text
stringlengths 0
8.47k
|
---|
huk recursowanpas. |
Qatipay, chaninchay ima |
AS HSIE programakunata sayarichinku sistema de educación formal nisqapi, educacionpi llamkaqkuna |
paykunam chaninqaku programapa allin partinta. Ichaqa, mana kaypi kaq runakunaqa, manam entendiyta |
atinkuchu yachaqkunapa ayllu siminta, paykuna dependenqaku ayllu runapa yanapayninmanta |
evaluacionkuna ruwaptinku hinallataq resultadokunata yachaspa. |
Llaqtapa runankunapas yanapanku chaninchayta imaynam kachkan Ayllu simipi materialkuna liyinanpaq. |
Paykuna qawanku mayqin librokunata yachaqkuna akllanku liyinankupaq “tiempo de lectura” nisqanpi, |
escuelapi, hinaspa escuelapi wata usyaptin paykuna yachankuña llapanmanta mayqin astawan gustarqanku, |
kaqmanta impreso kananpaq, mayqintaq allichanankupaq kachkan, utaq wikapananpaq. |
57 |
Ayllu runakunapaq |
Escuelapa huñunakunkunaqa sapa kuti yachachiqkunawan huñunakunku, sasachakunata, problemakunata |
riqsinankupaq hinallataq ayllu runakunata kuyuchinku aulakunapa allin kayninta qawaspa, bañokunapatapas, |
escuelapa kitinkunata maypi yachachiqkuna tiyanku, chaytapas. |
Yanapaypa ruwaysikuna |
Getty/Antonio_Diaz |
Allin qispisqa programakunaqa runakunapa llapa yanapayninkuna karqa ñataq ayllu simipa ukunpi ñataq |
ayllu simipa hawanpi. Ayllu simi rimaqkuna liyinapaq materialkunata ruwanku, clasekunapi yachachinku, |
hinallataq waqaychanku kay materialkuna allin kananpaq huk ambientekunapi. Paykuna kay programapa |
componentenkunata riqsiptinku allin kasqankuta, llaqtakuna kuska llamkanku waqaychananpaq chay |
elementokuna allin kananpaq, hinaspa problemakuna rikurimuptin kuska allichanku. |
AS HSIE qispisqa programakunapas yanapayninta munanku kikin ayllu simi rimaqkunapa huk mana rimaq |
runakunapapas. Yanapayqa ancha chaninchasqam wiñananpaq utaq ayllu simipa alfabetonta allichanapaq, |
yachachiqkunapa huñunakuypaq capacitakunanpaqpas, escuelapi huk llamkaq runakunapaqpas, hinallataq |
clasekunata qawaykachananpaq, ñawpariq investigacionmanta documentokunata churaspa apanapaq, |
chaynam programapa llapan componentekunata chaninchanqaku. |
Rimanakunata ruwayqa gobiernopa agenciakunawan, mana – gobiernopa llamkaqkunawanpas (ONG) |
ancha allin yupasqa ruwaymi, ichaqa huk kutikunapi sasam ayllu runakunapaq aypayqa ancha “qapaq” |
llamkaqkunaman llaqtapi, suyukunapi, lliw nacionkunapipas yanapayninta mañakunanpaq. Kay Estudio de |
Casos libromanta AS HSIE programamanta, llapa programakunamanta kimsam yachachinku imaynam kay |
ayllu simikuna rimaqkuna wiñachirqanku kay AS HSIE programata, sistema educacion formalpa hawanpi mana |
ukunpichu. Kimsa casokunapi, ayllupa runankunaqa llamkarqanku paresninkunawan, rimaqmasinkuwan, |
ayllupa hawanpi. Sapa casokunapi, programakunaqa allintam yachaqkunata apayta yanaparqanku AS HSIE |
programanta Sistema de educacion formalkama. |
58 |
Referencias |
ACDP Indonesia. 2014. Mother Tongue-Based Multilingual Education. Working paper, November 2014. http://www. |
adb.org/sites/default/files/publication/176282/ino-mother-tonguemultilingual- education.pdf |
Cummins, J. 2008. Fundamental Psycholinguistic and Sociological Principles Underlying Educational Success for |
Linguistic Minority Students. Powerpoint presentation at the International Conference on Multilingual Education: |
Challenges, Perspectives and Opportunities. Jawaharlal Nehru University, New Delhi, India. |
Jhingran, D. 2005. Language Disadvantage. The learning challenge in primary education. New Delhi, A. P. H. |
Publishing. |
Malone, S. 2001. Regional Lingual Franca Program. T.A. No. 3500-PHI Education Sector Development Program. |
Malone, S. 2010. Planning Mother Tongue-Based Education Programs in Minority Language Communities. SIL International. |
Ministry of Education and Training, SIL International, UNICEF. 2012. Lao Cai Primary Classroom Language Profile. |
http://www.unicef.org/vietnam/Lao_Cai_mapping_profile_set.pdf |
National Early Literacy Panel. 2009. Learning to Talk and Listen: An Oral Language Resource for Early Childhood Caregivers. |
Washington, DC: National Institute of Literacy |
Patrinos, H. & Velez, E. 2009. “Costs and benefits of bilingual education in Guatemala: A partial analysis.” In International |
Journal of Educational Development 29 (6). Pages 594–598. |
Pflepsen, A. 2011. Improving Learning Outcomes through Mother Tongue-Based Education. RTI International |
Prouty, Robert. 2009. “Education for All Fast Track Initiative” in William G. Brozo and Elizabeth G. Sturtevant (Eds.) Beyond |
access. Effective reading for all. Report from the Sixth Annual Global Perspectives on Literacy. March 2009, Washington DC. |
https://www.rti.org/pubs/5cglobalperspectivesreport2009_ sflb_3_.pdf |
UNESCO. 1953. Vernacular Languages in Education. http://unesdoc.unesco.org/ images/0000/000028/002897EB.pdf |
UNESCO 2000. World Education Forum. The Dakar Framework for Action. http://unesdoc.unesco. org/ |
images/0012/001211/121147e.pdf |
UNESCO. 2007. Enhancing learning. From Access to Success. Report of the First Experts’ Meeting: Defining Areas of Action. |
Paris. UNESCO |
UNESCO Working Group. 2010. Concept Paper on Marginalization. http://www.unesco.org/ education/EFAWG2009/ |
conceptpaper_marginalization.pdf |
UNESCO. 2010. EFA Global Monitoring Report 2010. Reaching the Marginalized. http://unesdoc. unesco.org/ |
images/0018/001866/186606E.pdf |
UNESCO. 2011. EFA Global Monitoring Report 2011. The Hidden crisis: Armed crisis and education. http://unesdoc.unesco. |
org/images/0019/001907/190743e.pdf |
UNESCO Bangkok. 2012. Why Language Matters for the Millennium Development Goals. http:// unesdoc.unesco.org/ |
images/0021/002152/215296E.pdf |
United Nations. 2015. Sustainable Development Goals. 17 Goals to Transform our World. http:// www.un.org/ |
sustainabledevelopment/education |
Wolff, E. 2011. “Chapter 1. Background and history—language politics and planning in Africa”. In Adama Ouane |
and Christine Glanz, Editors. Optimising Learning, Education and Publishing in Africa. The Language Factor. Hamburg: |
UNESCO Institute for Lifelong Learning. http://unesdoc. unesco.org/images/0021/002126/212602e.pdf |
World Bank. 2005. Education Notes. In Their Own Language: Education for All. Washington D.C., World Bank. http:// |
documents.worldbank.org/curated/en/374241468763515925/ pdf/389060Language00of1Instruct01PUBLIC1.pdf |
59 |
Country progress on Climate Change Education, Training and Public Awareness |
Sector educación |
nisqan |
Organización Unidas |
Educacionpaq, Cienciapaq |
Cultura nisqanpaqpas |
Qunqasqa warmakunata winaspa |
Huk educacionpaq achka simikunapi, mama simipa |
huñunakuyta hatarichisun |
Kay simikunaqa llapa llamkaqkunapa UNESCOPA sunqunpi kachkanku, hinallataq pusasqa |