Datasets:

JuDDGES

/

pl-court-raw

like 0

154505000005127_XVII_AmA_000014_1994_Uz_1994-07-20_001

XVII AmA 14/94

1994-07-20 02:00:00.0 CEST

2018-06-13 22:10:05.0 CEST

2018-06-13 16:22:22.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt. XVII Amr 14/94 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lipca 1994 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym: Przewodniczący SSW Stanisław Gronowski (spr.) Sędziowie: SW Jacek Sikorski i SR Bogdan Gierzyński Protokólant apl. rade. A. Grześkiewicz po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 1994 r. w Warszawie na rozpra­wie spraw z odwołań: A. M. , B. U. Sklep (...) we W. , Przedsiębiorstwa Handlowego (...) s.c. we W. , W. K. i A. B. (...) we W. od decyzji U

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Beata Gonera" xPublisher="bgonera" xVersion="1.0" xYear="1994" xLang="PL" xToPage="7" xEditor="bgonera" xEditorFullName="Beata Gonera" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000014"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt. XVII Amr 14/94</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 lipca 1994 r.</xText> <xText>Sąd Wojewódzki w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący SSW Stanisław Gronowski (spr.)</xText> <xText>Sędziowie: SW Jacek Sikorski i SR Bogdan Gierzyński</xText> <xText>Protokólant apl. rade. A. Grześkiewicz</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 1994 r. w Warszawie na rozpra­wie</xText> <xText>spraw z odwołań: <xAnon>A. M.</xAnon>, <xAnon>B. U.</xAnon></xText> <xText><xAnon> Sklep (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon> Przedsiębiorstwa Handlowego (...) s.c.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon>W. K.</xAnon> i <xAnon>A. B.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>od decyzji Urzędu Antymonopo1owego Delegatury we <xAnon>W.</xAnon> z dnia 29 października 1993 r., sygn. akt <xAnon>(...)</xAnon> przeciwko Urzędowi Antymonopolowemu zainteresowany: Gmina <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odwołania oddala</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza na rzecz Urzędu Antymonopolowego od:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText><xAnon>A. M.</xAnon> kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText><xAnon>B. U.</xAnon> <xAnon> Sklep (...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText><xAnon> Przedsiębiorstwa Handlowego (...) s.c.</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych</xText> </xUnit> </xUnit> <xText><xAnon>(...)</xAnon>-</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText> <xAnon>W. K.</xAnon>i <xAnon>A. B.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon> s.c. we <xAnon>W.</xAnon>kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych tytułem kosztów postępowania.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Gmina <xAnon>W.</xAnon> (zainteresowana w postępowaniu przed Sądem Antymonopolowym w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 479(31);art. 479(31) § 2" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>( 31)</xSUPx>§ 2 k.p.c.</xLexLink>) jest wła­ścicielem lokali użytkowych zlokalizowanych na terenie miasta <xAnon>W.</xAnon>, które wynajmuje podmiotom gospodarczym. Zadecydo­wała, aby najem wspomnianych lokali był poprzedzony procedurą przetargową. W tym przedmiocie podjęta została uchwała Nr <xAnon>(...)</xAnon> Rady Miejskiej we <xAnon>W.</xAnon> z dnia 20 lutego 1993 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali użytkowych stanowią­cych własność Gminy <xAnon>W.</xAnon>. Przetargami, w świetle §3 uchwały, objęto w szczególności lokale użytkowe przeznaczone na działalność handlową, produkcyjną, usługową i gastronomi­czną położone w centrum handlowym<xAnon>W.</xAnon>. Wspomniana pro­cedura obejmowała także lokale oddane pomiotom gospodarczym w następstwie działań prywatyzujących handel, usługi i gastro­nomię, jakie miały miejsce w 1990 r.</xText> <xText>Z najemcami lokali przewidzianych do przetargu, do czasu ich przeprowadzenia, zawierano w miesiącach 1istopad-grudzień 1990 r. umowy najmu według ramowego wzoru. Umowa była zawie­rana na okres 1,5 roku, a więc na czas ściśle określony (§ 12). Po upływie tego terminu dotychczasowy najemca nadal uży­tkował lokal, jednakże musiał się liczyć z koniecznością jego natychmiastowego opróżnienia, jeżeli nie wygrał przetargu. Umowa zawierała zapisy dotyczące możliwości jej zmiany. W świetle § 17 ust. 1 wszelkie zmiany warunków umowy wymagają</xText> <xText xALIGNx="center">- 3</xText> <xText>formy pisemnej w postaci aneksu. Wyjątek stanowią zmiany w wysokości czynszu i innych opłat, o których najemca będzie powiadomiony odrębnym pismem (§ 17 ust. 2 umowy). Ponadto, jeżeli w czasie trwania stosunku najmu nastąpi zmiana okoli­czności mających wpływ na wysokość czynszu najmu, wynajmujący określa wysokość czynszu stosownie do zmienionych okolicznoś­ci (§ 17 ust. 3 umowy). Dotychczasowi najemcy stawali do przetargu i w około 65 % przetarg kończył się dla nich pomyś­lnie. Z najemcami tymi były zawierane umowy na okres 5 lat.</xText> <xText>Najemcy, w tym m. in. <xAnon>B. U.</xAnon>, Przedsiębiors­two Handlowe <xAnon>(...)</xAnon> s.c. we <xAnon>W.</xAnon>, <xAnon>W. K.</xAnon> i <xAnon>A. B.</xAnon> "<xAnon>(...)</xAnon>" s.c. we '<xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>A. M.</xAnon> (powo­dowie w postępowaniu przed Sądem Antymonopolowym) upatrywali w postanowieniach §§ 12 i 17 umowy nadużywanie pozycji domi­nującej na rynku lokali użytkowych przez Gminę <xAnon>W.</xAnon>. Za­rzucali również kilkakrotne podwyższanie czynszu i ustalenie go na zbyt wysokim poziomie. Wskazywali także, iż po upływie umownego okresu, na jaki zawarto umowę najmu, gmina ustala wysokie opłaty za bezumowne korzystanie z lokalu. Domagali się od Urzędu Antymonopolowego (pozwany w postępowaniu przed Sądem Antymonopolowym) wszczęcia przeciwko Gminie <xAnon>W.</xAnon> po­stępowań i administracyjnego.</xText> <xText>Najemcy wnosili o nakazanie gminie zaniechania stosowa­nia praktyk monopolistycznych polegających na nadużywaniu po­zycji dominującej na rynku przez:</xText> <xText>- jednostronne ustalanie zawyżonych stawek czynszu najmu lokali użytkowych z pominięciem trybu renegocjowania wa­runków umowy z dotychczasowymi użytkownikami,</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>zawieranie krótkotrwałych umów najmu oraz udostępnianie lo­kali po upływie okresu umownego dotychczasowym najemcom na warunkach bezumownego korzystania z tychże lokali,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>- 4-</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>przekazywanie do wynajęcia lokali w trybie przetargowym bez uprzedniego porozumienia się z dotychczasowymi najemcami co do warunków kontynuowania stosunku najmu.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Najemcy domagali się także, aby Urząd Antymonopolowy na­kazał gminie renegocjację warunków umowy najmu w części doty­czącej terminu obowiązywania umowy oraz zasad określenia sta­wek czynszu.</xText> <xText>Urząd Antymonopolowy wszczął postępowanie administracyj­ne w sprawie naruszenia przez gminę <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 1;art. 4 ust. 1 pkt. 1;art. 5" xIsapId="WDU19900140088" xTitle="Ustawa z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym" xAddress="Dz. U. z 1990 r. Nr 14, poz. 88">art. 4 ust. 1 pkt 1 i art. 5 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym</xLexLink> (Dz. U. z 1991 r. Nr 89, poz. 403), zwana dalej ustawą antymonopolową. W świetle art. 4 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy praktyką monopolistyczną jest narzu­canie uciążliwych warunków umów, przynoszących podmiotowi go­spodarczemu narzucającemu te warunki nieuzasadnione korzyści. Natomiast stosownie do art. 5 ustawy antymonopolowej praktyką monopolistyczną jest nadużywanie pozycji dominującej na ryn­ku. Ponadto na okoliczność zawyżania czynszu Urząd Antymono­polowy prowadził postępowanie z punktu widzenia naruszenia przez Gminę <xAnon>W.</xAnon> art. 7 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy antymonopolowej. W świetle tych przepisów prak­tyką monopolistyczną jest pobieranie nadmiernie wygórowanych cen przez podmiot gospodarczy o utrwalonej pozycji dominują­cej na rynku.</xText> <xText>W związku z zaskarżeniem przez najemców uchwały Rady Miejskiej <xAnon>W.</xAnon> z dnia 20 lutego 1993 r. Nr <xAnon>(...)</xAnon> do Naczelnego Sądu Administracyjnego sąd ten ustalił, że gmina zmierza drogą przetargu podwyższać czynsz najmu, w tym także w odniesieniu do osób z którymi zawarto umowy na czas okreś­lony, co stanowi działalność niezgodną z prawem. Tryb przeta­rgu nie może być wykorzystywany do zmiany wiążących umów naj-</xText> <xText>- 5-</xText> <xText>mu bądź ich rozwiązywania. W rezultacie wyrokiem z dnia 3 września 1993 r., sygn. akt SA/Wr/821-751-1236-1339/93 NSA</xText> <xText>stwierdził nieważność § 3 wspomnianej uchwały.</xText> <xText>W trakcie postępowania administracyjnego przed Urzędem Antymonopolowym gmina nie zaprzeczyła, udokumentowanym zresz­tą przez najemców faktom, stanowiącym podstawę żądania wszczęcia postępowania. Według gminy stosuje stawki opłat czynszowych ustalone uchwałą Zarządu Miasta <xAnon>W.</xAnon>. Stawki opłat czynszowych są zróżnicowane w zależności od strefy (po­łożenia lokalu) oraz branży od 150 tys./m<xSUPx>2</xSUPx> do 300 tys./m<xSUPx>2</xSUPx>. W następstwie przetargów gmina uzyskała czynsze od 300 tys./m<xSUPx>2</xSUPx> do 700 tys./m<xSUPx>2</xSUPx>. Deklarowała, iż najemcom którzy przegrali przetargi przygotuje lokale zamienne dla kontynuowania dzia­łalności gospodarczej.</xText> <xText>Według ustaleń Urzędu Antymonopolowego na lokalnym rynku lokali użytkowych gmina posiada udział wynoszący około 80%. Posiada zatem pozycję dominującą w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy antymonpolowej. Nadużyciem pozycji dominującej na ryn­ku, godzącym w zasadę pewności obrotu, było bezumowne udostę­pnianie przez gminę lokali użytkowych podmiotom gospodarczym, zamiast zawieranie z nimi umów najmu. Urząd Antymonopolowy nakazał zatem gminie zaniechanie stosowania tej praktyki mo­nopolistycznej (pkt I decyzji z dnia 29 października 1993 r. nr <xAnon>(...)</xAnon>).</xText> <xText>Ustosunkowując się do zarzutów najemców w przedmiocie zawierania z nimi przez gminę umów na okres 1,5 roku Urząd Antymonopolowy wyraził pogląd, iż jest to element, nie kwes­tionowanej przez niego, polityki gminy w zakresie oddawania lokali po uprzednim przeprowadzeniu przetargu. Do czasu okre­ślenia zasad przeznaczenia lokali do przetargu gmina musiała zawierać z najemcami takie umowy. Stąd też Urząd Antymonopo-</xText> <xText xALIGNx="center">- 6 -</xText> <xText>Iowy nie dopatrzył się nadużycia pozycji dominującej ze stro­ny gminy w zawieraniu umów na czas oznaczony, tym bardziej że <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Kodeks cywilny</xLexLink> nie zawiera ograniczeń co do długości trwania najmu. Urząd Antymonopolowy nie podzielił także stanowiska najemców zarzucających gminie nadużywanie pozycji dominującej na rynku przez jednostronne ustalanie zawyżonych stawek czyn­szu najmu. Porównując stawki czynszowe stosowane przez gminę ze stawkami innych podmiotów gospodarczych wynajmujących lo­kale użytkowe Urząd Antymonopolowy ustalił, iż gmina stosuje w tym względzie stawki na średnim poziomie. Uznał za dopusz­czalne w świetle przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Kodeksu cywilnego</xLexLink> jednostronne określanie przez wynajmującego wysokości czynszu bez zmiany samej umowy. W rezultacie więc kwestionowany przez najemców § 17 umowy uznał za nie naruszający prawa. Reasumując w pkt II decyzji Urząd Antymonopolowy nie stwierdził stosowania przez gminę praktyk monopolistycznych w zakresie nadużywania pozy­cji dominującej na rynku poprzez zawyżanie stawek czynszowych oraz zawieranie krótkoterminowych umów najmu. Jak to ustalił przy tym Urząd Antymonopolowy przeszkodą w ewentualnym kwes­tionowaniu tej części umowy, z punktu widzenia przepisów ustawy antymonopolowej, jest niestosowanie przez gminę wspom­nianych praktyk już od blisko 3 lat. W świetle art. S ust. 1 ustawy antymonopolowej nie wydaje się decyzji stwierdzającej stosowanie praktyk monopolistycznych i nakazującej ich zanie­chanie, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyk monopolistycznych, upłynął rok.</xText> <xText>Według Urzędu Antymonopolowego uchwała Rady Gminy <xAnon>W.</xAnon>, ustalająca wymóg przetargów}' w odniesieniu do lokali użytkowych oddawanych w najem, nie podlega ocenie przepisów ustawy antymonopolowej. Wspomniana uchwała może być obalona jedynie w trybie przepisów ustawy o samorządzie terytorial-</xText> <xText>nym. Stąd też Urząd Antymonopolowy na podstawie <xLexLink xArt="art. 10/5;art. 10/5 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 10.5 §1 k.p.a.</xLexLink> umorzył postępowanie w sprawie przeciwko gminie w za­kresie przeznaczenia lokali użytkowych do przetargu w centrum handlowym <xAnon>W.</xAnon> (pkt III decyzji).</xText> <xText>Od decyzji Urzędu Antymonopolowego najemcy odwołali się do Sądu Antymonopolowego.</xText> <xText>Pełnomocnik procesowy <xAnon>A. M.</xAnon> zaskarżył pkt II i III decyzji. Wystąpił w swym odwołaniu także poza przedmiot prowadzonego postępowania administracyjnego. Odwołanie upa­truje bowiem w odmowie gminy sprzedaży lokali użytkowych ograniczenia wolnej konkurencji na rynku, co uzasadnia zarzut naruszenia art. 5 pkt 1 ustawy antymonopolowej. Według odwo­łania niezakwestionowane przez Urząd Antymonopolowy różnico­wanie przez gminę warunków umów lokali użytkowych w centrum handlowym <xAnon>W.</xAnon>i poza nim uzasadnia postawienie zaskar­żonej decyzji zarzutu naruszenia art. 5 pkt 2 ustawy antymo­nopolowej. W świetle tego przepisu praktyką monopolistyczną jest nadużycie pozycji dominującej w następstwie podziału ry­nku według kryteriów terytorialnych. Podtrzymuje też dotych­czasowe stanowisko prezentowane w postępowaniu administracyj­nym, iż praktyką monopolistyczną jest jednostronne dyktowanie przez gminę zawyżonych opłat czynszowych, jak również zawie­ranie krótkoterminowych umów najmu. Polemizuje ze stanowis­kiem zajętym w pkt III zaskarżonej decyzji, iż Urząd Antymo­nopolowy nie może ingerować w sposób wykonywania przez gminę przysługujących jej praw własności do sporem objętych lokali użytkowych.</xText> <xText>Odwołanie wniesione przez pozostałych najemców, aczkol­wiek formalnie ograniczone do pktu III decyzji, zarzuca za­skarżonej decyzji niedostrzeganie praktyk monopolistycznych w działalności gminy w zakresie prowadzenia przetargów lokali w</xText> <xText xALIGNx="center">- 8</xText> <xText>stosunku do których przysługują podmiotom gospodarczym prawa wynikające z umowy najmu. Odwołanie wywodzi, iż po upływie okresu najmu przyzwolenie gminy na dalsze używanie lokali re­aktywuje urnowe najmu. Gmina powinna zatem najpierw uregulować stosunki łączące je z dotychczasowymi najemcami, a dopiero następnie skierować wolne lokale do przetargu. W tej sytuacji umorzenie w zaskarżonej decyzji postępowania w zakresie prze­znaczenia lokali do przetargu narusza <xLexLink xArt="art. 105;art. 105 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 105 § 1 k.p.a.</xLexLink></xText> <xText>Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje:</xText> <xText>Umowy są podstawowym instrumentem prawnym organizującym działalność pomiędzy podmiotami gospodarczymi w warunkach go­spodarki rynkowej. Zgodnie z założeniami takiej gospodarki strony mają swobodę wyboru kontrahenta, zaś istotne elementy treści umowy, w szczególności odnoszące się do ekwiwalentnoś­ci świadczeń, kształtują wolne od zewnętrznych wpływów mecha­nizmy rynkowe. Pozwala to w sposób optymalny kształtować pra­wa i obowiązki stron i przeciwdziała zjawisku dyktowania tre­ści umów przez podmiot silniejszy ekonomicznie. Wspomniane założenia mogą być jednakże realizowane jedynie w sytuacji rozbudowanego rynku, a w szczególności funkcjonowania po stronie podaży znacznej liczby podmiotów gospodarczych, kon­kurujących ze sobą. W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy taka sytuacja nie zachodzi. Gmina na rynku lokali uży­tkowych posiada bowiem silnie dominującą pozycję, zbliżoną do monopolistycznej. Pozwala to dyktować jej treść umów działa­jącym w rozproszeniu najemcom.</xText> <xText>W celu przeciwdziałania nadużywaniu władzy rynkowej, a w szczególności tam, gdzie nie mogą funkcjonować mechanizmy ekonomiczne (z uwagi na szczupły rynek), umowy organizujące działalność gospodarczą powinny podlegać reglamentacji z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20030600535" xTitle="Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze" xAddress="Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535">pun</xLexLink>­ktu widzenia przestrzegania przepisów ustawy antymonopolowej.</xText> <xText xALIGNx="center">- 9</xText> <xText>Należy podkreślić, że zasada swobody umów wyrażona w <xLexLink xArt="art. 353(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> nie ma bezwzględnego charakteru. Treść umów nie mo­że bowiem sprzeciwiać się ustawom, w tym także przepisom ustawy antymonopolowej. Zgodnie z art. 8 ust. 2 w/w ustawy umowy zawarte z naruszeniem art. 4, art. 5 oraz art. 7 są w całości lub w odpowiedniej części nieważne. Wynika stąd, że ustawa antymonopolowa jest jedną z tych ustaw, do których od­syła <xLexLink xArt="art. 353(1)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 353<xSUPx>1</xSUPx> k.c.</xLexLink> dla określenia granic swobody umów. W świetle powyższego stanowiska Sąd Antymonopolowy nie podziela argumentacji zaskarżonej decyzji, nie dopatrującej się naru­szenia ustawy antymonopolowej w sytuacji gdy treść umów najmu mieści <xSUPx>;</xSUPx>się w granicach przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Kodeksu cywilnego</xLexLink>, normują­cych umowę najmu. Wręcz przeciwnie. Ustawa antymonopolowa po­winna zapobiegać nadużywaniu kodeksowej zasady swobody umów przez podmiot posiadający władzę na rynku, tym bardziej zaś gdy narzuca on swym kontrahentom umowy naruszające przepisy wspomnianego kodeksu.</xText> <xText>Według zaskarżonej decyzji nie naruszało ustawy antymo­nopolowej zawarcie przez gminę umów najmu na czas oznaczony wynoszący 1,5 roku, skoro <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Kodeks cywilny</xLexLink> nie zawiera ograni­czeń co do minimalnego okresu najmu. Z tym stanowiskiem trud­no się zgodzić. Lokale użytkowe, stanowiące przedmiot postę­powania, służą najemcom do prowadzenia działalności gospodar­czej, przede wszystkim handlowej. Umowa najmu lokalu użytko­wego zawarta na okres 1,5 roku podważa sens działalności gos­podarczej, gdyż czyni ją tymczasową. Najemca lokalu nie może planować swej działalności gospodarczej, a w szczególności czynić stosownych nakładów. Musi się realnie liczyć, iż po upływie tak zakreślonego terminu będzie zmuszony lokal opróż­nić. W ocenie Sądu Antymonopolowego wymuszenie na najemcach zawarcia umów najmu na okres 1,5 roku było ze strony gminy</xText> <xText xALIGNx="center">- 10</xText> <xText>nadużyciem pozycji dominującej na rynku w świetle art. 5 ustawy antymonopolowej. Tym sposobem gmina, nie licząc się z potrzebami najemców, którym narzucała niekorzystne warunki umów, eksploatowała silnie dominującą pozycję na rynku.</xText> <xText>Także nadużyciem pozycji dominującej na rynku ze strony gminy, czego nie zauważono w zaskarżonej decyzji, a na co wskazywali najemcy, było wymuszenie w § 17 umowy najmu możli­wości jej wypowiedzenia, w szczególności zaś w zakresie wyso­kości czynszu. Tym sposobem, pomimo że umowa najmu zawarta była na czas oznaczony, gmina podwyższała czynsz najmu ponad kwotę ustaloną w umowie. Postanowienie § 17 umowy naruszało zresztą także i art. 68S <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">k.c.</xLexLink> W świetle tego przepisu wypo­wiedzieć można jedynie umowę najmu zawartą na czas nie ozna­czony. Umowa zawarta na czas ściśle oznaczony nie podlega wypowiedzeniu.</xText> <xText>Zasadniczo jedyną sankcją, która może być zastosowana w stosunku do podmiotu stosującego praktyki monopolistyczne, jest decyzja nakazująca ich zaniechanie (art. 8 ust. 1 usta­wy). Wydanie takiej decyzji, w razie jej nierespektowania, pozwala na uruchamianie kar pieniężnych (art. 15 ustawy). Za­stosowanie sankcji administracyjnej z art. 8 ust. 1 w/w ustawy jest jednakże ograniczone pod względem czasowym. Decyzja taka, na mocy wyraźnego zapisu ustawowego, nie może być wyda­na, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyki monopolistycznej, upłynął rok. W odniesieniu do sto­sowanej przez gminę praktyki zawierania umów na okres 1,5 ro­ku zaniechano tego z końcem 1990 r. Natomiast praktyka wypo­wiadania wspomnianych umów w części dotyczącej czynszu nie miała już miejsca począwszy od marca 1991 r. Z omawianych więc względów w dacie złożenia przez najemców w miesiącu kwietniu 1993 r. żądania wszczęcia postępowania administracy-­</xText> <xText xALIGNx="center">- 11</xText> <xText>jnego przeciwko gminie nie wchodziła już w grę możliwość wy­dania decyzji z art. 8 ust. 1 w/w ustawy w odniesieniu do wspomnianych praktyk monopolistycznych.</xText> <xText>Rozpoznając w pozostałym zakresie odwołania wniesione przez najemców Sąd Antymonopolowy również nie znalazł podstaw do ich uwzględnienia. Nietrafne są w szczególności zarzuty odwołań, iż w zaskarżonej decyzji nie dostrzeżono praktyki monopolistycznej w prowadzeniu przez gminę przetargów w od­niesieniu do lokali, w stosunku do których najemcom przysłu­gują prawa wynikające z umowy najmu. Przeciwdziała tej prak­tyce pkt I zaskarżonej decyzji, gdzie nakazano gminie zanie­chanie odmowy zawierania umów najmu w formie pisemnej w od-r niesieniu do lokali udostępnianych najemcom na zasadzie bezu­mownego korzystania. Rozstrzygnięcie Urzędu Antymonopolowego zgodne jest tutaj z zasadą wyrażoną w <xLexLink xArt="art. 674" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 674 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Wprawdzie nie można podzielić poglądu zajętego w zaskar­żonej decyzji jakoby podejmowane przez gminę, w wykonaniu przepisów gminnych, działania zmierzające do kierowania loka­li użytkowych do przetargu nie podlegały ocenie ustawy anty­monopolowej. Tym niemniej, zakładając uporządkowanie gospoda­rki lokalami użytkowymi w następstwie wykonania pktu I decy­zji, trudno dopatrzyć się w instytucji przetargu naruszenia przepisów ustawy antymonopolowej. Jeżeli do przetargu mogą na równych prawach przystąpić wszystkie zainteresowane podmioty gospodarcze, przetarg nie narusza celów ustawy antymonopolo­wej a w szczególności ochrony wolnej konkurencji.</xText> <xText>Sąd Antymonopolowy nie podzielił stanowiska zajętego w odwołaniu <xAnon>A. M.</xAnon>, w świetle którego różnicowanie przez gminę warunków umów najmu lokali użytkowych zlokalizo­wanych w centrum handlowym miasta w porównaniu do pozostałych lokali, stanowi podział rynku według kryterium terytorialnego</xText> <xText xALIGNx="center"> - 12 </xText> <xText>lub asortymentowego w rozumieniu art. 5 pkt 2 ustawy antymo­nopolowej. Rynek w ujęciu przedmiotowym odnosi się do wszyst­kich towarów jednego rodzaju, które poprzez szczególne właś­ciwości, w szczególności zaś przeznaczenie, użytkowość i cenę odróżniają się od innych towarów w taki sposób, że nie ist­nieje możliwość dowolnej ich zamiany. Rynek pod względem przedmiotowym (asortymentowym) tworzą więc towary, które z punktu widzenia nabywcy charakteryzują się substytutywnością. Pomimo więc podobnego pod względem przedmiotowym asortymentu, lokali użytkowych zlokalizowanych w centrum handlowym miasta w porównaniu do innych lokali użytkowych w tym mieście nie można, z punktu widzenia ogółu nabywców (najemców), uznać za substytutywne. Możliwości prowadzenia działalności gospodar­czej w lokalach znajdujących się w centrum handlowym miasta sa zdecydowanie korzystniejsze. Istotne jest także i to, że w warunkach gospodarki rynkowej obiektywną prawidłowością są znacznie wyższe czynsze najmu lokali użytkowych zlokalizowa­nych w centrach handlowych miast w porównaniu do pozostałych lokali. Uzasadnia to traktowanie takich lokali użytkowych ja­ko odrębnego rynku. Z tego też względu stosowanie przez gminę innej polityki najmu w odniesieniu do tej kategorii lokali nic może być uznane jako podział rynku, lecz jako działania na dwóch odrębnych rynkach.</xText> <xText>Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutu odwoła­nia upatrującego w odmowie sprzedaży lokali użytkowych ogra­niczanie przez gminę wolnej konkurencji na rynku w świetle art. 5 pkt 1 ustawy antymonopolowej, skoro nie stanowiło to przedmiotu rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji, a nawet przedmiotu żądania zgłoszonego we wniosku o wszczęcie postę­powania. Formalnie rzecz biorąc nie ma przeszkód, aby wspom-­</xText> <xText xALIGNx="center"> - 13 </xText> <xText>niany zarzut stanowił przedmiot odrębnego postępowania administracyjnego.</xText> <xText>Nie znajdują także uzasadnienia, podnoszone w szczególności w postępowaniu administracyjnym, żądania skierowane pod adresem Urzędu Antymonopolowego, aby ten zobowiązał gminę do renegocjowania treści umów najmu z dotychczasowymi najemcami. W świetle art. 8 ust. 1 ustawy antymonopolowej takie oczeki­wania pod adresem organów działających w trybie wspomnianej ustawy, są za daleko idące. W postępowaniu administracyjnym toczącym się w trybie wspomnianej ustawy podmiotowi stosują­cemu praktyki monopolistyczne można jedynie nakazać ich za­niechanie. Nie można natomiast, w sposób pozytywny, nakazać podmiotowi spełnienie określonego zachowania mieszczącego się w granicach prawa. Reasumując zatem w trybie ustawy antymono­polowej można wskazać podmiotowi gospodarczemu czego ma za­niechać. Natomiast nie wolno mu w prawnoprocesowych formach działania wskazać jak konkretnie ma się zachować w określonej sytuacji.</xText> <xText>W tym stanie sprawy Sąd Antymonopolowy odwołania oddalił (<xLexLink xArt="art. 479" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479</xLexLink><xSUPx>3 1</xSUPx> <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink>).</xText> <xText>O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

SSW Stanisław Gronowski

Beata Gonera

Beata Gonera

Sygn. akt. XVII Amr 14/94 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lipca 1994 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym: Przewodniczący SSW Stanisław Gronowski (spr.) Sędziowie: SW Jacek Sikorski i SR Bogdan Gierzyński Protokólant apl. rade. A. Grześkiewicz po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 1994 r. w Warszawie na rozpra­wie spraw z odwołań:A. M.,B. U. Sklep (...)weW.,Przedsiębiorstwa Handlowego (...) s.c.weW.,W. K.iA. B.(...)weW. od decyzji Urzędu Antymonopo1owego Delegatury weW.z dnia 29 października 1993 r., sygn. akt(...)przeciwko Urzędowi Antymonopolowemu zainteresowany: GminaW. o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym 1 odwołania oddala 2 zasądza na rzecz Urzędu Antymonopolowego od: a A. M.kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych b B. U.Sklep (...)weW.kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych c Przedsiębiorstwa Handlowego (...) s.c.weW.kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych (...)- d W. K.iA. B.(...)s.c. weW.kwotę 5.000.000 (pięć milionów) złotych tytułem kosztów postępowania. UZASADNIENIE GminaW.(zainteresowana w postępowaniu przed Sądem Antymonopolowym w rozumieniuart. 479( 31)§ 2 k.p.c.) jest wła­ścicielem lokali użytkowych zlokalizowanych na terenie miastaW., które wynajmuje podmiotom gospodarczym. Zadecydo­wała, aby najem wspomnianych lokali był poprzedzony procedurą przetargową. W tym przedmiocie podjęta została uchwała Nr(...)Rady Miejskiej weW.z dnia 20 lutego 1993 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali użytkowych stanowią­cych własność GminyW.. Przetargami, w świetle §3 uchwały, objęto w szczególności lokale użytkowe przeznaczone na działalność handlową, produkcyjną, usługową i gastronomi­czną położone w centrum handlowymW.. Wspomniana pro­cedura obejmowała także lokale oddane pomiotom gospodarczym w następstwie działań prywatyzujących handel, usługi i gastro­nomię, jakie miały miejsce w 1990 r. Z najemcami lokali przewidzianych do przetargu, do czasu ich przeprowadzenia, zawierano w miesiącach 1istopad-grudzień 1990 r. umowy najmu według ramowego wzoru. Umowa była zawie­rana na okres 1,5 roku, a więc na czas ściśle określony (§ 12). Po upływie tego terminu dotychczasowy najemca nadal uży­tkował lokal, jednakże musiał się liczyć z koniecznością jego natychmiastowego opróżnienia, jeżeli nie wygrał przetargu. Umowa zawierała zapisy dotyczące możliwości jej zmiany. W świetle § 17 ust. 1 wszelkie zmiany warunków umowy wymagają - 3 formy pisemnej w postaci aneksu. Wyjątek stanowią zmiany w wysokości czynszu i innych opłat, o których najemca będzie powiadomiony odrębnym pismem (§ 17 ust. 2 umowy). Ponadto, jeżeli w czasie trwania stosunku najmu nastąpi zmiana okoli­czności mających wpływ na wysokość czynszu najmu, wynajmujący określa wysokość czynszu stosownie do zmienionych okolicznoś­ci (§ 17 ust. 3 umowy). Dotychczasowi najemcy stawali do przetargu i w około 65 % przetarg kończył się dla nich pomyś­lnie. Z najemcami tymi były zawierane umowy na okres 5 lat. Najemcy, w tym m. in.B. U., Przedsiębiors­two Handlowe(...)s.c. weW.,W. K.iA. B."(...)" s.c. we 'W.iA. M.(powo­dowie w postępowaniu przed Sądem Antymonopolowym) upatrywali w postanowieniach §§ 12 i 17 umowy nadużywanie pozycji domi­nującej na rynku lokali użytkowych przez GminęW.. Za­rzucali również kilkakrotne podwyższanie czynszu i ustalenie go na zbyt wysokim poziomie. Wskazywali także, iż po upływie umownego okresu, na jaki zawarto umowę najmu, gmina ustala wysokie opłaty za bezumowne korzystanie z lokalu. Domagali się od Urzędu Antymonopolowego (pozwany w postępowaniu przed Sądem Antymonopolowym) wszczęcia przeciwko GminieW.po­stępowań i administracyjnego. Najemcy wnosili o nakazanie gminie zaniechania stosowa­nia praktyk monopolistycznych polegających na nadużywaniu po­zycji dominującej na rynku przez: - jednostronne ustalanie zawyżonych stawek czynszu najmu lokali użytkowych z pominięciem trybu renegocjowania wa­runków umowy z dotychczasowymi użytkownikami, - zawieranie krótkotrwałych umów najmu oraz udostępnianie lo­kali po upływie okresu umownego dotychczasowym najemcom na warunkach bezumownego korzystania z tychże lokali, - 4- - przekazywanie do wynajęcia lokali w trybie przetargowym bez uprzedniego porozumienia się z dotychczasowymi najemcami co do warunków kontynuowania stosunku najmu. Najemcy domagali się także, aby Urząd Antymonopolowy na­kazał gminie renegocjację warunków umowy najmu w części doty­czącej terminu obowiązywania umowy oraz zasad określenia sta­wek czynszu. Urząd Antymonopolowy wszczął postępowanie administracyj­ne w sprawie naruszenia przez gminęart. 4 ust. 1 pkt 1 i art. 5 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym(Dz. U. z 1991 r. Nr 89, poz. 403), zwana dalej ustawą antymonopolową. W świetle art. 4 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy praktyką monopolistyczną jest narzu­canie uciążliwych warunków umów, przynoszących podmiotowi go­spodarczemu narzucającemu te warunki nieuzasadnione korzyści. Natomiast stosownie do art. 5 ustawy antymonopolowej praktyką monopolistyczną jest nadużywanie pozycji dominującej na ryn­ku. Ponadto na okoliczność zawyżania czynszu Urząd Antymono­polowy prowadził postępowanie z punktu widzenia naruszenia przez GminęW.art. 7 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy antymonopolowej. W świetle tych przepisów prak­tyką monopolistyczną jest pobieranie nadmiernie wygórowanych cen przez podmiot gospodarczy o utrwalonej pozycji dominują­cej na rynku. W związku z zaskarżeniem przez najemców uchwały Rady MiejskiejW.z dnia 20 lutego 1993 r. Nr(...)do Naczelnego Sądu Administracyjnego sąd ten ustalił, że gmina zmierza drogą przetargu podwyższać czynsz najmu, w tym także w odniesieniu do osób z którymi zawarto umowy na czas okreś­lony, co stanowi działalność niezgodną z prawem. Tryb przeta­rgu nie może być wykorzystywany do zmiany wiążących umów naj- - 5- mu bądź ich rozwiązywania. W rezultacie wyrokiem z dnia 3 września 1993 r., sygn. akt SA/Wr/821-751-1236-1339/93 NSA stwierdził nieważność § 3 wspomnianej uchwały. W trakcie postępowania administracyjnego przed Urzędem Antymonopolowym gmina nie zaprzeczyła, udokumentowanym zresz­tą przez najemców faktom, stanowiącym podstawę żądania wszczęcia postępowania. Według gminy stosuje stawki opłat czynszowych ustalone uchwałą Zarządu MiastaW.. Stawki opłat czynszowych są zróżnicowane w zależności od strefy (po­łożenia lokalu) oraz branży od 150 tys./m2do 300 tys./m2. W następstwie przetargów gmina uzyskała czynsze od 300 tys./m2do 700 tys./m2. Deklarowała, iż najemcom którzy przegrali przetargi przygotuje lokale zamienne dla kontynuowania dzia­łalności gospodarczej. Według ustaleń Urzędu Antymonopolowego na lokalnym rynku lokali użytkowych gmina posiada udział wynoszący około 80%. Posiada zatem pozycję dominującą w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy antymonpolowej. Nadużyciem pozycji dominującej na ryn­ku, godzącym w zasadę pewności obrotu, było bezumowne udostę­pnianie przez gminę lokali użytkowych podmiotom gospodarczym, zamiast zawieranie z nimi umów najmu. Urząd Antymonopolowy nakazał zatem gminie zaniechanie stosowania tej praktyki mo­nopolistycznej (pkt I decyzji z dnia 29 października 1993 r. nr(...)). Ustosunkowując się do zarzutów najemców w przedmiocie zawierania z nimi przez gminę umów na okres 1,5 roku Urząd Antymonopolowy wyraził pogląd, iż jest to element, nie kwes­tionowanej przez niego, polityki gminy w zakresie oddawania lokali po uprzednim przeprowadzeniu przetargu. Do czasu okre­ślenia zasad przeznaczenia lokali do przetargu gmina musiała zawierać z najemcami takie umowy. Stąd też Urząd Antymonopo- - 6 - Iowy nie dopatrzył się nadużycia pozycji dominującej ze stro­ny gminy w zawieraniu umów na czas oznaczony, tym bardziej żeKodeks cywilnynie zawiera ograniczeń co do długości trwania najmu. Urząd Antymonopolowy nie podzielił także stanowiska najemców zarzucających gminie nadużywanie pozycji dominującej na rynku przez jednostronne ustalanie zawyżonych stawek czyn­szu najmu. Porównując stawki czynszowe stosowane przez gminę ze stawkami innych podmiotów gospodarczych wynajmujących lo­kale użytkowe Urząd Antymonopolowy ustalił, iż gmina stosuje w tym względzie stawki na średnim poziomie. Uznał za dopusz­czalne w świetle przepisówKodeksu cywilnegojednostronne określanie przez wynajmującego wysokości czynszu bez zmiany samej umowy. W rezultacie więc kwestionowany przez najemców § 17 umowy uznał za nie naruszający prawa. Reasumując w pkt II decyzji Urząd Antymonopolowy nie stwierdził stosowania przez gminę praktyk monopolistycznych w zakresie nadużywania pozy­cji dominującej na rynku poprzez zawyżanie stawek czynszowych oraz zawieranie krótkoterminowych umów najmu. Jak to ustalił przy tym Urząd Antymonopolowy przeszkodą w ewentualnym kwes­tionowaniu tej części umowy, z punktu widzenia przepisów ustawy antymonopolowej, jest niestosowanie przez gminę wspom­nianych praktyk już od blisko 3 lat. W świetle art. S ust. 1 ustawy antymonopolowej nie wydaje się decyzji stwierdzającej stosowanie praktyk monopolistycznych i nakazującej ich zanie­chanie, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyk monopolistycznych, upłynął rok. Według Urzędu Antymonopolowego uchwała Rady GminyW., ustalająca wymóg przetargów}' w odniesieniu do lokali użytkowych oddawanych w najem, nie podlega ocenie przepisów ustawy antymonopolowej. Wspomniana uchwała może być obalona jedynie w trybie przepisów ustawy o samorządzie terytorial- nym. Stąd też Urząd Antymonopolowy na podstawieart. 10.5 §1 k.p.a.umorzył postępowanie w sprawie przeciwko gminie w za­kresie przeznaczenia lokali użytkowych do przetargu w centrum handlowymW.(pkt III decyzji). Od decyzji Urzędu Antymonopolowego najemcy odwołali się do Sądu Antymonopolowego. Pełnomocnik procesowyA. M.zaskarżył pkt II i III decyzji. Wystąpił w swym odwołaniu także poza przedmiot prowadzonego postępowania administracyjnego. Odwołanie upa­truje bowiem w odmowie gminy sprzedaży lokali użytkowych ograniczenia wolnej konkurencji na rynku, co uzasadnia zarzut naruszenia art. 5 pkt 1 ustawy antymonopolowej. Według odwo­łania niezakwestionowane przez Urząd Antymonopolowy różnico­wanie przez gminę warunków umów lokali użytkowych w centrum handlowymW.i poza nim uzasadnia postawienie zaskar­żonej decyzji zarzutu naruszenia art. 5 pkt 2 ustawy antymo­nopolowej. W świetle tego przepisu praktyką monopolistyczną jest nadużycie pozycji dominującej w następstwie podziału ry­nku według kryteriów terytorialnych. Podtrzymuje też dotych­czasowe stanowisko prezentowane w postępowaniu administracyj­nym, iż praktyką monopolistyczną jest jednostronne dyktowanie przez gminę zawyżonych opłat czynszowych, jak również zawie­ranie krótkoterminowych umów najmu. Polemizuje ze stanowis­kiem zajętym w pkt III zaskarżonej decyzji, iż Urząd Antymo­nopolowy nie może ingerować w sposób wykonywania przez gminę przysługujących jej praw własności do sporem objętych lokali użytkowych. Odwołanie wniesione przez pozostałych najemców, aczkol­wiek formalnie ograniczone do pktu III decyzji, zarzuca za­skarżonej decyzji niedostrzeganie praktyk monopolistycznych w działalności gminy w zakresie prowadzenia przetargów lokali w - 8 stosunku do których przysługują podmiotom gospodarczym prawa wynikające z umowy najmu. Odwołanie wywodzi, iż po upływie okresu najmu przyzwolenie gminy na dalsze używanie lokali re­aktywuje urnowe najmu. Gmina powinna zatem najpierw uregulować stosunki łączące je z dotychczasowymi najemcami, a dopiero następnie skierować wolne lokale do przetargu. W tej sytuacji umorzenie w zaskarżonej decyzji postępowania w zakresie prze­znaczenia lokali do przetargu naruszaart. 105 § 1 k.p.a. Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje: Umowy są podstawowym instrumentem prawnym organizującym działalność pomiędzy podmiotami gospodarczymi w warunkach go­spodarki rynkowej. Zgodnie z założeniami takiej gospodarki strony mają swobodę wyboru kontrahenta, zaś istotne elementy treści umowy, w szczególności odnoszące się do ekwiwalentnoś­ci świadczeń, kształtują wolne od zewnętrznych wpływów mecha­nizmy rynkowe. Pozwala to w sposób optymalny kształtować pra­wa i obowiązki stron i przeciwdziała zjawisku dyktowania tre­ści umów przez podmiot silniejszy ekonomicznie. Wspomniane założenia mogą być jednakże realizowane jedynie w sytuacji rozbudowanego rynku, a w szczególności funkcjonowania po stronie podaży znacznej liczby podmiotów gospodarczych, kon­kurujących ze sobą. W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy taka sytuacja nie zachodzi. Gmina na rynku lokali uży­tkowych posiada bowiem silnie dominującą pozycję, zbliżoną do monopolistycznej. Pozwala to dyktować jej treść umów działa­jącym w rozproszeniu najemcom. W celu przeciwdziałania nadużywaniu władzy rynkowej, a w szczególności tam, gdzie nie mogą funkcjonować mechanizmy ekonomiczne (z uwagi na szczupły rynek), umowy organizujące działalność gospodarczą powinny podlegać reglamentacji zpun­ktu widzenia przestrzegania przepisów ustawy antymonopolowej. - 9 Należy podkreślić, że zasada swobody umów wyrażona wart. 3531k.c.nie ma bezwzględnego charakteru. Treść umów nie mo­że bowiem sprzeciwiać się ustawom, w tym także przepisom ustawy antymonopolowej. Zgodnie z art. 8 ust. 2 w/w ustawy umowy zawarte z naruszeniem art. 4, art. 5 oraz art. 7 są w całości lub w odpowiedniej części nieważne. Wynika stąd, że ustawa antymonopolowa jest jedną z tych ustaw, do których od­syłaart. 3531k.c.dla określenia granic swobody umów. W świetle powyższego stanowiska Sąd Antymonopolowy nie podziela argumentacji zaskarżonej decyzji, nie dopatrującej się naru­szenia ustawy antymonopolowej w sytuacji gdy treść umów najmu mieści;się w granicach przepisówKodeksu cywilnego, normują­cych umowę najmu. Wręcz przeciwnie. Ustawa antymonopolowa po­winna zapobiegać nadużywaniu kodeksowej zasady swobody umów przez podmiot posiadający władzę na rynku, tym bardziej zaś gdy narzuca on swym kontrahentom umowy naruszające przepisy wspomnianego kodeksu. Według zaskarżonej decyzji nie naruszało ustawy antymo­nopolowej zawarcie przez gminę umów najmu na czas oznaczony wynoszący 1,5 roku, skoroKodeks cywilnynie zawiera ograni­czeń co do minimalnego okresu najmu. Z tym stanowiskiem trud­no się zgodzić. Lokale użytkowe, stanowiące przedmiot postę­powania, służą najemcom do prowadzenia działalności gospodar­czej, przede wszystkim handlowej. Umowa najmu lokalu użytko­wego zawarta na okres 1,5 roku podważa sens działalności gos­podarczej, gdyż czyni ją tymczasową. Najemca lokalu nie może planować swej działalności gospodarczej, a w szczególności czynić stosownych nakładów. Musi się realnie liczyć, iż po upływie tak zakreślonego terminu będzie zmuszony lokal opróż­nić. W ocenie Sądu Antymonopolowego wymuszenie na najemcach zawarcia umów najmu na okres 1,5 roku było ze strony gminy - 10 nadużyciem pozycji dominującej na rynku w świetle art. 5 ustawy antymonopolowej. Tym sposobem gmina, nie licząc się z potrzebami najemców, którym narzucała niekorzystne warunki umów, eksploatowała silnie dominującą pozycję na rynku. Także nadużyciem pozycji dominującej na rynku ze strony gminy, czego nie zauważono w zaskarżonej decyzji, a na co wskazywali najemcy, było wymuszenie w § 17 umowy najmu możli­wości jej wypowiedzenia, w szczególności zaś w zakresie wyso­kości czynszu. Tym sposobem, pomimo że umowa najmu zawarta była na czas oznaczony, gmina podwyższała czynsz najmu ponad kwotę ustaloną w umowie. Postanowienie § 17 umowy naruszało zresztą także i art. 68Sk.c.W świetle tego przepisu wypo­wiedzieć można jedynie umowę najmu zawartą na czas nie ozna­czony. Umowa zawarta na czas ściśle oznaczony nie podlega wypowiedzeniu. Zasadniczo jedyną sankcją, która może być zastosowana w stosunku do podmiotu stosującego praktyki monopolistyczne, jest decyzja nakazująca ich zaniechanie (art. 8 ust. 1 usta­wy). Wydanie takiej decyzji, w razie jej nierespektowania, pozwala na uruchamianie kar pieniężnych (art. 15 ustawy). Za­stosowanie sankcji administracyjnej z art. 8 ust. 1 w/w ustawy jest jednakże ograniczone pod względem czasowym. Decyzja taka, na mocy wyraźnego zapisu ustawowego, nie może być wyda­na, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyki monopolistycznej, upłynął rok. W odniesieniu do sto­sowanej przez gminę praktyki zawierania umów na okres 1,5 ro­ku zaniechano tego z końcem 1990 r. Natomiast praktyka wypo­wiadania wspomnianych umów w części dotyczącej czynszu nie miała już miejsca począwszy od marca 1991 r. Z omawianych więc względów w dacie złożenia przez najemców w miesiącu kwietniu 1993 r. żądania wszczęcia postępowania administracy-­ - 11 jnego przeciwko gminie nie wchodziła już w grę możliwość wy­dania decyzji z art. 8 ust. 1 w/w ustawy w odniesieniu do wspomnianych praktyk monopolistycznych. Rozpoznając w pozostałym zakresie odwołania wniesione przez najemców Sąd Antymonopolowy również nie znalazł podstaw do ich uwzględnienia. Nietrafne są w szczególności zarzuty odwołań, iż w zaskarżonej decyzji nie dostrzeżono praktyki monopolistycznej w prowadzeniu przez gminę przetargów w od­niesieniu do lokali, w stosunku do których najemcom przysłu­gują prawa wynikające z umowy najmu. Przeciwdziała tej prak­tyce pkt I zaskarżonej decyzji, gdzie nakazano gminie zanie­chanie odmowy zawierania umów najmu w formie pisemnej w od-r niesieniu do lokali udostępnianych najemcom na zasadzie bezu­mownego korzystania. Rozstrzygnięcie Urzędu Antymonopolowego zgodne jest tutaj z zasadą wyrażoną wart. 674 k.c. Wprawdzie nie można podzielić poglądu zajętego w zaskar­żonej decyzji jakoby podejmowane przez gminę, w wykonaniu przepisów gminnych, działania zmierzające do kierowania loka­li użytkowych do przetargu nie podlegały ocenie ustawy anty­monopolowej. Tym niemniej, zakładając uporządkowanie gospoda­rki lokalami użytkowymi w następstwie wykonania pktu I decy­zji, trudno dopatrzyć się w instytucji przetargu naruszenia przepisów ustawy antymonopolowej. Jeżeli do przetargu mogą na równych prawach przystąpić wszystkie zainteresowane podmioty gospodarcze, przetarg nie narusza celów ustawy antymonopolo­wej a w szczególności ochrony wolnej konkurencji. Sąd Antymonopolowy nie podzielił stanowiska zajętego w odwołaniuA. M., w świetle którego różnicowanie przez gminę warunków umów najmu lokali użytkowych zlokalizo­wanych w centrum handlowym miasta w porównaniu do pozostałych lokali, stanowi podział rynku według kryterium terytorialnego - 12 lub asortymentowego w rozumieniu art. 5 pkt 2 ustawy antymo­nopolowej. Rynek w ujęciu przedmiotowym odnosi się do wszyst­kich towarów jednego rodzaju, które poprzez szczególne właś­ciwości, w szczególności zaś przeznaczenie, użytkowość i cenę odróżniają się od innych towarów w taki sposób, że nie ist­nieje możliwość dowolnej ich zamiany. Rynek pod względem przedmiotowym (asortymentowym) tworzą więc towary, które z punktu widzenia nabywcy charakteryzują się substytutywnością. Pomimo więc podobnego pod względem przedmiotowym asortymentu, lokali użytkowych zlokalizowanych w centrum handlowym miasta w porównaniu do innych lokali użytkowych w tym mieście nie można, z punktu widzenia ogółu nabywców (najemców), uznać za substytutywne. Możliwości prowadzenia działalności gospodar­czej w lokalach znajdujących się w centrum handlowym miasta sa zdecydowanie korzystniejsze. Istotne jest także i to, że w warunkach gospodarki rynkowej obiektywną prawidłowością są znacznie wyższe czynsze najmu lokali użytkowych zlokalizowa­nych w centrach handlowych miast w porównaniu do pozostałych lokali. Uzasadnia to traktowanie takich lokali użytkowych ja­ko odrębnego rynku. Z tego też względu stosowanie przez gminę innej polityki najmu w odniesieniu do tej kategorii lokali nic może być uznane jako podział rynku, lecz jako działania na dwóch odrębnych rynkach. Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutu odwoła­nia upatrującego w odmowie sprzedaży lokali użytkowych ogra­niczanie przez gminę wolnej konkurencji na rynku w świetle art. 5 pkt 1 ustawy antymonopolowej, skoro nie stanowiło to przedmiotu rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji, a nawet przedmiotu żądania zgłoszonego we wniosku o wszczęcie postę­powania. Formalnie rzecz biorąc nie ma przeszkód, aby wspom-­ - 13 niany zarzut stanowił przedmiot odrębnego postępowania administracyjnego. Nie znajdują także uzasadnienia, podnoszone w szczególności w postępowaniu administracyjnym, żądania skierowane pod adresem Urzędu Antymonopolowego, aby ten zobowiązał gminę do renegocjowania treści umów najmu z dotychczasowymi najemcami. W świetle art. 8 ust. 1 ustawy antymonopolowej takie oczeki­wania pod adresem organów działających w trybie wspomnianej ustawy, są za daleko idące. W postępowaniu administracyjnym toczącym się w trybie wspomnianej ustawy podmiotowi stosują­cemu praktyki monopolistyczne można jedynie nakazać ich za­niechanie. Nie można natomiast, w sposób pozytywny, nakazać podmiotowi spełnienie określonego zachowania mieszczącego się w granicach prawa. Reasumując zatem w trybie ustawy antymono­polowej można wskazać podmiotowi gospodarczemu czego ma za­niechać. Natomiast nie wolno mu w prawnoprocesowych formach działania wskazać jak konkretnie ma się zachować w określonej sytuacji. W tym stanie sprawy Sąd Antymonopolowy odwołania oddalił (art. 4793 1§ 1 k.p.c.). O kosztach postępowania orzeczono na zasadzieart. 98 i 99 k.p.c.

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000031_1998_Uz_2013-02-05_001

II AKa 31/98

1998-03-26 01:00:00.0 CET

2013-02-08 02:01:01.0 CET

2013-12-04 17:23:33.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 31/98 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 marca 1998r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz /spr./ SSA Barbara Suchowska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prok. Apel. Prokuratora Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 26 marca 1998r. sprawy: 1 J. K. ur. (...) w Ś. , syna W. i M. oskarżonego z art. 266 § 1 kk i art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r.; 2 W. P. ur. (...

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1998" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="13" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000031" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText><xBx> <xUx>Sygn. akt : II AKa 31/98</xUx> </xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right"> <xUx>Dnia 26 marca 1998r. </xUx></xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText><xUx>SSA Jolanta Śpiechowicz /spr./</xUx></xText> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prok. Apel. Prokuratora Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 26 marca 1998r.</xText> <xText>sprawy:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xBx><xAnon>J. K.</xAnon></xBx><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>Ś.</xAnon>,</xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>W.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon> oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink></xText> <xText>i art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r.;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xBx><xAnon>W. P.</xAnon></xBx><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>Z.</xAnon>,</xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>K.</xAnon> oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink></xText> <xText>i art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994r.;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText><xBx><xAnon>B. K.</xAnon></xBx><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon>,</xText> </xUnit> <xText>syna <xAnon>P.</xAnon> i <xAnon>R.</xAnon> oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink></xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora co do oskarżonych <xAnon>J. K.</xAnon><xBRx/>i <xAnon>W. P.</xAnon>oraz obrońców co do wszystkich oskarżonych</xText> <xText>od wyroku <xUx>Sądu Wojewódzkiego w Bielsku-Białej</xUx></xText> <xText>z dnia 25 września 1997 r.</xText> <xText>sygn. akt III K 83/94</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">a</xName> <xText>uniewinnia oskarżonych: <xAnon>J. K.</xAnon>, <xAnon>W. P.</xAnon>i <xAnon>B. K.</xAnon>od popełnienia przypisanych im przestępstw z <xLexLink xArt="art. 266" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § kk</xLexLink> i w tej części kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">b</xName> <xText>przyjmuje, że oskarżony <xAnon>J. K.</xAnon>swoim zachowaniem opisanym w pkt. 2 zaskarżonego wyroku, zaś oskarżony <xAnon>W. P.</xAnon>– w pkt. 7 tegoż wyroku – wyczerpali znamiona przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 4" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 4</xLexLink> w zw. Z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.10.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego</xLexLink> /Dz.U. Nr 126, poz. 615/, a podstawę karną wymiaru kary stanowi przepis art. 1 § 4 cytowanej ustawy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">c</xName> <xText>ustala, iż szkoda wyrządzona przez oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>wyniosła co najmniej 859.618,99 złotych, zaś przez oskarżonego <xAnon>W. P.</xAnon>– 807.618,99 zł;</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>rozwiązuje orzeczenia o karach łącznych zawartych w pkt. 3 i 8 zaskarżonego wyroku, ustala jednocześnie iż orzeczenie o warunkowym zawieszeniu wykonania kar zawartych w pkt. 4 i 9 wyroku dotyczą kar orzeczonych w myśl art. 1 § 4 ustawy z dnia 12.10.1994 r.;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText>zasądza od oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>i <xAnon>W. P.</xAnon>na rzecz Skarbu Państwa po 1/3 części kosztów postępowania odwoławczego oraz opłatę za obie instancje w kwocie:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>1.150,- /tysiąc sto piędziesiąt/ złotych od oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>650, - /sześćset pięćdziesiąt/ złotych od oskarżonego <xAnon>W. P.</xAnon>.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 31/98</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Wojewódzki w Bielsku-Białej, wyrokiem z dnia 25.09.1997 r., sygn. III K 83/94 skazał:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText><xBx><xUx><xAnon>J. K.</xAnon>: </xUx></xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">a</xName> <xText>za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> polegające na tym, iż:</xText> </xUnit> <xText>w okresie od 12 maja do 24 sierpnia 1992 r. w <xAnon>B.</xAnon> działając w warunkach przestępstwa ciągłego oraz wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami</xText> <xText>- w dniu 12 maja 1992 r. wespół ze <xAnon>Z. T.</xAnon>jako prezes zarządu <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>C.</xAnon>potwierdził w umowie zastawu bankowego do gwarancji bankowej nr <xAnon>(...)</xAnon>udzielonej przez Centralę <xAnon>Banku (...)</xAnon>w <xAnon>W.</xAnon>nieprawdę poprzez stwierdzenie, że wartość sprowadzonych linii technologicznych stanowiących przedmiot zabezpieczenia wynosi 2,5 mln marek niemieckich i jest zgodna z treścią kontraktu nr <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 15 maja 1991 r. i umowy kredytowej z dnia 30 sierpnia 1991 r.,</xText> <xText>- w dniach 17 lipca i 24 sierpnia 1992 r. wspólnie z innym członkiem zarządu <xAnon>Z. T.</xAnon>oraz głównym księgowym <xAnon>W. P.</xAnon>, w umowach zastawu bankowego na rzecz <xAnon>Banku (...) Oddział</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon>, poświadczył nieprawdę co do własności maszyn stolarskich, stanowiących przedmiot zastawu bankowego – na karę 1 roku pozbawienia wolności,</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">b</xName> <xText>za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego</xLexLink> (Dz. U. nr 126 ppz. 615) w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 10 § 2 kk</xLexLink> polegające na tym, iż w okresie od maja 1991 r. do sierpnia 1992 r. w <xAnon>C.</xAnon> jako prezes <xAnon> Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...)</xAnon> i z tego tytułu będąc obowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą tej Spółdzielni, nadużył udzielonych mu uprawnień, przez co wyrządził <xAnon> (...)</xAnon> szkodę majątkową w kwocie co najmniej 896.449,89 zł w ten sposób, że:</xText> </xUnit> <xText>- w dniu 15 maja 1991 roku wbrew uchwale nr <xAnon>(...)</xAnon>z 08.03.1991 r. ustalającej limit zobowiązań finansowych <xAnon>(...)</xAnon>na rok 1991, a nadto bez porozumienia z organami przedstawicielskimi tej Spółdzielni oraz wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania, zawarł kontrakt nr <xAnon>(...)</xAnon>z holenderską <xAnon>firmą (...)</xAnon>na zakup pięciu kompletnych linii technologicznych do wypieku pieczywa o wartości 2 534 500 DM, a następnie podjął decyzję o zaciągnięciu na ten cel kredytu dewizowego z tej samej wysokości w <xAnon>Banku (...) SA</xAnon>w <xAnon>L.</xAnon>, w sytuacji gdy <xAnon>Spółdzielnia (...)</xAnon>nie osiągała w zakresie swej działalności gospodarczej zysku, lecz straty, zaś do uruchomienia produkcji piekarniczej nie było żadnej bazy produkcyjnej i właściwego rozeznania rynków zbytu, przy czym po przyznaniu kredytu dewizowego w wysokości 2 534 500 DM, samowolnie podjął decyzję o jego rozdysponowaniu, wbrew treści umowy kredytowej i tak m.in.:</xText> <xText>- w dniu 21.10.1991 r. wspólnie z oskarżonym <xAnon>W. P.</xAnon>wykupił 74% udziałów w spółce z udziałem kapitału zagranicznego <xAnon>A.</xAnon>z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon>, mimo bardzo złej kondycji finansowej z tej spółki zadłużenia w bankach w wysokości 781 208,39 zł, bezpodstawnie licząc na zwolnienie celne i podatkowe, a następnie spłacił to zadłużenie <xAnon>A.</xAnon>w dniach 28-30.10.1991 r., a w dniu 11.11.1991 r. cło i podatek w kwocie 36 830,90 zł za sprowadzoną z Holandii na rzecz <xAnon>A.</xAnon>odzież, zaś w okresie od 8-16.11.1991 r. pobrał z kasy <xAnon>(...)</xAnon>na rzecz <xAnon>A.</xAnon>w formie zaliczek 52 000 złotych,</xText> <xText/> <xText>- w dniu 24 sierpnia 1992 r., wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania, mając przy tym świadomość zadłużenia w <xAnon>Banku (...)</xAnon>i bardzo złej kondycji finansowej <xAnon>Spółdzielni (...)</xAnon>, wystąpił wraz z oskarżonymi <xAnon>W. P.</xAnon>i <xAnon>Z. T.</xAnon>do <xAnon>(...) Banku (...)</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon>o kredyt płatniczy w wysokości 80 000 zł m. innymi pod zastaw nie należących do kredytobiorcy maszyn stolarskich, po czym wykorzystał go w sposób niezgodny z przeznaczeniem, przekazując pieniądze na konto <xAnon>Spółki (...)</xAnon>, a wobec niemożliwości spłaty zaciągniętego kredytu, mimo przeprowadzenia przez Bank postępowania windykacyjnego, wyrządził szkodę w kwocie 26 410 zł – na karę 2 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Jako karę łączną orzeczono wobec oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 3 lata, jednocześnie orzeczono grzywnę w wysokości 10 000 zł z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 3 miesięcy i 10 dni, przyjmując 1 dzień tej kary za równoważny grzywnie w kwocie 100 złotych.</xText> <xText/> <xText><xBx>2) <xUx><xAnon>W. P.</xAnon>:</xUx> </xBx></xText> <xText>a) za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> polegające na tym, iż:</xText> <xText>w dniach 17 lipca i 24 sierpnia 1992 r. w <xAnon>B.</xAnon>, działając w warunkach przestępstwa ciągłego oraz wspólnie i w porozumieniu z <xAnon>J. K.</xAnon>i <xAnon>Z. T.</xAnon>, w umowach zastawu bakowego na rzecz <xAnon>Banku (...) Oddział</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon>, jako główny księgowy <xAnon>Spółdzielni (...)</xAnon>w <xAnon>C.</xAnon>, poświadczył nieprawdę co do własności maszyn stolarskich, stanowiących przedmiot zastawu bankowego na karę 1 roku pozbawienia wolności.</xText> <xText>b) za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 10 § 2 kk</xLexLink>, polegające na tym, iż:</xText> <xText>w okresie od sierpnia 1991 r. do sierpnia 1992 r. w <xAnon>C.</xAnon>jako główny księgowy <xAnon>Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...)</xAnon>, a przy tym zobowiązany uchwałą nr <xAnon>(...)</xAnon>walnego zgromadzenia przedstawicieli członków z dnia 8.03.1991 r. do przestrzegania limitu zobowiązań finansowych, jakie ta Spółdzielnia mogła podejmować w 1991 r., a więc będąc zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi <xAnon>(...)</xAnon>, nadużył udzielonych mu uprawnień przez co wyrządził tej Spółdzielni szkodę majątkową w kwocie co najmniej 844449,89 zł. w ten sposób, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>w dniu 30 sierpnia 191 r. wbrew cytowanej wyżej uchwale i bez porozumienia z właściwymi organami przedstawicielskimi Spółdzielni, a nadto wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania jako główny księgowy i pełnomocnik zarządu, podpisał wraz z oskarżonym <xAnon>Z. T.</xAnon>, umowę kredytową z <xAnon>Bankiem (...) SA</xAnon>w <xAnon>L.</xAnon> ma kwotę <xAnon>(...)</xAnon>, przeznaczoną na zakup pięciu linii technologicznych do wypieku pieczywa, w sytuacji gdy <xAnon>Spółdzielnia (...)</xAnon>nie osiągała w zakresie swej działalności gospodarczej zysku, lecz straty, zaś do uruchomienia produkcji piekarniczej nie było żadnej bazy produkcyjnej i właściwego rozeznania rynku zbytu, przy czym po przyznaniu kredytu podejmował czynności związane z jego rozdysponowaniem, wbrew treści umowy kredytowej i tak m. innymi:</xText> </xUnit> <xText>- w dniu 21.10.1991 r. wspólnie z oskarżonym <xAnon>J. K.</xAnon>wykupił 74 % udziałów w spółce z udziałem kapitału zagranicznego <xAnon>A.</xAnon>z siedzibą w <xAnon>P.</xAnon>, mimo bardzo złej kondycji finansowej tej spółki i zadłużenia w bankach w wysokości 781208,99 złotych, bezpodstawnie licząc na zwolnienia celne i podatkowe, a następnie spłacił to zadłużenie <xAnon>A.</xAnon>w dniach 20 – 30 .10.1991 r. zaś w dniu 11.11.1991 r. cło i podatek w kwocie 36.830,90 zł., za sprowadzoną z Holandii na rzecz <xAnon>A.</xAnon>odzież.</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>w dniu 24.08.1992 r. wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania, mając świadomość zadłużenia w <xAnon>Banku (...)</xAnon>i bardzo złej kondycji finansowej <xAnon>(...)</xAnon>, wystąpił wraz z oskarżonym <xAnon>J. K.</xAnon>i <xAnon>Z. T.</xAnon>do <xAnon>(...) Banku (...)</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon>o kredyt płatniczy w kwocie 80.000 zł, m. innymi pod zastaw nie należących do kredytobiorcy maszyn stolarskich, przez co doprowadził do powstania szkody w kwocie 26.410 zł., mimo przeprowadzenia przez bank postępowania windykacyjnego,</xText> </xUnit> <xText>- na karę 2 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Jako karę łączną wymierzono oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata, orzeczono nadto grzywnę w kwocie 5.000 zł., z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie 1 miesiąc i 20 dni zastępczej kary za równoważny grzywnie w kwocie 100 zł.</xText> <xText/> <xText>Tymże wyrokiem skazano <xBx><xUx><xAnon>B. K.</xAnon></xUx></xBx>za przestępstwo z art. 266 § 1 polegające na tym, iż w miesiącu sierpniu 1992 r. w <xAnon>C.</xAnon>, jako inspektor Celny Urzędu Celnego w <xAnon>C.</xAnon>, potwierdził nieprawdę na załączniku do umowy o ustanowieniu zastawu bankowego, stwierdzając, że maszyny stolarskie stanowiące przedmiot zastawu i znajdujące się na składzie celnym <xAnon>Rolniczej Spółdzielni Produkcyjno – Usługowej (...)</xAnon>stanowią własność tej Spółdzielni, na karę 2.000 zł grzywny, z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na 20 dni zastępczej kary pozbawienia wolności, obciążając nadto wszystkich oskarżonych stosownymi kosztami sądowymi.</xText> <xText/> <xText>Od wyroku tego apelacje wnieśli prokurator oraz obrońcy wszystkich oskarżonych.</xText> <xText>Apelacja prokuratora zarzuca:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>obrazę przepisu <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 58 kpk</xLexLink> poprzez jego pominięcie przez sąd I instancji przy kwalifikacji czynów oskarżonych <xAnon>J. K.</xAnon>i <xAnon>W. P.</xAnon>jako przestępstw z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z dn. 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink>, podczas, gdy z przyjętych przez tenże sąd opisów czynów wynika wprost, że obaj oskarżeni działali w warunkach przestępstwa ciągłego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>rażącą łagodność wymierzonej przez sąd I instancji dla <xAnon>J. K.</xAnon>kary pozbawienia wolności za popełnione przez niego przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink>, a nadto rażącą łagodność kar łączonych pozbawienia wolności, wymierzonych przez tenże sąd oskarżonym: <xAnon>J. K.</xAnon>i <xAnon>W. P.</xAnon>– po 2 lata, podczas gdy za orzeczeniem znacznie surowszych tych kar przemawiał wysoki stopień społecznego niebezpieczeństwa ich czynów, wynikający z wielkiej wartości przedmiotu ich przestępstwa (896.449,89 PLN w przypadku <xAnon>K.</xAnon>, a 844.449,89 PLN w przypadku <xAnon>P.</xAnon>), ciągłego charakteru ich przestępstw oraz faktu zajmowania przez nich funkcji w jednostce, na szkodę której działali (<xAnon>K.</xAnon>– prezes zarządu, <xAnon>P.</xAnon>– główny księgowy), co w konsekwencji prowadziło do braku podstaw zastosowania przy karze łącznej wobec obu oskarżonych zasady pełnej absorpcji.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>oskarżonemu <xAnon>J. K.</xAnon>za przypisane mu przez sąd I instancji przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> kary pozbawienia wolności w rozmiarze 2 lata i 6 miesięcy;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>oskarżonemu <xAnon>J. K.</xAnon>za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> oraz za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> – kary łącznej pozbawienia wolności w wysokości 3 lat;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>oskarżonemu <xAnon>W. P.</xAnon>za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> oraz za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink> – kary łącznej pozbawienia wolności w wysokości 2 lat i 6 miesięcy.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText/> <xText>Apelacja obrońcy oskarżonego <xUx><xAnon>J. K.</xAnon></xUx>zarzuca:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego (<xLexLink xArt="art. 387;art. 387 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 387 pkt 1 kpk</xLexLink>), a w szczególności <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego</xLexLink> (Dz. U. nr 126, poz. 615) oraz <xLexLink xArt="art. 23 a" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 23 a kk</xLexLink>;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania (<xLexLink xArt="art. 387;art. 387 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 387 pkt 2 kpk</xLexLink>, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 3 § 3 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 273;art. 273 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">273 § 1 kpk</xLexLink>);</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych (<xLexLink xArt="art. 387;art. 387 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 387 pkt 3 kpk</xLexLink>), a w szczególności, że:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>transakcja sprzedaży działu L. <xAnon>P.</xAnon>i <xAnon>Z. M.</xAnon>w <xAnon>spółce (...)</xAnon>nie została wpisana do rejestru handlowego, mimo istnienia takiego wpisu w rejestrze handlowym Sądu Rejonowego w <xAnon>K.</xAnon> oraz, że nie obejmowała nieruchomości w <xAnon>M.</xAnon>;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>zadłużenia <xAnon> Spółki (...)</xAnon> nie znajdowało pokrycia w jej majątku trwałym, co w żaden sposób nie wynikało z dokumentów przedstawionych przy dokonywaniu transakcji oraz tzw. regwarancji kredytu dewizowego.</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText>W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o uniewinnienie oskarżonego od przypisanych mu czynów.</xText> <xText/> <xText>Apelacja obrońcy oskarżonego <xUx><xAnon>B. K.</xAnon></xUx>zarzuca wyrokowi:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że oskarżony miał świadomość, że potwierdza nieprawdę na załączniku do umowy o ustanowieniu zastawu bankowego, mimo, że nie pozwalał na to zebrany w sprawie materiał dowodowy;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów postępowania, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 § 1;art. 3 § 4;art. 3 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 3 § 1, 4 § 1 kpk</xLexLink>.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Powołując się na powyższe zarzuty, apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.</xText> <xText/> <xText>Apelacja oskarżonego <xUx><xAnon>W. P.</xAnon></xUx>zarzuca z kolei błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za postawę wyroku mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że oskarżony dopuścił się czynów zarzucanych mu w akcie oskarżenia, mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikającym z zebranego w sprawie materiału.</xText> <xText>W oparciu o ten zarzut apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Niewątpliwie rację ma obrońca oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>, wywodząc w apelacji, iż w świetle ustalonego orzeczenia Sądu Najwyższego brak jest podstaw do przypisania temuż oskarżonemu (podobnie jak oskarżonemu <xAnon>W. P.</xAnon>) przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Z uwagi na fakt, iż prokurator przychylił się w tej części do wywodów obrońcy i także wniósł o uniewinnienie oskarżonych <xAnon>J. K.</xAnon> i <xAnon>W. P.</xAnon> od przypisanego im przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 266 § 1 kkw</xLexLink> zw. Z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink>, szersze rozważania w tym przedmiocie wydają się zbędne, wystarczy powołanie się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12.III.1996 r. (OSNKW 1996, z. 3-4, poz. 17) oraz na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.X.1996r. OSNKW 1-2 z 1997r. poz. 8), zgodnie z którym, „upoważnienie” do wystawiania dokumentu, o którym, mowa w <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink>, musi odnosić się do „poświadczenia” jakichś okoliczności, mających znaczenie prawne, a nie do „oświadczenia” ich we własnym interesie.</xText> <xText>Oskarżeni J. <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>W. P.</xAnon> w umowach zastawu bankowego z dnia 17 lipca i 24 sierpnia 1992 r. podali ewidentną nieprawdę co do własności maszyn stolarskich będących przedmiotem tego zastawu, a oskarżony J. <xAnon>K.</xAnon>, poświadczył nadto w umowie zastawu bankowego do gwarancji bankowej nr 485 z dnia 12 maja 1992 r. nieprawdę przez stwierdzenie, iż wartość sprowadzonych linii technologicznych, będących przedmiotem zabezpieczenia wynosi 2,5 mln marek niemieckich, jednakże to „potwierdzenie” nie dotyczyło sfery interesów osób trzecich, którym oskarżeni coś by „poświadczyli”, a działali oni wyłącznie w celu zrealizowania cywilnoprawnej umowy o udzielenie kredytu – a nie jest przecież objęte penalizacją na podstawie przepisu <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink> składanie oświadczeń we własnym imieniu i we własnym sprawie.</xText> <xText/> <xText>Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku oskarżonego <xAnon>B. K.</xAnon>, który jako funkcjonariusz publicznysx (urzędnik celny) w swej działalności publicznej czerpał kompetencje do wystawienia dokumentu w sposób generalny z pełnionej funkcji i który w jednoznaczny sposób potwierdził oskarżonemu <xAnon>J. K.</xAnon> na sporządzonym wykazie maszyn, będącym załącznikiem do umowy o ustanowienie zastawu bankowego nieprawdę, przez stwierdzenie, iż maszyny te są <xUx>własnością</xUx> <xAnon> Spółdzielni (...)</xAnon>.</xText> <xText>Oczywiście nie sposób dać w tym miejscu wiarę oskarżonemu, iż uczynił to odruchowo, nie patrząc właściwie na treść wykazu, gdyż jak wykazał to sąd I instancji, sposób dokonania tego zapisu wykluczał wszelką przypadkowość, nie ma to jednak większego znaczenia dla oceny prawnej jego zachowania. Dokument, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 266" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 kk</xLexLink>, musi nie tylko odpowiadać cechom wymienionym w <xLexLink xArt="art. 120;art. 120 § 13" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 120 § 13 kk</xLexLink>, lecz jak słusznie wskazuje apelacja obrońcy oskarżonego <xAnon>B. K.</xAnon>, musi to być ponadto dokument, który jest wystawiony przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę upoważnioną do tego, a nadto w swej treści zawierający poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości. Poświadczenie nieprawdy podpada pod przepis <xLexLink xArt="art. 266" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 kk</xLexLink> zarówno wówczas, gdy poświadczenie to stanowi samoistny dokument, jak i wówczas, gdy stanowi ono integralną część innego dokumentu i byleby dany funkcjonariusz <xUx>był uprawniony do stwierdzenia tego rodzaju okoliczności.</xUx></xText> <xText>Skoro przedmiotem ochrony prawnej w <xLexLink xArt="art. 266" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 kk</xLexLink> jest prawdziwość pism urzędowych i zaufanie do tego, co urzędowo w nich stwierdzono, nie każde „potwierdzenie” nieprawdziwych okoliczności, które w konsekwencji mają znaczenie prawne, przez funkcjonariusza publicznego, bądź to w dokumencie wystawionym przez niego, bądź przez inną osobę, będzie „poświadczenie nieprawdy” w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink>, ale jedynie takie, które dotyczy okoliczności, do stwierdzenia których dany funkcjonariusz był upoważniony, czy to z racji zakresu swoich obowiązków, czy wyraźnego polecenia przełożonego.</xText> <xText>Z jednoznacznych zeznań świadków: <xAnon>M. S.</xAnon> (k. 7), <xAnon>E. W.</xAnon> (k. 1300), <xAnon>B. L.</xAnon> (k. 1277) wynika, iż Urząd Celny nie jest uprawniony do wydawania zaświadczeń stwierdzających prawo własności określonych towarów znajdujących się na <xAnon> Składzie (...)</xAnon>, mógłby co najwyżej potwierdzić, że taki towar jest na składzie i kto jest jego dysponentem, ale takie potwierdzenie, o ile ma być wykorzystane poza Urzędem Celnym, musi być wydane w odpowiednim trybie i na pewno nie mógł tego dokonać skutecznie oskarżony <xAnon>B. K.</xAnon>.</xText> <xText>Skoro więc oskarżony ten nie był uprawniony do stwierdzenia, iż będące na składzie celnym maszyny stolarskie są własnością <xAnon> Spółdzielni (...)</xAnon>, to takie jego „potwierdzenie” nie korzysta z domniemania prawdziwości, a tym samym oskarżony nie wyczerpał znamion przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 266;art. 266 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 266 § 1 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny rozważał, czy w takiej sytuacji nie można przypisać oskarżonemu <xAnon>B. K.</xAnon> przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 246;art. 246 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 246 § 1 kk</xLexLink>, jako że będąc funkcjonariuszem publicznym w sposób ewidentny przekroczył on swoje uprawnienia, jednakże doszedł sąd do przekonania, iż nie sposób wykazać oskarżonemu, iż co najmniej godził się z działaniem na szkodę dobra społecznego lub jednostki, co jest jednym z podstawowych znamion przestępstwa służbowego. O rodzaju winy funkcjonariusza publicznego, który w pracy swej dopuścił się uchybień służbowych, decyduje całokształt okoliczności dotyczących zarówno samego czynu, jak i osoby sprawcy, a więc chodzi tu nie tylko o wagę samego zaniedbania i jego skutków, lecz także i o przyczyny tegoż uchybienia w pracy oraz o samego sprawcę i jego stosunek do powierzonych mu obowiązków. Skoro oskarżony jest długoletnim pracownikiem Urzędu Celnego, traktującym poważnie swą pracę i sumiennie na przestrzeni lat wykonującym ku zadowoleniu swych przełożonych nałożone nań obowiązki, cieszącym się jak najlepszą opinią – to na tle tych pozytywnych ocen brak jest jakichkolwiek podstaw do tego, by przypisane mu przekroczenie uprawnień w zakresie jego funkcji uznać za wynik złego zamiaru, nawet ewentualnego.</xText> <xText>Domniemanie, że każde formalne przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków służbowych stanowi samo przez się działanie na szkodę interesu publicznego i to zarówno pod względem podmiotowym jak i przedmiotowym, nie dałoby się pogodzić z materialną definicją przestępstwa (<xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 1 kk</xLexLink>) i pomijałoby oczywisty fakt, że oprócz odpowiedzialności karnej istnieje także odpowiedzialności służbowa czy dyscyplinarna (por. OSP 1976/6/122). Oskarżony <xAnon>B. K.</xAnon> niewątpliwie wiedział, do czego służy wykaz maszyn, gdyż wynikało to jednoznacznie z treści tego dokumentu i powinien był i mógł przewidzieć, że przez swoje „potwierdzenie” ułatwi uzyskanie kredytu bez należytego jego zabezpieczenia, czyli że działa na szkodę dobra społecznego – niemniej mógłby on odpowiadać za nieumyślne przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 246;art. 246 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 246 § 3 kk</xLexLink> jedynie w przypadku wyrządzenia poważnej szkody – czego w przedmiotowej sprawie nie było.</xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, iż uniewinnił oskarżonych od przypisanych im przestępstw z <xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 286 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink>, obciążając w tej części kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Przechodząc w kolejności do omówienia pozostałych zarzutów apelacji obrońców oskarżonych <xAnon>J. K.</xAnon> i <xAnon>W. P.</xAnon> na wstępie należy podkreślić, iż w sprawie jest bezspornym, iż obaj oskarżeni z racji pełnionych funkcji byli obowiązani do zajmowania się sprawami majątkowymi <xAnon> Spółdzielni (...)</xAnon> i że nadużyli swoich uprawnień postępując w sposób szczegółowo opisany w części dyspozycyjnej zaskarżonego wyroku i faktów tych apelacje w zasadzie nie kwestionują, dokonując jedynie odmiennej oceny prawnej zachowania oskarżonych.</xText> <xText>Nie może budzić także wątpliwości fakt, iż pobranie przez <xAnon> Spółdzielnię (...)</xAnon> kredytu dewizowego w wysokości 2,5 mln marek jego rozdysponowanie niezgodnie z przeznaczeniem i kolejne decyzje ściśle z tym związane, przyspieszyły ostateczny upadek Spółdzielni, której egzystencja była już i tak zagrożona – wynika to bowiem w sposób jednoznaczny z opinii biegłego (k. 1254-1263), jednocześnie jednak zebrany materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, iż wszystkie działania oskarżonych, a przede wszystkim oskarżonego J. <xAnon>K.</xAnon>, podyktowane były chęcią ratowania Spółdzielni.</xText> <xText>Należy więc rozważyć w tym miejscu, co niewątpliwie winien był zrobić sąd I instancji czy działalność oskarżonych wyrządzająca w konsekwencji Spółdzielni znaczną szkodę majątkową nie została podjęta w ramach ryzyka gospodarczego – co wyłączałoby przecież bezprawność ich czynów.</xText> <xText>Nowoczesna działalność gospodarcza niewątpliwie wymaga rozwijania inicjatyw, nowatorstwa, poszukiwania rozwiązań optymalnych, tak więc niezbędnym warunkiem postępu w życiu gospodarczym jest często podejmowanie działania w granicach ryzyka.</xText> <xText>Podstawę wykładni elementów dopuszczalnego ryzyka gospodarczego i działania w jego granicach powinny stanowić zasady efektywnego gospodarowania mieniem społecznym, tak więc przyjęcie działania w granicach ryzyka gospodarczego jest możliwe wówczas, gdy działanie to było dopuszczalne wg aktualnego stanu wiedzy w danej dziedzinie, na który składa się m. in. zasób doświadczeń zawodowych i życiowych.</xText> <xText>Oskarżeni niewątpliwie byli osobami, dla których zajmowanie się majątkowymi sprawami określonej jednostki organizacyjnej nie było czymś nowym, czego musieli dopiero się uczyć i w żmudny sposób zdobywać w tym zakresie doświadczenia. Wręcz przeciwnie. Obaj od lat mieli kontrakt z tego rodzaju działalnością, a w szczególności mowa jest o oskarżonym J. <xAnon>K.</xAnon>, który już od 1983r. pełnił funkcję prezesa Spółdzielni <xAnon> (...)</xAnon>. Po 1989r. niewątpliwie zmieniły się warunki gospodarowania. Gospodarka rynkowa, która nagle zastąpiła doskonale znane oskarżonym rozdzielniki, nakazy, ulgi kredytowe, preferencje i inne tego typu elementy dawnego modelu gospodarczego, postawiła przed nimi nowe zadania, które jednak wymagały od nich podejmowania precedensowych decyzji, ale także szczególnej ostrożności wymaganej od „dobrego gospodarza” w każdych warunkach.</xText> <xText>I tej właśnie ostrożności oskarżonym zabrakło, co w konsekwencji spowodowało poważną szkodę wynikającą z nieprzemyślanych i nieostrożnych decyzji gospodarczych.</xText> <xText>Takimi decyzjami okazały się być: zaciągnięcie kredytu dewizowego w wysokości prawie 2,5 mln marek oraz sposób jego wykorzystania, a głównie zakup <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Decyzja o zakupie kilku linii technologicznych do produkcji pieczywa bez należytego rozpoznania rynku, bez przegotowanego zaplecza produkcyjnego, a nawet bez skonkretyzowanych planów odnośnie czasu i miejsca uruchomienia produkcji i pobranie na ten cel bardzo wysokiego kredytu – w żaden sposób nie może być ocenione jako działanie w granicach ryzyka gospodarczego , bo już w momencie zawierania umowy kredytowej, niezależnie od późniejszego sprzecznego z jej treścią sposobu wykorzystania tegoż kredytu, nie został spełniony warunek poważnej przewagi prawdopodobieństwa korzyści nad prawdopodobieństwem mogącej wynikać szkody, który to warunek wynika z zasady, że ryzyko powinno w sumie być opłacalne.</xText> <xText>Z kolei rzeczywiste wykorzystanie tego kredytu, które przecież sprowadziło się do unieruchomienia i zaangażowania poważnych środków finansowych (ponad 8 mld starych zł.) na cele nieprodukcyjne w <xAnon> spółce (...)</xAnon>, a tym samym pozbawienia <xAnon> Spółdzielni (...)</xAnon> środków finansowych na jakikolwiek rozwój działalności handlowej, w zamian za bardzo enigmatycznie określone korzyści spodziewane w bliżej nieokreślonej przyszłości, było decyzją z punktu widzenia gospodarczego całkowicie błędną, nieuzasadnioną i jak trafnie określił ją biegły <xAnon>W.</xAnon> w trakcie przesłuchania na rozprawie (k. 1278a) – spłacenie zadłużeń <xAnon> (...)</xAnon> było „wyrzucaniem pieniędzy w błoto”.</xText> <xText>Nie zmienia tego faktu podnoszona przez obrońcę oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon> okoliczność, iż w dacie zakupu spółki, wartość wykupionych udziałów, czyli inaczej mówiąc – spłaconych długów – znajdowała pokrycie w majątku trwałym tej półki. Faktem jest, iż znajdujący się w aktach operat szacunkowy określa wartość rynkową składnika budowlanego i działki <xAnon> Przedsiębiorstwa (...)</xAnon> na kwotę 7.280.618.690 zł. (k. 6645 t. IV), ale przecież należy podkreślić, iż kwota ta dotyczy jedynie majątku składającego się z wartości niepieniężnych, nie nadającego się do płacenia długów, tak więc <xAnon> Spółdzielnia (...)</xAnon> z chwilą zakupu <xAnon> (...)</xAnon> pozbawiła się środków finansowych na działalność bieżącą, a obaj oskarżeni doskonale zdawali sobie sprawę z faktu, iż ogólna sytuacja rynkowa utrudnia znalezienie kontrahenta gotowego nabyć środki trwałe, inwestycyjne – a co za tym idzie - doszło do zamrożenia dużej kwoty pieniężnej i sparaliżowania bieżącej działalności Spółdzielni. Nadzieje oskarżonych na ulgi celne i podatkowe okazały się być iluzoryczne i słusznie ocenione zostały przez Sąd Wojewódzki jako nieuzasadnione. Prawdą jest, iż art. 37 ust. 5 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym z dnia 4.VII.1991 r. był różnie interpretowany, niemniej zdaniem Sądu Apelacyjnego, wnikliwa analiza tych przepisów, dokonana z należytą ostrożnością, pozwoliłaby oskarżonym uniknąć błędu, tym bardziej, iż na co dzień mieli kontakt z Urzędem Celnym w <xAnon>C.</xAnon>, który akurat żadnych wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie, od początku obowiązywania ustawy, nie miał.</xText> <xText>Należy zresztą zauważyć, iż jeszcze przed otrzymaniem decyzji Urzędu Celnego o odmowie zwolnienia od cła sprowadzonej odzieży z dnia 29.11.1991 r. (k. 722), w której zawarte prawidłową interpretację przepisów cyt. Ustawy, <xAnon> Spółka (...)</xAnon> wystąpiła w dniu 27.11.1991 r. z wnioskiem do Dyrekcji Urzędu Celnego o zwolnienie od cła sprowadzonych maszyn podnosząc, iż są one zakupem inwestycyjnym i nie będą podlegały dalszej odsprzedaży, że zakupione zostały ze środków trwałych i nie są aportem rzeczowym wspólnika (k. 136 t. I).</xText> <xText>Pismo to zostało podpisane przez <xAnon>M. W.</xAnon>, a więc przez radcę prawnego, z którym oskarżony J. <xAnon>K.</xAnon> konsultował swoje decyzje, a z jego treści wynika jasno, iż jego autor miał należyte rozeznanie o warunkach skorzystania z ulg celnych, dlatego też dość ostrożnie należy traktować twierdzenie oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon> jakoby miał całkowitą pewność co do tego, iż kupując <xAnon> (...)</xAnon>, kupuje na 100 % ulgi celne.</xText> <xText>Należy zwrócić uwagę na fakt, iż odzież sprowadzona została w dniu 7.11.1991 r. i razem ze zgłoszeniem celnym, tego samego dnia, uiszczono należne cło, nie składając żadnego wniosku o zwolnienie, co może przecież świadczyć o tym, iż takiego zwolnienia się nie spodziewano i dopiero w kilka dni później (12.11.1991 r.) wystąpiono o zwrot cła, co z kolei wygląda na działanie wg zasady „co szkodzi spróbować”.</xText> <xText>Niezależnie jednak od powyższego, nawet przyjmując wersję oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>, iż po konsultacji z M. <xAnon>W.</xAnon> był pewien iż skorzysta z ulg podatkowych i celnych, to i tak w momencie wykupu <xAnon> (...)</xAnon>, prawdopodobieństwo powstania z tego tytułu w mieniu <xAnon> Spółdzielni (...)</xAnon> poważnej szkody, znacznie przewyższało prawdopodobieństwo korzyści, jako że szkoda praktycznie już zaistniała, natomiast korzyść musiała być oceniana jako przyszła i niepewna.</xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny podzielił w całości stanowisko sądu I instancji, iż oskarżeni J. <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>W. P.</xAnon>, będąc zobowiązani do zajmowania się sprawami majątkowymi <xAnon> Spółdzielni (...)</xAnon>, nadużywając udzielonych im uprawnień wyrządzili jej znaczną szkodę majątkową przekraczającą 200.000 zł., przy czym jak wyżej wykazano – przekroczyli oni granice dopuszczalnego ryzyka gospodarczego.</xText> <xText>Należy także zgodzić się z wywodami Sądu Wojewódzkiego, że całkowita bezmyślna uległość oskarżonego <xAnon>W. P.</xAnon> wobec oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon>, ślepa wiara w jego umiejętności oraz szczęście w interesach, nie może tego pierwszego w żaden sposób ekskulpować, był on bowiem osobą doświadczoną zawodowo i życiowo i miał nie tylko prawo, ale i obowiązek przeciwstawić się decyzjom Prezesa, które były niezgodne z interesem Spółdzielni.</xText> <xText>Podzielić natomiast Sąd Apelacyjny rozważania obrońcy oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon> co do brak podstaw do przypisania oskarżonemu winy umyślnej.</xText> <xText>Jak słusznie wskazano w apelacji, przyjmując istnienie zamiaru ewentualnego, sąd powinien w każdym wypadku wyjaśnić, dlaczego wyłączył działanie lekkomyślne, przy którym sprawca również możliwości popełnienia czynu zabronionego przewiduje, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że tego uniknie.</xText> <xText>Z ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż przyjmując zamiar ewentualny nie może domniemywać czy domyślać się zgody sprawcy na powstały skutek jego czynu,, lecz należy wykazać, że zgoda na skutek stanowiła jeden z elementów zachodzących w psychice sprawcy, natomiast rekonstrukcja procesu motywacyjnego zachodzącego w jego psychice musi z natury rzeczy opierać się przede wszystkim na analizie jego osobowości, a więc cech charakteru, usposobienia, poziomu umysłowego, reakcji emocjonalnych, stosunku do otoczenia, zachowania się w różnych sytuacjach życiowych. Dopiero suma tych danych osobo poznawczych w zestawieniu z wszystkimi okolicznościami popełnionego czynu daje podstawę do prawidłowej jego oceny od strony podmiotowej (poz. OSNKW 1974/1/5; OSNKW 1974/12/222). Oskarżony J. <xAnon>K.</xAnon> był osoba, która w sposób automatyczny, wykorzystując swoje pierwsze sukcesy gospodarcze, bez jakiegokolwiek liczenia się ze zdaniem innych (nawet statutowo powołanych do tego organów), z dużym rozmachem i głęboka wiarą we własne umiejętności i doświadczenie, niejako „na żywioł”, przystąpił do realizacji nowych wyzwań gospodarczych, całkowicie nowej rzeczywistości gospodarczej, licząc na to, że mimo wszystko mu się uda, bo jak sam twierdził, raz już rzeczy niemożliwej dokonał.</xText> <xText>Cały zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dał najmniejszych podstaw do przypuszczenia, iż działał on licząc na jakiekolwiek własne korzyści. Wszystko co zrobił, to czynił dla dobra Spółdzielni, której czuł się właścicielem i niepodzielnym władcą. Niewątpliwie obejmował on swoją świadomością zagrożenie jakie istnieje, możliwość całkowitej „plajty” Spółdzielni, jako że chyliła się ona i tak ku upadkowi, przewidywał więc możliwość powstania znacznej szkody, niemniej był przekonany (aczkolwiek z przyczyn wcześniej podanych – całkowicie bezpodstawnie), iż tego uniknie, bowiem do tej pory, wszystko ostatecznie kończyło się – dla niego i Spółdzielni – pomyślnie.</xText> <xText>Tak, z obiektywnego punktu widzenia, całkowicie nieuzasadniona wiara nie tyle we własne siły i umiejętności, ale przede wszystkim w szczęście i bezbłędną realizację dość wygórowanych i nie całkiem sprecyzowanych planów, nie może być oceniana w kategoriach godzenia się na wystąpienie skutku w postaci znacznej, przeważającej 200.000 zł. szkody majątkowej, ale jako element bezpodstawności przewidywania, iż skutek taki nie nastąpi.</xText> <xText>Podobnie oskarżony <xAnon>W. P.</xAnon>, działając zgodnie z wymaganiami, żądaniami i sugestiami <xAnon>J. K.</xAnon>, był przekonanym, że także i tym razem wszystko się powiedzie. Jako główny księgowy wiedział doskonale, iż w konsekwencji Spółdzielnia może ponieść szkodę, bowiem podejmowane decyzje są nazbyt ryzykowne, niemniej i on nie godził się na nastąpienie takiego skutku, lecz bezpodstawnie, ufając bezkrytycznie <xAnon>J. K.</xAnon>, liczył iż tego uniknie.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał, iż obaj oskarżeni dopuścili się przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 1;art. 1 § 3" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink> (…) działając nieumyślnie albowiem przewidując możliwość wyrządzenia Spółdzielni znacznej szkody majątkowej bezpodstawnie uznali, iż tego unikną, dlatego tez zmienił w tej części zaskarżony wyrok, uznając, iż podstawą wymiaru kary za to przestępstwo jest przepis art. 1 § 4 cyt. ustawy.</xText> <xText>Przechodząc do omówienia pozostałych zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon> na wstępie odnieść należy się do znajdującej się w aktach opinii biegłego <xAnon>E. W.</xAnon> (k. 1254-1263, 1278).</xText> <xText>Opinia ta, jak słusznie zauważył Sąd Wojewódzki jest jasna, pełna a wnioski w niej zawarte zasługują w pełni na akceptację. Biegły udzielił odpowiedzi na wszystkie postawione mu pytania, oczywiście te, na które zgodnie z udostępnionym mu materiałem dowodowym mógł udzielić odpowiedzi, uwzględnił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności i uzasadnił należycie wyrażone w niej oceny oraz poglądy.</xText> <xText>Na wyraźne żądanie oskarżonego biegły <xAnon>W.</xAnon> był wezwany na rozprawę i odniósł się do uwag poczynionych w związku z wydaną opinią i jak wnuka z protokołu rozprawy (k. 1278 odwrót) – strony oświadczyły, iż w ustnej opinii biegły ustosunkował się do tych kwestii, które budziły zastrzeżenia i nie domagają się dodatkowego uzupełnienia, a w takiej sytuacji musi budzić zdziwienie twierdzenie apelacji zarzucające przedmiotowej opinii niejasność.</xText> <xText>Jeżeli natomiast chodzi o przedstawione na piśmie przez oskarżonego <xAnon>J. K.</xAnon> zarzuty stawiane opinii, to nie stanowią one odrębnego dowodu, do którego sąd I instancji winien był odnieść się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, są one bowiem oświadczeniem oskarżonego, które znalazło swoje odbicie w jego wyjaśnieniach, a te przecież zostały szczegółowo w uzasadnieniu omówione.</xText> <xText>Rzeczywiście rację ma apelacja podnosząc, iż ustalenie sądu, będące powielaniem zawartego w opinii stwierdzenia biegłego o braku wpisu do rejestru handlowego zakupu udziałów <xAnon> (...)</xAnon> bez dostatecznego badania dokumentów źródłowych mogło doprowadzić w konsekwencji do błędu w ustaleniach faktycznych, niemniej błąd ten nie mógł mieć żadnego wpływu na treść wyroku, tym samym więc nie może być mowy o konieczności jego uchylenia.</xText> <xText>Częściowo należy także zgodzić się z wywodami apelacji kwestionującymi wysokość przyjętej przez sąd szkody. Jak już wyżej wykazano, przeznaczenie znacznej części zaciągniętego kredytu dewizowego na wykup udziałów <xAnon> (...)</xAnon> było decyzją całkowicie nietrafioną i zmniejszenie aktywów Spółdzielni o kwotę 781.208 zł. niewątpliwie należy potraktować jako wyrządzenie jej szkody w takiej wysokości. Pobranie z kasy <xAnon> (...)</xAnon> na rzecz <xAnon> (...)</xAnon> kwoty 52.000 zł. jest także szkodą jaką Spółdzielnia poniosła i w tej części apelacja nie kwestionuje poczynionych przez sąd ustaleń.</xText> <xText>Jeżeli natomiast chodzi o kwotę 26.410 zł. będącą częścią w <xAnon> (...)</xAnon> <xAnon>B.</xAnon>, to niewątpliwie jest ona nieuchronnym następstwem zaciągniętego pierwszego kredytu w wysokości 80.000 zł., nie zmienia to jednak faktu, iż zaciągnięcie tego ostatniego kredytu, a w konsekwencji zwiększenie pasywów Spółdzielni o kolejne 26.410 zł. było efektem tych samych, nietrafnych decyzji gospodarczych, które doprowadziły do zaciągnięcia kredytu dewizowego i jego nieracjonalnego rozdysponowania.</xText> <xText>Na marginesie należy zauważyć, iż oskarżony wcale nie musiał, zgodnie z zawartą ze <xAnon> (...)</xAnon> umową, zwracać zaliczki już w sierpniu 1992 r., chcąc jednak „wyjść z twarzą” wobec znanego mu właściciela spółki, nie zawahał się natychmiast wziąć kolejny kredyt, mimo iż wiedział, że sytuacja Spółdzielni jest już wręcz tragiczna.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zgodził się natomiast z zarzutem apelacji co do braku podstaw do przyjęcia wartości uiszczonego cła za sprowadzoną odzież, jako jednego ze składników szkody.</xText> <xText>Bezspornym jest, iż towar ten został następnie przekazany do sklepu Spółdzielni i tam sprzedany.</xText> <xText>Świadkowie: <xAnon>K. C.</xAnon> (k. 631) i <xAnon>B. G.</xAnon> (k. 613 t. V) twierdzili, iż sklep osiągnął duże dochody.</xText> <xText>Z faktu uiszczenia cła można więc wyciągnąć jedynie wniosek o osiągnięciu przez Spółdzielnię mniejszego od spodziewanego zysku, nie zaś o powstaniu szkody w takiej wysokości.</xText> <xText>To prawda, że przez szkodę majątkową jako skutek przestępstwa nadużycia zaufania należy rozumieć także utratę spodziewanych zysków, ale nie można sprowadzać tego pojęcia do sytuacji, jaka miała miejsce w przedmiotowej sprawie, bo przecież bez działania oskarżonego, w ogóle Spółdzielnia nie odniosłaby żadnych w tym zakresie korzyści.</xText> <xText>Z uwagi na powyższe, Sąd Apelacyjny także i w tej części zmienił zaskarżony wyrok i skorygował wartość szkody o kwotę 36.830,90 zł. – będącej równowartością uiszczonego cła, w pozostałym natomiast zakresie utrzymał tenże wyrok w mocy.</xText> <xText>W tym miejscu należy przejść do omówienia apelacji prokuratora, która zarzuca przede wszystkim rażącą niewspółmierność wymierzonych oskarżonym: <xAnon>J. K.</xAnon> i <xAnon>W. P.</xAnon> kar pozbawienia wolności.</xText> <xText>Gdyby Sąd Apelacyjny podzielił ocenę prawną zachowania się oskarżonych zaprezentowaną przez Sąd Wojewódzki, to apelacja prokuratora byłaby ze wszech miar słuszna, jednakże zawarte w miej wywody, w dużej mierze stały się bezprzedmiotowe, wobec uznania przez sąd odwoławczy, iż można oskarżonym przypisać jedynie winę nieumyślną.</xText> <xText>O stopniu społecznego niebezpieczeństwa poszczególnych przestępstw decyduje przede wszystkim sam ustawodawca, przewidując odpowiednie do tego stopnia granice zagrożenia karą. W przypadku, gdy ustawa przewiduje możliwość popełnienia jakiegoś przestępstwa z winy nieumyślnej, regułą jest, iż zagrożenie karne jest zdecydowanie łagodniejsze niż w przypadku takiego przestępstwa popełnionego z winy umyślnej i tak też się stało w przepisie <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 4" xIsapId="WDU19941260615" xTitle="Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego" xAddress="Dz. U. z 1994 r. Nr 126, poz. 615">art. 1 § 4 ustawy z 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego</xLexLink> (…)</xText> <xText>Skoro więc nastąpiła zmiana wyroku przez przyjęcie w instancji odwoławczej innej kwalifikacji prawnej, a różnice w zakresie zagrożenia karą w stosunku do poprzedniej przyjętej kwalifikacji prawnej są istotnej, to obowiązkiem sądu było także odpowiednie dostosowanie kary do ustawowego zagrożenia przewidzianego w nowo przyjętej kwalifikacji prawnej.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie, zadaniem Sądu Apelacyjnego, wymierzona oskarżonym przez sąd I instancji kara, była rzeczywiście rażąco łagodna, gdyby przyjąć za prawidłową przyjętą przez ten sąd kwalifikację prawna przypisanych oskarżonemu czynów, staje się ona jednak karą adekwatną do stopnia ich zawinienia i spełniającą wszystkie ustawowe wymogi w odniesieniu do kwalifikacji prawnej przyjętej przez sąd odwoławczym.</xText> <xText>Należy podnieść, iż aczkolwiek przekroczenie przez oskarżonych swoich uprawnień było rażące, podobnie jak naruszenie przez nich zasad ostrożnego zachowania się, co generalnie podnosi stopień społecznego niebezpieczeństwa popełnionego przez nich przestępstwa nieumyślnego, to jednak względy prognostyczne przemawiają za warunkowym zawieszeniem wykonania wymierzonych im kar pozbawienia wolności. Ich dotychczasowy tryb życia, dobre opinie, niekaralność – wszystko to przemawia za stwierdzeniem, iż mimo niewykonania kary, jej cele zostaną osiągnięte i oskarżeni na drogę przestępstwa nie powrócą.</xText> <xText>Na zakończenie należy odnieść się do podnoszonego przez prokuratora zarzuty obrazy <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink>, który został oceniony przez Sąd Apelacyjny za całkowicie chybiony.</xText> <xText>Konstrukcja przestępstwa ciągłego polega na tym, że szereg odrębnych czynów przestępnych przetworzonych i jednorazowych, które rozpatrywane oddzielnie stanowiłyby odrębne przestępstwa, jest traktowanych – pod pewnymi warunkami i w pewnych okolicznościach – jako jedno przestępstwo.</xText> <xText>Poszczególne działania oskarżonych, opisane szczegółowo przez sąd I instancji w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, nie stanowią odrębnych przestępstw, są jedynie elementami rozciągniętego w czasie ich działania, które oceniane całościowo, zostało uznane za przestępstwo nadużycia zaufania, a w takiej sytuacji nie sposób uznać, iż Sąd Wojewódzki dopuścił się obrazy <xLexLink xArt="art. 58" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 31/98 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 26 marca 1998r. Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz /spr./ SSA Barbara Suchowska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prok. Apel. Prokuratora Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 26 marca 1998r. sprawy: 1 J. K.ur. (...)wŚ., synaW.iM.oskarżonego zart. 266 § 1 kk i art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r.; 2 W. P.ur. (...)wZ., synaP.iK.oskarżonego zart. 266 § 1 kk i art. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994r.; 3 B. K.ur. (...)wB., synaP.iR.oskarżonego zart. 266 § 1 kk z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora co do oskarżonychJ. K.iW. P.oraz obrońców co do wszystkich oskarżonych od wyrokuSądu Wojewódzkiego w Bielsku-Białej z dnia 25 września 1997 r. sygn. akt III K 83/94 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż: a uniewinnia oskarżonych:J. K.,W. P.iB. K.od popełnienia przypisanych im przestępstw zart. 266 § kki w tej części kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa; b przyjmuje, że oskarżonyJ. K.swoim zachowaniem opisanym w pkt. 2 zaskarżonego wyroku, zaś oskarżonyW. P.– w pkt. 7 tegoż wyroku – wyczerpali znamiona przestępstwa zart. 1 § 4w zw. Zart. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.10.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego/Dz.U. Nr 126, poz. 615/, a podstawę karną wymiaru kary stanowi przepis art. 1 § 4 cytowanej ustawy; c ustala, iż szkoda wyrządzona przez oskarżonegoJ. K.wyniosła co najmniej 859.618,99 złotych, zaś przez oskarżonegoW. P.– 807.618,99 zł; 2 rozwiązuje orzeczenia o karach łącznych zawartych w pkt. 3 i 8 zaskarżonego wyroku, ustala jednocześnie iż orzeczenie o warunkowym zawieszeniu wykonania kar zawartych w pkt. 4 i 9 wyroku dotyczą kar orzeczonych w myśl art. 1 § 4 ustawy z dnia 12.10.1994 r.; 3 w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymuje w mocy; 4 zasądza od oskarżonegoJ. K.iW. P.na rzecz Skarbu Państwa po 1/3 części kosztów postępowania odwoławczego oraz opłatę za obie instancje w kwocie: - 1.150,- /tysiąc sto piędziesiąt/ złotych od oskarżonegoJ. K., 650, - /sześćset pięćdziesiąt/ złotych od oskarżonegoW. P.. II AKa 31/98 UZASADNIENIE Sąd Wojewódzki w Bielsku-Białej, wyrokiem z dnia 25.09.1997 r., sygn. III K 83/94 skazał: 1 J. K.: a za przestępstwo zart. 266 § 1 kkw zw. zart. 58 kkpolegające na tym, iż: w okresie od 12 maja do 24 sierpnia 1992 r. wB.działając w warunkach przestępstwa ciągłego oraz wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami - w dniu 12 maja 1992 r. wespół zeZ. T.jako prezes zarządu(...)wC.potwierdził w umowie zastawu bankowego do gwarancji bankowej nr(...)udzielonej przez CentralęBanku (...)wW.nieprawdę poprzez stwierdzenie, że wartość sprowadzonych linii technologicznych stanowiących przedmiot zabezpieczenia wynosi 2,5 mln marek niemieckich i jest zgodna z treścią kontraktu nr(...)z dnia 15 maja 1991 r. i umowy kredytowej z dnia 30 sierpnia 1991 r., - w dniach 17 lipca i 24 sierpnia 1992 r. wspólnie z innym członkiem zarząduZ. T.oraz głównym księgowymW. P., w umowach zastawu bankowego na rzeczBanku (...) OddziałwB., poświadczył nieprawdę co do własności maszyn stolarskich, stanowiących przedmiot zastawu bankowego – na karę 1 roku pozbawienia wolności, b za przestępstwo zart. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego(Dz. U. nr 126 ppz. 615) w zw. zart. 10 § 2 kkpolegające na tym, iż w okresie od maja 1991 r. do sierpnia 1992 r. wC.jako prezesRolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...)i z tego tytułu będąc obowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą tej Spółdzielni, nadużył udzielonych mu uprawnień, przez co wyrządził(...)szkodę majątkową w kwocie co najmniej 896.449,89 zł w ten sposób, że: - w dniu 15 maja 1991 roku wbrew uchwale nr(...)z 08.03.1991 r. ustalającej limit zobowiązań finansowych(...)na rok 1991, a nadto bez porozumienia z organami przedstawicielskimi tej Spółdzielni oraz wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania, zawarł kontrakt nr(...)z holenderskąfirmą (...)na zakup pięciu kompletnych linii technologicznych do wypieku pieczywa o wartości 2 534 500 DM, a następnie podjął decyzję o zaciągnięciu na ten cel kredytu dewizowego z tej samej wysokości wBanku (...) SAwL., w sytuacji gdySpółdzielnia (...)nie osiągała w zakresie swej działalności gospodarczej zysku, lecz straty, zaś do uruchomienia produkcji piekarniczej nie było żadnej bazy produkcyjnej i właściwego rozeznania rynków zbytu, przy czym po przyznaniu kredytu dewizowego w wysokości 2 534 500 DM, samowolnie podjął decyzję o jego rozdysponowaniu, wbrew treści umowy kredytowej i tak m.in.: - w dniu 21.10.1991 r. wspólnie z oskarżonymW. P.wykupił 74% udziałów w spółce z udziałem kapitału zagranicznegoA.z siedzibą wP., mimo bardzo złej kondycji finansowej z tej spółki zadłużenia w bankach w wysokości 781 208,39 zł, bezpodstawnie licząc na zwolnienie celne i podatkowe, a następnie spłacił to zadłużenieA.w dniach 28-30.10.1991 r., a w dniu 11.11.1991 r. cło i podatek w kwocie 36 830,90 zł za sprowadzoną z Holandii na rzeczA.odzież, zaś w okresie od 8-16.11.1991 r. pobrał z kasy(...)na rzeczA.w formie zaliczek 52 000 złotych, - w dniu 24 sierpnia 1992 r., wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania, mając przy tym świadomość zadłużenia wBanku (...)i bardzo złej kondycji finansowejSpółdzielni (...), wystąpił wraz z oskarżonymiW. P.iZ. T.do(...) Banku (...)wB.o kredyt płatniczy w wysokości 80 000 zł m. innymi pod zastaw nie należących do kredytobiorcy maszyn stolarskich, po czym wykorzystał go w sposób niezgodny z przeznaczeniem, przekazując pieniądze na kontoSpółki (...), a wobec niemożliwości spłaty zaciągniętego kredytu, mimo przeprowadzenia przez Bank postępowania windykacyjnego, wyrządził szkodę w kwocie 26 410 zł – na karę 2 lat pozbawienia wolności. Jako karę łączną orzeczono wobec oskarżonegoJ. K.karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 3 lata, jednocześnie orzeczono grzywnę w wysokości 10 000 zł z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 3 miesięcy i 10 dni, przyjmując 1 dzień tej kary za równoważny grzywnie w kwocie 100 złotych. 2)W. P.: a) za przestępstwo zart. 266 § 1 kkw zw. zart. 58 kkpolegające na tym, iż: w dniach 17 lipca i 24 sierpnia 1992 r. wB., działając w warunkach przestępstwa ciągłego oraz wspólnie i w porozumieniu zJ. K.iZ. T., w umowach zastawu bakowego na rzeczBanku (...) OddziałwB., jako główny księgowySpółdzielni (...)wC., poświadczył nieprawdę co do własności maszyn stolarskich, stanowiących przedmiot zastawu bankowego na karę 1 roku pozbawienia wolności. b) za przestępstwo zart. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.10.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnegow zw. zart. 10 § 2 kk, polegające na tym, iż: w okresie od sierpnia 1991 r. do sierpnia 1992 r. wC.jako główny księgowyRolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...), a przy tym zobowiązany uchwałą nr(...)walnego zgromadzenia przedstawicieli członków z dnia 8.03.1991 r. do przestrzegania limitu zobowiązań finansowych, jakie ta Spółdzielnia mogła podejmować w 1991 r., a więc będąc zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi(...), nadużył udzielonych mu uprawnień przez co wyrządził tej Spółdzielni szkodę majątkową w kwocie co najmniej 844449,89 zł. w ten sposób, że: a w dniu 30 sierpnia 191 r. wbrew cytowanej wyżej uchwale i bez porozumienia z właściwymi organami przedstawicielskimi Spółdzielni, a nadto wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania jako główny księgowy i pełnomocnik zarządu, podpisał wraz z oskarżonymZ. T., umowę kredytową zBankiem (...) SAwL.ma kwotę(...), przeznaczoną na zakup pięciu linii technologicznych do wypieku pieczywa, w sytuacji gdySpółdzielnia (...)nie osiągała w zakresie swej działalności gospodarczej zysku, lecz straty, zaś do uruchomienia produkcji piekarniczej nie było żadnej bazy produkcyjnej i właściwego rozeznania rynku zbytu, przy czym po przyznaniu kredytu podejmował czynności związane z jego rozdysponowaniem, wbrew treści umowy kredytowej i tak m. innymi: - w dniu 21.10.1991 r. wspólnie z oskarżonymJ. K.wykupił 74 % udziałów w spółce z udziałem kapitału zagranicznegoA.z siedzibą wP., mimo bardzo złej kondycji finansowej tej spółki i zadłużenia w bankach w wysokości 781208,99 złotych, bezpodstawnie licząc na zwolnienia celne i podatkowe, a następnie spłacił to zadłużenieA.w dniach 20 – 30 .10.1991 r. zaś w dniu 11.11.1991 r. cło i podatek w kwocie 36.830,90 zł., za sprowadzoną z Holandii na rzeczA.odzież. b w dniu 24.08.1992 r. wbrew zasadom racjonalnego gospodarowania, mając świadomość zadłużenia wBanku (...)i bardzo złej kondycji finansowej(...), wystąpił wraz z oskarżonymJ. K.iZ. T.do(...) Banku (...)wB.o kredyt płatniczy w kwocie 80.000 zł, m. innymi pod zastaw nie należących do kredytobiorcy maszyn stolarskich, przez co doprowadził do powstania szkody w kwocie 26.410 zł., mimo przeprowadzenia przez bank postępowania windykacyjnego, - na karę 2 lat pozbawienia wolności. Jako karę łączną wymierzono oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata, orzeczono nadto grzywnę w kwocie 5.000 zł., z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie 1 miesiąc i 20 dni zastępczej kary za równoważny grzywnie w kwocie 100 zł. Tymże wyrokiem skazanoB. K.za przestępstwo z art. 266 § 1 polegające na tym, iż w miesiącu sierpniu 1992 r. wC., jako inspektor Celny Urzędu Celnego wC., potwierdził nieprawdę na załączniku do umowy o ustanowieniu zastawu bankowego, stwierdzając, że maszyny stolarskie stanowiące przedmiot zastawu i znajdujące się na składzie celnymRolniczej Spółdzielni Produkcyjno – Usługowej (...)stanowią własność tej Spółdzielni, na karę 2.000 zł grzywny, z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na 20 dni zastępczej kary pozbawienia wolności, obciążając nadto wszystkich oskarżonych stosownymi kosztami sądowymi. Od wyroku tego apelacje wnieśli prokurator oraz obrońcy wszystkich oskarżonych. Apelacja prokuratora zarzuca: I obrazę przepisuart. 58 kpkpoprzez jego pominięcie przez sąd I instancji przy kwalifikacji czynów oskarżonychJ. K.iW. P.jako przestępstw zart. 1 § 1 i 3 ustawy z dn. 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego, podczas, gdy z przyjętych przez tenże sąd opisów czynów wynika wprost, że obaj oskarżeni działali w warunkach przestępstwa ciągłego; II rażącą łagodność wymierzonej przez sąd I instancji dlaJ. K.kary pozbawienia wolności za popełnione przez niego przestępstwo zart. 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego, a nadto rażącą łagodność kar łączonych pozbawienia wolności, wymierzonych przez tenże sąd oskarżonym:J. K.iW. P.– po 2 lata, podczas gdy za orzeczeniem znacznie surowszych tych kar przemawiał wysoki stopień społecznego niebezpieczeństwa ich czynów, wynikający z wielkiej wartości przedmiotu ich przestępstwa (896.449,89 PLN w przypadkuK., a 844.449,89 PLN w przypadkuP.), ciągłego charakteru ich przestępstw oraz faktu zajmowania przez nich funkcji w jednostce, na szkodę której działali (K.– prezes zarządu,P.– główny księgowy), co w konsekwencji prowadziło do braku podstaw zastosowania przy karze łącznej wobec obu oskarżonych zasady pełnej absorpcji. W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie: - oskarżonemuJ. K.za przypisane mu przez sąd I instancji przestępstwo zart. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczegow zw. zart. 58 kkkary pozbawienia wolności w rozmiarze 2 lata i 6 miesięcy; oskarżonemuJ. K.za przestępstwo zart. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczegow zw. zart. 58 kkoraz za przestępstwo zart. 266 § 1 kkw zw. zart. 58 kk– kary łącznej pozbawienia wolności w wysokości 3 lat; oskarżonemuW. P.za przestępstwo zart. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczegow zw. zart. 58 kkoraz za przestępstwo zart. 266 § 1 kkw zw. zart. 58 kk– kary łącznej pozbawienia wolności w wysokości 2 lat i 6 miesięcy. Apelacja obrońcy oskarżonegoJ. K.zarzuca: a obrazę przepisów prawa materialnego (art. 387 pkt 1 kpk), a w szczególnościart. 266 § 1 kk,art. 1 § 1 i 3 ustawy z dnia 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego(Dz. U. nr 126, poz. 615) orazart. 23 a kk; b obrazę przepisów postępowania (art. 387 pkt 2 kpk, a w szczególnościart. 3 § 3 kpki273 § 1 kpk); c błąd w ustaleniach faktycznych (art. 387 pkt 3 kpk), a w szczególności, że: - transakcja sprzedaży działu L.P.iZ. M.współce (...)nie została wpisana do rejestru handlowego, mimo istnienia takiego wpisu w rejestrze handlowym Sądu Rejonowego wK.oraz, że nie obejmowała nieruchomości wM.; zadłużeniaSpółki (...)nie znajdowało pokrycia w jej majątku trwałym, co w żaden sposób nie wynikało z dokumentów przedstawionych przy dokonywaniu transakcji oraz tzw. regwarancji kredytu dewizowego. W oparciu o te zarzuty apelacja wniosła o uniewinnienie oskarżonego od przypisanych mu czynów. Apelacja obrońcy oskarżonegoB. K.zarzuca wyrokowi: - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że oskarżony miał świadomość, że potwierdza nieprawdę na załączniku do umowy o ustanowieniu zastawu bankowego, mimo, że nie pozwalał na to zebrany w sprawie materiał dowodowy; obrazę przepisów postępowania, a w szczególnościart. 3 § 1, 4 § 1 kpk. Powołując się na powyższe zarzuty, apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego. Apelacja oskarżonegoW. P.zarzuca z kolei błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za postawę wyroku mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że oskarżony dopuścił się czynów zarzucanych mu w akcie oskarżenia, mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikającym z zebranego w sprawie materiału. W oparciu o ten zarzut apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Niewątpliwie rację ma obrońca oskarżonegoJ. K., wywodząc w apelacji, iż w świetle ustalonego orzeczenia Sądu Najwyższego brak jest podstaw do przypisania temuż oskarżonemu (podobnie jak oskarżonemuW. P.) przestępstwa zart. 266 § 1 kk. Z uwagi na fakt, iż prokurator przychylił się w tej części do wywodów obrońcy i także wniósł o uniewinnienie oskarżonychJ. K.iW. P.od przypisanego im przestępstwa zart. 266 § 1 kkwzw. Zart. 58 kk, szersze rozważania w tym przedmiocie wydają się zbędne, wystarczy powołanie się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12.III.1996 r. (OSNKW 1996, z. 3-4, poz. 17) oraz na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.X.1996r. OSNKW 1-2 z 1997r. poz. 8), zgodnie z którym, „upoważnienie” do wystawiania dokumentu, o którym, mowa wart. 266 § 1 kk, musi odnosić się do „poświadczenia” jakichś okoliczności, mających znaczenie prawne, a nie do „oświadczenia” ich we własnym interesie. Oskarżeni J.K.iW. P.w umowach zastawu bankowego z dnia 17 lipca i 24 sierpnia 1992 r. podali ewidentną nieprawdę co do własności maszyn stolarskich będących przedmiotem tego zastawu, a oskarżony J.K., poświadczył nadto w umowie zastawu bankowego do gwarancji bankowej nr 485 z dnia 12 maja 1992 r. nieprawdę przez stwierdzenie, iż wartość sprowadzonych linii technologicznych, będących przedmiotem zabezpieczenia wynosi 2,5 mln marek niemieckich, jednakże to „potwierdzenie” nie dotyczyło sfery interesów osób trzecich, którym oskarżeni coś by „poświadczyli”, a działali oni wyłącznie w celu zrealizowania cywilnoprawnej umowy o udzielenie kredytu – a nie jest przecież objęte penalizacją na podstawie przepisuart. 266 § 1 kkskładanie oświadczeń we własnym imieniu i we własnym sprawie. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku oskarżonegoB. K., który jako funkcjonariusz publicznysx (urzędnik celny) w swej działalności publicznej czerpał kompetencje do wystawienia dokumentu w sposób generalny z pełnionej funkcji i który w jednoznaczny sposób potwierdził oskarżonemuJ. K.na sporządzonym wykazie maszyn, będącym załącznikiem do umowy o ustanowienie zastawu bankowego nieprawdę, przez stwierdzenie, iż maszyny te sąwłasnościąSpółdzielni (...). Oczywiście nie sposób dać w tym miejscu wiarę oskarżonemu, iż uczynił to odruchowo, nie patrząc właściwie na treść wykazu, gdyż jak wykazał to sąd I instancji, sposób dokonania tego zapisu wykluczał wszelką przypadkowość, nie ma to jednak większego znaczenia dla oceny prawnej jego zachowania. Dokument, o którym mowa wart. 266 kk, musi nie tylko odpowiadać cechom wymienionym wart. 120 § 13 kk, lecz jak słusznie wskazuje apelacja obrońcy oskarżonegoB. K., musi to być ponadto dokument, który jest wystawiony przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę upoważnioną do tego, a nadto w swej treści zawierający poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości. Poświadczenie nieprawdy podpada pod przepisart. 266 kkzarówno wówczas, gdy poświadczenie to stanowi samoistny dokument, jak i wówczas, gdy stanowi ono integralną część innego dokumentu i byleby dany funkcjonariuszbył uprawniony do stwierdzenia tego rodzaju okoliczności. Skoro przedmiotem ochrony prawnej wart. 266 kkjest prawdziwość pism urzędowych i zaufanie do tego, co urzędowo w nich stwierdzono, nie każde „potwierdzenie” nieprawdziwych okoliczności, które w konsekwencji mają znaczenie prawne, przez funkcjonariusza publicznego, bądź to w dokumencie wystawionym przez niego, bądź przez inną osobę, będzie „poświadczenie nieprawdy” w rozumieniuart. 266 § 1 kk, ale jedynie takie, które dotyczy okoliczności, do stwierdzenia których dany funkcjonariusz był upoważniony, czy to z racji zakresu swoich obowiązków, czy wyraźnego polecenia przełożonego. Z jednoznacznych zeznań świadków:M. S.(k. 7),E. W.(k. 1300),B. L.(k. 1277) wynika, iż Urząd Celny nie jest uprawniony do wydawania zaświadczeń stwierdzających prawo własności określonych towarów znajdujących się naSkładzie (...), mógłby co najwyżej potwierdzić, że taki towar jest na składzie i kto jest jego dysponentem, ale takie potwierdzenie, o ile ma być wykorzystane poza Urzędem Celnym, musi być wydane w odpowiednim trybie i na pewno nie mógł tego dokonać skutecznie oskarżonyB. K.. Skoro więc oskarżony ten nie był uprawniony do stwierdzenia, iż będące na składzie celnym maszyny stolarskie są własnościąSpółdzielni (...), to takie jego „potwierdzenie” nie korzysta z domniemania prawdziwości, a tym samym oskarżony nie wyczerpał znamion przestępstwa zart. 266 § 1 kk. Sąd Apelacyjny rozważał, czy w takiej sytuacji nie można przypisać oskarżonemuB. K.przestępstwa zart. 246 § 1 kk, jako że będąc funkcjonariuszem publicznym w sposób ewidentny przekroczył on swoje uprawnienia, jednakże doszedł sąd do przekonania, iż nie sposób wykazać oskarżonemu, iż co najmniej godził się z działaniem na szkodę dobra społecznego lub jednostki, co jest jednym z podstawowych znamion przestępstwa służbowego. O rodzaju winy funkcjonariusza publicznego, który w pracy swej dopuścił się uchybień służbowych, decyduje całokształt okoliczności dotyczących zarówno samego czynu, jak i osoby sprawcy, a więc chodzi tu nie tylko o wagę samego zaniedbania i jego skutków, lecz także i o przyczyny tegoż uchybienia w pracy oraz o samego sprawcę i jego stosunek do powierzonych mu obowiązków. Skoro oskarżony jest długoletnim pracownikiem Urzędu Celnego, traktującym poważnie swą pracę i sumiennie na przestrzeni lat wykonującym ku zadowoleniu swych przełożonych nałożone nań obowiązki, cieszącym się jak najlepszą opinią – to na tle tych pozytywnych ocen brak jest jakichkolwiek podstaw do tego, by przypisane mu przekroczenie uprawnień w zakresie jego funkcji uznać za wynik złego zamiaru, nawet ewentualnego. Domniemanie, że każde formalne przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków służbowych stanowi samo przez się działanie na szkodę interesu publicznego i to zarówno pod względem podmiotowym jak i przedmiotowym, nie dałoby się pogodzić z materialną definicją przestępstwa (art. 1 kk) i pomijałoby oczywisty fakt, że oprócz odpowiedzialności karnej istnieje także odpowiedzialności służbowa czy dyscyplinarna (por. OSP 1976/6/122). OskarżonyB. K.niewątpliwie wiedział, do czego służy wykaz maszyn, gdyż wynikało to jednoznacznie z treści tego dokumentu i powinien był i mógł przewidzieć, że przez swoje „potwierdzenie” ułatwi uzyskanie kredytu bez należytego jego zabezpieczenia, czyli że działa na szkodę dobra społecznego – niemniej mógłby on odpowiadać za nieumyślne przestępstwo zart. 246 § 3 kkjedynie w przypadku wyrządzenia poważnej szkody – czego w przedmiotowej sprawie nie było. Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, iż uniewinnił oskarżonych od przypisanych im przestępstw zart. 286 § 1 kkw zw. zart. 58 kk, obciążając w tej części kosztami postępowania Skarb Państwa. Przechodząc w kolejności do omówienia pozostałych zarzutów apelacji obrońców oskarżonychJ. K.iW. P.na wstępie należy podkreślić, iż w sprawie jest bezspornym, iż obaj oskarżeni z racji pełnionych funkcji byli obowiązani do zajmowania się sprawami majątkowymiSpółdzielni (...)i że nadużyli swoich uprawnień postępując w sposób szczegółowo opisany w części dyspozycyjnej zaskarżonego wyroku i faktów tych apelacje w zasadzie nie kwestionują, dokonując jedynie odmiennej oceny prawnej zachowania oskarżonych. Nie może budzić także wątpliwości fakt, iż pobranie przezSpółdzielnię (...)kredytu dewizowego w wysokości 2,5 mln marek jego rozdysponowanie niezgodnie z przeznaczeniem i kolejne decyzje ściśle z tym związane, przyspieszyły ostateczny upadek Spółdzielni, której egzystencja była już i tak zagrożona – wynika to bowiem w sposób jednoznaczny z opinii biegłego (k. 1254-1263), jednocześnie jednak zebrany materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, iż wszystkie działania oskarżonych, a przede wszystkim oskarżonego J.K., podyktowane były chęcią ratowania Spółdzielni. Należy więc rozważyć w tym miejscu, co niewątpliwie winien był zrobić sąd I instancji czy działalność oskarżonych wyrządzająca w konsekwencji Spółdzielni znaczną szkodę majątkową nie została podjęta w ramach ryzyka gospodarczego – co wyłączałoby przecież bezprawność ich czynów. Nowoczesna działalność gospodarcza niewątpliwie wymaga rozwijania inicjatyw, nowatorstwa, poszukiwania rozwiązań optymalnych, tak więc niezbędnym warunkiem postępu w życiu gospodarczym jest często podejmowanie działania w granicach ryzyka. Podstawę wykładni elementów dopuszczalnego ryzyka gospodarczego i działania w jego granicach powinny stanowić zasady efektywnego gospodarowania mieniem społecznym, tak więc przyjęcie działania w granicach ryzyka gospodarczego jest możliwe wówczas, gdy działanie to było dopuszczalne wg aktualnego stanu wiedzy w danej dziedzinie, na który składa się m. in. zasób doświadczeń zawodowych i życiowych. Oskarżeni niewątpliwie byli osobami, dla których zajmowanie się majątkowymi sprawami określonej jednostki organizacyjnej nie było czymś nowym, czego musieli dopiero się uczyć i w żmudny sposób zdobywać w tym zakresie doświadczenia. Wręcz przeciwnie. Obaj od lat mieli kontrakt z tego rodzaju działalnością, a w szczególności mowa jest o oskarżonym J.K., który już od 1983r. pełnił funkcję prezesa Spółdzielni(...). Po 1989r. niewątpliwie zmieniły się warunki gospodarowania. Gospodarka rynkowa, która nagle zastąpiła doskonale znane oskarżonym rozdzielniki, nakazy, ulgi kredytowe, preferencje i inne tego typu elementy dawnego modelu gospodarczego, postawiła przed nimi nowe zadania, które jednak wymagały od nich podejmowania precedensowych decyzji, ale także szczególnej ostrożności wymaganej od „dobrego gospodarza” w każdych warunkach. I tej właśnie ostrożności oskarżonym zabrakło, co w konsekwencji spowodowało poważną szkodę wynikającą z nieprzemyślanych i nieostrożnych decyzji gospodarczych. Takimi decyzjami okazały się być: zaciągnięcie kredytu dewizowego w wysokości prawie 2,5 mln marek oraz sposób jego wykorzystania, a głównie zakup(...). Decyzja o zakupie kilku linii technologicznych do produkcji pieczywa bez należytego rozpoznania rynku, bez przegotowanego zaplecza produkcyjnego, a nawet bez skonkretyzowanych planów odnośnie czasu i miejsca uruchomienia produkcji i pobranie na ten cel bardzo wysokiego kredytu – w żaden sposób nie może być ocenione jako działanie w granicach ryzyka gospodarczego , bo już w momencie zawierania umowy kredytowej, niezależnie od późniejszego sprzecznego z jej treścią sposobu wykorzystania tegoż kredytu, nie został spełniony warunek poważnej przewagi prawdopodobieństwa korzyści nad prawdopodobieństwem mogącej wynikać szkody, który to warunek wynika z zasady, że ryzyko powinno w sumie być opłacalne. Z kolei rzeczywiste wykorzystanie tego kredytu, które przecież sprowadziło się do unieruchomienia i zaangażowania poważnych środków finansowych (ponad 8 mld starych zł.) na cele nieprodukcyjne współce (...), a tym samym pozbawieniaSpółdzielni (...)środków finansowych na jakikolwiek rozwój działalności handlowej, w zamian za bardzo enigmatycznie określone korzyści spodziewane w bliżej nieokreślonej przyszłości, było decyzją z punktu widzenia gospodarczego całkowicie błędną, nieuzasadnioną i jak trafnie określił ją biegłyW.w trakcie przesłuchania na rozprawie (k. 1278a) – spłacenie zadłużeń(...)było „wyrzucaniem pieniędzy w błoto”. Nie zmienia tego faktu podnoszona przez obrońcę oskarżonegoJ. K.okoliczność, iż w dacie zakupu spółki, wartość wykupionych udziałów, czyli inaczej mówiąc – spłaconych długów – znajdowała pokrycie w majątku trwałym tej półki. Faktem jest, iż znajdujący się w aktach operat szacunkowy określa wartość rynkową składnika budowlanego i działkiPrzedsiębiorstwa (...)na kwotę 7.280.618.690 zł. (k. 6645 t. IV), ale przecież należy podkreślić, iż kwota ta dotyczy jedynie majątku składającego się z wartości niepieniężnych, nie nadającego się do płacenia długów, tak więcSpółdzielnia (...)z chwilą zakupu(...)pozbawiła się środków finansowych na działalność bieżącą, a obaj oskarżeni doskonale zdawali sobie sprawę z faktu, iż ogólna sytuacja rynkowa utrudnia znalezienie kontrahenta gotowego nabyć środki trwałe, inwestycyjne – a co za tym idzie - doszło do zamrożenia dużej kwoty pieniężnej i sparaliżowania bieżącej działalności Spółdzielni. Nadzieje oskarżonych na ulgi celne i podatkowe okazały się być iluzoryczne i słusznie ocenione zostały przez Sąd Wojewódzki jako nieuzasadnione. Prawdą jest, iż art. 37 ust. 5 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym z dnia 4.VII.1991 r. był różnie interpretowany, niemniej zdaniem Sądu Apelacyjnego, wnikliwa analiza tych przepisów, dokonana z należytą ostrożnością, pozwoliłaby oskarżonym uniknąć błędu, tym bardziej, iż na co dzień mieli kontakt z Urzędem Celnym wC., który akurat żadnych wątpliwości interpretacyjnych w tym zakresie, od początku obowiązywania ustawy, nie miał. Należy zresztą zauważyć, iż jeszcze przed otrzymaniem decyzji Urzędu Celnego o odmowie zwolnienia od cła sprowadzonej odzieży z dnia 29.11.1991 r. (k. 722), w której zawarte prawidłową interpretację przepisów cyt. Ustawy,Spółka (...)wystąpiła w dniu 27.11.1991 r. z wnioskiem do Dyrekcji Urzędu Celnego o zwolnienie od cła sprowadzonych maszyn podnosząc, iż są one zakupem inwestycyjnym i nie będą podlegały dalszej odsprzedaży, że zakupione zostały ze środków trwałych i nie są aportem rzeczowym wspólnika (k. 136 t. I). Pismo to zostało podpisane przezM. W., a więc przez radcę prawnego, z którym oskarżony J.K.konsultował swoje decyzje, a z jego treści wynika jasno, iż jego autor miał należyte rozeznanie o warunkach skorzystania z ulg celnych, dlatego też dość ostrożnie należy traktować twierdzenie oskarżonegoJ. K.jakoby miał całkowitą pewność co do tego, iż kupując(...), kupuje na 100 % ulgi celne. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż odzież sprowadzona została w dniu 7.11.1991 r. i razem ze zgłoszeniem celnym, tego samego dnia, uiszczono należne cło, nie składając żadnego wniosku o zwolnienie, co może przecież świadczyć o tym, iż takiego zwolnienia się nie spodziewano i dopiero w kilka dni później (12.11.1991 r.) wystąpiono o zwrot cła, co z kolei wygląda na działanie wg zasady „co szkodzi spróbować”. Niezależnie jednak od powyższego, nawet przyjmując wersję oskarżonegoJ. K., iż po konsultacji z M.W.był pewien iż skorzysta z ulg podatkowych i celnych, to i tak w momencie wykupu(...), prawdopodobieństwo powstania z tego tytułu w mieniuSpółdzielni (...)poważnej szkody, znacznie przewyższało prawdopodobieństwo korzyści, jako że szkoda praktycznie już zaistniała, natomiast korzyść musiała być oceniana jako przyszła i niepewna. Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny podzielił w całości stanowisko sądu I instancji, iż oskarżeni J.K.iW. P., będąc zobowiązani do zajmowania się sprawami majątkowymiSpółdzielni (...), nadużywając udzielonych im uprawnień wyrządzili jej znaczną szkodę majątkową przekraczającą 200.000 zł., przy czym jak wyżej wykazano – przekroczyli oni granice dopuszczalnego ryzyka gospodarczego. Należy także zgodzić się z wywodami Sądu Wojewódzkiego, że całkowita bezmyślna uległość oskarżonegoW. P.wobec oskarżonegoJ. K., ślepa wiara w jego umiejętności oraz szczęście w interesach, nie może tego pierwszego w żaden sposób ekskulpować, był on bowiem osobą doświadczoną zawodowo i życiowo i miał nie tylko prawo, ale i obowiązek przeciwstawić się decyzjom Prezesa, które były niezgodne z interesem Spółdzielni. Podzielić natomiast Sąd Apelacyjny rozważania obrońcy oskarżonegoJ. K.co do brak podstaw do przypisania oskarżonemu winy umyślnej. Jak słusznie wskazano w apelacji, przyjmując istnienie zamiaru ewentualnego, sąd powinien w każdym wypadku wyjaśnić, dlaczego wyłączył działanie lekkomyślne, przy którym sprawca również możliwości popełnienia czynu zabronionego przewiduje, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że tego uniknie. Z ustalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż przyjmując zamiar ewentualny nie może domniemywać czy domyślać się zgody sprawcy na powstały skutek jego czynu,, lecz należy wykazać, że zgoda na skutek stanowiła jeden z elementów zachodzących w psychice sprawcy, natomiast rekonstrukcja procesu motywacyjnego zachodzącego w jego psychice musi z natury rzeczy opierać się przede wszystkim na analizie jego osobowości, a więc cech charakteru, usposobienia, poziomu umysłowego, reakcji emocjonalnych, stosunku do otoczenia, zachowania się w różnych sytuacjach życiowych. Dopiero suma tych danych osobo poznawczych w zestawieniu z wszystkimi okolicznościami popełnionego czynu daje podstawę do prawidłowej jego oceny od strony podmiotowej (poz. OSNKW 1974/1/5; OSNKW 1974/12/222). Oskarżony J.K.był osoba, która w sposób automatyczny, wykorzystując swoje pierwsze sukcesy gospodarcze, bez jakiegokolwiek liczenia się ze zdaniem innych (nawet statutowo powołanych do tego organów), z dużym rozmachem i głęboka wiarą we własne umiejętności i doświadczenie, niejako „na żywioł”, przystąpił do realizacji nowych wyzwań gospodarczych, całkowicie nowej rzeczywistości gospodarczej, licząc na to, że mimo wszystko mu się uda, bo jak sam twierdził, raz już rzeczy niemożliwej dokonał. Cały zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dał najmniejszych podstaw do przypuszczenia, iż działał on licząc na jakiekolwiek własne korzyści. Wszystko co zrobił, to czynił dla dobra Spółdzielni, której czuł się właścicielem i niepodzielnym władcą. Niewątpliwie obejmował on swoją świadomością zagrożenie jakie istnieje, możliwość całkowitej „plajty” Spółdzielni, jako że chyliła się ona i tak ku upadkowi, przewidywał więc możliwość powstania znacznej szkody, niemniej był przekonany (aczkolwiek z przyczyn wcześniej podanych – całkowicie bezpodstawnie), iż tego uniknie, bowiem do tej pory, wszystko ostatecznie kończyło się – dla niego i Spółdzielni – pomyślnie. Tak, z obiektywnego punktu widzenia, całkowicie nieuzasadniona wiara nie tyle we własne siły i umiejętności, ale przede wszystkim w szczęście i bezbłędną realizację dość wygórowanych i nie całkiem sprecyzowanych planów, nie może być oceniana w kategoriach godzenia się na wystąpienie skutku w postaci znacznej, przeważającej 200.000 zł. szkody majątkowej, ale jako element bezpodstawności przewidywania, iż skutek taki nie nastąpi. Podobnie oskarżonyW. P., działając zgodnie z wymaganiami, żądaniami i sugestiamiJ. K., był przekonanym, że także i tym razem wszystko się powiedzie. Jako główny księgowy wiedział doskonale, iż w konsekwencji Spółdzielnia może ponieść szkodę, bowiem podejmowane decyzje są nazbyt ryzykowne, niemniej i on nie godził się na nastąpienie takiego skutku, lecz bezpodstawnie, ufając bezkrytycznieJ. K., liczył iż tego uniknie. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał, iż obaj oskarżeni dopuścili się przestępstwa zart. 1 § 1 i 3 ustawy z 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego(…) działając nieumyślnie albowiem przewidując możliwość wyrządzenia Spółdzielni znacznej szkody majątkowej bezpodstawnie uznali, iż tego unikną, dlatego tez zmienił w tej części zaskarżony wyrok, uznając, iż podstawą wymiaru kary za to przestępstwo jest przepis art. 1 § 4 cyt. ustawy. Przechodząc do omówienia pozostałych zarzutów apelacji obrońcy oskarżonegoJ. K.na wstępie odnieść należy się do znajdującej się w aktach opinii biegłegoE. W.(k. 1254-1263, 1278). Opinia ta, jak słusznie zauważył Sąd Wojewódzki jest jasna, pełna a wnioski w niej zawarte zasługują w pełni na akceptację. Biegły udzielił odpowiedzi na wszystkie postawione mu pytania, oczywiście te, na które zgodnie z udostępnionym mu materiałem dowodowym mógł udzielić odpowiedzi, uwzględnił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności i uzasadnił należycie wyrażone w niej oceny oraz poglądy. Na wyraźne żądanie oskarżonego biegłyW.był wezwany na rozprawę i odniósł się do uwag poczynionych w związku z wydaną opinią i jak wnuka z protokołu rozprawy (k. 1278 odwrót) – strony oświadczyły, iż w ustnej opinii biegły ustosunkował się do tych kwestii, które budziły zastrzeżenia i nie domagają się dodatkowego uzupełnienia, a w takiej sytuacji musi budzić zdziwienie twierdzenie apelacji zarzucające przedmiotowej opinii niejasność. Jeżeli natomiast chodzi o przedstawione na piśmie przez oskarżonegoJ. K.zarzuty stawiane opinii, to nie stanowią one odrębnego dowodu, do którego sąd I instancji winien był odnieść się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, są one bowiem oświadczeniem oskarżonego, które znalazło swoje odbicie w jego wyjaśnieniach, a te przecież zostały szczegółowo w uzasadnieniu omówione. Rzeczywiście rację ma apelacja podnosząc, iż ustalenie sądu, będące powielaniem zawartego w opinii stwierdzenia biegłego o braku wpisu do rejestru handlowego zakupu udziałów(...)bez dostatecznego badania dokumentów źródłowych mogło doprowadzić w konsekwencji do błędu w ustaleniach faktycznych, niemniej błąd ten nie mógł mieć żadnego wpływu na treść wyroku, tym samym więc nie może być mowy o konieczności jego uchylenia. Częściowo należy także zgodzić się z wywodami apelacji kwestionującymi wysokość przyjętej przez sąd szkody. Jak już wyżej wykazano, przeznaczenie znacznej części zaciągniętego kredytu dewizowego na wykup udziałów(...)było decyzją całkowicie nietrafioną i zmniejszenie aktywów Spółdzielni o kwotę 781.208 zł. niewątpliwie należy potraktować jako wyrządzenie jej szkody w takiej wysokości. Pobranie z kasy(...)na rzecz(...)kwoty 52.000 zł. jest także szkodą jaką Spółdzielnia poniosła i w tej części apelacja nie kwestionuje poczynionych przez sąd ustaleń. Jeżeli natomiast chodzi o kwotę 26.410 zł. będącą częścią w(...)B., to niewątpliwie jest ona nieuchronnym następstwem zaciągniętego pierwszego kredytu w wysokości 80.000 zł., nie zmienia to jednak faktu, iż zaciągnięcie tego ostatniego kredytu, a w konsekwencji zwiększenie pasywów Spółdzielni o kolejne 26.410 zł. było efektem tych samych, nietrafnych decyzji gospodarczych, które doprowadziły do zaciągnięcia kredytu dewizowego i jego nieracjonalnego rozdysponowania. Na marginesie należy zauważyć, iż oskarżony wcale nie musiał, zgodnie z zawartą ze(...)umową, zwracać zaliczki już w sierpniu 1992 r., chcąc jednak „wyjść z twarzą” wobec znanego mu właściciela spółki, nie zawahał się natychmiast wziąć kolejny kredyt, mimo iż wiedział, że sytuacja Spółdzielni jest już wręcz tragiczna. Sąd Apelacyjny zgodził się natomiast z zarzutem apelacji co do braku podstaw do przyjęcia wartości uiszczonego cła za sprowadzoną odzież, jako jednego ze składników szkody. Bezspornym jest, iż towar ten został następnie przekazany do sklepu Spółdzielni i tam sprzedany. Świadkowie:K. C.(k. 631) iB. G.(k. 613 t. V) twierdzili, iż sklep osiągnął duże dochody. Z faktu uiszczenia cła można więc wyciągnąć jedynie wniosek o osiągnięciu przez Spółdzielnię mniejszego od spodziewanego zysku, nie zaś o powstaniu szkody w takiej wysokości. To prawda, że przez szkodę majątkową jako skutek przestępstwa nadużycia zaufania należy rozumieć także utratę spodziewanych zysków, ale nie można sprowadzać tego pojęcia do sytuacji, jaka miała miejsce w przedmiotowej sprawie, bo przecież bez działania oskarżonego, w ogóle Spółdzielnia nie odniosłaby żadnych w tym zakresie korzyści. Z uwagi na powyższe, Sąd Apelacyjny także i w tej części zmienił zaskarżony wyrok i skorygował wartość szkody o kwotę 36.830,90 zł. – będącej równowartością uiszczonego cła, w pozostałym natomiast zakresie utrzymał tenże wyrok w mocy. W tym miejscu należy przejść do omówienia apelacji prokuratora, która zarzuca przede wszystkim rażącą niewspółmierność wymierzonych oskarżonym:J. K.iW. P.kar pozbawienia wolności. Gdyby Sąd Apelacyjny podzielił ocenę prawną zachowania się oskarżonych zaprezentowaną przez Sąd Wojewódzki, to apelacja prokuratora byłaby ze wszech miar słuszna, jednakże zawarte w miej wywody, w dużej mierze stały się bezprzedmiotowe, wobec uznania przez sąd odwoławczy, iż można oskarżonym przypisać jedynie winę nieumyślną. O stopniu społecznego niebezpieczeństwa poszczególnych przestępstw decyduje przede wszystkim sam ustawodawca, przewidując odpowiednie do tego stopnia granice zagrożenia karą. W przypadku, gdy ustawa przewiduje możliwość popełnienia jakiegoś przestępstwa z winy nieumyślnej, regułą jest, iż zagrożenie karne jest zdecydowanie łagodniejsze niż w przypadku takiego przestępstwa popełnionego z winy umyślnej i tak też się stało w przepisieart. 1 § 4 ustawy z 12.X.1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego(…) Skoro więc nastąpiła zmiana wyroku przez przyjęcie w instancji odwoławczej innej kwalifikacji prawnej, a różnice w zakresie zagrożenia karą w stosunku do poprzedniej przyjętej kwalifikacji prawnej są istotnej, to obowiązkiem sądu było także odpowiednie dostosowanie kary do ustawowego zagrożenia przewidzianego w nowo przyjętej kwalifikacji prawnej. W przedmiotowej sprawie, zadaniem Sądu Apelacyjnego, wymierzona oskarżonym przez sąd I instancji kara, była rzeczywiście rażąco łagodna, gdyby przyjąć za prawidłową przyjętą przez ten sąd kwalifikację prawna przypisanych oskarżonemu czynów, staje się ona jednak karą adekwatną do stopnia ich zawinienia i spełniającą wszystkie ustawowe wymogi w odniesieniu do kwalifikacji prawnej przyjętej przez sąd odwoławczym. Należy podnieść, iż aczkolwiek przekroczenie przez oskarżonych swoich uprawnień było rażące, podobnie jak naruszenie przez nich zasad ostrożnego zachowania się, co generalnie podnosi stopień społecznego niebezpieczeństwa popełnionego przez nich przestępstwa nieumyślnego, to jednak względy prognostyczne przemawiają za warunkowym zawieszeniem wykonania wymierzonych im kar pozbawienia wolności. Ich dotychczasowy tryb życia, dobre opinie, niekaralność – wszystko to przemawia za stwierdzeniem, iż mimo niewykonania kary, jej cele zostaną osiągnięte i oskarżeni na drogę przestępstwa nie powrócą. Na zakończenie należy odnieść się do podnoszonego przez prokuratora zarzuty obrazyart. 58 kk, który został oceniony przez Sąd Apelacyjny za całkowicie chybiony. Konstrukcja przestępstwa ciągłego polega na tym, że szereg odrębnych czynów przestępnych przetworzonych i jednorazowych, które rozpatrywane oddzielnie stanowiłyby odrębne przestępstwa, jest traktowanych – pod pewnymi warunkami i w pewnych okolicznościach – jako jedno przestępstwo. Poszczególne działania oskarżonych, opisane szczegółowo przez sąd I instancji w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, nie stanowią odrębnych przestępstw, są jedynie elementami rozciągniętego w czasie ich działania, które oceniane całościowo, zostało uznane za przestępstwo nadużycia zaufania, a w takiej sytuacji nie sposób uznać, iż Sąd Wojewódzki dopuścił się obrazyart. 58 kk. Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000043_1999_Uz_1999-04-08_001

II AKa 43/99

1999-04-08 02:00:00.0 CEST

2013-03-21 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:53:56.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 43/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 kwietnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Marek Michniewicz Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 1999r. sprawy z wniosku B. M. o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za represjonowanie i śmierć W. J. z powodu apelacji wniesionej przez pe

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000043"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 43/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 8 kwietnia 1999 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SSA Marek Michniewicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 1999r. sprawy z wniosku</xText> <xText><xAnon>B. M.</xAnon>o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za represjonowanie i śmierć <xAnon>W. J.</xAnon></xText> <xText>z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 24 września 1998r., sygn. akt XVI1 Ko 65/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 43/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawczyni <xAnon>B. M.</xAnon>jest córką <xAnon>E. B. (1)</xAnon>z drugiego jej małżeństwa z <xAnon>E. B. (2)</xAnon>. Z tego związku urodził się również syn <xAnon>S. B.</xAnon>. <xAnon>E. B. (1)</xAnon>wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie 120.000 zł za pobyt w areszcie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w <xAnon>Z.</xAnon>od 9 grudnia 1945r. jej pierwszego męża <xAnon>W. J.</xAnon>, który umarł tam w wyniku pobicia w dniu 14 stycznia 1946r. W toku postępowania <xAnon>E. B. (1)</xAnon>zmarła, w związku z czym sąd wojewódzki jej wniosek pozostawił bez rozpoznania. W tej sytuacji z wnioskami o odszkodowanie i zadośćuczynienie należne po <xAnon>W. J.</xAnon>, gdyby uznano go za represjonowanego wystąpili <xAnon>E. B. (2)</xAnon>, <xAnon>S. B.</xAnon>i <xAnon>B. M.</xAnon>. Swoje żądania uzasadnili tym, że skoro także roszczenie przysługiwało <xAnon>E. B. (1)</xAnon>, to oni nabyli po niej spadek po 1/3 części na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 27 stycznia 1998r. (sygn. akt I Ns 889/97).</xText> <xText>W/wymienionym wyrokiem z 24 września 1998r. sąd wojewódzki wnioski oddalił. W jego motywach wyraził pogląd, że zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149) zwanej dalej lutową, uprawnienie do odszkodowania w razie śmierci represjonowanego przechodzi tylko na jego małżonka, dzieci i rodziców i nie należy do spadku po nich.</xText> <xText>Od tego wyroku apelację złożył pełnomocnik wnioskodawczyni <xAnon>B. M.</xAnon>. Zarzuca w niej naruszenie prawa materialnego i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku oraz zasądzenie dla <xAnon>B. M.</xAnon>stosownego odszkodowania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył: Apelacja nie jest zasadna.</xText> <xText>Wbrew odmiennym zawartym w jej uzasadnieniu twierdzeniom, sąd wojewódzki poddał wszechstronnej i wnikliwej analizie orzecznictwo oraz praktykę sądową dotyczącą zagadnienia prawnego, o które chodzi w sprawie. Zwrócił też uwagę na niejednolitość orzecznictwa Sąd Najwyższego w omawianym zakresie, w szczególności zaś nie podzielił poglądu tegoż sądu zawartego w uchwale z 5 października 1995r. (OSNKW 1995, z.11-12, poz. 75) o tym, że takie roszczenia należą do spadku po uprawnionych następcach osoby represjonowanej.</xText> <xText>Poglądowi prawnemu zajętemu przez sąd wojewódzki w konkretnej sprawie nie można odmówić waloru słuszności. Wnioskodawczyni <xAnon>B. M.</xAnon>urodziła się ponad pięć lat po śmierci <xAnon>W. J.</xAnon>. Tak ona jak i pozostali wnioskodawcy, którzy nie złożyli apelacji są osobami dla tegoż zmarłego zupełnie obcymi. Nie negując w pewnym zakresie cywilno-prawnego charakteru roszczeń wynikających z ustawy lutowej odnoszącego się zwłaszcza do ustalenia zaistnienia szkody oraz rozmiaru krzywdy, wysokości odszkodowania, czy też nadużycia prawa w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 kc</xLexLink>, to nie może to oznaczać, iż ten stan rzeczy odnosi się także do instytucji spadkobrania. Cytowany bowiem przepis art. 8 ust. 1 ustawy lutowej jednoznacznie i wyraźnie zawęża krąg osób uprawnionych do odszkodowania stwierdzając, że w razie śmierci represjonowanego, uprawnienie to przechodzi tylko na małżonka, dzieci i rodziców. Wyłączone są tu zatem osoby obce. Intencją tej ustawy jest by w razie śmierci represjonowanego z odszkodowania i zadośćuczynienia korzystały tylko osoby mu najbliższe, które żyły w tym czasie i cierpiały z powodu represjonowania ich męża, ojca lub dzieci. Nie ma żadnego racjonalnego powodu, który przemawiałby za tym, że korzyść materialną na takim uregulowaniu prawnym osiągnąć mogą osoby inne. Ponieważ apelacja jak też treść wniosków powołuje się także na to, że <xAnon>E. B. (1)</xAnon>wyraziła życzenie, by za uzyskane przez <xAnon>B. M.</xAnon>, <xAnon>S. B.</xAnon>i <xAnon>E. B. (2)</xAnon>odszkodowanie wystawili pomnik dla upamiętnienia <xAnon>W. J.</xAnon>(k.66), należy zająć stanowisko i w tej kwestii.</xText> <xText>Skoro stwierdzono niezasadność roszczeń tych osób, to dla takiego rozstrzygnięcia nie ma znaczenia to co deklarowała <xAnon>E. B. (1)</xAnon>przeznaczenie odszkodowania, które wedle treści jej testamentu otrzymać mieli wnioskodawcy.</xText> <xText>Nadto zauważyć należy, że niezależnie od odszkodowania i zadośćuczynienia, sąd może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej (art. 9 i 11 ust. 2 ustawy lutowej). Z tym odrębnym jak z tego wynika roszczeniem wystąpić jednak mogą krewni w linii prostej, przysposabiający lub przysposobiony, rodzeństwo oraz małżonka, jak również organizacja zrzeszająca osoby represjonowane za działalność niepodległościową (art. 3 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i 2 ustawy lutowej).</xText> <xText>Taką uprawnioną osobą nie jest więc wnioskodawczyni, ani pozostali wnioskodawcy.</xText> <xText>Z tych powodów orzec należało jak w części dyspozytywnej wyroku. <xBRx/>O kosztach postępowania za instancję odwoławczą orzeczono w myśl art. 13 tejże ustawy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 43/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 kwietnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Marek Michniewicz Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 1999r. sprawy z wniosku B. M.o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za represjonowanie i śmierćW. J. z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 24 września 1998r., sygn. akt XVI1 Ko 65/98 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 2 obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego. II AKa 43/99 UZASADNIENIE WnioskodawczyniB. M.jest córkąE. B. (1)z drugiego jej małżeństwa zE. B. (2). Z tego związku urodził się również synS. B..E. B. (1)wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie 120.000 zł za pobyt w areszcie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego wZ.od 9 grudnia 1945r. jej pierwszego mężaW. J., który umarł tam w wyniku pobicia w dniu 14 stycznia 1946r. W toku postępowaniaE. B. (1)zmarła, w związku z czym sąd wojewódzki jej wniosek pozostawił bez rozpoznania. W tej sytuacji z wnioskami o odszkodowanie i zadośćuczynienie należne poW. J., gdyby uznano go za represjonowanego wystąpiliE. B. (2),S. B.iB. M.. Swoje żądania uzasadnili tym, że skoro także roszczenie przysługiwałoE. B. (1), to oni nabyli po niej spadek po 1/3 części na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 27 stycznia 1998r. (sygn. akt I Ns 889/97). W/wymienionym wyrokiem z 24 września 1998r. sąd wojewódzki wnioski oddalił. W jego motywach wyraził pogląd, że zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149) zwanej dalej lutową, uprawnienie do odszkodowania w razie śmierci represjonowanego przechodzi tylko na jego małżonka, dzieci i rodziców i nie należy do spadku po nich. Od tego wyroku apelację złożył pełnomocnik wnioskodawczyniB. M.. Zarzuca w niej naruszenie prawa materialnego i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku oraz zasądzenie dlaB. M.stosownego odszkodowania. Sąd Apelacyjny zważył: Apelacja nie jest zasadna. Wbrew odmiennym zawartym w jej uzasadnieniu twierdzeniom, sąd wojewódzki poddał wszechstronnej i wnikliwej analizie orzecznictwo oraz praktykę sądową dotyczącą zagadnienia prawnego, o które chodzi w sprawie. Zwrócił też uwagę na niejednolitość orzecznictwa Sąd Najwyższego w omawianym zakresie, w szczególności zaś nie podzielił poglądu tegoż sądu zawartego w uchwale z 5 października 1995r. (OSNKW 1995, z.11-12, poz. 75) o tym, że takie roszczenia należą do spadku po uprawnionych następcach osoby represjonowanej. Poglądowi prawnemu zajętemu przez sąd wojewódzki w konkretnej sprawie nie można odmówić waloru słuszności. WnioskodawczyniB. M.urodziła się ponad pięć lat po śmierciW. J.. Tak ona jak i pozostali wnioskodawcy, którzy nie złożyli apelacji są osobami dla tegoż zmarłego zupełnie obcymi. Nie negując w pewnym zakresie cywilno-prawnego charakteru roszczeń wynikających z ustawy lutowej odnoszącego się zwłaszcza do ustalenia zaistnienia szkody oraz rozmiaru krzywdy, wysokości odszkodowania, czy też nadużycia prawa w rozumieniuart. 5 kc, to nie może to oznaczać, iż ten stan rzeczy odnosi się także do instytucji spadkobrania. Cytowany bowiem przepis art. 8 ust. 1 ustawy lutowej jednoznacznie i wyraźnie zawęża krąg osób uprawnionych do odszkodowania stwierdzając, że w razie śmierci represjonowanego, uprawnienie to przechodzi tylko na małżonka, dzieci i rodziców. Wyłączone są tu zatem osoby obce. Intencją tej ustawy jest by w razie śmierci represjonowanego z odszkodowania i zadośćuczynienia korzystały tylko osoby mu najbliższe, które żyły w tym czasie i cierpiały z powodu represjonowania ich męża, ojca lub dzieci. Nie ma żadnego racjonalnego powodu, który przemawiałby za tym, że korzyść materialną na takim uregulowaniu prawnym osiągnąć mogą osoby inne. Ponieważ apelacja jak też treść wniosków powołuje się także na to, żeE. B. (1)wyraziła życzenie, by za uzyskane przezB. M.,S. B.iE. B. (2)odszkodowanie wystawili pomnik dla upamiętnieniaW. J.(k.66), należy zająć stanowisko i w tej kwestii. Skoro stwierdzono niezasadność roszczeń tych osób, to dla takiego rozstrzygnięcia nie ma znaczenia to co deklarowałaE. B. (1)przeznaczenie odszkodowania, które wedle treści jej testamentu otrzymać mieli wnioskodawcy. Nadto zauważyć należy, że niezależnie od odszkodowania i zadośćuczynienia, sąd może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie w całości lub w części kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej (art. 9 i 11 ust. 2 ustawy lutowej). Z tym odrębnym jak z tego wynika roszczeniem wystąpić jednak mogą krewni w linii prostej, przysposabiający lub przysposobiony, rodzeństwo oraz małżonka, jak również organizacja zrzeszająca osoby represjonowane za działalność niepodległościową (art. 3 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i 2 ustawy lutowej). Taką uprawnioną osobą nie jest więc wnioskodawczyni, ani pozostali wnioskodawcy. Z tych powodów orzec należało jak w części dyspozytywnej wyroku.O kosztach postępowania za instancję odwoławczą orzeczono w myśl art. 13 tejże ustawy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000072_1999_Uz_1999-05-13_001

II AKa 72/99

1999-05-13 02:00:00.0 CEST

2013-03-21 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:55:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 72/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 maja 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Marek Michniewski (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 13 maja 1999r. sprawy z wniosku C. B. i J. B. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę po K. B. w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej z dnia 2

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000072"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 72/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 13 maja 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 maja 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>C.</xAnon> <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>J. B.</xAnon> o odszkodowanie i<xBRx/> zadośćuczynienie za doznaną krzywdę po <xAnon>K. B.</xAnon> w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149 z 1991r. z późniejszymi zmianami)</xText> <xText>z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku - Białej</xText> <xText>z dnia 04 lutego 1999 r. sygn. akt III Ko 218/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>II AKa 72/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 4 lutego 1999 r. oddalono wniosek <xAnon>C. B.</xAnon> oraz <xAnon>J. B.</xAnon> o zasądzenie odszkodowania w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej związane z represjami jakich doznali ze strony organów sądowych ówczesnego <xAnon> Związku (...)</xAnon> w okresie od 20 września 1939 r. /data aresztowania zatrzymania <xAnon>J. F.</xAnon> – kapitana Wojska Polskiego/ oraz jego stracenia co nastąpiło na terenie <xAnon>C.</xAnon> w 1940 r., a co do <xAnon>K. B.</xAnon> deportowanie jej w 1940 r. do ZSRR, a następnie skazanie w 1943 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności za odmowę przyjęcia radzieckiego dowodu osobistego.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawców w części dotyczącej odmowy odszkodowania za represje jakich doznała <xAnon>K. B.</xAnon>.</xText> <xText>Apelacja zarzuca:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść tego orzeczenia polegający na przyjęciu, <xBRx/>że represje dotknęły rodzinę wnioskodawców w latach 1939 – 1940.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Podnosząc ten zarzut autor apelacji wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku <xBRx/>w szczególności z tego powodu, iż Sąd I instancji przyjął, że represje /wobec <xAnon>K. B.</xAnon>/ miały miejsce w 1939 – 1940 r., podczas gdy <xAnon>K. B.</xAnon> przebywała <xBRx/>w więzieniu radzieckim od 13 marca 1943 r. do 9 maja 1944 r. i należy to uważać jako kontynuację represji, które miały miejsce w latach 1939 i 1940 r. na terytorium Państwa Polskiego w granicach określonych Traktatem Ryskim.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Zażalenie nie jest zasadne.</xText> <xText>Omawiana wyżej kwestia jest uregulowana w znowelizowanym <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. 2 b" xIsapId="WDU19980970604" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 97, poz. 604">art. 8 ust. 2a <xBRx/>i 2b</xLexLink> /<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19980970604" xTitle="Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 97, poz. 604">ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> Dz. U. Nr 97 poz. 604/.</xText> <xText>Z akt sprawy wynika, iż jeżeli chodzi o <xAnon>K. B.</xAnon> te represje miały mieć postać:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>w 1940 r. została deportowana z <xAnon>T.</xAnon>do <xAnon>N.</xAnon>, a następnie do <xAnon>T.(1)</xAnon> /k. 7v/,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>dnia 23 marca 1943 r. została skazana przez Sąd Ludowy 3 – go Obwodu dla miasta <xAnon>M.</xAnon>z <xLexLink xArt="cz. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 67 – 1 cz. II Kodeksu karnego</xLexLink> Turkmeńskiej Republiki Radzieckiej na karę 2 lat pozbawienia wolności, którą odbyła <xBRx/>od 13 marca 1943 r. do 9 maja 1944 r. za naruszenie obowiązku posiadania dowodu osobistego /rep. turkmeńskiej wzgl. Radzieckiej k. 2-4 akt <xBRx/>SW w Bielsku – Białej sygn. III Ko 219/98/.</xText> </xUnit> <xText>Oby tych represji nie można jednak z sobą wiązać, bo przecież pierwsza z nich nie spowodowała automatycznego niejako skazania przez tzw. Sąd <xAnon> (...)</xAnon> Turkmeńskiej Republiki Radzieckiej.</xText> <xText>Odnośnie sytuacji opisanej w punkcie 1 miała ona miejsce w <xAnon>T.</xAnon>, a więc na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim i chodzi w tym wypadku o rok 1940.</xText> <xText>Aby można było uwzględnić wniosek o odszkodowanie, zgodnie z treścią <xBRx/>art. 8 ust. 2a, Skarb Państwa ponowi odpowiedzialność za represje stosowane wobec obywateli polskich w okresie od 1 stycznia 1944 r. do 31 grudnia 1956 r. przy czym wymogiem koniecznym jest stosowanie represji na terytorium Polski.</xText> <xText>Jedynie w 1940 r. można by przyjąć, iż represje wobec <xAnon>K. B.</xAnon> stosowane były na terytorium Państwa Polskiego, ale nie spełnia to formalnego wymogu z art. 8 ust. 2a stosowania represji w okresie od 1 stycznia 1944 r. do <xBRx/>31 grudnia 1956 r.</xText> <xText>Jeżeli chodzi o kwestię opisaną w punkcie 2, to również roszczenie jest bezzasadne, chociażby z tego formalnego powodu, iż skazanie <xAnon>K. B.</xAnon>przez tzw. Sąd Ludowy jak i odbywanie kar więzienia miało miejsce poza terytorium Polski, co również powoduje brak przesłanek z art./ 8 ust. 2a do zasądzenia odszkodowania <xBRx/>i jedynie w tym fragmencie uzasadnienie Sądu Okręgowego wymagało uzupełnienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 72/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 maja 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Marek Michniewski (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 13 maja 1999r. sprawy z wnioskuC.B.iJ. B.o odszkodowanie izadośćuczynienie za doznaną krzywdę poK. B.w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149 z 1991r. z późniejszymi zmianami) z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku - Białej z dnia 04 lutego 1999 r. sygn. akt III Ko 218/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 72/99 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 4 lutego 1999 r. oddalono wniosekC. B.orazJ. B.o zasądzenie odszkodowania w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej związane z represjami jakich doznali ze strony organów sądowych ówczesnegoZwiązku (...)w okresie od 20 września 1939 r. /data aresztowania zatrzymaniaJ. F.– kapitana Wojska Polskiego/ oraz jego stracenia co nastąpiło na terenieC.w 1940 r., a co doK. B.deportowanie jej w 1940 r. do ZSRR, a następnie skazanie w 1943 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności za odmowę przyjęcia radzieckiego dowodu osobistego. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawców w części dotyczącej odmowy odszkodowania za represje jakich doznałaK. B.. Apelacja zarzuca: - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść tego orzeczenia polegający na przyjęciu,że represje dotknęły rodzinę wnioskodawców w latach 1939 – 1940. Podnosząc ten zarzut autor apelacji wnosi o uchylenie zaskarżonego wyrokuw szczególności z tego powodu, iż Sąd I instancji przyjął, że represje /wobecK. B./ miały miejsce w 1939 – 1940 r., podczas gdyK. B.przebywaław więzieniu radzieckim od 13 marca 1943 r. do 9 maja 1944 r. i należy to uważać jako kontynuację represji, które miały miejsce w latach 1939 i 1940 r. na terytorium Państwa Polskiego w granicach określonych Traktatem Ryskim. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Zażalenie nie jest zasadne. Omawiana wyżej kwestia jest uregulowana w znowelizowanymart. 8 ust. 2ai 2b/ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa PolskiegoDz. U. Nr 97 poz. 604/. Z akt sprawy wynika, iż jeżeli chodzi oK. B.te represje miały mieć postać: 1 w 1940 r. została deportowana zT.doN., a następnie doT.(1)/k. 7v/, 2 dnia 23 marca 1943 r. została skazana przez Sąd Ludowy 3 – go Obwodu dla miastaM.zart. 67 – 1 cz. II Kodeksu karnegoTurkmeńskiej Republiki Radzieckiej na karę 2 lat pozbawienia wolności, którą odbyłaod 13 marca 1943 r. do 9 maja 1944 r. za naruszenie obowiązku posiadania dowodu osobistego /rep. turkmeńskiej wzgl. Radzieckiej k. 2-4 aktSW w Bielsku – Białej sygn. III Ko 219/98/. Oby tych represji nie można jednak z sobą wiązać, bo przecież pierwsza z nich nie spowodowała automatycznego niejako skazania przez tzw. Sąd(...)Turkmeńskiej Republiki Radzieckiej. Odnośnie sytuacji opisanej w punkcie 1 miała ona miejsce wT., a więc na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim i chodzi w tym wypadku o rok 1940. Aby można było uwzględnić wniosek o odszkodowanie, zgodnie z treściąart. 8 ust. 2a, Skarb Państwa ponowi odpowiedzialność za represje stosowane wobec obywateli polskich w okresie od 1 stycznia 1944 r. do 31 grudnia 1956 r. przy czym wymogiem koniecznym jest stosowanie represji na terytorium Polski. Jedynie w 1940 r. można by przyjąć, iż represje wobecK. B.stosowane były na terytorium Państwa Polskiego, ale nie spełnia to formalnego wymogu z art. 8 ust. 2a stosowania represji w okresie od 1 stycznia 1944 r. do31 grudnia 1956 r. Jeżeli chodzi o kwestię opisaną w punkcie 2, to również roszczenie jest bezzasadne, chociażby z tego formalnego powodu, iż skazanieK. B.przez tzw. Sąd Ludowy jak i odbywanie kar więzienia miało miejsce poza terytorium Polski, co również powoduje brak przesłanek z art./ 8 ust. 2a do zasądzenia odszkodowaniai jedynie w tym fragmencie uzasadnienie Sądu Okręgowego wymagało uzupełnienia.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000115_1999_Uz_1999-05-20_001

II AKa 115/99

1999-05-20 02:00:00.0 CEST

2013-03-26 02:01:00.0 CET

2014-07-23 09:54:43.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 115/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 maja 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Marek Michniewski Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSO del. Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 20 maja 1999r. sprawy z wniosku B. S. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowic

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000115"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 115/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 maja 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> <xText>SSO del. Paweł Węgrzynek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 maja 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>B. S.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 10 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 459/96</xText> <xText/> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w pkt. 1 w ten sposób, że zasądzone odszkodowanie i zadośćuczynienie podwyższa do kwoty 1.350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 20 maja 1999r., zaś kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>II AKa 115/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawczyni <xAnon>B. S.</xAnon>wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz kwoty 10.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za pobyt w areszcie i skazanie jej ojca <xAnon>P. S.</xAnon>orzeczeniem Komisji Specjalnej w <xAnon>R.</xAnon>z dnia 3 stycznia 1953r.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 10 marca 1999r. sygn. XVI 1Ko 459/96, Sąd Okręgowy <xBRx/>w Katowicach:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>B. S.</xAnon>, córki <xAnon>P.</xAnon>i <xAnon>S.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon>kwotę 1.150 zł tu tłem odszkodowania i zadośćuczynienia za represjonowanie <xAnon>P. S.</xAnon>, syna <xAnon>M.</xAnon>i <xAnon>M.</xAnon><xAnon>ur. (...)</xAnon>z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>w pozostałej części żądanie wniosku oddalił;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Wyrok ten w całości na korzyść wnioskodawczyni <xAnon>B. S.</xAnon> zaskarżył Prokurator Okręgowy w Katowicach, zarzucając obrazę prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 8 ust. 1 zd. 2" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 zdanie 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> /Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zmianami/, poprzez wyrażenie błędnego poglądu prawnego, jakoby uprawnienie do dochodzenia roszczeń z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikające z powołanej ustawy przysługuje osobom innym niż wymienione w powołanym przepisie, podczas gdy prawidłowa jego wykładnia prowadzi do wniosku, iż uprawnienie to przysługuje wyłącznie małżonkowi, dzieciom i rodzicom osoby represjonowanej i wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kwoty 600 zł tytułem odszkodowania oraz 750 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez jej ojca.</xText> <xText>Na rozprawie apelacyjnej prokurator zmodyfikował apelację w ten sposób, że zaskarżył tylko punkt 1 zaskarżonego wyroku w ten sposób, iż wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa łącznej kwoty 1.350 zł tj. o podwyższenie zasądzonego odszkodowania <xBRx/>o kwotę 200 zł /k. 93 verte/.</xText> <xText>Apelację prokuratora uznać należy za zasadną.</xText> <xText>Na wstępie stwierdzić należy, że zagadnienie podniesione w apelacji nie znajduje jednolitego rozstrzygnięcia w orzecznictwie sądowym. Z jednej strony orzecznictwo stwierdza, że w razie śmierci osoby represjonowanej legitymacja czynna do wystąpienia <xBRx/>z roszczeniem o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przechodzi jedynie na wyraźnie, kategorycznie określony krąg osób represjonowanemu bliskich, <xBRx/>a mianowicie jego małżonka, dzieci i rodziców, a przepis art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej nie rozszerza tego kręgu na spadkobierców, niezależnie od tego, czy następca represjonowanego zmarł przed wejściem w życie wspomnianego aktu prawnego, czy też nie dożył prawomocnego orzeczenia sądu, będącego konsekwencją jego wniosku /tak uchwała SN z dnia 6.05.1992r. I KZP 13/92 – OSNKW 1992, nr 7-8, poz. 55, uchwała SN z 28.07.1994r. sygn. I KZP 17/94, uzasadnienie uchwały siedmiu sędziów SN z dnia 27.01.1993r. I KZP 35/92 – OSNKW 1993r. z. 3-4, poz. 16, a także postanowienie SA <xBRx/>w Katowicach z dnia 30.11.1993r. sygn. II AKo 225/93 OSA 1994r., nr 6, poz. 43, postanowienie SA w Katowicach z dnia 17.07.1997r. sygn. II AKo 104/97, postanowienie SA w Łodzi z 27.07.1993r. sygn. II Kz 236/93, <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">PS</xLexLink> wkładka 1993 Nr 10 poz. 5, postanowienie SA w Krakowie z dnia 1.09.1994r. sygn. II AKz 180/94 – KZS 1994 Nr 9 poz. 23/.</xText> <xText>Z drugiej jednak strony istnieje również orzecznictwo prezentujące pogląd przeciwny /uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 5 października 1995r. I KZP 23/95 – OSNKW 1995 Nr 11-12 poz. 73, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26.11.1998r. sygn. II AKo 232/98/.</xText> <xText>Wyżej cytowana uchwała składu siedmiu sędziów SN sygn. I KZP 23/95 spotkała się z krytyką doktryny wyrażona w glosie <xAnon>W. M.</xAnon> /OSP 1996r. Nr 5 poz. 91/, wręcz sprowadzającą się do tezy, że Sąd Najwyższy uchwałą tę podjął contra legem.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w składzie niniejszym utożsamia się z poglądem, że w razie śmierci osoby represjonowanej, uprawnienie do odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przechodzi jedynie na osoby ściśle wymienione <xBRx/>w art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, a więc na małżonka, dzieci i rodziców.</xText> <xText>W tym zakresie podzielić należy apelację prokuratora, że przepis art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej jest odrębnym źródłem praw o charakterze obligatoryjnym. Niewątpliwie roszczenia przewidziane w tym przepisie mają charakter roszczeń deliktowych, jednak norma ta jest przepisem szczególnym, wskazującym m.in. precyzyjnie krąg osób uprawnionych do dochodzenia roszczeń po zmarłej osobie represjonowanej.</xText> <xText>Uwzględniając powyższe dojść należy do wniosku, że nie istnieją jakiekolwiek racjonalne powody do stosowania wykładni niż językowa, przeto z treści art. 8 ust. 1 zd. 2 wynika jednoznacznie, że osobami uprawnionymi do żądania odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie śmierci osoby represjonowanej są jedynie małżonek, dzieci i rodzice, zaś z przepisu tego nie wynika, by roszczenie to przechodziło na innych spadkobierców osoby zmarłej.</xText> <xText>Przechodząc na realia sprawy niniejszej dojść więc należy do wniosku, że po zmarłym <xAnon>P. S.</xAnon>, uprawnionymi z art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej są jedynie obecnie żyjące jego dzieci, a to wnioskodawczyni <xAnon>B. S.</xAnon>oraz <xAnon>M. S.</xAnon>, gdyż wcześniej zmarli już żona <xAnon>P. S.</xAnon><xAnon>S.</xAnon><xAnon>S.</xAnon>/odpis aktu zgonu k. 60/ <xBRx/>i jego syn <xAnon>A. S.</xAnon>/odpis aktu zgonu k. 59/.</xText> <xText><xAnon>M. S.</xAnon>otrzymała już stosowne odszkodowanie /postanowienie k. 46 akt II Ko Sądu Wojewódzkiego w Krośnie/, przeto wnioskodawczyni należy się połowa odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po zmarłym ojcu <xAnon>P. S.</xAnon>.</xText> <xText>Z niekwestionowanych ustaleń sądu I instancji wynika, że represjonowany <xAnon>P. S.</xAnon>był pozbawiony wolności przez 2 miesiące, a przyjmując wysokość należnego mu odszkodowania za miesiąc w kwocie 600 zł, całość odszkodowania z tego tytułu wynosi 1.200 zł. Tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę sąd ten przyjął kwotę po 750 zł za miesiąc pozbawienia wolności, czyli całość zadośćuczynienia nie wynosi 1.500 zł.</xText> <xText>Skoro zaś, jak to już wyżej stwierdzono, roszczenie po zmarłym <xAnon>A. S.</xAnon>nie przechodzi na jego syna a wnuka <xAnon>P. S.</xAnon>, przeto uprawnionymi do otrzymania odszkodowania za szkody i zadośćuczynienie za krzywdy są jedynie <xAnon>M. B.</xAnon>i wnioskodawczyni tj. <xAnon>B. S.</xAnon>, przeto całość należnej kwoty należy podzielić przez 2, a więc na rzecz wnioskodawczyni należało zasądzić ½ kwoty odszkodowania za szkodę tj. 600 zł i ½ kwoty zadośćuczynienia tj. 750 zł, a więc łącznie 1.350 zł.</xText> <xText>Sąd I instancji zasądził jedynie 1.150 zł, przeto Sąd Apelacyjny podwyższył tą kwotę do 1.350 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tj. od dnia 20 maja 1999r., uwzględniając tym samym zmodyfikowana apelację prokuratora.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach oparte jest na treści art. 13 ustawy z 23.02.1991r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późniejszymi zmianami/.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Michniewski

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 115/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 maja 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Marek Michniewski Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSO del. Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 20 maja 1999r. sprawy z wnioskuB. S.w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 10 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 459/96 zmienia zaskarżony wyrok w pkt. 1 w ten sposób, że zasądzone odszkodowanie i zadośćuczynienie podwyższa do kwoty 1.350 (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 20 maja 1999r., zaś kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 115/99 UZASADNIENIE WnioskodawczyniB. S.wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz kwoty 10.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za pobyt w areszcie i skazanie jej ojcaP. S.orzeczeniem Komisji Specjalnej wR.z dnia 3 stycznia 1953r. Wyrokiem z dnia 10 marca 1999r. sygn. XVI 1Ko 459/96, Sąd Okręgowyw Katowicach: 1 zasądził od Skarbu Państwa na rzeczB. S., córkiP.iS.,ur. (...)kwotę 1.150 zł tu tłem odszkodowania i zadośćuczynienia za represjonowanieP. S., synaM.iM.ur. (...)z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku; 2 w pozostałej części żądanie wniosku oddalił; 3 kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Wyrok ten w całości na korzyść wnioskodawczyniB. S.zaskarżył Prokurator Okręgowy w Katowicach, zarzucając obrazę prawa materialnego, a toart. 8 ust. 1 zdanie 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego/Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zmianami/, poprzez wyrażenie błędnego poglądu prawnego, jakoby uprawnienie do dochodzenia roszczeń z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikające z powołanej ustawy przysługuje osobom innym niż wymienione w powołanym przepisie, podczas gdy prawidłowa jego wykładnia prowadzi do wniosku, iż uprawnienie to przysługuje wyłącznie małżonkowi, dzieciom i rodzicom osoby represjonowanej i wnosząc o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kwoty 600 zł tytułem odszkodowania oraz 750 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez jej ojca. Na rozprawie apelacyjnej prokurator zmodyfikował apelację w ten sposób, że zaskarżył tylko punkt 1 zaskarżonego wyroku w ten sposób, iż wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa łącznej kwoty 1.350 zł tj. o podwyższenie zasądzonego odszkodowaniao kwotę 200 zł /k. 93 verte/. Apelację prokuratora uznać należy za zasadną. Na wstępie stwierdzić należy, że zagadnienie podniesione w apelacji nie znajduje jednolitego rozstrzygnięcia w orzecznictwie sądowym. Z jednej strony orzecznictwo stwierdza, że w razie śmierci osoby represjonowanej legitymacja czynna do wystąpieniaz roszczeniem o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przechodzi jedynie na wyraźnie, kategorycznie określony krąg osób represjonowanemu bliskich,a mianowicie jego małżonka, dzieci i rodziców, a przepis art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej nie rozszerza tego kręgu na spadkobierców, niezależnie od tego, czy następca represjonowanego zmarł przed wejściem w życie wspomnianego aktu prawnego, czy też nie dożył prawomocnego orzeczenia sądu, będącego konsekwencją jego wniosku /tak uchwała SN z dnia 6.05.1992r. I KZP 13/92 – OSNKW 1992, nr 7-8, poz. 55, uchwała SN z 28.07.1994r. sygn. I KZP 17/94, uzasadnienie uchwały siedmiu sędziów SN z dnia 27.01.1993r. I KZP 35/92 – OSNKW 1993r. z. 3-4, poz. 16, a także postanowienie SAw Katowicach z dnia 30.11.1993r. sygn. II AKo 225/93 OSA 1994r., nr 6, poz. 43, postanowienie SA w Katowicach z dnia 17.07.1997r. sygn. II AKo 104/97, postanowienie SA w Łodzi z 27.07.1993r. sygn. II Kz 236/93,PSwkładka 1993 Nr 10 poz. 5, postanowienie SA w Krakowie z dnia 1.09.1994r. sygn. II AKz 180/94 – KZS 1994 Nr 9 poz. 23/. Z drugiej jednak strony istnieje również orzecznictwo prezentujące pogląd przeciwny /uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 5 października 1995r. I KZP 23/95 – OSNKW 1995 Nr 11-12 poz. 73, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26.11.1998r. sygn. II AKo 232/98/. Wyżej cytowana uchwała składu siedmiu sędziów SN sygn. I KZP 23/95 spotkała się z krytyką doktryny wyrażona w glosieW. M./OSP 1996r. Nr 5 poz. 91/, wręcz sprowadzającą się do tezy, że Sąd Najwyższy uchwałą tę podjął contra legem. Sąd Apelacyjny w składzie niniejszym utożsamia się z poglądem, że w razie śmierci osoby represjonowanej, uprawnienie do odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przechodzi jedynie na osoby ściśle wymienionew art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, a więc na małżonka, dzieci i rodziców. W tym zakresie podzielić należy apelację prokuratora, że przepis art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej jest odrębnym źródłem praw o charakterze obligatoryjnym. Niewątpliwie roszczenia przewidziane w tym przepisie mają charakter roszczeń deliktowych, jednak norma ta jest przepisem szczególnym, wskazującym m.in. precyzyjnie krąg osób uprawnionych do dochodzenia roszczeń po zmarłej osobie represjonowanej. Uwzględniając powyższe dojść należy do wniosku, że nie istnieją jakiekolwiek racjonalne powody do stosowania wykładni niż językowa, przeto z treści art. 8 ust. 1 zd. 2 wynika jednoznacznie, że osobami uprawnionymi do żądania odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie śmierci osoby represjonowanej są jedynie małżonek, dzieci i rodzice, zaś z przepisu tego nie wynika, by roszczenie to przechodziło na innych spadkobierców osoby zmarłej. Przechodząc na realia sprawy niniejszej dojść więc należy do wniosku, że po zmarłymP. S., uprawnionymi z art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej są jedynie obecnie żyjące jego dzieci, a to wnioskodawczyniB. S.orazM. S., gdyż wcześniej zmarli już żonaP. S.S.S./odpis aktu zgonu k. 60/i jego synA. S./odpis aktu zgonu k. 59/. M. S.otrzymała już stosowne odszkodowanie /postanowienie k. 46 akt II Ko Sądu Wojewódzkiego w Krośnie/, przeto wnioskodawczyni należy się połowa odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę po zmarłym ojcuP. S.. Z niekwestionowanych ustaleń sądu I instancji wynika, że represjonowanyP. S.był pozbawiony wolności przez 2 miesiące, a przyjmując wysokość należnego mu odszkodowania za miesiąc w kwocie 600 zł, całość odszkodowania z tego tytułu wynosi 1.200 zł. Tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę sąd ten przyjął kwotę po 750 zł za miesiąc pozbawienia wolności, czyli całość zadośćuczynienia nie wynosi 1.500 zł. Skoro zaś, jak to już wyżej stwierdzono, roszczenie po zmarłymA. S.nie przechodzi na jego syna a wnukaP. S., przeto uprawnionymi do otrzymania odszkodowania za szkody i zadośćuczynienie za krzywdy są jedynieM. B.i wnioskodawczyni tj.B. S., przeto całość należnej kwoty należy podzielić przez 2, a więc na rzecz wnioskodawczyni należało zasądzić ½ kwoty odszkodowania za szkodę tj. 600 zł i ½ kwoty zadośćuczynienia tj. 750 zł, a więc łącznie 1.350 zł. Sąd I instancji zasądził jedynie 1.150 zł, przeto Sąd Apelacyjny podwyższył tą kwotę do 1.350 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tj. od dnia 20 maja 1999r., uwzględniając tym samym zmodyfikowana apelację prokuratora. Orzeczenie o kosztach oparte jest na treści art. 13 ustawy z 23.02.1991r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późniejszymi zmianami/.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000091_1999_Uz_1999-05-27_001

II AKa 91/99

1999-05-27 02:00:00.0 CEST

2013-03-26 02:01:00.0 CET

2014-07-23 09:54:32.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 91/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 maja 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Sędziowie SSA Marek Michniewski SO del. Bożena Brewczyńska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 27 maja 1999r. sprawy z wniosku M. Ł. w przedmiocie odszkodowania w oparciu o przepis art. 8 ustęp 2a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. z powodu apelac

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000091" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 91/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 maja 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> <xText>SO del. Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 27 maja 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>M. Ł.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>w oparciu o przepis art. 8 ustęp 2a ustawy z dnia 23 lutego 1991r.</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 11 lutego 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 522/95</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok w pkt. 2 i w tej części przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText/> <xText>II AKa 91/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>M. Ł.</xAnon> wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz łącznie kwoty 97.489 zł. tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za jego skazanie przez władze radzieckie i pobyt w łagrach b. ZSRR.</xText> <xText>Na powyższą kwotę składa się odszkodowanie w kwocie 47.489 zł i zadośćuczynienie w kwocie 50.000 zł.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 11 lutego 1999r. sygn. XVI1 Ko 522/95 Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>M. Ł.</xAnon> 52.400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia za represjonowanie przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości, w pozostałej części żądanie wniosku oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelacja od powyższego wyroku, złożona przez pełnomocnika wnioskodawcy dotyczyła jedynie oddalenia wniosku w zakresie żądanego odszkodowania w wysokości 45.089 zł i wnosiła o zasądzenie żądanej kwoty oraz przyznanie zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w wysokości 150 zł.</xText> <xText>W swoim piśmie z dnia 18.03.1999r. wnioskodawca rozszerza w tym zakresie swoje żądania i wywodzi, że należne odszkodowanie winno zostać zasądzone w kwocie 163.612,68 zł.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał wniesioną apelację za zasadną na tyle, iż skutkiem jej rozpoznania stało się uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText>Nie podlega wątpliwości, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późniejszymi zmianami) wnioskodawcy przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wydania orzeczenia będącego represją za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Zgodnie z art. 8 ust. 3 tejże ustawy, w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie mają zastosowanie przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksu postępowania karnego</xLexLink> (aktualnie przepisy <xLexLink xArt="rozdział 8" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 8 kpk</xLexLink>), natomiast dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego wyjaśniło, że roszczenia te mają charakter cywilno – prawny (Uchwała składu 7 sędziów z 28.10.1993r. OSNKW 1993 z. 11-12 p. 67).</xText> <xText>Z wyżej wyrażonego stanowiska wynika jednoznacznie, że wnioskodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.</xText> <xText>To ostatnie zostało zasądzone przez Sąd I instancji i w tym zakresie postanowienie prawomocne i wykonalne. Pozostaje więc zagadnienie odszkodowania za poniesioną szkodę.</xText> <xText>W tym zakresie Sąd I instancji stwierdza w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że odszkodowanie za straty materialne wynikające z represjonowania wnioskodawcy nie przysługuje, gdyż wnioskodawca w chwili aresztowania był uczniem, zaś odszkodowanie takie przysługuje tylko osobom, które w chwili aresztowania pracowały zarobkowo.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podziela takiego stanowiska.</xText> <xText>Należy podnieść, że już w uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1958r. (OSN 1958 z. IV p. 34) Sąd ten podawał, że „jedną ze szkód objętych <xLexLink xArt="art. 510" xIsapId="WDU19280330313" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1928 r. Nr 33, poz. 313">art. 510 kpk z 1928r.</xLexLink> (aktualnie <xLexLink xArt="art. 552" xIsapId="WDU19280330313" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1928 r. Nr 33, poz. 313">art. 552 kpk</xLexLink>) jest pogorszenie się położenia majątkowego, wywołane uniemożliwieniem poszkodowanemu pracy zarobkowej przez okres odbywania kary lub tymczasowego aresztowania. Szkoda tego rodzaju nie jest sumą utraconych zarobków, lecz różnicą między stanem majątkowym jaki by istniał, gdyby poszkodowanego nie uwięziono, a stanem rzeczywistym w chwili odzyskania wolności…” przy czym powstanie i rozmiar takiej szkody zależne sąd od tego, czy i jakie poszkodowany miałby możliwości zarobkowe, gdyby pozostawał na wolności i w jakim zakresie byłby je rzeczywiście wykorzystał, jaki wydatki poniósłby na utrzymanie własne i rodziny, wychowanie i kształcenie dzieci, na potrzeby kulturalne, rozrywkowe i inne, czy i ile poświęciłby na oszczędności lub zwiększenie trwałych składników majątku, na jakie mógłby być narażony straty (porównaj Zb. Gostyński, Komentarz Kpk, 1998r. str. 780-781 t. II)</xText> <xText>Z powyższego wynika jednoznacznie, że prawa do odszkodowania nie należy wiązać tylko i wyłącznie z zagadnieniem, czy osoba poszkodowana pracowała w chwili aresztowania, a następnie skazania, czy też nie pracowała, przy czym niewątpliwie inaczej należy ocenić to zagadnienie w sytuacji gdy dana osoba w chwili aresztowania będąc kilkunastoletnim człowiekiem uczyła się, a więc prowadziła odpowiedni do wieku tryb życia, inaczej zaś, jeżeli była osobą dorosłą, a brak zatrudnienia wiązał się z prezentowana przezeń filozofią życiową.</xText> <xText>Z uwagi na fakt, iż Sąd I instancji nie poczynił żadnych ustaleń w tym zakresie, a stwierdził jedynie, że wnioskodawcy odszkodowanie się nie należy, gdyż w chwili aresztowania był uczniem, Sąd Apelacyjny uchylił wyrok w zaskarżonej części i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, w trakcie którego należy przede wszystkim dokładnie przesłuchać wnioskodawcę na okoliczność kiedy i jaką szkołę skończyłby, jaka była jego sytuacja rodzinna i majątkowa (czy mógłby dalej się uczyć, czy ewentualnie zmuszony byłby do pomagania rodzicom w gospodarce, bądź też do podjęcia pracy, jakie w ówczesnym czasie w miejscu zamieszkania wnioskodawcy istniały możliwości wykonywania pracy itp.) – co dopiero pozwoli ustalić, czy i w jakiej wysokości odszkodowanie za okres, w którym był pozbawiony wolności, należy mu się.</xText> <xText>W razie ustalenia, że odszkodowanie, o którym mowa wnioskodawcy przysługuje, niewątpliwie ścisłe udowodnienie owej kwoty okaże się niemożliwe, dlatego też Sąd winien wówczas, stosują w drodze analogii zasadę <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 kpc</xLexLink> oznaczyć wysokość powyższej szkody według własnej oceny po rozważeniu całokształtu sprawy, przy czym oczywiście należy uwzględnić także i fakt, że w początkowych latach zatrudnienia, mając podstawowe lub zawodowe wykształcenie, nie zarabia się nawet średniej krajowej, a otrzymuje się płacę minimalną.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> <xText>Zauważyć w tym miejscu należy, że podobne stanowisko zajął tut. Sąd Apelacyjny w swoim wyroku sygn. II AKo 401/98.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 91/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 maja 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Sędziowie SSA Marek Michniewski SO del. Bożena Brewczyńska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 27 maja 1999r. sprawy z wnioskuM. Ł.w przedmiocie odszkodowania w oparciu o przepis art. 8 ustęp 2a ustawy z dnia 23 lutego 1991r. z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 lutego 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 522/95 uchyla zaskarżony wyrok w pkt. 2 i w tej części przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. II AKa 91/99 UZASADNIENIE WnioskodawcaM. Ł.wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz łącznie kwoty 97.489 zł. tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za jego skazanie przez władze radzieckie i pobyt w łagrach b. ZSRR. Na powyższą kwotę składa się odszkodowanie w kwocie 47.489 zł i zadośćuczynienie w kwocie 50.000 zł. Wyrokiem z dnia 11 lutego 1999r. sygn. XVI1 Ko 522/95 Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Skarbu Państwa na rzeczM. Ł.52.400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia za represjonowanie przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości, w pozostałej części żądanie wniosku oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Apelacja od powyższego wyroku, złożona przez pełnomocnika wnioskodawcy dotyczyła jedynie oddalenia wniosku w zakresie żądanego odszkodowania w wysokości 45.089 zł i wnosiła o zasądzenie żądanej kwoty oraz przyznanie zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w wysokości 150 zł. W swoim piśmie z dnia 18.03.1999r. wnioskodawca rozszerza w tym zakresie swoje żądania i wywodzi, że należne odszkodowanie winno zostać zasądzone w kwocie 163.612,68 zł. Sąd Apelacyjny uznał wniesioną apelację za zasadną na tyle, iż skutkiem jej rozpoznania stało się uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Nie podlega wątpliwości, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późniejszymi zmianami) wnioskodawcy przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wydania orzeczenia będącego represją za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Zgodnie z art. 8 ust. 3 tejże ustawy, w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie mają zastosowanie przepisyKodeksu postępowania karnego(aktualnie przepisyrozdziału 8 kpk), natomiast dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego wyjaśniło, że roszczenia te mają charakter cywilno – prawny (Uchwała składu 7 sędziów z 28.10.1993r. OSNKW 1993 z. 11-12 p. 67). Z wyżej wyrażonego stanowiska wynika jednoznacznie, że wnioskodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. To ostatnie zostało zasądzone przez Sąd I instancji i w tym zakresie postanowienie prawomocne i wykonalne. Pozostaje więc zagadnienie odszkodowania za poniesioną szkodę. W tym zakresie Sąd I instancji stwierdza w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że odszkodowanie za straty materialne wynikające z represjonowania wnioskodawcy nie przysługuje, gdyż wnioskodawca w chwili aresztowania był uczniem, zaś odszkodowanie takie przysługuje tylko osobom, które w chwili aresztowania pracowały zarobkowo. Sąd Apelacyjny nie podziela takiego stanowiska. Należy podnieść, że już w uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1958r. (OSN 1958 z. IV p. 34) Sąd ten podawał, że „jedną ze szkód objętychart. 510 kpk z 1928r.(aktualnieart. 552 kpk) jest pogorszenie się położenia majątkowego, wywołane uniemożliwieniem poszkodowanemu pracy zarobkowej przez okres odbywania kary lub tymczasowego aresztowania. Szkoda tego rodzaju nie jest sumą utraconych zarobków, lecz różnicą między stanem majątkowym jaki by istniał, gdyby poszkodowanego nie uwięziono, a stanem rzeczywistym w chwili odzyskania wolności…” przy czym powstanie i rozmiar takiej szkody zależne sąd od tego, czy i jakie poszkodowany miałby możliwości zarobkowe, gdyby pozostawał na wolności i w jakim zakresie byłby je rzeczywiście wykorzystał, jaki wydatki poniósłby na utrzymanie własne i rodziny, wychowanie i kształcenie dzieci, na potrzeby kulturalne, rozrywkowe i inne, czy i ile poświęciłby na oszczędności lub zwiększenie trwałych składników majątku, na jakie mógłby być narażony straty (porównaj Zb. Gostyński, Komentarz Kpk, 1998r. str. 780-781 t. II) Z powyższego wynika jednoznacznie, że prawa do odszkodowania nie należy wiązać tylko i wyłącznie z zagadnieniem, czy osoba poszkodowana pracowała w chwili aresztowania, a następnie skazania, czy też nie pracowała, przy czym niewątpliwie inaczej należy ocenić to zagadnienie w sytuacji gdy dana osoba w chwili aresztowania będąc kilkunastoletnim człowiekiem uczyła się, a więc prowadziła odpowiedni do wieku tryb życia, inaczej zaś, jeżeli była osobą dorosłą, a brak zatrudnienia wiązał się z prezentowana przezeń filozofią życiową. Z uwagi na fakt, iż Sąd I instancji nie poczynił żadnych ustaleń w tym zakresie, a stwierdził jedynie, że wnioskodawcy odszkodowanie się nie należy, gdyż w chwili aresztowania był uczniem, Sąd Apelacyjny uchylił wyrok w zaskarżonej części i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, w trakcie którego należy przede wszystkim dokładnie przesłuchać wnioskodawcę na okoliczność kiedy i jaką szkołę skończyłby, jaka była jego sytuacja rodzinna i majątkowa (czy mógłby dalej się uczyć, czy ewentualnie zmuszony byłby do pomagania rodzicom w gospodarce, bądź też do podjęcia pracy, jakie w ówczesnym czasie w miejscu zamieszkania wnioskodawcy istniały możliwości wykonywania pracy itp.) – co dopiero pozwoli ustalić, czy i w jakiej wysokości odszkodowanie za okres, w którym był pozbawiony wolności, należy mu się. W razie ustalenia, że odszkodowanie, o którym mowa wnioskodawcy przysługuje, niewątpliwie ścisłe udowodnienie owej kwoty okaże się niemożliwe, dlatego też Sąd winien wówczas, stosują w drodze analogii zasadęart. 322 kpcoznaczyć wysokość powyższej szkody według własnej oceny po rozważeniu całokształtu sprawy, przy czym oczywiście należy uwzględnić także i fakt, że w początkowych latach zatrudnienia, mając podstawowe lub zawodowe wykształcenie, nie zarabia się nawet średniej krajowej, a otrzymuje się płacę minimalną. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w części dyspozytywnej. Zauważyć w tym miejscu należy, że podobne stanowisko zajął tut. Sąd Apelacyjny w swoim wyroku sygn. II AKo 401/98.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000129_1999_Uz_1999-06-01_001

II AKa 129/99

1999-06-01 02:00:00.0 CEST

2013-03-22 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:56:19.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 129/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Mirosław Ziaja SSO del. Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Izabela Rachelska przy udziale Prokuratora Peok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 1999r. sprawy z wniosku J. S. , ur. (...) , syna K. i A. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000129" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 129/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 1 czerwca 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> <xText>SSO del. Paweł Węgrzynek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rachelska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Peok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>J. S.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon>, syna <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>A.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie i zadośćuczynienie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 11 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 218/98</xText> <xText/> <xText>zaskarżony wyrok uchyla w całości i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach.</xText> <xText/> <xText>II AKa 129/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>J. S.</xAnon> wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 240.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu represjonowania za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 11 marca 1999 r. sygn. XVI 1.Ko 218/98, Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>J. S.</xAnon> kwotę 54.750 zł z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia za niesłuszne represjonowanie, w pozostałej części żądanie wniosku oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok ten zaskarżył apelacją pełnomocnik wnioskodawcy <xAnon>J. S.</xAnon>, zarzucając:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania mającą decydujący wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2;art. 4;art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2, art. 4 i art. 410 kpk</xLexLink> przez pominięcie dokumentów i okoliczności dotyczących ciężkich schorzeń nabytych przez wnioskodawcę w łagrach syberyjskich, skutkujących inwalidztwem, tortur w śledztwie, cierpień związanych z oderwaniem od ojczyzny i rodziny przez 130 miesięcy, utratą najlepszych młodzieńczych lat życia,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">2</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 8" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz.U.nr 34, poz.149), znowelizowaną ustawą z dnia 16 lipca 1998 r. (Dz.U.nr 97, poz.604) przez zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienie za krzywdę wbrew zasadom słuszności i jednolitości orzecznictwa w judykaturze polskiej, zminimalizowanego, nieadekwatnego do cierpień represjonowanego, nabytych w łagrach syberyjskich schorzeń skutkujących inwalidztwo i utratę wynagrodzenia.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Podnosząc te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę zgodnie z wnioskiem represjonowanego – 240.000 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.</xText> <xText>Zarzuty podniesione w apelacji oraz jej wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji uznać należy za zasadne.</xText> <xText>Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. (Dz.U.nr 34 poz.149 z późn. Zmianami), który to przepis ma zastosowanie, na podstawie ust. 2 a tegoż artykułu, do osób represjonowanych wymienionych w tymże ustępie, osobom takim przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.</xText> <xText>Zgodnie z art. 8 ust. 3 tejże ustawy, w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie mają odpowiednie zastosowanie przepisy <xLexLink xArt="rozdział 50" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">rozdziału 50 kodeksu postępowania karnego</xLexLink>, z wyjątkiem <xLexLink xArt="rozdział 50 art. 489" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">art. 489</xLexLink>. Oczywiście chodzi tu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">kodeksu postępowania karnego z 1969 r.</xLexLink>, a więc aktualnie przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">rozdz. 58 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Orzecznictwo Sądu Najwyższego wyjaśniło, że „roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie, o których mowa w art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r…. mają charakter cywilno-prawny” (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 28.10.1993 r. – OSNKW 1993 r., z.11-12, poz. 67).</xText> <xText>Z wyżej wyrażonego stanowiska wynika jednoznacznie, że osobie represjonowanej przysługuje roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.</xText> <xText>Sąd I instancji zasądził jedynie na rzecz wnioskodawcy kwotę 54.750 zł z tytułu zadośćuczynienia za niesłuszne represjonowanie, natomiast w pozostałej części żądanie wniosku oddalił.</xText> <xText>W tym zakresie Sąd ten stwierdza w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że „odnośnie żądanego odszkodowania za straty materialne podnieść należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów, odszkodowanie za utracone wskutek represjonowania zarobki, a w zasadzie tylko oszczędności należne jest tylko tym osobom, które w chwili aresztowania pracowały zarobkowo”. Skoro zaś w chwili aresztowania wnioskodawca nie pracował, przeto odszkodowanie z powyższego tytułu mu nie przysługuje.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska sądu I instancji.</xText> <xText>W tym zakresie podnieść należy, że już w uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1958 r. Prez.729/58 (OSN 1958, z.IV.poz.34) Sąd ten stwierdził, że z jedną ze szkód objętych <xLexLink xArt="art. 510" xIsapId="WDU19280330313" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1928 r. Nr 33, poz. 313">art. 510 kpk z 1928 r.</xLexLink> (aktualnie <xLexLink xArt="art. 552" xIsapId="WDU19280330313" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1928 r. Nr 33, poz. 313">art. 552 kpk</xLexLink>) jest pogorszenie się położenia majątkowego, wywołane uniemożliwieniem poszkodowanemu pracy zarobkowej przez okres odbywania kary lub tymczasowego aresztowania.</xText> <xText>Szkoda tego rodzaju nie jest sumą utraconych zarobków, lecz różnicą między stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby poszkodowanego nie uwięziono, a stanem rzeczywistym w chwili odzyskania wolności… przy czym powstanie i rozmiar takiej szkody zależne są od tego, czy i jakie poszkodowany miałby możliwości zarobkowe, gdyby pozostawał na wolności i w jakim zakresie byłby ją rzeczywiście wykorzystał, jakie wydatki poniósłby na utrzymanie własne i rodziny, wychowanie i kształcenie dzieci, na potrzeby kulturalne, rozrywkowe i inne, czy i ile poświęciłby na oszczędności lub zwiększanie trwałych składników majątku, na jakie mógłby być narażony straty” (por. także Zb. Gostyński – Komentarz – <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeks postępowania karnego</xLexLink>, 1998 r., t.II s.780-781).</xText> <xText>Wynika więc z powyższego, że prawa do odszkodowania za szkody nie należy wiązać tylko i wyłącznie z zagadnieniem, czy osoba poszkodowana pracowała w chwili aresztowania, a następnie skazania, czy też nie pracowała.</xText> <xText>Takie stanowisko sądu I instancji w świetle powyższych stwierdzeń nie może się ostać.</xText> <xText>Oczywiście rzeczą wnioskodawcy będzie wykazanie i udowodnienie faktów, z których wynikają poszczególne uszczuplenia majątkowe, a wykazanie owych pretensji nie może być zastąpione ogólnikami. Jeżeli ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, można zasądzić odpowiednią sumę według przekonania i oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy, z uwzględnieniem wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego odpowiednio do treści <xLexLink xArt="art. 322" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 322 kpc</xLexLink>. Wyliczenie wysokości tego odszkodowania nie powinno nastąpić mechanicznie, a uwzględnić wszystkie okoliczności o jakich wyżej mowa (np. fakt, iż w początkowych latach pracy nie zarabia się nawet średniej krajowej, a otrzymuje się wynagrodzenie minimalne).</xText> <xText>Odnośnie zadośćuczynienia stwierdzić trzeba, że jego wysokość oznacza się odpowiednio do rozmiaru krzywd i cierpień, jakich doznała osoba represjonowana. Należy tu mieć na uwadze ich rodzaj, stopień dolegliwości, czas ich trwania, miejsce odbywania pozbawienia wolności, wiek osoby uprawnionej, przebyte choroby, tortury, nieludzkie traktowanie itp.</xText> <xText>W realiach sprawy niniejszej dojść należy do wniosku, ze ustalony przez sąd I instancji miernik zadośćuczynienia w kwocie 500 zł miesięcznie za okres pobytu w łagrze należy za niewspółmiernie niski.</xText> <xText>Trzeba tu mieć na uwadze, że „nie ma żadnego powodu, by orzecznictwo sądów stało między wolą ustawodawcy, a krzywdą osób niesłusznie represjonowanych, a to pod pretekstem chronienia Skarbu Państwa w trudnej sytuacji materialnej. Skarb Państwa jako strona w postępowaniu winien ponieść wszystkie wykazane pretensje osoby uprawnionej… zadośćuczynienie zaś jako rekompensata za krzywdy i dolegliwości moralne oraz fizyczne winno się mierzyć ich dolegliwością oraz współczesnym standardem społeczeństwa, by i krzywda została wynagrodzona i pokrzywdzony nie wzbogacił się, co byłoby moralnie niestosowne, zwłaszcza w przypadku działalności patriotycznej” (postanowienie SA w Krakowie z dnia 30.03.1994 r. II AKz 364/93, KZS 1944/4/44).</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, a nadto wniosek apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy przede wszystkim dokładnie przesłuchać wnioskodawcę na okoliczności wyżej naprowadzone oraz mieć na uwadze stosowne opinie lekarskie, co dopiero pozwoli na ustalenie wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia za doznane krzywdy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Izabela Rachelska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 129/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Mirosław Ziaja SSO del. Paweł Węgrzynek (spr.) Protokolant Izabela Rachelska przy udziale Prokuratora Peok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 1999r. sprawy z wnioskuJ. S.,ur. (...), synaK.iA. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 218/98 zaskarżony wyrok uchyla w całości i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. II AKa 129/99 UZASADNIENIE J. S.wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 240.000 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu represjonowania za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Wyrokiem z dnia 11 marca 1999 r. sygn. XVI 1.Ko 218/98, Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Skarbu Państwa na rzeczJ. S.kwotę 54.750 zł z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia za niesłuszne represjonowanie, w pozostałej części żądanie wniosku oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Wyrok ten zaskarżył apelacją pełnomocnik wnioskodawcyJ. S., zarzucając: 1 obrazę przepisów postępowania mającą decydujący wpływ na treść orzeczenia, a w szczególnościart. 2 § 2, art. 4 i art. 410 kpkprzez pominięcie dokumentów i okoliczności dotyczących ciężkich schorzeń nabytych przez wnioskodawcę w łagrach syberyjskich, skutkujących inwalidztwem, tortur w śledztwie, cierpień związanych z oderwaniem od ojczyzny i rodziny przez 130 miesięcy, utratą najlepszych młodzieńczych lat życia, 2 obrazę przepisów prawa materialnego, a toart. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz.U.nr 34, poz.149), znowelizowaną ustawą z dnia 16 lipca 1998 r. (Dz.U.nr 97, poz.604) przez zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienie za krzywdę wbrew zasadom słuszności i jednolitości orzecznictwa w judykaturze polskiej, zminimalizowanego, nieadekwatnego do cierpień represjonowanego, nabytych w łagrach syberyjskich schorzeń skutkujących inwalidztwo i utratę wynagrodzenia. Podnosząc te zarzuty apelacja wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę zgodnie z wnioskiem represjonowanego – 240.000 zł, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Zarzuty podniesione w apelacji oraz jej wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji uznać należy za zasadne. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. (Dz.U.nr 34 poz.149 z późn. Zmianami), który to przepis ma zastosowanie, na podstawie ust. 2 a tegoż artykułu, do osób represjonowanych wymienionych w tymże ustępie, osobom takim przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Zgodnie z art. 8 ust. 3 tejże ustawy, w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie mają odpowiednie zastosowanie przepisyrozdziału 50 kodeksu postępowania karnego, z wyjątkiemart. 489. Oczywiście chodzi tu o przepisykodeksu postępowania karnego z 1969 r., a więc aktualnie przepisyrozdz. 58 kpk. Orzecznictwo Sądu Najwyższego wyjaśniło, że „roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie, o których mowa w art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r…. mają charakter cywilno-prawny” (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 28.10.1993 r. – OSNKW 1993 r., z.11-12, poz. 67). Z wyżej wyrażonego stanowiska wynika jednoznacznie, że osobie represjonowanej przysługuje roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Sąd I instancji zasądził jedynie na rzecz wnioskodawcy kwotę 54.750 zł z tytułu zadośćuczynienia za niesłuszne represjonowanie, natomiast w pozostałej części żądanie wniosku oddalił. W tym zakresie Sąd ten stwierdza w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że „odnośnie żądanego odszkodowania za straty materialne podnieść należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów, odszkodowanie za utracone wskutek represjonowania zarobki, a w zasadzie tylko oszczędności należne jest tylko tym osobom, które w chwili aresztowania pracowały zarobkowo”. Skoro zaś w chwili aresztowania wnioskodawca nie pracował, przeto odszkodowanie z powyższego tytułu mu nie przysługuje. Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska sądu I instancji. W tym zakresie podnieść należy, że już w uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1958 r. Prez.729/58 (OSN 1958, z.IV.poz.34) Sąd ten stwierdził, że z jedną ze szkód objętychart. 510 kpk z 1928 r.(aktualnieart. 552 kpk) jest pogorszenie się położenia majątkowego, wywołane uniemożliwieniem poszkodowanemu pracy zarobkowej przez okres odbywania kary lub tymczasowego aresztowania. Szkoda tego rodzaju nie jest sumą utraconych zarobków, lecz różnicą między stanem majątkowym, jaki by istniał, gdyby poszkodowanego nie uwięziono, a stanem rzeczywistym w chwili odzyskania wolności… przy czym powstanie i rozmiar takiej szkody zależne są od tego, czy i jakie poszkodowany miałby możliwości zarobkowe, gdyby pozostawał na wolności i w jakim zakresie byłby ją rzeczywiście wykorzystał, jakie wydatki poniósłby na utrzymanie własne i rodziny, wychowanie i kształcenie dzieci, na potrzeby kulturalne, rozrywkowe i inne, czy i ile poświęciłby na oszczędności lub zwiększanie trwałych składników majątku, na jakie mógłby być narażony straty” (por. także Zb. Gostyński – Komentarz –Kodeks postępowania karnego, 1998 r., t.II s.780-781). Wynika więc z powyższego, że prawa do odszkodowania za szkody nie należy wiązać tylko i wyłącznie z zagadnieniem, czy osoba poszkodowana pracowała w chwili aresztowania, a następnie skazania, czy też nie pracowała. Takie stanowisko sądu I instancji w świetle powyższych stwierdzeń nie może się ostać. Oczywiście rzeczą wnioskodawcy będzie wykazanie i udowodnienie faktów, z których wynikają poszczególne uszczuplenia majątkowe, a wykazanie owych pretensji nie może być zastąpione ogólnikami. Jeżeli ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, można zasądzić odpowiednią sumę według przekonania i oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy, z uwzględnieniem wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego odpowiednio do treściart. 322 kpc. Wyliczenie wysokości tego odszkodowania nie powinno nastąpić mechanicznie, a uwzględnić wszystkie okoliczności o jakich wyżej mowa (np. fakt, iż w początkowych latach pracy nie zarabia się nawet średniej krajowej, a otrzymuje się wynagrodzenie minimalne). Odnośnie zadośćuczynienia stwierdzić trzeba, że jego wysokość oznacza się odpowiednio do rozmiaru krzywd i cierpień, jakich doznała osoba represjonowana. Należy tu mieć na uwadze ich rodzaj, stopień dolegliwości, czas ich trwania, miejsce odbywania pozbawienia wolności, wiek osoby uprawnionej, przebyte choroby, tortury, nieludzkie traktowanie itp. W realiach sprawy niniejszej dojść należy do wniosku, ze ustalony przez sąd I instancji miernik zadośćuczynienia w kwocie 500 zł miesięcznie za okres pobytu w łagrze należy za niewspółmiernie niski. Trzeba tu mieć na uwadze, że „nie ma żadnego powodu, by orzecznictwo sądów stało między wolą ustawodawcy, a krzywdą osób niesłusznie represjonowanych, a to pod pretekstem chronienia Skarbu Państwa w trudnej sytuacji materialnej. Skarb Państwa jako strona w postępowaniu winien ponieść wszystkie wykazane pretensje osoby uprawnionej… zadośćuczynienie zaś jako rekompensata za krzywdy i dolegliwości moralne oraz fizyczne winno się mierzyć ich dolegliwością oraz współczesnym standardem społeczeństwa, by i krzywda została wynagrodzona i pokrzywdzony nie wzbogacił się, co byłoby moralnie niestosowne, zwłaszcza w przypadku działalności patriotycznej” (postanowienie SA w Krakowie z dnia 30.03.1994 r. II AKz 364/93, KZS 1944/4/44). Mając powyższe na uwadze, a nadto wniosek apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy przede wszystkim dokładnie przesłuchać wnioskodawcę na okoliczności wyżej naprowadzone oraz mieć na uwadze stosowne opinie lekarskie, co dopiero pozwoli na ustalenie wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000101_1999_Uz_1999-06-01_001

II AKa 101/99

1999-06-01 02:00:00.0 CEST

2013-03-23 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:54:25.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 101/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka (spr.) Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSA Marek Michniewski Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 1999r. sprawy z wniosku H. B. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawc

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000101" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 101/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 1 czerwca 1999 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>H. B.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku Białej</xText> <xText>z dnia 11 lutego 1999r. sygn. akt III Ko 223/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>II AKa 101/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>H. B.</xAnon> złożył ponownie wniosek o zasądzenie odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia za pozbawienie go wolności i wywiezienie w głąb ZSRR z powodu przynależności do Armii Krajowej.</xText> <xText/> <xText>Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 11 lutego 1999 r. sygn. III Ko 223/98 zasądził do Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kwotę 11.250 złotych tytułem odszkodowania i kwotę 6.300 złotych tytułem zadośćuczynienia za pobyt w obozach przez okres 18 miesięcy (od 18 lipca 1944r. do 10 stycznia 1946r.), licząc z tytułu odszkodowania po 625 złotych miesięcznie, a z tytułu zadośćuczynienia po 350 złotych miesięcznie wraz <xBRx/>z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się wyroku.</xText> <xText/> <xText>Wnioskodawca w swoim zażaleniu zarzuca, iż zasądzona na jego rzecz kwota jest zbyt niska w stosunku do poniesionych strat na zdrowiu u warunków pobytu w obozach.</xText> <xText/> <xText>Pełnomocnik wnioskodawcy w swoim zażaleniu zarzucił:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, to jest <xLexLink xArt="art. 444;art. 444 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 444§1 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 361;art. 361 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 361§2 kc</xLexLink>, a to przez błędną wykładnię i uznanie kwoty 11.250 zł. zasądzonej tytułem odszkodowania od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>H. B.</xAnon> za wyczerpującą treść i zakres obowiązku naprawienia szkody majątkowej,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę prawa materialnego, tj. <xLexLink xArt="art. 445" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 kc</xLexLink> poprzez błędną wykładnię i uznanie kwoty 6300 zł. zasądzonej od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>H. B.</xAnon> za odpowiednią tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>obrazę prawa materialnego, tj. <xLexLink xArt="art. 440" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 440 kc</xLexLink> poprzez błędne przyjęcie że miarkowanie szkody jest dopuszczalne w stosunku pomiędzy osoba fizyczną, a Skarbem Państwa.</xText> </xUnit> <xText>Ponosząc te zarzuty pełnomocnik wniosku wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku <xBRx/>i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>H. B.</xAnon> kwoty 22.500tytułem odszkodowania i 20.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się wyroku.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Brak jest podstaw do uwzględnienia zażalenia.</xText> <xText>W obu zażaleniach nie kwestionuje się przyjętego zakresu odszkodowania, to jest ograniczenia go do szkód wynikłych z uniemożliwienia poszkodowanemu pracy zarobkowej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego sąd orzekający niesłusznie przyjął, że zarobki poszkodowanego odpowiadałyby średniej krajowej w chwili złożenia wniosku, to jest 1250,20 złotych.</xText> <xText>Przyjmując, że poszkodowany służąc od kwietnia 1944 r. w III plutonie 7 brygady Armii Krajowej w <xAnon>P.</xAnon>(k. 4 akt III Ko 304/95) jednocześnie pracował w <xAnon>Fabryce (...)</xAnon>w <xAnon>G.</xAnon>– to jak sam przyznaje, jego zarobki były bardzo niskie i wystarczały tylko na skromne utrzymanie jego i matki (k. 7). Poszkodowany miał wtedy 18 lat, nie posiadał zawodu (k. 35). Odnosząc jego zarobki do chwili obecnej należało przyjąć, że mógłby osiągnąć zarobki w kwocie 600-650 złotych, ale na pewno nie w granicach średniej krajowej, która jest obliczana z zarobków o bardzo dużej rozpiętości i żadnych oszczędności nie mógłby poczynić.</xText> <xText>Co do kwoty zasądzonej z tytułu zadośćuczynienia, to oczywiście jest ona dość niska. Sąd nie mógł jednak przyjąć za orzeczeniem lekarza orzecznika (k. 13 i 14), że dzisiejsze schorzenia poszkodowanego są spowodowane pobytem w obozie, gdyż zdaniem sądu po upływie ponad 50 lat nie da się wykazać takiego związku, a schodzenia o których mowa są typowe dla mężczyzn w wieku poszkodowanego.</xText> <xText>Nie kwestionując dolegliwości jakie spotkały wnioskodawcę w czasie <xBRx/>18 miesięcznego pobytu w obozie, Sąd Apelacyjny nie widział podstaw do zasądzenia wyższej kwoty z tytułu zadośćuczynienia w sytuacji, gdy kwota zasądzonego odszkodowania jest rażąco zawyżona.</xText> <xText>Z tych względów orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 101/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka (spr.) Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSA Marek Michniewski Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 1999r. sprawy z wnioskuH. B.o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku Białej z dnia 11 lutego 1999r. sygn. akt III Ko 223/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa. II AKa 101/99 UZASADNIENIE H. B.złożył ponownie wniosek o zasądzenie odszkodowaniai zadośćuczynienia za pozbawienie go wolności i wywiezienie w głąb ZSRR z powodu przynależności do Armii Krajowej. Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 11 lutego 1999 r. sygn. III Ko 223/98 zasądził do Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kwotę 11.250 złotych tytułem odszkodowania i kwotę 6.300 złotych tytułem zadośćuczynienia za pobyt w obozach przez okres 18 miesięcy (od 18 lipca 1944r. do 10 stycznia 1946r.), licząc z tytułu odszkodowania po 625 złotych miesięcznie, a z tytułu zadośćuczynienia po 350 złotych miesięcznie wrazz ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się wyroku. Wnioskodawca w swoim zażaleniu zarzuca, iż zasądzona na jego rzecz kwota jest zbyt niska w stosunku do poniesionych strat na zdrowiu u warunków pobytu w obozach. Pełnomocnik wnioskodawcy w swoim zażaleniu zarzucił: 1 obrazę przepisów prawa materialnego, to jestart. 444§1 kcw zw. zart. 361§2 kc, a to przez błędną wykładnię i uznanie kwoty 11.250 zł. zasądzonej tytułem odszkodowania od Skarbu Państwa na rzeczH. B.za wyczerpującą treść i zakres obowiązku naprawienia szkody majątkowej, 2 obrazę prawa materialnego, tj.art. 445 kcpoprzez błędną wykładnię i uznanie kwoty 6300 zł. zasądzonej od Skarbu Państwa na rzeczH. B.za odpowiednią tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, 3 obrazę prawa materialnego, tj.art. 440 kcpoprzez błędne przyjęcie że miarkowanie szkody jest dopuszczalne w stosunku pomiędzy osoba fizyczną, a Skarbem Państwa. Ponosząc te zarzuty pełnomocnik wniosku wniósł o zmianę zaskarżonego wyrokui zasądzenie od Skarbu Państwa na rzeczH. B.kwoty 22.500tytułem odszkodowania i 20.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się wyroku. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Brak jest podstaw do uwzględnienia zażalenia. W obu zażaleniach nie kwestionuje się przyjętego zakresu odszkodowania, to jest ograniczenia go do szkód wynikłych z uniemożliwienia poszkodowanemu pracy zarobkowej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego sąd orzekający niesłusznie przyjął, że zarobki poszkodowanego odpowiadałyby średniej krajowej w chwili złożenia wniosku, to jest 1250,20 złotych. Przyjmując, że poszkodowany służąc od kwietnia 1944 r. w III plutonie 7 brygady Armii Krajowej wP.(k. 4 akt III Ko 304/95) jednocześnie pracował wFabryce (...)wG.– to jak sam przyznaje, jego zarobki były bardzo niskie i wystarczały tylko na skromne utrzymanie jego i matki (k. 7). Poszkodowany miał wtedy 18 lat, nie posiadał zawodu (k. 35). Odnosząc jego zarobki do chwili obecnej należało przyjąć, że mógłby osiągnąć zarobki w kwocie 600-650 złotych, ale na pewno nie w granicach średniej krajowej, która jest obliczana z zarobków o bardzo dużej rozpiętości i żadnych oszczędności nie mógłby poczynić. Co do kwoty zasądzonej z tytułu zadośćuczynienia, to oczywiście jest ona dość niska. Sąd nie mógł jednak przyjąć za orzeczeniem lekarza orzecznika (k. 13 i 14), że dzisiejsze schorzenia poszkodowanego są spowodowane pobytem w obozie, gdyż zdaniem sądu po upływie ponad 50 lat nie da się wykazać takiego związku, a schodzenia o których mowa są typowe dla mężczyzn w wieku poszkodowanego. Nie kwestionując dolegliwości jakie spotkały wnioskodawcę w czasie18 miesięcznego pobytu w obozie, Sąd Apelacyjny nie widział podstaw do zasądzenia wyższej kwoty z tytułu zadośćuczynienia w sytuacji, gdy kwota zasądzonego odszkodowania jest rażąco zawyżona. Z tych względów orzeczono jak na wstępie.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000001006_II_AKa_000164_1999_Uz_1999-06-10_001

II AKa 164/99

1999-06-10 02:00:00.0 CEST

2017-05-08 22:00:33.0 CEST

2017-05-08 14:10:07.0 CEST

15100000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn akt II AKa 164/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie; Przewodniczący:SSA Rafał Malarski Sędziowie:SA Anna Skupna SA Jerzy Grubba /spr./ Protokolant:Ewa Antoniów przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Janusza Krajewskiego po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 1999 r. sprawy: I. C. oskarżonej z art. 148 § 1 kk w zw. z art. 31 § 2 kk na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej od wyrok

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Nowacka" xPublisher="mnowacka" xEditorFullName="Monika Nowacka" xEditor="mnowacka" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="5" xFlag="published" xVolType="15/100000/0001006/AKa" xYear="1999" xVolNmbr="000164" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn akt II AKa 164/99</xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 10 czerwca 1999 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie;</xText> <xText>Przewodniczący:SSA Rafał Malarski</xText> <xText>Sędziowie:SA Anna Skupna</xText> <xText>SA Jerzy Grubba /spr./</xText> <xText>Protokolant:Ewa Antoniów</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku</xText> <xText>Janusza Krajewskiego po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 1999 r.</xText> <xText>sprawy: <xAnon>I.</xAnon> <xAnon>C.</xAnon></xText> <xText>oskarżonej z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31 § 2 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku</xText> <xText>z dnia 2 marca 1999 r. sygn.akt II K 52/98</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> </xUnit> <xText>1/ przy zastosowaniu <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2;art. 60 § 6;art. 60 § 6 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 60 § 2 i § 6 pkt. 1 kk</xLexLink> wymierzoną karę pozbawienia wolności obniża do 3 /trzech/ lat;</xText> <xText>2/ uchyla orzeczenie o karze dodatkowej /pkt.iI/;</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy w pozostałej części;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zwalnia oskarżoną <xAnon>I. C.</xAnon> od ponoszenia opłat za obie instancje oraz ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego we Włocławku z 2 marca 1999r. w sprawie II K 52/98 oskarżona <xAnon>I. C.</xAnon> została uznana za winną tego, że w dniu <xAnon>(...)</xAnon> we <xAnon>W.</xAnon> w mieszkaniu przy <xAnon>ulicy (...)</xAnon> działając z zamiarem pozbawienia życia poprzez ugodzenie <xAnon>M. S.</xAnon> nożem w klatkę piersiową po stronie lewej i w serce spowodowała wykrwawienie w wyniku czego <xAnon>M. S.</xAnon> zmarł przy czym tego dokonała mając w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania czynu i w znacznym stopniu ograniczoną zdolność kierowania swoim postępowaniem. Czyn ten zakwalifikowano z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.31§2 kk</xLexLink> i na tej podstawie wymierzono oskarżonej karę 8 lat pozbawienia wolności. Wyrok zawiera też rozstrzygnięcia o karze dodatkowej, zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania oraz kosztach sądowych.</xText> <xText>Wyrok zaskarżony został apelacją obrońcy.</xText> <xText>Obrona zarzuciła orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia a polegający na tym, że nie przeprowadzono dowodów ustalających sprawcę obrażeń głowy <xAnon>M. S.</xAnon>, ani dowodów w kontekście ustalonego na rozprawie czasu zgonu pokrzywdzonego oraz to, że Sąd błędnie ocenił dowody zebrane odrzucając bezwzględnie wersję niewinności oskarżonej. Podnosząc powyższe obrona wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Jako alternatywny obrona postawiła zarzut obrazy przepisów prawa materialnego - <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.60§2 kk</xLexLink> przez odstąpienie od nadzwyczajnego złagodzenia wymierzonej oskarżonej kary, pomimo, że z zebranego materiału dowodowego wynika, że nawet najniższa kara wymierzona oskarżonej jest niewspółmiernie surowa. Na tej podstawie obrona wniosła o zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia wymierzonej kary.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Apelacja obrony jest częściowo zasadna. Dotyczy to przede wszystkim alternatywnie postawionego zarzutu obrazy przepisów prawa materialnego (zarzut ten w istocie dotyczy nie tyle obrazy przepisów prawa materialnego, co błędu w ustaleniach faktycznych polegającym na przyjęciu, iż w sprawie brak warunków do zastosowania <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.60§2 kk</xLexLink>) . Niezależnie od dość licznych braków uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, umiejętnie wychwyconych i wskazanych w skardze apelacyjnej, nie sposób nie zgodzić się z zasadniczą tezą przyjętą przez ten Sąd, iż w zaistniałych okolicznościach faktycznych jedynie oskarżona miała możliwość dokonania przypisanego jej czynu.</xText> <xText>W sprawie zebrane zostały obiektywne i bezsporne dowody wskazujące na to, iż zabójstwo zostało dokonane w dniu <xAnon>(...)</xAnon> w mieszkaniu zajmowanym przez <xAnon>I. C.</xAnon> i <xAnon>M. S.</xAnon> pomiędzy godziną 20:30 a 22:30. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pokrzywdzony był widziany przez sąsiada - świadka <xAnon>B. W.</xAnon>, gdy powracał do domu około godziny 20:30</xText> <xText>- 21:00. <xAnon>M. S.</xAnon> powracał do domu sam, sprawiał wrażenie osoby znajdującej się pod wpływem alkoholu, ale był pogodny, nie miał też na ciele żadnych widocznych obrażeń. Nie ulega wątpliwości, że w tym czasie w mieszkaniu, do którego udawał się pokrzywdzony przebywała jedynie oskarżona.</xText> <xText>Biegli z zakresu medycyny sądowej w przedstawionych na potrzeby niniejszej sprawy opiniach wykluczyli możliwość popełnienia przez pokrzywdzonego samobójstwa oraz przypadkowego nadziania na nóż. Jako prawdopodobne narzędzie przestępstwa wskazali nóż typu fińskiego znaleziony w pobliżu zwłok. Sąsiedzi nie słyszeli jakichkolwiek odgłosów awantury, kłótni, szarpaniny itp., które po godzinie 20:30 dochodziłyby z mieszkania pokrzywdzonego. Prawdopodobnie po zadaniu ciosu, a przed zgonem <xAnon>M. S.</xAnon> zdjął koszulę. W mieszkaniu widoczne są ślady ścierania plam krwi. Krew starto też z noża. Na korytarz wystawiono buty pokrzywdzonego, powieszono tam też kożuch <xAnon>M. S.</xAnon>. Około 24:00 świadek <xAnon>E. S.</xAnon> usłyszała z mieszkania <xAnon>M. S.</xAnon> odgłos pracy odkurzacza. W worku odkurzacza ujawniono później fragmenty rozbitego szkła i ziemi z doniczki (ślady pochodzące z wcześniejszej awantury mającej miejsce pomiędzy 18:00 a 19:00). Na ubraniu oskarżonej oraz w okolicy ucha ujawniono plamy krwi pochodzącej od zabitego powstałe w wyniku zachlapania krwią nie zaś otarcia się o istniejącą plamę.</xText> <xText><xBx>W ocenie Sądu Apelacyjnego przedstawiony wyżej szereg dowodów pośrednich tworzy spójny łańcuch poszlak niezbicie dowodzący winy oskarżonej. Wykluczyć trzeba bowiem to, iż cios nożem pokrzywdzony otrzymał poza mieszkaniem. Nie mógłby bowiem w tym stanie poruszać się, czas od chwili zadania ciosu do zgonu był bardzo krótki (ok.4 minut), z pewnością też rana klatki piersiowej byłaby widoczna dla spotkanego sąsiada, a pokrzywdzony zwróciłby się do niego o pomoc (w mieszkaniu pokrzywdzonego nie działał nawet telefon). Powyższe dowodzi, iż cios zadany został po powrocie do mieszkania. Pokrzywdzony do mieszkania wracał sam, poza oskarżoną nie było tam też innych osób. Zadania ciosu nie poprzedziła żadna kłótnia, okrzyki, hałasy, co dowodzi co najmniej tego, że cios został zadany przez osobę, którą pokrzywdzony musiał znać (widział, gdy do niego się zbliżała, skoro rana znajduje się na przedniej powierzchni klatki piersiowej) oraz, że nie było to zdarzenie o charakterze nagłym, dla którego impulsem byłyby wydarzenia bezpośrednio poprzedzające uderzenie nożem. Nie jest nawet w najmniejszym stopniu wiarygodne aby osoba trzecia (gdyby dokonała tej zbrodni (po zadaniu ciosu, wiedząc, że w sąsiednim pokoju śpi oskarżona, podjęła próbę zacierania śladów, poprzez ścieranie plam krwi, wyjmowanie z szafy kożucha zabitego, a nade wszystko włączenie odkurzacza. Ślady na ubraniu i ciele oskarżonej mają charakter dynamiczny, są to rozbryzgi krwi, nie mogły więc powstać w wyniku otarcia się o istniejącą już plamę. Ta okoliczność wprost wskazuje na to, że to oskarżona zadała uderzenie nożem. Na koniec zaś wskazać należy, że gdyby oskarżona nie była sprawczynią po znalezieniu zwłok, jej pierwszą czynnością z pewnością winna być próba wezwania pogotowia, lekarza, nie zaś sprzątanie mieszkania a następnie telefon do ojca konkubenta informujący, że: "<xAnon>M.</xAnon> nie żyje, finką odebrał sobie życie". Dodatkowo zauważyć należy, że dla osoby postronnej przyczyna śmierci <xAnon>M. S.</xAnon> nie mogła być tak oczywista (w istocie brak jakichkolwiek cech typowego samobójstwa) podobnie jak narzędzie, które spowodowało śmierć („finka" co prawda leżała obok zwłok, lecz była w pokrowcu i nie było na niej widocznych śladów krwi).</xBx></xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego powyższe zestawienie w sposób dobitny i w pełni przekonywujący dowodzi, że jedyną osobą, która mogła zadać pokrzywdzonemu śmiertelny cios była oskarżona.</xText> <xText>Bezzasadnie podnosi obrona, iż Sąd I instancji nie poczynił starań o ustalenie sprawcy obrażeń głowy <xAnon>M. S.</xAnon> oraz nie ustalił czasu zgonu pokrzywdzonego.</xText> <xText>Ze znajdujących się w aktach opinii sądowo - lekarskich jednoznacznie bowiem wynika, że obrażenia twarzy pokrzywdzonego mogły powstać w czasie upadku po zadaniu ciosu, zaś przybliżony czas zgonu to godziny od 20:30 do 22:00.Słusznie przyjął też Sąd Okręgowy, że zadanie ciosu nożem w klatkę piersiową, w okolice serca, w sytuacji, gdy pokrzywdzony nie spodziewa się tego i gdy nie wiąże się to z żadną sytuacją nagłą, dynamiczną (bójka, awantura) dowodzi, iż zamiarem sprawcy było dokonanie zabójstwa. Potwierdzają to też późniejsze działania oskarżonej polegające na zacieranie śladów. Oskarżona miała też motyw do dokonania przypisanej jej zbrodni, była nim postawa pokrzywdzonego, wypominającego jej wielokrotnie kalectwo, co znajduje potwierdzenie też w opinii sądowo - psychologicznej(k.219), z której wynika, że u <xAnon>I. C.</xAnon> „kalectwo wyzwoliło poczucie mniejszej wartości, żalu i szczególnie uwrażliwiło ją na epitety wytykające jej ułomność". Również powyższe spowodowało u oskarżonej odporność mniejszą na sytuacje stresowe, drażliwość, niekonsekwencje w działaniu, zmienność w nastrojach, mały krytycyzm. Organiczne zaburzenia osobowości dotyczą u I.<xAnon>C.</xAnon> właśnie sfery emocjonalno - motywacyjnej co powoduje, że ma ona trudności w sprawowaniu właściwej kontroli intelektualnej - reakcja dysforyczna (opinia sądowo - psychiatryczna k.220-234 i 354-355v). Stąd też stwierdzenie, że oskarżona w odniesieniu do przypisanego czynu miała w znacznym stopniu ograniczoną zarówno zdolność rozumowania znaczenia czynu jak i możność pokierowania swoim postępowaniem. Już choćby powyższe wskazuje, iż pomiędzy działaniem oskarżonej a jej ograniczeniem umysłowym istniał bardzo bliski związek. Wszak działanie oskarżonej miało przede wszystkim swoje źródło w owej reakcji dysforycznej uwarunkowanej zaburzeniami osobowości o etiologii organicznej. Ograniczenie możliwości pokierowania postępowaniem oraz rozumienia znaczenia czynu nierozerwalnie wiąże się więc z motywem, który legł u podstaw działania sprawcy. Powyższy, tak bliski związek tych czynników nakazuje znacznie wnikliwiej niż uczynił to Sąd I instancji rozważyć możliwość zastosowania w przedmiotowej sprawie nadzwyczajnego złagodzenia kary. W pełni zgodzić się należy też z zarzutem obrony, iż ocena motywów, które legły u podstaw sprawstwa oskarżonej, jest błędna i niesprawiedliwa. W ocenie zaś Sądu Apelacyjnego wręcz niehumanitarna. Przedmiotowa sprawa dostarcza bowiem wręcz klasycznego przykładu znęcania się nad oskarżoną. Sąd I instancji w swych rozważaniach całkowicie pominął to, iż znęcanie się nad drugą osobą może mieć swój wymiar nie tylko fizyczny, lecz również intelektualny i moralny. Trudno bowiem inaczej zakwalifikować sytuację, gdy sprawca wypadku (pokrzywdzony prowadził samochód pod wpływem alkoholu) wielokrotnie przez całe lata wypomina okaleczonej ofierze tego wypadku jej niedołęstwo. Używa przy tym słów wulgarnych i obraźliwych. Taka postawa <xAnon>M. S.</xAnon> upokarzała oskarżoną, która w istocie była wobec niej bezsilna. W tej sytuacji całkowitym nieporozumieniem jest stawianie przez Sąd I instancji znaku równości pomiędzy wyżej opisaną postawą pokrzywdzonego a zachowaniem oskarżonej głośno wypowiadającej konkubentowi, że jest „alkoholikiem i pijakiem". Trudno wszak w istniejącej w tym związku sytuacji przyjmować, że są to określenia obraźliwe, nie można bowiem nie dostrzec, że epitety te wręcz opisywały istniejące fakty. Ten tak wyraźny element długotrwałego znęcania się, co najmniej psychicznego musi prowadzić do odmiennej niż przyjęta przez Sąd I instancji, oceny postawy oskarżonej.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego znęcanie się pokrzywdzonego stanowi jednoznaczne przyznanie się (sprowokowanie) do zaistnienia zdarzeń będących przedmiotem rozstrzygania w niniejszej sprawie. Powyższe zaś połączenia z omówionym wyżej stwierdzonym przez biegłych ograniczeniem psychicznym oskarżonej, daje podstawę do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary w oparciu o normy <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31§2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">60§2 kk</xLexLink> albowiem nawet najniższa przewidziana za przypisane przestępstwo kara byłaby niewspółmiernie surowa do faktycznego zawinienia sprawcy.</xText> <xText>Na tej podstawie Sąd Apelacyjny orzekł o obniżeniu kary wymierzonej przez Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Z urzędu wytknąć należy również Sądowi I instancji, że wydając zaskarżony wyrok dopuścił się obrazy praw materialnego - <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.40§2 kk</xLexLink>. Sąd ten orzekł karę nieznaną ustawie. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">Kodeks karny z 1997r.</xLexLink> nie zna bowiem instytucji „kary dodatkowej". Niezależnie zaś od powyższego w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do orzeczenia ŚRODKA KARNEGO - pozbawienia praw publicznych wskazanego w <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 40§2 kk</xLexLink>. Możliwość orzeczenia tego środka istnieje bowiem tylko wówczas, gdy przypisane przestępstwo „popełniono w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie". Powyższe stanowi zaś znamię, wprost wskazane w <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 2;art. 148 § 2 pkt. 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§2 pkt 3 kk</xLexLink>. Oskarżonej zaś nie przypisano popełnienia tego przestępstwa, lecz zbrodni opisanej w <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 148§1 kk</xLexLink>. Z powyższego wynika, iż przy skazaniu za popełnienie tak zakwalifikowanego czynu nie ma ustawowej podstawy do orzeczenia środka karnego z <xLexLink xArt="art. 40;art. 40 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 40§2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>0 opłacie sądowej za obie instancje orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 1;art. 10 ust. 17;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 10 ust.l oraz 17 ust.l Ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych</xLexLink> (Dz.U. z 1996r. Nr 156 poz.779) zaś o pozostałych kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze na podstawie <xLexLink xArt="art. 634" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 634 kpk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624§1 kpk</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Rafał Malarski

Monika Nowacka

Ewa Antoniów

Monika Nowacka

Sygn akt II AKa 164/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie; Przewodniczący:SSA Rafał Malarski Sędziowie:SA Anna Skupna SA Jerzy Grubba /spr./ Protokolant:Ewa Antoniów przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Janusza Krajewskiego po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 1999 r. sprawy:I.C. oskarżonej zart. 148 § 1 kkw zw. zart. 31 § 2 kk na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej od wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 2 marca 1999 r. sygn.akt II K 52/98 I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: 1/ przy zastosowaniuart. 60 § 2 i § 6 pkt. 1 kkwymierzoną karę pozbawienia wolności obniża do 3 /trzech/ lat; 2/ uchyla orzeczenie o karze dodatkowej /pkt.iI/; II utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy w pozostałej części; III zwalnia oskarżonąI. C.od ponoszenia opłat za obie instancje oraz ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego. UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego we Włocławku z 2 marca 1999r. w sprawie II K 52/98 oskarżonaI. C.została uznana za winną tego, że w dniu(...)weW.w mieszkaniu przyulicy (...)działając z zamiarem pozbawienia życia poprzez ugodzenieM. S.nożem w klatkę piersiową po stronie lewej i w serce spowodowała wykrwawienie w wyniku czegoM. S.zmarł przy czym tego dokonała mając w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania czynu i w znacznym stopniu ograniczoną zdolność kierowania swoim postępowaniem. Czyn ten zakwalifikowano zart. 148§1 kkw zw. zart.31§2 kki na tej podstawie wymierzono oskarżonej karę 8 lat pozbawienia wolności. Wyrok zawiera też rozstrzygnięcia o karze dodatkowej, zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania oraz kosztach sądowych. Wyrok zaskarżony został apelacją obrońcy. Obrona zarzuciła orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia a polegający na tym, że nie przeprowadzono dowodów ustalających sprawcę obrażeń głowyM. S., ani dowodów w kontekście ustalonego na rozprawie czasu zgonu pokrzywdzonego oraz to, że Sąd błędnie ocenił dowody zebrane odrzucając bezwzględnie wersję niewinności oskarżonej. Podnosząc powyższe obrona wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Jako alternatywny obrona postawiła zarzut obrazy przepisów prawa materialnego -art.60§2 kkprzez odstąpienie od nadzwyczajnego złagodzenia wymierzonej oskarżonej kary, pomimo, że z zebranego materiału dowodowego wynika, że nawet najniższa kara wymierzona oskarżonej jest niewspółmiernie surowa. Na tej podstawie obrona wniosła o zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia wymierzonej kary. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja obrony jest częściowo zasadna. Dotyczy to przede wszystkim alternatywnie postawionego zarzutu obrazy przepisów prawa materialnego (zarzut ten w istocie dotyczy nie tyle obrazy przepisów prawa materialnego, co błędu w ustaleniach faktycznych polegającym na przyjęciu, iż w sprawie brak warunków do zastosowaniaart.60§2 kk) . Niezależnie od dość licznych braków uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, umiejętnie wychwyconych i wskazanych w skardze apelacyjnej, nie sposób nie zgodzić się z zasadniczą tezą przyjętą przez ten Sąd, iż w zaistniałych okolicznościach faktycznych jedynie oskarżona miała możliwość dokonania przypisanego jej czynu. W sprawie zebrane zostały obiektywne i bezsporne dowody wskazujące na to, iż zabójstwo zostało dokonane w dniu(...)w mieszkaniu zajmowanym przezI. C.iM. S.pomiędzy godziną 20:30 a 22:30. Nie ulega bowiem wątpliwości, że pokrzywdzony był widziany przez sąsiada - świadkaB. W., gdy powracał do domu około godziny 20:30 - 21:00.M. S.powracał do domu sam, sprawiał wrażenie osoby znajdującej się pod wpływem alkoholu, ale był pogodny, nie miał też na ciele żadnych widocznych obrażeń. Nie ulega wątpliwości, że w tym czasie w mieszkaniu, do którego udawał się pokrzywdzony przebywała jedynie oskarżona. Biegli z zakresu medycyny sądowej w przedstawionych na potrzeby niniejszej sprawy opiniach wykluczyli możliwość popełnienia przez pokrzywdzonego samobójstwa oraz przypadkowego nadziania na nóż. Jako prawdopodobne narzędzie przestępstwa wskazali nóż typu fińskiego znaleziony w pobliżu zwłok. Sąsiedzi nie słyszeli jakichkolwiek odgłosów awantury, kłótni, szarpaniny itp., które po godzinie 20:30 dochodziłyby z mieszkania pokrzywdzonego. Prawdopodobnie po zadaniu ciosu, a przed zgonemM. S.zdjął koszulę. W mieszkaniu widoczne są ślady ścierania plam krwi. Krew starto też z noża. Na korytarz wystawiono buty pokrzywdzonego, powieszono tam też kożuchM. S.. Około 24:00 świadekE. S.usłyszała z mieszkaniaM. S.odgłos pracy odkurzacza. W worku odkurzacza ujawniono później fragmenty rozbitego szkła i ziemi z doniczki (ślady pochodzące z wcześniejszej awantury mającej miejsce pomiędzy 18:00 a 19:00). Na ubraniu oskarżonej oraz w okolicy ucha ujawniono plamy krwi pochodzącej od zabitego powstałe w wyniku zachlapania krwią nie zaś otarcia się o istniejącą plamę. W ocenie Sądu Apelacyjnego przedstawiony wyżej szereg dowodów pośrednich tworzy spójny łańcuch poszlak niezbicie dowodzący winy oskarżonej. Wykluczyć trzeba bowiem to, iż cios nożem pokrzywdzony otrzymał poza mieszkaniem. Nie mógłby bowiem w tym stanie poruszać się, czas od chwili zadania ciosu do zgonu był bardzo krótki (ok.4 minut), z pewnością też rana klatki piersiowej byłaby widoczna dla spotkanego sąsiada, a pokrzywdzony zwróciłby się do niego o pomoc (w mieszkaniu pokrzywdzonego nie działał nawet telefon). Powyższe dowodzi, iż cios zadany został po powrocie do mieszkania. Pokrzywdzony do mieszkania wracał sam, poza oskarżoną nie było tam też innych osób. Zadania ciosu nie poprzedziła żadna kłótnia, okrzyki, hałasy, co dowodzi co najmniej tego, że cios został zadany przez osobę, którą pokrzywdzony musiał znać (widział, gdy do niego się zbliżała, skoro rana znajduje się na przedniej powierzchni klatki piersiowej) oraz, że nie było to zdarzenie o charakterze nagłym, dla którego impulsem byłyby wydarzenia bezpośrednio poprzedzające uderzenie nożem. Nie jest nawet w najmniejszym stopniu wiarygodne aby osoba trzecia (gdyby dokonała tej zbrodni (po zadaniu ciosu, wiedząc, że w sąsiednim pokoju śpi oskarżona, podjęła próbę zacierania śladów, poprzez ścieranie plam krwi, wyjmowanie z szafy kożucha zabitego, a nade wszystko włączenie odkurzacza. Ślady na ubraniu i ciele oskarżonej mają charakter dynamiczny, są to rozbryzgi krwi, nie mogły więc powstać w wyniku otarcia się o istniejącą już plamę. Ta okoliczność wprost wskazuje na to, że to oskarżona zadała uderzenie nożem. Na koniec zaś wskazać należy, że gdyby oskarżona nie była sprawczynią po znalezieniu zwłok, jej pierwszą czynnością z pewnością winna być próba wezwania pogotowia, lekarza, nie zaś sprzątanie mieszkania a następnie telefon do ojca konkubenta informujący, że: "M.nie żyje, finką odebrał sobie życie". Dodatkowo zauważyć należy, że dla osoby postronnej przyczyna śmierciM. S.nie mogła być tak oczywista (w istocie brak jakichkolwiek cech typowego samobójstwa) podobnie jak narzędzie, które spowodowało śmierć („finka" co prawda leżała obok zwłok, lecz była w pokrowcu i nie było na niej widocznych śladów krwi). Zdaniem Sądu Apelacyjnego powyższe zestawienie w sposób dobitny i w pełni przekonywujący dowodzi, że jedyną osobą, która mogła zadać pokrzywdzonemu śmiertelny cios była oskarżona. Bezzasadnie podnosi obrona, iż Sąd I instancji nie poczynił starań o ustalenie sprawcy obrażeń głowyM. S.oraz nie ustalił czasu zgonu pokrzywdzonego. Ze znajdujących się w aktach opinii sądowo - lekarskich jednoznacznie bowiem wynika, że obrażenia twarzy pokrzywdzonego mogły powstać w czasie upadku po zadaniu ciosu, zaś przybliżony czas zgonu to godziny od 20:30 do 22:00.Słusznie przyjął też Sąd Okręgowy, że zadanie ciosu nożem w klatkę piersiową, w okolice serca, w sytuacji, gdy pokrzywdzony nie spodziewa się tego i gdy nie wiąże się to z żadną sytuacją nagłą, dynamiczną (bójka, awantura) dowodzi, iż zamiarem sprawcy było dokonanie zabójstwa. Potwierdzają to też późniejsze działania oskarżonej polegające na zacieranie śladów. Oskarżona miała też motyw do dokonania przypisanej jej zbrodni, była nim postawa pokrzywdzonego, wypominającego jej wielokrotnie kalectwo, co znajduje potwierdzenie też w opinii sądowo - psychologicznej(k.219), z której wynika, że uI. C.„kalectwo wyzwoliło poczucie mniejszej wartości, żalu i szczególnie uwrażliwiło ją na epitety wytykające jej ułomność". Również powyższe spowodowało u oskarżonej odporność mniejszą na sytuacje stresowe, drażliwość, niekonsekwencje w działaniu, zmienność w nastrojach, mały krytycyzm. Organiczne zaburzenia osobowości dotyczą u I.C.właśnie sfery emocjonalno - motywacyjnej co powoduje, że ma ona trudności w sprawowaniu właściwej kontroli intelektualnej - reakcja dysforyczna (opinia sądowo - psychiatryczna k.220-234 i 354-355v). Stąd też stwierdzenie, że oskarżona w odniesieniu do przypisanego czynu miała w znacznym stopniu ograniczoną zarówno zdolność rozumowania znaczenia czynu jak i możność pokierowania swoim postępowaniem. Już choćby powyższe wskazuje, iż pomiędzy działaniem oskarżonej a jej ograniczeniem umysłowym istniał bardzo bliski związek. Wszak działanie oskarżonej miało przede wszystkim swoje źródło w owej reakcji dysforycznej uwarunkowanej zaburzeniami osobowości o etiologii organicznej. Ograniczenie możliwości pokierowania postępowaniem oraz rozumienia znaczenia czynu nierozerwalnie wiąże się więc z motywem, który legł u podstaw działania sprawcy. Powyższy, tak bliski związek tych czynników nakazuje znacznie wnikliwiej niż uczynił to Sąd I instancji rozważyć możliwość zastosowania w przedmiotowej sprawie nadzwyczajnego złagodzenia kary. W pełni zgodzić się należy też z zarzutem obrony, iż ocena motywów, które legły u podstaw sprawstwa oskarżonej, jest błędna i niesprawiedliwa. W ocenie zaś Sądu Apelacyjnego wręcz niehumanitarna. Przedmiotowa sprawa dostarcza bowiem wręcz klasycznego przykładu znęcania się nad oskarżoną. Sąd I instancji w swych rozważaniach całkowicie pominął to, iż znęcanie się nad drugą osobą może mieć swój wymiar nie tylko fizyczny, lecz również intelektualny i moralny. Trudno bowiem inaczej zakwalifikować sytuację, gdy sprawca wypadku (pokrzywdzony prowadził samochód pod wpływem alkoholu) wielokrotnie przez całe lata wypomina okaleczonej ofierze tego wypadku jej niedołęstwo. Używa przy tym słów wulgarnych i obraźliwych. Taka postawaM. S.upokarzała oskarżoną, która w istocie była wobec niej bezsilna. W tej sytuacji całkowitym nieporozumieniem jest stawianie przez Sąd I instancji znaku równości pomiędzy wyżej opisaną postawą pokrzywdzonego a zachowaniem oskarżonej głośno wypowiadającej konkubentowi, że jest „alkoholikiem i pijakiem". Trudno wszak w istniejącej w tym związku sytuacji przyjmować, że są to określenia obraźliwe, nie można bowiem nie dostrzec, że epitety te wręcz opisywały istniejące fakty. Ten tak wyraźny element długotrwałego znęcania się, co najmniej psychicznego musi prowadzić do odmiennej niż przyjęta przez Sąd I instancji, oceny postawy oskarżonej. W ocenie Sądu Apelacyjnego znęcanie się pokrzywdzonego stanowi jednoznaczne przyznanie się (sprowokowanie) do zaistnienia zdarzeń będących przedmiotem rozstrzygania w niniejszej sprawie. Powyższe zaś połączenia z omówionym wyżej stwierdzonym przez biegłych ograniczeniem psychicznym oskarżonej, daje podstawę do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary w oparciu o normyart. 31§2 kki60§2 kkalbowiem nawet najniższa przewidziana za przypisane przestępstwo kara byłaby niewspółmiernie surowa do faktycznego zawinienia sprawcy. Na tej podstawie Sąd Apelacyjny orzekł o obniżeniu kary wymierzonej przez Sąd Okręgowy. Z urzędu wytknąć należy również Sądowi I instancji, że wydając zaskarżony wyrok dopuścił się obrazy praw materialnego -art.40§2 kk. Sąd ten orzekł karę nieznaną ustawie.Kodeks karny z 1997r.nie zna bowiem instytucji „kary dodatkowej". Niezależnie zaś od powyższego w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do orzeczenia ŚRODKA KARNEGO - pozbawienia praw publicznych wskazanego wart. 40§2 kk. Możliwość orzeczenia tego środka istnieje bowiem tylko wówczas, gdy przypisane przestępstwo „popełniono w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie". Powyższe stanowi zaś znamię, wprost wskazane wart. 148§2 pkt 3 kk. Oskarżonej zaś nie przypisano popełnienia tego przestępstwa, lecz zbrodni opisanej wart. 148§1 kk. Z powyższego wynika, iż przy skazaniu za popełnienie tak zakwalifikowanego czynu nie ma ustawowej podstawy do orzeczenia środka karnego zart. 40§2 kk. 0 opłacie sądowej za obie instancje orzeczono na podstawieart. 10 ust.l oraz 17 ust.l Ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych(Dz.U. z 1996r. Nr 156 poz.779) zaś o pozostałych kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze na podstawieart. 634 kpkw zw. zart. 624§1 kpk.

15/100000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000145_1999_Uz_1999-06-17_001

II AKa 145/99

1999-06-17 02:00:00.0 CEST

2013-03-23 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:54:20.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 145/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Barbara Suchowska – spr. Protokolant Anna Bil przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 1999r. sprawy Z. K. o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie Ustawy z 23 lutego 1991r. z późniejszymi zmianami z powodu apelacji,

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000145" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 145/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 czerwca 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSA Barbara Suchowska – spr.</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Anna Bil</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 1999r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>Z. K.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie Ustawy z 23 lutego 1991r. z późniejszymi zmianami</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej</xText> <xText>z dnia 21 kwietnia 1999r. sygn. akt III Ko 2/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText>II AKa 145/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej, wyrokiem z dnia 21 kwietnia 1999 r. na zasadzie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 13" xIsapId="WDU19920060020" xTitle="Ustawa z dnia 23 grudnia 1991 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych" xAddress="Dz. U. z 1992 r. Nr 6, poz. 20">art. 8 ust. 2a i art. 13 ustawy z dnia 23.12.1991 r.</xLexLink> oddalił wniosek <xAnon>Z. K.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy podnosząc zarzuty obrazy prawa, a szczególności art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604/ oraz błędu w ustaleniach przez niesłuszne przyjęcie, że zadośćuczynienie i odszkodowanie wnioskodawcy nie przysługuje.</xText> <xText>Podnosząc te zarzuty pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przeczenie co do istoty sprawy w ten sposób, że zostanie zasądzone stosowne odszkodowanie i zadośćuczynienie na rzecz <xAnon>Z. K.</xAnon>, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bielsku-Białej.</xText> <xText>Pełnomocnik wniósł również o zwolnienie <xAnon>Z. K.</xAnon> od wszelkich kosztów i opłat w tej sprawie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, że apelacja na uwzględnienie nie zasługuje.</xText> <xText>Sąd I instancji poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i zasadnie w oparciu o nie przyjął, że brak jest podstaw prawnych do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia.</xText> <xText>Faktem bezspornym jest, że <xAnon>Z. R.</xAnon> wraz z całą rodziną został poddany represjom przez radzieckie organy ścigania w związku z czym przebywał na zesłaniu od 10.02.1940 r. do 24.12.1945 r.</xText> <xText>Represje te, jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego związane były z tym, iż ojciec wnioskodawcy był funkcjonariuszem policji. Sam wnioskodawca, w chwili pozbawienia go wolności miał 13 lat.</xText> <xText>W tej sytuacji nie można zgodzić się z zaprezentowanym w apelacji poglądem o istnieniu podstaw do zasądzenia w tym przypadku stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia.</xText> <xText>Przepisy ustawy z 23 lutego 1991 r. w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604/, które to, wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji miał w polu widzenia, określają czasokresy stosowania represji, które mogą stanowić podstawę do roszczeń z jakimi wystąpił wnioskodawca i stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku aresztowanie oraz dalsze pozbawienie wnioskodawcy wolności nastąpiło przed datą zakreślona w cytowanych przepisach.</xText> <xText>Niezależnie od powyższych kwestii podkreślić trzeba, że podstawowym warunkiem dla ewentualnego zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia jest ustalenie, że represje takie dotknęły daną osobę za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności.</xText> <xText>W sprawie <xAnon>Z. K.</xAnon> brak jest powyższej przesłanki, do czego wprawdzie nie ustosunkował się Sąd Okręgowy, co jednak jednoznacznie wskazuje na brak podstaw faktycznych i prawnych do uwzględnienia złożonego wniosku.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze i nie podzielając argumentów podniesionych w apelacji, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku, kosztami postępowania po myśli art. 13 cyt. ustawy obciążając Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Anna Bil

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 145/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Barbara Suchowska – spr. Protokolant Anna Bil przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 1999r. sprawyZ. K.o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie Ustawy z 23 lutego 1991r. z późniejszymi zmianami z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 21 kwietnia 1999r. sygn. akt III Ko 2/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa. II AKa 145/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej, wyrokiem z dnia 21 kwietnia 1999 r. na zasadzieart. 8 ust. 2a i art. 13 ustawy z dnia 23.12.1991 r.oddalił wniosekZ. K.o odszkodowanie i zadośćuczynienie, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy podnosząc zarzuty obrazy prawa, a szczególności art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604/ oraz błędu w ustaleniach przez niesłuszne przyjęcie, że zadośćuczynienie i odszkodowanie wnioskodawcy nie przysługuje. Podnosząc te zarzuty pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przeczenie co do istoty sprawy w ten sposób, że zostanie zasądzone stosowne odszkodowanie i zadośćuczynienie na rzeczZ. K., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bielsku-Białej. Pełnomocnik wniósł również o zwolnienieZ. K.od wszelkich kosztów i opłat w tej sprawie. Sąd Apelacyjny uznał, że apelacja na uwzględnienie nie zasługuje. Sąd I instancji poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i zasadnie w oparciu o nie przyjął, że brak jest podstaw prawnych do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia. Faktem bezspornym jest, żeZ. R.wraz z całą rodziną został poddany represjom przez radzieckie organy ścigania w związku z czym przebywał na zesłaniu od 10.02.1940 r. do 24.12.1945 r. Represje te, jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego związane były z tym, iż ojciec wnioskodawcy był funkcjonariuszem policji. Sam wnioskodawca, w chwili pozbawienia go wolności miał 13 lat. W tej sytuacji nie można zgodzić się z zaprezentowanym w apelacji poglądem o istnieniu podstaw do zasądzenia w tym przypadku stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia. Przepisy ustawy z 23 lutego 1991 r. w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604/, które to, wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji miał w polu widzenia, określają czasokresy stosowania represji, które mogą stanowić podstawę do roszczeń z jakimi wystąpił wnioskodawca i stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku aresztowanie oraz dalsze pozbawienie wnioskodawcy wolności nastąpiło przed datą zakreślona w cytowanych przepisach. Niezależnie od powyższych kwestii podkreślić trzeba, że podstawowym warunkiem dla ewentualnego zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia jest ustalenie, że represje takie dotknęły daną osobę za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności. W sprawieZ. K.brak jest powyższej przesłanki, do czego wprawdzie nie ustosunkował się Sąd Okręgowy, co jednak jednoznacznie wskazuje na brak podstaw faktycznych i prawnych do uwzględnienia złożonego wniosku. Mając powyższe na uwadze i nie podzielając argumentów podniesionych w apelacji, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku, kosztami postępowania po myśli art. 13 cyt. ustawy obciążając Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000150_1999_Uz_1999-06-24_001

II AKa 150/99

1999-06-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-21 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:55:48.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 150/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSO del. Marek Tusiński Protokolant Anna Bil przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 1999 sprawy z wniosku W. J. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgow

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000150" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 150/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 czerwca 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska (spr.)</xText> <xText>SSO del. Marek Tusiński</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Anna Bil</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 1999</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>W. J.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 13 kwietnia 1999r. sygn. akt XVI Ko 68/98</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 150/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 13 kwietnia 1999 r. sygn. XVI 1 Ko 68/98 oddalił wniosek <xAnon>W. J.</xAnon>o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz odszkodowania za skazanie go przez Trybunał Wojskowy Wojsk MSW województwa połockiego na mocy <xLexLink xArt="art. 63;art. 76" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63 i 76 kk</xLexLink> BSRR na karę 25 lat pozbawienia wolności w obozach poprawczych, z pozbawieniem praw na okres 5 lat i konfiskatę mienia – wywodząc, że prowadzona przez wnioskodawcę działalność niepodległościowa w AK nie mieściła się w okresie wskazanym w art. 8 ustęp 2b ustawy z dnia 23.02.1991 r. /Dz.U.Nr 34 poz.149/ znowelizowanej ustawą z dnia 16.07.1998 r. /Dz.U.Nr 97 poz.604/.</xText> <xText>Pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił w apelacji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu za niebudzące wątpliwości i prawdziwe zeznania wnioskodawcy, iż do <xAnon> organizacji (...)</xAnon> wstąpił w czerwcu 1945 r. mimo, iż analiza zeznań wnioskodawcy wskazywała na to, iż <xAnon>W. J.</xAnon> nie pamięta, bądź nieumiejętnie przekazuje swoje wiadomości, również co do daty wstąpienia do Armii Krajowej, o czym świadczy błąd w zeznaniach dotyczący daty i miejsca wykonywanej pracy w Rosji.</xText> <xText>W oparciu o ten zarzut pełnomocnik wnioskodawcy wniósł w apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Nadto w oparciu o <xLexLink xArt="art. 427" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 427 kpk</xLexLink> wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii lekarza psychiatry, oświadczeń <xAnon>F. Ł.</xAnon>, <xAnon>Z. Ł.</xAnon>, <xAnon>W. B.</xAnon> i <xAnon>M. Ż.</xAnon>.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.</xText> <xText>Niewątpliwe jest, że przepis art. 8 ustęp 2b ustawy z dnia 23.02.1991 r. /Dz.U.Nr 34 poz.149/ znowelizowanej ustawą z dnia 16.07.1998 r. /Dz.U.Nr 97 poz.604/ uzależnia zasądzenie odszkodowania osobie represjonowanej przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości od tego, aby działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego była prowadzona przez tą osobę w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 6 lutego 1946 r.</xText> <xText>W odniesieniu do wnioskodawcy informacja archiwalna przekazana przez Ambasadę Republiki Białoruś w <xAnon>W.</xAnon> /k.24-25 oraz tłumaczenie k.9-10 akt/ jednoznacznie wskazuje, że jego skazanie wyrokiem Trybunału Wojskowego Wojsk MSW województwa połockiego z 16-20.02.1949 r. wiązało się z uczestnictwem i działalnością w Armii Krajowej.</xText> <xText>Informacja ta nie określa jednakże czasu, w którym wnioskodawca miał prowadzić swoją działalność niepodległościową.</xText> <xText>Jedynie w oparciu o zeznania wnioskodawcy Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca wstąpił do Armii Krajowej w czerwcu 1946 r.</xText> <xText>Zgodzić się jednak należało z twierdzeniami apelacji, że wnioskodawca nie został dokładnie i szczegółowo przesłuchany na okoliczności związane z czasem, w którym wstąpił do Armii Krajowej.</xText> <xText>W swoich zeznaniach wnioskodawca stwierdził, że do Armii Krajowej wstąpił w 20-tym roku swojego życia i wskazał, że było to latem 1946 r. Równocześnie zapis następnej wypowiedzi wnioskodawcy wskazuje, że nie był on w stanie przypomnieć sobie pełnego nazwiska osoby <xAnon> (...)</xAnon> oraz funkcji, jaką ta osoba spełniała w jego pododdziale /k.18 odwrót/.</xText> <xText>Okoliczności te uzupełnił dopiero na kolejnej rozprawie, na której usiłował też precyzyjniej określić czas swojego wstąpienia do Armii Krajowej, ale zauważyć można, że z jego wypowiedzi wynika jedynie to, że dokładnie przypomniał sobie, iż było to w czasie „sianokosów”, przy czym nadal odnosił się do 1946 r. /k.28 odwrót/.</xText> <xText>Treść protokołu rozprawy przekonuje więc, że istotnie wnioskodawca miał trudności z umiejscowieniem w czasie wydarzeń ze swojego życia jak i co do innych okoliczności. Wątpliwości co do wiarygodności jego stwierdzeń pogłębiają nadto zaświadczenia stwierdzające, że od dłuższego czasu jest on leczony przez psychiatrę z rozpoznaniem zespołu psychoorganicznego otępienia, cechy osobowości nieprawidłowej i zespołu lękowo-depresyjnego.</xText> <xText>Zauważyć wprawdzie można, że zaświadczenia lekarza psychiatry nie zawierają informacji od kiedy wnioskodawca pozostaje w tym leczeniu, ale z drugiej strony można też podkreślić, że kserokopia książki nr 4913 zawiera wpis rozpoznania z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 18.02.1999 r. „przewlekły zespół depresyjno-lękowy z elementami natręctw myślowych” – k.48 akt, a więc rozpoznanie to dotyczy wcześniejszego okresu aniżeli rozprawa i jej rozstrzygnięcie.</xText> <xText>Wątpliwości co do stwierdzeń wnioskodawcy pogłębiają nadto oświadczenia osób, które określają odmienne czas jego wstąpienia do Armii Krajowej /k.43-47 akt/.</xText> <xText>W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał za konieczne uchylenie zaskarżonego wyroku w celu ponownego rozpoznania sprawy przez sąd I instancji.</xText> <xText>W toku ponownego rozpoznania zachodzić będzie potrzeba szczegółowego przesłuchania wnioskodawcy, ewentualnie z udziałem psychologa oraz świadków – autorów oświadczeń złożonych na k.43-47 akt oraz zachodzić też będzie potrzeba podjęcia próby weryfikacji tych zeznań poprzez zwrócenie się do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w <xAnon>W.</xAnon> o nadesłanie informacji, czy wnioskodawca <xAnon>W. J.</xAnon> ubiegając się o przyznanie mu uprawnieni kombatanckich określił czas wstąpienia i swojej działalności w Armii Krajowej /nr sprawy PU <xAnon> (...)</xAnon> – k.12 akt/, a także rozważenie potrzeby przeprowadzenia dowodu z akt rentowych wnioskodawcy nr <xAnon>O.</xAnon> <xAnon> (...)</xAnon> Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w <xAnon>R.</xAnon> w celu wyjaśnienia, czy w tamt. aktach znajdują się informacje i jakie dotyczące czasu wstąpienia przez niego do Armii Krajowej.</xText> <xText>Dopiero bowiem tak uzupełnione postępowanie dowodowe pozwolić może na prawdziwą ocenę materiału dowodowego oraz na merytoryczne rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.</xText> <xText>Z tych więc względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Anna Bil

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 150/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSO del. Marek Tusiński Protokolant Anna Bil przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 1999 sprawy z wnioskuW. J.w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 13 kwietnia 1999r. sygn. akt XVI Ko 68/98 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 150/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 13 kwietnia 1999 r. sygn. XVI 1 Ko 68/98 oddalił wniosekW. J.o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz odszkodowania za skazanie go przez Trybunał Wojskowy Wojsk MSW województwa połockiego na mocyart. 63 i 76 kkBSRR na karę 25 lat pozbawienia wolności w obozach poprawczych, z pozbawieniem praw na okres 5 lat i konfiskatę mienia – wywodząc, że prowadzona przez wnioskodawcę działalność niepodległościowa w AK nie mieściła się w okresie wskazanym w art. 8 ustęp 2b ustawy z dnia 23.02.1991 r. /Dz.U.Nr 34 poz.149/ znowelizowanej ustawą z dnia 16.07.1998 r. /Dz.U.Nr 97 poz.604/. Pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił w apelacji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu za niebudzące wątpliwości i prawdziwe zeznania wnioskodawcy, iż doorganizacji (...)wstąpił w czerwcu 1945 r. mimo, iż analiza zeznań wnioskodawcy wskazywała na to, iżW. J.nie pamięta, bądź nieumiejętnie przekazuje swoje wiadomości, również co do daty wstąpienia do Armii Krajowej, o czym świadczy błąd w zeznaniach dotyczący daty i miejsca wykonywanej pracy w Rosji. W oparciu o ten zarzut pełnomocnik wnioskodawcy wniósł w apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. Nadto w oparciu oart. 427 kpkwniósł o dopuszczenie dowodu z opinii lekarza psychiatry, oświadczeńF. Ł.,Z. Ł.,W. B.iM. Ż.. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. Niewątpliwe jest, że przepis art. 8 ustęp 2b ustawy z dnia 23.02.1991 r. /Dz.U.Nr 34 poz.149/ znowelizowanej ustawą z dnia 16.07.1998 r. /Dz.U.Nr 97 poz.604/ uzależnia zasądzenie odszkodowania osobie represjonowanej przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości od tego, aby działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego była prowadzona przez tą osobę w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 6 lutego 1946 r. W odniesieniu do wnioskodawcy informacja archiwalna przekazana przez Ambasadę Republiki Białoruś wW./k.24-25 oraz tłumaczenie k.9-10 akt/ jednoznacznie wskazuje, że jego skazanie wyrokiem Trybunału Wojskowego Wojsk MSW województwa połockiego z 16-20.02.1949 r. wiązało się z uczestnictwem i działalnością w Armii Krajowej. Informacja ta nie określa jednakże czasu, w którym wnioskodawca miał prowadzić swoją działalność niepodległościową. Jedynie w oparciu o zeznania wnioskodawcy Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca wstąpił do Armii Krajowej w czerwcu 1946 r. Zgodzić się jednak należało z twierdzeniami apelacji, że wnioskodawca nie został dokładnie i szczegółowo przesłuchany na okoliczności związane z czasem, w którym wstąpił do Armii Krajowej. W swoich zeznaniach wnioskodawca stwierdził, że do Armii Krajowej wstąpił w 20-tym roku swojego życia i wskazał, że było to latem 1946 r. Równocześnie zapis następnej wypowiedzi wnioskodawcy wskazuje, że nie był on w stanie przypomnieć sobie pełnego nazwiska osoby(...)oraz funkcji, jaką ta osoba spełniała w jego pododdziale /k.18 odwrót/. Okoliczności te uzupełnił dopiero na kolejnej rozprawie, na której usiłował też precyzyjniej określić czas swojego wstąpienia do Armii Krajowej, ale zauważyć można, że z jego wypowiedzi wynika jedynie to, że dokładnie przypomniał sobie, iż było to w czasie „sianokosów”, przy czym nadal odnosił się do 1946 r. /k.28 odwrót/. Treść protokołu rozprawy przekonuje więc, że istotnie wnioskodawca miał trudności z umiejscowieniem w czasie wydarzeń ze swojego życia jak i co do innych okoliczności. Wątpliwości co do wiarygodności jego stwierdzeń pogłębiają nadto zaświadczenia stwierdzające, że od dłuższego czasu jest on leczony przez psychiatrę z rozpoznaniem zespołu psychoorganicznego otępienia, cechy osobowości nieprawidłowej i zespołu lękowo-depresyjnego. Zauważyć wprawdzie można, że zaświadczenia lekarza psychiatry nie zawierają informacji od kiedy wnioskodawca pozostaje w tym leczeniu, ale z drugiej strony można też podkreślić, że kserokopia książki nr 4913 zawiera wpis rozpoznania z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 18.02.1999 r. „przewlekły zespół depresyjno-lękowy z elementami natręctw myślowych” – k.48 akt, a więc rozpoznanie to dotyczy wcześniejszego okresu aniżeli rozprawa i jej rozstrzygnięcie. Wątpliwości co do stwierdzeń wnioskodawcy pogłębiają nadto oświadczenia osób, które określają odmienne czas jego wstąpienia do Armii Krajowej /k.43-47 akt/. W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał za konieczne uchylenie zaskarżonego wyroku w celu ponownego rozpoznania sprawy przez sąd I instancji. W toku ponownego rozpoznania zachodzić będzie potrzeba szczegółowego przesłuchania wnioskodawcy, ewentualnie z udziałem psychologa oraz świadków – autorów oświadczeń złożonych na k.43-47 akt oraz zachodzić też będzie potrzeba podjęcia próby weryfikacji tych zeznań poprzez zwrócenie się do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wW.o nadesłanie informacji, czy wnioskodawcaW. J.ubiegając się o przyznanie mu uprawnieni kombatanckich określił czas wstąpienia i swojej działalności w Armii Krajowej /nr sprawy PU(...)– k.12 akt/, a także rozważenie potrzeby przeprowadzenia dowodu z akt rentowych wnioskodawcy nrO.(...)Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wR.w celu wyjaśnienia, czy w tamt. aktach znajdują się informacje i jakie dotyczące czasu wstąpienia przez niego do Armii Krajowej. Dopiero bowiem tak uzupełnione postępowanie dowodowe pozwolić może na prawdziwą ocenę materiału dowodowego oraz na merytoryczne rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Z tych więc względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000106_1999_Uz_1999-06-24_001

II AKa 106/99

1999-06-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-26 02:01:00.0 CET

2014-07-23 09:56:09.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 106/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Stanisław Raszka (spr.) SSO del. Paweł Węgrzynek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 1999 r. sprawy z wniosku A. S. o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za skazanie wyrokiem Sądu Powiatowego w Ś. z dnia 23.01.195

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="1" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000106" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 106/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 czerwca 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka (spr.)</xText> <xText>SSO del. Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 1999 r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>A. S.</xAnon> o zasądzenie odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia za skazanie wyrokiem Sądu Powiatowego w <xAnon>Ś.</xAnon> <xBRx/>z dnia 23.01.1952r. sygn. akt Kp 1520/52</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 03 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 116/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 106/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 3 marca 1999r. oddalił wniosek <xAnon>A. S.</xAnon> o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za skazanie wyrokiem byłego Sądu Powiatowego w <xAnon>Ś.</xAnon> z dnia 23 stycznia 1952r. sygn. akt Kp 1520/52 za czyn z <xLexLink xArt="art. 239" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 239 kk z 1932r.</xLexLink>, uzasadniając orzeczenie tym, że wcześniej Sąd Wojewódzki w Katowicach prawomocnym postanowieniem z dnia 24 kwietnia 1996r. sygn. akt XVI1 Ko 384/95 oddalił wniosek o stwierdzenie nieważności wyżej opisanego wyroku.</xText> <xText>Pełnomocnik wnioskodawcy w zażaleniu apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, albowiem wnioskodawca uważa, że był represjonowany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i z tego tytułu powinien otrzymać odszkodowanie <xBRx/>i zadośćuczynienie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Apelacja nie jest zasadna. Tak jak stwierdził to sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku, koniecznym warunkiem ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie za poniesioną szkodę i doznaną krzywdę, wynikłą z wydania orzeczenia skazującego, jest wcześniejsze stwierdzenie jego nieważności w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. Nr 3 poz. 149 z późn. zmianami).</xText> <xText>W Sądzie Wojewódzki w Katowicach toczyło się postępowanie o stwierdzenie nieważności wyroku byłego Sądu Powiatowego w <xAnon>Ś.</xAnon> z dnia 23.01.1952r. sygn. akt Kp 1520/52 i postanowieniem z dnia 24.04.1996r. utrzymanym w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 października 1996r. sygn. II AKo 175/96, wniosek <xAnon>A. S.</xAnon> w tej sprawie oddalono.</xText> <xText>W tej sytuacji brak jest przesłanek do zasądzenia odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia za skazanie wnioskodawcy tak na podstawie przepisów ustawy <xBRx/>z dnia 23 lutego 1991r. jak i przepisów <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego</xLexLink> <xBRx/>i dlatego orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 106/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 czerwca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Stanisław Raszka (spr.) SSO del. Paweł Węgrzynek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 1999 r. sprawy z wnioskuA. S.o zasądzenie odszkodowaniai zadośćuczynienia za skazanie wyrokiem Sądu Powiatowego wŚ.z dnia 23.01.1952r. sygn. akt Kp 1520/52 z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 03 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 116/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 106/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 3 marca 1999r. oddalił wniosekA. S.o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za skazanie wyrokiem byłego Sądu Powiatowego wŚ.z dnia 23 stycznia 1952r. sygn. akt Kp 1520/52 za czyn zart. 239 kk z 1932r., uzasadniając orzeczenie tym, że wcześniej Sąd Wojewódzki w Katowicach prawomocnym postanowieniem z dnia 24 kwietnia 1996r. sygn. akt XVI1 Ko 384/95 oddalił wniosek o stwierdzenie nieważności wyżej opisanego wyroku. Pełnomocnik wnioskodawcy w zażaleniu apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, albowiem wnioskodawca uważa, że był represjonowany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i z tego tytułu powinien otrzymać odszkodowaniei zadośćuczynienie. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja nie jest zasadna. Tak jak stwierdził to sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku, koniecznym warunkiem ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie za poniesioną szkodę i doznaną krzywdę, wynikłą z wydania orzeczenia skazującego, jest wcześniejsze stwierdzenie jego nieważności w oparciu o przepisyustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 3 poz. 149 z późn. zmianami). W Sądzie Wojewódzki w Katowicach toczyło się postępowanie o stwierdzenie nieważności wyroku byłego Sądu Powiatowego wŚ.z dnia 23.01.1952r. sygn. akt Kp 1520/52 i postanowieniem z dnia 24.04.1996r. utrzymanym w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 października 1996r. sygn. II AKo 175/96, wniosekA. S.w tej sprawie oddalono. W tej sytuacji brak jest przesłanek do zasądzenia odszkodowaniai zadośćuczynienia za skazanie wnioskodawcy tak na podstawie przepisów ustawyz dnia 23 lutego 1991r. jak i przepisówrozdziału 58 Kodeksu postępowania karnegoi dlatego orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000170_1999_Uz_1999-07-15_001

II AKa 170/99

1999-07-15 02:00:00.0 CEST

2013-03-27 02:01:02.0 CET

2014-07-23 09:54:54.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 170/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 lipca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Jolanta Śpiechowicz Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 1999 roku sprawy z wniosku M. G. o odszkodowanie z tytułu bezprawnego pozbawienia wolności i deportacji w byłym ZSRR z powodu apelacji, wni

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="1" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000170" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 170/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 lipca 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 1999 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>M. G.</xAnon>o odszkodowanie z tytułu bezprawnego pozbawienia wolności i deportacji w byłym ZSRR</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 18 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 331/95</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>J. W.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych za zastępstwo z urzędu wnioskodawczyni w II-giej instancji.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 170/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy ustalił, że: wnioskodawczyni <xAnon>M. G.</xAnon>w grudniu 1945r. w miejscu zamieszkania w <xAnon>D.</xAnon>została zatrzymana przez władze byłego ZSRR za odmowę przystąpienia do głosowania. Zwolniono ją w kwietniu 1946r. Natomiast w kwietniu 1951r. wraz z rodziną deportowano ją na <xAnon>S.</xAnon>. Do Polski powróciła w styczniu 1957r.</xText> <xText>Z zeznań jej wynika, że nie należała do żadnej organizacji, ani też nie prowadziła działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>W tym stanie rzeczy Sąd I instancji wniosek o odszkodowanie oddalił.</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika <xAnon>M. G.</xAnon> w swej treści powołuje się na wyżej wymienione okoliczności. Nadto podnosi, że ojciec wnioskodawczyni brał udział w wojnie bolszewickiej w 1919r. i nigdy nie krył swej dezaprobaty dla działań nowych władz (ZSRR).</xText> <xText>Strona skarżąca wnosi o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Apelacja nie jest zasadna. W zasadzie nie kwestionuje się w niej ustaleń faktycznych Sądu merytorycznego. Te zresztą nie budzą zastrzeżeń i uznane być muszą za trafne. Nie podważają ich okoliczności naprowadzone w apelacji odnoszące się do ojca wnioskodawczyni. W tym kierunku nie zachodzi też potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego przez przesłuchanie świadka <xAnon>R. G.</xAnon>, gdyż powołano go na potwierdzenie zaistniałych faktów, których zgodności z obiektywnym stanem rzeczy strony procesowe nie kwestionują.</xText> <xText>Skoro wnioskodawczyni nie prowadziła działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że przepisy ustawy z 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149) a w szczególności jej art. 8 ust. 2a i b dotyczący odszkodowań nie może mieć w sprawie zastosowania.</xText> <xText>Stwierdzając nadto, że w związku z powyższym chybiony jest główny zarzut apelacji dotyczący nie wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, orzec należało o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia.</xText> <xText>Koszty postępowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa (art. 13 tejże Ustawy).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 170/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 lipca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Jolanta Śpiechowicz Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 1999 roku sprawy z wnioskuM. G.o odszkodowanie z tytułu bezprawnego pozbawienia wolności i deportacji w byłym ZSRR z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 marca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 331/95 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 2 obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego; 3 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.J. W.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych za zastępstwo z urzędu wnioskodawczyni w II-giej instancji. II AKa 170/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy ustalił, że: wnioskodawczyniM. G.w grudniu 1945r. w miejscu zamieszkania wD.została zatrzymana przez władze byłego ZSRR za odmowę przystąpienia do głosowania. Zwolniono ją w kwietniu 1946r. Natomiast w kwietniu 1951r. wraz z rodziną deportowano ją naS.. Do Polski powróciła w styczniu 1957r. Z zeznań jej wynika, że nie należała do żadnej organizacji, ani też nie prowadziła działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W tym stanie rzeczy Sąd I instancji wniosek o odszkodowanie oddalił. Apelacja pełnomocnikaM. G.w swej treści powołuje się na wyżej wymienione okoliczności. Nadto podnosi, że ojciec wnioskodawczyni brał udział w wojnie bolszewickiej w 1919r. i nigdy nie krył swej dezaprobaty dla działań nowych władz (ZSRR). Strona skarżąca wnosi o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Apelacja nie jest zasadna. W zasadzie nie kwestionuje się w niej ustaleń faktycznych Sądu merytorycznego. Te zresztą nie budzą zastrzeżeń i uznane być muszą za trafne. Nie podważają ich okoliczności naprowadzone w apelacji odnoszące się do ojca wnioskodawczyni. W tym kierunku nie zachodzi też potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego przez przesłuchanie świadkaR. G., gdyż powołano go na potwierdzenie zaistniałych faktów, których zgodności z obiektywnym stanem rzeczy strony procesowe nie kwestionują. Skoro wnioskodawczyni nie prowadziła działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że przepisy ustawy z 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149) a w szczególności jej art. 8 ust. 2a i b dotyczący odszkodowań nie może mieć w sprawie zastosowania. Stwierdzając nadto, że w związku z powyższym chybiony jest główny zarzut apelacji dotyczący nie wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, orzec należało o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia. Koszty postępowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa (art. 13 tejże Ustawy).

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000155_1999_Uz_1999-07-22_001

II AKa 155/99

1999-07-22 02:00:00.0 CEST

2013-03-23 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:54:05.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 155/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 lipca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jan Dybek Sędziowie SSA Marek Michniewski SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Protokolant Małgorzata Ziernicka przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 1999 r. sprawy z wniosku S. K. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia na mocy art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000155"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 155/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 lipca 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Małgorzata Ziernicka</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 1999 r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>S. K.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia na mocy art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne…</xText> <xText>z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 17 marca 1999 r. sygn. akt XVI1 Ko 13/96</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 155/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 17.III.1999 r. sygn. XVI 1.Ko 13/96 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie Trybunałem Wojskowym MSW Obwodu <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 21.01.1949r. w kwocie 34.000 zł., z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku, w pozostałej zaś części wniosek <xAnon>S. K.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku, w części odmawiającej wnioskodawcy całkowicie odszkodowania za poniesioną szkodę oraz odmawiającej zadośćuczynienia za doznane krzywdy i cierpienia za czas przekraczający 85 miesięcy i przyjmującej zaniżony o co najmniej 100 zł. przelicznik, złożył pełnomocnik wnioskodawcy.</xText> <xText>Zarzucając obrazę prawa materialnego oraz wadliwość ustaleń faktycznych apelacja wniosła o:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>zmianę zaskarżonego orzeczenia w części oddalającej powództwo o odszkodowanie i zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 46.000 zł. tytułem odszkodowania,</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>zmianę wyroku w części zaniżonego wskaźnika za doznane krzywdy i cierpienia z ustaleniem go w wysokości 500 zł. miesięcznie za cały okres od aresztowania 28/29,11,1947r. do 23.06.1957r. – dnia repatriacji – i zasądzenie od pozwanego kwoty 18.000 zł.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną, przy czym szczegółowe omawianie wszystkich zawartych w niej zarzutów jest zbędne, jako, że w świetle obowiązujących przepisów wnioskodawca nie jest osobą uprawnioną do otrzymania odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. 2 b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z 23.II.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. z 23.04.1991 r. Nr 34 poz. 149 z późniejszymi zmianami).</xText> <xText>Bezspornym jest, iż wnioskodawca jest osobą, która prowadziła aktywną walkę o niepodległy byt Państwa Polskiego i z tej właśnie przyczyny był represjonowany przez radzieckie organy ścigania. Represje te miały miejsce na terytorium Polski w granicach ustalonych w Trakcie Ryskim i mieściły się w okresie od 1.I.1944r. do 31.XII.1956r. – tak jak wymaga tego art. 8 ust. 2a cyt. ustawy, w brzmieniu nadanym ostatecznie przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 16.07.1998r. (Dz. U. z 1998r. nr 97 poz. 604).</xText> <xText>Ustawa z 16.07.1998r., o której wyżej mowa, dodała jednakże do ustawy z 23.II.1991r. o uznaniu za nieważne … także przepis art. 8 ust. 2b, który stanowi, że „przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, o której mowa w ust. 2a, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumieć <xUx>działalność w okresie od dnia 17 września 1939r. do dnia 5 lutego 1946r.” </xUx></xText> <xText>Z akt sprawy wynika w sposób jednoznaczny, iż wnioskodawca wstąpił do Armii Krajowej dopiero w połowie 1947r. i od tego momentu datuje się jego działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i represji z jakimi się zetknął dotyczą właśnie tej działalności – nie spełniona jest tym samym przesłanka określona w art. 8 ust. 2b ustawy lutowej.</xText> <xText>Okoliczności tej nie dostrzegł Sąd Okręgowy, wydając tym samym oczywiście niesłuszny wyrok, nie zauważył jej też prokurator, który zapadłego wyroku w części zasądzającej zadośćuczynienie nie zaskarżył, co spowodowało, iż w tym zakresie sprawa nie może podlegać kontroli odwoławczej.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jan Dybek

Renata Kopiec

Małgorzata Ziernicka

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 155/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 lipca 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jan Dybek Sędziowie SSA Marek Michniewski SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Protokolant Małgorzata Ziernicka przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 1999 r. sprawy z wnioskuS. K.w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia na mocy art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne… z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 17 marca 1999 r. sygn. akt XVI1 Ko 13/96 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 155/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 17.III.1999 r. sygn. XVI 1.Ko 13/96 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie Trybunałem Wojskowym MSW Obwodu(...)z dnia 21.01.1949r. w kwocie 34.000 zł., z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku, w pozostałej zaś części wniosekS. K.o odszkodowanie i zadośćuczynienie oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku, w części odmawiającej wnioskodawcy całkowicie odszkodowania za poniesioną szkodę oraz odmawiającej zadośćuczynienia za doznane krzywdy i cierpienia za czas przekraczający 85 miesięcy i przyjmującej zaniżony o co najmniej 100 zł. przelicznik, złożył pełnomocnik wnioskodawcy. Zarzucając obrazę prawa materialnego oraz wadliwość ustaleń faktycznych apelacja wniosła o: - zmianę zaskarżonego orzeczenia w części oddalającej powództwo o odszkodowanie i zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 46.000 zł. tytułem odszkodowania, zmianę wyroku w części zaniżonego wskaźnika za doznane krzywdy i cierpienia z ustaleniem go w wysokości 500 zł. miesięcznie za cały okres od aresztowania 28/29,11,1947r. do 23.06.1957r. – dnia repatriacji – i zasądzenie od pozwanego kwoty 18.000 zł. Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną, przy czym szczegółowe omawianie wszystkich zawartych w niej zarzutów jest zbędne, jako, że w świetle obowiązujących przepisów wnioskodawca nie jest osobą uprawnioną do otrzymania odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w rozumieniuart. 8 ust. 2a i 2b ustawy z 23.II.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. z 23.04.1991 r. Nr 34 poz. 149 z późniejszymi zmianami). Bezspornym jest, iż wnioskodawca jest osobą, która prowadziła aktywną walkę o niepodległy byt Państwa Polskiego i z tej właśnie przyczyny był represjonowany przez radzieckie organy ścigania. Represje te miały miejsce na terytorium Polski w granicach ustalonych w Trakcie Ryskim i mieściły się w okresie od 1.I.1944r. do 31.XII.1956r. – tak jak wymaga tego art. 8 ust. 2a cyt. ustawy, w brzmieniu nadanym ostatecznie przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 16.07.1998r. (Dz. U. z 1998r. nr 97 poz. 604). Ustawa z 16.07.1998r., o której wyżej mowa, dodała jednakże do ustawy z 23.II.1991r. o uznaniu za nieważne … także przepis art. 8 ust. 2b, który stanowi, że „przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, o której mowa w ust. 2a, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumiećdziałalność w okresie od dnia 17 września 1939r. do dnia 5 lutego 1946r.” Z akt sprawy wynika w sposób jednoznaczny, iż wnioskodawca wstąpił do Armii Krajowej dopiero w połowie 1947r. i od tego momentu datuje się jego działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i represji z jakimi się zetknął dotyczą właśnie tej działalności – nie spełniona jest tym samym przesłanka określona w art. 8 ust. 2b ustawy lutowej. Okoliczności tej nie dostrzegł Sąd Okręgowy, wydając tym samym oczywiście niesłuszny wyrok, nie zauważył jej też prokurator, który zapadłego wyroku w części zasądzającej zadośćuczynienie nie zaskarżył, co spowodowało, iż w tym zakresie sprawa nie może podlegać kontroli odwoławczej. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000204_1999_Uz_1999-08-24_001

II AKa 204/99

1999-08-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-22 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:55:16.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 204/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 sierpnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku sprawy z wniosku S. M. o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 8 ustęp 1 ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34,

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000204" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 204/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 sierpnia 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska (spr.)</xText> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>S. M.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 8 ustęp 1 ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149)</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 28 kwietnia 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 138/97</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 204/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 28 kwietnia 1999r. sygn. XVI1 Ko 138/97 oddalił wniosek <xAnon>S. M.</xAnon> o odszkodowanie iż zadośćuczynienie dochodzone w trybie art. 8 ustęp 1 ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149) wywodząc, że Sąd Wojewódzki w Białymstoku, postanowieniem z dnia 22 kwietnia 1997r. sygn. III Ko 308/95 tylko w części uznał za nieważny wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9 lutego 1953r. sygn. Sr 15/53 i w rezultacie tego odbytą karę 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności należy wiązać ze skazaniem za przestępstwo pospolite.</xText> <xText>W apelacji pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 kpk</xLexLink> przez pominięcie przy wyrokowaniu okoliczności wynikających z ujawnionego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1.10.1954r. sygn. Ns 264/54 z którego wynika, że kary wymierzone wyrokiem Wojskowego Sadu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9.02.1953r. za czyny przewidziane w <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 257§1 kk</xLexLink> zostały złagodzone, a następnie darowane na mocy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19520460309" xTitle="Ustawa z dnia 22 listopada 1952 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1952 r. Nr 46, poz. 309">ustawy o amnestii z dnia 22.11.1952r.</xLexLink></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że odbyta przez <xAnon>S. M.</xAnon> kara w rozmiarze 3 lat i 8 miesięcy jest karą odbytą za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 257§1 kk</xLexLink>,a nie kara wymierzoną za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> </xUnit> <xText>W oparciu o te zarzuty pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. W niniejszej sprawie niewątpliwie jest, że stwierdzona nieważność wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9.02.1953r. Sr 15/53 nie dotyczyła skazania za przypisany czyn z <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 257§1 dkk</xLexLink>. Pierwotnie wymierzona za ten czyn kara 4 lat więzienia, przy równocześnie wymierzonych karach 7 lat i 9 lat za czyny z <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 86§2 kk</xLexLink> i art. 4§1 dekretu z dnia 13.06.1946r. objęta została łączną karą 12 lat więzienia.</xText> <xText>Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego z dnia 1.10.1954r. Ns 264/54 łączną karę więzienia złagodzono do 9 lat, a następnie na mocy amnestii z dnia 22.11.1952r. tą łączną karę złagodzono o 1/3 czyli do wysokości 6 lat więzienia.</xText> <xText>Kryteria przyjęte w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19520460309" xTitle="Ustawa z dnia 22 listopada 1952 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1952 r. Nr 46, poz. 309">ustawie z dnia 22.11.1952r. o amnestii</xLexLink> wskazują, że bez wątpienia złagodzeniu o 1/3 podlegały kary orzeczone za czyny z <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 86§2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 4§1 kk</xLexLink>, a wątpliwości budzić może natomiast kwestia stosowania tej amnestii do przypisanego czynu z <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 257§1 dkk</xLexLink>. Przy tym niekorzystnym dla wnioskodawcy wariancie kara 4 lat więzienia (obok złagodzonych kar 4 lat i 8 miesięcy oraz 6 lat) i tak nie mogłaby decydująco wpłynąć na orzeczenie łącznej kary 6 lat więzienia.</xText> <xText>Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika dalej, że na mocy kolejnej <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">ustawy z 27.04.1956r. o amnestii</xLexLink> kara orzeczona za czyn z <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 86§2 dkk</xLexLink> została darowana w całości, a kara 6 lat wymierzona za czyn z art. 4§1 dekretu została załagodzona o połowę tj. do wysokości 3 lat.</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie przeanalizował natomiast w ogołe kwestii, czy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">ustawa z dnia 27.04.1956r. o amnestii</xLexLink> miała również zastosowanie do kary wymierzonej za czyn z <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 257§1 dkk</xLexLink>. Podkreślić należy, że potrzeba tego rodzaju dodatkowej analizy wynika z faktu, że <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">ustawa o amnestii</xLexLink> ma charakter powszechny i działa (z określonymi w ustawie wyjątkami) w sposób obligatoryjny.</xText> <xText>W związku z brakiem takiej analizy Sąd Apelacyjny pozbawiony został możliwości kontroli poczynionych w tym względzie ustaleń.</xText> <xText>Nawet jeśli w przypadku ewentualnego ustalenia, że amnestia nie objęła kary wymierzonej za czyn z <xLexLink xArt="art. 257;art. 257 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 257§1 dkk</xLexLink> istniał obowiązek ustalenia, czy warunki odbywania tej kary, w związku z tym, że była ona wykonywana w ramach łącznej kary nie uległy pogorszeniu i w jakim stopniu.</xText> <xText>Zaznaczyć przecież potrzeba, że przez okres śledztwa oraz pozbawienia wolności wnioskodawca traktowany był nie jak skazany za przestępstwo pospolite, ale jako więzień polityczny.</xText> <xText>Uznając więc, że zaskarżone orzeczenie było przedwczesne Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 204/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 sierpnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku sprawy z wnioskuS. M.o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 8 ustęp 1 ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149) z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28 kwietnia 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 138/97 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 204/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 28 kwietnia 1999r. sygn. XVI1 Ko 138/97 oddalił wniosekS. M.o odszkodowanie iż zadośćuczynienie dochodzone w trybie art. 8 ustęp 1 ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149) wywodząc, że Sąd Wojewódzki w Białymstoku, postanowieniem z dnia 22 kwietnia 1997r. sygn. III Ko 308/95 tylko w części uznał za nieważny wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9 lutego 1953r. sygn. Sr 15/53 i w rezultacie tego odbytą karę 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności należy wiązać ze skazaniem za przestępstwo pospolite. W apelacji pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił: 1 obrazę przepisów postępowania, a w szczególnościart. 410 kpkprzez pominięcie przy wyrokowaniu okoliczności wynikających z ujawnionego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1.10.1954r. sygn. Ns 264/54 z którego wynika, że kary wymierzone wyrokiem Wojskowego Sadu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9.02.1953r. za czyny przewidziane wart. 257§1 kkzostały złagodzone, a następnie darowane na mocyustawy o amnestii z dnia 22.11.1952r. 2 błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że odbyta przezS. M.kara w rozmiarze 3 lat i 8 miesięcy jest karą odbytą za przestępstwo zart. 257§1 kk,a nie kara wymierzoną za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W oparciu o te zarzuty pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. W niniejszej sprawie niewątpliwie jest, że stwierdzona nieważność wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 9.02.1953r. Sr 15/53 nie dotyczyła skazania za przypisany czyn zart. 257§1 dkk. Pierwotnie wymierzona za ten czyn kara 4 lat więzienia, przy równocześnie wymierzonych karach 7 lat i 9 lat za czyny zart. 86§2 kki art. 4§1 dekretu z dnia 13.06.1946r. objęta została łączną karą 12 lat więzienia. Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego z dnia 1.10.1954r. Ns 264/54 łączną karę więzienia złagodzono do 9 lat, a następnie na mocy amnestii z dnia 22.11.1952r. tą łączną karę złagodzono o 1/3 czyli do wysokości 6 lat więzienia. Kryteria przyjęte wustawie z dnia 22.11.1952r. o amnestiiwskazują, że bez wątpienia złagodzeniu o 1/3 podlegały kary orzeczone za czyny zart. 86§2 kkiart. 4§1 kk, a wątpliwości budzić może natomiast kwestia stosowania tej amnestii do przypisanego czynu zart. 257§1 dkk. Przy tym niekorzystnym dla wnioskodawcy wariancie kara 4 lat więzienia (obok złagodzonych kar 4 lat i 8 miesięcy oraz 6 lat) i tak nie mogłaby decydująco wpłynąć na orzeczenie łącznej kary 6 lat więzienia. Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika dalej, że na mocy kolejnejustawy z 27.04.1956r. o amnestiikara orzeczona za czyn zart. 86§2 dkkzostała darowana w całości, a kara 6 lat wymierzona za czyn z art. 4§1 dekretu została załagodzona o połowę tj. do wysokości 3 lat. Sąd Okręgowy nie przeanalizował natomiast w ogołe kwestii, czyustawa z dnia 27.04.1956r. o amnestiimiała również zastosowanie do kary wymierzonej za czyn zart. 257§1 dkk. Podkreślić należy, że potrzeba tego rodzaju dodatkowej analizy wynika z faktu, żeustawa o amnestiima charakter powszechny i działa (z określonymi w ustawie wyjątkami) w sposób obligatoryjny. W związku z brakiem takiej analizy Sąd Apelacyjny pozbawiony został możliwości kontroli poczynionych w tym względzie ustaleń. Nawet jeśli w przypadku ewentualnego ustalenia, że amnestia nie objęła kary wymierzonej za czyn zart. 257§1 dkkistniał obowiązek ustalenia, czy warunki odbywania tej kary, w związku z tym, że była ona wykonywana w ramach łącznej kary nie uległy pogorszeniu i w jakim stopniu. Zaznaczyć przecież potrzeba, że przez okres śledztwa oraz pozbawienia wolności wnioskodawca traktowany był nie jak skazany za przestępstwo pospolite, ale jako więzień polityczny. Uznając więc, że zaskarżone orzeczenie było przedwczesne Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000211_1999_Uz_1999-08-24_001

II AKa 211/99

1999-08-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-22 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:54:15.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 211/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 sierpnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant: Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku sprawy z wniosku L. O. o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie art. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. nr 3

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000211" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 211/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 sierpnia 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska (spr.)</xText> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant:</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>L. O.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie art. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. nr 34 poz. 149)</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 10 czerwca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 450/96</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 211/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 10 czerwca 1999 r. sygn. <xBRx/>XVI 1 Ko 450/96 oddalił wniosek <xAnon>L. O.</xAnon> o zasądzenie odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia w oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zm./ z tytułu represjonowania przez radzieckie organy ścigania <xBRx/>i wymiaru sprawiedliwości jej męża <xAnon>K. O.</xAnon> wywodząc, <xBRx/>że represjonowanie to miało miejsce na terenie Czechosłowacji i stanowi ujemną przesłankę do zasądzenia odszkodowania.</xText> <xText>W apelacji pełnomocnik wnioskodawczyni zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż <xAnon>K. O.</xAnon> był represjonowany poza określonym w Ustawie terytorium Państwa Polskiego oraz obrazę przepisów prawa materialnego, a w szczególności <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. <xBRx/>2 a Ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> wskutek błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania przez uznania, iż Skarb Państwa nie odpowiada za represje, jakim poddany został <xAnon>K. O.</xAnon> <xBRx/>i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnieni wniosku.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważyć co następuje:</xText> <xText>Zawarty w apelacji /końcowy fragment uzasadnienia/ wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania zasługiwał na uwzględnienie. Nie zostały bowiem wyjaśnione wszystkie istotne w sprawie okoliczności, które mogły mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia. Jest niesporne, że ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149/ wiąże prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę z represjami stosowanymi za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na terytorium Polski. Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604/ nowelizując przepis art. 8 ust.<xBRx/>2 „A” uzależnia odpowiedzialność odszkodowawczą wobec represjonowanych przez radzieckie organy ścigania także od wymogu udowodnienia, że represje te były stosowane na terytorium Polski, a jednocześnie inaczej zakreśla terminy dla represji stosowanych „na obcym terytorium Polski” i na „terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim”.</xText> <xText>Tak więc w przypadku wnioskodawczyni bardzo istotne znaczenie musi mieć ustalenie, czy represje jakich ofiarą padł jej mąż <xAnon>K. O.</xAnon> miały miejsce na „terytorium Polski” w rozumieniu art. 8 ustęp 2 „a” znowelizowanego w/wym. ustawą z dnia 16 lipca 1998 r., czy też na terytorium b. Czechosłowacji.</xText> <xText>Treść wniosku <xAnon>K. O.</xAnon>nie jest w tym względzie jednoznaczna i niezbędne jest w tym względzie uzupełnienia postępowania dowodowego przez Sąd <xBRx/>I instancji W toku ponownego rozpoznania niniejszej sprawy zachodzić więc będzie potrzeba dopuszczenia dowodu z akt Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach sygn. XI J 275/95 dot. wniosku <xAnon>K. O.</xAnon><xBRx/>o przyznanie wojennej renty inwalidzkiej, w celu ustalenia, czy znajdują się tam informacje na temat skazania męża wnioskodawczyni, a w szczególności tego, gdzie ono nastąpiło i jakich czynów dotyczyło. W przypadku braku tych informacji Sąd <xBRx/>I instancji winien rozważyć potrzebę zwrócenia się o nią do Urzędy do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych /decyzją tego Urzędu z dnia 30.02.1992 r. przyznano <xAnon>K. O.</xAnon>uprawnienia kombatanckie/ lub też do <xAnon>Stowarzyszenia (...)</xAnon>Armii Krajowej w <xAnon>W.</xAnon>/k. 18/.</xText> <xText>Zasygnalizować też należy potrzebę wyjaśnienia treści przepisów, z których <xAnon>K. O.</xAnon> był skazany /k. 6 akt/, a to w związku z tym, że dla odpowiedzialności odszkodowawczej niezbędne jest ustalenie, iż represje stosowane były za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nie np. za dezercję z Armii Czerwonej, na co wydaje się wskazywać wniosek męża wnioskodawczyni.</xText> <xText>W tym zakresie Sąd orzekający może skorzystać z możliwości jakie daje porozumienie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych z władzami Federalnej Służby Archiwalnej Rosji, o czym informowało Ministerstwo Sprawiedliwości pismem z dnia 29.04.1999 r. DSN I 640/84/99.</xText> <xText>Mając wszystko to na uwadze, a także z uwagi na treść <xLexLink xArt="art. 452;art. 452 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 452 § 1 kpk</xLexLink> – należało zaskarżone orzeczenie uchylić i orzec jak w części dyspozytywnej niniejszego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 211/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 sierpnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant: Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku sprawy z wnioskuL. O.o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone w trybie art. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. nr 34 poz. 149) z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 10 czerwca 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 450/96 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 211/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 10 czerwca 1999 r. sygn.XVI 1 Ko 450/96 oddalił wniosekL. O.o zasądzenie odszkodowaniai zadośćuczynienia w oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zm./ z tytułu represjonowania przez radzieckie organy ściganiai wymiaru sprawiedliwości jej mężaK. O.wywodząc,że represjonowanie to miało miejsce na terenie Czechosłowacji i stanowi ujemną przesłankę do zasądzenia odszkodowania. W apelacji pełnomocnik wnioskodawczyni zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, iżK. O.był represjonowany poza określonym w Ustawie terytorium Państwa Polskiego oraz obrazę przepisów prawa materialnego, a w szczególnościart. 8 ust.2 a Ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegowskutek błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania przez uznania, iż Skarb Państwa nie odpowiada za represje, jakim poddany zostałK. O.i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnieni wniosku. Sąd Apelacyjny zważyć co następuje: Zawarty w apelacji /końcowy fragment uzasadnienia/ wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania zasługiwał na uwzględnienie. Nie zostały bowiem wyjaśnione wszystkie istotne w sprawie okoliczności, które mogły mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia. Jest niesporne, że ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149/ wiąże prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę z represjami stosowanymi za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na terytorium Polski. Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604/ nowelizując przepis art. 8 ust.2 „A” uzależnia odpowiedzialność odszkodowawczą wobec represjonowanych przez radzieckie organy ścigania także od wymogu udowodnienia, że represje te były stosowane na terytorium Polski, a jednocześnie inaczej zakreśla terminy dla represji stosowanych „na obcym terytorium Polski” i na „terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim”. Tak więc w przypadku wnioskodawczyni bardzo istotne znaczenie musi mieć ustalenie, czy represje jakich ofiarą padł jej mążK. O.miały miejsce na „terytorium Polski” w rozumieniu art. 8 ustęp 2 „a” znowelizowanego w/wym. ustawą z dnia 16 lipca 1998 r., czy też na terytorium b. Czechosłowacji. Treść wnioskuK. O.nie jest w tym względzie jednoznaczna i niezbędne jest w tym względzie uzupełnienia postępowania dowodowego przez SądI instancji W toku ponownego rozpoznania niniejszej sprawy zachodzić więc będzie potrzeba dopuszczenia dowodu z akt Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach sygn. XI J 275/95 dot. wnioskuK. O.o przyznanie wojennej renty inwalidzkiej, w celu ustalenia, czy znajdują się tam informacje na temat skazania męża wnioskodawczyni, a w szczególności tego, gdzie ono nastąpiło i jakich czynów dotyczyło. W przypadku braku tych informacji SądI instancji winien rozważyć potrzebę zwrócenia się o nią do Urzędy do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych /decyzją tego Urzędu z dnia 30.02.1992 r. przyznanoK. O.uprawnienia kombatanckie/ lub też doStowarzyszenia (...)Armii Krajowej wW./k. 18/. Zasygnalizować też należy potrzebę wyjaśnienia treści przepisów, z którychK. O.był skazany /k. 6 akt/, a to w związku z tym, że dla odpowiedzialności odszkodowawczej niezbędne jest ustalenie, iż represje stosowane były za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nie np. za dezercję z Armii Czerwonej, na co wydaje się wskazywać wniosek męża wnioskodawczyni. W tym zakresie Sąd orzekający może skorzystać z możliwości jakie daje porozumienie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych z władzami Federalnej Służby Archiwalnej Rosji, o czym informowało Ministerstwo Sprawiedliwości pismem z dnia 29.04.1999 r. DSN I 640/84/99. Mając wszystko to na uwadze, a także z uwagi na treśćart. 452 § 1 kpk– należało zaskarżone orzeczenie uchylić i orzec jak w części dyspozytywnej niniejszego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000182_1999_Uz_1999-08-24_001

II AKa 182/99

1999-08-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-21 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:55:26.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 182/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 sierpnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstanego po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku sprawy z wniosku L. B. o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 3

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000182"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 182/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 sierpnia 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska (spr.)</xText> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstanego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>L. B.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149)</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 22 kwietnia 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 270/97</xText> <xText/> <xText>II AKa 182/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 22 kwietnia 1999 r. sygn. <xBRx/>XVI 1 Ko 270/97 zasądził na rzecz wnioskodawcy <xAnon>L. B.</xAnon> od Skarbu Państwa kwotę 75.500 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem w sprawie <xBRx/>b. Wojskowego Sądu Okręgu Lubelskiego, umorzonej postanowieniem z dnia 22.01.1946 r. sygn. 052/46 oraz w związku z niesłusznym skazaniem wyrokiem <xBRx/>b. Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 16.07.1949 r. sygn. Śr. 350/49 – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, <xBRx/>a w pozostałej części wniosek oddalił.</xText> <xText>Od tego wyroku apelację w części oddalającej wniosek złożył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając obrazę przepisów prawa materialnego i błąd w ustaleniach faktycznych polegający na tym, że Sąd nie uwzględnił wszystkich okoliczności, które miały decydujący wpływ na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia oraz odszkodowania i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz zasądzenia dalszej kwoty 35.700 zł, względnie też o uchylenie w tej części zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Apelacja tylko w części kwestionującej wysokość zasądzonego zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę zasługiwała na uwzględnienie.</xText> <xText>Sąd Okręgowy przyjął w swoich ustaleniach, że wnioskodawca łącznie <xBRx/>był pozbawiony wolności przez okres 60 miesięcy i w okresie prowadzonych śledztw był bardzo źle traktowany. Stosowano bowiem wobec niego przemoc fizyczną /złamano żebra, spowodowano pęknięcie miednicy, złamano przegrodę nosową/, <xBRx/>był nękany przesłuchaniami o różnych porach dnia i nocy, przebywał w nieogrzewanej celi o otrzymywał głodowe porcje wyżywienia.</xText> <xText>Okoliczności te w znaczącej mierze znajdują potwierdzenie w treści zaświadczenia lekarskiego z dnia 14.02.1946 r., z którego wynika, że po pobycie <xBRx/>w więzieniu w okresie od 10.06.1945 r. do 29.01.1946 r. wnioskodawca nie mógł chodzić o własnych siłach i wymagał leczenia według zaleceń lekarza psychiatry <xBRx/>/k. 54/.</xText> <xText>Ustalenia te wskazują więc na szczególnie duże dolegliwości wyrządzone wnioskodawcy, które zdaniem Sądu Apelacyjnego wymagają zadośćuczynienia poprzez zasądzenie wyższych kwot z tego tytułu tj. w wysokości po 800 zł za jeden miesiąc pozbawienia wolności.</xText> <xText>W związku z tym Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy dodatkową kwotę 12.000 zł wraz z należnymi ustawowymi odsetkami od wydania niniejszego wyroku.</xText> <xText>Za niezasadny natomiast uznać należało zarzut apelacji kwestionujący wysokość zasądzonego odszkodowania. Jest niewątpliwe, że wnioskodawca porzucił pracę w Komitecie Wojewódzkim <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>L.</xAnon> w dniu 9 czerwca 1948 r. /zeznania wnioskodawcy oraz zaświadczenie k. 31 akt/. Do czasu zatrzymania <xBRx/>tj. do 27 października 1948 r. wnioskodawca miał utrzymać się z prywatnie wykonywanych prac na budowach np. przy budowie domu kuzyna /k. 21 akt <xBRx/>IV Ko 542/1994/.</xText> <xText>W rzeczywistości więc od czerwca 1948 r. do czasu aresztowania <xBRx/>tj. do 27.10 1948 r. wnioskodawca nie był zatrudniony w Wojewódzkim Komitecie <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>L.</xAnon> i przyjęte przez Sąd Okręgowy wyliczenie dotyczące wynagrodzenia utraconego na skutek aresztowania nie były zasadne. Wyliczenie <xBRx/>te odnosić się bowiem powinny do wynagrodzenia uzyskiwanego przez wnioskodawcę przy pracach na budowach, bo wykonywanie tych prac przerwało i udaremniło aresztowanie. Kierunek zaskarżenia nie pozwala na skorygowanie tego błędu, ale jeszcze raz podkreślić należy, że wyliczenia te przyjęte zostały ze znaczącą korzyścią dla wnioskodawcy.</xText> <xText>Za chybione uznać przy tym należało wywody apelacji powołujące się na rzekomo dodatkowo wykonywane kosztorysy i projekty techniczne. Załączone do akt kserokopie dokumentów świadczą, że prace takie wnioskodawca wykonywał <xBRx/>w czerwcu i we wrześniu 1948 r., a więc po porzuceniu pracy w Komitecie Wojewódzkim <xAnon> (...)</xAnon> /k. 33, 35, 36 i k. 39/.</xText> <xText>Zauważyć też należy, że w chwili aresztowania tj. w dniu 27.10.1948 r. wnioskodawca nie mieszkał też w <xAnon>L.</xAnon>, a więc nie mógł korzystać ze służbowego mieszkania oraz stołówki, tak jak wywodzi to apelacja.</xText> <xText>Niezasadnie apelacja kwestionuje też określoną przez Sąd Okręgowy wartość paczek żywnościowych wysyłanych wnioskodawcy do więzienia. Wnioskodawca zeznał, że ich waga nie mogła przekroczyć 5 kg i zawierały wędlinę, smalec, cebulę oraz owoce /k. 67v/.</xText> <xText>Zeznania te, przy uwzględnieniu faktu, że owoce w tamtym czasie nie mogły obejmować stosunkowo drogich owoców południowych – potwierdzają prawidłowość wyceny tych paczek przez Sąd Okręgowy.</xText> <xText>Nie znajdują przy tym żadnego potwierdzenia wywody apelacji, jakoby paczki te dowozili członkowie rodziny na odległość ok. 450 km. Analiza akt b. Wojskowego Sądu Rejonowego w <xAnon>L.</xAnon> sygn. Śr. 350/49 wykazuje, że przynajmniej do sierpnia <xAnon>(...)</xAnon>. wnioskodawca pozostawał we więzieniu w <xAnon>L.</xAnon>/k. 83 – 84/, a więc <xBRx/>w pobliżu miejsca zamieszkania ojca i siostry wnioskodawcy.</xText> <xText>Mając na uwadze wszystkie te okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 182/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 sierpnia 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstanego po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 1999 roku sprawy z wnioskuL. B.o odszkodowanie i zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149) z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 22 kwietnia 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 270/97 II AKa 182/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 22 kwietnia 1999 r. sygn.XVI 1 Ko 270/97 zasądził na rzecz wnioskodawcyL. B.od Skarbu Państwa kwotę 75.500 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem w sprawieb. Wojskowego Sądu Okręgu Lubelskiego, umorzonej postanowieniem z dnia 22.01.1946 r. sygn. 052/46 oraz w związku z niesłusznym skazaniem wyrokiemb. Wojskowego Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 16.07.1949 r. sygn. Śr. 350/49 – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia,a w pozostałej części wniosek oddalił. Od tego wyroku apelację w części oddalającej wniosek złożył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając obrazę przepisów prawa materialnego i błąd w ustaleniach faktycznych polegający na tym, że Sąd nie uwzględnił wszystkich okoliczności, które miały decydujący wpływ na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia oraz odszkodowania i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz zasądzenia dalszej kwoty 35.700 zł, względnie też o uchylenie w tej części zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja tylko w części kwestionującej wysokość zasądzonego zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Okręgowy przyjął w swoich ustaleniach, że wnioskodawca łączniebył pozbawiony wolności przez okres 60 miesięcy i w okresie prowadzonych śledztw był bardzo źle traktowany. Stosowano bowiem wobec niego przemoc fizyczną /złamano żebra, spowodowano pęknięcie miednicy, złamano przegrodę nosową/,był nękany przesłuchaniami o różnych porach dnia i nocy, przebywał w nieogrzewanej celi o otrzymywał głodowe porcje wyżywienia. Okoliczności te w znaczącej mierze znajdują potwierdzenie w treści zaświadczenia lekarskiego z dnia 14.02.1946 r., z którego wynika, że po pobyciew więzieniu w okresie od 10.06.1945 r. do 29.01.1946 r. wnioskodawca nie mógł chodzić o własnych siłach i wymagał leczenia według zaleceń lekarza psychiatry/k. 54/. Ustalenia te wskazują więc na szczególnie duże dolegliwości wyrządzone wnioskodawcy, które zdaniem Sądu Apelacyjnego wymagają zadośćuczynienia poprzez zasądzenie wyższych kwot z tego tytułu tj. w wysokości po 800 zł za jeden miesiąc pozbawienia wolności. W związku z tym Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy dodatkową kwotę 12.000 zł wraz z należnymi ustawowymi odsetkami od wydania niniejszego wyroku. Za niezasadny natomiast uznać należało zarzut apelacji kwestionujący wysokość zasądzonego odszkodowania. Jest niewątpliwe, że wnioskodawca porzucił pracę w Komitecie Wojewódzkim(...)wL.w dniu 9 czerwca 1948 r. /zeznania wnioskodawcy oraz zaświadczenie k. 31 akt/. Do czasu zatrzymaniatj. do 27 października 1948 r. wnioskodawca miał utrzymać się z prywatnie wykonywanych prac na budowach np. przy budowie domu kuzyna /k. 21 aktIV Ko 542/1994/. W rzeczywistości więc od czerwca 1948 r. do czasu aresztowaniatj. do 27.10 1948 r. wnioskodawca nie był zatrudniony w Wojewódzkim Komitecie(...)wL.i przyjęte przez Sąd Okręgowy wyliczenie dotyczące wynagrodzenia utraconego na skutek aresztowania nie były zasadne. Wyliczeniete odnosić się bowiem powinny do wynagrodzenia uzyskiwanego przez wnioskodawcę przy pracach na budowach, bo wykonywanie tych prac przerwało i udaremniło aresztowanie. Kierunek zaskarżenia nie pozwala na skorygowanie tego błędu, ale jeszcze raz podkreślić należy, że wyliczenia te przyjęte zostały ze znaczącą korzyścią dla wnioskodawcy. Za chybione uznać przy tym należało wywody apelacji powołujące się na rzekomo dodatkowo wykonywane kosztorysy i projekty techniczne. Załączone do akt kserokopie dokumentów świadczą, że prace takie wnioskodawca wykonywałw czerwcu i we wrześniu 1948 r., a więc po porzuceniu pracy w Komitecie Wojewódzkim(...)/k. 33, 35, 36 i k. 39/. Zauważyć też należy, że w chwili aresztowania tj. w dniu 27.10.1948 r. wnioskodawca nie mieszkał też wL., a więc nie mógł korzystać ze służbowego mieszkania oraz stołówki, tak jak wywodzi to apelacja. Niezasadnie apelacja kwestionuje też określoną przez Sąd Okręgowy wartość paczek żywnościowych wysyłanych wnioskodawcy do więzienia. Wnioskodawca zeznał, że ich waga nie mogła przekroczyć 5 kg i zawierały wędlinę, smalec, cebulę oraz owoce /k. 67v/. Zeznania te, przy uwzględnieniu faktu, że owoce w tamtym czasie nie mogły obejmować stosunkowo drogich owoców południowych – potwierdzają prawidłowość wyceny tych paczek przez Sąd Okręgowy. Nie znajdują przy tym żadnego potwierdzenia wywody apelacji, jakoby paczki te dowozili członkowie rodziny na odległość ok. 450 km. Analiza akt b. Wojskowego Sądu Rejonowego wL.sygn. Śr. 350/49 wykazuje, że przynajmniej do sierpnia(...). wnioskodawca pozostawał we więzieniu wL./k. 83 – 84/, a więcw pobliżu miejsca zamieszkania ojca i siostry wnioskodawcy. Mając na uwadze wszystkie te okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000272_1999_Uz_1999-10-14_001

II AKa 272/99

1999-10-14 02:00:00.0 CEST

2013-03-22 02:01:01.0 CET

2014-07-23 09:56:29.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 272/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 października 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Małgorzata Ziernicka przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 14 października 1999r. sprawy z wniosku H. G. , ur. (...) w C. , córki B. i M. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000272" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 272/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 14 października 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSO del. Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Małgorzata Ziernicka</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 14 października 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>H. G.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon>, córki <xAnon>B.</xAnon> i <xAnon>M.</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 02 kwietnia 1999r. sygn. akt II Ko 6/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 272/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>H. G.</xAnon> złożyła wniosek o odszkodowanie za bezprawne aresztowanie przez NKWD, zesłanie jej do obozu w ZSRR i przetrzymywanie w okresie od 20 czerwca 1941r. do 15 kwietnia 1946r.</xText> <xText>Z tego tytułu domagała się zasądzenia na jej rzecz od Skarbu Państwa kwoty 59.000 zł odszkodowania i 5.900 zł zadośćuczynienia.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie, wyrokiem z dnia 2 kwietnia 1999r. wniosku nie uwzględnił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawczyni.</xText> <xText>Podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegającego na przyjęciu, iż wniosek nie mieścił się w ramach czasowych określonych w art. 2”a” ustawy z 23.02.1991r., a także, że istnieje poważna wątpliwość, co do samego faktu aresztowania – wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni żądanego odszkodowania, względnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie. Podstawą do zasądzenia na podstawie art. 8 ust. 2 „a” ustawy z dnia 23.02.1991r. z późniejszymi zmianami, odszkodowania jest ustalenie, że represje, o jakich mowa w tym przepisie dotknęły daną osobę za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności.</xText> <xText>Za działalność, o której mowa wyżej, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy z kolei w myśl art.8 ust. 2”b” cyt. ustawy rozumieć działalność w okresie od 17 września 1939r. do 5 lutego 1946r.</xText> <xText>Z materiałów zgromadzonych przez Sąd Okręgowy, a także oświadczeń złożonych przez wnioskodawczynię w toku rozprawy odwoławczej wynika, że nie prowadziła ona we wskazanym okresie czasu takiej działalności niepodległościowej, a represje jakie niewątpliwie ją dotknęły miały inny charakter, nie uprawniający jednak do dochodzenia roszczeń w trybie powołanej ustawy.</xText> <xText>Do takiej działalności niepodległościowej nie można bowiem zaliczyć udzielonej z jej strony pomocy rodzinom osób wojskowych, które ukrywały się przed deportacją, o czym zeznawała wnioskodawczyni.</xText> <xText>Z podanych wyżej względów wniosek <xAnon>H. G.</xAnon> nie mógł być uwzględniony, ponieważ nie występują po jej stronie warunki określone w cytowanych wyżej przepisach.</xText> <xText>W tej sytuacji dalsze rozważania na temat czasokresu represji stosowanych wobec wnioskodawczyni i odniesienia go do dat wskazanych w art. 8 ust. 2”a” są zbędne wobec niespełnienia przez w/wymienioną podstawowej przesłanki uprawniającej do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Małgorzata Ziernicka

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 272/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 października 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Małgorzata Ziernicka przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 14 października 1999r. sprawy z wnioskuH. G.,ur. (...)wC., córkiB.iM. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 02 kwietnia 1999r. sygn. akt II Ko 6/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa. II AKa 272/99 UZASADNIENIE H. G.złożyła wniosek o odszkodowanie za bezprawne aresztowanie przez NKWD, zesłanie jej do obozu w ZSRR i przetrzymywanie w okresie od 20 czerwca 1941r. do 15 kwietnia 1946r. Z tego tytułu domagała się zasądzenia na jej rzecz od Skarbu Państwa kwoty 59.000 zł odszkodowania i 5.900 zł zadośćuczynienia. Sąd Okręgowy w Częstochowie, wyrokiem z dnia 2 kwietnia 1999r. wniosku nie uwzględnił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawczyni. Podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegającego na przyjęciu, iż wniosek nie mieścił się w ramach czasowych określonych w art. 2”a” ustawy z 23.02.1991r., a także, że istnieje poważna wątpliwość, co do samego faktu aresztowania – wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni żądanego odszkodowania, względnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu. Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie. Podstawą do zasądzenia na podstawie art. 8 ust. 2 „a” ustawy z dnia 23.02.1991r. z późniejszymi zmianami, odszkodowania jest ustalenie, że represje, o jakich mowa w tym przepisie dotknęły daną osobę za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności. Za działalność, o której mowa wyżej, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy z kolei w myśl art.8 ust. 2”b” cyt. ustawy rozumieć działalność w okresie od 17 września 1939r. do 5 lutego 1946r. Z materiałów zgromadzonych przez Sąd Okręgowy, a także oświadczeń złożonych przez wnioskodawczynię w toku rozprawy odwoławczej wynika, że nie prowadziła ona we wskazanym okresie czasu takiej działalności niepodległościowej, a represje jakie niewątpliwie ją dotknęły miały inny charakter, nie uprawniający jednak do dochodzenia roszczeń w trybie powołanej ustawy. Do takiej działalności niepodległościowej nie można bowiem zaliczyć udzielonej z jej strony pomocy rodzinom osób wojskowych, które ukrywały się przed deportacją, o czym zeznawała wnioskodawczyni. Z podanych wyżej względów wniosekH. G.nie mógł być uwzględniony, ponieważ nie występują po jej stronie warunki określone w cytowanych wyżej przepisach. W tej sytuacji dalsze rozważania na temat czasokresu represji stosowanych wobec wnioskodawczyni i odniesienia go do dat wskazanych w art. 8 ust. 2”a” są zbędne wobec niespełnienia przez w/wymienioną podstawowej przesłanki uprawniającej do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000231_1999_Uz_1999-10-16_001

II AKa 231/99

1999-10-16 02:00:00.0 CEST

2013-03-26 02:01:00.0 CET

2014-07-23 09:54:01.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 231/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 października 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Barbara Suchowska (spr.) SSA Paweł Węgrzynek Protokolant Małgorzata Ziernicka przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 16 października 1999r. sprawy z wniosku R. F. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 1

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000231" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 231/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 16 października 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xText> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Małgorzata Ziernicka</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 października 1999r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>R. F.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 13 ustawy z dn. 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne... (Dz. U. z dn. 23 kwietnia 1991r. poz. 149)</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 20 maja 1999r. sygn. akt II Ko 6/98</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania</xText> <xText/> <xText>II AKa 231/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie, wyrokiem z dnia 20 maja 1999r. na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 13 Ustawy z dnia 23.02.199r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>R. F.</xAnon> kwotę 6.000 złotych <xBRx/>z ustawowymi odsetkami licząc od daty uprawomocnienia się wyroku.</xText> <xText>W pozostałej części wniosek w/wym. Oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy podnosząc zarzut bledu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na nie przyjęciu, że aktualny stan zdrowia wnioskodawcy pozostaje w związku przyczynowym <xBRx/>z jego pobytem w więzieniu przez okres 1 roku, co skutkowało uznaniem za bezpodstawne roszczenia w przedmiocie odszkodowania za poniesione koszty zakupów leków, a także nie uznaniu za zasadne żądań wnioskodawcy w przedmiocie odszkodowania za utratę dochodów osobistych.</xText> <xText>Podnosząc powyższe zarzuty pełnomocnik wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie odszkodowania w wysokości żądanej przez wnioskodawcę.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że niezbędne jest uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Nie oznacza to jednak równocześnie, że Sąd odwoławczy podzielił w pełni zarzuty <xBRx/>i wnioski zawarte w skardze odwoławczej, bowiem jedynie niektóre z nich zasługują na uwzględnienie.</xText> <xText>Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz pisemnych motywów zaskarżonego wyroku prowadzą do wniosku, że Sąd Okręgowy rozstrzygnął sprawę <xBRx/>w oparciu o niepełny materiał dowodowy i nie rozważył w należyty sposób wszystkich ustalonych w sprawie okoliczności, co ma istotne znaczenie dla wysokości zasądzonego zadośćuczynienia.</xText> <xText>Określając kwotę należytego zadośćuczynienia Sąd I instancji miał na uwadze młody wiek wnioskodawcy w chwili aresztowania, a także niekorzystny wpływ rocznej izolacji od rodziny i środowiska, jak również ustaloną w tym względzie praktykę.</xText> <xText>Kwestie związane ze stanem zdrowia wnioskodawcy rozważał natomiast jedynie <xBRx/>w aspekcie zgłoszonego roszczenia o odszkodowanie.</xText> <xText>Dopuścił się nadto Sąd I instancji, badając to zagadnienie, obrazy przepisu <xLexLink xArt="art. 174" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 174 kpk</xLexLink>. Zauważyć należy, że <xAnon>R. F.</xAnon>, który zmierzał do wykazania przed Sądem, iż aktualny stan jego zdrowia ma związek z bezprawnym pozbawieniem go wolności w okresie 1 roku w latach 1948/1949, złożył wniosek dowodowy o przesłuchanie w charakterze świadka <xAnon>P. M.</xAnon> na okoliczność związaną ze stanem zdrowia oraz leczeniem podejmowanym już w trakcie odbywania studiów w Seminarium Duchownym w <xAnon>K.</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy, postanowieniem z dnia 15.01.1999r. wniosek ten uwzględnił dopuszczając dowód z zeznań w/wym. Świadka, a następnie, nie zmieniając swojego postanowienia w tej kwestii dowód taki pominął.</xText> <xText>Faktem jest, że wnioskodawca przedstawił Sądowi I instancji pismo <xAnon>P. M.</xAnon> zawierające jego oświadczenia /k. 53/, a Sąd zaliczył je w poczet materiału dowodowego /k. 56/, to ta okoliczność nie zwalniała jednak Sądu merytorycznego od obowiązku przesłuchania świadka, którego zeznań nie można zastępować treścią pism lub zapisków, a jedynie tak można było potraktować wspomniane oświadczenie.</xText> <xText>W sytuacji kiedy wnioskodawca, w toku postępowania odwoławczego, ponownie wniósł o przeprowadzenie tegoż dowodu, a brak jest w oparciu o treść <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 kpk</xLexLink> podstaw do nieuwzględnienia jego wniosku, to zdaniem Sądu Apelacyjnego konieczne jest przesłuchanie wymienionego świadka.</xText> <xText>Rozważyć również w tej sytuacji należy, czy nie zajdzie potrzeba wysłuchania <xBRx/>P. <xAnon>M.</xAnon> w obecności biegłych, którzy badali związek przyczynowy pomiędzy aresztowaniem i obecnym stanem zdrowia wnioskodawcy.</xText> <xText>Sąd I instancji czynił starania o wyjaśnienia czy istotnie taki związek przyczynowy zachodzi, opierając się na zebranym dotychczas materiale dowodowym i stwierdzić należy, że przyjęte w tej materii stanowisko jest przekonujące.</xText> <xText>Nie można jednak z góry założyć, że zeznania w/wym. Świadka niczego nowego do sprawy nie wniosą zwłaszcza, że dotyczyć one mają tego okresu czasu, za który brak jest jakiejkolwiek dokumentacji lekarskiej.</xText> <xText>Podkreślić należy, że ustalenie związku przyczynowego, jeśli chodzi o zdrowie ludzkie, wiąże się z poważnymi trudnościami i z reguły nie może być absolutnie pewne, to jednak do jego przyjęcia wystarcza, gdy jest on ustalony z dostateczną dozą prawdopodobieństwa.</xText> <xText>Chodzi bowiem o to, by uzyskać najwyższy stopień prawdopodobieństwa w sensie obiektywnym /por. orzeczenia SN z dnia 17.06.1969r. II CR 165/69 OSPiKA 1970 nr 78 poz. 155 z dnia 14.12.1973 r. II CR 652/73 OSPiKA 1975 nr 4 poz. 94/.</xText> <xText>Określając wysokość zadośćuczynienia Sąd I instancji winien zatem w oparciu o pełny materiał dowodowy rozważyć również kwestie związane z rozstrojem zdrowia represjonowanego w okresie pozbawienia go wolności <xUx>i ewentualnie</xUx> później w razie stwierdzenia, że miało to związek z odbywaniem kary.</xText> <xText>Dodać jeszcze należy, że z wniosku o ułaskawienie zawartego w aktach sprawy SR 236/48 Wojskowego Sądu rejonowego w Kielcach z dnia 18.08.1948r. /k. 107/ wynika, że już wówczas wnioskodawca powoływał się na pogarszający się stan jego zdrowia, na którą to okoliczność <xAnon>R. F.</xAnon> winien być szczegółowo przesłuchiwany.</xText> <xText>Gdyby zatem Sąd I instancji ustalił, że pobyt w więzieniu wpłynął niekorzystnie na zdrowie wnioskodawcy, to winien tą okoliczność uwzględnić przy miarkowaniu należnej mu kwoty zadośćuczynienia.</xText> <xText>Co do zwrotu kosztów leczenia, jakich domaga się wnioskodawca, a co w żaden sposób jak dotychczas nie zostało przez niego udokumentowane, ani też w racjonalny sposób wyjaśnione, to podzielić należy pogląd Sądu I instancji o braku podstaw do uwzględnienia wniosku w tej części chyba, że w wyniku ponownie przeprowadzonego postępowania Sąd poczyni w tym przedmiocie inne ustalenia faktyczne.</xText> <xText>Przystępując z kolei do omówienia zagadnień związanych z dochodzonym przez wnioskodawcę odszkodowaniem z tytułu utraty dochodów osobistych to stwierdzić należy, że przyjęte w tej materii przez Sąd Okręgowy stanowisko zgodne jest z dotychczasową praktyka.</xText> <xText>Wnioskodawca przed pozbawieniem go wolności nie pracował i pozostawał na utrzymaniu rodziców i gdyby nie aresztowanie to kontynuował by naukę, na co wskazuje nie tylko treść jego zeznań, ale i dalsza droga życiowa.</xText> <xText>Zgodzić zatem należy się z Sądem Okręgowym, że brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania, tak jak domaga się tego wnioskodawca.</xText> <xText>Nie oznacza to jednak, że podnoszone przez wnioskodawcę w toku postępowania oraz przez jego pełnomocnika w pisemnej apelacji kwestii z tym związane, pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.</xText> <xText>Bezsporne jest bowiem, że z powodu aresztowania, a potem odbywania orzeczonej kary wnioskodawca przerwał naukę. Kontynuował ją w roku szkolnym 1949/1950 w liceum, a następnie w Seminarium Duchownym tracąc jednak dwa lata.</xText> <xText>Powodowało to niewątpliwie naruszenie jego konstytucyjnego prawa do pracy, <xBRx/>a przede wszystkim opóźniło start życiowy.</xText> <xText>Strata wnioskodawcy związana z krzywdą z tego tytułu powstała winna być w tej sytuacji rekompensowana odpowiednim podwyższeniem kwoty zadośćuczynienia.</xText> <xText>Zgodzić natomiast należy się z Sądem Okręgowym, że brak jest dostatecznych podstaw, by podnoszone przez wnioskodawcę dalsze kwestie związane z przebiegiem służby duszpasterskiej, a w szczególności wieloletni brak awansu na stanowisko proboszcza parafii można było wiązać bezpośrednio z represjami z lat 1949/1949, co zresztą przekonywająco Sąd I instancji omówił.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, a także uwzględniając fakt, iż dalsze czynności dowodowe, jakie w sprawie niniejszej, przy jej ponownym rozpoznaniu muszą być przeprowadzone, ściśle wiążą się z ustaleniem wysokości należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia, Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok w całości.</xText> <xText>Rozpoznając sprawę ponownie Sąd I instancji winien postąpić zgodnie ze wskazaniami zawartymi wyżej i wydać stosowne orzeczenie w oparciu o pełny materiał dowodowy, po przeprowadzeniu jego szczegółowej i wnikliwej analizy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Małgorzata Ziernicka

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 231/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 października 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Barbara Suchowska (spr.) SSA Paweł Węgrzynek Protokolant Małgorzata Ziernicka przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 16 października 1999r. sprawy z wnioskuR. F.w przedmiocie odszkodowaniai zadośćuczynienia na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 13 ustawy z dn. 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne... (Dz. U. z dn. 23 kwietnia 1991r. poz. 149) z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 20 maja 1999r. sygn. akt II Ko 6/98 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania II AKa 231/99 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie, wyrokiem z dnia 20 maja 1999r. na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 13 Ustawy z dnia 23.02.199r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, zasądził od Skarbu Państwa na rzeczR. F.kwotę 6.000 złotychz ustawowymi odsetkami licząc od daty uprawomocnienia się wyroku. W pozostałej części wniosek w/wym. Oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy podnosząc zarzut bledu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na nie przyjęciu, że aktualny stan zdrowia wnioskodawcy pozostaje w związku przyczynowymz jego pobytem w więzieniu przez okres 1 roku, co skutkowało uznaniem za bezpodstawne roszczenia w przedmiocie odszkodowania za poniesione koszty zakupów leków, a także nie uznaniu za zasadne żądań wnioskodawcy w przedmiocie odszkodowania za utratę dochodów osobistych. Podnosząc powyższe zarzuty pełnomocnik wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie odszkodowania w wysokości żądanej przez wnioskodawcę. Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że niezbędne jest uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Nie oznacza to jednak równocześnie, że Sąd odwoławczy podzielił w pełni zarzutyi wnioski zawarte w skardze odwoławczej, bowiem jedynie niektóre z nich zasługują na uwzględnienie. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz pisemnych motywów zaskarżonego wyroku prowadzą do wniosku, że Sąd Okręgowy rozstrzygnął sprawęw oparciu o niepełny materiał dowodowy i nie rozważył w należyty sposób wszystkich ustalonych w sprawie okoliczności, co ma istotne znaczenie dla wysokości zasądzonego zadośćuczynienia. Określając kwotę należytego zadośćuczynienia Sąd I instancji miał na uwadze młody wiek wnioskodawcy w chwili aresztowania, a także niekorzystny wpływ rocznej izolacji od rodziny i środowiska, jak również ustaloną w tym względzie praktykę. Kwestie związane ze stanem zdrowia wnioskodawcy rozważał natomiast jedyniew aspekcie zgłoszonego roszczenia o odszkodowanie. Dopuścił się nadto Sąd I instancji, badając to zagadnienie, obrazy przepisuart. 174 kpk. Zauważyć należy, żeR. F., który zmierzał do wykazania przed Sądem, iż aktualny stan jego zdrowia ma związek z bezprawnym pozbawieniem go wolności w okresie 1 roku w latach 1948/1949, złożył wniosek dowodowy o przesłuchanie w charakterze świadkaP. M.na okoliczność związaną ze stanem zdrowia oraz leczeniem podejmowanym już w trakcie odbywania studiów w Seminarium Duchownym wK.. Sąd Okręgowy, postanowieniem z dnia 15.01.1999r. wniosek ten uwzględnił dopuszczając dowód z zeznań w/wym. Świadka, a następnie, nie zmieniając swojego postanowienia w tej kwestii dowód taki pominął. Faktem jest, że wnioskodawca przedstawił Sądowi I instancji pismoP. M.zawierające jego oświadczenia /k. 53/, a Sąd zaliczył je w poczet materiału dowodowego /k. 56/, to ta okoliczność nie zwalniała jednak Sądu merytorycznego od obowiązku przesłuchania świadka, którego zeznań nie można zastępować treścią pism lub zapisków, a jedynie tak można było potraktować wspomniane oświadczenie. W sytuacji kiedy wnioskodawca, w toku postępowania odwoławczego, ponownie wniósł o przeprowadzenie tegoż dowodu, a brak jest w oparciu o treśćart. 170 kpkpodstaw do nieuwzględnienia jego wniosku, to zdaniem Sądu Apelacyjnego konieczne jest przesłuchanie wymienionego świadka. Rozważyć również w tej sytuacji należy, czy nie zajdzie potrzeba wysłuchaniaP.M.w obecności biegłych, którzy badali związek przyczynowy pomiędzy aresztowaniem i obecnym stanem zdrowia wnioskodawcy. Sąd I instancji czynił starania o wyjaśnienia czy istotnie taki związek przyczynowy zachodzi, opierając się na zebranym dotychczas materiale dowodowym i stwierdzić należy, że przyjęte w tej materii stanowisko jest przekonujące. Nie można jednak z góry założyć, że zeznania w/wym. Świadka niczego nowego do sprawy nie wniosą zwłaszcza, że dotyczyć one mają tego okresu czasu, za który brak jest jakiejkolwiek dokumentacji lekarskiej. Podkreślić należy, że ustalenie związku przyczynowego, jeśli chodzi o zdrowie ludzkie, wiąże się z poważnymi trudnościami i z reguły nie może być absolutnie pewne, to jednak do jego przyjęcia wystarcza, gdy jest on ustalony z dostateczną dozą prawdopodobieństwa. Chodzi bowiem o to, by uzyskać najwyższy stopień prawdopodobieństwa w sensie obiektywnym /por. orzeczenia SN z dnia 17.06.1969r. II CR 165/69 OSPiKA 1970 nr 78 poz. 155 z dnia 14.12.1973 r. II CR 652/73 OSPiKA 1975 nr 4 poz. 94/. Określając wysokość zadośćuczynienia Sąd I instancji winien zatem w oparciu o pełny materiał dowodowy rozważyć również kwestie związane z rozstrojem zdrowia represjonowanego w okresie pozbawienia go wolnościi ewentualniepóźniej w razie stwierdzenia, że miało to związek z odbywaniem kary. Dodać jeszcze należy, że z wniosku o ułaskawienie zawartego w aktach sprawy SR 236/48 Wojskowego Sądu rejonowego w Kielcach z dnia 18.08.1948r. /k. 107/ wynika, że już wówczas wnioskodawca powoływał się na pogarszający się stan jego zdrowia, na którą to okolicznośćR. F.winien być szczegółowo przesłuchiwany. Gdyby zatem Sąd I instancji ustalił, że pobyt w więzieniu wpłynął niekorzystnie na zdrowie wnioskodawcy, to winien tą okoliczność uwzględnić przy miarkowaniu należnej mu kwoty zadośćuczynienia. Co do zwrotu kosztów leczenia, jakich domaga się wnioskodawca, a co w żaden sposób jak dotychczas nie zostało przez niego udokumentowane, ani też w racjonalny sposób wyjaśnione, to podzielić należy pogląd Sądu I instancji o braku podstaw do uwzględnienia wniosku w tej części chyba, że w wyniku ponownie przeprowadzonego postępowania Sąd poczyni w tym przedmiocie inne ustalenia faktyczne. Przystępując z kolei do omówienia zagadnień związanych z dochodzonym przez wnioskodawcę odszkodowaniem z tytułu utraty dochodów osobistych to stwierdzić należy, że przyjęte w tej materii przez Sąd Okręgowy stanowisko zgodne jest z dotychczasową praktyka. Wnioskodawca przed pozbawieniem go wolności nie pracował i pozostawał na utrzymaniu rodziców i gdyby nie aresztowanie to kontynuował by naukę, na co wskazuje nie tylko treść jego zeznań, ale i dalsza droga życiowa. Zgodzić zatem należy się z Sądem Okręgowym, że brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania, tak jak domaga się tego wnioskodawca. Nie oznacza to jednak, że podnoszone przez wnioskodawcę w toku postępowania oraz przez jego pełnomocnika w pisemnej apelacji kwestii z tym związane, pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Bezsporne jest bowiem, że z powodu aresztowania, a potem odbywania orzeczonej kary wnioskodawca przerwał naukę. Kontynuował ją w roku szkolnym 1949/1950 w liceum, a następnie w Seminarium Duchownym tracąc jednak dwa lata. Powodowało to niewątpliwie naruszenie jego konstytucyjnego prawa do pracy,a przede wszystkim opóźniło start życiowy. Strata wnioskodawcy związana z krzywdą z tego tytułu powstała winna być w tej sytuacji rekompensowana odpowiednim podwyższeniem kwoty zadośćuczynienia. Zgodzić natomiast należy się z Sądem Okręgowym, że brak jest dostatecznych podstaw, by podnoszone przez wnioskodawcę dalsze kwestie związane z przebiegiem służby duszpasterskiej, a w szczególności wieloletni brak awansu na stanowisko proboszcza parafii można było wiązać bezpośrednio z represjami z lat 1949/1949, co zresztą przekonywająco Sąd I instancji omówił. Mając powyższe na uwadze, a także uwzględniając fakt, iż dalsze czynności dowodowe, jakie w sprawie niniejszej, przy jej ponownym rozpoznaniu muszą być przeprowadzone, ściśle wiążą się z ustaleniem wysokości należnego wnioskodawcy zadośćuczynienia, Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok w całości. Rozpoznając sprawę ponownie Sąd I instancji winien postąpić zgodnie ze wskazaniami zawartymi wyżej i wydać stosowne orzeczenie w oparciu o pełny materiał dowodowy, po przeprowadzeniu jego szczegółowej i wnikliwej analizy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000236_1999_Uz_1999-10-28_001

II AKa 236/99

1999-10-28 02:00:00.0 CEST

2013-03-27 02:01:02.0 CET

2014-07-23 09:55:05.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 236/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 października 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jan Dybek Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant: Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 28 października 1999 roku sprawy z wniosku B. J. , ur. (...) w P. , syna A. i L. o zasądzenie odszkodowania w trybie ustawy rehabilitacyjnej

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="1999" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000236"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 236/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 28 października 1999 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>Protokolant: Barbara Gawor</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText/> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 października 1999 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>B. J.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>P.</xAnon>, syna <xAnon>A.</xAnon> i <xAnon>L.</xAnon></xText> <xText>o zasądzenie odszkodowania w trybie ustawy rehabilitacyjnej</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 02 czerwca 1999 r. sygn. akt XVI1 Ko 439/96</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, iż zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>B. J.</xAnon> dalsze 14.700 (czternaście tysięcy siedemset) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami sądowymi za posterowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 236/99</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>B. J.</xAnon> wystąpił z wnioskiem o przyznanie odszkodowania za poniesione szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w wysokości 70.000 zł za to, iż <xBRx/>w związku z przynależnością do Armii Krajowej /od kwietnia 1945r./ w dniu 11 maja 1948r. został aresztowany pod <xAnon>G.</xAnon> przez NKWD, a następnie skazany wyrokiem Trybunału Wojennego Wojsk MSW obwodu <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 8 lipca 1948r. na karę 25 lat pozbawienia wolności, która później złagodzono do 10 lat i w związku z tym był pozbawiony wolności od dnia 11 maja 1948r. do 5 lipca 1956 r. /k. 3-4, 63/.</xText> <xText>W piśmie z dnia 12 listopada 1998r. wnioskodawca z uwagi na inflację podwyższył żądanie do wysokości 140.000 zł /k. 19/.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 2 czerwca 1999r. Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>B. J.</xAnon> kwotę 49.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części żądanie wniosku oddalił.</xText> <xText>Z motywów wyroku wynika, iż z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę moralną przyjęto jako adekwatną kwotę po 500 zł za każdy miesiąc pozbawienia wolności, a ponieważ wnioskodawca był pozbawiony wolności przez 98 miesięcy, więc daje to kwotę 49.000 zł.</xText> <xText>Natomiast zdaniem Sądu Okręgowego brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania za straty materialne, bowiem wnioskodawca w chwili aresztowania pracował na gospodarstwie rolnym rodziców, z którego nie uzyskiwano większych przychodów.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy.</xText> <xText>Apelacja wyrokowi zarzuca:</xText> <xText>1. obrazę przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń …, poprzez nie przyznanie wnioskodawcy odszkodowania za poniesioną szkodę oraz przyznanie niewspółmiernie do rozmiaru krzywd <xBRx/>i cierpień, niskiego zadośćuczynienia;</xText> <xText>2. obrazę przepisów postępowania poprzez nie wyjaśnienie z urzędu wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, a w szczególności jaką szkodę majątkową poniósł wnioskodawca i wnosi o:</xText> <xText>1. zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zostanie zasądzone odszkodowanie, <xBRx/>a zadośćuczynienie podwyższone do łącznej kwoty 140.000 zł, która to kwotę wnioskodawca domagał się w postępowaniu przed I instancją i domaga się w swojej osobistej apelacji;</xText> <xText>2. zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego według załączonego spisu kosztów, a nadto o dopuszczenie w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 427" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 427 kpk</xLexLink> dowodu z zeznań świadka <xAnon>U. H.</xAnon> na okoliczności gospodarstwa rolnego, w którym wnioskodawca pracował oraz utraconych korzyści.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja jest częściowo zasadna. Przepisy prawa cywilnego mają zastosowanie do roszczeń odszkodowawczych, o których mowa w ustawie rehabilitacyjnej z 1991r. <xBRx/>z późniejszymi zmianami, a odszkodowanie i zadośćuczynienie są naprawieniem krzywdy wyrządzonej czynem niedozwolonym /z motywów uchwały SN z 28.10.1993r. OSNKW <xBRx/>z. 11-12, poz. 67/.</xText> <xText>Odnośnie zadośćuczynienia stwierdzić trzeba, że jego wysokość oznacza się odpowiednio do rozmiaru krzywd i cierpień jakich doznała osoba represjonowana, przy czym należy mieć na uwadze ich rodzaj, stopień dolegliwości, czas ich trwania, miejsce odbywania kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>W motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy przyjmując za adekwatna kwotę 500 zł za jeden miesiąc pozbawienia wolności, uwzględnia takie okoliczności jak bicie wnioskodawcy w toczącym się śledztwie, b. ciężkie warunki w łagrach b. ZSRR, a także doznanie trwałego uszczerbku na zdrowiu, co wynika z jego książeczki inwalidy. Pomija jednak inne okoliczności, które maja wpływ na ustalenie wysokości rekompensaty, jak odbywanie kary długoterminowej /przez 98 miesięcy/ i to w obozach-łagrach na terenie Kazachstanu-<xAnon>I.</xAnon>.</xText> <xText>W realiach niniejszej sprawy należy dojść do przekonania, iż zasądzenie odszkodowania z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 500 zł miesięcznie należy jednak uznać na niewspółmiernie niskie i dlatego podwyższono je o dalsze 150 zł za każdy miesiąc pozbawienia wolności, co daje dodatkowo kwotę 14.700 zł /150 zł x 98 miesięcy/ - w wyroku SA w Katowicach z dnia 20.05.1999r. sygn. II AKa 115/99 zasądzono zadośćuczynienie za doznaną krzywdę po 600 zł za 1 miesiąc.</xText> <xText>Jeżeli chodzi o stan zdrowia wnioskodawcy po odbyciu kary pozbawienia wolności, to w ogólnej kwocie zasądzonego odszkodowania jest już zasądzona z tego tytułu rekompensata, co wynika z motywów zaskarżonego wyroku. Wnioskodawca przyznał, iż po powrocie do kraju od 1958 r. do 1985r. pracował w stalowni Huty <xAnon>(...)</xAnon>, a następnie przeszedł na rentę z powodu choroby zawodowej – pylicy płuc. Okoliczność ta wskazuje, iż stan zdrowia zezwalał mu na podjęcie pracy zawodowej i to w trudnych warunkach.</xText> <xText>Powoływanie się w motywach apelacji i przez pełnomocnika, iż wnioskodawca <xBRx/>w okresie od 19.10.1998r. do 26.10.1998r. był na leczeniu szpitalnym, nie można wiązać <xBRx/>z jego wcześniejszym /do 1956r./ pobytem w łagrze, bo trudno dopatrzeć się tej ostatniej choroby aby zaistniała w związku przyczynowym z wydanym wyrokiem skazującym oraz odbywaną karą pozbawienia wolności. Jest ona z pewnością związana z wiekiem wnioskodawcy, który ma 71 lat /<xAnon>ur. (...)</xAnon> k. 66/.</xText> <xText>Trafne jest natomiast rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, który stwierdził, iż brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy odszkodowania za poniesioną szkodę – straty materialne. Otóż z zeznań wnioskodawcy <xAnon>B. J.</xAnon> wynika, iż przed aresztowaniem pracował na gospodarstwie rolnym rodziców o powierzchni 6 ha, przy czym rodzice byli średnio zamożnymi rolnikami, posiadali 1 krowę, 3-4 świnie. Prócz tego nadmienił, iż był na utrzymaniu rodziców i nie posiadał żadnych oszczędności /k. 104/.</xText> <xText>W ówczesnych realiach panujących w b. Związku Radzieckim rolnicy indywidualni stanowili kategorię osób prześladowanych i to nie z powodu ich działalności politycznej, ale wiązało się to z ideologicznym poglądem wyższości gospodarki socjalistycznej nad indywidualną. Nie tolerowano zatem gospodarstw rolnych indywidualnych, a rolników zmuszano do kolektywizacji wsi. Podobnie zresztą w tym samym czasie na terenie Polski <xBRx/>z przyczyn ideologicznych szykanowano i tępiono zamożnych rolników. Te fakty historyczne przeczą tezie, aby gospodarstwo rolne rodziców wnioskodawcy dobrze się rozwijało i było podstawą dobrobytu w rodzinie.</xText> <xText>W motywach apelacji pełnomocnik zarzuca, iż Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iż <xBRx/>z gospodarstwa rolnego utrzymywało się jeszcze czworo rodzeństwa wnioskodawcy, podczas gdy chodziło w tym wypadku tylko o dwie osoby. Okoliczność ta jednak nie ma znaczenia <xBRx/>w sprawie, a dalsze dywagacje, że gospodarstwo miało dobrze rozwiniętą produkcję, <xBRx/>a uzyskiwane dochody przeznaczano na jego rozwój, zupełnie mijają się z ówczesnymi realiami.</xText> <xText>Tej oceny nie mogą zmienić zeznania świadka <xAnon>U. H.</xAnon>, która stwierdziła, że gospodarstwo rolne rodziców wnioskodawcy rozwijało się pomyślnie, bowiem w końcu przyznała, iż w 1950 r. zostało objęte kolektywizacją i od tego czasu warunki bytowe uległy radykalnemu pogorszeniu.</xText> <xText>Jeżeli chodzi o dalszy końcowy wniosek apelacji, w którym pełnomocnik domaga się zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego /adwokackiego/, to nie jest on w tej części zasadny.</xText> <xText>Otóż w postanowieniu SN z dnia 24.04.1992r. /OSNKW z. 7-8 poz. 58 z 1992r./ wyrażono pogląd, iż „osobie dochodzącej odszkodowania z tytułu niesłusznego skazania /aresztowania, zatrzymania/ nie przysługuje od Skarbu Państwa zwrot kosztów zastępstwa przed adwokata z wyboru – niezależnie od wyniku sprawy”.</xText> <xText>Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej, rozstrzygnięcie <xBRx/>o kosztach opierając o przepis art.13 ustawy rehabilitacyjnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jan Dybek

Renata Kopiec

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 236/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 października 1999 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jan Dybek Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant: Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 28 października 1999 roku sprawy z wnioskuB. J.,ur. (...)wP., synaA.iL. o zasądzenie odszkodowania w trybie ustawy rehabilitacyjnej z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 02 czerwca 1999 r. sygn. akt XVI1 Ko 439/96 1 zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, iż zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyB. J.dalsze 14.700 (czternaście tysięcy siedemset) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 2 kosztami sądowymi za posterowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa. II AKa 236/99 UZASADNIENIE B. J.wystąpił z wnioskiem o przyznanie odszkodowania za poniesione szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w wysokości 70.000 zł za to, iżw związku z przynależnością do Armii Krajowej /od kwietnia 1945r./ w dniu 11 maja 1948r. został aresztowany podG.przez NKWD, a następnie skazany wyrokiem Trybunału Wojennego Wojsk MSW obwodu(...)z dnia 8 lipca 1948r. na karę 25 lat pozbawienia wolności, która później złagodzono do 10 lat i w związku z tym był pozbawiony wolności od dnia 11 maja 1948r. do 5 lipca 1956 r. /k. 3-4, 63/. W piśmie z dnia 12 listopada 1998r. wnioskodawca z uwagi na inflację podwyższył żądanie do wysokości 140.000 zł /k. 19/. Wyrokiem z dnia 2 czerwca 1999r. Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzeczB. J.kwotę 49.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części żądanie wniosku oddalił. Z motywów wyroku wynika, iż z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę moralną przyjęto jako adekwatną kwotę po 500 zł za każdy miesiąc pozbawienia wolności, a ponieważ wnioskodawca był pozbawiony wolności przez 98 miesięcy, więc daje to kwotę 49.000 zł. Natomiast zdaniem Sądu Okręgowego brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania za straty materialne, bowiem wnioskodawca w chwili aresztowania pracował na gospodarstwie rolnym rodziców, z którego nie uzyskiwano większych przychodów. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy. Apelacja wyrokowi zarzuca: 1. obrazę przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń …, poprzez nie przyznanie wnioskodawcy odszkodowania za poniesioną szkodę oraz przyznanie niewspółmiernie do rozmiaru krzywdi cierpień, niskiego zadośćuczynienia; 2. obrazę przepisów postępowania poprzez nie wyjaśnienie z urzędu wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, a w szczególności jaką szkodę majątkową poniósł wnioskodawca i wnosi o: 1. zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zostanie zasądzone odszkodowanie,a zadośćuczynienie podwyższone do łącznej kwoty 140.000 zł, która to kwotę wnioskodawca domagał się w postępowaniu przed I instancją i domaga się w swojej osobistej apelacji; 2. zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego według załączonego spisu kosztów, a nadto o dopuszczenie w oparciu o przepisart. 427 kpkdowodu z zeznań świadkaU. H.na okoliczności gospodarstwa rolnego, w którym wnioskodawca pracował oraz utraconych korzyści. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja jest częściowo zasadna. Przepisy prawa cywilnego mają zastosowanie do roszczeń odszkodowawczych, o których mowa w ustawie rehabilitacyjnej z 1991r.z późniejszymi zmianami, a odszkodowanie i zadośćuczynienie są naprawieniem krzywdy wyrządzonej czynem niedozwolonym /z motywów uchwały SN z 28.10.1993r. OSNKWz. 11-12, poz. 67/. Odnośnie zadośćuczynienia stwierdzić trzeba, że jego wysokość oznacza się odpowiednio do rozmiaru krzywd i cierpień jakich doznała osoba represjonowana, przy czym należy mieć na uwadze ich rodzaj, stopień dolegliwości, czas ich trwania, miejsce odbywania kary pozbawienia wolności. W motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy przyjmując za adekwatna kwotę 500 zł za jeden miesiąc pozbawienia wolności, uwzględnia takie okoliczności jak bicie wnioskodawcy w toczącym się śledztwie, b. ciężkie warunki w łagrach b. ZSRR, a także doznanie trwałego uszczerbku na zdrowiu, co wynika z jego książeczki inwalidy. Pomija jednak inne okoliczności, które maja wpływ na ustalenie wysokości rekompensaty, jak odbywanie kary długoterminowej /przez 98 miesięcy/ i to w obozach-łagrach na terenie Kazachstanu-I.. W realiach niniejszej sprawy należy dojść do przekonania, iż zasądzenie odszkodowania z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 500 zł miesięcznie należy jednak uznać na niewspółmiernie niskie i dlatego podwyższono je o dalsze 150 zł za każdy miesiąc pozbawienia wolności, co daje dodatkowo kwotę 14.700 zł /150 zł x 98 miesięcy/ - w wyroku SA w Katowicach z dnia 20.05.1999r. sygn. II AKa 115/99 zasądzono zadośćuczynienie za doznaną krzywdę po 600 zł za 1 miesiąc. Jeżeli chodzi o stan zdrowia wnioskodawcy po odbyciu kary pozbawienia wolności, to w ogólnej kwocie zasądzonego odszkodowania jest już zasądzona z tego tytułu rekompensata, co wynika z motywów zaskarżonego wyroku. Wnioskodawca przyznał, iż po powrocie do kraju od 1958 r. do 1985r. pracował w stalowni Huty(...), a następnie przeszedł na rentę z powodu choroby zawodowej – pylicy płuc. Okoliczność ta wskazuje, iż stan zdrowia zezwalał mu na podjęcie pracy zawodowej i to w trudnych warunkach. Powoływanie się w motywach apelacji i przez pełnomocnika, iż wnioskodawcaw okresie od 19.10.1998r. do 26.10.1998r. był na leczeniu szpitalnym, nie można wiązaćz jego wcześniejszym /do 1956r./ pobytem w łagrze, bo trudno dopatrzeć się tej ostatniej choroby aby zaistniała w związku przyczynowym z wydanym wyrokiem skazującym oraz odbywaną karą pozbawienia wolności. Jest ona z pewnością związana z wiekiem wnioskodawcy, który ma 71 lat /ur. (...)k. 66/. Trafne jest natomiast rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, który stwierdził, iż brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy odszkodowania za poniesioną szkodę – straty materialne. Otóż z zeznań wnioskodawcyB. J.wynika, iż przed aresztowaniem pracował na gospodarstwie rolnym rodziców o powierzchni 6 ha, przy czym rodzice byli średnio zamożnymi rolnikami, posiadali 1 krowę, 3-4 świnie. Prócz tego nadmienił, iż był na utrzymaniu rodziców i nie posiadał żadnych oszczędności /k. 104/. W ówczesnych realiach panujących w b. Związku Radzieckim rolnicy indywidualni stanowili kategorię osób prześladowanych i to nie z powodu ich działalności politycznej, ale wiązało się to z ideologicznym poglądem wyższości gospodarki socjalistycznej nad indywidualną. Nie tolerowano zatem gospodarstw rolnych indywidualnych, a rolników zmuszano do kolektywizacji wsi. Podobnie zresztą w tym samym czasie na terenie Polskiz przyczyn ideologicznych szykanowano i tępiono zamożnych rolników. Te fakty historyczne przeczą tezie, aby gospodarstwo rolne rodziców wnioskodawcy dobrze się rozwijało i było podstawą dobrobytu w rodzinie. W motywach apelacji pełnomocnik zarzuca, iż Sąd Okręgowy błędnie przyjął, iżz gospodarstwa rolnego utrzymywało się jeszcze czworo rodzeństwa wnioskodawcy, podczas gdy chodziło w tym wypadku tylko o dwie osoby. Okoliczność ta jednak nie ma znaczeniaw sprawie, a dalsze dywagacje, że gospodarstwo miało dobrze rozwiniętą produkcję,a uzyskiwane dochody przeznaczano na jego rozwój, zupełnie mijają się z ówczesnymi realiami. Tej oceny nie mogą zmienić zeznania świadkaU. H., która stwierdziła, że gospodarstwo rolne rodziców wnioskodawcy rozwijało się pomyślnie, bowiem w końcu przyznała, iż w 1950 r. zostało objęte kolektywizacją i od tego czasu warunki bytowe uległy radykalnemu pogorszeniu. Jeżeli chodzi o dalszy końcowy wniosek apelacji, w którym pełnomocnik domaga się zasądzenia na rzecz wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego /adwokackiego/, to nie jest on w tej części zasadny. Otóż w postanowieniu SN z dnia 24.04.1992r. /OSNKW z. 7-8 poz. 58 z 1992r./ wyrażono pogląd, iż „osobie dochodzącej odszkodowania z tytułu niesłusznego skazania /aresztowania, zatrzymania/ nie przysługuje od Skarbu Państwa zwrot kosztów zastępstwa przed adwokata z wyboru – niezależnie od wyniku sprawy”. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej, rozstrzygnięcieo kosztach opierając o przepis art.13 ustawy rehabilitacyjnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmA_000039_1999_Uz_1999-12-22_001

XVII AmA 39/99

1999-12-22 01:00:00.0 CET

2017-03-16 18:15:27.0 CET

2017-07-04 19:33:24.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII AmA 39/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 grudnia 1999 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym: Przewodniczący SSO Stanisław Gronowski Protokolant Maria Wojciechowska po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 1999 r. w Warszawie na rozpra­wie sprawy z odwołania (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w K. od decyzji Dyrektora Delegatury Urzędu Ochrony Kon­kurencji i Konsumentów z dnia 4 marca 1999 r., (...) przeciwko Dyrektorowi Delegatury Urzędu O

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Aneta Krasuska" xPublisher="akrasuska" xVersion="1.0" xYear="1999" xLang="PL" xToPage="7" xEditor="akrasuska" xEditorFullName="Aneta Krasuska" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000039"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt<xBx> XVII</xBx> AmA 39/99</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 grudnia 1999 r.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy</xText> <xText>w składzie następującym: Przewodniczący SSO Stanisław Gronowski Protokolant Maria Wojciechowska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 1999 r. w Warszawie na rozpra­wie sprawy z odwołania <xAnon> (...) Spółdzielni Mieszkaniowej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> od decyzji Dyrektora Delegatury Urzędu Ochrony Kon­kurencji i Konsumentów z dnia 4 marca 1999 r., <xAnon>(...)</xAnon> </xText> <xText>przeciwko Dyrektorowi Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji Konsumentów w <xAnon>K.</xAnon></xText> <xText>zainteresowany: <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. w <xAnon>J.</xAnon> </xText> <xText>o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym</xText> <xText>l)Zmienia zaskarżoną decyzję w całości w ten sposób, że nakazuje <xAnon> (...) Spółdzielni Mieszkaniowej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> zaniechanie nadużywania pozycji dominującej na rynku, polegającego na na­rzucaniu <xAnon> (...) Sp. z o.o.</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon> uciążliwych warunków u-mowy o dostarczanie energii cieplnej, poprzez ustalanie cen z na­ ruszeniem przepisów dotyczących zasad kształtowania i kalkulacji taryf.</xText> <xText>2) Zasądza od <xAnon> (...) Spółdzielni Mieszkaniowej</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> na rzecz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 600 zł (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania.</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText> <xAnon> (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, zwana dalej Spółdzielnią, jest administratorem kotłowni o mocy znamio­nowej 1,8 MW. Z kotłowni tej Spółdzielnia zaopatruje w ciepło bu-dynek mieszkalny przy <xAnon>ul. (...)</xAnon> w <xAnon>J.</xAnon>, zarządzany przez <xAnon>(...)</xAnon> sp. z o.o. w <xAnon>J.</xAnon>, zwane dalej „Odbiorcą". Zważyw­szy, iż zainteresowane strony nie uzgodniły ceny ciepła, Spół­dzielnia wypowiedziała umowę z dniem 31 maja 1997 r. Tym nie­mniej dostawy ciepła były nadal realizowane. Do dnia 31 maja 1998 r. Spółdzielnia fakturowała dostawy ciepła po cenie ustalonej za 1 GJ na poziomie <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Od dnia 1 czerwca 1998 r. Spółdzielnia zaproponowała Od­biorcy cenę 1 GJ energii cieplnej w kwocie <xAnon>(...)</xAnon>, tłuma­cząc tak znaczną podwyżkę wyeksploatowaniem urządzeń kotłowni i koniecznością jej modernizacji. Ponadto przedłożyła projekt u-mowy wieloletniej na dostawy energii cieplnej. W świetle tego projektu podstawą rozliczeń będą koszty ponoszone przez dostawcę (§ 7). Projekt umowy zawierał także zapis, iż w przypadku remontu kapitalnego lub modernizacji kotłowni odbiorca zostanie obciążony jej kosztami proporcjonalnie do zapotrzebowania mocy cieplnej (§</xText> <xText>16). Odbiorca nie wyraził zgody na powyższe warunki. W kwestii wysokości podwyżki ceny stał na stanowisku, iż w grę mogła wchodzić podwyżka o kwotę nie więcej niż to wynika ze wskaźnika w wysokości 1,07, stosownie do <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1" xIsapId="WDU19980380220" xTitle="Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 marca 1998 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 38, poz. 220">§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 marca 1998 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła</xLexLink> (Dz. U. Nr 38, poz. 220). W świetle tego przepisu wprowa­dza się, na okres od dnia 1 kwietnia 1998 r. do dnia zaprzestania przez Ministra Finansów ustalania taryf dla ciepła, zgodnie z <xLexLink xArt="art. 69;art. 69 ust. 2" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne</xLexLink> (Dz. U. Nr 54, poz. 348, ze zm.), maksymalny wskaźnik wzrostu cen ciepła w wysokości 1,07.</xText> <xText>Wobec wstrzymania w dniu 27 lipca 1998 r. dostaw ciepła Odbiorca wszczął przed Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (Prezesem URE) postępowanie administracyjne w sprawie nieuza­sadnionego wstrzymania dostaw energii cieplnej. Postanowieniem z dnia 12 sierpnia 1998 r., <xAnon>(...)</xAnon> zobowiązano Spół­dzielnię do podjęcia dostaw. Natomiast decyzją z dnia 23 lipca 1999 r., <xAnon>(...)</xAnon> Prezes URE stwierdził, że wstrzymanie dostaw ciepła było nieuzasadnione.</xText> <xText>Jednocześnie Odbiorca wszczął administracyjne postępowanie antymonopolowe przed Delegaturą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w <xAnon>K.</xAnon>. Według Odbiorcy, poza kotłownią Spółdzielni, nie ma w <xAnon>J.</xAnon> innego źródła ciepła. Aby wchodziło w grę zaopatrywanie budynku Odbiorcy w ciepło należałoby u-przednio wybudować ciepłociąg o długości ok. 4 km oraz wymiennikownię ciepła. Nie jest to jednakże uzasadnione ekonomicznie, gdyż znacznie bliższym źródłem ciepła jest kotłownia Spółdzielni oddalona o około 50 m od budynku Odbiorcy.</xText> <xText>Spółdzielnia nie uznała zarzutu stosowania praktyk monopo­listycznych. Zdaniem Spółdzielni, z uwagi na niewielką moc zna­</xText> <xText>mionową kotłowni nie ma obowiązku uzyskiwania koncesji na wy­twarzanie i sprzedaż energii cieplnej, z czego wywodzi brak statusu przedsiębiorstwa energetycznego. Kwestionuje swą odpowiedzial­ność za stosowanie zarzucanych jej praktyk monopolistycznych.</xText> <xText>Decyzją z dnia 4 marca 1999 r., <xAnon>(...)</xAnon> Dyrektora Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji i <xAnon>K.</xAnon>­tów, zwanego dalej Dyrektorem Delegatury, ustalono po stronie Spółdzielni stosowanie praktyki polegającej na narzucaniu <xAnon>O.</xAnon>­cy uciążliwych warunków umowy o dostawę energii cieplnej, za­wierających żądanie zapłaty ceny w wysokości ustalonej z przekro­czeniem obowiązujących maksymalnych wskaźników wzrostu cen ciepła określonych przez Ministra Finansów oraz żądania udziału Odbiorcy w finansowaniu kosztów modernizacji kotłowni należącej do Spółdzielni. Zdaniem Dyrektora Delegatury powyższe zacho­wanie Spółdzielni narusza przepis <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 1;art. 5 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU19900140088" xTitle="Ustawa z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym" xAddress="Dz. U. z 1990 r. Nr 14, poz. 88">art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów</xLexLink> (tekst jedn. Dz. U. z 1999 r., Nr 52, poz. 547), zwanej dalej ustawą antymonopolową. Stosownie do powołanego wyżej przepisu nadużyciem pozycji dominującej jest narzucanie uciążliwych warunków umów przynoszących przedsię­biorcy narzucającemu te warunki nieuzasadnione korzyści. Ponadto w zachowaniu Spółdzielni, polegającym na pobieraniu od Odbiorcy nadmiernie wygórowanych cen za dostawę energii cieplnej, ustalo­nych z naruszeniem obowiązujących maksymalnych wskaźników wzrostu cen ciepła określonych przez Ministra Finansów, dopatrzo­no się naruszenia art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy antymonopolowej. W świetle tego przepisu przedsiębiorcom zajmującym pozycję mono­polistyczną zakazuje się pobierania nadmiernie wygórowanych cen. Nakazano Spółdzielni zaniechanie wyżej wymienionych praktyk.</xText> <xText>Od tej decyzji Spółdzielnia odwołała się do Sądu Antymono­polowego. Kwestionując zarzut pobierania nadmiernie wygórowa­nych cen wywodzi, iż stosownie do § 3 ust. 5 nie obowiązującego już <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971430959" xTitle="Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 143, poz. 959">rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła</xLexLink> (Dz. U. Nr 143, poz. 959, zm. Dz. U. Nr 162, poz. 1121) miała prawo, z czego jednakże nie skorzysta­ła, do jednorazowego, na dzień 1 stycznia 1998 r., podwyższenia cen ciepła stosowanych w rozliczeniach z indywidualnymi odbior­cami w lokalach mieszkalnych do poziomu ponoszonych kosztów, nie więcej niż o 60% w stosunku do cen urzędowych ustalonych za­rządzeniem Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 1997 r. w sprawie ustalenia cen urzędowych detalicznych energii cieplnej dostarcza­nej do mieszkań na cele bytowe (Mon. Pol. Nr 35, poz. 336), a od tego dnia mogła dokonywać podwyższenia cen z uwzględnieniem wskaźnika określonego w <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1;§ 2 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19971430959" xTitle="Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 143, poz. 959">§ 2 ust. 1 pkt 2</xLexLink>. Stosownie zaś do <xLexLink xArt="§ 2;§ 2 ust. 1;§ 2 ust. 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19971430959" xTitle="Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 143, poz. 959">§ 2 ust. 1 pkt 2 powołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r.</xLexLink> maksymalny wskaźnik wzrostu cen ciepła w o-kresie od dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 31 marca 1998 r. wynosił 1,08. Odwołanie akcentuje, iż nie skorzystano także z możliwości podwyższenia cen energii w I kwartale 1998 r. o 8%, jakie dawało <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971430959" xTitle="Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 143, poz. 959">rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r.</xLexLink> Od­wołanie podtrzymuje stanowisko, iż Spółdzielnia nie posiada po­zycji monopolistycznej na rynku.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje:</xText> <xText>W dacie wydania zaskarżonej decyzji (4 marca 1999 r.) obo­wiązywała już <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">ustawa Prawo energetyczne</xLexLink>. Wyłania się zatem kwestia, czy w świetle tej ustawy Spółdzielnia posiada status przedsiębiorstwa energetycznego w rozumieniu powołanej ustawy, a ponadto, czy w zakresie ustalania wysokości taryfy działalność Spółdzielni podlega właściwości rzeczowej Prezesa URE, czy też</xText> <xText>organów działających na podstawie ustawy antymonopolowej (Dyrektora Delegatury).</xText> <xText>Przechodząc do określenia statusu prawnego Spółdzielni jest poza sporem, iż poza swą funkcją wynikającą z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19820300210" xTitle="Ustawa z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze" xAddress="Dz. U. z 1982 r. Nr 30, poz. 210">ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze</xLexLink> (Dz. U. z 1995 r., Nr 54, poz. 288, ze zm.) Spółdzielnia wytwarza energię cieplną, którą na­stępnie sprzedaje innym podmiotom, w tym Odbiorcy. Stosownie do przepisu <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 pkt. 12" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 3 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink> przedsiębior­stwem energetycznym, w rozumieniu tej ustawy, jest podmiot pro­wadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwa­rzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi. Na charakter przedsiębiorstwa energetycznego nie ma więc decydującego wpływu okoliczność posiadania koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wskazanym w art. 3 pkt 12 powołanej ustawy, czy też zatwierdzanie taryfy przez Prezesa URE w trybie art. 47 tej ustawy. Natomiast istotne jest prowadzenie przez dany podmiot działalności gospodarczej w za­kresie wyżej wskazanym w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 ust. 1" xIsapId="WDU19880410324" xTitle="Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej" xAddress="Dz. U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324">art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej</xLexLink> (Dz. U. Nr 41, poz. 324, ze zm.). Stosownie do tego przepisu działalnością gospodarczą jest działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i usługowa pro­wadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność. W świetle zaś wykształconego o-rzecznictwa podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) to taki podmiot, który został dopuszczony przez odrębne przepisy do prowadzenia działalności gospodarczej, którą wyróżniają następujące właściwo­ści:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>charakter profesjonalny, a więc stały, nie amatorski i nie okazjo­nalny,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>podporządkowanie regułom opłacalności i zysku,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>powtarzalność działań (np. seryjność produkcji, stypizowanie transakcji, stała współpraca itd.),</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwałę składu Siedmiu Sędziów SN z 18.6.1991 r., III CZP 40/91; OSNCP 1992 r. Nr 2, poz. 17).</xText> </xUnit> <xText>Nie może zatem ulegać wątpliwości, iż wytwarzanie przez Spół­dzielnię w sposób zawodowy ciepła w administrowanej przez siebie kotłowni, a następnie sprzedaż tej energii, wyczerpuje znamiona działalności gospodarczej.</xText> <xText>W zakresie ustalania wysokości taryfy każda taryfa powinna być zgodna z przepisami <xLexLink xArt="art. 45;art. 45 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 45 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>. W świetle tego przepisu taryfy dla paliw gazowych, energii elek­trycznej i ciepła, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 47;art. 47 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 47 ust. 1</xLexLink>, powinny zapew­nić, po pierwsze pokrycie uzasadnionych kosztów działalności przedsiębiorstw energetycznych w zakresie: wytwarzania, przetwa­rzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu pali­wami i energią, kosztów modernizacji, rozwoju i ochrony środowi­ska, po drugie zaś ochronę interesów odbiorców przed nieuzasad­nionym poziomem cen. Ponadto kompetencji Prezesa URE podlega także rozpoznanie sporu o zawarcie umowy i ustalenie jej treści w trybie art. 7 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energe­tyczne, jeżeli z uwagi na rozbieżność stanowisk, w tym także w kwestii zasad odpłatności, uczestnicy umowy nie mogą dojść do porozumienia. W świetle art. 7 ust. 1 powołanej ustawy przedsię­biorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła mają obowiązek zawarcia umowy sprzedaży paliw lub energii lub umowy o świad­czenie usług przesyłowych z odbiorcami albo podmiotami ubiegają­cymi się o przyłączenie do sieci, jeżeli istnieją techniczne i eko­nomiczne warunki dostarczania, a żądający zawarcia umowy speł­</xText> <xText>nia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Natomiast stosownie do <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink> w sprawach spornych dotyczących ustalenia warunków świadczenia usług, o których mo­wa w <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 ust. 2" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 4 ust. 2</xLexLink>, odmowy przyłączenia do sieci, odmowy zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła albo nieuzasadnionego wstrzymania dostaw rozstrzyga Prezes URE, na wniosek strony.</xText> <xText>Nie w każdym przypadku organem właściwym w zakresie ustalania wysokości taryf (ich zatwierdzenia) jest Prezes URE. Pre­zes URE ustala bowiem taryfy jedynie w odniesieniu do przedsię­biorstw energetycznych, których działalność podlega koncesjono­waniu (<xLexLink xArt="art. 47;art. 47 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>). Natomiast w odniesieniu do przedsiębiorstw energetycznych, których działalność nie podlega koncesjonowaniu, kwestia wysokości taryf, w razie za­istniałego sporu pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym a od­biorcą, podlega właściwości rzeczowej organów działających na podstawie ustawy antymonopolowej. W grę może tutaj wchodzić ocena działalności przedsiębiorstwa energetycznego z punktu wi­dzenia art. 5 ust. 1 ustawy antymonopolowej. W świetle tego prze­pisu praktyką monopolistyczna jest nadużycie pozycji dominującej na rynku. Ponadto może także wchodzić w grę kwestia pobierania cen nadmiernie wygórowanych w rozumieniu powołanego już przepisu art. 7 ust. 1 pkt ustawy antymonopolowej.</xText> <xText>Przechodząc do ustalenia kwestii, czy na Spółdzielni ciążył obowiązek uzyskania koncesji, a tym samym przedstawienia taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE, wskazać należy na postanowienie § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie określenia szczególnych rodzajów i zakresu działalno­ści gospodarczej nie wymagających uzyskania koncesji (Dz. U. Nr 98, poz. 621). W świetle tego przepisu nie wymaga uzyskania kon­</xText> <xText>cesji, prowadzona przez przedsiębiorstwo energetyczne działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania ciepła w źródłach o łącznej mocy znamionowej nie większej niż 5,8 MW. Natomiast moc zna­mionowa kotłowni administrowanej przez Spółdzielnię wynosi 1,8 MW. Ponadto Spółdzielnia świadczy działalność związaną z dystry­bucją ciepła z węzłów grupowych za pomocą instalacji odbiorczych w zakresie, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 32;art. 32 ust. 1;art. 32 ust. 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>. Te względy prowadzą do wniosku, iż na Spółdzielni nie ciążył obowiązek uzyskania koncesji, a tym samym przedłoże­nia taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE. Takie zresztą stanowi­sko zajęto w decyzji Prezesa URE z dnia 23 lipca 1999 r. <xAnon>(...)</xAnon></xText> <xText>Jednakże, co wymaga podkreślenia, niepodleganie Spółdzielni obowiązkowi koncesjonowania, a tym samym przedkładania taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE, nie zwalnia Spółdzielni z powin­ności stosowania przy ustalaniu swej taryfy zasad, o których mowa w <xLexLink xArt="art. 45;art. 45 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 45 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink>. Na taki obowiązek Spółdzielni wskazuje postanowienie <xLexLink xArt="§ 25" xIsapId="WDU19981320867" xTitle="Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem, w tym rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 132, poz. 867">§ 25 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r.</xLexLink> w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obro­cie ciepłem, w tym rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w loka­lach (Dz. U. Nr 132, poz. 867, zm. Dz. U. z 1999 r., Nr 30, poz. 291). W świetle tego przepisu przedsiębiorstwo energetyczne, nie posiadające koncesji lub zwolnione przez Prezesa URE z obowiąz­ku przedkładania taryf do zatwierdzenia, opracowuje taryfę zgodnie z zasadami określonymi w ustawie i rozporządzeniu oraz wprowa­dza ją do stosowania przy zawieraniu umów z poszczególnymi od­biorcami po dniu, w którym Minister Finansów zaprzestanie usta­lania taryf dla ciepła.</xText> <xText>Sąd podzielił stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji, iż Spółdzielnia posiada pozycję dominującą na lokalnym rynku dostaw energii cieplnej w <xAnon>J.</xAnon>. Spółdzielnia nie podważyła bowiem dokonanych w sprawie ustaleń, a w szczególności twierdzeń Od­biorcy, według których poza kotłownią Spółdzielni, nie ma w <xAnon>J.</xAnon> innego źródła ciepła. Jak to już wyżej wskazano Odbiorca za­rzucał, iż aby wchodziło w grę zaopatrywanie jego budynku w cie­pło należałoby uprzednio wybudować ciepłociąg o długości ok. 4 km oraz wymiennikownię ciepła. Byłoby to oczywiście nieuzasad­nione ekonomicznie, gdyż znacznie bliższym źródłem ciepła jest kotłownia Spółdzielni oddalona o około 50 m od budynku <xAnon>O.</xAnon>­cy, czego Spółdzielnia nie kwestionowała. Te wszystkie względy wskazują na posiadanie przez Spółdzielnię pozycji dominującej na lokalnym rynku dostaw ciepła w <xAnon>J.</xAnon>.</xText> <xText>Sąd ustalił także, iż Spółdzielnia, pomimo obowiązkom wyni­kającym z <xLexLink xArt="art. 45;art. 45 ust. 1" xIsapId="WDU19970540348" xTitle="Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 54, poz. 348">art. 45 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne</xLexLink> i § 25 cytowa­nego <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19981320867" xTitle="Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem, w tym rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 132, poz. 867">rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r.</xLexLink>, narzucała Odbiorcy zawarcie umowy, nakładającej na nie­go dalej idące obowiązki niż to wynika z powołanych przepisów taryfowych. Jak to już wyżej wskazano Spółdzielnia narzucała Od­biorcy włączenie do umowy o dostarczenie energii cieplnej zapisu, w świetle którego w przypadku remontu kapitalnego lub moderni­zacji kotłowni Odbiorca zostanie obciążony jej kosztami propor­cjonalnie do zapotrzebowania mocy cieplnej (§ 16). Próba narzu­cenia Odbiorcy takiego postanowienia umowy w oczywisty sposób narusza § 10 ust. 1 powołanego już rozporządzenia Ministra Go­spodarki z dnia 6 października 1998 r. W świetle tego przepisu uzasadnione koszty, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2 lit. a) i ust. 2, ustala się dla określonych grup odbiorców na podstawie, po pierw­sze kosztów wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesy­</xText> <xText>łania i dystrybucji oraz obrotu ciepłem, poniesionych w poprzednim roku obrotowym, po drugie zaś planowanych rocznych kosztów mo­dernizacji i rozwoju oraz kosztów związanych z realizacją inwe­stycji w zakresie ochrony środowiska. W szczególności zaś te dru­gie koszty stanowią średnie roczne koszty w okresie, o którym mo­wa w § 16 ust. 1, związane z eksploatacją urządzeń i instalacji przekazywanych do eksploatacji w wyniku inwestycji rozwojowych, modernizacyjnych i z zakresu ochrony środowiska, ustalane na podstawie założeń do planu albo planu zaopatrzenia w ciepło, o których mowa w art. 19 i 20 ustawy, lub obowiązującego w przed­siębiorstwie planu rozwoju i modernizacji, w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na ciepło (§10 ust. 3 roz­porządzenia). W świetle powołanych wyżej przepisów Spółdzielnia nie może zatem w sposób bezpośredni, tak jak to zamierzała uczy­nić § 16 umowy, zmuszać swego partnera do bezpośredniego finan­sowania kosztów remontu i modernizacji kotłowni.</xText> <xText>Postanowienie § 16 projektowanej umowy jest uciążliwym postanowieniem umowy w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy antymonopolowej. Warunek ten bowiem oznacza dla Odbiorcy cię­żar większy od powszechnie przyjętych w stosunkach danego rodza­ju. Niewątpliwie w razie istnienia konkurencji na rynku, która w zakresie dostaw energii cieplnej nie istnieje w <xAnon>J.</xAnon>, Spółdziel­nia nie miałaby możliwości skutecznego wyegzekwowania w umo­wie postanowienia odpowiadającego treści § 16. Uznając zatem powyższe postanowienie umowy za przejaw praktyki monopoli­stycznej Spółdzielni Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w całości w ten sposób, że nakazał Spółdzielni zaniechanie nadużywania po­zycji dominującej na rynku, polegającego na narzucaniu Odbiorcy uciążliwych warunków umowy o dostarczanie energii cieplnej, po­przez ustalanie cen z naruszeniem przepisów dotyczących zasad</xText> <xText>kształtowania i kalkulacji taryf. Na byt prawny takiej praktyki nie ma istotnego wpływu odmowa Odbiorcy zawarcia kwestionowanej umowy i skierowanie sprawy na drogę postępowania antymonopo­lowego. W świetle bowiem art. 1 powołanej ustawy za praktyki monopolistyczne uznaje się nie tylko zachowania wywołujące skutki na terytorium RP, ale także i takie, które mogą wywołać ta­kie skutki. Innymi słowy, praktyką monopolistyczną jest także za­chowanie zmierzające do wywołania na rynku wspomnianych wyżej skutków.</xText> <xText>Ponadto Sąd wziął pod uwagę, że sentencja wyroku, w zakre­sie o którym wyżej mowa, w pełni konsumuje stwierdzoną w za­skarżonej decyzji praktykę monopolistyczną, polegającą na narzu­caniu Odbiorcy uciążliwych warunków umowy o dostawę energii cieplnej, poprzez żądanie przez Spółdzielnię zapłaty ceny w wyso­kości ustalonej z przekroczeniem obowiązujących maksymalnych wskaźników wzrostu cen ciepła określonych przez Ministra Finan­sów. Utrzymanie w pełnym kształcie zaskarżonej decyzji byłoby niecelowe. Nastąpiła bowiem istotna zmiana stanu prawnego w za­kresie ustalania cen za energię cieplną. W szczególności już w da­cie wydania zaskarżonej decyzji nie obowiązywały przepisy uprawniające Ministra Finansów do ustalania taryf. Zatem, redakcja zaskarżonej decyzji nie spełnia w dostatecznym stopniu funkcji za­pobiegającej stosowaniu przez Spółdzielnię w przyszłości podob­nych praktyk monopolistycznych, związanych z ustalaniem taryf z naruszeniem obowiązujących w tej mierze przepisów, pod rygorem zapłaty kar pieniężnych przewidzianych w art. 15 ust. 1 ustawy antymonpolowej.</xText> <xText>Jednocześnie Sąd nie znalazł dostatecznych podstaw dla kon­struowania względem Spółdzielni zarzutu pobierania cen nadmier­nie wygórowanych, z naruszeniem art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy anty­</xText> <xText>monopolowej. W niniejszej sprawie brak jest bowiem dowodu, aby w następstwie usiłowania wprowadzenia do umowy § 16 Spół­dzielnia osiągnęła znaczące korzyści materialne. Sąd wziął także pod uwagę bezsporną okoliczność, że pomimo istnienia przesłanek dla podwyższenia cen umownych pod rządem poprzednich przepi­sów cenowych, Spółdzielnia nie wykorzystała wszystkich możliwo­ści, jakie w tym względzie stwarzały tamte przepisy. Nie można zatem dopatrzyć się, aby stosowane w przeszłości przez Spółdziel­nię ceny miały grabieżczy charakter. Taki zaś charakter mają ceny nadmiernie wygórowane, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 u-stawy antymonopolowej.</xText> <xText>W tym stanie sprawy orzeczono jak w sentencji. Mając na u-wadze stwierdzenie w działalności Spółdzielni praktyk monopoli­stycznych Sąd zasądził od niej na rzecz strony pozwanej koszty postępowania (<xLexLink xArt="art. 98;art. 99" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 98 i 99 k.p.c</xLexLink>).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Aneta Krasuska

Aneta Krasuska

Sygn. aktXVIIAmA 39/99 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 grudnia 1999 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym: Przewodniczący SSO Stanisław Gronowski Protokolant Maria Wojciechowska po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 1999 r. w Warszawie na rozpra­wie sprawy z odwołania(...) Spółdzielni MieszkaniowejwK.od decyzji Dyrektora Delegatury Urzędu Ochrony Kon­kurencji i Konsumentów z dnia 4 marca 1999 r.,(...) przeciwko Dyrektorowi Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji Konsumentów wK. zainteresowany:(...)sp. z o.o. wJ. o przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym l)Zmienia zaskarżoną decyzję w całości w ten sposób, że nakazuje(...) Spółdzielni MieszkaniowejwK.zaniechanie nadużywania pozycji dominującej na rynku, polegającego na na­rzucaniu(...) Sp. z o.o.wJ.uciążliwych warunków u-mowy o dostarczanie energii cieplnej, poprzez ustalanie cen z na­ ruszeniem przepisów dotyczących zasad kształtowania i kalkulacji taryf. 2) Zasądza od(...) Spółdzielni MieszkaniowejwK.na rzecz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 600 zł (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania. UZASADNIENIE (...) Spółdzielnia MieszkaniowawK., zwana dalej Spółdzielnią, jest administratorem kotłowni o mocy znamio­nowej 1,8 MW. Z kotłowni tej Spółdzielnia zaopatruje w ciepło bu-dynek mieszkalny przyul. (...)wJ., zarządzany przez(...)sp. z o.o. wJ., zwane dalej „Odbiorcą". Zważyw­szy, iż zainteresowane strony nie uzgodniły ceny ciepła, Spół­dzielnia wypowiedziała umowę z dniem 31 maja 1997 r. Tym nie­mniej dostawy ciepła były nadal realizowane. Do dnia 31 maja 1998 r. Spółdzielnia fakturowała dostawy ciepła po cenie ustalonej za 1 GJ na poziomie(...) Od dnia 1 czerwca 1998 r. Spółdzielnia zaproponowała Od­biorcy cenę 1 GJ energii cieplnej w kwocie(...), tłuma­cząc tak znaczną podwyżkę wyeksploatowaniem urządzeń kotłowni i koniecznością jej modernizacji. Ponadto przedłożyła projekt u-mowy wieloletniej na dostawy energii cieplnej. W świetle tego projektu podstawą rozliczeń będą koszty ponoszone przez dostawcę (§ 7). Projekt umowy zawierał także zapis, iż w przypadku remontu kapitalnego lub modernizacji kotłowni odbiorca zostanie obciążony jej kosztami proporcjonalnie do zapotrzebowania mocy cieplnej (§ 16). Odbiorca nie wyraził zgody na powyższe warunki. W kwestii wysokości podwyżki ceny stał na stanowisku, iż w grę mogła wchodzić podwyżka o kwotę nie więcej niż to wynika ze wskaźnika w wysokości 1,07, stosownie do§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 marca 1998 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła(Dz. U. Nr 38, poz. 220). W świetle tego przepisu wprowa­dza się, na okres od dnia 1 kwietnia 1998 r. do dnia zaprzestania przez Ministra Finansów ustalania taryf dla ciepła, zgodnie zart. 69 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne(Dz. U. Nr 54, poz. 348, ze zm.), maksymalny wskaźnik wzrostu cen ciepła w wysokości 1,07. Wobec wstrzymania w dniu 27 lipca 1998 r. dostaw ciepła Odbiorca wszczął przed Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (Prezesem URE) postępowanie administracyjne w sprawie nieuza­sadnionego wstrzymania dostaw energii cieplnej. Postanowieniem z dnia 12 sierpnia 1998 r.,(...)zobowiązano Spół­dzielnię do podjęcia dostaw. Natomiast decyzją z dnia 23 lipca 1999 r.,(...)Prezes URE stwierdził, że wstrzymanie dostaw ciepła było nieuzasadnione. Jednocześnie Odbiorca wszczął administracyjne postępowanie antymonopolowe przed Delegaturą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wK.. Według Odbiorcy, poza kotłownią Spółdzielni, nie ma wJ.innego źródła ciepła. Aby wchodziło w grę zaopatrywanie budynku Odbiorcy w ciepło należałoby u-przednio wybudować ciepłociąg o długości ok. 4 km oraz wymiennikownię ciepła. Nie jest to jednakże uzasadnione ekonomicznie, gdyż znacznie bliższym źródłem ciepła jest kotłownia Spółdzielni oddalona o około 50 m od budynku Odbiorcy. Spółdzielnia nie uznała zarzutu stosowania praktyk monopo­listycznych. Zdaniem Spółdzielni, z uwagi na niewielką moc zna­ mionową kotłowni nie ma obowiązku uzyskiwania koncesji na wy­twarzanie i sprzedaż energii cieplnej, z czego wywodzi brak statusu przedsiębiorstwa energetycznego. Kwestionuje swą odpowiedzial­ność za stosowanie zarzucanych jej praktyk monopolistycznych. Decyzją z dnia 4 marca 1999 r.,(...)Dyrektora Delegatury Urzędu Ochrony Konkurencji iK.­tów, zwanego dalej Dyrektorem Delegatury, ustalono po stronie Spółdzielni stosowanie praktyki polegającej na narzucaniuO.­cy uciążliwych warunków umowy o dostawę energii cieplnej, za­wierających żądanie zapłaty ceny w wysokości ustalonej z przekro­czeniem obowiązujących maksymalnych wskaźników wzrostu cen ciepła określonych przez Ministra Finansów oraz żądania udziału Odbiorcy w finansowaniu kosztów modernizacji kotłowni należącej do Spółdzielni. Zdaniem Dyrektora Delegatury powyższe zacho­wanie Spółdzielni narusza przepisart. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów(tekst jedn. Dz. U. z 1999 r., Nr 52, poz. 547), zwanej dalej ustawą antymonopolową. Stosownie do powołanego wyżej przepisu nadużyciem pozycji dominującej jest narzucanie uciążliwych warunków umów przynoszących przedsię­biorcy narzucającemu te warunki nieuzasadnione korzyści. Ponadto w zachowaniu Spółdzielni, polegającym na pobieraniu od Odbiorcy nadmiernie wygórowanych cen za dostawę energii cieplnej, ustalo­nych z naruszeniem obowiązujących maksymalnych wskaźników wzrostu cen ciepła określonych przez Ministra Finansów, dopatrzo­no się naruszenia art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy antymonopolowej. W świetle tego przepisu przedsiębiorcom zajmującym pozycję mono­polistyczną zakazuje się pobierania nadmiernie wygórowanych cen. Nakazano Spółdzielni zaniechanie wyżej wymienionych praktyk. Od tej decyzji Spółdzielnia odwołała się do Sądu Antymono­polowego. Kwestionując zarzut pobierania nadmiernie wygórowa­nych cen wywodzi, iż stosownie do § 3 ust. 5 nie obowiązującego jużrozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r. w sprawie ustalenia taryf dla ciepła(Dz. U. Nr 143, poz. 959, zm. Dz. U. Nr 162, poz. 1121) miała prawo, z czego jednakże nie skorzysta­ła, do jednorazowego, na dzień 1 stycznia 1998 r., podwyższenia cen ciepła stosowanych w rozliczeniach z indywidualnymi odbior­cami w lokalach mieszkalnych do poziomu ponoszonych kosztów, nie więcej niż o 60% w stosunku do cen urzędowych ustalonych za­rządzeniem Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 1997 r. w sprawie ustalenia cen urzędowych detalicznych energii cieplnej dostarcza­nej do mieszkań na cele bytowe (Mon. Pol. Nr 35, poz. 336), a od tego dnia mogła dokonywać podwyższenia cen z uwzględnieniem wskaźnika określonego w§ 2 ust. 1 pkt 2. Stosownie zaś do§ 2 ust. 1 pkt 2 powołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r.maksymalny wskaźnik wzrostu cen ciepła w o-kresie od dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 31 marca 1998 r. wynosił 1,08. Odwołanie akcentuje, iż nie skorzystano także z możliwości podwyższenia cen energii w I kwartale 1998 r. o 8%, jakie dawałorozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 listopada 1997 r.Od­wołanie podtrzymuje stanowisko, iż Spółdzielnia nie posiada po­zycji monopolistycznej na rynku. Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje: W dacie wydania zaskarżonej decyzji (4 marca 1999 r.) obo­wiązywała jużustawa Prawo energetyczne. Wyłania się zatem kwestia, czy w świetle tej ustawy Spółdzielnia posiada status przedsiębiorstwa energetycznego w rozumieniu powołanej ustawy, a ponadto, czy w zakresie ustalania wysokości taryfy działalność Spółdzielni podlega właściwości rzeczowej Prezesa URE, czy też organów działających na podstawie ustawy antymonopolowej (Dyrektora Delegatury). Przechodząc do określenia statusu prawnego Spółdzielni jest poza sporem, iż poza swą funkcją wynikającą zustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze(Dz. U. z 1995 r., Nr 54, poz. 288, ze zm.) Spółdzielnia wytwarza energię cieplną, którą na­stępnie sprzedaje innym podmiotom, w tym Odbiorcy. Stosownie do przepisuart. 3 pkt 12 ustawy Prawo energetyczneprzedsiębior­stwem energetycznym, w rozumieniu tej ustawy, jest podmiot pro­wadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwa­rzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi. Na charakter przedsiębiorstwa energetycznego nie ma więc decydującego wpływu okoliczność posiadania koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wskazanym w art. 3 pkt 12 powołanej ustawy, czy też zatwierdzanie taryfy przez Prezesa URE w trybie art. 47 tej ustawy. Natomiast istotne jest prowadzenie przez dany podmiot działalności gospodarczej w za­kresie wyżej wskazanym w rozumieniuart. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej(Dz. U. Nr 41, poz. 324, ze zm.). Stosownie do tego przepisu działalnością gospodarczą jest działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i usługowa pro­wadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalność. W świetle zaś wykształconego o-rzecznictwa podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) to taki podmiot, który został dopuszczony przez odrębne przepisy do prowadzenia działalności gospodarczej, którą wyróżniają następujące właściwo­ści: a charakter profesjonalny, a więc stały, nie amatorski i nie okazjo­nalny, b podporządkowanie regułom opłacalności i zysku, c powtarzalność działań (np. seryjność produkcji, stypizowanie transakcji, stała współpraca itd.), d uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwałę składu Siedmiu Sędziów SN z 18.6.1991 r., III CZP 40/91; OSNCP 1992 r. Nr 2, poz. 17). Nie może zatem ulegać wątpliwości, iż wytwarzanie przez Spół­dzielnię w sposób zawodowy ciepła w administrowanej przez siebie kotłowni, a następnie sprzedaż tej energii, wyczerpuje znamiona działalności gospodarczej. W zakresie ustalania wysokości taryfy każda taryfa powinna być zgodna z przepisamiart. 45 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. W świetle tego przepisu taryfy dla paliw gazowych, energii elek­trycznej i ciepła, o których mowa wart. 47 ust. 1, powinny zapew­nić, po pierwsze pokrycie uzasadnionych kosztów działalności przedsiębiorstw energetycznych w zakresie: wytwarzania, przetwa­rzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu pali­wami i energią, kosztów modernizacji, rozwoju i ochrony środowi­ska, po drugie zaś ochronę interesów odbiorców przed nieuzasad­nionym poziomem cen. Ponadto kompetencji Prezesa URE podlega także rozpoznanie sporu o zawarcie umowy i ustalenie jej treści w trybie art. 7 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energe­tyczne, jeżeli z uwagi na rozbieżność stanowisk, w tym także w kwestii zasad odpłatności, uczestnicy umowy nie mogą dojść do porozumienia. W świetle art. 7 ust. 1 powołanej ustawy przedsię­biorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła mają obowiązek zawarcia umowy sprzedaży paliw lub energii lub umowy o świad­czenie usług przesyłowych z odbiorcami albo podmiotami ubiegają­cymi się o przyłączenie do sieci, jeżeli istnieją techniczne i eko­nomiczne warunki dostarczania, a żądający zawarcia umowy speł­ nia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Natomiast stosownie doart. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetycznew sprawach spornych dotyczących ustalenia warunków świadczenia usług, o których mo­wa wart. 4 ust. 2, odmowy przyłączenia do sieci, odmowy zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła albo nieuzasadnionego wstrzymania dostaw rozstrzyga Prezes URE, na wniosek strony. Nie w każdym przypadku organem właściwym w zakresie ustalania wysokości taryf (ich zatwierdzenia) jest Prezes URE. Pre­zes URE ustala bowiem taryfy jedynie w odniesieniu do przedsię­biorstw energetycznych, których działalność podlega koncesjono­waniu (art. 47 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne). Natomiast w odniesieniu do przedsiębiorstw energetycznych, których działalność nie podlega koncesjonowaniu, kwestia wysokości taryf, w razie za­istniałego sporu pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym a od­biorcą, podlega właściwości rzeczowej organów działających na podstawie ustawy antymonopolowej. W grę może tutaj wchodzić ocena działalności przedsiębiorstwa energetycznego z punktu wi­dzenia art. 5 ust. 1 ustawy antymonopolowej. W świetle tego prze­pisu praktyką monopolistyczna jest nadużycie pozycji dominującej na rynku. Ponadto może także wchodzić w grę kwestia pobierania cen nadmiernie wygórowanych w rozumieniu powołanego już przepisu art. 7 ust. 1 pkt ustawy antymonopolowej. Przechodząc do ustalenia kwestii, czy na Spółdzielni ciążył obowiązek uzyskania koncesji, a tym samym przedstawienia taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE, wskazać należy na postanowienie § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie określenia szczególnych rodzajów i zakresu działalno­ści gospodarczej nie wymagających uzyskania koncesji (Dz. U. Nr 98, poz. 621). W świetle tego przepisu nie wymaga uzyskania kon­ cesji, prowadzona przez przedsiębiorstwo energetyczne działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania ciepła w źródłach o łącznej mocy znamionowej nie większej niż 5,8 MW. Natomiast moc zna­mionowa kotłowni administrowanej przez Spółdzielnię wynosi 1,8 MW. Ponadto Spółdzielnia świadczy działalność związaną z dystry­bucją ciepła z węzłów grupowych za pomocą instalacji odbiorczych w zakresie, o którym mowa wart. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo energetyczne. Te względy prowadzą do wniosku, iż na Spółdzielni nie ciążył obowiązek uzyskania koncesji, a tym samym przedłoże­nia taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE. Takie zresztą stanowi­sko zajęto w decyzji Prezesa URE z dnia 23 lipca 1999 r.(...) Jednakże, co wymaga podkreślenia, niepodleganie Spółdzielni obowiązkowi koncesjonowania, a tym samym przedkładania taryfy do zatwierdzenia Prezesowi URE, nie zwalnia Spółdzielni z powin­ności stosowania przy ustalaniu swej taryfy zasad, o których mowa wart. 45 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Na taki obowiązek Spółdzielni wskazuje postanowienie§ 25 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r.w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obro­cie ciepłem, w tym rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w loka­lach (Dz. U. Nr 132, poz. 867, zm. Dz. U. z 1999 r., Nr 30, poz. 291). W świetle tego przepisu przedsiębiorstwo energetyczne, nie posiadające koncesji lub zwolnione przez Prezesa URE z obowiąz­ku przedkładania taryf do zatwierdzenia, opracowuje taryfę zgodnie z zasadami określonymi w ustawie i rozporządzeniu oraz wprowa­dza ją do stosowania przy zawieraniu umów z poszczególnymi od­biorcami po dniu, w którym Minister Finansów zaprzestanie usta­lania taryf dla ciepła. Sąd podzielił stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji, iż Spółdzielnia posiada pozycję dominującą na lokalnym rynku dostaw energii cieplnej wJ.. Spółdzielnia nie podważyła bowiem dokonanych w sprawie ustaleń, a w szczególności twierdzeń Od­biorcy, według których poza kotłownią Spółdzielni, nie ma wJ.innego źródła ciepła. Jak to już wyżej wskazano Odbiorca za­rzucał, iż aby wchodziło w grę zaopatrywanie jego budynku w cie­pło należałoby uprzednio wybudować ciepłociąg o długości ok. 4 km oraz wymiennikownię ciepła. Byłoby to oczywiście nieuzasad­nione ekonomicznie, gdyż znacznie bliższym źródłem ciepła jest kotłownia Spółdzielni oddalona o około 50 m od budynkuO.­cy, czego Spółdzielnia nie kwestionowała. Te wszystkie względy wskazują na posiadanie przez Spółdzielnię pozycji dominującej na lokalnym rynku dostaw ciepła wJ.. Sąd ustalił także, iż Spółdzielnia, pomimo obowiązkom wyni­kającym zart. 45 ust. 1 ustawy Prawo energetycznei § 25 cytowa­negorozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r., narzucała Odbiorcy zawarcie umowy, nakładającej na nie­go dalej idące obowiązki niż to wynika z powołanych przepisów taryfowych. Jak to już wyżej wskazano Spółdzielnia narzucała Od­biorcy włączenie do umowy o dostarczenie energii cieplnej zapisu, w świetle którego w przypadku remontu kapitalnego lub moderni­zacji kotłowni Odbiorca zostanie obciążony jej kosztami propor­cjonalnie do zapotrzebowania mocy cieplnej (§ 16). Próba narzu­cenia Odbiorcy takiego postanowienia umowy w oczywisty sposób narusza § 10 ust. 1 powołanego już rozporządzenia Ministra Go­spodarki z dnia 6 października 1998 r. W świetle tego przepisu uzasadnione koszty, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 2 lit. a) i ust. 2, ustala się dla określonych grup odbiorców na podstawie, po pierw­sze kosztów wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesy­ łania i dystrybucji oraz obrotu ciepłem, poniesionych w poprzednim roku obrotowym, po drugie zaś planowanych rocznych kosztów mo­dernizacji i rozwoju oraz kosztów związanych z realizacją inwe­stycji w zakresie ochrony środowiska. W szczególności zaś te dru­gie koszty stanowią średnie roczne koszty w okresie, o którym mo­wa w § 16 ust. 1, związane z eksploatacją urządzeń i instalacji przekazywanych do eksploatacji w wyniku inwestycji rozwojowych, modernizacyjnych i z zakresu ochrony środowiska, ustalane na podstawie założeń do planu albo planu zaopatrzenia w ciepło, o których mowa w art. 19 i 20 ustawy, lub obowiązującego w przed­siębiorstwie planu rozwoju i modernizacji, w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na ciepło (§10 ust. 3 roz­porządzenia). W świetle powołanych wyżej przepisów Spółdzielnia nie może zatem w sposób bezpośredni, tak jak to zamierzała uczy­nić § 16 umowy, zmuszać swego partnera do bezpośredniego finan­sowania kosztów remontu i modernizacji kotłowni. Postanowienie § 16 projektowanej umowy jest uciążliwym postanowieniem umowy w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy antymonopolowej. Warunek ten bowiem oznacza dla Odbiorcy cię­żar większy od powszechnie przyjętych w stosunkach danego rodza­ju. Niewątpliwie w razie istnienia konkurencji na rynku, która w zakresie dostaw energii cieplnej nie istnieje wJ., Spółdziel­nia nie miałaby możliwości skutecznego wyegzekwowania w umo­wie postanowienia odpowiadającego treści § 16. Uznając zatem powyższe postanowienie umowy za przejaw praktyki monopoli­stycznej Spółdzielni Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w całości w ten sposób, że nakazał Spółdzielni zaniechanie nadużywania po­zycji dominującej na rynku, polegającego na narzucaniu Odbiorcy uciążliwych warunków umowy o dostarczanie energii cieplnej, po­przez ustalanie cen z naruszeniem przepisów dotyczących zasad kształtowania i kalkulacji taryf. Na byt prawny takiej praktyki nie ma istotnego wpływu odmowa Odbiorcy zawarcia kwestionowanej umowy i skierowanie sprawy na drogę postępowania antymonopo­lowego. W świetle bowiem art. 1 powołanej ustawy za praktyki monopolistyczne uznaje się nie tylko zachowania wywołujące skutki na terytorium RP, ale także i takie, które mogą wywołać ta­kie skutki. Innymi słowy, praktyką monopolistyczną jest także za­chowanie zmierzające do wywołania na rynku wspomnianych wyżej skutków. Ponadto Sąd wziął pod uwagę, że sentencja wyroku, w zakre­sie o którym wyżej mowa, w pełni konsumuje stwierdzoną w za­skarżonej decyzji praktykę monopolistyczną, polegającą na narzu­caniu Odbiorcy uciążliwych warunków umowy o dostawę energii cieplnej, poprzez żądanie przez Spółdzielnię zapłaty ceny w wyso­kości ustalonej z przekroczeniem obowiązujących maksymalnych wskaźników wzrostu cen ciepła określonych przez Ministra Finan­sów. Utrzymanie w pełnym kształcie zaskarżonej decyzji byłoby niecelowe. Nastąpiła bowiem istotna zmiana stanu prawnego w za­kresie ustalania cen za energię cieplną. W szczególności już w da­cie wydania zaskarżonej decyzji nie obowiązywały przepisy uprawniające Ministra Finansów do ustalania taryf. Zatem, redakcja zaskarżonej decyzji nie spełnia w dostatecznym stopniu funkcji za­pobiegającej stosowaniu przez Spółdzielnię w przyszłości podob­nych praktyk monopolistycznych, związanych z ustalaniem taryf z naruszeniem obowiązujących w tej mierze przepisów, pod rygorem zapłaty kar pieniężnych przewidzianych w art. 15 ust. 1 ustawy antymonpolowej. Jednocześnie Sąd nie znalazł dostatecznych podstaw dla kon­struowania względem Spółdzielni zarzutu pobierania cen nadmier­nie wygórowanych, z naruszeniem art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy anty­ monopolowej. W niniejszej sprawie brak jest bowiem dowodu, aby w następstwie usiłowania wprowadzenia do umowy § 16 Spół­dzielnia osiągnęła znaczące korzyści materialne. Sąd wziął także pod uwagę bezsporną okoliczność, że pomimo istnienia przesłanek dla podwyższenia cen umownych pod rządem poprzednich przepi­sów cenowych, Spółdzielnia nie wykorzystała wszystkich możliwo­ści, jakie w tym względzie stwarzały tamte przepisy. Nie można zatem dopatrzyć się, aby stosowane w przeszłości przez Spółdziel­nię ceny miały grabieżczy charakter. Taki zaś charakter mają ceny nadmiernie wygórowane, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 u-stawy antymonopolowej. W tym stanie sprawy orzeczono jak w sentencji. Mając na u-wadze stwierdzenie w działalności Spółdzielni praktyk monopoli­stycznych Sąd zasądził od niej na rzecz strony pozwanej koszty postępowania (art. 98 i 99 k.p.c).

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000002_2000_Uz_2000-01-20_001

II AKa 2/00

2000-01-20 01:00:00.0 CET

2013-03-14 02:01:07.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 2/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 stycznia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSO del. Bożena Brewczyńska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2000 roku sprawy z wniosku T. T. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000002"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 2/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 stycznia 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> <xText>SSO del. Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2000 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>T. T.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 14 października 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 158/96</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciążą Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 2/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>T. T.</xAnon>złożyła wniosek o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu skazania swego męża <xAnon>A. T.</xAnon>i jego pobytu w łagrze w okresie od czerwca 1951 r. do marca 1959 r. na terenie byłego Związku Radzieckiego.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 14 października 1999 r. sygn. XVI 1 Ko 158/96, Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok ten zaskarżyła apelacją pełnomocnik wnioskodawczyni <xAnon>T. T.</xAnon>, zarzucając obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2 b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> - przez przyjęcie, iż <xAnon>A. T.</xAnon> nie spełnia warunków przyznania odszkodowania za działalność niepodległościową i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasą­dzenie odszkodowania i zadośćuczynienia na rzecz <xAnon>T. T.</xAnon>, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Apelację pełnomocnika wnioskodawczyni uznać należy za bezzasadną.</xText> <xText>Z niekwestionowanych ustaleń Sądu I instancji wynika, że mąż wnioskodawczyni został w dniu 2 czerwca 1951 r. aresztowany, a następnie wyrokiem Trybunału Wojennego Białoruskiego Okręgu Wojskowego skazany na 25 lat pozbawienia wolności za prowadzenie aktywnej walki przeciwko władzy radzieckiej, tj. za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 70;art. 71" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63-1, 70 i 71 Kodeksu Karnego</xLexLink> <xAnon> (...)</xAnon>. W dniu 29 marca 1959 r. został on przekazany jako więzień do dyspozycji władz polskich i przetrzymywany w więzieniu w <xAnon>S.</xAnon>, skąd został zwolniony 11 kwietnia 1959r.</xText> <xText>W dniu 10 października 1964r. zawarł związek małżeński z wnioskodawczynią, a zmarł 29 kwietnia 1989r. Ponadto Sąd I instancji ustalił, że <xAnon>A. T.</xAnon> mieszkał w <xAnon>C.</xAnon>, b. woj. wileńskie i w 1948r. bądź w 1949 r. został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej w wojsku radzieckim, jednakże jako Polak służbę tą odpracowywał w kopalniach węgla <xAnon>D.</xAnon>. W 1949 r. w ramach urlopu przyjechał do domu i wtedy miejscowi działacze Armii Krajowej namówili go, aby nie wracał do <xAnon>D.</xAnon>, lecz wstąpił do ich organizacji. <xAnon>A. T.</xAnon> wstąpił do Armii Krajowej i zaczął się ukrywać. W ramach tej organizacji brał udział w różnych akcjach, w tym napadach na przedstawicieli władzy radzieckiej, za co został aresztowany i następnie skazany. Podzielić należy stanowisko Sądu 1 instancji, że mąż wnioskodawczyni został skazany za czyny skierowane przeciwko władzy radzieckiej na terytorium, które do dnia 17 września 1939 r. stanowiło terytorium Polski, zaś po II wojnie weszło w skład b. ZSRR. Zgodnie z wnioskiem Sądu I instancji była to walka o niepodległy byt Państwa Polskiego,</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> „przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego", o której mowa w ust. 2a tejże ustawy, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumieć działalność w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r.</xText> <xText>Jakkolwiek wyrok skazujący <xAnon>A. T.</xAnon>, jak to ustalił Sąd I instancji, zapadł 1-4 listopada 1951 r., a więc w okresie o jakim mowa w art. 2a cytowanej ustawy, to jednak działalność, za którą został on skazany, rozpoczął dopiero w 1949 r., a więc po dacie 5 lutego 1946 r., o jakiej mowa w wyżej cytowanym art. 2b przedmiotowej ustawy.</xText> <xText>Z tych więc powodów należy uznać, że stanowisko Sądu I instancji znajduje uzasadnienie w obowiązujących aktualnie cytowanych prze­pisach ustawy.</xText> <xText>Odmienne twierdzenia apelacji nie zostały w żaden sposób racjonal­nie uzasadnione i dlatego zaskarżony wyrok należało utrzymać w mo­cy.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje swoje uzasadnienie w art. 13 wyżej powołanej ustawy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 2/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 stycznia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSO del. Bożena Brewczyńska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2000 roku sprawy z wnioskuT. T.w przedmiocie odszkodowaniai zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 14 października 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 158/96 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciążą Skarb Państwa. II AKa 2/00 UZASADNIENIE T. T.złożyła wniosek o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu skazania swego mężaA. T.i jego pobytu w łagrze w okresie od czerwca 1951 r. do marca 1959 r. na terenie byłego Związku Radzieckiego. Wyrokiem z dnia 14 października 1999 r. sygn. XVI 1 Ko 158/96, Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Wyrok ten zaskarżyła apelacją pełnomocnik wnioskodawczyniT. T., zarzucając obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicieart. 8 ust. 2 b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego- przez przyjęcie, iżA. T.nie spełnia warunków przyznania odszkodowania za działalność niepodległościową i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasą­dzenie odszkodowania i zadośćuczynienia na rzeczT. T., ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Apelację pełnomocnika wnioskodawczyni uznać należy za bezzasadną. Z niekwestionowanych ustaleń Sądu I instancji wynika, że mąż wnioskodawczyni został w dniu 2 czerwca 1951 r. aresztowany, a następnie wyrokiem Trybunału Wojennego Białoruskiego Okręgu Wojskowego skazany na 25 lat pozbawienia wolności za prowadzenie aktywnej walki przeciwko władzy radzieckiej, tj. za przestępstwo zart. 63-1, 70 i 71 Kodeksu Karnego(...). W dniu 29 marca 1959 r. został on przekazany jako więzień do dyspozycji władz polskich i przetrzymywany w więzieniu wS., skąd został zwolniony 11 kwietnia 1959r. W dniu 10 października 1964r. zawarł związek małżeński z wnioskodawczynią, a zmarł 29 kwietnia 1989r. Ponadto Sąd I instancji ustalił, żeA. T.mieszkał wC., b. woj. wileńskie i w 1948r. bądź w 1949 r. został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej w wojsku radzieckim, jednakże jako Polak służbę tą odpracowywał w kopalniach węglaD.. W 1949 r. w ramach urlopu przyjechał do domu i wtedy miejscowi działacze Armii Krajowej namówili go, aby nie wracał doD., lecz wstąpił do ich organizacji.A. T.wstąpił do Armii Krajowej i zaczął się ukrywać. W ramach tej organizacji brał udział w różnych akcjach, w tym napadach na przedstawicieli władzy radzieckiej, za co został aresztowany i następnie skazany. Podzielić należy stanowisko Sądu 1 instancji, że mąż wnioskodawczyni został skazany za czyny skierowane przeciwko władzy radzieckiej na terytorium, które do dnia 17 września 1939 r. stanowiło terytorium Polski, zaś po II wojnie weszło w skład b. ZSRR. Zgodnie z wnioskiem Sądu I instancji była to walka o niepodległy byt Państwa Polskiego, Zgodnie zart. 8 ust. 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego„przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego", o której mowa w ust. 2a tejże ustawy, w odniesieniu do osób represjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumieć działalność w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. Jakkolwiek wyrok skazującyA. T., jak to ustalił Sąd I instancji, zapadł 1-4 listopada 1951 r., a więc w okresie o jakim mowa w art. 2a cytowanej ustawy, to jednak działalność, za którą został on skazany, rozpoczął dopiero w 1949 r., a więc po dacie 5 lutego 1946 r., o jakiej mowa w wyżej cytowanym art. 2b przedmiotowej ustawy. Z tych więc powodów należy uznać, że stanowisko Sądu I instancji znajduje uzasadnienie w obowiązujących aktualnie cytowanych prze­pisach ustawy. Odmienne twierdzenia apelacji nie zostały w żaden sposób racjonal­nie uzasadnione i dlatego zaskarżony wyrok należało utrzymać w mo­cy. Orzeczenie o kosztach postępowania znajduje swoje uzasadnienie w art. 13 wyżej powołanej ustawy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000003_2000_Uz_2000-01-20_001

II AKa 3/00

2000-01-20 01:00:00.0 CET

2013-03-20 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 3/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 stycznia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSO del. Bożena Brewczyńska (spr.) Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2000 roku sprawy z wniosku K. W. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wniosk

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000003"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 3/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 stycznia 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> <xText>SSO del. Bożena Brewczyńska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2000 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>K. W.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 03 listopada 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 286/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu <xBRx/>w Katowicach do ponownego rozpoznania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu adw. <xAnon>I. K.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych tytułem zastępstwa adwokackiego w drugiej instancji.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 3/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 3 listopada 1999r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek <xAnon>K. W.</xAnon>, działającej w imieniu własnym oraz małoletnich dzieci <xBRx/>o zasądzenie odszkodowania za niesłuszne skazanie wyrokiem b. Wojskowego Sadu Rejonowego w Lublinie z dnia 16 listopada 1948r. represjonowanego <xAnon>J. W.</xAnon>.</xText> <xText>Roszczenie swoje wnioskodawczyni oparła na fakcie, iż jej mąż <xAnon>A. W.</xAnon>będący synem represjonowanego <xAnon>J. W.</xAnon>złożył w ustawowym terminie wniosek o zasądzenie odszkodowania po zmarłym ojcu, lecz sam zmarł w dniu 10.10.1997r., a więc przed zakończeniem postępowania w sprawie o odszkodowanie, toczącej się przed Sądem Wojewódzkim w Zamościu (sygn. II Ko 27/98), gdzie w dniu 14 grudnia 1997r. zasądzone zostało odszkodowanie w częściach po 1/3 na rzecz <xAnon>E.</xAnon><xAnon>W.(1)</xAnon>– żony <xAnon>J. W.</xAnon>i żyjącego syna <xAnon>E. W.</xAnon>.</xText> <xText>Z powyższym postanowieniem sąd nie rozstrzygnął o pozostałej 1/3 części ustalonego odszkodowania, stwierdzając w uzasadnieniu iż pozostaje ono dla żony i dzieci zmarłego wnioskodawcy.</xText> <xText>Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach zaskarżył pełnomocnik wnioskodawczyni. W wywiedzionej apelacji zarzucił obrazę <xLexLink xArt="art. 8" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> poprzez jego niewłaściwą wykładnię i błędne przyjęcie, że roszczenie o odszkodowanie nie przechodzi na następców prawnych wnioskodawcy.</xText> <xText>Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie na rzecz następców prawnych <xAnon>A. W.</xAnon> stosownego odszkodowania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Wykładnia <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 8 ust. 1 zd. 2" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> od szeregu lat pozostaje sporną zarówno w praktyce jak i doktrynie.</xText> <xText>Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych jest rozbieżne, a w wielu przypadkach wręcz sprzeczne ze sobą.</xText> <xText>W uchwale z dnia 28 lipca 1994r. (OSNKW 7-8 z 1994r. poz. 44) Sąd Najwyższy stwierdził, iż w przypadku śmierci osoby uprawnionej do wstąpienia, na podstawie art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 23.02.1991r. tj. w miejsce zmarłej osoby represjonowanej, z żądaniem odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, uprawienie to nie przechodzi z kolei na jej następców prawnych.</xText> <xText>Odmiennie natomiast w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 5 października 1995r. (OSNKW 11-12 z 1995r. poz. 73), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę, które wraz z roszczeniem o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przeszło w myśl art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej, na następców prawnych osoby represjonowanej, należy do spadku po tych następcach (<xLexLink xArt="art. 322;art. 322 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 322§1 kc</xLexLink>), natomiast roszczenie o zadośćuczynienie tylko wtedy, gdy zostały spełnione warunki określone w <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 3" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445§3 kc.</xLexLink></xText> <xText>W dotychczasowym swoim orzecznictwie Sąd Apelacyjny w Katowicach w przeważającej części rozstrzygnięć wyrażał pogląd zbieżny z pierwszym z cytowanych wyżej orzeczeń Sądu Najwyższego. Nie zmieniając generalnej linii swego dotychczasowego orzecznictwa, w przedmiotowej sprawie doszedł do przekonania, iż celowym byłoby rozważenie możliwości oparcia orzeczenia na drugiej z dopuszczalnych wykładni przepisu art. 8 ust. 1 zd. 2, prezentowanej przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 października 1995r.</xText> <xText>Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego wynika z faktu, iż wniesiona przez <xAnon>K. W.</xAnon>sprawa o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia jest nierozerwalnie związana Az toczącym się i zakończonym postanowieniem z dnia 4.12.1997r. postępowaniem przed Sądem Wojewódzkim w Zamościu.</xText> <xText>W sprawie tej toczącej się z wniosku <xAnon>E.</xAnon><xAnon>W.(1)</xAnon>– żony represjonowanego oraz jego synów <xAnon>A.</xAnon>i <xAnon>E. W.</xAnon>, wobec śmierci na dwa miesiące przed ukończeniem postępowania jednego z wnioskodawców – <xAnon>A. W.</xAnon>, zasądzono na rzecz <xAnon>E.</xAnon>i <xAnon>E. W.</xAnon>odszkodowanie w częściach po 1/3.</xText> <xText>Ustalając globalną kwotę odszkodowania i zadośćuczynienia należnego represjonowanemu, sąd dokonał podziału tej kwoty na 3 uprawnionych, zasądził 2/3 części, a w uzasadnieniu stwierdził, iż trzecia część ustalonej kwoty „pozostaje dla żony i dzieci <xAnon>A. W.</xAnon>”.</xText> <xText>W chwili obecnej analiza treści decyzji Sądu Wojewódzkiego w Zamościu i Sądu Okręgowego w Katowicach powoduje, że nie sposób nie dostrzec zaistniałej dysharmonii między zapadłymi orzeczeniami, a wynikającej z różnej wykładni tej samej normy prawnej. Przy prawomocnym ustaleniu globalnej kwoty należnego odszkodowania pozostaje nie rozstrzygnięcia kwestia 1/3 części tegoż odszkodowania.</xText> <xText>Na gruncie dotychczasowego orzecznictwa utrwalony jest pogląd, że roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie uregulowane w ustawie z dnia 29 lutego 1991r. mają charakter cywilnoprawny, wobec czego w kwestiach nieuregulowanych w tejże ustawie należy sięgać do przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">Kodeksu cywilnego</xLexLink>. Z kolei art. 8 pkt. 3 ustawy lutowej nakazuje odpowiednie stosowanie <xLexLink xArt="rozdział 50" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziału 50 Kodeksu postępowania karnego</xLexLink>.</xText> <xText>Po zmianie przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink> to obecnie <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdział 58 kpk</xLexLink>, a w tym przepis <xLexLink xArt="rozdział 58 art. 558" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 558</xLexLink> stanowiący, iż w sprawie o odszkodowanie w kwestiach nieuregulowanych, stosuje się przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kpc</xLexLink>. Niespornym jest, iż <xLexLink xArt="rozdział 58 art. 8;rozdział 58 art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 8 ust. 1</xLexLink> wyżej powołanej ustawy w sposób szczególny, odmienny od ogólnych reguł prawa cywilnego określa krąg osób uprawnionych do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania w razie śmierci represjonowanego.</xText> <xText>Ustawodawca, jako osoby uprawnione wymienia tu jedynie małżonka, dzieci i rodziców i to niezależnie od tego, czy są oni spadkobiercami – w myśl <xLexLink xArt="art. 922;art. 922 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 922§2 kc.</xLexLink> Reguluje on jednak tylko sukcesję po osobie represjonowanej, natomiast problemem nieuregulowanym jest kwestia sukcesji uprawnień nabytych przez osobę uprawnioną do odszkodowania określoną w <xLexLink xArt="art. 8 zd. 2;art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">zdaniu drugim art. 8 ust. 1</xLexLink>.</xText> <xText>Dopuszczalne jest zatem twierdzenie, że uprawnienia nabyte przez następców represjonowanego, z kolei po ich śmierci, podlegają dziedziczeniu w myśl reguł <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19460600328" xTitle="Dekret z dnia 8 października 1946 r. - Prawo spadkowe" xAddress="Dz. U. z 1946 r. Nr 60, poz. 328">prawa spadkowego</xLexLink>. Szczegółowe rozważania tej kwestii zawiera uzasadnienie uchwały SN z dnia 5 października 1995r. w konkluzji stwierdzającej, iż roszczenia odszkodowawcze, które przeszły na następców prawnych represjonowanego należą do spadku po tych następcach.</xText> <xText>Tak więc, skoro w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni <xAnon>K. W.</xAnon> dochodzi swych roszczeń z tytułu nabycia spadku po mężu <xAnon>A. W.</xAnon>, na którego z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, przeszły uprawnienia przysługujące represjonowanemu <xAnon>J. W.</xAnon>, nie można odmówić słuszności jej roszczeniom, zwłaszcza na tle treści postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Zamościu, zasądzającego należne odszkodowanie osobom uprawnionym jedynie w trzecich częściach, a nie w połowie, co musiałoby nastąpić w przypadku przyjęcia, iż spadkobiercom <xAnon>A. W.</xAnon> nie przysługuje uprawnienie do domagania się 1/3 części z odszkodowania należnego represjonowanemu.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie, uchylono zaskarżony wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania dostrzegając, iż może wyłonić się problem przedawnienia roszczeń w związku z terminami określonymi w art. 8 i 11 ustawy z dnia 23.02.1991r., które podlegają regułom <xLexLink xArt="art. 117;art. 118;art. 119;art. 120;art. 121;art. 122;art. 123;art. 124;art. 125" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 117-125 Kc.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 3/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 stycznia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSO del. Bożena Brewczyńska (spr.) Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2000 roku sprawy z wnioskuK. W.w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 03 listopada 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 286/98 1 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemuw Katowicach do ponownego rozpoznania; 2 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu adw.I. K.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych tytułem zastępstwa adwokackiego w drugiej instancji. II AKa 3/00 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 3 listopada 1999r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosekK. W., działającej w imieniu własnym oraz małoletnich dziecio zasądzenie odszkodowania za niesłuszne skazanie wyrokiem b. Wojskowego Sadu Rejonowego w Lublinie z dnia 16 listopada 1948r. represjonowanegoJ. W.. Roszczenie swoje wnioskodawczyni oparła na fakcie, iż jej mążA. W.będący synem represjonowanegoJ. W.złożył w ustawowym terminie wniosek o zasądzenie odszkodowania po zmarłym ojcu, lecz sam zmarł w dniu 10.10.1997r., a więc przed zakończeniem postępowania w sprawie o odszkodowanie, toczącej się przed Sądem Wojewódzkim w Zamościu (sygn. II Ko 27/98), gdzie w dniu 14 grudnia 1997r. zasądzone zostało odszkodowanie w częściach po 1/3 na rzeczE.W.(1)– żonyJ. W.i żyjącego synaE. W.. Z powyższym postanowieniem sąd nie rozstrzygnął o pozostałej 1/3 części ustalonego odszkodowania, stwierdzając w uzasadnieniu iż pozostaje ono dla żony i dzieci zmarłego wnioskodawcy. Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach zaskarżył pełnomocnik wnioskodawczyni. W wywiedzionej apelacji zarzucił obrazęart. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegopoprzez jego niewłaściwą wykładnię i błędne przyjęcie, że roszczenie o odszkodowanie nie przechodzi na następców prawnych wnioskodawcy. Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie na rzecz następców prawnychA. W.stosownego odszkodowania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Wykładniaart. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegood szeregu lat pozostaje sporną zarówno w praktyce jak i doktrynie. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych jest rozbieżne, a w wielu przypadkach wręcz sprzeczne ze sobą. W uchwale z dnia 28 lipca 1994r. (OSNKW 7-8 z 1994r. poz. 44) Sąd Najwyższy stwierdził, iż w przypadku śmierci osoby uprawnionej do wstąpienia, na podstawie art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 23.02.1991r. tj. w miejsce zmarłej osoby represjonowanej, z żądaniem odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, uprawienie to nie przechodzi z kolei na jej następców prawnych. Odmiennie natomiast w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 5 października 1995r. (OSNKW 11-12 z 1995r. poz. 73), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż roszczenie o odszkodowanie za poniesioną szkodę, które wraz z roszczeniem o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przeszło w myśl art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej, na następców prawnych osoby represjonowanej, należy do spadku po tych następcach (art. 322§1 kc), natomiast roszczenie o zadośćuczynienie tylko wtedy, gdy zostały spełnione warunki określone wart. 445§3 kc. W dotychczasowym swoim orzecznictwie Sąd Apelacyjny w Katowicach w przeważającej części rozstrzygnięć wyrażał pogląd zbieżny z pierwszym z cytowanych wyżej orzeczeń Sądu Najwyższego. Nie zmieniając generalnej linii swego dotychczasowego orzecznictwa, w przedmiotowej sprawie doszedł do przekonania, iż celowym byłoby rozważenie możliwości oparcia orzeczenia na drugiej z dopuszczalnych wykładni przepisu art. 8 ust. 1 zd. 2, prezentowanej przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 października 1995r. Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego wynika z faktu, iż wniesiona przezK. W.sprawa o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia jest nierozerwalnie związana Az toczącym się i zakończonym postanowieniem z dnia 4.12.1997r. postępowaniem przed Sądem Wojewódzkim w Zamościu. W sprawie tej toczącej się z wnioskuE.W.(1)– żony represjonowanego oraz jego synówA.iE. W., wobec śmierci na dwa miesiące przed ukończeniem postępowania jednego z wnioskodawców –A. W., zasądzono na rzeczE.iE. W.odszkodowanie w częściach po 1/3. Ustalając globalną kwotę odszkodowania i zadośćuczynienia należnego represjonowanemu, sąd dokonał podziału tej kwoty na 3 uprawnionych, zasądził 2/3 części, a w uzasadnieniu stwierdził, iż trzecia część ustalonej kwoty „pozostaje dla żony i dzieciA. W.”. W chwili obecnej analiza treści decyzji Sądu Wojewódzkiego w Zamościu i Sądu Okręgowego w Katowicach powoduje, że nie sposób nie dostrzec zaistniałej dysharmonii między zapadłymi orzeczeniami, a wynikającej z różnej wykładni tej samej normy prawnej. Przy prawomocnym ustaleniu globalnej kwoty należnego odszkodowania pozostaje nie rozstrzygnięcia kwestia 1/3 części tegoż odszkodowania. Na gruncie dotychczasowego orzecznictwa utrwalony jest pogląd, że roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie uregulowane w ustawie z dnia 29 lutego 1991r. mają charakter cywilnoprawny, wobec czego w kwestiach nieuregulowanych w tejże ustawie należy sięgać do przepisówKodeksu cywilnego. Z kolei art. 8 pkt. 3 ustawy lutowej nakazuje odpowiednie stosowanierozdziału 50 Kodeksu postępowania karnego. Po zmianie przepisówkpkto obecnierozdział 58 kpk, a w tym przepisart. 558stanowiący, iż w sprawie o odszkodowanie w kwestiach nieuregulowanych, stosuje się przepisykpc. Niespornym jest, iżart. 8 ust. 1wyżej powołanej ustawy w sposób szczególny, odmienny od ogólnych reguł prawa cywilnego określa krąg osób uprawnionych do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania w razie śmierci represjonowanego. Ustawodawca, jako osoby uprawnione wymienia tu jedynie małżonka, dzieci i rodziców i to niezależnie od tego, czy są oni spadkobiercami – w myślart. 922§2 kc.Reguluje on jednak tylko sukcesję po osobie represjonowanej, natomiast problemem nieuregulowanym jest kwestia sukcesji uprawnień nabytych przez osobę uprawnioną do odszkodowania określoną wzdaniu drugim art. 8 ust. 1. Dopuszczalne jest zatem twierdzenie, że uprawnienia nabyte przez następców represjonowanego, z kolei po ich śmierci, podlegają dziedziczeniu w myśl regułprawa spadkowego. Szczegółowe rozważania tej kwestii zawiera uzasadnienie uchwały SN z dnia 5 października 1995r. w konkluzji stwierdzającej, iż roszczenia odszkodowawcze, które przeszły na następców prawnych represjonowanego należą do spadku po tych następcach. Tak więc, skoro w przedmiotowej sprawie wnioskodawczyniK. W.dochodzi swych roszczeń z tytułu nabycia spadku po mężuA. W., na którego z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, przeszły uprawnienia przysługujące represjonowanemuJ. W., nie można odmówić słuszności jej roszczeniom, zwłaszcza na tle treści postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Zamościu, zasądzającego należne odszkodowanie osobom uprawnionym jedynie w trzecich częściach, a nie w połowie, co musiałoby nastąpić w przypadku przyjęcia, iż spadkobiercomA. W.nie przysługuje uprawnienie do domagania się 1/3 części z odszkodowania należnego represjonowanemu. Mając powyższe na względzie, uchylono zaskarżony wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania dostrzegając, iż może wyłonić się problem przedawnienia roszczeń w związku z terminami określonymi w art. 8 i 11 ustawy z dnia 23.02.1991r., które podlegają regułomart. 117-125 Kc.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000009_2000_Uz_2000-01-25_001

II AKa 9/00

2000-01-25 01:00:00.0 CET

2013-03-14 02:01:07.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 9/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Jolanta Spiechowicz (spr.) SSA Mirosław Ziaja Protokolant Izabela Rachelska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2000r. sprawy z wniosku W. R. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000009"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 9/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 25 stycznia 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Spiechowicz (spr.)</xText> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rachelska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2000r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>W. R.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 01 grudnia 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 282/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 9/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 1 grudnia 1999 r. sygn. XVI 1 Ko 282/98 oddalił wniosek <xAnon>W. R.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represjonowanie jej zmarłej ciotki <xAnon>M. N.</xAnon> podnosząc, iż nie należy do osób uprawnionych w rozumieniu art. 8 ust.1 zd. drugie ustawy z dnia 23.02.91 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego do dochodzenia odszkodowania.</xText> <xText>W apelacji od powyższego wyroku pełnomocnik wnioskodawczyni zarzuca naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 8 Ustawy z dnia 2302.91 r. – Dz. U. Nr 34 z 1991 r. z późniejszymi zmianami/ oraz <xLexLink xArt="art. 445;art. 445 § 1;art. 445 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 445 § 1 i 2 kc</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 922;art. 922 § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">922 § 1 kc</xLexLink>, wnosząc tym samym o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną. Na wstępie należy zauważyć, iż uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5.10.1995 r. sygn. I KZP 23/95 /OSNKW 1995, Nr 1-12, poz.73/ w której stwierdzono, iż roszczenie wymienione w przepisie art. 8 ust. 1 cyt. ustawy lutowej, w sytuacji tam wskazanej, należy do spadku po następcy osoby represjonowanej, pozostaje w zasadniczej sprzeczności od odmiennej w tym zakresie stanowczej judykatury Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych /na co wskazał uwagę Sąd Okręgowy cytując szereg orzeczeń/, a także z poglądami doktryny, o czym świadczy krytyczna glosa <xAnon>W. M.</xAnon>, opublikowana w OSP 1996 r. Nr 5 poz. 91, wręcz sprowadzająca się do tezy, iż Sąd Najwyższy opisaną wyżej uchwałę podjął contra legem.</xText> <xText>Z poglądem tym utożsamia się Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie, nie podzielając w tej mierze stanowiska Sądu Najwyższego, a akceptując wykładnię wspomnianego przepisu zawartą we wcześniejszych orzeczeniach, zwracając przy tym uwagę na fakt, iż orzecznictwo Sądu Najwyższego, w szczególności gdy wiąże ono jedynie w konkretnej sprawie, nie może być traktowane jako źródło prawa, którym w omawianej problematyce jest przepis art. 8 ust.1 ustawy lutowej, który winien być interpretowany w zestawieniu z art.8 ust.3 wspomnianego aktu prawnego.</xText> <xText>Mając powyższe na względzie należy uznać, iż aczkolwiek roszczenie dochodzone przez wnioskodawczynię ma charakter cywilnoprawny, niemniej podlega ono z pełnymi rygami orzecznictwu sądów karnych, a co za tym idzie, przepisy cywilistyczne mają odpowiednie zastosowanie jedynie w sytuacji nieuregulowanej w ustawodawstwie karnym.</xText> <xText>Skoro ustawodawca w omawianym przepisie art. 8 ust. 1 zd. 2-gie wymienił enumeratywnie osoby, które w razie śmierci osoby represjonowanej mogą domagać się odszkodowania, to nie sposób wbrew temu przepisowi, który jako szczególny i wyjątkowy nie dopuszcza wykładni rozszerzającej, skutecznie twierdzić, że wolą ustawodawcy było rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do zgłoszenia żądania odszkodowania i zadośćuczynienia na innych jeszcze spadkobierców, nie będących osobami tam wymienionymi.</xText> <xText>Intencją ustawodawcy było, co wynika ze stenogramów sejmowych, by wspomniane roszczenie objęło jedynie krąg osób bliskich represjonowanemu które same pośrednio cierpiały materialnie i moralnie w związku z tymi represjami – na co trafnie wskazał Sąd I instancji.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie, w sytuacji gdy osoba represjonowana aż do chwili śmierci pozostała bezdzietną panną, brak jest osób uprawnionych do żądania zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia w trybie ustawy z 23.02.91 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń /.../.</xText> <xText>Na marginesie należy jedynie zauważyć, iż nawet gdyby <xAnon>M. N.</xAnon> żyła, to jej roszczenie byłoby wielce wątpliwe, albowiem odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przysługuje jedynie osobom wymienionym w art. 1 ustawy lutowej, a więc osobom represjonowanym za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albo z powodu takiej działalności, natomiast jak wynika z akt XVI 1 Ko 453/96 oraz przesłuchania <xAnon>W. R.</xAnon> /k.6/ - <xAnon>M. N.</xAnon> żadnej działalności politycznej nie prowadziła.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Izabela Rachelska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 9/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Jolanta Spiechowicz (spr.) SSA Mirosław Ziaja Protokolant Izabela Rachelska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2000r. sprawy z wnioskuW. R. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 01 grudnia 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 282/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa. II AKa 9/00 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 1 grudnia 1999 r. sygn. XVI 1 Ko 282/98 oddalił wniosekW. R.o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represjonowanie jej zmarłej ciotkiM. N.podnosząc, iż nie należy do osób uprawnionych w rozumieniu art. 8 ust.1 zd. drugie ustawy z dnia 23.02.91 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego do dochodzenia odszkodowania. W apelacji od powyższego wyroku pełnomocnik wnioskodawczyni zarzuca naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 8 Ustawy z dnia 2302.91 r. – Dz. U. Nr 34 z 1991 r. z późniejszymi zmianami/ orazart. 445 § 1 i 2 kcoraz922 § 1 kc, wnosząc tym samym o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną. Na wstępie należy zauważyć, iż uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5.10.1995 r. sygn. I KZP 23/95 /OSNKW 1995, Nr 1-12, poz.73/ w której stwierdzono, iż roszczenie wymienione w przepisie art. 8 ust. 1 cyt. ustawy lutowej, w sytuacji tam wskazanej, należy do spadku po następcy osoby represjonowanej, pozostaje w zasadniczej sprzeczności od odmiennej w tym zakresie stanowczej judykatury Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych /na co wskazał uwagę Sąd Okręgowy cytując szereg orzeczeń/, a także z poglądami doktryny, o czym świadczy krytyczna glosaW. M., opublikowana w OSP 1996 r. Nr 5 poz. 91, wręcz sprowadzająca się do tezy, iż Sąd Najwyższy opisaną wyżej uchwałę podjął contra legem. Z poglądem tym utożsamia się Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie, nie podzielając w tej mierze stanowiska Sądu Najwyższego, a akceptując wykładnię wspomnianego przepisu zawartą we wcześniejszych orzeczeniach, zwracając przy tym uwagę na fakt, iż orzecznictwo Sądu Najwyższego, w szczególności gdy wiąże ono jedynie w konkretnej sprawie, nie może być traktowane jako źródło prawa, którym w omawianej problematyce jest przepis art. 8 ust.1 ustawy lutowej, który winien być interpretowany w zestawieniu z art.8 ust.3 wspomnianego aktu prawnego. Mając powyższe na względzie należy uznać, iż aczkolwiek roszczenie dochodzone przez wnioskodawczynię ma charakter cywilnoprawny, niemniej podlega ono z pełnymi rygami orzecznictwu sądów karnych, a co za tym idzie, przepisy cywilistyczne mają odpowiednie zastosowanie jedynie w sytuacji nieuregulowanej w ustawodawstwie karnym. Skoro ustawodawca w omawianym przepisie art. 8 ust. 1 zd. 2-gie wymienił enumeratywnie osoby, które w razie śmierci osoby represjonowanej mogą domagać się odszkodowania, to nie sposób wbrew temu przepisowi, który jako szczególny i wyjątkowy nie dopuszcza wykładni rozszerzającej, skutecznie twierdzić, że wolą ustawodawcy było rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do zgłoszenia żądania odszkodowania i zadośćuczynienia na innych jeszcze spadkobierców, nie będących osobami tam wymienionymi. Intencją ustawodawcy było, co wynika ze stenogramów sejmowych, by wspomniane roszczenie objęło jedynie krąg osób bliskich represjonowanemu które same pośrednio cierpiały materialnie i moralnie w związku z tymi represjami – na co trafnie wskazał Sąd I instancji. W przedmiotowej sprawie, w sytuacji gdy osoba represjonowana aż do chwili śmierci pozostała bezdzietną panną, brak jest osób uprawnionych do żądania zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia w trybie ustawy z 23.02.91 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń /.../. Na marginesie należy jedynie zauważyć, iż nawet gdybyM. N.żyła, to jej roszczenie byłoby wielce wątpliwe, albowiem odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przysługuje jedynie osobom wymienionym w art. 1 ustawy lutowej, a więc osobom represjonowanym za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albo z powodu takiej działalności, natomiast jak wynika z akt XVI 1 Ko 453/96 oraz przesłuchaniaW. R./k.6/ -M. N.żadnej działalności politycznej nie prowadziła. Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000017_2000_Uz_2000-02-10_001

II AKa 17/00

2000-02-10 01:00:00.0 CET

2013-03-27 02:01:02.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 17/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 lutego 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2000 roku z wniosku A. S. , ur. (...) w W. , syna P. i E. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000017"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 17/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 10 lutego 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> <xText>SSO del. Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2000 roku</xText> <xText>z wniosku <xAnon>A. S.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>W.</xAnon>, syna <xAnon>P.</xAnon>i <xAnon>E.</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej</xText> <xText>z dnia 2 grudnia 1999r. sygn. akt III Ko 18/97</xText> <xText/> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, kosztami postępowania odwoławczego obciążając Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText><xBx>II AKa 17/00</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>A. S.</xAnon>wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa z wnioskiem o odszkodowanie <xBRx/>z tytułu niesłusznego aresztowania go w 1949r. przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej ponownie rozpoznając niniejszą sprawę, wyrokiem <xBRx/>z dnia 2 grudnia 1999r. sygn. III Ko 18/97 powtórnie oddalił przedmiotowy wniosek, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa. Sąd ten ustalił, że wnioskodawca przebywał w więzieniu w <xAnon>C.</xAnon> w okresie od 27 maja 1949 r. do 10 sierpnia 1949 r. jako aresztowany pod zarzutem dokonania wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami napadu rabunkowego na dom <xAnon>E. K.</xAnon>.</xText> <xText>Wnioskodawca, jak wynikałoby to z jego zeznań oraz załączonych do akt dokumentów <xBRx/>w toku śledztwa prowadzonego przez <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>C.</xAnon> przyznał się do winy, natomiast na rozprawie przed sądem odwołał swe wyjaśnienia podnosząc, że zostały one wymuszone, co sprawiło, że prawomocnym wyrokiem został on uniewinniony. Według sądu meriti należało również przyjąć, w zgodzie z wypowiedzia­mi <xAnon>A. S.</xAnon>, iż nie prowadził on żadnej działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, ani nie należał do żadnej organizacji, która taką działalność prowadziłaby.</xText> <xText>Wnioskodawca był przesłuchiwany w dniach 7 marca i 21 marca 1991r. w sprawie Ds 34/94/S prowadzonej przez Prokuraturę Wojewódzką w <xAnon>B.</xAnon> w sprawie zbrodni stalinowskich po wojnie, do której to czynności zgłosił się z własnej inicjatywy, a w toku której opisywał okoliczności swojego aresztowania przez UB oraz prowadzonego śledztwa. Po tych czynnościach nie wystąpił on z wnioskiem o odszkodowanie, natomiast uczynił to po raz pierwszy dopiero 6 listopada 1995 r.</xText> <xText>Sąd I instancji uznał, iż brak jest merytorycznych przesłanek do zasądzenia wnioskodawcy stosownego odszkodowania w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyj­nej. Rozważając natomiast zasadność roszczenia przez pryzmat przepisów rozdziału 50 dkpk, czy <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19280330313" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1928 r. Nr 33, poz. 313">rozdziału 58 kpk</xLexLink>, podniósł, że w czasie aresztowania I zwalniania wnioskodawcy z więzienia obowiązywał <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19280330313" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1928 r. Nr 33, poz. 313">kodeks postępowania karnego z 1928r.</xLexLink>, nie zawierający właściwej podstawy prawnej do wystąpienia z wnioskiem o odszkodowanie, przy czym przepisy takie wprowadzone zostały do systemu prawa dopiero ustawą z 1956r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych i do tego czasu obowiązują one w zasadzie w niezmienionej formie.</xText> <xText>Sąd Okręgowy uznał więc, że wnioskodawca od 1956r. miał przez blisko 40 lat możliwość złożenia wniosku o odszkodowanie, czego nie uczynił, przy czym nawet gdyby przyjąć, że nie mógł z tym roszczeniem wystąpić w latach 1959-1989r., to nie wykazał on, dlaczego po tej dacie przez 6 lat tego nie zrobił.</xText> <xText>Sąd ten przyjął również, że nawet gdyby przyjąć, że <xAnon>A. S.</xAnon> o możliwości wystąpienia z odszkodowaniem dowiedział się w 1991 r. od prokuratora, to wniosek taki winien on złożyć w tym samym roku. Skoro więc wnioskodawca przez cały ten okres czasu przebywał w kraju, był zdrowy, pracował to nie sposób usprawiedliwić szczególnymi okolicznościami jego zwłoki w dochodzeniu odszkodowania, a co za tym idzie uznać podniesiony przez prokuratora zarzut przedawnienia za sprzeczny z zasada­mi współżycia społecznego.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wywiódł pełnomocnik wnioskodawcy zaskarżając to rozstrzygnięcie w całości.</xText> <xText>Zarzucił on na podstawie <xLexLink xArt="art. 117;art. 117 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 117 § 2 kc</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 kc</xLexLink> w powiąza­niu z <xLexLink xArt="art. 489" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 489</xLexLink> dkpk /<xLexLink xArt="art. 55" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 55 kpk</xLexLink>/ wyrokowi niesłuszne oddalenie wniosku o odszkodowanie z uwagi na przedawnienie, mimo istnienia okoliczności przemawiających za uznaniem roszczenia wnioskodawcy i uznaniem, że istnieją podstawy do przyjęcia opóźnienia za nienadmierne.</xText> <xText>Tym samym wniósł on o uchylenie, zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bielsku-Białej do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>W motywach podniósł on, że Sąd I instancji nie rozważył wszystkich okoliczności sprawy, w tym nade wszystko nie dążył do ustalenia z jakich powodów wnioskodawca opóźnił się w złożeniu wniosku, a tym samym nie zrealizował <xIx>on </xIx>w pełni wskazań Sądu Apelacyjnego, uchylającego poprzednie rozstrzygnięcie.</xText> <xText>Według odwołującego się Sąd Okręgowy nie uwzględnił w sposób należyty osobowości i poziomu intelektualnego wnioskodawcy, który nie rozumie przedmiotowej, skomplikowanej materii prawnej, co winno usprawiedliwiać jego zwłokę zgodnie z zasadami współżycia społecznego w dochodzeniu swego roszczenia odszkodowawczego.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xBx></xText> <xText>Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Wbrew wywodom wniesionego środka odwoławczego, nie zawierającego nawet precyzyjnie, z punktu widzenia proce­sowego określonego zarzutu, stwierdzić należy, iż Sąd I instancji w sposób poprawny dokonał ustaleń faktycznych, którym nadał właściwą ocenę prawną. Co za tym idzie brak jest racjonalnych podstaw do twierdzenia, iż wniosek <xAnon>A. S.</xAnon> o odszkodowanie zasługiwał na uwzględnienie, bowiem zasady współżycia społecznego przemawiały przeciwko instytucji przedawnienia roszczenia.</xText> <xText>Nie można zgodzić się z tezą apelacji jakoby Sąd Okręgowy w swych rozważaniach przekroczył reguły wynikające z przepisów <xLexLink xArt="art. 117;art. 117 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 117 § 2kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 kc</xLexLink> oraz przepisów dotyczących przedawnienia, wynikających z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19690130096" xTitle="Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1969 r. Nr 13, poz. 96">kodeksów postępowania karnego z 1969r. i 1997r.</xLexLink> odnoszących się do możliwości ubiegania się o odszkodowanie w tym postępowaniu.</xText> <xText>Pierwszy z powołanych przepisów wyraźnie stanowi, że osoba przeciwko której przysługuje roszczenie może uchyli się od jego zaspokojenia w sytuacji podniesienia zarzutu przedawnienia. Trudno więc w przedmiotowej sprawie dywagować o naruszeniu przepisu <xLexLink xArt="art. 117;art. 117 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 117 § 2 kc</xLexLink>, gdy na rozprawie przed sądem meriti powyższy zarzut podniesiony został przez prokuratora.</xText> <xText>Słusznie natomiast Sąd ten poddał skuteczność podniesionego zarzutu przez pryzmat zasad współżycia społecznego wynikających z <xLexLink xArt="art. 5" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 5 kc</xLexLink> i w żadnej mierze, jeśli zważyć na przytoczoną w motywach argumentację, nie sposób uznać, iż przepis ten obraził.</xText> <xText>Nie budzi również i dla Sądu Apelacyjnego wątpliwości to, że wnioskodawca nie mógł swego roszczenia oprzeć na przepisach ustawy rehabilitacyjnej, z czym godził się też autor skargi odwoławczej.</xText> <xText>Jeśli więc założyć zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy, iż został on prawomocnie uniewinniony w 1949 r. /aczkolwiek okoliczność powyższa może budzić kreślone wątpliwości, bowiem nie zachowały się właściwe dokumenty jednoznacznie na powyższe wykazujące/ to słusznie Sąd Okręgowy badał, dlaczego nie wystąpił on <xIx>z </xIx>wnioskiem <xBRx/>o odszkodowanie w terminie wynikającym z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19560540243" xTitle="Ustawa z dnia 15 listopada 1956 r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszów państwowych" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 54, poz. 243">ustawy z dnia 15 listopada 1956r. <xBRx/>o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych</xLexLink> /Dz. U. nr 54 poz. 243/.</xText> <xText>Racjonalnie Sąd ten argumentował, że niezrozumiałym jest dlaczego z roszczeniem swoim wystąpił on rażąco przekraczając terminy przedawnienia, bo 7.11.1995 r., a więc 39 lat po wejściu w życie powołanego wyżej aktu prawnego. Istotnie <xAnon>A. S.</xAnon>w okresie tym przebywał w kraju, nie chorował na tyle obłożnie by nie móc dochodzić swych uprawnień o odszkodowanie, pracował zarobkowo.</xText> <xText>Nic również nie wskazywało na to, iż był on wówczas osobą o tak niskim potencjale intelektualnym i psychicznym, by nie móc realizować swych uprawnień, chociażby poprzez pomoc prawną innych osób wykonujących zawód adwokata.</xText> <xText>Podobna argumentacja dotyczy rozważań zaniechania dochodzenia swych uprawnień po roku 1989 czy 1991, kiedy to w Polsce w pełni realizowane były swobody obywatel­skie, zgodnie z teorią państwa prawnego. Jeżeli przeanalizować załączone akta Prokuratury Wojewódzkiej w <xAnon>B.</xAnon>sygn. Ds 34/94/S stwierdzić trzeba, iż w 1991 r. <xAnon>A. S.</xAnon>był zatrudniony zarobkowo, posiadał wykształcenie zawodowe i nie był osobą niezborną, skoro samodzielnie postanowił ujawnić w toczącym się śledztwie o zbrodnie popełnione przez funkcjonariuszy UB po wojnie, o czym dowiedział się z prasy, okoliczności</xText> <xText>własnego aresztowania i śledztwa.</xText> <xText>Mając więc na względzie powyższe, słusznie Sąd Okręgowy uznał, że podniesiony przez prokuratora zarzut przedawnienia nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, po myśli stanowiska wyrażonego w judykaturze SN, skoro wnioskodawca mając po temu pełne możliwości rażąco przekroczył okres, w którym uprawnienia odszkodowawcze względem Skarbu Państwa mógł realizować. To, że wnioskodawca nie posiada wykształcenia prawniczego, nie orientując się w trudnych kwestiach związanych z tą dziedziną wiedzy i nie jest osobą wyrobioną intelektualnie nie oznacza jeszcze, iż stanowi to o sprzecznym <xBRx/>z zasadami współżycia społecznego podniesionym zarzucie przedawnienia w dochodzeniu odszkodowania, w sytuacji pełnej swobody realizowania swych uprawnień chociażby za pośrednictwem osób świadczą­cych pomoc prawną i długiego okresu zaniechania powyższego.</xText> <xText>Nie można zgodzić się również z tezą apelacji jakoby Sąd I instancji nie dążył do ustalenia powodów, dla których wnioskodawca opóźnił się ze złożeniem wniosku, czym nie zrealizował zaleceń Sądu Apelacyjnego, skoro jak wynika z protokołu rozprawy /k.62-63/ pytał o ten fakt wnioskodawcę, a ten nie potrafił wskazać jakichkolwiek po temu powodów, mimo iż na nim ciąży obowiązek wykazania faktów, na których opierał swe prawo.</xText> <xText>Zatem nie znajdując podstaw dc wzruszenia zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym w apelacji orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 17/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 lutego 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2000 roku z wnioskuA. S.,ur. (...)wW., synaP.iE. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 2 grudnia 1999r. sygn. akt III Ko 18/97 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, kosztami postępowania odwoławczego obciążając Skarb Państwa. II AKa 17/00 UZASADNIENIE A. S.wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa z wnioskiem o odszkodowaniez tytułu niesłusznego aresztowania go w 1949r. przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej ponownie rozpoznając niniejszą sprawę, wyrokiemz dnia 2 grudnia 1999r. sygn. III Ko 18/97 powtórnie oddalił przedmiotowy wniosek, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa. Sąd ten ustalił, że wnioskodawca przebywał w więzieniu wC.w okresie od 27 maja 1949 r. do 10 sierpnia 1949 r. jako aresztowany pod zarzutem dokonania wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami napadu rabunkowego na domE. K.. Wnioskodawca, jak wynikałoby to z jego zeznań oraz załączonych do akt dokumentóww toku śledztwa prowadzonego przez(...)wC.przyznał się do winy, natomiast na rozprawie przed sądem odwołał swe wyjaśnienia podnosząc, że zostały one wymuszone, co sprawiło, że prawomocnym wyrokiem został on uniewinniony. Według sądu meriti należało również przyjąć, w zgodzie z wypowiedzia­miA. S., iż nie prowadził on żadnej działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, ani nie należał do żadnej organizacji, która taką działalność prowadziłaby. Wnioskodawca był przesłuchiwany w dniach 7 marca i 21 marca 1991r. w sprawie Ds 34/94/S prowadzonej przez Prokuraturę Wojewódzką wB.w sprawie zbrodni stalinowskich po wojnie, do której to czynności zgłosił się z własnej inicjatywy, a w toku której opisywał okoliczności swojego aresztowania przez UB oraz prowadzonego śledztwa. Po tych czynnościach nie wystąpił on z wnioskiem o odszkodowanie, natomiast uczynił to po raz pierwszy dopiero 6 listopada 1995 r. Sąd I instancji uznał, iż brak jest merytorycznych przesłanek do zasądzenia wnioskodawcy stosownego odszkodowania w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyj­nej. Rozważając natomiast zasadność roszczenia przez pryzmat przepisów rozdziału 50 dkpk, czyrozdziału 58 kpk, podniósł, że w czasie aresztowania I zwalniania wnioskodawcy z więzienia obowiązywałkodeks postępowania karnego z 1928r., nie zawierający właściwej podstawy prawnej do wystąpienia z wnioskiem o odszkodowanie, przy czym przepisy takie wprowadzone zostały do systemu prawa dopiero ustawą z 1956r. o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych i do tego czasu obowiązują one w zasadzie w niezmienionej formie. Sąd Okręgowy uznał więc, że wnioskodawca od 1956r. miał przez blisko 40 lat możliwość złożenia wniosku o odszkodowanie, czego nie uczynił, przy czym nawet gdyby przyjąć, że nie mógł z tym roszczeniem wystąpić w latach 1959-1989r., to nie wykazał on, dlaczego po tej dacie przez 6 lat tego nie zrobił. Sąd ten przyjął również, że nawet gdyby przyjąć, żeA. S.o możliwości wystąpienia z odszkodowaniem dowiedział się w 1991 r. od prokuratora, to wniosek taki winien on złożyć w tym samym roku. Skoro więc wnioskodawca przez cały ten okres czasu przebywał w kraju, był zdrowy, pracował to nie sposób usprawiedliwić szczególnymi okolicznościami jego zwłoki w dochodzeniu odszkodowania, a co za tym idzie uznać podniesiony przez prokuratora zarzut przedawnienia za sprzeczny z zasada­mi współżycia społecznego. Apelację od powyższego wyroku wywiódł pełnomocnik wnioskodawcy zaskarżając to rozstrzygnięcie w całości. Zarzucił on na podstawieart. 117 § 2 kcw zw. zart. 5 kcw powiąza­niu zart. 489dkpk /art. 55 kpk/ wyrokowi niesłuszne oddalenie wniosku o odszkodowanie z uwagi na przedawnienie, mimo istnienia okoliczności przemawiających za uznaniem roszczenia wnioskodawcy i uznaniem, że istnieją podstawy do przyjęcia opóźnienia za nienadmierne. Tym samym wniósł on o uchylenie, zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Bielsku-Białej do ponownego rozpoznania. W motywach podniósł on, że Sąd I instancji nie rozważył wszystkich okoliczności sprawy, w tym nade wszystko nie dążył do ustalenia z jakich powodów wnioskodawca opóźnił się w złożeniu wniosku, a tym samym nie zrealizowałonw pełni wskazań Sądu Apelacyjnego, uchylającego poprzednie rozstrzygnięcie. Według odwołującego się Sąd Okręgowy nie uwzględnił w sposób należyty osobowości i poziomu intelektualnego wnioskodawcy, który nie rozumie przedmiotowej, skomplikowanej materii prawnej, co winno usprawiedliwiać jego zwłokę zgodnie z zasadami współżycia społecznego w dochodzeniu swego roszczenia odszkodowawczego. Sąd Apelacyjny zważył co następuje : Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Wbrew wywodom wniesionego środka odwoławczego, nie zawierającego nawet precyzyjnie, z punktu widzenia proce­sowego określonego zarzutu, stwierdzić należy, iż Sąd I instancji w sposób poprawny dokonał ustaleń faktycznych, którym nadał właściwą ocenę prawną. Co za tym idzie brak jest racjonalnych podstaw do twierdzenia, iż wniosekA. S.o odszkodowanie zasługiwał na uwzględnienie, bowiem zasady współżycia społecznego przemawiały przeciwko instytucji przedawnienia roszczenia. Nie można zgodzić się z tezą apelacji jakoby Sąd Okręgowy w swych rozważaniach przekroczył reguły wynikające z przepisówart. 117 § 2kciart. 5 kcoraz przepisów dotyczących przedawnienia, wynikających zkodeksów postępowania karnego z 1969r. i 1997r.odnoszących się do możliwości ubiegania się o odszkodowanie w tym postępowaniu. Pierwszy z powołanych przepisów wyraźnie stanowi, że osoba przeciwko której przysługuje roszczenie może uchyli się od jego zaspokojenia w sytuacji podniesienia zarzutu przedawnienia. Trudno więc w przedmiotowej sprawie dywagować o naruszeniu przepisuart. 117 § 2 kc, gdy na rozprawie przed sądem meriti powyższy zarzut podniesiony został przez prokuratora. Słusznie natomiast Sąd ten poddał skuteczność podniesionego zarzutu przez pryzmat zasad współżycia społecznego wynikających zart. 5 kci w żadnej mierze, jeśli zważyć na przytoczoną w motywach argumentację, nie sposób uznać, iż przepis ten obraził. Nie budzi również i dla Sądu Apelacyjnego wątpliwości to, że wnioskodawca nie mógł swego roszczenia oprzeć na przepisach ustawy rehabilitacyjnej, z czym godził się też autor skargi odwoławczej. Jeśli więc założyć zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy, iż został on prawomocnie uniewinniony w 1949 r. /aczkolwiek okoliczność powyższa może budzić kreślone wątpliwości, bowiem nie zachowały się właściwe dokumenty jednoznacznie na powyższe wykazujące/ to słusznie Sąd Okręgowy badał, dlaczego nie wystąpił onzwnioskiemo odszkodowanie w terminie wynikającym zustawy z dnia 15 listopada 1956r.o odpowiedzialności Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych/Dz. U. nr 54 poz. 243/. Racjonalnie Sąd ten argumentował, że niezrozumiałym jest dlaczego z roszczeniem swoim wystąpił on rażąco przekraczając terminy przedawnienia, bo 7.11.1995 r., a więc 39 lat po wejściu w życie powołanego wyżej aktu prawnego. IstotnieA. S.w okresie tym przebywał w kraju, nie chorował na tyle obłożnie by nie móc dochodzić swych uprawnień o odszkodowanie, pracował zarobkowo. Nic również nie wskazywało na to, iż był on wówczas osobą o tak niskim potencjale intelektualnym i psychicznym, by nie móc realizować swych uprawnień, chociażby poprzez pomoc prawną innych osób wykonujących zawód adwokata. Podobna argumentacja dotyczy rozważań zaniechania dochodzenia swych uprawnień po roku 1989 czy 1991, kiedy to w Polsce w pełni realizowane były swobody obywatel­skie, zgodnie z teorią państwa prawnego. Jeżeli przeanalizować załączone akta Prokuratury Wojewódzkiej wB.sygn. Ds 34/94/S stwierdzić trzeba, iż w 1991 r.A. S.był zatrudniony zarobkowo, posiadał wykształcenie zawodowe i nie był osobą niezborną, skoro samodzielnie postanowił ujawnić w toczącym się śledztwie o zbrodnie popełnione przez funkcjonariuszy UB po wojnie, o czym dowiedział się z prasy, okoliczności własnego aresztowania i śledztwa. Mając więc na względzie powyższe, słusznie Sąd Okręgowy uznał, że podniesiony przez prokuratora zarzut przedawnienia nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, po myśli stanowiska wyrażonego w judykaturze SN, skoro wnioskodawca mając po temu pełne możliwości rażąco przekroczył okres, w którym uprawnienia odszkodowawcze względem Skarbu Państwa mógł realizować. To, że wnioskodawca nie posiada wykształcenia prawniczego, nie orientując się w trudnych kwestiach związanych z tą dziedziną wiedzy i nie jest osobą wyrobioną intelektualnie nie oznacza jeszcze, iż stanowi to o sprzecznymz zasadami współżycia społecznego podniesionym zarzucie przedawnienia w dochodzeniu odszkodowania, w sytuacji pełnej swobody realizowania swych uprawnień chociażby za pośrednictwem osób świadczą­cych pomoc prawną i długiego okresu zaniechania powyższego. Nie można zgodzić się również z tezą apelacji jakoby Sąd I instancji nie dążył do ustalenia powodów, dla których wnioskodawca opóźnił się ze złożeniem wniosku, czym nie zrealizował zaleceń Sądu Apelacyjnego, skoro jak wynika z protokołu rozprawy /k.62-63/ pytał o ten fakt wnioskodawcę, a ten nie potrafił wskazać jakichkolwiek po temu powodów, mimo iż na nim ciąży obowiązek wykazania faktów, na których opierał swe prawo. Zatem nie znajdując podstaw dc wzruszenia zaskarżonego wyroku w kierunku pożądanym w apelacji orzeczono jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000020_2000_Uz_2000-02-15_001

II AKa 20/00

2000-02-15 01:00:00.0 CET

2013-03-14 02:01:07.0 CET

2013-12-04 17:54:02.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 20/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 lutego 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Stanisław Raszka Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2000 roku sprawy z wniosku J. S. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000020" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 20/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 15 lutego 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska (spr.)</xText> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Gawor</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2000 roku</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>J. S.</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 27 października 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 204/99</xText> <xText/> <xText><xBx>II AKa 20/00</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 21 października 1999 r. zasądził na podstawie art. 8 ustęp 2 a i b ustawy z dnia 23.02.1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zm./ od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>J. S.</xAnon> kwotę 131.400 zł z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia za niesłuszne represjonowanie, <xBRx/>a w pozostałej części żądanie wnioskodawcy oddalił.</xText> <xText>Wyrok ten zaskarżył Prokurator Okręgowy w Katowicach zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym uznaniu, iż wygórowana kwota 131.400 zł stanowi adekwatne zadośćuczynienie za doznane przez wnioskodawcę krzywdy w sytuacji, gdy ustalone na podstawie zebranych dowodów okoliczności wpływające na określenie wysokości tegoż zadośćuczynienia nie dawały podstaw do jego zasądzenia w tak zawyżonej wysokości.</xText> <xText>W oparciu o ten zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kwoty 66.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane przez niego w wyniku niesłusznego represjonowania krzywdy moralne.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje: </xBx></xText> <xText>Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie istotne czynniki wpływające na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia za wyrządzoną wnioskodawcy krzywdę. Uwzględnione więc zostały w szczególności uciążliwości wiążące się z prowadzonym śledztwem, transportami i pobytem w łagrach <xAnon>M.</xAnon>, <xAnon>D.</xAnon> oraz <xAnon>O.</xAnon>. W okresie 10 lat i 8 miesięcy <xBRx/>/w tym 37 miesięcy zesłania/ wnioskodawca wykonywał prace związane z budową dróg, przy wyrębie lasów oraz w kopalni kasyterytu w warunkach zagrażających jego zdrowiu i życiu, fizycznego i moralnego znęcania się nad nim i przy skrajnie ciężkich warunkach atmosferycznych. Wpłynęło to znacząco na stan jego zdrowia.</xText> <xText>W czasie odbywania kary wnioskodawca chorował na dur brzuszny, szkorbut, zapalenie płuc oraz doznał odmrożenia palców rąk i nóg. Do Polski powrócił w stanie wymagającym natychmiastowego leczenia /gruźlica płuc oraz rozstrój nerwowy/. Ograniczało to możliwości jego zatrudnienia oraz zdobycia wykształcenia.</xText> <xText>Oceniając wysokość zasądzonego na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia nie można też pominąć faktu, że w okresie odbywania kary pozbawienia wolności pozbawiony on był możliwości wykonywania pracy zarobkowej, uzyskiwania wynagrodzenia i czynie­nia ewentualnych oszczędności.</xText> <xText>Sąd Okręgowy co prawda zwrócił uwagę na brak podstaw do ustalenia i zasądzenia z tego tytułu odszkodowania, ale trafnie zaakcentował, że w takiej sytuacji pozbawienie wnioskodawcy prawa do zatrudnienia winno być uwzględnione jako element wyrządzonej mu krzywdy i podlegało zrekompensowaniu poprzez odpowiednie podwyższenie określonej kwoty zadośćuczynienia.</xText> <xText>Przyjętą więc przez Sąd Okręgowy kwotę 1200 zł jako miernik zadośćuczynienia za <xBRx/>1 miesiąc pobytu w łagrze oceniać więc należy nie tylko przez pryzmat cierpień fizycznych <xBRx/>i moralnych wnioskodawcy ale także przez uszczerbek jego zdrowia, pozbawienie go prawa do zatrudnienia oraz niekorzystnego wpływu stanu jego zdrowia na zdobycie przez niego wykształcenia.</xText> <xText>Powyższe okoliczności podważają zasadność twierdzeń apelacji i dlatego też Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Barbara Gawor

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 20/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 lutego 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Stanisław Raszka Protokolant Barbara Gawor przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2000 roku sprawy z wnioskuJ. S. w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 października 1999r. sygn. akt XVI1 Ko 204/99 II AKa 20/00 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 21 października 1999 r. zasądził na podstawie art. 8 ustęp 2 a i b ustawy z dnia 23.02.1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zm./ od Skarbu Państwa na rzeczJ. S.kwotę 131.400 zł z ustawowymi odsetkami od daty prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia za niesłuszne represjonowanie,a w pozostałej części żądanie wnioskodawcy oddalił. Wyrok ten zaskarżył Prokurator Okręgowy w Katowicach zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym uznaniu, iż wygórowana kwota 131.400 zł stanowi adekwatne zadośćuczynienie za doznane przez wnioskodawcę krzywdy w sytuacji, gdy ustalone na podstawie zebranych dowodów okoliczności wpływające na określenie wysokości tegoż zadośćuczynienia nie dawały podstaw do jego zasądzenia w tak zawyżonej wysokości. W oparciu o ten zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kwoty 66.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznane przez niego w wyniku niesłusznego represjonowania krzywdy moralne. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy uwzględnił wszystkie istotne czynniki wpływające na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia za wyrządzoną wnioskodawcy krzywdę. Uwzględnione więc zostały w szczególności uciążliwości wiążące się z prowadzonym śledztwem, transportami i pobytem w łagrachM.,D.orazO.. W okresie 10 lat i 8 miesięcy/w tym 37 miesięcy zesłania/ wnioskodawca wykonywał prace związane z budową dróg, przy wyrębie lasów oraz w kopalni kasyterytu w warunkach zagrażających jego zdrowiu i życiu, fizycznego i moralnego znęcania się nad nim i przy skrajnie ciężkich warunkach atmosferycznych. Wpłynęło to znacząco na stan jego zdrowia. W czasie odbywania kary wnioskodawca chorował na dur brzuszny, szkorbut, zapalenie płuc oraz doznał odmrożenia palców rąk i nóg. Do Polski powrócił w stanie wymagającym natychmiastowego leczenia /gruźlica płuc oraz rozstrój nerwowy/. Ograniczało to możliwości jego zatrudnienia oraz zdobycia wykształcenia. Oceniając wysokość zasądzonego na rzecz wnioskodawcy zadośćuczynienia nie można też pominąć faktu, że w okresie odbywania kary pozbawienia wolności pozbawiony on był możliwości wykonywania pracy zarobkowej, uzyskiwania wynagrodzenia i czynie­nia ewentualnych oszczędności. Sąd Okręgowy co prawda zwrócił uwagę na brak podstaw do ustalenia i zasądzenia z tego tytułu odszkodowania, ale trafnie zaakcentował, że w takiej sytuacji pozbawienie wnioskodawcy prawa do zatrudnienia winno być uwzględnione jako element wyrządzonej mu krzywdy i podlegało zrekompensowaniu poprzez odpowiednie podwyższenie określonej kwoty zadośćuczynienia. Przyjętą więc przez Sąd Okręgowy kwotę 1200 zł jako miernik zadośćuczynienia za1 miesiąc pobytu w łagrze oceniać więc należy nie tylko przez pryzmat cierpień fizycznychi moralnych wnioskodawcy ale także przez uszczerbek jego zdrowia, pozbawienie go prawa do zatrudnienia oraz niekorzystnego wpływu stanu jego zdrowia na zdobycie przez niego wykształcenia. Powyższe okoliczności podważają zasadność twierdzeń apelacji i dlatego też Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej swojego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000086_2000_Uz_2000-04-13_001

II AKa 86/00

2000-04-13 02:00:00.0 CEST

2013-03-19 02:01:06.0 CET

2013-12-04 17:44:20.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 86/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 kwietnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Barbara Suchowska Protokolant Barbara Oleś przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2000 r. sprawy z wniosku Z. K. , ur. (...) w M. D. , syna J. i A. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z powodu apelacji, wniesionej przez

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000086"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 86/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 13 kwietnia 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Oleś</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2000 r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>Z. K.</xAnon>, <xAnon>ur. (...)</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon> <xAnon>D.</xAnon>, syna <xAnon>J.</xAnon> i <xAnon>A.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie i zadośćuczynienie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 03 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 92/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 86/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>Z. K.</xAnon> domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty 28o.ooo zł. za represjonowanie przez władze radzieckie jego ojca <xAnon>J. K.</xAnon>. Na kwotę tą składa się 180.000 zł. odszkodowania za pracę ojca w obozach pracy ZSRR oraz 100.000 zł, zadośćuczynienia za doznane przez niego krzywdy moralne.</xText> <xText>W wymienionym wyżej wyroku sąd I-szej instancji ustalił, że <xAnon>J. K.</xAnon>jako osadnik wojskowy w stopniu porucznika Wojska Pol ­skiego został osiedlony na <xAnon>W.</xAnon>w <xAnon>miejscowości H.</xAnon>pow. <xAnon>Ł.</xAnon>, czyli na byłych wschodnich terenach Polski. Jego żona wykonywała zawód nauczyciela. Po zajęciu w 1939r. tych terenów przez wojska radzieckie, <xAnon>J. K.</xAnon>wraz z rodziną w lutym 1940r. został zesłany na tzw. „spec-posielenie” do obozu w obwodzie kirowskim. Z tego obozu <xAnon>J. K.</xAnon>i jego rodzina zostali zwolnieni 23 sierpnia 1941r. i zamieszkali w <xAnon>K.</xAnon>. <xAnon>J. K.</xAnon>otrzymał paszport Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentowanej przez Rząd Emigracyjny w <xAnon>L.</xAnon>. Nadto powierzo­no mu szefostwo bazy Ambasady <xIx>RP </xIx>w <xAnon>K.</xAnon>oraz pełnił obowiązki męża zaufania na rejon <xAnon>K.</xAnon>. Do jego obowiązków należało organizowanie pomocy i opieki przebywającym na tym terenie Polakom. 15 marca 1943r. w <xAnon>K.</xAnon>został aresztowany przez NKWD. Postanowieniem Specjalnego Kolegium przy NKWD z dnia 19 stycznia 1944r. został skazany na karę 15 lat więzienia za przestępstwa z <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 68-6 i 58-10 <xIx>KK</xIx></xLexLink><xIx> RSFRR</xIx>polegające na tym, że zbierał wiadomość o charakterze wojskowym, ekonomicznym i politycznym dotyczące ZSRR, które przekazywał do Ambasady RP, a także prowadził antyradziecką agitacje, czyli szpiegostwo przeciwko ZSRR na rzecz rządu Polski. Po wyroku został wywieziony na <xAnon>S.</xAnon>, gdzie pracował w różnych obozach pracy. Do Polski wrócił 29 września 1955 r. Zmarł 5 marca 1969 r.</xText> <xText>Do tak ustalonego stanu faktycznego, nie kwestionowanego przez strony procesowe, który jako dokonany przy prawidłowej procesowej ocenie ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego uznać należy za traf­ny, oddalając wniosek tenże sąd wyraził następujący, aprobowany przez instancję odwoławczą pogląd prawny.</xText> <xText>Warunkiem uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia na podsta­wie art. 8 ust. 2a i b ustawy z dnia 23.o2.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego za represjonowanie przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości jest działanie tych organów na obecnym terytorium Polski oraz na terytoriach Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim (art 8 ust. 2a).</xText> <xText>Z uchwały Sądu najwyższego z dnia 21 czerwca I995r. (OSNKW nr 8-1o,poz. 53 z 1995r) wynika, że przyjęcie przez Państwo Pol ­skie odpowiedzialności odszkodowawczej wobec osób represjonowa­nych przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości oparte jest na konstrukcji częściowego zrzeczenia się suweren­ności jurysdykcyjnej przez ówczesne polskie organy sprawujące administrację na terytorium Polski. Przez terytorium Polski należy rozumieć terytorium w granicach z dnia 31 sierpnia 1939r. Natomiast <xAnon>J. K.</xAnon>pełnił obowiązki męża zaufania Ambasady RP, rejon kirowski i w <xAnon>K.</xAnon>został aresztowany przez NKWD. <xAnon>K.</xAnon>nigdy w skład terytorium Polski nie wchodził, gdyż nawet przed wojną znajdował się na terytorium ZSRR (wschodnia Ukraina). Skoro zatem represjonowanie <xAnon>J. K.</xAnon>przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości miało miejsce na terenie ZSRR, gdyż tam został aresztowany, to nie spo­sób przyjąć, aby to represjonowanie było związane z częściowym zrzeczeniem się suwerenności jurysdykcyjnej przez ówczesne pol­skie organy, które przecież na terenie wykraczającym poza grani­ce Państwa Polskiego, według stanu na dzień 31 sierpnia 1939 r., tej suwerenności nie posiadały.</xText> <xText>Działanie zatem radzieckich organów w postaci aresztowania obywa­teli polskich poza granicami wyżej opisanego terytorium Polski, stanowi ujemną przesłankę do zasądzenia odszkodowania w oparciu o przepis art. 8 ust.2a i b wyżej cytowanej ustawy.</xText> <xText>Apelacja wnioskodawcy wniesiona przez jego pełnomocnika - adwokata, zarzuca temu orzeczeniu błędne ustalenie, że występują negatywne przesłanki do uznania wniosku o odszkodowanie dotyczą­cego działalności <xAnon>J. K.</xAnon>, Wskazując na powyższe wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie żądanego odszkodowania lub o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, po uprzednim uchyleniu tegoż orzeczenia. W jej motywach wyraża się zapatrywa­nie, że skoro sad okręgowy zauważył, że teren danej ambasady sta­nowi terytorium jej państwa i rejon działania pracowników tej ambasady, stanowi jakby poszerzenie państwa poza jego granice, to w Konsekwencji tego należy uznać, że kapitan <xAnon>J. K.</xAnon> prowadził działalność na obszarze, którego teren odpowiadał statusowi terytorium Polski, przy czym z art. 8 ust. 2bustawy z 23 lutego 1991r. wyżej cytowanej (dalej ustawa lutowa) wynika, że przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego należy rozu­mieć działalność prowadzoną od 17 września 1939r. do 5 lutego 1946r. ,a nie po 1 stycznia 1944 r. jak przyjął to sąd merytoryczny.</xText> <xText>Sąd odwoławczy zważył:</xText> <xText>Apelacja nie jest zasadna, i w związku z tym nie może zostać uwzględniona.</xText> <xText>Zawarty w niej zarzut i wnioski opierają się na następującym, wyrażonym w motywach zaskarżonego wyroku zapatrywaniu. Natomiast przy założeniu, że teren Ambasady danego Państwa i rejon działania pracowników tej Ambasady stanowi jakby poszerzenie państwa poza jego granice, to zachodzi kolejna ujemna przesłanka do zasądzenia odszkodowania, gdyż zgodnie z art. 8 ust.2a wyżej cytowanej ustawy, represjonowanie przez władze radzieckie nie mogło nastąpić przed dniem 1 stycznia 1944 r., natomiast <xAnon>J. K.</xAnon> został aresztowany 15 marca 1943r. Stwierdzić w związku z tym należy, że: Po pierwsze - ten hipote­tyczny wywód jest błędny. Co do jego słuszności miał wątpliwości już sąd okręgowy, skoro na samym jego wstępie posługuje się zwrotem "przy założeniu". Pojęcie terytorium RP określone jest w ustawie z 12.10.1990r. o ochronie granicy państwa i rejon działania jej pracowników stanowi jakby poszerzenie państwa poza jego granice. Są to zupełnie dowolne stwierdzenia sądu okręgowego. Po wtóre, pozytywne zastosowanie ustawy lutowej może mieć miejsce tylko wtedy, jeżeli do represjonowania za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego doszło na jego terytorium wyznaczonym obecną wschodnią granicą i granicą wschodnią, ustaloną Traktatem Ryskim. Chodzi tu więc nie o to, gdzie osoba represjonowana prowadziła działalność niepodległościową, lecz o to, czyją przynależnością państwową było terytorium, na którym osoba taka przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub pozasądowe była represjonowana. Skoro sąd okręgowy trafnie ustalił, że <xAnon>K.</xAnon> (wschodnia Ukraina) oraz inne miejscowości w których aresztowano, osądzono, więziono oraz zmuszano do katorżniczej pracy <xAnon>J. K.</xAnon>, nigdy do Polski nie należały, merytoryczne rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonym wyroku uznać należy za trafne.</xText> <xText>Błędny pogląd sądu wyżej omówiony nie miał bowiem w tej sytuacji żadnego wpływu na treść wyroku. Dlaczego orzec należało jak w części dyspozytywnej orzeczenia. O kosztach sądowych za instancję odwoławczą postanowiono w myśl art. 13 ustawy lutowej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Barbara Oleś

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 86/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 kwietnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Barbara Suchowska Protokolant Barbara Oleś przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2000 r. sprawy z wnioskuZ. K.,ur. (...)wM.D., synaJ.iA. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 03 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 92/99 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 2 obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego. II AKa 86/00 UZASADNIENIE WnioskodawcaZ. K.domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty 28o.ooo zł. za represjonowanie przez władze radzieckie jego ojcaJ. K.. Na kwotę tą składa się 180.000 zł. odszkodowania za pracę ojca w obozach pracy ZSRR oraz 100.000 zł, zadośćuczynienia za doznane przez niego krzywdy moralne. W wymienionym wyżej wyroku sąd I-szej instancji ustalił, żeJ. K.jako osadnik wojskowy w stopniu porucznika Wojska Pol ­skiego został osiedlony naW.wmiejscowości H.pow.Ł., czyli na byłych wschodnich terenach Polski. Jego żona wykonywała zawód nauczyciela. Po zajęciu w 1939r. tych terenów przez wojska radzieckie,J. K.wraz z rodziną w lutym 1940r. został zesłany na tzw. „spec-posielenie” do obozu w obwodzie kirowskim. Z tego obozuJ. K.i jego rodzina zostali zwolnieni 23 sierpnia 1941r. i zamieszkali wK..J. K.otrzymał paszport Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentowanej przez Rząd Emigracyjny wL.. Nadto powierzo­no mu szefostwo bazy AmbasadyRPwK.oraz pełnił obowiązki męża zaufania na rejonK.. Do jego obowiązków należało organizowanie pomocy i opieki przebywającym na tym terenie Polakom. 15 marca 1943r. wK.został aresztowany przez NKWD. Postanowieniem Specjalnego Kolegium przy NKWD z dnia 19 stycznia 1944r. został skazany na karę 15 lat więzienia za przestępstwa zart. 68-6 i 58-10KKRSFRRpolegające na tym, że zbierał wiadomość o charakterze wojskowym, ekonomicznym i politycznym dotyczące ZSRR, które przekazywał do Ambasady RP, a także prowadził antyradziecką agitacje, czyli szpiegostwo przeciwko ZSRR na rzecz rządu Polski. Po wyroku został wywieziony naS., gdzie pracował w różnych obozach pracy. Do Polski wrócił 29 września 1955 r. Zmarł 5 marca 1969 r. Do tak ustalonego stanu faktycznego, nie kwestionowanego przez strony procesowe, który jako dokonany przy prawidłowej procesowej ocenie ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego uznać należy za traf­ny, oddalając wniosek tenże sąd wyraził następujący, aprobowany przez instancję odwoławczą pogląd prawny. Warunkiem uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia na podsta­wie art. 8 ust. 2a i b ustawy z dnia 23.o2.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego za represjonowanie przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości jest działanie tych organów na obecnym terytorium Polski oraz na terytoriach Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim (art 8 ust. 2a). Z uchwały Sądu najwyższego z dnia 21 czerwca I995r. (OSNKW nr 8-1o,poz. 53 z 1995r) wynika, że przyjęcie przez Państwo Pol ­skie odpowiedzialności odszkodowawczej wobec osób represjonowa­nych przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości oparte jest na konstrukcji częściowego zrzeczenia się suweren­ności jurysdykcyjnej przez ówczesne polskie organy sprawujące administrację na terytorium Polski. Przez terytorium Polski należy rozumieć terytorium w granicach z dnia 31 sierpnia 1939r. NatomiastJ. K.pełnił obowiązki męża zaufania Ambasady RP, rejon kirowski i wK.został aresztowany przez NKWD.K.nigdy w skład terytorium Polski nie wchodził, gdyż nawet przed wojną znajdował się na terytorium ZSRR (wschodnia Ukraina). Skoro zatem represjonowanieJ. K.przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości miało miejsce na terenie ZSRR, gdyż tam został aresztowany, to nie spo­sób przyjąć, aby to represjonowanie było związane z częściowym zrzeczeniem się suwerenności jurysdykcyjnej przez ówczesne pol­skie organy, które przecież na terenie wykraczającym poza grani­ce Państwa Polskiego, według stanu na dzień 31 sierpnia 1939 r., tej suwerenności nie posiadały. Działanie zatem radzieckich organów w postaci aresztowania obywa­teli polskich poza granicami wyżej opisanego terytorium Polski, stanowi ujemną przesłankę do zasądzenia odszkodowania w oparciu o przepis art. 8 ust.2a i b wyżej cytowanej ustawy. Apelacja wnioskodawcy wniesiona przez jego pełnomocnika - adwokata, zarzuca temu orzeczeniu błędne ustalenie, że występują negatywne przesłanki do uznania wniosku o odszkodowanie dotyczą­cego działalnościJ. K., Wskazując na powyższe wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie żądanego odszkodowania lub o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, po uprzednim uchyleniu tegoż orzeczenia. W jej motywach wyraża się zapatrywa­nie, że skoro sad okręgowy zauważył, że teren danej ambasady sta­nowi terytorium jej państwa i rejon działania pracowników tej ambasady, stanowi jakby poszerzenie państwa poza jego granice, to w Konsekwencji tego należy uznać, że kapitanJ. K.prowadził działalność na obszarze, którego teren odpowiadał statusowi terytorium Polski, przy czym z art. 8 ust. 2bustawy z 23 lutego 1991r. wyżej cytowanej (dalej ustawa lutowa) wynika, że przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego należy rozu­mieć działalność prowadzoną od 17 września 1939r. do 5 lutego 1946r. ,a nie po 1 stycznia 1944 r. jak przyjął to sąd merytoryczny. Sąd odwoławczy zważył: Apelacja nie jest zasadna, i w związku z tym nie może zostać uwzględniona. Zawarty w niej zarzut i wnioski opierają się na następującym, wyrażonym w motywach zaskarżonego wyroku zapatrywaniu. Natomiast przy założeniu, że teren Ambasady danego Państwa i rejon działania pracowników tej Ambasady stanowi jakby poszerzenie państwa poza jego granice, to zachodzi kolejna ujemna przesłanka do zasądzenia odszkodowania, gdyż zgodnie z art. 8 ust.2a wyżej cytowanej ustawy, represjonowanie przez władze radzieckie nie mogło nastąpić przed dniem 1 stycznia 1944 r., natomiastJ. K.został aresztowany 15 marca 1943r. Stwierdzić w związku z tym należy, że: Po pierwsze - ten hipote­tyczny wywód jest błędny. Co do jego słuszności miał wątpliwości już sąd okręgowy, skoro na samym jego wstępie posługuje się zwrotem "przy założeniu". Pojęcie terytorium RP określone jest w ustawie z 12.10.1990r. o ochronie granicy państwa i rejon działania jej pracowników stanowi jakby poszerzenie państwa poza jego granice. Są to zupełnie dowolne stwierdzenia sądu okręgowego. Po wtóre, pozytywne zastosowanie ustawy lutowej może mieć miejsce tylko wtedy, jeżeli do represjonowania za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego doszło na jego terytorium wyznaczonym obecną wschodnią granicą i granicą wschodnią, ustaloną Traktatem Ryskim. Chodzi tu więc nie o to, gdzie osoba represjonowana prowadziła działalność niepodległościową, lecz o to, czyją przynależnością państwową było terytorium, na którym osoba taka przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub pozasądowe była represjonowana. Skoro sąd okręgowy trafnie ustalił, żeK.(wschodnia Ukraina) oraz inne miejscowości w których aresztowano, osądzono, więziono oraz zmuszano do katorżniczej pracyJ. K., nigdy do Polski nie należały, merytoryczne rozstrzygnięcie zawarte w zaskarżonym wyroku uznać należy za trafne. Błędny pogląd sądu wyżej omówiony nie miał bowiem w tej sytuacji żadnego wpływu na treść wyroku. Dlaczego orzec należało jak w części dyspozytywnej orzeczenia. O kosztach sądowych za instancję odwoławczą postanowiono w myśl art. 13 ustawy lutowej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000091_2000_Uz_2000-04-18_001

II AKa 91/00

2000-04-18 02:00:00.0 CEST

2013-03-19 02:01:06.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 91/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 kwietnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2000 r. sprawy z wniosku F. M. ur. (...) o odszkodowanie i zadośćuczynienie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskod

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000091"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 91/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 18 kwietnia 2000 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Grażyna Chart</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2000 r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>F. M.</xAnon><xAnon>ur. (...)</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie i zadośćuczynienie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 16 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 276/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 91/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 16.02.2000 r. sygn. XVI 1 Ko 276/99 oddalił wniosek <xAnon>F. M.</xAnon>, <xAnon>G. P.</xAnon>i <xAnon>J. M.</xAnon>o odszkodowanie za niesłuszne aresztowanie ich ojca <xAnon>P. M.</xAnon>w dniu 17.03.1945 r., deportowanie do ZSRR, a następnie internowanie w obozie pracy, podnosząc, iż nie został udowodniony związek przyczynowy pomiędzy działalnością <xAnon>P. M.</xAnon>na</xText> <xText>rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a późniejszymi represjami w latach 1945-1947.</xText> <xText>W apelacji od powyższego wyroku pełnomocnik wnioskodawcy <xAnon>F. M.</xAnon> zarzuca błędne ustalenie, iż nie ma związku przyczynowego między działalnością <xAnon>P. M.</xAnon> na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i jego późniejszymi represjami i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną.</xText> <xText>Wbrew jej wywodom, Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które oparł na niezwykle wnikliwej i wszechstronnej analizie zebranego materiału dowodowego a swoje stanowisko w sposób należyty i przekonujący uzasadnił.</xText> <xText>W szczególności należy podzielić zaprezentowane przez Sąd orzekający w uzasadnie­niu zaskarżonego orzeczenia stanowisko, iż sam fakt aresztowania <xAnon>P. M.</xAnon> w 1945r i wywiezienia go na teren ZSRR w żadnym stopniu nie sugeruje, iż powodem tego była jego działalność powstańcza, bowiem jak wynika jednoznacznie z akt Okręgowej Komisji w <xAnon>K.</xAnon> - Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu sygn. OKKa 5s/3/91 - tego typu represje napotkały w tamtym czasie ogromną liczbę osób, praktycznie bez żadnego powodu czy uzasadnienia.</xText> <xText>Samo subiektywne przekonanie <xAnon>P. M.</xAnon>, znajdujące odbicie w załączonym odpisie życiorysu /k.28/, różniącym się od oryginału /k.105/ i przekazywanych dzieciom informacjach, iż powodem jego prześladowania był właśnie udział w III Powstaniu Śląskim, nie zastąpi przekonującego dowodu istnienia takiego związku, wymaganego dla zasądzenia żądanego odszkodowania w trybie Ustawy z 23-02.1991 r.</xText> <xText>Trafnie Sąd Okręgowy uznał, iż z użytego w zapisach ewidencyjnych Urzędu Ochrony Państwa sformułowania: "element niepewny politycznie", można jedynie domniemywać, iż prezentowana przez wnioskodawcę w ówczesnym czasie postawa nie była zgodna z wyobrażeniami tamtejszej władzy, natomiast wysuwanie dalej Idącego wniosku byłoby niczym nie uzasadnione.</xText> <xText>Rzeczywiście cytowane w apelacji sformułowanie Sądu Okręgowego wydaje się być wewnętrznie sprzeczne, jednak analiza całej treści uzasadnienia wskazuje jednoznacznie na intencję tej wypowiedzi - chodziło bowiem oczywiście o podkreślenie, iż pojęcie "element niepewny politycznie" nie wskazuje jednoznacznie na związek takiej oceny z działalnością powstańczą <xAnon>P. M.</xAnon>.</xText> <xText>W końcu należy zauważyć, iż Sąd Okręgowy, wbrew twierdzeniom apelacji nie wiązał cytowanego wyżej określenia z działalnością zdradziecką <xAnon>P. M.</xAnon>, jako że na str.2 uzasadnienia stwierdził wyraźnie, iż wobec braku pełnych danych osobowych, znajdujące się w repertoriach Specjalnego Sądu Karnego zapisy nie przesądzają o takiej działalności ojca wnioskodawców.</xText> <xText>Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Grażyna Chart

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 91/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 kwietnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2000 r. sprawy z wnioskuF. M.ur. (...) o odszkodowanie i zadośćuczynienie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 16 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 276/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 91/00 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 16.02.2000 r. sygn. XVI 1 Ko 276/99 oddalił wniosekF. M.,G. P.iJ. M.o odszkodowanie za niesłuszne aresztowanie ich ojcaP. M.w dniu 17.03.1945 r., deportowanie do ZSRR, a następnie internowanie w obozie pracy, podnosząc, iż nie został udowodniony związek przyczynowy pomiędzy działalnościąP. M.na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a późniejszymi represjami w latach 1945-1947. W apelacji od powyższego wyroku pełnomocnik wnioskodawcyF. M.zarzuca błędne ustalenie, iż nie ma związku przyczynowego między działalnościąP. M.na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i jego późniejszymi represjami i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną. Wbrew jej wywodom, Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które oparł na niezwykle wnikliwej i wszechstronnej analizie zebranego materiału dowodowego a swoje stanowisko w sposób należyty i przekonujący uzasadnił. W szczególności należy podzielić zaprezentowane przez Sąd orzekający w uzasadnie­niu zaskarżonego orzeczenia stanowisko, iż sam fakt aresztowaniaP. M.w 1945r i wywiezienia go na teren ZSRR w żadnym stopniu nie sugeruje, iż powodem tego była jego działalność powstańcza, bowiem jak wynika jednoznacznie z akt Okręgowej Komisji wK.- Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu sygn. OKKa 5s/3/91 - tego typu represje napotkały w tamtym czasie ogromną liczbę osób, praktycznie bez żadnego powodu czy uzasadnienia. Samo subiektywne przekonanieP. M., znajdujące odbicie w załączonym odpisie życiorysu /k.28/, różniącym się od oryginału /k.105/ i przekazywanych dzieciom informacjach, iż powodem jego prześladowania był właśnie udział w III Powstaniu Śląskim, nie zastąpi przekonującego dowodu istnienia takiego związku, wymaganego dla zasądzenia żądanego odszkodowania w trybie Ustawy z 23-02.1991 r. Trafnie Sąd Okręgowy uznał, iż z użytego w zapisach ewidencyjnych Urzędu Ochrony Państwa sformułowania: "element niepewny politycznie", można jedynie domniemywać, iż prezentowana przez wnioskodawcę w ówczesnym czasie postawa nie była zgodna z wyobrażeniami tamtejszej władzy, natomiast wysuwanie dalej Idącego wniosku byłoby niczym nie uzasadnione. Rzeczywiście cytowane w apelacji sformułowanie Sądu Okręgowego wydaje się być wewnętrznie sprzeczne, jednak analiza całej treści uzasadnienia wskazuje jednoznacznie na intencję tej wypowiedzi - chodziło bowiem oczywiście o podkreślenie, iż pojęcie "element niepewny politycznie" nie wskazuje jednoznacznie na związek takiej oceny z działalnością powstańcząP. M.. W końcu należy zauważyć, iż Sąd Okręgowy, wbrew twierdzeniom apelacji nie wiązał cytowanego wyżej określenia z działalnością zdradzieckąP. M., jako że na str.2 uzasadnienia stwierdził wyraźnie, iż wobec braku pełnych danych osobowych, znajdujące się w repertoriach Specjalnego Sądu Karnego zapisy nie przesądzają o takiej działalności ojca wnioskodawców. Mając to wszystko na uwadze, Sąd Apelacyjny orzekł jak na wstępie.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000108_2000_Uz_2000-05-11_001

II AKa 108/00

2000-05-11 02:00:00.0 CEST

2013-03-19 02:01:06.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 108/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Jan Dybek (spr.) Protokolant Ewa Muskietorz - Kuc przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r. sprawy G. M. ur. (...) w K. – S. , s. L. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000108"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 108/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 11 maja 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Grażyna Chart</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> <xText>SSA Jan Dybek (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Ewa Muskietorz - Kuc</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>G. M.</xAnon><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon>– <xAnon>S.</xAnon>, s. <xAnon>L.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 15 marca 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 263/97</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText><xBx>II AKa 108/00</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyżej wymienionym wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>G. M.</xAnon>7.200zł, a w pozostałej części żądanie wniosku sięgające ogólnej kwoty 15.000zł oddalił. Jako podstawę przyznania odszkodowania wnioskodawcy podał bezprawne aresztowanie i pobyt w obozie na terenach-byłego ZSRR.</xText> <xText>W motywach zaskarżonego wyroku ustalono następujący stan faktyczny :</xText> <xText><xAnon>G. M.</xAnon>został aresztowany w dniu 24 lutego 1945 r. w swoim domu, gdzie zamieszkiwał z rodzicami i rodzeństwem w <xAnon>K.</xAnon>-<xAnon>S.</xAnon>. Li­czył wtedy 16 lat. Miał ukończoną szkołę podstawową, zbierał węgiel na hałdach i sprzedawał ludziom. Cała rodzina była na utrzymaniu ojca. Ojciec wnioskodawcy - jak podaje wymieniony - <xAnon>L. M.</xAnon>pracował uprzednio na kolei, w czasie okupacji ukrywał się w Generalnej Gubernii. Wnioskodawca pełnił rolę łącznika i kuriera. Do jego zadań należało przewożenie przesyłek z Generalnej Gubernii. W przesyłkach była "bibuła", fałszywe dokumenty tożsamości, wielokrotnie wymie­niony dostarczał przesyłki do wskazanych osób. Jak podał /k.34-36/ kontaktował się z dwiema grupami - jedna wywodziła się z grupy <xAnon>(...)</xAnon>w Armii Krajowej, a o drugiej grupie dokładnie nie wiedział. Ojciec wnioskodawcy był członkiem <xAnon>Związku (...)</xAnon>, inni członkowie rodziny także działali w organizacjach lecz pytał w jakich.</xText> <xText>W dniu 24-02.1945 r. został aresztowany w związku z zarzutem wysadzenia mostu na <xAnon>B.</xAnon> i przerwania łączności. W chwili aresztowania wnioskodawca zaprzeczył tym zarzutom stawianym przez funkcjonariuszy milicji. Jak podał istotnie dokonał przerwania łączności, lecz nie brał udziału w wysadzeniu mostu na <xAnon>B.</xAnon>.</xText> <xText>0 takich przyczynach aresztowania funkcjonariusze powiadomili wnioskodawcę, zaś działalność wnioskodawcy została także potwierdzona zeznaniami dwóch świadków <xAnon>M. S.</xAnon>/k.36/ i <xAnon>H. M.</xAnon>/k.36-37/.</xText> <xText>Po aresztowaniu <xAnon>G. M.</xAnon>przebywał w więzieniach w <xAnon>K.</xAnon>i w Byto­miu, a następnie został przewieziony do Kazachstanu, gdzie przebywał w obozach nr 99, 39 i w SOZ/k.4-6/. Do kraju powrócił 29 listopada 1945 r. /k.7/. Jak podał wnioskodawca podczas pobytu w obozach pracował w kamieniołomach, hucie szkła i tartaku. Praca trwała po 12 godzin, otrzymywał głodowe racje żywieniowe. Podczas pobytu w obozach chorował na zapalenie płuc, czerwonkę i tyfus. W leczeniu pomogła mu lekarka obozowa dając zastrzyki przeznaczone dla oficerów.</xText> <xText>Po powrocie z obozów przez okres roku leczył się na płuca i serce, a następnie podjął naukę, Przez rok leczenia nie przebywał w lecznicach szpitalnych. 0 fakcie aresztowania nigdzie nie podawał, nigdy nie był na rencie. Do chwili obecnej leczy się na płuca i serce.</xText> <xText>W toku prowadzonego postępowania nie uzyskano żadnych dokumentów potwierdzających pobyt <xAnon>G. M.</xAnon>w więzieniach w <xAnon>K.</xAnon>i <xAnon>B.</xAnon>/k.13,14,19,22 i 25/, a jedynie dokumenty /k.4-6,8/ potwier­dzające pobyt w obozach na terenie byłego ZSRR. Jako przyczynę interno­wania dokumenty podają "w celach kontroli". Wnioskodawca podał, że osoby z którymi współpracował i dostarczał przesyłki były starsze od niego i już nie żyją.</xText> <xText>Przyjmując za ustalone takie okoliczności Sąd I instancji uznał, że wprawdzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest skąpy, to jednak zeznania wnioskodawcy i świadków, zasługujące na wiarę pozwalają przyjąć, że aresztowanie <xAnon>G. M.</xAnon> i jego internowanie na tereny byłego ZSRR nastąpiło w związku z prowadzeniem przez niego działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - kuriera AK, w związku z czym zastosowanie znajduje art. 8 ust.1 i art. 13 ustawy z 23 lutego 1991r. /Dz.U.Nr 34 poz.149/, zwanej dalej ustawą lutową.</xText> <xText>Wyrokowi temu apelacja prokuratora wniesiona na niekorzyść wniosko­dawcy zarzuca obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskar­żonego wyroku :</xText> <xText>- <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 366 § 1</xLexLink>., 167, 170 <xLexLink xArt="§ 1;§ 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§ 1 pkt. 2 kpk</xLexLink> polegającą na zaniechaniu przez<xBRx/>Sąd wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w szczególności<xBRx/>ustalenia jaki był powód zatrzymania w dniu 24.02.1945 r. <xAnon>G.</xAnon><xAnon>J.</xAnon>, a następnie internowania do obozu w Kazachstanie, bezpodstawne<xBRx/>oddalenie wniosku dowodowego uczestniczącego w rozprawie prokuratora</xText> <xText>i zaniechanie skorzystania z możliwości uzyskania dodatkowych dokumentów zawierających informacje o losach Polaków więzionych lub represjonowanych w inny sposób w obozach radzieckich, poprzez zwrócenie się do Rosyjskiego <xAnon>G. W.</xAnon> Archiwa w <xAnon>M.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, czy też do <xAnon>R.</xAnon> w <xAnon>M.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>, jak również rezygnację ze zwrócenia się do <xAnon> (...) Ośrodka (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> przy <xAnon>ul. (...)</xAnon>;</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> polegającą na dowolnym przyjęciu, że wnioskodawca <xAnon>G. M.</xAnon>prowadził działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w organizacji Armia Krajowa jako kurier, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje ku temu podstaw;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 kpk</xLexLink> poprzez sporządzenie uzasadnienia bez wykazania istnienia kryteriów do zastosowania przepisów tej szczególnej ustawy, jaką jest ustawa z dnia 23 lutego 1991 r.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Stawiając takie zarzuty strona skarżąca wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd odwoławczy zważył :</xText> <xText>Apelacja jest zasadna i dlatego musi zostać uwzględniona. Dla pozytywnego zastosowania przepisów ustawy lutowej niezbędne jest ustalenie, iż wnioskodawca powadził działalność niepodległościową- Dokonane w tym przedmiocie przez •Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne opierają się w zasadzie li tylko na zeznaniach <xAnon>G. M.</xAnon> . Przesłuchano go mało dokładnie i nie zwrócono uwagi na występujące w jego zeznaniach niekonsekwencje.</xText> <xText>Otóż ani w treści wniosku /k.2 i 3 / ani też w pierwszych zeznaniach /k.28 odwrót/ nie podał on nic na temat swojej przynależności do Armii Krajowej, co w sprawie jawi się jako okoliczność o pierwszorzędnym znaczeniu. Słuchany po raz kolejny lakonicznie stwierdza /k.36/:"Ja kontaktowałem się z 2 grupami. Jedna była /wywodziła się/ z <xAnon>S.</xAnon> AK, a o drugiej nawet nie wiem jaką miała nazwę". Sąd merytoryczny mimo oczywistego obowiązku nie zadał sobie trudu zapytania wnioskodawcy chociażby o to, kiedy konkretnie, w jakim czasie i z kim oraz w jakiej formie kontakty te miały miejsce i czego dotyczyły.</xText> <xText>Dotyczy to także tego w jakiej miejscowości w Generalnej Gubernia ukrywał się jego ojciec. Dokonanie w tym przedmiocie trafnych ustaleń ważne jest przede wszystkim dlatego, iż działalność polegająca na walce z okupantem musi być odróżniona od działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w rozumieniu ustawy łutowej. Zwraca na to uwagę sam wnioskodawca, skore w piśmie procesowy: z 20 kwietnia 2000 r. będącym odpowiedzią na apelację prokuratora słusznie wywodzi, iż "organizacje te /chodzi między innymi o Armię Krajową/ dopiero w roku 1945, a więc po wyzwoleniu mogły rozpocząć działania przeciwko ustrojowi, komunistycznemu W żadnym wypadku nie mógł takiej działalności rozpocząć wnioskodawca w miesiąc po wkroczeniu Armii Radzieckiej na <xAnon>(...)</xAnon>".</xText> <xText><xAnon>G. M.</xAnon>aresztowano zaś 28 dni po tej zaszłości. Wprawdzie ujawnione dokumenty nie wskazują na tego przyczyny, niemniej jeden z nich /k.8/ stwierdza, iż internowanie nastąpiło dla kontroli. To zaś może wiązać się z tą częścią zezna: wnioskodawcy /k.28 odwrót i k-3o/ w której wywodzi, iż milicja zatrzymując go jako powód tego podawała, iż jest on podejrzany o wysadzenie mostu, czyli o działalność dywersyjną.</xText> <xText>Tak więc z powodu wyżej naprowadzonych uchybień proceduralnych i związanej z nimi obrazy przepisów prawa materialnego orzec należało jak w części wstępnej wyroku. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadzi dowód także z dokumentów dołączonych do apelacji oraz ustosunkuje się do tam zawartego wnioski o dalsze sprawdzanie przyczyn internowania wnioskodawcy /k.49/.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Grażyna Chart

Renata Kopiec

Ewa Muskietorz - Kuc

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 108/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Jan Dybek (spr.) Protokolant Ewa Muskietorz - Kuc przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r. sprawyG. M.ur. (...)wK.–S., s.L. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 marca 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 263/97 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 108/00 UZASADNIENIE Wyżej wymienionym wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzeczG. M.7.200zł, a w pozostałej części żądanie wniosku sięgające ogólnej kwoty 15.000zł oddalił. Jako podstawę przyznania odszkodowania wnioskodawcy podał bezprawne aresztowanie i pobyt w obozie na terenach-byłego ZSRR. W motywach zaskarżonego wyroku ustalono następujący stan faktyczny : G. M.został aresztowany w dniu 24 lutego 1945 r. w swoim domu, gdzie zamieszkiwał z rodzicami i rodzeństwem wK.-S.. Li­czył wtedy 16 lat. Miał ukończoną szkołę podstawową, zbierał węgiel na hałdach i sprzedawał ludziom. Cała rodzina była na utrzymaniu ojca. Ojciec wnioskodawcy - jak podaje wymieniony -L. M.pracował uprzednio na kolei, w czasie okupacji ukrywał się w Generalnej Gubernii. Wnioskodawca pełnił rolę łącznika i kuriera. Do jego zadań należało przewożenie przesyłek z Generalnej Gubernii. W przesyłkach była "bibuła", fałszywe dokumenty tożsamości, wielokrotnie wymie­niony dostarczał przesyłki do wskazanych osób. Jak podał /k.34-36/ kontaktował się z dwiema grupami - jedna wywodziła się z grupy(...)w Armii Krajowej, a o drugiej grupie dokładnie nie wiedział. Ojciec wnioskodawcy był członkiemZwiązku (...), inni członkowie rodziny także działali w organizacjach lecz pytał w jakich. W dniu 24-02.1945 r. został aresztowany w związku z zarzutem wysadzenia mostu naB.i przerwania łączności. W chwili aresztowania wnioskodawca zaprzeczył tym zarzutom stawianym przez funkcjonariuszy milicji. Jak podał istotnie dokonał przerwania łączności, lecz nie brał udziału w wysadzeniu mostu naB.. 0 takich przyczynach aresztowania funkcjonariusze powiadomili wnioskodawcę, zaś działalność wnioskodawcy została także potwierdzona zeznaniami dwóch świadkówM. S./k.36/ iH. M./k.36-37/. Po aresztowaniuG. M.przebywał w więzieniach wK.i w Byto­miu, a następnie został przewieziony do Kazachstanu, gdzie przebywał w obozach nr 99, 39 i w SOZ/k.4-6/. Do kraju powrócił 29 listopada 1945 r. /k.7/. Jak podał wnioskodawca podczas pobytu w obozach pracował w kamieniołomach, hucie szkła i tartaku. Praca trwała po 12 godzin, otrzymywał głodowe racje żywieniowe. Podczas pobytu w obozach chorował na zapalenie płuc, czerwonkę i tyfus. W leczeniu pomogła mu lekarka obozowa dając zastrzyki przeznaczone dla oficerów. Po powrocie z obozów przez okres roku leczył się na płuca i serce, a następnie podjął naukę, Przez rok leczenia nie przebywał w lecznicach szpitalnych. 0 fakcie aresztowania nigdzie nie podawał, nigdy nie był na rencie. Do chwili obecnej leczy się na płuca i serce. W toku prowadzonego postępowania nie uzyskano żadnych dokumentów potwierdzających pobytG. M.w więzieniach wK.iB./k.13,14,19,22 i 25/, a jedynie dokumenty /k.4-6,8/ potwier­dzające pobyt w obozach na terenie byłego ZSRR. Jako przyczynę interno­wania dokumenty podają "w celach kontroli". Wnioskodawca podał, że osoby z którymi współpracował i dostarczał przesyłki były starsze od niego i już nie żyją. Przyjmując za ustalone takie okoliczności Sąd I instancji uznał, że wprawdzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest skąpy, to jednak zeznania wnioskodawcy i świadków, zasługujące na wiarę pozwalają przyjąć, że aresztowanieG. M.i jego internowanie na tereny byłego ZSRR nastąpiło w związku z prowadzeniem przez niego działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - kuriera AK, w związku z czym zastosowanie znajduje art. 8 ust.1 i art. 13 ustawy z 23 lutego 1991r. /Dz.U.Nr 34 poz.149/, zwanej dalej ustawą lutową. Wyrokowi temu apelacja prokuratora wniesiona na niekorzyść wniosko­dawcy zarzuca obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskar­żonego wyroku : -art. 366 § 1., 167, 170§ 1 pkt. 2 kpkpolegającą na zaniechaniu przezSąd wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w szczególnościustalenia jaki był powód zatrzymania w dniu 24.02.1945 r.G.J., a następnie internowania do obozu w Kazachstanie, bezpodstawneoddalenie wniosku dowodowego uczestniczącego w rozprawie prokuratora i zaniechanie skorzystania z możliwości uzyskania dodatkowych dokumentów zawierających informacje o losach Polaków więzionych lub represjonowanych w inny sposób w obozach radzieckich, poprzez zwrócenie się do RosyjskiegoG. W.Archiwa wM.przyul. (...), czy też doR.wM.przyul. (...), jak również rezygnację ze zwrócenia się do(...) Ośrodka (...)wW.przyul. (...); - art. 7 kpkpolegającą na dowolnym przyjęciu, że wnioskodawcaG. M.prowadził działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w organizacji Armia Krajowa jako kurier, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje ku temu podstaw; art. 424 § 1 kpkpoprzez sporządzenie uzasadnienia bez wykazania istnienia kryteriów do zastosowania przepisów tej szczególnej ustawy, jaką jest ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. Stawiając takie zarzuty strona skarżąca wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sąd odwoławczy zważył : Apelacja jest zasadna i dlatego musi zostać uwzględniona. Dla pozytywnego zastosowania przepisów ustawy lutowej niezbędne jest ustalenie, iż wnioskodawca powadził działalność niepodległościową- Dokonane w tym przedmiocie przez •Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne opierają się w zasadzie li tylko na zeznaniachG. M.. Przesłuchano go mało dokładnie i nie zwrócono uwagi na występujące w jego zeznaniach niekonsekwencje. Otóż ani w treści wniosku /k.2 i 3 / ani też w pierwszych zeznaniach /k.28 odwrót/ nie podał on nic na temat swojej przynależności do Armii Krajowej, co w sprawie jawi się jako okoliczność o pierwszorzędnym znaczeniu. Słuchany po raz kolejny lakonicznie stwierdza /k.36/:"Ja kontaktowałem się z 2 grupami. Jedna była /wywodziła się/ zS.AK, a o drugiej nawet nie wiem jaką miała nazwę". Sąd merytoryczny mimo oczywistego obowiązku nie zadał sobie trudu zapytania wnioskodawcy chociażby o to, kiedy konkretnie, w jakim czasie i z kim oraz w jakiej formie kontakty te miały miejsce i czego dotyczyły. Dotyczy to także tego w jakiej miejscowości w Generalnej Gubernia ukrywał się jego ojciec. Dokonanie w tym przedmiocie trafnych ustaleń ważne jest przede wszystkim dlatego, iż działalność polegająca na walce z okupantem musi być odróżniona od działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w rozumieniu ustawy łutowej. Zwraca na to uwagę sam wnioskodawca, skore w piśmie procesowy: z 20 kwietnia 2000 r. będącym odpowiedzią na apelację prokuratora słusznie wywodzi, iż "organizacje te /chodzi między innymi o Armię Krajową/ dopiero w roku 1945, a więc po wyzwoleniu mogły rozpocząć działania przeciwko ustrojowi, komunistycznemu W żadnym wypadku nie mógł takiej działalności rozpocząć wnioskodawca w miesiąc po wkroczeniu Armii Radzieckiej na(...)". G. M.aresztowano zaś 28 dni po tej zaszłości. Wprawdzie ujawnione dokumenty nie wskazują na tego przyczyny, niemniej jeden z nich /k.8/ stwierdza, iż internowanie nastąpiło dla kontroli. To zaś może wiązać się z tą częścią zezna: wnioskodawcy /k.28 odwrót i k-3o/ w której wywodzi, iż milicja zatrzymując go jako powód tego podawała, iż jest on podejrzany o wysadzenie mostu, czyli o działalność dywersyjną. Tak więc z powodu wyżej naprowadzonych uchybień proceduralnych i związanej z nimi obrazy przepisów prawa materialnego orzec należało jak w części wstępnej wyroku. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadzi dowód także z dokumentów dołączonych do apelacji oraz ustosunkuje się do tam zawartego wnioski o dalsze sprawdzanie przyczyn internowania wnioskodawcy /k.49/.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000066_2000_Uz_2000-05-11_001

II AKa 66/00

2000-05-11 02:00:00.0 CEST

2013-03-20 02:01:01.0 CET

2013-12-04 17:47:13.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 66/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska (spr.) Sędziowie SSA Grażyna Chart SSA Jan Dybek Protokolant Ewa Muskietorz - Kuc przy udziale Prokuratora Prok. Okr. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r. sprawy B. F. ur. (...) w K. B. (b. ZSRR) s. J. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawc

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000066" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 66/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 11 maja 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Grażyna Chart</xText> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Ewa Muskietorz - Kuc</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Okr. del. Małgorzaty Siemińskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>B. F.</xAnon><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon><xAnon>B.</xAnon>(b. ZSRR) s. <xAnon>J.</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 14 stycznia 2000r. sygn. akt II Ko 236/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższa zasądzoną kwotę odszkodowania i zadośćuczynienia do wysokości 24.000 (dwadzieścia cztery tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od prawomocności wyroku;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 66/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z 14.I.00 zasądzono od Skarby Państwa na rzecz <xAnon>B. F. (1)</xAnon> kwotę 19.000 zł, z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się tegoż wyroku, w pozostałej części oddalając wniosek (albowiem żądano w nim zasą­dzenia kwoty 5o.ooo zł. tytułem odszkodowania za pozbawienie wol­ności w okresie od 5.VIII.1952r. do 2.IV.1954r.).</xText> <xText>W apelacji od tego wyroku pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tegoż wyroku a polegający na ustaleniu odszkodowania w kwocie 19.000 zł. i oddalenie żądania w pozostałej części mimo, że na tego rodzaju ustalenia nie pozwala zebrany w sprawie materiał dowodowy. Wniesiono "o zasądzenie odszkodowania w pełnej wysokości<xSUPx>”</xSUPx> W uzasadnieniu apelacji podnosi się, iż <xAnon>S. F.</xAnon> odbywał karę 2o-tu miesięcy pozbawienia wolności w obostrzonym rygorze - pozostawiając rodzinę bez środków do życia. W tym czasie choro­wał, był prześladowany, podobnie jak po opuszczeniu więzienia, kiedy to „był traktowany jako obywatel drugiej kategorii, zwalniany z pracy dyscyplinarnie”. Storpedowano w fen sposób jego aspiracje i plany podjęcia atrakcyjnej pracy.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Wniosek apelującego jedynie w pewnej mierze zasługuje na uwzględ­nienie.</xText> <xText>W szczególności uznano, że przyjęcie przez sąd I instancji, iż wnioskodawca pracując w czasie aresztowania jako komendant straży przemysłowej, mógł zarobić w przeliczeniu na aktualne za­robki jedynie 6oo złotych miesięcznie i z tego zaoszczędzić - mając dwoje dzieci i żonę - 45o zł. miesięcznie - nie zasługi je na akceptację, jako sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.</xText> <xText>Chociaż bowiem miał on istotnie ukończonych tylko 6 klas szkoły podstawowej - to jednak, jak podał, ukończył w wojsku kurs podo­ficerski i dla magazynierów, a potem kurs dla komendantów straży przemysłowej. Nadto obecnie na porównywalnym stanowisku osiąga się, dochody wyższe - jak przyjęto mniej więcej w wysokości ok. 12oo zł. miesięcznie, z czego wnioskodawca w swojej sytuacji rodzinnej mógł co najwyżej zaoszczędzić 600 złotych miesięcznie.</xText> <xText>Także kwotę zadośćuczynienia podwyższono do 600 złotych mie­sięcznie, zważywszy na</xText> <xText>notoryjny fakt traktowania wówczas więźniów skazanych za opór przeciwko władzy i jej sojusznikom. .Dlatego też podwyższono łączną kwotę odszkodowania i zadośću­czynienia do wysokości 24.000 zł. (600 zł. odszkodowania + 6oo zł. zadośćuczynienia x 2o miesięcy = 24.000 zł.).</xText> <xText>Wniosek apelującego o podwyższanie tej kwoty do 5o.ooo zł. oceniono jako nieuzasadniony, w sytuacji gdy brak danych o szczególnych konsekwencjach poniesionych przez wnioskodawcę, na skutek odbywania kary pozbawienia wolności. <xIx>Z </xIx>protokołu rozprawy w czasie której <xAnon>B. F.</xAnon> był prze­słuchany nie wynika by doznał on jakichś schorzeń pozostających w związku z odbywaniem kary, by w trakcie pobytu w więzieniu chorował, wręcz przeciwnie jego stan zdrowia był niezły, skoro później przez szereg lat aż do emerytury, na którą przeszedł w 1979r. pracował jako górnik. Zaprzeczył też by był szykano­wany po opuszczeniu zakładu karnego.</xText> <xText>Trudno też mówić o "storpedowaniu jego aspiracji i planów pod­jęcia atrakcyjnej pracy<xSUPx>”</xSUPx> - skoro w chwili aresztowania miał on 23 lat (urodzony jest 2o. II. 1924 r.), a po wyjściu na wolność 3o lat, był obarczony rodziną, miał ukończonych 6 klas szkoły podstawowej - i w tych warunkach przede wszystkim umiał starać się o pracę zarobkową, którą otrzymał.</xText> <xText><xIx>Z </xIx>tych więc powodów orzeczono jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Ewa Muskietorz - Kuc

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 66/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska (spr.) Sędziowie SSA Grażyna Chart SSA Jan Dybek Protokolant Ewa Muskietorz - Kuc przy udziale Prokuratora Prok. Okr. del. Małgorzaty Siemińskiej po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r. sprawyB. F.ur. (...)wK.B.(b. ZSRR) s.J. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 14 stycznia 2000r. sygn. akt II Ko 236/99 1 zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższa zasądzoną kwotę odszkodowania i zadośćuczynienia do wysokości 24.000 (dwadzieścia cztery tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od prawomocności wyroku; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 66/00 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z 14.I.00 zasądzono od Skarby Państwa na rzeczB. F. (1)kwotę 19.000 zł, z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się tegoż wyroku, w pozostałej części oddalając wniosek (albowiem żądano w nim zasą­dzenia kwoty 5o.ooo zł. tytułem odszkodowania za pozbawienie wol­ności w okresie od 5.VIII.1952r. do 2.IV.1954r.). W apelacji od tego wyroku pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tegoż wyroku a polegający na ustaleniu odszkodowania w kwocie 19.000 zł. i oddalenie żądania w pozostałej części mimo, że na tego rodzaju ustalenia nie pozwala zebrany w sprawie materiał dowodowy. Wniesiono "o zasądzenie odszkodowania w pełnej wysokości”W uzasadnieniu apelacji podnosi się, iżS. F.odbywał karę 2o-tu miesięcy pozbawienia wolności w obostrzonym rygorze - pozostawiając rodzinę bez środków do życia. W tym czasie choro­wał, był prześladowany, podobnie jak po opuszczeniu więzienia, kiedy to „był traktowany jako obywatel drugiej kategorii, zwalniany z pracy dyscyplinarnie”. Storpedowano w fen sposób jego aspiracje i plany podjęcia atrakcyjnej pracy. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Wniosek apelującego jedynie w pewnej mierze zasługuje na uwzględ­nienie. W szczególności uznano, że przyjęcie przez sąd I instancji, iż wnioskodawca pracując w czasie aresztowania jako komendant straży przemysłowej, mógł zarobić w przeliczeniu na aktualne za­robki jedynie 6oo złotych miesięcznie i z tego zaoszczędzić - mając dwoje dzieci i żonę - 45o zł. miesięcznie - nie zasługi je na akceptację, jako sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Chociaż bowiem miał on istotnie ukończonych tylko 6 klas szkoły podstawowej - to jednak, jak podał, ukończył w wojsku kurs podo­ficerski i dla magazynierów, a potem kurs dla komendantów straży przemysłowej. Nadto obecnie na porównywalnym stanowisku osiąga się, dochody wyższe - jak przyjęto mniej więcej w wysokości ok. 12oo zł. miesięcznie, z czego wnioskodawca w swojej sytuacji rodzinnej mógł co najwyżej zaoszczędzić 600 złotych miesięcznie. Także kwotę zadośćuczynienia podwyższono do 600 złotych mie­sięcznie, zważywszy na notoryjny fakt traktowania wówczas więźniów skazanych za opór przeciwko władzy i jej sojusznikom. .Dlatego też podwyższono łączną kwotę odszkodowania i zadośću­czynienia do wysokości 24.000 zł. (600 zł. odszkodowania + 6oo zł. zadośćuczynienia x 2o miesięcy = 24.000 zł.). Wniosek apelującego o podwyższanie tej kwoty do 5o.ooo zł. oceniono jako nieuzasadniony, w sytuacji gdy brak danych o szczególnych konsekwencjach poniesionych przez wnioskodawcę, na skutek odbywania kary pozbawienia wolności.Zprotokołu rozprawy w czasie którejB. F.był prze­słuchany nie wynika by doznał on jakichś schorzeń pozostających w związku z odbywaniem kary, by w trakcie pobytu w więzieniu chorował, wręcz przeciwnie jego stan zdrowia był niezły, skoro później przez szereg lat aż do emerytury, na którą przeszedł w 1979r. pracował jako górnik. Zaprzeczył też by był szykano­wany po opuszczeniu zakładu karnego. Trudno też mówić o "storpedowaniu jego aspiracji i planów pod­jęcia atrakcyjnej pracy”- skoro w chwili aresztowania miał on 23 lat (urodzony jest 2o. II. 1924 r.), a po wyjściu na wolność 3o lat, był obarczony rodziną, miał ukończonych 6 klas szkoły podstawowej - i w tych warunkach przede wszystkim umiał starać się o pracę zarobkową, którą otrzymał. Ztych więc powodów orzeczono jak wyżej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000100_2000_Uz_2000-05-11_001

II AKa 100/00

2000-05-11 02:00:00.0 CEST

2013-03-20 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 100/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Paweł Węgrzynek Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSO del. Elżbieta Mieszczańska (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r. sprawy J. B. ur. (...) syna W. - o odszkodowanie - z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku S

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000100" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 100/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 11 maja 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> <xText>SSO del. Elżbieta Mieszczańska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>J. B.</xAnon> <xAnon>ur. (...)</xAnon> syna <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie -</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 24 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 350/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 100/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskiem z dnia 4 listopada 1999r. <xAnon>J. B.</xAnon> wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz 45.000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikła z aresztowania go i ciężkiej pracy w kopalni w charakterze skazanego. Jako podstawę prawną swego roszczenia wnioskodawca powołał przepisy <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 § 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 3§1</xLexLink> i następnych w zw. z <xLexLink xArt="art. 11;art. 8" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 11 i art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 lutego 2000r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek <xAnon>J. B.</xAnon>, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa. <xBRx/>W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji podniósł, iż niespełniona została podstawowa przesłanka z <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 9 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, albowiem prawomocnym postanowieniem z dnia 7 lipca 1999r. Sąd Okręgowy w Katowicach odmówił uznania za nieważne orzeczenia Delegatury Komisji Specjalnej w <xAnon>K.</xAnon> z dnia 8 grudnia 1952r., którym <xAnon>J. B.</xAnon> został skazany za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 111;art. 111 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 111§2 kk z 1932r.</xLexLink> na karę 1 roku i 6 miesięcy obozu pracy.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy <xAnon>J. B.</xAnon> wnosząc <xBRx/>o zmianę wyroku przez uwzględnienie wniosku bądź o uchylenie wyroku <xBRx/>i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i podnosząc, iż wnioskodawca uważa, że był represjonowanym przez UB w czasie aresztowania, procesu i pobytu w obozie pracy w <xAnon> Kopalni (...)</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. W sprawie jest niewątpliwym, że wnioskodawca <xAnon>J. B.</xAnon> był skazany orzeczeniem Delegatury Komisji Specjalnej w <xAnon>K.</xAnon> z dnia 8 grudnia 1952r. za popełnienie przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 111;art. 111 § 2" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 111§2 kk z 1932r.</xLexLink> na karę 1 roku i 6 miesięcy obozu pracy oraz, że po zastosowaniu wobec niego amnestii odbył karę w okresie od 9 kwietnia 1952r. do 9 czerwca 1953r.</xText> <xText>Postanowieniem Prezesa Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 sierpnia 1998r. w sprawie II AKo 227/98 uznano w oparciu o §23 ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń, iż skazanie <xAnon>J. B.</xAnon> przez Delegaturę Komisji Specjalnej nastąpiło z przyczyn politycznych albowiem orzeczenie to zapadło w okresie, w którym prawno – karne represje były nie tylko często stosowanym elementem walki z aktywną opozycją polityczną, ale również metodą zastraszenia ogółu społeczeństwa, dotykającą także przypadkowych obywateli.</xText> <xText>Takie ustalenia są niewątpliwie wystarczającymi dla potrzeb emerytalno – rentowych, natomiast są niewystarczające dla uzyskania odszkodowania w trybie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Z literalnego brzmienia art. 1 tej ustawy wynika w sposób jednoznaczny, iż prawo do unieważnienia orzeczeń represjonujących jak i odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną represję karną, przysługuje wyłącznie osobom, których spotkała represja karna z powodu lub w związku z ich działalnością na rzecz odzyskania niepodległości Państwa Polskiego.</xText> <xText>Takie jest ratio legis ustawy. W sprawie <xAnon>J. B.</xAnon> w postępowaniu o unieważnienie orzeczenia Delegatury Komisji Specjalnej w <xAnon>K.</xAnon> z dnia 8 grudnia 1952r. na jego wniosek, zakończonego prawomocnym postanowieniem oddalającym tenże wniosek, ustalono w sposób niewątpliwy, iż czyn mu przypisany nie był związany, ani też nie został popełniony z powodu prowadzonej przez <xAnon>J. B.</xAnon> działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albowiem wnioskodawca takiej działalności nie prowadził, co sam przyznał.</xText> <xText>Jego zachowanie, za które spotkał się z represją karną było jednorazowym przypadkowym czynem umotywowanym poczuciem krzywdy, jakiej doznała jego rodzina na Wschodzie, a nie podjętą świadomie działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nawet wyrażeniem opozycyjnych przekonań.</xText> <xText>Stąd wobec braku spełnienia przesłanek z art. 8 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. niezbędnych dla zasą<xSUPx>dzenia</xSUPx> odszkodowania, wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach należało utrzymać w mocy stosownie do <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437§1 kpk</xLexLink>, albowiem brak jest podstaw do uznania, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa materialnego, bądź uchybień procesowych, mogących mieć wpływ na treść orzeczenia, bądź też poczynił błędne ustalenia faktyczne.</xText> <xText>Orzeczenie o wydatkach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 12 ustawy z 23 lutego 1991r. Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zmianami.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Paweł Węgrzynek

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 100/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Paweł Węgrzynek Sędziowie SSA Barbara Suchowska SSO del. Elżbieta Mieszczańska (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2000r. sprawyJ. B.ur. (...)synaW. - o odszkodowanie - z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 24 lutego 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 350/99 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 2 wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 100/00 UZASADNIENIE Wnioskiem z dnia 4 listopada 1999r.J. B.wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz 45.000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikła z aresztowania go i ciężkiej pracy w kopalni w charakterze skazanego. Jako podstawę prawną swego roszczenia wnioskodawca powołał przepisyart. 3§1i następnych w zw. zart. 11 i art. 8 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 lutego 2000r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosekJ. B., kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa.W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji podniósł, iż niespełniona została podstawowa przesłanka zart. 9 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albowiem prawomocnym postanowieniem z dnia 7 lipca 1999r. Sąd Okręgowy w Katowicach odmówił uznania za nieważne orzeczenia Delegatury Komisji Specjalnej wK.z dnia 8 grudnia 1952r., którymJ. B.został skazany za przestępstwo zart. 111§2 kk z 1932r.na karę 1 roku i 6 miesięcy obozu pracy. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcyJ. B.wnosząco zmianę wyroku przez uwzględnienie wniosku bądź o uchylenie wyrokui przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i podnosząc, iż wnioskodawca uważa, że był represjonowanym przez UB w czasie aresztowania, procesu i pobytu w obozie pracy wKopalni (...). Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. W sprawie jest niewątpliwym, że wnioskodawcaJ. B.był skazany orzeczeniem Delegatury Komisji Specjalnej wK.z dnia 8 grudnia 1952r. za popełnienie przestępstwa zart. 111§2 kk z 1932r.na karę 1 roku i 6 miesięcy obozu pracy oraz, że po zastosowaniu wobec niego amnestii odbył karę w okresie od 9 kwietnia 1952r. do 9 czerwca 1953r. Postanowieniem Prezesa Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 sierpnia 1998r. w sprawie II AKo 227/98 uznano w oparciu o §23 ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń, iż skazanieJ. B.przez Delegaturę Komisji Specjalnej nastąpiło z przyczyn politycznych albowiem orzeczenie to zapadło w okresie, w którym prawno – karne represje były nie tylko często stosowanym elementem walki z aktywną opozycją polityczną, ale również metodą zastraszenia ogółu społeczeństwa, dotykającą także przypadkowych obywateli. Takie ustalenia są niewątpliwie wystarczającymi dla potrzeb emerytalno – rentowych, natomiast są niewystarczające dla uzyskania odszkodowania w trybieustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Z literalnego brzmienia art. 1 tej ustawy wynika w sposób jednoznaczny, iż prawo do unieważnienia orzeczeń represjonujących jak i odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną represję karną, przysługuje wyłącznie osobom, których spotkała represja karna z powodu lub w związku z ich działalnością na rzecz odzyskania niepodległości Państwa Polskiego. Takie jest ratio legis ustawy. W sprawieJ. B.w postępowaniu o unieważnienie orzeczenia Delegatury Komisji Specjalnej wK.z dnia 8 grudnia 1952r. na jego wniosek, zakończonego prawomocnym postanowieniem oddalającym tenże wniosek, ustalono w sposób niewątpliwy, iż czyn mu przypisany nie był związany, ani też nie został popełniony z powodu prowadzonej przezJ. B.działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, albowiem wnioskodawca takiej działalności nie prowadził, co sam przyznał. Jego zachowanie, za które spotkał się z represją karną było jednorazowym przypadkowym czynem umotywowanym poczuciem krzywdy, jakiej doznała jego rodzina na Wschodzie, a nie podjętą świadomie działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nawet wyrażeniem opozycyjnych przekonań. Stąd wobec braku spełnienia przesłanek z art. 8 ust. 1 ustawy z 23 lutego 1991r. niezbędnych dla zasądzeniaodszkodowania, wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach należało utrzymać w mocy stosownie doart. 437§1 kpk, albowiem brak jest podstaw do uznania, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy prawa materialnego, bądź uchybień procesowych, mogących mieć wpływ na treść orzeczenia, bądź też poczynił błędne ustalenia faktyczne. Orzeczenie o wydatkach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 12 ustawy z 23 lutego 1991r. Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zmianami.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000107_2000_Uz_2000-05-25_001

II AKa 107/00

2000-05-25 02:00:00.0 CEST

2013-03-23 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 107/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jan Dybek Sędziowie SSA Marek Michniewski SSA Bożena Brewczyńska (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2000r. sprawy z wniosku 1 K. M. (1) ur. (...) syna K. 2 M. M. ur. (...) syna K. 3 G. A. ur. (...) córki K. 4 W. M. ur. (...) syna K. w przedm

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000107" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 107/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 25 maja 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> <xText>SSA Bożena Brewczyńska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2000r.</xText> <xText>sprawy z wniosku</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText><xAnon>K. M. (1)</xAnon> <xAnon>ur. (...)</xAnon> syna <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText><xAnon>M. M.</xAnon> <xAnon>ur. (...)</xAnon> syna <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText><xAnon>G. A.</xAnon> <xAnon>ur. (...)</xAnon> córki <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">4</xName> <xText><xAnon>W. M.</xAnon> <xAnon>ur. (...)</xAnon> syna <xAnon>K.</xAnon></xText> </xUnit> <xText>w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 18 lutego 2000r. sygn. akt II Ko 179/99</xText> <xText/> <xText>II AKa 107/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 18 lutego 2000r. w sprawie II Ko 179/99 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>K. M. (1)</xAnon>, <xAnon>M. M.</xAnon>, <xAnon>W. M.</xAnon> i <xAnon>G. A.</xAnon> kwoty po 20.000 zł, z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się wyroku, a w pozostałej części wniosek oddalił, obciążając równocześnie kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył Prokurator Okręgowy w Częstochowie. Na zasadzie <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438§2 kpk</xLexLink> wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania wskutek oparcia orzeczenia na częściowych ustaleniach faktycznych, zaniechania ujawnienia zaliczonych do dowodów pism znajdujących się w aktach sprawy oraz inne naruszenia podstawowych zasad procesowych łącznie z odstąpieniem od przytoczenia podstawy prawnej wyroku oraz zaniechaniem jej wyjaśnienia w uzasadnieniu, które to uchybienia mają wpływ na treść zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>W oparciu o powyższy zarzut wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Podniesione w apelacji argumenty muszą być ocenione jako słuszne i trafne.</xText> <xText>Sąd I instancji wydał w przedmiotowej sprawie orzeczenie mimo, iż nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności i to zarówno z grupy okoliczności decydujących <xBRx/>o samej zasadności przyznania wnioskodawcom odszkodowania oraz zadośćuczynienia, jak i z zakresu okoliczności decydujących o wysokości należnych świadczeń.</xText> <xText>Zgodzić się należy ze skarżącym, iż analiza dołączonych do akt dokumentów prowadzi do powstania wątpliwości co do tożsamości osoby <xAnon>K. M. (2)</xAnon>. Ze skróconego odpisu aktu zgonu oraz karty ewidencyjnej repatrianta wynika bowiem, iż <xAnon>K. M. (2)</xAnon> urodził się w 1901r. w Tatarce, natomiast z zaświadczenia archiwalnego (k. 4) i zaświadczenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ZSRR Nr <xAnon> (...)</xAnon> (k. 7) wynika, iż represjonowanym był <xAnon>K. M. (2)</xAnon>, <xAnon>urodzony w (...)</xAnon>r. Sprzeczność w treści tychże dokumentów rodzi wątpliwości w zakresie tego, czy istotnie przedstawione dokumenty dotyczą jednej i tej samej osoby, a więc ojca wnioskodawców.</xText> <xText>Aby zatem można uznać za zasadne roszczenia wnioskodawców i ustalić czy są oni osobami uprawnionymi do wystąpienia z żądaniem odszkodowania przedstawione rozbieżności muszą zostać wyjaśnione w sposób niesporny.</xText> <xText>Konieczne zatem w tym zakresie stanie się szczegółowe przesłuchanie wnioskodawców, a w miarę potrzeby przeprowadzenie też ewentualnie innych zawnioskowanych przez nich dowodów.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, niezbędnym będzie również szczegółowe przesłuchanie wnioskodawców, w tym przede wszystkim <xAnon>G. A.</xAnon>, mającej w chwili aresztowania ojca – 20 lat, na okoliczności związane zarówno <xBRx/>z działalnością <xAnon>K. M. (2)</xAnon> jak i sytuacją majątkową rodziny przed i po aresztowaniu represjonowanego.</xText> <xText>Sposób w jaki nin. postępowaniu sąd I instancji przesłuchał wnioskodawców (k. 38) nie odbierając od nich nawet danych personalnych, rażąco odbiega od reguł postępowania dowodowego.</xText> <xText>Bezspornie zgodzić się należy z wnoszącym apelację, iż zaskarżony wyrok nie powołuje tytułu prawnego zasądzonych od Skarbu Państwa kwot, a ni też nie został prawidłowo uzasadniony. Uchybienia te stanowią naruszenie przepisów postępowania.</xText> <xText>W toku postępowania ponownego, w wypadku ustalenia przez sąd, iż wnioskodawcy są osobami uprawnionymi do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania, sąd orzekający gromadząc, a później analizując materiał dowodowy, winien odnieść się do kwestii spełnienia przesłanej materialno prawnych, określonych w <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 ust. 1;art. 1 ust. 1 lit. b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 ustęp 1 lit. „b”</xLexLink>, ust. z dnia 16 lipca 1998r. (Dz. U. nr 97, poz. 604 z 1998r.) w zw. z <xLexLink xArt="art. 8" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, a także wskazać punkt odniesienia dla ustaleń dokonanych w zakresie wysokości hipotetycznego dochodu, jaki mogło osiągnąć gospodarstwo rolne, należące do <xAnon>K. M. (2)</xAnon> oraz wykazać, w oparciu o jakie przesłanki ustalił wysokość poniesionej szkody.</xText> <xText>Zaprezentowane w tej ostatniej kwestii w uzasadnieniu zapadłego wyroku stanowisko sądu jest wysoce niejasne i nieprzekonywujące.</xText> <xText>Błędny jest również wywód dot. obniżenia odszkodowania z uwagi na to, iż zasądzone jest ono nie na rzecz represjonowanego, a na rzecz osób uprawnionych w myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23.02.1991r.</xText> <xText>Zgodnie z powołanym przepisem, wysokość odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zależna jest od wysokości szkody poniesionej przez osobę represjonowaną, natomiast fakt przejścia uprawnień do dochodzenia odszkodowania na małżonka, dzieci i rodziców (zdanie 2 art. 8 cyt. ustawy) nie daje podstaw do miarkowania (obniżania) wysokości ustalonego odszkodowania.</xText> <xText>W tej sytuacji z uwagi na powyższe wady i uchybienia wydanego orzeczenia oraz wady postępowania, koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jan Dybek

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 107/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 maja 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jan Dybek Sędziowie SSA Marek Michniewski SSA Bożena Brewczyńska (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2000r. sprawy z wniosku 1 K. M. (1)ur. (...)synaK. 2 M. M.ur. (...)synaK. 3 G. A.ur. (...)córkiK. 4 W. M.ur. (...)synaK. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 18 lutego 2000r. sygn. akt II Ko 179/99 II AKa 107/00 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 18 lutego 2000r. w sprawie II Ko 179/99 zasądził od Skarbu Państwa na rzeczK. M. (1),M. M.,W. M.iG. A.kwoty po 20.000 zł, z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się wyroku, a w pozostałej części wniosek oddalił, obciążając równocześnie kosztami postępowania Skarb Państwa. Powyższy wyrok zaskarżył Prokurator Okręgowy w Częstochowie. Na zasadzieart. 438§2 kpkwyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania wskutek oparcia orzeczenia na częściowych ustaleniach faktycznych, zaniechania ujawnienia zaliczonych do dowodów pism znajdujących się w aktach sprawy oraz inne naruszenia podstawowych zasad procesowych łącznie z odstąpieniem od przytoczenia podstawy prawnej wyroku oraz zaniechaniem jej wyjaśnienia w uzasadnieniu, które to uchybienia mają wpływ na treść zaskarżonego wyroku. W oparciu o powyższy zarzut wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Podniesione w apelacji argumenty muszą być ocenione jako słuszne i trafne. Sąd I instancji wydał w przedmiotowej sprawie orzeczenie mimo, iż nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności i to zarówno z grupy okoliczności decydującycho samej zasadności przyznania wnioskodawcom odszkodowania oraz zadośćuczynienia, jak i z zakresu okoliczności decydujących o wysokości należnych świadczeń. Zgodzić się należy ze skarżącym, iż analiza dołączonych do akt dokumentów prowadzi do powstania wątpliwości co do tożsamości osobyK. M. (2). Ze skróconego odpisu aktu zgonu oraz karty ewidencyjnej repatrianta wynika bowiem, iżK. M. (2)urodził się w 1901r. w Tatarce, natomiast z zaświadczenia archiwalnego (k. 4) i zaświadczenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ZSRR Nr(...)(k. 7) wynika, iż represjonowanym byłK. M. (2),urodzony w (...)r. Sprzeczność w treści tychże dokumentów rodzi wątpliwości w zakresie tego, czy istotnie przedstawione dokumenty dotyczą jednej i tej samej osoby, a więc ojca wnioskodawców. Aby zatem można uznać za zasadne roszczenia wnioskodawców i ustalić czy są oni osobami uprawnionymi do wystąpienia z żądaniem odszkodowania przedstawione rozbieżności muszą zostać wyjaśnione w sposób niesporny. Konieczne zatem w tym zakresie stanie się szczegółowe przesłuchanie wnioskodawców, a w miarę potrzeby przeprowadzenie też ewentualnie innych zawnioskowanych przez nich dowodów. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, niezbędnym będzie również szczegółowe przesłuchanie wnioskodawców, w tym przede wszystkimG. A., mającej w chwili aresztowania ojca – 20 lat, na okoliczności związane zarównoz działalnościąK. M. (2)jak i sytuacją majątkową rodziny przed i po aresztowaniu represjonowanego. Sposób w jaki nin. postępowaniu sąd I instancji przesłuchał wnioskodawców (k. 38) nie odbierając od nich nawet danych personalnych, rażąco odbiega od reguł postępowania dowodowego. Bezspornie zgodzić się należy z wnoszącym apelację, iż zaskarżony wyrok nie powołuje tytułu prawnego zasądzonych od Skarbu Państwa kwot, a ni też nie został prawidłowo uzasadniony. Uchybienia te stanowią naruszenie przepisów postępowania. W toku postępowania ponownego, w wypadku ustalenia przez sąd, iż wnioskodawcy są osobami uprawnionymi do dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania, sąd orzekający gromadząc, a później analizując materiał dowodowy, winien odnieść się do kwestii spełnienia przesłanej materialno prawnych, określonych wart. 1 ustęp 1 lit. „b”, ust. z dnia 16 lipca 1998r. (Dz. U. nr 97, poz. 604 z 1998r.) w zw. zart. 8 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a także wskazać punkt odniesienia dla ustaleń dokonanych w zakresie wysokości hipotetycznego dochodu, jaki mogło osiągnąć gospodarstwo rolne, należące doK. M. (2)oraz wykazać, w oparciu o jakie przesłanki ustalił wysokość poniesionej szkody. Zaprezentowane w tej ostatniej kwestii w uzasadnieniu zapadłego wyroku stanowisko sądu jest wysoce niejasne i nieprzekonywujące. Błędny jest również wywód dot. obniżenia odszkodowania z uwagi na to, iż zasądzone jest ono nie na rzecz represjonowanego, a na rzecz osób uprawnionych w myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23.02.1991r. Zgodnie z powołanym przepisem, wysokość odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zależna jest od wysokości szkody poniesionej przez osobę represjonowaną, natomiast fakt przejścia uprawnień do dochodzenia odszkodowania na małżonka, dzieci i rodziców (zdanie 2 art. 8 cyt. ustawy) nie daje podstaw do miarkowania (obniżania) wysokości ustalonego odszkodowania. W tej sytuacji z uwagi na powyższe wady i uchybienia wydanego orzeczenia oraz wady postępowania, koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000124_2000_Uz_2000-06-01_001

II AKa 124/00

2000-06-01 02:00:00.0 CEST

2013-03-19 02:01:06.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 124/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Paweł Węgrzynek Protokolant Ewa Muskietorz - Kuc przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2000r. sprawy W. B. ur. (...) s. S. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgow

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000124" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 124/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 1 czerwca 2000 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Ewa Muskietorz - Kuc</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2000r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>W. B.</xAnon> <xAnon>ur. (...)</xAnon> s. <xAnon>S.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 01 marca 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 377/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>A. R.</xAnon> Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy <xAnon>W. B.</xAnon> w postępowaniu odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 124/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>W. B.</xAnon> wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kwoty 36.7oo zł. tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za uszkodzenie ciała, jakiego doznał w związku z pobiciem go i użyciem broni palnej przez funkcjonariusza M.O. w grudniu 1947r. oraz związanych z tym kosztów.</xText> <xText>Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 1 marca, 2ooor. wniosek powyższy oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, który wyraża się w przyję­ciu tezy, że zgromadzone w niniejszej sprawie materiały nie pozwala­ją na przyjęcie, iż działanie wnioskodawcy <xAnon>W. B.</xAnon> nie miało charakteru prowadzenia walki na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, podczas gdy prawidłowa i całościowa ocena mate­riału dowodowego prowadzi do wniosku, że zachowanie wnioskodawcy było jedną z form walki o niepodległość Państwa Polskiego.</xText> <xText>W oparciu o tak sformułowany zarzut pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, bądź zmianę wyroku.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie, Sąd I instancji poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i zasadnie przyjął, że brak jest podstaw do zasądzenia wobec wnios­kodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 23.o2.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Nie wdając się w merytoryczną ocenę tego, czy działalność wnioskodaw­cy jaką prowadził on w ramach <xAnon> (...)</xAnon> była działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, tak jak podnosi to w apelacji pełnomocnik stwierdzić trzeba, że ustawa z dnia 23.o2.1991r. cytowana wyżej, w oparciu o którą roszczenie wnioskodawcy było rozpatrywane, nie ma na celu doprowadzenia do zadośćuczynie­nia moralnego i materialnego za wszelkie formy represji wobec osób prowadzących działalność niepodległościową.</xText> <xText>Analiza przepisów tej ustawy wskazuje jednoznacznie na to, że jej zakres ograniczony jest do wypadków prawno-karnej represji za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (por. Uchwałę SN z dnia 3.o3.1994r. sygn. I KZP 1/94 OSNKW 1994, z. 3-4 poz. 17).</xText> <xText>Z przeprowadzonych w sprawie dowodów, jednoznacznie wynika, że wobec wnioskodawcy nie toczyło się żadne postępowanie karne, związane z prowadzoną przez niego działalnością polityczną. Nie był on też pozbawiony wolności w związku z takim postępowaniem i dlatego brak jest jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu na jaki wnioskodawca się powołuje.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł, jak w wyroku.</xText> <xText>O kosztach postępowania orzeczono po myśli art. 13 cyt. Ustawy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Ewa Muskietorz - Kuc

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 124/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Paweł Węgrzynek Protokolant Ewa Muskietorz - Kuc przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2000r. sprawyW. B.ur. (...)s.S. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 01 marca 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 377/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa; 3 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.A. R.Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcyW. B.w postępowaniu odwoławczym. II AKa 124/00 UZASADNIENIE WnioskodawcaW. B.wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kwoty 36.7oo zł. tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za uszkodzenie ciała, jakiego doznał w związku z pobiciem go i użyciem broni palnej przez funkcjonariusza M.O. w grudniu 1947r. oraz związanych z tym kosztów. Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 1 marca, 2ooor. wniosek powyższy oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, który wyraża się w przyję­ciu tezy, że zgromadzone w niniejszej sprawie materiały nie pozwala­ją na przyjęcie, iż działanie wnioskodawcyW. B.nie miało charakteru prowadzenia walki na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, podczas gdy prawidłowa i całościowa ocena mate­riału dowodowego prowadzi do wniosku, że zachowanie wnioskodawcy było jedną z form walki o niepodległość Państwa Polskiego. W oparciu o tak sformułowany zarzut pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, bądź zmianę wyroku. Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie, Sąd I instancji poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i zasadnie przyjął, że brak jest podstaw do zasądzenia wobec wnios­kodawcy odszkodowania i zadośćuczynienia w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 23.o2.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nie wdając się w merytoryczną ocenę tego, czy działalność wnioskodaw­cy jaką prowadził on w ramach(...)była działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, tak jak podnosi to w apelacji pełnomocnik stwierdzić trzeba, że ustawa z dnia 23.o2.1991r. cytowana wyżej, w oparciu o którą roszczenie wnioskodawcy było rozpatrywane, nie ma na celu doprowadzenia do zadośćuczynie­nia moralnego i materialnego za wszelkie formy represji wobec osób prowadzących działalność niepodległościową. Analiza przepisów tej ustawy wskazuje jednoznacznie na to, że jej zakres ograniczony jest do wypadków prawno-karnej represji za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (por. Uchwałę SN z dnia 3.o3.1994r. sygn. I KZP 1/94 OSNKW 1994, z. 3-4 poz. 17). Z przeprowadzonych w sprawie dowodów, jednoznacznie wynika, że wobec wnioskodawcy nie toczyło się żadne postępowanie karne, związane z prowadzoną przez niego działalnością polityczną. Nie był on też pozbawiony wolności w związku z takim postępowaniem i dlatego brak jest jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu na jaki wnioskodawca się powołuje. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł, jak w wyroku. O kosztach postępowania orzeczono po myśli art. 13 cyt. Ustawy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000266_2000_Uz_2000-09-28_001

II AKa 266/00

2000-09-28 02:00:00.0 CEST

2013-03-22 02:01:01.0 CET

2013-12-04 17:49:40.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 266/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 września 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Wiesława Gawrońska Sędziowie SSA Jan Dybek SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant Urszula Geilke przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 28 września 2000r. sprawy K. K. i R. K. w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochow

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000266"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 266/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 28 września 2000 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Urszula Geilke</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 września 2000r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>K. K.</xAnon> i <xAnon>R. K.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 01 czerwca 2000r. sygn. akt II Ko 118/99</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie</xText> <xText/> <xText>II AKa 266/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 1 czerwca 2000r. zasądzono do Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>K. K.</xAnon> oraz <xAnon>R. K.</xAnon> po 50.000 zł z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia orzeczenia, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>Z uzasadnienia wyroku wynika, iż kwota ta stanowi rekompensatę za śmierć ojca wnioskodawców <xAnon>P. K.</xAnon>, który będąc zaangażowany w walkę <xBRx/>o niepodległy byt Państwa Polskiego został aresztowany w dniu 27 listopada 1947r. <xBRx/>i w trakcie prowadzonego śledztwa przez funkcjonariuszy byłego Urzędu Bezpieczeństwa poniósł śmierć w dniu 1 grudnia 1947r.</xText> <xText>Powyższy wyrok w całości zaskarżył prokurator, zarzucając obrazę przepisów postępowania karnego, które miały istotny wpływ na treść orzeczenia, a to <xLexLink xArt="art. 92" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 92 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 352" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 352 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 kpk</xLexLink> poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych w sprawie wskutek nie przeprowadzenia w tym również z urzędu niezbędnych dowodów z zeznań ustalonych świadków, jak też <xLexLink xArt="art. 413;art. 413 § 1;art. 413 § 1 pkt. 5;art. 413 § 1 pkt. 6" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 413§1 pkt. 5 i 6 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424§1 i 2 kpk</xLexLink>, polegających na niewskazaniu w ogóle podstawy prawnej wyroku oraz nienależytym uzasadnieniu wyroku i wnosi <xBRx/>o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu <xBRx/>w Częstochowie do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy przepisu <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424§1 pkt. 2 kpk</xLexLink>, albowiem wbrew obowiązkowi wynikającemu z tego przepisu, nie wyjaśnił w uzasadnieniu podstawy prawnej wyroku.</xText> <xText>To uchybienie proceduralne powoduje konieczność uchylenia wyroku <xBRx/>i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Zgodzić się należy również z apelacją prokuratora, iż świadek <xAnon>K. K.</xAnon> została przesłuchana lakonicznie (w porównaniu z zeznaniami jakie złożyła na k. 6 akt G.K.B.Z. sygn. OK. SZ. 5S.2/98), a drugi z wnioskodawców <xAnon>R. K.</xAnon> nie został w ogóle przesłuchany, jednak skoro w rozprawach brał udział prokurator, to przecież mógł świadkowi <xAnon>K. K.</xAnon> zadawać pytania oraz złożyć wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka <xAnon>R. K.</xAnon> oraz innych osób, które mogą mieć informacje na okoliczności związane z aresztowaniem i śmiercią <xAnon>P. K.</xAnon>.</xText> <xText>Indolencja związana ze skromnością materiału dowodowego obciąża też niewątpliwie prokuratora, który – czego nie można pominąć – po zamknięciu przewodu sądowego uznał roszczenia wnioskodawców za zasadne i poparł wniosek, a następnie wywiódł apelację, czym wykazał brak konsekwencji.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy prowadząc postępowanie dowodowe winien wykorzystać akt Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu sygn. OK. SZ. 5S.2/98 i rozpatrzyć możliwość przeprowadzenia dowodów z zeznań dodatkowych świadków, a w przypadku ich śmierci należy odczytać zeznania w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 391;art. 391 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 391§1 kpk</xLexLink> (<xAnon>B. K.</xAnon> – k. 16 i k. 48 – 50 akt G.K.).</xText> <xText>Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wiesława Gawrońska

Renata Kopiec

Urszula Geilke

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 266/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 września 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Wiesława Gawrońska Sędziowie SSA Jan Dybek SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant Urszula Geilke przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 28 września 2000r. sprawyK. K.iR. K.w przedmiocie odszkodowania z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 01 czerwca 2000r. sygn. akt II Ko 118/99 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie II AKa 266/00 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 1 czerwca 2000r. zasądzono do Skarbu Państwa na rzeczK. K.orazR. K.po 50.000 zł z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia orzeczenia, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Z uzasadnienia wyroku wynika, iż kwota ta stanowi rekompensatę za śmierć ojca wnioskodawcówP. K., który będąc zaangażowany w walkęo niepodległy byt Państwa Polskiego został aresztowany w dniu 27 listopada 1947r.i w trakcie prowadzonego śledztwa przez funkcjonariuszy byłego Urzędu Bezpieczeństwa poniósł śmierć w dniu 1 grudnia 1947r. Powyższy wyrok w całości zaskarżył prokurator, zarzucając obrazę przepisów postępowania karnego, które miały istotny wpływ na treść orzeczenia, a toart. 92 kpk,art. 167 kpk,art. 352 kpkiart. 410 kpkpoprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych w sprawie wskutek nie przeprowadzenia w tym również z urzędu niezbędnych dowodów z zeznań ustalonych świadków, jak teżart. 413§1 pkt. 5 i 6 kpkorazart. 424§1 i 2 kpk, polegających na niewskazaniu w ogóle podstawy prawnej wyroku oraz nienależytym uzasadnieniu wyroku i wnosio uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemuw Częstochowie do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy przepisuart. 424§1 pkt. 2 kpk, albowiem wbrew obowiązkowi wynikającemu z tego przepisu, nie wyjaśnił w uzasadnieniu podstawy prawnej wyroku. To uchybienie proceduralne powoduje konieczność uchylenia wyrokui przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania. Zgodzić się należy również z apelacją prokuratora, iż świadekK. K.została przesłuchana lakonicznie (w porównaniu z zeznaniami jakie złożyła na k. 6 akt G.K.B.Z. sygn. OK. SZ. 5S.2/98), a drugi z wnioskodawcówR. K.nie został w ogóle przesłuchany, jednak skoro w rozprawach brał udział prokurator, to przecież mógł świadkowiK. K.zadawać pytania oraz złożyć wniosek o przesłuchanie w charakterze świadkaR. K.oraz innych osób, które mogą mieć informacje na okoliczności związane z aresztowaniem i śmierciąP. K.. Indolencja związana ze skromnością materiału dowodowego obciąża też niewątpliwie prokuratora, który – czego nie można pominąć – po zamknięciu przewodu sądowego uznał roszczenia wnioskodawców za zasadne i poparł wniosek, a następnie wywiódł apelację, czym wykazał brak konsekwencji. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy prowadząc postępowanie dowodowe winien wykorzystać akt Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu sygn. OK. SZ. 5S.2/98 i rozpatrzyć możliwość przeprowadzenia dowodów z zeznań dodatkowych świadków, a w przypadku ich śmierci należy odczytać zeznania w oparciu o przepisart. 391§1 kpk(B. K.– k. 16 i k. 48 – 50 akt G.K.). Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000257_2000_Uz_2000-10-05_001

II AKa 257/00

2000-10-05 02:00:00.0 CEST

2013-03-26 02:01:00.0 CET

2013-08-12 14:27:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 257/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 października 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant Urszula Geilke przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 5 października 2000r. sprawy J. A. (1) w przedmiocie odszkodowania na podstawie ustawy rehabilitacyjnej z 1991r. z powodu apelacji, wniesionej p

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000257" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 257/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 5 października 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Urszula Geilke</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 5 października 2000r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>J. A. (1)</xAnon></xText> <xText>w przedmiocie odszkodowania na podstawie ustawy rehabilitacyjnej z 1991r.</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 01 czerwca 2000r. sygn. akt II Ko 246/99</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok, w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 430" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 430 kpk</xLexLink> także w zakresie dotyczącym <xAnon>Z. Z.</xAnon> i sprawę w całości przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie.</xText> <xText/> <xText>II AKa 257/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 1 czerwca 2000r. oddalono wniosek <xAnon>J. A. (1)</xAnon> oraz <xAnon>Z. Z.</xAnon> o odszkodowanie za represjonowanie matki <xAnon>J. A. (2)</xAnon> przez organa ścigania byłego ZSRR w okresie od 24 kwietnia 1945r. do 5 maja 1955r.</xText> <xText>Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż przeprowadzone przed Sądem postępowanie dowodowe nie dostarczyło podstaw do stwierdzenia, iż represjonowanie było związane z prowadzeniem przez <xAnon>J. A. (2)</xAnon> walki o niepodległy byt Państwa Polskiego.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik <xAnon>J. A. (1)</xAnon>. Apelacja zaskarża wyrok w całości zarzucając:</xText> <xText>- naruszenie przepisu <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2§2 kpk</xLexLink> poprzez wydanie orzeczenia na podstawie ustaleń które nie odpowiadają prawdzie faktycznej, bowiem fakt przynależności <xAnon>J. A. (2)</xAnon> do polskiej partyzantki mogą poświadczyć <xAnon>Z. D.</xAnon> <xBRx/>i <xAnon>S. D.</xAnon></xText> <xText>i wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu <xBRx/>z uwagi na pojawienie się informacji w toku postępowania odwoławczego <xBRx/>o dowodach, które w rozstrzygnięciu sprawy mogą mieć znaczenie.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>W świetle zarzutów naprowadzonych w apelacji uznać należy rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego za przedwczesne i aczkolwiek nie można przypisać temu Sądowi uchybień uzasadniających uchylenie wyroku, to jednak wskazanie w apelacji nowych informacji o dowodach w ramach uprawnień wynikających z <xLexLink xArt="art. 427;art. 427 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 427§3 kpk</xLexLink> powoduje konieczność uchylenia wyroku.</xText> <xText>W apelacji obrońca wskazuje, iż <xAnon>Z. D.</xAnon> oraz <xAnon>S. D.</xAnon> posiadają wiadomości na okoliczność, iż <xAnon>J. A. (2)</xAnon> należała do partyzantki polskiej i to było przyczyną jej aresztowania oraz skazania przez Trybunał Wojskowy Wojsk NKWD. Pełnomocnik akcentuje, iż dopiero po wyroku wnioskodawca uzyskał te wiadomości.</xText> <xText>Wyjaśnienie tej kwestii ma w sprawie znaczenie dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien Sąd Okręgowy poszerzyć postępowanie dowodowe o dodatkowe przesłuchanie w charakterze świadków tych osób, które w sprawie mogą posiadać informacje związane z aresztowaniem i późniejszym skazaniem <xAnon>J. A. (2)</xAnon>.</xText> <xText>Drugi z wnioskodawców występujących w sprawie, a to <xAnon>Z. Z.</xAnon> wprawdzie apelacji nie wniosła i wyrok w tej części uprawomocnił się, jednak i w tym zakresie w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 435 kpk</xLexLink> wyrok należało uchylić, bowiem te same względy, które przemawiają za wnioskodawcą <xAnon>J. A. (1)</xAnon>, przemawiają także za <xAnon>Z. Z.</xAnon>.</xText> <xText>Uzupełnić również należy postępowanie o zażądanie od wnioskodawców <xAnon>J. A. (1)</xAnon> i <xAnon>Z. Z.</xAnon> odpisów aktu urodzenia (w przypadku niemożności uzyskania przedłożenia innego dokumentu) celem wykazania ich uprawnień do występowania w charakterze wnioskodawców.</xText> <xText>Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Urszula Geilke

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 257/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 5 października 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant Urszula Geilke przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 5 października 2000r. sprawyJ. A. (1) w przedmiocie odszkodowania na podstawie ustawy rehabilitacyjnej z 1991r. z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 01 czerwca 2000r. sygn. akt II Ko 246/99 uchyla zaskarżony wyrok, w oparciu o przepisart. 430 kpktakże w zakresie dotyczącymZ. Z.i sprawę w całości przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie. II AKa 257/00 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 1 czerwca 2000r. oddalono wniosekJ. A. (1)orazZ. Z.o odszkodowanie za represjonowanie matkiJ. A. (2)przez organa ścigania byłego ZSRR w okresie od 24 kwietnia 1945r. do 5 maja 1955r. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż przeprowadzone przed Sądem postępowanie dowodowe nie dostarczyło podstaw do stwierdzenia, iż represjonowanie było związane z prowadzeniem przezJ. A. (2)walki o niepodległy byt Państwa Polskiego. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnikJ. A. (1). Apelacja zaskarża wyrok w całości zarzucając: - naruszenie przepisuart. 2§2 kpkpoprzez wydanie orzeczenia na podstawie ustaleń które nie odpowiadają prawdzie faktycznej, bowiem fakt przynależnościJ. A. (2)do polskiej partyzantki mogą poświadczyćZ. D.iS. D. i wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Na rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemuz uwagi na pojawienie się informacji w toku postępowania odwoławczegoo dowodach, które w rozstrzygnięciu sprawy mogą mieć znaczenie. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: W świetle zarzutów naprowadzonych w apelacji uznać należy rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego za przedwczesne i aczkolwiek nie można przypisać temu Sądowi uchybień uzasadniających uchylenie wyroku, to jednak wskazanie w apelacji nowych informacji o dowodach w ramach uprawnień wynikających zart. 427§3 kpkpowoduje konieczność uchylenia wyroku. W apelacji obrońca wskazuje, iżZ. D.orazS. D.posiadają wiadomości na okoliczność, iżJ. A. (2)należała do partyzantki polskiej i to było przyczyną jej aresztowania oraz skazania przez Trybunał Wojskowy Wojsk NKWD. Pełnomocnik akcentuje, iż dopiero po wyroku wnioskodawca uzyskał te wiadomości. Wyjaśnienie tej kwestii ma w sprawie znaczenie dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien Sąd Okręgowy poszerzyć postępowanie dowodowe o dodatkowe przesłuchanie w charakterze świadków tych osób, które w sprawie mogą posiadać informacje związane z aresztowaniem i późniejszym skazaniemJ. A. (2). Drugi z wnioskodawców występujących w sprawie, a toZ. Z.wprawdzie apelacji nie wniosła i wyrok w tej części uprawomocnił się, jednak i w tym zakresie w oparciu o przepisart. 435 kpkwyrok należało uchylić, bowiem te same względy, które przemawiają za wnioskodawcąJ. A. (1), przemawiają także zaZ. Z.. Uzupełnić również należy postępowanie o zażądanie od wnioskodawcówJ. A. (1)iZ. Z.odpisów aktu urodzenia (w przypadku niemożności uzyskania przedłożenia innego dokumentu) celem wykazania ich uprawnień do występowania w charakterze wnioskodawców. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000254_2000_Uz_2000-12-14_001

II AKa 254/00

2000-12-14 01:00:00.0 CET

2013-03-19 02:01:06.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 254/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 grudnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Marek Michniewski Sędziowie SSA Jan Dybek SSA Bożena Brewczyńska (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2000r. sprawy z wniosku R. L. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000254"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 254/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 14 grudnia 2000 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> <xText>SSA Bożena Brewczyńska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2000r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>R. L.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 08 czerwca 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 40/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 254/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawczyni <xAnon>R. L.</xAnon>w lutym 1998r. wystąpiła, do Sądu Okręgowego w Katowicach z wnioskiem o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz kwoty 3oo tys. zł. tytułem odszkodowania za śmierć i represję stosowane przez NKWD wobec jej ojca <xAnon>W. M. ­.</xAnon>tymczasowo aresztowanego w dniu 14 maja 1941r. w <xAnon>miejscowości M.</xAnon>woj. Poleskie przez <xAnon>Zarząd (...)</xAnon>, następnie skazanego na karę 10 lat wychowawczego obozu pracy, a zmarłego w dniu 23 lipca 1943r. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 8 czerwca 2000r. w sprawie XVI1Ko 40/98 powyższy wniosek oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Z orzeczeniem Sądu Okręgowego w Katowicach nie zgodziła się wnioskodawczyni.</xText> <xText>W wywiedzionej apelacji pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżył wyrok w całości, zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych i wniósł o uchy­lenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText xALIGNx="center">Sąd Apelacyjny zważył co następuje:</xText> <xText>Wniesiona apelacja okazała się być całkowicie bezzasadna.</xText> <xText>Sąd orzekający w sposób prawidłowy przeprowadził w nin. sprawie postępowanie, po czym trafnie ustalił, iż braki jest przesłanek z art.8 ust.2a ustawy z dnia 23.o2.1991 r. ze zmianami z dnia 16.07.1998 r. (D.U.nr 97 poz.6o4) o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - do zasądzenia na rzecz wnioskodawczyni odszko­dowania za represje jakie dotknęły jej ojca <xAnon>W. M. ­.</xAnon>. W oparciu o znajdujący się w aktach dokument (k.4) z Biura Infor ­macji i Poszukiwań Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża w sposób niesporny wynika, iż ojciec wnioskodawczyni <xAnon>W. M. ­.</xAnon>zmarł <xAnon>(...)</xAnon>. Aresztowany był on natomiast w dniu 14.05.1941r. przez <xAnon>Zarząd (...)</xAnon>na terenie województwa Polskiego i skazany na karę 10 lat wychowawczego obozu pracy za walkę przeciw rewolucyjnemu ruchowi i szpiegostwo. Tak więc za okres, w którym był on represjonowany przez organy NKWD należy przyjąć okres od l4.o5.1941r. do 23.o7.1943 r.</xText> <xText>Art.8 ust.2a cyt. wyżej ustawy w oparciu o który to przepis wnioskodawczyni dochodzi swoich roszczeń w sposób jednoznaczny okreś­la natomiast, iż uprawnienia do odszkodowania i zadośćuczynienia przewidziane w tym przepisie przysługują osobom represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości w okresie od dnia 1 lipca 1944r. do dnia 31 grudnia 1956 r. Wolą zatem ustawodawcy jest objęcie prawem do domagania się odszkodowa­nia jedynie tych osób, których represje dotknęły nie w każdym cza­sie, a w czasie określonym w nin. ustawie, a więc w okresie między 1 lipca 1944r. a 31 grudnia 1956 r. Skoro ojciec wnioskodawczyni zmarł w dniu 23 lipca1943r<xIx>., </xIx>a więc przed dniem 1 lipca 1944r., obecnie brak jest podstaw do sku­tecznego dochodzenia przez wnioskodawczynię odszkodowania. Wykładnia art.8 ust.2a .ustawy lutowej nie pozostawia w tym zakre­sie żadnych wątpliwości i jest całkowicie oczywista, a dodatkowo można w tym miejscu powołać orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30.09.1998r. (Prokuratura i Prawo 1998/11-12/23 lub przeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11.02.1999r. (II AKo 19/99, publ. OSA 1999/6/49).</xText> <xText>Nie znajdując zatem podstaw do skutecznego zakwestionowania wydanego przez sąd I Instancji orzeczenia i uznając, iż ma ono peł­ne oparcie w obowiązujących przepisach prawa do stosowania których sąd jest zobligowany, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy jako trafny.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Michniewski

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 254/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 grudnia 2000 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Marek Michniewski Sędziowie SSA Jan Dybek SSA Bożena Brewczyńska (spr.) Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2000r. sprawy z wnioskuR. L. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 08 czerwca 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 40/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 254/00 UZASADNIENIE WnioskodawczyniR. L.w lutym 1998r. wystąpiła, do Sądu Okręgowego w Katowicach z wnioskiem o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz kwoty 3oo tys. zł. tytułem odszkodowania za śmierć i represję stosowane przez NKWD wobec jej ojcaW. M. ­.tymczasowo aresztowanego w dniu 14 maja 1941r. wmiejscowości M.woj. Poleskie przezZarząd (...), następnie skazanego na karę 10 lat wychowawczego obozu pracy, a zmarłego w dniu 23 lipca 1943r. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 8 czerwca 2000r. w sprawie XVI1Ko 40/98 powyższy wniosek oddalił, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. Z orzeczeniem Sądu Okręgowego w Katowicach nie zgodziła się wnioskodawczyni. W wywiedzionej apelacji pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżył wyrok w całości, zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych i wniósł o uchy­lenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Wniesiona apelacja okazała się być całkowicie bezzasadna. Sąd orzekający w sposób prawidłowy przeprowadził w nin. sprawie postępowanie, po czym trafnie ustalił, iż braki jest przesłanek z art.8 ust.2a ustawy z dnia 23.o2.1991 r. ze zmianami z dnia 16.07.1998 r. (D.U.nr 97 poz.6o4) o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - do zasądzenia na rzecz wnioskodawczyni odszko­dowania za represje jakie dotknęły jej ojcaW. M. ­.. W oparciu o znajdujący się w aktach dokument (k.4) z Biura Infor ­macji i Poszukiwań Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża w sposób niesporny wynika, iż ojciec wnioskodawczyniW. M. ­.zmarł(...). Aresztowany był on natomiast w dniu 14.05.1941r. przezZarząd (...)na terenie województwa Polskiego i skazany na karę 10 lat wychowawczego obozu pracy za walkę przeciw rewolucyjnemu ruchowi i szpiegostwo. Tak więc za okres, w którym był on represjonowany przez organy NKWD należy przyjąć okres od l4.o5.1941r. do 23.o7.1943 r. Art.8 ust.2a cyt. wyżej ustawy w oparciu o który to przepis wnioskodawczyni dochodzi swoich roszczeń w sposób jednoznaczny okreś­la natomiast, iż uprawnienia do odszkodowania i zadośćuczynienia przewidziane w tym przepisie przysługują osobom represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości w okresie od dnia 1 lipca 1944r. do dnia 31 grudnia 1956 r. Wolą zatem ustawodawcy jest objęcie prawem do domagania się odszkodowa­nia jedynie tych osób, których represje dotknęły nie w każdym cza­sie, a w czasie określonym w nin. ustawie, a więc w okresie między 1 lipca 1944r. a 31 grudnia 1956 r. Skoro ojciec wnioskodawczyni zmarł w dniu 23 lipca1943r.,a więc przed dniem 1 lipca 1944r., obecnie brak jest podstaw do sku­tecznego dochodzenia przez wnioskodawczynię odszkodowania. Wykładnia art.8 ust.2a .ustawy lutowej nie pozostawia w tym zakre­sie żadnych wątpliwości i jest całkowicie oczywista, a dodatkowo można w tym miejscu powołać orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30.09.1998r. (Prokuratura i Prawo 1998/11-12/23 lub przeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11.02.1999r. (II AKo 19/99, publ. OSA 1999/6/49). Nie znajdując zatem podstaw do skutecznego zakwestionowania wydanego przez sąd I Instancji orzeczenia i uznając, iż ma ono peł­ne oparcie w obowiązujących przepisach prawa do stosowania których sąd jest zobligowany, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy jako trafny.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000369_2000_Uz_2001-01-18_001

II AKa 369/00

2001-01-18 01:00:00.0 CET

2013-03-20 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 369/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 stycznia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Stanisław Raszka SSA Bożena Brewczyńska Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2001r. sprawy z wniosku L. O. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000369" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 369/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 18 stycznia 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>L. O.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 06 listopada 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 5/98</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 369/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 6 listopada 2000 r. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>L. O.</xAnon> kwotę 94.400 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części oddalił wniosek wnioskodawcy, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa.</xText> <xText>Sąd I instancji, jak to wynika z pisemnych motywów wyroku uznał za uzasadnione roszczenie wnioskodawcy z tytułu zadośćuczynienia za doznane krzywdy w wysokości 800 złotych za każdy miesiąc pozbawienia wolności, za nie­zasadne zaś roszczenia wykraczające poza tę kwotę oraz z tytułu odszkodowania przyjmując w tym przypadku, że skoro wnioskodawca nie pracował przed aresztowa­niem i pozostawał na utrzymaniu rodziców to odszkodowanie mu się nie należy. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając naruszenie prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust.1 Ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, poprzez nie zasądze­nie odszkodowania za poniesione przez wnioskodawcę szkody z powodu aresztowania i pozbawienia wolności przez okres 118 miesięcy.</xText> <xText>Podnosząc powyższy zarzut pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawcy ponad kwotę uwzględnioną z tytułu zadośćuczynienia, kwoty odszkodowania w wysokości 106.200 złotych.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xText> <xText>Zaskarżony wyrok, niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji, musiał ulec uchyleniu wobec zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w <xLexLink xArt="art. 439;art. 439 § 1;art. 439 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 439 § 1 pkt 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Należy w tym miejscu podkreślić, że postępowanie o odszkodowanie z wniosku <xAnon>L. O.</xAnon> toczy się od czerwca 1993 r. i obecnie po raz drugi już przeprowadzone zostało z oczywistą obrazą przepisów prawa, w tym przypadku <xLexLink xArt="art. 402;art. 402 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 402§ 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie wdając się w merytoryczną ocenę zaskarżonego wyroku wskazać trzeba, że skład orzekający po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania postano­wieniem tutejszego Sądu Apelacyjnego z dnia 2.12.1997 r. sygn. II AKo 135/96, zmieniał się kilkakrotnie, przy czym na rozprawie w dniu 18 października 2000 r. /k. 166 i n./ sąd I instancji, chociaż nie wydał w tym przedmiocie postanowie­nia, to w rzeczywistości jednak przeprowadził postępowanie od początku, sanując niejako zmianę składu. Ujawnił wówczas zgromadzone dokumenty, a także ponownie przesłuchał wnioskodawcę. Przesłuchał również zawnioskowanych świadków <xAnon>K. W. (1)</xAnon> i <xAnon>J. J.</xAnon> pomijając , za zgodą stron, dowód z zeznań świadka <xAnon>F. M.</xAnon>. Przerywając następnie rozprawę zarządził wezwanie świadka <xAnon>K. W. (2)</xAnon> - wskazanego zresztą przez sąd odwoławczy w powołanym wyżej postanowieniu /k. 69/.</xText> <xText>Podjęte natomiast w dalszej kolejności czynności procesowe dokonane zostały z naruszeniem dyrektywy zawartej w <xLexLink xArt="art. 402;art. 402 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 402§ 2 kpk</xLexLink>, bowiem sąd I instancji prowadził rozprawę przerwaną w dalszym ciągu pomimo zmiany składu orzekającego i wydał zaskarżony wyrok z udziałem sędziego, który nie był obecny na całej rozprawie.</xText> <xText>Z protokołu tej rozprawy jednoznacznie wynika, że Sąd Okręgowy nie powtórzył postępowania, a ujawnił jedynie wniosek precyzujący żądania finansowe wnioskodawcy. Dodać też trzeba, że pomimo nie­stawiennictwa wezwanego świadka <xAnon>K. W. (2)</xAnon>, o czym wnioskować można nie tyle z treści protokołu co z faktu, że nie został on przesłuchany, sąd I instancji nie podjął w tej kwestii żadnej decyzji procesowej i przystąpił do odebrania oświadczenia od stron postępowania w przedmiocie dochodzonego przez wnioskodawcę roszczenia.</xText> <xText>W tej sytuacji, wobec jednoznacznego brzmienia <xLexLink xArt="art. 402;art. 402 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 402 § 2 kk</xLexLink>, który nakazuje prowadzić rozprawę przerwaną od początku jeśli skład sądu uległ zmianie, konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd I instancji winien <xUx>niezwłocznie</xUx> przystąpić do merytorycznego rozpoznania niniejszej sprawy, zwłaszcza że dotychczas popełnione błędy formalne w dużej mierze przyczyniły się do nieuzasadnionej przewlekłości postępowania tym bardziej, że szereg istotnych dokumentów zostało już zgromadzonych i dołączonych do akt sprawy.</xText> <xText>Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 369/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 stycznia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Stanisław Raszka SSA Bożena Brewczyńska Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2001r. sprawy z wnioskuL. O. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 06 listopada 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 5/98 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 369/00 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 6 listopada 2000 r. zasądził od Skarbu Państwa na rzeczL. O.kwotę 94.400 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części oddalił wniosek wnioskodawcy, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa. Sąd I instancji, jak to wynika z pisemnych motywów wyroku uznał za uzasadnione roszczenie wnioskodawcy z tytułu zadośćuczynienia za doznane krzywdy w wysokości 800 złotych za każdy miesiąc pozbawienia wolności, za nie­zasadne zaś roszczenia wykraczające poza tę kwotę oraz z tytułu odszkodowania przyjmując w tym przypadku, że skoro wnioskodawca nie pracował przed aresztowa­niem i pozostawał na utrzymaniu rodziców to odszkodowanie mu się nie należy. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając naruszenie prawa materialnego, a toart. 8 ust.1 Ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, poprzez nie zasądze­nie odszkodowania za poniesione przez wnioskodawcę szkody z powodu aresztowania i pozbawienia wolności przez okres 118 miesięcy. Podnosząc powyższy zarzut pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawcy ponad kwotę uwzględnioną z tytułu zadośćuczynienia, kwoty odszkodowania w wysokości 106.200 złotych. Sąd Apelacyjny zważył co następuje : Zaskarżony wyrok, niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji, musiał ulec uchyleniu wobec zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej wart. 439 § 1 pkt 2 kpk. Należy w tym miejscu podkreślić, że postępowanie o odszkodowanie z wnioskuL. O.toczy się od czerwca 1993 r. i obecnie po raz drugi już przeprowadzone zostało z oczywistą obrazą przepisów prawa, w tym przypadkuart. 402§ 2 kpk. Nie wdając się w merytoryczną ocenę zaskarżonego wyroku wskazać trzeba, że skład orzekający po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania postano­wieniem tutejszego Sądu Apelacyjnego z dnia 2.12.1997 r. sygn. II AKo 135/96, zmieniał się kilkakrotnie, przy czym na rozprawie w dniu 18 października 2000 r. /k. 166 i n./ sąd I instancji, chociaż nie wydał w tym przedmiocie postanowie­nia, to w rzeczywistości jednak przeprowadził postępowanie od początku, sanując niejako zmianę składu. Ujawnił wówczas zgromadzone dokumenty, a także ponownie przesłuchał wnioskodawcę. Przesłuchał również zawnioskowanych świadkówK. W. (1)iJ. J.pomijając , za zgodą stron, dowód z zeznań świadkaF. M.. Przerywając następnie rozprawę zarządził wezwanie świadkaK. W. (2)- wskazanego zresztą przez sąd odwoławczy w powołanym wyżej postanowieniu /k. 69/. Podjęte natomiast w dalszej kolejności czynności procesowe dokonane zostały z naruszeniem dyrektywy zawartej wart. 402§ 2 kpk, bowiem sąd I instancji prowadził rozprawę przerwaną w dalszym ciągu pomimo zmiany składu orzekającego i wydał zaskarżony wyrok z udziałem sędziego, który nie był obecny na całej rozprawie. Z protokołu tej rozprawy jednoznacznie wynika, że Sąd Okręgowy nie powtórzył postępowania, a ujawnił jedynie wniosek precyzujący żądania finansowe wnioskodawcy. Dodać też trzeba, że pomimo nie­stawiennictwa wezwanego świadkaK. W. (2), o czym wnioskować można nie tyle z treści protokołu co z faktu, że nie został on przesłuchany, sąd I instancji nie podjął w tej kwestii żadnej decyzji procesowej i przystąpił do odebrania oświadczenia od stron postępowania w przedmiocie dochodzonego przez wnioskodawcę roszczenia. W tej sytuacji, wobec jednoznacznego brzmieniaart. 402 § 2 kk, który nakazuje prowadzić rozprawę przerwaną od początku jeśli skład sądu uległ zmianie, konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. Sąd I instancji winienniezwłocznieprzystąpić do merytorycznego rozpoznania niniejszej sprawy, zwłaszcza że dotychczas popełnione błędy formalne w dużej mierze przyczyniły się do nieuzasadnionej przewlekłości postępowania tym bardziej, że szereg istotnych dokumentów zostało już zgromadzonych i dołączonych do akt sprawy. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000367_2000_Uz_2001-01-25_001

II AKa 367/00

2001-01-25 01:00:00.0 CET

2013-03-20 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 367/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak Sędziowie SSA Barbara Suchowska (spr.) SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2001r. sprawy z wniosku J. D. o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Ok

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2000" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000367"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 367/00</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 25 stycznia 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mariusz Żak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xText> <xText>SSO del. Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>J. D.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 09 listopada 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 85/96</xText> <xText/> <xText>II AKa 367/00</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>J. D.</xAnon> wystąpił z wnioskiem o zasądzanie ha jego rzecz kwoty 199.800 zł. z tytułu odszkodowania i zadośćuczy­nienia za okres pobytu w łagrze oraz przymusowego osiedlenia na <xAnon>S.</xAnon> w okresie od sierpnia 1945r. do grudnia 1955 r., co związane było z wykonaniem kary 1o lat pozbawienia wolności orzeczonej wobec niego wyrokiem Trybunału Wojskowego NKWD z 27 lutego 1946r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 9 listopada 2ooor. zasądził od Skar ­bu Państwa na rzecz <xAnon>J. D.</xAnon>tytułem zadośćuczynienia kwotę 56.600 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części wniosek oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok powyższy zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za jego podstawę i mający wpływ na jego treść, a polegający zdaniem skarżącego na przyjęciu, że <xAnon>J. D.</xAnon> należne jest zadośćuczynienie wyłącznie za okres do. sierpnia 1953 r., a nie w pełnej rozciągłości - do 1955 r., a także iż jako kryterium za miesiąc uwięzienia przyjęto kwotę 589,53 zł.</xText> <xText>Podnosząc ten zarzut pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę orzeczenia i przyznanie wnioskodawcy kwot jakich domagał się on w całości.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że jedynie w części zasługuje ona na uwzględnienie.</xText> <xText>Odnosząc się: kolejno do zarzutów w niej przedstawionych stwierdzić należy, że wyrażony przez sąd I instancji pogląd dot. braku podstaw do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy stosownego odszkodowania, zarów­no za okres obejmujący odbycie kary od sierpnia 1945r. do sierpnia 1953 r., jak też za dalszy czas pobytu na <xAnon>S.</xAnon>, do końca grudnia 1955 r. jest trafny,</xText> <xText>Ze zgromadzonych w sprawie dowodów, w tym również zeznań wniosko­dawcy wynika jednoznacznie, że w okresie - poprzedzającym aresztowanie nie wykonywał on pracy zarobkowej i nie osiągał żadnych dochodów, a jedynie w takim przypadku możliwe jest ścisłe ustalenie szkody materialnej, jaką osoba represjonowana niesłusznie poniosła. Doraźna pomoc wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym należącym do ro­dziców nie daje podstaw do zasądzenia odszkodowania. Brak jest również w sprawie niniejszej przesłanek do uwzględnienia roszczenia wnioskodawcy z tytułu odszkodowania za okres od sierpnia 1953r. do grudnia 1955 r., w którym to czasie został on przymusowo</xText> <xText>osiedlony w wyznaczonej miejscowości. W tym czasie bowiem <xAnon>J. D.</xAnon> pracował i osiągał stałe dochody, którymi swobodnie mógł dysponować i przeznaczać je na własne potrzeby oraz utrzymanie.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał, że rozstrzygnię­cie sądu I instancji w przedmiocie odszkodowania jakiego domagał się wnioskodawca jest prawidłowe.</xText> <xText>Inaczej natomiast sąd odwoławczy ocenił zaskarżone rozstrzygnię­cie w części dot. zasądzonego wnioskodawcy zadośćuczynienia. Wysokość świadczenia z tytułu zadośćuczynienia zależna jest od uznania sądu, który w każdym indywidualnym przypadku musi uwzględ­niać rozmiar krzywd wyrządzonych osobie represjonowanej, dozna­nych przez nią cierpień i dolegliwości fizycznych, rozmiar odby­tej kary i warunki w jakich ją wykonywano oraz szereg innych oko­liczności, wiążących się niejednokrotnie ze szczególnym udręcze­niem osób prześladowanych za działalność niepodległościową.</xText> <xText>Z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, że sąd I instan­cji analizował okoliczności w jakich wnioskodawca odbywał orzeczo­ną" wobec niego karę. Uwzględnił nadto długi okres jego uwięzienia, skrajnie ciężkie warunki w jakich musiał przebywać i rozmiar krzywd jakich doznał.</xText> <xText>Skoro zatem nie ma podstaw, by należną z tego tytułu kwotę po­równywać do jakichkolwiek wskaźników aktualnego wynagrodzenia, czego w zasadzie domaga się autor apelacji, bowiem jedynie względy wyżej podane, a uwzględnione należycie przez Sąd Okręgowy, wyzna­czają ramy zadośćuczynienia uznać należało, że ustalona wysokość tego świadczenia, nie odbiegająca zresztą w istotny sposób do przy­jętej w tego rodzaju sprawach praktyki, jest odpowiednia z tym jed­nak zastrzeżeniem, że z uwagi na popełniony błąd rachunkowy, wymaga­ła ona nieznacznej korekty.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny przyjął bowiem, że należna wnioskodawcy kwota zadośćuczynienia za każdy miesiąc niesłusznie odbytej kary wynosi 600 zł., nie zaś 589 zł.33 gr., tak jak to omyłkowo zapewne usta­lił Sąd Okręgowy. Trudno byłoby bowiem znaleźć argumenty i nie wy­nikają też one z uzasadnienia sądu I instancji, za tak drobiazgowym wyliczeniem rekompensaty za ból, cierpienie i krzywdy , jaką w istocie stanowi zadośćuczynienie.</xText> <xText>Nadto Sąd Apelacyjny, podzielając pogląd wyrażony w apelacji uznał, że zaskarżone rozstrzygnięcie w części oddalającej roszcze­nie o zadośćuczynienie za okres od września 1953r.do końca 1955 r. nie jest prawidłowe.</xText> <xText>Ze zgromadzonych dowodów wynika bowiem, że wnioskodawca po zwol­nieniu <xIx>z </xIx>obozu pracy, co miało miejsce 29.08.1953r. został przymu­sowo osiedlony i zatrudniony.</xText> <xText>Nie mógł w tym czasie w pełni korzystać ze swoich praw, a w szczegól­ności nie mógł zmieniać miejsca pobytu, powrócić do rodziny, zobo­wiązany był do systematycznego zgłaszania się w posterunku NKWD. Warunki w jakich wówczas przebywał były wprawdzie nieporównywalnie lepsze od tych jakie panowały w obozie pracy, jednakże wbrew stano­wisku zajętemu przez Sąd I instancji, które zasadnie zakwestionowano w apelacji, uznać należało, że <xAnon>J. D.</xAnon> poddany był w owym czasie dalszym restrykcjom związanym z wydanym orzeczeniem karnym, Represje stosowane wobec w/wymienionego uzasadniają przyznanie sto­sownego zadośćuczynienia, które jednak winno być określone na po­ziomie niższym niż kwota ustalona za okres odbywania kary.</xText> <xText>Uwzględniając ówczesną sytuację wnioskodawcy Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że odpowiednią rekompensatę będzie stanowiła kwota 3oo zł.za każdy miesiąc przymusowego osiedlenia, które trwało przez okres 28 miesięcy. Łączne zatem zadośćuczynienie winno wynosić 66.000 zł., na co składa się 600 zł.za każdy miesiąc odbytej kary oraz 300 zł.za każdy miesiąc represji stosowanych wobec wnioskodaw­cy po zwolnieniu z obozu odosobnienia, do czasu powrotu do kraju i dlatego też Sąd Apelacyjny podwyższył zasądzone przez Sąd Okręgowy świadczenie należne wnioskodawcy od Skarbu Państwa do podanej wyżej kwoty.</xText> <xText>Kosztami postępowania odwoławczego po myśli art.13 Ustawy z dnia 23.02.1991 r, (z późn. zmianami) o uznaniu za nieważne orzeczeń wyda­nych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległe­go bytu Państwa Polskiego, obciążono Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Żak

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 367/00 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 25 stycznia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mariusz Żak Sędziowie SSA Barbara Suchowska (spr.) SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2001r. sprawy z wnioskuJ. D. o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 09 listopada 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 85/96 II AKa 367/00 UZASADNIENIE WnioskodawcaJ. D.wystąpił z wnioskiem o zasądzanie ha jego rzecz kwoty 199.800 zł. z tytułu odszkodowania i zadośćuczy­nienia za okres pobytu w łagrze oraz przymusowego osiedlenia naS.w okresie od sierpnia 1945r. do grudnia 1955 r., co związane było z wykonaniem kary 1o lat pozbawienia wolności orzeczonej wobec niego wyrokiem Trybunału Wojskowego NKWD z 27 lutego 1946r. Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 9 listopada 2ooor. zasądził od Skar ­bu Państwa na rzeczJ. D.tytułem zadośćuczynienia kwotę 56.600 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku, zaś w pozostałej części wniosek oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Wyrok powyższy zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za jego podstawę i mający wpływ na jego treść, a polegający zdaniem skarżącego na przyjęciu, żeJ. D.należne jest zadośćuczynienie wyłącznie za okres do. sierpnia 1953 r., a nie w pełnej rozciągłości - do 1955 r., a także iż jako kryterium za miesiąc uwięzienia przyjęto kwotę 589,53 zł. Podnosząc ten zarzut pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę orzeczenia i przyznanie wnioskodawcy kwot jakich domagał się on w całości. Sąd Apelacyjny, w wyniku rozpoznania złożonej apelacji uznał, że jedynie w części zasługuje ona na uwzględnienie. Odnosząc się: kolejno do zarzutów w niej przedstawionych stwierdzić należy, że wyrażony przez sąd I instancji pogląd dot. braku podstaw do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy stosownego odszkodowania, zarów­no za okres obejmujący odbycie kary od sierpnia 1945r. do sierpnia 1953 r., jak też za dalszy czas pobytu naS., do końca grudnia 1955 r. jest trafny, Ze zgromadzonych w sprawie dowodów, w tym również zeznań wniosko­dawcy wynika jednoznacznie, że w okresie - poprzedzającym aresztowanie nie wykonywał on pracy zarobkowej i nie osiągał żadnych dochodów, a jedynie w takim przypadku możliwe jest ścisłe ustalenie szkody materialnej, jaką osoba represjonowana niesłusznie poniosła. Doraźna pomoc wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym należącym do ro­dziców nie daje podstaw do zasądzenia odszkodowania. Brak jest również w sprawie niniejszej przesłanek do uwzględnienia roszczenia wnioskodawcy z tytułu odszkodowania za okres od sierpnia 1953r. do grudnia 1955 r., w którym to czasie został on przymusowo osiedlony w wyznaczonej miejscowości. W tym czasie bowiemJ. D.pracował i osiągał stałe dochody, którymi swobodnie mógł dysponować i przeznaczać je na własne potrzeby oraz utrzymanie. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał, że rozstrzygnię­cie sądu I instancji w przedmiocie odszkodowania jakiego domagał się wnioskodawca jest prawidłowe. Inaczej natomiast sąd odwoławczy ocenił zaskarżone rozstrzygnię­cie w części dot. zasądzonego wnioskodawcy zadośćuczynienia. Wysokość świadczenia z tytułu zadośćuczynienia zależna jest od uznania sądu, który w każdym indywidualnym przypadku musi uwzględ­niać rozmiar krzywd wyrządzonych osobie represjonowanej, dozna­nych przez nią cierpień i dolegliwości fizycznych, rozmiar odby­tej kary i warunki w jakich ją wykonywano oraz szereg innych oko­liczności, wiążących się niejednokrotnie ze szczególnym udręcze­niem osób prześladowanych za działalność niepodległościową. Z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wynika, że sąd I instan­cji analizował okoliczności w jakich wnioskodawca odbywał orzeczo­ną" wobec niego karę. Uwzględnił nadto długi okres jego uwięzienia, skrajnie ciężkie warunki w jakich musiał przebywać i rozmiar krzywd jakich doznał. Skoro zatem nie ma podstaw, by należną z tego tytułu kwotę po­równywać do jakichkolwiek wskaźników aktualnego wynagrodzenia, czego w zasadzie domaga się autor apelacji, bowiem jedynie względy wyżej podane, a uwzględnione należycie przez Sąd Okręgowy, wyzna­czają ramy zadośćuczynienia uznać należało, że ustalona wysokość tego świadczenia, nie odbiegająca zresztą w istotny sposób do przy­jętej w tego rodzaju sprawach praktyki, jest odpowiednia z tym jed­nak zastrzeżeniem, że z uwagi na popełniony błąd rachunkowy, wymaga­ła ona nieznacznej korekty. Sąd Apelacyjny przyjął bowiem, że należna wnioskodawcy kwota zadośćuczynienia za każdy miesiąc niesłusznie odbytej kary wynosi 600 zł., nie zaś 589 zł.33 gr., tak jak to omyłkowo zapewne usta­lił Sąd Okręgowy. Trudno byłoby bowiem znaleźć argumenty i nie wy­nikają też one z uzasadnienia sądu I instancji, za tak drobiazgowym wyliczeniem rekompensaty za ból, cierpienie i krzywdy , jaką w istocie stanowi zadośćuczynienie. Nadto Sąd Apelacyjny, podzielając pogląd wyrażony w apelacji uznał, że zaskarżone rozstrzygnięcie w części oddalającej roszcze­nie o zadośćuczynienie za okres od września 1953r.do końca 1955 r. nie jest prawidłowe. Ze zgromadzonych dowodów wynika bowiem, że wnioskodawca po zwol­nieniuzobozu pracy, co miało miejsce 29.08.1953r. został przymu­sowo osiedlony i zatrudniony. Nie mógł w tym czasie w pełni korzystać ze swoich praw, a w szczegól­ności nie mógł zmieniać miejsca pobytu, powrócić do rodziny, zobo­wiązany był do systematycznego zgłaszania się w posterunku NKWD. Warunki w jakich wówczas przebywał były wprawdzie nieporównywalnie lepsze od tych jakie panowały w obozie pracy, jednakże wbrew stano­wisku zajętemu przez Sąd I instancji, które zasadnie zakwestionowano w apelacji, uznać należało, żeJ. D.poddany był w owym czasie dalszym restrykcjom związanym z wydanym orzeczeniem karnym, Represje stosowane wobec w/wymienionego uzasadniają przyznanie sto­sownego zadośćuczynienia, które jednak winno być określone na po­ziomie niższym niż kwota ustalona za okres odbywania kary. Uwzględniając ówczesną sytuację wnioskodawcy Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że odpowiednią rekompensatę będzie stanowiła kwota 3oo zł.za każdy miesiąc przymusowego osiedlenia, które trwało przez okres 28 miesięcy. Łączne zatem zadośćuczynienie winno wynosić 66.000 zł., na co składa się 600 zł.za każdy miesiąc odbytej kary oraz 300 zł.za każdy miesiąc represji stosowanych wobec wnioskodaw­cy po zwolnieniu z obozu odosobnienia, do czasu powrotu do kraju i dlatego też Sąd Apelacyjny podwyższył zasądzone przez Sąd Okręgowy świadczenie należne wnioskodawcy od Skarbu Państwa do podanej wyżej kwoty. Kosztami postępowania odwoławczego po myśli art.13 Ustawy z dnia 23.02.1991 r, (z późn. zmianami) o uznaniu za nieważne orzeczeń wyda­nych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległe­go bytu Państwa Polskiego, obciążono Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000071_2001_Uz_2001-03-22_001

II AKa 71/01

2001-03-22 01:00:00.0 CET

2013-03-07 02:01:01.0 CET

2014-07-23 08:38:43.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 71/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 marca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Sędziowie SA Jan Dybek SO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Barbara Oleś przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2001r. sprawy z wniosku L. P. , T. P. i T. Z. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców od wyroku Sądu Okr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000071" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 71/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 marca 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Jan Dybek</xText> <xText>SO del. Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Oleś</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>L.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>, <xAnon>T. P.</xAnon> i <xAnon>T. Z.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 14 grudnia 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 291/96</xText> <xText/> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok a kosztami postępowania odwoławczego obciążą Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText><xBx>II AKa 71/01</xBx></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sad Okręgowy w Katowicach, postanowieniem z dnia 14.12.2000 r. sygn. XVI1 Ko 291/96 oddalił wniosek <xAnon>L.</xAnon> <xAnon>P.</xAnon>, <xAnon>T. Z.</xAnon> i <xAnon>T. P.</xAnon> o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represjonowanie <xAnon>C. P.</xAnon> w latach 1948-1957 przez władze b. ZSRR.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawców zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niewzięciu pod uwagę wszystkich okolicz­ności sprawy, a przede wszystkim faktu, iż <xAnon>C. P.</xAnon> został aresztowany, a następnie skazany z powodu przynależności do Armii Krajowej.</xText> <xText>W oparciu o ten zarzut apelacja wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i uznanie wniosku, względnie o przekazanie sprawy do ponow­nego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał apelację za całkowicie bezzasadną.</xText> <xText>Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy zebranego w sprawie ma­teriału dowodowego i trafnie ustalił, że brak jest przesłanek do zasądzenia na rzecz wnioskodawców żądanego w trybie ustawy z dnia 23-11.1991 r. o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego odszkodowania.</xText> <xText>Zasądzenie odszkodowania w oparciu o cyt. ustawę warunkowane jest udowodnieniem związku zachodzącego pomiędzy wykazywaną szkodą lub krzywdą a orzeczeniem, którego nieważność została stwierdzona lub takiego związku z represjami, jakie osobę tę spotkały ze strony radzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organów pozasądowych w warunkach, o których mowa w ust.2 a i 2b art.8 ustawy lutowej. Ten związek musi być udowodniony, nie może opierać się jedynie na domniemaniu, przy tym ciężar dowodu (lub co najmniej inicjatywy dowodowej) spoczywa na wnioskodawcy,(Por. wyrok SA Wroc ­ław II AKa 69/99 OSA 1999/4/35).</xText> <xText>Dostarczone przez wnioskodawców dokumenty stanowią jedynie nikłą poszlakę, iż represje z jakimi zetknął się <xAnon>C. P.</xAnon> związane były z jego wcześniejszą przynależnością do Armii Krajowej i w ża­den sposób, jak trafnie zauważył Sąd I instancji, nie stanowią przekonującego dowodu .6 istnieniu tegoż związku.</xText> <xText>Niezależnie jednak od powyższego należy zauważyć, iż zgodnie z art.8 ust 2b ustawy lutowej, nawet gdyby przyjąć, że związek taki istniał, to działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, o której mowa w ust. 2a musiała mieć miejsce w okresie od l7.IX.1939r. do 5.11.1946 r., bowiem wolą ustawodawcy była realizacja roszczeń odszkodowawczych za działalność osób repre­sjonowanych na wschód od linii Curzona, jedynie w tym wąskim przedziale czasowym.</xText> <xText>Skoro więc <xAnon>C. P.</xAnon> aresztowany został dopiero 6 sierp­nia 1948 r., przeto także i ta, wymieniona wyżej przesłanka nie jest spełniona, stąd też wyrok Sądu I instancji należało utrzymać w mocy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Barbara Oleś

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 71/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 marca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Sędziowie SA Jan Dybek SO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Barbara Oleś przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2001r. sprawy z wnioskuL.P.,T. P.iT. Z. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 14 grudnia 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 291/96 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok a kosztami postępowania odwoławczego obciążą Skarb Państwa. II AKa 71/01 UZASADNIENIE Sad Okręgowy w Katowicach, postanowieniem z dnia 14.12.2000 r. sygn. XVI1 Ko 291/96 oddalił wniosekL.P.,T. Z.iT. P.o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represjonowanieC. P.w latach 1948-1957 przez władze b. ZSRR. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawców zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na niewzięciu pod uwagę wszystkich okolicz­ności sprawy, a przede wszystkim faktu, iżC. P.został aresztowany, a następnie skazany z powodu przynależności do Armii Krajowej. W oparciu o ten zarzut apelacja wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i uznanie wniosku, względnie o przekazanie sprawy do ponow­nego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny uznał apelację za całkowicie bezzasadną. Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy zebranego w sprawie ma­teriału dowodowego i trafnie ustalił, że brak jest przesłanek do zasądzenia na rzecz wnioskodawców żądanego w trybie ustawy z dnia 23-11.1991 r. o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego odszkodowania. Zasądzenie odszkodowania w oparciu o cyt. ustawę warunkowane jest udowodnieniem związku zachodzącego pomiędzy wykazywaną szkodą lub krzywdą a orzeczeniem, którego nieważność została stwierdzona lub takiego związku z represjami, jakie osobę tę spotkały ze strony radzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organów pozasądowych w warunkach, o których mowa w ust.2 a i 2b art.8 ustawy lutowej. Ten związek musi być udowodniony, nie może opierać się jedynie na domniemaniu, przy tym ciężar dowodu (lub co najmniej inicjatywy dowodowej) spoczywa na wnioskodawcy,(Por. wyrok SA Wroc ­ław II AKa 69/99 OSA 1999/4/35). Dostarczone przez wnioskodawców dokumenty stanowią jedynie nikłą poszlakę, iż represje z jakimi zetknął sięC. P.związane były z jego wcześniejszą przynależnością do Armii Krajowej i w ża­den sposób, jak trafnie zauważył Sąd I instancji, nie stanowią przekonującego dowodu .6 istnieniu tegoż związku. Niezależnie jednak od powyższego należy zauważyć, iż zgodnie z art.8 ust 2b ustawy lutowej, nawet gdyby przyjąć, że związek taki istniał, to działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, o której mowa w ust. 2a musiała mieć miejsce w okresie od l7.IX.1939r. do 5.11.1946 r., bowiem wolą ustawodawcy była realizacja roszczeń odszkodowawczych za działalność osób repre­sjonowanych na wschód od linii Curzona, jedynie w tym wąskim przedziale czasowym. Skoro więcC. P.aresztowany został dopiero 6 sierp­nia 1948 r., przeto także i ta, wymieniona wyżej przesłanka nie jest spełniona, stąd też wyrok Sądu I instancji należało utrzymać w mocy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000087_2001_Uz_2001-03-22_001

II AKa 87/01

2001-03-22 01:00:00.0 CET

2013-03-08 02:01:01.0 CET

2014-07-23 08:39:19.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 87/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 marca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SA Jan Dybek (spr.) SO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Barbara Oleś przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2001r. sprawy z wniosku J. T. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowic

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000087"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 87/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 22 marca 2001 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SO del. Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Barbara Oleś</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>J. T.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 11 stycznia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 281/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obciążą Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 87/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>J. T.</xAnon> wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz odszkodowania <xBRx/>i zadośćuczynienia za okres od 4 kwietnia 1940r. do lipca 1943 za represjonowanie przez władze radzieckie. Sąd Okręgowy żądanie to oddalił.</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy domaga się zmiany zaskarżonego wyroku <xBRx/>i orzeczenia co do istoty sprawy zgodnie z żądaniem pozwu lub uchylenia tegoż wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu podnosi <xBRx/>w szczególności, że sąd I instancji dokonał błędnej interpretacji art. 8 ust. 2a oraz <xBRx/>2b ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34) zwanej dalej ustawą lutową jako, że wywiezienie <xAnon>J. T.</xAnon> do Kazachstanu nastąpiło z uwagi na działalność konspiracyjną szwagra, który został rozstrzelany.</xText> <xText>Sąd odwoławczy zważył: Apelacja nie jest zasadna. Z ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd merytoryczny, opartych na zeznaniach <xAnon>J. T.</xAnon>jako świadka, nie kwestionowanych zresztą przez strony procesowe wynika, że w kwietniu 1940r. mając 15 lat wraz z siostrą i rodzicami został deportowany przez władze byłego ZSRR ze <xAnon>S.</xAnon>do Kazachstanu. Tam w sierpniu 1943r. zgłosił się do Wojska Polskiego. Ani on, ani też jego ojciec przed deportacją nie prowadzili działalności politycznej. Należy w związku z tym stwierdzić, iż stanowisko prawne wyrażone przez Sąd Okręgowy jest trafne. Po pierwsze dlatego, że art. 8 ust. 2a i 2b ustawy lutowej w brzmieniu znowelizowanym <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19981170756" xTitle="Ustawa z dnia 18 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz o zmianie niektórych ustaw" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 117, poz. 756">ustawą z 18 lipca 1998r.</xLexLink> (Dz. U. Nr 97, poz. 604) stanowiącym podstawę żądanego odszkodowania dotyczy osób represjonowanych od 1 lipca 1944r. W tym czasie wnioskodawca był już w Wojsku Polskim a zatem nie był represjonowany. Po wtóre <xAnon>J. T.</xAnon>co sam przyznał ani też jego ojciec nie prowadzili działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nie ma tu więc związku z faktem rozstrzelania szwagra wnioskodawcy we <xAnon>L.</xAnon>w 1940r. w wykonaniu wyroku Sądu Najwyższego byłego ZSRR, jest zaś rzeczą znana powszechnie, iż masowa deportacja ludności polskiej ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej Polskiej w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, <xBRx/>w głąb byłego Związku Radzieckiego była akcją zorganizowaną przez jego organy. <xBRx/>Z tych powodów orzec należało jak we wstępie wyroku. O kosztach sądowych postanowiono w myśl art. 13 ustawy lutowej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Barbara Oleś

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 87/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 marca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SA Jan Dybek (spr.) SO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Barbara Oleś przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2001r. sprawy z wnioskuJ. T. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 stycznia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 281/98 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 2 obciążą Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego. II AKa 87/01 UZASADNIENIE J. T.wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz odszkodowaniai zadośćuczynienia za okres od 4 kwietnia 1940r. do lipca 1943 za represjonowanie przez władze radzieckie. Sąd Okręgowy żądanie to oddalił. Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy domaga się zmiany zaskarżonego wyrokui orzeczenia co do istoty sprawy zgodnie z żądaniem pozwu lub uchylenia tegoż wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu podnosiw szczególności, że sąd I instancji dokonał błędnej interpretacji art. 8 ust. 2a oraz2b ustawy z 23.02.1991r. (Dz. U. Nr 34) zwanej dalej ustawą lutową jako, że wywiezienieJ. T.do Kazachstanu nastąpiło z uwagi na działalność konspiracyjną szwagra, który został rozstrzelany. Sąd odwoławczy zważył: Apelacja nie jest zasadna. Z ustaleń faktycznych dokonanych przez sąd merytoryczny, opartych na zeznaniachJ. T.jako świadka, nie kwestionowanych zresztą przez strony procesowe wynika, że w kwietniu 1940r. mając 15 lat wraz z siostrą i rodzicami został deportowany przez władze byłego ZSRR zeS.do Kazachstanu. Tam w sierpniu 1943r. zgłosił się do Wojska Polskiego. Ani on, ani też jego ojciec przed deportacją nie prowadzili działalności politycznej. Należy w związku z tym stwierdzić, iż stanowisko prawne wyrażone przez Sąd Okręgowy jest trafne. Po pierwsze dlatego, że art. 8 ust. 2a i 2b ustawy lutowej w brzmieniu znowelizowanymustawą z 18 lipca 1998r.(Dz. U. Nr 97, poz. 604) stanowiącym podstawę żądanego odszkodowania dotyczy osób represjonowanych od 1 lipca 1944r. W tym czasie wnioskodawca był już w Wojsku Polskim a zatem nie był represjonowany. Po wtóreJ. T.co sam przyznał ani też jego ojciec nie prowadzili działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nie ma tu więc związku z faktem rozstrzelania szwagra wnioskodawcy weL.w 1940r. w wykonaniu wyroku Sądu Najwyższego byłego ZSRR, jest zaś rzeczą znana powszechnie, iż masowa deportacja ludności polskiej ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej Polskiej w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim,w głąb byłego Związku Radzieckiego była akcją zorganizowaną przez jego organy.Z tych powodów orzec należało jak we wstępie wyroku. O kosztach sądowych postanowiono w myśl art. 13 ustawy lutowej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000001006_II_AKa_000082_2001_Uz_2001-03-29_001

II AKa 82/01

2001-03-29 02:00:00.0 CEST

2017-02-10 18:15:30.0 CET

2017-05-02 07:03:17.0 CEST

15100000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt ii AKa 82/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 marca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący:SSA Rafał Malarski Sędziowie: SA Waldemar Płóciennik SA Andrzej Czarnota (spr.) Protokolant: Jolanta Łuszczyńska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Gertrudy Wiśniewskiej po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2001 r. sprawy T. K. (1) oskarżonego z art.156 § 1 pkt 2 kk w zw.z art. 31 § 2 kk i art 64 § 2 kk na skutek apelacji wn

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Jolanta Łuszczyńska" xPublisher="jluszczynska" xEditorFullName="Jolanta Łuszczyńska" xEditor="jluszczynska" xVersion="1.0" xLang="PL" xFromPg="1" xToPage="7" xFlag="published" xVolType="15/100000/0001006/AKa" xYear="2001" xVolNmbr="000082" xDocType="Uz" xml:space="preserve"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt ii AKa <xBx>82/01</xBx></xText> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 29 marca 2001 r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący:SSA Rafał Malarski</xText> <xText>Sędziowie: SA Waldemar Płóciennik</xText> <xText>SA Andrzej Czarnota (spr.)</xText> <xText>Protokolant: Jolanta Łuszczyńska</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Gertrudy Wiśniewskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2001 r. sprawy <xAnon>T. K. (1)</xAnon></xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.156 § 1 pkt 2 kk</xLexLink> w zw.z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31 § 2 kk</xLexLink> i art</xText> <xText>64 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§ 2 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 12 grudnia 2000 r. sygn.akt III K 147/00</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. <xAnon>M. G.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> kwotę 500 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu przed Sądem Apelacyjnym;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>zwalnia oskarżonego <xAnon>T. K. (1)</xAnon> w całości od</xText> </xUnit> <xText>ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xIsTitle="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy n dnia 12 grudnia 2000 r. w spra­wie sygn. akt III K 147/00 <xAnon>T. K. (1)</xAnon> został uznany za winnego tego, że w dniu 30 maja 2000r w <xAnon>C.</xAnon> mając ograniczoną w stopniu znacznym zdol­ność rozumienia znaczenia czynu i pokierowania swym postępowaniem z po­wodu zespołu psychoorgranicznego oraz zespołu zależności alkoholowej oraz przed upływem 5 lat od odbycia w okresach od 13 kwietnia 1993r do 14 czerw­ca 1995r części kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyro­kiem Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy z dnia 29 grudnia 1993r sygn. akt III K 170/93 za czyn a <xLexLink xArt="art. 1;art. 1;art. 1 § 1 d" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 1 1 § 1 d</xLexLink> lek. w zw. z <xLexLink xArt="art. 148;art. 148 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 148 §1 dkk</xLexLink>. w zw. z <xLexLink xArt="art. 60;art. 60 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 60 §1 dkk</xLexLink>. Uderzył nożem w plecy <xAnon>W. F.</xAnon>, czym spowodował u mego ciężkie uszkodzenie ciała realnie zagrażające życiu w postaci rany ciętej okolicy lędźwiowej lewej z przecięciem lewej nerki i mięśni przykręgosłupowych oraz masywnego krwawienia z lewej nerki tj. popełnienia czynu z <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 §1 pkt 2 kk</xLexLink>. w zw. z <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31 §2</xLexLink> z 64 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§2kk</xLexLink>.i za to na podstawie <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 §1 pkt 2 kk</xLexLink>. wy­mierzono mu karę 2 / dwóch / lat pozbawienia 95wolności.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 95;art. 95 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 95§1 kk</xLexLink>. orzeczono umieszczenie oskarżonego w zakła­dzie karnym stosującym szczególne środki lecznicze.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 63;art. 63 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63§1 kk</xLexLink>. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolno­ści zaliczono oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania za sprawie od 30 maja 2000 roku.</xText> <xText>Nadto wyrok zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów sądowych.</xText> <xText>Powyższy <xIx>wyrok</xIx> w części dotyczącej wymierzonej oskarżonemu kary zaskarżył obrońca <xAnon>T. K. (1)</xAnon> w związku z powyższym wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary' w najniższym ustawowym wymiarze oraz o zwolnienie oskarżonego od ponosze­nia kosztów związanych z postępowaniem odwoławczym ze względu na jego trudną sytuację materialną.</xText> <xText>W uzasadnieniu obrońca stwierdził, iż zdaniem oskarżonego wymierzona Mu kara jest rażąco niewspółmierna albowiem Sąd orzekający niedostatecznie wyjaśnił kwestię związaną, z zachowaniem się względem oskarżonego p. <xAnon>W. F.</xAnon> (gdyż to właśnie zachowanie pokrzywdzonego miało sprowo­kować oskarżonego do działania, które było przedmiotem rozstrzygnięcia), nad­to zdaniem obrońcy Sąd Okręgowy nie odniósł się do kwestii zachowania oskarżonego po zajściu a mianowicie do faktu, że to właśnie na skutek jego interwencji oskarżonego u sąsiadów p. <xAnon>G.</xAnon> zostało wezwane pogotowie, co umożliwiło natychmiastową, akcję ratunkowa i zapobiegło wykrwawieniu po­krzywdzonego, jak również w ocenie skarżącego fakt, że oskarżony od wielu lat leczył się psychiatrycznie a w trakcie popełnienia czynu miał ograniczoną w</xText> <xText>znacznym stopniu zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem winno skutkować, złagodzeniem kary w znacznie większym zakresie niż uczynił to Sąd Okręgowy w wyroku.</xText> <xText xALIGNx="center">Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xText> <xText>Apelacja obrońcy oskarżonego <xAnon>T. K. (1)</xAnon> jako nie zasadna na- uwzględnienie nie zasługiwała.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sposób prawidłowy przeprowadził prze­wód sądowy, gromadząc materiał dowodowy pozwalający na merytoryczne za­łatwienie sprawy. Ustalenia faktyczne Sądu nie wykraczają poza granice swo­bodnej oceny dowodów, poczynione zostały na podstawie analizy przeprowa­dzonych dowodów, których ocena nie wykazała błędów natury faktycznej czy też logicznej, zgodna była ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, znaj dując odzwierciedlenie w uzasadnieniu orzeczenia.</xText> <xText>W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał natomiast, jakie fakty uznał za udo­wodnione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowo­dów przeciwnych, a następnie wskazał - zdaniem Sądu odwoławczego prawi­dłowe- wnioski, jakie wyprowadził z dokonanych ustaleń tak w zakresie spraw­stwa oskarżonego w popełnieniu przypisanego mu czynu jak i przyjętej kwalifi­kacji prawnej .</xText> <xText>Skarżący nie kwestionuje w ogóle poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń w zakresie przebiegu zdarzeń, a uzasadnienie wyroku jest wyczerpujące i sprawia, iż nie zachodzi potrzeba uzupełnienia lub poszerzenia zaprezentowanej przez Sąd orzekający merytorycznej argumentacji. Jedynie należy przypomnieć, iż wyjaśnienia oskarżonego oraz opinie biegłych a także dowody ujawnione na rozprawie w postaci zeznań świadków dokładnie opisywały przebieg zdarzeń, wskazując, na czym polegało przestępcze postępowanie <xAnon>T. K. (1)</xAnon> i jakie czynności konkretnie wykonywał.</xText> <xText>Odnosząc się bezpośrednio do zarzutu podniesionego przez skarżącego, zda­niem Sądu Odwoławczego, orzeczona wobec niego kara bezwzględna pozba­wienia wolności nie może być oceniana w kategoriach „ rażącej niewspółmierności".</xText> <xText>Zarzut rażącej niewspółmiemości kary jako zarzut z kategorii ocen można za­sadnie podnosić, gdy kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego za­grożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym od­czuciu jest karą niesprawiedliwą.</xText> <xText>„Rażąca niewspółmiemość kary", o której mowa w <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 4 kpk</xLexLink> zachodzi więc wówczas tylko, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powin­ny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziła­by wyraźna różnica pomiędzy karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji od­woławczej w następstwie prawidłowego zastosowama dyrektyw wymiaru kary</xText> <xText>wskazanych w <xLexLink xArt="art. 53" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.53 kk</xLexLink>. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, a więc nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach wy­miaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymie­rzoną nazwać można byłaby również w potocznym znaczeniu tego słowa „ ra­żąco niewspółmierną", to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaak­ceptować. Rażąca niewspółmiemość kar zachodzi również wtedy, gdy suma zastosowanych kar za przypisane przestępstwo nie uwzględnia należycie stop­nia społecznej szkodliwości oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu ka­ry w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednocze­snym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć wobec skazanego - oczywistym pozostaje, iż w każdy wypadku Sąd powinien baczyć, aby całokształt represji karnej nie przekraczał stopnia winy (tzn., aby nie wymierzono kary ponad winę sprawcy, chociażby za tym prze­mawiały potrzeby prewencji indywidualnej i ogólnej).</xText> <xText>Kierując się powyższymi zasadami Sąd Odwoławczy nie mógł podzielić zawar­tego w uzasadnieniu apelacji zarzutu upatrującego w orzeczeniu wobec oskar­żonego kary dwóch lat pozbawienia wolności rażącej surowości.</xText> <xText>W konkretnej sprawie brak - zdaniem Sądu Apelacyjnego - przesłanek które uzasadniałyby orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności w najniższym ustawowym zagrożeniu a w konsekwencji tak łagodne potrakto­wanie sprawcy.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Bydgoszczy orzekając wobec oskarżonego karę dwóch lat pozbawienia wolności, wziął pod uwagę tak okoliczności łagodzące jak i obcią­żające, a następnie ocenił je w sposób, że wymierzona kara i jej dolegliwości nie przekracza stopnia winy, uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze ( zapobiegnie powrotowi do przestępstwa, wychowa oskarżonego i skłoni do przestrzegania społecznie akceptowanych norm zachowania) uwzględnia rów­nież potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, wpływa na przekonanie, że przestępstwo nie popłaca - przeciwnie, spotyka się ze sprawiedliwą karą.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku brak jest jak to postrzegał Sąd pierwszej instancji w stosunku do <xAnon>T. K. (1)</xAnon> okoliczności, które przemawiałyby za orzeczeniem wobec niego kary pozbawienia wolności w dolnym ustawowym zagrożeniu.</xText> <xText>Okolicznościami tymi nie mogły być ograniczona poczytalność oskarżonego czy elementy prowokacji które to fakty wbrew twierdzeniom obrońcy zostały wskazane przez Sąd i w sposób należyty ocenione jako wpływające łagodząco na wymiar kary</xText> <xText>Nieuzasadnione jest oczekiwanie, by sprawcom działającym w warunkach <xLexLink xArt="art. 31;art. 31 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 31 § 2 kk</xLexLink>. zawsze (a choćby tylko w zasadzie) wymierzać kary w najniższym ustawowym wymiarze, bądź nawet kary nadzwyczajnie złagodzone. Przy wy­miarze kary różnica między sprawcą ułomnym a pełnowartościowym psychicz­nie polega na tym, że owa ułomność uzasadnia jedynie wydatne złagodzenie</xText> <xText>kary na tle całokształtu uwzględnionych okoliczności, a więc wymierzenie kary łagodniejszej, niżby ją orzeczono, gdyby okoliczność ta nie zachodziła.</xText> <xText>W związku z tym należy przypomnieć, iż okoliczności obciążające - to fakty, zdarzenia, sytuacje, stany, które</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">a</xName> <xText>wpływają lub mogą wpłynąć na obostrzenie kary za konkretne przestęp­stwo - kary, która byłaby wymierzona, gdyby okoliczności tych nie było;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">b</xName> <xText>mogą dotyczyć samego przestępstwa, charakteryzować osobowość sprawcy w związku z przestępstwem, charakteryzować sprawce niezależnie od przestęp­stwa;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">c</xName> <xText>z reguły nie należą do ustawowych znamion przestępstwa, chociaż wyjąt­kowo mogą do nich należeć, lecz wtedy muszą występować ze znaczną inten­sywnością;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">d</xName> <xText>są wyrazem znacznego nasilenia u sprawcy złej woli i zaawansowanego stopnia zdemoralizowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=")">e</xName> <xText>są wyrazem - w świetle zasad społecznego współżycia - negatywnych cech osobowości (charakteru) sprawcy.</xText> </xUnit> <xText>Są to także elementy przestępnego działania, które przekraczają - szczególnie w przestępstwach przeciwko życiu i zdrowiu człowieka oraz jego wolności i nietykalności - granice niezbędne (wystarczające) do osiągnięcia przestępczego celu.</xText> <xText>Przedstawione właściwości nie muszą występować jednocześnie.</xText> <xText>Negatywna (ujemna) wymowa (znaczenie) okoliczności obciążających nie zmniejsza się, jeżeli mają one nawet ścisły związek z psychopatycznymi ce­chami osobowości oskarżonego, który popełniając przestępstwo miał zachowa­ną pełną poczytalność.</xText> <xText>Jeżeli natomiast poczytalność sprawcy była w znacznym stopniu ograniczona, to zmniejsza to (łagodzi) wpływ na surowość (zaostrzenie) kary tych okoliczno­ści obciążających, które pozostawały w ścisłym związku z defektami psychicz­nymi oskarżonego w czasie jego przestępnego działania. Stopień tego wpływu powinien być tym mniejszy, im większy jest ciężar gatunkowy występujących w danej sprawie okoliczności obciążających.</xText> <xText>Biegli lekarze psychiatrzy rozpoznali i oskarżonego zespół psychoorganiczny głównie charakteropatyczny oraz zespół zależności alkoholowej. W obrazie kli­nicznym rozpoznanego zespołu dominowały zaburzenia emocjonalne, a zwłasz­cza drażliwość warunkująca zachowanie agresywne, będące powodem kolej­nych, poważnych konfliktów z prawem. Również rozpoznane aktualnie zacho­wanie przestępcze było efektem osłabionej kontroli intelektualnej nad emocja­mi. Nadto co istotne biegli zaznaczyli, że uwarunkowane charakteropatycznie zachowanie drażliwe, wybuchowe nasilają się w stanach upojenia alkoholowe­go, zaś zachowanie przestępcze oskarżonego było więc wypadkową organicznie uwarunkowanych zaburzeń charakteru i upojenia alkoholowego prostego. Oskarżony będąc osobą ze stwierdzonym zespołem zależności alkoholowej i z tego powodu wielokrotnie leczący się, musiał zdawać sobie sprawę ze skutków jakie wywołuje u niego spożyty alkohol a mimo to, nadużywał go podobnie jak uczynił to krytycznego dnia. W związku z tym nie jest zasadne przerzucanie odpowiedzialności na pokrzywdzonego skoro to właśnie oskarżony winien zna­jąc swoje agresywne zachowanie powstrzymywać się od spożywania alkoholu. To nie pokrzywdzony obowiązany był pamiętać o agresywnym zachowaniu się oskarżonego, to oskarżony powinien unikać czynników agresję ta potęgują­cą.</xText> <xText>Zgodzić należało się z ustaleniami Sądu I inst. że w zachowaniu pokrzywdzo­nego można się było dopatrzyć pewnych elementów prowokacji jednak nie sposób twierdzić, jak postrzegał to obrońca iż pokrzywdzony „drażnił” się z oskarżonym. Gdyby rzeczywiście tak przebiegało krytyczne zdarzenie to świa­dek słyszał by równie agresywne wypowiedzi pokrzywdzonego, tymczasem <xAnon>W. G.</xAnon> zeznawał na temat wyraźnych pretensji oskarżonego.</xText> <xText>O tych pretensjach i odgrażaniu się w odniesieniu do osoby pokrzywdzonego wspominała także żona oskarżonego która na krótką chwilę przed zdarzeniem widziała się z mężem, a z uwagi na agresywną postawę i obawę o swoje bez­pieczeństwo udała się do pogotowia ratunkowego oczekując i prosząc o zabra­nie męża do szpitala psychiatrycznego. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że to nie pokrzywdzony i jego obecność w pobliżu miejsca zamieszkania oskarżo­nego wywołała jego niekontrolowaną agresję, ponieważ już będąc w domu oskarżony postawę taką prezentował nawet wobec żony, której w żaden spo­sób nie można postawić zarzutu prowokowania męża.</xText> <xText>Wspomnieć również należy, że to oskarżony miał pretensje do pokrzywdzonego ( w związku z odbywaną przez niego karą pozbawienia wolności, sprzedażą dywanu czy rzekomą kradzieżą okularów) a nie odwrotnie.</xText> <xText>Nie można także pominąć, że pokrzywdzony na miejscu zdarzenia znalazł się wyłącznie w sposób przypadkowy. Jak bowiem wynikło z nie kwestionowa­nych w tym zakresie zeznań wszedł on w tę bramę, gdyż chciał się tam położyć spać i obojętnym mu było kto zamieszkiwał w usytuowanych w podwórzu bu­dynkach . Jedyny zarzut jaki można było postawić pokrzywdzonemu to, że pod­czas kłótni „chciał kopnąć” oskarżonego.</xText> <xText>Nie jest to jednak okoliczność tak dalece łagodząca, aby mogła skutecznie pod­ważyć wysokość orzeczonej wobec oskarżonego kary, zwłaszcza, że pokrzyw­dzony oskarżonego nie kopnął, a zagrożenie z jego strony było niewielkie zwa­żywszy' ilość spożytego uprzednio alkoholu .</xText> <xText>Podobną ocenę należało przyjąć w odniesieniu do faktu udania się oskarżone­go do sąsiada z prośbą o wezwanie pogotowia ratunkowego.</xText> <xText>Powyższa okoliczność została dostrzeżona przez Sąd zarówno w ustalonym przebiegu krytycznego zdarzenia jak i znalazła swój wyraz w dokonanych roz­ważaniach.</xText> <xText>Niewątpliwie oskarżony swoim działaniem zapobiegł dalszym następstwom przestępczego działania (zdając sobie przy tym zapewne sprawę z siły użytej do zadania ciosu i jego umiejscowienie, jednocześnie godząc się z możliwością</xText> <xText>spowodowania dotkliwych i niebezpiecznych dla życia pokrzywdzonego obra­żeń), to jednak osobiście nie udał się z prośbą o pomoc do budynku pogotowia ratunkowego znajdującego się po drugiej stronie ulicy, pokrzywdzonego pozo­stawił na miejscu zdarzenia nie interesując się jego dalszym losem, a poszedł do kolegi gdzie po upływie ponad godziny czasu został zatrzymany przez poli­cjantów.</xText> <xText>Wprawdzie wśród okoliczności które zostały wskazane jako łagodzące Sąd bezpośrednio prośby o wezwanie pogotowia ratunkowego nie wymienił to ma­jąc na względzie wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności w jej dolnej granicy ustawowego zagrożenia (przestępstwo opisane w <xLexLink xArt="art. 156;art. 156 § 1;art. 156 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 156 §1 pkt. 2 kk</xLexLink>. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 1 roku do lat 10) zasadne jest twierdzenie, że i tymi przesłankami Sad Okręgowy również kierował się okre­ślając stopień dolegliwości orzeczonej kary za przypisane oskarżonemu prze­stępstwo.</xText> <xText>Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji obrońcy oskarżonego nie można pominąć tych okoliczności które występowały w sprawie jako okoliczności ob­ciążające.</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że całokształt okoliczności ustalonych w niniejszej sprawie nakazywał wymierzać oskarżonemu karę podporządkowaną przede wszystkim celom szczególno-prewencyjnym. Mając na uwadze tak wy­znaczony cel kary Sąd Okręgowy, biorąc pod uwagę okoliczności szczególne wpływające na wymiar kary dla oskarżonego, wymieniane w <xLexLink xArt="art. 53;art. 53 § 1;art. 53 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 53 § 1 i 2 k.k.</xLexLink>, podjął słuszną decyzję o orzeczeniu kary dwóch lat pozbawienia wolności. Słusznie Sąd Okręgowy uznał, iż tylko wymierzenie w stosunku do oskarżo­nego kary bezwzględnej dwóch pozbawienia wolności będzie jedyną a zarazem wystarczającą karą dla osiągnięcia wobec niego wszystkich jej celów.</xText> <xText><xAnon>T. K. (1)</xAnon> był już bowiem karany sądownie za popełnienie prze­stępstwa przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu, wolności a obecnie zarzuconego mu czynu dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa opisa­nego w <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64§2 kk</xLexLink>. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż orzeczone poprzednio kary pozbawienia wolności nie odniosły żadnego skutku. Nie spo­wodowała również pozytywnej zmiany w zachowaniu sprawcy. Przyjąć, więc należy, iż tylko orzeczenie wobec niego kary dwóch lat pozbawienia wolności daje szansę na realizację celów kary nie tylko w zakresie prewencji szczególnej, ale również i ogólnej. W ocenie sądu odwoławczego wymierzona oskarżonemu kara powinna spowodować, iż zrozumie on w końcu naganność swojego do­tychczasowego postępowania i zmieni swój obecny tryb życia.</xText> <xText>Należało, więc się zgodzić ze stanowiskiem Sądu Okręgowego , iż okoliczności istniejące po stronie oskarżonego, nie pozwalały na uznanie wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego zaprezentowanym w uzasadnieniu apelacji, aby orzeczenie kary w jej najniższym wymiarze osiągnęłoby swoje cele wobec niego, w szczególności skutecznie zapobiegałoby powrotowi do przestępstwa.</xText> <xText>Dotychczasowy jego tryb życia jest zaprzeczeniem jakiejkolwiek pozytywnej prognozy. Podkreślić należy, że działalność przestępcza oskarżonego nie miała charakteru przypadkowego.</xText> <xText>Wcześniej popadł on w konflikt z prawem i w chwili popełnianie tego przestępstwa w pełni zdawał sobie sprawę z naganności takiego postępowania oraz godził się z ewentualnymi skutkami swojego zachowania.</xText> <xText>Konsekwencją przedstawionego powyżej stanowiska Sądu Apelacyjnego było uznanie apelacji obrońcy oskarżonego <xAnon>T. K. (1)</xAnon> za bezzasadną a, co za tym idzie utrzymanie zaskarżonego wyroku Sądy Okręgowego w Bydgoszczy w mocy <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.437§ 1 kpk</xLexLink>)</xText> <xText>Wskazać jednak należy, iż Sąd Okręgowy dokonując prawidłowej kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu a następnie również w sposób zgodny z obowiązującymi zasadami prawidłowo wskazując przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> stanowiące podstawę skazania oskarżonego, cytując przepisy kodeksu będące podstawą orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności nie przywołał <xLexLink xArt="art. 64;art. 64 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 64 §2 k.k.</xLexLink> do czego treścią tego artykułu był obowiązany .Tym nie mniej fakt złożenia apelacji przez obrońcę oskarżonego uniemożliwił Sądowi odwoławczemu dokonanie stosownej zmiany.</xText> <xText>O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na zasadzie <xLexLink xArt="art. 624;art. 624 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 624 § 1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 635" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 635 kpk</xLexLink> zwalniając oskarżonego w całości od obowiązku ich zapłaty na rzecz Skarbu Państwa uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuację finansową i osiągane dochody, zaś o wynagrodzeniu za obronę z urzędu orzeczono na podstawie § 16 ust. 1 pkt 4 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Nr 154, poz. 1013).</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Rafał Malarski

Jolanta Łuszczyńska

Jolanta Łuszczyńska

Jolanta Łuszczyńska

Sygn. akt ii AKa82/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 29 marca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący:SSA Rafał Malarski Sędziowie: SA Waldemar Płóciennik SA Andrzej Czarnota (spr.) Protokolant: Jolanta Łuszczyńska przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Gertrudy Wiśniewskiej po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2001 r. sprawyT. K. (1) oskarżonego zart.156 § 1 pkt 2 kkw zw.zart. 31 § 2 kki art 64§ 2 kk na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 12 grudnia 2000 r. sygn.akt III K 147/00 I zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; II zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw.M. G.wG.kwotę 500 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu przed Sądem Apelacyjnym; III zwalnia oskarżonegoT. K. (1)w całości od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy n dnia 12 grudnia 2000 r. w spra­wie sygn. akt III K 147/00T. K. (1)został uznany za winnego tego, że w dniu 30 maja 2000r wC.mając ograniczoną w stopniu znacznym zdol­ność rozumienia znaczenia czynu i pokierowania swym postępowaniem z po­wodu zespołu psychoorgranicznego oraz zespołu zależności alkoholowej oraz przed upływem 5 lat od odbycia w okresach od 13 kwietnia 1993r do 14 czerw­ca 1995r części kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyro­kiem Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy z dnia 29 grudnia 1993r sygn. akt III K 170/93 za czyn aart. 1 1 § 1 dlek. w zw. zart. 148 §1 dkk. w zw. zart. 60 §1 dkk. Uderzył nożem w plecyW. F., czym spowodował u mego ciężkie uszkodzenie ciała realnie zagrażające życiu w postaci rany ciętej okolicy lędźwiowej lewej z przecięciem lewej nerki i mięśni przykręgosłupowych oraz masywnego krwawienia z lewej nerki tj. popełnienia czynu zart. 156 §1 pkt 2 kk. w zw. zart. 31 §2z 64§2kk.i za to na podstawieart. 156 §1 pkt 2 kk. wy­mierzono mu karę 2 / dwóch / lat pozbawienia 95wolności. Na podstawieart. 95§1 kk. orzeczono umieszczenie oskarżonego w zakła­dzie karnym stosującym szczególne środki lecznicze. Na podstawieart. 63§1 kk. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolno­ści zaliczono oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania za sprawie od 30 maja 2000 roku. Nadto wyrok zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów sądowych. Powyższywyrokw części dotyczącej wymierzonej oskarżonemu kary zaskarżył obrońcaT. K. (1)w związku z powyższym wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wymierzenie oskarżonemu kary' w najniższym ustawowym wymiarze oraz o zwolnienie oskarżonego od ponosze­nia kosztów związanych z postępowaniem odwoławczym ze względu na jego trudną sytuację materialną. W uzasadnieniu obrońca stwierdził, iż zdaniem oskarżonego wymierzona Mu kara jest rażąco niewspółmierna albowiem Sąd orzekający niedostatecznie wyjaśnił kwestię związaną, z zachowaniem się względem oskarżonego p.W. F.(gdyż to właśnie zachowanie pokrzywdzonego miało sprowo­kować oskarżonego do działania, które było przedmiotem rozstrzygnięcia), nad­to zdaniem obrońcy Sąd Okręgowy nie odniósł się do kwestii zachowania oskarżonego po zajściu a mianowicie do faktu, że to właśnie na skutek jego interwencji oskarżonego u sąsiadów p.G.zostało wezwane pogotowie, co umożliwiło natychmiastową, akcję ratunkowa i zapobiegło wykrwawieniu po­krzywdzonego, jak również w ocenie skarżącego fakt, że oskarżony od wielu lat leczył się psychiatrycznie a w trakcie popełnienia czynu miał ograniczoną w znacznym stopniu zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem winno skutkować, złagodzeniem kary w znacznie większym zakresie niż uczynił to Sąd Okręgowy w wyroku. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja obrońcy oskarżonegoT. K. (1)jako nie zasadna na- uwzględnienie nie zasługiwała. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sposób prawidłowy przeprowadził prze­wód sądowy, gromadząc materiał dowodowy pozwalający na merytoryczne za­łatwienie sprawy. Ustalenia faktyczne Sądu nie wykraczają poza granice swo­bodnej oceny dowodów, poczynione zostały na podstawie analizy przeprowa­dzonych dowodów, których ocena nie wykazała błędów natury faktycznej czy też logicznej, zgodna była ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, znaj dując odzwierciedlenie w uzasadnieniu orzeczenia. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał natomiast, jakie fakty uznał za udo­wodnione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowo­dów przeciwnych, a następnie wskazał - zdaniem Sądu odwoławczego prawi­dłowe- wnioski, jakie wyprowadził z dokonanych ustaleń tak w zakresie spraw­stwa oskarżonego w popełnieniu przypisanego mu czynu jak i przyjętej kwalifi­kacji prawnej . Skarżący nie kwestionuje w ogóle poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń w zakresie przebiegu zdarzeń, a uzasadnienie wyroku jest wyczerpujące i sprawia, iż nie zachodzi potrzeba uzupełnienia lub poszerzenia zaprezentowanej przez Sąd orzekający merytorycznej argumentacji. Jedynie należy przypomnieć, iż wyjaśnienia oskarżonego oraz opinie biegłych a także dowody ujawnione na rozprawie w postaci zeznań świadków dokładnie opisywały przebieg zdarzeń, wskazując, na czym polegało przestępcze postępowanieT. K. (1)i jakie czynności konkretnie wykonywał. Odnosząc się bezpośrednio do zarzutu podniesionego przez skarżącego, zda­niem Sądu Odwoławczego, orzeczona wobec niego kara bezwzględna pozba­wienia wolności nie może być oceniana w kategoriach „ rażącej niewspółmierności". Zarzut rażącej niewspółmiemości kary jako zarzut z kategorii ocen można za­sadnie podnosić, gdy kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego za­grożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym od­czuciu jest karą niesprawiedliwą. „Rażąca niewspółmiemość kary", o której mowa wart. 438 pkt 4 kpkzachodzi więc wówczas tylko, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powin­ny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziła­by wyraźna różnica pomiędzy karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji od­woławczej w następstwie prawidłowego zastosowama dyrektyw wymiaru kary wskazanych wart.53 kk. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, a więc nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach wy­miaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymie­rzoną nazwać można byłaby również w potocznym znaczeniu tego słowa „ ra­żąco niewspółmierną", to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaak­ceptować. Rażąca niewspółmiemość kar zachodzi również wtedy, gdy suma zastosowanych kar za przypisane przestępstwo nie uwzględnia należycie stop­nia społecznej szkodliwości oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu ka­ry w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednocze­snym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć wobec skazanego - oczywistym pozostaje, iż w każdy wypadku Sąd powinien baczyć, aby całokształt represji karnej nie przekraczał stopnia winy (tzn., aby nie wymierzono kary ponad winę sprawcy, chociażby za tym prze­mawiały potrzeby prewencji indywidualnej i ogólnej). Kierując się powyższymi zasadami Sąd Odwoławczy nie mógł podzielić zawar­tego w uzasadnieniu apelacji zarzutu upatrującego w orzeczeniu wobec oskar­żonego kary dwóch lat pozbawienia wolności rażącej surowości. W konkretnej sprawie brak - zdaniem Sądu Apelacyjnego - przesłanek które uzasadniałyby orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności w najniższym ustawowym zagrożeniu a w konsekwencji tak łagodne potrakto­wanie sprawcy. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy orzekając wobec oskarżonego karę dwóch lat pozbawienia wolności, wziął pod uwagę tak okoliczności łagodzące jak i obcią­żające, a następnie ocenił je w sposób, że wymierzona kara i jej dolegliwości nie przekracza stopnia winy, uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze ( zapobiegnie powrotowi do przestępstwa, wychowa oskarżonego i skłoni do przestrzegania społecznie akceptowanych norm zachowania) uwzględnia rów­nież potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, wpływa na przekonanie, że przestępstwo nie popłaca - przeciwnie, spotyka się ze sprawiedliwą karą. W ocenie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku brak jest jak to postrzegał Sąd pierwszej instancji w stosunku doT. K. (1)okoliczności, które przemawiałyby za orzeczeniem wobec niego kary pozbawienia wolności w dolnym ustawowym zagrożeniu. Okolicznościami tymi nie mogły być ograniczona poczytalność oskarżonego czy elementy prowokacji które to fakty wbrew twierdzeniom obrońcy zostały wskazane przez Sąd i w sposób należyty ocenione jako wpływające łagodząco na wymiar kary Nieuzasadnione jest oczekiwanie, by sprawcom działającym w warunkachart. 31 § 2 kk. zawsze (a choćby tylko w zasadzie) wymierzać kary w najniższym ustawowym wymiarze, bądź nawet kary nadzwyczajnie złagodzone. Przy wy­miarze kary różnica między sprawcą ułomnym a pełnowartościowym psychicz­nie polega na tym, że owa ułomność uzasadnia jedynie wydatne złagodzenie kary na tle całokształtu uwzględnionych okoliczności, a więc wymierzenie kary łagodniejszej, niżby ją orzeczono, gdyby okoliczność ta nie zachodziła. W związku z tym należy przypomnieć, iż okoliczności obciążające - to fakty, zdarzenia, sytuacje, stany, które a wpływają lub mogą wpłynąć na obostrzenie kary za konkretne przestęp­stwo - kary, która byłaby wymierzona, gdyby okoliczności tych nie było; b mogą dotyczyć samego przestępstwa, charakteryzować osobowość sprawcy w związku z przestępstwem, charakteryzować sprawce niezależnie od przestęp­stwa; c z reguły nie należą do ustawowych znamion przestępstwa, chociaż wyjąt­kowo mogą do nich należeć, lecz wtedy muszą występować ze znaczną inten­sywnością; d są wyrazem znacznego nasilenia u sprawcy złej woli i zaawansowanego stopnia zdemoralizowania; e są wyrazem - w świetle zasad społecznego współżycia - negatywnych cech osobowości (charakteru) sprawcy. Są to także elementy przestępnego działania, które przekraczają - szczególnie w przestępstwach przeciwko życiu i zdrowiu człowieka oraz jego wolności i nietykalności - granice niezbędne (wystarczające) do osiągnięcia przestępczego celu. Przedstawione właściwości nie muszą występować jednocześnie. Negatywna (ujemna) wymowa (znaczenie) okoliczności obciążających nie zmniejsza się, jeżeli mają one nawet ścisły związek z psychopatycznymi ce­chami osobowości oskarżonego, który popełniając przestępstwo miał zachowa­ną pełną poczytalność. Jeżeli natomiast poczytalność sprawcy była w znacznym stopniu ograniczona, to zmniejsza to (łagodzi) wpływ na surowość (zaostrzenie) kary tych okoliczno­ści obciążających, które pozostawały w ścisłym związku z defektami psychicz­nymi oskarżonego w czasie jego przestępnego działania. Stopień tego wpływu powinien być tym mniejszy, im większy jest ciężar gatunkowy występujących w danej sprawie okoliczności obciążających. Biegli lekarze psychiatrzy rozpoznali i oskarżonego zespół psychoorganiczny głównie charakteropatyczny oraz zespół zależności alkoholowej. W obrazie kli­nicznym rozpoznanego zespołu dominowały zaburzenia emocjonalne, a zwłasz­cza drażliwość warunkująca zachowanie agresywne, będące powodem kolej­nych, poważnych konfliktów z prawem. Również rozpoznane aktualnie zacho­wanie przestępcze było efektem osłabionej kontroli intelektualnej nad emocja­mi. Nadto co istotne biegli zaznaczyli, że uwarunkowane charakteropatycznie zachowanie drażliwe, wybuchowe nasilają się w stanach upojenia alkoholowe­go, zaś zachowanie przestępcze oskarżonego było więc wypadkową organicznie uwarunkowanych zaburzeń charakteru i upojenia alkoholowego prostego. Oskarżony będąc osobą ze stwierdzonym zespołem zależności alkoholowej i z tego powodu wielokrotnie leczący się, musiał zdawać sobie sprawę ze skutków jakie wywołuje u niego spożyty alkohol a mimo to, nadużywał go podobnie jak uczynił to krytycznego dnia. W związku z tym nie jest zasadne przerzucanie odpowiedzialności na pokrzywdzonego skoro to właśnie oskarżony winien zna­jąc swoje agresywne zachowanie powstrzymywać się od spożywania alkoholu. To nie pokrzywdzony obowiązany był pamiętać o agresywnym zachowaniu się oskarżonego, to oskarżony powinien unikać czynników agresję ta potęgują­cą. Zgodzić należało się z ustaleniami Sądu I inst. że w zachowaniu pokrzywdzo­nego można się było dopatrzyć pewnych elementów prowokacji jednak nie sposób twierdzić, jak postrzegał to obrońca iż pokrzywdzony „drażnił” się z oskarżonym. Gdyby rzeczywiście tak przebiegało krytyczne zdarzenie to świa­dek słyszał by równie agresywne wypowiedzi pokrzywdzonego, tymczasemW. G.zeznawał na temat wyraźnych pretensji oskarżonego. O tych pretensjach i odgrażaniu się w odniesieniu do osoby pokrzywdzonego wspominała także żona oskarżonego która na krótką chwilę przed zdarzeniem widziała się z mężem, a z uwagi na agresywną postawę i obawę o swoje bez­pieczeństwo udała się do pogotowia ratunkowego oczekując i prosząc o zabra­nie męża do szpitala psychiatrycznego. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że to nie pokrzywdzony i jego obecność w pobliżu miejsca zamieszkania oskarżo­nego wywołała jego niekontrolowaną agresję, ponieważ już będąc w domu oskarżony postawę taką prezentował nawet wobec żony, której w żaden spo­sób nie można postawić zarzutu prowokowania męża. Wspomnieć również należy, że to oskarżony miał pretensje do pokrzywdzonego ( w związku z odbywaną przez niego karą pozbawienia wolności, sprzedażą dywanu czy rzekomą kradzieżą okularów) a nie odwrotnie. Nie można także pominąć, że pokrzywdzony na miejscu zdarzenia znalazł się wyłącznie w sposób przypadkowy. Jak bowiem wynikło z nie kwestionowa­nych w tym zakresie zeznań wszedł on w tę bramę, gdyż chciał się tam położyć spać i obojętnym mu było kto zamieszkiwał w usytuowanych w podwórzu bu­dynkach . Jedyny zarzut jaki można było postawić pokrzywdzonemu to, że pod­czas kłótni „chciał kopnąć” oskarżonego. Nie jest to jednak okoliczność tak dalece łagodząca, aby mogła skutecznie pod­ważyć wysokość orzeczonej wobec oskarżonego kary, zwłaszcza, że pokrzyw­dzony oskarżonego nie kopnął, a zagrożenie z jego strony było niewielkie zwa­żywszy' ilość spożytego uprzednio alkoholu . Podobną ocenę należało przyjąć w odniesieniu do faktu udania się oskarżone­go do sąsiada z prośbą o wezwanie pogotowia ratunkowego. Powyższa okoliczność została dostrzeżona przez Sąd zarówno w ustalonym przebiegu krytycznego zdarzenia jak i znalazła swój wyraz w dokonanych roz­ważaniach. Niewątpliwie oskarżony swoim działaniem zapobiegł dalszym następstwom przestępczego działania (zdając sobie przy tym zapewne sprawę z siły użytej do zadania ciosu i jego umiejscowienie, jednocześnie godząc się z możliwością spowodowania dotkliwych i niebezpiecznych dla życia pokrzywdzonego obra­żeń), to jednak osobiście nie udał się z prośbą o pomoc do budynku pogotowia ratunkowego znajdującego się po drugiej stronie ulicy, pokrzywdzonego pozo­stawił na miejscu zdarzenia nie interesując się jego dalszym losem, a poszedł do kolegi gdzie po upływie ponad godziny czasu został zatrzymany przez poli­cjantów. Wprawdzie wśród okoliczności które zostały wskazane jako łagodzące Sąd bezpośrednio prośby o wezwanie pogotowia ratunkowego nie wymienił to ma­jąc na względzie wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności w jej dolnej granicy ustawowego zagrożenia (przestępstwo opisane wart. 156 §1 pkt. 2 kk. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 1 roku do lat 10) zasadne jest twierdzenie, że i tymi przesłankami Sad Okręgowy również kierował się okre­ślając stopień dolegliwości orzeczonej kary za przypisane oskarżonemu prze­stępstwo. Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji obrońcy oskarżonego nie można pominąć tych okoliczności które występowały w sprawie jako okoliczności ob­ciążające. Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że całokształt okoliczności ustalonych w niniejszej sprawie nakazywał wymierzać oskarżonemu karę podporządkowaną przede wszystkim celom szczególno-prewencyjnym. Mając na uwadze tak wy­znaczony cel kary Sąd Okręgowy, biorąc pod uwagę okoliczności szczególne wpływające na wymiar kary dla oskarżonego, wymieniane wart. 53 § 1 i 2 k.k., podjął słuszną decyzję o orzeczeniu kary dwóch lat pozbawienia wolności. Słusznie Sąd Okręgowy uznał, iż tylko wymierzenie w stosunku do oskarżo­nego kary bezwzględnej dwóch pozbawienia wolności będzie jedyną a zarazem wystarczającą karą dla osiągnięcia wobec niego wszystkich jej celów. T. K. (1)był już bowiem karany sądownie za popełnienie prze­stępstwa przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu, wolności a obecnie zarzuconego mu czynu dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa opisa­nego wart. 64§2 kk. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż orzeczone poprzednio kary pozbawienia wolności nie odniosły żadnego skutku. Nie spo­wodowała również pozytywnej zmiany w zachowaniu sprawcy. Przyjąć, więc należy, iż tylko orzeczenie wobec niego kary dwóch lat pozbawienia wolności daje szansę na realizację celów kary nie tylko w zakresie prewencji szczególnej, ale również i ogólnej. W ocenie sądu odwoławczego wymierzona oskarżonemu kara powinna spowodować, iż zrozumie on w końcu naganność swojego do­tychczasowego postępowania i zmieni swój obecny tryb życia. Należało, więc się zgodzić ze stanowiskiem Sądu Okręgowego , iż okoliczności istniejące po stronie oskarżonego, nie pozwalały na uznanie wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego zaprezentowanym w uzasadnieniu apelacji, aby orzeczenie kary w jej najniższym wymiarze osiągnęłoby swoje cele wobec niego, w szczególności skutecznie zapobiegałoby powrotowi do przestępstwa. Dotychczasowy jego tryb życia jest zaprzeczeniem jakiejkolwiek pozytywnej prognozy. Podkreślić należy, że działalność przestępcza oskarżonego nie miała charakteru przypadkowego. Wcześniej popadł on w konflikt z prawem i w chwili popełnianie tego przestępstwa w pełni zdawał sobie sprawę z naganności takiego postępowania oraz godził się z ewentualnymi skutkami swojego zachowania. Konsekwencją przedstawionego powyżej stanowiska Sądu Apelacyjnego było uznanie apelacji obrońcy oskarżonegoT. K. (1)za bezzasadną a, co za tym idzie utrzymanie zaskarżonego wyroku Sądy Okręgowego w Bydgoszczy w mocyart.437§ 1 kpk) Wskazać jednak należy, iż Sąd Okręgowy dokonując prawidłowej kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu a następnie również w sposób zgodny z obowiązującymi zasadami prawidłowo wskazując przepisykodeksu karnegostanowiące podstawę skazania oskarżonego, cytując przepisy kodeksu będące podstawą orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności nie przywołałart. 64 §2 k.k.do czego treścią tego artykułu był obowiązany .Tym nie mniej fakt złożenia apelacji przez obrońcę oskarżonego uniemożliwił Sądowi odwoławczemu dokonanie stosownej zmiany. O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na zasadzieart. 624 § 1 kpkiart. 635 kpkzwalniając oskarżonego w całości od obowiązku ich zapłaty na rzecz Skarbu Państwa uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuację finansową i osiągane dochody, zaś o wynagrodzeniu za obronę z urzędu orzeczono na podstawie § 16 ust. 1 pkt 4 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Nr 154, poz. 1013).

15/100000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000123_2001_Uz_2001-04-19_001

II AKa 123/01

2001-04-19 02:00:00.0 CEST

2013-03-08 02:01:01.0 CET

2014-07-23 08:38:39.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 123/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 kwietnia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2001r. sprawy wnioskodawcy T. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000123"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 123/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 19 kwietnia 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Stanisław Raszka</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska (spr.)</xText> <xText>SSA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2001r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>T. K.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 07 lutego 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 50/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 123/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 7 lutego 2001 r. oddalił wniosek <xAnon>T. K.</xAnon>o odszkodowanie dochodzone w trybie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> z tytułu niesłusznego skazania jej męża <xAnon>K. K.</xAnon>wyrokiem łącznym Wojskowego Sądu Rejono ­wego w <xAnon>S.</xAnon>/<xAnon>K.</xAnon>/ z dnia 11.10.1954 r. sygn. Sr 207/54.</xText> <xText>Od tego wyroku apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawczyni <xAnon>T. K.</xAnon> zarzucając naruszenie prawa materialnego przez przyjęcie, iż nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające przyznanie wnioskodawczyni odszkodowania, o którym mowa w art. 8 ustęp 1 ustawy rehabilitacyjnej i wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie dochodzonego odszkodowania, ewentualnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje</xBx>:</xText> <xText>Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149/ dochodzone odszkodowanie i zadośćuczynienie za wyrządzoną krzywdę musi wynikać nie tylko z wydanego orzeczenia, co do którego stwierdzono nieważność w oparciu o art. 1 ustęp 1,2 lub 4 w/cyt. ustawy, ale również wiązać się musi z karą niesłusznie wykonaną, którą przepis <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 § 1 kpk</xLexLink> określa jako tę karę pozbawienia wolności, której skazany "nie powinien był ponieść".</xText> <xText>W przypadku <xAnon>K. K.</xAnon> tylko przestępstwa objęte wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z dnia 5 kwietnia 1954 r. sygn. Sr 62/54 miały charakter uzasadniający uznanie za nieważne tego skazania. Wyrokiem tym orzeczono wobec <xAnon>K. K.</xAnon> dwukrotnie kary 10 lat więzienia /za przestępstwa z art. 14 § 1 oraz art. 4 § 1 dekretu z dnia 13.06.1946 r./ oraz dwukrotnie kary 5 lat więzienia /za przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 259" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 259 dkk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 24;art. 24 § 1" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 24 § 1 dkk</xLexLink> WP w zw. z <xLexLink xArt="art. 259" xIsapId="WDU19320600571" xTitle="Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1932 r. Nr 60, poz. 571">art. 259 dkk</xLexLink>/ i jako karę łączną wymierzono 10 lat więzienia.</xText> <xText>Powyższe kary połączone zostały następnie z innymi /kara 15 lat więzienia za czyn z art. 1 § 3 mkk i 8 lat więzienia za czyn z art. 4§ 1 mkk/ orzeczonymi przez Wojskowy Sąd Rejonowy w wyroku z dnia 27 lipca 1951 r. sygn. Sr 335/51 i w wyroku łącznym Wojskowego Sądu Rejonowego w <xAnon>S.</xAnon> /<xAnon>K.</xAnon>/ z dnia 11 października 1954 r. sygn. Sr 207/54 wymierzono <xAnon>K. K.</xAnon> łączną karę 15 lat więzienia.</xText> <xText>W wyniku zastosowania <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">ustawy o amnestii z dnia 27 kwietnia 1956 r.</xLexLink> złagodzono o 1/3 karę 15 lat więzienia za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 § 2" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">art.1§2</xLexLink> mkk to jest do 10 lat więzienia, złagodzono o 1/2 karę 8 lat więzienia za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 § 1" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">art. 4 § 1</xLexLink> mkk tj. do 4 lat więzienia oraz złagodzono o połowę dwukrotnie orzeczone kary 10 lat więzienia za przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 14;art. 14 § 1" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">art. 14 § 1</xLexLink> mkk i <xLexLink xArt="art. 4;art. 4 § 1" xIsapId="WDU19560110057" xTitle="Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii" xAddress="Dz. U. z 1956 r. Nr 11, poz. 57">art. 4 § 1</xLexLink> mkk tj. do 5 lat więzienia i orzeczono nową łączną karę 10 lat więzienia /postanowienie Sądu Wojewódzkiego w <xAnon>S.</xAnon> z dnia 27.06.1956 r. sygn. IV A Kow 1211/56/ Sr.207/54/. <xAnon>K. K.</xAnon> odbył tę karę w rozmiarze 7 lat i 4 miesięcy /od 10.04.1951 r. do 10.08.1958 r./</xText> <xText>Pominięcie wyroku, co do którego stwierdzono nieważność nie pozwala na przyjęcie, że <xAnon>K. K.</xAnon> odbył w ramach łącznej kary z wyroku łącznego jakikolwiek okres kary pozbawienia wolności, której "nie powinien był ponieść". W wyniku unieważnienia jednego z wyroków należy uznać, że wyrok łączny stracił móc, ale nadal podlegały wykonaniu kary 10 lat i 4 lat więzienia orzeczone w wyroku z dnia 27 lipca 1951 r. sygn. Sr 335/51.</xText> <xText>Tak więc odbyta przez <xAnon>K. K.</xAnon> kara w rozmiarze 7 lat i 4 miesięcy nie przekracza kary łącznej, którą "należałoby wymierzyć" w w/wym. sprawie o sygn. Sr 335/51, a która nie mogłaby być niższa aniżeli 10 lat więzienia /<xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 kk</xLexLink>/.</xText> <xText>W tej sytuacji zaskarżony wyrok należało uznać za trafny tym bardziej, że znajduje on wsparcie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 12.03.1992r. I KZP 4/92 /OSNKW 1992r. nr 5-6, poz.37/.</xText> <xText>Z tych więc względów należało orzec jak w części dyspozytywnej niniejszego wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Stanisław Raszka

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 123/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 kwietnia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Stanisław Raszka Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska (spr.) SSA Jan Dybek Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2001r. sprawy wnioskodawcyT. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 07 lutego 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 50/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 123/01 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 7 lutego 2001 r. oddalił wniosekT. K.o odszkodowanie dochodzone w trybieart. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegoz tytułu niesłusznego skazania jej mężaK. K.wyrokiem łącznym Wojskowego Sądu Rejono ­wego wS./K./ z dnia 11.10.1954 r. sygn. Sr 207/54. Od tego wyroku apelację wniósł pełnomocnik wnioskodawczyniT. K.zarzucając naruszenie prawa materialnego przez przyjęcie, iż nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające przyznanie wnioskodawczyni odszkodowania, o którym mowa w art. 8 ustęp 1 ustawy rehabilitacyjnej i wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie dochodzonego odszkodowania, ewentualnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 8 ustęp 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149/ dochodzone odszkodowanie i zadośćuczynienie za wyrządzoną krzywdę musi wynikać nie tylko z wydanego orzeczenia, co do którego stwierdzono nieważność w oparciu o art. 1 ustęp 1,2 lub 4 w/cyt. ustawy, ale również wiązać się musi z karą niesłusznie wykonaną, którą przepisart. 552 § 1 kpkokreśla jako tę karę pozbawienia wolności, której skazany "nie powinien był ponieść". W przypadkuK. K.tylko przestępstwa objęte wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z dnia 5 kwietnia 1954 r. sygn. Sr 62/54 miały charakter uzasadniający uznanie za nieważne tego skazania. Wyrokiem tym orzeczono wobecK. K.dwukrotnie kary 10 lat więzienia /za przestępstwa z art. 14 § 1 oraz art. 4 § 1 dekretu z dnia 13.06.1946 r./ oraz dwukrotnie kary 5 lat więzienia /za przestępstwa zart. 259 dkkiart. 24 § 1 dkkWP w zw. zart. 259 dkk/ i jako karę łączną wymierzono 10 lat więzienia. Powyższe kary połączone zostały następnie z innymi /kara 15 lat więzienia za czyn z art. 1 § 3 mkk i 8 lat więzienia za czyn z art. 4§ 1 mkk/ orzeczonymi przez Wojskowy Sąd Rejonowy w wyroku z dnia 27 lipca 1951 r. sygn. Sr 335/51 i w wyroku łącznym Wojskowego Sądu Rejonowego wS./K./ z dnia 11 października 1954 r. sygn. Sr 207/54 wymierzonoK. K.łączną karę 15 lat więzienia. W wyniku zastosowaniaustawy o amnestii z dnia 27 kwietnia 1956 r.złagodzono o 1/3 karę 15 lat więzienia za przestępstwo zart.1§2mkk to jest do 10 lat więzienia, złagodzono o 1/2 karę 8 lat więzienia za przestępstwo zart. 4 § 1mkk tj. do 4 lat więzienia oraz złagodzono o połowę dwukrotnie orzeczone kary 10 lat więzienia za przestępstwo zart. 14 § 1mkk iart. 4 § 1mkk tj. do 5 lat więzienia i orzeczono nową łączną karę 10 lat więzienia /postanowienie Sądu Wojewódzkiego wS.z dnia 27.06.1956 r. sygn. IV A Kow 1211/56/ Sr.207/54/.K. K.odbył tę karę w rozmiarze 7 lat i 4 miesięcy /od 10.04.1951 r. do 10.08.1958 r./ Pominięcie wyroku, co do którego stwierdzono nieważność nie pozwala na przyjęcie, żeK. K.odbył w ramach łącznej kary z wyroku łącznego jakikolwiek okres kary pozbawienia wolności, której "nie powinien był ponieść". W wyniku unieważnienia jednego z wyroków należy uznać, że wyrok łączny stracił móc, ale nadal podlegały wykonaniu kary 10 lat i 4 lat więzienia orzeczone w wyroku z dnia 27 lipca 1951 r. sygn. Sr 335/51. Tak więc odbyta przezK. K.kara w rozmiarze 7 lat i 4 miesięcy nie przekracza kary łącznej, którą "należałoby wymierzyć" w w/wym. sprawie o sygn. Sr 335/51, a która nie mogłaby być niższa aniżeli 10 lat więzienia /art. 86 § 1 kk/. W tej sytuacji zaskarżony wyrok należało uznać za trafny tym bardziej, że znajduje on wsparcie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 12.03.1992r. I KZP 4/92 /OSNKW 1992r. nr 5-6, poz.37/. Z tych więc względów należało orzec jak w części dyspozytywnej niniejszego wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000133_2001_Uz_2001-04-24_001

II AKa 133/01

2001-04-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-08 02:01:01.0 CET

2014-07-23 08:38:21.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 133/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 kwietnia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SSA Marek Michniewski SSA Mirosław Ziaja Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Ape. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2001r. sprawy wnioskodawcy S. D. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicac

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000133" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 133/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 kwietnia 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Grażyna Chart</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Ape. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2001r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>S. D.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 08 lutego 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 291/98</xText> <xText/> <xText>uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 133/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa w oparciu o przepis art. 8 ust.2a ustawy lutowej o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania z tytułu utraconych zarobków za okres pobytu w więzieniu, zakładach karnych i na zesłaniu od 21.12.1944 r. do 19.06.1954 r. w wysokości średniej miesięcznej płacy krajowej wraz z ustawowymi odsetkami oraz kwoty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 8 lutego 2001 r. sygn. XVI1 Ko 291/98 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy <xAnon>S. D.</xAnon> kwotę 60.200 zł tytułem zadośćuczynienia, a w pozostałej części wniosek oddalił.</xText> <xText>Sąd uznał, że cierpienia oskarżonego związane z zatrzymaniem i późniejszym uwięzieniem oraz zesłaniem w głąb b. ZSRR przez NKWD za działalność niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego odpowiadają kwocie 700 zł za miesiąc pobytu wnioskodawcy w więzieniu i łagrze oraz 350 zł za każdy miesiąc zesłania.</xText> <xText>Sąd uznał natomiast, że wnioskodawcy nie przysługuje uprawnienie do domagania się odszkodowania z tytułu utraconych zarobków skoro w chwili aresztowania nie posiadał majątku i nigdzie nie pracował będąc skoszarowany w wojsku i oczekując na skierowanie do właściwego punktu mobilizacyjnego,</xText> <xText>Powyższy wyrok w części dotyczącej oddalenia wniosku zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy i zarzucając :</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że powód zarówno przed aresztowaniem jak i na zesłaniu w Kraju Krasnojarskim nie pracował i tym samym nie ma prawa do odszkodowania;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych Istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności związanych z pracą powoda przed jego aresztowaniem tj. 21.12.1944 r. i po jego aresztowaniu i zesłaniu na pobyt</xText> </xUnit> <xText>do pracy przymusowej w obozie pracy w Kraju Krasnojarskim z tytułu której przysługuje powodowi stosowne odszkodowanie z ustawy z dnia 23-02.1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zmianami/, wniósł o:</xText> <xText>a/ zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 i zasądzenie na rzecz wnioskodawcy odszkodowania za każdy miesiąc wykonywanej przed aresztowaniem w okresie od sierpnia 1944 r. do grudnia 1944 r. oraz pracy wykonywanej w obozie pracy przymusowej na zesłaniu w okresie od stycznia 1950 r. do czerwca 1954 r. w Kraju Krasnojarskim w wysokości średniej krajowej płacy;</xText> <xText>b/ uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje</xBx> :</xText> <xText>Apelacja zasługuje na uwzględnienie. Zgodzić należy się z autorem wniesionego<xBRx/>środka odwoławczego, że Sąd I instancji naruszył przy ferowaniu omawianego wyroku<xBRx/>reguły procedowania w zakresie postępowania dowodowego, co w szczególności wyraża<xBRx/>się z jednej strony w spłyceniu tej części postępowania, a z drugiej w formułowa­niu końcowych wniosków wbrew ujawnionym dowodom z dokumentów. Nie przesądzając więc ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie stwierdzić należy, że powyższe uchybienie mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a nie mogło być konwalidowane przez Sąd II instancji, który nie jest powołany do oceny dowodów i dokonania w oparciu o nie ustaleń faktycz­nych, a jedynie oceny poprawności działania Sądu meriti.</xText> <xText>Powyższe uwagi, co słusznie wyeksponowano w apelacji, odnoszą się do ustalenia, że przed aresztowaniem wnioskodawca nie był nigdzie zatrudniony zarobkowo, co sprzeciwiało się podjęciu rozważań nad potrzebą zasądzenia na jego rzecz stosownego odszkodowania, na które powoływał się we wniosku.</xText> <xText>Jakkolwiek - co wynika z protokołu k. 27 - S. <xAnon>D.</xAnon> podał, że przed aresztowaniem nigdzie nie pracował, niemniej jednak Sąd Okręgowy nie zweryfikował tej depozycji o informacje wynikające z zaświadczenia o rehabilitacji /k. 5/ z którego wynika, że zatrudniony był on jako dozorca w Wojskowej Komendzie Uzupełnień. Powyższy fakt wnioskodawca potwierdził na rozprawie apelacyjnej dodając, że była to jego stała praca zarobkowa, za którą otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 300 rubli miesięcznie. Wskazał on wówczas, że był on wtedy kawalerem i mieszkając we <xAnon>L.</xAnon> utrzymywał się samodzielnie, przy czym uzyskiwane przychody były stosunkowo wysokie.</xText> <xText>Dlatego też skoro Sąd Okręgowy powyższe informacje pozostawił poza sferą swoich rozważań niezbędnym stało się orzeczenie o charakterze kasatoryjnym, zmierzającym do konwalidacji powyższych uchybień przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Wówczas to Sąd I instancji winien w sposób poprawny ustalić status materialno-rodzinny wnioskodawcy, a w szczególności jaką część uzyskiwanego wynagrodzenia, po zrelatywizowaniu do aktualnego miesięcznego wynagrodzenia wyrażonego w złotówkach, mógłby on zaoszczędzić.</xText> <xText>Powyższe poprawne ustalenia, eliminujące naprowadzone wyżej sprzeczności, mogą dopiero stanowić podstawę do rozważań, czy wnioskodawcy skutecznie przysługuje roszczenie o odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej i przyjęte w tym zakresie reguły interpretacyjne sądów powszechnych.</xText> <xText>Wprawdzie błędem wywodów apelacji jest twierdzenie, że wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie z tytułu nieopłaconej pracy wykonywanej w warun­kach pozbawienia wolności na zesłaniu, niemniej jednak Sąd I instancji winien rozważyć, czy trudy z tym związane nie powinny znaleźć odzwier­ciedlenia w dalszej kwocie zadośćuczynienia.</xText> <xText>W tej części oddalonego roszczenia Sąd Okręgowy winien również podjąć dywagacje, czy na podniesienie kwoty zadośćuczynienia nie powinno mieć wpływu to, że tymczasowe aresztowanie wnioskodawcy w najkorzystniejszym dla człowieka okresie życia pozbawiło go możliwości kształcenia, realizowa­nia planów i ograniczało perspektywy na przyszłość.</xText> <xText>Zatem pozostawiając w dalszym ciągu otwartą problematykę zasadności końcowego merytorycznego rozstrzygnięcia, wymagającego poczynienia dodatkowych, istotnych ustaleń koniecznym stało się, przez pryzmat argumentów podniesionych w apelacji, orzeczenie jak w części dyspozytywnej, o co unosił również prokurator.</xText> <xText/> <xText>/</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Grażyna Chart

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 133/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 kwietnia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SSA Marek Michniewski SSA Mirosław Ziaja Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Ape. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2001r. sprawy wnioskodawcyS. D. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 08 lutego 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 291/98 uchyla wyrok w zaskarżonej części i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 133/01 UZASADNIENIE Wnioskodawca wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa w oparciu o przepis art. 8 ust.2a ustawy lutowej o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania z tytułu utraconych zarobków za okres pobytu w więzieniu, zakładach karnych i na zesłaniu od 21.12.1944 r. do 19.06.1954 r. w wysokości średniej miesięcznej płacy krajowej wraz z ustawowymi odsetkami oraz kwoty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 8 lutego 2001 r. sygn. XVI1 Ko 291/98 zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcyS. D.kwotę 60.200 zł tytułem zadośćuczynienia, a w pozostałej części wniosek oddalił. Sąd uznał, że cierpienia oskarżonego związane z zatrzymaniem i późniejszym uwięzieniem oraz zesłaniem w głąb b. ZSRR przez NKWD za działalność niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego odpowiadają kwocie 700 zł za miesiąc pobytu wnioskodawcy w więzieniu i łagrze oraz 350 zł za każdy miesiąc zesłania. Sąd uznał natomiast, że wnioskodawcy nie przysługuje uprawnienie do domagania się odszkodowania z tytułu utraconych zarobków skoro w chwili aresztowania nie posiadał majątku i nigdzie nie pracował będąc skoszarowany w wojsku i oczekując na skierowanie do właściwego punktu mobilizacyjnego, Powyższy wyrok w części dotyczącej oddalenia wniosku zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy i zarzucając : 1 sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że powód zarówno przed aresztowaniem jak i na zesłaniu w Kraju Krasnojarskim nie pracował i tym samym nie ma prawa do odszkodowania; 2 nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych Istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności związanych z pracą powoda przed jego aresztowaniem tj. 21.12.1944 r. i po jego aresztowaniu i zesłaniu na pobyt do pracy przymusowej w obozie pracy w Kraju Krasnojarskim z tytułu której przysługuje powodowi stosowne odszkodowanie z ustawy z dnia 23-02.1991 r. /Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zmianami/, wniósł o: a/ zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 2 i zasądzenie na rzecz wnioskodawcy odszkodowania za każdy miesiąc wykonywanej przed aresztowaniem w okresie od sierpnia 1944 r. do grudnia 1944 r. oraz pracy wykonywanej w obozie pracy przymusowej na zesłaniu w okresie od stycznia 1950 r. do czerwca 1954 r. w Kraju Krasnojarskim w wysokości średniej krajowej płacy; b/ uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja zasługuje na uwzględnienie. Zgodzić należy się z autorem wniesionegośrodka odwoławczego, że Sąd I instancji naruszył przy ferowaniu omawianego wyrokureguły procedowania w zakresie postępowania dowodowego, co w szczególności wyrażasię z jednej strony w spłyceniu tej części postępowania, a z drugiej w formułowa­niu końcowych wniosków wbrew ujawnionym dowodom z dokumentów. Nie przesądzając więc ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie stwierdzić należy, że powyższe uchybienie mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a nie mogło być konwalidowane przez Sąd II instancji, który nie jest powołany do oceny dowodów i dokonania w oparciu o nie ustaleń faktycz­nych, a jedynie oceny poprawności działania Sądu meriti. Powyższe uwagi, co słusznie wyeksponowano w apelacji, odnoszą się do ustalenia, że przed aresztowaniem wnioskodawca nie był nigdzie zatrudniony zarobkowo, co sprzeciwiało się podjęciu rozważań nad potrzebą zasądzenia na jego rzecz stosownego odszkodowania, na które powoływał się we wniosku. Jakkolwiek - co wynika z protokołu k. 27 - S.D.podał, że przed aresztowaniem nigdzie nie pracował, niemniej jednak Sąd Okręgowy nie zweryfikował tej depozycji o informacje wynikające z zaświadczenia o rehabilitacji /k. 5/ z którego wynika, że zatrudniony był on jako dozorca w Wojskowej Komendzie Uzupełnień. Powyższy fakt wnioskodawca potwierdził na rozprawie apelacyjnej dodając, że była to jego stała praca zarobkowa, za którą otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 300 rubli miesięcznie. Wskazał on wówczas, że był on wtedy kawalerem i mieszkając weL.utrzymywał się samodzielnie, przy czym uzyskiwane przychody były stosunkowo wysokie. Dlatego też skoro Sąd Okręgowy powyższe informacje pozostawił poza sferą swoich rozważań niezbędnym stało się orzeczenie o charakterze kasatoryjnym, zmierzającym do konwalidacji powyższych uchybień przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Wówczas to Sąd I instancji winien w sposób poprawny ustalić status materialno-rodzinny wnioskodawcy, a w szczególności jaką część uzyskiwanego wynagrodzenia, po zrelatywizowaniu do aktualnego miesięcznego wynagrodzenia wyrażonego w złotówkach, mógłby on zaoszczędzić. Powyższe poprawne ustalenia, eliminujące naprowadzone wyżej sprzeczności, mogą dopiero stanowić podstawę do rozważań, czy wnioskodawcy skutecznie przysługuje roszczenie o odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej i przyjęte w tym zakresie reguły interpretacyjne sądów powszechnych. Wprawdzie błędem wywodów apelacji jest twierdzenie, że wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie z tytułu nieopłaconej pracy wykonywanej w warun­kach pozbawienia wolności na zesłaniu, niemniej jednak Sąd I instancji winien rozważyć, czy trudy z tym związane nie powinny znaleźć odzwier­ciedlenia w dalszej kwocie zadośćuczynienia. W tej części oddalonego roszczenia Sąd Okręgowy winien również podjąć dywagacje, czy na podniesienie kwoty zadośćuczynienia nie powinno mieć wpływu to, że tymczasowe aresztowanie wnioskodawcy w najkorzystniejszym dla człowieka okresie życia pozbawiło go możliwości kształcenia, realizowa­nia planów i ograniczało perspektywy na przyszłość. Zatem pozostawiając w dalszym ciągu otwartą problematykę zasadności końcowego merytorycznego rozstrzygnięcia, wymagającego poczynienia dodatkowych, istotnych ustaleń koniecznym stało się, przez pryzmat argumentów podniesionych w apelacji, orzeczenie jak w części dyspozytywnej, o co unosił również prokurator. /

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000138_2001_Uz_2001-05-17_001

II AKa 138/01

2001-05-17 02:00:00.0 CEST

2013-03-09 02:01:04.0 CET

2014-07-23 08:38:52.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 138/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 maja 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2001r. sprawy z wniosku Z. C. i K. C. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika wnioskod

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000138"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 138/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 17 maja 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> <xText>SSO del. Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>Z. C.</xAnon> i <xAnon>K. C.</xAnon></xText> <xText>o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika wnioskodawczyni <xAnon>Z. C.</xAnon></xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 21 lutego 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 217/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniża zasądzone na rzecz wnioskodawców <xAnon>Z. C.</xAnon> i <xAnon>K. C.</xAnon> kwoty z tytułu zadośćuczynienia do 50.050 (pięćdziesiąt tysięcy pięćdziesiąt złotych) dla każdego z nich wraz <xBRx/>z ustawowymi odsetkami od dnia 17 maja 2001r.;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 138/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawcy <xAnon>Z. C.</xAnon>i <xAnon>K. C.</xAnon>wystąpili o zasądzenie od Skarbu Państwa na ich rzecz odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu represjonowania ich męża i ojca <xAnon>W. C. (1)</xAnon>.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 21 lutego 2001 r. zasądził na rzecz wnioskodawców od Skarbu Państwa kwoty po 65.475 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia, oddalił natomiast wniosek w pozostałej części, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok powyższy zaskarżył prokurator na niekorzyść obydwojga wnioskodawców oraz pełnomocnik wnioskodawczym <xAnon>Z. C.</xAnon>.</xText> <xText>W złożonej apelacji prokurator zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyję­tych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a wyrażający się w nie­słusznym zasądzeniu przez sąd I instancji kwoty 130-950 złotych zadośćuczynienia, przyjmując jako jego podstawę kwotę 900 złotych za każdy miesiąc przebywania w obozie pracy oraz po 450 zł miesięcznie tytułem przebywania na zesłaniu, co wynikało głównie z niesłusznego uznania, że tylko taka kwota może być uznana za adekwatną do doznanych cierpień i krzywd.</xText> <xText>Podnosząc ten zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawców kwoty 100.100 zł tytułem zadośćuczynienia, którego podstawą byłaby wnioskowana przez prokuratora kwota 700 zł miesięcznie za pobyt w obozie pracy i 300zł miesięcznie za pobyt na zesłaniu.</xText> <xText>Pełnomocnik <xAnon>Z. C.</xAnon> zarzucił wyrokowi'błąd w ustaleniach faktycznych, który miał istotny wpływ na treść wyroku oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.</xText> <xText>W oparciu o tak sformułowane zarzuty wniósł o skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji oraz o odrzucenie apelacji prokuratora.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał, że jedynie apelacja prokuratora jest słuszna i zasługuje na uwzględnienie, natomiast apelację pełnomocnika wnioskodawczym <xAnon>Z. C.</xAnon> uznał za całkowicie bezzasadną.</xText> <xText>Na wstępie podkreślić należy, że sąd I instancji starannie przeprowadził postępowanie, a poczynione ustalenia faktyczne, Odnoszące się do faktu represjo­nowania <xAnon>W. C. (1)</xAnon>, nie budzą żadnych zastrzeżeń. Ustalenia te nie są zresztą przez strony kwestionowane.</xText> <xText>Bezsporne jest zatem, że z uwagi na represje jakim poddany został <xAnon>W. C. (1)</xAnon>, spełnione zostały przesłanki do zasądzenia stosownego świadczenia w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2 a i b Ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Niewątpliwie też wnioskodawcy są osobami uprawnionymi do dochodzenia zadośćuczynienia i odszkodowania z tego tytułu, wobec śmierci osoby represjonowanej</xText> <xText>i przysługuje im takie samo świadczenie jakie przysługiwałoby jemu.</xText> <xText>Stwierdzić jednak trzeba, wbrew temu co podnosi w apelacji pełnomocnik wnioskodawczym, że rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego dotyczące oddalenia wniosku o odszkodowanie jest słuszne, a zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w tym przedmiocie podniesiony całkowicie bezzasadny.</xText> <xText>Okoliczności związane z wykształceniem represjonowanego i osiąganymi przez niego w okresie poprzedzającym aresztowanie dochodami oparte zostały na zeznaniach wnioskodawców, a głównie <xAnon>Z. C.</xAnon>.</xText> <xText>Nie wynika z nich, by <xAnon>W. C. (1)</xAnon> posiadał wówczas dochody przekraczające bieżące potrzeby i zezwalające mu na czynienie jakichkolwiek oszczędności bądź inwestycji.</xText> <xText>Brak jest też bliższych i konkretnych informacji na temat ówczesnej sytuacji materialnej i rodzinnej represjonowanego, pozostającego wówczas w innym związku małżeńskim, bowiem wnioskodawczyni w bardzo ograniczonym zakresie wiedzą taką dysponuje.</xText> <xText>Fakt ukończenia przez represjonowanego wyższych studiów prawniczych nie został też należycie udokumentowany, co jednak nie ma zasadniczego znaczenia skoro przed aresztowaniem nie podjął on pracy w tym zawodzie.</xText> <xText>Zasadnie zatem przyjął sąd I instancji, że rozważania na temat możliwości zarobkowania represjonowanego w tej sytuacji są czysto hipotetyczne i nie mogą stanowić podstawy do zasądzenia odszkodowania zarówno za okres pobytu w obozie pracy jak i na zesłaniu, gdzie zresztą pracował, a dalsze poszukiwania dowodów, co sugeruje autorka apelacji, są w tej sytuacji zbędne.</xText> <xText>Odnosząc się natomiast do zagadnienia związanego z wysokością zadość­uczynienia, co kwestionują obie skarżące strony to stwierdzić trzeba, że świadczenie przyznane z tego tytułu przez Sąd Okręgowy jest wygórowane.</xText> <xText>Sąd I instancji powołał się' w tej kwestii na bardzo trudne warunki w jakich przez wiele lat zmuszony był pozostawać represjonowany, na ciężką pracę i uszczerbek na zdrowiu jaki stał się jego udziałem.</xText> <xText>Ciężkie warunki, jakie panowały w obozach pracy znane są powszechnie i tak jak to podnosi prokurator, praktycznie wszystkie osoby w nich przebywające traktowane były podobnie. Doskwierał im głód, zimno, skrajnie złe warunki bytowe, ciężka praca i choroby.</xText> <xText>W praktyce orzeczniczej wielokrotnie sądy miały możliwość zapoznania się z bezpośrednimi relacjami osób, które takich krzywd doświadczyły.</xText> <xText>W tej sprawie wnioskodawcy nie wskazali na takie fakty, które w istotny sposób wyróżniałyby sytuację represjonowanego. Ich wiedza zresztą na ten temat jest bardzo ogólna i ograniczona, na co wskazuje treść złożonych w toku postępowania zeznań.</xText> <xText>Nie został też udokumentowany zły stan zdrowia represjonowanego wiążący się z jego pobytem w obozie pracy.</xText> <xText>Brak zatem podstaw, jak słusznie podnosi prokurator, by w tym przypadku kwotę zadośćuczynienia określić na tak wysokim poziomie jak przyjął to Sąd Okręgowy, co wyraźnie odbiega od przyjętej na tutejszym terenie praktyki orzeczniczej, tym bardziej, że z dokumentu załączonej do akt sygn. XVI1 Ko 20/95 /k.22/ wynika, że represjonowany w omawianym okresie czasu pracował jako felczer, co niewątpliwie miało wpływ na przebieg wykonywanej wobec niego kary i ciężar stosowanych represji.</xText> <xText>Mając to na względzie Sąd Apelacyjny, podzielając pogląd wyrażony przez oskarżyciela publicznego uznał, że kwota zadośćuczynienia za każdy miesiąc pobytu w obozie winna wynosić 700zł, zaś za każdy miesiąc pobytu na zesłaniu 300zł, co łącznie daje kwotę 100.100zł z tego tytułu, która podlega równemu podziałowi dla obu uprawnionych osób i dlatego w tej części zaskarżone orzeczenie zmienił, przyjmując za odpowiednią wysokość zadośćuczynienia wskazaną wyżej.</xText> <xText>Okres zesłania był dla represjonowanego niewątpliwie mniej uciążliwy, bowiem pozostawał on już wówczas poza obozem, pracował w wyuczonym zawodzie felczera, co przemawia za potrzebą zróżnicowania kwoty zadośćuczynienia, której przyznanie uzasadnia jednak fakt istotnego ograniczenia jego praw polegający na konieczności zamieszkiwania w wyznaczonym miejscu, meldowania się we właściwym miejscowo posterunku milicji, a przede wszystkim brak możliwości powrotu do kraju.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego tak określona kwota stanowi odpowiednie zadość­uczynienie za krzywdy i cierpienia jakich niesłusznie doznał <xAnon>W. C. (1)</xAnon> i dlatego orzekł jak w wyroku.</xText> <xText>O kosztach orzeczono po myśli art. 13 ustawy z dnia 23.02.1991 r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 138/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 17 maja 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska (spr.) Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSO del. Elżbieta Mieszczańska Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2001r. sprawy z wnioskuZ. C.iK. C. o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika wnioskodawczyniZ. C. od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 lutego 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 217/98 1 Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniża zasądzone na rzecz wnioskodawcówZ. C.iK. C.kwoty z tytułu zadośćuczynienia do 50.050 (pięćdziesiąt tysięcy pięćdziesiąt złotych) dla każdego z nich wrazz ustawowymi odsetkami od dnia 17 maja 2001r.; 2 W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; 3 Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 138/01 UZASADNIENIE WnioskodawcyZ. C.iK. C.wystąpili o zasądzenie od Skarbu Państwa na ich rzecz odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu represjonowania ich męża i ojcaW. C. (1). Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 21 lutego 2001 r. zasądził na rzecz wnioskodawców od Skarbu Państwa kwoty po 65.475 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia prawomocności wyroku tytułem zadośćuczynienia, oddalił natomiast wniosek w pozostałej części, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Wyrok powyższy zaskarżył prokurator na niekorzyść obydwojga wnioskodawców oraz pełnomocnik wnioskodawczymZ. C.. W złożonej apelacji prokurator zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyję­tych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a wyrażający się w nie­słusznym zasądzeniu przez sąd I instancji kwoty 130-950 złotych zadośćuczynienia, przyjmując jako jego podstawę kwotę 900 złotych za każdy miesiąc przebywania w obozie pracy oraz po 450 zł miesięcznie tytułem przebywania na zesłaniu, co wynikało głównie z niesłusznego uznania, że tylko taka kwota może być uznana za adekwatną do doznanych cierpień i krzywd. Podnosząc ten zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawców kwoty 100.100 zł tytułem zadośćuczynienia, którego podstawą byłaby wnioskowana przez prokuratora kwota 700 zł miesięcznie za pobyt w obozie pracy i 300zł miesięcznie za pobyt na zesłaniu. PełnomocnikZ. C.zarzucił wyrokowi'błąd w ustaleniach faktycznych, który miał istotny wpływ na treść wyroku oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności mających wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. W oparciu o tak sformułowane zarzuty wniósł o skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji oraz o odrzucenie apelacji prokuratora. Sąd Apelacyjny uznał, że jedynie apelacja prokuratora jest słuszna i zasługuje na uwzględnienie, natomiast apelację pełnomocnika wnioskodawczymZ. C.uznał za całkowicie bezzasadną. Na wstępie podkreślić należy, że sąd I instancji starannie przeprowadził postępowanie, a poczynione ustalenia faktyczne, Odnoszące się do faktu represjo­nowaniaW. C. (1), nie budzą żadnych zastrzeżeń. Ustalenia te nie są zresztą przez strony kwestionowane. Bezsporne jest zatem, że z uwagi na represje jakim poddany zostałW. C. (1), spełnione zostały przesłanki do zasądzenia stosownego świadczenia w oparciu o przepisart. 8 ust. 2 a i b Ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Niewątpliwie też wnioskodawcy są osobami uprawnionymi do dochodzenia zadośćuczynienia i odszkodowania z tego tytułu, wobec śmierci osoby represjonowanej i przysługuje im takie samo świadczenie jakie przysługiwałoby jemu. Stwierdzić jednak trzeba, wbrew temu co podnosi w apelacji pełnomocnik wnioskodawczym, że rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego dotyczące oddalenia wniosku o odszkodowanie jest słuszne, a zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w tym przedmiocie podniesiony całkowicie bezzasadny. Okoliczności związane z wykształceniem represjonowanego i osiąganymi przez niego w okresie poprzedzającym aresztowanie dochodami oparte zostały na zeznaniach wnioskodawców, a głównieZ. C.. Nie wynika z nich, byW. C. (1)posiadał wówczas dochody przekraczające bieżące potrzeby i zezwalające mu na czynienie jakichkolwiek oszczędności bądź inwestycji. Brak jest też bliższych i konkretnych informacji na temat ówczesnej sytuacji materialnej i rodzinnej represjonowanego, pozostającego wówczas w innym związku małżeńskim, bowiem wnioskodawczyni w bardzo ograniczonym zakresie wiedzą taką dysponuje. Fakt ukończenia przez represjonowanego wyższych studiów prawniczych nie został też należycie udokumentowany, co jednak nie ma zasadniczego znaczenia skoro przed aresztowaniem nie podjął on pracy w tym zawodzie. Zasadnie zatem przyjął sąd I instancji, że rozważania na temat możliwości zarobkowania represjonowanego w tej sytuacji są czysto hipotetyczne i nie mogą stanowić podstawy do zasądzenia odszkodowania zarówno za okres pobytu w obozie pracy jak i na zesłaniu, gdzie zresztą pracował, a dalsze poszukiwania dowodów, co sugeruje autorka apelacji, są w tej sytuacji zbędne. Odnosząc się natomiast do zagadnienia związanego z wysokością zadość­uczynienia, co kwestionują obie skarżące strony to stwierdzić trzeba, że świadczenie przyznane z tego tytułu przez Sąd Okręgowy jest wygórowane. Sąd I instancji powołał się' w tej kwestii na bardzo trudne warunki w jakich przez wiele lat zmuszony był pozostawać represjonowany, na ciężką pracę i uszczerbek na zdrowiu jaki stał się jego udziałem. Ciężkie warunki, jakie panowały w obozach pracy znane są powszechnie i tak jak to podnosi prokurator, praktycznie wszystkie osoby w nich przebywające traktowane były podobnie. Doskwierał im głód, zimno, skrajnie złe warunki bytowe, ciężka praca i choroby. W praktyce orzeczniczej wielokrotnie sądy miały możliwość zapoznania się z bezpośrednimi relacjami osób, które takich krzywd doświadczyły. W tej sprawie wnioskodawcy nie wskazali na takie fakty, które w istotny sposób wyróżniałyby sytuację represjonowanego. Ich wiedza zresztą na ten temat jest bardzo ogólna i ograniczona, na co wskazuje treść złożonych w toku postępowania zeznań. Nie został też udokumentowany zły stan zdrowia represjonowanego wiążący się z jego pobytem w obozie pracy. Brak zatem podstaw, jak słusznie podnosi prokurator, by w tym przypadku kwotę zadośćuczynienia określić na tak wysokim poziomie jak przyjął to Sąd Okręgowy, co wyraźnie odbiega od przyjętej na tutejszym terenie praktyki orzeczniczej, tym bardziej, że z dokumentu załączonej do akt sygn. XVI1 Ko 20/95 /k.22/ wynika, że represjonowany w omawianym okresie czasu pracował jako felczer, co niewątpliwie miało wpływ na przebieg wykonywanej wobec niego kary i ciężar stosowanych represji. Mając to na względzie Sąd Apelacyjny, podzielając pogląd wyrażony przez oskarżyciela publicznego uznał, że kwota zadośćuczynienia za każdy miesiąc pobytu w obozie winna wynosić 700zł, zaś za każdy miesiąc pobytu na zesłaniu 300zł, co łącznie daje kwotę 100.100zł z tego tytułu, która podlega równemu podziałowi dla obu uprawnionych osób i dlatego w tej części zaskarżone orzeczenie zmienił, przyjmując za odpowiednią wysokość zadośćuczynienia wskazaną wyżej. Okres zesłania był dla represjonowanego niewątpliwie mniej uciążliwy, bowiem pozostawał on już wówczas poza obozem, pracował w wyuczonym zawodzie felczera, co przemawia za potrzebą zróżnicowania kwoty zadośćuczynienia, której przyznanie uzasadnia jednak fakt istotnego ograniczenia jego praw polegający na konieczności zamieszkiwania w wyznaczonym miejscu, meldowania się we właściwym miejscowo posterunku milicji, a przede wszystkim brak możliwości powrotu do kraju. Zdaniem Sądu Apelacyjnego tak określona kwota stanowi odpowiednie zadość­uczynienie za krzywdy i cierpienia jakich niesłusznie doznałW. C. (1)i dlatego orzekł jak w wyroku. O kosztach orzeczono po myśli art. 13 ustawy z dnia 23.02.1991 r.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000221_2001_Uz_2001-07-12_001

II AKa 221/01

2001-07-12 02:00:00.0 CEST

2013-03-09 02:01:04.0 CET

2014-07-23 08:38:26.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 221/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 lipca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Paweł Węgrzynek Sędziowie SA Jan Dybek (spr.) SA Bożena Brewczyńska Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2001r. sprawy z wniosku I. P. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowic

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000221"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 221/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 12 lipca 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Agnieszka Szendzielorz</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>I. P.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 18 kwietnia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 519/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>S. S.</xAnon>kwotę 100 (sto) złotych tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego <xAnon>I. P.</xAnon><xBRx/>w postępowaniu odwoławczym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 221/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>I. P. ­.</xAnon>wniosła o odszkodowanie z tytułu areszto­wania jej 16 marca 1945 r. w <xAnon>B.</xAnon>oraz następnego internowania do byłego ZSRR, gdzie przebywała do 4 listopada 1947r.</xText> <xText>Zaskarżonym wyrokiem sąd okręgowy wniosek ten oddalił ustala­jąc, że nie prowadziła ona działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Apelacja jej pełnomocnika - adwokata wywo­dzi, iż jej podstawami są :</xText> <xText>1. obraza przepisów postępowania, które miały wpływ na treść orzeczenia /<xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 2 kpk</xLexLink>/, a to :</xText> <xText>a/ <xLexLink xArt="art. 16;art. 16 § 1;art. 16 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 16 § 1 i 2 kpk</xLexLink> przez zaniechanie pouczenia wnioskodawczyni o możliwości ubiegania się o przyznanie pełnomocnika z urzędu pomimo wieku wnioskodawczyni, skomplikowanego charakteru sprawy oraz faktu, że mieszka ona poza siedzibą sądu /utrudniony dojazd/, co skutkowało, niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych,</xText> <xText>b/ <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2;art. 79 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.79 § 2 i 3 kpk</xLexLink>, przez błędne przekonanie sądu, że rozpoz­nawana sprawa nie jest szczególnie skomplikowana, a co za tym idzie, że wnioskodawczyni nie musi korzystać z pomo­cy prawnika;</xText> <xText>2. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzecze­nia, a polegający na ustaleniu, że aresztowanie wnioskodaw­czyni , a następnie pobyt przez ponad 2 lata w obozach pracy w ZSRR nie był skutkiem działalności wnioskodawczyni na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, w sytuacji, gdy na zaświadczeniu z dnia 01.07.1999 r. wydanym przez Ministerst ­wo Spraw Wewnętrznych i Administracji w <xAnon>W.</xAnon>/k.52/ od­notowano, że wnioskodawczyni została umieszczona w transpor­cie do ZSRR na skutek przynależności do AK. Jeśli sąd nie podzielił tego stanowiska, to powinien z urzędu ustalić czego dotyczy ten zapis ;</xText> <xText>3. <xLexLink xArt="art. 439;art. 439 § 2;art. 439 § 2 pkt. 6" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.439 § 2 pkt 6 kpk</xLexLink>, gdyż wnioskodawczyni <xAnon>urodzona (...)</xAnon>, występująca samodzielnie przed Sądem Okręgowym w Ka­towicach, powinna mieć przydzielonego obrońcę w trybie <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 79 § 2 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Stąd też strona skarżąca wnosi o uchylenie wyroku sądu pierw­szej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania lub o jego zmianę i uwzględnienie żądań wniosku.</xText> <xText><xBx>Sąd odwoławczy zważył: </xBx></xText> <xText>Apelacja nie jest zasadna.</xText> <xText>Wnioskodawczyni ma 89 lat /k. 6/. Jej podeszły wiek i stan zdro­wia sam przez się nie rodzi obowiązku z <xLexLink xArt="art. 79;art. 79 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 79 § 2 kpk</xLexLink> do wyz­naczenia jej pełnomocnika /obrońcy/ - adwokata z urzędu. Wnioskodawczym stawiła się na wezwanie i zawiadomienie sądu /k. 61/ i na rozprawie, w tym także odwoławczej, złożyła zezna­nia. Nie musiało to dla niej sprawiać mimo zaawansowanego wie­ku wydatnego utrudnienia, skoro mieszka w <xAnon>B.</xAnon>odległym od <xAnon>K.</xAnon>, będących siedzibą sądu około 15 km.</xText> <xText>Nie doszło do obrazy <xLexLink xArt="art. 6 l;art. 6 l § 1;art. 6 l § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. l6 § 1 i 2 kpk</xLexLink>, gdyż te przepisy pro­cedury nie przewidują obowiązku pouczenia strony o możliwości korzystania z pomocy adwokata jako pełnomocnika lub obrońcy jako, że chodzi tu o kwestię powszechnie znaną.</xText> <xText>W związku z tym nie zachodziła również potrzeba o której mowa w art,« 16 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§ 2 kpk</xLexLink> pouczenia o tym strony skarżącej.</xText> <xText>Wbrew odmiennym w tym przedmiocie wywodom apelacji nie moż­na uznać, że sprawa ma charakter skomplikowany.</xText> <xText>Podstawowym w niej zagadnieniom jest wykazanie, że <xAnon>I. P. ­.</xAnon>działała na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, Odnośnie tego materiał dowodowy zawarty w aktach jest skąpy. Są nim przede wszystkim stanowcze i wiarygodne jej zeznania /k. 62 i 63/ w oparciu o które sąd merytoryczny trafnie wykazał, że takiej działalności nie prowadziła. Nie należała bowiem do żad­nej organizacji patriotycznej, w tym w szczególności do Armii Krajowej. Na terenie wsi, w której mieszkała żadna taka organi­zacja nie działała. Nie mogła więc pomagać jej członkom, jak wywiodła to w treści pisemnego wniosku /k. 2 odwrót/. Zeznań wnios­kodawczym. nie wolno zresztą zastąpić treścią tego zapisu z uwa­gi na zakaz z <xLexLink xArt="art. 174" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 174 kpk</xLexLink>. W związku z treścią tych zeznań uznać też należy, iż zapis <xAnon>(...)</xAnon>w rubryce <xAnon>(...)</xAnon>, wyciągu z listy transportowo-przewozowej <xAnon>I. K.</xAnon>/obecnie <xAnon>P.</xAnon>k. 52/, nie wskazuje by mogło być inaczej.</xText> <xText>Z zeznań tych wynika natomiast, iż powodem jej internowania mogło być to, że jako urodzoną w <xAnon>B.</xAnon> i znającą język nie­miecki podejrzewano ją o współpracę z okupantem /k.63/.</xText> <xText>W tym przekonaniu utwierdzać muszą zeznania wnioskodawczyni złożone w sądzie odwoławczym w związku z treścią ujawnionych dokumentów. Otóż w jej aktach ewidencyjnych jako jeńca wojennego /k. od 59/ znajduje się ankieta personalna oparta na jej oświad­czeniu , iż w latach 19^3-19^-5 pracowała /oczywiście w miejscu zamieszkania/ w kancelarii. Zeznała ona w tym przedmiocie, iż istotnie w owym czasie przez okres kilku miesięcy zatrudniona była w sekretariacie niemieckiej policji.</xText> <xText>Natomiast odnośnie pisemnego oświadczenia 67 osób /k.53/ z 1947 r. o tym, że nie współpracowała z okupantem i pomagała Polakom podała, że dokument ten wyjednała jej siostra w związku ze staraniami za­łatwienia u władz powrotu <xAnon>I. P.</xAnon> z internowania. Przejawem jej niepodległościowej działalności nie było to, że różnym osobom z uwagi na znajomość języka niemieckiego pomagała /pisanie podań/ w kontaktach urzędowych z okupantem jak i to, że sporadycznie udzielała im pomocy w formie żywności i odzieży /jej zeznania/, gdyż jest to pozytywnym przejawem li tylko jej postawy humanitarnej,</xText> <xText>Tak więc wyrok sądu okręgowego jest merytorycznie słuszny, zaś przy jego wydaniu nie dopuszczono się zarzucanych w apelacji uchy­bień proceduralnych. W związku z tym orzec należało jak wyżej.</xText> <xText>Z mocy ustawy Skarb Państwa ponosi koszty postępowania odwoław­czego.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Paweł Węgrzynek

Renata Kopiec

Agnieszka Szendzielorz

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 221/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 lipca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Paweł Węgrzynek Sędziowie SA Jan Dybek (spr.) SA Bożena Brewczyńska Protokolant Agnieszka Szendzielorz przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2001r. sprawy z wnioskuI. P. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 kwietnia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 519/98 1 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, 2 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.S. S.kwotę 100 (sto) złotych tytułem kosztów zastępstwa adwokackiegoI. P.w postępowaniu odwoławczym, 3 obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego. II AKa 221/01 UZASADNIENIE I. P. ­.wniosła o odszkodowanie z tytułu areszto­wania jej 16 marca 1945 r. wB.oraz następnego internowania do byłego ZSRR, gdzie przebywała do 4 listopada 1947r. Zaskarżonym wyrokiem sąd okręgowy wniosek ten oddalił ustala­jąc, że nie prowadziła ona działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Apelacja jej pełnomocnika - adwokata wywo­dzi, iż jej podstawami są : 1. obraza przepisów postępowania, które miały wpływ na treść orzeczenia /art. 438 pkt 2 kpk/, a to : a/art. 16 § 1 i 2 kpkprzez zaniechanie pouczenia wnioskodawczyni o możliwości ubiegania się o przyznanie pełnomocnika z urzędu pomimo wieku wnioskodawczyni, skomplikowanego charakteru sprawy oraz faktu, że mieszka ona poza siedzibą sądu /utrudniony dojazd/, co skutkowało, niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych, b/art.79 § 2 i 3 kpk, przez błędne przekonanie sądu, że rozpoz­nawana sprawa nie jest szczególnie skomplikowana, a co za tym idzie, że wnioskodawczyni nie musi korzystać z pomo­cy prawnika; 2. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzecze­nia, a polegający na ustaleniu, że aresztowanie wnioskodaw­czyni , a następnie pobyt przez ponad 2 lata w obozach pracy w ZSRR nie był skutkiem działalności wnioskodawczyni na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, w sytuacji, gdy na zaświadczeniu z dnia 01.07.1999 r. wydanym przez Ministerst ­wo Spraw Wewnętrznych i Administracji wW./k.52/ od­notowano, że wnioskodawczyni została umieszczona w transpor­cie do ZSRR na skutek przynależności do AK. Jeśli sąd nie podzielił tego stanowiska, to powinien z urzędu ustalić czego dotyczy ten zapis ; 3.art.439 § 2 pkt 6 kpk, gdyż wnioskodawczyniurodzona (...), występująca samodzielnie przed Sądem Okręgowym w Ka­towicach, powinna mieć przydzielonego obrońcę w trybieart. 79 § 2 kpk. Stąd też strona skarżąca wnosi o uchylenie wyroku sądu pierw­szej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania lub o jego zmianę i uwzględnienie żądań wniosku. Sąd odwoławczy zważył: Apelacja nie jest zasadna. Wnioskodawczyni ma 89 lat /k. 6/. Jej podeszły wiek i stan zdro­wia sam przez się nie rodzi obowiązku zart. 79 § 2 kpkdo wyz­naczenia jej pełnomocnika /obrońcy/ - adwokata z urzędu. Wnioskodawczym stawiła się na wezwanie i zawiadomienie sądu /k. 61/ i na rozprawie, w tym także odwoławczej, złożyła zezna­nia. Nie musiało to dla niej sprawiać mimo zaawansowanego wie­ku wydatnego utrudnienia, skoro mieszka wB.odległym odK., będących siedzibą sądu około 15 km. Nie doszło do obrazyart. l6 § 1 i 2 kpk, gdyż te przepisy pro­cedury nie przewidują obowiązku pouczenia strony o możliwości korzystania z pomocy adwokata jako pełnomocnika lub obrońcy jako, że chodzi tu o kwestię powszechnie znaną. W związku z tym nie zachodziła również potrzeba o której mowa w art,« 16§ 2 kpkpouczenia o tym strony skarżącej. Wbrew odmiennym w tym przedmiocie wywodom apelacji nie moż­na uznać, że sprawa ma charakter skomplikowany. Podstawowym w niej zagadnieniom jest wykazanie, żeI. P. ­.działała na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, Odnośnie tego materiał dowodowy zawarty w aktach jest skąpy. Są nim przede wszystkim stanowcze i wiarygodne jej zeznania /k. 62 i 63/ w oparciu o które sąd merytoryczny trafnie wykazał, że takiej działalności nie prowadziła. Nie należała bowiem do żad­nej organizacji patriotycznej, w tym w szczególności do Armii Krajowej. Na terenie wsi, w której mieszkała żadna taka organi­zacja nie działała. Nie mogła więc pomagać jej członkom, jak wywiodła to w treści pisemnego wniosku /k. 2 odwrót/. Zeznań wnios­kodawczym. nie wolno zresztą zastąpić treścią tego zapisu z uwa­gi na zakaz zart. 174 kpk. W związku z treścią tych zeznań uznać też należy, iż zapis(...)w rubryce(...), wyciągu z listy transportowo-przewozowejI. K./obecnieP.k. 52/, nie wskazuje by mogło być inaczej. Z zeznań tych wynika natomiast, iż powodem jej internowania mogło być to, że jako urodzoną wB.i znającą język nie­miecki podejrzewano ją o współpracę z okupantem /k.63/. W tym przekonaniu utwierdzać muszą zeznania wnioskodawczyni złożone w sądzie odwoławczym w związku z treścią ujawnionych dokumentów. Otóż w jej aktach ewidencyjnych jako jeńca wojennego /k. od 59/ znajduje się ankieta personalna oparta na jej oświad­czeniu , iż w latach 19^3-19^-5 pracowała /oczywiście w miejscu zamieszkania/ w kancelarii. Zeznała ona w tym przedmiocie, iż istotnie w owym czasie przez okres kilku miesięcy zatrudniona była w sekretariacie niemieckiej policji. Natomiast odnośnie pisemnego oświadczenia 67 osób /k.53/ z 1947 r. o tym, że nie współpracowała z okupantem i pomagała Polakom podała, że dokument ten wyjednała jej siostra w związku ze staraniami za­łatwienia u władz powrotuI. P.z internowania. Przejawem jej niepodległościowej działalności nie było to, że różnym osobom z uwagi na znajomość języka niemieckiego pomagała /pisanie podań/ w kontaktach urzędowych z okupantem jak i to, że sporadycznie udzielała im pomocy w formie żywności i odzieży /jej zeznania/, gdyż jest to pozytywnym przejawem li tylko jej postawy humanitarnej, Tak więc wyrok sądu okręgowego jest merytorycznie słuszny, zaś przy jego wydaniu nie dopuszczono się zarzucanych w apelacji uchy­bień proceduralnych. W związku z tym orzec należało jak wyżej. Z mocy ustawy Skarb Państwa ponosi koszty postępowania odwoław­czego.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000262_2001_Uz_2001-07-19_001

II AKa 262/01

2001-07-19 02:00:00.0 CEST

2013-03-09 02:01:04.0 CET

2014-07-23 08:39:10.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 262/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 lipca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Marek Michniewski Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2001r. sprawy z wniosku Z. T. - o odszkodowanie – w trybie ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991r. z późniejszymi zmianami z powodu ape

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000262" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 262/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 19 lipca 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>Z. T.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie – w trybie ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991r. <xBRx/>z późniejszymi zmianami</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 25 kwietnia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 239/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>A. D.</xAnon>– Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon>100 (sto) złotych tytułem występowania w sprawie w charakterze pełnomocnika z urzędu wnioskodawczyni <xAnon>Z. T.</xAnon>.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 262/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2001 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek <xAnon>Z. T.</xAnon>, <xAnon>S. T. (1)</xAnon>i <xAnon>J. T.</xAnon>o odszkodowanie za represjonowanie <xAnon>S. T. (2)</xAnon>/seniora/ przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości.</xText> <xText>Podstawą takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, iż <xAnon>S. T. (2)</xAnon>– senior został skazany wyrokiem Trybunału Wojskowego MSW obwód <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 16 stycznia 1951 r. za przestępstwo popełnione jesienią 1949 r. z <xLexLink xArt="art. 24" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 24, 63-1 kodeksu karnego</xLexLink> Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, polegające na nawiązaniu kontaktów przestępczych z uczestnikami zbrojnej grupy polskiego podziemia, która prowadziła działalność antyradziecką z zamiarem przywrócenia granicy Polski z 1939 r.</xText> <xText>Orzeczoną karę odbywał od 30 października 1950 r. do dnia 30 maja 1956 r. /k.39 -40/.</xText> <xText>Jako podstawę oddalenia wniosku powołał Sąd Okręgowy przepis art. 8 ust. 2b znowelizowanej ustawy rehabilitacyjnej /Dz. U. Nr 97 poz. 604 z 1998 r./, który stanowi, iż działalność niepodległościowa związana z represjami powinna być prowadzona w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r.</xText> <xText>Wyrażono przy tym pogląd, iż z dokonanych ustaleń wynika, iż <xAnon>S. T. (2)</xAnon>- senior rozpoczął działalność niepodległościową dopiero jesienią 1949 r., natomiast w lutym 1946 r. miał ukończone zaledwie 14 lat, co zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 2b wyłącza możliwość zasądzenia odszkodowania.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik <xAnon>Z. T.</xAnon>, który zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mających wpływ na jego treść i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie odszkodowania zgodnie z wnioskiem.</xText> <xText>W motywach apelacji obrońca podnosi, iż z oświadczenia <xAnon>Z. T.</xAnon>k.44 wynika, iż z opowiadania męża wie, iż będąc jeszcze nieletnim chłopcem w latach działalności partyzantki na wileńszczyźnie pomagał partyzantom wynosząc im z domu żywność, a co za tym idzie mąż wnioskodawczyni rozpoczął działalność niepodległo­ściową przed dniem 5 lutego 1946 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xBx></xText> <xText>Apelacja pełnomocnika nie jest zasadna. Przesłuchani w sprawie świadkowie <xAnon>Z. T. (1)</xAnon>, <xAnon>S. T. (1)</xAnon>- junior i <xAnon>J. T.</xAnon>nie potrafili określić od jakiego czasu <xAnon>S. T. (2)</xAnon>- senior zaczął prowadzić działalność niepodległościową /k.62-63/.</xText> <xText>Ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów m.in. k. 39 wynika, iż <xAnon>S. T. (2)</xAnon>- senior został skazany przez Trybunał Wojskowy MSW za działalność niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego prowadzoną w okresie jesieni 1949 r.</xText> <xText>W związku z tym nie popełnił błędu Sąd Okręgowy w ustaleniach faktycznych przyjmując, iż skazanie <xAnon>S. T. (2)</xAnon>- seniora było związane z działalnością prowadzoną w okresie jesieni 1949 r.</xText> <xText>Na podstawie akt sprawy nie sposób ustalić daty, od której <xAnon>S. T. (2)</xAnon>- senior podjął działalność niepodległościową, oświadczenie <xAnon>Z. T.</xAnon>k. 44 stwierdzające, iż jej mąż prowadził taką działal­ność jeszcze jako nieletni chłopiec jest w swej treści zupełnie odosobnione i nie znajduje potwierdzenia w zeznaniach powołanych wyżej świadków /k. 63-64/.</xText> <xText><xAnon>S. T. (2)</xAnon>-senior urodził się w dniu <xAnon>(...)</xAnon>. /k. 3/, a więc w dniu 5 lutego 1946 r. /data graniczą prowadzenia działalności/ miał ukończone 15 lat i 2 miesiące.</xText> <xText>Nawet gdyby teoretycznie przyjąć, iż <xAnon>S. T. (2)</xAnon> – senior prowadził działalność niepodległościową przed dniem 5 lutego 1946 r. to i tak za ten okres działalności nie został skazany i skoro w wyroku Trybunału Wojskowego MSW przyjęto działalność niepodległościową za okres jesieni 1949 r. to nie można uznać, iż <xAnon>S. T. (2)</xAnon> - senior został skazany za prowadzenie działalności niepodległościowej przed 5 lutym 1946 r.</xText> <xText>Reasumując należy przyjąć, iż wydanie orzeczenia skazującego powinno dotyczyć działalności niepodległościowej prowadzonej w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. i tylko w takim przypadku za represje stosowane przez radzieckie organy ścigania i wymiar sprawiedli­wości może służyć stronie roszczenie odszkodowawcze w oparciu o przepis art. 82b ustawy znowelizowanej w dniu 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604 z 1998 r./.</xText> <xText>Jest też oczywistym, iż po wojnie, wschodnia i zachodnia granica Państwa Polskiego została ostatecznie ustalona na podstawie traktatów międzynarodowych zawartych w latach 1945-1946, stąd stosując zasadę pacta sun servanda Państwo Polskie nie może odpowiadać materialnie za prowadze­nie działalności niepodległościowej i związane z tym represje, w okresie kiedy granice Polski zostały formalnie ustalone i uznane.</xText> <xText>Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 262/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 19 lipca 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Marek Michniewski Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2001r. sprawy z wnioskuZ. T. - o odszkodowanie – w trybie ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991r.z późniejszymi zmianami z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 kwietnia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 239/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa, 3 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.A. D.– Kancelaria Adwokacka wK.100 (sto) złotych tytułem występowania w sprawie w charakterze pełnomocnika z urzędu wnioskodawczyniZ. T.. II AKa 262/01 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2001 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosekZ. T.,S. T. (1)iJ. T.o odszkodowanie za represjonowanieS. T. (2)/seniora/ przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Podstawą takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, iżS. T. (2)– senior został skazany wyrokiem Trybunału Wojskowego MSW obwód(...)z dnia 16 stycznia 1951 r. za przestępstwo popełnione jesienią 1949 r. zart. 24, 63-1 kodeksu karnegoBiałoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, polegające na nawiązaniu kontaktów przestępczych z uczestnikami zbrojnej grupy polskiego podziemia, która prowadziła działalność antyradziecką z zamiarem przywrócenia granicy Polski z 1939 r. Orzeczoną karę odbywał od 30 października 1950 r. do dnia 30 maja 1956 r. /k.39 -40/. Jako podstawę oddalenia wniosku powołał Sąd Okręgowy przepis art. 8 ust. 2b znowelizowanej ustawy rehabilitacyjnej /Dz. U. Nr 97 poz. 604 z 1998 r./, który stanowi, iż działalność niepodległościowa związana z represjami powinna być prowadzona w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. Wyrażono przy tym pogląd, iż z dokonanych ustaleń wynika, iżS. T. (2)- senior rozpoczął działalność niepodległościową dopiero jesienią 1949 r., natomiast w lutym 1946 r. miał ukończone zaledwie 14 lat, co zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 2b wyłącza możliwość zasądzenia odszkodowania. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnikZ. T., który zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mających wpływ na jego treść i wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie odszkodowania zgodnie z wnioskiem. W motywach apelacji obrońca podnosi, iż z oświadczeniaZ. T.k.44 wynika, iż z opowiadania męża wie, iż będąc jeszcze nieletnim chłopcem w latach działalności partyzantki na wileńszczyźnie pomagał partyzantom wynosząc im z domu żywność, a co za tym idzie mąż wnioskodawczyni rozpoczął działalność niepodległo­ściową przed dniem 5 lutego 1946 r. Sąd Apelacyjny zważył co następuje : Apelacja pełnomocnika nie jest zasadna. Przesłuchani w sprawie świadkowieZ. T. (1),S. T. (1)- junior iJ. T.nie potrafili określić od jakiego czasuS. T. (2)- senior zaczął prowadzić działalność niepodległościową /k.62-63/. Ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów m.in. k. 39 wynika, iżS. T. (2)- senior został skazany przez Trybunał Wojskowy MSW za działalność niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego prowadzoną w okresie jesieni 1949 r. W związku z tym nie popełnił błędu Sąd Okręgowy w ustaleniach faktycznych przyjmując, iż skazanieS. T. (2)- seniora było związane z działalnością prowadzoną w okresie jesieni 1949 r. Na podstawie akt sprawy nie sposób ustalić daty, od którejS. T. (2)- senior podjął działalność niepodległościową, oświadczenieZ. T.k. 44 stwierdzające, iż jej mąż prowadził taką działal­ność jeszcze jako nieletni chłopiec jest w swej treści zupełnie odosobnione i nie znajduje potwierdzenia w zeznaniach powołanych wyżej świadków /k. 63-64/. S. T. (2)-senior urodził się w dniu(...). /k. 3/, a więc w dniu 5 lutego 1946 r. /data graniczą prowadzenia działalności/ miał ukończone 15 lat i 2 miesiące. Nawet gdyby teoretycznie przyjąć, iżS. T. (2)– senior prowadził działalność niepodległościową przed dniem 5 lutego 1946 r. to i tak za ten okres działalności nie został skazany i skoro w wyroku Trybunału Wojskowego MSW przyjęto działalność niepodległościową za okres jesieni 1949 r. to nie można uznać, iżS. T. (2)- senior został skazany za prowadzenie działalności niepodległościowej przed 5 lutym 1946 r. Reasumując należy przyjąć, iż wydanie orzeczenia skazującego powinno dotyczyć działalności niepodległościowej prowadzonej w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 5 lutego 1946 r. i tylko w takim przypadku za represje stosowane przez radzieckie organy ścigania i wymiar sprawiedli­wości może służyć stronie roszczenie odszkodowawcze w oparciu o przepis art. 82b ustawy znowelizowanej w dniu 16 lipca 1998 r. /Dz. U. Nr 97 poz. 604 z 1998 r./. Jest też oczywistym, iż po wojnie, wschodnia i zachodnia granica Państwa Polskiego została ostatecznie ustalona na podstawie traktatów międzynarodowych zawartych w latach 1945-1946, stąd stosując zasadę pacta sun servanda Państwo Polskie nie może odpowiadać materialnie za prowadze­nie działalności niepodległościowej i związane z tym represje, w okresie kiedy granice Polski zostały formalnie ustalone i uznane. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000277_2001_Uz_2001-08-02_001

II AKa 277/01

2001-08-02 02:00:00.0 CEST

2013-03-13 02:01:01.0 CET

2014-07-23 08:38:30.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 277/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 2 sierpnia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Marek Michniewski (spr.) Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Helena Kubaty Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2001r. sprawy S. N. ­. ur. (...) w B. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Ok

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000277" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 277/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 2 sierpnia 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSO del. Helena Kubaty</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2001r.</xText> <xText>sprawy <xAnon>S. N. ­.</xAnon><xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>B.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 26 kwietnia 2001r. sygn. akt II Ko 281/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 277/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 kwietnia 2001 r. w oparciu o przepis art. 8 ust. 2b znowelizowanej ustawy rehabilita­cyjnej z dnia 23 lutego 1991 r. zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>S. N. ­.</xAnon>kwotę 40 500 zł z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia wyroku, oddalając przy tym wniosek w pozos­tałej części.</xText> <xText>Z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego wynika, iż zasądzona kwota stanowi odszkodowanie za to, iż z powodu przynależności do Armii Krajowej od 1944 r. do listopada 1949 r. , <xAnon>S. N. ­.</xAnon>zosta­ła we wrześniu 1950 r. skazana wyrokiem Trybunału Wojsk NKWD na dziesięć lat pozbawienia wolności z zamknięciem w reedukacyjnym obo­zie pracy, przy czym karę odbywała od dnia 4 grudnia 1949 r. do dnia 6 lipca 1956 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy przyjął, iż kwota 750 zł za 1 miesiąc pozbawienia wolności odpowiada realnie doznanej szkodzie, a także rekompensuje odniesione przez wnioskodawczynię cierpienia.</xText> <xText>W zmodyfikowanym natomiast przez pełnomocnika wniosku, <xAnon>S. N. ­.</xAnon>domagała się zasądzenia odszkodowania w kwocie 69 941 zł, zadośćuczynienia również w kwocie 69 941 zł.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawczyni <xAnon>S. N. ­.</xAnon>.</xText> <xText/> <xText>Apelacja zaskarża wyrok w całości i zarzuca :</xText> <xText>- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku,</xText> <xText>mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że w przypadku wnioskodawczyni adekwatnym odszkodowaniem i zadośćuczynieniem za pozbawienie wolności i konsekwencje zdrowotne jest kwota odszko­dowania 750 zł miesięcznie mimo, że zarówno okres pobytu w obozie pracy jak i charakter przymusowo wykonywanej tam pracy przemawia­ją za odszkodowaniem za utracone zarobki jak i zadośćuczynienie za doznane krzywdy w kwotach po 69 941 zł z każdego z tych tytu­łów i wnosi o zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania w kwocie łącznej 139-882 zł.</xText> <xText>Z uzasadnienia roszczenia wynika, iż skoro za III kwartał 2000 r. przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło 1905,76 zł, to pomniej­szając tą kwotę o podatek 19 % i koszty utrzymania 272 zł, pozostaje kwota 1271,67 zł miesięcznie, którą należało oddzielnie zasądzić z tytułu odszkodowania oraz zadośćuczynienia /k.149 i 130/.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawczyni nie jest zasadna.</xText> <xText>Za trafne należy nazwać rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, który mając na uwadze warunki odbywania przez wnioskodawczynię kary, jak również wynikające stąd skutki zdrowotne w postaci schorzeń /opinie lekarskie k. 47, 56, 107/ uznał, iż adekwatną kwotą odszko­dowania jak i zadośćuczynienia jest 750 zł miesięcznie. Kwota taka, biorąc pod uwagę podobne warunki odbywania kar przez innych wnioskodawców, jak również doznany uszczerbek na zdrowiu, zwyczajowo w praktyce sądowej odpowiada zasądzonym odszkodowa­niom w podobnych sprawach.</xText> <xText>Pogląd wyrażony w apelacji pełnomocnika, iż przy ustalaniu szkody materialnej Sąd winien kierować się przeciętnym wynagro­dzeniem w chwili orzekania o odszkodowaniu nie jest możliwy do zaaprobowania.</xText> <xText>Otóż w chwili aresztowania w dniu 5 grudnia 1949 r. <xAnon>S. N. ­.</xAnon>miała ukończone 17 lat i 8 miesięcy, jak sama przyznała była uczennicą, a więc nie mając konkretnego zawodu nie można przyjąć, aby w ciągu miesiąca mogła otrzymywać przeciętne wynagro­dzenie. Po wtóre inne przeciętne wynagrodzenie, biorąc pod uwagę siłę nabywczą pieniądza obowiązywało w latach 1949 do 1954 , w porównaniu do roku 2000-2001 r.</xText> <xText>Jest oczywiste, iż w latach 1949-1954 w rejonie <xAnon>W.</xAnon>, gdzie zamieszkiwała wnioskodawczyni, podobnie jak na terytorium Polski, w warunkach powojennych, wynagrodzenie niewykwalifikowanego pra­cownika wystarczało jedynie na pokrycie bieżących kosztów utrzy­mana i nie było możliwości odkładania pieniędzy, bowiem wynagro­dzenia były skromne.</xText> <xText>Przyjęcie zatem w zaskarżonym wyroku, iż kwota 750 zł miesięcz­nie odpowiada odszkodowaniu za poniesione szkody i zadośćuczynie­nie za doznane krzywdy w rezultacie odpowiada zadośćuczynieniu i w ogólnym rozstrzygnięciu jest korzystna dla wnioskodawczyni, która realnie szkód materialnych w związku z pozbawieniem możli­wości pracy na wolności nie poniosła.</xText> <xText>Wreszcie na końcu zauważyć należy, iż merytoryczne rozstrzyg­nięcie Sądu Okręgowego może nasuwać wątpliwości, które jednak z uwagi na brak apelacji prokuratora nie mogą być już wyjaśnione.</xText> <xText>3</xText> <xText>Otóż wnioskodawczyni utrzymuje, iż od 1944 r. do listopada 1949 r. działała na rzecz Armii Krajowej. Wiadomym jest, iż rozka­zem Komendanta Głównego Armii Krajowej /gen. <xAnon>L. O.</xAnon>/ z dnia 19 stycznia 1945 r. organizacja ta została rozwiązana, a więc stricte po tym terminie zakończyła swą działalność. Ponadto w 1944 r. wnioskodawczyni miała 12 lat /<xAnon>ur. (...)</xAnon>/, wiec jako dziecko wątpliwym jest, aby mogła działać świadomie na rzecz tajnej organizacji wojskowej. Po dniu 5 lutego 1946 r. /gra­niczna data działalności niepodległościowej określona w art. 8 ust. 2b znowelizowanej ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. /Dz. U. nr 97, poz. 64 z 1998 r./</xText> <xText>Wnioskodawczyni miała ukończone 14 lat, więc również wiek był raczej przeszkodą w działalności niepodległościowej. Można więc domniemywać - bo Sąd Okręgowy zupełnie pominął te roz­ważania - iż wnioskodawczyni <xAnon>S. N. ­.</xAnon>prowadziła działal­ność niepodległościową w okresie bezpośrednio poprzedzającym jej aresztowanie /aresztowana 5 grudnia 1949 r./, a więc po dniu 5 lu­tego 1946 r., a w takim przypadku przepis art. 8 ust. 2b powołanej wyżej ustawy wyklucza możliwość zasądzenia odszkodowania, przy czym zauważyć należy, iż z załączonego dokumentu nawet nie wynika wprost za jaki okres działalności wnioskodawczyni została skazana /k. 27/.</xText> <xText>Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Marek Michniewski

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 277/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 2 sierpnia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Marek Michniewski (spr.) Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Helena Kubaty Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 2 sierpnia 2001r. sprawyS. N. ­.ur. (...)wB. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 kwietnia 2001r. sygn. akt II Ko 281/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa. II AKa 277/01 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 kwietnia 2001 r. w oparciu o przepis art. 8 ust. 2b znowelizowanej ustawy rehabilita­cyjnej z dnia 23 lutego 1991 r. zasądzono od Skarbu Państwa na rzeczS. N. ­.kwotę 40 500 zł z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia wyroku, oddalając przy tym wniosek w pozos­tałej części. Z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego wynika, iż zasądzona kwota stanowi odszkodowanie za to, iż z powodu przynależności do Armii Krajowej od 1944 r. do listopada 1949 r. ,S. N. ­.zosta­ła we wrześniu 1950 r. skazana wyrokiem Trybunału Wojsk NKWD na dziesięć lat pozbawienia wolności z zamknięciem w reedukacyjnym obo­zie pracy, przy czym karę odbywała od dnia 4 grudnia 1949 r. do dnia 6 lipca 1956 r. Sąd Okręgowy przyjął, iż kwota 750 zł za 1 miesiąc pozbawienia wolności odpowiada realnie doznanej szkodzie, a także rekompensuje odniesione przez wnioskodawczynię cierpienia. W zmodyfikowanym natomiast przez pełnomocnika wniosku,S. N. ­.domagała się zasądzenia odszkodowania w kwocie 69 941 zł, zadośćuczynienia również w kwocie 69 941 zł. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawczyniS. N. ­.. Apelacja zaskarża wyrok w całości i zarzuca : - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że w przypadku wnioskodawczyni adekwatnym odszkodowaniem i zadośćuczynieniem za pozbawienie wolności i konsekwencje zdrowotne jest kwota odszko­dowania 750 zł miesięcznie mimo, że zarówno okres pobytu w obozie pracy jak i charakter przymusowo wykonywanej tam pracy przemawia­ją za odszkodowaniem za utracone zarobki jak i zadośćuczynienie za doznane krzywdy w kwotach po 69 941 zł z każdego z tych tytu­łów i wnosi o zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania w kwocie łącznej 139-882 zł. Z uzasadnienia roszczenia wynika, iż skoro za III kwartał 2000 r. przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło 1905,76 zł, to pomniej­szając tą kwotę o podatek 19 % i koszty utrzymania 272 zł, pozostaje kwota 1271,67 zł miesięcznie, którą należało oddzielnie zasądzić z tytułu odszkodowania oraz zadośćuczynienia /k.149 i 130/. Sąd Apelacyjny zważył co następuje : Apelacja pełnomocnika wnioskodawczyni nie jest zasadna. Za trafne należy nazwać rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, który mając na uwadze warunki odbywania przez wnioskodawczynię kary, jak również wynikające stąd skutki zdrowotne w postaci schorzeń /opinie lekarskie k. 47, 56, 107/ uznał, iż adekwatną kwotą odszko­dowania jak i zadośćuczynienia jest 750 zł miesięcznie. Kwota taka, biorąc pod uwagę podobne warunki odbywania kar przez innych wnioskodawców, jak również doznany uszczerbek na zdrowiu, zwyczajowo w praktyce sądowej odpowiada zasądzonym odszkodowa­niom w podobnych sprawach. Pogląd wyrażony w apelacji pełnomocnika, iż przy ustalaniu szkody materialnej Sąd winien kierować się przeciętnym wynagro­dzeniem w chwili orzekania o odszkodowaniu nie jest możliwy do zaaprobowania. Otóż w chwili aresztowania w dniu 5 grudnia 1949 r.S. N. ­.miała ukończone 17 lat i 8 miesięcy, jak sama przyznała była uczennicą, a więc nie mając konkretnego zawodu nie można przyjąć, aby w ciągu miesiąca mogła otrzymywać przeciętne wynagro­dzenie. Po wtóre inne przeciętne wynagrodzenie, biorąc pod uwagę siłę nabywczą pieniądza obowiązywało w latach 1949 do 1954 , w porównaniu do roku 2000-2001 r. Jest oczywiste, iż w latach 1949-1954 w rejonieW., gdzie zamieszkiwała wnioskodawczyni, podobnie jak na terytorium Polski, w warunkach powojennych, wynagrodzenie niewykwalifikowanego pra­cownika wystarczało jedynie na pokrycie bieżących kosztów utrzy­mana i nie było możliwości odkładania pieniędzy, bowiem wynagro­dzenia były skromne. Przyjęcie zatem w zaskarżonym wyroku, iż kwota 750 zł miesięcz­nie odpowiada odszkodowaniu za poniesione szkody i zadośćuczynie­nie za doznane krzywdy w rezultacie odpowiada zadośćuczynieniu i w ogólnym rozstrzygnięciu jest korzystna dla wnioskodawczyni, która realnie szkód materialnych w związku z pozbawieniem możli­wości pracy na wolności nie poniosła. Wreszcie na końcu zauważyć należy, iż merytoryczne rozstrzyg­nięcie Sądu Okręgowego może nasuwać wątpliwości, które jednak z uwagi na brak apelacji prokuratora nie mogą być już wyjaśnione. 3 Otóż wnioskodawczyni utrzymuje, iż od 1944 r. do listopada 1949 r. działała na rzecz Armii Krajowej. Wiadomym jest, iż rozka­zem Komendanta Głównego Armii Krajowej /gen.L. O./ z dnia 19 stycznia 1945 r. organizacja ta została rozwiązana, a więc stricte po tym terminie zakończyła swą działalność. Ponadto w 1944 r. wnioskodawczyni miała 12 lat /ur. (...)/, wiec jako dziecko wątpliwym jest, aby mogła działać świadomie na rzecz tajnej organizacji wojskowej. Po dniu 5 lutego 1946 r. /gra­niczna data działalności niepodległościowej określona w art. 8 ust. 2b znowelizowanej ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. /Dz. U. nr 97, poz. 64 z 1998 r./ Wnioskodawczyni miała ukończone 14 lat, więc również wiek był raczej przeszkodą w działalności niepodległościowej. Można więc domniemywać - bo Sąd Okręgowy zupełnie pominął te roz­ważania - iż wnioskodawczyniS. N. ­.prowadziła działal­ność niepodległościową w okresie bezpośrednio poprzedzającym jej aresztowanie /aresztowana 5 grudnia 1949 r./, a więc po dniu 5 lu­tego 1946 r., a w takim przypadku przepis art. 8 ust. 2b powołanej wyżej ustawy wyklucza możliwość zasądzenia odszkodowania, przy czym zauważyć należy, iż z załączonego dokumentu nawet nie wynika wprost za jaki okres działalności wnioskodawczyni została skazana /k. 27/. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny orzekł jak wyżej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000316_2001_Uz_2001-09-06_001

II AKa 316/01

2001-09-06 02:00:00.0 CEST

2013-03-13 02:01:01.0 CET

2014-07-23 08:39:00.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 316/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 6 września 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący Prezes SA Mariusz Żak Sędziowie SA Bożena Brewczyńska (spr.) SA Jan Dybek Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 6 września 2001r. sprawy z wniosku I. K. , D. K. , J. S. i T. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w C

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000316" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 316/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 6 września 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Prezes SA Mariusz Żak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Bożena Brewczyńska (spr.)</xText> <xText>SA Jan Dybek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 6 września 2001r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>I. K.</xAnon>, <xAnon>D. K.</xAnon>, <xAnon>J. S.</xAnon> i <xAnon>T. K.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 08 czerwca 2001r. sygn. akt II Ko 379/98</xText> <xText/> <xText>orzeka:</xText> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie</xText> <xText/> <xText>II AKa 316/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 8 czerwca 2001 r. w sprawie sygn. II Ko 379/98 zasądził na podstawie art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepod­ległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawców <xAnon>I. K.</xAnon>, <xAnon>D. K.</xAnon>, <xAnon>J. S.</xAnon>i <xAnon>T. K.</xAnon>kwoty po 3 250 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdy doznane przez zmarłego w dniu 26 lipca 1989 r<xIx> . </xIx><xAnon>M. K.</xAnon>, zaś w pozos­tałej części wniosek oddalił.</xText> <xText><xAnon>M. K.</xAnon>będący mężem <xAnon>I. K.</xAnon>, a ojcem pozostałej trójki wnioskodawców w okresie od marca 1944 do lipca 1944 r. należał do oddziału partyzanckiego wchodzącego w <xAnon>skład (...)</xAnon>pod dowództwem gen. <xAnon>W.</xAnon>. W okresie na­tomiast od 8 lipca 1945 r. do pierwszych dni sierpnia 1946 r<xIx> . </xIx>jako podejrzany o to, że był członkiem nacjonalistycznej podziemnej orga­nizacji <xAnon>(...)</xAnon>, mającej na celu powstanie zbrojne przeciwko władzy radzieckiej został aresztowany i wysłany do pracy w łagrach w miej­scowości <xAnon>I.</xAnon>.</xText> <xText>Zwolnienie <xAnon>M. K.</xAnon>z obozu pracy nastąpiło na mocy postanowienia o umorzeniu postępowania wobec niepotwierdzenia fak­tu jego przynależności do "bandy" jak określono to w sporządzonym wówczas dokumencie.</xText> <xText>Zasądzając wyżej opisane odszkodowanie i zadośćuczynienie Sąd Okrę ­gowy uznał, iż działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol ­skiego była powodem aresztowania <xAnon>M. K.</xAnon>oraz wywiezienia go do obozu pracy.</xText> <xText>Z wyrokiem Sądu I instancji nie zgodził się prokurator.</xText> <xText>W złożonej apelacji zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść wnios­kodawców.</xText> <xText>Wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania? mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a to <xLexLink xArt="art. 92" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 92 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">167 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 193;art. 193 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">193 § 1 kpk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 366;art. 366 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 366 § 1 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 kpk</xLexLink> przez wydanie orzeczenia pomimo niewyjaśnienia wszystkich istotnych faktycznych i prawnych okoliczności wskutek nie przeprowadzenia dowodu z zeznań ustalonych świadków, zaniechania dowodu z opinii biegłego historyka oraz błędne uzasad­nienie orzeczenia, polegające na poczynieniu dowolnych ustaleń nie opartych na przeprowadzonych dowodach, a także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na niesłusznym uznaniu, że aresztowanie <xAnon>M. K.</xAnon>było związa­ne z okolicznościami opisanymi w art.1 i nast. ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. tymczasem zasadność tego twierdzenia w świet­le zgromadzonego materiału dowodowego jest co najmniej wątpliwa.</xText> <xText>Stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje</xBx>:</xText> <xText>Apelacja prokuratora okazała się być w pełni zasadną. Istotnie bowiem orzeczenie sądu I instancji jest wadliwe z jednej strony z uwagi na to, iż nie ma oparcia w zgromadzonych dotychczas dowo­dach, a z drugiej, iż jego motywy sugerują dokonanie przez sąd orzekający błędnej interpretacji treści przepisu art. 1 ustawy lu­towej.</xText> <xText>Lakoniczność sporządzonego uzasadnienia i arbitralność niektórych z zamieszczonych tam twierdzeń poważnie utrudnia jednak dokona­nie kontroli odwoławczej.</xText> <xText>W rozpoznawanej sprawie w sposób niekontrowersyjny ustalono dwa fakty, a to fakt 4-miesięcznej przynależności w roku 1944 <xAnon>M. K.</xAnon>do oddziałów AK na <xAnon>W.</xAnon>oraz fakt je­go rocznego pobytu w latach 1945/1946 w obozie pracy.</xText> <xText>Sąd I instancji wywodząc, iż to natomiast działalność <xAnon>M. K.</xAnon>na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego była powodem jego aresztowania i przymusowej pracy w obozie, w żaden sposób nie wskazał w oparciu o jakie dowody wyprowadził powyższy wniosek. Nie wskazał też jakiego rodzaju i z jakiego okresu niepodległościowa działalność <xAnon>M. K.</xAnon>legła u podstaw stosowanych wobec niego w latach 1945/1946 represji. Dostrzec należy , iż zgromadzony dotychczas materiał dowodowy pozwala jedynie ewentualnie na postawienie wyłącznie luźnej hipotezy, założyć że przyczy­ną represji mogła być przynależność <xAnon>M. K.</xAnon>do oddzia­łów AK, niemniej niniejsza hipoteza nie ma żadnego potwierdze­nia i odniesienia do ustalonych niespornie faktów. Brak jest też jakichkolwiek danych pozwalających przyjąć, iż <xAnon>M. K.</xAnon>w okresie po wyzwoleniu spod okupacji niemiec­kiej, a przed aresztowaniem go prowadził działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i by działalność z tego okresu była źródłem stosowanych represji.</xText> <xText>Założeniu takiemu przeczą wręcz takie fakty jak umorzenie w 1946 r. prowadzonego przeciwko niemu postępowania, niewskazane przez <xAnon>M. K.</xAnon> w sporządzanych przez niego w latach 1986/87 życiorysach i dokumentach informacji o ewentualnej działalności oraz nieposiadanie jakichkolwiek wiadomości na ten temat przez jego najbliższych.</xText> <xText>W tej sytuacji zachodzi konieczność ponownego rozważenia przez sąd orzekający czy istotnie <xAnon>M. K.</xAnon>represjonowany był właśnie za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa, czy poza okresem 4<xIx> -</xIx>miesięcznym w roku 1944 prowadził później jeszcze działalność niepodległościową, która mogła być przyczyną stosowa­nych represji, bądź też czy istnieją dowody pozwalające założyć i wykazać, iż powodem represji w stosunku do <xAnon>M. K.</xAnon>była jego przynależność do AK.</xText> <xText>Podkreślić należy, iż ustawa z dnia 23.02.1991 r. w oparciu o którą wnioskodawcy domagają się odszkodowania daje podstawy przyznania takiego odszkodowania wyłącznie za represje związane z działalnością na rzecz niepodległości, nie zaś za sam fakt dozna­nia przez osobę zainteresowaną krzywd i cierpień.</xText> <xText>Art.1 stanowi bowiem, iż czyn zarzucany musi być związany z dzia­łalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Powyższy zapis ustawy jednoznacznie wskazuje na konieczność ustale­nia związku między faktyczną działalnością a represjami, nie wys­tarcza natomiast ustalenie iż represje związane były z podejrze­niami o taką działalność przy jej rzeczywistym brakuj</xText> <xText>W rozpoznawanej sprawie dotychczas wykazano jedynie to, iż <xAnon>M. K.</xAnon> represjonowany był z uwagi na fakt podejrzewania go przez ówczesne władze o prowadzenie niepodległościowej działalności. Taka natomiast sytuacja nie jest objęta dyspozycją art. 1 ustawy lutowej, która wyraźnie mówi o represjach wynikłych z prowadzonej działalności. Fakt, iż dotychczas zgromadzone dowody nie dały pod­staw do podjęcia merytorycznej decyzji w sprawie, a nadto uzasadnie­nie sądu I instancji nie wyjaśnia przyczyn wydanego orzeczenia, koniecznym było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wspomnieć jeszcze jedynie trzeba iż to na wnioskodawcach spoczywa ciężar dowodu, a zatem i staranie o ustalenie czy żyją świadkowie mogący potwierdzić ich twierdzenia, bądź też, czy istnieją jeszcze jakieś dokumenty przydatne dla wyjaś­nienia rozpoznawanej sprawy.</xText> <xText>Mając na względzie powyższe, orzeczono jak w wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mariusz Żak

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 316/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 6 września 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący Prezes SA Mariusz Żak Sędziowie SA Bożena Brewczyńska (spr.) SA Jan Dybek Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 6 września 2001r. sprawy z wnioskuI. K.,D. K.,J. S.iT. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 08 czerwca 2001r. sygn. akt II Ko 379/98 orzeka: uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie II AKa 316/01 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 8 czerwca 2001 r. w sprawie sygn. II Ko 379/98 zasądził na podstawie art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepod­ległego bytu Państwa Polskiego na rzecz wnioskodawcówI. K.,D. K.,J. S.iT. K.kwoty po 3 250 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdy doznane przez zmarłego w dniu 26 lipca 1989 r.M. K., zaś w pozos­tałej części wniosek oddalił. M. K.będący mężemI. K., a ojcem pozostałej trójki wnioskodawców w okresie od marca 1944 do lipca 1944 r. należał do oddziału partyzanckiego wchodzącego wskład (...)pod dowództwem gen.W.. W okresie na­tomiast od 8 lipca 1945 r. do pierwszych dni sierpnia 1946 r.jako podejrzany o to, że był członkiem nacjonalistycznej podziemnej orga­nizacji(...), mającej na celu powstanie zbrojne przeciwko władzy radzieckiej został aresztowany i wysłany do pracy w łagrach w miej­scowościI.. ZwolnienieM. K.z obozu pracy nastąpiło na mocy postanowienia o umorzeniu postępowania wobec niepotwierdzenia fak­tu jego przynależności do "bandy" jak określono to w sporządzonym wówczas dokumencie. Zasądzając wyżej opisane odszkodowanie i zadośćuczynienie Sąd Okrę ­gowy uznał, iż działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol ­skiego była powodem aresztowaniaM. K.oraz wywiezienia go do obozu pracy. Z wyrokiem Sądu I instancji nie zgodził się prokurator. W złożonej apelacji zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść wnios­kodawców. Wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania? mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a toart. 92 kpk,167 kpk,193 § 1 kpk,art. 366 § 1 kpkiart. 424 § 1 kpkprzez wydanie orzeczenia pomimo niewyjaśnienia wszystkich istotnych faktycznych i prawnych okoliczności wskutek nie przeprowadzenia dowodu z zeznań ustalonych świadków, zaniechania dowodu z opinii biegłego historyka oraz błędne uzasad­nienie orzeczenia, polegające na poczynieniu dowolnych ustaleń nie opartych na przeprowadzonych dowodach, a także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na niesłusznym uznaniu, że aresztowanieM. K.było związa­ne z okolicznościami opisanymi w art.1 i nast. ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. tymczasem zasadność tego twierdzenia w świet­le zgromadzonego materiału dowodowego jest co najmniej wątpliwa. Stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja prokuratora okazała się być w pełni zasadną. Istotnie bowiem orzeczenie sądu I instancji jest wadliwe z jednej strony z uwagi na to, iż nie ma oparcia w zgromadzonych dotychczas dowo­dach, a z drugiej, iż jego motywy sugerują dokonanie przez sąd orzekający błędnej interpretacji treści przepisu art. 1 ustawy lu­towej. Lakoniczność sporządzonego uzasadnienia i arbitralność niektórych z zamieszczonych tam twierdzeń poważnie utrudnia jednak dokona­nie kontroli odwoławczej. W rozpoznawanej sprawie w sposób niekontrowersyjny ustalono dwa fakty, a to fakt 4-miesięcznej przynależności w roku 1944M. K.do oddziałów AK naW.oraz fakt je­go rocznego pobytu w latach 1945/1946 w obozie pracy. Sąd I instancji wywodząc, iż to natomiast działalnośćM. K.na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego była powodem jego aresztowania i przymusowej pracy w obozie, w żaden sposób nie wskazał w oparciu o jakie dowody wyprowadził powyższy wniosek. Nie wskazał też jakiego rodzaju i z jakiego okresu niepodległościowa działalnośćM. K.legła u podstaw stosowanych wobec niego w latach 1945/1946 represji. Dostrzec należy , iż zgromadzony dotychczas materiał dowodowy pozwala jedynie ewentualnie na postawienie wyłącznie luźnej hipotezy, założyć że przyczy­ną represji mogła być przynależnośćM. K.do oddzia­łów AK, niemniej niniejsza hipoteza nie ma żadnego potwierdze­nia i odniesienia do ustalonych niespornie faktów. Brak jest też jakichkolwiek danych pozwalających przyjąć, iżM. K.w okresie po wyzwoleniu spod okupacji niemiec­kiej, a przed aresztowaniem go prowadził działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i by działalność z tego okresu była źródłem stosowanych represji. Założeniu takiemu przeczą wręcz takie fakty jak umorzenie w 1946 r. prowadzonego przeciwko niemu postępowania, niewskazane przezM. K.w sporządzanych przez niego w latach 1986/87 życiorysach i dokumentach informacji o ewentualnej działalności oraz nieposiadanie jakichkolwiek wiadomości na ten temat przez jego najbliższych. W tej sytuacji zachodzi konieczność ponownego rozważenia przez sąd orzekający czy istotnieM. K.represjonowany był właśnie za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa, czy poza okresem 4-miesięcznym w roku 1944 prowadził później jeszcze działalność niepodległościową, która mogła być przyczyną stosowa­nych represji, bądź też czy istnieją dowody pozwalające założyć i wykazać, iż powodem represji w stosunku doM. K.była jego przynależność do AK. Podkreślić należy, iż ustawa z dnia 23.02.1991 r. w oparciu o którą wnioskodawcy domagają się odszkodowania daje podstawy przyznania takiego odszkodowania wyłącznie za represje związane z działalnością na rzecz niepodległości, nie zaś za sam fakt dozna­nia przez osobę zainteresowaną krzywd i cierpień. Art.1 stanowi bowiem, iż czyn zarzucany musi być związany z dzia­łalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Powyższy zapis ustawy jednoznacznie wskazuje na konieczność ustale­nia związku między faktyczną działalnością a represjami, nie wys­tarcza natomiast ustalenie iż represje związane były z podejrze­niami o taką działalność przy jej rzeczywistym brakuj W rozpoznawanej sprawie dotychczas wykazano jedynie to, iżM. K.represjonowany był z uwagi na fakt podejrzewania go przez ówczesne władze o prowadzenie niepodległościowej działalności. Taka natomiast sytuacja nie jest objęta dyspozycją art. 1 ustawy lutowej, która wyraźnie mówi o represjach wynikłych z prowadzonej działalności. Fakt, iż dotychczas zgromadzone dowody nie dały pod­staw do podjęcia merytorycznej decyzji w sprawie, a nadto uzasadnie­nie sądu I instancji nie wyjaśnia przyczyn wydanego orzeczenia, koniecznym było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wspomnieć jeszcze jedynie trzeba iż to na wnioskodawcach spoczywa ciężar dowodu, a zatem i staranie o ustalenie czy żyją świadkowie mogący potwierdzić ich twierdzenia, bądź też, czy istnieją jeszcze jakieś dokumenty przydatne dla wyjaś­nienia rozpoznawanej sprawy. Mając na względzie powyższe, orzeczono jak w wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000422_2001_Uz_2001-11-06_001

II AKa 422/01

2001-11-06 01:00:00.0 CET

2013-03-12 02:01:02.0 CET

2014-07-23 08:38:47.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 422/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 6 listopada 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Barbara Suchowska Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2001 sprawy J. B. - o odszkodowanie - z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000422"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 422/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 6 listopada 2001 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2001</xText> <xText>sprawy <xAnon>J. B.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie -</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 28 czerwca 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 356/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sadowi Okręgowemu w Katowicach,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>M. K.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego z urzędu w postępowaniu odwoławczym.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 422/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>J. B.</xAnon>domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie ponad 700.000 zł za represjonowanie go i jego rodziców przez władze radzieckie w okresie powojennym do 1955 roku.</xText> <xText>Oddalając wniosek sąd okręgowy ustalił, że deportacja wnioskodawcy z rodzicami, z terenu okręgu wileńskiego /dawna północno-wschodnia Polska/ w głąb byłego ZSRR dokonana w 1948 r. wynikała wyłącznie z tego, że uznano ich ze względu na wielkość posiadanego przez nich gospodarstwa rolnego za tak zwanych kułaków. Przyczyną represji nie była więc działalność niepodle­głościowa.</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia przez przyjęcie, iż przyczyną represji nie była działalność niepodległościowa.</xText> <xText>Podnosząc ten zarzut strona skarżąca wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, ewentualnie zaś o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, po uprzednim uchyleniu tegoż orzeczenia.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył:</xBx></xText> <xText>Odwołanie pełnomocnika wnioskodawcy jest zasadne. Za co najmniej przedwczesne uznane być musi wyrażenie przez sąd okręgowy naprowadzonej wyżej oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego. Ten bowiem jak dotąd musi budzić zastrzeżenia, co do jego zgodności z obiektywnym stanem rzeczy. Chodzi konkretnie o to, że temu sądowi uszły uwadze, na co zresztą powołują się motywy zażalenia, zaszłości sprzed roku 1948. Otóż na kartach 12 i 74 znajduje się odpis zaświadczenia wydanego przez Sąd Najwyższy Republiki Litwy stwierdzającego, że ojciec wnioskodawcy <xAnon>J. B.</xAnon>jest niewinny na podstawie ustawy Republiki Litwy „ O przywróceniu praw osobom represjonowa­nym za przeciwstawianie się reżimom okupacyjnym".</xText> <xText>Z treści tegoż odpisu wynika też, że uniewinnienie to odnosi się do pozbawie­nia <xBRx/>J. <xAnon>B.</xAnon> wolności od 13 marca 1946 r. do 13 marca 1948 r. Z kolei w dokumentacji dotyczącej tak zwanego wysiedlenia kułackiego /k. 40-43 akt/ stwierdza się, że tenże <xBRx/>J. <xAnon>B.</xAnon> wyrokiem z 1946 r. był skazany na dwa lata pozbawienia wolności za niewykonanie wywozu z lasu /k. 43/.</xText> <xText>Należy więc również sądzić, iż rehabilitacja o której mowa w owym zaświadczeniu /k. 12/ dotyczy skazania wyżej wymienionym wyrokiem. Stosownych ustaleń w tym przedmiocie powinien jednak dokonać sąd I instancji na rozprawie po przesłuchaniu między innymi na związane z tym okoliczności wnioskodawcy w charakterze świadka.</xText> <xText>W oparciu o tak dokonane ustalenia faktyczne tenże sąd władny będzie dopiero właściwie ocenić, czy wnioskodawca i jego rodzice byli i kiedy represjonowani przez władze byłego Związku Radzieckiego oraz czy wiązało się to z ich lub którejś z nich, a w szczególności ojca wnioskodawcy działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności w rozumieniu i przy aktualnym brzmieniu przepisu art. 8 ust.2a ustawy z 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34.POZ. 149 z późniejszymi zmianami/, na którego treści oparte są żądania wniosku.</xText> <xText>Z tych powodów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku. Pełnomocnikowi wnioskodawcy za zastępstwo adwokackie z urzędu w postępowaniu apelacyjnym należało przyznać stosowne wynagrodzenie /<xLexLink xArt="art. 618;art. 618 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 618 § 1 kpk</xLexLink>/.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jolanta Śpiechowicz

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 422/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 6 listopada 2001 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Śpiechowicz Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSA Barbara Suchowska Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2001 sprawyJ. B. - o odszkodowanie - z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28 czerwca 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 356/98 1 uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sadowi Okręgowemu w Katowicach, 2 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.M. K.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego z urzędu w postępowaniu odwoławczym. II AKa 422/01 UZASADNIENIE WnioskodawcaJ. B.domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie ponad 700.000 zł za represjonowanie go i jego rodziców przez władze radzieckie w okresie powojennym do 1955 roku. Oddalając wniosek sąd okręgowy ustalił, że deportacja wnioskodawcy z rodzicami, z terenu okręgu wileńskiego /dawna północno-wschodnia Polska/ w głąb byłego ZSRR dokonana w 1948 r. wynikała wyłącznie z tego, że uznano ich ze względu na wielkość posiadanego przez nich gospodarstwa rolnego za tak zwanych kułaków. Przyczyną represji nie była więc działalność niepodle­głościowa. Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia przez przyjęcie, iż przyczyną represji nie była działalność niepodległościowa. Podnosząc ten zarzut strona skarżąca wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, ewentualnie zaś o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, po uprzednim uchyleniu tegoż orzeczenia. Sąd Apelacyjny zważył: Odwołanie pełnomocnika wnioskodawcy jest zasadne. Za co najmniej przedwczesne uznane być musi wyrażenie przez sąd okręgowy naprowadzonej wyżej oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego. Ten bowiem jak dotąd musi budzić zastrzeżenia, co do jego zgodności z obiektywnym stanem rzeczy. Chodzi konkretnie o to, że temu sądowi uszły uwadze, na co zresztą powołują się motywy zażalenia, zaszłości sprzed roku 1948. Otóż na kartach 12 i 74 znajduje się odpis zaświadczenia wydanego przez Sąd Najwyższy Republiki Litwy stwierdzającego, że ojciec wnioskodawcyJ. B.jest niewinny na podstawie ustawy Republiki Litwy „ O przywróceniu praw osobom represjonowa­nym za przeciwstawianie się reżimom okupacyjnym". Z treści tegoż odpisu wynika też, że uniewinnienie to odnosi się do pozbawie­niaJ.B.wolności od 13 marca 1946 r. do 13 marca 1948 r. Z kolei w dokumentacji dotyczącej tak zwanego wysiedlenia kułackiego /k. 40-43 akt/ stwierdza się, że tenżeJ.B.wyrokiem z 1946 r. był skazany na dwa lata pozbawienia wolności za niewykonanie wywozu z lasu /k. 43/. Należy więc również sądzić, iż rehabilitacja o której mowa w owym zaświadczeniu /k. 12/ dotyczy skazania wyżej wymienionym wyrokiem. Stosownych ustaleń w tym przedmiocie powinien jednak dokonać sąd I instancji na rozprawie po przesłuchaniu między innymi na związane z tym okoliczności wnioskodawcy w charakterze świadka. W oparciu o tak dokonane ustalenia faktyczne tenże sąd władny będzie dopiero właściwie ocenić, czy wnioskodawca i jego rodzice byli i kiedy represjonowani przez władze byłego Związku Radzieckiego oraz czy wiązało się to z ich lub którejś z nich, a w szczególności ojca wnioskodawcy działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności w rozumieniu i przy aktualnym brzmieniu przepisu art. 8 ust.2a ustawy z 23 lutego 1991 r. /Dz. U. Nr 34.POZ. 149 z późniejszymi zmianami/, na którego treści oparte są żądania wniosku. Z tych powodów orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku. Pełnomocnikowi wnioskodawcy za zastępstwo adwokackie z urzędu w postępowaniu apelacyjnym należało przyznać stosowne wynagrodzenie /art. 618 § 1 kpk/.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000416_2001_Uz_2001-11-08_001

II AKa 416/01

2001-11-08 01:00:00.0 CET

2013-03-12 02:01:02.0 CET

2014-07-23 08:39:30.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 416/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 listopada 2001r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Paweł Węgrzynek Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Bożena Summer – Brason (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2001r. sprawy wnioskodawcy A. S. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000416"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 416/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 8 listopada 2001r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSO del. Bożena Summer – Brason (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2001r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>A. S.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 05 lipca 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 394/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>S. S.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych za postępowanie odwoławcze.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 416/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>A. S.</xAnon>wniósł o odszkodowanie za szkody fizyczne w kwocie 130 tysięcy złotych oraz za szkody moralne w kwo­cie 120 tys. złotych, wynikłe z faktu skazania jego ojca <xAnon>P. S.</xAnon>przez Wojskowy Trybunał Wojsk <xAnon>(...)</xAnon>na 25 lat z pobytem w wychowawczych obozach pracy, z czego był pozbawiony wolności przez<xBRx/>okres 7 lat.</xText> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 lipca 2001 r. (sygn. XVI1 Ko 394/98) wniosek <xAnon>A. S.</xAnon>o odszkodowanie za represjonowanie <xAnon>P. S.</xAnon>na mocy art. 8 ust. 2 a i b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu<xBRx/>Państwa <xSUPx>:</xSUPx>Polskiego oddalono.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy.<xBRx/>Zarzucił on wyrokowi Sądu I Instancji:</xText> <xText>- obrazę przepisów postępowania, a to <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2 kpk</xLexLink> przez roz­strzyganie przez Sąd w oparciu o nieprawdziwe ustalenia faktyczne dotyczące prawdziwych przyczyn skazania <xAnon>P. S.</xAnon> - ojca wnioskodawcy przez Wojskowy Trybunał NKWD na 25 lat pozbawienia wolności,</xText> <xText>- obrazę <xSUPx>:</xSUPx>przepisów postępowania przez zaniechanie dopuszczenia przez Sąd z urzędu dowodu<xSUPx>:</xSUPx> w postaci akt Wojskowego Trybunału NKWD, aby na podstawie treści znajdującego się tam uzasadnienia wyroku ustalić w sposób nie budzący wątpliwości faktyczną przyczynę wydania wyroku karnego przeciwko <xAnon>P. S.</xAnon>, albowiem informacje zawarte w zaświadczeniu Ukraińskiego Archiwum Państwowego są niepełne i nale­ży pamiętać, że treść tego zaświadczenia jest efektem procesu myślowego osoby sporządzającej go, jako taki musi być traktowany jako dowód pośredni. Sąd natomiast powinien dążyć do wydania orzeczenia w oparciu o dowody bezpośrednie jakim są akta sprawy karnej,</xText> <xText>- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a polegający na bezpodstawnym ustaleniu że skazanie <xAnon>P. S.</xAnon> nie nastąpiło z powodu działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, w sytuacji gdy nie wyjaśniono wszystkich okoliczności fak­tycznych i nie skorzystano z całego dostępnego materiału dowodowego.</xText> <xText>Stawiając te zarzuty, wniósł o :</xText> <xText>- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie</xText> <xText>- o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku <xAnon>A.</xAnon>­ja <xAnon>S.</xAnon>w całości, tj. zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państ ­wa 130.000 zł odszkodowania i 120.000 zł zadośćuczynienia.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje</xBx>:</xText> <xText/> <xText>Apelacja na uwzględnienie nie zasługuje z przyczyn o których poni­żej:</xText> <xText>Po pierwsze nie wykazano, że <xAnon>P. S.</xAnon> prowadził jakąkol­wiek działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Po drugie, gdyby nawet przyjąć hipotetycznie, że działalność :taką prowadził, to czyn za który został skazany był popełniony <xUx>w okresie od 1947 r.</xUx> (zaś aresztowany był 12 września 1948 r.), a zgodnie z treścią <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2b ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> ze zmianami wynikającymi z ustawy, z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uzna­niu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 97, poz. 604) przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państ ­wa Polskiego, o którym mowa w <xLexLink xArt="art. 8 ust. 2 a" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ust. 2a</xLexLink> w odniesieniu do osób repre­sjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumieć działalność w okresie od dnia <xUx>17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r.</xUx> </xText> <xText>Odnosząc się do argumentacji zawartej w apelacji należy, zauwa­żyć, że skarżący zarzucając wyrokowi Sądowi I instancji obrazę prze­pisów postępowania, a to <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 9 § 1 kpk</xLexLink>, usiłuje dowieść, że Sąd I in­stancji z obrazą tego przepisu wydał swoje rozstrzygnięcie opierając się na niepełnym materiale dowodowym, który winien był uzupełnić z urzędu. Dotyczy to dowodu z zaświadczenia Ukraińskiego Archiwum Państwowego, który w ocenie skarżącego nie może stanowić podstawy ustaleń za jaki czyn został skazany <xAnon>P. S.</xAnon>i czy miał on związek z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol ­skiego.</xText> <xText>Z tą argumentacją nie sposób się zgodzić, a zwłaszcza że stwier­dzeniem, że z uzasadnienia wyroku, którym <xAnon>P. S.</xAnon> został skaza­ny za utrzymywanie stałego związku z członkami <xAnon> (...)</xAnon> wynikać będzie, że działał on na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Nie ma żadnych podstaw, aby kwestionować wiarygodność dowodu z w/wym. zaświadczenia i domniemywać, iż uzasadnienie wyroku o którym mowa w zaświadczeniu będzie sprzeczna z jego treścią, bowiem tak należałoby sądzić uwzględniając wywód apelacji w-tym zakresie.</xText> <xText>Skarżący podnosi, iż faktyczną przyczyną skazania, ojca wnios­kodawcy nie było działanie przypisane mu wyrokiem lecz to, iż był do 1939 r. policjantem, walczył w Legionach w wojnie 1920 r., a w czasie II wojny należał do AK.</xText> <xText>Twierdzenia powyższe nie znajdują żadnego oparcia w dowodach. Wręcz przeciwnie, z informacji Archiwum Akt Nowych wynika (k. 37), że nie znaleziono akt dotyczących pracy w policji państwowej <xAnon>P. S.</xAnon>. Nie jest to oczywiście jednoznaczne z tym, że w/w polic­ji nie pracował, ale w żadnym razie nie ma podstaw aby przyjąć, że to był powód jego represjonowania.</xText> <xText>Nie wykazał również wnioskodawca, iż ojciec jego brał udział w wojnie bolszewickiej i działał w AK oraz, że ta ewentualna działal­ność miała związek ze skazaniem go.</xText> <xText>Zasądzenie odszkodowania dochodzonego w oparciu o cyt. ustawę z dnia 23.02.1991 r. warunkowane jest udowodnieniem związku zacho­dzącego pomiędzy wykazywaną szkodą lub krzywdą, a orzeczeniem, lub takiego związku z represjami, jakie osobę tę spotkały ze strony ra­dzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organów pozasądowych, w warunkach o których mowa w ust. 2a, 2b art. 8 ustawy lutowej. Ten związek musi być udowodniony, nie może opierać się na domniemaniu, <xUx>ciężar przy tym dowodu spoczywa na wnioskodawcy</xUx> (Wyrok SA we Wrocławiu z 30.03.1999 r. – OSA 1999/4/35).</xText> <xText>Tak więc wnioskodawca nie udowodnił ani przynależności jego ojca do AK, ani jego udziału w wojnie 1920 r., ani tego, że był po­licjantem, ani że działalność ta była przyczyną represjonowania go.</xText> <xText>Na marginesie należy zauważyć, że <xAnon>A. S.</xAnon>został aresz­towany dopiero 12 września 1948 r. Nie sposób przyjąć, iż radzieckie organy ścigania dopiero wówczas powzięły wiadomość, że był on policjantem do 1939 r., bądź że brał udział w wojnie 1920 r. Faktem notoryjnie znanym jest to, iż po zajęciu części ziem polskich przez Armię Czerwoną, wszelkie archiwa urzędów państwowych zostały przejęte, a nawet jeżeli zostały zniszczone, to ustalenia co do funkcjonariuszy państwowych czyniono w oparciu o dowody osobowe i represje były natychmiastowe.</xText> <xText>Dlatego też, poza tym, że z zaświadczenia wydanego przez Ukraiń ­skie Archiwum Państwowe wynika, w sposób nie budzący wątpliwości za jaki czyn skazany został ojciec wnioskodawcy – brak podstaw do przyjęcia, że działalność jego skierowana była na odzyskanie niepod­ległości bytu Państwa Polskiego i za to było przyczyną represjo­nowania go.</xText> <xText>Dlatego podzielając stanowisko Sądu Okręgowego odnośnie tego, skazanie ojca wnioskodawcy nastąpiło nie z powodu działania na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - orzeczono jak ha wstępie.</xText> <xText/> <xText>Orzeczenie Sądu Apelacyjnego oparto na przepisie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.437 § 1 kpk</xLexLink>, zaś o kosztach sądowych o przepis art. 13 ustawy z dnia 23.02.1991 r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Paweł Węgrzynek

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 416/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 listopada 2001r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Paweł Węgrzynek Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Bożena Summer – Brason (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2001r. sprawy wnioskodawcyA. S. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 05 lipca 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 394/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa, 3 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.S. S.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych za postępowanie odwoławcze. II AKa 416/01 UZASADNIENIE WnioskodawcaA. S.wniósł o odszkodowanie za szkody fizyczne w kwocie 130 tysięcy złotych oraz za szkody moralne w kwo­cie 120 tys. złotych, wynikłe z faktu skazania jego ojcaP. S.przez Wojskowy Trybunał Wojsk(...)na 25 lat z pobytem w wychowawczych obozach pracy, z czego był pozbawiony wolności przezokres 7 lat. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 lipca 2001 r. (sygn. XVI1 Ko 394/98) wniosekA. S.o odszkodowanie za represjonowanieP. S.na mocy art. 8 ust. 2 a i b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytuPaństwa:Polskiego oddalono. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy.Zarzucił on wyrokowi Sądu I Instancji: - obrazę przepisów postępowania, a toart. 2 § 2 kpkprzez roz­strzyganie przez Sąd w oparciu o nieprawdziwe ustalenia faktyczne dotyczące prawdziwych przyczyn skazaniaP. S.- ojca wnioskodawcy przez Wojskowy Trybunał NKWD na 25 lat pozbawienia wolności, - obrazę:przepisów postępowania przez zaniechanie dopuszczenia przez Sąd z urzędu dowodu:w postaci akt Wojskowego Trybunału NKWD, aby na podstawie treści znajdującego się tam uzasadnienia wyroku ustalić w sposób nie budzący wątpliwości faktyczną przyczynę wydania wyroku karnego przeciwkoP. S., albowiem informacje zawarte w zaświadczeniu Ukraińskiego Archiwum Państwowego są niepełne i nale­ży pamiętać, że treść tego zaświadczenia jest efektem procesu myślowego osoby sporządzającej go, jako taki musi być traktowany jako dowód pośredni. Sąd natomiast powinien dążyć do wydania orzeczenia w oparciu o dowody bezpośrednie jakim są akta sprawy karnej, - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a polegający na bezpodstawnym ustaleniu że skazanieP. S.nie nastąpiło z powodu działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, w sytuacji gdy nie wyjaśniono wszystkich okoliczności fak­tycznych i nie skorzystano z całego dostępnego materiału dowodowego. Stawiając te zarzuty, wniósł o : - uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie - o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wnioskuA.­jaS.w całości, tj. zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państ ­wa 130.000 zł odszkodowania i 120.000 zł zadośćuczynienia. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja na uwzględnienie nie zasługuje z przyczyn o których poni­żej: Po pierwsze nie wykazano, żeP. S.prowadził jakąkol­wiek działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Po drugie, gdyby nawet przyjąć hipotetycznie, że działalność :taką prowadził, to czyn za który został skazany był popełnionyw okresie od 1947 r.(zaś aresztowany był 12 września 1948 r.), a zgodnie z treściąart. 8 ust. 2b ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegoze zmianami wynikającymi z ustawy, z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uzna­niu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 97, poz. 604) przez działalność na rzecz niepodległego bytu Państ ­wa Polskiego, o którym mowa wust. 2aw odniesieniu do osób repre­sjonowanych na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim poza obecnym terytorium Polski, należy rozumieć działalność w okresie od dnia17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r. Odnosząc się do argumentacji zawartej w apelacji należy, zauwa­żyć, że skarżący zarzucając wyrokowi Sądowi I instancji obrazę prze­pisów postępowania, a toart. 9 § 1 kpk, usiłuje dowieść, że Sąd I in­stancji z obrazą tego przepisu wydał swoje rozstrzygnięcie opierając się na niepełnym materiale dowodowym, który winien był uzupełnić z urzędu. Dotyczy to dowodu z zaświadczenia Ukraińskiego Archiwum Państwowego, który w ocenie skarżącego nie może stanowić podstawy ustaleń za jaki czyn został skazanyP. S.i czy miał on związek z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol ­skiego. Z tą argumentacją nie sposób się zgodzić, a zwłaszcza że stwier­dzeniem, że z uzasadnienia wyroku, którymP. S.został skaza­ny za utrzymywanie stałego związku z członkami(...)wynikać będzie, że działał on na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nie ma żadnych podstaw, aby kwestionować wiarygodność dowodu z w/wym. zaświadczenia i domniemywać, iż uzasadnienie wyroku o którym mowa w zaświadczeniu będzie sprzeczna z jego treścią, bowiem tak należałoby sądzić uwzględniając wywód apelacji w-tym zakresie. Skarżący podnosi, iż faktyczną przyczyną skazania, ojca wnios­kodawcy nie było działanie przypisane mu wyrokiem lecz to, iż był do 1939 r. policjantem, walczył w Legionach w wojnie 1920 r., a w czasie II wojny należał do AK. Twierdzenia powyższe nie znajdują żadnego oparcia w dowodach. Wręcz przeciwnie, z informacji Archiwum Akt Nowych wynika (k. 37), że nie znaleziono akt dotyczących pracy w policji państwowejP. S.. Nie jest to oczywiście jednoznaczne z tym, że w/w polic­ji nie pracował, ale w żadnym razie nie ma podstaw aby przyjąć, że to był powód jego represjonowania. Nie wykazał również wnioskodawca, iż ojciec jego brał udział w wojnie bolszewickiej i działał w AK oraz, że ta ewentualna działal­ność miała związek ze skazaniem go. Zasądzenie odszkodowania dochodzonego w oparciu o cyt. ustawę z dnia 23.02.1991 r. warunkowane jest udowodnieniem związku zacho­dzącego pomiędzy wykazywaną szkodą lub krzywdą, a orzeczeniem, lub takiego związku z represjami, jakie osobę tę spotkały ze strony ra­dzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organów pozasądowych, w warunkach o których mowa w ust. 2a, 2b art. 8 ustawy lutowej. Ten związek musi być udowodniony, nie może opierać się na domniemaniu,ciężar przy tym dowodu spoczywa na wnioskodawcy(Wyrok SA we Wrocławiu z 30.03.1999 r. – OSA 1999/4/35). Tak więc wnioskodawca nie udowodnił ani przynależności jego ojca do AK, ani jego udziału w wojnie 1920 r., ani tego, że był po­licjantem, ani że działalność ta była przyczyną represjonowania go. Na marginesie należy zauważyć, żeA. S.został aresz­towany dopiero 12 września 1948 r. Nie sposób przyjąć, iż radzieckie organy ścigania dopiero wówczas powzięły wiadomość, że był on policjantem do 1939 r., bądź że brał udział w wojnie 1920 r. Faktem notoryjnie znanym jest to, iż po zajęciu części ziem polskich przez Armię Czerwoną, wszelkie archiwa urzędów państwowych zostały przejęte, a nawet jeżeli zostały zniszczone, to ustalenia co do funkcjonariuszy państwowych czyniono w oparciu o dowody osobowe i represje były natychmiastowe. Dlatego też, poza tym, że z zaświadczenia wydanego przez Ukraiń ­skie Archiwum Państwowe wynika, w sposób nie budzący wątpliwości za jaki czyn skazany został ojciec wnioskodawcy – brak podstaw do przyjęcia, że działalność jego skierowana była na odzyskanie niepod­ległości bytu Państwa Polskiego i za to było przyczyną represjo­nowania go. Dlatego podzielając stanowisko Sądu Okręgowego odnośnie tego, skazanie ojca wnioskodawcy nastąpiło nie z powodu działania na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - orzeczono jak ha wstępie. Orzeczenie Sądu Apelacyjnego oparto na przepisieart.437 § 1 kpk, zaś o kosztach sądowych o przepis art. 13 ustawy z dnia 23.02.1991 r.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000475_2001_Uz_2002-01-24_001

II AKa 475/01

2002-01-24 01:00:00.0 CET

2013-03-12 02:01:02.0 CET

2014-07-23 08:38:35.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 475/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 stycznia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSA Barbara Suchowska Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2002r. sprawy wnioskodawcy I. S. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okrę

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000475"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 475/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 stycznia 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2002r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>I. S.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 05 września 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 258/98</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 475/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 5.09.2001 r. sygn. XVI1 Ko 258/98 oddalił wniosek <xAnon>I. S.</xAnon> o odszkodowanie za represjonowanie jej przez władze radzieckie i pobyt w łagrach byłego ZSRR podnosząc, iż zachodzą w przedmiotowej sprawie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 3 Ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działal­ność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>W apelacji od powyższego wyroku pełnomocnik wnioskodawczyni zarzuca :</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego tj. <xLexLink xArt="art. 9" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 9 ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, przez oddalenie wniosku o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę pomimo istnienia ewidentnych, zasadnych, klasycznych przesłanek do uwzględnienia wniosku represjonowanej <xAnon>I. S.</xAnon> walczącej w szeregach Armii Krajowej o niepodległość Państwa Polskiego;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania karnego:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 1 pkt 3 kpk</xLexLink> poprzez nieuwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonej <xAnon>I. S.</xAnon>;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2 kpk</xLexLink> przez przyjęcie, że wnioskodawczyni 16-letnia sanitariuszka oddziału Armii Krajowej walczącego o niepodległość Polski brała udział w akcjach zbrojnych przeciwko przedstawicielom władzy sowieckiej na tamtejszym terenie i dlatego wnioskodawczyni nie należy się odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę;</xText> </xEnumElem> </xEnum> </xUnit> <xText>-<xLexLink xArt="art. 7" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 7 kpk</xLexLink> przez przekroczenie przez sąd granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie przez sąd, wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy historycznej na temat Armii Krajowej i doświadczenia życiowego, że walka zbrojna przeciwko okupantowi sowieckiemu, w której ginęli przedsta­wiciele wrogiego państwa nie uzasadnia przyznania odszkodowania i zadość­uczynienia za krzywdę dla żołnierza Polskiego Państwa Podziemnego.</xText> <xText>W oparciu o te zarzuty obrońca wniósł o zmianę wyroku Sądu I instancji, uwzględnienie wniosku złożonego przez wnioskodawczynię i zasądzenie na jej rzecz kwoty 260 000 zł łącznie od Skarbu Państwa z podziałem na odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę wg uznania sądu, ewentualnie c uchylenie zaskar­żonego wyroku i rozpoznanie sprawy ponownie przez Sąd I instancji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał apelację za zasadną, aczkolwiek na uwzględnienie zasługiwał jedynie drugi jej wniosek, bowiem zebrane w sprawie dowody nie pozwalają zdaniem sądu odwoławczego na orzeczenie odmienne co do istoty.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, iż wnioskodawczyni została skazana wyrokiem Trybunału Wojennego Wojsk NKWD Obwodu <xAnon> (...)</xAnon> za przynależność do Armii Krajowej, do której należała od 1942 r., pełniąc początkowo funkcję łączniczki, a następnie sanitariuszki.</xText> <xText>Powszechnie wiadomo, iż Armia Krajowa, będąca wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego, została powołana do życia aby walczyć o nie­podległość Polski i jak w mało której sprawie, podstawowa przesłanka, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z 23.02.1991 r., a więc "działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" nie może w przedmiotowej sprawie budzie najmniejszych wątpliwości – co zresztą Sąd I instancji przyznaje.</xText> <xText>Nie sposób natomiast podzielić jego twierdzeń, iż przepis ten nie może znaleźć zastosowania z uwagi na wystąpienie negatywnej przesłanki, o której mowa w ust. 3, a wyciągnięcie przez sąd takiego wniosku jedynie w oparciu o dosłowny tekst zaświadczenia nadesłanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Białorusi jest całkowitym nieporozumieniem. W postępowaniu o unieważnienie orzeczeń, czy też zasądzenie stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia, nie można bezkrytycznie podzielać oceny prawnej, czy nawet opisów czynów zarzucanych lub przypisanych przez ówczesne radzieckie organy ścigania, a także ich poglądów na działalność organizacji, stowarzyszeń itp.</xText> <xText>Działalność Armii Krajowej, oceniona we wspomnianym wyżej dokumencie jako "terrorystyczna", oceniana w innych warunkach historycznych i ustrojo­wych jest już jednoznacznie postrzegana jako działalność wynikająca z realizacji zadań akcji zbrojnych na rzecz odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości i suwerenności.</xText> <xText>Brak jest natomiast jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, by ustawodawca zamierzał z zakresu pojęcia "działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" wyłączyć walkę orężną, która z natury rzeczy wiąże się z używaniem broni palnej i zagrożeniem czy unicestwieniem życia ludzkiego. Gdyby ustawodawca chciał taką walkę wyłączyć z zakresu działania ustawy z dnia 23.02.1991 r. musiałby to uczynić expressis verbis. Nie uczynił tego, więc przepis art. 1 ust. 3 należy odnieść jedynie do przypadków nadużyć, np. polegających na umyślnych aktach gwałtu skiero­wanych przeciwko osobom postronnym, a w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do twierdzenia, że "bliscy krewni przedstawicieli władzy", o których mówi się w uzasadnieniu sądu, byli właśnie takimi nieprzypadkowymi ofiarami /por. Post. SA Katowice sygn. II AKo 236/95, OSA 1997/1/S/.</xText> <xText>Formy walki prowadzonej przez różne organizacje niepodległościowe były rozmaite, działań zbrojnych nie wyłączając, jednakże równie ważne było propagowanie celów, manifestowanie opozycyjności wobec dyktatury itp.</xText> <xText>Zasadność poszczególnych działań, adekwatność środków i efektów, a nawet ofiar należy do nauki historii. Rzeczą postępowania o stwierdzenie nieważności orzeczenia jest ocenić znamiona przedmiotowe i podmiotowe czynów osób represjonowanych, a więc zamiar sprawczy oraz formy i treść jego działalności – co w przypadku wnioskodawczyni <xAnon>I. S.</xAnon> jest jednoznaczne.</xText> <xText>W końcu należy zauważyć, iż konstrukcja prawna przyjęta w art. 1 ust. 3 ustawy z 23.02.1991 r., wyłączająca w pewnych przypadkach możliwość stwierdzenia nieważności orzeczenia, opiera się w pierwszej kolejności na zasadzie szczególnego stanu wyższej konieczności, w którym – w odróżnieniu do stanu przewidzianego w <xLexLink xArt="art. 23" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 23 kk</xLexLink> – krąg dóbr ratowanych jest ściśle ograniczony przepisami <xLexLink xArt="art. 23 ust. 1;art. 23 ust. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">ust. 1 i 2</xLexLink> tegoż artykułu /w przedmiotowej sprawie – niepodległość Państwa/, dobro poświęcone zaś może przedstawiać nawet wartość oczywiście większą niż dobro ratowane, byleby tylko nie pozostawało w "rażącej dysproporcji" " do niego /por. Post. SN /7 sędziów/ z 22.04.1994 r./</xText> <xText>W rozpoznawanej sprawie, na tle powszechnie znanych realiów w jakich dochodziło do zbrojnych akcji Armii Krajowej, w żadnym przypadku nie można mówić o wystąpieniu takiej dysproporcji, tym samym więc decyzję Sądu Okręgowego znać należy za całkowicie błędną, przy czym zauważyć należy, iż wobec bardzo lakonicznego wręcz powierzchownego jej uzasadnienia, głębsza polemika z zajętym przez Sąd Okręgowy stanowiskiem nie jest możliwa.</xText> <xText>Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach celem ponownego rozpoznania.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 475/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 stycznia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) SSA Barbara Suchowska Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2002r. sprawy wnioskodawcyI. S. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 05 września 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 258/98 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 475/01 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 5.09.2001 r. sygn. XVI1 Ko 258/98 oddalił wniosekI. S.o odszkodowanie za represjonowanie jej przez władze radzieckie i pobyt w łagrach byłego ZSRR podnosząc, iż zachodzą w przedmiotowej sprawie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 3 Ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działal­ność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W apelacji od powyższego wyroku pełnomocnik wnioskodawczyni zarzuca : 1 obrazę przepisów prawa materialnego tj.art. 9 ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, przez oddalenie wniosku o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę pomimo istnienia ewidentnych, zasadnych, klasycznych przesłanek do uwzględnienia wniosku represjonowanejI. S.walczącej w szeregach Armii Krajowej o niepodległość Państwa Polskiego; 2 obrazę przepisów postępowania karnego: - art. 2 § 1 pkt 3 kpkpoprzez nieuwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonejI. S.; art. 2 § 2 kpkprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni 16-letnia sanitariuszka oddziału Armii Krajowej walczącego o niepodległość Polski brała udział w akcjach zbrojnych przeciwko przedstawicielom władzy sowieckiej na tamtejszym terenie i dlatego wnioskodawczyni nie należy się odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę; -art. 7 kpkprzez przekroczenie przez sąd granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie przez sąd, wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy historycznej na temat Armii Krajowej i doświadczenia życiowego, że walka zbrojna przeciwko okupantowi sowieckiemu, w której ginęli przedsta­wiciele wrogiego państwa nie uzasadnia przyznania odszkodowania i zadość­uczynienia za krzywdę dla żołnierza Polskiego Państwa Podziemnego. W oparciu o te zarzuty obrońca wniósł o zmianę wyroku Sądu I instancji, uwzględnienie wniosku złożonego przez wnioskodawczynię i zasądzenie na jej rzecz kwoty 260 000 zł łącznie od Skarbu Państwa z podziałem na odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę wg uznania sądu, ewentualnie c uchylenie zaskar­żonego wyroku i rozpoznanie sprawy ponownie przez Sąd I instancji. Sąd Apelacyjny uznał apelację za zasadną, aczkolwiek na uwzględnienie zasługiwał jedynie drugi jej wniosek, bowiem zebrane w sprawie dowody nie pozwalają zdaniem sądu odwoławczego na orzeczenie odmienne co do istoty. W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, iż wnioskodawczyni została skazana wyrokiem Trybunału Wojennego Wojsk NKWD Obwodu(...)za przynależność do Armii Krajowej, do której należała od 1942 r., pełniąc początkowo funkcję łączniczki, a następnie sanitariuszki. Powszechnie wiadomo, iż Armia Krajowa, będąca wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego, została powołana do życia aby walczyć o nie­podległość Polski i jak w mało której sprawie, podstawowa przesłanka, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z 23.02.1991 r., a więc "działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" nie może w przedmiotowej sprawie budzie najmniejszych wątpliwości – co zresztą Sąd I instancji przyznaje. Nie sposób natomiast podzielić jego twierdzeń, iż przepis ten nie może znaleźć zastosowania z uwagi na wystąpienie negatywnej przesłanki, o której mowa w ust. 3, a wyciągnięcie przez sąd takiego wniosku jedynie w oparciu o dosłowny tekst zaświadczenia nadesłanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Białorusi jest całkowitym nieporozumieniem. W postępowaniu o unieważnienie orzeczeń, czy też zasądzenie stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia, nie można bezkrytycznie podzielać oceny prawnej, czy nawet opisów czynów zarzucanych lub przypisanych przez ówczesne radzieckie organy ścigania, a także ich poglądów na działalność organizacji, stowarzyszeń itp. Działalność Armii Krajowej, oceniona we wspomnianym wyżej dokumencie jako "terrorystyczna", oceniana w innych warunkach historycznych i ustrojo­wych jest już jednoznacznie postrzegana jako działalność wynikająca z realizacji zadań akcji zbrojnych na rzecz odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości i suwerenności. Brak jest natomiast jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, by ustawodawca zamierzał z zakresu pojęcia "działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" wyłączyć walkę orężną, która z natury rzeczy wiąże się z używaniem broni palnej i zagrożeniem czy unicestwieniem życia ludzkiego. Gdyby ustawodawca chciał taką walkę wyłączyć z zakresu działania ustawy z dnia 23.02.1991 r. musiałby to uczynić expressis verbis. Nie uczynił tego, więc przepis art. 1 ust. 3 należy odnieść jedynie do przypadków nadużyć, np. polegających na umyślnych aktach gwałtu skiero­wanych przeciwko osobom postronnym, a w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do twierdzenia, że "bliscy krewni przedstawicieli władzy", o których mówi się w uzasadnieniu sądu, byli właśnie takimi nieprzypadkowymi ofiarami /por. Post. SA Katowice sygn. II AKo 236/95, OSA 1997/1/S/. Formy walki prowadzonej przez różne organizacje niepodległościowe były rozmaite, działań zbrojnych nie wyłączając, jednakże równie ważne było propagowanie celów, manifestowanie opozycyjności wobec dyktatury itp. Zasadność poszczególnych działań, adekwatność środków i efektów, a nawet ofiar należy do nauki historii. Rzeczą postępowania o stwierdzenie nieważności orzeczenia jest ocenić znamiona przedmiotowe i podmiotowe czynów osób represjonowanych, a więc zamiar sprawczy oraz formy i treść jego działalności – co w przypadku wnioskodawczyniI. S.jest jednoznaczne. W końcu należy zauważyć, iż konstrukcja prawna przyjęta w art. 1 ust. 3 ustawy z 23.02.1991 r., wyłączająca w pewnych przypadkach możliwość stwierdzenia nieważności orzeczenia, opiera się w pierwszej kolejności na zasadzie szczególnego stanu wyższej konieczności, w którym – w odróżnieniu do stanu przewidzianego wart. 23 kk– krąg dóbr ratowanych jest ściśle ograniczony przepisamiust. 1 i 2tegoż artykułu /w przedmiotowej sprawie – niepodległość Państwa/, dobro poświęcone zaś może przedstawiać nawet wartość oczywiście większą niż dobro ratowane, byleby tylko nie pozostawało w "rażącej dysproporcji" " do niego /por. Post. SN /7 sędziów/ z 22.04.1994 r./ W rozpoznawanej sprawie, na tle powszechnie znanych realiów w jakich dochodziło do zbrojnych akcji Armii Krajowej, w żadnym przypadku nie można mówić o wystąpieniu takiej dysproporcji, tym samym więc decyzję Sądu Okręgowego znać należy za całkowicie błędną, przy czym zauważyć należy, iż wobec bardzo lakonicznego wręcz powierzchownego jej uzasadnienia, głębsza polemika z zajętym przez Sąd Okręgowy stanowiskiem nie jest możliwa. Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Katowicach celem ponownego rozpoznania.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151000000001006_II_AKa_000577_2001_Uz_2002-01-30_001

II AKa 577/01

2002-01-30 01:00:00.0 CET

2014-05-05 20:15:13.0 CEST

2017-05-02 07:07:35.0 CEST

15100000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt II AKa 577/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 stycznia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSA Jerzy Grubba (spr.) Sędziowie: SA Waldemar Płóciennik SA Roman Sądej Protokolant: Ewa Antoniów przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Ireneusza Tomaszewskiego po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2002r. sprawy A. L. oskarżonego z art. 135 § 2 kk , art. 226 § 1 kk na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżon

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Monika Nowacka" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2001" xEditor="mgrzonka" xToPage="12" xPublisher="mnowacka" xFlag="published" xEditorFullName="Monika Grzonka" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000577" xVolType="15/100000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt II AKa 577/01</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 30 stycznia 2002 r.</xText> <xText/> <xText>Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny</xText> <xText>w składzie:</xText> <xText>Przewodniczący: SSA Jerzy Grubba (spr.)</xText> <xText>Sędziowie: SA Waldemar Płóciennik</xText> <xText>SA Roman Sądej</xText> <xText/> <xText>Protokolant: Ewa Antoniów</xText> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku</xText> <xText>Ireneusza Tomaszewskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2002r.</xText> <xText>sprawy</xText> <xText> <xBx> <xAnon>A. L.</xAnon></xBx> </xText> <xText>oskarżonego z <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 kk</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 kk</xLexLink></xText> <xText>na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonego</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku</xText> <xText>z dnia 2 maja 2001 r., sygn. akt <xBx>IV K 28/00</xBx></xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">A</xName> <xText>uchyla orzeczenie o karze łącznej,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">B</xName> <xText>za czyn przypisany w <xLexLink xArt="art. 135 § 2 pkt. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">pkt. 1</xLexLink> na podstawie <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 58;art. 58 § 3" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58 § 3 kk</xLexLink> wymierza oskarżonemu <xAnon>A. L.</xAnon> karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, określając wysokość każdej z nich na 200 (dwieście) zł,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">C</xName> <xText>ustala, iż czyny przypisane w pkt. 2 i 3 wyroku, stanowią ciąg przestępstw i za to, na podstawie <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 kk</xLexLink> wymierza karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, określając wysokość każdej z nich na 200 (dwieście) zł;</xText> </xUnit> </xUnit> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>na podstawie <xLexLink xArt="art. 85" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 85 kk</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 86;art. 86 § 1;art. 86 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 86 § 1 i 2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 2 kk</xLexLink> łączy wymierzone kary grzywien i orzeka karę łączną 100 (stu) stawek dziennych grzywny, określając wysokość każdej z nich na 200 (dwieście) zł;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>wymierza oskarżonemu opłatę w kwocie 2.000 (dwa tysiące) zł za obie instancje i obciąża go kosztami procesu za postępowanie odwoławcze.</xText> </xUnit> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 2 maja 2001r. w sprawie IV K 28/00 <xAnon>A. L.</xAnon> uznany został za winnego tego, że:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">I</xName> <xText>- w dniu 13 sierpnia 1999r. w <xAnon>G.</xAnon>, podczas konferencji prasowej odbywającej się w siedzibie <xAnon>(...)</xAnon> Izby Rolniczej, używając słowa powszechnie uznawanego za obraźliwe publicznie znieważył Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej tj. popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>- w dniu 13 sierpnia 1999r. w <xAnon>G.</xAnon>, podczas konferencji prasowej odbywającej się w siedzibie <xAnon> (...)</xAnon> Izby Rolniczej, używając słów powszechnie uznawanych za obraźliwe znieważył funkcjonariusza publicznego <xAnon>L. B.</xAnon> - wicepremiera, Ministra Finansów w Rządzie Rzeczypospolitej Polskiej w związku z pełnieniem obowiązków służbowych tj. popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>- w dniu 13 sierpnia 1999r. w <xAnon>G.</xAnon>, podczas konferencji prasowej odbywającej się w siedzibie <xAnon> (...)</xAnon> Izby Rolniczej, używając słowa powszechnie uznanego za obraźliwe znieważył funkcjonariusza publicznego <xAnon>J. T.</xAnon> - ówczesnego Wicepremiera, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w rządzie Rzeczypospolitej Polskiej w związku z pełnieniem obowiązków służbowych tj. popełnienia przestępstwa z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 k.k.</xLexLink></xText> </xUnit> <xText>Za tak zakwalifikowane i opisane czyny wymierzono oskarżonemu następujące kary: za pierwszy z przypisanych czynów - rok pozbawienia wolności, zaś za dwa pozostałe, po 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzone kary objęte zostały karą łączną roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności.</xText> <xText>Wyrok zawiera też rozstrzygnięcie o zasądzeniu opłaty i obciążeniu kosztami postępowania.</xText> <xText/> <xText>Orzeczenie zaskarżone zostało apelacjami obu obrońców oskarżonego.</xText> <xText/> <xText>W pierwszej z apelacji podniesiono zarzut obrazy prawa materialnego polegający na niesłusznym zaliczeniu do czynników współdecydujących o popełnieniu czynu, tych ustawowych znamion czynu zabronionego, które określają bliżej podmiot przestępstwa, bez przeprowadzenia postępowania dowodowego i oceny wszystkich okoliczności związanych z działaniem oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej konkluzji, iż popełniono przestępstwo znieważenia.</xText> <xText>Podniesiono też zarzut błędnego przyjęcia, iż popełniono 3 czyny, a nie jeden czyn z <xLexLink xArt="art. 135;art. 226" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 i 226 k.k.</xLexLink></xText> <xText>Podnosząc powyższe, obrona wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania.</xText> <xText>W drugiej apelacji podniesiono zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych.</xText> <xText>W zakresie obrazy przepisów proceduralnych obrona wskazała na to, że wyrok wydany został przez sąd nie uprawniony do orzekania w sprawie wskutek nie rozpoznania wniosku o jego wyłączenie, osoby pokrzywdzone nie zostały powiadomione o rozprawach poprzedzających wydanie wyroku, sprawa została rozpoznana na rozprawach jawnych wbrew postanowieniom <xLexLink xArt="art. 359;art. 359 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 359 § 2 k.p.k.</xLexLink>, wyrok z naruszeniem <xLexLink xArt="art. 413;art. 413 § 2;art. 413 § 2 ust. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 413 § 2 ust. l k.p.k.</xLexLink> nie zawierał określenia czynu przypisanego oskarżonemu.</xText> <xText>Obrona podniosła też, że Sąd błędnie uznał, że oskarżony działał w zamiarze znieważenia osób wskazanych w akcie oskarżenia w sytuacji, gdy jego wypowiedź była formą krytyki przedstawioną w imieniu <xAnon> Związku Zawodowego (...)</xAnon>. Podniesiono też, że Sąd nie rozważył tego, że czynów opisanych w akcie oskarżenia oskarżony dopuścił się jako lider partii i związku zawodowego oraz radny i nie rozważył tych okoliczności przy orzekaniu o winie i karze.</xText> <xText>Podnosząc powyższe, w tej apelacji, obrona wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>Odpowiedź na apelacje złożyła Prokuratura Rejonowa <xAnon>G.</xAnon>. W odpowiedzi tej wniesiono o nieuwzględnienie zarzutów podniesionych w obu apelacjach i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.</xText> <xText/> <xText xALIGNx="center"> <xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego żaden z zarzutów podniesionych w obu apelacjach nie zasługiwał na uwzględnienie, niemniej wymierzoną karę ocenić należy jako rażąco niewspółmierną. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji dotknięte też jest uchybieniem w zakresie zastosowania prawa materialnego, choć innym, niż te, które wskazane został przez obronę.</xText> <xText/> <xText>Na gruncie niniejszej sprawy ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w zakresie przebiegu zdarzenia, nie budziły jakichkolwiek wątpliwości.</xText> <xText>Przebieg spotkania z dnia 13 sierpnia 1999r. w <xAnon> (...)</xAnon> Izbie Rolniczej utrwalony został przez obecnych tam dziennikarzy w postaci zapisu audio i wizualnego. Materiały te stanowiły dowód w sprawie, którego prawdziwości nikt nie kwestionował.</xText> <xText>Dowód ten, nie tylko w sposób bezsporny, ale i niewątpliwy, ma charakter obiektywny oraz w pełni wiarygodny.</xText> <xText>Sam oskarżony, jak i obrona, nigdy też nie kwestionowali tego, że w stosunku do pokrzywdzonych zostały użyte słowa opisane w akcie oskarżenia.</xText> <xText>Fundamentalną natomiast dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestią jest dokonanie oceny, czy użyte przez oskarżonego słowa mieszczą się w ramach dozwolonej krytyki, a więc swobody wygłaszania poglądów i przekonań politycznych, czy też są znieważające i wyczerpują znamiona przestępstw z <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">226 § 1 k.k.</xLexLink>.</xText> <xText>Obrona akcentuje tu szczególnie rolę, jaką w życiu politycznym odgrywa oskarżony, Sąd Okręgowy poprzestał natomiast w ramach bardzo lakonicznego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, na wskazaniu, że użyte określenia, są w sposób oczywisty ośmieszające i uwłaczające.</xText> <xText>Obie postawione wyżej tezy, aczkolwiek bezspornie prawdziwe, nie są jednak w ocenie Sądu Apelacyjnego wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy.</xText> <xText>Niewątpliwie natomiast myli się już obrona czyniąc zarzut, że Sąd Okręgowy popełnił błąd, nie dopuszczając żadnych dowodów na okoliczność tego, kim jest oskarżony i jakie pełni funkcje polityczne i społeczne.</xText> <xText>Oskarżony nie jest osobą nieznaną i jego rola oraz pozycja w życiu politycznym kraju są powszechnie znane. Zgodnie zaś z dyspozycją <xLexLink xArt="art. 168" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 168 k.p.k.</xLexLink> fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu.</xText> <xText>Sam jednak fakt, iż oskarżony jest przywódcą związkowym, politycznym i radnym nie stawia go poza obszarem działania norm prawa karnego. Z drugiej natomiast strony, nie ma również racji Sąd I instancji twierdząc, że samo użycie słów obraźliwych pod adresem wskazanych polityków, stanowi o popełnieniu przypisanych przestępstw.</xText> <xText>W ramach krytyki, z pewnością jest bowiem dopuszczalne posługiwanie się słownictwem mocnym i wyrazistym, w innych warunkach mogących nawet stanowić przedmiot obrazy.</xText> <xText/> <xText>Obrona dla poparcia swych tez sięgnęła po szereg cytatów z unormowań konstytucyjnych oraz zawartych w konwencjach prawa międzynarodowego. Wszystkie one akcentują naturalne prawo człowieka do wolności, w tym do wolności słowa, przekonań i głoszenia poglądów.</xText> <xText>Jednocześnie jednak, obrona całkowicie pomija już to, iż wolność ta nie jest nieograniczoną a granice jej zakreślone są przez obowiązujące w danym kraju ustawy.</xText> <xText>W pierwszej kolejności należy wskazać tu na <xLexLink xArt="art. 30" xIsapId="WDU19970780483" xTitle="Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r." xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483">art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej</xLexLink> stanowiący, że godność każdego człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.</xText> <xText>Z ochrony wskazaną normą nie są wyłączone osoby pełniące w państwie funkcje publiczne, jak prezydent czy minister.</xText> <xText>Tak więc ochrona ich godności jest obowiązkiem między innymi organów kontrolujących przestrzeganie prawa i sprawujących wymiar sprawiedliwości.</xText> <xText>Obrona w uzasadnieniu skargi apelacyjnej przywołuje też <xLexLink xArt="art. 9;art. 9 ust. 1" xIsapId="WDU19930610284" xTitle="Konwencja z dnia 4 listopada 1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2" xAddress="Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284">art. 9 ust. l Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2</xLexLink>; Dz. U. z 1993 r. Nr 61 poz.284).</xText> <xText>Analizując jednak wskazane przepisy nie można pominąć zapisu zawartego w ustępie 2 wskazywanego artykułu, a zwłaszcza art. 10 Konwencji. Art. 9 ust.2 wskazuje, że: „wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku publicznego, zdrowia i moralności lub <xBx>ochronę praw i wolności innych osób</xBx>.</xText> <xText>Natomiast art. 10 Konwencji, podnosząc, iż każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii, a prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych ... w ustępie 2 akcentuje, że „korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, <xBx>ochronę dobrego imienia i praw innych osób</xBx> oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej".</xText> <xText>Stwierdzić należy zatem, że cytowane przepisy Konwencji w sposób jednoznaczny wskazują że wolność słowa, w tym, głoszenia poglądów, podlega takim ograniczeniom, jakie są niezbędne dla ochrony między innymi, dobrego imienia osób trzecich.</xText> <xText>Nie odbierając więc nikomu prawa do krytyki, przyjąć trzeba, że prawo to napotyka na ograniczenia zakreślone między innymi, przez ochronę dobrego imienia innych osób, która jest składową konstytucyjnej zasady ochrony godności człowieka.</xText> <xText>Analogicznie kwestia ta ujęta została w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (otwartym do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966r; Dz. U. z 1977r. Nr 38 poz.167).</xText> <xText>Artykuł 19 ust. 3 cytowanego paktu wskazuje, że: „realizacja praw przewidzianych w ustępie 2 niniejszego artykułu /prawa do swobodnego wyrażania opinii/ <xBx>pociąga za sobą specjalne obowiązki i specjalną odpowiedzialność</xBx>. Może ona w konsekwencji podlegać pewnym ograniczeniom, które powinny być jednak wyraźnie przewidziane przez ustawę i które są niezbędne w celu:</xText> <xText>a) <xBx>poszanowania praw i dobrego imienia innych; ".</xBx></xText> <xText/> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego, kryterium rozróżnienia prawa do krytyki od znieważenia stanowiącego znamię przestępstwa, zostało w sposób bardzo trafny zdefiniowane w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.</xText> <xText>Trybunał ten w orzeczeniu z 20.09.1994r. /sprawa Otto-Preminger-Institute przeciwko Austrii, cytat za Orzecznictwo Strasburskie t. II Toruń 1988 str.786/ wskazał, że „ ... w kontekście poglądów i przekonań religijnych - w prawowity sposób włączyć można obowiązek unikania - na ile to tylko możliwe - <xBx>ekspresji, która jest bezzasadnie napastliwa w stosunku do innych osób, a zatem stanowi naruszenie ich praw, nie stanowi zaś wkładu w jakąkolwiek formę debaty publicznej sprzyjającej postępowi w sprawach ludzkich".</xBx></xText> <xText>Powyższe można krótko zdefiniować, posługując się sformułowaniem zaczerpniętym z innego orzeczenia tego Trybunału /sprawa Oberschlik przeciwko Austrii orzeczenie z 1 lipca 1997r. cytat za j/w str.814/, stwierdzając, iż nie mieści się w ramach dopuszczalnej krytyki - <xBx>„złośliwy atak osobisty".</xBx></xText> <xText/> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego wypowiedziane przez oskarżonego słowa stanowiły, w każdym z trzech opisanych w akcie oskarżenia przypadków, ów złośliwy atak osobisty.</xText> <xText/> <xText>Analizę powyższego rozpocząć należy od dokonania oceny wypowiedzianych przez oskarżonego zwrotów.</xText> <xText>Nie można podzielić tu stanowiska obrony, że dla dokonania takiej oceny niezbędne jest dopuszczenie dowodu z opinii językoznawcy.</xText> <xText>Słowa użyte przez oskarżonego są powszechnie znane, a ich znaczenie jednoznaczne.</xText> <xText>W zupełności dla opisania ich wystarczające jest odwołanie się do popularnego Słownika Języka Polskiego pod redakcją prof. Mieczysława Szymczaka.</xText> <xText>Według tego Słownika:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>bandyta to osobnik dokonujący zbrojnych napadów, morderstw;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>idiota to człowiek upośledzony umysłowo, a potocznie, głupiec, bałwan, dureń;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>nierób to pogardliwie człowiek leniwy, próżniak.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Każde z tych określeń, jak widać z powyższego, jest jednoznacznie pejoratywne.</xText> <xText>Słowa te, w pełni prawidłowo określono więc w akcie oskarżenia, jako powszechnie uznawane za obraźliwe.</xText> <xText>Zarówno dyspozycja <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 k.k.</xLexLink> jak i 226 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§ 1 k.k.</xLexLink> posługują się terminem „znieważa".</xText> <xText>Komentarz do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">Kodeksu Karnego</xLexLink> pod redakcją Andrzeja Zolla /Zakamycze 1999; teza 16 do art. 135 odsyłająca do tez 17 i 18 do art. 133/ wskazuje, że „kodeks pozostawia kwestię interpretacji pojęcia „znieważa" funkcjonującemu w społeczeństwie systemowi ocen. Rozumienie tego znamienia winno odpowiadać treściom, jakie nadaje mu język potoczny. Wedle ujęcia słownikowego znieważanie to ubliżanie komuś lub czemuś słowem lub czynem, obrażanie kogoś lub czegoś. Znieważanie oznacza więc zachowanie, mające obelżywy, obraźliwy charakter, polegające na uczynieniu sobie ... /z pokrzywdzonego/ pośmiewiska, okazywaniu pogardy...".</xText> <xText>W istocie więc, użycie określeń „obraża" i „znieważa" oznacza zachowania tożsame.</xText> <xText>Podkreślić należy też, że przytoczone wyżej słowa, każdorazowo stanowią wtręt w narrację oskarżonego, narrację mającą charakter krytyki poczynań rządu i prezydenta.</xText> <xText>Wtręty te, pozostają poza głównym biegiem wypowiedzi oskarżonego i mają charakter ataku skierowanego personalnie przeciwko <xAnon>A. K.</xAnon>, <xAnon>L. B.</xAnon> i <xAnon>J. T.</xAnon>.</xText> <xText>Wtręty te każdorazowo skierowane są jednoznacznie i personalnie przeciwko tym osobom i mają charakter oczywiście obraźliwy, jak wykazano to wyżej, opisując znaczenie użytych określeń.</xText> <xText>Znaczenia tych słów nie może zmienić dodanie przymiotnika „ekonomiczny". Nie zmienia to bowiem tego, że pokrzywdzony nazywany jest publicznie przez oskarżonego bandytą czy idiotą, nawet gdyby określenie to miało ograniczać się jedynie do jednej dziedziny życia.</xText> <xText>Podkreślić należy tu też i to, że oskarżony przedstawiając swoje oceny poczynań rządu czy partii, często używa określeń negatywnych wobec tych grup, mają one jednak charakter przedmiotowy i mieszczą się w granicach dopuszczalnej krytyki, nie są zatem czynami zabronionymi.</xText> <xText>Każdorazowo jednak, kiedy zaczyna mówić o pokrzywdzonych, nie używa określeń mogących odnosić się do mniej lub bardziej sprecyzowanej grupy osób, lecz skierowanych do wymienionych osób indywidualnie.</xText> <xText>Nie ma więc mowy o bandytyzmie, nieróbstwie czy idiotyzmie, lecz bandycie, nierobie i idiocie.</xText> <xText>Potwierdził to zresztą sam oskarżony, wskazując w swym wystąpieniu przed Sądem Apelacyjnym, że używał takich słów, gdyż znał te osoby.</xText> <xText>Wskazać należy także, iż obraźliwy charakter określenia nierób pośrednio przyznaje sama obrona podnosząc na stronie trzeciej skargi apelacyjnej, że trudno przyjąć, aby słowo to mogło być uznane za „rażąco obraźliwe i znieważające".</xText> <xText>Nie jest zatem kwestionowane to, iż określenie to jest znieważające, wskazuje się jedynie, iż znieważenie to nie ma charakteru rażącego. W istocie, w ocenie Sądu Apelacyjnego można by zgodzić się z takim stanowiskiem obrony, z tym, że nie stanowi ono argumentu mogącego przemawiać za brakiem zawinienia oskarżonego.</xText> <xText>Dyspozycja <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 k.k.</xLexLink> nie uzależnia bowiem karalności od stopnia dokonanego znieważenia.</xText> <xText>Z pewnością natomiast, znaczenie dla oceny sprawstwa oskarżonego ma to, czy użył on wypowiedzianych wobec pokrzywdzonych określeń w sposób umyślny, czy też słowa te, użyte zostały spontanicznie, wręcz poza intelektualną kontrolą oskarżonego.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego zdecydowanie należy zanegować zachodzenie drugiej ze wskazanych możliwości.</xText> <xText>Z jednej bowiem strony trudno dopuścić zachodzenie takiej sytuacji, że polityk, przywódca związkowy i radny używa słów, określeń, za które nie odpowiada, to jest, których treści nie kontroluje, z drugiej zaś, sam oskarżony podczas zdarzenia /zapis video i stenogramy tego zapisu k.33-35 i 60-66/ podkreślał odpowiedzialność za wypowiadane przez siebie słowa.</xText> <xText>Podkreślić należy też, iż o tym, że oskarżony w pełni kontroluje swoje wypowiedzi świadczy to, że jego wypowiedź dotycząca prezydenta RP poprzedzona jest krytyką bezczynności episkopatu w sprawach wsi i rolnictwa. Wypowiedź, w tej części, pozbawiona jest jakichkolwiek elementów obraźliwych czy choćby agresywnych. Ewidentnie mieści się w ramach krytyki.</xText> <xText>W chwilę później natomiast, gdy oskarżony wypowiada się na temat prezydenta, zmienia ton swej wypowiedzi i zaczyna używać słów znieważających.</xText> <xText>Powyższe jaskrawo świadczy o tym, że oskarżony w pełni kontroluje to, jakie osoby staną się obiektem ataku z jego strony i jakich w danym wypadku użyje słów.</xText> <xText>Oskarżony nie waha się dla osiągnięcia zakładanych przez siebie celów politycznych używać słów obraźliwych stanowiących znieważenie.</xText> <xText>Jest tak, gdyż oskarżony przyjął taki właśnie sposób kreowania swojego wizerunku na scenie politycznej.</xText> <xText>To jednak, że celem posługiwania się przez oskarżonego zniewagą, a używając terminologii zaczerpniętej z orzecznictwa strasburskiego, złośliwym atakiem osobistym, jest pokonanie swych przeciwników politycznych, nie stanowi okoliczności wyłączającej odpowiedzialność karną.</xText> <xText>Oskarżony, tak jak każda inna osoba, winien ponieść odpowiedzialność karną za popełnienie czynów wyczerpujących znamiona przestępstw opisanych w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksie karnym</xLexLink>.</xText> <xText/> <xText>Kończąc rozważania dotyczące materialnoprawnej strony zagadnień wskazywanych w skargach apelacyjnych, podnieść należy, że w ocenie Sądu Odwoławczego nie budzi wątpliwości również i to, że spełnione zostały również pozostałe znamiona dyspozycji przypisanych czynów. Obrońca oskarżonego, wskazał co prawda podczas rozprawy apelacyjnej, iż jego zdaniem mogą istnieć wątpliwości co do tego, iż wypowiedź oskarżonego miała charakter publiczny, gdyż nie miała ona miejsca na konferencji prasowej, lecz na spotkaniu w siedzibie <xAnon> (...)</xAnon> Izby Rolniczej, lecz zarzut taki musi być uznany za wręcz oczywiście bezzasadny.</xText> <xText>O tym, że spotkanie owo miało charakter konferencji prasowej, bez względu na to, jaką nadano mu nazwę, świadczy obecność na nim licznych dziennikarzy i dokonane tam przez nich zapisy audio i video stanowiące dowody w sprawie.</xText> <xText>Materiały zaś z tego „spotkania", w tym znieważające wypowiedzi oskarżonego, jeszcze tego samego dnia rozpowszechnione zostały przez programy telewizyjne, nazajutrz zaś przez gazety.</xText> <xText>Oskarżony był w pełni świadomy takiego charakteru „spotkania" i jego publicznego charakteru widząc obecność na sali licznych dziennikarzy, włączone kamery i inny sprzęt rejestrujący jego wypowiedzi. W końcu zaś, oskarżony swe wypowiedzi, w tym słowa znieważające prezydenta i wicepremierów, jak wynika z zapisów, którymi dysponował Sąd, kierował przede wszystkim do dziennikarzy.</xText> <xText/> <xText>Reasumując powyższe rozważania, stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku w sposób tramy przyjął, że oskarżony swym działaniem wyczerpał dyspozycje przestępstw opisanych w <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 k.k.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">226 § 1 k.k.</xLexLink>.</xText> <xText>Nie można też przyjąć, że czyn popełniony przez oskarżonego jest społecznie szkodliwy w stopniu znikomym.</xText> <xText>Przeciwstawia się temu z jednej strony, ostentacyjny wręcz charakter zachowań oskarżonego naruszających normy prawne i dobra osobiste innych osób, z drugiej zaś, wielokrotność takich zachowań zarówno przed popełnieniem czynów przypisanych w niniejszej sprawie, jak i później, co świadczy o niepoprawności sprawcy.</xText> <xText>Tym samym brak podstaw do przyjęcia ,iż zachodzą okoliczności wskazane w <xLexLink xArt="art. 115;art. 115 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 115 § 2 k.k.</xLexLink> i że popełnione przez oskarżonego czyny nie są karygodne.</xText> <xText/> <xText>Odnieść należy się w tym miejscu do ostatniego zarzutu naruszenia prawa materialnego, mającego jednak całkowicie odmienny charakter niż zagadnienia opisane wyżej /nie odnosi się on bowiem do żadnej z cech przestępstwa opisanych w <xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 1 k.k.</xLexLink>/.</xText> <xText>Zagadnieniem tym, jest wskazany przez obronę problem jedności i wielości popełnionych przez oskarżonego czynów.</xText> <xText>Stanowisko swe obrona oparła na tezie wyroku Sądu Najwyższego z 22.06.1999r. /OSNKW z 1999r. nr 9-10 poz.55/.</xText> <xText>Nie negując słuszności przytoczonej tezy, stwierdzić należy, że postawiona została ona przy zaistnieniu zupełnie innego stanu faktycznego, niż mający miejsce na gruncie niniejszej sprawy.</xText> <xText>W sprawie rozpoznanej przez Sąd Najwyższy wskazano, że zachowanie oskarżonego „ewidentnie przedstawiało się jako jeden czyn", ale miało to miejsce w sytuacji, gdy „w słowotoku oskarżonego nie sposób było wskazać granicy między wypowiadaniem zniewag a wypowiadaniem gróźb" kierowanych w stosunku do pokrzywdzonego, następnie zaś, gdy na miejscu zdarzenia pojawili się dwaj pokrzywdzeni „zachowanie oskarżonego przebiegało identycznie i sprowadziło się do zniewag oraz gróźb wypowiadanych w celu zmuszenia obu funkcjonariuszy do odstąpienia od czynności służbowych" /cytaty za uzasadnieniem wyroku SN z 22.06.1999r./.</xText> <xText>Tak więc jedność zachowania sprawcy naruszająca dyspozycje różnych przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kodeksu karnego</xLexLink> zaistniała w sytuacji „słowotoku oskarżonego", w którym nie sposób wskazać granic pomiędzy groźbą a znieważeniem oraz pomiędzy tym, które słowa skierowane są do jednego pokrzywdzonego, a które dotyczą drugiego z nich.</xText> <xText>Taka sytuacja, w oczywisty sposób nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Nie tylko nie mamy tu bowiem do czynienia ze „słowotokiem" sprawcy, ale także z wyraźnym rozdzieleniem poszczególnych wypowiedzi, a także jednoznacznym, personalnym wskazaniem, kogo wypowiedzi te dotyczą. Ponieważ zaś wypowiedzi te dotyczą różnych osób i każda z nich została „osobno" znieważona mamy do czynienia z taką ilością przestępstw ilu jest pokrzywdzonych.</xText> <xText>Konstrukcja prawna proponowana przez obronę najbliższa byłaby definicji czynu ciągłego z <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 12 k.k.</xLexLink>. Istnieje jednak wyraźny zakaz ustawowy stosowania tego przepisu w sytuacji, gdy przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, a pokrzywdzonym jest więcej niż jedna osoba.</xText> <xText>Nie ma więc możliwości przyjęcia, że działanie oskarżonego stanowiło jeden czyn lub jedno przestępstwo.</xText> <xText>Powyższe nie oznacza jednak równocześnie, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji wolne jest od uchybień.</xText> <xText>Sąd Okręgowy nie dostrzegł bowiem, że oskarżony popełnił w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa przestępstwa, wyczerpujące znamiona tego samego przepisu, zanim zapadł wyrok co do któregokolwiek z nich.</xText> <xText>W stosunku do przestępstw z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 k.k.</xLexLink> przy wymiarze kary, należało więc zastosować instytucję ciągu przestępstw z <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 k.k.</xLexLink> Stąd zmiana zaskarżonego wyroku we wskazanym wyżej zakresie.</xText> <xText/> <xText>Sąd nie podzielił podniesionych przez obronę zarzutów naruszenia prawa procesowego.</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeks postępowania karnego</xLexLink> nie zna instytucji wyłączenia sądu od orzekania w sprawie, nie było zatem potrzeby wydawania orzeczenia w tej kwestii, a tym bardziej przekazywania sprawy innemu sądowi celem rozpoznania takiego wniosku.</xText> <xText>Natomiast wniosek o wyłączenie sędziów orzekających przedmiotową sprawę został rozpoznany w sposób prawidłowy, co nie jest kwestionowane przez żadną ze stron.</xText> <xText>Powtórzyć należy tu za uzasadnieniem postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.06.1994r. /Wokanda z 1995r. nr <xAnon>(...)</xAnon> poz.<xAnon>(...)</xAnon>/, że „<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeks postępowania karnego</xLexLink> nie przewiduje wniosku o wyłączenie całego sądu jako takiego, nie zna wyłączenia sądu in abstracto. Jeżeli wniosek nie zawiera elementarnych wymogów, do których należy indywidualne wskazanie na sędziego wraz z podaniem przyczyny wyłączenia, nie może on podlegać rozpoznaniu. Brak ten powoduje, iż wnioskowi nie można nadać biegu. Taki wniosek nie zobowiązuje poszczególnych sędziów do powstrzymywania się od udziału w sprawie, jak to przewiduje <xLexLink xArt="art. 32;art. 32 § 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 32 § 3 k.p.k.</xLexLink>" '</xText> <xText>Podkreślić należy też, że o ile obrona chciałaby złożyć wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów zatrudnionych w Sądzie Okręgowym w Gdańsku, w oparciu o indywidualnie sformułowane zarzuty w stosunku do każdego z nich, nic nie stało na przeszkodzie ku temu w trakcie trwającego przed Sądem I instancji przez wiele miesięcy procesu. Również więc i z tego względu, podniesienie takiego zarzutu dopiero na etapie postępowania odwoławczego nie może spotkać się z akceptacją. Podobnie ocenić należy zarzut braku powiadomienia pokrzywdzonych o kolejnych terminach rozpraw.</xText> <xText>Obrona wywodzi taki obowiązek z treści <xLexLink xArt="art. 384;art. 384 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 384 § 2 k.p.k.</xLexLink></xText> <xText>Zauważyć jednak należy, że przepis ten określa jedynie, iż „pokrzywdzony ma prawo wziąć udział w rozprawie".</xText> <xText>Powyższe nakłada na sąd obowiązek zawiadomienia pokrzywdzonego pierwszym terminie rozprawy nie zaś o każdym terminie rozprawy.</xText> <xText>W niniejszej sprawie potwierdzenia znajdujące się w aktach sprawy w sposób nie budzący wątpliwości wskazują na to, że wszyscy pokrzywdzeni w sposób prawidłowy zostali zawiadomieni o terminie rozprawy.</xText> <xText>Żaden natomiast z nich nie wyraził woli uczestnictwa w tej rozprawie, żaden z nich nie został też zawnioskowany przez żadną ze stron jako świadek, nie zaistniała też potrzeb dopuszczenia takiego dowodu z urzędu.</xText> <xText>Pokrzywdzeni nie uczestniczyli w zdarzeniu, ich ewentualna wiedza na temat zdarzenia może pochodzić jedynie z informacji dziennikarskich. Dla bytu przestępstwa nie ma natomiast znaczenia subiektywne odczucie pokrzywdzonego związane z wypowiedzianymi przez oskarżonego pod jego adresem słowami.</xText> <xText>Wskazać należy tu na wyjątkową niestosowność, wręcz niedopuszczalność sytuacji, w której prezydent państwa był przesłuchiwany w charakterze świadka na okoliczność, czy użyte przez sprawcę słowa traktuje jako znieważenie i czy naruszają jego godność.</xText> <xText>Oczywistym jest, że pokrzywdzony może nie czuć się dotknięty obrazą co samo w sobie nie przesądza o niepopełnieniu przestępstwa. Zarówno przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 135;art. 135 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 135 § 2 k.k.</xLexLink>, jak i z <xLexLink xArt="art. 226;art. 226 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 226 § 1 k.k.</xLexLink>, ścigane są z urzędu, nie zaś z oskarżenia prywatnego, między innymi dlatego, że pokrzywdzeni z uwagi na sprawowane funkcje, z różnych względów, choćby politycznych, mogą nie mieć możliwości wyrażenia w sposób nieskrępowany swojego stanowiska w sprawie.</xText> <xText>Również jako nieuzasadniony należy uznać zarzut, iż wyrok Sądu I instancji z naruszeniem <xLexLink xArt="art. 413;art. 413 § 2;art. 413 § 2 ust. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 413 § 2 ust. 1 k.p.k.</xLexLink> nie zawierał określenia czynu przypisanego oskarżonemu.</xText> <xText>Zarzut ten sprowadza się do podniesienia, że zarówno zaskarżony wyrok, jak i wcześniej akt oskarżenia, nie zawierają konkretnego wskazania wypowiedzianych przez oskarżonego obraźliwych określeń.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego nie ma potrzeby wskazywania tych określeń w opisie przypisanych czynów, wystarczające jest opisanie ich w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, znamię jakiego przestępstwa słowa te stanowią.</xText> <xText>Precyzyjnie natomiast słowa te przytoczone muszą być i omówione w uzasadnieniu wyroku i aktu oskarżenia. Tak też nastąpiło w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Przytoczyć należy tu za Komentarzem do <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Kodeksu Postępowania Karnego</xLexLink> pod redakcją Zbigniewa Gostyńskiego /Dom Wydawniczy ABC 1998 teza 12 do art. 413 k.p.k./, że „ustawa nie określa, na czym ma polegać dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu. Wskazówkę co do tego, jakie elementy czynu powinny być wymienione, zawiera art. 332 § 1 pkt 2, precyzując, na czym polega dokładne określenie zarzuconego czynu. Podaje się w nim, że określenie to następuje przez wskazanie czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia ..."</xText> <xText>Nie może budzić wątpliwości, że elementy te w sposób jasny i precyzyjny zostały wskazane w zaskarżonym wyroku.</xText> <xText>W ocenie Sądu Apelacyjnego istotą regulacji zawartej w dyspozycji <xLexLink xArt="art. 413" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 413 k.p.k.</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 332;art. 332 § 1;art. 332 § 1 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">332 § 1 pkt 2 k.p.k.</xLexLink> jest zagwarantowanie, iż nie może budzić wątpliwości to, jaki czyn jest oskarżonemu zarzucony, a następnie przypisany.</xText> <xText>Opis czynu powinien więc być na tyle precyzyjny, by możliwa była nie budząca obiektywnie wątpliwości identyfikacja, jakie działanie lub zaniechanie oskarżonego /na czym polegające, oraz kiedy i gdzie zaistniałe/ traktowane jest jako stanowiące przestępstwo, oraz jak przestępstwo to jest kwalifikowane, kto został nim pokrzywdzony i ewentualnie, jakie są jego skutki.</xText> <xText>Taka identyfikacja jest niewątpliwie możliwa na podstawie opisów znajdujących się w akcie oskarżenia i zaskarżonym wyroku. Wskazać należy też, iż obrona od chwili postawienia zarzutów do czasu zapadnięcia wyroku przed Sądem I instancji, nigdy nie podnosiła, aby treść zarzutów była dla niej lub oskarżonego niezrozumiała. Przeciwnie, postawa oskarżonego i jego obrońców w toku całego procesu dowodzi, że to, jakie zachowanie jest <xAnon>A. L.</xAnon> zarzucane i na czym ono polegało, nigdy nie budziło wątpliwości.</xText> <xText>W tej sytuacji, zarzut obrony, nie uzasadniony zresztą bliżej w uzasadnieniu apelacji, nie mógł być uznany za zasadny.</xText> <xText>Ostatnim zarzutem stawianym w skargach apelacyjnych obrony był zarzut naruszenia dyspozycji <xLexLink xArt="art. 359;art. 359 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 359 § 2 k.p.k.</xLexLink> poprzez rozpoznanie sprawy w sposób jawny.</xText> <xText>Na wstępie wskazać należy tu, iż zarzut ten z góry nie może być uznany jako taki, który mógłby mieć wpływ na treść wyroku, nawet jego uwzględnienie, nie mogło zatem wpłynąć na zmianę zaskarżonego wyroku. Niezależnie jednak od powyższego, w ocenie Sądu Odwoławczego, przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy nie doszło do popełnienia tego uchybienia.</xText> <xText>W pierwszej kolejności należy tu przypomnieć, że zasadą zarówno konstytucyjną /<xLexLink xArt="art. 45" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 45</xLexLink>/, jak i kodeksową /<xLexLink xArt="art. 355" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 355 k.p.k.</xLexLink>/ jest jawne odbywanie rozpraw.</xText> <xText>Wyjątki od tej zasady wskazane zostały w <xLexLink xArt="art. 359;art. 360" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 359 i 360 k.p.k.</xLexLink> Jednocześnie jednak dostrzegać należy, że bezsprzecznie rozwiązanie przyjęte w <xLexLink xArt="art. 359;art. 359 ust. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 359 ust.2 k.p.k.</xLexLink> ma na celu ochronę dobrego imienia osoby pokrzywdzonej, na co jednoznacznie wskazuje uregulowanie pozwalające na wniosek tej osoby rozprawę prowadzić jawnie.</xText> <xText>Już choćby powyższe jednoznacznie wiąże uregulowanie zawarte w cytowanym przepisie z przestępstwami przeciwko czci uregulowanymi w <xLexLink xArt="rozdział 27" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">Rozdziale XXVII k.k.</xLexLink> i to tymi, które ścigane są z oskarżenia prywatnego.</xText> <xText>W sposób oczywisty przestępstwami takimi nie są czyny zarzucone i przypisane w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Na takie rozumienie wskazywanego przepisu wskazują również jednoznaczne w tym względzie poglądy doktryny /"wyłączenie jawności rozprawy z mocy prawa, ale w sposób względny, ma miejsce w sprawie o pomówienie lub znieważenie ... Chodzi o przestępstwo pomówienia określone w art. 212 § 1 k.k. i znieważenie stypizowane w art. 216 § 1 k.k." -- teza 2 do art. 359 Komentarz do Kodeksu Postępowania Karnego pod redakcją Z. Gostyńskiego, tożsamy pogląd wyraża teza 5 do art. 359 Komentarza do Kodeksu Postępowania Karnego pod redakcją P. Hofmańskiego Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 1999/.</xText> <xText/> <xText>Kierując się wyżej omówionymi względami Sąd Apelacyjny uznał, że żaden z zarzutów podniesionych przez obronę nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Jednocześnie dokonano wskazanej zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zastosowanie <xLexLink xArt="art. 91;art. 91 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 91 § 1 k.k.</xLexLink></xText> <xText/> <xText>Najbardziej kontrowersyjną kwestią powstałą przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy i budzącą największe emocje społeczne było zagadnienie wymiaru kary.</xText> <xText>Sąd I instancji wskazując na okoliczności, które wpłynęły na wysokość wymierzonej w zaskarżonym wyroku wskazał, iż w jego ocenie „jedynie kara pozbawienia wolności będzie adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego, jego dotychczasowej postawy życiowej i spełni wymogi prewencji".</xText> <xText>Sąd Apelacyjny nie podziela tego stanowiska.</xText> <xText>Zgodzić należy się z tym, że mając na uwadze dotychczasową postawę oskarżonego, jako kary nieskuteczne /zarówno z punktu widzenia wymogów prewencji szczególnej, jak i względu na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa/, należy uznać kary ograniczenia wolności i pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Jednoznacznie wskazać należy też, że w przypadku oskarżonego, brak podstaw do pozytywnego rozważania kwestii warunkowego zawieszenia wykonania kary, wobec nie spełniania przez niego, jakiejkolwiek z przesłanek wymienionych w <xLexLink xArt="art. 69;art. 69 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 69 § 2 k.k.</xLexLink>.</xText> <xText>W ocenie Sądu Odwoławczego, postawa oskarżonego nie pozwala w chwili obecnej, na sformułowanie wobec niego pozytywnej prognozy co do przestrzegania porządku prawnego.</xText> <xText>Powyższe nie oznacza jednak, w ocenie Sądu Apelacyjnego, iż nie jest możliwe poprzestanie na orzeczeniu wobec oskarżonego kary grzywny. Ta kara w ocenie Sądu Odwoławczego jest najwłaściwsza w przypadku popełnienia przestępstw takich jak przypisane oskarżonemu.</xText> <xText>Jednocześnie wymierzanie kary pozbawienia wolności, zwłaszcza za czyny polegające na użyciu słów /znieważających inne osoby/, powinno być ograniczone do absolutnie niezbędnych wypadków, kiedy nie ma żadnej możliwości wymierzenia innej kary. Taki wypadek nie zachodzi w niniejszej sprawie.</xText> <xText>Orzekając o karze Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę również te uregulowania wprost wyrażone w art. 9 ust. 2 i art. 10 ust. 2 Konwencji Europejskiej, które wskazują na konieczność ograniczenia w takich sytuacjach represji karnej /sankcji/ do niezbędnej potrzeby w ramach funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego.</xText> <xText>Brak też podstaw do przyjęcia, że kara grzywny mogłaby okazać się karą nieskuteczną z uwagi na niemożność jej egzekucji.</xText> <xText>Jednocześnie, mając na uwadze wagę naruszonych przez oskarżonego dóbr, a przede wszystkim, brak wyrażenia skruchy i wielokrotność naruszeń obowiązujących przepisów prawnych, wymierzona grzywna musiała być odpowiednio wysoka, tak, aby stanowiła wyraz jednoznacznej dezaprobaty dla tego typu postawy ze strony organów wymiaru sprawiedliwości. W ocenie Sądu Apelacyjnego wymierzone jednostkowe kary grzywny spełniają ten walor.</xText> <xText>Równocześnie biorąc pod uwagę wielkość posiadanego przez oskarżonego majątku, wymierzone grzywny, nie przekraczają jego możliwości finansowych.</xText> <xText>Mając na względzie to, iż pomiędzy przypisanymi czynami zachodzi jednoznaczny związek wynikający z czasu, miejsca i sposobu ich popełnienia, w ocenie Sądu Apelacyjnego, istnieją podstawy do zastosowaniu przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji. O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 10;art. 10 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 10 ust. l</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 3;art. 3 ust. 1" xIsapId="WDU19730270152" xTitle="Ustawa z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych" xAddress="Dz. U. z 1973 r. Nr 27, poz. 152">art. 3 ust. l Ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych</xLexLink> /Dz.U. z 1983r. Nr 49 poz. 223/ oraz <xLexLink xArt="art. 634" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 634 k.p.k.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 627" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 627 k.p.k.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Jerzy Grubba

Monika Nowacka

Ewa Antoniów

Monika Grzonka

Sygn. akt II AKa 577/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 30 stycznia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący: SSA Jerzy Grubba (spr.) Sędziowie: SA Waldemar Płóciennik SA Roman Sądej Protokolant: Ewa Antoniów przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku Ireneusza Tomaszewskiego po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2002r. sprawy A. L. oskarżonego zart. 135 § 2 kk,art. 226 § 1 kk na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 2 maja 2001 r., sygn. aktIV K 28/00 I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że: A uchyla orzeczenie o karze łącznej, B za czyn przypisany wpkt. 1na podstawieart. 135 § 2 kkw zw. zart. 58 § 3 kkwymierza oskarżonemuA. L.karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, określając wysokość każdej z nich na 200 (dwieście) zł, C ustala, iż czyny przypisane w pkt. 2 i 3 wyroku, stanowią ciąg przestępstw i za to, na podstawieart. 226 § 1 kkw zw. zart. 91 § 1 kkwymierza karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny, określając wysokość każdej z nich na 200 (dwieście) zł; II utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części; III na podstawieart. 85 kkw zw. zart. 86 § 1 i 2 kkiart. 91 § 2 kkłączy wymierzone kary grzywien i orzeka karę łączną 100 (stu) stawek dziennych grzywny, określając wysokość każdej z nich na 200 (dwieście) zł; IV wymierza oskarżonemu opłatę w kwocie 2.000 (dwa tysiące) zł za obie instancje i obciąża go kosztami procesu za postępowanie odwoławcze. UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z 2 maja 2001r. w sprawie IV K 28/00A. L.uznany został za winnego tego, że: I - w dniu 13 sierpnia 1999r. wG., podczas konferencji prasowej odbywającej się w siedzibie(...)Izby Rolniczej, używając słowa powszechnie uznawanego za obraźliwe publicznie znieważył Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej tj. popełnienia przestępstwa zart. 135 § 2 k.k. II - w dniu 13 sierpnia 1999r. wG., podczas konferencji prasowej odbywającej się w siedzibie(...)Izby Rolniczej, używając słów powszechnie uznawanych za obraźliwe znieważył funkcjonariusza publicznegoL. B.- wicepremiera, Ministra Finansów w Rządzie Rzeczypospolitej Polskiej w związku z pełnieniem obowiązków służbowych tj. popełnienia przestępstwa zart. 226 § 1 k.k. III - w dniu 13 sierpnia 1999r. wG., podczas konferencji prasowej odbywającej się w siedzibie(...)Izby Rolniczej, używając słowa powszechnie uznanego za obraźliwe znieważył funkcjonariusza publicznegoJ. T.- ówczesnego Wicepremiera, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w rządzie Rzeczypospolitej Polskiej w związku z pełnieniem obowiązków służbowych tj. popełnienia przestępstwa zart. 226 § 1 k.k. Za tak zakwalifikowane i opisane czyny wymierzono oskarżonemu następujące kary: za pierwszy z przypisanych czynów - rok pozbawienia wolności, zaś za dwa pozostałe, po 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzone kary objęte zostały karą łączną roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności. Wyrok zawiera też rozstrzygnięcie o zasądzeniu opłaty i obciążeniu kosztami postępowania. Orzeczenie zaskarżone zostało apelacjami obu obrońców oskarżonego. W pierwszej z apelacji podniesiono zarzut obrazy prawa materialnego polegający na niesłusznym zaliczeniu do czynników współdecydujących o popełnieniu czynu, tych ustawowych znamion czynu zabronionego, które określają bliżej podmiot przestępstwa, bez przeprowadzenia postępowania dowodowego i oceny wszystkich okoliczności związanych z działaniem oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej konkluzji, iż popełniono przestępstwo znieważenia. Podniesiono też zarzut błędnego przyjęcia, iż popełniono 3 czyny, a nie jeden czyn zart. 135 i 226 k.k. Podnosząc powyższe, obrona wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania. W drugiej apelacji podniesiono zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych. W zakresie obrazy przepisów proceduralnych obrona wskazała na to, że wyrok wydany został przez sąd nie uprawniony do orzekania w sprawie wskutek nie rozpoznania wniosku o jego wyłączenie, osoby pokrzywdzone nie zostały powiadomione o rozprawach poprzedzających wydanie wyroku, sprawa została rozpoznana na rozprawach jawnych wbrew postanowieniomart. 359 § 2 k.p.k., wyrok z naruszeniemart. 413 § 2 ust. l k.p.k.nie zawierał określenia czynu przypisanego oskarżonemu. Obrona podniosła też, że Sąd błędnie uznał, że oskarżony działał w zamiarze znieważenia osób wskazanych w akcie oskarżenia w sytuacji, gdy jego wypowiedź była formą krytyki przedstawioną w imieniuZwiązku Zawodowego (...). Podniesiono też, że Sąd nie rozważył tego, że czynów opisanych w akcie oskarżenia oskarżony dopuścił się jako lider partii i związku zawodowego oraz radny i nie rozważył tych okoliczności przy orzekaniu o winie i karze. Podnosząc powyższe, w tej apelacji, obrona wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Odpowiedź na apelacje złożyła Prokuratura RejonowaG.. W odpowiedzi tej wniesiono o nieuwzględnienie zarzutów podniesionych w obu apelacjach i utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: W ocenie Sądu Apelacyjnego żaden z zarzutów podniesionych w obu apelacjach nie zasługiwał na uwzględnienie, niemniej wymierzoną karę ocenić należy jako rażąco niewspółmierną. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji dotknięte też jest uchybieniem w zakresie zastosowania prawa materialnego, choć innym, niż te, które wskazane został przez obronę. Na gruncie niniejszej sprawy ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w zakresie przebiegu zdarzenia, nie budziły jakichkolwiek wątpliwości. Przebieg spotkania z dnia 13 sierpnia 1999r. w(...)Izbie Rolniczej utrwalony został przez obecnych tam dziennikarzy w postaci zapisu audio i wizualnego. Materiały te stanowiły dowód w sprawie, którego prawdziwości nikt nie kwestionował. Dowód ten, nie tylko w sposób bezsporny, ale i niewątpliwy, ma charakter obiektywny oraz w pełni wiarygodny. Sam oskarżony, jak i obrona, nigdy też nie kwestionowali tego, że w stosunku do pokrzywdzonych zostały użyte słowa opisane w akcie oskarżenia. Fundamentalną natomiast dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestią jest dokonanie oceny, czy użyte przez oskarżonego słowa mieszczą się w ramach dozwolonej krytyki, a więc swobody wygłaszania poglądów i przekonań politycznych, czy też są znieważające i wyczerpują znamiona przestępstw zart. 135 § 2 k.k.i226 § 1 k.k.. Obrona akcentuje tu szczególnie rolę, jaką w życiu politycznym odgrywa oskarżony, Sąd Okręgowy poprzestał natomiast w ramach bardzo lakonicznego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, na wskazaniu, że użyte określenia, są w sposób oczywisty ośmieszające i uwłaczające. Obie postawione wyżej tezy, aczkolwiek bezspornie prawdziwe, nie są jednak w ocenie Sądu Apelacyjnego wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy. Niewątpliwie natomiast myli się już obrona czyniąc zarzut, że Sąd Okręgowy popełnił błąd, nie dopuszczając żadnych dowodów na okoliczność tego, kim jest oskarżony i jakie pełni funkcje polityczne i społeczne. Oskarżony nie jest osobą nieznaną i jego rola oraz pozycja w życiu politycznym kraju są powszechnie znane. Zgodnie zaś z dyspozycjąart. 168 k.p.k.fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Sam jednak fakt, iż oskarżony jest przywódcą związkowym, politycznym i radnym nie stawia go poza obszarem działania norm prawa karnego. Z drugiej natomiast strony, nie ma również racji Sąd I instancji twierdząc, że samo użycie słów obraźliwych pod adresem wskazanych polityków, stanowi o popełnieniu przypisanych przestępstw. W ramach krytyki, z pewnością jest bowiem dopuszczalne posługiwanie się słownictwem mocnym i wyrazistym, w innych warunkach mogących nawet stanowić przedmiot obrazy. Obrona dla poparcia swych tez sięgnęła po szereg cytatów z unormowań konstytucyjnych oraz zawartych w konwencjach prawa międzynarodowego. Wszystkie one akcentują naturalne prawo człowieka do wolności, w tym do wolności słowa, przekonań i głoszenia poglądów. Jednocześnie jednak, obrona całkowicie pomija już to, iż wolność ta nie jest nieograniczoną a granice jej zakreślone są przez obowiązujące w danym kraju ustawy. W pierwszej kolejności należy wskazać tu naart. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiejstanowiący, że godność każdego człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Z ochrony wskazaną normą nie są wyłączone osoby pełniące w państwie funkcje publiczne, jak prezydent czy minister. Tak więc ochrona ich godności jest obowiązkiem między innymi organów kontrolujących przestrzeganie prawa i sprawujących wymiar sprawiedliwości. Obrona w uzasadnieniu skargi apelacyjnej przywołuje teżart. 9 ust. l Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2; Dz. U. z 1993 r. Nr 61 poz.284). Analizując jednak wskazane przepisy nie można pominąć zapisu zawartego w ustępie 2 wskazywanego artykułu, a zwłaszcza art. 10 Konwencji. Art. 9 ust.2 wskazuje, że: „wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku publicznego, zdrowia i moralności lubochronę praw i wolności innych osób. Natomiast art. 10 Konwencji, podnosząc, iż każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii, a prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych ... w ustępie 2 akcentuje, że „korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności,ochronę dobrego imienia i praw innych osóboraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej". Stwierdzić należy zatem, że cytowane przepisy Konwencji w sposób jednoznaczny wskazują że wolność słowa, w tym, głoszenia poglądów, podlega takim ograniczeniom, jakie są niezbędne dla ochrony między innymi, dobrego imienia osób trzecich. Nie odbierając więc nikomu prawa do krytyki, przyjąć trzeba, że prawo to napotyka na ograniczenia zakreślone między innymi, przez ochronę dobrego imienia innych osób, która jest składową konstytucyjnej zasady ochrony godności człowieka. Analogicznie kwestia ta ujęta została w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (otwartym do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966r; Dz. U. z 1977r. Nr 38 poz.167). Artykuł 19 ust. 3 cytowanego paktu wskazuje, że: „realizacja praw przewidzianych w ustępie 2 niniejszego artykułu /prawa do swobodnego wyrażania opinii/pociąga za sobą specjalne obowiązki i specjalną odpowiedzialność. Może ona w konsekwencji podlegać pewnym ograniczeniom, które powinny być jednak wyraźnie przewidziane przez ustawę i które są niezbędne w celu: a)poszanowania praw i dobrego imienia innych; ". W ocenie Sądu Apelacyjnego, kryterium rozróżnienia prawa do krytyki od znieważenia stanowiącego znamię przestępstwa, zostało w sposób bardzo trafny zdefiniowane w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Trybunał ten w orzeczeniu z 20.09.1994r. /sprawa Otto-Preminger-Institute przeciwko Austrii, cytat za Orzecznictwo Strasburskie t. II Toruń 1988 str.786/ wskazał, że „ ... w kontekście poglądów i przekonań religijnych - w prawowity sposób włączyć można obowiązek unikania - na ile to tylko możliwe -ekspresji, która jest bezzasadnie napastliwa w stosunku do innych osób, a zatem stanowi naruszenie ich praw, nie stanowi zaś wkładu w jakąkolwiek formę debaty publicznej sprzyjającej postępowi w sprawach ludzkich". Powyższe można krótko zdefiniować, posługując się sformułowaniem zaczerpniętym z innego orzeczenia tego Trybunału /sprawa Oberschlik przeciwko Austrii orzeczenie z 1 lipca 1997r. cytat za j/w str.814/, stwierdzając, iż nie mieści się w ramach dopuszczalnej krytyki -„złośliwy atak osobisty". W ocenie Sądu Apelacyjnego wypowiedziane przez oskarżonego słowa stanowiły, w każdym z trzech opisanych w akcie oskarżenia przypadków, ów złośliwy atak osobisty. Analizę powyższego rozpocząć należy od dokonania oceny wypowiedzianych przez oskarżonego zwrotów. Nie można podzielić tu stanowiska obrony, że dla dokonania takiej oceny niezbędne jest dopuszczenie dowodu z opinii językoznawcy. Słowa użyte przez oskarżonego są powszechnie znane, a ich znaczenie jednoznaczne. W zupełności dla opisania ich wystarczające jest odwołanie się do popularnego Słownika Języka Polskiego pod redakcją prof. Mieczysława Szymczaka. Według tego Słownika: - bandyta to osobnik dokonujący zbrojnych napadów, morderstw; idiota to człowiek upośledzony umysłowo, a potocznie, głupiec, bałwan, dureń; nierób to pogardliwie człowiek leniwy, próżniak. Każde z tych określeń, jak widać z powyższego, jest jednoznacznie pejoratywne. Słowa te, w pełni prawidłowo określono więc w akcie oskarżenia, jako powszechnie uznawane za obraźliwe. Zarówno dyspozycjaart. 135 § 2 k.k.jak i 226§ 1 k.k.posługują się terminem „znieważa". Komentarz doKodeksu Karnegopod redakcją Andrzeja Zolla /Zakamycze 1999; teza 16 do art. 135 odsyłająca do tez 17 i 18 do art. 133/ wskazuje, że „kodeks pozostawia kwestię interpretacji pojęcia „znieważa" funkcjonującemu w społeczeństwie systemowi ocen. Rozumienie tego znamienia winno odpowiadać treściom, jakie nadaje mu język potoczny. Wedle ujęcia słownikowego znieważanie to ubliżanie komuś lub czemuś słowem lub czynem, obrażanie kogoś lub czegoś. Znieważanie oznacza więc zachowanie, mające obelżywy, obraźliwy charakter, polegające na uczynieniu sobie ... /z pokrzywdzonego/ pośmiewiska, okazywaniu pogardy...". W istocie więc, użycie określeń „obraża" i „znieważa" oznacza zachowania tożsame. Podkreślić należy też, że przytoczone wyżej słowa, każdorazowo stanowią wtręt w narrację oskarżonego, narrację mającą charakter krytyki poczynań rządu i prezydenta. Wtręty te, pozostają poza głównym biegiem wypowiedzi oskarżonego i mają charakter ataku skierowanego personalnie przeciwkoA. K.,L. B.iJ. T.. Wtręty te każdorazowo skierowane są jednoznacznie i personalnie przeciwko tym osobom i mają charakter oczywiście obraźliwy, jak wykazano to wyżej, opisując znaczenie użytych określeń. Znaczenia tych słów nie może zmienić dodanie przymiotnika „ekonomiczny". Nie zmienia to bowiem tego, że pokrzywdzony nazywany jest publicznie przez oskarżonego bandytą czy idiotą, nawet gdyby określenie to miało ograniczać się jedynie do jednej dziedziny życia. Podkreślić należy tu też i to, że oskarżony przedstawiając swoje oceny poczynań rządu czy partii, często używa określeń negatywnych wobec tych grup, mają one jednak charakter przedmiotowy i mieszczą się w granicach dopuszczalnej krytyki, nie są zatem czynami zabronionymi. Każdorazowo jednak, kiedy zaczyna mówić o pokrzywdzonych, nie używa określeń mogących odnosić się do mniej lub bardziej sprecyzowanej grupy osób, lecz skierowanych do wymienionych osób indywidualnie. Nie ma więc mowy o bandytyzmie, nieróbstwie czy idiotyzmie, lecz bandycie, nierobie i idiocie. Potwierdził to zresztą sam oskarżony, wskazując w swym wystąpieniu przed Sądem Apelacyjnym, że używał takich słów, gdyż znał te osoby. Wskazać należy także, iż obraźliwy charakter określenia nierób pośrednio przyznaje sama obrona podnosząc na stronie trzeciej skargi apelacyjnej, że trudno przyjąć, aby słowo to mogło być uznane za „rażąco obraźliwe i znieważające". Nie jest zatem kwestionowane to, iż określenie to jest znieważające, wskazuje się jedynie, iż znieważenie to nie ma charakteru rażącego. W istocie, w ocenie Sądu Apelacyjnego można by zgodzić się z takim stanowiskiem obrony, z tym, że nie stanowi ono argumentu mogącego przemawiać za brakiem zawinienia oskarżonego. Dyspozycjaart. 135 § 2 k.k.nie uzależnia bowiem karalności od stopnia dokonanego znieważenia. Z pewnością natomiast, znaczenie dla oceny sprawstwa oskarżonego ma to, czy użył on wypowiedzianych wobec pokrzywdzonych określeń w sposób umyślny, czy też słowa te, użyte zostały spontanicznie, wręcz poza intelektualną kontrolą oskarżonego. W ocenie Sądu Apelacyjnego zdecydowanie należy zanegować zachodzenie drugiej ze wskazanych możliwości. Z jednej bowiem strony trudno dopuścić zachodzenie takiej sytuacji, że polityk, przywódca związkowy i radny używa słów, określeń, za które nie odpowiada, to jest, których treści nie kontroluje, z drugiej zaś, sam oskarżony podczas zdarzenia /zapis video i stenogramy tego zapisu k.33-35 i 60-66/ podkreślał odpowiedzialność za wypowiadane przez siebie słowa. Podkreślić należy też, iż o tym, że oskarżony w pełni kontroluje swoje wypowiedzi świadczy to, że jego wypowiedź dotycząca prezydenta RP poprzedzona jest krytyką bezczynności episkopatu w sprawach wsi i rolnictwa. Wypowiedź, w tej części, pozbawiona jest jakichkolwiek elementów obraźliwych czy choćby agresywnych. Ewidentnie mieści się w ramach krytyki. W chwilę później natomiast, gdy oskarżony wypowiada się na temat prezydenta, zmienia ton swej wypowiedzi i zaczyna używać słów znieważających. Powyższe jaskrawo świadczy o tym, że oskarżony w pełni kontroluje to, jakie osoby staną się obiektem ataku z jego strony i jakich w danym wypadku użyje słów. Oskarżony nie waha się dla osiągnięcia zakładanych przez siebie celów politycznych używać słów obraźliwych stanowiących znieważenie. Jest tak, gdyż oskarżony przyjął taki właśnie sposób kreowania swojego wizerunku na scenie politycznej. To jednak, że celem posługiwania się przez oskarżonego zniewagą, a używając terminologii zaczerpniętej z orzecznictwa strasburskiego, złośliwym atakiem osobistym, jest pokonanie swych przeciwników politycznych, nie stanowi okoliczności wyłączającej odpowiedzialność karną. Oskarżony, tak jak każda inna osoba, winien ponieść odpowiedzialność karną za popełnienie czynów wyczerpujących znamiona przestępstw opisanych wkodeksie karnym. Kończąc rozważania dotyczące materialnoprawnej strony zagadnień wskazywanych w skargach apelacyjnych, podnieść należy, że w ocenie Sądu Odwoławczego nie budzi wątpliwości również i to, że spełnione zostały również pozostałe znamiona dyspozycji przypisanych czynów. Obrońca oskarżonego, wskazał co prawda podczas rozprawy apelacyjnej, iż jego zdaniem mogą istnieć wątpliwości co do tego, iż wypowiedź oskarżonego miała charakter publiczny, gdyż nie miała ona miejsca na konferencji prasowej, lecz na spotkaniu w siedzibie(...)Izby Rolniczej, lecz zarzut taki musi być uznany za wręcz oczywiście bezzasadny. O tym, że spotkanie owo miało charakter konferencji prasowej, bez względu na to, jaką nadano mu nazwę, świadczy obecność na nim licznych dziennikarzy i dokonane tam przez nich zapisy audio i video stanowiące dowody w sprawie. Materiały zaś z tego „spotkania", w tym znieważające wypowiedzi oskarżonego, jeszcze tego samego dnia rozpowszechnione zostały przez programy telewizyjne, nazajutrz zaś przez gazety. Oskarżony był w pełni świadomy takiego charakteru „spotkania" i jego publicznego charakteru widząc obecność na sali licznych dziennikarzy, włączone kamery i inny sprzęt rejestrujący jego wypowiedzi. W końcu zaś, oskarżony swe wypowiedzi, w tym słowa znieważające prezydenta i wicepremierów, jak wynika z zapisów, którymi dysponował Sąd, kierował przede wszystkim do dziennikarzy. Reasumując powyższe rozważania, stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku w sposób tramy przyjął, że oskarżony swym działaniem wyczerpał dyspozycje przestępstw opisanych wart. 135 § 2 k.k.i226 § 1 k.k.. Nie można też przyjąć, że czyn popełniony przez oskarżonego jest społecznie szkodliwy w stopniu znikomym. Przeciwstawia się temu z jednej strony, ostentacyjny wręcz charakter zachowań oskarżonego naruszających normy prawne i dobra osobiste innych osób, z drugiej zaś, wielokrotność takich zachowań zarówno przed popełnieniem czynów przypisanych w niniejszej sprawie, jak i później, co świadczy o niepoprawności sprawcy. Tym samym brak podstaw do przyjęcia ,iż zachodzą okoliczności wskazane wart. 115 § 2 k.k.i że popełnione przez oskarżonego czyny nie są karygodne. Odnieść należy się w tym miejscu do ostatniego zarzutu naruszenia prawa materialnego, mającego jednak całkowicie odmienny charakter niż zagadnienia opisane wyżej /nie odnosi się on bowiem do żadnej z cech przestępstwa opisanych wart. 1 k.k./. Zagadnieniem tym, jest wskazany przez obronę problem jedności i wielości popełnionych przez oskarżonego czynów. Stanowisko swe obrona oparła na tezie wyroku Sądu Najwyższego z 22.06.1999r. /OSNKW z 1999r. nr 9-10 poz.55/. Nie negując słuszności przytoczonej tezy, stwierdzić należy, że postawiona została ona przy zaistnieniu zupełnie innego stanu faktycznego, niż mający miejsce na gruncie niniejszej sprawy. W sprawie rozpoznanej przez Sąd Najwyższy wskazano, że zachowanie oskarżonego „ewidentnie przedstawiało się jako jeden czyn", ale miało to miejsce w sytuacji, gdy „w słowotoku oskarżonego nie sposób było wskazać granicy między wypowiadaniem zniewag a wypowiadaniem gróźb" kierowanych w stosunku do pokrzywdzonego, następnie zaś, gdy na miejscu zdarzenia pojawili się dwaj pokrzywdzeni „zachowanie oskarżonego przebiegało identycznie i sprowadziło się do zniewag oraz gróźb wypowiadanych w celu zmuszenia obu funkcjonariuszy do odstąpienia od czynności służbowych" /cytaty za uzasadnieniem wyroku SN z 22.06.1999r./. Tak więc jedność zachowania sprawcy naruszająca dyspozycje różnych przepisówkodeksu karnegozaistniała w sytuacji „słowotoku oskarżonego", w którym nie sposób wskazać granic pomiędzy groźbą a znieważeniem oraz pomiędzy tym, które słowa skierowane są do jednego pokrzywdzonego, a które dotyczą drugiego z nich. Taka sytuacja, w oczywisty sposób nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Nie tylko nie mamy tu bowiem do czynienia ze „słowotokiem" sprawcy, ale także z wyraźnym rozdzieleniem poszczególnych wypowiedzi, a także jednoznacznym, personalnym wskazaniem, kogo wypowiedzi te dotyczą. Ponieważ zaś wypowiedzi te dotyczą różnych osób i każda z nich została „osobno" znieważona mamy do czynienia z taką ilością przestępstw ilu jest pokrzywdzonych. Konstrukcja prawna proponowana przez obronę najbliższa byłaby definicji czynu ciągłego zart. 12 k.k.. Istnieje jednak wyraźny zakaz ustawowy stosowania tego przepisu w sytuacji, gdy przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, a pokrzywdzonym jest więcej niż jedna osoba. Nie ma więc możliwości przyjęcia, że działanie oskarżonego stanowiło jeden czyn lub jedno przestępstwo. Powyższe nie oznacza jednak równocześnie, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji wolne jest od uchybień. Sąd Okręgowy nie dostrzegł bowiem, że oskarżony popełnił w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa przestępstwa, wyczerpujące znamiona tego samego przepisu, zanim zapadł wyrok co do któregokolwiek z nich. W stosunku do przestępstw zart. 226 § 1 k.k.przy wymiarze kary, należało więc zastosować instytucję ciągu przestępstw zart. 91 § 1 k.k.Stąd zmiana zaskarżonego wyroku we wskazanym wyżej zakresie. Sąd nie podzielił podniesionych przez obronę zarzutów naruszenia prawa procesowego. Kodeks postępowania karnegonie zna instytucji wyłączenia sądu od orzekania w sprawie, nie było zatem potrzeby wydawania orzeczenia w tej kwestii, a tym bardziej przekazywania sprawy innemu sądowi celem rozpoznania takiego wniosku. Natomiast wniosek o wyłączenie sędziów orzekających przedmiotową sprawę został rozpoznany w sposób prawidłowy, co nie jest kwestionowane przez żadną ze stron. Powtórzyć należy tu za uzasadnieniem postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.06.1994r. /Wokanda z 1995r. nr(...)poz.(...)/, że „Kodeks postępowania karnegonie przewiduje wniosku o wyłączenie całego sądu jako takiego, nie zna wyłączenia sądu in abstracto. Jeżeli wniosek nie zawiera elementarnych wymogów, do których należy indywidualne wskazanie na sędziego wraz z podaniem przyczyny wyłączenia, nie może on podlegać rozpoznaniu. Brak ten powoduje, iż wnioskowi nie można nadać biegu. Taki wniosek nie zobowiązuje poszczególnych sędziów do powstrzymywania się od udziału w sprawie, jak to przewidujeart. 32 § 3 k.p.k." ' Podkreślić należy też, że o ile obrona chciałaby złożyć wniosek o wyłączenie wszystkich sędziów zatrudnionych w Sądzie Okręgowym w Gdańsku, w oparciu o indywidualnie sformułowane zarzuty w stosunku do każdego z nich, nic nie stało na przeszkodzie ku temu w trakcie trwającego przed Sądem I instancji przez wiele miesięcy procesu. Również więc i z tego względu, podniesienie takiego zarzutu dopiero na etapie postępowania odwoławczego nie może spotkać się z akceptacją. Podobnie ocenić należy zarzut braku powiadomienia pokrzywdzonych o kolejnych terminach rozpraw. Obrona wywodzi taki obowiązek z treściart. 384 § 2 k.p.k. Zauważyć jednak należy, że przepis ten określa jedynie, iż „pokrzywdzony ma prawo wziąć udział w rozprawie". Powyższe nakłada na sąd obowiązek zawiadomienia pokrzywdzonego pierwszym terminie rozprawy nie zaś o każdym terminie rozprawy. W niniejszej sprawie potwierdzenia znajdujące się w aktach sprawy w sposób nie budzący wątpliwości wskazują na to, że wszyscy pokrzywdzeni w sposób prawidłowy zostali zawiadomieni o terminie rozprawy. Żaden natomiast z nich nie wyraził woli uczestnictwa w tej rozprawie, żaden z nich nie został też zawnioskowany przez żadną ze stron jako świadek, nie zaistniała też potrzeb dopuszczenia takiego dowodu z urzędu. Pokrzywdzeni nie uczestniczyli w zdarzeniu, ich ewentualna wiedza na temat zdarzenia może pochodzić jedynie z informacji dziennikarskich. Dla bytu przestępstwa nie ma natomiast znaczenia subiektywne odczucie pokrzywdzonego związane z wypowiedzianymi przez oskarżonego pod jego adresem słowami. Wskazać należy tu na wyjątkową niestosowność, wręcz niedopuszczalność sytuacji, w której prezydent państwa był przesłuchiwany w charakterze świadka na okoliczność, czy użyte przez sprawcę słowa traktuje jako znieważenie i czy naruszają jego godność. Oczywistym jest, że pokrzywdzony może nie czuć się dotknięty obrazą co samo w sobie nie przesądza o niepopełnieniu przestępstwa. Zarówno przestępstwo zart. 135 § 2 k.k., jak i zart. 226 § 1 k.k., ścigane są z urzędu, nie zaś z oskarżenia prywatnego, między innymi dlatego, że pokrzywdzeni z uwagi na sprawowane funkcje, z różnych względów, choćby politycznych, mogą nie mieć możliwości wyrażenia w sposób nieskrępowany swojego stanowiska w sprawie. Również jako nieuzasadniony należy uznać zarzut, iż wyrok Sądu I instancji z naruszeniemart. 413 § 2 ust. 1 k.p.k.nie zawierał określenia czynu przypisanego oskarżonemu. Zarzut ten sprowadza się do podniesienia, że zarówno zaskarżony wyrok, jak i wcześniej akt oskarżenia, nie zawierają konkretnego wskazania wypowiedzianych przez oskarżonego obraźliwych określeń. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie ma potrzeby wskazywania tych określeń w opisie przypisanych czynów, wystarczające jest opisanie ich w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, znamię jakiego przestępstwa słowa te stanowią. Precyzyjnie natomiast słowa te przytoczone muszą być i omówione w uzasadnieniu wyroku i aktu oskarżenia. Tak też nastąpiło w niniejszej sprawie. Przytoczyć należy tu za Komentarzem doKodeksu Postępowania Karnegopod redakcją Zbigniewa Gostyńskiego /Dom Wydawniczy ABC 1998 teza 12 do art. 413 k.p.k./, że „ustawa nie określa, na czym ma polegać dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu. Wskazówkę co do tego, jakie elementy czynu powinny być wymienione, zawiera art. 332 § 1 pkt 2, precyzując, na czym polega dokładne określenie zarzuconego czynu. Podaje się w nim, że określenie to następuje przez wskazanie czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia ..." Nie może budzić wątpliwości, że elementy te w sposób jasny i precyzyjny zostały wskazane w zaskarżonym wyroku. W ocenie Sądu Apelacyjnego istotą regulacji zawartej w dyspozycjiart. 413 k.p.k.oraz332 § 1 pkt 2 k.p.k.jest zagwarantowanie, iż nie może budzić wątpliwości to, jaki czyn jest oskarżonemu zarzucony, a następnie przypisany. Opis czynu powinien więc być na tyle precyzyjny, by możliwa była nie budząca obiektywnie wątpliwości identyfikacja, jakie działanie lub zaniechanie oskarżonego /na czym polegające, oraz kiedy i gdzie zaistniałe/ traktowane jest jako stanowiące przestępstwo, oraz jak przestępstwo to jest kwalifikowane, kto został nim pokrzywdzony i ewentualnie, jakie są jego skutki. Taka identyfikacja jest niewątpliwie możliwa na podstawie opisów znajdujących się w akcie oskarżenia i zaskarżonym wyroku. Wskazać należy też, iż obrona od chwili postawienia zarzutów do czasu zapadnięcia wyroku przed Sądem I instancji, nigdy nie podnosiła, aby treść zarzutów była dla niej lub oskarżonego niezrozumiała. Przeciwnie, postawa oskarżonego i jego obrońców w toku całego procesu dowodzi, że to, jakie zachowanie jestA. L.zarzucane i na czym ono polegało, nigdy nie budziło wątpliwości. W tej sytuacji, zarzut obrony, nie uzasadniony zresztą bliżej w uzasadnieniu apelacji, nie mógł być uznany za zasadny. Ostatnim zarzutem stawianym w skargach apelacyjnych obrony był zarzut naruszenia dyspozycjiart. 359 § 2 k.p.k.poprzez rozpoznanie sprawy w sposób jawny. Na wstępie wskazać należy tu, iż zarzut ten z góry nie może być uznany jako taki, który mógłby mieć wpływ na treść wyroku, nawet jego uwzględnienie, nie mogło zatem wpłynąć na zmianę zaskarżonego wyroku. Niezależnie jednak od powyższego, w ocenie Sądu Odwoławczego, przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy nie doszło do popełnienia tego uchybienia. W pierwszej kolejności należy tu przypomnieć, że zasadą zarówno konstytucyjną /art. 45/, jak i kodeksową /art. 355 k.p.k./ jest jawne odbywanie rozpraw. Wyjątki od tej zasady wskazane zostały wart. 359 i 360 k.p.k.Jednocześnie jednak dostrzegać należy, że bezsprzecznie rozwiązanie przyjęte wart. 359 ust.2 k.p.k.ma na celu ochronę dobrego imienia osoby pokrzywdzonej, na co jednoznacznie wskazuje uregulowanie pozwalające na wniosek tej osoby rozprawę prowadzić jawnie. Już choćby powyższe jednoznacznie wiąże uregulowanie zawarte w cytowanym przepisie z przestępstwami przeciwko czci uregulowanymi wRozdziale XXVII k.k.i to tymi, które ścigane są z oskarżenia prywatnego. W sposób oczywisty przestępstwami takimi nie są czyny zarzucone i przypisane w niniejszej sprawie. Na takie rozumienie wskazywanego przepisu wskazują również jednoznaczne w tym względzie poglądy doktryny /"wyłączenie jawności rozprawy z mocy prawa, ale w sposób względny, ma miejsce w sprawie o pomówienie lub znieważenie ... Chodzi o przestępstwo pomówienia określone w art. 212 § 1 k.k. i znieważenie stypizowane w art. 216 § 1 k.k." -- teza 2 do art. 359 Komentarz do Kodeksu Postępowania Karnego pod redakcją Z. Gostyńskiego, tożsamy pogląd wyraża teza 5 do art. 359 Komentarza do Kodeksu Postępowania Karnego pod redakcją P. Hofmańskiego Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 1999/. Kierując się wyżej omówionymi względami Sąd Apelacyjny uznał, że żaden z zarzutów podniesionych przez obronę nie zasługuje na uwzględnienie. Jednocześnie dokonano wskazanej zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zastosowanieart. 91 § 1 k.k. Najbardziej kontrowersyjną kwestią powstałą przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy i budzącą największe emocje społeczne było zagadnienie wymiaru kary. Sąd I instancji wskazując na okoliczności, które wpłynęły na wysokość wymierzonej w zaskarżonym wyroku wskazał, iż w jego ocenie „jedynie kara pozbawienia wolności będzie adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego, jego dotychczasowej postawy życiowej i spełni wymogi prewencji". Sąd Apelacyjny nie podziela tego stanowiska. Zgodzić należy się z tym, że mając na uwadze dotychczasową postawę oskarżonego, jako kary nieskuteczne /zarówno z punktu widzenia wymogów prewencji szczególnej, jak i względu na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa/, należy uznać kary ograniczenia wolności i pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Jednoznacznie wskazać należy też, że w przypadku oskarżonego, brak podstaw do pozytywnego rozważania kwestii warunkowego zawieszenia wykonania kary, wobec nie spełniania przez niego, jakiejkolwiek z przesłanek wymienionych wart. 69 § 2 k.k.. W ocenie Sądu Odwoławczego, postawa oskarżonego nie pozwala w chwili obecnej, na sformułowanie wobec niego pozytywnej prognozy co do przestrzegania porządku prawnego. Powyższe nie oznacza jednak, w ocenie Sądu Apelacyjnego, iż nie jest możliwe poprzestanie na orzeczeniu wobec oskarżonego kary grzywny. Ta kara w ocenie Sądu Odwoławczego jest najwłaściwsza w przypadku popełnienia przestępstw takich jak przypisane oskarżonemu. Jednocześnie wymierzanie kary pozbawienia wolności, zwłaszcza za czyny polegające na użyciu słów /znieważających inne osoby/, powinno być ograniczone do absolutnie niezbędnych wypadków, kiedy nie ma żadnej możliwości wymierzenia innej kary. Taki wypadek nie zachodzi w niniejszej sprawie. Orzekając o karze Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę również te uregulowania wprost wyrażone w art. 9 ust. 2 i art. 10 ust. 2 Konwencji Europejskiej, które wskazują na konieczność ograniczenia w takich sytuacjach represji karnej /sankcji/ do niezbędnej potrzeby w ramach funkcjonowania społeczeństwa demokratycznego. Brak też podstaw do przyjęcia, że kara grzywny mogłaby okazać się karą nieskuteczną z uwagi na niemożność jej egzekucji. Jednocześnie, mając na uwadze wagę naruszonych przez oskarżonego dóbr, a przede wszystkim, brak wyrażenia skruchy i wielokrotność naruszeń obowiązujących przepisów prawnych, wymierzona grzywna musiała być odpowiednio wysoka, tak, aby stanowiła wyraz jednoznacznej dezaprobaty dla tego typu postawy ze strony organów wymiaru sprawiedliwości. W ocenie Sądu Apelacyjnego wymierzone jednostkowe kary grzywny spełniają ten walor. Równocześnie biorąc pod uwagę wielkość posiadanego przez oskarżonego majątku, wymierzone grzywny, nie przekraczają jego możliwości finansowych. Mając na względzie to, iż pomiędzy przypisanymi czynami zachodzi jednoznaczny związek wynikający z czasu, miejsca i sposobu ich popełnienia, w ocenie Sądu Apelacyjnego, istnieją podstawy do zastosowaniu przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji. O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawieart. 10 ust. lw zw. zart. 3 ust. l Ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych/Dz.U. z 1983r. Nr 49 poz. 223/ orazart. 634 k.p.k.w zw. zart. 627 k.p.k.

15/100000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000506_2001_Uz_2002-02-07_001

II AKa 506/01

2002-02-07 01:00:00.0 CET

2013-03-12 02:01:02.0 CET

2014-07-23 08:40:09.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 506/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2002r. sprawy z wniosku S. B. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Kato

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000506" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 506/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 7 lutego 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2002r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>S. B.</xAnon> - o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 04 października 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 525/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 506/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 4 października 2001 r. oddalono wniosek <xAnon>S. B.</xAnon>o odszkodowanie. Głównym powodem takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, iż represje stosowane wobec wnioskodawcy, a także Jego skazanie w dniu 8 stycznia 1944 r. z mocy orzeczenia organu byłego Związku Radzieckiego miało miejsce poza terytorium Polski.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy. Apelacja w swej osnowie nie precyzując zarzutu wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach dc ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja nie jest zasadna. Jak wynika z zeznań wnioskodawcy /<xAnon>ur. (...)</xAnon>w <xAnon>K.</xAnon>k. 2/ w 1941 r. został wcielony do Armii Radzieckiej i po rozbiciu jednostki przez wojska niemieckie został wysłany na <xAnon>U.</xAnon>dc <xAnon>miejscowość U.</xAnon>. Później czynił starania o rekrutacje do Armii Andersa, lecz bez powodzenia. Następnie 7 września 1943 r. został zatrzymany w <xAnon>miejscowości U.</xAnon>za to, że w ankiecie o przyjęcie do Armii Andersa nie wpisał, że przed wojną należał do <xAnon>organizacji (...)</xAnon>.</xText> <xText>Znajdujący się w aktach sprawy k. 17 dokument potwierdza, iż wnioskodawca był represjonowany, a podana w nim kwalifikacja skazania <xLexLink xArt="cz. 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 58-10 cz. 2, 58-11 Kodeksu karnego</xLexLink> Rosyjskiej Federacyjnej Republiki Radzieckiej /propaganda lub agitacja kontrrewolucyjna/ zezwala na przyjęcie, iż wnioskodawca został skazany za działalność wymierzoną przeciwko ówczesnemu ZSRR.</xText> <xText>Powołanie jednak wnioskodawcy w 1941 r. do Armii Radzieckiej nie sposób uznać za represjonowanie związane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i to nawet biorąc pod uwagę, iż jak zeznał przed 1 września 1339 r. należał dc paramilitarnej organizacji polskiej <xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Represje skierowane przeciwko wnioskodawcy mają swój początek w dniu 7 września 1943 r., kiedy to najpierw został aresztowany, a później skazany w dniu 8 stycznia 1944 r. na karę 7 lat pozbawienia wolności, którą odbywał do dnia 7 grudnia 1955 r. /k. 17/, przy czym te represje miały miejsce w rejonie <xAnon>U.</xAnon>.</xText> <xText>Przepisy ustawy z unia 23 lutego 1991 r. z uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego /Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późniejszymi zmianami Dz. U. Nr 36 poz. 159 z 1993 r. oraz Dz. U. nr 97 poz. 604 z 1998 r./ w art. 8 ust. 2a określają tzw. zasadę terytorialności stanowiącą, iż represje stosowane przez radzieckie organy ścigania muszą mieć miejsce „na obecnym terytorium Polski w okresie od dnia 1 lipca 1944 roku do dnia 31 grudnia 1956 roku oraz na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, w okresie od dnia 1 stycznia 1944 roku do dnia 31 grudnia 1956 roku”.</xText> <xText>W sprawie jest oczywistym, iż represje jakie spotkały wnioskodawcę miały miejsce poza terytorium Polski w rejonie <xAnon>U.</xAnon>, stąd brak jest podstaw prawnych do zasądzenia odszkodowania na rzecz wnioskodawcy.</xText> <xText>Bez znaczenia prawnego jest przy tym okoliczność eksponowana przez wnioskodawcę oraz jego pełnomocnika, iż przed 1 września 1939 r. wnioskodawca należał do paramilitarnej <xAnon> organizacji (...)</xAnon>.</xText> <xText>Zupełnie też błędnie autor apelacji zarzuca na k. 62, iż "Sąd przyjął nadto, że w oparciu o ustawę, iż działalność na rzecz nie­podległego bytu Państwa Polskiego nie powinna mieć miejsca w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r.", bowiem w uzasadnieniu wyroku k. 52 in fine trafnie wskazano, iż właśnie działalność powinna być prowadzona w tym okresie.</xText> <xText>Uznając zatem za słuszne rozstrzygnięcie w zakresie oddalenia wniosku o odszkodowanie, Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, orzeczenie o kosztach oparto o przepis ar. 13 Ustawy rehabilitacyjnej z 1991 r.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 506/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Marek Michniewski (spr.) Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2002r. sprawy z wnioskuS. B.- o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 04 października 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 525/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa. II AKa 506/01 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 4 października 2001 r. oddalono wniosekS. B.o odszkodowanie. Głównym powodem takiego rozstrzygnięcia było ustalenie, iż represje stosowane wobec wnioskodawcy, a także Jego skazanie w dniu 8 stycznia 1944 r. z mocy orzeczenia organu byłego Związku Radzieckiego miało miejsce poza terytorium Polski. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy. Apelacja w swej osnowie nie precyzując zarzutu wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach dc ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja nie jest zasadna. Jak wynika z zeznań wnioskodawcy /ur. (...)wK.k. 2/ w 1941 r. został wcielony do Armii Radzieckiej i po rozbiciu jednostki przez wojska niemieckie został wysłany naU.dcmiejscowość U.. Później czynił starania o rekrutacje do Armii Andersa, lecz bez powodzenia. Następnie 7 września 1943 r. został zatrzymany wmiejscowości U.za to, że w ankiecie o przyjęcie do Armii Andersa nie wpisał, że przed wojną należał doorganizacji (...). Znajdujący się w aktach sprawy k. 17 dokument potwierdza, iż wnioskodawca był represjonowany, a podana w nim kwalifikacja skazaniaart. 58-10 cz. 2, 58-11 Kodeksu karnegoRosyjskiej Federacyjnej Republiki Radzieckiej /propaganda lub agitacja kontrrewolucyjna/ zezwala na przyjęcie, iż wnioskodawca został skazany za działalność wymierzoną przeciwko ówczesnemu ZSRR. Powołanie jednak wnioskodawcy w 1941 r. do Armii Radzieckiej nie sposób uznać za represjonowanie związane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i to nawet biorąc pod uwagę, iż jak zeznał przed 1 września 1339 r. należał dc paramilitarnej organizacji polskiej(...). Represje skierowane przeciwko wnioskodawcy mają swój początek w dniu 7 września 1943 r., kiedy to najpierw został aresztowany, a później skazany w dniu 8 stycznia 1944 r. na karę 7 lat pozbawienia wolności, którą odbywał do dnia 7 grudnia 1955 r. /k. 17/, przy czym te represje miały miejsce w rejonieU.. Przepisy ustawy z unia 23 lutego 1991 r. z uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego /Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późniejszymi zmianami Dz. U. Nr 36 poz. 159 z 1993 r. oraz Dz. U. nr 97 poz. 604 z 1998 r./ w art. 8 ust. 2a określają tzw. zasadę terytorialności stanowiącą, iż represje stosowane przez radzieckie organy ścigania muszą mieć miejsce „na obecnym terytorium Polski w okresie od dnia 1 lipca 1944 roku do dnia 31 grudnia 1956 roku oraz na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, w okresie od dnia 1 stycznia 1944 roku do dnia 31 grudnia 1956 roku”. W sprawie jest oczywistym, iż represje jakie spotkały wnioskodawcę miały miejsce poza terytorium Polski w rejonieU., stąd brak jest podstaw prawnych do zasądzenia odszkodowania na rzecz wnioskodawcy. Bez znaczenia prawnego jest przy tym okoliczność eksponowana przez wnioskodawcę oraz jego pełnomocnika, iż przed 1 września 1939 r. wnioskodawca należał do paramilitarnejorganizacji (...). Zupełnie też błędnie autor apelacji zarzuca na k. 62, iż "Sąd przyjął nadto, że w oparciu o ustawę, iż działalność na rzecz nie­podległego bytu Państwa Polskiego nie powinna mieć miejsca w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r.", bowiem w uzasadnieniu wyroku k. 52 in fine trafnie wskazano, iż właśnie działalność powinna być prowadzona w tym okresie. Uznając zatem za słuszne rozstrzygnięcie w zakresie oddalenia wniosku o odszkodowanie, Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, orzeczenie o kosztach oparto o przepis ar. 13 Ustawy rehabilitacyjnej z 1991 r.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000538_2001_Uz_2002-02-07_001

II AKa 538/01

2002-02-07 01:00:00.0 CET

2013-03-14 02:01:07.0 CET

2014-07-23 08:39:40.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 538/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Elżbieta Mieszczańska Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSO del. Bożena Summer – Brason Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2002r. sprawy wnioskodawcy K. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstoch

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000538"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 538/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 7 lutego 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Elżbieta Mieszczańska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Paweł Węgrzynek</xText> <xText>SSO del. Bożena Summer – Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2002r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>K. K.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 26 października 2001r. sygn. akt II Ko 85/00</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami procesu za drugą instancję obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 538/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 października 2001 r. sygn. II Ko 85/00 na mocy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. 2 b;art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2a i ust. 2b i art. 13 Ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> /Dz. U. Nr 34 poz.149 z późn. zmianami/ zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz <xAnon>K. K.</xAnon> kwotę 42.000 zł z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się orzeczenia.</xText> <xText>W pozostałej części wniosek oddalono, kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator. Zarzucił on wyrokowi Sądu I instancji obrazę przepisów postępowania, w szczególności <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2;art. 2 § 4;art. 2 § 7;art. 2 § 9;art. 2 § 1;art. 2 § 167;art. 2 § 170;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 4;art. 2 § 1 pkt. 365;art. 2 § 1;art. 2 § 410;art. 2 § 413;art. 2 § 1;art. 2 § 424;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2, 4, 7, 9 § 1, 167, 170 § 1 pkt 4, 365 § 1, 410, 413 § 1, 424 § 1 pkt 1 kpk</xLexLink> w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23.02.1991 r. wskutek oparcia orzeczenia na cząstkowych ustaleniach faktycznych, zaniechania przeprowadzenia dowodu z treści wyroku skazującego <xAnon>S. G.</xAnon> lub innego dokumentu w tym zakresie, oraz naruszenie podstawowych zasad procesowych, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Stawiając ten zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja na uwzględnienie nie zasługuje, aczkolwiek wyjątkowa lakoniczność uzasadnienia zaskarżonego wyroku w znacznym stopniu utrudniała kontrolę odwoławczą tegoż wyroku. W szczególności odnosi się to do wyliczenia kwot stanowiących podstawę odszkodowania - o czym będzie poniżej.</xText> <xText>Nie wdając się w polemikę z wywodami skarżącego dotyczącymi tej kwestii, czy ojciec wnioskodawczyni był represjonowany za działalność na rzecz nie­podległego bytu Państwa Polskiego, stwierdzić należy, że w świetle dokumentów okazanych na rozprawie odwoławczej, a to pisma Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosyjskiej Federacji z dnia 17 listopada 1999 r. oraz pisma Prokuratury Ukrainy Prokuratury <xAnon> (...)</xAnon> Obwodu z dnia 24 grudnia 1999 r. w powiązaniu z treścią pisma w/wym. Prokuratury z dnia 12 grudnia 1997 r. i pozostałymi dokumentami ujawnionymi w teku rozprawy głównej nie budzi wątpliwości fakt, iż <xAnon>S. G.</xAnon> był represjonowany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>W szczególności z w/wym. pisma Ministerstwa Spraw Zagranicznych wynika, że "<xAnon>S. G.</xAnon> był aresztowany 3.03.1945 r. i zasądzony 25.02.1946 r. za udział w antyradzieckiej nacjonalistycznej organizacji na 5 lat pozbawienia wolności ...". Z pisma Prokuratury Ukrainy wynika natomiast m. innymi, że "25 lutego 1945 r. w wyniku uchwały Szczególnej Narady <xAnon> (...)</xAnon> ZSRR <xAnon>S. G.</xAnon> był uwięziony na okres 5 lat pozbawienia wolności. Był oskarżony o to, że będąc komendantem oddziału Armii Krajowej z przyjściem jednostek Armii Czerwonej kontynuował w/wym. organizacji działalność praktyczną".</xText> <xText>Dnia 8.03.1995 r. zgodnie z art. I Prawa "O rehabilitacji ofiar politycznych represji na Ukrainie został uznany za zrehabilitowanego".</xText> <xText>Wymowa powyższych dokumentów przekonuje o słuszności decyzji Sądu I instancji co do zasady. Słusznie również Sąd Okręgowy przyjmuje jako miernik utraconych zarobków wynagrodzenie jakie obecnie otrzymuje kierownik referatu Urzędu Miejskiego - aczkolwiek tego nie uzasadnia. Wychodzi zapewne sąd orzekający z założenia, że praktyka sądowa została utrwalona w ten sposób, iż zarobki ustala na podstawie porównywalnych stanowisk jakie osoba zajmowałaby gdyby nie była represjonowana i odpowiednim obecnie istniejącym stanowiskiem i że jest to fakt prawie notoryjnie znany.</xText> <xText>W żadnym razie nie można zaakceptować koncepcji skarżącego, że odszko­dowanie winno być zbudowane na gruncie wynagrodzenia oficera wojska w stopniu kapitana. Ojciec wnioskodawczyni nie był zawodowym oficerem. Zanim rozpoczął działalność w <xAnon> (...)</xAnon>, a następnie w AK pracował jako sekretarz w Zarządzie Gminy. Gdyby nie był represjonowany, to mógłby tą pracę wykonywać nadal po repatriacji do Polski, co w istocie czynił powróciwszy do Polski pracując w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w <xAnon>O.</xAnon> m.in. na stanowisku Kierownika Referatu Dochodów Państwowych w Wydziale Finansowym.</xText> <xText>Zgodzić się należy z twierdzeniem Sądu I instancji, że za podstawę ustalenia szkody związanej z utratą zarobków należy brać kwotę jaką uprawniony mógłby zaoszczędzić po odliczeniu wydatków na własne utrzymanie.</xText> <xText>Sąd I instancji nie przedstawia sposobu w jaki wyliczył, iż ojciec wnioskodawczyni mógłby zaoszczędzić kwotę 350 zł, zwłaszcza że już na wstępie robi błąd przyjmując, że od kwoty 1.889zł /która jest kwotą netto/ trzeba odliczyć podatek. Nie wylicza Sąd kwoty przeznaczonej na świadczenia związane z utrzymaniem mieszkania, na życie, ubranie, urlop itp. Z całą pewnością jednak nie byłaby to kwota niższa niż 350 zł miesięcznie. Dalsze zatem obliczenia Sądu co do odszkodowania są prawidłowe.</xText> <xText>Nie budzi również zastrzeżeń kwota zasądzona z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę. Argumenty na poparcie takiego rozstrzygnięcia są przekonujące, odpowiadają dotychczasowej praktyce sądowej i uwzględniają warunki w jakich odbywał Karę ojciec wnioskodawczyni.</xText> <xText>Reasumując należało uznać, iż apelacja prokuratora nie jest trafna, co w konsekwencji prowadzić musiało do utrzymania w mocy zaskarżonego orzeczenia.</xText> <xText>Orzeczenie Sądu Apelacyjnego oparto na przepisie <xLexLink xArt="art. 437" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 kpk</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Elżbieta Mieszczańska

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 538/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 7 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Elżbieta Mieszczańska Sędziowie SSA Paweł Węgrzynek SSO del. Bożena Summer – Brason Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2002r. sprawy wnioskodawcyK. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 października 2001r. sygn. akt II Ko 85/00 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami procesu za drugą instancję obciąża Skarb Państwa. II AKa 538/01 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 26 października 2001 r. sygn. II Ko 85/00 na mocyart. 8 ust. 2a i ust. 2b i art. 13 Ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego/Dz. U. Nr 34 poz.149 z późn. zmianami/ zasądzono od Skarbu Państwa na rzeczK. K.kwotę 42.000 zł z ustawowymi odsetkami od daty uprawomocnienia się orzeczenia. W pozostałej części wniosek oddalono, kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa. Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator. Zarzucił on wyrokowi Sądu I instancji obrazę przepisów postępowania, w szczególnościart. 2 § 2, 4, 7, 9 § 1, 167, 170 § 1 pkt 4, 365 § 1, 410, 413 § 1, 424 § 1 pkt 1 kpkw zw. z art. 8 ustawy z dnia 23.02.1991 r. wskutek oparcia orzeczenia na cząstkowych ustaleniach faktycznych, zaniechania przeprowadzenia dowodu z treści wyroku skazującegoS. G.lub innego dokumentu w tym zakresie, oraz naruszenie podstawowych zasad procesowych, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Stawiając ten zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje : Apelacja na uwzględnienie nie zasługuje, aczkolwiek wyjątkowa lakoniczność uzasadnienia zaskarżonego wyroku w znacznym stopniu utrudniała kontrolę odwoławczą tegoż wyroku. W szczególności odnosi się to do wyliczenia kwot stanowiących podstawę odszkodowania - o czym będzie poniżej. Nie wdając się w polemikę z wywodami skarżącego dotyczącymi tej kwestii, czy ojciec wnioskodawczyni był represjonowany za działalność na rzecz nie­podległego bytu Państwa Polskiego, stwierdzić należy, że w świetle dokumentów okazanych na rozprawie odwoławczej, a to pisma Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosyjskiej Federacji z dnia 17 listopada 1999 r. oraz pisma Prokuratury Ukrainy Prokuratury(...)Obwodu z dnia 24 grudnia 1999 r. w powiązaniu z treścią pisma w/wym. Prokuratury z dnia 12 grudnia 1997 r. i pozostałymi dokumentami ujawnionymi w teku rozprawy głównej nie budzi wątpliwości fakt, iżS. G.był represjonowany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W szczególności z w/wym. pisma Ministerstwa Spraw Zagranicznych wynika, że "S. G.był aresztowany 3.03.1945 r. i zasądzony 25.02.1946 r. za udział w antyradzieckiej nacjonalistycznej organizacji na 5 lat pozbawienia wolności ...". Z pisma Prokuratury Ukrainy wynika natomiast m. innymi, że "25 lutego 1945 r. w wyniku uchwały Szczególnej Narady(...)ZSRRS. G.był uwięziony na okres 5 lat pozbawienia wolności. Był oskarżony o to, że będąc komendantem oddziału Armii Krajowej z przyjściem jednostek Armii Czerwonej kontynuował w/wym. organizacji działalność praktyczną". Dnia 8.03.1995 r. zgodnie z art. I Prawa "O rehabilitacji ofiar politycznych represji na Ukrainie został uznany za zrehabilitowanego". Wymowa powyższych dokumentów przekonuje o słuszności decyzji Sądu I instancji co do zasady. Słusznie również Sąd Okręgowy przyjmuje jako miernik utraconych zarobków wynagrodzenie jakie obecnie otrzymuje kierownik referatu Urzędu Miejskiego - aczkolwiek tego nie uzasadnia. Wychodzi zapewne sąd orzekający z założenia, że praktyka sądowa została utrwalona w ten sposób, iż zarobki ustala na podstawie porównywalnych stanowisk jakie osoba zajmowałaby gdyby nie była represjonowana i odpowiednim obecnie istniejącym stanowiskiem i że jest to fakt prawie notoryjnie znany. W żadnym razie nie można zaakceptować koncepcji skarżącego, że odszko­dowanie winno być zbudowane na gruncie wynagrodzenia oficera wojska w stopniu kapitana. Ojciec wnioskodawczyni nie był zawodowym oficerem. Zanim rozpoczął działalność w(...), a następnie w AK pracował jako sekretarz w Zarządzie Gminy. Gdyby nie był represjonowany, to mógłby tą pracę wykonywać nadal po repatriacji do Polski, co w istocie czynił powróciwszy do Polski pracując w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej wO.m.in. na stanowisku Kierownika Referatu Dochodów Państwowych w Wydziale Finansowym. Zgodzić się należy z twierdzeniem Sądu I instancji, że za podstawę ustalenia szkody związanej z utratą zarobków należy brać kwotę jaką uprawniony mógłby zaoszczędzić po odliczeniu wydatków na własne utrzymanie. Sąd I instancji nie przedstawia sposobu w jaki wyliczył, iż ojciec wnioskodawczyni mógłby zaoszczędzić kwotę 350 zł, zwłaszcza że już na wstępie robi błąd przyjmując, że od kwoty 1.889zł /która jest kwotą netto/ trzeba odliczyć podatek. Nie wylicza Sąd kwoty przeznaczonej na świadczenia związane z utrzymaniem mieszkania, na życie, ubranie, urlop itp. Z całą pewnością jednak nie byłaby to kwota niższa niż 350 zł miesięcznie. Dalsze zatem obliczenia Sądu co do odszkodowania są prawidłowe. Nie budzi również zastrzeżeń kwota zasądzona z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę. Argumenty na poparcie takiego rozstrzygnięcia są przekonujące, odpowiadają dotychczasowej praktyce sądowej i uwzględniają warunki w jakich odbywał Karę ojciec wnioskodawczyni. Reasumując należało uznać, iż apelacja prokuratora nie jest trafna, co w konsekwencji prowadzić musiało do utrzymania w mocy zaskarżonego orzeczenia. Orzeczenie Sądu Apelacyjnego oparto na przepisieart. 437 kpk.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000024_2002_Uz_2002-02-27_001

II AKa 24/02

2002-02-27 01:00:00.0 CET

2013-03-02 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 24/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 lutego 2002r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Jan Dybek SSO del. Bożena Summer – Brason (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2002r. i 27 lutego 2002r. sprawy z wniosku T. K. ­. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku S

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="3" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000024"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 24/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 lutego 2002r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> <xText>SSO del. Bożena Summer – Brason (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2002r. i 27 lutego 2002r.</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>T. K. ­.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 21 listopada 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 52/99</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 24/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 listopada 2001 r. sygn. XVI11 Ko 52/99 oddalono wniosek <xAnon>T. K. ­.</xAnon>, którym domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty 96 000 zł tytułem odszkodowania za przymusową pracę wykonywaną w obozie w <xAnon>W.</xAnon>oraz zadośćuczynienia w kwocie pozostawionej do uznania sądu.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy.</xText> <xText>Zarzucił on wyrokowi Sądu I instancji.:</xText> <xText>1/ obrazę prawa materialnego, tj. art. 8 ustawy z dnia 23.01.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność niepodległościową na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, znowelizowa­ną ustawą z dnia 16.07.1998 r. przez oddalenie wniosku <xBRx/>o zasądzenie odszko­dowania i zadośćuczynienia za krzywdę, pomimo że wnioskodawca został aresztowany i skazany za uczestnictwo w antyradzieckiej organizacji podziemnej Armia Krajowa rozwiązanej 18.01.1945 r., a zatem był represjowany za i z powodu działalności niepodległościowej na rzecz Polski;</xText> <xText>2/ obrazę przepisów postępowania karnego - <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 1 pkt 3 kpk</xLexLink> przez nie­uwzględnienie prawnie chronionych interesów represjonowanego <xAnon>T. K. ­.</xAnon>;</xText> <xText>3/ obrazę <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2 kpk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 4 kpk</xLexLink> przez błędne przyjęcie na niekorzyść represjonowanego, że <xAnon>Związek (...)</xAnon>, w którym czynnie działał wnioskodawca zajmował się jedynie krzewieniem kultury wśród młodzieży polskiej, pomimo iż podstawowym kierunkiem i zamierzeniem była walka <xBRx/>o niepodległość Polski i ochrona wolności Polaków na kresach Rzeczypospolitej;</xText> <xText>4/ obrazę <xLexLink xArt="art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 410 kpk</xLexLink> poprzez pominięcie okoliczności wynikających z dokumentu "zaświadczenie archiwalne Państwowego Archiwum Obwodu <xAnon>B.</xAnon>" stwierdzają­ce, że :</xText> <xText>a/ wnioskodawca został aresztowany za uczestnictwo w antyradzieckiej organizacji podziemnej Armia Krajowa;</xText> <xText>b/ został skazany wyrokiem Trybunału Wojskowego Wojsk MSW Obwodu <xAnon>B.</xAnon> za przestępstwo polityczne z <xLexLink xArt="art. 63" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 63</xLexLink>-T i 75<xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">kk</xLexLink> <xAnon> (...)</xAnon> na 25 lat pozbawienia wolności;</xText> <xText>5/ obrazę <xLexLink xArt="art. 157" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 157 kpk</xLexLink> przez pominięcie dowodu z treści wyroku skazującego T. <xAnon>K.</xAnon> i treści orzeczenia o rehabilitacji.</xText> <xText>Stawiając te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku <xAnon>T. K. ­.</xAnon>o odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę po zażądaniu pełnej treści wyroku skazującego wnioskodawcę z Konsula­tu RP, lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :</xBx></xText> <xText>Konsekwencją wniesionej apelacji jest uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, aczkolwiek nie z przyczyn wskazanych w apelacji.</xText> <xText>Na wstępie należy podnieść, że nie budzi wątpliwości fakt, iż wniosko­dawca był żołnierzem Armii Krajowej, na co wskazują zebrane w sprawie dokumenty i nadany mu w 1995 r. Krzyż Armii Krajowej.</xText> <xText>Wątpliwości natomiast budzi to, za działalność w jakiej organizacji i w jakim okresie został skazany przez Trybunał Wojskowy Wojsk <xAnon> (...)</xAnon> Obwodu <xAnon>B.</xAnon> na 25 lat pozbawienia wolności. Ustalenie bowiem tych okoliczności jest konieczne dla orzekania o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu za krzywdę.</xText> <xText>W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji ustalenia swoje odnośnie działalności wnioskodawcy w Armii Krajowej oparł wyłącznie na jego zeznaniach. Zeznania te korespondują zarówno z treścią zaświadczenia archiwalnego (k. 95) niniejszych akt oraz postanowieniem Prezydium <xAnon>B.</xAnon>Sądu Obwodowego k. 92. <xIx>Z </xIx>tego ostatniego dokumentu wynika, że <xAnon>T. K. ­.</xAnon><xUx>od kwietnia 1948 r.</xUx> do dnia aresztowania był członkiem anty­radzieckiej powstańczej <xAnon>organizacji (...)</xAnon>i za to został skazany na 25 lat pozbawienia wolności.</xText> <xText>Również z zaświadczenia archiwalnego (k.95) wynika to samo z tym, że nie określono czasokresu działalności wnioskodawcy w AK. Gdyby zatem przyjąć, że zeznania wnioskodawcy złożone kilkakrotnie na przestrzeni od 1995 r. do dnia wyrokowania odpowiadają rzeczywistości, oraz że w wyroku Trybunału Wojskowego, na mocy którego skazano go na 25 lat pozbawienia wolności nie ma żadnego przekłamania, to zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 b należało wniosek wnioskodawcy oddalić, bowiem w przepisie tym określono czasokres działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego od 17 września 1939 r. do <xUx>5 lutego 1945 r.</xUx> /Ustawa z dnia 16.07.1998 r. o zmianie Ustawy o uznaniu za "'nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego/.</xText> <xText>Faktem notoryjnie znanym jest to, że Armia Krajowa została rozwiązana w styczniu 1945 r. Z pisma <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 19 lutego 2001 r. k. 76 również wynika, że po 28 lipca 1944 r. "na terenach wschodnich nie notowano już działań Armii Krajowej".</xText> <xText>W świetle powyższego opis czynu, za który skazany został wnioskodawca budzi wątpliwości, gdyż albo został skazany za działalność w AK w okresie gdy Armia Krajowa działała na kresach wschodnich Rzeczypospolitej, a więc przed lipcem 1944 r., a najdalej przed styczniem 1945 r., albo został skazany na działalność w okresie ustalonym w wyroku, lecz w innej organizacji.</xText> <xText>Z publikacji <xAnon>L. K.</xAnon>pt.: <xAnon>(...)</xAnon>wynika, że <xAnon>Związek (...)</xAnon>, do którego niewątpliwie należał wnioskodawca, to <xUx>Pokojowy ruch podziemny</xUx> o zachowanie polskości na <xAnon>P.</xAnon>w latach <xUx>1945-1949.</xUx> </xText> <xText>Celem tej Organizacji była walka o zachowanie polskości, godności i praw człowieka oraz obrona przed rusyfikacją Polaków. Ze względów bezpieczeństwa <xAnon> (...)</xAnon> miał charakter tajny, zorganizowany systemem piątkowym, na wzór AK. Z publikacji tej wynika, że członkami <xAnon> (...)</xAnon> byli nie tylko Polacy, oraz że w okresie od 17-20.09.1948 r. i 12-15.12.1948 r. sądzone osoby związane z <xAnon> (...)</xAnon> w tym wnioskodawcę.</xText> <xText>Sąd 1 instancji, który wyłącznie oceniał zeznania wnioskodawcy i świadków – nie dając zresztą tym ostatnim wiary – nie analizował całego materiału dowodo­wego, a w szczególności poza jego uwagą pozostało to, czy wnioskodawca mógł działać w okresie mu przypisanym w AK.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej wnioskodawca złożył uzupełniające zeznania dotyczące jego działalności w AK i <xAnon> (...)</xAnon>, które były odmienne od złożonych przed Sądem I instancji, a korespondujące częściowo z zeznaniami świadków, podając przyczynę tej zmiany zeznań.</xText> <xText>Skoro zatem na etapie postępowania przed Sądem I instancji nie podjęto próby wyjaśnienia – mając oparcie w faktach historycznych – za jaką działalność w rzeczywistości i w jakim okresie wnioskodawca został skazany i czy była to działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i wobec tego, że ujawnił się w toku rozprawy odwoławczej nowy dowód w postaci uzupełniających zeznań wnioskodawcy, który należy ocenie na tle całości materiału dowodowego, zaskarżony wyrok uchylono i sprawę przekazano Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie miał na uwadze powyższe rozważania, a nadto podejmie próbę uzyskania wyroku z uzasadnieniem Trybunału Wojskowego, który skazał wnioskodawcę, a którego kserokopia znajduje się na k. 9 akt XVI1 Ko 221/95.</xText> <xText>Pomocnym dla ustalenia w jakim okresie wnioskodawca działał w AK może być uzyskanie odpisu wniosku o przyznanie wnioskodawcy Krzyża AK, który otrzymał w 1995 r.</xText> <xText>Nie przesądzając ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, a jedynie celem jej wyjaśnienia orzeczono jak na wstępie.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 24/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 lutego 2002r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Jan Dybek SSO del. Bożena Summer – Brason (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2002r. i 27 lutego 2002r. sprawy z wnioskuT. K. ­. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 listopada 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 52/99 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 24/02 UZASADNIENIE Wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 listopada 2001 r. sygn. XVI11 Ko 52/99 oddalono wniosekT. K. ­., którym domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty 96 000 zł tytułem odszkodowania za przymusową pracę wykonywaną w obozie wW.oraz zadośćuczynienia w kwocie pozostawionej do uznania sądu. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy. Zarzucił on wyrokowi Sądu I instancji.: 1/ obrazę prawa materialnego, tj. art. 8 ustawy z dnia 23.01.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność niepodległościową na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, znowelizowa­ną ustawą z dnia 16.07.1998 r. przez oddalenie wnioskuo zasądzenie odszko­dowania i zadośćuczynienia za krzywdę, pomimo że wnioskodawca został aresztowany i skazany za uczestnictwo w antyradzieckiej organizacji podziemnej Armia Krajowa rozwiązanej 18.01.1945 r., a zatem był represjowany za i z powodu działalności niepodległościowej na rzecz Polski; 2/ obrazę przepisów postępowania karnego -art. 2 § 1 pkt 3 kpkprzez nie­uwzględnienie prawnie chronionych interesów represjonowanegoT. K. ­.; 3/ obrazęart. 2 § 2 kpkiart. 4 kpkprzez błędne przyjęcie na niekorzyść represjonowanego, żeZwiązek (...), w którym czynnie działał wnioskodawca zajmował się jedynie krzewieniem kultury wśród młodzieży polskiej, pomimo iż podstawowym kierunkiem i zamierzeniem była walkao niepodległość Polski i ochrona wolności Polaków na kresach Rzeczypospolitej; 4/ obrazęart. 410 kpkpoprzez pominięcie okoliczności wynikających z dokumentu "zaświadczenie archiwalne Państwowego Archiwum ObwoduB." stwierdzają­ce, że : a/ wnioskodawca został aresztowany za uczestnictwo w antyradzieckiej organizacji podziemnej Armia Krajowa; b/ został skazany wyrokiem Trybunału Wojskowego Wojsk MSW ObwoduB.za przestępstwo polityczne zart. 63-T i 75kk(...)na 25 lat pozbawienia wolności; 5/ obrazęart. 157 kpkprzez pominięcie dowodu z treści wyroku skazującego T.K.i treści orzeczenia o rehabilitacji. Stawiając te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wnioskuT. K. ­.o odszkodowanie i zadośćuczynienie za krzywdę po zażądaniu pełnej treści wyroku skazującego wnioskodawcę z Konsula­tu RP, lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje : Konsekwencją wniesionej apelacji jest uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, aczkolwiek nie z przyczyn wskazanych w apelacji. Na wstępie należy podnieść, że nie budzi wątpliwości fakt, iż wniosko­dawca był żołnierzem Armii Krajowej, na co wskazują zebrane w sprawie dokumenty i nadany mu w 1995 r. Krzyż Armii Krajowej. Wątpliwości natomiast budzi to, za działalność w jakiej organizacji i w jakim okresie został skazany przez Trybunał Wojskowy Wojsk(...)ObwoduB.na 25 lat pozbawienia wolności. Ustalenie bowiem tych okoliczności jest konieczne dla orzekania o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu za krzywdę. W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji ustalenia swoje odnośnie działalności wnioskodawcy w Armii Krajowej oparł wyłącznie na jego zeznaniach. Zeznania te korespondują zarówno z treścią zaświadczenia archiwalnego (k. 95) niniejszych akt oraz postanowieniem PrezydiumB.Sądu Obwodowego k. 92.Ztego ostatniego dokumentu wynika, żeT. K. ­.od kwietnia 1948 r.do dnia aresztowania był członkiem anty­radzieckiej powstańczejorganizacji (...)i za to został skazany na 25 lat pozbawienia wolności. Również z zaświadczenia archiwalnego (k.95) wynika to samo z tym, że nie określono czasokresu działalności wnioskodawcy w AK. Gdyby zatem przyjąć, że zeznania wnioskodawcy złożone kilkakrotnie na przestrzeni od 1995 r. do dnia wyrokowania odpowiadają rzeczywistości, oraz że w wyroku Trybunału Wojskowego, na mocy którego skazano go na 25 lat pozbawienia wolności nie ma żadnego przekłamania, to zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 b należało wniosek wnioskodawcy oddalić, bowiem w przepisie tym określono czasokres działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego od 17 września 1939 r. do5 lutego 1945 r./Ustawa z dnia 16.07.1998 r. o zmianie Ustawy o uznaniu za "'nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego/. Faktem notoryjnie znanym jest to, że Armia Krajowa została rozwiązana w styczniu 1945 r. Z pisma(...)z dnia 19 lutego 2001 r. k. 76 również wynika, że po 28 lipca 1944 r. "na terenach wschodnich nie notowano już działań Armii Krajowej". W świetle powyższego opis czynu, za który skazany został wnioskodawca budzi wątpliwości, gdyż albo został skazany za działalność w AK w okresie gdy Armia Krajowa działała na kresach wschodnich Rzeczypospolitej, a więc przed lipcem 1944 r., a najdalej przed styczniem 1945 r., albo został skazany na działalność w okresie ustalonym w wyroku, lecz w innej organizacji. Z publikacjiL. K.pt.:(...)wynika, żeZwiązek (...), do którego niewątpliwie należał wnioskodawca, toPokojowy ruch podziemnyo zachowanie polskości naP.w latach1945-1949. Celem tej Organizacji była walka o zachowanie polskości, godności i praw człowieka oraz obrona przed rusyfikacją Polaków. Ze względów bezpieczeństwa(...)miał charakter tajny, zorganizowany systemem piątkowym, na wzór AK. Z publikacji tej wynika, że członkami(...)byli nie tylko Polacy, oraz że w okresie od 17-20.09.1948 r. i 12-15.12.1948 r. sądzone osoby związane z(...)w tym wnioskodawcę. Sąd 1 instancji, który wyłącznie oceniał zeznania wnioskodawcy i świadków – nie dając zresztą tym ostatnim wiary – nie analizował całego materiału dowodo­wego, a w szczególności poza jego uwagą pozostało to, czy wnioskodawca mógł działać w okresie mu przypisanym w AK. Na rozprawie odwoławczej wnioskodawca złożył uzupełniające zeznania dotyczące jego działalności w AK i(...), które były odmienne od złożonych przed Sądem I instancji, a korespondujące częściowo z zeznaniami świadków, podając przyczynę tej zmiany zeznań. Skoro zatem na etapie postępowania przed Sądem I instancji nie podjęto próby wyjaśnienia – mając oparcie w faktach historycznych – za jaką działalność w rzeczywistości i w jakim okresie wnioskodawca został skazany i czy była to działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i wobec tego, że ujawnił się w toku rozprawy odwoławczej nowy dowód w postaci uzupełniających zeznań wnioskodawcy, który należy ocenie na tle całości materiału dowodowego, zaskarżony wyrok uchylono i sprawę przekazano Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie miał na uwadze powyższe rozważania, a nadto podejmie próbę uzyskania wyroku z uzasadnieniem Trybunału Wojskowego, który skazał wnioskodawcę, a którego kserokopia znajduje się na k. 9 akt XVI1 Ko 221/95. Pomocnym dla ustalenia w jakim okresie wnioskodawca działał w AK może być uzyskanie odpisu wniosku o przyznanie wnioskodawcy Krzyża AK, który otrzymał w 1995 r. Nie przesądzając ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, a jedynie celem jej wyjaśnienia orzeczono jak na wstępie.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000528_2001_Uz_2002-02-28_001

II AKa 528/01

2002-02-28 01:00:00.0 CET

2013-03-12 02:01:02.0 CET

2014-07-23 08:40:05.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 528/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska (spr.) Sędziowie SSA Elżbieta Mieszczańska SSA Mirosław Ziaja Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2002r. sprawy wnioskodawcy W. W. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowe

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2001" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000528" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 528/01</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 28 lutego 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Elżbieta Mieszczańska</xText> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2002r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>W. W.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 10 października 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 26/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika wnioskodawcy <xAnon>W. W.</xAnon> adw. <xAnon>G. D.</xAnon> Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 528/01</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 10 października 2001 r w sprawie sygn. XVI1 Ko 26/99 oddalił wniosek <xAnon>H. W.</xAnon>, <xAnon>W. W.</xAnon>i <xAnon>K.</xAnon><xAnon>W.</xAnon>o odszkodowanie za niesłuszne aresztowanie w okresie od 24 maja 1945r. do 15 sierpnia 1945r. nieżyjącego już <xAnon>S. W.</xAnon>będącego mężem <xAnon>H. W.</xAnon>, a ojcem <xAnon>W.</xAnon>i <xAnon>K. W.</xAnon>..</xText> <xText>Kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa, zasądzając jednocześnie od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu wnioskodawcy <xAnon>W. W.</xAnon> zwrot kosztów zastępstwa procesowego.</xText> <xText>Powyższy wyrok został zaskarżony przez pełnomocnika <xAnon>W. W.</xAnon>w całości na korzyść wnioskodawcy, natomiast <xAnon>H.</xAnon>i <xAnon>K. W.</xAnon>zgodzili się z zapadłym orzeczeniem.</xText> <xText>W złożonej apelacji skarżący zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, że <xAnon>S. W.</xAnon>został tymczasowo aresztowany w związku z jego dezercją z organów <xAnon>(...)</xAnon>, pomimo braku w materiałach sprawy dowodów potwierdzających takie ustalenia, a w konsekwencji naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnie <xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> .</xText> <xText>W treści apelacji pisemnej wnioskodawca nie zawarł wniosków, zaś na rozprawie apelacyjnej sprecyzował swoje stanowisko domagając się bądź zasądzenia odszkodowania, bądź uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xBx></xText> <xText/> <xText>Wniesiona apelacja okazała się być nieuzasadniona. Sąd I instancji w sposób pełny zgromadził wszystkie dostępne dowody, prawidłowo je przeanalizował, wszechstronnie ocenił i na ich podstawie wyprowadził trafnę wnioski.</xText> <xText>Odnosząc się do zarzutów apelacji, na wstępie podnieść trzeba iż apelacja ta skonstruowana została wadliwie. Obraza prawa materialnego może być przyczyną odwoławczą jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny. Nie można więc mówić o obrazie prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia miałaby być jednocześnie wynikiem błędnych ustaleń faktycznych.</xText> <xText>Przechodząc natomiast do meritum sporu uznać należy iż sąd orzekający nie dopuścił się błędu w poczynionych ustaleniach faktycznych.</xText> <xText>Tak z treści wyjaśnień złożonych przez <xAnon>S. W.</xAnon>w toku przesłuchania w sprawie XVI Ko 96/97, który to dowód został przez sąd ujawniony, jak i z treści zeznań świadka <xAnon>Z. L.</xAnon>wynika, że <xAnon>S. W.</xAnon>został tymczasowo aresztowany za to iż zdezerterował – uciekł ze służby w organach <xAnon>(...)</xAnon>. Fakt ten potwierdził też w swoich zeznaniach sam wnioskodawca <xAnon>W. W.</xAnon>, a powyższa okoliczność zgodna jest również z treścią pozostałych dowodów i logicznie łączy się z nimi. Zgromadzona bowiem w <xAnon>(...) archiwum (...)</xAnon>w <xAnon>N.</xAnon>sygn. <xAnon>(...)</xAnon> dokumentacja, w tym szereg dokumentów sporządzonych własnoręcznie przez <xAnon>S. W.</xAnon>jednoznacznie dowodzi iż w dniu 15.X.1944 r. złożył on podanie o przyjęcie do pracy w <xAnon>(...)</xAnon>w <xAnon>M.</xAnon>. Wypełnił też kwestionariusz dla współpracowników Resortu BP i zobowiązał się do współpracy na stanowisku wywiadowcy. W sporządzonym zaś życiorysie <xAnon>S. W.</xAnon>ujawnił iż działał w AK i oddziałach partyzanckich na terenie <xAnon>Gór Ś.</xAnon>. W świetle powyższego bezspornym staje się fakt iż organom BP znana była działalność partyzancka ojca wnioskodawcy w tym i w oddziałach AK. Pomimo to <xAnon>S. W.</xAnon>został przyjęty do pracy w UB.</xText> <xText>Nie sposób zatem obecnie wywodzić by aresztowanie <xAnon>S. W.</xAnon> miało związek z jego działalnością w oddziałach AK przed wkroczeniem w 1944 r. wojsk radzieckich. Okoliczność ta nie została w żaden sposób wykazana przez wnioskodawców. Z kolei teza by aresztowanie ojca wnioskodawcy było związane z odmową aresztowania przez <xAnon>S. W.</xAnon> żołnierzy AK jest całkowicie dowolną i brak na jej poparcie dostatecznych dowodów. Z treści notatki służbowej z dnia 19.XII.1952 r. wynika bowiem jedynie to iż <xAnon>S. W.</xAnon> zdezerterował z UB ponieważ „dochodziły go słuchy iż ma być aresztowany za nie wykonanie polecenia aresztowania członków AK", zaś aresztowany został właśnie za dezercję.</xText> <xText>Z powyższego, a także i wypowiedzi samego <xAnon>S. W.</xAnon> w sprawie XVI Ko 96/ 97 wynika zatem oczywisty wniosek iż aresztowanie w/w było konsekwencją jego ucieczki ze służby w organach UB, nie zaś walki na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Stąd też wywody Sądu Okręgowego i dokonana ocena prawna w pełni zasługują na akceptację. Aresztowanie <xAnon>S. W.</xAnon> nie spełnia warunków <xLexLink xArt="art. 1;art. 11;art. 11 ust. 2" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 oraz art. 11 ust. 2 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, a zatem decyzja o oddaleniu wniosku jako zasadna musi zostać utrzymana w mocy.</xText> <xText>Udział w postępowaniu odwoławczym pełnomocnika z urzędu uzasadnia zgodnie z przepisem 16 pkt. 6 ust. o opłatach za czynności adwokackie przyznanie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wnioskodawcy <xAnon>W. W.</xAnon> przed Sądem Apelacyjnym. Z tych względów orzeczono jak w wyroku.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 528/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 lutego 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska (spr.) Sędziowie SSA Elżbieta Mieszczańska SSA Mirosław Ziaja Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2002r. sprawy wnioskodawcyW. W. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 10 października 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 26/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika wnioskodawcyW. W.adw.G. D.Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, 3 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 528/01 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 10 października 2001 r w sprawie sygn. XVI1 Ko 26/99 oddalił wniosekH. W.,W. W.iK.W.o odszkodowanie za niesłuszne aresztowanie w okresie od 24 maja 1945r. do 15 sierpnia 1945r. nieżyjącego jużS. W.będącego mężemH. W., a ojcemW.iK. W... Kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa, zasądzając jednocześnie od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu wnioskodawcyW. W.zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Powyższy wyrok został zaskarżony przez pełnomocnikaW. W.w całości na korzyść wnioskodawcy, natomiastH.iK. W.zgodzili się z zapadłym orzeczeniem. W złożonej apelacji skarżący zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na stwierdzeniu, żeS. W.został tymczasowo aresztowany w związku z jego dezercją z organów(...), pomimo braku w materiałach sprawy dowodów potwierdzających takie ustalenia, a w konsekwencji naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnieart. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W treści apelacji pisemnej wnioskodawca nie zawarł wniosków, zaś na rozprawie apelacyjnej sprecyzował swoje stanowisko domagając się bądź zasądzenia odszkodowania, bądź uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył co następuje : Wniesiona apelacja okazała się być nieuzasadniona. Sąd I instancji w sposób pełny zgromadził wszystkie dostępne dowody, prawidłowo je przeanalizował, wszechstronnie ocenił i na ich podstawie wyprowadził trafnę wnioski. Odnosząc się do zarzutów apelacji, na wstępie podnieść trzeba iż apelacja ta skonstruowana została wadliwie. Obraza prawa materialnego może być przyczyną odwoławczą jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny. Nie można więc mówić o obrazie prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość orzeczenia miałaby być jednocześnie wynikiem błędnych ustaleń faktycznych. Przechodząc natomiast do meritum sporu uznać należy iż sąd orzekający nie dopuścił się błędu w poczynionych ustaleniach faktycznych. Tak z treści wyjaśnień złożonych przezS. W.w toku przesłuchania w sprawie XVI Ko 96/97, który to dowód został przez sąd ujawniony, jak i z treści zeznań świadkaZ. L.wynika, żeS. W.został tymczasowo aresztowany za to iż zdezerterował – uciekł ze służby w organach(...). Fakt ten potwierdził też w swoich zeznaniach sam wnioskodawcaW. W., a powyższa okoliczność zgodna jest również z treścią pozostałych dowodów i logicznie łączy się z nimi. Zgromadzona bowiem w(...) archiwum (...)wN.sygn.(...)dokumentacja, w tym szereg dokumentów sporządzonych własnoręcznie przezS. W.jednoznacznie dowodzi iż w dniu 15.X.1944 r. złożył on podanie o przyjęcie do pracy w(...)wM.. Wypełnił też kwestionariusz dla współpracowników Resortu BP i zobowiązał się do współpracy na stanowisku wywiadowcy. W sporządzonym zaś życiorysieS. W.ujawnił iż działał w AK i oddziałach partyzanckich na terenieGór Ś.. W świetle powyższego bezspornym staje się fakt iż organom BP znana była działalność partyzancka ojca wnioskodawcy w tym i w oddziałach AK. Pomimo toS. W.został przyjęty do pracy w UB. Nie sposób zatem obecnie wywodzić by aresztowanieS. W.miało związek z jego działalnością w oddziałach AK przed wkroczeniem w 1944 r. wojsk radzieckich. Okoliczność ta nie została w żaden sposób wykazana przez wnioskodawców. Z kolei teza by aresztowanie ojca wnioskodawcy było związane z odmową aresztowania przezS. W.żołnierzy AK jest całkowicie dowolną i brak na jej poparcie dostatecznych dowodów. Z treści notatki służbowej z dnia 19.XII.1952 r. wynika bowiem jedynie to iżS. W.zdezerterował z UB ponieważ „dochodziły go słuchy iż ma być aresztowany za nie wykonanie polecenia aresztowania członków AK", zaś aresztowany został właśnie za dezercję. Z powyższego, a także i wypowiedzi samegoS. W.w sprawie XVI Ko 96/ 97 wynika zatem oczywisty wniosek iż aresztowanie w/w było konsekwencją jego ucieczki ze służby w organach UB, nie zaś walki na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Stąd też wywody Sądu Okręgowego i dokonana ocena prawna w pełni zasługują na akceptację. AresztowanieS. W.nie spełnia warunkówart. 1 oraz art. 11 ust. 2 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a zatem decyzja o oddaleniu wniosku jako zasadna musi zostać utrzymana w mocy. Udział w postępowaniu odwoławczym pełnomocnika z urzędu uzasadnia zgodnie z przepisem 16 pkt. 6 ust. o opłatach za czynności adwokackie przyznanie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wnioskodawcyW. W.przed Sądem Apelacyjnym. Z tych względów orzeczono jak w wyroku.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

154505000005127_XVII_AmA_000052_2001_Uz_2002-03-11_001

XVII AmA 52/01

2002-03-11 01:00:00.0 CET

2015-01-29 19:15:04.0 CET

2017-07-04 14:20:47.0 CEST

15450500

5127

SENTENCE, REASON

Sygn. akt XVII Ama 52/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 marca 2002 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym: Przewodniczący SSO Andrzej Turliński Protokolant Monika Pałaszewska po rozpoznaniu w dniu 25.02.2002 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania (...) S.A. w G. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zainteresowany: Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w W. Ślą­skim. o ochronę konkurencji na skutek odwołania od decyzji

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xVolType="15/450500/0005127/AmA" xVolNmbr="000052" xFromPg="1" xml:space="preserve" xDocType="Uz" xEditorFullName="Paula Wiaterska" xFlag="published" xPublisher="pwiaterska" xToPage="8" xEditor="pwiaterska" xYear="2001" xLang="PL" xVersion="1.0" xPublisherFullName="Paula Wiaterska"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText xALIGNx="left">Sygn. akt XVII Ama 52/01</xText> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 11 marca 2002 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy</xText> <xText>w składzie następującym:</xText> <xText>Przewodniczący SSO Andrzej Turliński</xText> <xText>Protokolant Monika Pałaszewska</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 25.02.2002 r. w Warszawie na rozprawie</xText> <xText>sprawy z odwołania <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zainteresowany: <xAnon> Spółdzielnia Mieszkaniowa (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> Ślą­skim.</xText> <xText>o ochronę konkurencji</xText> <xText>na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i</xText> <xText>Konsumentów z dnia 27 lutego 2002 r. nr <xAnon> (...)</xAnon></xText> <xText>I. zmienia zaskarżaną decyzję w pkt. I tire pierwsze w ten sposób, że nie stwierdza stosowania przez <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> praktyki monopolistycznej polegającej na narzu­caniu <xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> uciążliwych warunków umów o sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług przesyłowych poprzez umowne uprawnienie Za­kładu do wstrzymania dostawy energii elektrycznej w przypadku nieuregulowania przez spółdzielnię należności związanych z dostar­czeniem energii bez uprzedniego dodatkowego pisemnego wezwania jej do zapłaty, określającego termin wstrzymania dostawy,</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">II</xName> <xText>zmienia zaskarżoną decyzję w pkt II w ten sposób, że nakłada na <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> karę pieniężną w wysokości 10 000 zł (dziesięć tysięcy złotych),</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">III</xName> <xText>oddala odwołanie w pozostałej części,</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">IV</xName> <xText>znosi między stronami koszty postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> <xText xALIGNx="left">/-/ SSO Andrzej Turliński</xText> </xUnit> <xUnit xBold="true" xType="part" xIsTitle="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText xALIGNx="right">Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynął wniosek</xText> <xText><xBx> <xIx>r</xIx> </xBx></xText> <xText><xAnon> Spółdzielni Mieszkaniowej (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> o wszczęcie postępowania administracyjnego przeciwko <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>G.</xAnon> (<xAnon> (...)</xAnon>).</xText> <xText>Uwzględniając ten wniosek Prezes UOKiK wszczął postępowanie antymonopolowe pod zarzutem stosowania przez <xAnon> (...)</xAnon> praktyk monopoli­stycznych polegających na narzucaniu uciążliwych warunków umów o sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług przesyłowych poprzez:</xText> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>odmowę uwzględnienia zapisów gwarantujących zabezpieczenie intere­sów Spółdzielni polegających na określeniu terminu, w którym <xAnon> (...)</xAnon> może wstrzymać dostawę energii elektrycznej w przypadku nieuregu­lowania przez Spółdzielnię należności związanych z jej dostarczaniem</xText> </xUnit> <xUnit xType="none" xIsTitle="false"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>odmowę wykreślenia treści umów zapisów wyłączających odpowie­dzialność odszkodowawczą dostawcy energii elektrycznej z tytułu nie­dotrzymania standardów jakościowych, to jest praktyk zdefiniowanych w <xLexLink xArt="art. 5;art. 5 ust. 1;art. 5 ust. 1 pkt. 6" xIsapId="WDU19900140088" xTitle="Ustawa z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym" xAddress="Dz. U. z 1990 r. Nr 14, poz. 88">art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów</xLexLink> (Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 547 z późn. zm.). Według tego przepisu za praktyki monopolistyczne uznaje się nadużywanie przez przedsiębiorcę posiadanej pozycji dominującej na rynku poprzez narzucanie uciążli­-</xText> </xUnit> <xText>wych warunków umów przynoszących narzucającemu je nieuzasadnio­ne korzyści.</xText> <xText>W trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego Prezes Urzędu ustalił, że <xAnon> (...)</xAnon> przesłał Spółdzielni do zaakceptowania umowy o sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług przesyłowych nr <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, <xAnon> (...)</xAnon>, i <xAnon> (...)</xAnon> z dnia 01.03.2000 r. o jednolitej treści (Karta nr 25-32 akt adm.). W odpowiedzi na przesłane umowy pi­smem z dnia 22.03.2000 r. (Karta nr 5 akt adm.). Spółdzielnia wniosła o zmianę ich treści proponując nadanie nowego brzmienia § 13 ust. 10 i § 14 ust. 3 i 4. <xAnon> (...)</xAnon> w § 13 ust. 10 zawarł zapis , zgodnie z którym w przypadku opóźnienia z zapłatą należności za sprzedaną energię elektryczną i/lub usługi przesyłowe po upływie 7 dni od terminu płatności należności zgod­nych z § 5. Sprzedawca ma prawo bez dodatkowego wezwania do nie­zwłocznego wstrzymania dalszej dostawy energii elektrycznej. <xAnon>S.</xAnon>­nia natomiast wniosła o uregulowanie tej kwestii w ten sposób, że sprze­dawca może wstrzymać dostawę energii w przypadku nieuregulowania przez Klienta należności związanych z dostarczeniem energii elektrycznej dopiero po upływie 14 dni od określonego terminu w pisemnym doręczo­nym Klientowi wezwaniu do uregulowania należności. Zgodnie z § 14 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez <xAnon> (...)</xAnon> w przypadku przekroczenia dopusz­czalnego czasu trwania przerwy jednorazowej i łącznego czasu trwania przerw awaryjnych liczonych dla poszczególnych wyłączeń na wniosek Klienta przysługuje mu bonifikata za każdą niedostarczoną jednostkę ener­gii elektrycznej określoną w obowiązującej taryfie bez prawa domagania się odszkodowań. W ust. 4 znalazł się zapis, że za niedotrzymanie standar­dów jakościowych Klientowi na jego wniosek przysługuje upust i bonifi­kata w wysokości i na warunkach określonych w obowiązującej taryfie bez prawa domagania się odszkodowania. Spółdzielnia wniosła, aby z obu</xText> <xText>ustępów wykreślić sformułowanie „bez prawa domagania się odszkodowa­nia".</xText> <xText>W uzasadnieniu swych propozycji Spółdzielnia podniosła, iż umowy dotyczą zasilania urządzeń zabezpieczających ciągłość dostawy ciepła do budynków mieszkalnych wielorodzinnych, dlatego też nie zgadza się, aby wstrzymanie dostawy energii elektrycznej mogło nastąpić bez powiado­mienia jej o tym.</xText> <xText><xAnon> (...)</xAnon> w piśmie z dnia 27.07.2000 r. (k. 9 akt adm.) podtrzymał do­tychczasowe stanowisko, co do braku możliwości dokonywania zmian we wzorach umów. Wskazał również, że istniejąca sytuacja wyczerpuje cał­kowicie zapis punktu 7.1.a „Taryfy dla Energii Elektrycznej<xAnon> (...) S.A.</xAnon> zatwierdzonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 13.04.2000 r., według którego pobieranie energii bez zawarcia umowy ze sprzedawcą zalicza się do nielegalnego poboru energii, wobec czego jeżeli nie nastąpi ostateczne wyjaśnienie sprawy, w dniu 01.09.2000 r. zostaną sporządzone protokoły na okoliczność nielegalnego poboru energii dla wszystkich czterech obiektów Spółdzielni oraz nastąpi natychmiastowe wstrzymanie dalszej dostawy energii elektrycznej.</xText> <xText>W tych okolicznościach Spółdzielnia nie mając możliwości dalszego negocjowania umów podpisała je i przesłała do rejonu Energetycznego pi­smem z dnia 29.08.2000 r. (k. 10 akt adm.)</xText> <xText>Prezes UOKiK przyjął, że <xAnon> (...)</xAnon> jako tzw. monopolista naturalny po­siadał na lokalnym rynku dostaw energii elektrycznej pozycję monopoli­styczną, a więc podlegał wszystkim ograniczeniom wynikającym z ustawy antymonopolowej.</xText> <xText>Z kolei niezmienne stanowisko <xAnon> (...)</xAnon> polegające na żądaniu przyjęcia przez kontrahenta przedstawionej mu oferty, bez wprowadzenia jakichkolwiek zmian, pod rygorem odcięcia dostawy energii elektrycznej uzasadniało,</xText> <xText>zdaniem Prezesa, uznanie, że warunki umów zostały Spółdzielni narzucone przy użyciu posiadanej przez <xAnon> (...)</xAnon> przewagi kontraktowej.</xText> <xText>Odnośnie uciążliwości warunku umów określonego każdorazowo w ich § 13 pkt 10, uprawniającego <xAnon> (...)</xAnon> do niezwłocznego wstrzymania do­staw energii w przypadku opóźnienia się Spółdzielni z zapłatą należności za energię lub usługi przesyłowe po upływie 7 dni od terminu płatności określonego w wystawionej przez dostawcę fakturze, Prezes Urzędu zwa­żył w pierwszej kolejności, że w dacie podpisania umów przez strony obo­wiązywało <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19981350881" xTitle="Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, pokrywania kosztów przyłączenia, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców" xAddress="Dz. U. z 1998 r. Nr 135, poz. 881">rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, pokrywania kosztów przyłączenia, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców</xLexLink> (Dz. U. Nr 135, poz. 881) - zwanego dalej „starym rozporządzeniem przyłącze­niowym".</xText> <xText>W myśl § 40 ust. 1 tego rozporządzenia przedsiębiorstwo energe­tyczne mogło wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej w przypadku nieuregulowania przez odbiorcę należności związanych z dostarczaniem energii elektrycznej. Natomiast według treści § 40 ust. 2 rozporządzenia przedsiębiorstwo energetyczne mogło wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej w terminach określonych w umowie sprzedaży, a jeżeli umo­wa nie określałaby tych terminów - po upływie 14 dni od określonego przez to przedsiębiorstwo terminu usunięcia stwierdzonych nieprawidło­wości lub terminu uregulowania zaległych należności określonego w dorę­czonym odbiorcy wezwaniu do podjęcia niezbędnych działań bądź wezwa­niu do zapłaty.</xText> <xText>Zatem wprowadzony przez <xAnon> (...)</xAnon> do umów zapis § 13 pkt. 10 okazał się mniej korzystny, a tym samym bardziej uciążliwy dla Spółdzielni, od</xText> <xText>rozwiązania przewidzianego przez Ministra Gospodarki na wypadek nie unormowania w umowie kwestii wstrzymania dostawy energii.</xText> <xText>Wzmiankowane rozwiązanie też daje możliwość wstrzymania do­stawy także w sytuacji, gdy ze strony Spółdzielni nie dojdzie do zapłaty należności z przyczyn od niej niezależnych.</xText> <xText>Ponieważ <xAnon> (...)</xAnon> narzucając w umowach ze Spółdzielnią zapis § 13 pkt. 10 postawił się w sytuacji korzystniejszej od rozwiązań stosownych w obrocie gospodarczym można mu, zdaniem organu antymonopolowego, przypisać odnoszenie nieuzasadnionych korzyści, które są odnośnikiem uciążliwych warunków umów narzuconych kontrahentowi w relacjach ekwiwalentności wzajemnych świadczeń stron tych umów.</xText> <xText>W konsekwencji organ antymonopolowy uznał, że pierwszy z za­rzutów postawionych <xAnon> (...)</xAnon> wyczerpuje wszystkie przesłanki praktyki mo­nopolistycznej z art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu (...)</xText> <xText>Jak wiadomo drugi z analizowanych zarzutów dotyczył treści § 14 ust. 3 i 4 zawartych umów. W postanowieniu tym <xAnon> (...)</xAnon> wyłączył prawo Spółdzielni jako odbiorcy do domagania się odszkodowania na zasadach ogólnych w przypadku przekroczenia dopuszczalnego czasu trwania prze­rwy jednorazowej i dopuszczalnego łącznego czasu trwania przerw awa­ryjnych oraz w przypadku niedotrzymania standardów jakościowych. W takich sytuacjach zgodnie z umowami Spółdzielnia może jedynie żądać bonifikat i upustów określonych w „Taryfie dla Energii Elektrycznej" za­twierdzonej dla <xAnon> (...)</xAnon> przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Tymczasem od okoliczności uzasadniających otrzymania upustów i bonifi­kat na wzmiankowanych zasadach, należy odróżnić sytuację, w których niewykonanie lub nienależyte wykona umów przez <xAnon> (...)</xAnon> spowoduje po­wstanie szkody w majątku Spółdzielni.</xText> <xText>W ocenie Prezesa UOKiK bonifikaty i upusty to świadczenia nieza­leżne od odszkodowania co ma znaczenie w sytuacji, gdy wartość ponie-</xText> <xText>sionej przez Spółdzielnię szkody może przewyższać wysokość udzielonych odbiorcy bonifikat i upustów. W postanowieniu § 14 ust. 3 i 4 zawartych umów Spółdzielni odebrana została możliwość żądania odszkodowania w zakresie przewyższającym wysokość upustów i bonifikat wynikających z taryfy, chyba że szkoda wynikała z winy umyślnej <xAnon> (...)</xAnon> (<xLexLink xArt="art. 473;art. 473 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 473 § 2 k.c</xLexLink>). Stanowi to z jednej strony uciążliwy dla niej warunek umów, a z drugiej możliwości uzyskiwania przez <xAnon> (...)</xAnon> nieuzasadnionych korzyści. <xAnon> (...)</xAnon> nie musi się bowiem liczyć z ewentualnymi roszczeniami odszkodowawczymi Spółdzielni w razie wyrządzenia jej szkody niewykonaniem lub nienale­żytym wykonaniem umowy dostawy, gdyż odpowiada w praktyce jedynie do wysokości upustów i bonifikat taryfowych.</xText> <xText xALIGNx="left">Mając to na uwadze Prezes UOKiK decyzją z dnia 27 lutego 2001 r. nr <xAnon> (...)</xAnon> w jej pkt I nakazał <xAnon> (...)</xAnon> zaniechanie praktyki monopoli­stycznej polegającej na narzucaniu uciążliwych warunków umów poprzez: . uprawniania <xAnon> (...)</xAnon> do wstrzymywania dostawy energii elektrycznej w przypadku nieuregulowania przez Spółdzielnię należności związanych z dostarczaniem energii bez zobowiązania dostawcy do przedstawienia jej dodatkowego pisemnego wezwania do zapłaty określającego termin wstrzymania dostawy, . zawarcie w treści umów zapisów wyłączających odpowiedzialność od­szkodowawczą dostawcy energii elektrycznej z tytułu niedotrzymania standardów jakościowych lub w razie wyrządzenia szkody spowodowa­nej przerwami w dostawie energii elektrycznej. Za stosowanie ww. praktyk Prezes UOKiK nałożył na <xAnon> (...)</xAnon> w pkt II po­wołanej decyzji karę pieniężną w kwocie 20.000 zł, kierując się treścią art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu (...). Kara maksymalna mogła wy­nieść według wyliczeń z decyzji kwotę <xAnon>(...)</xAnon> zł.</xText> <xText xALIGNx="left">Od wydanej decyzji odwołanie wniósł <xAnon> (...)</xAnon>. Podniósł w nim, że za­skarżona decyzja narusza zasadę swobody umów, zasady rozliczeń w</xText> <xText>umowach wzajemnych, zasadę równości stron w stosunkach obligatoryj­nych.</xText> <xText>Analizując zapisy umów organ antymonopolowy nie wgłębił się, zdaniem <xAnon> (...)</xAnon>, w system rozliczeń stron funkcjonujący od lat między stro­nami. Przyjął natomiast założenie, według jakiego może zdarzyć się sytu­acja, iż polecenie przelewu złożone w <xAnon> banku (...)</xAnon> z zachowaniem terminu wynikającego z faktury, na skutek operacji międzybankowych, spowoduje uznanie rachunku <xAnon> (...)</xAnon> po tym terminie. Niezachowanie termi­nu może być efektem zbyt późnego doręczenia faktury.</xText> <xText>Tymczasem istotne jest, że rozliczanie dostawy przebiega w cyklu dwumiesięcznym, a fakturę Spółdzielni doręcza inkasent zazwyczaj już na drugi dzień po jej wystawieniu. Zatem odwołujący się przez okres prawie trzech miesięcy kredytuje Spółdzielnię, a wprowadzenie do umów zapisu nakładającego na dostawcę energii obowiązek dodatkowego pisemnego wezwania jej do zapłaty jeszcze by ten okres wydłużyło z pokrzywdzeniem <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Jednocześnie w odwołaniu podniesiono, że w decyzji nie uwzględ­niono faktu zawarcia nowych umów dostawy we wrześniu 2000 r., a więc już pod rządem <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20000850957" xTitle="Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 85, poz. 957">rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r.</xLexLink> w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznej, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jako­ściowych obsługi odbiorców (Dz. U. Nr 85, poz. 957) - zwanego dalej „nowym rozporządzeniem przyłączeniowym". Przepisy tego rozporządze­nia nie normują już instytucji wstrzymania dostawy jak czyniło to uchylone „stare" rozporządzenie przyłączeniowe w § 40 ust. 2. W tym więc zakresie strony mają prawo swobodnego ukształtowania treści łączących je umów dostawy.</xText> <xText>Co do drugiej ze stwierdzonych w decyzji praktyk monopolistycz­nych <xAnon> (...)</xAnon> wskazywało, że bonifikata lub upust udzielone odbiorcy za nie­dotrzymanie przez dostawcę standardów jakościowych jest ekwiwalentem stanowiącym całkowite zadośćuczynienie za zaistnienia takiego zdarzenia. Jednocześnie błędnie przyjęto w decyzji, że w razie wyrządzenia szkody spowodowanej wzmiankowanym zdarzeniem Spółdzielni w ogóle nie przy­sługuje odszkodowanie. W spornych postanowieniach § 14 ust. 3 i 4 umów nie wyłączono bowiem odpowiedzialności kontraktowej według zasad ogólnych <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">kodeksu cywilnego</xLexLink>.</xText> <xText xALIGNx="left">Sąd Antymonopolowy zważył co następuje:</xText> <xText>W dniu 1 kwietnia 2001 r. weszła w życie <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU20001221319" xTitle="Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów" xAddress="Dz. U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1319">ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów</xLexLink> (Dz. U. Nr 122, poz. 1319), która uchyliła ustawę o przeciwdziałaniu (...).</xText> <xText>Zgodnie z treścią art. 113 ustawy o ochronie konkurencji (...) postę­powania wszczęte na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu (...) prowadzić należy na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji (...). W tej sytuacji praktyki monopolistyczne <xAnon> (...)</xAnon> stwierdzone w zaskar­żonej decyzji należy oceniać obecnie przy uwzględnieniu treści art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji (...), według którego nadużywanie po­zycji dominującej polega na narzucaniu uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści. Takie zachowanie jest zaka­zane z mocy art. 8 ust. 1 ustawy.</xText> <xText>Stwierdzić zatem należy, że praktyki monopolistyczne określone w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu (...) w całości odpowiadają definicji takich praktyk z art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji (...).</xText> <xText>Bezsporny między stronami był fakt posiadania przez <xAnon> (...)</xAnon> pozycji dominującej na lokalnym rynku dostaw energii elektrycznej. Jednocześnie ani organ antymonopolowy ani Sąd nie miał wątpliwości, że warunki ob­jętych sporem umów dostawy zostały Spółdzielni narzucone, skoro do ich</xText> <xText>podpisania z jej strony doszło po zagrożeniu przez <xAnon> (...)</xAnon> odcięciem dostawy prądu.</xText> <xText>Zasadnicze różnice między stanowiskiem Prezesa UOKiK zawartym w decyzji a odwołaniem <xAnon> (...)</xAnon> dotyczą uciążliwości dla Spółdzielni posta­nowień § 13 pkt 10 oraz § 14 ust. 3 i 4 zawartych umów dostawcy i co się z tym wiąże uzyskania bądź nieuzyskania z tego tytułu nieuzasadnionych korzyści przez <xAnon> (...)</xAnon>.</xText> <xText>Odnośnie pierwszej z zakazanych w decyzji praktyk, której istotą jest za­warte w § 13 pkt 10 umów uprawnienie <xAnon> (...)</xAnon> do wstrzymania dostawy w przypadku nieuregulowania przez Spółdzielnię należności bez nałożenia na dostawcę obowiązku dopełnienia dodatkowego aktu staranności w postaci wezwania do zapłaty z określeniem terminu wstrzymania dostawy, Sąd nie podzielił poglądu organu antymonopolowego, iż brak takiego obowiązku stanowi dla Spółdzielni uciążliwy warunek umów. W tej kwestii w pierw­szej kolejności zważyć należało, że w dniu 28 października 2000 r. tj. wkrótce po podpisaniu umów dostawy weszło w życie nowe rozporządze­nie przyłączeniowe. Nie zostały w nim utrzymane zapisy § 40 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 starego rozporządzenia przyłączeniowego, dającego dostawcy moż­liwość wstrzymania dostarczania energii elektrycznej w przypadku nieure­gulowania przez odbiorcę należności związanych z jej dostarczaniem, przy czym wstrzymanie to mogło nastąpić w terminach określonych w umowie, a gdy umowa nie określała tych terminów - po upływie 14 dni od określo­nego przez dostawcę terminu (...) uregulowania zaległych należności, okre­ślonego w doręczonym odbiorcy (...) wezwaniu do zapłaty.</xText> <xText>Tak więc w obecnym stanie prawnym posługiwanie się w umowach instytucją wstrzymania dostawy energii elektrycznej pozostawione zostało do wyłącznej dystrybucji stron kontraktu.</xText> <xText>Nie mającym zastosowania w przedmiotowej sprawie wyjątkiem (wynikającym z § 34 ust. 2 nowego rozporządzenia przyłączeniowego) jest</xText> <xText>możliwość wstrzymania przez przedsiębiorstwo energetyczne dostawy w razie nieuzasadnionej odmowy odbiorcy na zainstalowanie licznika przed­płato wego i pokrycia kosztów jego zakupu i montażu.</xText> <xText>W ocenie Sądu prawa i obowiązki stron w objętych sporem umo­wach oceniać należy pod kątem ich zgodności z nowym rozporządzeniem przyłączeniowym. Uwzględnić bowiem trzeba, że zakaz stosowania prak­tyk monopolistycznych z ustawy o ochronie konkurencji (...) ma charakter publicznoprawny i do tego penalny.</xText> <xText>Skoro zatem w wyniku zmiany materialnego prawa administracyjnego -rozporządzenia przyłączeniowego jeszcze przed wydaniem decyzji admini­stracyjnej obowiązki nałożone na dostawcę w § 40 starego rozporządzenia przyłączeniowego zostały zniesione, nie sposób nadal upatrywać w ich nieuwzględnieniu w umowach praktyk monopolistycznych dostawcy ener­gii. Jeśli bowiem nowe przepisy prawa administracyjnego okazały się względniejsze dla przedsiębiorcy, któremu postawiono zarzut stosowania wzmiankowanych praktyk w postanowieniu o wszczęciu postępowania antymonopolowego, to brak jest już podstaw do zakazaniu temu przedsię­biorcy aktualnie nie penalizowanego zachowania. Przeciwne rozumowanie prowadziłoby do jego dyskryminacji, w sytuacji, gdy innym przedsiębior­com za takie samo zachowanie nie można by już postawić zarzutu narusze­nia ustawy antymonopolowej. Toczące się postępowanie powinno zatem zostać umorzone na podstawie <xLexLink xArt="art. 105;art. 105 § 1" xIsapId="WDU19600300168" xTitle="Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego" xAddress="Dz. U. z 1960 r. Nr 30, poz. 168">art. 105 § 1 kpa</xLexLink> lub zakończone decyzją nie stwierdzającą stosowania praktyk monopolistycznych.</xText> <xText>W analizowanych umowach w § 13 pkt 10 wprowadzona została możliwość wstrzymania dostawy w przypadku przekroczenia przez odbior­cę o ponad 7 dni terminu płatności ceny określonej zgodnie z § 5 umów w fakturze.</xText> <xText>Nie sposób zgodzić się z oceną Prezesa URE według której wstrzy­manie dostawy powinno być poprzedzone dodatkowym wezwaniem <xAnon>S.</xAnon>­-</xText> <xText>dzielni do zapłaty określającym jednocześnie termin wstrzymania dostawy. Rozwiązanie powyższe byłoby w ocenie Sądu uciążliwe dla <xAnon> (...)</xAnon> w sytu­acji, gdy termin wstrzymania dostawy został wystarczająco doprecyzowany w zawartych umowach. Zgodzić należy się z wywodem odwołania wska­zującym, że dwumiesięczny sposób rozliczeń należności do którego doli­czyć trzeba okres na sprawdzenie liczników i wystawienie faktury nie jest uciążliwy dla Spółdzielni, która praktycznie korzysta w ten sposób z nie-oprocentowanego kredytu od <xAnon> (...)</xAnon>. Organ antymonopolowy nie wziął rów­nież pod uwagę ustalonego między stronami zwyczaju doręczania faktur do Spółdzielni przez inkasenta zazwyczaj już na drugi dzień po ich sporządza­niu co zostało dostatecznie wykazanie przez dostawcę złożonymi do od­wołania fakturami pokwitowanymi przez Spółdzielni co najmniej na jede­naście dni przed upływem terminu płatności.</xText> <xText>Jednocześnie zauważyć należy, że Spółdzielnia nie podnosiła faktu zbyt późnego w odniesieniu do terminu płatności doręczenia jej faktur. Gdyby nawet przyjąć hipotetyczną sytuację, w której Spółdzielnia, z przyczyny leżącej po stronie <xAnon> (...)</xAnon>, uchybiłaby terminowi płatności ze skutkiem wstrzymania dostawy, to wykazując fakt niedojścia do niej we właściwym czasie oświadczenia woli dostawcy w postaci wezwania do zapłaty umiesz­czonego w fakturze (<xLexLink xArt="art. 455" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 455 kc</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 61" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 61 kc</xLexLink>) nie ponosiłaby odpowiedzial­ności za wstrzymanie dostawy. Należy również podkreślić, iż pozostawanie stron w stałych stosunkach handlowych z tytułu umowy wzajemnej nakłada na nie obowiązek współdziałania w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonania umowy dostawy. Z tego powodu Spółdzielnia nie otrzymawszy faktury powinna w stosownym momencie interweniować u dostawcy w celu zwolnienia się z długu. Interwencja ta mogłaby polegać np. na telefo­nicznym lub pisemnym poinformowaniu dostawcy, o fakcie nieotrzymania od inkasenta faktury w zwyczajowo przyjętym czasie.</xText> <xText>Trudno też oprzeć się wrażeniu, że ustawodawca rezygnując w no­wym rozporządzeniu przyłączeniowym z obowiązkowego trybu dodatko­wego wyznaczenia terminu wstrzymania dostawy, uznał iż rozwiązanie to było zbyt restrystrykcyjne i uciążliwe dla dostawców energii elektrycznej. Niezależnie od dokonanej ceny, omawiany problem zostałby jednoznacznie rozwiązany poprzez wprowadzenie przez strony do § 5 umów zapisu wią­żącego powstanie obowiązku zapłaty w określonym terminie od doręczenia a nie sporządzenia faktury przez <xAnon> (...)</xAnon>. Ten wątek sprawy nie był jednak przedmiotem analizy przy wydaniu decyzji.</xText> <xText>Biorąc zatem pod uwagę ustalony stan faktyczny i aktualny stan prawny Sąd na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(31);art. 479(31) § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>31</xSUPx> § 3 kpc</xLexLink> zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że nie stwierdził stosowania przez <xAnon> (...)</xAnon> praktyki monopoli­stycznej określonej w jej pkt I tire pierwsze.</xText> <xText>Odnośnie stwierdzonej praktyki monopolistycznej polegającej na stosowaniu w umowach <xAnon> (...)</xAnon> ze Spółdzielnią zapisów wyłączających od­powiedzialność odszkodowawczą dostawcy energii za niedotrzymanie standardów jakościowych lub za szkody spowodowane przerwami w do­stawie Sąd uznał odwołanie <xAnon> (...)</xAnon> za nieuzasadnione możliwości żądania w takich wpadkach przez odbiorcę jedynie upustów i bonifikat taryfowych słusznie uznana została przez Prezesa UOKiK za uciążliwy warunek umów dostawy. Udzielenie upustu lub bonifikaty ma na celu przywrócenie ekwi­walentności świadczeniu dostawcy, które okazało się być niezgodne z umową. Upust bądź bonifikata stanowi więc dopełnienie niepełnego świad­czenia dostawcy poprzez odpowiednie obniżenie wartości świadczenia pie­niężnego odbiorcy w celu przywrócenia ekwiwalentności świadczeń stron w umowie wzajemnej (<xLexLink xArt="art. 487;art. 487 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 487 § 2 kc</xLexLink>).</xText> <xText>Zdarzenie uzasadniające udzielenie odbiorcy upustu lub bonifikaty może jednak spowodować powstanie po stronie Spółdzielni szkody, której naprawienie może się ona domagać w oparciu o <xLexLink xArt="art. 471;art. 472" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 471 i 472 kc</xLexLink> bądź o</xText> <xText><xLexLink xArt="art. 415" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 415 kc</xLexLink> - tj. na ogólnych zasadach odpowiedzialności odszkodowaw­czej. Aby uniknąć tej odpowiedzialności <xAnon> (...)</xAnon> wyłączył w § 14 umów pra­wo Spółdzielni do dochodzenia odszkodowania. Słusznie przyjął organ antymonopolowy, że dostawca postawił się w ten sposób w uprzywilejo­wanej pozycji wobec słabszej kontraktowo strony umowy. Jednocześnie trudno przyjąć, aby Spółdzielnia stosując racjonalne reguły postępowania i mając swobodę wyboru dostawcy zrezygnowała z prawa domagania się odszkodowania z korzyścią dla <xAnon> (...)</xAnon> jako sprawcy szkody, który nie mu­siałby liczyć się z koniecznością wyrównania wyrządzonej szkody. Taki warunek umów narzucony Spółdzielni należało zatem uznać za uciążliwy i przynoszący <xAnon> (...)</xAnon> korzyści kosztem Spółdzielni. Przy okazji warto zauwa­żyć, że ustawodawca na szczeblu obrotu przedsiębiorcy z konsumentem uznał w <xLexLink xArt="art. 385(3)" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 385<xSUPx>3</xSUPx> kc</xLexLink> wyłączenia lub istotne ograniczenie odpowiedzialności względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umo­wy za niedozwoloną klauzulę umowną, a więc za przejaw nadużycia posia­danej władzy rynkowej w postaci narzucenia uciążliwego warunku umowy. W ocenie Sądu taka właśnie klauzula tyle, że w obrocie profesjonalnym również stanowi przejaw narzucenia słabszej stronie umowy uciążliwego jej warunku.</xText> <xText>Z tych powodów działając na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(31);art. 479(31) § 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 479<xSUPx>31</xSUPx> § 1 kc</xLexLink> oddalił od­wołanie od <xLexLink xArt="art. 479(31) pkt. 1" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">pkt I</xLexLink> tire drugie decyzji.</xText> <xText>Na podstawie <xLexLink xArt="art. 479(31);art. 479(31) § 3" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 479<xSUPx>31</xSUPx> § 3 kpc</xLexLink> Sąd zmniejszył o połowę karę pie­niężną nałożoną w pkt II decyzji na <xAnon> (...)</xAnon> z uwagi na to zarzut stosowania przez tego przedsiębiorcę jednej z dwóch opisanych w decyzji praktyk mo­nopolistycznych okazał się nieuzasadniony.</xText> <xText>O kosztach postępowania orzeczono na podstawie <xLexLink xArt="art. 100" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 100 kpc</xLexLink> zno­sząc je wzajemnie między stronami.</xText> <xText>/-/ SSO Andrzej Turliński</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Andrzej Turliński

Paula Wiaterska

Monika Pałaszewska

Paula Wiaterska

Sygn. akt XVII Ama 52/01 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 marca 2002 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy w składzie następującym: Przewodniczący SSO Andrzej Turliński Protokolant Monika Pałaszewska po rozpoznaniu w dniu 25.02.2002 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania(...) S.A.wG.przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zainteresowany:Spółdzielnia Mieszkaniowa (...)wW.Ślą­skim. o ochronę konkurencji na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 27 lutego 2002 r. nr(...) I. zmienia zaskarżaną decyzję w pkt. I tire pierwsze w ten sposób, że nie stwierdza stosowania przez(...) S.A.wG.praktyki monopolistycznej polegającej na narzu­caniuSpółdzielni Mieszkaniowej (...)wW.uciążliwych warunków umów o sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług przesyłowych poprzez umowne uprawnienie Za­kładu do wstrzymania dostawy energii elektrycznej w przypadku nieuregulowania przez spółdzielnię należności związanych z dostar­czeniem energii bez uprzedniego dodatkowego pisemnego wezwania jej do zapłaty, określającego termin wstrzymania dostawy, II zmienia zaskarżoną decyzję w pkt II w ten sposób, że nakłada na(...) S.A.wG.karę pieniężną w wysokości 10 000 zł (dziesięć tysięcy złotych), III oddala odwołanie w pozostałej części, IV znosi między stronami koszty postępowania odwoławczego. /-/ SSO Andrzej Turliński UZASADNIENIE Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynął wniosek r Spółdzielni Mieszkaniowej (...)wW.o wszczęcie postępowania administracyjnego przeciwko(...) S.A.wG.((...)). Uwzględniając ten wniosek Prezes UOKiK wszczął postępowanie antymonopolowe pod zarzutem stosowania przez(...)praktyk monopoli­stycznych polegających na narzucaniu uciążliwych warunków umów o sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług przesyłowych poprzez: 1 odmowę uwzględnienia zapisów gwarantujących zabezpieczenie intere­sów Spółdzielni polegających na określeniu terminu, w którym(...)może wstrzymać dostawę energii elektrycznej w przypadku nieuregu­lowania przez Spółdzielnię należności związanych z jej dostarczaniem 2 odmowę wykreślenia treści umów zapisów wyłączających odpowie­dzialność odszkodowawczą dostawcy energii elektrycznej z tytułu nie­dotrzymania standardów jakościowych, to jest praktyk zdefiniowanych wart. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów(Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 547 z późn. zm.). Według tego przepisu za praktyki monopolistyczne uznaje się nadużywanie przez przedsiębiorcę posiadanej pozycji dominującej na rynku poprzez narzucanie uciążli­- wych warunków umów przynoszących narzucającemu je nieuzasadnio­ne korzyści. W trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego Prezes Urzędu ustalił, że(...)przesłał Spółdzielni do zaakceptowania umowy o sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usług przesyłowych nr(...),(...),(...), i(...)z dnia 01.03.2000 r. o jednolitej treści (Karta nr 25-32 akt adm.). W odpowiedzi na przesłane umowy pi­smem z dnia 22.03.2000 r. (Karta nr 5 akt adm.). Spółdzielnia wniosła o zmianę ich treści proponując nadanie nowego brzmienia § 13 ust. 10 i § 14 ust. 3 i 4.(...)w § 13 ust. 10 zawarł zapis , zgodnie z którym w przypadku opóźnienia z zapłatą należności za sprzedaną energię elektryczną i/lub usługi przesyłowe po upływie 7 dni od terminu płatności należności zgod­nych z § 5. Sprzedawca ma prawo bez dodatkowego wezwania do nie­zwłocznego wstrzymania dalszej dostawy energii elektrycznej.S.­nia natomiast wniosła o uregulowanie tej kwestii w ten sposób, że sprze­dawca może wstrzymać dostawę energii w przypadku nieuregulowania przez Klienta należności związanych z dostarczeniem energii elektrycznej dopiero po upływie 14 dni od określonego terminu w pisemnym doręczo­nym Klientowi wezwaniu do uregulowania należności. Zgodnie z § 14 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez(...)w przypadku przekroczenia dopusz­czalnego czasu trwania przerwy jednorazowej i łącznego czasu trwania przerw awaryjnych liczonych dla poszczególnych wyłączeń na wniosek Klienta przysługuje mu bonifikata za każdą niedostarczoną jednostkę ener­gii elektrycznej określoną w obowiązującej taryfie bez prawa domagania się odszkodowań. W ust. 4 znalazł się zapis, że za niedotrzymanie standar­dów jakościowych Klientowi na jego wniosek przysługuje upust i bonifi­kata w wysokości i na warunkach określonych w obowiązującej taryfie bez prawa domagania się odszkodowania. Spółdzielnia wniosła, aby z obu ustępów wykreślić sformułowanie „bez prawa domagania się odszkodowa­nia". W uzasadnieniu swych propozycji Spółdzielnia podniosła, iż umowy dotyczą zasilania urządzeń zabezpieczających ciągłość dostawy ciepła do budynków mieszkalnych wielorodzinnych, dlatego też nie zgadza się, aby wstrzymanie dostawy energii elektrycznej mogło nastąpić bez powiado­mienia jej o tym. (...)w piśmie z dnia 27.07.2000 r. (k. 9 akt adm.) podtrzymał do­tychczasowe stanowisko, co do braku możliwości dokonywania zmian we wzorach umów. Wskazał również, że istniejąca sytuacja wyczerpuje cał­kowicie zapis punktu 7.1.a „Taryfy dla Energii Elektrycznej(...) S.A.zatwierdzonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 13.04.2000 r., według którego pobieranie energii bez zawarcia umowy ze sprzedawcą zalicza się do nielegalnego poboru energii, wobec czego jeżeli nie nastąpi ostateczne wyjaśnienie sprawy, w dniu 01.09.2000 r. zostaną sporządzone protokoły na okoliczność nielegalnego poboru energii dla wszystkich czterech obiektów Spółdzielni oraz nastąpi natychmiastowe wstrzymanie dalszej dostawy energii elektrycznej. W tych okolicznościach Spółdzielnia nie mając możliwości dalszego negocjowania umów podpisała je i przesłała do rejonu Energetycznego pi­smem z dnia 29.08.2000 r. (k. 10 akt adm.) Prezes UOKiK przyjął, że(...)jako tzw. monopolista naturalny po­siadał na lokalnym rynku dostaw energii elektrycznej pozycję monopoli­styczną, a więc podlegał wszystkim ograniczeniom wynikającym z ustawy antymonopolowej. Z kolei niezmienne stanowisko(...)polegające na żądaniu przyjęcia przez kontrahenta przedstawionej mu oferty, bez wprowadzenia jakichkolwiek zmian, pod rygorem odcięcia dostawy energii elektrycznej uzasadniało, zdaniem Prezesa, uznanie, że warunki umów zostały Spółdzielni narzucone przy użyciu posiadanej przez(...)przewagi kontraktowej. Odnośnie uciążliwości warunku umów określonego każdorazowo w ich § 13 pkt 10, uprawniającego(...)do niezwłocznego wstrzymania do­staw energii w przypadku opóźnienia się Spółdzielni z zapłatą należności za energię lub usługi przesyłowe po upływie 7 dni od terminu płatności określonego w wystawionej przez dostawcę fakturze, Prezes Urzędu zwa­żył w pierwszej kolejności, że w dacie podpisania umów przez strony obo­wiązywałorozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, pokrywania kosztów przyłączenia, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców(Dz. U. Nr 135, poz. 881) - zwanego dalej „starym rozporządzeniem przyłącze­niowym". W myśl § 40 ust. 1 tego rozporządzenia przedsiębiorstwo energe­tyczne mogło wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej w przypadku nieuregulowania przez odbiorcę należności związanych z dostarczaniem energii elektrycznej. Natomiast według treści § 40 ust. 2 rozporządzenia przedsiębiorstwo energetyczne mogło wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej w terminach określonych w umowie sprzedaży, a jeżeli umo­wa nie określałaby tych terminów - po upływie 14 dni od określonego przez to przedsiębiorstwo terminu usunięcia stwierdzonych nieprawidło­wości lub terminu uregulowania zaległych należności określonego w dorę­czonym odbiorcy wezwaniu do podjęcia niezbędnych działań bądź wezwa­niu do zapłaty. Zatem wprowadzony przez(...)do umów zapis § 13 pkt. 10 okazał się mniej korzystny, a tym samym bardziej uciążliwy dla Spółdzielni, od rozwiązania przewidzianego przez Ministra Gospodarki na wypadek nie unormowania w umowie kwestii wstrzymania dostawy energii. Wzmiankowane rozwiązanie też daje możliwość wstrzymania do­stawy także w sytuacji, gdy ze strony Spółdzielni nie dojdzie do zapłaty należności z przyczyn od niej niezależnych. Ponieważ(...)narzucając w umowach ze Spółdzielnią zapis § 13 pkt. 10 postawił się w sytuacji korzystniejszej od rozwiązań stosownych w obrocie gospodarczym można mu, zdaniem organu antymonopolowego, przypisać odnoszenie nieuzasadnionych korzyści, które są odnośnikiem uciążliwych warunków umów narzuconych kontrahentowi w relacjach ekwiwalentności wzajemnych świadczeń stron tych umów. W konsekwencji organ antymonopolowy uznał, że pierwszy z za­rzutów postawionych(...)wyczerpuje wszystkie przesłanki praktyki mo­nopolistycznej z art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu (...) Jak wiadomo drugi z analizowanych zarzutów dotyczył treści § 14 ust. 3 i 4 zawartych umów. W postanowieniu tym(...)wyłączył prawo Spółdzielni jako odbiorcy do domagania się odszkodowania na zasadach ogólnych w przypadku przekroczenia dopuszczalnego czasu trwania prze­rwy jednorazowej i dopuszczalnego łącznego czasu trwania przerw awa­ryjnych oraz w przypadku niedotrzymania standardów jakościowych. W takich sytuacjach zgodnie z umowami Spółdzielnia może jedynie żądać bonifikat i upustów określonych w „Taryfie dla Energii Elektrycznej" za­twierdzonej dla(...)przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Tymczasem od okoliczności uzasadniających otrzymania upustów i bonifi­kat na wzmiankowanych zasadach, należy odróżnić sytuację, w których niewykonanie lub nienależyte wykona umów przez(...)spowoduje po­wstanie szkody w majątku Spółdzielni. W ocenie Prezesa UOKiK bonifikaty i upusty to świadczenia nieza­leżne od odszkodowania co ma znaczenie w sytuacji, gdy wartość ponie- sionej przez Spółdzielnię szkody może przewyższać wysokość udzielonych odbiorcy bonifikat i upustów. W postanowieniu § 14 ust. 3 i 4 zawartych umów Spółdzielni odebrana została możliwość żądania odszkodowania w zakresie przewyższającym wysokość upustów i bonifikat wynikających z taryfy, chyba że szkoda wynikała z winy umyślnej(...)(art. 473 § 2 k.c). Stanowi to z jednej strony uciążliwy dla niej warunek umów, a z drugiej możliwości uzyskiwania przez(...)nieuzasadnionych korzyści.(...)nie musi się bowiem liczyć z ewentualnymi roszczeniami odszkodowawczymi Spółdzielni w razie wyrządzenia jej szkody niewykonaniem lub nienale­żytym wykonaniem umowy dostawy, gdyż odpowiada w praktyce jedynie do wysokości upustów i bonifikat taryfowych. Mając to na uwadze Prezes UOKiK decyzją z dnia 27 lutego 2001 r. nr(...)w jej pkt I nakazał(...)zaniechanie praktyki monopoli­stycznej polegającej na narzucaniu uciążliwych warunków umów poprzez: . uprawniania(...)do wstrzymywania dostawy energii elektrycznej w przypadku nieuregulowania przez Spółdzielnię należności związanych z dostarczaniem energii bez zobowiązania dostawcy do przedstawienia jej dodatkowego pisemnego wezwania do zapłaty określającego termin wstrzymania dostawy, . zawarcie w treści umów zapisów wyłączających odpowiedzialność od­szkodowawczą dostawcy energii elektrycznej z tytułu niedotrzymania standardów jakościowych lub w razie wyrządzenia szkody spowodowa­nej przerwami w dostawie energii elektrycznej. Za stosowanie ww. praktyk Prezes UOKiK nałożył na(...)w pkt II po­wołanej decyzji karę pieniężną w kwocie 20.000 zł, kierując się treścią art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu (...). Kara maksymalna mogła wy­nieść według wyliczeń z decyzji kwotę(...)zł. Od wydanej decyzji odwołanie wniósł(...). Podniósł w nim, że za­skarżona decyzja narusza zasadę swobody umów, zasady rozliczeń w umowach wzajemnych, zasadę równości stron w stosunkach obligatoryj­nych. Analizując zapisy umów organ antymonopolowy nie wgłębił się, zdaniem(...), w system rozliczeń stron funkcjonujący od lat między stro­nami. Przyjął natomiast założenie, według jakiego może zdarzyć się sytu­acja, iż polecenie przelewu złożone wbanku (...)z zachowaniem terminu wynikającego z faktury, na skutek operacji międzybankowych, spowoduje uznanie rachunku(...)po tym terminie. Niezachowanie termi­nu może być efektem zbyt późnego doręczenia faktury. Tymczasem istotne jest, że rozliczanie dostawy przebiega w cyklu dwumiesięcznym, a fakturę Spółdzielni doręcza inkasent zazwyczaj już na drugi dzień po jej wystawieniu. Zatem odwołujący się przez okres prawie trzech miesięcy kredytuje Spółdzielnię, a wprowadzenie do umów zapisu nakładającego na dostawcę energii obowiązek dodatkowego pisemnego wezwania jej do zapłaty jeszcze by ten okres wydłużyło z pokrzywdzeniem(...). Jednocześnie w odwołaniu podniesiono, że w decyzji nie uwzględ­niono faktu zawarcia nowych umów dostawy we wrześniu 2000 r., a więc już pod rządemrozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r.w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznej, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jako­ściowych obsługi odbiorców (Dz. U. Nr 85, poz. 957) - zwanego dalej „nowym rozporządzeniem przyłączeniowym". Przepisy tego rozporządze­nia nie normują już instytucji wstrzymania dostawy jak czyniło to uchylone „stare" rozporządzenie przyłączeniowe w § 40 ust. 2. W tym więc zakresie strony mają prawo swobodnego ukształtowania treści łączących je umów dostawy. Co do drugiej ze stwierdzonych w decyzji praktyk monopolistycz­nych(...)wskazywało, że bonifikata lub upust udzielone odbiorcy za nie­dotrzymanie przez dostawcę standardów jakościowych jest ekwiwalentem stanowiącym całkowite zadośćuczynienie za zaistnienia takiego zdarzenia. Jednocześnie błędnie przyjęto w decyzji, że w razie wyrządzenia szkody spowodowanej wzmiankowanym zdarzeniem Spółdzielni w ogóle nie przy­sługuje odszkodowanie. W spornych postanowieniach § 14 ust. 3 i 4 umów nie wyłączono bowiem odpowiedzialności kontraktowej według zasad ogólnychkodeksu cywilnego. Sąd Antymonopolowy zważył co następuje: W dniu 1 kwietnia 2001 r. weszła w życieustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów(Dz. U. Nr 122, poz. 1319), która uchyliła ustawę o przeciwdziałaniu (...). Zgodnie z treścią art. 113 ustawy o ochronie konkurencji (...) postę­powania wszczęte na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu (...) prowadzić należy na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji (...). W tej sytuacji praktyki monopolistyczne(...)stwierdzone w zaskar­żonej decyzji należy oceniać obecnie przy uwzględnieniu treści art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji (...), według którego nadużywanie po­zycji dominującej polega na narzucaniu uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści. Takie zachowanie jest zaka­zane z mocy art. 8 ust. 1 ustawy. Stwierdzić zatem należy, że praktyki monopolistyczne określone w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu (...) w całości odpowiadają definicji takich praktyk z art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji (...). Bezsporny między stronami był fakt posiadania przez(...)pozycji dominującej na lokalnym rynku dostaw energii elektrycznej. Jednocześnie ani organ antymonopolowy ani Sąd nie miał wątpliwości, że warunki ob­jętych sporem umów dostawy zostały Spółdzielni narzucone, skoro do ich podpisania z jej strony doszło po zagrożeniu przez(...)odcięciem dostawy prądu. Zasadnicze różnice między stanowiskiem Prezesa UOKiK zawartym w decyzji a odwołaniem(...)dotyczą uciążliwości dla Spółdzielni posta­nowień § 13 pkt 10 oraz § 14 ust. 3 i 4 zawartych umów dostawcy i co się z tym wiąże uzyskania bądź nieuzyskania z tego tytułu nieuzasadnionych korzyści przez(...). Odnośnie pierwszej z zakazanych w decyzji praktyk, której istotą jest za­warte w § 13 pkt 10 umów uprawnienie(...)do wstrzymania dostawy w przypadku nieuregulowania przez Spółdzielnię należności bez nałożenia na dostawcę obowiązku dopełnienia dodatkowego aktu staranności w postaci wezwania do zapłaty z określeniem terminu wstrzymania dostawy, Sąd nie podzielił poglądu organu antymonopolowego, iż brak takiego obowiązku stanowi dla Spółdzielni uciążliwy warunek umów. W tej kwestii w pierw­szej kolejności zważyć należało, że w dniu 28 października 2000 r. tj. wkrótce po podpisaniu umów dostawy weszło w życie nowe rozporządze­nie przyłączeniowe. Nie zostały w nim utrzymane zapisy § 40 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 starego rozporządzenia przyłączeniowego, dającego dostawcy moż­liwość wstrzymania dostarczania energii elektrycznej w przypadku nieure­gulowania przez odbiorcę należności związanych z jej dostarczaniem, przy czym wstrzymanie to mogło nastąpić w terminach określonych w umowie, a gdy umowa nie określała tych terminów - po upływie 14 dni od określo­nego przez dostawcę terminu (...) uregulowania zaległych należności, okre­ślonego w doręczonym odbiorcy (...) wezwaniu do zapłaty. Tak więc w obecnym stanie prawnym posługiwanie się w umowach instytucją wstrzymania dostawy energii elektrycznej pozostawione zostało do wyłącznej dystrybucji stron kontraktu. Nie mającym zastosowania w przedmiotowej sprawie wyjątkiem (wynikającym z § 34 ust. 2 nowego rozporządzenia przyłączeniowego) jest możliwość wstrzymania przez przedsiębiorstwo energetyczne dostawy w razie nieuzasadnionej odmowy odbiorcy na zainstalowanie licznika przed­płato wego i pokrycia kosztów jego zakupu i montażu. W ocenie Sądu prawa i obowiązki stron w objętych sporem umo­wach oceniać należy pod kątem ich zgodności z nowym rozporządzeniem przyłączeniowym. Uwzględnić bowiem trzeba, że zakaz stosowania prak­tyk monopolistycznych z ustawy o ochronie konkurencji (...) ma charakter publicznoprawny i do tego penalny. Skoro zatem w wyniku zmiany materialnego prawa administracyjnego -rozporządzenia przyłączeniowego jeszcze przed wydaniem decyzji admini­stracyjnej obowiązki nałożone na dostawcę w § 40 starego rozporządzenia przyłączeniowego zostały zniesione, nie sposób nadal upatrywać w ich nieuwzględnieniu w umowach praktyk monopolistycznych dostawcy ener­gii. Jeśli bowiem nowe przepisy prawa administracyjnego okazały się względniejsze dla przedsiębiorcy, któremu postawiono zarzut stosowania wzmiankowanych praktyk w postanowieniu o wszczęciu postępowania antymonopolowego, to brak jest już podstaw do zakazaniu temu przedsię­biorcy aktualnie nie penalizowanego zachowania. Przeciwne rozumowanie prowadziłoby do jego dyskryminacji, w sytuacji, gdy innym przedsiębior­com za takie samo zachowanie nie można by już postawić zarzutu narusze­nia ustawy antymonopolowej. Toczące się postępowanie powinno zatem zostać umorzone na podstawieart. 105 § 1 kpalub zakończone decyzją nie stwierdzającą stosowania praktyk monopolistycznych. W analizowanych umowach w § 13 pkt 10 wprowadzona została możliwość wstrzymania dostawy w przypadku przekroczenia przez odbior­cę o ponad 7 dni terminu płatności ceny określonej zgodnie z § 5 umów w fakturze. Nie sposób zgodzić się z oceną Prezesa URE według której wstrzy­manie dostawy powinno być poprzedzone dodatkowym wezwaniemS.­- dzielni do zapłaty określającym jednocześnie termin wstrzymania dostawy. Rozwiązanie powyższe byłoby w ocenie Sądu uciążliwe dla(...)w sytu­acji, gdy termin wstrzymania dostawy został wystarczająco doprecyzowany w zawartych umowach. Zgodzić należy się z wywodem odwołania wska­zującym, że dwumiesięczny sposób rozliczeń należności do którego doli­czyć trzeba okres na sprawdzenie liczników i wystawienie faktury nie jest uciążliwy dla Spółdzielni, która praktycznie korzysta w ten sposób z nie-oprocentowanego kredytu od(...). Organ antymonopolowy nie wziął rów­nież pod uwagę ustalonego między stronami zwyczaju doręczania faktur do Spółdzielni przez inkasenta zazwyczaj już na drugi dzień po ich sporządza­niu co zostało dostatecznie wykazanie przez dostawcę złożonymi do od­wołania fakturami pokwitowanymi przez Spółdzielni co najmniej na jede­naście dni przed upływem terminu płatności. Jednocześnie zauważyć należy, że Spółdzielnia nie podnosiła faktu zbyt późnego w odniesieniu do terminu płatności doręczenia jej faktur. Gdyby nawet przyjąć hipotetyczną sytuację, w której Spółdzielnia, z przyczyny leżącej po stronie(...), uchybiłaby terminowi płatności ze skutkiem wstrzymania dostawy, to wykazując fakt niedojścia do niej we właściwym czasie oświadczenia woli dostawcy w postaci wezwania do zapłaty umiesz­czonego w fakturze (art. 455 kciart. 61 kc) nie ponosiłaby odpowiedzial­ności za wstrzymanie dostawy. Należy również podkreślić, iż pozostawanie stron w stałych stosunkach handlowych z tytułu umowy wzajemnej nakłada na nie obowiązek współdziałania w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonania umowy dostawy. Z tego powodu Spółdzielnia nie otrzymawszy faktury powinna w stosownym momencie interweniować u dostawcy w celu zwolnienia się z długu. Interwencja ta mogłaby polegać np. na telefo­nicznym lub pisemnym poinformowaniu dostawcy, o fakcie nieotrzymania od inkasenta faktury w zwyczajowo przyjętym czasie. Trudno też oprzeć się wrażeniu, że ustawodawca rezygnując w no­wym rozporządzeniu przyłączeniowym z obowiązkowego trybu dodatko­wego wyznaczenia terminu wstrzymania dostawy, uznał iż rozwiązanie to było zbyt restrystrykcyjne i uciążliwe dla dostawców energii elektrycznej. Niezależnie od dokonanej ceny, omawiany problem zostałby jednoznacznie rozwiązany poprzez wprowadzenie przez strony do § 5 umów zapisu wią­żącego powstanie obowiązku zapłaty w określonym terminie od doręczenia a nie sporządzenia faktury przez(...). Ten wątek sprawy nie był jednak przedmiotem analizy przy wydaniu decyzji. Biorąc zatem pod uwagę ustalony stan faktyczny i aktualny stan prawny Sąd na podstawieart. 47931§ 3 kpczmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że nie stwierdził stosowania przez(...)praktyki monopoli­stycznej określonej w jej pkt I tire pierwsze. Odnośnie stwierdzonej praktyki monopolistycznej polegającej na stosowaniu w umowach(...)ze Spółdzielnią zapisów wyłączających od­powiedzialność odszkodowawczą dostawcy energii za niedotrzymanie standardów jakościowych lub za szkody spowodowane przerwami w do­stawie Sąd uznał odwołanie(...)za nieuzasadnione możliwości żądania w takich wpadkach przez odbiorcę jedynie upustów i bonifikat taryfowych słusznie uznana została przez Prezesa UOKiK za uciążliwy warunek umów dostawy. Udzielenie upustu lub bonifikaty ma na celu przywrócenie ekwi­walentności świadczeniu dostawcy, które okazało się być niezgodne z umową. Upust bądź bonifikata stanowi więc dopełnienie niepełnego świad­czenia dostawcy poprzez odpowiednie obniżenie wartości świadczenia pie­niężnego odbiorcy w celu przywrócenia ekwiwalentności świadczeń stron w umowie wzajemnej (art. 487 § 2 kc). Zdarzenie uzasadniające udzielenie odbiorcy upustu lub bonifikaty może jednak spowodować powstanie po stronie Spółdzielni szkody, której naprawienie może się ona domagać w oparciu oart. 471 i 472 kcbądź o art. 415 kc- tj. na ogólnych zasadach odpowiedzialności odszkodowaw­czej. Aby uniknąć tej odpowiedzialności(...)wyłączył w § 14 umów pra­wo Spółdzielni do dochodzenia odszkodowania. Słusznie przyjął organ antymonopolowy, że dostawca postawił się w ten sposób w uprzywilejo­wanej pozycji wobec słabszej kontraktowo strony umowy. Jednocześnie trudno przyjąć, aby Spółdzielnia stosując racjonalne reguły postępowania i mając swobodę wyboru dostawcy zrezygnowała z prawa domagania się odszkodowania z korzyścią dla(...)jako sprawcy szkody, który nie mu­siałby liczyć się z koniecznością wyrównania wyrządzonej szkody. Taki warunek umów narzucony Spółdzielni należało zatem uznać za uciążliwy i przynoszący(...)korzyści kosztem Spółdzielni. Przy okazji warto zauwa­żyć, że ustawodawca na szczeblu obrotu przedsiębiorcy z konsumentem uznał wart. 3853kcwyłączenia lub istotne ograniczenie odpowiedzialności względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umo­wy za niedozwoloną klauzulę umowną, a więc za przejaw nadużycia posia­danej władzy rynkowej w postaci narzucenia uciążliwego warunku umowy. W ocenie Sądu taka właśnie klauzula tyle, że w obrocie profesjonalnym również stanowi przejaw narzucenia słabszej stronie umowy uciążliwego jej warunku. Z tych powodów działając na podstawieart. 47931§ 1 kcoddalił od­wołanie odpkt Itire drugie decyzji. Na podstawieart. 47931§ 3 kpcSąd zmniejszył o połowę karę pie­niężną nałożoną w pkt II decyzji na(...)z uwagi na to zarzut stosowania przez tego przedsiębiorcę jednej z dwóch opisanych w decyzji praktyk mo­nopolistycznych okazał się nieuzasadniony. O kosztach postępowania orzeczono na podstawieart. 100 kpczno­sząc je wzajemnie między stronami. /-/ SSO Andrzej Turliński

15/450500/0005127/AmA

Sąd Okręgowy w Warszawie

XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

151500000001006_II_AKa_000058_2002_Uz_2002-03-21_001

II AKa 58/02

2002-03-21 01:00:00.0 CET

2013-03-05 02:01:02.0 CET

2013-12-04 17:39:15.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 58/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 marca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Marek Michniewski Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2002r sprawy z wniosku J. K. (1) i M. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni J. K. (1) , a nadto na

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000058" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 58/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 21 marca 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2002r</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>J. K. (1)</xAnon> i <xAnon>M. K.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyni <xAnon>J. K. (1)</xAnon>, <xBRx/>a nadto na zasadzie <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 435 kpk</xLexLink> w stosunku do wnioskodawcy <xAnon>M. K.</xAnon>, który wyroku nie zaskarżył</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 25 października 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 303/98</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 58/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 25 października 2001r. sygn. akt XVI 1 Ko 303/98 oddalił wniosek <xAnon>J. K. (1)</xAnon>i <xAnon>M. K.</xAnon>o odszkodowanie po zmarłym i represjonowanym ojcu <xAnon>J. K. (2)</xAnon>opartym na przepisie <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2a i b ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> podnosząc, że wprawdzie ojciec wnioskodawców był aresztowany przez NKWD 8 lutego 1945 roku w <xAnon>K.</xAnon>i przetrzymywany w obozie jeńców wojennych na terenie b. ZSRR do 29 października 1947 r., kiedy to został przekazany władzom polskim, niemniej jednak brak jest dowodów na to, by miało to związek z jego działalnością lub współpracą z organizacjami działającymi na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w rozumieniu ustawy rehabilitacyjnej. Według sądu meriti wnioskodawczyni nie wiedziała, czy ojciec współpracował z organizacjami walczącymi o niepodległość Polski, a z jej zeznań wynikało, że przedmiotowe aresztowanie związane było z faktem, że <xAnon>J. K. (2)</xAnon>wcześniej był funkcjonariuszem publicznym zatrudnionym w Sądzie.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżyła pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyni <xAnon>J. K. (1)</xAnon> i zarzucając nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, które miały wpływ na treść wyroku wniosła o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>W motywach pełnomocnik podniósł, że Sąd Okręgowy oparł swe ustalenia na niewystarczającym materiale i zarzucił też, iż organ ten z urzędu nie przepro­wadził dowodu z zeznań 6 wymienionych co do tożsamości świadków, które wska­zywały na niepodległościową działalność ojca wnioskodawczyni.</xText> <xText>Na rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, w tym również w oparciu o przepis <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 435 kpk</xLexLink> w odniesieniu do współwnioskodawcy <xAnon>M. K.</xAnon>.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText>Wyrażone w apelacji wywody, jak i stanowisko stron eksponowane w toku rozprawy odwoławczej zasługują na uwzględnienie, aczkolwiek w perspektywie dowodów ujawnionych w toku postępowania pierwszo-instancyjnego nie mogła budzić zastrzeżeń prawnych decyzja podjęta przez sąd meriti w zaskarżonym wyroku oparta na stwierdzeniu, iż brak było wykazanych przesłanek do zasądzenia odszkodowania wynikającego z art. 8 ust. 2 a i b ustawy lutowej.</xText> <xText>Nie sposób natomiast nie zaznaczyć, że w apelacji pisemnej wnioskodawczyni wskazała na świadków – konkretyzując ich dane personalne i adresy zamieszkania – mogących wykazać, że jej zmarły ojciec w okresie okupacji prowadził działalność konspiracyjną o charakterze niepodległościowym, co mogło być w lutym 1945 roku powodem jego zatrzymania przez NKWD i internowania w głąb b. ZSRR wraz z osadzeniem w obozie dla jeńców wojennych.</xText> <xText>Zważyć trzeba na to, że jest to istotna informacja o nowych źródłach dowodowych z którymi nie zetknął się Sąd Okręgowy, a które niewątpliwie mogą, aczkolwiek nie muszą radykalnie zmienić orzeczenia w przedmiotowej sprawie.</xText> <xText>Wnioskodawczyni logicznie wykazała też, dlaczego na etapie postępowania rozpoznawczego nie przedstawiła wskazanej w apelacji listy świadków powołując się na swój podeszły wiek, stan zdrowia i trudności w ustaleniu aktualnych miejsc ich zamieszkania.</xText> <xText>W tak naprowadzonej sytuacji procesowej pożądanym w sprawie stało się rozstrzygnięcie o charakterze kasatoryjnym, skoro przy ponownym rozpoznaniu niezbędne jest przeprowadzenie i staranne przeanalizowanie dowodów i zeznań zawnioskowanych świadków na okoliczność, czy ojciec wnioskodawców prowadził działalność niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego w rozumieniu cyt. ustawy rehabilitacyjnej i czy jego pozbawienie wolności przez NKWD 8.02.1945 r. było przyczynowo związane z taką działalnością, jak wymaga tego art. 8 ust. 2a wspomnianego aktu prawnego.</xText> <xText>Przeprowadzenie tych czynności natomiast wykraczałoby poza ramy postępowania odwoławczego, będąc sprzeczne z jego istotą.</xText> <xText>Dopiero bowiem pełne zrealizowanie zamierzeń postępowania dowodowego w niniejszej sprawie może dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie na ile zasadne i czy w ogóle jest roszczenie odszkodowawcze wnioskodawców pozwalające na końcowe merytoryczne orzekanie.</xText> <xText>Do czasu natomiast zakończenia wspomnianego wyżej postępowania problematyka będąca przedmiotem osądu w sprawie w dalszym ciągu pozostawać musi otwartą.</xText> <xText>Zasadniczym natomiast problemem, który rozważał też Sąd Apelacyjny była możliwość wzruszenia zaskarżonego wyroku w części prawomocnej, odnoszącej się do zamieszkałego w kanadzie wnioskodawcy <xAnon>M. K.</xAnon>, który nie wniósł środka odwoławczego.</xText> <xText>Tut. Sąd uznał, że wobec braku uregulowań szczególnych wobec treści art. 8 ust. 3 ustawy lutowej i <xLexLink xArt="art. 558" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 558 kpk</xLexLink> podstawę taką może stanowić interpretowany funkcjonalnie przepis <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 435 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Zważyć tu należy na to, że w niniejszej specyficznej sprawie odszkodowawczej związanej z niesłusznym pozbawieniem wolności zasadniczo stosuje się przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kodeksu postępowania karnego</xLexLink>, a wyjątkowo, w kwestiach nie uregulowanych przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink>.</xText> <xText>Co za tym idzie również kwestie postępowania odwoławczego winny znaleźć odniesienie w przepisach <xLexLink xArt="rozdział 48" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">Rozdziału 48 kpk</xLexLink>, mimo, że brak jest tam szczegółowego uregulowania dotyczącego uprawnień wnioskodawcy kwestionującego wyrok w sprawie o odszkodowanie związane z bezpodstawnym pozbawieniem wolności w szeroko pojętym rozumieniu naprowadzonych wyżej przepisów.</xText> <xText>Należy więc przyjąć, że skoro wnioskodawca korzysta z uprawnień oskarżonego wynikających z przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kodeksu postępowania karnego</xLexLink> to wykładnia celowościowa oparta na <xIx>ratio legis</xIx> konkretnego przepisu musi prowadzić do tezy, że również objęty jest on ochroną wynikającą z <xLexLink xArt="art. 435" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 435 kpk</xLexLink>. Zatem w sytuacji, gdy sąd odwoławczy uchyla lub zmienia orzeczenie na korzyść współwnioskodawcy, którego dotyczyła apelacja zobligowany jest on uczynić to również <xIx>na </xIx>rzecz tego z wnioskodawców, który nie wniósł środka odwoławczego, jeśli za takim orzeczeniem przemawiają te same względy.</xText> <xText>Zdaniem Sądu Apelacyjnego z uwagi na to, że z sytuacją, o której mowa wyżej mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie i zważywszy na omówioną wykładnię opartą na równym traktowaniu uczestników postępowania w tożsamych okolicznościach, orzeczono jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 58/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 marca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja (spr.) Sędziowie SSA Bożena Brewczyńska SSA Marek Michniewski Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2002r sprawy z wnioskuJ. K. (1)iM. K. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawczyniJ. K. (1),a nadto na zasadzieart. 435 kpkw stosunku do wnioskodawcyM. K., który wyroku nie zaskarżył od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 października 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 303/98 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 58/02 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 25 października 2001r. sygn. akt XVI 1 Ko 303/98 oddalił wniosekJ. K. (1)iM. K.o odszkodowanie po zmarłym i represjonowanym ojcuJ. K. (2)opartym na przepisieart. 8 ust. 2a i b ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegopodnosząc, że wprawdzie ojciec wnioskodawców był aresztowany przez NKWD 8 lutego 1945 roku wK.i przetrzymywany w obozie jeńców wojennych na terenie b. ZSRR do 29 października 1947 r., kiedy to został przekazany władzom polskim, niemniej jednak brak jest dowodów na to, by miało to związek z jego działalnością lub współpracą z organizacjami działającymi na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w rozumieniu ustawy rehabilitacyjnej. Według sądu meriti wnioskodawczyni nie wiedziała, czy ojciec współpracował z organizacjami walczącymi o niepodległość Polski, a z jej zeznań wynikało, że przedmiotowe aresztowanie związane było z faktem, żeJ. K. (2)wcześniej był funkcjonariuszem publicznym zatrudnionym w Sądzie. Powyższy wyrok zaskarżyła pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyniJ. K. (1)i zarzucając nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, które miały wpływ na treść wyroku wniosła o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. W motywach pełnomocnik podniósł, że Sąd Okręgowy oparł swe ustalenia na niewystarczającym materiale i zarzucił też, iż organ ten z urzędu nie przepro­wadził dowodu z zeznań 6 wymienionych co do tożsamości świadków, które wska­zywały na niepodległościową działalność ojca wnioskodawczyni. Na rozprawie odwoławczej prokurator wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, w tym również w oparciu o przepisart. 435 kpkw odniesieniu do współwnioskodawcyM. K.. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Wyrażone w apelacji wywody, jak i stanowisko stron eksponowane w toku rozprawy odwoławczej zasługują na uwzględnienie, aczkolwiek w perspektywie dowodów ujawnionych w toku postępowania pierwszo-instancyjnego nie mogła budzić zastrzeżeń prawnych decyzja podjęta przez sąd meriti w zaskarżonym wyroku oparta na stwierdzeniu, iż brak było wykazanych przesłanek do zasądzenia odszkodowania wynikającego z art. 8 ust. 2 a i b ustawy lutowej. Nie sposób natomiast nie zaznaczyć, że w apelacji pisemnej wnioskodawczyni wskazała na świadków – konkretyzując ich dane personalne i adresy zamieszkania – mogących wykazać, że jej zmarły ojciec w okresie okupacji prowadził działalność konspiracyjną o charakterze niepodległościowym, co mogło być w lutym 1945 roku powodem jego zatrzymania przez NKWD i internowania w głąb b. ZSRR wraz z osadzeniem w obozie dla jeńców wojennych. Zważyć trzeba na to, że jest to istotna informacja o nowych źródłach dowodowych z którymi nie zetknął się Sąd Okręgowy, a które niewątpliwie mogą, aczkolwiek nie muszą radykalnie zmienić orzeczenia w przedmiotowej sprawie. Wnioskodawczyni logicznie wykazała też, dlaczego na etapie postępowania rozpoznawczego nie przedstawiła wskazanej w apelacji listy świadków powołując się na swój podeszły wiek, stan zdrowia i trudności w ustaleniu aktualnych miejsc ich zamieszkania. W tak naprowadzonej sytuacji procesowej pożądanym w sprawie stało się rozstrzygnięcie o charakterze kasatoryjnym, skoro przy ponownym rozpoznaniu niezbędne jest przeprowadzenie i staranne przeanalizowanie dowodów i zeznań zawnioskowanych świadków na okoliczność, czy ojciec wnioskodawców prowadził działalność niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego w rozumieniu cyt. ustawy rehabilitacyjnej i czy jego pozbawienie wolności przez NKWD 8.02.1945 r. było przyczynowo związane z taką działalnością, jak wymaga tego art. 8 ust. 2a wspomnianego aktu prawnego. Przeprowadzenie tych czynności natomiast wykraczałoby poza ramy postępowania odwoławczego, będąc sprzeczne z jego istotą. Dopiero bowiem pełne zrealizowanie zamierzeń postępowania dowodowego w niniejszej sprawie może dać jednoznaczną odpowiedź na pytanie na ile zasadne i czy w ogóle jest roszczenie odszkodowawcze wnioskodawców pozwalające na końcowe merytoryczne orzekanie. Do czasu natomiast zakończenia wspomnianego wyżej postępowania problematyka będąca przedmiotem osądu w sprawie w dalszym ciągu pozostawać musi otwartą. Zasadniczym natomiast problemem, który rozważał też Sąd Apelacyjny była możliwość wzruszenia zaskarżonego wyroku w części prawomocnej, odnoszącej się do zamieszkałego w kanadzie wnioskodawcyM. K., który nie wniósł środka odwoławczego. Tut. Sąd uznał, że wobec braku uregulowań szczególnych wobec treści art. 8 ust. 3 ustawy lutowej iart. 558 kpkpodstawę taką może stanowić interpretowany funkcjonalnie przepisart. 435 kpk. Zważyć tu należy na to, że w niniejszej specyficznej sprawie odszkodowawczej związanej z niesłusznym pozbawieniem wolności zasadniczo stosuje się przepisykodeksu postępowania karnego, a wyjątkowo, w kwestiach nie uregulowanych przepisykodeksu postępowania cywilnego. Co za tym idzie również kwestie postępowania odwoławczego winny znaleźć odniesienie w przepisachRozdziału 48 kpk, mimo, że brak jest tam szczegółowego uregulowania dotyczącego uprawnień wnioskodawcy kwestionującego wyrok w sprawie o odszkodowanie związane z bezpodstawnym pozbawieniem wolności w szeroko pojętym rozumieniu naprowadzonych wyżej przepisów. Należy więc przyjąć, że skoro wnioskodawca korzysta z uprawnień oskarżonego wynikających z przepisówkodeksu postępowania karnegoto wykładnia celowościowa oparta naratio legiskonkretnego przepisu musi prowadzić do tezy, że również objęty jest on ochroną wynikającą zart. 435 kpk. Zatem w sytuacji, gdy sąd odwoławczy uchyla lub zmienia orzeczenie na korzyść współwnioskodawcy, którego dotyczyła apelacja zobligowany jest on uczynić to równieżnarzecz tego z wnioskodawców, który nie wniósł środka odwoławczego, jeśli za takim orzeczeniem przemawiają te same względy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego z uwagi na to, że z sytuacją, o której mowa wyżej mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie i zważywszy na omówioną wykładnię opartą na równym traktowaniu uczestników postępowania w tożsamych okolicznościach, orzeczono jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000084_2002_Uz_2002-04-04_001

II AKa 84/02

2002-04-04 02:00:00.0 CEST

2013-03-06 02:01:21.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 84/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 kwietnia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Jan Dybek SSA Elżbieta Mieszczańska (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2002r. sprawy wnioskodawcy E. T. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000084"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 84/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 4 kwietnia 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek</xText> <xText>SSA Elżbieta Mieszczańska (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2002r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>E. T.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 09 sierpnia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 231/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 84/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2001 r. Sąd Okręgowy odmówił wnioskowi o odszkodowanie za represjonowanie <xAnon>I. T.</xAnon>, złożonemu przez <xAnon>E. T.</xAnon>, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa.</xText> <xText>W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd ustalił, iż <xAnon>I. T.</xAnon> został aresztowany w dniu 18 lutego 1945 r. w <xAnon>C.</xAnon> przez władze radzieckie i przewieziony do obozu jeńców w <xAnon>W.</xAnon>, gdzie zmarł w dniu 27 lipca 1945 r.</xText> <xText>Sąd Okręgowy ustalił nadto, iż brak jest dowodów wskazujących aby to pozbawienie wolności <xAnon>I. T.</xAnon>było konsekwencją jego działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy <xAnon>E. T.</xAnon> zarzucając obrazę przepisów postępowania, a to <xLexLink xArt="art. 424;art. 424 § 1;art. 424 § 1 pkt. 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 § 1 pkt 1 kpk</xLexLink> poprzez niewskazanie dowodów na jakich oparte zostało zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie, iż aresztowanie <xAnon>I. T.</xAnon> nie nastąpiło z powodów wskazanych w <xLexLink xArt="art. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 9;art. 7;art. 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 9, art. 7 i art. 410 kpk</xLexLink> poprzez nie poddanie analizie i gruntownej ocenie materiału dowodowego, lakonicznym przesłuchaniu wnioskodawcy oraz nieprzeprowadzeniu dodatkowego postępowania dowodowego, a w następstwie niewyjaśnienie okoliczności o istotnym znaczeniu dla oceny przesłanek decydujących o stwierdzeniu nieważności orzeczenia.</xText> <xText>Autor apelacji zarzucił nadto błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na uznaniu, iż ojciec wnioskodawcy nie podejmował działań na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku bądź jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy <xAnon>E. T.</xAnon> nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Przepisy art. 8 ust.2a i 2b ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodle­głego bytu Państwa Polskiego, stanowią o uprawnieniu do odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę osobom represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości bądź organy poza­sądowe, jednakże zawężając krąg osób uprawnionych jedynie do tych, których represja dotknęła za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności prowadzonej w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r.</xText> <xText>W niniejszej sprawie niewątpliwym jest, że ojciec wnioskodawcy – <xAnon>I. T.</xAnon> został zatrzymany przez władze radzieckie, najprawdo­podobniej NKWD w dniu 18 lutego 1945 r. na terenie <xAnon>C.</xAnon> wraz z większą liczbą osób - około 200 - jak wynika to z protokołu przesłuchania świadka <xAnon>J. B.</xAnon> przed Sądem Grodzkim w <xAnon>C.</xAnon> z dnia 24 września 1945 r. Już sam fakt masowego aresztowania w niewielkim mieście, musi budzić wątpliwości czy było to związane z działalnością patriotyczną tych osób na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, aczkolwiek zważywszy, że zadziałały tak władze obcego państwa na wyzwolonym wówczas terytorium Polski, niewątpliwie przyznać trzeba, że miało to wymiar polityczny.</xText> <xText>Taki tok rozumowania znajduje potwierdzenie w treści pisma Instytutu Pamięci Narodowej z dnia 21 marca 2002 r., z którego wynika, że Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w <xAnon>G.</xAnon>prowadzi śledztwo w sprawie deportacji w I połowie 1945 r. z terenów byłych województw <xAnon>(...)</xAnon> i <xAnon>(...)</xAnon>ludności polskiej do obozów w b. ZSRR, to jest o czyny z <xLexLink xArt="art. 189;art. 189 § 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art. 189 § 2 kk</xLexLink>.</xText> <xText>Nie oznacza to jednak w przełożeniu na osobę <xAnon>I. T.</xAnon>, iż jego aresztowanie nastąpiło w realizacji represji za jego działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>W zgromadzonej dokumentacji, aczkolwiek bardzo szczupłej, nie można dopatrzyć się podstaw, do takich ustaleń. Również przesłuchani w charakterze świadków – wnioskodawca i jego siostra – żyjące dzieci <xAnon>I. T.</xAnon>, nie podały żadnych okoliczności, które by na taką działalność wskazywały. Przeciwnie świadkowie jednoznacznie stwierdzili, że nic nie jest im wiadomo,, chociażby z przekazów rodzinnych, aby ich ojciec był członkiem<xBRx/>organizacji patriotycznej i włączał się do walki o niepodległość Państwa Polskiego.</xText> <xText>Z kolei z pisma Starostwa Powiatowego w <xAnon>C.</xAnon> z dnia 12.11.1946 r. /k.22 akt/ wynika, że żona <xAnon>I. T.</xAnon> nie została zaliczona do wdów po zmarłych więźniach politycznych, ponieważ jej mąż został tylko przymusowo wywieziony.</xText> <xText>Nie znajdując zatem żadnych podstaw do uznania, że ojca wnioskodawcy spotkały ze strony władz radzieckich represje za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, należy podzielić argumentację przyjętą przez Sąd I instancji i w oparciu o przepisy <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 kpk</xLexLink> zaskarżony wyrok utrzymać w mocy.</xText> <xText>O kosztach sądowych orzeczono z mocy <xLexLink xArt="art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 13 ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 84/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 kwietnia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Jan Dybek SSA Elżbieta Mieszczańska (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Andrzeja Jużkowa po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2002r. sprawy wnioskodawcyE. T. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 09 sierpnia 2001r. sygn. akt XVI1 Ko 231/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 84/02 UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 9 sierpnia 2001 r. Sąd Okręgowy odmówił wnioskowi o odszkodowanie za represjonowanieI. T., złożonemu przezE. T., obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd ustalił, iżI. T.został aresztowany w dniu 18 lutego 1945 r. wC.przez władze radzieckie i przewieziony do obozu jeńców wW., gdzie zmarł w dniu 27 lipca 1945 r. Sąd Okręgowy ustalił nadto, iż brak jest dowodów wskazujących aby to pozbawienie wolnościI. T.było konsekwencją jego działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcyE. T.zarzucając obrazę przepisów postępowania, a toart. 424 § 1 pkt 1 kpkpoprzez niewskazanie dowodów na jakich oparte zostało zawarte w uzasadnieniu wyroku stwierdzenie, iż aresztowanieI. T.nie nastąpiło z powodów wskazanych wart. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegoorazart. 9, art. 7 i art. 410 kpkpoprzez nie poddanie analizie i gruntownej ocenie materiału dowodowego, lakonicznym przesłuchaniu wnioskodawcy oraz nieprzeprowadzeniu dodatkowego postępowania dowodowego, a w następstwie niewyjaśnienie okoliczności o istotnym znaczeniu dla oceny przesłanek decydujących o stwierdzeniu nieważności orzeczenia. Autor apelacji zarzucił nadto błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na uznaniu, iż ojciec wnioskodawcy nie podejmował działań na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku bądź jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja pełnomocnika wnioskodawcyE. T.nie zasługuje na uwzględnienie. Przepisy art. 8 ust.2a i 2b ustawy z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodle­głego bytu Państwa Polskiego, stanowią o uprawnieniu do odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę osobom represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości bądź organy poza­sądowe, jednakże zawężając krąg osób uprawnionych jedynie do tych, których represja dotknęła za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności prowadzonej w okresie od 17 września 1939 r. do 5 lutego 1946 r. W niniejszej sprawie niewątpliwym jest, że ojciec wnioskodawcy –I. T.został zatrzymany przez władze radzieckie, najprawdo­podobniej NKWD w dniu 18 lutego 1945 r. na terenieC.wraz z większą liczbą osób - około 200 - jak wynika to z protokołu przesłuchania świadkaJ. B.przed Sądem Grodzkim wC.z dnia 24 września 1945 r. Już sam fakt masowego aresztowania w niewielkim mieście, musi budzić wątpliwości czy było to związane z działalnością patriotyczną tych osób na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, aczkolwiek zważywszy, że zadziałały tak władze obcego państwa na wyzwolonym wówczas terytorium Polski, niewątpliwie przyznać trzeba, że miało to wymiar polityczny. Taki tok rozumowania znajduje potwierdzenie w treści pisma Instytutu Pamięci Narodowej z dnia 21 marca 2002 r., z którego wynika, że Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wG.prowadzi śledztwo w sprawie deportacji w I połowie 1945 r. z terenów byłych województw(...)i(...)ludności polskiej do obozów w b. ZSRR, to jest o czyny zart. 189 § 2 kk. Nie oznacza to jednak w przełożeniu na osobęI. T., iż jego aresztowanie nastąpiło w realizacji represji za jego działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W zgromadzonej dokumentacji, aczkolwiek bardzo szczupłej, nie można dopatrzyć się podstaw, do takich ustaleń. Również przesłuchani w charakterze świadków – wnioskodawca i jego siostra – żyjące dzieciI. T., nie podały żadnych okoliczności, które by na taką działalność wskazywały. Przeciwnie świadkowie jednoznacznie stwierdzili, że nic nie jest im wiadomo,, chociażby z przekazów rodzinnych, aby ich ojciec był członkiemorganizacji patriotycznej i włączał się do walki o niepodległość Państwa Polskiego. Z kolei z pisma Starostwa Powiatowego wC.z dnia 12.11.1946 r. /k.22 akt/ wynika, że żonaI. T.nie została zaliczona do wdów po zmarłych więźniach politycznych, ponieważ jej mąż został tylko przymusowo wywieziony. Nie znajdując zatem żadnych podstaw do uznania, że ojca wnioskodawcy spotkały ze strony władz radzieckich represje za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, należy podzielić argumentację przyjętą przez Sąd I instancji i w oparciu o przepisyart. 437 § 1 kpkzaskarżony wyrok utrzymać w mocy. O kosztach sądowych orzeczono z mocyart. 13 ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000161_2002_Uz_2002-06-13_001

II AKa 161/02

2002-06-13 02:00:00.0 CEST

2013-03-05 02:01:02.0 CET

2013-12-04 17:38:38.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 161/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 czerwca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Romana Cockiewicza po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2002 sprawy wnioskodawcy F. B. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgo

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000161"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 161/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 13 czerwca 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Suchowska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Romana Cockiewicza</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2002</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>F. B.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 16 stycznia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 494/98</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciążą Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 161/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z 16.01.2002r. sygn. XVI1 Ko 494/98 oddalił wniosek <xAnon>F. B.</xAnon> o odszkodowanie za represjonowanie go przez radzieckie organy ścigania uznając, iż brak jest przesłanek z <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2 a i b Ustawy z 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając obrazę prawa materialnego i wnosząc o zmianę wyroku i orzeczenie co do istoty zgodnie z żądaniem wniosku, względnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną.</xText> <xText>Na wstępie należy podkreślić, iż poza sporem jest fakt, że wnioskodawca uczestniczył w działalności <xAnon>organizacji (...)</xAnon>i że prowadzone przezeń akcje były wymierzone przeciwko byłemu Związkowi Radzieckiemu, a w rezultacie – na rzecz niepodległości Polski – stąd też nie zachodziła konieczność jakiegokolwiek uzupełnienia postępowania dowodowego.</xText> <xText>Jak sam wnioskodawca twierdzi, działalność tę prowadził od 1938r. do 17 września 1939r. natomiast zatrzymany został w grudniu 1939r. Zgodnie z art. 8 ust. 2a cyt. Ustawy, uprawienia odszkodowawcze określone w ust. 1 art. 8 przysługuje również osobom mieszkającym obecnie w Polsce, represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości działające na terytorium Polski <xBRx/>w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim <xUx>w okresie od dnia 1.01.1994r. do 31.12.1956r.</xUx>, zaś za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, która była przyczyną tych represji, uważa się działalność w okresie od 17.09.1939r. do dnia 5.02.1946r. (art. 8 ust. 2b).</xText> <xText>Z porównania wskazanych w przepisie dat i informacji zawartych we wniosku o odszkodowanie wynika w sposób jednoznaczny i nie nasuwający żadnych wątpliwości, że wnioskodawca został wywieziony z Polski w okresie innym, niż wymieniony w przepisie, a w dodatku także jego działalność datuje się na okres wcześniejszy, niż wskazany w art. 8 ust. 2b.</xText> <xText>Niezależnie więc od tego, czy represje z jakimi wnioskodawca się spotkał były spowodowane jego działalnością niepodległościową, czy też nie – nie zachodzą przesłanki określone w ustawie z 23.02.1991r., a tym samym decyzja Sądu Okręgowego, aczkolwiek błędnie uzasadniona – okazała się słuszna co do istoty – dlatego też Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Suchowska

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 161/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 czerwca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Suchowska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Romana Cockiewicza po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2002 sprawy wnioskodawcyF. B. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 16 stycznia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 494/98 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami postępowania odwoławczego obciążą Skarb Państwa. II AKa 161/02 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z 16.01.2002r. sygn. XVI1 Ko 494/98 oddalił wniosekF. B.o odszkodowanie za represjonowanie go przez radzieckie organy ścigania uznając, iż brak jest przesłanek zart. 8 ust. 2 a i b Ustawy z 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając obrazę prawa materialnego i wnosząc o zmianę wyroku i orzeczenie co do istoty zgodnie z żądaniem wniosku, względnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny uznał apelację za niezasadną. Na wstępie należy podkreślić, iż poza sporem jest fakt, że wnioskodawca uczestniczył w działalnościorganizacji (...)i że prowadzone przezeń akcje były wymierzone przeciwko byłemu Związkowi Radzieckiemu, a w rezultacie – na rzecz niepodległości Polski – stąd też nie zachodziła konieczność jakiegokolwiek uzupełnienia postępowania dowodowego. Jak sam wnioskodawca twierdzi, działalność tę prowadził od 1938r. do 17 września 1939r. natomiast zatrzymany został w grudniu 1939r. Zgodnie z art. 8 ust. 2a cyt. Ustawy, uprawienia odszkodowawcze określone w ust. 1 art. 8 przysługuje również osobom mieszkającym obecnie w Polsce, represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości działające na terytorium Polskiw granicach ustalonych w Traktacie Ryskimw okresie od dnia 1.01.1994r. do 31.12.1956r., zaś za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, która była przyczyną tych represji, uważa się działalność w okresie od 17.09.1939r. do dnia 5.02.1946r. (art. 8 ust. 2b). Z porównania wskazanych w przepisie dat i informacji zawartych we wniosku o odszkodowanie wynika w sposób jednoznaczny i nie nasuwający żadnych wątpliwości, że wnioskodawca został wywieziony z Polski w okresie innym, niż wymieniony w przepisie, a w dodatku także jego działalność datuje się na okres wcześniejszy, niż wskazany w art. 8 ust. 2b. Niezależnie więc od tego, czy represje z jakimi wnioskodawca się spotkał były spowodowane jego działalnością niepodległościową, czy też nie – nie zachodzą przesłanki określone w ustawie z 23.02.1991r., a tym samym decyzja Sądu Okręgowego, aczkolwiek błędnie uzasadniona – okazała się słuszna co do istoty – dlatego też Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000151_2002_Uz_2002-06-20_001

II AKa 151/02

2002-06-20 02:00:00.0 CEST

2013-03-06 02:01:21.0 CET

2013-08-12 14:27:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 151/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 czerwca 2002r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SA Elżbieta Mieszczańska SO del. Marek Charuza (spr.) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2002 sprawy wnioskodawcy S. S. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowe

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000151" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 151/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 20 czerwca 2002r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Grażyna Chart</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Elżbieta Mieszczańska</xText> <xText>SO del. Marek Charuza (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2002</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>S. S.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 09 listopada 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 175/00</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu – adw. <xAnon>A. D.</xAnon> – Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) złotych tytułem wynagrodzenia za sporządzenie apelacji.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>Sygn. akt II AKa 151/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawca <xAnon>S. S.</xAnon> w dniu 30 sierpnia 1999 r. wystąpił z wnioskiem o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w kwocie 10 000 złotych, z tytułu niesłusznego pozbawienia go wolności w okresie od dnia 4 sierpnia do dnia 13 listopada 1954 r.</xText> <xText>Uzasadniając swe żądanie wnioskodawca wskazał, iż w podanym okresie znajdował się w Obozie Pracy Więźniów w <xAnon>R.</xAnon>, gdzie umieszczony został przez Sąd Wojewódzki w Katowicach. Ciężkie warunki w jakich przebywał, połączone z trudną pracą na kopalni sprawiły, że pogorszył się stan jego zdrowia.</xText> <xText>Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 9 listopada 2000r. w sprawie sygn. akt XVI 1 Ko 175/00 oddalił powyższy wniosek i obciążył Skarb Państwa kosztami postępowania w sprawie, przyjmując za podstawę swego orzeczenia przepisy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 1;art. 13" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. l i art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zm. ).</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając, że orzeczenie jest niesprawiedliwe i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie żądanego przez wnioskodawcę odszkodowania. W motywach apelacji wskazano, że zdaniem wnioskodawcy wyrok jest niesprawiedliwy, albowiem odbywając karę więzienia pracował on w kopalniach, co zrujnowało jego zdrowie.</xText> <xText>Nadto podniesiono, że przyznany przez wnioskodawcę brak jego zaangażowania w sprawy polityczne nie może wykluczać możliwości przyznania mu odszkodowania, albowiem Sąd Ubezpieczeń zaliczył mu okres pobytu w Obozie Pracy Więźniów jako okres równorzędny z okresem zatrudnienia.</xText> <xText>Rozpoznając złożoną apelację uznano, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.</xText> <xText>Odnosząc się do przedstawionego w niej zarzutu należy stwierdzić, że trafny jest pogląd, jaki wyraził Sąd I instancji, co do braku podstawy do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy <xAnon>S. S.</xAnon>żądanego przezeń odszkodowania, za okres obejmujący odbycie kary pozbawienia wolności w Obozie Pracy Więźniów w <xAnon>R.</xAnon>od dnia 4 sierpnia 1954 r. do dnia 19 listopada 1954 r. (jak to wynika z informacji Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w <xAnon>K.</xAnon>z dnia 19 sierpnia 1999r. – k. 3 ), bądź też w okresie od dnia 8 czerwca 1954 r. do dnia 3 września 1954 r. (co z kolei wynika z treści zaświadczenia Archiwum Państwowego w <xAnon>K.</xAnon>z dnia 9 grudnia 1998 r. – k. 2 ).</xText> <xText>Zgromadzone w sprawie dowody, w tym również zeznania wnioskodawcy jednoznacznie wskazują na to, że w okresie poprzedzającym pozbawienie wolności <xAnon>S. S.</xAnon> nie prowadził żadnej działalności politycznej, a tym bardziej takiej, o jakiej jest mowa w <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 ust. 1" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>.</xText> <xText>Nie została zatem spełniona przesłanka do występowania z roszczeniem o odszkodowanie i zadośćuczynienie, w trybie wynikającym z przepisu art. 8 ust. l powołanej ustawy, i w pełni należy podzielić odnoszące się do tej kwestii argumenty Sądu Okręgowego, wyczerpująco zaprezentowane w motywach zaskarżonego wyroku.</xText> <xText>Równie właściwie ujęto kwestie, związane z czynem, którego dopuścił się wnioskodawca, jak i możliwością dochodzenia przezeń swych racji w drodze starań o unieważnienie wyroku z 1954r. Uzasadnienie orzeczenia Sądu I instancji i co do tych zagadnień jest wyczerpujące i wnikliwe, nie ma zatem potrzeby ponownego przedstawiania zawartych w nim argumentów.</xText> <xText>Z kolei jako oczywiście chybiony oceniono pogląd apelacji, będący powtórzeniem stanowiska wnioskodawcy, iż zaliczenie <xAnon>S. S.</xAnon> przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach (wyrok z dnia 3 grudnia 2001 r. – k.127), okresu jego pozbawienia wolności jako okresu składkowego, winno przemawiać za zasądzeniem mu również żądanego przezeń odszkodowania.</xText> <xText>Nabycie przez osobę skazaną uprawnień emerytalnych, na zasadach określonych w przepisie <xLexLink xArt="art. 127" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. 127 k.k.w.</xLexLink>, nie może jednocześnie prowadzić do uzyskania przez taką osobę zadośćuczynienia i odszkodowania, z tytułu odbywania kary pozbawienia wolności.</xText> <xText>Przesłanki jakie należy spełnić, aby móc otrzymać te ostatnie świadczenia, są wszakże w sposób wyczerpujący przedstawione w powołanej już wyżej ustawie z dnia 23 lutego 1991r. oraz w normach, zawartych w <xLexLink xArt="rozdział 58" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">rozdziale 58 kodeksu postępowania karnego</xLexLink>, stąd też do wystąpienia z roszczeniem o ich otrzymanie nie mają znaczenia uprawnienia, określone w <xLexLink xArt="art. 27 l" xIsapId="WDU19970900557" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557">art. l27 k.k.w.</xLexLink></xText> <xText>Mając na uwadze powyższe, należało utrzymać w mocy zaskarżony wyrok.</xText> <xText>Kosztami postępowania odwoławczego, po myśli art. 13 cytowanej ustawy z dnia 23 lutego 1991 r., obciążono Skarb Państwa.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Grażyna Chart

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 151/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 czerwca 2002r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Grażyna Chart Sędziowie SA Elżbieta Mieszczańska SO del. Marek Charuza (spr.) Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2002 sprawy wnioskodawcyS. S. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 09 listopada 2000r. sygn. akt XVI1 Ko 175/00 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania odwoławczego, 3 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu – adw.A. D.– Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) złotych tytułem wynagrodzenia za sporządzenie apelacji. Sygn. akt II AKa 151/02 UZASADNIENIE WnioskodawcaS. S.w dniu 30 sierpnia 1999 r. wystąpił z wnioskiem o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w kwocie 10 000 złotych, z tytułu niesłusznego pozbawienia go wolności w okresie od dnia 4 sierpnia do dnia 13 listopada 1954 r. Uzasadniając swe żądanie wnioskodawca wskazał, iż w podanym okresie znajdował się w Obozie Pracy Więźniów wR., gdzie umieszczony został przez Sąd Wojewódzki w Katowicach. Ciężkie warunki w jakich przebywał, połączone z trudną pracą na kopalni sprawiły, że pogorszył się stan jego zdrowia. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 9 listopada 2000r. w sprawie sygn. akt XVI 1 Ko 175/00 oddalił powyższy wniosek i obciążył Skarb Państwa kosztami postępowania w sprawie, przyjmując za podstawę swego orzeczenia przepisyart. 8 ust. l i art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. Nr 34 poz. 149 z późn. zm. ). Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając, że orzeczenie jest niesprawiedliwe i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie żądanego przez wnioskodawcę odszkodowania. W motywach apelacji wskazano, że zdaniem wnioskodawcy wyrok jest niesprawiedliwy, albowiem odbywając karę więzienia pracował on w kopalniach, co zrujnowało jego zdrowie. Nadto podniesiono, że przyznany przez wnioskodawcę brak jego zaangażowania w sprawy polityczne nie może wykluczać możliwości przyznania mu odszkodowania, albowiem Sąd Ubezpieczeń zaliczył mu okres pobytu w Obozie Pracy Więźniów jako okres równorzędny z okresem zatrudnienia. Rozpoznając złożoną apelację uznano, że nie zasługuje ona na uwzględnienie. Odnosząc się do przedstawionego w niej zarzutu należy stwierdzić, że trafny jest pogląd, jaki wyraził Sąd I instancji, co do braku podstawy do zasądzenia na rzecz wnioskodawcyS. S.żądanego przezeń odszkodowania, za okres obejmujący odbycie kary pozbawienia wolności w Obozie Pracy Więźniów wR.od dnia 4 sierpnia 1954 r. do dnia 19 listopada 1954 r. (jak to wynika z informacji Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej wK.z dnia 19 sierpnia 1999r. – k. 3 ), bądź też w okresie od dnia 8 czerwca 1954 r. do dnia 3 września 1954 r. (co z kolei wynika z treści zaświadczenia Archiwum Państwowego wK.z dnia 9 grudnia 1998 r. – k. 2 ). Zgromadzone w sprawie dowody, w tym również zeznania wnioskodawcy jednoznacznie wskazują na to, że w okresie poprzedzającym pozbawienie wolnościS. S.nie prowadził żadnej działalności politycznej, a tym bardziej takiej, o jakiej jest mowa wart. 1 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nie została zatem spełniona przesłanka do występowania z roszczeniem o odszkodowanie i zadośćuczynienie, w trybie wynikającym z przepisu art. 8 ust. l powołanej ustawy, i w pełni należy podzielić odnoszące się do tej kwestii argumenty Sądu Okręgowego, wyczerpująco zaprezentowane w motywach zaskarżonego wyroku. Równie właściwie ujęto kwestie, związane z czynem, którego dopuścił się wnioskodawca, jak i możliwością dochodzenia przezeń swych racji w drodze starań o unieważnienie wyroku z 1954r. Uzasadnienie orzeczenia Sądu I instancji i co do tych zagadnień jest wyczerpujące i wnikliwe, nie ma zatem potrzeby ponownego przedstawiania zawartych w nim argumentów. Z kolei jako oczywiście chybiony oceniono pogląd apelacji, będący powtórzeniem stanowiska wnioskodawcy, iż zaliczenieS. S.przez Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach (wyrok z dnia 3 grudnia 2001 r. – k.127), okresu jego pozbawienia wolności jako okresu składkowego, winno przemawiać za zasądzeniem mu również żądanego przezeń odszkodowania. Nabycie przez osobę skazaną uprawnień emerytalnych, na zasadach określonych w przepisieart. 127 k.k.w., nie może jednocześnie prowadzić do uzyskania przez taką osobę zadośćuczynienia i odszkodowania, z tytułu odbywania kary pozbawienia wolności. Przesłanki jakie należy spełnić, aby móc otrzymać te ostatnie świadczenia, są wszakże w sposób wyczerpujący przedstawione w powołanej już wyżej ustawie z dnia 23 lutego 1991r. oraz w normach, zawartych wrozdziale 58 kodeksu postępowania karnego, stąd też do wystąpienia z roszczeniem o ich otrzymanie nie mają znaczenia uprawnienia, określone wart. l27 k.k.w. Mając na uwadze powyższe, należało utrzymać w mocy zaskarżony wyrok. Kosztami postępowania odwoławczego, po myśli art. 13 cytowanej ustawy z dnia 23 lutego 1991 r., obciążono Skarb Państwa.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000086_2002_Uz_2002-06-27_001

II AKa 86/02

2002-06-27 02:00:00.0 CEST

2013-03-05 02:01:02.0 CET

2013-08-12 14:27:37.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 86/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 czerwca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Helena Kubaty (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Romana Cockiewicza po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2002 sprawy wnioskodawców J. Ż. (1) , K. K. ­. , A. M. i P. Ż. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wni

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000086"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 86/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 27 czerwca 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Barbara Misztalska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> <xText>SSO del. Helena Kubaty (spr.)</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Romana Cockiewicza</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2002</xText> <xText>sprawy wnioskodawców <xAnon>J. Ż. (1)</xAnon>, <xAnon>K. K. ­.</xAnon>, <xAnon>A. M.</xAnon>i <xAnon>P. Ż.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 18 stycznia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 94/96</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.</xText> <xText/> <xText>II AKa 86/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskodawcy <xAnon>J. Ż. (2)</xAnon>, <xAnon>J. Ż. (1)</xAnon>, <xAnon>K. K. ­.</xAnon>, <xAnon>A. M.</xAnon>i <xAnon>P. Ż.</xAnon>złożyli wniosek o zasądzenie na ich rzecz odszkodo­wania w kwocie 223.360,76 zł za represjonowanie <xAnon>A. Ż.</xAnon>w oparciu o art.8 ust.2a i b i art.13 ustawy z dnia 23.11.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W trakcie toczącego się postępowania zmarła żona <xAnon>A. Ż.</xAnon>– wnioskodawczyni <xAnon>J. Ż. (2)</xAnon>, zatem ostatecznie pozostali wnioskodaw­cy domagali się. zasądzenia wnioskowanego pierwotnie odszkodowania dla każdego z nich w częściach po 1/4.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2oo2 r. sygn. XVI1 Ko 94/96 Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek <xAnon>J. Ż. (1)</xAnon>, <xAnon>K. K. ­.</xAnon> <xAnon>A. M.</xAnon>, <xAnon>P. Ż.</xAnon>, zaś wniosek <xAnon>J. Ż. (2)</xAnon>pozostawił bez rozpoznania, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Wyrok ten zaskarżył pełnomocnik <xAnon>J. Ż. (1)</xAnon>, <xAnon>K. K. ­.</xAnon>, <xAnon>A. M.</xAnon>i <xAnon>P. Ż.</xAnon>zarzucając :</xText> <xText>1) naruszenie prawa materialnego, a to <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> przez jego błędną wykładnię, wobec przyjęcia, iż udział represjonowanego w zebraniach członków Armii Krajowej nie stanowi działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a skazanie za udział w takich zebraniach oraz niedonoszenie o takiej działalności nie stanowiło z powodu działal­ności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego;</xText> <xText>2) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie :</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText><xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 1;art. 2 § 1 pkt. 2;art. 3;art. 43" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.2 §1 pkt 2, art.3, art.43</xLexLink><xSUPx>;</xSUPx><xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">§ 1 kpk</xLexLink> wobec dokonania oceny dowodów z naruszeniem zasady swobodnej ich oceny i odmówienia dania wiary zeznaniom wnioskodawców złożonym na rozprawie, które to uchybienie miało wpływ na treść orzeczenia,</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText><xLexLink xArt="art. 70 l" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. l70 kpk</xLexLink> wobec niedopuszczenia dowodu z przesłuchania świadków <xAnon>A. R.</xAnon>i <xAnon>B. K.</xAnon>na okoliczność działa­nia <xAnon>A. Ż.</xAnon>na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskie­go, pomimo braku podstaw do oddalenia takiego wniosku przewi­dzianych w <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 kpk</xLexLink>, podczas gdy oddalenie wniosku może mieć miejsce tylko w wypadkach zupełnie niewątpliwych, gdy jest oczywiste, że okoliczność, która ma być udowodniona nie ma i mieć nie może żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia, a które to uchybienie miało wpływ na treść orzeczenia;</xText> <xText>-<xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 kpk</xLexLink> poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku nie czy­niącego zadość wymaganiom tam wskazanym i którego to kontrola instancyjna jest niemożliwa, w szczególności wobec braku uzasad­nienia w oparciu o jakie dowody Sąd ustalił formę działalności represjonowanego oraz okoliczności nie przynależności tegoż do Armii Krajowej oraz poprzestanie na arbitralnym stwierdzeniu, że przypisane czyny nie dają podstaw do przyjęcia, iż były zwią­zane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol ­skiego bez jakiegokolwiek uzasadnienia;</xText> <xText>-<xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 kpk</xLexLink> poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych oko­ liczności faktycznych sprawy, a to wobec niepoczynienia jakichkolwiek ustaleń w przedmiocie udziału represjonowanego w zebra­niach członków Armii Krajowej i świadomości represjonowanego związanej z działalnością niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego.</xText> <xText>Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawców odszkodowania w dochodzonej wysokości ,ewentualnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy do po­nownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje</xBx> :</xText> <xText>Apelacji pełnomocnika wnioskodawców nie sposób odmówić racji zwłaszcza w zakresie zarzutu obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia. W szczególności chodzi o <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.424 kpk</xLexLink> i :art.i7o,ale także <xLexLink xArt="art. 167;art. 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.167 i 4</xLexLink>lo <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w żadnej mierze nie spełnia wymogów określo­nych w pierwszym z tych przepisów, bowiem nie tylko nie zawiera oceny dowodów, ale nawet ich nie powołuje ze wskazaniem konkret­nych kart przy ustaleniach faktycznych.</xText> <xText>Ustalając za, że <xAnon>A. Ż.</xAnon>nie prowadził działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego oraz że czyny, za które był skazany nie były związane z taką działalnością bazuje wyłącznie na bardzo lakonicznych informacjach zawartych w zaś­wiadczeniach archiwalnych, a w zupełności pomija dowody, które za uwzględnieniem wniosku o odszkodowanie mogłyby przemawiać. Chodzi w szczególności o zeznania wnioskodawców, a zwłaszcza <xAnon>J. Ż. (1)</xAnon>. Tego rodzaju sytuacja powoduje, że kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku jest po prostu niemożliwa, bowiem nie da się sprawdzić prawidłowości rozumowania Sądu I instancji, a zatem skut­kować musi uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego roz­poznania. Niezależnie jednak od tego mankamentu wyroku są też inne. Otóż z oczywistą obrazą <xLexLink xArt="art. 170" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 170 kpk</xLexLink> oddalony został wniosek dowo­dowy pełnomocnika wnioskodawców o przesłuchanie świadków <xAnon>B. K.</xAnon>i <xAnon>A. R.</xAnon>. Stanowisko, że te dowody nie będą przydat­ne do stwierdzenia zawnioskowanych okoliczności i nie będą miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, jest niedopuszczalnym domnie­maniem w sytuacji, gdy mieli oni zeznawać także o działalności <xAnon>A. Ż.</xAnon>na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, co wprost wyra­żał przecież wniosek dowodowy (k.159, 161v), zaś w swym postanowie­niu, oddalającym go sąd tę okoliczność zupełnie pominął ogranicza­jąc się do kwestii związanych z dowodzeniem sytuacji materialnej <xAnon>A. Ż.</xAnon>przed aresztowaniem. Skoro zaś z powodu ewidentnej przewlek­łości postępowania w tej sprawie i nie dostrzeżenia, w porę potrzeby przesłuchania w charakterze świadka <xAnon>J. Ż. (2)</xAnon>(choćby w miejscu zamieszkania), która jako żona represjonowanego <xAnon>A. Ż.</xAnon>miała niewąt­pliwie najwięcej wiadomości istotnych dla prawidłowego rozstrzyg­nięcia niniejszej sprawy, a chorowała przez 3 lata procesu aż w końcu zmarła w dniu 29.IX.2001 r. - Sąd Okręgowy pozbawił się możli­wości skorzystania z tego dowodu, zobligowany był do sięgania po inne dowody, które ten brak mogłyby zapełnić, tym bardziej, że wnioskowany świadek <xAnon>A. R.</xAnon>poznała osobiście <xAnon>A. Ż.</xAnon>zaraz po jego przyjeździe z obozu pracy do Polski i być może dysponowała informacjami także na temat jego działalności w Armii Krajowej. Istniały też inne możliwości dotarcia do dowodów, które z punktu widzenia zasadności wniosku o odszkodowanie mogły mieć znaczenie, a których uzyskanie przekraczało możliwości wnioskodawców. Chodzi o akta spraw karnych, w których <xAnon>A. Ż.</xAnon>został skazany, a które – jak wynika z zaświadczenia Konsulatu Generalnego Federacji Rosyj­skiej w <xAnon>K.</xAnon>z dnia 5.X.2001 r. (k. l5) przechowywane są w pro­kuraturze właściwej dla miejsca skazania (Republika Białoruska).</xText> <xText>Mając na względzie fakt, iż istnieje umowa o pomocy prawnej w sprawach cywilnych (...) i karnych między RP, a Republiką Białorusi z dnia 26.X. 1995 r. (Dz. U. nr 128 p.619.) istniała możliwość wglądu do nich, co ma duże znaczenie także dla ustalenia jaki czasokres obejmował czyn z <xLexLink xArt="art. 73" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.73 kk</xLexLink> BSRR, za który <xAnon>A. Ż.</xAnon>został skazany wyro­kiem Trybunału Wojskowego Wojsk Obwodu <xAnon>(...)</xAnon>z dnia 10.X.1951 r., bo przecież mając na względzie ograniczenie temporalne o jakim mowa w art. 8 ust. 2b in fine ustawy z dnia 23.11. 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób repre­sjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (po zmianie z 16.VII.1998 r. - Dz. U. nr 97 p.604) tylko okres od dnia 17.IX.1939 r. do dnia 5.II.1946 r. z woli ustawodaw­cy uprawnia do starań o odszkodowanie, gdyż represjonowanie <xAnon>A. Ż.</xAnon>miało miejsce na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, poza obecnym terytorium Polski. Wprawdzie w postępowaniach odszkodowawczych opartych na wskazanej wyżej ustawie ciężar dowodowy co do roszczeń spoczywa na wnioskodaw­cach, ale nie zwalnia to sądu orzekającego od obowiązku wyczerpa­nia całego <xUx>dostępnego</xUx> materiału dowodowego, a zatem tam gdzie się­ganie po dowody możliwe jest tylko z urzędu, a przy tym mogą one zapobiec wydaniu orzeczenia niesprawiedliwego staje .się to obo­wiązkiem sądu wynikającym z <xLexLink xArt="art. 167" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167 kpk</xLexLink>.</xText> <xText>Reasumując - zaskarżony wyrok musiał zostać uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania. Przy tym rozpoznaniu konieczne będzie przesłuchanie świadka <xAnon>A. R.</xAnon>w trybie pilnym (jest za­pewne w podeszłym wieku) na okoliczności wskazane we wniosku dowo­dowym pełnomocnika wnioskodawców (k. l59), a także świadka <xAnon>B. K.</xAnon>oraz podjęcie próby dotarcia do akt (bądź ich kse­rokopii) spraw karnych, w których skazany był <xAnon>A. Ż.</xAnon>, a które znajdują się w archiwum prokuratury właściwej dla miejsca skaza­nia na Białorusi. Ponieważ zaś wnioskodawcy twierdzą, że <xAnon>A. Ż.</xAnon>pełnił funkcję kuriera w Armii Krajowej jako pracownik kolei i na­leżał do tej organizacji, choć do żadnego związku kombatanckiego się, nie wpisał można by rozważyć celowość zwrócenia się do archi­wów AK, czy przypadkiem jakimiś danymi na ten temat nie dysponują.</xText> <xText>Chodzi o <xAnon> (...) Związek (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> (<xAnon>ul. (...)</xAnon>/l8 m l05) <xAnon> Ośrodek (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon> (02-536 <xAnon>ul. (...)</xAnon>) i <xAnon> (...) Ośrodek (...)</xAnon> przy Naczelnej Dy­rekcji Archiwów Państwowych w <xAnon>W.</xAnon> (00-950 <xAnon>ul. (...)</xAnon> skr. <xAnon> (...)</xAnon>).</xText> <xText>Konieczne będzie również rozważenie przez Sąd I instancji czy wnuk represjonowanego <xAnon>P. Ż.</xAnon> może być zaliczony do kręgu osób uprawnionych do występowania z roszczeniem odszkodowawczym, skoro przepis art. 8 ust.1 zd. 2 ustawy lutowej określa ten krąg w sposób ścisły i enumeratywny, a przy tym ojciec tegoż wnioskodawcy, a syn represjonowanego <xAnon>A. Ż.</xAnon> zmarł w dniu 20.III.1993 r. (k.29), a więc przed wejściem w życie noweli do ustawy lutowej przyznającej represjonowanemu i jego następcom uprawnienie do dochodzenie odszko­dowania.</xText> <xText>Zwraca też Sąd Apelacyjny uwagę na to, iż skoro w trakcie postę­powania przed Sądem Okręgowym zmarła <xAnon>J. Ż. (2)</xAnon>, a pełnomocnik przed zamknięciem przewodu sądowego zmodyfikował wniosek domagając się zasądzenia odszkodowania należnego <xAnon>A. Ż.</xAnon> na rzecz pozostałych czterech wnioskodawców w częściach po 1/4 dla każdego, nie było traf­ne pozostawienie wniosku <xAnon>J. Ż. (2)</xAnon> bez rozpoznania, gdyż nie było potrzeby zajmowania stanowiska co do tego wniosku.</xText> <xText>Na koniec zaś sąd odwoławczy sygnalizuje, że jeśli w wyniku po­nownego rozpoznawania sprawy konieczne okaże się sporządzenie uzasad­nienia wyroku należy mieć na względzie wymogi z <xLexLink xArt="art. 424" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 424 kpk</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Barbara Misztalska

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 86/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 27 czerwca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Barbara Misztalska Sędziowie SSA Wiesława Gawrońska SSO del. Helena Kubaty (spr.) Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Romana Cockiewicza po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2002 sprawy wnioskodawcówJ. Ż. (1),K. K. ­.,A. M.iP. Ż. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 94/96 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania. II AKa 86/02 UZASADNIENIE WnioskodawcyJ. Ż. (2),J. Ż. (1),K. K. ­.,A. M.iP. Ż.złożyli wniosek o zasądzenie na ich rzecz odszkodo­wania w kwocie 223.360,76 zł za represjonowanieA. Ż.w oparciu o art.8 ust.2a i b i art.13 ustawy z dnia 23.11.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W trakcie toczącego się postępowania zmarła żonaA. Ż.– wnioskodawczyniJ. Ż. (2), zatem ostatecznie pozostali wnioskodaw­cy domagali się. zasądzenia wnioskowanego pierwotnie odszkodowania dla każdego z nich w częściach po 1/4. Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2oo2 r. sygn. XVI1 Ko 94/96 Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosekJ. Ż. (1),K. K. ­.A. M.,P. Ż., zaś wniosekJ. Ż. (2)pozostawił bez rozpoznania, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Wyrok ten zaskarżył pełnomocnikJ. Ż. (1),K. K. ­.,A. M.iP. Ż.zarzucając : 1) naruszenie prawa materialnego, a toart. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiegoprzez jego błędną wykładnię, wobec przyjęcia, iż udział represjonowanego w zebraniach członków Armii Krajowej nie stanowi działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a skazanie za udział w takich zebraniach oraz niedonoszenie o takiej działalności nie stanowiło z powodu działal­ności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego; 2) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie : - art.2 §1 pkt 2, art.3, art.43;§ 1 kpkwobec dokonania oceny dowodów z naruszeniem zasady swobodnej ich oceny i odmówienia dania wiary zeznaniom wnioskodawców złożonym na rozprawie, które to uchybienie miało wpływ na treść orzeczenia, art. l70 kpkwobec niedopuszczenia dowodu z przesłuchania świadkówA. R.iB. K.na okoliczność działa­niaA. Ż.na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskie­go, pomimo braku podstaw do oddalenia takiego wniosku przewi­dzianych wart. 170 kpk, podczas gdy oddalenie wniosku może mieć miejsce tylko w wypadkach zupełnie niewątpliwych, gdy jest oczywiste, że okoliczność, która ma być udowodniona nie ma i mieć nie może żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia, a które to uchybienie miało wpływ na treść orzeczenia; -art. 424 kpkpoprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku nie czy­niącego zadość wymaganiom tam wskazanym i którego to kontrola instancyjna jest niemożliwa, w szczególności wobec braku uzasad­nienia w oparciu o jakie dowody Sąd ustalił formę działalności represjonowanego oraz okoliczności nie przynależności tegoż do Armii Krajowej oraz poprzestanie na arbitralnym stwierdzeniu, że przypisane czyny nie dają podstaw do przyjęcia, iż były zwią­zane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol ­skiego bez jakiegokolwiek uzasadnienia; -art. 167 kpkpoprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych oko­ liczności faktycznych sprawy, a to wobec niepoczynienia jakichkolwiek ustaleń w przedmiocie udziału represjonowanego w zebra­niach członków Armii Krajowej i świadomości represjonowanego związanej z działalnością niepodległościową na rzecz Państwa Polskiego. Wniósł zatem o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz wnioskodawców odszkodowania w dochodzonej wysokości ,ewentualnie o uchylenie tegoż wyroku i przekazanie sprawy do po­nownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacji pełnomocnika wnioskodawców nie sposób odmówić racji zwłaszcza w zakresie zarzutu obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia. W szczególności chodzi oart.424 kpki :art.i7o,ale takżeart.167 i 4lokpk. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku w żadnej mierze nie spełnia wymogów określo­nych w pierwszym z tych przepisów, bowiem nie tylko nie zawiera oceny dowodów, ale nawet ich nie powołuje ze wskazaniem konkret­nych kart przy ustaleniach faktycznych. Ustalając za, żeA. Ż.nie prowadził działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego oraz że czyny, za które był skazany nie były związane z taką działalnością bazuje wyłącznie na bardzo lakonicznych informacjach zawartych w zaś­wiadczeniach archiwalnych, a w zupełności pomija dowody, które za uwzględnieniem wniosku o odszkodowanie mogłyby przemawiać. Chodzi w szczególności o zeznania wnioskodawców, a zwłaszczaJ. Ż. (1). Tego rodzaju sytuacja powoduje, że kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku jest po prostu niemożliwa, bowiem nie da się sprawdzić prawidłowości rozumowania Sądu I instancji, a zatem skut­kować musi uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego roz­poznania. Niezależnie jednak od tego mankamentu wyroku są też inne. Otóż z oczywistą obraząart. 170 kpkoddalony został wniosek dowo­dowy pełnomocnika wnioskodawców o przesłuchanie świadkówB. K.iA. R.. Stanowisko, że te dowody nie będą przydat­ne do stwierdzenia zawnioskowanych okoliczności i nie będą miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, jest niedopuszczalnym domnie­maniem w sytuacji, gdy mieli oni zeznawać także o działalnościA. Ż.na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, co wprost wyra­żał przecież wniosek dowodowy (k.159, 161v), zaś w swym postanowie­niu, oddalającym go sąd tę okoliczność zupełnie pominął ogranicza­jąc się do kwestii związanych z dowodzeniem sytuacji materialnejA. Ż.przed aresztowaniem. Skoro zaś z powodu ewidentnej przewlek­łości postępowania w tej sprawie i nie dostrzeżenia, w porę potrzeby przesłuchania w charakterze świadkaJ. Ż. (2)(choćby w miejscu zamieszkania), która jako żona represjonowanegoA. Ż.miała niewąt­pliwie najwięcej wiadomości istotnych dla prawidłowego rozstrzyg­nięcia niniejszej sprawy, a chorowała przez 3 lata procesu aż w końcu zmarła w dniu 29.IX.2001 r. - Sąd Okręgowy pozbawił się możli­wości skorzystania z tego dowodu, zobligowany był do sięgania po inne dowody, które ten brak mogłyby zapełnić, tym bardziej, że wnioskowany świadekA. R.poznała osobiścieA. Ż.zaraz po jego przyjeździe z obozu pracy do Polski i być może dysponowała informacjami także na temat jego działalności w Armii Krajowej. Istniały też inne możliwości dotarcia do dowodów, które z punktu widzenia zasadności wniosku o odszkodowanie mogły mieć znaczenie, a których uzyskanie przekraczało możliwości wnioskodawców. Chodzi o akta spraw karnych, w którychA. Ż.został skazany, a które – jak wynika z zaświadczenia Konsulatu Generalnego Federacji Rosyj­skiej wK.z dnia 5.X.2001 r. (k. l5) przechowywane są w pro­kuraturze właściwej dla miejsca skazania (Republika Białoruska). Mając na względzie fakt, iż istnieje umowa o pomocy prawnej w sprawach cywilnych (...) i karnych między RP, a Republiką Białorusi z dnia 26.X. 1995 r. (Dz. U. nr 128 p.619.) istniała możliwość wglądu do nich, co ma duże znaczenie także dla ustalenia jaki czasokres obejmował czyn zart.73 kkBSRR, za któryA. Ż.został skazany wyro­kiem Trybunału Wojskowego Wojsk Obwodu(...)z dnia 10.X.1951 r., bo przecież mając na względzie ograniczenie temporalne o jakim mowa w art. 8 ust. 2b in fine ustawy z dnia 23.11. 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób repre­sjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (po zmianie z 16.VII.1998 r. - Dz. U. nr 97 p.604) tylko okres od dnia 17.IX.1939 r. do dnia 5.II.1946 r. z woli ustawodaw­cy uprawnia do starań o odszkodowanie, gdyż represjonowanieA. Ż.miało miejsce na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, poza obecnym terytorium Polski. Wprawdzie w postępowaniach odszkodowawczych opartych na wskazanej wyżej ustawie ciężar dowodowy co do roszczeń spoczywa na wnioskodaw­cach, ale nie zwalnia to sądu orzekającego od obowiązku wyczerpa­nia całegodostępnegomateriału dowodowego, a zatem tam gdzie się­ganie po dowody możliwe jest tylko z urzędu, a przy tym mogą one zapobiec wydaniu orzeczenia niesprawiedliwego staje .się to obo­wiązkiem sądu wynikającym zart. 167 kpk. Reasumując - zaskarżony wyrok musiał zostać uchylony, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania. Przy tym rozpoznaniu konieczne będzie przesłuchanie świadkaA. R.w trybie pilnym (jest za­pewne w podeszłym wieku) na okoliczności wskazane we wniosku dowo­dowym pełnomocnika wnioskodawców (k. l59), a także świadkaB. K.oraz podjęcie próby dotarcia do akt (bądź ich kse­rokopii) spraw karnych, w których skazany byłA. Ż., a które znajdują się w archiwum prokuratury właściwej dla miejsca skaza­nia na Białorusi. Ponieważ zaś wnioskodawcy twierdzą, żeA. Ż.pełnił funkcję kuriera w Armii Krajowej jako pracownik kolei i na­leżał do tej organizacji, choć do żadnego związku kombatanckiego się, nie wpisał można by rozważyć celowość zwrócenia się do archi­wów AK, czy przypadkiem jakimiś danymi na ten temat nie dysponują. Chodzi o(...) Związek (...)wW.(ul. (...)/l8 m l05)Ośrodek (...)wW.(02-536ul. (...)) i(...) Ośrodek (...)przy Naczelnej Dy­rekcji Archiwów Państwowych wW.(00-950ul. (...)skr.(...)). Konieczne będzie również rozważenie przez Sąd I instancji czy wnuk represjonowanegoP. Ż.może być zaliczony do kręgu osób uprawnionych do występowania z roszczeniem odszkodowawczym, skoro przepis art. 8 ust.1 zd. 2 ustawy lutowej określa ten krąg w sposób ścisły i enumeratywny, a przy tym ojciec tegoż wnioskodawcy, a syn represjonowanegoA. Ż.zmarł w dniu 20.III.1993 r. (k.29), a więc przed wejściem w życie noweli do ustawy lutowej przyznającej represjonowanemu i jego następcom uprawnienie do dochodzenie odszko­dowania. Zwraca też Sąd Apelacyjny uwagę na to, iż skoro w trakcie postę­powania przed Sądem Okręgowym zmarłaJ. Ż. (2), a pełnomocnik przed zamknięciem przewodu sądowego zmodyfikował wniosek domagając się zasądzenia odszkodowania należnegoA. Ż.na rzecz pozostałych czterech wnioskodawców w częściach po 1/4 dla każdego, nie było traf­ne pozostawienie wnioskuJ. Ż. (2)bez rozpoznania, gdyż nie było potrzeby zajmowania stanowiska co do tego wniosku. Na koniec zaś sąd odwoławczy sygnalizuje, że jeśli w wyniku po­nownego rozpoznawania sprawy konieczne okaże się sporządzenie uzasad­nienia wyroku należy mieć na względzie wymogi zart. 424 kpk.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000243_2002_Uz_2002-07-18_001

II AKa 243/02

2002-07-18 02:00:00.0 CEST

2013-03-05 02:01:02.0 CET

2013-08-12 14:27:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 243/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 lipca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer - Brason Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSO del. Helena Kubaty Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2002 sprawy wnioskodawcy J. P. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Kato

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="1" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000243"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 243/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 18 lipca 2002 r.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Summer - Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Jan Dybek (spr.)</xText> <xText>SSO del. Helena Kubaty</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2002</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>J. P.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 11 kwietnia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 457/98</xText> <xText/> <xText>zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, zaś kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> <xText/> <xText>II AKa 243/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>J. P.</xAnon>wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz odszkodowania z tytułu niesłusznego pozbawienia wolności i śmierci jej ojca <xAnon>F. W.</xAnon>w Obozie Pracy w <xAnon>Ś.</xAnon>w dniu 19 marca 1945r.</xText> <xText>Wyżej wymienionym wyrokiem wniosek ten został oddalony.</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika – adwokata J. <xAnon>P.</xAnon> zarzuca:</xText> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mogący mieć wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że ojciec skarżącej nie należał do żadnej organizacji, której celem było odzyskanie niepodległości Państwa Polskiego, wobec braku ustaleń w tym zakresie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>obrazę przepisów postępowania wobec pozbawienia strony możliwości działania.</xText> </xUnit> <xText>Sąd odwoławczy zważył:</xText> <xText>Apelacja nie jest zasadna. Co prawda wnioskodawczyni jest osobą już starszą, ale nie było przeszkód faktycznych do przesłuchania jej jako świadka na rozprawie ani też podstaw prawnych do wyznaczenia jej pełnomocnika – adwokata z urzędu <xBRx/>w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.</xText> <xText>W sprawie wyczerpano wszelkie możliwe do przeprowadzenia dowody. <xBRx/>Z uzyskanych danych dokumentacyjnych oraz z zeznań wnioskodawczyni jednoznacznie wynika, że <xAnon>F. W.</xAnon> <xAnon>urodzony w (...)</xAnon>r., wiosną 1945r. zatrzymany został przez funkcjonariuszy <xAnon> (...)</xAnon> jako obywatel narodowości niemieckiej i na terenach, które do wyzwolenia w styczniu 1945r. należały do Niemiec.</xText> <xText>Był on emerytem górniczym, nie należał do żadnej organizacji politycznej i nie prowadził też takiej działalności, w szczególności zaś na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Nie ma dowodów ani też śladów ich istnienia wskazujących na to, by było inaczej. Powołana w zaskarżonym wyroku ustawa z 23 lutego 1991r. nie może więc znaleźć w sprawie pozytywnego zastosowania.</xText> <xText>Tak więc wyrok ten jako zawierający oczywiście trafne merytoryczne rozstrzygnięcie i nie dotknięty zarzucanymi mu wadami proceduralnymi, należało utrzymać w mocy, o czym orzeczono jak wyżej.</xText> <xText>Zgodnie z treścią art. 13 tejże ustawy Skarb Państwa ponosi koszty postępowania odwoławczego.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Summer-Brason

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 243/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 lipca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer - Brason Sędziowie SSA Jan Dybek (spr.) SSO del. Helena Kubaty Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Wandy Barańskiej po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2002 sprawy wnioskodawcyJ. P. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 kwietnia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 457/98 zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, zaś kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 243/02 UZASADNIENIE J. P.wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz odszkodowania z tytułu niesłusznego pozbawienia wolności i śmierci jej ojcaF. W.w Obozie Pracy wŚ.w dniu 19 marca 1945r. Wyżej wymienionym wyrokiem wniosek ten został oddalony. Apelacja pełnomocnika – adwokata J.P.zarzuca: 1 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mogący mieć wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że ojciec skarżącej nie należał do żadnej organizacji, której celem było odzyskanie niepodległości Państwa Polskiego, wobec braku ustaleń w tym zakresie; 2 obrazę przepisów postępowania wobec pozbawienia strony możliwości działania. Sąd odwoławczy zważył: Apelacja nie jest zasadna. Co prawda wnioskodawczyni jest osobą już starszą, ale nie było przeszkód faktycznych do przesłuchania jej jako świadka na rozprawie ani też podstaw prawnych do wyznaczenia jej pełnomocnika – adwokata z urzęduw postępowaniu pierwszoinstancyjnym. W sprawie wyczerpano wszelkie możliwe do przeprowadzenia dowody.Z uzyskanych danych dokumentacyjnych oraz z zeznań wnioskodawczyni jednoznacznie wynika, żeF. W.urodzony w (...)r., wiosną 1945r. zatrzymany został przez funkcjonariuszy(...)jako obywatel narodowości niemieckiej i na terenach, które do wyzwolenia w styczniu 1945r. należały do Niemiec. Był on emerytem górniczym, nie należał do żadnej organizacji politycznej i nie prowadził też takiej działalności, w szczególności zaś na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Nie ma dowodów ani też śladów ich istnienia wskazujących na to, by było inaczej. Powołana w zaskarżonym wyroku ustawa z 23 lutego 1991r. nie może więc znaleźć w sprawie pozytywnego zastosowania. Tak więc wyrok ten jako zawierający oczywiście trafne merytoryczne rozstrzygnięcie i nie dotknięty zarzucanymi mu wadami proceduralnymi, należało utrzymać w mocy, o czym orzeczono jak wyżej. Zgodnie z treścią art. 13 tejże ustawy Skarb Państwa ponosi koszty postępowania odwoławczego.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000211_2002_Uz_2002-07-18_001

II AKa 211/02

2002-07-18 02:00:00.0 CEST

2013-03-07 02:01:01.0 CET

2013-12-04 17:46:24.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 211/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 lipca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Wiesława Gawrońska Sędziowie SSA Elżbieta Mieszczańska (spr.) SSA Marek Michniewski Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2002r. sprawy wnioskodawcy W. Z. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częs

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="3" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000211" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 211/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 18 lipca 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Wiesława Gawrońska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Elżbieta Mieszczańska (spr.)</xText> <xText>SSA Marek Michniewski</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Sylwia Radzikowska</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2002r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>W. Z.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 21 marca 2002r. sygn. akt II Ko 154/01</xText> <xText/> <xText>uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania</xText> <xText/> <xText>II AKa 211/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 marca 2002 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie uwzględniając częściowo wniosek o zadośćuczynienie złożony przez <xAnon>W. Z.</xAnon>, na mocy art. 8 ust. 2a i 2bustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego – zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kwotę 7 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku i orzekł stosownie do art. 13 wyżej cytowanej ustawy, iż koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył prokurator. Apelacja zarzuciła wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na niesłusznym uznaniu, że internowanie <xAnon>W. Z.</xAnon> w lipcu 1944 w <xAnon>W.</xAnon> przez władze bezpieczeństwa b. ZSRR, było związane z okolicznościami opisanymi w ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, podczas gdy zasadność tego stwierdzenia nie znajduje oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym.</xText> <xText>W konkluzji apelacji Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie wniosku o odszkodowanie, złożonego przez <xAnon>W. Z.</xAnon>.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje: </xBx></xText> <xText>Apelacja Prokuratora nie jest pozbawiona słuszności, w szczególności podzielić należy pogląd w niej wyrażony, że zasądzenie odszkodowania w oparciu o <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawę z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działanie na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink>, uwarunkowane jest koniecznością udowodnienia związku przyczynowego zachodzącego pomiędzy wykazywaną szkodą lub krzywdą a spotkanymi represjami ze strony organów sądowych i pozasądowych, o których mowa w wyżej cytowanej ustawie, a także związku pomiędzy tymi represjami a działalnością osoby pokrzywdzonej na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Obowiązkiem zatem Sądu orzekającego jest ustalenie zarówno faktu represji jak i faktu, iż represje te były stosowane wyłącznie z powodu działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.</xText> <xText>Tymczasem jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd Okręgowy uznał, że działalność niepodległościowa wnioskodawcy w okresie od grudnia 1943 roku do 20 lipca 1944 roku polegała na walce w szeregach Armii Krajowej i w opinii Sądu ta właśnie działalność była powodem jego internowania, a następnie po odmowie wstąpienia do Armii Berlinga przewiezieniem do <xAnon>K.</xAnon>i skierowania do pracy przymusowej w lasach <xAnon>M.</xAnon>. Z takim stanowiskiem Sądu Okręgowego nie sposób się zgodzić. Jest ono niezwykle daleko posuniętym uproszczeniem oceny faktów historycznych.</xText> <xText>Nie negując słuszności ustalenia, że wnioskodawca w okresie od grudnia 1943 roku do 20 lipca 1944 roku (data rozbrojenia Armii Krajowej) był żołnierzem Armii Krajowej walczącym również o wyzwolenie <xAnon>W.</xAnon>, trzeba rozważyć kwestię przeciwko komu walka ta była skierowana. Z niekwestionowanych faktów historycznych wynika, że była to walka o wyzwolenie <xAnon>W.</xAnon>spod okupacji hitlerowskiej, a zatem w tej walce Armia Czerwona była sojusznikiem Armii Krajowej. Rozbrojenie w tej sytuacji żołnierzy Armii Krajowej, uczestniczących w walkach o wyzwolenie <xAnon>W.</xAnon>i ich internowanie w obozie w <xAnon>M.</xAnon>, jak i późniejsze wcielenie ich w szeregi Armii Czerwonej było następstwem przede wszystkim zerwania rozmów w sprawie utworzenia odrębnej dywizji Armii Krajowej i późniejszej odmowy przez żołnierzy AK wstąpienia do Armii Berlinga, a nie stosowaniem represji wobec tych żołnierzy za ich działalność niepodległościową, skierowaną wówczas przede wszystkim przeciw niemieckiemu okupantowi. Nie można bowiem tracić z pola widzenia faktu, że w lipcu 1944 roku nadal trwała wojna, nadal zniszczona część terytorium Polski pozostawała pod okupacją niemiecką. Stąd wcielanie młodszych ludzi, mających już pewne doświadczenie wojskowe do Armii Czerwonej, wobec niemożliwości politycznej utworzenia odrębnej dywizji Armii Krajowej i ich odmowy wstąpienia do Armii Berlinga, trudno oceniać w kategoriach represji za ich poprzednią działalność niepodległościową, zwłaszcza jeśli zważy się, że w tamtym okresie Armia Czerwona była sojusznikiem -aliantem państw prowadzących wojnę z hitlerowskimi Niemcami. Rozważenia jedynie wymaga, czego nie poczynił Sąd Okręgowy, czy odmowa złożenia przysięgi wojskowej obowiązującej w Armii Czerwonej było działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i czy późniejsze rozbrojenie żołnierzy 361 zapasowej dywizji strzeleckiej Armii Czerwonej, do którego między innymi został wcielony wnioskodawca, następne przeformowanie ich w bataliony robocze Armii Czerwonej i skierowanie do prac leśnych było represją za taką odmowę, a nie zwykłym działaniem odstąpienia od posłania do walk frontowych żołnierzy, którzy odmówili złożenia przysięgi wojskowej. W tym aspekcie zatem winien Sąd Okręgowy rozważyć treść pojęcia ustawowego jakim jest działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w realiach lat 40 - tych i dokonać oceny czy odmowa złożenia przysięgi wojskowej obowiązującej w wojsku, wówczas sojuszniczym i prowadzącym walkę z tym samym wrogiem – hitlerowskimi Niemcami, może uchodzić za akt niepodległościowy,</xText> <xText>Stąd nie negując ciężkich przeżyć związanych z powyższymi zdarzeniami a będących udziałem wnioskodawcy, musi Sąd w sposób skrupulatny dokonać ich oceny i historycznej treści.</xText> <xText>Na marginesie należy zauważyć, iż rację ma Prokurator wskazując, że wnioskodawca, który obecnie prezentuje stanowisko, iż był wcielony do Armii Czerwonej wbrew własnej woli, z tytułu służby w armii sojuszniczej korzystał z uprawnień kombatanckich. Wprawdzie fakt ten nie ma zasadniczego znaczenia w sprawie, jednakże musi rzutować na ocenę wniosku <xAnon>W. Z.</xAnon> w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia jako rekompensaty<xBRx/>za służbę wojskową, do której został przymuszony.</xText> <xText><xIx> Z </xIx>powyższych względów stosownie do <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 pkt. 1;art. 437 pkt. 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 pkt 1 i 2 kpk</xLexLink> oraz <xLexLink xArt="art. 438;art. 438 pkt. 1;art. 438 pkt. 3" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 438 pkt 1 i 3 kpk</xLexLink> zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu w<xBRx/>Częstochowie do ponownego rozpatrzenia.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Wiesława Gawrońska

Renata Kopiec

Sylwia Radzikowska

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 211/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 18 lipca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Wiesława Gawrońska Sędziowie SSA Elżbieta Mieszczańska (spr.) SSA Marek Michniewski Protokolant Sylwia Radzikowska przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Janusza Konstantego po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2002r. sprawy wnioskodawcyW. Z. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 21 marca 2002r. sygn. akt II Ko 154/01 uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania II AKa 211/02 UZASADNIENIE Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 marca 2002 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie uwzględniając częściowo wniosek o zadośćuczynienie złożony przezW. Z., na mocy art. 8 ust. 2a i 2bustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego – zasądził od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy kwotę 7 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku i orzekł stosownie do art. 13 wyżej cytowanej ustawy, iż koszty postępowania ponosi Skarb Państwa. Powyższy wyrok zaskarżył prokurator. Apelacja zarzuciła wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na niesłusznym uznaniu, że internowanieW. Z.w lipcu 1944 wW.przez władze bezpieczeństwa b. ZSRR, było związane z okolicznościami opisanymi w ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, podczas gdy zasadność tego stwierdzenia nie znajduje oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. W konkluzji apelacji Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie wniosku o odszkodowanie, złożonego przezW. Z.. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja Prokuratora nie jest pozbawiona słuszności, w szczególności podzielić należy pogląd w niej wyrażony, że zasądzenie odszkodowania w oparciu oustawę z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działanie na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, uwarunkowane jest koniecznością udowodnienia związku przyczynowego zachodzącego pomiędzy wykazywaną szkodą lub krzywdą a spotkanymi represjami ze strony organów sądowych i pozasądowych, o których mowa w wyżej cytowanej ustawie, a także związku pomiędzy tymi represjami a działalnością osoby pokrzywdzonej na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Obowiązkiem zatem Sądu orzekającego jest ustalenie zarówno faktu represji jak i faktu, iż represje te były stosowane wyłącznie z powodu działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Tymczasem jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd Okręgowy uznał, że działalność niepodległościowa wnioskodawcy w okresie od grudnia 1943 roku do 20 lipca 1944 roku polegała na walce w szeregach Armii Krajowej i w opinii Sądu ta właśnie działalność była powodem jego internowania, a następnie po odmowie wstąpienia do Armii Berlinga przewiezieniem doK.i skierowania do pracy przymusowej w lasachM.. Z takim stanowiskiem Sądu Okręgowego nie sposób się zgodzić. Jest ono niezwykle daleko posuniętym uproszczeniem oceny faktów historycznych. Nie negując słuszności ustalenia, że wnioskodawca w okresie od grudnia 1943 roku do 20 lipca 1944 roku (data rozbrojenia Armii Krajowej) był żołnierzem Armii Krajowej walczącym również o wyzwolenieW., trzeba rozważyć kwestię przeciwko komu walka ta była skierowana. Z niekwestionowanych faktów historycznych wynika, że była to walka o wyzwolenieW.spod okupacji hitlerowskiej, a zatem w tej walce Armia Czerwona była sojusznikiem Armii Krajowej. Rozbrojenie w tej sytuacji żołnierzy Armii Krajowej, uczestniczących w walkach o wyzwolenieW.i ich internowanie w obozie wM., jak i późniejsze wcielenie ich w szeregi Armii Czerwonej było następstwem przede wszystkim zerwania rozmów w sprawie utworzenia odrębnej dywizji Armii Krajowej i późniejszej odmowy przez żołnierzy AK wstąpienia do Armii Berlinga, a nie stosowaniem represji wobec tych żołnierzy za ich działalność niepodległościową, skierowaną wówczas przede wszystkim przeciw niemieckiemu okupantowi. Nie można bowiem tracić z pola widzenia faktu, że w lipcu 1944 roku nadal trwała wojna, nadal zniszczona część terytorium Polski pozostawała pod okupacją niemiecką. Stąd wcielanie młodszych ludzi, mających już pewne doświadczenie wojskowe do Armii Czerwonej, wobec niemożliwości politycznej utworzenia odrębnej dywizji Armii Krajowej i ich odmowy wstąpienia do Armii Berlinga, trudno oceniać w kategoriach represji za ich poprzednią działalność niepodległościową, zwłaszcza jeśli zważy się, że w tamtym okresie Armia Czerwona była sojusznikiem -aliantem państw prowadzących wojnę z hitlerowskimi Niemcami. Rozważenia jedynie wymaga, czego nie poczynił Sąd Okręgowy, czy odmowa złożenia przysięgi wojskowej obowiązującej w Armii Czerwonej było działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i czy późniejsze rozbrojenie żołnierzy 361 zapasowej dywizji strzeleckiej Armii Czerwonej, do którego między innymi został wcielony wnioskodawca, następne przeformowanie ich w bataliony robocze Armii Czerwonej i skierowanie do prac leśnych było represją za taką odmowę, a nie zwykłym działaniem odstąpienia od posłania do walk frontowych żołnierzy, którzy odmówili złożenia przysięgi wojskowej. W tym aspekcie zatem winien Sąd Okręgowy rozważyć treść pojęcia ustawowego jakim jest działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w realiach lat 40 - tych i dokonać oceny czy odmowa złożenia przysięgi wojskowej obowiązującej w wojsku, wówczas sojuszniczym i prowadzącym walkę z tym samym wrogiem – hitlerowskimi Niemcami, może uchodzić za akt niepodległościowy, Stąd nie negując ciężkich przeżyć związanych z powyższymi zdarzeniami a będących udziałem wnioskodawcy, musi Sąd w sposób skrupulatny dokonać ich oceny i historycznej treści. Na marginesie należy zauważyć, iż rację ma Prokurator wskazując, że wnioskodawca, który obecnie prezentuje stanowisko, iż był wcielony do Armii Czerwonej wbrew własnej woli, z tytułu służby w armii sojuszniczej korzystał z uprawnień kombatanckich. Wprawdzie fakt ten nie ma zasadniczego znaczenia w sprawie, jednakże musi rzutować na ocenę wnioskuW. Z.w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia jako rekompensatyza służbę wojskową, do której został przymuszony. Zpowyższych względów stosownie doart. 437 pkt 1 i 2 kpkorazart. 438 pkt 1 i 3 kpkzaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu wCzęstochowie do ponownego rozpatrzenia.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKz_000659_2002_Uz_2013-09-16_001

II AKz 659/02

2002-07-24 02:00:00.0 CEST

2013-09-19 03:01:02.0 CEST

2014-06-10 08:46:40.0 CEST

15150000

1006

REASON

II AKz 659/02 POSTANOWIENIE Dnia 24 lipca 2002 r. Sąd Apelacyjny w Kagowicach w II Wydziale Karnym w składzie Przewodniczący-Sędzia: SABożena Brewczyńska Sędziowie SA Jan Dybek SO del. Helena Kabaty (spr.) Protokolant: Sylwia Radzikcwska przy udziale Prokuratora Prok.Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w sprawie przeciwko T. Ś. oskarżonemu o przestępstwo z art.31 o §1 i 2 kk , 286 §1 kk w zw.z art. 11 §2 kk i 12 kk i inne zażalenia wniesionego przez oskarżonego na postanowienie Sądu Okręgoweg

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2002" xEditor="mgierszner" xToPage="1" xPublisher="rkopiec" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolNmbr="000659" xVolType="15/150000/0001006/AKz"> <xName>Uzasadnienie</xName> <xBlock><xText/><xText>II AKz 659/02</xText><xText/> POSTANOWIENIE <xText xALIGNx="right">Dnia 24 lipca 2002 r.</xText><xText>Sąd Apelacyjny w Kagowicach w II Wydziale Karnym w składzie</xText><xText>Przewodniczący-Sędzia: SABożena Brewczyńska</xText> Sędziowie SA Jan Dybek <xText>SO del. Helena Kabaty (spr.)</xText><xText/><xText>Protokolant: Sylwia Radzikcwska</xText><xText>przy udziale Prokuratora Prok.Apel. Stefana Jarskiego</xText><xText>po rozpoznaniu w sprawie przeciwko <xAnon>T. Ś.</xAnon></xText><xText>oskarżonemu o przestępstwo z <xLexLink xArt="art. 31" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">art.31</xLexLink> o <xLexLink xArt="§ 1;§ 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§1 i 2 kk</xLexLink>,<xLexLink xArt="art. 286;art. 286 § 1" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">286 §1 kk</xLexLink> w zw.z art.</xText><xText>11 <xLexLink xArt="§ 2" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">§2 kk</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970880553" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553">12 kk</xLexLink> i inne zażalenia wniesionego przez oskarżonego na postanowienie</xText><xText>Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 24 czerwca 2oo2 r.</xText><xText>w przedmiocie nie uwzględnienia wniosku o uchylenie aresztu na podstawie <xLexLink xArt="art. 437;art. 437 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 437 § 1 kpk</xLexLink></xText><xText/><xText>postanawia:</xText><xText/><xText>utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.</xText><xText/><xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"><xName>UZASADNIENIE</xName><xText>Postanowieniem z dnia 24.06.2002 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach nie .uwzględnił wniosku osk-ego <xAnon>T. Ś.</xAnon> o uchylenie aresztu, motywowanego stanem zdrowia, powołując się na aktualne w tym przedmiocie świadectwo lekarskie, z którego wynika, iż może on przebywać w warunkach więziennych, a nadto aktualność przesłanki z <xLexLink xArt="art. 258;art. 258 § 1;art. 258 § 1 pkt. 1;art. 258 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art.258 §1 pkt 1 i § 2 kpk</xLexLink>.</xText><xText>Zaskarżył je oskarżony podnosząc, że świadectwo lekarskie nie jest zgodne z faktycznym stanem jego zdrowia, bo nie wystawił go specjalis­ta, lecz zwykły lekarz, a jego winien przebadać kardiolog, neurolog, diabetolog i dermatolog, więc wniósł o takie przebadanie.</xText><xText>Sąd Apelacyjny zważył co następuje :</xText><xText>Zażalenie oskarżonego nie jest zasadne. Zaraz na wstępie trzeba zauwa­żyć, iż uchylenie aresztu w oparciu o zły stan zdrowia jest możliwe tylko wtedy, gdy pozbawienie wolności spowodowałoby dla jego zdrowia czy życia <xUx>poważne nie bezpieczeństwo</xUx>, co oznacza sytuację, w której scho­rzenia aresztowanego są tego rodzaju, że z uwagi na brak środków do odpowiedniej interwencji medycznej w warunkach więziennych, czy znaczne­go utrudnienia w aplikowaniu zaleconego sposobu leczenia ,osiągnięcie efektów leczniczych, zapewniających uniknięcie tego niebezpieczeństwa nie byłoby możliwe (por. post.SN z dnia 21.11. I995r. Wz 35/95-OSNKW l995r. z.7-8 p.52).</xText><xText>Mechanizm działania podejrzanych sprowadzał się, do tworzenia fikcyjnej dokumentacji, na podstawie której wyłudzano kredyty lub zawierano umowy leasingowe. Aktualnie nie jest jeszcze do końca znany krąg podmiotów uczestniczących w przestępczych działaniach, a zatem realną jest też nadal obawa matactwa w sprawie.</xText><xText>Po stronie podejrzanych nie zachodzą przesłanki z <xLexLink xArt="art. 259;art. 259 § 1" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 259 § 1 kpk</xLexLink>, które skutkowałyby koniecznością uchylenia wobec nich izolacyjnych środków zapo­biegawczych.</xText><xText>Skoro więc postępowanie przygotowawcze wymaga przeprowadzenia czynności wskazanych w zaskarżonym postanowieniu, to dla zabezpieczenia ich prawidłowego wykonania - należało orzec jak na wstępie.</xText></xUnit></xBlock> </xPart>

Renata Kopiec

Magdalena Gierszner

II AKz 659/02POSTANOWIENIEDnia 24 lipca 2002 r.Sąd Apelacyjny w Kagowicach w II Wydziale Karnym w składziePrzewodniczący-Sędzia: SABożena BrewczyńskaSędziowie SA Jan DybekSO del. Helena Kabaty (spr.)Protokolant: Sylwia Radzikcwskaprzy udziale Prokuratora Prok.Apel. Stefana Jarskiegopo rozpoznaniu w sprawie przeciwkoT. Ś.oskarżonemu o przestępstwo zart.31o§1 i 2 kk,286 §1 kkw zw.z art.11§2 kki12 kki inne zażalenia wniesionego przez oskarżonego na postanowienieSądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 24 czerwca 2oo2 r.w przedmiocie nie uwzględnienia wniosku o uchylenie aresztu na podstawieart. 437 § 1 kpkpostanawia:utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.UZASADNIENIEPostanowieniem z dnia 24.06.2002 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach nie .uwzględnił wniosku osk-egoT. Ś.o uchylenie aresztu, motywowanego stanem zdrowia, powołując się na aktualne w tym przedmiocie świadectwo lekarskie, z którego wynika, iż może on przebywać w warunkach więziennych, a nadto aktualność przesłanki zart.258 §1 pkt 1 i § 2 kpk.Zaskarżył je oskarżony podnosząc, że świadectwo lekarskie nie jest zgodne z faktycznym stanem jego zdrowia, bo nie wystawił go specjalis­ta, lecz zwykły lekarz, a jego winien przebadać kardiolog, neurolog, diabetolog i dermatolog, więc wniósł o takie przebadanie.Sąd Apelacyjny zważył co następuje :Zażalenie oskarżonego nie jest zasadne. Zaraz na wstępie trzeba zauwa­żyć, iż uchylenie aresztu w oparciu o zły stan zdrowia jest możliwe tylko wtedy, gdy pozbawienie wolności spowodowałoby dla jego zdrowia czy życiapoważne nie bezpieczeństwo, co oznacza sytuację, w której scho­rzenia aresztowanego są tego rodzaju, że z uwagi na brak środków do odpowiedniej interwencji medycznej w warunkach więziennych, czy znaczne­go utrudnienia w aplikowaniu zaleconego sposobu leczenia ,osiągnięcie efektów leczniczych, zapewniających uniknięcie tego niebezpieczeństwa nie byłoby możliwe (por. post.SN z dnia 21.11. I995r. Wz 35/95-OSNKW l995r. z.7-8 p.52).Mechanizm działania podejrzanych sprowadzał się, do tworzenia fikcyjnej dokumentacji, na podstawie której wyłudzano kredyty lub zawierano umowy leasingowe. Aktualnie nie jest jeszcze do końca znany krąg podmiotów uczestniczących w przestępczych działaniach, a zatem realną jest też nadal obawa matactwa w sprawie.Po stronie podejrzanych nie zachodzą przesłanki zart. 259 § 1 kpk, które skutkowałyby koniecznością uchylenia wobec nich izolacyjnych środków zapo­biegawczych.Skoro więc postępowanie przygotowawcze wymaga przeprowadzenia czynności wskazanych w zaskarżonym postanowieniu, to dla zabezpieczenia ich prawidłowego wykonania - należało orzec jak na wstępie.

15/150000/0001006/AKz

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000250_2002_Uz_2002-08-08_001

II AKa 250/02

2002-08-08 02:00:00.0 CEST

2013-03-07 02:01:01.0 CET

2013-12-04 17:40:34.0 CET

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 250/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 sierpnia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer – Brason Sędziowie SSA Marek Michniewski (spr.) SSO del. Wojciech Wdowiak Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2002 sprawy wnioskodawcy J. W. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu O

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="2" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000250"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 250/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 8 sierpnia 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Summer – Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Marek Michniewski (spr.)</xText> <xText>SSO del. Wojciech Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Krzysztof Wdowiak</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2002</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>J. W.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 14 marca 2002r. sygn. akt II Ko 158/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 250/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Wnioskiem z dnia 26 lipca 1999 r. <xAnon>J. W.</xAnon> - bez sprecyzowania kwoty -wystąpiła o zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania w trybie ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991 r., a to w związku z tym, iż jej ojciec <xAnon>J. S.</xAnon> w marcu 1945 r. został aresztowany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a następnie skazany w dniu 14-15 sierpnia 1945 r. z mocy wyroku Sądu Wojennego NKWD woj. <xAnon> (...)</xAnon>, na karę 10 lat więzienia, którą odbywał do dnia 10 października 1951 r., z tym, że z zesłania został zwolniony w dniu 4 października 1956 r.</xText> <xText>Zdaniem wnioskodawczym jej ojciec został aresztowany i skazany dlatego, że jako obywatel polski – walcząc w oddziałach partyzanckich - nie chciał walczyć w wojsku sowieckim (k. 1 - 2).</xText> <xText>Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 14 marca 2002 r. wniosek <xAnon>J. W.</xAnon> oraz <xAnon>E. O.</xAnon> (k 56) został oddalony, przy czym kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.</xText> <xText>Powyższy wyrok został zaskarżony przez pełnomocnika wnioskodawczym <xAnon>J. W.</xAnon>.</xText> <xText>Apelacja zaskarża wyrok zarzucając:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>obrazę przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. wraz z późniejszymi zmianami poprzez przyjęcie, jakoby w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki w nim przewidziane i w konsekwencji nieuzasadnione oddalenie wniosku i wnosi o:</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku bądź też jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje</xBx>:</xText> <xText>Apelacja pełnomocnika nie jest zasadna. Lektura akt sprawy wskazuje, iż Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i nie dopuścił się obrazy prawa materialnego oddalając wniosek o odszkodowanie.</xText> <xText>Jest poza sporem, że ojciec wnioskodawczym (k. 3) <xAnon>J. S.</xAnon>zamieszkały we wsi <xAnon>Ł.</xAnon>dawny obwód <xAnon>(...)</xAnon>został w dniu 7 marca 1945 r. aresztowany przez NKWD i skazany w dniach 14-15 sierpnia 1945 r. przez Trybunał Wojskowy Wojsk NKWD na karę 10 lat przebywania w poprawczych obozach-pracy z pozbawieniem praw publicznych na 5 lat za to, że będąc skierowanym do pełnienia służby wojskowej w 28 zapasowym pułku piechoty <xAnon>(...)</xAnon>, w nocy z 6 na 7 marca w składzie uzbrojonej grupy przekroczył granicę państwową ZSRR w celu przyłączenia się do bandyckich formacji i prowadzenia walki z władzą radziecką oraz stawiał zbrojny opór radzieckim żołnierzom straży granicznej.</xText> <xText>Po odbyciu kary <xAnon>J. S.</xAnon> został zwolniony w dniu 20 kwietnia 1956 r. ( k. 45).</xText> <xText>Z informacji zawartej na karcie 61 wynika, iż <xAnon>(...)</xAnon>został sformowany w dniu 3 września 1944 r., jednak w dokumentacji wytworzonej przez ten pułk nazwiska <xAnon>J. S.</xAnon>nie odnaleziono. Konfrontując zapis na k. 45 oraz k. 61 wnioskować należy, iż <xAnon>J. S.</xAnon>będąc powołany do odbycia służby wojskowej w 28 pułku nie zgłosił się na wezwanie i z tego też powodu w składzie osobowym oddziału nie został odnotowany.</xText> <xText>Z dokumentu zawartego na k. 45 też wynika, iż aresztowanie <xAnon>J. S.</xAnon> nastąpiło w chwili przekraczania granicy państwowej ZSRR</xText> <xText>Jeżeli chodzi o twierdzenie wnioskodawczym, iż z opowiadań ojca wie, że był żołnierzem Armii Krajowej i mówił, że kazali mu iść do wojska sowieckiego, a on chciał walczyć w Wojsku Polskim, zauważyć należy, iż rozkazem Komendanta Głównego Armii Krajowej gen. <xAnon>L. O.</xAnon>z dnia 19 stycznia 1945 r. organizacja ta została rozwiązana. Zatem z przyczyn formalnych w dniu aresztowania przez NKWD (7 marca 1945 r.) <xAnon>J. S.</xAnon>nie mógł być żołnierzem Armii Krajowej. Zresztą nie został on skazany przez Trybunał Wojskowy NKWD za przynależność do Armii Krajowej, a głównym powodem było ujęcie <xAnon>J. S.</xAnon>podczas przekraczania granicy w stronę ówczesnego ZSRR. Kolejnym też powodem represji było przyjęcie, iż potraktowano <xAnon>J. S.</xAnon>jako dezertera, który uchylał się od podjęcia służby wojskowej w polskim<xAnon>(...)</xAnon>.</xText> <xText>Trafnie zatem stwierdził Sąd Okręgowy, iż represjonowanie <xAnon>J. S.</xAnon> nie było związane z prowadzeniem działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, stąd brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania w trybie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zmianami).</xText> <xText>Twierdzenie pełnomocnika zawarte w motywach apelacji, iż uchylanie się od pełnienia służby wojskowej w powstałym na terenach byłego Związku Radzieckiego<xAnon>(...)</xAnon>w chwili kiedy trwała jeszcze II wojna światowa, uznać należy za podjęte przez niego działanie na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, nie jest zasadne.</xText> <xText>Otóż w <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910170075" xTitle="Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 17, poz. 75">ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego</xLexLink> (Dz. U. Nr 42, poz. 371 - tekst jednolity) w <xLexLink xArt="art. 1;art. 1 ust. 2" xIsapId="WDU19910170075" xTitle="Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 17, poz. 75">art. 1 ust. 2</xLexLink> w <xLexLink xArt="art. 1 pkt. 1;art. 1 pkt. 4" xIsapId="WDU19910170075" xTitle="Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 17, poz. 75">punkcie 1 i 4</xLexLink> jest zawarte stwierdzenie, iż za działalność kombatancką uznaje się pełnienie służby wojskowej w Wojsku Polskim ... podczas działań wojennych prowadzonych na wszystkich frontach przez Państwo Polskie, a także pełnienie służby wojskowej w armiach sojuszniczych z wyjątkiem formacji NKWD oraz innych specjalnych, które prowadziły działalność przeciwko ludności polskiej.</xText> <xText>Zatem nie można skutecznie powoływać się, iż odmowa służby wojskowej w jakiejkolwiek formacji Wojska Polskiego, a nawet w szeregach Armii Czerwonej może być związana z działalnością o niepodległy byt Państwa Polskiego.</xText> <xText>Przeciwny wniosek prowadziłby do absurdu, bowiem powodowałby, iż z jednej strony w trybie ustawy o kombatantach były żołnierz korzystałby z dodatkowych uprawnień, a z drugiej strony odmowa podjęcia służby wojskowej, względnie dezercja i związane z nią represje byłyby traktowane jako działalność niepodległościowa.</xText> <xText>Doszłoby zatem do takich wypadków, iż były żołnierz - kombatant korzystałby z obu uprawnień, które w założeniach są ze sobą sprzeczne.</xText> <xText>Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Summer – Brason

Renata Kopiec

Krzysztof Wdowiak

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 250/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 sierpnia 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Summer – Brason Sędziowie SSA Marek Michniewski (spr.) SSO del. Wojciech Wdowiak Protokolant Krzysztof Wdowiak przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2002 sprawy wnioskodawcyJ. W. - o odszkodowanie z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 14 marca 2002r. sygn. akt II Ko 158/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa. II AKa 250/02 UZASADNIENIE Wnioskiem z dnia 26 lipca 1999 r.J. W.- bez sprecyzowania kwoty -wystąpiła o zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania w trybie ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991 r., a to w związku z tym, iż jej ojciecJ. S.w marcu 1945 r. został aresztowany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a następnie skazany w dniu 14-15 sierpnia 1945 r. z mocy wyroku Sądu Wojennego NKWD woj.(...), na karę 10 lat więzienia, którą odbywał do dnia 10 października 1951 r., z tym, że z zesłania został zwolniony w dniu 4 października 1956 r. Zdaniem wnioskodawczym jej ojciec został aresztowany i skazany dlatego, że jako obywatel polski – walcząc w oddziałach partyzanckich - nie chciał walczyć w wojsku sowieckim (k. 1 - 2). Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 14 marca 2002 r. wniosekJ. W.orazE. O.(k 56) został oddalony, przy czym kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa. Powyższy wyrok został zaskarżony przez pełnomocnika wnioskodawczymJ. W.. Apelacja zaskarża wyrok zarzucając: - obrazę przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. wraz z późniejszymi zmianami poprzez przyjęcie, jakoby w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki w nim przewidziane i w konsekwencji nieuzasadnione oddalenie wniosku i wnosi o: zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie wniosku bądź też jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja pełnomocnika nie jest zasadna. Lektura akt sprawy wskazuje, iż Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i nie dopuścił się obrazy prawa materialnego oddalając wniosek o odszkodowanie. Jest poza sporem, że ojciec wnioskodawczym (k. 3)J. S.zamieszkały we wsiŁ.dawny obwód(...)został w dniu 7 marca 1945 r. aresztowany przez NKWD i skazany w dniach 14-15 sierpnia 1945 r. przez Trybunał Wojskowy Wojsk NKWD na karę 10 lat przebywania w poprawczych obozach-pracy z pozbawieniem praw publicznych na 5 lat za to, że będąc skierowanym do pełnienia służby wojskowej w 28 zapasowym pułku piechoty(...), w nocy z 6 na 7 marca w składzie uzbrojonej grupy przekroczył granicę państwową ZSRR w celu przyłączenia się do bandyckich formacji i prowadzenia walki z władzą radziecką oraz stawiał zbrojny opór radzieckim żołnierzom straży granicznej. Po odbyciu karyJ. S.został zwolniony w dniu 20 kwietnia 1956 r. ( k. 45). Z informacji zawartej na karcie 61 wynika, iż(...)został sformowany w dniu 3 września 1944 r., jednak w dokumentacji wytworzonej przez ten pułk nazwiskaJ. S.nie odnaleziono. Konfrontując zapis na k. 45 oraz k. 61 wnioskować należy, iżJ. S.będąc powołany do odbycia służby wojskowej w 28 pułku nie zgłosił się na wezwanie i z tego też powodu w składzie osobowym oddziału nie został odnotowany. Z dokumentu zawartego na k. 45 też wynika, iż aresztowanieJ. S.nastąpiło w chwili przekraczania granicy państwowej ZSRR Jeżeli chodzi o twierdzenie wnioskodawczym, iż z opowiadań ojca wie, że był żołnierzem Armii Krajowej i mówił, że kazali mu iść do wojska sowieckiego, a on chciał walczyć w Wojsku Polskim, zauważyć należy, iż rozkazem Komendanta Głównego Armii Krajowej gen.L. O.z dnia 19 stycznia 1945 r. organizacja ta została rozwiązana. Zatem z przyczyn formalnych w dniu aresztowania przez NKWD (7 marca 1945 r.)J. S.nie mógł być żołnierzem Armii Krajowej. Zresztą nie został on skazany przez Trybunał Wojskowy NKWD za przynależność do Armii Krajowej, a głównym powodem było ujęcieJ. S.podczas przekraczania granicy w stronę ówczesnego ZSRR. Kolejnym też powodem represji było przyjęcie, iż potraktowanoJ. S.jako dezertera, który uchylał się od podjęcia służby wojskowej w polskim(...). Trafnie zatem stwierdził Sąd Okręgowy, iż represjonowanieJ. S.nie było związane z prowadzeniem działalności na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, stąd brak jest podstaw do zasądzenia odszkodowania w trybie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zmianami). Twierdzenie pełnomocnika zawarte w motywach apelacji, iż uchylanie się od pełnienia służby wojskowej w powstałym na terenach byłego Związku Radzieckiego(...)w chwili kiedy trwała jeszcze II wojna światowa, uznać należy za podjęte przez niego działanie na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, nie jest zasadne. Otóż wustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego(Dz. U. Nr 42, poz. 371 - tekst jednolity) wart. 1 ust. 2wpunkcie 1 i 4jest zawarte stwierdzenie, iż za działalność kombatancką uznaje się pełnienie służby wojskowej w Wojsku Polskim ... podczas działań wojennych prowadzonych na wszystkich frontach przez Państwo Polskie, a także pełnienie służby wojskowej w armiach sojuszniczych z wyjątkiem formacji NKWD oraz innych specjalnych, które prowadziły działalność przeciwko ludności polskiej. Zatem nie można skutecznie powoływać się, iż odmowa służby wojskowej w jakiejkolwiek formacji Wojska Polskiego, a nawet w szeregach Armii Czerwonej może być związana z działalnością o niepodległy byt Państwa Polskiego. Przeciwny wniosek prowadziłby do absurdu, bowiem powodowałby, iż z jednej strony w trybie ustawy o kombatantach były żołnierz korzystałby z dodatkowych uprawnień, a z drugiej strony odmowa podjęcia służby wojskowej, względnie dezercja i związane z nią represje byłyby traktowane jako działalność niepodległościowa. Doszłoby zatem do takich wypadków, iż były żołnierz - kombatant korzystałby z obu uprawnień, które w założeniach są ze sobą sprzeczne. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000261_2002_Uz_2002-10-03_001

II AKa 261/02

2002-10-03 02:00:00.0 CEST

2013-03-07 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt : II AKa 261/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 października 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SA Grażyna Chart (spr.) SO del. Marek Charuza Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 3 października 2002 sprawy z wniosku A. R. z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dni

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xFlag="published" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xEditor="mgierszner" xToPage="2" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolNmbr="000261" xVolType="15/150000/0001006/AKa"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt : II AKa 261/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 3 października 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Bożena Brewczyńska</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Grażyna Chart (spr.)</xText> <xText>SO del. Marek Charuza</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 3 października 2002</xText> <xText>sprawy z wniosku <xAnon>A. R.</xAnon></xText> <xText>z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 11 kwietnia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 91/99</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">3</xName> <xText>zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. <xAnon>G. D.</xAnon> Kancelaria Adwokacka w <xAnon>K.</xAnon> kwotę 100 (sto) zł tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy <xAnon>A. R.</xAnon> z urzędu.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 261/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xBold="true" xType="part"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText><xAnon>A. R.</xAnon> wystąpił z wnioskiem o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kwoty łącznej 43.480,00 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne internowanie, trwające od 13.12.1981 do 11.12.1982 roku, a więc 364 dni.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2002 roku Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek uznając, iż decyzja o internowaniu w stanie wojennym nie była orzeczeniem organów wymiaru sprawiedliwości w rozumieniu <xLexLink xArt="art. 552" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 kpk</xLexLink> ani też nie podlega przepisom <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">ustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. z 1991 r., Nr 34, poz. 149 z późniejszymi zmianami).</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył apelacją pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając:</xText> <xEnum> <xBullet>-</xBullet> <xEnumElem> <xText>błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia;</xText> </xEnumElem> <xEnumElem> <xText>obrazę prawa materialnego poprzez odmowę zastosowania <xLexLink xArt="art. 552;art. 552 § 4" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 552 § 4 kpk</xLexLink></xText> </xEnumElem> </xEnum> <xText>Podnosząc te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, iż wnioskodawcy <xAnon>A. R.</xAnon> należy się odszkodowanie za faktyczne pozbawienie wolności w okresie od 13 grudnia 1981 roku do dnia 11 grudnia 1982 roku.</xText> <xText/> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:</xBx></xText> <xText/> <xText>Apelacja na uwzględnienie nie zasługuje.</xText> <xText>W aktualnym stanie prawnym nie ulega wątpliwości, iż decyzja o internowaniu w stanie wojennym, jak słusznie uznał Sąd I instancji nie była<xBRx/>orzeczeniem organów wymiaru sprawiedliwości w rozumieniu art. 552 kpk<xBRx/>Tego typu decyzja nie jest również objęta ustawą z dnia 23.02.1991 r. o uznaniu<xBRx/>za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność<xBRx/>na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. z 1991 roku, Nr 34, poz.<xBRx/>149 z późn. zmianami).</xText> <xText>Zachodzi zatem brak podstaw prawnych do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy odszkodowania, co pozwala na uznanie, iż decyzja Sądu I instancji zgodna jest z obowiązującym prawem.</xText> <xText>W kwestii zaś podniesionego w apelacji zarzutu dotyczącego obowiązku Sądu przekazania sprawy na drogę postępowania cywilnego stwierdzić należy, iż w świetle przepisów <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">kpk</xLexLink>, obowiązek taki nie istnieje, natomiast <xLexLink xArt="art. 12" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 12 kpk</xLexLink> pozostawia wybór drogi procesowej pokrzywdzonemu.</xText> <xText>Nie znajdując przeto podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku, bądź jego uchylenie i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania -Sąd Apelacyjny orzekł o jego utrzymaniu w mocy.</xText> <xText>Orzeczenie o kosztach oparto na przepisie <xLexLink xArt="art. 554;art. 554 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 554 § 2 kpk</xLexLink>.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Bożena Brewczyńska

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt : II AKa 261/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 3 października 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Bożena Brewczyńska Sędziowie SA Grażyna Chart (spr.) SO del. Marek Charuza Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej po rozpoznaniu w dniu 3 października 2002 sprawy z wnioskuA. R. z powodu apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 kwietnia 2002r. sygn. akt XVI1 Ko 91/99 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa 3 zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw.G. D.Kancelaria Adwokacka wK.kwotę 100 (sto) zł tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcyA. R.z urzędu. II AKa 261/02 UZASADNIENIE A. R.wystąpił z wnioskiem o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kwoty łącznej 43.480,00 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne internowanie, trwające od 13.12.1981 do 11.12.1982 roku, a więc 364 dni. Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2002 roku Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wniosek uznając, iż decyzja o internowaniu w stanie wojennym nie była orzeczeniem organów wymiaru sprawiedliwości w rozumieniuart. 552 kpkani też nie podlega przepisomustawy z dnia 23.02.1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. z 1991 r., Nr 34, poz. 149 z późniejszymi zmianami). Powyższy wyrok zaskarżył apelacją pełnomocnik wnioskodawcy zarzucając: - błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia; obrazę prawa materialnego poprzez odmowę zastosowaniaart. 552 § 4 kpk Podnosząc te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, iż wnioskodawcyA. R.należy się odszkodowanie za faktyczne pozbawienie wolności w okresie od 13 grudnia 1981 roku do dnia 11 grudnia 1982 roku. Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja na uwzględnienie nie zasługuje. W aktualnym stanie prawnym nie ulega wątpliwości, iż decyzja o internowaniu w stanie wojennym, jak słusznie uznał Sąd I instancji nie byłaorzeczeniem organów wymiaru sprawiedliwości w rozumieniu art. 552 kpkTego typu decyzja nie jest również objęta ustawą z dnia 23.02.1991 r. o uznaniuza nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalnośćna rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. z 1991 roku, Nr 34, poz.149 z późn. zmianami). Zachodzi zatem brak podstaw prawnych do zasądzenia na rzecz wnioskodawcy odszkodowania, co pozwala na uznanie, iż decyzja Sądu I instancji zgodna jest z obowiązującym prawem. W kwestii zaś podniesionego w apelacji zarzutu dotyczącego obowiązku Sądu przekazania sprawy na drogę postępowania cywilnego stwierdzić należy, iż w świetle przepisówkpk, obowiązek taki nie istnieje, natomiastart. 12 kpkpozostawia wybór drogi procesowej pokrzywdzonemu. Nie znajdując przeto podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku, bądź jego uchylenie i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania -Sąd Apelacyjny orzekł o jego utrzymaniu w mocy. Orzeczenie o kosztach oparto na przepisieart. 554 § 2 kpk.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000001006_II_AKa_000372_2002_Uz_2002-10-24_001

II AKa 372/02

2002-10-24 02:00:00.0 CEST

2013-03-07 02:01:01.0 CET

2013-08-12 14:27:38.0 CEST

15150000

1006

SENTENCE, REASON

Sygn. akt: II AKa 372/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 października 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja Sędziowie SA Bożena Brewczyńska (spr.) SA Bożena Summer – Brason Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 24 października 2002r. sprawy wnioskodawcy A. S. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy o

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Renata Kopiec" xVersion="1.0" xYear="2002" xEditorFullName="Magdalena Gierszner" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xLang="PL" xToPage="4" xEditor="mgierszner" xPublisher="rkopiec" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0001006/AKa" xVolNmbr="000372"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn. akt: II AKa 372/02</xText> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText xALIGNx="right">Dnia 24 października 2002 r.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:</xBx></xText> <xRows> <xCOLGROUPx> <xCOLx xWIDTHx="172"/> <xCOLx xWIDTHx="539"/> </xCOLGROUPx> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Przewodniczący</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SSA Mirosław Ziaja</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Sędziowie</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>SA Bożena Brewczyńska (spr.)</xText> <xText>SA Bożena Summer – Brason</xText> </xClmn> </xRow> <xRow> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText xALIGNx="right">Protokolant</xText> </xClmn> <xClmn xALIGNx="left" xVALIGNx="top"> <xText>Izabela Rybok</xText> </xClmn> </xRow> </xRows> <xText>przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 24 października 2002r.</xText> <xText>sprawy wnioskodawcy <xAnon>A. S.</xAnon></xText> <xText>- o odszkodowanie</xText> <xText>na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie</xText> <xText>z dnia 18 czerwca 2002r. sygn. akt II Ko 232/01</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">1</xName> <xText>utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w części zasądzającej na rzecz wnioskodawcy <xAnon>A. S.</xAnon> zadośćuczynienie za doznaną krzywdę to jest do kwoty 106 500 (sto sześć tysięcy pięćset) zł, a w części dotyczącej zasądzonego odszkodowania wyrok uchyla i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie;</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="false" xType="none"> <xName xSffx=".">2</xName> <xText>kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.</xText> </xUnit> <xText/> <xText>II AKa 372/02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 18 czerwca 2002 r. w sprawie II Ko 232/01 na mocy <xLexLink xArt="art. 8;art. 8 ust. 2 a;art. 8 ust. 2 b" xIsapId="WDU19910340149" xTitle="Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego" xAddress="Dz. U. z 1991 r. Nr 34, poz. 149">art. 8 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego</xLexLink> (Dz. U. 34 poz. 149) zasądził na rzecz wnioskodawcy <xAnon>A. S.</xAnon> kwotę 191.700 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z odsetkami od daty prawomocności wyroku. W pozostałej części wniosek <xAnon>A. S.</xAnon> oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżył zarówno prokurator jak i pełnomocnik wnioskodawcy.</xText> <xText>Prokurator w wywiedzionej apelacji zarzucił obrazę przepisów postępowania, w szczególności <xLexLink xArt="art. 2;art. 2 § 2;art. 4;art. 7;art. 9;art. 9 § 1;art. 9 § 2" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 2 § 2, art. 4, 7, 9 § 1 i 2</xLexLink> kpk3 <xLexLink xArt="art. 167;art. 170;art. 170 § 1;art. 366;art. 366 § 1;art. 366 § 410" xIsapId="WDU19970890555" xTitle="Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555">art. 167, 170 § 1 i art. 366 § 1 i 410 kpk</xLexLink> w zw. z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. w skutek oparcia orzeczenia na cząstkowych ustaleniach faktycznych oraz zaniechania przeprowadzenia dowodów stwierdzających uprawnienia <xAnon>S. S.</xAnon>do skorzystania z art. 8 ust. 2a i 2b w/w ustawy, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku. W oparciu o tak postawiony zarzut wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.</xText> <xText>Z kolei pełnomocnik wnioskodawcy zaskarżając wyrok w całości, wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego poprzez nieuwzględnienie w ramach rozstrzygnięcia o należnym ojcu wnioskodawcy <xAnon>S. S.</xAnon>odszkodowania z tytułu utraconych zarobków i zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przezeń wskutek represji jakie dosięgły go za prowadzoną działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nadto wbrew treści art. 8 ust, 2a w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy ustalenia wysokości tego odszkodowania i zadośćuczynienia dla wnioskodawcy nie zaś represjonowanego. Podnosząc ten zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia w wysokości 332 100 zł.</xText> <xText><xBx>Sąd Apelacyjny zważył co następuje</xBx>:</xText> <xText>Apelacja prokuratora okazała się nieuzasadniona, zaś apelacja pełnomocnika wnioskodawcy na uwzględnienie zasługuje.</xText> <xText>Rozważając argumenty przedstawione w apelacji prokuratora należy, po dokonaniu szczegółowej analizy zgromadzonych dowodów, a przede wszystkim wyjaśnień wnioskodawcy <xAnon>A. S.</xAnon>oraz przedstawionych dokumentów, dojść do wniosku, iż tożsamość osoby ojca wnioskodawcy <xAnon>S. S.</xAnon>nie budzi wątpliwości.</xText> <xText>Pamiętać trzeba bowiem o tym, iż dowodem w sprawie poza dokumentami są także wyjaśnienia wnioskodawcy. Te zaś, gdy nadto dostrzeże się, iż mają one logiczne wsparcie i uzupełnienie w treści zgromadzonych dokumentów i to zarówno dokumentów pochodzących sprzed 1939 r. jak i sporządzonych po 1957 r., słusznie zostały uznane przez sąd I instancji za wiarygodne i pozwalające rozstrzygnąć wątpliwości co do tożsamości osoby ojca wnioskodawcy. Niespornie, łączna analiza wszystkich dowodów powyższą kwestię rozstrzyga.</xText> <xText>I tak zauważyć należy, iż w zaświadczeniu Wydziału Spraw Wewnętrznych Urzędu Wojewódzkiego w <xAnon>G.</xAnon>podano jako miejsce urodzenia <xAnon>S. S.</xAnon>- <xAnon>K.</xAnon>, a więc nazwę miejscowości bardzo zbieżną z faktycznym miejscem urodzenia <xAnon>S. S.</xAnon>- <xAnon>K.</xAnon> (różnica w zapisie dotyczy jednej litery „a”/”o”). Z kolei w karcie repatriacyjnej przy niezgodnym z faktami rokiem urodzenia <xAnon>S. S.</xAnon>, zgodny jest podany tam dzień i miesiąc, a więc dzień 19, miesiąc listopad.</xText> <xText>Powyższe elementy wyraźnie łączą obydwa kwestionowane zaświadczenia z pozostałymi dokumentami dołączonymi do nin. sprawy i trudno to uznać za przypadek. Nadto w zaświadczeniu (k. 3) wskazany jest używany przez <xAnon>S. S.</xAnon>pseudonim <xAnon>(...)</xAnon>i taki też pseudonim podany został przez <xAnon>S. S.</xAnon>w ankiecie osobowej członka <xAnon>Związku (...)</xAnon>. Dalsze dane z tejże ankiety łączą się z kolei z treścią zaświadczenia (k. 3) i treścią karty repatriacyjnej, a co do przebiegu pracy zawodowej i wykształcenia z wszystkimi pozostałymi dokumentami.</xText> <xText>W świetle powyższego za w pełni wiarygodne uznać trzeba wyjaśnienia <xAnon>A. S.</xAnon>dotyczące powodów dla których jego ojciec podał władzom radzieckim częściowo nieprawdziwe dane personalne, które później znalazły się w jego dokumentach. Chybiony jest też argument apelacji prokuratora podnoszący, iż wątpliwość co do tożsamości <xAnon>S. S.</xAnon>wynika również z faktu, iż miał on być w momencie aresztowania mieszkańcem wsi <xAnon>R.</xAnon>, a nie <xAnon>wsi B.</xAnon>. Dostrzec przecież trzeba, iż <xAnon>S. S.</xAnon>we <xAnon>wsi B.</xAnon>mieszkał do momentu wybuchu wojny w 1939 r., a zatem po 5 latach trwania wojny w której brał czynny udział, w roku 1944 mógł być mieszkańcem <xAnon>R.</xAnon>.</xText> <xText>Wbrew wywodom skarżącego zgromadzona dokumentacja fotograficzna wykazuje tożsamość osoby <xAnon>S. S.</xAnon>jako, że zdjęcie zawarte na karcie repatriacyjnej i zdjęcie <xAnon>S. S.</xAnon>z okresu późniejszego, prowadzą do wniosku, iż karta repatriacyjna istotnie była kartą ojca wnioskodawcy, a zatem to ojciec wnioskodawcy był osobą repatriowaną do Polski 6 stycznia 1957 r. Z kolei trzeba widzieć i to, iż właśnie na karcie tej jako rok urodzenia <xAnon>S. S.</xAnon>podany jest rok 1900, co z kolei łączy ten dokument z treścią zaświadczenia (k. 3). Reasumując należy uznać, iż elementy wspólne łączące zgromadzone dokumenty przesądzają o prawdziwości twierdzeń <xAnon>A. S.</xAnon>, a wywody prokuratora o „naiwnym przekonaniu sądu" dalekie są od przyjętej argumentacji prawniczej.</xText> <xText>Oczywistym jest również fakt, iż w chwili obecnej <xAnon>G.</xAnon> należy do republiki Białoruskiej i z tego też powodu władze tejże republiki wydały sporządzone przecież w roku 2000 r. zaświadczenie z karty 3 akt.</xText> <xText>Tak więc nie sposób przyznać racji wywodom zawartym w apelacji prokuratora. Odnosząc się natomiast do apelacji pełnomocnika wnioskodawcy stwierdzić trzeba, iż zawarta tam argumentacja w przeważającej części jest argumentacją trafną. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o. uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, odszkodowanie należne jest represjonowanemu, a więc <xAnon>S. S.</xAnon>, a wobec jego śmierci uprawnienie do odszkodowania przeszło na jego syna, czyli <xAnon>A. S.</xAnon>.</xText> <xText>Podkreślić trzeba iż w momencie śmierci <xAnon>S. S.</xAnon>nie powstało żadne nowe uprawnienie należne <xAnon>A. S.</xAnon>, a jedynie istniejące i należne <xAnon>S. S.</xAnon>uprawnienie do dochodzenia odszkodowania <xUx>przeszło</xUx> na osobę <xAnon>A. S.</xAnon>, w dalszym ciągu pozostając jednak uprawnieniem represjonowanego — vide OSNKW 1994/9 — 10/54.</xText> <xText>Całkowicie zatem wadliwe jest uczynione przez sąd I instancji założenie, iż <xAnon>A. S.</xAnon>należy się 1/3 części tego co należałoby się zmarłemu <xAnon>S. S.</xAnon>. Taki pogląd sądu nie znajduje żadnego oparcia w obowiązujących przepisach ustawy lutowej. Zauważyć też trzeba, że sąd orzekający postąpił w kwestii tej bardzo niekonsekwentnie. Zasądzając bowiem kwotę ustalonego zadośćuczynienia, kwotę tę w całości i trafnie zasądził <xAnon>A. S.</xAnon>, wadliwie zaś orzekł w kwestii należnego odszkodowania, a niespójności tej nie dostrzegł i niczym nie wyjaśnił.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, iż prawidłowa decyzja Sądu Okręgowego w części ustalającej należne zadośćuczynienie, a więc zasądzającej na rzecz <xAnon>A. S.</xAnon> tytułem zadośćuczynienia kwotę 106 500 zł. przemawia za utrzymaniem zaskarżonego wyroku w tej części w mocy, natomiast konieczność dokonania prawidłowych założeń oraz wyliczeń co do kwoty należnego odszkodowania rodzi konieczność uchylenia wyroku w części obejmującej przyznane odszkodowanie.</xText> <xText>W tej bowiem części sąd I instancji poza przyjęciem wadliwej wykładni art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej, poczynił też wadliwe ustalenia faktyczne.</xText> <xText>Otóż zgromadzone dotychczas dowody, a w szczególności zawarte w Wykazie <xAnon>(...)</xAnon>informacje o uposażeniu <xAnon>S. S.</xAnon>(k. 28) oraz (k. 140 zawierająca treść Rozporządzenia Prezydenta RP z 1933 r.) pozwalają na precyzyjne ustalenie poniesionej w nieuzyskanych przez <xAnon>S. S.</xAnon>zarobkach szkody majątkowej. Pozwalają też na ustalenie w jakich proporcjach do ówczesnego średniego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w Polsce pozostawały zarobki <xAnon>S. S.</xAnon>oraz porównanie wyliczonego w ten sposób stosunku wynagrodzenia do wynagrodzenia średniego, do obecnie obowiązującego średniego wynagrodzenia i ustalenia tą metodą należnego odszkodowania.</xText> <xText>Sąd orzekający winien zatem po ustaleniu w jakiej proporcji pozostawały wskazane kwoty odpowiednio 160, 210, 260 zł i 335 zł z lat 1937, 1942, 1951 i 1957 do obowiązującego odpowiednio średniego wynagrodzenia, dokonać przeliczenia w stosunku proporcjonalnym do obecnej średniej wynagrodzenia. Taka metoda wyliczeń pozwoli na dokonanie precyzyjnego ustalenia kwoty należnego odszkodowania. Jednocześnie zauważyć należy, iż dokumenty przedstawione przez <xAnon>A. S.</xAnon> nie potwierdzają faktu, by jego ojciec-istotnie w okresie przed 1939 r. pełnił funkcje kierownicze, co sąd również winien mieć na uwadze.</xText> <xText>Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd orzekający winien także wyjaśnić, czy żona <xAnon>S. S.</xAnon>wykonywała pracę zarobkową i jaka była ówczesna sytuacja majątkowa rodziny, bowiem należne odszkodowanie, co przyjęte jest powszechnie w orzecznictwie, to nie kwota utraconych zarobków, lecz kwota pomniejszona o niezbędne koszty utrzymania rodziny i samego represjonowanego.</xText> <xText>Przyjmując bowiem z jednej strony założenie, że gdyby represjonowany pracował to osiągnąłby dochody, trzeba mieć na uwadze także to, iż ponosiłby wydatki na swoje utrzymanie i rodziny, a wydatki te muszą odpowiednio wpływać na ustalenia w zakresie wysokości zasądzonego odszkodowania, które stanowi jedynie różnicę tych kwot.</xText> <xText>Reasumując stwierdzić należy, iż dokonanie przez sąd I instancji ponownie ustaleń i wyliczeń niezbędne jest do prawidłowego rozstrzygnięcia nin. Sprawy, a zatem koniecznym było uchylenie zaskarżonego wyroku w części rozstrzygającej o wysokości należnego odszkodowania.</xText> <xText>Z tych względów orzeczono jak wyżej.</xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Mirosław Ziaja

Renata Kopiec

Izabela Rybok

Magdalena Gierszner

Sygn. akt: II AKa 372/02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 24 października 2002 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie: Przewodniczący SSA Mirosław Ziaja Sędziowie SA Bożena Brewczyńska (spr.) SA Bożena Summer – Brason Protokolant Izabela Rybok przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Stefana Jarskiego po rozpoznaniu w dniu 24 października 2002r. sprawy wnioskodawcyA. S. - o odszkodowanie na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora i pełnomocnika wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 18 czerwca 2002r. sygn. akt II Ko 232/01 1 utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w części zasądzającej na rzecz wnioskodawcyA. S.zadośćuczynienie za doznaną krzywdę to jest do kwoty 106 500 (sto sześć tysięcy pięćset) zł, a w części dotyczącej zasądzonego odszkodowania wyrok uchyla i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Częstochowie; 2 kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa. II AKa 372/02 UZASADNIENIE Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 18 czerwca 2002 r. w sprawie II Ko 232/01 na mocyart. 8 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(Dz. U. 34 poz. 149) zasądził na rzecz wnioskodawcyA. S.kwotę 191.700 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z odsetkami od daty prawomocności wyroku. W pozostałej części wniosekA. S.oddalił, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Powyższy wyrok zaskarżył zarówno prokurator jak i pełnomocnik wnioskodawcy. Prokurator w wywiedzionej apelacji zarzucił obrazę przepisów postępowania, w szczególnościart. 2 § 2, art. 4, 7, 9 § 1 i 2kpk3art. 167, 170 § 1 i art. 366 § 1 i 410 kpkw zw. z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. w skutek oparcia orzeczenia na cząstkowych ustaleniach faktycznych oraz zaniechania przeprowadzenia dowodów stwierdzających uprawnieniaS. S.do skorzystania z art. 8 ust. 2a i 2b w/w ustawy, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku. W oparciu o tak postawiony zarzut wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Z kolei pełnomocnik wnioskodawcy zaskarżając wyrok w całości, wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego poprzez nieuwzględnienie w ramach rozstrzygnięcia o należnym ojcu wnioskodawcyS. S.odszkodowania z tytułu utraconych zarobków i zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przezeń wskutek represji jakie dosięgły go za prowadzoną działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, a nadto wbrew treści art. 8 ust, 2a w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy ustalenia wysokości tego odszkodowania i zadośćuczynienia dla wnioskodawcy nie zaś represjonowanego. Podnosząc ten zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia w wysokości 332 100 zł. Sąd Apelacyjny zważył co następuje: Apelacja prokuratora okazała się nieuzasadniona, zaś apelacja pełnomocnika wnioskodawcy na uwzględnienie zasługuje. Rozważając argumenty przedstawione w apelacji prokuratora należy, po dokonaniu szczegółowej analizy zgromadzonych dowodów, a przede wszystkim wyjaśnień wnioskodawcyA. S.oraz przedstawionych dokumentów, dojść do wniosku, iż tożsamość osoby ojca wnioskodawcyS. S.nie budzi wątpliwości. Pamiętać trzeba bowiem o tym, iż dowodem w sprawie poza dokumentami są także wyjaśnienia wnioskodawcy. Te zaś, gdy nadto dostrzeże się, iż mają one logiczne wsparcie i uzupełnienie w treści zgromadzonych dokumentów i to zarówno dokumentów pochodzących sprzed 1939 r. jak i sporządzonych po 1957 r., słusznie zostały uznane przez sąd I instancji za wiarygodne i pozwalające rozstrzygnąć wątpliwości co do tożsamości osoby ojca wnioskodawcy. Niespornie, łączna analiza wszystkich dowodów powyższą kwestię rozstrzyga. I tak zauważyć należy, iż w zaświadczeniu Wydziału Spraw Wewnętrznych Urzędu Wojewódzkiego wG.podano jako miejsce urodzeniaS. S.-K., a więc nazwę miejscowości bardzo zbieżną z faktycznym miejscem urodzeniaS. S.-K.(różnica w zapisie dotyczy jednej litery „a”/”o”). Z kolei w karcie repatriacyjnej przy niezgodnym z faktami rokiem urodzeniaS. S., zgodny jest podany tam dzień i miesiąc, a więc dzień 19, miesiąc listopad. Powyższe elementy wyraźnie łączą obydwa kwestionowane zaświadczenia z pozostałymi dokumentami dołączonymi do nin. sprawy i trudno to uznać za przypadek. Nadto w zaświadczeniu (k. 3) wskazany jest używany przezS. S.pseudonim(...)i taki też pseudonim podany został przezS. S.w ankiecie osobowej członkaZwiązku (...). Dalsze dane z tejże ankiety łączą się z kolei z treścią zaświadczenia (k. 3) i treścią karty repatriacyjnej, a co do przebiegu pracy zawodowej i wykształcenia z wszystkimi pozostałymi dokumentami. W świetle powyższego za w pełni wiarygodne uznać trzeba wyjaśnieniaA. S.dotyczące powodów dla których jego ojciec podał władzom radzieckim częściowo nieprawdziwe dane personalne, które później znalazły się w jego dokumentach. Chybiony jest też argument apelacji prokuratora podnoszący, iż wątpliwość co do tożsamościS. S.wynika również z faktu, iż miał on być w momencie aresztowania mieszkańcem wsiR., a niewsi B.. Dostrzec przecież trzeba, iżS. S.wewsi B.mieszkał do momentu wybuchu wojny w 1939 r., a zatem po 5 latach trwania wojny w której brał czynny udział, w roku 1944 mógł być mieszkańcemR.. Wbrew wywodom skarżącego zgromadzona dokumentacja fotograficzna wykazuje tożsamość osobyS. S.jako, że zdjęcie zawarte na karcie repatriacyjnej i zdjęcieS. S.z okresu późniejszego, prowadzą do wniosku, iż karta repatriacyjna istotnie była kartą ojca wnioskodawcy, a zatem to ojciec wnioskodawcy był osobą repatriowaną do Polski 6 stycznia 1957 r. Z kolei trzeba widzieć i to, iż właśnie na karcie tej jako rok urodzeniaS. S.podany jest rok 1900, co z kolei łączy ten dokument z treścią zaświadczenia (k. 3). Reasumując należy uznać, iż elementy wspólne łączące zgromadzone dokumenty przesądzają o prawdziwości twierdzeńA. S., a wywody prokuratora o „naiwnym przekonaniu sądu" dalekie są od przyjętej argumentacji prawniczej. Oczywistym jest również fakt, iż w chwili obecnejG.należy do republiki Białoruskiej i z tego też powodu władze tejże republiki wydały sporządzone przecież w roku 2000 r. zaświadczenie z karty 3 akt. Tak więc nie sposób przyznać racji wywodom zawartym w apelacji prokuratora. Odnosząc się natomiast do apelacji pełnomocnika wnioskodawcy stwierdzić trzeba, iż zawarta tam argumentacja w przeważającej części jest argumentacją trafną. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o. uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, odszkodowanie należne jest represjonowanemu, a więcS. S., a wobec jego śmierci uprawnienie do odszkodowania przeszło na jego syna, czyliA. S.. Podkreślić trzeba iż w momencie śmierciS. S.nie powstało żadne nowe uprawnienie należneA. S., a jedynie istniejące i należneS. S.uprawnienie do dochodzenia odszkodowaniaprzeszłona osobęA. S., w dalszym ciągu pozostając jednak uprawnieniem represjonowanego — vide OSNKW 1994/9 — 10/54. Całkowicie zatem wadliwe jest uczynione przez sąd I instancji założenie, iżA. S.należy się 1/3 części tego co należałoby się zmarłemuS. S.. Taki pogląd sądu nie znajduje żadnego oparcia w obowiązujących przepisach ustawy lutowej. Zauważyć też trzeba, że sąd orzekający postąpił w kwestii tej bardzo niekonsekwentnie. Zasądzając bowiem kwotę ustalonego zadośćuczynienia, kwotę tę w całości i trafnie zasądziłA. S., wadliwie zaś orzekł w kwestii należnego odszkodowania, a niespójności tej nie dostrzegł i niczym nie wyjaśnił. Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, iż prawidłowa decyzja Sądu Okręgowego w części ustalającej należne zadośćuczynienie, a więc zasądzającej na rzeczA. S.tytułem zadośćuczynienia kwotę 106 500 zł. przemawia za utrzymaniem zaskarżonego wyroku w tej części w mocy, natomiast konieczność dokonania prawidłowych założeń oraz wyliczeń co do kwoty należnego odszkodowania rodzi konieczność uchylenia wyroku w części obejmującej przyznane odszkodowanie. W tej bowiem części sąd I instancji poza przyjęciem wadliwej wykładni art. 8 ust. 1 zd. 2 ustawy lutowej, poczynił też wadliwe ustalenia faktyczne. Otóż zgromadzone dotychczas dowody, a w szczególności zawarte w Wykazie(...)informacje o uposażeniuS. S.(k. 28) oraz (k. 140 zawierająca treść Rozporządzenia Prezydenta RP z 1933 r.) pozwalają na precyzyjne ustalenie poniesionej w nieuzyskanych przezS. S.zarobkach szkody majątkowej. Pozwalają też na ustalenie w jakich proporcjach do ówczesnego średniego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w Polsce pozostawały zarobkiS. S.oraz porównanie wyliczonego w ten sposób stosunku wynagrodzenia do wynagrodzenia średniego, do obecnie obowiązującego średniego wynagrodzenia i ustalenia tą metodą należnego odszkodowania. Sąd orzekający winien zatem po ustaleniu w jakiej proporcji pozostawały wskazane kwoty odpowiednio 160, 210, 260 zł i 335 zł z lat 1937, 1942, 1951 i 1957 do obowiązującego odpowiednio średniego wynagrodzenia, dokonać przeliczenia w stosunku proporcjonalnym do obecnej średniej wynagrodzenia. Taka metoda wyliczeń pozwoli na dokonanie precyzyjnego ustalenia kwoty należnego odszkodowania. Jednocześnie zauważyć należy, iż dokumenty przedstawione przezA. S.nie potwierdzają faktu, by jego ojciec-istotnie w okresie przed 1939 r. pełnił funkcje kierownicze, co sąd również winien mieć na uwadze. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd orzekający winien także wyjaśnić, czy żonaS. S.wykonywała pracę zarobkową i jaka była ówczesna sytuacja majątkowa rodziny, bowiem należne odszkodowanie, co przyjęte jest powszechnie w orzecznictwie, to nie kwota utraconych zarobków, lecz kwota pomniejszona o niezbędne koszty utrzymania rodziny i samego represjonowanego. Przyjmując bowiem z jednej strony założenie, że gdyby represjonowany pracował to osiągnąłby dochody, trzeba mieć na uwadze także to, iż ponosiłby wydatki na swoje utrzymanie i rodziny, a wydatki te muszą odpowiednio wpływać na ustalenia w zakresie wysokości zasądzonego odszkodowania, które stanowi jedynie różnicę tych kwot. Reasumując stwierdzić należy, iż dokonanie przez sąd I instancji ponownie ustaleń i wyliczeń niezbędne jest do prawidłowego rozstrzygnięcia nin. Sprawy, a zatem koniecznym było uchylenie zaskarżonego wyroku w części rozstrzygającej o wysokości należnego odszkodowania. Z tych względów orzeczono jak wyżej.

15/150000/0001006/AKa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

II Wydział Karny

151500000000503_I_ACa_001156_2002_Uz_2002-11-12_001

I ACa 1156/02

2002-11-12 01:00:00.0 CET

2012-11-27 14:45:14.0 CET

2013-08-12 14:26:19.0 CEST

15150000

503

SENTENCE, REASON

Sygn.akt I ACa 1156)02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 listopada 2002r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie : Przewodniczący Sędzia SA Zofia Kawińska -Szwed (spr) Sędzia SA Monika Dembińska Sędzia SO del. Joanna Skwara Protokolant Izabela Kotas po rozpoznaniu w dniu 16 października 2002r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa K. K. (1) i S. K. przeciwko (...) w W. o zobowiązanie do wykupienia nieruchomości na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Ok

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> <xPart xPublisherFullName="Barbara Panek" xEditorFullName="Justyna Wnuk" xPublisher="bpanek" xVersion="1.0" xLang="PL" xYear="2002" xEditor="jwnuk" xToPage="6" xFlag="published" xDocType="Uz" xml:space="preserve" xFromPg="1" xVolType="15/150000/0000503/ACa" xVolNmbr="001156"> <xName>Wyrok+Uzasadnienie</xName> <xBlock> <xText>Sygn.akt I ACa 1156)02</xText> <xText/> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>WYROK</xName> <xTitle>W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ</xTitle> <xText>Dnia 12 listopada 2002r.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny</xText> <xText>w składzie :</xText> <xText>Przewodniczący Sędzia SA Zofia Kawińska -Szwed (spr)</xText> <xText>Sędzia SA Monika Dembińska</xText> <xText>Sędzia SO del. Joanna Skwara</xText> <xText/> <xText>Protokolant Izabela Kotas</xText> <xText>po rozpoznaniu w dniu 16 października 2002r. w Katowicach</xText> <xText>na rozprawie</xText> <xText>sprawy z powództwa <xAnon>K. K. (1)</xAnon> i <xAnon>S. K.</xAnon></xText> <xText>przeciwko <xAnon> (...)</xAnon> w <xAnon>W.</xAnon></xText> <xText>o zobowiązanie do wykupienia nieruchomości</xText> <xText>na skutek apelacji powodów</xText> <xText>od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach</xText> <xText>z dnia 11 czerwca 2002r., sygn.akt I C 1277/98</xText> <xText/> <xText>o d d a l a apelację oraz wniosek pozwanego o zasądzenie</xText> <xText>kosztów postępowania apelacyjnego.</xText> <xText/> <xText>Sygn.akt I ACa 1156)02</xText> </xUnit> <xUnit xIsTitle="true" xType="part" xBold="true"> <xName>UZASADNIENIE</xName> <xText>Powódka <xAnon>K. K. (1)</xAnon> pozwem z dnia 16 czerwca 1994r. wniosła o zobowiązanie pozwanego do usunięcia względnie przestawienia linii wysokiego napięcia 400 KV <xAnon>B.</xAnon> - <xAnon>S.</xAnon> w okolicy działki zabudowanej położonej w <xAnon>J.</xAnon> , <xAnon>ul . (...)</xAnon>, stanowiącej własność powódki, ewentualnie o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie nabycia od powódki tejże działki za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości tej działki oraz znajdujących się na niej budynków.</xText> <xText>W uzasadnieniu powódka podała, iż jest właścicielką działki położonej w <xAnon>J.</xAnon>, <xAnon>ul . (...)</xAnon>. W 1986r. w odległości około 7 metrów od jej domu wybudowano linię wysokiego napięcia 400 KV której odległość - zgodnie z obowiązującymi przepisami wynosić powinna 33 metry. Mimo zainstalowania specjalnych ekranów - nie są one w pełni skuteczne, wobec czego na działce powódki występuje pole elektryczne o natężeniu szkodliwym dla życia i zdrowia.</xText> <xText>Na rozprawie w dniu 26 marca 1997r. powódka sprecyzowała żądanie pozwu domagając się przesunięcia linii wysokiego napięcia lub wykupu przez pozwanych zabudowanej nieruchomości.</xText> <xText>W odpowiedzi na pozew pozwany <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>B.</xAnon> wniósł o oddalenie powództwa wobec braku legitymacji biernej, bowiem przedmiotową linię pozwany przekazał w dniu 6 lipca 1993r. <xAnon> (...) S.A.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>.</xText> <xText>Wezwana do udziału w sprawie pozwana - <xAnon> (...) S.A.</xAnon> <xAnon>(...)</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon> wniosło oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów.</xText> <xText>Pozwana uznała swoją legitymację bierną do występowania w sprawie ale zarzuciła, że usytuowanie linii wysokiego napięcia nie przeszkadza w swobodnym korzystaniu z własności powoda.</xText> <xText>Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 1997r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że oparł się na opinii biegłego dr. inż. <xAnon>M. G.</xAnon>, z której jednoznacznie wynika, że wytwarzane przez linię wysokiego napięcia pole elektromagnetyczne w żaden sposób nie uniemożliwia bezpiecznego korzystania z domu powódki. Uznając, że występujące wytwarzanie przez linię emisje nie naruszają możliwości bezpiecznego zamieszkiwania przez powódkę w swym domu - może ona korzystać z nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Zdaniem Sądu społeczno - gospodarczym przeznaczeniem linii wysokiego napięcia jest zaspokojenie potrzeb ludności w zakresie energii elektrycznej, przy czym występujące przy przesyłaniu energii niedogodności - jeżeli nie zagrażają życiu i zdrowiu ludzi; nie są nadmierne muszą - być przez nich znoszone.</xText> <xText>Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka.</xText> <xText>Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 23 grudnia 1997r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny podzielił zawarty w apelacji powódki o ile dotyczy ewentualnego naruszenia przez pozwanego prawa własności powódki przez usytuowanie w określonym miejscu linii wysokiego napięcia.</xText> <xText>Zwrócił Sąd Apelacyjny uwagę na prawa właściciela w zakresie dysponowania swoją własnością i brak dowodów by pozwany miał jakiekolwiek prawo do nieruchomości powódki, podczas gdy w procesie negatoryjnym na pozwanym spoczywa ciężar udowodnienia, iż naruszenie własności nie było bezprawne. Zdaniem Sądu Apelacyjnego koniecznym są także ustalenia pozwalające na zastosowanie właściwych przepisów prawa materialnego w kontekście przepisów <xLexLink xArt="art. 140" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 140 k.c.</xLexLink> i <xLexLink xArt="art. 222;art. 222 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 222 § 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Pismem procesowym z dnia 27 września 1999r. powódka podtrzymała roszczenie o wykup nieruchomości za kwotę 134.821,00 zł. ustaloną przez powołanego w sprawie biegłego <xAnon>W.</xAnon>, dodatkowo rozszerzyła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie od pozwanego odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowiącej jej własność od roku 1986 w kwocie 7.500 zł. oraz zasądzenia od pozwanego kwoty 80.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości. W przypadku, gdyby pozwany nie zgodził się na wykup terenu, powódka wniosła o przywrócenie stanu poprzedniego poprzez przesunięcie linii energetycznych oraz zasądzenie na jej rzecz zadośćuczynienia jak wyżej.</xText> <xText>W piśmie procesowym z dnia 7 lutego 2000r. o to samo roszczenie wystąpił <xAnon>S. K.</xAnon> - małżonek powódki, który wstąpił do sprawy w charakterze powoda.</xText> <xText>Ostatecznie powodowie swoje żądanie sprecyzowali na rozprawie w dniu 14 maja 2002r., żądając zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie wykupu ich nieruchomości za kwotę 258.095 zł., na którą składa się : wartość budynku obliczona przez biegłego <xAnon>W.</xAnon> na kwotę 217.211 zł. oraz wartość 3 działek o powierzchni <xAnon>(...)</xAnon> m 2 za kwotę 40.884 zł. ( liczona po 12 zł za m <xSUPx>2</xSUPx>) . Nadto domagali się zasądzenia kwoty 4.360,96 zł. stanowiącej czynsz dzierżawny liczony 16 lat za korzystanie z 3 działek przez pozwanego.</xText> <xText>Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w zakresie ograniczonego powództwa, w pozostałej części je oddalił oraz odstąpił od obciążenia powodów kosztami na rzecz Skarbu Państwa i nie obciążył kosztami zastępstwa procesowego. Powyższe rozstrzygnięcie Sąd oparł na ustaleniach :</xText> <xText>Powodowie - <xAnon>K.</xAnon> i <xAnon>S.</xAnon> małżonkowie <xAnon>K.</xAnon> są właścicielami nieruchomości położonych w <xAnon>J.</xAnon> <xAnon>ul . (...)</xAnon>.</xText> <xText>Bezspornym jest, że w 1986r. w niedalekiej odległości od domu powodów wybudowana została linia wysokiego napięcia 400 KV <xAnon>T.</xAnon> - <xAnon>T.</xAnon> i <xAnon>T.</xAnon> - <xAnon>R.</xAnon>. Słup linii dwutorowej posadowiony jest poza nieruchomością powodów lecz w bliskiej jej odległości, natomiast linie wysokiego napięcia przebiegają przez wskazaną nieruchomość. Ze względu na występujące w tym miejscu pole elektryczne pomiędzy linią a budynkiem zainstalowano specjalne ekrany ochronne mające zmniejszać natężenie tegoż pola.</xText> <xText>W odległości 18 metrów od zabudowań powódki nie występuje pole elektromagnetyczne, uzasadniające ograniczenie przebywania osób na tym terenie, zaś powyżej tej odległości znajduje się strefa ochronna, gdzie przebywanie ludzi jest ograniczone do 8 godzin na dobę i gdzie nie mogą się znajdować budynki mieszkalne.</xText> <xText>Na posesji powódki maksymalne natężenie pola elektrycznego wynosi 0,3 KV/m zaś pod linią wysokiego napięcia 2,4 KV/m.</xText> <xText>Decyzją Nr 105)82 z dnia 8 marca 1982r. Pierwszy Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów ustalił lokalizację linii elektroenergetycznej 400 KV <xAnon>B.</xAnon> - <xAnon>S.</xAnon> i jej trasę. Decyzją z dnia 19 marca 1982r. Wojewódzki Zarząd Urbanistyki i Architektury w <xAnon>K.</xAnon> działający z upoważnienia Wojewody zatwierdził plan realizacyjny linii, w ramach zatwierdzonych planów miast i gmin województwa <xAnon> (...)</xAnon> , a decyzją z dnia 30 grudnia 1982r. udzielił pozwolenia na budowę linii energetycznej <xAnon> Zakładowi (...)</xAnon>.</xText> <xText>Położenie sieci jest zgodne z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego miasta <xAnon>J.</xAnon>, zatwierdzonego uchwałą Nr XVIII/64/79 Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 15 stycznia 1979r.</xText> <xText>Przy podejmowaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji i pozwolenia na budowę - cała nieruchomość powodów znajdowała się w strefie wysokich napięć.</xText> <xText>Sposób i zakres przeprowadzenia linii energetycznych został zobrazowany na mapach dołączonych do opinii biegłego <xAnon>M. W.</xAnon> . Wynika z nich, że linie energetyczne przebiegają nad posesją powodów, przez wszystkie 3 działki aczkolwiek w różnej odległości od domu mieszkalnego.</xText> <xText>Powodowie złożyli do akt odpis pisma <xAnon> Zakładów (...)</xAnon> z 30 czerwca 1986r. skierowanego do <xAnon>P.</xAnon> <xAnon>O.</xAnon><xAnon>E.</xAnon> w <xAnon>K.</xAnon>, że zaprojektowany sposób ekranowania budynku powodów nie jest w pełni skuteczny i wnioskuje się przeznaczyć budynek do wykwaterowania.</xText> <xText>Powódka również otrzymała pismo z Urzędu Miejskiego w <xAnon>J.</xAnon> z 13 sierpnia 1993r., w którym odmówiono zgody na podniesienie lub rozbudowę budynku w kierunku linii 400 KV, natomiast wyrażono zgodę na prace remontowe w istniejących gabarytach.</xText> <xText>Powołany w sprawie biegły <xAnon>M. W.</xAnon> zwrócił uwagę na nieustający hałas wytwarzany przez przepływającą liniami energię , przekraczający - zdaniem biegłego - dopuszczalne normy. Oszacował jednocześnie wartość nieruchomości powodów przy przyjęciu stopnia zniszczenia na kwotę 134.821 zł. i wskazał na ogromny koszt przesunięcia linii energetycznej w inne miejsce.</xText> <xText>Powołany w sprawie zespół biegłych lekarzy z Instytutu Medycyny Pracy w <xAnon>S.</xAnon>, po przebadaniu stanu zdrowia powodów stwierdził, że żadne ze schorzeń powodów nie można wiązać w aspekcie przyczynowo-skutkowym z szeroko pojętym oddziaływaniem linii wysokiego napięcia przebiegającej przez teren nieruchomości.</xText> <xText>Powodowie twierdzą, że nie mają możliwości swobodnego korzystania z nieruchomości z przyczyn leżących po stronie pozwanego.</xText> <xText>Linia dwutorowa 400 KV, w miejscu największego zbliżenia wynosi 7,5 m. Tuż przy budynku znajdują się przewody ekranu ochronnego.</xText> <xText>Sąd Okręgowy zważył co następuje :</xText> <xText>Powodowie domagają się zobowiązania pozwanego do wykupu ich nieruchomości. Wskazują <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 231 § 2 k.c.</xLexLink> jako podstawę ich żądania. Urządzenia nie wzniesiono na gruncie powodów, ale linia wysokiego napięcia przebiega nad ich nieruchomością i - zdaniem powodów - uniemożliwia właściwe korzystanie z nieruchomości.</xText> <xText>Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 124;art. 124 pkt. 5" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 124 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> - jeżeli założenie lub przeprowadzenie ciągów, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów , energii elektrycznej - a także innych podziemnych lub naziemnych obiektów i urządzeń uniemożliwia właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej przeznaczeniem, właściciel lub użytkownik wieczysty może żądać, aby odpowiednio wojewoda lub występujący z wnioskiem o zezwolenie , o którym mowa w ust.2 nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa , w drodze umowy, własność albo użytkowanie wieczyste nieruchomości.</xText> <xText>Z uchwały Sądu Najwyższego dnia 27 lutego 2002r. (sygn. III CZP 1)02) - do dnia wyroku nie publikowanej - wynika, że podstawą prawną domaganie się wykupu jest cytowany wyżej <xLexLink xArt="art. 124;art. 124 ust. 5" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 124 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami</xLexLink>.</xText> <xText>Art. 124 ust. 5 ustawy jest bowiem przepisem szczególnym w stosunku do <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 231 § 2 k.c.</xLexLink></xText> <xText>Powódka wystąpiła w pozwie z żądaniem alternatywnym natomiast wspólnie i ostatecznie powodowie wystąpili wyłącznie o wykup nieruchomości.</xText> <xText>Zatem ich żądanie należy rozpoznawać w oparciu o <xLexLink xArt="art. 124;art. 124 pkt. 5" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 124 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami</xLexLink>.</xText> <xText>Nabycie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa jest uzasadnione tym, że urządzenia przesyłowe sieci energetycznej to urządzenia ponadlokalne, często o znaczeniu strategicznym, ze względu zatem na ich bezpieczeństwo - właścicielem gruntu zajętego przez te urządzenia powinien być Skarb Państwa.</xText> <xText>Postępowanie dowodowe wykazało, że powodowie nie są w stanie korzystać z nieruchomości zgodnie z jej dotychczasowym przeznaczeniem.</xText> <xText>Sam fakt założenia na ich terenie ekranów ochronnych, możliwość rozbudowy domu tylko w jednym kierunku możliwość podniesienia go tylko do ustalonej odpowiedniej wysokości, wreszcie nieustający hałas płynący z przeprowadzonej linii już zdaniem Sądu Okręgowego świadczy o tym, że powodowie nie mogą korzystać z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem. Usytuowanie nieruchomości powodów znajduje się w strefie wysokich napięć. Dlatego mogą skorzystać z przepisów <xLexLink xArt="art. 124;art. 124 ust. 5" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 124 ust.5 ustawy o gospodarce nieruchomościami</xLexLink>.</xText> <xText>Powództwo w tej części zostało oddalone z powodu braku przesłanek z <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 231 § 2 k.c.</xLexLink>, a nie zostało wniesione zgodnie z wyżej cyt. przepisami <xLexLink xArt="art. 124;art. 124 pkt. 5" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 124 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami</xLexLink>. Dlatego też Sąd oddalając powództwo nie wypowiedział się odnośnie wartości nieruchomości, którą ewentualnie powodowie mogliby otrzymać.</xText> <xText>Jeśli chodzi natomiast o żądanie zasądzenia czynszu dzierżawnego w kwocie 4.360,96 zł. za okres 16 lat z tytułu bezumownego korzystania z 3 działek przez pozwanego - to Sąd powództwo oddalił z następujących przyczyn : w szczególności pozwany zgłosił zarzut przedawnienia a więc za okres przedawniony należało powództwo oddalić z tej przesłanki.</xText> <xText>W pozostałej części powództwo Sąd oddalił jako nieudowodnione.</xText> <xText>Powodowie nie przedłożyli na okoliczność wysokości szkody w tej materii żadnego dowodu żądającego zamknięcia rozprawy i wydania wyroku na podstawie tylko własnych wyliczeń. Z pisma z dnia 3 lutego 2000r. (k. 358) wynika, że powodowie liczą wysokość szkody w ten sposób, że mnożą całą powierzchnię <xAnon>działek (...)</xAnon> m <xSUPx>2</xSUPx> przez 9 gr za m <xSUPx>2</xSUPx> i przez ilość lat.</xText> <xText>Takie wyliczenie żądania bez przeprowadzenia jakichkolwiek dowodów na powyższe okoliczności dotyczące choćby powierzchni zajętej działki i wobec kwestionowania tej kwoty przez pozwanego nie może zostać uznana przez Sąd jako udowodniona wysokość szkody. Zgodnie z <xLexLink xArt="art. 6" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 6 k.c.</xLexLink> - ciężar dowodu spoczywał na powodach.</xText> <xText><xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">Ustawa o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> z przepisem <xLexLink xArt="art. 124" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">art. 124 p</xLexLink>.5 weszła w życie 1 stycznia 1008r. a więc już po wniesieniu pozwu przez powodów. Sąd uznał, że zachodzą szczególne okoliczności i nie obciążał powodów kosztami w oparciu o <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink> na rzecz pozwanego odstępując jednocześnie od ściągnięcia tychże kosztów na rzecz Skarbu Państwa.</xText> <xText>Powyższy wyrok zaskarżyli powodowie, którzy zarzucili rażące naruszenie <xLexLink xArt="art. 126;art. 126 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 126 § 1 k.p.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 187;art. 187 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">187 § 1 k.p.c.</xLexLink>, <xLexLink xArt="art. 210;art. 210 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">210 § 1 k.p.c.</xLexLink>, 316 <xLexLink xArt="§ 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">§ 1 k.p.c.</xLexLink>, co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego oddalenia powództwa i domagają się zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa ewentualnie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.</xText> <xText>Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje :</xText> <xText>Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.</xText> <xText>Powołane w niej przepisy <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">kodeksu postępowania cywilnego</xLexLink> nie zostały przez Sąd Okręgowy rażąco naruszone. Wbrew bowiem stanowisku skarżących przyczyną oddalenia powództwa w zakresie żądania wykupu nieruchomości powodów, nie była li tylko powołana podstawa prawna.</xText> <xText>Nie budzi wątpliwości w orzecznictwie i literaturze prawniczej, że na gruncie obowiązującej od 1 stycznia 1998r. <xLexLink xArt="" xIsapId="WDU19971150741" xTitle="Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami" xAddress="Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741">ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami</xLexLink> (Dz. U. Nr 115, poz. 741 ze zm.), w okolicznościach opisanych w art. 124 ust. 5 tego aktu prawnego, nabycie nieruchomości może nastąpić w drodze umowy, zaś spór na tym tle może mieć tylko charakter cywilnoprawny. W przypadku odmowy nabycia nieruchomości, osoba uprawniona może wystąpić do sądu o zobowiązanie do nabycia nieruchomości zgodnie z <xLexLink xArt="art. 64" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 64 k.c.</xLexLink> w zw. z <xLexLink xArt="art. 1047;art. 1047 § 1" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 1047 § 1 k.p.c.</xLexLink></xText> <xText>Zatem treść oświadczenia woli stron winna wynikać z żądania ściśle określonego przez powodów.</xText> <xText>Powodowie poza określeniem, że domagają się wykupu przez pozwanego ich nieruchomości za wskazaną kwotę, w oparciu o treść <xLexLink xArt="art. 231;art. 231 § 2" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 231 § 2 k.c.</xLexLink> nie sprecyzowali żądania, zgodnie z wymogami art. 124 ust. 5 u.g.n. cechy którego to roszczenia tak podmiotowe jak i przedmiotowe odróżniają je od roszczeń przewidzianych w <xLexLink xArt="art. 231" xIsapId="WDU19640160093" xTitle="Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93">art. 231 k.c.</xLexLink></xText> <xText>W świetle uregulowania art. 124 ust. 5 u.g.n. roszczenie tam sformułowane przysługuje wobec Skarbu Państwa - reprezentowanego przez starostę. Konstrukcja ta w tym zakresie jest logiczna, jako, że przeprowadzenie inwestycji liniowej pozostaje w sferze interesu publicznego i ustawodawca jako nabywcę prawa własności wskazuje Skarb Państwa.</xText> <xText>Konstrukcja roszczenia skierowana przeciwko temu, kto wystąpił z wnioskiem o zezwolenie jest na tyle kontrowersyjna, że nie pozwala na uwzględnienie żądania powodów również i z tej przyczyny.</xText> <xText>W istocie bowiem, złożenie oświadczenia woli ( po stronie pozwanej) ma doprowadzić do przejścia prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Skutku takiego nie osiągnie umowa, której treścią jest nabycie przez osobę trzecią " na rzecz Skarbu Państwa".</xText> <xText>Dla wywołania skutku rzeczowego, jakim jest przejście własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa jest niezbędne, by stosowne oświadczenie pochodziło od Skarbu Państwa, zaś jego brak, a nie osoby trzeciej, rodzi roszczenie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli.</xText> <xText>Brak zatem ukształtowania przez powodów roszczenia w sposób prawidłowy tak w zakresie przedmiotowym jak i podmiotowym, zasadnie doprowadziło do oddalenia powództwa w stosunku do pozwanej Spółki.</xText> <xText>Zgodzić się należy również z Sądem Okręgowym , że wysokość odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości wymaga udowodnienia. Wskazanie wyłącznie stawki za 1 m <xSUPx>2</xSUPx> jest niewystarczające dla uwzględnienia żądania w tym zakresie. Wniosek Sądu , że powodowie nie udowodnili zasadności tego żądania jest w okolicznościach sprawy prawidłowy.</xText> <xText>Reasumując , poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia, Sąd Apelacyjny ocenia jako prawidłowe oraz wyczerpujące i przyjmuje je za swe własne.</xText> <xText>Apelacja zaś jako niezasadna na mocy <xLexLink xArt="art. 385" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 385 k.p.c.</xLexLink> podlega oddaleniu.</xText> <xText>Okoliczności sprawy jak stwierdzenie uciążliwości linii przesyłowej , wiek powodów i ich sytuacja materialna dają podstawę do zastosowania w przedmiocie kosztów <xLexLink xArt="art. 102" xIsapId="WDU19640430296" xTitle="Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego" xAddress="Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296">art. 102 k.p.c.</xLexLink></xText> </xUnit> </xBlock> </xPart>

Zofia Kawińska-Szwed

Barbara Panek

Izabela Kotas

Justyna Wnuk

Sygn.akt I ACa 1156)02 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 listopada 2002r. Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie : Przewodniczący Sędzia SA Zofia Kawińska -Szwed (spr) Sędzia SA Monika Dembińska Sędzia SO del. Joanna Skwara Protokolant Izabela Kotas po rozpoznaniu w dniu 16 października 2002r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwaK. K. (1)iS. K. przeciwko(...)wW. o zobowiązanie do wykupienia nieruchomości na skutek apelacji powodów od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 czerwca 2002r., sygn.akt I C 1277/98 o d d a l a apelację oraz wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn.akt I ACa 1156)02 UZASADNIENIE PowódkaK. K. (1)pozwem z dnia 16 czerwca 1994r. wniosła o zobowiązanie pozwanego do usunięcia względnie przestawienia linii wysokiego napięcia 400 KVB.-S.w okolicy działki zabudowanej położonej wJ.,ul . (...), stanowiącej własność powódki, ewentualnie o zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie nabycia od powódki tejże działki za wynagrodzeniem odpowiadającym wartości tej działki oraz znajdujących się na niej budynków. W uzasadnieniu powódka podała, iż jest właścicielką działki położonej wJ.,ul . (...). W 1986r. w odległości około 7 metrów od jej domu wybudowano linię wysokiego napięcia 400 KV której odległość - zgodnie z obowiązującymi przepisami wynosić powinna 33 metry. Mimo zainstalowania specjalnych ekranów - nie są one w pełni skuteczne, wobec czego na działce powódki występuje pole elektryczne o natężeniu szkodliwym dla życia i zdrowia. Na rozprawie w dniu 26 marca 1997r. powódka sprecyzowała żądanie pozwu domagając się przesunięcia linii wysokiego napięcia lub wykupu przez pozwanych zabudowanej nieruchomości. W odpowiedzi na pozew pozwany(...) S.A.wB.wniósł o oddalenie powództwa wobec braku legitymacji biernej, bowiem przedmiotową linię pozwany przekazał w dniu 6 lipca 1993r.(...) S.A.wK.. Wezwana do udziału w sprawie pozwana -(...) S.A.(...)wK.wniosło oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów. Pozwana uznała swoją legitymację bierną do występowania w sprawie ale zarzuciła, że usytuowanie linii wysokiego napięcia nie przeszkadza w swobodnym korzystaniu z własności powoda. Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 1997r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że oparł się na opinii biegłego dr. inż.M. G., z której jednoznacznie wynika, że wytwarzane przez linię wysokiego napięcia pole elektromagnetyczne w żaden sposób nie uniemożliwia bezpiecznego korzystania z domu powódki. Uznając, że występujące wytwarzanie przez linię emisje nie naruszają możliwości bezpiecznego zamieszkiwania przez powódkę w swym domu - może ona korzystać z nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Zdaniem Sądu społeczno - gospodarczym przeznaczeniem linii wysokiego napięcia jest zaspokojenie potrzeb ludności w zakresie energii elektrycznej, przy czym występujące przy przesyłaniu energii niedogodności - jeżeli nie zagrażają życiu i zdrowiu ludzi; nie są nadmierne muszą - być przez nich znoszone. Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka. Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 23 grudnia 1997r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. Sąd Apelacyjny podzielił zawarty w apelacji powódki o ile dotyczy ewentualnego naruszenia przez pozwanego prawa własności powódki przez usytuowanie w określonym miejscu linii wysokiego napięcia. Zwrócił Sąd Apelacyjny uwagę na prawa właściciela w zakresie dysponowania swoją własnością i brak dowodów by pozwany miał jakiekolwiek prawo do nieruchomości powódki, podczas gdy w procesie negatoryjnym na pozwanym spoczywa ciężar udowodnienia, iż naruszenie własności nie było bezprawne. Zdaniem Sądu Apelacyjnego koniecznym są także ustalenia pozwalające na zastosowanie właściwych przepisów prawa materialnego w kontekście przepisówart. 140 k.c.iart. 222 § 2 k.c. Pismem procesowym z dnia 27 września 1999r. powódka podtrzymała roszczenie o wykup nieruchomości za kwotę 134.821,00 zł. ustaloną przez powołanego w sprawie biegłegoW., dodatkowo rozszerzyła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie od pozwanego odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowiącej jej własność od roku 1986 w kwocie 7.500 zł. oraz zasądzenia od pozwanego kwoty 80.000 zł. tytułem zadośćuczynienia za ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości. W przypadku, gdyby pozwany nie zgodził się na wykup terenu, powódka wniosła o przywrócenie stanu poprzedniego poprzez przesunięcie linii energetycznych oraz zasądzenie na jej rzecz zadośćuczynienia jak wyżej. W piśmie procesowym z dnia 7 lutego 2000r. o to samo roszczenie wystąpiłS. K.- małżonek powódki, który wstąpił do sprawy w charakterze powoda. Ostatecznie powodowie swoje żądanie sprecyzowali na rozprawie w dniu 14 maja 2002r., żądając zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie wykupu ich nieruchomości za kwotę 258.095 zł., na którą składa się : wartość budynku obliczona przez biegłegoW.na kwotę 217.211 zł. oraz wartość 3 działek o powierzchni(...)m 2 za kwotę 40.884 zł. ( liczona po 12 zł za m2) . Nadto domagali się zasądzenia kwoty 4.360,96 zł. stanowiącej czynsz dzierżawny liczony 16 lat za korzystanie z 3 działek przez pozwanego. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w zakresie ograniczonego powództwa, w pozostałej części je oddalił oraz odstąpił od obciążenia powodów kosztami na rzecz Skarbu Państwa i nie obciążył kosztami zastępstwa procesowego. Powyższe rozstrzygnięcie Sąd oparł na ustaleniach : Powodowie -K.iS.małżonkowieK.są właścicielami nieruchomości położonych wJ.ul . (...). Bezspornym jest, że w 1986r. w niedalekiej odległości od domu powodów wybudowana została linia wysokiego napięcia 400 KVT.-T.iT.-R.. Słup linii dwutorowej posadowiony jest poza nieruchomością powodów lecz w bliskiej jej odległości, natomiast linie wysokiego napięcia przebiegają przez wskazaną nieruchomość. Ze względu na występujące w tym miejscu pole elektryczne pomiędzy linią a budynkiem zainstalowano specjalne ekrany ochronne mające zmniejszać natężenie tegoż pola. W odległości 18 metrów od zabudowań powódki nie występuje pole elektromagnetyczne, uzasadniające ograniczenie przebywania osób na tym terenie, zaś powyżej tej odległości znajduje się strefa ochronna, gdzie przebywanie ludzi jest ograniczone do 8 godzin na dobę i gdzie nie mogą się znajdować budynki mieszkalne. Na posesji powódki maksymalne natężenie pola elektrycznego wynosi 0,3 KV/m zaś pod linią wysokiego napięcia 2,4 KV/m. Decyzją Nr 105)82 z dnia 8 marca 1982r. Pierwszy Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów ustalił lokalizację linii elektroenergetycznej 400 KVB.-S.i jej trasę. Decyzją z dnia 19 marca 1982r. Wojewódzki Zarząd Urbanistyki i Architektury wK.działający z upoważnienia Wojewody zatwierdził plan realizacyjny linii, w ramach zatwierdzonych planów miast i gmin województwa(...), a decyzją z dnia 30 grudnia 1982r. udzielił pozwolenia na budowę linii energetycznejZakładowi (...). Położenie sieci jest zgodne z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego miastaJ., zatwierdzonego uchwałą Nr XVIII/64/79 Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 15 stycznia 1979r. Przy podejmowaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji i pozwolenia na budowę - cała nieruchomość powodów znajdowała się w strefie wysokich napięć. Sposób i zakres przeprowadzenia linii energetycznych został zobrazowany na mapach dołączonych do opinii biegłegoM. W.. Wynika z nich, że linie energetyczne przebiegają nad posesją powodów, przez wszystkie 3 działki aczkolwiek w różnej odległości od domu mieszkalnego. Powodowie złożyli do akt odpis pismaZakładów (...)z 30 czerwca 1986r. skierowanego doP.O.E.wK., że zaprojektowany sposób ekranowania budynku powodów nie jest w pełni skuteczny i wnioskuje się przeznaczyć budynek do wykwaterowania. Powódka również otrzymała pismo z Urzędu Miejskiego wJ.z 13 sierpnia 1993r., w którym odmówiono zgody na podniesienie lub rozbudowę budynku w kierunku linii 400 KV, natomiast wyrażono zgodę na prace remontowe w istniejących gabarytach. Powołany w sprawie biegłyM. W.zwrócił uwagę na nieustający hałas wytwarzany przez przepływającą liniami energię , przekraczający - zdaniem biegłego - dopuszczalne normy. Oszacował jednocześnie wartość nieruchomości powodów przy przyjęciu stopnia zniszczenia na kwotę 134.821 zł. i wskazał na ogromny koszt przesunięcia linii energetycznej w inne miejsce. Powołany w sprawie zespół biegłych lekarzy z Instytutu Medycyny Pracy wS., po przebadaniu stanu zdrowia powodów stwierdził, że żadne ze schorzeń powodów nie można wiązać w aspekcie przyczynowo-skutkowym z szeroko pojętym oddziaływaniem linii wysokiego napięcia przebiegającej przez teren nieruchomości. Powodowie twierdzą, że nie mają możliwości swobodnego korzystania z nieruchomości z przyczyn leżących po stronie pozwanego. Linia dwutorowa 400 KV, w miejscu największego zbliżenia wynosi 7,5 m. Tuż przy budynku znajdują się przewody ekranu ochronnego. Sąd Okręgowy zważył co następuje : Powodowie domagają się zobowiązania pozwanego do wykupu ich nieruchomości. Wskazująart. 231 § 2 k.c.jako podstawę ich żądania. Urządzenia nie wzniesiono na gruncie powodów, ale linia wysokiego napięcia przebiega nad ich nieruchomością i - zdaniem powodów - uniemożliwia właściwe korzystanie z nieruchomości. Zgodnie zart. 124 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami- jeżeli założenie lub przeprowadzenie ciągów, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów , energii elektrycznej - a także innych podziemnych lub naziemnych obiektów i urządzeń uniemożliwia właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej przeznaczeniem, właściciel lub użytkownik wieczysty może żądać, aby odpowiednio wojewoda lub występujący z wnioskiem o zezwolenie , o którym mowa w ust.2 nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa , w drodze umowy, własność albo użytkowanie wieczyste nieruchomości. Z uchwały Sądu Najwyższego dnia 27 lutego 2002r. (sygn. III CZP 1)02) - do dnia wyroku nie publikowanej - wynika, że podstawą prawną domaganie się wykupu jest cytowany wyżejart. 124 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Art. 124 ust. 5 ustawy jest bowiem przepisem szczególnym w stosunku doart. 231 § 2 k.c. Powódka wystąpiła w pozwie z żądaniem alternatywnym natomiast wspólnie i ostatecznie powodowie wystąpili wyłącznie o wykup nieruchomości. Zatem ich żądanie należy rozpoznawać w oparciu oart. 124 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nabycie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa jest uzasadnione tym, że urządzenia przesyłowe sieci energetycznej to urządzenia ponadlokalne, często o znaczeniu strategicznym, ze względu zatem na ich bezpieczeństwo - właścicielem gruntu zajętego przez te urządzenia powinien być Skarb Państwa. Postępowanie dowodowe wykazało, że powodowie nie są w stanie korzystać z nieruchomości zgodnie z jej dotychczasowym przeznaczeniem. Sam fakt założenia na ich terenie ekranów ochronnych, możliwość rozbudowy domu tylko w jednym kierunku możliwość podniesienia go tylko do ustalonej odpowiedniej wysokości, wreszcie nieustający hałas płynący z przeprowadzonej linii już zdaniem Sądu Okręgowego świadczy o tym, że powodowie nie mogą korzystać z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem. Usytuowanie nieruchomości powodów znajduje się w strefie wysokich napięć. Dlatego mogą skorzystać z przepisówart. 124 ust.5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Powództwo w tej części zostało oddalone z powodu braku przesłanek zart. 231 § 2 k.c., a nie zostało wniesione zgodnie z wyżej cyt. przepisamiart. 124 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Dlatego też Sąd oddalając powództwo nie wypowiedział się odnośnie wartości nieruchomości, którą ewentualnie powodowie mogliby otrzymać. Jeśli chodzi natomiast o żądanie zasądzenia czynszu dzierżawnego w kwocie 4.360,96 zł. za okres 16 lat z tytułu bezumownego korzystania z 3 działek przez pozwanego - to Sąd powództwo oddalił z następujących przyczyn : w szczególności pozwany zgłosił zarzut przedawnienia a więc za okres przedawniony należało powództwo oddalić z tej przesłanki. W pozostałej części powództwo Sąd oddalił jako nieudowodnione. Powodowie nie przedłożyli na okoliczność wysokości szkody w tej materii żadnego dowodu żądającego zamknięcia rozprawy i wydania wyroku na podstawie tylko własnych wyliczeń. Z pisma z dnia 3 lutego 2000r. (k. 358) wynika, że powodowie liczą wysokość szkody w ten sposób, że mnożą całą powierzchniędziałek (...)m2przez 9 gr za m2i przez ilość lat. Takie wyliczenie żądania bez przeprowadzenia jakichkolwiek dowodów na powyższe okoliczności dotyczące choćby powierzchni zajętej działki i wobec kwestionowania tej kwoty przez pozwanego nie może zostać uznana przez Sąd jako udowodniona wysokość szkody. Zgodnie zart. 6 k.c.- ciężar dowodu spoczywał na powodach. Ustawa o gospodarce nieruchomościamiz przepisemart. 124 p.5 weszła w życie 1 stycznia 1008r. a więc już po wniesieniu pozwu przez powodów. Sąd uznał, że zachodzą szczególne okoliczności i nie obciążał powodów kosztami w oparciu oart. 102 k.p.c.na rzecz pozwanego odstępując jednocześnie od ściągnięcia tychże kosztów na rzecz Skarbu Państwa. Powyższy wyrok zaskarżyli powodowie, którzy zarzucili rażące naruszenieart. 126 § 1 k.p.c.,187 § 1 k.p.c.,210 § 1 k.p.c., 316§ 1 k.p.c., co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego oddalenia powództwa i domagają się zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa ewentualnie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje : Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Powołane w niej przepisykodeksu postępowania cywilnegonie zostały przez Sąd Okręgowy rażąco naruszone. Wbrew bowiem stanowisku skarżących przyczyną oddalenia powództwa w zakresie żądania wykupu nieruchomości powodów, nie była li tylko powołana podstawa prawna. Nie budzi wątpliwości w orzecznictwie i literaturze prawniczej, że na gruncie obowiązującej od 1 stycznia 1998r.ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami(Dz. U. Nr 115, poz. 741 ze zm.), w okolicznościach opisanych w art. 124 ust. 5 tego aktu prawnego, nabycie nieruchomości może nastąpić w drodze umowy, zaś spór na tym tle może mieć tylko charakter cywilnoprawny. W przypadku odmowy nabycia nieruchomości, osoba uprawniona może wystąpić do sądu o zobowiązanie do nabycia nieruchomości zgodnie zart. 64 k.c.w zw. zart. 1047 § 1 k.p.c. Zatem treść oświadczenia woli stron winna wynikać z żądania ściśle określonego przez powodów. Powodowie poza określeniem, że domagają się wykupu przez pozwanego ich nieruchomości za wskazaną kwotę, w oparciu o treśćart. 231 § 2 k.c.nie sprecyzowali żądania, zgodnie z wymogami art. 124 ust. 5 u.g.n. cechy którego to roszczenia tak podmiotowe jak i przedmiotowe odróżniają je od roszczeń przewidzianych wart. 231 k.c. W świetle uregulowania art. 124 ust. 5 u.g.n. roszczenie tam sformułowane przysługuje wobec Skarbu Państwa - reprezentowanego przez starostę. Konstrukcja ta w tym zakresie jest logiczna, jako, że przeprowadzenie inwestycji liniowej pozostaje w sferze interesu publicznego i ustawodawca jako nabywcę prawa własności wskazuje Skarb Państwa. Konstrukcja roszczenia skierowana przeciwko temu, kto wystąpił z wnioskiem o zezwolenie jest na tyle kontrowersyjna, że nie pozwala na uwzględnienie żądania powodów również i z tej przyczyny. W istocie bowiem, złożenie oświadczenia woli ( po stronie pozwanej) ma doprowadzić do przejścia prawa własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Skutku takiego nie osiągnie umowa, której treścią jest nabycie przez osobę trzecią " na rzecz Skarbu Państwa". Dla wywołania skutku rzeczowego, jakim jest przejście własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa jest niezbędne, by stosowne oświadczenie pochodziło od Skarbu Państwa, zaś jego brak, a nie osoby trzeciej, rodzi roszczenie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli. Brak zatem ukształtowania przez powodów roszczenia w sposób prawidłowy tak w zakresie przedmiotowym jak i podmiotowym, zasadnie doprowadziło do oddalenia powództwa w stosunku do pozwanej Spółki. Zgodzić się należy również z Sądem Okręgowym , że wysokość odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości wymaga udowodnienia. Wskazanie wyłącznie stawki za 1 m2jest niewystarczające dla uwzględnienia żądania w tym zakresie. Wniosek Sądu , że powodowie nie udowodnili zasadności tego żądania jest w okolicznościach sprawy prawidłowy. Reasumując , poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia, Sąd Apelacyjny ocenia jako prawidłowe oraz wyczerpujące i przyjmuje je za swe własne. Apelacja zaś jako niezasadna na mocyart. 385 k.p.c.podlega oddaleniu. Okoliczności sprawy jak stwierdzenie uciążliwości linii przesyłowej , wiek powodów i ich sytuacja materialna dają podstawę do zastosowania w przedmiocie kosztówart. 102 k.p.c.

15/150000/0000503/ACa

Sąd Apelacyjny w Katowicach

I Wydział Cywilny

151500000001006_II_AKa_000387_2002_Uz_2002-11-14_001

II AKa 387/02

2002-11-14 01:00:00.0 CET

2013-03-06 02:01:21.0 CET

2013-12-04 17:38:46.0 CET

15150000

1006