id
int64 0
3.06k
| url
large_stringlengths 29
128
| title
large_stringlengths 1
100
| text
large_stringlengths 3
47.3k
|
|---|---|---|---|
3,046
|
https://wikipesija.org/wiki/nasin_nanpa_Tami
|
nasin_nanpa_Tami
|
nasin nanpa Tami (toki Tami: தமிழ் எண்கள்) li nasin nanpa lon toki Tami. ona li sama ala nasin nanpa ante lon ma Palata li jo e 0 lon tenpo pini. tenpo ni la jan li kepeken lili e nasin nanpa ni li kepeken nasin nanpa Palata Alapi.
0 li lon nasin nanpa Tami pi tenpo pini ala. lipu Kanate Tepika lon tenpo sike nanpa luka luka luka tu wan ale mute luka (1825 kepeken nasin nanpa pona) li toki e ni: 0 li lon la ona li ken pana e pona tawa pali nanpa. tenpo ni la ௦ lon nasin nanpa Tami li 0.
toki Tami lon tenpo pini li jo ala e 0 la, jan li pana e sitelen tawa 100 en 1000, ona tu li ௱ (100) li ௲ (1000).
tenpo pini la nasin nanpa Tami li sitelen sama nasin nanpa Lasina li sama nasin nanpa Palata Alapi ala. ni la jan lon tenpo pini li sitelen e 2453 sama
இரண்டு-ஆயிரம்-நான்கு-நூறு-ஐந்து-பத்து-மூன்று ௨-௲-௪-௱-௫-௰-௩
taso tenpo ni la jan li sitelen e ona sama ௨௪௫௩.
tenpo ni la jan li kepeken ala e nanpa kipisi lon nasin nanpa ni.
(II) li lon poka la ona li pana e sona ni: nimi ni li tan toki pi kulupu toki ante.
|
3,047
|
https://wikipesija.org/wiki/ISO_3166:RU
|
ISO_3166:RU
|
ma Lusi anu ma Losi (toki Lusi: Россия) li ma pi ma Elasija. suli ma la ma Lusi li suli nanpa wan lon ma ale.
tenpo sike nanpa 862 la jan Luli (toki Lusi: Рюрик) li kama jan lawa pi ma tomo Nokolo (Новгород). lipu pi tenpo pini la jan pi ma tomo Nokolo li toki e ni: "mi ale li jo e kulupu mute e jan lawa mute. ona li utala. mi wile lukin e jan lawa wan. ona li wile lawa e mi ale li pali e nasin wan." jan sona pi tenpo pini la tenpo ni la jan Lusi en ma Lusi li open.
tenpo sike kama la jan lili li kama lawa e ma Lusi. jan lawa Ole (Олег) li suli e ma Lusi li kama e ni: ma Kije (toki Lusi: Киев, toki Ukawina: Kиїв) li ma lawa pi ma Lusi. (tenpo pini ni la ma Kije li ma tomo wan ala.) ma Lusi li utala e ma Pasileja Loma li pali e lipu nasin pi utala ala.
tenpo pini ni la jan Lusi li jo e nasin sewi Lowan pi sewi mute. tenpo sike nanpa 988 la jan lawa Wasimi suli (Владимир Великий) li pali e ni: nasin sewi Kolisu pi ma Pasileja Loma li nasin sewi lawa pi ma Lusi. tenpo pini ni la ma Lusi en ma Pasileja Loma li esun mute.
jan lawa Jalosa sona (Ярослав Мудрый) li pali e lipu nasin lawa pi ma Lusi. nimi ona li "toki lon Lusi" (Русская правда). lipu ni li toki e ni: kulupu seme li lon? pali seme li ike? jan li pali e ijo ike la kulupu lawa li pali e seme tawa ona? jan lawa Jalosa li moli ja jan lawa tu wan li kama li tu e ma.
tenpo sike nanpa 1132 la ma Lusi li tu. jan lawa mute li lon li lawa e ma lili ona li utala li wile lawa e ma ale. ma tomo Kije li ma tomo lawa. taso ona li ken ala toki wawa tawa ma ante.
tenpo sike nanpa 1237 la ma Monko li open utala e ma Lusi. tenpo sike nanpa 1240 la ma Lusi li anpa. jan lawa pi ma Monko li lawa e ma ale e jan lawa ale pi ma Lusi. jan lawa Monko li toki e ni: jan seme li ken lawa e ma lili pi ma Lusi? jan lawa pi ma ni li wile pana e mani tawa ma Monko. taso jan lawa pi ma Monko li ante ala e nasin sewi e nasin lon pi ma Lusi.
tenpo pini kama la ma Makuwa (Московское княжество) li kama suli li kama wawa li anpa e ma ante pi ma Lusi. jan lawa Mitoli Tonko (Дмитрий Донской) pi ma Makuwa li utala e ma Monko li weka e lawa ona tan ma Makuwa. taso tenpo kama lili la ma Monko li utala e ma Makuwa e seli e ma e lawa e jan lawa.
tenpo sike nanpa 1448 la jan lawa Wasili nanpa tu (Василий II) li toki wawa e ni: kulupu lawa Lusi pi nasin sewi li anpa ala tawa ma Pasileja Loma.
ma Makuwa en ma Lijatuwa li jo e ma lili pi ma Lusi.
tenpo pini kama la ma Monko li tu. ma mute Monko li awen lawa e ma Lusi. taso wawa ona li lili.
ma Lusi li open utala e ma Monko li kama anpa e ona.
tenpo sike nanpa 1462 la jan Iwan suli nanpa tu wan (Иван III Великий) li lawa e ma Makuwa li suli e ona li wawa e ona. ona li kama "jan lawa pi ma Lusi ale" nanpa wan.
tenpo sike nanpa 1480 la ma Lusi li anpa e ma Monko li weka e lawa pi ma Monko tan ona.
tenpo sike nanpa 1547 la jan Iwan wawa nanpa tu tu (Иван IV Грозный) li lawa e ma Lusi. ona li suli mute e wawa ona e ken pi jan lawa li lili e ken tawa pi jan anpa li moli e jan mute ni: ante pi nasin lawa li ike tawa ona. ona li moli e jan lili ona. nimi pi jan lili li jan lawa lili Mitoli (царевич Дмитрий).
tenpo kama pini la ijo mute li kama. tenpo pi alasa moku ike li lon. jan mute li utala e kulupu lawa. ma Lusi li kama jo e wawa lili. jan pi kulupu mama sama pi jan Luli li lawa ala e ma Lusi.
tenpo sike nanpa 1613 la kulupu pi jan suli li kama e ni: jan Mikawi Lomano (Михаил Романов) li jan lawa pi ma Lusi. ona en kulupu mama Luli li linja lili. ona li sona e lili. ona en jan lawa pi kulupu sewi li lawa e ma. ona li pali e lili. taso kulupu mama Lomano li kama kulupu mama lawa pi ma Lusi.
tenpo sike nanpa 1682 la jan Pite suli (Пётр Великий) li kama lawa e ma Lusi. ona li tawa ma mute pi ma Elopa li kama sona e nasin mute e ijo mute. ni la ona li pali e kulupu lawa pi utala telo pi ma Lusi li ante e kulupu utala lawa li pali e tomo sona sin. nasin lawa li ante li suli e sama tawa nasin lawa pi ma Elopa. tenpo sike nanpa 1703 la ona li open pali e ma tomo San Petepu (Санкт-Петербург, "ma tomo pi jan sewi Pite"). ma tomo ni li kama ma tomo lawa pi ma Lusi.
ona li moli la jan mute li lawa li utala. tenpo sike nanpa 1762 la jan Ekaselina nanpa tu suli (Екатерина II Великая) li kama jan lawa. tenpo ona la ma Lusi li kama ma pi suli mute. ma Lusi li kama jo e ma sin li tu e ma Posuka li pana e jan pali tawa ma Alasika.
tenpo sike nanpa 1812 la ma Lusi en ma Kanse li utala. jan lawa Napolejon pi ma Kanse li lawa e kulupu utala Kanse. kulupu utala Kanse li kama jo e ma mute Lusi. taso ona li ken ala anpa e kulupu utala Lusi. tenpo kama la kulupu utala Lusi en ma ante li pakala e kulupu utala Kanse li tawa ma Kanse li anpa e jan Napolejon.
tenpo sike nanpa 1855 la jan Alesanta nanpa tu (Александр II) li kama lawa. ona li pana e ken tawa jan mute. tenpo sike nanpa 1861 la ona li toki wawa e ni: jan pali li anpa ala tawa jan suli. ona li ante e nasin pi tomo toki pi nasin wawa li pana e ken tawa tomo sona.
tenpo sike nanpa 1894 la jan Nikola nanpa tu (Николай II) li kama lawa. tenpo ona la jan mute li kama wile anpa ala. taso ona li wile ala weka e wawa ona. sin la utala suli pi ma ale nanpa wan li lon. utala ni li pakala e wawa pi ma mute. jan Lusi mute li moli.
ijo ale ni la jan mute li utala e kulupu lawa pi ma Lusi lon tenpo sike nanpa 1917. ona li anpa e kulupu lawa. jan lawa Nikola li weka e lawa ona. kulupu lawa sin li lon. taso kulupu jan mute li open utala tan ni: ona li wile e nasin lawa ante.
kulupu wan li wile e kulupu lawa sin pi nasin ni: kulupu wan li lawa e pali ale li pali tawa jan ale (" nasin kulupu "). kulupu ante li wile pali e kulupu lawa sin pi nasin pi tenpo pini (" nasin pi ante lawa pi kulupu mama "). kulupu ante li wile e ni: jan li ken ante e kulupu lawa kepeken toki ona (" nasin pi lawa jan "). kulupu ante li wile e kulupu lawa ala (" nasin pi lawa ala "). kulupu utala pi nasin kulupu li anpa e kulupu utala ante ale li kama lawa li pali e ma Sesesele (СССР, Союз советских социалистических республик). ma Lusi li wan suli nanpa wan pi ma Sesesele. taso ma ante li lon.
tenpo open la jan Wasimi Lenin (Владимир Ленин) li lawa e ma Sesesele. ona li wile e ni: ma ale li ante e nasin lawa ona tawa nasin sama. taso ma Sesesele li jo e wawa lili lon tenpo pini ni. ona li wile suli e wawa pi ma Sesesele. taso ona li wile toki pona tawa ma ante li wile esun tawa ma ante. ona li kama e ni: ma tomo Makuwa li ma tomo lawa pi ma Sesesele.
nasin ona la nasin sewi ale li ike. ona li utala e kulupu pi nasin sewi Kolisu pi ma Sesesele.
ona li wile ante mute a nasin pi ma Sesesele. kulupu pi nasin wawa ona li ike e jan mute tawa ni.
tenpo moli ona li poka la jan Lenin li pali e sitelen mute. sitelen wan la ona li toki e ni: jan lawa ken seme li pona anu ike? sitelen ni la jan Josi Salin (Иосиф Сталин) li ike mute. taso ona li moli la jan ante li kulupu lawa li open utala. utala ni li pini la jan Talin li kama lawa nanpa wan.
jan Talin li wile suli e wawa pi ma Sesesel, li pali e mute tawa ni. taso ona li anpa e jan mute li moli e jan mute li poki e jan mute tawa ni. ona li toki insa e ni: "jan suli li wile ike e mi". tawa ni la ona li weka e wawa pi jan suli pi kulupu utala li weka e toki tan jan pi sona len.
tenpo sike 1939 la ma Tosi la jan Ato Itola (Adolf Hitler) li lawa. jan Itola li wile moli e jan pakala e jan pi nasin sewi Jejuta e tonsi, e jan kule e jan pi nasin kulupu li wile suli e ma Tosi li wile anpa e jan pi ma ante. taso kulupu lawa pi ma Sesesele li wile toki pona tawa ma Tosi li wile esun tawa ma Tosi. ona tu li pali e lipu pi utala ala pi jan Moloto en jan Lipento (пакт Молотова-Риббентропа / Deutsch-sowjetischer Nichtangriffspakt). lipu ni li jo e wan sin. ona li toki e ni: ma Tosi en ma Sesesele li tu e ma Posuka li pana e ma Lawi e ma Esi e ma Sumi e ma Pesalapija tawa ma Sesesele li pana e ma Lijatuwa tawa ma Tosi.
ma Sesesele li utala e ma poka mute li kama jo e ma mute. ona li utala e ma Sumi. taso kulupu utala pi ma Sumi li anpa e kulupu utala pi ma Sesesele. ona li ante e nasin pi ma poka mute tawa nasin kulupu li pali e kulupu lawa wan.
jan Itola li wile open utala e ma Sesesele lon tenpo sike nanpa 1940. jan pi sona len Sesesele li toki e ni tawa kulupu lawa pi ma Sesesele. taso jan lawa li kute ala e toki ni. tan ni la ma Tosi li open utala e ma Sesesele la kulupu utala Sesesele li sona lili. tenpo open utala la kulupu utala Tosi li pakala mute e kulupu utala Sesesele. taso ona li ken ala anpa e ona li ken ala anpa e ma tomo Makuwa. ma Sipi la tomo pali mute li open li open pali e ijo utala e tomo tawa utala. tenpo suli la kulupu utala Sesesele li open anpa e kulupu utala Tosi li open tawa ma Tosi. tenpo sike nanpa 1945 la kulupu utala Sesesele en kulupu utala pi ma ante li anpa e ma Tosi li weka e lawa pi jan Itola. ona ale li tu e ma Tosi. ma Mewika en ma Kanse en ma Juke li lawa e wan wan. ma Sesesele li lawa e wan ante.
taso, utala sin li open. ma Mewika en ma mute pi ma Elopa li ma pi nasin pi lawa jan, li ma pi nasin mani. ma Sesesele en ma poka ona li ma pi nasin kulupu, li ma pi kulupu lawa wan. nasin ni li ike tawa ona ante. ma Mewika en ma Sesesele li toki insa e ni: "ona ante li wile anpa e mi". ma suli li pali e ilo utala mute, e ilo utala pi wawa wan ijo. ilo utala ni la, ma wan li ken moli e jan mute lon ma ante. taso, ona ale li sona e ni: "mi open utala e ma ante, ma ante li utala e mi. jan mute mi li moli." "utala lete" li lon: ma suli li ike tawa ona ante. taso, ona li utala ala e ona ante. ma Mewika en ma Elopa mute li pali e kulupu Neto (NATO). ma Sesesele en ma Elopa mute ante li pali e kulupu Wasawa (Варшавский договор / Warsaw Pact).
tenpo sike nanpa 1953 la, jan Talin li moli. jan Nikita Kuso (Никита Хрущёв) li kama jan lawa. ona li open e lipu len tawa jan mute, li toki e ijo ni: "jan Talin li pali e ijo ike mute, li moli e jan mute, li poki e jan mute. ni li ike mute." ona li suli e ken jan lon ma Sesesele. taso, pali ike ona li lon. jan pi ma Mosijo li wile ante e nasin lawa ona la, ona li pana e ilo utala tawa ni: ona li pini e wile ante. nasin pi alasa moku ona li ike. toki ona pi jan Talin li ike tawa jan lawa pi ma Sipe en ma Sonko. ona li pali e ike tawa jan pi nasin sewi.
tenpo sike nanpa 1964 la, jan Kuso li moli. jan Leoni Pesene (Леонид Брежнев) li kama jan lawa. open pi tenpo lawa ona la, ma Sesesele li suli e wawa pali ona. taso, nasin pali pi ma Sesesele li pana e mani mute tawa kulupu utala. tenpo pi utala lete la, ma Mewika en ma Sesesele li wile jo e kulupu utala #1. ma Sesesele la, pali pi kulupu utala li pona. taso, pali ante li ante lili. sin la, ma Sesesele li jo e telo pimeja pi wawa ilo mute, e kon ma pi wawa ilo mute. ona li pana e ona pi suli mute tawa ma ante, li kama jo e mani mute tan ona. pini pi tenpo lawa Pesene la, suli pali pi ma Sesesele li pini suli. wile jan li suli. taso, ken pali li suli ala.
tenpo sike nanpa 1968 la, ma Seki la, jan Alesante Tuse (Alexander Dubček) li kama jan lawa pi kulupu lawa. ona li wile ante e nasin lawa, e nasin pali. ona li wile pali e ken tawa jan. taso, ni li ike tawa kulupu lawa Sesesele. kulupu lawa Sesesele en kulupu Wasawa li utala e ma Seki, li weka e ante ale.
tenpo sike nanpa 1979 la, ma Sesesele li open utala lon ma Akanisan. kulupu lawa pi ma Akanisan en kulupu utala pi ma Sesesele li utala e jan utala Musaki (مجاهد / mujāhid) pi ma Akanisan en ma ante. ma Mewika en ma Sonko en ma ante pi kulupu Neto li utala ala lon ma Akanisan. taso, ona li pana e mani, e ilo utala tawa jan utala Musaki. tenpo sike 10 la, ma Sesesele li lon utala ni, li anpa e ala.
tenpo sike nanpa 1982 la, jan Pesene li moli. jan Juli Antopo (Юрий Андропов) li kama jan lawa. taso, ona li jan pi tenpo lon suli, li moli lon tenpo mun 15. jan Konsantin Senenko (Константин Черненко) li kama jan lawa. sama la, ona li jan pi tenpo lon suli, li moli lon tenpo mun 11. tenpo sike nanpa 1985 la, jan Mikije Kopeso (Михаил Горбачёв) li kama jan lawa.
jan Kopaso li wile ante mute e nasin pi ma Sesesele. ona li wile suli e ken pali pi ma Sesesele, li wile pona e lon jan, li wile suli e ken jan.
sin la, ona li wile e ni: jan li moku ala e telo nasa. suli mani pi telo nasa li suli mute tawa ni. jan li lili e moku pi telo nasa. taso, jan li open moku e telo ante ni: ona li jo e wan pi telo nasa. ni li ike tawa sijelo jan. jan li open pali e telo nasa sin, li kepeken e ko suwi tawa ni. ko suwi li weka tan tomo esun tan ni: jan li esun e ona tawa ni: ona li wile pali e moku nasa.
ona li pali e ni: jan li ken esun e ijo, e pali. tenpo mute pi ma Sesesele ja, jan li ken pali lon tomo pali pi kulupu lawa taso. ona li pana e wan pi nasin esun tawa nasin pi ma Sesesele tan ni: nasin pi tenpo pini li pali ike. ona li toki e ijo ni: "tenpo pini la, kulupu lawa Sesesele li pali e ike tawa jan mute, li lili e ken pi jan mute. mi pana e ken ale tawa ona." ona li pali e ni: jan en kulupu li ken toki ike, li ken toki utala e ijo ale pi kulupu Sesesele.
taso, ma selo pi ma Sesesele la, ijo ante li kama. tenpo sike nanpa 1988 la, kulupu lawa pi ma Esi li toki wawa e ijo ni: "mi wile ala anpa tawa ma Sesesele." ma Lawi en ma Lijatuwa li toki e ijo sama lon tenpo sike kama. jan Kopaso li pali e nasin sin pi kulupu ma. nasin sin la, ma li jo e ken mute, li ken jo e nasin ona. taso, ma tu wan ni li wile ala lon kulupu ni. kulupu lawa pi ma Sesesele li toki e ni: ma Etonija en ma Lawi en ma Lijatuwa li lon ala ma Sesesele.
tenpo sike nanpa 1991 la, ma ale ante pi ma Sesesele li toki e ni: "mi wile pali e kulupu sin." taso, kulupu Kekasepe (ГКЧП) pi jan utala li kama lon, li wile e ni: o weka e jan Kopaso tawa lawa pi ma Sesesele. ona li pana e ilo utala tawa ma tomo Makuwa en ma tomo Leninka (nimi pi tenpo ni: ma tomo Pite). taso, jan pi ma tomo ni li utala e kulupu ni. kulupu Kekasepe li wile ala utala e jan pi ma ona, li tu, li kama anpa. taso, tan ni la, ma ale ante li wile ala kama tawa kulupu sin. kulupu Sesesele li tu, li kama ma ante 15.
ma Lusi sin la, jan Poli Jesin (Борис Ельцин) li kama jan lawa. nasin esun pi ma Sesesele li pakala. ma ante ale li wile pali e nasin sin, li wile ala esun tawa ona ante. sin la, ijo pi ma Lusi en ma ante Sesesele li ike tawa jan pi ma Elopa. kulupu lawa li wile pali e nasin sin. ona li ante mute e nasin pali, li ante e ona tawa nasin mani. taso, jan Lusi li sona lili e nasin mani. kulupu lawa pi pana e lipu pi suli mani tawa jan, li toki e ni: "lipu ni li jo e suli mani pi wan pi kulupu pali. sina ken pana e mani ni tawa kulupu esun. mani ni li ken kama suli." taso, jan li sona ala e ijo ni: "mi wile pali e ijo seme tawa lipu ni?" jan pi wile mani li esun e lipu ni kepeken mani lili, li kama jo e mani mute.
tenpo pi ma Sesesele la, pali ale li tu tawa ma mute. ma Lusi li pali e ijo wan. ma Ukawina li pali e ijo ante. ma Pelalusi li pali e ijo nanpa tu wan. ma Kasatan (Qazaqstan) li wan e ijo ale ni. ni li pona tawa ma Sesesele tawa ni: ma wan li jo ala e wawa mute. taso, tenpo ni la, ma li wile ala esun tawa ona ante. linja pali li pakala. ma li ken ala pali e ijo sama. tan ni la, wawa pali pi ma ale li kama lili.
ma Sesesele li kama weka la, ma Lusi li kama jo e wile pana mani ale tan ona. taso, ona li ken ala pana e mani ni. tenpo sike nanpa 1998 la, kulupu lawa Lusi li toki e ijo ni: "mi ken ala pali e wile pana mani mi." wawa pi mani Lusi li kama lili mute.
pini pi tenpo sike nanpa 1999 la, jan Jesin li toki e ni: "mi jo ala e wawa. mi wile ala lawa." ona li pali e ni: jan Wasimi Pusin (Владимир Путин) li jan lawa pi ma Lusi. nasin pi jan Pusin la, ante li ike. ona li wile e kulupu lawa wawa, e kulupu utala wawa, e ma awen. tawa ni la, ona li pana e pali suli tawa jan pona ona, li utala e kulupu toki pi sitelen tawa, e kulupu sitelen pi lipu sin, li lili e wawa pi wile jan.
tenpo sike nanpa 2008 la, tenpo pi jan Pusin li weka. jan Pusin li wile e ni: jan Mitoli Mewete (Дмитрий Медведев) li jan lawa sin, li toki pona e ona. tenpo pi wile jan la, jan Mewete li kama jan lawa.
tenpo sike sama la, ma Lusi en ma Katelo li utala. ma Usa Ileton (Хуссар Ирыстон / სამხრეთ ოსეთის / Южная Осетия) li wan pi ma Katelo. taso, jan pi ma ni li wile ala e ni. tenpo suno nanpa 1 pi tenpo mun nanpa 8 la, jan utala pi ma Usa Ileton li pana wawa e ilo moli suli tawa ma Katelo. ma Katelo li open utala. tenpo suno nanpa 7 la, kulupu utala Katelo li tawa ma Usa Ileton, li kama lawa e ma tomo Sinwali (Цхинвал / ცხინვალი). tenpo suno nanpa 8 la, kulupu utala Lusi li tawa ma Katelo, li open utala. kulupu lawa Lusi li toki e ijo ni: "mi wile awen e jan Usa Ileton". tenpo suno nanpa 12 la, utala li pini. ma Katelo li kama anpa, li pali e ni: ma Lusi li pana e jan utala Lusi tawa ma Usa Ileton en ma Apani (Аԥсны / Абхазия). ma Katelo li lawa ala e ona.
tenpo sike nanpa 2012 la, tenpo pi jan Mewete li weka. jan Pusin li kama lon tenpo pi wile jan. tenpo pi wile jan la, ona li kama jan lawa. taso, tenpo ni la, jan mute li toki e ni: nasin pi tenpo pi wile jan ni li ike.
tenpo sike nanpa 2014 la, ante pi nasin lawa li lon ma Ukawina. tenpo pini la, jan lawa li pona tawa kulupu lawa Lusi. jan lawa sin li wile jo e nasin ona, li wile ala e ni: ma Lusi li ante e ona. taso, ni li ike tawa kulupu lawa Lusi. ona li pana e kulupu pi jan utala tawa ma Kilin (Qırım / Крым / Крим), li kama lawa e ma ni. ona li pali e toki pi wile jan ni: "sina wile ala wile wan pi ma Lusi?". kulupu lawa Lusi la, jan mute li toki e ni: "mi wile". taso, ma Ukawina li toki e ni: "jan utala sina li lon ma Kilin. jan li ken ala toki e wile lon sina tan ni." ma mute ante li toki e ni: "nasin mi la, ma Kilin li wile ma Ukawina. ma Lusi li kama jo ike e ona." tenpo ni li open pi utala pi ma Lusi pi ma Ukawina.
tenpo sike nanpa 2022 la, kulupu lawa pi ma Lusi li toki e ni tawa kulupu utala ona: o tawa insa e ma Ukawina, o weka e kulupu lawa ona. ma mute li pini esun lon ma Lusi tan utala ni.
tenpo ni la, jan lawa pi ma Lusi li jan Wasimi Pusin (Владимир Путин).
ma Lusi li suli nanpa wan lon ma ale. ma lete en ma kasi en ma suno en ma ko en ma ante mute li lon ona.
mani pi ma Lusi li mani Lupe (Рубль). mani lili sin li lon. ni li mani Kapeka (Копейка). mani Kapeka 100 en mani Lupe wan li jo e suli sama.
ma Lusi li jo e kulupu jan mute. kulupu Lusi li suli nanpa wan, taso kulupu ante mute li lon. jan Tata (Tatar) en jan Ukawina en jan Pakota (Башҡорттар) en ante mute li lon.
kulupu jan pi nasin sewi Kolisu Lusi li suli nanpa wan. taso, jan mute ni li tawa tomo sewi lon tenpo pi mute lili. sin la, ma Lusi li jo e jan mute pi nasin sewi ala, e jan pi nasin pi sewi ala, e jan pi nasin Silami, e jan pi nasin Puta, e jan pi nasin ante.
|
3,048
|
https://wikipesija.org/wiki/jan_Alan_Turing
|
jan_Alan_Turing
|
jan Alan Tuwin (toki Inli: Alan Turing [ˈælən ˈtjʊərɪŋ]) li jan sona li jan pi sona nanpa tan ma Inli lon ma Juke. ona li suli mute tawa nasin sona pi ilo sona tawa kama pi ilo sona. ona li pana sona e pali nanpa Akolisen pi ilo sona.
utala suli nanpa tu la, ma Tosi en kulupu ma Akije li pana e toki mute kepeken nasin sitelen len. jan Alan Tuwin li pali tawa ni: ona li ken weka e len li ken sona e toki lon sitelen len ni. pali ona li suli tawa ni: kulupu ma Akije li kama anpa lon utala.
sike suno nanpa 1952 la, kulupu lawa li ike e ona tan ni: ona li unpa e mije ante. ni li ike tawa lipu lawa pi ma Juke lon tenpo ona. jan Alan Tuwin li moli e ona sama lon tenpo sike 1954.
|
3,049
|
https://wikipesija.org/wiki/poki_telo
|
poki_telo
|
poki telo li poki. kepeken la, poki telo li awen e telo lon insa ona.
|
3,050
|
https://wikipesija.org/wiki/jan_Lula
|
jan_Lula
|
jan Luwi Inasiju Lula Ta Siwa (toki Potuke: Luiz Inácio Lula da Silva [luˈiz iˈnasju ˈlulɐ dɐ ˈsiwvɐ]) anu jan Lula li jan lawa nanpa 39 pi ma Pasiju li jan lawa nanpa 35. tenpo pini la ona li jan lawa lon sike suno nanpa 2003 tawa sike suno nanpa 2011. taso, ona li kama jan lawa lon sike suno nanpa 2023.
tenpo pini la ona li jan pali pi kiwen mani li kama jan lawa pi kulupu pi jan pali. ona li sike suno 19 la palisa luka lili ona li pakala. tenpo ni la ona li jo e palisa luka tu tu taso.
sike suno nanpa 2017 la jan pi lipu lawa li awen wawa e ona lon tomo awen tan ni: toki ona la, jan Lula li pali e pali ike mani lon tenpo lawa ona. taso, sike suno nanpa 2021 la jan ante pi lipu lawa li toki e ni: ona li pali ike ala. tan ni la, ona li weka tan tomo awen. kin la, ona li ken kama jan lawa lon tenpo sin.
|
3,051
|
https://wikipesija.org/wiki/ISO_3166:HT
|
ISO_3166:HT
|
ma Awisi li ma lon telo Kalipi lon ma Amelika. ona li lon ma lon telo Epanjola. ma Tominika pi ma tomo Santo Tomino li lon ma Epanjola kin li lon poka ona.
tenpo pini la, ma Awisi li lawa tan ma Kanse. ona li jo e jan jo mute lon ma ona. taso, jan jo li kama sewi li utala e jan sewi ona lon tenpo sike 1791. tenpo sike mute la, jan jo li utala e kulupu utala pi ma Kanse. lawa pi ma Kanse li weka lon tenpo sike 1804.
|
3,052
|
https://wikipesija.org/wiki/nasin_pi_jo_jan_lon_ma_Mewika
|
nasin_pi_jo_jan_lon_ma_Mewika
|
[nasin toki li pakala]
tenpo pini la jan li jo e jan lon ma Mewika. nasin ni li open lon tenpo sike nanpa 1619 li pini lon tenpo sike nanpa 1865. jan pi esun jan li lanpan e jan tan ma Apika tawa ma Mewika la ma Mewika li jo e nasin lawa pi selo pimeja. jan pimeja li kama kulupu anpa pi kulupu jan lon ma Mewika. jan walo pi mani mute li jo e jan ni. nasin ike tawa jan pi selo ante lon ma Mewika li kama tan nasin ni.
lon pi jo jan mani li ike. jan jo jan pakala e mani jan ona. mani jan mute li pali e kasi len e kasi moku lon ma pan suli. tenpo lili la mani jan li utala e jan lawa ona. ni li pana e monsuta tawa jan jo jan. jan mani li alasa e jan weka kepeken kulupu pi alasa mani jan. kulupu ni li kama e jan pi awen lawa pi ma Mewika.
tenpo pini pi utala kipisi pi ma Mewika la kulupu lawa pi ma Mewika li pini e nasin pi jo jan kepeken ante luka luka tu wan pi lipu lawa pi ken jan lon ma Mewika. jan mute li pilin e ni: jan lawa Linkon pini e nasin pi jo jan lon ma Mewika. taso, jan mute pini e nasin ni.
|
3,053
|
https://wikipesija.org/wiki/ISO_3166:CU
|
ISO_3166:CU
|
ma Kupa (toki Epanja: Cuba) li ma lon ma Amelika lete en telo Kalipi.
tenpo pini la ma Epanja li lawa e ma ni. tan ni la, toki Epanja li toki lawa pi ma Kupa.
ma tomo lawa pi ma ni li ma tomo Apana. kulupu lawa ona li alasa e nasin pi jo kulupu.
ma Kupa li poka lon ma Mewika en ma Sameka en ma Pajama en ma Awisi.
jan nanpa wan pi ma Kupa li kulupu jan Teno (Taíno) li kulupu jan Kanajatape (Guanahatabey). tenpo sike 1492 la jan Kitopa Kolon li kama tawa ma Kupa. jan pi ma Epanja li kama lawa e ma Kupa. tenpo sike 1895 la, jan pi ma Kupa li kama utala e ma Epanja tan ni: ona li wile weka e lawa pi ma Epanja. tenpo sike 1899 la ma Mewika li esun e ma Kupa tan ma Epanja. ni li lon tenpo pini pi utala pi ma Epanja pi ma Mewika. ma Kupa li kama ma lawa sin lon tenpo sike 1902. taso, ma Mewika li pali mute kin lon nasin lawa ona. tenpo sike 1959 la ma Kupa li kama utala li weka e kulupu lawa ona li anpa e lawa pi ma Mewika. jan Pite Kaso (Fidel Castro) li kama jan lawa sin.
|
3,054
|
https://wikipesija.org/wiki/tenpo_kiwen_sinpin_insa
|
tenpo_kiwen_sinpin_insa
|
tenpo kiwen sinpin insa (toki Inli: Middle Paleolithic) li wan pi tenpo kiwen sinpin li lon tenpo sike sinpin nanpa mute luka luka ale ale [nnp] tawa tenpo sike sinpin nanpa tu wan ale ale [nnp] tan tenpo ni. tenpo kiwen sinpin insa la soweli Nejanteta li wawa mute lon ma Elopa. jan li lon tenpo sike sinpin luka luka luka tu tu luka ale ale [nnp] tan tenpo ni.
|
3,055
|
https://wikipesija.org/wiki/pakala_suli_li_lon_ma_Nosiki_lon_tenpo_sike_nanpa_2011
|
pakala_suli_li_lon_ma_Nosiki_lon_tenpo_sike_nanpa_2011
|
tenpo sike nanpa 2011 la tenpo mun nanpa 7 la tenpo suno nanpa 22 la jan pi wile monsuta li moli e jan mute mute mute luka luka luka tu lon ma Nosiki. ona li moli lon ma telo Uteja li moli lon ma tomo Usilu. ona li moli kepeken ilo pakala pi tomo tawa li moli kepeken ilo moli pi pana ijo. ona wan taso li moli e jan.
|
3,056
|
https://wikipesija.org/wiki/jan_soweli
|
jan_soweli
|
musi la, jan soweli li ni: ona li jo e noka tu li ken toki sama jan. taso, sijelo ona li sama soweli anu akesi anu kala anu pipi anu waso. ijo soweli li ken suli: lawa en selo ale li ken soweli. ona li ken lili kin, sama jan soweli Kemonomimi (toki Nijon, "kute monsuta").
jan soweli li lon musi mute. sitelen tawa mute pi kulupu Sinsi la, jan soweli anu soweli toki li lon. nasin soweli pi jan soweli li ken lon ala. musi Pokemon la, nasin soweli sin mute li lon. mute ona li jan soweli.
kulupu jan ni li lon: jan soweli li pona tawa ona. ona li ken pali e sitelen musi ona, li ken jo e selo ona pi lon ala, li ken kama lon kama kulupu.
toki Inli la, nimi pi kulupu ni li "furry" ("[ijo pi] selo linja"). nimi ni li tawa jan soweli kin. tenpo la, jan akesi en jan kala li "scalie" ("[ijo pi] selo kiwen").
jan kulupu mute li sitelen insa e jan soweli pi ona sama, li musi kepeken ona, li ken sitelen e ona li ken esun e sitelen ona. nasin soweli nanpa wan pi jan soweli ni li soweli alasa pi walo pimeja.
|
3,057
|
https://wikipesija.org/wiki/tawa_ma_pi_ma_Samowa_lon_tenpo_sike_nanpa_2009
|
tawa_ma_pi_ma_Samowa_lon_tenpo_sike_nanpa_2009
|
tenpo suno nanpa 29 pi tenpo mun nanpa 9 pi tenpi sike nanpa 2009 la tawa ma li lon ma Samowa li lon ma poka.lili la jan 189 li moli.
|
3,058
|
https://wikipesija.org/wiki/ma_Upe
|
ma_Upe
|
ma Upe(toki Sonko:湖北省hu2 bei3 sheng3）li ma wan pi ma Sonko. ma tomo lawa ona li ma tomo Uwan (toki Sonko:武汉 wu3 han4).poka lete ona li ma Sansi (toki Sonko:陕西shan3 xi1）en ma Onan (toki Sonko:河南 he2 nan2),poka seli ona li ma Unan en ma Sijansi (toki Sonko:江西jiang1 xi1).poka suno kama ona li ma Anwe (toki Sonko:安徽 an1 hui1).poka suno weka ona li ma Sonsin (toki Sonko:重庆chong2 qing4).ona li lon insa pi ma Sonko.
nimi 湖北 li tan ni:ma Upe li lon poka lete pi telo suli Tonsin.
tenpo Sija (toki Sonko:夏朝xia4 chao2)la,ma ni li jo e kon pi ma Sija. tenpo San (toki Sonko:商朝shang1 chao2)la, ma San li jo e ma ni， ma tomo Panlon (toki Sonko:盘龙城pan2 long2 cheng2) li lon ma ni.
tenpo Sunsijosanko (toki Sonko:春秋战国时期chun1 qiu1 zhan4 guo2 shi2 qi1)la, ma tomo lawa pi ma Upe li ma tomo wawa pi ma Su (toki Sonko:楚国chu3 guo2).
tenpo ma tu wan pi ma Sonko la,ona li ma wawa pi ma U (toki Sonko:吴国wu2 guo2).
tenpo Tasin (toki Sonko:大清 da4 qing1)la, ma tomo Anko (toki Sonko:汉口镇han4 kou3 zhen4) li ma tomo wan pi ma tomo wawa tu tu pi ma Sonko,ona li ma tomo esun.
tenpo ni la,ona li ma wawa wan pi ma Sonko.
jan lawa Suwan pi ma Su(toki Sonko:楚庄王chu3 zhuang1 wang2）
sitelen poka li sitelen ona.
tenpo Sunsijo (toki Sonko:春秋时期） la, ma Su (toki Sonko:楚国）li wawa mute mute anpa lawa ona.ona li jan lawa tan tenpo sike sinpin 613,ona li moli lon tenpo sike sinpin 591.
tomo Wana
sitelen poka li tomo Wana(toki Sonko:黄鹤楼huang2 he4 lou2).ona li kama lon tan tenpo sike 223.
telo suli lon ma pi suno kama pi ma Uwan(toki Sonko:武汉东湖wu3 han4 dong1 hu2)
ona li ma pi lukin pona AAAAA tan tenpo sike 2013. ma Uwan.
nimi ona li tan ni:ona li lon ma pi suno kama pi ma Uwan.
ma Owajo pi ma Mewika.
|
3,059
|
https://wikipesija.org/wiki/ISO_3166:ER
|
ISO_3166:ER
|
ma Eliteja li ma lawa lon ma Apika. ona li lon poka pi ma Sutan, li lon poka pi ma Itejopija, li lon poka pi ma Sipusi. ma tomo Amawa li ma tomo lawa pi ma Eliteja.
tenpo pini la ma Eliteja li ma lili pi ma Itejopija. taso, sike suno nanpa 1991 la ma Eliteja li kama ma lawa.
|
3,060
|
https://wikipesija.org/wiki/jaki
|
jaki
|
jaki li ijo ike. jan li wile weka e jaki. ona li ken ko anu telo anu kon. ken la, ijo jaki li ike tawa pona sijelo. ni li tan ni: lili jaki anu palisa lili li ken lon jaki. jaki li ken kama tan jan. jaki li ken kama tan ijo ante mute. weka jaki li suli mute lon ma tomo lon ma pi jan mute.
jan li pilin jaki la, jan li pilin ike tan ijo jaki. taso, jan ante li ken pilin ante tawa ijo ni.
|
3,061
|
https://wikipesija.org/wiki/jan_sewi_Asokasuntali
|
jan_sewi_Asokasuntali
|
jan sewi Asokasuntali (toki Sankita: अशोकसुन्दरी，Aśokasundarī) li jan sewi li meli lili pi jan sewi Siwa pi jan sewi Pawasi.
|
3,062
|
https://wikipesija.org/wiki/ma_lili_pi_ma_Inli
|
ma_lili_pi_ma_Inli
|
ma lili mute li kipisi pi ma Inli. tenpo pini mute la ma ni li open tan lawa pi jan lawa anpa. tenpo lon la nasin tu wan ni pi ma lili li lon ma Inli: nasin kipisi ma majuna (toki Inli: historical counties) en nasin kipisi ma tan musi (toki Inli: ceremonial counties) en nasin kipisi ma tan lawa. nasin kipisi ma tan lawa li kipisi ma Inli tawa kulupu ma lili tu ni: ma lili pi ma tomo (toki Inli: metropolitan counties) en ma lili pi ma tomo ala (toki Inli: non-metropolitan counties).
ma Petese (Bedfordshire)
ma Pakese (Berkshire)
ma tomo Pisole (Bristol)
ma Pukinensije (Buckinghamshire)
ma Sese (Chesire)
ma Kenu (Cornwall)
ma Kunpelen (Cumberland)
ma Kunpije (Cumbria)
ma Tepise (Derbyshire)
ma Tewen (Devon)
ma Tosi (lon ma Inli) (Dorset)
ma Tuwen (County Durham)
ma Sese (Chesire)
ma tomo Kelu (Crewe)
ma tomo Notuwiku (Northwich)
ma tomo Sutoku (Stoke-on-Trent)
ma Esuse (anu ma Suse pi kama suno) (East Sussex)
ma Ese (Essex)
ma Kosese (Gloucestershire)
ma tomo Lontan suli (Greater London)
ma tomo Mansese suli (Greater Manchester)
ma Antese (Hampshire)
ma Ewipese (Herefordshire)
ma Etepese (Hertfordshire)
ma Untentonse (Huntingdonshire)
ma Ken (Kent)
ma Lankese (Lancashire)
ma Letese (Leicestershire)
ma Linkense (Lincolnshire)
ma tomo Sisi lon Lontan (City of London)
ma Mesisi (Merseyside)
ma Nope (Norfolk)
ma Notantense (Northamptonshire)
ma Nojokese (North Yorkshire)
ma Notenense (Nottinghamshire)
ma Okesese (Oxfordshire)
ma Watun (Rutland)
ma Sopese (Shropshire)
ma Sumese (Somerset)
ma Sujukese (South Yorkshire)
ma Tepese (Staffordshire)
ma Supe (Suffolk)
ma Suwi (Surrey)
ma Susi (Sussex)
ma Tejen en ma We (Tyne and Wear)
ma Wawikese (Warwickshire)
ma lili Wesimitelen anu ma lili Mitelen pi pini suno (West Midlands)
ma Wesemolen (Westmorland)
ma Wesuse (West Sussex)
ma Jokese (Yorkshire)
kipisi lon kama suno pi ma Jokese (East Riding of Yorkshire)
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.