text
stringlengths 0
8.47k
|
|---|
Adaptado de: http://www.ipade.org.ni/images/portadas/libro_desarrollo_economico/INSECTICIDAS.pdf |
Uchuta, ahusta, siwillatawan |
ñut’uta pikarquspa, sapaq |
sapaqllata maranpi saqtarqusun. |
4 |
5 |
Tilawanpas plástico nisqawanpas |
puruñata kirpaykusun. Hinataqa |
kirpana, wasintinta asnay mana |
atinanpaqmi. |
6 |
Llapan taqrusqanchikta |
huk tuta puñuchisun. |
Paqaristinpaqqa, chhapan |
pachanman tiyaykunqa. |
Kunanqa, suysunawanñataq chay |
taqruta huk kaq puruñaman |
suysurqusun. Hinapim |
chhapankuna qhipanqa. |
Chay mana chhapayuq unumantaq |
jabón nisqata pikaykusun. |
Chaymantataq, jabón nisqapa |
chullunankama qaywisun. Jabón |
nisqataqa churana, yurakunapa |
raphinman hampi k’askananpaqmi. |
¿Imaynatataq tarpusqaman hampita churana? |
Chay hampiri, ¿imanantaq kuruta? |
Chay hampi rurasqanchikpa kuskanninta, |
20 winku unuwan taqrurqusun. Chaytataq |
tarpusqanchik yurapa raphinman ch’allaykusun. |
Pichqa p’unchaw qhipatachus kurukuna kanqaraq |
chayqa, yapamanta ch’allarqullasuntaq. Manam |
sapa p’unchawchu ch’allana. Sapa p’unchaw |
ch’allasqaqa yurakunañataqmi ch’akirqunman. Inti |
haykuytapas tutatapas hampita ch’allaqtinchikqa |
aswan allinmi kanqa. |
Uchuqa anchatam hayan. Aswantaraq |
uchuta, ahuswan, siwillawan ima |
taqruqtinchikqa sinchitapuni hayan. |
Chaykunawan hampi rurasqanchikta |
kuru mikhun chayqa, nisutam hayaykun. |
Chayhinata hayaptinmi, kuruqa raphi |
mikhuyta mana munapunchu. |
! |
10 |
Kunanqa, llapan saqtasqata |
huknin puruñaman hich’aykusun. |
Hawanmantaq, unuta hich’aykuspa, |
allinta taqrukunankama qaywisun. |
3 |
Ama kurkuykimanpas ñawikimanpas kay hampiwanqa tupachinkichu, anchatam k’arachikun. |
Ruranakuna |
1 |
Tapukuykunata kutichiy. |
a |
Qillqasqamanhina, ¿imaraykutaq kurukunari raphi mikhuyta mana munapunkuñachu? |
ch Qillqasqamanhina, ¿imaraykutaq mana sapa p’unchawchu yurakunamanri hampita ch’allana? |
2 |
Kay qillqasqapi imakunatachus qati qatillata rurana kasqa, chaymanhina urapi |
rimaykunata ñiqichay. 1 yupaymanta 6 yupaykama qillqanki. |
Hampi mana qhilliyuq kananpaq unuta suysurqusun. |
Uchuta, ahusta, siwillatawan sapaq sapaqpi saqtarqusun. |
Jabón nisqata pikaykusun, chaymantataq unuwan chullunankama qaywisun. |
Llapan taqrusqayuq unuta huk tuta puñuchisun. |
Tilawanpas plástico nisqawanpas unuyuq puruñata kirpaykusun. |
Llapan saqtasqata puriñaman hich’aykuspa, unuta talliykusun. |
3 |
Saraqa taytantas hampi rurayta yanapasqa. |
Chay hampimanqa uchuta, ahusta, siwillata |
ima churayku, ichaqa, paqaristinqa, |
kurukunaqa mikhullaskanku. |
Hampita ruraspari, ¿imapitaq Sara taytanwan pantankuman karqan? |
4 |
Waturikamuy. |