hari lepas. Pengangkutan ini bukan hanya melibatkan bandar-bandar besar. Ia juga melibatkan bandar- bandar kecil dan juga pekan-pekan kecil pengangkutan awam. Saya harap bandar kecil dan pekan kecil ini tidak ditinggalkan hanya kerana memikirkan peruntukan yang banyak bilion yang dicurahkan di bandar-bandar besar. Itu harapan saya lah. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat Pontian, memang kita tidak akan melupakan bandar-bandar kecil juga. Yang Berhormat Pontian, saya juga Ahli Parlimen dari Seremban, bukan daripada bandar besar. Di Seremban juga memerlukan perkhidmatan bas juga, sama juga di Pontian dan di tempat-tempat lain. Memang kita di peringkat Kementerian Pengangkutan akan terus memastikan bahawa perkhidmatan bas berhenti- henti ini akan dapat diteruskan di kawasan-kawasan luar bandar dan di bandar-bandar kecil. Itu sebab nya peruntukan untuk Interim Stage Bus Support Fund (ISBSF) akan dapat diteruskan pada tahun-tahun akan datang supaya dapat menyokong atau pun memberikan subsidi kepada pengusaha bas-bas di bandar-bandar kecil dan juga di kawasan luar bandar. Di negeri Johor, Kerajaan Negeri Johor juga ada inisiatif untuk menawarkan pelbagai perkhidmatan bas percuma melalui khidmat mereka iaitu bas percuma yang akan disediakan oleh pihak Kerajaan Negeri Johor. Saya yakin Kerajaan Negeri Johor akan terus memberikan peruntukan untuk menambah baik perkhidmatan bas, khususnya dari bandar- bandar di negeri Johor. Selain itu, untuk jangka masa panjang, kerajaan juga sedang membangunkan sistem pembayaran tanpa tunai bersepadu, The Integrated Common Payment System (ICPS) bagi menyatupadukan semua sistem tambang rel bandar dan bas transit di Lembah Klang. Apabila dilaksanakan, ICPS akan menyediakan perjalanan yang lancar dan mudah untuk pengguna. Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan sistem pembayaran ini, memang kita tahu bahawa kita hendak mengguna pakai atau mengaplikasikan sistem pembayaran yang moden tanpa tunai dan sebagainya. Memang kita mendapat banyak cadangan dan juga proposal dari syarikat-syarikat payment swasta untuk menawarkan perkhidmatan itu kepada pihak kerajaan. Kita terbuka dan kita akan mengguna pakai lebih banyak sistem supaya memberikan perkhidmatan yang lebih baik kepada pengguna. Mereka bolehlah.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 137 menggunakan debit card, credit card dan sebagainya untuk sistem pembayaran untuk menggunakan perkhidmatan pengangkutan awam secara bersepadu. Berkenaan dengan Yang Berhormat Rembau dalam perbahasan, beliau mengutarakan mengenai keperluan satu retrofit pengangkutan awam yang mesra OKU. Tuan Yang di-Pertua, untuk maklumat Ahli Yang Berhormat, selaras dengan objektif Rancangan Induk Pengangkutan Awam Darat Negara, kerajaan sememangnya sentiasa menyokong pembangunan infrastruktur dan perkhidmatan pengangkutan awam darat yang dapat menyediakan perkhidmatan yang mudah sampai bagi semua golongan masyarakat, termasuk warga emas dan OKU. Dalam konteks infrastruktur, setiap pembinaan terminal dan station baru hendaklah menitikberatkan penyediaan kemudahan yang bercirikan reka bentuk sejagat, selaras dengan kepatuhan kepada piawaian Malaysia MS 1884:2002 iaitu Code of Practice on Access for Disabled Persons to Public Buildings yang disediakan oleh Institut Piawaian dan Penyelidikan Perindustrian Malaysia, Standards and Industrial Research Institute of Malaysia (SIRIM). Sebagai contohnya, ia telah pun diguna pakai sebagai rujukan dalam perancangan reka bentuk bagi Projek MRT Laluan 1 Sungai Buloh-Kajang. Dalam konteks perkhidmatan pula, beberapa inisiatif telah diambil dan sedang dilaksanakan, termasuk latihan secara berkala kepada pemandu teksi yang ingin memperbaharui lesen dengan memasukkan syllabus kaedah mengendali golongan kurang upaya seperti mana yang telah disyaratkan di bawah kod etika pemandu pengangkutan awam serta perlu mematuhi spesifikasi kenderaan mesra pengguna. Selain itu, semua bas berhenti-henti baru yang disediakan di bawah skim transformasi perkhidmatan bas henti- henti, Stage Bus Service Transformation (SBST), perkhidmatan bas percuma Go KL dan perkhidmatan bas perantara ke stesen-stesen MRT di lengkapi dengan kemudahan seperti ramp dan ketinggian lantai bas yang bersesuaian bagi menyediakan kemudahan bercirikan reka bentuk sejagat. ■2130 Di Malaysia sehingga kini terdapat sebanyak 1,573 buah bas yang bercirikan reka bentuk sejagat. Bagi pengangkutan yang seamless bagi menepati piawaian sejagat penambahbaikan perkhidmatan akan dilaksanakan secara berfasa yang perlu diiringi juga dengan penambahbaikan infrastruktur seperti siar kaki dan hentian bas mesra bercirikan reka bentuk sejagat oleh pihak berkuasa tempatan. Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan isu monopoli perkhidmatan bas di Selangor. Yang Berhormat Hulu Selangor. Yang Berhormat Hulu Selangor ada? Membangkitkan mengenai kebajikan pengguna bas di Daerah Hulu Selangor yang terpaksa menunggu lama untuk mendapatkan perkhidmatan bas seterusnya monopoli operator tunggal yang mengusahakan perkhidmatan bas di Hulu Selangor. Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, buat masa ini terdapat dua pengendali bas yang beroperasi di Hulu Selangor iaitu Setara Jaya Sdn Bhd dan Mara Liner Sdn Bhd. Kedua-dua pengendali bas ini menjalankan operasi di tujuh laluan di kawasan Bukit Beruntung, Rawang dan Tanjung Malim. Oleh itu perkhidmatan bas di Hulu Selangor tidak dimonopoli oleh satu pengendali bas sahaja. Sebagaimana yang telah dimaklumkan oleh Yang Amat Berhormat Menteri Besar Selangor, pihak berkuasa tempatan bersama dengan Kementerian Pengangkutan akan mengkaji semula dan melihat keperluan bas berhenti-henti bagi setiap daerah di negeri Selangor dengan itu perkhidmatan bas berhenti-henti akan di tambah baik dari segi operasi dan laluan. Tuan Karupaiya a/l Mutusami [Padang Serai]: Minta laluan Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Padang Serai minta laluan. Sila Yang Berhormat Tuan Karupaiya a/l Mutusami [Padang Serai]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Untuk pengetahuan Yang Berhormat Menteri Pengangkutan di kawasan saya di Parlimen Padang Serai, bas daripada Butterworth ke Padang Serai telah di berhentikan selepas PRU14 bolehkah diambil perhatian sedikit sebab ramai penduduk membuat aduan pada saya. Terima kasih Yang Berhormat Menteri.

menggunakan debit card, credit card dan sebagainya untuk sistem pembayaran untuk menggunakan perkhidmatan pengangkutan awam secara bersepadu. Berkenaan dengan Yang Berhormat Rembau dalam perbahasan, beliau mengutarakan mengenai keperluan satu retrofit pengangkutan awam yang mesra OKU. Tuan Yang di-Pertua, untuk maklumat Ahli Yang Berhormat, selaras dengan objektif Rancangan Induk Pengangkutan Awam Darat Negara, kerajaan sememangnya sentiasa menyokong pembangunan infrastruktur dan perkhidmatan pengangkutan awam darat yang dapat menyediakan perkhidmatan yang mudah sampai bagi semua golongan masyarakat, termasuk warga emas dan OKU. Dalam konteks infrastruktur, setiap pembinaan terminal dan station baru hendaklah menitikberatkan penyediaan kemudahan yang bercirikan reka bentuk sejagat, selaras dengan kepatuhan kepada piawaian Malaysia MS 1884:2002 iaitu Code of Practice on Access for Disabled Persons to Public Buildings yang disediakan oleh Institut Piawaian dan Penyelidikan Perindustrian Malaysia, Standards and Industrial Research Institute of Malaysia (SIRIM). Sebagai contohnya, ia telah pun diguna pakai sebagai rujukan dalam perancangan reka bentuk bagi Projek MRT Laluan 1 Sungai Buloh-Kajang. Dalam konteks perkhidmatan pula, beberapa inisiatif telah diambil dan sedang dilaksanakan, termasuk latihan secara berkala kepada pemandu teksi yang ingin memperbaharui lesen dengan memasukkan syllabus kaedah mengendali golongan kurang upaya seperti mana yang telah disyaratkan di bawah kod etika pemandu pengangkutan awam serta perlu mematuhi spesifikasi kenderaan mesra pengguna. Selain itu, semua bas berhenti-henti baru yang disediakan di bawah skim transformasi perkhidmatan bas henti- henti, Stage Bus Service Transformation (SBST), perkhidmatan bas percuma Go KL dan perkhidmatan bas perantara ke stesen-stesen MRT di lengkapi dengan kemudahan seperti ramp dan ketinggian lantai bas yang bersesuaian bagi menyediakan kemudahan bercirikan reka bentuk sejagat. #2130. Di Malaysia sehingga kini terdapat sebanyak 1,573 buah bas yang bercirikan reka bentuk sejagat. Bagi pengangkutan yang seamless bagi menepati piawaian sejagat penambahbaikan perkhidmatan akan dilaksanakan secara berfasa yang perlu diiringi juga dengan penambahbaikan infrastruktur seperti siar kaki dan hentian bas mesra bercirikan reka bentuk sejagat oleh pihak berkuasa tempatan. Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan isu monopoli perkhidmatan bas di Selangor. Yang Berhormat Hulu Selangor. Yang Berhormat Hulu Selangor ada? Membangkitkan mengenai kebajikan pengguna bas di Daerah Hulu Selangor yang terpaksa menunggu lama untuk mendapatkan perkhidmatan bas seterusnya monopoli operator tunggal yang mengusahakan perkhidmatan bas di Hulu Selangor. Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, buat masa ini terdapat dua pengendali bas yang beroperasi di Hulu Selangor iaitu Setara Jaya Sdn Bhd dan Mara Liner Sdn Bhd. Kedua-dua pengendali bas ini menjalankan operasi di tujuh laluan di kawasan Bukit Beruntung, Rawang dan Tanjung Malim. Oleh itu perkhidmatan bas di Hulu Selangor tidak dimonopoli oleh satu pengendali bas sahaja. Sebagaimana yang telah dimaklumkan oleh Yang Amat Berhormat Menteri Besar Selangor, pihak berkuasa tempatan bersama dengan Kementerian Pengangkutan akan mengkaji semula dan melihat keperluan bas berhenti-henti bagi setiap daerah di negeri Selangor dengan itu perkhidmatan bas berhenti-henti akan di tambah baik dari segi operasi dan laluan. Tuan Karupaiya a/l Mutusami [Padang Serai]: Minta laluan Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Padang Serai minta laluan. Sila Yang Berhormat. Tuan Karupaiya a/l Mutusami [Padang Serai]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Untuk pengetahuan Yang Berhormat Menteri Pengangkutan di kawasan saya di Parlimen Padang Serai, bas daripada Butterworth ke Padang Serai telah di berhentikan selepas PRU14 bolehkah diambil perhatian sedikit sebab ramai penduduk membuat aduan pada saya. Terima kasih Yang Berhormat Menteri.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

138 DR.31.10.2018 Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih. Itu kita akan mengambil perhatian memang kita sedar bahawa ada kawasan-kawasan di mana pengusaha bas memberhentikan perkhidmatan mereka kerana kadang-kadang mereka menghadapi kekangan mendapat bayaran lewat dari segi subsidi, ISBFS dan sebagainya. Kita akan cuba untuk menghidupkan semula kalau Yang Berhormat boleh bantu untuk cuba meyakinkan mereka operator itu mengembalikan perkhidmatan itu dan kita akan cuba menyelesaikan isu pembayaran subsidi kepada pengusaha-pengusaha bas tersebut kalau mereka berada di bawah Skim ISBFS. Jadi saya berharap Yang Berhormat juga dapat membantu untuk berbincang dengan pihak operator supaya mereka dapat meneruskan perkhidmatan. Bagi kita dalam Kementerian Pengangkutan yang paling penting ialah kita hendak memastikan perkhidmatan itu dapat diteruskan kepada rakyat terutamanya di kawasan- kawasan bandar-bandar kecil dan juga di luar bandar. Tuan Yang di-Pertua, saya masuk ke bab yang terakhir iaitu operasi penerbangan. Yang pertamanya berkenaan dengan penerbangan – penambahbaikan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri. Pengangkutan awam. Tuan Loke Siew Fook: Okey. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya meneliti ucapan jawapan daripada Yang Berhormat Menteri tadi cumanya saya ada sedikit kekeliruan berkaitan bagaimana pula isu pemandu teksi? Sebab apa untuk makluman Tuan Yang di-Pertua dan Yang Berhormat Menteri saya sudah hantar dua kali soalan untuk MQT 22 Oktober dan 24 Oktober berkaitan isu yang sama. Kalau boleh saya minta Yang Berhormat Menteri memberi penjelasan agar isu pemandu teksi ini dapat dijelaskan kepada rakyat kerana apa saya fikir isu ini dalam makluman Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pontian. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Berkaitan. Isu ini Tuan Yang di-Pertua ia isu besar yang berlaku termasuklah ketika dialog dengan Yang Amat Berhormat Langkawi satu peristiwa yang sepatutnya tidak berlaku sedemikian rupa. Adakah usaha supaya berlaku formula menang-menang, win-win dengan izin antara pemandu teksi dan juga Grab, Uber dan lain-lain ini supaya harmoni wujud dalam sistem pengangkutan awam yang melibatkan kenderaan ini. Apa pandangan Yang Berhormat Menteri? Terima kasih. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Yang Berhormat Pontian memang dalam perkara ini saya setuju. Memang kita hendak mengharmonikan untuk kedua-dua pihak teksi dan juga pihak e-hailing. Bukan sahaja Grab tetapi juga e-hailing. Memang saya rasa dalam perkara ini kita bersama-sama dalam isu ini. Isu teksi sebenarnya saya telah pun banyak kali bukannya tidak pernah jawab pun dalam Dewan Rakyat dan Dewan Negara dalam sesi lepas melalui sidang media kita sudah cukup memberikan penjelasan yang cukup jelas berkenaan tentang isu teksi ini. Isu teksi ini kita telah mengambil satu pendirian di mana kita merasakan bahawa perlu wujudnya satu level playing field untuk kedua-dua pihak teksi dan juga e-hailing. Itu sebabnya kita telah menggazet kan peraturan-peraturan yang perlu dikuatkuasakan kepada pemandu-pemandu e-hailing iaitu mereka juga perlu mengambil lesen PSV, mereka juga perlu ada insurans, mereka juga perlu ada pemeriksaan kenderaan. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Mohon. Tuan Loke Siew Fook: Cuma sekarang ini kita memberikan tempoh sehingga bulan Julai tahun depan– satu tahun moratorium supaya mereka ini dapat didaftarkan dan proses itu telah pun mula kita mendaftarkan syarikat-syarikat pengendalian ini dan selepas bulan November ini selepas lesen-lesen untuk syarikat pengendalian itu dikeluarkan maka pendaftaran pemandu-pemandu e-hailing ini akan dimulakan. Ada ratusan ribu pemandu yang kita kena daftarkan. Dan selepas itu mereka perlu ada kursus dan sebagainya dan itu sebabnya mereka akan diletakkan dalam satu rejim ataupun satu peraturan yang sama dengan pemandu teksi.

Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih. Itu kita akan mengambil perhatian memang. kita sedar bahawa ada kawasan-kawasan di mana pengusaha bas memberhentikan perkhidmatan mereka kerana kadang-kadang mereka menghadapi kekangan mendapat bayaran lewat dari segi subsidi, ISBFS dan sebagainya. Kita akan cuba untuk menghidupkan semula kalau Yang Berhormat boleh bantu untuk cuba meyakinkan mereka operator itu mengembalikan perkhidmatan itu dan kita akan cuba menyelesaikan isu pembayaran subsidi kepada pengusaha-pengusaha bas tersebut kalau mereka berada di bawah Skim ISBFS. Jadi saya berharap Yang Berhormat juga dapat membantu untuk berbincang dengan pihak operator supaya mereka dapat meneruskan perkhidmatan. Bagi kita dalam Kementerian Pengangkutan yang paling penting ialah kita hendak memastikan perkhidmatan itu dapat diteruskan kepada rakyat terutamanya di kawasan- kawasan bandar-bandar kecil dan juga di luar bandar. Tuan Yang di-Pertua, saya masuk ke bab yang terakhir iaitu operasi penerbangan. Yang pertamanya berkenaan dengan penerbangan- penambahbaikan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri. Pengangkutan awam. Tuan Loke Siew Fook: Okey. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya meneliti ucapan jawapan daripada Yang Berhormat Menteri tadi cumanya saya ada sedikit kekeliruan berkaitan bagaimana pula isu pemandu teksi? Sebab apa untuk makluman Tuan Yang di-Pertua dan Yang Berhormat Menteri saya sudah hantar dua kali soalan untuk MQT 22 Oktober dan 24 Oktober berkaitan isu yang sama. Kalau boleh saya minta Yang Berhormat Menteri memberi penjelasan agar isu pemandu teksi ini dapat dijelaskan kepada rakyat kerana apa saya fikir isu ini dalam makluman Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pontian. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Berkaitan. Isu ini Tuan Yang di-Pertua ia isu besar yang berlaku termasuklah ketika dialog dengan Yang Amat Berhormat Langkawi satu peristiwa yang sepatutnya tidak berlaku sedemikian rupa. Adakah usaha supaya berlaku formula menang-menang, win-win dengan izin antara pemandu teksi dan juga Grab, Uber dan lain-lain ini supaya harmoni wujud dalam sistem pengangkutan awam yang melibatkan kenderaan ini. Apa pandangan Yang Berhormat Menteri? Terima kasih. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Yang Berhormat Pontian memang dalam perkara ini saya setuju. Memang kita hendak mengharmonikan untuk kedua-dua pihak teksi dan juga pihak e-hailing. Bukan sahaja Grab tetapi juga e-hailing. Memang saya rasa dalam perkara ini kita bersama-sama dalam isu ini. Isu teksi sebenarnya saya telah pun banyak kali bukannya tidak pernah jawab pun dalam Dewan Rakyat dan Dewan Negara dalam sesi lepas melalui sidang media kita sudah cukup memberikan penjelasan yang cukup jelas berkenaan tentang isu teksi ini. Isu teksi ini kita telah mengambil satu pendirian di mana kita merasakan bahawa perlu wujudnya satu level playing field untuk kedua-dua pihak teksi dan juga e-hailing. Itu sebabnya kita telah menggazet kan peraturan-peraturan yang perlu dikuatkuasakan kepada pemandu-pemandu e-hailing iaitu mereka juga perlu mengambil lesen PSV, mereka juga perlu ada insurans, mereka juga perlu ada pemeriksaan kenderaan. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Mohon. Tuan Loke Siew Fook: Cuma sekarang ini kita memberikan tempoh sehingga bulan Julai tahun depan- satu tahun moratorium supaya mereka ini dapat didaftarkan dan proses itu telah pun mula kita mendaftarkan syarikat-syarikat pengendalian ini dan selepas bulan November ini selepas lesen-lesen untuk syarikat pengendalian itu dikeluarkan maka pendaftaran pemandu-pemandu e-hailing ini akan dimulakan. Ada ratusan ribu pemandu yang kita kena daftarkan. Dan selepas itu mereka perlu ada kursus dan sebagainya dan itu sebabnya mereka akan diletakkan dalam satu rejim ataupun satu peraturan yang sama dengan pemandu teksi.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 139 Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Yang Berhormat Menteri, mohon. Tuan Loke Siew Fook: Jadi itu memang kita telah lakukan dan untuk pemandu teksi kita akan terus memberikan insentif, memberikan permit individu dan sebagainya dan kita akan mencari jalan bagaimana untuk membantu mereka supaya menggunakan aplikasi teknologi supaya dapat meningkatkan tahap perkhidmatan mereka. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Putatan. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Ya Yang Berhormat Menteri. Saya baru-baru ini didatangi oleh Persatuan Limosin Kota Kinabalu International Airport. Kesnya ada berbeza sedikit. Pemandu teksi di situ menghadapi kesukaran yang amat sangat kerana aktiviti Grab. Masalahnya daripada pemandu teksi yang lain ialah kerana pemandu teksi di kawasan Kota Kinabalu International Airport ini mereka tidak dibenarkan mengambil penumpang di luar daripada kawasan airport. Itu yang pertama. Kedua, kos yang mereka tanggung untuk beroperasi di Kota Kinabalu International Airport ini adalah amat tinggi di mana sebulan mereka terpaksa membayar sehingga RM1,000 untuk sewa airport itu sahaja, selain daripada kos-kos yang lain. Jadi apa tindakan Yang Berhormat Menteri untuk mengatasi masalah ini kerana keluhannya terlalu mendesak. Terima kasih. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat. Saya tahu bahawa di beberapa lapangan terbang di Sabah dan Sarawak ada isu-isu berkenaan dengan caj yang tinggi terhadap teksi. Saya akan berbincang kepada pihak Malaysia Airports Holdings Berhad (MAHB) untuk melihat bagaimana kita dapat mengurangkan kos tersebut untuk supaya pemandu-pemandu teksi limo ini dapat beroperasi dengan lebih selesa. Jadi untuk dari segi itu saya akan bincang dengan pihak lapangan terbang bagaimana untuk mengurangkan kos itu. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Saya ingin menyampaikan hasrat mereka kepada Yang Berhormat Menteri. Mereka tidak mempunyai masalah kalau Grab ini menghantar penumpang tetapi jangan mengambil penumpang daripada airport itu sahaja. Tuan Loke Siew Fook: Memang kita sedar permintaan itu tetapi cuma kita akan melihatlah timbang taranya dan juga kita kena lihat kadang-kadang bukan sahaja dari segi perspektif pemandu juga kena lihat perspektif penumpang juga. Jadi itu yang kita perlu ada pengimbangan dari segi perkhidmatan yang lebih baik kepada pengguna. Akan tetapi apa pun kita tahu bahawa pemandu-pemandu teksi di lapangan terbang ini mereka menghadapi kesukaran dan kita akan cuba mencari jalan bagaimana membantu mereka dan mengurangkan kos operasi mereka. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Bolehkah saya bertanya Yang Berhormat Menteri bilakah agak-agaknya masa terdekat untuk kita menyelesaikan masalah ini? Tuan Loke Siew Fook: Saya akan bincang dengan lapangan terbang dengan pihak lapangan terbang. Yang Berhormat pun baru bangkitkan saya pun perlukan sedikit masa untuk berbincang tetapi apa pun saya akan berjanji untuk membincangkan bukan sahaja di Kota Kinabalu, di Sibu juga telah ada membangkitkan dengan saya dan saya akan berbincang dengan pihak pengurusan MAHB dengan kadar segera. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri sedikit. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Jaras lagi. Tuan Loke Siew Fook: Ya kalau boleh ringkaskan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Bukan Paya Jaras. Paya Besar. Tuan Yang di-Pertua, terima kasih. Yang Berhormat Menteri, saya meneliti tadi. Saya bersetuju dengan Yang Berhormat Pontian agar ada kaedah menang-menang di antara e- hailing dengan pemadu teksi dan bila saya naik Grab dalam bandar Kuala Lumpur ini pun saya mendengar rintihan mereka berkaitan komisen yang dikenakan oleh sesetengah syarikat e-hailing sampai pun satu per empat daripada jumlah tambang. Jadi persoalannya Yang Berhormat Menteri, kenapa pemandu teksi masih tidak berpuas hati kalau Yang Berhormat Menteri sudah menjawab dengan pelbagai soalan dan

Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Yang Berhormat Menteri, mohon. Tuan Loke Siew Fook: Jadi itu memang kita telah lakukan dan untuk pemandu teksi kita akan terus memberikan insentif, memberikan permit individu dan sebagainya dan kita akan mencari jalan bagaimana untuk membantu mereka supaya menggunakan aplikasi teknologi supaya dapat meningkatkan tahap perkhidmatan mereka. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Putatan. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Ya Yang Berhormat Menteri. Saya baru-baru ini didatangi oleh Persatuan Limosin Kota Kinabalu International Airport. Kesnya ada berbeza sedikit. Pemandu teksi di situ menghadapi kesukaran yang amat sangat kerana aktiviti Grab. Masalahnya daripada pemandu teksi yang lain ialah kerana pemandu teksi di kawasan Kota Kinabalu International Airport ini mereka tidak dibenarkan mengambil penumpang di luar daripada kawasan airport. Itu yang pertama. Kedua, kos yang mereka tanggung untuk beroperasi di Kota Kinabalu International Airport ini adalah amat tinggi di mana sebulan mereka terpaksa membayar sehingga RM1,000 untuk sewa airport itu sahaja, selain daripada kos-kos yang lain. Jadi apa tindakan Yang Berhormat Menteri untuk mengatasi masalah ini kerana keluhannya terlalu mendesak. Terima kasih. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat. Saya tahu bahawa di beberapa lapangan terbang di Sabah dan Sarawak ada isu-isu berkenaan dengan caj yang tinggi terhadap teksi. Saya akan berbincang kepada pihak Malaysia Airports Holdings Berhad (MAHB) untuk melihat bagaimana kita dapat mengurangkan kos tersebut untuk supaya pemandu-pemandu teksi limo ini dapat beroperasi dengan lebih selesa. Jadi untuk dari segi itu saya akan bincang dengan pihak lapangan terbang bagaimana untuk mengurangkan kos itu. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Saya ingin menyampaikan hasrat mereka kepada Yang Berhormat Menteri. Mereka tidak mempunyai masalah kalau Grab ini menghantar penumpang tetapi jangan mengambil penumpang daripada airport itu sahaja. Tuan Loke Siew Fook: Memang kita sedar permintaan itu tetapi cuma kita akan melihatlah timbang taranya dan juga kita kena lihat kadang-kadang bukan sahaja dari segi perspektif pemandu juga kena lihat perspektif penumpang juga. Jadi itu yang kita perlu ada pengimbangan dari segi perkhidmatan yang lebih baik kepada pengguna. Akan tetapi apa pun kita tahu bahawa pemandu-pemandu teksi di lapangan terbang ini mereka menghadapi kesukaran dan kita akan cuba mencari jalan bagaimana membantu mereka dan mengurangkan kos operasi mereka. Tuan Awang Husaini bin Sahari [Putatan]: Bolehkah saya bertanya Yang Berhormat Menteri bilakah agak-agaknya masa terdekat untuk kita menyelesaikan masalah ini?. Tuan Loke Siew Fook: Saya akan bincang dengan lapangan terbang dengan pihak lapangan terbang. Yang Berhormat pun baru bangkitkan saya pun perlukan sedikit masa untuk berbincang tetapi apa pun saya akan berjanji untuk membincangkan bukan sahaja di Kota Kinabalu, di Sibu juga telah ada membangkitkan dengan saya dan saya akan berbincang dengan pihak pengurusan MAHB dengan kadar segera. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri sedikit. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Jaras lagi. Tuan Loke Siew Fook: Ya kalau boleh ringkaskan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Bukan Paya Jaras. Paya Besar. Tuan Yang di-Pertua, terima kasih. Yang Berhormat Menteri, saya meneliti tadi. Saya bersetuju dengan Yang Berhormat Pontian agar ada kaedah menang-menang di antara e- hailing dengan pemadu teksi dan bila saya naik Grab dalam bandar Kuala Lumpur ini pun saya mendengar rintihan mereka berkaitan komisen yang dikenakan oleh sesetengah syarikat e-hailing sampai pun satu per empat daripada jumlah tambang. Jadi persoalannya Yang Berhormat Menteri, kenapa pemandu teksi masih tidak berpuas hati kalau Yang Berhormat Menteri sudah menjawab dengan pelbagai soalan dan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

140 DR.31.10.2018 penjelasan. Apa sebenarnya yang terbuku di hati mereka ini? Saya minta penjelasan Yang Berhormat Menteri. Tuan Loke Siew Fook: Yang pertamanya pemandu teksi nak kita ban Grab, itu yang mereka hendak. Jadi saya rasa Yang Berhormat kena sedarlah mengapa pemandu- pemandu teksi ini terus membuat demonstrasi dan sebagainya. Apa yang mereka mahu daripada kita kepada pihak yang demonstrasi ini mereka hendak kerajaan untuk mengharamkan sama sekali Grab. ■2140 Adakah Yang Berhormat boleh bersetuju dengan pendirian itu sebab Yang Berhormat sendiri tadi cakap, Yang Berhormat sendiri pun ambil Grab. Jadi itu yang saya katakan kerajaan telah mengambil satu.... Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Nak saya jawab? Tuan Loke Siew Fook: ...Pendekatan bahawa... Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: ...Mahu minta saya jawab... Tuan Loke Siew Fook: ...Kita hendak mengharmonikan – tidak payah, saya faham. Cuma saya katakan tadi berkenaan dengan komisen, memang kita tahu bahawa komisen yang dikenakan itu tinggi untuk pemandu-pemandu Grab ini, e-hailing ini. Itu sebabnya dalam dasar baru kita, kita telah menetapkan had komisen yang dikenakan kepada pemandu untuk kereta persendirian hanya 20 peratus dan bukan lagi 25 peratus. Kita turunkan dan hadkan 20 peratus. Untuk pemandu teksi yang menggunakan aplikasi e-hailing, komisen yang boleh dikenakan oleh syarikat e-hailing hanya 10 peratus. Itu sebabnya hala tuju kita, kita hendak menggalakkan pemandu-pemandu teksi ini menggunakan aplikasi e-hailing sama ada syarikat Grab ataupun syarikat-syarikat lain. Bukan kita hendak fokus kepada Grab sahaja. Ada 20, 30 buah syarikat e-hailing di Malaysia ini. Ada banyak lagi pilihan, yang penting kita hendak meyakinkan kepada pemandu teksi bahawa hari ini kalau kita tidak mengaplikasikan teknologi baru, mereka akan ketinggalan. Itu pendirian yang kita ambil dalam kerajaan. Kita harap semua Ahli-ahli Yang Berhormat bersama-sama dapat menyokong pendirian ini dan kita hendak menggalakkan dan kita hendak membantu, kita bukan hendak memangsakan pemandu teksi. Akan tetapi kalau kita mengikut permintaan daripada sebahagian daripada pemandu teksi mengharamkan syarikat e-hailing, mengharamkan kereta persendirian, mengharamkan Grab maka pada hari yang sama, orang ramai juga akan berdemonstrasi, akan membantah keputusan itu. Jadi kita harap, kita bersama-sama dalam perkara ini membantu persatuan- persatuan pemandu teksi di seluruh negara di mana-mana kawasan, di mana-mana bandar ada persatuan pemandu teksi. Saya syorkan kepada Ahli-ahli Yang Berhormat, pakailah peruntukan di kawasan Parlimen masing-masing membuat program untuk mereka, hand- holding. Bantu mereka pakai smartphone dan menggunakan aplikasi teknologi. Itu cara yang paling praktikal untuk membantu mereka. Jadi saya harap Yang Berhormat, dalam perkara ini saya tidak mahu mengambil satu pendirian bertentangan dari segi politik tetapi saya rasa di antara kita pembangkang ataupun kerajaan sama-sama pun tahu apa masalah yang kita hadapi. Kita tidak boleh ada satu pilihan tidak boleh membuat satu keputusan untuk mengharamkan e-hailing sama sekali. Kalau kita buat itu, saya rasa Yang Berhormat Pontian pun tidak akan bersetuju untuk mengharamkan e-hailing ini. Dahulu Yang Berhormat Pontian semasa menjadi Timbalan Menteri pun menggalakkan orang membawa Grab juga sebagai pendapatan tambahan, sebagai part-time juga. Jadi saya rasa dalam perkara ini, kedua-dua pihak, sama ada dalam kerajaan ataupun pembangkang, kita bersetuju dalam perkara ini... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Saya sebut buat business online. Tuan Loke Siew Fook: Okey, terima kasih.

penjelasan. Apa sebenarnya yang terbuku di hati mereka ini? Saya minta penjelasan Yang Berhormat Menteri. Tuan Loke Siew Fook: Yang pertamanya pemandu teksi nak kita ban Grab, itu yang mereka hendak. Jadi saya rasa Yang Berhormat kena sedarlah mengapa pemandu- pemandu teksi ini terus membuat demonstrasi dan sebagainya. Apa yang mereka mahu daripada kita kepada pihak yang demonstrasi ini mereka hendak kerajaan untuk mengharamkan sama sekali Grab. #2140. Adakah Yang Berhormat boleh bersetuju dengan pendirian itu sebab Yang Berhormat sendiri tadi cakap, Yang Berhormat sendiri pun ambil Grab. Jadi itu yang saya katakan kerajaan telah mengambil satu.... Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Nak saya jawab?. Tuan Loke Siew Fook: ...Pendekatan bahawa... Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: ...Mahu minta saya jawab... Tuan Loke Siew Fook: ...Kita hendak mengharmonikan- tidak payah, saya faham. Cuma saya katakan tadi berkenaan dengan komisen, memang kita tahu bahawa komisen yang dikenakan itu tinggi untuk pemandu-pemandu Grab ini, e-hailing ini. Itu sebabnya dalam dasar baru kita, kita telah menetapkan had komisen yang dikenakan kepada pemandu untuk kereta persendirian hanya 20 peratus dan bukan lagi 25 peratus. Kita turunkan dan hadkan 20 peratus. Untuk pemandu teksi yang menggunakan aplikasi e-hailing, komisen yang boleh dikenakan oleh syarikat e-hailing hanya 10 peratus. Itu sebabnya hala tuju kita, kita hendak menggalakkan pemandu-pemandu teksi ini menggunakan aplikasi e-hailing sama ada syarikat Grab ataupun syarikat-syarikat lain. Bukan kita hendak fokus kepada Grab sahaja. Ada 20, 30 buah syarikat e-hailing di Malaysia ini. Ada banyak lagi pilihan, yang penting kita hendak meyakinkan kepada pemandu teksi bahawa hari ini kalau kita tidak mengaplikasikan teknologi baru, mereka akan ketinggalan. Itu pendirian yang kita ambil dalam kerajaan. Kita harap semua Ahli-ahli Yang Berhormat bersama-sama dapat menyokong pendirian ini dan kita hendak menggalakkan dan kita hendak membantu, kita bukan hendak memangsakan pemandu teksi. Akan tetapi kalau kita mengikut permintaan daripada sebahagian daripada pemandu teksi mengharamkan syarikat e-hailing, mengharamkan kereta persendirian, mengharamkan Grab maka pada hari yang sama, orang ramai juga akan berdemonstrasi, akan membantah keputusan itu. Jadi kita harap, kita bersama-sama dalam perkara ini membantu persatuan- persatuan pemandu teksi di seluruh negara di mana-mana kawasan, di mana-mana bandar ada persatuan pemandu teksi. Saya syorkan kepada Ahli-ahli Yang Berhormat, pakailah peruntukan di kawasan Parlimen masing-masing membuat program untuk mereka, hand- holding. Bantu mereka pakai smartphone dan menggunakan aplikasi teknologi. Itu cara yang paling praktikal untuk membantu mereka. Jadi saya harap Yang Berhormat, dalam perkara ini saya tidak mahu mengambil satu pendirian bertentangan dari segi politik tetapi saya rasa di antara kita pembangkang ataupun kerajaan sama-sama pun tahu apa masalah yang kita hadapi. Kita tidak boleh ada satu pilihan tidak boleh membuat satu keputusan untuk mengharamkan e-hailing sama sekali. Kalau kita buat itu, saya rasa Yang Berhormat Pontian pun tidak akan bersetuju untuk mengharamkan e-hailing ini. Dahulu Yang Berhormat Pontian semasa menjadi Timbalan Menteri pun menggalakkan orang membawa Grab juga sebagai pendapatan tambahan, sebagai part-time juga. Jadi saya rasa dalam perkara ini, kedua-dua pihak, sama ada dalam kerajaan ataupun pembangkang, kita bersetuju dalam perkara ini... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Saya sebut buat business online. Tuan Loke Siew Fook: Okey, terima kasih.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 141 Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Akan tetapi itulah formula win- win itu penting Yang Berhormat. Tuan Loke Siew Fook: Adakah ini win-win? Okey, fikirlah. Sama-sama fikirkanlah. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Kaji elok-elok, buat dialog bersama-sama dan kalau diatur dengan baik, mereka tidak akan minta Yang Berhormat letak jawatan. Tuan Loke Siew Fook: Tidak apalah. Mana datang... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Sekarang ini mereka minta Yang Berhormat letak jawatan. Tuan Loke Siew Fook: ... Yang Berhormat, mana Yang Berhormat tahu saya tidak atur dengan baik? Saya menerima mereka di Kementerian Pengangkutan. Saya sudah jawab sudah sebab sebelum kita... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tetapi tidak selesai lagi. Tuan Loke Siew Fook: ...Present... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Apa yang penting apakah outcome nya selesai. Tuan Loke Siew Fook: Tidak apalah. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: ...Selesai. Tuan Loke Siew Fook: Ada orang hendak minta saya letak jawatan... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Apa yang penting outcome, hasil. Tuan Loke Siew Fook: ...Itu hak merekalah. Itu hak mereka. Kita menghormati hak bersuara bukan macam dahulu, kita menghormati hak bersuara. Mereka hendak berdemo, demolah tidak ada masalah. Tidak ada masalah langsung kalau mereka hendak menunjukkan perasaan, menunjukkan ketidakpuasan hati mereka. Akan tetapi kita akan meneruskan usaha kita untuk engage dengan pemandu-pemandu teksi dan kita akan meyakinkan mereka bahawa hala tuju yang paling baik ialah mengaplikasikan teknologi maklumat dan kita akan terus membantu pemandu-pemandu teksi tradisional untuk mengaplikasikan teknologi maklumat. Saya harap Yang Berhormat Paya Besar sudah cukuplah, sudah banyak kita berdialog tadi dan saya ada satu lagi, ada 17 minit lagi sahaja. Tuan Yang di-Pertua, saya akan hormat dengan tempoh masa tersebut. Berkenaan dengan penambahbaikan Kuala Lumpur Air Traffic Control System. Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Bukit Bendera membangkitkan mengenai koordinasi dan penambahbaikan Air Traffic Control (ATC), Civil Aviation Authority of Malaysia (CAAM) dengan Pusat Operasi Tentera Udara (POTU), Tentera Udara Diraja Malaysia. Laporan siasatan kemalangan udara MH370 telah dibentangkan kepada umum pada 20 Julai 2018. Berlandaskan Annex 16 Convention on International Civil Aviation Aircraft Accident and Incident Investigation yang bertujuan untuk menentukan hal keadaan dan punca kemalangan dengan tujuan untuk menyelamatkan nyawa dan juga mengelakkan kemalangan pada masa hadapan. Laporan siasatan tersebut antara lainnya telah mengemukakan beberapa cadangan penambahbaikan bagi tujuan meningkatkan kecekapan komunikasi dan koordinasi antara ATC, Civil Aviation Authority of Malaysia dengan pusat koordinasi tentera udara TUDM. Cadangan-cadangan yang dikemukakan meliputi perkara-perkara berikut:- (i) pihak CAAM Malaysia menilai semula prosedur sedia ada atau mewujudkan prosedur baru dengan TUDM dalam aktiviti pengawasan terhadap sebarang sasaran yang tidak dikenal pasti yang dikesan melalui radar; (ii) pihak CAAM mewujudkan quick reference on ATC yang komprehensif sebagai rujukan segera kepada petugas ATC berhubung tindakan kecemasan yang perlu dilakukan sekiranya berlaku situasi kecemasan yang mana ia akan dipamerkan di semua tempat ATC bertugas; dan

Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Akan tetapi itulah formula win-. win itu penting Yang Berhormat. Tuan Loke Siew Fook: Adakah ini win-win? Okey, fikirlah. Sama-sama fikirkanlah. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Kaji elok-elok, buat dialog bersama-sama dan kalau diatur dengan baik, mereka tidak akan minta Yang Berhormat letak jawatan. Tuan Loke Siew Fook: Tidak apalah. Mana datang... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Sekarang ini mereka minta Yang Berhormat letak jawatan. Tuan Loke Siew Fook: ... Yang Berhormat, mana Yang Berhormat tahu saya tidak atur dengan baik? Saya menerima mereka di Kementerian Pengangkutan. Saya sudah jawab sudah sebab sebelum kita... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tetapi tidak selesai lagi. Tuan Loke Siew Fook: ...Present... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Apa yang penting apakah outcome nya selesai. Tuan Loke Siew Fook: Tidak apalah. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: ...Selesai. Tuan Loke Siew Fook: Ada orang hendak minta saya letak jawatan... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Apa yang penting outcome, hasil. Tuan Loke Siew Fook: ...Itu hak merekalah. Itu hak mereka. Kita menghormati hak bersuara bukan macam dahulu, kita menghormati hak bersuara. Mereka hendak berdemo, demolah tidak ada masalah. Tidak ada masalah langsung kalau mereka hendak menunjukkan perasaan, menunjukkan ketidakpuasan hati mereka. Akan tetapi kita akan meneruskan usaha kita untuk engage dengan pemandu-pemandu teksi dan kita akan meyakinkan mereka bahawa hala tuju yang paling baik ialah mengaplikasikan teknologi maklumat dan kita akan terus membantu pemandu-pemandu teksi tradisional untuk mengaplikasikan teknologi maklumat. Saya harap Yang Berhormat Paya Besar sudah cukuplah, sudah banyak kita berdialog tadi dan saya ada satu lagi, ada 17 minit lagi sahaja. Tuan Yang di-Pertua, saya akan hormat dengan tempoh masa tersebut. Berkenaan dengan penambahbaikan Kuala Lumpur Air Traffic Control System. Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Bukit Bendera membangkitkan mengenai koordinasi dan penambahbaikan Air Traffic Control (ATC), Civil Aviation Authority of Malaysia (CAAM) dengan Pusat Operasi Tentera Udara (POTU), Tentera Udara Diraja Malaysia. Laporan siasatan kemalangan udara MH370 telah dibentangkan kepada umum pada 20 Julai 2018. Berlandaskan Annex 16 Convention on International Civil Aviation Aircraft Accident and Incident Investigation yang bertujuan untuk menentukan hal keadaan dan punca kemalangan dengan tujuan untuk menyelamatkan nyawa dan juga mengelakkan kemalangan pada masa hadapan. Laporan siasatan tersebut antara lainnya telah mengemukakan beberapa cadangan penambahbaikan bagi tujuan meningkatkan kecekapan komunikasi dan koordinasi antara ATC, Civil Aviation Authority of Malaysia dengan pusat koordinasi tentera udara TUDM. Cadangan-cadangan yang dikemukakan meliputi perkara-perkara berikut:-. (i) pihak CAAM Malaysia menilai semula prosedur sedia ada atau mewujudkan prosedur baru dengan TUDM dalam aktiviti pengawasan terhadap sebarang sasaran yang tidak dikenal pasti yang dikesan melalui radar; (ii) pihak CAAM mewujudkan quick reference on ATC yang komprehensif sebagai rujukan segera kepada petugas ATC berhubung tindakan kecemasan yang perlu dilakukan sekiranya berlaku situasi kecemasan yang mana ia akan dipamerkan di semua tempat ATC bertugas; dan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

142 DR.31.10.2018 (iii) pihak CAAM menyediakan refresher training kepada petugas ATC bagi tujuan memastikan mereka sentiasa kompeten dan mematuhi prosedur yang ditetapkan. Mengambil iktibar MH370 serta cadangan penambahbaikan yang telah disenaraikan dalam laporan siasatan kemalangan udara pesawat MH370, pihak CAAM telah dan akan mengambil beberapa tindakan penambahbaikan di samping meneruskan kerjasama sedia ada dengan TUDM. CAAM dan TUDM akan memantapkan komunikasi dan koordinasi antara pusat kawalan trafik udara CAAM dan pusat kawalan lalu lintas udara bersama, Joint Air Traffic Control Centre TUDM seperti berikut: (i) mengadakan mesyuarat jawatankuasa teknikal ruang udara dan jawatankuasa induk pengurusan ruang udara secara berkala yang melibatkan CAAM dan TUDM bagi membincangkan isu-isu berkaitan keselamatan ruang udara dan aktiviti penerbangan mengikut zon iaitu zon selatan, tengah dan utara dan juga mengikut wilayah iaitu wilayah Semenanjung Malaysia, wilayah Sabah dan wilayah Sarawak; (ii) melaksanakan latihan bersepadu Air Defence Exercise (ADEX) antara CAAM dan TUDM bagi memberi ruang dan peluang kepada kedua-dua pihak untuk menambah baik aspek koordinasi serta komunikasi; dan (iii) menambah baik beberapa prosedur kawalan trafik udara bagi mengendalikan sebarang isu berkaitan keselamatan penerbangan di ruang udara Malaysia. Tuan Yang di-Pertua, perkara yang kedua berkenaan dengan sektor penerbangan iaitu projek pembinaan Lapangan Terbang Lawas. Bagi menjawab persoalan daripada Yang Berhormat Lawas mengenai pembinaan lapangan terbang yang baru, satu kajian berkemungkinan mengenai projek lapangan terbang baru di Lawas telah dimuktamadkan pada tahun 2016. Kajian mendapati bahawa padang terbang Lawas ataupun STOLport Lawas sedia ada kerap mengalami banjir besar disebabkan kedudukannya yang terletak bersebelahan dengan tebing sungai. Keselamatan STOLport Lawas juga terancam disebabkan hakisan tanah di tebing sungai yang memasuki sehingga ke kawasan hujung landasan kapal terbang arah selatan. Selain itu terdapat halangan-halangan sedia ada iaitu kawasan perumahan dan bentuk muka bumi semula jadi. Kajian juga mendapati bahawa STOLport Lawas tidak boleh di naik taraf untuk menampung pesawat yang lebih besar disebabkan kekangan kawasan tanah dan pembangunan sekitar. Dalam hubungan ini, Kementerian Pengangkutan telah mengemukakan permohonan projek bagi pembinaan lapangan terbang baru iaitu melalui Rolling Plan Ketiga (RP3) Rancangan Malaysia Kesebelas dengan anggaran kos sebanyak RM483 juta. Skop pembinaan lapangan terbang baru ini yang disyorkan di dalam kajian pembinaan bangunan terminal dengan keluasan lantai sebanyak 2025 meter persegi bagi menampung kapasiti penumpang sehingga 110,525 penumpang setahun. Skop kerja pembinaan turut merangkumi pembinaan kawasan pemarkiran pesawat bagi dua pesawat ATR72, pembinaan landasan terbang sepanjang 1,500 meter, pembinaan bangunan operasi, pihak berkuasa penerbangan awam Malaysia dan menara kawalan ATC. Selain itu cadangan skop kerja turut melibatkan pembinaan balai bomba lapangan terbang, pembinaan stesen metrologi dan sistem-sistem bantuan penerbangan yang lain. Walau bagaimanapun di atas kekangan peruntukan, permohonan projek buat masa ini tidak diberikan keutamaan pada masa ini. Kementerian juga turut memohon peruntukan di bawah RP4 bagi pengambilan tanah seluas 283 ekar untuk cadangan pembinaan lapangan terbang baru Lawas, Sarawak di lokasi baru dengan jumlah sebanyak RM14.18 juta. Namun disebabkan kekangan kewangan negara, projek ini juga tidak dapat diberikan keutamaan pada ketika ini. Dalam hubungan ini mengambil kira kedudukan kewangan negara, Kementerian Pengangkutan akan berterusan mengemukakan permohonan peruntukan bagi

(iii) pihak CAAM menyediakan refresher training kepada petugas ATC bagi tujuan memastikan mereka sentiasa kompeten dan mematuhi prosedur yang ditetapkan. Mengambil iktibar MH370 serta cadangan penambahbaikan yang telah disenaraikan dalam laporan siasatan kemalangan udara pesawat MH370, pihak CAAM telah dan akan mengambil beberapa tindakan penambahbaikan di samping meneruskan kerjasama sedia ada dengan TUDM. CAAM dan TUDM akan memantapkan komunikasi dan koordinasi antara pusat kawalan trafik udara CAAM dan pusat kawalan lalu lintas udara bersama, Joint Air Traffic Control Centre TUDM seperti berikut: (i) mengadakan mesyuarat jawatankuasa teknikal ruang udara dan jawatankuasa induk pengurusan ruang udara secara berkala yang melibatkan CAAM dan TUDM bagi membincangkan isu-isu berkaitan keselamatan ruang udara dan aktiviti penerbangan mengikut zon iaitu zon selatan, tengah dan utara dan juga mengikut wilayah iaitu wilayah Semenanjung Malaysia, wilayah Sabah dan wilayah Sarawak; (ii) melaksanakan latihan bersepadu Air Defence Exercise (ADEX) antara CAAM dan TUDM bagi memberi ruang dan peluang kepada kedua-dua pihak untuk menambah baik aspek koordinasi serta komunikasi; dan (iii) menambah baik beberapa prosedur kawalan trafik udara bagi mengendalikan sebarang isu berkaitan keselamatan penerbangan di ruang udara Malaysia. Tuan Yang di-Pertua, perkara yang kedua berkenaan dengan sektor penerbangan iaitu projek pembinaan Lapangan Terbang Lawas. Bagi menjawab persoalan daripada Yang Berhormat Lawas mengenai pembinaan lapangan terbang yang baru, satu kajian berkemungkinan mengenai projek lapangan terbang baru di Lawas telah dimuktamadkan pada tahun 2016. Kajian mendapati bahawa padang terbang Lawas ataupun STOLport Lawas sedia ada kerap mengalami banjir besar disebabkan kedudukannya yang terletak bersebelahan dengan tebing sungai. Keselamatan STOLport Lawas juga terancam disebabkan hakisan tanah di tebing sungai yang memasuki sehingga ke kawasan hujung landasan kapal terbang arah selatan. Selain itu terdapat halangan-halangan sedia ada iaitu kawasan perumahan dan bentuk muka bumi semula jadi. Kajian juga mendapati bahawa STOLport Lawas tidak boleh di naik taraf untuk menampung pesawat yang lebih besar disebabkan kekangan kawasan tanah dan pembangunan sekitar. Dalam hubungan ini, Kementerian Pengangkutan telah mengemukakan permohonan projek bagi pembinaan lapangan terbang baru iaitu melalui Rolling Plan Ketiga (RP3) Rancangan Malaysia Kesebelas dengan anggaran kos sebanyak RM483 juta. Skop pembinaan lapangan terbang baru ini yang disyorkan di dalam kajian pembinaan bangunan terminal dengan keluasan lantai sebanyak 2025 meter persegi bagi menampung kapasiti penumpang sehingga 110,525 penumpang setahun. Skop kerja pembinaan turut merangkumi pembinaan kawasan pemarkiran pesawat bagi dua pesawat ATR72, pembinaan landasan terbang sepanjang 1,500 meter, pembinaan bangunan operasi, pihak berkuasa penerbangan awam Malaysia dan menara kawalan ATC. Selain itu cadangan skop kerja turut melibatkan pembinaan balai bomba lapangan terbang, pembinaan stesen metrologi dan sistem-sistem bantuan penerbangan yang lain. Walau bagaimanapun di atas kekangan peruntukan, permohonan projek buat masa ini tidak diberikan keutamaan pada masa ini. Kementerian juga turut memohon peruntukan di bawah RP4 bagi pengambilan tanah seluas 283 ekar untuk cadangan pembinaan lapangan terbang baru Lawas, Sarawak di lokasi baru dengan jumlah sebanyak RM14.18 juta. Namun disebabkan kekangan kewangan negara, projek ini juga tidak dapat diberikan keutamaan pada ketika ini. Dalam hubungan ini mengambil kira kedudukan kewangan negara, Kementerian Pengangkutan akan berterusan mengemukakan permohonan peruntukan bagi.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 143 membolehkan projek ini diberikan keutamaan pada masa hadapan. Di samping itu Kementerian Pengangkutan bersama-sama dengan Kementerian Kewangan, Malaysia Airport Holdings Berhad dan Suruhanjaya Penerbangan Malaysia sedang menerokai beberapa modal pembiayaan bagi membiayai projek-projek pembinaan lapangan terbang di seluruh negara termasuk pengenaan Regulated Asset Base (RAB), airport REIT dan juga Airport Development Fund. ■2150 Itu antara cadanganlah tidak semestinya kita mengguna pakai model tersebut. Kaedah ini merupakan cadangan penambahbaikan yang sedang diteliti oleh pihak kerajaan dan dijangkakan akan dimuktamadkan pada akhir tahun ini. Projek menaik taraf Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra, Kelantan. Untuk menjawab pertanyaan daripada Yang Berhormat Kubang Kerian dan Yang Berhormat Setiawangsa, berkenaan dengan projek menaik taraf Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra. Saya ingin memaklumkan bahawa projek pembesaran Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra, Kota Bharu melibatkan skop pembesaran bangunan sedia ada bagi membolehkannya menampung jumlah penumpang daripada 1.5 juta penumpang setahun kepada empat juta penumpang setahun. Antara tumpuan utama adalah membesarkan bangunan terminal, menambah parkir pesawat, pembesaran apron dan juga pembinaan bangunan Airport Fire Rescue Services yang baharu. Kerajaan telah memutuskan projek ini akan dilaksanakan secara tender terbuka dan projek dijadualkan akan dimulakan pada tahun 2020. Berkenaan dengan Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang, yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Tanjong seperti yang dibangkitkan juga oleh Yang Berhormat Jelutong tadi. Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang sedia ada direka bentuk untuk menampung pengendalian 6.5 juta penumpang setahun. Namun, jumlah penumpang yang dikendalikan pada tahun 2017, di LTAPP telah mencapai sebanyak 7.27 juta penumpang iaitu sebanyak 111 peratus daripada kapasiti sedia ada. Dalam hubungan ini, Kementerian Pengangkutan komited untuk menyelesaikan masalah kekurangan kapasiti di Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang. Kementerian Pengangkutan sedang mempertimbangkan beberapa opsyen untuk membesarkan LTAPP dengan meneroka beberapa pilihan termasuk membangunkan ruang tambahan untuk operasi syarikat penerbangan perkhidmatan penuh dan penerbangan tambang murah di bangunan terminal sedia ada. Pembinaan dan pembangunan ruang tambahan ini akan meningkatkan kapasiti pengendalian terminal daripada 6.5 juta penumpang kepada 12 juta penumpang setahun. Bagi menampung kos pembesaran Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang, Kementerian Pengangkutan, Kementerian Kewangan bersama MAHB sedang mengkaji model pembangunan dan kaedah pembiayaan yang sesuai agar projek pembesaran ini dapat dilaksanakan dengan cara yang paling cost-effective. Saya juga ingin mengambil kesempatan ini untuk memohon maaf kepada semua penumpang-penumpang yang terjejas pada hari itu semasa banjir kilat berlaku di terminal. Saya faham apabila berlaku kejadian seperti ini, memberikan kesulitan dan kesusahan kepada penumpang-penumpang. Saya memohon maaf di atas segala kesulitan yang telah timbul kepada penumpang-penumpang. Kita berjanji kita akan terus berusaha untuk memastikan perkara seperti ini tidak berlaku lagi, lebih-lebih lagi ini antara satu lapangan terbang yang sepatutnya kita hendak pastikan segala sistem itu dapat berjalan dengan lancar untuk memberikan perkhidmatan yang paling baik kepada penumpang dan untuk menjaga imej negara. Sebagai sebuah lapangan terbang antarabangsa apabila satu lapangan terbang itu mengalami keadaan banjir, apabila diambil gambar, sudah tentunya menjadi viral dan ini akan sudah tentunya menjejaskan imej negara kita. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Menteri? Tuan Loke Siew Fook: Saya harap ini dapat kita ambil iktibar dan pastikan MAHB akan mengambil langkah-langkah supaya kejadian seperti ini tidak berulang lagi. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Jelutong. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Terima kasih, Menteri. Saya cuma ingin– saya akan pendekkan. Saya tahu Menteri sedang mengejar masa. Ini adalah kali pertama dalam sejarah seorang Menteri memohon maaf kepada penumpang- penumpang dan saya ingin merakamkan di sini bahawa saya berterima kasih kepada Menteri

membolehkan projek ini diberikan keutamaan pada masa hadapan. Di samping itu Kementerian Pengangkutan bersama-sama dengan Kementerian Kewangan, Malaysia Airport Holdings Berhad dan Suruhanjaya Penerbangan Malaysia sedang menerokai beberapa modal pembiayaan bagi membiayai projek-projek pembinaan lapangan terbang di seluruh negara termasuk pengenaan Regulated Asset Base (RAB), airport REIT dan juga Airport Development Fund. #2150. Itu antara cadanganlah tidak semestinya kita mengguna pakai model tersebut. Kaedah ini merupakan cadangan penambahbaikan yang sedang diteliti oleh pihak kerajaan dan dijangkakan akan dimuktamadkan pada akhir tahun ini. Projek menaik taraf Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra, Kelantan. Untuk menjawab pertanyaan daripada Yang Berhormat Kubang Kerian dan Yang Berhormat Setiawangsa, berkenaan dengan projek menaik taraf Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra. Saya ingin memaklumkan bahawa projek pembesaran Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra, Kota Bharu melibatkan skop pembesaran bangunan sedia ada bagi membolehkannya menampung jumlah penumpang daripada 1.5 juta penumpang setahun kepada empat juta penumpang setahun. Antara tumpuan utama adalah membesarkan bangunan terminal, menambah parkir pesawat, pembesaran apron dan juga pembinaan bangunan Airport Fire Rescue Services yang baharu. Kerajaan telah memutuskan projek ini akan dilaksanakan secara tender terbuka dan projek dijadualkan akan dimulakan pada tahun 2020. Berkenaan dengan Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang, yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Tanjong seperti yang dibangkitkan juga oleh Yang Berhormat Jelutong tadi. Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang sedia ada direka bentuk untuk menampung pengendalian 6.5 juta penumpang setahun. Namun, jumlah penumpang yang dikendalikan pada tahun 2017, di LTAPP telah mencapai sebanyak 7.27 juta penumpang iaitu sebanyak 111 peratus daripada kapasiti sedia ada. Dalam hubungan ini, Kementerian Pengangkutan komited untuk menyelesaikan masalah kekurangan kapasiti di Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang. Kementerian Pengangkutan sedang mempertimbangkan beberapa opsyen untuk membesarkan LTAPP dengan meneroka beberapa pilihan termasuk membangunkan ruang tambahan untuk operasi syarikat penerbangan perkhidmatan penuh dan penerbangan tambang murah di bangunan terminal sedia ada. Pembinaan dan pembangunan ruang tambahan ini akan meningkatkan kapasiti pengendalian terminal daripada 6.5 juta penumpang kepada 12 juta penumpang setahun. Bagi menampung kos pembesaran Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang, Kementerian Pengangkutan, Kementerian Kewangan bersama MAHB sedang mengkaji model pembangunan dan kaedah pembiayaan yang sesuai agar projek pembesaran ini dapat dilaksanakan dengan cara yang paling cost-effective. Saya juga ingin mengambil kesempatan ini untuk memohon maaf kepada semua penumpang-penumpang yang terjejas pada hari itu semasa banjir kilat berlaku di terminal. Saya faham apabila berlaku kejadian seperti ini, memberikan kesulitan dan kesusahan kepada penumpang-penumpang. Saya memohon maaf di atas segala kesulitan yang telah timbul kepada penumpang-penumpang. Kita berjanji kita akan terus berusaha untuk memastikan perkara seperti ini tidak berlaku lagi, lebih-lebih lagi ini antara satu lapangan terbang yang sepatutnya kita hendak pastikan segala sistem itu dapat berjalan dengan lancar untuk memberikan perkhidmatan yang paling baik kepada penumpang dan untuk menjaga imej negara. Sebagai sebuah lapangan terbang antarabangsa apabila satu lapangan terbang itu mengalami keadaan banjir, apabila diambil gambar, sudah tentunya menjadi viral dan ini akan sudah tentunya menjejaskan imej negara kita. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Menteri?. Tuan Loke Siew Fook: Saya harap ini dapat kita ambil iktibar dan pastikan MAHB akan mengambil langkah-langkah supaya kejadian seperti ini tidak berulang lagi. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Jelutong. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Terima kasih, Menteri. Saya cuma ingin- saya akan pendekkan. Saya tahu Menteri sedang mengejar masa. Ini adalah kali pertama dalam sejarah seorang Menteri memohon maaf kepada penumpang- penumpang dan saya ingin merakamkan di sini bahawa saya berterima kasih kepada Menteri.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

144 DR.31.10.2018 juga di atas keprihatinan Menteri yang telah pun memberikan komitmen untuk memastikan bahawa perkara ini tidak berlaku. Kita tidak pernah melihat dalam kerajaan dahulu, seorang Menteri Pengangkutan atau mana-mana Menteri pun memohon maaf kepada penumpang-penumpang. Ini adalah sejarah dan saya ingin merakamkan di sini ucapan setinggi-tinggi tahniah dan terima kasih kepada Menteri yang begitu prihatin. Terima kasih. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih, Yang Berhormat Jelutong. Itu sikap yang kita akan ambil bahawa kalau ada kelemahan, di mana ada kesulitan kepada pihak orang ramai saya rasa pihak pengendali dan pihak kerajaan, kita perlu mengakui kesilapan tersebut dan kita perlu menyatakan itu secara terbuka. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Hidup Pakatan. Tuan Loke Siew Fook: Penerbangan terus dari China ke Pantai Timur. Untuk makluman Yang Berhormat Bagan Serai, yang bertanyakan mengenai penerbangan terus dari China ke Pantai Timur, Semenanjung, Malaysia, kerajaan akan sentiasa menggalakkan mana-mana syarikat penerbangan negara atau asing untuk mewujudkan perkhidmatan penerbangan antarabangsa secara terus dari luar negara ke mana-mana lapangan terbang di Malaysia. Ini termasuklah lapangan terbang di Pantai Timur, dengan mengambil langkah- langkah seperti berikut. Pertama, rundingan udara dua hala dengan negara-negara asing pada setiap tahun bagi mewujudkan dan meningkatkan hal-hal trafik penerbangan di antara Malaysia dan negara-negara tersebut. Kedua, memasukkan bandar-bandar di Malaysia sebagai salah satu destinasi yang di liberalisasi di bawah ASEAN Multilateral Agreement on The Full Liberalization of Passenger Air Services. Di bawah perjanjian ini, yang telah ditandatangani dan diratifikasi oleh Malaysia, syarikat-syarikat penerbangan negara-negara ASEAN dibenarkan untuk mengadakan penerbangan di antara mana-mana destinasi ASEAN tanpa had kekerapan, kapasiti dan jenis pesawat. Ketiga, menawarkan pelbagai insentif kepada syarikat-syarikat penerbangan daripada luar negara yang beroperasi ke mana-mana lapangan terbang negara termasuklah ke bandar-bandar utama Sabah oleh Malaysia Airport Holdings Berhad menerusi airlines incentive programme. Sehubungan dengan itu, syarikat-syarikat penerbangan negara seperti Malaysia Airlines Berhad, Firefly, Malindo Air dan AirAsia menyediakan perkhidmatan penerbangan ke lapangan-lapangan terbang di Pantai Timur seperti Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra, Kota Bharu, Lapangan Terbang Sultan Ahmad Shah, Kuantan dan Lapangan Terbang Sultan Mahmud, Kuala Terengganu. Walau bagaimanapun buat masa ini tiada sebarang penerbangan terus daripada China ke lapangan-lapangan terbang tersebut. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Bagan Serai minta laluan, Yang Berhormat Menteri. Dato’ Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Terima kasih, Tuan Yang di- Pertua. Terima kasih, Menteri. Saya bertanya tentang penerbangan terus daripada China ke Pantai Timur itu sebenarnya bertujuan hendak mengatakan bahawa kalau kita hendak pembangunan, kalau kita mahukan kemajuan satu tempat, orang luar, pelabur dari luar dia akan tanya mana airport? Dia akan tanya mana jalan terus? Kalau dia terpaksa datang sini hendak berulang pergi ke Pantai Timur atau berulang ke Perak umpamanya, maka itu susah untuk pelabur-pelabur luar untuk datang. Dengan itu juga, saya ingin bertanya kepada Menteri, saya difahamkan bahawa pembinaan lapangan terbang di Perak yang dijangkakan di Perak Tengah itu dikatakan mungkin tidak jadi. Jadi saya mahu tanya kembali kepada Menteri, kalau tidak silap saya pada tahun 2012 pernah dicadangkan pembinaan lapangan terbang dengan pihak swasta di kawasan Parlimen Bagan Serai iaitu Utara Malaysia Airport Terminal (UMAT) pernah dibawakan dalam Dewan ini. Adakah peluang untuk kawasan ini di sebutkan semula, dibincangkan semula? Adakah peluang untuk dijadikan airport di Parlimen Bagan Serai? Terima kasih, Menteri. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Sedikit.

juga di atas keprihatinan Menteri yang telah pun memberikan komitmen untuk memastikan bahawa perkara ini tidak berlaku. Kita tidak pernah melihat dalam kerajaan dahulu, seorang Menteri Pengangkutan atau mana-mana Menteri pun memohon maaf kepada penumpang-penumpang. Ini adalah sejarah dan saya ingin merakamkan di sini ucapan setinggi-tinggi tahniah dan terima kasih kepada Menteri yang begitu prihatin. Terima kasih. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih, Yang Berhormat Jelutong. Itu sikap yang kita akan ambil bahawa kalau ada kelemahan, di mana ada kesulitan kepada pihak orang ramai saya rasa pihak pengendali dan pihak kerajaan, kita perlu mengakui kesilapan tersebut dan kita perlu menyatakan itu secara terbuka. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Hidup Pakatan. Tuan Loke Siew Fook: Penerbangan terus dari China ke Pantai Timur. Untuk makluman Yang Berhormat Bagan Serai, yang bertanyakan mengenai penerbangan terus dari China ke Pantai Timur, Semenanjung, Malaysia, kerajaan akan sentiasa menggalakkan mana-mana syarikat penerbangan negara atau asing untuk mewujudkan perkhidmatan penerbangan antarabangsa secara terus dari luar negara ke mana-mana lapangan terbang di Malaysia. Ini termasuklah lapangan terbang di Pantai Timur, dengan mengambil langkah- langkah seperti berikut. Pertama, rundingan udara dua hala dengan negara-negara asing pada setiap tahun bagi mewujudkan dan meningkatkan hal-hal trafik penerbangan di antara Malaysia dan negara-negara tersebut. Kedua, memasukkan bandar-bandar di Malaysia sebagai salah satu destinasi yang di liberalisasi di bawah ASEAN Multilateral Agreement on The Full Liberalization of Passenger Air Services. Di bawah perjanjian ini, yang telah ditandatangani dan diratifikasi oleh Malaysia, syarikat-syarikat penerbangan negara-negara ASEAN dibenarkan untuk mengadakan penerbangan di antara mana-mana destinasi ASEAN tanpa had kekerapan, kapasiti dan jenis pesawat. Ketiga, menawarkan pelbagai insentif kepada syarikat-syarikat penerbangan daripada luar negara yang beroperasi ke mana-mana lapangan terbang negara termasuklah ke bandar-bandar utama Sabah oleh Malaysia Airport Holdings Berhad menerusi airlines incentive programme. Sehubungan dengan itu, syarikat-syarikat penerbangan negara seperti Malaysia Airlines Berhad, Firefly, Malindo Air dan AirAsia menyediakan perkhidmatan penerbangan ke lapangan-lapangan terbang di Pantai Timur seperti Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra, Kota Bharu, Lapangan Terbang Sultan Ahmad Shah, Kuantan dan Lapangan Terbang Sultan Mahmud, Kuala Terengganu. Walau bagaimanapun buat masa ini tiada sebarang penerbangan terus daripada China ke lapangan-lapangan terbang tersebut. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Bagan Serai minta laluan, Yang Berhormat Menteri. Dato' Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Terima kasih, Tuan Yang di- Pertua. Terima kasih, Menteri. Saya bertanya tentang penerbangan terus daripada China ke Pantai Timur itu sebenarnya bertujuan hendak mengatakan bahawa kalau kita hendak pembangunan, kalau kita mahukan kemajuan satu tempat, orang luar, pelabur dari luar dia akan tanya mana airport? Dia akan tanya mana jalan terus? Kalau dia terpaksa datang sini hendak berulang pergi ke Pantai Timur atau berulang ke Perak umpamanya, maka itu susah untuk pelabur-pelabur luar untuk datang. Dengan itu juga, saya ingin bertanya kepada Menteri, saya difahamkan bahawa pembinaan lapangan terbang di Perak yang dijangkakan di Perak Tengah itu dikatakan mungkin tidak jadi. Jadi saya mahu tanya kembali kepada Menteri, kalau tidak silap saya pada tahun 2012 pernah dicadangkan pembinaan lapangan terbang dengan pihak swasta di kawasan Parlimen Bagan Serai iaitu Utara Malaysia Airport Terminal (UMAT) pernah dibawakan dalam Dewan ini. Adakah peluang untuk kawasan ini di sebutkan semula, dibincangkan semula? Adakah peluang untuk dijadikan airport di Parlimen Bagan Serai? Terima kasih, Menteri. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Sedikit.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 145 Tuan Loke Siew Fook: Jawapan saya ialah apa-apa cadangan itu perlulah dibawa melalui proposal yang lengkap, yang komprehensif dan pihak agensi yang terlibat akan membuat kajian yang sepatutnya. Akan tetapi, apa yang penting ialah dari segi pembiayaan lapangan terbang itu. Saya rasa kalau ada pembiayaan swasta, apa-apa pun kita boleh bincangkan. Terima kasih. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Minta penjelasan sedikit Yang Berhormat Menteri. Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Tuan Karupaiya a/l Mutusami [Padang Serai]: Bagan Serai sudah bertukar ke Padang Serai. Padang airport baharu. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Ya, saya inginkan penjelasan juga. Saya mengucapkan terima kasih di atas usaha kementerian. Saya ingin tahu adakah kerajaan bercadang untuk menjadikan Airport Sultan Ismail Petra sebagai international airport. Oleh sebab kita lihat keperluan untuk mewujudkan wilayah yang seimbang antara timur dan barat bukan sahaja Sabah dan Sarawak. Di Kelantan juga perlu adanya airport yang bertaraf international terutama untuk pelancong-pelancong yang datang dari negara yang berdekatan. Minta penjelasan. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat Rantau Panjang. Memang kita tidak memilih kasih mana-mana lapangan terbang yang ada kapasiti dan juga ada capabilities ataupun ada potensinya kita akan cuba membangunkan lapangan terbang itu. Saya melihat di pantai timur itu memang Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra itu merupakan antara lapangan terbang yang ada potensi untuk dibangunkan. Walaupun ia tidak bertaraf antarabangsa, tetapi ia tidak menyekat mana-mana syarikat penerbangan dan juga laluan antarabangsa untuk mendarat di Kota Bharu. Cuma kita memerlukan CIQ sahaja. Jadi walaupun bukan bersifat lapangan terbang antarabangsa ia boleh tetap dijadikan sebagai satu hab untuk kita mendapatkan penerbangan-penerbangan antarabangsa daripada Kota Bharu ke destinasi-destinasi antarabangsa. Dato’ Dr. Mohd Khairuddin bin Aman Razali [Kuala Nerus]: Yang Berhormat Menteri, soalan hampir sama juga melibatkan airport di Kuala Terengganu. Ini kerana ada pihak yang berminat untuk melabur di airport ini untuk dikembangkan kepada flight- sebagai airport antarabangsa datang daripada luar China, Vietnam dan sebagainya. Adakah kerajaan bersedia memberi laluan jika ada pihak berminat untuk melabur ke arah itu? Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat Kuala Nerus, kita bersifat terbuka mana-mana pelabur mana-mana ada pihak yang ada keupayaan modal untuk melabur untuk menjadikan lapangan terbang antarabangsa kita alu-alukan. Jadi saya alu- alukan ada mana-mana pihak pelabur boleh datang berjumpa dengan saya ataupun pihak kerajaan, kita boleh membincangkan potensi itu. Memang kita melihat lapangan terbang itu antara sektor yang kita hendak buka supaya ada pelaburan daripada pihak swasta. ■2200 Walau bagaimanapun, Tuan Yang di-Pertua, rancangan untuk mewujudkan perkhidmatan penerbangan antarabangsa secara terus dari luar negara ke lapangan terbang di Pantai Timur adalah merupakan perancangan yang ditentukan oleh syarikat-syarikat penerbangan di Malaysia dan asing berdasarkan kepada commercial viability sesuatu laluan. Selain daripada langkah-langkah yang telah diambil seperti di atas, bagi menggalakkan lagi perkhidmatan penerbangan, adalah wajar pihak kerajaan negeri mempertingkatkan daya tarikan dan promosi produk-produk pelancongan di negeri-negeri yang berkaitan. Terakhirnya, Tuan Yang di-Pertua, Lapangan Terbang Seri Iskandar. Bagi menjawab persoalan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Parit, saya ingin memaklumkan bahawa kerajaan mengambil maklum akan permohonan cadangan pembangunan Gerbang Perindustrian Cempaka Sari oleh Kerajaan Negeri Perak yang mana turut merangkumi cadangan untuk membina sebuah lapangan terbang baharu di Seri Iskandar bagi menggantikan lapangan terbang sedia ada. Satu kajian telah dilaksanakan oleh pemaju Seri Iskandar yang telah dilantik oleh kerajaan negeri. Walau bagaimanapun, kajian tersebut tidak komprehensif. Dalam hubungan ini, kerajaan negeri perlu mengemukakan semula cadangan yang lebih lengkap sekiranya kerajaan negeri berminat untuk meneruskan permohonan bagi pembinaan sebuah lapangan terbang baharu di Seri Iskandar, Perak.

Tuan Loke Siew Fook: Jawapan saya ialah apa-apa cadangan itu perlulah dibawa. melalui proposal yang lengkap, yang komprehensif dan pihak agensi yang terlibat akan membuat kajian yang sepatutnya. Akan tetapi, apa yang penting ialah dari segi pembiayaan lapangan terbang itu. Saya rasa kalau ada pembiayaan swasta, apa-apa pun kita boleh bincangkan. Terima kasih. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Minta penjelasan sedikit Yang Berhormat Menteri. Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Tuan Karupaiya a/l Mutusami [Padang Serai]: Bagan Serai sudah bertukar ke Padang Serai. Padang airport baharu. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Ya, saya inginkan penjelasan juga. Saya mengucapkan terima kasih di atas usaha kementerian. Saya ingin tahu adakah kerajaan bercadang untuk menjadikan Airport Sultan Ismail Petra sebagai international airport. Oleh sebab kita lihat keperluan untuk mewujudkan wilayah yang seimbang antara timur dan barat bukan sahaja Sabah dan Sarawak. Di Kelantan juga perlu adanya airport yang bertaraf international terutama untuk pelancong-pelancong yang datang dari negara yang berdekatan. Minta penjelasan. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat Rantau Panjang. Memang kita tidak memilih kasih mana-mana lapangan terbang yang ada kapasiti dan juga ada capabilities ataupun ada potensinya kita akan cuba membangunkan lapangan terbang itu. Saya melihat di pantai timur itu memang Lapangan Terbang Sultan Ismail Petra itu merupakan antara lapangan terbang yang ada potensi untuk dibangunkan. Walaupun ia tidak bertaraf antarabangsa, tetapi ia tidak menyekat mana-mana syarikat penerbangan dan juga laluan antarabangsa untuk mendarat di Kota Bharu. Cuma kita memerlukan CIQ sahaja. Jadi walaupun bukan bersifat lapangan terbang antarabangsa ia boleh tetap dijadikan sebagai satu hab untuk kita mendapatkan penerbangan-penerbangan antarabangsa daripada Kota Bharu ke destinasi-destinasi antarabangsa. Dato' Dr. Mohd Khairuddin bin Aman Razali [Kuala Nerus]: Yang Berhormat Menteri, soalan hampir sama juga melibatkan airport di Kuala Terengganu. Ini kerana ada pihak yang berminat untuk melabur di airport ini untuk dikembangkan kepada flight- sebagai airport antarabangsa datang daripada luar China, Vietnam dan sebagainya. Adakah kerajaan bersedia memberi laluan jika ada pihak berminat untuk melabur ke arah itu?. Tuan Loke Siew Fook: Terima kasih Yang Berhormat Kuala Nerus, kita bersifat terbuka mana-mana pelabur mana-mana ada pihak yang ada keupayaan modal untuk melabur untuk menjadikan lapangan terbang antarabangsa kita alu-alukan. Jadi saya alu- alukan ada mana-mana pihak pelabur boleh datang berjumpa dengan saya ataupun pihak kerajaan, kita boleh membincangkan potensi itu. Memang kita melihat lapangan terbang itu antara sektor yang kita hendak buka supaya ada pelaburan daripada pihak swasta. #2200. Walau bagaimanapun, Tuan Yang di-Pertua, rancangan untuk mewujudkan perkhidmatan penerbangan antarabangsa secara terus dari luar negara ke lapangan terbang di Pantai Timur adalah merupakan perancangan yang ditentukan oleh syarikat-syarikat penerbangan di Malaysia dan asing berdasarkan kepada commercial viability sesuatu laluan. Selain daripada langkah-langkah yang telah diambil seperti di atas, bagi menggalakkan lagi perkhidmatan penerbangan, adalah wajar pihak kerajaan negeri mempertingkatkan daya tarikan dan promosi produk-produk pelancongan di negeri-negeri yang berkaitan. Terakhirnya, Tuan Yang di-Pertua, Lapangan Terbang Seri Iskandar. Bagi menjawab persoalan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Parit, saya ingin memaklumkan bahawa kerajaan mengambil maklum akan permohonan cadangan pembangunan Gerbang Perindustrian Cempaka Sari oleh Kerajaan Negeri Perak yang mana turut merangkumi cadangan untuk membina sebuah lapangan terbang baharu di Seri Iskandar bagi menggantikan lapangan terbang sedia ada. Satu kajian telah dilaksanakan oleh pemaju Seri Iskandar yang telah dilantik oleh kerajaan negeri. Walau bagaimanapun, kajian tersebut tidak komprehensif. Dalam hubungan ini, kerajaan negeri perlu mengemukakan semula cadangan yang lebih lengkap sekiranya kerajaan negeri berminat untuk meneruskan permohonan bagi pembinaan sebuah lapangan terbang baharu di Seri Iskandar, Perak.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

146 DR.31.10.2018 Tuan Yang di-Pertua, bagi pihak Kementerian Pengangkutan, saya sekali lagi mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membahaskan isu-isu berkaitan dengan Kementerian Pengangkutan dan saranan yang dikemukakan. Segala pandangan dan teguran kita terima dengan baik. Kita akan terus berusaha untuk memberikan perkhidmatan yang paling baik kepada rakyat Malaysia. Sekian, terima kasih Tuan Yang di-Pertua. [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua: Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Tepat pada waktu yang diberikan. Sekarang saya menjemput Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri. Dipersilakan. 10.01 mlm. Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking]: Terima kasih dan selamat malam kepada semua. Good evening. Tuan Yang di-Pertua, terlebih dahulu saya ingin mengucapkan terima kasih kepada 12 orang Ahli- ahli Yang Berhormat yang datangnya daripada Yang Berhormat Pasir Salak, Yang Berhormat Pontian, Yang Berhormat Padang Terap, Yang Berhormat Jerlun, Yang Berhormat Ayer Hitam, Yang Berhormat Permatang Pauh, Yang Berhormat Kubang Kerian, Yang Berhormat Jeli, Yang Berhormat Kepala Batas, Yang Berhormat Kuala Krai, Yang Berhormat Lenggong dan Yang Berhormat Tanjong yang telah mengambil bahagian dalam perbahasan Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas daripada 22 Oktober hingga 29 Oktober 2018. Isu-isu yang telah dibangkitkan berkaitan Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI) adalah mengenai pelaburan, projek nasional kereta ketiga, konflik perdagangan, prestasi eksport dan revolusi industri 4.0. Tuan Yang di-Pertua, saya akan jawab soalan yang telah dibangkitkan oleh Ahli Parlimen yang ada di sini. Kepada Ahli-ahli Parlimen yang tiada di sini pada hari ini... Tuan Yang di-Pertua: Jawapan bertulis. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Saya akan hantar dengan jawapan bertulis, tetapi akan juga jawab beberapa soalan yang that is relevant in this time. Thank you very much. Terima kasih. Saya bermula dengan Yang Berhormat Pontian. Terima kasih atas soalan beliau. Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Yang Berhormat Pontian telah bertanya soalan berkaitan apakah langkah-langkah yang dilaksanakan bagi memastikan kedudukan daya saing Malaysia tergolong di dalam 20 negara yang terbaik. Tuan Yang di-Pertua, adalah menjadi keutamaan kerajaan untuk meneruskan usaha meningkatkan daya saing negara. MITI melalui Perbadanan Produktiviti Malaysia (MPC) memantau prestasi Malaysia dalam tiga laporan daya saing utama iaitu Global Competitiveness Report, World Competitiveness Yearbook dan juga Doing Business, dengan izin. Dalam Global Competitiveness Report 2018 oleh World Economic Forum, Malaysia berada di kedudukan ke-25 di kalangan 140 negara. Dalam IMD World Competitiveness Yearbook 2018 oleh IMD Switzerland, Malaysia berada di kedudukan ke-22 di kalangan 63 negara. Manakala dalam Doing Business 2018 oleh World Bank, Malaysia berada pada kedudukan ke-24 di kalangan 190 negara. Kepentingan kedudukan negara dalam laporan antarabangsa tidak dinafikan dan digunakan sebagai penanda aras prestasi Malaysia berbanding negara lain. Namun begitu, apa yang lebih diutamakan adalah usaha-usaha ke arah peningkatan berterusan dalam bidang-bidang yang memerlukan perhatian. Antara inisiatif yang dijalankan secara berterusan adalah pewujudan Kumpulan Kerja Daya Saing, Competitiveness Working Group (CWG), dengan izin, yang dianggotai oleh kementerian dan agensi bagi membincangkan langkah dan inisiatif untuk dilaksanakan oleh kementerian dan agensi khususnya bagi indikator-indikator yang memerlukan penambahbaikan dalam tiga laporan daya saing utama. Malaysia Productivity Corporation (MPC) juga telah bekerjasama dengan kementerian dan agensi bagi mengenal pasti langkah-langkah penambahbaikan yang boleh diambil bagi memperbaiki kedudukan negara melalui program pengurusan data untuk

Tuan Yang di-Pertua, bagi pihak Kementerian Pengangkutan, saya sekali lagi mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membahaskan isu-isu berkaitan dengan Kementerian Pengangkutan dan saranan yang dikemukakan. Segala pandangan dan teguran kita terima dengan baik. Kita akan terus berusaha untuk memberikan perkhidmatan yang paling baik kepada rakyat Malaysia. Sekian, terima kasih Tuan Yang di-Pertua. [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua: Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Tepat pada waktu yang diberikan. Sekarang saya menjemput Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri. Dipersilakan. 10.01 mlm. Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking]: Terima kasih dan selamat malam kepada semua. Good evening. Tuan Yang di-Pertua, terlebih dahulu saya ingin mengucapkan terima kasih kepada 12 orang Ahli- ahli Yang Berhormat yang datangnya daripada Yang Berhormat Pasir Salak, Yang Berhormat Pontian, Yang Berhormat Padang Terap, Yang Berhormat Jerlun, Yang Berhormat Ayer Hitam, Yang Berhormat Permatang Pauh, Yang Berhormat Kubang Kerian, Yang Berhormat Jeli, Yang Berhormat Kepala Batas, Yang Berhormat Kuala Krai, Yang Berhormat Lenggong dan Yang Berhormat Tanjong yang telah mengambil bahagian dalam perbahasan Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas daripada 22 Oktober hingga 29 Oktober 2018. Isu-isu yang telah dibangkitkan berkaitan Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI) adalah mengenai pelaburan, projek nasional kereta ketiga, konflik perdagangan, prestasi eksport dan revolusi industri 4.0. Tuan Yang di-Pertua, saya akan jawab soalan yang telah dibangkitkan oleh Ahli Parlimen yang ada di sini. Kepada Ahli-ahli Parlimen yang tiada di sini pada hari ini... Tuan Yang di-Pertua: Jawapan bertulis. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Saya akan hantar dengan jawapan bertulis, tetapi akan juga jawab beberapa soalan yang that is relevant in this time. Thank you very much. Terima kasih. Saya bermula dengan Yang Berhormat Pontian. Terima kasih atas soalan beliau. Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Yang Berhormat Pontian telah bertanya soalan berkaitan apakah langkah-langkah yang dilaksanakan bagi memastikan kedudukan daya saing Malaysia tergolong di dalam 20 negara yang terbaik. Tuan Yang di-Pertua, adalah menjadi keutamaan kerajaan untuk meneruskan usaha meningkatkan daya saing negara. MITI melalui Perbadanan Produktiviti Malaysia (MPC) memantau prestasi Malaysia dalam tiga laporan daya saing utama iaitu Global Competitiveness Report, World Competitiveness Yearbook dan juga Doing Business, dengan izin. Dalam Global Competitiveness Report 2018 oleh World Economic Forum, Malaysia berada di kedudukan ke-25 di kalangan 140 negara. Dalam IMD World Competitiveness Yearbook 2018 oleh IMD Switzerland, Malaysia berada di kedudukan ke-22 di kalangan 63 negara. Manakala dalam Doing Business 2018 oleh World Bank, Malaysia berada pada kedudukan ke-24 di kalangan 190 negara. Kepentingan kedudukan negara dalam laporan antarabangsa tidak dinafikan dan digunakan sebagai penanda aras prestasi Malaysia berbanding negara lain. Namun begitu, apa yang lebih diutamakan adalah usaha-usaha ke arah peningkatan berterusan dalam bidang-bidang yang memerlukan perhatian. Antara inisiatif yang dijalankan secara berterusan adalah pewujudan Kumpulan Kerja Daya Saing, Competitiveness Working Group (CWG), dengan izin, yang dianggotai oleh kementerian dan agensi bagi membincangkan langkah dan inisiatif untuk dilaksanakan oleh kementerian dan agensi khususnya bagi indikator-indikator yang memerlukan penambahbaikan dalam tiga laporan daya saing utama. Malaysia Productivity Corporation (MPC) juga telah bekerjasama dengan kementerian dan agensi bagi mengenal pasti langkah-langkah penambahbaikan yang boleh diambil bagi memperbaiki kedudukan negara melalui program pengurusan data untuk.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 147 membekalkan data yang tepat, berkualiti, terkini dan memenuhi definisi yang diperlukan oleh badan penarafan antarabangsa. Sehubungan dengan itu, Tuan Yang di-Pertua, semua kementerian, jabatan dan agensi yang terlibat telah bersetuju mengambil tanggungjawab bagi memantau dan membekalkan data yang berkaitan dengan kementerian masing-masing kepada MPC dan organisasi antarabangsa. Selain daripada itu, sebuah kumpulan perancang antara agensi telah diwujudkan dan berperanan sebagai jawatankuasa yang mengesahkan data-data Malaysia sebelum disalurkan kepada badan penarafan antarabangsa. Produktiviti telah dikenal pasti sebagai pemacu perubahan, the game changer in this case, Tuan Yang di-Pertua. Sehubungan dengan ini, Malaysia Productivity Blueprint telah dilancarkan pada 8 Mei 2017 bagi memacu pelaksanaan inisiatif produktiviti di peringkat nasional, sektor dan perusahaan untuk meningkatkan produktiviti negara. Lima teras yang digariskan bagi meningkatkan produktiviti adalah menghasilkan tenaga kerja masa hadapan, memacu pendigitalan dan inovasi, memastikan akauntabiliti industri terhadap produktiviti, membentuk ekosistem yang teguh dengan menangani kekangan peraturan, dan menentukan mekanisme pelaksanaan yang padu melalui tadbir urus yang berkesan. Sebagai pendekatan baharu, Productivity Nexus yang digerakkan oleh pihak industri diwujudkan bagi memainkan peranan utama untuk meningkatkan produktiviti dan inovasi perusahaan. Productivity Nexus meliputi penglibatan industri, kerajaan dan universiti melalui perkongsian kepakaran bagi menyokong pelaksanaan penyelesaian produktiviti. Tuan Yang di-Pertua, pelaksanaan inisiatif yang digariskan dalam MPB ini dijangka dapat meningkatkan produktiviti dan daya siang negara secara mampan. Ia meningkatkan juga kerjasama erat antara sektor awam dan swasta dalam bentuk pasukan kerja seperti Pasukan Petugas Khas Pemudahcara Perniagaan (PEMUDAH) dan focus group dalam mewujudkan persekitaran mesra perniagaan dan mengurangkan birokrasi beban peraturan. We want to make it ease of business for many as well, dengan izin. Bagi mempertingkatkan produktiviti dan kecekapan dalam pelaksanaan undang- undang serta mewujudkan persekitaran perniagaan yang kondusif, amalan baik peraturan (good regulatory practice), dengan izin, dilaksanakan ke atas peraturan-peraturan berkaitan perniagaan. Peraturan-peraturan tersebut dikaji semula bagi mengenal pasti beban peraturan yang tidak perlu dan langkah penambahbaikan dijalankan. Dalam tempoh lima tahun bermula tahun 2012, sejumlah RM6 bilion penjimatan kos pematuhan telah dicapai melalui pelbagai program peningkatan seperti reducing unnecessary regulatory burdens dan memproses projek-projek inovasi seperti lean management. Penyebaran maklumat melalui penerbitan bercetak dan elektronik juga terus dipergiatkan selain penganjuran sesi libat urus bersama pihak media untuk menguar-uarkan prestasi Malaysia kepada pihak umum. Tuan Yang di-Pertua, saya akan juga ... Tuan Charles Anthony Santiago [Klang]: Menteri, minta penjelasan. Tuan Yang di-Pertua, saya hendak balik kepada isu yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Menteri berkait dengan daya saing. Saya hendak bangkit pertalian di antara daya saing dan juga FTA. Pada 22 Oktober, jawapan Yang Berhormat Menteri kepada Yang Berhormat Petaling Jaya iaitu berkait dengan Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership mengatakan bahawa— Saya baca Tuan Yang di-Pertua, “Kerajaan Malaysia masih memerlukan masa untuk meneliti perjanjian ini dan memastikan sebarang keputusan yang diambil mengenai CPTPP akan memberikan kebaikan kepada Malaysia secara keseluruhannya.” ■2210 Ini adalah jawapan Yang Berhormat Menteri pada 22 Oktober 2018. Dua hari selepas itu— so, apabila kita nampak jawapan Yang Berhormat Menteri nampaknya bahawa— ataupun proses ratifikasi dan gambaran ialah masih ada dalam tahap pertimbangan. Akan tetapi dua hari selepas itu, ketua setiausaha kementerian membuat satu kenyataan mengatakan bahawa proses ratifikasi CPTPP perlu dua lagi sidang Parlimen. Beliau mengatakan bahawa CPTPP mungkin memerlukan dua sidang Parlimen bagi

membekalkan data yang tepat, berkualiti, terkini dan memenuhi definisi yang diperlukan oleh badan penarafan antarabangsa. Sehubungan dengan itu, Tuan Yang di-Pertua, semua kementerian, jabatan dan agensi yang terlibat telah bersetuju mengambil tanggungjawab bagi memantau dan membekalkan data yang berkaitan dengan kementerian masing-masing kepada MPC dan organisasi antarabangsa. Selain daripada itu, sebuah kumpulan perancang antara agensi telah diwujudkan dan berperanan sebagai jawatankuasa yang mengesahkan data-data Malaysia sebelum disalurkan kepada badan penarafan antarabangsa. Produktiviti telah dikenal pasti sebagai pemacu perubahan, the game changer in this case, Tuan Yang di-Pertua. Sehubungan dengan ini, Malaysia Productivity Blueprint telah dilancarkan pada 8 Mei 2017 bagi memacu pelaksanaan inisiatif produktiviti di peringkat nasional, sektor dan perusahaan untuk meningkatkan produktiviti negara. Lima teras yang digariskan bagi meningkatkan produktiviti adalah menghasilkan tenaga kerja masa hadapan, memacu pendigitalan dan inovasi, memastikan akauntabiliti industri terhadap produktiviti, membentuk ekosistem yang teguh dengan menangani kekangan peraturan, dan menentukan mekanisme pelaksanaan yang padu melalui tadbir urus yang berkesan. Sebagai pendekatan baharu, Productivity Nexus yang digerakkan oleh pihak industri diwujudkan bagi memainkan peranan utama untuk meningkatkan produktiviti dan inovasi perusahaan. Productivity Nexus meliputi penglibatan industri, kerajaan dan universiti melalui perkongsian kepakaran bagi menyokong pelaksanaan penyelesaian produktiviti. Tuan Yang di-Pertua, pelaksanaan inisiatif yang digariskan dalam MPB ini dijangka dapat meningkatkan produktiviti dan daya siang negara secara mampan. Ia meningkatkan juga kerjasama erat antara sektor awam dan swasta dalam bentuk pasukan kerja seperti Pasukan Petugas Khas Pemudahcara Perniagaan (PEMUDAH) dan focus group dalam mewujudkan persekitaran mesra perniagaan dan mengurangkan birokrasi beban peraturan. We want to make it ease of business for many as well, dengan izin. Bagi mempertingkatkan produktiviti dan kecekapan dalam pelaksanaan undang- undang serta mewujudkan persekitaran perniagaan yang kondusif, amalan baik peraturan (good regulatory practice), dengan izin, dilaksanakan ke atas peraturan-peraturan berkaitan perniagaan. Peraturan-peraturan tersebut dikaji semula bagi mengenal pasti beban peraturan yang tidak perlu dan langkah penambahbaikan dijalankan. Dalam tempoh lima tahun bermula tahun 2012, sejumlah RM6 bilion penjimatan kos pematuhan telah dicapai melalui pelbagai program peningkatan seperti reducing unnecessary regulatory burdens dan memproses projek-projek inovasi seperti lean management. Penyebaran maklumat melalui penerbitan bercetak dan elektronik juga terus dipergiatkan selain penganjuran sesi libat urus bersama pihak media untuk menguar-uarkan prestasi Malaysia kepada pihak umum. Tuan Yang di-Pertua, saya akan juga ... Tuan Charles Anthony Santiago [Klang]: Menteri, minta penjelasan. Tuan Yang di-Pertua, saya hendak balik kepada isu yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Menteri berkait dengan daya saing. Saya hendak bangkit pertalian di antara daya saing dan juga FTA. Pada 22 Oktober, jawapan Yang Berhormat Menteri kepada Yang Berhormat Petaling Jaya iaitu berkait dengan Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership mengatakan bahawa-- Saya baca Tuan Yang di-Pertua, "Kerajaan Malaysia masih memerlukan masa untuk meneliti perjanjian ini dan memastikan sebarang keputusan yang diambil mengenai CPTPP akan memberikan kebaikan kepada Malaysia secara keseluruhannya.". #2210. Ini adalah jawapan Yang Berhormat Menteri pada 22 Oktober 2018. Dua hari selepas itu-- so, apabila kita nampak jawapan Yang Berhormat Menteri nampaknya bahawa-- ataupun proses ratifikasi dan gambaran ialah masih ada dalam tahap pertimbangan. Akan tetapi dua hari selepas itu, ketua setiausaha kementerian membuat satu kenyataan mengatakan bahawa proses ratifikasi CPTPP perlu dua lagi sidang Parlimen. Beliau mengatakan bahawa CPTPP mungkin memerlukan dua sidang Parlimen bagi.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

148 DR.31.10.2018 meminda peraturan dan undang-undang berkaitan, kata Setiausaha Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri. Ini memerlukan kelulusan Kabinet. Soalan saya Yang Berhormat Menteri ialah kenyataan Yang Berhormat Menteri mengatakan bahawa seolah-olah gambaran yang diberikan ialah keputusan belum dibuat untuk ratifikasi CPTPP dan masih dalam pertimbangan. Akan tetapi kenyataan yang dikeluarkan oleh ketua setiausaha mengatakan bahawa keputusan telah dibuat dan sekarang we wait for ratifikasi dan sembilan ke 10 undang-undang akan ditukar dalam dua sidang Parlimen akan datang. So, saya minta Yang Berhormat Menteri menjelaskan apakah situasi sebenarnya berkait dengan CPTPP memandangkan ini adalah berkait dengan daya saing? Terima kasih. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Terima kasih Ahli Parlimen daripada Klang, rakan saya. Jawapan adalah konsisten bahawa kerajaan masih lagi membuat kaji selidik berkenaan dengan bilakah kita akan meratifikasikan yang mungkin telah dijawab oleh KSU itu adalah pandangan yang mungkin disalah faham oleh media ataupun mungkin juga dalam usaha beliau untuk menerangkan keadaan yang ada. We understand dengan izin Tuan Yang di-Pertua, bahawa ada 17 undang-undang yang mesti dipinda melalui Parlimen kalau kita ingini ratifikasikan CPTPP ini. Saya akan memberi jawapan yang lebih mendalam secara bertulis berkenaan dengan soalan yang diberikan but let me get more clarification as well daripada KSU saya supaya saya dapat penerangan yang lebih mendalam. But kerajaan Tuan Yang di-Pertua, telah membuat keputusan bahawa kita masih kaji selidik to make sure that Malaysia's sovereignty will be protected. Thank you, terima kasih. Saya ingin... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri, saya menimbulkan tentang daya saing ini. Apa yang saya cadangkan ialah kerajaan sekarang ini meneruskan hasrat kerajaan dahulu untuk menjadi 20 buah negara yang terbaik di dunia dalam pelbagai bidang. Indeks Daya Saing Global itu salah satu sama ada ia dibuat oleh World Economic Forum (WEF) atau IMD, kita pernah dapat kedudukan 20, 22, 24, 26. Itu pencapaian kerajaan terdahulu. Jika boleh, diteruskan hasrat supaya kita berada di kalangan 20 yang terbaik dalam pelbagai bidang, itu cadangan saya. Hendaklah dilakukan NBOS dengan semua kementerian. Jika hanya MITI dan MPC yang berusaha untuk mencapai itu, hasrat untuk menjadi negara yang 20 itu tidak akan tercapai kalau tidak dibantu oleh semua kementerian yang lain. Itu maksud saya, terima kasih. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan juga Ahli Parlimen Pontian. Yes, saya setuju bahawa apa yang baik kita mesti guna dan we will improve it dengan izin, dengan current policies of the government. We will not take away apa yang baik. Ini adalah satu polisi yang kita akan gunakan dalam MITI dan dalam ekosistem Jemaah Menteri kita akan bekerjasama dengan semua kementerian untuk memperkasakan dan memperkukuhkan daya saing Malaysia bersama dalam ekonomi dan juga di dunia. Terima kasih. Saya ingin jawab Yang Berhormat Tanjong, soalan Yang Berhormat Tanjong yang membangkitkan isu berkaitan Penang Skills Development Centre untuk mendapat peruntukan bagi menaikkan makmal dan bengkelnya ke tahap Revolusi Perindustrian 4.0 melalui sokongan dan pelaburan bersama daripada pihak industri. Pada masa yang sama juga, Yang Berhormat Kuala Krai dan Yang Berhormat Lenggong juga telah membangkitkan isu yang berkaitan. Hari ini kita telah melancarkan policy industry forward ataupun polisi yang berkaitan dan mengamalkan Industrial Revolution 4.0. Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah memberi ucapan yang banyak harapan kepada semua untuk mengambil inisiatif memperkasakan daya saingan kita dalam manufacturing by embracing the industry 4.0. MITI telah lama bekerjasama dengan PSDC dalam memperkasakan modal insan untuk industri di Malaysia dan mengiktiraf inisiatif-inisiatif PSDC bagi memenuhi keperluan tenaga mahir di kalangan pihak industri untuk menghadapi industry 4.0. Sejak tahun 1994... Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri, berkaitan IR 4.0. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pendang bangun dahulu ya.

meminda peraturan dan undang-undang berkaitan, kata Setiausaha Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri. Ini memerlukan kelulusan Kabinet. Soalan saya Yang Berhormat Menteri ialah kenyataan Yang Berhormat Menteri mengatakan bahawa seolah-olah gambaran yang diberikan ialah keputusan belum dibuat untuk ratifikasi CPTPP dan masih dalam pertimbangan. Akan tetapi kenyataan yang dikeluarkan oleh ketua setiausaha mengatakan bahawa keputusan telah dibuat dan sekarang we wait for ratifikasi dan sembilan ke 10 undang-undang akan ditukar dalam dua sidang Parlimen akan datang. So, saya minta Yang Berhormat Menteri menjelaskan apakah situasi sebenarnya berkait dengan CPTPP memandangkan ini adalah berkait dengan daya saing? Terima kasih. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Terima kasih Ahli Parlimen daripada Klang, rakan saya. Jawapan adalah konsisten bahawa kerajaan masih lagi membuat kaji selidik berkenaan dengan bilakah kita akan meratifikasikan yang mungkin telah dijawab oleh KSU itu adalah pandangan yang mungkin disalah faham oleh media ataupun mungkin juga dalam usaha beliau untuk menerangkan keadaan yang ada. We understand dengan izin Tuan Yang di-Pertua, bahawa ada 17 undang-undang yang mesti dipinda melalui Parlimen kalau kita ingini ratifikasikan CPTPP ini. Saya akan memberi jawapan yang lebih mendalam secara bertulis berkenaan dengan soalan yang diberikan but let me get more clarification as well daripada KSU saya supaya saya dapat penerangan yang lebih mendalam. But kerajaan Tuan Yang di-Pertua, telah membuat keputusan bahawa kita masih kaji selidik to make sure that Malaysia's sovereignty will be protected. Thank you, terima kasih. Saya ingin... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri, saya menimbulkan tentang daya saing ini. Apa yang saya cadangkan ialah kerajaan sekarang ini meneruskan hasrat kerajaan dahulu untuk menjadi 20 buah negara yang terbaik di dunia dalam pelbagai bidang. Indeks Daya Saing Global itu salah satu sama ada ia dibuat oleh World Economic Forum (WEF) atau IMD, kita pernah dapat kedudukan 20, 22, 24, 26. Itu pencapaian kerajaan terdahulu. Jika boleh, diteruskan hasrat supaya kita berada di kalangan 20 yang terbaik dalam pelbagai bidang, itu cadangan saya. Hendaklah dilakukan NBOS dengan semua kementerian. Jika hanya MITI dan MPC yang berusaha untuk mencapai itu, hasrat untuk menjadi negara yang 20 itu tidak akan tercapai kalau tidak dibantu oleh semua kementerian yang lain. Itu maksud saya, terima kasih. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan juga Ahli Parlimen Pontian. Yes, saya setuju bahawa apa yang baik kita mesti guna dan we will improve it dengan izin, dengan current policies of the government. We will not take away apa yang baik. Ini adalah satu polisi yang kita akan gunakan dalam MITI dan dalam ekosistem Jemaah Menteri kita akan bekerjasama dengan semua kementerian untuk memperkasakan dan memperkukuhkan daya saing Malaysia bersama dalam ekonomi dan juga di dunia. Terima kasih. Saya ingin jawab Yang Berhormat Tanjong, soalan Yang Berhormat Tanjong yang membangkitkan isu berkaitan Penang Skills Development Centre untuk mendapat peruntukan bagi menaikkan makmal dan bengkelnya ke tahap Revolusi Perindustrian 4.0 melalui sokongan dan pelaburan bersama daripada pihak industri. Pada masa yang sama juga, Yang Berhormat Kuala Krai dan Yang Berhormat Lenggong juga telah membangkitkan isu yang berkaitan. Hari ini kita telah melancarkan policy industry forward ataupun polisi yang berkaitan dan mengamalkan Industrial Revolution 4.0. Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah memberi ucapan yang banyak harapan kepada semua untuk mengambil inisiatif memperkasakan daya saingan kita dalam manufacturing by embracing the industry 4.0. MITI telah lama bekerjasama dengan PSDC dalam memperkasakan modal insan untuk industri di Malaysia dan mengiktiraf inisiatif-inisiatif PSDC bagi memenuhi keperluan tenaga mahir di kalangan pihak industri untuk menghadapi industry 4.0. Sejak tahun 1994... Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri, berkaitan IR 4.0. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Yang Berhormat Menteri. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pendang bangun dahulu ya.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 149 Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Paya Besar dahulu. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pendang, Yang Berhormat Pendang. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Okey, terima kasih. Pendang always win. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Pendang dahulu. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Okey, terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya hendak ucapkan terima kasih di atas program-program dan aktiviti yang telah disebut oleh Yang Berhormat Menteri tadi. Itu biasanya telah ada dalam master plan yang telah dibuat sama ada yang dahulu ataupun dimurnikan balik master plan yang ada di bawah MITI itu. Oleh sebab bawah MITI ini ada dua agensi, output dengan input iaitu MATRADE dan MIDA. Saya ingat Yang Berhormat Menteri MITI sangat beruntung kerana sekarang boleh merujuk kepada Yang Berhormat Jeli yang berpengalaman untuk membuat master plan baharu bagi meningkatkan. Oleh sebab MITI ini ia ada kaitan dengan KDNK, ia relate dengan apabila berlakunya krisis ekonomi, krisis inflasi, krisis mata wang sebab ia boleh mengimbangkan di antara FDI dan DDI, saya sudah sebut. Apa sahaja perancangan mesti ada DDI. Ini kerana DDI ini kalau berlaku apa-apa kepada FDI, ia tarik balik pelaburan dalam negara akan mengimbangkan KDNK negara, mengimbangkan krisis inflasi dalam negara juga. Ini kita hendak melihat master plan yang dirancang oleh Yang Berhormat Menteri MITI yang boleh kongsi dalam Parlimen ini supaya kita dapat berbahas ataupun bertukar- tukar fikiran bagi menstabilkan sekira berlakunya apa-apa masalah dalam negara kita di masa akan datang. Yang Berhormat Menteri sekali lagi saya ucap terima kasih, boleh membuat rujukan kepada Menteri yang berpengalaman iaitu daripada Yang Berhormat Jeli. Boleh berbincang sekarang ini kerana duduk dalam satu team yang sama. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Berkait... Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih Yang Berhormat Pendang dan Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Yes, I also can get advice daripada Yang Berhormat sebab ini adalah untuk kebaikan satu negara kita di mana bukannya hanya nasihat daripada Yang Berhormat Jeli tetapi juga daripada Yang Berhormat Pendang. Beberapa Ahli: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara] Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: I want to create the whole country together. Kerajaan ini tentu akan dengar. [Disampuk] We will listen to every suggestion dan kita akan buat yang baiknya untuk negara kita. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: [Bangun] Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Thank you Yang Berhormat Menteri. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih. [Dewan riuh] Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar minta laluan. Beberapa Ahli: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara] Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Okey, boleh masuk Warisan kalau hendak. Seorang Ahli: Jangan dengan Yang Berhormat Jelutong sudah. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Siapa hendak bangkang kalau saya masuk sana semua? [Dewan riuh]

Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Paya Besar dahulu. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Pendang, Yang Berhormat Pendang. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Okey, terima kasih. Pendang always win. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Pendang dahulu. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Okey, terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya hendak ucapkan terima kasih di atas program-program dan aktiviti yang telah disebut oleh Yang Berhormat Menteri tadi. Itu biasanya telah ada dalam master plan yang telah dibuat sama ada yang dahulu ataupun dimurnikan balik master plan yang ada di bawah MITI itu. Oleh sebab bawah MITI ini ada dua agensi, output dengan input iaitu MATRADE dan MIDA. Saya ingat Yang Berhormat Menteri MITI sangat beruntung kerana sekarang boleh merujuk kepada Yang Berhormat Jeli yang berpengalaman untuk membuat master plan baharu bagi meningkatkan. Oleh sebab MITI ini ia ada kaitan dengan KDNK, ia relate dengan apabila berlakunya krisis ekonomi, krisis inflasi, krisis mata wang sebab ia boleh mengimbangkan di antara FDI dan DDI, saya sudah sebut. Apa sahaja perancangan mesti ada DDI. Ini kerana DDI ini kalau berlaku apa-apa kepada FDI, ia tarik balik pelaburan dalam negara akan mengimbangkan KDNK negara, mengimbangkan krisis inflasi dalam negara juga. Ini kita hendak melihat master plan yang dirancang oleh Yang Berhormat Menteri MITI yang boleh kongsi dalam Parlimen ini supaya kita dapat berbahas ataupun bertukar- tukar fikiran bagi menstabilkan sekira berlakunya apa-apa masalah dalam negara kita di masa akan datang. Yang Berhormat Menteri sekali lagi saya ucap terima kasih, boleh membuat rujukan kepada Menteri yang berpengalaman iaitu daripada Yang Berhormat Jeli. Boleh berbincang sekarang ini kerana duduk dalam satu team yang sama. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Berkait... Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih Yang Berhormat Pendang dan Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Yes, I also can get advice daripada Yang Berhormat sebab ini adalah untuk kebaikan satu negara kita di mana bukannya hanya nasihat daripada Yang Berhormat Jeli tetapi juga daripada Yang Berhormat Pendang. Beberapa Ahli: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara]. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: I want to create the whole country together. Kerajaan ini tentu akan dengar. [Disampuk] We will listen to every suggestion dan kita akan buat yang baiknya untuk negara kita. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: [Bangun]. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Thank you Yang Berhormat Menteri. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih. [Dewan riuh]. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar minta laluan. Beberapa Ahli: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara]. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Okey, boleh masuk Warisan kalau hendak. Seorang Ahli: Jangan dengan Yang Berhormat Jelutong sudah. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Siapa hendak bangkang kalau saya masuk sana semua? [Dewan riuh].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

150 DR.31.10.2018 Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya meneliti ucapan Yang Berhormat Menteri dalam jawapan balas. Cumanya tadi sebelum Yang Berhormat Pendang ada nyatakan pandangan beliau, Yang Berhormat Menteri ada menyatakan berkaitan moving forward melalui Revolusi Industri. Cumanya saya ingin kementerian Yang Berhormat Menteri untuk melihat bagaimana kita berada dalam keadaan persekitaran IR 4.0 ini dengan izin. Ini kerana apa? Apa yang saya faham sebagai seorang jurutera yang selalunya berhadapan dengan dynamic new technology, sebab apa yang kita berada sekarang ini persekitaran IR 4.0 kita bukan berada di awal, kita berada di pertengahan perjalanan. ■2220 Maknanya ia akan habis tidak lama lagi selepas Industri Revolusi 1.0. Cumanya Yang Berhormat Menteri sebentar, persoalannya adakah kementerian Yang Berhormat Menteri sedang meneliti bagaimana kita ingin memulakan Revolusi Industri 5.0? Ini kerana telah bermula di negara-negara maju. Itu pandangan saya. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih, thank you, yes. Industri 4.0 ini is already in the middle dan negara-negara yang berdekatan dengan kita seperti Thailand, Indonesia dan Philippine pun baru melancarkan polisi Industri 4.0 mereka. We cannot tell what is the actual new Industry 5.0, but we must be ready dan kita masih sediakan our readiness for that incoming Industry 5.0. But for now – bagi sekarang kita mesti prepare all our manufacturing side, as well as related services. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Oleh sebab apa Yang Berhormat Menteri, saya melihat persekitaran ini merupakan perbatuan yang baharu, selepas Wawasan 2020, jika sebab ini begitu kompleks. Saya lihat apa yang berlaku mismatch dalam Kementerian Sumber Manusia sebut tadi, pengangguran. Ini kerana kita tidak melihat polisi yang dibuat oleh setiap kementerian. Itu sebabnya saya memikirkan supaya Yang Berhormat Menteri untuk meneliti agar – sebab apa, kenapa dia introduce IR 4.0? Ini kerana ada masalah dari segi speed dan perfection in term of their technology dengan izin. Itu sebabnya saya mengharapkan sangat di Kabinet, di peringkat Yang Berhormat Menteri untuk membincangkan agar kita sudah memulakan langkah-langkah awal untuk melihat IR 5.0. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Yes, sudah. Kita telah berbincang dengan semua kementerian dan polisi ini bukannya dibuat oleh MITI sendiri tetapi dengan semua kementerian yang berkaitan. Kita mesti ada certain vision of the future and we have to ensure juga dengan izin bahawa kita punya industri sedia untuk berhadapan dengan industri yang akan datang ini. I understand what you’re saying very clearly and we have already anticipated dengan izin disposable disruption yang akan datang lagi. Thank you. Saya juga ingin menamatkan saya punya jawapan sebab let my friend from Bakri jawab dia punya kementerian. Oleh sebab we only have about eight minutes. Dengan itu Tuan Yang di-Pertua, sekian sahaja jawapan terhadap isu-isu yang telah dibangkitkan oleh Ahli-ahli Parlimen Yang Berhormat dan saya akan memberi jawapan secara bertulis kepada Ahli-ahli Parlimen yang belum di jawab. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri, saya ada permohonan penting Yang Berhormat Menteri. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Okey. Terima kasih. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Pada 15 Oktober 2018 Tuan Yang di-Pertua, Yang Amat Berhormat Langkawi membuat dua kenyataan penting dalam Dewan ini yang saya ingin mencadangkan agar MITI membuat follow-up. Pertama, Yang Amat Berhormat Langkawi menyebut negara China bersetuju untuk membeli 500,000 tan sawit daripada negara kita asalkan harganya yang dapat dirundingkan. Jadi saya ingin mencadangkan agar Yang Berhormat Menteri MITI segera merundingkan harga apa yang patut itu supaya kita boleh menolong 650,000 orang pekebun kecil sawit yang ada sedang merana kerana harga sawit yang jatuh. Itu yang pertama. Kedua, Yang Amat Berhormat Langkawi menyebut satu lagi perkara penting. Hasil daripada perang dagang antara negara China dan Amerika ini, ada syarikat-syarikat Amerika di negara China akan membuka kilang di Malaysia. Itu satu kenyataan yang amat menarik, saya pohon dan mencadangkan agar Yang Berhormat Menteri menyusuli syarikat Amerika manakah di negara China itu ingin membuka kilang di negara kita. Terima kasih.

Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya meneliti ucapan Yang Berhormat Menteri dalam jawapan balas. Cumanya tadi sebelum Yang Berhormat Pendang ada nyatakan pandangan beliau, Yang Berhormat Menteri ada menyatakan berkaitan moving forward melalui Revolusi Industri. Cumanya saya ingin kementerian Yang Berhormat Menteri untuk melihat bagaimana kita berada dalam keadaan persekitaran IR 4.0 ini dengan izin. Ini kerana apa? Apa yang saya faham sebagai seorang jurutera yang selalunya berhadapan dengan dynamic new technology, sebab apa yang kita berada sekarang ini persekitaran IR 4.0 kita bukan berada di awal, kita berada di pertengahan perjalanan. #2220. Maknanya ia akan habis tidak lama lagi selepas Industri Revolusi 1.0. Cumanya Yang Berhormat Menteri sebentar, persoalannya adakah kementerian Yang Berhormat Menteri sedang meneliti bagaimana kita ingin memulakan Revolusi Industri 5.0? Ini kerana telah bermula di negara-negara maju. Itu pandangan saya. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih, thank you, yes. Industri 4.0 ini is already in the middle dan negara-negara yang berdekatan dengan kita seperti Thailand, Indonesia dan Philippine pun baru melancarkan polisi Industri 4.0 mereka. We cannot tell what is the actual new Industry 5.0, but we must be ready dan kita masih sediakan our readiness for that incoming Industry 5.0. But for now- bagi sekarang kita mesti prepare all our manufacturing side, as well as related services. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Oleh sebab apa Yang Berhormat Menteri, saya melihat persekitaran ini merupakan perbatuan yang baharu, selepas Wawasan 2020, jika sebab ini begitu kompleks. Saya lihat apa yang berlaku mismatch dalam Kementerian Sumber Manusia sebut tadi, pengangguran. Ini kerana kita tidak melihat polisi yang dibuat oleh setiap kementerian. Itu sebabnya saya memikirkan supaya Yang Berhormat Menteri untuk meneliti agar- sebab apa, kenapa dia introduce IR 4.0? Ini kerana ada masalah dari segi speed dan perfection in term of their technology dengan izin. Itu sebabnya saya mengharapkan sangat di Kabinet, di peringkat Yang Berhormat Menteri untuk membincangkan agar kita sudah memulakan langkah-langkah awal untuk melihat IR 5.0. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Yes, sudah. Kita telah berbincang dengan semua kementerian dan polisi ini bukannya dibuat oleh MITI sendiri tetapi dengan semua kementerian yang berkaitan. Kita mesti ada certain vision of the future and we have to ensure juga dengan izin bahawa kita punya industri sedia untuk berhadapan dengan industri yang akan datang ini. I understand what you're saying very clearly and we have already anticipated dengan izin disposable disruption yang akan datang lagi. Thank you. Saya juga ingin menamatkan saya punya jawapan sebab let my friend from Bakri jawab dia punya kementerian. Oleh sebab we only have about eight minutes. Dengan itu Tuan Yang di-Pertua, sekian sahaja jawapan terhadap isu-isu yang telah dibangkitkan oleh Ahli-ahli Parlimen Yang Berhormat dan saya akan memberi jawapan secara bertulis kepada Ahli-ahli Parlimen yang belum di jawab. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri, saya ada permohonan penting Yang Berhormat Menteri. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Okey. Terima kasih. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Pada 15 Oktober 2018 Tuan Yang di-Pertua, Yang Amat Berhormat Langkawi membuat dua kenyataan penting dalam Dewan ini yang saya ingin mencadangkan agar MITI membuat follow-up. Pertama, Yang Amat Berhormat Langkawi menyebut negara China bersetuju untuk membeli 500,000 tan sawit daripada negara kita asalkan harganya yang dapat dirundingkan. Jadi saya ingin mencadangkan agar Yang Berhormat Menteri MITI segera merundingkan harga apa yang patut itu supaya kita boleh menolong 650,000 orang pekebun kecil sawit yang ada sedang merana kerana harga sawit yang jatuh. Itu yang pertama. Kedua, Yang Amat Berhormat Langkawi menyebut satu lagi perkara penting. Hasil daripada perang dagang antara negara China dan Amerika ini, ada syarikat-syarikat Amerika di negara China akan membuka kilang di Malaysia. Itu satu kenyataan yang amat menarik, saya pohon dan mencadangkan agar Yang Berhormat Menteri menyusuli syarikat Amerika manakah di negara China itu ingin membuka kilang di negara kita. Terima kasih.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 151 Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih atas cadangan Yang Berhormat Pontian. Ya, saya ada bersama Yang Amat Berhormat Perdana Menteri sewaktu Perdana Menteri dan juga Presiden China telah membuat kenyataan yang berkaitan dengan 500,000 tan ini. Yang Berhormat Menteri Primary Industries pun ada bersama dengan saya. Saya faham bahawa kementerian beliau telah membuat yang sepatutnya untuk berbincang dengan cara baik dengan China untuk pembelian yang tersebut itu. Berkenaan dengan Amerika Syarikat membawa pelaburan dan membuka juga business mereka di sini. Bukan sahaja Amerika Syarikat tetapi Eropah, Japan, Korea dan juga China telah memberi pandangan bahawa mereka juga ingin berniaga dengan kita dengan pelaburan yang mereka telah cadangkan kepada kerajaan dan yang sedang dinilai oleh kerajaan pada masa ini. We will inform the public once this is approved. Terima kasih, dari itu saya akan jawab soalan-soalan Ahli Parlimen yang tidak ada pada hari ini secara bertulis. Terima kasih and good evening. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Menteri, kita hanya mempunyai lima minit lagi. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Ya, dia boleh itu. Let just say we can continue tomorrow. Can. Tuan Yang di-Pertua: Ada dua pilihan, sama ada Yang Berhormat Menteri teruskan selama lima minit. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Dia teruskan. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Kesian dia datang balik. Tuan Yang di-Pertua: Atau saya guna kuasa budi bicara. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Kesian dia datang balik Tuan Yang di-Pertua, kesian dia datang balik daripada dinner dia keluar tadi. Tuan Yang di-Pertua: Tapi budi bicara yang saya boleh gunakan ialah untuk tambah 15 minit, di bawah Aturan 12. [Dewan riuh] Tidak payah lah. Dato’ Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Setengah jam pun boleh. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Jelutong merayu Tuan Yang di-Pertua, jangan. Dato’ Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Setengah jam pun boleh, Bagan Serai boleh tunggu. Puan Alice Lau Kiong Yieng [Lanang]: Esok, esok. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Tidak mengapa, tambah lagi satu jam pun tidak mengapalah. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Tuan Yang di-Pertua, jangan mendera kami Tuan Yang di-Pertua. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Kami pun ada orang rumah juga bukan burung merpati. Dato’ Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Semangat, semangat. Tuan Yang di-Pertua: Lima minit. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri ini okey, satu jam pun okey. 10.26 mlm. Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim [Puan Yeo Bee Yin]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua [Ketawa]. Saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah mengambil bahagian usul perbahasan Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas yang telah membangkitkan isu-isu di bawah bidang kuasa MESTECC.

Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Terima kasih atas cadangan Yang Berhormat Pontian. Ya, saya ada bersama Yang Amat Berhormat Perdana Menteri sewaktu Perdana Menteri dan juga Presiden China telah membuat kenyataan yang berkaitan dengan 500,000 tan ini. Yang Berhormat Menteri Primary Industries pun ada bersama dengan saya. Saya faham bahawa kementerian beliau telah membuat yang sepatutnya untuk berbincang dengan cara baik dengan China untuk pembelian yang tersebut itu. Berkenaan dengan Amerika Syarikat membawa pelaburan dan membuka juga business mereka di sini. Bukan sahaja Amerika Syarikat tetapi Eropah, Japan, Korea dan juga China telah memberi pandangan bahawa mereka juga ingin berniaga dengan kita dengan pelaburan yang mereka telah cadangkan kepada kerajaan dan yang sedang dinilai oleh kerajaan pada masa ini. We will inform the public once this is approved. Terima kasih, dari itu saya akan jawab soalan-soalan Ahli Parlimen yang tidak ada pada hari ini secara bertulis. Terima kasih and good evening. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Menteri, kita hanya mempunyai lima minit lagi. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Ya, dia boleh itu. Let just say we can continue tomorrow. Can. Tuan Yang di-Pertua: Ada dua pilihan, sama ada Yang Berhormat Menteri teruskan selama lima minit. Tuan Ignatius Dorell Leiking @ Darell Leiking: Dia teruskan. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Kesian dia datang balik. Tuan Yang di-Pertua: Atau saya guna kuasa budi bicara. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Kesian dia datang balik Tuan Yang di-Pertua, kesian dia datang balik daripada dinner dia keluar tadi. Tuan Yang di-Pertua: Tapi budi bicara yang saya boleh gunakan ialah untuk tambah 15 minit, di bawah Aturan 12. [Dewan riuh] Tidak payah lah. Dato' Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Setengah jam pun boleh. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Jelutong merayu Tuan Yang di-Pertua, jangan. Dato' Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Setengah jam pun boleh, Bagan Serai boleh tunggu. Puan Alice Lau Kiong Yieng [Lanang]: Esok, esok. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Tidak mengapa, tambah lagi satu jam pun tidak mengapalah. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Tuan Yang di-Pertua, jangan mendera kami Tuan Yang di-Pertua. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Kami pun ada orang rumah juga bukan burung merpati. Dato' Dr. Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Semangat, semangat. Tuan Yang di-Pertua: Lima minit. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri ini okey, satu jam pun okey. 10.26 mlm. Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim [Puan Yeo Bee Yin]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua [Ketawa]. Saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah mengambil bahagian usul perbahasan Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas yang telah membangkitkan isu-isu di bawah bidang kuasa MESTECC.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

152 DR.31.10.2018 Terutamanya saya ingin menyentuh isu berkaitan dengan Lynas. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, kerajaan telah menubuhkan satu Jawatankuasa Eksekutif Penilaian Pengurusan Residue yang telah dihasilkan oleh Lynas di Gebeng, Pahang. Jawatankuasa eksekutif ini dipertanggungjawabkan untuk menjalankan penilaian terhadap dua perkara iaitu pengurusan residue yang dihasilkan dan kajian penghasilan condisoil daripada residue ini. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, jawatankuasa eksekutif akan mengadakan pendengaran awam (public hearing) di Kuantan pada 11 November 2018 bagi mendengar penjelasan dari semua pihak berkepentingan termasuk agensi kerajaan dan pakar-pakar dalam bidang pengurusan alam sekitar, kesihatan awam dan keselamatan sinaran radioaktif serta pihak Lynas dan juga NGO-NGO.Ini adalah untuk memastikan semua pihak berkenaan ada peluang untuk memberi pandangan mereka sendiri untuk penilaian seterusnya oleh jawatankuasa ini. Jawatankuasa ini akan mengambil masa enam minggu untuk menjalankan penilaian semula secara telus dan terbuka dan memberikan satu laporan berserta syor kepada kabinet untuk membuat keputusan yang selanjutnya dengan wajar dan adil. Kerajaan di sini memberi komitmen bahawa segala keputusan dan penilaian oleh pihak kerajaan akan dibuat secara profesional, objektif, telus dan terbuka dengan mengambil kira kepentingan rakyat dari segi ekonomi, alam sekitar dan kesihatan awam. Seterusnya saya ingin membangkitkan – sebab MESTECC ada tiga bidang kuasa energy, science, technology, environment and climate change, saya ingin menyentuh isu tentang sektor tenaga yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Rembau tiada di sini, Yang Berhormat Jasin tiada, Yang Berhormat Masjid Tanah? Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Puan Yeo Bee Yin: Tiada. Yang Berhormat Klang? Tuan Yang di-Pertua: Ada. Puan Yeo Bee Yin: Okey, Yang Berhormat Kelang telah memberi cadangan tentang carbon tax, cukai karbon yang di mana saya hendak memberi sedikit tentang kesediaan kerajaan tentang cukai karbon. Di sini kita perlu memastikan bahawa cukai karbon hanya boleh dilaksanakan apabila kita ada framework ataupun akta-akta yang diberi kuasa kepada agensi ataupun kementerian untuk mengutip cukai tersebut. Kementerian berpendapat bahawa adalah tidak – kita sekarang dalam jangka masa pendek, kita belum lagi bersedia untuk melaksanakan cukai karbon. Seterusnya saya ingin... Tuan Charles Anthony Santiago [Klang]: Yang Berhormat Menteri, Tuan Yang di-Pertua minta penjelasan. Terima kasih atas jawapan yang telah diberikan oleh Yang Berhormat Menteri. Walaupun saya faham dalam jangka masa pendek mungkin kerajaan tidak ada framework yang harus diadakan. Akan tetapi going forward, apakah pandangan kerajaan? Thank you, terima kasih. Puan Yeo Bee Yin: Kesemua yang – apakah tujuan kita hendak mengadakan cukai karbon? What is the objective of having the carbon tax? Cukai – untuk mengadakan cukai karbon adalah – ada orang yang kata tujuannya ialah untuk mitigasi perubahan iklim. Soalan yang kita kena tanya ialah apakah langkah-langkah yang kita boleh ambil jika kita tidak menggunakan cukai karbon. Apakah langkah-langkah yang kita perlu ambil. Keutamaan bukan cukai karbon, keutamaannya ialah untuk mengadakan mitigasi, langkah mitigasi untuk menurunkan pengeluaran karbon dioksida, carbon dioxide emission untuk negara kita. Kerajaan telah ada rangka-rangka dan ada langkah-langkah jangka masa depan untuk menurunkan ataupun mitigasi perubahan iklim – rancangan yang pertama kita akan menubuhkan Climate Change Centre dengan izin dalam Rancangan Malaysia Ke-11. Climate Change Centre ini akan menjadi satu focal point di mana kesemua kementerian kita akan menyelaraskan semua usaha untuk semua kementerian di kerajaan dari segi mitigasi dan juga adaptasi di kerajaan kita. Kita juga akan mengkaji sama ada untuk penggubalan akta perubahan iklim. Dengan akta perubahan iklim ini, kita boleh institutionalize langkah-langkah ataupun pemikiran climate change di semua perkara yang kita buat. So, sudah habis Tuan Yang di-Pertua. Saya akan teruskan esok, saya ada banyak lagi. Tuan Yang di-Pertua: Banyak lagi Puan Yeo Bee Yin: Yes.

Terutamanya saya ingin menyentuh isu berkaitan dengan Lynas. Untuk makluman. Dewan yang mulia ini, kerajaan telah menubuhkan satu Jawatankuasa Eksekutif Penilaian Pengurusan Residue yang telah dihasilkan oleh Lynas di Gebeng, Pahang. Jawatankuasa eksekutif ini dipertanggungjawabkan untuk menjalankan penilaian terhadap dua perkara iaitu pengurusan residue yang dihasilkan dan kajian penghasilan condisoil daripada residue ini. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, jawatankuasa eksekutif akan mengadakan pendengaran awam (public hearing) di Kuantan pada 11 November 2018 bagi mendengar penjelasan dari semua pihak berkepentingan termasuk agensi kerajaan dan pakar-pakar dalam bidang pengurusan alam sekitar, kesihatan awam dan keselamatan sinaran radioaktif serta pihak Lynas dan juga NGO-NGO.Ini adalah untuk memastikan semua pihak berkenaan ada peluang untuk memberi pandangan mereka sendiri untuk penilaian seterusnya oleh jawatankuasa ini. Jawatankuasa ini akan mengambil masa enam minggu untuk menjalankan penilaian semula secara telus dan terbuka dan memberikan satu laporan berserta syor kepada kabinet untuk membuat keputusan yang selanjutnya dengan wajar dan adil. Kerajaan di sini memberi komitmen bahawa segala keputusan dan penilaian oleh pihak kerajaan akan dibuat secara profesional, objektif, telus dan terbuka dengan mengambil kira kepentingan rakyat dari segi ekonomi, alam sekitar dan kesihatan awam. Seterusnya saya ingin membangkitkan- sebab MESTECC ada tiga bidang kuasa energy, science, technology, environment and climate change, saya ingin menyentuh isu tentang sektor tenaga yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Rembau tiada di sini, Yang Berhormat Jasin tiada, Yang Berhormat Masjid Tanah?. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Puan Yeo Bee Yin: Tiada. Yang Berhormat Klang?. Tuan Yang di-Pertua: Ada. Puan Yeo Bee Yin: Okey, Yang Berhormat Kelang telah memberi cadangan tentang carbon tax, cukai karbon yang di mana saya hendak memberi sedikit tentang kesediaan kerajaan tentang cukai karbon. Di sini kita perlu memastikan bahawa cukai karbon hanya boleh dilaksanakan apabila kita ada framework ataupun akta-akta yang diberi kuasa kepada agensi ataupun kementerian untuk mengutip cukai tersebut. Kementerian berpendapat bahawa adalah tidak- kita sekarang dalam jangka masa pendek, kita belum lagi bersedia untuk melaksanakan cukai karbon. Seterusnya saya ingin... Tuan Charles Anthony Santiago [Klang]: Yang Berhormat Menteri, Tuan Yang di-Pertua minta penjelasan. Terima kasih atas jawapan yang telah diberikan oleh Yang Berhormat Menteri. Walaupun saya faham dalam jangka masa pendek mungkin kerajaan tidak ada framework yang harus diadakan. Akan tetapi going forward, apakah pandangan kerajaan? Thank you, terima kasih. Puan Yeo Bee Yin: Kesemua yang- apakah tujuan kita hendak mengadakan cukai karbon? What is the objective of having the carbon tax? Cukai- untuk mengadakan cukai karbon adalah- ada orang yang kata tujuannya ialah untuk mitigasi perubahan iklim. Soalan yang kita kena tanya ialah apakah langkah-langkah yang kita boleh ambil jika kita tidak menggunakan cukai karbon. Apakah langkah-langkah yang kita perlu ambil. Keutamaan bukan cukai karbon, keutamaannya ialah untuk mengadakan mitigasi, langkah mitigasi untuk menurunkan pengeluaran karbon dioksida, carbon dioxide emission untuk negara kita. Kerajaan telah ada rangka-rangka dan ada langkah-langkah jangka masa depan untuk menurunkan ataupun mitigasi perubahan iklim- rancangan yang pertama kita akan menubuhkan Climate Change Centre dengan izin dalam Rancangan Malaysia Ke-11. Climate Change Centre ini akan menjadi satu focal point di mana kesemua kementerian kita akan menyelaraskan semua usaha untuk semua kementerian di kerajaan dari segi mitigasi dan juga adaptasi di kerajaan kita. Kita juga akan mengkaji sama ada untuk penggubalan akta perubahan iklim. Dengan akta perubahan iklim ini, kita boleh institutionalize langkah-langkah ataupun pemikiran climate change di semua perkara yang kita buat. So, sudah habis Tuan Yang di-Pertua. Saya akan teruskan esok, saya ada banyak lagi. Tuan Yang di-Pertua: Banyak lagi. Puan Yeo Bee Yin: Yes.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

DR.31.10.2018 153 Tuan Yang di-Pertua: Saya ingat kita teruskan esok. Ahli-ahli Yang Berhormat, mesyuarat Dewan hari ini ditangguhkan sekarang sehingga jam 10.00 pagi pada hari Khamis, 1 November 2018. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh and good night. [Dewan ditangguhkan pada pukul 10.31 malam]

Tuan Yang di-Pertua: Saya ingat kita teruskan esok. Ahli-ahli Yang Berhormat, mesyuarat Dewan hari ini ditangguhkan sekarang sehingga jam 10.00 pagi pada hari Khamis, 1 November 2018. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh and good night. [Dewan ditangguhkan pada pukul 10.31 malam].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102018.pdf

ii DR 31.10.2019 25. “ Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Datuk Liew Vui Keong [Batu Sapi] - WARISAN 26. “ Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Datuk Ignatius Dorell Leiking [Penampang] – WARISAN 27. “ Menteri Pelancongan, Seni dan Budaya, Datuk Mohamaddin bin Ketapi [Lahad Datu] – WARISAN 28. “ Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Tuan Waytha Moorthy a/l Ponnusamy – Senator TIMBALAN MENTERI 1. Yang Berhormat Timbalan Menteri Wilayah Persekutuan, Datuk Dr. Shahruddin bin Md Salleh [Sri Gading] – PPBM 2. “ Timbalan Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, [Tanjong Piai] [Kosong] 3. “ Timbalan Menteri Kewangan, Dato’ Haji Amiruddin bin Hamzah [Kubang Pasu] – PPBM 4. “ Timbalan Menteri Komunikasi dan Multimedia, Tuan Eddin Syazlee Shith [Kuala Pilah] – PPBM 5. “ Timbalan Menteri Industri Utama, Datuk Seri Shamsul Iskandar @ Yusre bin Mohd Akin [Hang Tuah Jaya] – PKR 6. “ Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani, Tuan Sim Tze Tzin [Bayan Baru] – PKR 7. “ Timbalan Menteri Pembangunan Luar Bandar, Tuan Sivarasa Rasiah [Sungai Buloh] – PKR 8. “ Timbalan Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Puan Hajah Fuziah binti Salleh [Kuantan] – PKR 9. “ Timbalan Menteri Kesihatan, Dr. Lee Boon Chye [Gopeng] – PKR 10. “ Timbalan Menteri Pelancongan, Seni dan Budaya, Tuan Muhammad Bakhtiar bin Wan Chik [Balik Pulau] – PKR 11. “ Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Tuan Chong Chieng Jen [Stampin] – DAP 12. “ Timbalan Menteri Air, Tanah dan Sumber Asli, Tengku Zulpuri Shah bin Raja Puji [Raub] – DAP 13. “ Timbalan Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat, Puan Hannah Yeoh [Segambut] – DAP 14. “ Timbalan Menteri Pendidikan, Puan Teo Nie Ching [Kulai] – DAP 15. “ Timbalan Menteri Belia dan Sukan, Tuan Sim Chee Keong [Bukit Mertajam] – DAP 16. “ Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Dr. Ong Kian Ming [Bangi] – DAP 17. “ Timbalan Menteri Sumber Manusia, Dato’ Mahfuz bin Haji Omar, D.S.D.K. [Pokok Sena] – AMANAH 18. “ Timbalan Menteri Kerja Raya, Tuan Haji Mohd. Anuar Mohd. Tahir [Temerloh] – AMANAH 19. “ Timbalan Menteri Pembangunan Usahawan, Datuk Wira Dr. Mohd. Hatta bin Md. Ramli [Lumut] – AMANAH 20. “ Timbalan Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Tuan Mohamed Hanipa bin Maidin [Sepang] – AMANAH

25. " Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Datuk Liew Vui Keong [Batu Sapi] - WARISAN 26. " Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Datuk Ignatius Dorell Leiking [Penampang]- WARISAN 27. " Menteri Pelancongan, Seni dan Budaya, Datuk Mohamaddin bin Ketapi [Lahad Datu]- WARISAN 28. " Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Tuan Waytha Moorthy a/l Ponnusamy- Senator. TIMBALAN MENTERI 1. Yang Berhormat Timbalan Menteri Wilayah Persekutuan, Datuk Dr. Shahruddin bin Md Salleh [Sri Gading]- PPBM 2. " Timbalan Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, [Tanjong Piai] [Kosong] 3. " Timbalan Menteri Kewangan, Dato' Haji Amiruddin bin Hamzah [Kubang Pasu]- PPBM 4. " Timbalan Menteri Komunikasi dan Multimedia, Tuan Eddin Syazlee Shith [Kuala Pilah]- PPBM 5. " Timbalan Menteri Industri Utama, Datuk Seri Shamsul Iskandar @ Yusre bin Mohd Akin [Hang Tuah Jaya]- PKR 6. " Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani, Tuan Sim Tze Tzin [Bayan Baru]- PKR 7. " Timbalan Menteri Pembangunan Luar Bandar, Tuan Sivarasa Rasiah [Sungai Buloh]- PKR 8. " Timbalan Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Puan Hajah Fuziah binti Salleh [Kuantan]- PKR 9. " Timbalan Menteri Kesihatan, Dr. Lee Boon Chye [Gopeng]- PKR 10. " Timbalan Menteri Pelancongan, Seni dan Budaya, Tuan Muhammad Bakhtiar bin Wan Chik [Balik Pulau]- PKR 11. " Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Tuan Chong Chieng Jen [Stampin]- DAP 12. " Timbalan Menteri Air, Tanah dan Sumber Asli, Tengku Zulpuri Shah bin Raja Puji [Raub]- DAP 13. " Timbalan Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat, Puan Hannah Yeoh [Segambut]- DAP 14. " Timbalan Menteri Pendidikan, Puan Teo Nie Ching [Kulai]- DAP 15. " Timbalan Menteri Belia dan Sukan, Tuan Sim Chee Keong [Bukit Mertajam]- DAP 16. " Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Dr. Ong Kian Ming [Bangi]- DAP 17. " Timbalan Menteri Sumber Manusia, Dato' Mahfuz bin Haji Omar, D.S.D.K. [Pokok Sena]- AMANAH 18. " Timbalan Menteri Kerja Raya, Tuan Haji Mohd. Anuar Mohd. Tahir [Temerloh]- AMANAH 19. " Timbalan Menteri Pembangunan Usahawan, Datuk Wira Dr. Mohd. Hatta bin Md. Ramli [Lumut]- AMANAH 20. " Timbalan Menteri Di Jabatan Perdana Menteri, Tuan Mohamed Hanipa bin Maidin [Sepang]- AMANAH.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

iv DR 31.10.2019 30. “ Puan Kasthuriraani a/p Patto [Batu Kawan] – DAP 31. “ Dr. Kelvin Yii Lee Wuen [Bandar Kuching] – DAP 32. “ Tuan Kesavan a/l Subramaniam [Sungai Siput] – PKR 33. “ Tuan Khoo Poay Tiong [Kota Melaka] – DAP 34. “ Puan June Leow Hsiad Hui [Hulu Selangor] – PKR 35. “ Tuan Larry Soon @ Larry Sng Wei Shien [Julau] – PKR 36. “ Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri] – DAP 37. “ Tuan Lim Lip Eng [Kepong] – DAP 38. “ Dato’ Mansor bin Othman, D.M.P.N. [Nibong Tebal] – PKR 39. “ Puan Maria Chin binti Abdullah [Petaling Jaya] – PKR 40. “ Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin, D.S.M., B.C.M., A.N.S., P.J.K., P.B.B., D.M.S.M., D.C.S.M., [Masjid Tanah] – PPBM 41. “ Dr. Michael Teo Yu Keng [Miri] – PKR 42. “ Dato’ Haji Mohd Fasiah bin Mohd Fakeh, P.J.K., K.M.N. [Sabak Bernam] - PPBM 43. “ Tuan Mordi anak Bimol [Mas Gading] – DAP 44. “ Dato’ Seri Haji Mukhriz Tun Dr. Mahathir [Jerlun] – PPBM 45. “ Tuan Muslimin bin Yahaya [Sungai Besar] – PPBM 46. “ Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed, S.J.M.K., S.S.A.P., S.I.M.P., D.P.M.S. [Jeli] - PPBM 47. “ Puan Hajah Natrah Ismail [Sekijang] – PKR 48. “ Dato’ Ngeh Koo Ham, D.P.M.P. [Beruas] – DAP 49. “ Tuan Nik Nazmi bin Nik Ahmad [Setiawangsa] – PKR 50. “ Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar] – PKR 51. “ Dato’ Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali, D.P.M.P. [Bagan Serai] - PPBM 52. “ Puan Noorita binti Sual [Tenom] – DAP 53. “ Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok] – PKR 54. “ Puan Nurul Izzah binti Anwar [Permatang Pauh] – PKR 55. “ Tuan Oscar Ling Chai Yew [Sibu] – DAP 56. “ Tuan Pang Hok Liong [Labis] – DAP 57. “ Tuan P. Prabakaran [Batu] – PKR 58. “ Tuan Ramkarpal Singh a/l Karpal Singh [Bukit Gelugor] – DAP 59. “ Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee, S.M.W., P.G.D.K., A.S.D.K. [Beluran] – PPBM 60. “ Dato’ Rosol bin Wahid [Hulu Terengganu] – PPBM 61. “ Puan Rusnah binti Aluai [Tangga Batu] – PKR 62. “ Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong] – DAP 63. “ Dato’ Seri Dr. Santhara [Segamat] – PKR 64. “ Datuk Haji Shabudin Yahaya, P.J.K. [Tasek Gelugor] – PPBM 65. “ Tuan Sivakumar Varatharaju Naidu [Batu Gajah] – DAP 66. “ Tuan Steven Choong Shiau Yoon [Tebrau] – PKR 67. “ Dr. Su Keong Siong [Kampar] – DAP

30. " Puan Kasthuriraani a/p Patto [Batu Kawan]- DAP. 31. " Dr. Kelvin Yii Lee Wuen [Bandar Kuching]- DAP. 32. " Tuan Kesavan a/l Subramaniam [Sungai Siput]- PKR. 33. " Tuan Khoo Poay Tiong [Kota Melaka]- DAP. 34. " Puan June Leow Hsiad Hui [Hulu Selangor]- PKR. 35. " Tuan Larry Soon @ Larry Sng Wei Shien [Julau]- PKR. 36. " Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri]- DAP. 37. " Tuan Lim Lip Eng [Kepong]- DAP. 38. " Dato' Mansor bin Othman, D.M.P.N. [Nibong Tebal]- PKR. 39. " Puan Maria Chin binti Abdullah [Petaling Jaya]- PKR. 40. " Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin, D.S.M., B.C.M., A.N.S., P.J.K., P.B.B., D.M.S.M., D.C.S.M., [Masjid Tanah]- PPBM. 41. " Dr. Michael Teo Yu Keng [Miri]- PKR. 42. " Dato' Haji Mohd Fasiah bin Mohd Fakeh, P.J.K., K.M.N. [Sabak Bernam] - PPBM. 43. " Tuan Mordi anak Bimol [Mas Gading]- DAP. 44. " Dato' Seri Haji Mukhriz Tun Dr. Mahathir [Jerlun]- PPBM. 45. " Tuan Muslimin bin Yahaya [Sungai Besar]- PPBM. 46. " Dato' Sri Mustapa bin Mohamed, S.J.M.K., S.S.A.P., S.I.M.P., D.P.M.S. [Jeli]- PPBM. 47. " Puan Hajah Natrah Ismail [Sekijang]- PKR. 48. " Dato' Ngeh Koo Ham, D.P.M.P. [Beruas]- DAP. 49. " Tuan Nik Nazmi bin Nik Ahmad [Setiawangsa]- PKR. 50. " Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]- PKR. 51. " Dato' Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali, D.P.M.P. [Bagan Serai]- PPBM. 52. " Puan Noorita binti Sual [Tenom]- DAP. 53. " Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]- PKR. 54. " Puan Nurul Izzah binti Anwar [Permatang Pauh]- PKR. 55. " Tuan Oscar Ling Chai Yew [Sibu]- DAP. 56. " Tuan Pang Hok Liong [Labis]- DAP. 57. " Tuan P. Prabakaran [Batu]- PKR. 58. " Tuan Ramkarpal Singh a/l Karpal Singh [Bukit Gelugor]- DAP. 59. " Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee, S.M.W., P.G.D.K., A.S.D.K. [Beluran]- PPBM. 60. " Dato' Rosol bin Wahid [Hulu Terengganu]- PPBM. 61. " Puan Rusnah binti Aluai [Tangga Batu]- PKR. 62. " Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]- DAP. 63. " Dato' Seri Dr. Santhara [Segamat]- PKR. 64. " Datuk Haji Shabudin Yahaya, P.J.K. [Tasek Gelugor]- PPBM. 65. " Tuan Sivakumar Varatharaju Naidu [Batu Gajah]- DAP. 66. " Tuan Steven Choong Shiau Yoon [Tebrau]- PKR. 67. " Dr. Su Keong Siong [Kampar]- DAP.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

vi DR 31.10.2019 17. “ Dato’ Sri Dr. Haji Ismail bin Haji Abd Muttalib, S.A.P., A.A.P., A.M.P., P.K.C., D.I.M.P., D.S.A.P., S.S.A.P. [Maran] – UMNO 18. “ Dato’ Sri Dr. Haji Ismail bin Haji Mohamed Said, D.I.M.P., S.M.P., K.M.N., S.S.A.P. [Kuala Krau] – UMNO 19. “ Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob, S.S.A.P., D.I.M.P., D.M.S.M., A.D.K. [Bera] – UMNO 20. “ Dato’ Jalaluddin bin Alias [Jelebu] – UMNO 21. “ Tuan Khairy Jamaluddin Abu Bakar [Rembau] - UMNO 22. “ Datuk Seri M. Saravanan, D.M.S.M., P.M.W., A.M.N. [Tapah] – MIC 23. “ Dato’ Seri Mahdzir bin Khalid, S.H.M.S., S.S.D.K., D.P.M.P., J.P., B.K.M. [Padang Terap] – UMNO 24. “ Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar] – UMNO 25. “ Dato’ Seri Mohamed Nazri bin Abdul Aziz, S.S.A.P, S.P.M.P., D.M.S.M., A.M.P., B.K.T., D.J.M.K., [Padang Rengas] – UMNO 26. “ Dato’ Mohd Nizar bin Haji Zakaria [Parit] – UMNO 27. “ Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar] – UMNO 28. “ Dato’ Sri Mohd Najib bin Tun Abd Razak, S.P.D.K., S.S.A.P., S.S.S.J., S.I.M.P., D.P.M.S., D.S.A.P., P.N.B.S., D.K., S.P.M.K., S.P.M.S., D.M.K., S.P.S.A., S.P.N.S., D.U.P.N., D.U.N.M, D.P. [Pekan] – UMNO 29. “ Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar, P.S.M, D.P.M.S., D.M.S.M., K.M.N., A.S.A., P.J.K., J.P. [Tanjong Karang] – UMNO 30. “ Dato’ Dr. Noraini Ahmad, D.S.A.P., D.M.S.M. [Parit Sulong] – UMNO 31. “ Tuan Ramli bin Dato’ Mohd Nor [Cameron Highlands] – UMNO 32. “ Dato’ Sri Reezal Merican bin Naina Merican, D.I.M.P., S.S.A.P. [Kepala Batas] – UMNO 33. “ Dato’ Haji Salim Sharif [Jempol] – UMNO 34. “ Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim, S.P.M.P., S.S.A.P., A.M.P [Arau] - UMNO 35. “ Dato’ Dr. Shamsul Anuar bin Nasarah, D.P.M.P., S.M.S., P.P.N., P.P.T. [Lenggong] - UMNO 36. “ Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman, D.P.M.P., D.M.S.M., K.M.N., A.M.P., J.P. [Pasir Salak] – UMNO 37. “ Datuk Seri Tengku Adnan bin Tengku Mansor, S.S.A.P., D.G.S.M., S.I.M.P., S.J.M.K., D.M.S.M., P.J.N., D.S.D.K., D.S.A.P., K.M.N., D.I.M.P. [Putrajaya] – UMNO 38. “ Tengku Razaleigh Hamzah, D.K., S.P.M.K., P.S.M., S.S.A.P., S.P.M.S. [Gua Musang] – UMNO 39. “ Datuk Seri Ir. Dr. Wee Ka Siong, D.M.S.M., D.G.S.M. [Ayer Hitam] – MCA 40. “ Datuk Zahidi bin Zainul Abidin, D.M.S.M., S.M.P. [Padang Besar] – UMNO AHLI-AHLI (PAS) 1. Yang Berhormat Dato’ Seri Abdul Hadi Awang, S.S.M.T. [Marang] 2. “ Tuan Abdul Latiff bin Abdul Rahman [Kuala Krai] 3. “ Tuan Haji Ahmad Amzad bin Mohamed @ Hashim [Kuala Terengganu] 4. “ Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]

17. " Dato' Sri Dr. Haji Ismail bin Haji Abd Muttalib, S.A.P., A.A.P., A.M.P., P.K.C., D.I.M.P., D.S.A.P., S.S.A.P. [Maran]- UMNO 18. " Dato' Sri Dr. Haji Ismail bin Haji Mohamed Said, D.I.M.P., S.M.P., K.M.N., S.S.A.P. [Kuala Krau]- UMNO 19. " Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob, S.S.A.P., D.I.M.P., D.M.S.M., A.D.K. [Bera]- UMNO 20. " Dato' Jalaluddin bin Alias [Jelebu]- UMNO 21. " Tuan Khairy Jamaluddin Abu Bakar [Rembau] - UMNO 22. " Datuk Seri M. Saravanan, D.M.S.M., P.M.W., A.M.N. [Tapah]- MIC 23. " Dato' Seri Mahdzir bin Khalid, S.H.M.S., S.S.D.K., D.P.M.P., J.P., B.K.M. [Padang Terap]- UMNO 24. " Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar] - UMNO 25. " Dato' Seri Mohamed Nazri bin Abdul Aziz, S.S.A.P, S.P.M.P., D.M.S.M., A.M.P., B.K.T., D.J.M.K., [Padang Rengas]- UMNO 26. " Dato' Mohd Nizar bin Haji Zakaria [Parit]- UMNO 27. " Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]- UMNO 28. " Dato' Sri Mohd Najib bin Tun Abd Razak, S.P.D.K., S.S.A.P., S.S.S.J., S.I.M.P., D.P.M.S., D.S.A.P., P.N.B.S., D.K., S.P.M.K., S.P.M.S., D.M.K., S.P.S.A., S.P.N.S., D.U.P.N., D.U.N.M, D.P. [Pekan]- UMNO 29. " Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar, P.S.M, D.P.M.S., D.M.S.M., K.M.N., A.S.A., P.J.K., J.P. [Tanjong Karang]- UMNO 30. " Dato' Dr. Noraini Ahmad, D.S.A.P., D.M.S.M. [Parit Sulong] - UMNO 31. " Tuan Ramli bin Dato' Mohd Nor [Cameron Highlands]- UMNO 32. " Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican, D.I.M.P., S.S.A.P. [Kepala Batas]- UMNO 33. " Dato' Haji Salim Sharif [Jempol]- UMNO 34. " Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim, S.P.M.P., S.S.A.P., A.M.P [Arau]- UMNO 35. " Dato' Dr. Shamsul Anuar bin Nasarah, D.P.M.P., S.M.S., P.P.N., P.P.T. [Lenggong] - UMNO 36. " Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman, D.P.M.P., D.M.S.M., K.M.N., A.M.P., J.P. [Pasir Salak]- UMNO 37. " Datuk Seri Tengku Adnan bin Tengku Mansor, S.S.A.P., D.G.S.M., S.I.M.P., S.J.M.K., D.M.S.M., P.J.N., D.S.D.K., D.S.A.P., K.M.N., D.I.M.P. [Putrajaya]- UMNO 38. " Tengku Razaleigh Hamzah, D.K., S.P.M.K., P.S.M., S.S.A.P., S.P.M.S. [Gua Musang]- UMNO 39. " Datuk Seri Ir. Dr. Wee Ka Siong, D.M.S.M., D.G.S.M. [Ayer Hitam]- MCA 40. " Datuk Zahidi bin Zainul Abidin, D.M.S.M., S.M.P. [Padang Besar]- UMNO. AHLI-AHLI (PAS) 1. Yang Berhormat Dato' Seri Abdul Hadi Awang, S.S.M.T. [Marang] 2. " Tuan Abdul Latiff bin Abdul Rahman [Kuala Krai] 3. " Tuan Haji Ahmad Amzad bin Mohamed @ Hashim [Kuala Terengganu] 4. " Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 1 MALAYSIA DEWAN RAKYAT PARLIMEN KEEMPAT BELAS PENGGAL KEDUA MESYUARAT KETIGA Khamis, 31 Oktober 2019 Mesyuarat dimulakan pada pukul 10.00 pagi DOA [Timbalan Yang di-Pertua (Dato' Mohd Rashid Hasnon) mempengerusikan Mesyuarat] __________________________________________________________________ JAWAPAN-JAWAPAN MENTERI BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee [Beluran]: Terlebih dahulu saya ingin mengalu-alukan pelajar-pelajar dan guru-guru Tingkatan 4 Sekolah Menengah Sains Selangor, Cheras, Kuala Lumpur ke Dewan ini... [Tepuk] 1. Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee [Beluran] minta Menteri Kewangan menyatakan, mengenai laporan Bloomberg yang mengatakan mengenai Malaysia berkemungkinan akan dimasukkan semula dalam senarai negara yang memanipulasi mata wang Amerika Syarikat, apakah kesannya kepada ekonomi negara dan langkah yang diambil kerajaan bagi menanganinya. Menteri Kewangan [Tuan Lim Guan Eng]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya hendak ucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Beluran yang mengemukakan soalan ini yang menunjukkan keprihatinan beliau terhadap perkembangan dalam bidang fiskal dan kewangan. Saya ingin menegaskan bahawa Malaysia hanya dimasukkan dalam currency manipulation watchlist dan tidak dilabel sebagai manipulator mata wang. Kemungkinan Malaysia dilabelkan sebagai manipulator mata wang adalah dianggap sebagai rendah. Ini kerana sesebuah negara perlu memenuhi tiga kriteria yang ditetapkan oleh Jabatan Perbendaharaan Amerika Syarikat untuk dilabelkan sedemikian sebagai manipulator mata wang. Malaysia hanya dianggap “memenuhi” dua daripada tiga kriteria iaitu: (i) nisbah lebihan akaun semasa imbangan pembayaran daripada sekurang-kurangnya dua peratus daripada Keluaran Dalam Negeri Kasar untuk bulan Julai 2018 hingga bulan Jun 2019 iaitu pada tahap tiga peratus; dan (ii) lebihan dagangan dua hala dengan Amerika Syarikat melalui USD20 bilion pada tempoh masa bulan Julai 2018 hingga bulan Jun 2019 dicatatkan sebanyak USD25.7 bilion. Malaysia tidak memenuhi kriteria ketiga iaitu jumlah pembelian mata wang asing bersih sekurang-kurangnya dua peratus daripada KDNK oleh Bank Pusat. Ini kerana kita bukanlah net purchaser. Bila kita memenuhi dua daripada tiga kriteria, itu pun telah dianggap bahawa harus dimasukkan di dalam watchlist currency manipulation. Kemasukan Malaysia dalam currency manipulation watchlist pada bulan Mei tahun 2019 adalah hasil daripada pelarasan penyesuaian semula secara mekanikal terhadap kriteria akaun semasa daripada tiga peratus kepada dua peratus dari KDNK oleh Jabatan Perbendaharaan Amerika Syarikat. Oleh yang demikian, Malaysia telah memenuhi dua daripada tiga kriteria iaitu nisbah lebihan akaun semasa imbangan pembayaran daripada sekurang-kurangnya dua peratus daripada KDNK, kita mencatatkan 2.1 peratus dan lebihan dagangan dua hala dengan Amerika Syarikat melebihi USD20 bilion dan kita mencatatkan USD26.5. Ini sebenarnya menunjukkan Tuan Yang di-Pertua, suatu pengiktirafan besar bahawa Malaysia dari segi prestasi ekonomi telah mencatatkan satu pencapaian yang

MALAYSIA DEWAN RAKYAT PARLIMEN KEEMPAT BELAS PENGGAL KEDUA MESYUARAT KETIGA Khamis, 31 Oktober 2019 Mesyuarat dimulakan pada pukul 10.00 pagi DOA [Timbalan Yang di-Pertua (Dato' Mohd Rashid Hasnon) mempengerusikan Mesyuarat]. JAWAPAN-JAWAPAN MENTERI BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN. Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee [Beluran]: Terlebih dahulu saya ingin mengalu-alukan pelajar-pelajar dan guru-guru Tingkatan 4 Sekolah Menengah Sains Selangor, Cheras, Kuala Lumpur ke Dewan ini... [Tepuk]. 1. Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee [Beluran] minta Menteri Kewangan menyatakan, mengenai laporan Bloomberg yang mengatakan mengenai Malaysia berkemungkinan akan dimasukkan semula dalam senarai negara yang memanipulasi mata wang Amerika Syarikat, apakah kesannya kepada ekonomi negara dan langkah yang diambil kerajaan bagi menanganinya. Menteri Kewangan [Tuan Lim Guan Eng]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya hendak ucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Beluran yang mengemukakan soalan ini yang menunjukkan keprihatinan beliau terhadap perkembangan dalam bidang fiskal dan kewangan. Saya ingin menegaskan bahawa Malaysia hanya dimasukkan dalam currency manipulation watchlist dan tidak dilabel sebagai manipulator mata wang. Kemungkinan Malaysia dilabelkan sebagai manipulator mata wang adalah dianggap sebagai rendah. Ini kerana sesebuah negara perlu memenuhi tiga kriteria yang ditetapkan oleh Jabatan Perbendaharaan Amerika Syarikat untuk dilabelkan sedemikian sebagai manipulator mata wang. Malaysia hanya dianggap "memenuhi" dua daripada tiga kriteria iaitu: (i) nisbah lebihan akaun semasa imbangan pembayaran daripada sekurang-kurangnya dua peratus daripada Keluaran Dalam Negeri Kasar untuk bulan Julai 2018 hingga bulan Jun 2019 iaitu pada tahap tiga peratus; dan (ii) lebihan dagangan dua hala dengan Amerika Syarikat melalui USD20 bilion pada tempoh masa bulan Julai 2018 hingga bulan Jun 2019 dicatatkan sebanyak USD25.7 bilion. Malaysia tidak memenuhi kriteria ketiga iaitu jumlah pembelian mata wang asing bersih sekurang-kurangnya dua peratus daripada KDNK oleh Bank Pusat. Ini kerana kita bukanlah net purchaser. Bila kita memenuhi dua daripada tiga kriteria, itu pun telah dianggap bahawa harus dimasukkan di dalam watchlist currency manipulation. Kemasukan Malaysia dalam currency manipulation watchlist pada bulan Mei tahun 2019 adalah hasil daripada pelarasan penyesuaian semula secara mekanikal terhadap kriteria akaun semasa daripada tiga peratus kepada dua peratus dari KDNK oleh Jabatan Perbendaharaan Amerika Syarikat. Oleh yang demikian, Malaysia telah memenuhi dua daripada tiga kriteria iaitu nisbah lebihan akaun semasa imbangan pembayaran daripada sekurang-kurangnya dua peratus daripada KDNK, kita mencatatkan 2.1 peratus dan lebihan dagangan dua hala dengan Amerika Syarikat melebihi USD20 bilion dan kita mencatatkan USD26.5. Ini sebenarnya menunjukkan Tuan Yang di-Pertua, suatu pengiktirafan besar bahawa Malaysia dari segi prestasi ekonomi telah mencatatkan satu pencapaian yang.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

2 DR 31.10.2019 boleh dianggap baik, sehingga dari sudut nisbah lebihan akaun semasa imbangan dan juga lebihan dagangan dua hala iaitu kerana pencapaian positif ini, dimasukkan di dalam watchlist. Akan tetapi, saya ingin menjamin bahawa kita akan memastikan bahawa sekadar dalam watchlist. Kalau boleh, dikeluarkan dalam senarai ini tetapi bukan dengan memastikan prestasi kewangan kita jatuh menjunam. Akan tetapi, tidak akan dilabelkan sebagai manipulator mata wang kerana Malaysia memang akur dengan semua peraturan yang ditetapkan dan kita tidak melanggar peraturan-peraturan yang ditetapkan oleh WTO ataupun mana-mana standard piawaian antarabangsa. Seperti yang saya sebutkan, pengiktirafan ke atas prestasi baik yang dicapai oleh Kerajaan Pakatan Harapan sekali lagi menunjukkan bahawa kita harus memastikan pembangunan yang mampan tanpa menjejaskan sistem global ekonomi multilateral yang telah pun diwujudkan selama ini. Sekian, terima kasih. Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee [Beluran]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Saya pasti dan saya yakin Malaysia dalam keadaan ekonomi yang memuaskan, mempunyai surplus dengan US dan ada current account surplus more than two percent. Dari satu sudut kita lihat ini sebagai sesuatu yang menunjukkan keberangsangan ekonomi negara. Akan tetapi disebabkan ini, US melihat ini sebagai sesuatu yang boleh dijadikan sebagai alasan untuk mengadakan pelbagai tindakan terhadap Malaysia umpamanya, tarif dan sebagainya akan dijadikan ini sebagai alasan untuk mengenakan tarif seperti yang dilakukan oleh Amerika dengan negara lain sekarang ini. ■1010 Ekonomi US di bawah Trump is unpredictable. Jadi, kemungkinan boleh berlaku. Di Vietnam dalam senarai list yang akan dikenakan tarif disebabkan oleh isu-isu keselamatan dan Trump akan menggunakan pelbagai isu untuk mengenakan sekatan kepada Malaysia. Adakah Malaysia sebenarnya menggunakan currency devaluation sebagai strategi ekonomi? Adakah Malaysia bersedia di dalam ketidaktentuan dasar ekonomi Amerika di bawah Trump ini? Terima kasih. Tuan Lim Guan Eng: Terima kasih Yang Berhormat Beluran. Itu pun sesuatu yang memang diberikan keprihatinan dan perhatian yang serius oleh pihak kerajaan. Ini kerana sekatan-sekatan ekonomi yang mungkin dilaksanakan oleh pihak Amerika Syarikat tentu membimbangkan negara Malaysia. Memandangkan Amerika Syarikat adalah rakan perdagangan nombor tiga terbesar, sebarang sekatan bukan sahaja ada impak dari segi perdagangan tetapi juga dalam aset pelaburan. Memang diakui bahawa pelaburan FDI luar negeri yang masuk ke Malaysia yang terbesar untuk tahun ini adalah dari Amerika Syarikat. Apabila saya pergi ke Amerika Syarikat baru-baru ini, sebanyak USD1.5 bilion pun telah mendapat komitmen daripada dua buah syarikat dari Amerika Syarikat. Ini menunjukkan betapa minat mereka untuk masuk ke Malaysia. Akan tetapi pada masa yang sama, sekiranya sekatan-sekatan dilaksanakan, maka ia tentu ada kesan. Dalam aspek ini, pihak kerajaan akan sentiasa memastikan bahawa kita patuhi peraturan yang telah ditetapkan di bawah WTO. Masalah yang berlaku sekarang ialah apabila kita lihat dasar baharu ekonomi Amerika Syarikat seakan-akan tidak mahu mematuhi peraturan-peraturan yang mereka sendiri gubal ataupun kemukakan. Sekarang mereka hendak buat secara unilateral. Di sini, negara Malaysia sekali lagi meminta Amerika Syarikat kalau boleh balik ke pangkal jalan iaitu dengan menegakkan sistem multilateralism dalam perdagangan ataupun ekonomi. Ini supaya jangan ada konfrontasi menerusi sekatan-sekatan ekonomi dan tarif tetapi menerusi perbincangan agar kita jangan melawan, kita menjadi kawan supaya semua boleh mendapat manfaat dan untung. Berkaitan dengan cadangan untuk membuat currency devaluation. Malaysia tidak pernah membuat devaluation secara sengaja. Kita serahkan kepada kuasa-kuasa pasaran untuk menentukan nilai mata wang ringgit. Ini tentu- kalau kita lihat, trend dunia sekarang ialah lebih cenderung untuk mahu nilai mata wang masing-masing menjadi lebih rendah supaya mereka boleh memastikan eksport mereka lebih murah dan lebih mudah untuk menceburi pasaran dunia. Apabila ada mana-mana negara yang terlibat di dalam kegiatan sedemikian, maka mereka mungkin akan dilabelkan sebagai manipulator. Akan tetapi untuk negara Malaysia, kita tidak berbuat demikian. Kita serahkan kepada kuasa pasaran kerana kita

boleh dianggap baik, sehingga dari sudut nisbah lebihan akaun semasa imbangan dan juga lebihan dagangan dua hala iaitu kerana pencapaian positif ini, dimasukkan di dalam watchlist. Akan tetapi, saya ingin menjamin bahawa kita akan memastikan bahawa sekadar dalam watchlist. Kalau boleh, dikeluarkan dalam senarai ini tetapi bukan dengan memastikan prestasi kewangan kita jatuh menjunam. Akan tetapi, tidak akan dilabelkan sebagai manipulator mata wang kerana Malaysia memang akur dengan semua peraturan yang ditetapkan dan kita tidak melanggar peraturan-peraturan yang ditetapkan oleh WTO ataupun mana-mana standard piawaian antarabangsa. Seperti yang saya sebutkan, pengiktirafan ke atas prestasi baik yang dicapai oleh Kerajaan Pakatan Harapan sekali lagi menunjukkan bahawa kita harus memastikan pembangunan yang mampan tanpa menjejaskan sistem global ekonomi multilateral yang telah pun diwujudkan selama ini. Sekian, terima kasih. Datuk Seri Dr. Ronald Kiandee [Beluran]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Saya pasti dan saya yakin Malaysia dalam keadaan ekonomi yang memuaskan, mempunyai surplus dengan US dan ada current account surplus more than two percent. Dari satu sudut kita lihat ini sebagai sesuatu yang menunjukkan keberangsangan ekonomi negara. Akan tetapi disebabkan ini, US melihat ini sebagai sesuatu yang boleh dijadikan sebagai alasan untuk mengadakan pelbagai tindakan terhadap Malaysia umpamanya, tarif dan sebagainya akan dijadikan ini sebagai alasan untuk mengenakan tarif seperti yang dilakukan oleh Amerika dengan negara lain sekarang ini. #1010. Ekonomi US di bawah Trump is unpredictable. Jadi, kemungkinan boleh berlaku. Di Vietnam dalam senarai list yang akan dikenakan tarif disebabkan oleh isu-isu keselamatan dan Trump akan menggunakan pelbagai isu untuk mengenakan sekatan kepada Malaysia. Adakah Malaysia sebenarnya menggunakan currency devaluation sebagai strategi ekonomi? Adakah Malaysia bersedia di dalam ketidaktentuan dasar ekonomi Amerika di bawah Trump ini? Terima kasih. Tuan Lim Guan Eng: Terima kasih Yang Berhormat Beluran. Itu pun sesuatu yang memang diberikan keprihatinan dan perhatian yang serius oleh pihak kerajaan. Ini kerana sekatan-sekatan ekonomi yang mungkin dilaksanakan oleh pihak Amerika Syarikat tentu membimbangkan negara Malaysia. Memandangkan Amerika Syarikat adalah rakan perdagangan nombor tiga terbesar, sebarang sekatan bukan sahaja ada impak dari segi perdagangan tetapi juga dalam aset pelaburan. Memang diakui bahawa pelaburan FDI luar negeri yang masuk ke Malaysia yang terbesar untuk tahun ini adalah dari Amerika Syarikat. Apabila saya pergi ke Amerika Syarikat baru-baru ini, sebanyak USD1.5 bilion pun telah mendapat komitmen daripada dua buah syarikat dari Amerika Syarikat. Ini menunjukkan betapa minat mereka untuk masuk ke Malaysia. Akan tetapi pada masa yang sama, sekiranya sekatan-sekatan dilaksanakan, maka ia tentu ada kesan. Dalam aspek ini, pihak kerajaan akan sentiasa memastikan bahawa kita patuhi peraturan yang telah ditetapkan di bawah WTO. Masalah yang berlaku sekarang ialah apabila kita lihat dasar baharu ekonomi Amerika Syarikat seakan-akan tidak mahu mematuhi peraturan-peraturan yang mereka sendiri gubal ataupun kemukakan. Sekarang mereka hendak buat secara unilateral. Di sini, negara Malaysia sekali lagi meminta Amerika Syarikat kalau boleh balik ke pangkal jalan iaitu dengan menegakkan sistem multilateralism dalam perdagangan ataupun ekonomi. Ini supaya jangan ada konfrontasi menerusi sekatan-sekatan ekonomi dan tarif tetapi menerusi perbincangan agar kita jangan melawan, kita menjadi kawan supaya semua boleh mendapat manfaat dan untung. Berkaitan dengan cadangan untuk membuat currency devaluation. Malaysia tidak pernah membuat devaluation secara sengaja. Kita serahkan kepada kuasa-kuasa pasaran untuk menentukan nilai mata wang ringgit. Ini tentu- kalau kita lihat, trend dunia sekarang ialah lebih cenderung untuk mahu nilai mata wang masing-masing menjadi lebih rendah supaya mereka boleh memastikan eksport mereka lebih murah dan lebih mudah untuk menceburi pasaran dunia. Apabila ada mana-mana negara yang terlibat di dalam kegiatan sedemikian, maka mereka mungkin akan dilabelkan sebagai manipulator. Akan tetapi untuk negara Malaysia, kita tidak berbuat demikian. Kita serahkan kepada kuasa pasaran kerana kita.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 3 tahu kalau ringgit turun terlalu rendah, ada kesan. Kesannya ialah dari segi inflasi akan naik tetapi mujur untuk Malaysia, sungguhpun kita dalam keadaan sedemikian, kadar inflasi masih terkawal. Malah, ia dianggap sebagai di antara paling rendah dalam sejarah ekonomi tahun ini dan tidak akan mencecah satu peratus. So, di sini kita memang amat prihatin supaya tidak dengan sengaja menurunkan nilai mata wang ringgit. Pada masa yang sama, hendak memastikan imported inflation atau kadar inflasi tidak pun hilang kawalannya dengan naik secara mendadak. So dalam keadaan sedemikian, boleh dikatakan keadaan terkawal sekarang. Sekian, terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Tuan Haji Ahmad Amzad bin Mohamed @ Hashim [Kuala Terengganu]: Kuala Terengganu. Dato' Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Minta, Kubang Kerian. Dato’ Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: [Bangun] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya jemput untuk pertanyaan kedua, Yang Berhormat Pengkalan Chepa. Mike tidak buka, mike? Silakan. Ustaz Haji Ahmad Marzuk bin Shaary [Pengkalan Chepa]: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ada 30 saat. Ustaz Haji Ahmad Marzuk bin Shaary [Pengkalan Chepa]: Pada bulan Mei yang lalu di Nikkei conference, Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah mencadangkan supaya negara-negara Asia Timur memulakan mata wang baharu bersandarkan kepada emas bagi aktiviti eksport dan import bagi mengelakkan spekulasi. Adakah Malaysia mempunyai satu road map yang jelas berhubung perkara ini? Adakah ia satu usaha bersama yang telah digarapkan bersama dengan negara-negara Asia Timur? Tuan Lim Guan Eng: Syor yang dibuat oleh Yang Amat Berhormat Perdana Menteri- ada banyak syor yang beliau cadangkan. Itu adalah berdasarkan keadaan ekonomi dan juga kewangan yang kurang stabil supaya kita mengukuhkan kedudukan supaya negara-negara kecil tidak menghadapi masalah yang kurang menentu ini. Ini kerana keadaan tidak menentu menimbulkan banyak keresahan. Ini tentu menjejaskan keyakinan pelaburan dan perniagaan. Kita kena faham bahawa yang paling penting di dalam ekonomi dan juga dari segi bidang perniagaan adalah keyakinan. Sekiranya tidak ada keyakinan, maka, mereka tidak minat untuk membuat pelaburan. Apa yang berlaku di dunia sekarang, terlibat di dalam kancah sekatan ataupun perang perdagangan serta dari segi dana modal juga ada kesan dan implikasinya. Itu sebabnya bila kita buat cadangan, sungguhpun itu cadangan yang baik tetapi kerana Malaysia bukanlah sebuah negara yang besar, maka itu juga terpulang kepada negara-negara besar untuk melihat macam mana kita boleh menstabilkan kedudukan. Perkara ini tentu akan diambil kira oleh pihak-pihak. Akan tetapi kita pun kena akui realiti bahawa pemimpin ekonomi sekarang adalah Amerika Syarikat dan juga negara-negara lain. Sekian, terima kasih. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, ini juga penting boleh saya tanya satu? Dato’ Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Bagan Serai minta satu.. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Sekarang saya menjemput Yang Berhormat Kepala Batas untuk pertanyaan kedua. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas]: Baik terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Sebelum itu saya hendak mengalu-alukan kehadiran Kelab Kebajikan dan Sukan Lembaga Hasil Dalam Negeri Shah Alam... [Dewan tepuk] 2. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas] minta Menteri Luar Negeri menyatakan, apakah butir-butir perancangan Kerajaan untuk membuka sebuah Kedutaan Malaysia di Amman, Jordan. Adakah terdapat sebarang garis masa yang menggariskan bila kedutaan ini akan dibuka dan mula beroperasi.

tahu kalau ringgit turun terlalu rendah, ada kesan. Kesannya ialah dari segi inflasi akan naik tetapi mujur untuk Malaysia, sungguhpun kita dalam keadaan sedemikian, kadar inflasi masih terkawal. Malah, ia dianggap sebagai di antara paling rendah dalam sejarah ekonomi tahun ini dan tidak akan mencecah satu peratus. So, di sini kita memang amat prihatin supaya tidak dengan sengaja menurunkan nilai mata wang ringgit. Pada masa yang sama, hendak memastikan imported inflation atau kadar inflasi tidak pun hilang kawalannya dengan naik secara mendadak. So dalam keadaan sedemikian, boleh dikatakan keadaan terkawal sekarang. Sekian, terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Tuan Haji Ahmad Amzad bin Mohamed @ Hashim [Kuala Terengganu]: Kuala Terengganu. Dato' Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Minta, Kubang Kerian. Dato' Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: [Bangun] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya jemput untuk pertanyaan kedua, Yang Berhormat Pengkalan Chepa. Mike tidak buka, mike? Silakan. Ustaz Haji Ahmad Marzuk bin Shaary [Pengkalan Chepa]: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ada 30 saat. Ustaz Haji Ahmad Marzuk bin Shaary [Pengkalan Chepa]: Pada bulan Mei yang lalu di Nikkei conference, Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah mencadangkan supaya negara-negara Asia Timur memulakan mata wang baharu bersandarkan kepada emas bagi aktiviti eksport dan import bagi mengelakkan spekulasi. Adakah Malaysia mempunyai satu road map yang jelas berhubung perkara ini? Adakah ia satu usaha bersama yang telah digarapkan bersama dengan negara-negara Asia Timur? Tuan Lim Guan Eng: Syor yang dibuat oleh Yang Amat Berhormat Perdana Menteri- ada banyak syor yang beliau cadangkan. Itu adalah berdasarkan keadaan ekonomi dan juga kewangan yang kurang stabil supaya kita mengukuhkan kedudukan supaya negara-negara kecil tidak menghadapi masalah yang kurang menentu ini. Ini kerana keadaan tidak menentu menimbulkan banyak keresahan. Ini tentu menjejaskan keyakinan pelaburan dan perniagaan. Kita kena faham bahawa yang paling penting di dalam ekonomi dan juga dari segi bidang perniagaan adalah keyakinan. Sekiranya tidak ada keyakinan, maka, mereka tidak minat untuk membuat pelaburan. Apa yang berlaku di dunia sekarang, terlibat di dalam kancah sekatan ataupun perang perdagangan serta dari segi dana modal juga ada kesan dan implikasinya. Itu sebabnya bila kita buat cadangan, sungguhpun itu cadangan yang baik tetapi kerana Malaysia bukanlah sebuah negara yang besar, maka itu juga terpulang kepada negara-negara besar untuk melihat macam mana kita boleh menstabilkan kedudukan. Perkara ini tentu akan diambil kira oleh pihak-pihak. Akan tetapi kita pun kena akui realiti bahawa pemimpin ekonomi sekarang adalah Amerika Syarikat dan juga negara-negara lain. Sekian, terima kasih. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, ini juga penting boleh saya tanya satu? Dato' Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Bagan Serai minta satu.. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Sekarang saya menjemput Yang Berhormat Kepala Batas untuk pertanyaan kedua. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas]: Baik terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Sebelum itu saya hendak mengalu-alukan kehadiran Kelab Kebajikan dan Sukan Lembaga Hasil Dalam Negeri Shah Alam... [Dewan tepuk]. 2. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas] minta Menteri Luar Negeri menyatakan, apakah butir-butir perancangan Kerajaan untuk membuka sebuah Kedutaan Malaysia di Amman, Jordan. Adakah terdapat sebarang garis masa yang menggariskan bila kedutaan ini akan dibuka dan mula beroperasi.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

4 DR 31.10.2019 Menteri Luar Negeri [Dato' Saifuddin Abdullah]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Saya mengucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Kepala Batas di atas pertanyaan yang dikemukakan. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, pada 25 Oktober 2019 Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah mengumumkan keputusan Kerajaan Malaysia untuk membuka Pejabat Perwakilan Diplomatik Malaysia ke Palestin bermastautin di Amman, Jordan. Keputusan tersebut diumumkan semasa Sidang Kemuncak Pergerakan Negara- negara Berkecuali (NAM) di Baku, Azerbaijan. Keputusan ini adalah satu pendekatan yang munasabah dan bertepatan dengan pendirian Malaysia berhubung Palestin sejak dahulu lagi. Kementerian Luar Negeri telah memulakan usaha mengumpulkan maklumat penting bagi melaksanakan keputusan ini dan telah pun berhubung dengan Kementerian Luar Negeri di Jordan mengenai selok-belok pembukaan pejabat dan Palestin serta Jordan menyambut baik keputusan Malaysia ini. Kita sedang bekerjasama berbincang dengan pihak Jordan bagi mengenal pasti apakah proses yang perlu dilalui. Kita sedang mengenal pasti pejabat untuk dibuka kedutaan. Sebagaimana kita sedia maklum, memang kita ada Kedutaan Malaysia di Amman, Jordan tetapi ini adalah kedutaan untuk Palestin walaupun bermastautin di Amman, Jordan. ■1020 Kita memilih Amman memandangkan kita tidak mempunyai hubungan diplomatik dengan Israel. Ada banyak negara yang membuka perwakilan mereka di Ramallah di Tebing Barat tetapi kalau kita membuka di Ramallah, kita harus berhubung dengan Israel secara rasmi bagi perkara-perkara logistik, pentadbiran dan urusan keluar masuk ke Ramallah. Jadi sudah tentu kita tidak akan berbuat demikian dan kerana itu kita memilih untuk mengadakannya di Amman. Bagi garis masa, ini bergantung pada sejauh mana dan secepat mana kita dapat menyelesaikan perkara-perkara yang saya sebutkan itu tadi, akan tetapi kita memang ingin membukanya secepat mungkin. Terima kasih. Dato’ Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan terima kasih kepada Yang Berhormat Menteri. Saya secara peribadi, saya memang nak merakamkan ucapan tahniah kepada pihak Wisma Putra di bawah kepimpinan Yang Berhormat Menteri dan juga pihak kerajaan kerana mengambil satu keputusan yang cukup bersejarah untuk membuka kedutaan bagi Palestin di Amman kerana ini adalah a long struggle, dah melepasi 70 tahun. Walaupun kita memang ada kedutaan di Amman yang dahulunya memang accredited untuk Palestin tetapi dengan pembukaan kedutaan ini memberi satu perlembagaan baru tentang komitmen kita. Cuma sebagaimana Yang Berhormat Menteri sebut tadi, memang ada lebih kurang 25 kedutaan yang dibuka di Ramallah. Saya pun melihat memang adalah satu benda yang agak sukar kerana Ramallah ini masih dianggap sebagai occupied territory. Akan tetapi ada satu cara lagi kalau saya boleh pohon untuk kemukakan cadangan. Kenapa kita tidak lantik honorary consul yang dipilih daripada kalangan rakyat Palestin yang mungkin mempunyai extensive network dengan Hamas, dengan Fatah dan juga mempunyai hubungan yang baik dengan Palestinian Authority (PA), dan mungkin juga dengan mempunyai status-status kedudukan yang baik. Ini benda dah berlaku sebab benda ini di Indonesia dah buat pelantikan pada 2016. Saya fikir kalau adalah honorary consul yang sedemikian, saya rasa ia akan menjadikan usaha kita untuk menyalurkan bantuan itu akan jadi lebih mudah. Terima kasih. Dato’ Saifuddin Abdullah: Terima kasih. Saya anggap ini satu cadangan yang baik daripada Yang Berhormat Kepala Batas. Cuma ada dua perkara, satu ialah sekiranya kita ingin membuka honorary consul, ini tambahan kepada ada kedutaan yang bermastautin di Amman. Honorary consul kita juga harus mengambil kira pihak-pihak yang terdapat di kalangan rakyat Palestin itu. Ada sekurang-kurangnya dua pihak yang besar itu. Jadi kalau kita hendak buka, kita harus buka dua dan kita tidak boleh buka satu sahaja supaya menyantuni kedua-dua pihak itu. Keduanya, mungkin kalau yang itu kita harus juga menunggu keputusan pilihan raya yang akan datang untuk melihat sejauh mana pilihan raya itu berlaku. Kita mendengar dengan penuh minat apabila Presiden Abbas menyebutkan yang beliau ingin supaya pilihan raya kali ini menjadi lebih inklusif dan wakil tetap PA di New York menyebutkan semasa mesyuarat Contact Group OIC, dengan izin, semasa di mesyuarat

Menteri Luar Negeri [Dato' Saifuddin Abdullah]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Saya mengucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Kepala Batas di atas pertanyaan yang dikemukakan. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, pada 25 Oktober 2019 Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah mengumumkan keputusan Kerajaan Malaysia untuk membuka Pejabat Perwakilan Diplomatik Malaysia ke Palestin bermastautin di Amman, Jordan. Keputusan tersebut diumumkan semasa Sidang Kemuncak Pergerakan Negara- negara Berkecuali (NAM) di Baku, Azerbaijan. Keputusan ini adalah satu pendekatan yang munasabah dan bertepatan dengan pendirian Malaysia berhubung Palestin sejak dahulu lagi. Kementerian Luar Negeri telah memulakan usaha mengumpulkan maklumat penting bagi melaksanakan keputusan ini dan telah pun berhubung dengan Kementerian Luar Negeri di Jordan mengenai selok-belok pembukaan pejabat dan Palestin serta Jordan menyambut baik keputusan Malaysia ini. Kita sedang bekerjasama berbincang dengan pihak Jordan bagi mengenal pasti apakah proses yang perlu dilalui. Kita sedang mengenal pasti pejabat untuk dibuka kedutaan. Sebagaimana kita sedia maklum, memang kita ada Kedutaan Malaysia di Amman, Jordan tetapi ini adalah kedutaan untuk Palestin walaupun bermastautin di Amman, Jordan. #1020. Kita memilih Amman memandangkan kita tidak mempunyai hubungan diplomatik dengan Israel. Ada banyak negara yang membuka perwakilan mereka di Ramallah di Tebing Barat tetapi kalau kita membuka di Ramallah, kita harus berhubung dengan Israel secara rasmi bagi perkara-perkara logistik, pentadbiran dan urusan keluar masuk ke Ramallah. Jadi sudah tentu kita tidak akan berbuat demikian dan kerana itu kita memilih untuk mengadakannya di Amman. Bagi garis masa, ini bergantung pada sejauh mana dan secepat mana kita dapat menyelesaikan perkara-perkara yang saya sebutkan itu tadi, akan tetapi kita memang ingin membukanya secepat mungkin. Terima kasih. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan terima kasih kepada Yang Berhormat Menteri. Saya secara peribadi, saya memang nak merakamkan ucapan tahniah kepada pihak Wisma Putra di bawah kepimpinan Yang Berhormat Menteri dan juga pihak kerajaan kerana mengambil satu keputusan yang cukup bersejarah untuk membuka kedutaan bagi Palestin di Amman kerana ini adalah a long struggle, dah melepasi 70 tahun. Walaupun kita memang ada kedutaan di Amman yang dahulunya memang accredited untuk Palestin tetapi dengan pembukaan kedutaan ini memberi satu perlembagaan baru tentang komitmen kita. Cuma sebagaimana Yang Berhormat Menteri sebut tadi, memang ada lebih kurang 25 kedutaan yang dibuka di Ramallah. Saya pun melihat memang adalah satu benda yang agak sukar kerana Ramallah ini masih dianggap sebagai occupied territory. Akan tetapi ada satu cara lagi kalau saya boleh pohon untuk kemukakan cadangan. Kenapa kita tidak lantik honorary consul yang dipilih daripada kalangan rakyat Palestin yang mungkin mempunyai extensive network dengan Hamas, dengan Fatah dan juga mempunyai hubungan yang baik dengan Palestinian Authority (PA), dan mungkin juga dengan mempunyai status-status kedudukan yang baik. Ini benda dah berlaku sebab benda ini di Indonesia dah buat pelantikan pada 2016. Saya fikir kalau adalah honorary consul yang sedemikian, saya rasa ia akan menjadikan usaha kita untuk menyalurkan bantuan itu akan jadi lebih mudah. Terima kasih. Dato' Saifuddin Abdullah: Terima kasih. Saya anggap ini satu cadangan yang baik daripada Yang Berhormat Kepala Batas. Cuma ada dua perkara, satu ialah sekiranya kita ingin membuka honorary consul, ini tambahan kepada ada kedutaan yang bermastautin di Amman. Honorary consul kita juga harus mengambil kira pihak-pihak yang terdapat di kalangan rakyat Palestin itu. Ada sekurang-kurangnya dua pihak yang besar itu. Jadi kalau kita hendak buka, kita harus buka dua dan kita tidak boleh buka satu sahaja supaya menyantuni kedua-dua pihak itu. Keduanya, mungkin kalau yang itu kita harus juga menunggu keputusan pilihan raya yang akan datang untuk melihat sejauh mana pilihan raya itu berlaku. Kita mendengar dengan penuh minat apabila Presiden Abbas menyebutkan yang beliau ingin supaya pilihan raya kali ini menjadi lebih inklusif dan wakil tetap PA di New York menyebutkan semasa mesyuarat Contact Group OIC, dengan izin, semasa di mesyuarat.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 5 NAM yang mereka ada perbincangan yang melibatkan Fatah dan Hamas untuk memastikan pilihan raya kali ini berjalan dengan lebih tertib dan benar-benar inklusif. Akan tetapi saya terima baik cadangan Yang Berhormat Kepala Batas. Terima kasih. Dato’ Abdullah Sani bin Abdul Hamid [Kapar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Menteri, meneliti daripada keperluan dan juga demand daripada dunia luar, adakah kementerian berhasrat untuk menubuhkan konsulat di Gaza sekurang-kurangnya kita dapat menyalurkan secara pantas segala bantuan ataupun pandangan kita kepada dunia di Gaza. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Saifuddin Abdullah: Terima kasih. Semangat itu. Ia ada kena-mengena dengan Yang Berhormat Kepala Batas tadi. Jadi peringkat yang pertama kita buka kedutaan yang bermastautin di Amman. Soal konsulat termasuklah soal konsol jeneral itu perkara yang saya fikir wajar tetapi itu biarlah di fasa yang kedua. Oleh sebab itu kalau nak buka, kita kena ialah Malaysia ini negara kecil tetapi kita terkenal juga dengan diplomasi kita. Kita memahami politik dalaman di kalangan masyarakat Palestin. Kita harus menyantuninya dengan baik dan kalau kita buka satu, kita kena buka dua-dua sama ada namanya konsulat ataupun konsol jeneral, ini perkara yang boleh kita fikirkan. Saya terima baik cadangan yang cukup bersemangat itu, hebat. Terima kasih. Dato’ Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon satu lagi soalan yang penting ini. Dato’ Seri Dr. Santhara [Segamat]: Tuan Yang di-Pertua, boleh? Dato’ Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Mohon satu lagi. Satu saja lagi. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya ingin teruskan kepada pertanyaan Menteri yang ketiga. Dato’ Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Tuan Yang di-Pertua, saya bukan apa, saya fikir Dewan ini perlu merakamkan tahniah kepada pendirian kerajaan berhubung dengan sikap mendirikan – kalau boleh kita semua berdiri sebagai tanda sokongan di atas pendirian kerajaan membina penempatan ataupun konsulat dalam isu ini... [Tepuk] Semua sekali saya harap sama ada kerajaan atau pembangkang bagi menyatakan sokongan atas pendirian kerajaan. Siapa yang tak bangun, tak menyokong ya... [Ahli-ahli Yang Berhormat kerajaan dan pembangkang bangun menyatakan sokongan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Baik dengan izin Tuan Yang di-Pertua, baik sila, baik, sebentar. Terima kasih Yang Berhormat Kubang Kerian. Sekarang saya jemput Yang Berhormat Segamat untuk mengemukakan pertanyaan Menteri yang ketiga. 3. Dato' Sri Dr. Santhara [Segamat] minta Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan menyatakan, selepas berjaya mendapat RM200 elaun khas untuk seluruh anggota Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia, apakah tindakan kementerian seterusnya bagi menjaga kebajikan anggota bomba dan sekali gus mengangkat martabat bomba separas dengan institusi lain di negara ini. Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan [Puan Hajah Zuraida binti Kamaruddin]: Bismillahi Rahmani Rahim. Alhamdulillah. Terima kasih Yang Berhormat Segamat di atas soalan dan Tuan Yang di-Pertua. Yang Berhormat Segamat, alhamdulillah terima kasih kerana keprihatinan Yang Berhormat Segamat terhadap kebajikan anggota bomba. Alhamdulillah dengan kelulusan elaun sebanyak RM200 telah meningkatkan lagi semangat anggota bomba seluruh negara, 14,600 anggota bomba seluruh negara. Walaupun mereka faham dalam keadaan ekonomi negara yang tidak begitu baik tetapi Kerajaan Pakatan Harapan mengutamakan untuk melepaskan, meluluskan kritikal elaun untuk pasukan bomba. Kita juga mengucapkan terima kasih kepada Yang di-Pertuan Agong yang turut prihatin tentang kebajikan anggota bomba dan turut menyuarakan tentang keperluan untuk meluluskan kritikal elaun ini kepada seluruh anggota bomba.

NAM yang mereka ada perbincangan yang melibatkan Fatah dan Hamas untuk memastikan pilihan raya kali ini berjalan dengan lebih tertib dan benar-benar inklusif. Akan tetapi saya terima baik cadangan Yang Berhormat Kepala Batas. Terima kasih. Dato' Abdullah Sani bin Abdul Hamid [Kapar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Menteri, meneliti daripada keperluan dan juga demand daripada dunia luar, adakah kementerian berhasrat untuk menubuhkan konsulat di Gaza sekurang-kurangnya kita dapat menyalurkan secara pantas segala bantuan ataupun pandangan kita kepada dunia di Gaza. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Dato' Saifuddin Abdullah: Terima kasih. Semangat itu. Ia ada kena-mengena dengan Yang Berhormat Kepala Batas tadi. Jadi peringkat yang pertama kita buka kedutaan yang bermastautin di Amman. Soal konsulat termasuklah soal konsol jeneral itu perkara yang saya fikir wajar tetapi itu biarlah di fasa yang kedua. Oleh sebab itu kalau nak buka, kita kena ialah Malaysia ini negara kecil tetapi kita terkenal juga dengan diplomasi kita. Kita memahami politik dalaman di kalangan masyarakat Palestin. Kita harus menyantuninya dengan baik dan kalau kita buka satu, kita kena buka dua-dua sama ada namanya konsulat ataupun konsol jeneral, ini perkara yang boleh kita fikirkan. Saya terima baik cadangan yang cukup bersemangat itu, hebat. Terima kasih. Dato' Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon satu lagi soalan yang penting ini. Dato' Seri Dr. Santhara [Segamat]: Tuan Yang di-Pertua, boleh? Dato' Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Mohon satu lagi. Satu saja lagi. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya ingin teruskan kepada pertanyaan Menteri yang ketiga. Dato' Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Tuan Yang di-Pertua, saya bukan apa, saya fikir Dewan ini perlu merakamkan tahniah kepada pendirian kerajaan berhubung dengan sikap mendirikan- kalau boleh kita semua berdiri sebagai tanda sokongan di atas pendirian kerajaan membina penempatan ataupun konsulat dalam isu ini... [Tepuk] Semua sekali saya harap sama ada kerajaan atau pembangkang bagi menyatakan sokongan atas pendirian kerajaan. Siapa yang tak bangun, tak menyokong ya... [Ahli-ahli Yang Berhormat kerajaan dan pembangkang bangun menyatakan sokongan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik dengan izin Tuan Yang di-Pertua, baik sila, baik, sebentar. Terima kasih Yang Berhormat Kubang Kerian. Sekarang saya jemput Yang Berhormat Segamat untuk mengemukakan pertanyaan Menteri yang ketiga. 3. Dato' Sri Dr. Santhara [Segamat] minta Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan menyatakan, selepas berjaya mendapat RM200 elaun khas untuk seluruh anggota Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia, apakah tindakan kementerian seterusnya bagi menjaga kebajikan anggota bomba dan sekali gus mengangkat martabat bomba separas dengan institusi lain di negara ini. Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan [Puan Hajah Zuraida binti Kamaruddin]: Bismillahi Rahmani Rahim. Alhamdulillah. Terima kasih Yang Berhormat Segamat di atas soalan dan Tuan Yang di-Pertua. Yang Berhormat Segamat, alhamdulillah terima kasih kerana keprihatinan Yang Berhormat Segamat terhadap kebajikan anggota bomba. Alhamdulillah dengan kelulusan elaun sebanyak RM200 telah meningkatkan lagi semangat anggota bomba seluruh negara, 14,600 anggota bomba seluruh negara. Walaupun mereka faham dalam keadaan ekonomi negara yang tidak begitu baik tetapi Kerajaan Pakatan Harapan mengutamakan untuk melepaskan, meluluskan kritikal elaun untuk pasukan bomba. Kita juga mengucapkan terima kasih kepada Yang di-Pertuan Agong yang turut prihatin tentang kebajikan anggota bomba dan turut menyuarakan tentang keperluan untuk meluluskan kritikal elaun ini kepada seluruh anggota bomba.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

6 DR 31.10.2019 Walaupun demikian, kita lihat bahawa tugas anggota bomba sekarang telah meluas kepada aspek-aspek kerja yang lain selain yang fokus yang mereka lakukan adalah kebakaran, banjir, kecemasan, accident, lemas dan sebagainya tetapi kerja anggota bomba sekarang telah diperkembangkan sebagai seolah-olah sebuah satu social rescue team. Di mana kita lihat isu-isu seperti ular masuk rumah panggil bomba, orang tersepit di lif panggil bomba, kucing panjat pokok tak boleh turun panggil bomba, cincin tak boleh keluar jari panggil bomba, monyet bergaduh panggil bomba [Ketawa] Jadi ini adalah, memang ini terjadi. Jadi bomba ini bila ada call saja, dia akan pergi, sentiasa sedia berkhidmat. Jadi oleh kerana itu maka kita kena melihat pasukan bomba ini harus dinaikkan tarafnya seperti institusi yang lain seperti tentera dan juga polis. Jadi KPKT di bawah Jabatan Penyelamat Bomba kita sedang mengkaji, merancang untuk meningkatkan satu badan iaitu Suruhanjaya Perjawatan Bomba yang mana mereka akan bebas untuk membuat pelantikan dan bebas untuk membuat reshuffling, bebas untuk gantikan perjawatan dan bebas juga untuk menyerap anggota bomba bantuan untuk dijadikan anggota yang fulltime. Jadi ini adalah perkara yang harus kita pertimbangkan kerana melihatkan bahawa kerja bomba ini meliputi sebagai-bagainyalah. Jadi ini di antara usaha KPKT yang ingin meningkatkan taraf kedudukan anggota bomba dalam negara. Terima kasih. Dato’ Seri Dr. Santhara [Segamat]: Terima kasih ucapan Menteri atau jawapan dan idea yang baik. Soalan tambahan saya, gred dan jawatan adalah garis pengukur kepada senioriti seseorang penjawat awam di dalam perkhidmatan. ■1030 Satu perkara nyata adalah gred-gred pegawai kanan Bomba dan Pengarah Negeri Bomba adalah rendah dibandingkan dengan institusi-institusi yang lain. Apakah pandangan Yang Berhormat Menteri bahawa sudah tiba masanya untuk Ketua Setiausaha Negara ataupun Jabatan Perkhidmatan Awam dan Suruhanjaya Perkhidmatan Awam untuk mengkaji semula gred-gred ini. Puan Zuraida binti Kamaruddin: Yang Berhormat Segamat, terima kasih di atas soalan tambahan. Seperti saya sebut tadi, kemungkinan untuk penubuhan satu Suruhanjaya Perjawatan Bomba adalah wajar untuk melihatkan perkara-perkara yang disebutkan oleh Yang Berhormat Segamat, seperti kerja-kerja khusus, kerja-kerja kepakaran, kerja-kerja kemahiran seperti bahagian forensik yang perlu diberikan elaun khas, kerja-kerja yang memberikan risiko yang tinggi. Jabatan Bomba ini juga mahir dari segi memberikan khidmat untuk mengesan bahan-bahan kimia, HAZMAT- Hazard Material Team. So jadi ini adalah pengkhususan, kerja-kerja khusus yang dilaksanakan oleh anggota bomba yang perlu diberikan elaun-elaun khas dan juga termasuk insentif-insentif syif yang mana mereka kena bertugas 24 jam. Saya juga dalam kajian untuk meningkatkan elaun bomba bantuan yang mereka selalu standby untuk berkhidmat dan bersedia untuk menjalankan tugas di mana-mana dan bila-bila masa sahaja. Jadi ini yang insyaa Allah kita akan usahakan agar mereka lebih bersemangat, bertepatan dengan kerja yang mereka laksanakan agar maruah ataupun mereka akan rasa untuk jadi anggota bomba sekiranya kita dapat menyelaraskan kedudukan institusi bomba ini sama seperti polis dan juga dengan tentera. Terima kasih. Tuan Haji Ahmad Amzad bin Mohamed @ Hashim [Kuala Terengganu]: [Bangun] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih, Yang Berhormat Menteri, soalan tambahan kedua. Datin Mastura binti Tan Sri Dato’ Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: [Bangun] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya jemput Yang Berhormat Parit Sulong. Dato’ Dr. Noraini binti Ahmad [Parit Sulong]: Terima kasih saya ucapkan kepada Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua. Kita tahu Yang Berhormat Menteri bahawa bomba adalah penjawat awam yang menghadapi pelbagai cabaran setiap hari. Jadinya, soalan tambahan saya adalah mengenai apakah status terkini mengenai arwah Adib kerana ianya adalah satu kes berkepentingan umum dan rakyat masih tertanya- tanya mengenai status yang seolah-olah tiada penghujungnya. Jadinya pada kami keadilan mestilah diberikan kepada arwah Adib. Terima kasih.

Walaupun demikian, kita lihat bahawa tugas anggota bomba sekarang telah meluas kepada aspek-aspek kerja yang lain selain yang fokus yang mereka lakukan adalah kebakaran, banjir, kecemasan, accident, lemas dan sebagainya tetapi kerja anggota bomba sekarang telah diperkembangkan sebagai seolah-olah sebuah satu social rescue team. Di mana kita lihat isu-isu seperti ular masuk rumah panggil bomba, orang tersepit di lif panggil bomba, kucing panjat pokok tak boleh turun panggil bomba, cincin tak boleh keluar jari panggil bomba, monyet bergaduh panggil bomba [Ketawa]. Jadi ini adalah, memang ini terjadi. Jadi bomba ini bila ada call saja, dia akan pergi, sentiasa sedia berkhidmat. Jadi oleh kerana itu maka kita kena melihat pasukan bomba ini harus dinaikkan tarafnya seperti institusi yang lain seperti tentera dan juga polis. Jadi KPKT di bawah Jabatan Penyelamat Bomba kita sedang mengkaji, merancang untuk meningkatkan satu badan iaitu Suruhanjaya Perjawatan Bomba yang mana mereka akan bebas untuk membuat pelantikan dan bebas untuk membuat reshuffling, bebas untuk gantikan perjawatan dan bebas juga untuk menyerap anggota bomba bantuan untuk dijadikan anggota yang fulltime. Jadi ini adalah perkara yang harus kita pertimbangkan kerana melihatkan bahawa kerja bomba ini meliputi sebagai-bagainyalah. Jadi ini di antara usaha KPKT yang ingin meningkatkan taraf kedudukan anggota bomba dalam negara. Terima kasih. Dato' Seri Dr. Santhara [Segamat]: Terima kasih ucapan Menteri atau jawapan dan idea yang baik. Soalan tambahan saya, gred dan jawatan adalah garis pengukur kepada senioriti seseorang penjawat awam di dalam perkhidmatan. #1030. Satu perkara nyata adalah gred-gred pegawai kanan Bomba dan Pengarah Negeri Bomba adalah rendah dibandingkan dengan institusi-institusi yang lain. Apakah pandangan Yang Berhormat Menteri bahawa sudah tiba masanya untuk Ketua Setiausaha Negara ataupun Jabatan Perkhidmatan Awam dan Suruhanjaya Perkhidmatan Awam untuk mengkaji semula gred-gred ini. Puan Zuraida binti Kamaruddin: Yang Berhormat Segamat, terima kasih di atas soalan tambahan. Seperti saya sebut tadi, kemungkinan untuk penubuhan satu Suruhanjaya Perjawatan Bomba adalah wajar untuk melihatkan perkara-perkara yang disebutkan oleh Yang Berhormat Segamat, seperti kerja-kerja khusus, kerja-kerja kepakaran, kerja-kerja kemahiran seperti bahagian forensik yang perlu diberikan elaun khas, kerja-kerja yang memberikan risiko yang tinggi. Jabatan Bomba ini juga mahir dari segi memberikan khidmat untuk mengesan bahan-bahan kimia, HAZMAT- Hazard Material Team. So jadi ini adalah pengkhususan, kerja-kerja khusus yang dilaksanakan oleh anggota bomba yang perlu diberikan elaun-elaun khas dan juga termasuk insentif-insentif syif yang mana mereka kena bertugas 24 jam. Saya juga dalam kajian untuk meningkatkan elaun bomba bantuan yang mereka selalu standby untuk berkhidmat dan bersedia untuk menjalankan tugas di mana-mana dan bila-bila masa sahaja. Jadi ini yang insyaa Allah kita akan usahakan agar mereka lebih bersemangat, bertepatan dengan kerja yang mereka laksanakan agar maruah ataupun mereka akan rasa untuk jadi anggota bomba sekiranya kita dapat menyelaraskan kedudukan institusi bomba ini sama seperti polis dan juga dengan tentera. Terima kasih. Tuan Haji Ahmad Amzad bin Mohamed @ Hashim [Kuala Terengganu]: [Bangun]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih, Yang Berhormat Menteri, soalan tambahan kedua. Datin Mastura binti Tan Sri Dato' Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: [Bangun]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya jemput Yang Berhormat Parit Sulong. Dato' Dr. Noraini binti Ahmad [Parit Sulong]: Terima kasih saya ucapkan kepada Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua. Kita tahu Yang Berhormat Menteri bahawa bomba adalah penjawat awam yang menghadapi pelbagai cabaran setiap hari. Jadinya, soalan tambahan saya adalah mengenai apakah status terkini mengenai arwah Adib kerana ianya adalah satu kes berkepentingan umum dan rakyat masih tertanya- tanya mengenai status yang seolah-olah tiada penghujungnya. Jadinya pada kami keadilan mestilah diberikan kepada arwah Adib. Terima kasih.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 7 Puan Zuraida binti Kamaruddin: Yang Berhormat Parit Sulong memang seluruh negara merasa keperitan dan kesedihan bila disebut tentang Adib. Saya sendiri masih rasa sebak bila saya mengingatkan peristiwa kematian Adib. Jadi ketika ini seperti yang dimaklumkan, alhamdulillah KPKT mampu ketika itu untuk mengangkat kes itu kepada tahap untuk mengadakan inkues. Jadi dengan adanya inkues tempoh hari, makanya dapat mengumpulkan maklumat-maklumat dan membuat satu keputusan yang baru. Jadi alhamdulillah, koroner telah membuat keputusan bahawa kes Adib itu adalah kes criminal dan tindakan seterusnya harus diambil oleh pihak polis. Jadi kes kematian arwah Adib ini di bawah pengelolaan PDRM untuk meneruskan untuk siasatan selanjutnya. Jadi dengan siasatan selanjutnya, kemungkinan kita akan dapat mengenal pasti siapakah mereka yang telah mengakibatkan kemalangan dan kematian arwah Adib. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Ahli-ahli Yang Berhormat sekarang tamatlah sesi untuk waktu pertanyaan-pertanyaan Menteri pada hari ini. Terima kasih Yang Berhormat. [Sesi untuk Waktu Pertanyaan-pertanyaan Menteri tamat] JAWAPAN-JAWAPAN LISAN BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN 1. Tuan Nik Nazmi bin Nik Ahmad [Setiawangsa] minta Menteri Pendidikan menyatakan, apakah rancangan kementerian mengatasi masalah kekurangan peruntukan guru ganti yang serius di seluruh negara sekian lama. Timbalan Menteri Pendidikan [Puan Teo Nie Ching]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) ingin memaklumkan bahawa bagi memastikan pembelajaran dan pengajaran di dalam kelas berlangsung dengan baik, KPM sememangnya telah melaksanakan pengambilan guru ganti iaitu guru yang dibayar gaji hari yang ditempatkan di suatu sekolah atas dasar keperluan semasa bagi mengisi kekosongan sementara guru tetap disebabkan cuti bersalin, cuti sakit yang panjang, cuti haji, berkursus atau hal-hal lain yang dibenarkan. Pengambilan guru ganti dibuat berdasarkan Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3/2011, Dasar dan Prosedur Pengambilan Pekerja Sambilan Harian. Bagi meningkatkan kecekapan KPM dalam pengurusan guru ganti, KPM telah mengadakan unjuran pengambilan guru ganti. Pada tahun 2019, unjuran pengambilan guru ganti adalah seramai 21,656 orang. Peruntukan guru ganti bagi tahun 2019 adalah sebanyak RM48,083,180. Peruntukan ini meningkat sebanyak 17.6 peratus berbanding tahun 2018 iaitu sebanyak RM40,895,953. Namun jika terdapat sebarang keperluan tambahan terhadap peruntukan tersebut, ia akan diberi pertimbangan sewajarnya, tertakluk kepada kedudukan kewangan kementerian. Sekian jawapan saya. Terima kasih. Tuan Nik Nazmi bin Nik Ahmad [Setiawangsa]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri di atas jawapan tersebut dan saya ucapkan tahniah kerana ada peningkatan untuk peruntukan guru ganti kerana masalah ini adalah sangat serius. Sebelum ini misalnya di Pejabat Pendidikan Wilayah Keramat, Kuala Lumpur di mana kawasan saya berada, 60 buah sekolah, hanya RM20 ribu setahun untuk peruntukan guru ganti. Jadi adakah kerajaan melihat bahawa selain daripada Skim Guru Ganti ini, tetapi skim-skim lain seperti guru sandaran dan juga guru interim dapat diperkasakan untuk memastikan masalah kekurangan guru dapat diatasi. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih ahli Yang Berhormat atas soalan tambahan tersebut. Memang peruntukan untuk guru ganti memang semakin meningkat. Kalau kita banding dengan peruntukan yang disediakan untuk tahun 2017 iaitu hanya RM18 juta. Pada tahun ini kita dapat RM48 juta. Jadi ini memang merupakan satu peningkatan yang besar tetapi kita masih menghadapi masalah kekurangan guru iaitu kerana ada mismatch di antara kekosongan yang sedia ada berbanding dengan keluaran daripada IPGM setiap tahun. Kalau saya boleh memberi contoh, seperti sekarang kalau di sekolah kebangsaan, keperluan ataupun kekosongan yang kita sedia ada melebihi 6,000 tetapi keluaran daripada IPGM

Puan Zuraida binti Kamaruddin: Yang Berhormat Parit Sulong memang seluruh negara merasa keperitan dan kesedihan bila disebut tentang Adib. Saya sendiri masih rasa sebak bila saya mengingatkan peristiwa kematian Adib. Jadi ketika ini seperti yang dimaklumkan, alhamdulillah KPKT mampu ketika itu untuk mengangkat kes itu kepada tahap untuk mengadakan inkues. Jadi dengan adanya inkues tempoh hari, makanya dapat mengumpulkan maklumat-maklumat dan membuat satu keputusan yang baru. Jadi alhamdulillah, koroner telah membuat keputusan bahawa kes Adib itu adalah kes criminal dan tindakan seterusnya harus diambil oleh pihak polis. Jadi kes kematian arwah Adib ini di bawah pengelolaan PDRM untuk meneruskan untuk siasatan selanjutnya. Jadi dengan siasatan selanjutnya, kemungkinan kita akan dapat mengenal pasti siapakah mereka yang telah mengakibatkan kemalangan dan kematian arwah Adib. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Ahli-ahli Yang Berhormat sekarang tamatlah sesi untuk waktu pertanyaan-pertanyaan Menteri pada hari ini. Terima kasih Yang Berhormat. [Sesi untuk Waktu Pertanyaan-pertanyaan Menteri tamat]. JAWAPAN-JAWAPAN LISAN BAGI PERTANYAAN-PERTANYAAN. 1. Tuan Nik Nazmi bin Nik Ahmad [Setiawangsa] minta Menteri Pendidikan menyatakan, apakah rancangan kementerian mengatasi masalah kekurangan peruntukan guru ganti yang serius di seluruh negara sekian lama. Timbalan Menteri Pendidikan [Puan Teo Nie Ching]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) ingin memaklumkan bahawa bagi memastikan pembelajaran dan pengajaran di dalam kelas berlangsung dengan baik, KPM sememangnya telah melaksanakan pengambilan guru ganti iaitu guru yang dibayar gaji hari yang ditempatkan di suatu sekolah atas dasar keperluan semasa bagi mengisi kekosongan sementara guru tetap disebabkan cuti bersalin, cuti sakit yang panjang, cuti haji, berkursus atau hal-hal lain yang dibenarkan. Pengambilan guru ganti dibuat berdasarkan Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3/2011, Dasar dan Prosedur Pengambilan Pekerja Sambilan Harian. Bagi meningkatkan kecekapan KPM dalam pengurusan guru ganti, KPM telah mengadakan unjuran pengambilan guru ganti. Pada tahun 2019, unjuran pengambilan guru ganti adalah seramai 21,656 orang. Peruntukan guru ganti bagi tahun 2019 adalah sebanyak RM48,083,180. Peruntukan ini meningkat sebanyak 17.6 peratus berbanding tahun 2018 iaitu sebanyak RM40,895,953. Namun jika terdapat sebarang keperluan tambahan terhadap peruntukan tersebut, ia akan diberi pertimbangan sewajarnya, tertakluk kepada kedudukan kewangan kementerian. Sekian jawapan saya. Terima kasih. Tuan Nik Nazmi bin Nik Ahmad [Setiawangsa]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri di atas jawapan tersebut dan saya ucapkan tahniah kerana ada peningkatan untuk peruntukan guru ganti kerana masalah ini adalah sangat serius. Sebelum ini misalnya di Pejabat Pendidikan Wilayah Keramat, Kuala Lumpur di mana kawasan saya berada, 60 buah sekolah, hanya RM20 ribu setahun untuk peruntukan guru ganti. Jadi adakah kerajaan melihat bahawa selain daripada Skim Guru Ganti ini, tetapi skim-skim lain seperti guru sandaran dan juga guru interim dapat diperkasakan untuk memastikan masalah kekurangan guru dapat diatasi. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih ahli Yang Berhormat atas soalan tambahan tersebut. Memang peruntukan untuk guru ganti memang semakin meningkat. Kalau kita banding dengan peruntukan yang disediakan untuk tahun 2017 iaitu hanya RM18 juta. Pada tahun ini kita dapat RM48 juta. Jadi ini memang merupakan satu peningkatan yang besar tetapi kita masih menghadapi masalah kekurangan guru iaitu kerana ada mismatch di antara kekosongan yang sedia ada berbanding dengan keluaran daripada IPGM setiap tahun. Kalau saya boleh memberi contoh, seperti sekarang kalau di sekolah kebangsaan, keperluan ataupun kekosongan yang kita sedia ada melebihi 6,000 tetapi keluaran daripada IPGM.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

8 DR 31.10.2019 hanya 1,676 yang akan ditempatkan di sekolah dalam bulan November yang akan datang ini. Jadi untuk mengatasi masalah ini, kita telah ambil satu inisiatif di mana kita berhasrat untuk melantik guru interim pada Februari yang akan datang dan jumlah yang kita sasarkan adalah lebih kurang 3,000 orang guru untuk kumpulan SK dan juga 800 orang untuk SJKC. Sekian jawapan saya, terima kasih. Dato’ Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Terima kasih. Tuan Yang di-Pertua saya ingin dapat penjelasan. Pada bulan Januari 2019, Yang Berhormat Menteri ada mencadangkan supaya suatu sistem perkeranian diwujudkan di sekolah supaya mengurangkan beban guru-guru terhadap tugas-tugas perkeranian. Saya hendak dapat penjelasan sejauh mana rancangan tersebut dapat dijalankan sebab saya masih lagi mendapat aduan daripada guru-guru yang mereka terpaksa masukkan data, tugas-tugas perkeranian yang terpaksa dibuat sampai sekarang. Mohon penjelasan. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih atas soalan tambahan tersebut. Setakat ini kita tidak ada satu keputusan muktamad tentang pelantikan yang disebut tadi tetapi memang dalam proses untuk membuat kajian bagaimana kita boleh meringankan beban guru. Setakat ini measures ataupun pendekatan interim telah dilaksanakan dan kita harap bahawa tidak lama lagi kita boleh mewujudkan satu penyelesaian dalam tempoh masa panjang untuk mengatasi isu tersebut. Sekian jawapan saya. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Pertanyaan yang kedua, saya jemput Yang Berhormat Parit. Dato’ Mohd. Nizar bin Haji Zakaria [Parit]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Salam Sejahtera. Saya hendak tujukan khas kepada pesara dan juga kepada anggota kita yang bertugas. Oh! Tentera, jasamu dikenang, Budimu tidak terbilang, Semangat mu dijulang, Keperwiraan mu senantiasa gemilang, Jasa perajurit memang tidak dilupakan, Jasa mu mewangi hingga ke mati, Siap siaga demi agama dan negara dipertahankan, Kaulah perwira negara dan rakyat sejati... [Tepuk] 2. Dato' Mohd. Nizar bin Haji Zakaria [ Parit ] minta Menteri Pertahanan menyatakan: (a) apakah tindakan yang telah diambil oleh kementerian terhadap individu-individu yang didapati menghina dan mempertikaikan tugas anggota tentera; dan (b) apakah usaha yang dijalankan oleh kementerian bagi memberikan kesedaran kepada masyarakat mengenai jasa dan pengorbanan anggota tentera di Malaysia. ■1040 Menteri Pertahanan [Tuan Mohamad bin Sabu]: Terima kasih, Tuan Yang di- Pertua. Saya ambil sajak itu sebahagian daripada ucapan saya juga... [Dewan riuh] [Tepuk] Saya akan jawab bersama dengan Yang Berhormat Mersing. Kementerian Pertahanan dan Angkatan Tentera Malaysia memandang serius tindakan pihak-pihak tertentu yang bersifat menghina dan mempertikai tugas Angkatan Tentera Malaysia. Sebagai reaksi terhadap penghinaan yang dilakukan, kepimpinan tertinggi kementerian dan ATM turut membuat penegasan sama ada secara rasmi atau peribadi melalui pelbagai medium komunikasi dengan mengutuk tindakan pihak-pihak tersebut di samping memberi amaran agar menghentikan tindakan tersebut. Penegasan rasmi ini telah dinyatakan oleh kementerian melalui ucapan saya pada perhimpunan Kementerian Pertahanan dan Kempen Kibar Jalur Gemilang sempena sambutan Bulan Kemerdekaan 2019 pada 16 Ogos 2019 yang lalu. Dalam usaha memberi kesedaran kepada masyarakat, kementerian sentiasa menguar-uarkan serta menonjolkan peranan tugas dan kesiagaan Angkatan Tentera

hanya 1,676 yang akan ditempatkan di sekolah dalam bulan November yang akan datang ini. Jadi untuk mengatasi masalah ini, kita telah ambil satu inisiatif di mana kita berhasrat untuk melantik guru interim pada Februari yang akan datang dan jumlah yang kita sasarkan adalah lebih kurang 3,000 orang guru untuk kumpulan SK dan juga 800 orang untuk SJKC. Sekian jawapan saya, terima kasih. Dato' Tuan Ibrahim bin Tuan Man [Kubang Kerian]: Terima kasih. Tuan Yang di-Pertua saya ingin dapat penjelasan. Pada bulan Januari 2019, Yang Berhormat Menteri ada mencadangkan supaya suatu sistem perkeranian diwujudkan di sekolah supaya mengurangkan beban guru-guru terhadap tugas-tugas perkeranian. Saya hendak dapat penjelasan sejauh mana rancangan tersebut dapat dijalankan sebab saya masih lagi mendapat aduan daripada guru-guru yang mereka terpaksa masukkan data, tugas-tugas perkeranian yang terpaksa dibuat sampai sekarang. Mohon penjelasan. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih atas soalan tambahan tersebut. Setakat ini kita tidak ada satu keputusan muktamad tentang pelantikan yang disebut tadi tetapi memang dalam proses untuk membuat kajian bagaimana kita boleh meringankan beban guru. Setakat ini measures ataupun pendekatan interim telah dilaksanakan dan kita harap bahawa tidak lama lagi kita boleh mewujudkan satu penyelesaian dalam tempoh masa panjang untuk mengatasi isu tersebut. Sekian jawapan saya. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Pertanyaan yang kedua, saya jemput Yang Berhormat Parit. Dato' Mohd. Nizar bin Haji Zakaria [Parit]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Salam Sejahtera. Saya hendak tujukan khas kepada pesara dan juga kepada anggota kita yang bertugas. Oh! Tentera, jasamu dikenang, Budimu tidak terbilang, Semangat mu dijulang, Keperwiraan mu senantiasa gemilang, Jasa perajurit memang tidak dilupakan, Jasa mu mewangi hingga ke mati, Siap siaga demi agama dan negara dipertahankan, Kaulah perwira negara dan rakyat sejati... [Tepuk]. 2. Dato' Mohd. Nizar bin Haji Zakaria [ Parit ] minta Menteri Pertahanan menyatakan: (a) apakah tindakan yang telah diambil oleh kementerian terhadap individu-individu yang didapati menghina dan mempertikaikan tugas anggota tentera; dan (b) apakah usaha yang dijalankan oleh kementerian bagi memberikan kesedaran kepada masyarakat mengenai jasa dan pengorbanan anggota tentera di Malaysia. #1040 Menteri Pertahanan [Tuan Mohamad bin Sabu]: Terima kasih, Tuan Yang di- Pertua. Saya ambil sajak itu sebahagian daripada ucapan saya juga... [Dewan riuh] [Tepuk] Saya akan jawab bersama dengan Yang Berhormat Mersing. Kementerian Pertahanan dan Angkatan Tentera Malaysia memandang serius tindakan pihak-pihak tertentu yang bersifat menghina dan mempertikai tugas Angkatan Tentera Malaysia. Sebagai reaksi terhadap penghinaan yang dilakukan, kepimpinan tertinggi kementerian dan ATM turut membuat penegasan sama ada secara rasmi atau peribadi melalui pelbagai medium komunikasi dengan mengutuk tindakan pihak-pihak tersebut di samping memberi amaran agar menghentikan tindakan tersebut. Penegasan rasmi ini telah dinyatakan oleh kementerian melalui ucapan saya pada perhimpunan Kementerian Pertahanan dan Kempen Kibar Jalur Gemilang sempena sambutan Bulan Kemerdekaan 2019 pada 16 Ogos 2019 yang lalu. Dalam usaha memberi kesedaran kepada masyarakat, kementerian sentiasa menguar-uarkan serta menonjolkan peranan tugas dan kesiagaan Angkatan Tentera.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 9 dalam menjalankan tanggungjawab untuk menjaga keselamatan negara dan kedaulatan negara. Di samping itu juga, Kementerian Pertahanan dan ATM turut memaksimumkan platform sambutan Hari Kebangsaan, Hari Malaysia, Hari Pahlawan. Misalnya kesedaran rakyat kita nampak telah mulai timbul kebelakangan ini bila kita lancar tabung kutipan Hari Pahlawan, kita mencapai kutipan rekod hampir RM10 juta yang tidak pernah dicapai sebelum ini dan itu belum masuk lagi bantuan kerajaan yang sedang kita pohon. Selama ini yang paling tinggi tahun lepas ialah berjumlah lebih RM7 juta tetapi RM5 juta daripada kerajaan. Kali ini hampir RM10 juta daripada orang ramai termasuklah penderma yang paling tinggi mereka yang tidak langsung berniaga dengan MinDef, ertinya kesedaran awam telah mulai timbul. Kementerian Pertahanan juga pada masa kini pada proses akhir penyediaan kertas putih di mana kita akan lihat bakal menggariskan peranan yang boleh dimainkan oleh segenap lapisan masyarakat. Soal keselamatan bukan soal political party sebab itulah dalam penganugerahan Pingat Jasa Malaysia yang akan diadakan di Kelantan pada 3 November nanti. Kami juga turut menjemput semua Exco Kerajaan Negeri Kelantan untuk hadir bersama untuk dalam ucapan menganugerahkan Pingat Jasa Malaysia kepada tentera kita yang berjuang di zaman komunis dan pada zaman darurat. Oleh itu kita akan terus menggunakan saluran yang ada untuk menaikkan semula imej Angkatan Tentera Malaysia ini. Saya sendiri telah pergi ke RTM, TV3 dan beberapa rancangan TV yang lain untuk mempromote dan meletakkan Angkatan Tentera ini perlu dihormati di atas jasa mereka mempertahankan keamanan dan kedaulatan negara Malaysia. Dato’ Mohd Nizar bin Haji Zakaria [Parit]: Terima kasih untuk Yang Berhormat Menteri. Memang kerajaan perlu bertegas jika sekiranya ada bentuk-bentuk penghinaan yang dilakukan kepada anggota tentera kita baik pesara mahupun mereka yang sedang bertugas kerana mereka telah pun menjaga keamanan di dalam negara kita. Saya hendak tanya dengan Yang Berhormat Menteri, PLKN telah pun dimansuhkan oleh kerajaan. Apakah inisiatif lain yang akan dilaksanakan dan apakah usaha kementerian bagi merakyatkan tentera dan merapatkan jurang antara masyarakat selain daripada program sambutan hari tentera ataupun hari terbuka? Adakah kerajaan bercadang lagi untuk mengkaji bagi pencen khususnya kepada pesara-pesara yang 90- an ataupun tahun 2000 kerana kos sara hidup yang semakin meningkat hari ini? Terima kasih. Tuan Mohamad bin Sabu: Memang masalah pencen ini dihadapi oleh semua kementerian iaitu mereka yang berpencen selepas daripada, sebelum 2004. Memang kita juga Ahli-ahli Parlimen yang berpencen sebelum 2004 dengan selepas 2004 perbezaannya begitu ketara sekali. Begitu juga jabatan-jabatan yang lain. Pihak kementerian sedang berusaha bersama dengan JPA untuk melihat perkara ini secara serius kerana rungutan secara umumnya mereka yang menerima pencen sebelum 2004 kadangkala dia berpangkat tinggi dalam tentera tetapi yang berpencen kemudiannya hampir sama dengan mereka yang berpangkat tinggi. Usaha- usaha jurang itu sedang dibuat dan peng-adjust-an dibuat setahun lebih kurang 2 percent supaya tidaklah begitu ketara nilai yang mereka terima di akhirnya. Begitu juga kita sedang berusaha mereka yang dapat PJM ini, tahun ini dapat RM500 one-off kita cuba pada tahun hadapan kalau ada tambahan daripada pendapatan negara bertambah supaya mereka juga diberi ganjaran yang sewajarnya dalam bentuk pencen pada masa akan datang. Usaha diteruskan dari semasa ke semasa. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih pada Tuan Yang di-Pertua. Saya, kami dan semua, saya rasa kerajaan amat prihatin tentang imej dan juga kebajikan kepada anggota tentera cuma dari segi soalan saya Yang Berhormat Menteri adalah apakah penyalahgunaan Lembaga Tabung Angkatan Tentera (LTAT) itu tidak dianggap sebagai juga menghina dan mencemarkan imej tentera? Terima kasih... [Tepuk] Tuan Mohamad bin Sabu: Kita sedang mengambil tindakan memperbetulkan keadaan dan saya anggap blame game ini hanya setakat tahun ini sebab kita sudah memperbaiki dan sebagainya dan tahun depan orang akan melihat bahawa kita yang menguruskan semuanya. Segala penyelewengan sekarang ini misalnya di Kementerian Pertahanan telah ditubuhkan jawatankuasa khas yang diketuai oleh Tan Sri Ambrin Buang dan telah siap laporan dan membuat recommendation kepada Kementerian Pertahanan termasuk laporan-laporan kepada SPRM terhadap penyelewengan dan penyalahgunaan wang.

dalam menjalankan tanggungjawab untuk menjaga keselamatan negara dan kedaulatan negara. Di samping itu juga, Kementerian Pertahanan dan ATM turut memaksimumkan platform sambutan Hari Kebangsaan, Hari Malaysia, Hari Pahlawan. Misalnya kesedaran rakyat kita nampak telah mulai timbul kebelakangan ini bila kita lancar tabung kutipan Hari Pahlawan, kita mencapai kutipan rekod hampir RM10 juta yang tidak pernah dicapai sebelum ini dan itu belum masuk lagi bantuan kerajaan yang sedang kita pohon. Selama ini yang paling tinggi tahun lepas ialah berjumlah lebih RM7 juta tetapi RM5 juta daripada kerajaan. Kali ini hampir RM10 juta daripada orang ramai termasuklah penderma yang paling tinggi mereka yang tidak langsung berniaga dengan MinDef, ertinya kesedaran awam telah mulai timbul. Kementerian Pertahanan juga pada masa kini pada proses akhir penyediaan kertas putih di mana kita akan lihat bakal menggariskan peranan yang boleh dimainkan oleh segenap lapisan masyarakat. Soal keselamatan bukan soal political party sebab itulah dalam penganugerahan Pingat Jasa Malaysia yang akan diadakan di Kelantan pada 3 November nanti. Kami juga turut menjemput semua Exco Kerajaan Negeri Kelantan untuk hadir bersama untuk dalam ucapan menganugerahkan Pingat Jasa Malaysia kepada tentera kita yang berjuang di zaman komunis dan pada zaman darurat. Oleh itu kita akan terus menggunakan saluran yang ada untuk menaikkan semula imej Angkatan Tentera Malaysia ini. Saya sendiri telah pergi ke RTM, TV3 dan beberapa rancangan TV yang lain untuk mempromote dan meletakkan Angkatan Tentera ini perlu dihormati di atas jasa mereka mempertahankan keamanan dan kedaulatan negara Malaysia. Dato' Mohd Nizar bin Haji Zakaria [Parit]: Terima kasih untuk Yang Berhormat Menteri. Memang kerajaan perlu bertegas jika sekiranya ada bentuk-bentuk penghinaan yang dilakukan kepada anggota tentera kita baik pesara mahupun mereka yang sedang bertugas kerana mereka telah pun menjaga keamanan di dalam negara kita. Saya hendak tanya dengan Yang Berhormat Menteri, PLKN telah pun dimansuhkan oleh kerajaan. Apakah inisiatif lain yang akan dilaksanakan dan apakah usaha kementerian bagi merakyatkan tentera dan merapatkan jurang antara masyarakat selain daripada program sambutan hari tentera ataupun hari terbuka? Adakah kerajaan bercadang lagi untuk mengkaji bagi pencen khususnya kepada pesara-pesara yang 90- an ataupun tahun 2000 kerana kos sara hidup yang semakin meningkat hari ini? Terima kasih. Tuan Mohamad bin Sabu: Memang masalah pencen ini dihadapi oleh semua kementerian iaitu mereka yang berpencen selepas daripada, sebelum 2004. Memang kita juga Ahli-ahli Parlimen yang berpencen sebelum 2004 dengan selepas 2004 perbezaannya begitu ketara sekali. Begitu juga jabatan-jabatan yang lain. Pihak kementerian sedang berusaha bersama dengan JPA untuk melihat perkara ini secara serius kerana rungutan secara umumnya mereka yang menerima pencen sebelum 2004 kadangkala dia berpangkat tinggi dalam tentera tetapi yang berpencen kemudiannya hampir sama dengan mereka yang berpangkat tinggi. Usaha- usaha jurang itu sedang dibuat dan peng-adjust-an dibuat setahun lebih kurang 2 percent supaya tidaklah begitu ketara nilai yang mereka terima di akhirnya. Begitu juga kita sedang berusaha mereka yang dapat PJM ini, tahun ini dapat RM500 one-off kita cuba pada tahun hadapan kalau ada tambahan daripada pendapatan negara bertambah supaya mereka juga diberi ganjaran yang sewajarnya dalam bentuk pencen pada masa akan datang. Usaha diteruskan dari semasa ke semasa. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih pada Tuan Yang di-Pertua. Saya, kami dan semua, saya rasa kerajaan amat prihatin tentang imej dan juga kebajikan kepada anggota tentera cuma dari segi soalan saya Yang Berhormat Menteri adalah apakah penyalahgunaan Lembaga Tabung Angkatan Tentera (LTAT) itu tidak dianggap sebagai juga menghina dan mencemarkan imej tentera? Terima kasih... [Tepuk]. Tuan Mohamad bin Sabu: Kita sedang mengambil tindakan memperbetulkan keadaan dan saya anggap blame game ini hanya setakat tahun ini sebab kita sudah memperbaiki dan sebagainya dan tahun depan orang akan melihat bahawa kita yang menguruskan semuanya. Segala penyelewengan sekarang ini misalnya di Kementerian Pertahanan telah ditubuhkan jawatankuasa khas yang diketuai oleh Tan Sri Ambrin Buang dan telah siap laporan dan membuat recommendation kepada Kementerian Pertahanan termasuk laporan-laporan kepada SPRM terhadap penyelewengan dan penyalahgunaan wang.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

10 DR 31.10.2019 Ini turut diusahakan supaya Angkatan Tentera kita dilihat sebab mereka yang melakukan penyelewengan itu mereka bukan yang bertugas sepanjang masa tetapi orang-orang yang bertanggungjawab terutamanya misalnya dalam land swap disebut oleh Tan Sri Ambrin Buang kehendak politik mengatasi kehendak keselamatan. Maka ini secara detail yang dibuat oleh jawatankuasa itu dan kita sedang bertindak dan membetulkan keadaan itu supaya kementerian ini menjadi hebat pada masa yang akan datang. Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri]: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Sebelum itu kita mengalu-alukan pelawat-pelawat kita pelajar-pelajar daripada Maktab Mahmud Bandar Baharu dan Kolej Vokasional Kangar... [Tepuk] 3. Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri] minta Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri menyatakan, status terkini semakan Dasar Automotif Nasional. Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Dr. Ong Kian Ming]: Terima kasih atas soalan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Iskandar Puteri mengenai status terkini Dasar Automotif Nasional ataupun National Automotive Policy (NAP), dengan izin. Tuan Yang di-Pertua, sejajar dengan arus perubahan industri automotif global kajian semula NAP adalah perlu bagi memastikan industri automotif tempatan terus kekal berdaya saing selaras dengan perkembangan teknologi masa hadapan dalam sektor automotif dan juga mobiliti. Kajian semula Dasar Automotif Nasional ataupun National Automotive Policy 2014 yang dimulakan sejak Februari tahun 2018 bertujuan untuk menambah baik NAP sedia ada dengan memperkenalkan elemen-elemen teknologi baru selaras dengan perkembangan teknologi masa hadapan seperti next generation vehicle (NxGV), mobility as a service (MaaS) dan juga Industrial Revolution 4.0, dengan izin. Kajian semula ini turut memberi fokus kepada pembangunan industri automotif tempatan seperti pembangunan syarikat-syarikat tempatan ataupun local vendor development programme, aktiviti penyelidikan dan pembangunan dari segi R&D, peningkatan eksport termasuk mengambil kira cadangan projek kereta nasional baru. Secara kesimpulannya, kajian semula NAP digubal bagi meneruskan pembangunan sektor automotif tempatan dan keseluruhan ekosistemnya. Usaha-usaha yang khusus diberi penekanan bagi menggalakkan pembangunan teknologi NxGV, MaaS dan juga IR 4.0 dalam sektor automotif tempatan supaya Malaysia tidak ketinggalan dalam memasarkan produk-produk automotif ke peringkat antarabangsa. Tuan Yang di-Pertua, dalam melaksanakan kajian semula NAP, pandangan dan input daripada industri tempatan, kementerian, agensi kerajaan dan juga stakeholder yang lain berkaitan telah diambil kira bagi memastikan cadangan-cadangan yang dikemukakan dapat memberi manfaat sepenuhnya kepada industri automotif. Secara keseluruhan, kajian semula NAP menerima maklum balas yang positif daripada pihak berkepentingan. ■1050 Langkah-langkah yang diperkenalkan di bawah kajian semula NEP akan dibangunkan secara bersama melalui konsultasi berterusan ataupun ongoing consultation. Kajian semula NEP kini berada di peringkat akhir di mana sesi konsultasi dengan kesemua pihak berkepentingan termasuk pihak industri telah selesai dilaksanakan. Di mana kita telah melibatkan konsultasi dengan 15 syarikat pengeluar kenderaan vendor dan juga syarikat lepasan jualan ataupun after sales service dan juga 19 kementerian dan agensi telah dirujuk dalam semakan dasar ini. Pembentangan kepada Jemaah Menteri akan dilaksanakan dalam masa terdekat. NEP dijangka akan diumumkan pada akhir tahun ini juga. Terima kasih. Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri]: Adakah dasar baru ini akan meliputi polisi baru untuk kenderaan lama yang biasa dikategorikan sebagai ELV seperti yang dirancang dalam dasar-dasar sebelum ini? Dr. Ong Kian Ming: Terima kasih atas soalan tambahan yang dikemukakan. Dalam NEP review 2019, tidak ada apa-apa polisi yang akan dibentangkan untuk end of life vehicle yang disebut tadi oleh Yang Berhormat Iskandar Puteri. Oleh sebab suasana di Malaysia tidak begitu sesuai untuk memperkenalkan polisi end of life ini, oleh sebab

Ini turut diusahakan supaya Angkatan Tentera kita dilihat sebab mereka yang melakukan penyelewengan itu mereka bukan yang bertugas sepanjang masa tetapi orang-orang yang bertanggungjawab terutamanya misalnya dalam land swap disebut oleh Tan Sri Ambrin Buang kehendak politik mengatasi kehendak keselamatan. Maka ini secara detail yang dibuat oleh jawatankuasa itu dan kita sedang bertindak dan membetulkan keadaan itu supaya kementerian ini menjadi hebat pada masa yang akan datang. Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri]: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Sebelum itu kita mengalu-alukan pelawat-pelawat kita pelajar-pelajar daripada Maktab Mahmud Bandar Baharu dan Kolej Vokasional Kangar... [Tepuk]. 3. Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri] minta Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri menyatakan, status terkini semakan Dasar Automotif Nasional. Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Dr. Ong Kian Ming]: Terima kasih atas soalan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Iskandar Puteri mengenai status terkini Dasar Automotif Nasional ataupun National Automotive Policy (NAP), dengan izin. Tuan Yang di-Pertua, sejajar dengan arus perubahan industri automotif global kajian semula NAP adalah perlu bagi memastikan industri automotif tempatan terus kekal berdaya saing selaras dengan perkembangan teknologi masa hadapan dalam sektor automotif dan juga mobiliti. Kajian semula Dasar Automotif Nasional ataupun National Automotive Policy 2014 yang dimulakan sejak Februari tahun 2018 bertujuan untuk menambah baik NAP sedia ada dengan memperkenalkan elemen-elemen teknologi baru selaras dengan perkembangan teknologi masa hadapan seperti next generation vehicle (NxGV), mobility as a service (MaaS) dan juga Industrial Revolution 4.0, dengan izin. Kajian semula ini turut memberi fokus kepada pembangunan industri automotif tempatan seperti pembangunan syarikat-syarikat tempatan ataupun local vendor development programme, aktiviti penyelidikan dan pembangunan dari segi R&D, peningkatan eksport termasuk mengambil kira cadangan projek kereta nasional baru. Secara kesimpulannya, kajian semula NAP digubal bagi meneruskan pembangunan sektor automotif tempatan dan keseluruhan ekosistemnya. Usaha-usaha yang khusus diberi penekanan bagi menggalakkan pembangunan teknologi NxGV, MaaS dan juga IR 4.0 dalam sektor automotif tempatan supaya Malaysia tidak ketinggalan dalam memasarkan produk-produk automotif ke peringkat antarabangsa. Tuan Yang di-Pertua, dalam melaksanakan kajian semula NAP, pandangan dan input daripada industri tempatan, kementerian, agensi kerajaan dan juga stakeholder yang lain berkaitan telah diambil kira bagi memastikan cadangan-cadangan yang dikemukakan dapat memberi manfaat sepenuhnya kepada industri automotif. Secara keseluruhan, kajian semula NAP menerima maklum balas yang positif daripada pihak berkepentingan. #1050 Langkah-langkah yang diperkenalkan di bawah kajian semula NEP akan dibangunkan secara bersama melalui konsultasi berterusan ataupun ongoing consultation. Kajian semula NEP kini berada di peringkat akhir di mana sesi konsultasi dengan kesemua pihak berkepentingan termasuk pihak industri telah selesai dilaksanakan. Di mana kita telah melibatkan konsultasi dengan 15 syarikat pengeluar kenderaan vendor dan juga syarikat lepasan jualan ataupun after sales service dan juga 19 kementerian dan agensi telah dirujuk dalam semakan dasar ini. Pembentangan kepada Jemaah Menteri akan dilaksanakan dalam masa terdekat. NEP dijangka akan diumumkan pada akhir tahun ini juga. Terima kasih. Tuan Lim Kit Siang [Iskandar Puteri]: Adakah dasar baru ini akan meliputi polisi baru untuk kenderaan lama yang biasa dikategorikan sebagai ELV seperti yang dirancang dalam dasar-dasar sebelum ini? Dr. Ong Kian Ming: Terima kasih atas soalan tambahan yang dikemukakan. Dalam NEP review 2019, tidak ada apa-apa polisi yang akan dibentangkan untuk end of life vehicle yang disebut tadi oleh Yang Berhormat Iskandar Puteri. Oleh sebab suasana di Malaysia tidak begitu sesuai untuk memperkenalkan polisi end of life ini, oleh sebab.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 11 ada tempat yang saya rasa yang boleh dikatakan adalah luar bandar di Sabah, Sarawak dan juga di negeri-negeri lain di mana masih perlu kereta yang lama, yang misalnya lebih daripada 10 tahun. Apa yang kita hendak buat dalam pihak MITI ialah untuk perkenalkan polisi untuk menambah baik roadworthiness, dengan izin, supaya kereta lama juga boleh dipandu dengan selamat dan di jalan raya kita semua boleh selamat bersama. Terima kasih. Tuan Khairy Jamaluddin Abu Bakar [Rembau]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Timbalan Menteri, untuk NEP baru ini terutamanya next generation vehicle dan sebagainya. Soalan asas dia adalah fokus NEP. Adakah kita akan memberi fokus kepada pembinaan kereta nasional dalam next generation vehicle ataupun kita buka secara terbuka kepada syarikat-syarikat antarabangsa. Seperti mana Thailand buat dahulu, mereka tidak ada kereta nasional, tetapi mereka ada industri automotif kelas dunia. So, itu adalah soalan asas fundamental question. Kedua, Tuan Yang di-Pertua, sebelum kita sebut tentang next generation vehicle, kita sebut tentang EEV, energy efficient vehicles. Sekarang ini pun tidak ada ekosistem yang cukup. Apakah NEP baru ini akan menangani masalah ekosistem tidak ada charging station, vendor yang tidak mencukupi untuk memberi komponen kepada EEV dan ini membantutkan perkembangan energy efficient vehicles di Malaysia. Terima kasih. Dr. Ong Kian Ming: Terima kasih. Saya hendak ucapkan tahniah kepada Yang Berhormat Rembau atas kejayaan untuk menghabiskan Ironman di Langkawi, 70.5 kilometer... [Tepuk] Jadi, tahniah. Untuk menjawab soalan yang dikemukakan daripada Yang Berhormat Rembau tadi ada dua bahagian. Sebagai klasifikasi ataupun definition next generation vehicle saya berikan kepada Yang Berhormat Rembau. NGV diklasifikasikan sebagai kenderaan yang memenuhi klasifikasi takrifan EEV dan ditambah dengan aplikasi intelligent mobility yang membolehkan kenderaan menjadi lebih pintar dan cekap. Teknologi kenderaan NGV diklasifikasikan berdasarkan lima tahap autonomous ataupun automated and connected vehicle. Jadi apa yang Yang Berhormat perlu tahu ialah dari segi EEV, kita hendak mempertingkatkan lagi standard dan jikalau ada mana- mana syarikat termasuk syarikat yang sedang mengusahakan projek kereta nasional ketiga, kita memang membuka ruang ini kepada semua yang hendak melibatkan diri. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Minta satu. Dr. Ong Kian Ming: Untuk isu ekosistem saya rasa itu adalah isu yang penting. Selepas NEP review ini kita telah diumumkan, kita akan membuat road map untuk isu- isu berkenaan dengan kementerian yang lain seperti MESTECC dan sebagainya supaya ekosistem untuk NGV ini boleh diperkembangkan dan juga dinaik taraf dan juga bertambah. Terima kasih. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Boleh minta satu tambahan? Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tuan Yang di- Pertua, boleh minta? Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya ingin teruskan kepada pertanyaan seterusnya Yang Berhormat Kinabatangan, uzur, tidak ada dalam Dewan. Saya melangkau kepada pertanyaan jawab lisan seterusnya Puan Noorita binti Sual, Yang Berhormat Tenom. [Soalan No. 4 – YB. Dato’ Sri Bung Moktar bin Radin (Kinabatangan) tidak hadir] 5. Puan Noorita binti Sual [Tenom] minta Menteri Pendidikan menyatakan, mengapakah terdapatnya sekolah dan institusi pendidikan didapati mempunyai banyak masalah ketiadaan sijil siap dan pematuhan (CCC) atau sijil layak menduduki (CF). Apakah kriteria atau asas pertimbangan KPM dalam merancang pembinaan sekolah- sekolah baharu pada masa akan datang? Timbalan Menteri Pendidikan [Puan Teo Nie Ching]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Pendidikan Malaysia sedar akan kewujudan sebilangan sekolah yang tidak mempunyai sijil siap dan pematuhan CCC atau sijil layak menduduki CF.

ada tempat yang saya rasa yang boleh dikatakan adalah luar bandar di Sabah, Sarawak dan juga di negeri-negeri lain di mana masih perlu kereta yang lama, yang misalnya lebih daripada 10 tahun. Apa yang kita hendak buat dalam pihak MITI ialah untuk perkenalkan polisi untuk menambah baik roadworthiness, dengan izin, supaya kereta lama juga boleh dipandu dengan selamat dan di jalan raya kita semua boleh selamat bersama. Terima kasih. Tuan Khairy Jamaluddin Abu Bakar [Rembau]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Timbalan Menteri, untuk NEP baru ini terutamanya next generation vehicle dan sebagainya. Soalan asas dia adalah fokus NEP. Adakah kita akan memberi fokus kepada pembinaan kereta nasional dalam next generation vehicle ataupun kita buka secara terbuka kepada syarikat-syarikat antarabangsa. Seperti mana Thailand buat dahulu, mereka tidak ada kereta nasional, tetapi mereka ada industri automotif kelas dunia. So, itu adalah soalan asas fundamental question. Kedua, Tuan Yang di-Pertua, sebelum kita sebut tentang next generation vehicle, kita sebut tentang EEV, energy efficient vehicles. Sekarang ini pun tidak ada ekosistem yang cukup. Apakah NEP baru ini akan menangani masalah ekosistem tidak ada charging station, vendor yang tidak mencukupi untuk memberi komponen kepada EEV dan ini membantutkan perkembangan energy efficient vehicles di Malaysia. Terima kasih. Dr. Ong Kian Ming: Terima kasih. Saya hendak ucapkan tahniah kepada Yang Berhormat Rembau atas kejayaan untuk menghabiskan Ironman di Langkawi, 70.5 kilometer... [Tepuk] Jadi, tahniah. Untuk menjawab soalan yang dikemukakan daripada Yang Berhormat Rembau tadi ada dua bahagian. Sebagai klasifikasi ataupun definition next generation vehicle saya berikan kepada Yang Berhormat Rembau. NGV diklasifikasikan sebagai kenderaan yang memenuhi klasifikasi takrifan EEV dan ditambah dengan aplikasi intelligent mobility yang membolehkan kenderaan menjadi lebih pintar dan cekap. Teknologi kenderaan NGV diklasifikasikan berdasarkan lima tahap autonomous ataupun automated and connected vehicle. Jadi apa yang Yang Berhormat perlu tahu ialah dari segi EEV, kita hendak mempertingkatkan lagi standard dan jikalau ada mana- mana syarikat termasuk syarikat yang sedang mengusahakan projek kereta nasional ketiga, kita memang membuka ruang ini kepada semua yang hendak melibatkan diri. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Minta satu. Dr. Ong Kian Ming: Untuk isu ekosistem saya rasa itu adalah isu yang penting. Selepas NEP review ini kita telah diumumkan, kita akan membuat road map untuk isu- isu berkenaan dengan kementerian yang lain seperti MESTECC dan sebagainya supaya ekosistem untuk NGV ini boleh diperkembangkan dan juga dinaik taraf dan juga bertambah. Terima kasih. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Boleh minta satu tambahan? Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tuan Yang di- Pertua, boleh minta? Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya ingin teruskan kepada pertanyaan seterusnya Yang Berhormat Kinabatangan, uzur, tidak ada dalam Dewan. Saya melangkau kepada pertanyaan jawab lisan seterusnya Puan Noorita binti Sual, Yang Berhormat Tenom. [Soalan No. 4- YB. Dato' Sri Bung Moktar bin Radin (Kinabatangan) tidak hadir]. 5. Puan Noorita binti Sual [Tenom] minta Menteri Pendidikan menyatakan, mengapakah terdapatnya sekolah dan institusi pendidikan didapati mempunyai banyak masalah ketiadaan sijil siap dan pematuhan (CCC) atau sijil layak menduduki (CF). Apakah kriteria atau asas pertimbangan KPM dalam merancang pembinaan sekolah- sekolah baharu pada masa akan datang? Timbalan Menteri Pendidikan [Puan Teo Nie Ching]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Pendidikan Malaysia sedar akan kewujudan sebilangan sekolah yang tidak mempunyai sijil siap dan pematuhan CCC atau sijil layak menduduki CF.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

12 DR 31.10.2019 Kebanyakan sekolah yang tiada CCC ataupun CF dibina pada tahun-tahun 50- an hingga 90-an. Perlu dijelaskan bahawa, isu ini wujud disebabkan oleh urusan pembinaan sekolah pada ketika itu adalah berdasarkan kepada keperluan masyarakat setempat tanpa mengambil kira hal-hal berkaitan seperti pemilikan tanah, sama ada tanah berkenaan adalah milikan kerajaan, milik persendirian, milik ladang atau sebagainya. Tambahan pula, pada masa tersebut sijil layak menduduki bangunan daripada Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) belum diwajibkan lagi. Perlu dimaklumkan di sini bahawa ketiadaan CCC ataupun CF bukanlah bermaksud sesebuah institusi pendidikan itu tidak selamat. Terdapat sebahagiannya disebabkan oleh kriteria ataupun syarat yang dikenakan pihak berkuasa tempatan seperti pembinaan atau pelebaran jalan, pemasangan lampu jalan atau lampu isyarat, pembinaan jejantas atau flyover, dengan izin, isu penyerahan tanah atau pemilikan tanah, isu kompaun yang belum dijelaskan kepada PBT dan pelbagai lagi. Bagi memenuhi syarat-syarat ini, ada kalanya memerlukan kos tambahan yang tinggi. Sedangkan institusi pendidikan telah siap dan lama beroperasi dan syarat seperti pembinaan yang dikehendaki pula berada di luar kawasan institusi pendidikan. Syarat dan tuntutan yang dibuat oleh PBT pula berbeza antara satu sama lain dan berbeza mengikut negeri. Kementerian mengakui kerajaan tempatan adalah di bawah bidang kuasa negeri seperti senarai negeri yang termaktub dalam Perlembagaan. Sebagai permulaan bagi menyelesaikan isu ini, KPM telah menghubungi sembilan orang Exco ataupun Menteri Pendidikan Negeri secara rasmi bagi membantu KPM mendapat pertimbangan khas untuk memansuhkan atau mengurangkan kompaun syarat tanah dan lain-lain yang boleh mengakibatkan kos yang tinggi kepada Kerajaan Persekutuan. Melalui pemansuhan atau pengurangan kompaun atau syarat ini, sebarang penjimatan akan dapat disalurkan kepada projek pembangunan pendidikan yang sedang dilaksanakan sekarang. Bagi tujuan ini, KPM telah menubuhkan satu task force untuk memutihkan projek-projek tersebut yang tidak mempunyai CCC ataupun CF dengan bantuan daripada PBT dan kerajaan negeri agar projek institusi pendidikan yang telah lama dibina dan beroperasi dapat diberikan pertimbangan khas supaya kesukaran mendapat CCC atau CF dapat diatasi. Sekian jawapan saya, terima kasih. Puan Noorita binti Sual [Tenom]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan terima kasih atas jawapan yang diberikan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya bangkitkan soalan ini sebab saya tahu bukan di kawasan saya saja yang menghadapi masalah ketiadaan CF dan CCC ini, tetapi di seluruh negara. Soalan tambahan saya kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri, adakah langkah-langkah ataupun kriteria yang diambil oleh kementerian ini akan cover sekolah-sekolah seperti sekolah swasta dan sekolah-sekolah agama? Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Pada awal tahun ini, bilangan bangunan sekolah yang tidak ada CCC ataupun CF adalah sebanyak 429 buah bangunan. Akan tetapi, setakat 30 Oktober 2019 kita mampu selesai 135 kes dan setakat ini baki semasa adalah sebanyak 294 kes. Akan tetapi, soalan tentang sekolah swasta, itu sebenarnya pihak kementerian hanya membagi lesen untuk mereka beroperasi. Lesen itu adalah secara sementara dan selepas itu pemegang lesen itu perlu pergi ke PBT supaya PBT akan menetapkan syarat bahawa mereka hanya boleh beroperasi di tempat, di bangunan yang mempunyai CCC dan CF. Sampailah masa itu, hanyalah KPM akan memberi pendaftaran sepenuhnya kepada sekolah swasta tersebut. Jadi, ini adalah cara kita untuk memastikan sekolah swasta juga akan beroperasi di tempat yang selamat dan juga mempunyai CCC ataupun CF. Terima kasih. ■1100 Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Terima kasih. Sebanyak 294 buah sekolah tanpa CF itu adakah berlaku insiden yang tidak diingini? Jika berlaku, berapa jumlah dan apa contoh-contoh? Tadi disebut bahawa sekolah tahun 50-an misalnya, saya kira ini kriteria sekolah daif. Bajet 2020 hanya memperuntukkan RM783 juta. Bajet 2018, era kami, RM1 bilion untuk Sabah, RM1 bilion untuk Sarawak dan RM500 juta untuk Semenanjung, jumlahnya RM2.5 bilion. Adakah bajet RM2.5 bilion ini sudah habis atau diguna untuk tujuan lain? Berapa sekolah yang selesai dibaiki termasuk sekolah tanpa CF? Terima kasih.

Kebanyakan sekolah yang tiada CCC ataupun CF dibina pada tahun-tahun 50- an hingga 90-an. Perlu dijelaskan bahawa, isu ini wujud disebabkan oleh urusan pembinaan sekolah pada ketika itu adalah berdasarkan kepada keperluan masyarakat setempat tanpa mengambil kira hal-hal berkaitan seperti pemilikan tanah, sama ada tanah berkenaan adalah milikan kerajaan, milik persendirian, milik ladang atau sebagainya. Tambahan pula, pada masa tersebut sijil layak menduduki bangunan daripada Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) belum diwajibkan lagi. Perlu dimaklumkan di sini bahawa ketiadaan CCC ataupun CF bukanlah bermaksud sesebuah institusi pendidikan itu tidak selamat. Terdapat sebahagiannya disebabkan oleh kriteria ataupun syarat yang dikenakan pihak berkuasa tempatan seperti pembinaan atau pelebaran jalan, pemasangan lampu jalan atau lampu isyarat, pembinaan jejantas atau flyover, dengan izin, isu penyerahan tanah atau pemilikan tanah, isu kompaun yang belum dijelaskan kepada PBT dan pelbagai lagi. Bagi memenuhi syarat-syarat ini, ada kalanya memerlukan kos tambahan yang tinggi. Sedangkan institusi pendidikan telah siap dan lama beroperasi dan syarat seperti pembinaan yang dikehendaki pula berada di luar kawasan institusi pendidikan. Syarat dan tuntutan yang dibuat oleh PBT pula berbeza antara satu sama lain dan berbeza mengikut negeri. Kementerian mengakui kerajaan tempatan adalah di bawah bidang kuasa negeri seperti senarai negeri yang termaktub dalam Perlembagaan. Sebagai permulaan bagi menyelesaikan isu ini, KPM telah menghubungi sembilan orang Exco ataupun Menteri Pendidikan Negeri secara rasmi bagi membantu KPM mendapat pertimbangan khas untuk memansuhkan atau mengurangkan kompaun syarat tanah dan lain-lain yang boleh mengakibatkan kos yang tinggi kepada Kerajaan Persekutuan. Melalui pemansuhan atau pengurangan kompaun atau syarat ini, sebarang penjimatan akan dapat disalurkan kepada projek pembangunan pendidikan yang sedang dilaksanakan sekarang. Bagi tujuan ini, KPM telah menubuhkan satu task force untuk memutihkan projek-projek tersebut yang tidak mempunyai CCC ataupun CF dengan bantuan daripada PBT dan kerajaan negeri agar projek institusi pendidikan yang telah lama dibina dan beroperasi dapat diberikan pertimbangan khas supaya kesukaran mendapat CCC atau CF dapat diatasi. Sekian jawapan saya, terima kasih. Puan Noorita binti Sual [Tenom]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan terima kasih atas jawapan yang diberikan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya bangkitkan soalan ini sebab saya tahu bukan di kawasan saya saja yang menghadapi masalah ketiadaan CF dan CCC ini, tetapi di seluruh negara. Soalan tambahan saya kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri, adakah langkah-langkah ataupun kriteria yang diambil oleh kementerian ini akan cover sekolah-sekolah seperti sekolah swasta dan sekolah-sekolah agama?. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Pada awal tahun ini, bilangan bangunan sekolah yang tidak ada CCC ataupun CF adalah sebanyak 429 buah bangunan. Akan tetapi, setakat 30 Oktober 2019 kita mampu selesai 135 kes dan setakat ini baki semasa adalah sebanyak 294 kes. Akan tetapi, soalan tentang sekolah swasta, itu sebenarnya pihak kementerian hanya membagi lesen untuk mereka beroperasi. Lesen itu adalah secara sementara dan selepas itu pemegang lesen itu perlu pergi ke PBT supaya PBT akan menetapkan syarat bahawa mereka hanya boleh beroperasi di tempat, di bangunan yang mempunyai CCC dan CF. Sampailah masa itu, hanyalah KPM akan memberi pendaftaran sepenuhnya kepada sekolah swasta tersebut. Jadi, ini adalah cara kita untuk memastikan sekolah swasta juga akan beroperasi di tempat yang selamat dan juga mempunyai CCC ataupun CF. Terima kasih. #1100. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Terima kasih. Sebanyak 294 buah sekolah tanpa CF itu adakah berlaku insiden yang tidak diingini? Jika berlaku, berapa jumlah dan apa contoh-contoh? Tadi disebut bahawa sekolah tahun 50-an misalnya, saya kira ini kriteria sekolah daif. Bajet 2020 hanya memperuntukkan RM783 juta. Bajet 2018, era kami, RM1 bilion untuk Sabah, RM1 bilion untuk Sarawak dan RM500 juta untuk Semenanjung, jumlahnya RM2.5 bilion. Adakah bajet RM2.5 bilion ini sudah habis atau diguna untuk tujuan lain? Berapa sekolah yang selesai dibaiki termasuk sekolah tanpa CF? Terima kasih.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 13 Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Sebab-sebab bangunan itu tak ada CF ataupun CCC, saya rasa saya telah jawab dalam jawapan pokok saya. Jadi, saya di sini tak mahu ulang. Akan tetapi untuk memastikan bahawa projek- projek baharu mestilah bangunan itu akan dapat CCC dan CF, kita akan memastikan. Ini kerana kita telah tetapkan beberapa kriteria seperti tapak ataupun tanah cadangan perlu berstatus tanah Pesuruhjaya Tanah Persekutuan (PTP) dan sekiranya masih berstatus tanah kerajaan negeri, surat kebenaran masuk tapak dari Jabatan Tanah dan Ukur (JTU) perlu dikemukakan kepada kementerian. Selain itu, tanah cadangan pembinaan perlu bebas daripada beban tapak. Ketiga, keluasan tapak mencukupi dan juga keempat, menyediakan justifikasi keperluan pembinaan yang kukuh. Tentang isu-isu sekolah daif, saya rasa itu di luar skop daripada jawapan ini dan banyak kali saya sudah jawab. Saya minta bolehlah bagi jawapan bertulis tentang butiran-butiran berapa sekolah yang telah siap dan berapa sekolah yang masih dalam proses pembinaan semula. Terima kasih. 6. Datuk Halimah binti Mohamed Sadique [Kota Tinggi] minta Menteri Dalam Negeri menyatakan, apakah kerajaan berhasrat untuk meminda sebarang akta atau peraturan sedia ada kepada hukuman yang lebih berat terhadap mereka yang menghina, mempersenda atau memainkan isu-isu agama demi untuk kepentingan-kepentingan tertentu. Timbalan Menteri Dalam Negeri [Datuk Mohd Azis bin Jamman]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Yang Berhormat Kota Tinggi atas soalan yang telah diberikan. Walau bagaimanapun, izinkan saya untuk menjawab soalan ini secara bersekali dengan dua soalan lain yang turut membincangkan isu yang sama iaitu berkenaan dengan penghinaan isu-isu agama oleh Yang Berhormat Sembrong bertarikh 31 Oktober 2019 dan Yang Berhormat Dungun bertarikh 6 November 2019. Tuan Yang di-Pertua, ketenteraman awam sentiasa menjadi keutamaan Kementerian Dalam Negeri bagi memastikan keamanan di dalam negara terpelihara. Sungguhpun begitu, masih wujud anasir-anasir dalam kalangan masyarakat yang mahu menggugat ketenteraman awam terutama membabitkan perkara-perkara berkaitan agama, bangsa dan institusi diraja atau 3R, dengan izin, religion, race and royal. Dalam hal ini, kerajaan tidak akan berkompromi. Saya ulang sekali lagi, kerajaan tidak akan berkompromi terhadap mana-mana pihak yang membangkitkan isu sensitif khususnya menerusi penyebaran maklumat yang boleh menjejaskan keharmonian kaum dan agama di negara ini. Perbuatan tersebut jika tidak dibendung, boleh mengganggu ketenteraman dan juga keharmonian yang dinikmati oleh rakyat Malaysia selama ini. Kementerian ini melalui penguatkuasaan polis akan mengambil tindakan segera dengan membuat tangkapan dan pendakwaan terhadap sebarang perlakuan tersebut. Pada masa ini, kementerian masih menjalankan kajian lanjut berhubung pemansuhan Akta Hasutan 1948. Kementerian berpendirian bahawa kesalahan-kesalahan yang berkaitan dengan perlindungan institusi diraja, kaum dan agama perlu terus dikekalkan dengan memindahkannya ke dalam undang-undang lain sedia ada seperti Kanun Keseksaan ataupun diwujudkan undang-undang baharu sekiranya perlu. Ini bagi memastikan tiada kelompangan undang-undang berlaku sekiranya Akta Hasutan 1948 dimansuhkan. Pihak polis akan terus mengambil tindakan terhadap mana-mana pihak yang melakukan kesalahan menghina, mempersenda atau memainkan isu-isu agama. Sebarang pindaan terhadap jenis hukuman hanya boleh diputuskan setelah kajian selesai. Bagi mengekang kegiatan ini agar tidak terus berleluasa, Kementerian Dalam Negeri akan meningkatkan program kesedaran kepada masyarakat supaya lebih peka dan sensitif terhadap sentimen perkauman, keagamaan dan institusi diraja melalui kempen-kempen kesedaran bersama dengan orang awam. Selain itu, kementerian juga akan membuat kajian dan cadangan penambahbaikan ke atas akta-akta sedia ada supaya tindakan lebih berkesan dan menyeluruh dapat diambil oleh pihak polis terhadap mana-mana pihak yang terus membangkitkan isu-isu sensitif tersebut. Pihak polis juga telah menubuhkan Unit Pemantauan dan Siasatan terhadap penyalahgunaan media sosial di peringkat daerah dan kontinjen supaya tindakan segera dapat diambil sebelum isu-isu sensitif yang

Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Sebab-sebab bangunan itu tak ada CF ataupun CCC, saya rasa saya telah jawab dalam jawapan pokok saya. Jadi, saya di sini tak mahu ulang. Akan tetapi untuk memastikan bahawa projek- projek baharu mestilah bangunan itu akan dapat CCC dan CF, kita akan memastikan. Ini kerana kita telah tetapkan beberapa kriteria seperti tapak ataupun tanah cadangan perlu berstatus tanah Pesuruhjaya Tanah Persekutuan (PTP) dan sekiranya masih berstatus tanah kerajaan negeri, surat kebenaran masuk tapak dari Jabatan Tanah dan Ukur (JTU) perlu dikemukakan kepada kementerian. Selain itu, tanah cadangan pembinaan perlu bebas daripada beban tapak. Ketiga, keluasan tapak mencukupi dan juga keempat, menyediakan justifikasi keperluan pembinaan yang kukuh. Tentang isu-isu sekolah daif, saya rasa itu di luar skop daripada jawapan ini dan banyak kali saya sudah jawab. Saya minta bolehlah bagi jawapan bertulis tentang butiran-butiran berapa sekolah yang telah siap dan berapa sekolah yang masih dalam proses pembinaan semula. Terima kasih. 6. Datuk Halimah binti Mohamed Sadique [Kota Tinggi] minta Menteri Dalam Negeri menyatakan, apakah kerajaan berhasrat untuk meminda sebarang akta atau peraturan sedia ada kepada hukuman yang lebih berat terhadap mereka yang menghina, mempersenda atau memainkan isu-isu agama demi untuk kepentingan-kepentingan tertentu. Timbalan Menteri Dalam Negeri [Datuk Mohd Azis bin Jamman]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Yang Berhormat Kota Tinggi atas soalan yang telah diberikan. Walau bagaimanapun, izinkan saya untuk menjawab soalan ini secara bersekali dengan dua soalan lain yang turut membincangkan isu yang sama iaitu berkenaan dengan penghinaan isu-isu agama oleh Yang Berhormat Sembrong bertarikh 31 Oktober 2019 dan Yang Berhormat Dungun bertarikh 6 November 2019. Tuan Yang di-Pertua, ketenteraman awam sentiasa menjadi keutamaan Kementerian Dalam Negeri bagi memastikan keamanan di dalam negara terpelihara. Sungguhpun begitu, masih wujud anasir-anasir dalam kalangan masyarakat yang mahu menggugat ketenteraman awam terutama membabitkan perkara-perkara berkaitan agama, bangsa dan institusi diraja atau 3R, dengan izin, religion, race and royal. Dalam hal ini, kerajaan tidak akan berkompromi. Saya ulang sekali lagi, kerajaan tidak akan berkompromi terhadap mana-mana pihak yang membangkitkan isu sensitif khususnya menerusi penyebaran maklumat yang boleh menjejaskan keharmonian kaum dan agama di negara ini. Perbuatan tersebut jika tidak dibendung, boleh mengganggu ketenteraman dan juga keharmonian yang dinikmati oleh rakyat Malaysia selama ini. Kementerian ini melalui penguatkuasaan polis akan mengambil tindakan segera dengan membuat tangkapan dan pendakwaan terhadap sebarang perlakuan tersebut. Pada masa ini, kementerian masih menjalankan kajian lanjut berhubung pemansuhan Akta Hasutan 1948. Kementerian berpendirian bahawa kesalahan-kesalahan yang berkaitan dengan perlindungan institusi diraja, kaum dan agama perlu terus dikekalkan dengan memindahkannya ke dalam undang-undang lain sedia ada seperti Kanun Keseksaan ataupun diwujudkan undang-undang baharu sekiranya perlu. Ini bagi memastikan tiada kelompangan undang-undang berlaku sekiranya Akta Hasutan 1948 dimansuhkan. Pihak polis akan terus mengambil tindakan terhadap mana-mana pihak yang melakukan kesalahan menghina, mempersenda atau memainkan isu-isu agama. Sebarang pindaan terhadap jenis hukuman hanya boleh diputuskan setelah kajian selesai. Bagi mengekang kegiatan ini agar tidak terus berleluasa, Kementerian Dalam Negeri akan meningkatkan program kesedaran kepada masyarakat supaya lebih peka dan sensitif terhadap sentimen perkauman, keagamaan dan institusi diraja melalui kempen-kempen kesedaran bersama dengan orang awam. Selain itu, kementerian juga akan membuat kajian dan cadangan penambahbaikan ke atas akta-akta sedia ada supaya tindakan lebih berkesan dan menyeluruh dapat diambil oleh pihak polis terhadap mana-mana pihak yang terus membangkitkan isu-isu sensitif tersebut. Pihak polis juga telah menubuhkan Unit Pemantauan dan Siasatan terhadap penyalahgunaan media sosial di peringkat daerah dan kontinjen supaya tindakan segera dapat diambil sebelum isu-isu sensitif yang.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

14 DR 31.10.2019 dimainkan oleh pihak terbabit merebak menjadi permusuhan antara agama dan juga bangsa. Sekian, terima kasih. Datuk Halimah binti Mohamed Sadique [Kota Tinggi]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya ucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Menteri. Yang Berhormat Menteri, saya hendakkan maklumat. Boleh Yang Berhormat Menteri beritahu dengan saya, berapa bilangan laporan yang melibatkan penghinaan agama-agama ini bagi tahun 2019? Berapa banyak kes yang telah dituduh dan dijatuhkan hukum? Daripada jawapan Yang Berhormat Menteri berikan kepada kita tadi mengatakan bahawa banyak yang telah dilakukan oleh kementerian, tetapi masih lagi berlaku dengan berleluasa. Jadi, apa sebenarnya usaha tegas yang diambil oleh pihak kerajaan melalui kementerian untuk benar-benar mengekang peningkatan kes-kes mempersendakan agama-agama di negara kita ini? Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih dengan soalan tambahan yang bersemangat daripada Yang Berhormat Kota Tinggi tadi. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, pecahan kesalahan-kesalahan seperti yang diminta oleh Yang Berhormat bagi tahun 2019, PDRM telah menerima 34 kes yang mana pecahannya adalah seperti berikut iaitu tiga kes telah pun dijatuhkan hukuman, enam kes sedang dibicarakan, sembilan kes dalam tindakan Jabatan Peguam Negara, empat masih lagi dalam siasatan Polis Diraja Malaysia dan 12 di NFA- no further action. Berkenaan dengan garis panduan, pada ketika ini, Kementerian Dalam Negeri mempunyai SOP untuk menjalankan siasatan bagi kesalahan penghinaan agama berdasarkan peruntukan dalam Kanun Keseksaan, Akta Hasutan dan Akta Komunikasi dan Multimedia. Kementerian tidak akan berkompromi sebagaimana saya sebutkan tadi, sekiranya ada pihak-pihak yang cuba memainkan isu-isu yang telah saya sebutkan tadi dan kita akan ambil tindakan yang tegas khususnya mereka yang sering melakukan provokasi. Buktinya Tuan Yang di-Pertua, kalau saya boleh jelaskan juga di sini daripada segi kaum, kalau boleh saya tambah. Kaum Melayu ada tujuh orang suspek, kaum Cina ada enam orang suspek, kaum India ada enam orang dan lain-lain ada tiga orang suspek. Bermakna ada 22 orang suspek. Maknanya kalau tengok daripada apa yang kita telah siasat ini, merentasi batasan kaum dan agama. Kalau mereka itu melakukan perkara- perkara yang boleh menyentuh sensitiviti agama dan kaum di negara ini, tindakan yang tegas akan kita ambil. Sekian, terima kasih. Dato’ Johari bin Abdul [Sungai Petani]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Perkara yang kita bincang hari ini amat-amat penting kerana kalau tidak perangi dengan betul, bukan sahaja rakyat akan bercakaran tetapi negara akan hancur. Adakah Yang Berhormat Menteri mempunyai apa-apa fikiran dan juga cadangan untuk menubuhkan mahkamah khas atau mencadangkan untuk ditubuhkan mahkamah khas untuk menyelesakan isu-isu ini kerana ia amat sensitif dan mengambil masa untuk buat investigation dan prosecution. Jadi kalau ada mahkamah khas, ia menunjukkan government serius dan ia juga hantar mesej kepada rakyat bahawa government juga serius. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih dengan soalan tambahan tadi. Untuk maklumat Yang Berhormat, setakat ini masih tiada lagi perancangan itu. Walau bagaimanapun, kita akan ambil maklum dan kita akan bincang cadangan ini mungkin dibawa kepada kementerian sama ada jika ada keperluan. Cuma untuk maklumat, setakat ini masih tiada kerana apa yang berlaku pada hari ini, kita masih lagi ada akta-akta yang kita rasa masih boleh mengekang apa yang berlaku pada hari ini dan SOP yang sedia ada pun kita rasakan hari ini masih memadai. Masih belum lagi sampai ke tahap untuk kita perlu mewujudkan mahkamah khas untuk membicarakan isu-isu yang berkenaan dengan yang telah disebut tadi. Sekian, terima kasih. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya difahamkan bahawa JAKIM telah mewujudkan Unit Pemantauan tentang isu yang berkaitan dengan fitnah dan sebagainya terhadap agama Islam itu. ■1110 Saya difahamkan terdapat 5,000 aduan dibuat kepada JAKIM mengenai isu yang berkaitan dengan penghinaan kepada Rasulullah, penghinaan kepada agama Islam dan sebagainya. Jadi soalan saya, begitu banyak kes ini sedangkan di pihak kementerian hanya 34 kes seperti disebutkan tadi. Bagaimana kerjasama? Adakah pihak Kementerian

dimainkan oleh pihak terbabit merebak menjadi permusuhan antara agama dan juga bangsa. Sekian, terima kasih. Datuk Halimah binti Mohamed Sadique [Kota Tinggi]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya ucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Menteri. Yang Berhormat Menteri, saya hendakkan maklumat. Boleh Yang Berhormat Menteri beritahu dengan saya, berapa bilangan laporan yang melibatkan penghinaan agama-agama ini bagi tahun 2019? Berapa banyak kes yang telah dituduh dan dijatuhkan hukum?. Daripada jawapan Yang Berhormat Menteri berikan kepada kita tadi mengatakan bahawa banyak yang telah dilakukan oleh kementerian, tetapi masih lagi berlaku dengan berleluasa. Jadi, apa sebenarnya usaha tegas yang diambil oleh pihak kerajaan melalui kementerian untuk benar-benar mengekang peningkatan kes-kes mempersendakan agama-agama di negara kita ini? Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih dengan soalan tambahan yang bersemangat daripada Yang Berhormat Kota Tinggi tadi. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, pecahan kesalahan-kesalahan seperti yang diminta oleh Yang Berhormat bagi tahun 2019, PDRM telah menerima 34 kes yang mana pecahannya adalah seperti berikut iaitu tiga kes telah pun dijatuhkan hukuman, enam kes sedang dibicarakan, sembilan kes dalam tindakan Jabatan Peguam Negara, empat masih lagi dalam siasatan Polis Diraja Malaysia dan 12 di NFA- no further action. Berkenaan dengan garis panduan, pada ketika ini, Kementerian Dalam Negeri mempunyai SOP untuk menjalankan siasatan bagi kesalahan penghinaan agama berdasarkan peruntukan dalam Kanun Keseksaan, Akta Hasutan dan Akta Komunikasi dan Multimedia. Kementerian tidak akan berkompromi sebagaimana saya sebutkan tadi, sekiranya ada pihak-pihak yang cuba memainkan isu-isu yang telah saya sebutkan tadi dan kita akan ambil tindakan yang tegas khususnya mereka yang sering melakukan provokasi. Buktinya Tuan Yang di-Pertua, kalau saya boleh jelaskan juga di sini daripada segi kaum, kalau boleh saya tambah. Kaum Melayu ada tujuh orang suspek, kaum Cina ada enam orang suspek, kaum India ada enam orang dan lain-lain ada tiga orang suspek. Bermakna ada 22 orang suspek. Maknanya kalau tengok daripada apa yang kita telah siasat ini, merentasi batasan kaum dan agama. Kalau mereka itu melakukan perkara- perkara yang boleh menyentuh sensitiviti agama dan kaum di negara ini, tindakan yang tegas akan kita ambil. Sekian, terima kasih. Dato' Johari bin Abdul [Sungai Petani]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Perkara yang kita bincang hari ini amat-amat penting kerana kalau tidak perangi dengan betul, bukan sahaja rakyat akan bercakaran tetapi negara akan hancur. Adakah Yang Berhormat Menteri mempunyai apa-apa fikiran dan juga cadangan untuk menubuhkan mahkamah khas atau mencadangkan untuk ditubuhkan mahkamah khas untuk menyelesakan isu-isu ini kerana ia amat sensitif dan mengambil masa untuk buat investigation dan prosecution. Jadi kalau ada mahkamah khas, ia menunjukkan government serius dan ia juga hantar mesej kepada rakyat bahawa government juga serius. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih dengan soalan tambahan tadi. Untuk maklumat Yang Berhormat, setakat ini masih tiada lagi perancangan itu. Walau bagaimanapun, kita akan ambil maklum dan kita akan bincang cadangan ini mungkin dibawa kepada kementerian sama ada jika ada keperluan. Cuma untuk maklumat, setakat ini masih tiada kerana apa yang berlaku pada hari ini, kita masih lagi ada akta-akta yang kita rasa masih boleh mengekang apa yang berlaku pada hari ini dan SOP yang sedia ada pun kita rasakan hari ini masih memadai. Masih belum lagi sampai ke tahap untuk kita perlu mewujudkan mahkamah khas untuk membicarakan isu-isu yang berkenaan dengan yang telah disebut tadi. Sekian, terima kasih. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya difahamkan bahawa JAKIM telah mewujudkan Unit Pemantauan tentang isu yang berkaitan dengan fitnah dan sebagainya terhadap agama Islam itu. #1110. Saya difahamkan terdapat 5,000 aduan dibuat kepada JAKIM mengenai isu yang berkaitan dengan penghinaan kepada Rasulullah, penghinaan kepada agama Islam dan sebagainya. Jadi soalan saya, begitu banyak kes ini sedangkan di pihak kementerian hanya 34 kes seperti disebutkan tadi. Bagaimana kerjasama? Adakah pihak Kementerian.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 15 Dalam Negeri mengadakan kerjasama dengan pihak Unit Pemantauan JAKIM tadi supaya kes-kes yang dilaporkan kepada JAKIM boleh diambil tindakan oleh Kementerian Dalam Negeri? Keduanya, dahulu kita difahamkan dan dimaklumkan pihak kerajaan bercadang untuk mewujudkan satu akta baru iaitu Akta Kebencian Agama dan Kaum. Jadi, setakat ini apakah statusnya? Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih soalan tambahan daripada Yang Berhormat Bera tadi. Sebagaimana kita maklum- ya tadi saya sebut 34 kes yang dilaporkan kepada PDRM. Jika ada sebagaimana Yang Berhormat sebut laporan ditujukan kepada JAKIM. JAKIM ini bukan di bawah Kementerian Dalam Negeri. Walau bagaimanapun, kalau ada laporan-laporan yang dibuat oleh pihak-pihak tertentu yang secara concurrently mereka melaporkan juga kepada JAKIM, maknanya kita akan ambil tindakan. Kita hanya berpandukan kepada laporan yang dibuat kepada Kementerian Dalam Negeri kerana ia berada di bawah kementerian kita. Akan tetapi jika JAKIM memerlukan bantuan daripada PDRM, pastinya kita akan ambil. Cuma setakat ini masih tiada lagi. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Proaktiflah Yang Berhormat Menteri, proaktif. Apa ini antara department. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Saya tanya dari segi kerjasama yang dilakukan, kerjasama. Apakah kerjasama yang dilakukan setakat ini, tidak ada? Tiada ada kerjasamakah- jawapannya? Datuk Mohd Azis bin Jamman: Sebagaimana yang saya sebutkan tadi, kerjasama itu ada, cuma kalau setakat ini- itu yang saya sebutkan tadi yang sampai kepada pihak kita, pihak PDRM adalah 34 kes. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Pergilah cari lagi. Apa susah sangat itu. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih. 7. Datuk Rozman bin Isli [Labuan] minta Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani menyatakan, apakah rancangan kementerian dalam membantu menggalakkan pelaburan dalam sektor pertanian di negeri Sabah untuk meningkatkan eksport hasil- hasil pertanian. Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani [Tuan Sim Tze Tzin]: Tuan Yang di-Pertua, untuk maklumat Ahli Yang Berhormat, Sabah sebagaimana lain- lain negeri di Malaysia mempunyai peranan yang penting dalam sektor pertanian. Tanah yang subur, muka bumi dan cuaca yang bersesuaian serta lautan yang luas menawarkan kekayaan sumber yang boleh diteroka untuk penghasilan bahan makanan di Malaysia. Pada masa kini, pihak kerajaan memberi fokus untuk menjadikan sektor pertanian sebagai sektor yang moden dan berdaya maju menerusi usaha meningkatkan pelaburan oleh pihak swasta sama ada pelaburan langsung domestik atau asing serta pelaburan timbal balik. Bagi negeri Sabah khususnya, pihak kerajaan sedang merangka kerjasama strategik bersama dengan kerajaan negeri dalam mengenal pasti bidang pertanian yang berdaya saing untuk melonjakkan produktiviti di negeri Sabah. Umpamanya seafood, rumpai laut, tenusu, bird nest dan sebagainya. Beberapa langkah telah dilaksanakan oleh kerajaan bagi menarik pelaburan swasta. Antaranya adalah pemberian insentif fiskal iaitu kemudahan galakan cukai bagi projek pengeluaran bahan makanan yang diluluskan di bawah Akta Cukai Pendapatan 1967. Insentif ini dalam bentuk potongan dan pengecualian cukai yang diberikan untuk menarik penyertaan syarikat dan meningkatkan pelaburan pihak swasta di dalam industri agromakanan. Dalam hal ini, syarikat-syarikat yang berkelayakan di negeri Sabah adalah disarankan agar memohon insentif tersebut kepada kerajaan. Ramai di antara kita ini tidak tahu bahawa sebenarnya pelaburan dalam sektor agromakanan, dalam pertanian mempunyai banyak insentif. Saya hendak terangkan lagi tentang insentif-insentif. Tadi saya telah terangkan insentif pengecualian cukai di bawah Akta Cukai Pendapatan 1967 yang boleh dimohon melalui MOA.

Dalam Negeri mengadakan kerjasama dengan pihak Unit Pemantauan JAKIM tadi supaya kes-kes yang dilaporkan kepada JAKIM boleh diambil tindakan oleh Kementerian Dalam Negeri? Keduanya, dahulu kita difahamkan dan dimaklumkan pihak kerajaan bercadang untuk mewujudkan satu akta baru iaitu Akta Kebencian Agama dan Kaum. Jadi, setakat ini apakah statusnya? Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih soalan tambahan daripada Yang Berhormat Bera tadi. Sebagaimana kita maklum- ya tadi saya sebut 34 kes yang dilaporkan kepada PDRM. Jika ada sebagaimana Yang Berhormat sebut laporan ditujukan kepada JAKIM. JAKIM ini bukan di bawah Kementerian Dalam Negeri. Walau bagaimanapun, kalau ada laporan-laporan yang dibuat oleh pihak-pihak tertentu yang secara concurrently mereka melaporkan juga kepada JAKIM, maknanya kita akan ambil tindakan. Kita hanya berpandukan kepada laporan yang dibuat kepada Kementerian Dalam Negeri kerana ia berada di bawah kementerian kita. Akan tetapi jika JAKIM memerlukan bantuan daripada PDRM, pastinya kita akan ambil. Cuma setakat ini masih tiada lagi. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Proaktiflah Yang Berhormat Menteri, proaktif. Apa ini antara department. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Saya tanya dari segi kerjasama yang dilakukan, kerjasama. Apakah kerjasama yang dilakukan setakat ini, tidak ada? Tiada ada kerjasamakah- jawapannya? Datuk Mohd Azis bin Jamman: Sebagaimana yang saya sebutkan tadi, kerjasama itu ada, cuma kalau setakat ini- itu yang saya sebutkan tadi yang sampai kepada pihak kita, pihak PDRM adalah 34 kes. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Pergilah cari lagi. Apa susah sangat itu. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih. 7. Datuk Rozman bin Isli [Labuan] minta Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani menyatakan, apakah rancangan kementerian dalam membantu menggalakkan pelaburan dalam sektor pertanian di negeri Sabah untuk meningkatkan eksport hasil- hasil pertanian. Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani [Tuan Sim Tze Tzin]: Tuan Yang di-Pertua, untuk maklumat Ahli Yang Berhormat, Sabah sebagaimana lain- lain negeri di Malaysia mempunyai peranan yang penting dalam sektor pertanian. Tanah yang subur, muka bumi dan cuaca yang bersesuaian serta lautan yang luas menawarkan kekayaan sumber yang boleh diteroka untuk penghasilan bahan makanan di Malaysia. Pada masa kini, pihak kerajaan memberi fokus untuk menjadikan sektor pertanian sebagai sektor yang moden dan berdaya maju menerusi usaha meningkatkan pelaburan oleh pihak swasta sama ada pelaburan langsung domestik atau asing serta pelaburan timbal balik. Bagi negeri Sabah khususnya, pihak kerajaan sedang merangka kerjasama strategik bersama dengan kerajaan negeri dalam mengenal pasti bidang pertanian yang berdaya saing untuk melonjakkan produktiviti di negeri Sabah. Umpamanya seafood, rumpai laut, tenusu, bird nest dan sebagainya. Beberapa langkah telah dilaksanakan oleh kerajaan bagi menarik pelaburan swasta. Antaranya adalah pemberian insentif fiskal iaitu kemudahan galakan cukai bagi projek pengeluaran bahan makanan yang diluluskan di bawah Akta Cukai Pendapatan 1967. Insentif ini dalam bentuk potongan dan pengecualian cukai yang diberikan untuk menarik penyertaan syarikat dan meningkatkan pelaburan pihak swasta di dalam industri agromakanan. Dalam hal ini, syarikat-syarikat yang berkelayakan di negeri Sabah adalah disarankan agar memohon insentif tersebut kepada kerajaan. Ramai di antara kita ini tidak tahu bahawa sebenarnya pelaburan dalam sektor agromakanan, dalam pertanian mempunyai banyak insentif. Saya hendak terangkan lagi tentang insentif-insentif. Tadi saya telah terangkan insentif pengecualian cukai di bawah Akta Cukai Pendapatan 1967 yang boleh dimohon melalui MOA.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

16 DR 31.10.2019 (i) taraf perintis boleh dimohon melalui MIDA; (ii) Elaun Cukai Pelaburan boleh melalui MIDA juga; (iii) Elaun Peningkatan Eksport boleh dimohon melalui LHDN; (iv) insentif khas peningkatan eksport boleh dimohon melalui LHDN; (v) Elaun Pelaburan Semula melalui LHDN; dan (vi) Elaun Modal Dipercepatkan juga melalui LHDN. Ini bermakna bahawa dalam sektor pertanian dan agromakanan, kerajaan menawarkan pelbagai insentif dan juga pengecualian cukai dan sebagainya kepada pelabur-pelabur baik dalam domestik dan juga antarabangsa. Saya rasa ini kurang difahami oleh syarikat-syarikat dan juga petani-petani tentang galakan-galakan tersebut. Saya ingin memaklumkan melalui Dewan ini bahawa pelbagai insentif ditawarkan kepada para petani dan juga pengusaha. Selain daripada itu, beberapa strategi khusus telah disediakan oleh pihak kerajaan dalam menggalakkan pelaburan di mana antaranya ialah memberi insentif bukan fiskal seperti penyediaan infrastruktur jalan raya, sistem pengaliran dan saliran, telekomunikasi bagi menarik pelabur untuk memasuki ke kawasan terutamanya di negeri Sabah. Tambahan lagi, prospek pelaburan sektor pertanian di Malaysia juga boleh termasuk di negeri Sabah juga diuar-uarkan melalui tujuh pejabat perwakilan pertanian di luar negara dan Lembaga Pembangunan Pelaburan Malaysia (MIDA). Usaha-usaha yang diambil dan dilaksanakan adalah bertujuan menjadikan Malaysia termasuk Sabah sebagai destinasi pilihan pelaburan dalam sektor pertanian. Sekian, terima kasih. Datuk Rozman bin Isli [Labuan]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri atas jawapan yang diberikan. Sabah mempunyai kawasan tanah subur yang luas untuk pertanian dan pada masa yang sama Sabah sangat perlu untuk mempertingkatkan eksport pertanian untuk mengimbangi import dan membolehkan kos logistik import dan eksport menurun di Sabah. Soalan saya, adakah Yang Berhormat Timbalan Menteri bersetuju bahawa Sabah masih kurang enabling infrastructures yang membuatkan ia menarik kepada pelabur besar seperti di Semenanjung yang juga mempunyai tanah yang luas dan subur. Apakah langkah-langkah kementerian untuk mengurangkan pertindihan peranan antara agensi Persekutuan dan negeri? Untuk pengetahuan Yang Berhormat Timbalan Menteri, Kementerian Pertanian Sabah akan melancarkan blueprint pertanian Sabah minggu depan. Terima kasih. Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih atas soalan tambahan. Sebenarnya Sabah mempunyai banyak kuasa dalam sektor pertanian terutamanya di bawah kuasa Kementerian Pertanian di bawah negeri Sabah. Jadi Sabah mempunyai potensi yang sangat besar juga dan saya setuju bahawa Sabah banyak mempunyai potensi. Saya hendak beri contoh di sini. Sebenarnya saya pernah lawat beberapa tempat di Sabah dan saya nampak bahawa pelaburan sememangnya ada. Contohnya ternakan lembu di Sandakan, Sabah kita nampak bahawa ada pengecualian cukai juga insentif daripada Kerajaan Pusat dan juga tanaman buah-buahan di Keningau, Sabah. Saya pernah melawat satu stream farm di Kapit, Sabah juga yang mendapat banyak insentif dan juga eksport. Faktor infrastruktur contohnya di Kapit bukan senang. Jalan semua sudah lengkap walaupun ia jauh sedikit daripada- tetapi pertanian di sana maju. Saya nampak maju... [Disampuk] Kudat, Kudat. Sebenarnya ia mempunyai- infrastruktur ini bukan satu penghalang dan saya nampak bahawa ia boleh berdaya maju. Saya nampak dari segi Kerajaan Pusat kita akan bekerjasama dengan kerajaan negeri untuk mencari win-win formula. Kerajaan pusat mungkin memberi insentif dari segi pengecualian cukai dan kerajaan negeri mungkin mencari tanah yang sesuai untuk facilitate pelaburan. Carilah satu kluster untuk memajukan sektor pertanian. Terima kasih. Dato’ Haji Salim Sharif [Jempol]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Kerajaan telah memperuntukkan RM43 million melalui Bajet 2020 ke arah pembangunan Industri Pertanian 4.0 bagi membangunkan baka berkualiti dan produktiviti yang tinggi. Soalan saya, bagaimanakah pihak kementerian akan membelanjakan RM43 juta yang diperuntukkan di dalam Bajet 2020 untuk tujuan ke arah membangunkan Industri Pertanian 4.0 bagi membangunkan baka yang berkualiti dan produktiviti tinggi. Apakah

(i) taraf perintis boleh dimohon melalui MIDA; (ii) Elaun Cukai Pelaburan boleh melalui MIDA juga; (iii) Elaun Peningkatan Eksport boleh dimohon melalui LHDN; (iv) insentif khas peningkatan eksport boleh dimohon melalui LHDN; (v) Elaun Pelaburan Semula melalui LHDN; dan. (vi) Elaun Modal Dipercepatkan juga melalui LHDN. Ini bermakna bahawa dalam sektor pertanian dan agromakanan, kerajaan menawarkan pelbagai insentif dan juga pengecualian cukai dan sebagainya kepada pelabur-pelabur baik dalam domestik dan juga antarabangsa. Saya rasa ini kurang difahami oleh syarikat-syarikat dan juga petani-petani tentang galakan-galakan tersebut. Saya ingin memaklumkan melalui Dewan ini bahawa pelbagai insentif ditawarkan kepada para petani dan juga pengusaha. Selain daripada itu, beberapa strategi khusus telah disediakan oleh pihak kerajaan dalam menggalakkan pelaburan di mana antaranya ialah memberi insentif bukan fiskal seperti penyediaan infrastruktur jalan raya, sistem pengaliran dan saliran, telekomunikasi bagi menarik pelabur untuk memasuki ke kawasan terutamanya di negeri Sabah. Tambahan lagi, prospek pelaburan sektor pertanian di Malaysia juga boleh termasuk di negeri Sabah juga diuar-uarkan melalui tujuh pejabat perwakilan pertanian di luar negara dan Lembaga Pembangunan Pelaburan Malaysia (MIDA). Usaha-usaha yang diambil dan dilaksanakan adalah bertujuan menjadikan Malaysia termasuk Sabah sebagai destinasi pilihan pelaburan dalam sektor pertanian. Sekian, terima kasih. Datuk Rozman bin Isli [Labuan]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri atas jawapan yang diberikan. Sabah mempunyai kawasan tanah subur yang luas untuk pertanian dan pada masa yang sama Sabah sangat perlu untuk mempertingkatkan eksport pertanian untuk mengimbangi import dan membolehkan kos logistik import dan eksport menurun di Sabah. Soalan saya, adakah Yang Berhormat Timbalan Menteri bersetuju bahawa Sabah masih kurang enabling infrastructures yang membuatkan ia menarik kepada pelabur besar seperti di Semenanjung yang juga mempunyai tanah yang luas dan subur. Apakah langkah-langkah kementerian untuk mengurangkan pertindihan peranan antara agensi Persekutuan dan negeri? Untuk pengetahuan Yang Berhormat Timbalan Menteri, Kementerian Pertanian Sabah akan melancarkan blueprint pertanian Sabah minggu depan. Terima kasih. Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih atas soalan tambahan. Sebenarnya Sabah mempunyai banyak kuasa dalam sektor pertanian terutamanya di bawah kuasa Kementerian Pertanian di bawah negeri Sabah. Jadi Sabah mempunyai potensi yang sangat besar juga dan saya setuju bahawa Sabah banyak mempunyai potensi. Saya hendak beri contoh di sini. Sebenarnya saya pernah lawat beberapa tempat di Sabah dan saya nampak bahawa pelaburan sememangnya ada. Contohnya ternakan lembu di Sandakan, Sabah kita nampak bahawa ada pengecualian cukai juga insentif daripada Kerajaan Pusat dan juga tanaman buah-buahan di Keningau, Sabah. Saya pernah melawat satu stream farm di Kapit, Sabah juga yang mendapat banyak insentif dan juga eksport. Faktor infrastruktur contohnya di Kapit bukan senang. Jalan semua sudah lengkap walaupun ia jauh sedikit daripada- tetapi pertanian di sana maju. Saya nampak maju... [Disampuk] Kudat, Kudat. Sebenarnya ia mempunyai- infrastruktur ini bukan satu penghalang dan saya nampak bahawa ia boleh berdaya maju. Saya nampak dari segi Kerajaan Pusat kita akan bekerjasama dengan kerajaan negeri untuk mencari win-win formula. Kerajaan pusat mungkin memberi insentif dari segi pengecualian cukai dan kerajaan negeri mungkin mencari tanah yang sesuai untuk facilitate pelaburan. Carilah satu kluster untuk memajukan sektor pertanian. Terima kasih. Dato' Haji Salim Sharif [Jempol]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Kerajaan telah memperuntukkan RM43 million melalui Bajet 2020 ke arah pembangunan Industri Pertanian 4.0 bagi membangunkan baka berkualiti dan produktiviti yang tinggi. Soalan saya, bagaimanakah pihak kementerian akan membelanjakan RM43 juta yang diperuntukkan di dalam Bajet 2020 untuk tujuan ke arah membangunkan Industri Pertanian 4.0 bagi membangunkan baka yang berkualiti dan produktiviti tinggi. Apakah.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 17 bentuk teknologi serta kepakaran yang akan digunakan bagi menjayakan usaha tersebut? ■1120 Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih. Untuk Industri 4.0 kita ingin memodenkan sektor pertanian kepada modern farming dan juga berteknologi tinggi. Salah satu adalah dari segi input pertanian iaitu baka dan juga benih dan sebagainya. Ini memerlukan research yang bagus dan peruntukan yang diperuntukkan kepada kerajaan kebanyakannya akan melalui research dan juga dari segi penghasilan benih-benih yang berkualiti. Jadi itu adalah dua fokus utama research dan juga production dari segi baka benih yang berkualiti. Dato’ Haji Ahmad Nazlan bin Idris [Jerantut]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Saya hendak mengambil kesempatan untuk mengalu-alukan Ahli Majlis dan Ahli DUN Keranji, Kampar ke Dewan ini... [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua, izinkan saya untuk menyampaikan serangkap pantun. PRK Tanjong Piai membuka harapan, Kepada rakyat semua lapisan, Tuan Yang di-Pertua keras bersopan, Soalan lapan perlukan penjelasan. 8. Dato' Haji Ahmad Nazlan bin Idris [Jerantut] minta Menteri Pendidikan menyatakan, berapakah jumlah sebenar dana yang diperlukan PTPTN bagi membiayai pinjaman pendidikan pada setiap tahun dan jumlah pecahan dana yang disalurkan kepada pelajar di institusi pendidikan tinggi awam dan swasta. Timbalan Menteri Pendidikan [Puan Teo Nie Ching]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat di atas soalan tersebut. Tuan Yang di- Pertua, untuk makluman Ahli Yang Berhormat secara purata PTPTN perlu menyediakan peruntukan sebanyak RM3.7 bilion hingga RM4.3 bilion setahun untuk membiayai pinjaman kepada 180 ribu orang peminjam baharu dan juga 420 ribu orang peminjam sedia ada. Sehingga September 2019, PTPTN telah meluluskan pinjaman berjumlah RM72.1 bilion kepada 3.14 juta peminjam sehingga mereka tamat pengajian. Daripada jumlah tersebut sebanyak RM36.5 bilion adalah untuk peminjam di institut pendidikan tinggi awam (IPTA) dan sebanyak RM35.5 bilion untuk peminjam di institut pendidikan tinggi swasta (IPTS). Daripada jumlah keseluruhan tersebut sebanyak RM57.7 bilion telah dikeluarkan kepada peminjam. Sekian, jawapan saya terima kasih. Dato’ Haji Ahmad Nazlan bin Idris [Jerantut]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Soalan tambahan saya ialah apakah mekanisme terbaru pembayaran balik pinjaman PTPTN ini yang telah dikenal pasti oleh kementerian hasil daripada sesi konsultasi bersama rakyat? Bilakah mekanisme baru tersebut akan diguna pakai? Serta bilakah model baru pinjaman bagi menggantikan PTPTN yang dikatakan tidak mampan ini akan dijalankan? Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih atas soalan tambahan tersebut. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat seperti yang telah dijelaskan oleh Yang Berhormat Menteri Pendidikan bahawa selepas konsultasi yang telah diadakan pada 16 Mei hingga 13 Jun 2019 kita juga telah membentangkan laporan tersebut kepada Jawatankuasa Pengurusan Hutang dan Liabiliti sebanyak dua kali iaitu pada 1 Ogos tahun ini dan juga pada 20 Ogos 2019. Akan tetapi Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah diminta untuk mewujudkan satu jawatankuasa untuk membuat kajian yang lebih terperinci bukan sahaja terhadap PTPTN tetapi juga tentang pendidikan percuma dan segala isu yang berkaitan tentang pengajian tinggi. Oleh sebab itu kita tidak ada satu tempoh masa baharu atau mekanisme baharu yang telah diputuskan oleh Jemaah Menteri jadi tidak ada satu tarikh baru untuk pelaksanaan dan mekanisme baharu itu juga belum ditentukan lagi. Sekian jawapan saya. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya jemput Yang Berhormat Alor Gajah. Maaf Yang Berhormat Masjid Tanah. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua saya ingin bertanya. Tuan Yang di-Pertua macam mana boleh lupa Alor Gajah dan Masjid Tanah kita pergi ke Pakistan bersama-sama.

bentuk teknologi serta kepakaran yang akan digunakan bagi menjayakan usaha tersebut? #1120 Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih. Untuk Industri 4.0 kita ingin memodenkan sektor pertanian kepada modern farming dan juga berteknologi tinggi. Salah satu adalah dari segi input pertanian iaitu baka dan juga benih dan sebagainya. Ini memerlukan research yang bagus dan peruntukan yang diperuntukkan kepada kerajaan kebanyakannya akan melalui research dan juga dari segi penghasilan benih-benih yang berkualiti. Jadi itu adalah dua fokus utama research dan juga production dari segi baka benih yang berkualiti. Dato' Haji Ahmad Nazlan bin Idris [Jerantut]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Saya hendak mengambil kesempatan untuk mengalu-alukan Ahli Majlis dan Ahli DUN Keranji, Kampar ke Dewan ini... [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua, izinkan saya untuk menyampaikan serangkap pantun. PRK Tanjong Piai membuka harapan, Kepada rakyat semua lapisan, Tuan Yang di-Pertua keras bersopan, Soalan lapan perlukan penjelasan. 8. Dato' Haji Ahmad Nazlan bin Idris [Jerantut] minta Menteri Pendidikan menyatakan, berapakah jumlah sebenar dana yang diperlukan PTPTN bagi membiayai pinjaman pendidikan pada setiap tahun dan jumlah pecahan dana yang disalurkan kepada pelajar di institusi pendidikan tinggi awam dan swasta. Timbalan Menteri Pendidikan [Puan Teo Nie Ching]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat di atas soalan tersebut. Tuan Yang di- Pertua, untuk makluman Ahli Yang Berhormat secara purata PTPTN perlu menyediakan peruntukan sebanyak RM3.7 bilion hingga RM4.3 bilion setahun untuk membiayai pinjaman kepada 180 ribu orang peminjam baharu dan juga 420 ribu orang peminjam sedia ada. Sehingga September 2019, PTPTN telah meluluskan pinjaman berjumlah RM72.1 bilion kepada 3.14 juta peminjam sehingga mereka tamat pengajian. Daripada jumlah tersebut sebanyak RM36.5 bilion adalah untuk peminjam di institut pendidikan tinggi awam (IPTA) dan sebanyak RM35.5 bilion untuk peminjam di institut pendidikan tinggi swasta (IPTS). Daripada jumlah keseluruhan tersebut sebanyak RM57.7 bilion telah dikeluarkan kepada peminjam. Sekian, jawapan saya terima kasih. Dato' Haji Ahmad Nazlan bin Idris [Jerantut]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Soalan tambahan saya ialah apakah mekanisme terbaru pembayaran balik pinjaman PTPTN ini yang telah dikenal pasti oleh kementerian hasil daripada sesi konsultasi bersama rakyat? Bilakah mekanisme baru tersebut akan diguna pakai? Serta bilakah model baru pinjaman bagi menggantikan PTPTN yang dikatakan tidak mampan ini akan dijalankan? Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih atas soalan tambahan tersebut. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat seperti yang telah dijelaskan oleh Yang Berhormat Menteri Pendidikan bahawa selepas konsultasi yang telah diadakan pada 16 Mei hingga 13 Jun 2019 kita juga telah membentangkan laporan tersebut kepada Jawatankuasa Pengurusan Hutang dan Liabiliti sebanyak dua kali iaitu pada 1 Ogos tahun ini dan juga pada 20 Ogos 2019. Akan tetapi Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah diminta untuk mewujudkan satu jawatankuasa untuk membuat kajian yang lebih terperinci bukan sahaja terhadap PTPTN tetapi juga tentang pendidikan percuma dan segala isu yang berkaitan tentang pengajian tinggi. Oleh sebab itu kita tidak ada satu tempoh masa baharu atau mekanisme baharu yang telah diputuskan oleh Jemaah Menteri jadi tidak ada satu tarikh baru untuk pelaksanaan dan mekanisme baharu itu juga belum ditentukan lagi. Sekian jawapan saya. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya jemput Yang Berhormat Alor Gajah. Maaf Yang Berhormat Masjid Tanah. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua saya ingin bertanya. Tuan Yang di-Pertua macam mana boleh lupa Alor Gajah dan Masjid Tanah kita pergi ke Pakistan bersama-sama.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

18 DR 31.10.2019 Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Masjid Tanah kena tekan mic baru saya nampak. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: [Ketawa] Saya ingin bertanya pada Yang Berhormat Timbalan Menteri, kita tahu antara mekanisme yang terbaik yang pernah diguna pakai oleh kerajaan yang terdahulu adalah dengan menghalang peminjam-peminjam yang gagal, ingkar dan cuai ini untuk dihalang ke luar negara. Walaupun ia bertentangan maksudnya, against dengan manifesto, tidakkah pihak kerajaan memikirkan itu adalah kaedah yang terbaik dan sebanyak 430 ribu orang peminjam yang telah dikeluarkan daripada senarai hitam untuk keluar negara ini. Bagaimana, adakah mekanisme yang sama juga perlu dipertimbangkan supaya kutipan yang sebentar tadi Yang Berhormat Timbalan Menteri telah sebut yang begitu tinggi dapat membantu peminjam-peminjam yang lain agar mereka dapat pergi meneruskan pengajian mereka tanpa sebarang halangan dan dapat bantuan daripada kerajaan. Terima kasih. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat Masjid Tanah. Terima kasih di atas cadangan tersebut tetapi seperti yang saya sebut tadi oleh sebab mekanisme baharu ini belum diputuskan oleh Jemaah Menteri, jadi mekanisme baharu mana satu sama ada kita hendak bawa balik travel banned itu ataupun mekanisme baharu akan dilaksanakan. Semua tidak ada keputusan muktamad lagi. Jadi saya tidak boleh bagi apa-apa jawapan sama ada kita akan bawa balik atau tidak tetapi itu memang salah satu cadangan yang kami ada terima. Akan tetapi setakat ini kita memang tidak berhasrat untuk membawa balik travel banned tersebut tetapi kita akan tunggulah jawatankuasa khas itu untuk membuat satu kajian yang lebih terperinci supaya kita boleh menentukan bagaimana ataupun apa mekanisme baharu yang akan diperkenalkan untuk menggantikan mekanisme sekarang. Sekian, jawapan saya. Terima kasih. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Soalan tambahan saya ialah saya ingin tahu berapa ramai yang masih gagal membayar pinjaman ini di kalangan peminjam-peminjam PTPTN sehingga sekarang? Kalau kita melihat dalam manifesto PH yang meletakkan janji, apabila pendapatan mencapai angka RM4,000 baru bayar. Jadi sejauh mana pelaksanaan manifesto ini dalam Kerajaan Pakatan Harapan. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Untuk jumlah peminjam yang setakat ini sepatutnya bayar tetapi tidak pernah bayar, setakat ini bilangan peminjam adalah sebanyak 375,925 orang yang tidak pernah bayar setakat ini. Tentang pelaksanaan manifesto untuk hanya meningkatkan gaji sampai RM4,000 baru perlu bayar seperti saya perjelaskan tadi. Kita belum buat satu keputusan muktamad tetapi memang Pakatan Harapan akan mencari kaedah yang terbaik untuk menunaikan segala janji dalam manifesto kita. Terima kasih. 9. Datuk Haji Shabudin Yahaya [Tasek Gelugor] minta Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim menyatakan adakah pihak kementerian bercadang untuk mewujudkan satu pusat kajian atau pusat koordinasi khusus bagi memantau, mengkaji punca, kaedah pencegahan dan juga kaedah mengatasi masalah pencemaran sungai dan udara di kawasan yang berisiko tinggi terutamanya di kawasan perumahan yang berhampiran dengan lingkaran perindustrian. Timbalan Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim [Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy]: Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli Yang Berhormat keperluan untuk mengadakan pusat kajian dan pusat koordinasi khusus adalah satu cadangan yang baik. Cadangan ini akan diteliti dan akan mengambil kira dapatan kajian bagi isu pencemaran di Pasir Gudang dan Sungai Kim Kim. Buat masa ini pihak kementerian menyelaraskan hasil kajian melalui Pusat Maklumat Sains dan Teknologi Malaysia (MASTIC), manakala pemantauan dan penguatkuasaan oleh Jabatan Alam Sekitar (JAS) bagi mengenal pasti punca dan pemantauan kualiti alam sekitar. Pihak kementerian melalui Jabatan Alam Sekitar telah melaksanakan Program Pengawasan Kualiti Alam Sekitar- Environmental Quality

Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Masjid Tanah kena tekan mic baru saya nampak. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: [Ketawa] Saya ingin bertanya pada Yang Berhormat Timbalan Menteri, kita tahu antara mekanisme yang terbaik yang pernah diguna pakai oleh kerajaan yang terdahulu adalah dengan menghalang peminjam-peminjam yang gagal, ingkar dan cuai ini untuk dihalang ke luar negara. Walaupun ia bertentangan maksudnya, against dengan manifesto, tidakkah pihak kerajaan memikirkan itu adalah kaedah yang terbaik dan sebanyak 430 ribu orang peminjam yang telah dikeluarkan daripada senarai hitam untuk keluar negara ini. Bagaimana, adakah mekanisme yang sama juga perlu dipertimbangkan supaya kutipan yang sebentar tadi Yang Berhormat Timbalan Menteri telah sebut yang begitu tinggi dapat membantu peminjam-peminjam yang lain agar mereka dapat pergi meneruskan pengajian mereka tanpa sebarang halangan dan dapat bantuan daripada kerajaan. Terima kasih. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat Masjid Tanah. Terima kasih di atas cadangan tersebut tetapi seperti yang saya sebut tadi oleh sebab mekanisme baharu ini belum diputuskan oleh Jemaah Menteri, jadi mekanisme baharu mana satu sama ada kita hendak bawa balik travel banned itu ataupun mekanisme baharu akan dilaksanakan. Semua tidak ada keputusan muktamad lagi. Jadi saya tidak boleh bagi apa-apa jawapan sama ada kita akan bawa balik atau tidak tetapi itu memang salah satu cadangan yang kami ada terima. Akan tetapi setakat ini kita memang tidak berhasrat untuk membawa balik travel banned tersebut tetapi kita akan tunggulah jawatankuasa khas itu untuk membuat satu kajian yang lebih terperinci supaya kita boleh menentukan bagaimana ataupun apa mekanisme baharu yang akan diperkenalkan untuk menggantikan mekanisme sekarang. Sekian, jawapan saya. Terima kasih. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Soalan tambahan saya ialah saya ingin tahu berapa ramai yang masih gagal membayar pinjaman ini di kalangan peminjam-peminjam PTPTN sehingga sekarang? Kalau kita melihat dalam manifesto PH yang meletakkan janji, apabila pendapatan mencapai angka RM4,000 baru bayar. Jadi sejauh mana pelaksanaan manifesto ini dalam Kerajaan Pakatan Harapan. Puan Teo Nie Ching: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, terima kasih Ahli Yang Berhormat. Untuk jumlah peminjam yang setakat ini sepatutnya bayar tetapi tidak pernah bayar, setakat ini bilangan peminjam adalah sebanyak 375,925 orang yang tidak pernah bayar setakat ini. Tentang pelaksanaan manifesto untuk hanya meningkatkan gaji sampai RM4,000 baru perlu bayar seperti saya perjelaskan tadi. Kita belum buat satu keputusan muktamad tetapi memang Pakatan Harapan akan mencari kaedah yang terbaik untuk menunaikan segala janji dalam manifesto kita. Terima kasih. 9. Datuk Haji Shabudin Yahaya [Tasek Gelugor] minta Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim menyatakan adakah pihak kementerian bercadang untuk mewujudkan satu pusat kajian atau pusat koordinasi khusus bagi memantau, mengkaji punca, kaedah pencegahan dan juga kaedah mengatasi masalah pencemaran sungai dan udara di kawasan yang berisiko tinggi terutamanya di kawasan perumahan yang berhampiran dengan lingkaran perindustrian. Timbalan Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim [Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy]: Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli Yang Berhormat keperluan untuk mengadakan pusat kajian dan pusat koordinasi khusus adalah satu cadangan yang baik. Cadangan ini akan diteliti dan akan mengambil kira dapatan kajian bagi isu pencemaran di Pasir Gudang dan Sungai Kim Kim. Buat masa ini pihak kementerian menyelaraskan hasil kajian melalui Pusat Maklumat Sains dan Teknologi Malaysia (MASTIC), manakala pemantauan dan penguatkuasaan oleh Jabatan Alam Sekitar (JAS) bagi mengenal pasti punca dan pemantauan kualiti alam sekitar. Pihak kementerian melalui Jabatan Alam Sekitar telah melaksanakan Program Pengawasan Kualiti Alam Sekitar- Environmental Quality.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 19 Monitoring Programme untuk memantau tahap kualiti alam sekitar yang merangkumi udara, air sungai dan air laut. Data-data pengawasan kualiti alam sekitar ini dipantau dan diselaraskan melalui pusat data alam sekitar. Manakala bagi mencegah pencemaran kerjasama antara pihak kementerian melalui JAS dengan agensi-agensi berkaitan sungai dan udara seperti kerajaan negeri, pihak berkuasa tempatan, badan kawal selia air negeri dan agensi- agensi kerajaan lain untuk menangani dan mencegah pencemaran dari berlaku terutama di kawasan berisiko tinggi. ■1130 Dari segi perancangan jangka masa panjang untuk memantau tahap pencemaran udara JAS akan mensyaratkan pihak industri supaya mengisytiharkan beban pelepasan ke udara declared admission loading secara dalam talian dan dihubungkan terus dengan sistem pemantauan JAS. Terima kasih. Datuk Haji Shabudin Yahaya [Tasek Gelugor]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Kalau kita melihat isu pencemaran bagi semua keadaan udara, air, darat dan sebagainya masih lagi merupakan isu yang kronik yang sentiasa berlaku dan bukan sahaja di Johor yang berlaku baharu-baharu ini akan tetapi ianya berlaku di seluruh Malaysia. Jadi, apa yang saya ingin dapat satu kepastian daripada pihak kementerian, berapakah peruntukan yang telah disediakan untuk tujuan mengatasi dan mengendalikan isu pencemaran sungai dan juga pencemaran udara, darat sebagai mana yang telah dijelaskan dan apakah hasil siasatan terkini serta tindakan diambil kepada pihak-pihak yang terlibat bagi isu pencemaran di Pasir Gudang dan Sungai Kim Kim. Terima kasih. Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy: Terima kasih atas soalan tambahan. Saya hanya ada data untuk perolehan semua alat dan station untuk tahun 2019 iaitu RM12.8 juta manakala hasil siasatan dan sebagai yang diminta untuk soalan kedua itu tidak ada dengan saya sekarang. Saya akan bagi jawapan bertulis kepada Ahli Yang Berhormat. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Baik, terima kasih. Ada soalan tambahan kedua kalau tidak saya teruskan kepada pertanyaan jawab lisan yang seterusnya. Di jemput Yang Berhormat Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican, Kepala Batas. 10. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas] minta Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri menyatakan kemajuan inisiatif Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) setakat hari ini. Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Dr. Ong Kian Ming]: Terima kasih Yang Berhormat Kepala Batas atas soalan tentang Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP). Perjanjian RCEP merupakan satu usaha negara-negara ASEAN untuk mengukuhkan integrasi ekonomi dan juga meningkatkan fasiliti perdagangan intra-ASEAN dan juga rakan-rakan dialog iaitu ASEAN + 6 dengan China, Jepun, Korea, Australia, New Zealand dan India. Sejak rundingan dimulakan pada bulan Mei 2013 sehingga September 2019 iaitu yang dikendalikan di Da Nang baharu-baharu ini sebanyak 28 pusingan telah diadakan dan sehingga kini rundingan RCEP telah berjaya memuktamadkan 11 bab ataupun working groups dengan izin iaitu kerjasama ekonomi dan teknikal ecotect, Perusahaan Kecil dan Sederhana (SME), prosedur kastam dan juga Fasilitasi Perdagangan (CPTF), Institutional Provision, Kumpulan Kerja Standard Teknikal, regulation dan juga Conformity Assessment Procedure (STRACAP) dengan izin, sanitary dan juga phytosanitary (SPS), dengan izin, perolehan kerajaan ataupun government procurement yang tidak melibatkan akses pasaran dan hanya bertujuan untuk berkongsi maklumat dan ketelusan, Perkhidmatan Telekomunikasi (TEL), Hak Harta Intelek (IPR), isu undang-undang dan institusi LII dan juga Perdagangan Barangan (TIG). RCEP dapat memberi banyak manfaat kepada Malaysia antaranya boleh saya nyatakan di sini adalah peraturan-peraturan dan juga prosedur yang berbeza di bawah setiap FT ASEAN dapat diselaraskan dengan lebih teratur di bawah RCEP. Sektor swasta berpandangan bahawa penyelarasan prosedur di bawah RCEP adalah penting kerana perbezaan prosedur akan menyebabkan kerumitan perdagangan memandangkan mereka perlu mengikut prosedur yang berlainan bagi setiap FT ASEAN dengan rakan dagangan. Perbezaan prosedur juga melibatkan kos tambahan dan masa yang lebih panjang dalam urusan perniagaan.

Monitoring Programme untuk memantau tahap kualiti alam sekitar yang merangkumi udara, air sungai dan air laut. Data-data pengawasan kualiti alam sekitar ini dipantau dan diselaraskan melalui pusat data alam sekitar. Manakala bagi mencegah pencemaran kerjasama antara pihak kementerian melalui JAS dengan agensi-agensi berkaitan sungai dan udara seperti kerajaan negeri, pihak berkuasa tempatan, badan kawal selia air negeri dan agensi- agensi kerajaan lain untuk menangani dan mencegah pencemaran dari berlaku terutama di kawasan berisiko tinggi. #1130 Dari segi perancangan jangka masa panjang untuk memantau tahap pencemaran udara JAS akan mensyaratkan pihak industri supaya mengisytiharkan beban pelepasan ke udara declared admission loading secara dalam talian dan dihubungkan terus dengan sistem pemantauan JAS. Terima kasih. Datuk Haji Shabudin Yahaya [Tasek Gelugor]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Kalau kita melihat isu pencemaran bagi semua keadaan udara, air, darat dan sebagainya masih lagi merupakan isu yang kronik yang sentiasa berlaku dan bukan sahaja di Johor yang berlaku baharu-baharu ini akan tetapi ianya berlaku di seluruh Malaysia. Jadi, apa yang saya ingin dapat satu kepastian daripada pihak kementerian, berapakah peruntukan yang telah disediakan untuk tujuan mengatasi dan mengendalikan isu pencemaran sungai dan juga pencemaran udara, darat sebagai mana yang telah dijelaskan dan apakah hasil siasatan terkini serta tindakan diambil kepada pihak-pihak yang terlibat bagi isu pencemaran di Pasir Gudang dan Sungai Kim Kim. Terima kasih. Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy: Terima kasih atas soalan tambahan. Saya hanya ada data untuk perolehan semua alat dan station untuk tahun 2019 iaitu RM12.8 juta manakala hasil siasatan dan sebagai yang diminta untuk soalan kedua itu tidak ada dengan saya sekarang. Saya akan bagi jawapan bertulis kepada Ahli Yang Berhormat. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik, terima kasih. Ada soalan tambahan kedua kalau tidak saya teruskan kepada pertanyaan jawab lisan yang seterusnya. Di jemput Yang Berhormat Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican, Kepala Batas. 10. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas] minta Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri menyatakan kemajuan inisiatif Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) setakat hari ini. Timbalan Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri [Dr. Ong Kian Ming]: Terima kasih Yang Berhormat Kepala Batas atas soalan tentang Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP). Perjanjian RCEP merupakan satu usaha negara-negara ASEAN untuk mengukuhkan integrasi ekonomi dan juga meningkatkan fasiliti perdagangan intra-ASEAN dan juga rakan-rakan dialog iaitu ASEAN + 6 dengan China, Jepun, Korea, Australia, New Zealand dan India. Sejak rundingan dimulakan pada bulan Mei 2013 sehingga September 2019 iaitu yang dikendalikan di Da Nang baharu-baharu ini sebanyak 28 pusingan telah diadakan dan sehingga kini rundingan RCEP telah berjaya memuktamadkan 11 bab ataupun working groups dengan izin iaitu kerjasama ekonomi dan teknikal ecotect, Perusahaan Kecil dan Sederhana (SME), prosedur kastam dan juga Fasilitasi Perdagangan (CPTF), Institutional Provision, Kumpulan Kerja Standard Teknikal, regulation dan juga Conformity Assessment Procedure (STRACAP) dengan izin, sanitary dan juga phytosanitary (SPS), dengan izin, perolehan kerajaan ataupun government procurement yang tidak melibatkan akses pasaran dan hanya bertujuan untuk berkongsi maklumat dan ketelusan, Perkhidmatan Telekomunikasi (TEL), Hak Harta Intelek (IPR), isu undang-undang dan institusi LII dan juga Perdagangan Barangan (TIG). RCEP dapat memberi banyak manfaat kepada Malaysia antaranya boleh saya nyatakan di sini adalah peraturan-peraturan dan juga prosedur yang berbeza di bawah setiap FT ASEAN dapat diselaraskan dengan lebih teratur di bawah RCEP. Sektor swasta berpandangan bahawa penyelarasan prosedur di bawah RCEP adalah penting kerana perbezaan prosedur akan menyebabkan kerumitan perdagangan memandangkan mereka perlu mengikut prosedur yang berlainan bagi setiap FT ASEAN dengan rakan dagangan. Perbezaan prosedur juga melibatkan kos tambahan dan masa yang lebih panjang dalam urusan perniagaan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

20 DR 31.10.2019 Selain itu, RCEP juga menyediakan peluang untuk memperoleh bahan mentah yang berkualiti pada harga yang lebih murah dari pelbagai sumber negara ahli RCEP yang boleh digunakan dalam perkiraan bagi pematuhan kepada peraturan tempat asal ataupun Rules of Origin (ROO). ROO merupakan kaedah yang digunakan bagi menentukan produk yang dihasilkan dan dapat menikmati takrif keutamaan di bawah RCEP. Akhir sekali Malaysia juga akan menikmati akses dan juga liberalisasi pasaran yang lebih baik berbanding dengan komitmen yang sedia ada di bawah kerangka FT ASEAN. Bagi Malaysia ini adalah amat penting kerana masih terdapat peluang pasaran eksport yang masih belum diterokai sepenuhnya oleh peniaga-peniaga Malaysia. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Sila Yang Berhormat Kepala Batas soalan tambahan pertama, 30 saat. Dato’ Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas]: Baik, terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Memang benar apa yang Yang Berhormat Menteri sebut tadi bahawa RCEP ini the absence of TPPA dia adalah satu kerangka kerjasama ekonomi yang bagi saya amat signifikan kerana membabitkan combine GDP of RM200 trilion, 30 percent of the entire global trade dan juga 26 percent of FDI from all over the world. Cuma saya hendak bertanya baharu-baharu ini ada laporan yang dikeluarkan oleh STAR yang menyatakan bahawa Yang Berhormat Menteri ada menghantar surat to state a withdrawal of a position yang diberi komitmen daripada peringkat awal. Katanya, bahawa ini telah menyebabkan ada a feeling of dismay di kalangan ASEAN member states. Jadi, saya hendak tahu apakan charter rundingan yang dikatakan yang diambil keputusan oleh pihak kementerian untuk withdraw ataupun backtracking. Keduanya, adakah kementerian oleh sebab saya fikir ia tidak semacam TPPA kita dahulu kita ada some kind of libat urus dengan Parlimen. Kita ada bipartisan caucus. Adakah kementerian berhasrat hendak menggunakan road map yang sama agar semua Ahli-ahli Parlimen juga mengetahui isi kandungan rundingan yang dibuat dalam RCEP ini. Terima kasih. Dr. Ong Kian Ming: Merujuk kepada soalan berkenaan dengan laporan STAR, isu koresponden Yang Berhormat Menteri dengan Yang Berhormat Menteri Perdagangan di negara lain adalah secara sulit jadi saya rasa tidak sesuai untuk buat spekulasi tentang niat dan juga kandungan surat-surat tersebut. Untuk soalan kedua, memang kementerian ada boleh mengambil kira cadangan untuk memulakan atau mewujudkan satu caucus untuk perbincangan implementasi RCEP jikalau ada demand ataupun ada permintaan daripada backbenchers. Terima kasih. Dato’ Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Malaysia ini sebuah negara kecil yang amat bergantung kepada perdagangan antarabangsa dan dalam kemelut pertempuran perdagangan antara US dengan China ini, apakah perancangan Malaysia untuk pastikan RCEP ini akan menjadi lebih baik untuk Malaysia, yang pertama. Adakah kajian dilakukan untuk RCEP ini sama seperti apa yang Malaysia buat untuk TPP dahulu dan akhirnya adakah dikaji pro and cons ataupun manfaat dan mudaratnya jika kita terlibat dalam RCEP nanti. Dr. Ong Kian Ming: Untuk menjawab soalan yang ketiga dari segi cost benefit memang ada institusi kerajaan termasuk Bank Negara yang telah membuat kajian dan juga membuat hitungan sama ada cost benefit ini adalah positif dan memang adalah ketara bahawa RCEP membawa kesan yang lebih banyak positif daripada negatif. Untuk menjawab soalan tentang isu US-China trade war ini saya rasa RCEP adalah penting oleh kerana ada kebimbangan di kalangan dunia di mana mungkin ada niat beberapa negara untuk mengurangkan kebergantungan kepada perdagangan antarabangsa. Jadi signal yang penting yang kita mesti berikan kepada pasaran global ialah bahawa Malaysia dan juga ASEAN dan juga rakan perdagangan yang penting termasuk negara seperti China dan India memang berkomited untuk terus dengan agenda untuk mengukuhkan sistem perdagangan antarabangsa. Terima kasih.

Selain itu, RCEP juga menyediakan peluang untuk memperoleh bahan mentah yang berkualiti pada harga yang lebih murah dari pelbagai sumber negara ahli RCEP yang boleh digunakan dalam perkiraan bagi pematuhan kepada peraturan tempat asal ataupun Rules of Origin (ROO). ROO merupakan kaedah yang digunakan bagi menentukan produk yang dihasilkan dan dapat menikmati takrif keutamaan di bawah RCEP. Akhir sekali Malaysia juga akan menikmati akses dan juga liberalisasi pasaran yang lebih baik berbanding dengan komitmen yang sedia ada di bawah kerangka FT ASEAN. Bagi Malaysia ini adalah amat penting kerana masih terdapat peluang pasaran eksport yang masih belum diterokai sepenuhnya oleh peniaga-peniaga Malaysia. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Sila Yang Berhormat Kepala Batas soalan tambahan pertama, 30 saat. Dato' Sri Reezal Merican bin Naina Merican [Kepala Batas]: Baik, terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Memang benar apa yang Yang Berhormat Menteri sebut tadi bahawa RCEP ini the absence of TPPA dia adalah satu kerangka kerjasama ekonomi yang bagi saya amat signifikan kerana membabitkan combine GDP of RM200 trilion, 30 percent of the entire global trade dan juga 26 percent of FDI from all over the world. Cuma saya hendak bertanya baharu-baharu ini ada laporan yang dikeluarkan oleh STAR yang menyatakan bahawa Yang Berhormat Menteri ada menghantar surat to state a withdrawal of a position yang diberi komitmen daripada peringkat awal. Katanya, bahawa ini telah menyebabkan ada a feeling of dismay di kalangan ASEAN member states. Jadi, saya hendak tahu apakan charter rundingan yang dikatakan yang diambil keputusan oleh pihak kementerian untuk withdraw ataupun backtracking. Keduanya, adakah kementerian oleh sebab saya fikir ia tidak semacam TPPA kita dahulu kita ada some kind of libat urus dengan Parlimen. Kita ada bipartisan caucus. Adakah kementerian berhasrat hendak menggunakan road map yang sama agar semua Ahli-ahli Parlimen juga mengetahui isi kandungan rundingan yang dibuat dalam RCEP ini. Terima kasih. Dr. Ong Kian Ming: Merujuk kepada soalan berkenaan dengan laporan STAR, isu koresponden Yang Berhormat Menteri dengan Yang Berhormat Menteri Perdagangan di negara lain adalah secara sulit jadi saya rasa tidak sesuai untuk buat spekulasi tentang niat dan juga kandungan surat-surat tersebut. Untuk soalan kedua, memang kementerian ada boleh mengambil kira cadangan untuk memulakan atau mewujudkan satu caucus untuk perbincangan implementasi RCEP jikalau ada demand ataupun ada permintaan daripada backbenchers. Terima kasih. Dato' Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Malaysia ini sebuah negara kecil yang amat bergantung kepada perdagangan antarabangsa dan dalam kemelut pertempuran perdagangan antara US dengan China ini, apakah perancangan Malaysia untuk pastikan RCEP ini akan menjadi lebih baik untuk Malaysia, yang pertama. Adakah kajian dilakukan untuk RCEP ini sama seperti apa yang Malaysia buat untuk TPP dahulu dan akhirnya adakah dikaji pro and cons ataupun manfaat dan mudaratnya jika kita terlibat dalam RCEP nanti. Dr. Ong Kian Ming: Untuk menjawab soalan yang ketiga dari segi cost benefit memang ada institusi kerajaan termasuk Bank Negara yang telah membuat kajian dan juga membuat hitungan sama ada cost benefit ini adalah positif dan memang adalah ketara bahawa RCEP membawa kesan yang lebih banyak positif daripada negatif. Untuk menjawab soalan tentang isu US-China trade war ini saya rasa RCEP adalah penting oleh kerana ada kebimbangan di kalangan dunia di mana mungkin ada niat beberapa negara untuk mengurangkan kebergantungan kepada perdagangan antarabangsa. Jadi signal yang penting yang kita mesti berikan kepada pasaran global ialah bahawa Malaysia dan juga ASEAN dan juga rakan perdagangan yang penting termasuk negara seperti China dan India memang berkomited untuk terus dengan agenda untuk mengukuhkan sistem perdagangan antarabangsa. Terima kasih.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 21 11. Tuan Larry Soon @ Larry Sng Wei Shien [Julau] minta Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani menyatakan, apakah usaha yang dilaksanakan oleh kementerian untuk meningkatkan peranan kawasan luar bandar terutama sekali di Sabah dan Sarawak sebagai hab keselamatan makanan negara. ■1140 Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani [Tuan Sim Tze Tzin]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Julau. Daripada 8 juta hektar tanah pertanian dalam negara, sektor agromakanan hanya meliputi 7.5 peratus daripada jumlah tersebut iaitu lebih kurang 600 ribu hektar sahaja adalah tanah untuk agromakanan. Kebanyakan tanah pertanian ini terletak di kawasan luar bandar berbanding dengan kawasan bandar. Sehubungan itu, kawasan luar bandar berperanan besar sebagai pembekal komoditi agromakanan utama negara. Berbekalkan kepada peratusan kawasan luar bandar yang tinggi, negeri Sabah dan Sarawak boleh memainkan peranan yang lebih aktif sebagai pengeluar utama komoditi agromakanan negara. Bagi tahun 2018, sumbangan negeri Sarawak kepada KDNK sektor pertanian negara adalah tertinggi iaitu pada kadar 16.5 peratus, manakala negeri Sabah pada kedudukan ketiga dengan kadar 13.8 peratus. Kedua-dua negeri ini juga merupakan di antara pengeluar utama komoditi agromakanan seperti tanaman industri seperti kopi, teh, cendawan, rumbia dan pokok sagu. Tanaman kontan, ternakan ayam, babi serta perikanan pantai dan laut dalam. Berdasarkan kepada statistik ini, kerajaan akan terus meningkatkan peranan negeri Sabah dan Sarawak dalam menjamin bekalan makanan negara di masa hadapan menerusi pelbagai inisiatif pembangunan seperti berikut: (i) membangunkan pusat pengumpulan dan pengedaran seperti pusat pengumpulan ladang (PPL) yang terletak sama ada di dalam atau berhampiran kawasan pengeluaran dengan menyediakan kemudahan infrastruktur bagi mengumpul dan menyediakan produk sebelum di pasarkan; (ii) menggalakkan petani menceburi pelbagai projek agromakanan yang bernilai tinggi seperti durian, madu kelulut, cendawan, herba, akuakultur, rumpai laut dan sarang burung walet; (iii) melantik golongan petani sebagai usahawan pemasar, di mana golongan petani atau anak-anak mereka digalakkan untuk memasarkan sendiri produk-produk keluaran mereka dengan menggunakan medium ICT serta menerokai industri hiliran seperti menjadi usahawan industri asas tani; (iv) menggalakkan penyertaan golongan belia luar bandar melalui Program Akuapreneur Muda supaya menceburi bidang pertanian moden dan menceburi sektor agro pelancongan, di mana kawasan luar bandar mempunyai daya tarikan tersendiri kepada masyarakat bandar dan pelancong asing; (v) melaksanakan pembangunan dua kawasan Pembangunan Pertanian Bersepadu (IADA) di Batang Lupar di Sarawak dan Kota Belud di Sabah sebagai jelapang padi negara yang baharu; (vi) meningkatkan pengeluaran dalam sektor perikanan menerusi pengukuhan dan pengurusan perikanan tangkapan, menaik taraf infrastruktur dan prasarana pendaratan ikan, menguatkuasakan pemantauan kawalan dan pengawasan, dan memperkasakan industri akuakultur; dan (vii) meningkatkan pengeluaran sayur-sayuran menerusi pelbagai inisiatif tanaman seperti perluasan kawasan tanaman, penggunaan teknologi pertanian moden dan sebagainya. Sekian, terima kasih. Tuan Larry Soon @ Larry Sng Wei Shien [Julau]: Menyentuh mengenai isu keselamatan makanan, di dalam round table discussions Khazanah Research Institute mengenai keselamatan makanan yang dianjurkan bulan Ogos lalu, Professor Dr Jomo Kwame Sundaram telah memberikan pandangan bahawa keutamaan harus diberikan kepada memastikan harga yang berpatutan buat makanan-makanan yang sihat dan

11. Tuan Larry Soon @ Larry Sng Wei Shien [Julau] minta Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani menyatakan, apakah usaha yang dilaksanakan oleh kementerian untuk meningkatkan peranan kawasan luar bandar terutama sekali di Sabah dan Sarawak sebagai hab keselamatan makanan negara. #1140. Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani [Tuan Sim Tze Tzin]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Julau. Daripada 8 juta hektar tanah pertanian dalam negara, sektor agromakanan hanya meliputi 7.5 peratus daripada jumlah tersebut iaitu lebih kurang 600 ribu hektar sahaja adalah tanah untuk agromakanan. Kebanyakan tanah pertanian ini terletak di kawasan luar bandar berbanding dengan kawasan bandar. Sehubungan itu, kawasan luar bandar berperanan besar sebagai pembekal komoditi agromakanan utama negara. Berbekalkan kepada peratusan kawasan luar bandar yang tinggi, negeri Sabah dan Sarawak boleh memainkan peranan yang lebih aktif sebagai pengeluar utama komoditi agromakanan negara. Bagi tahun 2018, sumbangan negeri Sarawak kepada KDNK sektor pertanian negara adalah tertinggi iaitu pada kadar 16.5 peratus, manakala negeri Sabah pada kedudukan ketiga dengan kadar 13.8 peratus. Kedua-dua negeri ini juga merupakan di antara pengeluar utama komoditi agromakanan seperti tanaman industri seperti kopi, teh, cendawan, rumbia dan pokok sagu. Tanaman kontan, ternakan ayam, babi serta perikanan pantai dan laut dalam. Berdasarkan kepada statistik ini, kerajaan akan terus meningkatkan peranan negeri Sabah dan Sarawak dalam menjamin bekalan makanan negara di masa hadapan menerusi pelbagai inisiatif pembangunan seperti berikut: (i) membangunkan pusat pengumpulan dan pengedaran seperti pusat pengumpulan ladang (PPL) yang terletak sama ada di dalam atau berhampiran kawasan pengeluaran dengan menyediakan kemudahan infrastruktur bagi mengumpul dan menyediakan produk sebelum di pasarkan; (ii) menggalakkan petani menceburi pelbagai projek agromakanan yang bernilai tinggi seperti durian, madu kelulut, cendawan, herba, akuakultur, rumpai laut dan sarang burung walet; (iii) melantik golongan petani sebagai usahawan pemasar, di mana golongan petani atau anak-anak mereka digalakkan untuk memasarkan sendiri produk-produk keluaran mereka dengan menggunakan medium ICT serta menerokai industri hiliran seperti menjadi usahawan industri asas tani; (iv) menggalakkan penyertaan golongan belia luar bandar melalui Program Akuapreneur Muda supaya menceburi bidang pertanian moden dan menceburi sektor agro pelancongan, di mana kawasan luar bandar mempunyai daya tarikan tersendiri kepada masyarakat bandar dan pelancong asing; (v) melaksanakan pembangunan dua kawasan Pembangunan Pertanian Bersepadu (IADA) di Batang Lupar di Sarawak dan Kota Belud di Sabah sebagai jelapang padi negara yang baharu; (vi) meningkatkan pengeluaran dalam sektor perikanan menerusi pengukuhan dan pengurusan perikanan tangkapan, menaik taraf infrastruktur dan prasarana pendaratan ikan, menguatkuasakan pemantauan kawalan dan pengawasan, dan memperkasakan industri akuakultur; dan. (vii) meningkatkan pengeluaran sayur-sayuran menerusi pelbagai inisiatif tanaman seperti perluasan kawasan tanaman, penggunaan teknologi pertanian moden dan sebagainya. Sekian, terima kasih. Tuan Larry Soon @ Larry Sng Wei Shien [Julau]: Menyentuh mengenai isu keselamatan makanan, di dalam round table discussions Khazanah Research Institute mengenai keselamatan makanan yang dianjurkan bulan Ogos lalu, Professor Dr Jomo Kwame Sundaram telah memberikan pandangan bahawa keutamaan harus diberikan kepada memastikan harga yang berpatutan buat makanan-makanan yang sihat dan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

22 DR 31.10.2019 berkhasiat sebagai kayu ukur keselamatan makanan negara berbanding, dengan izin, rice self sufficiency. Apakah respons kementerian mengenai pandangan ini? Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih. Dari segi security makanan, kita mengukur security makanan dengan empat aspek. (i) ketersediaan (availability), (ii) accessibility dan affordability, (iii) keselamatan dan khasiat (safety and nutrition); dan (iv) kestabilan, stability of supply. Dari segi apa yang Professor Dr Jomo, dia telah memberi satu cadangan supaya kerajaan jangan terperangkap dengan a very old mantra bahawa kita selalunya mengejar tentang self sustainable level (SSL) dan harus memberikan fokus kepada kualiti dan juga move up the value chain dan sebagainya. Itu adalah cadangan yang baik dan kerajaan selalu perlu mengimbangi antara all these, cadangan-cadangan. Kita harus tahu bahawa at the end of the day, kita kena bertanggungjawab untuk membekalkan makanan yang berkhasiat dan juga stabil kepada warga Malaysia, 32 juta rakyat Malaysia. Kerajaan akan mengimbangi supaya walaupun kita boleh eksport tetapi kita pun perlu mempunyai stockpile yang mencukupi supaya tidak berlakunya sebarang huru-hara. Jadi, kita akan fokus kepada bagaimana kita memastikan supply yang mencukupi kepada rakyat Malaysia. Itu fokus kita. Walau bagaimanapun, kita pun akan fokus kepada kualiti dan pendapatan para petani dan sebagainya. Itu antara kita kena mengimbangi pelbagai aspek sebelum kita buat keputusan. Terima kasih. Dato’ Sri Dr. Haji Ismail bin Haji Abd Muttalib [Maran]: Terima kasih. Tuan Yang di-Pertua, terima kasih banyak. Assalamualaikum warahmatullaahi wabarakaatuh dan salam sejahtera. Timbalan Menteri, saya ingin bertanya. Kalau kita pergi ke kawasan luar bandar, banyak tapak-tapak projek pertanian ini, tidak kira lah padi dan sebagainya, sebahagiannya tidak economic, tidak viable. Banyak subsidi ataupun bantuan-bantuan diberikan oleh kerajaan untuk membuat longkang, parit, fencing, pagar dan sebagainya. Apabila projek ini diusahakan oleh petani dan melibatkan kontraktor luar dan akhirnya, masa penuaian juga melibatkan kontraktor luar, yang untung ialah kontraktor itu. Akan tetapi petani tidak berapa yang dapat. Jadi, berapakah jumlah tanah-tanah yang dianggap projek ini tidak viable, tidak economic tetapi masih dilaksanakan? Apakah langkah kerajaan untuk mencari jalan supaya cara lain diberikan kepada petani? Mungkin kita boleh masukkan pada mereka RM100 ribu umpamanya dalam bank tetapi jangan keluarkan, bagi mereka faedah supaya mereka boleh buat kerja lain dan tanah ini tidaklah diusahakan dengan cara yang merugikan kerana adanya subsidi daripada kerajaan. Terima kasih. Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih soalan daripada Maran. Sebenarnya kerajaan kita sekarang tengah berusaha untuk melaksanakan land consolidation kerana kita tahu bahawa kalau mereka buat secara petak-petak kecil, ia memang tidak mempunyai economy of scale. Maka, petani-petani terutamanya petani sawah, mereka kekal sangat miskin. Akan tetapi kalau dengan cara land consolidation, petani-petani boleh pilih beberapa model, ada empat model yang kita cadangkan. Kalau mereka pilih contohnya, kalau mereka boleh buat melalui Pertubuhan Peladang Kawasan (PPK), mereka buat sesama sendiri, then economy of scale ada, mereka boleh melabur daripada jentera yang lebih maju. Apabila mereka jual, mereka mempunyai bargaining power yang lebih baik. Kualiti dan juga hasil itu lebih baik, maka mereka boleh mendapatkan keuntungan yang lebih banyak. Jadi, ini adalah contoh bagaimana kita membantu petani meningkatkan pendapatan. Satu lagi yang kita tengah- ini adalah program baharu, di mana kita menggalakkan penanaman mixed farming. Oleh kerana kita tahu bahawa hanya tertumpu kepada satu pertanian, ia akan merugikan. Bukan merugikan, maksudnya ia terikat dengan harga pasaran. Harga pasaran itu naik dan turun. Apabila mereka turun, maka segala titik usaha mereka hilang begitu sahaja. Jadi, dengan adanya mixed farming, ia ada bergantung kepada beberapa jenis tanaman. Contohnya, kalau di kawasan padi, mereka selain daripada tanam padi, kalau sikit-sikit boleh tanam kelapa atau sayur-sayuran, ini akan meringankan dan juga memberi keuntungan yang lebih baik kepada para petani. ■1150

berkhasiat sebagai kayu ukur keselamatan makanan negara berbanding, dengan izin, rice self sufficiency. Apakah respons kementerian mengenai pandangan ini?. Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih. Dari segi security makanan, kita mengukur security makanan dengan empat aspek. (i) ketersediaan (availability), (ii) accessibility dan affordability, (iii) keselamatan dan khasiat (safety and nutrition); dan. (iv) kestabilan, stability of supply. Dari segi apa yang Professor Dr Jomo, dia telah memberi satu cadangan supaya kerajaan jangan terperangkap dengan a very old mantra bahawa kita selalunya mengejar tentang self sustainable level (SSL) dan harus memberikan fokus kepada kualiti dan juga move up the value chain dan sebagainya. Itu adalah cadangan yang baik dan kerajaan selalu perlu mengimbangi antara all these, cadangan-cadangan. Kita harus tahu bahawa at the end of the day, kita kena bertanggungjawab untuk membekalkan makanan yang berkhasiat dan juga stabil kepada warga Malaysia, 32 juta rakyat Malaysia. Kerajaan akan mengimbangi supaya walaupun kita boleh eksport tetapi kita pun perlu mempunyai stockpile yang mencukupi supaya tidak berlakunya sebarang huru-hara. Jadi, kita akan fokus kepada bagaimana kita memastikan supply yang mencukupi kepada rakyat Malaysia. Itu fokus kita. Walau bagaimanapun, kita pun akan fokus kepada kualiti dan pendapatan para petani dan sebagainya. Itu antara kita kena mengimbangi pelbagai aspek sebelum kita buat keputusan. Terima kasih. Dato' Sri Dr. Haji Ismail bin Haji Abd Muttalib [Maran]: Terima kasih. Tuan Yang di-Pertua, terima kasih banyak. Assalamualaikum warahmatullaahi wabarakaatuh dan salam sejahtera. Timbalan Menteri, saya ingin bertanya. Kalau kita pergi ke kawasan luar bandar, banyak tapak-tapak projek pertanian ini, tidak kira lah padi dan sebagainya, sebahagiannya tidak economic, tidak viable. Banyak subsidi ataupun bantuan-bantuan diberikan oleh kerajaan untuk membuat longkang, parit, fencing, pagar dan sebagainya. Apabila projek ini diusahakan oleh petani dan melibatkan kontraktor luar dan akhirnya, masa penuaian juga melibatkan kontraktor luar, yang untung ialah kontraktor itu. Akan tetapi petani tidak berapa yang dapat. Jadi, berapakah jumlah tanah-tanah yang dianggap projek ini tidak viable, tidak economic tetapi masih dilaksanakan? Apakah langkah kerajaan untuk mencari jalan supaya cara lain diberikan kepada petani? Mungkin kita boleh masukkan pada mereka RM100 ribu umpamanya dalam bank tetapi jangan keluarkan, bagi mereka faedah supaya mereka boleh buat kerja lain dan tanah ini tidaklah diusahakan dengan cara yang merugikan kerana adanya subsidi daripada kerajaan. Terima kasih. Tuan Sim Tze Tzin: Terima kasih soalan daripada Maran. Sebenarnya kerajaan kita sekarang tengah berusaha untuk melaksanakan land consolidation kerana kita tahu bahawa kalau mereka buat secara petak-petak kecil, ia memang tidak mempunyai economy of scale. Maka, petani-petani terutamanya petani sawah, mereka kekal sangat miskin. Akan tetapi kalau dengan cara land consolidation, petani-petani boleh pilih beberapa model, ada empat model yang kita cadangkan. Kalau mereka pilih contohnya, kalau mereka boleh buat melalui Pertubuhan Peladang Kawasan (PPK), mereka buat sesama sendiri, then economy of scale ada, mereka boleh melabur daripada jentera yang lebih maju. Apabila mereka jual, mereka mempunyai bargaining power yang lebih baik. Kualiti dan juga hasil itu lebih baik, maka mereka boleh mendapatkan keuntungan yang lebih banyak. Jadi, ini adalah contoh bagaimana kita membantu petani meningkatkan pendapatan. Satu lagi yang kita tengah- ini adalah program baharu, di mana kita menggalakkan penanaman mixed farming. Oleh kerana kita tahu bahawa hanya tertumpu kepada satu pertanian, ia akan merugikan. Bukan merugikan, maksudnya ia terikat dengan harga pasaran. Harga pasaran itu naik dan turun. Apabila mereka turun, maka segala titik usaha mereka hilang begitu sahaja. Jadi, dengan adanya mixed farming, ia ada bergantung kepada beberapa jenis tanaman. Contohnya, kalau di kawasan padi, mereka selain daripada tanam padi, kalau sikit-sikit boleh tanam kelapa atau sayur-sayuran, ini akan meringankan dan juga memberi keuntungan yang lebih baik kepada para petani. #1150.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 23 Ini adalah model yang kita tengah tengok, satu adalah land consolidation, kedua adalah mix farming. Terima kasih. 12. Tuan Shaharizukirnain bin Abd. Kadir [Setiu] minta Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim menyatakan, kadar peratusan teknologi hijau diterima pakai dalam keempat-empat sektor iaitu pengangkutan, pembangunan, tenaga serta air dan pengurusan sisa dan usaha yang dilakukan bagi mencapai Dasar Teknologi Hijau Negara. Timbalan Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim [Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy]: Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli Yang Berhormat, di bawah Dasar Teknologi Hijau Negara, teknologi hijau merujuk kepada produk, peralatan atau sistem yang memelihara alam sekitar dan memberi perhatian kepada kriteria seperti meminimumkan degradasi kualiti persekitaran, mempunyai pembebasan gas rumah hijau yang rendah atau sifar, selamat untuk digunakan, menyediakan persekitaran sihat dan lebih baik untuk semua hidupan, menjimatkan tenaga dan sumber asli serta menggalakkan sumber yang boleh diperbaharui. Bagi sektor pengangkutan, peratusan penggunaan teknologi hijau adalah seperti yang berikut. Jumlah keseluruhan untuk sektor pengangkutan kenderaan bateri electric vehicle dan hibrid adalah sebanyak 65,739 buah. Daripada jumlah itu, 97 peratus atau 63,936 unit merupakan kenderaan jenis hibrid dan lain-lain. Manakala tiga peratus atau 1,803 ialah jenis BEV. Di bawah Skim Pembiayaan Teknologi Hijau (GTFS) 1.0, satu peratus atau lima projek daripada projek yang dibiayai adalah di bawah sektor pengangkutan. Jumlah pembiayaan untuk sektor pengangkutan ialah sebanyak RM25,230,000 . Program MyHIJAU mencatatkan sebanyak 27 produk dan perkhidmatan, menjadikan produk dan perkhidmatan pengangkutan hanya meliputi satu peratus dari jumlah 4,455 produk dan juga perkhidmatan. Bagi sektor pembangunan, pencapaiannya adalah seperti yang berikut. Di bawah Skim Pembiayaan Teknologi Hijau (GTFS) 1.0, sebanyak satu peratus atau tiga projek di bawah sektor bangunan diluluskan iaitu bersamaan dengan RM31,452,000 pembiayaan yang telah diluluskan. Di bawah program MyHIJAU, 16 peratus atau sejumlah 691 produk dan perkhidmatan telah didaftarkan di dalam direktori MyHIJAU dari tahun 2015 hingga 2019. Manakala dua peratus atau sejumlah 48 produk telah menerima pensijilan dari MyHIJAU pada tahun 2019. Sebanyak lima peratus iaitu tiga projek di bawah kategori Green Investment Tax Allowance (GITA) Projects. Manakala lapan projek di bawah kategori Green Income Tax Exemption (GITE) Services. Jumlah keseluruhan projek di bawah sektor pembangunan ini ialah sebanyak 11 projek pada tahun 2019. Bagi sektor tenaga- I have a long jawapan, saya teruskan ya, sebanyak 85 peratus atau 263 projek yang telah diluluskan pembiayaan di bawah sektor tenaga termasuk kecekapan tenaga dan tenaga diperbaharui, EE dan RE di bawah skim GTFS 1.0 dari tahun 2010 hingga 2017. Kesemua 29 projek atau 100 peratus yang telah mendapat kelulusan GTFS 2.0 pada tahun 2019 adalah di bawah sektor tenaga iaitu tenaga diperbaharui- renewable energy. Bagi program MyHIJAU sebanyak 59 peratus atau 2,646 produk dan perkhidmatan di bawah kategori tenaga disenaraikan di dalam direktori MyHIJAU pada 2015 hingga 2019. Manakala 80 peratus atau 2,186 produk di bawah kategori tenaga telah tersenarai dalam program pensijilan MyHIJAU Mark pada tahun 2019. Di bawah program GITA/GITE sebanyak 13 peratus atau 28 projek di bawah Energy Efficiency (EE), 36 peratus atau 75 projek di bawah renewable energy (RE), 51 peratus atau 106 projek lain-lain adalah di antara 210 projek yang telah menerima insentif di bawah GITA Project, Sebanyak 66 peratus atau empat projek telah menerima insentif di bawah GITA Asset, 25 peratus atau lima perkhidmatan EE dan 75 peratus atau 15 perkhidmatan RE yang telah menerima pengecualian tax di bawah GITE pada 2016 sehingga 2019. Bagi sektor air, sebanyak 14 peratus atau 45 projek di bawah sektor air telah diluluskan pembiayaan GTFS 1.0 pada 2010 hingga 2017. Satu peratus atau 62 produk dan perkhidmatan yang didaftarkan di bawah sektor air di dalam direktori MyHIJAU pada 2015 hingga 2019 sebanyak lima peratus atau 128 produk di bawah sektor air telah menerima pensijilan Produk Eko di bawah MyHIJAU Mark pada 2019. Bagi sektor pengurusan sisa, sebanyak 13 peratus atau 45 projek telah diluluskan pembiayaan GTFS 1.0 di bawah sektor pengurusan sisa dan air pada 2010 hingga 2017. Sebanyak 23 peratus atau 1,029 produk dan perkhidmatan didaftarkan di

Ini adalah model yang kita tengah tengok, satu adalah land consolidation, kedua. adalah mix farming. Terima kasih. 12. Tuan Shaharizukirnain bin Abd. Kadir [Setiu] minta Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim menyatakan, kadar peratusan teknologi hijau diterima pakai dalam keempat-empat sektor iaitu pengangkutan, pembangunan, tenaga serta air dan pengurusan sisa dan usaha yang dilakukan bagi mencapai Dasar Teknologi Hijau Negara. Timbalan Menteri Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim [Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy]: Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli Yang Berhormat, di bawah Dasar Teknologi Hijau Negara, teknologi hijau merujuk kepada produk, peralatan atau sistem yang memelihara alam sekitar dan memberi perhatian kepada kriteria seperti meminimumkan degradasi kualiti persekitaran, mempunyai pembebasan gas rumah hijau yang rendah atau sifar, selamat untuk digunakan, menyediakan persekitaran sihat dan lebih baik untuk semua hidupan, menjimatkan tenaga dan sumber asli serta menggalakkan sumber yang boleh diperbaharui. Bagi sektor pengangkutan, peratusan penggunaan teknologi hijau adalah seperti yang berikut. Jumlah keseluruhan untuk sektor pengangkutan kenderaan bateri electric vehicle dan hibrid adalah sebanyak 65,739 buah. Daripada jumlah itu, 97 peratus atau 63,936 unit merupakan kenderaan jenis hibrid dan lain-lain. Manakala tiga peratus atau 1,803 ialah jenis BEV. Di bawah Skim Pembiayaan Teknologi Hijau (GTFS) 1.0, satu peratus atau lima projek daripada projek yang dibiayai adalah di bawah sektor pengangkutan. Jumlah pembiayaan untuk sektor pengangkutan ialah sebanyak RM25,230,000 . Program MyHIJAU mencatatkan sebanyak 27 produk dan perkhidmatan, menjadikan produk dan perkhidmatan pengangkutan hanya meliputi satu peratus dari jumlah 4,455 produk dan juga perkhidmatan. Bagi sektor pembangunan, pencapaiannya adalah seperti yang berikut. Di bawah Skim Pembiayaan Teknologi Hijau (GTFS) 1.0, sebanyak satu peratus atau tiga projek di bawah sektor bangunan diluluskan iaitu bersamaan dengan RM31,452,000 pembiayaan yang telah diluluskan. Di bawah program MyHIJAU, 16 peratus atau sejumlah 691 produk dan perkhidmatan telah didaftarkan di dalam direktori MyHIJAU dari tahun 2015 hingga 2019. Manakala dua peratus atau sejumlah 48 produk telah menerima pensijilan dari MyHIJAU pada tahun 2019. Sebanyak lima peratus iaitu tiga projek di bawah kategori Green Investment Tax Allowance (GITA) Projects. Manakala lapan projek di bawah kategori Green Income Tax Exemption (GITE) Services. Jumlah keseluruhan projek di bawah sektor pembangunan ini ialah sebanyak 11 projek pada tahun 2019. Bagi sektor tenaga- I have a long jawapan, saya teruskan ya, sebanyak 85 peratus atau 263 projek yang telah diluluskan pembiayaan di bawah sektor tenaga termasuk kecekapan tenaga dan tenaga diperbaharui, EE dan RE di bawah skim GTFS 1.0 dari tahun 2010 hingga 2017. Kesemua 29 projek atau 100 peratus yang telah mendapat kelulusan GTFS 2.0 pada tahun 2019 adalah di bawah sektor tenaga iaitu tenaga diperbaharui- renewable energy. Bagi program MyHIJAU sebanyak 59 peratus atau 2,646 produk dan perkhidmatan di bawah kategori tenaga disenaraikan di dalam direktori MyHIJAU pada 2015 hingga 2019. Manakala 80 peratus atau 2,186 produk di bawah kategori tenaga telah tersenarai dalam program pensijilan MyHIJAU Mark pada tahun 2019. Di bawah program GITA/GITE sebanyak 13 peratus atau 28 projek di bawah Energy Efficiency (EE), 36 peratus atau 75 projek di bawah renewable energy (RE), 51 peratus atau 106 projek lain-lain adalah di antara 210 projek yang telah menerima insentif di bawah GITA Project, Sebanyak 66 peratus atau empat projek telah menerima insentif di bawah GITA Asset, 25 peratus atau lima perkhidmatan EE dan 75 peratus atau 15 perkhidmatan RE yang telah menerima pengecualian tax di bawah GITE pada 2016 sehingga 2019. Bagi sektor air, sebanyak 14 peratus atau 45 projek di bawah sektor air telah diluluskan pembiayaan GTFS 1.0 pada 2010 hingga 2017. Satu peratus atau 62 produk dan perkhidmatan yang didaftarkan di bawah sektor air di dalam direktori MyHIJAU pada 2015 hingga 2019 sebanyak lima peratus atau 128 produk di bawah sektor air telah menerima pensijilan Produk Eko di bawah MyHIJAU Mark pada 2019. Bagi sektor pengurusan sisa, sebanyak 13 peratus atau 45 projek telah diluluskan pembiayaan GTFS 1.0 di bawah sektor pengurusan sisa dan air pada 2010 hingga 2017. Sebanyak 23 peratus atau 1,029 produk dan perkhidmatan didaftarkan di.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

24 DR 31.10.2019 dalam MyHIJAU direktori pada tahun 2015 hingga 2019 yang mana 13 peratus atau 365 produk telah menerima pensijilan Produk Eko di bawah MyHIJAU Mark pada tahun 2019. Kemajuan yang signifikan dan peningkatan aplikasi teknologi hijau di dalam keempat-empat sektor ini dinilai daripada pelaksanaan program dan inisiatif yang telah dijalankan oleh kementerian melalui Malaysian Green Technology Corporation (MGTC) sebagai agensi pelaksanaan bagi inisiatif-inisiatif tersebut. Sekian terima kasih. Tuan Shaharizukirnain bin Abd Kadir [Setiu]: Sebelum saya mengemukakan soalan tambahan, saya mohon Dewan ini mengalu-alukan pelawat-pelawat dari SMA Ad- Diniah Al-Islamiah dan Parlimen Kapar... [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan saya, sejauh manakah penggunaan teknologi hijau ini dapat menyelesaikan masalah sisa pepejal dan masalah pembuangan sampah serta sejauh manakah langkah-langkah yang dibuat oleh kerajaan bagi meningkatkan kesedaran awam khususnya masyarakat luar bandar yang sering menjadikan sungai, alur sebagai tempat mereka membuang sampah. Sekian. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Timbalan Menteri. Satu minit. Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy: Terima kasih atas soalan tambahan. Malaysian Green Technology Corporation (MGTC) telah pun dijenamakan semula kepada Malaysian Green Technology and Climate Change Centre (MGTCCC). Itu adalah langkah pertama di mana kementerian mengumpulkan semua data-data seperti yang saya sebut tadi, jawapan saya yang panjang semua itu adalah inisiatif dan projek-projek yang dilaksanakan di kementerian sahaja. Langkah kedua adalah kita akan menubuhkan Majlis Tindakan Perubahan Iklim Kebangsaan yang akan menangani perkara-perkara berhubung isu perubahan iklim secara lebih meluas di mana anggota majlis tindakan ini akan dianggotai oleh beberapa kementerian. Tadi Yang Berhormat sebut juga tentang sisa pepejal dan pembuangan sampah yang melibatkan kementerian-kementerian lain seperti KPKT dan tentang perubahan iklim juga melibatkan pelbagai kementerian lain seperti MOT, MOA dan mungkin saya tidak dapat sebut satu persatu. Kita di kementerian juga menjalankan pelbagai program untuk menyedarkan para pelajar dan juga orang-orang kampung yang melibatkan semua pemimpin di peringkat akar umbi untuk kesedaran alam sekitar. Saya juga menyeru kepada semua Ahli-ahli Yang Berhormat untuk kita bersama-sama sebab kepentingan alam sekitar ini adalah tanggungjawab semua. Sekian, terima kasih. Tuan Hassan bin Abdul Karim [Pasir Gudang]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Yang Berhormat Timbalan Menteri, saya ingin tahu apakah perkembangan tentang program mengurangkan bayaran bil elektrik pengguna-pengguna melalui projek penggunaan tenaga cahaya matahari di rumah-rumah dengan pemasangan panel solar di kediaman di atas bumbung-bumbung rumah di negara kita. Apakah perkembangannya? Saya mendapat taklimat tentang perkara itu. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Timbalan Menteri. Masa satu minit. Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy: Terima kasih atas soalan tambahan tetapi malangnya saya tidak ada jawapan itu sekarang, saya bagi jawapan bertulis kepada Ahli Yang Berhormat. Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Kalau begitu Tuan Yang di-Pertua, boleh saya tanya sebab tidak ada jawapan untuk soalan tadi. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya, satu jam 30 minit ada lagi lima minit. Jadi saya hendak teruskan dengan menjemput Yang Berhormat Sungai Petani. ■1200 [Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Nga Kor Ming) mempengerusikan Mesyuarat]

dalam MyHIJAU direktori pada tahun 2015 hingga 2019 yang mana 13 peratus atau 365 produk telah menerima pensijilan Produk Eko di bawah MyHIJAU Mark pada tahun 2019. Kemajuan yang signifikan dan peningkatan aplikasi teknologi hijau di dalam keempat-empat sektor ini dinilai daripada pelaksanaan program dan inisiatif yang telah dijalankan oleh kementerian melalui Malaysian Green Technology Corporation (MGTC) sebagai agensi pelaksanaan bagi inisiatif-inisiatif tersebut. Sekian terima kasih. Tuan Shaharizukirnain bin Abd Kadir [Setiu]: Sebelum saya mengemukakan soalan tambahan, saya mohon Dewan ini mengalu-alukan pelawat-pelawat dari SMA Ad- Diniah Al-Islamiah dan Parlimen Kapar... [Tepuk]. Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan saya, sejauh manakah penggunaan teknologi hijau ini dapat menyelesaikan masalah sisa pepejal dan masalah pembuangan sampah serta sejauh manakah langkah-langkah yang dibuat oleh kerajaan bagi meningkatkan kesedaran awam khususnya masyarakat luar bandar yang sering menjadikan sungai, alur sebagai tempat mereka membuang sampah. Sekian. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Timbalan Menteri. Satu minit. Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy: Terima kasih atas soalan tambahan. Malaysian Green Technology Corporation (MGTC) telah pun dijenamakan semula kepada Malaysian Green Technology and Climate Change Centre (MGTCCC). Itu adalah langkah pertama di mana kementerian mengumpulkan semua data-data seperti yang saya sebut tadi, jawapan saya yang panjang semua itu adalah inisiatif dan projek-projek yang dilaksanakan di kementerian sahaja. Langkah kedua adalah kita akan menubuhkan Majlis Tindakan Perubahan Iklim Kebangsaan yang akan menangani perkara-perkara berhubung isu perubahan iklim secara lebih meluas di mana anggota majlis tindakan ini akan dianggotai oleh beberapa kementerian. Tadi Yang Berhormat sebut juga tentang sisa pepejal dan pembuangan sampah yang melibatkan kementerian-kementerian lain seperti KPKT dan tentang perubahan iklim juga melibatkan pelbagai kementerian lain seperti MOT, MOA dan mungkin saya tidak dapat sebut satu persatu. Kita di kementerian juga menjalankan pelbagai program untuk menyedarkan para pelajar dan juga orang-orang kampung yang melibatkan semua pemimpin di peringkat akar umbi untuk kesedaran alam sekitar. Saya juga menyeru kepada semua Ahli-ahli Yang Berhormat untuk kita bersama-sama sebab kepentingan alam sekitar ini adalah tanggungjawab semua. Sekian, terima kasih. Tuan Hassan bin Abdul Karim [Pasir Gudang]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua. Yang Berhormat Timbalan Menteri, saya ingin tahu apakah perkembangan tentang program mengurangkan bayaran bil elektrik pengguna-pengguna melalui projek penggunaan tenaga cahaya matahari di rumah-rumah dengan pemasangan panel solar di kediaman di atas bumbung-bumbung rumah di negara kita. Apakah perkembangannya? Saya mendapat taklimat tentang perkara itu. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Timbalan Menteri. Masa satu minit. Puan Isnaraissah Munirah binti Majilis @ Fakharudy: Terima kasih atas soalan tambahan tetapi malangnya saya tidak ada jawapan itu sekarang, saya bagi jawapan bertulis kepada Ahli Yang Berhormat. Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Kalau begitu Tuan Yang di-Pertua, boleh saya tanya sebab tidak ada jawapan untuk soalan tadi. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya, satu jam 30 minit ada lagi lima minit. Jadi saya hendak teruskan dengan menjemput Yang Berhormat Sungai Petani. #1200. [Timbalan Yang di-Pertua (Tuan Nga Kor Ming) mempengerusikan Mesyuarat].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 25 13. Dato' Johari bin Abdul [Sungai Petani] minta Menteri Dalam Negeri menyatakan, apakah kerajaan akan mengambil tindakan kepada pengguna sosial media yang menggunakan media ini untuk menyebarkan fitnah dan mengapi-apikan sentimen perkauman yang boleh mengakibatkan kehancuran keharmonian kaum dan membahayakan negara. Timbalan Menteri Dalam Negeri [Datuk Mohd Azis bin Jamman]: Terima kasih kedua-dua Tuan Yang di-Pertua, satu yang baru datang. Terima kasih Yang Berhormat Sungai Petani. Sebenarnya soalan ini dia ada berkait sedikit terdapat dengan soalan yang saya jawab pada soalan nombor enam sebentar tadi, cuma ada sedikit tambahan berkenaan dengan unsur fitnah. Kementerian Dalam Negeri melalui penguatkuasaan pihak polis akan mengambil tindakan tegas dengan melakukan tangkapan dan pendakwaan terhadap mana-mana individu yang menyalahgunakan media sosial untuk menyebarkan fitnah dan mengapi-apikan sentimen perkauman. Tindakan penguatkuasaan sedemikian dilaksanakan berdasarkan kepada peruntukan undang-undang yang sedia ada seperti Akta Hasutan 1948, Kanun Keseksaan ataupun Akta Komunikasi dan Multimedia 1998. Pihak polis juga akan terus melakukan pemantauan ke atas penyebaran maklumat yang disiarkan di media-media sosial. Laporan dan tindakan segera akan diambil sekiranya terdapat kes-kes yang melibatkan sensitiviti kaum dan agama. Ini kerana isu-isu tersebut jika tidak dibendung, boleh menjejaskan ketenteraman dan keharmonian yang dinikmati oleh rakyat Malaysia selama ini. Bagi menangani penyalahgunaan media sosial ini, pihak pilis telah menubuhkan taskforce yang akan menjalinkan kerjasama yang erat dengan pihak-pihak seperti bank, syarikat telekomunikasi, Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia dan juga agensi- agensi berkaitan dari luar negara termasuk pengendali platform atas talian ataupun media sosial seperti Google dan Facebook. Kerjasama ini akan membolehkan pihak polis meningkatkan lagi keberkesanan pemantauan dan siasatan terhadap penyalahgunaan media sosial termasuk mengenal pasti pelaku-pelaku yang terbabit untuk didakwa di mahkamah. Sebagai tambahan kepada soalan Yang Berhormat Bera tadi sama ada JAKIM dan juga KDN mengadakan kerjasama, sebenarnya sebanyak 34 kes yang saya sebutkan itu adalah kes-kes yang kita telah pun kenal pasti adalah sumber kepada penyebaran kes berkenaan dengan isu agama tadi. Akan tetapi yang diterima oleh JAKIM sebanyak 5,000 kes itu merupakan kes-kes yang mana mesej-mesej di-forward. Maklumlah sekarang ini, terlalu banyak mesej yang di-forward yang bukan daripada source. Jadi, JAKIM dan Kementerian Dalam Negeri bekerjasama dari segi faktor itu bilamana source yang kita peroleh hasil daripada 5,000 yang tadi, itulah yang kita ambil tindakan. Sebagai tambahan juga Tuan Yang di-Pertua, tadi sebut sebanyak 34 kes iaitu berkenaan sentimen isu agama tetapi jika ditambah dengan fitnah, total kes yang telah diambil adalah sebanyak 62 kes di mana melibatkan isu agama sebanyak 34 kes, melibatkan isu raja sebanyak 32 kes dan isu kaum sebanyak 30 kes. Ini yang disiasat bagi tahun ini. Sekian, terima kasih. Dato' Johari bin Abdul [Sungai Petani]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Yang Berhormat Menteri, prevention is better than cure dan di setiap IPD, kita ada polis pelbagai unit termasuklah Special Branch dan juga Public Relation. Adakah Yang Berhormat Menteri bercadang kementerian Yang Berhormat Menteri akan menggunakan pihak polis untuk memberikan talks ataupun ceramah, memberikan pengajaran kepada pelajar-pelajar sekolah khususnya dan juga di kolej-kolej serta maktab supaya apabila mereka membesar dalam suasana teknologi yang ada sekarang ini, mereka lebih bertanggungjawab. Jadi dengan adanya kehadiran polis untuk memberikan pendedahan dan juga syarahan-syarahan kepada mereka, kita mengharapkan pelajar-pelajar akan lebih terdidik untuk tidak menyebarkan berita-berita fitnah ini yang boleh akhirnya mengganggu-gugat ketenteraman awam dan menghancurkan negara. Apakah kerajaan ataupun kementerian Yang Berhormat Menteri mempunyai cadangan untuk melaksanakan tugas ini? Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih Yang Berhormat atas soalan tambahan tadi. Untuk makluman, sebenarnya pihak polis memang ada mengadakan program-program berkenaan dengan kempen-kempen kesedaran tentang isu-isu yang disebutkan berkenaan tiga perkara tadi iaitu isu hasutan, isu sensitiviti agama dan

13. Dato' Johari bin Abdul [Sungai Petani] minta Menteri Dalam Negeri menyatakan, apakah kerajaan akan mengambil tindakan kepada pengguna sosial media yang menggunakan media ini untuk menyebarkan fitnah dan mengapi-apikan sentimen perkauman yang boleh mengakibatkan kehancuran keharmonian kaum dan membahayakan negara. Timbalan Menteri Dalam Negeri [Datuk Mohd Azis bin Jamman]: Terima kasih kedua-dua Tuan Yang di-Pertua, satu yang baru datang. Terima kasih Yang Berhormat Sungai Petani. Sebenarnya soalan ini dia ada berkait sedikit terdapat dengan soalan yang saya jawab pada soalan nombor enam sebentar tadi, cuma ada sedikit tambahan berkenaan dengan unsur fitnah. Kementerian Dalam Negeri melalui penguatkuasaan pihak polis akan mengambil tindakan tegas dengan melakukan tangkapan dan pendakwaan terhadap mana-mana individu yang menyalahgunakan media sosial untuk menyebarkan fitnah dan mengapi-apikan sentimen perkauman. Tindakan penguatkuasaan sedemikian dilaksanakan berdasarkan kepada peruntukan undang-undang yang sedia ada seperti Akta Hasutan 1948, Kanun Keseksaan ataupun Akta Komunikasi dan Multimedia 1998. Pihak polis juga akan terus melakukan pemantauan ke atas penyebaran maklumat yang disiarkan di media-media sosial. Laporan dan tindakan segera akan diambil sekiranya terdapat kes-kes yang melibatkan sensitiviti kaum dan agama. Ini kerana isu-isu tersebut jika tidak dibendung, boleh menjejaskan ketenteraman dan keharmonian yang dinikmati oleh rakyat Malaysia selama ini. Bagi menangani penyalahgunaan media sosial ini, pihak pilis telah menubuhkan taskforce yang akan menjalinkan kerjasama yang erat dengan pihak-pihak seperti bank, syarikat telekomunikasi, Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia dan juga agensi- agensi berkaitan dari luar negara termasuk pengendali platform atas talian ataupun media sosial seperti Google dan Facebook. Kerjasama ini akan membolehkan pihak polis meningkatkan lagi keberkesanan pemantauan dan siasatan terhadap penyalahgunaan media sosial termasuk mengenal pasti pelaku-pelaku yang terbabit untuk didakwa di mahkamah. Sebagai tambahan kepada soalan Yang Berhormat Bera tadi sama ada JAKIM dan juga KDN mengadakan kerjasama, sebenarnya sebanyak 34 kes yang saya sebutkan itu adalah kes-kes yang kita telah pun kenal pasti adalah sumber kepada penyebaran kes berkenaan dengan isu agama tadi. Akan tetapi yang diterima oleh JAKIM sebanyak 5,000 kes itu merupakan kes-kes yang mana mesej-mesej di-forward. Maklumlah sekarang ini, terlalu banyak mesej yang di-forward yang bukan daripada source. Jadi, JAKIM dan Kementerian Dalam Negeri bekerjasama dari segi faktor itu bilamana source yang kita peroleh hasil daripada 5,000 yang tadi, itulah yang kita ambil tindakan. Sebagai tambahan juga Tuan Yang di-Pertua, tadi sebut sebanyak 34 kes iaitu berkenaan sentimen isu agama tetapi jika ditambah dengan fitnah, total kes yang telah diambil adalah sebanyak 62 kes di mana melibatkan isu agama sebanyak 34 kes, melibatkan isu raja sebanyak 32 kes dan isu kaum sebanyak 30 kes. Ini yang disiasat bagi tahun ini. Sekian, terima kasih. Dato' Johari bin Abdul [Sungai Petani]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Yang Berhormat Menteri, prevention is better than cure dan di setiap IPD, kita ada polis pelbagai unit termasuklah Special Branch dan juga Public Relation. Adakah Yang Berhormat Menteri bercadang kementerian Yang Berhormat Menteri akan menggunakan pihak polis untuk memberikan talks ataupun ceramah, memberikan pengajaran kepada pelajar-pelajar sekolah khususnya dan juga di kolej-kolej serta maktab supaya apabila mereka membesar dalam suasana teknologi yang ada sekarang ini, mereka lebih bertanggungjawab. Jadi dengan adanya kehadiran polis untuk memberikan pendedahan dan juga syarahan-syarahan kepada mereka, kita mengharapkan pelajar-pelajar akan lebih terdidik untuk tidak menyebarkan berita-berita fitnah ini yang boleh akhirnya mengganggu-gugat ketenteraman awam dan menghancurkan negara. Apakah kerajaan ataupun kementerian Yang Berhormat Menteri mempunyai cadangan untuk melaksanakan tugas ini? Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Mohd Azis bin Jamman: Terima kasih Yang Berhormat atas soalan tambahan tadi. Untuk makluman, sebenarnya pihak polis memang ada mengadakan program-program berkenaan dengan kempen-kempen kesedaran tentang isu-isu yang disebutkan berkenaan tiga perkara tadi iaitu isu hasutan, isu sensitiviti agama dan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

26 DR 31.10.2019 sebagainya. Malah di kawasan saya untuk makluman Yang Berhormat, dua hari lepas, program PDRM Bersama Komuniti dianjurkan disalah satu kampung di kawasan Parlimen saya yang mana menyentuh juga tentang isu-isu berkenaan dengan tiga perkara ini. Jadi of course untuk makluman, memang ada program-program seumpama itu. Malah, di peringkat IPK juga sering dianjurkan program-program bersama dengan rakyat. Malah, kita display juga poster-poster ataupun perkara-perkara yang menyentuh tentang sensitiviti kaum termasuk juga kes-kes yang telah kita ambil tindakan. Jadi, apa yang disarankan oleh Yang Berhormat sebentar tadi memang kita laksanakan. Sekian, terima kasih. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Terima kasih. Seperti yang kita tahu bahawa undang-undang seperti Penal Code, Akta Hasutan dan sebagainya tidak boleh menuntut untuk yang menyebarkan berita palsu dan sebagainya, tidak boleh dipadamkan ataupun diturunkan daripada posting tersebut di dalam platform sosial media. Bermakna perkara itu akan terus kekal ada. Apa yang boleh meminta ataupun memaksa untuk memadamkan berita-berita palsu melalui platform sosial media ini adalah melalui Akta Berita Tidak Benar yang telah pun kita batalkan. Sekarang tidak ada, tidak ada mana-mana akta pun yang boleh memaksa untuk dipadamkan postings yang boleh dianggap sebagai menjejaskan isu perkauman dan sebagainya. Posting tersebut akan terus kekal. Mereka hanya boleh menghukum, akta-akta sekarang hanya boleh menghukum. Jadi, apa mekanisme pihak kementerian untuk memastikan selain untuk menghukum, untuk memastikan postings yang boleh memecahbelahkan perkauman ini dipadamkan dan sebagainya? Sekarang sudah tidak ada, jadi apa mekanisme sekarang? Datuk Mohd Azis bin Jamman: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih dengan soalan Yang Berhormat Bera tadi. Sebagaimana yang kita tahu, Akta SKMM itu terletak di bawah Kementerian Komunikasi dan Multimedia. So maknanya, saya tidak boleh jawab. Itu berada di kementerian yang lain. Walau bagaimanapun, sebagaimana saya sebutkan, untuk kita di Kementerian Dalam Negeri ini, kita selaku agensi penguat kuasa, kita akan sentiasa memantau dan mengambil tindakan yang keras terhadap perkara- perkara yang boleh menyentuh keharmonian pelbagai kaum dan agama yang ada di negara kita. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ahli-ahli Yang Berhormat, masa pertanyaan-pertanyaan bagi jawab lisan telah pun tamat. [Masa untuk Pertanyaan-pertanyaan Bagi Jawab Lisan tamat] USUL WAKTU MESYUARAT DAN URUSAN DIBEBASKAN DARIPADA PERATURAN MESYUARAT 12.07 tgh. Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri [Tuan Mohamed Hanipa bin Maidin]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon mencadangkan: “Bahawa mengikut Peraturan Mesyuarat 12(1), Majlis Mesyuarat pada hari ini tidak akan ditangguhkan sehingga selesai giliran tujuh kementerian iaitu Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat, Kementerian Belia dan Sukan, Kementerian Pembangunan Usahawan, Kementerian Wilayah Persekutuan, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Kementerian Kerja Raya dan Kementerian Kesihatan seperti yang tertera ni No. 13 hingga No.19 dalam susunan giliran Yang Berhormat Menteri-Menteri menjawab ke atas Perbahasan Belanjawan 2020 di Peringkat Dasar dan selepas itu Majlis Mesyuarat akan ditangguhkan sehingga jam 10 pagi hari Isnin, 4 November 2019.” Timbalan Menteri Kesihatan [Dr. Lee Boon Chye]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon menyokong.

sebagainya. Malah di kawasan saya untuk makluman Yang Berhormat, dua hari lepas, program PDRM Bersama Komuniti dianjurkan disalah satu kampung di kawasan Parlimen saya yang mana menyentuh juga tentang isu-isu berkenaan dengan tiga perkara ini. Jadi of course untuk makluman, memang ada program-program seumpama itu. Malah, di peringkat IPK juga sering dianjurkan program-program bersama dengan rakyat. Malah, kita display juga poster-poster ataupun perkara-perkara yang menyentuh tentang sensitiviti kaum termasuk juga kes-kes yang telah kita ambil tindakan. Jadi, apa yang disarankan oleh Yang Berhormat sebentar tadi memang kita laksanakan. Sekian, terima kasih. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Terima kasih. Seperti yang kita tahu bahawa undang-undang seperti Penal Code, Akta Hasutan dan sebagainya tidak boleh menuntut untuk yang menyebarkan berita palsu dan sebagainya, tidak boleh dipadamkan ataupun diturunkan daripada posting tersebut di dalam platform sosial media. Bermakna perkara itu akan terus kekal ada. Apa yang boleh meminta ataupun memaksa untuk memadamkan berita-berita palsu melalui platform sosial media ini adalah melalui Akta Berita Tidak Benar yang telah pun kita batalkan. Sekarang tidak ada, tidak ada mana-mana akta pun yang boleh memaksa untuk dipadamkan postings yang boleh dianggap sebagai menjejaskan isu perkauman dan sebagainya. Posting tersebut akan terus kekal. Mereka hanya boleh menghukum, akta-akta sekarang hanya boleh menghukum. Jadi, apa mekanisme pihak kementerian untuk memastikan selain untuk menghukum, untuk memastikan postings yang boleh memecahbelahkan perkauman ini dipadamkan dan sebagainya? Sekarang sudah tidak ada, jadi apa mekanisme sekarang? Datuk Mohd Azis bin Jamman: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih dengan soalan Yang Berhormat Bera tadi. Sebagaimana yang kita tahu, Akta SKMM itu terletak di bawah Kementerian Komunikasi dan Multimedia. So maknanya, saya tidak boleh jawab. Itu berada di kementerian yang lain. Walau bagaimanapun, sebagaimana saya sebutkan, untuk kita di Kementerian Dalam Negeri ini, kita selaku agensi penguat kuasa, kita akan sentiasa memantau dan mengambil tindakan yang keras terhadap perkara- perkara yang boleh menyentuh keharmonian pelbagai kaum dan agama yang ada di negara kita. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ahli-ahli Yang Berhormat, masa pertanyaan-pertanyaan bagi jawab lisan telah pun tamat. [Masa untuk Pertanyaan-pertanyaan Bagi Jawab Lisan tamat]. USUL. WAKTU MESYUARAT DAN URUSAN DIBEBASKAN DARIPADA PERATURAN MESYUARAT. 12.07 tgh. Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri [Tuan Mohamed Hanipa bin Maidin]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon mencadangkan: "Bahawa mengikut Peraturan Mesyuarat 12(1), Majlis Mesyuarat pada hari ini tidak akan ditangguhkan sehingga selesai giliran tujuh kementerian iaitu Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat, Kementerian Belia dan Sukan, Kementerian Pembangunan Usahawan, Kementerian Wilayah Persekutuan, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna, Kementerian Kerja Raya dan Kementerian Kesihatan seperti yang tertera ni No. 13 hingga No.19 dalam susunan giliran Yang Berhormat Menteri-Menteri menjawab ke atas Perbahasan Belanjawan 2020 di Peringkat Dasar dan selepas itu Majlis Mesyuarat akan ditangguhkan sehingga jam 10 pagi hari Isnin, 4 November 2019.". Timbalan Menteri Kesihatan [Dr. Lee Boon Chye]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon menyokong.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 27 Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ahli-ahli Yang Berhormat, sekarang saya kemukakan masalah kepada Majlis untuk diputuskan. Masalahnya ialah usul seperti yang dikemukakan tadi hendaklah disetujukan. [Usul dikemuka bagi diputuskan; dan disetujukan] RANG UNDANG-UNDANG RANG UNDANG-UNDANG PERBEKALAN 2020 Bacaan Kali Yang Kedua DAN USUL ANGGARAN PEMBANGUNAN 2020 Aturan Urusan Mesyuarat dibacakan bagi menyambung semula perbahasan yang ditangguhkan atas masalah, “Bahawa Rang Undang-undang Perbekalan 2020 ini dibacakan kali yang kedua sekarang” dan “Bahawa Usul yang berikut ini dirujuk kepada Jawatankuasa sebuah-buah Majlis.” “Bahawa Dewan ini, mengikut subseksyen 4(3) Akta Kumpulan Wang Pembangunan 1966 [Akta 406], membuat ketetapan iaitu suatu jumlah wang sebanyak tidak lebih dari lima puluh lapan bilion ringgit (RM58,000,000,000) dibelanjakan daripada Kumpulan Wang Pembangunan bagi tahun 2020, dan bagi tujuan dan butiran Perbelanjaan Pembangunan yang dinyatakan di bawah Maksud Pembangunan atau (“P”) dalam senarai Anggaran Perbelanjaan Persekutuan 2020, yang dibentangkan sebagai Kertas Perintah 24 Tahun 2019, adalah diuntukkan di bawah Maksud-maksud yang berkenaan jumlah-jumlah yang bersetentangan dengan butiran-butiran itu di ruangan enam dan tujuh senarai tersebut.” [30 Oktober 2019]. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sekarang saya menjemput Yang Amat Berhormat Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat untuk menjawab. Masa diperuntukkan selama 60 minit. Sila Yang Amat Berhormat. 12.09 tgh. Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat [Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya merakamkan terima kasih kepada semua Ahli Yang Berhormat yang terlibat dalam sesi perbahasan Rang Undang-undang Perbekalan 2020. Kerajaan baharu melalui Belanjawan 2020 ini telah berjaya memastikan setiap lapisan masyarakat menerima kebaikan terutama golongan wanita. Syabas saya ucapkan kepada Menteri Kewangan. Bagi tahun 2020, Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat telah diperuntukkan sebanyak RM2.473 bilion dan daripada jumlah itu, sebanyak RM2.259 bilion adalah di bawah butiran B48 - Peruntukan Mengurus. Manakala sebanyak RM213,000,703 di bawah butiran P48 - Peruntukan Pembangunan. ■1210 Peruntukan Belanjawan 2020 adalah untuk manfaat semua kumpulan sasar kementerian. Saya akan menjawab mengikut lapan kumpulan sasar dan bidang di bawah kementerian yang telah dibangkitkan seramai 19 Ahli Yang Berhormat sepanjang sesi perbahasan kali ini. Tuan Yang di-Pertua, pertamanya saya ingin menjawab isu mengenai Orang Kurang Upaya (OKU) yang mana Yang Berhormat Hulu Langat, Yang Berhormat Pasir Mas, Yang Berhormat Tanjong Malim, dan Yang Berhormat Kapar telah membangkitkan

Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ahli-ahli Yang Berhormat, sekarang saya kemukakan masalah kepada Majlis untuk diputuskan. Masalahnya ialah usul seperti yang dikemukakan tadi hendaklah disetujukan. [Usul dikemuka bagi diputuskan; dan disetujukan]. RANG UNDANG-UNDANG. RANG UNDANG-UNDANG PERBEKALAN 2020. Bacaan Kali Yang Kedua. DAN. USUL. ANGGARAN PEMBANGUNAN 2020. Aturan Urusan Mesyuarat dibacakan bagi menyambung semula perbahasan yang ditangguhkan atas masalah, "Bahawa Rang Undang-undang Perbekalan 2020 ini dibacakan kali yang kedua sekarang" dan "Bahawa Usul yang berikut ini dirujuk kepada Jawatankuasa sebuah-buah Majlis." "Bahawa Dewan ini, mengikut subseksyen 4(3) Akta Kumpulan Wang Pembangunan 1966 [Akta 406], membuat ketetapan iaitu suatu jumlah wang sebanyak tidak lebih dari lima puluh lapan bilion ringgit (RM58,000,000,000) dibelanjakan daripada Kumpulan Wang Pembangunan bagi tahun 2020, dan bagi tujuan dan butiran Perbelanjaan Pembangunan yang dinyatakan di bawah Maksud Pembangunan atau ("P") dalam senarai Anggaran Perbelanjaan Persekutuan 2020, yang dibentangkan sebagai Kertas Perintah 24 Tahun 2019, adalah diuntukkan di bawah Maksud-maksud yang berkenaan jumlah-jumlah yang bersetentangan dengan butiran-butiran itu di ruangan enam dan tujuh senarai tersebut." [30 Oktober 2019]. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sekarang saya menjemput Yang Amat Berhormat Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat untuk menjawab. Masa diperuntukkan selama 60 minit. Sila Yang Amat Berhormat. 12.09 tgh. Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat [Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya merakamkan terima kasih kepada semua Ahli Yang Berhormat yang terlibat dalam sesi perbahasan Rang Undang-undang Perbekalan 2020. Kerajaan baharu melalui Belanjawan 2020 ini telah berjaya memastikan setiap lapisan masyarakat menerima kebaikan terutama golongan wanita. Syabas saya ucapkan kepada Menteri Kewangan. Bagi tahun 2020, Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat telah diperuntukkan sebanyak RM2.473 bilion dan daripada jumlah itu, sebanyak RM2.259 bilion adalah di bawah butiran B48- Peruntukan Mengurus. Manakala sebanyak RM213,000,703 di bawah butiran P48- Peruntukan Pembangunan. #1210 Peruntukan Belanjawan 2020 adalah untuk manfaat semua kumpulan sasar kementerian. Saya akan menjawab mengikut lapan kumpulan sasar dan bidang di bawah kementerian yang telah dibangkitkan seramai 19 Ahli Yang Berhormat sepanjang sesi perbahasan kali ini. Tuan Yang di-Pertua, pertamanya saya ingin menjawab isu mengenai Orang Kurang Upaya (OKU) yang mana Yang Berhormat Hulu Langat, Yang Berhormat Pasir Mas, Yang Berhormat Tanjong Malim, dan Yang Berhormat Kapar telah membangkitkan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

28 DR 31.10.2019 isu perhubungan perusahaan program Pemulihan Dalam Komuniti (PDK) dan program yang dilaksanakan oleh NGO pada golongan OKU. Peruntukan RM80 juta yang diberikan di bawah Belanjawan 2020 adalah untuk menaik taraf, membaiki dan menyelenggarakan 67 pelbagai institusi di bawah Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) yang amat daif termasuk pusat jagaan kanak-kanak, OKU dan warga emas. Walaupun peruntukan ini tidak melibatkan PDK, setiap tahun kementerian telah memperuntukkan antara RM91 sehingga RM94 juta geran bagi tujuan pelaksanaan PDK. Geran ini adalah termasuk pembayaran bulanan sagu hati kepada sukarelawan yang berkhidmat iaitu penyelia PDK sebanyak RM1,200 sebulan dan petugas PDK sebanyak RM800 sebulan. Kerajaan juga memperuntukkan bayaran untuk caruman KWSP dan PERKESO sebanyak RM176.15 kepada penyelia dan RM117.15 kepada petugas PDK. Memandangkan PDK merupakan program berasaskan komuniti dan mulai tahun 2018 telah pun dikuatkuasakan mendaftar di bawah Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia (ROS) sebagai NGO maka Jawatankuasa PDK yang terdiri daripada pemimpin dan masyarakat tempatan juga perlu lebih kreatif dan proaktif dalam mencari dana untuk meneruskan kelangsungan PDK tersebut. Ini adalah bagi memenuhi objektif asal agar PDK tidak bergantung kepada agihan geran kerajaan semata-mata dalam usaha menggalakkan PDK berdikari sebagai sebuah pertubuhan yang melibatkan komuniti setempat. Kerajaan sentiasa memberi peruntukkan kepada semua PDK mengikut garis panduan yang telah ditetapkan. Namun, melalui penjanaan pendapatan sendiri sebagai salah sebuah NGO, PDK digalakkan untuk menambah jumlah sagu hati yang boleh diberikan kepada petugas dan penyelia PDK. JKM juga akan melaksanakan audit untuk tambah baik pengurusan kewangan PDK. Yang Berhormat Hulu Langat? Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Hulu Langat ada tidak? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Belum nampak ada dalam Dewan. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Kalau tiada saya skip-lah ya. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri, boleh saya mencelah sedikit? Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini daripada mana? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Pasir Mas. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Pasir Mas yang telah disebut oleh Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri tadi. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Pasir Mas? Okey. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Isu tadi Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sebab RM800 ini terlampau sedikit bagi seorang sukarelawan sebab tugas yang sangat berat yang dipikul oleh sukarelawan. Jadi tidakkah kerajaan berhasrat untuk menaikkan sedikit sekurang-kurangnya untuk melepasi gaji minimum kerana beban yang ditanggung oleh sukarelawan ini terlampau besar dan tanpa mereka PDK ini tidak dapat berfungsi dengan sebaiknya. Terima kasih Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya setuju namun akta yang ada kalau kita kurang mampu memberikan kepada mereka walaupun saya tahu dan kita juga turut memperjuangkan agar mereka dapat lebih lagi elaun terutamanya masa tempat- tempat- di tempat-tempat mereka menjaga OKU ini. Namun apa yang kita berikan juga adalah peruntukkan sebanyak RM20 juta telah diumumkan untuk penubuhan lima Pusat Kehidupan Berdikari, dia macam menambah baik.

isu perhubungan perusahaan program Pemulihan Dalam Komuniti (PDK) dan program yang dilaksanakan oleh NGO pada golongan OKU. Peruntukan RM80 juta yang diberikan di bawah Belanjawan 2020 adalah untuk menaik taraf, membaiki dan menyelenggarakan 67 pelbagai institusi di bawah Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) yang amat daif termasuk pusat jagaan kanak-kanak, OKU dan warga emas. Walaupun peruntukan ini tidak melibatkan PDK, setiap tahun kementerian telah memperuntukkan antara RM91 sehingga RM94 juta geran bagi tujuan pelaksanaan PDK. Geran ini adalah termasuk pembayaran bulanan sagu hati kepada sukarelawan yang berkhidmat iaitu penyelia PDK sebanyak RM1,200 sebulan dan petugas PDK sebanyak RM800 sebulan. Kerajaan juga memperuntukkan bayaran untuk caruman KWSP dan PERKESO sebanyak RM176.15 kepada penyelia dan RM117.15 kepada petugas PDK. Memandangkan PDK merupakan program berasaskan komuniti dan mulai tahun 2018 telah pun dikuatkuasakan mendaftar di bawah Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia (ROS) sebagai NGO maka Jawatankuasa PDK yang terdiri daripada pemimpin dan masyarakat tempatan juga perlu lebih kreatif dan proaktif dalam mencari dana untuk meneruskan kelangsungan PDK tersebut. Ini adalah bagi memenuhi objektif asal agar PDK tidak bergantung kepada agihan geran kerajaan semata-mata dalam usaha menggalakkan PDK berdikari sebagai sebuah pertubuhan yang melibatkan komuniti setempat. Kerajaan sentiasa memberi peruntukkan kepada semua PDK mengikut garis panduan yang telah ditetapkan. Namun, melalui penjanaan pendapatan sendiri sebagai salah sebuah NGO, PDK digalakkan untuk menambah jumlah sagu hati yang boleh diberikan kepada petugas dan penyelia PDK. JKM juga akan melaksanakan audit untuk tambah baik pengurusan kewangan PDK. Yang Berhormat Hulu Langat?. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Hulu Langat ada tidak?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Belum nampak ada dalam Dewan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Kalau tiada saya skip-lah ya. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri, boleh saya mencelah sedikit?. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini daripada mana?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Pasir Mas. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Pasir Mas yang telah disebut oleh Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri tadi. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Pasir Mas? Okey. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Isu tadi Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sebab RM800 ini terlampau sedikit bagi seorang sukarelawan sebab tugas yang sangat berat yang dipikul oleh sukarelawan. Jadi tidakkah kerajaan berhasrat untuk menaikkan sedikit sekurang-kurangnya untuk melepasi gaji minimum kerana beban yang ditanggung oleh sukarelawan ini terlampau besar dan tanpa mereka PDK ini tidak dapat berfungsi dengan sebaiknya. Terima kasih Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya setuju namun akta yang ada kalau kita kurang mampu memberikan kepada mereka walaupun saya tahu dan kita juga turut memperjuangkan agar mereka dapat lebih lagi elaun terutamanya masa tempat- tempat- di tempat-tempat mereka menjaga OKU ini. Namun apa yang kita berikan juga adalah peruntukkan sebanyak RM20 juta telah diumumkan untuk penubuhan lima Pusat Kehidupan Berdikari, dia macam menambah baik.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 29 Sebab dana ini bukan sahaja untuk penyelia tetapi juga untuk menambah baik service ataupun apa yang kita hendak berikan kepada OKU dan orang yang diperlukan. Walaupun bagaimanapun saya ambil point bahawa memang penyelia memerlukan penambahan. Saya sambung ya. Tadi saya pergi ke Yang Berhormat Hulu Langat. Dia tidak datang. Saya pergi ke Yang Berhormat Pasir Mas juga dan Yang Berhormat Kapar. Bagi tujuan pelaksanaan program serta aktiviti oleh NGO kepada golongan OKU, peruntukan boleh... Tuan Lim Lip Eng [Kepong]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, Kepong. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Daripada mana? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Kepong. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kepong tanya tidak? Yang Berhormat Kepong tidak tanya. Tuan Lim Lip Eng [Kepong]: Ada, OKU. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Terpulang kepada budi bicara Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Lim Lip Eng [Kepong]: Ya ada, ada. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kepong tidak tanya, jadi saya akan teruskanlah. Saya sudah tiada masa pendek minta maaf Yang Berhormat. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sila teruskan. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Pasir Mas dan Yang Berhormat Kapar bagi tujuan pelaksanaan program serta aktiviti oleh NGO kepada OKU, peruntukan boleh dimohon melalui bantuan kewangan kerajaan kepada Pertubuhan Sukarela Kebajikan (PSK). Ini adalah bagi menggalakkan penyertaan dan penglibatan NGO sebagai rakan strategik kerajaan. Justeru itu, bagi menampung keperluan latihan yang diperlukan oleh NGO, mereka boleh memohon bantuan geran berkaitan bagi tujuan tersebut. Independent Living Centre juga ditambah dalam Belanjawan 2020 untuk meningkatkan keupayaan dan kehidupan OKU. Kementerian melalui JKM memberi bantuan kewangan kepada Pertubuhan Sukarela Kebajikan (PSK) yang memberikan perkhidmatan penjagaan, perlindungan dan pemulihan kepada kumpulan sasar JKM iaitu warga emas, OKU dan kanak-kanak. Tujuan pemberian bantuan ini adalah untuk menampung sebahagian kos yang ditanggung oleh PSK dalam menyediakan perkhidmatan kepada kumpulan sasar JKM. Bantuan berbentuk geran langsung, geran pentadbiran, geran berkapita, geran pembaikan dan elaun khas murid OKU. Yang Berhormat Setiu... Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sekali lagi, Pasir Mas sekali lagi. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Daripada mana? Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Pasir Mas yang disebut oleh Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri tadi. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tentang apa? Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Tentang NGO tadi. Saya ingin mencadangkan supaya sesi libat urus dibuat oleh kementerian Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sebagaimana yang dibuat olek KPKT yang telah memanggil NGO-NGO yang terlibat dengan taman-taman perumahan untuk dipanggil sesi libat urus. Setakat hari ini Yang Amat Berhormat, NGO-NGO yang terlibat dalam OKU dan sebagainya ini masih belum dipanggil secara menyeluruh untuk diberikan taklimat tentang peruntukan-peruntukan dan hak-hak yang disebut oleh Yang Amat Berhormat. Terima kasih. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ya ambil maklum. Kita ada juga sesi libat urus memang ada yang diperuntukkan ada untuk penubuhan lima Pusat Kehidupan Berdikari, pusat pemerkasaan kemahiran OKU, syndrome down, Taska OKU- semua program akan dijalankan bersama NGO. Kalau libat urus boleh diperbaikilah. Terima kasih. Yang Berhormat Setiu ada? Tidak hadir?

Sebab dana ini bukan sahaja untuk penyelia tetapi juga untuk menambah baik. service ataupun apa yang kita hendak berikan kepada OKU dan orang yang diperlukan. Walaupun bagaimanapun saya ambil point bahawa memang penyelia memerlukan penambahan. Saya sambung ya. Tadi saya pergi ke Yang Berhormat Hulu Langat. Dia tidak datang. Saya pergi ke Yang Berhormat Pasir Mas juga dan Yang Berhormat Kapar. Bagi tujuan pelaksanaan program serta aktiviti oleh NGO kepada golongan OKU, peruntukan boleh... Tuan Lim Lip Eng [Kepong]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, Kepong. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Daripada mana?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Kepong. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kepong tanya tidak? Yang Berhormat Kepong tidak tanya. Tuan Lim Lip Eng [Kepong]: Ada, OKU. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Terpulang kepada budi bicara Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Lim Lip Eng [Kepong]: Ya ada, ada. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kepong tidak tanya, jadi saya akan teruskanlah. Saya sudah tiada masa pendek minta maaf Yang Berhormat. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sila teruskan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Pasir Mas dan Yang Berhormat Kapar bagi tujuan pelaksanaan program serta aktiviti oleh NGO kepada OKU, peruntukan boleh dimohon melalui bantuan kewangan kerajaan kepada Pertubuhan Sukarela Kebajikan (PSK). Ini adalah bagi menggalakkan penyertaan dan penglibatan NGO sebagai rakan strategik kerajaan. Justeru itu, bagi menampung keperluan latihan yang diperlukan oleh NGO, mereka boleh memohon bantuan geran berkaitan bagi tujuan tersebut. Independent Living Centre juga ditambah dalam Belanjawan 2020 untuk meningkatkan keupayaan dan kehidupan OKU. Kementerian melalui JKM memberi bantuan kewangan kepada Pertubuhan Sukarela Kebajikan (PSK) yang memberikan perkhidmatan penjagaan, perlindungan dan pemulihan kepada kumpulan sasar JKM iaitu warga emas, OKU dan kanak-kanak. Tujuan pemberian bantuan ini adalah untuk menampung sebahagian kos yang ditanggung oleh PSK dalam menyediakan perkhidmatan kepada kumpulan sasar JKM. Bantuan berbentuk geran langsung, geran pentadbiran, geran berkapita, geran pembaikan dan elaun khas murid OKU. Yang Berhormat Setiu... Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sekali lagi, Pasir Mas sekali lagi. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Daripada mana?. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Pasir Mas yang disebut oleh Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri tadi. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tentang apa?. Tuan Ahmad Fadhli bin Shaari [Pasir Mas]: Tentang NGO tadi. Saya ingin mencadangkan supaya sesi libat urus dibuat oleh kementerian Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri sebagaimana yang dibuat olek KPKT yang telah memanggil NGO-NGO yang terlibat dengan taman-taman perumahan untuk dipanggil sesi libat urus. Setakat hari ini Yang Amat Berhormat, NGO-NGO yang terlibat dalam OKU dan sebagainya ini masih belum dipanggil secara menyeluruh untuk diberikan taklimat tentang peruntukan-peruntukan dan hak-hak yang disebut oleh Yang Amat Berhormat. Terima kasih. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ya ambil maklum. Kita ada juga sesi libat urus memang ada yang diperuntukkan ada untuk penubuhan lima Pusat Kehidupan Berdikari, pusat pemerkasaan kemahiran OKU, syndrome down, Taska OKU- semua program akan dijalankan bersama NGO. Kalau libat urus boleh diperbaikilah. Terima kasih. Yang Berhormat Setiu ada? Tidak hadir?.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

30 DR 31.10.2019 Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tidak ada. Jika tidak hadir, boleh bagi jawapan bertulis. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya bagi jawapan bertulis. Yang Berhormat Kepong... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya Yang Berhormat Kepong ada. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Sekarang. Sekarang saya akan jawab ya Yang Berhormat. Terima kasih kerana sabar menunggu. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ada dalam Dewan dialu- alukan. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Telah membangkitkan isu peluang pekerjaan bagi OKU serta insentif cukai yang menarik agar lebih banyak syarikat akan mengambil OKU untuk bekerja. Terima kasih Yang Berhormat Kepong. Kerajaan amat menggalakkan majikan untuk menggajikan OKU dengan menyediakan skim insentif sebagai terhadap majikan yang memberi pekerjaan kepada OKU. Antara inisiatifnya adalah seperti: (i) potongan berganda iaitu potongan bagi mengaji OKU dan potongan bagi cukai latihan yang diluluskan; (ii) potongan tunggal atau khas iaitu pengubahsuai bangunan atau keperluan alat sokongan OKU. Iaitu amaun yang sama dengan jumlah perbelanjaan kepada penyediaan apa-apa kelengkapan yang perlu untuk membantu mana-mana OKU yang bekerja dengannya; dan (iii) program OKU Talent Enhancement Programme (OTEP) di bawah Pembangunan Sumber Manusia Berhad (HRDF) telah menawarkan bantuan dan insentif kewangan kepada majikan yang menyediakan program latihan yang bersesuaian kepada OKU untuk memperoleh pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan bagi membolehkan mereka memasuki alam pekerjaan dan majikan berkenaan perlu berdaftar dengan HRDF. Kerajaan sejak tahun 1988 telah pun memperkenalkan dasar satu peratus peluang pekerjaan kepada OKU dalam perkhidmatan awam. ■1220 Dasar ini bertujuan untuk memberi peluang pekerjaan kepada OKU yang memiliki kelayakan akademik dan kemahiran yang sesuai dalam bidang tugas suatu jawatan dipertimbangkan dalam perkhidmatan awam bagi mempertingkatkan lagi keupayaan modal insan dalam kalangan rakyat Malaysia. Itu yang habis kah Yang Berhormat Kepong? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, saya masuk kepada berkenaan dengan isu kekeluargaan. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Sebelum itu, minta Yang Berhormat Menteri, minta sedikit sahaja... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Rantau Panjang. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: ...Berkaitan dengan OKU. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Akan tetapi tidak ada soalan daripada Yang Berhormat Rantau Panjang. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Memang sebab masa tidak mencukupi tetapi saya memang sempat sentuh sedikit sahaja isu wanita. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Sebab saya pun pendek hendak jawab. Jadi apa yang kalau dibangkitkan semasa...

Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tidak ada. Jika tidak hadir, boleh bagi jawapan bertulis. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya bagi jawapan bertulis. Yang Berhormat Kepong... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya Yang Berhormat Kepong ada. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Sekarang. Sekarang saya akan jawab ya Yang Berhormat. Terima kasih kerana sabar menunggu. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ada dalam Dewan dialu- alukan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Telah membangkitkan isu peluang pekerjaan bagi OKU serta insentif cukai yang menarik agar lebih banyak syarikat akan mengambil OKU untuk bekerja. Terima kasih Yang Berhormat Kepong. Kerajaan amat menggalakkan majikan untuk menggajikan OKU dengan menyediakan skim insentif sebagai terhadap majikan yang memberi pekerjaan kepada OKU. Antara inisiatifnya adalah seperti: (i) potongan berganda iaitu potongan bagi mengaji OKU dan potongan bagi cukai latihan yang diluluskan; (ii) potongan tunggal atau khas iaitu pengubahsuai bangunan atau keperluan alat sokongan OKU. Iaitu amaun yang sama dengan jumlah perbelanjaan kepada penyediaan apa-apa kelengkapan yang perlu untuk membantu mana-mana OKU yang bekerja dengannya; dan. (iii) program OKU Talent Enhancement Programme (OTEP) di bawah Pembangunan Sumber Manusia Berhad (HRDF) telah menawarkan bantuan dan insentif kewangan kepada majikan yang menyediakan program latihan yang bersesuaian kepada OKU untuk memperoleh pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan bagi membolehkan mereka memasuki alam pekerjaan dan majikan berkenaan perlu berdaftar dengan HRDF. Kerajaan sejak tahun 1988 telah pun memperkenalkan dasar satu peratus peluang pekerjaan kepada OKU dalam perkhidmatan awam. #1220. Dasar ini bertujuan untuk memberi peluang pekerjaan kepada OKU yang memiliki kelayakan akademik dan kemahiran yang sesuai dalam bidang tugas suatu jawatan dipertimbangkan dalam perkhidmatan awam bagi mempertingkatkan lagi keupayaan modal insan dalam kalangan rakyat Malaysia. Itu yang habis kah Yang Berhormat Kepong?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, saya masuk kepada berkenaan dengan isu kekeluargaan. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Sebelum itu, minta Yang Berhormat Menteri, minta sedikit sahaja... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Rantau Panjang. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: ...Berkaitan dengan OKU. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Akan tetapi tidak ada soalan daripada Yang Berhormat Rantau Panjang. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Memang sebab masa tidak mencukupi tetapi saya memang sempat sentuh sedikit sahaja isu wanita. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Sebab saya pun pendek hendak jawab. Jadi apa yang kalau dibangkitkan semasa...

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 31 Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, yang tidak dibangkitkan dalam perbahasan... Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Perbahasan, saya akan jawab. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Isu OKU. Bagaimana... Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Akan tetapi saya akan jawab sekejap lagi. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Terpulang kepada budi bicara. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Ini tanya soalan sahaja. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya akan masuk sekarang ini dalam Yang Berhormat Rantau Panjang yang tanya tentang isu kekeluargaan. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan isu kekeluargaan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Rantau Panjang, kementerian sememangnya memberi perhatian dan mengambil berat terhadap segala usaha untuk meningkatkan kualiti kehidupan dan kesejahteraan keluarga di negara kita. Sehubungan itu, peruntukan bagi program kekeluargaan bertambah kepada 3.8 peratus iaitu RM72.5 juta berbanding RM69.9 juta pada tahun sudah. Peruntukan ini akan digunakan bagi melaksanakan program pengukuhan perkahwinan dan pendidikan keibubapaan, pembangunan remaja, khidmat sokongan keluarga dan juga kursus kekeluargaan secara atas talian- online. Kerajaan turut prihatin terhadap cabaran yang dihadapi oleh institusi keluarga terutamanya pasangan muda yang dwi kerjaya untuk mengimbangi keluarga dan kerjaya. Sehubungan itu, program pendidikan kemahiran keibubapaan dan kekeluargaan akan diteruskan. Pada tahun 2020, kementerian melalui Lembaga Penduduk dan Pembangunan Keluarga Negara (LPPKN) dengan kerjasama Pembangunan Sumber Manusia Berhad (HRDF), agensi di bawah Kementerian Sumber Manusia menawarkan pembiayaan kursus kemahiran keibubapaan dan perkahwinan kepada majikan swasta yang berdaftar dengan HRDF. Menerusi inisiatif baharu ini, akan menggalakkan lebih ramai pekerja swasta mendapat akses terhadap pengetahuan dan kemahiran keibubapaan melalui latihan dan kursus yang boleh diadakan di tempat kerja masing-masing. Antara topik kursus yang akan dilaksanakan termasuk Keluarga@Kerja, kebapaan– Tuan Yang di-Pertua, saya hendak tekankan kebapaan sebab kita kata ibu bapa. Jadi bapa mestilah mengambil peranan yang lebih... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sama-sama penting. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Sama-sama penting, ya. Kebapaan, pemantapan perkahwinan, SMARTSTART. Menyedari bahawa banyak masalah pasangan berkahwin adalah berkaitan dengan masalah kewangan, kementerian melalui LPPKN telah bekerjasama dengan Agensi Kaunseling dan Pengurusan Kredit (AKPK) dalam membangunkan modul pra perkahwinan dalam talian bernama, “I Do You Do Duit Together”. I Do - I.D.o. You - Y.o.u. Do, Duit - D.u.i.t Together. Ia campuran English dan bahasa Melayu, pada bulan September tahun ini. Modul ini bertujuan untuk membantu pasangan yang akan berkahwin dalam pengurusan kewangan berdasarkan pendapatan selepas kahwin kelak. Ini juga adalah langkah penambahbaikan ke atas kursus pra perkahwinan yang dilaksanakan oleh LPPKN. Bagi membantu pasangan mendapatkan rawatan kesuburan, Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) akan memperkenalkan kategori pengeluaran baharu bagi pasangan yang menjalani rawatan kesuburan seperti In Vitro Fertilization. Selain itu, pelepasan cukai pendapatan sehingga RM6,000 yang diberikan ke atas perbelanjaan rawatan perubatan untuk penyakit serius akan diperluaskan untuk merangkumi kos rawatan kesuburan. Ini kalau kita tidak dapat anak, kita boleh memohon kepada KWSP juga. Usaha bagi memperkukuhkan institusi keluarga tidak hanya terletak kepada tanggungjawab kementerian sahaja dan ia memerlukan penglibatan pelbagai pihak. Justeru, kementerian pada tahun ini akan melancarkan Deklarasi Keluarga Malaysia. Deklarasi ini akan menggariskan komitmen keluarga Malaysia bagi membina sebuah negara Malaysia baharu yang bersatu-padu, bersih, dengan kerukunan hidup dan

Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, yang tidak dibangkitkan. dalam perbahasan... Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Perbahasan, saya akan jawab. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Isu OKU. Bagaimana... Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Akan tetapi saya akan jawab sekejap lagi. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Terpulang kepada budi bicara. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Ini tanya soalan sahaja. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya akan masuk sekarang ini dalam Yang Berhormat Rantau Panjang yang tanya tentang isu kekeluargaan. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, berkenaan dengan isu kekeluargaan yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Rantau Panjang, kementerian sememangnya memberi perhatian dan mengambil berat terhadap segala usaha untuk meningkatkan kualiti kehidupan dan kesejahteraan keluarga di negara kita. Sehubungan itu, peruntukan bagi program kekeluargaan bertambah kepada 3.8 peratus iaitu RM72.5 juta berbanding RM69.9 juta pada tahun sudah. Peruntukan ini akan digunakan bagi melaksanakan program pengukuhan perkahwinan dan pendidikan keibubapaan, pembangunan remaja, khidmat sokongan keluarga dan juga kursus kekeluargaan secara atas talian- online. Kerajaan turut prihatin terhadap cabaran yang dihadapi oleh institusi keluarga terutamanya pasangan muda yang dwi kerjaya untuk mengimbangi keluarga dan kerjaya. Sehubungan itu, program pendidikan kemahiran keibubapaan dan kekeluargaan akan diteruskan. Pada tahun 2020, kementerian melalui Lembaga Penduduk dan Pembangunan Keluarga Negara (LPPKN) dengan kerjasama Pembangunan Sumber Manusia Berhad (HRDF), agensi di bawah Kementerian Sumber Manusia menawarkan pembiayaan kursus kemahiran keibubapaan dan perkahwinan kepada majikan swasta yang berdaftar dengan HRDF. Menerusi inisiatif baharu ini, akan menggalakkan lebih ramai pekerja swasta mendapat akses terhadap pengetahuan dan kemahiran keibubapaan melalui latihan dan kursus yang boleh diadakan di tempat kerja masing-masing. Antara topik kursus yang akan dilaksanakan termasuk Keluarga@Kerja, kebapaan- Tuan Yang di-Pertua, saya hendak tekankan kebapaan sebab kita kata ibu bapa. Jadi bapa mestilah mengambil peranan yang lebih... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sama-sama penting. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Sama-sama penting, ya. Kebapaan, pemantapan perkahwinan, SMARTSTART. Menyedari bahawa banyak masalah pasangan berkahwin adalah berkaitan dengan masalah kewangan, kementerian melalui LPPKN telah bekerjasama dengan Agensi Kaunseling dan Pengurusan Kredit (AKPK) dalam membangunkan modul pra perkahwinan dalam talian bernama, "I Do You Do Duit Together". I Do- I.D.o. You- Y.o.u. Do, Duit- D.u.i.t Together. Ia campuran English dan bahasa Melayu, pada bulan September tahun ini. Modul ini bertujuan untuk membantu pasangan yang akan berkahwin dalam pengurusan kewangan berdasarkan pendapatan selepas kahwin kelak. Ini juga adalah langkah penambahbaikan ke atas kursus pra perkahwinan yang dilaksanakan oleh LPPKN. Bagi membantu pasangan mendapatkan rawatan kesuburan, Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) akan memperkenalkan kategori pengeluaran baharu bagi pasangan yang menjalani rawatan kesuburan seperti In Vitro Fertilization. Selain itu, pelepasan cukai pendapatan sehingga RM6,000 yang diberikan ke atas perbelanjaan rawatan perubatan untuk penyakit serius akan diperluaskan untuk merangkumi kos rawatan kesuburan. Ini kalau kita tidak dapat anak, kita boleh memohon kepada KWSP juga. Usaha bagi memperkukuhkan institusi keluarga tidak hanya terletak kepada tanggungjawab kementerian sahaja dan ia memerlukan penglibatan pelbagai pihak. Justeru, kementerian pada tahun ini akan melancarkan Deklarasi Keluarga Malaysia. Deklarasi ini akan menggariskan komitmen keluarga Malaysia bagi membina sebuah negara Malaysia baharu yang bersatu-padu, bersih, dengan kerukunan hidup dan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

32 DR 31.10.2019 mengamalkan nilai-nilai berperibadi mulia dan tinggi melalui keluarga yang sejahtera, sihat dan resilient. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Minta penjelasan sedikit. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Rantau Panjang. Puan Hajjah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Okey. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sila. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Terima kasih Yang Amat Berhormat Menteri. Terima kasih di atas inisiatif yang telah dibuat oleh kerajaan untuk mengukuhkan institusi keluarga sebab ia adalah satu dasar yang sangat penting dan seharusnya diambil perhatian oleh semua pihak. Saya ingin tahu ialah dalam Manifesto Pakatan Harapan meletakkan pelepasan cukai korporat kepada syarikat yang menyumbang kepada pengukuhan institusi keluarga. Saya ingin tahu, sejauh mana dasar ini diterapkan? Begitu juga menyebutkan dalam manifesto Suruhanjaya Pertubuhan Kebajikan yang bukan berteraskan kepada keuntungan. Maknanya mesti ada polisi mesra keluarga. Begitu juga dalam Manifesto Pakatan Harapan meletakkan untuk menubuhkan Pusat Kecemerlangan Dasar Orang Kurang Upaya. Jadi, adakah elemen-elemen yang disebutkan dan dijanjikan dalam manifesto ini telah dilaksanakan sebagaimana yang telah dihuraikan oleh Yang Amat Berhormat Menteri? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sila Yang Amat Berhormat Menteri. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Celahan, Lembah Pantai. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Yang Berhormat Rantau Panjang. Kita memanglah dalam sesi libat urus sebab swasta ini bukan dalam lingkungan kita. Jadi kita hendak buatkan supaya ia diperbuatkan- dalam CSR supaya merangkumi semua ini dan dasar-dasar ini masukkan dalam bagaimana mereka mengendalikan business mereka. Saya masuk sekarang kepada isu... Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Yang Amat Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Lembah Pantai hendak mencelah. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ya, Yang Berhormat Lembah Pantai. You tidak tanya pun. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Tahu tetapi ada terbangkit sebab ia berkait dengan satu isu. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Kalau you tidak tanya, saya tidak jawab. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Okey, okey [Ketawa] Tuan Shaharizukirnain bin Abd Kadir [Setiu]: Boleh yang Setiu minta jawab balik, yang Setiu. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Mana Yang Berhormat Setiu? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Setiu sudah terlepas. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Setiu sudah terlepas. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: You datang balik, masuk lambat. Tuan Shaharizukirnain bin Abd Kadir [Setiu]: Tadi saya keluar sekejap.

mengamalkan nilai-nilai berperibadi mulia dan tinggi melalui keluarga yang sejahtera, sihat dan resilient. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Minta penjelasan sedikit. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Rantau Panjang. Puan Hajjah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Okey. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sila. Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Terima kasih Yang Amat Berhormat Menteri. Terima kasih di atas inisiatif yang telah dibuat oleh kerajaan untuk mengukuhkan institusi keluarga sebab ia adalah satu dasar yang sangat penting dan seharusnya diambil perhatian oleh semua pihak. Saya ingin tahu ialah dalam Manifesto Pakatan Harapan meletakkan pelepasan cukai korporat kepada syarikat yang menyumbang kepada pengukuhan institusi keluarga. Saya ingin tahu, sejauh mana dasar ini diterapkan? Begitu juga menyebutkan dalam manifesto Suruhanjaya Pertubuhan Kebajikan yang bukan berteraskan kepada keuntungan. Maknanya mesti ada polisi mesra keluarga. Begitu juga dalam Manifesto Pakatan Harapan meletakkan untuk menubuhkan Pusat Kecemerlangan Dasar Orang Kurang Upaya. Jadi, adakah elemen-elemen yang disebutkan dan dijanjikan dalam manifesto ini telah dilaksanakan sebagaimana yang telah dihuraikan oleh Yang Amat Berhormat Menteri?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sila Yang Amat Berhormat Menteri. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Celahan, Lembah Pantai. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Yang Berhormat Rantau Panjang. Kita memanglah dalam sesi libat urus sebab swasta ini bukan dalam lingkungan kita. Jadi kita hendak buatkan supaya ia diperbuatkan- dalam CSR supaya merangkumi semua ini dan dasar-dasar ini masukkan dalam bagaimana mereka mengendalikan business mereka. Saya masuk sekarang kepada isu... Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Yang Amat Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Lembah Pantai hendak mencelah. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ya, Yang Berhormat Lembah Pantai. You tidak tanya pun. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Tahu tetapi ada terbangkit sebab ia berkait dengan satu isu. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Kalau you tidak tanya, saya tidak jawab. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Okey, okey [Ketawa]. Tuan Shaharizukirnain bin Abd Kadir [Setiu]: Boleh yang Setiu minta jawab balik, yang Setiu. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Mana Yang Berhormat Setiu?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Setiu sudah terlepas. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Setiu sudah terlepas. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: You datang balik, masuk lambat. Tuan Shaharizukirnain bin Abd Kadir [Setiu]: Tadi saya keluar sekejap.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 33 Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tadi tidak ada dalam Dewan. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Jadi hendak patah balik, susah gostan, okey, terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Boleh beri jawapan bertulis. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih. Saya masuk kepada isu wanita Tuan Yang di-Pertua. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Maaf Timbalan Perdana Menteri. Kalau isu cuti paternity. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Cuti itu tidak termasuk... Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Bawah. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Dalam ini... Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Ya, ya. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Sebab itu adalah dalam rawatan. Jadi, kemungkinan kena bergantung kepada doktor yang berikan. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Lembah Pantai sabar ya. Sila Yang Amat Berhormat Menteri. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih. Izinkan saya menjawab isu mengenai kebajikan wanita yang telah dibangkitkan oleh Yang Berhormat Petaling Jaya, Yang Berhormat Batu, Yang Berhormat Merbok, Yang Berhormat Parit Sulong, Yang Berhormat Kuala Kangsar dan Yang Berhormat Tenom. Saya kena sebutkan ini betul, “Yang Berhormat Tenom”. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tenom. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Bukan “Tenom”. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tenom. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tenom. Saya sudah tanya beberapa kali. Betul ya “Tenom” ya? Yang Berhormat Petaling Jaya dan Yang Berhormat Merbok, agenda mengarusperdanakan gender perlu menjadi keutamaan semua pihak bagi memastikan perspektif gender diambil kira dalam aspek penggubalan, perancangan dan juga pelaksanaan sesuatu dasar. Dalam hal ini, kementerian bekerjasama dengan pihak United Nations Development Programme (UNDP) untuk melihat dan meneliti keberkesanan pelaksanaan Dasar Wanita Negara dan Pelan Tindakan Pembangunan Wanita Negara (PTPWN) serta mekanisme bagi mengarusperdana gender di semua agensi kerajaan. Pembangunan kapasiti dan kepakaran dalam bidang ini adalah amat penting di mana kementerian akan mengukuhkan peranan gender focal point melalui pembentukan gender focal team di setiap kementerian dan agensi. Antara tindakan awal yang telah diambil adalah dengan melaksanakan program pembangunan kapasiti gender focal team di KPWKM sendiri dan seterusnya akan diperluaskan ke agensi kerajaan yang lain. Kementerian juga akan mengadakan satu taklimat Gender Sensitization– Tuan Yang di-Pertua, Gender Sensitization atau Kepekaan Gender pada 13 November bertempat di Parlimen Malaysia sendiri, di sini ya. Tolong tulis dalam diari ya, 13 November. Semua Ahli Yang Berhormat adalah dijemput hadir di mana ia bertujuan untuk memberi penerangan dan meningkatkan kesedaran mengenai kepekaan gender dalam konteks semasa dan kepentingannya untuk difahami dan dipraktikkan. Menyedari wujudnya keperluan untuk melaksanakan structural reform melalui undang-undang dan dasar dalam aspek perlindungan wanita, kerajaan sedang dalam proses meminda dan menambah baik perundangan sedia ada seperti Akta Kerja 1955 dan sedang menggubal Rang Undang-undang Gangguan Seksual. ■1230 Ya Yang Berhormat Rantau panjang, sebab itu kita nak buatkan pada aspek- aspek perundangan juga. Yang Berhormat Rantau Panjang dan Yang Berhormat Petaling Jaya, kementerian dalam tindakan menubuhkan satu jawatankuasa menangani keganasan rumah tangga atau tragedi sebagai satu platform pemantauan dan

Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tadi tidak ada dalam Dewan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Jadi hendak patah balik, susah gostan, okey, terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Boleh beri jawapan bertulis. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih. Saya masuk kepada isu wanita Tuan Yang di-Pertua. Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Maaf Timbalan Perdana Menteri. Kalau isu cuti paternity. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Cuti itu tidak termasuk... Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Bawah. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Dalam ini... Tuan Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil [Lembah Pantai]: Ya, ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Sebab itu adalah dalam rawatan. Jadi, kemungkinan kena bergantung kepada doktor yang berikan. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Lembah Pantai sabar ya. Sila Yang Amat Berhormat Menteri. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, terima kasih. Izinkan saya menjawab isu mengenai kebajikan wanita yang telah dibangkitkan oleh Yang Berhormat Petaling Jaya, Yang Berhormat Batu, Yang Berhormat Merbok, Yang Berhormat Parit Sulong, Yang Berhormat Kuala Kangsar dan Yang Berhormat Tenom. Saya kena sebutkan ini betul, "Yang Berhormat Tenom". Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tenom. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Bukan "Tenom". Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Tenom. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tenom. Saya sudah tanya beberapa kali. Betul ya "Tenom" ya?. Yang Berhormat Petaling Jaya dan Yang Berhormat Merbok, agenda mengarusperdanakan gender perlu menjadi keutamaan semua pihak bagi memastikan perspektif gender diambil kira dalam aspek penggubalan, perancangan dan juga pelaksanaan sesuatu dasar. Dalam hal ini, kementerian bekerjasama dengan pihak United Nations Development Programme (UNDP) untuk melihat dan meneliti keberkesanan pelaksanaan Dasar Wanita Negara dan Pelan Tindakan Pembangunan Wanita Negara (PTPWN) serta mekanisme bagi mengarusperdana gender di semua agensi kerajaan. Pembangunan kapasiti dan kepakaran dalam bidang ini adalah amat penting di mana kementerian akan mengukuhkan peranan gender focal point melalui pembentukan gender focal team di setiap kementerian dan agensi. Antara tindakan awal yang telah diambil adalah dengan melaksanakan program pembangunan kapasiti gender focal team di KPWKM sendiri dan seterusnya akan diperluaskan ke agensi kerajaan yang lain. Kementerian juga akan mengadakan satu taklimat Gender Sensitization- Tuan Yang di-Pertua, Gender Sensitization atau Kepekaan Gender pada 13 November bertempat di Parlimen Malaysia sendiri, di sini ya. Tolong tulis dalam diari ya, 13 November. Semua Ahli Yang Berhormat adalah dijemput hadir di mana ia bertujuan untuk memberi penerangan dan meningkatkan kesedaran mengenai kepekaan gender dalam konteks semasa dan kepentingannya untuk difahami dan dipraktikkan. Menyedari wujudnya keperluan untuk melaksanakan structural reform melalui undang-undang dan dasar dalam aspek perlindungan wanita, kerajaan sedang dalam proses meminda dan menambah baik perundangan sedia ada seperti Akta Kerja 1955 dan sedang menggubal Rang Undang-undang Gangguan Seksual. #1230. Ya Yang Berhormat Rantau panjang, sebab itu kita nak buatkan pada aspek- aspek perundangan juga. Yang Berhormat Rantau Panjang dan Yang Berhormat Petaling Jaya, kementerian dalam tindakan menubuhkan satu jawatankuasa menangani keganasan rumah tangga atau tragedi sebagai satu platform pemantauan dan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

34 DR 31.10.2019 penyelarasan usaha menangani kes keganasan rumah tangga antara agensi kerajaan dan NGO. Jawatankuasa ini berfungsi untuk mengenal pasti isu dan masalah serta membincangkan kaedah penyelarasan yang terbaik dan sustainable, dengan izin, dalam menangani isu berkaitan keganasan rumah tangga yang dibangkitkan melalui libat urus dengan pihak-pihak yang berkepentingan. Selain itu jawatankuasa ini merupakan pemudah cara dan perantara bagi memastikan perundangan berkaitan keganasan rumah tangga termasuk Akta Keganasan Rumah Tangga 1994 [Akta 521] prosedur operasi standard agensi kerajaan serta garis panduan berkaitan keganasan rumah tangga dilaksanakan dengan baik dan berkesan. Kementerian juga bekerjasama dengan Women’s Aid Organization (WAO) dalam pelaksanaan bengkel komuniti selamat di mana ia memberi fokus kepada penyeragaman maklumat bagi pegawai barisan hadapan dengan berpandukan Garis Panduan Pengendalian Kes Keganasan Rumah Tangga. Badan penguat kuasa juga diberi pendedahan dan awareness, dengan izin, menghayati perspektif mangsa semasa mengendalikan keganasan rumah tangga melalui sistem keadilan serta peranan semua pihak dalam menyediakan komuniti yang selamat. Tuan Yang di-Pertua, kadangkala itu ada persepsi bahawa kalau ada sesiapa mangsa datang meminta tolong, dia kata “Ini masalah keluarga, balik lah balik, berbuat baiklah balik”. Kita rasa bahawa mangsa kadang-kadang sudah endure, dengan izin, keganasan rumah tangga dah lama. Mereka kadang-kadang mesti mengambil keberanian untuk mendapatkan pertolongan. Jadi apabila mereka datang itu, mestilah kita memberikan pertolongan yang sewajarnya. Inilah apa yang kita nak tangani bersama. Bagi memastikan pengendalian kes keganasan rumah tangga di laksana dengan berkesan dan berupaya melindungi wanita dan kanak-kanak yang terlibat. Selain JKM dan JPW, komitmen daripada PDRM, jabatan mahkamah, JAKIM, Kementerian Kesihatan, Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional melalui Rukun Tetangga serta Jabatan Peguam Negara amat diperlukan dan kerjasama erat akan diteruskan oleh kementerian. Kementerian juga berusaha untuk menambah baik pelaksanaan, garis panduan, One-Stop Crisis Center (OSCC) yang ditempatkan di setiap Jabatan Kecemasan dan Trauma KKM bagi memastikan mangsa-mangsa jenayah seksual atau keganasan terutama terhadap wanita dan kanak-kanak mendapat bantuan yang komprehensif dan holistik. Pada masa yang sama, kementerian juga menyediakan perkhidmatan Talian Kasih 15999 bagi membantu mangsa atau pihak ketiga dalam kes- kes keganasan rumah tangga. Tuan Yang di-Pertua, JKM juga turut terlibat dalam pasukan Suspected Child Abuse and Neglect Team (SCAN) di semua daerah dan negeri yang juga merangkumi penglibatan daripada pihak PDRM, Kementerian Pendidikan Malaysia, pegawai kesihatan dan psikologi, Kementerian Kesihatan Malaysia serta NGO. Penambahbaikan utama daripada kementerian pada masa kini adalah dari segi penambahan bilangan pegawai pelindung dan pegawai akhlak di bawah JKM bagi memenuhi keperluan semasa. Penarafan profesional kepada pekerja sosial juga bakal menambah penglibatan pekerja sosial daripada pelbagai latar belakang dan kepakaran dan ini akan memastikan kanak-kanak kami dilindungi dan dibantu dari semua aspek termasuk kesihatan fizikal dan mental dan juga emosional dan juga pembangunan diri untuk jangka masa yang panjang. Ini kerana anak-anak ini kadang-kadang dia rasa macam kesalahan dia yang menampakkan dia didera begitu sekali. Jadi ini ialah salah satu daripada cara-caranya kita nak memperbaiki ataupun memulihkan keadaan. Yang Berhormat Parit Sulong. Berdasarkan laporan The State of Households 2018 oleh Khazanah Research Institute, dari 4.4 juta orang wanita yang berada di luar sektor pekerjaan, 58 peratus atau 2.6 juta wanita menyatakan bahawa ia disebabkan oleh tanggungjawab untuk menjaga keluarga. Oleh sebab itu kementerian telah memberi fokus kepada penambahan bilangan taska khususnya di agensi kerajaan terlebih dahulu sebagai sistem sokongan keluarga sekiranya wanita ingin kembali bekerja. Bagi meningkatkan bilangan taska yang berdaftar di bawah JKM pula, kementerian dengan kerjasama Kementerian Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar

penyelarasan usaha menangani kes keganasan rumah tangga antara agensi kerajaan dan NGO. Jawatankuasa ini berfungsi untuk mengenal pasti isu dan masalah serta membincangkan kaedah penyelarasan yang terbaik dan sustainable, dengan izin, dalam menangani isu berkaitan keganasan rumah tangga yang dibangkitkan melalui libat urus dengan pihak-pihak yang berkepentingan. Selain itu jawatankuasa ini merupakan pemudah cara dan perantara bagi memastikan perundangan berkaitan keganasan rumah tangga termasuk Akta Keganasan Rumah Tangga 1994 [Akta 521] prosedur operasi standard agensi kerajaan serta garis panduan berkaitan keganasan rumah tangga dilaksanakan dengan baik dan berkesan. Kementerian juga bekerjasama dengan Women's Aid Organization (WAO) dalam pelaksanaan bengkel komuniti selamat di mana ia memberi fokus kepada penyeragaman maklumat bagi pegawai barisan hadapan dengan berpandukan Garis Panduan Pengendalian Kes Keganasan Rumah Tangga. Badan penguat kuasa juga diberi pendedahan dan awareness, dengan izin, menghayati perspektif mangsa semasa mengendalikan keganasan rumah tangga melalui sistem keadilan serta peranan semua pihak dalam menyediakan komuniti yang selamat. Tuan Yang di-Pertua, kadangkala itu ada persepsi bahawa kalau ada sesiapa mangsa datang meminta tolong, dia kata "Ini masalah keluarga, balik lah balik, berbuat baiklah balik". Kita rasa bahawa mangsa kadang-kadang sudah endure, dengan izin, keganasan rumah tangga dah lama. Mereka kadang-kadang mesti mengambil keberanian untuk mendapatkan pertolongan. Jadi apabila mereka datang itu, mestilah kita memberikan pertolongan yang sewajarnya. Inilah apa yang kita nak tangani bersama. Bagi memastikan pengendalian kes keganasan rumah tangga di laksana dengan berkesan dan berupaya melindungi wanita dan kanak-kanak yang terlibat. Selain JKM dan JPW, komitmen daripada PDRM, jabatan mahkamah, JAKIM, Kementerian Kesihatan, Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional melalui Rukun Tetangga serta Jabatan Peguam Negara amat diperlukan dan kerjasama erat akan diteruskan oleh kementerian. Kementerian juga berusaha untuk menambah baik pelaksanaan, garis panduan, One-Stop Crisis Center (OSCC) yang ditempatkan di setiap Jabatan Kecemasan dan Trauma KKM bagi memastikan mangsa-mangsa jenayah seksual atau keganasan terutama terhadap wanita dan kanak-kanak mendapat bantuan yang komprehensif dan holistik. Pada masa yang sama, kementerian juga menyediakan perkhidmatan Talian Kasih 15999 bagi membantu mangsa atau pihak ketiga dalam kes- kes keganasan rumah tangga. Tuan Yang di-Pertua, JKM juga turut terlibat dalam pasukan Suspected Child Abuse and Neglect Team (SCAN) di semua daerah dan negeri yang juga merangkumi penglibatan daripada pihak PDRM, Kementerian Pendidikan Malaysia, pegawai kesihatan dan psikologi, Kementerian Kesihatan Malaysia serta NGO. Penambahbaikan utama daripada kementerian pada masa kini adalah dari segi penambahan bilangan pegawai pelindung dan pegawai akhlak di bawah JKM bagi memenuhi keperluan semasa. Penarafan profesional kepada pekerja sosial juga bakal menambah penglibatan pekerja sosial daripada pelbagai latar belakang dan kepakaran dan ini akan memastikan kanak-kanak kami dilindungi dan dibantu dari semua aspek termasuk kesihatan fizikal dan mental dan juga emosional dan juga pembangunan diri untuk jangka masa yang panjang. Ini kerana anak-anak ini kadang-kadang dia rasa macam kesalahan dia yang menampakkan dia didera begitu sekali. Jadi ini ialah salah satu daripada cara-caranya kita nak memperbaiki ataupun memulihkan keadaan. Yang Berhormat Parit Sulong. Berdasarkan laporan The State of Households 2018 oleh Khazanah Research Institute, dari 4.4 juta orang wanita yang berada di luar sektor pekerjaan, 58 peratus atau 2.6 juta wanita menyatakan bahawa ia disebabkan oleh tanggungjawab untuk menjaga keluarga. Oleh sebab itu kementerian telah memberi fokus kepada penambahan bilangan taska khususnya di agensi kerajaan terlebih dahulu sebagai sistem sokongan keluarga sekiranya wanita ingin kembali bekerja. Bagi meningkatkan bilangan taska yang berdaftar di bawah JKM pula, kementerian dengan kerjasama Kementerian Tenaga, Sains, Teknologi, Alam Sekitar.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 35 dan Perubahan Iklim telah menawarkan diskaun 20 peratus bil elektrik taska yang berdaftar bagi tempoh 1 November tahun ini iaitu esok ya sehingga 31 Disember 2020. Selain peluang pekerjaan serta insentif khusus bagi wanita... Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Parit Sulong. Sila. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Terima kasih. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan juga terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya juga maklum mengenai cadangan daripada pihak kementerian mengenai peruntukan kepada RM30 juta dalam menyediakan lebih banyak taska. Akan tetapi pertanyaan yang saya nak ajukan sebagai susulan adalah adakah ia compulsory untuk diwujudkan taska ini kerana kalau tidak, saya juga nak bertanya kepada pihak kementerian bagaimana government akan monitor dan ensure yang taska ini akan dibina. Kalau tidak, nanti akhirnya dia akan menjadi perkara yang sama juga. Itu yang saya minta penjelasan daripada pihak Menteri mengenai perkara ini. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Yang Berhormat Parit Sulong. Johor banyak parit ya, ini parit yang sulung. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ada parit, ada sungai, ada kuala. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, memang kita nak kan tiap-tiap agensi ataupun tempat-tempat bekerja untuk wanita yang produktif, ada anak itu untuk dapatkan tempat menjaga anak mereka semasa mereka bekerja. Jadi kita ada graf yang banyak – wanita kita, graduan kita, lulus, kahwin, selepas itu drop off daripada itu. Jadi kita mahukan dia nak masih dalam workforce kita. Namun apa yang kita nak buat supaya kita pastikan tiap-tiap tempat itu ada taska untuk mengendalikan anak-anak, pekerja-pekerja yang bekerja di situ. Kita ambil contoh Parlimen sahaja lah. Jadi kita nak kena tengok bagaimana tempat-tempat terutama pejabat-pejabat kerajaan ataupun kementerian-kementerian untuk menyediakan tempat. Memang betul, kita nak buat, kita adakan peruntukan namun apa yang kita mahu, kita nak teruskan dan nak pastikan mereka membuatkan taska. Saya kira bahawa kita ada pemantauan supaya mereka buat dan gunakan peruntukan ini sebaik mungkin. Walaupun kita tahu bahawa peruntukan yang diberikan tipa-tiap taska itu tidak memadai, namun ini adalah satu yang menjadikan satu insentif untuk mereka membuat taska-taska untuk membolehkan pekerja-pekerja wanita kita remain, duduk dalam- meneruskan pekerjaan dan karier mereka. Saya sambung ya. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sila. Dato’ Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Selain peluang pekerjaan serta insentif khusus bagi wanita untuk kembali kerja yang telah dibentangkan dalam Belanjawan 2020, kementerian melalui kerjasama Perbadanan Ekonomi Digital Malaysia (MDEC), Kementerian Sumber Manusia dan Kementerian Komunikasi dan Multimedia telah melancarkan Program Kembali Berkerjaya dalam pengurusan risiko siber. Ini adalah usaha untuk menggalakkan wanita yang berminat untuk kembali bekerja ke dalam bidang industri keselamatan siber yang sedang mengalami jurang bakat dan mempunyai sasaran untuk melahirkan 10,500 profesional keselamatan siber menjelang 2020. Program ini memberi kelonggaran masa bekerja serta kemudahan penjagaan kanak-kanak. Kita ada juga tempat supaya mereka mengadakan on cyber security, dengan izin Tuan Yang di-Pertua. Jadi kalau wanita-wanita ini boleh diberikan latihan kemahiran supaya mereka boleh diserapkan dalam kerjaya cyber security. Oleh sebab ini akan menjadi penting, cyber security ini adalah salah satu daripada apa yang kita mesti siap siaga kerana kalau apa-apa sekarang ini mungkin tidak diattack atau dicerobohi negara kita tetapi melalui security, kita punya institutions. Terima kasih. ■1240 Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kuala Kangsar, pelbagai insentif khusus bagi wanita telah diberikan melalui Belanjawan 2020. Walaupun kata first time dapat Timbalan Perdana Menteri wanita, apa dia buat, janganlah- kita sama-samalah kita bangunkan untuk wanita Malaysia. Itu kan niat kita kan tetapi saya jawab, ada jawapan.

dan Perubahan Iklim telah menawarkan diskaun 20 peratus bil elektrik taska yang berdaftar bagi tempoh 1 November tahun ini iaitu esok ya sehingga 31 Disember 2020. Selain peluang pekerjaan serta insentif khusus bagi wanita... Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Parit Sulong. Sila. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Terima kasih. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua dan juga terima kasih Yang Berhormat Menteri. Saya juga maklum mengenai cadangan daripada pihak kementerian mengenai peruntukan kepada RM30 juta dalam menyediakan lebih banyak taska. Akan tetapi pertanyaan yang saya nak ajukan sebagai susulan adalah adakah ia compulsory untuk diwujudkan taska ini kerana kalau tidak, saya juga nak bertanya kepada pihak kementerian bagaimana government akan monitor dan ensure yang taska ini akan dibina. Kalau tidak, nanti akhirnya dia akan menjadi perkara yang sama juga. Itu yang saya minta penjelasan daripada pihak Menteri mengenai perkara ini. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Yang Berhormat Parit Sulong. Johor banyak parit ya, ini parit yang sulung. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ada parit, ada sungai, ada kuala. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tuan Yang di-Pertua, memang kita nak kan tiap-tiap agensi ataupun tempat-tempat bekerja untuk wanita yang produktif, ada anak itu untuk dapatkan tempat menjaga anak mereka semasa mereka bekerja. Jadi kita ada graf yang banyak- wanita kita, graduan kita, lulus, kahwin, selepas itu drop off daripada itu. Jadi kita mahukan dia nak masih dalam workforce kita. Namun apa yang kita nak buat supaya kita pastikan tiap-tiap tempat itu ada taska untuk mengendalikan anak-anak, pekerja-pekerja yang bekerja di situ. Kita ambil contoh Parlimen sahaja lah. Jadi kita nak kena tengok bagaimana tempat-tempat terutama pejabat-pejabat kerajaan ataupun kementerian-kementerian untuk menyediakan tempat. Memang betul, kita nak buat, kita adakan peruntukan namun apa yang kita mahu, kita nak teruskan dan nak pastikan mereka membuatkan taska. Saya kira bahawa kita ada pemantauan supaya mereka buat dan gunakan peruntukan ini sebaik mungkin. Walaupun kita tahu bahawa peruntukan yang diberikan tipa-tiap taska itu tidak memadai, namun ini adalah satu yang menjadikan satu insentif untuk mereka membuat taska-taska untuk membolehkan pekerja-pekerja wanita kita remain, duduk dalam- meneruskan pekerjaan dan karier mereka. Saya sambung ya. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sila. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Selain peluang pekerjaan serta insentif khusus bagi wanita untuk kembali kerja yang telah dibentangkan dalam Belanjawan 2020, kementerian melalui kerjasama Perbadanan Ekonomi Digital Malaysia (MDEC), Kementerian Sumber Manusia dan Kementerian Komunikasi dan Multimedia telah melancarkan Program Kembali Berkerjaya dalam pengurusan risiko siber. Ini adalah usaha untuk menggalakkan wanita yang berminat untuk kembali bekerja ke dalam bidang industri keselamatan siber yang sedang mengalami jurang bakat dan mempunyai sasaran untuk melahirkan 10,500 profesional keselamatan siber menjelang 2020. Program ini memberi kelonggaran masa bekerja serta kemudahan penjagaan kanak-kanak. Kita ada juga tempat supaya mereka mengadakan on cyber security, dengan izin Tuan Yang di-Pertua. Jadi kalau wanita-wanita ini boleh diberikan latihan kemahiran supaya mereka boleh diserapkan dalam kerjaya cyber security. Oleh sebab ini akan menjadi penting, cyber security ini adalah salah satu daripada apa yang kita mesti siap siaga kerana kalau apa-apa sekarang ini mungkin tidak diattack atau dicerobohi negara kita tetapi melalui security, kita punya institutions. Terima kasih. #1240. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kuala Kangsar, pelbagai insentif khusus bagi wanita telah diberikan melalui Belanjawan 2020. Walaupun kata first time dapat Timbalan Perdana Menteri wanita, apa dia buat, janganlah- kita sama-samalah kita bangunkan untuk wanita Malaysia. Itu kan niat kita kan tetapi saya jawab, ada jawapan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

36 DR 31.10.2019 Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Tidak Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri, ketika saya menyatakan perkara itu, saya sebenarnya merasa bangga kita mempunyai seorang Timbalan Perdana Menteri seorang wanita. Itu sebenarnya niat saya menyebut perkara itu. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Alhamdulillah, terima kasih. Belanjawan ya untuk wanita ini kan. Satunya, antaranya apa yang kita buat untuk wanita, RM30 juta untuk membangunkan taska-taska sebagai usaha wanita kembali bekerja. Dua, menyediakan platform bagi suami yang ingin mencarum dua peratus kepada isteri melalui i-Suri. Tiga, RM20 juta untuk manfaat i-Suri di bawah Perlindungan Keselamatan Sosial (PERKESO). Empat, meningkatkan cuti bersalin daripada 60 hari kepada 90 hari, masa saya itu 42 hari sahaja. Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Yang Amat Berhormat, Tuan Yang di-Pertua, saya- mengenai 90 hari itu, boleh saya sedikit memberi penjelasan? Saya telah bertanya dengan ramai wanita di dalam corporate sector dan juga di kampung bahawa 90 hari itu dianggap baik untuk sebahagian besar tetapi ada juga kumpulan wanita profesional yang merasakan ia akan melakukan satu will affect their career path ataupun kenaikan pangkat mereka dan sepertinya. Jadi, kalau boleh Yang Amat Berhormat, kalau ada satu opsyen ataupun kaedah opsyen pada mereka supaya mereka boleh memilih. Jadi, cuti yang selebihnya kalau mereka ambil yang 60 hari atau ambil 42 hari macam Yang Amat Berhormat dulu 42 hari, saya pun begitu juga, cuti yang selebihnya itu digantikan dengan insentif duit. Saya hendak bertanya kalau Yang Amat Berhormat setuju dengan pandangan saya ini. Majikan-majikan kalau- saya takut nanti majikan-majikan lelaki atau wanita akan merasa mereka not excited untuk mengambil pekerja-pekerja wanita sebab ini maternity leave 90 hari ini terlalu lama Yang Amat Berhormat. Itu sahaja. Saya setuju tetapi ramai juga yang tidak setuju. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Yang Berhormat Kuala Kangsar. Memanglah ini adalah ertinya pertimbangan ya. You hendak bagi kepada mereka yang bersalin dan mereka yang mengandung tidak- kita akan menuju kepada negara tua. Kita hendakkan wanita-wanita kita mengandung dan memberikan zuriat yang baik ya. Jadi, kita akan pertimbangkanlah, kalau boleh ada opsyen itu kita fikirkan. Namun, kita sudah berjuang untuk kita dapatkan masa untuk wanita itu menyusu, masa untuk ada bonding masa itu. Jadi, kita hendak imbangi. Jadi, memanglah- rasa kalau ada majikan, majikan kata “Tidak hendaklah ambil wanita ini, asyik mengandung saja, asyik- asyik maternity leave lah, sat lagi apa macam-macam.” Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: [Bangun] Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Namun, apa yang kita fikirkan bahawa sumbangan kita lebih pada masyarakat, lebih pada kekeluargaan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: [Bangun] Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sabar Yang Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Arau tidak tanya apa, saya tidak akan jawab Yang Berhormat Arau. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak, tidak. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Arau hendak tanya cuti bersalin... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak tanya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Jadi, inilah yang melihatkan bahawa kita mahu ... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: ...Dan juga masalah mengandung [Ketawa] Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Wanita kita berikan penumpuan dan juga berikan mereka insentif... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Untuk kerja dan juga melihat bagaimana majikan boleh mengambil mereka sebagai pekerja yang produktif.

Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Tidak Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri, ketika saya menyatakan perkara itu, saya sebenarnya merasa bangga kita mempunyai seorang Timbalan Perdana Menteri seorang wanita. Itu sebenarnya niat saya menyebut perkara itu. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Alhamdulillah, terima kasih. Belanjawan ya untuk wanita ini kan. Satunya, antaranya apa yang kita buat untuk wanita, RM30 juta untuk membangunkan taska-taska sebagai usaha wanita kembali bekerja. Dua, menyediakan platform bagi suami yang ingin mencarum dua peratus kepada isteri melalui i-Suri. Tiga, RM20 juta untuk manfaat i-Suri di bawah Perlindungan Keselamatan Sosial (PERKESO). Empat, meningkatkan cuti bersalin daripada 60 hari kepada 90 hari, masa saya itu 42 hari sahaja. Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Yang Amat Berhormat, Tuan Yang di-Pertua, saya- mengenai 90 hari itu, boleh saya sedikit memberi penjelasan? Saya telah bertanya dengan ramai wanita di dalam corporate sector dan juga di kampung bahawa 90 hari itu dianggap baik untuk sebahagian besar tetapi ada juga kumpulan wanita profesional yang merasakan ia akan melakukan satu will affect their career path ataupun kenaikan pangkat mereka dan sepertinya. Jadi, kalau boleh Yang Amat Berhormat, kalau ada satu opsyen ataupun kaedah opsyen pada mereka supaya mereka boleh memilih. Jadi, cuti yang selebihnya kalau mereka ambil yang 60 hari atau ambil 42 hari macam Yang Amat Berhormat dulu 42 hari, saya pun begitu juga, cuti yang selebihnya itu digantikan dengan insentif duit. Saya hendak bertanya kalau Yang Amat Berhormat setuju dengan pandangan saya ini. Majikan-majikan kalau- saya takut nanti majikan-majikan lelaki atau wanita akan merasa mereka not excited untuk mengambil pekerja-pekerja wanita sebab ini maternity leave 90 hari ini terlalu lama Yang Amat Berhormat. Itu sahaja. Saya setuju tetapi ramai juga yang tidak setuju. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Yang Berhormat Kuala Kangsar. Memanglah ini adalah ertinya pertimbangan ya. You hendak bagi kepada mereka yang bersalin dan mereka yang mengandung tidak- kita akan menuju kepada negara tua. Kita hendakkan wanita-wanita kita mengandung dan memberikan zuriat yang baik ya. Jadi, kita akan pertimbangkanlah, kalau boleh ada opsyen itu kita fikirkan. Namun, kita sudah berjuang untuk kita dapatkan masa untuk wanita itu menyusu, masa untuk ada bonding masa itu. Jadi, kita hendak imbangi. Jadi, memanglah- rasa kalau ada majikan, majikan kata "Tidak hendaklah ambil wanita ini, asyik mengandung saja, asyik- asyik maternity leave lah, sat lagi apa macam-macam.". Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: [Bangun]. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Namun, apa yang kita fikirkan bahawa sumbangan kita lebih pada masyarakat, lebih pada kekeluargaan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: [Bangun]. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, sabar Yang Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Arau tidak tanya apa, saya tidak akan jawab Yang Berhormat Arau. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak, tidak. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Arau hendak tanya cuti bersalin... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak tanya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Jadi, inilah yang melihatkan bahawa kita mahu ... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: ...Dan juga masalah mengandung [Ketawa]. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: ...Wanita kita berikan penumpuan dan juga berikan mereka insentif... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Untuk kerja dan juga melihat bagaimana majikan boleh mengambil mereka sebagai pekerja yang produktif.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 37 Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Amat Berhormat, sikit Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Arau tidak payah, terima kasih banyak. Jadi, kalau meningkatkan cuti bersalin... Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Yang Amat Berhormat, Baling, Yang Amat Berhormat, hendak beri cadangan sikit sahaja. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Arau tidak dapat cuti bersalin... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak, saya hendak tanya adakah pengurusan bencana masuk di bawah Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga Dan Masyarakat? Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Lima, saya sambung ya, lima. Minta maaf ya. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Saya hendak tanya fasal dua peratus, dua peratus sumbangan kepada i-Suri itu. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Soalan yang itu boleh. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Ha, okey. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Arau, dia tidak tanya dan juga Yang Berhormat Baling tidak tanya, minta maaf. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ini Yang Amat Berhormat, saya cakap bahawa... Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Nantilah dahulu Yang Berhormat Arau. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak tanya adakah pengurusan bencana termasuk bawah kementerian Yang Amat Berhormat sebab saya tanya. Itu yang saya hendak tanya, itu sahaja. Salahkah? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Oh. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak berbangga seorang Timbalan Perdana Menteri wanita, cakap macam ini. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini wanita, saya jawab untuk wanita bukan NADMA. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Macam mana macam itu? Saya tanya elok-elok. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Arau. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Okey. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Pengurusan bencana bukan di bawah Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga Dan Masyarakat Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bukan, saya tanya elok-elok ini, saya hendak berbaik-baik... [Tepuk] Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sila, dijemput duduk. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: [Ketawa] Okey, saya hendak bertanya mengenai dua peratus i-Suri itu. Sumbangan ini adalah sumbangan sukarela daripada suami kepada isteri. Dahulu pernah saya bangkitkan juga mengenai perkara ini apabila- tahun lepas, semasa tahun lepas. Saya hendak bertanya daripada segi sumbangan dua peratus itu, ini kerana kita tahu di Malaysia ini ada suami yang mempunyai lebih daripada seorang isteri. Jadinya, bagaimanakah mekanisme dia? Adakah dua peratus itu diagihkan mengikut berapa ramai jumlah isteri ataupun dua peratus setiap seorang isterikah bagaimana Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sudah selesai, kahwin satu cukup. Sila Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: [Ketawa] Terima kasih Yang Berhormat Parit Sulung. Itu boleh dibincangkanlah bagaimana dia hendak bagi. Akan tetapi sepatutnya kalau isteri pertama itu dapat preference-lah pada pendapat saya, itu saya

Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Amat Berhormat, sikit Yang. Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Arau tidak payah, terima kasih banyak. Jadi, kalau meningkatkan cuti bersalin... Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Yang Amat Berhormat, Baling, Yang Amat Berhormat, hendak beri cadangan sikit sahaja. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Arau tidak dapat cuti bersalin... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak, saya hendak tanya adakah pengurusan bencana masuk di bawah Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga Dan Masyarakat?. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Lima, saya sambung ya, lima. Minta maaf ya. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Saya hendak tanya fasal dua peratus, dua peratus sumbangan kepada i-Suri itu. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Soalan yang itu boleh. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Ha, okey. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Arau, dia tidak tanya dan juga Yang Berhormat Baling tidak tanya, minta maaf. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ini Yang Amat Berhormat, saya cakap bahawa... Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Nantilah dahulu Yang Berhormat Arau. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak tanya adakah pengurusan bencana termasuk bawah kementerian Yang Amat Berhormat sebab saya tanya. Itu yang saya hendak tanya, itu sahaja. Salahkah?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Oh. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak berbangga seorang Timbalan Perdana Menteri wanita, cakap macam ini. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini wanita, saya jawab untuk wanita bukan NADMA. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Macam mana macam itu? Saya tanya elok-elok. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Arau. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Okey. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Pengurusan bencana bukan di bawah Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga Dan Masyarakat. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bukan, saya tanya elok-elok ini, saya hendak berbaik-baik... [Tepuk]. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sila, dijemput duduk. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: [Ketawa] Okey, saya hendak bertanya mengenai dua peratus i-Suri itu. Sumbangan ini adalah sumbangan sukarela daripada suami kepada isteri. Dahulu pernah saya bangkitkan juga mengenai perkara ini apabila- tahun lepas, semasa tahun lepas. Saya hendak bertanya daripada segi sumbangan dua peratus itu, ini kerana kita tahu di Malaysia ini ada suami yang mempunyai lebih daripada seorang isteri. Jadinya, bagaimanakah mekanisme dia? Adakah dua peratus itu diagihkan mengikut berapa ramai jumlah isteri ataupun dua peratus setiap seorang isterikah bagaimana Yang Amat Berhormat Timbalan Perdana Menteri?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Sudah selesai, kahwin satu cukup. Sila Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: [Ketawa] Terima kasih Yang Berhormat Parit Sulung. Itu boleh dibincangkanlah bagaimana dia hendak bagi. Akan tetapi sepatutnya kalau isteri pertama itu dapat preference-lah pada pendapat saya, itu saya.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

38 DR 31.10.2019 punya personal. Akan tetapi yang lain itu boleh dibincangkan sebab kalau sudah boleh kahwin empat, baiklah bagi dua, dua, dua peratus, apa salahnya. Okey, apa ini yang ... Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Maksudnya jumlah itu boleh di-set- kan kemudian dan ia bergantung kepada individu tersebutlah? Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tidak, ini polisi, boleh dibincangkan. Kalau ke perincian ini mesti dibincangkan. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Dua, dua, dua, lapan peratuslah kalau empat isteri? Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini belum lagi kita tukar, kita belum lagi bincang tentang tukar arah, tukar apa semua. Jadi, ini lebih... Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Saya cuba menanya bagi pihak rakan-rakan yang mempunyai lebih pada seorang. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: [Rakaman kurang jelas] Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Oleh sebab itu kena bantu tanya. Tuan Yang di-Pertua tidak termasuk dalam ini. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, saya nasihatkan kahwin satu saja. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Yang Amat Berhormat, Yang Amat Berhormat. Saya hendak setengah minit sahaja, pandangan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tidak payah, Yang Berhormat Baling tidak faham. Minta maaf banyak. Tuan Ma'mun bin Sulaiman [Kalabakan]: Yang Berhormat Parit sulung, kena madu kah? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: ...Masalah keluarga. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Sikit sahaja. Ini berkaitan dengan 90 hari cuti. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Minta maaf Yang Berhormat Baling, saya ada tidak banyak masa. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Saya hendak setengah minit sahaja, sekejap sahaja. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya ada 45 minit sahaja. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Setengah minit saja. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Baling, Yang Berhormat Baling tidak tanya dalam perbahasan. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Saya hendak bagi pandangan berkaitan dengan maternity leave 90 hari itu... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Baling tidak membangkitkan isu dalam perbahasan. Sekarang sesi menjawab. Sila Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Insentif kewangan kepada wanita dan majikan bagi menggalakkan wanita kembali bekerja tadi dan RM200 juta bagi usahawan wanita, RM500 juta jaminan untuk usahawan wanita di bawah Skim Jaminan Pinjaman Perniagaan (SJPP). Yang Berhormat Kuala Kangsar sekali lagi telah membangkitkan juga pencapaian 30 peratus golongan wanita dalam lembaga pengarah dan mengesyorkan... Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Yang Amat Berhormat, Yang Amat Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, boleh saya tanya fasal insentif tadi? Saya ada sebut perkara itu ya. Mengenai RM500 insentif tambahan selama dua tahun tidak

punya personal. Akan tetapi yang lain itu boleh dibincangkan sebab kalau sudah boleh kahwin empat, baiklah bagi dua, dua, dua peratus, apa salahnya. Okey, apa ini yang ... Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Maksudnya jumlah itu boleh di-set- kan kemudian dan ia bergantung kepada individu tersebutlah?. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tidak, ini polisi, boleh dibincangkan. Kalau ke perincian ini mesti dibincangkan. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Dua, dua, dua, lapan peratuslah kalau empat isteri?. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini belum lagi kita tukar, kita belum lagi bincang tentang tukar arah, tukar apa semua. Jadi, ini lebih... Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Saya cuba menanya bagi pihak rakan-rakan yang mempunyai lebih pada seorang. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: [Rakaman kurang jelas]. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Oleh sebab itu kena bantu tanya. Tuan Yang di-Pertua tidak termasuk dalam ini. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, saya nasihatkan kahwin satu saja. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Yang Amat Berhormat, Yang Amat Berhormat. Saya hendak setengah minit sahaja, pandangan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Tidak payah, Yang Berhormat Baling tidak faham. Minta maaf banyak. Tuan Ma'mun bin Sulaiman [Kalabakan]: Yang Berhormat Parit sulung, kena madu kah?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: ...Masalah keluarga. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Sikit sahaja. Ini berkaitan dengan 90 hari cuti. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Minta maaf Yang Berhormat Baling, saya ada tidak banyak masa. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Saya hendak setengah minit sahaja, sekejap sahaja. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Saya ada 45 minit sahaja. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Setengah minit saja. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Baling, Yang Berhormat Baling tidak tanya dalam perbahasan. Datuk Seri Panglima Abdul Azeez bin Abdul Rahim [Baling]: Saya hendak bagi pandangan berkaitan dengan maternity leave 90 hari itu... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Baling tidak membangkitkan isu dalam perbahasan. Sekarang sesi menjawab. Sila Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Insentif kewangan kepada wanita dan majikan bagi menggalakkan wanita kembali bekerja tadi dan RM200 juta bagi usahawan wanita, RM500 juta jaminan untuk usahawan wanita di bawah Skim Jaminan Pinjaman Perniagaan (SJPP). Yang Berhormat Kuala Kangsar sekali lagi telah membangkitkan juga pencapaian 30 peratus golongan wanita dalam lembaga pengarah dan mengesyorkan... Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Yang Amat Berhormat, Yang Amat Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, boleh saya tanya fasal insentif tadi? Saya ada sebut perkara itu ya. Mengenai RM500 insentif tambahan selama dua tahun tidak.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 39 perlu dikreditkan ke dalam akaun KWSP. Saya ingin mencadangkan Yang Amat Berhormat kalau Yang Amat Berhormat setuju, insentif RM500 ini seharusnya dibuat untuk hal-hal reskilling pada wanita untuk kembali bekerja. Kalau kita sudah tidak bekerja selama 10 tahun atau 15 tahun Yang Amat Berhormat, semestinya majikan akan musykil tahap skill kita yang- we will train for ataupun dalam bidang kita itu, mungkin telah ketinggalan. Jadi, reskilling itu- sebanyak RM500 itu kita boleh gunakan untuk insentif disimpan untuk digunakan untuk perkara- perkara seperti membeli barang tetapi lebih baik kalau ia digunakan untuk reskilling, kemahiran wanita yang mahu kembali bekerja. Terima kasih Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih, semua idea yang bernas. Kita masukkan supaya kita fikirkan macam mana hendak usahakannya. Ini kerana salah satu mula-mula kita hendak buatkan- hendak dapatkan dua peratus pun susah Yang Berhormat. Hendak tukar akta EPF, hendak tukar- sebab kalau tidak kita tidak boleh touch langsung, tidak boleh tersentuh pun sumbangan daripada suami. Jadi, ini adalah salah satunya yang boleh kita fikirkan detailing, pendetilan itu ya. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang Berhormat, bila Akta PERKESO itu akan dibuat amendment untuk membolehkan yang dua peratus suami itu pergi masuk ke dalam- sorry, KWSP punya akta akan dibuat amendment? Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini memanglah kita tengah bincang dengan baik dengan AG’s Chambers, ya. Ia bukan bawah bidang kuasa Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat. Kita ada idea sahaja tetapi untuk pelaksanaannya kita memerlukan kementerian-kementerian lain. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Sesegera yang bolehlah. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Memang kita hendak segerakan Yang Berhormat Kuala Kangsar, memang. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Bukan, bukan, ini Parit Sulong [Ketawa] Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Parit Sulong. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Eh Yang Berhormat Kuala Kangsar pula, Yang Berhormat Parit Sulong. Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang Berhormat Kuala Kangsar sana. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kuala Kangsar, sudah Kuala Kangsar. Terima kasih. Okey, sebab tengok Yang Berhormat Kuala Kangsar, okey. Membangkitkan isu pencapaian 30 peratus golongan wanita dalam lembaga pengarah dan mengesyorkan ia dinaikkan kepada 50 peratus bagi lembaga pengarah di GLC. Sehingga 30 September 2019 tahun ini, baru sebulan sudah, kerusi ahli-ahli lembaga pengarah yang diisi oleh wanita dalam sektor swasta adalah sebanyak 16.6 peratus. Bagi 100 syarikat teratas tersenarai awam pula menunjukkan peningkatan pengisian wanita sebagai ahli lembaga pengarah sebanyak 24.4 peratus pada tahun 2018 berbanding 19.27 peratus pada tahun 2017. Bagi sektor awam pula, sehingga Mei 2019 telah mencatatkan 37.6 peratus wanita memegang jawatan membuat keputusan di peringkat JUSA C dan ke atas. Penetapan 30 peratus seperti mana pernah dijelaskan oleh kementerian merupakan satu sasaran bertujuan untuk mewujudkan, dengan izin, critical mass wanita-wanita yang berpotensi sebagai pembuat keputusan sama ada di peringkat awam mahupun di peringkat swasta. Sasaran ini bukan jadi penghalang bagi syarikat atau agensi yang ingin melantik lebih ramai wanita sebagai ahli lembaga pengarah atau di jawatan tertinggi agensi. ■1250 Tidak dinafikan pekerjaan merupakan salah satu faktor penyumbang kepada ekonomi sesebuah negara. Wanita sewajarnya diberikan peluang pekerjaan yang sama rata dengan lelaki tanpa mengira bidang, sektor atau industri tertentu. Soalan secara khusus berkaitan peluang pekerjaan, jurang pendapatan antara gender dan KWSP bukanlah di bawah bidang kuasa kementerian KPWKM tetapi di bawah bidang kuasa Kementerian Sumber Manusia (KSM), Kementerian Hal Ehwal Ekonomi dan Kementerian Kewangan. Jadi, patutlah diajukan kepada mereka, dan insya-Allah mereka akan menjawab.

perlu dikreditkan ke dalam akaun KWSP. Saya ingin mencadangkan Yang Amat Berhormat kalau Yang Amat Berhormat setuju, insentif RM500 ini seharusnya dibuat untuk hal-hal reskilling pada wanita untuk kembali bekerja. Kalau kita sudah tidak bekerja selama 10 tahun atau 15 tahun Yang Amat Berhormat, semestinya majikan akan musykil tahap skill kita yang- we will train for ataupun dalam bidang kita itu, mungkin telah ketinggalan. Jadi, reskilling itu- sebanyak RM500 itu kita boleh gunakan untuk insentif disimpan untuk digunakan untuk perkara- perkara seperti membeli barang tetapi lebih baik kalau ia digunakan untuk reskilling, kemahiran wanita yang mahu kembali bekerja. Terima kasih Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Terima kasih, semua idea yang bernas. Kita masukkan supaya kita fikirkan macam mana hendak usahakannya. Ini kerana salah satu mula-mula kita hendak buatkan- hendak dapatkan dua peratus pun susah Yang Berhormat. Hendak tukar akta EPF, hendak tukar- sebab kalau tidak kita tidak boleh touch langsung, tidak boleh tersentuh pun sumbangan daripada suami. Jadi, ini adalah salah satunya yang boleh kita fikirkan detailing, pendetilan itu ya. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang Berhormat, bila Akta PERKESO itu akan dibuat amendment untuk membolehkan yang dua peratus suami itu pergi masuk ke dalam- sorry, KWSP punya akta akan dibuat amendment?. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ini memanglah kita tengah bincang dengan baik dengan AG's Chambers, ya. Ia bukan bawah bidang kuasa Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat. Kita ada idea sahaja tetapi untuk pelaksanaannya kita memerlukan kementerian-kementerian lain. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Sesegera yang bolehlah. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Memang kita hendak segerakan Yang Berhormat Kuala Kangsar, memang. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Bukan, bukan, ini Parit Sulong [Ketawa]. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Berhormat Parit Sulong. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Eh Yang Berhormat Kuala Kangsar pula, Yang Berhormat Parit Sulong. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang Berhormat Kuala Kangsar sana. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Kuala Kangsar, sudah Kuala Kangsar. Terima kasih. Okey, sebab tengok Yang Berhormat Kuala Kangsar, okey. Membangkitkan isu pencapaian 30 peratus golongan wanita dalam lembaga pengarah dan mengesyorkan ia dinaikkan kepada 50 peratus bagi lembaga pengarah di GLC. Sehingga 30 September 2019 tahun ini, baru sebulan sudah, kerusi ahli-ahli lembaga pengarah yang diisi oleh wanita dalam sektor swasta adalah sebanyak 16.6 peratus. Bagi 100 syarikat teratas tersenarai awam pula menunjukkan peningkatan pengisian wanita sebagai ahli lembaga pengarah sebanyak 24.4 peratus pada tahun 2018 berbanding 19.27 peratus pada tahun 2017. Bagi sektor awam pula, sehingga Mei 2019 telah mencatatkan 37.6 peratus wanita memegang jawatan membuat keputusan di peringkat JUSA C dan ke atas. Penetapan 30 peratus seperti mana pernah dijelaskan oleh kementerian merupakan satu sasaran bertujuan untuk mewujudkan, dengan izin, critical mass wanita-wanita yang berpotensi sebagai pembuat keputusan sama ada di peringkat awam mahupun di peringkat swasta. Sasaran ini bukan jadi penghalang bagi syarikat atau agensi yang ingin melantik lebih ramai wanita sebagai ahli lembaga pengarah atau di jawatan tertinggi agensi. #1250. Tidak dinafikan pekerjaan merupakan salah satu faktor penyumbang kepada ekonomi sesebuah negara. Wanita sewajarnya diberikan peluang pekerjaan yang sama rata dengan lelakitanpa mengira bidang, sektor atau industri tertentu. Soalan secara khusus berkaitan peluang pekerjaan, jurang pendapatan antara gender dan KWSP bukanlah di bawah bidang kuasa kementerian KPWKM tetapi di bawah bidang kuasa Kementerian Sumber Manusia (KSM), Kementerian Hal Ehwal Ekonomi dan Kementerian Kewangan. Jadi, patutlah diajukan kepada mereka, dan insya-Allah mereka akan menjawab.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

40 DR 31.10.2019 Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Yang Amat Berhormat, Tuan Yang di-Pertua? Saya ada memohon kepada Yang Amat Berhormat selain daripada angka 30 peratus itu, adakah Yang Amat Berhormat bersetuju untuk kita bersama-sama usahakan supaya kita tolak sampai ke 50 peratus? Apakah usaha-usaha Yang Amat Berhormat kalau kita boleh buat ke arah itu? Terima kasih. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Memang kita hendak kalau wanita itu 45 peratus, maknanya lelaki itu 5 peratus tetapi kita fikirkan juga keluarga ini jangan diabaikan. Apa pun peratus-peratus di dalam pekerjaan, kehidupan kekeluargaan itu mestilah kita hargai bersama. Bapa, ibu sama, untuk kita menghidupkan sebuah keluarga yang bahagia, insya-Allah. Okey, saya masuk ke isu taska. Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Petaling Jaya?... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Seperti mana yang saya sebutkan tadi, kementerian menyokong penuh usaha ke arah meningkatkan dan mengekalkan penglibatan wanita di dalam pasaran tenaga buruh. Ini dilakukan dengan menggalakkan penubuhan dan pendaftaran taska. Kemudahan ini akan memberikan peluang khususnya kepada wanita yang bekerja untuk mengimbangi peranan dalam institusi keluarga dan juga kerjaya. Antara inisiatif tersebut adalah tambahan peruntukan kewangan kepada kementerian sebanyak RM10 juta pada tahun 2019 bagi penubuhan taska di tempat kerja awam. Kesinambungan terhadap usaha ini di bawah Belanjawan 2020 juga, kerajaan telah memperuntukkan sebanyak RM30 juta untuk penyediaan lebih banyak taska terutamanya di hospital dan di sekolah. Penyediaan taska ini akan memberikan keutamaan kepada jabatan atau agensi kerajaan yang waktu bekerjanya shift iaitu seperti di hospital, badan penguat kuasa seperti polis, sekolah dan Parlimen. Yang Berhormat Batu- tidak ada pula ya, ada? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ada. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Okey. Kerajaan sedar tentang keperluan perkhidmatan taska ini dan sentiasa bersedia untuk membantu golongan B40 dengan menyediakan beberapa inisiatif kepada rakyat sama ada pihak pengusaha taska atau ibu bapa, keluarga yang memerlukan perkhidmatan taska ini. Perkhidmatan taska kepada golongan B40 turut disediakan oleh kementerian- kementerian selain seperti 509 buah Taska KEMAS oleh Jabatan Kemajuan Masyarakat, 41 buah Taska Perpaduan oleh Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional, 90 buah Pusat Anak Genius Negara (PAGN) oleh Kementerian Pendidikan Malaysia dan 66 buah taska dari Yayasan Pembangunan Keluarga Terengganu. Yang Berhormat Tenom, sehingga bulan September 2019 sebanyak 355 buah taska telah didaftarkan di negeri Sabah iaitu ini adalah termasuk 15 buah taska di tempat kerja sektor awam, empat buah taska komuniti, 287 buah taska institusi dan 49 buah taska di rumah. Untuk makluman Yang Berhormat Tenom, semua kerajaan negeri telah dinasihatkan untuk mengemukakan keperluan kos penubuhan taska di semua agensi di bawah kerajaan negeri bagi memastikan kerajaan negeri dapat membuat perancangan dan penyediaan Belanjawan 2020 serta tahun-tahun berikutnya. Kementerian juga akan mengadakan perbincangan bersama Sabah Electricity Sdn. Berhad (SESB) untuk mendapatkan pengurangan bil elektrik taska sebagai galakan pendaftaran taska dan one-stop centre di peringkat negeri juga, diadakan untuk menyelesaikan isu-isu pendaftaran taska bagi mempercepatkan pendaftaran taska di negeri Sabah. Tuan Yang di-Pertua... Puan Maria Chin binti Abdullah [Petaling Jaya]: Yang Amat Berhormat, boleh saya bertanya? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Petaling Jaya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ya, silakan. Puan Maria Chin binti Abdullah [Petaling Jaya]: Saya hendak bertanya, apabila kita ada taska-taska yang baru atau yang lama, bolehkah kita adakan Program

Datin Mastura binti Mohd Yazid [Kuala Kangsar]: Yang Amat Berhormat, Tuan Yang di-Pertua? Saya ada memohon kepada Yang Amat Berhormat selain daripada angka 30 peratus itu, adakah Yang Amat Berhormat bersetuju untuk kita bersama-sama usahakan supaya kita tolak sampai ke 50 peratus? Apakah usaha-usaha Yang Amat Berhormat kalau kita boleh buat ke arah itu? Terima kasih. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Memang kita hendak kalau wanita itu 45 peratus, maknanya lelaki itu 5 peratus tetapi kita fikirkan juga keluarga ini jangan diabaikan. Apa pun peratus-peratus di dalam pekerjaan, kehidupan kekeluargaan itu mestilah kita hargai bersama. Bapa, ibu sama, untuk kita menghidupkan sebuah keluarga yang bahagia, insya-Allah. Okey, saya masuk ke isu taska. Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Petaling Jaya?... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Seperti mana yang saya sebutkan tadi, kementerian menyokong penuh usaha ke arah meningkatkan dan mengekalkan penglibatan wanita di dalam pasaran tenaga buruh. Ini dilakukan dengan menggalakkan penubuhan dan pendaftaran taska. Kemudahan ini akan memberikan peluang khususnya kepada wanita yang bekerja untuk mengimbangi peranan dalam institusi keluarga dan juga kerjaya. Antara inisiatif tersebut adalah tambahan peruntukan kewangan kepada kementerian sebanyak RM10 juta pada tahun 2019 bagi penubuhan taska di tempat kerja awam. Kesinambungan terhadap usaha ini di bawah Belanjawan 2020 juga, kerajaan telah memperuntukkan sebanyak RM30 juta untuk penyediaan lebih banyak taska terutamanya di hospital dan di sekolah. Penyediaan taska ini akan memberikan keutamaan kepada jabatan atau agensi kerajaan yang waktu bekerjanya shift iaitu seperti di hospital, badan penguat kuasa seperti polis, sekolah dan Parlimen. Yang Berhormat Batu- tidak ada pula ya, ada?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ada. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Okey. Kerajaan sedar tentang keperluan perkhidmatan taska ini dan sentiasa bersedia untuk membantu golongan B40 dengan menyediakan beberapa inisiatif kepada rakyat sama ada pihak pengusaha taska atau ibu bapa, keluarga yang memerlukan perkhidmatan taska ini. Perkhidmatan taska kepada golongan B40 turut disediakan oleh kementerian- kementerian selain seperti 509 buah Taska KEMAS oleh Jabatan Kemajuan Masyarakat, 41 buah Taska Perpaduan oleh Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional, 90 buah Pusat Anak Genius Negara (PAGN) oleh Kementerian Pendidikan Malaysia dan 66 buah taska dari Yayasan Pembangunan Keluarga Terengganu. Yang Berhormat Tenom, sehingga bulan September 2019 sebanyak 355 buah taska telah didaftarkan di negeri Sabah iaitu ini adalah termasuk 15 buah taska di tempat kerja sektor awam, empat buah taska komuniti, 287 buah taska institusi dan 49 buah taska di rumah. Untuk makluman Yang Berhormat Tenom, semua kerajaan negeri telah dinasihatkan untuk mengemukakan keperluan kos penubuhan taska di semua agensi di bawah kerajaan negeri bagi memastikan kerajaan negeri dapat membuat perancangan dan penyediaan Belanjawan 2020 serta tahun-tahun berikutnya. Kementerian juga akan mengadakan perbincangan bersama Sabah Electricity Sdn. Berhad (SESB) untuk mendapatkan pengurangan bil elektrik taska sebagai galakan pendaftaran taska dan one-stop centre di peringkat negeri juga, diadakan untuk menyelesaikan isu-isu pendaftaran taska bagi mempercepatkan pendaftaran taska di negeri Sabah. Tuan Yang di-Pertua... Puan Maria Chin binti Abdullah [Petaling Jaya]: Yang Amat Berhormat, boleh saya bertanya?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya, Yang Berhormat Petaling Jaya. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Ya, silakan. Puan Maria Chin binti Abdullah [Petaling Jaya]: Saya hendak bertanya, apabila kita ada taska-taska yang baru atau yang lama, bolehkah kita adakan Program.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 41 Latihan Gender Sensitif untuk penjaga-penjaga mereka? Selain itu juga, bolehkah latihan ini juga menyentuh isu tentang hak-hak kanak-kanak? Terima kasih. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Satu cadangan yang betul, bagus. Kita bermula dari segi kanak-kanak lagi. Zaman kanak-kanak kita mesti latih mereka untuk gender sensitif dan juga untuk memberikan mereka pendedahan bagaimana mereka mesti melayan antara satu sama lain. Ini adalah dengan hak-hak mereka supaya kita juga ada masalah Tuan Yang di-Pertua, sexual grooming, sexual exploitation. Jadi, bolehlah kita buatkan satu rancangan untuk membuatkan penjaga-penjaga taska ini sensitif terhadap masalah itu. Yang Berhormat Rantau Panjang?... Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Yang Berhormat Menteri, berkaitan dengan taska juga. Terima kasih. Yang Amat Berhormat Menteri sebutkan tadi berkaitan dengan pembinaan taska untuk golongan B40 Bagaimana kalau golongan M40 yang menghampiri B40? Sejauh mana manfaat kepada mereka? Apakah bentuk bantuan yang akan disediakan oleh pihak Kerajaan Pusat kepada kerajaan negeri yang akan membina tempat-tempat taska? Minta penjelasan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Belum lagi kita adakan untuk buatkan ia satu yang menyeluruh. Sekarang ini kita akan cuba supaya kita dapatkan tempat- tempat di agensi-agensi kerajaan, kementerian kerajaan untuk mendapatkan taska. Ini barulah permulaan kita berikan untuk mereka meningkatkan lagi bilangan taska. Namun, kita akan fikirkan bagaimana hendak buatkan supaya sekurang- kurangnya M40 yang dekat-dekat B40 boleh kita tolong bersama. Memang kita ada masalah sebab banyak juga taska-taska tidak berdaftar. Kita cuba hendak menangani masalah ini supaya kita dapat mengimbangi. Akan tetapi, ini bukan semua di atas tanggungjawab kerajaan, ada juga taska swasta, ada juga tempat-tempat yang kita boleh melihat bahawa kita boleh berikan pertolongan yang kita mampu. Okey, kita masuk kepada isu kanak-kanak. Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Batu kawan? Tidak ada. Tetapi ada Yang Berhormat... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Amat Berhormat, sebenarnya masa sudah hampir pukul 1, Yang Amat Berhormat hendak menggulung ataupun hendak sambung sebelah sesi petang terpulang kepada budi bicara Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Kalau saya tidak sempat habis, saya akan pergi kepada secara bertulis. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Sila, teruskan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Batu Kawan dan- ada tiga minit lagikan? Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Sila. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Batu Kawan, tetapi Yang Berhormat Petaling Jaya isu berkenaan kanak-kanak? Child grant. Saya telah menjawab secara lisan, tengoklah Hansard berkenaan. Okey, terima kasih. Isu warga emas? Yang Berhormat Libaran? Yang Berhormat Libaran ada? Tidak ada kita berikan secara bertulis. Isu peruntukan bagi projek pembangunan? Yang Berhormat Kangar? Okey, Yang Berhormat Kangar. Kementerian tidak dapat memastikan kesahihan data yang dikemukakan oleh Yang Berhormat, kemungkinan data yang diberikan bukanlah data terkini. Oleh sebab berdasarkan semakan kementerian, terdapat dua projek pembangunan kementerian yang sedang dilaksanakan di negeri Perlis iaitu penambahbaikan dan penyelenggaraan Rumah Kanak-kanak Arau serta pembaikan dan penyelenggaraan Rumah Seri Kenangan (RSK). Saya akan berikan terperinci lagi berkenaan ini. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Sekadar makluman, data ini saya dapat daripada dokumen Mesyuarat Majlis Tindakan Negeri. Mungkin sehingga pertengahan tahunlah. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Akan tetapi apa yang saya ada, saya akan bagi kepada Yang Berhormat Kangar.

Latihan Gender Sensitif untuk penjaga-penjaga mereka? Selain itu juga, bolehkah latihan ini juga menyentuh isu tentang hak-hak kanak-kanak? Terima kasih. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Satu cadangan yang betul, bagus. Kita bermula dari segi kanak-kanak lagi. Zaman kanak-kanak kita mesti latih mereka untuk gender sensitif dan juga untuk memberikan mereka pendedahan bagaimana mereka mesti melayan antara satu sama lain. Ini adalah dengan hak-hak mereka supaya kita juga ada masalah Tuan Yang di-Pertua, sexual grooming, sexual exploitation. Jadi, bolehlah kita buatkan satu rancangan untuk membuatkan penjaga-penjaga taska ini sensitif terhadap masalah itu. Yang Berhormat Rantau Panjang?... Puan Hajah Siti Zailah binti Mohd Yusoff [Rantau Panjang]: Yang Berhormat Menteri, berkaitan dengan taska juga. Terima kasih. Yang Amat Berhormat Menteri sebutkan tadi berkaitan dengan pembinaan taska untuk golongan B40 Bagaimana kalau golongan M40 yang menghampiri B40? Sejauh mana manfaat kepada mereka?. Apakah bentuk bantuan yang akan disediakan oleh pihak Kerajaan Pusat kepada kerajaan negeri yang akan membina tempat-tempat taska? Minta penjelasan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Belum lagi kita adakan untuk buatkan ia satu yang menyeluruh. Sekarang ini kita akan cuba supaya kita dapatkan tempat- tempat di agensi-agensi kerajaan, kementerian kerajaan untuk mendapatkan taska. Ini barulah permulaan kita berikan untuk mereka meningkatkan lagi bilangan taska. Namun, kita akan fikirkan bagaimana hendak buatkan supaya sekurang- kurangnya M40 yang dekat-dekat B40 boleh kita tolong bersama. Memang kita ada masalah sebab banyak juga taska-taska tidak berdaftar. Kita cuba hendak menangani masalah ini supaya kita dapat mengimbangi. Akan tetapi, ini bukan semua di atas tanggungjawab kerajaan, ada juga taska swasta, ada juga tempat-tempat yang kita boleh melihat bahawa kita boleh berikan pertolongan yang kita mampu. Okey, kita masuk kepada isu kanak-kanak. Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Batu kawan? Tidak ada. Tetapi ada Yang Berhormat... Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Yang Amat Berhormat, sebenarnya masa sudah hampir pukul 1, Yang Amat Berhormat hendak menggulung ataupun hendak sambung sebelah sesi petang terpulang kepada budi bicara Yang Amat Berhormat. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Kalau saya tidak sempat habis, saya akan pergi kepada secara bertulis. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Sila, teruskan. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Batu Kawan dan- ada tiga minit lagikan?. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Ya. Sila. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Yang Berhormat Batu Kawan, tetapi Yang Berhormat Petaling Jaya isu berkenaan kanak-kanak? Child grant. Saya telah menjawab secara lisan, tengoklah Hansard berkenaan. Okey, terima kasih. Isu warga emas? Yang Berhormat Libaran? Yang Berhormat Libaran ada? Tidak ada kita berikan secara bertulis. Isu peruntukan bagi projek pembangunan? Yang Berhormat Kangar?. Okey, Yang Berhormat Kangar. Kementerian tidak dapat memastikan kesahihan data yang dikemukakan oleh Yang Berhormat, kemungkinan data yang diberikan bukanlah data terkini. Oleh sebab berdasarkan semakan kementerian, terdapat dua projek pembangunan kementerian yang sedang dilaksanakan di negeri Perlis iaitu penambahbaikan dan penyelenggaraan Rumah Kanak-kanak Arau serta pembaikan dan penyelenggaraan Rumah Seri Kenangan (RSK). Saya akan berikan terperinci lagi berkenaan ini. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Sekadar makluman, data ini saya dapat daripada dokumen Mesyuarat Majlis Tindakan Negeri. Mungkin sehingga pertengahan tahunlah. Dato' Seri Dr. Wan Azizah Wan Ismail: Akan tetapi apa yang saya ada, saya akan bagi kepada Yang Berhormat Kangar.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

42 DR 31.10.2019 Penutup Tuan Yang di-Pertua, satu minit untuk tidak dinafikan Tuan Yang di- Pertua, Belanjawan 2020 adalah mesra wanita dan memberikan keutamaan kepada pembangunan wanita khususnya kanak-kanak dan menggalakkan golongan OKU untuk berdikari. Di atas usaha gigih ini, kementerian telah dipuji oleh NGO seperti WAO berhubung agihan belanjawan ini bukan angkat sendiri ya. Saya cakap sahaja ya. Ini akan terus memberikan kami semangat untuk terus memberikan tekanan agar kerajaan meningkatkan peruntukan bagi kumpulan sasar kami iaitu hampir semua rakyat Malaysia. Kini, saya serahkan kepada Ahli Yang Berhormat untuk memainkan peranan dan tanggungjawab untuk uar-uarkan program dan peruntukan yang ada di agensi di bawah kementerian kami di sekitar kawasan masing-masing bagi memastikan program- program ini dapat dimanfaatkan oleh semua. Sebab ada program ini tidak guna juga ya- 30 saat. Tanggungjawab ini adalah tanggungjawab bersama. Ini adalah amanah yang diberikan oleh rakyat kepada kita semua Ahli Yang Berhormat di dalam Dewan yang mulia ini. Terima kasih. Wabillahitaufik walhidayah wassalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Terima kasih Yang Amat Berhormat, tepat jam 1. Mesyuarat ditangguhkan dan akan disambung semula pada pukul 2.30 petang. [Mesyuarat ditempohkan pada pukul 1.00 tengah hari] [Mesyuarat disambung semula pada pukul 2.30 petang] ■ 1430 [Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Mesyuarat] Tuan Yang di-Pertua: Saya ingin menjemput Yang Berhormat Menteri KBS ya. Kementerian Belia dan Sukan. Silakan. 2.32 ptg. Timbalan Menteri Belia dan Sukan [Tuan Sim Chee Keong]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terlebih dahulu, izinkan saya merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada 25 orang Ahli Yang Berhormat dalam Dewan yang mulia ini yang telah memberikan pelbagai pandangan, pertanyaan dan cadangan berkaitan Kementerian Belia dan Sukan (KBS) sepanjang tempoh perbahasan Belanjawan 2020 di peringkat dasar ini. Tuan Yang di-Pertua, kementerian terlebih dahulu menyambut baik keprihatinan Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membangkitkan tentang isu kemudahan sukan di kawasan masing-masing. Dalam Belanjawan 2020 secara amnya, KBS telah memperuntukkan RM184 juta untuk pembinaan kemudahan sukan yang baru serta RM104 juta untuk menaik taraf kemudahan sukan yang sedia ada. Ini termasuklah RM3 juta untuk membaik pulih gelanggang futsal di seluruh negara. Kita akan melakukan proses membaik pulih kemudahan sukan, termasuk gelanggang futsal ini secara berperingkat mengikut keperluan dan juga kemampuan sumber yang ada pada pihak kementerian. Pada tahun 2020 juga, perhatian akan diberikan kepada kemudahan sukan luar bandar. Bagi perkara ini, belanjawan sebanyak RM4.4 juta akan diperuntukkan. Jadi secara umumnya, saya menyarankan agar sebarang permohonan Ahli-ahli Yang Berhormat berkaitan kemudahan sukan boleh dikemukakan pada bila-bila masa kepada Pejabat Belia dan Sukan di setiap negeri dan setiap daerah. Secara khususnya, saya ingin menyebut beberapa Ahli Parlimen yang telah membangkitkan... Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Yang Berhormat Menteri, boleh? Tuan Sim Chee Keong: ...Isu- akan ada nanti. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Berkait dengan tadi itu.

Penutup Tuan Yang di-Pertua, satu minit untuk tidak dinafikan Tuan Yang di- Pertua, Belanjawan 2020 adalah mesra wanita dan memberikan keutamaan kepada pembangunan wanita khususnya kanak-kanak dan menggalakkan golongan OKU untuk berdikari. Di atas usaha gigih ini, kementerian telah dipuji oleh NGO seperti WAO berhubung agihan belanjawan ini bukan angkat sendiri ya. Saya cakap sahaja ya. Ini akan terus memberikan kami semangat untuk terus memberikan tekanan agar kerajaan meningkatkan peruntukan bagi kumpulan sasar kami iaitu hampir semua rakyat Malaysia. Kini, saya serahkan kepada Ahli Yang Berhormat untuk memainkan peranan dan tanggungjawab untuk uar-uarkan program dan peruntukan yang ada di agensi di bawah kementerian kami di sekitar kawasan masing-masing bagi memastikan program- program ini dapat dimanfaatkan oleh semua. Sebab ada program ini tidak guna juga ya- 30 saat. Tanggungjawab ini adalah tanggungjawab bersama. Ini adalah amanah yang diberikan oleh rakyat kepada kita semua Ahli Yang Berhormat di dalam Dewan yang mulia ini. Terima kasih. Wabillahitaufik walhidayah wassalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Terima kasih Yang Amat Berhormat, tepat jam 1. Mesyuarat ditangguhkan dan akan disambung semula pada pukul 2.30 petang. [Mesyuarat ditempohkan pada pukul 1.00 tengah hari]. [Mesyuarat disambung semula pada pukul 2.30 petang] # 1430 [Tuan Yang di-Pertua mempengerusikan Mesyuarat] Tuan Yang di-Pertua: Saya ingin menjemput Yang Berhormat Menteri KBS ya. Kementerian Belia dan Sukan. Silakan. 2.32 ptg. Timbalan Menteri Belia dan Sukan [Tuan Sim Chee Keong]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terlebih dahulu, izinkan saya merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada 25 orang Ahli Yang Berhormat dalam Dewan yang mulia ini yang telah memberikan pelbagai pandangan, pertanyaan dan cadangan berkaitan Kementerian Belia dan Sukan (KBS) sepanjang tempoh perbahasan Belanjawan 2020 di peringkat dasar ini. Tuan Yang di-Pertua, kementerian terlebih dahulu menyambut baik keprihatinan Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membangkitkan tentang isu kemudahan sukan di kawasan masing-masing. Dalam Belanjawan 2020 secara amnya, KBS telah memperuntukkan RM184 juta untuk pembinaan kemudahan sukan yang baru serta RM104 juta untuk menaik taraf kemudahan sukan yang sedia ada. Ini termasuklah RM3 juta untuk membaik pulih gelanggang futsal di seluruh negara. Kita akan melakukan proses membaik pulih kemudahan sukan, termasuk gelanggang futsal ini secara berperingkat mengikut keperluan dan juga kemampuan sumber yang ada pada pihak kementerian. Pada tahun 2020 juga, perhatian akan diberikan kepada kemudahan sukan luar bandar. Bagi perkara ini, belanjawan sebanyak RM4.4 juta akan diperuntukkan. Jadi secara umumnya, saya menyarankan agar sebarang permohonan Ahli-ahli Yang Berhormat berkaitan kemudahan sukan boleh dikemukakan pada bila-bila masa kepada Pejabat Belia dan Sukan di setiap negeri dan setiap daerah. Secara khususnya, saya ingin menyebut beberapa Ahli Parlimen yang telah membangkitkan... Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Yang Berhormat Menteri, boleh? Tuan Sim Chee Keong: ...Isu- akan ada nanti. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Berkait dengan tadi itu.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 43 Tuan Sim Chee Keong: Akan ada nanti tentang Yang Berhormat Ledang. Jadi, lepas jawab, kalau ada apa masalah, kita berikan peluang kepada Yang Berhormat Ledang. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Jeli. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Kalau yang tidak ada, saya mohon untuk bagi... Tuan Yang di-Pertua: Bertulis sahaja. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Bagi Yang Berhormat saudara saya daripada Kangar. Kementerian Belia dan Sukan sememangnya memberikan perhatikan dalam memastikan perbelanjaan setiap projek pembangunan mengikut jadual yang telah ditetapkan. Merujuk kepada pertanyaan ataupun isu yang dibangkitkan oleh beliau atas tiga projek yang dikatakan mengalami kelewatan pembayaran, inilah status-statusnya. Pertama, projek naik taraf asrama pelajar di IKBN Kuala Perlis. Projek ini sebenarnya telah berjaya disiapkan pada 25 Februari tahun ini. Walau bagaimanapun, pembayaran penuh bagi projek ini akan hanya dimuktamadkan selepas tamat tempoh tanggungan kecacatan ataupun defect liability period yang akan berakhir pada 25 Februari tahun depan. Keduanya ialah projek naik taraf dan ubah suai Kementerian Belia dan Sukan negeri Perlis, di mana setakat ini projek ini telah siap pada tahap 41 peratus dan dijangka siap sepenuhnya pada Februari tahun depan. Projek ketiga pula merupakan projek naik taraf sistem mekanikal dan elektrikal di IKBN Kuala Perlis yang hanya akan dijangka bermula pada Februari 2020 nanti. Namun begitu, di dalam pelaksanaan projek, termasuk projek-projek yang saya sebut di atas, terdapat beberapa isu yang menyebabkan sedikit kelewatan pelaksanaan projek dan proses pembayaran tetapi telah diatasi melalui pemantauan yang lebih kerap dan terperinci. Justeru, kementerian sentiasa mengambil langkah proaktif bagi memastikan projek pembangunan dapat disiapkan mengikut perancangan yang telah ditetapkan. Pihak kementerian juga komited untuk memastikan peruntukan pembangunan akan dibelanjakan sepenuhnya pada tahun kewangan 2019. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Ya, Yang Berhormat Arau, saya akan bagi jawapan secara bertulis. Yang Berhormat Libaran. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Libaran pun tiada. Bertulis. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Hulu Terengganu dan Yang Berhormat Ledang. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Ledang ada. Tuan Sim Chee Keong: Ada menyebut tentang- kedua-dua mereka ada menyebut tentang gelanggang futsal di kawasan masing-masing. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, kawasan Parlimen Hulu Terengganu mempunyai 15 buah gelanggang futsal yang telah dibina oleh KBS. Manakala di Ledang pula mempunyai 10 buah gelanggang futsal yang sama. Ahli-ahli Yang Berhormat bolehlah mengemukakan permohonan sekiranya ada keperluan untuk menaik taraf gelanggang futsal tersebut pada tahun depan. Seperti mana yang saya sebutkan tadi, ada satu peruntukan yang telah diperuntukkan untuk tujuan tersebut. Silakan Yang Berhormat Ledang. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya bangkitkan perkara ini pertamanya, berkenaan dengan peruntukan. Akan tetapi yang saya rasa lebih penting juga adalah kemudahan- kemudahan itu sendiri dari segi untuk belia. Gelanggang futsal ini pun saya lihat sebenarnya kita haraplah supaya perkara ini diberikan penekanan, di perbaiki, di selenggara supaya dalam kualitinya yang terbaik. Oleh sebab kebanyakan daripada gelanggang futsal ini untuk maklumat semua Yang Berhormat, bahawa ianya terletak di lokasi-lokasi kadang-kadang yang jauh daripada kawasan penduduk di luar bandar terutamanya. Jadi, akses itu satu perkara.

Tuan Sim Chee Keong: Akan ada nanti tentang Yang Berhormat Ledang. Jadi, lepas jawab, kalau ada apa masalah, kita berikan peluang kepada Yang Berhormat Ledang. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Jeli. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Kalau yang tidak ada, saya mohon untuk bagi... Tuan Yang di-Pertua: Bertulis sahaja. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Bagi Yang Berhormat saudara saya daripada Kangar. Kementerian Belia dan Sukan sememangnya memberikan perhatikan dalam memastikan perbelanjaan setiap projek pembangunan mengikut jadual yang telah ditetapkan. Merujuk kepada pertanyaan ataupun isu yang dibangkitkan oleh beliau atas tiga projek yang dikatakan mengalami kelewatan pembayaran, inilah status-statusnya. Pertama, projek naik taraf asrama pelajar di IKBN Kuala Perlis. Projek ini sebenarnya telah berjaya disiapkan pada 25 Februari tahun ini. Walau bagaimanapun, pembayaran penuh bagi projek ini akan hanya dimuktamadkan selepas tamat tempoh tanggungan kecacatan ataupun defect liability period yang akan berakhir pada 25 Februari tahun depan. Keduanya ialah projek naik taraf dan ubah suai Kementerian Belia dan Sukan negeri Perlis, di mana setakat ini projek ini telah siap pada tahap 41 peratus dan dijangka siap sepenuhnya pada Februari tahun depan. Projek ketiga pula merupakan projek naik taraf sistem mekanikal dan elektrikal di IKBN Kuala Perlis yang hanya akan dijangka bermula pada Februari 2020 nanti. Namun begitu, di dalam pelaksanaan projek, termasuk projek-projek yang saya sebut di atas, terdapat beberapa isu yang menyebabkan sedikit kelewatan pelaksanaan projek dan proses pembayaran tetapi telah diatasi melalui pemantauan yang lebih kerap dan terperinci. Justeru, kementerian sentiasa mengambil langkah proaktif bagi memastikan projek pembangunan dapat disiapkan mengikut perancangan yang telah ditetapkan. Pihak kementerian juga komited untuk memastikan peruntukan pembangunan akan dibelanjakan sepenuhnya pada tahun kewangan 2019. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Ya, Yang Berhormat Arau, saya akan bagi jawapan secara bertulis. Yang Berhormat Libaran. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Libaran pun tiada. Bertulis. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Hulu Terengganu dan Yang Berhormat Ledang. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Ledang ada. Tuan Sim Chee Keong: Ada menyebut tentang- kedua-dua mereka ada menyebut tentang gelanggang futsal di kawasan masing-masing. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, kawasan Parlimen Hulu Terengganu mempunyai 15 buah gelanggang futsal yang telah dibina oleh KBS. Manakala di Ledang pula mempunyai 10 buah gelanggang futsal yang sama. Ahli-ahli Yang Berhormat bolehlah mengemukakan permohonan sekiranya ada keperluan untuk menaik taraf gelanggang futsal tersebut pada tahun depan. Seperti mana yang saya sebutkan tadi, ada satu peruntukan yang telah diperuntukkan untuk tujuan tersebut. Silakan Yang Berhormat Ledang. Tuan Syed Ibrahim bin Syed Noh [Ledang]: Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya bangkitkan perkara ini pertamanya, berkenaan dengan peruntukan. Akan tetapi yang saya rasa lebih penting juga adalah kemudahan- kemudahan itu sendiri dari segi untuk belia. Gelanggang futsal ini pun saya lihat sebenarnya kita haraplah supaya perkara ini diberikan penekanan, di perbaiki, di selenggara supaya dalam kualitinya yang terbaik. Oleh sebab kebanyakan daripada gelanggang futsal ini untuk maklumat semua Yang Berhormat, bahawa ianya terletak di lokasi-lokasi kadang-kadang yang jauh daripada kawasan penduduk di luar bandar terutamanya. Jadi, akses itu satu perkara.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

44 DR 31.10.2019 Kedua adalah penyelenggaraan itu juga tidak dilakukan dengan baik. Jadi, saya harap satu perkara berkenaan dengan peruntukan tetapi pada masa yang sama juga kita harus melihat dari segi kualiti dan kaedah penyelenggaraan dilakukan supaya gelanggang itu berada dalam keadaan yang baik. Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih saudara Ahli Yang Berhormat Ledang dan kita mengambil maklum isu yang dibangkitkan oleh saudara tersebut. Seperti yang saya katakan, pada tahun depan kita akan mempunyai satu peruntukan RM3 juta untuk menyelenggarakan dan membaik pulih gelanggang-gelanggang futsal yang ada di bawah kelolaan KBS di seluruh negara. KBS juga dalam proses untuk menyiapkan satu garis panduan penyediaan kemudahan sukan negara. Di mana kita akan melihat kepada satu kaedah yang lebih objektif, lebih saintifik dan lebih lestari ataupun sustainable dalam penyediaan kemudahan sukan. Mengambil kira apa yang Yang Berhormat bangkitkan tadi, termasuklah jarak daripada penduduk dan sebagainya. Yang Berhormat Merbok, ada? Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Merbok telah meluahkan keprihatinan beliau terhadap pembangunan belia dan prasarana bagi tujuan tersebut di Daerah Kuala Muda. Untuk makluman Yang Berhormat, di Merbok terdapat tujuh buah kemudahan belia dan sukan. Satu berita baik untuk Yang Berhormat, bagi tahun 2020 kementerian bercadang untuk membina sebuah kompleks sukan di Daerah Kuala Muda dengan kos sebanyak RM8.3 juta pada tahun hadapan. Yang Berhormat dari Pontian. Ada? Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Sim Chee Keong: Sentiasa setia berada di dalam Dewan ini. Syabas kepada Yang Berhormat Pontian. Beliau ada membangkitkan tentang peruntukan yang diumumkan di Tanjung Piai. ■1440 Untuk makluman Dewan yang mulia ini, peruntukan di peringkat KBS merupakan peruntukan untuk membaik pulih kemudahan sedia ada bagi memberi keselesaan kepada masyarakat setempat khususnya golongan belia untuk aktiviti sukan dan riadah khususnya di kawasan luar bandar. Peruntukan ini telah pun sebenarnya dipohon oleh Allahyarham Datuk Wira Dr. Md. Farid bin Md Rafik yang merupakan seorang Wakil Rakyat yang begitu prihatin dan mengambil berat terhadap kebajikan rakyat di situ. Yang Berhormat Labuan, ada? Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Boleh saya tahu perincian sedikit tentang peruntukan di Tanjong Piai itu dan apa jawapan? Saya kira tidaklah sebut ia kebetulan ya. Yang Berhormat Menteri pada pandangan saya telah memberikan jawapan bahawa dia memenuhi apa yang dihasratkan oleh arwah. Tidak mengapalah. Cuma saya hendak tahu, apa dia peruntukan? Tidak silap RM3 juta atau RM4 juta. Detilnya. Tuan Sim Chee Keong: Faham. Saya akan minta pegawai untuk memberikan jawapan secara bertulis kepada pihak Yang Berhormat Pontian. Yang Berhormat Labuan ada? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Labuan tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tidak ada. Okey. Tuan Yang di-Pertua: Bertulis. Tuan Sim Chee Keong: Jadi, saya akan bagi secara bertulis. Yang Berhormat Putatan? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Putatan ada. Tuan Sim Chee Keong: Okey, ada. Okey. Yang Berhormat Putatan mencadangkan pembinaan sebuah velodrom di Putatan. KBS sudah tentu menyambut baik cadangan tersebut memandangkan negara kita sememangnya mempunyai potensi yang amat besar dalam sukan berbasikal dan telah melahirkan juara dunia termasuklah saudara Azizulhasni Awang. Untuk makluman Yang Berhormat, terdapat sembilan buah kemudahan belia dan sukan di Parlimen Putatan dan kementerian sedia untuk melihat kepada cadangan Yang Berhormat sekiranya sesuai dan ada keperluan tersebut.

Kedua adalah penyelenggaraan itu juga tidak dilakukan dengan baik. Jadi, saya harap satu perkara berkenaan dengan peruntukan tetapi pada masa yang sama juga kita harus melihat dari segi kualiti dan kaedah penyelenggaraan dilakukan supaya gelanggang itu berada dalam keadaan yang baik. Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih saudara Ahli Yang Berhormat Ledang dan kita mengambil maklum isu yang dibangkitkan oleh saudara tersebut. Seperti yang saya katakan, pada tahun depan kita akan mempunyai satu peruntukan RM3 juta untuk menyelenggarakan dan membaik pulih gelanggang-gelanggang futsal yang ada di bawah kelolaan KBS di seluruh negara. KBS juga dalam proses untuk menyiapkan satu garis panduan penyediaan kemudahan sukan negara. Di mana kita akan melihat kepada satu kaedah yang lebih objektif, lebih saintifik dan lebih lestari ataupun sustainable dalam penyediaan kemudahan sukan. Mengambil kira apa yang Yang Berhormat bangkitkan tadi, termasuklah jarak daripada penduduk dan sebagainya. Yang Berhormat Merbok, ada?. Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Merbok telah meluahkan keprihatinan beliau terhadap pembangunan belia dan prasarana bagi tujuan tersebut di Daerah Kuala Muda. Untuk makluman Yang Berhormat, di Merbok terdapat tujuh buah kemudahan belia dan sukan. Satu berita baik untuk Yang Berhormat, bagi tahun 2020 kementerian bercadang untuk membina sebuah kompleks sukan di Daerah Kuala Muda dengan kos sebanyak RM8.3 juta pada tahun hadapan. Yang Berhormat dari Pontian. Ada?. Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Sim Chee Keong: Sentiasa setia berada di dalam Dewan ini. Syabas kepada Yang Berhormat Pontian. Beliau ada membangkitkan tentang peruntukan yang diumumkan di Tanjung Piai. #1440. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, peruntukan di peringkat KBS merupakan peruntukan untuk membaik pulih kemudahan sedia ada bagi memberi keselesaan kepada masyarakat setempat khususnya golongan belia untuk aktiviti sukan dan riadah khususnya di kawasan luar bandar. Peruntukan ini telah pun sebenarnya dipohon oleh Allahyarham Datuk Wira Dr. Md. Farid bin Md Rafik yang merupakan seorang Wakil Rakyat yang begitu prihatin dan mengambil berat terhadap kebajikan rakyat di situ. Yang Berhormat Labuan, ada?. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Boleh saya tahu perincian sedikit tentang peruntukan di Tanjong Piai itu dan apa jawapan? Saya kira tidaklah sebut ia kebetulan ya. Yang Berhormat Menteri pada pandangan saya telah memberikan jawapan bahawa dia memenuhi apa yang dihasratkan oleh arwah. Tidak mengapalah. Cuma saya hendak tahu, apa dia peruntukan? Tidak silap RM3 juta atau RM4 juta. Detilnya. Tuan Sim Chee Keong: Faham. Saya akan minta pegawai untuk memberikan jawapan secara bertulis kepada pihak Yang Berhormat Pontian. Yang Berhormat Labuan ada?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Labuan tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tidak ada. Okey. Tuan Yang di-Pertua: Bertulis. Tuan Sim Chee Keong: Jadi, saya akan bagi secara bertulis. Yang Berhormat Putatan?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Putatan ada. Tuan Sim Chee Keong: Okey, ada. Okey. Yang Berhormat Putatan mencadangkan pembinaan sebuah velodrom di Putatan. KBS sudah tentu menyambut baik cadangan tersebut memandangkan negara kita sememangnya mempunyai potensi yang amat besar dalam sukan berbasikal dan telah melahirkan juara dunia termasuklah saudara Azizulhasni Awang. Untuk makluman Yang Berhormat, terdapat sembilan buah kemudahan belia dan sukan di Parlimen Putatan dan kementerian sedia untuk melihat kepada cadangan Yang Berhormat sekiranya sesuai dan ada keperluan tersebut.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 45 Yang Berhormat Sibuti? Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tidak ada. Tuan Yang di-Pertua: Bertulis. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Hulu Rajang dan Yang Berhormat Kubang Kerian, ada? Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Okey, tidak ada. Rakan saya Yang Berhormat Masjid Tanah telah membangkitkan tentang ruang dan peluang kepada Sukan Massa seperti dodgeball untuk pembangunan sukan tersebut. Saya juga hendak ucapkan syabas kepada Yang Berhormat Masjid Tanah yang merupakan Presiden Persatuan Dodgeball Malaysia dan telah memimpin persatuan itu dengan begitu cemerlang. Seperti Yang Berhormat sedia maklum, sukan dodgeball di Malaysia ini sebenarnya mempunyai dua persatuan sukan kebangsaan iaitu Malaysia Association of Dodgeball (MAD) dan juga Malaysia Dodgeball Federation (MDF). Bagi tahun 2016 hingga 2019, peruntukan berjumlah RM200 ribu telah diberikan kepada sukan dodgeball ini melalui persatuan-persatuan yang saya sebutkan tadi. Pihak KBS akan sentiasa memberikan perhatian dan kerjasama kepada persatuan-persatuan sukan termasuk bagi kategori sukan-sukan baharu ataupun emerging sports seperti dodgeball, cup stacking dan sebagainya untuk melihat kepada perkembangan dan pembangunan sukan-sukan tersebut. Yang Berhormat Batu? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu, tidak ada. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Yang Berhormat. Terima kasih Yang Berhormat. Sebagaimana Yang Berhormat sedia maklum, pasukan dodgeball Malaysia baru sahaja peroleh satu pingat emas pada hari minggu lepas dan tiga pingat perak untuk kejohanan Asian Dodgeball Championships di Hong Kong baru-baru ini. Bukan hanya dodgeball, tetapi saya juga untuk sukan-sukan lain yang berpotensi kerana saya difahamkan bahawa Sukan Massa ini di bawah seliaan Jabatan Belia dan Sukan negeri-negeri. Sekiranya diberikan peruntukan lebihan kepada Jabatan Belia dan Sukan negeri-negeri dan juga dikongsikan bersama dengan Pejabat Belia dan Sukan daerah- daerah, maka boleh digunakan untuk pembangunan Sukan Massa ini khusus untuk akar umbi. Jadi saya kira kalau diberi perhatian, maka ia dapat menaikkan lagi prestasi sukan- sukan ini. Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih dan kita mengambil... Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Jeli dan Yang Berhormat Arau sudah masuk Dewan? Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Yang Berhormat Jeli pun masuk sudah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara] Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Lewat-lewat, tidak perlu. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya dok tengok daripada luar tadi. Tuan Sim Chee Keong: Okey, tidak apa. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Lif lambat, jadi saya lambat sampai. Tolong jawab saya kejap. Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Lewatlah, lewat. Tuan Sim Chee Keong: Walaupun Yang Berhormat Arau lewat, kita akur kepada arahan Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya, arahan Speaker. Ini adalah Speaker yang terbaik. Tuan Sim Chee Keong: Ya, ya. Kita akur kepada arahan Speaker.

Yang Berhormat Sibuti?. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tidak ada. Tuan Yang di-Pertua: Bertulis. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Hulu Rajang dan Yang Berhormat Kubang Kerian, ada?. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Okey, tidak ada. Rakan saya Yang Berhormat Masjid Tanah telah membangkitkan tentang ruang dan peluang kepada Sukan Massa seperti dodgeball untuk pembangunan sukan tersebut. Saya juga hendak ucapkan syabas kepada Yang Berhormat Masjid Tanah yang merupakan Presiden Persatuan Dodgeball Malaysia dan telah memimpin persatuan itu dengan begitu cemerlang. Seperti Yang Berhormat sedia maklum, sukan dodgeball di Malaysia ini sebenarnya mempunyai dua persatuan sukan kebangsaan iaitu Malaysia Association of Dodgeball (MAD) dan juga Malaysia Dodgeball Federation (MDF). Bagi tahun 2016 hingga 2019, peruntukan berjumlah RM200 ribu telah diberikan kepada sukan dodgeball ini melalui persatuan-persatuan yang saya sebutkan tadi. Pihak KBS akan sentiasa memberikan perhatian dan kerjasama kepada persatuan-persatuan sukan termasuk bagi kategori sukan-sukan baharu ataupun emerging sports seperti dodgeball, cup stacking dan sebagainya untuk melihat kepada perkembangan dan pembangunan sukan-sukan tersebut. Yang Berhormat Batu?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu, tidak ada. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Yang Berhormat. Terima kasih Yang Berhormat. Sebagaimana Yang Berhormat sedia maklum, pasukan dodgeball Malaysia baru sahaja peroleh satu pingat emas pada hari minggu lepas dan tiga pingat perak untuk kejohanan Asian Dodgeball Championships di Hong Kong baru-baru ini. Bukan hanya dodgeball, tetapi saya juga untuk sukan-sukan lain yang berpotensi kerana saya difahamkan bahawa Sukan Massa ini di bawah seliaan Jabatan Belia dan Sukan negeri-negeri. Sekiranya diberikan peruntukan lebihan kepada Jabatan Belia dan Sukan negeri-negeri dan juga dikongsikan bersama dengan Pejabat Belia dan Sukan daerah- daerah, maka boleh digunakan untuk pembangunan Sukan Massa ini khusus untuk akar umbi. Jadi saya kira kalau diberi perhatian, maka ia dapat menaikkan lagi prestasi sukan- sukan ini. Terima kasih. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih dan kita mengambil... Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Jeli dan Yang Berhormat Arau sudah masuk Dewan?. Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Yang Berhormat Jeli pun masuk sudah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara]. Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Lewat-lewat, tidak perlu. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya dok tengok daripada luar tadi. Tuan Sim Chee Keong: Okey, tidak apa. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Lif lambat, jadi saya lambat sampai. Tolong jawab saya kejap. Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Lewatlah, lewat. Tuan Sim Chee Keong: Walaupun Yang Berhormat Arau lewat, kita akur kepada arahan Tuan Yang di-Pertua. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya, arahan Speaker. Ini adalah Speaker yang terbaik. Tuan Sim Chee Keong: Ya, ya. Kita akur kepada arahan Speaker.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

46 DR 31.10.2019 Tuan Yang di-Pertua: Saya hanya memaklumkan kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Yang Berhormat Arau rajin, Yang Berhormat Arau rajin. Tuan Sim Chee Keong: Jadi, saya ‘gostan’ sedikit kepada Yang Berhormat Arau. Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Yang Berhormat Jeli juga. Tuan Sim Chee Keong: Ya, Yang Berhormat Jeli. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Jeli pun ada. Tuan Sim Chee Keong: Menjawab Yang Berhormat Jeli dahulu. Untuk makluman Yang Berhormat Jeli, Kementerian Belia dan Sukan telah menyediakan sebanyak lapan buah gelanggang futsal di kawasan Jeli dan buat masa kini, KBS belum ada perancangan untuk menambahkan kemudahan sukan yang baharu di Jeli. Namun, jika timbul sebarang permohonan dan keperluan, KBS sudi untuk mempertimbangkannya. Yang Berhormat Arau... Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Adalah menjadi hasrat kami semua Wakil Rakyat untuk memastikan setiap kawasan ada pusat sukan kalau tidak besar, kecil pun tidak apa, mini tidak apa. Jadi dalam kes, dalam kes... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Jeli cakap Jeli, bukan kami semua. Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat Arau jangan kacau ya... [Dewan ketawa] Duduk, duduk. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Jeli, Yang Berhormat Jeli, you tidak boleh cakap pihak kami, you-you punya fasal, awak sudah melompat. Jangan masuk campur... [Dewan riuh] Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Okey, terima kasih banyak. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Timbalan Menteri harus menjawab Yang Berhormat Jeli dahulu. Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat Arau, Yang Berhormat Arau, pandang sini. Yang Berhormat Arau pandang sini, biar bertentang mata... [Dewan Ketawa] Okey, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Cakap bagi pihak awaklah. Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Jadi, saya harap kementerian dapat menimbangkan pembinaan sebuah mini sports complex. Sebenarnya tiga tahun lepas disetujui secara prinsip, tetapi ini telah tidak diteruskan. Masa itu ada beberapa masalah teknikal. Tanah sudah pun ada, tanah milik sekolah, tanah milik Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). Isunya adalah access road yang katanya memerlukan beberapa juta. Jadi, saya mohon supaya diberi pertimbangan semula. Access road itu kalau orang kampung dia tidak payah pakai kereta, mungkin jalan kaki, basikal atau motosikal. Jadi pada peringkat awal ini pada pandangan saya memadai access road itu ala kadar sahaja. Jadi saya amat bagi pihak pengundi saya, mohon kerana ini tidak ada satu pun kompleks sukan. Sekarang ini Sekolah Menengah Kebangsaan Jeli, padangnya digunakan sebagai tempat untuk bersukan termasuk main bola dan ini adalah tidak adil bagi sekolah tersebut. Jadi, mohon pertimbangan Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Yang Berhormat. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Masa jadi Menteri dahulu awat tidak buat? Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Yang Berhormat daripada Jeli yang memang disegani dan dihormati kerana merupakan seorang pemimpin yang berwibawa dan sekarang telah memilih untuk bersama-sama dengan pihak ini atas dasar bersih dan urus tadbir baik. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Orang baik bersama kita.

Tuan Yang di-Pertua: Saya hanya memaklumkan kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Yang Berhormat Arau rajin, Yang Berhormat Arau rajin. Tuan Sim Chee Keong: Jadi, saya 'gostan' sedikit kepada Yang Berhormat Arau. Puan Wong Shu Qi [Kluang]: Yang Berhormat Jeli juga. Tuan Sim Chee Keong: Ya, Yang Berhormat Jeli. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Jeli pun ada. Tuan Sim Chee Keong: Menjawab Yang Berhormat Jeli dahulu. Untuk makluman Yang Berhormat Jeli, Kementerian Belia dan Sukan telah menyediakan sebanyak lapan buah gelanggang futsal di kawasan Jeli dan buat masa kini, KBS belum ada perancangan untuk menambahkan kemudahan sukan yang baharu di Jeli. Namun, jika timbul sebarang permohonan dan keperluan, KBS sudi untuk mempertimbangkannya. Yang Berhormat Arau... Dato' Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Adalah menjadi hasrat kami semua Wakil Rakyat untuk memastikan setiap kawasan ada pusat sukan kalau tidak besar, kecil pun tidak apa, mini tidak apa. Jadi dalam kes, dalam kes... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Jeli cakap Jeli, bukan kami semua. Dato' Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat Arau jangan kacau ya... [Dewan ketawa] Duduk, duduk. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Jeli, Yang Berhormat Jeli, you tidak boleh cakap pihak kami, you-you punya fasal, awak sudah melompat. Jangan masuk campur... [Dewan riuh]. Dato' Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Okey, terima kasih banyak. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Timbalan Menteri harus menjawab Yang Berhormat Jeli dahulu. Dato' Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat Arau, Yang Berhormat Arau, pandang sini. Yang Berhormat Arau pandang sini, biar bertentang mata... [Dewan Ketawa] Okey, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Cakap bagi pihak awaklah. Dato' Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Jadi, saya harap kementerian dapat menimbangkan pembinaan sebuah mini sports complex. Sebenarnya tiga tahun lepas disetujui secara prinsip, tetapi ini telah tidak diteruskan. Masa itu ada beberapa masalah teknikal. Tanah sudah pun ada, tanah milik sekolah, tanah milik Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). Isunya adalah access road yang katanya memerlukan beberapa juta. Jadi, saya mohon supaya diberi pertimbangan semula. Access road itu kalau orang kampung dia tidak payah pakai kereta, mungkin jalan kaki, basikal atau motosikal. Jadi pada peringkat awal ini pada pandangan saya memadai access road itu ala kadar sahaja. Jadi saya amat bagi pihak pengundi saya, mohon kerana ini tidak ada satu pun kompleks sukan. Sekarang ini Sekolah Menengah Kebangsaan Jeli, padangnya digunakan sebagai tempat untuk bersukan termasuk main bola dan ini adalah tidak adil bagi sekolah tersebut. Jadi, mohon pertimbangan Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Yang Berhormat. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Masa jadi Menteri dahulu awat tidak buat?. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Yang Berhormat daripada Jeli yang memang disegani dan dihormati kerana merupakan seorang pemimpin yang berwibawa dan sekarang telah memilih untuk bersama-sama dengan pihak ini atas dasar bersih dan urus tadbir baik. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Orang baik bersama kita.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 47 Dato’ Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat Arau, setuju? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Petualang negara. Tuan Sim Chee Keong: Kita sedia mengambil maklum tentang rancangan yang dikatakan tiga tahun dahulu dan pihak kementerian akan mengkaji semula rancangan tersebut ataupun pelan tersebut dan melihat kepada sama ada kita boleh meneruskan pelan tersebut dan kita akan hubungi terus pejabat Yang Berhormat Jeli. Yang Berhormat Arau, juga rakan saya berkata bahawa kementerian tidak memberikan perhatian kepada kemudahan sukan dan tidak sebut langsung dalam belanjawan tentang sukan. Ini sebenarnya tidak benar sama sekali... [Dewan riuh] Saya ingin rujukkan Yang Berhormat Arau kepada ucapan Belanjawan 2020 Yang Berhormat Menteri Kewangan, perenggan 170 di mana Menteri Kewangan jelas menyebut tentang peruntukan RM299 juta kepada pelaksanaan program sukan untuk semua termasuk memulihkan dan menaik taraf kemudahan sukan termasuk kompleks belia dan sukan dan kompleks sukan komuniti seluruh negara... [Dewan riuh] Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, apa yang saya maksudkan ialah perhatian kepada pembangunan sukan, atlet negara. Saya Presiden Renang Malaysia yang berjasa kepada negara, memberi pingat dalam Sukan Olimpik, saya hendak bertanya, di mana penekanan yang dibagi kepada para atlet? Pembangunan sukan itu sendiri. Kita boleh buat macam-macam kompleks sukan, tetapi pembangunan ahli sukan itu di mana disebut? Dahulu disebut, tetapi sekarang tidak sebut Yang Berhormat. Datuk Rozman bin Isli [Labuan]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Timbalan Menteri, Labuan sudah sampai. Tuan Sim Chee Keong: Okey, faham-faham... [Dewan ketawa] Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Labuan sudah sampai. Tuan Sim Chee Keong: Bagi menjawab soalan Yang Berhormat daripada Arau, sebenarnya dalam ucapan Belanjawan 2020 juga ada disebut tentang bajet untuk pembangunan sukan terutamanya pembangunan sukan prestasi tinggi iaitu saya ambil contoh mungkin salah satu daripadanya ialah peruntukan RM170 juta bagi penyediaan atlet-atlet kita untuk bertanding di temasya sukan besar seperti Sukan Olimpik, Komanwel dan sebagainya... [Tepuk] Tadi Yang Berhormat Labuan... Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Labuan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Labuan tidak payah campur. Semua geng-geng itu tidak boleh campur. Ini saya hendak tanya Yang Berhormat... Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Labuan telah membangkitkan... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, yang di sini, Yang Berhormat, saya ingin bertanya kepada Yang Berhormat. Yang Berhormat tidak payah jawab, Yang Berhormat jawab bertulis. Bahawa... Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa Tuan Yang di-Pertua, Tuan Yang di- Pertua... ■1450 Datuk Rozman bin Isli [Labuan]: Jangan kacaulah. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bahawa peruntukan yang diberi itu mencukupi untuk meletakkan atlet berprestasi tinggi untuk mendapat pingat di sukan- sukan utama terutamanya Sukan Olimpik. Yang Berhormat jawab sahaja kata akan dipertimbangkan, cukup. Saya tak perlukan jawapan yang detail. Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa saya tak perlu jawab di kertas. Saya jawab di sini. Tuan Yang di-Pertua: Saya hairan kadang-kadang. Kalau tak hendak dijawab, mengapa dibangkitkan?... [Dewan riuh] Silakan Yang Berhormat Labuan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, peruntukan dia bagi RM170 juta. Jadi saya hendak...

Dato' Sri Mustapa bin Mohamed [Jeli]: Yang Berhormat Arau, setuju?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Petualang negara. Tuan Sim Chee Keong: Kita sedia mengambil maklum tentang rancangan yang dikatakan tiga tahun dahulu dan pihak kementerian akan mengkaji semula rancangan tersebut ataupun pelan tersebut dan melihat kepada sama ada kita boleh meneruskan pelan tersebut dan kita akan hubungi terus pejabat Yang Berhormat Jeli. Yang Berhormat Arau, juga rakan saya berkata bahawa kementerian tidak memberikan perhatian kepada kemudahan sukan dan tidak sebut langsung dalam belanjawan tentang sukan. Ini sebenarnya tidak benar sama sekali... [Dewan riuh] Saya ingin rujukkan Yang Berhormat Arau kepada ucapan Belanjawan 2020 Yang Berhormat Menteri Kewangan, perenggan 170 di mana Menteri Kewangan jelas menyebut tentang peruntukan RM299 juta kepada pelaksanaan program sukan untuk semua termasuk memulihkan dan menaik taraf kemudahan sukan termasuk kompleks belia dan sukan dan kompleks sukan komuniti seluruh negara... [Dewan riuh]. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, apa yang saya maksudkan ialah perhatian kepada pembangunan sukan, atlet negara. Saya Presiden Renang Malaysia yang berjasa kepada negara, memberi pingat dalam Sukan Olimpik, saya hendak bertanya, di mana penekanan yang dibagi kepada para atlet? Pembangunan sukan itu sendiri. Kita boleh buat macam-macam kompleks sukan, tetapi pembangunan ahli sukan itu di mana disebut? Dahulu disebut, tetapi sekarang tidak sebut Yang Berhormat. Datuk Rozman bin Isli [Labuan]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Timbalan Menteri, Labuan sudah sampai. Tuan Sim Chee Keong: Okey, faham-faham... [Dewan ketawa]. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Labuan sudah sampai. Tuan Sim Chee Keong: Bagi menjawab soalan Yang Berhormat daripada Arau, sebenarnya dalam ucapan Belanjawan 2020 juga ada disebut tentang bajet untuk pembangunan sukan terutamanya pembangunan sukan prestasi tinggi iaitu saya ambil contoh mungkin salah satu daripadanya ialah peruntukan RM170 juta bagi penyediaan atlet-atlet kita untuk bertanding di temasya sukan besar seperti Sukan Olimpik, Komanwel dan sebagainya... [Tepuk]. Tadi Yang Berhormat Labuan... Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Labuan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Labuan tidak payah campur. Semua geng-geng itu tidak boleh campur. Ini saya hendak tanya Yang Berhormat... Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Labuan telah membangkitkan... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, yang di sini, Yang Berhormat, saya ingin bertanya kepada Yang Berhormat. Yang Berhormat tidak payah jawab, Yang Berhormat jawab bertulis. Bahawa... Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa Tuan Yang di-Pertua, Tuan Yang di- Pertua... #1450. Datuk Rozman bin Isli [Labuan]: Jangan kacaulah. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bahawa peruntukan yang diberi itu mencukupi untuk meletakkan atlet berprestasi tinggi untuk mendapat pingat di sukan- sukan utama terutamanya Sukan Olimpik. Yang Berhormat jawab sahaja kata akan dipertimbangkan, cukup. Saya tak perlukan jawapan yang detail. Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa saya tak perlu jawab di kertas. Saya jawab di sini. Tuan Yang di-Pertua: Saya hairan kadang-kadang. Kalau tak hendak dijawab, mengapa dibangkitkan?... [Dewan riuh] Silakan Yang Berhormat Labuan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, peruntukan dia bagi RM170 juta. Jadi saya hendak...

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

48 DR 31.10.2019 Tuan Yang di-Pertua: Tak apalah. Sudah dijawab, sudah dijawab. Tak apa, tak apa. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bukan, nak minta buat perbandingan. Tuan Yang di-Pertua: Sila duduk, sila duduk... [Dewan riuh] Tak payah lagi. Yang Berhormat Timbalan Menteri nak jawab. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, dia buat perbandingan. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Arau, duduklah. Duduklah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, minta buat perbandingan bahawa peruntukan ini mencukupi. Tuan Sim Chee Keong: Duduklah Yang Berhormat Arau. Tak apa, saya jawab. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Sebab tahun 2018 dapat banyak. Tahun 2019? Itu maksud saya, macam itu. Tuan Sim Chee Keong: Saya jawab, saya jawab. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tahun 2020 mesti ada peningkatan sebab tahun 2020 ialah tahun Olimpik. Tuan Sim Chee Keong: Saya jawab. Tuan Yang di-Pertua: Teruskan dengan jawapan kepada Yang Berhormat Labuan. Silakan Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Ya, saya akan jawab soalan Yang Berhormat Labuan tetapi mungkin one liner, satu perenggan atau satu sentence atau ayat untuk menjawab Yang Berhormat Arau. Nanti dia tidak lena tidur pula. Sebenarnya, satu ialah peruntukan kepada penyediaan atlet berprestasi tinggi ini sebenarnya meningkat berbanding tahun 2018. Itu satu... [Tepuk] Keduanya, adakah mencukupi? Jawapannya mudah. Kalau tidak ada rasuah, memang cukup... [Dewan riuh] [Tepuk] Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Daripada seorang yang saya hormati tetapi jawapan ini adalah tak cerdik! Yang makan rasuah ialah terowong! Yang makan rasuah ialah Kampung Baru! Tuan Yang di-Pertua: Sudahlah, teruskan. Teruskan. Datuk Zakaria bin Mohd. Edris @ Tubau [Libaran]: Tuan Yang di-Pertua. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Labuan telah membangkitkan tentang Kompleks Sukan Labuan yang telah bertahun-tahun dalam keadaan terabai. Sukacita di sini saya ingin memaklumkan kepada Yang Berhormat bahawa KBS melalui Jabatan Kerja Raya akan memulakan kerja-kerja menaik taraf Kompleks Sukan Labuan pada tahun 2020 nanti dengan jumlah kos sebanyak RM20 juta... [Dewan riuh] Tahniah kepada Yang Berhormat Labuan dan projek ini dijangka siap pada tahun 2021 nanti. Datuk Zakaria bin Mohd. Edris @ Tubau [Libaran]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, Libaran. Tadi cari Libaran, sekarang Libaran sampai. Kalau ada cerita baharu, kita nak dengarlah. Tuan Sim Chee Keong: Banyak gostan Tuan Yang di-Pertua tetapi saya redha. Tuan Yang di-Pertua: Tak mengapalah, bagi dia chance. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Libaran telah memberikan cadangan yang baik untuk membina sebuah kompleks sukan di kawasan Parlimen Libaran. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, pada tahun 2012, KBS telah pun membina sebuah Kompleks Sukan Komuniti di Parlimen Libaran yang dilengkapi dengan kemudahan seperti gelanggang badminton, bola jaring, bola tampar, sepak takraw dan sebagainya. Kita faham, selepas lapan tahun kompleks tersebut, mungkin perlu pembaikan dan dinaiktarafkan. Justeru, sukacitanya saya ingin memaklumkan kepada Yang Berhormat Libaran bahawa KBS telah meluluskan RM2.7 juta untuk menaik taraf Kompleks Sukan Libaran pada tahun 2020 nanti... [Dewan riuh]

Tuan Yang di-Pertua: Tak apalah. Sudah dijawab, sudah dijawab. Tak apa, tak apa. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bukan, nak minta buat perbandingan. Tuan Yang di-Pertua: Sila duduk, sila duduk... [Dewan riuh] Tak payah lagi. Yang Berhormat Timbalan Menteri nak jawab. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, dia buat perbandingan. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Arau, duduklah. Duduklah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, minta buat perbandingan bahawa peruntukan ini mencukupi. Tuan Sim Chee Keong: Duduklah Yang Berhormat Arau. Tak apa, saya jawab. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Sebab tahun 2018 dapat banyak. Tahun 2019? Itu maksud saya, macam itu. Tuan Sim Chee Keong: Saya jawab, saya jawab. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tahun 2020 mesti ada peningkatan sebab tahun 2020 ialah tahun Olimpik. Tuan Sim Chee Keong: Saya jawab. Tuan Yang di-Pertua: Teruskan dengan jawapan kepada Yang Berhormat Labuan. Silakan Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Ya, saya akan jawab soalan Yang Berhormat Labuan tetapi mungkin one liner, satu perenggan atau satu sentence atau ayat untuk menjawab Yang Berhormat Arau. Nanti dia tidak lena tidur pula. Sebenarnya, satu ialah peruntukan kepada penyediaan atlet berprestasi tinggi ini sebenarnya meningkat berbanding tahun 2018. Itu satu... [Tepuk] Keduanya, adakah mencukupi? Jawapannya mudah. Kalau tidak ada rasuah, memang cukup... [Dewan riuh] [Tepuk]. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Daripada seorang yang saya hormati tetapi jawapan ini adalah tak cerdik! Yang makan rasuah ialah terowong! Yang makan rasuah ialah Kampung Baru!. Tuan Yang di-Pertua: Sudahlah, teruskan. Teruskan. Datuk Zakaria bin Mohd. Edris @ Tubau [Libaran]: Tuan Yang di-Pertua. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Labuan telah membangkitkan tentang Kompleks Sukan Labuan yang telah bertahun-tahun dalam keadaan terabai. Sukacita di sini saya ingin memaklumkan kepada Yang Berhormat bahawa KBS melalui Jabatan Kerja Raya akan memulakan kerja-kerja menaik taraf Kompleks Sukan Labuan pada tahun 2020 nanti dengan jumlah kos sebanyak RM20 juta... [Dewan riuh] Tahniah kepada Yang Berhormat Labuan dan projek ini dijangka siap pada tahun 2021 nanti. Datuk Zakaria bin Mohd. Edris @ Tubau [Libaran]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, Libaran. Tadi cari Libaran, sekarang Libaran sampai. Kalau ada cerita baharu, kita nak dengarlah. Tuan Sim Chee Keong: Banyak gostan Tuan Yang di-Pertua tetapi saya redha. Tuan Yang di-Pertua: Tak mengapalah, bagi dia chance. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Libaran telah memberikan cadangan yang baik untuk membina sebuah kompleks sukan di kawasan Parlimen Libaran. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, pada tahun 2012, KBS telah pun membina sebuah Kompleks Sukan Komuniti di Parlimen Libaran yang dilengkapi dengan kemudahan seperti gelanggang badminton, bola jaring, bola tampar, sepak takraw dan sebagainya. Kita faham, selepas lapan tahun kompleks tersebut, mungkin perlu pembaikan dan dinaiktarafkan. Justeru, sukacitanya saya ingin memaklumkan kepada Yang Berhormat Libaran bahawa KBS telah meluluskan RM2.7 juta untuk menaik taraf Kompleks Sukan Libaran pada tahun 2020 nanti... [Dewan riuh].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 49 Datuk Zakaria bin Mohd. Edris @ Tubau [Libaran]: Terima kasih, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Kalau ada, tambah lagilah [Ketawa] Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Batu tadi, tak ada ya? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu tak ada. Tuan Sim Chee Keong: Okey. Yang Berhormat Dungun? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Dungun tak ada. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Batu Gajah? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu Gajah ada. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat saudara daripada Batu Gajah telah membangkitkan isu pertikaian dalaman Persekutuan Karate Malaysia ataupun MAKAF. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, Pejabat Pesuruhjaya Sukan melalui suratnya pada 27 Mei 2019 telah pun menyarankan penyelesaian secara dalaman mengikut seksyen 23 Akta Pembangunan Sukan ataupun Akta 576 seperti yang telah dicadangkan oleh Yang Berhormat Batu Gajah. Selain daripada itu, Pejabat Pesuruhjaya Sukan turut mengadakan dua kali pertemuan bersama MAKAF bagi tujuan mencari jalan penyelesaian iaitu pada 14 Mei 2019, sehari selepas hari jadi saya tahun ini dan 20 Mei 2019. Namun, MAKAF akhirnya telah membuat keputusan untuk mengemukakan pertikaian tersebut ke mahkamah. Ini merupakan keputusan persatuan sukan tersebut. Oleh itu, Menteri tidak mempunyai kuasa untuk campur tangan seperti yang telah disarankan oleh pihak Yang Berhormat memandangkan kes ini sudah pun berada di bawah bidang kuasa mahkamah. Yang Berhormat Sekijang? Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Sim Chee Keong: Ada ya? Yang Berhormat Batang Lupar, Yang Berhormat Setiu dan Yang Berhormat Hulu Selangor? Beberapa Ahli: Tak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tiga-tiga pun tak ada? Seorang Ahli: Oh, ada seorang. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Setiu ada. Tuan Sim Chee Keong: Ada? Ketiga-tiga Yang Berhormat tersebut telah membangkitkan isu pengangguran belia dan peluang pekerjaan untuk belia. KBS bersama-sama dengan Ahli-ahli Yang Berhormat sekalian memandang serius masalah ini yang sebenarnya bukan perkara yang baharu. Berdasarkan statistik Jabatan Perangkaan Malaysia, kadar pengangguran belia berumur 15 tahun sehingga 30 tahun pada tahun 2017 ialah lebih kurang 6.7 peratus. Dalam aspek ini, jelas Belanjawan 2020 merupakan belanjawan yang pro jobs, yang menghasilkan peluang pekerjaan yang mana program Malaysia@Kerja memberi insentif kepada kedua-dua pekerja dan majikan untuk menggaji penganggur, wanita yang ingin pulang kepada kerjaya mereka dan sebagainya. Di bawah Kementerian Belia dan Sukan (KBS), kita juga mempunyai rangkaian 22 buah Institut Latihan Kemahiran Belia dan Sukan (ILKBS) di seluruh negara yang melahirkan graduan seramai 26,456 orang graduan daripada tahun 2015 sehingga tahun 2019. Kadar kebolehpasaran pelatih ILKBS meningkat daripada 80 peratus pada tahun 2013 kepada 93 peratus pada tahun 2018 dan gaji purata graduan ILKBS pula meningkat daripada RM1,200 sebulan pada tahun 2013 ke RM1,678 sebulan pada tahun 2018. Ini bermaksud graduan jurusan TVET sebenarnya mempunyai potensi yang amat besar dalam pasaran kerja tempatan. Tambahan pula dengan peralihan kepada Industri 4.0 yang berasaskan kemahiran dan pengetahuan teknikal, KBS melihat program TVET sebagai salah satu batu loncatan kepada peluang kerjaya yang lebih cerah kepada para belia Malaysia. Justeru, KBS melalui ILKBS tadi telah memperkenalkan program- program baharu seperti Pendigitalan IR 4.0 @ILKBS, Teaching Factory dan Bootcamp TVET bagi menyediakan anak muda Malaysia mendakapi dunia Industri 4.0 tersebut. Selain itu, KBS juga melancarkan Program Skill Training At Risk @ Youth atau Star@U pada tahun ini yang bertujuan untuk menawarkan latihan kemahiran secara modular melalui kursus jangka pendek kepada golongan belia berisiko supaya tidak ada belia yang ketinggalan. Di bawah program Star@U versi perintis tahun ini, kita telah

Datuk Zakaria bin Mohd. Edris @ Tubau [Libaran]: Terima kasih, terima kasih. Yang Berhormat Timbalan Menteri. Kalau ada, tambah lagilah [Ketawa]. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Batu tadi, tak ada ya?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu tak ada. Tuan Sim Chee Keong: Okey. Yang Berhormat Dungun?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Dungun tak ada. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Batu Gajah?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu Gajah ada. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat saudara daripada Batu Gajah telah membangkitkan isu pertikaian dalaman Persekutuan Karate Malaysia ataupun MAKAF. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, Pejabat Pesuruhjaya Sukan melalui suratnya pada 27 Mei 2019 telah pun menyarankan penyelesaian secara dalaman mengikut seksyen 23 Akta Pembangunan Sukan ataupun Akta 576 seperti yang telah dicadangkan oleh Yang Berhormat Batu Gajah. Selain daripada itu, Pejabat Pesuruhjaya Sukan turut mengadakan dua kali pertemuan bersama MAKAF bagi tujuan mencari jalan penyelesaian iaitu pada 14 Mei 2019, sehari selepas hari jadi saya tahun ini dan 20 Mei 2019. Namun, MAKAF akhirnya telah membuat keputusan untuk mengemukakan pertikaian tersebut ke mahkamah. Ini merupakan keputusan persatuan sukan tersebut. Oleh itu, Menteri tidak mempunyai kuasa untuk campur tangan seperti yang telah disarankan oleh pihak Yang Berhormat memandangkan kes ini sudah pun berada di bawah bidang kuasa mahkamah. Yang Berhormat Sekijang?. Tuan Yang di-Pertua: Ada. Tuan Sim Chee Keong: Ada ya? Yang Berhormat Batang Lupar, Yang Berhormat Setiu dan Yang Berhormat Hulu Selangor?. Beberapa Ahli: Tak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tiga-tiga pun tak ada?. Seorang Ahli: Oh, ada seorang. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Setiu ada. Tuan Sim Chee Keong: Ada? Ketiga-tiga Yang Berhormat tersebut telah membangkitkan isu pengangguran belia dan peluang pekerjaan untuk belia. KBS bersama-sama dengan Ahli-ahli Yang Berhormat sekalian memandang serius masalah ini yang sebenarnya bukan perkara yang baharu. Berdasarkan statistik Jabatan Perangkaan Malaysia, kadar pengangguran belia berumur 15 tahun sehingga 30 tahun pada tahun 2017 ialah lebih kurang 6.7 peratus. Dalam aspek ini, jelas Belanjawan 2020 merupakan belanjawan yang pro jobs, yang menghasilkan peluang pekerjaan yang mana program Malaysia@Kerja memberi insentif kepada kedua-dua pekerja dan majikan untuk menggaji penganggur, wanita yang ingin pulang kepada kerjaya mereka dan sebagainya. Di bawah Kementerian Belia dan Sukan (KBS), kita juga mempunyai rangkaian 22 buah Institut Latihan Kemahiran Belia dan Sukan (ILKBS) di seluruh negara yang melahirkan graduan seramai 26,456 orang graduan daripada tahun 2015 sehingga tahun 2019. Kadar kebolehpasaran pelatih ILKBS meningkat daripada 80 peratus pada tahun 2013 kepada 93 peratus pada tahun 2018 dan gaji purata graduan ILKBS pula meningkat daripada RM1,200 sebulan pada tahun 2013 ke RM1,678 sebulan pada tahun 2018. Ini bermaksud graduan jurusan TVET sebenarnya mempunyai potensi yang amat besar dalam pasaran kerja tempatan. Tambahan pula dengan peralihan kepada Industri 4.0 yang berasaskan kemahiran dan pengetahuan teknikal, KBS melihat program TVET sebagai salah satu batu loncatan kepada peluang kerjaya yang lebih cerah kepada para belia Malaysia. Justeru, KBS melalui ILKBS tadi telah memperkenalkan program- program baharu seperti Pendigitalan IR 4.0 @ILKBS, Teaching Factory dan Bootcamp TVET bagi menyediakan anak muda Malaysia mendakapi dunia Industri 4.0 tersebut. Selain itu, KBS juga melancarkan Program Skill Training At Risk @ Youth atau Star@U pada tahun ini yang bertujuan untuk menawarkan latihan kemahiran secara modular melalui kursus jangka pendek kepada golongan belia berisiko supaya tidak ada belia yang ketinggalan. Di bawah program Star@U versi perintis tahun ini, kita telah.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

50 DR 31.10.2019 berjaya melatih 727 orang belia dalam 70 program meliputi 13 jenis bidang kemahiran. Melalui program Malaysia@Kerja juga, program Perantis@Kerja akan memberikan elaun tambahan sebanyak RM100 sebulan kepada pelatih TVET. Bukan semua belia ingin bekerja makan gaji, kita faham. Ada yang menaruh harapan untuk berkecimpung dalam dunia keusahawanan. Justeru, KBS meneruskan program-program lama seperti Y-Career, Youth Business Expo (yBEX), Facing Up with Social Entrepreneurship (FUSE), Program Keusahawanan Belia Bestari (B-Best) dan juga memperkenalkan program-program baharu seperti Pembangunan Usahawan Digital Young Heroes untuk memberikan pendedahan ilmu keusahawanan serta pembangunan rangkaian perniagaan kepada golongan belia ini. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, Youth Business Expo telah berjaya menarik penyertaan lebih kurang 30 ribu anak muda pada tahun ini. Akhir sekali bagi isu ini, KBS turut melihat industri sukan sebagai satu sektor yang mampu menjana peluang pekerjaan serta peluang perniagaan yang lumayan kepada anak muda. Melalui kepakaran yang ada di pihak kementerian, sepanjang tahun 2019 kementerian telah berjaya menganjurkan kursus-kursus instruktur kecergasan dan rekreasi contohnya Kursus Instruktur Kecergasan Senamrobik dan Kursus Instruktur Gimnasium serta Kursus Rekreasi Luar di seluruh negara dengan penyertaan setakat ini seramai 1,300 orang. Lepasan kursus-kursus ini bolehlah menjana pendapatan melalui pelaksanaan aktiviti sukan. Dalam masa terdekat, KBS akan... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Penjelasan. Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: ...Terus membangunkan industri sukan sebagai salah satu industri yang berpotensi menjana ekonomi negara seterusnya membuka peluang kerjaya dan keusahawanan untuk rakyat Malaysia. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, penjelasan. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Paya Besar, Yang Berhormat Masjid Tanah, Yang Berhormat Arau, Yang Berhormat Lenggong, dan Yang Berhormat Merbok ada membangkitkan isu berkaitan Majlis Belia atau Youth Power Club (YPC) dan juga peruntukan belia. ■1500 Saya mohon untuk menjawab bersama memandangkan soalan-soalan yang dibangkitkan hampir sama. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, peruntukan untuk Majlis Belia Malaysia tetap ada dan tetap disediakan dalam perancangan KBS setiap tahun. Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membangkitkan isu ini, pada tahun 2019 sahaja, KBS telah menyalurkan RM2.2 juta kepada Majlis Belia Malaysia, RM736 ribu kepada majlis-majlis belia negeri dan RM80 ribu kepada majlis- majlis belia di peringkat daerah. Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, pada tahun 2019, KBS telah menyalurkan sejumlah RM14 juta kepada pertubuhan-pertubuhan belia yang berdaftar di bawah Pendaftar Belia ataupun Registrar of Youth (ROY) sebagai dana bantuan aktiviti mereka. Pertubuhan-pertubuhan ini termasuklah mereka yang menjadi ahli-ahli gabungan Majlis Belia Malaysia. Dalam pada itu, dana pentadbiran sebanyak RM1 juta turut disalurkan kepada pertubuhan belia peringkat kebangsaan dan ini termasuk ahli-ahli gabungan Majlis Belia Malaysia. Melihat kepada perkara ini, KBS telah menyelaraskan semula kaedah pemberian bantuan kepada pertubuhan-pertubuhan belia di mana selain pertubuhan peringkat kebangsaan, kementerian hanya akan memberikan dana aktiviti kepada pertubuhan belia. Tujuannya ialah untuk menggalakkan pertubuhan-pertubuhan belia tersebut bergerak aktif, merealisasikan misi mereka sebagai pencetus aktivisme belia di semua peringkat. Youth Power Club (YPC) merupakan pertubuhan belia yang telah ditubuhkan selaras dengan Akta Pertubuhan Belia dan Pembangunan Belia 2007 ataupun Akta 668. Saya di sini sarankan Ahli-ahli Yang Berhormat tidak memandang YPC sebagai pesaing kepada Majlis Belia Malaysia sebab masing-masing mempunyai peranan yang tersendiri. Biarlah 100 jenis bunga berputik di taman belia yang indah ini. Sebaliknya, kita patut menyambut baik inisiatif Yang Berhormat Menteri untuk membangunkan sektor belia

berjaya melatih 727 orang belia dalam 70 program meliputi 13 jenis bidang kemahiran. Melalui program Malaysia@Kerja juga, program Perantis@Kerja akan memberikan elaun tambahan sebanyak RM100 sebulan kepada pelatih TVET. Bukan semua belia ingin bekerja makan gaji, kita faham. Ada yang menaruh harapan untuk berkecimpung dalam dunia keusahawanan. Justeru, KBS meneruskan program-program lama seperti Y-Career, Youth Business Expo (yBEX), Facing Up with Social Entrepreneurship (FUSE), Program Keusahawanan Belia Bestari (B-Best) dan juga memperkenalkan program-program baharu seperti Pembangunan Usahawan Digital Young Heroes untuk memberikan pendedahan ilmu keusahawanan serta pembangunan rangkaian perniagaan kepada golongan belia ini. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, Youth Business Expo telah berjaya menarik penyertaan lebih kurang 30 ribu anak muda pada tahun ini. Akhir sekali bagi isu ini, KBS turut melihat industri sukan sebagai satu sektor yang mampu menjana peluang pekerjaan serta peluang perniagaan yang lumayan kepada anak muda. Melalui kepakaran yang ada di pihak kementerian, sepanjang tahun 2019 kementerian telah berjaya menganjurkan kursus-kursus instruktur kecergasan dan rekreasi contohnya Kursus Instruktur Kecergasan Senamrobik dan Kursus Instruktur Gimnasium serta Kursus Rekreasi Luar di seluruh negara dengan penyertaan setakat ini seramai 1,300 orang. Lepasan kursus-kursus ini bolehlah menjana pendapatan melalui pelaksanaan aktiviti sukan. Dalam masa terdekat, KBS akan... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Penjelasan. Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: ...Terus membangunkan industri sukan sebagai salah satu industri yang berpotensi menjana ekonomi negara seterusnya membuka peluang kerjaya dan keusahawanan untuk rakyat Malaysia. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, penjelasan. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Paya Besar, Yang Berhormat Masjid Tanah, Yang Berhormat Arau, Yang Berhormat Lenggong, dan Yang Berhormat Merbok ada membangkitkan isu berkaitan Majlis Belia atau Youth Power Club (YPC) dan juga peruntukan belia. #1500. Saya mohon untuk menjawab bersama memandangkan soalan-soalan yang dibangkitkan hampir sama. Untuk makluman Dewan yang mulia ini, peruntukan untuk Majlis Belia Malaysia tetap ada dan tetap disediakan dalam perancangan KBS setiap tahun. Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah membangkitkan isu ini, pada tahun 2019 sahaja, KBS telah menyalurkan RM2.2 juta kepada Majlis Belia Malaysia, RM736 ribu kepada majlis-majlis belia negeri dan RM80 ribu kepada majlis- majlis belia di peringkat daerah. Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, pada tahun 2019, KBS telah menyalurkan sejumlah RM14 juta kepada pertubuhan-pertubuhan belia yang berdaftar di bawah Pendaftar Belia ataupun Registrar of Youth (ROY) sebagai dana bantuan aktiviti mereka. Pertubuhan-pertubuhan ini termasuklah mereka yang menjadi ahli-ahli gabungan Majlis Belia Malaysia. Dalam pada itu, dana pentadbiran sebanyak RM1 juta turut disalurkan kepada pertubuhan belia peringkat kebangsaan dan ini termasuk ahli-ahli gabungan Majlis Belia Malaysia. Melihat kepada perkara ini, KBS telah menyelaraskan semula kaedah pemberian bantuan kepada pertubuhan-pertubuhan belia di mana selain pertubuhan peringkat kebangsaan, kementerian hanya akan memberikan dana aktiviti kepada pertubuhan belia. Tujuannya ialah untuk menggalakkan pertubuhan-pertubuhan belia tersebut bergerak aktif, merealisasikan misi mereka sebagai pencetus aktivisme belia di semua peringkat. Youth Power Club (YPC) merupakan pertubuhan belia yang telah ditubuhkan selaras dengan Akta Pertubuhan Belia dan Pembangunan Belia 2007 ataupun Akta 668. Saya di sini sarankan Ahli-ahli Yang Berhormat tidak memandang YPC sebagai pesaing kepada Majlis Belia Malaysia sebab masing-masing mempunyai peranan yang tersendiri. Biarlah 100 jenis bunga berputik di taman belia yang indah ini. Sebaliknya, kita patut menyambut baik inisiatif Yang Berhormat Menteri untuk membangunkan sektor belia.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 51 secara agresif bagi menampakkan kehebatan belia Malaysia. Kesimpulannya, jangan bimbang, peruntukan tetap ada untuk Majlis Belia Malaysia, majlis belia negeri, majlis belia daerah dan juga pertubuhan-pertubuhan belia yang berdaftar di Malaysia ini. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Penjelasan, Yang Berhormat. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Masjid Tanah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Arau minta penjelasan. Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]: Saya juga. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Arau minta dahulu. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Okey. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya ingin mengucapkan terima kasih di atas keprihatinan yang konsisten daripada pihak kementerian untuk sama-sama memperkasa dan juga membantu belia-belia khusus untuk persatuan belia. Cuma, saya mendengar dengan teliti jawapan daripada Yang Berhormat Timbalan Menteri bahawa RM80 ribu untuk majlis belia daerah bermakna tidak semua majlis belia daerah yang diberikan peruntukan itu. Saya benar-benar berharap sekiranya selepas ini ada hasrat daripada pihak kementerian untuk membantu majlis belia daerah ini dan juga di negeri-negeri supaya dapat diberikan sama rata supaya mereka ini tidak rasa dipinggirkan. Oleh kerana hari ini apabila kita bercakap tentang soal belia, ramai yang sudah jauh hati dengan kerajaan dan juga ramai yang jauh hati dengan pihak kementerian kerana perkara-perkara yang seumpama ini. Jadi saya benar-benar berharap sekiranya pihak kementerian benar- benar memberi perhatian dan juga membantu mereka ini, maka belia akan terus bersama dengan kita dan malah ianya dapat di perkasa khusus untuk persatuan-persatuan belia ini. Terima kasih. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, sambungan. Sambungan daripada Yang Berhormat Masjid Tanah. Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]: Saya sikit sahaja. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Merbok dahulu. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Paya Besar lepas ini ya? Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]: Saya? Okey. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dalam perbahasan saya yang lalu, yang saya sentuh adalah kita memang mengalu-alukan bajet yang tinggi kepada belia. Cuma persoalan saya adalah kalau tadi Yang Berhormat ada menyebut bahawa tahun 2019 banyak lebih kurang dalam RM14 juta tetapi YPC ini jumlahnya tidak sedikit ya, RM138 juta. Apa yang ingin saya memohon penjelasan adalah kita memang menerima makluman daripada kementerian sendiri bahawa kita mesti menghapuskan amalan political patronage. Maksud dia, yang kita ingin penjelasan adalah daripada sudut pelaksanaan. Siapakah kalau hendakkan YPC di setiap Parlimen, 222 Parlimen, minimum maksud saya itu setiap Ahli Parlimen sendiri tahu, maksudnya perjalanan YPC, penglibatan dia, daripada sudut pelaksanaannya lah maksud saya. Itu yang saya mohonkan penjelasan supaya tidak ada berlaku terasa hati dan sebagainya sebab saya rasa faktor-faktor komunikasi ini juga kadang-kadang membuatkan tidak jelas di bawah. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Boleh Paya Besar? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, saya menyokong Yang Berhormat Masjid Tanah dan juga Yang Berhormat Merbok, 100 percent. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar, silakan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya dulu kah? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar dahulu. Ya, sila. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya gembira mendengar penghujahan daripada Yang Berhormat Timbalan Menteri agak tersusun dan agak lebih tenang berbanding Yang Berhormat Menteri. Apa yang saya hendak sentuh.. [Dewan riuh] Eh, kalau Yang Berhormat Menteri berani, datanglah. Dia tak datang tetapi

secara agresif bagi menampakkan kehebatan belia Malaysia. Kesimpulannya, jangan bimbang, peruntukan tetap ada untuk Majlis Belia Malaysia, majlis belia negeri, majlis belia daerah dan juga pertubuhan-pertubuhan belia yang berdaftar di Malaysia ini. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Penjelasan, Yang Berhormat. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Masjid Tanah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Arau minta penjelasan. Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]: Saya juga. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Arau minta dahulu. Datuk Wira Hajah Mas Ermieyati binti Samsudin [Masjid Tanah]: Okey. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya ingin mengucapkan terima kasih di atas keprihatinan yang konsisten daripada pihak kementerian untuk sama-sama memperkasa dan juga membantu belia-belia khusus untuk persatuan belia. Cuma, saya mendengar dengan teliti jawapan daripada Yang Berhormat Timbalan Menteri bahawa RM80 ribu untuk majlis belia daerah bermakna tidak semua majlis belia daerah yang diberikan peruntukan itu. Saya benar-benar berharap sekiranya selepas ini ada hasrat daripada pihak kementerian untuk membantu majlis belia daerah ini dan juga di negeri-negeri supaya dapat diberikan sama rata supaya mereka ini tidak rasa dipinggirkan. Oleh kerana hari ini apabila kita bercakap tentang soal belia, ramai yang sudah jauh hati dengan kerajaan dan juga ramai yang jauh hati dengan pihak kementerian kerana perkara-perkara yang seumpama ini. Jadi saya benar-benar berharap sekiranya pihak kementerian benar- benar memberi perhatian dan juga membantu mereka ini, maka belia akan terus bersama dengan kita dan malah ianya dapat di perkasa khusus untuk persatuan-persatuan belia ini. Terima kasih. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, sambungan. Sambungan daripada Yang Berhormat Masjid Tanah. Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]: Saya sikit sahaja. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Merbok dahulu. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Paya Besar lepas ini ya?. Puan Nor Azrina binti Surip [Merbok]: Saya? Okey. Terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Dalam perbahasan saya yang lalu, yang saya sentuh adalah kita memang mengalu-alukan bajet yang tinggi kepada belia. Cuma persoalan saya adalah kalau tadi Yang Berhormat ada menyebut bahawa tahun 2019 banyak lebih kurang dalam RM14 juta tetapi YPC ini jumlahnya tidak sedikit ya, RM138 juta. Apa yang ingin saya memohon penjelasan adalah kita memang menerima makluman daripada kementerian sendiri bahawa kita mesti menghapuskan amalan political patronage. Maksud dia, yang kita ingin penjelasan adalah daripada sudut pelaksanaan. Siapakah kalau hendakkan YPC di setiap Parlimen, 222 Parlimen, minimum maksud saya itu setiap Ahli Parlimen sendiri tahu, maksudnya perjalanan YPC, penglibatan dia, daripada sudut pelaksanaannya lah maksud saya. Itu yang saya mohonkan penjelasan supaya tidak ada berlaku terasa hati dan sebagainya sebab saya rasa faktor-faktor komunikasi ini juga kadang-kadang membuatkan tidak jelas di bawah. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Boleh Paya Besar?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Timbalan Menteri, saya menyokong Yang Berhormat Masjid Tanah dan juga Yang Berhormat Merbok, 100 percent. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar, silakan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya dulu kah?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Paya Besar dahulu. Ya, sila. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Terima kasih Tuan Yang di- Pertua, terima kasih Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya gembira mendengar penghujahan daripada Yang Berhormat Timbalan Menteri agak tersusun dan agak lebih tenang berbanding Yang Berhormat Menteri. Apa yang saya hendak sentuh.. [Dewan riuh] Eh, kalau Yang Berhormat Menteri berani, datanglah. Dia tak datang tetapi.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

52 DR 31.10.2019 baguslah. Saya puji Yang Berhormat Timbalan Menteri sebab berani berhadapan dengan Ahli-ahli Parlimen. Inilah contoh pemimpin yang baik. Cumanya, saya hendak tanya pandangan Yang Berhormat Timbalan Menteri, bilakah YPC ini akan menjadi badan gabungan di bawah MBM? Itu yang pertama. Kerana apa, seolah-olahnya melihat MBM ini berada setara dengan YPC dan walaupun nak buat bunga banyak dalam ini pun saya tak kisahlah sebab saya tahu Yang Berhormat Menteri KBS ini banyak bunga. Akan tetapi yang penting bagi saya adalah kenapa YPC ini langsung tidak menunjukkan peruntukan yang terkandung dalam Bajet 2020? Kita dalam speech yang dinyatakan oleh Yang Berhormat Bagan, jelas. Kelab Pemuda Belia (YPC) dan saya harap di peringkat jawatankuasa nanti tolong Yang Berhormat Menteri datang, jawab di peringkat jawatankuasa kerana bagi saya, saya mencari kat mana peruntukan yang disalurkan kepada YPC. Oleh sebab kita tidak boleh melihat dengan peruntukan-peruntukan yang disebutkan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri tadi boleh menggembirakan hati-hati majlis-majlis belia di peringkat nasional, di peringkat negeri dan di peringkat daerah. Jumlahnya sangat kecil Yang Berhormat Timbalan Menteri dan saya nak tahu, RM14 juta Yang Berhormat Timbalan Menteri sebut tadi, pertubuhan yang didaftarkan di bawah ROY, berapa banyak diberikan kepada YPC untuk tahun 2019. Terakhirnya, saya mengharapkan sangat supaya Yang Berhormat Timbalan Menteri agar Majlis Belia ini diangkat begitu tinggi kerana YPC tidak ada dalam Akta Pertubuhan Belia. Perkara 49(1) jelas menunjukkan MBM termaktub sebagai badan yang tertinggi dan saya harap sangat Yang Berhormat Timbalan Menteri tolong minta Yang Berhormat Menteri datang dalam peringkat jawatankuasa. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Kalau saya tak bagi Yang Berhormat Arau, nanti lagi dia tak boleh duduk. Saya silakan Yang Berhormat Arau. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya. Tuan Yang di-Pertua: Silakan Yang Berhormat Arau. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat janganlah kata lebih-lebih ya wahai peminat bunga. Saya menyokong Yang Berhormat Masjid Tanah, bagus. Yang Berhormat Merbok, bagus. Yang Berhormat Paya Besar, bagus. Semua bagus. Soalan saya, sama seperti mereka tetapi... [Dewan riuh] Saya minta Yang Berhormat Timbalan Menteri iaitu kita bagi tahu secara khusus majlis belia negeri berapa. Majlis belia daerah berapa sebab sekarang kita tak jelas. Akan tetapi YPC disebut dengan jelas dan kita lihat YPC ini nampaknya berbau politik bila politik ARMADA dimasukkan dalam YPC. Jadi, soalan saya kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri, apakah boleh diperjelaskan dengan khusus bahawa majlis belia negeri dan daerah ini peruntukannya berapa. Keduanya, boleh tak Yang Berhormat Menteri jangan ketepikan Majlis Belia Negara dalam membuat keputusan. Saya setuju dengan Yang Berhormat Paya Besar bahawa Yang Berhormat Timbalan Menteri ini, mulanya saya tak setuju, saya tak puas hati, saya nak Yang Berhormat Menteri datang jawab tetapi nampaknya Yang Berhormat Timbalan Menteri sekarang bertaraf menteri sebab jawab dengan tenang. Akan tetapi kalau tak bagi tanya, tak benarkan soalan, tak layak baliklah tetapi sekarang, bagus. Tuan Sim Chee Keong: Walaupun ada empat orang Ahli Yang Berhormat yang telah bertanya soalan tetapi saya jawab sahaja soalan Yang Berhormat Arau sebab beliau kata soalannya sama dengan soalan-soalan Ahli Yang Berhormat yang lain. Tentang soalan bahawa majlis belia daerah tidak mendapat peruntukan Yang Berhormat besar, saya ingin sekali lagi menjelaskan bahawa peruntukan dana oleh KBS, kita dah selaraskan semula agar peruntukan hanya diberikan berasaskan aktiviti dan bukan dana pentadbiran seperti dahulukala. Ini adalah kerana kita ingin menggalakkan persatuan-persatuan belia termasuk majlis-majlis belia untuk bergerak aktif. Apabila mereka menganjurkan aktiviti, maka mereka boleh memohon untuk dana aktiviti tersebut. Jadi di sini saya percaya rata-rata majlis belia daerah ataupun pertubuhan belia di Malaysia ingin bergerak aktif. Justeru dalam keadaan ini, Kementerian Belia dan Sukan ingin menyatakan komitmen kita terhadap menyokong ataupun memberikan sokongan kepada pergerakan belia melalui aktiviti-aktiviti majlis belia ataupun pertubuhan belia.

baguslah. Saya puji Yang Berhormat Timbalan Menteri sebab berani berhadapan dengan Ahli-ahli Parlimen. Inilah contoh pemimpin yang baik. Cumanya, saya hendak tanya pandangan Yang Berhormat Timbalan Menteri, bilakah YPC ini akan menjadi badan gabungan di bawah MBM? Itu yang pertama. Kerana apa, seolah-olahnya melihat MBM ini berada setara dengan YPC dan walaupun nak buat bunga banyak dalam ini pun saya tak kisahlah sebab saya tahu Yang Berhormat Menteri KBS ini banyak bunga. Akan tetapi yang penting bagi saya adalah kenapa YPC ini langsung tidak menunjukkan peruntukan yang terkandung dalam Bajet 2020?. Kita dalam speech yang dinyatakan oleh Yang Berhormat Bagan, jelas. Kelab Pemuda Belia (YPC) dan saya harap di peringkat jawatankuasa nanti tolong Yang Berhormat Menteri datang, jawab di peringkat jawatankuasa kerana bagi saya, saya mencari kat mana peruntukan yang disalurkan kepada YPC. Oleh sebab kita tidak boleh melihat dengan peruntukan-peruntukan yang disebutkan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri tadi boleh menggembirakan hati-hati majlis-majlis belia di peringkat nasional, di peringkat negeri dan di peringkat daerah. Jumlahnya sangat kecil Yang Berhormat Timbalan Menteri dan saya nak tahu, RM14 juta Yang Berhormat Timbalan Menteri sebut tadi, pertubuhan yang didaftarkan di bawah ROY, berapa banyak diberikan kepada YPC untuk tahun 2019. Terakhirnya, saya mengharapkan sangat supaya Yang Berhormat Timbalan Menteri agar Majlis Belia ini diangkat begitu tinggi kerana YPC tidak ada dalam Akta Pertubuhan Belia. Perkara 49(1) jelas menunjukkan MBM termaktub sebagai badan yang tertinggi dan saya harap sangat Yang Berhormat Timbalan Menteri tolong minta Yang Berhormat Menteri datang dalam peringkat jawatankuasa. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Kalau saya tak bagi Yang Berhormat Arau, nanti lagi dia tak boleh duduk. Saya silakan Yang Berhormat Arau. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya. Tuan Yang di-Pertua: Silakan Yang Berhormat Arau. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat janganlah kata lebih-lebih ya wahai peminat bunga. Saya menyokong Yang Berhormat Masjid Tanah, bagus. Yang Berhormat Merbok, bagus. Yang Berhormat Paya Besar, bagus. Semua bagus. Soalan saya, sama seperti mereka tetapi... [Dewan riuh] Saya minta Yang Berhormat Timbalan Menteri iaitu kita bagi tahu secara khusus majlis belia negeri berapa. Majlis belia daerah berapa sebab sekarang kita tak jelas. Akan tetapi YPC disebut dengan jelas dan kita lihat YPC ini nampaknya berbau politik bila politik ARMADA dimasukkan dalam YPC. Jadi, soalan saya kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri, apakah boleh diperjelaskan dengan khusus bahawa majlis belia negeri dan daerah ini peruntukannya berapa. Keduanya, boleh tak Yang Berhormat Menteri jangan ketepikan Majlis Belia Negara dalam membuat keputusan. Saya setuju dengan Yang Berhormat Paya Besar bahawa Yang Berhormat Timbalan Menteri ini, mulanya saya tak setuju, saya tak puas hati, saya nak Yang Berhormat Menteri datang jawab tetapi nampaknya Yang Berhormat Timbalan Menteri sekarang bertaraf menteri sebab jawab dengan tenang. Akan tetapi kalau tak bagi tanya, tak benarkan soalan, tak layak baliklah tetapi sekarang, bagus. Tuan Sim Chee Keong: Walaupun ada empat orang Ahli Yang Berhormat yang telah bertanya soalan tetapi saya jawab sahaja soalan Yang Berhormat Arau sebab beliau kata soalannya sama dengan soalan-soalan Ahli Yang Berhormat yang lain. Tentang soalan bahawa majlis belia daerah tidak mendapat peruntukan Yang Berhormat besar, saya ingin sekali lagi menjelaskan bahawa peruntukan dana oleh KBS, kita dah selaraskan semula agar peruntukan hanya diberikan berasaskan aktiviti dan bukan dana pentadbiran seperti dahulukala. Ini adalah kerana kita ingin menggalakkan persatuan-persatuan belia termasuk majlis-majlis belia untuk bergerak aktif. Apabila mereka menganjurkan aktiviti, maka mereka boleh memohon untuk dana aktiviti tersebut. Jadi di sini saya percaya rata-rata majlis belia daerah ataupun pertubuhan belia di Malaysia ingin bergerak aktif. Justeru dalam keadaan ini, Kementerian Belia dan Sukan ingin menyatakan komitmen kita terhadap menyokong ataupun memberikan sokongan kepada pergerakan belia melalui aktiviti-aktiviti majlis belia ataupun pertubuhan belia.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 53 Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: [Bangun] Tuan Sim Chee Keong: Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat sekalian, tentang peruntukan yang disebut dalam Belanjawan 2020 tadi, saya rasa lebih RM100 juta itu sebenarnya bukan khusus kepada YPC. Disebut dalam ucapan kalau saya ingat, kalau tidak silap saya sebab dah satu minggu dah ucapan tersebut. Ucapan Yang Berhormat Menteri Kewangan menyebut YPC sebagai antara satu daripada beberapa perkara ataupun elemen dalam belanjawan tentang belia yang diperuntukkan lebih RM100 juta tersebut. Antara contoh yang lain... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Timbalan Menteri sedikit Yang Berhormat, ‘hat’ tadi. Tuan Sim Chee Keong: Nanti saya habiskan ini dulu, saya habiskan ini dulu. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Okey, tidak apa, tidak apa. ◼1510 Tuan Sim Chee Keong: Antara contoh yang lain, termasuklah peruntukan itu akan digunakan untuk Sekolah Pemimpin Masa Depan Malaysia atau Malaysia Future Leaders School. Itu adalah contoh. Jadi, mengapa disebut secara khusus YPC? Ini kerana merupakan satu pergerakan yang baru. Manakala Majlis Belia Malaysia sememangnya kita mengiktiraf Majlis Belia Malaysia sebagai antara rakan kongsi utama Kementerian Belia dan Sukan. Majlis Belia Malaysia dan juga majlis-majlis belia yang lain merupakan institusi yang sudah lama bertapak di negara ini. MBM telah menyambut lebih 70 tahun usianya. Datuk Ahmad Jazlan bin Yaakub [Machang]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Nanti, saya jawab dahulu. Datuk Ahmad Jazlan bin Yaakub [Machang]: Tidak, sedikit. Saya hendak mengambil kesempatan Tuan Yang di-Pertua, untuk mengucapkan kehadiran selamat datang kepada tetamu-tetamu kita daripada UiTM Kampus Machang yang bersama- sama dengan kita pada petang ini... [Tepuk] Tidak ganggu, jangan bimbang. Itu sahaja. Ganggu selepas ini. Tuan Sim Chee Keong: Selamat datang kepada anak muda kita. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya, ini Yang Berhormat, pasal peruntukan tadi Yang Berhormat jawab, Yang Berhormat kata tidak ada peruntukan pentadbiran. Pentadbiran tadi, pasal pentadbiran Yang Berhormat kata, tidak ada peruntukan pentadbiran kepada Majlis Belia Malaysia. Tuan Sim Chee Keong: Saya jawab dahulu anak muda, kemudian- saya jawab dahulu anak muda, kemudian Yang Berhormat Arau boleh. Saya jawab dahulu. Saya bagi... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, saya hendak beritahu kepada rakyat Malaysia, masukkan dalam Youtube bahawa Ahli-ahli Parlimen kerajaan mendapat peruntukan pusat khidmat. Ada peruntukan pusat khidmat yang diberi sampai RM100 ribu. Kenapa tidak boleh bagi pentadbiran kepada Majlis Belia Malaysia? Mereka juga wakil rakyat belia. Lihatlah belia, apa yang Kementerian Belia buat sekarang ini. Mereka tidak langsung memerhatikan kepada pentadbiran. Belia bukan semua ada pendapatan. Bagi wang pentadbiran supaya mereka boleh buat aktiviti. Yang Berhormat, yang dulu buat itu, belia menjadi hebat sampai orang-orang hebat sekarang ini kerana Majlis Belia Malaysia dahulu yang bagi peruntukan kepada pentadbiran. Kenapa wakil rakyat Parlimen, apa yang hebat? Parlimen diberi peruntukan pentadbiran setiap bulan RM10 ribu. Kenapa Majlis Belia Malaysia dan majlis daerah tidak bagi? Yang Berhormat Masjid Tanah dan Yang Berhormat Merbok akan menyokong saya. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua, keluar topik. Izinkan saya untuk... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bukan keluar topik. Beliau sebut peruntukan pentadbiran negeri tidak diberi, tadi disebut. Tuan Yang di-Pertua: Ya, silakan. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Jadi, YPC disebut khusus kerana ini merupakan pergerakan yang baru tetapi kita tetap mengiktiraf peranan Majlis Belia Malaysia, termasuk Majlis Belia Malaysia sebagai rakan kongsi utama

Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: [Bangun]. Tuan Sim Chee Keong: Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat sekalian, tentang peruntukan yang disebut dalam Belanjawan 2020 tadi, saya rasa lebih RM100 juta itu sebenarnya bukan khusus kepada YPC. Disebut dalam ucapan kalau saya ingat, kalau tidak silap saya sebab dah satu minggu dah ucapan tersebut. Ucapan Yang Berhormat Menteri Kewangan menyebut YPC sebagai antara satu daripada beberapa perkara ataupun elemen dalam belanjawan tentang belia yang diperuntukkan lebih RM100 juta tersebut. Antara contoh yang lain... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Timbalan Menteri sedikit Yang Berhormat, 'hat' tadi. Tuan Sim Chee Keong: Nanti saya habiskan ini dulu, saya habiskan ini dulu. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Okey, tidak apa, tidak apa. 1510. Tuan Sim Chee Keong: Antara contoh yang lain, termasuklah peruntukan itu akan digunakan untuk Sekolah Pemimpin Masa Depan Malaysia atau Malaysia Future Leaders School. Itu adalah contoh. Jadi, mengapa disebut secara khusus YPC? Ini kerana merupakan satu pergerakan yang baru. Manakala Majlis Belia Malaysia sememangnya kita mengiktiraf Majlis Belia Malaysia sebagai antara rakan kongsi utama Kementerian Belia dan Sukan. Majlis Belia Malaysia dan juga majlis-majlis belia yang lain merupakan institusi yang sudah lama bertapak di negara ini. MBM telah menyambut lebih 70 tahun usianya. Datuk Ahmad Jazlan bin Yaakub [Machang]: Yang Berhormat, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Nanti, saya jawab dahulu. Datuk Ahmad Jazlan bin Yaakub [Machang]: Tidak, sedikit. Saya hendak mengambil kesempatan Tuan Yang di-Pertua, untuk mengucapkan kehadiran selamat datang kepada tetamu-tetamu kita daripada UiTM Kampus Machang yang bersama- sama dengan kita pada petang ini... [Tepuk] Tidak ganggu, jangan bimbang. Itu sahaja. Ganggu selepas ini. Tuan Sim Chee Keong: Selamat datang kepada anak muda kita. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya, ini Yang Berhormat, pasal peruntukan tadi Yang Berhormat jawab, Yang Berhormat kata tidak ada peruntukan pentadbiran. Pentadbiran tadi, pasal pentadbiran Yang Berhormat kata, tidak ada peruntukan pentadbiran kepada Majlis Belia Malaysia. Tuan Sim Chee Keong: Saya jawab dahulu anak muda, kemudian- saya jawab dahulu anak muda, kemudian Yang Berhormat Arau boleh. Saya jawab dahulu. Saya bagi... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, saya hendak beritahu kepada rakyat Malaysia, masukkan dalam Youtube bahawa Ahli-ahli Parlimen kerajaan mendapat peruntukan pusat khidmat. Ada peruntukan pusat khidmat yang diberi sampai RM100 ribu. Kenapa tidak boleh bagi pentadbiran kepada Majlis Belia Malaysia? Mereka juga wakil rakyat belia. Lihatlah belia, apa yang Kementerian Belia buat sekarang ini. Mereka tidak langsung memerhatikan kepada pentadbiran. Belia bukan semua ada pendapatan. Bagi wang pentadbiran supaya mereka boleh buat aktiviti. Yang Berhormat, yang dulu buat itu, belia menjadi hebat sampai orang-orang hebat sekarang ini kerana Majlis Belia Malaysia dahulu yang bagi peruntukan kepada pentadbiran. Kenapa wakil rakyat Parlimen, apa yang hebat? Parlimen diberi peruntukan pentadbiran setiap bulan RM10 ribu. Kenapa Majlis Belia Malaysia dan majlis daerah tidak bagi? Yang Berhormat Masjid Tanah dan Yang Berhormat Merbok akan menyokong saya. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua, keluar topik. Izinkan saya untuk... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bukan keluar topik. Beliau sebut peruntukan pentadbiran negeri tidak diberi, tadi disebut. Tuan Yang di-Pertua: Ya, silakan. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Jadi, YPC disebut khusus kerana ini merupakan pergerakan yang baru tetapi kita tetap mengiktiraf peranan Majlis Belia Malaysia, termasuk Majlis Belia Malaysia sebagai rakan kongsi utama.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

54 DR 31.10.2019 Kementerian Belia dan Sukan. Saya akan memberikan secara bertulis kepada Yang Berhormat Paya Besar tentang peruntukan tahun 2019 dalam kalangan RM14 juta tersebut, berapa diperuntukkan kepada Youth Power Club. Kita akan memberikan secara bertulis. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri, boleh sedikit? Yang Berhormat Timbalan Menteri? Tuan Sim Chee Keong: Silakan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Timbalan Menteri, masih- sebab point 172, ucapan Yang Berhormat Bagan bukan disebut antara, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya hendak ingatkan balik. Kerajaan akan terus mempergiatkan program pembangunan belia dengan memperuntukkan sebanyak RM138 juta untuk Kelab Pemuda Belia (YPC), Malaysia Future Leaders School (MFLS) dan inisiatif sukarelawan. Maknanya, YPC ini dianggap begitu tinggi tetapi MBM seolah-olahnya dana pentadbiran yang disebut oleh Yang Berhormat Arau tadi tidak diberikan. Adakah Yang Berhormat Timbalan Menteri bersetuju supaya dana pentadbiran ini direinstate balik, dikemukakan balik? Ini kerana... Tuan Sim Chee Keong: [Bangun] Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Sekejap Yang Berhormat Timbalan Menteri. Sekejaplah. Dia salah seorang sahaja kena berdiri, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Soalan. Okey. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Saya tidak habis lagi. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih. Saya sudah faham soalan Yang Berhormat. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Ya lah. Saya tidak rasa Yang Berhormat Timbalan Menteri faham soalan saya. Tunggulah sekejap. Duduklah Yang Berhormat Timbalan Menteri. Yang Berhormat Timbalan Menteri duduklah dahulu. Tuan Yang di-Pertua: Ya, habis, habiskan. Tuan Sim Chee Keong: Ini floor saya. Saya sudah bagi peluang. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tak, bagilah saya sekejap. Tuan Sim Chee Keong: Saya sudah bagi peluang yang mencukupi, Yang Berhormat. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Bila mencukupinya? Tuan Sim Chee Keong: Minta menghormati sidang Dewan ini. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat sepatutnya menghormati saya. Saya sedang bertanya kepada Yang Berhormat. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua... Tuan Yang di-Pertua: Habiskan, habiskan. Silakan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Itu sebab, duduklah. Tuan Yang di-Pertua, suruh duduk. Tuan Yang di-Pertua: Cepatlah cakap. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Dia berdiri, Tuan Yang di- Pertua. Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa mungkin Yang Berhormat tidak faham tentang peraturan mesyuarat. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Siapa yang tidak faham peraturan mesyuarat? Saya atau Yang Berhormat? Dato’ Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Baru masuk, tidak reti. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Hey, saya tidak cakap dengan you lah. Saya tidak cakap dengan you.

Kementerian Belia dan Sukan. Saya akan memberikan secara bertulis kepada Yang Berhormat Paya Besar tentang peruntukan tahun 2019 dalam kalangan RM14 juta tersebut, berapa diperuntukkan kepada Youth Power Club. Kita akan memberikan secara bertulis. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri, boleh sedikit? Yang Berhormat Timbalan Menteri?. Tuan Sim Chee Keong: Silakan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Timbalan Menteri, masih- sebab point 172, ucapan Yang Berhormat Bagan bukan disebut antara, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Saya hendak ingatkan balik. Kerajaan akan terus mempergiatkan program pembangunan belia dengan memperuntukkan sebanyak RM138 juta untuk Kelab Pemuda Belia (YPC), Malaysia Future Leaders School (MFLS) dan inisiatif sukarelawan. Maknanya, YPC ini dianggap begitu tinggi tetapi MBM seolah-olahnya dana pentadbiran yang disebut oleh Yang Berhormat Arau tadi tidak diberikan. Adakah Yang Berhormat Timbalan Menteri bersetuju supaya dana pentadbiran ini direinstate balik, dikemukakan balik? Ini kerana... Tuan Sim Chee Keong: [Bangun]. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Sekejap Yang Berhormat Timbalan Menteri. Sekejaplah. Dia salah seorang sahaja kena berdiri, Yang Berhormat Timbalan Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Soalan. Okey. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Saya tidak habis lagi. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih. Saya sudah faham soalan Yang Berhormat. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Ya lah. Saya tidak rasa Yang Berhormat Timbalan Menteri faham soalan saya. Tunggulah sekejap. Duduklah Yang Berhormat Timbalan Menteri. Yang Berhormat Timbalan Menteri duduklah dahulu. Tuan Yang di-Pertua: Ya, habis, habiskan. Tuan Sim Chee Keong: Ini floor saya. Saya sudah bagi peluang. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tak, bagilah saya sekejap. Tuan Sim Chee Keong: Saya sudah bagi peluang yang mencukupi, Yang Berhormat. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Bila mencukupinya?. Tuan Sim Chee Keong: Minta menghormati sidang Dewan ini. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat sepatutnya menghormati saya. Saya sedang bertanya kepada Yang Berhormat. Tuan Sim Chee Keong: Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua... Tuan Yang di-Pertua: Habiskan, habiskan. Silakan. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Itu sebab, duduklah. Tuan Yang di-Pertua, suruh duduk. Tuan Yang di-Pertua: Cepatlah cakap. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Dia berdiri, Tuan Yang di- Pertua. Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa mungkin Yang Berhormat tidak faham tentang peraturan mesyuarat. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Siapa yang tidak faham peraturan mesyuarat? Saya atau Yang Berhormat?. Dato' Dr. Haji Noor Azmi bin Ghazali [Bagan Serai]: Baru masuk, tidak reti. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Hey, saya tidak cakap dengan you lah. Saya tidak cakap dengan you.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 55 Tuan Yang di-Pertua: Beri kesempatan. Duduk, duduk. Baik Yang Berhormat Paya Besar. Ya, silakan Yang Berhormat Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa jelas. Sekarang saya sudah mempunyai salinan ucapan belanjawan tersebut. Saya rasa jelas bahawa RM138 juta tersebut bukannya semua kepada YPC tetapi juga ia merupakan antara contoh yang telah disebutkan untuk peruntukan yang telah dibajetkan. Jadi, saya rasa itu tidak ada masalah. Di sini, sebelum saya menyambung ucapan saya, saya juga ingin mengalu- alukan pelajar Tingkatan 3 daripada SMK Seksyen 5, Wangsa Maju... [Tepuk] Tuan Yang di-Pertua: Selamat datang. Tuan Sim Chee Keong: Selamat datang anak muda ke Dewan yang mulia ini. Saya tidak ingin berlegar di isu ini. Saya rasa seterusnya menjawab kepada Yang Berhormat Kuala Krai. Yang Berhormat Kuala Krai ada? Yang Berhormat Kuala Krai? Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua, YPC masuk badan gabungan MBM? Yang Berhormat Timbalan Menteri, Yang Berhormat Timbalan Menteri, YPC badan gabungan MBM. Tuan Sim Chee Keong: Kalau Yang Berhormat tahu tentang organisasi MBM dan juga pertubuhan belia, maka Yang Berhormat akan sedar bahawa keputusan untuk menyertai badan gabungan ini bukannya terletak di bawah kementerian. Ia perlu persetujuan daripada kedua-dua pihak. Jadi, saya rasa ini kita boleh sarankan kepada kedua-dua pihak dan terpulang kepada mereka, kepada ahli-ahli jawatankuasa mereka, kepada kepimpinan dalaman mereka untuk membuat keputusan tersebut. Yang Berhormat Kuala Krai ada? Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Kuala Krai tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tidak ada. Maka dengan itu, saya rasa sekian setakat itu sahaja maklum balas dan jawapan ke atas cadangan, pandangan dan pertanyaan yang telah dikemukakan oleh Ahli-ahli Yang Berhormat mengenai KBS... [Tepuk] Saya ingin sekali lagi mengucapkan setinggi-tinggi terima kasih dan penghargaan kepada keprihatinan, teguran dan sokongan yang berterusan oleh Ahli-ahli Yang Berhormat terhadap... Tuan P. Prabakaran [Batu]: Yang Berhormat Menteri, Yang Berhormat Menteri, Batu, Batu. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu, jawapan bertulislah Yang Berhormat Batu. Mengapa datang lambat sangat? Jawapan bertulis sahaja. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Alah, Yang Berhormat Menteri, banyak masa lagi. Sabar, relax, tenang. Ada masa lagi. Tuan Yang di-Pertua: Terpulang kepada Yang Berhormat Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Memandangkan ada lagi sedikit masa tetapi kena... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Oleh kerana masa masih panjang lagi Yang Berhormat... Tuan Sim Chee Keong: Kedengaran suara tersebut lagi, Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Arau sudah dijawab. Tuan P. Prabakaran [Batu]: Batu sahajalah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tak, belum, belum dijawab. Saya kata Majlis Belia Malaysia sekarang ini, kenapa Menteri ketepikan Majlis Belia Malaysia? Masa buat keputusan mengundi 18 tahun pun ketepikan Majlis Belia Malaysia. Jadi, sekarang ini pentadbiran Majlis Belia Malaysia ditarik balik. Yang Berhormat beritahu akan pertimbangkan. Kalau Yang Berhormat tidak pertimbangkan, maka Yang Berhormat akan mendapat tentangan yang hebat daripada kami. Oleh sebab Majlis Belia Malaysia sekarang ini dianiaya, dianaktirikan Yang Berhormat. YPC yang tidak tahu mana-mana itu tiba-tiba diagung-agungkan. Apa jasa YPC kepada negara dibandingkan Majlis Belia Malaysia? Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua, ini masalahnya orang yang suka cakap tetapi tidak suka dengar. Tadi saya sudah kata, kita ada memberikan peruntukan kepada pentadbiran, termasuk kepada- terutamanya kepada persatuan belia di peringkat kebangsaan. Saya sudah katakan. Yang Berhormat Batu, Yang Berhormat Batu...

Tuan Yang di-Pertua: Beri kesempatan. Duduk, duduk. Baik Yang Berhormat. Paya Besar. Ya, silakan Yang Berhormat Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Saya rasa jelas. Sekarang saya sudah mempunyai salinan ucapan belanjawan tersebut. Saya rasa jelas bahawa RM138 juta tersebut bukannya semua kepada YPC tetapi juga ia merupakan antara contoh yang telah disebutkan untuk peruntukan yang telah dibajetkan. Jadi, saya rasa itu tidak ada masalah. Di sini, sebelum saya menyambung ucapan saya, saya juga ingin mengalu- alukan pelajar Tingkatan 3 daripada SMK Seksyen 5, Wangsa Maju... [Tepuk]. Tuan Yang di-Pertua: Selamat datang. Tuan Sim Chee Keong: Selamat datang anak muda ke Dewan yang mulia ini. Saya tidak ingin berlegar di isu ini. Saya rasa seterusnya menjawab kepada Yang Berhormat Kuala Krai. Yang Berhormat Kuala Krai ada? Yang Berhormat Kuala Krai?. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua, YPC masuk badan gabungan MBM? Yang Berhormat Timbalan Menteri, Yang Berhormat Timbalan Menteri, YPC badan gabungan MBM. Tuan Sim Chee Keong: Kalau Yang Berhormat tahu tentang organisasi MBM dan juga pertubuhan belia, maka Yang Berhormat akan sedar bahawa keputusan untuk menyertai badan gabungan ini bukannya terletak di bawah kementerian. Ia perlu persetujuan daripada kedua-dua pihak. Jadi, saya rasa ini kita boleh sarankan kepada kedua-dua pihak dan terpulang kepada mereka, kepada ahli-ahli jawatankuasa mereka, kepada kepimpinan dalaman mereka untuk membuat keputusan tersebut. Yang Berhormat Kuala Krai ada?. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Kuala Krai tidak ada. Tuan Sim Chee Keong: Tidak ada. Maka dengan itu, saya rasa sekian setakat itu sahaja maklum balas dan jawapan ke atas cadangan, pandangan dan pertanyaan yang telah dikemukakan oleh Ahli-ahli Yang Berhormat mengenai KBS... [Tepuk] Saya ingin sekali lagi mengucapkan setinggi-tinggi terima kasih dan penghargaan kepada keprihatinan, teguran dan sokongan yang berterusan oleh Ahli-ahli Yang Berhormat terhadap... Tuan P. Prabakaran [Batu]: Yang Berhormat Menteri, Yang Berhormat Menteri, Batu, Batu. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Batu, jawapan bertulislah Yang Berhormat Batu. Mengapa datang lambat sangat? Jawapan bertulis sahaja. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Alah, Yang Berhormat Menteri, banyak masa lagi. Sabar, relax, tenang. Ada masa lagi. Tuan Yang di-Pertua: Terpulang kepada Yang Berhormat Menteri. Tuan Sim Chee Keong: Memandangkan ada lagi sedikit masa tetapi kena... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Oleh kerana masa masih panjang lagi Yang Berhormat... Tuan Sim Chee Keong: Kedengaran suara tersebut lagi, Tuan Yang di-Pertua. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Arau sudah dijawab. Tuan P. Prabakaran [Batu]: Batu sahajalah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tak, belum, belum dijawab. Saya kata Majlis Belia Malaysia sekarang ini, kenapa Menteri ketepikan Majlis Belia Malaysia? Masa buat keputusan mengundi 18 tahun pun ketepikan Majlis Belia Malaysia. Jadi, sekarang ini pentadbiran Majlis Belia Malaysia ditarik balik. Yang Berhormat beritahu akan pertimbangkan. Kalau Yang Berhormat tidak pertimbangkan, maka Yang Berhormat akan mendapat tentangan yang hebat daripada kami. Oleh sebab Majlis Belia Malaysia sekarang ini dianiaya, dianaktirikan Yang Berhormat. YPC yang tidak tahu mana-mana itu tiba-tiba diagung-agungkan. Apa jasa YPC kepada negara dibandingkan Majlis Belia Malaysia?. Tuan Sim Chee Keong: Tuan Yang di-Pertua, ini masalahnya orang yang suka cakap tetapi tidak suka dengar. Tadi saya sudah kata, kita ada memberikan peruntukan kepada pentadbiran, termasuk kepada- terutamanya kepada persatuan belia di peringkat kebangsaan. Saya sudah katakan. Yang Berhormat Batu, Yang Berhormat Batu...

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

56 DR 31.10.2019 Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Timbalan Menteri... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya kata Majlis Belia Malaysia. Yang Berhormat, Majlis Belia Malaysia beritahu kepada saya, ini dia ada dengan saya di belakang sana. Dia tidak dapat peruntukan pentadbiran yang dibuat pada masa-masa yang lepas. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat... Tuan Yang di-Pertua: Sudah dijawab semua itu. Ya, jawab Yang Berhormat Batu. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Batu telah memohon agar sukan silambam dimasukkan ke dalam senarai wajib SUKMA ataupun Sukan Malaysia. Untuk makluman Yang Berhormat, sukan silambam sebenarnya merupakan sukan dalam kategori pilihan tuan rumah di SUKMA 2010 di Melaka, SUKMA 2013 di Kuala Lumpur tetapi sukan tersebut telah dikeluarkan daripada SUKMA akibat masalah dalaman persatuan. Ini termasuk pernah berlaku pergaduhan sehingga ada kes polis semasa pertandingan. Namun, Mesyuarat Jawatankuasa Tertinggi Sukan Malaysia telah bersetuju untuk menyenaraikan silambam sebagai sukan demonstrasi di SUKMA 2020 di Johor nanti. Pihak jawatankuasa juga telah menyarankan kepada pihak persatuan untuk membuktikan program pembangunan silambam telah berjalan dengan berstruktur di peringkat akar umbi di semua negeri sebelum diberi pertimbangan selanjutnya seperti sukan-sukan yang lain. Untuk makluman Yang Berhormat dan juga Dewan mulia ini, Peraturan Sukan Malaysia telah menetapkan negeri penganjur perlu mempertandingkan 19 sukan wajib serta sekurang-kurangnya lima sukan pilihan tuan rumah ataupun minimum 24 sukan pada setiap temasya. Pemilihan 19 sukan wajib ini sebenarnya telah pun diputuskan sejak tahun 2005 berdasarkan kepada 19 sukan teras yang ditetapkan oleh Jawatankuasa Kabinet Pembangunan Sukan pada tahun 2004. ■1520 Ini adalah maklumat tambahan kepada Yang Berhormat Batu yang membangkitkan isu ini. Sekian terima kasih dan saya mengucapkan terima kasih sekali lagi kepada semua Ahli Yang Berhormat yang telah menunjukkan keprihatinan terhadap isu belia dan sukan. Terima kasih juga saya ucapkan kepada pegawai-pegawai dan warga KBS yang telah berusaha bekerja keras untuk membangunkan sektor belia dan sukan negara termasuk menyediakan maklum balas kepada ucapan ini. Sekian terima kasih. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kenapa tidak ucap terima kasih kepada Majlis Belia? Tuan Yang di-Pertua: Terima kasih Yang Berhormat Menteri sekarang saya menjemput Yang Berhormat Menteri dalam Kementerian Pembangunan Usahawan. Silakan Yang Berhormat. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ini kementerian hat kereta terbang ya? Saya tidak pasti. Is it this one? Thank you. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat bila sudah siap jemput Yang Berhormat Arau naik [Ketawa] 3.20 ptg. Menteri Pembangunan Usahawan [Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, Dewan Rakyat. Terlebih dahulu saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah mengambil bahagian dalam membahaskan perkara-perkara yang menyentuh bidang tugas Kementerian Pembangunan Usahawan sepanjang sesi perbahasan Rang Undang- undang Perbekalan 2020 bagi Mesyuarat Ketiga, Penggal Kedua, Parlimen Keempat Belas di Dewan Rakyat yang mulia ini. Secara umumnya, Yang Berhormat Menteri Kewangan telah mengumumkan peruntukan keseluruhan kepada Kementerian Pembangunan Usahawan bagi tahun 2020 sebanyak RM539,810, 900. Sejumlah RM325.5 juta akan diperuntukkan untuk

Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Timbalan Menteri... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya kata Majlis Belia Malaysia. Yang Berhormat, Majlis Belia Malaysia beritahu kepada saya, ini dia ada dengan saya di belakang sana. Dia tidak dapat peruntukan pentadbiran yang dibuat pada masa-masa yang lepas. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat... Tuan Yang di-Pertua: Sudah dijawab semua itu. Ya, jawab Yang Berhormat Batu. Tuan Sim Chee Keong: Yang Berhormat Batu telah memohon agar sukan silambam dimasukkan ke dalam senarai wajib SUKMA ataupun Sukan Malaysia. Untuk makluman Yang Berhormat, sukan silambam sebenarnya merupakan sukan dalam kategori pilihan tuan rumah di SUKMA 2010 di Melaka, SUKMA 2013 di Kuala Lumpur tetapi sukan tersebut telah dikeluarkan daripada SUKMA akibat masalah dalaman persatuan. Ini termasuk pernah berlaku pergaduhan sehingga ada kes polis semasa pertandingan. Namun, Mesyuarat Jawatankuasa Tertinggi Sukan Malaysia telah bersetuju untuk menyenaraikan silambam sebagai sukan demonstrasi di SUKMA 2020 di Johor nanti. Pihak jawatankuasa juga telah menyarankan kepada pihak persatuan untuk membuktikan program pembangunan silambam telah berjalan dengan berstruktur di peringkat akar umbi di semua negeri sebelum diberi pertimbangan selanjutnya seperti sukan-sukan yang lain. Untuk makluman Yang Berhormat dan juga Dewan mulia ini, Peraturan Sukan Malaysia telah menetapkan negeri penganjur perlu mempertandingkan 19 sukan wajib serta sekurang-kurangnya lima sukan pilihan tuan rumah ataupun minimum 24 sukan pada setiap temasya. Pemilihan 19 sukan wajib ini sebenarnya telah pun diputuskan sejak tahun 2005 berdasarkan kepada 19 sukan teras yang ditetapkan oleh Jawatankuasa Kabinet Pembangunan Sukan pada tahun 2004. #1520 Ini adalah maklumat tambahan kepada Yang Berhormat Batu yang membangkitkan isu ini. Sekian terima kasih dan saya mengucapkan terima kasih sekali lagi kepada semua Ahli Yang Berhormat yang telah menunjukkan keprihatinan terhadap isu belia dan sukan. Terima kasih juga saya ucapkan kepada pegawai-pegawai dan warga KBS yang telah berusaha bekerja keras untuk membangunkan sektor belia dan sukan negara termasuk menyediakan maklum balas kepada ucapan ini. Sekian terima kasih. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kenapa tidak ucap terima kasih kepada Majlis Belia? Tuan Yang di-Pertua: Terima kasih Yang Berhormat Menteri sekarang saya menjemput Yang Berhormat Menteri dalam Kementerian Pembangunan Usahawan. Silakan Yang Berhormat. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ini kementerian hat kereta terbang ya? Saya tidak pasti. Is it this one? Thank you. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat bila sudah siap jemput Yang Berhormat Arau naik [Ketawa]. 3.20 ptg. Menteri Pembangunan Usahawan [Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, Dewan Rakyat. Terlebih dahulu saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada Ahli-ahli Yang Berhormat yang telah mengambil bahagian dalam membahaskan perkara-perkara yang menyentuh bidang tugas Kementerian Pembangunan Usahawan sepanjang sesi perbahasan Rang Undang- undang Perbekalan 2020 bagi Mesyuarat Ketiga, Penggal Kedua, Parlimen Keempat Belas di Dewan Rakyat yang mulia ini. Secara umumnya, Yang Berhormat Menteri Kewangan telah mengumumkan peruntukan keseluruhan kepada Kementerian Pembangunan Usahawan bagi tahun 2020 sebanyak RM539,810, 900. Sejumlah RM325.5 juta akan diperuntukkan untuk.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 57 perbelanjaan pembangunan, manakala RM214 juta untuk perbelanjaan mengurus. Dalam perbahasan Belanjawan 2020 seramai 12 Ahli Yang Berhormat iaitu Yang Berhormat Ayer Hitam, Yang Berhormat Batang Lupar, Yang Berhormat Tebrau, Yang Berhormat Hulu Rajang, Yang Berhormat Nibong Tebal, Yang Berhormat Tampin, Yang Berhormat Kepala Batas, Yang Berhormat Parit Sulong, Yang Berhormat Pontian, Yang Berhormat Kluang, Yang Berhormat Segamat dan Yang Berhormat Kapar telah mengambil bahagian dalam membahaskan isu-isu berkaitan dengan fungsi Kementerian Pembangunan Usahawan. Yang Berhormat Ayer Hitam tidak ada di sini? Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada tidak perlu, bertulis. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Kluang? Pun tidak ada di sini. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Bertulislah. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Jadi senang saya hendak menggulung beberapa perkara yang dibangkitkan sebelum ini. Yang Berhormat Kluang? Yang Berhormat Kluang ada. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Kluang ada, Yang Berhormat Ayer Hitam tidak ada [Ketawa] Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Untuk makluman Yang Berhormat, pembangunan PKS dalam pemakaian Adoption Industry 4.0 merupakan salah satu perkara yang ditekankan oleh Dasar Keusahawanan Nasional 2030. Penggunaan dan pemakaian teknologi digital secara menyeluruh akan secara tidak langsung dapat meningkatkan kualiti produk dan mengurangkan kebergantungan kepada penggunaan tenaga kerja buruh. Perkara ini digariskan di bawah Teras Strategik Keempat DKN 2030, iaitu memacu pertumbuhan ekonomi melalui perusahaan berteraskan inovasi. Teras strategi ini disokong oleh dua strategi iaitu strategi pertama, menyokong perusahaan berteraskan inovasi dan pertumbuhan tinggi dan memudah cara proses penukaran ataupun pertukaran teknologi dan inovasi. Dalam strategi ini inisiatif yang akan dilaksanakan ialah mempercepatkan penubuhan perusahaan berteraskan inovasi dan memiliki pertumbuhan tinggi melalui bantuan bersasar dalam sembilan tonggak Industri 4.0 termasuk automation, pendigitalan dan kecerdasan buatan iaitu artificial intelligents, dengan izin. Memperkukuhkan ekosistem inovasi di peringkat nasional dalam menyokong potensi sebenar startup ke aras industri masa depan dengan mewujudkan kluster keusahawanan di samping membina keupayaan sektor kewangan bagi memenuhi keperluan khusus startup yang didorong oleh inovasi dan berteknologi tinggi dan menyediakan pinjaman berasaskan prestasi dan insentif inovasi termasuk penggunaan harta intelek ataupun intelectual property, dengan izin, sebagai cagaran. Kerajaan akan terus melaksanakan inisiatif-inisiatif bagi menyokong perusahaan PKS yang berteraskan inovasi dan teknologi dengan menggalakkan penubuhan PKS yang berteraskan inovasi, inovation driven enterprise melalui penyediaan bantuan bersasar dalam sembilan tonggak Industri 4.0 termasuk automasi, pendigitalan dan kerja kecerdasan buatan- artificial intelligents dan juga akan memperkukuhkan ekosistem inovasi di peringkat nasional dalam menyokong potensi sebenar PKS ke arah industri masa depan dengan mewujudkan kluster keusahawanan di samping membina keupayaan sektor kewangan bagi memenuhi keperluan khusus PKS yang didorong oleh inovasi dan berteknologi tinggi ini. Bagi meningkatkan kualiti produk dan perkhidmatan serta memastikan reputasi perniagaan yang kukuh, usahawan PKS seharusnya peka dan bergerak seiring dengan perkembangan teknologi terkini. MED juga telah memulakan inisiatif untuk membangunkan platform Digital PKS Kebangsaan bagi memastikan usahawan- usahawan PKS dibantu dengan memberi nilai tambah yang signifikan menggunakan pendekatan teknologi digital. Sistem maklumat berpusat ini akan mengintegrasikan data keusahawanan dan maklumat keusahawanan secara lebih komprehensif dan ekstensif. Selain itu, di bawah Teras Strategik Kelima DKN 2030 iaitu memantapkan keupayaan dan prestasi perusahaan mikro kecil dan sederhana kerajaan telah menawarkan program latihan dan pembangunan yang berkaitan dengan Industri 4.0 bagi mempertingkatkan lagi kemahiran dan keupayaan PKS dalam bidang ini.

perbelanjaan pembangunan, manakala RM214 juta untuk perbelanjaan mengurus. Dalam perbahasan Belanjawan 2020 seramai 12 Ahli Yang Berhormat iaitu Yang Berhormat Ayer Hitam, Yang Berhormat Batang Lupar, Yang Berhormat Tebrau, Yang Berhormat Hulu Rajang, Yang Berhormat Nibong Tebal, Yang Berhormat Tampin, Yang Berhormat Kepala Batas, Yang Berhormat Parit Sulong, Yang Berhormat Pontian, Yang Berhormat Kluang, Yang Berhormat Segamat dan Yang Berhormat Kapar telah mengambil bahagian dalam membahaskan isu-isu berkaitan dengan fungsi Kementerian Pembangunan Usahawan. Yang Berhormat Ayer Hitam tidak ada di sini?. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada tidak perlu, bertulis. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Kluang? Pun tidak ada di sini. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Bertulislah. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Jadi senang saya hendak menggulung beberapa perkara yang dibangkitkan sebelum ini. Yang Berhormat Kluang? Yang Berhormat Kluang ada. Tuan Yang di-Pertua: Yang Berhormat Kluang ada, Yang Berhormat Ayer Hitam tidak ada [Ketawa]. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Untuk makluman Yang Berhormat, pembangunan PKS dalam pemakaian Adoption Industry 4.0 merupakan salah satu perkara yang ditekankan oleh Dasar Keusahawanan Nasional 2030. Penggunaan dan pemakaian teknologi digital secara menyeluruh akan secara tidak langsung dapat meningkatkan kualiti produk dan mengurangkan kebergantungan kepada penggunaan tenaga kerja buruh. Perkara ini digariskan di bawah Teras Strategik Keempat DKN 2030, iaitu memacu pertumbuhan ekonomi melalui perusahaan berteraskan inovasi. Teras strategi ini disokong oleh dua strategi iaitu strategi pertama, menyokong perusahaan berteraskan inovasi dan pertumbuhan tinggi dan memudah cara proses penukaran ataupun pertukaran teknologi dan inovasi. Dalam strategi ini inisiatif yang akan dilaksanakan ialah mempercepatkan penubuhan perusahaan berteraskan inovasi dan memiliki pertumbuhan tinggi melalui bantuan bersasar dalam sembilan tonggak Industri 4.0 termasuk automation, pendigitalan dan kecerdasan buatan iaitu artificial intelligents, dengan izin. Memperkukuhkan ekosistem inovasi di peringkat nasional dalam menyokong potensi sebenar startup ke aras industri masa depan dengan mewujudkan kluster keusahawanan di samping membina keupayaan sektor kewangan bagi memenuhi keperluan khusus startup yang didorong oleh inovasi dan berteknologi tinggi dan menyediakan pinjaman berasaskan prestasi dan insentif inovasi termasuk penggunaan harta intelek ataupun intelectual property, dengan izin, sebagai cagaran. Kerajaan akan terus melaksanakan inisiatif-inisiatif bagi menyokong perusahaan PKS yang berteraskan inovasi dan teknologi dengan menggalakkan penubuhan PKS yang berteraskan inovasi, inovation driven enterprise melalui penyediaan bantuan bersasar dalam sembilan tonggak Industri 4.0 termasuk automasi, pendigitalan dan kerja kecerdasan buatan- artificial intelligents dan juga akan memperkukuhkan ekosistem inovasi di peringkat nasional dalam menyokong potensi sebenar PKS ke arah industri masa depan dengan mewujudkan kluster keusahawanan di samping membina keupayaan sektor kewangan bagi memenuhi keperluan khusus PKS yang didorong oleh inovasi dan berteknologi tinggi ini. Bagi meningkatkan kualiti produk dan perkhidmatan serta memastikan reputasi perniagaan yang kukuh, usahawan PKS seharusnya peka dan bergerak seiring dengan perkembangan teknologi terkini. MED juga telah memulakan inisiatif untuk membangunkan platform Digital PKS Kebangsaan bagi memastikan usahawan- usahawan PKS dibantu dengan memberi nilai tambah yang signifikan menggunakan pendekatan teknologi digital. Sistem maklumat berpusat ini akan mengintegrasikan data keusahawanan dan maklumat keusahawanan secara lebih komprehensif dan ekstensif. Selain itu, di bawah Teras Strategik Kelima DKN 2030 iaitu memantapkan keupayaan dan prestasi perusahaan mikro kecil dan sederhana kerajaan telah menawarkan program latihan dan pembangunan yang berkaitan dengan Industri 4.0 bagi mempertingkatkan lagi kemahiran dan keupayaan PKS dalam bidang ini.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

58 DR 31.10.2019 Terdapat beberapa inisiatif yang sedang dilaksanakan oleh kerajaan untuk menyokong serta membantu PKS tempatan mempersiapkan perusahaan ke arah Industri 4.0 seperti berikut iaitu Program Business Accelerator (BAP) oleh SME Cooperation bagi memenuhi keperluan PKS untuk mengguna pakai teknologi Industri 4.0 antara elemen pembiayaan yang layak dipertimbangkan adalah pembelian lesen perisian, pembelian perisian dan peralatan serta automasi mesin dan robotik yang berkaitan. Insentif ini berbentuk geran padanan bersamaan 50 peratus hingga ke 400 ribu di bawah skim ini. PKS juga boleh mendapat bantuan pinjaman mudah sehingga RM1 juta pada kadar faedah empat peratus dengan margin pembiayaan sehingga 90 peratus dari tempoh pembayaran sehingga 10 tahun. SME Cooperation juga telah bekerjasama dengan Penang Skills Development Centre (PSDC) bagi memperkukuhkan local system integrators untuk mewujudkan ekosistem bagi menggalakkan penggunaan teknologi Industri 4.0 dalam kalangan PKS. Pada masa yang sama SME Corp telah bekerjasama dengan MITI untuk melaksanakan inisiatif Industry4WRD Readiness Assessment bagi mengkaji tahap kesediaan dan dalam kalangan PKS tempatan. Gerakan koperasi juga akan terus diperkasakan supaya lebih berdaya maju dan berdaya saing dalam persekitaran Teknologi Industri 4.0. Ini termasuk usaha bagi membantu meluaskan peluang perniagaan koperasi, memperkukuhkan lagi perhubungan industri dan penyelidikan yang berterusan. Memperkenalkan portal Malaysiabiz iaitu portal sehenti yang menawarkan kemudahan pendaftaran dan lesen perniagaan yang diusahakan secara bersama oleh SME Corp dengan MAMPU. Memperkenalkan skor akses yang akan dilancarkan tidak lama lagi yang dibangunkan oleh SME Bank bagi memudah cara kan, memudahkan proses permohonan pembiayaan penggunaan artificial intelligents dan skor kredit alternatif yang memberikan perspektif tambahan lebih baik kepada kelayakan kredit pemohon. Mengadaptasikan penggunaan teknologi dan perniagaan digital melalui media sosial serta transaksi perniagaan secara e-dagang melalui latihan di bawah Tunas Usahawan Belia Bumiputera (TUBB), dengan izin, yang telah ditambah baik oleh SME Corp di bawah MED. Malaysian Global Innovation & Creativity Centre (MaGIC) turut menyediakan School of Entrepreneurship yang menawarkan program pembangunan kapasiti dan inovasi untuk setaraf. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Usahawan yang mewujudkan peralihan minda, peningkatan teknologi selaras dengan perubahan Revolusi Industri 4.0 dan memperkasakan gerakan koperasi dengan menyediakan program-program menggalakkan penggunaan teknologi digital dalam kalangan cooperator oleh Institusi Koperasi Malaysia, selain kursus latihan teknikal keusahawanan jangka pendek dan program berbentuk coaching dan mentoring menerusi Institusi Keusahawanan Negara (INSKEN). ■1530 Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tadi Yang Berhormat Menteri menyebut tentang program TUBE (Tunas Usahawan Belia Bumiputera) dan saya kira adalah satu contoh program yang amat baik kerana kita melatih mereka tidak silap saya, tiga minggu di dalam kem-kem yang dahulunya kem PLKN. Kemudian, kita berikan mereka geran tidak silap saya RM15 ribu begitu untuk mereka memulakan perniagaan. Setakat mana kejayaan TUBE ini? Tadi Yang Berhormat Menteri ada menyebut ada penambahbaikan, apakah penambahbaikan jika di banding dengan program asal masa era kami? Terima kasih. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Program TUBE adalah satu program yang telah mendatangkan keberhasilan yang saya nampakkan begitu mampan dan telah melatih banyak usahawan-usahawan muda. Program ini, kita memberikan tumpuan yang lebih dari segi peruntukan untuk menarik lebih ramai lagi anak muda untuk menyertai program TUBE tersebut. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Menteri, saya bangga dengan Yang Berhormat Menteri. Banyak program- program keusahawanan telah dirancang untuk anak-anak muda dan rakyat Malaysia. Cumanya saya hendak merujuk kepada Global Competitiveness Report 2019 bila yang ke-11 dinamik business ini. Nampak ada penurunan pandangan masyarakat dunia

Terdapat beberapa inisiatif yang sedang dilaksanakan oleh kerajaan untuk menyokong serta membantu PKS tempatan mempersiapkan perusahaan ke arah Industri 4.0 seperti berikut iaitu Program Business Accelerator (BAP) oleh SME Cooperation bagi memenuhi keperluan PKS untuk mengguna pakai teknologi Industri 4.0 antara elemen pembiayaan yang layak dipertimbangkan adalah pembelian lesen perisian, pembelian perisian dan peralatan serta automasi mesin dan robotik yang berkaitan. Insentif ini berbentuk geran padanan bersamaan 50 peratus hingga ke 400 ribu di bawah skim ini. PKS juga boleh mendapat bantuan pinjaman mudah sehingga RM1 juta pada kadar faedah empat peratus dengan margin pembiayaan sehingga 90 peratus dari tempoh pembayaran sehingga 10 tahun. SME Cooperation juga telah bekerjasama dengan Penang Skills Development Centre (PSDC) bagi memperkukuhkan local system integrators untuk mewujudkan ekosistem bagi menggalakkan penggunaan teknologi Industri 4.0 dalam kalangan PKS. Pada masa yang sama SME Corp telah bekerjasama dengan MITI untuk melaksanakan inisiatif Industry4WRD Readiness Assessment bagi mengkaji tahap kesediaan dan dalam kalangan PKS tempatan. Gerakan koperasi juga akan terus diperkasakan supaya lebih berdaya maju dan berdaya saing dalam persekitaran Teknologi Industri 4.0. Ini termasuk usaha bagi membantu meluaskan peluang perniagaan koperasi, memperkukuhkan lagi perhubungan industri dan penyelidikan yang berterusan. Memperkenalkan portal Malaysiabiz iaitu portal sehenti yang menawarkan kemudahan pendaftaran dan lesen perniagaan yang diusahakan secara bersama oleh SME Corp dengan MAMPU. Memperkenalkan skor akses yang akan dilancarkan tidak lama lagi yang dibangunkan oleh SME Bank bagi memudah cara kan, memudahkan proses permohonan pembiayaan penggunaan artificial intelligents dan skor kredit alternatif yang memberikan perspektif tambahan lebih baik kepada kelayakan kredit pemohon. Mengadaptasikan penggunaan teknologi dan perniagaan digital melalui media sosial serta transaksi perniagaan secara e-dagang melalui latihan di bawah Tunas Usahawan Belia Bumiputera (TUBB), dengan izin, yang telah ditambah baik oleh SME Corp di bawah MED. Malaysian Global Innovation & Creativity Centre (MaGIC) turut menyediakan School of Entrepreneurship yang menawarkan program pembangunan kapasiti dan inovasi untuk setaraf. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Usahawan yang mewujudkan peralihan minda, peningkatan teknologi selaras dengan perubahan Revolusi Industri 4.0 dan memperkasakan gerakan koperasi dengan menyediakan program-program menggalakkan penggunaan teknologi digital dalam kalangan cooperator oleh Institusi Koperasi Malaysia, selain kursus latihan teknikal keusahawanan jangka pendek dan program berbentuk coaching dan mentoring menerusi Institusi Keusahawanan Negara (INSKEN). #1530. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tadi Yang Berhormat Menteri menyebut tentang program TUBE (Tunas Usahawan Belia Bumiputera) dan saya kira adalah satu contoh program yang amat baik kerana kita melatih mereka tidak silap saya, tiga minggu di dalam kem-kem yang dahulunya kem PLKN. Kemudian, kita berikan mereka geran tidak silap saya RM15 ribu begitu untuk mereka memulakan perniagaan. Setakat mana kejayaan TUBE ini? Tadi Yang Berhormat Menteri ada menyebut ada penambahbaikan, apakah penambahbaikan jika di banding dengan program asal masa era kami? Terima kasih. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Program TUBE adalah satu program yang telah mendatangkan keberhasilan yang saya nampakkan begitu mampan dan telah melatih banyak usahawan-usahawan muda. Program ini, kita memberikan tumpuan yang lebih dari segi peruntukan untuk menarik lebih ramai lagi anak muda untuk menyertai program TUBE tersebut. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Menteri, saya bangga dengan Yang Berhormat Menteri. Banyak program- program keusahawanan telah dirancang untuk anak-anak muda dan rakyat Malaysia. Cumanya saya hendak merujuk kepada Global Competitiveness Report 2019 bila yang ke-11 dinamik business ini. Nampak ada penurunan pandangan masyarakat dunia.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 59 terhadap apa yang Yang Berhormat buat di kementerian kerana ada penurunan dari segi faktor budaya keusahawanan ini. Bagaimana Yang Berhormat Menteri akan gunakan INSKEN yang Yang Berhormat Menteri sebutkan tadi supaya report GCR 2020 nanti business dynamic ini merujuk kepada budaya keusahawanan itu akan meningkat dan ia akan memberi satu pulangan yang baik kepada negara kita dalam konteks lebih besar iaitu antarabangsa. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat, terima kasih. Tuan Yang di-Pertua, dalam usaha kita untuk mempertingkatkan budaya usahawan itu sendiri yang kita terlihat admittedly ada penurunan, tetapi dengan adanya suntikan nilai-nilai baharu, dengan adanya dasar-dasar kerajaan terkini yang mementingkan latihan dan sebagainya, membuka minda kepada pasaran yang lebih kompetitif untuk menyuntik nilai-nilai yang lebih berintegriti dan berdisiplin. Ini kami harapkan akan dapat meningkatkan persaingan kita di persada antarabangsa kalau diukur dari sudut di mana kita letaknya di indeks dunia. Kita telah pun lihat keberhasilan tersebut dalam jangka masa kita memerintah Kerajaan Pakatan Harapan, di mana dasar-dasar yang kita sedang laksanakan menjadi contoh kepada negara-negara yang mahu membangunkan usahawan-usahawan terutamanya di kalangan anak-anak muda. Contoh, ada inisiatif-inisiatif untuk Commonweal country untuk menempatkan pusat latihan keusahawanan anak muda di negara kita sendiri. Ini adalah dalam peringkat perbincangan. Ini ada satu recognition kepada kita terhadap dasar apa yang kita telah rangkakan dan sedang dilaksanakan. Juga kita lihat hari ini, anak-anak muda dari negara kita telah diberi satu recognition yang lebih dari itu di mana mereka telah meningkatkan diri dalam keupayaan mereka untuk membantu menyelesaikan masalah dari segi penggunaan soft skill itu sendiri. Kalau kita lihat dari industri air mobility, kita tidak boleh sebutkan - Saya tidak mahu menerangkan secara terperinci, tetapi telah diletakkan usahawan kita dari negara kita di persada yang lebih tinggi di peringkat dunia dan di mata dunia yang menjadi satu contoh kepada usahawan-usahawan yang mahu datang. Contoh, menggunakan platform MaGIC untuk mereka mempertingkatkan lagi penggunaan inovasi dari anak-anak muda bukan sahaja dari negara kita, tetapi dari negara-negara di rantau Asia dan seterusnya. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri, sedikit Yang Berhormat Menteri. Sedikit sahaja. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Banyak sangat itu. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Sedikit, sedikit sahaja. Ini sebab Yang Berhormat Menteri sebut tentang inovasi dan Yang Berhormat Menteri sebut fasal MaGIC. Saya suka dengan MaGIC ini. Akan tetapi kenapa hanya RM10 juta sahaja diperuntukkan di bawah MaGIC sebab dalam GCR ini Yang Berhormat Menteri, tengok betul-betul sebab skor inovasi negara kita jatuh berbanding dengan Singapore. Itu yang pertama. Kedua Yang Berhormat Menteri, Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Menteri sebut fasal anak muda dan selalunya mana-mana kerajaan- saya tidak salahkan kerajaan yang baharu, Kerajaan Barisan Nasional pun gunakan mantera yang sama, untuk keluarkan anak muda daripada pengangguran, entrepreneur-lah sebagai jalan keluarnya. Akan tetapi report Khazanah Research Institute menyatakan bahawasanya anak muda ini mempunyai masalah dari segi entrepreneur skills. Itu yang kedua. Ketiganya, mereka juga tidak aware incentives apa yang Yang Berhormat Menteri sebut pada kita di Dewan yang mulia ini. A few of them sahaja yang dapat bantuan daripada pihak kerajaan. Saya harap sangat supaya perkara ini diambil kira dan laporan Khazanah Research Institute ini mesti dihadamkan oleh pihak kementerian Yang Berhormat. Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih. Saya suka hendak menerangkan sekali lagi, budaya itu sendiri. Kalau kita lihatkan, kebanyakan anak muda tertunggu-tunggu apakah maklumat yang kita boleh berikan. Hari ini kalau kita menggunakan kaedah dieselization, kita menggunakan kaedah big data analytic, inilah yang kita mahu beri kefahaman kepada mereka. Kita bila mahu memberi bantuan dari segi latihan, memang banyak yang kita telah adakan, tetapi maklumat itu mungkin belum sampai secara keseluruhan. Itulah fasa yang kita lalui sekarang untuk memberi awareness kepada mereka melalui MaGIC, melalui INSKEN, melalui IKM. Berbagai- bagai program untuk membudayakan kembali anak-anak muda in particular supaya mereka lebih mahu menjuruskan diri kepada aktiviti-aktiviti melibat keusahawanan.

terhadap apa yang Yang Berhormat buat di kementerian kerana ada penurunan dari segi faktor budaya keusahawanan ini. Bagaimana Yang Berhormat Menteri akan gunakan INSKEN yang Yang Berhormat Menteri sebutkan tadi supaya report GCR 2020 nanti business dynamic ini merujuk kepada budaya keusahawanan itu akan meningkat dan ia akan memberi satu pulangan yang baik kepada negara kita dalam konteks lebih besar iaitu antarabangsa. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat, terima kasih. Tuan Yang di-Pertua, dalam usaha kita untuk mempertingkatkan budaya usahawan itu sendiri yang kita terlihat admittedly ada penurunan, tetapi dengan adanya suntikan nilai-nilai baharu, dengan adanya dasar-dasar kerajaan terkini yang mementingkan latihan dan sebagainya, membuka minda kepada pasaran yang lebih kompetitif untuk menyuntik nilai-nilai yang lebih berintegriti dan berdisiplin. Ini kami harapkan akan dapat meningkatkan persaingan kita di persada antarabangsa kalau diukur dari sudut di mana kita letaknya di indeks dunia. Kita telah pun lihat keberhasilan tersebut dalam jangka masa kita memerintah Kerajaan Pakatan Harapan, di mana dasar-dasar yang kita sedang laksanakan menjadi contoh kepada negara-negara yang mahu membangunkan usahawan-usahawan terutamanya di kalangan anak-anak muda. Contoh, ada inisiatif-inisiatif untuk Commonweal country untuk menempatkan pusat latihan keusahawanan anak muda di negara kita sendiri. Ini adalah dalam peringkat perbincangan. Ini ada satu recognition kepada kita terhadap dasar apa yang kita telah rangkakan dan sedang dilaksanakan. Juga kita lihat hari ini, anak-anak muda dari negara kita telah diberi satu recognition yang lebih dari itu di mana mereka telah meningkatkan diri dalam keupayaan mereka untuk membantu menyelesaikan masalah dari segi penggunaan soft skill itu sendiri. Kalau kita lihat dari industri air mobility, kita tidak boleh sebutkan- Saya tidak mahu menerangkan secara terperinci, tetapi telah diletakkan usahawan kita dari negara kita di persada yang lebih tinggi di peringkat dunia dan di mata dunia yang menjadi satu contoh kepada usahawan-usahawan yang mahu datang. Contoh, menggunakan platform MaGIC untuk mereka mempertingkatkan lagi penggunaan inovasi dari anak-anak muda bukan sahaja dari negara kita, tetapi dari negara-negara di rantau Asia dan seterusnya. Terima kasih. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri, sedikit Yang Berhormat Menteri. Sedikit sahaja. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Banyak sangat itu. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Sedikit, sedikit sahaja. Ini sebab Yang Berhormat Menteri sebut tentang inovasi dan Yang Berhormat Menteri sebut fasal MaGIC. Saya suka dengan MaGIC ini. Akan tetapi kenapa hanya RM10 juta sahaja diperuntukkan di bawah MaGIC sebab dalam GCR ini Yang Berhormat Menteri, tengok betul-betul sebab skor inovasi negara kita jatuh berbanding dengan Singapore. Itu yang pertama. Kedua Yang Berhormat Menteri, Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat Menteri sebut fasal anak muda dan selalunya mana-mana kerajaan- saya tidak salahkan kerajaan yang baharu, Kerajaan Barisan Nasional pun gunakan mantera yang sama, untuk keluarkan anak muda daripada pengangguran, entrepreneur-lah sebagai jalan keluarnya. Akan tetapi report Khazanah Research Institute menyatakan bahawasanya anak muda ini mempunyai masalah dari segi entrepreneur skills. Itu yang kedua. Ketiganya, mereka juga tidak aware incentives apa yang Yang Berhormat Menteri sebut pada kita di Dewan yang mulia ini. A few of them sahaja yang dapat bantuan daripada pihak kerajaan. Saya harap sangat supaya perkara ini diambil kira dan laporan Khazanah Research Institute ini mesti dihadamkan oleh pihak kementerian Yang Berhormat. Terima kasih Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih. Saya suka hendak menerangkan sekali lagi, budaya itu sendiri. Kalau kita lihatkan, kebanyakan anak muda tertunggu-tunggu apakah maklumat yang kita boleh berikan. Hari ini kalau kita menggunakan kaedah dieselization, kita menggunakan kaedah big data analytic, inilah yang kita mahu beri kefahaman kepada mereka. Kita bila mahu memberi bantuan dari segi latihan, memang banyak yang kita telah adakan, tetapi maklumat itu mungkin belum sampai secara keseluruhan. Itulah fasa yang kita lalui sekarang untuk memberi awareness kepada mereka melalui MaGIC, melalui INSKEN, melalui IKM. Berbagai- bagai program untuk membudayakan kembali anak-anak muda in particular supaya mereka lebih mahu menjuruskan diri kepada aktiviti-aktiviti melibat keusahawanan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

60 DR 31.10.2019 Kalau kita lihat daripada statistik yang kita telah terima hari ini secara umum, industri masih lagi memerlukan anak-anak muda untuk mengisi peluang-peluang yang ada. Kita tidak mahu menyentuh apakah contoh perkara-perkara yang patut dilakukan di bangku sekolah, tetapi fungsi Kementerian Pembangunan Usahawan adalah untuk memastikan segala kelompangan ini boleh diisikan dengan segala program yang boleh membantu membangunkan budaya usahawan itu sendiri. Kita ada program-program, saya suka sebutkan di sini begitu successful yang telah diguna pakaikan oleh negara maju. Saya baru balik daripada New Zealand contohnya, melancarkan satu modul menggunakan kaedah virtual reality di bawah program MED dipanggil protege untuk memastikan anak-anak muda ataupun para-para usahawan ini dijuruskan ataupun di- stream-kan kepada satu aktiviti-aktiviti yang melibatkan usahawan dan professionalism dan sebagai. Terima kasih. Yang Berhormat Perit Sulong, saya sambung. Tuan Yang di-Pertua: Tiada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tiada. Yang Berhormat Nibong Tebal? Tuan Yang di-Pertua: Tiada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Pun tiada. Yang Berhormat Batang Lupar pun tidak ada. Yang Berhormat Kapar pun tiada. Yang Berhormat Tampin? Ada. Yang Berhormat Tampin ada, terima kasih. Ada menyatakan ke atas peruntukan yang disediakan bagi pembangunan halal yang berjumlah RM10 juta bagi tahun 2020. Peruntukan ini adalah bagi pelaksanaan program pembangunan kapasiti capaian pasaran dan persijilan halal. Nampak daripada nilai RM10 juta itu kalau dibandingkan dengan peruntukan yang lain, adalah kecil. Akan tetapi kalau kita lihat sasaran pada Bajet 2020 dengan adanya peruntukan di kementerian-kementerian yang lain yang melibatkan perbelanjaan membangunkan industri halal, saya rasa dalam masa tempoh 12 bulan, memadai apa yang kita hendak melaksanakan mengikut inisiatif-inisiatif yang telah kita rancang dan kita akan laksanakan. Kita mempunyai majlis pembangunan industri halal. Dalam bulan yang lepas, Kabinet telah bersetuju sebagai contoh, untuk Kementerian Pembangunan Usahawan menerajui pembangunan industri halal itu sendiri yang meliputi penglibatan daripada JAKIM dari sudut pensijilan, MITI dari sudut standard dan kita menerajui sendiri pembangunan industri halal itu. Kita lihat pembangunan industri halal ini datangnya dari penglibatan-penglibatan dari sektor persendirian dan sektor swasta. Ini cuma melibatkan pembangunan yang kita akan bawa bersama mereka dari segi pameran, dari segi memudah cara, membuka ruang dan peluang untuk mereka membangunkan industri halal itu dan tidak memerlukan perbelanjaan yang khusus untuk membangunkan industri halal itu tersebut. ■1540 Namun begitu, MED percaya melalui kolaborasi strategik sebagai kementerian dan agensi di bawah Majlis Pembangunan Industri Halal, pelbagai dana dan inisiatif sedia ada dapat dimanfaatkan bersama bagi tujuan pembangunan industri halal melalui penyelarasan yang disediakan oleh kerajaan dapat dioptimumkan. Pasaran dapat dilebarkan ke kumpulan sasar secara berfokus dan insentif untuk usahawan dapat diselaraskan. Walaupun peruntukan yang saya sebutkan tadi agak terhad, masih terdapat beberapa peruntukan di pelbagai kementerian dan agensi yang boleh digunakan untuk tujuan pembangunan. Sebagai contoh insentif sedia ada di bawah SME Corporation seperti Galakan Eksport Bumiputera (GEB) berjumlah RM25 juta dapat dimanfaatkan usahawan dalam menyediakan produk mereka di pasaran eksport. Market Development Grant (MDG) di bawah MATRADE berjumlah RM50 juta untuk tujuan capaian pasaran luar negara dan lain-lain. Selain itu, dana subsidi di bawah SME Bank dengan faedah dua peratus berjumlah RM200 juta untuk usahawan wanita dan RM300 juta untuk PKS Bumiputera yang menjadi jaguh serantau juga boleh dimanfaatkan oleh usahawan. Jumlah yang disebutkan tadi, kita boleh orang kata beri priority kepada industri-industri yang kita anggap sebagai low-hanging fruit yang kita boleh harvest. Ini lah antara usaha kita untuk memperkasakan industri tersebut untuk meluaskan pasaran ke luar negara dan sebagainya. Kalau RM300 juta disediakan,

Kalau kita lihat daripada statistik yang kita telah terima hari ini secara umum, industri masih lagi memerlukan anak-anak muda untuk mengisi peluang-peluang yang ada. Kita tidak mahu menyentuh apakah contoh perkara-perkara yang patut dilakukan di bangku sekolah, tetapi fungsi Kementerian Pembangunan Usahawan adalah untuk memastikan segala kelompangan ini boleh diisikan dengan segala program yang boleh membantu membangunkan budaya usahawan itu sendiri. Kita ada program-program, saya suka sebutkan di sini begitu successful yang telah diguna pakaikan oleh negara maju. Saya baru balik daripada New Zealand contohnya, melancarkan satu modul menggunakan kaedah virtual reality di bawah program MED dipanggil protege untuk memastikan anak-anak muda ataupun para-para usahawan ini dijuruskan ataupun di- stream-kan kepada satu aktiviti-aktiviti yang melibatkan usahawan dan professionalism dan sebagai. Terima kasih. Yang Berhormat Perit Sulong, saya sambung. Tuan Yang di-Pertua: Tiada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tiada. Yang Berhormat Nibong Tebal?. Tuan Yang di-Pertua: Tiada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Pun tiada. Yang Berhormat Batang Lupar pun tidak ada. Yang Berhormat Kapar pun tiada. Yang Berhormat Tampin? Ada. Yang Berhormat Tampin ada, terima kasih. Ada menyatakan ke atas peruntukan yang disediakan bagi pembangunan halal yang berjumlah RM10 juta bagi tahun 2020. Peruntukan ini adalah bagi pelaksanaan program pembangunan kapasiti capaian pasaran dan persijilan halal. Nampak daripada nilai RM10 juta itu kalau dibandingkan dengan peruntukan yang lain, adalah kecil. Akan tetapi kalau kita lihat sasaran pada Bajet 2020 dengan adanya peruntukan di kementerian-kementerian yang lain yang melibatkan perbelanjaan membangunkan industri halal, saya rasa dalam masa tempoh 12 bulan, memadai apa yang kita hendak melaksanakan mengikut inisiatif-inisiatif yang telah kita rancang dan kita akan laksanakan. Kita mempunyai majlis pembangunan industri halal. Dalam bulan yang lepas, Kabinet telah bersetuju sebagai contoh, untuk Kementerian Pembangunan Usahawan menerajui pembangunan industri halal itu sendiri yang meliputi penglibatan daripada JAKIM dari sudut pensijilan, MITI dari sudut standard dan kita menerajui sendiri pembangunan industri halal itu. Kita lihat pembangunan industri halal ini datangnya dari penglibatan-penglibatan dari sektor persendirian dan sektor swasta. Ini cuma melibatkan pembangunan yang kita akan bawa bersama mereka dari segi pameran, dari segi memudah cara, membuka ruang dan peluang untuk mereka membangunkan industri halal itu dan tidak memerlukan perbelanjaan yang khusus untuk membangunkan industri halal itu tersebut. #1540. Namun begitu, MED percaya melalui kolaborasi strategik sebagai kementerian dan agensi di bawah Majlis Pembangunan Industri Halal, pelbagai dana dan inisiatif sedia ada dapat dimanfaatkan bersama bagi tujuan pembangunan industri halal melalui penyelarasan yang disediakan oleh kerajaan dapat dioptimumkan. Pasaran dapat dilebarkan ke kumpulan sasar secara berfokus dan insentif untuk usahawan dapat diselaraskan. Walaupun peruntukan yang saya sebutkan tadi agak terhad, masih terdapat beberapa peruntukan di pelbagai kementerian dan agensi yang boleh digunakan untuk tujuan pembangunan. Sebagai contoh insentif sedia ada di bawah SME Corporation seperti Galakan Eksport Bumiputera (GEB) berjumlah RM25 juta dapat dimanfaatkan usahawan dalam menyediakan produk mereka di pasaran eksport. Market Development Grant (MDG) di bawah MATRADE berjumlah RM50 juta untuk tujuan capaian pasaran luar negara dan lain-lain. Selain itu, dana subsidi di bawah SME Bank dengan faedah dua peratus berjumlah RM200 juta untuk usahawan wanita dan RM300 juta untuk PKS Bumiputera yang menjadi jaguh serantau juga boleh dimanfaatkan oleh usahawan. Jumlah yang disebutkan tadi, kita boleh orang kata beri priority kepada industri-industri yang kita anggap sebagai low-hanging fruit yang kita boleh harvest. Ini lah antara usaha kita untuk memperkasakan industri tersebut untuk meluaskan pasaran ke luar negara dan sebagainya. Kalau RM300 juta disediakan,

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 61 kebanyakannya insya-Allah akan digunakan berlandaskan industri halal yang kita hendak bangunkan dan tidak eksklusif kepada industri-industri yang lain. Untuk makluman Yang Berhormat Tampin juga, strategi yang telah dirancang oleh MED di bawah Jawatankuasa Pembangunan Industri Halal adalah seperti membudaya halal sebagai satu jenama yang dihubung kait dengan kualiti dan keyakinan. Ini menggalakkan lebih banyak PKS mendapatkan pensijilan halal bagi mendapatkan kepercayaan pengguna terhadap produk dan secara langsung dapat meningkatkan prestasi jualan. Menyedia sokongan pembiayaan kewangan kepada enabler industry bagi meningkatkan keupayaan dalam perniagaan PKS. Dalam hal ini, MED telah mengadakan kerjasama dengan Persatuan Institusi Perbankan dan Industri Kewangan Islam Malaysia (AIBIM) yang menyediakan dana pinjaman sebanyak RM20 bilion untuk syarikat PKS yang layak. Memantapkan kapasiti keusahawanan dalam rantaian bekalan halal bagi memastikan setiap proses dalam rantaian tersebut mempunyai keupayaan untuk lengkap-melengkapi antara satu sama lain. Antara langkah yang sedang diusahakan MED ialah menghasilkan industri pembuatan halal gelatin pada skala besar di Malaysia sebagai dan dengan penglibatan sektor swasta. Ini bakal menjadi game changer kepada landskap industri halal di Malaysia khususnya dalam sektor makanan, minuman, penjagaan kesihatan dan farmaseutikal. Suka juga saya hendak maklumkan di sini, Yang Berhormat Tampin baru-baru ini kita telah pun menyaksikan pemeteraian perjanjian antara dua negara untuk membantu kita membangunkan pembuatan gelatin itu sendiri di negara Malaysia. Ini akan menjadi satu catalyst untuk pelabur-pelabur dalam negara dan juga luar negara untuk menerokai dengan menggunakan gelatin itu untuk membuat barangan halal bukan sahaja untuk kegunaan dalam negara tetapi juga kegunaan di seantero dunia. Kita menggalakkan penggunaan teknologi dalam inovasi dan pembangunan produk halal bagi meningkatkan keupayaan industri halal tempatan. Pelaksanaan inisiatif ini melalui kolaborasi dengan pihak swasta dan institusi penyelidikan seperti SIRIM dan universiti ayam- universiti awam, minta maaf [Ketawa] Tajwid dah lari sikit. Universiti awam mampu menghasilkan produk dan perkhidmatan halal yang dapat bersaing secara kompetitif dengan negara pengeluar lain. Memantapkan keupayaan PKS menerusi synergy inter-agency melalui perkongsian kepakaran dan sokongan infrastruktur untuk pembangunan industri halal dengan mengoptimumkan sumber sedia ada. Ini akan dilaksanakan menerusi Jawatankuasa Pembangunan Industri Halal dengan menyelaras sumber dan peranan agensi yang terlibat secara langsung dalam pembangunan industri halal seperti Institut Keusahawanan Negara (INSKEN), Latihan Keusahawanan ataupun MATRADE, eksport produk, Majlis Reka Bentuk Malaysia atau pembangunan produk. Meluaskan akses kepada pasaran secara berfokus melalui kolaborasi sektor awam dan swasta. Pada masa ini, fokus keutamaan kerajaan adalah menembusi pasaran halal di Jepun sempena penganjuran sukan Olimpik dan Paralimpik 2020, ia bakal menjadi pintu masuk produk halal Malaysia ke Jepun menerusi kedatangan anggaran lapan juta orang pelancong Muslim sepanjang penganjuran acara suka berlangsung. Yang Berhormat Kepala Batas. Yang Berhormat Kepala Batas. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak ada. Datuk Dr. Hasan bin Bahrom [Tampin]: Minta laluan. Saya ada juga bangkitkan soal standard syariah. Tampin. Tampin. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Ha okey. Datuk Dr. Hasan bin Bahrom [Tampin]: Saya ada bangkitkan juga tentang standard syariah dari segi perkhidmatan, produk. Apakah kerajaan sudah ada menetapkan soal standard syariah dalam semua aspek itu? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kita ada pelbagai Malaysia standard. Antaranya Malaysian Standard 1500 yang banyak memberi maklumat-maklumat dari segi pematuhan standard itu sendiri. Kalau kita lihat hari ini, fokus sebenarnya kalau kita lihat di negara kita adalah untuk menguji setakat mana dia boleh menepati standard itu sendiri. Akan tetapi kaedah baharu yang kita bawa ada lebih kepada sebelum pembuatan

kebanyakannya insya-Allah akan digunakan berlandaskan industri halal yang kita hendak bangunkan dan tidak eksklusif kepada industri-industri yang lain. Untuk makluman Yang Berhormat Tampin juga, strategi yang telah dirancang oleh MED di bawah Jawatankuasa Pembangunan Industri Halal adalah seperti membudaya halal sebagai satu jenama yang dihubung kait dengan kualiti dan keyakinan. Ini menggalakkan lebih banyak PKS mendapatkan pensijilan halal bagi mendapatkan kepercayaan pengguna terhadap produk dan secara langsung dapat meningkatkan prestasi jualan. Menyedia sokongan pembiayaan kewangan kepada enabler industry bagi meningkatkan keupayaan dalam perniagaan PKS. Dalam hal ini, MED telah mengadakan kerjasama dengan Persatuan Institusi Perbankan dan Industri Kewangan Islam Malaysia (AIBIM) yang menyediakan dana pinjaman sebanyak RM20 bilion untuk syarikat PKS yang layak. Memantapkan kapasiti keusahawanan dalam rantaian bekalan halal bagi memastikan setiap proses dalam rantaian tersebut mempunyai keupayaan untuk lengkap-melengkapi antara satu sama lain. Antara langkah yang sedang diusahakan MED ialah menghasilkan industri pembuatan halal gelatin pada skala besar di Malaysia sebagai dan dengan penglibatan sektor swasta. Ini bakal menjadi game changer kepada landskap industri halal di Malaysia khususnya dalam sektor makanan, minuman, penjagaan kesihatan dan farmaseutikal. Suka juga saya hendak maklumkan di sini, Yang Berhormat Tampin baru-baru ini kita telah pun menyaksikan pemeteraian perjanjian antara dua negara untuk membantu kita membangunkan pembuatan gelatin itu sendiri di negara Malaysia. Ini akan menjadi satu catalyst untuk pelabur-pelabur dalam negara dan juga luar negara untuk menerokai dengan menggunakan gelatin itu untuk membuat barangan halal bukan sahaja untuk kegunaan dalam negara tetapi juga kegunaan di seantero dunia. Kita menggalakkan penggunaan teknologi dalam inovasi dan pembangunan produk halal bagi meningkatkan keupayaan industri halal tempatan. Pelaksanaan inisiatif ini melalui kolaborasi dengan pihak swasta dan institusi penyelidikan seperti SIRIM dan universiti ayam- universiti awam, minta maaf [Ketawa] Tajwid dah lari sikit. Universiti awam mampu menghasilkan produk dan perkhidmatan halal yang dapat bersaing secara kompetitif dengan negara pengeluar lain. Memantapkan keupayaan PKS menerusi synergy inter-agency melalui perkongsian kepakaran dan sokongan infrastruktur untuk pembangunan industri halal dengan mengoptimumkan sumber sedia ada. Ini akan dilaksanakan menerusi Jawatankuasa Pembangunan Industri Halal dengan menyelaras sumber dan peranan agensi yang terlibat secara langsung dalam pembangunan industri halal seperti Institut Keusahawanan Negara (INSKEN), Latihan Keusahawanan ataupun MATRADE, eksport produk, Majlis Reka Bentuk Malaysia atau pembangunan produk. Meluaskan akses kepada pasaran secara berfokus melalui kolaborasi sektor awam dan swasta. Pada masa ini, fokus keutamaan kerajaan adalah menembusi pasaran halal di Jepun sempena penganjuran sukan Olimpik dan Paralimpik 2020, ia bakal menjadi pintu masuk produk halal Malaysia ke Jepun menerusi kedatangan anggaran lapan juta orang pelancong Muslim sepanjang penganjuran acara suka berlangsung. Yang Berhormat Kepala Batas. Yang Berhormat Kepala Batas. Tuan Yang di-Pertua: Tidak ada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak ada. Datuk Dr. Hasan bin Bahrom [Tampin]: Minta laluan. Saya ada juga bangkitkan soal standard syariah. Tampin. Tampin. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Ha okey. Datuk Dr. Hasan bin Bahrom [Tampin]: Saya ada bangkitkan juga tentang standard syariah dari segi perkhidmatan, produk. Apakah kerajaan sudah ada menetapkan soal standard syariah dalam semua aspek itu?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kita ada pelbagai Malaysia standard. Antaranya Malaysian Standard 1500 yang banyak memberi maklumat-maklumat dari segi pematuhan standard itu sendiri. Kalau kita lihat hari ini, fokus sebenarnya kalau kita lihat di negara kita adalah untuk menguji setakat mana dia boleh menepati standard itu sendiri. Akan tetapi kaedah baharu yang kita bawa ada lebih kepada sebelum pembuatan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

62 DR 31.10.2019 itu sendiri dengan menggunakan piawaian yang telah disediakan oleh Jabatan Standard Malaysia. Jadi, kita lebih hendak memastikan sebelum barang itu dikeluarkan, kita ada membuat kaji selidik dari segi penggunaan standard itu sendiri supaya kita tidak lagi sampai ke satu fasa di mana kita mahu menguji sama ada barangan yang kita telah buat itu adalah syariah compliance atau tidak. Jadi, ini satu pendekatan yang berlainan. Hari ini 95 peratus daripada usaha-usaha kerajaan yang lalu dan kita terpaksa sambung dan tambah baik adalah lebih daripada menguji daripada menyelidik untuk memastikan hasil syariah compliance produk itu mengikuti standard yang kita sebutkan tadi seperti MS1500 dan sebagainya. Terima kasih. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: [Bangun] Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Boleh. Boleh. Jangan lama sangat. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Pendek sahaja. Saya hendak ucap tahniah lah kepada Menteri kerana tadi kata hendak bawa produk halal di sukan Olimpik di Tokyo. Tahniah. Akan tetapi boleh tidak jelaskan dalam Dewan ini berapakah peruntukan yang digunakan untuk menganjurkan produk halal ini dan berapa luas tapak yang telah pun diperoleh? Dah dapat ke belum tapak untuk produk halal ini dan berapa kos? Berapa banyak gerai yang dicadangkan yang dijangka boleh digunakan di situ? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tugas Kementerian Pembangunan Usahawan, what we always said, dengan izin, we are not in business. We are not there to do a business tetapi kita facilitate segala bentuk inisiatif oleh private companies dan juga corporate sectors untuk melibatkan diri dalam industri itu. Cumanya, cara kita memudah cara contoh kos-kos pembangunan meliputi hubungan dua negara. Tahun lepas contoh saya berbincang dengan Menteri Ekonomi negeri Jepun dan persetujuan telah dapat kita tanda tangani di mana mereka mengadakan ruang untuk kita menjual ataupun mengadakan dapur halal yang dipanggil untuk The Olympic Village tersebut. Kita telah mengenal pasti empat syarikat untuk memastikan mereka ini menjadi anchor kepada dapur halal itu sendiri dan mereka malah menjadi agen, menjadi jentera untuk membawa masuk barangan halal dari negara kita. Kita memudahkan cara dengan adanya hubungan di antara bukan sahaja B2B tetapi B2G, untuk memastikan tempat yang telah ditetapkan diberikan kepada empat syarikat anchor yang kita telah lantik mengikut kapasiti mereka itu sendiri dan mengikut satu saringan yang dibuat oleh kerajaan Jepun sendiri kalau disebutkan Halal 2020 untuk Olimpik tahun depan. Jadi, kita tidak melibatkan belanja yang besar. Kita sekarang ini tiap-tiap dua bulan tidak silap saya, the last one was last month, pegawai-pegawai dari kementerian akan memastikan jadual yang diperlukan untuk membangunkan menepati jadual yang telah disediakan oleh Olympic Council of Japan untuk memastikan dia boleh memenuhi kehendak di masa Olimpik 2020 kelak. Terima kasih. ■ 1550 Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Kementerian tidak mengeluarkan peruntukan khas untuk projek tersebut? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak. Kementerian tidak mengeluarkan peruntukkan cuma memudahcarakan syarikat-syarikat tempatan untuk mengisi ruang yang telah diadakan dari sudut hubungan antara kerajaan dan kerajaan ataupun hubungan dua negara. Contoh, di Olympic Village itu diadakan satu tempat yang strategik. Ukuran saiznya saya tidak pasti tetapi saya boleh berikan jawapan bertulis berapa besarnya untuk mengadakan dapur halal itu sendiri. Di sinilah yang kita boleh salurkan barangan-barangan daripada negara kita yang boleh diterima pakai sebagai barangan makanan halal diterima oleh Kerajaan Jepun. Yang Berhormat Kepala Batas tidak ada. Jadi, Yang Berhormat Pontian, Yang Berhormat? Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Ada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Ada? Yang Berhormat Pontian telah bertanyakan berkenaan jumlah usahawan baharu yang telah dilahirkan oleh kementerian sejak bulan Mei tahun 2018 sehingga bulan Oktober tahun 2019 dan apakah bidang- bidang serta sasaran jumlah usahawan baharu yang akan diwujudkan pada tahun 2020?

itu sendiri dengan menggunakan piawaian yang telah disediakan oleh Jabatan Standard Malaysia. Jadi, kita lebih hendak memastikan sebelum barang itu dikeluarkan, kita ada membuat kaji selidik dari segi penggunaan standard itu sendiri supaya kita tidak lagi sampai ke satu fasa di mana kita mahu menguji sama ada barangan yang kita telah buat itu adalah syariah compliance atau tidak. Jadi, ini satu pendekatan yang berlainan. Hari ini 95 peratus daripada usaha-usaha kerajaan yang lalu dan kita terpaksa sambung dan tambah baik adalah lebih daripada menguji daripada menyelidik untuk memastikan hasil syariah compliance produk itu mengikuti standard yang kita sebutkan tadi seperti MS1500 dan sebagainya. Terima kasih. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: [Bangun]. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Boleh. Boleh. Jangan lama sangat. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Pendek sahaja. Saya hendak ucap tahniah lah kepada Menteri kerana tadi kata hendak bawa produk halal di sukan Olimpik di Tokyo. Tahniah. Akan tetapi boleh tidak jelaskan dalam Dewan ini berapakah peruntukan yang digunakan untuk menganjurkan produk halal ini dan berapa luas tapak yang telah pun diperoleh? Dah dapat ke belum tapak untuk produk halal ini dan berapa kos? Berapa banyak gerai yang dicadangkan yang dijangka boleh digunakan di situ?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tugas Kementerian Pembangunan Usahawan, what we always said, dengan izin, we are not in business. We are not there to do a business tetapi kita facilitate segala bentuk inisiatif oleh private companies dan juga corporate sectors untuk melibatkan diri dalam industri itu. Cumanya, cara kita memudah cara contoh kos-kos pembangunan meliputi hubungan dua negara. Tahun lepas contoh saya berbincang dengan Menteri Ekonomi negeri Jepun dan persetujuan telah dapat kita tanda tangani di mana mereka mengadakan ruang untuk kita menjual ataupun mengadakan dapur halal yang dipanggil untuk The Olympic Village tersebut. Kita telah mengenal pasti empat syarikat untuk memastikan mereka ini menjadi anchor kepada dapur halal itu sendiri dan mereka malah menjadi agen, menjadi jentera untuk membawa masuk barangan halal dari negara kita. Kita memudahkan cara dengan adanya hubungan di antara bukan sahaja B2B tetapi B2G, untuk memastikan tempat yang telah ditetapkan diberikan kepada empat syarikat anchor yang kita telah lantik mengikut kapasiti mereka itu sendiri dan mengikut satu saringan yang dibuat oleh kerajaan Jepun sendiri kalau disebutkan Halal 2020 untuk Olimpik tahun depan. Jadi, kita tidak melibatkan belanja yang besar. Kita sekarang ini tiap-tiap dua bulan tidak silap saya, the last one was last month, pegawai-pegawai dari kementerian akan memastikan jadual yang diperlukan untuk membangunkan menepati jadual yang telah disediakan oleh Olympic Council of Japan untuk memastikan dia boleh memenuhi kehendak di masa Olimpik 2020 kelak. Terima kasih. # 1550. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Kementerian tidak mengeluarkan peruntukan khas untuk projek tersebut?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak. Kementerian tidak mengeluarkan peruntukkan cuma memudahcarakan syarikat-syarikat tempatan untuk mengisi ruang yang telah diadakan dari sudut hubungan antara kerajaan dan kerajaan ataupun hubungan dua negara. Contoh, di Olympic Village itu diadakan satu tempat yang strategik. Ukuran saiznya saya tidak pasti tetapi saya boleh berikan jawapan bertulis berapa besarnya untuk mengadakan dapur halal itu sendiri. Di sinilah yang kita boleh salurkan barangan-barangan daripada negara kita yang boleh diterima pakai sebagai barangan makanan halal diterima oleh Kerajaan Jepun. Yang Berhormat Kepala Batas tidak ada. Jadi, Yang Berhormat Pontian, Yang Berhormat?. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Ada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Ada? Yang Berhormat Pontian telah bertanyakan berkenaan jumlah usahawan baharu yang telah dilahirkan oleh kementerian sejak bulan Mei tahun 2018 sehingga bulan Oktober tahun 2019 dan apakah bidang- bidang serta sasaran jumlah usahawan baharu yang akan diwujudkan pada tahun 2020?.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 63 Saya ingin menekankan bahawa MED amat komited untuk meningkatkan jumlah usahawan-usahawan di Malaysia dengan sasaran untuk melahirkan 50 ribu usahawan setahun. Dari bulan Mei tahun 2018 sehingga bulan Oktober tahun 2019, agensi-agensi MED giat menjalankan program-program untuk melahirkan usahawan baharu. MaGIC telah berjaya melahirkan sejumlah 301 usahawan yang terdiri daripada 61 usahawan sosial, 240 stage startup usahawan stage startup ini adalah program berasaskan teknologi merangkumi seluruh sektor ekonomi seperti automotif, pendidikan, kewangan, robotik, pengangkutan dan perubatan. Usahawan sosial pula terlibat dalam bidang makanan, pertanian, kraf tangan dan industri PKS. bagi tahun 2020 MaGIC menyasarkan untuk melahirkan seramai 850 usahawan startup dan 200 usahawan sosial. TEKUN Nasional sehingga kini telah menyalurkan pembiayaan perniagaan bernilai RM56 bilion kepada 435,995 orang usahawan dalam pelbagai sektor perniagaan. Dari jumlah tersebut TEKUN Nasional telah berjaya melahirkan seramai 27,917 usahawan baharu untuk aktiviti perniagaan seperti pembuatan makanan, fesyen, kosmetik dan produk rawatan kecantikan. TEKUN Nasional berazam untuk melahirkan seramai 18 ribu usahawan baharu bagi tahun 2020. MED juga sedang giat melahirkan usahawan secara eksklusif selaras dengan inspirasi terkandung dalam DKN 2030 dan iaitu merangsang pembangunan usahawan yang bersepadu dan holistik dengan memberi sokongan ke arah menyediakan pelbagai program keusahawanan dalam kalangan bumiputera, kumpulan fokus khas dan golongan terpinggir. Justeru itu, dengan mengambil kira perkara tersebut TUBE yang disebutkan tadi yang dilaksanakan oleh SME Corp telah berjaya melahirkan usahawan belia baharu. Program ini telah ditambah baik dengan memperluaskan penyertaan kepada golongan B40, Orang Asli, Orang Kelainan Upaya bagi mengukuhkan jaringan inclusivity melalui program keusahawanan. TUBE turut membantu meningkatkan daya saing PKS menerusi bantuan bersepadu yang meliputi pensijilan, pembungkusan, khidmat nasihat, bantuan teknikal, latihan dan sokongan kewangan untuk bidang seperti pelancongan, pembuatan serta makanan dan minuman. Sehingga bulan Ogos tahun 2019 sejumlah 4,422 belia bumiputera telah dilatih. Sehingga kini perniagaan yang dijalankan telah mencatatkan jualan terkumpul lebih daripada RM107 juta dan mewujudkan 8,000 peluang pekerjaan. TUBE 6.0 akan diteruskan daripada bulan November tahun 2019 manakala Program TUBE 7.0 dijangka akan berlangsung pada tahun 2020 menyasarkan seramai 1,000 peserta yang akan menerima latihan keusahawanan. Di samping itu, belanjawan negara 2020 telah mengumumkan bahawa MED melalui SME Bank diberi mandat untuk terus melaksanakan dua program sambungan sedia ada iaitu Skim Anjakan Usahawan (SAU). Seramai 19 usahawan telah berjaya mendapat pembiayaan di bawah program SAU sejak tahun 2018 sehingga terkini dan juga Best Exporters Programme (BEP), seramai 73 usahawan berjaya mendapat manfaat pembiayaan di bawah program BEP sejak tahun 2018 sehingga terkini. MED menyasarkan lebih ramai usahawan yang akan mendapat pembiayaan bagi kedua-dua program ini melalui dana pembangunan yang diperuntukkan kepada MED pada tahun 2020. MED kini sedang giat merangka pelbagai program yang akan memberikan impak tinggi kepada program usahawan di negara ini. Justeru itu, berdasarkan komitmen dan pencapaian dalam bidang keusahawanan, sehingga kini sokongan dan bantuan yang berterusan daripada pihak kerajaan khususnya dari segi peruntukan tahunan amatlah diperlukan bagi memastikan segala perancangan program dalam membangunkan usahawan dilaksanakan dengan jayanya. Kesinambungan usaha ini juga akan memastikan hasrat kerajaan ke arah menjadi Malaysia sebagai sebuah negara keusahawanan menjelang tahun 2030 dapat direalisasikan. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Ya, Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Tebrau... Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Boleh? Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Saya ingin respons kepada jawapan itu. Antara soalan saya selain daripada bertanya jumlah tadi ialah mengenai peruntukan RM539.8 juta ini, RM0.5398 bilion ini terlalu kecil. Kalau kita banding MOE RM64.1 bilion iaitu 118 kali lebih banyak Kementerian Pendidikan, walhal Menterinya- saya kira Yang Berhormat Menteri lagi senior, kenapalah sedikit sangat. Saya merasa

Saya ingin menekankan bahawa MED amat komited untuk meningkatkan. jumlah usahawan-usahawan di Malaysia dengan sasaran untuk melahirkan 50 ribu usahawan setahun. Dari bulan Mei tahun 2018 sehingga bulan Oktober tahun 2019, agensi-agensi MED giat menjalankan program-program untuk melahirkan usahawan baharu. MaGIC telah berjaya melahirkan sejumlah 301 usahawan yang terdiri daripada 61 usahawan sosial, 240 stage startup usahawan stage startup ini adalah program berasaskan teknologi merangkumi seluruh sektor ekonomi seperti automotif, pendidikan, kewangan, robotik, pengangkutan dan perubatan. Usahawan sosial pula terlibat dalam bidang makanan, pertanian, kraf tangan dan industri PKS. bagi tahun 2020 MaGIC menyasarkan untuk melahirkan seramai 850 usahawan startup dan 200 usahawan sosial. TEKUN Nasional sehingga kini telah menyalurkan pembiayaan perniagaan bernilai RM56 bilion kepada 435,995 orang usahawan dalam pelbagai sektor perniagaan. Dari jumlah tersebut TEKUN Nasional telah berjaya melahirkan seramai 27,917 usahawan baharu untuk aktiviti perniagaan seperti pembuatan makanan, fesyen, kosmetik dan produk rawatan kecantikan. TEKUN Nasional berazam untuk melahirkan seramai 18 ribu usahawan baharu bagi tahun 2020. MED juga sedang giat melahirkan usahawan secara eksklusif selaras dengan inspirasi terkandung dalam DKN 2030 dan iaitu merangsang pembangunan usahawan yang bersepadu dan holistik dengan memberi sokongan ke arah menyediakan pelbagai program keusahawanan dalam kalangan bumiputera, kumpulan fokus khas dan golongan terpinggir. Justeru itu, dengan mengambil kira perkara tersebut TUBE yang disebutkan tadi yang dilaksanakan oleh SME Corp telah berjaya melahirkan usahawan belia baharu. Program ini telah ditambah baik dengan memperluaskan penyertaan kepada golongan B40, Orang Asli, Orang Kelainan Upaya bagi mengukuhkan jaringan inclusivity melalui program keusahawanan. TUBE turut membantu meningkatkan daya saing PKS menerusi bantuan bersepadu yang meliputi pensijilan, pembungkusan, khidmat nasihat, bantuan teknikal, latihan dan sokongan kewangan untuk bidang seperti pelancongan, pembuatan serta makanan dan minuman. Sehingga bulan Ogos tahun 2019 sejumlah 4,422 belia bumiputera telah dilatih. Sehingga kini perniagaan yang dijalankan telah mencatatkan jualan terkumpul lebih daripada RM107 juta dan mewujudkan 8,000 peluang pekerjaan. TUBE 6.0 akan diteruskan daripada bulan November tahun 2019 manakala Program TUBE 7.0 dijangka akan berlangsung pada tahun 2020 menyasarkan seramai 1,000 peserta yang akan menerima latihan keusahawanan. Di samping itu, belanjawan negara 2020 telah mengumumkan bahawa MED melalui SME Bank diberi mandat untuk terus melaksanakan dua program sambungan sedia ada iaitu Skim Anjakan Usahawan (SAU). Seramai 19 usahawan telah berjaya mendapat pembiayaan di bawah program SAU sejak tahun 2018 sehingga terkini dan juga Best Exporters Programme (BEP), seramai 73 usahawan berjaya mendapat manfaat pembiayaan di bawah program BEP sejak tahun 2018 sehingga terkini. MED menyasarkan lebih ramai usahawan yang akan mendapat pembiayaan bagi kedua-dua program ini melalui dana pembangunan yang diperuntukkan kepada MED pada tahun 2020. MED kini sedang giat merangka pelbagai program yang akan memberikan impak tinggi kepada program usahawan di negara ini. Justeru itu, berdasarkan komitmen dan pencapaian dalam bidang keusahawanan, sehingga kini sokongan dan bantuan yang berterusan daripada pihak kerajaan khususnya dari segi peruntukan tahunan amatlah diperlukan bagi memastikan segala perancangan program dalam membangunkan usahawan dilaksanakan dengan jayanya. Kesinambungan usaha ini juga akan memastikan hasrat kerajaan ke arah menjadi Malaysia sebagai sebuah negara keusahawanan menjelang tahun 2030 dapat direalisasikan. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Ya, Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Tebrau... Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Boleh?. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Saya ingin respons kepada jawapan itu. Antara soalan saya selain daripada bertanya jumlah tadi ialah mengenai peruntukan RM539.8 juta ini, RM0.5398 bilion ini terlalu kecil. Kalau kita banding MOE RM64.1 bilion iaitu 118 kali lebih banyak Kementerian Pendidikan, walhal Menterinya- saya kira Yang Berhormat Menteri lagi senior, kenapalah sedikit sangat. Saya merasa.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

64 DR 31.10.2019 kekecewaan itu, saya boleh merasakan kekecewaan Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan yang amat kecil RM0.5 bilion bandingkan RM64.1 bilion. Bagaimana Kementerian Pembangunan Usahawan hendak mengatasi sedangkan hendak diwujudkan 50 ribu usahawan baharu. Kalau dapat satu bilion dapat 100 ribu usahawan baharu. Apa pandangan Yang Berhormat Menteri? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dia... Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Sekali boleh? Sekali mengenai usahawan? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Okey sekali, boleh. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Okey, sekali, jawablah. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Rangkum semualah. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ya, mengenai dasar. Saya hendak dapatkan kepastian daripada Yang Berhormat Menteri, saya dapat maklumat daripada beberapa usahawan yang baru hendak mohon. Apakah benar bahawa katakanlah seorang usahawan dia hendak buat pinjaman, dia hendak buat berniaga kedai, maka pemohon ini kena sewa kedai dahulu, sudah sewa kedai dahulu sudah ada kedai baru boleh buat pinjaman. Apakah ini benar ataupun tidak? Kedua, bilangan Yang Berhormat Menteri cakap tadi termasuk kah bilangan usahawan di bawah MARA? Sebab adakah MARA lain Kementerian Pembangunan Usahawan lain? Mengapa kerajaan tidak letak kerajaan MARA ini di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan? Jadi kerana MARA juga bawah Pembangunan Usahawan. Jadi, bilangan yang disebut tadi sekali dengan MARA kah atau tidak termasuk bawah MARA? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Jadi kalau tidak masuk MARA ini patut letak di bawah Pembangunan Usahawan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Menteri sedikit sahaja. Saya hendak menyatakan hari ini kami bangunan ramai-ramai untuk menyokong Yang Berhormat Menteri meminta peruntukan tambahan serta-merta empat kali ganda hendak bangun usahawan macam mana? Yang Berhormat Menteri jangan takut tengok pada mereka ini, takut Allah SWT Yang Berhormat Menteri. Ini sudah diberi tanggungjawab menjadi Yang Berhormat Menteri Usahawan tetapi jadi macam Menteri JKKK kampung, mana boleh. Yang Berhormat Menteri kena minta peruntukan yang setara. Keduanya Yang Berhormat Menteri the most qualified minister bukan macam yang belakang itu [Ketawa] Tuan Yang di-Pertua: Tunggu, tunggu yang belakang itu selepas ini. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih kepada ketiga-tiga Yang Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, fungsi Kementerian Pembangunan Usahawan sangat jelas. Kalau kita lihat secara kasarnya memang peruntukan dia tidak begitu besar tetapi diletakkan di berbagai-bagai kementerian yang lain. Fungsi kita jelas untuk melatih membudayakan usahawan kalau kita lihat dibandingkan dengan Kementerian Pendidikan yang beratus kali ganda yang disebutkan tadi itu melibatkan capital expenditure, perolehan kapital itu sendiri di mana Kementerian Pembangunan Usahawan tidak melibatkan diri dalam segala apa bentuk perolehan. Contoh kita tidak bangunkan sekolah kita menggunakan aset-aset ini untuk digunakan untuk institusi keusahawanan negara contohnya itu adalah melibatkan perbelanjaan pengurusan tidak melibatkan perbelanjaan pembangunan. Jadi kalau kita lihat memang secara idealnya kalau kita mengikut apa yang di uar-uarkan oleh Kerajaan Pakatan Harapan, Shared Prosperity Vision 2030 (SPV 2030) yang primally didukung oleh DKN 2030 di mana kita hendak menjadikan Malaysia sebagai negara keusahawanan menjelang tahun 2030. ■1600 Memang kita telah membincangkan perkara ini di peringkat Kementerian Kewangan dan juga dalam special jawatankuasa untuk memperhalus lagi hala tuju kita dalam kita mahu beralih dari tahun 2021 ke tahun 2030. Jadi kalau kita perlihatkan perbelanjaan masa depan, kalau tahun 2020 ini fasa terakhir dalam RMKe-11. Jadi tahun 2020 menjadi satu lead in proposition untuk kita pastikan Wawasan 2030 itu iaitu

kekecewaan itu, saya boleh merasakan kekecewaan Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan yang amat kecil RM0.5 bilion bandingkan RM64.1 bilion. Bagaimana Kementerian Pembangunan Usahawan hendak mengatasi sedangkan hendak diwujudkan 50 ribu usahawan baharu. Kalau dapat satu bilion dapat 100 ribu usahawan baharu. Apa pandangan Yang Berhormat Menteri?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dia... Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Sekali boleh? Sekali mengenai usahawan?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Okey sekali, boleh. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Okey, sekali, jawablah. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Rangkum semualah. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ya, mengenai dasar. Saya hendak dapatkan kepastian daripada Yang Berhormat Menteri, saya dapat maklumat daripada beberapa usahawan yang baru hendak mohon. Apakah benar bahawa katakanlah seorang usahawan dia hendak buat pinjaman, dia hendak buat berniaga kedai, maka pemohon ini kena sewa kedai dahulu, sudah sewa kedai dahulu sudah ada kedai baru boleh buat pinjaman. Apakah ini benar ataupun tidak?. Kedua, bilangan Yang Berhormat Menteri cakap tadi termasuk kah bilangan usahawan di bawah MARA? Sebab adakah MARA lain Kementerian Pembangunan Usahawan lain? Mengapa kerajaan tidak letak kerajaan MARA ini di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan? Jadi kerana MARA juga bawah Pembangunan Usahawan. Jadi, bilangan yang disebut tadi sekali dengan MARA kah atau tidak termasuk bawah MARA?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Jadi kalau tidak masuk MARA ini patut letak di bawah Pembangunan Usahawan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Menteri sedikit sahaja. Saya hendak menyatakan hari ini kami bangunan ramai-ramai untuk menyokong Yang Berhormat Menteri meminta peruntukan tambahan serta-merta empat kali ganda hendak bangun usahawan macam mana? Yang Berhormat Menteri jangan takut tengok pada mereka ini, takut Allah SWT Yang Berhormat Menteri. Ini sudah diberi tanggungjawab menjadi Yang Berhormat Menteri Usahawan tetapi jadi macam Menteri JKKK kampung, mana boleh. Yang Berhormat Menteri kena minta peruntukan yang setara. Keduanya Yang Berhormat Menteri the most qualified minister bukan macam yang belakang itu [Ketawa]. Tuan Yang di-Pertua: Tunggu, tunggu yang belakang itu selepas ini. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih kepada ketiga-tiga Yang Berhormat. Tuan Yang di-Pertua, fungsi Kementerian Pembangunan Usahawan sangat jelas. Kalau kita lihat secara kasarnya memang peruntukan dia tidak begitu besar tetapi diletakkan di berbagai-bagai kementerian yang lain. Fungsi kita jelas untuk melatih membudayakan usahawan kalau kita lihat dibandingkan dengan Kementerian Pendidikan yang beratus kali ganda yang disebutkan tadi itu melibatkan capital expenditure, perolehan kapital itu sendiri di mana Kementerian Pembangunan Usahawan tidak melibatkan diri dalam segala apa bentuk perolehan. Contoh kita tidak bangunkan sekolah kita menggunakan aset-aset ini untuk digunakan untuk institusi keusahawanan negara contohnya itu adalah melibatkan perbelanjaan pengurusan tidak melibatkan perbelanjaan pembangunan. Jadi kalau kita lihat memang secara idealnya kalau kita mengikut apa yang di uar-uarkan oleh Kerajaan Pakatan Harapan, Shared Prosperity Vision 2030 (SPV 2030) yang primally didukung oleh DKN 2030 di mana kita hendak menjadikan Malaysia sebagai negara keusahawanan menjelang tahun 2030. #1600. Memang kita telah membincangkan perkara ini di peringkat Kementerian Kewangan dan juga dalam special jawatankuasa untuk memperhalus lagi hala tuju kita dalam kita mahu beralih dari tahun 2021 ke tahun 2030. Jadi kalau kita perlihatkan perbelanjaan masa depan, kalau tahun 2020 ini fasa terakhir dalam RMKe-11. Jadi tahun 2020 menjadi satu lead in proposition untuk kita pastikan Wawasan 2030 itu iaitu.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 65 Wawasan Kemakmuran Bersama yang di dokong oleh DKN 2030 akan lebih ada definisi dari sudut peruntukan untuk memastikan kita dapat merealisasikan wawasan itu sendiri. Walau bagaimanapun, kita sedang lagi memperhalusi atas inisiatif-inisiatif yang telah kita bentangkan akan dilaksanakan dalam tahun 2030. Ini sedang di peringkat perbincangan yang lebih rapi untuk memastikan kita ada sedikit sebanyak tambahan dalam peruntukan tahun 2020. Terima kasih. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, penjelasan. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Pendang Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Menteri, minta penjelasan. Yang Berhormat tukar nama kementerianlah, ‘Kementerian Latihan Keusahawanan’. Kalau tidak Yang Berhormat, tidak bermakna Yang Berhormat latih kemudian orang lain- kementerian lain pun tidak layak untuk memberi pinjaman, kementerian Yang Berhormat lebih layak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak. Kena ada sedikit fahaman... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kami akan menyokong. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kena ada sedikit fahaman yang lebih... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kenapa mereka menyibukkan? Kita buat latihan, kitalah bagi pinjaman. Kalau tidak... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat, Yang Berhormat... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kalau tidak jadi kelam kabut. Teori-teori angkasa-angkasa ini tidak payah Yang Berhormat, jawab. Down to earth punya jawapan. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya minta... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Supaya rakyat bawah faham bahawa kementerian ini bagi latihan dan juga pinjaman sebagai contoh. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Pinjaman itu saya sebutkan tadi dalam jawapan seawalnya menyatakan contoh, kalau melibatkan industri pembangunan halal, PKS dan sebagainya. Kita baru-baru ini menandatangani satu perjanjian, menyaksikan tandatangan yang dimeterai oleh bank-bank yang memberi sebanyak RM20 bilion untuk usahawan-usahawan. There is no free lunch, there is no free money. Kalau kita hendak membangunkan sesuatu, dengan adanya keberkesanan-keberkesanan dari segi latihan maka institusi perbankan boleh memberi saluran pembiayaan kepada mereka yang telah kita nobatkan sebagai usahawan yang boleh kita bangunkan dengan lebih holistik. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Yang Berhormat, Yang Berhormat. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Minta laluan Pendang. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Minta laluan. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Silakan. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Okey Yang Berhormat. Kalau kita lihat peranan membangunkan usahawan ini terletak di bawah banyak kementerian. KPDNHEP misalnya, Usahawan Koperasi, Usahawan Tani di bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani, Usahawan Desa di bawah... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Koperasi di bawah MED. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Usahawan Desa di bawah KPLB dan sebagainya. Sedangkan Yang Berhormat Menteri adalah Kementerian Pembangunan Usahawan. Sepatutnya tidak ada duplicating dari segi membangunkan usahawan ini di bawah kementerian lain. Misalnya kalau adakan promosi di luar negara di bawah satu kementerian dan akhirnya, dari segi expenses kerajaan ini bertambah sedangkan fokusnya adalah untuk membangun usahawan yang sama. Jadi adakah Yang Berhormat bersetuju kalau kita katakan semua perkara-perkara yang membangunkan usahawan diletakkan di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya, kami sokong... [Berucap tanpa menggunakan pembesar suara]

Wawasan Kemakmuran Bersama yang di dokong oleh DKN 2030 akan lebih ada definisi dari sudut peruntukan untuk memastikan kita dapat merealisasikan wawasan itu sendiri. Walau bagaimanapun, kita sedang lagi memperhalusi atas inisiatif-inisiatif yang telah kita bentangkan akan dilaksanakan dalam tahun 2030. Ini sedang di peringkat perbincangan yang lebih rapi untuk memastikan kita ada sedikit sebanyak tambahan dalam peruntukan tahun 2020. Terima kasih. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, penjelasan. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Pendang Tuan Yang di-Pertua. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Menteri, minta penjelasan. Yang Berhormat tukar nama kementerianlah, 'Kementerian Latihan Keusahawanan'. Kalau tidak Yang Berhormat, tidak bermakna Yang Berhormat latih kemudian orang lain- kementerian lain pun tidak layak untuk memberi pinjaman, kementerian Yang Berhormat lebih layak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak. Kena ada sedikit fahaman... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kami akan menyokong. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kena ada sedikit fahaman yang lebih... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kenapa mereka menyibukkan? Kita buat latihan, kitalah bagi pinjaman. Kalau tidak... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat, Yang Berhormat... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kalau tidak jadi kelam kabut. Teori-teori angkasa-angkasa ini tidak payah Yang Berhormat, jawab. Down to earth punya jawapan. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya minta... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Supaya rakyat bawah faham bahawa kementerian ini bagi latihan dan juga pinjaman sebagai contoh. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Pinjaman itu saya sebutkan tadi dalam jawapan seawalnya menyatakan contoh, kalau melibatkan industri pembangunan halal, PKS dan sebagainya. Kita baru-baru ini menandatangani satu perjanjian, menyaksikan tandatangan yang dimeterai oleh bank-bank yang memberi sebanyak RM20 bilion untuk usahawan-usahawan. There is no free lunch, there is no free money. Kalau kita hendak membangunkan sesuatu, dengan adanya keberkesanan-keberkesanan dari segi latihan maka institusi perbankan boleh memberi saluran pembiayaan kepada mereka yang telah kita nobatkan sebagai usahawan yang boleh kita bangunkan dengan lebih holistik. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Yang Berhormat, Yang Berhormat. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Minta laluan Pendang. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Minta laluan. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Silakan. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Okey Yang Berhormat. Kalau kita lihat peranan membangunkan usahawan ini terletak di bawah banyak kementerian. KPDNHEP misalnya, Usahawan Koperasi, Usahawan Tani di bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani, Usahawan Desa di bawah... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Koperasi di bawah MED. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Usahawan Desa di bawah KPLB dan sebagainya. Sedangkan Yang Berhormat Menteri adalah Kementerian Pembangunan Usahawan. Sepatutnya tidak ada duplicating dari segi membangunkan usahawan ini di bawah kementerian lain. Misalnya kalau adakan promosi di luar negara di bawah satu kementerian dan akhirnya, dari segi expenses kerajaan ini bertambah sedangkan fokusnya adalah untuk membangun usahawan yang sama. Jadi adakah Yang Berhormat bersetuju kalau kita katakan semua perkara-perkara yang membangunkan usahawan diletakkan di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Ya, kami sokong... [Berucap tanpa menggunakan pembesar suara].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

66 DR 31.10.2019 [Timbalan Yang di-Pertua (Dato’ Mohd Rashid Hasnon) mempengerusikan Mesyuarat] Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang itu pun saya setuju. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya hendak... Dato’ Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Saya setuju dengan cadangan Yang Berhormat Bera itu. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Ataupun sekurang-sekurangnya ada kabinet committee yang diketuai oleh Yang Berhormat Menteri selaku Menteri Pembangunan Usahawan untuk gemblengkan semua tenaga membangunkan usahawan ini di bawah Yang Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Bera. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan itu Yang Berhormat sendiri sudah menjawab. Dalam kita punya cara mengurus tadbir apa sahaja bentuk pembangunan, kita ada jawatankuasa tertentu. Contohnya the prime- untuk National Entrepreneur and SME Development Council (NESDC) yang di pengerusi oleh Yang Amat Berhormat Perdana Menteri adalah dipacu oleh Kementerian Pembangunan Usahawan. Di situ kita melibatkan pelbagai kementerian yang bertanggungjawab sedikit sebanyak dalam aktiviti keusahawanan. Contohnya KPLB, Menteri Pertanian. Di situlah kita mengadakan satu jawatankuasa perbincangan untuk kalau boleh menurunkan kuasa perbelanjaan itu memastikan keberhasilan program-program yang melibatkan pembangunan usahawan. Kita ada juga Jawatankuasa Pembangunan Belia, kita ada juga Jawatankuasa Pembangunan TVET, kita ada juga jawatankuasa macam-macam jawatankuasa yang saya hari ini mahu memberitahu... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: [Bangun] Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: [Bangun] Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Sekejap. MED duduk di dalam kebanyakan jawatankuasa itu dari sudut untuk... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Yang Berhormat Menteri pencelahan. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Memacu pembangunan usahawan itu sendiri dan... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Pasir Salak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Antara lainnya kita dipertanggungjawabkan menerusi agensi SME Corp. untuk mengukur keberhasilan itu. Kita ada SMEPA yang kita pamerkan di setiap kementerian, di manakah keberhasilan itu sendiri dari sudut penggunaan perbelanjaan untuk membangunkan usahawan di kementerian masing- masing. Terima kasih. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Boleh pencelahan sedikit Yang Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Menteri, kita bagi pencelahan, ada dua. Saya lihat Yang Berhormat Pendang dan Yang Berhormat Pasir Salak, yang mana satu Yang Berhormat Menteri hendak bagi laluan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Arau tidak nampak? Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Pendang dahululah, lama bangkit ini. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya hendak sambung Yang Berhormat ketua Pembangkang... Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Kalau Yang Berhormat Menteri hendak teruskan dahulu, boleh teruskan. Baik, Yang Berhormat Menteri tidak beri laluan, bagi Yang Berhormat Menteri...

[Timbalan Yang di-Pertua (Dato' Mohd Rashid Hasnon) mempengerusikan Mesyuarat]. Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Yang itu pun saya setuju. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya hendak... Dato' Dr. Noraini Ahmad [Parit Sulong]: Saya setuju dengan cadangan Yang Berhormat Bera itu. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Ataupun sekurang-sekurangnya ada kabinet committee yang diketuai oleh Yang Berhormat Menteri selaku Menteri Pembangunan Usahawan untuk gemblengkan semua tenaga membangunkan usahawan ini di bawah Yang Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Bera. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan itu Yang Berhormat sendiri sudah menjawab. Dalam kita punya cara mengurus tadbir apa sahaja bentuk pembangunan, kita ada jawatankuasa tertentu. Contohnya the prime- untuk National Entrepreneur and SME Development Council (NESDC) yang di pengerusi oleh Yang Amat Berhormat Perdana Menteri adalah dipacu oleh Kementerian Pembangunan Usahawan. Di situ kita melibatkan pelbagai kementerian yang bertanggungjawab sedikit sebanyak dalam aktiviti keusahawanan. Contohnya KPLB, Menteri Pertanian. Di situlah kita mengadakan satu jawatankuasa perbincangan untuk kalau boleh menurunkan kuasa perbelanjaan itu memastikan keberhasilan program-program yang melibatkan pembangunan usahawan. Kita ada juga Jawatankuasa Pembangunan Belia, kita ada juga Jawatankuasa Pembangunan TVET, kita ada juga jawatankuasa macam-macam jawatankuasa yang saya hari ini mahu memberitahu... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: [Bangun] Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: [Bangun] Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Sekejap. MED duduk di dalam kebanyakan jawatankuasa itu dari sudut untuk... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Yang Berhormat Menteri pencelahan. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Memacu pembangunan usahawan itu sendiri dan... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Pasir Salak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Antara lainnya kita dipertanggungjawabkan menerusi agensi SME Corp. untuk mengukur keberhasilan itu. Kita ada SMEPA yang kita pamerkan di setiap kementerian, di manakah keberhasilan itu sendiri dari sudut penggunaan perbelanjaan untuk membangunkan usahawan di kementerian masing- masing. Terima kasih. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Boleh pencelahan sedikit Yang Berhormat Menteri. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Menteri, kita bagi pencelahan, ada dua. Saya lihat Yang Berhormat Pendang dan Yang Berhormat Pasir Salak, yang mana satu Yang Berhormat Menteri hendak bagi laluan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Arau tidak nampak? Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Pendang dahululah, lama bangkit ini. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya hendak sambung Yang Berhormat ketua Pembangkang... Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Kalau Yang Berhormat Menteri hendak teruskan dahulu, boleh teruskan. Baik, Yang Berhormat Menteri tidak beri laluan, bagi Yang Berhormat Menteri...

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 67 Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Sekejap sahaja, satu. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Teruskan dahulu. Seorang Ahli: Teruskan sahaja. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Tidak, kenapa... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya minta Yang Berhormat Menteri Wilayah jangan campur tangan. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Kenapa Menteri Wilayah campur tangan pula? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Menteri Wilayah jangan campur tangan! Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Kita berurusan dengan Menteri Pembangunan Usahawan... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya minta yang lain duduk dahulu, nanti saya pasti Menteri akan bagi peluang kepada yang hendak mencelah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya ingin protes kerana Yang Berhormat Menteri Wilayah campur tangan. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Tidak mengapa, ini keputusan daripada Menteri Pembangunan Usahawan, sila teruskan jawapan. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Menteri Wilayah campur tangan... Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Tuan Yang di-Pertua, nanti dia pindah ke tajuk lain. Sekarang ini tajuk yang agak sesuai... Tuan Steven Choong Shiau Yoon [Tebrau]: Tebrau, Tebrau ada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak. Tajuk dia akan berbangkit semula sebab dia merangkumi. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Tidak mengapa, beri peluang sekejap. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof]: Yang Berhormat Tebrau, Tebrau. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya hendak cadang, hendak tolong, kita hendak tolong Menteri ini... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pendang sila duduk dahulu. Yang Berhormat Menteri Keusahawanan teruskan. Tuan Steven Choong Shiau Yoon [Tebrau]: Tebrau ada, ada. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Tebrau ada, ya sila. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Tebrau telah membangkitkan sama ada kerajaan telah bersedia untuk membantu dan menggalakkan lebih banyak social enterprises ditubuhkan untuk menjana pendapatan bagi masyarakat OKU berdasarkan pengumuman yang dibuat oleh Menteri Kewangan bahawa MaGIC telah diperuntukkan sebanyak RM10 juta bagi menyokong pertubuhan perusahaan sosial untuk membantu meningkatkan kerja sosial ekonomi dalam membina komuniti. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, perusahaan sosial di Malaysia mempunyai peluang yang besar bagi mewujudkan pelbagai jenis pekerjaan yang stabil dan membantu meningkatkan ekonomi masyarakat B40 dan komuniti terpinggir termasuk golongan Orang Kurang Upaya (OKU). MaGIC merupakan agensi kerajaan pertama di Malaysia yang dipertanggungjawabkan menerajui pembangunan perusahaan sosial negara. Dalam usaha memartabatkan pembangunan sektor ini, MaGIC telah menerbitkan Malaysian Social Enterprise Blueprint. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, Yang Berhormat...

Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Sekejap sahaja, satu. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Teruskan dahulu. Seorang Ahli: Teruskan sahaja. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Tidak, kenapa... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya minta Yang Berhormat Menteri Wilayah jangan campur tangan. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Kenapa Menteri Wilayah campur tangan pula?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Menteri Wilayah jangan campur tangan!. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Kita berurusan dengan Menteri Pembangunan Usahawan... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya minta yang lain duduk dahulu, nanti saya pasti Menteri akan bagi peluang kepada yang hendak mencelah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya ingin protes kerana Yang Berhormat Menteri Wilayah campur tangan. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Tidak mengapa, ini keputusan daripada Menteri Pembangunan Usahawan, sila teruskan jawapan. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Menteri Wilayah campur tangan... Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Tuan Yang di-Pertua, nanti dia pindah ke tajuk lain. Sekarang ini tajuk yang agak sesuai... Tuan Steven Choong Shiau Yoon [Tebrau]: Tebrau, Tebrau ada. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak. Tajuk dia akan berbangkit semula sebab dia merangkumi. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Tidak mengapa, beri peluang sekejap. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof]: Yang Berhormat Tebrau, Tebrau. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Saya hendak cadang, hendak tolong, kita hendak tolong Menteri ini... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pendang sila duduk dahulu. Yang Berhormat Menteri Keusahawanan teruskan. Tuan Steven Choong Shiau Yoon [Tebrau]: Tebrau ada, ada. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Tebrau ada, ya sila. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Tebrau telah membangkitkan sama ada kerajaan telah bersedia untuk membantu dan menggalakkan lebih banyak social enterprises ditubuhkan untuk menjana pendapatan bagi masyarakat OKU berdasarkan pengumuman yang dibuat oleh Menteri Kewangan bahawa MaGIC telah diperuntukkan sebanyak RM10 juta bagi menyokong pertubuhan perusahaan sosial untuk membantu meningkatkan kerja sosial ekonomi dalam membina komuniti. Untuk makluman Ahli Yang Berhormat, perusahaan sosial di Malaysia mempunyai peluang yang besar bagi mewujudkan pelbagai jenis pekerjaan yang stabil dan membantu meningkatkan ekonomi masyarakat B40 dan komuniti terpinggir termasuk golongan Orang Kurang Upaya (OKU). MaGIC merupakan agensi kerajaan pertama di Malaysia yang dipertanggungjawabkan menerajui pembangunan perusahaan sosial negara. Dalam usaha memartabatkan pembangunan sektor ini, MaGIC telah menerbitkan Malaysian Social Enterprise Blueprint. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, Yang Berhormat...

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

68 DR 31.10.2019 Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang menggariskan hala tuju strategik usahawan sosial dan impaknya kepada pembangunan ekonomi Negara-negara dan matlamat pembangunan mampan atau Sustainable Development Goals (SDGs) telah ditetapkan oleh PBB. Tunggu sat, bagi I habis dahulu Yang Berhormat. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Okey, okey. Tidak mengapa, Yang Berhormat baik. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Matlamat sosial yang... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kalau Menteri Wilayah kena sudah dia. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Bagi perusahaan-perusahaan sosial ini bukan sahaja bagi membantu golongan B40 malahan melibatkan juga golongan terpinggir termasuk golongan OKU. Antara contoh-contoh serta kategori bagi OKU yang dibantu ialah social enterprise umum, Hard Treasure, Client dan Social Enterprises, buta, Dialog in the Dark, pekak atau bisu, silent toddler autism, the Coffee Zone, food bike, 71 Autisme Cafe dan juga kecacatan pembelajaran dalam satu program dipanggil Goals. Penggalakan penglibatan rakyat dalam usahawan termasuk golongan OKU dan pembangunan perusahaan sosial juga merupakan antara perkara yang ditekan dalam Dasar Keusahawanan Nasional 2030, teras strategi tiga DKN ialah merangsang pembangunan keusahawanan bersepadu dan holistik. Antara strategi menyokong teras strategi ini ialah memberi sokongan ke arah usaha keusahawanan dalam kalangan bumiputera, kumpulan fokus khas dan golongan terpinggir dan memantapkan pelaksanaan keusahawanan sosial. Yang Berhormat Hulu Rajang, ada? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, soalan yang awal tadi. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan apa itu? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Fasal kereta terbang, bila akan disiapkan dia punya program? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kereta terbang bukannya inisiatif kerajaan, ia bermula dengan minat usahawan-usahawan dan kita sebagai kerajaan mempunyai tanggungjawab untuk menaikkan minat ini menjadi satu industri yang boleh digalakkan. Dikembangkan di antara orang-orang yang cerdik pandai yang mahu menggunakan kepakaran soft skill dan juga kepakaran kejuruteraan untuk bersaing di persada dunia yang hari ini kita telah lihat pun di Singapura mereka telah membual trial untuk kereta terbang. ■1610 Jadi, kita yang kurang pandai tidak payahlah hendak terbang. Saya suka hendak sebutkan di sini, kita masyarakat Malaysia kena lebih meningkatkan diri sebagai pemimpin ekonomi, sebagai pemimpin inovasi. Hari ini kita hendak menjadi pengikut pun susah, macam-macam... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, soalan saya bila hendak siap, saya sokong... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Dengan industri seperti ini. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya sokong itu, Yang Berhormat ini tidak faham soalan. Jangan tengok muka itu, tengok sini. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kalau disebutkan... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bila hendak siap itu, tanya. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Ini adalah inisiatif swasta dan saya sendiri telah... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak jadi pembeli yang pertama. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Alhamdulillah kalau itu yang mahu dibelanjakan, kalau ada RM1.5 juta... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak adalah.

Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang menggariskan hala tuju strategik usahawan sosial dan impaknya kepada pembangunan ekonomi Negara-negara dan matlamat pembangunan mampan atau Sustainable Development Goals (SDGs) telah ditetapkan oleh PBB. Tunggu sat, bagi I habis dahulu Yang Berhormat. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Okey, okey. Tidak mengapa, Yang Berhormat baik. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Matlamat sosial yang... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Kalau Menteri Wilayah kena sudah dia. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Bagi perusahaan-perusahaan sosial ini bukan sahaja bagi membantu golongan B40 malahan melibatkan juga golongan terpinggir termasuk golongan OKU. Antara contoh-contoh serta kategori bagi OKU yang dibantu ialah social enterprise umum, Hard Treasure, Client dan Social Enterprises, buta, Dialog in the Dark, pekak atau bisu, silent toddler autism, the Coffee Zone, food bike, 71 Autisme Cafe dan juga kecacatan pembelajaran dalam satu program dipanggil Goals. Penggalakan penglibatan rakyat dalam usahawan termasuk golongan OKU dan pembangunan perusahaan sosial juga merupakan antara perkara yang ditekan dalam Dasar Keusahawanan Nasional 2030, teras strategi tiga DKN ialah merangsang pembangunan keusahawanan bersepadu dan holistik. Antara strategi menyokong teras strategi ini ialah memberi sokongan ke arah usaha keusahawanan dalam kalangan bumiputera, kumpulan fokus khas dan golongan terpinggir dan memantapkan pelaksanaan keusahawanan sosial. Yang Berhormat Hulu Rajang, ada?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, soalan yang awal tadi. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan apa itu?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Fasal kereta terbang, bila akan disiapkan dia punya program?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kereta terbang bukannya inisiatif kerajaan, ia bermula dengan minat usahawan-usahawan dan kita sebagai kerajaan mempunyai tanggungjawab untuk menaikkan minat ini menjadi satu industri yang boleh digalakkan. Dikembangkan di antara orang-orang yang cerdik pandai yang mahu menggunakan kepakaran soft skill dan juga kepakaran kejuruteraan untuk bersaing di persada dunia yang hari ini kita telah lihat pun di Singapura mereka telah membual trial untuk kereta terbang. #1610. Jadi, kita yang kurang pandai tidak payahlah hendak terbang. Saya suka hendak sebutkan di sini, kita masyarakat Malaysia kena lebih meningkatkan diri sebagai pemimpin ekonomi, sebagai pemimpin inovasi. Hari ini kita hendak menjadi pengikut pun susah, macam-macam... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat, soalan saya bila hendak siap, saya sokong... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Dengan industri seperti ini. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya sokong itu, Yang Berhormat ini tidak faham soalan. Jangan tengok muka itu, tengok sini. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kalau disebutkan... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Bila hendak siap itu, tanya. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Ini adalah inisiatif swasta dan saya sendiri telah... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak jadi pembeli yang pertama. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Alhamdulillah kalau itu yang mahu dibelanjakan, kalau ada RM1.5 juta... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak adalah.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 69 Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Untuk terbang bolehlah beli, kalau boleh pakai Ferrari... [Disampuk] Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini sembang dekat kedai kopi kah apa ini? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Itulah dia. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat, sila Yang Berhormat Pasir Salak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Pasir Salak, silakan. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Terima kasih. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Jangan marah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Janganlah marah. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Sembang macam gaya pasar, ini Dewan Rakyat. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dia yang sebut pasar, mana ada- kita hendak menjawab secara apa yang ditanya. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Pasir Salak, settle-kan penjelasan. Sila. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan apa itu? Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini soal keusahawanan. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yes. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...Terutamanya orang Melayu. Apakah keusahawanan yang ada? Buat makanan, keropok, buat jeruk buah-buahan, buat itu, buat ini. Sampai bila hendak buat macam ini? Apabila bercakap soal keusahawanan, apa satu cara kerajaan, polisi, program untuk mengangkat usahawan bumiputera ini sama dengan usahawan-usahawan bangsa lain ini? Electrical... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: So, soalannya? Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...Engineering. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan? Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, apa dia perancangan kerajaan, itu bukan soalankah? Tidak, bukan itu soalankah? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak, sila-sila. Soalannya? Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Saya tanya apakah dasar kerajaan, polisi, program kerajaan untuk mengangkat usahawan bumiputera setaraf dengan usahawan-usahawan bangsa lain? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yes. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:...Dalam bidang... Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pasir Salak sila. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:...Berbagai-bagai. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Pasir Salak. Yang Berhormat Pasir Salak, izinkan saya... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:...Janganlah bercakap balik-balik soal keropok sahaja, soal jeruklah, soal itulah, soal ini pass... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Pasir Salak... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...We already passed that time. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dalam penggulungan saya, sepatah perkataan jeruk pun saya tidak keluarkan.

Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Untuk terbang bolehlah beli, kalau boleh. pakai Ferrari... [Disampuk]. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini sembang dekat kedai kopi kah apa ini?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Itulah dia. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat, sila Yang Berhormat Pasir Salak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Pasir Salak, silakan. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Terima kasih. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Jangan marah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Janganlah marah. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Sembang macam gaya pasar, ini Dewan Rakyat. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dia yang sebut pasar, mana ada- kita hendak menjawab secara apa yang ditanya. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Pasir Salak, settle-kan penjelasan. Sila. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan apa itu?. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini soal keusahawanan. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yes. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...Terutamanya orang Melayu. Apakah keusahawanan yang ada? Buat makanan, keropok, buat jeruk buah-buahan, buat itu, buat ini. Sampai bila hendak buat macam ini? Apabila bercakap soal keusahawanan, apa satu cara kerajaan, polisi, program untuk mengangkat usahawan bumiputera ini sama dengan usahawan-usahawan bangsa lain ini? Electrical... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: So, soalannya?. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...Engineering. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Soalan?. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, apa dia perancangan kerajaan, itu bukan soalankah? Tidak, bukan itu soalankah?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak, sila-sila. Soalannya?. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Saya tanya apakah dasar kerajaan, polisi, program kerajaan untuk mengangkat usahawan bumiputera setaraf dengan usahawan-usahawan bangsa lain?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yes. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:...Dalam bidang... Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pasir Salak sila. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:...Berbagai-bagai. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Pasir Salak. Yang Berhormat Pasir Salak, izinkan saya... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:...Janganlah bercakap balik-balik soal keropok sahaja, soal jeruklah, soal itulah, soal ini pass... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Pasir Salak... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...We already passed that time. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dalam penggulungan saya, sepatah perkataan jeruk pun saya tidak keluarkan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

70 DR 31.10.2019 Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What kind of a Minister? What kind of Minister, I’m giving you just an example? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Mana ada jeruk pun. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What... Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Itulah sebut fasal kereta terbang tidak dengar. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: I am just giving you an example, it is true. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Itu sebabnya tadi kita kena menjadi pemimpin. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Pemimpin apa kalau setakat itu sahaja? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak membaca... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Orang Melayu tidak akan memimpin kalau setakat itu. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Adakah Yang Berhormat Pasir Salak membaca... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak payah cakaplah. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Dasar Keusahawanan Nasional 2030? Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...Tidak ada 2030 saya hendak dengar. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Apakah enam teras strategik... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is it? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Nombor satu adalah... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is it? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Membangunkan usahawan dalam memberi pembelajaran dalam e-digitalization in economy, faham? Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa ekonomi? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Digitalization tidak faham? Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Dia tidak baca. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Pergi sekolah. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Dia tidak baca pun... [Dewan riuh] Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Digital ekonomi, dasar ekonomi, you talk big. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Dasar Keusahawanan Negara dia tidak baca... [Dewan riuh] Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Untuk belajar pasal keropoklah. 60 tahun belajar fasal jeruk, keropok? Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Baik. Saya hendak ucapkan ribuan terima kasih Yang Berhormat Pasir Salak. Sudah ditanyakan soalan, sila dengar Yang Berhormat Menteri menjawab. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: I was just giving an example. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Ya. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Dah itu? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Saya pun membagi contoh...

Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What kind of a Minister? What kind of Minister, I'm giving you just an example?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Mana ada jeruk pun. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What... Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Itulah sebut fasal kereta terbang tidak dengar. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: I am just giving you an example, it is true. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Itu sebabnya tadi kita kena menjadi pemimpin. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Pemimpin apa kalau setakat itu sahaja?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak membaca... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Orang Melayu tidak akan memimpin kalau setakat itu. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Adakah Yang Berhormat Pasir Salak membaca... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak payah cakaplah. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Dasar Keusahawanan Nasional 2030?. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...Tidak ada 2030 saya hendak dengar. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Apakah enam teras strategik... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is it?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Nombor satu adalah... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is it?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Membangunkan usahawan dalam memberi pembelajaran dalam e-digitalization in economy, faham?. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa ekonomi?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Digitalization tidak faham?. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Dia tidak baca. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Pergi sekolah. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Dia tidak baca pun... [Dewan riuh]. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Digital ekonomi, dasar ekonomi, you talk big. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Dasar Keusahawanan Negara dia tidak baca... [Dewan riuh]. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Untuk belajar pasal keropoklah. 60 tahun belajar fasal jeruk, keropok?. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik. Saya hendak ucapkan ribuan terima kasih Yang Berhormat Pasir Salak. Sudah ditanyakan soalan, sila dengar Yang Berhormat Menteri menjawab. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: I was just giving an example. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Ya. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Dah itu?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Saya pun membagi contoh...

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 71 Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Kita tidak mahu usahawan kita hanya bertaraf itu. IKS, you tahu IKS? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kita memberi contoh juga dari sudut... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa buat kereta terbang? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Membangunkan usahawan. Jadi, Yang Berhormat Pasir Salak digalakkan untuk pergi belajar lagi. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Eh Yang Berhormat Menteri... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Sebabnya... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...What is your qualification, I want to ask you? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Itu qualification... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, no, I want to ask you. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dia kata... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...You challenged me, I want to know. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: No... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is your qualification? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Belajar di DKN2030... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Saya belajar sejak daripada tahun 70-an... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Pelajaran perlu... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini PH mana ada kelulusan... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tipu banyak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Pelajaran... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is your qualification? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Merangkumi semua Yang Berhormat Pasir Salak. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, I want to ask you. What is your experience? Cakap besar. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ..Ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is your experience? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: My experience... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa dia? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...I have now 60 years old understanding the failure of kerajaan lepas. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa cakap you? Tidak ada modal kah? Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak ada modal? Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya tidak membenarkan perbahasan seperti ini. Soalan telah ditanya, penjelasan telah dibuat. Sekarang saya- Yang Berhormat.

Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Kita tidak mahu. usahawan kita hanya bertaraf itu. IKS, you tahu IKS?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Kita memberi contoh juga dari sudut... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa buat kereta terbang?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Membangunkan usahawan. Jadi, Yang Berhormat Pasir Salak digalakkan untuk pergi belajar lagi. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Eh Yang Berhormat Menteri... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Sebabnya... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...What is your qualification, I want to ask you?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Itu qualification... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, no, I want to ask you. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Dia kata... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...You challenged me, I want to know. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: No... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is your qualification?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Belajar di DKN2030... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Saya belajar sejak daripada tahun 70-an... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Pelajaran perlu... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini PH mana ada kelulusan... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tidak... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tipu banyak. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Pelajaran... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is your qualification?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Merangkumi semua Yang Berhormat Pasir Salak. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, I want to ask you. What is your experience? Cakap besar. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ..Ijazah Sarjana Muda Kejuruteraan. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: What is your experience?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: My experience... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa dia?. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...I have now 60 years old understanding the failure of kerajaan lepas. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa cakap you? Tidak ada modal kah?. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Menteri... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak ada modal?. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya tidak membenarkan perbahasan seperti ini. Soalan telah ditanya, penjelasan telah dibuat. Sekarang saya- Yang Berhormat.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

72 DR 31.10.2019 Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tuan Yang di-Pertua... Seorang Ahli: Hidup pak wan! Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Yang Berhormat Pasir Salak, our minister has got no experience in corruption. Dato’ Jalaluddin bin Alias [Jelebu]: Yang Berhormat Jelutong sila duduk. Yang Berhormat Jelutong sila duduk. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Bagan itu apa cerita Yang Berhormat Jelutong? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Point of order, point of order. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat sila duduk. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Jelutong telah bercakap... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Menteri kita bukan macam Menteri you orang lah, Menteri kita bebas rasuah. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Menteri pergi belajar dahulu. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Point of order, Yang Berhormat Jelutong. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Insya-Allah... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: 36(12). Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Insya-Allah... Dato’ Jalaluddin bin Alias [Jelebu]: Yang Berhormat Jelutong, sila duduk. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Kita akan terus... Dato’ Jalaluddin bin Alias [Jelebu]: ...Ahli-ahli Yang Berhormat, sila duduk. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Belajar untuk memperbaiki segala kelemahan untuk membangunkan usahawan. Dalam kita punya ciri-ciri- dalam kita punya naratif untuk membangunkan usahawan, saya hendak beri sedikit pembelajaran kepada Yang Berhormat Pasir Salak. Ingat tiga perkataan ini, tiga alphabet, three Cs, courage, creative and candour. Candour itu faham apa benda? Kena faham yang kita ini ada sedikit tidak merangkumi semua ilmu. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Sekarang saya beritahu what is my experience... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Jadi, kita kena belajar... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ....And qualification, you kata I hendak mendabik dada. I can beat you anytime. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Silakan. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...I can beat you anytime. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Baik Ahli Yang Berhormat, saya bagi peluang kepada Yang Berhormat Pendang. Bagi Yang Berhormat Pendang hendak bertanya. Sila Yang Berhormat Pendang bagi soalan, beri pertanyaan, mohon penjelasan kepada Yang Berhormat Menteri. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Pendang. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan. Saya nampak Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan ini dia ada pemikiran inovasi, inovatif. Saya hendak minta jugalah supaya Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan ini

Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Tuan Yang di-Pertua... Seorang Ahli: Hidup pak wan!. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Yang Berhormat Pasir Salak, our minister has got no experience in corruption. Dato' Jalaluddin bin Alias [Jelebu]: Yang Berhormat Jelutong sila duduk. Yang Berhormat Jelutong sila duduk. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]: Yang Berhormat Bagan itu apa cerita Yang Berhormat Jelutong?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Point of order, point of order. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat sila duduk. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Yang Berhormat Jelutong telah bercakap... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Menteri kita bukan macam Menteri you orang lah, Menteri kita bebas rasuah. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Menteri pergi belajar dahulu. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Point of order, Yang Berhormat Jelutong. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Insya-Allah... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: 36(12). Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Insya-Allah... Dato' Jalaluddin bin Alias [Jelebu]: Yang Berhormat Jelutong, sila duduk. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Kita akan terus... Dato' Jalaluddin bin Alias [Jelebu]: ...Ahli-ahli Yang Berhormat, sila duduk. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Belajar untuk memperbaiki segala kelemahan untuk membangunkan usahawan. Dalam kita punya ciri-ciri- dalam kita punya naratif untuk membangunkan usahawan, saya hendak beri sedikit pembelajaran kepada Yang Berhormat Pasir Salak. Ingat tiga perkataan ini, tiga alphabet, three Cs, courage, creative and candour. Candour itu faham apa benda? Kena faham yang kita ini ada sedikit tidak merangkumi semua ilmu. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Sekarang saya beritahu what is my experience... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: ...Jadi, kita kena belajar... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ....And qualification, you kata I hendak mendabik dada. I can beat you anytime. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Silakan. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: ...I can beat you anytime. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik Ahli Yang Berhormat, saya bagi peluang kepada Yang Berhormat Pendang. Bagi Yang Berhormat Pendang hendak bertanya. Sila Yang Berhormat Pendang bagi soalan, beri pertanyaan, mohon penjelasan kepada Yang Berhormat Menteri. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: [Bercakap tanpa menggunakan pembesar suara]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Sila Yang Berhormat Pendang. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Terima kasih Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan. Saya nampak Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan ini dia ada pemikiran inovasi, inovatif. Saya hendak minta jugalah supaya Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan ini.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 73 meminta allocation lebih untuk bajet kerana saya rasa pembangunan usahawan ini perlu ada R&D khusus, paling tidak jawatankuasa R&D bagi membangunkan DDI. DDI ini maksudnya domestic direct investment. Ini kita tengok macam mana boleh membantu pembangunan usahawan kerana di bawah pembangunan usahawan ini terletak tanggungjawab yang besar untuk membangunkan terutamanya B40 yang mana banyak budak yang tidak ada pekerjaan. Jadi, saya hendak minta bagi allocation lebih untuk bajet. Sekurang-kurangnya jawatankuasa R&D ini dipindah masuk di bawah pembangunan usahawan. Adakah ini perancangan yang telah dibuat oleh pembangunan usahawan untuk hendak menubuhkan satu jawatankuasa R&D, paling tidak di Rancangan Malaysia atau bajet, setahun ada satu produk. Contohnya saya pergi ke Jepun, sebagai contoh jerami padi dibuat R&D akhirnya dijadikan pinggan untuk komersial, tukar daripada produk tradisional dijadikan pinggan, commercialize dan mahal harganya. Sekarang ini kita sudah ada jerami padi di utara, kebanyakannya- yang ini kita pindahkan untuk dibuat satu commercialize paling tidak kita mengadakan peluang pekerjaan kepada penduduk-penduduk luar bandar untuk mereka program inkubator yang pernah dibuat oleh kerajaan dahulu iaitu sarang kan mereka. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pendang, ringkaskan pertanyaan... Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Jadi, soalannya perlu... Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: ...Masa terhad hanya tinggal dua minit sahaja lagi. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Soalan saya perlu ada sarang untuk kita jadikan R&D, sarang ini inkubator punya program yang pernah dilancarkan. Jadi, saya minta pembangunan usahawan tolong minta bajet lebih dan adakah perancangan telah dibuat, minta... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih Yang Berhormat Pendang... Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Pendang, sila. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Saya hendak jawab ringkas sahaja. MED adalah ahli tetap kepada what we call Agensi Inovasi Malaysia di mana di situ letaknya geran-geran tertentu dari sudut penggunaan untuk R&D, commercialization dan sebagainya. Malangnya, hari ini saya suka melaporkan di sini dan geran itu ada diadakan tetapi permohonan itu amat berkurangan dari segi kualitinya, jadi geran sebanyak RM5 hingga RM6 bilion masih lagi tidak diguna pakai oleh pemohon. Itu mustahaknya dalam IR4.0 saya sebutkan tadi. The importance of us to understand big data. Di sinilah kita ada hubung kait di antara pemegang taruh contohnya untuk memastikan sasaran kita tercapai. Hari ini kita mendekati universiti-universiti, menggalakkan mereka supaya lebih berani mengkomersialkan inovasi ataupun R&D mereka. Contoh, hari ini di universiti pertanian alone, there are lebih kurang 280 invention and innovation yang saya lihat hari ini cuma diletakkan di muzium sebab usahawan itu sendiri tidak mahu lebih courageous, lebih kreatif untuk datang ke depan memanfaatkan dana yang kita telah adakan. Insya-Allah dengan adanya hubungan antara stakeholders itu tadi dengan sokongan dan dukungan, dorongan dari MED, kita boleh manfaatkan geran R&D yang telah pun disediakan oleh kerajaan. Terima kasih. ■1620 Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Masa telah hampir tamat Yang Berhormat Menteri. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya cuma hendak tanya sedikit sahaja. Adakah industri buluh akan dibawa masuk di bawah kementerian Yang Berhormat? Dato’ Seri Dr. Santhara [Segamat]: Boleh mohon mencelah? Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Industri buluh. Industri buluh yang sedang dibincangkan akan dimasukkan bawah kementerian... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Jawapan ringkas, segala bentuk keusahawanan, seboleh mungkin kita akan selaraskan di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan.

meminta allocation lebih untuk bajet kerana saya rasa pembangunan usahawan ini perlu ada R&D khusus, paling tidak jawatankuasa R&D bagi membangunkan DDI. DDI ini maksudnya domestic direct investment. Ini kita tengok macam mana boleh membantu pembangunan usahawan kerana di bawah pembangunan usahawan ini terletak tanggungjawab yang besar untuk membangunkan terutamanya B40 yang mana banyak budak yang tidak ada pekerjaan. Jadi, saya hendak minta bagi allocation lebih untuk bajet. Sekurang-kurangnya jawatankuasa R&D ini dipindah masuk di bawah pembangunan usahawan. Adakah ini perancangan yang telah dibuat oleh pembangunan usahawan untuk hendak menubuhkan satu jawatankuasa R&D, paling tidak di Rancangan Malaysia atau bajet, setahun ada satu produk. Contohnya saya pergi ke Jepun, sebagai contoh jerami padi dibuat R&D akhirnya dijadikan pinggan untuk komersial, tukar daripada produk tradisional dijadikan pinggan, commercialize dan mahal harganya. Sekarang ini kita sudah ada jerami padi di utara, kebanyakannya- yang ini kita pindahkan untuk dibuat satu commercialize paling tidak kita mengadakan peluang pekerjaan kepada penduduk-penduduk luar bandar untuk mereka program inkubator yang pernah dibuat oleh kerajaan dahulu iaitu sarang kan mereka. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pendang, ringkaskan pertanyaan... Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Jadi, soalannya perlu... Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: ...Masa terhad hanya tinggal dua minit sahaja lagi. Tuan Haji Awang bin Hashim [Pendang]: Soalan saya perlu ada sarang untuk kita jadikan R&D, sarang ini inkubator punya program yang pernah dilancarkan. Jadi, saya minta pembangunan usahawan tolong minta bajet lebih dan adakah perancangan telah dibuat, minta... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih Yang Berhormat Pendang... Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Pendang, sila. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Saya hendak jawab ringkas sahaja. MED adalah ahli tetap kepada what we call Agensi Inovasi Malaysia di mana di situ letaknya geran-geran tertentu dari sudut penggunaan untuk R&D, commercialization dan sebagainya. Malangnya, hari ini saya suka melaporkan di sini dan geran itu ada diadakan tetapi permohonan itu amat berkurangan dari segi kualitinya, jadi geran sebanyak RM5 hingga RM6 bilion masih lagi tidak diguna pakai oleh pemohon. Itu mustahaknya dalam IR4.0 saya sebutkan tadi. The importance of us to understand big data. Di sinilah kita ada hubung kait di antara pemegang taruh contohnya untuk memastikan sasaran kita tercapai. Hari ini kita mendekati universiti-universiti, menggalakkan mereka supaya lebih berani mengkomersialkan inovasi ataupun R&D mereka. Contoh, hari ini di universiti pertanian alone, there are lebih kurang 280 invention and innovation yang saya lihat hari ini cuma diletakkan di muzium sebab usahawan itu sendiri tidak mahu lebih courageous, lebih kreatif untuk datang ke depan memanfaatkan dana yang kita telah adakan. Insya-Allah dengan adanya hubungan antara stakeholders itu tadi dengan sokongan dan dukungan, dorongan dari MED, kita boleh manfaatkan geran R&D yang telah pun disediakan oleh kerajaan. Terima kasih. #1620. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih. Masa telah hampir tamat Yang Berhormat Menteri. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya cuma hendak tanya sedikit sahaja. Adakah industri buluh akan dibawa masuk di bawah kementerian Yang Berhormat?. Dato' Seri Dr. Santhara [Segamat]: Boleh mohon mencelah?. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Industri buluh. Industri buluh yang sedang dibincangkan akan dimasukkan bawah kementerian... Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Jawapan ringkas, segala bentuk keusahawanan, seboleh mungkin kita akan selaraskan di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

74 DR 31.10.2019 Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Apakah kami boleh memohon untuk membina industri buluh daripada kementerian Yang Berhormat? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Cadangan-cadangan terutamanya dari negeri Kelantan, usahawan untuk membangunkan industri buluh daripada segi penggunaan penyelidikan, menggunakannya untuk perabot-perabot dan juga untuk penggunaan lantai dan sebagainya. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Menteri, ada pertanyaan daripada Yang Berhormat Segamat. Akan tetapi masa telah tamat, minta ringkaskan. Dato’ Seri Dr. Santhara [Segamat]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Segamat, tidak tahu ada soalan tambahan ataupun soalan yang telah diajukan? Dato’ Seri Dr. Santhara [Segamat]: Soalan. Saya minta, memandangkan masa tidak mencukupi, minta bertulis. Akan tetapi saya ucapkan syabas atas penggulungan yang baik. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih... [Dewan riuh] Jadi untuk menepati waktu Tuan Yang di-Pertua, saya ingin mengucapkan terima kasih kepada semua yang terlibat dalam penggulungan perbahasan Belanjawan 2020. Saya juga ingin mengucapkan terima kasih yang tidak terhingga kepada semua kakitangan kementerian dan juga agensi-agensi dan juga Ahli-ahli di Dewan Rakyat ini atas kerjasama yang telah diberikan kepada Kementerian Pembangunan Usahawan. Dengan itu, terima kasih. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Terbaik. Yang Berhormat Jelutong, terbaik. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Untuk jawapan kepada kementerian seterusnya, saya ingin menjemput Kementerian Wilayah Persekutuan. Dipersilakan Menteri untuk menjawab. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Cemerlang, gemilang, terbilang. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ditunggu-tunggu sudah tiba. 4.22 ptg. Menteri Wilayah Persekutuan [Tuan Khalid bin Abd Samad]: Hah, pula [Ketawa] Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh, salam sejahtera... [Membaca selawat] Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat, sebab kita hendak tenangkan perbahasan ini, minta dia gantikan dengan Timbalan Menteri menjawab boleh tidak? Sebab dia tidak layak sebab dia Menteri broker. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Arau, jangan diganggu. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak. Minta Timbalan Menteri menjawab sebab dia kalau jawab, kami panas tengok Menteri broker ini. Tuan Khalid bin Abd Samad: [Ketawa] Kalau panas, keluarlah. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak beritahu, Menteri ini anti Melayu. Jadi, kena keluar dan jual Kampung Baru. Tuan Khalid bin Abd Samad: [Ketawa] Hendak jual Kampung Baru. Bukan hendak jual Kampung Baru, hendak bangunkan Kampung Baru. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Jadi, saya minta Menteri broker ganti dengan Timbalan Menteri sebab Menteri broker tidak layak jawab soalan. Bagi Timbalan Menteri jawab.

Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Apakah kami boleh memohon untuk membina industri buluh daripada kementerian Yang Berhormat? Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Cadangan-cadangan terutamanya dari negeri Kelantan, usahawan untuk membangunkan industri buluh daripada segi penggunaan penyelidikan, menggunakannya untuk perabot-perabot dan juga untuk penggunaan lantai dan sebagainya. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Menteri, ada pertanyaan daripada Yang Berhormat Segamat. Akan tetapi masa telah tamat, minta ringkaskan. Dato' Seri Dr. Santhara [Segamat]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Yang Berhormat Segamat, tidak tahu ada soalan tambahan ataupun soalan yang telah diajukan? Dato' Seri Dr. Santhara [Segamat]: Soalan. Saya minta, memandangkan masa tidak mencukupi, minta bertulis. Akan tetapi saya ucapkan syabas atas penggulungan yang baik. Datuk Seri Mohd Redzuan Yusof: Terima kasih... [Dewan riuh] Jadi untuk menepati waktu Tuan Yang di-Pertua, saya ingin mengucapkan terima kasih kepada semua yang terlibat dalam penggulungan perbahasan Belanjawan 2020. Saya juga ingin mengucapkan terima kasih yang tidak terhingga kepada semua kakitangan kementerian dan juga agensi-agensi dan juga Ahli-ahli di Dewan Rakyat ini atas kerjasama yang telah diberikan kepada Kementerian Pembangunan Usahawan. Dengan itu, terima kasih. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Terima kasih Yang Berhormat Menteri Pembangunan Usahawan. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Terbaik. Yang Berhormat Jelutong, terbaik. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Untuk jawapan kepada kementerian seterusnya, saya ingin menjemput Kementerian Wilayah Persekutuan. Dipersilakan Menteri untuk menjawab. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Cemerlang, gemilang, terbilang. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ditunggu-tunggu sudah tiba. 4.22 ptg. Menteri Wilayah Persekutuan [Tuan Khalid bin Abd Samad]: Hah, pula [Ketawa] Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh, salam sejahtera... [Membaca selawat] Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, Yang Berhormat, sebab kita hendak tenangkan perbahasan ini, minta dia gantikan dengan Timbalan Menteri menjawab boleh tidak? Sebab dia tidak layak sebab dia Menteri broker. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Arau, jangan diganggu. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak. Minta Timbalan Menteri menjawab sebab dia kalau jawab, kami panas tengok Menteri broker ini. Tuan Khalid bin Abd Samad: [Ketawa] Kalau panas, keluarlah. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya hendak beritahu, Menteri ini anti Melayu. Jadi, kena keluar dan jual Kampung Baru. Tuan Khalid bin Abd Samad: [Ketawa] Hendak jual Kampung Baru. Bukan hendak jual Kampung Baru, hendak bangunkan Kampung Baru. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Jadi, saya minta Menteri broker ganti dengan Timbalan Menteri sebab Menteri broker tidak layak jawab soalan. Bagi Timbalan Menteri jawab.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 75 Tuan Khalid bin Abd Samad: Okey, okey... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Arau, saya beri teguran supaya beri Menteri untuk menjawab dahulu. Sila Menteri Wilayah Persekutuan untuk menjawab. Saya tidak benarkan. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Menteri ini jual lagi mahal daripada Menteri dulu. Tuan Khalid bin Abd Samad: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya bukan hendak jual Kampung Baru, tetapi saya hendak bangunkan Kampung Baru... [Tepuk] Ada pemimpin-pemimpin parti Melayu yang 60 tahun dia pegang pemerintahan, dia bangga dia kekalkan Kampung Baru dalam keadaan yang mundur... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Memang kita bangga. Ini tempat Melayu. Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Kita tidak paksa, kita tidak paksa... [Dewan riuh] Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:You tidak ada banggakah? Ini Melayu punya. Melayu punya, you tidak bangga?! Dato’ Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Kita tidak paksa penduduk Kampung Baru keluar. Tuan Khalid bin Abd Samad: Melayu punya tidak boleh bangunkan? Bodoh! Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Menteri bodoh! Bodoh! Tuan Khalid bin Abd Samad: Inilah masalahnya... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak ada banggakah dengan Melayu punya tanah? Bodoh! Menteri Bodoh! Jadi broker... [Dewan riuh] Tuan Khalid bin Abd Samad: Bagi mereka, kampung Melayu tidak boleh dibangunkan... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya tidak benarkan celahan-celahan yang tidak mengikut peraturan. Saya minta supaya Menteri teruskan. Siapa yang hendak bertanya, hendak mencelah, minta kebenaran daripada Tuan Yang di-Pertua. Sila. Tuan Khalid bin Abd Samad: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini mintalah ini. Minta kebenaran Tuan Yang di-Pertua. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, minta izin. Pontian. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa pasal jual tanah RM850, hendak beli... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pasir Salak, saya catat berapa kali tanpa dapat kebenaran daripada saya. Sila. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon izin. Tuan Khalid bin Abd Samad: Tidak apa, tidak apa. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon izin.

Tuan Khalid bin Abd Samad: Okey, okey... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Arau, saya beri teguran supaya beri Menteri untuk menjawab dahulu. Sila Menteri Wilayah Persekutuan untuk menjawab. Saya tidak benarkan. Tuan Noor Amin bin Ahmad [Kangar]: Menteri ini jual lagi mahal daripada Menteri dulu. Tuan Khalid bin Abd Samad: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Saya bukan hendak jual Kampung Baru, tetapi saya hendak bangunkan Kampung Baru... [Tepuk] Ada pemimpin-pemimpin parti Melayu yang 60 tahun dia pegang pemerintahan, dia bangga dia kekalkan Kampung Baru dalam keadaan yang mundur... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Memang kita bangga. Ini tempat Melayu. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Kita tidak paksa, kita tidak paksa... [Dewan riuh]. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]:You tidak ada banggakah? Ini Melayu punya. Melayu punya, you tidak bangga?!. Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob [Bera]: Kita tidak paksa penduduk Kampung Baru keluar. Tuan Khalid bin Abd Samad: Melayu punya tidak boleh bangunkan? Bodoh!. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Menteri bodoh! Bodoh!. Tuan Khalid bin Abd Samad: Inilah masalahnya... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak ada banggakah dengan Melayu punya tanah? Bodoh! Menteri Bodoh! Jadi broker... [Dewan riuh]. Tuan Khalid bin Abd Samad: Bagi mereka, kampung Melayu tidak boleh dibangunkan... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya tidak benarkan celahan-celahan yang tidak mengikut peraturan. Saya minta supaya Menteri teruskan. Siapa yang hendak bertanya, hendak mencelah, minta kebenaran daripada Tuan Yang di-Pertua. Sila. Tuan Khalid bin Abd Samad: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Ini mintalah ini. Minta kebenaran Tuan Yang di-Pertua. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, minta izin. Pontian. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa pasal jual tanah RM850, hendak beli... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Pasir Salak, saya catat berapa kali tanpa dapat kebenaran daripada saya. Sila. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon izin. Tuan Khalid bin Abd Samad: Tidak apa, tidak apa. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, saya mohon izin.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

76 DR 31.10.2019 Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua, Menteri sudah mula buka kes Kampung Baru. Boleh terangkan sedikit atau tidak proses hendak jual, hendak beli Kampung Baru ini, boleh terangkan sedikit? Tuan Khalid bin Abd Samad: Bukan kita hendak juallah. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ya, hendak beli. Tuan Khalid bin Abd Samad: Hendak beli. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Kenapa RM850? Kenapa tidak RM3,000? Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tolong terangkan sekejap. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Kenapa hanya RM850? Kenapa tidak RM3,000? Tuan Khalid bin Abd Samad: Broker jual. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Broker. Ini brokerlah. Tuan Khalid bin Abd Samad: Ketua Bahagian UMNO... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Tuan Yang di-Pertua, Tuan Yang di-Pertua, peraturan Tuan Yang di-Pertua. [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat... [Dewan riuh] Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Tarik balik perkataan “bodoh” itu. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Baliklah, tidak payah layan! Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Tarik balik perkataan “bodoh” itu... [Dewan riuh] Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Kita hendak dengar pun malaslah. Tidak ada mood-lah hendak dengar. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Parti UMNO ini kata hendak membela Melayu, tetapi seronok tengok Melayu duduk dalam keadaan yang daif di tengah-tengah Kuala Lumpur. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Malulah, jadi Menteri kena sorak macam ini. Orang-orang jadi Menteri tidak ada kena sorak macam ini. Malulah sedikit. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Mana buktinya dia ada jual... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, kalau berterusan, saya akan minta keluar sebab sekarang ini adalah sesi untuk Menteri menggulung dan menjawab. Kalau hendak tanya, dapatkan kebenaran daripada kami... [Dewan riuh] Ahli-ahli Yang Berhormat, ikut peraturan. Saya minta Menteri.... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Minta... Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Mulakan, sila. Tuan Khalid bin Abd Samad: Baik. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Dulu zaman Nong Chik... Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini bukan lagi broker, penyamun. Tuan Khalid bin Abd Samad: Dia hendak jual 40 peratus, buka kepada bukan Melayu... [Dewan riuh] Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Apa dia? Dialah tarik. Tuan Khalid bin Abd Samad: Jumlah 60 peratus Melayu, 40 peratus bukan Melayu.

Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua, Menteri sudah mula buka kes Kampung Baru. Boleh terangkan sedikit atau tidak proses hendak jual, hendak beli Kampung Baru ini, boleh terangkan sedikit?. Tuan Khalid bin Abd Samad: Bukan kita hendak juallah. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ya, hendak beli. Tuan Khalid bin Abd Samad: Hendak beli. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Kenapa RM850? Kenapa tidak RM3,000?. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tolong terangkan sekejap. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Kenapa hanya RM850? Kenapa tidak RM3,000?. Tuan Khalid bin Abd Samad: Broker jual. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Broker. Ini brokerlah. Tuan Khalid bin Abd Samad: Ketua Bahagian UMNO... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Tuan Yang di-Pertua, Tuan Yang di-Pertua, peraturan Tuan Yang di-Pertua. [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat... [Dewan riuh]. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Tarik balik perkataan "bodoh" itu. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Baliklah, tidak payah layan!. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Tarik balik perkataan "bodoh" itu... [Dewan riuh]. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Kita hendak dengar pun malaslah. Tidak ada mood-lah hendak dengar. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Parti UMNO ini kata hendak membela Melayu, tetapi seronok tengok Melayu duduk dalam keadaan yang daif di tengah-tengah Kuala Lumpur. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Malulah, jadi Menteri kena sorak macam ini. Orang-orang jadi Menteri tidak ada kena sorak macam ini. Malulah sedikit. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Mana buktinya dia ada jual... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, kalau berterusan, saya akan minta keluar sebab sekarang ini adalah sesi untuk Menteri menggulung dan menjawab. Kalau hendak tanya, dapatkan kebenaran daripada kami... [Dewan riuh] Ahli-ahli Yang Berhormat, ikut peraturan. Saya minta Menteri.... Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Minta... Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Mulakan, sila. Tuan Khalid bin Abd Samad: Baik. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Dulu zaman Nong Chik... Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini bukan lagi broker, penyamun. Tuan Khalid bin Abd Samad: Dia hendak jual 40 peratus, buka kepada bukan Melayu... [Dewan riuh]. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Apa dia? Dialah tarik. Tuan Khalid bin Abd Samad: Jumlah 60 peratus Melayu, 40 peratus bukan Melayu.

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

DR 31.10.2019 77 Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, penjelasan. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Suruh Menteri naiklah. Tuan Khalid bin Abd Samad: Ini broker UMNO. UMNO, broker. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini perompak hak orang Melayu. Perompak orang Melayu. Perompak untuk tanah Melayu. Biarlah Melayu duduk dalam bandar. Apalah. Tuan Khalid bin Abd Samad: 40 peratus bukan Melayu, 60 peratus Melayu. Ini broker... [Dewan riuh] [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya minta semua duduk dengan tenang. Ahli-ahli Yang Berhormat, Yang Berhormat Pasir Salak, Yang Berhormat Tanjong Karang, sila duduk. Yang Berhormat Arau, sila duduk. Sila duduk dahulu. Ini sesi penggulungan. Kita dengar dulu. Minta Menteri dengan sopan dan santunnya, sila. Yang Berhormat Arau, saya minta duduk. Saya hendak cool down... [Dewan riuh] Ahli-ahli Yang Berhormat, masing-masing perlu bertenang. Yang Berhormat Pasir Salak, saya hendak minta Menteri mulakan. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Tuan Yang di-Pertua, kita tidak boleh mendengar penjelasan Menteri kalau diganggu terus. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak. Kita beli... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Kelakuan pemimpin UMNO tidak mahu dengar, kita mahu dengar. Tuan Khalid bin Abd Samad: Sebelum saya menjawab pertanyaan dan isu- isu yang telah dibangkitkan, ingin saya mengucapkan... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Halau mereka keluar. Kita tidak boleh dengar penjelasan Menteri, mereka sedang mengganggu. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya minta supaya Menteri ini menjawab dengan tenang, jangan berlawan-lawan. Dia seorang yang pro Komunis, kita kena... [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya beri amaran sekali lagi. Kalau sesiapa bangun tanpa kebenaran saya, saya akan minta Bentara untuk usir Yang Berhormat keluar. Sekali lagi ya. Siapa bangun sekali lagi, saya akan panggil. Baik. Sana pun minta duduk juga. Saya beri kebenaran kepada Menteri. Saya yang beri arahan. Duduk... [Dewan riuh] Tuan Khalid bin Abd Samad: Saya hendak ucapkan... Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Di belakang itu, usir, usir, sana. [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Baik. Saya nampak Yang Berhormat Pasir Salak. Saya minta Bentara, sila jalankan tugas. Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar! Saya sudah cakap tadi. [Dewan riuh] Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa salah saya? Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Tanpa kebenaran saya... [Dewan riuh] Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua cakap, “Siapa yang bangun”. Dia tidak bangunlah... [Dewan riuh] Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, no. Apa salah? Tidak adil. Saya tak cakap apa pun. Timbalan Yang di-Pertua [Dato’ Mohd Rashid Hasnon]: Saya dah cakap. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]; Tuan Yang di-Pertua, tidak betul ini Tuan Yang di-Pertua. Dato’ Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak. Apa ini. Apa yang dia buat? [Ketawa] Bertenang, bertenang [Ketawa]

Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tuan Yang di-Pertua, penjelasan. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Suruh Menteri naiklah. Tuan Khalid bin Abd Samad: Ini broker UMNO. UMNO, broker. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini perompak hak orang Melayu. Perompak orang Melayu. Perompak untuk tanah Melayu. Biarlah Melayu duduk dalam bandar. Apalah. Tuan Khalid bin Abd Samad: 40 peratus bukan Melayu, 60 peratus Melayu. Ini broker... [Dewan riuh]. [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya minta semua duduk dengan tenang. Ahli-ahli Yang Berhormat, Yang Berhormat Pasir Salak, Yang Berhormat Tanjong Karang, sila duduk. Yang Berhormat Arau, sila duduk. Sila duduk dahulu. Ini sesi penggulungan. Kita dengar dulu. Minta Menteri dengan sopan dan santunnya, sila. Yang Berhormat Arau, saya minta duduk. Saya hendak cool down... [Dewan riuh] Ahli-ahli Yang Berhormat, masing-masing perlu bertenang. Yang Berhormat Pasir Salak, saya hendak minta Menteri mulakan. Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Tuan Yang di-Pertua, kita tidak boleh mendengar penjelasan Menteri kalau diganggu terus. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Tidak. Kita beli... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Kelakuan pemimpin UMNO tidak mahu dengar, kita mahu dengar. Tuan Khalid bin Abd Samad: Sebelum saya menjawab pertanyaan dan isu- isu yang telah dibangkitkan, ingin saya mengucapkan... Tuan Sanisvara Nethaji Rayer a/l Rajaji [Jelutong]: Halau mereka keluar. Kita tidak boleh dengar penjelasan Menteri, mereka sedang mengganggu. Dato' Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Saya minta supaya Menteri ini menjawab dengan tenang, jangan berlawan-lawan. Dia seorang yang pro Komunis, kita kena... [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Ahli-ahli Yang Berhormat, saya beri amaran sekali lagi. Kalau sesiapa bangun tanpa kebenaran saya, saya akan minta Bentara untuk usir Yang Berhormat keluar. Sekali lagi ya. Siapa bangun sekali lagi, saya akan panggil. Baik. Sana pun minta duduk juga. Saya beri kebenaran kepada Menteri. Saya yang beri arahan. Duduk... [Dewan riuh]. Tuan Khalid bin Abd Samad: Saya hendak ucapkan... Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Di belakang itu, usir, usir, sana. [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik. Saya nampak Yang Berhormat Pasir Salak. Saya minta Bentara, sila jalankan tugas. Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar! Saya sudah cakap tadi. [Dewan riuh]. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Apa salah saya?. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Tanpa kebenaran saya... [Dewan riuh]. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Tuan Yang di-Pertua cakap, "Siapa yang bangun". Dia tidak bangunlah... [Dewan riuh]. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: No, no. Apa salah? Tidak adil. Saya tak cakap apa pun. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya dah cakap. Tuan Mohd Shahar bin Abdullah [Paya Besar]; Tuan Yang di-Pertua, tidak betul ini Tuan Yang di-Pertua. Dato' Sri Haji Tajuddin bin Abdul Rahman [Pasir Salak]: Tidak. Apa ini. Apa yang dia buat? [Ketawa] Bertenang, bertenang [Ketawa].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf

78 DR 31.10.2019 [Pembesar suara dimatikan] ■1630 Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak- Bentara, sila jalankan tugas. Minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar... [Dewan riuh] Minta Yang Berhormat Pasir Salak kerana gangguan dimulakan oleh Yang Berhormat Pasir Salak. Gangguan dimulakan oleh Yang Berhormat Pasir Salak, saya minta keluar Yang Berhormat Pasir Salak... [Disampuk] Tidak... [Dewan riuh] Minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar dua hari... [Disampuk] Tidak. Saya telah buat keputusan Yang Berhormat Pasir Salak untuk minta diusir keluar, dua hari... [Dewan riuh] Saya sudah bagi warning sudah banyak kali, saya minta. Tidak minta kebenaran daripada saya. Baik, baik. Gangguan telah hampir 20 minit. Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar. Minta Bentara- yang lain boleh duduk. Yang Berhormat yang lain sila minta. Ahli Yang Berhormat yang lain duduk, saya minta Yang Berhormat Pasir Salak untuk- usher them out. Terima kasih Bentara. Tidak minta kebenaran daripada saya... [Dewan riuh] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya minta supaya seorang menjadi contoh kepada yang lain. Ya, sila. Ya, pun sama juga, sana sila duduk. Jangan- sini minta duduk. Boleh saya sebut seorang lagi hendak minta saya keluarkan? Ya, baik. Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar, seorang sahaja keluar. Minta hormat... [Dewan riuh] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya dengan cara baik saya telah buat keputusan Yang Berhormat Pasir Salak... [Disampuk] Baik... [Dewan riuh] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik. Baik. Ahli-ahli Yang Berhormat, saya minta semua senyap. Baik. Saya tetap dengan keputusan saya tetapi Yang Berhormat Pasir Salak boleh duduk tanpa ada gangguan yang lain. Saya minta Yang Berhormat Menteri terus bercakap. Akan tetapi saya telah buat keputusan untuk Yang Berhormat Pasir Salak untuk dua hari. Baik, terima kasih. Saya kata...[Disampuk] Sila Yang Berhormat Menteri... [Dewan riuh] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Tidak apa, itu saya yang halau. Baik. Yang Berhormat Menteri boleh? Baik, minta Yang Berhormat Baling sila duduk. Yang Berhormat Baling duduk, Yang Berhormat Pasir Salak duduk. Baik, sila. Tuan Khalid bin Abd. Samad: Okey, bukan saya yang sebut Kampung Baru ya. Yang Berhormat yang sebut Kampung Baru yang provoke, bukan saya. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Jangan bangun Yang Berhormat. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini kah standard Menteri? Okey, kita bahas fasal Kampung Baru nak? Tuan Khalid bin Abd. Samad: Ahli-ahli Yang Berhormat... [Ketawa] Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini tidak ada standard punya jawapan. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Yang Berhormat Menteri tidak sebut fasal Kampung Baru tadi. Yang Berhormat Pasir Salak yang... [Dewan riuh] [Pembesar suara dimatikan] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Menteri, sila jawab... [Dewan riuh] Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Tanjong Karang, sila duduk. Yang Berhormat Tanjong Karang, sila duduk, sila duduk. Yang Berhormat Baling, sila duduk. Baik. Baik, baik, baik. Yang Berhormat Menteri, Yang Berhormat Menteri- baik. Ahli-ahli Yang Berhormat sila duduk. Baik, baik, terima kasih. Minta Yang Berhormat Menteri jawab dengan sopan. Tuan Khalid bin Abd. Samad: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, mereka baru belajar hendak jadi pembangkang... [Dewan riuh]

[Pembesar suara dimatikan]. #1630. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak- Bentara, sila jalankan tugas. Minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar... [Dewan riuh] Minta Yang Berhormat Pasir Salak kerana gangguan dimulakan oleh Yang Berhormat Pasir Salak. Gangguan dimulakan oleh Yang Berhormat Pasir Salak, saya minta keluar Yang Berhormat Pasir Salak... [Disampuk]. Tidak... [Dewan riuh] Minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar dua hari... [Disampuk] Tidak. Saya telah buat keputusan Yang Berhormat Pasir Salak untuk minta diusir keluar, dua hari... [Dewan riuh] Saya sudah bagi warning sudah banyak kali, saya minta. Tidak minta kebenaran daripada saya. Baik, baik. Gangguan telah hampir 20 minit. Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar. Minta Bentara- yang lain boleh duduk. Yang Berhormat yang lain sila minta. Ahli Yang Berhormat yang lain duduk, saya minta Yang Berhormat Pasir Salak untuk- usher them out. Terima kasih Bentara. Tidak minta kebenaran daripada saya... [Dewan riuh]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya minta supaya seorang menjadi contoh kepada yang lain. Ya, sila. Ya, pun sama juga, sana sila duduk. Jangan- sini minta duduk. Boleh saya sebut seorang lagi hendak minta saya keluarkan? Ya, baik. Saya minta Yang Berhormat Pasir Salak keluar, seorang sahaja keluar. Minta hormat... [Dewan riuh]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Saya dengan cara baik saya telah buat keputusan Yang Berhormat Pasir Salak... [Disampuk] Baik... [Dewan riuh]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Baik. Baik. Ahli-ahli Yang Berhormat, saya minta semua senyap. Baik. Saya tetap dengan keputusan saya tetapi Yang Berhormat Pasir Salak boleh duduk tanpa ada gangguan yang lain. Saya minta Yang Berhormat Menteri terus bercakap. Akan tetapi saya telah buat keputusan untuk Yang Berhormat Pasir Salak untuk dua hari. Baik, terima kasih. Saya kata...[Disampuk] Sila Yang Berhormat Menteri... [Dewan riuh]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Tidak apa, itu saya yang halau. Baik. Yang Berhormat Menteri boleh? Baik, minta Yang Berhormat Baling sila duduk. Yang Berhormat Baling duduk, Yang Berhormat Pasir Salak duduk. Baik, sila. Tuan Khalid bin Abd. Samad: Okey, bukan saya yang sebut Kampung Baru ya. Yang Berhormat yang sebut Kampung Baru yang provoke, bukan saya. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Jangan bangun Yang Berhormat. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini kah standard Menteri? Okey, kita bahas fasal Kampung Baru nak?. Tuan Khalid bin Abd. Samad: Ahli-ahli Yang Berhormat... [Ketawa]. Tan Sri Haji Noh bin Haji Omar [Tanjong Karang]: Ini tidak ada standard punya jawapan. Tuan Willie anak Mongin [Puncak Borneo]: Yang Berhormat Menteri tidak sebut fasal Kampung Baru tadi. Yang Berhormat Pasir Salak yang... [Dewan riuh]. [Pembesar suara dimatikan]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Menteri, sila jawab... [Dewan riuh]. Timbalan Yang di-Pertua [Dato' Mohd Rashid Hasnon]: Yang Berhormat Tanjong Karang, sila duduk. Yang Berhormat Tanjong Karang, sila duduk, sila duduk. Yang Berhormat Baling, sila duduk. Baik. Baik, baik, baik. Yang Berhormat Menteri, Yang Berhormat Menteri- baik. Ahli-ahli Yang Berhormat sila duduk. Baik, baik, terima kasih. Minta Yang Berhormat Menteri jawab dengan sopan. Tuan Khalid bin Abd. Samad: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua, mereka baru belajar hendak jadi pembangkang... [Dewan riuh].

https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-31102019.pdf