Datasets:

issai

/

kazqad-retrieval

like 1

[ { "docid": "616775_2_1", "text": "Романның әрекеті 1757 жылдың тамыз айында Нью-Йорк Британдық колониясында, Франко-Үнді соғысы қызған кезде орын алады. Романның бір бөлігі форт Уильям-Генриге шабуылдан кейінгі оқиғаларға арналған, француздардың үнсіз келісімімен олардың Үнді одақтастары бірнеше жүз берілген ағылшын солдаттары мен қоныстарын қиған кезде. Аңшы және ізші Натти Бампо «Аңшы» романының бірінші (іс-әрекеттің даму реті бойынша) оқырманға ұсынылған, могикан — Шыңғысғұқ тайпасының түрік достарымен және оның ұлы Ункаспен бірге — екі апалы-сіңлілерді, британдық командирдің қыздарын құтқаруға қатысады. Кітап соңында Ункас, соңғы моғикан, қыздардың үлкені қабығын құтқаруға сәтсіз әрекеттен өледі.", "title": "Могиканның соңғы тұяғы (кітап)" } ]

[ { "docid": "616775_3_1", "text": "Роман бірнеше рет түсірілді, оның ішінде 1992 жылдың ең танымал нұсқасы, режиссер Майкл Манн түсірген.", "title": "Могиканның соңғы тұяғы (кітап)" } ]

[ { "docid": "18417_3_1", "text": "Анкараның жан саны ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi — мекенжай бойынша халық санын тіркеу жүйесі) бойынша 2015 жылда 5,270,575 болды. Тұрғындардың 2.225.033-і еркек, 2.241.723-і әйел болып есептелді. 1978 жыл мен 1983 жыл арасында туылғандар халық санының ең көп бөлшегін құрап, жалпы саны 429.946-ға жетті. \nКүнделікті қала іші тасымалда қала әкімдігі қамтамасыз еткен автобустар мен жеке меншіктегі бағыттық көліктер (минибустар) қызмет көрсетеді. Қала әкімдігіне бағынышты көліктерде магниттік карт (карточка) қолданылады. Жеке көліктерде нақтылай ақша қолданылады. Қаладағы такси саны халықтың сұранысын қамтамасыз етуге жеткілікті. Таксилер тәулік бойы жұмыс істейді. Түнгі сағат 12-ден таңғы сағат 6-ға дейін таксилер түнгі бағамен қызмет көрсетеді.\nАнкара қаласы 1923 жылдан бері Түркияның астанасы болып табылады. Халқының саны жағынан елдегі екінші орындағы қала. Ол тек саяси орталық емес, сонымен бірге, Ыстамбұл және Ізмір қалалары секілді экономикалық маңызы бар қала.", "title": "Анкара" } ]

[ { "docid": "18417_1_1", "text": "\nАнкара (Ankara) — Түркия Республикасының елордасы, екінші ең үлкен қаласы. Халқының саны жағынан Ыстамбұлдан кейін, жер көлемі жағынан Конядан кейін екінші орын алады. халық саны — 4.9 миллион адамдар жетеді.", "title": "Анкара" }, { "docid": "18417_2_1", "text": "Болу, Чанқыры, Қырыққала, Қыршахар, Коня, Ақсарай мен Ескішахар арасында орналасқан. 38°33'-40°47' солтүстік ендіктер мен 30°52'-34°06' шығыс бойлықтарының арасында орын алады. Батыстан шығысқа, солтүстілтен оңтүстікке қарай өтетін транзиттік жолдардың қиылысатын нүктесі болып саналады. Үлкен бөлігі Ішкі Анадолы аймағына қараса, қалған бөлігі Батыс Қаратеңіз аймағында жатыр.", "title": "Анкара" } ]

[ { "docid": "591883_2_1", "text": "Ерлер арасындағы футболдан әлемнің 8-ші чемпионаты — 1966 жылы Англия стадиондарында өтті. Турнирдің өткізілу ережесі дәл 1962 жылғыдай болды. Финалда ГФР құрамасын 4:2 есебімен ұтқан Англия тұңғыш рет әлем чемпионы атанды.", "title": "Футболдан 1966 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "591883_3_1", "text": "Чемпионат басталардан үш жарым ай бұрын, 1966 жылы наурыз айында Лондондағы Вестминистер сарайында сақтаулы тұрған әлем кубогі аяқ астынан ұшты-күйлі жоғалды. Бүкіл полиция аяғынан тік тұрып іздейді. Бірақ кубокты олар емес, Лондонның 26 жасар тұрғыны Дэвид Корбеттің \"пиклз\" атты иті қаланың ішіндегі бұталардың арасынан тауып алады. Артынша күдікті саналған Эдвард Блетчли есімді жігіт екі жылға сотталып кетеді.", "title": "Футболдан 1966 жылғы әлем біріншілігі" }, { "docid": "591883_4_1", "text": "Бұл чемпионат — әйгілі португалдық футболшы Эйсебио қатысқан жалғыз әлемдік біріншілік еді. Эйсебио барынша жарқырады, алты матчта тоғыз гол соғып, чемпионат сұрмергені атанды, ал Португалия құрамасы әлем чемпионатына бірінші рет қатысып отырса да, күміс жүлдені иемденді.", "title": "Футболдан 1966 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "22076_2_1", "text": " |Типі = SBbc (спиральді галактика)\n |Сәулелік жылдамдығы = \n |Сәулелік жылдамдығы қате = \n |Қызыл ауытқуы = \n |Қызыл ауытқуы қате =\n |Айналу жылдамдығы = \n |Айналу жылдамдығы қате =\n |Қашықтығы = \n |Бұрыштық орналасуы = \n |Жарықтығы = \n |Абсолюттік жұлдыздық шамасы = \n |Салмағы = 3,0x10<sup>12</sup>\n |Радиусы = \n |Қасиеттері = \nҚұс жолы (немесе бас әріппен Галактика) — құрамына Күн жүйесі және көптеген жұлдыздар енетін алып аумақты спиральді галактика. Ол шамамен екі жүз миллиард жұлдыздан, сондай-ақ жұлдыз шоғыры мен тобынан, газ бен тозаң тұмандықтарынан және жұлдызаралық кеңістікке таралған жеке атомдар мен түйіршіктерден құралған. Бұлардың үлкен бөлігінің пішіні линза тәріздес, оның көлденеңі шамамен 30 кпк, ал қалыңдығы 4 кпк. Кіші бөлігінің пішіні сфера тәріздес, оның радиусы шамамен 15000 пк. Құс жолы галактикасының барлық құраушылары кіші симметрия осінен айналатын, бірыңғай динамикалық жүйе болып байланысқан.", "title": "Құс жолы" } ]

[ { "docid": "22076_1_1", "text": "\n{{Галактика/Жұлдыздар шоғыры\n |Түрі = галактика\n |Атауы = Құс жолы\n |Сурет = Artist's impression of the Milky Way (updated - annotated).jpg\n |Сурет атауы = Құс жолы (компьютерлік модель)\n |Ашушы = \n |Ашылу уақыты = \n |Өзге аттары = \n |Дәуірі = J2000.0\n |Шоқжұлдызы = \n |Тура көтерілуі = {{RA|17|45|39,9}}\n |Ауытқуы = {{Dec|-29|00|28}}\n |Көрінерлік өлшемі =\n |Көрінерлік жұлдыздық шамасы = \n |Фотографиялық жұлдыздық шамасы =", "title": "Құс жолы" }, { "docid": "22076_3_1", "text": "Жердегі бақылаушыға аспандағы мыңдаған жеке жұлдыздар Құс жолы тәрізді көрінеді. Осыған байланысты біздің галактика \"Құс жолы жүйесі\" деп те аталады. Құрамына Күн енетін галактиканы басқа галактикалардан ажырату үшін, оны кейде «\"біздің галактика\"» деп те атайды. Кейде \"Галактика\" (бас әріппен) деп те жазылады.", "title": "Құс жолы" } ]

[ { "docid": "18380_1_1", "text": "\nПхенчхан Олимпиадалық Ойындар 2018 (ағылш. \"2018 Winter Olympics\", фр. \"Jeux Olympiques d’hiver de 2018\") — 2018 жылы 9-25 ақпан күндері Корея Республикасының Пхенчхан қаласында өтті. 92 елден 2922 спортшы қатысты.", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18380_2_1", "text": "* Анси, Франция, 7 дауыс\n* Мюнхен, Германия, 25 дауыс\n* Пхенчхан, Корея Республикасы, 63 дауыс", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18380_3_1", "text": "Қазақстаннан Олимпиадаға 4 спорт түрінен 44 спортшы аттанып, Юлия Галышева фристаилдан қола жүлде иеленді.", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "4711_1_1", "text": "\n\nНью-Йорк Сити (New York City) — АҚШ-тағы ең тығыз мекенделген, ең ірі қаласы, әлемдегі ең урбандалған қала. Ол 1970-жылдан бері АҚШ-тың ең ірі қаласы болып табылады, әрі АҚШ-тың алғашқы астанасы болды, мұнда Джордж Уошиңтонның алғашқы ел президенті ретіндегі инаугурациясы өтті. Бір ғасырдан аса уақыт бойы әлемнің ең негізгі коммерция және қаржы орталығы болып келеді. Әлемге бұқаралық ақпарат құралдары, саясат, білім, көңіл көтеру, өнер және сән салаларындағы ықпалы бойынша көшбасшы орталық болып есептеледі. БҰҰ бас кеңсесі Нью-Йоркте орналасқан. ", "title": "Нью-Йорк" } ]

[ { "docid": "4711_2_1", "text": "Нью-Йорк 5 ауданнан тұрады (боро): Бронкс, Бруклин, Куинс, Манхэттен және Статен-Айленд.", "title": "Нью-Йорк" } ]

[ { "docid": "534274_1_1", "text": "Егерде мен қалсам (If I stay ) \"қырық төрт жасар американдық\" әйел жазушы Гейл Форман жазған роман. Ол 2009 жылы басып шығырылған. ", "title": "Егерде мен қалсам (роман)" } ]

[]

[ { "docid": "560706_1_1", "text": "\nКөгілдір сақиналы сегізаяқ (Hapalochlaena) – сегізаяқтардың ішіндегі ең улысы. Бұл сегізаяқ моллюскілер типіне жатады. Австралия, Индонезия, Филиппин, Жаңа Гвинеяның таяз жылы суларында тіршілік етеді. Тіршілік ету ұзақтығы – жарты немесе бір жыл. Сары түсті денесі және қара, көк түсті сақиналары арқылы оларды оңай ажыратуға болады. Денесінде көгілдір 50-60-қа жуық сақинасы, сегіз аяғы бар. Пішіні 12-20 см-дей. Қармалауыштарының бірін жоғалтса, оның орнына жаңадан қармалауыш өсіп шығады. Көгілдір сақиналы сегізаяқ су маржантастарының арасында жасырынып тұрып, балықтар мен шаяндарды қармалауышымен ұстап алады да, тұмсығымен тістеп, улы сөлін шашады. Жауынан қорғану үшін жолындағы кез келген тасқа барып жабысып, бір секунд ішінде түсін сол тастың түсіндей етіп өзгертіп жібереді. Бездерінен бөлінетін күшті уы жемтігінің тыныс алу мүшесін және денесін жансыздандырады. Күзде салған елуге жуық жұмыртқасы қармалауыштарының астында алты айға жуық дамиды. Бұл уақытта олар қоректенбейді. Ұрпағы өмірге келген кезде аналығы өледі. Көгілдір сақиналы сегізаяқ – денесі шағын болғанымен өте белсенді, сондай-ақ өте улы су жәндіктерінің бірі.", "title": "Көгілдір сақиналы сегізаяқ" } ]

[]

[ { "docid": "36962_1_1", "text": "\nАс тұзы, натрий хлориді, NaCІ — түссіз кристалды зат. Балқу 8010С, қайнау 14130С, тығызд. 2,161 г/см3 (200С). Суда, сұйық аммиакта, спирттерде, этиленгликолда, құмырсқа қышқылында ериді, ал тұз қышқылында ерімейді. Судағы қаныққан ерітіндісі (28,41г NaCІ) 108,70С темп-рада қайнайды.А. т. табиғатта галит минералы (тас тұзы) түрінде, мұхиттар мен теңіз, сондай-ақ көл және жер асты суларының құрамында кездеседі (қ. Ас тұзы кендері). Тех. мақсаттар үшін тас тұзы мен тұндырылған тұз, тағамдық мақсаттар үшін буландырылған және таза тұндырылған А. т. қолданылады. А.т-ның иодталған, брикеттелген т.б. арнаулы түрлері де өңдіріледі. А.т. тамаққа қосуға (ас тұзы деп аталуы осыдан), тағам өнімдерінде пайдаланылады; хим. өнеркәсіпте сода, хлор т.б. өнімдерді алу үшін шикізат ретінде, ал медицинада физиологиялық ерітінді түрінде қолданылады. Әдеб.: Беремжанов Б.А., Химия природных солей, А.-А., 1987.\n", "title": "Ас тұзы" } ]

[ { "docid": "36962_2_1", "text": "* Тұзды мөлшерінен артық пайдаланса кейбір ауруларға әкеледі: қан қысымының көтерілуіне, бүйрек ауруларына шалдықтыралы. \n* Жас нәрестелер тұзды анасының сүтінен алады. \n* Тұзды сумен тамақты шайқау — тамаққа, тіске пайдалы. \n* Мұрын қабынуы және гаймориттерге 0.9% тұзды сумен шайса өте пайдалы.", "title": "Ас тұзы" } ]

[ { "docid": "11627_1_1", "text": "\nНептун — Күн жүйесінің сегізінші ғаламшары, Күн Жүйесіндегі күннен ең алыс орналасқан ғаламшар. Диаметрі жөнінен ең үлкені, салмағы бойынша үшінші ғаламшар. Нептун Жер 17 есе ауыр, Жерден 15 есе ауыр Уран ғаламшарынан сәл ауыр. Ғаламшар Римдік теңіз құдайының атымен аталған. Астрономиялық белгісі, Нептун құдайының үшұшты найзасы.", "title": "Нептун (ғаламшар)" } ]

[ { "docid": "11627_2_1", "text": "1846 жылдың 23 қыркүйегінде ашылған Нептун ғаламшары математикалық есептердің көмегімен ашылған алғашқы ғаламшар болды. Уранның орбитасындағы күтпеген өзгерістер белгісіз ғаламшардың тартылыс күшінің ықпалынан болуы мүмкін деген тұжырым келтірді. Нептун көзделген орындағы бұрыштан табылды. Көп ұзамай Тритон атты серігі ашылды, бірақ, басқа да 12 серіктері XX ғасыр дейін ашылған жоқ. Нептун планетасының қасынан тек бір Вояджер 2 ғарыш кемесі 1989 жылдың 25 тамызында өтті.", "title": "Нептун (ғаламшар)" }, { "docid": "11627_3_1", "text": "Нептунның құрылысы Уранның құрылысына ұқсас, екеуі де ірірек келетін Есекқырған және Қоңырқай газ гиганттарының құрылыстарынан өзгеше. Сондықтан, астрономдар бұл ғаламшарларды \"мұз гиганттары\" қатарына жатқызады. Нептунның атмосферасы Есекқырған мен Қоңырқайдың негізінен сутегі және гелийден тұратын атмосферасына ұқсас болғанымен, су, аммиак және метан тұратын ірі \"мұздарға\" толы, гидрокарбон және шамасы, оттегі іздері бар.", "title": "Нептун (ғаламшар)" } ]

[ { "docid": "56654_1_1", "text": "Сақталу заңдары — кез келген процесте немесе олардың белгілі класында кейбір физикалық шамалардың сан мәндерінің уақытқа байланысты өзгермейтіндігін тұжырымдайтын физикалық заңдылықтар. Кез келген оқшауланған физикалық жүйе үшін орындалатын маңызды сақталу заңдарына энергияның, импульстің, қозғалыс мөлшері моментінің, электр зарядының сақталу заңдары жатады. Жалпы сақталу заңдарымен бірге физикалық жүйелер мен құбылыстардың тек шектеулі кластары үшін ғана орындалатын сақталу заңдары да болады. Салыстырмалықтың арнайы теориясында масса мен энергияның сақталу заңдары қайта қаралып біріктірілді. Сақталу заңдары физикалық жүйелердің симметриялық қасиеттерімен тығыз байланысты. Егер жүйенің симметриялық қасиеті белгілі болса, онда ол үшін сақталу заңдарын немесе керісінше сақталу заңдары белгілі болса, жүйенің симметриялық қасиеттерін анықтауға болады.\n\n", "title": "Сақталу заңдары" } ]

[]

[ { "docid": "45335_1_1", "text": "\nКайман аралдары (Cayman Islands) — Кариб теңізінің Солтүстік-батыс бөлігіндегі аралдар тобы. Вест-Индия аралдары құрамына кіреді. Аралдарды 1503 ж Христофор Колумб ашқан. Кайман аралдары Ұлыбританияның қарамағында. Аум. 259 км2. Халқы 33,6 мың адам (1995). Тұрғындарының ресми тілі – ағылшын тілі. Кайман аралдары Үлкен Кайман, Кіші Кайман және Кайман-Брак аралдарынан тұрады. Әкімшілік орталығы – Джорджтаун қаласы. Климаты тропиктік, пассаттық. Жылдық орташа температура 15 – 30С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 1300 мм. Аралдарды мәңгі жасыл қоңыржай ылғалды орман көмкерген. Мұнда сирек кездесетін құнды ағаштар (негізінен, махагон ағаштары) өседі. Балық кәсіпшілігі жақсы дамыған. Акула, омар, тасбақа, т.б. теңіз жануарлары ауланады. Тропиктік егіншілік қалыптасқан. Құнды ағаш өнімдері және лангуст, тасбақа сауыттары экспортқа шығарылады. Кайман аралдары ірі халықаралық банк операциялары жүргізілетін орталықтардың бірі саналады. Шетелдік туризм жақсы дамыған.", "title": "Кайман аралдары" } ]

[]

[ { "docid": "639133_3_1", "text": "Ирландия үкіметінің ресми мәліметтеріне сәйкес (2004) Ирландия Республикасында ирланд тілінде сөйлейтін 1 570 894 адам бар. Оның ішінде 339 541 ирланд тілін күнделікті қарым-қатынаста қолданады; 155 039 аптасына бір рет оған жүгінеді; 585 300 - аз қолданады; 459 657 - ешқашан дерлік, ал 31 357 тілді қолдану жиілігі туралы сұраққа жауап берген жоқ. Алайда көптеген ирланд тілінің белсенділері мен кәсіби тіл мамандары бұл деректерге күмән келтіреді. Көптеген адамдар күнделікті қарым-қатынаста тілді қолданатындардың саны 65 000-ға жетеді деп санайды. Ирланд тілінде сөйлейтіндердің саны, бір дәрежеде, Солтүстік Ирландияда 167 487 және АҚШ-та 25 870 құрайды.\n", "title": "Ирланд тілі" } ]

[ { "docid": "639133_1_1", "text": "\nИрланд тілі (ирл. \"Gaeilge\" [ˈɡeːlʲɟə], ирландық гэлдік ирл. \"Gaeilge na hÉireann\") — ирландықтардың тілі, кельт тілдерінің бірі; шотланд пен мэн тілдерімен қатар гойдел кіші топқа жатады.", "title": "Ирланд тілі" } ]

[ { "docid": "527892_1_1", "text": "\n\nЖойқын жарылыс (Big Bang) — Әлемнің бұдан 13.7 миллиард жыл бұрын жойқын ғарыштық жарылыс нәтижесінде пайда болғанын және өзгеріп бүгінге жеткенін сипаттайтын ортақ космологиялық модел.. Бұл модел қазіргі ғылыми зерттеу мен өлшеулер арқылы белгілі бір деңгейге дейін расталып отыр. Космологтар дәріптейтін бұл теория бойынша, әлем бұрын шекті уақыттың алдында айырықша тығыз, ерекше жоғары темпратураға ие алғашқы күйден өзгеріп келген. 2013 жылғы Планк спутнигі қол жеткізген ең жоғары өлшеулер арқылы аталмыш жойқын жарылыс бұдан 13.798 (± 0.37) миллиард жыл бұрын болған көрінеді.\nЖойқын жарылыс теориясы моделі Эйнштейннің Жалпы салыстырмалылық теориясын негіз етіп, өріс теңдеулері шешімін мысалы кеңістіктің біркелкілігі мен біртұтастығы) табуды біршама жеңілдетті.", "title": "Жойқын жарылыс" } ]

[ { "docid": "527892_2_1", "text": "1922 жылы Кеңес одағының космологі және математигі Александр Фридман Эйнштейннің Жалпы салыстырмалылық теориясын пайдаланып ағынды денелерді зерттеп, осы моделдің өріс теңдеуін ұсынды.", "title": "Жойқын жарылыс" }, { "docid": "527892_3_1", "text": "1927 жылы Бельгиялық физик, діни қызметкер Жорж Леметр өз еңбегінде кеңейген әлем өз бастауын алғашқы нүктедегі жарылысқа апарып тірейтіні сөзсіз деп есептеп, Жойқын жарылыс моделі мен Тұрақты күй моделін салыстырып, алдыңғысының шындыққа тіпті де жақын екеніне көптеген практикалық дәлелдер келтірді. Оның тұжырымы Фридман теңдеуі мәнімен бірдей болғандықтан, біртұтас Фридман — Леметр — Робертсон — Уокер метрикасы деп аталды. Аталған теңдеу былай көрсетіледі:", "title": "Жойқын жарылыс" } ]

[ { "docid": "7666_1_1", "text": "\n\"Ми\"' ('дұрыс айтылуы — \"мый\") —латын тілінен encephalon деп аталады.\\ сүтқоректілерде мінез-құлыққа жауапты орталық нерві жүйесінің меңгеру торабы. Ми баста бассүйек қуысында орналасады. Ол мынадай бөлімдерден тұрады: сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы ми, аралық ми және үлкен ми сыңарлары.", "title": "Ми" } ]

[ { "docid": "7666_2_1", "text": "Жұлындағы сияқты мида ақ және сұр заттар болады. Ақ заттан өткізгіш жолдар түзіледі. Олар миді жұлынмен, сондай-ақ ми бөліктерін өзара байланыстырып тұрады. Өткізгіш жолдардың арқасында бүкіл орталық жүйке жүйесі біртұтас қызмет атқарады. Сұр зат өз алдында шоғырланып, ақ затқа ядролар түрінде орналасады. Мұнымен қатар сұр зат ми сыңарларымен мишықты қаптап, ми қыртысын түзеді.", "title": "Ми" }, { "docid": "7666_3_1", "text": "Сопақша ми мен көпір жұлынның жалғасы болып табылады, олар рефлекстік және өткізгіштік қызмет атқарады.", "title": "Ми" } ]

[ { "docid": "531175_1_1", "text": "\nЗахари Джордж «Зак» Рориг (Zachary George \"Zach\" Roerig (айтылуы ); 1985 жылы 22 ақпанда АҚШ, Огайо штатында туған) — америкалық актер, «Как вращается мир» телехикаясында Кейси Хьюз ролімен және «Дневники вампира» телехикаясында Мэтт Донован ролінде кең танылған.", "title": "Зак Рериг" } ]

[ { "docid": "531175_2_1", "text": "Зак Огайода, Даниэль мен Андреа Рориктің отбасында туған. Оның Эмили атты қарындасы бар, ол 1989 жылы туған. Рериктар отбасылық бизнесі - құлпытас жасау болған, бұл кәсіппен Зактың әкесі мен атасы айналысады, өсе келе Закта құлпытас жасауда әкесіне көмектескен. Орта мектепте Зак футбол ойнап, күреспен айналысқан.", "title": "Зак Рериг" } ]

[ { "docid": "13904_2_1", "text": "Рим Тиррен теңізінен 25 км қашықтықта орналасқан Тибр өзенінің сол жағалауында және Апеннинс тауы шатқалынан бірдей қашықтықта, Апенниннен теңізге дейін созылған аңғарда орналасқан.", "title": "Рим" } ]

[ { "docid": "13904_1_1", "text": " \nРим немесе Рома (айтылуы ; Roma, айтылуы ; Roma) — Италия елінің астанасы, Лацио әкімшілік аймағына қарасты Рим провинциясында орналасқан.", "title": "Рим" }, { "docid": "13904_3_1", "text": "Көптеген еуропалық қалалардан айырмашылығы, қала құрылысы ауданы қала шекарасының төрттен бір бөлігі ғана.", "title": "Рим" } ]

[ { "docid": "159447_1_1", "text": "Ақпараттық қауіпсіздік — мемлекеттік ақпараттық ресурстардың, сондай-ақ ақпарат саласында жеке адамның құқықтары мен қоғам мүдделері қорғалуының жай-күйі.", "title": "Ақпараттық қауіпсіздік" }, { "docid": "159447_2_1", "text": "==Ақпаратты қорғау ==\nАқпаратты қорғау — ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған шаралар кешені. Тәжірибе жүзінде ақпаратты қорғау деп деректерді енгізу, сақтау, өңдеу және тасымалдау үшін қолданылатын ақпарат пен қорлардың тұтастығын, қол жеткізулік оңтайлығын және керек болса, жасырындылығын қолдауды түсінеді. Сонымен, ақпаратты қорғау - ақпараттың сыртқа кетуінің, оны ұрлаудың, жоғалтудың, рұқсатсыз жоюдың, өзгертудің, маңызына тимей түрлендірудің, рұқсатсыз көшірмесін жасаудың, бұғаттаудың алдын алу үшін жүргізілетін шаралар кешені. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезін қойылатын шектеулерді қанағаттандыруға бағытталған ұйымдастырушылық, программалық және техникалық әдістер мен құралдардан тұрады.", "title": "Ақпараттық қауіпсіздік" }, { "docid": "159447_3_1_1", "text": "===Ақпараттық қауіпсіздік ===\nАқпаратты өңдеудің автоматтандырылған жүйесі (АЖ) ретінде келесі объектер жиынтығын түсіну керек:\n# есептеуіш техника құралдарын;\n# программалық жасауды;\n# байланыс арналарын;\n# түрлі тасушылардағы ақпараттарды;\n# қызметшілер мен жүйені пайдаланушыларды.\nАЖ-нің ақпараттық қауіпсіздігі жүйенің мына күйлерінде:\n# жүйенің сыртқы және ішкі қауіп-қатерлердің тұрақсыздандыру әсеріне қарсы тұра алу қабілеті бар кезіндегісі;\n# жүйенің жұмыс істеуі және жүйенің бар болуы сыртқы ортаға және оның өзінің элементтеріне қауіп келтірмеуі кезіндегісі қарастырылады.\nТәжірибе жүзінде ақпараттық қауіпсіздік қорғалатын ақпараттың келесі негізгі қасиеттерінің жиынтығы ретінде қарастырылады:\n* конфиденциалдылық (құпияланғандық), яғни ақпаратқа тек заңды пайдаланушылар қатынай алатындығы;\n* тұтастық, біріншіден, тек заңды және сәйкесті өкілдігі бар пайдаланушылар ғана өзгерте алатын ақпараттың қорғалуын, ал екіншіден ақпараттың ішкі қайшылықсыздығын және (егер берілген қасиет қолданыла алатын болса) заттардың нақты жағдайын бейнелеуін қамтамасыз ететіндігі;\n* қатынау қолайлығы, қорғалатын ақпаратқа заңды пайдаланушыларға бөгетсіз қатынаудың кепілі болуы.", "title": "Ақпараттық қауіпсіздік" } ]

[]

[ { "docid": "57709_1_1", "text": "\nСалмақ — Жер бетіне жақын тұрған денеге әсер ететін ауырлық күшінің сандық шамасы: P=mg, мұндағы m — дене массасы, g — еркін түсу үдеуі (немесе ауырлық күшінің үдеуі). Дененің массасы тұрақты шама, ал g мәні Жер бетіндегі ендікке және теңіз деңгейінен есептелетін биіктікке байланысты (мысалы, Алматы үшін g=9,804м/с2) өзгеретіндіктен, оған сәйкес дененің салмағы да өзгереді. Дененің салмағы күш бірлігімен (Н, кгк, дина және т.б.) өлшенеді.\n", "title": "Салмақ" } ]

[ { "docid": "57709_2_1", "text": "САЛМАҚ - 1. дене салмағы; 2. ілінісу салмағы - көліктік құралдын жетекші доңғалағына түсетін және олардың жолмен ілінісуін қамтамасыз ететін ілінісу салмағы.", "title": "Салмақ" } ]

[ { "docid": "38157_1_1_1", "text": "Жатыр (\"uterus\") — адамның және жануарлардың ұрық дамитын аналық жыныс мүшесі. Адам Жатыры кіші жамбас қуысында орналасады. Жатыр денесі алға қарай иіліп, жатыр мойнымен доғал бұрыш жасайды. Оның сырт пішіні алмұрт тәрізді. ұзындығы 8 см, салмағы 40 — 50 г. Жатырдың жоғарғы жағы — Жатыр денесі немесе Жатыр түбі, төменгі жағы Жатыр мойны деп аталады. Жатыр денесі: сыртқы — сір, ортаңғы — бұлшық етті, ішкі — шырышты қабаттардан, ал Жатыр мойны қынаптан және мойын өзегінен тұрады. Жатырдың сір қабығы іш перденің бір бөлігі, Жатырдың алдыңғы және артқы жағын жауып жатады; бұлшық етті қабатының әйел босанған кезде маңызы зор, оның жиырылу қасиетінің салдарынан нәресте босану жолдарынан тез өтеді; Жатырдың шырышты қабатында етеккір айналымының барлық циклдік өзгерістері өтеді. Шырышты қабатқа енген ұрық, тоғыз ай бойы ана организмінен тиісті қоректік заттарды плацента арқылы алып, өсіп жетіледі (қ. Жыныс мүшелері). Жатыр кейбір құрттар, буынаяқтылар, моллюскілерде және омыртқалы жануарлардың көпшілігінде — шеміршекті балықтар (акула) мен кейбір сүйекті балықтарда, қосмекенділерде, бауырымен жорғалаушыларда, барлық сүтқоректілерде болады. Тірі туатын жануарлар Жатырында газ алмасу процесі жүреді және ұрық аналық организмнен қоректеніп дамиды.", "title": "Жатыр" } ]

[]

[ { "docid": "45015_2_1_1", "text": "Дүние жүзіндегі аса ірі өзендердің бірі. ұзындығы 3950 км, Миссуридің бастауынан есептегенде 6420 км. Алабы 3268 мың км<sup>2</sup>, орташа жылдық су ағымы сағасында 19000 м<sup>3</sup>/с. Ірі оң салалары – Миссури, Арканзас, Ред-Ривер, сол салалары – Висконсин, Иллинойс және Огайо. Миннесота штатындағы шағын көлден басталып, АҚШ-ты солтүстігінен оңтүстікке қарай өлы жазықтарды бойлап қиып өтеді де, Мексика шығанағына үлкен атырау жасап құяды. Миссисипи жыл сайын теңізге 360 миллион тұнба алып барады да атырауы Мексика шығанағының ішіне қарай жылына 100 метрдей жылжиды. Қар, жаңбыр суымен толығады. Оң салалары арқылы Сеңгір тауларынан, көбінесе, еріген қар суы, сол салаларымен жаңбыр суы келіп қосылады. Көктем мен жазда тасиды. Жоғарғы жағы қыста 3 – 4 ай қатады. Миссисипи өзен жүйесіндегі кеме жолының ұзындығы 25 мың км-ден асады. Каналдар арқылы өлы көлдер алабымен және Әулие Лаврентий өзені арқылы Атлант мұхитымен жалғасады. Өзен кемелері Сент-Пол қаласына дейін (3 мың км-ден артық қашықтыққа), теңіз кемелері Батон-Руж қаласына дейін қатынайды. Миссисипи және оның салалары өзен алабының оңтүстік қуаң аудандарында жер суаруға пайдаланылады.", "title": "Миссисипи (өзен)" } ]

[ { "docid": "45015_1_1", "text": "\n\nМиссисипи (Mіssіssіpі – үндістерше «үлкен өзен») — Солтүстік Америкадағы ең ірі өзен. ", "title": "Миссисипи (өзен)" } ]

[ { "docid": "74620_1_1", "text": "Бессемерлеу - сұйық шойынды отын жұмсамай-ақ болатқа айналдыру тәсілдерінің бірі. Бессемер (1813—1898) ұсынған әдіс бойынша балқыған шойынның ішімен ауаны үрлеп өткізеді. Металдан жасалған, ішкі қабырғасы отқа төзімді кірпіштен қаланған, 40—50 т. шойын сиятын ретортаны конвертор дейді. Конвертор төңкеруге келетіндей етіп бекітіледі. Конвертордың түбіндегі тар тесіктер арқылы қатты сығылып үрленген ауа шойынның өн бойынан өтіп, ондағы қоспаларды тотықтырады. Алдымен кремний мен марганец, одан кейін көміртек тотығады. Б. 10—12 минутта бітеді, одан кейін конверторды төңкеріп босатып, келесі шойынды бессемерлеу даярлайды. .", "title": "Бессемерлеу" } ]

[]

[ { "docid": "538991_1_1", "text": "\nМари Жозеф Поль Ив Рош Жильбер дю Мотье, маркиз де Ла Файет (Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier, marquis de La Fayette; 1757 жыл 6 қыркүйек, Шаваньяк (Канталь) - 1834 жыл 20 мамыр, Париж) - француз саяси қайраткері.\n", "title": "Жильбер Лафайет" } ]

[]

[ { "docid": "656558_2_1", "text": "Орион тұмандығы Күн жүйесіне салыстырмалы түрде жақын, 500 парсек (1 парсек = 3,2616 жарық жылы) немесе 1270 жарық жылы. Біз айтқанымыздай, ол жұлдыздың төртбұрышының ортасында диагональ бойынша үш жарқын жұлдыздан құралған Орион белдеуінде орналасқан. Бұл үш жұлдыз - Минтака, Альнилам және Альнитак, бірақ ауызекі тілде оларды Үш Мэри немесе Үш Данышпан деп атайды.", "title": "Орион тұмандығы" } ]

[ { "docid": "656558_3_1", "text": "Жерден аспандағы тұмандықтың бұрыштық диаметрі (объектіні Жерден қарайтын бұрыштың мөлшері) шамамен 60 доға минутты құрайды. Салыстыру үшін, Шолпан, оңай көрінетін аспан денесі, уақытқа байланысты шамамен 10-нан 63 доғалық минутқа дейін созылады, бірақ Шолпанның пайда болуы жақын болу себептерінен жарқын көрінеді. Тұмандықтың мөлшері және оның шынайы жарықтығы туралы қашықтықты салыстыру арқылы түсінік алуға болады: 1270 жарық жылы = 1,2 х 1016 км.\n", "title": "Орион тұмандығы" } ]

[ { "docid": "68751_1_1", "text": "Указ - мемлекеттік биліктің жоғарғы органы, президенті, премьер-министрі қабылдайтың, қаулы, заң түріндегі актілердің бірі.\n", "title": "Указ" } ]

[]

[ { "docid": "501873_2_1", "text": "Олимпиада ойындарын 7 қала бірден көп рет қабылдады.Олар — Афина(1896 және 2004 жылғы жазғы Олимпиада), Париж(1900 және 1924 жылғы жазғы Олимпиада), Санкт-Мориц(1928 және 1948 жылғы қысқы Олимпиада), Лейк-Плэсид(1932 және 1980 жылғы қысқы Олимпиада), Лос-Анджелес(1932 және 1984 жылғы жазғы Олимпиада) және Инсбрук(1964 және 1976 жылғы қысқы Олимпиада).Лондон — Олимпиада ойындарын үш рет қабылдаған алғашқы қала(1908, 1948, 2012).Ал ең көп Олимпиада ойындарын өткізген ел — АҚШ - 8 рет.Франция 5 рет, Ұлыбритания, Жапония, Италия, Канада және Германия тиісінше 3 рет Олимпиада ойындарын қабылдады.", "title": "Олимпиада ойындарын қабылдаған қалалардың тізімі" }, { "docid": "501873_3_1", "text": "Олимпиада ойындары 28 рет Еуропада, 12 рет Солтүстік Америкада, 5 рет Азияда және 2 рет Океанияда өткізілген.2016 жылы Рио-де-Жанейро Оңтүстік Америкадағы Олимпиада ойындарын қабылдаған алғашқы қала болмақ.Ал қалған географиялық аймақтар(Африка құрлығы, Таяу Шығыс, Үндістан түбегі, Кариб теңізі және Оңтүстік-Шығыс Азия) бірде-бір рет Олимпиаданы қабылдап көрген жоқ.", "title": "Олимпиада ойындарын қабылдаған қалалардың тізімі" } ]

[ { "docid": "501873_1_1", "text": "\n1896 жылы қазіргі заманғы Олимпиада ойындары басталғыннан бері 27 рет жазғы Олимпиада ойындары 22 әр алуан қалаларда және 21 рет қысқы Олимпиада ойындары 18 әр алуан қалаларда болып өтті.Және де үш рет жазғы және екі рет қысқы Олимпиада ойындары соғыстың кесірінен өткізілген жоқ, атап айтқанда: 1916 жылы Берлинде(жазғы), 1940 жылы Токио(жазғы) мен Саппорода(қысқы), және Лондонда(жызғы) мен Кортина д'Ампеццода(қысқы).\nХалықаралық Олимпиада комитетінің (ХОК) таңдауы бойынша келешектегі Олимпиада ойындарын төрт қала:2014 жылы қысқы олмпиаданы Сочи, 2016 жылы жазғы Олимпиаданы Рио-де-Жанейро, 2018 жылы қысқы Олимпиаданы Пхенчхан және 2020 жылы жазғы Олимпиаданы Токио қабылдайды.", "title": "Олимпиада ойындарын қабылдаған қалалардың тізімі" } ]

[ { "docid": "41321_1_1", "text": "thumb|325px|\nҮштік одақ — 1882 ж. құрылған Герман империясы, Аустрия-Мажарстан және Италия патшалығы арсындағы әскери-саяси одағы. 1879 ж. Германия Аустрия-Мажарстан өзара одақтасу туралы шарт жасасты. 1882 ж. бұл одаққа Италия қосылды. Герман империясы дүниежүзілік үстемдікке ұмтылса, Италия жаңа жерлерді отарлау жолындағы күресте Франциямен бақталас болды. Үштік одақ шарты төрт рет жаңартылды: 1887, 1891, 1902 және 1912. Үштік одақ елдерінің саясаты герман империализмінің өсіп келе жатқан басқыншылығын, оның отар жерлерін кеңейтуге, тауар өткізетін жаңа рыноктар мен шикізат көздерін басып алуға ұмтылатындығын көрсетті. Осы саясатты жүзеге асыруда Германияның Ұлыбританиямен бетпе-бет келуіне тура келді, өйткені оның қолында орасан зор отар жерлер бар еді. 1904 — 1907 ж. Үштік одаққа қарсы Ұлыбритания, Франция, Ресей одағы құрылды. Сонымен Еуропа қарулы күштері екі лагерьге бөлінді, мұның өзі 1-дүниежүзілік соғыстың ашылуына себепкер болды. 1-дүниежүзілік соғыс басталғанда, Италия өзінің бейтараптығын жариялады. 1915 ж. мамырда Италия Антанта мемлекеттерімен шарт жасасып, өзінің одақтастары Аустрия-Мажарстан мен Германияға қарамақарсы соғысты. Сөйтіп, Үштік одақ. жойылды.", "title": "Үштік одақ" } ]

[]

[ { "docid": "69790_1_1", "text": "\nҚарынша (желудочек); (лат. ventriculus) — қанды қан тамырларына айдайтын жүрек бөлігі. Жүректе оң және сол қарынша болады. Олардың қабырғалары: ішкі — эндокардтан, ортаңғы — миокардтан және сыртқы — эпикардтан тұрады. Сол қарыншаның қабырғасы оң қарыншаға қарағанда үш еседей қалың болып келеді. Жүректің ұшы сол қарыншаның үлесіне тиеді. Оң және сол қарынша бір-бірінен жүрек сыртындағы ұзынша сайлар және жүрек ішіндегі етті перде арқьшы бөлінген. Оң қарыншадан вена қаны өкпе артериясының бағанына кіші қанайналым шеңберіне, ал сол қарыншадан артерия қаны организмнің негізгі артерия қан тамыры — қолқа (аорта) арқьшы үлкен қанайналым шеңберіне ағып шығады.\n", "title": "Қарынша" } ]

[]

[ { "docid": "56579_3_1", "text": "Сакс оның түп нұсқасын Дефонтенель және басқа да кларнетті аспаптардан алған. Саксофон мыс, никель және цинк; мыс, цинк, латунь немесе күміс қоспаларынан құйылады. Саксофонның көптеген клапандары мен кларнетке тән мундштугы бар. Саксофонның түрлері: альт, тенор, сопрано, баритон, т.б. Саксофонға арналған ноталар скрипка кілтінде жазылады. Оның тембрі кларнет, гобой және виолончельдің қосылып шығарған дыбысы сияқты жұмсақ. Саксофон эстрадалық оркестрде көп қолданылады. Қазіргі кезде саксофон джаз жанрының аспабы ретінде кең танымал.\n\n", "title": "Саксофон" } ]

[ { "docid": "56579_4_1", "text": "1840-шы жылдары өлшемдері әртүрлі бірнеше саксофонды жасаған Адольф Сакс, 1846 жылдың 28-маусымында аспапқа патент алды. ", "title": "Саксофон" } ]

[ { "docid": "155708_1_1", "text": "H&M (Hennes & Mauritz) – швед компаниясы . Еуропадағы ең ірі киім саудасы желісі. Штаб-пәтері Стокгольмде орналасқан. Компания қызметі сәнді әрі сапалы киімдерді қолжетімді бағамен ұсынуға бағытталған.", "title": "H&M" }, { "docid": "155708_2_1", "text": "1947 жылы Эрлинг Перссон Швецияның Вестерос қаласында «Hennes» (швед. «ол үшін») әйелдер киім дүкенін ашты. Кейіннен 1968 жылы Эрлинг аңшылар мен балықшыларға арнаған «Mauritz Widforss» дүкенін иеленеді. Уақыт өте келе ол ерлер мен балаларға арналған киімдер шығарумен айналыса бастады. Осылайша компания атауы «Hennes & Mauritz» болып өзгереді.", "title": "H&M" } ]

[ { "docid": "155708_3_1", "text": "Бүгінде «H&M Group» ұсынған киім-кешек пен косметикалық өнімдер шамамен әлемнің 37 елінде орналасқан 2000-ға жуық дүкенде сатылымға шыққан.", "title": "H&M" } ]

[ { "docid": "51683_1_1_1", "text": "Кроссинговер (\"ағылш. crossіng-over – айқасу\") – гомологтық хромосомалардың ұқсас бөліктері арасындағы ажырау және қайта бірігу нәтижесінде болатын айқасу. Кроссинговер І-ші мейоздың профазасында жүреді және әр түрлі гендердің аллельдерінің жаңа комбинацияларының түзілуіне әкеледі. Мейоз процесінде гомологты хромосомалар әр ядроға ажыраудың алдында бір-біріне қарама-қарсы орналасады. Осы уақытта екі гомологты хромосомалардың бөліктері үзіліп, олар осы хромосомалардың басқа бөліктерімен айқасып қайта жалғасады. Кроссинговер тұқым қуалайтын өзгергіштіктің бір түрі болып саналады, соның нәтижесінде ұрпақтардың генетик. әр түрлілігі артады. Кроссинговер – популяциядағы комбинативті өзгергіштікті қамтамасыз ететін және табиғи сұрыптауға материал бола алатын маңызды механизм. Сондай-ақ құрамында бір немесе бірнеше гендер орналасқан хромосоманың үлкен бөліктерінің қайта комбинациялануына немесе бір ген ішіндегі комбинацияларға әкелуі мүмкін. Гендер арасындағы кроссинговер жиілігі олардың хромосомадағы арақашықтықтарын көрсетеді. Хромосомада гендер бір-бірінен неғұрлым алшақ орналасса, олардың арасында айқасудың болу мүмкіндігі соғұрлым көбейеді. Экспериментальды (тәжірибелік) генетикада кроссинговер хромосомалардың генетик.", "title": "Кроссинговер" } ]

[]

[ { "docid": "567791_1_1", "text": "\n«Оғаш дүниелер» (Stranger Things) — американдық ғылыми фантастикалық сериал, Netflix кабельді арнасына арнайы ағайынды Дафферлер түсірген. Бірінші сезонның барлық сегіз эпизоды 15 шілде 2016 жылы телеарнаның ресми сайтында жарияланды.", "title": "Оғаш дүниелер" } ]

[ { "docid": "567791_2_1", "text": "6 қараша 1983 жыл Индиана штатындағы ойдан шығарылған Хоукинс қаласында құпия жағдайларда 12 жасар Уилл Байерс із-түссіз жоғалып кетеді. Жоғалған баланың анасы, Джойс (Вайнона Райдер), баласын іздеп өзін қоярға жер таппайды. Ол полиция басшысы Хопперден (Дэвид Харбор) көмек сұрап, ол іздеу жұмыстарын бастайды. Іздеу жұмыстарын Уиллдың достары да бастайды, соның барысында орманда бір ерекше қабілеті бар қызды (Милли Бобби Браун) кездестіреді. Ол жоғалған достары туралы бірдеңе білетін болып шығады. Оқиға барысында Уиллдің жоғалғанына құпия ұйымының қатысы бар екені анықталды.", "title": "Оғаш дүниелер" }, { "docid": "567791_3_1", "text": "=== Басты құрам ===\n* Вайнона Райдер — Джойс Байерс\n* Дэвид Харбор — шериф Джим Хоппер\n* Финн Вулфард — Майк Уиллер\n* Милли Бобби Браун — Он бір (Оди)\n* Гейтен Матараццо — Дастин Хендерсон\n* Калеб Маклафлин — Лукас Синклер\n* Наталия Дайер — Нэнси Уилер\n* Чарли Хитон — Джонатан Байерс\n* Кара Буоно — Карен Уилер\n* Мэттью Модайн — доктор Мартин Бреннер", "title": "Оғаш дүниелер" } ]

[ { "docid": "89282_1_1", "text": "Мықтылардың тіршілік етуі - Герберт Спенсер енгізген және өзінің \"«Түрлердің шығу тегі»\" еңбегінде (1859) Дарвинмен көрсетілген нақыл сөз. \n*Бұл теория бойынша:\n**кез-келген түрдегі ұдайы өндіріс нәтиженің сипаттамаларында табиғи өзгерістердің белгілі-бір дәрежесін меңзейді; \n**бір түрдің кейбір мүшелерінін басқа да осындай өзгерістер болмаған мүшелеріне қарағанда тіршілік ету қабілеттілігін арттырған кез-келген өзгеріс, ұдайы өндіріс мүмкіншіліктері үшін позитивті таңдалып алынуы мүмкін болды; \n**көптеген мыңжылдықтар бойы осы үрдіс қарапайым ағзалардан күрделілердің дамып шығуына және алғашқы ағзалардың азғана санынан көптеген диверсификациясына алып келді. \n\"«Мықтылардың тіршілік етуінің»\" социал-дарвинизмді қоспағандағы әлеуметтанудағы нақты қолданысы аз.", "title": "Мықтылардың тіршілік етуі" } ]

[]

[ { "docid": "505991_1_1", "text": "\nПуантилизм (фр: \"Pointillisme\", нақтырақ «нүктелік», фр. \"point\" — нүкте) — жанр немесе живопись өнеріндегі импрессионизм бағытына сәйкес келмейтін өнер бағыты. Пуантилизм негізі майлы бөлімдермен нүктелік немесе тікбұрыштық формада салынады. Ол 1885 жылы ең алғаш Францияда пайда болды. Бұл жанр адамның алдында болып жатқан физикалық қозғалысты суреттейді. Басты ерекшелігі нүкте арқылы салынған бейнеде екі немесе одан да көп бояулар салу жұмысы аяқталған соң басым бір түстің өте әдемі бейнені көрсетуі.\nПуантилизмнің өмірге келуі жас суретші Жорж Сераның қызығушылығымен және түстер теориясымен байланысты еді. Жорж Сёра, Шарль Блан, Эжен Шеврель, Огден Руд сынды атақты адамдардың еңбектерімен таныс болды және \" Гранд -Жатт аралындағы жексенбі күні\" атты еңбегі сәтті шығып, 1886 жылы импрессионисттердің соңғы көрмесіне алғаш рет экспанатталды. Осы бағытта Поль Синьяк, Анри Кросс, Люсьен Писсарро және 1885-1890 жылдардағы импрессионизм бағытын ұстанған Камиль Писсарро секілді суретші қызмет еткен болатын.\n", "title": "Пуантилизм" } ]

[]

[ { "docid": "551828_1_1", "text": "\nШыбыншы Венерина (Dionaea muscipula) — жыртқыш өсімдіктердің Droseraceae тұқымдасының Дионея монотипті тегінің биологиялық түрі.\n\nБұл өсімдіктің атауы - өсімдіктер мен махаббаттың патшайымы Венераның құрметіне берілген. Табиғатта өрмекші, құрт-құмырсқа және ұлулармен қоректенеді. Негізінде бұл өсімдіктер АҚШ-тың Атлантикалық жағалауындағы (Флорида штаты, Оңтүстік және Солтүстік Каролина, Нью-Джерси) ылғалды климатта өседі. Сондай-ақ, бөлме өсімдігі ретінде де өсіруге әбден болады.", "title": "Шыбыншы Венерина" } ]

[]

[ { "docid": "557567_1_1", "text": "\n\nThe Star-Spangled Banner (Жұлдыздармен жарқыраған туымыз) — Америка Құрама Штаттарының мемлекеттік әнұраны. Ән төрт тармақтан тұрады, бірақ бүгінде оның біріншісі ғана кеңінен танымал.", "title": "Америка Құрама Штаттары әнұраны" } ]

[ { "docid": "557567_2_1", "text": "Мәтін 1814 жылы 14 қыркүйекте Фрэнсис Скотт Кей жазған «Форт Макгенри қорғанысы» поэмасынан алынған. Автор, 35 жастағы заңгер әрі әуесқой ақын бұл мәтінді Англо-американ соғысы кезіндегі британдық кемелер Балтимордағы атқылау куәгері болған соң жазған. Алғашқы қойылым Балтиморда 1814 жылы 29 қазанда Август фон Коцебудің «Граф Бенёвский» пьесаның америкалық премьерасынан кейін өтті.", "title": "Америка Құрама Штаттары әнұраны" }, { "docid": "557567_4_1", "text": "<poem>\n\"O say, can you see, by the dawn’s early light,\" \n\"What so proudly we hailed at the twilight's last gleaming,\" \n\"Whose broad stripes and bright stars, through the perilous fight,\" \n\"O’er the ramparts we watched, were so gallantly streaming?\" \n\"And the rockets’ red glare, the bombs bursting in air,\" \n\"Gave proof through the night that our flag was still there.\" \n\"O say, does that star spangled banner yet wave\" \n\"O’er the land of the free, and the home of the brave?\"", "title": "Америка Құрама Штаттары әнұраны" } ]

[ { "docid": "44593_1_1", "text": "\nХиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау — Екінші дүниежүзілік соғыс барысында АҚШ-тың Жапонияға қарсы атом қаруын қолдануы. 1945 жылы 26 шілдеде Ұлыбритания, АҚШ және Қытай үкіметі басшыларының атынан Жапонияға тізе бүгу талабы қойылған Подстам декларациясы жарияланды. Осыдан кейін АҚШ авиациясы 1945 жылы 6 тамызда Жапонияның Хиросима қаласына бірінші атом бомбасын тастады. Қаланың елеулі бөлігі қирап, 140 мыңнан аса бейбіт тұрғын қаза тапты, жарымжан болды. 1945 жылы 9 тамызда Нагасаки қаласына екінші атом бомбасы тасталды. Оның жарылысынан қаланың бөлігі қирап, 75 мыңдай адам қаза тапты, жараланды. Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау соғыс талаптарынан, мұқтаждығынан туған әрекет емес еді. Бұны адамзатқа қарсы жасалған ауыр қылмыстардың қатарына жатқызуға болады және басқа халықтар мен мемлекеттерді қорқыту мақсатын көздеген әрекет саналады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "44593_3_1", "text": "=== Оқиғаға дейін ===\nОсы жәйттен дәл бір жыл алдын АҚШ-тың 32-ші перзиденті Франклин Рудзвельт пен Ұлыбританияның премьер-министрі Уинстон Черчилдің ұйғаруымен Жапонияға атом бомбасын тастау үшін келісім бекітілді. Оған АҚШ пен Жапонияның арасындаға үш жарым жылға созылған соғыста 200 мыңдай АҚШ азаматтарының қаза табуы желеу болды. Бірақ Жапония тарапынан да құрбан болғандар саны 100 мыңнан асып жығылды. АҚШ үкіметінің «соғыста тізе бүгу» жайлы талабына жапондар жағы мойынсұнбады. Сол талапты қалайда орындату мақсатында америкалықтар және оның одақтастары ядролық қаруды қолдануды жоспарлады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" }, { "docid": "44593_4_1", "text": "1945 жылы 16-шілдеде Жаңа Мексика штатында күші 21 килотонналық бомба сәтті сынақтан өтті. 24-шілде күні АҚШ-тың жаңа 33-ші президенті Гарри Трумен Сталинге алапат күші бар қарудың жасап шығарылғанын баяндайды. Сталин оған аса қызығушылық танытпаған, бет-жүзінен қандай әсер алғанын да сездірмеген, тек қуанышты екенін, америкалықтар ол қаруды Жапонияға қарсы тиімді пайдаланатынына сенім білдірген де қойған. Бірақ соның артынша Сталин Шет мемлекеттер ісімен айналысушы комиссариаттың бас хатшысы Молотовпен болған әңгімеден соң, Курчатовпен тез арада әңгімелесу керектігін, біздің «жұмысымызды» тездету қажеттігін нақтылаған.", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "18379_1_1", "text": "\nXXXI Олимпиада ойындары (Games of the XXXI Olympiad, Jeux de la XXXIe Olympiade, Jogos da XXXI Olimpíadae), жиі қолданылатын атауы жазғы Олимпиада ойындары 2016 (2016 Summer Olympics, Jeux Olympiques d'été de 2016, Jogos Olímpicos de Verão de 2016), Бразилияның Рио-де-Жанейро қаласында 2016 жылдың 5 — 21 тамыз күндері аралығанда өткізіледі. Бұл Олимпиада ойындары алғаш рет Оңтүстік Америкада өткізіледі.", "title": "2016 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18379_3_1", "text": "Қаланы таңдау бойынша ақырғы дауыс беру рәсімі 2009 жылдың 2 қазанында Данияның Копенгаген қаласында өткен халықаралық Олимпиада комитетінің 121-ші сессиясында жүргізілді. Дауыс беру рәсімінде түгел 3 айналым өткізіліп, нәтижесінде Рио-де-Жанейро 2016 жылдың жазғы Олимпиада ойыдарының астанасы ретінде таңдалды. \n\nБұрын Рио-де-Жанейро 1936, 1940, 2004 және 2012 жылдарының жазғы Олимпиада ойындарын өткізуге ниет білдірген, бірақ бірде-бір рет финалға өткен емес.", "title": "2016 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18379_2_1", "text": "Үміткер қалалардың ұсынысын қабылдау рәсімі 2007 жылдың 16 мамырында басталып, сол жылдың 13 қыркүйегінде аяқталды. Ойындарды өткізуге өз ниеттерін келесі қалалар білдірді: Баку (Әзірбайжан), Доха (Катар), Мадрид (Испания), Прага (Чехия), Рио-де-Жанейро (Бразилия), Токио (Жапония), Чикаго (АҚШ) және Мәскеу (Ресей). Ресей 2014 жылғы қысқы Олимпиада ойындарын өткізу құқығына ие болған соң, додаға қатысудан бас тартты. 2008 жылдың 4 маусымында үміткер-қалалардың ішінен 4 финалист қала таңдалды: Мадрид, Рио-де-Жанейро, Токио және Чикаго.", "title": "2016 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "24776_1_1", "text": "\nЭнергияның Сақталу Заңы, энергияның сақталу және айналу заңы – табиғаттағы кез келген материялық тұйық жүйеде өтетін барлық процестер кезінде сол жүйе энергиясының сақталатынын тұжырымдайтын жалпы заң. Энергия бұл жағдайда тек бір түрден екінші бір түрге айналады (егер материялық жүйенің қоршаған ортамен әсерлесуін ескермеуге болса, онда ол жүйені тұйық жүйе деп қарастыруға болады); егер материялық жүйе сыртқы әсердің нәтижесінде бір (бастапқы) күйдегі екінші (соңғы) бір күйге ауысса, онда оның энергиясының артуы (не кемуі) жүйемен әсерлесетін денелер мен өріс энергиясының кемуіне (не артуына) тең болады. Бұл жағдайда жүйе энергиясының өзгеруіне жүйе күйінің біреуіне (бастапқы не соңғы) ғана тәуелді болады да, оның ауысу жолына (тәсіліне) тәуелді болмайды. Басқаша айтқанда, энергия – жүйе күйінің бір мәнді функциясы. Термодинамикада Энергияның сақтау заңы термодинамиканың бірінші бастамасы деп аталады. Физикалық (не химикалық) құбылыстардың кез келген түрлерінде Энергияның сақтау заңы сол құбылысқа тән формада ғана тұжырымдалады. Өйткені энергия берілген процесті сипаттайтын параметрлерге тәуелді. Энергияның сақталу және айналу заңын 19 ғ-дың 40-жылдары Дж.Джоуль және неміс ғалымдары Р.Майер, Г.Гельмгольц бір-біріне байланыссыз ашты. \n\n", "title": "Энергияның сақталу заңы" } ]

[]

[ { "docid": "21097_1_1", "text": "\nФутболдан тұңғыш әлем чемпионаты — 1930 жылы шілденің 13-і мен 30-ы аралығында Уругвай елінде өтті. Уругвай тұңғыш әлем чемпионатын өткізуші ел ғана емес, тұңғыш чемпионы да атанды. Финалдық ойында алаң иелері Аргентина құрамасын 4:2 есебін жеңді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "21097_3_1", "text": "Әлем чемпионатының барлық ойындары ел астанасы Монтевидео қаласында өтті. Чемпионат басталмас бұрын уругуайлықтар жаңадан Сентенарио атты стадион салды. Осы стадионда жәнеде финалдық кездесу өткізілді. Нөсер жауынның салдарынан стадионды салып бітіру қиынға соғып, чемпионат басталуға 5 күн қалғанда бітірді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "39978_1_1", "text": "\n\nБритан империясы (Brіtіch Empіre) — Ұлыбритания мен оның отар иеліктерінің жалпы атауы. Термин ретінде 19 ғ-дың 70-жылдарынан бастап қолданыла бастады. Англия ең алдымен Ирландияны басып алды. 16 — 17 ғасырларда теңізде үстемдік жүргізу үшін алдымен Испанияның, кейіннен Голландияның соғыс флотын талқандап, Португалия мен оның отарларын өзіне тәуелді етті. 1607 жылы Солтүстік Америкада тұңғыш ағылшын иелігі пайда болды. Жетіжылдық соғыста (1756 — 63) ол Францияға күйрете соққы беріп, Испанияның отарлық қуатын жойды. Көп ұзамай француздар билеген Канаданы басып алып, Солтүстік Америкада өз үстемдіктерін орнатты. 1757 жылы Үндістан түбегіндегі Бенгалияны басып алды.", "title": "Британ империясы" }, { "docid": "39978_2_1", "text": "Отар елдерді тонау есебінен Англияда үлкен ақша қоры пайда болып, өнеркәсіп төңкерісі жасалынды. Бірақ 18 ғасырдың аяғында Британ империясы дағдарысқа ұшырап, Солтүстік Америкада 13 отарынан айрылды. Соған қарамастан 19 ғасырдың 1-жартысында Үндістанды толығымен, Австралияны, Жаңа Зеландияны, Оңтүстік Африканы жаулап алды, апиын соғыстарынан кейін Қытайды Гонконг аралын жалға беруге көндірді. Ал 19 ғасырдың 80 — 90-жылдары Африканың батыс және шығыс жағалауларын басып алып, Кипр аралына, Мысырға, Бирма мен Ауғанстанға бақылау орнатты. 20 ғасырдың бас кезінде Иранға, Иракқа, Осман империясынан бөлініп шыққан араб мемлекеттеріне үстемдік етті. 19 ғасырдың аяқ кезінен бастап Ұлыбритания дүние жүзінде өз позициясын жоғалта бастады да кейбір отарларына (Канада, Австралия, Жаңа Зеландия) өзін-өзі басқару құқығын беріп, Британия доминионына айналдырды. 1-дүниежүзілік соғыстан кейінгі Британ империясының экономикалық дағдарысқа ұшырауын пайдаланып, доминиондар сыртқы саясатта да тәуелсіздікке қол жеткізді. Отарларда ұлт-азаттық қозғалыс күшейіп, Ауғанстан, кейіннен Ирак пен Египет тәуелсіздік алды.", "title": "Британ империясы" } ]

[]

[ { "docid": "508423_1_1", "text": "\n\nWhatsApp — смартфондарға арналған мессенджер. Мәтіндік хабарландыру, сурет, видео және аудио жөнелтуге болады. Android, BlackBerry OS, BlackBerry 10, iOS, Series 40, Symbian (S60) және Windows Phone сияқты платформаларда жұмыс істейді. Мессенджерді жасаған компанияның негізін Ян Кум (Jan Koum) және Брайан Эктон (Brian Acton) 2009 жылы Калифорния штатында құрған. Компанияда 55 қызметкер жұмыс істейді.", "title": "WhatsApp" } ]

[ { "docid": "508423_2_1", "text": "2013 жылғы маусым мәліметтеріне сәйкес, WhatsApp арқылы күніне 27 миллиардқа жуық хабарландыру жөнелтіледі.", "title": "WhatsApp" }, { "docid": "508423_3_1", "text": "2014 жылғы ақпанның 19-ында Facebook Inc. WhatsApp Inc. компаниясын 19 миллиард АҚШ долларына сатып алатынын жариялады.", "title": "WhatsApp" } ]

[ { "docid": "111798_2_1", "text": "Түйін (knot) — теңіз навигациясындағы жылдамдықтың жүйеден тыс бірлігі. Белгіленуі — түйін. 1 түйін = 1 теңіз миль/сағат = 1,852 км/сағ.", "title": "Түйін (өлшем бірлігі)" } ]

[]

[ { "docid": "6172_2_1", "text": "Боливия солтүстігінде және солтүстік-шығысында Бразилиямен, оңтүстік-шығысында — Парагваймен, оңтүстігінде — Аргентинамен, оңтүстік-батысында және батысында — Чили және Перумен. Теңізге шығатын жолы Чили 1879 жылы Антофагаста портың басып алғаннан кейін жоқ.", "title": "Боливия" } ]

[ { "docid": "6172_1_1", "text": "\nБоливия (Bolivia, Buliwya, Wuliwya, Volívia), ресми атауы — Көпұлтты Боливия мемлекеті (Estado Plurinacional de Bolivia ) — Оңтүстік Американың орталығындағы мемлекет.", "title": "Боливия" } ]

[ { "docid": "538815_3_1", "text": "* Тайлер Блэкберн — америкалық әнші және актер. Блэкберн алғаш өзінің мансабын 2002 жылы «Nickelodeon Unfabulous» сериалында бастады. Келесі жылы ол мұғалімнің рөлінде қысқаметржеді фильмінде түсті. \n* 2005 жылы «Next of Kin» фильмінің эпизодтық бөлімінде көрініс тапты. \n* Ал 2007 жылы «Cold Case» және Rock-Ville Сalifornia сериалдарында ойнады. \n* 2010 жылы ол «Days of Our Lives» және «Gigantic» сериалдарында және «Peach Plum Pear» атты тәуелсіз фильмінде түсті. 2010 жылдың қазан айында «Pretty Little Liars» сериалының тұрақты Калеб Риверстің рөлін сомдады. Сериалдың үшінші маусымында(2012 жылдың жазы) ол сериалдың тұрақты акетерлер тізіміне енді. \n* 2011 жылы NBC комедиясының актерлік құрамына қосылды. \n* 2013 жылдың мамырында Pretty Little Liars сериалының спин-оффы Ravenswood-тың негізгі актерлер қатар тізіміне кіретіні белгілі болды.", "title": "Тайлер Блэкберн" } ]

[ { "docid": "538815_1_1", "text": "\nТайлер Блэкберн (Tyler Blackburn; 1986 жылы 12 қазанда Бербанк қаласында Калифорния штатында АҚШ-та туылды) — америкалық әнші және актер.", "title": "Тайлер Блэкберн" }, { "docid": "538815_2_1", "text": "Тайлер Блэкберн (ағыл. Tyler Blackburn) 1986 жылы 12 қазанда Бербанк қаласында Калифорния штатында дүниеге келді. Оның үш ағасы мен әпкесі бар. Тайлер валлиялық, чешиялық, шведтік, сондай ақ үнділердің тамырлары бар отбасыдан шыққан.", "title": "Тайлер Блэкберн" } ]

[ { "docid": "5821_2_1", "text": "Ұлыбритания (Great Britain), немесе Біріккен Патшалық (United Kingdom, қысқартылған: UK), толық ресми аталуы — Ұлыбритания және Солтүстік Ирландия Біріккен Патшалығы (The United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) — Еуропаның солтүстік-батысында, Британ аралдарында (ең ірісі — Ұлыбритания), Ирландия аралының солтүстік-шығыс бөлігі мен ұсақ аралдарда орналасқан мемлекет.", "title": "Ұлыбритания" } ]

[ { "docid": "5821_4_1", "text": "* Үлкен Лондон,\n* Бирмингем,\n* Лидс,\n* Глазго,\n* Шеффилд,\n* Брадфорд,\n* Ливерпуль,\n* Эдинбург,\n* Манчестер,\n* Бристоль.\nҰлыбритания 4 әкімшiлік-саяси бөліктен (тарихи ұлттық облыстардан):\n* Англиядан (\"45 графтық пен ерекше әкімш. бірлік — Үлкен Лондон, әкімш. орт. — Лондон\"),\n* Уэльстен (\"8 графтық, әкімш. орт. — Кардифф\"),\n* Шотландиядан (\"12 облыс пен 186 арал, әкімш. орт. — \"Эдинбург\"),\n* Солтүстік Ирландиядан (26 округ, әкімш. орт. — Белфаст) тұрады. Ал Мэн аралы (әкімш. орт. — Дуглас) мен Норманд аралдары (әкімш. орт. — Сент-Хелиер) дербес әкімш. аймақтарға жатады. ", "title": "Ұлыбритания" } ]

[ { "docid": "202008_1_1", "text": "\nФутболдан 2018 жылғы әлем біріншілігі (Чемпионат мира по футболу 2018, 2018 FIFA World Cup) — ФИФА-ның 21-ші футболдан әлем чемпионаты, финалдық кезеңі 2018 жылы 14 маусым және 15 шілде аралығында Ресейде өтті. Финалы Мәскеудегі Лужники стадионында өткізілді. Франция 4:2 есебімен Хорватияны ұтып, екінші рет әлем чемпионы атанды. Чемпионат Ресейдің 11 қаладағы 12 стадионда ойналды. Осы чемпионатта бірінші рет арбитрге видеокөмек жүйесі қолданылды.", "title": "Футболдан 2018 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "202008_2_1", "text": "\n2009 жылы 18 наурыз күні FIFA хабары бойынша 2018 жылғы футболдан әлем чемпионатын қабылдауға 9 мәлімдеме болған. Олар: Аустралия, Англия, Индонезия, Мексика, Ресей, АҚШ, Жапония, Португалия және Испания (бірлескен), Бельгия және Нидерланд (бірлескен).", "title": "Футболдан 2018 жылғы әлем біріншілігі" }, { "docid": "202008_3_1", "text": "ФИФА ротация принціпіне сәйкес Азия және Америка континенттерінен берілген мәлімдемелер жарыстан шығып қалды. Нәтижесінде тоғыздан тек қана төртеуі қалды.", "title": "Футболдан 2018 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "71056_1_1", "text": "thumb|right|200px|Гарвей Уильям\nГарвей (Harvey) Уильям (1578-1657 ж.ж.) — қазіргі кездегі физиология мен эмбриология ғылымдарының негізін қалаған ағылшын дәрігері. \n", "title": "Уильям Гарвей" } ]

[ { "docid": "71056_2_1", "text": "У. Гарвей 1651 жылы шыққан \"Жануарлардың пайда болуы\" деген еңбегінде \"Omne vivum ex ovo\", яғни \"Барлық тіршілік тек жұмыртқадан\" деген өз тұжырымын айтып, морфологияның эмбриология саласының қалыптасуына атсалысты.", "title": "Уильям Гарвей" } ]

[ { "docid": "72328_1_1", "text": "\nӨтқап (желчный пузырь); (vesica fellae, vesica — қап, fella — өт) — өт уақытша жиналатын жұқа қабырғалы қапшық. Қабырғасы: ішкі — кілегейлі (бір қабат призма тәрізді эпителий астарлайды), ортаңғы — етті, сыртқы — сірлі қабықтардан құралған. Өтқап бауырдың ішкі бетінде орналасады. Өтқап жылқыда, түйеде, бұғыда болмайды.\n", "title": "Өтқап" } ]

[]

[ { "docid": "33587_1_1", "text": "Конвекция \"(convectio— әкелу, жеткізу)\"- \n# атмосферада — жер бетіндегі неғұрлым жылыған (тығыздығы кем) ауа массасының немесе ағынының жекелеген бөліктерінің жоғары көтеріліп, онымен бір мезгілде неғұрлым салқын (тығыздау) ауа массасының төмен түсуі. Әдетте, ауаның көтерілу жылдамдығы бірнеше м/с болады (кейде 20—30 м/с-ке дейін барады). Конвекцияның нәтижесінде конвекциялық бұлттар мен конвекциялық жауын-шашындар түзіледі; \n# мұхиттағы конвекция— температура немесе тұздылықтың өзгеруі нәтижесінде судың тығыздығы өзгеруінен туындайтын вертикаль қозғалысы. Конвекция нәтижесінде су араласып, оның вертикаль бойынша физикалық және химиялық сипаттары теңеседі, төменгі қабаттары оттекпен және жоғары қабаттары қоректік заттармен молығады.\n# қатты денелерде және вакуумда конвекция болмайды.\n", "title": "Конвекция" } ]

[ { "docid": "33587_2_1", "text": "Конвекция– атмосферада – жер бетіндегі неғұрлым жылыған ауа массасының немесе ағынының жекелеген бөліктерінің жоғары көтеріліп, онымен бір мезгілде неғұрлым салқын ауа массасының төмен түсуі. Әдетте, ауаның көтерілу жылдамдығы бірнеше м/с болады (кейде 20 – 30 м/с-қа дейін барады). Конвекцияның нәтижесінде конвекциялық бұлттар мен жауын-шашындар түзіледі.", "title": "Конвекция" }, { "docid": "33587_3_1", "text": "==Конвекциялық ағым==\nCұйық немесе газ бөлшектерінің температурасындағы айырмашылықтар әсерінен туындайтын, сол бөлшектердің жоғары-төмен қозғалуымен сипатталатын ағым.", "title": "Конвекция" } ]

[ { "docid": "61315_2_1", "text": "Сүйектің кемік қуыстарында орналасқан. Иммундық жауапқа, эритроциттердің ыдырауына, темір қалдықтарын қайта іске асыруға, гемоглобин түзуге қатынасады және қосалқы липидтер жинайтын жер. Сүйек майы қызыл және сары болып бөлінеді. Кызылы (миелоидты) қан құрайды. Онда эритроциттер, гранулоциттер, лимфоциттер, моноциттер, тромбоциттер құралады. Сарысы май торшаларынан тұрады. Ол ешқандай қызмет атқармайды.", "title": "Сүйек майы" } ]

[ { "docid": "61315_3_1", "text": "Сүйек майы тканінде көптеген қан тамырлары және синусоидты капиллярлар бар. Ол мононуклеарлы фагоциттерге бай. Қызыл және сары cүйек майы ара қатынасы адам мен малдың жасына және түрлі факторлардың әсеріне байланысты әртүрлі болады. Сүйек майы салмағы: жаңа туған балада 40 г. (дене салмағының 1,4%), үлкен адамда 2600—3000 г. (дене салмағының 4,6%).", "title": "Сүйек майы" } ]

[ { "docid": "49774_1_1", "text": "\n\nТәуелсіздік Декларациясы (АҚШ), Солтүстік Америкадағы тәуелсіздік үшін Соғыс кезінде 1776 жылы 4 шілдеде Филадельфияда өткен 2-інші Құрлықтық конгрессте қабылданған. Тәуелсіздік декларациясының негізіне республикалық және демократиялық рухта жасалған Томас Джефферсонның жобасы алынды. Онда 13 британ отарының метрополиядан бөлініп, дербес, тәуелсіздік мемлекет – Америка Құрама Штаттарының құрылғанын жарияланды. Тәуелсіздік Декларациясы адамдардың заң алдындағы теңдігін, олардың өмір сүруге деген табиғи құқығын, бостандығы мен бақытқа ұмтылуын жариялады. Алайда құл иеленушілердің қысымымен декларация мәтінінен құлдықты айыптаған жолдар алынып тасталды. Кейіннен Тәуелсіздік Декларациясының қабылданған күні америка халқының ұлттық мейрамына айналды.\n", "title": "Тәуелсіздік Декларациясы" } ]

[]

[ { "docid": "528710_1_1", "text": "\nЛитва Кеңестік Социалистік Республикасы (Литва КСР, Lietuvos Tarybų Socialistinė Respublika, Литовская Советская Социалистическая Республика), кейде Кеңестік Литва — 1940–1941 және 1944–1990 жылдары КСРО құрамындағы де-факто кеңестік республика. 1946 жылдан кейін оның шекаралары қазіргі Литва Республикасы шекараларымен бірдей болған, Беларусь шекарасында жасалған бірнеше өзгерісті санамағанда. Жері 65,2 мың км². Халқы 3262 мың (1974). Астанасы — Вильнюс қаласы.", "title": "Литва Кеңестік Социалистік Республикасы" } ]

[ { "docid": "528710_3_1_1", "text": "==Табиғаты== ", "title": "Литва Кеңестік Социалистік Республикасы" }, { "docid": "528710_3_1_2", "text": "Литваның жері Шығыс Еуропа жазығында, Балтық теңізінің оңтүстік-шығыс жағасына қарай, Нямунас (Неман) өзенінің орта және төменгі ағысы алабында орналасқан. Балтық теңізінің Литва жағалауы енсіз ойпат (ені 15-20 км, биіктігі 50 м-ге дейін). Нямунастың төменгі ағысы – батпақты атыраулық жазық. Шығысқа қарай ойпат Жямайтс қыратына (234 м) ұласады. Орталық бөлігінде – Орталық Литван ойпаты (ені 100 км-ге дейін; биіктігі 80-90 м), шығысы мен оңтүстігінде – Балтық жалы (288 м), одан оңтүстік-шығысқа қарай Оңтүстік-шығыс жазықтығы (орташа биіктігі 120 м) орналасқан. Геологиялық құрылымы жөнінен республиканың батыс және орталық бөліктері Балтық синеклизасының шегінде, ал шығыс бөлігін Белорус антеклизасы алып жатыр. Платформаның кристалды фундаменті 2100 м-ге дейін төмен кетеді, Белорус антеклизасы аймағында 120 м-ге дейін көтеріледі. Шөгінді қабаттың қалындығы 200 м-ден 2100 м-ге дейін. Литваның бүкіл батыс бөлігі мен Балтық теңізінің оған іргелес айдынында келешекте мұнай мен газ табылуы ықтимал; 1968 жылы кебрий қабатынан кәсіптік мұнай (Шюпаряй) кен орны ашылды. Каунас аймағында 150-250 м тереңдікте пермь ангидридінің қалың қабаты жатыр Солтүстік-батысында цементтік әк тас кездеседі. Шымтезек, гипс кен орындары, янтарь, ыстық және минералды с", "title": "Литва Кеңестік Социалистік Республикасы" }, { "docid": "528710_3_1_3", "text": "улар бар.", "title": "Литва Кеңестік Социалистік Республикасы" }, { "docid": "528710_3_1_4", "text": "Климаты қоңыржай-континенттік; теңіздік климаттан континенттік климатқа қарай өзгереді. Орташа температурасы ең суық ай қаңтарда -4,80С, ең жылы ай шілдеде 17,20С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 630 мм. Өзендері Балтық теңізі алабына жатады. Ең ірі өзені – Нямунас (Неман) Белоруссия жерінен басталып, Курш шығанағына құяды; басты салалары: Нярис, Нявежис, Дубиса, Мяркис, Миния, Шяшупе. Өзендері грунт, жауын, қар суымен қоректенеді. Су энергетика қоры – 600 мың квт-тан асады. Нямунаста Каунас қаласы тұсынан сағасына дейін кеме жүзеді. Каунас СЭС-нің салынуына байланысты бөген жасалған. 3000-дай көл бар (республика жерінің 1,5%-ы), олардың бәрі де мұздық әрекетінен пайда болған. Ең үлкен көлі Друкшяй (Дрисвяты), ең терең көлі – Таурагна (ең терең тұсы 60,5 м). Көлдері балық, құс өсіруге пайдаланылады. Топырағы күлгін типтес топыраққа жатады. Шым қабатты-күлгін топырақты жерлері басым (45,3%); 17,6%-ы шым қабатты-глей топырақты, 18,4%-ы күлгін-батпақ топырақты, 5,3%-ы батпақ топырақты жерлер. Ең құнарлы шым қабатты – карбонат топырақты (7,8%) жерлер – солтүстік және оңтүстік бөліктерінде, Шяшупе өзені алабында. Совет өкіметі тұсында орасан зор көлемде мелиорация жұмыстары жүргізілді. Орманы 1,6 млн.", "title": "Литва Кеңестік Социалистік Республикасы" }, { "docid": "528710_3_1_5", "text": "Га (территориясының 25%-ы), оның 50%-дан астамы оңтүстік-шығысында. Республика жерінің 17%-ы шабындық пен жацылым. Қоян, түлкі, қасқыр, бұлан, бұғы, жабайы шошқа, жанат тектес ит, сілеусін, сусар және т. б. мекендейді. Өзендері мен көлдерінде табан, шортан, алабұға, торта, көкұбар т. б. бар. «Жувинтас» қорығы, 101 заказник (146 мың га) ұйымдастырылды.", "title": "Литва Кеңестік Социалистік Республикасы" } ]

[ { "docid": "15866_3_1", "text": "Пневмония (pneumon — өкпе), өкпе қабынуы — өкпе тінінің қабынуынан немесе басқа аурулардың асқынуынан болатын өкпенің жұқпалы ауруы. Ол көбіне қызылша, көкжөтел, тұмау, бронхит, демікпе сияқты тыныс ауруларын немесе әсіресе жас балалар мен қарт адамдарда болатын қатаң аурулардан кейін пайда болады. Сонымен қатар ол СПИД-пен ауырған кезде де болуы мүмкін.", "title": "Пневмония" } ]

[ { "docid": "15866_4_1", "text": "Ауруды әр түрлі вирустар (аденовирус, риновирус), бактериялар (пневмококк, стафилококк, стрептококк) қоздырады. Аурудың дамуына дененің қатты мұздауы, ауыр жұмыс пен жүйкелік-психик. күш түсу, улану, т.б. факторлар әсер етеді.", "title": "Пневмония" }, { "docid": "15866_5_1", "text": "Сырқаттың ұзақтығына қарай: \"жедел пневмония\" және \"созылмалы пневмония\", ал қабынудың жайылып тарауына қарай: \"бөлікті пневмония\" және \"ошақты пневмония\" болып бөлінеді.", "title": "Пневмония" } ]

[ { "docid": "591785_2_1", "text": "1961 жылы 13 тамызда Берлин қабырғасын салу басталды. Қабырғаны салудағы мақсат – ГДР-нан Батыс Берлинге кететін қашқындар санының жылдан жылға артуын тоқтату еді. Айта кету керек, қабырға салынбас бұрын батысқа қашқандар саны екі миллионға жеткен. Осыған байланысты Батыс елдері қарсылық танытқан, ГДР мен ГФР-да шеру өтті. Алайда, бұл еш нәтиже бермеді. Берлиннің қақ ортасында бетоннан құйылған бес метрлік қабырға бой көтерді. Қабырғаның жоғары жағына тікенек сым тартылып, қарауылы бар мұнара орнатылды. Қаланы екіге бөліп тұрған қабырғаның ұзындығы 45 шақырымды құрады. 1989 жылдың 9 қарашасында ГДР-да коммунистік режим құлағаннан кейін, Берлин қабырғасы бұзылды. Бүгінде Берлин қабырғасының музейі бар.", "title": "Берлин қабырғасы" } ]

[ { "docid": "591785_1_1", "text": " \nГерманияны екіге бөлген «Берлин қабырғасының» ұзындығы 155 шақырымды құрады, оның 43,1 шақырымы Берлинді екіге бөлді. Қабырға кірпіштен, кейін бетоннан тұрғызылды. Онда 293 төбеден қарауылдайтын бекет, 57 бункер, ені 10 метр болатын «өлім линиясы», патрульдік бақылау, 100 метрлік ешкім жүрмейтін, рұқсат етілмейтін аймақ болды. «Берлин қабырғасы» «өмір сүрген» 28 жылға уақыттың ішінде қамал арқылы қашқан 70 адам атып өлтірілді, жүзден астам азамат жарақат алды, 3 мың адам ұсталды. Оның ішіндегі ең күрделісі 1964 жылдың қазанында жүзеге асты. Қабырғаның астынан ұзындығы 145 метрлік үңгір қазып, 57 неміс арғы беттегі қандастарына қашып кетті. ", "title": "Берлин қабырғасы" }, { "docid": "591785_3_1_1", "text": "==Тарихы==\nКеңес Одағының Екінші Дүниежүзілік соғысындағы жеңісінен кейін Жер шарында екі лагерь пайда болды. Бірі НАТО ұйымына мүше елдер болса, екіншісі Варшава шарты ұйымына қатысушы мемлекеттер.", "title": "Берлин қабырғасы" }, { "docid": "591785_3_1_2", "text": "Варшава шарты ұйымына негізінен, соғыстан азат етілген мемлекеттер кірді. Сөйтіп, Еуропа аумағында оннан астам социалистік мемлкеттер пайда болды. Соғыстағы жеңістен кейін халықаралық аренада Кеңес Одағының абыройы күрт артты. Кез келген ел Кремльмен санасатын болды. Алайда шығын мен нәтиже әкелген қанды соғыстың әлі жылдарға созылатын түйткілі жетерлік болды. Соның бірі – Германия. Германияның шығыс жағын Кеңес Одағы иеленіп, ГДР мемлекетін құрса, оның батыс жағына АҚШ-тың жақтастары орналасып ФРГ елін құрды. Алайда мұндай бір елдің екі жаққа бөлінуі Кеңес Одағына, оның басшысы Хрущевке ұнамады. Ел астанасының батыстық және шығыстық бөліп екіге жарылуы халықаралық жағдайды тіпті қиындатып жіберді. 1958 жылы Кремль басшысы Никита Хрущев батыс Берлинге өз тәуелсіздігін бере отырып, оны «еркін қала» деп жариялау туралы бастама көтерді. «Егер НАТО елдері бұл шартқа көнбесе, онда КСРО тек ГДР-мен келісімшартқа отырады. Ол шарт бойынша Батыс Берлин «еркін қала» болып саналғанымен, америкалықтар мен француздар және британия билігі қалаға келіп кету үшін Шығыс Берлиндегі неміс билігінен рұқсат алуы керек». Алайда бұл бастама НАТО билігіне ұнаған жоқ 1958-1961 жылдары Берлин Еуропадағы ең «ыстық нүкте» болып қала берді.", "title": "Берлин қабырғасы" }, { "docid": "591785_3_1_3", "text": "Тіпті Кремль басшысы Никита Хрущев қалыптасқан жағдайға баға бере келіп, «Батыс Берлин – Кеңес Одағының тамағына тығылған сүйек» деп жіберді. Шындығында солай еді. Ақиқаты, соғыс аяқталған кейінгі ондаған жылдар ішінде НАТО жақтастарының күшімен Батыс Германия, яғни ФРГ-нің экономикасы күрт өрлей бастады. Шығыс жақтағы немістер батыс Берлинге қаша бастады. Адамдардың көшу тасқынын тоқтату мүмкін болмады. Сондықтан қандай да бір шара қолдану қажет еді. Негізі о баста Берлин төрт секторға бөлінгені белгілі. Оны барлық елдердің өкілдері кіретін Одақтық комендатура басқарды. Уақыт өте келе Кеңес Одағы одақтық басқару органына қатысты барлық келісімшарттарды үзді де, ГДР-дің астанасы етіп Берлинді жариялап жіберді. Батыс жақты басқарып тұрған үш елге дереу осы аймақты тастап шығу туралы ультиматум қойылды. Алайда батыстың державалық елдері бұл талапты қабылдамады.", "title": "Берлин қабырғасы" }, { "docid": "591785_3_1_4", "text": "Негізі халықаралық жағдайдың осы кезде шиеленіскені соншалық, Еуропадағы жағдай «Берлин дағдарысы» деген атауға ие болды. Тіпті «Берлин дағдарысын» шешуге арналған АҚШ президенті Кеннеди мен КСРО басшысы Хрущевтің арасында 1961 жылғы Венада өткен кездесу де сәтсіз аяқталды. Кездесу қырғи-қабақ жағдайда өтті десе де болады.", "title": "Берлин қабырғасы" } ]

[ { "docid": "3998_1_1", "text": "\nИсландия (Ísland ) — Солтүстік Еуропада орналасқан арал ел. Гренландия аралының шығысында және Норвегия мен Норвег теңізінің батысында жайғасқан. Елордасы Рейкьявик аралдың оңтүстік-батысында орналасады.", "title": "Исландия" }, { "docid": "3998_3_1", "text": "Солтүстік Америка мен Еуропа арасындағы ұлы мұхитта орналасқан аралдық қос елдің бірі — Исландия геологиялық тұрғыдан алғанда әлемдегі ең жас елдердің бірі. Ғалымдардың пікірінше, Исландия Жер тарихының төрттік дәуірінде су асты (Атлант мұхиты) жанартауларының атқылауынан пайда болып, жаһандық мұз басу кезеңінде қатып, аралға айналған мемлекет.", "title": "Исландия" } ]

[ { "docid": "3998_5_1", "text": "Исландияның жағалау шекарасы 5 мың км жуықтайды. Елдің солтүстік және солтүстік-батыс аудандары таулы болып келсе, оңтүстік бөлігін құмды алқаптар алып жатыр. Исландияның бүкіл жерін дерлік мұз жамылғысы басып жатыр. Ел бойынша жердің км² аумағы мұз жамылғысымен жастанған. Мұндай мұзтаулар елдің солтүстік бөлігінде орасан көп. Оның ірілері — Ватнайекүдл, Хофсиекүдл және Лаунгиекүдл. Ал елдің биік нүктесі — Хваннадалсхнукүр (2119 m).", "title": "Исландия" } ]

[ { "docid": "509623_1_1", "text": "\nЖүретін өліктер (ағылш. \"The Walking Dead\") − Роберт Киркман, Тони Мур және Чарли Адлард жасаған комикстерге сүйеніп Фрэнк Дарабонт түсірген американдық постапокалипсистік телесериал. Сюжеттің негізгі бөлігін зомби-апокалипсистен кейін аман қалуға тырысып жүрген шағын адамдар тобы құрайды. Тұсаукесері 2010 жылдың 31 қазанында АМС телеарнасында көрсетілді. Бірінші маусымда 6 эпизод бар, екіншісінде − 13, үшінші және төртіншіде − 16-дан. Бірінші маусым сыншылар тарапынан жақсы бағаға ие болды, сонымен қатар бірнеше рет марапатталды, соның ішінде \"Ең жақсы драмалық телесериал\" санатындағы «Алтын Глобус» марапатын жеңіп алды. 2011 жыл жылдың 25 қазанында АМС үшінші маусымның шығатын уақытын бекітті − 2012 жыл жылдың 14 қазаны. 2012 жыл жылдың желтоқсанында арна шоуды төртінші маyсымға созды да, онда да 16 эпизод болатынын мәлім етті. 2013 жыл жылдың 29 қазанында АМС шоуды бесінші маусымға созды. 2013 жыл жылдың 16 қыркүйегінде АМС жылы телехикаяның спин-оффы шығатыны жөнінде жариялады.", "title": "Жүретін өліктер (телехикая)" } ]

[ { "docid": "509623_4_1", "text": "Санат:Жүретін өліктер\nСанат:2010 жылы шыққан АҚШ телесериалдары\nСанат:Ағылшын тіліндегі телесериалдар\nСанат:Фрэнк Дарабонт фильмдері\nСанат:АҚШ драмалық телесериалдары\nСанат:Хоррор телесериалдар", "title": "Жүретін өліктер (телехикая)" } ]

[ { "docid": "13206_1_1_1", "text": "Бета-ыдырау β-ыдырау — атом ядросының ішінде нейтронның (n) протонға (p) және протонның нейтронға өздігінен айналу процесі. Процесс кезінде ядродан электрон (е–) не позитрон (е+) және электрондық антинейтрино не нейтрино бөлініп шығады. Бета-ыдыраудың екі түрі бар:\n\n1)Электрондық бета-ыдырау кезiнде ядро өз бетiнше зарядын бiр бiрлiкке арттыра отырып өзiнен электронды ұшырып шығарады. Бұл құбылыстың негiзiнде протон мен нейтронның бiр-бiрiне айнала алатын қасиетi жатыр. Бос нейтронның массасы бос протон мен электронның массаларының қосындысынан үлкен. Сондықтан энергетикалық тұрғыдан мұндай ыдырау тиым салынбаған. Тәжiрибе нәтижелерiн терең талдау бұл ыдырау кезiнде протон мен электронмен қатар заряды мен массалық саны нөлге тең тағы бiр бөлшек бөлiнетiнiн көреттi. Э.Фермидiң ұсынысы бойынша нейтрино деп аталған бұл бөлшектi 1956 жылы тәжiрибеден байқады. Сонымен нейтронның ыдырау реакциясы \n<center> formula_1, </center>\nмұндағы formula_2 - электрондық антинейтрино. ", "title": "Бета-ыдырау" } ]

[ { "docid": "13206_2_1", "text": "Бета-ыдырау процесі ауыр, сондай-ақ, жеңіл ядроларда да байқалады. Ядродан ұшып шыққан электрондар энергиясының үлестірімін (-спектрді) зерттеу нәтижесінде 1930 ж. швейцария физигі В. Паули нейтрино бөлшегінің болатындығын болжады. Бета-ыдыраудың теориясын 1934 ж. италиялық физик Э.Ферми жасады. Бұл теория бойынша бета-ыдырау процесі нуклонның электрон-нейтринолық өріспен әсерлесу нәтижесі деп қарастырылады, яғни нуклон электронды (е-) не позитронды (е+) және антинейтриноны () не нейтриноны шығара отырып басқа күйге ауысады. ", "title": "Бета-ыдырау" } ]

[ { "docid": "123720_2_1", "text": "Стефани Майер шығармасына негізделіп түсірілген «Ымырт» фильміндегі Эдвард Каллен рөлімен танымал болған. 2008 жылы «Өтпелі кезең» фильміндегі рөлі үшін Старбург фестивалінің басты жүлдесін алады. Сонымен қатар ол 2005 жылы шыққан «Гарри Поттер және От кубогі» фильмінде Седрик Диггори рөлін сомдаған. Кішкентайынан музыкаға әуес. «Ымырт» киносы үшін екі баллада шығарып, фильмде өзі орындап берген. Бұдан басқа ол электрогитараларды жинаумен айналысады. 2011 жылы шыққан жұмыстары: «Пілдерге су», «Сүйкімді дос», «Ымырт. Сага. Таң».", "title": "Роберт Паттинсон" } ]

[ { "docid": "123720_1_1", "text": "\nРоберт Томас Паттинсон (Robert Thomas Pattinson; 13 мамыр 1986 жыл, Лондон) – британдық актер, модель, музыкант. ", "title": "Роберт Паттинсон" } ]

[ { "docid": "74094_1_1", "text": "\nКельт тайпасы алғашында (б. з. б. 1 ғасыр) Рейн мен Дунай өзендерінің бойын мекендеген, кейін Солтүстік Германияға, одан соң Францияға, Бельгия, Аустрия мен Британия аралдарына барған. Тілдері үндіеуропа тілдерінің тобына жатады. Кейін жергілікті халықтардың тілімен араласып кеткен. Іздері Британия аралдарын мекендейтін исланд, шотланд т. б. халықтар тілдерінде сақталған. Кельт әдебиетінің «сага» үлгісін жасауға ерте заманда «фильд» деп аталған ақындар атсалысқан. Олар ертедегі ақсүйектік білімнің сақтаушысы ретінде жауынгерлік әндер мен мақтауларды шығарған. Әуезов «Жамбылдың айтыстағы өнері» мақаласында акындар айтысына ұқсас әдеби жанрлардың Батыс Еуро- падағы үлгілеріне токтала келіп: «Ал батыста кельттің фильдері, терістік Франциядағы труверлер, орталык Европадағы мейстерзингерлер, орыста кейде скоморохтар, Скандинавия елдерінде болған эддаларды жырлайтын скальдылар - көбінше айтысқа жүйрік акындар» деген. 1948 жылы шыққан «Қазақ әдебиеті тарихының» 1-томына жазған «Айтыс өлеңдері» тарауында: «Сол алуандас айтыс өлең Батыс Европаның орта ғасырында кельттерде «фильдер» деген ақындарды туғызған» деп тагы да айтқан.\n", "title": "Кельттер" } ]

[]

[ { "docid": "17373_1_1", "text": "Агра - Үндістандағы қала. (Уттар-Прадеш штаты, Үндістан) — моғолдық билеушілердің екінші астанасы. Акбардың тұсында (1556—1605) қызыл сарай мен қамал салынды; , Шаһ-Жаһанның тұсында (1627—1658) Диван-и-ааз, Моти-Мазджид, Итимад-уд-Даула және олардың бәрінен артық Таж-Маһал салынды. Аурангзебтің түсында (1658—1707) астана қайыра Делиге көшірілді.\n\n<br><br>\n\n", "title": "Агра" } ]

[]

[ { "docid": "78136_1_1", "text": "thumb|right|250px|Курвиметр\nКурвиметр (лат. \"curvus\" қисық) — карта мен жоспар бойынша қисық сызықтар арқылы қашыктықты аныктауға арналған құрал.", "title": "Курвиметр" }, { "docid": "78136_2_1", "text": "Ол, әсіресе, карта бойынша қатпарлы және ұзын сызықтарды, мысалы, қозғалыс маршрутын өлшеуге ыңғайлы. Құралдың төменгі жағында меңзері бар беріліс жүйесіне қосылған доңғалақтары болады. Курвиметр қашықтығын өлшеуде доңғалақтарды маршрут бойымен жүргізіп, оның сантиметрмен өлшенген есебін масштаб келеміне кебейтіп, нәтижесінде жергілікті жердің нақты қашықтыгын анықтайды.\n", "title": "Курвиметр" } ]

[]

[ { "docid": "59780_1_1", "text": "\nЛимпопо (\"Lіmpopo\") — Оңтүстік Африкадағы өзен. Ұзындығы. 1600 км, алабының ауданы 440 мың км².", "title": "Лимпопо" } ]

[ { "docid": "59780_2_1", "text": "==Бастауы ==\nВитватерсранд жотасының солтүстік беткейінен басталады да (Велд үстіртінен) Оңтүстік Африка Республикасы, Мозамбик, Ботсвана және Зимбабве мемлекеттері арқылы ағып өтіп, Үнді мұхитына құяды.", "title": "Лимпопо" }, { "docid": "59780_3_1", "text": "Ірі салалары: Улифантс, Нотвани, Шаши, Шангане. Жазғы жаңбырлы маусымда су деңгейі төменгі ағысында 5 — 7 м-ге дейін көтеріледі. Жылдық орташа су ағымы 800 м3/с. Сағасынан 160 км-ге дейін кеме жүзеді.", "title": "Лимпопо" } ]

[ { "docid": "14080_4_1", "text": "Португал патшасы Мануэл I Эштеван де Гамаға Үндістанға экспедициясын жасау тапсырды, бірақ ол қайтыс болғандықтан, оның ісін баласы — Васко де Гама жалғастырды. 1497 жылы шілденің 8-інде Лиссабоннан шығып, Васко де Гама басқарған экспедиция Африканы оңтүстік жағынан айналып, Мейірімді үміт мүйісіне жетті. 1498 жылы мамырдың 20-сында Васко де Гаманың экспедициясы Үндістанның оңтүстік - батыс жағасына жетті. .", "title": "Васко да Гама" } ]

[ { "docid": "14080_3_1", "text": "Васко да Гама 1469 жылы Синеш қаласында орденның магистрі Сантьяго Эштеван де Гаманың (1430—-1497) отбасында дүниеге келген. Анасы — Изабела Содре.", "title": "Васко да Гама" } ]

[ { "docid": "529742_1_1", "text": "\n\nБір фунт стерлинг - Ұлыбританиядағы заңды монеталық төлем түрі. Ол 1983 жылдың 21 сәуірден бастап қолданыста. Оның диаметрі 22,5 мм және биіктігі 3,15 мм және салмағы 9,5 грамм. Ол жезді-никельді материалдан жасалады.", "title": "Бір фунт стерлинг" } ]

[ { "docid": "529742_3_1", "text": "Монетаның дизайнында Ұлыбританияның негізін құраушы бөліктері - Уэльс, Шотландия, Солтүстік Ирландия және Англия бейнеленген.", "title": "Бір фунт стерлинг" } ]

[ { "docid": "530251_1_1", "text": "\nЭнтони Кидис (Anthony Kiedis; 1 қараша 1962, Гранд-Рапидс, Мичиган, АҚШ) — америкалық музыкант, Red Hot Chili Peppers тобының әншіci, әндердің авторы және актер.", "title": "Энтони Кидис" } ]

[ { "docid": "530251_2_1", "text": "===Red Hot Chili Peppers===\n* 1984 — \"The Red Hot Chili Peppers\"\n* 1985 — \"Freaky Styley\"\n* 1987 — \"The Uplift Mofo Party Plan\"\n* 1989 — \"Mother’s Milk\"\n* 1991 — \"Blood Sugar Sex Magik\"\n* 1995 — \"One Hot Minute\"\n* 1999 — \"Californication \"\n* 2002 — \"By the Way \"\n* 2006 — \"Stadium Arcadium\"\n* 2011 — \"I’m with You\"", "title": "Энтони Кидис" } ]

[ { "docid": "78272_1_1", "text": "\n\nБефстроганов (boeuf — сиыр еті және Строганов) — сиыр етінен дайындалатын тағам. Бефстроганды екі әдіспен дайындауға болады.", "title": "Бефстроганов" } ]

[ { "docid": "78272_2_1", "text": "Алдан-ала бөлшектенген етті жаныштайды да, жіңішкелеп кеседі. Алдымен ұсақтап туралған пиязды табада құырады. Етті 6—7 минут қуырып, оған жаңағы пиязды салып, томат немесе томат соусын қосып тағы да 5—7 минут қуыру керек, содан кейін ұн сеуіп, үстіне қаймақ және сорпа құяды. 2-3 минут қайнағаннан кейін тұз, бұрыш салады.\nБір жарым — екі сағат бұрын етті кесіп, тұз бен бұрыш сеуіп, ұсақтап туралған пиязбен араластырып даярлап қою керек. Май мен ұнды араластырып, аздап қуырғаннан кейін оған сорпа немесе су құйып, содан кейін бір шай қасық дайын қыша қосып, араластыра отырып қайнатып, үстіне қаймақ және алдын-ала қуырылған томат-пюре қосады. ", "title": "Бефстроганов" } ]

[ { "docid": "511650_2_1", "text": "С дәрумені жеткіліксіз болғандағыдай, рибофлавин гаповитаминозында да алғашқы өзгерістердің бірі – ұқсас қан тамырларынын әлсіреуі, соған байланысты қан айналуы да нашарлай түседі. В2 дәруменінің жетіспеушілігі бірте-бірте бауыр мен асқазан қызметіне де зақым келтіреді. Балалар тағамының құрамында рибофлавин аз болса, олардың бойының өсуі мен салмақ қосуы баяу болады. Жалпы В2 дәрумені жеткіліксіз болғанда, адам жүдеп, шаршағыш келеді, көзі ашып қызарады, тілі, ерні жарылып, шаншып ауырады. Көзден жас ағып, жарыққа қарай алмайды, көздің көруі де нашарлайды. Кездесетін белгісінің бірі — аузы уылып, екі езуінің кілегей қабығы мен терісі жарылып, қабынуы мүмкін. Оны біздің халық арасында «ауыздық» деп те атайды. Терінің сыртқы қабаты қабыршықтанып кетеді. Ағзадағы флавиндер деп аталатын ферменттердің құрамына В2 дәрумені кіреді. Демек, В2 дәрумені жетіспегенде ферменттер алмасуы бұзылып, осының әсерінен жалпы заттар алмасу жүйесі зақымданады.\nРибофлавин картопта, капустада, қара нанда, ашытқыда, помидорда, сәбізде, жұмыртқада, бауырда, сүтте және сүттен жасалған тағамдарда көп кездеседі. В2 дәрумені дәрі ретінде де қолданылады. Әсіресе жараның тез жазылуына және көздің көру қабілетін арттыруға әсері үлкен.", "title": "Рибофлавин" } ]

[ { "docid": "511650_1_1", "text": "Тамақта рибофлавин болмаса, баланың бойының өсуі тежеледі және ерін, мұрын, көз, құлақ айналасындағы терінің кілегей қабықшасының бұзылуына, көздің мүйіз қабатының қабынуы мен қарашықтың күңгірттенуіне (катаракта пайда болуына) әсерін тигізеді.\n\nВ2 дәрумені тотығу және қайтадан қалпына келтіру реакцияларына қатысады. Олай болса, В2 дәруменінің зат алмасуындағы маңызы да өте зор.\nВ2 дәрумені әсіресе жасушаның яғни ағзаның өсіп-өніуіне әсерін тигізеді. Бұл дәруменнің тағамдарда жетімсіздігі адамдардың, әсіресе балалар бойының өсуі қабілетін де төмендетеді. В2 дәруменінің көздің көру процесінде де үлкен мәні бар. Әсіресе, бұл дәрумен А дәруменімен бірге қараңғы түсе көздің көруіне және әр түрлі айыруына қажет. ", "title": "Рибофлавин" } ]

[ { "docid": "14080_4_1", "text": "Португал патшасы Мануэл I Эштеван де Гамаға Үндістанға экспедициясын жасау тапсырды, бірақ ол қайтыс болғандықтан, оның ісін баласы — Васко де Гама жалғастырды. 1497 жылы шілденің 8-інде Лиссабоннан шығып, Васко де Гама басқарған экспедиция Африканы оңтүстік жағынан айналып, Мейірімді үміт мүйісіне жетті. 1498 жылы мамырдың 20-сында Васко де Гаманың экспедициясы Үндістанның оңтүстік - батыс жағасына жетті. .", "title": "Васко да Гама" } ]

[ { "docid": "14080_3_1", "text": "Васко да Гама 1469 жылы Синеш қаласында орденның магистрі Сантьяго Эштеван де Гаманың (1430—-1497) отбасында дүниеге келген. Анасы — Изабела Содре.", "title": "Васко да Гама" } ]

[ { "docid": "663049_1_1", "text": "«Соғыс және бейбітшілік» («Война и мир») — Лев Николаевич Толстойдың роман-эпопеясы, 1805-1812 жылдардағы Напелеонға қарсы соғыс кезеңіндегі орыс қоғамы жайлы баяндайды. Романның эпилогы 1820 жылға дейінгі оқиғаларды қамтиды.", "title": "Соғыс және бейбітшілік" }, { "docid": "663049_2_1", "text": "Эпопеяның жазылу идеясы «Соғыс және бейбітшілік» болып қағазға түспей тұрып пайда болды. Толстой «Соғыс және бейбітшіліктің» жобалы нұсқасында өзінің 1856 жылы \"басты кейіпкер отбасымен Ресейге оралған желтоқсаншы болатын повесть\" жазып бастағанын жазған. \"1825 жылы менің кейіпкерім ересек отбасылы адам болды. Оның жан-дүниесін түсіну үшін оның жастық шағына яғни 1812 жылдарға үңілу керек». Осылайша Лев Толстой оқиға желісін 1805 жылдан бастауды жөн көрді.\nБасты тақырып — 1812 жылғы Отан соғысындағы орыс халқының тағдыры. Романда 550-ге жуық кейіпкер бар. Оның тең жарымы ойдан шығарылған, тең жарымы шынайы тарихи тұлғалар. Толстой ең мықты кейіпкерлерінің күрделі ішкі жан дүниесін, шындықты іздеп шарқ ұруын, мінсіздікке ұмтылысын ашып көрсетеді. Ондай кейіпкерлерге кнәз Андрей, граф Николай, граф Пьер, графиня Наташа және кнәйім Марья жатады. Жағымсыз кейіпкерлерде даму, динамика жоқ. Оларға: Элен, Анатоль жатады.", "title": "Соғыс және бейбітшілік" } ]

[]

[ { "docid": "576308_1_1", "text": "Рецессия ( Recessus — артқа қайту) — экономикада, негізінен макроэкономикада бұл термин өндірістегі баяу темпте артқа құлдырауды немесе экономикалық өсімнің баяулауын білдіреді. Өндірістің құлдыауы 0-көрсеткішіне тең жалпы ішкі өнімнің (ЖІӨ) жартыжылдықта құлдырауын айтады. Рецессия негізінен экономикалық циклдің бір фазасы болып есептеледі. Яғни, бум немесе ұзақ уақыттық өсімнен кейін және уақыт өте келе депрессиямен алмасады (мұнда экономикалық депрессия).", "title": "Рецессия" } ]

[]

[ { "docid": "489778_2_2", "text": "===Эдмунд Хиллари===\nПерсиваль Эдмунд Хиллари ( ағылшынша.Sir Edmund Percival Hillary, 20 шiлде 1919 - 11 қаңтар 2008) - Жаңа\nЗеландиялық зерттеушi , альпинист және (29 май 1953) Эверестiң бiрiншi бағындырушысы .\nНепалдың құрметтi азаматы.\n", "title": "Эдмунд Хиллари" } ]

[ { "docid": "489778_1_1", "text": "{{Спортшы\n |қызмет = зерттеүші , альпенист\n |туған күні = 20 шілде , 1919 жылы \n |туған жері = Окленд қаласы\n |қайтыс болған күні = 11 қаңтар , 2008 ж\n |\n |балалары = \n |есімі = Эдмунд Хиллари\n |суреті = Edmund Hillary, c. 1953, autograph removed.jpg\n |сурет ені = \n |сурет тақырыбы = Эдмунд Хиллари , 1953 жылы.\n |жынысы = ер", "title": "Эдмунд Хиллари" }, { "docid": "489778_3_1", "text": "Альпинизм мектепте, жаңа Зеландияда (1933 м) Оливье тауға 1939 жылда өрлеме өз бірінші рет жасап тағы қызықтыра бастады. Екiншi дүниежүзiлiк соғыстың жылында штурманның лауазымында жаңа Зеландияның СӘК-iне қызмет көрсетедi. 1953 жылда Эверестке сәттi өрлемеге дейiн қайғыға барлау жiберуiнде қатысудың 1951 жылында қабылдады, ал 1952 жылда Чо-Ойю тауды алуға істей алмады .", "title": "Эдмунд Хиллари" } ]

[ { "docid": "602178_1_1", "text": "Бір кездесуде төрт немесе бес гол соққандарды қоса есептегенде, 1930-2018 жылдар аралығында әлем чемпионаттарында 50-ден аса хет-трик жасалды. Алғашқы хет-триктің авторы — америкалық Берт Пэтнауд. Ол 1930 жылы Парагвайдың қақпасын бір ойында үш рет көздеді. Ал, әзірше соңғы хет-трик англиялық Харри Кейннің еншісінде, 2018 жылы Панаманың қақпасына соқты.", "title": "Футболдан әлем біріншілігінің хет-триктері" }, { "docid": "602178_4_1", "text": "* Ойынға тыңнан қосылып хет-трик жасаған жалғыз футболшы — мажарстандық Ласло Кишш. 1982 жылы Сальвадордың қақпасына ойын барысында алаңға шығап, 69-77 минуттар арасында үш гол соқты. Сондай-ақ бұл сегіз минут ішінде соғылған ең жылдам хет-трик.\n* Ерте соғылған хет-триктің авторы — аустриялық Эрих Пробст. 1954 жылы Швейцариямен ойында 24-минутқа дейін-ақ ішінде үш гол соғып үлгерді.\n* Мирослав Клозе (Германия) мен Томаш Скугравы (Чехословакия) хет-триктерін баспен соқты.\n* Аргентиналық Гильермо Стабиле мен швециялық Харри Андерссон өздерінің құрамадағы дебют матчтарында-ақ хет-трик жасаған.", "title": "Футболдан әлем біріншілігінің хет-триктері" } ]

[ { "docid": "602178_2_1", "text": "Бір матчта 4 рет көзге түскен футболшылар саны алтау ғана: Эрнест Вилимовски (1938), Адемир (1950), Шандор Кочиш (1954), Жюст Фонтен (1958), Эйсебио (1966) және Эмилио Бутрагеньо (1986). Ал, бес гол соққан футболшы біреу: ресейлік Олег Саленко (1994 жылы Камерунның қақпасына енгізді).", "title": "Футболдан әлем біріншілігінің хет-триктері" } ]

[ { "docid": "24815_1_1", "text": "\nЭпителий (epithelium, ἐπι- — «жоғары-» и θηλή – емшек үрпі) — жануар денесіндегі төрт ұлппаның бірі, қалған үшеуі Дәнекер ұлпасы, Бұлшықет ұлпасы және нерв ұлпасы. Эпителий ұлпалары ағзалар мен бүкіл денедегі қан тамырлардың сыртқы беттерінде тізіледі, сондай-ақ көптеген ішкі ағзалардағы қуыстардың ішкі беттерінде тізіледі. Бір мысал эпидермис - ол терінің ең сыртқы қабаты.", "title": "Эпителий" } ]

[ { "docid": "24815_2_1", "text": "Эпителий жасушасының үш негізгі формасы бар: Қабыршақты (squamous), бағаналы (columnar) және төртбұрышты (cuboidal).", "title": "Эпителий" }, { "docid": "24815_3_1", "text": "Эпителиальды қабаттарда қан тамырлар болмайды, сондықтан олар негізінен терең қабаттағы дәнекер ұлпасынан заттардың кеңеюі арқылы, сондай-ақ негізгі мембрана арқылы азықтанады. жасушалар түйісімі эпителий ұлпаларында жақсы жұмыс істейді.", "title": "Эпителий" } ]

[ { "docid": "70026_1_1_2", "text": "Тірі ағзалардың жасушалық құрылымының ашылуы – күрделі оптикалық аспаптардың (микроскоптардың) ойлап табылуымен тығыз байланысты болды. Өсімдік ұлпасының жасушалық құрылымын бірінші болып 1665 ж. ағылшын жаратылыстанушысы Р.Гук (1635 – 1703) ашқан. Өсімдіктер мен жануарлар ағзаларының жасушалық құрылымын Р.Гуктің замандастары италиялық ға-лым М.Мальпиги (1628 – 1694), ағылшын ботанигі Н.Грю (1641 – 1712), т.б. өз зерттеулерінде дәлелдеген (1671). Клетка теориясысының қалыптасуына чех ғалымы Я.Пуркине (1789 – 1869) үлкен үлес қосты. Ол жасушаның негізгі қызметтік бөлігі жасуша қабықшасы емес, оның ішіндегі протоплазма екендігін дәлелдеді. Өсімдік жасушасы протоплазмасындағы ядроны ағылшын ботанигі Р.Броун (1773 – 1858) ашты (1830). Дегенмен ядроға көп көңіл бөлген және оны жасуша құратын цитобласт деп анықтама берген неміс ботанигі М.Шлейден (1804 – 81). Шлейден теориясын одан әрі талдап, Клетка теориясысын құруда неміс зоологы Т.Шванның (1810 – 82) еңбегі зор болды. Ол жануарлар мен өсімдік жасушасы құрылымын салыстыруда ядроның маңызы үлкен екенін анықтады. Клетка теориясының бұдан кейінгі дамуы протоплазма мен жасуша бөлінуі ашылуына байланысты болды.", "title": "Жасуша теориясы" } ]

[ { "docid": "70026_2_1", "text": "«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том\n", "title": "Жасуша теориясы" } ]

[ { "docid": "557441_1_1", "text": "\nБи Би Кинг (\"B. B. King\"; нағыз аты Райли Бенджамин Кинг, Riley Benjamin King; 16 қыркүйек 1925, Итта-Бена Миссисипи, АҚШ — 14 мамыр 2015, Лас-Вегас, АҚШ) — американдық блюз гитарист, композитор, .", "title": "Би би кинг" } ]

[]

[ { "docid": "510727_1_1", "text": "\nСпиннер дельфині немесе Ұзынтұмсықты дельфин (Stenella longirostris) — шағын тропикалық дельфин. Бұл дельфиндердің дәл осылай аталуына оның ауада арқасымен секіре алатын қасиеті себепші болған. Ұзынтұмсықты дельфин тек Тайланд маңындағы жағаға жақын суасты маржанды жартастарда кездесетін дельфиндердің бір түрі. Дельфиннің бұл түрін 1828 жылы ағылшын ғалымы Джон Грэй тапты.\n", "title": "Спиннер дельфині" } ]

[ { "docid": "510727_2_1", "text": "==Жалпы сипаттама ==\nБұлар алып дельфин емес, орташа ұзындығы - шамамен 1,8 м, ал салмағы - 75 кг. Ең ұзын спиннер дельфині - 12 м, ал салмағы 95 кг. Денесі жуан емес. Тұмсығының үстіңгі жағы - қара, ал төменгі жағы ақ түсті болып келеді. Денесінің үстіңгі жағы- сұр, бүйірі мен кеудесі аппақ болады. Тістері басқа дельфиндерге қарағанда көп, 45-65- ке жуық өткір тістері бар.", "title": "Спиннер дельфині" }, { "docid": "510727_3_1", "text": "Спиннер дельфиндері қорегін түнде аулайды. Олардың негізгі қорегі - ұсақ балықтар мен асшаяндар. Бұлар көбінесе Тарғыл дельфиндер мен Гавай бүкір киттерімен бірігіп жүзгенді жақсы көреді. Олардың негізгі жауы - жыртқыш акулалар, касаткалар, және Пигмей киттері.", "title": "Спиннер дельфині" } ]

[ { "docid": "126122_1_1", "text": "\nЭлайджа Джордан Вуд (Elijah Jordan Wood; 28 қаңтар 1981 жыл, Сидар-Рапидс, Айова, АҚШ-та туды). 1989 жылдан бастап, қазір америка актері. «Сақиналар әміршісі» трилогиясындағы (2001-2003) Фродо Бэггинс рөлін сомдап, жұртқа кеңінен танылды.", "title": "Элайджа Вуд" } ]

[ { "docid": "126122_2_1", "text": "Вуд Сидар-Рапидс, Айова штатта туды. Ол Уоррен Вуд мен Дэбби Вуд үшінші бала болды. Элайджа австрия, немiс, даниял және ағылшын түбiрлерi болып тұр. Оның ұстанатын діні — Католицизм. \nБір ағасы және қарындасы бар. Бала кезінде Элайджа Вуд Марлена Лофтсгарденнан Фортепьяно сабақтар алды. Алғашқы рет «Артқа келешек 2» 1989 фильмінде эпизодтық рөлге түскен. «Дәмхана», «Алюминдік адамдар», «Авалон» фильмдерінде Элайджаға назар аудара бастады. Оның Simian Records атты жеке дыбыс жазу компаниясы бар. Ал бір күні оның отбасы Лос-Анджелесқа кетті. 1996 жылы оның ата-аналар айырлысты және оның әкесі Айоваға қайтарды. Көп уақыт Вуд Лос-Анджелеста өмір сүрді, ал соңғы жылдар Нью-Йоркте.", "title": "Элайджа Вуд" } ]

[ { "docid": "6452_1_1", "text": "\n\nКомпьютер бағдарламасы (Computer program) - 1) белгілі бір алгоритмді жүзеге асыру мақсатында мәліметтер өңдеу жүйесінің нақты құрауыштарын (компьютерді) басқаруға арналған мәліметтер тізбегі; 2) орындалуға (өңделуге) тиіс реттелген командалар тізбегі, есеп шығару алгоритмін сипаттайтын программалау тілінің сөйлемдер жиыны. Есеп шығаруға, сондай-ақ берілген мәселені шешуге арналған, қабылданған синтаксиске сәйкес жазылған компьютер командаларының (нұсқауларының) реттелген тізбегі; 3) программалар мен олардың үзінділеріне, бағыныңқы программаларға, процедураларға, программалық модульдерге, машиналық программалар мен олардың үзінділеріне арналған жалпы атау.", "title": "Компьютер бағдарламасы" } ]

[ { "docid": "6452_2_1", "text": "==Бағдарлама басылмасы ==\n\"Бағдарлама басылмасы (Распечатка программы; program (source) listing)\" — аударғышпен берілетін алғашқы программа мәтінінің басылымы.", "title": "Компьютер бағдарламасы" }, { "docid": "6452_3_1", "text": "==Бағдарлама бланкісі==\n\"Бағдарлама бланкісі (Бланк программы; the form of the program)\" — бағдарламаға арналған кодтау бланкі.", "title": "Компьютер бағдарламасы" } ]

[ { "docid": "48466_1_1_1", "text": "Ішек таяқшасы (Escherіchіa colі) – ішек тұқымдасына жататын таяқша пішінді бактерия. І. т-н 1885 ж. неміс педиатры Т.Эшерих адам организмінің қалыпты микрофлорасын зерттеу барысында адамның нәжісінен тапқан. Бұлар талшықтары бар, спора түзбейтін, екі шеті жұмыр, грам әдісімен бояғанда теріс боялатын (қызыл түске) бактерияларды бір туысқа біріктіріп, оны алғашқы ашқан ғалымның құрметіне Эшерихиа (Escherіcha) деп атады. І. т-лары хим. және физ. факторлардың әсеріне төзімді келеді. 55С-та қайнатқанда 1 сағ-тан кейін өледі, медицинада қолданылатын дезинфек. ерітінділерде тез жойылады. І. т-лары адамдардың, сүтқоректілердің тоқ ішегінде тұрақты тіршілік етіп, сыртқы ортаға нәжіс арқылы шығады. Ал құстардың, бауырымен жорғалаушылардың, балықтардың, жәндіктердің ішек жолында тұрақты кездеседі. Қазіргі кезде кейбір қасиеттерінің (дақылдық, биохим., антигендік) айырмашылығына қарай І. т-ның 200-ден астам нұсқалары ажыратылады.", "title": "Ішек таяқшасы" } ]

[]

[ { "docid": "489557_5_1", "text": "1994 жылы жарық көрген алғашқы ойын The Need for Speed аталып бейнеойындар нарығында үлкен серпіліс әкелді. Алғашында ойын 3DO приставкасына шығарылды, ал 1995 жылы ДК мен PlayStation-ға көшірілді. Ойында дуэль, көп қарсыласпен жарысу және уақытқа жарысу режимдары бар. Өз уақыты үшін керемет графика, полициядан қашу, автокөліктердің көптүрлілігі, оңай әрі ыңғайлы басқару ойыншылар арасында үлкен танымалдылыққа алып келді. Бір жылдан соң тек ДК-ға арналған The NFS: Special Edition шықты. Бұл нұсқаға 2 жаңа трасса мен менюда ғана емес, жарыс кезінде де әуен тыңдауға мүмкіндік пайда болды. 3DO-ға арналған нұсқада жарыстар тек А нүктесінен Б нүктесіне ғана болатын, шеңберлі тұйық трассалар болмағандығы ойынды басқалары алдында ерекш көрсететін. Сол кездер үшін сапалы жасалған 2D кабиналар автокөліктердің салонын қарап шығуға мүмкіндік беретін. Сонымен қатар ойында жол апаттары ерекше есте қалатын. Жоғары жылдамдықтағы соқтығысулар кезінде көліктер ауада ұша отырып таңқаларлық айналымдар жасайтын. Әрі ойында қайталанатын жол апаттары жиі болмаған, сондықтан әрбір соқтығысу жеке қойылым болып көрінетін. Сөре (старт) кезінде артқа жүруге болатын, ол кезде жеңіліс есептелетін. Трассада камераны артқа бұруға болмайтын, ол үнемі алдыға қарайтын.", "title": "Need for Speed (ойындар сериясы)" } ]

[ { "docid": "489557_2_1", "text": "Need for Speed (қаз. Жылдамдық құштарлығы) — Electronic Arts компаниясының көлік жарысы бейнеойындарының сериясы. Ойындардың негізгі ойы жеңіл автокөліктерде әртүрлі трассаларда жарыстарға қатысу болып табылады (Underground 2 (жол талғамайтын көліктер бар), Carbon және Most Wanted (өрт сөндіруші және жүк көліктері бар) басқасы), сонымен қатар ойынды аяқтау үшін көбіне жарыстарда мәреге бірінші болып келуі талап етіледі. Ойындардың жеке компьютерлермен қоса ойын приставкаларына арналған нұсқалары бар: 3DO, Microsoft Xbox, Xbox 360, Sony PlayStation, PlayStation 2, PlayStation 3, PlayStation Portable, PlayStation Vita, GameBoy Advance, Nintendo GameCube, Wii, DS, сонымен қатар iPhone , iPad және Android", "title": "Need for Speed (ойындар сериясы)" } ]

[ { "docid": "70498_1_1", "text": "Май безі (сальная железа); (glandulae sebaceae, \nglandula — без, sebum - май) — құрылысы жағынан қарапайым, көбінесе, тарамдалған альвеолалы (көпіршікше), сөл бөлуіне байланысты голокринді бездерге жатады. Май безі терінің емізікше қабатында және емізікше\nмен торлы қабаттардың шекараларында орналасады.\nМай безінің секрет бөлетін соңғы бөлімін көпқабатты\nбезді эпителий құрайды. Бездің қысқа келген шығару\nөзегі түк түбірі фолликулына ашылады. Май безінің\nсекреті тері түктері қабаттары мен түк түбірі эпидермисін майлайды, микроорганизмдер мен шаңды өткізбейді, қорғаныс қызметін атқарады.\n", "title": "Май безі" } ]

[]

[ { "docid": "137816_1_1", "text": "\nКристофер Роберт «Крис» Эванс ( Christopher Robert «Chris» Evans; , Бостон, Массачусетс, АҚШ) – америкалық актер. Көпшілікке «Фантастикалық төрттік» (2005) фильміндегі Алау адам және Marvel кинематографиялық әлеміндегі Капитан Америка кейіпкерлерімен әйгілі.", "title": "Крис Эванс" } ]

[ { "docid": "137816_2_1", "text": "Крис Эванс Бостон қаласында дүниеге келген, өскен жері Садбюри қалашығы. Оның анасы Лиза Мари жастар театрының көркемдік жетекшісі, әкесі Г. Роберт \"Боб\" Эванс III тіс дәрігері қызметін атқарған. Оның екі әпкесі және бір інісі бар. Інісі Скотт ABC телеарнасындағы «Бір ғұмыр үшін өмір сүру керек» телехикаясында ойнаған. Кристің анасы жартылай итальян, жартылай ирланд болып келеді.", "title": "Крис Эванс" }, { "docid": "137816_3_1", "text": "Эванс Линкольн-Садбери жоғарғы аймақтық мектебін бітірген. Ол және оның бауырлары католиктік бағытты ұстанады.", "title": "Крис Эванс" } ]

[ { "docid": "52796_1_1_2", "text": "Орталық Америка – Солтүстік Американың Теуантепек және Дарьен мойнақтары аралығындағы қиыр оңтүстік бөлігі. Тынық мұхит пен Мексика шығанағы және Кариб теңізі аралығында тропиктік ендікте орналасқан. Ені Юкатан түбегі аумағында 960 км, Панама мойнағында 48 км, ең биік жері \"Тахумулько тауы (4217 м). Орталық Америкада Мексиканың оңтүстік-шығыс бөлігі, Гватемала, Сальвадор, Гондурас, Никарагуа, Коста-Рика, Панама, Белиз мемлекеттері\" орналасқан. Басым бөлігін Кордильера жүйесіне кіретін орта биіктікті тау белдеуі алып жатыр. Ірі жазық өңірлер \"Юкатан түбегі мен Москития\" жағалауында. Кен байлықтарынан \"алтын және күміс (Гондурас, Никарагуа), қорғасын (Гватемала, Гондурас), сүрме (Гватемала), мұнай (Теуантепек), күкірт (Гватемала)\" өндіріледі. Орталық Америка климаты ылғалды; жылдық жауын-шашын мөлшері солтүстігінде 1500 – 2000 мм, оңтүстігінде 3000 – 4000 мм (тау беткейлерінде 7000 мм). Өзендері қысқа, бірақ суы мол; әсіресе Атлант мұхиты алабына жататын өзендердің суы жыл бойына мол болады. \"Тектоникалық қазаншұңқырларға\" толған көптеген көлдер кездеседі; ірілері – Никарагуа және Манагуа. Топырақ және өсімдік жамылғысы алуан түрлі.", "title": "Орталық Америка" } ]

[ { "docid": "52796_3_1", "text": "Бұл - Орталық Америкадағы көлемі жағынан ең кішкентай және халқы ең тығыз қоныстанған республика. Астанасы - Сан-Сальвадор. Халқы - 6227 491 (2011) адам. Сальвадор - көз тартар көркем жерлері көп, табиғаты тамылжыған, тамаша мекен. Саяхатшылар оны \"тропиктік жер жаннаты\" деп бағалайды. Сондай-ақ бқл ел - табиғи ресурсқа бай, тартымды өлке.", "title": "Орталық Америка" }, { "docid": "52796_5_1", "text": "Никарагуа Республикасы - Орталық Америкадағы ең ірі мемлекет. Ол олтүстігінде Гондураспен, ал оңтүстігінде Коста-Рикамен шектеседі. Астанасы - Манагуа. Халқы - 5 815 524 (2010) адам. Никарагуа мемлекетінің экономикасы ауылшаруашылық өнімдерін экспорттауға арналған.", "title": "Орталық Америка" } ]

[ { "docid": "155708_2_1", "text": "1947 жылы Эрлинг Перссон Швецияның Вестерос қаласында «Hennes» (швед. «ол үшін») әйелдер киім дүкенін ашты. Кейіннен 1968 жылы Эрлинг аңшылар мен балықшыларға арнаған «Mauritz Widforss» дүкенін иеленеді. Уақыт өте келе ол ерлер мен балаларға арналған киімдер шығарумен айналыса бастады. Осылайша компания атауы «Hennes & Mauritz» болып өзгереді.", "title": "H&M" } ]

[ { "docid": "155708_1_1", "text": "H&M (Hennes & Mauritz) – швед компаниясы . Еуропадағы ең ірі киім саудасы желісі. Штаб-пәтері Стокгольмде орналасқан. Компания қызметі сәнді әрі сапалы киімдерді қолжетімді бағамен ұсынуға бағытталған.", "title": "H&M" }, { "docid": "155708_3_1", "text": "Бүгінде «H&M Group» ұсынған киім-кешек пен косметикалық өнімдер шамамен әлемнің 37 елінде орналасқан 2000-ға жуық дүкенде сатылымға шыққан.", "title": "H&M" } ]

[ { "docid": "36989_1_1_1", "text": "Атакама шөлі (Desierto de Atacama) — Оңтүстік Америкадағы Орталық Анд жотасының батыс етегінде жатқан шөл. Тынық мұхит жағалауында (ұзындығы 1000 км-ге жуық) созыла орналасқан. Чили Республикасы аумағының солтүстігіндегі тропиктік белдеуге сәйкес келеді. Құрамына Жағалық Кордильер, ұзына бойы созылған аңғар және Батыс Кордильер жотасының батыс беткейі кіреді. Кайнозой эрасындағы тектоник. қозғалыстар мен жанартау әрекеті нәтижесінде қалыптасқан шөл. Климаты тропиктік пассаттық, Перу суық ағысы әсерінен салқын болып келеді. Жағалауының орташа температурасы ең ыстық айда 19-20°С, ең салқын айда 13-14°С, ал ұзын аңғарларында ыстық айда 23°, салқын айда 12 °C. Жауын-шашын өте сирек түседі (жылдық мөлшері 50 мм), кейбір жылдары мүлдем жаумайды. Жағалық Кордильердің шығыс бөлігінде өте ірі натрий және калий селитрасы, йод, ас тұзының кен орындары, ал Анд тауларының батыс беткейінде ірі мыс кен орны (Чукикамата) ашылған. Шөлдің беткі бөлігінің көпшілігін жылжымалы құмдар мен сортаң жерлер алып жатыр. Бұталар мен кактустер тек ылғал молырақ жерлерде өседі. Перу суық ағысының әсерінен жағалаудағы сулар планктонға және ихтиофаунаға бай келеді. Соның нәтижесінде жағалық жартастар мен аралдар құс базарына айналған. Ондағы құстар саңғырығының қалыңд. ", "title": "Атакама" } ]

[]

[ { "docid": "27679_2_1", "text": "1 Жарық жылы жарықтың 1 жылда жүріп өтетін қашықтығына тең:\n:1 Жарық жылы = 0,3068 парсек = 9,46051015 м ", "title": "Жарық жылы" } ]

[]

[ { "docid": "545209_1_1_1", "text": "Индикатор деген – қышқылдар мен сілтілерде түсін өзгертетін зат. Химияның ерте кезеңдерінде лакмус секілді өсімдік түстері (қынаның бір түрінен жасалады) индикатор ретінде қолданылған. Лакмус қышқылдарда қызыл, ал сілтілерде көк түсті. Қызыл орамжапырақ та жақсы индикатор бола алады, бірақ өсімдік түстерінің бір кемшілігі, олар ауа мен Күннің әсерінен бұзылуы мүмкін. Кейіннен фенолфталеин мен метилоранж секілді күштірек жасанды индикаторлар ойлап табылды. Әмбебап индикатор – бояғыштардың қоспасы, ол әртүрлі түстер қатарын көрсетіп, күшті қышқылдық ерітінділерді әлсіз қышқылдық ерітінділерден немесе күшті сілтілік ерітінділерді әлсіз сілтілік ерітінділерден айыруға көмектеседі. рН шкаласы әдетте 1 мен 14 арасында болады, алайда рН деңгейі бұл шектен асып кетуі де мүмкін. рН сутек иондарының концентрациясын көрсетеді: төмен рН деңгейі сутек иондарының концентрациясы көп, ал жоғары рН деңгейі сутек иондарының концентрациясы аз дегенді білдіреді. рН мәні 7,00-ден төмен кез-келген ерітінді қышқылдық, ал рН мәні 7,00-ден артық ерітінді сілтілік болады, ал рН мәні тура 7,00-ге болса, ерітінді бейтарап болады (мысалы, таза су). Ерітінділерінің рН мәні төмен затты күшті қышқыл деп атаймыз.", "title": "PH" }, { "docid": "545209_4_1", "text": "Әлсіз қышқылдардың рН деңгейі жоғарырақ, шамамен 3 пен 6 арасында болады. Мұның себебі, қышқыл молекулалары аз мөлшеріиондарға ыдырағанымен, қышқыл молекулаларының көбісі ыдырамайды, яғни сутегінің концентрациясы әлдеқайда аз болады. Әлсіз қышқылдар азғантай мөлшерде тек сұйылтылған ерітінділерде ыдырайды. Мысалы, этан қышқылы сутегі иондары мен ацетат иондарына ыдырап, тепе-теңдік түзеді:", "title": "PH" } ]

[]

[ { "docid": "643943_1_1", "text": "\nКеуде каналы (Thoracic duct) — адам анатомиясы бойынша, лимфа жүйесіндегі екі лимфа каналының үлкен біреуі. Ол сондай-ақ \"Солжақ лимфа каналы\", \"Алиментарлы канал\"\", \"chyliferous каналы\", \"Van Hoorne-нің каналы\" деген секілді аттармен белгілі. Бұл каналдан басқа канал - оңжақ лимфа каналы. Кеуде каналы хилусты (chyle) тасиды, ол таза лимфа емес, лимфа мен эмульсияланған майларды қамтыған сұйықтық. Ол оң жақ кеуде, білек, бас және мойын секілді бөліктерден (оларға оңжақ лимфа каналы құяды) басқа қалған денелердегі лимфаның көп бөлігін жинайды. Кеуде каналы он екінші арқа омыртқасынан (T12) басталып, мойын астына дейін созылады. Ол солжақ субклавиялы көктамыры мен ішкі кеңірдек көктамырларының түйіскен жеріндегі, яғни брахиоцефалды көктамырдың басындағы Қанайналым жүйесіне хилус құяды.", "title": "Кеуде каналы" } ]

[ { "docid": "643943_2_1", "text": "Кеуде каналы жарылса, одан пайда болған көп мөлшердегі сұйықтық плевра қуысына құйылады, ол хлоторакс деп аталады.", "title": "Кеуде каналы" } ]

[ { "docid": "499127_5_1", "text": "Пангея перм кезеңінде пайда болды және триастың соңында бұзылды. Шамамен 200-210 миллион жыл бұрын екі континентке ажырады.Солтүстік континент Лавразия соңынан Еуразия мен Солтүстік Америкаға бөлінген және оңтүстік континент Гондвана соңынан Африка,Оңтүстік Америка,Үндістан,Австралия және Антарктидаға бөлінген.", "title": "Пангея" } ]

[ { "docid": "499127_2_1", "text": "Пангея (көне-грек: \"Πανγαῖα\" — «барлықжер») — өте үлкен суперконтинент,полеозойдың аяғында және мезозойдың бас кезінде Жердің барлық құрлығын біріктіріп тұрды деуге болады. Есімін Альфред Вегенер ұсынған болатын.", "title": "Пангея" }, { "docid": "499127_3_1", "text": "Пангеяның өзгеру кезеңінде өте ерте континенттердің қақтығысу әсерінен тау жүйелері пайда болды.Олардың кейбіреулері біздің кезімізге дейін жетті,мысалы Орал және Аппалачи таулары.Бұл таулар қазіргі биік әрі жас Еуропадағы Альпі және Солтүстік Америкадағы Кордильера,Оңтүстік Америкадағы Анды мен Азиядағы Гималай тауларынан әлде қайда кәрі.Өте ұзақ миллиондаған жылдар бойғы қоршаған орта әсерінен Орал және Аппалачи қатты бұзылған және өте аласа.", "title": "Пангея" } ]

[ { "docid": "71753_3_1", "text": "Бұл - бүйректің жоғарғы ұшында орналасқан жұп бездер. Біреуінің салмағы 6-7 грамм, екеуін қосқанда салмағы шашамен 12-14 грамм. Оң жақтағы бүйрекүсті безінің пішіні - үшбұрыш, сол жақтағы пішіні - жарты ай тәрізді. Бездердің сыртын бүйрекпен қоса тығыз майлы қабық қаптайды. Бүйрекүсті бездері сыртқы қыртысты және ішкі боз (милы) қабаттан тұрады. Ішкі қабаты бездің дәл ортасында, шамамен без ұлпасын 10%-ын құрайды. Сыртқы қыртыс қабаты 90%-ын алып жатыр. бБүйрекүсті безднерінен көптеген гармон түзіледі. ", "title": "Бүйрекүсті безі" } ]

[ { "docid": "71753_1_1", "text": "\nБүйрекүсті безі (glandula sup-rarenalis, glandula — «без», supra — «үсті» және ren — «бүйрек») — бүйректің ішкі және жоғарғы (адамда — артқы) жағында орналасқан, пішіні бүйрекке ұқсас, бірақ мөлшері тіптен майда, жұп ішкі секреция (эндокринді) безі.", "title": "Бүйрекүсті безі" } ]

[ { "docid": "516926_5_1", "text": "Ағылшындарға қарсы көтерілістегі 13 америкалық колонияларының бірі болып, 1788 жылы 6 ақпанда ресми түрде АҚШ штаты болып жарияланды.", "title": "Массачусетс" } ]

[ { "docid": "516926_2_1", "text": "\nМассачусетс (Commonwealth of Massachusetts) — АҚШ солтүстік-шығыс бөлігіндегі орналасқан штаты. Атлант мұхитының жағалауында орналасқан. Астанасы және ең ірі қаласы - Бостон. Халық саны 2011 жыл бойынша - 6 587 536 адам.", "title": "Массачусетс" }, { "docid": "516926_6_1", "text": "==Географиясы==\nЕлдің 5 штатымен шектеседі: солтүстігінде-Нью-Гемпшир және Вермонт, оңтүстігінде- Коннектикут және Род-Айленд, батысында-Нью-Йорк штаттарымен.", "title": "Массачусетс" } ]

[ { "docid": "155722_2_1", "text": "Лаос тілі (лао-исан) - лао тілі, Лаостың ресми тілі. Лаостағы сөйлеушілер саны 3.5 млн. адам.\nЛаос тілі тай және шан тілдеріне өте жақын.", "title": "Лаос тілі" } ]

[]

[ { "docid": "546799_2_1", "text": "Grand Theft Auto V (қысқасынан GTA V немесе GTA 5) — Action жанрындағы көп платформалы бейне ойын. Шотландық \"Rockstar North\" команиясынан жасалып, американдық \"Rockstar Games\" баспагерлерінен шыққан. Grand Theft Auto топтамасының он бесінші ойыны. 2011 жылдың 2-ші қарашада алғашқы трейлері шықса, келесі күні ойынды ресми түрде анонстады. Алғашында ойын Xbox 360 пен PlayStation 3 платформаларына 2013 жылдың көктемінде шығаратын болжамы бар еді, бірақ 17-ші қыркүйекке ауыстырылып, аталған күні ойын алғаш рет жарыққа шықты. Кейін 2014 жылы 11-ші маусым күні E3 ойын көрмесінде ойынды ДК, PlayStation 4 және Xbox One платформаларына анонстап, ойын күзде шығады деп ақпарат берген, PlayStation 4 пен Xbox One платформаларына ойын 18-ші қараша күні шықты. ДК платформасына ойынды 2015 жылдың 27 қаңтарға көшірген еді, бірақ 24-ші наурызға аустарып, тағыда және ақырғы күні 14-ші сәуірге белгіленіп, сол күні ойын ДК нұсқасы жарық көрді.", "title": "Grand Theft Auto V" } ]

[ { "docid": "546799_3_1", "text": "Grand Theft Auto V ойыны қазіргі уақытқа дейін \"Rockstar Games\" компаниясынның тарихындағы жасалған ең ірі жобасы болып саналады.", "title": "Grand Theft Auto V" }, { "docid": "546799_4_1", "text": "GTA V әр түрлі оқиғалары бар үш басты кейіпкерден тұрады. Олардың әрқайсысының өзіндік мінез-құлық ерекшеліктері, хоббилері, қызығушылықтары, достары, белгілі бір дағдылары және өзіндік ерекше көлігі бар. Ойыншылар тапсырмаларды бірге орындау арқылы кез келген уақытта осы кейіпкерлер арасында ауыса алады. Rockstar Games компаниясының негізін салушы Дэн Хаусер берген сұхбатында бастапқыда тек Майкл ғана болуы керек екенін айтты, бірақ әзірлеушілердің бірі бірден 3 кейіпкерді қосып, бір-бірімен байланыстыруды ұсынды.", "title": "Grand Theft Auto V" } ]

[ { "docid": "46720_2_1_1", "text": "Электр энергиясын түрлендіргіштердің негізгі түрлері: айнымалы токты тұрақты токқа түрлендіретін түзеткіштер (АС/DС түрлендіргіштер); тұрақты токты айнымалы токқа түрлендіретін инверторлар (DС/АС түрлендіргіштер); жиілігі мен шамасы белгілі айнымалы токты жиілігі мен шамасы басқа бір айнымалы токқа түрлендіретін жиілік түрлендіргіштер; белгілі бір деңгейдегі тұрақты кернеуді басқа деңгейлік тұрақты кернеуге түрлендіретін импульстік түрлендіргіштер (DC/DC түрлендіргіштер); айнымалы кернеу мен токтың деңгейін түрлендіргіштер (АС/АС түрлендіргіштер); фазалар саны белгілі бір айнымалы токты фазалар саны басқа айнымалы токқа түрлендіретін түрлендіргіштер. Түрлендіргіштердің негізгі сипаттамалары – ПӘК, қуат коэфф., реттемелік сипаттамалары, сондай-ақ меншікті масса мен көлемі. Түрлендіргіштер электрмашиналық және электрстатик. болып ажыратылады. Электрмашиналық түрлендіргіштерге трансформаторлар мен электрмашиналық жиілік түрлендіргіштер жатады. Электрстатик. түрлендіргіштерге электрмагниттік жиілік түрлендіргіштер және шалаөткізгіштік түрлендіргіш құрылғылар (ШТҚ) жатады. ШТҚ – түрлендіргіштің ең кең таралған түрі.", "title": "Түрлендіргіш техника" } ]

[ { "docid": "46720_1_1", "text": "\nТурлендіргіш техника, электр қуатын түрлендіргіш – электр техникасының электр қуатын түрлендіру тәсілдері мен техникалық құралдарын жасаумен айналысатын саласы; түрлендіргіш құрылғылар жиынтығы. ", "title": "Түрлендіргіш техника" } ]

[ { "docid": "41899_1_1", "text": "Муррей, Марри – Австралиядағы ең ірі өзен. Ұзындығы 2570 км (Дарлинг өзенімен қоса есептегенде 3750 км). Алабының ауданы 1057 мың км². Бастауын Австралия Альпісінің батыс беткейінен алып Александрина шығанақ-лагунаға құяды (Үлкен Австралия шығанағында). Басты салалары – Дарлинг және Маррамбиджи. Қар және жаңбыр суымен толығады. Көктем, жаз айларында (жаңбырлы маусымда) су деңгейі көтеріледі; ал қыста (құрғақ мезгілде) деңгейі төмендеп, салаларының көпшілігі құрғап қалады. Жылдық орташа су ағыны 10,5 км3, орташа су ағымы 330 м³/с. Суы жер суаруға пайдалынады. Өзенде Илдан, Хьюм, т.б. бөгендері, Барринджак, Хьюм СЭС-тері салынған. Балық аулау кәсібі жақсы дамыған. Көліктік маңызы зор, сағасынан Олбери қаласына дейін кеме жүзеді. Өзен бойында Марри-Бридж, Морган, Ренмарк, Кундрук, Олбери қалалары орналасқан.", "title": "Муррей" } ]

[]

[ { "docid": "21097_1_1", "text": "\nФутболдан тұңғыш әлем чемпионаты — 1930 жылы шілденің 13-і мен 30-ы аралығында Уругвай елінде өтті. Уругвай тұңғыш әлем чемпионатын өткізуші ел ғана емес, тұңғыш чемпионы да атанды. Финалдық ойында алаң иелері Аргентина құрамасын 4:2 есебін жеңді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" }, { "docid": "21097_2_1", "text": "Уругвай XXI 20-сыншы жылдарындағы ең үлкен футбол державаларының бірі болғандықтан әлем чемпионатын өткізу құқығы бұйырды. Уругвайлықтар 1924 және 1928-нші жылдардағы футболдан Олимпиада ойындарының жеңімпазы атанған. Уругвай өтуідің тағы бір артықшылығ 1930 жылы Уругуайдың тәуілсіздік алғанынада 100 жыл толуында.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "21097_3_1", "text": "Әлем чемпионатының барлық ойындары ел астанасы Монтевидео қаласында өтті. Чемпионат басталмас бұрын уругуайлықтар жаңадан Сентенарио атты стадион салды. Осы стадионда жәнеде финалдық кездесу өткізілді. Нөсер жауынның салдарынан стадионды салып бітіру қиынға соғып, чемпионат басталуға 5 күн қалғанда бітірді.", "title": "Футболдан 1930 жылғы әлем біріншілігі" } ]

[ { "docid": "485521_2_1", "text": "Тікбұрышты горизонтальды үлендігі бірдей бірінен кейін бірі орналасқан жеті қызыл және алты ақ түсті жолағы бар мата бөлігі. Қара көк түсті 50 бес ұшы бар ақ жұлдыз орналасқан. 13 жолақ тәуелсіз мемлекетті құрған 13 британдық колонияларды білдіреді (Делавэр, Пенсильвания, Нью-Джерси, Джорджия, Коннектикут, Массачусетс, Мэриленд, Оңтүстік Каролина, Нью-Гэмпшир, Виргиния, Нью-Йорк, Солтүстік Каролина, Род-Айленд). Көк түсті крыж одақты білдіреді. Көк крыждағы жұлдыздар саны штаттардың санына сәйкес (қазір олардың саны 50). Қызыл түс шыдамдылық пен батырлықты білдіреді; қара көк түс — зейінділікті, әділеттілікті, сақтықты; ақ түс — пәктік пен тазалықты білдіреді. Тудың ені мен ұзындығының қатынасы 10:19.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "485521_1_1", "text": "\nАҚШ мемлекеттік туы, сонымен қатар Жұлдызды-жолақты ту (Stars and Stripes) деген атаумен белгілі — Америка Құрама Штаттарының ресми түрде АҚШ-тың Үлкені мөрі мен Мемлекеттік әнұранымен қатарлас мемлекеттік туы болып саналады. ", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" }, { "docid": "485521_3_1", "text": "Ту уақыт өте келе Одақты құраған штаттардың санына байланысты өзгеріп тұрды. Жаңа жұлдыз туға 4 шілде күні одақ құрамына жаңа штат енгеннен кейін қосылады. Жолақтар саны өзгермейді, тек 1795—1818 жж. қабылданған туға екі жұлдызбен қоса 2 жолақ қосылды да, артынан алынып тасталды.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "18978_1_1", "text": "\nМырыш (лат. \"Zincum\"; Zn) — элементтердің периодты жүйесінің II-тобындағы химиялық элемент, асыл металдардың бірі. Реттік нөмірі 30, атом массасы 65,39. Мырыш ерте заманда жез түрінде белгілі болған, таза түрі 16 ғасырда алынған. Жер қыртысындағы массасы бойынша мөлш. 8,3%. Ол полиметалды сульфид кендерінің құрамында кездеседі. ", "title": "Мырыш" } ]

[ { "docid": "18978_2_1", "text": "Негізгі минералдары: сфалерит (мырыш алдамышы) және вюрцит, смитсонит, каламин, цинкит. Мырыш гексагональды тығыз қапталған торы бар күміс түсті ақ металл, тығызд. 7,133 г/см<sup>3</sup>, балқу t 419,5°С, қайнау t 906°С. Тотығу дәрежесі +2. Ылғал ауада және суда 200°С-қа дейін тұрақты, тотығуға гидроксикарбонатты беттік пленкасы кедергі жасайды; қышқылдар және сілтілермен, аммиак және аммоний тұздарымен, ылғал күйіндегі Cl<sub>2</sub>, Br<sub>2</sub>-мен, қыздырғанда О<sub>2</sub>-мен әрекеттеседі. ", "title": "Мырыш" }, { "docid": "18978_3_1", "text": "Құрамында М. бар концентраттарды күйдіріп, әрі қарай алынған күйдіргіні Н<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>-пен сілтісіздендіру және ZnSO<sub>4</sub> ерітіндісінен Мырышты электрлік тұндыру арқылы алынады. Мырыш жез, нейзильбер, томпак, тағы басқа қорытпалардың құраушысы; болат және шойынды мырыштау үшін (бұл кезде коррозияға қарсы қаптама түзіледі), ұшақтар мен автомобильдердің майда бөлшектерін, химиялық ток көздерінің электродтарын жасауда, күміс пен алтынды қорғасыннан бөлуде қолданылады.", "title": "Мырыш" } ]

[ { "docid": "601746_3_1", "text": "Жекелеген чемпионаттарда ең көп гол соққан футболшы француз Жюст Фонтен. Ол 1958 жылы 13 рет қарсыластар қақпасын дәл көздеді.", "title": "Футболдан әлем чемпионатының сұрмергендері" } ]

[]