sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Wykorzystanie multimedialnych rozszerzeń baz danych w dydaktyce przedmiotów informatycznych W artykule przedstawiono właściwości współczesnych baz danych w zakresie
mechanizmów składowania i obsługi multimedialnych typów danych. Zaprezentowano
możliwość budowy interaktywnej aplikacji internetowej opartej na
relacyjno-obiektowej bazzie danych wykorzystującej multimedialne typy danych
dostępne w bibliotekach Oracle Multimedia oraz technologii JSP. Tematyka ta
może być z powodzeniem wykorzystana w dydaktyce przedmiotów bazodanowych
oraz programistycznych. | pedagogika |
Powtarzalność właściwości mieszanek i wulkanizatów kauczuku butadienowo-styrenowego zawierających niezależne próby sadzy popirolitycznej otrzymanej w wyniku pirolizy opon W artykule przedstawiono wyniki badań powtarzalności właściwości mieszanek i wulkanizatów kauczuku butadienowo-styrenowego zawierających niezależne próby sadzy popirolitycznej. Dla porównania zbadano analogiczne mieszanki i wulkanizaty zawierające sadze techniczne N550, N772 oraz kaolin. Stwierdzono, że sadza popirolityczna nadaje mieszankom wysoką lepkość Mooneya. Uzyskane wartości lepkości dla trzech prób sadzy są powtarzalne, mieszczą się w zakresie ±5%. Mieszanki z próbami sadzy popirolitycznej mają wartości czasu optimum wulkanizacji (t90) zbliżone do wartości t90 mieszanek zawierających sadze techniczne. Rozrzut wartości t90 jest większy i wynosi ±14%. Stwierdzono, że im więcej związków siarki i cynku zawiera sadza popirolityczna, tym większa jest szybkość wulkanizacji. Poszczególne próby sadzy popirolitycznej nadają wulkanizatom SBR powtarzalną i wysoką twardość, równą wulkanizatowi z sadzą aktywną N550 i dużo wyższą niż twardość wulkanizatu zawierającego sadzę N772 czy kaolin. Wartości wytrzymałości na zerwanie (TSb) wulkanizatów z próbami sadzy popirolitycznej są również powtarzalne, jednakże znacznie niższe niż uzyskane dla wulkanizatu z sadzą N550 i N772. Podobnie odporność na ścieranie wulkanizatów z próbami sadzy popirolitycznej osiąga zbliżone wartości, ale jest wyraźnie mniejsza niż wulkanizatów z sadzą N550, N772, jednak większa niż wulkanizatów z kaolinem. Sadza popirolityczna ma niekorzystne cechy, które osłabiają możliwy efekt wzmacniający wynikający z dość wysokiej wartości liczby jodowej (ok. 50 g/kg). Mogą nimi być: obecność znacznej ilości części mineralnych, niedostateczne rozdrobnienie cząstek sadzy, zmieniona struktura powierzchni cząstek pierwotnych sadzy czy obecność ciężkich olejów popirolitycznych i oligomerycznych substancji kauczukowych wynikających z procesu pirolizy. | inżynieria materiałowa |
O żeliwnych elementach konstrukcyjnych i dekoracyjnych Żeliwo jako tworzywo konstrukcyjne zostało zastosowane najwcześniej spośród tworzyw metalowych do układów nośnych w budownictwie i inżynierii. Na przełomie wieków XVIII i XIX oraz w pierwszej połowie wieku XIX wzniesiono w różnych krajach świata, znane z historii budownictwa, konstrukcje żeliwne, odznaczające się pomysłowością i nowatorstwem rozwiązań. Pierwszym na świecie mostem z materiałów innych niż drewno i kamień był most wykonany w 1779 roku z elementów z lanego żeliwa, w Coalbrookdale w Anglii nad rzeką Severn. Ruch drogowy na tym moście wstrzymano dopiero w roku 1931 i to wcale nie dlatego, że żeliwo w nim było popękane lub skorodowane, a dlatego, że skarpy wąwozu doliny rzeki Severn ulegały systematycznemu osuwaniu i zbliżały się do siebie na tyle, że most poważnie się odkształcił. Mimo to, stoi bez żadnych uszkodzeń do dziś. | architektura i urbanistyka |
Co jest kobietą we współczesnej polszczyźnie? Celem artykułu jest charakterystyka pod względem formalnym i semantycznym metaforycznego połączenia wyrazowego Coś jest kobietą nierejestrowanego dotychczas w słownikach frazeologicznych. Autorka przedstawia konteksty, w których frazem ten został poświadczony, określa jego ustabilizowaną postać, a także najważniejsze składniki znaczenia globalnego. | językoznawstwo |
Internowanie Polaków na Litwie w czasie II wojny światowej [rec. G. Surgailis: Uchodźcy wojenni i polscy żołnierze internowani na Litwie w czasie II wojny światowej. Warszawa 2013] Recenzja naukowa pracy pt. "Uchodźcy wojenni i polscy żołnierze internowani na Litwie w czasie II wojny światowej" autorstwa Gintautasa Surgailisa, wydanej w Warszawie w 2013 roku. | historia |
Sól sodowa warfaryny. Oznaczanie w powietrzu środowiska pracy metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej Opracowano nową metodę oznaczania stężeń soli sodowej warfaryny (WAS) w powietrzu na stanowiskach pracy do przeprowadzania kontroli warunków sanitarnohigienicznych. Metoda polega na: zatrzymaniu soli sodowej warfaryny na filtrze z włókna szklanego, wy 3yciu wodą destylowaną i analizie otrzymane o roztworu metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną Zakres metody wynosi 0,001 ÷ 0,087 mg/m3 przy pobieraniu 480 1 powietrza. Opracowaną metodę oznaczania soli sodowej warfaryny w powietrzu na stanowiskach pracy zapisano w formie procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Wykorzystanie fenomenu anty-body shaming do (re)interpretacji obrazu ciała na Instagramie Zamiarem autorki jest opisanie zidentyfikowanej potrzeby reinterpretacji obrazu ciała na Instagramie oraz wyjaśnienie fenomenu anty-body shaming poprzez analizę zawartości wybranej hasztagosfery i wybranego profilu instagramowego (The Birds Papaya). Obserwacja uczestnicząca pozwoliła sformułować pytanie badawcze: „Jak wykorzystać zjawisko anty-body shaming do reinterpretacji obrazu ciała na Instagramie?”. W toku badań ujawniono, że poprzez oferowanie różnorodnych treści i autentyczny przekaz dotyczący życia osobistego, edukowanie i podnoszenie świadomości anty-body shaming ma szansę zreinterpretować obraz ciała w przestrzeni cyfrowej. Celem artykułu jest także zainicjowanie dyskusji na ten temat. | nauki o komunikacji społecznej i mediach |
Jeniec cywilny Marian Ruzamski w Charkowie w latach 1914–1918 Marian Ruzamski, najwybitniejszy malarz związany z Tarnobrzegiem, absolwent krakowskiej ASP, uczeń Wyczółkowskiego i Malczewskiego, po zajęciu Tarnobrzega w 1914 r. przez wojska rosyjskie, został przez nie uprowadzony z miasta jako tzw. jeniec cywilny. Osadzony w Charkowie, spędził tam 5 kolejnych lat swego życia. Przeżył dzięki pomocy rodziny, przyjaciół i działalności Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Utrzymywał się także ze sprzedaży swoich prac, malowanych na zamówienie bądź wymienianych za żywność. Podczas pobytu w Charkowie doświadczył również okropności rewolucji bolszewickiej i wojny domowej. Doświadczenia te stały się ogromnie ważnym punktem odniesienia w jego dalszym życiu. Do wolnej Polski powrócił w 1919 r. wraz z ocalałymi pracami, które składają się na tzw. okres charkowski jego twórczości. | historia |
Stosunki bilateralne między Polską i Austrią w dwudziestoleciu międzywojennym W dwudziestoleciu międzywojennym Austria nie była zaliczana do głównych kierunków polskiej polityki zagranicznej. Podobnie lokowała się Polska w austriackich priorytetach politycznych. Na całokształcie relacji bilateralnych wyraźnie zaciążyły kwestie ekonomiczne, związane w dużym stopniu z komplementarnością gospodarek, zwłaszcza w początkowym okresie funkcjonowania obu państw sukcesyjnych. Oznaczało to, iż po początkowych zakłóceniach we wzajemnych relacjach nie występowały znaczące problemy polityczne. Dla polskiej dyplomacji placówka w Wiedniu stała się jednak ważnym miejscem dla monitorowania europejskiej sceny politycznej oraz utrzymywania kontaktów międzynarodowych. Przed spodziewanym połączeniem Austrii z Niemcami Polska dążyła do zabezpieczenia swoich interesów gospodarczych na jej terenie, a jej stanowisko w sprawie Anschlussu nie odbiegało od stanowisk mocarstw europejskich. | nauki o polityce i administracji |
Plany migracyjne młodzieży z obszaru funkcjonalnego miasta Zielona Góra W artykule podjęto próbę ustalenia skali potencjału migracyjnego definiowanego jako chęć/gotowość do wyjazdu z badanego obszaru, uczniów przedostatnich klas szkół ponadpodstawowych. Odwołano się do badań surveyowych, które zostały zrealizowane w szkołach Zielonogórsko-Nowosolskiego Obszaru Funkcjonalnego (Zielona Góra, Nowa Sól, Sulechów). Ustalenia empiryczne wskazują na dużą gotowość uczniów do wyjazdów poza badany obszar. Czynnikami w największym stopniu determinującymi chęć wyjazdu jest typ szkoły (plany migracyjne mają częściej licealiści). Na plany migracyjne nie wpływa miejscowość edukacji, co jest symptomatyczne i pokazuje, że różny potencjał badanych miast (przede wszystkim Zielonej Góry) i tak jest niewystarczający, aby zatrzymać dużą część chcących migrować. | nauki socjologiczne |
Zależność pomiędzy subiektywną oceną komfortu a zmianami na powierzchni oka u użytkowników miękkich soczewek kontaktowych Niniejsza praca miała na celu ustalenie zależności pomiędzy wynikiem kwestionariusza CLDEQ-8 a stopniem zaawansowania zmian powierzchni oka u użytkowników miękkich soczewek kontaktowych. Wyniki przeprowadzonych badań umożliwiły również wskazanie testów, które pomocne są w weryfikacji pacjentów odczuwających dyskomfort bądź predysponowanych do jego odczuwania podczas użytkowania soczewek kontaktowych. W badaniu wzięło udział 40 doświadczonych użytkowników miękkich soczewek kontaktowych (14 mężczyzn, 26 kobiet), których poddano subiektywnym testom oceniającym stopień dyskomfortu (kwestionariusz CLDEQ-8 i samoocena stopnia zaawansowania dyskomfortu) oraz badaniom oceniającym stopień zaawansowania poszczególnych zmian na powierzchni i przydatkach oka. Wyniki badań wykazały istotną zależność pomiędzy subiektywną oceną komfortu (kwestionariusz CLDEQ-8) a stopniem zaawansowania zmian takich jak: epiteliopatia brzegu powieki – LWE, fałdy spojówkowe równoległe do brzegu powieki – LIPCOF Suma i LIPCOF Skroniowy, zaczerwienienie spojówki czy barwienie spojówki zielenią lizaminową. Uzyskane wyniki podkreślają konieczność stosowania w codziennej praktyce przez specjalistów kwestionariusza umożliwiającego subiektywną ocenę, gdyż nie zawsze stan powierzchni oka odwzorowuje zadowolenie użytkownika z soczewek kontaktowych. Połączenie zastosowania kwestionariusza CLDEQ-8 oraz obiektywnych testów – LIPCOF i LWE pozwoli specjaliście na rozpoznanie użytkowników zmagających się z objawami dyskomfortu i podjęcie odpowiednich działań, które przyczynią się do zmniejszenia liczby porzuceń soczewek kontaktowych. | nauki o kulturze fizycznej |
Badanie organizacji domowej przestrzeni roboczej młodzieży do pracy z komputerem W artykule przedstawiono wyniki badań organizacji domowej przestrzeni roboczej do pracy z komputerem. Badania dotyczyły młodzieży szkolnej w wieku od 17 do 18 lat uczącej się w Zespole Szkół Administracyjno-Socjalnych w Bytomiu i były przeprowadzane we wrześniu 2009 r. Do badań zastosowano socjometryczne narzędzie w postaci autorskiej ankiety w formie kryterialnego kwestionariusza w układzie matrycowym. Interpretacji wyników dokonano metodą rangowania średnich ważonych z odpowiedzi na poszczególne kryteria analityczne i cząstkowe. | nauki o zdrowiu |
Socjologiczna teoria inteligencji Józefa Chałasińskiego Celem tego artykułu jest omówienie stanowiska Józefa Chałasińskiego na temat polskiej inteligencji. Autor artykułu argumentuje, że było ono konsekwencją jego poglądów na pokrewne tematy, jakimi się zajmował: demokratyzację kultury, awans społeczny, napięcia między kulturą szlachecką a (wypartą z polskiego imaginarium) kulturą chłopską, problematykę narodu. W pierwszej części tekstu autor śledzi najważniejsze i obecne w dziele socjologa inspiracje, które ukształtowały jego przekonania. W drugiej części podkreśla, że chociaż Józef Chałasiński nie zostawił na temat inteligencji jednorodnego dzieła, to z rozproszonych pism można wydobyć stosunkowo spójne oraz formowane przez lata stanowisko teoretyczne. Autor artykułu stawia ponadto tezę, że w ujęciu inteligencji przez Chałasińskiego najważniejszą rolę pełniła kultura, zaś krytyka inteligencji miała na celu walkę o demokratyzację kultury. W podsumowującej części tekstu autor podkreśla trwałość podstawowych wątków dotyczących inteligencji u Chałasińskiego oraz towarzyszącą mu przez całą intelektualną biografię nadzieję na zmianę wzoru osobowego reprezentowanego przez inteligencję i zastąpienie go demokratycznym wzorem człowieka kulturalnego, który niezależnie od zawodu czy wykształcenia czynnie uczestniczy w życiu kulturalnym własnego narodu. | nauki prawne |
Odpowiedzialność za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości – analiza krytyczna art. 31 § 3 k.k. i postulaty de lege ferenda Przedmiotem niniejszego opracowania są zagadnienia dotyczące odpowiedzialności karnej za przestępstwo popełnione w stanie nietrzeźwości lub odurzenia. Kwestie te, bezdyskusyjnie doniosłe społecznie, budzą nadal wiele kontrowersji z prawnokarnego punktu widzenia. Jednym z powodów tego są braki, jakimi obarczony jest art. 31 § 3 k.k., statuujący podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawcy, który tempore criminis znajdował się w takim stanie. Celem tego opracowanie jest jednak nie tyle sama krytyka bieżącego rozwiązania prawnego, ile wysunięcie, w oparciu o podniesione zastrzeżenia, postulatu de lege ferenda dotyczącego zmiany brzmienia tego przepisu. Wnioski zostają wyprowadzone zarówno z dogmatycznoprawnej analizy powołanego przepisu, jak i podejścia empirycznego, podyktowanego psychopatologicznym spojrzeniem na stan odurzenia i problem związany z (nie)poczytalnością sprawcy czynu zabronionego. Kwestie te są immanentnie związane z regulacją zawartą w § 3 art. 31 k.k. Wolą ustawodawcy karnego zakresem art. 31 k.k. objęto bowiem zróżnicowane stany, które – chociaż z psychopato logicznego punktu widzenia mogą wykazywać podobieństwa, to jednak – mając na uwadze prawnokarne aspekty i politykę kryminalną – wymagają odmiennego podejścia prawnego, czego zaprezentowaniu służy to opracowanie. | nauki prawne |
Czy wciąż jesteście byłymi aktorkami i aktorami Teatru Polskiego we Wrocławiu? Teatr Polski w Podziemiu Aktorzy prowincjonalni. Autobiografie reżyseria: Michał Borczuch, dramaturgia i tekst: Tomasz Śpiewak, scenografia i kostiumy: Dorota Nawrot, reżyseria światła: Jacqueline Sobiszewski, muzyka: Justyna Stasiowska, wideo: Wojtek Sobolewski, producentka: Renata Majewska, kurator artystyczny: Piotr Rudzki premiera: 20 lutego 2021 | sztuki filmowe i teatralne |
Zabytkowy szpital - problematyczna koegzystencja podmiotu z przedmiotem ochrony konserwatorskiej Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na brak wsparcia instytucjonalnego dla rozwoju rodzimych cenionych historycznych placówek ochrony zdrowia na tle odmiennej sytuacji wiodących szpitali zagranicznych. Autorka dostrzega w aktualnych miejskich i regionalnych planach rozwoju województwa mazowieckiego słabo zarysowane działania w kierunku rewitalizacji szpitalnego dziedzictwa. Metodologia pracy opiera się na kwerendach dostępnych zasobów online oraz in situ Mazowieckiego Konserwatora Zabytków, UE, Strategii Rozwoju Mazowsza 2030, a także na badaniach własnych wybranych historycznych szpitali. | architektura i urbanistyka |
XX-lecie fizyki medycznej na Śląsku Fizyka Medyczna w Polsce ma już 50 letnią tradycję i wykładana jest na wielu uczelniach. Fizyka Medyczna na Śląsku jako specjalność na kierunku Fizyka po raz pierwszy pojawiła się już ponad dwadzieścia lat temu. Sympozjum „XX-lecie Fizyki Medycznej na Śląsku”, które odbyło się w dniach 6–7 czerwca 2014 roku w Śląskim Międzyuczelnianym Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych, poświęcone było m.in. podsumowaniu tych dwudziestu lat pracy. Przy okazji wspomniano również o osiągnięciach Zakładu Fizyki Medycznej Uniwersytetu Śląskiego, a także interdyscyplinarnej współpracy z innymi uczelniami, klinikami oraz placówkami, zajmującymi się fizyką medyczną w kraju. Sympozjum pokazało także, jak wielkie zmiany w fizyce medycznej zaszły w ciągu tych dwudziestu lat. | inżynieria biomedyczna |
Światowa oraz polska produkcja lnu oleistego i oleju lnianego Len znany jest na świecie już od początków cywilizacji. W Polsce uprawiany jest od
kilkudziesięciu lat, a w ostatnim czasie nastąpił wzrost zainteresowanie olejem lnianym uzyskiwanym
z formy oleistej tej rośliny. Z uwagi na cenne właściwości wpływające korzystnie na organizm
człowieka oleju lnianego oraz możliwości wykorzystanie lnu jako surowca do produkcji biopaliw
można spodziewać się, że znaczenie lnu oleistego wzrośnie. W artykule scharakteryzowano siemię
lniane oraz olej lniany. Przedstawiono ich rynek na świecie i w Polsce. Wskazano głównych
producentów i ich udział procentowy w światowej areale uprawy i, produkcji lnu. Określono
światowych liderów w eksporcie oraz imporcie siemienia lnianego i oleju lnianego. Zobrazowano
zmiany w powierzchni uprawy lnu, a także w produkcji oleju lnianego w Polsce. Ponadto zebrano
i zinterpretowano dane dotyczące handlu zagranicznego tymi produktami. | ekonomia i finanse |
Ocena pozostałości związków chloroorganicznych w różnych produktach tłuszczowych W pracy zbadano pozostałości chlorowanych węglowodorów w wybranych produktach tłuszczowych z sieci detalicznej Olsztyna. Stwierdzono, że produkty tłuszczowe w dalszym ciągu zawierają szkodliwe insektycydy, jednak ich ilości nie przekraczają wartości określonych prawem. Zmienia się struktura związków z grupy DDT, zwiększa się udział DDE, co może świadczyć o braku wpływu nowych porcji chlorowanych węglowodorów do środowiska. | inżynieria chemiczna |
Zmiany kognitywnych wymagań zadań egzaminacyjnych z matematyki – Wyniki przekrojowych badań egzaminu gimnazjalnego Intensywne dyskusje w obszarze polityki edukacyjnej dotyczące złego funkcjonowaniapolskiego systemu szkolnego doprowadziły pod koniec lat 90-tychdo głębokich jego zmian. Głównymi elementami sukcesywnie wprowadzanychreform było wprowadzenie w 1999 nowej struktury szkolnictwa, co skutkowałostworzeniem nowej podstawy programowej, organizacji centralnych egzaminówi powołaniem komisji egzaminacyjnych. Badania PISA, realizowane w okresiepomiędzy 2000 i 2015 wykazały, że wprowadzone zmiany poskutkowałypozytywnymi wynikami w odniesieniu do nauczania matematyki. W obliczuaktualnie wprowadzanych reform, z dydaktycznego punktu widzenia staje sięinteresujące zbadanie tych instrumentów sterowania, co do których możnaprzyjąć, że mają pozytywny wpływ na osiągane wyniki. Z badań empirycznychprowadzonych w Niemczech wynika, że na przebieg procesu nauczaniawpływ instrumentów, w których manifestują sie oczekiwane efekty (np. Curriculum,Standardy itp.) jak i tych, w których odbijają się obserwowalne efekty(np. egzaminy) jest duży. Z powodów formalnych można przyjąć, że dla poziomulower secondary education (ISCED 2) takim instrumentem jest egzamingimnazjalny. Dla przedmiotu matematyka na efekty typu obserwowalnewpływ mogą mieć np. struktura zadań egzaminacyjnych jak i cechy generująceich poziom trudności. Ten to aspekt badawczy był brany pod uwagę w artykuleScheja (2017). Tam koncepcja kognitywnej aktywizacji została użyta doanalizy i oceny pełnego zestawu zadań z egzaminów gimnazjalnych z okresupomiędzy 2002 i 2015. Jednak we wspomnianym artykule nie został wziętypod uwagę wpływ reformy egzaminów, dokonany w roku 2012 ze względu nawprowadzone wtedy zmiany w podstawach programowych, dlatego też wynikiprzeprowadzonych tam analiz powinny być raczej oceniane jako niespójne.Obecny artykuł poszerza to podejście o perspektywę rozwojową. Badaniaprzekrojowe dotyczą zadań matematycznych z egzaminów gimnazjalnych z lat2002–2005 (N = 65) i 2012–2015 (N = 92). Został opisany i zanalizowanyzawarty w nich poziom kognitywnych wymagań. Jest to poziom kognitywnejaktywizacji, czyli wymiar złożoności odnoszony do kategorii kognitywnych,które potencjalnie mogą być zidentyfikowane w procesie rozwiązania zadania.Dla analizy zadań przyjęto 6 kategorii, w których rozróżniane są czterypoziomy kognitywnej kompleksowości: modelowanie praktyczne, modelowaniematematyczne, argumentacja, wykorzystanie matematycznych reprezentacji,sprawność wykonywania działań matematycznych i posługiwanie się matematycznymtekstem.Celem badań jest prześledzenie pod tym względem czasowych zmian obserwowanychw strukturze i stopniu złożoności zadań egzaminacyjnych. Natej podstawie możliwe jest – poszerzając perpektywę badawczą – szukanieodpowiedzi na pytania dotyczące stopnia powiązania zadań egzaminacyjnychz podstawą programową.Z przeprowadzonych badań wynika między innymi, że:• Centralnym typem matematycznych zagadnień w dwóch seriach zadańjest spodziewane modelowanie. Duże różnice wystepują jednak w proponowanymkontekście tych zadań. W okresie 2002–2005 mocno dominujązadania umieszczone w kontekście praktycznym, głównie o średnimpoziomie kognitywnej kompeksowości. W latach 2012–2015 możnastwierdzić koncepcyjne przesunięcie w obrębie modelowania w kierunkumatematycznego modelowania o średniej i wysokiej kompleksowości kognitywnej.W tych dwóch kognitywnych kategoriach zaznacza się dużyzwiązek zadań egzaminacyjnych z podstawami programowymi.W przeciwieństwie do modelowania, potrzeba argumentacji jest wymienionatylko w jednym zadaniu z okresu 2002–2005, zaś pomiędzy 2012i 2015 w około 11% wszystkich zadań. Tutaj analogiczne – skutkowaniepodstawy programowej na poziom tej kognitywnej umiejętności, w szczególnościw latach wprowadzania egzaminu gimnazjalnego, jest bardzoograniczone.• Średni poziom kognitywny wykorzystania matematycznych reprezentacjijest a) porównywalnie wysoki i b) wzrasta lekko w zadaniach po reformieegzaminu w 2012. Zadania z lat 2002–2005 cechują się jednak – wbrewoczekiwaniom – brakiem szerokiego rozłożenia kompeksowości tej umiejętnościna wszystkie cztery stopnie.• Średni poziom wymagań sprawności w wykonywaniu matematycznychobliczeń, w porównaniu do pozostałych kognitywnych umiejętności możebyć oceniony w obu okresach jako wysoki. Odpowiada on zarazem poziomowitej umiejetności w Zentrale Pr¨ufung ZP 10, porównywalnemuinstrumentowi zewnętrznego pomiaru osiągnięć w Nadrenii Północnej-Westfalii (Niemcy) po dziesiątej klasie.Średni poziom obu zestawów zadań w posługiwaniu się matematycznymtekstem jest a) w porównaniu do badania PISA wysoki, zarazemb) w obydwu zestawach zadań raczej ograniczenie porównywalny. Podpunktb) jest spowodowany przede wszystkim częściowym przemieszczeniem w latach 2012-2015 zadań z poziomu „0” na poziom wysoki w tejkategorii.Można wieęc stwierdzić, że rozkład zadań na kognitywne kategorie i ich stopniekompeksowości w zadaniach egzaminu gimnazjalnego jest w dwóch badanychzestawach tylko ograniczenie porównywalny. Do wspólnej charakterystyki zadańzaliczyć można względnie wysoki poziom kognitywnych umiejętności, któryjest generowany dość szerokim zakresem aktywności i ich raczej wysokimpoziomem. Fundamentalna różnica w zadaniach matematycznych po reformieegzaminu gimnazjalnego w roku 2012 w stosunku do zadań wcześniejszychpolega na mierze i poziomie wymagań dotyczących modelowania oraz argumentowania. | matematyka |
Przekonanie o własnej skuteczności a postrzegane źródła stresu związanego ze studiowaniem Cel badań. Przekonanie o własnej skuteczności może determinować funkcjonowanie człowieka w różnych sytuacjach życiowych. Przekonanie o własnej skuteczności w roli studenta może być związane ze spostrzeganiem wymagań tej roli jako potencjalnych źródeł stresu w grupie osób uczących się. Sytuacje przekraczające możliwości studentów określane są jako potencjalne źródła stresu. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 386 studentów, w tym 260 kobiet i 126 mężczyzn (M = 22,02; SD = 2,01). Wykorzystano w nim skalę Student ze Skali Przekonania o Własnej Skuteczności w Rolach Życiowych oraz Skalę Oceny Sytuacji Trudnych na Studiach. Wyniki i wnioski. Analizy powoliły wykazać różnice między studentami różnych lat w stopniu nasilenia przekonania o własnej skuteczności w roli studenta oraz nasilenia stresu w sytuacjach trudnych związanych ze studiowaniem. Przekonanie o własnej skuteczności jest ujemnie skorelowane z nasileniem spostrzeganych źródeł stresu. | nauki o kulturze fizycznej |
Chciałabyś Fausta na prezydentkę? 1. Teatr Wybrzeże w Gdańsku Johann Wolfgang von Goethe "Faust" przekład: Adam Pomorski, reżyseria: Radosław Stępień, dramaturgia: Konrad Hetel, scenografia: Paweł Paciorek, kostiumy: Aleksandra Harasimowicz, muzyka: Hania Rani, opracowanie dźwiękowe: Michał Górczyński, wideo: Natan Berkowicz, reżyseria świateł: Aleksandr Prowaliński, ruch sceniczny: Kinga Bobkowska premiera: 21 kwietnia 2021 2. Teatr Ludowy w Krakowie Werner Schwab "Prezydentki" przekład: Monika Muskała, reżyseria: Radosław Stępień, dramaturgia i scenografia: Konrad Hetel, kostiumy: Aleksandra Harasimowicz, muzyka i wideo: Nikodem Dybiński, reżyseria światła: Katarzyna Smożewska premiera: 22 maja 2022 | sztuki filmowe i teatralne |
Maria Ludwika Gonzaga w pracach Wiktora Czermaka Autorka artykułu analizuje twórczość krakowskiego historyka Wiktora Czermaka (1863-1913) pod kątem opinii i ocen, jakie były formułowane przez tego badacza XVII stulecia o małżonce Władysława IV i Jana Kazimierza – Ludwice Marii Gonzadze. Czermak wysoko ocenił polityczny zmysł i inicjatywę tej władczyni w pracy doktorskiej przygotowywanej we Lwowie pod kierunkiem Ksawerego Liskego, i obronionej w 1887 r. w Krakowie. Dwaj ostatni władcy z dynastii Wazów na polskim tronie, oraz ich małżonka, przez długie lata zajmowali uwagę krakowskiego uczonego. W artykule mowa o ewolucji zapatrywań na przybyłą z Francji energiczną władczynię. Wiele wskazuje, że historyk przeszedł od fascynacji „męską” osobowością małżonki Jana Kazimierza w połowie lat osiemdziesiątych XIX wieku, do bardziej krytycznego spojrzenia na poczynania Francuzki w Polsce w schyłku kolejnej dekady. Wynikało to ze zmiany zainteresowań i rozszerzania bazy źródłowej, lepiej oświetlającej osobę królowej, w której dojrzalszy badacz dostrzegał wady, jakich nie zauważał w studenckich latach. | nauki o kulturze i religii |
Eschatyczny sens misyjnej działalności Kościoła Misyjna działalność Kościoła obejmuje różne sytuacje, które wymienia Jan Paweł II. Jest to misja ad gentes, a także ewangelizacja na terenach tradycyjnie chrześcijańskich, w tym również tych zdechrystianizowanych. Eschatyczność misji przejawia się w wielu aspektach. Głoszenie Chrystusa wszystkim narodom to znak czasów ostatecznych, który wyraża aktywne oczekiwanie paruzji. Głoszenie słowa „żywe i skuteczne” to przygotowanie i antycypacja ostatecznego sądu. Dzielenie się radością wiary proklamuje królestwo Boże i zapowiada radość nieba. Ewangelizacja przekazuje nadzieję życia wiecznego i prawdę na temat sensu dziejów. Nadaje im sens w perspektywie ostatecznego spełnienia. Służy zamierzonej w Bożym planie jedności rodzaju ludzkiego. | nauki o kulturze i religii |
Projekt TanDEM-X radarowych obserwacji powierzchni Ziemi prowadzonych z pułapu satelitarnego : założenia i status misji TanDEM-X jest projektem Niemieckiego Centrum Kosmicznego - DLR(Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt) - zastosowania wysokiej rozdzielczości interferometrii SAR. Otwiera on nową erę w dziedzinie teledetekcji opartej na satelitarnej technologii radarowej. System bazuje na dwóch satelitach: TerraSAR-X i TanDEM-X, poruszających się po bliskich sobie, ściśle kontrolowanych orbitach. Artykuł zawiera krótki opis techniki radarowej i koncepcji misji Tandem-X bazującej na innowacyjnych technologiach. Głównym zadaniem projektu jest wygenerowanie z interferometrycznych obserwacji radarowych globalnego numerycznego modelu wysokości (DEM) z nieosiągalną dotąd dla produktu o globalnym zasięgu dokładnością równą lub lepszą od standardu HRTI-3 (rozdzielczość terenowa 12 m × 12 m, względny błąd wysokości ±2 m w terenie o nachyleniu < 20% oraz ±4 m w terenie o nachyleniu > 20% [8]). Misja zapewnia również platformę badawczą nowych technik obrazowania radarowego i aplikacji. | inżynieria mechaniczna |
Przemysł koksowniczy w aspekcie ochrony środowiska W pracy przedstawiono stan techniki koksowniczej w kraju i na świecie; program rozwoju polskiego koksownictwa oraz unijne i krajowe wymogi prawne dla instalacji koksowniczych w zakresie wdrażania Dyrektywy IPPC, w tym spełniania kryteriów BAT. Opisano stosowane rozwiązania techniczne dla ograniczenia negatywnego wpływu koksowni na środowisko. Głównym produktem zakładu koksowniczego jest koks. Oprócz koksu otrzymuje się w procesie koksowania lotne produkty, a mianowicie: gaz koksowniczy, smołę i benzol, oraz produkty dodatkowe podczas oczyszczania gazu, takie jak: siarczan amonu, siarka, kwas siarkowy w zależności od zastosowanej technologii. Z uwagi na skalę produkcji koksu i otrzymywanych produktów w procesie koksowania wprowadzono w życie system regulujący obrót produktami chemicznymi na rynku europejskim REACH. Wprowadzenie systemu REACH ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska. | nauki o ziemi i środowisku |
Wpływ efektu grawitacyjnego na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów Celem badania jest statystyczna analiza oddziaływania tzw. efektu grawitacyjnego na poziom rozwoju ekonomicznego powiatów w Polsce w latach 2002—2012. Efekt grawitacyjny w analizach makroekonomicznych opiera się na założeniu, że poziom rozwoju ekonomicznego danego regionu (powiatu) zależny jest m.in. od czynnika grawitacyjnego. Czynnik ten łączący dwa regiony jest wprost proporcjonalny do iloczynu potencjału ekonomicznego tych regionów (mierzonego wartością brutto środków trwałych na mieszkańca) oraz odwrotnie proporcjonalny do kwadratu odległości geograficznej dzielącej te regiony. W artykule opisano przestrzenne zróżnicowanie taksonomicznych wskaźników rozwoju ekonomicznego oraz efektów grawitacyjnych w powiatach. Przedstawiono też wyniki statystycznej analizy oddziaływania efektu grawitacyjnego na zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów. Uwzględniono zarówno oddziaływanie krajowych efektów grawitacyjnych (wzajemne powiatów), jak i zewnętrznych (sąsiadów zagranicznych na rozwój ekonomiczny powiatów polskich). | ekonomia i finanse |
Scalenie gruntów na Podkarpaciu W artykule przedstawiono analizę wykonanego scalenia w trzech okresach
historycznych na Podkarpaciu, a także propozycje scaleniowe na najbliższe lata.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że wykonawstwo prac scaleniowych jest
zmonopolizowane a tym samym i niewydolne. Ten stan rzeczy musi ulec zmianie
jeżeli chcemy aby maksymalnie wykorzystać środki finansowe skierowane na
Pod-karpacie z Unii Europejskiej. Dotyczy to również zabiegów urządzenioworolnych
pozwalających na naprawę istniejącej złej struktury obszarowej w tym
województwie. Scalenie gruntów jest zabiegiem urządzeniowo-rolnych bardzo
pracochłonnym i zajmującym dużo czasu na jeden obiekt scaleniowy. Istniejące
zapóźnienie, bieżące potrzeby wynikające z dużego rozdrobnienia indywidualnych
gospodarstw rolnych i złej struktury obszarowej, a także budowa autostrady A-4 to
problem Podkarpacia. Istniejące obecne możliwości finansowe oraz sieć szkół
wyższych kształcących geodetów przygoto-wanych do wykonywania scalenia to
czynniki dające nadzieję na zmianę istniejącej sytuacji. Jedyną przeszkodą jest istniejące
ustawodawstwo, które nie dopuszcza prywatnych podmiotów gospodarczych
do wykonywania scalenia gruntów. Tylko szybka naprawa złej struktury
obszarowej indywidu-alnych gospodarstw rolnych daje szansę dla rozwoju działalności
rolniczej (rolnictwo, agroturystyka) i poprawę poziomu życia mieszkańcom
wsi podkarpackich. | geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna |
„Przegląd Sportowy” jako informator i propagator sportu kobiet w Polsce w roku olimpijskim (1936) W pracy przedstawiono sport kobiet w Polsce w oparciu o czasopismo „Przegląd Sportowy” z 1936 r. Upowszechniał on sport kobiet w Polsce poprzez doniesienia, materiały i artykuły dotyczące uwarunkowań sportu kobiet, współzawodnictwa sportowego oraz osiągnięć sportowych kobiet. Kobiety niezbyt licznie uczestniczyły w strukturach organizacyjnych sportu w Polsce. W 1936 r. zakończyła działalność Międzynarodowa Federacja Sportu Kobiet. Najpowszechniej uprawianymi dyscyplinami sportu przez kobiety w Polsce w omawianym okresie były gimnastyka, gry sportowe i lekkoatletyka. Panie uprawiały również inne dziedziny sportu, m.in. kajakarstwo, łucznictwo, łyżwiarstwo, narciarstwo, pływanie, saneczkarstwo, szermierkę, tenis i wioślarstwo. Największe sukcesy na arenie międzynarodowej osiągały wówczas w lekkoatletyce, łucznictwie i tenisie. Do najlepszych kobiet w sporcie należy zaliczyć: Jadwigę Jędrzejowską, Janinę Kurkowską-Spychajową, Marię Kwaśniewską, Jadwigę Wajs i Stanisławę Walasiewicz. | nauki o kulturze fizycznej |
Weryfikacja hipotez wzajemnej przynależności fragmentów rzeźb poprzez dopasowywanie ich powierzchni przełamań W niniejszym artykule zostaną przedstawione badania, będące ostatnia częścią zrealizowanego projektu KBN nr 4T12E03326. Badania te obejmują propozycje dopasowywania przystających fragmentów wybranych rzeźb wspomagające hipotezy archeologów, które dotyczą ich przynależności do tych samych rzeźb. Niniejsza część jest kontynuacją prac badawczych opublikowanych i prezentowanych przez autorów w 2006 roku, dotyczących opracowania metody rekonstrukcji 3D modeli powierzchni przełamań rzeźb oraz jej praktycznej weryfikacji. Dla ustalenia okresu i miejsca pochodzenia rzeźb muzealnych, istotna jest analiza rzeźb możliwie kompletnych, pozwalająca we właściwy sposób zbadać ich cechy ikonograficzne i stylistyczne. Jeśli zatem w oparciu o dane archeologiczne i historyczne zostają przez archeologów wstępnie wytypowane przynależne sobie fragmenty, wówczas poprzez odtworzenie powierzchni przełamań przystających do siebie części można sprawdzić czy one do siebie pasują, a więc można dokonać końcowej weryfikacji czy są one fragmentami tych samych badanych rzeźb. Dotychczasowe proste sposoby stosowane przez archeologów polegają na wykonywaniu odlewów gipsowych badanych fragmentów rzeźb i próbie ich bezpośredniego - manualnego wzajemnego dopasowywania. Jest to sposób uciążliwy i praktycznie nie nadający sie do badania dużej liczby eksponatów, rozproszonych
w różnych kolekcjach świata. Współczesne metody cyfrowe stwarzają obecnie nowe możliwości dla fotogrametrycznego generowania 3D modeli powierzchni dowolnego kształtu i rozmiaru oraz wymaganej dokładności. Pozyskane przez autorów modele powierzchni przełamań rzeźb zostały wygenerowane zgodnie z wcześniej założoną dokładnością 0.3 ÷ 0.5 mm. Postać cyfrowa 3D modeli powierzchni pozwala na ich wizualizacje w takiej postaci jaka jest korzystna dla analiz topografii powierzchni, dalszych przetworzeń, w tym dopasowania do siebie dwóch powierzchni oraz dla ich archiwizacji w archeologicznej bazie danych. W celu dopasowywania przystających powierzchni przełamanych fragmentów rzeźb autorzy zaproponowali metodę bazującą na funkcji wykorzystującej cechy prymitywne, tj. cechy wynikające bezpośrednio z geometrycznego kształtu obiektów pokrywających powierzchnie. Funkcja celu zawiera warunek minimum sumy odległości pomiędzy dwiema powierzchniami oraz dodatkowo drugi składnik wynikający z faktu niepokrywania się zasięgów powierzchni. Metoda została zweryfikowana na podstawie dopasowania odpowiadających sobie powierzchni przełamania dwóch części testowego kamienia oraz kilku fragmentów rzeźb archeologicznych, o różnych zniszczeniach powierzchni przełamań. Opracowana została także koncepcja specjalistycznej bazy danych dla archiwizacji danych archeologicznych i geometrycznych rzeźb. Funkcje bazy pozwalają na wstępne wyszukiwanie określonych rzeźb lub ich części. | inżynieria mechaniczna |
Klauzura mniszek po konstytucji apostolskiej Vultum Dei quaerere Celem artykułu jest zdefiniowanie klauzury w klasztorach mniszek całkowicie oddanych kontemplacji (zastosowaną na konkretnym przykładzie mniszek dominikanek) oraz przedstawienie zmiany jej rozumienia po ostatnim dokumencie papieskim z 2016 r. Dotychczas była to klauzura papieska, rozumiana jako przywilej i specyficzna forma oderwania się od świata. Papież Franciszek w konstytucji apostolskiej Vultum Dei quaerere określa formy klauzury, które mają być wzbogaceniem, a nie przeszkodą w życiu religijnym konkretnej wspólnoty i które są oparte o realne warunki klasztoru. Dlatego wzywa do rewizji sposobu patrzenia na realizację konkretnej formy klauzury mniszek w poszczególnych klasztorach w odniesieniu do ich własnej tradycji. Oferuje on teraz mniszkom możliwość zdecydowania się co do formy klauzury (niekoniecznie już papieskiej), zdefiniowania jej w ius proprium danego instytutu i zachowywanie tej formy po zatwierdzeniu przez Kongregację Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego. | prawo kanoniczne |
Wolność a zakaz prowadzenia działalności gospodarczej Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie dotyczące istoty wolności prowadzenia działalności gospodarczej oraz możliwości jej zakazania. Niniejsza praca ukazuje konstytucyjne podstawy wolności prowadzenia działalności gospodarczej, wskazując przy tym, czym naprawdę jest działalność gospodarcza i w jaki sposób, a także na jakiej postawie jej prowadzenie może zostać ograniczone. Autor skupia uwagę, przede wszystkim na celowości wszelkich ograniczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, analizując przy tym zagadnienie na podstawie poszczególnych gałęzi prawa. | nauki o polityce i administracji |
Mechanizmy zużywania ściernego cienkich powłok PVD metodą ball-cratering W artykule przedstawiono mechanizmy zużywania wybranych cienkich powłok PVD, zaobserwowane po badaniach zużyciowych metodą ball-cratering. Warunki pracy węzła tarcia, przy których wykonano badania tribologiczne opracowano na podstawie eksperymentów optymalizacyjnych opisanych w pracach [L. 1–5]. Celem artykułu jest analiza powierzchni granicznej powłoka–podłoże. Obserwowany obszar znajduje się na powierzchni śladu zużycia – krateru, jest to miejsce wyjścia kuli ze śladu, zgodnie z kierunkiem wybierania powłoki. Badaną powierzchnię obserwowano z użyciem technik mikroskopowych: elektronowego mikroskopu skaningowego (SEM), mikroskopu interferometrycznego (WLI) i mikroskopu sił atomowych (AFM). Założeniem autora było przedstawienie powtarzalnego charakteru mechanizmu zużywania cienkich powłok PVD metodą ball-cratering, ponieważ wpływa on na otrzymywanie powtarzalnych śladów zużycia, dzięki którym uzyskujemy powtarzalną wartość współczynnika szybkości zużywania dla danej powłoki (Kc) [L. 1–2, 11–12]. | inżynieria mechaniczna |
Świat przemysłu farmaceutycznego przed COVID-19 Przedstawiono zagadnienia raportu opracowanego przez Convention on Pharmaceutical Ingredients (CPhI), podsumowującego osiągnięcia przemysłu farmaceutycznego w 2019 r. i prognozującego najważniejsze kierunki jego rozwoju. Oceniono kondycję przemysłu w ujęciu następujących kategorii: potencjał wzrostu, wytwarzanie substancji czynnej, innowacje, konkurencyjność i produkcja form leków. Przedstawiono urządzenie technologiczne wyróżnione nagrodą CPhI Award, jak i wskazano rozwiązania do aplikacji leków cieszące się szczególnym zainteresowaniem pacjentów. Pokrótce omówiono wybrane artykuły poglądowe, dotyczące cyfryzacji przemysłu, trendów w zarządzaniu jakością produkcji, rozwoju globalnego rynku biotechnologicznego. | nauki farmaceutyczne |
Przeszkody i zakazy zawarcia małżeństwa oraz zgoda małżeńska w Dekrecie Ogólnym Konferencji Episkopatu Polski z 2019 roku Dnia 8 października 2019 r. Konferencja Episkopatu Polski wydała Dekret generalny w sprawie prowadzenia rozmów kanonicznych i duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego, który wszedł w życie 1 czerwca 2020 r. Dokument ten zastąpił Instrukcję Konferencja Episkopatu Polski w sprawie przygotowania do małżeństwa w Kościele katolickim z 5 września 1986 r. Wśród dwunastu rozdziałów Dekretu generalnego, który jest ustawą, szczególnie istotne są rozdziały dwa rozdziały: V – „Przeszkody i zakazy asystowania” i VI – „Wady konsensusu”. Autor przedstawia i komentuje postanowienia tych rozdziałów (z propozycjami modyfikacji), a także analizuje Załącznik nr 1 do Dekretu. Zwraca uwagę na konieczność uwzględniania zasad techniki prawodawczej w aktach normatywnych Kościoła. | prawo kanoniczne |
Piękno w tabletce – wiedza społeczeństwa na temat nutraceutyków PRZEDMIOT BADAŃ: Nutrikosmetyki zawierają związki witaminowe, mineralne i biologicznie aktywne, które wpływają korzystnie na wygląd skóry, paznokci i włosów. Stale rosnąca konsumpcja suplementów diety, w tym preparatów poprawiających kondycję skóry włosów i paznokci sprzyja powstawaniu nowych preparatów, jednak nie zwiększa to świadomości społeczeństwa w zakresie stosowanych produktów. CEL BADAŃ: Celem badania była weryfikacja wiedzy pacjentów na temat zażywanych suplementów diety, ze szczególnym uwzględnieniem preparatów poprawiających kondycję skóry, włosów i paznokci, a także określenie czynników, determinujących wybór określonego preparatu. MATERIAŁY I METODY: Badanie prowadzono od grudnia 2019 do kwietnia 2020 roku z udziałem losowej grupy 170 respondentów, za pomocą autorskiego, anonimowego kwestionariusza zawierającego 33 pytania. WYNIKI: Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, iż 95% respondentów zna definicję suplementu diety, jednak tylko 46,5% ankietowanych wie, że są one przeznaczone dla osób zdrowych, 1/3 respondentów podczas wyboru preparatu nie zwraca uwagi czy jest on lekiem czy suplementem diety, a 40% badanych nie ma świadomości różnic wynikających z odmiennej rejestracji obu preparatów. Ponad 70% badanych kupuje suplementy diety w aptece, jednak z fachowej porady farmaceuty korzysta jedynie ¼ respondentów. Niemal 40% ankietowanych stosuje jednocześnie dwa lub więcej suplementów diety, nie będąc świadomymi możliwości przedawkowania substancji czynnych zawartych w przyjmowanych preparatach. Jedynie połowa badanych jest zadowolona z efektów osiągniętych dzięki stosowaniu suplementów diety poprawiających kondycję skóry, włosów i paznokci. WNIOSKI: Respondenci posiadają podstawową wiedzę na temat stosowanych suplementów diety, jednak konieczna jest stała edukacja społeczeństwa w zakresie specjalistycznej wiedzy dotyczącej jakości i sposobu przyjmowania suplementów diety. | nauki farmaceutyczne |
Konwekcja wymuszona w przepływie cieczy lepkiej przez przewody prostoosiowe W pracy przedstawiono algorytm MEB symulacji konwekcji wymuszonej przy przepływie w przewodach prostoosiowych o różnych od kołowego przekrojach poprzecznych przewodu. Weryfikacja metody elementów brzegowych została dokonana
poprzez porównanie rezultatów obliczeń z rozwiązaniami analitycznymi i wynikami badań doświadczalnych. W pracy przedstawiono rezultaty numerycznej symulacji konwekcji wymuszonej w przewodach o prostokątnym przekroju poprzecznym, o zróżnicowanej relacji szerokości do wysokości przekroju poprzecznego przewodu. Wyznaczono wartości liczby Nusselta dla różnych relacji szerokość-wysokość kanału w warunkach przepływu laminarnego cieczy newtonowskiej. | informatyka |
Zabezpieczenie praw właścicieli w postępowaniu wywłaszczeniowym – wybrane aspekty Instytucja wywłaszczenia jest narzędziem w rękach władzy publicznej urzeczywistniającym realizację zadań publicznych ważnych z punktu widzenia potrzeb ogólnospołecznych. Materialnoprawne przesłanki wywłaszczeniowe determinują aktywność organów administracji publicznej w sięganiu po ten instrument, będąc jednocześnie dookreśleniem ochrony prawa własności w polskim porządku prawnym. Ponadto stanowią gwarancję dochowania konstytucyjnych standardów wywłaszczenia, przez które rozumie się także ustawowo uregulowane procedury wywłaszczeniowe, w ramach których chronione są interesy właścicieli przed nadmierną publicznoprawną ekspansją w ich prawa. Zabezpieczenie praw właścicieli nieruchomości wywłaszczanych ma ogromne znaczenie z punktu widzenia zarówno standardów demokratycznego państwa prawnego, jak i ich zgodności z aksjologią przepisów Konstytucji RP. Poczynione w niniejszym artykule ustalenia pozwolą na ich ocenę pod względem spełnienia konstytucyjnych determinantów wywłaszczenia. | nauki prawne |
Ewolucja przekształceń organizacyjnych w sektorze rolno - spożywczym Celem artykułu było zbadanie w jaki sposób struktury jednostek organizacyjnych w sektorze rolno-spożywczym kształtowały się na przestrzeni wieków i w jaki sposób wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wpłynęło na ich funkcjonowanie. Dokonując przydatności struktur organizacyjnych oceniono także stopień konkurencyjności sektora rolnego. | ekonomia i finanse |
Umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przy braku całkowitej nieściągalności – wybrane problemy Jednym z obowiązków w prawie ubezpieczeń społecznych jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne. Ustawodawca przewidział, że w praktyce może się zdarzyć, że płatnik z różnych powodów nie będzie mógł uiścić należności składkowych. Wobec tego wprowadził określone mechanizmy, które mają ułatwić realizację tego obowiązku. Najdalej idącym z nich jest umorzenie należności z tytułu składek, które ma szczególny charakter w sytuacji, gdy nie istnieje stan ich całkowitej nieściągalności. To rozwiązanie ma charakter pomocowy, który może być istotny z uwagi na skutki pandemii COVID-19 dla przedsiębiorców. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów interpretacyjnych z zakresu stosowania tego rozwiązania. | nauki prawne |
Wydłużanie kości długich – metody i zastosowanie Jednym z głównych przejawów ludzkiej aktywności ruchowej jest lokomocja realizowana jako chód. Jego prawidłowość i stabilna postawa jest pochodną równej długości kończyn dolnych. Badania związane z postawą ciała dzieci prowadzone w latach 50. ubiegłego wieku wskazywały, że ponad 90% dzieci do 13 roku życia miało asymetrię ciała w płaszczyźnie czołowej [1]. Badania z udziałem osób dorosłych wykazują, według różnych źródeł, że nierówność kończyn (ang. limb length discrepancy) (Rys. 1) dotyczy tej populacji w przedziale 40-70% [2-3]. W większości jest to nieznaczna różnica, która kompensowana jest dyskretnymi odchyleniami w budowie anatomicznej w innych regionach ciała. Do skutków znacznej nierówności kończyn zaliczyć można nie tylko ogólne wady postawy, jak skrzywienia kręgosłupa, obniżenie miednicy czy występowanie garbu żebrowego [4]. Wada ta wiąże się także z dolegliwościami bólowymi – ze szczególnym uwzględnieniem odcinka L – S kręgosłupa [5]. | inżynieria biomedyczna |
Użytkowość rozpłodowa loch w zależności od stopnia umięśnienia w dniu pierwszego pokrycia Celem badań była analiza użytkowości rozpłodowej loch w pierwszym cyklu rozpłodowym
w zależności od stopnia umięśnienia wyrażonego wysokością „oka polędwicy” (WOP)
określonego w dniu pokrycia. Analizy wyników użytkowości rozpłodowej loch dokonano na
podstawie następujących cech: łączna liczba prosiąt urodzonych w miocie, w tym żywych i martwych,
liczba prosiąt żywo urodzonych i liczba prosiąt urodzonych martwych, liczba prosiąt w 21.
dniu życia, liczba prosiąt odsadzonych, masa prosięcia i miotu w 1. oraz 21. dniu życia, upadki
prosiąt do 21. i 30. dnia oraz dni jałowienia loszek. Loszki przydzielono do trzech grup w zależności
od WOP, określonego w dniu pierwszego pokrycia. Do grupy I przedzielono loszki, których WOP
wynosiła ≥ 54,1 mm, w grupie II znalazły się loszki, których wartość WOP wahała
się w granicach 54,0–46,1 mm, a w grupie III znajdowały się loszki z WOP wynoszącą
≤ 46,0 mm. Loszki z grupy I i II w dniu pokrycia charakteryzowały się statystycznie istotnie
(P ≤ 0,05) mniejszą masą ciała w porównaniu z loszkami z grupy III, co prawdopodobnie było
efektem zróżnicowanego ich wieku. Stwierdzono, że loszki z grupy III odsadzały statystycznie
istotnie (P ≤ 0,01) więcej prosiąt aniżeli loszki z grupy I. | zootechnika i rybactwo |
Choroby powiek - entropium i ektropium Entropium i Ektropium zaliczają się do powszechnie spotykanych przypadków
okulistycznych u psów i kotów. Są przyczyną wielu poważnych powikłań, a nie leczone
doprowadzić mogą do utraty wzroku. Prawidłowe rozpoznanie jest warunkiem zastosowania
odpowiedniej procedury chirurgicznej, prowadzącej do pełnego wyleczenia. | weterynaria |
Posługa biskupa we współczesnym Kościele Wstęp; 1. Terminologia; 2. Biskup w Kościele; 3. Biskup a Kościół partykularny; 4. Biskup w Kościele partykularnym; 5. Posługa biskupa stosunku do innych Kościołów; Zakończenie. | nauki teologiczne |
Korelacje między wybranymi parametrami powietrza i ziarna kukurydzy suszonego metodą niskotemperaturową Celem badań była analiza niskotemperaturowego suszenia ziarna kukurydzy podczas suszenia dwuetapowego oraz ustalenie współczynników korelacji między temperaturą i wilgotnością względną powietrza w warstwach masy ziarna a wilgotnością kukurydzy podczas trwania procesu. Znalezienie największych współczynników korelacji między badanymi wielkościami fizycznymi ma w konsekwencji umożliwić opracowanie algorytmu automatycznej identyfikacji zakończenia suszenia. Badania prowadzono w specjalnie zbudowanym stanowisku laboratoryjnym umożliwiającym dwuetapowe suszenie ziarna kukurydzy. Wykazano, że opracowanie algorytmu automatycznej identyfikacji zakończenia suszenia umożliwi silna korelacja między zmianami wilgotności względnej powietrza w warstwie wylotowej dla powietrza suszącego a zmianami zawartości wody w górnej warstwie. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Samoocena wiedzy, umiejętności zawodowych i kompetencji społecznych studentów podstawą ewaluacji programu studiów kierunku turystyka i rekreacja Celem pracy była analiza samooceny wiedzy, umiejętności zawodowych i kompetencji społecznych studentów kierunku turystyka i rekreacja oraz wskazanie możliwości modyfikacji i wzbogacenia programów kształcenia. Badaniami, w roku akademickim 2015/2016, objęto 88 studentów kierunku turystyka i rekreacja Wydziału Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia Uniwersytetu Szczecińskiego. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem techniki ankiety (kwestionariusz własnego autorstwa), wywiadu nieskategoryzowanego i obserwacji. Do wnioskowania statystycznego użyto standardowych metod statystycznych: frekwencji cech oraz testu niezależności chi-kwadrat. Wyniki badań w zakresie samooceny wiedzy, kompetencji zawodowych i społecznych respondentów odniesiono do ich identyfikacji z kierunkiem studiów. Stwierdzono, że większość studiujących turystykę i rekreację identyfikowała się z wybranym kierunkiem. Poziom samooceny wiedzy studentów – zwłaszcza z zakresu specjalności – nie był wysoki. Zaobserwowano związek między poziomem identyfikacji a samooceną umiejętności i kompetencji. Studenci mocnej identyfikujący się z kierunkiem studiów wyżej oceniali swoje umiejętności zawodowe oraz kompetencje społeczne. | nauki o kulturze fizycznej |
Usługi budowlano-remontowe w gospodarstwach rodzinnych w zależności od zasobów mieszkaniowych i budynków gospodarczych w Polsce Przedstawiono wielkook i strukturę nabywanych usług budowlano-remontowych w gospodarstwach, czterech gmin różniących się warunkami społeczno-ekonomicznymi rolnictwa. Analiza obejmuje stan zasobów mieszkaniowych i gospodarczych w dobranych losowo gospodarstwach rodzinnych. | rolnictwo i ogrodnictwo |
Modele opieki w przeżywaniu starości – aspekt etyczno-demogarficzny Demograficzny aspekt związany ze starzeniem się społeczeństwa jest ostrzeżeniem. Z jednej strony, jest to rzeczywisty naturalny proces życia człowieka i społeczeństwa, ale z drugiej strony w ostatnim czasie zaobserwować można niepokojący fakt – społeczeństwo zbyt szybko starzeje się, a nowych ludzi rodzi się coraz mniej. Prezentowany artykuł próbuje odpowiedzieć na pytania: kogo obecnie nazywamy starym człowiekiem oraz w jaki sposób etyka stosowanan może być pomocna przy opiece nad tak sklasyfikowanym człowiekiem w społeczeństwie. Jednocześnie ważnym elementem tego studium będą różne modele opieki na seniorami. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Ocena czynnościowa autonomicznego układu nerwowego z użyciem systemu Task Force MonitorŽ Autonomiczny układ nerwowy stanowi złożoną sieć neuronalną o podstawowym znaczeniu dla zachowania liomeostazy oraz odruchowej regulacji czynności większości narządów. Funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, pokarmowego, moczowo-płciowego, termoregulacja oraz kontrola aktywności dobowej podlegają ścisłej kontroli autonomicznego układu nerwowego. Szczególnie istotne z punktu widzenia oceny czynnościowej autonomicznego układu nerwowego są próby oceniające czynność układu sercowo-naczyniowego. System Task Force Monitor* służy do nieinwazyjnych badań układu krążenia oraz czynnościowej oceny układu autonomicznego. W skład systemu wchodzą: urządzenie do ciągłego pomiaru ciśnienia krwi, elektrokardiograf (EKG), kardiograf impedancyjny (IKG), urządzenie do oscylometrycznego pomiaru ciśnienia oraz pulsoksymetr. Wyniki uzyskane z użyciem systemu Task Force MonitorŽ wskazują na możliwość praktycznego zastosowania opisanej metody do analizy i wyjaśnienia wielu zjawisk hemodynamicznych zachodzących w organizmie człowieka. | inżynieria biomedyczna |
Omówienie międzynarodowego dokumentu JCGM 102:2011 dotyczącego wyrażania niepewności pomiaru Dokument JCGM 102:2011 jest rozwinięciem metodyki opracowania danych pomiarowych przedstawionej w opracowaniu JCGM 101:2008. Dotyczy wielowymiarowego modelu pomiaru, czyli takiego w którym występuje dowolna liczba wielkości wyjściowych. Wielkości te są wzajemnie skorelowane, gdyż zależą od tych samych wielkości wejściowych. Dokument przedstawia prawo propagacji niepewności w postaci macierzowej. Uogólnia też zastosowanie metody Monte Carlo w celu numerycznego wyznaczania wspólnego rozkładu prawdopodobieństwa dla wielkości wyjściowej wielowymiarowego modelu pomiaru. Na ich podstawie można wyznaczyć obszar rozszerzenia, będący odpowiednikiem przedziału rozszerzenia dla jednowymiarowego modelu pomiaru, który odpowiada określonemu prawdopodobieństwu. Obszar ten może przybierać postać hiperelipsy lub hiperprostokąta. Dokument przedstawia również procedurę obliczeniową wyznaczania najmniejszego obszaru rozszerzenia. | nauki fizyczne |
Przystosowanie mobilnych maszyn rolniczych do zwiekszonych predkosci roboczych. Cz.1. Maszyny i narzedzia uprawowe Zwiększanie wydajności w produkcji roślinnej przy jednoczesnym obniżaniu jej kosztów jest stałą tendencję w rolnictwie. Jedną
z dróg realizacji tego celu jest poprawa parametrów eksploatacyjnych maszyn i urządzeń. Wśród wielu sposobów uzyskania
lepszych wyników w trakcie eksploatacji maszyn jest zwiększenie ich prędkości roboczej. W pracy dokonano przeglądu
literatury dotyczącej prac nad wpływem prędkości roboczej mobilnych narzędzi i maszyn rolniczych na ich parametry
eksploatacyjne. | nauki leśne |
Wózek aktywny - zasady doboru Już ok. 500 r. p.n.e. pojawiły się pierwsze prototypy wózków, wspomagających osoby niepełnosprawne. Jednak dopiero po paraolimpiadzie w 1980 r. zaprezentowano wózek aktywny, pozwalający na zwiększoną aktywność. Niemniej jednak maksymalny komfort i aktywność użytkownika często nie idą w parze. Dzieje się tak z powodu niewykorzystania wszystkich możliwości tego sprzętu. Wielu użytkowników wózków aktywnych paradoksalnie nie może czuć się w nich aktywnie. Aby dobrze dobrać taki wózek, należy znać specyficzne zasady wyboru wózków aktywnych. Najlepiej, gdy odbywa się to przy współpracy doświadczonego fizjoterapeuty i inżyniera projektującego wózki. Posiadanie dodatkowej wiedzy medycznej na temat stanu funkcjonalnego potencjalnego użytkownika daje szansę na dobór wózka "idealnie aktywnego". | inżynieria biomedyczna |
Matematyczny model sieci warszawskich wodociągów i kanalizacji zaczyna pracę Na ekranie laptopa miga mapa sieci kanalizacyjnej Warszawy. Widać, jak pracuje sieć i w której części stolicy budzą się mieszkańcy, bo poziom ścieków w tych rejonach osiąga wartości szczytowe. System pokazuje też, gdzie nastąpiła awaria. Tak wyglądają symulacje pracy z modelem matematycznym w MPWiK w m.st. Warszawie, a w zasadzie tak prezentuje się furtka do całej gamy funkcji tego zaawansowanego narzędzia analizy. | architektura i urbanistyka |
Działalność polskiego komitetu optoelektroniki stowarzyszenia elektryków polskich Artykuł przedstawia w znacznym skrócie działalność Polskiego Komitetu Optoelektroniki Stowarzyszenia Elektryków Polskich (PKOpto SEP) od momentu jego powstania w roku 1985. Celem artykułu jest zebranie i przypomnienie wybranych danych historycznych dotyczących krajowej optoelektroniki przeżywającej burzliwy rozwój technologiczny w tym okresie. Autorzy artykułu byli obserwatorami, aktywnymi uczestnikami i inicjatorami wielu z tych procesów rozwojowych. PKOpto SEP, jako bardzo ważne i aktywne, opiniotwórcze i inicjatywne ciało społeczne, odegrał istotną rolę w życiu i rozwoju krajowego środowiska naukowo-technicznego optoelektroniki w Polsce, kształceniu ustawicznym kadr zawodowych, integracji lokalnej i otwarciu tego środowiska na współpracę międzynarodową. Wyraźne ślady tej wczesnej, niezwykle aktywnej
i pożytecznej działalności Polskiego Komitetu Optoelektroniki obserwowane są w polskim środowisku naukowo-technicznym do dzisiaj. Z ówczesnej działalności Komitetu narodziło się wiele inicjatyw, przedsięwzięć, projektów które trwają do dnia dzisiejszego w postaci ustabilizowanych serii konferencji, zrealizowanych projektów badawczych na rzecz nauki i przemysłu, a także aktywnych społecznych organizacji naukowotechnicznych. We wstępie artykułu zasygnalizowano obszar działalności Komitetu. W dalszej kolejności przedstawiono osoby zaangażowane w jego powstanie. Zespoły robocze Komitetu, w których działało łącznie ponad 200 osób, obejmowały cały obszar optoelektroniki. Komitet podejmował inicjatywy krajowe i międzynarodowe na rzecz środowiska naukowo – technicznego optoelektroniki, angażował się w organizację Krajowych Szkół Optoelektroniki, sympozjów i konferencji, wspierał wydawnictwa zawodowe w obszarze techniki laserowej, zastosowań optoelektroniki w medycynie, telekomunikacji, przemyśle i badaniach naukowych. Artykuł podsumowano krótką refleksją dotyczącą całości dorobku historycznego oraz działalności Komitetu
w dniu dzisiejszym i perspektywom w najbliższej przyszłości. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Przegląd metod minimalizacji różnicy transferowej termicznych planarnych wielozłączowych przetworników wartości skutecznej w paśmie częstotliwości 10 kHz - 1MHz W artykule przedstawiono metody minimalizacji różnicy transferowej planarnych wielozłączowych przetworników termicznych, wykorzystywanych jako wzorce napięcia przemiennego w paśmie częstotliwości 10 kHz - 1 MHz. Praca ma charakter przeglądowy i zawiera wyniki badań przeprowadzonych na przestrzeni ostatniej dekady w PTB oraz NIST. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Wykluczenie ze wspólnoty wierzących w świetle 1 Kor 5,5 Analiza dość kontrowersyjnej formuły wykluczenia ze społeczności wierzących, którą znajdujemy w 1 Kor 5,5 prowadzi przede wszystkim do wniosku, że to zalecenie apostolskie można traktować, jako ogólną zasadę postępowania wspólnoty w takich sytuacjach. W tekście przytoczony zostaje przypadek związku kazirodczego jednego z członków wspólnoty korynckiej. Czyn ten jest uznany za godzący nie tylko w dobro samych osób takiego związku, ale także ma wymiar społeczny i narusza dobro całej wspólnoty wierzących, która traci w ten sposób wiarygodność. Niewiarygodna wspólnota nie może świadczyć prawdy o Jezusie Chrystusie. Perspektywa retoryczna pozwala nam „rozciągnąć” moc tego zalecenia na wszystkie przypadki jawnego zła we wspólnocie o tych samych skutkach. W liście bowiem nie jest rozważana sama sprawa czynu kazirodczego. Status tego czynu jest oczywisty. Rozważaną kwestią jest natomiast brak reakcji wspólnoty na szerzące się pośród niej zło, które jest widziane jako przyzwolenie. Zalecenie usunięcia ze wspólnoty, które powinno być dokonane w sposób formalny przez całą wspólnotę jest uznane w tekście za najlepszą formę zdecydowanej reakcji sprzeciwu wobec zła. Jej skutki są wymierne natychmiast w wymiarze wspólnotowym. Wykluczenie jest traktowane jako dyscyplinarna kara dla sprawcy tego zła, musi być wydana w sposób, nie pozostawiający wątpliwości, że jest podyktowana dbałością o dobro, zarówno winnego, jak i całej wspólnoty. Opiera się na nadziei zmiany postawy winnego i jego zbawieniu w „dzień Pana”. | nauki teologiczne |
Zlodzenie Hornsundu i wód przyległych (Spitsbergen) w sezonie zimowym 2011-2012 W pracy przedstawiono zróżnicowanie warunków meteorologicznych jakie występuje latem w rejonie Bellsundu. Analizą objęto okres od 23 czerwca do 1 września 2011 roku. Długość serii pomiarowej wynika z terminu rozpoczęcia i zakończenia Wyprawy UMCS na Spitsbergen. W pracy przeanalizowano zmienność temperatury powietrza oraz kierunku i prędkości wiatru na stacjach Calypsobyen i Akseloya. W badanym czasie na stacji Akseloya dominuje wiatr NE, a subdominuje wiatr z SW, natomiast na stacji Calypsobyen odpowiednio wiatry z ENE i NW. Na obu stacjach średnie prędkości wiatru są zbliżone. Przy wszystkich kierunkach wiatru, poza sektorem SW, temperatura powietrza na stacji Akseloya jest wyższa niż na Calypsobyen. Największe różnice temperatury występują przy wiatrach z ESE (4,3 deg). Występowanie wyraźnego ocieplenia na stacji Akseloya przy wiatrach z sektora E – SSE wiązać należy ze zjawiskami fenowymi. | nauki o ziemi i środowisku |
Organizacja i funkcjonowanie diecezji chełmskiej w świetle relacji „ad limina” z 1594 r. Głównym celem artykułu jest ocena wiarygodności oraz krytyka wartości źródłowej pierwszej relacji o stanie diecezji chełmskiej z 1594 r. w odniesieniu do stanu organizacyjnego diecezji w końcu XVI wieku, czyli przed pożarem archiwum kurii biskupiej w Krasnymstawie (7 kwietnia 1597), w którym spłonęła większość dokumentów i ksiąg. Analizowany w tekście raport jest jedną z dwóch najstarszych zachowanych relacji przesłanych przez polskich biskupów do Stolicy Apostolskiej po soborze trydenckim.
Krytyka relacji chełmskiej z 1594 r. poprzedzona została wstępem odnoszącym się do tradycji badawczej oraz edytorskiej związanej z tą kategorią źródeł. Przedstawione zostały okoliczności i kontekst historyczny powstania relacji. Ocena wiarygodności informacji przekazanych do Stolicy Apostolskiej przez pełnomocnika biskupa Stanisława Gomolińskiego została dokonana poprzez analizę porównawczą treści relacji z informacjami na temat stanu i organizacji diecezji chełmskiej pochodzącymi z innych źródeł oraz opracowań naukowych. Autor relacji wskazał szereg trudności w funkcjonowaniu swojej diecezji na obszarze, gdzie przeważała Cerkiew prawosławna, a sieć kościołów łacińskich, dodatkowo nadszarpnięta przez reformację, nie tworzyła regularnej i zwartej terytorialnie struktury. Powodowało to trudności w materialnym zabezpieczeniu beneficjów oraz zapewnieniu obsługi duszpasterskiej (brak duchowieństwa, kumulacja beneficjów, niedotrzymywanie obowiązku rezydencji).
Relacja z 1594 r., w porównaniu z późniejszymi relacjiami, ma charakter listu (stylus epistolaris), a nie formularza, jest krótka i dość ogólna. Jej wartość informacyjna, zwłaszcza przy analizie poszczególnych problemów czy konkretnych zagadnień, ma charakter jedynie uzupełniający. Większą wartość może przedstawiać przy badaniu stosunku biskupa do swojej diecezji oraz sposobu zarządzania. Warto patrzeć na to źródło w kontekście porównawczym – szczególnie przez pryzmat relacji składanych przez tego samego biskupa z różnych diecezji, które pozostawały w jego zarządzie w ciągu kariery duchownej. Umożliwi to pełniejszą krytykę tego źródła oraz odpowiedź na pytanie na ile relacje były osobistym dziełem danego biskupa a na ile środowiska kurii biskupiej, i w jakimś zakresie tradycji biskupstwa. | nauki o kulturze i religii |
Symulacja komputerowa w ekonomii eksperymentalnej Dzięki ciągłemu rozwojowi informatyki, realizacja badań eksperymentalnych w naukach ekonomicznych wspomagana jest komputerowo w coraz większym stopniu. Jedną z metod komputerowych, które mogą mieć duże znaczenie we wspieraniu realizacji laboratoryjnych eksperymentów ekonomicznych jest symulacja komputerowa. Celem artykułu jest analiza możliwości i kierunków zastosowania symulacji komputerowej we wspomaganiu badań eksperymentalnych w naukach ekonomicznych. | informatyka |
Obserwacje zachowania warchlaków żywionych do woli Żywienie ad libitum zmniejsza rywalizację o miejsce przy korycie i umożliwia wszystkim
warchlakom w kojcu pobranie dowolnej ilości paszy. Jednak w takiej technologii chowu
również obserwuje się zróżnicowanie tempa wzrostu poszczególnych osobników. Dla prześledzenia
czynników decydujących o sposobie pobierania paszy przez poszczególne osobniki
podjęto całodobowe obserwacje zachowania przy karmniku 40 warchlaków. Okazało się, że
czas przebywania warchlaków przy autokarmniku oraz krotność podejść były skorelowane
z miejscem zajmowanym w hierarchii stadnej (osobniki dominujące w porównaniu z marginesowymi
znacznie dłużej przebywały i częściej podchodziły do miejsca pobierania paszy).
Zróżnicowanie parametrów behawioru żywieniowego w zależności od płci było niewielkie | zootechnika i rybactwo |
Charakterystyka wytrzymałościowa połączeń spawanych stopu AW 7020 Artykuł zawiera wyniki badań wytrzymałości doraźnej stopu aluminium z cynkiem przeznaczonego do przeróbki plastycznej gatunku AW 7020 oraz wykonanych dla niego połączeń spawanych. Jako materiał dodatkowy zastosowano dwa gatunki stopów z magnezem: AlMg5 oraz AlMg4,5Mn objętych normą PN-EN ISO 18273:2007. Dla obu analizowanych stopów stwierdzono spadek twardości w połączeniu spawanym w porównaniu do materiału rodzimego. Odnotowano także znaczny spadek wytrzymałości na rozciąganie dla obu badanych połączeń spawanych. Przesycanie i naturalne starzenie połączeń nie wpłynęło znacząco na poprawę wytrzymałości na rozciąganie. Jedynie dla połączeń spawanych z zastosowaniem stopu AlMg5 stwierdzono nieznaczny wzrost średniej wartości wytrzymałości na rozciąganie. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Przedsiębiorca w realiach XXI w. Wybrane zagadnienia i postulaty Artykuł dotyczy postępujących zmian wpływających na swobodę przedsiębiorców w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Po wyróżnieniu kilkunastu obszarów prawa, które mogą być jako szczególnie relewantne w tym kontekście, bardziej szczegółowe obserwacje zostały poczynione względem kilku wybranych obszarów. Rozważania zostały zogniskowane wokół prawa konkurencji, prawa spółek i prawa karnego. Ostatnim elementem pracy są postulaty mające wskazać potencjalne rozwiązania dla możliwych scenariuszy rozwoju. | nauki prawne |
Alianse wiedzy i ich wpływ na działalność innowacyjną przedsiębiorstwa Celem artykułu jest przedstawienie motywów zawierania aliansów między podmiotami oraz próba ukazania ich wpływu na innowacyjność i działalność innowacyjną przedsiębiorstwa. W pierwszej części artykułu zaprezentowano dyskusję na temat pojęć związanych z innowacyjnością i potencjałem innowacyjnym przedsiębiorstwa, jak również klasyfikację, cechy i cele współpracy w ramach aliansów strategicznych. W artykule przyjęto, iż potencjał innowacyjny przedsiębiorstwa to zespół cech społeczno-gospodarczych, kształtowanych w ramach rozwoju danego przedsiębiorstwa, stanowiących bazę dla jego działalności innowacyjnej. Silny wpływ na innowacyjność przedsiębiorstwa ma również jego otoczenie sektorowe, tj. klienci, konkurenci czy kooperanci oraz łączące ich relacje. Oceną zaś stopnia prowadzonej działalności innowacyjnej jest liczba wdrożonych innowacji, rodzaj innowacji czy uzyskane wartości z innowacji. W drugiej części artykułu przedstawiono wyniki analizy metodą case study. W zaprezentowanych przykładach przedsiębiorstw działalność innowacyjna jest wynikiem prowadzenia efektywnej współpracy z innymi podmiotami poprzez zawieranie aliansów łączenia sił lub aliansów wiedzy. Dzięki aliansom przedsiębiorstwa mają możliwość poszerzania własnego potencjału innowacyjnego, pozyskiwania wiedzy niezbędnej do tworzenia innowacji oraz budowania pozycji rynkowej. | ekonomia i finanse |
Badania adsorpcji kwasów humusowych z roztworów wodnych na pylistym węglu aktywnym Przeprowadzono badania nad wyznaczeniem izoterm adsorpcji kwasów humusowych, ekstrahowanych z węgla brunatnego i torfu, z modelowych roztworów wodnych na węglach pylistych CWZ-22, CWZ-30 I CWH-22 (Gryfskand, Hajnówka). Wyznaczone zależności pomiędzy zawartością kwasów humusowych, barwą i utlenialnością wody oraz absorbancją w nadfiolecie mają istotne znaczenie praktyczne. Pozwalają na wykorzystanie szybkiego oznaczenia, jakim jest absorbancja w nadfiolecie ( =254 nm), do oceny wartości pozostałych wskaźników jakości wody. Otrzymane w testach naczyniowych izotermy adsorpcji stanowiły podstawę do wyboru dawki pylistego węgla aktywnego i warunków prowadzenia procesu sorpcji. Wykazano, że rodzaj występujących w badanych wodach modelowych kwasów humusowych, wynikający z ich pochodzenia (ekstrakt z węgla brunatny lub torfu), miał wpływ na wymaganą dawkę pylistego węgla aktywnego wyznaczoną na podstawie izotermy adsorpcji. Dawki pylistego węgla aktywnego wyznaczone w testach naczyniowych były nieznacznie większe w przypadku wody zawierającej ekstrakt z torfu. Badania nad doborem dawki węgla aktywnego wykazały, że ilość węgla aktywnego potrzebna do uzyskania stężenia równowagowego kwasów humusowych w wodzie oczyszczonej była wprost proporcjonalna do ich stężenia w wodzie surowej. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Synteza wielowyjściowych układów logicznych prowadząca do wykorzystania wspólnych bloków logicznych W artykule przedstawiona jest koncepcja wykorzystania wielokorzeniowych binarnych diagramów decyzyjnych (SBDD) oraz diagramów o wielu liściach (MTBDD) podczas dekompozycji funkcji logicznych. Funkcje te są poddawane dekompozycji, by można je było zaimplementować w typowych strukturach FPGA. W prezentowanym rozwiązaniu operowanie na wielu funkcjach pozwala na współdzielenie bloków związanych w dekompozycji Ashenhursta, a tym samym wymaga mniejszej ilości zasobów struktury programowalnej. Powyższa koncepcja została przedstawiona na przykładzie dekompozycji układu rd84.pla. | automatyka, elektronika i elektrotechnika |
Czy e-demokracja i rozwiązania znane ze świata biznesu są właściwymi kierunkami zmian politycznych w Polsce? CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów systemu demokratycznego w Polsce oraz zaproponowanie kierunków rozwoju, poprawiających jego działanie.
PROBLEM i METODY BADAWCZE: Problem badawczy dotyczył sprawdzenia czy wdrożenie założeń nowoczesnych koncepcji organizacyjnych i rozwiązań teleinformatycznych może przyczynić się do sprawniejszego sprawowania demokratycznej władzy, a także podwyższenia jej jakości? Podstawową metodą była zarówno analiza badań opinii publicznej o różnych aspektach polskiego systemu demokracji, jak i przegląd literatury przedmiotu dotyczącej koncepcji i teorii naukowych, związanych z badaniem systemów demokratycznych.
PROCES WYWODU: W pierwszej części przedstawiono wyniki badań opinii publicznej o demokracji i jej poszczególnych obszarach działania. W drugiej części zaprezentowano koncepcje i teorie naukowe, związane z badaniem systemów demokratycznych i jego mechanizmów. Trzecia część przedstawia wybrane problemy demokracji w Polsce i propozycje ich zmian, opierających się na założeniach koncepcji i teorii omówionych w drugiej części artykułu.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Kryzys zaufania do obecnego modelu demokracji wynika z niedopasowania jej formy do wyzwań rozwojowych. Wdrożenie zarówno koncepcji e-demokracji proponowanej przez Parlament Europejski, jak i rozwiązań organizacyjnych opierających się na założeniach koncepcji i teorii naukowych, związanych z badaniem systemów demokratycznych, powinno przyczynić się do zwiększenia sprawności działania demokracji.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pomimo ogromnej liczby publikacji w literaturze przedmiotu oraz prasie poświęconej demokracji, to przeważnie skupiano się albo na ocenie obecnego stanu systemu lub jego elementów, albo teoriach naukowych związanych z danym obszarem demokracji. Sporadycznie wskazywano ad hoc propozycje zmian, jednak i w tym przypadku miały one przeważnie charakter bieżącego reagowania na negatywne zjawiska, bez głębszego spojrzenia na cały system demokracji. W niniejszym artykule przezwyciężono powyższe ograniczenia poprzez połączenie oceny obecnego postrzegania demokracji z teorią naukową, które jednocześnie stanowią podstawy propozycji rozwiązań systemowych mających poprawić sprawność działania demokracji. | nauki o polityce i administracji |
Guz ziarnistokomórkowy krtani – opis dwóch przypadków Guz ziarnistokomórkowy jest guzem wywodzącym się z osłonek nerwowych Schwanna, występuje rzadko, głównie w obrębie języka, w skórze i tkance podskórnej, w drzewie oskrzelowym i przewodzie pokarmowym, sporadycznie w krtani. Jest to guz łagodny, który może dać wznowę, a także ulegać zezłośliwieniu. W lokalizacji krtaniowej najczęściej objawia się chrypką, kaszlem, uczuciem dyskomfortu lub dusznością. Leczenie jest wyłącznie chirurgiczne drogą endoskopową lub z dojścia zewnętrznego. Autorzy przedstawiają dwa przypadki guza ziarnistokomórkowego krtani. W pierwszym przypadku guz był zlokalizowany w tylnym spoidle, dochodził do 15 mm wielkości. Jedynym objawem była chrypka. W drugim przypadku guz był umiejscowiony na fałdzie głosowym blisko tylnego spoidła. W obu przypadkach zastosowano leczenie operacyjne – w pierwszym z dojścia przez rozszczepienie krtani, w drugim endoskopowo. Pacjenci pozostają w kilkuletniej obserwacji tutejszego oddziału bez wznowy. | nauki medyczne |
Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej i ich poznawanie Zagadnienie jakości metafizycznych odgrywa niebagatelną rolę w Ingardenowskiej koncepcji dzieła literackiego, które jako organiczna całość zestraja różne warstwy i jakości. Według Ingardena w dziele sztuki literackiej objawia je warstwa przedmiotów przedstawionych. Objawione wraz z polifonią jakości wartościowych poszczególnych warstw konstytuują dzieło literackie jako dzieło sztuki. Wyznaczone przez schemat dzieła literackiego swoją pełnię uzyskują w konkretyzacji, która jest przedmiotem estetycznym, dostępnym przeżyciu estetycznemu. Jednocześnie w jakościach metafizycznych można dopatrywać się powodu emocji wstępnej, inicjującej przeżycie estetyczne. Jakości metafizyczne, tak jak całe dzieło, są dostępne zarówno przeżyciu estetycznemu, jak i metodycznemu badaniu samego schematycznego dzieła oraz jego konkretyzacji. U podstaw zawsze leży atematyczne zapoznanie się z dziełem literackim. | filozofia |
Mao a rozwój Chin współczesnych Zapis z konferencji zorganizowanej przez Centrum Cywilizacji Azji Wschodniej SWPS, Fundację „Polska w Europie” i Centrum Badań Azji i Pacyfi ku ISP PAN, 17 marca 2008 r. w SWPS
Debata | nauki o polityce i administracji |
Elekcje na urzędy ziemskie (sejmiki elekcyjne) w województwach ukrainnych w czasie wygnania Historycy mało miejsca poświęcali sejmikom elekcyjnym, mimo że prawo wyboru kandydatów na urzędy ziemskie było jednym z najstarszych uprawnień zgromadzeń szlacheckich. Szlachta uzyskała je już w XV w., co zostało potem potwierdzone w konstytucjach. Sejmiki elekcyjne na Litwie wprowadzono w II Statucie. Obywatele ziem inkorporowanych do Korony w 1569 r. przejęli większość zwyczajów koronnych. W drugiej połowie XVII w. sejmiki województw ukrainnych zbierały się na wygnaniu. Elekcje odbywały się, mimo że podczas wygnania sądy ziemskie tych województw nie funkcjonowały. | historia |
Złoża kamieni szlachetnych i półszlachetnych Ratnapura i Meetiyagoda na tle obszarów gemmonośnych Sri Lanki – charakterystyka ogólna Praca dotyczy charakterystyki mineralogicznej wybranych złóż kamieni szlachetnych. Wstępne badania podjęto w dwóch regionach, z uwagi na to, że obszary gemmonośne zajmują jedną czwartą terenu Sri Lanki, co stanowi fenomen mineralogiczny i geologiczny. Opisano i przedstawiono dwa złoża z centralnej (Ratnapura) i południowo-zachodniej (Meetiyagoda) części kompleksu wyżyn, biorąc pod uwagę ich ciekawy charakter mineralogiczny i stosunkowo łatwą dostępność. Złoża te przedstawiono na tle budowy geologicznej kraju obejmującej głównie skały prekambryjskie oraz trzech genetycznych typów złóż: magmowych (pegmatytowych), metamorficznych i osadowych. | nauki o ziemi i środowisku |
Wybrane aspekty ochrony lasu przed zwierzyną Obserwowany w Polsce wzrost liczebności zwierzyny grubej, której
głównym miejscem bytowania są ekosystemy leśne, dostarczające pokarmu
i schronienia powoduje określone konsekw encje przyrodnicze i gospodarcze.
W niektórych rejonach kraju liczebność zwierząt kopytnych jest tak duża, że
może to zagrażać trwałości lasów. Zdaniem wielu leśników zwierzyna stanowi
główną barierę dla osiągania celów hodowlanych. Stosowane powszechnie
sposoby zapobiegania uszkodzeniom, polegające głównie na mechanicznej
(przede wszystkim grodzenia) i chemicznej ochronie upraw i młodników
przed jeleniowatymi oraz obniżaniu lokalnego zagęszczenia zwierzyny poprzez
odstrzał, nie rozwiązały problemu. Uszkodzenia drzewostanów w ostatnich
pięciu latach systematycznie się zwiększają. Najbardziej zagrożone są młodniki
i uprawy. Wydatki Państwowego Gospodarstwa Leśnego LP na ochronę
lasu przed zwierzyną sięgnęły 150 mln złotych w 2012 roku. Obecnie ogranicza
się cięcia rębnią zupełną na rzecz rębni złożonych. Coraz częściej powraca
się do idei lasu naturalnego. Presja zwierzyny na środowisko leśne wymusza
szukania dróg rozwiązania problemu. Istnieje potrzeba zaakceptowania przez
gospodarkę leśną obecności zwierzyny w lesie jako naturalnego komponentu
układu ekologicznego i ustalenie celów hodowlanych oraz takie zagospodarowanie
lasu, które pozwoliłoby uniknąć koncentracji uszkodzeń a ich poziom
uczyniło jednym z czynników naturalnej presji selekcyjnej, możliwy do przyjęcia
od strony ekonomicznej. | nauki leśne |
Zmiany w produkcji, handlu zagranicznym i zużyciu krajowym ziemniaków w Polsce w latach 2001-2019 Przedmiotem analizy była produkcja ziemniaków, zużycie krajowe i obroty handlu
zagranicznego (eksport i import) w Polsce w latach 2001-2019. W oparciu o wyniki analiz określono
średniookresową projekcję (na 2025 r.) obejmującą produkcję, kierunki wykorzystania w kraju
i obroty handlu zagranicznego ziemniakami i ich przetworami. Analizowane dane pochodziły z GUS
oraz IERiGŻ-PIB. Produkcja ziemniaków w Polsce w latach 2001-2019 charakteryzowała się
tendencją spadkową. Wolniejszy spadek zbiorów niż powierzchni wynikał z poprawy plonowania.
W zużyciu krajowym występowały różnokierunkowe tendencje: spadkowa w spożyciu ziemniaków
ogółem, w eksporcie ziemniaków nieprzetworzonych, w przetwórstwie w gorzelnictwie i w stratach
w przechowalnictwie oraz wzrostowa w przetwórstwie spożywczym i pozostałym przemysłowym.
W handlu zagranicznym zaobserwowano poprawę dodatniego salda handlu przetworami z
ziemniaków oraz pogłębianie się ujemnego salda handlu ziemniakami. Z projekcji rozwoju na 2025 r.
wynika, że produkcja ziemniaków w Polsce może wynosić 7250- 7540 tys. t, a zapotrzebowanie -
7430-7570 tys. t. Import niezbędny ziemniaków świeżych może wynosić rocznie 30-180 tys. t. | ekonomia i finanse |
Wpływ temperatury na przeżywalność, właściwości fenotypowe i antygenowe szczepów Escherichia coli O157 wyizolowanych z wody i materiału klinicznego W badaniach określono przeżywalność szczepów E. coli O157 (SF-fermentujących sorbitol i NSF – nie fermentujących
sorbitolu) w sterylnych próbkach wody powierzchniowej. Próbki wody były dodatkowo zakażone innymi bakteriami
stanowiącymi mikroflorę towarzyszącą. Próbki wody były badane w temperaturze 5ºC i 25ºC w stabilnych warunkach
laboratoryjnych i w warunkach środowiskowych. Wyniki badań wykazały zmiany właściwości fenotypowych i antygenowych
badanych szczepów. Zmiany te utrudniają identyfikację i izolację E. coli O157 z wód powierzchniowych zawierających
mieszaną mikroflorę towarzyszącą. Szczepy E. coli O157 obecne w wodzie stanowią zagrożenie dla człowieka kąpiącego
się w tych wodach. Ryzyko dla zdrowia wynika z obecności czynników wirulencji w komórkach tych bakterii, które po
pewnym czasie przebywania w wodzie są jednak częściowo tracone. | nauki o zdrowiu |
Zachowania i oczekiwania turystów dotyczące wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych funkcjonujących na obszarach przyrodniczo cennych W niniejszym artykule zaprezentowano zachowania i oczekiwania osób wypoczywających w gospodarstwach agroturystycznych funkcjonujących na obszarach przyrodniczo cennych zlokalizowanych w okolicach Kampinoskiego Parku Narodowego. Badania terenowe z wykorzystaniem techniki ankietowej przeprowadzono w lipcu i sierpniu 2013 roku na próbie 133 osób wypoczywających w gospodarstwach agroturystycznych w okolicach Kampinoskiego Parku Narodowego. | ekonomia i finanse |
Przedzamcze zachodnie zamku w Kowalewie Pomorskim w świetle badań nieinwazyjnych i archeologiczno-architektonicznych Do niedawna zamek i jego układ znane były tylko z mało wyraźnej ryciny zrujnowanego zamku z początku XVIII wieku, ze szkicowej rekonstrukcji rzutu autorstwa Conrada Steinbrechta z końca XIX wieku oraz lakonicznych opisów inwentarzowych z połowy XVII i połowy XVIII wieku. Badania archeologiczno-architektoniczne uzupełnione prospekcją geofizyczną w znacznym stopniu uzupełniły tę wiedzę, weryfikując stare poglądy i hipotezy. W efekcie udało się zrekonstruować przebieg kurtyn obwodowych przedzamcza oraz fosy. W narożniku północno-zachodnim zweryfikowano obecność wieży wymienianej w inwentarzu z połowy XVII wieku. Dzięki prospekcji geofizycznej zlokalizowano także niektóre elementy zabudowy wewnętrznej – duży budynek od zachodu oraz stojący na dziedzińcu obiekt szachulcowy na murowanym podpiwniczeniu, którego istnienie zostało potwierdzone metodą wykopaliskową. Szczególnie interesujące okazały się wyniki badań archeologicznych w odniesieniu do rekonstrukcji pogranicza domu konwentu i przedzamcza zachodniego, wskazując na obecność tam nieznanej fosy i muru w 2. połowie XIV wieku. Zweryfikowano także narożnik północnego, zewnętrznego muru zamku, w którym według planu C. Steinbrechta miała znajdować się baszta. Rekonstrukcja ta okazała się niepoprawna, a zachowany mur był w rzeczywistości przyporą narożną.
Badania dostarczyły także dalszych informacji umożliwiających rekonstrukcję ukształtowania terenu i technik budowlanych – przede wszystkim prac ziemnych. | nauki o sztuce |
Różnice indywidualne a zachowania pracowników w kontekście kultury bezpieczeństwa - ogólne uwarunkowania w przemyśle wydobywczym Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie czynników podmiotowych - indywidualnych oraz wskazanie ich wpływu na
kształtowanie kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwach wydobywczych. W tym kontekście podkreślono rolę różnic indywidualnych
związanych przede wszystkim z temperamentalnymi uwarunkowaniami zachowań probezpiecznych. W artykule
omówiono także zagadnienia dotyczące wybranych aspektów psychologii różnic indywidualnych, problematykę bezpieczeństwa
z uwzględnieniem definicji kultury i klimatu bezpieczeństwa, złożonych relacji pomiędzy charakterystycznymi cechami temperamentu
a podejmowaniem zachowań probezpiecznych lub ryzykownych przez pracowników. W końcowej części artykułu
zostały przedstawione praktyczne wskazówki, które można zaimplementować w przedsiębiorstwach wydobywczych. | inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka |
Modernizacja sali dawnego kina Capitol we Wrocławiu dla potrzeb teatru muzycznego w kontekście zagadnień konserwatorskich i akustycznych Ingerencje w obiekt zabytkowy mogą prowadzić do utraty wartości dowodowej zabytku czy jego autentyczności, ale też są szansą dla aktywnego funkcjonowania zabytku, możliwością dodania wartościowych elementów współczesnych. Obok zagadnień przekształceń układu funkcjonalno-przestrzennego ważną grupą problemów adaptacji zabytków architektury są zagadnienia dotyczące elementów i detali architektonicznych oraz rozwiązań branżowych. Dostosowanie obiektu zabytkowego do nowych wymagań technicznych i technologicznych może być realizowane tak, aby stać się spójnym, integralnym elementem przyjętej zasady, wpływającym na odpowiedni dobór wykorzystanych środków. Przykładem takiego działania jest modernizacja sali dawnego kina Capitol we Wrocławiu dla potrzeb teatru muzycznego. W artykule rozważane są przykładowe problemy konserwatorskie w świetle zagadnień akustycznych, jakie autorzy rozwiązywali podczas prac projektowych i realizacyjnych nad obiektem. Autorzy wykazali, że można je ze sobą zestawiać, a poprzez dążenie do optymalizacji rozwiązań kreować nową, dodaną wartość. | sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki |
Wybrane aspekty urabiania skał zwięzłych w sposób mechaniczny Proces urabiania ośrodków skalnych poprzez wykorzystywanie metod mechanicznego odspajania ulega ciągłemu rozwojowi. Wiąże się to z rozwojem technologii wytwarzania oraz obróbki materiałów wykorzystywanych na narzędzia urabiające, jak również z rozwojem samych metod prowadzących do urabiania ośrodków skalnych. Rozwój ten prowadzi sukcesywnie do przesuwania się zakresu urabialności ośrodków skalnych w oparciu o metody mechaniczne w kierunku skał o coraz wyższym stopniu zwięzłości. Napotykamy tu ciągły dylemat w zakresie wyboru najwłaściwszej technologii urabiania wykorzystującej: - noże promieniowe lub styczne, działające najczęściej jako ostrza stożkowe zagłębiające się w caliznę skalną pod wpływem statycznego nacisku mechanicznego, - noże dyskowe, budowane jako konstrukcje gładkie względnie zbrojone zagłębiające się statycznie w caliznę skalną w wyniku wywierania nacisku prostopadłego lub pod określonym kątem i obtaczane po powierzchni urabianej calizny skalnej, - noże promieniowe lub dyskowe, pracujące w oparciu o statyczny nacisk mechaniczny wspomagany działaniem wibracyjnym względnie udarowym. Te trzy główne trendy rozwoju technologii urabiania determinują zakres technicznych rozwiązań samych głowic urabiających, jak również budowy kombajnów realizujących mechaniczne urabianie ośrodków skalnych. Przedstawiono model matematyczny opisujący proces wnikania narzędzia klinowego w ośrodek skalny. Analiza zjawisk obserwowanych podczas mechanicznego urabiania skał zwięzłych pozwoliła na wyodrębnienie dwóch zagadnień wytrzymałościowych różniących się pod względem towarzyszących zjawisk fizycznych: - powstawania pęknięć głównych w strefie zagęszczonej urabianego ośrodka skalnego po osiągnięciu granicznych warunków koncentracji nacisków pod czynną częścią ostrza, - powstawania bocznych odłamów skalnych po osiągnięciu granicznych warunków obciążeń pod wpływem rozklinowującego działania ostrza. Wyodrębnienie tych dwóch stanów obciążenia, charakteryzujących proces wnikania w ośrodek silnie zwięzły narzędzia ostrzowego pozwala na porównanie różnych metod mechanicznego urabiania skał wykorzystywanych w zróżnicowanych konstrukcjach kombajnów. W artykule przedstawiono różne trendy rozwojowe w zakresie budowy kombajnów do urabiania mechanicznego skał silnie zwięzłych. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
Terenowy pomiar opadu deszczu pod koroną pojedynczego drzewa Proces przenikania wody opadowej z atmosfery do pedosfery składa się z wielu przejściowych elementów. Jednym z nich jest ekosystem leśny. Zróżnicowanie ilości wody docierającej do dna lasu zależy przede wszystkim od wielkości i budowy koron drzew ale także od odległości od pnia. Zdolność do czasowego zatrzymania wody opadowej to proces intercepcji. W warunkach polowych pomiar intercepcji jest ze względu na trudności metodyczne i techniczno - organizacyjne, zadaniem trudnym do wykonania. Celem prezentowanych badań było skonstruowanie aparatury do pomiaru ilości wody docierającej pod korony drzew, precyzyjna kalibracja i testowanie przyjętej metodyki. Szesnaście urządzeń pomiarowych ustawiono pod koroną każdego analizowanego drzewa, siedemnaste urządzenie zostało zmodyfikowane do badania spływu wody opadowej po pniu a osiemnaste mierzyło opad poza drzewostanem. Przyrosty opadu zapisywano w określonych krokach czasowych co w rezultacie dawało przestrzenno czasowy obraz pojemności wodnej koron drzew. Do realizacji tego etapu wykonano deszczomierze zawierające zbiorniczek przelewowy. Rejestrator zliczał liczbę przechyleń skalibrowanego zbiorniczka i na tej podstawie określono objętości (wysokość) opadu w czasie. Jednorazowo doświadczenie celowo przeprowadzono pod koroną pojedynczego drzewa. Taki zabieg będzie pozwalał w przyszłości na komputerowe modelowanie wyników w zależności od zadanego zwarcia. Efektem wykonanych pomiarów jest graficzna interpolacja danych przestrzennych. Badania zrealizowano na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Krynicy Zdroju (Południowa Polska). Do badań wybrano drzewo z prawidłowo rozwiniętą koroną. W przyszłości planowane jest wykorzystanie wytworzonej aparatury i rozszerzenie badań na powierzchnie zawierające zbiorowiska leśne. | nauki o ziemi i środowisku |
Relacja pomiędzy poziomem znajomości języka docelowego a wyborem preferowanych struktur gramatycznych i temporalnych oraz perspektywy aspektualnej w przypadku osób niebędących rodzimymi użytkownikami języka angielskiego i niemieckiego Celem artykułu jest analiza preferowanych przez uczestników badania sposobów konstruowania wydarzeń i perspektywy aspektualnej w językach angielskim oraz niemieckim. Przedstawiono w nim teoretyczne aspekty nauki drugiego języka, takie jak analiza błędów, analiza kontrastywna, fosylizacja, stabilizacja, interjęzyk. Zagadnienia te zostały uwzględnione w niniejszym badaniu. Badanie to skupia się na relacjach pomiędzy poziomem znajomości języka docelowego w przypadku języka angielskiego oraz niemieckiego a wyborem preferowanych konstrukcji temporalnych i struktur gramatycznych przez uczestników badania, którzy nie są rodzimymi użytkownikami tych języków. Ponadto w artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy język wyjściowy (aspektualny i nieaspektualny) wpływa na wybór perspektywy aspektualnej. | językoznawstwo |
Przegląd narzędzi do pomiaru poczucia humoru Celem artykułu jest opis narzędzi do badania poczucia humoru. Metody zaprezentowano w porządku uwzględniającym chronologię ich powstawania: od jakościowych, takich jak dzienniki i wywiady, przez kwestionariusze, miary rozumienia i doceniania humoru, testy wykonawcze do mierzenia humoru jako zdolności, metody opisu i samoopisu aż po alternatywne techniki do pomiaru poczucia humoru. Ostatnia część artykułu dotyczy implikacji metodologicznych, wynikłych z badań nad humorem. Nawiązują one do doboru i wartości metod oraz aspektów humoru, które są pomijane we współczesnych podejściach teoretycznych i empirycznych. | psychologia |
W obronie panpsychizmu. Uwagi polemiczne do tekstu Roberta Poczobuta „Panpsychizm a teoria emergencji: Leibniz vs Popper” Artykuł jest komentarzem do artykułu prof. Roberta Poczobuta Panpsychizm
a teoria emergencji: Leibniz vs Popper („Przegląd Filozoficzny” 2017, nr 4).
Celem mojej pracy jest zasugerowanie, że wbrew temu, co twierdzi autor tekstu,
panpsychizm jest poglądem, na rzecz którego można racjonalnie argumentować
i za którym przemawiają istotne względy. W pierwszej części staram się
wskazać, że wykorzystany przez Poczobuta argument z aprioryczności panpsychizmu
nie jest w stanie oddalić współczesnych odmian tego stanowiska, które
nawiązują do radykalnego empiryzmu. W drugiej części argumentuję, że emergentyzm
napotyka istotne trudności z wyjaśnieniem świadomości. Twierdzę
również, że – w przeciwieństwie do samej relacji emergencji – emergentyzm
to pogląd metafizyczny, który nie jest ani weryfikowany, ani falsyfikowany
przez nauki szczegółowe. | filozofia |
Śmierć i Upadek: dlaczego teistyczny ewolucjonizm nie łagodzi problemu zła Większość teistycznych ewolucjonistów coraz częściej argumentuje, że dla teizmu chrześcijańskiego korzystne jest przyjęcie idei, iż Bóg stwarzał pośrednio za pomocą procesów darwinowskich, nie zaś bezpośrednio (dokonując oddzielnych aktów stwórczych). Teistyczni ewolucjoniści martwią się, że idea Boga stwarzającego bezpośrednio uniemożliwia rozwiązanie problemu zła. Taki Bóg byłby odpowiedzialny za wszystkie nieudolne i złe projekty, jakie znajdujemy w przyrodzie. Zastępując projektanta darwinowskim doborem naturalnym, teistyczni ewolucjoniści mogą wszystkie takie projekty zrzucić na karb ewolucji. W ich przekonaniu pozwala to rozwiązać problem zła naturalnego i zapewnić uzasadnienie teizmowi chrześcijańskiemu. Martwią się oni, że Bóg, który stwarza poprzez bezpośrednią interwencję, musi być odpowiedzialny za wszystkie złe projekty w świecie. Proponują w zamian rozwiązanie, że Bóg stwarza świat, w którym to ewolucja (drogą doboru naturalnego i losowej zmienności) tworzy takie projekty. W jaki jednak sposób rozwiązuje to podstawowy problem, że Bóg Stwórca ustanowił warunki, w jakich powstają złe projekty? W pierwszym przypadku Bóg działa bezpośrednio, w drugim - pośrednio. W obu przypadkach na Bogu Stwórcy, jako wszechpotężnym źródle wszechrzeczy, ciąży jednakowa odpowiedzialność. Chrześcijanin nie rozwiązuje bowiem problemu zła, zrzucając odpowiedzialność na naturalistyczny proces ewolucji (w tym wypadku - proces stworzony przez Boga). To jak zasypywanie jednego dołka poprzez kopanie następnego. Problem zła stanowi trudne zagadnienie, lecz darwinowska teorii ewolucji, z Bogiem czy bez Niego, nie pomaga go ani trochę złagodzić. | filozofia |
Analiza wpływu wybranych parametrów na oczyszczanie powietrza w odpylaczu komorowym wykorzystującym zjawisko ruchu wirowego Przedstawiono wyniki badań doświadczalnych i analizę sprawności procesu odpylania dla cylindrycznego odpylacza komorowego wykorzystującego ruch wirowy. Wykazano, że skuteczność odpylania wzrasta ze wzrostem średnicy cząstki ciała stałego oraz zmniejszeniem natężenia przepływu gazu. Dużą sprawność odpylania uzyskano dzięki wykorzystaniu ruchu wirowego. Cylindryczny kształt odpylacza pozwala na oszczędność materiałów konstrukcyjnych, a tym samym na zmniejszenie kosztów. | inżynieria chemiczna |
Tworzywa polimerowe w zrównoważonym rozwoju – od potrzeby użycia do potrzeby zużycia. Cz. I. Nie ma odwrotu od „plastików” Pakiet Propozycji dla Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, przyjęty w UE w 2015 roku, jest obecnie najbardziej dojrzałą formą realizacji Strategii Zrównoważonego Rozwoju. W wykonaniu założeń GOZ tworzywa polimerowe odgrywają rolę zarówno środka działania, jak i jego celu. W pracy omówiono znaczenie tworzyw polimerowych we współczesnym świecie jako podstawowego materiału konstrukcyjnego, wszechobecnego we wszystkich dziedzinach gospodarki, życia codziennego i kultury oraz ich, niedostrzeganą często, funkcję w ochronie środowiska naturalnego. Wykazano również, że współczesne nauka i technika nie dysponują substytutami mogącymi, chociaż częściowo, zastąpić „plastiki” zasługujące na miano materiału tysiąclecia w ich funkcjach użytkowych, z jednoczesnym ograniczeniem oddziaływania odpadów poużytkowych na środowisko naturalne. Pokazano również rzeczywiste przyczyny gromadzenia się tych odpadów w otoczeniu człowieka. | inżynieria materiałowa |
Identyfikacja ekspertowego modelu decyzyjnego w problemach wielokryterialnych z zastosowaniem metody obiektów charakterystycznych W artykule przedstawiono nowe podejście do rozwiązywania wielokryterialnych problemów decyzyjnych, polegające na identyfikacji ekspertowego modelu decyzyjnego w przestrzeni stanu problemu. Metoda obiektów charakterystycznych identyfikuje model decyzyjny z wykorzystaniem stałych punktów odniesienia oraz teorii zbiorów rozmytych. Metoda ta jest całkowicie odporna na zjawisko rank reversal, czyli odwracania rankingów przy dodaniu nowej alternatywy lub w momencie usunięcia alternatywy ze zbioru już rozpatrywanych obiektów. Za pomocą metody obiektów charakterystycznych identyfikowany jest model oceny ryzyka wystąpienia ataku serca u pacjenta w okresie najbliższych 10 lat, w celu lepszego zobrazowania działania metody COMET. | informatyka |
Proces weryfikacji planów leczenia w radioterapii Niezależna weryfikacja/sprawdzanie planów leczenia i ich statystki w radioterapii przez wykwalifikowanego fizyka medycznego jest jednym z kluczowych elementów zapewnienia bezpiecznej, wysokiej jakości radioterapii. To jest potencjalnie jedna z najskuteczniejszych metod identyfikacji błędów oraz luk jakościowych pod warunkiem, że spełnia określone kryteria skutecznego procesu weryfikacji i zapewnia komprehensywną ocenę planu leczenia. Wdrożenie środków i procesów bezpieczeństwa leczenia pacjentów radioterapeutycznych w celu oceny parametrów planu leczenia przez niezależną wykwalifikowaną osobę i przy zastosowaniu metod adekwatnych do stosowanej techniki (software, PSQA – patient specific QA, dozymetria in vivo) wymaga podejścia procesowego. Powinno ono spełniać kryteria end-to-end test. Podążając za zaleceniami raportu AAPM TG 275 oraz lokalnie obowiązującą praktyką, opracowano nową listę, która zostanie zaprezentowana w tym artykule. | inżynieria biomedyczna |
Uczeń jako podmiot/przedmiot oddziaływań pedagogicznych we współczesnej szkole Podmiotowość człowieka oznacza, że ma on poczucie istnienia własnego „ja”, własnej tożsamości, odrębności i autonomii psychicznej. Podmiotowość ucznia wyraża się w posiadaniu przez niego prawa do: tworzenia własnej osobowości, wyboru systemu wartości, samorealizacji, wynikającej z jego, a nie dorosłych woli, potrzeb i zainteresowań. Celem artykułu jest ujawnienie, czy we współczesnej szkole uczeń jest traktowany przez nauczycieli jako podmiot czy przedmiot oddziaływań pedagogicznych. Na podstawie doświadczeń i opinii studentów pedagogiki ukazano zachowania nauczycieli charakteryzujące określone relacje z uczniami oraz wskazano następstwa podmiotowego i przedmiotowego traktowania uczniów przez nauczycieli. | pedagogika |
Usługa VoIP - mechanizmy poprawy jakości Wyszczególniono metody oceny jakości przesyłanego głosu. Zaproponowano przykładowe zasady testowania i oceny przydatności sieci do świadczenia usługi VoIP Omówiono mechanizmy, umożliwiające poprawę jakości połączeń w istniejących sieciach danych. | informatyka techniczna i telekomunikacja |
WSPINACZKA WYSOKOGÓRSKA - ZAGROŻENIA I ODPOWIEDNIE PRZYGOTOWANIE Góry wysokie do niedawna kojarzyły się z potęgą natury oraz siłą i odwagą wspinacza do przełamywania barier. Dziś góry wysokie stały się dużo bardziej dostępne, komercyjne i popularne. Bez względu na charakter gór oraz stopień trudności trasy, nieodzowna jest znajomość charakterystyki klimatu wysokogórskiego oraz zagrożeń i wynikającego z nich odpowiedniego przygotowania do wyprawy. Należy wiedzieć, na jakie warunki atmosferyczne na dużych wysokościach jest narażony organizm oraz jakie reakcje mogą w skutek nich wystąpić i jak im przeciwdziałać. Niezbędna jest umiejętność przeprowadzenia prawidłowego procesu aklimatyzacji oraz odpowiednie przygotowanie pod kątem treningu przygotowawczego, zarówno fizycznego, jak i mentalnego oraz poprawnego wyposażenia sprzętowego. Nie bez znaczenia pozostają indywidualne predyspozycje organizmu pomagające w sprawnym poruszaniu się na dużych wysokościach. Stopniowe zdobywanie coraz wyższych szczytów pozwala poznać własny organizm i umożliwia zdobycie cennego doświadczenia. | nauki o kulturze fizycznej |
Związki sportowe oraz komitety wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego a rozwój sportu klubowego w Kielcach w latach 1918-1939 Artykuł pt. Związki sportowe oraz komitety wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego a rozwój sportu klubowego w Kielcach w latach 1918–1939 jest próbą przedstawienia wpływu związków sportowych oraz komitetów wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego na działalność klubów sportowych na terenie Kielc w latach 1918–1939. Ukazuje również negatywne konsekwencje oddalenia władz okręgowych związków sportowych na rozwój wszystkich dyscyplin sportu, jakie były uprawiane w Kielcach w dwudziestoleciu międzywojennym. | nauki o kulturze fizycznej |
Analiza niezawodnościowa mechanicznego elementu wibracyjnego z wykorzystaniem teorii zbiorów rozmytych Tradycyjna analiza niezawodnościowa wibracyjnego elementu mechanicznego bierze pod uwagę jedynie losowość drgań, rzadko zaś wyjaśnia mogącą występować rozmytość. Taka analiza nie odpowiada zatem praktyce inżynierskiej. Opierając się na teorii drgań mechanicznych, w niniejszym artykule zaproponowano nowatorskie podejście w ramach teorii rozmytej niezawodności, które łączy rozmytą ocenę kompleksową oraz teorię zbiorów rozmytych. Rozmytej oceny kompleksowej użyto do optymalizacji rozmytych czynników analizy niezawodnościowej elementu wibracyjnego. W celu porównania efektywności proponowanego podejścia z efektywnością podejścia tradycyjnego przedstawiono dwa przykłady z dziedziny inżynierii. Wyniki pokazują, że proponowane podejście jest lepsze od tradycyjnego ze względu na możliwość objęcia w problemach inżynierskich czynników rozmytych. | inżynieria mechaniczna |
Ruch synodalny w Polsce po Soborze Watykańskim II Podjęte opracowanie jest zwięzłym zasygnalizowaniem dotychczasowego dorobku synodalnego Kościoła w Polsce po Soborze Watykańskim II. | prawo kanoniczne |
(Nie)zbędne odpominanie przeszłości – uwagi na marginesie lektury Wiatru od Odry Hansa Niekrawietza W artykule podjęto próbę przybliżenia czytelnikowi sylwetki Hansa Niekrawietza, niemieckiego pisarza pochodzącego z Górnego Śląska, publikującego w okresie III Rzeszy. Przedstawiając szerszą problematykę literatury polsko-niemieckiego pogranicza, autorka zastanawia się nad potrzebą i zasadnością tłumaczenia tekstów literackich uwikłanych, choćby potencjalnie, w trudne konteksty polityczne. | językoznawstwo |
Bezdomność jako istotny czynnik wykluczenia społecznego Problem bezdomności przez wiele lat był pomijany i marginalizowany. Bezdomność w Polsce dotyka nawet 300 000 osób. Do przyczyn bezdomności można zaliczyć: bezrobocie, narastającą falę eksmisji, niedostosowanie rynku mieszkaniowego do potrzeb ludzi o niskim statusie ekonomicznym. Ponadto przyczyn bezdomności można dopatrywać się w zmianach społeczno-ekonomicznych w Polsce na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego stulecia, likwidacji Państwowych Gospodarstw Rolnych, hoteli robotniczych i zakładów przemysłowych, która pozbawiła pracy i miejsca zamieszkania tysiące ludzi, głównie mieszkańców wsi. W równie trudnej sytuacji znajdują się wychowankowie domów dziecka, więźniowie przebywający w zakładach penitencjarnych, uchodźcy czy repatrianci. Do przyczyn bezdomności można zaliczyć nietrwałe więzi rodzinne, mające wpływ na funkcjonowanie w społeczeństwie; brak umiejętności pozyskiwania pracy, trudności w pozyskiwaniu środków na życie; nadużywanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych. Wykluczenie społeczne osób bezdomnych spowodowane jest postrzeganiem ich jako odrębnej grupy społecznej ze względu na utarte stereotypy oraz dzielące je różnice. Wynika to z braku zdolności poznawczych, dzięki którym moglibyśmy reagować w różny sposób na pojedynczą osobę. Celem tej pracy jest przybliżenie społeczeństwu problemu bezdomności oraz uświadomienie skali występowania tego zjawiska. | nauki medyczne |
Efektywność systemów płatności natychmiastowych jako wyznacznik bezpieczeństwa Człowiek przyzwyczajony do wygody i oszczędności czasu coraz chętniej sięga po nowe technologie i metody służące zwiększeniu efektywności jego działania. Po przestudiowaniu literatury charakteryzującej polski system płatności autorzy dostrzegli takie możliwości, jakie daje rozwijający się od kilku lat system płatności natychmiastowej. W artykule omówiono pojęcia efektywności zarządzania systemami płatniczymi oraz dokonano oceny efektywności zarządzania systemami płatności natychmiastowej na podstawie prowadzonej analizy Systemu Express Eliksir i Systemu BlueCash. Głównym celem prowadzonych badań była ocena efektywności zarządzania systemami płatności natychmiastowych podmiotów rynku finansowego świadczących usługi na rynku polskim. Zaprezentowane problemy mające charakter teoretyczny poprzedzone zostały kwerendą literatury. | nauki o zarządzaniu i jakości |
Od Orteliusza do OpenStreetMap - przemiana mapy w wielofunkcyjny drogowskaz Artykuł prezentuje ocenę rozwoju w ciągu ostatnich 40 lat kartografii jako dziedziny dotyczącej narzędzi do podejmowania decyzji. W latach 1980. rozwój automatyzacji na gruncie kartografii przeszkodził wykorzystaniu rezultatów badań psychofizycznych. Obecnie ma miejsce podobna sytuacja - rozwój badań funkcjonalności map jest zagrożony przez procesy partycypacji społecznej. | nauki o ziemi i środowisku |
Przesłanki modyfikacji wybranych koncepcji ekonomicznych na skutek pandemii COVID-19 Autorzy artykułu stawiają tezę o potrzebie modyfikacji sposobu uprawiania nauk ekonomicznych (NE) w aspektach ontologicznym, epistemologicznym i metodologicznym. Wynika ona z oddziaływania splotu czynników, jakie ujawniły się jeszcze w okresie przedpandemicznym, dla których COVID-19 może być okolicznością dopełniającą, wzmacniającą, a nawet wręcz bezpośrednio przesądzającą o zmianie. Struktura artykułu została podporządkowana przyjętemu celowi, którym jest autorskie odniesienie się do postawionej tezy. Jako egzemplifikację obszarów wymagających zmiany wybrano osiem zagadnień, w odniesieniu do których zgłoszono zestaw postulatów konstytuujących pożądane modyfikacje w prowadzeniu badań w NE. Główną metodą wykorzystaną w opracowaniu jest metoda krytycznej analizy literatury. | ekonomia i finanse |
Dynamika systemów jako narzędzie przeciwdziałania tragedii dóbr wspólnych W niniejszej pracy zaprezentowano i omówiono archetyp systemowy tragedii współużytkowania. Przedstawiono następnie model dynamiki systemu dotkniętego takim problemem i zaproponowano sposób jego rozwiązania. | ekonomia i finanse |